Thuế và Hệ thống thuế Việt Nam - Chap 4 - Excise duties

THUẾ
VÀ HỆ THỐNG
THUẾ VIỆT NAM
ThS. Nguyễn Ngọc Thụy Vy
Bộ môn Nghiệp vụ
nguyenngocthuyvy.cs2@ftu.edu.vn
0909251889
CHƯƠNG 4
THUẾ TIÊU THỤ ĐẶC BIỆT
EXCISE TAXES
MỤC TIÊU CHƯƠNG 4
i. Hiểu khái niệm, nguồn gốc và những đặc điểm cơ bản của thuế
TTĐB.
ii. Tổng hợp và phân tích được vai trò của thuế TTĐB.
iii. Xác định được đối tượng chịu thuế và không chịu thuế TTĐB theo
quy định hiện hành của Việt Nam.
iv. Xác định được thuế suất thuế TTĐB hiện hành của Việt Nam.
v. Xác định được đối tượng nộp thuế TTĐB theo quy định hiện hành
của Việt Nam.
vi. Hiểu và vận dụng được phương pháp tính thuế TTĐB theo quy định
hiện hành của Việt Nam.
vii. Hiểu được các ưu đãi về thuế TTĐB theo quy định hiện hành của Việt
Nam.
viii. Hiểu được các trường hợp hoàn thuế TTĐB theo quy định hiện hành
của Việt Nam.
ix. Hiểu và biết cách kê khai và nộp thuế TTĐB theo quy định hiện hành
của Việt Nam.
NỘI DUNG CHƯƠNG 4
4.1. • Tổng quan về thuế TTĐB
4.2. • Phạm vi áp dụng
4.3. • Căn cứ tính thuế
4.4. • Phương pháp tính thuế
4.5. • Ưu đãi và hoàn thuế TTĐB
4.6. • Đăng ký, kê khai và nộp thuế

HỆ THỐNG VBPL VỀ THUẾ TTĐB
 Luật 27/2008/QH12 thuế tiêu thụ đặc biệt.
 Luật 70/2014/QH13 sửa đổi một số điều của thuế tiêu thụ đặc biệt
(hiệu lực 01/01/2016).
 Luật 71/2014/QH13 sửa bổ sung các luật thuế (hiệu lực 01/01/2016).
 Luật 106/2016/QH13 sửa bổ sung các luật thuế (hiệu lực 01/06/2016).
 NĐ 108/2015/NĐ-CP hướng dẫn luật thuế tiêu thụ đặc biệt (hiệu lực
01/01/2016).
 NĐ 14/2019/NĐ-CP sửa đổi NĐ 108/2015/NĐ-CP (hiệu lực
20/03/2019).
 NĐ 100/2016/NĐ-CP về thuế GTGT, thuế tiêu thụ đặc biệt, quản lý
thuế (hiệu lực 01/07/2016)
 TT 195/2015/TT-BTC hướng dẫn thi hành NĐ 108/2015/NĐ-CP và bổ
sung luật thuế tiêu thụ đặc biệt (hiệu lực 01/01/2016).
 TT 130/2016/TT-BTC hướng dẫn thi hành nghị định 100/2016/NĐ-CP
(hiệu lực 01/07/2016).
 TT 20/2017/TT-BTC về việc điều chỉnh khoản 2 điều 8 TT195/2015/TT-
BTC (hiệu lực 20/04/2017).
4.1. Tổng quan về thuế TTĐB
Quá trình
hình thành Khái niệm Vai trò
& phát triển
Nguyên tắc
Đặc điểm
đánh thuế
4.1.1. Quá trình hình thành và phát triển
Thuế GTGT
Value-added taxes
Thuế đánh trên
tiêu dùng
Thuế doanh thu
thông thường
Sales taxes
Taxes on general
consumption
Thuế khác đánh trên HH-DV
Other general taxes
Thuế tiêu dùng on goods and services
Consumption taxes
Thuế tiêu thụ đặc biệt
Excise taxes
Thuế đánh trên
HH-DV đặc biệt Thuế hải quan và thuế NK
Taxes on specific Customs and import duties
goods and services
Theo phân loại của OECD Thuế đánh trên các DV đặc biệt
Taxes on specific services
 Thuế đánh trên một số hàng hóa nhất định (mang tính xa xỉ và tiêu
cực như xe hơi, điện thoại, đồ uống có cồn, thuốc lá, kinh doanh
đánh bạc, hoạt động giải trí và vũ khí) bắt nguồn từ thế kỷ 17 tại các
thuộc địa của Hà Lan.
 Một ví dụ điển hình là loại "Thuế trà" nổi tiếng của Anh. Loại thuế này
đã châm ngòi cho cuộc cách mạng Mỹ.
 Loại thuế quốc gia đầu tiên của Hoa Kỳ mới được thành lập là Thuế
Whisky cũng gây ra một cuộc nổi loạn - những người nông dân biên
giới phía Tây Pennsylvania đã nổi dậy chống lại chính phủ mới của
Mỹ vào năm 1791.
 Tính xa xỉ và tiêu cực của hàng hóa bị đánh thuế chỉ mang tính tương
đối.
 Thuế TTĐB phổ biến tại các quốc gia đang phát triển hơn là tại các
quốc gia phát triển.
Tỷ trọng thuế tiêu thụ đặc biệt trong
tổng thu từ thuế tại Việt Nam
12.0%
10.0%
8.0%
6.0%
4.0%
2.0%
0.0%
2013 2014 2015 2016 2017 2018
Quá trình áp dụng thuế TTĐB tại Việt Nam
1945-1954 1955-1965 1966-1975

• Thuế hàng hóa • Thuế hàng hóa (8 nhóm • Thuế hàng hóa
• 4 nhóm: thuốc hút (20- hàng, 5%-50%)
40%), đồ thờ cúng (80%), • Thuế kinh doanh nghệ
đồ ăn uống (10-50%), thuật (5-15%)
nguyên vật liệu (3-15%). • Thuế muối, Thuế rượu
1990-Nay 1986-1990 1975-1985

• Thuế tiêu thụ đặc biệt • Thuế hàng hóa • Thuế hàng hóa
• Nộp tại khâu sản xuất
Quá trình áp dụng thuế TTĐB tại Việt Nam
• Cải cách thuế B1. • Cải cách thuế B3

• Luật thuế TTĐB • Luật sửa đổi
1990
• 6 nhóm (thuốc 1996-2004 2003
• Bổ sung DV chịu 2011-Nay
hút, rượu, bia, thuế (kinh doanh
pháo, bài lá, vàng • Cải cách thuế B2 xổ số và kinh • Luật
mã, hàng mã). doanh giải trí có sửa đổi
• Thuế suất 20- • Luật thuế TTĐB đặt cược) 2014
70% 1998 • Luật thuế TTĐB
• Áp dụng cho cả 2008
hàng hóa NK.
1990-1995 • Bổ sung mặt
hàng chịu thuế (ô
2005-2010
tô nhập khẩu,
xăng và pháo
hoa, pháo hiệu).
4.1.2. Khái niệm
 Thuế TTĐB là loại thuế gián thu đánh vào một số HHDV
được coi là đặc biệt.
 HHDV đặc biệt thường là những HHDV không được
khuyến khích tiêu dùng đứng trên góc độ lợi ích của xã
hội.
 Thuế TTĐB còn được sử dụng để tập trung thu nhập của
tầng lớp dân cư có thu nhập cao khi tiêu dùng các hàng
hóa cao cấp.
 Các HHDV chịu thuế TTĐB thường có độ co dãn của cầu
theo giá khá thấp (chẳng hạn như rượu bia, thuốc lá, xăng
dầu).
 Thuế TTĐB là một loại thuế bổ sung cho thuế tiêu dùng
nhằm giảm bớt tính lũy thoái của thuế gián thu.
4.1.2. Khái niệm
(1) Việc tiêu dùng HHDV (2) HHDV có cầu ít co
gây ra các ngoại tác tiêu giãn theo giá
cực
HHDV
(4) HHDV mà việcĐẶC
sản BIỆT
(3) HHDV có độ co giãn
xuất và kinh doanh cần của cầu theo thu nhập
được Chính phủ điều lớn hơn 1
tiết
4.1.2. Khái niệm
4.1.2. Khái niệm
4.1.3. Đặc điểm
Thuế
gián thu
Thuế tiêu
dùng 1
giai đoạn
Thuế
TTĐB
Cơ sở
thuế hẹp
Mức
động
viên cao
4.1.3.1. Thuế gián thu
 Thuế TTĐB thuộc loại thuế gián thu.
 Thuế TTĐB được cấu thành trong giá bán hàng hoá, dịch
vụ do người tiêu dùng chịu khi mua hàng hoá, dịch vụ.
 Người nộp thuế TTĐB là người sản xuất hàng hóa và
cung ứng dịch vụ chịu thuế TTĐB.
 Người chịu thuế TTĐB là người tiêu dùng hàng hóa, dịch
vụ thuộc diện chịu thuế TTĐB.
4.1.3.1. Thuế gián thu
4.1.3.2. Thuế tiêu dùng 1 giai đoạn
 Thuế TTĐB chỉ đánh một lần vào khâu sản xuất, nhập
khẩu hàng hóa hoặc kinh doanh dịch vụ.
 Các quốc gia trên thế giới không đánh thuế TTĐB ở khâu
kinh doanh thương mại.
 Thuế TTĐB không thu trong khâu lưu thông nhằm tránh
hiện tượng trùng lặp về thuế.
4.1.3.3. Cơ sở thuế hẹp
 Số lượng đối tượng hàng hóa, dịch vụ thuộc diện chịu thuế
TTĐB thường không nhiều và thay đổi tùy theo điều kiện kinh tế
- xã hội của mỗi quốc gia trong từng giai đoạn lịch sử nhất định.
 Thuế TTĐB là sắc thuế khá phổ biến trên thế giới vì đây là một
sắc thuế rất có hiệu quả bởi số thu rất cao, rất dễ thu, việc đánh
thuế thường nhận được sự đồng thuận rất cao của công chúng.
 Tuỳ thuộc vào điều kiện cụ thể về kinh tế xã hội, phong tục tập
quán, chính sách tiêu dùng, yêu cầu động viên ngân sách, khả
năng quản lý, giám sát mà mỗi nước có những quy định riêng về
danh mục mặt hàng chịu thuế, mức thuế suất, phương thức tổ
chức quản lý thu.
4.1.3.3. Cơ sở thuế hẹp
Qua thống kê từ thực tiễn các nước cho thấy thuế TTĐB thường được đánh
vào các nhóm hàng hoá, dịch vụ sau đây:
 Nhóm hàng hoá, dịch vụ có hại cho sức khoẻ cộng đồng (rượu, thuốc
lá, xì gà).
 Nhóm hàng hoá, dịch vụ xa xỉ mà người sử dụng chúng thuộc lớp người
có thu nhập cao, nhà nước cần điều tiết (ô tô, tàu bay cá nhân, du
thuyền, mỹ phẩm cao cấp, dịch vụ làm đẹp...).
 Nhóm hàng hoá, dịch vụ thuộc danh mục độc quyền nhà nước hoặc
nhà nước cần kiểm soát đặc biệt.
 Hàng hoá thuộc danh mục cần định hướng để thực hiện chính sách
quốc gia về năng lượng, tài nguyên thiên nhiên (xăng dầu, sản phẩm khai
khoáng...).
 Hàng hoá, dịch vụ mà việc tiêu dùng chúng có thể ảnh hưởng tiêu cực
đến thuần phong, mỹ tục, trật tự xã hội (bài lá, cá độ, mát xa...).
4.1.3.4. Mức động viên cao
 Thuế TTĐB có mức thuế suất cao.
 Thuế TTĐB là sắc thuế khá phổ biến trên thế giới vì đây là
một sắc thuế rất có hiệu quả bởi số thu rất cao, rất dễ thu,
việc đánh thuế thường nhận được sự đồng thuận rất cao
của công chúng.
4.1.4. Vai trò
Định hướng sản
xuất, nhập khẩu và
tiêu dùng xã hội.
Thuế
TTĐB
Điều tiết thu nhập

Huy động nguồn
của các đối tượng
thu cho ngân sách
tiêu dùng HHDV
nhà nước.
chịu thuế TTĐB.
4.1.4. Vai trò
4.1.4.1. Định hướng sản xuất, xuất khẩu và tiêu
dùng xã hội
4.1.4. Vai trò
4.1.4.1. Định hướng sản xuất, xuất khẩu và tiêu
dùng xã hội
4.1.4. Vai trò
4.1.4.2. Huy động nguồn thu cho ngân sách nhà
nước
 Tuy cơ sở thuế khá hẹp nhưng với thuế suất cao cùng với đặc điểm khó có khả
năng thay thế của HHDV chịu thuế nên số thu về thuế TTĐB chiếm một tỷ lệ
đáng kể trong tổng số thu thuế của NSNN.
 Thuế tiêu thụ đặc biệt trong quá khứ là một trong những loại thuế mang đến
nguồn thu chính cho NSNN.
 Tuy nhiên thuế TTĐB đã giảm tầm quan trọng trong thế kỷ qua khi các loại thuế
tiêu dùng hiện đại và mạnh mẽ hơn được áp dụng như thuế GTGT.
 Thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế đối với hàng hóa nhập khẩu vẫn rất quan trọng đối
với doanh thu thuế của nhiều nước đang phát triển, nơi tổ chức hoạt động kinh tế
và năng lực hạn chế của Chính phủ có thể làm cho các loại thuế có cơ sở thuế
phức tạp không khả thi.
 Thuế tiêu thụ đặc biệt hiện bị giới hạn ở hầu hết các nước phát triển đối với một
số ít sản phẩm, bao gồm nhiên liệu động cơ, xe cộ, đồ uống có cồn và các sản
phẩm thuốc lá.
4.1.4. Vai trò
4.1.4.2. Huy động nguồn thu cho ngân sách nhà
nước
Tỷ trọng thuế tiêu thụ đặc biệt trong tổng thu
từ thuế tại Việt Nam
12.0%
10.0%
8.0%
6.0%
4.0%
2.0%
0.0%
2013 2014 2015 2016 2017 2018
4.1.4. Vai trò
4.1.4.3. Điều tiết thu nhập của các đối tượng tiêu
dùng HHDV chịu thuế
 Thuế TTĐB điều tiết thu nhập của các đối tượng tiêu dùng
HHDV thuộc diện chịu thuế, đặc biệt là người tiêu dùng có thu
nhập cao một cách công bằng.
 Đây có thể xem như một giải pháp kết hợp, bên cạnh thuế
TNCN, nhằm giảm nhẹ tính lũy thoái của thuế gián thu, góp
phần điều tiết thu nhập giữa các tầng lớp dân cư tạo khoản thu
cho ngân sách nhà nước.
Thuế tiêu thu đặc biệt có tính lũy tiến hay lũy thoái?
Giải thích
4.1.5. Nguyên tắc đánh thuế
Đối tượng Không phân

chịu thuế biệt hàng SX
là HHDV trong nước
đặc biệt và hàng NK
Đảm bảo
Thuế suất
tính đồng bộ,
cao hơn thuế
liên hoàn với
tiêu dùng
các sắc thuế
thông thường
khác.
4.2. Phạm vi áp dụng
Đối tượng Đối tượng

nộp thuế chịu thuế
Đối tượng
không thuộc diện
chịu thuế
4.2.1. Đối tượng nộp thuế
 Người nộp thuế TTĐB là tổ chức, cá nhân có sản xuất, nhập khẩu
hàng hóa và kinh doanh dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB,
bao gồm:
 Các tổ chức kinh doanh được thành lập và đăng ký kinh doanh
theo Luật Doanh nghiệp, Luật Doanh nghiệp nhà nước (nay là
Luật Doanh nghiệp) và Luật Hợp tác xã.
 Các tổ chức kinh tế của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã
hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức chính trị
- xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân, tổ chức sự nghiệp và các tổ
chức khác.
 Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và bên nước
ngoài tham gia hợp tác kinh doanh theo Luật đầu tư nước
ngoài tại Việt Nam (nay là Luật Đầu tư)
 Các tổ chức, cá nhân nước ngoài hoạt động kinh doanh ở Việt
Nam nhưng không thành lập pháp nhân tại Việt Nam.
 Người nộp thuế TTĐB là tổ chức, cá nhân có sản xuất, nhập khẩu
hàng hóa và kinh doanh dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB,
bao gồm:
 Cá nhân, hộ gia đình, nhóm người kinh doanh độc lập và các
đối tượng khác có hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu.
 Cơ sở kinh doanh xuất khẩu mua hàng chịu thuế TTĐB của cơ
sở sản xuất để xuất khẩu nhưng không xuất khẩu mà tiêu thụ
trong nước thì cơ sở kinh doanh xuất khẩu là người nộp thuế
TTĐB. Khi bán hàng hóa, cơ sở kinh doanh xuất khẩu phải kê
khai và nộp đủ thuế TTĐB.
Ví dụ 1: Công ty thuốc lá Thăng Long sản xuất thuốc điếu bán cho công
ty thương mại Hà Nội để phân phối cho người tiêu dùng. Công ty nào
phải nộp thuế tiêu thụ đặc biệt?
Ví dụ 2: Công ty rượu Hà Nội bán cho công ty Intimex để xuất khẩu theo
hợp đồng đã ký kết. Công ty Intimex chỉ xuất khẩu được một phần.
Trong trường hợp này công ty nào phải nộp thuế tiêu thụ đặc biệt.
Ví dụ 1: Công ty thuốc lá Thăng Long sản xuất thuốc điếu bán cho công
ty thương mại Hà Nội để phân phối cho người tiêu dùng. Công ty nào
phải nộp thuế tiêu thụ đặc biệt?
 Đáp án: Công ty thuốc lá Thăng Long.
Ví dụ 2: Công ty rượu Hà Nội bán cho công ty Intimex để xuất khẩu theo
hợp đồng đã ký kết. Công ty Intimex chỉ xuất khẩu được một phần.
Trong trường hợp này công ty nào phải nộp thuế tiêu thụ đặc biệt.
 Đáp án: Công ty Intimex nộp thuế tiêu thụ đặc biệt cho số rượu
công ty Intimex bán trong nước.
4.2.2. Đối tượng chịu thuế
Đối tượng
chịu thuế
TTĐB
Hàng hóa Dịch vụ

10 nhóm 6 nhóm
4.2.2.1. Hàng hóa
1. Thuốc lá điếu, xì gà
8. Điều hòa nhiệt độ
và các chế phẩm từ
công suất từ 90.000 9. Bài lá
cây thuốc lá để hút,
BTU trở xuống
hít, nhai, ngửi, ngậm
10. Vàng mã, hàng

2. Rượu 7. Xăng
mã
6. Tàu bay, du thuyền

3. Bia (sử dụng cho mục
đích dân dụng)
4. Ô tô dưới 24 chỗ 5. Xe mô tô có dung

ngồi tích trên 125 cm3
4.2.2.2. Dịch vụ
1. Kinh doanh vũ trường 6. Kinh doanh xổ số
5. Kinh doanh golf bao

2. Kinh doanh massage,
gồm bán thẻ hội viên và ve
karaoke
chơi golf
3. Kinh doanh casino, trò 4. Kinh doanh đặt cược

chơi điện tử có thưởng bao gồm đặt cược thể
bao gồm trò chơi bằng thao, giải trí và các hình
máy jackpot và máy slot và thức đặt cược khác theo
các máy tương tự quy định của pháp luật
4.2.3. Đối tượng không chịu thuế
Đối tượng
không chịu thuế
TTĐB
(6 nhóm)
1. Các hàng hóa thực 2. Một số trường hợp 3. Các trường hợp
chất không tiêu dùng quy định không thuộc không thuộc diện chịu
ở Việt Nam. diện chịu thuế TTĐB để thuế TTĐB theo thông
điều chỉnh cho phạm vi lệ quốc tế.
điều tiết của thuế
TTĐB để đảm bảo
đúng đối tượng mà
Nhà nước cần điều tiết.
4.2.3.1. Hàng hóa do cơ sở sản xuất, gia công trực tiếp
xuất khẩu hoặc bán, ủy thác cho cơ sở kinh doanh khác
để xuất khẩu.
Gồm 4 nhóm:
i. Hàng hoá do các cơ sở sản xuất, gia công trực tiếp xuất khẩu ra
nước ngoài bao gồm cả hàng hoá bán, gia công cho doanh nghiệp chế
xuất, trừ ô tô dưới 24 chỗ ngồi bán cho doanh nghiệp chế xuất.
ii. Cơ sở sản xuất hàng hoá thuộc diện chịu thuế TTĐB nếu tạm xuất
khẩu, tái nhập khẩu theo giấy phép tạm xuất khẩu, tái nhập khẩu,
trong thời hạn chưa phải nộp thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu theo
chế độ quy định thì khi tái nhập khẩu không phải nộp thuế TTĐB,
nhưng khi cơ sở sản xuất bán hàng hoá này phải nộp thuế TTĐB.
iii. Hàng hóa do cơ sở sản xuất bán hoặc ủy thác cho cơ sở kinh doanh
xuất khẩu để xuất khẩu theo hợp đồng kinh tế.
iv. Hàng hoá mang ra nước ngoài để bán tại hội chợ triển lãm ở nước
ngoài.
4.2.3.2. Một số hàng hóa nhập khẩu.
Gồm 7 nhóm:
i. Thứ nhất, hàng viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại;
quà tặng, quà biếu.
ii. Thứ hai, hàng hóa quá cảnh hoặc mượn đường qua cửa khẩu,
biên giới Việt Nam, hàng hóa chuyển khẩu.
iii. Thứ ba, hàng tạm nhập khẩu, tái xuất khẩu, nếu thực tái xuất
khẩu trong thời hạn không phải nộp thuế nhập khẩu theo quy
định của pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu thì không
phải nộp thuế TTĐB tương ứng với số hàng thực tái xuất khẩu.
iv. Thứ tư, hàng tạm nhập khẩu để dự hội chợ, triển lãm, nếu
thực tái xuất khẩu trong thời hạn chưa phải nộp thuế nhập
khẩu theo chế độ quy định.
4.2.3.2. Một số hàng hóa nhập khẩu.
v. Thứ năm, đồ dùng của tổ chức, cá nhân nước ngoài theo
tiêu chuẩn miễn trừ ngoại giao theo quy định của pháp luật về
miễn trừ ngoại giao.
vi. Thứ sáu, hàng mang theo người trong tiêu chuẩn hành lý
miễn thuế nhập khẩu của cá nhân người Việt Nam và người
nước ngoài khi xuất, nhập cảnh qua cửa khẩu Việt Nam.
vii. Thứ bảy, hàng nhập khẩu để bán miễn thuế tại các cửa hàng
bán hàng miễn thuế theo quy định của pháp luật.
4.2.3.3. Hàng hóa vào khu phi thuế quan.
 Hàng hoá nhập khẩu từ nước ngoài vào khu phi thuế quan,
hàng hoá từ nội địa bán vào khu phi thuế quan và chỉ sử
dụng trong khu phi thuế quan, hàng hoá được mua bán giữa
các khu phi thuế quan với nhau.
 Ngoại trừ hai loại hàng hóa sau:
 xe ô tô chở người dưới 24 chỗ.
 hàng hóa được đưa vào khu được áp dụng quy chế khu phi
thuế quan có dân cư sinh sống, không có hàng rào cứng.
4.2.3.4. Tàu bay, du thuyền sử dụng cho mục đích kinh
doanh.
 Tàu bay, du thuyền sử dụng cho mục đích kinh doanh vận
chuyển hàng hoá, hành khách, khách du lịch du lịch.
 Tàu bay sử dụng cho các mục đích: phun thuốc trừ sâu, chữa
cháy, quay phim, chụp ảnh, đo đạc bản đồ, an ninh, quốc
phòng.
 Trường hợp tàu bay, du thuyền thuộc diện không chịu thuế
TTĐB nhưng sau đó không sử dụng cho mục đích kinh doanh
vận chuyển hàng hoá, hành khách, du lịch và tàu bay không sử
dụng cho các mục đích phun thuốc trừ sâu, chữa cháy, quay
phim, chụp ảnh, đo đạc bản đồ, an ninh, quốc phòng thì phải
chịu thuế TTĐB. [chuyển mục đích thì phải chịu thuế TTĐB]
4.2.3.5. Xe ô tô theo thiết kế của nhà sản xuất cho một số
mục đích chuyên dụng.
 Xe ô tô theo thiết kế của nhà sản xuất được sử dụng làm xe cứu
thương, xe chở phạm nhân, xe tang lễ; xe kiểm tra, kiểm soát
tần số vô tuyến điện; xe bọc thép phóng thang; xe truyền hình
lưu động; xe thiết kế vừa có chỗ ngồi, vừa có chỗ đứng chở
được từ 24 người trở lên; xe ô tô chạy trong khu vui chơi, giải trí,
thể thao không đăng ký lưu hành, không tham gia giao thông
và các loại xe chuyên dụng, xe không đăng ký lưu hành, không
tham gia giao thông do Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, cơ
quan liên quan có hướng dẫn cụ thể.
4.2.3.6. Điều hoà nhiệt độ có công suất từ 90.000 BTU trở
xuống lắp trên phương tiện vận tải
 Điều hoà nhiệt độ có công suất từ 90.000 BTU trở xuống, theo
thiết kế của nhà sản xuất chỉ để lắp trên phương tiện vận tải, bao
gồm ô tô, toa xe lửa, tàu, thuyền, tàu bay.
4.3. Căn cứ tính thuế TTĐB
Thuế
Giá tính Thuế
TTĐB
thuế suất
phải nộp
Thuế
Thuế
Giá tính Thuế TTĐB
TTĐB
thuế suất được
phải nộp
khấu trừ
4.3.1. Giá tính thuế TTĐB
4.3.1.1. Nguyên tắc xác định giá tính thuế TTĐB
Thuế nhập khẩu
Thuế bảo vệ môi trường
Thuế giá trị gia tăng

4.3.1.1. Nguyên tắc xác định giá tính thuế TTĐB
 Giá tính thuế TTĐB của hàng hóa, dịch vụ là giá bán hàng
hoá, giá cung ứng dịch vụ của cơ sở sản xuất, kinh
doanh chưa có thuế TTĐB, thuế bảo vệ môi trường (nếu
có) và thuế GTGT.
 Giá tính thuế TTĐB bao gồm cả khoản thu thêm tính
ngoài giá bán hàng hóa, giá cung ứng dịch vụ (nếu có) mà
cơ sở sản xuất kinh doanh được hưởng.
4.3.1.2. Quy định cụ thể về giá tính thuế TTĐB
(1) Đối với hàng hóa sản xuất trong nước, hàng hóa nhập khẩu (khi
bán ra trong nước)
 Giá tính thuế là là giá do cơ sở sản xuất, cơ sở nhập khẩu bán
ra.
 Trường hợp giá bán của cơ sở sản xuất, cơ sở nhập khẩu bán
ra không theo giá giao dịch thông thường trên thị trường thì
cơ quan thuế thực hiện ấn định thuế theo quy định của Luật
quản lý thuế.
Ví dụ: Giá bán chưa có thuế GTGT của mặt hàng rượu vang do
công ty X sản xuất là 200.000 đ/chai, thuế suất thuế TTĐB là 20%.
Xác định giá tính thuế TTĐB.
Ví dụ: Một cây thuốc lá điếu do công ty Thăng Long bán cho khách
hàng là 55.000 đồng bao gồm thuế GTGT là 5.000 đồng; thuế suất
tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá là 65%.
Giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt là bao nhiêu?
Ví dụ: Một cây thuốc lá điếu do công ty Thăng Long bán cho khách
hàng là 55.000 đồng bao gồm thuế GTGT là 5.000 đồng; thuế suất
tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá là 65%.
Lưu ý:
 Trường hợp cơ sở sản xuất, cơ sở nhập khẩu hàng hóa chịu thuế tiêu
thụ đặc biệt bán hàng qua các cơ sở trực thuộc hạch toán phụ
thuộc thì giá làm căn cứ tính thuế tiêu thụ đặc biệt là giá do cơ sở
hạch toán phụ thuộc bán ra.
 Cơ sở sản xuất, cơ sở nhập khẩu bán hàng thông qua đại lý bán
đúng giá do cơ sở sản xuất, cơ sở nhập khẩu quy định và chỉ hưởng
hoa hồng thì giá bán làm căn cứ xác định giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt
là giá do cơ sở sản xuất, cơ sở nhập khẩu quy định chưa trừ hoa
hồng.
Lưu ý:
 Trường hợp hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt được bán cho các cơ sở
kinh doanh thương mại là cơ sở có quan hệ công ty mẹ, công ty con hoặc
các công ty con trong cùng công ty mẹ với cơ sở sản xuất, cơ sở nhập khẩu
hoặc cơ sở kinh doanh thương mại là cơ sở có mối quan hệ liên kết thì giá
bán làm căn cứ xác định giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt không được thấp hơn
7% so với giá bình quân trong tháng của các cơ sở kinh doanh thương
mại mua trực tiếp của cơ sở sản xuất, cơ sở nhập khẩu bán ra.
 Trường hợp giá bán làm căn cứ xác định giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt của cơ
sở sản xuất, cơ sở nhập khẩu hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt thấp hơn tỷ
lệ 7% so với giá bình quân của cơ sở kinh doanh thương mại bán ra thì giá
tính thuế tiêu thụ đặc biệt là giá do cơ quan thuế ấn định theo quy định của
pháp luật về quản lý thuế.
(2) Đối với hàng nhập khẩu tại khâu nhập khẩu
Thuế
nhập
khẩu
Thuế Hàng Thuế

GTGT hóa tiêu thụ
hàng nhập
nhập khẩu đặc biệt
Thuế
bảo vệ
môi
trường
Thuế nhập khẩu
Thuế bảo vệ môi trường
Thuế giá trị gia tăng

 Giá tính thuế nhập khẩu được xác định theo các quy định của
pháp luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.
 Trường hợp hàng hóa nhập khẩu được miễn, giảm thuế nhập
khẩu thì giá tính thuế không bao gồm số thuế nhập khẩu
được miễn, giảm. [giá tính thuế TTĐB tính theo số thuế NK sau
khi được miễn hoặc giảm]
VD: Công ty A nhập khẩu 100 chiếc điều hòa công suất 18.000 BTU. Giá
mua trên hóa đơn thương mại là 200 USD/chiếc. Chi phí vận chuyển và
bảo hiểm quốc tế là 5.000 USD. Thuế suất thuế nhập khẩu của điều hòa
là 20%. Tỷ giá 1 USD = 22.000 VNĐ.
VD: Công ty A nhập khẩu 100 chiếc điều hòa công suất 18.000 BTU. Giá
mua trên hóa đơn thương mại là 200 USD/chiếc. Chi phí vận chuyển và
bảo hiểm quốc tế là 5.000 USD. Thuế suất thuế nhập khẩu của điều hòa
là 20%. Tỷ giá 1 USD = 22.000 VNĐ.
Phân biệt thuế TTĐB đối với hàng nhập khẩu tại:
 khâu nhập khẩu
 khâu bán ra
(3) Đối với hàng hoá chịu thuế TTĐB
 Giá tính thuế TTĐB là giá chưa có thuế GTGT, thuế bảo vệ
môi trường (nếu có), chưa có thuế TTĐB và không loại trừ
giá trị vỏ bao bì.
 Đối với mặt hàng bia chai nếu có đặt tiền cược vỏ chai, định kỳ
hàng quý cơ sở sản xuất và khách hàng thực hiện quyết toán số
tiền đặt cược vỏ chai thì số tiền đặt cược tương ứng giá trị số
vỏ chai không thu hồi được phải đưa vào doanh thu tính thuế
TTĐB.
(3) Đối với hàng hoá chịu thuế TTĐB
Ví dụ: Quý III/2016, Công ty bia A bán 1.000 chai bia cho khách
hàng và có thu tiền cược vỏ chai với mức 1.200 đồng/vỏ chai, tổng
số tiền đặt cược là 1.200.000 đồng. Hết quý Công ty A và khách
hàng thực hiện quyết toán: số vỏ chai thu hồi là 800 vỏ chai, số vỏ
chai không thu hồi được là 200 vỏ chai. Căn cứ số lượng vỏ chai
thu hồi, Công ty A trả lại cho khách hàng số tiền là 960.000 đồng,
số tiền đặt cược tương ứng số vỏ chai không thu hồi được là
240.000 đồng (200 vỏ chai x 1.200 đồng/vỏ chai), Công ty A phải
đưa vào doanh thu tính thuế TTĐB.
(4) Đối với hàng hóa gia công
 Giá tính thuế là giá bán hàng hóa của cơ sở giao gia công
hoặc giá bán của sản phẩm cùng loại hoặc tương đương tại
cùng thời điểm bán hàng chưa có thuế GTGT, thuế bảo vệ môi
trường (nếu có) và chưa có thuế TTĐB.
 Trường hợp cơ sở giao gia công bán hàng cho cơ sở kinh doanh thương
mại thì giá tính thuế TTĐ được xác định theo hướng dẫn nêu trên.
 Ví dụ: Công ty A chuyển 2.000 lít rượu trắng cho công ty B. Để
công ty B gia công sản xuất đóng chai thành rượu màu. Chi phí
gia công là 8.000 đồng/chai. Định mức tiêu hao 1 lít/chai. Hiện
tại công ty A đang bán rượu màu với giá chưa thuế GTGT là
32.000 đồng/chai. Tháng 9 công ty B đã sản xuất, bàn giao
2.000 chai. Thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với rượu là 45%.
Tính thuế tiêu thụ đặc biệt công ty B phải nộp?
 VD: Công ty A chuyển 2.000 lít rượu trắng cho công ty B. Để
công ty B gia công sản xuất đóng chai thành rượu màu. Chi phí
gia công là 8.000 đồng/chai. Định mức tiêu hao 1 lít/chai. Hiện
tại công ty A đang bán rượu màu với giá chưa thuế GTGT là
32.000 đồng/chai. Tháng 9 công ty B đã sản xuất, bàn giao
2.000 chai. Thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với rượu là 45%.
Tính thuế tiêu thụ đặc biệt công ty B phải nộp?
(5) Đối với hàng hóa sản xuất dưới hình thức hợp tác kinh doanh
 Đối với hàng hoá sản xuất dưới hình thức hợp tác kinh doanh
giữa cơ sở sản xuất và cơ sở sử dụng hoặc sở hữu thương
hiệu (nhãn hiệu) hàng hoá, công nghệ sản xuất thì giá làm căn
cứ tính thuế TTĐB là giá bán ra chưa có thuế GTGT và thuế
bảo vệ môi trường (nếu có) của cơ sở sử dụng hoặc sở hữu
thương hiệu hàng hoá, công nghệ sản xuất.
 Trường hợp cơ sở sản xuất theo giấy phép nhượng quyền và
chuyển giao hàng hoá cho chi nhánh hoặc đại diện của công
ty nước ngoài tại Việt Nam để tiêu thụ sản phẩm thì giá tính
thuế TTĐB là giá bán ra của chi nhánh, đại diện công ty nước
ngoài tại Việt Nam.
(6) Đối với hàng hóa bán theo phương thức trả chậm, trả góp
 Giá tính thuế TTĐB là giá bán chưa có thuế GTGT, thuế bảo vệ
môi trường (nếu có) và chưa có thuế TTĐB của hàng hóa bán
theo phương thức trả tiền một lần, không bao gồm khoản lãi
trả góp, lãi trả chậm.
(7) Đối với hàng hóa, dịch vụ dùng để trao đổi, tiêu dùng nội bộ,
biếu, tặng, cho, khuyến mại
 Giá tính thuế là giá tính thuế TTĐB của hàng hóa, dịch vụ
cùng loại hoặc tương đương tại thời điểm phát sinh các hoạt
động này.
Ví dụ: Thực hiện kế hoạch tổ chức hội nghị khách hàng, Công ty
SAB chuyên sản xuất bia và đã xuất 250 két bia làm quà tặng cho
khách hàng. Loại bia này công ty đang bán là 330.000 đồng/két. Đã
bao gồm thuế GTGT 10% là 30.000 đồng.
 Xác định giá tính thuế TTĐB biết thuế suất thuế tiêu thụ đặc
biệt cho bia là 45%.
Ví dụ: Thực hiện kế hoạch tổ chức hội nghị khách hàng, Công ty
SAB chuyên sản xuất bia và đã xuất 250 két bia làm quà tặng cho
khách hàng. Loại bia này công ty đang bán là 330.000 đồng/két. Đã
bao gồm thuế GTGT 10% là 30.000 đồng. Xác định giá tính thuế
TTĐB.
(8) Đối với cơ sở kinh doanh xuất khẩu mua hàng chịu thuế TTĐB
 Đối với cơ sở kinh doanh xuất khẩu mua hàng chịu thuế TTĐB
của cơ sở sản xuất để xuất khẩu nhưng không xuất khẩu mà
bán trong nước thì giá tính thuế TTĐB trong trường hợp này là
giá bán chưa có thuế TTĐB, thuế bảo vệ môi trường (nếu có) và
chưa có thuế GTGT được xác định cụ thể như sau:
(8) Đối với cơ sở kinh doanh xuất khẩu mua hàng chịu thuế TTĐB
 VD: Cty A mua của Cty B 10.000 chai rượu để xuất khẩu theo
hợp đồng đã ký kết với nước ngoài, giá bán chưa có thuế GTGT
100.000đ/chai. Hết hạn hợp đồng xuất khẩu, Cty XNK A chỉ xuất
khẩu 8.000 chai, 2.000 chai không xuất khẩu Cty XNK bán trong
nước với giá bán chưa có thuế GTGT 150.000 đ/chai. Tính thuế
TTĐB Cty XNK A phải nộp? Biết thuế suất thuế TTĐB 45%.
(9) Đối với dịch vụ
 Đối với dịch vụ, giá tính thuế TTĐB là giá cung ứng dịch vụ
của cơ sở kinh doanh chưa có thuế GTGT và chưa có thuế
TTĐB, được xác định như sau:
 Trường hợp cơ sở kinh doanh golf có kinh doanh các loại
hàng hóa, dịch vụ khác không thuộc đối tượng chịu thuế tiêu
thụ đặc biệt như: khách sạn, ăn uống, bán hàng hóa, hoặc các
trò chơi thì các hàng hóa, dịch vụ đó không phải chịu thuế
TTĐB.
 Đối với kinh doanh vũ trường, massage và karaoke, giá làm
căn cứ xác định giá tính thuế TTĐB là doanh thu chưa có thuế
GTGT của các hoạt động trong vũ trường, cơ sở massage và
karaoke, bao gồm cả doanh thu của dịch vụ ăn uống và các
dịch vụ khác đi kèm (chẳng hạn như tắm, xông hơi trong cơ sở
massage).
 VD: Công ty sổ xố Miền Bắc trong tháng 9 đã bán được 12.000
vé thu về tổng số tiền là 4.200.000.000 VNĐ (đã bao gồm thuế
GTGT 10% là 381.818.818 VNĐ). Xác định giá tính thuế tiêu thụ
đặc biệt đối với hoạt động kinh doanh sổ xố ở công ty A? Biết
rằng thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với sổ xố là 15%.
 VD: Công ty sổ xố Miền Bắc trong tháng 9 đã bán được 12.000
vé thu về tổng số tiền là 4.200.000.000 VNĐ (đã bao gồm thuế
GTGT 10% là 381.818.818 VNĐ). Xác định giá tính thuế tiêu thụ
đặc biệt đối với hoạt động kinh doanh sổ xố ở công ty A? Biết
rằng thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với sổ xố là 15%.
4.3.1.3. Đồng tiền xác định giá tính thuế TTĐB
 Giá tính thuế được tính bằng đồng Việt Nam.
 Trường hợp người nộp thuế có phát sinh doanh thu, giá tính
thuế bằng ngoại tệ thì phải quy đổi ra đồng Việt Nam theo tỷ
giá giao dịch thực tế theo quy định của Luật Quản lý thuế và
các văn bản hướng dẫn thi hành.
 Đối với hàng hóa nhập khẩu: việc quy đổi tỷ giá giữa đồng Việt
Nam với đồng tiền nước ngoài dùng để xác định trị giá tính thuế
được thực hiện theo quy định của pháp luật về thuế xuất
khẩu, thuế nhập khẩu.
4.3.1.4. Thời điểm xác định giá tính thuế TTĐB
 Đối với hàng hóa: thời điểm phát sinh doanh thu đối với hàng
hóa là thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử
dụng hàng hoá cho người mua, không phân biệt đã thu được
tiền hay chưa thu được tiền.
 Đối với dịch vụ: thời điểm phát sinh doanh thu là thời điểm
hoàn thành việc cung ứng dịch vụ hoặc thời điểm lập hoá đơn
cung ứng dịch vụ, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa
thu được tiền.
 Đối với hàng hóa nhập khẩu: thời điểm đăng ký tờ khai hải
quan.
4.3.2. Thuế suất thuế TTĐB
 Thuế suất thuế TTĐB có phân biệt theo từng loại hàng hoá,
dịch vụ, tuỳ thuộc vào mức độ cần điều tiết hoặc hạn chế
sản xuất, tiêu dùng đối với các hàng hoá, dịch vụ đó.
 Thuế suất đối với rượu được phân chia theo 2 nhóm độ
cồn (> 20% và ≤ 20%) phù hợp với thông lệ quốc tế.
 Thuế suất đối với bia không phân biệt theo hình thức bao
bì.
 Thuế suất đối với ô tô phân biệt theo số chỗ ngồi, dung
tích động cơ và nguồn năng lượng sử dụng.
Thuế suất
STT Hàng hóa, dịch vụ
(%)
I Hàng hóa
1 Thuốc lá điếu, xì gà và các chế phẩm khác từ cây thuốc lá
Từ ngày 01 tháng 01 năm 2016 đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2018 70
Từ ngày 01 tháng 01 năm 2019 75
2 Rượu
a) Rượu từ 20 độ trở lên
b) Rượu dưới 20 độ
3 Bia
STT Hàng hóa, dịch vụ Thuế suất (%)
4 Xe ô tô dưới 24 chỗ
a) Xe ô tô chở người từ 9 chỗ trở xuống, trừ loại quy định tại các Điểm

4đ, 4e và 4g của Biểu thuế quy định tại Điều này
- Loại có dung tích xi lanh từ 1.500 cm3 trở xuống
+ Từ ngày 01 tháng 7 năm 2016 đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2017 40
+ Từ ngày 01 tháng 01 năm 2018 35
- Loại có dung tích xi lanh trên 1.500 cm3 đến 2.000 cm3
- Loại có dung tích xi lanh trên 2.000 cm3 đến 2.500 cm3 50
- Loại có dung tích xi lanh trên 2.500 cm3 đến 3.000 cm3
- Loại có dung tích xi lanh trên 6.000 cm3 150
Thuế suất
(%)
b) Xe ô tô chở người từ 10 đến dưới 16 chỗ, trừ loại quy định tại
15
các Điểm 4đ, 4e và 4g của Biểu thuế
c) Xe ô tô chở người từ 16 đến dưới 24 chỗ, trừ loại quy định tại
10
các Điểm 4đ, 4e và 4g của Biểu thuế
d) Xe ô tô vừa chở người, vừa chở hàng, trừ loại quy định tại các

Điểm 4đ, 4e và 4g của Biểu thuế
- Loại có dung tích xi lanh từ 2.500 cm3 trở xuống 15
- Loại có dung tích xi lanh trên 3.000 cm3 25
Bằng 70% mức thuế

đ) Xe ô tô chạy bằng xăng kết hợp năng lượng điện, năng lượngsuất áp dụng cho xe
sinh học, trong đó tỷ trọng xăng sử dụng không quá 70% sốcùng loại quy định tại
năng lượng sử dụng các Điểm 4a, 4b, 4c
và 4d của Biểu thuế
Thuế suất
(%)
Bằng 50% mức thuế

suất áp dụng cho xe
cùng loại quy định
e) Xe ô tô chạy bằng năng lượng sinh học
tại các Điểm 4a, 4b,
4c và 4d của Biểu
thuế
g) Xe ô tô chạy bằng điện

- Loại chở người từ 9 chỗ trở xuống 15
- Loại chở người từ 10 đến dưới 16 chỗ 10
- Loại chở người từ 16 đến dưới 24 chỗ 5
- Loại thiết kế vừa chở người, vừa chở hàng 10
h) Xe mô-tô-hôm (motorhome) không phân biệt dung tích xi lanh
- Từ ngày 01 tháng 7 năm 2016 đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2017 70
- Từ ngày 01 tháng 01 năm 2018 75
Thuế suất
(%)
Xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh có dung tích xi lanh trên
5 20
125 cm3
6 Tàu bay 30
7 Du thuyền 30
8 Xăng các loại
a) Xăng 10
b) Xăng E5 8
c) Xăng E10 7
9 Điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống 10
10 Bài lá 40
11 Vàng mã, hàng mã 70
Thuế suất
(%)
II Dịch vụ
1 Kinh doanh vũ trường 40
2 Kinh doanh massage, karaoke 30
3 Kinh doanh casino, trò chơi điện tử có thưởng 35
4 Kinh doanh đặt cược 30
5 Kinh doanh golf 20
6 Kinh doanh xổ số 15
4.4. Phương pháp tính thuế
4.4.1. Công thức chung
Thuế Số Thuế
Giá tính
TTĐB lượng suất
thuế
phải HHDV thuế
TTĐB
nộp tiêu thụ TTĐB
4.4.2. Xác định thuế TTĐB phải nộp đối
với hàng hóa nhập khẩu
 Đối với hàng hóa nhập khẩu thì phải tính và nộp thuế
TTĐB ở cả khâu nhập khẩu và khi cơ sở nhập khẩu bán
hàng trong nước.
 Trình tự xác định thuế TTĐB trong trường hợp này gồm 3
bước.
 Bước 1: Xác định thuế TTĐB phải nộp khi nhập khẩu.
Số lượng
Thuế HHDV Giá tính Thuế suất
TTĐB chịu thuế thuế thuế
phải nộp TTĐB TTĐB TTĐB
nhập khẩu
 Bước 2: Xác định thuế TTĐB phát sinh của hàng hóa
tiêu thụ nội địa khi cơ sở nhập khẩu bán ra trong
nước.
Thuế
Số lượng
TTĐB
HHDV chịu
phát sinh Giá tính Thuế suất
thuế TTĐB
của HHDV thuế TTĐB thuế TTĐB
tiêu thụ
tiêu thụ
nội địa
nội địa
 Bước 3: Xác định thuế TTĐB cơ sở nhập khẩu phải
nộp khi bán trong nước.
Thuế TTĐB
đã nộp khi
Thuế TTĐB Thuế TTĐB
NK tương
phải nộp của phát sinh của
ứng với
HHDV tiêu hàng hóa
lượng hàng
thụ nội địa tiêu thụ
hóa tiêu thụ
nội địa
2 yếu tố chi phối:

1. Sự khác biệt giữa giá nhập khẩu và giá bán ra trong nước
2. Sự khác biệt giữa số lượng nhập và số lượng bán ra trong nước
4.4.3. Khấu trừ thuế TTĐB
 Nguyên tắc của thuế TTĐB là chỉ đánh một lần tại khâu
nhập khẩu hoặc khâu sản xuất, tuy nhiên cần tính đến
thực tế có những mặt hàng mà quy trình kỹ thuật sản xuất
vẫn tiếp tục được sử dụng để sản xuất ra những sản phẩm
cuối cùng thuộc diện chịu thuế TTĐB.
 VD:
 Rượu nước dùng để đóng thành rượu chai;
 rượu trắng dùng để pha chế rượu thuốc;
 xăng khoáng dùng để chế biến xăng sinh học E5, E10...
 Nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý, bảo đảm nguyên tắc không
thu trùng thuế TTĐB, Luật thuế TTĐB quy định việc khấu trừ
thuế TTĐB đã nộp tại khâu trước đó.
4.4.3.1. Các trường hợp được khấu trừ thuế TTĐB
(i) Người nộp thuế sản xuất hàng hóa thuộc đối tượng
chịu thuế TTĐB bằng các nguyên liệu chịu thuế TTĐB
được khấu trừ số thuế TTĐB đã nộp đối với nguyên liệu
nhập khẩu hoặc đã trả đối với nguyên liệu mua trực tiếp từ
cơ sở sản xuất trong nước khi xác định số thuế TTĐB phải
nộp.
 Số thuế TTĐB được khấu trừ tương ứng với số thuế
TTĐB của nguyên liệu đã sử dụng để sản xuất hàng
hóa bán ra.
(ii) Người nộp thuế TTĐB đối với hàng hóa chịu thuế TTĐB nhập
khẩu được khấu trừ số thuế TTĐB đã nộp ở khâu nhập khẩu khi xác
định số thuế TTĐB phải nộp bán ra trong nước.
 Số thuế TTĐB được khấu trừ tương ứng với số thuế TTĐB của
hàng hóa chịu thuế TTĐB nhập khẩu bán ra và chỉ được khấu trừ
tối đa bằng tương ứng số thuế TTĐB tính được ở khâu bán ra
trong nước.
 Phần chênh lệch không được khấu trừ thuế giữa số thuế TTĐB
đã nộp ở khâu nhập khẩu với số thuế TTĐB bán ra trong nước,
người nộp thuế được hạch toán vào chi phí để tính thuế thu
nhập doanh nghiệp.
4.4.3.1. Các trường hợp được khấu trừ thuế
TTĐB
Ví dụ: Một xe ô tô nhập khẩu có giá CIF 20.000 USD; thuế
suất thuế nhập khẩu của mẫu xe này là 70%; thuế suất thuế
TTĐB là 45%; giả sử tỷ giá để tính thuế nhập khẩu tại thời
điểm nhập khẩu là 22.500 VND/USD. Giá bán chưa có thuế
GTGT ghi trên hóa đơn của nhà nhập khẩu là 1.164.712.500
đồng.
Hãy tính số thuế TTĐB của cơ sở nhập khẩu khi bán ô tô
trong nước.
TTĐB
Đvt: VND
TT Nội dung Thuế suất Số tiền
1 Giá tính thuế của ô tô nhập khẩu (20.000 USD x 22.500)
2 Thuế nhập khẩu phải nộp (2) = (1) x thuế suất 70%
Thuế TTĐB phải nộp khâu nhập khẩu (số thuế TTĐB này
3 nhà nhập khẩu được khấu trừ khi xác định số thuế TTĐB 45%
tại khâu bán ra trong nước) (3) = ((1)+(2)) x thuế suất
4 Giá vốn xe ô tô nhập khẩu (4) = (1)+(2)+(3)
5 Giá bán chưa có thuế GTGT của nhà nhập khẩu
Giá tính thuế TTĐB tại khâu bán ra trong nước (6) =
6
(5)/1,45
Thuế TTĐB tính được khi bán ra trong nước (7) = (6) x
7 45%
Thuế suất
Số thuế TTĐB phải nộp tại khâu bán ra trong nước: (8) =
8
(7) - (3)
TTĐB
Đvt: VND
TT Nội dung Thuế suất Số tiền
1 Giá tính thuế của ô tô nhập khẩu (20.000 USD x 22.500) 450.000.000
2 Thuế nhập khẩu phải nộp (2) = (1) x thuế suất 70% 315.000.000
Thuế TTĐB phải nộp khâu nhập khẩu (số thuế TTĐB này
3 nhà nhập khẩu được khấu trừ khi xác định số thuế TTĐB 45% 344.250.000
tại khâu bán ra trong nước) (3) = ((1)+(2)) x thuế suất
4 Giá vốn xe ô tô nhập khẩu (4) = (1)+(2)+(3) 1.109.250.000
5 Giá bán chưa có thuế GTGT của nhà nhập khẩu 1.164.712.500
Giá tính thuế TTĐB tại khâu bán ra trong nước (6) =
6 803.250.000
(5)/1,45
Thuế TTĐB tính được khi bán ra trong nước (7) = (6) x
7 45% 361.462.500
Thuế suất
Số thuế TTĐB phải nộp tại khâu bán ra trong nước: (8) =
8 17.212.500
(7) - (3)
Ví dụ: Công ty cổ phần DC chuyên sản xuất rượu. Công ty là đối tượng
đăng ký nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ. Trong tháng 9/2018
có tình hình sau:
 Nhập khẩu 1.250.000 lít rượu nước với giá nhập 0,85 USD/lít. Thuế
nhập khẩu đối với rượu nước là 15%. Công ty đã nộp thuế nhập khẩu,
thuế TTĐB và thuế GTGT ở khâu nhập khẩu và có đủ chứng từ nộp
thuế theo quy định. Trong tháng, xuất kho 700.000 lít để sản xuất
2.100.000 chai rượu. Lượng rượu chai sản xuất ra đã được nhập kho
thành phẩm và xuất tiêu thụ.
 Theo số liệu kế toán phản ánh về tình hình tiêu thụ trong tháng thì số
lượng rượu còn tồn cuối tháng là 75.000 chai.
Ví dụ:
 Biết rằng, số chai rượu còn tồn đầu tháng là 85.000 chai. Giá bán xuất
xưởng đã có thuế TTĐB là 17.400 đồng/chai; thuế suất thuế TTĐB đối
với rượu là 45%. Thuế suất thuế GTGT đối với rượu là 10%. Tỷ giá
ngoại tệ bình quân liên ngân hàng tại thời điểm kê khai, nộp thuế nhập
khẩu là 1 USD = 21.000 đồng.
 Giả sử rượu chai tồn kho đầu kỳ không sản xuất từ rượu nước nhập
khẩu.
Tính số thuế TTĐB công ty DC phải nộp cho số rượu đã tiêu thụ
trong tháng 9/2018.
Ví dụ:
Bước 1. Xác định đối tượng chịu thuế & nộp thuế
 Ở trên chúng ta đã xác định rằng: rượu chính là đối tượng phải chịu
thuế Tiêu thụ đặc biệt. Và nó bao gồm “rượu” ở các hình thái khác
nhau: Rượu nước, rượu đóng chai…
 Do vậy: công ty DC sẽ là đối tượng phải nộp thuế TTĐB khi nhập khẩu
rượu nước và khi tiêu thụ rượu chai.
Ví dụ:
Bước 2. Tính thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp khâu nhập khẩu rượu
nước
 Giá tính thuế nhập khẩu rượu nước:
1.250.000 * 0.85 * 21.000 = 22.312.500.000 VND
 Thuế nhập khẩu rượu nước:
22.312.500.000 * 15% = 3.346.875.000 VND
 Thuế TTĐB rượu nước nhập khẩu:
(22.312.500.000 + 3.345.875.000) * 45% = 11.546.718.750 VND
Ví dụ:
Bước 3. Tính thuế tiêu thụ đặc biệt phát sinh khi tiêu thụ nội địa
rượu chai
 Số lượng rượu tiêu thụ trong tháng:
85.000 + 2.100.000 – 75.000 = 2.110.000 chai
 Giá tính thuế TTĐB của rượu chai xuất bán:
2.110.000 chai * 17.400 / (1+45%) = 25.320.000.000 VNĐ
 Thuế TTĐB của rượu chai xuất bán:
25.320.000.000 * 45% = 11.394.000.000 VNĐ
Ví dụ:
Bước 4. Tính thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp trong tháng
Thuế TTĐB của rượu nước đã nộp khi nhập khẩu được khấu trừ:
 Thuế TTĐB của 1 lít rượu nước nhập khẩu:
11.546.718.750 /1.250.000 = 9.237,375 VNĐ/lít
 Định mức sử dụng rượu nước để sản xuất rượu chai:
700.000/2.100.000 = 0,333333 lít/chai
 Thuế TTĐB của rượu nước nhập khẩu được khấu trừ:
(2.110.000 – 85.000) * 0.333333 * 9.237,375 = 6.235.228.125 VNĐ
Thuế TTĐB của rượu chai còn phải nộp tháng 09/2018:
11.394.000.000 – 6.235.228.125 = 5.158.771.875 VNĐ
4.4.3.2. Điều kiện được khấu trừ thuế TTĐB
 Đối với trường hợp nhập khẩu nguyên liệu chịu thuế TTĐB để sản
xuất hàng hoá chịu thuế TTĐB và trường hợp nhập khẩu hàng hóa
chịu thuế TTĐB thì chứng từ để làm căn cứ khấu trừ thuế TTĐB là
chứng từ nộp thuế TTĐB khâu nhập khẩu.
 Đối với trường hợp mua nguyên liệu trực tiếp của nhà sản xuất
trong nước:
 Hợp đồng mua bán hàng hoá, trong hợp đồng phải có nội dung thể hiện
hàng hóa do cơ sở bán hàng trực tiếp sản xuất.
 Bản sao Giấy chứng nhận kinh doanh của cơ sở bán hàng (có chữ ký,
đóng dấu của cơ sở bán hàng).
 Chứng từ thanh toán qua ngân hàng.
 Chứng từ để làm căn cứ khấu trừ thuế TTĐB là hoá đơn GTGT khi mua
hàng. Số thuế TTĐB mà đơn vị mua hàng đã trả khi mua nguyên liệu
được xác định = Giá tính thuế TTĐB * Thuế suất thuế TTĐB.
4.4.4. Thời điểm xác định thuế TTĐB
 Thời điểm phát sinh doanh thu đối với hàng hóa là thời điểm
chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hàng hóa
cho người mua, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu
được tiền.
 Đối với dịch vụ là thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch
vụ hoặc thời điểm lập hóa đơn cung ứng dịch vụ, không
phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền.
 Đối với hàng hóa nhập khẩu: Thời điểm đăng ký tờ khai hải
quan.
4.5. Ưu đãi và hoàn thuế TTĐB
4.5.1. Ưu đãi thuế TTĐB
 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2008 có quy định về các
trường hợp giảm thuế tại Điều 9 như sau:
 Người nộp thuế sản xuất hàng hoá thuộc diện chịu
thuế tiêu thụ đặc biệt gặp khó khăn do thiên tai, tai
nạn bất ngờ được giảm thuế.
 Mức giảm thuế được xác định trên cơ sở tổn thất
thực tế do thiên tai, tai nạn bất ngờ gây ra nhưng
không quá 30% số thuế phải nộp của năm xảy ra
thiệt hại và không vượt quá giá trị tài sản bị thiệt
hại sau khi được bồi thường (nếu có).
4.5. Ưu đãi và hoàn thuế TTĐB
4.5.2. Hoàn thuế TTĐB
i. Hàng tạm nhập khẩu, đã nộp thuế TTĐB nhưng tái xuất khẩu.
ii. Hàng hoá là nguyên liệu nhập khẩu để sản xuất, gia công hàng
xuất khẩu được hoàn lại số thuế TTĐB đã nộp tương ứng với số
nguyên liệu dùng để sản xuất hàng hoá thực tế xuất khẩu.
iii. Cơ sở sản xuất, kinh doanh quyết toán thuế khi sáp nhập, chia,
tách, giải thể, phá sản, chuyển đổi hình thức sở hữu, giao, bán,
khoán, cho thuê doanh nghiệp nhà nước có số thuế TTĐB nộp
thừa, cơ sở có quyền đề nghị cơ quan thuế hoàn lại số thuế TTĐB
nộp thừa.
iv. Hoàn thuế trong các trường hợp:
 Hoàn thuế theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền theo qui
định của pháp luật.
 Hoàn thuế theo Điều ước quốc tế mà Việt nam là thành viên.
 Hoàn thuế trong trường hợp có số tiền thuế TTĐB đã nộp lớn hơn
số tiền thuế TTĐB phảI nộp theo qui định.
4.6. Đăng ký, kê khai và nộp thuế
TTĐB
4.6.1. Đăng ký thuế TTĐB
 Cơ sở sản xuất hàng hoá, kinh doanh dịch vụ chịu thuế
TTĐB (kể cả các đơn vị, chi nhánh, cửa hàng trực thuộc)
phải đăng ký thuế với cơ quan thuế nơi sản xuất, kinh
doanh.
TTĐB
4.6.2. Kê khai thuế TTĐB
 Đối với hàng hóa – dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB bán trong
nước: khai theo tháng.
 Đối với hàng hóa mua để xuất khẩu nhưng được bán trong nước:
khai theo lần phát sinh.
 Đối với hàng hóa nhập khẩu: khai thuế TTĐB theo từng lần nhập
khẩu cùng với việc khai thuế nhập khẩu. Sau đó, khi bán trong nước
thì khai thuế theo tháng.
 Hồ sơ khai thuế tiêu thụ đặc biệt
 Tờ khai thuế tiêu thụ đặc biệt tháng;
 Bảng kê hóa đơn bán hàng hóa, dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc
biệt;
 Hồ sơ khai thuế TTĐB đối với cơ sở kinh doanh xuất khẩu mua
hàng để xuất khẩu nhưng không xuất khẩu mà bán trong nước là
tờ khai thuế TTĐB và hóa đơn, hợp đồng, và các chứng từ khác
có liên quan đến nghĩa vụ thuế theo quy định của pháp luật.
TTĐB
TTĐB
TTĐB
4.6.3. Nộp thuế TTĐB
 Thời hạn nộp hồ sơ khai và nộp thuế tháng chậm nhất là ngày
thứ 20 của tháng tiếp theo tháng phát sinh nghĩa vụ thuế.
 Thời hạn nộp hồ sơ khai và nộp thuế theo từng lần phát sinh
nghĩa vụ thuế chậm nhất là ngày thứ 10, kể từ ngày phát sinh
nghĩa vụ thuế.
 Cơ sở nhập khẩu hàng hóa chịu thuế TTĐB: nộp thuế theo
từng lần nhập khẩu. Thời hạn thông báo và thời hạn nộp thuế
tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hóa nhập khẩu thực hiện theo
thời hạn thông báo và nộp thuế nhập khẩu.
 Cơ sở mua hàng hóa xuất khẩu nhưng bán trong nước: nộp
thuế theo từng lần phát sinh.
 Thuế tiêu thụ đặc biệt nộp vào ngân sách nhà nước bằng đồng
Việt Nam.
Câu hỏi tự luận
1. Phân tích những lý do vì sao nhà nước lại sử dụng thuế tiêu thụ
đặc biệt (TTĐB)?
2. Nêu khái niệm, đặc điểm và mục tiêu của thuế TTĐB.
3. Trình bày phạm vi áp dụng thuế TTĐB ở nước ta hiện nay?
4. Trình bày phương pháp xác định thuế TTĐB đối với hàng sản
xuất trong nước và hàng nhập khẩu?
5. Vì sao khi xác định số thuế TTĐB phải nộp ở khâu sản xuất lại
được khấu trừ số thuế TTĐB đã nộp ở khâu nguyên liệu? Việc
khấu trừ được quy định như thế nào?
Câu hỏi đúng sai
1. Thuế TTĐB là thuế gián thu, Đúng /sai?
2. Thuế TTĐB thường có mức thuế suất cao. Đúng/sai?
3. Các doanh nghiệp thương mại khi mua hàng chịu thuế TTĐB
của donah nghiệp sản xuất, sau đó bán trong nước vẫn phải
tính thuế TTĐB đối với hàng bán ra. Đúng/sai?
4. Doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa chịu thuế TTĐB khi bán
hàng trong nước không phải tính thuế TTĐB. Đúng/sai?
5. Phạm vi áp dụng thuế TTĐB rộng. Đúng/Sai?
Bài tập vận dụng
Bài 1
Một cơ sở sản xuất thuốc lá trong tháng tính thuế có các hoạt
động sau:
 Bán ra 1.000 kg thuốc lá sợi, giá bán chưa có thuế GTGT là
34.000 đồng/kg.
 Sản xuất và tiêu thụ trong nước 8.000 cây thuốc lá, giá bán
chưa có thuế GTGT trên hóa đơn GTGT là 170.000 đồng/cây.
 Trực tiếp xuất khẩu 2.000 cây thuốc lá, giá bán tại cửa khẩu
xuất 200.000 đồng/cây.
Yêu cầu: Xác định thuế TTĐB phải nộp biết thuế suất thuế
TTĐB của thuốc lá là 70%.
Bài 1: Thuế TTĐB phải nộp
 Đối với thuốc lá sợi bán ra:
(1.000 × 34.000 × 70%)/(1 + 70%) = 14.000.000 đồng
 Đối với thuốc lá bao:

(8.000 × 170.000 × 70%)/(1 + 70%) = 560.000.000 đồng
 Thuốc lá xuất khẩu không phải kê khai nộp thuế TTĐB.
 Tổng số thuế TTĐB phải nộp:

14.000.000 + 560.000.000 = 574.000.000 đồng
Bài 2
Tại một doanh nghiệp sản xuất rượu trong kỳ tính thuế có các
nghiệp vụ phát sinh như sau:
 Trực tiếp tiêu thụ trong nước 8.000 chai rượu Vodka. Giá bán
chưa có thuế GTGT của rượu là 75.000 đồng/chai Vodka.
 Xuất giao đại lý bán đúng giá của doanh nghiệp 5.000 chai
Vodka, giá giao chưa có thuế GTGT là 75.000 đồng/chai. Đến
hết kỳ, đại lý tiêu thụ được 4.000 chai.
Yêu cầu: Xác định thuế TTĐB doanh nghiệp phải nộp biết
thuế suất thuế TTĐB của rượu là 50%.
Bài 2: Thuế TTĐB phải nộp:
 Khi bán rượu trong nước:
(8.000 × 75.000 × 50%)/(1 + 50%) = 200 triệu đồng
 Khi bán hàng qua đại lý:

(5.000 × 75.000 × 50%)/(1 + 50%) = 125 triệu đồng
 Tổng thuế TTĐB phải nộp:

200 + 125 = 325 triệu đồng
Bài 3
Một doanh nghiệp kinh doanh xuất, nhập khẩu trong kỳ tính thuế
mua 20.000 cây thuốc lá từ một doanh nghiệp sản xuất thuốc lá X
để xuất khẩu theo hợp đồng đã ký kết với giá mua chưa có thuế
GTGT là 80.000 đồng/cây. Doanh nghiệp đã xuất khẩu được
15.000 cây với giá FOB là 200.000 đồng/cây. Số còn lại không
xuất khẩu được phải tiêu thụ trong nước với giá bán chưa thuế
GTGT là 170.000 đồng/cây. Thuế suất thuế TTĐB của thuốc lá
70%.
Xác định thuế TTĐB phải nộp.
Bài 3
Thuế TTĐB phải nộp đối với số thuốc lá tiêu thụ trong nước:
(5.000 × 170.000 × 70%)/(1 + 70%) = 350 triệu đồng
Bài 4
Một doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu trong kỳ tính thuế
nhập khẩu 300 chiếc điều hòa nhiệt độ loại National có công suất
12.000 BTU với giá tại cửa khẩu nhập là 200 USD/chiếc. Tổng chi
phí vận chuyển từ cửa khẩu nhập về kho của doanh nghiệp là
10.000.000 đồng. Trong kỳ doanh nghiệp đã tiêu thụ trong nước
được 100 chiếc với giá bán chưa có thuế GTGT là 11.000.000
đồng/chiếc. Thuế suất thuế TTĐB của điều hòa nhiệt độ là 10%.
Tỷ giá ngoại tệ 1 USD = 22.000 VNĐ. Thuế suất thuế nhập khẩu
20%.
Xác định thuế TTĐB phải nộp.
Bài 4
 Thuế TTĐB khi nhập khẩu điều hòa nhiệt độ:
300 × 200 × (1 + 20%) × 10% × 22.000 = 158.400.000 đồng
 Thuế TTĐB khi bán điều hòa nhiệt độ trong nước:

(100 × 11.000.000 × 10%)/(1 +10%) = 100.000.000 đồng
 Thuế TTĐB được khấu trừ ở khâu nhập khẩu tương ứng với số
điều hòa nhiệt độ tiêu thụ trong nước:
158.400.000 × 100/300 = 52.800.000 đồng
 Thuế TTĐB phải nộp khi bán điều hòa nhiệt độ trong nước:
100.000.000 – 52.800.000 = 47.200.000 (đ)
Bài 5
Một doanh nghiệp sản xuất hàng thuộc diện chịu thuế TTĐB trong
tháng tính thuế mua 4.000 kg nguyên liệu X từ một doanh nghiệp
sản xuất khác để sản xuất 8.000 sản phẩm A. Giá mua chưa thuế
GTGT của nguyên liệu X 52.000 đồng/kg. Doanh nghiệp xuất đã
tiêu thụ trong nước được 2.000 sản phẩm A với giá bán chưa thuế
GTGT là 150.000 đồng/1sản phẩm A.
Yêu cầu: Tính thuế TTĐB mà doanh nghiệp và trên phải nộp
trong kỳ liên quan đến tình hình trên.
Biết rằng: Thuế suất thuế TTĐB của nguyên liệu X là 30%. Thuế
suất thuế TTĐB của sản phẩm A là 50%.
Bài 5
 Thuế TTĐB khi bán sản phẩm A trong nước:
(2.000 × 150.000 × 50%)/(1 + 50%) = 100.000.000 đồng
 Thuế TTĐB được khấu trừ ở khâu nguyên liệu:

(2.000 × 0,5) × (52.000 × 30%)/(1 + 30%) = 12.000.000 đồng
 Thuế TTĐB phải nộp:

100.000.000 – 12.000.000 = 88.000.000 đồng

Thuế và Hệ thống thuế Việt Nam - Chap 4 - Excise duties

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Thuế và Hệ thống thuế Việt Nam - Chap 4 - Excise duties

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

THUẾ

4.2. • Phạm vi áp dụng

4.3. • Căn cứ tính thuế

4.4. • Phương pháp tính thuế

4.5. • Ưu đãi và hoàn thuế TTĐB

4.6. • Đăng ký, kê khai và nộp thuế

1945-1954 1955-1965 1966-1975

1990-Nay 1986-1990 1975-1985

• Cải cách thuế B1. • Cải cách thuế B3

Điều tiết thu nhập

Đối tượng Không phân

Đối tượng Đối tượng

Hàng hóa Dịch vụ

10. Vàng mã, hàng

6. Tàu bay, du thuyền

4. Ô tô dưới 24 chỗ 5. Xe mô tô có dung

1. Kinh doanh vũ trường 6. Kinh doanh xổ số

5. Kinh doanh golf bao

3. Kinh doanh casino, trò 4. Kinh doanh đặt cược

Thuế nhập khẩu

Thuế tiêu thụ đặc biệt

Thuế bảo vệ môi trường

Thuế giá trị gia tăng

Thuế Hàng Thuế

Thuế nhập khẩu

Thuế tiêu thụ đặc biệt

Thuế bảo vệ môi trường

Thuế giá trị gia tăng

Bằng 70% mức thuế

Bằng 50% mức thuế

g) Xe ô tô chạy bằng điện

2 yếu tố chi phối:

 Đối với thuốc lá bao:

 Thuốc lá xuất khẩu không phải kê khai nộp thuế TTĐB.

 Tổng số thuế TTĐB phải nộp:

 Khi bán hàng qua đại lý:

 Tổng thuế TTĐB phải nộp:

 Thuế TTĐB khi bán điều hòa nhiệt độ trong nước:

 Thuế TTĐB được khấu trừ ở khâu nguyên liệu:

 Thuế TTĐB phải nộp:

You might also like