WIKA

Filipino 1
Week 1
 NILALAMAN

1. Batayang Kaalaman sa Wika

• Katuturan at Katangian ng Wika

• Kahalagahan ng Wika

2. MgaTeoryang Pangwika
 Mga Batayang
Kaalaman sa Wika
LAYUNIN:
• Matukoy ang kahulugan, kahalagahan at
kalikasan na Wika.
• Makilala ang dalawang opisyal na Wika ng
Pilipinas
• Makapagbigay ng sariling pakahulugan sa
Wika
Ilan ang wika

180 WIKA
sa Pilipinas

6000 hanggang
7000 ang wika sa buong
mundo
OPISYAL NA WIKA NA GINAGAMIT
SA PILIPINAS

Tagalog at English
• Halimbawa ng Wikang Filipino
– Bicolano - Surigaonon
– Waray - Sulod
– Cebuano - Tibuli
– Masbateňo - Tagalog
– Manobo - Tausog
– Chavacano - Maranao
– Pangasinense - Ibatan
 Ano ang Wika para sa iyo?

WIKA
Tulay para
Midyum ng makapag usap
Komunikasyon at
magkaunawaan

Proseso ng pagpapadala at
pagtanggap ng mensahe
MGA TAONG NAG BIGAY
KAHULUGAN SA WIKA
 • Ang wika ay
masistemang
balangkas ng
sinasalitang tunog
HENRY GLEASON na pinipili at
Lingguwista
isinasaayos sa
paraang arbitraryo
upang magamit
ng mga taong
kabilang sa isang
kultura
• Batay sa aklat nina • Ang wika ay
Bernales et al. (2002) proseso ng
pagpapadala at
pagtanggap ng
mensahe sa
pamamagitan ng
simbolikong cues
na maaring berbal
o di- berbal
 MGA TAONG NAG BIGAY
KAHULUGAN SA WIKA
3R’s
(Read, Research, Report)
- Gumuhit ng isang larawan na nag papaliwanag ng iyong topic
- Ipaliwanag at bigyan ng halimbawa sa salitang tagalog ang iyong ginuhit
- 5 minuto bawat estudyante

Ptra. Eunice Bendisyon Rivera Gatsebeun Ptra. Gina P. Kalasagan

-Alfonso O. Santiago (Lingguwista 2003) -Bienvenido Lumbera Pambansang Alagad ng
Sining sa Literatura (2007)

Mr. Almar Caranguian Abenoja Ms. Kimjoy Fabia

-Pamela C. Constantino at Galileo s Zafra -Batay sa aklat nina Mangahis et al. (2005)
(Edukador)
• Batay sa aklat nina • Binabanggit dito na
Mangahis et al. may mahalagang
(2005) papel na
ginagampanan ang
wika sa .

• Ito ang midyum o

daluyan na
ginagamit sa maayos
na paghahatid at
pagtanggap ng
mensahe na susi sa
pagkakaunawaan.
 • Ang wika ay isang
kalipunan ng mga
salita at ang
pamamaraan ng
pagsasama- sama
ng mga ito para
magkaunawaan o
makapag-usap
ang isang grupo
Pamela C. Constantino ng mga tao.
at
Galileo s Zafra
(Edukador)
 • Ang wika ay
parang hininga,
gumagamit tayo
ng wika upang
kamtin ang bawat

pangangailangan
natin.
• Bienvenido Lumbera
Pambansang Alagad ng
Sining sa Literatura

(2007)
 • "Wika ang sumasailalim
sa mga mithiin,
lunggati, pangarap,
damdamin, kaisipan, o
saloobin, pilosopiya,
kaalaman at
karunungan, moralidad,
paniniwala, at mga
Alfonso O. Santiago
kaugalian ng to sa
(Lingguwista 2003) lipunan"
Kalikasan (Katangian) ng Wika

Filipino 1
Week 2
 Kalikasan (Katangian) ng Wika
Ayon kay Henry Gleason may tatlong (3)
katangian ng wika:

1. Masistemang Balangkas
2. Wika ay arbitraryo
3. Wika ay kultura
 Kalikasan (Katangian) ng Wika
• Ayon kay Henry Gleason may tatlong (3)
katangian ng wika:
1. Masistemang Balangkas - binubuo ng mga
makabuluhang tunog o ponema ang wika na
makalikha ng mga yunit ng salita na kapag
pinagsama-sama sa isang
maayos at makabuluhang pagkakasunod-
sunod ay nakabubuo ng mga:
a. Parirala
b. Pangungusap
c. Talata
 A. Parirala
• Ang parirala ay kalipunan ng mga salitang walang simuno at
panag-uri at hindi ito nagsasaad ng isang buong diwa. 
Samakatuwid, ang parirala ay hindi pangungusap.  Narito ang
ilang mga

halimbawa.  Pansinin na hindi kailangang mag-umpisa sa

malaking letra ang unang salita.
 
1.    paglipas ng panahon
2.    walang sinasabi
3.    nakadikit lang
4.    ang hindi maalwan
5.    masigasig sa una
 A. Parirala
Uri ng Parirala
A.1 Pariralang pandiwa
Ito ay pariralang binubuo ng pandiwa at pang-uri o lipon nito.

Halimbawa: Ang mga mag aaral ay nag aaral ng kanilang leksyon

Ang PANDIWA ay isang salita (bahagi ng pananalita) na nagsasaad ng kilos o

galaw (lakad, takbo, dala), isang pangyayari (naging, nangyari), o isang
katayuan (tindig, upo, umiral). Tinatawag ito na verb sa wikang Ingles.

Ang PANG-URI ay isang bahagi ng pananalita na binabago ang

isang pangngalan, karaniwang sinasalarawan nito o ginagawang mas
partikular ito. Gayon man, hindi kinikilalang uri ng salita sa pangkalahatan ang
pang-uri; sa ibang salita, may mga ilang wika ang hindi gumagamit ng mga
pang-uri.
 A. Parirala
Uri ng Parirala

A.2 Pariralang Pang-ukol

Ito ay binubuo ng pang-ukol at ang layon nito.

Halimbawa: Huwag kayong gagawa ng labag sa batas.

Ang PANG-UKOL ay bahagi ng pananalita[1] na ipinapahayag ang mga ugnayan

sa panahon o lawak (sa, sa ilalim, patungo sa, bago) o pagmamarka sa iba't
ibang semantikong pagganap (ng, para sa).

Isa itong morpema na nauuna sa mga pangkat na

salitang pangngalan at panghalip na nagdudulot ng kaganapan (complement)
o pagbabago sa parirala. Kapag ginagamit sa pangungusap, lumalawak ang
kahulugan nito sa pamamagitan ng paglalahad ng patutunguhan, sanhi,
kinalalagyan, panahon at iba pa.
 A. Parirala
Uri ng Parirala

A.3 Pariralang Pawatas

Ito ay pagsasama ng pawatas na anyo ng pandiwa at ng layon nito.

Halimbawa: Ang magsabi ng katotohanan ay mahirap gawin minsan.

Ang salitang PAWATAS ay tumutukoy sa isang uri ng pandiwa

kung saan hindi pa ito nababanghay o nalalagyan ng mga
panlapi. Ilan sa mga pandiwa na nasa anyong pawatas ay ang
mga sumusunod:
1.    Manghiram
2.    Makatapos
3.    Itago
 A. Parirala
Uri ng Parirala

A.4 Parirala sa Pangngalang Diwa

Pagsasama ng panlaping pag + salitang ugat + pag-uulit ng unang pantig ng salitang
ugat + layon nito.

Halimbawa: Ang paglalakad sa batuhan ay mahirap.

A.5 Pariralang Pandiwa

Pagsasama ng panlaping naka + salitang ugat + layon nito o kaya ay pagsasama ng
pantukoy na ang + pang-ngalang diwa + layon nito. Tumutukoy sa aksyon.

Halimbawa: Ang nakatayo sa unahan ng klasrum ay ang pinakamahusay na mag-aaral.

Ang PANLAPI ay isang morpema na ikinakabit sa isang salitang-ugat upang

makabuo ng isang bagong salita o anyo ng salita.