WIKA

Filipino 1

Week 4
C. A N G TA LATA
?
 C. Talata
•Ang talata ay lipon ng mga pangungusap na paunlad na
bumuo at nagpahayag ng isang kaisipan.

•Ang bawat pangungusap ay kailangang magkakaugnay

tungkol sa pangunahing kaisipan o paksa ng talata.

•Kapaki-pakinabang ang talata kapag nais nating

ipaliwanag o linawin ang isang bagay, tulad ng isang
bagay, isang tao, isang konsepto, o isang sitwasyon.
Kapag inilalarawan natin, ipinapakita natin kung paano
ang isang bagay bilang itinuturo natin.

•Sa engles ay Paragraph

 TAKDANG ARALIN
1. Ayon kay Henry Gleason may tatlong (3) katangian ng wika:
2. Masistemang Balangkas - binubuo ng mga makabuluhang
tunog o ponema ang wika na makalikha ng mga yunit ng salita
na kapag pinagsama-sama sa isang maayos at makabuluhang
pagkakasunod-sunod ay nakabubuo (3) ng mga:
3. Ano ang wikang arbitraryo?
4. Ano ang kinalaman ng wika sa kultura?
5. Ano ang parirala?
6. Ano ang pangungusap?
7. Tatlong kayarian ng pangungusap?
8. Ano ang pag kakaiba sa simuno at panaguri?
9. Ano ang Talata?
10.Bakit mahalaga ang wika?
Linggong Ilalaan Nilalaman
Week No. Content
1 1. Oryentasyon
 Pagpapakilala ng Sarili
 Silabus ng kurso
 Paraan ng Pagmamarka
 
2. Mga Sangguniang Aklat at iba pa.
 

2 1. Batayang Kaalaman sa Wika

 Katuturan at Katangian ng Wika
 Kahalagahan ng Wika
2. MgaTeoryang Pangwika
3 1. Mga Barayti at Rehistro ng Wika
2. Antas ng Wika
3. Iba’t Ibang uri ng Wikang Filipino- proyekto
4 1. Tungkulin ng Wika
2. Domeyn Pangwika
5 1. Pinagmulan ng Wikang Filipino -proyekto
2. Kasaysayan ng Wikang Pambansa
6  
PAUNANG PAGSUSULIT
Katuturan at Katangian ng
Wika
 Katuturan at Katangian ng Wika
Mahahalagang Tala: (Importance of speaking)

KATUTURAN: (Meaning)
-Sistema ng komunikasyon
(Webster, 1974)
-Ang pangunahin at pinakaelaboreyt
(Archibald Hill, What is language, c1980s)
-Masistemang balangkas ng sinasalitang tunog
(Henry Gleason)
 Katuturan at Katangian ng Wika
Mahahalagang Tala:

KATANGIAN : (Characterictic)
1. Ang wika ay tunog
2. Ang wika ay arbitraryo
3. Ang wika ay masistema
4. Ang wika ay sinasalita
5. Ang wika ay nakabuhol sa kultura
6. Ang wika ay daynamiko
7. Ang wika ay malikhain
8. Ang wika ay makapangyarihan
Linggong Ilalaan Nilalaman
Week No. Content
1 1. Oryentasyon
 Pagpapakilala ng Sarili
 Silabus ng kurso
 Paraan ng Pagmamarka
 
2. Mga Sangguniang Aklat at iba pa.
 

2 1. Batayang Kaalaman sa Wika

 Katuturan at Katangian ng Wika
 Kahalagahan ng Wika
2. MgaTeoryang Pangwika
3 1. Mga Barayti at Rehistro ng Wika
2. Antas ng Wika
3. Iba’t Ibang uri ng Wikang Filipino- proyekto
4 1. Tungkulin ng Wika
2. Domeyn Pangwika
5 1. Pinagmulan ng Wikang Filipino -proyekto
2. Kasaysayan ng Wikang Pambansa
6  
PAUNANG PAGSUSULIT
KAHALAGAHAN NG WIKA
Ang wika ang pangunahing
instrumento sa
pakikipagkomunikasyon.
 Mahalaga ang wika sa
pagpapanatili,
pagpapayabong at
pagpapalaganap ng kultura
ng bawat
grupo ng tao.
 Kung walang wika walang
magagamit na pantawag sa
tradisyon at kalinangan,
paniniwala, pamahiin at sa iba
pang bagay na kaugnay ng
pamumuhay at paraan ng
pamumuhay ng mga tao.
Kapag may sariling wikang
ginagamit ang isang
bansa, nangangahulugang
ito ay malaya at
may soberanya (pakahulugang
"kataas-taasang kapangyarihan“).
Wika ang nagsisilbing
tagapag-ingat at
tagapagpalaganap ng
mga karunungan at
kaalaman.
Mahalaga ang wika bilang
lingua franca (common
language) o bilang tulay
para magkausap at
magkaunawaan ang iba’t
ibang grupo ng taong may
kani-kaniyang wikang
ginagamit.
Ang kawalan ng wika ay
magdudulot ng
pagkabigo ng
sangkatuhan.
Ang pagkakaroon ng wika ay
nagreresulta sa isang
maunlad at masiglang
sangkatauhang bukas sa
pakikipagkasunduan sa isa’t
isa.
Linggong Ilalaan Nilalaman
Week No. Content
1 1. Oryentasyon
 Pagpapakilala ng Sarili
 Silabus ng kurso
 Paraan ng Pagmamarka
 
2. Mga Sangguniang Aklat at iba pa.
 

2 1. Batayang Kaalaman sa Wika

 Katuturan at Katangian ng Wika
 Kahalagahan ng Wika
2. MgaTeoryang Pangwika
3 1. Mga Barayti at Rehistro ng Wika
2. Antas ng Wika
3. Iba’t Ibang uri ng Wikang Filipino- proyekto
4 1. Tungkulin ng Wika
2. Domeyn Pangwika
5 1. Pinagmulan ng Wikang Filipino -proyekto
2. Kasaysayan ng Wikang Pambansa
6  
PAUNANG PAGSUSULIT
Mga Teoryang Pangwika
 Mga Teoryang Pangwika

• Toreng abel • Yo-he-ho

• Bow-wow • Yum-yum
• Ding-dong • Ta-ta
• Pooh-pooh
Toreng abel
Bow-wow
Ding-dong
Pooh-pooh
Yo-he-ho
Yum-yum
Ta-ta
 Mga Teoryang Pangwika

• Toreng abel • Yo-he-ho

• Bow-wow • Yum-yum
• Ding-dong • Ta-ta
• Pooh-pooh
 MAIKLING PAGSUSULIT
Ibigay kung anong klaseng teoryang pangwika ang mga
nakalawan

Bow-wow
1. 4. Pooh-pooh

Toreng abel
2.

Ding-dong Yo-he-ho
3. 5.
Linggong Ilalaan Nilalaman
Week No. Content
1 1. Oryentasyon
 Pagpapakilala ng Sarili
 Silabus ng kurso
 Paraan ng Pagmamarka
 
2. Mga Sangguniang Aklat at iba pa.
 

2 1. Batayang Kaalaman sa Wika

 Katuturan at Katangian ng Wika
 Kahalagahan ng Wika
2. MgaTeoryang Pangwika
3 1. Mga Barayti at Rehistro ng Wika
2. Antas ng Wika
3. Iba’t Ibang uri ng Wikang Filipino- proyekto
4 1. Tungkulin ng Wika
2. Domeyn Pangwika
5 1. Pinagmulan ng Wikang Filipino -proyekto
2. Kasaysayan ng Wikang Pambansa
6  
PAUNANG PAGSUSULIT
PROYEKTO
 Iba’t Ibang uri ng Wikang Filipino
- Gumawa ng video at mag bigay ng sariling pag papaliwanag sa
iba’t ibang uri ng wikang Filipino
- Ilathala ito sa inyong panlipunang pagpapahayag (social media
– personal facebook account)
- Lagyan ito ng pamagat na “Iba’t ibang uri ng wika” at
#ANCOEC20 #Filipino1 #BSED #Ibatibanguringwika #GinaAlmar
- Kailangan makapag 200 shares, 100 comments at 500 likes
upang mag karoon ng 20 puntos na karagdagan sa inyon prelim
exam

- Group A- Ptra. Gina at Bro. Almar

 Pinagmulan ng Wikang Filipino
- Gumawa ng video at mag bigay ng sariling pag papaliwanag sa
Pinagmulan ng Wikang Filipino
- Ilathala ito sa inyong panlipunang pagpapahayag (social media –
personal facebook account)
- Lagyan ito ng pamagat na “Pinagmulan ng Wikang Filipino” at
#ANCOEC20 #Filipino1 #BSED #PinagmulanNgWikangFilipino
#EuniceKimjoy
- Kailangan makapag 200 shares, 100 comments at 500 likes upang
mag karoon ng 20 puntos na karagdagan sa inyon prelim exam

- Group B- Ptra. Eunice at Sis. Kimjoy

Linggong Ilalaan Nilalaman
Week No. Content
1 1. Oryentasyon
 Pagpapakilala ng Sarili
 Silabus ng kurso
 Paraan ng Pagmamarka
 
2. Mga Sangguniang Aklat at iba pa.
 

2 1. Batayang Kaalaman sa Wika

 Katuturan at Katangian ng Wika
 Kahalagahan ng Wika
2. MgaTeoryang Pangwika
3 1. Mga Barayti at Rehistro ng Wika
2. Antas ng Wika
3. Iba’t Ibang uri ng Wikang Filipino- proyekto
4 1. Tungkulin ng Wika
2. Domeyn Pangwika
5 1. Pinagmulan ng Wikang Filipino -proyekto
2. Kasaysayan ng Wikang Pambansa
6  
PAUNANG PAGSUSULIT
 MAIKLING PAGSUSULIT
• Ang sagot ay ikumento lamang sa atinng facebook page sa ibaba ng
Filipino 1 na post
• Ilagay sa itaas ng sagot ang pamagat
”Katuturan at Katangian ng Wika”
• Hindi na pwede baguhin ang sagot kapag ito ay nakumento na o nasumite.
• Sabay sabay ialalagay ang sagot upang maiwasan ang pag hahalintulad
• 10 puntos sa 5 minuto
 PAGSUSULIT

1. _____________– Pinatutunayan lamang na walang superyor na wika

sapagkat ang bawat wika ay may sariling kakanyahang kultural. Ibigsabihin,
hinuhubog ng wika ang kultura at hinuhubog naman ng kultura ang wika
(Sapir at Whorf, w.p.)
a. Ang wika ay sinasalita
b. Ang wika ay nakabuhol sa kultura
c. Ang wika ay masistema

2. ____________– nabubuo ang wika sa tulong ng mga aparato at iba’t ibang

sangkapsa pagsasalita tulad ng labi, dila, ngipin, ilong, lalamunan at iba pa.
d. Ang wika ay sinasalita
e. Ang wika ay arbitaryo
f. Ang wika ay masistema
 PAGSUSULIT

3. Ang wika ay isang sistema ng komunikasyon sa pagitan ng mga tao sa

pamamagitan ng mga pasulat at pasalitang simbulo
a. (Henry Gleason)
b. (Webster, 1974)
c. (Archibald Hill, What is language, c1980s)

4. Ang wika ay isang masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na

pinipili at isinasaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga
taong kabilang sa isang kultura.
a. (Henry Gleason)
b. (Webster, 1974)
c. (Archibald Hill, What is language, c1980s)
 PAGSUSULIT
5. Ang wika ang pangunahin at pinakaelaboreyt
na anyo ng simbolikong gawaing pantao.
a. (Henry Gleason)
b. (Webster, 1974)
c. (Archibald Hill, What is language, c1980s)

6. Mag bigay ng limang katangian ng wika