MARYKNOLL SCHOOL OF LUPON, INC.

Kambing Baratua St., Poblacion, Lupon, Davao Oriental

Deus Super Omnia

KOMUNIKASYOn AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG

PILIPINO

PAKSA: MGA KONSEPTONG pangwika

JUNIOR HIGH SCHOOL UNANG MARKAHAN- Linggo (1-2)
Pangalan ng Guro: Bb. LIZA MAE BIOL
Petsa ng Pagkuha: August 12, 2021
Petsa ng Pagpasa: August 26, 2021
Pangalan ng Mag-aaral:
Baitang at Pangkat:
Modyul 1: Mga Konseptong Pangwika

PANIMULA:
Bakit kinkailangang pag-aralan ang pinagmulan ng ating wika? Gaano nga ba ito kahalaga?
Pahina| 1
Modyul 1: Mga Konseptong Pangwika
  Saklaw ng Modyul:
Ang modyul na ito ay naglalaman ng mga sumusunod na aralin:
Aralin Pamagat Target na Kompetensi Core Values Sesyon
blg.
1 Mga Konseptong  Natutukoy ang mga  Pagpapahalaga sa wika
Pangwika konseptong pangwika  Parespeto sa kaibahan ng ating
1. Wika  Naipapahayag ang ginagamit na wika.
2. Wikang kahalagahan ng wika  Pagrespeto sa kultura at
Pambansa sa ating pang-araw- paniniwala ng iba. 10 Sesyon
3. Wikang araw na  Maayos na pakikipag-ugnayan sa
Panturo komunikasyon. kapwa tao.
4. Wikang  Nauuunawaan ang
Opisyal konsepto, elementong
cultural, kasaysayan,
at gamit ng wika sa
ating lipunan.

 Pamantayang Pangnilalaman:
Nauunawaan ang mga konsepto, elementong kultural, kasaysayan, at gamit ng wika sa lipunang Pilipino

 Pamanatayng Pagganap:
Nakagagawa ng isang sanaysay batay sa isang panayam tungkol sa aspektong kultural o lingguwistiko ng napiling
komunidad

 Sanggunian:
 https://www.liveworksheets.com/pq1217812of
 Aklat : Komunikasyon sa Akademikong Pilipino
 Gedoriolerma.blogspot.com
 Sipi mula sa introduksyon ng wika sa aklat na Komunikasyon sa Akademikong Filipino
 Komunikasyonnat Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino
Batayng Aklat sa Filipino para sa Senior High School
Ni Felina P. Espique, PhD
 Inaasahang Kasanayan::
1. Manawaan ang kahalagahn ng wika sa pang-araw-araw na Gawain ng bawat tao.
2. Matukoy ang mga kahulugan at kabuluhan ng mga konseptong pangwika.
3. Mabigyang kasagutan ang mga kahingian sa kabuuan.

DAY 1-6

Panimulang Pagtataya
__________________________________________________________________________________________________
Bago natin simulan ang ating talakayan, gawin muna ang nakatalagang pangunahing
gawain na nasa ibaba.

Gawain 1
Panuto: Piliin ang titik na tumutukoy sa uri ng antas ng wika na nasasalungguhitan sa bawat pangungusap Isulat ang
iyong sagot sa patlang bago ang bilang.

A. Balbal ` B. Kolokyal
C. Pambansa D. Lalawiganin
E. Mampanitikan

_____ 1. Anong kulay ng tsikot ng utol mo?

_____ 2. Ewan ko sayo, ayaw mong making sa akin.
Pahina| 2
Modyul 1: Mga Konseptong Pangwika
 _____ 3. Echos lang pala ang lahat ng kaniyang sinabi.
_____ 4. Pupunta ako sa inyong bahay sa susunod na Biyernes.
_____ 5. Penge naman niyang kinakain mo, gutom na kasi ako.
_____ 6. Bumili ako ng isang kilong mangosteen sa magkakariton.
_____ 7. “Naluoy na ako sa imo”, wika ni Linda sa kaniyang kapatid.
_____ 8. “Mangan tayon!”, yaya ni Vins sa kaniyang mga kasamahan.
_____ 9. Tila binagyo ang kuwarto ni Alex matapos umalis ang kaniyang mga bisita.
_____ 10. Nakatanggap ng text si Joan mula sa kaniyang kaklase at ang nakalagay rito y “OTW na ako”.

PAGTUKLAS

Paksa Blg. 1 Wika

Ang wika, isa sa mga mahahalagang instrumento ng tao sa kanyang pakikipagtalastasan ay nabigyang depinisyon o
kahulugan ng iba’t ibang mga manunulat. Ang mga kahulugang ito ay naipakilala sa inyong mga asignatura sa mas
mababang antas ng iyong pag-aaral.
Sa paksang ito, ipinakikilala ang konsepto ng wika, wikang pambansa, wikang panturo, at wikang opsiyal para sa
pagkilala at pang-unawa nito sa lipunang Pilipino.
Ang Papel ng Wika
Makabuluhan ang papel ng wika sa anumang lipunan. Sa kasaysayan ng Pilipinas, mahalaga ang naging gampanin ng
paggamit ng wika ng mga iba’t ibang sektor para sa pagsasakatuparan ng kanilang mga gawain sa araw-araw. Ang wika
na binigyang kahulugan ni Tumangan (1997) bilang isang paraan ng pananagisag o pagbibigay ng kahulugan upang
makamit ang layuning makaunawa at maunawaan ng ibang tao ay nagpapakilala lamang na ang wika ay may malaking
papel sa lipunang napagkakaunawaan.

Ayon kay Whitehead, ang wika ay nagpakilala sa kabuuan ng kaisipan ng mga taong lumikha nito. Nangangahulugan
na ito ay sumasalamin sa anumang nagawa at ginagawa ng isang pangkat ng taong gumamit nito. Ayon kay Carlyle(n.d.),
ito ay gumaganap bilang saplot ng kaisipan o mas angkop na sabihing saplot kalamnan, ng katawan, at ng pag-iisip.

Katangian ng Wikang Pilipino

Sinasabing katangian ng Wikang Filipino ang mga sumusunod:

1. Ang wika ay may masistemang balangkas

Lahat ng wika ay nakabatay sa tunog na tinatawag na ponema. Ang pag-aaral ng ponema ay tinatawag na
ponolohiya. Ang ponemang pinasama-sama para makabuo ng maliliit na yunit ng salita ay tinatawag na morpema.
Ang pag-aaral sa mga morpema ay tinatawag na morpolohiya. Sa wikang Filipino ang mga morpema ay maaaring
isang salitang-ugat , panlapi, at morpemang ponema. Sa pagsama-sama sa mga morpema, nakakabuo tayo ng mga
salita. Ang pag-uugnay sa mga salitang ito ay nakakabuo naman ng isang pangungusap. Sa pag-aaral sa masistemang
balangkas ng wika, tinatawag na makaagham ang pag-aaral sa mga pangungusap ng sintaks. Sa pakikipagpalitan ng
mga pangungusap sa pagitan ng mga tao, nagkakaroon tayo ng diskors. Ang pag-aaral sa diskors ay maaari rin gawin
katulad ng pagsusuri sa mga diskursong nagaganap sa loob ng isang pagpupulong.

Balangkas ng Wika

ponema morpema sintaks diskors

2. Ang wika ay pinipili at isinasaayos

Ang mga salitang ginagamit natin, pasalita man o pasulat ay nangangailangan ng tamang pagpili para tayo ay
maunawaan ng ating mga kausap. Sa tamang pagpili at pagsasaayos, maaaring ito ay tumutugon sa mga sumusunod:
A. Taong kausap - bata man o matanda, pareho kayo ng wika o hindi, propesyon, at iba pa.
B. Konteksto - para maging epektibo ang pakikipagtalsatasan , mahalagang maisaayos at mapili ang wika
na gagamitin ayon sa konteksto ng pag-uusap.
C. Instrumento sa pakikipag- usap - ang paggamit ng wika ay nag-iiba ayon sa instrumentong gamit ng tao
katulad ng paggamit nito sa telebisyon, radyo, telepono, social media, pahayagan, cellphone, at iba pa.
D. Layunin ng pag-uusap - ang pagtamo sa layunin ng pakikipag-usap ay nakabatay sa pagpili at pagsasaayos ng
Pahina| 3
Modyul 1: Mga Konseptong Pangwika
 wikang gagamitin.

3. Ang wika ay arbitraryo

Maaaring ang mga tao ay gumagamit ng iisang wika ngunit hindi nangangahulugan na ang kanilang pag-unawa
sa isang yunit nito ay pare-pareho. Maaari ring ang pagiging arbitraryo ng isang wika ay naaayon sa anumang
naikabit natin sa salitang “pamilya” ay maaaring iba sa pag-unawa ng iba sanhi ng kanilang karanasan sa loob ng
kanilang pamilya.
Halimbawa: Magandang umaga sa Tagalog
Maupay na aga sa Waray
Maayong buntag sa Cebu
Salitang ibon sa Tagalog
Billit sa Ilokano
Manuk-manuk sa Samar
Pispis sa Bisaya (Aklan)
Tamsi sa Bikool Waray
4. Ang wika ay ginagamit
Sa talaan ng mga institusyong nagsasagawa ng mga pag-aaral tungkol sa wika katulad ng Summer Institute of
Linguistics (SIL), lumalabas na may mga wikang hindi na sinasalita ng mga taong nagmamay-ari nito. Sanhi nito,
may mga ilang wika sa buong mundo na itinuturing nang patay na wika. Ang paggamit ng isang wika ay mahalaga
para maingatan at maitaguyod ang mga yamang lahi na nakapaloob dito.
5. Ang wika ay nakabatay sa kultura
Ang mga salitang nabuo sa loob ng isang wika ay repleksyon ng mga kaisipan, bagay, sistema, uri ng
pamumuhay, kasaysayan, pook, at iba pa ng mga taong gumagamit nito. Ito ang dahilan kung bakit may mga
terminolohiya, kasabihan, at kawikaan sa isang wika na hindi maaaring tumbasan sa ibang wika dahil sa pagkakaiba
sa bawat lipunang kinabibilangan ng mga tao.

6. Ang wika ay nagbabago

Sa pagdaan ng panahon, nagbabago ang wika. Nadaragdagan ang bilang ng mga salita dahil sa mga bagong
tuklas o nadaragdagan ang kahulugan ng mga salita dahil sa mga bagong karanasan ba ikinakabit sa mga ito. Maaari
rin na nababago ang mga kahulugan ng mga salita dahil sa pagpapakilala ng mga ibang kultura mula sa ibang lugar o
mga ibang sistema sa isang lipunan.
7. Ang wika ay sinasalitang tunog
Ang mga pinagsama-samang mga ponema o makahulugang tunog ay binibigkas o sinasalita ng tao.
Samakatuwid, ang wika ay naibubulalas ng tao mula sa kanyang bibig bilang resulta ng koordinasyon ng mga aparato
ng pagsasalita sa kanyang katawan. Mahalagang banggitin na ang tunog sa bawat titik ng salita ng anumang wika ang
kauna-unahang dapat makilala ng isang batang nagsisimulang magsalita. Mahalaga ito upang mabigyan ng bata ng
tamang pagkilatis ang bawat tunog na napakinggan at kung paanong ang isang tunog ay naiiba sa iba pang tunog.
* Sinasabing makabuluhan ang tunog kung nakapagpapaiba ito ng kahulugan ng salita. Tinatawag ang makabuluhang
tunog na ito na ponemik.
Halimbawa:
bisa (talab) visa ( pasaporte sa paglabas ng Pilipinas)
bapor (ship) vapor ( hamog/gas o sabstans sa hangin)
port (daungan) fort( kuta)
* kapag di nagbabago ang kahulugan ng salita ito ay tinatawag na ponetik. Pansinin, na bagama’t magkaiba ang isang
salita sa bawat linya, hindi nagbago ang kahulugang ibinibigay ng mga ito.
Halimbawa : kape- cafế
ponetikp fonetik
berde-verde
keso-queso
taksi-taxi
pista-fiesta
bintana-ventana

Mga Teorya ng Wika

1. Teoryang Aramaic Ang Unang Wika
Pinaniniwalaang Aramaic ang unang wikang ginamit sa daigdig. Ginamit ito ng mga Aramean, ang mga
sinaunang taong naninirahan sa Mesopotamia at Syria. Ang Aramaic ay galing sa angkan ng Afro-Asiatic sa Timog
Pahina| 4
Modyul 1: Mga Konseptong Pangwika
 Africa at hilagang kanluran ng Asya kasama sa pangkat ng Semitic, sinasabing siyang lenggwaheng ginamit ng
Panginoong Hesukristo at ng kanyang mga disipulo. Sinasabing sa wikang ito naisulat ang unang Bibliya.

2. Teoryang Bow-wow
Sinasabing sa teroyang ito ginagad ng tao ang mga tunog mula sa kalikasan o hayop at binigyan nila ng mga
ngalan o taguri ang mga ito.

Halimbawa:
ihip ng hangin
Dagundong na kulog
Lagaslas ng dahon
Twit-twit na ibon
Bow-wow na aso
Tiktilaok na manok

3. Teoryang Dingdong
Sa teoryang ito, sinasabing ang lahat ng kapaligiran ay maya sariling tunog na kumakatawan dito.
Halimbawa :
Klang-klang ng kampana
Tsug-tsug ng tren
Langingit ng pinto
Tik-tak ng orasan

5. Teoryang Pooh-pooh
Sinasabi sa teroyang ito na dahil ang tao ay may taglay na damdamin at kapag nasapol ang damdaming ito,
nakapagbulalas siya ng mga salita kaakibat ng nararamdamang tuwa, lungkot , takot, pagkabigla, at iba pang -uri ng
damdamin.

Halimbawa:
Wow ! (kapag nasisiyahan o natutuwa)
Naku po! ( kapag natatakot)
Aray! ( kapag nasasaktan)
Naks! (kapag humahanga)

6. Teoryang Yo-he-ho
Teoryang nagsasaad na ang tao ay bumabanggit ng mga salita kapag siya’y gumagamit ng pisikal na lakas. May
mga salita, tunog o ekspresyon na nasasambit ang tao kapat nagbubuhat ng mabibigat na bagay sa pag-eehersisyo, sa
pagluluwal ng sanggol, at sa mga kompetisyong pampalakasan.

7. Teoryang Ta-ta
Ang ta-ta ay paalam sa o “goodbye” sa Pranses na binibigkas ng dila nang pababa-pataas katulad ng pagkampay ng
kamay. Ang teoryang ito ay nagsasabing ang kumpas o galaw ng kamay ay kanyang ginagawa upang magpaalam.

8. Teoryang Ta-ra-ra-boom-de-ay
Ang pakilos, pagsayaw, pagsigaw, pagbulong ng mga sinaunang tao bilang partisipant /gumaganap sa mga festival,
selebrasyon, ritwal o okasyon tulad ng pakikidigma,pagtatanim, pag-ani, pangingisda, pagpapakasal, paghahandog o pag-
aalay ay lumilikha ng mga tunog at pag-usal ng mga salita sa kalauna’y binigyan ng kahulugan ng mga ito.

Paksa Blg. 2 Wikang Pambansa

Ang Wikang Pambansa ay isang wikang magiging daan ng pagkakaisa at pag-unlad bilang simbolo ng kaunlaran ng
isang bansa. Kinikilalang pangkalahatang midyum ng komunikasyon sa isang bansa. Kadalasan, ito ang wikang ginagamit
sa pang-araw-araw na pamumuhay ng lahat ng mamamayan ng isang bansa. Ayon sa Saligang Batas ng Biak na Bato -
Ang Tagalog ang magiging opisyal na Wika ng Pilipinas.
Sa pagpili ng wikang pambansa, ang Konstitusyon ng 1935, Artikulo XIV, Sek. 3 ay nagsasaad na "Ang Kongreso ay
gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang pambansa na batay sa isa mga na
umiiral na katutubong wika. Hanggang hindi nag tatadhana ng iba ang batas, ang Ingles at Kastila ang patuloy ng
gagamiting mga wikang opisyal".
May Walong Pangunahing Wika sa Bansa ang Tagalog, Cebuano, Ilokano, Hiligaynon, Bikol, Samar-Leyte o Waray,
Pampango o Kapampangan, at Pangasinan o Pangalatok. Ang Suriang Wikang Pambansa (SWP) ay itinatag noong
Pahina| 5
Modyul 1: Mga Konseptong Pangwika
Nobyembre 13, 1936 ng Batas Pambansa Blg. 184 (binuo ng Saligang Batas Pambansang As emblea). Pinili ang Tagalog
bilang batayan ng bagong pambansang wika at ipirinoklama ito ng Pangulong Quezon. Pinili ang Tagalog bilang Wikang
Pambansa dahil ito ay malawak na ginagamit sa mga pag-uusap ng mga Pilipino at marami din sa bansa ang nakakaintindi
ng wikang ito. Ayon sa Saligang Batas ng 1973 - Ang Batasang Pambansa ay dapat magsagawa ng mga hakbang tungo sa
paglinang at pormal na adapsyon ng Wikang Pambansa na tatawaging Filipino
.

Paksa Blg. 3 Wikang Panturo

Ang Wikang Panturo ay ang opisyal na wikang ginagamit sa pormal na edukasyon. Ito ang wika ng talakayang guro-
mag- aaral na may kinalaman sa mabisang pagkatuto dahil dito nakalulan ang kaalamang matututuhan sa klase. Ito ang
wika sa pagsulat ng mga aklat at kagamitang panturo sa mga silid aralan. Sa pangkalahatan ay Filipino at Ingles ang mga
opisyal na wika at wikang panturo sa mga paaralan. Sa K to 12 Curriculum, ang mother tongue o unang wika ng mga
mag- aaral ay naging opisyal na wikang panturo mula Kindergarten hanggang Grade 3. Ayon kay DepED Secretary
Brother Armin Luistro, FSC “Ang paggamit ng wikang ginagamit din sa tahanan sa mga unang baitang ng pag-aaral ay
makatutulong mapaunlad ang wika at kaisipan ng mga mag-aaral at makapagpapatibay rin sa kanilang kamalayang sosyo-
kultural”. Sa Proklamasyon Blg. 19 (Agosto1988), idineklara ang pagdiriwang ng Linggo ng Wika mula ika-13 hanggang
19 ng Agosto kada taon. Sa Proklamasyon Blg. 1041 (Enero 1957), idineklara naman ni Pangulong Fidel V. Ramos ang
buong buwan ng Agosto bilang Pambansang Buwan ng Wika. Ang Memorandum Sirkular Blg. 59 (Disyembre 1996) ay
nagtadhana na ang Filipino ay bahagi na ng kurikulum na pangkolehiyo, ayon sa CHED.

Paksa Blg.4 Wikang Opisyal

Ang Wikang Opisyal ay isang wika o lenggwahe na binigyan ng bukod-tanging istatus sa saligang batas ng mga
bansa, mga estado, at iba pang teritoryo. Ito ang wikang kadalasang ginagamit sa lehislatibong mga sangay ng bansa,
bagama't hinihiling din ng batas sa maraming bansa na isalin din sa ibang wika ang mga dokumento ng gobyerno. Bago
maging opisyal ang isang wika, maraming pag aaral ang isinagawa upang malaman kung ano ang pinaka-karapatdapat na
wika para sa bansa. Tiniyak ng gobyerno na tama ang pagpili ng wika para sa buong kapuluan at at nagbigyan daan ito sa
pamamagitan ng pagsaalang- alang ng ibat' ibang salik. Ayon kay Virgilio Almario ang wikang opisyal ay ang itinadhana
ng batas na maging wika sa opisyal na talastasan ng pamahalaan. Ang wikang pambansa ay ipinahayag bilang opisyal na
wika simula Hulyo 4, 1946. Ayon sa Konstitusyon ng 1973 (Artikulo XV, Sek. 3), “Hangga’t walang ibang itinatadhana
ang batas, ang Ingles at Filipino ang magiging opisyal na wika.”, Ayon naman sa Kasalukuyang Konstitusyon
(Konstitusyon ng 1987, Artikulo XIV, Seksyon 6 & 7), “Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang
nalilinang, ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na Wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika. Ukol
sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino, at hangga’t walang ibang
itinatadhana ang batas, Ingles.
Aklat : Komunikasyon sa Akademikong
Pilipino
Gedoriolerma.blogspot.com

Karagdagang Kaalaman
Mga Probisyong Pangwika Saligang Batas
Saligang Batas ng Biyak-na-Bato (1896) － Ang Wikang Tagalog ang magiging opisyal na wika ng Pilipinas.
Saligang Batas ng 1935 －Ang Kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang
wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika. Hanggang hindi nagtatadhana ng iba ang batas, ang
Ingles at Kastila ay patuloy ng gagamiting mga wikang opisyal.
Saligang Batas ng 1973 Ang Batasang Pambansa ay dapat gumawa ng mga hakbang tungo sa paglinang at pormal na
adopsiyon ng isang panlahat na wikang pambansa na tatawagingFilipino.
Artikulo XIV ng Saligang Batas 1987: WIKA
SEK.6. Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nalilinang, ito ay dapat payabungin at pagyamanin
pa salig sa umiiral na mga wika ng Pilipinas at sa iba pang mga wika. Alinsunod sa mga tadhana ng batas at sang-ayon sa
nararapat na maaaring ipasya ng Kongreso, dapat magsagawa ng mga hakbangin ang Pamahalaan upang ibunsod at
puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal na komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa
sistemang pang-edukasyon.
SEK.7. Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at hangga’t
walang itinatadhana ang batas, Ingles. Ang mga wika ng rehiyon ay pantulong na mga wikang opisyal sa mga rehiyon at

Pahina| 6
Modyul 1: Mga Konseptong Pangwika
magsisilbing opisyal na pantulong na midyum ng pagtuturo.
Dapat itaguyod nang kusa at opsiyonal ang Kastila at Arabic.

SEK.8. Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga pangunahing wikang
panrehiyon, Arabic, at Kastila.
SEK.9. Dapat magtatag ang Kongreso ng isang komisyon ng wikang pambansa na binubuo ng mga kinatawan ng iba’t-
ibang mga rehiyon at mga disiplina na magsasagawa, mag-uugnay at magtataguyod ng mga pananaliksik para sa
pagpapaunlad, pagpapalaganap at pagpapanatili sa Filipino at iba pang mga wika.

EBOLUSYON NG WIKANG PAMBANSA

 Disyembre 30, 1937 – iprinoklamang ang wikang Tagalog ang magiging batayan ng Wikang Pambansa.
Magkakabisa ang proklamasyong ito dalawang taon matapos itong mapagtibay.
 1940 – ipinag-utos ang pagtuturo ng Wikang Pambansa sa ikaapat na taon sa lahat ng pampubliko at
pribadong paaralan at sa mga pribadong institusyong pasanayang pangguro sa buong bansa.
 Hunyo 4, 1946 – nagkabisa ang Batas Komonwelt Blg. 570 na pinagtibay ng Pambansang Asambleya noong
Hunyo 7, 1940 na nagproklama na ang Wikang Pambansa na tatawaging Wikang Pambansang Pilipino ay isa
nang wikang opisyal.
 1959 – ibinaba ng Kalihim Jose B. Romero ng Edukasyon ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 nanagsasaad
na ang Wikang Pambansa ay tatawaging Pilipino upang mailagan na ang mahabang katawagang “Wikang
Pambansang Pilipino” o “Wikang Pambansa Batay sa Tagalog”.
 1987 – Filipino na ang ngalan ng wikang pambansa, alinsunod sa Konstitusyon na nagtatadhanang “ang
wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino.” Ito ay hindi pinaghalu-halong sangkap mula sa iba’t ibang
katutubong wika; bagkus, ito’y may nucleus, ang Pilipino o Tagalog.
EBOLUSYON NG ALPABETONG FILIPINO
 Nang dumating ang mga Kastila, may sarili nang palatitikan ang ating mga ninuno, ang Alibata o Baybayin, na
binubuo ng 14 katinig at 3 patinig. Pinalitan ito ng mga Kastila ng alpabetong Romano.
 1940 – binuo ni Lope K. Santos ang Abakada, na may 20 titik: a, b, k, d, e, g, h, i, I, m, n, ng, o, p, r, s, t, u, w, y.
 Oktubre 4,1971 – pinagtibay ng Sanggunian ng SWP ang pinayamang alpabeto, na binubuo ng 31 letra: a, b, c,
ch, d, e, f, g, h, i, j, k, l, ll, m, n, ñ, ng, o, p, q, r, rr, s, t, u, v, w, x, y, z
 Matapos ang Repormang Ortograpiko, nabuo ang sumusunod na Alpabetong Filipino, na may 28 letra: a, b, c, d,
e, f, g, h, i, j, k, I, m, n, ñ, ng, o, p, q, r, s, t, u, v, w, x, y, z
 2001 – muling nagkaroon ng rebisyon sa alpabetong Filipino. Itinaguyod nito ang leksikal na pagpapayaman ng
Filipino sa pamamagitan ng pagluluwag sa panghihiram ng salita at pagsasalin, karamihan mula sa Ingles at
Kastila, gamit ang walong karagdagang letra ng alpabeto, ang mga letrang c, f, j, ñ, q, v, x, z. Oktubre 9, 2006 –
sa kahilingan ng KWF, ang DepEd ay nagpalabas ng isang memorandum na pansamantalang nagpapatigil sa
implementasyon ng “2001 Revisyon ng Alfabeto at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino”.
 Agosto, 2007 – inilabas ng KWF ang borador ng Ortograpiya ng Wikang Pambansa.
 Mayo 20, 2008 – inilabas ng KWF ang Gabay sa Ortograpiya ng Wikang Pambansa.

MGA DAPAT TANDAAN:

1. Ang wika ay mahalagang kasangkapan sa buhay. Ginagamit natin ang wika upang ihayag ang
saloobin, damdamin at kaisipan.
2. Dahil sa wika, nasasabi natin ang ating pangangailangan; nakagagawa tayo ng mga batas o
panuntunan na nailalatag natin upang magkaroon ng kaayusan ang bayan; namimintina o
naprepreserba natin ang kultura sa pamamagitan ng paglalagak sa ating utak ng kaisipang makabansa
na naisinsay ng mga piling salita na umuugit ng kamalayang maka-Pilipino.
3. May halagang-gamit ang wika para sa bayan sa pagsusulong ng pambansang adhikain . Tao ang
nakapagbubuo at nakapagyayaman sa wika. Ang mga karanasan ng bayan ang nagsusulong sa
paglaganap ng wika.

DAY 7

PAGLINANG

Ang layunin natin sa gawaing ito ay upang mas mapalalim ang iyong kaalam tungkol sa iba’t ibang teorya
ng wika
Pahina| 7
Modyul 1: Mga Konseptong Pangwika
Gawain 2
Panuto:: Pagkatapos basahin at unawin ang mha teorya g wika, gwain ang gawin 2 na nasa ibaba.
Magbigay ng mga tigdadalawang halimbawa ng mga sumusunod na mga teorya:
Teoryang Bow-wow

Teoryang Dingdong

Teoryang Pooh-pooh

Teoryang Yo-he-ho

Teoryang Ta-ra-ra-boom-de-ay

KATAPUSANG BAHAGI NG PAGLINANG:

Inaasahan kong naibigay mo ang mga hinihinging halimbawa sa bawat teorya ng wika.

DAY 8-9

PAGPAPALALIM

GAWAIN 3
Panuto: Para mapalalim ang iyong kalaaman sa papel ng wika sa lipunan, sagutin ng unang gawain . Isulat sa unang
hanay ang letra ng konsepto ng wika mula sa Hanay B na inilalarawan sa mga aytem sa Hanay A.

Sagot Hanay A Hanay B

1. Kinakailangan ang mga aparato sa pagsasalita para makabuo ng A. Ang wika ay nagbabago
makabuluhang tunog.
2. Ang mga katawagan sa Ingles ng palay, bigas, at kanin ay iisa lamang. B. Ang wika ay pinipili at
Ito ay tumutukoy sa “rice”. isinasaayos
3. Sa kasalukuyan, hindi lang tumutukoy sa sanggol o musmos ang salitang C. Ang wika ay arbitraryo
“bata”, ito na rin ay maaaring tumutukoy sa mga inuutusan o inaalipin.
4. Ang wikang Filipino ay may dalawampu’t isang ponemang katinig at D. Ang wika ay ginagamit
limang ponemang patinig.
5. May mga salitang nawawala na dahil hindi na ginagamit. E. Ang wika ay masistemang
balangkas
6. Lahat ng wika sa mundo ay nagsisimulang matutunan mula sa tunog F. Ang wika ay sinasalitang
hanggang diskors. tunog
7. Ang paggamit ng wika ay umaayon sa sariling pagkakakilanlan ng G. Ang wika ay nakabatay sa
nagsasalita dahil may kanya-kanyang katangian ang tao. kultura
8. Maraming mga kaisipan , paniniwala, at kaalaman na nakapaloob sa
isang wika ang hindi matutumbasan sa ibang mga wika.
9. Laging may mga idinagdag na mga salita sa mga diksyunaryo dahil sa
mga makabagong tuklas sa siyensya at teknolohiya.
10. Para sa epektibong pakikipagtalastasan, mahalagang alam ng isang tao
kung ano ang wastong salitang kanyang gagamitin sa uri o antas ng
okasyon na kanyang kinasasangkutan.

Pahina| 8
Modyul 1: Mga Konseptong Pangwika
 11. Nauunang ipinakilala sa pag-aaral ng wika ang mga ponema baago ang
morpema, sintaks, at diskors.
12. Ang mga ponema ay nailalarawan sa pamamagitan ng posisyon ng dila
at sa paraan ng pagpapalabas ng hangin sa pagbigkas.
13. Ang tamang pag-oorganisa sa mga sinasabi ay mahalaga para sa
epektibong pakikipagtalastasan.
14. Ang salitang “caňao” ay walang katumbas na kahulugan sa iba pang
wika sa Pilipinas.
15. Ang mga wikang hindi na ginagamit ay unti-unting nawawala at
tuluyang namamatay.

KATAPUSANG BAHAGI NG PAGPAPALALIM

Sana’y maayos mong nasagutan ang Gawain na ibinigay sa iyo upang mas mapailalim pa iyong kaalaman
tungkol sa mga konseptong pangwika.

DAY 10

PAGTATAYA:
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na tanong hinggil sa kasaysayan ng Wikang Pambansa. ( Maaaring magsaliksik sa
internet ng mga sagot.)
________________________ 1. Ang tinaguring Ama ng Wikang Pambansa.
_________________________2. Ang tawag sa komisyong nararapat itatag ng kongreso na magsasagawa ng mga
pananaliksik para sa pagpapaunlad ng Filipino at iba pang mga rehiyunal na wika sa
bansa.
_________________________3. Ang wikang batayan ng wikang pambansa.
_________________________4. Probisyon sa Konstitusyong 1987 na nagtatakda sa wikang Filipino bilang wikang
pambansa.
_________________________5. Ito ang ginamit na wika noong Panahon ng Propaganda.
_________________________6. Ilang letra sa alpabetong Romano na ipinalit ng mga Espanyol sa Baybayin?
_________________________7. Ang kautusang militar na nagtatakda sa Tagalog at wikang Hapon bilang opisyal na
wika ng Pilipinas
_________________________8. Petsa na kung kailan ipinroklama ang tagalog bilang wikang pambansa.
_________________________9. Petsa kung kailan naging Pilipino ang pangalan ng ating wikang pambansa.
_________________________10. Ang kalihim ng edukasyon, Kultura, at Palakasan na nagpalabas ng kautusang
pangkagawaran na tumutukoy sa paggamit ng katagang “ Filipino” sa pagtukoy
wikang pambansa.

SARILING PAGTATAYA:
Panuto: Lagyan ng tsek (/) kung naisakatuparan at natutuhan mo mula sa aralin ang mga sumusunod:

Layuin Nauunawaan ko nang lubos Nauunawaan ko nag Hindi ko nauunawaan ang

ang mga konseptong bahagya ang mga mga konseptong nakapaloob
nakapaloob sa aralin/mga konseptong nakapaloob sa sa aralin/ mga Gawain.
gawain. aralin/ mga Gawain.
Natutukoy ko ang mga
konseptong pangwika

Pahina| 9
Modyul 1: Mga Konseptong Pangwika
Naipapahayag ko ang
kahalagahan ng wika sa
ating pang-araw-araw na
komunikasyon.

Nauuunawaan ko ang
konsepto, elementong
cultural, kasaysayan, at
gamit ng wika sa ating
lipunan.

Pahina| 10
Modyul 1: Mga Konseptong Pangwika