GAMIT NG WIKA SA

LIPUNAN
JAMMIE A. ESGUERRA
Guro sa Filipino
Komunikasyon at Pananaliksik
sa Wika at Kulturang Filipino
Panimulang Gawain
7 GAMIT NG WIKA
SA LIPUNAN
Ayon kay M.A.K. HALLIDAY
INSTRUMENTAL
“Gusto ko...”

Maganap ang kagustuhan, matugunan ang

Deskripsyon
materyal na pangangailangan
Pagpapangalan/pagbabansag, pagpapahayag,
Mga bigkas na ginaganap
pakikiusap, pagmumungkahi, panghihikayat, pag-
(performative utterances)
uutos o pagpilit
“Gusto ko ibili mo ako noon...”
Halimbawa “Patawarin mo ako.”
“Mag-aral ka nang mabuti.”
REGULATORI
“Gawin mo kung ano ang sinabi ko...”

Pagkontrol sa kilos o gawi ng iba, wikang

Deskripsyon
ginagamit sa pagbibigay ng patakaran o panuto.
Mga bigkas na ginaganap Pag-ayon o pagtutol, pag-aalay ng kilos/gawa,
(performative utterances) pagtatakda ng mga tuntunin at alituntunin
“Huwag mandaya lalong-lalo na sa oras ng
pagsusulit.”
Halimbawa
“Huwag tatawid, nakamamatay.”
“Bawal pumitas ng bulaklak.”
IMPORMATIBO
“May sasabihin ako sa iyo.”

Ginagamit ang wika sa pagbibigay ng

Deskripsyon
impormasyon ng mga bagay-bagay sa mundo
Pagbibigay ng impormasyon,
Mga bigkas na ginaganap Pag-uulat ng mga pangyayari, paglalahad,
(performative utterances) Pagpapaliwanag ng mga pagkakaugnay-ugnay ng
mga mensahe.
“Si Manuel L. Quezon ang
Halimbawa Ama ng Wikang Pambansa.”
“Sa bandang kanan...”
HEURISTIKO
“Sabihin mo sa akin kung bakit...”
Deskripsyon Pagkuha o paghahanap ng impormasyon
Pag-iinterbyu, pagtatanong,pakikinig ng radyo,
Mga bigkas na ginaganap
panonood ng telebisyon, pagbabasa ng pahayagan,
(performative utterances)
magasin, blog at mga aklat
“Sino...”
“Ano...”
Halimbawa “Kailan...”
“Bakit...”
“Paano...”
INTERAKSYUNAL
“Ikaw at Ako...”
Makapagpanatili at mapatatag ang relasyon sa
Deskripsyon
kapwa,
Pagbati, pagpapaalam, pagbibiro, panunudyo,
pag-anyaya, paghihiwalay, pagtanggap,
Mga bigkas na ginaganap
pakikipagpalitan ng kuro-kuro, pagkukwentuhan,
(performative utterances)
paggawa ng
liham pangkaibigan
“Magandang umaga.”
“Kumusta ka?”
Halimbawa
“Maaari ka bang imbitahan na dumalo sa aking
kaarawan?”
PERSONAL
“Ikaw at Ako...”

Makapagpahayag ng sariling opinyon o

Deskripsyon
kuru-kuro, damdamin, emosyon, pananaw atbp.

Mga bigkas na ginaganap Paghanga, pagkayamot, pagkainip, pagmamahal,

(performative utterances) Paglungkot, pagkatuwa atbp.

“Palaban ako, hindi ako paaapi.”

Halimbawa “Talagang nakagagalit ang mga tanong hindi
marunong gumalang sa kanilang kapwa!”
IMAHINATIBO
“Kunyari ganito...”

Deskripsyon Gamit ng wika sa pagpapalawak ng imahinasyon

Mga bigkas na ginaganap Paglalagay sa sarili sa isang katauhan na hindi totoo

(performative utterances) at dala lamang ng malikot na pag-iisip.

“Kung ikaw ay bibigyan ng super powers, ano kaya

ito at bakit?”
Halimbawa
“Kung ikaw ay tutubuan ng pakpak, saan mo balak
pumunta?”
Ayon kay Jakobson (2003)
1. Pagpapahayag ng
Damdamin (Emotive)
2. Panghihikayat (Conative)
3. Pagsisimula ng pakikipag-
ugnayan (Phatic)
4. Paggamit bilang sanggunian
(Referential)
5. Paggamit ng kuro-kuro
(Metalingual)
6. Patalinghaga (Phoetic)
Pagpapahayag ng damdamin, saloobin at
emosyon.
Makahimok at makaimpluwensya sa iba sa
pamamagitan pag-uutos at pakiusap.
Makipag-ugnayan sa kapwa at makapagsimula
ng usapan
nagmula sa aklat ang kaalaman, mensahe, at
impormasyon.
Nagpapalinaw sa mga suliranin sa pamamagitan
ng pagbibigay komento sa isang kodigo o batas.
Masining na paraan ng pagpapahayag gaya ng
panulaan, prosa, sanaysay, atbp.