Mga Napapanahong Isyung

Lokal at Nasyonal
KONFILI 2019 – 2020
Module 6 -Part 5
 G. Malnutrisyon
• Ayon sa UNICEF, araw-araw, 95% ng batang namamatay sa bansa ay dahil sa malnutrisyon.
• 27 sa 1000 bata ang hindi umaabot sa ikalimang taong kaarawan nila
• Isang-katlo ng Pilipino ay hindi angkop ang paglaki o bansot para sa kanilang edad.
• Babala ng UNICEF, ang mga batang Pilipino ay nagtitiis sa di maayos na pagkain, hindi
sapat na nutrisyon at sistema ng pagkain na nagpapalala sa kanilang paglaki.
• Ayon sa kanilang tala, 1 sa tatlong 12-23 buwang sanggol ang mayroong anemia, 1 sa 3
bata ang di sapat ang paglaki sa edad na 2. Samantala sa mga kabataan naman, 1 sa 10
ang labis ang katabaan dahil sa maling sistema ng pagkain ayon kay Oyun Dendevnorov,
kinatawan ng UNICEF (UNICEF,2019)

UNICEF: Many children and adolescents in the Philippines

are not growing up healthily. (2019). UNICEF
 G. Malnutrisyon
• Ang kaso ng malnutrisyon sa Pilipinas ay konektado sa:
– Kakulangan ng sapat na masustansyang pagkain.
– Hirap na maiabot ang mga kinakailangang pagkain sa buong populasyon.
– Hindi rin sapat ang kaalaman ng lahat tungkol sa kahalagahan ng nutrisyon.
– Mataas na kawalan ng trabaho kaya hindi sapat ang sustansyang nakukuha ng bawat
pamilya
• Ika-9 naman ang Pilipinas sa sampung bansa na may pinakamaraming bansot o stunted sa edad
lima pababa. 
• Aminado ang Department of Health (DOH) sa laki ng problema sa malnutirisyon sa bansa.
• Lumalabas sa datos ng 2015 Food and Nutrition Research Institute (FNRI) na stunted o bansot
ang 3 sa 10 bata sa bansa. 
• Batay sa datos noong Disyembre 2017 ng SWS 15.9% o 3.6 milyong pamilya ay walang sapat
na makain

Laguna, E. (2015). Sizing Up: Stunting and children

malnutrition problem in the philippines. Save the Children
 H. Kawalan ng Seguridad sa Pagkain
• Ang dapat pagtuunan ng pansin ng gobyerno ay ang modernisasyon ng agrikultura.
• Kung hindi kikilos ngayon, ang mga magsasaka at mangingisdang Pilipino ay
masasaktan ng husto dahil sa kakulangan sa tubig, madalas na tagtuyot, pagtaas ng
temperature, mga bagong peste at sakit ng halaman, paikling panahon ng taniman
sa sahod ulan lang naasa ng pagkukunan ng tubig.
• Ang mga pangunahing salik sa kawalan ng seguridad sa pagkain ay:
 abeylabiliti ng pagkain – hindi konsistent ng suplay ng pagkain sa mercado dulot ng
kawalang ng aksesibol na kalsada, kalamidad
 akses sa pagkain (dulot ng mataas na presyo ng bilihin) –madami ang walang kita
dahil sa walang trabaho
 Epektibong gamit ng pagkain – madalas ay mahal ang mga pagkainmasustansya at
ang nabibili lamang ng mga orinaryong mamamayan ay naprosesong pagkain na
mas mura ang halaga ngunit walang sustansya

What Causes Food Insecurity in the

Philippines?. (Nob. 2017). Borgen
 H. Kawalan ng Seguridad sa Pagkain
• Noong 2014, ang Global Hunger Index (GHI) ng Pilipina s ay 13.1. ang index na ito ay
batay sa 3 indikeytor: malnutrisyon, kakulang sa timbang at bilang ng na batang
namamatay. Gumagamit sila ng iskalang 0 (walang gutom) -100 (gutom). Ang ideyal na
iskor ay mas mababa sa 5 na nangangahulugang mababang antas ng gutom. Sa
madaling salita, sa ranggong ito ng Pilipinas, nasa ika-29 itong pwesto sa mundo na
kinakategoryang isang seryosong problema ng bansa.
• Sa nakalipas na 15 taon mula sa 1999-2014, 18.3% ng pamilyang Pilipino ang
nakakaranas ng gutom ayon sa sarbey ng Social Weather Station(SWS.)
• Sa huling ulat naman ng SWS sa taong 2018, tinatayang 19M (19% ng populasyon) ang
nakakaranas ng gutom at kung saan 10M ang nakakaranas ng matinding gutom
(Ordonez,2019)
• Kadalasan ang mga rehiyong nakakaranas ng gutom ay ang rural na erya tulad ng
Sentral Mindanao na apektado ng kaguluhan at Visayas na madalas maapektuhan ng
kalamidad.

Focus on the Global South-Philippines, (2014). Food security

in the Philippines.. https://bit.ly/2YYh2Ey
 I. Mga Pangkat Etniko sa Pilipinas
• Ang Pilipinas ay isang “culturally diverse” na bansa na may tinatayang 14-17M
Indegenous Peoples (IP) na kabilang sa 110 etnolinggwistikong grupo at
karaniwang matatagpuan sa Hilagan Luzon (Cordillera Administrative Region, 33%)
at Mindanao (61%), at ilang grupo sa Visayas (United Nations Decelopment
Program [UNDP] Philippines,nd.)
• Sa Pilipinas, nakakaranas ng diskriminasyon ang mga IP o indigenous peoples
• Ayon sa International Labor Organization, mayroong 15 milyon - 20 milyong
katutubo sa bansa. Ayon sa National Commission on Indigenous Peoples, 61% (9-
12 milyon) ay nasa Mindanao, 33% sa Luzon and 6 % sa Visayas.
• Dahil dito, bilang pagkilala sa pagkakaiba-iba at sa ilalim ng freymwork ng
pambansang pagkakaisa, itinakda sa konstitusyon ng bansa ang pagkilala,
proteksyon, promosyon at pagtatamo ng Karapatan ng mga IP.
• Sa kadahilang ito, nabuo ang Batas Republika 8371, o mas kilala bilang“Indigenous
Peoples Rights Act” (1997, IPRA) na kumikilala sa Karapatan ng mga IP na
mapamahalaan ang kanilang teritoryo.

Indigenous Peoples in the Philippines.

(2010).United Nations Development
 I. Mga Pangkat Etniko sa Pilipinas
• Sa kabila ng garantiyang ito, nananatiling sila ang pinakamahirap sa bansa
• Sa pinakahuling ulat State of the World of Indigenous Peoples na isinagawa ng
United Nations Permanent Forum noong 2010, lumabas na 1/3 na kabuuang
populasyon ng pinakamahirap sa mundo ay binubuo ng mga IP na kadalasang
nakakaranas ng kawalang katarungan, akses sa pangangalagang pangkalusugan
at karapatang pantao at kadalasang nakakaranas ng diskriminasyon at eksklusyon.
• Sa Pilipinas, ang mga Ip ay nakakaranas ng historical na diskriminasyon at
marhinalisasyon dulot ng prosesong politikal at ekonomik na benepisyo.
• Madalas silang nakakaranas ng eksklusyon, kawalan ng lupa, paglipat, presyur
dahil sa pagkasira ng kanilang tradisyonal na paraan ng pamumuhay, pagkawala ng
kanilang identidad at kultura.

Indigenous Peoples in the Philippines.

(2010).United Nations Development
 Sanggunian
Asian Development Bank.(2009). Poverty in the Philippines: Causes, Constraints and Opportunities.https://bit.ly/2BIA48S
Asis, M. (2017).The Philippines: Beyond Labor Migration, Toward Development and (Possibly) Return.https://bit.ly/3gy1MEp
Badilla, N. at Gaytos, R. (Hulyo 2018). Unskilled grads’ create job mismatch. Daily Triune. https://bit.ly/2VOuton
Baticulon, R. (Marso,2010). OPINION: The Philippine health care system was never ready for a pandemic. CNN. https://bit.ly/2NTa5y8
Boquet, Y. (2017). Environmental Challenges in the Philippines. The Philippine Archipelago, 779–829. doi:10.1007/978-3-319-51926-5_22
Brain drain: Philippines sends nurses around the world but lacks them at home. (April 2020). The Japan Times. https://bit.ly/2ZH0UGm
Bueza, M. (Enero,2019). Philippines slightly improves in 2018 global corruption index. Rappler. https://bit.ly/2ZDc4fj
Capistrano, L. at Sta. Maria, M.L. (2007).The Impact of International Labor Migration and OFW Remittances on Poverty in the Philippines.UP School of
Economics Discussion Papers 200706, University of the Philippines School of Economics.https://bit.ly/3gy3oOt
Chanco,B. (2019). Crisis in health care. Phil Star Global.https://bit.ly/31SaSYa
Dela Pena, JM at Nucasa,W. (2018).Kontekstwalisadong Komunikasyon sa Filipino. Bulacan: St. Andrew's Publishing House
De Vera, B. (2019). PH poverty rate seen falling below 20% starting 2020.Inquirer.Net. https://bit.ly/2ZC08e2
Dumlao, T. (2014). Rapid urbanization threatens overcrowded cities like Manila. Inquirer.net. https://bit.ly/3f2eSJC
Focus on the Global South-Philippines, (2014). Food security in the Philippines.. https://bit.ly/2YYh2Ey
Forms and manifestations of private sector corruption.(n.d.). UNODC. https://bit.ly/2BGmXoG
Garcia, D. (Maso,2018). Disiplina sa lansangan, lunas sa trapik. Pilipino Star Ngayon. https://bit.ly/2NSyTpY
 Sanggunian
Issues Regarding the Educational System. (n.d.). https://bit.ly/2AzsAok
Isa sa bawat 10 Pinoy na edad 6-24, hindi na nag-aaral. (Hunyo 2017). Balita.Net. https://bit.ly/2NU7STf
Indigenous Peoples in the Philippines.(2010).United Nations Development Program.https://bit.ly/2BIJkd8
Laguna, E. (2015). Sizing Up: Stunting and children malnutrition problem in the Philippines. Save the Children Philippines.https://bit.ly/2BS1ARq
Lopez, M.L. (Dis. 2019). 5.9M Filipinos no longer poor in 2018.CNN Philippines. https://bit.ly/2C4gLHd
Manaog, N.R. (Enero,2020). Why students have poor reading comprehension.The Manila Times. https://bit.ly/3grurKZ
Ordones,E. M. (Enero 2019). Food security for the poor. Inquirer.net. https://bit.ly/31LdWW8
Pilipinas, pangsiyam sa mga bansang may matinding problema sa trapiko (Enero 2015). GMa News Online. https://bit.ly/38qsN9S
Poverty and School Dropout. (2017). Philippine Basic Education. https://bit.ly/3dULkME
Ramos, C. M. ( Enero 23,2020). Corruption worsens: PH falls 14 notches to 113th spot in global index 2019.Inquirer.Net. https://bit.ly/3dTZ764
Reyes, T. (2015).The real cost of education in the Philippines. Rappler. https://bit.ly/38ufWDv
Rita, J. (2019).How the traffic crisis and transport problem evolved in Metro Manila.GMA News Online.https://bit.ly/38zM3Sj
Sawadjaan, A. (2019). The unseen struggles of ensuring every Filipino has a home. Phil Star Global.https://bit.ly/3eVJAUF
Soriano, E. (2017).The Philippine Housing Plan Is an Epic Failure.https://bit.ly/3e1cYaA
Sumah, S. (2018). Corruption, Causes and Consequences.Semantic Scholar. Inakses sahttps://bit.ly/3iOE8Fi
What Causes Food Insecurity in the Philippines?. (Nob. 2017). Borgen Magazine.https://bit.ly/2NYRqB6
What is corruption? (n.d.). Transparency International. https://bit.ly/2VFZA5F
WHO. (2019). 3 out of 10 health care facilities in the Philippines lack access to clean toilets. https://bit.ly/2VMY15W
UNICEF (2019). UNICEF: Many children and adolescents in the Philippines are not growing up healthily. UNICEF.Org. https://uni.cf/2YZWTO9
 United Nations. (2019). World Youth Report: Addressing the complex challenges facing young people today. Inakses sa https://bit.ly/2WjnKD8