İDEOLOJİ

• 1796 Fransız Antoine Destutt de Tracy

ortaya koymuştur
• Amacı, zooloji, biyoloji gibi aklın ve
pozitivizmin sınırlarında bir «fikirlerin
Kavramın bilimi» dalını ortaya çıkarmaktır.
• Zamanla ideoloji kötü bir anlam
Ortaya kazanmıştır ancak zannedilenin aksine
bu Karl Marx ile değil ondan önce
Çıkışı Napoleon Bonaparte zamanında
tutucuların Aydınlanma İdeologlarına
karşı duruşu ile başlamıştır.
• Marx’ın görüşleri de ideolojinin kötü
anlam kazanmasına hız vermiştir.
İdeoloji Nedir

• Mevcut iktidar ilişkileri sistemini korumayı, değiştirmeyi veya

yıkmayı amaçlayan ve organize bir siyasi eylem için temel teşkil
eden, az veya çok tutarlı fikirler bütünüdür.
• Mevcut iktidar sistemine dair bir görüş
• Organize bir siyasi eylem
• Az veya çok tutarlı fikirler
 • İdeolojilerin ortaya çıkması ile oy hakkının
geniş kitlelere yayılması arasında ilişki vardır.

İdeolojini • İnsanlar için ideolojileri çekici kılan şey,

toplumun yaşamış olduğu sosyal, siyasi,

n iktisadi karmaşık süreçleri bir iç mantığa

oturtmasıdır.
• İdeoloji kültürden farklıdır. Kültür spontane
Özellikler gelişir ve içsel tutarlılığa sahip olmak zorunda
değildir.
i ve • İdeoloji bilimden farklıdır. O da bilim gibi
toplumsal gerçekliğin karmaşıklığını açıklamayı

İşlevi hedeflemektedir. Ancak bilim bunu deney-

gözlem-bilginin toplanması gibi sistematik
yöntemlerle yaparken ideoloji daha çok
tercihlerle yapmaktadır.
 Karl Marx’ın İdeoloji Anlayışı

• Anlayabilmek için Marx’ın toplum, devlet tasavvurunu anlamaya ihtiyaç vardır.

• Marx, ideolojiyi egemen sınıfların elindeki bir araç olarak görmektedir.
• Egemen sınıflar maddi üretim araçlarını elinde tuttuğu gibi zihinsel üretim
araçlarını da elinde tuttuğundan ideoloji ile ezilenlerin düşüncelerini
şekillendirmektedirler.
• Amaç ile eylemin arasındaki ilişkinin karmaşıklaştığı modern toplumda insanlar
anlayamadıkları bir düzenin içerisindedir. Ve manipüle edilmektedirler.
• Marx için kendi fikirleri ideoloji değil bilimdir.