Professional Documents
Culture Documents
ÌlÉÂYiÉÏ
• MÑüwÉ rÉiÉç | aÉ×WûqÉkrÉå
ESUqÉkrÉå kÉÉlrÉÉÌSxjÉÉmÉlÉå
MÑüxÉÑsÉå cÉ | MüPûÏ |
uÉÉcÉxmÉirÉqÉç
• MüÉåwPû vÉoS MÑüwÉ SÉWåû
kÉÉiÉÑ xÉå oÉlÉÉ Wæû
ÎeÉxÉqÉåÇ SÉWû AjÉÉïiÉç mÉëeuÉsÉlÉç
rÉÉ mÉËUmÉÉMü Ì¢ürÉÉ WûÉå ExÉå
MüÉå¸ MüWûiÉå Wæû
• ClSÒ AliÉUÉÍkÉ AÉeɧÉÉåUÉMüOåû –
eɧÉÑ xÉå MüÌOû
iÉMçü
• AÉkÉÑÌlÉMü TRUNK
• cÉUMü Alimentary Canal
• xÉÑ´ÉÑiÉ AliÉUÉÍkÉThoraco –
abdominal cavity
• kÉQû Cavities
urÉÉZrÉÉ
• MüÉå¸vÉoSålÉɧÉ
AÉWûÉUmÉÉMüÉkÉÉUÉå
UxÉqÉÔ§ÉmÉÑËUwÉÉkÉÉUÉå
aÉëWûhrÉÍpÉkÉÉlÉ: | xÉÑ.ÌlÉ.7/6-9
MüÉå¸ vÉoS xÉå AÉWûÉUmÉÉMü MüÉ
AÉkÉÉU (), AÉWûÉUUxÉ, UxÉkÉÉiÉÑ,
qÉÔ§É, mÉÑËUwÉ MüÉ AÉkÉÉU rÉÉ
xjÉÉlÉ AÉæU aÉëWûÍhÉ ClÉMüÉ
AÍpÉkÉÉlÉ WûÉåiÉÉ Wæû |
AÉqÉÉvÉrÉ, AalrÉÉvÉrÉ, mÉYuÉÉvÉrÉ,
qÉÔ§É, ÂÍkÉU, WØûiÉç (WØûSrÉ),
EhQÒûMü (Appendix, Caecum),
TÑüTÑüxÉ (Lungs) ClÉ xÉpÉÏ
AuÉrÉuÉÉåÇ Måü xjÉÉlÉ MüÉå MüÉå¸
MüWûiÉå Wæû|
mÉrÉÉïrÉ
• MüÉå¸: mÉÑlÉÂcrÉiÉå
qÉWûÉx§ÉÉåiÉ: vÉUÏUqÉkrÉ
qÉWûÉÌlÉqlÉqÉÉqÉmÉYuÉÉvÉrɶÉåÌiÉ..
(cÉ.xÉÔ.11/48)
qÉWûÉx§ÉÉåiÉxÉ, vÉUÏUqÉkrÉ,
qÉWûÉÌlÉqlÉ, AÉqÉmÉYuÉÉvÉrÉ,
A³ÉuÉWûx§ÉÉåiÉxÉ MüÉå¸ Måü
mÉrÉÉïrÉ Wæû
• MüÉå¸ mÉSålÉ cÉ ESUÉåUxÉÉå
MüÉå¸ÉÇaÉ
mÉgcÉSvÉ MüÉå¸ÉXûaÉÉÌlÉ; iɱjÉÉ –
lÉÉÍpɶÉ, WØûSrÉÇ cÉ, YsÉÉåqÉ cÉ,
rÉM×üccÉ, msÉÏWûÉ cÉ, uÉ×YMüÉæ cÉ,
oÉÎxiɶÉ, mÉÑËUwÉÉkÉÉU¶É,
AÉqÉÉvÉrɶÉ, mÉYuÉÉvÉrɶÉ,
E¨ÉUaÉÑSÇ cÉ, AkÉUaÉÑSÇ cÉ,
¤ÉÑSìɧÉÇ cÉ, xjÉÔsÉÉǧÉÇ cÉ,
uÉmÉÉuÉWûlÉÇ cÉåÌiÉ || (cÉ.vÉÉ.7/10)
A
A
̧ÉÌuÉkÉ MüÉå¸
1) qÉ×SÒ MüÉå¸
2) qÉkrÉ MüÉå¸
3) M×üU MüÉå¸
4) xÉqÉ MüÉå¸
A
A
A
A
A
A
A
A
Assessment of Agni
Ayurveda believes that malfunctioning of
Agni- agnimandya the root cause of all
diseases, therefore ayurvedic physician
must know the method of clinical
examination of Agni
Types of Agni
1. Sthan Bheda
• Jatharagni
• Dhatvagni
• Panchabhoutik Agni
2. Tridosha bheda
• Kapha Dosha Mandagni
• Pitta Dosha Tikshnagni
• Vata Dosha Vishamagni
• Sama Dosha Samagni
Examination of Agni means assessment of
functions of Jatharagni
Agni – Jaranashakti – Digestive capacity
Agni Parikshana
Eating capacity (Abhyavaharana Shakti)
Intake capacity or eating capacity of a
person
Digestive capacity (Jarana Shakti)
Pachana Shakti
Points to cosider
1) Age
Young Age Pitta predominance
Hunger more
2) Season
Cold season – Hunger More
Store heat by reducing sweat, agni more
tikshna
Summer season - Less
Habitat
Damp, rainy climate weak jatharagni