หน่วยที่ 5

อาหารวิจิตรด้วย
ผักและ
ถ้ านักเรียนได้ รับเลือกให้ เป็ นตัวแทนเข้ าแข่ งขันการแกะสลักผักและผลไม้
นักเรียนจะเลือกผักและผลไม้ ชนิดใด และแกะสลักลวดลายอะไร
 หน่วยที่ 5
อาหารวิจิตรด้วยผักและผลไม้แกะสลัก
นักเรียน
คิดว่าผัก
และผลไม ้
ชนิดใด
สามารถ
นำมาแกะ
สลักได ้
ผล
บ ้าง
งานการ
แกะสลักที่
นักเรียน
เห็น ใชผั้ ก
และผลไม ้
ชนิ ดใด
การแกะ
บสลั
้างกผัก
และผล
ไม ้มี
ประโยช
น์หรือ
สาระสำคัญ อาหารวิจิตรด้วยผัก
และผลไม้

1 ความรู้เกี่ยวกับการแกะสลัก
ผักและผลไม้
2 การแกะสลักผักและผลไม้
เป็ นของใช้
ผักและผลไม้ในภาพสามารถนำมาแกะสลักเป็ นรูป
อะไรที่แสดง
ถึงเอกลักษณ์ของไทย
PPT 模板下载： www.1ppt.com/moban/ 行业 PPT 模板： www.1ppt.com/hangye/
节日 PPT 模板： www.1ppt.com/jieri/ PPT 素材下载： www.1ppt.com/sucai/
PPT 背景图片： www.1ppt.com/beijing/ PPT 图表下载： www.1ppt.com/tubiao/
优秀 PPT 下载： www.1ppt.com/xiazai/ PPT 教程： www.1ppt.com/powerpoint/
Word教程： www.1ppt.com/word/ Excel 教程： www.1ppt.com/excel/
资料下载： www.1ppt.com/ziliao/ PPT 课件下载： www.1ppt.com/kejian/
范文下载： www.1ppt.com/fanwen/ 试卷下载： www.1ppt.com/shiti/
教案下载： www.1ppt.com/jiaoan/ PPT 论坛： www.1ppt.cn
1. ความรู้เกี่ยวกับการแกะสลัก
ผักและผลไม้

การแกะสลักผักและผลไม้เป็ นงานศิลปะ
ที่แสดงถึงวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของคน
ไทยในด้านการกินอยู่
ที่ประณีต ซึ่งปั จจุบันได้กลายเป็ น
เอกลักษณ์ของชาติไทย
1.1 ประวัติความเป็ นมาของการแกะ
สลักผักและผลไม้

การแกะสลักเดิมเป็ นวิชาการชั้นสูงของกุลสตรี
ในวังต้องฝึ กฝนและเรียนรู้จนเกิดความชำนาญ
การแกะสลักเริ่มมาตั้งแต่สมัยใดนั้นไม่มีหลัก
ฐานแน่ชัดจนถึงสุโขทัยเป็ ราชธานี ในสมัยของ
สมเด็จพระร่วงเจ้า มีสนมคนหนึ่งชื่อนาง
นพมาศหรือท้าวศรีจุฬาลักษณ์ ได้แต่งหนังสือ
ชื่อตำรับท้าวศรีจุฬาลักษณ์ ได้กล่าวถึงพระราช
พิธีจองเปรียง ในวันเพ็ญเดือนสิบสองซึ่งนาง
ได้คิดตกแต่งโคมลอยประดับด้วยผักและผลไม้
แกะสลัก ต่อมาในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ พระ
บาทสมด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงพระ
ราชนิพนธ์กาพย์แห่ชมเครื่องคาวหวาน และ
1.1 ประวัติความเป็ นมาของการแกะ
สลักผักและผลไม้

พระราชนิพนธ์กาพย์แห่ชมเครื่องคาว
หวานตอนหนึ่งว่า
น้อยหน่านำเมล็ดออก ปล้อน
เปลือกปอกเป็ นอัศจรรย์
มือใครไหนจักทัน เทียบเทียม
ที่ฝีมือนาง
ผลเงาะไม่งามแงะ มล่อนเมล็ด
และเหลือปั ญญา
หวนเห็นเช่นรจนา จำเจ้าเงาะ
1.2 ความหมายของการแกะสลัก
ผักและผลไม้
แกะสลักดอกรักเร่
เซาะร่องใบไม้จาก จากฟั กทอง
แตงกวา
การคว้าน
เมล็ดเงาะ

การแกะสลักหมายถึง การใช้มีดหรือของมีคมต่างๆ
ปอก หัน่ คว้านเมล็ด แกะ กรีด เจียน เซาะร่อง บาก
ตัด แต่ง ดุน ขูดหรือขีดผักและผลไม้ให้เป็ นรูปทรงและ
1.3 ความสำคัญของการแกะสลัก
ผักและผลไม้
1. สะดวกต่อการรับประทาน
โดยวิธีปอก
ตัดแต่งให้มีขนาดพอดีคำ รับ
ประทานได้ง่าย
2. ใช้จัดตกแต่งอาหารให้
สวยงามในโอกาสพิเศษ เช่น
แกะผอบฟั กทอง แกะแตงโม
เป็ นกระเช้าเพื่อใส่อาหาร
3. สร้างความสงบและสมาธิให้
แก่ผู้แกะสลัก โดยการปอก
คว้าน ผู้แกะต้องมีสมาธิเพราะ
ไม่ฉะนั้นอาจจะเกิดอุบัติเหตุจาก
มีดหรือผลงานมีรอยช้ำ
4. สร้างความคิดริเริ่มสร้างสรรค์
ในการแกะสลักลวดลายใหม่ๆ
5. สร้างความภาคภูมิใจให้กับ
ตนเองเพราะงานแกะสลักถือว่า
เป็ นงานที่มีความยากอย่างหนึ่ง
และต้องใช้เวลาในการฝึ กฝน
6. อนุรักษ์สืบสานศิลปะอันเป็ น
เอกลักษณ์ของไทย แม้ใน
ปั จจุบันจะมีผู้สนใจน้อยลง แต่
ก็ยังมีผู้ที่สนใจเพื่อประกอบเป็ น
อาชีพในต่างประเทศ
1.4 หลักการแกะสลักผักและ
ผลไม้

เลือกผักและผลไม้ให้เหมาะ นอกจากนี้ยังควรเลือก
ผักและผลไม้ตาม
กับการใช้งาน ฤดูกาล เพื่อจะได้ผล
การปอกคว้านเพื่อรับ ไม้ที่สดและมีราคาถูก
ประทานควรเลือกผล เลือกให้ตรงกับความ
ไม้ที่มีเนื้ อบาง เช่น ต้องการหรือ
ชมพู่ ละมุด เงาะ วัตถุประสงค์ในการแกะ
ส่วนผักและผลไม้ สลัก เช่นปอกคว้าน
เนื้ อหนา เช่น ฟั กทอง เพื่อรับประทาน เพื่อ
แตงกวา แคร์ การแกะสลักเป็ น
รอต มะม่วง นิยมนำ ภาชนะ เลือกขนาดให้
มาตัดแต่งให้เป็ นชิ้นรูป เหมาะสมกับผลงาน
ร่างตามต้องการ เพื่อ ต้องเลือกขนาดและรูป
รับประทานหรือตกแต่ง ทรงให้เหมาะสมกับงาน
อาหาร
1.4 หลักการแกะสลักผักและ
ผลไม้

เลือกใช้อุปกรณ์แกะสลัก
ให้เหมาะสมกับลักษณะ
งานและใช้มีดแกะสลัก
เนื้ อสเตนเลสอย่างดี
เพื่อมิให้เกิดปฏิกิริยากับ
ผักและผลไม้โดยทำให้ผล
ไม้ดำ และมีดด้ามแบนจะ
เหมาะสำหรับผู้ที่เริ่ม
ฝึ กฝน เพราะสามารถ
ควบคุมมีดได้ง่าย
จับมีดแกะสลัก
ให้ถูกต้อง
ซึ่งจะทำให้งานเสร็จอย่าง
รวดเร็ว ผลงานมีความ
สวยงามและปลอดภัยจาก
อุบัติเหตุได้อีกด้วย การ
จับมีดแกะสลักมีวิธีการจับ
อยู่ 3 แบบ
วิธีการจับมีดแกะสลักมี 3 แบบ

จับแบบหัน่ ผัก เหมาะ

สำหรับการแกะสลักวัสดุ
1 ที่มีขนาดใหญ่ เช่น
แตงโม ลักษณะลวดลาย
จะมีขนาดใหญ่
จับมีดแบบจับปากกา
2 เหมาะสำหรับการแกะ
ลวดลายอิสระ นิยมใช้
แกะสลักโดยทัว่ ไป
จับแบบปอกผลไม้
3 เหมาะสำหรับการ
ปอก การเกลา รูป
ร่าง รูปทรงต่างๆ
1.4 หลักการแกะสลักผักและ
ผลไม้

การแกะสลัก ลวดลายและ เก็บรักษาผัก

ไม่ควรแกะ รูปแบบใน และผลไม้ที่
เนื้ อผักและ การกสลักควร แกะสลัก
ผลไม้ออก เลือกให้เหมาะ แล้วให้ถูกวิธี
มากเกินไป สมกับโอกาส
เพราะจะทำให้ส่วน เพื่อให้คงความสด
ที่รับประทานได้ มี ที่จะใช้
เช่นไม่ควรแกะรูป สวยงาม และ
น้อยลง พร้อมใช้งานเมื่อ
หนูลงบนจาน
ต้องการ
อาหาร
1.5 ลวดลายและต้นแบบที่ใช้ใน
การแกะสลัก ลายรวงข้าว
การแกะสลักต้อง
อาศัยลายพื้ นฐาน
หรือลายแม่แบบ
เป็ นหลัก ได้แก่ ลายดอกข่า
ลายรวงข้าว ลาย
ดอกข่า และลาย
คดกริช แล้วนำ
ลายพื้ นฐานเหล่า ลายคดกริช
นี้มาผสมผสาน
หรือประยุกต์เพื่อ
ให้เหมาะสมกับ
1.5 ลวดลายและต้นแบบที่ใช้ใน
การแกะสลั ก
นอกจากนี้ยังมีการคิดสร้างสรรค์เป็ นลวดลายและรูป
ทรงต่างๆโดยดูต้นแบบจากสิ่งแวดล้อมรอบตัว
ดอกรัก ดอก
ใบไม้ฉลุ
เร่ บานชื่น

ดอก ลายปลา
กุหลาบ
1.6 วัสดุ อุปกรณ์ที่ใช้ในการ
แกะสลั ก
มีดปอกและฝน มีดปลายแหลมใช้ มีดแกะสลัก
ใช้ปอกเปลือก ปอกหัน
่ ผักและ ใช้แกะสลักผัก
ผักและผลไม้ ผลไม้ และผลไม้

พิมพ์กดรูป
ที่ตักผักและผลไม้ ต่างๆ
ที่ตัดแบบหยัก ใช้ ทรงกลม
ตัดหรือหัน่ ผักผล ใช้ตักเนื้ อผลไม้ให้
ไม้ให้เป็ นลายหยัก เป็ นทรงกลม
1.6 วัสดุ อุปกรณ์ที่ใช้ในการ
แกะสลั
เขียงไม้หรือ
ก ถาดพลาสติกหรือส
ผ้าสะอาดใช้
เขียงพลาสติก เตนเลส ใช้ใส่ผักผล
เช็ดมือให้แห้ง
ใช้รองรับผัก ไม้ที่แกะเสร็จแล้ว
ระหว่างแกะ
และผลไม้ หรือใส่เศษผักและ
สลัก
เปลือก

พลาสติกห่อผัก กะละมังพลาสติก
และผลไม้หรือ ใช้ใส่น้ำล้างผักและ
กล่องพลาสติกมี ผลไม้
ฝาปิ ด
1.7 ขั้นตอนการแกะสลักผัก
และผลไม้
เตรียมผ ักและผลไม้ทจ
ี่ ะนำมาแกะสล ัก
1โดยล้างผ ักและผลไม้ให้สะอาด ผึง่ ลมให้แห้ง
้ า้ สะอาดซบน้ำให้
หรือใชผ ั แห้ง

ออกแบบลวดลายทีจ
่ ะแกะสล ักลงบนผ ักและผลไม้
2โดยร่างภาพ 3 มิตลิ งบนกระดาษถ่ายเอกสาร
หรือกระดาษวาดเขียน

ร่างลวดลายทีจ
่ ะแกะสล ักลงบนผิวผ ักและผลไม้
3โดยใชป้ ลายมีดแกะสล ักขีดบางๆบนผิวผ ักและผลไม้

้ ด
ใชม ี แกะสล ักแกะสล ักผ ักและผลไม้ตามทีร่ า
่ งลวดลายไว้
4
โดยการแกะสลั กควรทำสว่ นใหญ่กอ ่ นแล ้วจึงแกะสลักรายละเอียด
ในสว่ นปลีกย่อย จากนัน้ ตกแต่งลวดลายแกะสลักให ้เรียบร ้อย
ด ้วยการเกลาหรือตัดสว่ นเกินออก
 1.8 การเก็บรักษาผลงานผักและ
ผลไม้ทแ
ผลไม้แกะสลัก ่ ให้คงความสด สวยงาม ไม่ช้ำ ไม่เหีย
ี่ กะสล ักแล้วควรเก็บร ักษาอย่างถูกวิธ ี เพือ ่ ว ไม่เนา

1
2
ผักและผลไม้ที่แกะสลัก ผักและผลไม้ที่แกะสลัก
แล้วจะนำไปใช้งานทันที แล้วยังไม่ได้ใช้งานทันทีไม่
ก่อนนำไปใช้ให้แช่น้ำเย็น ควรแช่น้ำไว้
จัด
การเก็บรักษา
ผลงานผักและ 4
ผลไม้แกะสลัก
3 ผักและผลไม้บางชนิด เช่น
มะเขือชนิดต่างๆ แอปเปิ ล
จัดผลงานแกะสลักแยก
เมื่อเนื้ อสัมผัสอากาศจะมีสี
ชนิดกัน จากนั้นนำไปแช่ใน
ดำสามารถแก้ไขได้โดยนำ
ตู้เย็นช่องแช่ผักและผลไม้
มะเขือและแอปเปิ ลที่ปอก
ถ้าไม่มีตู้เย็นใช้ผ้าขาวชุบน้ำ
และผ่าแล้ว แช่น้ำผสมน้ำ
บิดหมาดๆคลุมไว้ในบริเวณ
มะนาวไว้ท้ งั ขณะที่ยังไม่ได้
ที่ลมไม่โกรก
 2. การแกะสลักผักและผลไม้เป็ นของใช้
กจะเป็นภาชนะใสอ ่ าหารและผลไม้ ซงึ่ อาจจะเป็นผอบมีฝาปิ ดหรือกระเชา้ มีหู แล้วแต
ชผ้ ักและผลไม้ทน ้ หนาและเปลือกหนาเพือ
ี่ ำมาแกะสล ักจึงต้องมีเนือ ่ ให้สามารถรองร ับ
PPT 模板下载： www.1ppt.com/moban/ 行业 PPT 模板： www.1ppt.com/hangye/
节日 PPT 模板： www.1ppt.com/jieri/ PPT 素材下载： www.1ppt.com/sucai/
PPT 背景图片： www.1ppt.com/beijing/ PPT 图表下载： www.1ppt.com/tubiao/
优秀 PPT 下载： www.1ppt.com/xiazai/ PPT 教程： www.1ppt.com/powerpoint/
Word教程： www.1ppt.com/word/ Excel 教程： www.1ppt.com/excel/
资料下载： www.1ppt.com/ziliao/ PPT 课件下载： www.1ppt.com/kejian/
范文下载： www.1ppt.com/fanwen/ 试卷下载： www.1ppt.com/shiti/
教案下载： www.1ppt.com/jiaoan/ PPT 论坛： www.1ppt.cn

น้ำเต้า ฟักทอง แตงกวา แตงโม

อาหารวิจิตรด้วยผักและผล
ไม้แกะสลัก
• ประวัติความเป็ นมาของการแกะสลักผักและผลไม้ เริ่มตั้งแต่
ความรู้ ประดิษฐ์โคมลอยจากผักและผลไม้แกะสลักของนางนพมาศ
เกี่ยว ปรากฏในกาพย์แหของรัชกาลที่ 2 และสืบทอดมาถึงปั จจุบัน
• ความหมายของการแกะสลักผักและผลไม้ การแกะสลัก
กับการ
เป็ นการตัด หัน
่ แต่ง เซาะร่อง บาก ขูด ขีด ผักและผลไม้
แกะ ให้เป็ นรอยหรือรูปร่างที่ต้องการ
สลัก • ความสำคัญของการแกะสลักผักและผลไม้ เป็ นงานศิลปะที่
ผัก ทำให้อาหารสวยงาม สะดวกต่อการรับประทาน ควรค่าแก่การ
อนุรักษ์และสืบสานต่อไป
และ
• หลักการแกะสลักผักและผลไม้ เลือกผลไม้ให้เหมาะสมกับ
ผลไม้ วัตถุประสงค์ที่จะใช้งาน จับมีดแกะสลักให้ถูกวิธี ใช้วัสดุ
อุปกรณ์ในการแกะสลักให้เหมาะสมกับลักษณะงาน แกะสลักให้
มีส่วนเหลือทิ้งน้อยที่สุด
อาหารวิจิตรด้วยผักและผล
ไม้แกะสลัก
ความ • วัสดุ อุปกรณ์ที่ใช้ในการแกะสลักผักและผลไม้ ใช้ให้
รู้ เหมาะสมกับลักษณะงาน
เกี่ยว • ขั้นตอนการแกะสลักผักและผลไม้ ทำได้โดยเตรียมผัก
กับ และผลไม้ ออกแบบลวดลาย ร่างลวดลายที่ออกแบบ
การ ผักและผลไม้ แกะสลักตามแบบ
แกะ • เก็บรักษาผักและผลไม้ ถ้าใช้ทันทีต้องแช่น้ำเย็นจัด
สลัก ก่อนนำไปใช้ แต่ถ้ายังไม่ได้ใช้ให้ใช้ผ้าขาวบางชุบน้ำ
การ
ผัก คลุม หรือเก็บในกล่องพลาสติกมีฝาปิ ด แยกชนิดของ
แกะ การแกะสลั กผักและผลไม้เป็ นของใช้ต้องนำ
ชิ้นงาน
และ
สลัก ความรู้เกี่ยวกับหลักการแกะสลักลวดลายการ
ผัก ผลไม้
แกะสลัก วัสดุ อุปกรณ์ ขั้นตอนการแกะ
และ
สลักมาประยุกต์ใช้และเก็บรักษาอย่างถูกวิธี
ผลไม้
เพื่อให้นำผลงานไปใช้หรือจัดแสดงได้อย่าง
เป็ น
สวยงาม
Thank You!