Rozpoznanie stanu pacjenta

Potrzeby
Problemy
Etapy postępowania terapeutycznego
 Diagnozowanie
to proces rozpoznania, charakteryzowania,
stwierdzenia interesującego nas stanu rzeczy,
czyli różnych zjawisk i procesów na podstawie
objawów, oznak, wskaźników i znajomości
ogólnych prawidłowości.
Efektem diagnozowania jest diagnoza czyli
stwierdzenie, badanie, opis, rozpoznanie,
działanie opisujące, stwierdzające, rozpoznające
jakiś stan, problem, przypadek.
 Fazy diagnozowania

1)  zbieranie i gromadzenie danych o pacjencie i

jego rodzinie (środowisku)
2)  analizowanie i syntetyzowanie
zgromadzonych danych
3)  sformułowanie diagnozy
 Elementy istoty człowieka - BIOS

- Sfera biologiczna
- Sfera psychiczna
- Sfera społeczna
 Sfera biologiczna

Dotyczy funkcjonowania organizmu, stanu

fizycznego, zdrowia pacjenta, zakresy, układy,
narządy
 Sfera psychiczna
To procesy poznawcze, emocjonalne, motywacyjne,
osobowość
-możliwości umysłowe pacjenta, subiektywny obraz
siebie, myślenie
-sposób porozumiewania się pacjenta, reakcja na
sytuację trudną, stosunek do sytuacji - umiejętność
oceny,
-zainteresowania, przyzwyczajenia, ocena potrzeb,
możliwości, akceptacja własnej osoby
 Sfera społeczna
To współpraca, kontakt z innymi ludźmi.
-struktura rodziny, kontakt z rodziną
-relacje, komunikatywność
-role społeczne pełnione w przeszłości i obecnie
-wiek, wykształcenie, źródło utrzymania
-dzienna aktywność, zaradność
-czynności dnia codziennego, troska o własne
zdrowie
 Modele stanu zdrowia pacjenta
• Model kliniczny – zakłada, że stan zdrowia to brak choroby
fizycznej lub psychicznej, brak dolegliwości bólowych.
• Model ról społecznych – to zdolność do pełnienia ról
społecznych i podejmowania zadań wynikających z ról
społecznych jakie człowiek pełni.
• Model adaptacyjny – to zdolność adaptacji do środowiska,
utrzymywania i przywracania równowagi zewnętrznej i
wewnętrznej. Zdrowiu sprzyja osiąganie przystosowania do
środowiska.
• Model samorealizacji (eudajmonistyczny) – do określenia
stanu zdrowia człowieka jest konieczne zastosowanie
kryteriów trzech, wyżej wymienionych modeli oraz oceny.
Osiąganie optymalnych dla człowieka możliwości zapewnia
mu optymalne dla niego zdrowie.
 Potrzeba

według J. Formańskiego, to odczuwalny

brak do zlikwidowania którego dąży
organizm
 Skutki niezaspokojenia potrzeb według
Formańskiego

• napięcie – może zaistnieć jako skutek lub

wynikać z pozostałych konsekwencji
niezaspokojenia potrzeb
• smutek, depresja
• złość
• agresja
• lęk
Piramida potrzeb według Maslowa
Klasyfikacja potrzeb według A.H. Maslowa

Potrzeby fizjologiczne
Potrzeba bezpieczeństwa
Potrzeby przynależności i miłości
Potrzeba prestiżu i uznania.
Potrzeba samorealizacji.
 Potrzeby niższego rzędu

–  potrzeby egzystencjonalne –fizjologiczne,

pragnienia, jedzenia, snu, prokreacji, wypoczynku

–  potrzeba bezpieczeństwa – potrzeba dachu nad

głową, ochrony zdrowia, bezpiecznego życia,
wsparcia, spokoju, wolności
 Potrzeby wyższego rzędu
– potrzeby społeczne: potrzeba miłości, afiliacji,
przyjaźni, akceptacji w otoczeniu,
–  potrzeby uznania: potrzeba niezależności,
szacunku dla samego siebie, dla innych i ze strony
innych ludzi, aktywność społeczna,
–  potrzeba samorealizacji: rozwoju osobistego,
rozwoju zainteresowań, odnoszenia sukcesów,
awansu
Czynniki wpływające na wzrost potrzeb

–  zdarzenia losowe
–  postęp techniczny i naukowy
–  media
–  rozwój gospodarczy
–  otoczenie w jakim przebywa człowiek
 Deprywacja potrzeb

Wpływa negatywnie na stan zdrowia biologiczny,

funkcjonowanie psychiczne i emocjonalne
człowieka
Deprywacja potrzeb fizjologicznych

zaburzenia funkcjonowania organizmu,

przewlekłe zmęczenie,
trudności z koncentracją,
drażliwość
 Deprywacja potrzeb bezpieczeństwa

• lęk,
• niepewność, niepokój
• depresja
 Deprywacja potrzeb przynależności,
akceptacji

• Obniżenie samooceny
• Brak pewności siebie
• Spadek motywacji
• Tendencje depresyjne
• Tendencje do generalizowania
 Deprywacja potrzeb wyższego rzędu
szacunku i uznania

• Frustracja
• Rozdrażnienie
• Niepewność
• Spadek samooceny
• Spadek motywacji
 Deprywacja potrzeby samorealizacji

• Spadek motywacji
• Zaniżona samoocena
• Zahamowanie rozwoju osobistego
• Negatywny obraz siebie
 Problemy

wynikają ze stanu pacjenta. Problem określany

jest jako „zagrożenie, a także dolegliwości
odczuwane przez pacjenta” lub problem jest
„trudnością jaką napotyka pacjent.”
 Wytyczne gromadzenia danych
• dane osobowe (biograficzne)
• historie zdrowia pacjenta i jego rodziny
• dane subiektywne związane z aktualnym stanem
zdrowia
• dane obiektywne związane z aktualnym stanem
zdrowia
• wyniki badań diagnostycznych
• dane społeczne, psychologiczne, kulturowe, duchowe,
środowiskowe
• dane wskazujące na potencjalne problemy zdrowotne
Celem gromadzenia danych jest:
–  określenie stanu bio-psycho-społecznego pacjenta
–  ocena czy stan pacjenta wymaga działania
terapeuty zajęciowego
–  określenie rodzaju i zakresu działania terapeuty
zajęciowego
–  określenie celu działania terapeuty zajęciowego
–  określenie współpracy zespołu terapeutycznego
 Zasady

• zgody na rozmowę, wywiad

• indywidualne podejście do pacjenta
• stosowanie techniki aktywnego słuchania
zwanej parafrazowaniem
 Źródła wiedzy o pacjencie
• pacjent
• rodzina, inne bliskie pacjentowi osoby
• zespół terapeutyczny (lekarz,
pielęgniarz/pielęgniarka, terapeuta, psycholog,
rehabilitant, logopeda)
• dokumentacja (historia choroby, skierowanie do
gabinetu kinezyterapii, fizykoterapii, orzeczenie o
stopniu niepełnosprawności i inna specyficzna
dla danej placówki)
 Metoda
Według definicji psychologicznej to sposób
działania pozwalający na osiągnięcie
zamierzonego celu. Według pedagogów, metoda
– to droga, świadomy i powtarzalny sposób
badania, systematycznie stosowany sposób
postępowania prowadzący do założonego
wyniku.
 Sposoby zbierania danych o pacjencie

• rozmowa
• wywiad
• obserwacja
• analiza dokumentacji
 Funkcje rozmowy
• ekspresyjna - umożliwia wyrażenie postawy,
emocji rozmówcy
• komunikacyjna – dotyczy porozumiewania się
między zbierającym dane a pacjentem
• Informacyjna - umożliwia uzyskanie informacji,
poznanie faktów, opinii
Warunki poprawności metody dialogowej

• Uważne i cierpliwe słuchanie rozmówców

• Umiar w odpowiadaniu na stawiane przez
rozmówców pytania
• Powściągliwość w zadawaniu pytań rozmówcom
• Troska o sprzężenia zwrotne w toczącej się
rozmowie
• Utrzymywanie kontaktu wzrokowego z rozmówcą
 Techniki metody dialogowej

• Rozmowa indywidualna i grupowa

• Rozmowa bezpośrednia i rozmowa pośrednia
• Rozmowa oparta na słuchaniu biernym lub
czynnym
 Błędy metody dialogowej
• Dyrygowanie (udzielanie rad, wskazówek)
• Debatowanie (spory, trwanie przy swoim stanowisku)
• Dogmatyzowanie (powołanie się na autorytety)
• Generalizowanie (ocenianie rozmówcy wg schematu)
• Bagatelizowanie (lekceważenie problemów rozmówcy)
• Moralizowanie (pouczanie, ocenianie)
• Emigrowanie (wyłączanie się z toku rozmowy)
• Identyfikowanie (utożsamianie się z rozmówcą)
• Poddawanie się projekcji (przenoszenia własnych
doświadczeń na partnera rozmowy)
• Egzaminowanie (stawianie zbyt wielu pytań)
 Wywiad

to inaczej rozmowa kierowana i uczestniczą w

niej przynajmniej dwie osoby. W czasie wywiadu
zadajemy pacjentowi pytania kierunkowe dążąc
do założonego celu wywiadu.
 Typy wywiadu

– ustny i pisemny (uwzględniając formę

wypowiedzi)
– skategoryzowany i nieskategoryzowany (sposób
przeprowadzenia wywiadu)
– jawny i ukryty (zachowanie się badającego)
– panelowy (uwzględniając liczbę uczestników)
 Narzędzia wywiadu

- kwestionariusz wywiadu
- lista pytań z wykazem problemów, tematów
 WYWIAD
• Data, placówka
• Dane personalne (imię, nazwisko, wykształcenie, rodzaj ukończonej szkoły,
zawód, inf. dotyczące rodziny, przyjaciół, czas pobytu w ośrodku, ocena
dotychczasowych terapii, propozycja zmian)
• Diagnoza lekarska (rozpoznanie, określenie stopnia niepełnosprawności)
• Ocena stanu pacjenta
-sfera fizyczna (funkcjonowanie poszczególnych układów: kostno-mięśniowy,
nerwowy, krążeniowy, oddechowy, pokarmowy, dokrewny, narządów zmysłu)
-sfera społeczna (czynności w zakresie samoobsługi, funkcjonowanie w grupie,
relacje, komunikatywność, pełnienie ról, zaradność, obowiązki, dbanie o swoje
zdrowie, korzystanie z dóbr kultury)
-sfera psychiczna (sposób porozumiewania się, koncentracja uwagi, pamięć,
wymowa, myślenie, zakres wiadomości, umiejętności, zainteresowania,
akceptacja, emocje, uczucia, samopoczucie)
 Na co zwracamy uwagę przy planowaniu
terapii
• Czy pacjent mieszka sam czy z rodziną
• Jakie ma warunki w domu, dostosowanie mieszkania,
• Czy samodzielnie się ubiera, myje, przygotowuje i spożywa posiłki
• Jaki jest zakres ruchu rąk, koordynacja, chwyt, precyzja
• Czy potrafi się podpisać, ogolić
• Czy jest zachowane czucie powierzchowne i głębokie
• Czy dobrze widzi (pamiętać o okularach , jeśli są potrzebne)
• Czy przyjmuje leki, jakie?
• Jak długo choruje?
• Czy występują choroby współistniejące
• Czy potrafi korzystać samodzielnie z toalety
• Czy nawiązuje kontakt z innymi
• Czy nie występuje agresja do siebie i innych
 Obserwacja

jest podstawową metodą poznania psychiki

ludzkiej i może występować samodzielnie lub
współpracować z innymi metodami. Jest
elementarnym sposobem poznawania potrzeb
stanu pacjenta i jego problemów.
 Plan obserwacji
• cel obserwacji – po co? Czemu mają służyć wyniki obserwacji?
• przedmiot obserwacji – kto?, co?
•  miejsce obserwacji np. sala szpitalna, mieszkanie podopiecznego,
pokój dziennego pobytu w Domu Pomocy Społecznej
•  czas obserwacji – kiedy?, w jakim czasie?
• typ (rodzaj) obserwacji i określenie roli osoby obserwującej
• sposób zapisu danych z obserwacji – notowanie, nagrywanie,
filmowanie
•  sposób interpretacji danych – zastosowanie różnych teorii, np.
teoria potrzeb, model ról społecznych, itp.
• szczegółowe dyspozycje dotyczące zakresu obserwacji za pomocą
zmysłów w formie pytań lub równoważników zdań
 Cechy obserwacji

• Celowość
• Planowość
• Krytyczność
 Rodzaje obserwacji

1)  bezpośrednią i pośrednią
2)  kontrolowaną i niekontrolowaną
3)  jawną i ukrytą
 Pomiary stanu pacjenta
• pomiar tętna, ciśnienia tętniczego krwi, oddechu
wykonywany przed i po wysiłku,
•  badanie obciążenia na cykloergometrze, porównywanie
wyniku wydolności z normą w tabeli,
• pomiar długości i obwodów oraz zakresu ruchów w stawach.
• COG – całościowej oceny geriatrycznej; skala ADL – czyli
sprawności w zakresie podstawowych czynności dnia
codziennego, skala Bartel z zakresu deficytu samoopieki i
samopielęgnacji do oceny sprawności chorego, skala IADL –
złożonych czynności życia codziennego,
Skala ADL (activities of daily living )
ocena podstawowych czynności
dnia codziennego
 SKALA KATZA
• KĄPANIE SIĘ
• UBIERANIE SIĘ I ROZBIERANIE
• KORZYSTANIE Z TOALETY
• WSTAWANIE Z ŁÓŻKA I PRZEMIESZCZANIE SIĘ NA
FOTEL
• SAMODZIELNE JEDZENIE
• KONTROLOWANE WYDALANIE MOCZU I STOLCA
• PUNKTACJA - 5-6 – OSOBY SPRAWNE
3-4 – OSOBY UMIARKOWANIE NIESPRAWNE =<2 –
OSOBY ZNACZNIE NIESPRAWNE
IADL (instrumental activities of daily living)-
złożone czynności życia codziennego
 SKALA LAWTONA
Czy potrafisz korzystać z telefonu ?
3 = bez pomocy
2 = z niewielką pomocą
1 = zupełnie nie jesteś w stanie
Czy jesteś w stanie dotrzeć do miejsc poza odległością spaceru ?
Czy wychodzisz na zakupy po artykuły spożywcze ?
Czy możesz samodzielnie przygotować sobie posiłki ?
Czy możesz samodzielnie wykonywać prace domowe (np. sprzątanie) ?
Czy możesz samodzielnie majsterkować / wyprać swoje rzeczy ?
Czy samodzielnie przygotowujesz i przyjmujesz leki ?
Czy samodzielnie gospodarujesz pieniędzmi ?

SAMODZIELNY
Max. 24 punkty. Ogólna liczba punktów ma znaczenie tylko w odniesieniu do
konkretnego pacjenta, spadek tej liczby w czasie świadczy o pogarszaniu się stanu
ogólnego.
 SKALA BARTHEL
Skala Barthel służy do oceny sprawności chorego i jest stosowana przy
kwalifikowaniu chorych do pobytu w placówkach opiekuńczych.
Osoba, która otrzyma od 86 do 100 punktów jest osobą „lekko niesprawną”, od 21
do 85 punktów oznacza stan „średnio ciężki” , do 20 punktów – ciężki. Narodowy
Fundusz Zdrowia finansuje pobyt osób, które osiągną maksymalnie 40 punktów w
skali Barthel.
Ocenie podlega 10 poniższych czynności, punktowanych w następujący sposób: 0 –
brak samodzielności, 5 – wymaga pomocy, 10- samodzielność.
• Spożywanie posiłków
• Siadanie,przemieszczanie się z łóżka na krzesło i z powrotem
• Utrzymywanie higieny osobistej
• Korzystanie z toalety
• Mycie, kąpiel całego ciała
• Poruszanie się po płaskich powierzchniach
• Wchodzenie i schodzenie po schodach
• Ubieranie się i rozbieranie
COG Całościowa Ocena Geriatryczna
 OCENA STANU FIZYCZNEGO
SKALA OCENY RÓWNOWAGI I CHODU / OCENA RYZYKA
UPADKÓW - SKALA TINETTI - zbiorcza ocena funkcji układu
nerwowego i kostno-stawowego. Niska ocena wskazuje na
potrzebę wyposażenia badanej osoby w chodzik, poręcze,
oświetlenie podłogi itp.
RYZYKO POWSTAWANIA ODLEŻYN - SKALA NORTONA –
ukierunkowanie na działania prewencyjne
OCENA STANU ODŻYWIENIA (MNA - mini nutritional
assesment)
OCENA RYZYKA OPERACYJNEGO - grupuje chorych na
operacyjnych z wyboru, ze wskazań życiowych oraz
przewidzianych do leczenia paliatywnego
 OCENA STANU UMYSŁOWEGO
SKALA FOLSTEINA (MMSE - mini mental state examination)- bada najważniejsze aspekty
sprawności umysłowej - orientację, zapamiętywanie, liczenie i koncentrację uwagi, pamięć świeżą i
funkcje językowe
SKRÓCONY TEST SPRAWNOŚCI UMYSŁOWEJ wg. HODGKINSONA
SKALA NIEDOKRWIENNA HACHINSKIEGO - różnicowanie otępienia naczyniowego i choroby
Alzheimera
GERIATRYCZNA SKALA OCENY DEPRESJI HAMILTONA  
SKRÓCONY TEST SPRAWNOŚCI UMYSŁOWEJ
wg. HODGKINSONA (AMTS - abbreviated mental test score)
•ile ma pan/pani lat ?
•która jest godzina ? z dokładnością do 1 godziny.
•adres, który panu/pani podam, proszę powtórzyć i postarać się zapamiętać ...
•który mamy rok ?
•jaki jest pana/pani adres ?
•kiedy się pan/pani urodziła ?
•w którym roku rozpoczęła się ii wojna światowa ?
•jak się nazywa prezydent ?
•proszę policzyć wspak od 20 do 1.
•proszę powtórzyć adres, który panu/pani podałam.
Każda prawidłowa odpowiedź - 1 punkt, max. 10 punktów, 6 stan prawidłowy, 4-6 upośledzenie
 GERIATRYCZNA SKALA OCENY DEPRESJI

Proszę ocenić swoje samopoczucie w ciągu ostatnich 2 tygodni, zakreślając właściwą

odpowiedź :
1.  Czy jest Pan/Pani zadowolona z całego swojego życia ?
2.  Czy zmniejszyły się Pana/Pani zainteresowania i/lub ilość zajęć?
3.  Czy ma Pan/Pani poczucie pustki w życiu ?
4.  Czy często czuje się Pan/Pani znudzony/a ?
5.  Czy zwykle jest Pan/Pani pogodny/a ?
6.  Czy obawia się Pan/Pani, że stanie się z Panem/Panią coś złego ?
7. Czy przez większą część czasu czuje się Pan/Pani szczęśliwa ?
8.  Czy często czuje się Pan/Pani bezradna ?
9.  Czy woli Pan/Pani zostać w domu niż wyjść i spotkać się z ludźmi ?
10. Czy uważa Pan/Pani, że ma więcej kłopotów z pamięcią niż inni?
11.Czy uważa Pan/Pani, że wspaniale jest żyć ?
12. Czy czuje się Pan/Pani gorszy od innych ludzi ?
13. Czy czuje się Pan/Pani pełen/na energii ?
14. Czy uważa Pan/Pani, że sytuacja jest beznadziejna ?
 Dokumentacja medyczna pacjenta

•  indywidualną kartę zleceń pacjenta

•  kartę pomiaru temperatury
•  wyniki badania ogólnego i dodatkowych pacjenta
•  kartę obserwacyjną, wyniki badania specjalistycznego
•  kartę zabiegów rehabilitacyjnych
•  historię choroby pacjenta
•  kartę oceny stanu samoobsługi pacjenta,
•  orzeczenie o niepełnosprawności
•  dokumentację terapii zajęciowej pacjenta
• inne specyficzne dokumenty
 Etapy postępowania terapeutycznego

• Diagnoza terapeutyczna
• Określenie celów terapii
• Dobór metod i technik terapii zajęciowej
• Planowanie
• Prowadzenie terapii zgodnie z planem
• Monitorowanie
 Diagnoza-proces rozpoznawania stanu
pacjenta
Diagnoza z greckiego diagnosis - rozróżnianie,
osądzanie.
Wg Bogusza to rozpoznanie, ustalenie rodzaju
choroby, oparte na wywiadach, badaniach
przedmiotowych i wynikach badań dodatkowych.
Zadaniem jest rozpoznanie i ocena stanu pacjenta, w
celu ustalenia planu postępowania terapeutycznego,
kontroli postępów, przywracania sprawności fizycznej,
psychicznej, umysłowej a także orientacja zawodowa.
 Rodzaje diagnoz cząstkowych
Klasyfikacyjna - typologiczna, określa aktualny stan
zjawiska, klasyfikuje choroby
Genetyczna - szuka wyjaśnienia, przyczyn objawów na
podstawie danych o wcześniejszych okresach zjawiska
Znaczenia - ustala stopień zagrożenia (zależy od stanu
pacjenta), wyjaśnia znaczenie objawów patologicznych
Fazy - na podstawie objawów ustala fazę choroby (wstępną,
rozwiniętą, końcową), dotyczy etapu rozwoju choroby
Prognostyczna - przewiduje rozwinięcie badanego zjawiska
Diagnoza w pedagogice społecznej
Indywidualnego przypadku - rozpoznanie
trudności, dysfunkcji, potrzeb wynikających z
rodzaju oraz stopnia niepełnosprawności
Grupy społecznej (rodziny) - określenie deficytów
funkcji rodziny, niezaspokojonych potrzeb,
problemów
Środowiska społecznego - rozpoznanie przyczyn
stanu pacjenta, możliwości jego i najbliższego
środowiska lokalnego (DPS, rodziny)
 Stany podopiecznego
• Zdrowy
• Chory przewlekle
• Niepełnosprawny fizycznie
• Niepełnosprawny intelektualnie
• Niepełnosprawność sprzężona
• Uzależniony
 Niepełnosprawność sprzężona
To niepełnosprawność złożona, w przebiegu której stwierdza
się występowanie co najmniej dwóch przyczyn
niepełnosprawności wywołanej czynnikami endo- i
egzogennymi, które powstały w różnych etapach życia, w tym
życia prenatalnego,
spośród:
-uszkodzeń narządów wewnętrznych, zmysłów, narządu ruchu
-zaburzeń funkcjonalnych o podłożu emocjonalno-
psychicznym
-obniżeniu funkcji intelektualnych
 Cele główne

Przywracanie sprawności
• fizycznej,
• psychicznej, umysłowej
• społecznej
• preorientacja zawodowa
 Cele szczegółowe

Zależą od rodzaju niepełnosprawności, powinny

być realne, możliwe do osiągnięcia przy
aktywnej współpracy pacjenta.
 Niepełnosprawność fizyczna
-zwiększenie zakresu ruchów w stawach
-poprawa siły mięśniowej
-poprawa koordynacji wzrokowo-ruchowej
-poprawa równowagi
-motoryki małej (czynności manipulacyjnych),
dużej (mobilności)
-poprawa czynności w samoobsłudze
Niepełnosprawność psychiczna/umysłowa

• Poprawa koncentracji, skupienia uwagi

• Usprawnianie zaburzonych funkcji
poznawczych, emocjonalnych
• Poprawa funkcjonowania w grupie społecznej
 Zasada SMART
Cel powinien być:
-Skonkretyzowany
-Mierzalny
-Akceptowalny i atrakcyjny
-Realny
-Terminowy
 METODY / TECHNIKI

Zastosowanie metod i technik jest uzależnione

od indywidualnego przypadku, potrzeb,
zdolności, zainteresowań oraz możliwości
pacjenta. Dobór powinien doprowadzić do
realizacji celu.
 PLAN
Uwzględniamy specyfikę pracę personelu, ośrodka, środki materialne
jakimi dysponuje terapeuta. Powinien uwzględniać czas na zabiegi,
obowiązki, przejazdy.
Komfort psychiczny – zasada 3 x 8.

-kolejność prac, modyfikację

-termin aktywizacji nie może być krótszy niż tygodniowy
-realny do zrealizowania, czytelny, elastyczny, kompleksowy
-uwzględniający indywidualne możliwości, upodobania, integrację
-uwzględniamy współpracę z zespołem terapeutycznym (komunikacja,
otwartość)
-dokumentowanie planu (efekty pracy, trudności, przewidywany termin
zakończenia realizacji)
 Prowadzenie terapii

Realizacja planu
-umiejętności miękkie (pacjent, terapeuta)
-aktywne wsparcie terapeuty
-w implementację planu angażujemy pacjenta
-możliwość korekty
 Zasady pedagogiki
• Zasada personalizacji, która uznaje, że osoba niepełnosprawna, bez
względu na rozległość i głębokość dysfunkcji, ma zagwarantowane
prawo do godności i tożsamości osobowej, które są motorem
realizowania się w życiu społecznym.
• Zasada indywidualizacji, czyli dostosowania pozytywnych postaw i
działań terapeutycznych do kategorii upośledzeń i charakteru osób –
odwołuje się ona do potrzeby i zasady wewnętrznej aktywności z
uwzględnieniem jego indywidualnych osobowych i osobowościowych
właściwości rozwoju,
• Zasada sukcesu (realny optymizm, pozytywne myślenie)
• Zasada wielostronnego mobilizowania i wzmacniania osiągnięć - w
trakcie prowadzonej terapii możliwa jest pewna elastyczność i zmiana
pewnych elementów planu, jeśli zaplanowane metody nie mogą być
zrealizowane z powodu istotnych przyczyn.
 Monitoring i modyfikacja
Dokonywany przez terapeutę, uwzględnia
ewentualne modyfikacje w celach, planie terapii.
Zmiany mogą dotyczyć stopnia trudności,
złożoności, współpracy itd.
Celem jest
-ocena
-realizacja założeń
-efekty