Tema 2

Sosial Budaya : Makanan

Disediakan oleh :
Pn. Hanidah Binti
Ahmad
 Definisi :

1. Makanan
Zat yang mempunyai sifat
memberi nutrien dan tenaga
yang diperlukan organisme
tertentu untuk memenuhi
fungsi asasnya
(encyclopedia.titanica.com)
Definisi

2. Sosial dan Budaya

Sosial - segala yang berkaitan dengan
masyarakat
Budaya - tamadun, kemajuan fikiran
Sosiobudaya
Hubungan masyarakat dengan budaya
(prpm.dbp.gov.my)
1. Masyarakat

2. Tamadun
Makanan Kaitkan
Lihat “Makanan” dalam ruang lingkup sosial dan budaya

1. Bagaimana makanan 3. Asimilasi makanan

boleh menunjukkan luar dan tempatan
masyarakat majmuk - Korea, Indonesia,
(roti canai, nasi lemak) Jepun
- Kimchi, bakso, sushi
2. Makanan tradisional
- Perbezaan dan kesamaan
makanan mengikut etnik
di Malaysia (dodol & kuih
bakul)
- Keistimewaan makanan di
beberapa negeri di
Malaysia semasa sesuatu
perayaan (baulu, maruku)
Lihat “Makanan” dalam ruang lingkup sosial budaya

Budaya pemakanan masyarakat Malaysia dari

perspektif masyarakat desa

Makanan sebagai penyatuan bangsa

Makanan sebagai identiti bangsa.

Makanan dan pemakanan dalam budaya Melayu/

Cina/ India/ lain-lain. Satu analisis.

Keunikan makanan warisan….

Lihat “Makanan” dalam ruang lingkup sosial budaya

6 Pandangan terhadap keistimewaan makanan

orang tempatan …

7 Amalan makan sireh dalam kalangan

Makanan sebagaiXXX
masyarakat penyatuan
/ dalam bangsa
istiadat tertentu

8
Makanan sebagai
Hidangan nasi
masyarakat
tian dalam
identiti
ambeng bangsa.
simbolSatu
Johor Minang.
masyarakat
peneli-
penyatuan

Makanan
Amalan dan pemakanan
minuman dalam
air tapai budaya
dalam sukuMelayu/
kaum
9
Cina/
XXXIndia/ lain-lain.
di Ranau Satu simbol
sebagai analisis.
meraikan tetamu

Faktor Amalan
keunikan
pemakanan
makanan warisan
waktu berpantang
di Johor
10 dalam kalangan masyarakat di Malaysia
$35
DINNER
SPECIAL
$75 Tajuk-tajuk
cadangan
$90
1.
Tajuk Amalan pemakanan waktu berpantang selepas
bersalin dalam kalangan masyarakat Melayu di
Kampung Padang Besar, Perlis
Rasional 1. Amalan berpantang semakin dilupakan oleh
Kajian masyarakat
2. Perubahan gaya hidup moden
3. Pelbagai ubat-ubatan moden
Pemasalahan Mengapakah masyarakat Melayu di Kampung Padang
Kajian Besar, Perlis mengamalkan pengambilan makanan
berpantang selepas bersalin
Persoalan 1. Apakah jenis makanan berpantang selepas
Kajian bersalin yang diamalkan oleh masyarakat
Melayu di Padang Besar, Perlis?
2. Apakah sebab-sebab pengambilan makanan
berpantang selepas bersalin yang diamalkan
oleh masyarakat Melayu di Kampung
Padang Besar, Perlis?
Objektif 1. Mengenal pasti jenis makanan yang diambil
Kajian semasa berpantang selepas bersalin yang
diamalkan oleh masyarakat Melayu di
Padang Besar, Perlis
2. Mengkaji sebab-sebab amalan pengambilan
 Metode

Data primer Temu bual separa berstruktur

Data sekunder Kajian kepustakaan
Kaedah Persampelan bertujuan
pemilihan
sample
Analisis Kualitatif, kuantitatif,peratusan,jadual
Cadangan jawapan objektif 2
Sebab-sebab pengambilan makanan berpantang :
1. Tidak boleh bersenam
2. Mengekalkan kelangsingan tubuh badan
3. Kebersihan diri
4. Mengecutkan rahim
5. Menyembuhkan luka dengan cepat
6. Proses penyembuhan
7. Menambah susu badan
8. Awet muda
2.
Tajuk Pulut kuning dalam pelbagai upacara adat
masyarakat Melayu di Kampung Makam,
Dato Keramat, Pulau Pinang
Rasional 1. Pulut kuning menjadi hidangan wajib
Kajian dalam majlis-majlis keramaian masyarakat
Melayu
2. Pulut kuning juga menjadi kegemaran
dalam kalangan masyarakat kaum lain
Pemasalahan Apakah signifikan pulut kuning dalam
Kajian pelbagai upacara adat masyarakat Melayu di
Persoalan 1. Apakah jenis-jenis upacara yang menggunakan
Kajian pulut kuning dalam masyarakat Melayu di Kampung
Makam, Dato Kramat, Pulau Pinang?
2. Apakah kepentingan/simbolik penggunaan pulut
kuning dalam upacara adat masyarakat Melayu di
Kampung Makam, Dato Kramat, Pulau Pinang?
Objektif 1. Mengenal pasti jenis-jenis upacara yang
Kajian menggunakan pulut kuning dalam masyarakat
Melayu di Kampung Makam, Dato Kramat, Pulau
Pinang
2. Mengkaji kepentingan/simbolik penggunaan pulut
kuning dalam upacara adat masyarakat Melayu di
Kampung Makam, Dato Kramat, Pulau Pinang
 Metode

Data primer Temu bual (WhatsApp, Telegram dll)

Data sekunder Kajian kepustakaan
Kaedah Persampelan bertujuan
pemilihan
sample
Analisis Deskriptif
3.
Tajuk Upacara minum teh dalam adat perkahwinan
kaum Cina di Pulau Pinang
Isu Kajian Sejauh manakah upacara minum teh dalam
adat perkahwinan kaum Cina di Pulau Pinang
masih diteruskan
Rasional 1. Upacara minum teh semakin jarang dapat
Kajian dilihat dalam majlis perkahwinan kaum
Cina
2. Kebanyakan majlis perkahwinan kaum
Cina lebih bertema moden
Persoalan 1. Apakah kepentingan upacara minum teh
Kajian dalam adat perkahwinan kaum Cina di
Pulau Pinang?
2. Mengapakah faktor-faktor upacara minum
teh dalam adat perkahwinan kaum Cina di
Pulau Pinang semakin kurang diamalkan?
Objektif 1. Mengenal pasti kepentingan upacara minum
Kajian teh dalam adat perkahwinan kaum Cina di
Pulau Pinang
2. Mengkaji faktor-faktor upacara minum teh
dalam adat perkahwinan kaum Cina di Pulau
Pinang semakin kurang diamalkan
 Metode

Data primer Temu bual

Soal selidik
Data sekunder Kajian kepustakaan
Kaedah Persampelan bertujuan
pemilihan
sample
Analisis Deskriptif
4.
Tajuk Masakan/Makanan tradisi salah satu daya
tarikan pelancong ke Melaka
Isu Kajian Masakan/Makanan menjadi identiti sesebuah
negeri
Rasional 1. Masakan/Makanan tradisi perlu dikekalkan
Kajian 2. Pemodenan boleh menggugat penyediaan
makanan tradisi
Persoalan 1. Apakah jenis-jenis masakan/makanan tradisi
Kajian yang menjadi daya tarikan pelancong ke
Melaka?
2. Apakah sebab-sebab masakan/makanan
tradisi menjadi daya tarikan pelancong ke
Melaka?
Objektif 1. Mengenal pasti jenis-jenis masakan/
Kajian makanan tradisi yang menjadi daya tarikan
pelancong ke Melaka
2. Mengkaji sebab-sebab masakan/makanan
tradisi menjadi daya tarikan pelancong ke
Melaka
 Metode

Data primer 1. Soal selidik

2. Temu bual
3. Pemerhatian
Data sekunder Kajian kepustakaan
Kaedah Persampelan rawak mudah
pemilihan
sample
Analisis Deskriptif
5.
Tajuk Amalan makan sireh dalam kalangan
masyarakat India di Kampung XXX, Selangor
Isu Kajian Benarkah generasi muda kurang berminat
meneruskan amalan tradisi nenek moyang?
Rasional Kepelbagaian dan keunikan amalan makanan
Kajian mengikut etnik
Persoalan 1. Apakah faktor-faktor yang menyebabkan
Kajian masyarakat India di Kampung XXX,
Selangor menjadikan makan sireh sebagai
amalan?
2. Adakah trend makan sireh boleh
mengekalkan identiti masyarakat India di
Malaysia?
Objektif 1. Mengenal pasti faktor-faktor budaya makan
Kajian sireh terus diamalkan dalam kalangan
masyarakat India di Kampung XXX, Selangor
2. Mengkaji sebab-sebab budaya makan sireh
diamalkan sebagai identiti dalam kalangan
 Metode

Data primer 1. Soal selidik

2. Temu bual
Data sekunder Kajian kepustakaan
Kaedah Persampelan snowball
pemilihan
sample
Analisis Diskriptif – peratus , min
Jadual, Gambar Rajah
6.
Tajuk Populariti kuih tradisional dalam kalangan pelajar
tingkatan 6 di SMK XYZ
Isu Kajian Kuih tradisional boleh dijumpai sepanjang masa
kerana banyak teknologi moden yang boleh
digunakan
Rasional Kuih tradisional lambang keunikan budaya rakyat
Kajian Malaysia
Permasalahan Terdapat pelbagai jenis kuih tradisional yang hampir
Kajian dilupakan/dipinggirkan pada masa sekarang
Persoalan 1. Apakah faktor-faktor yang menyebabkan
Kajian kuih tradisional dilupakan/ dipinggirkan?
2. Adakah langkah-langkah untuk menjadikan
kuih tradisional digemari semula dalam
kalangan pelajar tingkatan 6 di SMK XYX?
Objektif 1. Mengenal pasti faktor-faktor yang
Kajian menyebabkan kuih tradisional dilupakan/
dipinggirkan
2. Mengkaji kepentingan kuih tradisional
sebagai simbolik perpaduan dalam kalangan
langkah-langkah dalam kalangan pelajar
tingkatan 6 di SMK XYZ
 Metode

Data primer 1. Soal selidik

2. Temu bual
Data sekunder Kajian kepustakaan
Kaedah Persampelan rawak mudah/ bertujuan/
pemilihan snowball
sample
Analisis Kekerapan, peratus, min
7.
Tajuk Akulturasi makanan Korea kepada sosial budaya
pemakanan dalam kalangan pelajar tingkatan 6 di
daerah X
Isu Kajian Akulturasi makanan pantas menyerap dalam
kalangan remaja
Rasional Sejauh mana akulturasi makanan Korea banyak
Kajian persamaan dengan makanan tempatan
Permasalahan Terdapat pelbagai jenis kuih tradisional yang hampir
Kajian dilupakan/dipinggirkan pada masa sekarang
Persoalan 1. Apakah jenis-jenis makanan Korea yang
Kajian disukai oleh pelajar tingkatan 6 di daerah X?
2. Apakah kesan-kesan pengambilan makanan
Korea kepada sosial budaya pemakanan
dalam kalangan pelajar tingkatan 6 di
daerah X?
Objektif 1. Mengenal pasti jenis-jenis makanan Korea
Kajian yang disukai oleh pelajar tingkatan 6 di
daerah X
2. Mengkaji kesan-kesan pengambilan
makanan Korea terhadap budaya
pemakanan dalam kalangan pelajar
 Metode
Data primer 1. Temu bual - pelajar tingkatan 6
daerah X
2. Pemerhatian - di sekolah dan
restoran makanan Korea
3. Soal selidik - borang GF (pelajar
tingkatan 6 daerah X)
Data sekunder Kajian kepustakaan
Kaedah Persampelan bertujuan
pemilihan
sample
 8.
Tajuk Hidangan makanan ketika Reunion Dinner @ Makan Besar
Tahun Baharu Lunar dalam kalangan masyarakat Cina di
Kampung Baru Triang, Triang, Pahang
Isu Kajian -
Rasional 1. Amalan Makan Besar merupakan satu kemestian dalam
Kajian kalangan masyarakat Cina ketika menyambut Tahun
Baharu Lunar
2. Makan Besar merupakan satu amalan yang kaya dengan
simbolik. Setiap menu makanan yang dihidangkan
membawa pengertian tertentu
Permasalahan Amalan Makan Besar merupakan acara wajib dan satu
Kajian kemestian dalam kalangan masyarakat Cina ketika
menyambut Tahun Baharu Lunar namun demikian ramai yang
tidak memahami aspek simbolik menu dan acara yang
Persoalan 1. Apakah menu hidangan makanan ketika Makan
Kajian Besar Tahun Baharu Lunar dalam kalangan
masyarakat Cina di Kampung Baru Triang, Triang,
Pahang?
2. Apakah unsur simbolik menu hidangan makanan
ketika Makan Besar Tahun Baharu Lunar dalam
kalangan masyarakat Cina di Kampung Baru Triang,
Triang, Pahang?
Objektif 1. Mengenal pasti menu hidangan makanan ketika
Kajian Makan Besar Tahun Baharu Lunar dalam kalangan
masyarakat Cina di Kampung Baru Triang, Triang,
Pahang
2. Mengkaji unsur simbolik menu hidangan makanan
ketika Makan Besar Tahun Baharu Lunar dalam
kalangan masyarakat Cina di Kampung Baru Triang,
 Metode
Data primer 1. Temu bual - 3 orang informan
2. Soal selidik
Data sekunder Kajian kepustakaan
Kaedah Persampelan - rawak mudah
pemilihan
sample
Analisis Kualitatif dan kuantitatif
9.
Tajuk Makanan tradisi masyarakat Cina semasa perayaan
kaum Cina di bandar Jerteh, Terengganu
Isu Kajian -
Rasional Kaum Cina mempunyai pelbagai makanan yang
Kajian khusus menjadi sajian wajib semasa sambutan
perayaan mereka
Permasalahan Makanan yang disajikan semasa sambutan perayaan
Kajian kaum Cina mempunyai simbolik tertentu
Persoalan 1. Apakah jenis-jenis makanan yang menjadi pilihan
Kajian masyarakat Cina semasa perayaan kaum Cina di
bandar Jerteh, Terengganu?
2. Apakah simbolik keunikan makanan tradisional
masyarakat Cina semasa perayaan kaum Cina di
bandar Jerteh, Terengganu?
Objektif 1. Mengenal pasti jenis-jenis makanan yang menjadi
Kajian pilihan masyarakat Cina semasa perayaan kaum
Cina di bandar Jerteh, Terengganu
2. Mengkaji simbolik keunikan makanan tradisional
masyarakat Cina semasa perayaan kaum Cina di
bandar Jerteh, Terengganu
 Metode
Data primer 1. Temu bual
2. Soal selidik
Data sekunder Kajian kepustakaan
Kaedah Persampelan – snow ball
pemilihan
sample
Analisis Kekerapan, peratus dan min
Paparan data dalam bentuk jadual, graf
dan carta
10.
Tajuk Nasi kerabu Siam sebagai Identiti masyarakat
setempat di daerah Y
Isu Kajian -
Rasional 1. Nasi kerabu Siam semakin popular di daerah Y
Kajian 2. Keunikan bahan ramuan dalam nasi kerabu Siam
dikatakan menjadi daya tarikan penduduk
terutama dalam masyarakat Siam di daerah Y
Permasalahan Adakah nasi kerabu Siam menjadi makanan yang
Kajian mencerminkan identiti masyarakat Siam di daerah
Y?
Persoalan 1. Apakah ramuan dalam penyediaan nasi
Kajian kerabu Siam di daerah Y?
2. Apakah keunikan dan tarikan nasi kerabu
Siam dalam kalangan masyarakat Siam di
daerah Y?
Objektif 1. Mengenal pasti bahan-bahan yang
Kajian digunakan dalam penyediaan nasi kerabu
Siam di daerah Y
2. Mengkaji keunikan nasi kerabu Siam yang
menjadi tarikan dalam kalangan masyarakat
setempat di Daerah Y
 Metode
Data primer 1. E-survey
Data sekunder Kajian kepustakaan
Kaedah Rawak mudah
pemilihan
sample
Analisis Kekerapan, peratus dan min
Paparan data dalam bentuk jadual, graf
dan carta
11.
Tajuk Makanan tradisional kaum Iban : Simbol identiti
bangsa dalam kalangan penduduk di Sri Aman,
Sarawak
Isu Kajian -
Rasional 1. Makanan tradisional Iban semakin popular dalam
Kajian kalangan penduduk Sri Aman, Sarawak
2. Makanan tradisional Iban berfungsi sebagai
simbol identiti bangsa Iban di Sri Aman
Permasalahan -
Kajian
Persoalan 1. Apakah jenis makanan tradisional Iban yang
Kajian popular dalam kalangan penduduk di Sri
Aman, Sarawak?
2. Apakah fungsi makanan tradisional sebagai
simbol identiti bangsa Iban di Sri Aman,
Sarawak?
Objektif 1. Mengenal pasti jenis makanan tradisional
Kajian Iban yang popular dalam kalangan penduduk
di Sri Aman, Sarawak
2. Mengkaji fungsi makanan tradisional
sebagai simbol identiti bangsa Iban di Sri
Aman, Sarawak
 Metode
Data primer 1. Soal selidik - GF
2. Temu bual
Data sekunder Kajian kepustakaan
Kaedah Bertujuan
pemilihan
sample
Analisis Deskriptif - peratusan
Paparan data dalam bentuk jadual, graf
dan carta
Cadangan jawapan :
Objektif 1- Makanan tradisional Iban yang popular
1. Manuk pansuh
2. Midin belacan
3. Pekasam ensabi
4. Kasam ikan / Pekasam ikan
5. Cakar ayam
6. Kuih sarang semut / Jala
7. Umai
8. Hinava ginapan
9. Penganan
10.Air tuak
Cadangan jawapan :
Objektif 2- Identiti bangsa Iban

1. Pendedahan makanan warisan kepada generasi muda

2. Memartabat dan menjaga kelestarian
3. Menjamin pembangunan kemahiran menghasilkan
makanan tradisional secara sistematik
4. Resepi makanan tradisional ditulis dan diwarisi untuk
memastikan kualitinya terpelihara
5. Mendorong apresiasi dan usaha untuk melindungi
warisan budaya makanan tradisional
6. Makanan tradisional sebagai pemangkin industri
pertanian, IKS, perkhidmatan makanan dan pelancongan
7. Menghargai makanan tradisional mampu mengukuhkan
indentiti bangsa dan menyatukan masyarakat Iban di
Sarawak
 12.
Tajuk Juadah burasak ayam likku sebagai identiti komuniti Bugis,
Kampung Tinusa, Sandakan
Isu Kajian -
Rasional 1. Juadah makanan ini popular di negeri Sabah dan tidak
Kajian terhad dalam hidangan komuniti Bugis Sabah
2. Menjadi kegemaran/mendapat sambutan dalam kalangan
suku kaum lain di negeri Sabah
Permasalahan Setiap kali suku kaum Bugis di Kampung Tinusa, Sandakan
Kajian mengadakan majlis perayaan, Burasak dan Ayam Likku
merupakan menu yang mesti dihidangkan. Menu ini bukan
sahaja menjadi satu kemestian bagi mereka tetapi juga
digemari oleh suku kaum lain di Sabah. Namun demikian, tidak
ramai yang mengetahui mengapa ia begitu istimewa.
Persoalan 1. Apakah jenis perayaan yang melibatkan penyediaan
Kajian juadah burasak dan ayam likku dalam kalangan
komuniti Bugis, Kampung Tirusa, Sandakan?
2. Apakah kepentingan penyediaan juadah burasak
dan ayam likku dalam kalangan komuniti Bugis,
Kampung Tinusa, Sandakan?
Objektif 1. Mengenal pasti jenis perayaan yang melibatkan
Kajian penyediaan juadah burasak dan ayam likku dalam
kalangan komuniti Bugis, Kampung Tirusa,
Sandakan
2. Mengkaji kepentingan penyediaan juadah burasak
dan ayam likku dalam kalangan komuniti Bugis,
Kampung Tinusa, Sandakan
 Metode
Data primer 1. Soal selidik - GF
2. Temu bual – 3 orang informen
Data sekunder Kajian kepustakaan
Kaedah Bertujuan
pemilihan
sample
Analisis Deskriptif - peratusan
Paparan data dalam bentuk jadual, graf
dan carta
 SPECIAL FOOD

Sekian, terima kasih