Leksion.

Legjionella

Dr. Blerta KIKA

 Legionella
• Legionelloza eshte nje forme e rende e
pneumonise akute e shkaktuar nga bakterie
qe bejne pjese tek lloji i Legionellave.
• Semundja eshte zbuluar ne vitin 1976 , kur
200 kongresmene amerikane (ish ushtarake) u
mblodhen ne Filadelfia. Ata paraqiten nje
pneumoni acute shume febrile , nga te cilet 29
vdiqen.
 Legionella
• Legionella eshte nje mikroorganizem i
zakonshem, qe gjendet gjeresisht i shperndare
ne natyre dhe kryesisht i shoqeruar me
pranine e ujit.
• Mikrobi i Legionelles eshte izoluar ne ujra
siperfaqesore si lumenj, liqene e ujra
nentoksore dhe ujra te deteve dhe burime te
ujit te pijshem.
 Legionella
• Mikrobi i Legionelles gjendet ne perqendrim te larte
ne sisteme te furnizimit me uje te pijshem, qe nuk
kane nje mirembajtje te mire.
• Psh ne pishina te ndryshme, ne sistemet e ngrohjes se
ujit (te perqendruar apo familjare), ne impiantet e
kondicionimit dhe klimatizimit te ajrit qe kane edhe
impiant ftohje, kondensues -evaporues ose lageshtues
te ajrit
• si dhe ne paisje mjekesore te terapise respiratore,
turbinat ne kabineteve dentare etj.
Legionella
Legjionella, Klinika
 Legionella.Klinika
Simptomatologjia e semundjes.
• Semundja prek mushkerite, veshkat dhe sistemin
nervor.
• Inkubacioni eshte 2-10 dite. Simptomatologjia ngjan
me gripin. Kjo eshte forma pseudo-gripale qe quhet
ethet Pontiac.
• Semundja ne pergjithesi shfaqet ne fillim me ethe,
dridhje, cefale dhe dhimbje muskulare qe ndiqet-
vazhdon me dhimbje muskulare dhe veshtiresi ne
frymemarrje.
 Legjionella. Klinika
• Ne disa raste ecuria e tyre shkon deri ne pneumoni
atipike te formes se rende.
• Ne disa raste shfaqet edhe me diare ose vjellje, por
mund te shfaqet edhe me konfuzion mendor dhe delir.
• Ne disa raste te tjera, semundja evolon drej
insuficences respiratore ose renale dhe shihet prania e
gjendjes se shokut.
• Trajtimi 3 jave me antibiotik eshte i domosdoshem,,,
dhe sjell rikuperim te dukshem.
• Vdekshmeria arrin deri ne 10-15 %.
 Legionella
• Radiografia e pulmoneve tregon:
• -Nje imazh te pneumonise, me shume sistematike
, me nje sindrom alveolar ose alveolo-intersticial.
• -Pneumoni bilaterale
• -Kondensimi alveolar mund te shoqerohet me nje
kavitet tek te imundeprimuarit.
• Dhe skeda individuale eshte e punuar.
•  
Legjionella. Perhapja dhe transmetimi
 Legjionella , transmetimi
Rruget e transmetimit
• Legionelloza perhapet kryesisht nepermjet rruges
aerogene, permes inhalacionit ose mikroaspirimeve te
aerosoleve ne te cilet eshte i pranishem bakteri.
• Aerozoli formohet nga pikeza te vogla, qe krijohen nga
sprucimi i ujit ose nga perplasja e ujit me siperfaqe te forta.
• Sa me te vogla te jene pikezat e ujit, aq me shume jane te
rrezikshme. Pikzat e ujit me diameter me te vogel se 5
μ(micron) arrijne me lehtesisht ne rruget e poshtme
respiratore.
 Legjionella , transmetimi
Aerozolet mund te krijohen nga ;

-hapja e rubinetit ose dushit;

-vaskat e hidromasazhit ose pishinat;
-banjot turke dhe siperfaqet/vendet perqark saunave;
-kullat e ftohjes/kondensues te avujve;
-shatervane zbukurues, vecanerisht kur jane te vendosura ne mjedis te brendshem;
-nga paisje mjekesore te terapise respiratore;
-sisteme te shuarjes se zjarrit;
-impiante te vaditjes se kopshteve;
-subjekte qe perdorin uje sanitar;
-ujrat shkarkuese te impianteve higjienike.
-sistemet e larjes se automjeteve.
 
 Legionella , Transmetimi

Deri me sot nuk eshte konstatuar qe semundja te

mund te shkaktohet nga pirja e drejte per
drejte e ujit te kontaminuar dhe gjithashtu
perjashtohet transmetimi direkt nga njeriu tek
njeriu.
 Cluster-i
Percaktimi i Cluster-it (grupit).
•
• Mund te identifikohen raste te vecanta te legionelles ose
cluster/grup rastesh.
• Vecanerisht e shprehur eshte kur ne saje te masave te
kontrollit te semundjes eshte “cluster”-grumbullim i
legionelles te shkaktuara nga udhetimet, atehere kur
verifikohen dy ose me shume raste te shkaktuara nga e njejta
strukture turistike/pritese ose dhe aktivitete te tjera, deri ne
nje shtrirje kohore prej dy vitesh.
•  
 Legionella
• Epidemiologjia.
• Legionella eshte semundje e deklarueshme
• Legionella shfaqet si pneumoni komunitare ose
nozokomiale qe paraqitet ne formen sporadike (ne
shumicen e rasteve) ose ne formen epidemike.
• Legionella paraqitet deri ne 5% ne pneumonite akute
komunitare dhe deri ne 15 % ne pneumonite qe
kerkojne hospitalizim.
• Vdeksmeria psh ne France per vitin 2003 shkon ne 14
%
 Legionella
Faktoret e riskut (1 .Individi)
• Mosha
• Seksi mashkull,
• Duhanpirja
• Alkolizmi
• Diabeti
• Semundjet rrespiratore
• Semundje kardiovaskulare
• Imunosupresoret (Ca, hemopati, Trajtimi)
 legionella
Faktoret e Riskut ambiental.
Ventilimi dhe aerosol terapia ne shtepi
Qendrimet ne hotele, spitale, sauna, pishina te
rrezikuara.
 Legionella
2.1.Masa te domosdoshme qe duhet te ndermerren nga subjektet, per
parandalimin e zhvillimit te Legionelles.
•  
• Te mbahet ne menyre te vazhdueshme uji i nxehte ne nje temperature me te
larte se 50⁰ C ne shperndarje (rubinet). Uji ne dalje te gjithe rubinetave duhet te
jete shume i nxehte;
• rekomandohet te vendosen ne rubineta valvula termostatike; nje menyre praktike
per te verifikuar se uji eshte i nxehte mund te provohet duke vendosur doren ne
rrjedhe te ujit te nxehte dhe ne rast te nje temperature te larte (mbi 50-60 ⁰ C)
nuk arrihet te mbahet dora me shume se 2-3 sekonda.
• Te mbahet uji i ftohte i rrjetit ne menyre konstante ne nje temperature me poshte
se 20⁰ C; Ne se nuk arrihet te mbahet per arsye objektive kjo temperature e ujit
dhe ne rast se ne disa pjese te sistemit te ujit te ftohte ose ne dalje te tij (ne
rubinet) gjendet uji mbi kete temperature, duhet te merren masa per trajtimin e
ujit te ftohte me dezinfektante.
 Kush quhet nje rast I konfirmuar
Rast i konfirmuar:

• 1 - izolimi i Legionella spp. në një kampion klinik (moster klinike)

2 - Rritja e titrit të antitrupave (x4) me një minimum prej 1/128
titrit të dytë
3 - Immunofluoreshence pozitive të drejtpërdrejtë
4 - Prania e antigjeneve urinar shpjegueshëm
Rast i mundshem

Shenjat klinike dhe / ose radiologjike e pneumonisë që lidhen me

një titer të vetem ose të përsëritur antitrupash më te medha se
ose te barabartë me 256.
 Trajtimi
• Eritromicina eshte antibiotiku historik I
references qe prej epidemise ne Filadelfia
1976.
• Shume publikime flasin per sensibilitetin in
vitro te makrolideve tipi I roxitromicines
(Rulid) dhe claritromicines (Zeklar).
• Azitromicina (Zitromax), kinolonet si
telitromicina (Ketek) dhe rifampimicina
 Permbledhja
• Batalaktamazat jane komplet inaktive
• Eritromicina antibiotiku I preferuar
• Telitromicina nuk eshte me e mire se
eritromicina
• Azitromicina eshte ka perqendrim te mire
intracelular
• Kinolonet jane me lart se eritromicina de
gjithe makrolidet ne pergjithesi.