Dr.

HATİCE MUTLU EYİSON

BİYOLOJİ BİLİMİ
 Canlıların yapısal, fonksiyonel özelliklerinin yanı

sıra canlıların içinde bulunduğu çevresiyle olan

ilişkilerini inceleyen ana bilim dalıdır. Canlıları
değişik özelliklerine göre inceleyip, değerlendiren
birçok bilim dalları vardır.

 
 Bilim, evrenin düzeninin, evrendeki
olayların, değişmelerin anlaşılabilmesi için
harcanan çabaların sonuçları olan bilgilerin
bir düzen içinde insanlığın yararına
sunulmasıdır. Bilimsel araştırmaların temel
amacı mutlak gerçeğe varmaktır. Bunun için
evrende gerçekleşen pek çok olayın neden,
niçin ve nasıl olduğuna dair uzun ve dikkatli
çalışmalar gerekmektedir. Bu çalışmalar
bilimsel bir metotla açıklanır. Bilimsel
metotta şu aşamalar vardır:
 Gözlem yapmak
 Gözlemle ilgili sorular sormak
 Hipotez kurmak
 Deney yapmak
 Sonuç elde etmek
 Sonuçları hipotezle karşılaştırmak; gerekirse

yeniden hipotez kurarak deneyleri yapmak.

Bilim İnsanının Özellikleri:
“ Benim özel bir yeteneğim yok; sadece tutku
derecesinde meraklıyım.”
Albert Einstein
BİYOLOJİ TARİHÇE

THALES (M.Ö. 7. Yüzyıl)

Yaşamın çamur içinde
kendiliğinden başladığını
savunarak evrim
kavramını ortaya koydu.
 ALKMAIN (M.Ö. 6. Yüzyıl):
hayvan vücudunu
inceleyerek atardamalar
ile toplardamarlar
arasındaki farkı ortaya
koydu. Zekânın
merkezinin beyinde
olduğunu ileri sürdü.
 ARİSTO (M.Ö. 384-322):
Canlılar dünyasını
inceleyen “bilimsel doğa
tarihi”nin ilk kurucusu
olan ilk bilim adamıdır.
Aristo bir bilim insanında
bulunması gereken iki
özelliğe, iyi gözlem
yapabilme ve bunlardan
doğru sonuçlar
çıkarabilme yeteneğine
sahiptir. İlk
sınıflandırmayı yapmıştır.
 GALEN (M.S. 131-201):
Canlı organlarını
inceleyerek fizyoloji
biliminin doğmasını
sağlamıştır.
 GALİLEO (GALİLE):
 1610 yılında ilk
mikroskobu icat etmiştir.
 ROBERT HOOKE:
 1665 yılında mantar
kesitini mikroskop
altında inceleyerek
gördüğü yapılara hücre
adını vermiştir.
 ANTONİE VAN
LEEUWENHOEK
(Lövenhuk):
 1675 yılında geliştirdiği
mikroskop ile ilk tek
hücrelileri
gösterebilmiştir.
 CAROLUS LİNNAEUS (Karl
Linne 1707-1778):
 Doğadaki bitki ve hayvan
türlerinin nasıl
sınıflandırılması ve
adlandırılması gerektiğini
ortaya koymuştur.
 A.L. LAVOSİER (1743-
1794): Solunumda
oksijen alınıp
karbondioksit verildiğini,
solunum ve yanma
olaylarının birbirine
benzer olaylar olduğunu
belirtmiştir.
 M. SCHLEIDEN (Şlayden) ve T. SCHWANN (Şıvan):
 1839 yılında biyoloji tarihinin en önemli adımlarından biri
olarak kabul edilen “hücre teorisini” geliştiren iki bilim
adamıdır.
 CHARLES DARWİN:
 1859 yılında yayınladığı
“Türlerin Kökeni” adlı
eserinde evrimle ilgili
görüşlerini ortaya
koymuş ve canlıların
evrim geçirerek bugünkü
çeşitliliği kazandıklarını
ileri sürmüştür.
 GREGOR J. MENDEL (1822-
1884):
 Bezelyelerle yaptığı
çalışmalar sonucunda
genetik biliminin temel
yasalarını keşfetmiş,
nesilden nesile hangi
kurallarla aktarıldıklarını
bulmuştur.
 LOUİS PASTEUR (Pastör):
Biyogenez hipotezini
kanıtladı. Mikroskobik
canlıların fermantasyona
neden olduğunu tespit
etti. Ayrıca kuduz
aşısının bulunmasını
sağladı.
 FRİEDRİCH
MİESCHER (1844-
1895):
 Nükleik asitleri
bulmuştur.
 WALTER SUTTON (1877-
1916): Genlerin
kromozomların üzerinde
bulunduğunu
açıklamıştır.
 ALEXANDER FLEMİNG
(1881-1955):
 1927’de penisilini
bularak bakteriyel
enfeksiyonlara karşı
etkin mücadeleyi
sağlamıştır.
 Francis CRICK - James WATSON - Maurice WİLKİNS
 1953 yılında DNA’nın molekül yapısını ve üç boyutlu
modelini yapmışlardır. Bu çalışma ile 1962’de Nobel
ödülünü alan bu bilim insanları, hücre içindeki olayların
açıklanmasında çok önemli gelişmeler sağlamışlardır.
 IAN WILMUT:
 1997 yılında bir
koyundan alınan vücut
hücresinin çekirdeğini,
başka bir koyuna ait
çekirdeği çıkarılan
yumurta hücresine
aktararak genetik ikiz
elde etmiştir.
BİYOLOJİNİN BAZI ÖNEMLİ DALLARI
• BOTANİK: Bitkilerin yapısını, yaşam şeklini ve yayılışını

ineler.
• ZOOLOJİ: Hayvanların yayılışını, yaşam şekli ve yapısını

inceler.
• MİKROBİYOLOJİ: Hayvansal ve bitkisel tek hücreli canlılar

ile bakteri ve virüslerin yapısını,yaşama şeklini ve

taksonomisini ( sistematiğini ) araştırır.
• EKOLOJİ: Organizma ve onların çevreleri arasındaki

karşılıklı ilişkileri inceleyen bilim dalıdır. Çevre bir

organizmaya etki yapan tüm biyotik ve abiyotik etmenleri
kapsar.
• SİSTEMATİK: Taksonomi olarak da bilinen bu bilim dalı,

yaşayan ve soyu tükenen canlı varlıkları karşılaştırır, tasvir

eder, adlandırar ve onları akrabalık derecelerine göre
doğal grupları içine yerleştirir.
 MORFOLOJİ: Vücudun dış yapısı ile organizmaların
yapı ve organların konum ilişkilerini inceler.
 ANATOMİ: Organizmanın organ ve dokularının
konum ve yapısını inceler.
 SİTOLOJİ: Hücrelerin yapısını ve işlevlerini inceler.
 HİSTOLOJİ: Dokuların yapısını ve işlevlerini inceler.
 FİZYOLOJİ: Organizmaların çeşitli çevre şartlarında
yapısal fonksiyonunu inceler.
 GENETİK: Ana-baba özelliklerinin yavrulara naklini
inceleyen bilim dalıdır.
 EVRİM: Canlıların uzun zaman periyodunda kalıcı
olan değişikliklerini inceler.
 BİYOKİMYA: Organizmalarda meydana gelen
kimyasal reaksiyonları inceleyen bilim dalıdır.
 Biyolojinin diğer bilimlerle
ilişkisi:
 Biyoloji; fizik, kimya, matematik
gibi bilimlerden yararlanır.
 Ayrıca; coğrafya, coğrafya,
jeoloji, psikoloji, paleontoloji,
antropoloji, jeoloji gibi
bilimlerle de ilişkilidir.
 Biyofizik, biyokimya,
biyomatematik biyolojinin diğer
bilimlerle ilişkisinden ortaya
çıkmıştır.
 Biyolojinin insanlığa katkısı:
 Ekonomik değeri olan bitkilerin yetiştirilmesi,
 Biyoteknoloji ile hastalıkları dayanıklı bitkiler yetiştirme,
 Hayvan ıslah çalışmalarının yapılması,
 Tıpta hastalıklardan korunma , tedavi gibi uygulamalarda
biyolojiden yararlanma,
 Biyoteknoloji ile insan spermi ve yumurtasındaki zararlı
genleri ayıklama,
 Gen mühendisliği ile bitkilere istendik özellikler
kazandırma,
 Organ nakillerinde, yapay ortamda organ üretme,
 Biyolojinin önemi ve
geleceği:
 Ekolojik felaketlerin
bertaraf edilmesinde,
 Genetik hastalıkların
tedavisinde,
 Genel olarak hastalıkların
korunma ve tedavisinde,
 Tıptaki uygulamalarda,
biyoteknolojik çalışmalarda,
biyolojik ıslah konularında
ileride biyolojiden
yararlanılmaya devam
edilecektir.
 1- Audesirk, T. and Audesirk, G. (1999) Biology, Life on
Earth. Fifth Edition. Prentice Hall, Upper Saddle River,
New Jersey.
 2- Campbell, N.A. & Reece, J.B. Biyoloji. Altıncı

baskıdan çeviri. Çeviri editörleri: Prof. Dr. Ertunç

GÜNDÜZ, Prof. Dr. Ali DEMİRSOY, Prof. Dr. İsmail
TÜRKAN, Palme Yayıncılık, 2006.
 3- Hücre Biyolojisi, Sevinç KAROL, Cevat AYVALI, Zekiye

SULUDERE. 4.Baskı, 2000, Öğün. Matbaacılık.

 4- Sitoloji, M.Turan AKAY, Palme Yayıncılık, 2002.