PATOLOJİYE GİRİŞ

Dr. Esin Kaymaz

BEÜTF Patoloji AD
 PATOLOJİ
PATHOS HASTALIK + LOGOS BİLİM
HASTALIK BİLİMİ
 Hü re, doku ve orga lardaki yapısal ve
işlevsel değişiklikler ile ilgile ir
 Hücresel ve moleküler düzeydeki
ozuklukları i eler
. yy ‘da ayrı ir ili dalı
Hücresel patolojinin kurucusu
Rudolf Ludwig Karl Virchow
(1821 – 1902)
 "Fizyolojik
ve Patolojik Histolojiye Dayanan
Hücresel Patoloji" (1858)
 Histopatolojik inceleme
 Yaşa ı, hastalıkları ve ölü ü açıkla aya yö elik
tü ça aları odak oktası hücredir
 "Omnis cellula a cellula" (Her hücre bir
hü rede doğar
 Hastalıklı hü releri de sağla
hü relerde oluştuğu u ka ıtlaya ilk
ili ada ı
 Hücreleri

 Dokuları

 Organları

 Vücut sıvıları ı
 Tüm vücudu (otopsi);

morfolojik, mikrobiyolojik, immünolojik ve

moleküler yöntemler ile inceleyerek hastalardaki
belirti ve ulguları nedenlerini açıkla aya çalışır
HASTALIĞI TANIMLAR.
Temel bilimler ile klinik bilimleri
ir iri e ağlaya ir köprü!!
Hastalığı geliş e süre i i dört öğesi;

 Hastalığı ede i (Etyoloji)

 Geliş esi deki eka iz alar (Patogenez)
 Hastalık tarafı da dokularda ve
hü relerde oluşa yapısal değişi ler
(Morfolojik bulgular)
 Bu ları işlevsel so uçları (Klinik önem)
Etyoloji
Genetik
Edinsel
 Kimyasal/ fiziksel ve enfeksiyon,
esle eye ağlı
Patogenez

Hücre veya dokuları etiyolojik etkene

ya ıtı da ilk uyarıda hastalığı
oluş ası a a kadar gerçekleşe
olaylar zinciridir.
Morfolojik Bulgular
 Hücrelerde ve dokularda hastalığın
karakteristiği olan ta ısal nitelikteki yapısal
değişlikliklerdir.
 Patoloji; hastalığın tanısını koymak için
hastalarda oluşa kimyasal ozuklukları ve
bunun sonucunda dokularda gelişe yapısal
(morfolojik) değişliklikleri inceleyerek
hastalıkları doğası ı ve ilerleyişi i sapta ayı
amaçlar.
İşlevsel Bozukluklar Ve Kli ik Ö e i

Yapısal değişiklikler ve çeşitli doku ve

orga lardaki dağılı ları, normal işleyişi
etkiler ve hastalığı klinik özelliklerini (belirti
ve ulguları , seyrini ve sağkalı ı belirler.
Patoloji
 Genel Patoloji
 Araştırı ı/de eysel/teorik
 Hastalık ile ilişkili süreçler ili sel olarak i ele ir
 Hastalıklara ede ola a or al uyara lara hü re ve
dokuları te el tepkileri üzeri de durur.
 Özel (sistemik) Patoloji
 Belli orga ve dokuları ya ıtı
 Hematopatoloji, nöropatoloji…
Tı i Patoloji
 Anatomik Patoloji
 Orga ları ve tü vü udu makroskopik,
mikroskopik, kimyasal ve moleküler yöntemler ile
incelenmesi
 Cerrahi patoloji
 Adli patoloji

Kadavra ı i ele esi ile ölü ede i

 Klinik Patoloji
 Ka ve idrar gi i vü ut sıvıları ı ve dokuları ki yasal,
mikrobiyolojik, hematolojik ve moleküler yöntemler
ile incelenmesi
 PATOLOJİDE TANISAL YÖNTEMLER

• Işık ikrosko u • İ situ hibridizasyon

• Elektron mikroskobu • Moleküler patoloji
• İ ü histoki ya – DNA, RNA analizi
– Protein analizi
• Histokimya
– Polimeraz zincir
• İ ü floresa reaksiyonu
mikroskobi – Mutasyon
– Akı sitometri
– Doku kültürü
 IŞıK MIKROSKOBU
 Hazırla a preparatlar ikroskop ile i ele ir.
 Bugü kulla dığı ız ikroskop; - yılları da esas şekli i
al ış.
 Parçaları; gövde,
ayak, ışık kay ağı,
ya sıtı ı ay a,
ala diyafra ı,
kondensör, objektifler,
aşlık, oküler, filtreler……
 Pacini, 1845

Crouch (Wenham), 1880

1. Patolojinin Bölümleri
2. Laboratuvara gelen materyaller
3. Dokuları hazırla ası
1- PATOLOJININ BÖLÜMLERI
Patolojik Anatomi
Histopatoloji ve sitopatoloji
Ultrastriktürel patoloji
Histokimyasal patoloji
Deneysel patoloji
Adli tıp patolojisi
 PATOLOJİK ANATOMİ

 Hastalık so u u oluşa değişiklikleri

çıplak gözle i ele esidir.
 Orga ve dokuları makroskopik
incelenmesi
 Otopsi
 HİSTOPATOLOJİ VE SİTOPATOLOJİ

Histopatoloji
Biyopsi materyallerinin
incelenmesi

Sitopatoloji
Doku ve vü ut sıvıları da
elde edilen hücrelerin
incelenmesi
ULTRASTRİKTÜREL PATOLOJİ
 Işık ikrosko u da görül eye organel ve virüs yapıları
elektron mikroskopu ile incelenir
 HİSTOKİMYASAL PATOLOJİ

 Doku kesitleri i değişik boyalar ile oya ası

ve böylece hücreler içindeki enzim gibi
maddelerin gösterilmesidir
İ ü floresa ; floresan veren maddeler ile
işaretle iş oyalar ile immün sistem
hastalıkları ı ta ısı da yardı ı ir tek iktir
 DENEYSEL PATOLOJİ

 Hastalıkları hayva larda oluşturularak oluşa

lezyo ları ta ı la ak ve tedaviye ya ıtları ı
incelemek
 ADLİ PATOLOJİ

Adli olgularda hastalık ve ölü

nedenlerinin incelenmesidir
2-LABORATUVARA GELEN MATERYALLER
Biyopsi
Cerrahi girişi ile alı a doku ve
organlar
Otopside alı a doku ör ekleri
Yayma preparatlar
BİYOPSİ
Ta ı ko ul ası a a ı ile herha gi ir a lı dokuda alı a
küçük doku ör eğidir
 Eksizyonel iyopsi lezyo u ta a ı ı çıkarıl ası

 İ sizyo el iyopsi Lezyo u kıs i ör ekle esi

 İğ e iyopsileri ö rek, prostat

 Küretajlar (kemik, uterus)

 Punch biyopsi
CERRAHİ GİRİŞİM İLE ALINAN DOKU VE ORGANLAR

 Bir veya irkaç orga ı ta a ı ı veya ir kıs ı ı

çıkarıl ası
 Makroskobik i ele e ile değerle dirile orga da
gerekli görüle ala larda doku ör ekleri alı ır
OTOPSİ
 Bili sel araştır a , aile isteği veya adli
ede lerle uygula ır
 Makroskobik inceleme
 Doku örneklemesi
 DNA analizi
 Toksikolojik incelemeler
YAYMA PREPARATLAR

 Eksfoliyatif
sitoloji (SVY ve idrar sitolojisi)
 Kazı a yö te i
 Aspirasyon sitolojisi
 CT/USG yönlendirmeli