ZAGADNIENIE 1.

KLASYFIKACJA ETATOWEGO SPRZĘTU I

ŚRODKÓW MASKOWNICZYCH.

Do etatowych środków maskujących przed rozpoznaniem optycznym nieprzyjaciela należą:

- środki indywidualne — ubrania i kombinezony maskujące pojedynczych żołnierzy;
- komplety masek do maskowania sprzętu bojowego i tech­nicznego;
- zestawy do malowania maskującego wozów bojowych i sprzętu technicznego.
W działaniach bojowych stosuje się następujące rodzaje masek:
maski pionowe - chronią maskowane obiekty przed obserwacją naziemną;
maski poziome - chronią maskowane obiekty przed obserwacją powietrzną;
maski pochyłe - ustawiane pod kątem 30-60° - chronią maskowane obiekty przed obserwacją
naziemną i powietrzną;
maski przykrycia (rys. 10.16) - ukrywają obiekty i sprzęt przed obserwacją naziemną i
powietrzną;
maski deformujące - ich stosowanie pozwala na zniekształcenie maskowanych obiektów i
padających od nich cieni.
- środki indywidualne — ubrania i kombinezony maskujące
pojedynczych żołnierzy;
Podręczny zestaw makijażu
taktycznego.
Na zdjęciu tego nie widać ale farba z
lewej nie jest biała tylko szara do
kamuflażu zimowego.
Według jednej szkoły lusterko należy
usunąć - może dekonspirować w
terenie.
 ZAGADNIENIE 2. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA
ETATOWEGO SPRZĘTU I ŚRODKÓW MASKOWNICZYCH. 20’
 ZAGADNIENIE 3. ZASADY I SPOSOBY WYKORZYSTANIA ETATOWEGO
SPRZĘTU I ŚRODKÓW MASKOWNICZYCH.

Kombinezon maskujący służy do maskowania

pojedynczych żołnierzy-zwiadowców w okresie
wiosenno-letnim. Należy go stosować tylko w takim
terenie, którego tło odpowiada jego kolorowi.
Ubranie maskujące służy do maskowania pojedynczych
żołnierzy w warunkach zimowych, w terenie pokrytym
śniegiem. Wykonane jest z białej tkaniny i składa się z
kurtki z kapturem, spodni, rękawic oraz taśmy do
maskowania broni osobistej.
Komplety masek są przeznaczone do maskowania w okresie letnim
rozmieszczonego w terenie sprzętu bojowego i technicznego, składów
materiałowych, obiektów fortyfikacyjnych i innych. W skład
etatowego kompletu maskującego wchodzi pokrycie maskujące oraz
sprzęt dodatkowy, służący do ustawiania i przewożenia maski.
Pokrycie maskujące składa się z kilku typowych siatek maskujących o
wymiarach 3X6 lub 6X6 m. Pojedyncze siatki maskujące łączy się ze
sobą za pomocą sznurków (szwem łańcuszkowym) do uzyskania
pokrycia maskującego o żądanych wymiarach, np. maska czołgowa
12X18 m.
Sprzęt dodatkowy - słupki, sznury, kolce, odciągi i paliki kotwiczne — służą
do ustawienia pokrycia maskującego nad masko­wanym obiektem.

Do etatowych środków maskujących sprzętu bojowego i pojazdów

mechanicznych należą maski poliamidowe i włókninowe następujących
typów
- maska czołgowa poliamidowa - MCz-P;
- maska artyleryjska poliamidowa — MA-P;
- maska samochodowa poliamidowa — MS-P;
- maska moździerzowa poliamidowa MM-P;
- maska piechoty poliamidowa MP-P.
Maski sztuczne
Maski sztuczne przygotowują wojska w terenie we własnym zakresie z
materiałów miejscowych i środków etatowych. Stosuje się je do maskowania sprzętu
bojowego i obiektów wojskowych.
Maski sztuczne, pod względem ich konstrukcji i przeznaczenia, dzielą się na: maski-
przykrycia, pionowe, poziome, pochyłe i deformujące.
Maski-przykrycia są przeznaczone do ukrywania maskowanych obiektów
przed rozpoznaniem powietrznym i naziemnym. Maski te mogą być: płaskie
(równe z powierzchnią ziemi), wypukłe (wzniesione nad ziemią) i wklęsłe (poniżej
powierzchni ziemi -pozorujące wgłębienia, leje).
Ustawiona maska-przykrycie powinna na całej długości swego obrzeża przylegać do
ziemi. Pokrycie maski powinno być upodobnione do otaczającego tła terenu zgodnie
z jego charakterem (fakturą) i kolorytem. Na pokryciu maski, a zwłaszcza na jego
obrzeżach, umieszcza się materiały miejscowe (gałęzie krzewów, roślinność). W
celu ukrycia sprzętu bojowego przed środkami rozpoznania termalnego należy
stosować ekrany do osłony zespołów wypromieniowujących energię cieplną.
Maski-przykrycia płaskie stosuje się do maskowania okopów, rowów
strzeleckich i obiektów znajdujących się w wykopach. Można nimi przykrywać całe
obiekty i nieduże wykopy. Pokrycia masek płaskich mogą być wykonane z siatki
(sznurkowej lub me­talowej), tkaniny lub plecionek.
Maski-przykrycia wypukłe stosuje się do maskowania obiektów wystających nad
powierzchnię ziemi. Maski tego typu mogą być stosowane w terenie zakrzaczonym.
Ustawia się je nad maskowanymi obiektami między grupami krzaków i nadaje im
kształty dostosowane do otaczającego tła.
Maski-przykrycia wklęsłe
stosuje się do maskowania sprzętu i
składów materiałowych umieszczonych w
wąwozach, wykopach i lejach.
Zawieszonym pokryciom maskującym
nadaje się zróżnicowane wklęsłości w celu
ich upodobnienia do przed­miotów
terenowych.
Maski pionowe są przeznaczone do ukrycia obiektów przed
obserwacją naziemną i dzielą się na: drogowe oraz maski-płoty do
maskowania rowów i stanowisk strzeleckich.
Maski drogowe służą do ukrycia ruchu wojsk na drogach znajdujących
się pod obserwacją naziemną nieprzyjaciela. W zależności od miejsca
ustawienia rozróżnia się maski przydrożne, ustawiane z boku drogi, oraz
maski naddrożne, zawieszane nad drogą.
Maski — płoty są przeznaczone najczęściej do ukrycia pododdziałów
rozmieszczonych w rowach strzeleckich. Wy­konuje się je z gałązek
wbitych w ziemię lub śnieg. Maski tego ty­pu wykonuje się o wysokości
50—70 cm.
Maski-płoty do maskowania obiektów, prac inżynieryjnych i sprzętu
bojowego wykonuje się tak, jak maski drogowe pionowe. Wysokość
masek-płotów ustala się odpowiednio do wymiarów ukrywanego
obiektu, charakteru przedmiotów terenowych, zwłaszcza drzew i
krzewów, oraz wglądu w teren nieprzyjaciela.
Maski poziome są przeznaczone do ukrycia obiektów przed
obserwacją z powietrza. Pokrycie maski poziomej zawiesza się na
słupkach lub przedmiotach terenowych na wymaganej wysokości w
ten sposób, aby nie dotykało swoimi bokami ziemi.
Wymiary pokrycia maskującego powinny być większe od
maskowanego obiektu. W prawidłowo ustawionej masce poziomej
jej obrzeża powinny wystawać poza krawędzie maskowanego
obiektu na odległość dwukrotnie większą od wysokości jej
podwieszania.
W celu dostosowania maski do tła otaczającego ją terenu obrysowi
maski nadaje się kształt nieregularny, a na pokrycie masku­jące
narzuca materiały maskujące. Podczas maskowania sprzętu
umieszczonego w wykopach ziemnych maskę poziomą zawiesza
się na wysokości nie większej niż 1,5 m, co utrudnia jego wykrycie
przez fotografowanie stereoskopowe.
Obiekty bardzo odróżniające się kolorem od tła terenu należy przed
ukryciem pod maskami poziomymi przemalować na kolor ochronny
lub pokryć podręcznymi materiałami maskującymi.
Maski pochyłe ustawia się pod kątem 30—60° w
ten sposób, aby dolnym obrzeżem dotykały
ziemi, a górnym opierały się o istniejące
przedmioty terenowe (budynki, płoty, nasypy,
drzewa, skraj lasu itp.). Stosuje się je do
maskowania obiektów i sprzętu bojowego przed
obserwacją naziemną i z powietrza.
Pokrycia maskujące masek pochyłych mogą być z
materiałów jednolitych (tkanina, folia, plecionki)
lub niejednolitych (listew, żerdzi, desek, wikliny).
W obydwu wypadkach na pokrycia maskujące
układa się podręczne materiały maskujące w
celu. Upodobnie­nia wykonanej maski do
otaczającego ją tła terenu.
Maskę deformującą stosuje się w celu zniekształcenia maskowanych
obiektów i padających od nich cieni. Do masek deformujących
należą: daszki i płotki oraz .przybudówki i nadbudówki, które
maskowanym obiektom nadają wygląd obiektu zbu­rzonego lub
innego.
Maski deformujące stosuje się do maskowania stałych obiektów
fortyfikacyjnych lub budowli przystosowanych na gniazda i punkty
oporu.
Świeżo ściętą roślinność można stosować do maskowania obiektów
fortyfikacyjnych, uzbrojenia i wozów bojowych na stanowiskach
ogniowych oraz pojazdów mechanicznych w rejonach
ześrodkowania wojsk.
Wykonane obiekty fortyfikacyjne (nasypy z gruntu i wykopy) maskuje
się darnią oraz maskami ze świeżo ściętej trawy. Maskowany obiekt
powinien być odpowiednio upodobniony do tła otaczającego go
terenu (łąka, pole, ogródek).
Wozy bojowe na stanowiskach oraz pojazdy mechaniczne w rejonach
ześrodkowania można maskować pokryciami maskującymi,
gałęziami drzew i krzewów. Świeżo ścięte gałęzie i krzewy
wykorzystuje się do maskowania sprzętu bojowego za pomocą
roślinności lub do uzupełnienia etatowych pokryć maskujących.
 MASKI PRZECIWRADIOLOKACYJNE
Maski przeciwradiolokacyjne stosuje się w celu ukrycia wojsk i obiektów przed
rozpoznaniem radiolokacyjnym nieprzyjaciela — naziemnym i powietrznym. Do
maskowania przeciwradiolokacyjnego stosuje się: odbijacze kątowe, maski
zakłóceń, maskiekrany i maski kombinowane.
• Odbijacze kątowe są przeznaczone do pozorowania lub maskowania sprzętu
bojowego i obiektów terenowych w celu zmniejszenia możliwości rozpoznania i
ustalenia ich liczby i charakteru przez stacje radiolokacyjne nieprzyjaciela. W
zależności od potrzeb i możliwości mogą być ustawiane pojedyncze lub w większej
liczbie na ziemi albo na przedmiotach terenowych, stojakach lub wieszakach, a na
wodzie — na pływakach.
• Maski zakłóceń wykonuje się z odbijaczy kątowych, ustawionych w terenie według
odpowiedniego schematu. Maski tego typu stosuje się do ukrycia przed obserwacją
radio­lokacyjną naziemną i powietrzną przemarszów wojsk, maskowania mostów i
przepraw lub zmiany zarysu brzegów (rzek, jezior, wybrzeża morskiego). Odbijacze
kątowe ustawia się w odległości 15 m.
• Powierzchniowe maski zakłóceń, przeznaczone do maskowania ześrodkowania i
przemarszów wojsk, stosuje się na przestrzeni 1—1,5 km. Odbijacze kątowe ustawia
się parami na stojakach 2—3 m nad ziemią w średniej odległości między, nimi 80—
100 m.
• Maski ekrany są przeznaczone do maskowania przed rozpoznaniem wzrokowym i
radiolokacyjnym, a także przed fotografowaniem i obserwacją w nocy za pomocą
noktowizorów. Maski ekrany mogą być wykonane z siatek metalowych, mat z trzciny
lub chrustu oraz ściętych drzew odpowiednio ustawionych.
 MAKIETY I OBIEKTY POZORNE

Makiety i obiekty pozorne wykonuje się w celu pozorowania sprzętu

bojowego i technicznego, uzbrojenia i obiektów tam, gdzie nie ma ich w
rzeczywistości. Za pomocą makiet sprzętu bojowego pokazuje się
rozpoznaniu nieprzyjaciela pozorne rozmieszczenie wojsk, pozycji i
rubieży obronnych, lotnisk, składów, mostów i innych obiektów. W
urządzonych rejonach pozornych obiektów należy również imitować
oznaki działalności wojsk, charakterystyczne dla tych obiektów (koleiny
pojazdów, ogień artylerii, ruch pojazdów, pracę radiostacji).
Makiety rakiet, czołgów, dział i samochodów stosuje się podczas urządzania
pozornych rejonów rozmieszczenia wojsk lub stanowisk ogniowych.
Makiety sprzętu bojowego mogą być etatowe lub z materiałów
podręcznych. Wewnątrz urządzonego rejonu pozornego należy wykonać
pozorne rowy strzeleckie i łączące, szczeliny, okopy dział i czołgów,
ukrycia na pojazdy mechaniczne oraz pozorne drogi.
Makiety sprzętu bojowego i technicznego wykonuje się z. podręcznych
materiałów miejscowych — żerdzi, sklejki, brezentu, faszyny. Do ich
budowy stosuje się również grunt, a w zimie śnieg.
Czołg lub transporter, zamaskowany pokryciem maskującym, pozoruje
się za pomocą szkieletu makiety, odbijaczy kątowych i
promienników ciepła. Na szkielecie z żerdzi zawiesza się na
wysokości 195 cm odpowiednio rozmieszczone odbijacze kątowe, a
z tyłu makiety ustawia dwa promienniki ciepła. Ustawiony szkielet
czołgu z odbijaczami kątowymi nakrywa się etatowym pokryciem
maskującym. Makieta tego typu ma wszystkie właściwości
pozorujące obiekt rzeczywisty w postaci kształtu, efektywnej
powierzchni odbicia i promieniowania cieplnego.
Wykonane makiety sprzętu bojowego i technicznego należy maskować
środkami etatowymi i podręcznymi w ten sposób, aby stwarzały
wrażenie nieudanego i niepełnego maskowania rzeczywistych
obiektów. Zastosowane do tego celu maski lub środki maskujące
swą kolorystyką powinny się odróżniać od otaczającego je tła
terenu. Założone pokrycie maskujące lub zastosowane maski ze
środków podręcznych powinny skrywać tylko część makiety. Bez
maskowania można pozostawiać tylko te elementy, które są wierną
kopią sprzętu bojowego.
Pozorne punkty oporu i pozorne stanowiska ogniowe artylerii
rozbudowuje się podobnie jak i rzeczywiste, lecz obiekty wykopowe
(rowy, okopy, ukrycia) buduje b mniejszej głębokości. W pozornych
punktach oporu i na pozornych stanowiskach ogniowych
 MALOWANIE MASKUJĄCE
Malowanie maskujące stosuje się w celu
zmniejszenia widoczności oraz
zniekształcenia wyglądu zewnętrznego
obiektów, a także przystosowania
sztucznych pokryć i obiektów do
otaczające­go tła terenu przez nadanie
makietom i obiektom pozornym wyglądu
rzeczywistego.
Do zasadniczych rodzajów malowania
maskującego należą: ochronne,
pozorujące i deformacyjne.
 Malowanie ochronne wykonuje się
jednobarwnie, dostosowując do tła terenu.
W naszych warunkach w okresie letnim
kolorem ochronnym jest zieleń, a w
okresie zimowym na tle śniegu — biel.
Malowanie pozorujące wykonuje się
wielobarwnie w celu nadania
maskowanym obiektom rzeczywistych
cech otaczającego ich tła terenu. Stosuje
się je do maskowania obiektów stałych.
Malowanie pozorujące może być
stosowane również do maskowania
obiektów ruchomych, znajdujących się
przez dłuższy czas w jednym miejscu.
Malowanie deformujące wykonuje się wielobarwnie w celu
zniekształcenia wyglądu zewnętrznego obiektów ruchomych.
Polega ono na malowaniu na sprzęcie bojowym i technicznym
dużych plam wielobarwnych, zniekształcających ich regularne
kształty. Malowanie deformacyjne zmniejsza widoczność
zamaskowanego obiektu — wozu bojowego na różnobarwnym tle
oraz utrudnia jego identyfikację.
W warunkach letnich w malowaniu deformującym stosuje się
następujące kolory: 50% - khaki, 25% -ciemnożółty, 25% -
ciemnobrązowy.
Jesienią na danym obiekcie (sprzęcie) pół powierzchni pomalowanych
plam na kolor khaki przemalowuje się na kolor żółty — odpowiednio
do żółtej o tej porze roku barwy liści, roślin i trawy.
Z chwilą rozpoczęcia opadów śnieżnych część plam pokrywa się
kolorem białym, a część pozostawia bez zmian. W ten sposób mas­
kowany obiekt jest upodobniony do tła terenu. Plamy białe maluje
się farbą kredową. Na jednolitym tle pokrywy śnieżnej cały obiekt
maluje się na biało.
 ZAGADNIENIE 4. WYKORZYSTANIE NATURALNYCH
WŁAŚCIWOŚCI MASKUJĄCYCH TERENU I ŚRODKÓW
PODRĘCZNYCH W MASKOWANIU BEZPOŚREDNIM. 20’

Wykorzystanie pokrycia terenu. Do pokrycia terenu zalicza się między innymi: lasy,
zagajniki, sady, parki, zarośla, miejscowości, zabudowania. Lasy stanowią jedną z
lepszych masek naturalnych. Podczas słonecznej pogody w lasach tworzą się cienie,
utrudniające rozpoznanie rozmieszczonych tam wojsk i obiektów. O właściwościach
maskowniczych lasu decydują: piętrowość i gęstość lasu, zwartość koron, gatunek
drzew i ich wysokość.
Zwartość koron tworzy doskonałe właściwości maskownicze przed obserwacją
powietrzną i fotografowaniem. Jednak, ze względu na duże zagrożenie pożarowe
przebywanie (postój, odpoczynek) w terenie lesistym jest bardzo ryzykowne.
Wykorzystać można również drzewa rosnące wzdłuż większości dróg ale pamiętać
należy, że obiekty te będą podlegały szczególnej uwadze sił i środków
rozpoznawczych przeciwnika.
Wykorzystanie warunków maskujących terenów zabudowanych w dobie szybkiego ich
rozwoju ma coraz większe znaczenie na ówczesnym polu walki.
Sady i parki w miejscowościach tworzą w odróżnieniu od lasów i zagajników
uporządkowaną strukturę o znacznej przejrzystości. Fakt ten wymaga stosowania
masek sztucznych, które w połączeniu z różnorodnym oświetleniem, tłem
otaczającego terenu oraz roślinnością i zabudowaniami tworzą zróżnicowane tło
kontrastowe, sprzyjające maskowaniu.
Podczas słonecznej pogody, cienie padające od zabudowań, ogrodzeń i innych
przedmiotów jeszcze bardziej zwiększają kontrast tła, a tym samym poprawiają
warunki maskowania. Żołnierze i sprzęt bojowy mogą być ukryci w samych
zabudowaniach, odpowiednio do tego przystosowanych ruinach, za betonowymi
płotami itp.
Wykorzystanie rzeźby terenu. Do rzeźby terenu
zalicza się: wzgórza, nasypy, wąwozy, jary oraz
inne nierówności i zagłębienia terenowe. Przy
prowadzeniu rozpoznania przez przeciwnika, na
przeciwstokach wzniesień, w wąwozach, w
jarach, za nasypami tworzą się pola martwe
(brak oddziaływania ogniem) i zakryte
(niewidoczne dla przeciwnika). Tam właśnie
należy rozmieszczać pododdziały, sprzęt i
urządzenia własne.
Wykorzystanie kontrastów tła terenu. W zależności od
rodzaju rzeźby, pokrycia i tła terenu z pewnej odległości
widoczne są tylko większe lub mniejsze plamy,
odróżniające się od siebie jasnością kolorów, wymiarami
i kształtem. Teren jednorodny, pozbawiony przedmiotów
terenowych, w znacznym stopniu utrudnia ukrycie wojsk i
sprzętu. Pojawienie się w takim terenie nowych plam
(kształtów) geometrycznych o prostych, kanciastych
zarysach, przyciąga uwagę przeciwnika.
Aby zapobiec wykryciu środków przez przeciwnika należy
je „wpisać w teren”. Osiąga się to poprzez
rozmieszczenie ich stanowisk w miejscu gdzie nie
wyróżniają się od otaczającego terenu oraz nadaniu im
cech otaczających przedmiotów naturalnych.
Wykorzystanie warunków nocnych i atmosferycznych. Noc, mgła,
opady i inne niesprzyjające warunki atmosferyczne obniżają możliwości
rozpoznania przez obserwację i fotografowanie. Szczególnie sprzyjające
warunki maskowania stwarza mgła, która umożliwia maskowanie
działań zarówno przed rozpoznaniem w zakresie promieni widzialnych
jak i w paśmie promieni podczerwonych. Gęsty i ciągły deszcz czy śnieg
maskuje działania również przed prowadzeniem rozpoznania
radiolokacyjnego. Falujące powietrze w upalne dni powoduje drżenie
obrazu widzianego przez środki rozpoznania optycznego co znacznie
utrudnia obserwację i posługiwanie się celownikami optycznymi. Noc,
szczególnie przy dużym zachmurzeniu doskonale maskuje manewr sił i
środków przed rozpoznaniem wzrokowym. Należy jednak pamiętać, że
na współczesnym polu walki nasycenie środków elektronooptycznych
jest tak duże, że ciemności nie stanowią większego utrudnienia w
prowadzeniu skutecznej obserwacji. Dlatego też, każdy żołnierz
powinien mieć świadomość, że trudności jakie on ma w obserwacji
otoczenia nie dają mu żadnych gwarancji, że nie jest obserwowany w
celowniku. Rolą dowódcy jest wpoić żołnierzom nawyk skrytego
działania również w nocy i wyeliminować zbytnią pewność i swobodę
podczas działań nocnych.
Kosztem pogorszenia warunków obserwacji polepszają się warunki
słyszalności w nocy – co warto brać pod uwagę przy wykonywaniu prac
fortyfikacyjnych, wykonywaniu manewrów sprzętem itp.