Satelitske komunikacije

OSNOVE KOMUNIKACIJA
Uvod
 Satelitske mreže predstavljaju kombinaciju čvorova, kod koje su
neki čvorovi sateliti.
 Čvorovi – uloga im je ostvarivanje komunikacije između jedne i
druge tačke na Zemlji.
 Čvorovi kod satelitskih komunikacija:
◦ satelit,
◦ zemaljska stanica,
◦ terminal krajnjeg korisnika ili telefon.
 Velika novčana investicija u infrastrukturi
 Uplink – prenos signala od zemaljske stanice do satelita
 Downlink – prenos od satelita do terminala krajnjeg korisnika
 Transponder u satelitu - obradjuje signal sa uplink-a i šalje ga -
> downlink-om
 Zemaljske stanice – čvorovi na zemlji
Satelitske vs zemaljske komunikacije
 oblast pokrivanja satelitskog sistema daleko
premašuje zemaljski sistem. Npr. geostacionarni
satelit pokriva četvrtina Zemlje
 Cijena prenosa kod satelitskih komunikacija je skoro
nezavisna od rastojanja
 kod satelitskih komunikacija prenosni kanali su veoma
širokog propusnog opsega, a prenos je pri velikim
brzinama.
 satelitske veze su podložne kratkotrajnim smetnjama i
degradacijama, ali kvalitet prenosa je dosta visok.
 kod geostacionarnih satelita postoji propagaciono
kašnjenje Zemlja-Satelit-Zemlja od 1/4s.
Satelitske orbite
 kružna - centar Zemlje centar kruga, ili
eliptična pri čemu je centar Zemlje jedan od
dva fokusa elipse.
 ekvatorijalna,
 polarna,
 sa nagibom (inclined)
Kategorije satelita
 Na osnovu lokacija orbite u odnosu na
površinu zemlje, sateliti se mogu podijeliti u
tri kategorije:

 Geostacionarni (Geostationary Earth Orbit-

GEO)
 Medium Earth Orbit (MEO)
 Low Earth Orbit (LEO)
Kategorije satelita
Kategorije satelita
 Postoji samo jedna orbita, na visini od 35 786 km za
GEO satelite.
 MEO sateliti su locirani na visinama između 5 000 – 15
000 km.
 LEO sateliti su na visini ispod 2 000 km.
 Razlog za korišćenje različitih orbita predstavlja
postojanje Van Allen-ovih pojaseva (belts).
 Predstavlja nivo koji sadrži naelektrisane čestice. Satelit
u ovim pojaseva biće u potpunosti oštećen energetskim
tovarom ovih čestica.
 MEO orbita se nalazi između gornjeg i donjeg Van
 Allen-ovog pojasa.
Kategorije satelita
Frekventni opsezi
 Satelitske komunikacije koriste SHF dio
elektromagnetnog spektar:
 SHF – (Super High Frequency) Obuhvataju

područje od 1-30GHz. Primjena: radio relejne

veze, satelitske komunikacije i radari.
Frekventni opsezi

 Iz tabele:
 Propusni opseg raste sa porastom
 frekvencije.
 Ali, na žalost, sa porastom frekvencije i efekat
transmisionog slabljenja postaje sve izraženiji.
Geostacionarni sateliti - GEO
 Satelit i zemaljska stanica moraju imati line of
sight
 Satelit koji rotira brže ili sporije u odnosu na

rotaciju Zemlje je vidljiv za samo neki kraći

vremenski period.
 Da bi se obezbijedila neprekidna (konstantna)

komunikacija, satelit treba da se kreće istom

brzinom kao i Zemlja, pa da tako izgleda kao
da ostaje u istoj tački. Ovakvi sateliti se
nazivaju geostacionarni.
Geostacionarni sateliti - GEO
 Samo jedna orbita može biti geostacionarna.
Nalazi se na ekvatorijalnoj ravni približno
38000 km od površine Zemlje.
 Jednim geostacionarnim satelitom nije

moguće pokriti cijelu teritoriju Zemlje zbog

njene zakrivljenosti.
 Minimalno je potrebno 3 GEO satelita koji se

međusobno nalaze na ekvivalentnim

rastojanjima da bi se pokrila cijela teritorija
Zemlje.
Geostacionarni sateliti - GEO
GEO - prednosti
 Zbog stacionarnosti satelita ne postoje problemi
sa Doppler-ovim efektom.
 praćenje satelita sa zemaljske stanice je
pojednostavljeno.
 na visini od 36853 km satelit može da
komunicira sa četvrtinom zemaljske kugle, a sa
tri satelita, razdvojenih za 120 stepeni moguće
je komunicirati sa cijelom Zemljom, isključujući
sjeverni i južni pol.
 GEO sateliti su danas najčešći tipovi korišćenih
komunikacionih satelita.
GEO - nedostaci
 snaga signala na prijemu je mala nakon prolaska
35000 km.
 polarni regioni oko severnog i južnog pola su slabo
pokriveni GEO satelitima.
 i pored velike brzine svjetlosti postoji kašnjenje
signala, koje za dvije lokacije direktno ispod satelita
 Iznosi
 (2 * 35863)/300000 = 0.24 s
 što je značajno kašnjenje.
 Da bi se riješio problem kašnjenja koriste se LEO i
MEO sateliti.
MEO sateliti
 locirani između dva Van Allen-ova pojasa.
 Satelit koji se nalazi u ovoj orbiti rotira oko Zemlje za
otprilike 6 do 8 sati.
 Primjer MEO satelitskog sistema je Global Positioning
System (GPS). Sateliti ovog sistema se nalaze
 na visini od 18 000 km iznad Zemlje. Sistem se sastoji
od 24 satelita i koristi se za navigaciju na Zemlji, moru,
i u vazduhu, jer obezbeđuje informaciju o vremenu i
lokaciji koje koriste (pokretna) vozila i brodovi.
 GPS koristi 24 satelita u šest orbita
 U svakom trenutku su po četiri satelita vidljiva sa bilo
koje tačke na Zemlji.
MEO sateliti
MEO sateliti
 Osnovne karakteristike MEO satelita:
 kružna orbita na visini od 5000-12000 km
 perioda orbite je 6 sati
 dijametar pokrivanja je od 10000-15000 km
 round-trip propagaciono kašnjenje je manje od 50 ms
 maksimalno vrijeme za koje je satelit vidljiv sa fiksne
tačke na Zemlji (iznad radio horizonta) iznosi nekoliko
sati.
 MEO sateliti imaju manji broj handover-a u odnosu na
LEO satelite. Handover - preuzimanje uloge jednog
satelita od strane drugog satelita (nakon “zalaska”
prvog satelita)
LEO sateliti
 MEO i LEO
LEO sateliti
 polarne orbite
 locirani na visinama između 500 i 2000 km,
 period rotacije od 90 do 120 minuta.
 brzina satelita je od 20 000 do 25 000 km/h.
 obično se karakteriše celularnim tipom pristupa,
sličan onom koji se koristi kod celularne telefonije.
 Footprint (površina pokrivanja jednog satelita) na
Zemlji ima dijametar od 8 000 km.
 round-trip propagaciono kašnjenje je manje od 20
ms, što je prihvatljivo za audio komuniciranja.
 Jako izražen doplerov efekat
Satelitske mrežne konfiguracije
 Tačka prema tački
Satelitske mrežne konfiguracije
 Broadcast