Rzeź KRYSTIAN

Wołyńska
PIETRASIK
Czym była Rzeź Wołyńska?
11 i 12 lipca 1943 r. UPA przeprowadziła
skoordynowany napad na obywateli polskich 150
miast na Wołyniu. W sumie w latach 1943–1945 na
Wołyniu i w Galicji Wschodniej zginęło około 100
000 osób. Polacy zostali zabici przez miejscowych
Ukraińców i członków Ukraińskiej Powstańczej
Armii. Sprawcami zbrodni wołyńskiej są Ukraińska
Powstańcza Armia, która jest organizacją
podporządkowaną Organizacji Ukraińskich
Nacjonalistów, oraz ludność ukraińska, która
brała udział w mordowaniu swoich polskich
sąsiadów. Zostały one określone przez OUN-UPA
jako „akcja antypolska”. Pod tym sformułowaniem
kryła się chęć mordowania i wypędzenia Polaków.
 Parośl

Około 130 Polaków mieszkało w Parośl, małej

społeczności składającej się z 26 mieszkań na
północy Wołynia.

UPA-owcy z grupy Hryhorija Perehijniaka

„Dowbeszki-Korobki” pojawili się we wsi 9
lutego 1943 r., wielu z nożami i siekierami.
Aby zmniejszyć czujność chłopów, wyglądali na
sowieckich partyzantów. Wznieśli straże przy
schronach, a następnie domagali się jedzenia.
Janowa Dolina

W latach międzywojennych przy kopalni bazaltu

powstała współczesna gmina górnicza Janowa Dolina. W
tym czasie mieszkało w nim 2500 osób. Polacy z
różnych regionów kraju. Około początku 1943 r. do
wsi zaczęło napływać wielu Wołyńczyków uciekających
przed niebezpieczeństwem ze strony UPA. W rezultacie
w kwietniu tego niefortunnego roku mieszkało już
około 3000 osób.

Na terenie wsi, wewnątrz ufortyfikowanych struktur

garnizonu, stacjonował 100-osobowy oddział
niemiecki. Polacy wierzyli, że siły okupanta obronią
ich przed przemocą UPA, bo bali się narastającej
liczby ataków w regionie. Dlatego też, w
przeciwieństwie do wielu innych osad polskich na
Wołyniu, nie budowali tu żadnych struktur
samoobrony. Byli liczniejsi.
 „Krwawa niedziela”. Kulminacyjny
moment rzezi wołyńskiej
W lipcu 1943 r. doszło do szczególnej eskalacji zbrodni. Niedziele były
popularnym dniem morderstw. Ukraińcy wykorzystali fakt, że ludność polska
gromadziła się w kościołach podczas mszy; w rezultacie kościoły były
często otoczone, a pobożni byli poddawani surowym torturom przed śmiercią.
Największego ludobójstwa dokonały oddziały UPA w 150 miejscowościach na
terenie powiatów wodzimierskiego, horochowskiego, kowelskiego i Łuckiego
11 lipca 1943 r. Mordów dokonano z niezwykłą brutalnością. Używano
siekier i wideł, torturowano ofiary przed śmiercią. Ofiary również palono
żywcem i wrzucano do studni. Polskie miasta i wsie były palone i
plądrowane. Nikogo nie oszczędziło okrucieństwo porywaczy. Zginęli
zarówno dorośli, jak i dzieci.
Ukraińcy bez własnego państwa
Utrata Lwowa w wyniku konfliktu z Polską na przełomie 1918 i
1919 r., a przede wszystkim najazd bolszewików ze wschodu w
1919 i 1920 r. przekreśliła szanse Ukraińców na posiadanie
suwerennego państwa. W granicach państwa polskiego znajdowało
się 5 mln Ukraińców. W rezultacie stali się największą
mniejszością w kraju. W spisie powszechnym z 1921 r. 14 proc.
ludności narodu uznało narodowość ukraińską. Mieszkali
głównie na Wołyniu i w Galicji Wschodniej. Prawie 70%
mieszkańców województwa podało w 1931 r. język ukraiński jako
język ojczysty w województwach stanisławowskim i wołyńskim.
Inspiratorzy zbrodni

Dowódcą Obwodu UPA-Północ wraz z

Wasylem Iwachowem i Iwanem
Łytwynczukiem był Dmytro Klaczkiwski
ps. "Klym Savur". Według śledztwa
Instytutu Pamięci Narodowej przywódcy
OUN-B i UPA osobiście odpowiadają za
decyzję o przeprowadzeniu zbrodni i
zlecenie mordów
Skutki Zbrodni Wołyńskiej
W 1944 r. antypolski terror OUN-UPA z Wołynia przeniósł się do Galicji Wschodniej
(województw lwowskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego), a także na
Lubelszczyznę. Według ostrożnych szacunków polskich badaczy, trwająca od przełomu
lat 1942/1943 do połowy roku 1945 Zbrodnia Wołyńska pochłonęła około 100 tysięcy
Polaków (40–60 tys. na Wołyniu, 30-40 tys. w Galicji Wschodniej, co najmniej 4 tys. na
ziemiach dzisiejszej Polski, z czego do 2 tys. na Chełmszczyźnie – w pd-wsch części
województwa lubelskiego). Następnych co najmniej 485 tys. Polaków (125 tys. z
Wołynia, 300 tys. z Galicji Wschodniej, 60 tys. z Chełmszczyzny) partyzantka ukraińska
zmusiła pod groźbą śmierci do ucieczki na teren Polski centralnej. Należy dodać, że
wiosną 1944 r. także blisko 20 tys. Ukraińców z Chełmszczyzny porzuciło swoje
domostwa z obawy przed polskim podziemiem.
Największe ludobójcze akcje w lipcu
1943 r.
OUN-UPA dokonała pierwszych masowych mordów miesiąca 3
lipca 1943 r., kiedy napadła na sześć odległych osad
polskich (każda w innym powiecie) i Polaków w dwóch
ukraińskich wioskach. Najwięcej ofiar odnotowano w kolonii
Górna w pow. Kostopolskim, Wólce Porskiej w pow. kowelskim,
Rakowej Górze w pow. zdobunowski. Wszystkie istniejące
jeszcze polskie obiekty w koloniach Halinówka i Mosty w
pow.łuckim.
 Wola Ostrowiecka i Ostrówki

Na początku września 1943 r. „Łysy” (Iwan Kymczak) rozpoczął

antypolskie ofensywy na południowo-zachodnim krańcu Polski.We wsi Kąty
w nocy z 29 na 30 sierpnia rozstrzelano Polaków. (około 200 osób).
Niedługo potem w Jankowcach doszło do masakry, w której zginęło co
najmniej 80 osób. Nie zamierzali jednak zakończyć morderczego maratonu.

Tego samego dnia upowcy wylądowali w osadzie Ostrówki. Okrążali wieś

przed przejściem od chaty do chaty. Później skierowano też część osób
do kościoła, głównie matki z dziećmi. Bojownicy UPA wykazali się
opanowaniem i uspokajali Polaków, że nic im nie grozi.
Dziękuję za uwagę