PEMASANGAN MEKANIKAL

1. Alat Hawa Dingin

2. Sistem Pencegah Kebakaran
3. Lift
4. Pam Air
 CIRI SISTEM HAWA DINGIN

• Kawalan suhu bilik (temperature)

• Kawalan kelembapan bilik (humidity)
• Peredaran udara yang optimum (optimum
air circulation)
• Kebersihan udara (air cleaniness)
• Tahap kebisingan yang rendah
• Keselesaan kepada pengguna
 BASIC REFRIGERATION SYSTEM
• Compressor (low pressure vapour to high
pressure vapour)
• Evaporator (indoor – absorbed heat)
• Condenser (outdoor – disperse heat)
• Throttling Valve (high pressure to low
pressure to reduce the temperature)
• Tube (copper) – passage to circulate the
refrigerant
 ALAT HAWA DINGIN

• Jenis Tingkap (window unit)

• Unit Berasingan (split unit)
• Jenis Pakage (package unit)
• Jenis pusat (central unit)
 JENIS TINGKAP

• Bersaiz 1 hingga 3 kuasa kuda (h.p)

• Bekalan satu fasa sahaja
• Murah
• Cepat dipasang
• Lebih cekap sebab saluran gas pendek
• Bising
• Perlu tebuk lubang besar pada dinding
 JENIS UNIT BERASINGAN
• Unit berasingan lebih popular sebab tidak
perlu tebuk lubang besar, lebih senyap
sebab compressor diluar bangunan, blower
didalam bangunan
• Lebih cantik
• Tapi mahal sedikit
• Perlukan saluran paip gas yang lebih
panjang
• Bekalan satu fasa sahaja
 LOKASI BLOWER

• Wall mounted
• Ceiling suspended
• Cassete type (blended with ceiling)
• Floor standing
 JENIS PAKAGE

• Untuk jenis bersaiz sederhana (10 – 30

kuasa kuda)
• Bekalan tiga fasa
• Mempunyai air-cond ducting dan AHU (air
handling unit)
• Lazimnya jenis air cooled
 ALAT HAWA DINGIN JENIS
PUSAT
• Untuk pemasangan besar
• Jenis air cooled atau water cooled
• Chiller Unit - compressor
• Water Pump – air cooling tower
• Chilled water pump – air sejuk
diedarkan kepada AHU
• Piping system (chilled water & cooling
tower water)
ALAT HAWA DINGIN JENIS PUSAT
• AHU – mengandungi cooling coil dan
blowing fan untuk membekalkan udara
sejuk melalui ducting kepada bilik-bilik dan
ruang yang hendak disejukkan
• Cooling Tower – unit yang mempunyai
coil dan kipas penyejuk untuk membuang
haba ke udara bebas supaya air yang
memasuki sistem adalah air sejuk
ALAT HAWA DINGIN JENIS PUSAT

• Air Duct – air cond duct dan return air duct

• Dibalut dengan bahan penebat haba (wool)
• Opening dibahagian-bahagian tertentu
dengan jarak yang sesuai
• Filter disetiap opening
• Opening boleh ditutup jika perlu
• VAC – variable air volume control
 PAPAN SUIS HAWA DINGIN
• Alat hawa dingin pusat selalunya bersaiz
besar, oleh itu ia memerlukan papan suis
khas untuk membekalkan kuasa kepada
sistem tersebut
• Bekalan disalurkan daripada papan suis
utama
• Litar kuasa, litar kawalan, sensors
SISTEM PENCEGAH KEBAKARAN
• Pemadam api mudah alih (portable fire
extinguisher)
• Sistem bantu mula (hose reel system)
• Sesalur pancur kering dan basah (dry & wet riser)
• Pili bomba (fire hydrant)
• Semburan otomatik (automatic sprinkler)
• Sistem CO2
• Alat isyarat, pengesan haba/asap & penggera
PEMADAM API MUDAHALIH
• Jenis Dry Powder Extinguisher (ABC)
• Debuan ABC berasaskan ammonium
phosphates dicampur dengan silicon,
apabila bertembung dengan api menjadi cair
dan menghasilkan selaput yang menghalang
kebakaran selanjutnya
 FOAM EXTINGUISHER
• Buih yang menutupi bahan yang sedang
terbakar dan menyejukkannya
• Untuk bahan-bahan cecair minyak dan
grease
CARBON DIOXIDE EXTINGUISHER
• Lebih sesuai untuk ruang yang tertutup
dengan memenuhi ruang tersebut dengan
CO2 dan mengurangkan oksijen
• Untuk bilik-bilik komputer, bilik elektrik
dan jentera
• Digunakan juga untuk ruang yang terbuka
 SISTEM BANTU MULA
• Dikenali sebagai sistem gelong hos yang
mengandungi gegelong hos, injap penutup,
tangki air, pam air elektrik dan pam air injin
disel
• Jockey pump digerakkan oleh kuasa
elektrik untuk membantu tekanan jika
tekanan susut sebanyak 5%
 JENIS-JENIS GELONG HOS
• Fixed type
• Swing type
• Swing recessed type
• Panjang hos maksima 120 kaki, garispusat 1
inci, jenis tidak berlipat, tahan 600 psi
• Nozzle box diperlukan jika hos terdedah
kepada penyalahgunaan
 BEKALAN AIR GELONG HOS
• Perlukan tangki khas dimana hos pertama
memerlukan 500 gelen, manakala hos
kedua hingga ketujuk memerlukan 250
gelen setiap satu (jumlah 2,000 gelen)
• Paipnya pula hendaklah jenis galvanised
iron kelas C.
• Saiz paip minima ialah 2.5 inci
• Hendaklah diwarnakan merah atau red band
selebar 4 hingga 6 inci dengan jarak
maksima 6 kaki
 BILIK PAM
• Pam hendaklah terdiri dari pam utama dan
pam standby serta pam jockey
• Starter panel untuk motor-motor pam
hendaklah berdekatan dengan motor-motor
tersebut supaya kerja-kerja ujian dan
senggaraan mudah dijalankan
• Kawalan secara local dan remote hendaklah
disediakan, kawalan remote ialah dari bilik
kawalan atau bilik pengawal
 SISTEM PANCUR KERING

• Sesalur air tegak dari G.I pipe kelas C yang

selalunya kering saiz minima 4 inci g.pusat
dengan pili air keluar yang boleh dipenuhi
dengan air oleh pam pihak berkuasa bomba
• Biasa dipasang diruang tangga atau koridor
dan digunakan oleh pihak bomba
 SISTEM PANCUR BASAH
• Saiz minima 6 inci g.pusat
• Muatan minima tangki ialah 10,000 gelen
• Sesalur air tegak dari paip G.I yang sentiasa
berisi air dengan tekanan yang mencukupi
• Mempunyai pili air yang boleh digunakan
oleh pihak bomba untuk menambah air
didalam tangki
 PILI BOMBA (FIRE HYDRANT)
• Pili dengan injap kawalan yang disambung
terus dari bekalan air awam untuk
memadamkan kebakaran
• Lazimnya ia disambungkan kepada pam
jentera bomba untuk menambahkan tekanan
air
• Tidak boleh kurang dari 6 meter dan tidak
boleh melebehi 30 meter dari bangunan
dengan jarak tidak melebehi 90 meter
 PILI BOMBA (FIRE HYDRANT)
• Jenis dua muncung dan injap dibawah tanah
• Pili bomba berdekatan dengan bangunan
perlu dibekalkan dengan hos canvas
berukuran 65mm dan panjang 30meter
• Hos dibekalkan dengan instantenous
coupling dan nozzle, disimpan didalam
kabinet besi
• Tekanan tidak kurang dari 4 bar (58.8 psi)
dan tidak melebehi 7 bar (103 psi)
 PAM PILI BOMBA
• Motor pam air sangat penting dalam masa
berlakunya kebakaran kerana ia memberi
tekanan air yang diperlukan untuk
memadamkan kebakaran
• Komponen-komponen motor starter ialah
Isolator, fius kawalan, thermal overload
relay, contactor, timer, pressure switch dan
litar kawalan
 PAM PILI BOMBA
• Keupayaan pam ialah 1,500 liter/min (30igpm)
• Tekanan tidak kurang dari 4 bar untuk
membekalkan 3 pili dibuka serentak
• Mesti mendapat bekalan dari janakuasa
tunggusedia atau injin disel
• Minyak disel untuk operasi tidak kurang dari 2
jam
• Bateri dari jenis ‘maintenance free’ dan tahan
lama seperti Nickel Cadmium
 KEUPAYAAN TANGKI
• Tidak boleh digunakan untuk kegunaan lain
• Sekurang-kurangnya 20,000 gelen
• Bekalan air masuk pada kadar minima 20
liter/saat
• Sebuah 4-way breeching inlet diadakan
untuk bomba menambah air
BAHAN MEMBUAT TANGKI
• Daripada pressed steel, fiberglass atau
konkrit
• Jenis pressed steel hendaklah dari jenis hot
dipped galvanised disaluti cat tahan karat
jenis bituminous pada bahagian dalaman
tangki
• Perlu diadakan penunjuk aras air
• Di cat dengan warna merah
 PANEL KAWALAN PAM
• Dilengkapkan dengan lampu-lampu
penunjuk
• Operasi pam adalah secara otomatik atas
tindakan ‘pressure switch’ yang dipasang
pada paip-paip keluaran, ujian, aliran
• Terdapat TIGA pressure switch iaitu:
• Start / Stop pam utama
• Start / Stop pam tunggusedia
• Start / Stop pam jockey
 SISTEM SEMBURAN OTOMATIK
(SPRINKLER SYSTEM)
• Satu alat penyembur otomatik menggunakan
media air
• Mengandungi tangki, pam, injap-injap, gong
amaran, paip air pembekal, saluran paip air
pembahagi, panel kawalan
• Kepala-kepala sprinkler yang dipasang kepada
saluran-saluran paip pembahagi
FUNGSI SISTEM SPRINKLER
• Mengesan api
• Membunyikan loceng isyarat
• Menyembur air secara otomatik sebelum
api membesar
• Mencegah perebakan api
 KEPALA SPRINKLER
• Dipasang pada jarak tertentu berdasarkan jenis-
jenis bahaya yang dilindungi
• Jenis logam mudah cair (fusible link)
• Jenis mentol (bulb) yang berisi cecair yang
mudah mengembang (quartzoid bulb)
• Ia menahan tekanan air, apabila terkena haba
pada tahap tertentu logam atau mentol akan cair
atau putus lantas membuatkan air menyembur
keluar
 KEPALA SPRINKLER
• Kepala sprinkler jenis logam mudah
berkarat, oleh itu jenis mentol lebih popular
• Setiapa kepala sprinkler melindungi
kawasan seluas 12 meter persegi
• Jarak setiap satu tidak melebehi 4 meter
WARNA KEPALA SPRINKLER
Jenis logam Suhu bertindak (darjah C)

Tidak ada warna 68 – 74

Putih 68 – 74

Biru 141

Kuning 182

Merah 227
WARNA KEPALA SPRINKLER
Jenis mentol Suhu bertindak
Oren 57
Merah 68
Kuning 73
Hijau 79
Biru 141
Menine (mauve) 182
Hitam 204/260
 BEKALAN AIR
• Saluran air awam
• Tang yang dipasang ditempat tinggi
• Tangki khas dikenakan tekanan
• Pam khas secara otomatik
• Kolam khas ditempat tinggi
 SISTEM PENCEGAHAN CO2
• CO2 akan menghasilkan semacam salji didalam
udara apabila dilepaskan kedalam udara hasil
pengembangan dan penyejukannya
• Ia lebih berat dari udara
• Untuk kawasan bertutup
• Tidak sesuai untuk ruang berpenghuni
• Lazimnya untuk bilik suis elektrik, janakuasa
dan komputer yang tidak berpenghuni
 SISTEM PENCEGAHAN CO2
• Ia menghasilkan suhu yang begitu rendah
yang boleh mengejutkan manusia dan
merosakan peralatan elektronik
• Pancuran gas CO2 jangan dihalakan kepada
apa-apa peralatan elektronik untuk
mengelakkan kerosakan
 KOMPONEN SISTEM CO2
• Tabong gas CO2
• Nozel
• Alat pengesan haba/asap dan pendawaian
• Sistem paip penyaluran gas
• Loceng dan isyarat
• Panel pengawalan
• Air curtain atau gravity shutter
 JENIS SISTEM
• Sistem Banjir Sepenuhnya – sesuai untuk
ruang tertutup
• Sistem Semburan Tempatan – sesuai untuk
ruang terbuka, semburan ditujukan terus
kepada punca kebakaran, contohnya tangki-
tangki secair mudah terbakar
 PANEL ALAT KAWALAN
(FIRE ALARM PANEL)
• Nadi sistem pengesan dan penggera kebakaran
• Peringkat tindakan ialah memaklumkan
pengawal, membunyikan penggera, mengawal
sistem lain (lift, alat hawa dingin, dll) dan
menghubungi pihak bomba
• Papan penunjuk mesti mudah dilihat
• Cahaya mencukupi untuk mudah melihat panel
 PANEL ALAT KAWALAN
(FIRE ALARM PANEL)
• Tidak dipasang ditempat yang bising
• Tempat yang berpenghuni seperti tingkat
bawah, bilik pengawal, dsb.
 FUNGSI UNIT KAWALAN
• Mengawasi fungsi sistem pemasangan dan
peralatan
• Menunjukkan status pemasangan dan peralatan
• Mengenalpasti lokasi dan tindakan yg perlu
• Memberi maklumat, rekod, analisa, senggaraan,
dll.
 PENGGERA KEBAKARAN
• Pengenalpastian kebakaran
• Kawalan dan Petunjuk lokasi kebakaran
• Penggeraan (loceng, buzzer, lampu, dll.)
ALAT PENGESAN KEBAKARAN

• Pengesan jenis asap (smoke detector)

• Pengesan jenis pancaran (beam)
• Pengesan jenis haba (heat detector)
 ALAT PENGGERA (BUNYI &
CAHAYA)
• Loceng kebakaran
• Electronic sounder
• Sistem perhubungan awam (P.A system)
• Siren
• Beacon atau Flashing light
 PUNCA PANGGILAN MANUAL

• Bagi sistem jenis manual sahaja

• Operasi menggunakan jari atau tukul sahaja
(break glass)
• Dekat dengan laluan keluar, tangga dan
tidak melebihi 30 meter dari mana-mana
bahagian bangunan
 LIFT
• Jenis kabel dan motor elektrik
• Jenis hidraulik