हॉट्रीनेट ट्रेसेबिलीटी सिस्टीम अंतर्गत

मँगोनेट
हॉट्रीनेट ट्रेसेबिलीटी ‍सिस्टम अंतर्गत उपक्रम

1) मँगोनेट

2) ग्रेपनेट

3) अनारनेट

4) व्हेजनेट
 मँगोनेट का ???

 फळमाशी (FruitFly) वाढल्यामुळे एप्रिल 2014 मध्ये युरोपियन युनियन ने घातलेली बंदी.

 जागतीक बाजारपेठेच्या स्वच्छतेविषयक व पिक स्वच्छतेविषयक (Sanitory & Phytosanitory) निकशांची हमी

देणे.

 उत्पादक ते अंतीम ग्राहक परिपुर्ण ट्रेसेबिलीटीची हमी देणे.

 मँगोनेट उद्द‍िष्ट्ये

 आंतरराष्ट्रीय निकशानुसार गुणवत्तापुर्ण आंबा उत्पादन.

 ‍किड व रोग मुक्त आंबा उत्पादन.

 किडनाशक उर्वरीत अंश विरहीत आंबा उत्पादनाची हमी देणे.

 सहभागी संस्था

 अपेडा
 आंबा उत्पादक
 राष्ट्रीय पीक संरक्षण संस्था
 राज्य शासन कृ षि विभाग
 कृ षि विदयापिठे
 निर्यातदार
 नोंदणीकृ त पॅकहाउस
 सुविधा पुरवठादार
 उर्वरीत अंश तपासणी प्रयोगशाळा
 आयसीएआर/एनआरसी
सहभागी संस्थांची कर्तव्ये व जबाबदा-या - अपेडा

 सर्व सहभागी संस्थांमध्ये समन्वय ठेवणे.

 आंबा बाग नोंदणीची ऑनलाइन प्रणाली विकसीत करणे.

 नोदणीकृ त बागा / शेतक-यांची माहिती ठेवणे.

 निर्यात पुर्व शृंखला (Backward Linkage) सशक्तीकरण करण्यासाठी निर्यातदार, शेतकरी व इतर सहभागी भागिदार
संस्थांची क्षमता विकसित करणे.
 सहभागी संस्थांची कर्तव्ये व जबाबदा-या
राष्ट्रीय पीक संरक्षण संस्था
 निर्यात होणारा आंबा किडरोगमुक्त असल्या बाबत हमी देणे.

 क्षेत्रीय स्तरावर युरोपियन युनियनच्या निकषानुसार कीड / रोगांच्या एकात्मीक व्यवस्थापना करीता मार्गदर्शन करणे.

 युरोपियन युनियनला आंबा निर्यातीसाठी आवश्यक असलेल्या उष्णजल प्रक्रिया / बाष्प प्रक्रिया इ. सुविधांना मान्यता देणे.

 उष्णजल प्रक्रिया / उष्णबाष्प प्रक्रियेचे निकष ठरवीणे.

 सहभागी संस्थांची कर्तव्ये व जबाबदा-या
कृ षि विदयापीठे

 शेतकरी व निर्यातदार यांच्या क्षमता वाढ कार्यक्रमामध्ये तांत्रिक मार्गदर्शन करणे.

 आंबा पिकासाठी पॅके ज ऑफ प्रॅक्टीसेस तयार करणे.

 आंबा पिकासाठी स्प्रेईंग शेडयुल (फवारणीचे वेळापत्रक) तयार करणे.

 सहभागी संस्थांची कर्तव्ये व जबाबदा-या
निर्यातदार

 फक्त नोंदणीकृ त शेतक-याकडू नच आंबा घेणे.

 अपेडा नोंदणीकृ त पॅकहाउस मधुनच आंब्याची निर्यात करणे.

 किड व रोगमुक्त आंबा निर्यातीसाठी आवश्यक ग्रेडींग / प्रतवारी/ उष्णजल प्रक्रिया करणे.

 निर्यातीसाठी किड व रोगमुक्त आंबा उत्पादनासाठी शेतक-यांना तांत्रिक सहाय्य पुरविणे.

 सहभागी संस्थांची कर्तव्ये व जबाबदा-या
आंबा बागायतदार

 आंबा निर्यात करावयाच्या बागांची कृ षि विभागाकडे नोंदणी करणे.

 निर्यात करावयाच्या बागेतील उत्पादन कीड व रोगमुक्त ठेवण्यासाठी आवश्यक उपाय योजना.

 नोदणीपासून आंबा काढणीपर्यंत वेगवेगळया टप्‍प्यावर पिक व्यवस्थापनाचा अभिलेख ठेवणे.

 आंतरराष्ट्रीय स्तरावर बंदी असलेल्या औषधांचा वापर न करणे.

 सहभागी संस्थांची कर्तव्ये व जबाबदा-या
नोंदणीकृ त पॅकहाउस

 उष्णजल प्रक्रिया सुविधा निर्माण करणे व राष्ट्रीय पिक संरक्षण संस्था व अपेडाकडू न प्रमाणीत करून घेणे.

 के वळ कृ षी विभागाने नोंदणी के लेल्या बागांमधीलच आंबा निर्यातीसाठी स्विकारावा.

 निर्यात करावयाच्या आंब्यासाठी शेतक-यांचे नाव, आवक माल, के लेली प्रक्रिया व निर्यातीसाठी पाठवलेल्या मालाचा तपशिल

याबाबत अभिलेख ठेवणे.

 पॅकहाउस मध्ये स्वच्छता (Hygenic Condition) ठेवणे.

 सहभागी संस्थांची कर्तव्ये व जबाबदा-या
कीडनाशक उर्वरीत अंश तपासणी प्रयोगशाळा

 नोदणीकृ त बागांमधुन नमुने घेवून तपासणी करणे.

 तपासणी अंती कीडनाशकांचे उर्वरीत अंश मर्यादा विचारात घेउन निर्यातीसाठी अहवाल देणे.

 तपासणी के लेल्या आंबा नमुन्यांचे अभिलेख ठेवणे.

 सहभागी संस्थांची कर्तव्ये व जबाबदा-या
कृ षी विभाग

 निर्यातक्षम बागांची नोंदणी करणे.

 नोंदणीकृ त आंबा बागायतदारांना किड/रोग नियंत्रणासाठी मार्गदर्शन करणे.

 किड/रोगमुक्त गुणवत्तापुर्ण आंबा उत्पादनासाठी शेतक-यांना प्रशिक्षण देणे.

 फायटोसॅनिटरी सर्टिफिके ट देणे.

युरोपियन व इतर देशांना आंबा निर्यातीकरीता अनुसरावयाची गुणवत्ता
व कार्यपध्दती निकष
 आंबा निर्यातीचे मुख्य निकष

 फळाची गुणवत्ता

 कीड व रोगमुक्त आंबा.

 मँगोनेट प्रमाणपत्र धारक आंबा.

 फळाची गुणवत्ता

 आकार- 200 ते 800 ग्रेम (आकारमानानुसार प्रतवारी आवश्यक) व अंडाकृ ती.

पक्वता- 85%

 आंब्या मधील एकु ण विद्राव्य घटक (TSS)- 8 ते 10%

 रंग- पिवळा किं वा तांबुस लालसर.

 पक्वता- फळाची पुर्ण वाढ झालेली असावी.

 चव- टरपेंटाइन चव ‍विरहित.

 फळाच्या आकारानुसार वर्गवारी

आकार गट वजन ग्रेम मध्ये जास्तीत जास्त वजनातील फरक

अ 200 ते 300 75

ब 351 ते 550 100

क 551 ते 800 125

 मध्यपुर्व देशांना आंबा निर्यातीसाठी आवश्यक निकष

 वजन- 200 ते 250 ग्रेम.

 पॅकिं ग- 1 डझन (2.5 कि.ग्रे किं वा त्या पेक्षा जास्त)

 साठवणुक तापमान- 12 अंश से.

 निर्यात मार्ग- जहाज मार्ग

 नेदरलँड / जर्मनी देशांना आंबा निर्यातीसाठी आवश्यक निकष

 वजन- 200 ते 300 ग्रॅम

 पॅकिं ग- 1 डझन (2.5 कि. ग्रॅम)

 साठवणुक तापमान- 13 अंश से.

 निर्यात मार्ग- विमान मार्ग

 इंग्लंड देशाला आंबा निर्यातीसाठी आवश्यक निकष

 वजन- 200 ते 250 ग्रॅम

 पॅकिं ग- 1 डझन (2.5 कि. ग्रॅम)

 साठवणुक तापमान- 13 अंश से.

 निर्यात मार्ग- विमान मार्ग / जहाज मार्ग

 अमेरीका देशाला आंबा निर्यातीसाठी आवश्यक निकष

 वजन- 200 ते 250 ग्रॅम

 पॅकिं ग- 1 डझन (2.5 कि. ग्रॅम)

 साठवणुक तापमान- 25 अंश से.

 निर्यात मार्ग- विमान मार्ग

 प्रक्रिया- विकीरिकरण (Irradiation)

 जपान देशाला आंबा निर्यातिसाठी आवश्यक निकष

 वजन- 200 ते 250 ग्रॅम

 पॅकिं ग- 1 डझन (2.5 कि. ग्रॅम)

 साठवणुक तापमान- 24 अंश से.

 निर्यात मार्ग- विमान मार्ग / जहाज मार्ग

 प्रक्रिया- उष्णबाष्प प्रक्रिया (Vapour Heat Treatment) 48⁰ C 20 मिनीटे.

 ऑस्ट्रेलिया देशाला आंबा निर्यातीसाठी आवश्यक निकष

 वजन- 200 ते 250 ग्रॅम

 पॅकिं ग- 1 डझन (2.5 कि. ग्रॅम)

 साठवणुक तापमान- 13 अंश से.

 निर्यात मार्ग- विमान मार्ग / जहाज मार्ग

 प्रक्रिया- विकिरण प्रक्रिया

 निर्यात के लेला कृ षिमाल नाकारला जाण्याची सर्वसाधारण कारणे

 कृ षि मालाचे फायटो सॅनिटरी प्रमाणीकरण नसणे.

 किडनाशकाचा उर्वरीत अंश मर्यादेपेक्षा अधिक असणे.

 कृ षिमालाबरोबर किडींचा आढळ असणे.

 कृ षि मालामध्ये रोगाचे जंतु आढळणे.

 तणाचे बी आढळणे.

 मालामधील अस्वच्छता/माती आढळणे.

 पॅकिं ग व लेबल मधील त्रुटी.

 मालाची गुणवत्ता कमी असणे.

 मालाला दूर्गंधीयुक्त वास येणे.

फायटोसॅनिटरी प्रमाणीकरणाची आदर्श कार्यपध्दती (एसओपी)

(फॉरवर्ड व बॅकवर्ड लिंके ज)

 फायटोसॅनिटरी प्रमाणीकरणाची आदर्श कार्यपध्दती (एसओपी)

 युरोपिय युनियन मधिल देशांना निर्यातिसाठी अपेडा व एनपीपीओ यांनी मान्यता दिलेल्या पॅकहाउस स्तरावरुन फायटोसॅनिटरी तपासणी व
निर्यात प्रमाणिकरण करणे दि. 1 एप्रिल, 2014 पासुन बंधनकारक.

 पॅकहाउस स्तरावर स्वतंत्र क्वरंटाइन कक्ष उभारणे बंधनकारक.

 क्वारंटाइन कक्ष किड निदान करण्यासाठी आवश्यक असणा-या उपकरणे सुविधा तसेच संगणक सुविधायुक्त असणे आवश्यक.

 निर्यातीसाठी पॅकहाउस स्तरावर आणलेल्या कृ षिमालाचे पॅकिं ग, ग्रेडींग करण्यापुर्वि किडींबाबत पूर्ण तपासणे बंधनकारक.

 पॅकहाउस स्तरावर येणा-या मालाचे अभिलेख ठेवणे बंधनकारक.

 पॅकहाउसवर येण-या मालाची बॅकवर्ड लिंके ज असणे बंधनकारक.

धन्यवाद