You are on page 1of 128

Tematik Algı Testi

HENRY MURRAY
(1893-1988)

 1893 yılında New York’ta doğdu.


 1915 yılında Harvard Üniversitesi Tarih
bölümünden mezun oldu.
 1919’da Columbia Üniversitesi’ndeki tıp
eğitimini oldukça başarılı bir şekilde
tamamladı.
 1927 yılında Cambridge’de biyokimya dalında
doktorasını tamamladı.
“Geçmişim,
önemli psikologların geçmişleriyle
ters orantılı örneklerle doludur.”

H. Murray
 Viyana’ ya gidip Jung ile tanıştıktan sonra ilgi
alanının psikoloji olduğunu anlayan Murray,
Harvard psikoloji kliniğinde çalıştıktan ve resmi
psikanalitik eğitimi aldıktan sonra 1962’deki
emekliliğine dek Harvard’da öğretim elemanı
olarak görev yaptı.

 95 yaşında zatürre nedeniyle öldü (Burger, 2006).


Murray’ in Kişilik Kuramı

 Murray, yaklaşımını kişilik bilim (personoloji) olarak


adlandırmış ve kişiliğin temel gereksinimlerini
belirlemiştir. Psikanalitik geçmişiyle bağlantılı olarak
bu gereksinimlerin bilinçaltından kaynaklandığını
söyleyen Murray 27 psikolojik kökenli gereksinim
belirlemiştir (Burger, 2006).
Gereksinimler
Başarı • Düzen
Yakın • Oyun
İlişki
• Reddetmek
Saldırganlık
• Cinsellik
Otonomi • Anlayış
Karşıt Hareket • Üstünlük
Savunma • Kaçınma
Saygı Gösterme
 Murray, kişiliğin temeli olarak psikolojik kökenli
gereksinimleri göstermiştir. Murray’ e göre bir
gereksinim, kişinin gereksinim hiyerarşisinde aldığı yere
ve içinde bulunduğu duruma göre, o kişinin davranışını
etkileyecektir (Burger, 2006).
 Kuram, bireylerin hayal gücü ürünlerinde ve de sözel
anlatımlarında bilinçaltı güdülerini ortaya koyduğunu
savunur.

 Murray’ın, kuramını oluştururken psikanalitik


kuramdan oldukça etkilendiği görülmektedir. Ancak
güdülenme konusunu ayrıntılı biçimde ele alması
nedeniyle klasik psikanalitik kuramdan ayrılır (Akkoyun,
2005).
 Murray’in kişilik yaklaşımı, psikanalitik ve ayırıcı
özellik kavramlarının bir karışımıdır. Murray’in
psikanalitik görüşleri kişilik alanına yaptığı başlıca
katkılardan biri olan Tematik Algı Testi’nde (TAT)
kendini belli eder (Burger, 2006).
TEMATİK ALGI TESTİ (TAT)
(THEMATIC APPERCEPTION TEST)

 Tematik Algı Testi (TAT) Henry Murray tarafından


1943’te tasarlanmıştır ve bir grup belirsiz resimden
oluşur.

 Bilinçli düşünceye kolayca aktarılamayan malzemelere


ulaşmak için tasarlanmış projektif bir testtir (Burger, 2006;
Özgüven, 2000).
TEMATİK ALGI TESTİ (TAT)
(THEMATIC APPERCEPTION TEST)

 Tematik Algı Testi, kendini daha çok kişilerarası


ilişkilerde ve çevrenin algılanmasında gösteren kişilik
dinamiklerini araştırmaya yönelik bir tekniktir (Burger,
2006).
TAT

 Teste katılan kişilerin her resim hakkında bir öykü


anlatmaları; “insanlar kim,” “neler oluyor,” “bu olaya
ne neden olmuş,” “sonuç ne olacak” gibi sorulara yanıt
vermeleri istenir. Daha sonra nesnel kodlama sistemiyle
bu öykülerden kişinin puanı elde edilir (Burger, 2006).
TAT

 Testteki resimlerin çoğunda insan görüntüleri olmakla


beraber yüz ifadeleri belirsizdir. Kişinin resimlerde ne
gördüğü onun kişiliğine dönük ipuçları verir (Burger,
2006).
İkinci Bölüm

Gizem Sarıgül
TAT KARTLARIN ÖZELLİKLRİ,
ANLAMLARI, YORUMLAMA

 Test toplamda 31 karttan oluşmaktadır; her birinde


çeşitli pozlarda bir ya da bir kaç insanın yer aldığı, 20’
şer kartlık 2 set halindedir (Morris, 2002).

 Bu 31 kartın bir kısmı ortak, bir kısmı da belirli kişilere


özgüdür (Özgüven, 1994).

 Bu 31 kartın 1 tanesinde resim yer almamaktadır (Morris,


2002).
 Test,kartlardaki resimlere uygun hikayeler anlatmaya
dayalıdır.

 Kişilere karttaki resimler gösterilmekte ve “Şu anda ne


oluyor?”, “Karakter ne hissediyor ve düşünüyor?” gibi
soruların yanıtlarını içeren hikayeler anlatması
istenmektedir (Anastasi, 1982).
 Boş kart için ise kişiden önce bir resim tasarlaması ve
bunu anlatması daha sonra da hikayeye geçmesi
istenmektedir (Anastasi, 1982).
Tarihçe ve Gelişim

 TAT ilk kez 1935 ‘ te Christina Morgan and Henry


Murray tarafından bir makalede kavramsallaştırılmıştır;
ancak tam anlamıyla 1938 ve 1943 yıllarında ayrıntılı
olarak hazırlanmıştır (Groth-Marnat, 2003).
 1935 yılında yayımlanan makalede Morgan testin birinci
yazarı olarak gösterilmiştir. Ancak, daha sonraları testin
farklı serileri geliştirilirken Morgan’ın adı ve katkısı
zamanla göz ardı edilmiştir (Morgan, 1995).
 TAT seri şekilde bir klinik değerlendirme ve araştırma
aracı haline gelmiştir ve özellikle 1950’ lerde testin
kullanımına ilişkin pek çok kitap ve 100’ün üzerinde
makale yayımlanmıştır.

 sosyal tutumlar, suçluluk, anormal kişilik ve dil


kullanımındaki değişmeler testin erken çalışma konuları
olarak belirtilmektedir (Groth-Marnat, 2003).
 1971yılıyla birlikte TAT hakkında yazılan makale sayısı
1800’ ün üzerine çıkmasına rağmen, bugün hala
standardize olduğu söylenememektedir (Groth-Marnat,
2003).
 Tüm bunlara ek olarak TAT, pek çok Avrupa ülkesi,
Avustralya, Hindistan, Güney Afrika, Çin, Amerika ve
Asya ülkeleri ve eskiden SSCB olarak bilinen ülkelerin
tümünde kullanılmaktadır (Groth-Marnat, 2003).

 Test Türkçe’ ye Yani Anastasiadis tarafından çevrilmiştir


(Öner, 1997).
TAT KARTLARI SIRALAMASI
Girl Boy Woman Men Girl Boy Woman Men
1 1 1 1 11 11 11 11
2 2 2 2 12bg 12bg 12f 12m
3gf 3bm 3gf 3bm 13g 13b 13mf 13mf
4 4 4 4 14 14 14 14
5 5 5 5 15 15 15 15
6gf 6bm 6gf 6bm 16 16 16 16
7gf 7bm 7gf 7bm 17gf 17bm 17gf 17bm
8gf 8bm 8gf 8bm 18gf 18bm 18gf 18bm
9gf 9bm 9gf 9bm 19 19 19 19
10 10 10 10 20 20 20 20
1. KART
 Burada
genç bir çocuk önündeki masada duran bir kemana
bakmaktadır.

 Önceden Morgan and Murray (1935) tarafından B serisinde 5.


resim olarak kullanılan bu imge, aslında genç kemancı Yehudi
Menuhin’ın bir fotoğrafının benzer bir kopyasıdır. Menuhin bu
fotoğrafın o, 6 yaşındayken San Francisco Senfoni Orkestrası
ile ilk defa sahneye çıkmadan 1 yıl önce çekildiğini söylemiştir
(Morgan, 1995).
 Bu kartın özelliği dürtü ve kontrol arasındaki ilişkiyi
ortaya çıkarmasıdır. Kişisel arzular ve çevresel kontrol
odaklarındaki çatışmayı ifade etmektedir.

 Bununla birlikte, çocuğun arzuları ile anne baba baskısı


arasındaki dengeler hakkında da bilgi vermektedir
(Groth-Marnat, 2003).
2.KART

 Geleneksel bir manzaradır; ön planda elinde kitaplarla


bir genç kız, arka planda tarlada çalışan bir adam ve ona
bakan yaşlı bir kadın bulunmaktadır (Morgan, 1995).
 Leon Kroll’ a ait bu duvar tablosunu kullanmak için
Murray (1943/1971) bir ödenek ayırmış ve gerekli
izinleri almıştır. Amerikan ressam olan Leon Kroll duvar
tabloları ve nü kadın resimleri ile ünlüdür. Tablonun adı
"Morning on the Cape« dır ve 1935 yılında yapılmıştır
(Morgan, 1995).
 Bukarta dair anlatılan hikayeler; aileden ayrılma,
otonomi ve var olan durumu sürdürme eğilimi
arasındaki çatışmayı içermektedir. Anne babanın bu
konudaki (bireyin evden gitmesi) tutumunun ne olduğu
hakkında bilgi vermektedir.

 Hikayede kişinin kartta yer alan erkeği anlatmaması


babayı, kadını anlatmaması anneyi reddetmesi anlamına
gelir (Groth-Marnat, 2003).
 Bu kartta anlatılan hikayeler, danışanın özgürlük ve
isyan duyguları arasındaki farkı ifade etmektedir.
Hikayede gitmek ve çekip gitmek temaları arasındaki
fark bu açıdan bizim için önemlidir. Bu kart kişiyi grup
içinde veren tek karttır. Bu nedenle kişinin birlikte
yaşama duygularıyla ilgili bilgi sağlamaktadır (Groth-
Marnat, 2003).
3 BM Kartı:

Bu kartta, yerde sedire karşı bir çocuk sağ elinde şapkası


ve önünde bir silah bulunmaktadır (Morgan, 1995).
 Murray (1943/1971) bu resmin Christiana Morgan
tarafından çizildiğini belirtmiştir. Bu resim eski
versiyonlarda farklı kart numaraları ile yer almıştır ve
daha keskin hatlara sahiptir Morgan and Murray 35-38
ve B serisi). Aslında bu çizim bir fotoğraftan alınmadır
yani orijinal bir kompozisyon değildir. Fotoğrafta yerde
duran nesne ise bir silah değil anahtarlıktır (Morgan,
1995).
 Bu kart depresyon, suçluluk öfke ve öfke kontrolü ile
ilgili travmaları harekete geçirmektedir. Bu nedenle
kullanımı en yararlı kartlardan biri olduğu söylenir.

 Geçmişteki davranışlardan duyulan olası suçluluk ile


ilgilidir. Hikayeyi anlatan kişi solunda yerde duran
nesneyi hikayede anlatıyor mu? Bu nesne hikayede ne
olarak yer alıyor? Hikayenin bu kısımları özellikle öfke
ile ilgili tavırları ortaya çıkarmaktadır (Groth-Marnat,
2003).
 Nesne hikayede bir silah olarak yer alıyorsa ve Silah
kendine yöneltilmiş ise, içe dönmüş; dışarıya
yöneltilmişse ise, dışa dönmüş öfke söz konusudur.

 Hikayede silaha yer verilmemişse, kişinin bastırılmış


öfkesi vardır (Groth-Marnat, 2003).
3 GF Kartı:

 Sağ eliyle yüzünü kapamış başı aşağı doğru olan bir


genç kız ayakta duruyor. Kızın sol kolu tahta kapıya
doğru uzanmış.

 Testin önceki formlarında bu resimde kızın sol kolu


aynalı bir duvara doğru uzanmıştır ve sağ elinin
pozisyonu biraz farklıdır (Morgan, 1995).
3 BM kartı ile benzer olarak bu kartta da geçmişe ilişkin
suçluluk duygusu ele alınmaktadır. Genel olarak 3 BM
kartı için geçerli olan yorumlamalar bu kart için de
kullanılabilir (Groth-Marnat, 2003).
 Bukartların ikisi de depresyona ilişkin duyguları ortaya
çıkarmak içindir. Ancak her iki cins için de 3 BM kartını
kullanmak daha faydalıdır. O kartta her iki cinsin de
merkez figür ile özdeşim kurmaları daha kolaydır (Groth-
Marnat, 2003).
4.KART

 Bukartta bir kadın yüzü ve bedeni sanki kendisinden


kaçmak ister gibi görünen bir adamın omuzlarından
tutmakta (Morgan, 1995).
 Bu resim bir hikayeyi anlatmak üzere Cecil Calvert
Beall tarafından çizilmiştir. Resmin hikayesinde 25
yaşlarında bir balıkçı ve eşi söz konusudur. Kadın eşine
önlerindeki kışı nasıl geçireceklerini sormaktadır ve
adam bilmediğini söylemektedir. Resmin orjinal
çiziminde kadın divanda oturmakta ve adamın konumu
biraz daha farklıdır (Morgan, 1995).
 Bu kart kadın erkek ilişkisi sürecinde örülmüş duygu ve
beklentileri açığa çıkarır. Bunlar fark edilen, bilinen
beklentiler değildir.

 Aynı zamanda bu kart kıskançlık kartıdır. Karttaki adamın


arkasında çıplak bir kadın figürü yer almaktadır.

 Bu kadın figürü fark edilip anlatılıyor mu?

 Arkadaki kadın bir tehdit mi değil mi (Groth-Marnat, 2003)?


 Arkadaki kadın bir tehdit mi değil mi?

 Bunun olası kaynağı ne olabilir?

 Geçmişte ne oldu? Gelecekte ne olacak?

 Hikayede bu soruların cevaplarının nasıl yer aldığı


önemlidir (Groth-Marnat, 2003).
 Ortaya çıkan kıskançlık, aldatma ve ötekinin varlığı
nasıl sunuluyor?

 Bu çatışma pasif mi aktif mi sürüyor?

 Bu gibi soruların yanıtları yine yorumlamada oldukça


önemlidir (Groth-Marnat, 2003).
5.KART
 Ortayaşlı bir kadın yarı açık bir kapının eşiğinde
durmakta ve odanın içine doğru bakmaktadır.

 Bu kart testin B formundaki halinden biraz


farklılaşmıştır. Yeni çizimde kadın biraz daha genç
çizilmiş ve bluzu değiştirilmiştir. Soldaki duvara
kitaplık ve kitaplar eklenmiştir (Morgan, 1995).
 Burada yaramazlık yapan çocuğunu yakalamış bir anne
ya da evine davetsiz gelen bir misafiri gören şaşkın
kadına ilişkin hikayelerin görülmesi oldukça sıktır.

 Burada genellikle yargılayıcı anne tutumuna ilişkin


bilgiler söz konusudur. Hikayede kadının nasıl
algılandığı ve olayın nasıl sonuçlandığı dikkatle
incelenmelidir (Groth-Marnat, 2003).
 Kadının anlayışlı ve duyarlı ya da bunun aksine çocuğun
otonomisini cezalandırıcı ve suçlayıcı olup olmadığı
önemli bir ayrıntıdır (Groth-Marnat, 2003).
6 BM Kartı:
 Kısa boylu yaşlı bir kadın sırtını uzun boylu genç bir
adama dönmüş ayakta duruyor. Adam şaşkın bir yüz
ifadesiyle aşağı doğru bakıyor.

 Bu kart eski serilerde farklı numaralarla


kullanılmıştır(Morgan and Murray 35-38 ve B serisi).
Eski versiyonda kadının solundaki pencere yoktu. Bu
resim Christiana Morgan tarafından çizildi (Morgan,
1995).
 Bukart anne ya da benzeri figürlere karşı tutumları ve
duyguları harekete geçirir.

 Bunesneye yönelik bağımlılık olup olmadığı bu karttan


anlaşılabilir (Groth-Marnat, 2003).
 Anlatılan hikaye anne-oğul arasında mücadele var mı?
Bu mücadelede anneye yönelik suçluluk ya da öfke
duyguları var mı? Kadının taleplerine adamın tepkileri
ne?

 Hikayeyi anlatanın içerikte bu sorulara yer verip


vermediği ve ne şekilde yer verdiği bizim için oldukça
önemlidir (Groth-Marnat, 2003).
6 GF Kartı:
 Genç bir kadın kanepede oturmakta ve
omuzlarının üzerinden geride duran ağzında pipo olan
ve kendisine bakan adama bakmaktadır.

 Bu resim Agatha Christie’nin “The Body in the


Library” adlı romanı için Hy Rubin tarafından siyah
beyaz olarak çizilmiştir. Resmin orjinalinde 3 kişi vardır
(Morgan, 1995).
 Bu kart baba ya da temel bakımdan sorumlu erkek
figürüne ilişkin tutum ve davranışları açığa çıkarmaya
yöneliktir.

 Karttaki figürler yakın algılanır ve sevgili gibi anlatılırsa


karşı cinsle ilgili tutum ve davranışları gösterir (Groth-
Marnat, 2003).
 Kişinin karttaki erkek figürünü taciz eden, yardım eden,
öğüt veren ya da zorlayıcı bir erkek olarak anlatıp
anlatmadığı bizim için önemlidir (Groth-Marnat, 2003).
7. BM Kartı:

 Grisaçlı adam daha genç olan ve kasvetlice boşluğa


bakan adama doğru bakıyor.

 Bu kart daha önceki formlarda kullanıldığı haline


kıyasla daha az detaylandırılmıştır (Morgan, 1995).
 Bu kart özellikle Erkeğin sevgisiyle, otorite figürü ile
ilişkiyi açığa çıkarır.

 Karttaki yaşlı adam ve genç olan arasındaki ilişki baba-


oğul ya da işçi-işveren arasındaki ilişkiyi temsil eder.

 Kişi otoriteyi nasıl algılıyor? Ne ihtiyaçları var?

 Netür çatışmalar yaşıyor ve bu çatışmalar çözülebiliyor


mu? (Groth-Marnat, 2003).
7. GF Kartı:

 Yaşlıbir kadın bir kızın hemen yanındaki kanepeye


oturmuş ona bir şeyler söylüyor ya da okuyor.
Kucağında bir bebek tutan kız ise uzaklara bakıyor.

 Anatol Shulkin tarafından yapılan bir resmin siyah


beyaz bir formudur. Uzaklara bakan genç kız figürü
Shulkin’ın klasik tarzıdır (Morgan, 1995).
 Bu kart anne çocuk ilişkisinin boyutlarıyla ilgili bilgi
verir. Annenin çocuğa karşı duygu ve tutumları
hakkında fikir sahibi olabiliriz.

 Anne ve çocuk arasında olumsuz bir etkileşimin olup


olmadığını görebiliriz.

 Figürlerin birbirini reddedici tutumları ve çatışmaların


çözümlenip çözümlenmediği hakkında bilgi edinebiliriz
(Groth-Marnat, 2003).
8.BM Kartı:
 Ergenlik çağlarında bir çocuk resimden dışarı bakmakta,
bir yandan da bir tüfek görülmekte, fonda karanlığın
içinde bir revir imgesi tarzında bir cerrahi operasyon
görülmektedir.

 Bu çizim Carl Mueller tarafından bir şirket için


çizilmiştir. Çizimin kendine ait bir hikayesi vardır
(Morgan, 1995).
 Bu kartta anlatılan hikayeler genellikle pasif bir
durumdayken gelebilecek bir saldırıdan zarar görme ile
ilgilidir.

 Hikaye kişinin kastrasyon kaygısı ve ödipal çatışmaları


ile ilgili hislerin örtük bir şekilde ifadesini içerebilir
(Groth-Marnat, 2003).
 Bu nedenle resimdeki genç adamın resimdeki cerrahi
müdahalede bulunan adama karşı olan hislerini dikkatle
ele almak gerekir (Groth-Marnat, 2003).
8. GF KARTI
 Genç
bir kadın eli çenesinde oturmakta ve boşluğa
bakmaktadır.

 Bu resim Amerikan ressam Frederic Taubes’un “Lili”


adlı yağlıboya çizimidir. Ressam bu çalışmada eşinin
portresini yapmıştır. Ressamın imzası kartın sağ altında
görülebilir (Morgan, 1995).
 Kişilerinkarmaşık doğalarının bir yansıması olan sığ
hikayelerden bu kartla ilgili bir genelleme yapmak
oldukça zordur (Groth-Marnat, 2003).
9. BM Kartı:
 Dört adam otların üzerinde uzanmaktadır.

 Bu çizim Amerikalı fotoğrafçı Ulric Meisel’in “Siesta”


adlı fotoğrafına aittir. Fotoğrafa bakıldığında figürlerin
cowboy şapkalarından dolayı bunun bir western
fotoğrafı olduğu söylenebilir (Morgan, 1995).
 Bu kart kişinin kendi cinsiyle olan ilişkileri hakkında
bilgi edinebilmemiz için oldukça yararlıdır.

 Kişinin rahat olup olmadığı ve kendi cinsinden olanlarla


bir yarışma içinde olup olmadığı sorgulanmalıdır (Groth-
Marnat, 2003).
 Hikayenin ana karakterinin diğer dört adamı izleyip
izlemediği ya da onlardan biri olup olmadığı
incelenmelidir.

 Bazen homoseksüel eğilimlere ilişkin kanıtlar buradan


çıkarılabilir. Kahramanın evsiz olarak hikaye edilmesi
de kişinin işsizlik ya da başarısızlık gibi sosyal
problemlerine işaret edebilir (Groth-Marnat, 2003).
9 GF Kartı:
 Genç bir kadın elinde bir cüzdan ve bir dergi ile bir
ağacın arkasından görünmektedir. Başka bir kadın ise
parti kıyafetleri içinde sahilde koşmaktadır.

 Buçizim Lawrence G. Blochman’ın “Appointment in


India” adlı romanı için Harry Morse tarafından
yapılmıştır (Morgan, 1995).
 Bu kartta hikayeyi anlatan kişinin hem cinsleriyle olan
ilişkisinin kalitesi hakkında bilgi edinilebilir.

 Özelliklede kıskançlık, rekabet ve kardeş rekabeti gibi


temalar hakkında kişi hakkında fikir sahibi olunabilir.

 Genellikle bu karta verilen tepkilerde resimde olmayan


bir erkek yer alır. Yorumlamada buna dikkat edilmelidir
(Groth-Marnat, 2003).
10. KART:

 Genç kadının başı adamın omzundadır.

 Bukart testin B serisinde de kullanılmıştır. Oradaki


formu daha çok bir fotoğrafın çizimi gibi durmaktadır
(Morgan, 1995).
 Bu kart özellikle kişinin cinsellik ve mahrem konuları
içeren kadın erkek ilişkilerini nasıl anladığına dair
yararlı bilgiler sunar.

 İlişkilerin
ayrılma evresinde reddedilmiş düşmanca
davranışları ortaya koyabilir (Groth-Marnat, 2003).
11. KART:
 Yüksek tepelerin arasındaki derin yarıkta uzanan bir yol
ve yolda belirgin olmayan figürler görülmektedir. Taşlık
duvardan fırlayan ise bir ejderha başıdır.

 Buresim Arnold Bocklin’in 1870 yılında yaptığı


«Drachen in einer Felsenschlucht» adlı eserinin siyah
beyaz bir çizimidir (Morgan, 1995).
 Bu karta ilişkin anlatılan hikayeler kişinin en erken
anksiyete yaşantıları ile ilişkili bilgi vermektedir.

 Hikayeyi anlatanın ne tür korkuları olduğu, bunlarla


nasıl başa çıktığı hakkında ip uçları vermektedir (Groth-
Marnat, 2003).
 Testiuygulayan kişi hikayedeki kahramanın kurtulup
kurtulmadığı ile ilgili sona dikkat etmelidir. Bu kart aynı
zamanda kişinin çevresi ve hayatı üzerinde kendi
kontrolünün düzeyi hakkında da bilgi vermektedir
(Groth-Marnat, 2003).
12. M Kartı:
 Gençbir çocuk gözleri kapalı olarak yatmaktadır.
Tepesinde duran orta yaşlı sıskamsı adam da elini
çocuğun yüzüne doğru tutmaktadır.

 Bu çizim Murray 1938 formunda ve B serisinde


kullanılmıştır. Çizim yenilenirken sandalyade oturan
orta yaşlı adam ayakta çizilmiştir (Morgan, 1995).
 bukarta dair anlatılan hikayeler sıklıkla hastalık ve
hipnoz temalarına odaklanmaktadır. Genellikle yaşça
büyük olan ve genç olan arasındaki otoriter ilişki söz
konusudur.

 Bukarttan yola çıkarak kişinin terapistiyle olan şu anki


ya da gelecekteki ilişkisi hakkında fikir edinebiliriz
(Groth-Marnat, 2003).
 Yaşça büyük olan kişinin sempatik ve yardım eden mi
yoksa zarar vermeye çalışan biri mi olarak algılandığı
oldukça önemlidir. Bu kart bir transferans ilişkisinden
söz ettiğine göre, kişinin bu konuya ilişkin geçmişteki
duygularına da ulaşılabilir (Groth-Marnat, 2003).
12. F Kartı:
 Öndegenç bir kadın ve fonda başı örtülü yaşlı bir kadın
görülmektedir.

 Bu
çizim Morgan tarafından İngiliz ressam Augustus
Edwin John’ın resmi üzerinden yapılmıştır (Morgan,
1995).
 Bukarta ilişkin anlatılan hikayeler genellikle ilişkilere
ya da iki figür arasında geçen spesifik diyaloglara
odaklanmaktadır.

 Fondaki kadın figürü genellikle üvey anne olarak


yansıtılmaktadır. Kişinin üvey anne figürüne ilişkin
anlattıkları genellikle kendi gerçek annesine ilişkin
olumsuz duygularıdır (Groth-Marnat, 2003).
 Buolumsuz duyguları üvey anne üzerinden anlatmak
hikayeyi anlatan kişi için daha az tehdit uyandırıcıdır
(Groth-Marnat, 2003).
12. BG Kartı:
 Bukartta ormanlık bir arazide bir banka oturtulmuş bir
robot yer almaktadır. Görüntüde insan figürü yoktur.

 Buçizim Harold G. Grainger adlı ünlü bir İngiliz


romancının bir fotoğrafından alınmadır (Morgan, 1995).
 Bu karta ilişkin anlatılan hikayelerin pek çoğunun
yalnızlık, doğadan alınan keyif ve barış temalarını
içerdiği görülmüştür.

 Özellikle intihar eğilimi olan ve depresif kişilerin


hikayeleri terk edilmişlik üzerine odaklanmaktadır
(Groth-Marnat, 2003).
13. MF Kartı:
 Genç bir adam başı aşağı doğru kolunu gözüne kapamış
ayakta durmaktadır. Fonda yatakta yatan bir kadın
görünmektedir.

 Kartın önceki formlarında adamın yüzü tamamen açıktır


ve kadının göğüsleri daha az görünmektedir. Masanın
üzerinde lamba ve kitap yerine bir şişe ve bardak yer
almaktadır (Morgan, 1995).
 Genellikle anlatılan hikayeler yasak seks ilişkilerine
odaklanmaktadır. Fondaki kadın figürünün ölmüş
olabileceği ve adamın kadının kocası olduğu
söylenmektedir.

 Arzular, korkular, partnere yönelik arzu ve cinsel


ilişkinin öncesi ve sonrasına ilişkin tutumlar da bu kartta
yer alır (Groth-Marnat, 2003).
 Bukart cinselliği ve saldırganlık duygularını gösterir.
Bu karttan kişinin var olan partneriyle ilgili tutum ve
duygularına ulaşmak mümkündür.

 Oldukça fazla detay içeren bu kartta obsesif-kompulsif


kişiliğe ilişkin bilgilere ulaşmak için ipuçları yer alır
(Groth-Marnat, 2003).
13. B Kartı:

 Küçük bir çocuk bir eşikte oturmaktadır.

 Bu fotoğraf 1940 Eylül tarihlidir. Fotoğrafın orjinalinde


çocuğun eşiğinde oturduğu kabin daha büyüktür ancak
çizimlerde dikkati çocuğa odaklamak için kabin
küçültülmüştür (Morgan, 1995).
 Genellikle anlatılan hikayeler çocukluğa ait yalnızlık
temalı hikayelerdir. Bu kart hem çocuklarda hem de
ergenlerde içe yönelik davranışlar ve yalnızlığa karşı
tutumlar hakkında bilgi verir (Groth-Marnat, 2003).
13. G Kartı:
 Dolambaçlı basamaklardan çıkan bir kız görülmektedir.

 Bu fotoğraf Japon Amerikalı bir fotoğrafçı olan Hisao E.


Kimura’nın "To Roof Garden" adlı eseridir. Fotoğraftaki
figure her ne kadar genç bir kız olarak anılsa da
fotoğraftaki sanatçının eşidir (Morgan, 1995).
 Bu karttaki hikayeler 13 B kartına benzemektedir.
Hikayelerin temaları oldukça değişken olsa da bizi
götürdüğü sonuçlar yine 13 B kartına yakındır. Yani
çoğunlukla çocukluk dönemi yalnızlık hikayelerine ait
izlere rastlanır (Groth-Marnat, 2003).
Kart 14:
 Bukartta aydınlık bir pencerenin karşısında duran bir
kadın ya da erkek silüeti vardır. Fotoğrafın geri kalanı
tamamen karanlıktır.

 Bukart testin19 35 versiyonunda ve B serisinde


kullanılmıştır. Yeni çizimi Morgan tarafından yapılmıştır
(Morgan, 1995).
 Niyet, istek, bir icraatta bulunma, depresyon ve hırsızlık ile
ilgili duygulara ilişkin izler bu karttan edinilebilir.

 Özelliklekişinin intihar girişimi olduğuna dair kanıtlar varsa


3BM kartı ile birlikte bu kartın kullanılması oldukça
önemlidir.

 Bu durumlarda kişinin anlattığı hikayede kahramanın


kendine zarar verme girişimleri açıkça görülmektedir (Groth-
Marnat, 2003).
 Eğer hikaye hırsızlık temasını içeriyorsa kişinin dürtü
kontrolü ve suç eğilimi üzerine düşünülmelidir.

 Özelliklebu davranışı sonucunda kahramanın


cezalandırılıp cezalandırılmadığı ve bu yaptığından
hoşnut olup olmadığı konularına dikkat edilmelidir
(Groth-Marnat, 2003).
15. KART:
 Elleri birbirine kenetli bir adam kasvetli bir halde mezar
taşlarının arasında durmaktadır.

 Bu çizim Amerikalı yazar ve çizer Lynd Kendall


Ward’un “Madman's Drum” adlı kitabı için tahta kalıpla
bastığı resimden alınmadır (Morgan, 1995).
 Bukarta ilişkin anlatılan hikayeler genellikle kişinin
ölüm, ölüm süreci ve ahrete ilişkin inanç ve tutumlarını
yansıtır.

 Eğer hikaye anlatan kişi bir arkadaş ya da bir


akrabasının ölümü ile baş etmede sorunlar yaşıyorsa, bu
kart bize bu zorlanmanın neden yaşandığı hakkında bilgi
sağlayabilir (Groth-Marnat, 2003).
 Ayrıca hikaye, kişinin ölen kişiye karşı kendisini terk
ettiğinden dolayı var olan kızgınlığının yansıdığı bir
platformdur (Groth-Marnat, 2003).
16. KART:

 Boş karttır.

 Testin B serisinde boş kart kullanılmamıştır. Daha


önceki serilerde beyaz bir kartın bir dereceye kadar
kullanıldığı söylenmekle birlikte bunun içeriliş amacı
muğlaktır (Morgan, 1995).
 Bu kart için anlatılan hikayeler oldukça çeşitlidir

 Sıklıkla kişinin şu an var olan evlilik, aile, kişisel


başarılar ve savunmalar gibi genel durumlarıyla
ilgilidir.

 Bu kartta herhangi bir resim olmadığından genel


yönerge, önce bir resim hayal etme ve sonrasında bu
resme ilişkin bir öykü anlatma şeklindedir (Groth-Marnat,
2003).
 Bu kart kişilerin yaratıcılıklarını sınırlamadığından
oldukça zengin ve yararlı bilgiler sağlamaktadır.

 Hikayenin genelinin iyimser mi kötümser mi olduğu


oldukça önemlidir (Groth-Marnat, 2003).
17. BM Kartı:
 Bu kartta bir ipe tırmanan çıplak bir adam
görülmektedir. Adamın aşağı mı indiği yukarı mı çıktığı
belirsizdir.

 Bu kart testin 35 38 ve B serilerinde kullanılmıştır. Eski


formlarında adamın yüzü daha az detaylandırılmıştır. Bu
çizim Fransız karikatürist ve ressam Honore Daumier’in
bir yağlıboya tablosundan oluşturulmuştur (Morgan,
1995).
 Bu kartta ilişkin hikayeler genellikle kahramanın
tehlikeli bir durumdan kurtulmasına ya da atletik bir
yarışma senaryosuna aittir.

 Bu kart kişinin kendi bedenine ilişkin tutumu ile ilgili


bilgiler vermektedir (Groth-Marnat, 2003).
 Ayrıca kişinin olası homoseksüel eğilimleri ve
homoseksüelliğe ilişkin kaygıları ile ilgili izlenimler de
bu karttaki hikayeden edinilebilir.

 Kahramanın yukarı doğru gidişi iyimser, aşağı doğru


gidişi ise kötümser bir hava yaratmaktadır (Groth-Marnat,
2003).
17. GF Kartı:
 Su üzerindeki köprünün kenarlıklarına doğru eyilmiş bir
kadın figürü görülmektedir. Fonda ise uzun binalar,
binaların ardında parlayan güneş ve erkek figürleri yer
alır.

 Bu çizim de yine Madman's Drum romanından


alınmadır (Morgan, 1995).
 Bu resimdeki figür köprünün korkuluklarına tırmanıyor
olarak hikayelendirildiğinde kişinin intihar girişimi ve
depresif duygularına dikkat edilmelidir.

3 BM ve 14 numaralı kartlarla paralel olarak kişinin


içinde bulunduğu zor durum ve bu durumla nasıl baş
ettiği ile ilgilidir (Groth-Marnat, 2003).
 Hikayedeki kişinin içsel diyologları da bu konuda
oldukça faydalı bilgiler sağlar (Groth-Marnat, 2003).
18 BM Kartı:

 Buradaarkasındaki üç el tarafından kavranmış bir adam


görülmektedir. Adamın karşı koyması görünmemektedir.

 Bukart testin önceki üç formunda da benzer şekilde yer


almıştır. Kartın çizimi Morgan tarafından yapılmıştır
(Morgan, 1995).
 Bukart diğerlerinden farklı olarak kişiyi görünmez
güçlerden gelen bir saldırı karşısında kaygılandıran bir
durumu ele almaktadır.

 Buhikayede özellikle kahramanın durumla ve


kaygısıyla nasıl başa çıktığına dikkat etmek gereklidir
(Groth-Marnat, 2003).
 Buradakişinin kendisini bir kurban olarak algılayıp
algılamadığı önemlidir. Abartılmış saldırganlık, ve
bağımlılık bazen bu karta yansıyabilir (Groth-Marnat,
2003).
18 GF Kartı:
 Buçizimde bir kadın ellerini diğer kadının boğazına
dolamış onu merdivenin kenarındaki korkuluğun
gerisine çekmeye çalışıyor.

 Bukart testing eski kullanımlarında da yer


almıştır.Orada basamaklar görünmemekte ve ikinci
kadın daha genç görünmektedir (Morgan, 1995).
 Burada kişinin saldırgan ve düşmanca duygularını nasıl
ele aldığı dikkate alınmalıdır.

 Kişinin ilişkilerden pasif olarak çekilip çekilmediği,


intikam almaya yönelip yönelmediği ya da uzlaşmacı bir
değişim içine girip girmediği incelenmelidir (Groth-
Marnat, 2003).
 Kişinin diğerlerine yardım ettiğini içeren bir öykü
aslında kişinin saldırganlık duygularının gizlenmiş bir
yansımasıdır.

 Bu durum bizi kişinin bastırılmış ya da reddedilmiş


öfkesine götürür (Groth-Marnat, 2003).
19.KART:

 Bu fotoğraf karlarla kaplı bir kulübenin tuhaf bir


çizimidir.

 Bu
çizim Charles Ephriam Burchfield’ın "The Night
Wind" adlı eserinden siyah beyaz olarak alınmıştır
(Morgan, 1995).
 Bu karta ilişkin anlatılan hikayeler uyarıcının belirsiz
doğasından kaynaklı olarak oldukça çeşitlidir.

 Kart en az yapılandırılmış kartlardan biri olduğundan


kişinin birbiriyle alakasız görsel uyaranları birleştirme
kabiliyeti test edilmektedir.

 Burada kişilerin somut olarak var olmayan doğa üstü


şeylerden kaynaklı korkularıyla nasıl baş ettikleri izlenebilir
(Groth-Marnat, 2003).
20. KART:

 Bir kadın ya da erkek figürü belli belirsiz karanlığın


içinde durmaktadır (Morgan, 1995).

 Bu çizim “İn the park” adlı bir fotoğraftan alınmıştır


(Morgan, 1995).
 Burada anlatılan hikayeler yumuşak bir akşam saati
hikayesinden uğursuz gece hikayelerine kadar değişen
aralıkta çeşitlenmektedir

 Bu hikayeler genellikle kişilerin yalnızlık, karanlık ve


belirsizliğe karşı tutumları ile ilgilidir.

 Kişinin korkuları sıklıkla bir gangster hikayesi ile dışa


vurulur. Hikayede fiziksel bir yaralanma olup
olmadığına dikkat edilmelidir (Groth-Marnat, 2003).
Testi uygularken kullanılabilecek standart yönerge
(Akkoyun, 2005):

 «Bu test ile sizin hayal gücünüz değerlendirilecektir.


Şimdi size birer birer bazı kartlar göstereceğim. Sizden
her bir resim ile ilgili bir hikaye uydurmanızı istiyorum.
Resimdeki konuyu başlatan olayı, kişilerin ne
düşündüğünü, ne hissettiğini, orada neler olduğunu
anlatınız. Aklınıza gelen düşünceleri hemen söyleyiniz.
Her bir resim için 5 dakika süreniz var. Anladınız mı?
İşte ilk resim.»
 Kişiden hikayeyi yazmasını da isteyebilirdik, ancak savunma mekanizmaları
yazarken daha yoğun bir biçimde etkin olacağından sözel anlatım daha
uygundur. Kişinin anlattığı hikayeler bir ses kayıt cihazı ile kaydedilerek
atlama yapılması önlenebilir. Uygulama sırasında kişinin daha rahat bir şekilde
bilinçaltı malzemeyi ortaya koyabilmesi açısından kişinin direk karşısında
oturulmamalıdır. Kişinin kartı gördükten kaç saniye sonra hikayeye başladığı
da yorumlamada dikkate alınmalıdır (Groth-Marnat, 2003).
Testin Yorumlanması

 TAT temelde izlenimci yaklaşıma göre hazırlanmış bir


araçtır.

 Testten elde edilen bilgiler de oldukça subjektiftir. Bu


nedenle hikayelerin yorumlanmasını standardize etmek
güçtür (Özgüven, 1994).
 Resimle ilgili olarak anlatılan hikayenin içeriği,

Hikaye kahramanının kendisinden ileri gelen etkiler ve


bunlara gösterilen tepkiler,

Kahramanın çevresinden gelen etki ve tepkilerin ışığı


altında analiz edilmektedir (Özgüven, 1994).

 Hikayenin analizindeki ilk adım kişinin hangi karakter


ile kendisini yansıttığını belirlemektir (Özgüven, 1994).
 Kahramana bağlı olarak hareketin nedenleri, kişinin
eğilimleri ve duyguları değerlendirilir.

 Kişinin özdeşleştiği öykü kahramanının özellikleri,


gereksinimleri, öykü kahramanına yönelen baskı ve
zorlamalar, öykünün konusu ve içeriği ve öykünün son
bulma biçimi değerlendirilmelidir (Özgüven, 1994).
 Bunlara ek olarak, her öykü içerik, kullanılan dil,
özgünlük, organizasyon ve tutarlılık açısından da
değerlendirilir. Belirgin temalar birkaç kartta birden
ortaya çıkabilir (Morris, 2002).
Ülkemizdeki Çalışmalar
TAT 1960’lı yıllardan itibaren ülkemizde kullanılmaya
başlanmıştır (Akkoyun, 2005).
İlk olarak Boncuk’un (1966) çalışmasında psikoterapinin
etkisi incelenmiştir (akt. Akkoyun, 2005).

 Ülkemizde son dönemde yapılmış çalışmalardan iki tanesi


şunlardır:
 Yalnızlık derecesi yüksek olan ve olmayan üniversite
öğrencilerinin tematik algılama testindeki yalnızlık
temalarının karşılaştırılması (Koçak, 1992).
 Alkol ve madde kullanım bozukluğu olan yetişkin
erkeklerle normal yetişkin erkeklerin tematik algı testi
bulguları açısından karşılaştırılmaları (Tabak, 2010).
 Yalnızlıkderecesi yüksek olan ve olmayan üniversite
öğrencilerinin tematik algılama testindeki yalnızlık
temalarının karşılaştırılması (Koçak, 1992).

 Alkol ve madde kullanım bozukluğu olan yetişkin


erkeklerle normal yetişkin erkeklerin tematik algı testi
bulguları açısından karşılaştırılmaları (Tabak, 2010).
TAT’ın Türk kültürüne uyarlanması

Delton C. Beier, 1960’lı yıllarda bir süre Milli Eğitim


Bakanlığı’nın Test ve Araştırma Bürosu’nda çalışmış ve
bu süre içerisinde TAT’ın Türk kültürüne uyarlanması
için çalışmalar yapmıştır. Yeni kartlar hazırlayıp, Resim
Yorumlama Testi’ni oluşturmuştur (Akkoyun, 2005).
 Resim Yorumlama Testi’nde 23 resimli ve bir boş kart
bulunmaktadır. 5 yaş ve yukarısına uygulanmak için
hazırlanmıştır. Bu test ile ilgili olarak yapılmış bir
araştırma bulunmamaktadır (Akkoyun, 2005).
Güvenirliği
Child ve arkadaşlarının çalışmasında (1956, akt. Akkoyun, 2005)
aynı uzmanın tekrar değerlendirmeleri arasındaki korelasyonun
yüksek olduğu, fakat değişik uygulayıcılar arasında bu
korelasyonun azaldığı ortaya çıkmıştır. Uygulayıcıların
deneyimleri, eğitimleri ve görüşleri arasında benzerlik olduğunda
elde edilen korelasyon katsayısı yükselmektedir. Test-tekrar test
uygulamalarından elde edilen bazı korelasyonlarda da yüksek
değerler ortaya çıkmaktadır (Akkoyun, 2005).
Geçerliği
Geçerlik çalışmalarına bakarak testin geçerliği hakkında
bir fikir yürütmek mümkün değildir (Akkoyun, 2005).

Özgüven (2007), TAT’ın geçerliğinin oldukça düşük


olduğunu belirtmiştir.
Sonuç Olarak

 Tematik Algı Testi, kendini daha çok kişilerarası


ilişkilerde ve çevrenin algılanmasında gösteren kişilik
dinamiklerini araştırmaya yönelik bir tekniktir (Burger,
2006).
 TAT’ın kullanımı 1970’lerden bu yana gittikçe
azalmaktadır. Eğer çok deneyimli bir klinikçi tarafından
yorumlanırsa kişinin duygu ve tutumları hakkında bir
içgörü kazandırabilir. Rorschach gibi TAT’ın da
yorumlaması büyük ölçüde uygulayıcının yaratıcılık
yeteneğine bağlıdır (Akkoyun, 2005).
 TAT’ın yorumlanması oldukça subjektif bir nitelik taşır.

 Geçerlik ve Güvenirlikleri oldukça düşüktür (Akkoyun,


2005).

 TAT psikometrik açıdan savunulamasa da iyi bir klinikçi


tarafından uygulandığında kişi hakkında detaylı bilgiler
sağlamaktadır.
 CAT, MAPS (Bir hikaye yarat testi), Symonds Resimli
Hikayesi, Blacky Resimleri gibi bazı araçların ortaya
çıkmasını sağlaması bakımından projektif testlere katkı
sağlamıştır (Akkoyun, 2005).
KAYNAKÇA

Akkoyun, F. (2005). Projektif teknikler. Ankara: Nobel Yayınları.

Anastasi, A. (1982). Psychological testing (4th ed.). New York:


Macmillan Publishing.

Burger, J. M. (2006). Kişilik. (İ.D.E. Sarıoğlu, Çev.). İstanbul:


Kaknüs Yayınları.

Groth-Marnat, G. (2003). Handbook of psychological assessment

(4th ed.). Hoboken: John Wiley & Sons.


Koçak, B.F. (1992). Yalnızlık derecesi yüksek olan ve olmayan
üniversite öğrencilerinin Tematik Algılama Testi’ndeki yalnızlık
temalarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans
Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.

Morgan, W. G. (1995). Origin and history of thematic apperception


test images. Journal of Personality Assessment, 65 (2), 137-
254.

Morris, C. G. (2002). Psikolojiyi anlamak. (M. Sayıl ve H. B.


Ayvaşık, Ed.). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Öner, N. (1997). Türkiye’de kullanılan psikolojik testler. İstanbul:
Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.

Özgüven, İ. E. (1994). Psikolojik testler. Ankara: Yeni Doğuş


Matbaası.

Özgüven, İ. E. (2000). Psikolojik testler. Ankara: PDREM Yayınları.

Tabak, S. (2010). Alkol ve madde kullanım bozukluğu olan yetişkin


erkeklerle normal yetişkin erkeklerin Tematik Algı Testi bulguları
açısından karşılaştırılmaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans
Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.

You might also like