‫خشكسـالـي‬ ‫‪DROUGHT‬‬

‫_بيش از دو سال در ‪ 50‬درصد منطقه اي ميزان بارندگيها‬

‫به كمتر از ‪ 60‬درصد نرمال ساليانه آن نزول نمايد_‬
‫_كاهش يا نابودي محصوالت كشاورزي ‪ ،‬تغيير اكوسيستم‬
‫منطقه و نابودي حيات وحش ‪ ،‬پيشروي كوير ‪ ،‬افزايش آتش‬
‫سوزي جنگلها و مراتع ‪ ،‬افزايش مسافرت از روستا به شهر ‪،‬‬
‫ايجاد قحطي‬
 ‫‪:‬یا هم عبارت دیگر‬
‫_فقدان يا توزيع نامناسب بارندگي در دوره اي نسبتًا طوالني‬
‫كه آب و هوا به گونه اي غير طبيعي خشك باشد ‪ ،‬بطوريكه‬
‫كمبود بارندگي موجب عدم تعادل هيدرولوژيكي گردد ‪،‬‬
‫خشكسالي ناميده مي شود‬
‫_خشكي (‪ )Aridity‬به يك فقدان عمومي از بارندگي اشاره‬
‫داشته و حاكي از شرايط مزمنيا ادامه دار مي باشد‬
‫_‬
 ‫_‬
‫_‪ .‬اين وضعيت زماني اتفاق مي افتد كه ميزان بارندگي كمتر‬
‫از ‪ 75‬درصد متوسط بارش در يك دوره طوالني ( ‪25-30‬‬
‫ساله ) در يك منطقه باشد ‪ .‬خشكسالي ويژ گي دائم يك منطقه‬
‫نبوده و در هر رژيم آب و هوايي ممكن است اتفاق بيافتد‬
‫_(( ‪ ) Schneider – 1996‬خشكسالي را به عنوان « يك‬
‫دوره زماني ‪ ،‬يك فصل و يك سال يا چند سال با بارندگي كمتر‬
‫از متوسط چندين ساله براي يك ناحيه تعريف كرده است »‬
 ‫_‪ « ) ) Tannehill - 1947‬بارش كمتر از مقدار مورد‬
‫انتظار يا مقدار متوسط ‪ ،‬در طول يك فصل يا يك دوره زماني‬
‫طوالني كه پاسخگوي نيازهاي فعاليتهاي بشر نباشد ‪ ،‬در نتيجه‬
‫بخشهاي اقتصادي ‪ ،‬اجتماعي و محيطي را تحت تأثير قرار مي‬
‫دهد » ‪.‬‬
‫_در منطقه نيمه صحرايي آفريقا تا اوايل نيمه دهه ‪ 1980‬بيش‬
‫از ‪ 40‬ميليون نفر‬
 ‫_( ‪ ) 1992-1991‬آفريقاي جنوبي ميليون نفر را تحت تأثير‬
‫قرار داده و منجر به بيش از ‪ 7/6‬ميليون تن كسري منابع‬
‫غالت گرديد‬
‫_اول اينكه ‪ :‬اين حالت تا زماني كه بارش مجدد صورت پذيرد‬
‫نگران كننده است ‪.‬‬
‫_دوم اينكه ‪ :‬فقدان يك تعريف دقيق و مورد قبون جهاني از‬
‫خشكسالي ‪ ،‬به پيچيدگي در مورد وجود يا عدم وجود آن افزوده‬
‫است‬
‫_سوم اينكه ‪ :‬اثرات خشكسالي نظام يافته نيست و وسعت‬
‫جغرافيايي كه خسارت ناشي از آن را در بر ميگيرد به مراتب‬
‫وسيع تر از ديگر خطرات طبيعي است ‪.‬‬
 ‫خشکسالی در اصل یک حادثه طبیعی بوده اما تاثیرات آن در‬
‫کشور های در حال انکشاف در اثر ازدیاد نفوس‪ ،‬چراه بیش از‬
‫حد‪ ،‬قطع جنگالت‪ ،‬فرسایش خاک‪ ،‬استفاده بیش از حد زمین و‬
‫آبهای سطحی برای رشد محصوالت و ازبین رفتن تنوع زیستی‬
‫مخربتر میگردد‪.‬‬
‫_‪_1‬خشکسالی هایدرولوژیکی‪( :‬اب های سطحی و زیر زمینی)‬
‫متیورولوژیکی(از کاهش و یا عدم موجودیت بارندگی )‬
‫‪_2‬خشکسالی‬
‫‪_3‬خشکسالی زراعتی‪( :‬رطوبت خاک برای حفاظت محصوالت‬
‫مناسب نباشد )‬
‫_فکتور های آسیب پذیر در خشکسالی‬
‫ظرفیت پایین نگهداری رطوبت خاک‬ ‫•‬
‫عدم موجدیت تسهیالت زراعتی‬ ‫•‬
‫مالداری بدون تسهیالت ذخیره نباتات مناسب‬ ‫•‬
‫مدیریت نادرست آب‬ ‫•‬
‫قطع جنگالت‬ ‫•‬
‫چراه بیش از حد‬ ‫•‬
‫استفاده بیش از حد از آبهای زیرزمینی‬ ‫•‬
‫فرسایش خاک‬ ‫•‬
‫ازدیاد نفوس و شهر نشینی‬ ‫•‬
‫صنعتی شدن‬ ‫•‬
‫گرمایش جهانی‬ ‫•‬
‫خشکسالی اجتماعی‪-‬اقتصادی‬ ‫•‬
‫مدیریت جهت کاهش ریسک خشکسالی‬
‫تعلیم و تربیه و اگاهی عامه‬ ‫•‬
‫نظارت از خشکسالی‬ ‫•‬
‫تقویت و حفاظت سیستم ابرسانی‬ ‫•‬
‫توسعه زراعت‬ ‫•‬
‫پالن گذاری معشیت‬ ‫•‬
‫هماهنگی میان ادارات‬ ‫•‬
‫ایجاد بیمه زراعتی‬ ‫•‬
 ‫سیل (‪)Flood‬‬
‫سرازیر شدن اب از یک محدوده یک نهر ‪ ،‬دریا یا از یک‬ ‫•‬
‫مکان پر از شیب در منطقه صورت میگرد‬
‫کدام عموامل باعث بروز سیالب میگردد‬ ‫•‬
‫‪ _1‬توزیع جغرافیایی دریا ها‬ ‫•‬
‫دخالت بشر‬ ‫•‬
‫افزایش شهر نیشینی‬ ‫•‬
‫از بین بردن گیاهان‬ ‫•‬
 ‫_ ساالنه تلفات جانی و مالی در اثر بوجود امدن سیالب به مردم پیش‬
‫میاید‬

‫• علت ان ‪:‬وقت که شهرک ها ساخته میشود در جاهای که نهر‬

‫ها وجود دارد بخش افزایش اب و جریان پیدا کردن اب‬
‫مدنظر گرفته نمیشود‬
‫• این را فقط در صورت اگاهی از قبل به مردم و عمل کرد‬
‫های مهندسی جهت کاهش پتانسیل سیل میتوانیم خسارات را‬
‫کمتر بسازیم‬
‫• در بعضی رودخانه های بزرک میتوانیم تشخیص بدهیم در‬
‫صورت زیاد اب سیل جریان پیدا میکند‬
‫_ ولی در رود خانه های متوسط این کار مشکل بوده‬

‫_در این صورت به پیش بینی های پتانسیل و شدت بارندگی‬

‫متوانیم که باخبر شویم که در منطقه حرارت ‪ ،‬سرعت باد و‬
‫بارندگی مورد مطالعه قرار میدهند‬
‫_ و قبل از به وجود امدن سیل به مردم اگاهی داداه میشود‬
‫_‬
 ‫فراوانی سیل و تخریب ان‬
‫تحقیقات که توسط یونسکو صورت گرفته ساالنه ‪ 4‬میلون‬ ‫•‬
‫هکتار زمین و ‪ 17‬میلیون نفر‬
‫در سال های ‪ 1860‬الی ‪ 1960‬تقریبا ‪ 5‬میلیون مردم چین‬ ‫•‬
‫جان خود از دست داده‬
‫و از سال ‪ 1977‬الی ‪ 1984‬در حدود ‪ 133‬مورد در ‪45‬‬ ‫•‬
‫کشور جهان رخ داده‬
‫و در رده سوم بعد از زلزله و گرد باد ها‬ ‫•‬
 ‫پیش بینی سیالب‬
‫برای پیش بینی کردن سیالب به متخصاصان هواشناسی نیاز‬ ‫•‬
‫دارد چون برای پیش بینی سیالب بعضی معلومات از قبل نیاز‬
‫است مانند‬
‫نقشه برداری از رود خانه و بستر ان‬ ‫•‬
‫ارزیابی سرعت و جهت اب باران یا ذوب شدن برف ها‬ ‫•‬
‫اندازه گیری ظرفیت رود خانه برای زهکشی یا جذب اب‬ ‫•‬
‫توسط بستر دریا‬
‫(ولی گفته میتوانیم از این جمله میزان بارندگی و حرارت و‬ ‫•‬
‫بسیار مهم میباشد‬ ‫رطوبت‬
 ‫_ اگر این اقدامات استفاده کنند میتوانند تا ‪ 33‬در صد‬
‫خطرات سیالب را کاهش میدهند‬
‫ارزیابی که توسط ‪ WMO‬صورت گرفته نشان میدهد ‪15‬‬ ‫•‬
‫کشور فاقد هشدار دهنده بوده و ‪ 40‬کشور دیگر امکانات‬
‫ناقص دارند‬
‫مدیریت سیل در دشت ها‬ ‫•‬
‫اموزش و اگاهی دهی به مردم یکی از بهترین راه های‬ ‫•‬
‫مدیریت سیل بوده میتواند‬
‫و کشور های فرانسه و امریکا بیشتر خسارت وارد کردند‬ ‫•‬
 ‫اقدامات کاهش ریسک سیالب‬
‫نقشه گذاری ساحات سیالبی‪ :‬معلومات قبلی بارندگی‪ ،‬زمان‬ ‫•‬
‫وقوع ‪،‬برسی سطح اب و خسارت وارده‬
‫استفاده از زمین‬ ‫•‬
‫اعمار ساختمان های مستحکم‬ ‫•‬
‫ایجادساحات سبز‬ ‫•‬
‫ایجاد گودال ها یا بند های خاکی‬ ‫•‬
‫ساختن جویبار ها جهت تغییر مسیر سیل‬ ‫•‬
 ‫لغزش زمین (‪)Landslide‬‬
‫_ به حرکت ناگهانی ‪.‬ارام و یک نواخت خاک ‪،‬سنگ به روی‬
‫شیب دار میباشد‬
‫_ یا به عبارت دیگر از حرکت توده سنگ یا خاک بصورت‬
‫طبیعی و تحت تاثیرعوامل مختلف مثل جاذبه زمین قرار گیرد‬
‫_ زلزله میتواند به حیت عامل شروع حرکت اوردن توده‬
‫میباشد‬
‫_‬
‫کدام مناطق بیشتر زمین لغزش صورت میگیرد‬

‫_ مناطق کوهستانی با میالن زیاد‬

‫_ مناطق پوشیده از رسوبات بادی‬
‫_ مناطق که بیشتر بارندگی‬
 ‫مشخصات لغزش زمین‬
‫این مشخصات شامل‪:‬‬
‫_ شارب ) لغزش زمین را نظر به حرکت انها به ‪ 3‬دسته‬
‫‪ _1‬سیالن یا حرکت زمین تحت تاثیر نیروی جاذبه زمین‬
‫این نوع زمین لغزش به صورت سریع و اهسته صورت میگرد‬
‫‪ _2‬حرکتی ‪ Sliding‬این به صورت مسطع‬
‫‪_3‬نشست ‪ Subsidence A‬حرکت ان قایم بوده و در صورت‬
‫که طبقه زیرینش برداشته باشد‬
 ‫عوامل موثر در لغزش‬
‫• _ عوامل طبیعی‪ :‬تند بودن شیب دامنه ها ‪ ،‬آب موجود در‬
‫توده خاک ‪ ،‬ساختار زمین که از کدام نوع مواد تشکیل شده‬
‫درز ها و شکستگی ها‬
 ‫عوامل انسانی‬
‫_ حفاری دامنه‬
‫_ استفاده از مواد ناپایدار در ساختمان ها‬
‫_ساختن جاده ها در مکان های شیب دار‬
‫_ پر و خالی کردن مغازن‬
‫_ جنگل زدایی‬
‫_ ابیاری بیش از حد‬
‫_ معدن کاری غیر معیاری‬
‫_ نشت خطوط لوله یی ‪ :‬آب‪،‬گاز‪،‬فاضالب ها‬
‫اقدامات کاهش ریسک لغزش‬
‫_ نقطه گذاری ساحات پر خطر‬
‫_ جلوگیری ازساختن ساختمان ها در در مکان های شیب دار‬
‫_ جلوگیری از جنگل زدایی‬
‫_ ساختمان نگهدارنده‬
‫_عایق کاری درز ها‬
‫_ کم شیب ساختن کناطق پرشیب‬
‫_استفاده از میخ های اهنی و گرفتن جالی‬
‫_معدن کاری معیاری‬
‫_ زهکشی‬
‫_ ساختن لوله های معیاری‬
 ‫) ‪ (Tsunami‬تی سونامی‬
‫• سونامی ‪ Tsunami‬از کلمه جاپانی گرفته شده که (‪ )Tsu‬به‬
‫معنی موج و (‪ )name‬به معنی بندر میباشد که معموٌال بنام‬
‫امواج دریا یاد میشود‬
‫• موج سونامی به ‪ 100‬کیلومتر هم می رسد‬
‫• عمق اقیانوس بیشتر از ‪ 6000‬متر است امواج محسوس‬
‫سونامی با سرعت هواپیمای جت بیشتر از ‪ 800‬کیلومتر بر‬
‫ساعت (حدود ‪ 500‬مایل بر ساعت) حرکت میکنند این امواج‬
‫میتوانند ظروف کمتر از یک روز از یک سمت اقیانوس‬
‫آرام به سمت دیگر حرکت کنند‬
‫• از سال ‪ 1990‬بیش از ‪ 4000‬نفر در اثر ‪ 10‬سونامی مردند‬
‫که بیش از ‪ 1000‬نفر آنها در سونامی ‪ 1992‬منطقه فلورس‬
‫اندونزی و ‪ 2200‬نفر در سونامی ‪ 1998‬اپتایه گینه نو کشته‬
‫شدند‬
‫• ‪ % 80‬سونامی ها در اقیانوس آرام رخ میدهند‬
 ‫عوامل سونامی‬
‫• ‪_1‬عبارت از شکستگی ها در سطح آبحار همراه با زلزله‬
‫میباشد‬
 ‫• ‪-2‬عبارت از زمین لغزش میباشد ممکن در زیر آب‬
‫• ‪ .‬بزرگترین سونامی ناشی از لغزش زمین در سال ‪ 1958‬در‬
‫ساحل لیتویا االسکا صورت گرفت‬
‫‪- 3‬عبارت از فعالیت های آتشفشانی میباشد‬
 ‫‪:‬خصوصیات سونامی‬

‫• امواج معمولی که سرعت آن به ‪ 100‬کیلومتر درساعت میرسد‬

‫سونامی در آبحار عمیق سرعت مشابه به طیاره جیت یعنی ‪800‬‬
‫کیلومتر در ساعت حرکت می نماید‪ .‬و بنابر سرعت باال ارتفاع آب‬
‫درحدود ‪ 45-30‬سانتی متر افزایش میابد‬
 ‫‪:‬پیش بینی سونامی‬

‫• ) سیستم هشدار دهنده بین المللی‬

‫و ‪ )2‬سیستم هشدار دهنده منطقوی‪.‬‬
‫• ‪ :‬بعد از سوناملی هیلو ‪ 1946‬سیستم هشدار دهنده سونامی بحر آرام‬
‫(‪ )PTWS‬همراه با مرکز عملیاتی آن در نزدیک هونولولو ‪ ،‬هاوایی‬
‫ایجاد گردید‪.‬‬
‫• سیستم منطقوی معموًال از دیتای سیزمیکی در بازه زلزله استفاده‬
‫مینماید‬
‫• اند تا در کمتر از ‪ 15‬دقیقه برای مردم هشداریه را اعالن نمایند‪.‬‬
‫•‬
 ‫اثرات سونامی‬
‫• این تاثیرات ناشی از سیالب های سونامی بوده که باعث تخریب‬
‫اسکان‪ ،‬راه های مواصالتی‪ ،‬زیربنا ها و زندگی روزمره مردم را‬
‫متاثیر میسازد‬
‫• باعث از بین رفتن ساختمانها‪ ،‬تخریب سواحل و انتقال خانه ها به‬
‫داخل بحر میگردد‪ .‬تخریب بنادر و میدان های هوایی ممکن از انتقال‬
‫مواد غذایی و ادویه صحی مورد ضرورت جلوگیری نماید‪.‬‬

‫• از مشکالت عمده بوده جوت بسیاری از پایپ های سیپتک در اثر‬

‫سونامی تخریب میگردد که در نتیجه جاهای سرباز و آبهای زیر‬
‫زمینی در اثر فاضالب ها ‪ ،‬واریزه و آب شور آلوده گردد‬
‫‪:‬اقدامات‪ /‬مدیریت کاهش ریسک سونامی‬

‫ساختن دیوار های‬ ‫•‬

‫پالن گذاری ساحه و مدیریت زمین‪:‬‬ ‫•‬
‫ساختمان های معیاری‬ ‫•‬
‫مرتفع ساختن خانه های ساحلی‬ ‫•‬
‫استفاده از مواد زد زنگ و عایق آب برای ساختمان‬ ‫•‬
 ‫زلزله ‪Quack Earth‬‬
‫عبارت از لرزش زمین در اثر ازاد سازی سریع انرِژ ی در‬ ‫•‬
‫گسل های زمین اتفاق می افتد‬
‫انرژی ازاد شده از محل آزاد شده بنام کانون یاد میکند‬ ‫•‬
‫که از مرکز به طرف بیرونی ان امواج پخش میشود مثال‬ ‫•‬
‫یک سنگ در داخل حوضچه بندازیم‬
‫زلزله های که به شکل آتشفشان یا در اثر انفجار بمب ایجاد‬ ‫•‬
‫میشود قدرت ویرانگر ان کمتر از زلزله اصلی ات‬
 ‫مثال‬
‫• زمان ایجاد زمین ‪،‬مواد مذاب در داخل ان وجود دارد که‬
‫صحفات زمین به شناور باالی ان در حرکت است‬
‫• و حرکت این صحفات و یا جابجای این صحفات در اثر‬
‫نیروی اصطحکاک باعث ازاد شدن این انرژی میشود‬
‫• بدون ایجاد شدن زلزله طبیعی عوامل دیگر هم در ایجاد‬
‫زلزله نقش دارد‬
 ‫انواع زلزله‬
‫‪-1‬زمین لرزه های تکتونیکی‬ ‫•‬
‫‪ -2‬زلزله های اتشفشانی‬ ‫•‬
‫‪ -3‬زمین لرزه های فروریختی( در اثر فرورختن غار کانال‬ ‫•‬
‫ها که اینها در اهمیت محلی دارد‬
‫‪-4‬زمین لرزه های القایی ( در اثر اب گیری در بند ها)‬ ‫•‬
‫‪ -5‬زمین لرزه های ناشی از انفجار ها (اثر انفجار ها نظامی‬ ‫•‬
‫‪،‬صنعتی‪ ،‬فعالیت ها ساختمانی ) ( که اینها زمان وقوع و‬
‫محل مشخص میباشد‬
 ‫اجزای زلزله‬
‫پیش لرزه ‪Foreshock‬‬ ‫•‬
‫زلزله اصلی ‪Minshock‬‬ ‫•‬
‫پس لرزه ‪Aftershock‬‬ ‫•‬
‫واحد اندازه گیری زلزله را دانشمندان مرکالی و ریشتر‬ ‫•‬
‫تعیین کرده اند ولی بیشتر از واحد ریشتر برای تعیین شدت‬
‫زلزله استفاده میگردد که در واحد ریشتر شدت زلزله را از‬
‫‪ 1‬که قابل احساس نمیباشد و واحد ‪ 10‬ان که میتواند باعث‬
‫نابودی یک منطقه میگردد‬
 ‫عالیم و برسی زمین لرزه‬
‫• خسارات و تلفات زلزله باعث شده که دانشمندان راه های را‬
‫برای کاهش رسک زلزله پیدا کنند‬
‫• درسال های ‪ 1970 -1960‬ها دانشمندان به فکر بودند که‬
‫اگر ما بتوانیم که حرکت کسل های زمین را مشخص بسازیم‬
‫میتوانیم زمان زلزله هم تعیین کرد که در کدام زمان رخ‬
‫میدهد و حتا میتوانیم که ساعت ها و روز ها قبل از اتفاق‬
‫زلزله پیش بینی شود‬
‫• ولی امروزه دانستند که بوقوع زلزله خیلی پیچیده از ان است‬
‫که تصور میکردند‬
 ‫تاثیرات زلزله‬
‫تاثیرات فزیکی ( تخریب منازل‪ ،‬ساختمان ها ‪،‬پل ها ‪،‬‬ ‫•‬
‫خطوط اهن ‪ ،‬میدان های هوایی‪،‬‬
‫تاثیرات دوم به شکل غیر مستقیم میباشد اتش سوزی‪ ،‬سیالب‬ ‫•‬
‫ها‪ ،‬انفجار ها‪ ،‬تخریب بند ها ‪،‬میباشد‬
‫تقربیا ‪ 95‬فیصد از خسارات زلزله ناشی از فرورختن‬ ‫•‬
‫ساختمان ها میباشد‬
‫علت ان دیزان نادرست انجینری در ساحات مذکور میباشد‬ ‫•‬
 ‫اقدامات کاهشی ممکنه ریسک‬
‫امادگی جامعه برای کاهش تاثیرات زلزله مانند حفاظت جان‬ ‫•‬
‫و مال خود در هنگام زلزله ‪ ،‬پیش گرفتن راه های کم کردن‬
‫خسارات زلزله ‪ ،‬رفتن به جاهای مصعو‬
‫پالنگذاری دقیق‬ ‫•‬
‫بلند بردن سطح اگاهی مردم‬ ‫•‬
‫مقاوم ساختن ساختمان ه‬ ‫•‬
 ‫رعد و برق‬
‫رعد و برق عبارت از نتیجه فعالیت های الکتریکی در نوع‬ ‫•‬
‫ابر کومولونیمبوس میباشد‬
‫ضربه رعد و برق‪ :‬جریان ناگهانی که توسط ابر چارچ های‬ ‫•‬
‫منفی به سطح زمین میاید که این توسط یک نیرو این چارج‬
‫ها به زمین‬
‫زمانی که توسط چارج مثبت زمین خنثی میشود‬ ‫•‬
‫واین چارج ها تا وقت به حد خنثی برسد فقط یک ثانیه دربر‬ ‫•‬
‫میگیرد‬
 ‫فرایند تشکیل رعد و برق‬
‫ابر کومولونیمبوس از ‪ 12‬الی ‪ 20‬کیلومتری تشکیل میشود‬ ‫•‬
‫سه شرط اساسی برای تشکیل این ابر( ناپایدار ‪ ،‬رطوبت کافی‪ ،‬و‬ ‫•‬
‫عوامل صعود کننده )‬
‫به هر اندازه که هوا ناپایدارتر باشد حرکت توده هوا بیشتر است و‬ ‫•‬
‫تشکیل ابر زیادتر‬
‫هر قدر که رطوبت هوا زیاد باشد به همان اندازه ابر در ارتفاعات‬ ‫•‬
‫کمتر تشکیل میشود‬
‫و چارج های که در ابر ها تشکیل میشود به ناپداری هوا ارتباط دارد‬ ‫•‬
‫مثال ابر تشکیل شده در ارتفاع قسمت تحتانی ان ثابت بوده در حالی‬
‫که قسمت فوقانی ان تا مرز تروپاوز میرسد‬
 ‫هدف رعد و برق ‪ :‬یکنواخت کردن پتانسیل چارج های منفی و‬
‫مثبت یک منطقه میباشد‬
‫هر رعد و برق شامل چند ضربه سریع میباشد که بسیاری ان‬ ‫•‬
‫نامریی است و بعضی ان به شکل شاخه قابل دید میباشد‬
‫رعد و برق از ‪ 2‬مولفه (رعد )(برق) تشکیل شده‬ ‫•‬
‫جریانات الکترویکی در مسیرخود تقریبآ با سرعت ‪140000‬‬ ‫•‬
‫کیلومتر در ثانیه میباشد‬
‫و اطراف خود را ‪ 30000‬سانتی گراد گرمتر میسازد که در مسیر‬ ‫•‬
‫حرکت خود درخشندگی را بوجود می اورند که بنام برق یاد میشود‬
‫و بعد از انبساط ان صدای مهب را بوجود می اورد که بنام رعد‬ ‫•‬
‫یاد میشود‬
 ‫انواع رعد و برق‬
‫• نظر به تخلیه بار های الکتریکی در یک منطقه ‪ 3‬نوع رعد‬
‫و برق میتواند به وجود بیاید پ‬
‫• ‪ -1‬رعد وبرق بین زمین و ابر ( رعد و برق چگالی )‬
‫• این رعد و برق هنگامی که توسط باد ها ‪،‬بخش فوقانی ابر‬
‫که داری چارج های مثبت است از بین رفته شود تخلیه‬
‫الکتریکی بین ابر و رمین تشکیل مشود که در مناطق متعدله‬
‫و سردسیر خطرناک تر میشود‬
 ‫‪-2‬رعد و برق در داخل ابر ها ( دارای چارج مختلف باشد‬
‫تشکیل شده و در همان ابر یک درخشندگی بوجود میاید‬
‫• ‪ -3‬رعد برق بین یک دو یا چند ابر بار ها مختلف(رعد و‬
‫برق پهن و رعد و برق داغ) که بیشتر هواپیما مورد اصابت‬
‫قرار میگیرد‬
‫• فاصله تشکیل رعد و برق‪:‬سرعت نور ‪ 300000‬کیلومتر بر‬
‫ثانیه میباشد‬
‫• گفته میتوانیم که هر ‪ 3‬ثانیه از برق تا رعد ان تخیر داشته‬
‫باشد گفته میتوانیم که یک کیلومتر فاصله رعد و برق تا‬
‫زمین میباشد‬
 ‫برفکوچ‬
‫• یکی دیگر از حوادث طبیعی بشمار میرود که منشآ ان اب و‬
‫هوا میباشد‬
‫• برف کوچ اکثر در کوه های پرشیب رخ میدهد که در سالیان‬
‫اخیر این توانستند که صد ها نفر را متضرر سازد‬
‫• برف کوچ در اثر الیه های متوالی برف به روی هم انباشته‬
‫شده و به دلیل های مختلف باعث حرکت این توده های برف‬
‫شده و در نتیجه برف کوچ بوجود میاید‬
 ‫در بوجود امدن برف کوچ ها دالیل مختلف نقش دارد‬
‫مانند‬
‫وضعت اب و هوا ‪ ،‬باد‪،‬جهت باد ها ‪ ،‬درجه حرارت ‪،‬‬
‫شیب کوه‬
‫• این برف کوچ ها امکان دارد خشک و یا هم تر باشد‬
‫• و امکان دارد که به شکل توده ای یا هم عمقی رخ بدهد‬
‫• و با پیش بینی کردن جهت باد میتوانیم برف کوچ را پیش‬
‫بینی کنیم‬
 ‫سفر در مناطق پرخطر‬
‫• بیشتر از ‪ % 90‬برف کوچ ها توسط قربانیان ان اغاز میشود‬
‫• ‪ 1‬کسانی که در مناطق برف سفر میکند در خطر استن‬
‫• ‪ 2‬اشخاص که بخاطر اسکی بدون تجهیزات ان میرود‬
 ‫گردباد‬
‫گرد باد ها عبارت از حرکت چرخنده از هوا یا باد استن که‬ ‫•‬
‫سرعت بیش از حد تمام اشیا که پیش روی ان امده به طرف‬
‫باال میکشاند‬
‫و همچنان تند ها نوع دیگر ان طوفان چرخنده استن که بدون‬ ‫•‬
‫خشکه احتمال وقوع ان در سواحل هم میباشد‬
‫که دارای سرعت های مختلف تا ‪ 240‬کیلومتر در ساعت‬ ‫•‬
‫هوا نامری است هر قدر که درجه حرارت گرم تر باشد به‬ ‫•‬
‫همان اندازه هوا سبکتر شده و به طرف باال حرکت میکند و‬
‫جای انرا هوا سرد میگرد که این حالت بنام نسیم ایجاد میکند‬
 ‫طوفان تندر از کجا اغاز میشود‬
‫• طوفان تندری از نوع ابر کومولونیمبوس است که رنگ تیره‬
‫داشته و در هوای گرم شروع به حرکت کرده و قطرات‬
‫باران را به اطراف خود پرتاب میکند‬
‫• و حرارت بیش از باعث بجود امدن جرقه در اسمان شده که‬
‫بنام صاعقه ایجاد میشود‬
‫• تندر‪:‬جرقه رعد و برق با سرعت بیش از حد باعث گرم شدن‬
‫هوا شده و یک صدای وحشتناک تولید میکند بنام تندر یاد‬
‫میکند‬
 ‫اتشفشان‬
‫• در گذشته با دیدن اتشفشان ها اولین چیز که در ذهن ما خطور‬
‫میکرد قدرت الهی میدانستم که چگونه کوه در سال ها بی صدا و‬
‫بی حرکت بود و ناگهان به همان بزرگی انفجار کرده و مواد‬
‫مذاب به بیرون پراگنده میشود‬
‫• اتشفشان ها در تمام نقاط دنیا که مواد مذاب زمین یک مجرای‬
‫برای بیرون پیدا کند رخ میدهد‬
‫• از لحاظ دیگر اتشفشان یک ساختمان زمینی است که بوسیله ان‬
‫مواد (جامد ‪ ،‬مایع‪ ،‬گاز‪ ،‬و یا صورت مخلوط) به سطح زمین‬
‫میاید و برجستگی ان را بنام کوه آتشفشان یاد میکند تشکیل میدهد‬
 ‫مگما‬
‫ماده طبیعی و داغ بوده از مواد سیلیکاتی ساخته شده و ماده‬ ‫•‬
‫اصلی سازنده سنگ ها میباشد‬
‫کلیمه یونانی است (خیر) به مواد اصلی اتشفشان یاد میکند‬ ‫•‬
‫در اصطالح زمین شناسی ( مایعی سلیکاتی با گاز و مواد‬ ‫•‬
‫مفر کفته میشود و مواد مفر خود را ازدست داده باشد‬
‫نقطه انجماد و ذوب این مواد باال بود‬ ‫•‬
‫دانشمند بنام (یاگار)از لحاظ محتوا گاز ‪3‬تقسیم کرده‬

‫• ‪ -1‬هیپومگما‪ :‬تحت فشار زیاد گاز در داخل مواد مذاب به‬

‫شکل محلول باقی میماند‬
‫• ‪ _2‬پیرو مگما ‪ :‬پر از گف مانند که گاز ان خارج شده اما از‬
‫داخل مواد خارج نشده باشد‬
‫• ‪ _3‬اپی مگما‪ :‬فقیر از گاز بوده مواد مذاب خالص‬
 ‫گدازه‬
‫مگما که به سطح زمین راه یافته و مانند رود خانه جریان پیدا‬ ‫•‬
‫کند‬
‫تحقیقات نشان داده که بدوم زمین در دیگر سیارات هم‬ ‫•‬
‫آتشفشان رخ میدهد مهتاب سطح بیرونی ان از مواد اتشفشانی‬
‫تشکیل شده و یا هم مریخ که ارتفاعات بلند ان توسط اتشفشان‬
‫ساخته شده‬
‫‪ 200‬سال قبل تا اکنون ‪ 19‬فعالیت اتشفشانی‬ ‫•‬
‫و ‪ 500‬کوه اتشفشانی فعال در جهان وجود دارد‬ ‫•‬
‫تاثیرات اجتماعی اقتصادی و فزیکی حوادث‬
‫• حوادث که رج میدهد که منشا ان طبیعی یا مصنوعی باشد‬
‫خسارات زیادی را به بشر ببار میاورد‬
‫• که باعث کاهش سرمایه انسانی ‪،‬اجتماعی و فزیکی شده و‬
‫تاثیرات کوتاه و طول المدت اقتصادی ‪ :‬تولید‪ ،‬سرمایه‬
‫گذاری‪ ،‬واردات و صادرات و رشد تجارت متواند اثر داشته‬
‫باشد‬
‫• و شدت تاثیرات حوادث مربوط به سطح اگاهی مردم ‪،‬‬
‫امادگی جامعه ‪،‬تخریب محیط زیست‪ ،‬ازدیاد نفوس‪......،‬‬
‫افغانستان های که وابسته به انواع مختلف حوادث طبیعی‬
‫میباش‬
‫• به گزارش تغییراقلیم اداره محیط زیست از سال ‪ 1972‬الی‬
‫‪2008‬مربوط به ‪ 10‬حوادث بزرگ (خشکسالی‪ ،‬خطرات‬
‫هایدرولوژیکی‪ ،‬امراض ساری‪ ،‬طوفان ها‪ ،‬زلزله‬
‫• خطرات مهم اقلیمی در افغانستان‪ :‬خشکسالی‪ ،‬سیالب ها در‬
‫اثر باران ها بی موقع‪ ،‬سیالب ها در اثر ذوب شدن برف و‬
‫یخ‪ ،‬درجه حرارت ‪ ،‬رعدوبرق‪ ،‬و باد ‪120‬‬
 ‫عوامل اسیب پذیری کشور‬
‫• فقر‪،‬کمبود سرپناه ‪،‬مشکالت صحی و حفظ الصحهف نبود‬
‫زیربنا ‪،‬بیجا شده گان داخیلی ‪ ،‬جنگ ها ‪ ،‬تراکم افراد در‬
‫شهر ‪ ،‬نبود سیستم اگاهی دهی ‪ ،‬نبود زمینه های مناسب‬
‫برای اکاهی دهی ‪ ،‬کمبود خدمات اولیه‬
‫(ترنسپورت ‪،‬انرِژ ی ‪ ،‬اموزش ‪ ،‬اب ‪ .......‬مواجه استند‬
 ‫عوامل موثر طبیعی در اسیب پذیری‬
‫• شرایط جیلوجیکی‪:‬شامل مناطق که دوری و نزدیکی به‬
‫شکستگی ها و درز ها‪ ،‬خصوصیات خاک ‪ ،‬بستر سنگ ها‪،‬‬
‫خواص و عمق مواد میباشد‬
‫• طبقه بندی زمین از لحاظ تشکیل سنگ و خاک یکی از‬
‫فاکتور ها در تعیین اسیب پذیری میباشد‬
 ‫گروپ های اسیب پذیر در حوادث‬
‫• افراد اسیب پذیر‪ :‬برای شناختن افراد در برابر خطرات بابد‬
‫به عوامل فردی و اجتماعی توجه خاص صورت گیرد مانند‬
‫زنان ‪،‬کوکان‪............‬‬
‫• گروپ ها اسیب پذیر ‪ :‬به کسانی اطالق میشود که درمرحله‬
‫پاسخدهی و بهبود یابی اه انها توجو خاص صورت نگیرد‬
‫• بخش اقدامات و شناسایی اسیب پذیر ترین گروپ در برابر‬
‫حوادث طبیعی ( افراد مسن‪ ،‬معلول ‪ ،‬کودکان ‪ ،‬خانم ها و‬
‫افراد مهاجر‬
 ‫افراد معلول‬
‫• افراد که از لحاظ فزیکی مشکل داشته باشد (کسانی که در‬
‫بخش حرکت ‪ ،‬شنیدن ‪،‬دیدن ‪ ،‬و برقرار روابط مشکل داشته‬
‫باشند‬
‫• که مانع مشارکت به شکل مستقیم در تصمیم گیری جامعه‬
‫میگرد‬
‫• سازمان جهانی صحت تخمین کرده که در جهان بین ‪ 7‬تا ‪10‬‬
‫فیصد از جمعیت جهان را معلولین ‪،‬کهن ساالن و کودکان را‬
‫تشکیل میدهد‬
 ‫نیاز های افراد معلول نسبت به افراد سالم بیشتر میباشد‬

‫و در هر حادثه طبیعی ضرورت که به افراد معلول رسیدگی‬ ‫•‬

‫بیشتر شود‬
‫از همه اولتر شناسایی افراد معلول در جامعه خیلی مهم‬ ‫•‬
‫میباشد‬
‫برای کمک رسانی بشر دوستانه ‪ ،‬ضرورت ها و مهارت‬ ‫•‬
‫های ‪ ،‬توانایی های افراد مورد برسی قرار گیرد‬
‫بطور مثال ( افراد که شنوایی وبینایی مشکل دارند از اتفاق‬ ‫•‬
‫افتادن و اگاه شدن محروم میباشد‬
‫برای افراد معلول باید در مدیریت حوادث طبیعی توجه‬
‫خاص قرار گیرد‬
‫‪ -‬شناسایی افراد‬ ‫•‬
‫شناسایی و نوع معلولیت ان‬ ‫•‬
‫اماده کردن لیست معلوالن جهت کمک رسانی قبل از‬ ‫•‬
‫حوادث بعد از حوادث و در جریان حوادث‬
‫گماشته شدن افراد مسوول اموزش دیده در تیم کمک ها‬ ‫•‬
‫نجات برای افراد معلول‬
‫دسترسی اسان به امکانات که در جریان حوادث برای‬ ‫•‬
‫معلوالن اماده میگردد ( رفتن با ویکچر )‬
 ‫سالمندان‬
‫• افراد سالمند به شخصی که سن ان باالتر از ‪ 60‬سالگی باشد‬
‫• ولی در کشور ها در حال توسعه ( به افراد ناتوان و فقیر‬
‫ترین طبقه جامعه ) گفته میشود که بشترین اسیب پذیری را‬
‫در حوادث طبیعی‬
‫• به دلیل تحریک اختالل فزیکی‪ ،‬حس اگاهی ضعیف‪ ،‬شرایط‬
‫صحی میتواند باعث اسیب پذیری بیشتر این طبقه گردد‬
 ‫افراد سالمند نسبت به طبقه جوان به کمک های کمتر‬
‫ضرورت دارند‬
‫• ولی نسبت به طبقه جوان این طبقه کمتر کمک دریافت‬
‫میکنند چون استادن انها در قطار بخاطر بدست اوردن کمک‬
‫دشوار بوده و جوان بیشتر بدست میاورند‬
 ‫بیجا شده گان داخلی و پناهنده گان‬
‫• در نتیجه حوادث طبیعی بعضی افراد از مکان های اصلی‬
‫شان بیجا شده و به دلیل های مختلف خانه های خود را ترک‬
‫میکند که بنام بیجا شده گان داخلی یاد میکند‬
‫• این مردم بخاطر زندگی کردن امید کمتر و مشکیالت بیشتر‬
‫را تجربه میکند‬
‫• با امکانات کمتر و مشکالت بیش از حد در کمپ ها زندگی‬
‫میکنند ( نبود ساختمان ‪،‬بدون مواد غذایی ‪،‬بدون امکانات‬
‫اموزشی‪،‬‬
 ‫‪ __1‬چرا مردم در کمپ ها کمتر کمک دریافت میکنند‬
‫‪ _2‬چرا تجهیزات صحی و مواد غذایی توسط صلیب سرخ کمک کمتر میشوند‬

‫• افراد که در اثر حوادث طبیعی زیان بار قرار میگیرند و از‬

‫جا زندگی شان بیجا شوند ولی در کشور خود باقی ماندن‬
‫مستحق کمک نیستن‬
‫• هر گاه از از مزر کشور به کشور دیکر رجوع کردن واجد‬
‫شرایط برای کمک های بین المللی یا سازمان ها قرار‬
‫میگیرد‬
‫• که اکثرا پناهندگان با مشکالت و ازار اذیت روحی و جسمی‬
‫قرار میگرد‬
 ‫زنان‬
‫طبق تحقیقات که صورت گرفته اسیب پذیرترین طبقه در‬ ‫•‬
‫حوادث کودکان و خانم ها میباشد‬
‫و مسوولیت خانم ها در ‪.‬قبل از حوادث در جریان و بعد از‬ ‫•‬
‫حوادث نقش اصلی را بازی میکنند‬
‫با وجود ان زنان و دختران در سواستفاده جنسی بیشتر‬ ‫•‬
‫متضرر میشود‬
‫بخاطر مبازره با این مشکالت باید راه های ( از قاچاق‬ ‫•‬
‫انسان ‪ ،‬خشونت های خانواده گی ‪ ،‬ازدواج های اجبار‬
‫جلوگیری شود‬
 ‫کودکان‬
‫کودکان بزرگترین بخش اسیب پذیری را تشکیل میدهند‬ ‫•‬
‫که این بحران ها شامل ( سوتغذیه ‪،‬سوی استفاده ‪،‬ادم ربایی‪،‬‬ ‫•‬
‫استفاده از کودکان در کار های شاقه ‪ ،‬در قوایی نظامی‪،‬‬
‫خشونت ها )‬
‫و اکثر اسیب پذیری کودکان جدایی از فامیل که تاثیرات‬ ‫•‬
‫روانی و قرار گرفتن در معرض خشونت میباشد‬
‫و کنوانسیون کودکان ( افراد که تحت سن ‪ 18‬قرار دارند‬ ‫•‬
‫گفته میشود‬
‫برای محافظت کودکان‬
‫برقراری امنیت به این طبقه‬ ‫•‬
‫از خشونت انها جلوگیری شود‬ ‫•‬
‫جلوگیری از جذب انها به نیروی نظامی‬ ‫•‬
‫اولیت به نیاز های صحی‬ ‫•‬
‫محافظت از انها و دادن سرپناه‬ ‫•‬
‫مهیا شاختن امکانات اموزشی‬ ‫•‬
‫پوره ساختن نیاز های عاطفی‬ ‫•‬
 ‫مفهوم و تعریف خسارات‬
‫وقوع حوادث طبیعی مشکالت زیادی را در یک جامعه بوجود بیاورد‬ ‫•‬
‫و باعث از بین رفتن منابع طبیعی و محیط زیست ‪ ،‬مشکالت اقتصادی ‪،‬‬ ‫•‬
‫فزیکی و اجتماعی را بوجود میاورد‬
‫و اکثر کشور ها متکی به زراعت و صادرات واردات میباشد که با ایجاد این‬ ‫•‬
‫حوادث اختالل وارد میشود‬
‫و اسیب پذیری در یک منطقه مربوط به سرمایه های طبیعی و مصنوعی‬ ‫•‬
‫میباشد‬
‫سرمایه گذاری مصنوعی(تجهیزات و امکانات ‪،‬تاسیسات زیر بنایی ‪،‬فعالیت‬ ‫•‬
‫های صنعتی )‬
‫سرمایه طبیعی(منابع ابی ‪،‬معادن ‪،‬جنگل ‪،‬حیات وحش ‪،‬شرایط محیط‬ ‫•‬
‫زیستی )‬
‫نظر به هدف براورد ساختن خسارات زمین و کاهش مطالعات‬
‫اقتصادی به ‪ 6‬بخش تقسیم شده‬
‫ساحات مسکونی‬ ‫•‬
‫ساحات تجارتی‬ ‫•‬
‫ساحات صنعتی‬ ‫•‬
‫ساحات فضای باز‬ ‫•‬
‫ساحات روستایی‬ ‫•‬
‫ساحات خاص‬ ‫•‬
 ‫انواع خسارات‬
‫• ‪ _1‬محسوس‬
‫• ‪ _2‬نامحسوس‬
‫• ‪ -1‬محسوس که قابل احساس باشد و مستقیم به زندگی افراد صدمه برساند‬
‫• الف ‪ :‬خسارات مستقیم که باعث از بین رفتن‬
‫‪ ‬جسم ساختمان ها‬
‫‪ ‬تاسیسات و تجهیزات‬
‫‪ ‬اراضی و محصوالت زراعتی‬
‫‪ ‬مواشی و پرنده گان‬
‫‪ ‬امکانات زیربنایی‬
‫‪ ‬تخریب محیط زیست و منابع طبیعی‬
 ‫خسارات غیر مستقیم‬
‫• خسارات که نه تنها به شکل مستقیم تاثیر گذاشته بلکه غیر قابل احساس میباشد ( اختالل‬
‫در تولید و تجارت‬
‫• اختالل در شرایط زندگی ( ارتباطاط ‪ ،‬حمل و نقل‪) ،‬‬
‫خسارات نامحسوس‬ ‫•‬
‫خسارات معموال به شکل مادی خرید و فروش نمیشود و تاثیر مستقیم تجارت‬ ‫•‬
‫ندارد‬
‫تلفات انسانی و روحی‬ ‫‪‬‬
‫معلولیت‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد ترس و نامیدی‬ ‫‪‬‬
‫تشویش و نگرانی‬ ‫‪‬‬
‫ایجاد مانع در راه رشد و توسعه جامعه‬ ‫‪‬‬