Ata-1 - Iv

ANKARA ÜNİVERSİTESİ
TÜRK İNKILAP TARİHİ ENSTİTÜSÜ
XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI DEVLETİ

İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Kuruluş Süreci
1878 yılında II. Abdülhamit’in, parlamento olmadan iktidara devam etmesi
ve Kanun-i Esasi’ye uygun davranmaması nedeniyle bazı aydınlar gizli bir
şekilde örgütlenerek mücadele yolunu seçmişlerdir.
JÖN TÜRKLER/Paris
(1895)
Mutlakıyete karşı
Abdullah çıkmak,
Cevdet İttihad-ı Osmani
Cemiyeti Anayasanın
İbrahim yeniden yürürlüğe
Temo
(İstanbul/1889)
girmesini sağlamak,
Osmanlıcılık
çerçevesinde
Bir grup askeri tıp öğrencisi
özgürlük

Ahmet Rıza Bey Prens Sabahattin
Merkeziyetçi Teşebbüs-i Şahsici

Meşrutiyet yanlısı Federatif Yapı yanlısı
İttihat ve Terakki Teşebbüs-ü Şahsi, Adem-i Merkeziyet


Osmanlı Hürriyet Cemiyeti / Selanik /1906
Talat Paşa

MANASTIR ASKERİ İDADİSİ-MAKEDONYA

MUSTAFA KEMAL / ŞAM; “VATAN VE HÜRRİYET CEMİYETİ”

Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti
İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Kuruluşu (1907)
Talat Paşa Sait Halim Paşa Ziya Gökalp
Emanuel Karasu
Süleyman Askeri
Dr. Nazım
Enver Paşa
II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ (1908-1922)
II. Meşrutiyet’e Geçişi Etkileyen Olaylar
1907’de Abdülhamit’e karşı muhalefetin “İttihat ve Terakki Cemiyeti” çatısı

altında birleşmesi,
Avrupa ve Asya’da yaşanan parlamenter sisteme geçiş eğilimleri (Rusya, İran,
Japonya gibi ülkelerde)
İngiltere ve Rusya’nın Osmanlı topraklarını paylaşma konusunda anlaşmaları
ve Osmanlı yönetiminin buna karşı sessiz kalması (Reval Görüşmeleri).
II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ (1908-1922)
Meşrutiyet’i geri getirme amaçlı faaliyetlere daha

fazla dayanamayan Abdülhamit, 23 Temmuz
1908’de; 1878’den beri ertelenen Mebusan Meclisi
seçimlerinin yapılacağını ilan etmiştir.
“HÜRRİYET’İN İLANI”
II. Meşrutiyet Dönemi Önemli Gelişmeler
Toplumsal yaşamda büyük bir canlanma olmuştur.

Sansürsüz gazete ve dergi sayıları artmıştır.
“Sivil Toplum Kuruluşları” ortaya çıkmıştır.
Prens Sabahattin önderliğinde “Ahrar Fırkası” başta olmak üzere, birçok
siyasi parti kurulmuştur.
Seçimler yapılmıştır.
17 Aralık 1908’de Meclis-i Mebusan açılmış, meclis başkanlığına Ahmet Rıza
Bey seçilmiştir.
Anayasadan padişahın yetkilerine ait maddeler çıkarılmış ve kısmı bir
demokratikleşmeye gidilmiştir.
II. Meşrutiyet Dönemi Önemli Gelişmeler

İttihat ve Terakki çoğunlukla denetimde kalmış ve siyasal faaliyetleri
yönlendirmiştir.
Cemiyetin; Sivil Kanat lideri Talat Paşa, Askeri Kanat lideri Enver Paşa’dır.
İç politikada yaşanan bu gelişmelerin toprak kaybını önleyeceği zannedilmiş,
ancak beklenen olmamış;
*Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, 5 Ekim 1908’de Bosna-
Hersek’i topraklarına katmıştır.
*Aynı gün Bulgaristan bağımsızlığını ilan etmiştir.
*Aynı dönemde; Girit de Yunanistan’a bağlandığını açıklamıştır.
Böylece büyük devletlerin Osmanlı ülkesini paylaşma konusundaki
kararlılıklarından vazgeçmeyecekleri anlaşılmıştır.
31 Mart Olayı (Vak’ası)
II. Meşrutiyetin ilan edilmesi sonrasında ortaya çıkan özgürlük ortamından,

hemen herkes yararlanmış, İttihatçı ya da meşrutiyetçi olmayanlar da gazete ve
dergi çıkararak, örgütlenme yoluna gitmişlerdir.
31 Mart Olayı, meşrutiyetin kazanımlarına karşı gerici bir ayaklanma olduğu
kadar, meşrutiyetle barışık olan, ancak İttihat ve Terakki’ye karşı olanların da
içinde olduğu bir kesimin faaliyetleri sonucu ortaya çıkmıştır.

İsyanın Çıkış Nedenleri

Hürriyetin ilanından sonra İttihatçılar, devlet kadrolarından alaylıları
tasfiye edip yerlerine okulluların alınması uygulamasına girişmişlerdir.
Orduda bu tasfiye çok daha etkin biçimde uygulanmış, sadece İstanbul’daki 1.
Ordu’dan 1400’e yakın alaylı subayın görevine son verilmiştir. Alaylılara
uygulanan bu politika, sadece tasfiye edilenlerin değil, zaman içinde subay
olmayı bekleyen er ve erbaşların da tepkisine yol açmıştır.
Yaşanan huzursuzluk karşısında kadro dışı kalan alaylılara sahip çıkan
meşrutiyet karşıtları, özellikle Serbesti ve Volkan gazeteleri aracılığıyla
İttihatçılığa karşı sert eleştiriler yöneltmişlerdir.
Bu dönemde Volkan Gazetesi yazarı Derviş Vahdeti ve onun kurduğu
İttihad-ı Muhammedi Cemiyeti çok etkin bir muhalefet yürütmüştür.
13 Nisan 1909
(Rumi 31 Mart 1295)
İsyanın Bastırılmasında Hareket Ordusu

Hareket Ordusu İstanbul’da (1909)

V. Mehmet Reşat (1909-1918) Dönemi
Osmanlı İmparatorluğu’nun
35. Padişahı
V. Mehmet Reşat Dönemi Reformlar ve Siyasal Yaşam

İttihatçılar, kolayca yönlendirebildikleri bu Padişah zamanında, yoğun bir
yasama faaliyetine girişmişler, yeni düzenlemeler yaparak, II. Meşrutiyetin
siyasi ve hukuki yapısı büyük çapta şekillendirmişlerdir.
Öncelikle anayasa maddeleri üzerinde değişiklikler yapılmıştır. Padişahın
yasama ve yürütme üzerindeki yetkileri anayasadan kaldırılmış, böylece
Hükümet sadece Meclis’e karşı sorumlu hale getirilmiştir.
Ayrıca Padişahın Meclis’i feshetme koşulları ağırlaştırılmış ve yasamanın
yetki alanı genişletilmiştir. Böylece 1909’da anayasada yapılan değişikliklerle
demokratik yürütme ve yasama organları yaratılmış, parlamenter rejim için
önemli bir adım atılmıştır.
Bu dönemde kişi hak ve özgürlükleri alanında da demokratik gelişmeler
yaşanmıştır. Yine anayasa değişikliği ile tutuklama ve cezalandırmalarda,
yasaya uygunluk koşulları getirilmiştir.
V. Mehmet Reşat Dönemi Reformlar ve Siyasal Yaşam

Padişaha tanınmış olan, yargı kararı olmaksızın herhangi bir kişiyi sürgüne
yollama yetkisi ve basına sansür uygulaması kaldırılmıştır.
Yine, toplanma, dernek kurma, siyasal faaliyette bulunma ve siyasal parti
kurma hakları da kabul edilmiştir.
İttihat ve Terakki, Osmanlı’nın hukuki idari ve adli düzeni değiştiren bir
takım önemli reformlar da yapmıştır. Buna göre padişahın bir kısım şahsi
emlâkı devletleştirilmiş, Saray ve hanedan ödenekleri kısılmıştır.
Şahsi davalara Şer’iye Mahkemeleri yerine, Nizamiye (adliye)
Mahkemelerinde bakılması usulü getirilmiştir.
DEVLETİ KURTARMAYA YÖNELİK DÜŞÜNCE AKIMLARI

OSMANLICILIK-İSLAMCILIK-TÜRKÇÜLÜK-BATICILIK
 19. yy. daha düzenli ve programlı bir şekilde yapılmaya başlanan Islahat
hareketleri, imparatorluk iç bünye rahatsızlıkları ve dış baskılar nedeniyle
başarıya ulaşamamıştır.
 Toplum hayatı düzene girmemiş, Hasta Adam iyileşmemiş, eski ve yeni
mücadelesi bütün şiddeti ile devam etmiştir.
 Ancak 19. yy. ikinci yarısından sonra devleti batmaktan kurtarmak amacını
güden birtakım fikir akımları belirlemeye başlamıştır.
 Bu akımlar, I. ve II. Meşrutiyet devresinde devlet hayatına hâkim olmuşlar,
tesirlerini göstermişlerdir.
Trablusgarp Savaşı (1911-1912) (Osmanlı Devleti-İtalya)

Trablusgarp Savaşı (1911-1912)


Mustafa Kemal Trablusgarp Savaşında

Savaşın Nedenleri
Ulusal Birliğini geç sağlayan İtalya’nın sömürge arayışı

İtalya’nın Habeşistan yenilgisini telafi etme düşüncesi (1896)
Batılı güçlerin Almanya’ya karşı Avrupa da dengeyi korumak için İtalya’yı
desteklemesi
Trablusgarp’ın İtalya’ya yakın olması – Osmanlıya uzak olması
Osmanlı devletinin iç ve dış politikada güçsüzlüğü
Savaşın Cereyanı
 Osmanlı Devleti burayı yeterince savunamadı. Mısır’ın İngiltere’nin
denetiminde olması, karadan yardım gönderemeyişi ve donanmanın
kullanılmamasıdır.
 Ancak gönüllü subaylarla Derne ve Tobruk’taki başarılar elde edildi ama
İtalya’nın 12 adaya ve Çanakkale’ye saldırması nedeniyle Osmanlı devleti
barış istemek zorunda kaldı.
Savaşın Sonucu
 18 Ekim 1912’de İsviçre’nin Lozan şehrinde “Ouchy (Uşi) Anlaşması”
yapılmıştır.
-1- Osmanlı Devleti Trablusgarp ve Bingazi’yi İtalya’ya bırakacak,
-2- 12 Ada Osmanlılara verilecek ancak Balkan savaşları bitinceye kadar
İtalya’da kalacaktı. (Çünkü Yunanlılar istekli görünmemektedir.)
 Osmanlı Devleti ile İtalya arasında imzalanan ilk yazılı antlaşmadır.
 Osmanlı Devleti Kuzey Afrika’daki son toprağını da kaybetti.
 12 ada geçici olarak İtalya’ya bırakıldı ama sonra alınmadı.
 M. Kemal emperyalistlere karşı ilk mücadelesini Trablusgarp’ta verdi.
Balkan Savaşları (1912-1913)
Balkan Savaşları Öncesi Durum
AVUSTURYA-MACARİSTAN RUSYA
ROMANYA
SIRBİSTAN
KARADAĞ BULGARİSTAN
OSMANLI DEVLETİ
YUNANİSTAN
Balkan Savaşları (1912-1913)
Uzun yıllar Osmanlı egemenliğinde bulunan Balkanlarda, Fransız Devrimi

sonrası yayılan “Ulusçuluk” akımının ve büyük devletlerin etkisiyle 19. Yüzyıl
sonunda; Yunanistan, Sırbistan ve Karadağ gibi devletler kurulmuş; 1908’de
de Bulgaristan bağımsızlığını ilan etmiştir.
Bulgaristan’ın aktif bir siyaset izlemesi ve sınırlarını genişletmek istemesi
üzerine, Yunanistan ve Sırbistan ile ilişkileri bozulmuştur. Rusya’nın araya
girmesiyle gerginlik sona ermiş, Romanya dışında kalan tüm Balkan Devletleri
Osmanlı Devleti’ne karşı ittifak oluşturmuş, Rusya’nın da bu ittifaka önemli
katkıları olmuştur.
Bu devletler; Trablusgarp savaşı esnasında Rusya’nın da desteğini alarak
Osmanlı Devleti’ne savaş açmaya başlamışlardır. Karadağ’ın savaş ilanı ile
birlikte çatışma başlamıştır.
I. Balkan Savaşı (1912-1913)
17 Ekim 1912’de Osmanlı Devleti, Bulgaristan ve Sırbistan’a savaş ilan

etmiş, ancak bu savaşta alınan yenilgi sonucu; Çatalca-Gelibolu hattının
gerisine çekilmek zorunda kalmıştır.
Sonuçta; Ege Adaları, Makedonya, Doğu ve Batı Trakya elden çıkmış,
Arnavutluk ise bağımsızlığını ilan etmiştir.
Londra Konferansı (Anlaşması)

30 Mayıs 1913
Osmanlı Devleti sınırı Edirne’yi dışarıda bırakarak, Midye-Enez Hattı

olmuştur. Trakya’nın tümü, Makedonya’nın büyük bir bölümü Bulgaristan’a
bırakılmış; Ege Adalarını ve Girit’i Yunanistan almış; Sırbistan’a bir miktar
toprak verilmiş; Arnavutluk’un bağımsızlığı kabul edilmiştir.
Bab-ı Ali Baskını (23 Ocak 1913)

Talat, Cemal ve Enver Paşalar

I. Balkan Savaşı (1912-1913) Sonrası Durum

RUSYA
AVUSTURYA-MACARİSTAN
ROMANYA
SIRBİSTAN
KARADAĞ
A
R
BULGARİSTAN
N MİDYE
A
V
ENEZ
U
T
L
U
K ENEZ
YUNANİSTAN
OSMANLI
DEVLETİ
İTALYA
I. Balkan Savaşı (1912-1913) Sonrası Durum ve II. Balkan Savaşı
Bulgaristan’ın büyük topraklara sahip olması, başta Yunanistan olmak

üzere diğer Balkan Ülkelerini de rahatsız etmiştir.
Yunanistan-Sırbistan ittifakı kurularak, Bulgaristan’a karşı savaş açılmıştır.
Bulgarlar da 29-30 Haziran’da bunlara saldırmış, ancak yenilerek
Makedonya’yı elden çıkarmak zorunda kalmıştır.
Aynı anda Romanya’da Bulgarlara karşı savaş açmıştır.
Bulgarların üç cephede birden savaşmak zorunda kalmasından istifade eden
Osmanlı Devleti orduları da taarruzla Edirne’yi geri almıştır.
Balkan Savaşları Sonunda Yapılan Anlaşmalar

İstanbul Anlaşması 29 Eylül 1913
Osmanlı Devleti-Bulgaristan arasında; “Kırklareli, Edirne ve Dimetoka”
Osmanlı Devleti’ne verilmiştir. Kavala, Dedeağaç Bulgaristan’a bırakılmıştır.
Atina Anlaşması 14 Kasım 1913

Osmanlı Devleti-Yunanistan arasında; “Yanya, Selanik, Girit” Yunanistan’a
verilmiştir.
İstanbul Anlaşması 13 Mayıs 1914

Osmanlı Devleti-Sırbistan arasında; ortak sınır kalmamıştır. Sırp
topraklarındaki Türklerin hakları korunacaktır.
Büyük Devletler, Londra Konferansı (Şubat 1914)

Ege Adalarından, “İmroz, Sakız, Bozcaada, Meis” hariç tamamını
Yunanistan’a vermişlerdir.
Mustafa Kemal, Sofya Ataşesi (27 Ekim1913)

Balkan Savaşlarına İlişkin Görüntüler



Balkan Savaşları Sonucu
Osmanlı Devletinin bölgedeki varlığı

sona erdi, Balkan Devletleri
amaçlarına ulaştı.
Ege Adaları elden çıktı.
Osmanlıcılık tamamen geçersiz hale
geldi Türkçülük etkinlik kazandı.
Bugünkü Türk-Bulgar sınırı çizildi.
Batı Trakya tamamen kaybedildi
Trakya Türkleri sorunu çıktı.
Ege bir Türk denizi olmaktan çıktı.
Haçlı Zihniyeti amacına ulaştı.
Balkan Savaşları
Balkanlar’dan Göç
Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti

 19. Yüzyılda, siyasal, sosyal ve ekonomik dengeleri alt üst eden;
*Fransız Devrimi
*Sanayi Devrimi;
I. Dünya Savaşı’na giden süreçte etkili olan en önemli gelişmelerdir. 1815’de
yapılan Viyana Kongresi de Avrupa’nın düzenini etkilemiştir.
 İtalya ve Almanya’da siyasal birlik kurulmuş ve bu iki devlet yeni güçler

olarak ortaya çıkmışlardır. Sanayi Devrimi ise sömürgeci tüm devletleri yeni
hammadde kaynakları ve pazarlar bulmaya yöneltmiştir.
 1914 yılına gelindiğinde; Almanya-İngiltere rekabeti kızışmış, Fransa

Almanya’ya kaptırdığı Alsas-Loren bölgesinin (kömür yatakları) geri alınması
telaşına düşmüş, Avusturya-Macaristan ile Rusya arasında Balkanlar’da
Germen-Slav ulusçuluğu rekabeti tartışılır olmuş, aşırı bir silahlanma yarışı
başlamıştır.

SAVAŞ ÖNCESİ BLOKLAŞMA
Üçlü İttifak Üçlü İtilaf

(Bağlaşma) (Anlaşma)
Almanya İngiltere
Avusturya-Macaristan Fransa
İtalya Rusya
İtalya 1915 Taraf Değiştirdi


Savaşın Başlaması
 Avusturya-Macaristan, 28 Temmuz 1914’te Sırbistan’a savaş açmıştır.

Rusya, Sırbistan’ın yanında yer almış, Almanya ise Avusturya-Macaristan’ı
desteklemiştir.
Almanya’nın, Fransa ve Belçika’ya savaş açması üzerine; İngiltere de

Almanya’ya savaş ilan etmiştir.
Japonya’nın Almanya’ya karşı savaşa girmesiyle de çatışmalar Avrupa

dışına sıçramıştır.

Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girmesi
 Fransa ve İngiltere, Osmanlı Devleti’ni dışlayarak Rusya karşısında yalnız

bırakmışlardır.
Osmanlı Devleti tarafından, İngiltere ve Fransa’ya yapılan ittifak önerileri

reddedilince; 2 Ağustos 1914’te “Almanya-Osmanlı Devleti” arasında gizli bir
anlaşma yapılmıştır. “Rusya savaşa girerse, Osmanlı Devleti de Almanya ile
birlikte hareket edip, savaşa dahil olacaktır.”

Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girmesi
Goben (Yavuz) Zırhlısı Breslau (Midilli) Zırhlısı
 Osmanlı Devleti, savaşın ilk günlerinde tarafsızlığını ilan etmiştir. Ancak,

10 Ağustos 1914’te, İngiliz gemilerinden kaçan Alman “Goben ve Breslau”
savaş gemileri, Çanakkale Boğazından geçerek, Marmara Denizi’ne girdiler.
Osmanlı Devleti, 9 Eylül 1914’te tek taraflı olarak kapitülasyonları kaldırdı.
Yavuz ve Midilli adını alan savaş gemilerinin Rus limanlarını
bombalamasıyla, Kasım 1914’te Osmanlı Devleti de Almanya yanında savaşa
girdi.

Alman İmparatoru II. Wilhelm, Osmanlı Devleti Padişahı V. Mehmet
Reşad , Avusturya-Macaristan İmparatoru Franz Joseph.
Alman İmparatoru II.Wilhelm ve

Osmanlı Padişahı Mehmet Reşat
(1914, İstanbul)
Birinci Dünya Savaşı’nda Taraflar

İttifak İtilaf
Devletleri Devletleri
(Bağlaşma) (Anlaşma)
Almanya İngiltere, İspanya,

Avusturya-Macaristan Fransa, ABD,
Osmanlı Devleti Japonya, Kanada
Bulgaristan Portekiz, Yunanistan,
İtalya Karadağ, Sırbistan
İtalya, Rusya
İtalya 1915 Taraf Değiştirdi
Savaş Dışı 1917 Rusya

Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti / 1914

Padişah V. Mehmed Reşad tarafından, “Cihad-ı Ekber” (14 Kasım1914) ilanı.

Kafkas Cephesi / Rusya-Osmanlı Devleti / Sarıkamış Kış Taarruzu
1-10 Kasım Rus Taarruzları 11-18 Kasım Köprüköy ve Azap

Muharebeleri

22 Aralık 1914 7 Ocak 1915
Allahuekber Dağları

Hilal-ı Ahmer Birlikleri Şehitleri Toplarken

Tarafların Kayıpları
Türk Ordusu
Harp tarihi arşivlerine göre:
50.000 kişi (23.000 şehit,7.000 esir, 10.000 yaralı,10.000
hastanelerde ölen)
Yabancı kaynaklara göre: 90.000 kişi
Mareşal Fevzi Çakmak’a göre: 60.000 kişi
Rus Ordusu
31.000 kişi (20.000 ölü, 9.000 donma, 2.000 esir)

Çanakkale Cephesi / İtilaf Devletleri-Osmanlı Devleti / Deniz-Kara Savaşları
İtilaf Devletlerinin Çanakkale Cephesini Açma Maksatları
 Osmanlı Devletini savaş dışı bırakmak,

İstanbul’u Kontrol etmek,
Tarafsız Balkan Devletlerini safına çekmek,
Alman Ordusunu güneyden kuşatmak,
Rusya ile doğrudan temas sağlamak,
Sırbistan cephesini takviye etmek
Savaşı kısa sürede bitirmek.
Çanakkale Savaşlarının Safhaları
Boğazı denizden geçme girişimi (19 Şubat-18 Mart 1915)

Boğazı karadan kontrol etme çabaları (25 Nisan-7 Aralık 1915)
Tahliye ve cephenin kapanması (8 Aralık 1915-9 Ocak 1916)

Birinci Safha / Boğazı Denizden Geçme Girişimi / 19 Şubat-18 Mart 1915


Nusrat Mayın Gemisi


İkinci Safha / Boğazı Karadan Kontrol Etme/ 25 Nisan-7 Aralık 1915


57. Alay 1. Tabur Komutanı

Binbaşı Zeki Bey

Anafartalar /Arıburnu Muharebeleri





Üçüncü Safha/ Tahliye Cephenin Kapanması / 8 Aralık 1915-9 Ocak 1916
/SONUÇ
- İtalya, İtilaf Devletlerinin safına katıldı,
- Bulgaristan, İttifak Devletlerinin safına katıldı,
- Sırbistan, güneyden beklediği takviyeler gelmeyince harbin son safhasına
doğru yenildi,
- Gelibolu’dan çekilen İtilaf kuvvetlerinin bir kısmı Selanik’e intikal etti,
- Rusya’da Çarlık rejiminin çöküşü hızlandı,
- Berlin-İstanbul arasında doğrudan ikmal akışı mümkün oldu,
- Birinci Dünya Harbi uzadı,
- Osmanlı Ordusu kendisine güven sağlarken, Türk milleti Atatürk’ü kazandı.
Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti / 1914-1918

Kanal (Irak) Cephesi/İngilizler ve Destekçileri-Osmanlı Devleti
Irak cephesi harekatı 3 Kasım 1914’de başlamış ve 30 Ekim 1918 Mondros

Mütarekesi’ne kadar kesintisiz 48 ay sürmüştür.
Harekat üç safhada gerçekleşmiştir:
-Birinci Safha; İngilizlerin çıkarma yaparak ileri harekata başlaması,
-İkinci Safha; İngiliz Tümeninin durdurulması, takip edilerek çekildiği Kutü’l
Ammare’de kuşatılması ve teslim alınması,
-Üçüncü Safha; Türk tarafında İran’a kuvvet kaydırılırken İngilizlerin bölgedeki
kuvvetlerini takviye ederek yeniden ileri harekata geçmesi ve Musul’a kadar
ilerlemesi.

Kanal Cephesi/İngilizler ve Destekçileri-Osmanlı Devleti
Bahriye Nazırı
Cemal Paşa

Suriye ve Filistin Cepheleri/İngilizler ve Destekçileri-Osmanlı Devleti
Süveyş Kanalından Türk ordusunu geri

atan İngilizler, Arapların da yardımıyla
Sina Yarımadasını ele geçirip Suriye
sınırına dayandılar.
Suriye ve Filistin Cephesinde, Liman Von
Sanders’in komutanı olduğu Yıldırım
Orduları bulunuyordu.
Yıldırım Ordularına bağlı 7. Ordu
komutanı olan Mustafa Kemal Paşa,
İngilizleri bir süre için durdurmayı
başardı.
Ancak İngilizler üstünlük sağlayarak,
Liman von Sanders Şam’ı ele geçirip Halep’e doğru ilerlemeye
başladılar.

Suriye ve Filistin Cepheleri/İngilizler ve Destekçileri-Osmanlı Devleti

Hicaz-Asir ve Yemen Cepheleri/İngilizler ve Destekçileri-Osmanlı Devleti

Romanya, Galiçya, Makedonya Cepheleri
 Türk Ordusu kendi

sınırlarını korumanın yanı
sıra müttefiklerine de
yardım için Anadolu’nun
dışındaki cephelerde de
savaştı.
 Makedonya Cephesinde
Bulgarlara,
 Galiçya Cephesinde ise
Avusturya ordularına
yardım edildi.

Kafkas Cephesi 17 Mart 1917 Devrimi Sonrası Gelişmeler
*Özel Mavera-yı Kafkas Komitesi (22 Mart 1917/ 5 Kişilik Özel Komite)
*Mavera-yı Kafkas Komiserliği (15 Kasım 1917/Rusya’dan ayrılma/Başkent

Tiflis)
*Brest-Litovs Antlaşması (3 Mart 1918 / Rusya, Kars-Ardahan-Batum’dan

çekilecekti/ Gürcü ve Ermeni Temsilciler bu kararı tanımadılar)
*Trabzon Konferansı 14 Mart-13 Nisan 1918/Osmanlı Devleti-Mavera-yı Kafkas

Federatif Cumhuriyeti arasında/Sonuçsuz kaldı.
*Mavera-yı Kafkasya Demokratik Federatif Cumhuriyeti (22 Nisan 1918)
*Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan’ın Bağımsızlıkları(26/28 Mayıs 1918)


Ermeni Sorunu / Sevk ve İskan Kanunu / 11 Nisan 1331 (24 Nisan 1915)


Ermeni İhtilal Cemiyeti Mensupları


Osmanlı Devleti’ni Paylaşma Tasarıları
Rusya; Boğazlar ve Balkanlar yoluyla sıcak

denizlere inmek.
İngiltere; Uzakdoğu sömürgelerine giden

yolları ve Doğu Akdeniz’i denetim altına almak.
Fransa; Afrika ve Akdeniz kıyılarını ele

geçirerek sömürgeleştirmek.
İtalya; Yeni sömürgeler elde etmek.


Osmanlı Devleti’ni Paylaşmaya Yönelik Gizli Anlaşmalar
*İstanbul Anlaşması (12 Mart 1915 İngilizler, 10 Nisan Fransızlar/) “Savaş

sonrası Rusya’ya İstanbul ve Boğazlar ile Marmara Denizi Batı kıyıları, Midye-
Enez hattına kadar güney Trakya, İstanbul Boğazı Doğusu Sakarya N. ile İzmit
Körfezi arasında kalan bölge verilecektir.”
*Londra Anlaşması (26 Nisan 1915) “Adriyatik’te İtalyan hakları tanınacak,

Antalya ve çevresi İtalyanlara verilecek, Ege’de Oniki Ada İtalyanlara
bırakılacaktır.”

*Sykes-Picot Anlaşması (26 Nisan 1916) “Fransa; Suriye, Lübnan, Kilikya ve

Musul bölgelerini, İngiltere; Ürdün, Irak ve Güney Filistin’i alacaktır. Filistin’in
geri kalan topraklarında uluslararası bir rejim uygulamaya sokulacak ve sınırları
belli olmayan bir Arap Devleti’nin kurulması sağlanacaktır.”
*Petrograd Protokulu (1916)“Doğu Karadeniz Rusya’ya bırakılacaktır.”

*Mc Mohan Anlaşması; (1916) “Bağımsız Arap Devleti kurulacaktır.”
*St. Jean de Maurienne (17 Nisan 1917/ İng. Fr. İt.) “İzmir, Aydın ve çevresi ile
Antalya ve Konya İtalya’ya verilecektir.”

St. Jean de Maurienne

Anlaşması
Sykes-Picot Anlaşması

Wilson Prensipleri (8 Ocak 1918) (14 Madde)
ABD 28. Başkanı

Woodrov Willson
(1856-1924)

Osmanlı Devleti’nde Taht Değişikliği (3 Temmuz 1918)
V. Mehmet Reşat VI. Mehmet (Vahdettin)
Sadrazam değişikliği; Talat Paşa, 18 Ekim 1918’de istifa etmiş, yerine Ahmet
İzzet Paşa sadrazam olmuştur. (O’da 8 Kasım 1918’de istifa edecektir.)
Birinci Dünya Savaşı Sonuçları / 1914-1918
*Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı, Rusya İmparatorlukları

dağılmıştır.
*Bu imparatorlukların topraklarında;
Osmanlı İmp. - Türkiye Cumhuriyeti
Rusya İmp.- Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği
Avusturya-Macaristan İmp.-Avusturya, Macaristan, Polonya,
Çekoslavakya devletleri kurulmuştur.
*Monarşiler yıkılmış yerlerine cumhuriyet rejimleri kurulmuştur.
*Siyasal, Ekonomik ve Toplumsal bunalımlar ortaya çıkmış, bunun sonucunda
otoriter ve totaliter rejimler kurulmuştur.
* Wilson Prensipleri’nden verilen tavizler II. Dünya Savaşı’nın nedenleri
olmuştur.
Birinci Dünya Savaşı Sonrası İmzalanan Ateşkes Anlaşmaları 1918
İtilaf Devletleri; İngiltere, Fransa, İtalya, ABD
Bulgaristan Osmanlı Avusturya- Almanya

İmparatorluğu Macaristan
İmparatorluğu
Selanik Mondros Willaguiste Redhondes

28 Eylül 1918 30 Ekim 1918 4 Kasım 1918 11 Kasım 1918
Birinci Dünya Savaşı Sonrası İmzalanan Barış Antlaşmaları
İtilaf Devletleri; İngiltere, Fransa, İtalya, ABD
Almanya Avusturya Bulgaristan Macaristan Osmanlı İmp.
Versailles St. German Neuilly Trianon Sevres

28 Haziran 1919 10 Eylül 1919 27 Kasım 1919 4 Haziran 1920 10 Ağustos 1920

Ata-1 - Iv

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ata-1 - Iv

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ANKARA ÜNİVERSİTESİ

TÜRK İNKILAP TARİHİ ENSTİTÜSÜ

XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI DEVLETİ

İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Kuruluş Süreci

Merkeziyetçi Teşebbüs-i Şahsici

İttihat ve Terakki Teşebbüs-ü Şahsi, Adem-i Merkeziyet

İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Kuruluş Süreci

İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Kuruluş Süreci

İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Kuruluş Süreci

İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Kuruluş Süreci

İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin Kuruluşu (1907)

Talat Paşa Sait Halim Paşa Ziya Gökalp

II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ (1908-1922)

II. Meşrutiyet’e Geçişi Etkileyen Olaylar

1907’de Abdülhamit’e karşı muhalefetin “İttihat ve Terakki Cemiyeti” çatısı

II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ (1908-1922)

Meşrutiyet’i geri getirme amaçlı faaliyetlere daha

II. Meşrutiyet Dönemi Önemli Gelişmeler

Toplumsal yaşamda büyük bir canlanma olmuştur.

II. Meşrutiyet Dönemi Önemli Gelişmeler

31 Mart Olayı (Vak’ası)

II. Meşrutiyetin ilan edilmesi sonrasında ortaya çıkan özgürlük ortamından,

31 Mart Olayı (Vak’ası)

İsyanın Çıkış Nedenleri

31 Mart Olayı (Vak’ası)

İsyanın Bastırılmasında Hareket Ordusu

Hareket Ordusu İstanbul’da (1909)

V. Mehmet Reşat (1909-1918) Dönemi

V. Mehmet Reşat Dönemi Reformlar ve Siyasal Yaşam

V. Mehmet Reşat Dönemi Reformlar ve Siyasal Yaşam

DEVLETİ KURTARMAYA YÖNELİK DÜŞÜNCE AKIMLARI

Trablusgarp Savaşı (1911-1912) (Osmanlı Devleti-İtalya)

Trablusgarp Savaşı (1911-1912)

Trablusgarp Savaşı (1911-1912)

Mustafa Kemal Trablusgarp Savaşında

Trablusgarp Savaşı (1911-1912)

Ulusal Birliğini geç sağlayan İtalya’nın sömürge arayışı

Trablusgarp Savaşı (1911-1912)

Trablusgarp Savaşı (1911-1912)

Balkan Savaşları (1912-1913)

Balkan Savaşları Öncesi Durum

Balkan Savaşları (1912-1913)

Uzun yıllar Osmanlı egemenliğinde bulunan Balkanlarda, Fransız Devrimi

I. Balkan Savaşı (1912-1913)

17 Ekim 1912’de Osmanlı Devleti, Bulgaristan ve Sırbistan’a savaş ilan

Londra Konferansı (Anlaşması)

Osmanlı Devleti sınırı Edirne’yi dışarıda bırakarak, Midye-Enez Hattı

Bab-ı Ali Baskını (23 Ocak 1913)

Talat, Cemal ve Enver Paşalar

I. Balkan Savaşı (1912-1913) Sonrası Durum

I. Balkan Savaşı (1912-1913) Sonrası Durum ve II. Balkan Savaşı

Bulgaristan’ın büyük topraklara sahip olması, başta Yunanistan olmak

Balkan Savaşları Sonunda Yapılan Anlaşmalar

Atina Anlaşması 14 Kasım 1913

İstanbul Anlaşması 13 Mayıs 1914

Büyük Devletler, Londra Konferansı (Şubat 1914)

Mustafa Kemal, Sofya Ataşesi (27 Ekim1913)

Balkan Savaşlarına İlişkin Görüntüler

Balkan Savaşlarına İlişkin Görüntüler

Balkan Savaşlarına İlişkin Görüntüler

Balkan Savaşları Sonucu

Osmanlı Devletinin bölgedeki varlığı

Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti