YAT TURİZMİ

YAT TURİZMİ NEDİR GELİN HEP

BİRLİKTE ÖĞRENELİM
 YAT TURİZMİ
Yat turizmi, yat adı verilen deniz aracıyla, spor ve gezi
amaçlı olarak koy, körfez, barınaklar ve yat limanları
arasında yapılan konaklama ve ağırlama hizmetlerini,
ulaşım aracı olan yat içinde sunan bir turizm çeşididir.
TÜRKİYE’DE YAT TURİZMİ
Türkiye’nin dört bir tarafının denizlerle çevrili olması yat turizmi için büyük
bir imkan sağlıyor. Deniz turizmi sebebiyle, güney ve batı kıyıları çok daha
fazla turist çekiyor. İşte tam da bu nedenle, Türkiye, en çok turist alan
ülkeler arasında yer alıyor.
Yat turizminin gelişme göstermesi için, kıyıların, yatların
demirlenmesine ve çeşitli faaliyetlere imkan sağlaması gerekiyor.
Bu kıyıların ortak özellikleri arasında: Sıcaklık ve yağış şartlarının
standart olması; yerleşme ve sanayiden uzak olması; altyapı ve
üstyapının uygun olması bulunuyor.
Yat turizmi için özellikle Akdeniz ve Ege koyları
revaçta. Fakat Karadeniz’in de yat turizmi için
gayet uygun olduğunu söylemeden
geçmeyelim.
• Türkiye’de deniz turizmi için uluslararası standartları
karşılayan yat limanları; İstanbul’da, Ataköy, Kalamış’ta
bulunur. İzmir, Çeşme, Bodrum, Kuşadası, Marmaris,
Antalya ve Fethiye’de de yat limanları hizmet
vermektedir. Yelkenli turlarında meltem rüzgârları; yaz
mevsiminde Orta ve Güney Ege’de kendini gösterir.
 TÜRKİYEDE YAT TURİZMİ OLAN YERLER

BODRUM KUŞADASI

MARMARİS FETHİYE
ANTALYA KALEİÇİ
 Karadeniz Kıyıları

- Trapezus (Trabzon)
- Amisas (Samsun)
- Sinope (Sinop)
- Armene (İnceburun)
- Heraclia (Karadeniz
Ereğli)
 İstanbul Kıyıları
Khalcedon (Kadıköy)
- Haliç
* Marmara Kıyıları
- Kios (Gemlik)
- Daskylion (Eşkel Civarı)
- Kyzikos (Erdek)
- Priapos (Karabiga)
- Parium (Karabiga-Lapseki arası)
- Lampakas (Lapseki)
- Gallipolis (Gelibolu)
- Aybdos (Nara)
- Sesekos (Eceabat)
- Dardanos (Çanakkale)
- Eleussa (Seddülbahir)
Kadıköy’de, Söğütlüçeşme Caddesi ve
Gazhane’de rastlantı sonucu ortaya çıkan
kalıntılar nedeniyle küçük çapta bir kazı
yapılmış (1942-1952 yılları arasında), bronz
çağına ait eserler bulunmuştur. Moda
Burnu’nda ise, topraktan yapılmış kandiller,
üzerinde boyalı nakışları olan vazolar, öküz
heykeli, sakallı erkek başı ve Kalkedon
kitabesini ihtiva eden tunç bir levha
bulunmuştur.
Halet Çambel Fikirtepe dolayında ufak bir
arkeolojik araştırma yapılmış ve o yıllara
tarihlenen yapı katları ile çok sayıda keramikler
ortaya çıkmıştır. Ancak günümüzde burada
yoğunlaşan inşaatlar nedeniyle Fikirtepe’ye ait
bütün kalıntılar ortadan kaldırılmıştır.
Fikirtepe’de küçük buluntu olarak cam, çekiç
olarak kullanılan taşlar, inci taneleri, firuze taşı,
tunçtan yapılmış ok ucu, balık iğnesi ve diğer
çeşit iğneler ele geçmiştir.
 Ege Kıyıları

- Aenus (Enez) - Leucaea (Çamaltı Tuzlası)

- Lysimachia (Bakla Limanı) - Symrna (İzmir)
- Kardia (Güneyli Limanı) - Klazomenia (Urla-İskele)
- Alepe (Conessus/Saros Körfezi) - Erythrai (ildir)
- Troia (Hisarlık) - Teos (Seferihisar)
- Sigeion (Yenişehir) - Kaystes (Çiftlikköy)
-Tenedos (Bozcaada) - Geerhaiidai (Doğanbey)
- Alexandria Trpas (Eski İstanbulluk) - Lebedus (Kısık)
- Assos (Behramkale) - Notium (Ahmetbeyli)
- Adramytion (Burhaniye) - Ephesus (Efes)
- Aterneus (Dikili) - Koressus (Efes)
- Karene (Bademli) - Panormos (Efes)
- Pitane (Çandarlı) - Priene (Güllübahçe)
- Elaea (Reşadiye) - Miletus (Milet)
- Grynion (Yenişakran) - Didyma (Didim)
- Myrina (Aliağa-Yenişakran) - Knidos (Datça)
- Kyme (Aliağa-Nemrut)
- Plıokaia (Eski Foça)
 Akdeniz Kıyıları
- Saranto (Kızılyer)
- Physikos (Marmaris)
- Loryma (Aziziye)
- Kaımos (Köyceğiz-Dalyan)
- Telmesos (Fethiye)
- Patara (Geleniş)
- Antiphellus (Kaş)
- Aperlae (Sıcak Yarımadası)
- Apollonia (Uçağız)
- Andriake-Myra (Kale)
- Olimpos (Çıralı)
- Phasclis (Tekirova)
- Tarsos (Tarsus)
- Aigaiai Amanida (Yumurtalık)
- İssos (Dörtyol)
- Seleucie Pieria (Samandağ)
- Korykos (Kızkalesi)
- Elaiussa Sebaste (Ayaş)
- Soloi Pompeipolis (Mersin-Viranşehir)
- Attaleia (Antalya)
- Aspendos (Belkıs)
- Side (Manavgat-Selimiye)
- Ptolemais Augaia (Fığla Burnu)
- Hamaxia (Sinekkalesi-Elikesik)
- Koracesium (Alanya)
- Laertes (Mahmutlar)
- Selinus (Gazipaşa)
- Kharadus (Kaladan Köyü)
- Anemuryum (Anamur)
- Nagidus (Eski Anamur)
- Arsinoe (Bozyazı)
- Kelenderis (Glindre)
- Holmi (Taşucu)
 TÜRKİYE’DE YAT TURİZMİNİ
ETKİLEYEN COĞRAFİ
FAKTÖRLER
Bir bölgenin turizm çeşitlerini ve özelliklerini belirleyen etmenleri, o bölgedeki coğrafi
faktörler belirlemektedir. Coğrafi faktörleri meydana getiren konular ise iklim,
jeomorfolojik yapı, kültürel ve doğal değerler gibi turizmi şekillendiren en önemli
etmenlerdir. Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarının birbirine en çok yaklaştığı yerde
konumlanan, bir Orta Kuşak ülkesi olan Türkiye, gerek matematik konumu gerekse
özel konumuyla turizmin bir çok çeşidine imkan tanımaktadır.
Kuzeyinde Karadeniz, batısında Ege Denizi ve güneyinde Akdeniz bulunmakta; bu
denizlerdeki kara suları hakkından faydalanarak Boğazlar yolu ile okyanus aşırı
limanlarla kolayca bağlantı kurmaktadır. Türkiye; İstanbul ve Çanakkale Boğazları yolu
ile Karadeniz, Azak Denizi ve Tuna ırmağı kıyı limanlarını, dolaylı olarak denetimi
altında tutmaktadır.

Zira, Türkiye boğazlarını deniz trafiğine kapadığı zaman (savaş devresinde kapayabilir)
Gürcistan (Batum limanı), Rusya Federasyonu (Soçi, Kerç, Azak, Rostov limanları),
Ukrayna (Odessa, Kerson, Sivastopal, Yalta limanları), Romanya (Köstence) ve
Bulgaristan (Varna ve Burgaz) limanları ile Tuna su yolu limanları, milletlerarası deniz
ulaşımına kapanmış olur. Bu da, söz konusu ülkelerin dış ticaretine büyük zarar verir.
Akdeniz ülkelerinde yat turizmi altyapı ve üstyapı hizmetleri tamamlandığı oranda
gelişme göstermiştir. Türkiye’nin Akdeniz kıyıları Batı Akdeniz’den İspanya, Fransa,
İtalya, Hırvatistan üzerinden Yunanistan’a gelen yat güzergâhının devamı
üzerindedir. Yunanistan’dan devam eden hat Bodrum veya Marmaris üzerinden
Fethiye’ye doğru inmektedir. Türkiye kıyıları Doğu Akdeniz’den Batı Akdeniz’e
doğru daha az yoğun olan ikinci bir hattın üzerindedir. Bu hat İsrail’den başlayıp,
Kıbrıs üzerinden gelip Türkiye kıyılarını dolaşıp Rodos üzerinden geri dönmekte
veya Yunanistan üzerinden Batı Akdeniz’e devam etmektedir.
 İKLİM
• Karadeniz Kıyıları:
Karadeniz ikliminin hava sıcaklıkları yat Görülüyor ki, yat turizminin, diğer
turizmi açısından uygunluk gösterir. Sıcaklığın kıyılarımız için en uygun olduğu dönemde,
en fazla olduğu ağustos ayı sıcaklık açık günler sayısının azlığı, kapalı günler
ortalamasının 23º C olduğu göz önüne alınırsa sayısının fazlalığı, yağışın, fırtınanın
yatçılar için bunaltıcı sıcakların yaşanmadığı dolayısıyla rüzgar ve dalga yüksekliğinin
görülür. Sıcaklık rejimi yaz mevsimi için uygun uygun olmaması Karadeniz
olsa da yağış rejimi yat turizmi açısından uygun kıyılarımızda yat turizm mevsimini kısaltan
değildir. Bağıl nem değerleri ve bu değerlerin önemli bir faktördür. Karadeniz’de yat
aylara dağılış incelendiğinde yat turizmi için turizmi süresi 3 ay olup yat turizmi için
optimum olan bağıl nem değerinin (%70’in altı) ülkemiz denizleri içerisinde en olumsuz
oldukça üzerinde olduğu görülür. Karadeniz özellikleri taşıyan denizimizdir.
ikliminin yaz yağışları, hava sıcaklıklarına göre
güneşlenme sağlayacak mevsimin yaklaşık 2 ay
(temmuz – ağustos) gibi kısa bir mevsim olması
yat turizmi süresini sınırlayarak yat turizmi
açısından olumsuz etki yapmaktadır. Deniz
suyunun Karadeniz’de gösterdiği sıcaklık
değerleri yat turizmi için uygundur.
• Marmara Kıyıları:
Marmara Bölgesinde yazlar orta sıcaklıkta Yaz aylarında sıcaklık optimum
geçer; en sıcak ayın (temmuz) ortalaması 22-24º seviyededir. Sisli günler sayısının
C civarındadır. Yaz sıcaklıklarında önemli Marmara Denizi’nde yaz aylarında azdır.
değişmeler olmaz. Buna karşılık, kışın bu bölge Ortalama rüzgâr hızı kış aylarında yükselir
zaman zaman Anadolu ve Balkan yarımadasının ve ortalama 3.5-3.9 m/sn değerlerine
karasal etkileri altına girer. En az yağış ağustos ulaşır. Yaz aylarına geçilen bahar aylarında
ayında düşer ve bunun yıllık ortalamadaki payı ise bu değerler düşüşe geçer. bilgiler
%4 civarındadır. Bu dönemde bağıl nem oranı değerlendirildiğinde Marmara Denizinde
%68’e kadar düşer. Marmara Denizi’nde yat turizmin Karadeniz’de olduğu gibi Ege
ortalama deniz suyu sıcaklığı Akdeniz ve Ege ve Akdeniz’e oranla kısa sürdüğü
Denizi’nin sıcaklıklarına göre düşüktür. En görülmektedir.
yüksek olduğu aylar temmuz-ağustos aylarıdır
(22.5 ºC). Sıcaklık ve yağış bakımından yat
turizmi için uygun koşullara sahiptir. Yatçıların
turizm için en çok tercih ettiği Marmara
Denizi’nde Çanakkale istasyonlarının verilerine
göre aylık ortalama açık günler sayısı haziran-
temmuz aylarıdır (yaklaşık 22 gün)
 • Ege Denizi Kıyıları:
Akdeniz ikliminin özellikleri taşıdığı görülür. Ege Denizi’nde sisli günler sayısı yok
Kıyıda yazın ortalama sıcaklıkların en yüksek denecek kadar azdır. Yıllık ortalama
olduğu aylar haziran- temmuz aylarıdır (26 27ºC). sıcaklığın yüksek olması sis oluşumunu
Kış ortalamaları ise 0º C’nin üzerinde seyreder. engellemektedir. Ege kıyısında yaz
En yağışlı ay aralık, bazı yerlerde ise ocaktır. aylarında İzmir’de batıdan esen rüzgârlar
Bağıl nem değerleri kış aylarında yağışa bağlı dikkati çekmektedir. Rüzgâr frekansları
olarak maksimum düzeye ulaşır (ort. %74) Yaz incelendiğinde yat turizmi açısından
aylarında bağıl nem ortalaması %60’a kadar uygun koşulların var olduğu görülür.
düşer. Deniz suyu sıcaklıkları ise yatçılar için
uygun değerler gösterir (ocak ayı ort. 13º C
temmuz ayı ort 23º C)
Yat turizmi açısından yağış miktarının yıl içindeki
minimum döneminin yaz ayına rastlaması avantaj
sağlamaktadır. Ancak hava sıcaklıklarının
temmuz-ağustos aylarında Akdeniz kadar olmasa
da yüksek değerlere ulaşması yatçılar üzerinde
bunaltıcı etki yapabilmektedir. Ege Denizi’nde yat
turizmi için en uygun dönem tabiidir ki temmuz
ağustos
dönemidir. Ortalama açık günlerin en fazla olduğu
aylar bu aylarıdır. güneşlenme süresi bu 3 yaz
• Akdeniz Bölgesi Kıyıları

Akdeniz kıyı kuşağında ortalama aylık sıcaklıklar Ortalama açık günlerin en fazla olduğu
yılın 4-6 ayında 20º C’den yüksektir. En sıcak ayın temmuz –ağustos aylarıdır (yaklaşık 27
(temmuz veya ağustos) ortalaması 27-28º C. gün)
Denizel etkilerinin kuvvetli olması nedeniyle kış
aylarında sıcaklık genellikle fazla düşmez, ılık
koşullar hüküm sürer. Kışın en soğuk ayda (ocak)
ortalama sıcaklık 7-10º C arasındadır. Akdeniz
kıyılarının en belirgin özelliği; kış aylarının çok
yağışlı, yaz aylarının ise mutlak denecek derecede
kurak geçmesidir. En yağışlı aylar aralık-ocak
aylarıdır. Bağıl nem değeri ise yaz aylarında mutlak
nemin artışına paralel olarak artar. Deniz suyu
sıcaklıkları ülkemiz kıyıları içerisinde en yüksek
sıcaklığa sahip olanıdır. Temmuz ayı ortalamalarına Türkiye kıyılarında yat turizmi Ege ve
bakıldığında Antalya’da deniz suyu sıcaklığının Akdeniz kıyılarında yoğunlaşmaktadır.
26.9ºC. Akdeniz kıyılarında güneşlenme süresinin Bunun nedenleri arasında altyapının (yat
uzun olması, Türkiye’de yat turizminin en uzun limanları) bu kıyılarda gelişmiş olması ve
süre yapıldığı kıyımızdır. Akdeniz’deki ana yat turizm hatlarına
yakınlığı bulunmakla beraber iklimin
uygunluğu başta gelmektedir.
 TÜRKİYE’DE YAT TURİZMİNİN DURUMU

2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu ve Yat Turizminin Geliştirilmesi Hakkındaki Yönetmelik ile
yat işletmeciliği tanımlanmış, işletme büyüklükleri ve özellikleri belirlenmiş ve yabancı yat
işletmelerinin özel durumları düzenlenmiştir.

Yat turizmi yönetmeliğinin “Yat İşletmeciliği” bölümünde belirtilen esaslar doğrultusunda

faaliyetlerini sürdüren yat işletmeleri üç grupta toplanmıştır :

1- Yat Yatırımı Belgeli İşletmeler

2- Yat İşletme Belgeli Yerli İşletmeler
3- Yat İşletme Belgeli Yabancı İşletmeler
1-Yat Yatırımı Belgeli İşletmeler:

1983 yılında, yatırım belgeli 5 işletmeye ait 53 yat ve 481 yatak kapasitesi bulunurken, 2002
tarihi itibariyle ülkemizde 62 işletmeye ait 276 yat ve 3220 yatak kapasitesi vardır.

2-Yat İşletmesi Belgeli Yerli İşletmeler:

1983 yılında yat işletme belgeli 2 işletmeye ait 10 yat ve 92 yatak kapasitesi bulunurken
2002 yılı itibariyle ülkemizde 96 işletmeye ait 814 yat ve 7342 yatak kapasitesi vardır.

3-Yat İşletme Belgeli Yabancı İşletmeler:

1984 yılında yat işletme belgeli 12 yabancı işletmeye ait 220 yat ve 1480 yatak kapasitesi
bulunurken 2002 yılı itibariyle 10 işletmeye ait 480 yat ve 2977 yatak kapasitesi mevcuttur.
2000 yılı verilerine göre Turizm Bakanlığı’ndan Belgeli yat işletmeleri 100’ü Türk, 10’u
yabancı toplam 110, yat sayısı 817’si Türk, 455’i yabancı toplam 1272 ve yatak sayısı 7378’i
Türk, 2856’sı yabancı toplam 10234 yatak olarak belirlenmiştir .
Dünya’da Yat Turizmi ve Tarihçesi

• İlk yelkenli tekne M.Ö. 4000’li yıllarda Nil

nehrinde, Firevunların zevk amaçlı gezintilerinde
kullanılmıştır. Benzer olarak Vikingler de özel
teknelerini aynı amaçla kullanmışlardır. M.Ö.
100 yılında teknelerde güvertenin ön tarafında
ikinci direğe rastlanılmıştır.
•. M.S. 1400 yılında ise üç direkli
yelkenli tekneler görülmeye başlanmış,
10. yüzyılda Flemenkler (Hollandalılar)
küçük ve hızlı teknelerini kaçakçı ve
korsanları yakalamakta kullanmışlar ve
bunlara “avcı” anlamına gelen “jaght”
ismini vermişlerdir
• Daha sonra Amsterdam zenginleri büyük
yük gemilerini karşılamaya gönderdikleri bu
tekneleri “jaghtschippen” avcı gemisi olarak
adlanmışlardır. 1660 yılında Flemenk
vatandaşları İngiltere Kralı’na bir yat hediye
etmişler, İngiltere’ye gelen Mary adlı bu
tekneden sonra “jaght” ismi “yacht”a
dönüşmüştür.
• Tarihte ilk yat kulübü 1720’de İrlanda’da
oluşturulmuş (Cork Water Club), 1773 ve 1775’de
İngiltere’de The Star Cross Yacht Club ve The
Cumberland Fleet (sonra adı Royal Thames Yacht
Club olmuş) kurulmuştur. 1851’de America adlı
yelkenli Newyork Yacht Club flamasıyla Amerika
Kupası yarışına katılmıştır.
HÜLYA BARLAY TURİST REHBERLİĞİ 2.SINIF FARUK GÖKÇE