“ÜRETİM, DAĞITIM ve TÜKETİM”

Vakıf Demek Medeniyet Demek

Kazanım
SB.7.5.3. Kurumların ve sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarına ve sosyal
yaşamdaki rollerine örnekler verir.
 Dayanışma ve Yardımlaşma
Sıcak yaz aylarında yoldan geçenlerin susuzluğunu gidermek
için çeşitli sebiller olduğunu görmüşsünüzdür.

Bu ufak su hayratı toplumda dayanışmanın ve

yardımlaşmanın bir eseridir.

Türk İslam tarihinde de varlıklı ve gönlü bol olan kişiler mal varlığının bir kısmını
hayır işlerinde kullanılmak üzere belirli şartlarda bağışlamışlardır.
Hayır işlerinde kullanılan bu tür mallara ne denilmektedir?
 Vakıfların Özellikleri
Vakıfların amacı insanlara bitkilere ve hayvanlara karşılıksız
yardımda bulunmaktır.

Annesiz ve Babasız Çevre ve Ormanı Koruyan Sokak Hayvanlarına Ekmek

Çocukları Barındıran Vakıf Vakıf Veren Vakıf
 Vakıfların Özellikleri
Eskiden sosyal devlet anlayışı yoktu. Bu hizmetler vakıflar
tarafından gerçekleştirilmiştir.

Öğrencilerin ücretsiz eğitim gördüğü

01 medreseler yapılmıştır.
Kavram Bilgisi
Ekonomik ve toplumsal yönden Fakirleri ve açları doyurmak için
yurttaşlarının tümüyle ilgilenen,
onların yaşam düzeyi, sosyal
02 imarethaneler (Aşevi) yapılmıştır.

güvenliği vb. konularında

Hastaları iyileştirmek için darüşşifalar
gereken önlemi alan devlet.
03 yapılmıştır.

Yaşlıların ve kadınların sığınmasını

04 sağlayan vakıflar yapılmıştır.
 Vakıfların Özellikleri
Vakıflar toplumda yardımlaşma ve dayanışmanın olduğunun bir
göstergesidir.

Yardımlaşma ve dayanışma toplumda birlik ve

beraberlik duygusunun gelişmesini sağlamıştır.
 Vakıfların Özellikleri
Vakıflar sayesinde han, hamam, köprü, medrese, cami, türbe, çeşme,
imarethane gibi yapılar yapılarak şehirler bayındır hale gelmiştir.
 Vakıfların Özellikleri

Osmanlı Devleti’nde birçok vakıf kurulmuştur.

Birçok vakıf kurulması O kadar çok vakıf yapılmış ki

yardımsever kişilerin çok ilginç vakıflar ortaya çıkmaya
olduğunu gösterir. başlamıştır.
 İlginç Vakıflar
Duvar Yazılarını Silen Vakıf Öğrencileri Pikniğe Götüren
Vakıf

Cami, medrese, kışla, çeşme,

İlkbahar ve sonbahar olmak
han, hamam gibi yapıların
üzere ilkokul öğrencilerini yılda iki
duvarlarındaki çirkin yazı ve
defa pikniğe götürmek için
resimlerin temizlenmesi için
oluşturulan vakıftır.
kurulan vakıftır.
 İlginç Vakıflar
Herkese Meyve Vakfı Leylekleri Besleme Vakfı

Bahçedeki armut ve elma

Ödemiş’te Mürselli İbrahim Ağa
ağaçlarından fakirlerin bir ölçü
tarafından kurulan ve leyleklerin
götürmesine imkan tanıyan
beslenmesini sağlayan vakıftır.
vakıftır.
 İlginç Vakıflar

l eri n a k ir lerin
Sel s izF
öp r ü leri yan Kim s e
a n Va kı f
K nK o r u i K ald ır
a n
Zarar ı nd Ölüleri
Vakıf

Donatan
Veren Çeyizi
ar ası Yetim
Pabuç P Vakıf
Vakıf

de A c il ak ıf
ü ’n n V
Van G öl
isi i Kurtara
G e m Esirler
Yardım n Vakıf
l aş t ı ra
Do
 Cumhuriyetten Sonra Vakıflar

Efendiler;
Vakıfların varoluş esprisi göz önüne alınınca;
bunun dinî müesseseler ile beraber hizmet ve
sosyal dayanışmayı hedeflediği ortayataçıkar. dır.
m ak
ut lan
ak k
olar
sı’’
af t a
lar H
akı f
ı ‘’V Atatürk vakıflara önem vermiştir.
af t as
ı s h
11 May
ıl 5-
r y
He

Şeriye ve Evkaf Vekaleti kaldırılarak

Vakıflar Genel Müdürlüğü kurulmuştur.
 Sivil Toplum Örgütleri

Dernek Oda Vakıf Sendika

gibi isimlerle gönüllü vatandaşlar tarafından kurulan ve halkın

ihtiyaçlarını karşılamaya çalışan dayanışma grubudur.
 Sivil Toplum Kuruluşlarının Amaçları

Toplumu ilgilendiren konularda

kamuoyu oluşturmak

Afetlerde kurtarma ve yardım

yapmak

Toplumsal sorunları çözmeye

yönelik çalışmalar yapmak

Kendi alanları ile ilgili halkı

bilinçlendirmek
 Kızılay
Savaş alanında yaralanan ya da hastalanan askerlere yardım
etmek amacı1868’de "Osmanlı Yaralı ve Hasta Askerlere Yardım
Cemiyeti’’ adı ile kurulmuştur.
r ar ı na
u ya
ve kam
ola n
ş ı lı k sı z
r i ka r ud ur.
e tle r u luş
hiz m et k u
ım ve izm
ya r d s y alh
ye n, llü so
ü t m e gö nü
acı g n b ir
âr am al ı şa
y, k ç
Kızıla

1877'de "Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti’’ adını, 1935 yılında ise

"Türkiye Kızılay Cemiyeti" adını almıştır.
 Kızılay
Yurt içi ve yurt dışında ayrım
yapmadan afetlerde barınma ve ilk
yardım, muhtaçlara yemek ve erzak
yardımı yapmaktadır.
Gönüllü vatandaşlardan kan bağışı
toplayarak ihtiyacı olanlara kan
tedarik etmeye çalışmaktadır.
 Yeşilay
5 Mart 1920’de ‘‘Hilal-i Ahdar’’ adıyla kurulmuştur. Daha sonra
Yeşilay adını almıştır

Alkol, sigara, uyuşturucu, kumar ve oyun bağımlılığına karşı

mücadele eden sivil toplum kuruluşudur.
 Yeşilay

nlar ın
lı ola
bağım
par ve
m e ya
le n dir
b ilinç r üt ür.
k ar şı lar y ü
r la ra lı ş m a
u ns u in ça
apa n v isi iç
k y d a
lılı Yeşilay Haftası
te
1-7 Mart ahaftası
ğı m
ilay b
ş
Ye olarak kutlanmaktadır.
 Bazı Sivil Toplum Örgütleri

Erozyon, çölleşme ve Okullar, yurtlar yapar ve Lösemili çocukların

doğal varlıkların öğrencilere burslar sağlık ve eğitim
korunması için faaliyet vererek eğim için faaliyet ihtiyaçlarını karşılamak
gösterir. gösterir. amacıyla faaliyet yürütür.
 Şimdi Sıra Sizde

Günümüzde sosyal devlet anlayışının yaptığı çalışmaları eskiden

vakıflar yapardı.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra Sizde

Vakıflar sadece devlet memurları tarafından kurulur.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra Sizde

Vakıflardan sadece Müslüman olanlar yararlanabilirdi.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra Sizde

Vakıflar toplumda yardımlaşmayı sağlayan ve dayanışmayı

güçlendiren bir kurumdur.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra Sizde

Yeşilay, Osmanlı Devleti döneminde Hilal-i Ahmer adı ile faaliyet

göstermiştir.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Şimdi Sıra Sizde

Vakıflar toplumu ilgilendiren konularda kamuoyu oluşturur.

MAALESEF
TEBRİKLER
BİLEMEDİNİZ

YENİ SORU
 Hangisi Çöz Bakalım

Tarih boyunca varlıklı Türkler, toplumsal dayanışma ve yardımlaşma için

aşağıdakilerden hangisini yapmıştır?

A Vakıflar kurmuştur.
B
Yeniçeri olmuşlardır.

C Tımar sistemini D
desteklemişlerdir. Devlet yönetimine girmişlerdir.
YENİ SORU
 Hangisi Çöz Bakalım

Yurt içinde ve yurt dışında meydana gelen afetlerde insanlara yiyecek, giyecek
barınak ve sağlık hizmetleri sunan sivil toplum kuruluşu aşağıdakilerden
hangisidir?

A LÖSEV B
Şehir hastaneleri

C Yeşilay
D
Kızılay
YENİ SORU
 Hangisi Çöz Bakalım

Aşağıdaki sivil toplum kuruluşlarından hangisi çevre bilinci oluşturmaya yönelik

faaliyet gösterir?

A Kızılay B
Yeşilay

C D
TEMA LÖSEV
YENİ SORU
 Hangisi Çöz Bakalım

Aşağıdakilerden hangisi Türk-İslam devletlerinde toplumsal yardımlaşma ve

dayanışma kurumu olarak gösterilebilir?

A Enderun B
Divan

C D
Vakıf Devşirme
YENİ SORU
DPY 2019 Çıkmış Sorular

Toplum içerisinde siyasi iradenin bir parçası olmayan ve sivil toplum alanında etkinlik
gösteren kurumlara sivil toplum kuruluşları denir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi bir sivil toplum kuruluşu değildir?

A) TEMA
B) YEŞİLAY
C) LÖSEV
D) TİGEM
DPY 2014 Sıra Sizde

- Hastane
- Medrese
- İmarethane
Verilen vakıfların işlevleri ile aşağıdaki hizmetler eşleştirildiğinde hangi seçenek
dışarıda kalır?

A) Üretim faaliyetlerini denetlemek

B) Eğitim faaliyetlerini yürütmek
C) Toplumsal yardımlaşmayı sağlamak
D) Topluma sağlık hizmeti vermek
DPY 2013 Sıra Sizde

I- Zorunlu eğitim süresini belirlemek

II- Yardıma muhtaç öğrencilere burs vermek
III- Okul, derslik, spor salonu gibi tesisleri yaptırmak
IV- Eğitim-öğretim hakkı ile ilgili yasaları düzenlemek

Eğitim-öğretim hizmetlerinin gerçekleşmesinde, yukarıdakilerden hangileri

maddi durumu iyi olan vatandaşlarımızın gönüllülük esasına göre, üzerine
düşen sorumluluklarındandır?

A) Yalnız II
B) I ve II
C) II ve III
D) I, III ve IV
DPY 2012 Sıra Sizde

Tarih boyunca Türklerin çeşitli vakıflar kurmasının amaçları arasında,

aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

A) Eğitime katkı
B) Yoksulları koruma
C) Sosyal yardımlaşma
D) Kişisel kazanç sağlama
SBS 2011 Çıkmış Sorular

Osmanlı Devleti’nde imarethane, şifahane, cami, çeşme, hamam gibi sosyal amaçlı
eserlerin yapılması ve yaşatılması amacıyla hayır sahipleri tarafından
çeşitli ................ kurulmuştur.

Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi yazılabilir?

A) Medreseler
B) Sendikalar
C) Loncalar
D) Vakıflar
 KİM BİLECEK

TEMA hangi alanda faaliyet gösterir?

Çevre bilinci
 KİM BİLECEK

Zararlı alışkanlıklarla mücadele eden sivil toplum kuruluşu

hangisidir?

Yeşilay
 Gelecek Derse Hazırlanalım

• Enderun, medrese, müderris, Ahi, lonca ne demektir?

• Gelecekte hangi meslekler ön plana çıkacaktır?