NMLT Buổi03 CauLenhLap

Trường ĐHCN Việt - Hung
Khoa CNTT
NHẬP MÔN LẬP TRÌNH

Nguyễn Thị Thu Thủy
Chương 4: CÂU LỆNH LẶP
1
&&
VC
VC
BB
BB
Nội dung
1 Câu lệnh for
2 Câu lệnh while
3 Câu lệnh do… while
4 Một số kinh nghiệm lập trình
NMLT - Câu lệnh lặp 2

&&
VC
VC
BB
BB
Đặt vấn đề
 Ví dụ
 Viết chương trình xuất các số từ 1 đến 10
=> Sử dụng 10 câu lệnh cout
 Viết chương trình xuất các số từ 1 đến 1000
=> Sử dụng 1000 câu lệnh cout !
 Giải pháp
 Sử dụng cấu trúc lặp lại một hành động trong
khi còn thỏa một điều kiện nào đó.
 3 lệnh lặp: for, while, do… while

&&
VC
VC
BB
BB
1. Vòng lặp for
<Khởi đầu>
<Bước nhảy>
Đ
<Đ/K lặp> <Lệnh>
for (<Khởi đầu>; <Đ/K lặp>; <Bước nhảy>)

<Lệnh>;<Khởi đầu>, <Đ/K lặp>, <Bước nhảy>:
là biểu thức C bất kỳ có chức năng riêng
<Lệnh>: đơn hoặc khối lệnh.
&&
VC
VC
BB
BB
1. Vòng lặp for
- Biểu thức khởi đầu thường là một lệnh gán:

biến = giá trị 1;
- Đ/k Lặp thường là 1 biểu thức so sánh:
Biến phép_toán_so_sánh giá trị 2;
- Bước nhảy thường là 1 lệnh gán làm tăng (giảm)
giá trị của biến.
Þ Cú pháp tổng quát câu lệnh for:
for(biến=giá_trị1; biến so_sánh giá_trị2; tăng/giảm biến)
Khối lênh;

&&
VC
VC
BB
BB
1. Vòng lặp for
 Nguyên tắc thực hiện vòng lặp for

for(biến=giá_trị1; biến so_sánh giá_trị2; tăng/giảm biến)
Khối lênh;
- B1: Bắt đầu vòng lặp biểu thức khởi đầu được
thực hiện (biến được gán giá trị 1)
- B2: kiểm tra Đ/k lặp (so sánh biến với giá trị 2):
+ Nếu đk lặp đúng thì thực hiện Lệnh (trong thân
vòng lặp), sau đó thực hiện bước nhảy (tăng/giảm
biến tùy thuộc vào biểu thức của bước nhảy) và
quay lại B2.
+ Nếu Đk lặp sai thì vòng lặp dừng lại.
&&
VC
VC
BB
BB
 Ví dụ: Viết chương trình in ra các số từ 1 đến 10

Sử dụng cout bt Lệnh thay thế
cout<<1; int i; i=1; cout<<i;
cout<<2 i=i+1; cout<<i;
cout<<3; i=i+1; cout<<i;
cout<<5 i=i+1; cout<<i;
i=i+1; => i>10: dừng
Biến: i; giá trị 1: 1; giá trị 2: 10; Lệnh/khối lệnh: cout<<i; lệnh tăng/giảm
biến: i=i+1;
Lệnh cout<<i thực hiệntrong khi i<=10 => bt đk: i<=10 Nguyễn Thị Thu Thủy 7
&&
VC
VC
BB
BB
 Ví dụ: Viết chương trình in ra các số từ 1 đến 10

Biến: i; giá trị 1: 1; giá trị 2: 10; Lệnh/khối lệnh:
cout<<i; lệnh tăng/giảm biến: i=i+1;
Lệnh cout<<i thực hiệntrong khi i<=10 => bt đk:
i<=10
Þ Bt khởi đầu: i=1;
Þ Bt đk: i<=10;
Þ Bước nhảy: i=i+1; //i++;
Þ Lệnh: cout<<i;
for(i=1; i<=10; i++)
cout<<i; 8
&&
VC
VC
BB
BB
 Ví dụ: Viết chương trình nhập vào 1 số n, in ra

các số từ 1 đến n
Biến: i; giá trị 1: 1; giá trị 2: n; Lệnh/khối lệnh:
cout<<i; lệnh tăng/giảm biến: i=i+1;
Lệnh cout<<i thực hiệntrong khi i<=n => bt đk: i<=n
Þ Bt khởi đầu: i=1;
Þ Bt đk: i<=n;
Þ Bước nhảy: i=i+1; //i++;
Þ Lệnh: cout<<i;
for(i=1; i<=n; i++)
cout<<i; 9
&&
VC
VC
BB
BB
1. Vòng lặp for
void main()
{
int i;
for (i = 0; i < 10; i++)
cout<<“\n”<< i;
//biến i tồn tại (sử dụng được)trong suốt cả chương trình
for (int j = 0; j < 10; j = j + 1)
cout<<“\n”<< j;
//(biến j chỉ tồn tại (sử dụng được) trong vòng lặp for)
for (int k = 0; k < 10; k += 2)
{
cout<<k;
cout<<“\n”;
}
}

&&
VC
VC
BB
BB
Câu lệnh for - Một số lưu ý
 Câu lệnh for là một câu lệnh đơn và có thể lồng

nhau.
if (n < 10 && m < 20)
{
for (int i = 0; i < n; i++)
{
for (int j = 0; j < m; j++)
{
cout<<i + j;
cout<<“\n”;
}
}
}

&&
VC
VC
BB
BB
for (int i = 0; i < n; i++)
{
for (int j = 0; j < m; j++)
{
cout<<i + j;
cout<<“\n”;
}
}
Vòng lặp for lồng nhau trên thực hiện như sau:
- Vòng 1: i=0, sau đó thực hiện vòng for ở trong:
+ j=0; in ra: 0, xuống dòng, tăng j thêm 1 (j=1)
+ j=1<m; in ra 1 (lúc đó i=0, j=1); tăng j thêm 1;
+ j=2<m: in ra 2 (lúc đó i=0, j=2); tăng j thêm 1;
+ Nếu m=3, j=3 ko <3 => dừng vòng lặp trong; tăng i lên 1 (vòng
lặp bên trong  câu lệnh thân của vòng lặp ngoài)
- Vòng 2: i=1; nếu i<n thì thực hiện câu lệnh for ở trong
+ j=0; in ra 1 (lúc đó i=1; j=0), tăng j thêm 1 (j=1)
+ j=1<m: in ra 2 ((lúc đó i=1; j=0), tăng j thêm 1 (j=2)
+ j=2<m: in ra 3 (lúc đó i=1, j=2); tăng j thêm 1; (j=3)
+ Nếu m=3, j=3 ko <3 => dừng vòng lặp trong; tăng i lên 1
- Vòng thứ 3: làm tương tự như vòng 2, cho đến khi i>=n thì dừng
12
- Câu lệnh cout<<i+j và cout<<“\n” được thực hiệnNMLT
n*m- Câu lệnh lặp
lần
&&
VC
VC
BB
BB
 Trong câu lệnh for, có thể sẽ không có phần

<Khởi đầu>
int i;
for (i = 0; i < 10; i++)
cout<<“\n”<< i;
Cách viết trên Tương đương với cách viết:
int i = 0;
for (; i < 10; i++)
cout<<“\n”<< i;
=> Gán giá trị ban đầu cho biến bên ngoài vòng
lặp
&&
VC
VC
BB
BB

<Bước nhảy>
int i;
for (i = 0; i < 10; i++)
cout<<“\n”<<i;
Cách viết trên Tương đương với cách viết:
for (i = 0; i < 10; )

{
cout<<“\n”<< i;
i++;
}
=> Biểu thức tang/giảm giá trị cho biến nằm trong
khối lệnh của thân vòng lặp
&&
VC
VC
BB
BB
Các em vào link cô gửi trên Chat làm bài kiểm tra
nhé:
https://docs.google.com/forms/d/e/
1FAIpQLScFgUh9ulOiSwc3DfAA0_7OCf2Dz1Kps
sBxgoZ-tYFK1IqjgA/viewform?usp=sf_link
15
&&
VC
VC
BB
BB

<Đ/K lặp> (khi đó coi như điều kiện luôn đúng)
int i;
for (i = 0; i < 10; i++)
cout<<“\n”<<i;
//lặp vô hạn
for (i = 0; ; i++)
cout<<“\n”<<i;
//Sửa lại: dùng câu lệnh dừng vòng lặp
for (i = 0; ; i++)
{
if (i >= 10)
break;
cout<<“\n”<< i;
} 16
NMLT - Câu lệnh lặp
&&
VC
VC
BB
BB
 Không được thêm ; ngay sau lệnh lệnh for.
=> Nếu để ; ngay sau dòng for thì Tương đương
câu lệnh rỗng.
for (i = 0; i < 10; i++);

{
cout<<i;
cout<<“\n”;
}
//tương đương với khối lệnh sau:
for (i = 0; i < 10; i++)
{
};
{
cout<<i;
cout<<“\n”; 17
} NMLT - Câu lệnh lặp
&&
VC
VC
BB
BB
 Các thành phần <Khởi đầu>, <Đ/K lặp>,

<Bước nhảy> cách nhau bằng dấu ;
 Nếu có nhiều thành phần trong mỗi phần thì
được cách nhau bằng dấu ,
for (int i = 1, j = 2; i + j < 10; i++, j += 2)
cout<<“\n”<< i + j;

&&
VC
VC
BB
BB
2. Vòng lặp while
Đ
<Đ/K lặp> <Lệnh>
S Biểu thức C bất kỳ,

thường là biểu thức
quan hệ (logic)cho kết quả
0 (sai) và != 0 (đúng)
while (<Đ/K lặp>)
<Lệnh>;
Câu lệnh đơn hoặc
Câu lệnh phức (kẹp
giữa { và })

&&
VC
VC
BB
BB
2. Vòng lặp while
 Nguyên tắc thực hiện lệnh while:

- B1: kiểm tra đk lặp:
+ Nếu đúng: thực hiện Lệnh (trong thân
vòng lặp), sau đó quay lại B1
+ Nếu sai: Chuyển sang b2
- B2: Dừng vòng lặp

&&
VC
VC
BB
BB 2. Vòng lặp while
Ví dụ:. Vòng lặp while
int i = 0;
while (i < 10)
{
cout<<“\n”<< i;
i++;
}
//tương đương với:
for (int i = 0; i < 10; i++)
cout<<“n”<< i;
//tương đương với
int i = 0;
for (; i < 10; )
{
cout<<“\n”<< i;
i++;
}
&&
VC
VC
BB
BB
Câu lệnh while - Một số lưu ý
 Câu lệnh while là một câu lệnh đơn và có thể

lồng nhau.
if (n < 10 && m < 20)
{
while (n >= 1)
{
while (m >= 1)
{
cout<<m;
m--;
}
n--;
}
}
&&
VC
VC
BB
BB
 Câu lệnh while có thể không thực hiện lần nào

do điều kiện lặp ngay từ lần đầu đã không thỏa.
void main()
{
int n = 1;
while (n > 10)
{
cout<<“\n”<< n;
n--;
}
…
}

&&
VC
VC
BB
BB
 Không được thêm ; ngay sau lệnh lệnh while.

int n = 0;
while (n < 10);
{
cout<<“\n”<< n;
n++;
}
//tương đương
while (n < 10)
{
};
{
cout<<“\n”<< n;
n++;
}
&&
VC
VC
BB
BB
 Câu lệnh while có thể bị lặp vô tận (loop)

void main()
{
int n = 1;
while (n < 10)
{
cout<< n;
n--;
}
n = 1;
while (n < 10)
cout<< n;
}
&&
VC
VC
BB
BB
3. Vòng lặp do… while
<Lệnh>
Đ
<Đ/K lặp>
S Câu lệnh đơn hoặc

Câu lệnh phức (kẹp
do giữa { và })
<Lệnh>;
Biểu thức C bất kỳ,
while (<Đ/K lặp>); thường là biểu thức
quan hệ cho kết quả
0 (sai) và != 0 (đúng)
&&
VC
VC
BB
BB
3. Vòng lặp do… while
 Nguyên tắc thực hiện lệnh do…while:

- B1: Thực hiện Lệnh (trong thân vòng lặp)
- B2: Kiểm tra Đ/k Lặp
+ Nếu đúng: quay lại B1
+ Nếu sai: dừng vòng lặp.

&&
VC
VC
BB
BB
Câu lệnh do… while
Ví dụ:
int i = 0;
do
{
cout<<“\n"<< i;
i++;
}
while (i < 10);
//Tương đương với:
int i = 0;
cout<<“\n"<< i;
i++;
for (; i < 10; )
{
cout<<“\n"<< i;
i++;
}
&&
VC
VC
BB
BB
Câu lệnh do… while - Một số lưu ý
 Câu lệnh do… while là một câu lệnh đơn và có

thể lồng nhau.
int a = 1, b;
do
{
b = 1;
do
{
cout<<“\n"<< a + b;
b = b + 2;
}
while (b < 20);
a++;
}
while (a < 20); 29
&&
VC
VC
BB
BB
 Câu lệnh do… while sẽ được thực hiện ít nhất 1

lần do điều kiện lặp được kiểm tra ở cuối.
void main()
{
int n;
do
{
cout<<“Nhap n:” ;
cin>>n;
}
while (n < 1 || n > 100);
}

&&
VC
VC
BB
BB
 Câu lệnh do… while có thể bị lặp vô tận (loop)

…
int n = 1;
do
{
cout<<n;
n--;
}
while (n < 10);
n = 1;
do
cout<<n;
while (n < 10);
… 31
&&
VC
VC
BB
BB
So sánh for, while, do… while
 Đều có khả năng lặp lại nhiều hành động.

int n = 10;
for (int i = 1; i <= n; i++)
cout<<“\n"<< i;
int i = 1;
while (i <= n)
{
cout<<“\n"<< i; i++;
}
int i = 1;
do {
cout<<“\n"<< i; i++;
} while (i < n); 32
&&
VC
VC
BB
BB
So sánh for, while, do… while
 Số lần lặp xác định ngay trong câu lệnh for

int n = 10;
for (int i = 1; i <= n; i++)
…;
int i = 1;
while (i <= n)
{
…;
}
int i = 1;
do {
…;
} while (i > n); 33
&&
VC
VC
BB
BB
So sánh while & do… while
 while có thể không thực hiện lần nào.

 do… while sẽ được thực hiện ít nhất 1 lần.
int n = 100;
while (n < 10)
{
…;
}
…
do
{
cout<<“Nhap n:” ;
cin>>n;
}
while (n > 10);
&&
VC
VC
BB
BB
4. Câu lệnh dừng vòng lặp
 Lệnh break làm kết thúc câu lệnh lặp.

 Lệnh continue bỏ qua lần lặp hiện tại.
for (i = 0; i < 10; i++)
{ Cout ko được thực
hiện lần nào do ngay
if (i % 2 == 0)
từ lần lặp đầu tiên i=0
break; %2==0 => thực hiện
cout<<“\n”<<i; lệnh break dừng vòng
} lặp
for (i = 0; i < 10; i++) Lần 1: i=0%2==0 => bỏ qua ko thực hiện cout, tăng i
Lần 2: i=1%2!=0 => thực hiện in 1, tăng i lên (i=2)
{ Lần 3: i=2%2==0=> bỏ qua ko thực hiện cout, tăng i
if (i % 2 == 0) Lần 4: i=3%2!=0 => thực hiện in 2, tăng i lên (i=3)
.....
continue; Lần 10: i=9%2!=0 => thực hiện in 9, tăng i lên (i=10)
cout<<“\n”<<i; Lần 11: i=10ko nhỏ hơn 10 => vòng lặp kết thúc
Þ LQ in lên màn hình:1 3 5 7 9 (mỗi số in trên 1
} dòng) 35
&&
VC
VC
BB
BB
Bài tập thực hành
1. Nhập một số nguyên dương n (n > 0).

Hãy cho biết:
a. Có phải là số đối xứng? Ví dụ: 121, 12321, …
b. Có phải là số chính phương? Ví dụ: 4, 9, 16, …
c. Có phải là số nguyên tố? Ví dụ: 2, 3, 5, 7, …
d. Chữ số lớn nhất và nhỏ nhất?
e. Các chữ số có tăng dần hay giảm dần không?

&&
VC
VC
BB
BB
2. Nhập một số nguyên dương n. Tính:

2. S = 1 + 2 + … + n
3. S = 12 + 22 + … + n2
4. S = 1 + 1/2 + … + 1/n
5. S = 1*2*…*n = n!
6. S = 1! + 2! + … + n!
3. Nhập 3 số nguyên a, b và n với a, b < n. Tính tổng
các số nguyên dương nhỏ hơn n chia hết cho a
nhưng không chia hết cho b.
4. Tính tổng các số nguyên tố nhỏ hơn n (0 < n < 50)
&&
VC
VC
BB
BB
5. Nhập một số nguyên dương n. Xuất ra số ngược

lại. Ví dụ: Nhập 1706  Xuất 6071.
6. Tìm và in lên màn hình tất cả các số nguyên trong
phạm vi từ 10 đến 99 sao cho tích của 2 chữ số
bằng 2 lần tổng của 2 chữ số đó.
7. Tìm ước số chung lớn nhất của 2 số nguyên
dương a và b nhập từ bàn phím.
8. Nhập n. In n số đầu tiên trong dãy Fibonacy.
a. a0 = a1 = 1
b. an = an – 1 + an – 2
&&
VC
VC
BB
BB
9. Viết chương trình thực hiện các công việc sau:
 S = 1/2 + 1/4 + … + 1/2n
 S = 1 + 1/3 + 1/5 + … + 1/(2n+1)
 S = 1/(1x2) + 1/(2x3) + … + 1/(nxn+1)
 S = 1/2 + 2/3 + … + n/(n+1)
 S = 1 + 1/(1 + 2) + … + 1/(1 + 2 + … + n)
 Liệt kê tất cả ước số của số nguyên dương n
 Tính tổng các ước số của số nguyên dương n
 Đếm số lượng ước số của số nguyên dương n
 Tính tổng các ước số chẵn của số nguyên
dương n NMLT - Câu lệnh lặp 39
&&
VC
VC
BB
BB
ÔN TẬP
Sinh viên truy cập vào link sau để làm bài kiểm tra
ôn tập chương 4:
https://
docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScFgUh9ulOiSw
c3DfAA0_7OCf2Dz1KpssBxgoZ-tYFK1IqjgA/viewform
?usp=sf_link
40
&&
VC
VC
BB
BB
ÔN TẬP
Sinh viên truy cập vào link sau để làm bài kiểm tra
ôn tập chương 4:
https://
docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScFgUh9ulOiSw
c3DfAA0_7OCf2Dz1KpssBxgoZ-tYFK1IqjgA/viewform
?usp=sf_link
41

NMLT Buổi03 CauLenhLap

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

NMLT Buổi03 CauLenhLap

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Trường ĐHCN Việt - Hung

NHẬP MÔN LẬP TRÌNH

Chương 4: CÂU LỆNH LẶP

1 Câu lệnh for

2 Câu lệnh while

3 Câu lệnh do… while

4 Một số kinh nghiệm lập trình

NMLT - Câu lệnh lặp 2

NMLT - Câu lệnh lặp 3

for (<Khởi đầu>; <Đ/K lặp>; <Bước nhảy>)

- Biểu thức khởi đầu thường là một lệnh gán:

NMLT - Câu lệnh lặp 5

 Nguyên tắc thực hiện vòng lặp for

 Ví dụ: Viết chương trình in ra các số từ 1 đến 10

 Ví dụ: Viết chương trình in ra các số từ 1 đến 10

 Ví dụ: Viết chương trình nhập vào 1 số n, in ra

NMLT - Câu lệnh lặp 10

 Câu lệnh for là một câu lệnh đơn và có thể lồng

NMLT - Câu lệnh lặp 11

 Trong câu lệnh for, có thể sẽ không có phần

 Trong câu lệnh for, có thể sẽ không có phần

for (i = 0; i < 10; )

 Trong câu lệnh for, có thể sẽ không có phần

for (i = 0; i < 10; i++);

 Các thành phần <Khởi đầu>, <Đ/K lặp>,

NMLT - Câu lệnh lặp 18

S Biểu thức C bất kỳ,

NMLT - Câu lệnh lặp 19

 Nguyên tắc thực hiện lệnh while:

NMLT - Câu lệnh lặp 20

 Câu lệnh while là một câu lệnh đơn và có thể

 Câu lệnh while có thể không thực hiện lần nào

NMLT - Câu lệnh lặp 23

 Không được thêm ; ngay sau lệnh lệnh while.

 Câu lệnh while có thể bị lặp vô tận (loop)

S Câu lệnh đơn hoặc

 Nguyên tắc thực hiện lệnh do…while:

NMLT - Câu lệnh lặp 27

 Câu lệnh do… while là một câu lệnh đơn và có

 Câu lệnh do… while sẽ được thực hiện ít nhất 1

NMLT - Câu lệnh lặp 30

 Câu lệnh do… while có thể bị lặp vô tận (loop)

 Đều có khả năng lặp lại nhiều hành động.

 Số lần lặp xác định ngay trong câu lệnh for

 while có thể không thực hiện lần nào.

 Lệnh break làm kết thúc câu lệnh lặp.

1. Nhập một số nguyên dương n (n > 0).

NMLT - Câu lệnh lặp 36

2. Nhập một số nguyên dương n. Tính:

5. Nhập một số nguyên dương n. Xuất ra số ngược

You might also like