WPŁYW PRĄDU

ELEKTRYCZNEGO NA
ORGANIZMY ŻYWE
P R E Z E N TA C J A
 DEFINICJA PRĄDU
ELEKTRYCZNEGO
• Prądelektryczny – uporządkowany ruch
ładunków elektrycznych. W naturze przykładami
są wyładowania atmosferyczne, wiatr
słoneczny czy czynność komórek nerwowych,
którym również towarzyszy przepływ prądu. W
technice obwody prądu elektrycznego są masowo
wykorzystywane w elektrotechnice i elektronice.
 WPŁYW PRĄDU ELEKTRYCZNEGO NA
ORGANIZMY ŻYWE-PRĄD STAŁY

• Człowiek narażony na działanie prądu elektrycznego, może

doznać pewnych obrażeń. Obrażenia te są skutkami działania
prądu, które mogą mieć naturę fizyczną - takie jak poparzenia,
chemiczną mogą to być zmiany elektrolityczne, a także
biologiczną, przykładem tu mogą być zaburzenia wykonywania
czynności. To jakie działanie u człowieka wywołuje prąd
elektryczny, zależy bezpośrednio od tego, czy jest to prąd stały,
czy zmienny. Przykładem działania prądu stałego jest jego
wpływ na posiadające ładunek elektryczny cząsteczki, które
są budulcem wielu komórek. Przepływ prądu elektrycznego
przez ciało powoduje powstanie pola elektrycznego, które
to może unosić takie cząsteczki, zmieniając w ten sposób
stężenie jonów w komórkach. Te przemieszczenia i zmiany
są tym większe im dłużej organizm jest narażony na działanie
prądu elektrycznego.
 WPŁYW PRĄDU ELEKTRYCZNEGO NA
ORGANIZMY ŻYWE-PRĄD ZMIENNY

• W przypadku prądów zmiennych, nie istnieje wtedy problem

polegający na zmianie stężeń jonów, jednak ich negatywnym
skutkiem jest duża ilość wydzielanego ciepła, podczas przepływu
takich prądów przez organizm. Prąd przemienny jest o tyle
niebezpieczny, ponieważ powoduje skurcz mięśni w czasie
przepływu. To z kolei powoduje dla przykładu zaciśnięcie ręki
na przewodzie, przez który płynie prąd. Pod wpływem przepływu
prądu, mięśnie w palcach kurczą się powodując silniejszy uścisk,
co prowadzi do jeszcze groźniejszego porażenia.
 WPŁYW PRĄDU
ELEKTRYCZNEGO NA UKŁAD
KRĄŻENIA I UKŁAD
ODDECHOWY
• W czasie przepływu prądu przez organizm, przez serce przepływa
tylko niewielka jego część. Jednak nawet tak mała wartość może
doprowadzić do śmierci człowieka. W przypadku gdy następuje
porażenie prądem zmiennym o częstotliwości 50 - 60 Hz, dochodzi
wtedy do tzw. migotania komórek sercowych. Jest to proces bardzo
niebezpieczny, i jest bardzo trudno odwracalny. Wystąpienie
migotania komórek sercowych zależy przede wszystkim od czasu
działania porażenia prądem. Jednak w przypadku krótkotrwałego
porażenia, istotnym jest fakt, na jaki moment w cyklu serca
przypadnie to porażenie. Jeśli będzie to początek rozkurczu serca,
w czasie, którego jest przerwa w pracy serca, to wówczas
prawdopodobieństwo wystąpienia migotania komórek sercowych jest
bardzo wysokie. Podczas przepływu prądu elektrycznego, narażony
na niebezpieczne zmiany jest także układ oddechowy. Porażenie
elektryczne bezpośrednio powoduje zaburzenia oddychania, poprzez
bezpośrednie działanie prądu na mózg. W wyniku tego ośrodek
odpowiedzialny za prawidłowe zarządzanie procesem oddychania
może zostać nagle zablokowany.
 WPŁYW PRĄDU
ELEKTRYCZNEGO NA UKŁAD
NERWOWY
• W czasie porażenia elektrycznego, układ nerwowy
zostaje wpierw nagle pobudzony, a następnie porażony.
To z kolei może spowodować nagłą utratę przytomności
u człowieka. Efekt ten może wynikać zasadniczo
z porażenia układu krwionośnego, w czasie którego
może dojść do migotania komórek sercowych, a nawet
do zatrzymania akcji serca, lub też poprzez bezpośredni
przepływ prądu przez mózg. Sam przepływ prądu przez
czaszkę człowieka może spowodować, wydzielenie
się dużych ilości ciepła, które z kolei mogą spowodować
nieodwracalne zmiany w mózgu.
 WPŁYW DZIAŁANIA PRĄDU ELEKTRYCZNEGO
NA KOŚCI, MIĘŚNIE I SKÓRĘ

• Jak już wspomniano wcześniej, sam przepływ prądu powoduje

wydzielanie się dużych ilości ciepła.Może to spowodować
nieodwracalne zmiany w ciele człowieka. Najbardziej
powszechnym skutkiem wydzielenia się dużych ilości ciepła,
są różnego rodzaju uszkodzenia skóry w postaci oparzeń. Prąd
gdy przeniknie przez skórę do wnętrza organizmu, może
spowodować zniszczenia w tkance mięśniowej i kostnej.
Przepływ prądu, może doprowadzić do gwałtownych skurczów
mięśni, w wyniku których włókna mięśniowe mogą zostać
pozrywane.
 PRZYCZYNY POWSTAWANIA
PORAŻEŃ ELEKTRYCZNYCH
• Porażenia elektryczne powstają wskutek
różnego rodzaju wypadków w czasie
pracy z urządzeniami elektrycznymi.
Przyczyny takich wypadków bywają
różnorakie. Pomimo odpowiedniego
oznakowania urządzeń i odpowiednie
instruowanie ludzi co do obsługi danych
urządzeń zdarzają się przypadki, kiedy
to w wyniku lekceważenia przepisów,
własnej nieostrożności, pomylenia się,
roztargnienia, nie posiadania
odpowiednich umiejętności, braku
nadzoru, czy po prostu nieszczęśliwego
zbiegu okoliczności dochodzi
do porażenia elektrycznego. Najczęściej
porażenie jest następstwem kontaktu
nieosłoniętego fragmentu ciała
z elementem będącym pod napięciem
 ŚRODKI STOSOWANE DO OCHRONY PRZED PORAŻENIEM
ELEKTRYCZNYM
Istnieją przepisy regulujące odpowiednie normy bezpieczeństwa dotyczące porażeń elektrycznych. W przepisach tych
uwzględnione jest, jakie należy stosować środki bezpieczeństwa. Środki te zgrupowane są w kategoriach ochrony
podstawowej i ochrony dodatkowej.
1. W przypadku ochrony podstawowej są to środki, które mają zapobiegać:

A) zetknięciu się fragmentów ciała człowieka z przewodnikami elektrycznymi, w których płynie prąd elektryczny
B) występowania zjawiska łuku elektrycznego, który miałby szkodliwy wpływ na otoczenie
C) a także zapobiegać powstawaniu napięć w materiałach, w których tych napięć nie powinno być.
2. W przypadku ochrony dodatkowej, podejmuje się środki które mają na celu wyeliminowanie powstawania napięcia
dotykowego. Charakteryzuje się tym, iż oprócz ochrony podstawowej stosuje się jeszcze następujące środki:
A) ochronne uziemienie - najbardziej rozpowszechnionym środek ochrony dodatkowej. Stosowany jest on we wszelkiego
rodzaju urządzeniach elektrycznych i maszynach. Zabezpieczenie to polega na zrównaniu potencjałów elektrycznych
z potencjałem Ziemi.Zbieranie ładunku - zerowanie - metoda ta polega na połączeniu ze sobą przewodu o zerowym
potencjale z metalowymi częściami urządzeń
B) stosowania izolacji ochronnej - stosuje się w przypadku fabrycznie produkowanych urządzeń wykorzystujących prąd
stały lub zmienny.
C) izolowanie stanowisk - polegające na odseparowaniu stanowiska od ziemi, a następnie na wyrównaniu potencjałów
urządzeń dostępnych z poziomu takiego stanowiska
 PIERWSZA POMOC W PRZYPADKU
STWIERDZENIA PORAŻENIA
ELEKTRYCZNEGO
W przypadku zaistnienia porażenia elektrycznego, w przypadku
nieobecności lekarza należy wykonać następujące czynności:
• przede wszystkim uwolnić poszkodowanego spod działania napięcia
• następnie dokonać rozeznania w stanie poszkodowanego
• a następnie bazując na własnym doświadczeniu przystąpić
do wykonywani niezbędnych czynności ratowniczych
• Przy ratowaniu poszkodowanego, ratujący nie powinien także
zapominać o własnym bezpieczeństwie. Przede wszystkim powinien
uważać aby:
• nie dotykać bezpośrednio porażonego, przez którego nadal przepływa
prąd elektryczny
• nie używać obu rąk do odciągania poszkodowanego od źródła
porażenia
• uważać na to czy nie znajduje się na mokrej powierzchni
• dokonać rozpoznania, czy w pobliżu znajdują się inne urządzenia
pod wysokim napięciem
• aby nie stracić równowagi.
DZIĘKUJE ZA
UDZIAŁ W
PREZENTACJI
• Pozdrwiam Bartłomiej Winiarz