You are on page 1of 896

or* pmpOf

{NyDv - 2007

88 ESpf - jrefrmEdik if aH usmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f - atmifxeG ;f a&;om;? or*pmpOfrS


2007 ckEpS f {Nyv
D wGif xkwaf 0onf/
{NyDv - 2007 yxrtBudrf tkyfa& - 500
wefzdk; -

$ 30 US

pmpDpmdu
k f - &efEikd ?f jrifah Zmf? Zifarmif? rsK;d rif; 'DZikd ;f ^tjyiftqif - ausm0f if;
tzH;k tjyiftqif - ausm0f if;
yHEk ydS w
f u
kd f - Edb
k &l yD EkH ydS w
f u
kd ?f csi;f rdik f
e-mail: abfsu@abfsu.net, bakatha@loxinfo.co.th URL: http://www.abfsu.net
The Union Publishing
P.O Box (102), Mae Ping Post Office, Chiang Mai (50301) Thailand
rlyikd f - or*pmpOf
,ckpmtkyyf g taMumif;t&mrsm;udk xyfqifu
U ;l ,la&mif;csjcif;? tjyKoabmraqmifaom toH;k jyKjcif;rsm;rSv
TJ ul;,ljzefch sEd ikd o
f nf/
&nfeT ;f ud;k um;csuf azmfjyNy;D cGijhf yKcsuaf wmif;cH&ef rvdb
k J toH;k jyKEikd o
f nf/
"gwyf rkH sm;
td;k a0r*Zif;rsm;? udak tmifxeG ;f pmtkyyf g yHrk sm;? udak tmifapmOD;? a'guw
f mausmo
f mxGe;f ? ud0k if;atmif (*syef)? atatyDyb
D ?D
Auo? uvvw? zsucf eJawG&Y aomkyyf v
kH mT rsm;? igajymcsio
f rQigt
h Mumif;? rd;k BuKd ;owif;pm? jynfob
Yl ufawmfom;rsm;?
{&m0wDnaD emifpmay? &Jabmfo;kH usyd ?f a'guw
f mode;f vGi?f &efuek w
f uov
kd o
f rdik ;f ? wdAhk rmtpnf;tH;k ordik ;f (y^'k)?
,lteft,fv'f ?D wyfrawmfordik ;f (y)? 1300jynft
U a&;awmfyrkH w
S w
f rf;? trsK;d om;aehEiS Uf trsK;d om;ynma&;vIy&f mS ;rIordik ;f ?
ArmjynfueG jf rLepfygw\
D Edik if aH wmftmPmodr;f a&;vIyf mS ;rIrsm;? taygi;f toif;a&mif;&if;wd\
hk ausm&f if? ausm0f if;? tifwmeuf?
rl&if;&SmazGr&aom "gwyf rkH sm;/
pmvH;k - 0if;tif;0? yife?D wdik ;f e,l;drk ef? aumf&&D me,l;
(Auo)rsm;tzGJYcsKyf EdkifiHjcm;a&;&maumfrwDrS
Embassy of the Kingdom of the Netherlands & Open Society Institute wdkh\
axmufyHUulnDrIjzifU xkwfa0onf/
ISBN 9 7 8 - 9 7 4 - 7 1 7 8 - 0 1 - 2

usaemfta&;csifqHk;pmtkyf

ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzJGYcsKyf (EdkifiHjcm;a&;&maumfrwD) rS xkwfa0onf

THE UNION PUBLISHING


P.O Box (102), Mae Ping P.O, Chiang Mai (50301) Thailand

aus;Zl;wifvTm
,ckpmtkyu
f kd jzpfajrmufatmif 0dik ;f 0ef;vkyaf qmifcMUJ uaom udak tmifxeG ;f tygt0if zrf;qD;tusO;f cs
cHcJU&ol (23) OD;? pmtkyfrdwLrsm;udk e,fpyftxda&mufatmif xkwfay;EdkifcJUaom trnfrazmfjyEdkifaom
&Jabmfrsm;? vdktyfaom tMuHmPfrsm;ay;cJhaom trSmpma&;om;ay;cJUaom udkatmifapmOD;? udkcGefqdkif;?
udo
k m;GeOhf ;D wdhk tm;vnf;aumif;? wdAhk rmtpnf;tH;k udk ]wd}hk eJh ]'d}hk rlut
GJ oH;k udpu
kd rqdik ;f rwGajz&Si;f ay;cJah om?
tjcm; tcsuftvufrsm; &SmazG&ef qufoG,foifUolrsm;udk Tefjyay;cJUaom uG,fvGefol q&mOD;wifrdk;?
ud,
k af wGY jzwfoef;rIrsm;ESiUf ywfoufNy;D ar;orQukd pdw&f n
S v
f uf&n
S f jyefvnfajzMum;ay;aom q&mOD;vSaz?
a'gufwmausmfomxGef;ESifhywfoufaom taMumif;t&mrsm; ajymjyay;aom q&mOD;odef;vGif? a'gufwm
ausmo
f mxGe;f \ ZeD; rppt
f ,fx
U a&mUreG u
f b
D mU? a'guw
f mausmufcsr;f a,mifa0ESihf ywfoufaom tcsut
f vuf
rsm;udk ppfaq;ay;aom &Srf;oHawmfqifU owif;XmerS OD;cGefpdkif;? apmatrdk;vdkESifU apma';Apfoufuay:wdkh
taMumif;udk jznfUpGufajymjycJUaom q&mapm*sufaumU (ArmjynfUuGefjrLepfygwD)? udkAaqGav;usqHk;rIESifU
ywfoufNyD; pmrlMurf;a&;ay;aom q&mOD;odef;0if;? pmtkyfjzpfajrmufa&;twGuf wGef;tma;y;ajymMum;cJUNyD;
vdktyforQ tcsuftvufrsm;? pmGufpmwrf;rsm;udk rNiD;rjiL &SmazGay;cJhaom atatyDyDrS udkwdwfEdkifESifh
atatyDyDtzJGY? vdktyfonfU "gwfykHrsm;ESifU pmtkyfpmwrf;rsm;udk &SmazGulnDay;cJUaom rdkBudK;owif;pmrS
OD;oef;xG#w
f t
hkd m; vnf;aumif;? td;k a0r*Zif;rS "gwyf rkH sm;ESiUf tjcm;pkaqmif;xm;aom "gwyf rkH sm;udk ydahk y;cJaU om
udk0if;atmif (*syef) tm;vnf;aumif;? t*FvdyfvdkrSwfwrf;rsm;udk trSm;? trSefaxmufjyay;aom rpwm
uDAfpvif;? pmtkyftwGufvdktyfaom aiGaMu;&&Sd&ef ulnDaqmifGufay;aom udkbdkMunf (atatyDyD)?
yHkrsm;&SmazGay;jcif;ESifU puifemqJGay;aom udk*Ref*vif;? pmtkyftwGuf udkatmifxGef;"gwfyHkudk &SmazGay;om
udw
k ifvidI f (udt
k AD m;)? pmtkyx
f w
k af 0&ef aiGaMu;axmufyaUH y;cJaU om? pmtkyx
f w
k af 0csed x
f uf rsm;pGmaemufusNy;D
xkwaf 0Edik rf u
I kd em;vnfay;aom e,fomvefoH ;kH ESihf tdt
k ufpt
f ikd t
f zJt
YG m;vnf;aumif;? ausmif;om;oHrPdwyf
ppfa&;jyavUusifUcef;rsm;twGuf &Sif;jycJhaom udkpdk;aX;? trSm;rsm;jyifqifEdkif&ef pmrlMurf;udk zwfIay;cJUaom
rrD;rD;? udkxGef;xGef;atmif? trSm;jyifqifjcif;rsm; pmjyifjcif;rsm;udk ulnDvkyfaqmifay;cJUMuaom rrdk;OD;?
udkrif;rif;? udkatmifatmif ({&m0wD)? pmrrlMurf;tcsKdYtydkif;rsm; uldkufay;cJUMuaom udkaersKd;? udk&JvIdif0if;
wdt
hk m;vnf;aumif;? tdik t
f ufpb
f t
D rf eHygw&f a&;ESiUf yHEk ydS w
f u
dk u
f pd & yfrsm;twGuf ulnv
D yk af qmifay;cJaU om
rppftdGKifwdkhtm; vnf;aumif;? aemufqHk;ydwf pufwifumeD; ausmif;om;or*oDcsif;udk tcsdefrD&SmazGay;cJU
Muaom? oDcsif;pmom;rsm;udk BudK;pm;jznfay;cJUaom atbDtufpf'DtufzfrS &Jabmfrsm;jzpfaom udkvGrf;PD?
udkrdk;ausmfOD;? udkatmifxGef; wdkhtm;vnf;aumif;? BudKwifcGifUjyKcsuf awmif;cHrIr&SdbJ ,ckpmtkyfyg udk;um;
rDSjirf;cJU&aom tcsuftvufrsm;? "gwfyHkrsm;ESifUywfoufaom jynfwGif;jynfyxkwf pmtkyfpmwrf;rsm;?
tifwmewfpmrsufESmrsm;? owif;Xmersm;? ,ckpmtkyfESifU ywfoufNyD; vkyfaqmifay;cJUMuaom tjcm;
trnfrazmfjyEdkifaom olrsm;tm;vHk;udkvnf;aumif; tav;teuf rSwfwrf;wif*kPfjyKtyfygonf??
We also extend thanks to the Embassy of the Kingdom of the Netherlands and the
Open Society Institute for the financial support which made the printing of this document
possible.

EdkifiHjcm;a&;&maumfrwD
ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzJGYcsKyf
rwfv (13) &uf? 2007
- 1 -

FOR MY FATHER

jzwfoef;rIrsm;ay:wiG f pdw&f n
S pf mG jzifU
tbufbufu
tm;ay;ulncD aUJ om
rrtm;
txl;aus;Zl;wifrIjzifU

'DEikd if u
H Edik if o
H m;wpfa,muf?
ol&Y YJ tpGr;f ukeBf uKd ;pm;xm;wJU
dk;om;rIwckyg/
tem*wfrsK;d quftwGuf oJwpfyiG t
Uf jzpf
taxmuftuljyK&if auseyfygw,f/
atmifxGef;

udak tmifapmOD;\ trSm


(1) vGwfvyfa&;acwfausmif;om;or*eJh ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;&JYordkif;[m udkvdkeDacwfausmif;om;
or*eJh ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;&JY tqufjzpfw,f? tusKd;qufjzpfw,f/ udkvdkeDacwf ausmif;om;
or*eJh ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;&JY EdkifiHa&;tpOftvmudk qufcHudk,fpm;jyKwJU ordkif;jzpfw,f/
(2) e,fcsJYqefhusifa&;? udkvdkeDpepfa[mif;? pepfopfqefhusifa&;? trsKd;om;a&;eJh jrefrmUvGwfvyfa&;udk
xdef;odrf;Edkifa&;twGuf jynfolvlxkeJhtwl yg0ifcJUwJUordkif;jzpfw,f/
(3) urmppfqefhusifa&;? urmhNidrf;csrf;a&;? jynfwGif;ppf&yfpJa&;? jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; wdkhtwGuf
jynfolrsm;eJhtwl wdkufyGJ0ifcJUwJUordkif;jzpfw,f/
(4) ppftmPm&Sifpepfqefhusifa&;? vlYtcGifUta&;eJh taxGaxG'Drdkua&pDa&; wdkufyGJudk ykHpHrsKd;pkHeJhwdkufyGJ
0ifcJUwJUordkif;jzpfw,f/ txl;ojzifU ppftmPm&Sifpepf qefhusifa&;wdkufyGJtwGif;rSm ydkrdkta&;ygwJU
vlxktiftm;BuD;w&yftjzpf yg0ifcJUwJUordkif;jzpfw,f/
(5) uarmufurynma&;pepf zsufodrf;a&;? trsKd;om;vuPmaqmifwJU 0dZmodyHenf;uswJU? acwfrDwJU?
trsm;twGufjzpfwJU trsKd;om;ynma&;pepf wnfaqmufa&;eJh ausmif;om;xkBuD;w&yfvkH;&JY ynm
oifMum;rIeJh aexdkifrItajctae aumif;rGefa&;wdkhtwGuf wdkufyGJ0ifcJUwJUordkif;jzpfw,f/ ausmif;om;
xk&JY trsKd;om;,Ofaus;rIeJh pm&dwzGHhNzdK;a&;wdkhtwGuf BudK;yrf;vkyfaqmifcJUwJUordkif;jzpfw,f/
(6) jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rI[m vufeufudkifwdkufyGJ qifETJwJUordkif;jzpfw,f/
'Daygif;csKyfokH;oyfcsufawGudk 1988 ck? Mo*kwfv (28) &uf wuotaqmuftODa[mif;ae&m
rSm Auoudk jyefvnfzGJYpnf;cJUwJUtcrf;tem;rSm ppfNyD;acwfeJhvGwfvyfa&;acwfOD; or*0ifausmif;om;
a[mif;BuD;rsm;udk,fpm; pum;ajymcJUpOfu or*acgif;aqmifa[mif; udkvSa&Tu xnfUoGif;ajymMum;oGm;cJU
ygw,f/ 'gayr,fU tJ'Dtcsdefumvu wnf&SdaewJU EdkifiHa&;avxkt&Sdeft& eHygwf (6) tcsufudkawmU
xnfUoGif;rajymbJ csefxm;cJUygw,f/
tckxkwfa0vdkufwJUpmtkyf[m 'Daeh'DtcsdefumvrSm 1962 ck? Zlvdkif (7) &ufta&;awmfykH
txdomyg&SdwJUtwGuf aemufaemif qufvufxkwfa0r,fU umvtydkif;rsm;&JY vIyf&Sm;rIrsm;rSmawmU
azmf j yyg aygif;csKyfokH;oyfcsufrsm;udk &Sif;&Sif;vif;vif;awGY jrifzwfI Mu&rSmyg/
1948-49? 1963-69? 1988-90 umvrsm;twGif; ausmif;om;acgif;aqmifwcsKdYeJh wuf<uwJU
ausmif;om;rsm; vufeufudkifawmfvSefa&;twGif; yg0ifoGm;cJUMuw,f/ 1963 ckESpfaemufydkif;&JY
ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;udk ordkif;rSwfwrf;wifMu&ifawmU ]jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;[m
vufeufudkifwdkufyGJ qifETJwJUordkif;jzpfw,f} qdkwJU ordkif;ed*kH;csKyfcsuf[m ydkrdkyDjyifkyfvHk;<uvmyg
vdrfUr,f/
bmyJjzpfjzpf 'Dausmif;om;vIyf&Sm;rIorkdif;pmtkyf xkwfa0&mrSmyg0ifywfouf t&if;tESD;ay;qyf
oGm;cJUMuwJU (rdrdvufvSrf;rDoavmuf) 1/ ociftkH;jrifU (wdk;wufa&;OD;tkH;jrifU)
2/ a'gufwmarmifarmifausmf (wuoOuX 1949-50)
3/ OD;ombef; (wuotrIaqmif? ausmif;om;oufomacsmifcsda&;XmerSL; 1960-61)
4/ OD;wifat; (wuoOuX 1960-61)
5/ OD;vSa&T (wuotrIaqmif? tdk;a0r*Zif;wm0efcH? Auorsm;tzGJYcsKyftwGif;a&;rSL;tzGJY0if
1960-61)
- 5 -

6/ udkrsKd;xGef; (ac:) udkcGefqdkif; (aq;-1? 1971-76 rdIif;&mjynfU)


7/ udkatmifxGef; (pufrIwuodkvfausmif;om;or*? 1988)
8/ udkrif;ol ("gwfykHrSwfwrf;)
9/ udkat;Edkif (rdwLul;puf)
10/ rcifrdk;at;
11/ rpkpk0if;
12/ r&D&DxGef;
13/ OD;pkd;odef; (wuoOuX 1957-58)
14/ OD;baumif; (wuo 'k-OuX 1958-59)
15/ OD;aomfaumif; (&efukefwuodkvf? pmMunfUwdkufrSL;)
- wdkhtm; av;pm;OD;Twf*kPfjyKvsuf

atmifapmOD; (rdIif;&mjynfU)
oGm;zufqdkif&maq;wuodkvf (1972-76)
Mo*kwfv (28) &uf? 2004ckESpf

- 6 -

nDawmfaemifawmf or*ausmif;om;
&Jabmftaygi;f odhk OD;Gwjf cif;
pmtkyfudkjyKpka&;om;ol udkatmifxGef; axmifrSvGwfrvmao;yg/ olY&JY&eHhrJhc&D;&Snfu (9) ESpf
wdkifygNyD/ pmtkyfudk ulnDjyKpkol vlyk*dKvf (23) OD; axmifuscJUygw,f/ trsm;pk[m acwftqufquf
ausmif;om;or* wdu
k yf aJG wGMum; ta&;awmfyaHk wGMum;u ausmif;om;&JabmfawGcsn;f ygy/J tm;vk;H tenf;qk;H
(7) ESppf aD wmU ay;qyf&ygw,f/ wcsKYd toufygay;cJ&U ygw,f/ usaemfw[
hkd m 'Dpmtkyu
f kd vGwaf jrmuf&me,fajr
a&mufatmif ydkhEdkifcJUMuygw,f/ EdkifiHwuma&muf ausmif;om; 'Drdkua&pDtiftm;pkrsm;uvnf; us,fus,f
jyefhjyefh xkwfa0Edkifatmif BudK;yrf;&if; tckpmtkyfjzpfcJUygNyD/
ocifatmifqef; or*ausmif;om;b0u ykodrfpnf;kH;a&;c&D;pOfrSm twlvdkufygvIyf&Sm;cJUwJU
ocifOD;tkef;jrifUvnf; axmifusygw,f/ olYtouf (80) jynfUarG;aehudk usaemfeJhtwl oD;oefhaxmif
oD;oefhwdkuf0if;rSm 1998 ckESpf OD;ydkif;rSm jzwfausmfcJUMuygw,f/ tbOD;tkef;jrifUudk pwifqkH&pOfuvnf;
1989 ckESpf tif;pdefaxmif wdkuf (4) rSmyg/ olh&JY EdkifiHa&;tawGYtMuHKawGudk em,lcJUMu&zl;ygw,ff/
ocifatmifqef;&JY i,foil ,fcsi;f or*tek ;f jrif[
U m (88) rsK;d qufawGxd ta&;awmfyt
Hk vHukd vufqifu
U rf;
cJhygw,f/
' ED pS x
f J (2006ckEpS )f rSmyif uav;NrKd ?Y trsK;d om;'Dru
kd a&pDtzGcYJ sKyrf S jynfov
Yl w
T af wmfu,
kd pf m;vS,f
OD;odef;0if;&JYpsmyerSm or*acgif;aqmif rif;udkEdkifudk vlwOD;u tom;vGwf0ifa&muf xdk;BudwfzdkhBudK;pm;wm
MuHK&ygw,f/ tJ'DtcsdefrSm tjrefqkH;wkefhjyefckcHol[m or*OD;tkef;jrifUyg/ olYtouf (89) ESpf&SdygNyD/ q&m
wa,mufvdk? zcifwa,mufvdk rsKd;qufopfawGudk apmifUa&SmufaeqJyg/
axmifxJrSm udkrif;ol toufay;cJU&ygw,f/ OD;wifat; (NrKdYr) udkvnf; uG,fvGefumeD;rS
vTwfay;cJUvdkh tdrfta&muf rMumcifrSmuG,fvGefcJUygw,f/ a&SYaeBuD;OD;wifat;vnf; axmifxJu pdwfcEm
'Pf&mawGeJh vGwfNyD; wpfESpfrjynfUcifrSm kwfw&ufuG,fvGefcJUygNyD/
ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;[m wdkif;jynfeJhvlrsKd;twGuf tpOfxGef;ajymifaeygvdrfUr,f/ e,fcsJY
qefhusifa&;? trsKd;om;vGwfajrmufa&;? 'Drdkua&pDeJhvlYtcGifUta&;wdkh twGuf ausmif;awmfom;awGu
acwfwdkif;rSm BudK;yrf;wdkufyGJ0ifcJUMuwmyg/ tckvnf; (88) rsKd;quf? (96) rsKd;qufawGu c&D;&SnfwdkufyGJ
qufaeMuqJyg/ axmiftoD;oD; awmtaxGaxGeJh a0;ajr&yfjcm;u nDawmfaemifawmf or*ausmif;om;
&Jabmftaygif;udk (udkatmifxGef;? udkmPf0if;? udkxGef;vSwdkh udk,fpm;) pmtkyfjzifh av;pm;pGmOD;Twf
*kPfjyKtyfygw,f/

cGefqdkif;
atmufwdkbmv (29) &uf? 2006

pmtkyjf zpfajrmufa&;twGuf &eHrh cUJ &D;&Snf csw


D ufcMUJ uolwcsKYd
1/ udkatmifxGef; (pmtkyfjyKpkol)
2/ udkmPf0if;

axmifusqJ
axmifusqJ
- 7 -

3/ udkxGef;vS
axmifusqJ
4/ OD;rif;ol
axmifwGif;uG,fvGef
5/ OD;wifat; (NrKdYr)
axmifrSvGwfajrmuf rMumcifuG,fvGef
6/ OD;wifat; (a&SYae)
axmifrSvGwfajrmuf wpfESpfcefhwGifuG,fvGef
7/ ociftkef;jrifU
rdk;BudK;owif;pm
8/ a'gufwmarmifarmifausmf
a&SYaeBuD;
9/ OD;vSa&T
or*acgif;aqmifa[mif;
10/ OD;ombef; (a&SYae)
or*acgif;aqmifa[mif;
11/ OD;tkef;armif (anmifav;yifNrdKYe,f jynfolYvTwfawmfudk,fpm;vS,f? trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJYcsKyf)
12/ OD;tkef;jrifU (a&SYae)
13/ OD;atmifZif (a&SYae)
14/ OD;cifarmifcsKd (a&SYae)
15/ OD;cifarmifNidrf; (a&SYae)
16/ udk,OfxGef;
17/ udkausmf0P
18/ udk[m&Gef (c) udkvS0if;
19/ udkpdk;vGif
20/ OD;jrifUatmif (a&SYae)
21/ rpkpk0if;
22/ rcifrdk;at;
23/ udkcGefqdkif;

- 8 -

ordik ;f a&;oGm;wJU ordik ;f


ppftpd;k &vufatmufrmS ausmif;om;tzJt
YG pnf;awG w&m;0if&yfwnfciG &Uf zdhk Nird ;f csr;f wJaU usmif;om;
vIyf&Sm;rIawG vkyfcGifU&zdkha0;a&m? ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; jyKpkwmeJhwif BuD;av;wJU&mZ0wfrIxdkufygw,f/
ppftyk pf [
k m ausmif;om;awG&t
YJ cef;u@eJh ordik ;f tpOftvmudk tJonfaU vmuf taMumufBu;D aMumufygw,f/
onftjzpftysufudk udkatmifxGef;&JY tjzpftysufu oufaocHygw,f/
udkatmifxGef;? olYuG,f&mrSm ukvm;BuD;vdkh usaemfwdkhac:ygw,f/ pdwfomcsdef nydkif;pum;0dkif;
awGrSmawmU &Jabmf*dk&S,fvdkh olYudkac:&if jyHK;NyD; wkefhjyefwwfygw,f/ i,fi,fausmif;om;b0rSm tawmfUudk
awawayay aecJUw,fvdkh olYtajymt&od&ygw,f/ olYtcef;udk rMumcPa&muf&if;? pmzwfoefwJUvlvdkh
usaemfrw
S ,
f x
l m;ygw,f/ olrY mS trESpOf ;D ? tudw
k OD;eJh nDwOD;&dyS gw,f/ olaY rG;csi;f tm;vH;k u olu
Y w
kd efz;kd xm;
cspfcifoavmuf? olYzufuawmU rdom;pkeJhqdk&if cyfwef;wef;aeavU&dSwm owdxm;rdygw,f/ olYrdom;pk0if
tm;vHk;u rGwfqvifbmom0if ynmwwfawGyg/
oleJhusaemf taotcsm&if;ESD;wmuawmU 1990 rwfv twGif;u pw,fvdkh ajym&ygvdrfhr,f/
,cifuawmU wNrKd eY ,fwnf;twlae vrf;csi;f eD;ayr,fU vlcsi;f rwJjG zpfao;ygb;l / 90 rwfv? zke;f armfEpS yf wf
vnf jzpfajrmufa&;aumfrwDudk ppfwyfuzrf;awmU wdrf;a&SmifMu&if; oleJhusaemf twJGrsm;vmygw,f/
{NyDvxJrSm Auorsm;tzJGYcsKyf atmufArmjynfudk wuodkvftvdkuf tajccHor*awGeJh zGJYpnf;awmU olu
pufrIwuodkvfausmif;om;rsm;or*udk udk,fpm;jyKygw,f/ usaemfUrdcifor* (aq;wuodkvfausmif;om;
or*) ehJ pufrIwuodkvfausmif;om;or*eJh ,cifuwJGvkyfzl;wm tBudrfBudrf&dSayr,fU oleJhusaemfu
Auo atmufArmjynfvIyf&Sm;rIrSm pwJGvkyfjzpfwmyg/ ,m,DzJGYpnf;a&;vkyfawmU olu twGif;a&;rSL;tzJGY0if
(3) OD;xJu wOD;jzpfvmygw,f/
tJonfw
U ek ;f u olyY o
kH @mefu t&yf&n
S &f n
S f ydeyf ed yf g;yg;/ yg;odik ;f rkwq
f w
d v
f nf; cyfyg;yg;xm;wwf
ygw,f/ vrf;avQmuf&if udk,feJeJapmif;aeavU&dSwmrdkh usaemfwdkhu aemufavU&dSygw,f/ tjyifyef;t&
Munf&U if pum;enf;ygw,f/ pum;ajym&mrSm cyfat;at; ajymwwfygw,f/ tpnf;ta0;awGrmS olo
Y abmxm;
udk wH;k wdajymavU&ySd gw,f/ Mum;&olem;xJ t0ifcufygw,f/ oabmw&m;eJh tawG;tac: ydik ;f qdik &f mawGukd
tawmfavUvmxm;ovdk? 'geJhywfoufvm&if aqG;aEG;jiif;cHkrIvnf; oefygw,f/
vIy&f mS ;rIawGvyk &f mrSmvnf; at;aq;wnfNird Nf y;D aoG;at;ygw,f/ rSwrf w
S &f &qd&k &if r[mAEKv
vrf;eJh vGpv
rf;axmifrU mS usaemfw
U q
hkd EjyawmU ppfwyfuydwzf rf;ygw,f/ qEjyyJrG mS udak tmifxeG ;f tygt0if
usaemfwdkh AuotrIaqmifawG tukef&dSaeNyD; OD;aqmifvIyf&Sm;aewmyg/ zrf;qD;cH&olawGvnf; &dSygw,f/
ppfwyfuvdu
k af wmU usaemfew
hJ csKYd teD;uwdu
k w
f ckay: wufajy;ygw,f/ tay:a&mufNy;D vrf;ay:jyefMunfaU wmh
vrf;ray:rSm ppfom;awG? &JawG jynfUaeygw,f/ udkatmifxGef;udk olwdkhMum;xJrSmyJ at;at;wnfwnfeJh
jzwfavQmufoGm;wm jrifvdkuf&ygw,f/ ppfaxmufvSrf;a&;awGvnf; olYudk owdxm;rdyHkr&ygbl;/
1990 ausmif;om;nDvmcHudk ZGefvukef rEav;rSmvkyfawmU olYudk Auo (atmufArmjynf) &JY
twGif;a&;rSL;tzJGY0iftjzpf nDvmcHu a&G;cs,ftwnfjyKygw,f/ nDvmcHNyD;awmU nDvmcHqHk;jzwfcsufawGudk
taumiftxnfazmf&mrSm tzJGYwm0ef&dSolwOD;taeeJh ZJG&dS&dStEHGwmcHvkyfaqmifrIudk awGY&ygw,f/ nDvmcH
qHk;jzwfcsufawGeJh tzJGYtpnf;&JYoabmxm;udk aoGzDjcif;r&dSyJ &yfwnfvIyf&Sm;cJUwJU acgif;aqmifwOD;yg/
tjcm;tvkyform;or*? &[ef;ysKdor*? vli,for*awGeJh usaemfwdkh ausmif;om;or*awG pkzJGYxm;wJh
trsKd;om;'Drdkua&pDawmfvSefa&;wyfaygif;pk wm0efudkvnf; wzufrSm olxrf;&ygw,f/ wm0efydkif;qdkif&meJh
olzmomvkyfaqmifr,fvdkh qHk;jzwfvdkufwJU vkyfief;wdkif;udk rjzpfrae&atmif taumiftxnfazmfwwfwJU
- 9 -

ZJeG hJ pdw"f gw[


f m olq
Y rD mS pJpG NGJ rNJ ru
J kd ude;f atmif;aeygw,f/ tzJt
YG pnf;wGi;f jyem? jyifyeJh &ifqidk &f wJjU yem?
or*vyI &f mS ;a&;rSL;awG&YJ jyemawGuv
kd nf; wm0ef&o
Sd t
l aeeJh &yfwnfcsu&f &Sd Sd rSerf eS u
f efuef ajz&Si;f avU
&dSwmaMumifhvnf; ausmif;om;tawmfrsm;rsm;u olYudk av;pm;cspfcifygw,f/
pufwifbmv (1) &ufaehrmS oleu
hJ saemf wcsed w
f nf; zrf;cH&ygw,f/ ppfum;awGukd taemf&xmeJh
yef;qd;k wef; vrf;qHrk mS csxm;Ny;D usaemfu
U kd yef;qd;k wef;tdru
f ac:xw
k v
f mygw,f/ olu
h kd bm;vrf;xdyt
f rd u
f
ac:xkwfygw,f/ ppfaMuma&;pcef;a&mufawmU a&mufa&mufcsif; oleJhusaemfu tcef;uyfvsufyg/ olYudk
dkufESufwm Mum;ae&w,f/ ppfaxmufvSrf;a&;t&m&dSawGu olYudk bmoma&;eJhcsdwfNyD; qJqdkaeMuw,f/
]a[U ukvm; - ArmjynfEikd if aH &;eJh rif; bmywfoufovJ}q
Nkd y;D awmhvnf; rMumcPqJwm Mum;&w,f/
olq
Y u
D avoHat;at;eJh wkejhf yefwmudv
k nf; Mum;&w,f/ ud,
k t
Uf zJt
YG pnf;u wm0ef&o
Sd w
l a,muf- aemufNy;D
wu,fu
U kd jynfcspaf usmif;om;wpfa,mufukd tckvkd bmoma&;eJh vlrsKd ;a&;eJh aoG;cJyG w
k cf wfqufqw
H mtay:
tckxuftxdawG;wdkif; pdwfempdwfraumif; jzpfrdygw,f/ tzJGYtpnf;rSm wm0efBuD;BuD;,lxm;ol jzpfwm
aMumifUvnf; ppfaMuma&;rSm ol[m txktaxmif; tawmfcHvdkuf&ygw,f/
ppfaMuma&;NyD;awmU usaemfwdkhudk tif;pdefoD;oefhaxmif wdkuf (2) udk ydkhygw,f/ oleJhusaemf
wcef;xJae&ygw,f/ tcef;twGif;rSm reufwdkif; cGyfa'gif;tvHtav;jyKzdkh olutqdkjyKwmaMumifU reufqdk
tvHtav;jyKwmudk uk,
d t
Uf pDtpOfeu
hJ ,
kd f vkyMf uygw,f/ olu tEkynmvnf; 0goemygoyl g/ wdu
k x
f rJ mS awmU
usaemfukd cdik x
f ;l oDcsi;f awG qdck ikd ;f avU&w
Sd ,f/ usaemf pdwrf ygwahJ eh rqdb
k ;l qd&k if olzmomol qdak vU&w
Sd ,f/
'gayr,fU oDcsif;pmom;awG xdkif&GwfaeovkdygyJ? oHpOfxGufrvmygbl;/ axmifu jyefvGwfawmUvnf;
uAsmawGa&;NyD; pmtkyfxkwfwm ESpftkyfoHk;tkyf&dSr,fvdkh xifygw,f/ oD;oefhwdkufrSm&dSwkef;yJ aemufydkif;
xyfrdvmwJU olawGaMumifU ol&,f? usaemf&,f? &Jarmfxl;&,f axmifwGif;ppfaMuma&; xkwfcH&ygao;w,f/
tJonfUrSm olYudk jyefvTwfay;r,fqdkNyD; ppfaxmufvSrf;a&;u tay;t,lvkyfcJUwmudk oljiif;qdkcJUygw,f/
pufwifbm (29) &ufaehrSm usaemfwdkhudk axmifa&SYuppfcHkHk;rSmxkwfNyD; em&Dydkif;twGif; trdefhcs
ygw,f/ trdefhrcscifem;csdef usaemfwdkhtm;vHk;qHkcsdefrSm oluOD;aqmifNyD; usaemfwdkhudkaqGaEG;ygw,f/ cHkHk;udk
b,fvdkwkefhjyefrvJ qdkwmudkyg/ usaemfwdkhtaeeJh tjypfr&dSbl;qdkwmyJ ajzNyD; bmrSwkefhjyefp&m rvdkbl;vdkh
olu oabmxm;ay;ygw,f/ tm;vHk;u olYpum;udk vdkufemcJUygw,f/ trdefhcsawmU ol&,f? aevif;&,f
usaemf&,fukd ig;ESppf /D ud,
k u;D (udn
k aD xG;cdik )f eJh &Jarmfx;l ukd av;ESpef hJ &Jausmpf mG udk oH;k ESpq
f Nkd y;D zwfjyygw,f/
tif;pdefaxmif oHk;aqmifrSm&dSaewkef; oleJhusaemfu xrif;pm;0dkif;twlwlyg/ xrif;pm;0dkif;rSm
bkwfudkifvdkhqdkr,fU pDrHcefhcJGolwOD;taeeJh olwm0ef,lay;ygw,f/ rGwfqvifbmom0ifjzpfayr,fU usaemfwdkh
pm;r,fUtpmawGudk csufjyKwfzdkh jyifqifvDS;jzwfwm [if;cJGay;wmawGukd olyJwm0efcH vkyfay;ygw,f/
xrif;pm;0dkif;u Ak'bmom udk&ifESpfyg;&JY a0,sm0peJh qGrf;uGrf;uyfwmawGvnf; oleJh udkwdk;u wm0ef,l
vkyfavU&dSygw,f/ axmifwGif; rdciftzJGYtpnf;tvdkuf yHkrSefaqG;aEG;0dkif;awG vkyfawmUvnf; usaemfwdkh
Auo atmufArmjynftpkawGtwGuf olu uruxvkyaf vU&ySd gw,f/ tjcm;taqmifawGu tzJ0YG ifawG
udkvnf; aqG;aEG;yJGawGvkyfzdkh wdkufwGef;apUaqmfwm vkyfavU&dSygw,f/ usaemfwdkh tpktzJGYwGif;rSmom
ruygbl; taqmifrSmjzpfvmwJU EkdifiHa&;tusOf;om;awGeJh tmPmydkifawGeJh xdyfwdkuf&ifqdkifrIwdkif;rSm
olua&Sq
Y ;kH u OD;aqmifrx
I rJ mS wOD;tygt0ifjzpfygw,f/ 'gaMumifv
U nf; 91 ukecf ge;D rSm olu
Y kd oD;oefah xmif
wdkufzufudk axmiftmPmydkifawGu oD;jcm;ydkhypfvdkufygw,f/
olu usaemfUxuf &ufydkif;apmNyD; om,m0wDaxmifu vGwfygw,f/ 1994 tukefydkif;jzpfr,f/
usaemf rHk&Gmaxmifu jyefvGwfNyD; tdrfa&mufvdkh em&Dydkif;yJ&dSwkef; ola&mufvmw,f/ axmifuvGwfvdkh ol
ausmif;jyefwufNy;D &efuek pf ufrw
I uov
kd u
f bJ&YG ygw,f/ axmifuxGuv
f mwJU usaemfwhkd Auo trIaqmif
wOD;csif;pDuae NyD;cJUwJU vIyf&Sm;rIeJh axmifwGif;jzwfoef;rI oHk;oyfcsuftpD&ifcHpm wapmifpD awmif;ygw,f/
usaemf a&;ay;vdkufygw,f/ 'gawGjyefaygif;NyD; olYtaeeJh jyefoHk;oyfcsufwck xkwfcsifw,fvdkh qdkygw,f/
- 10 -

wcsdefwnf;rSmyJ olusdwfvkyfaewmwckudk usaemf odvdkufygw,f/ t&ifausmif;om;vIyf&Sm;rIrSwfwrf;awG


&oavmuf olYudk&Smay;zdkh ajymygw,f/ bmvkyfrvdkhvJar;awmU olu ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;wck jyKpk
aew,fvdkhqdkygw,f/ olYtdrfu olYtcef;oGm;&ifvnf; onfordkif;pm&GufawGcsnf; awGYae&ygw,f/ tJonfU
umvrSm ordik ;f a&;zdu
hk pd u
ykd J txl;tmHx
k m;vkycf yUJ gw,f/ 96 atmufwb
kd mta&;tcif; rjzpfcifavmufrmS
olNyD;pD;cJUyHk &ygw,f/ usaemfUtdrfvmNyD; zwfMunfUzdkh ay;ygw,f/ tJonfUumvwkef;uawmU tao;pdwf
rzwfjzpfcJUygbl;/
usaemf xkid ;f e,fpyfzufa&mufNy;D rMumcifrmS olpY mtkyaf wG onfzufrmS ysaYH eygNy/D olehJ zke;f &wJt
U cg
usawmfU onfpmtkyaf wGukd onfzufuwqifU tjyiftqifaumif;aumif;eJh jyefxw
k af pcsiw
f ,fvhkd ajymygw,f/
a&;ol oleY mrnfuakd wmU ]a'gi;f xGe;f } vdhk oH;k zdahk jymygw,f/ 'gayr,fU tJonft
U csed t
f xd onfpmtkyaf &;rIaMumifh
axmifcscH&avmufwJUtxd &mZ0wfrIajrmufr,fvdkh usaemfrxifwm trSefyg/ pmtkyfa&;NyD; jzefhawmUvnf;
1962 ckEpS f rwdik cf ifu tydik ;f txdyjJ zpfovdk jyefxw
k &f ifvnf; onftydik ;f yJ jzpfrmS rdhk vuf&pSd pftyk pf t
k aeeJh
trsufoifUavmufr,f awG;rxm;cJUbl;/ (88) ESpfwm ausmif;om;vIyf&Sm;rIqdkNyD; 62 aemufydkif; ausmif;om;
vIy&f mS ;rIawGuykd g a&;xm;ayr,fU olt"du jzefch w
UJ muawmU 62 ckEpS f tydik ;f txdyJ jzpfygw,f/ 'gah Mumifv
U nf;
pmtkyfawG&JY trSmpmrSmvnf; ulnDwJUvlBuD;awGudk aus;Zl;wifaMumif; azmfjyxm;w,fvdkh xifygw,f/
oleJhusaemf aemufqHk; zkef;tquftoG,f&csdefu usaemf Oa&myc&D;pOf a&mufaeygw,f/
e,fomvefEdkifiH todrdwfaqGtdrfuae oleJh zkef;&ygw,f/ tJonfUtcsdeftxd olYtajctaeu pdk;&drf&wJU
taetxm;r&dSwJU oabmrSm&dSygw,f/ 96 NyD;vdkh usaemfwdkh onfzufa&mufawmU olYudk tenf;i,f
apmifUMunfUwJUoabmrSmyJ &dSygw,f/ c&D;pOfuae usaemfxdkif;jyefa&mufawmU rMumcifrSmyJ oltzrf;cH&
w,fvdkh Mum;&ygw,f/ oleJhtwl onfordkif;pmtkyfjzpfajrmufa&;twGuf ulnDolawGudkyg zrf;qD;cJUygw,f/
ulnDolawGtxJrSm vlBuD;ydkif;awGyg ygwmrdkh vlBuD;awGyg tzrf;cH&ygw,f/ onfUtwGuf olYudka0zefrI
wcsKdY&dSayr,fU? olYpdwf"gwf olY&yfwnfcsufeJh olYapwemudk usaemfuawmU tjynfUt0em;vnfygw,f/
jynfya&mufrS ola&;xm;wmawGukd taotcsm jyefzwfMunfyU gw,f/ jyefzwfMunfrU S wefz;kd Bu;D Bu;D
olay;qyfcw
UJ ,fqw
kd mudk oabmaygu&f ygw,f/ jrefrmEdik if aH &;rSm ausmif;om;vIy&f mS ;rItcef;u@eJh ywfoufNy;D
ta&;Bu;D w,fqw
kd mudk ordik ;f q&mawG Edik if aH &;orm;awG tygt0if jynfow
l &yfv;kH u vufcx
H m;ygw,f/
jrefrmUwyfrawmf&o
YJ rdik ;f tcef;u@udk ajymr,fq&kd ifawmif ausmif;om;vIy&f mS ;rI&t
YJ qufvhkd wifpm;Muygw,f/
'gayr,fU onfausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f taxmuftxm;awGukd cdik cf ikd v
f v
kH jkH zpfatmif pepfwus tm;vH;k pkpnf;
wifjyEkid w
f m r&dcS yUJ gb;l / onfuu
G v
f yfukd oljznfo
U mG ;ygw,f/ ausmif;om;ordik ;f udk uGi;f quf&&Sd Sd tcdik t
f rm
jzpfatmif jyKpo
k mG ;ygw,f/ ol&Y YJ tmabmfrygatmif BuKd ;pm;a&;xm;Ny;D ? ,cifrw
S w
f rf;awG aqmif;yg;awGuykd J
udk;um;xm;wm awGY&ygw,f/
onfEpS yf ikd ;f twGi;f Edik if aH &;tusO;f om;tawmfrsm;rsm; vGwv
f mygw,f/ olt
Y rIwaGJ wGvnf; jyefvw
G f
vmygw,f/ 'gayr,fU onftxJrSm udkatmifxGef; rygygbl;/ axmifuxGufvmolawG tqdkt& ol[m
axmifxJrSm MuHUMuHUcdkif&yfwnfaeqJ jzpfygw,f/ ol[m jrifUjrwfwJU wdkufyJG0if cGyfa'gif;tvHawmfatmufrSm
jrJjrHpGm&yfwnf&if; ausmif;om;ordkif;udk pdkufxlaeqJ jzpfygw,f/

om;GehfOD;
(12) Mo*kwf? 2005

- 11 -

udkatmifxGef;
1967 ckESpfwGif arG;zGm;cJUonf/ 1988 ckESpfwGif &efukefpufrIwuodkvf
yrESpf (vQyfppf-tif*sifeD,m) ausmif;om;tjzpf oifMum;aeqJ jzpfonf/
1987 rqvtpdk;&rS aiGpuLrsm;w&m;r0ifaMumif; aMunmrIaMumifU ay:ayguf
cJUaom ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;rS pwifum awmufavQmuf yg0ifcJUonf/
&efukefpufrIwuodkvfausmif;om;rsm;or*rS acgif;aqmifwpfOD;jzpfonf/ 198889 ckESpf wavQmufvHk;wGif ay:aygufcJUaom ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;wGif
yg0ifcJhonf/
1990 {NyDvtwGif; Auorsm; tzGJYcsKyf (atmufArmjynf)udk zGJYpnf;cJU&m
wGif A[dktvkyftrIaqmiftzGJY twGif;a&;rSL;tzGJY0iftjzpf yg0ifaqmif&GufcJUonf/
1990 ckESpf rEav;wGif usif;ycJUaom ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;
tzGJYcsKyf nDvmcH A[dktvkyftrIaqmiftzGJY twGif;a&;rSL;tzGJY0iftjzpf a&G;cs,f
wifajrmufjcif; cHcJU&onf/ nDvmcHrScsrSwfcJUaom &uf (30) twGif; vTwfawmf
ac:,lEdkifa&;twGuf trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJYcsKyftm; 0dkif;&HulnD&ef[laom tcsuf
tm; t"dutaumiftxnf azmfcJhMuolrsm;wGif yg0ifonf/ 1990 *EDnDvmcH
tBudKvlxkvIyf&Sm;rIrsm;udk AuorS OD;aqmifvIyfSm;cJU&mwGif acgif;aqmifvIyfSm;cJU
onf/ *EDnDvmcHtNyD; pufwifbm (1) &ufaeh AuorS tjcm;acgif;aqmif
rsm;ESifUtwl zrf;qD;cHcJU&onf/ 28? 10? 1990 wGif axmif'Pf (5) ESpfcsrSwfjcif;
cHcJU&onf/ axmifrSvGwfNyD; ausmif;jyefwufcGifU&onfUtwGuf 1997 ckESpfwGif
pufrIwuodkvfrS ausmif;NyD;cJUonf/
1996 ckESpf ESpfqef;rSp]usaemfta&;csifqHk;pmtkyf} [k trnf&
aom ]jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyfSm;rIordkif;} (,ck) pmtkyfudk pwifjyKpkcJUonf/
1998 ckESpf? Zefe0g&DvtwGif; if;pmtkyf vQKdY0SufjzefhcsdrIaMumifU axmif'Pf
(17) ESpf cscH&onf/ ,cktcg tif;pdefaxmiftwGif; Sdaeonf/
udak tmifxeG ;f udk urmw
h 0Sr;f Edik if aH &;t& zdEydS jf cif;cHae&aom pma&;q&mrsm;
tm; ay;tyfaom [,fref? [ef;rwf*&efhqk (Hellman/Hammett Grant) udk
1999 ckESpfwGif csD;jrifUcJUonf/ urmhpma&;q&mrsm;toif; tifwmae&Sife,fyef
tzJGY0ifrsm;jzpfaom aemfa0? uifbm&m? uae'g&Sd yefpifwmrsm;u udkatmifxGef;tm;
if;wdkhtzJGYrsm;\ *kPfxl;aqmiftzJGY0ifwOD;tjzpf aMunm*kPfjyKcJUonf/
- 12 -

pma&;ol\ trSm
yxrwJG
1991 ck? azazmf0g&Dvqef;ydkif;avmufu jzpfr,fxifygonff/ tif;pdefaxmif (3) aqmifwGif?
bk&m;av;bufjcrf;wGif aumf&pf'gwck&Sdygonf/ xdkaumf&pf'gwGif reufydkif;qdkvQif vrf;avQmufavU
&Sdygonf/ xkdaumf&pf'gonf ay (440) &Sd pum;ajym&if; vrf;avQmuf&onfrSm uRefawmfwdkhtzdkh
vkyfaeMu tvkyfwckvdk jzpfaeayonf/ uRefawmfUudk oD;oefhaxmifrS (3) aqmifodkh ydkhvdkufNyD;aemuf
rMumrDtaqmifudk tbOD;tkef;jrifU a&mufvmygonf/ oleJhuRefawmf aumf&pf'gwGif vrf;avQmuf&if;
ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;pmtkyfa&;&ef tMuHmPf &&SdcJUygonf/
1994 ck? pufwifbmv (23) &uf om,m0wDaxmifrS vGwfvmNyD;aemuf xdkpmtkyfa&;&ef
rSwfwrf;rSwf&mESifU ordkif;taxmuftxm;rsm;udk pwifpkaqmif;cJUygonf/ xdkhodkhpkaqmif;&mwGif
vwfwavmtajctaet& tcuftcJrsm;awGY&Sd&ouJUodkh wcsKdYyk*dKvfrsm;xHrS &&SdcJUaomfvnf; wcsKdY
yk*dKvfrsm;rSmrl tb,fodkhaom taMumif;t&mrsm;aMumifUrod? uRefawmfr&&SdcJUyg/ odkhjzifU uRefawmf
&&SdcJUaom rSwfwrf;rSwf&m ordkif;taxmuftxm;rsm;udkom pkpnf;a&;om;cJU&m jynfUpHkvHkavmufrI
&Sdrnfr[kwfay/ pmtkyfrSmrl arQmfrSef;xm;onfxuf ydkrdkxloGm; yxrwGJ (1903-1942) xd xkwfa0
vdkufygonf/ usefESpfrsm;udkvnf; twGJrsm;cGJ xkwfa0oGm;ygrnf/ (88) ESpf (1903-1991) ausmif;om;
vIyf&Sm;rIordkif;pmtkyftjzpf a&;om;&ef &nf&G,fxm;ygonf/ NAdwdoQe,fcsJYqefhusifa&;? vGwfvyfa&;
BudK;yrf;rI? Nidrf;csrf;a&;? vlYtcGifUta&;BudK;yrf;rIrsm;wGif ausmif;om;wdkh\ BuD;us,fjrifUjrwfvSaom
trsKd;om;a&;BudK;yrf;rIrsm;udk a&;om;xm;ygonf/
xdkpmtkyfjzifU 'Drdkua&pDESifU vlYtcGifUta&;wdkufyGJ tqifUqifUwGif usqHk;oGm;olrsm;tm;vnf;
aumif;? &Spfav;vHk;ta&;awmfyHkBuD;twGif; (3) ESpft&G,f cav;i,fav;rStp touf (100)
ausmf tzdk;tzGm;rsm;tqHk; if;wkdhyg0ifvIyf&Sm;rIudkvnf;aumif;? &Spfav;vHk;ta&;awmfyHkBuD;tm;
vnf;aumif;? uRefawmfeJhtwlaxmiftwGif; opm&SdpGmaexdkifcJUNyD; axmifwGif;wkdufyGJrsm;tm; opm&Sd
pGmyg0ifcJholrsm;tm;vnf;aumif;? 1988 rS 1990 txd uRefawmfyg0ifvIyf&Sm;cJhaom &efukefpufrI
wuodkvfausmif;om;rsm;or*? ausmufwHwm;NrdKYe,fausmif;om;or*? 'Drdku&ufwpfausmif;om;
vli,frsm;tiftm;pk (&efukefwdkif;)? ArmEkdifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJYcsKyf (atmufArmjynf)?
ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJYcsKyf (ArmEdkifiH)? trsKd;om;'Drdkua&pDawmfvSefa&;wyfaygif;pk
(NDRF) wdkhtm; *kPfjyKOD;Twfvdkufygonf/
uRefawmftm; i,fpOfuyif avUvm&ef EdkifiHa&;pmayESifU rSwfwrf;rSwf&mrsm; ay;tyfcJUaom
bBuD;t&if; ocifa<u (0g;c,fr) tm;vnf;aumif;? rSwfwrf;rSwf&mrsm; ulnD&SmazGay;cJUaom tb
OD;tkef;jrifUtm;vnf;aumif;? uRefawmfpmxkdifa&;jzpfcJhaom uRefawmfUtazxdkifcJUonfU tpdrf;a&mifpm;yGJcHk
av;tm;vnf;aumif;? tultnDay;cJUaom rcifrdk;at;tm;vnf;aumif; aus;Zl;wifvsuf/

atmifxGef;

- 13 -

NAw
d o
d Qe,fcsq
YJ efusiaUf &;
'Drdkua&pDa&;
zufqpf*syefawmfvSefa&;
vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI
Nidrf;csrf;a&;
vlYtcGifUta&;BudK;yrf;rIESifU
(88) ESpf
(1903 - 1991)
ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;

pmtkyx
f w
k af 0&jcif; trSm
Edik if w
H pfc\
k ordik ;f onf ,if;Edik if w
H iG ;f &Sd ordik ;f acwfumvudk rodrrSv
D u
kd o
f nfh vli,frsK;d qufrsm;
twGuf ta&;BuD;ygonf/ vli,frsKd;qufrsm;taejzifU rdrdEdkifiH\ordkif;udk tjzpftrSeftwdkif; od&SdEdkif&ef
vdktyfygonf/ od&SdkHwifru rdrdEdkifiH\ ordkif;jzpf&yfrsm;twGif;rS tm;aumif;csufrsm;udk vufqifhurf;
qufcEH ikd &f efEiS hf tm;enf;csurf sm;udk oifcef;pmxkw,
f w
l wf&ef yd
k ta&;Bu;D ygonf/ odrhk o
S m rdrEd ikd if t
H wGuf
rdrdykckH;ay:&Sd vuf&SdypKyefumv wm0efrsm;twGufa&m tem*wfwm0efrsm;twGufyg wm0efausyGefEdkifrnf
jzpfygonf/
jrefrmEdkifiHtaejzifU acwfumvtqufquf ordkif;jzpf&yfrSefrsm; pkpnf;azmfxkwfEdkifrI tm;enf;
cJyU gonf/ txl;ojzifU Adv
k af e0if;ppftmPm&Sit
f yk pf rk S 1962ckEpS f ppftmPmodr;f Ny;D aemufyikd ;f ordik ;f tarSmif
acwfudk usa&mufcJU&ygonf/ jrefrmEdkifiHordkif;wGif ta&;ygonfU tcef;u@wGifyg0ifcJUonfU ausmif;om;
or*pdwf"mwfESifU ausmif;om;pdwf"mwfudktajccHonfU ausmif;om;or*vIyf&Sm;rI? ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;
udk taMumufBuD;aMumuf&GHY cJUaom ppftmPm&SiftkyfpkrS ppftmPmodrf;NyD;NyD;csif; ausmif;y&0PftwGif;
aoG;pGe;f apcJo
U nfU (7) &uf Zlvikd af usmif;om;vIy&f mS ;rIEiS hf ausmif;om;or*taqmuftODtm; &ufpufidk ;f jypGm
rdik ;f jzifNU zKd ccJG jUJ cif;jzifU jrefrmEdik if aH usmif;om;vIy&f mS ;rI ordik ;f udk tpazsmufvufpwk;H ypf&ef BuKd ;pm;cJMU uygonf/
rnfonfU tkyfcsKyfolrqdk ordkif;trSefudk azsmufzsufvdrfnm r&Edkifyg/ jrefrmEdkifiHausmif;om;
vIy&f mS ;rIordik ;f udv
k nf; ppftmPm&Sit
f qufqufrS rnfoyhkd ifvrd n
f mazsmufzsuaf pcsiu
f mrl azsmufzsuyf pf
&rnfr[kwfyg/ rsKd;qufqdkonfum azsmufzsufypfvdkhr&ovdk jrefrmEdkifiH ausmif;om;rsKd;qufa[mif;rsm;rS
ausmif;om;rsK;d qufopftoD;oD;odhk ausmif;om;or* pdw"f mwfEiS hf ausmif;om;vIy&f mS ;rI ordik ;f tqufqufukd
tpOftquf vufqifhurf;tarGay;cJhonfom jzpfygonf/ xdkhtwGufvnf; &ufpufMurf;MuKyfvSonfU
ppftmPm&Sipf epfatmufwiG f ppftmPm&Siq
f efu
h siaf &; ausmif;om;vIy&f mS ;rIrsm; qufwu
kd q
f o
kd vdk ay:aygucf UJ
&onfom jzpfygonf/
,ck jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;ordkif;udk a&;om;jyKpkcJhonfU udkatmifxGef;onf 1988
ckESpf ausmif;om;vIyf&Sm;rIumvESifh &Spfav;vkH;ta&;awmfykHBuD;twGif; &efukefpufrIwuodkvfausmif;om;
acgif;aqmifwOD;jzpfygonf/ 1990 ckESpf ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;twGif; ausmif;om;or*acgif;aqmifwOD;
tjzpf ppftusOf;axmiftwGif; tusOf;uscHcJh&ygonf/ ppftusOf;axmiftwGif; olMuHKqkHcJh&onfh e,fcsJY
qefhusifa&;umvrS ausmif;om;acgif;aqmifrsKd;qufrsm; rSonf acwftqufquf ausmif;om;acgif;aqmif
rsKd;qufrsm;xHrS od&SdcJh&onfU ausmif;om;vIyf&Sm;rItawGYtMuHK? ausmif;om;vIyf&Sm;rIorkdif;rsm;rS jrefrmEdkifiH
orkdif;twGuf vdktyfaeonfU uGufvyfjzpfaeonfh jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;tm; jyKpk&ef
pdwful;ay:aygufcJUygonf/ ppftusOf;axmiftwGif;rS jyefvnfvGwfajrmufvmonfU tcsdefrSpwif ,ck
jrefrmEdik if aH usmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f pmtkyt
f m; tywfwukwBf uKd ;pm;tm;xkwf a&;om;jyKpck yUJ gonf/ pmtkyaf &;
om;jyKpkNyD;cJUaomfvnf; ppftmPm&Sifpepfatmuf us,fjyefhpGm xkwfa0&efrjzpfEdkifcJhyg/ rdwLyGm;onfU
tqifUrQom wwfEdkifcJUygonf/ ,if;pmtkyf jyKpka&;om;cJUonfUudpjzpfyif udkatmifxGef;tygt0if pmtkyfjzpf
ajrmufa&;twGuf ulnDyHUydk;ay;cJUonfh rsKd;quftoD;oD;rS ausmif;om;acgif;aqmifrsm;tm; ppftmPm&Sif
rsm;rS tndK;taw;BuD;pGmjzifU zrf;qD;tusOf;cscJUygonf/ wcsKdYausmif;om;acgif;aqmif rsKd;qufrsm;um ppf
tusO;f axmiftwGi;f usq;Hk uG,v
f eG o
f mG ;cJyU gNy/D wcsKu
Yd m tusO;f axmifrS vGwaf jrmufNy;D rMumrD usq;Hk uG,f
vGef oGm;&&Smonf/ wcsKdYum jyefvnfvGwfajrmufvmcJUNyD jzpfonf/ udkatmifxGef;rSmum ,aehwdkif
ppftusOf;axmiftwGif; tusOf;uscHae&qJjzpfonf/
- 15 -

udak tmifxeG ;f a&;om;jyKpck o


hJ nfU jrefrmEdik if aH usmif;om;vIy&f mS rIordik ;f pmtkyo
f nf 1903 ckEpS rf pS wif
1991 ckESpftxd jrefrmEdkifiHausmif;om;or*rsm;\vIyf&Sm;rI? ausmif;om;vIyf&Sm;rIrSwfwrf;rsm;?
,if;vIyf&Sm;rIrsm;wGif udk,fwdkifudk,fus yg0ifcJUolrsm;\ rSwfwrf;rsm;udktajccH jyKpka&;om;cJUjcif; jzpfyg
onf/ ,ckrdrdwdkh ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJYcsKyf-EdkifiHjcm;a&;&maumfrwDrS xkwfa0onfU
udkatmifxGef;\ jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;pmtkyfwGifrl rdrdwdkhvufcH&&Sdxm;onfU 1903 ckESpfrS
1962 ckEpS x
f d pmrlrw
d L udo
k m azmfjyxkwaf 0Edik yf gonf/ rdrw
d v
hkd ufc&H &So
d nfU pmrlrw
d L rsm;rSmvnf; tqifq
U ifU
rdwLyGm;,lxm;&jcif;jzpfonfUtavsmuf pmvkH;? pmaMumif;? pmydk'frsm; rxif&Sm;jcif;? jywfawmufjcif;rsm;
&SdaeygojzifU tm;enf;csufrsm; &SdaeEdkifygonf/ rdrdwdkhtaejzifUvnf; udkatmifxGef;\ ausmif;om;vIyf&Sm;rI
ordik ;f pmtkyt
f m; taumif;rGef tjynfpU q
Hk ;Hk jzpfatmif BuKd ;pm;jyifqifc&UJ onft
U wGuf xGu&f o
dS ifo
U nfu
U mvxuf
aemufusrS xkwfa0EdkifcJU&jcif;udkvnf; cGifUvTwfem;vnfay;yg&ef awmif;yeftyfygonf/
rdrw
d hkd ArmEdik if v
H ;Hk qkid &f mausmif;om;or*rsm;tzGcYJ sKy-f Edik if jH cm;a&;&maumfrwDtaejzifU udak tmifxeG ;f
\,ckpmtkyt
f m; xkwaf 0Edik cf jUJ cif;twGuf vuf&rdS sK;d qufausmif;om;vli,frsm;twGi;f jrefrmEdik if aH usmif;om;
vIy&f mS ;rIordik ;f uGi;f quftm; vufqifu
U rf;ay;Edik &f ef? jrefrmEdik if aH usmif;om;vIy&f mS ;rIorkid ;f tm; avUvmaeol
rsm;twGuf qufpyfay;Edkif&efESifU aemiftem*wf jrefrmEkdifiHordkif;jzpf&yfrSefrsm; jyefvnfa&;om;jyKpkonfU
tcg taxmuftuljyKEdkif&eftwGuf tusKd;jzpfxGef;vdrfUrnf[k ,kHMunfygonf/
,ckpmtkyftm; a&;om;jyKpkcJUol? ,ckpmtkyfa&;om;jyKpkcJUonfU udp&yfaMumifU ,aehxufwdkif
ppftusO;f axmiftwGi;f tusO;f uscaH e&qJjzpfonfh (88) rsK;d qufausmif;om;acgi;f aqmif udak tmifxeG ;f tm;
vnf;aumif;? e,fcsq
YJ efu
h siaf &;umvrSonf ,aehppftmPmqefu
h siaf &;? 'Dru
kd a&pDa&;wdu
k yf u
JG mvtxdwikd f
wkdufyGJtqufquf usqkH;cJU&aom? udk,fusKd;pGefhtepfemcHcJUMuaom ausmif;om;rsKd;quftoD;oD;tm;
rdrdwdkh ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJYcsKyf - EdkifiHjcm;a&;&maumfrwDrS av;pm;pGm OD;Twf*kPfjyK
tyfygonf/

EdkifiHjcm;a&;&maumfrwD
ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJYcsKyf
rwfv (9) &uf? 2007 ckESpf

- 16 -

rmwdum
yxrwGJ (1903 - 1942)
-

aus;Zl;wifvTm (1)
udkatmifapmOD;\ trSm (5)
nDawmfaemifawmf or*ausmif;om;&Jabmftaygif;odkh OD;Twfjcif; (7)
ordkif;a&;oGm;wJU ordkif; (9)
udkatmifxGef; (pma&;oludk,fa&;tusOf;) (12)
pma&;ol\ trSm - yxrwJG (13)
pmtkyfxkwfa0&jcif; trSm (15)
rmwdum - yxrwGJ (1903-1942) (17-21)
pma&;ol\ trSm - 'kwd,wJG (23)
rmwdum - 'kwd,wGJ (1945-1962) (25-32)

tcef; (1) udkvdkeDacwfOD;ydkif;


e,fcsJUqefYusifa&; trsKd;om;a&;toGif (1903 rS 1906) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) 1903-ckESpf &Sdcdk;jyemESifh ausmif;om;vIyf&Sm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c) 0dkiftrfbDat (Y.M.B.A) tpausmif;om;u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
tcef; (2) udkvdkeDacwfOD;ydkif;
e,fcsJUqefYusifa&; trsKd;om;a&;toGif (1918 rS 1921) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
1920 yxrausmif;om;oydwf
(u) aumvdyfoydwfrwdkifrD ausmif;om;rsm;tajctae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c) 1920 yxrausmif;om;oydwf jzpfay:vm&jcif;taMumif;t&if; . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*) oydwftwGufjyifqifMujcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(C) oydwfarSmufpOfjrifuGif;ESifh ausmif;om;wdkY\ckdifrmaompdwf"gwf . . . . . . . . . . . . . . .
(i) pdefayg[kdufpul;ausmif;om;rsm; yg0ifvmjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(p) rEav;NrKdUoydwf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(q) oydwft&Sdefwufvmjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z) awmif;qkdcsufay;ydkYjcif;ESifh ausmif;rwuf&efqHk;jzwfjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(ps) trsKd;om;ausmif;? trsKd;om;aumvdyfwnfaxmifjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(n) 1920 yxrausmif;om;oydwf trsKd;om;a&;atmifjrifrIrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- trsKd;om;aumvdyfausmif;rsm;odkY q&mBuD;ocifudk,fawmfrIdif;rdefYMum;csuf . . . . . . . . . .
- trsKd;om;ynma&; aumifpDOu| OD;armifBuD; (trfat) rdefYMum;csuf . . . . . . . . . . . .
(#) trsKd;om;aeYowfrSwfjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

"gwfyHku@ (9? 16? 22-34)


tcef; (3) udkvdkeDacwfv,fydkif;
e,fcsJUqefYusifa&; trsKd;om;a&;toGif (1922 rS 1930) ausmif;om;vli,frsm; vIyf&Sm;rIordkif;
(u) 1922-23 wuodkvfausmif;om;rsm;tajctae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c) vli,frsm;BuD;yGm;a&;toif;ESifh ausmif;om;rsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*) ArmEdkifiHvHk;qdkif&mvli,ftzGJUcsKyfESifh ausmif;om;rsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(C) EdkifiHjcm;jzpfpD;u&ufraomufa&;vIHYaqmfrIESifh ausmif;om;rsm; . . . . . . . . . . . . .
(i) EdkifiHjcm;jzpft0wftxnfqefYusifa&;ESifh ausmif;om;rsm; . . . . . . . . . . . . . . . .
- 17 -

1
2

4
4
5
8
11
13
14
14
15
16
17
19
20
20

35
35
36
36
36

(p) e,fcsJUtpdk;&qefYusifa&;ESifh ausmif;om;rsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


(q) wdkYArmtpnf;tHk;tp ausmif;om;u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z) cGyfa'gif;tp &Jwyfu? wyfrawmftp ausmif;om;u . . . . . . . . . . . . . . . . .
(ps) 1925 ckESpf rEav;aumvdyfausmif;om;rsm;\ trsKd;om;a&;vIyf&Sm;rI . . . . . . . .

"gwfyHku@ (38)

.
.
.
.

.
.
.
.

.
.
.
.

37
37
39
39

tcef; (4) udkvdkeDacwfv,fydkif;


e,fcsJUqefYusifa&; vGwfvyfa&; BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif (1930 rS 1931) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
41
(u) 1930 ckESpfESifh if;ESpfrwdkifrD ausmif;om;rsm;tajctae . . . . . . . . . . . . . . . . . .
41
(c) wuo zGJUpnf;jzpf&eftajctae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
42
(*) &efukefwuodkvfausmif;om;or* taqmuftODjzpfay:vmyHk . . . . . . . . . . . . .
42
(C) wuo pwifjzpfay:vmyHk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
44
(i) pnf;rsOf;a&;qGJa&;tzGJU\ oabmxm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
44
(p) 1931 ck wuor*Zif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
44
(q) 1931 ck aemufydkif; o[m,ESifh pmzwftoif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
45
(Z) udkApdefESifh wuodkvfajrvIyf&Sm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
45
(ps) &efukefwuodkvfausmif;om;or*vIyf&Sm;rIESifh wdkYArmoDcsif; . . . . . . . . . . . . .
46
(n) &efukefwuodkvfausmif;om;or*yxrqHk;Ou| udkxGef;pdef . . . . . . . . . . . . . .
46
(#) udkxGef;pdefESifh trsKd;om;pdwf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
48
(X) udkxGef;pdefESifh wuoaG;aumufyGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
50
(!) 1931-32 wuoyxrOD;qHk;trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
51
wuojzpfajrmufa&; Ou| OD;ausmfcif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
52
yxrqH k ; wuoOu | OD ; xG e f ; pd e f . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

"gwfyHku@ (42)
tcef; (5) udkvdkeDacwfaESmif;ydkif;
e,fcsJUqefYusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif (1932 rS 1935) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
53
(u) 1932-33 wu o d k v f a jrvI y f & S m ;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
54
(c) ud k A pd e f E S i f h wu o d k v f a jrvI y f & S m ;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
54
- 1932-33 wuotrI a qmif t zJ G U . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
54
(*) 1933-34 wuotrI a qmif t zG J U . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
55
(C) 1934-35 wuotrIaqmiftzGJUESifh udkausmfNidrf;? udkEk? udkodef;az . . . . . . . . . .
55
(i) 1934-35 wuotrIaqmiftzJGU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
56
(p) 1935 ausmif;om; (11)a,muf ausmif;xkwfcH&onfhudp . . . . . . . . . . . . . . .
57
1931-32 Ou | OD ; bd k ; ul ; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
58
1932-33 Ou | OD ; pH a zmf a tmif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
58
1933-34 Ou| OD;odrf;armif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
59
1934-35 Ou| OD;zdk;at; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
tcef; (6) udkvdkeDacwfaESmif;ydkif;
e,fcsJUqefYusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif (1935 rS 1936) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
60
(u) udkodef;az? q&mBuD;ocifudk,fawmfrIdif;ESifh wdkYArmtpnf;tHk; . . . . . . . . . . . . . .
60
(c) 1935-36 wuodkvfausmif;om;rsm;tajctae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- 18 -

(*) udkEk? udkatmifqef;? udkausmfNidrf;? ukdodef;az? udktkef;ESifh wuo (1935) . . . . . . . . . .


(C) 1935-36 wuotrIaqmiftzGJUESifh xdkig;OD; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(i) udkatmifqef;\ ausmif;om;b0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(p) or* (wuo) r*Zif; ESpfapmif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(q) udkatmifqef;? udkndKjrESifh tdk;a0r*Zif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z) tdk;a0r*Zif;yg udkatmifqef;\ t,f'Dwmhtmabmf . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(ps) 1936 tdk;a0r*Zif;yg udkatmifqef;\ ausmif;om;avmu oHk;oyfcsufaqmif;yg; . . . . . .
(n) q&mBuD;ocifu,
kd af wmfridI ;f \ wuov
kd o
f r*EiS hf a'gif;tk;d a0r*Zif;bGUJ tvuFmr*Fvm av;csK;d BuD;
(#) 1936 'kwd,wuodkvfausmif;om;oydwfjzpfyGm;apaom taMumif;&if;rsm; . . . . . . . . . . . .
(1) udkEka[majymrI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(2) tdk;a0r*Zif;ESifh i&JacG;BuD;aqmif;yg; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(3) xdkav;a,mufaMumifh oydwfay:aygufyHk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(4) tdk;a0r*Zif;yg i&JacG;BuD;vGwfaeNyDaqmif;yg; *,ufrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(X) oydwfpwifjzpfay:vmjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- udkodef;az\ ewftdk;uGJpmwrf; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(!) oydwfjrifuGif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
() oydwft&Sdefwufvmjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(P) awmif;qdkcsuf (10) csuf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(w) 1936 ref;Oypmaumvdyf? udkA[def;ESifh ppfudkif;0kdif;pOfu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(x) oydwfwm;xGufMujcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(') oydwfarSmufaphpyfjcif;ESifh oydwfvSefjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(") 1936 oydwf\tusKd;aus;Zl;rsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(e) trsKd;om;wuodkvfjzpfay:vmyHk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(y) trsKd;om;wuodkvfzGifhyGJ qmOD;oGifrdefYcGef;tESpfcsKyf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(z) 1936 yxrtBudrf ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;or* (Auo) nDvmcH . . . . . . . . . . .
(A) e*g;eD pmtkyftoif;tp ausmif;om;u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(b) AuotzGJU\ r[mAsL[mESifh enf;AsK[m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1935-36 Ou| OD;Ek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

"gwfyHku@ (82? 87? 91-97)

61
62
63
63
64
64
65
67
69
69
69
71
71
72
74
77
79
80
81
82
83
83
84
85
86
87
87
89

tcef; (7) udkvdkeDacwfaESmif;ydkif;


e,fcsJUqefYusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif (1937 rS 1938) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
98
(u) &Srf;-ArmaoG;pnf;a&;tp wuo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
99
(c) 1936-37 AuoESifh wuo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
100
(*) twGif;pnf; (Inner Circle) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
100
(C) or*rsm; (Auo? wuo) ESifh wdkYArmtpnf;tHk;qufoG,frI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
101
(i) 'kwd,tBudrf Auo nDvmcH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
101
(i-1) udkA[def;rS udkpdefcdkodkYay;ydkYaompm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
102
(i-2) ukdatmifqef;rS ukdpdefckdodkYay;pm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
103
(i-3) ukdatmifqef;rS ukdpdefckdxHay;pm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
104
(i-4) ukdjrpdefokdY ukdatmifqef;rS ay;pm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
104
(i-5) ukdjrpdefokdY ukdatmifqef;ay;pm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
105
(i-6) ukdjrpdefokdY ukdatmifqef;rS ay;pm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- 19 -

(i-7) Auo nDvmcH usif;yjcif; jrifuGif; (arv (9)? (10) &uf 1937) . . . . . . . . . .
- udkA[def;rdefYcGef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(p) 'kwd,tBudrf Auo nDvmcH qHk;jzwfcsufrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(q) 1937-38 wuoESifh AuotrIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z) 'kw,
d tBudrf ArmEkid if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or* uGezf &ifrh S wwd,uGezf &ifrh wdik rf D tpD&ifcpH m
(Z-1) jrbl ; aumf r wD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z-2) rSwfwrf; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z-3) 1937-38 Auo\ vkyfaqmifrIrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(ps) wwd,tBudrf AuouGefz&ifhusif;y&ef jyifqifjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . .
(n) Auo wwd,uGefz&ifhodkY zdwfMum;olrsm;pm&if; . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(#) wwd,tBudrf AuonDvmcHusif;yjcif; jrifuGif; ({NyD 24-25 1938) . . . . . . . .
(X) 1938-39 AuoESifh wuotrIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(!) ykodrfuGefz&ifhrS aEG&moDpcef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(!-1) ZD;csKdifhc&D; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
() wwd,tBudrf ykodrfuGefz&ifhwGif Ou| udkatmifqef; ajymMum;aom tzGifhrdefYcGef; . . . . . .
(P) rsKd;GefYr*Zif;aqmif;yg;tcsKdU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(P-1) "rESifht"r (a&;ol-okyPu) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(P-2) aoG;pnf;Muavmh (a&;ol- &J&Jawmufoef;wif- NrKdUrausmif; &efukef) . . . . . . .
(P-3) qif;&Jom;ypnf;rJhrsm;ESifh ausmif;om;rsm; (a&;ol- armifA[def;) . . . . . . . .
(w) Auo? wuo OuX udkatmifqef;\ ausmif;ydwf&ufvkyfief;wm0ef vufrSwfygrl . . .
(x) cGyfa'gif;tvHteDatmufcH? aT0ga&mifcGyfa'gif;oHk;pGJyHk (1938? twGJtrSwf 1) tkd;a0 . . . .
(') 1938 &efukefwuodkvftufOya' jyifqifcsuf (rlMurf;) udp . . . . . . . . . . . . .
(") wuodkvfOya'Murf;udk tb,faMumifh pGefYy,fvdkuf&oenf; . . . . . . . . . . . . . .
("-1) pufwifbm (5) &ufaeY owif;pmrsm;wGif Ou| ukdatmifqef;\ rsKd;cspftrwfwkdYtm;
wkdufwGef;EId;aqmfcsuf
("-2) AuoESifh wuo trIaqmifwkdY\ jyefwrf;rS aumufEkwfcsuf . . . . . . . . . . . . .
("-3) 1938 ck? pufwifbmv? (6) &ufaeY wuodkvfor*"rmkHwGif usif;yaom ausmif;om;rsm;
tpnf;ta0;wGif Ou| udkatmifqef;ajymaom rdefYcGef;
("-4) Auo taxGaxGtwGif;a&;rSL; ukdA[def;\ xkwfjyefaMunmcsuf . . . . . . . . . . . .
1936-37 Ou | OD ; &m&S p f . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1937-38 Ou | OD ; b*srf ; (yk * H ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1938-39 Ou| AdkvfcsKyfatmifqef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

"gwfyHku@ (100? 129)

106
106
109
109
110
110
111
119
121
122
124
126
127
128
128
139
139
141
142
144
144
144
147
147
147
148
149
151
152
153

tcef; (8) udkvdkeDacwfaESmif;ydkif;


e,fcsJUqefYusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif (1938 rS 1939) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
154
(u) &efukefwuokdvf ausmif;om;rsm;or* (wuo) zGJUpnf;yHkpnf;rsOf; . . . . . . . . . . .
170
(c) 1939-40 AuoESifh wuotrIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
170
(*) yxrtBudrfausmif;om;vTwfawmftwGuf jyifqifjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . .
171
(C) yxrtBudrfausmif;om;vTwfawmf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
172
- ud k A [d e f ; rd e f Y c G e f ; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
176
(i) 1300 jynfhta&;awmfyHkESifh ausmif;om;rsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
179
(p) wwd,ausmif;om;oydwftwGuf jyifqifMujcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- 20 -

(q) yxre,fcsJUtmPmzDqefrI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z) wwd,ausmif;om;oydwfBuD; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(ps) wwd,ausmif;om;oydwf*,uf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(n) udkatmifausmfpmay . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(#) udkatmifausmfpsmye . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- AdkvfatmifausmfewfoH (rif;ok0Pf) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(X) 'kdYausmif;om;oDcsif; ESpfyk'f . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(!) ref;tmZmenf (17) OD; ta&;awmfyHk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
() ref;tmZmenf (17) OD; psmyetcrf;tem; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- armfuGef;0ifoDcsif;. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- rEav;acgif;aqmif udkarmifudkrdefYcGef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- AuoOu|rdefYcGef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(P) tmZmenfrsm;aeY t"d|mefjyKpmwrf; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1938-39 Ou | OD ; A[d e f ; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1939-40 Ou| a'gufwmvSaT (tmPm&Sif) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

"gwfyHku@ (178? 184? 186? 193? 199? 200? 212-221)

twGif;0efHk; jzpfyGg;cJhaom t"dukPf;ESihf ywfouf pHkprf;a&;aumfrwD tpD&ifcHpm (0-41)

181
183
187
191
192
194
195
196
203
203
205
206
207
210
211

tcef; (9) udkvdkeDacwfaESmif;ydkif;


e,fcsJUqefYusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif (1939 rS 1940) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
264
(u) 1300 jynfh taxGaxGoydwfaemufydkif;umv . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
265
(c) udkatmifausmfusqHk;NyD;aemuf ausmif;om;oydwf t&Sdefjrifhwufjcif;ESifh taxGaxGoydwf . . .
266
(*) 'kwd,tBudrf ausmif;om;vTwfawmf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
266
(C) ausmif;om;rsm;tpmiwfcHqEjyjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
267
(i) qif h q d k j cif ; ES p f & yf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
268
(p) a'gufwmbarmfjyKwfusjcif;ESifh ausmif;om;rsm;aphpyfjcif; . . . . . . . . . . . . . . .
270
(q) ausmif;om;rsm; ESpftkyfpkuGJjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
271
(Z) wwd,tBudrf ausmif;om;vTwfawmf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
272
(ps) 'kwd,urmppfrwdkifrD ausmif;om;vIyf&Sm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
273
(n) oHrPdwyfrsm;zGJUpnf;jcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
273
(#) oHrPdtzGJUBuD; trdefYtrSwf (1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
278
(X) oHrPdtzGJUBuD; trdefYtrSwf (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
283
(!) oHrPdtzGJUBuD; trdefYtrSwf (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
290
() oHrPdtzGJUBuD; trdefYtrSwf (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
291
(P) ajratmufvIyf&Sm;rIESifh ausmif;om;rsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
292
(w) 'kwd,tBudrfausmif;om;rsm;uGefz&ifhaMunmcsuf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
292
(x) udkA[def;ESifh ta&;awmfyHkpmapmif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
293
(') AuoESpf0uftpD&ifcHpm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
296
(") wuodkvftufOya' tqifhqifhjyifqifjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
299
1940-41 Ou| OD;AaqG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
300
1941-42 Ou| OD;vSarmif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

"gwfyHku@ (268? 293)


- 21 -

33 YEARS
MY BIRTHDAY
REMEMBERING

ordik ;f onf
vufawGY tawGt
Y MuKH
jzpfonf/

pma&;ol\ trSm
'kwd,wJG
uRefawmf 'kwd,wGJ (1945-62) ckESpftxd a&;om;&mwGif vrf;aMumif;wckay:wGifom
a&G;cs,fa&;om;cJUygonf/ xdkacwfu&SdcJUaom tpdk;&rsm; (zqyv) (tdrfapmifUtpdk;&) (yxptpdk;&) wdkhESifU
twdu
k t
f cHtzJt
YG pnf;rsm; (ArmjynfueG jf rLepfygw)D (tvHeu
D eG jf rLepfygw)D (yrnw) ponfwEhkd iS hf ausmif;om;
rsm; qufpyfrrlS sm;udk ra&;om;rdap&ef txl;owdxm;cJo
U nf/ zqyvtpd;k & rSm;onf? rSeo
f nf/ tdraf pmift
h pd;k &
rSm;onf? rSeo
f nf/ yxptpd;k & rSm;onf? rSeo
f nf/ ArmjynfueG jf rLepfygwD rSm;onf? rSeo
f nf/ qd&k ,
S v
f pfygwD
rSm;onf? rSefonf ponfwdkhudka&;om;xm;onf r[kwfyg/ qdk&S,fvpf0g'? uGefjrLepf0g'? t&if;&Sif0g'
aumif;onf? qdk;onfwdkhudkvnf; a0zefa&;om;xm;onf r[kwfyg/
xdktcsdefumvu jzpfay:aeaom ausmif;om;trsm;pk\ qEESifUwxyfwnf;? teD;pyfqHk;jzpfonfU
ausmif;om;vSKyf&Sm;rIudkom &SmazGBudK;yrf;a&;om; xm;jcif;jzpfygonf/ ausmif;om;qdkonfrSm rnfonfUacwf
tcsdefwGif&Sd&Sd? rnfonfUacwf tcsdefwGifMunfUMunfU dk;om;pGm trSeftwdkif; jrifrIrsm;udkom azmfxkwfzGifU[
vIy&f mS ;rI jyKvyk Mf uygonf/ xdt
k csed u
f tpd;k &ESiUf oabmxm;wdu
k q
f ikd o
f nfvnf; &Srd nf? rwdu
k q
f ikd o
f nfvnf;
&Srd nf/ ausmif;om;wd\
hk tcGit
Uf a&;udk umuG,&f m if;tpd;k &ESiUf oabmxm;rwdu
k q
f ikd &f mwGif if;ausmif;om;
vIy&f mS ;rIrsm; jzpfay:vmonf/ jynfov
l x
l \
k toHrsm; om;orD;rsm;jzpfaom ausmif;om;rsm;tay: yJw
U ifu
kd cf wf
vmaomtcg ausmif;om;vIy&f mS ;rIrsm; ydrk jkd yif;xefvmrnfom jzpfonf/ xdahk MumifU uReaf wmfonf xdv
k rf;aMumif;
rsKd;udkom a&G;cs,fa&;om;xm;ygonf/
xkdpmtkyfjzifU 'Drdkua&pDESifUvltcGifha&; wdkufyGJtqifUqifUwGif usqHk;oGm;olrsm;tm;vnf;aumif;?
yg0ifvIyf&Sm;cJUolrsm;tm;vnf;aumif;? &Spfav;vHk;ta&;awmfyHkBuD;twGif; (3) ESpft&G,f cav;i,frStp
touf (100) ausmf tzdk;tzGm;rsm;tqHk; if;wdkhyg0ifvIyf&Sm;rIudkvnf;aumif;? &Spfav;vHk;ta&;awmfyHkBuD;
tm;vnf;aumif;? uReaf wmfet
hJ wl axmiftwGi;f opm&Spd mG aexdik cf NUJ y;D axmifwiG ;f wdu
k yf rJG sm;tm; opm&Spd mG
yg0ifcJUolrsm;tm;vnf;aumif;? 1988 rS 1990 txd uRefawmfyg0ifvIyf&Sm;cJUaom &efukefpufrIwuodkvf
ausmif;om;rsm;or*? ausmufwHwm;NrdKYe,fausmif;om;or*? 'Drdku&ufwpfausmif;om;vli,frsm;tiftm;pk
(&efuek w
f ikd ;f )? ArmEdik if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;or*rsm;tzGcYJ sKyf (atmufArmjynf)? ArmEdik if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;
or*rsm;tzGJYcsKyf (ArmEdkifiH)? trsKd;om;'Drkdua&pDawmfvSefa&;wyfaygif;pk (NDRF) wdkhtm; *kPfjyKOD;Twf
vdkufygonf/
uReaf wmftm; i,fpOfuyifavUvm&ef Edik if aH &;pmayESiUf rSww
f rf;rSw&f mrsm; ay;cJaU om bBu;D t&if;
ocifa<u (0g;c,fr) tm;vnf;aumif;? rSww
f rf;rSw&f mrsm; uln&D mS azGay;cJaU om tbOD;tke;f jrifU (ociftek ;f jrif?U
wd;k wufa&;) tm;vnf;aumif;? rSww
f rf;rSw&f mrsm; uln&D mS azGay;cJaU om q&mOD;aomfaumif; (&efuek w
f uov
kd f
pmMunfUwdkuf) tm;vnf;aumif;? OD;pdk;odef; (wuoOu|a[mif;) \ vufESdyfpufdkuf udk,fa&;rSwfwrf;
tm;vnf;aumif;? OD;ombef;\ rSwfwrf;rSwf&mrsm; tm;vnf;aumif;? tultnDay;cJUaom udkcGefqdkif;
tm;vnf;aumif;? rdwL ul;pufqikd &f pdS Ofwek ;f u rSww
f rf;tcsKYd ul;,lciG jUf yKcaUJ om udak t;Edik t
f m;vnf;aumif;?
pmrlMurf;twGuf vufa&;jzifU ulnDcJUaom rcifrdk;at;tm;vnf;aumif;? tultnDay;cJUaom rpkpk0if;ESifU
r&D&DxGef;wdkhtm;vnf;aumif; aus;Zl;wifvsuf/

atmifxGef;
(2? 11? 96)
- 23 -

DEDICATION TO
MY FATHER
AND MOTHER WHO HAVE
HELPED ME BECAUSE
EVERYTHING I CAN BE,
I CAN DO. THANKS.

rmwdum
'kw,
d wGJ (1945 - 1962)
tcef; (10) vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI
'Drdkua&pDa&; vlYtcGifhta&;ESifh trsKd;om;a&;toGif (1945 rS 1947) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) 1945 Mo*kwfvrS atmufwkdbmv ta&;ay:wuokdvf oifwef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- ,m,D wuotrIaqmifaumfrwD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(u-1) 1945-46 wuo trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c) 1946-47 wuo trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c-1) wuo 1946-47 \ vkyfaqmifrIrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c-2) wuo pnf;rsOf;jyifqifjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c-3) 1946-47ckESpf ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*) AuoESifh wuo yl;aygif;xm;aom ArmEkdifiHvkH;qkdif&moydwfaumifpD (1947) . . . . . . . . . . .
(C) ta&G;cH&aom Auo trIaqmiftzGJU ( 1946-47) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(C-1) Auo nDvmcH (1946-47) rS awmif;qdkcsufrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(i) oxkHrD;yGm; eH&Huyfpmapmif (1946-47) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(p) oxkHrD;yGm; qkwfjzJcH&jcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(q) oHrPdwyfESifh ausmif;om;wyfOD; (1947) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z) twGif;0efkH;0kdif;pOfu (1947) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(ps) AuoESifh ausmif;om;wyfOD; nDvmcH (1947) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(n) trsKd;orD;XmetwGuf TefMum;vTm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1945-46 Ou| OD;oef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1946-47 Ou| OD;oef;armif (ol&d,) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

"gwfyHku@ (313)
tcef; (11) Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI
'Drdkua&pDa&; vlYtcGifhta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif (1948 rS 1949)
ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) 1947-48 AuotrIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c) 1947-48 ynmoifESpf a[majymyGJrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*) 1948-49 Auo tvkyftrIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(C) 1947-48 wuotrIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(C-1) 1947-48 wuotrIaqmiftzGJU vkyfaqmifcsufrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(C-2) 1947-48 tdk;a0r*Zif;yg uAsm? aqmif;yg;rsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- acwfqef; (ndK0if;) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- &JabmfcsD;usL;ygonf (0if;OD;) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- urmhausmif;om;tzJGUtpnf;rsm; (armifarmifausmf) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- cGyfa'gif; (rif;ndKOD;) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(i) 1948-49 wuo trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(p) 1948-49 &uo trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(q) &efukeftpkd;&acwf wuokdvftajcaeESifh vlrsKd;a&;jyem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z) 1948 taqmiftajctae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(ps) 1948 ausmif;om;vIyf&Sm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1947-48 Ou| OD;pdefvS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- 25 -

302
302
302
303
303
304
304
305
306
306
307
308
309
309
309
310
311
312

314
314
315
315
315
316
316
316
317
319
320
320
320
321
322
324

1948-49 Ou| OD;&efa0; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

325

tcef; (12) Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI


'Drdkua&pDa&; vlYtcGifhta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;ESifh trsKd;om;a&;toGif (1949 rS 1950)
ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) &efukefckdifausmif;om;rsm; pnf;kH;a&; jyem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c) &uo pnf;kH;a&;aumfrwD (1949) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*) axmiftwGif;rS 0ufom;ykyfta&;tcif;ESifh tjyifrSausmif;om;rsm;vIyf&Sm;rI . . . . . . . . . . . .
(C) 1949 ckESpf &uoukd w&m;0ifzGJUpnf;jcif;ESihf trsKd;om;aeYusif;yjcif; . . . . . . . . . . . . . . .
(i) 1949-50 wuo trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(p) ausmif;om;aeYusif;yjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(q) Aef;armfausmif;om; ajcmufOD;udp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z) urmhjidrf;csrf;a&; qEjyvufrSwfaumufcHjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(ps) wuokdvfnaeoifwef; zGifhvSpfcJhjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(n) 1949 ausmif;om;vIyf&Sm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(#) 1949 tkd;a0r*Zif;yg uAsm? aqmif;yg; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- cGyfa'gif; (a0vif;) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- or* (udkudkav;) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(X) 1945 rS 1949 xd Auo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1949-50 Ou| a'gufwmarmifarmifausmf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

326
326
327
327
328
328
329
329
329
329
330
330
330
331
332

tcef; (13) Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI


'Drdkua&pDa&; vlYtcGifhta&;ESifh trsKdom;a&;toGif (1950 rS 1951) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) pifjydKif &uorsm; zGJUpnf;&ef MudK;yrf;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c) &uo jyefvnfzGJUpnf;jcif; (1950-51) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c-1) 1950 wuo trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c-2) 1950-51 wuo trIaqmiftzJGU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*) vufoD;xkd;? oHwkwfkdufESifh ausmif;om;rsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(C) wuotrIaqmifwpfzGJUvkH; jyKwfusjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(i) wuo aG;aumufyGJ topfjyKvkyfjcif; (1950) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(p) Auo jyefvnfzGJUpnf;a&; pnf;kH;a&;aumfrwD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(q) ukdk&D;,m;ppfyGJESifh wuokdvfausmif;om;tiftm;pktay: *,ufkdufrI wk;d wuftiftm;pkay:vmjcif;
- Stop! Ye Koreans, Yet There Is Hope . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z) wuo tvkyftpnf;ta0;? oefY&Sif;trIaqmifrsm;ESifh wkd;wuftiftm;pk . . . . . . . . . . . . .
(ps) 1950-51 wuo tpD&ifcHpm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1950-51 Ou| OD;udkudkav; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

333
334
334
334
335
337
337
338
338
339
340
341
346

tcef; (14) Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI


'Drdkua&pDa&; vlYtcGifhta&; Nidrf;csrf;a&;ESifh trsdK;om;a&;toGif (1951 rS 1952) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) Auorsm;tzGJUcsKyf ay:aygufvmjcif; (1951-52) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
347
(c) Auorsm;tzGJUcsKyfESifh AuotzJGUtrIaqmifrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
348
(c-1) wdk;wufwdkY\ Auorsm;tzGJUcsKyf (A.B.F.S.U) trIaqmifrsm;rSm . . . . . . . . . . . . . .
348
- 26 -

(c-2) 1951-52 wuo trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


(c-3) oefYSif; AuotrIaqmiftzGJUrsm; (A.B.S.U) 1951-52 . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*) Auorsm;tzGJUcsKyf vkyfaqmifcsufrSm;,Gif;rIrsm; ( 1951-52 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(C) Auorsm;tzGJUcsKyfESifh jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(i) 1952 tkd;a0r*Zif;yg q&mBuD;ocifukd,fawmfrIdif;\ uAsm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(p) 1951-52 wuo tpD&ifcHpm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(q) Auorsm;tzGJUcsKyf nDvmcH ( 1952-53 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z) Auorsm;tzGJUcsKyf tvkyftrIaqmiftzGJU (aysmuf)
(ps) wuowGif wkd;wufwkdY taG;cH&jcif; ( 1952-53 ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(n) 1952-53 wuo trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(#) 1952 tkd;a0r*Zif;yg uAsm? aqmif;yg; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- ausmif;om;ta&;awmfyHk (ukdb[def;) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- urmYausmif;om;tzJGUcsKyf (udkvS0if;) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- ppfudkrkef;onf (rif;vSGefYMuL;) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1951-52 Ou| OD;pdefbef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

"gwfyHku@ (349? 351? 357)


tcef; (15) Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI
'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifhta&;umuG,fa&;ESifh trsKd;om;a&;toGif (1952 rS 1953)
ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) 'Dtufpftkd arG;zGm;jcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c) 1952-53 ynmoifESpf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*) 1952 ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;wkdufyGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(C) 1952 Zlvkdifv ausmif;aqmifvufcHa&;wkdufyGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(i) 1953-54 wuoa&G;aumufyGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(p) aG;aumufyGJaeYjrifuGif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(q) ref;wuodkvfausmif;om;or*tajctaeESihf zqyv qkd&S,fvpfwkdY\ tMuH,kwf . . . . . . . .
(Z) yJhwifkdufcwfoHrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(1) o[m,ESifU pmzwftoif;aygif;pHk\ arwm&yfcHcsuf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(2) ausmif;om;xktpnf;ta0;yGJjzpfajrmufa&;aumfrwD xkwfjyefaMunmcsuftrSwf (1) . . . . . .
(3) w&m;rQwaom aG;aumufyGJ jzpfajrmufa&;twGuf ndEIdif;MupdkY . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(4) &efukefwuodkvf wdk;wufaomausmif;om;tiftm;pk aMunmcsuf . . . . . . . . . . . . . . . .
(ps) 1953 atmufwkdbmta&;tcif; jzpfay:ykH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(n) 1953 atmufwkdbmta&;awmfyHk jzpfyGm;jcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(#) ausmif;xJodkY0ifpD;jcif;ESihf t&Sdefjrifhwufjcif; vlzrf;yGJrsm;usif;yjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . .
(#-1) atmufwkdbmv (2) &ufaeY &efukefwuokdvfe,fajr xkwfjyefcJhaomyk'fr ( 144 ) . . .
(#-2) tif;0wHcg;rS aoG;pufrsm;odkY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(X) Ekd0ifbmausmif;zGifhcsdef ausmif;xkwfyGJESifh wkdufyGJt&SdefjrifhykH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(!) rEav;wuodkvf ausmif;om;rsm;wdkufyJG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
() atmufwkdbmom;orD;rsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(P) trskKd;om;aeY usif;yjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(w) w&m;kH;wGif &ifqkdifa&;udp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(x) 1952-53 wuo ESpfywfvnftpD&ifcHpm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- 27 -

348
348
349
350
350
352
357
358
358
358
359
359
363
366
370

371
371
372
373
373
374
376
377
378
379
380
381
382
387
396
397
398
403
407
409
410
410
410

1952-53 Ou| OD;udkudkBuD; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


"gwfyHku@ (392? 393? 394? 396? 399? 400? 401? 402? 403? 405-406? 408? 416? 419-425)

419

tcef; (16) Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI


'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xknDGwfa&;ESifh trsKd;om;a&;toGif (1954 rS 1955) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) Auorsm;tzGJUcsKyf nDvmcH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
426
427
(c) 1954-55 Auorsm;tzGJUcsKyf trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
428
(*) Auorsm;tzGJUcsKyfnDvmcHwGif wifoGif;aom tpD&ifcHpmrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
433
(C) ausmif;xkwfcH&aom ausmif;om;rsm; ausmif;jyef0ifa&;aumfrwDrS &efukefwuokdvfaumifpDokdY
ay;ykdYaompm
(i) &efukefwuokdvf ausmif;om;nDGwfa&;wyfOD; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
435

"gwfyHku@ - wwd,tBudrf Auorsm;tzJGUcsKyf nDvmcHBuD; - (439-442)

"gwfyHku@ - ausmif;om;nDGwfa&;wyfOD;wGif yg0ifvIyf&Sm;cJholrsm; - (443-446)


tcef; (17) Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI
'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifhta&;umuG,fa&;ESifh trsKd;om;a&;toGif (1954 rS 1955)
ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) 1954-55 wuoaG;aumufyGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c) 1954-55 wuo trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*) wuo aiG&wkobif . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(C) pwkwtMudrf ausmif;q&mrsm;toif; (&efukef) ESpfywfvnfnDvmcH . . . . . . . . . . . . . . . .
(i) urmYausmif;om;or*aeY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(p) oHk;cgus ausmif;xkwfpepfjyem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(q) &efukefwuodkvf ausmif;om;ppftiftm;pk (S.O.F) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z) [,f&Dwefta&;awmfykHESihf uefYuGufyGJrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z-1) or* (3) ck yl;wGJaMunmcsuf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z-2) Auorsm;tzGJYcsKyf TefMum;vTm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z-3) EdkifiHawmf0efBuD;csKyfxHay;pm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z-4) ausmif;om;ta&;awmfyHkaumfrwD aMunmcsuf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z-5) ta&;awmfyHkaumfrwD aMunmcsuf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z-6) jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmftpdk;&? jynfxJa&;0efBuD;Xme trIwGJtrSwf (156-[p) (56)
aumufEkwfcsuf
(Z-7) t"d|mefpmwrf; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(ps) wuo\ ausmif;om;tcGifhta&; awmif;qkdcsufrsm;. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(n) 34 Mudrfajrmuf trsKd;om;aeYtwGuf Auorsm;tzGJUcsKyf\tqkdrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . .
(#) 35 Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeYtqkdrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(X) Auorsm;tzGJUcsKyf pwkwtMudrfnDvmcH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(!) taxGaxGtwGif;a&;rSL; ukdaZmf0if; (Auorsm;tzGGJUcsKyf) wifoGif;aom tpD&ifcHpm . . . . . . . .
() &efukefwuodkvfausmif;om;or* trIaqmiftzGJU\ tpD&ifcHpm . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1954-55 Ou| OD;wifxGef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

- 28 -

447
447
448
448
448
448
453
454
455
455
456
457
457
459
460
461
467
468
471
471
474
481

tcef; (18) Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI


'Drdkua&pDa&; vlYtcGifhta&;ESifh jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif (1955 rS 1956)
ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) ausmif;jyefvnf0ifcGifh&a&;vIyfSm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c) wuoa&G;aumufyGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*) 1955-56 wuo trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(C) wuo OuXopf udkwifxGef; usrf;opmusdefqkdyGJ (1955-56) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(i) urmYausmif;om;aeY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(p) 1955-56 ausmif;om;vIyfSm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(q) ukdvS0if;ESifh ukdbaumif;aMunmcsuf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z) yxrtMudrf wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pkH awGUqHkaqG;aEG;yGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(ps) 'kwd,tMudrf wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pkH awGUqHkaqG;aEG;yGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- jynfwGif;ppf&yfpJa&; yefMum;vTm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- wuodkvfESifUaumvdyfaygif;pHk aqG;aEG;yGJtqdkrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(n) ukdwifat;udp uefYuGufvTm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(#) 1955-56 wuo tpD&ifcHpm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1954-55 Ou| OD;wifxGef; (ewfarmuf) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

"gwfyHku@ (505)
tcef; (19) Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI
'Drdkua&pDa&;? ausmif;om;xktcGifhta&; Nidrf;csrf;a&;ESifh trsdK;om;a&;toGif (1956 rS 1957)
ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) wwd,tMudrf wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pkHaqG;aEG;yGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c) 1956-57 wuo trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*) rjyD;jywfao;aom oHk;cgusausmif;xkwfpepfwkdufyGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(C) ausmif;om;or*rsm; zsufodrf;a&;ESifh ywfoufaom ynma&;0efMuD;Xme\ trdefYjyefwrf; . . .
(i) 1956 ck? atmufwkdbm 16 &uf? n 8 em&D ocifwif\ rdefYcGef; . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(p) ausmif;omrsm;0efcH*wdvTmyHkpH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(q) AkdvfcsKyfatmifqef; ausmif;om;b0a&;cJhaomaqmif;yg; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z) 1956-57 tkd;a0r*Zif;yg uAsmrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(ps) wuo tvkyftpnf;ta0; awGU&Sd&aom jyemrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(n) &JacgifudkarG;zGm;jcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(#) 1956-57 wuo 0g'ESifhvkyfief;pOf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(X) wuu Ou|opf podef;[ef usrf;opmusdefqdkyJGtcrf;tem;rdefYcGef; . . . . . . . . . . . . . . . .
(!) wuo aMunmcsuf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
() 1956-57 wuotpD&ifcHpm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1956-57 Ou| OD;podef;[ef . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

"gwfyHku@ (507? 530-531)

482
482
482
483
484
485
486
489
490
490
491
496
497
504

506
506
507
507
508
510
510
512
514
516
516
519
521
524
531

tcef; (20) Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI


'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&;ESifh trsKd;om;a&;toGif (1957 rS 1958) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
532
(u) 1957-58 wuoa&G;aumufyGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
533
(c) wuo trIaqmiftzGJU (1957-58) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- 29 -

(*) wuo ukdpkd;odef; usrf;opmudsefqkdyGJtcrf;tem; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


(C) 1957-58 wuo vIyfSm;rIESifh pwkwtBudrf wuokdvfESifhaumvdyfaygif;pkHaqG;aEG;yGJMuD; . . .
(i) rEav;wuokdvfausmif;om;rsm;or* vIyfSm;rIrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(p) ArmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;or*rsm;tzGJUcsKyf yrtBudrfajrmuf jynfvHk;uRwfnDvmcHBuD;rS
qHk;jzwftwnfjyK awmif;qdkcsufrsm;
(q) 1958 OD;EkESifh ausmif;om;qufqHa&; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z) Ek-wif^aqGNidrf;tuJGtjyJESifh or*rsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(ps) 1958 ck? 'DZifbmv (2) &ufaeY bGJUESif;obifcef;r rdefYMum;aom wuodkvft"dywd EdkifiHawmf
0efMuD;csKyf AdkvfcsKyfae0if;\ rdefYcGef;tESpfcsKyf
(n) 1957-58 tkd;a0r*Zif;yg aqmif;yg; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- wuodkvfe,fajrrS ajcukwfpcef; (armifoD[) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(#) ausmif;om;rsm;OD;pD;usif;yonfh 38 Mudrfajrmuf trsKd;om;atmifyJGaeY csDwuf&efEId;aqmfpm . . .
(X) oD;jcm;rEav;wuokdvf txdrf;trSwfyGJawmf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(!) 1957-58 wuotpD&ifcHpm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
() pmMunfhwdkufvkyfief;XmetpD&ifcHpm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1957-58 Ou| OD;pdk;odef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

"gwfyHku@ (532? 547? 564-568)

533
534
542
543
546
546
548
548
548
550
551
552
562
564

tcef; (21) Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI


'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&;ESifh trsKd;om;a&;toGif (1958 rS 1959) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
569
(u) jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;rsm;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ . . . . . . . . . . . .
570
- 'k-0efBuD;csKyfocifwifo0PfvTm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
571
- ynma&;0efBuD; OD;ausmfZH\rdefYcGef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
573
- ynmrif;BuD; pnfola'gufwmOD;b\rdefYcGef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
574
- A[dkjyifqifa&;aumfrwD obmywd wuoOu| udkpdk;odef;\rdefYcGef; . . . . . . . . . . . . . . .
576
- ESD;aESmzvS,fyGJwGif wifjycJhaompmwrf;rsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
577
- ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJjzpfajrmufa&;twGuf wuo\wifjycsuf . . . . . . . . . . . . . . . . . .
581
- ausmif;om;rsm;ynma&;ES;D aESmzvS,yf JG ay:aygufvmyHEk iS t
hf ajccHoabmxm; taxGaxGtpD&ifcpH m
582
- A[dkjyifqifa&;aumfrwD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
585
- ynma&;vGwfvyfcGifhpmwrf; (aumfrSif) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
588
- jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJrS xkwfjyefaMunmcsuf
591
(c) EdkifiHjcm;c&D;pOfrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
592
(*) 1958-59 ck wuoa&G;aumufyGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
592
(C) yrtBudrfajrmuf wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pHk aqG;aEG;yGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
594
(i) cGJxGufcGifhESifh Srf;ausmif;om;rsm;aMunmcsuf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
597
(p) wuodkvftufOya'udkjyifqifa&;ESifh ausmif;om;rsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
598
OD;cifarmiftkef; (1958-59) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

"gwfyHku@ (569? 582? 591? 599-601)


tcef; (22) Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI
'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifhta&;umuG,fa&;ESifh jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif
(1959 rS 1960) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) 1959-60 wuoaG;aumufyGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- 30 -

602

(c) tdk;a0r*Zif;rS ay;tyfaom0efcHcsufrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


(*) rGefjynfe,fazmfxkwfa&;twGuf &efukefwuodkvfrGefausmif;om;rsm; oabmxm; . . . . . . . . .
(C) jrefrm&mZ0ifta&; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(i) wuo? Auorsm;tzGJUcsKyf? &uowdkYOD;pD;usif;yaom ausmif;om;xktpnf;ta0;tqdkrsm; . .
(p) q|rtBudrfajrmuf ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJUcsKyf nDvmcH . . . . . . . . . . . .
- q&mBuD;ocifudk,fawmfrIdif;\ o0PfvTm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- obmywd udkaZmf0if;rdefYcGef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(q) &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* 1959-60 trIaqmiftzGJUtpD&ifcHpm . . . . . . . . . . .
OD;vSwif (1959-60) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

"gwfyHku@ (630)

"gwfyHku@ - AdkvfcsKyfBuD;tpdk;&acwf wuo (17) vc&D; (631-641)


tcef; (23) Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI
'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&;ESifh jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif (1960 rS 1961)
ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) 1960-61 &efukefwuodkvfausmif;om;or*trIaqmiftzGJU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c) &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* (1960-61) Ou|opf usrf;opmusdefqdkyGJ . . . . . . . . .
(*) 1960-61 ck ausmif;om;vIyf&Sm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*-1) aemufqufwGJpmar;yGJudp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*-2) tar&duefoHHk;qEjyyGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*-3) ygarmucsKyftm; qefYusifrI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*-4) ref;aq;ausmif;om;rsm;vIyfSm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*-5) [oFmwausmif;om;rsm;vIyfSm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*-6) ref;ausmif;om;rsm;vIyfSm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*-7) wef;cGJwef;cs&yfqdkif;ypfa&; ausmif;om;xkqEjyyGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*-8) udkvdkeDpHepfqefYusifa&;aeYvIyfSm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(C) &efukefwuodkvf vlrsKd;pkausmif;om;rsm;tzGJUcsKyf (1960-61) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- jyifqifa&;aumfrwD Ou| apmatrdk;vdk rdefYcGef; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- ausmif;om;vIyf&Sm;rIwGifyg0ifcJhaom vlrsKd;pkausmif;om;acgif;aqmifrsm; . . . . . . . . . . . .
(i) 1960-61 &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* tpD&ifcHpm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
OD;wifat; (1960-61) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

"gwfyHku@ (666)
tcef; (24) Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI
'Drdkua&pDa&;ESifh ausmif;om;xktcGifhta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif (1961 rS 1962)
ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) &efukefwuodkvfausmif;om;or* trIaqmiftzGJU (1961-62). . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c) uarmufurynma&;wdkufyGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c-1) jzpfay:vmyHk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c-2) vIyfSm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c-3) yxptpdk;&wkefYjyefrI? ausmif;om;wefjyefvIyf&Sm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c-4) yHkpHajymif;vJjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c-5) uarmufurynma&; wdkufyGJumvwGifusif;yaom Auorsm;tzJGUcsKyfuGefz&ifh . . . . . .
- 31 -

603
604
605
605
606
606
606
611
629

642
642
645
645
645
645
647
647
648
648
648
648
649
651
652
666

667
667
667
668
668
670
671

(c-6) ig;cdkifqEjyyGJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*) wuodkvftwGif;rS *,ufrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(C) rEav;vIyf&Sm;rI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(i) wyfOD;wdkY rlrrSefrIrsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
OD;AaqGav; (1961-62) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

"gwfyHku@ (671? 673)


tcef; (25) Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI
'Drdkua&pDa&;ESifh ppftmPm&Sifqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif (1962) ausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif;
(u) Zlvdkifv (7) &uf ta&;awmfyHkBuD; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(c) jzpfay:vmyHk tajccHtaMumif;t&if;rsm; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(*) rjzpfyGm;rD ausmif;om;rsm;rauseyfrIrsm; (arv 9 &uf xkwfjyefcsuf) . . . . . . . . . . . . . . . .
(C) wuodkvfaumifpDukd zsufodrf;jcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- zsufodrf;cH wuodkvfaumifpDtzJGU 1961-62 ynmoifESpf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- wuodkvfaumifpDudk jyefvnfzJGUpnf;jcif; trdefYtrSwf (30) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(i) Zlvdkifv (7) &uf ta&;awmfyHkpwifjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(p) tMurf;zdESdyfrIpwifNyD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(q) aoqHk;ol? 'Pf&m&ol? aysmufqHk;ol? zrf;qD;cH&olrsm;pm&if; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(Z) wuotaqmiftODBuD; NzdKcGJjcif; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- a'gif;&moDjynfawmfvSefa&; (atmifxGef;) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* Ou|rsm; (1930-1962) . . . . . . . . . . . . . . .

"gwfyHku@ (683? 685? 686? 689-690? 690? 696)


aemufqufwJG
aemufqufwJG
aemufqufwJG
aemufqufwJG
aemufqufwJG
aemufqufwJG
aemufqufwGJ

(24)
(26)
(28)
(30)
(30)
(31)

All Burma Student's Conference (1936)

ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;or*\ tkyfcsKyfa&; - pnf;rsOf;Oya'


INTERNATIONALUNION OF STUDENTS

tqifhtrsKd;rsKd;Sdaom AuotzGJUrsm;\ Ou|pm&if; (1945-1958)


Auorsm;tzGJYcsKyf zGJUpnf;tkyfcsKyfykHpnf;rsOf;Oya' (1960? atmufwdkbm)
t"dywdrsm;? tkyfcsKyfa&;t&m&Sdrsm;? armfuGef;xdef;rsm; (1920-62)
ArmEkdifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;or* ('Dtufpftdk)
zGJUpnf;tkyfcsKyfyHkpnf;rsOf;Oya'

ordkif;0ifpmGufpmwrf;rsm; - ( 1 - 107 )
rSDjirf;pmtkyfrsm; - ( u - i )

- 32 -

672
674
674
675
676

677
677
679
680
680
681
682
684
686
688
691
697

(1)
(2-13)
(14)
(15)
(16-27)
(27-28)
(29-43)

yxrwGJ
(1903 - 1942)

jzwfoef;rIrsm;ay:wGif
pdwf&SnfpGmjzifU
tbufbufu
tm;ay;ulncD aUJ om
]rr (EG,)f } tm;
txl;aus;Zl;wifrIjzifU

udkvdkeDacwfOD; - 1903 rS 1906 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif

tcef; (1)
udv
k ekd aD cwfO;D ydik ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; trsK;d om;a&;toGif ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1903 rS 1906)
usaemfwYkd ausmif;om;vIyf mS ;rIordik ;f udk e,fcsJUqefYusifa&;? trsdK;om;a&;wdu
k yf w
JG cktjzpf avhvmMunfrh nfqv
kd QifNAdwo
d Qe,fcsJUonf 1885? Ek0d ifbmv (29) &ufaeY Armbk&ifoaD ygrif;udk zrf;qD; rEav;aejynfawmfukd
odr;f ydu
k cf NhJ yD;aemuf? 1886 ck? Zefe0g&Dv (1) &ufaeYwiG f ArmEkid if u
H kd NAdwo
d Qtifyg,mtwGi;f vufatmufow
G o
f iG ;f
udv
k ekd t
D jzpf owfrw
S t
f yk cf sKyfonfh tcsed rf pS wdik ;f &if;om;vufeufuikd f tiftm;pkrsm;onf rdrw
d Ykd xrf;aqmifEikd o
f nfh
twdkif;twmjzifh qefYusifwdkufyGJ0ifcJhMuonf/ xdkodkY qefYusifrIaMumifh NAdwdoQwdkYonf (15) ESpfausmf ArmEkdifiH
tkyfcsKyfa&;udk aumif;rGefEkdifeif;pGm rtkyfcsKyfEkdifcJhay/ xdkodkYqefYusifrIrsm;? ckcHrIrsm;? rauseyfrIrsm;? olYuRefrcHvdkaom
ZmwdaoG;? Zmwdrmef wuf<urIrsm;udk NAdwdoQwdkY awGUMuHKae&pOf umvtwGif; 1903 ckESpfwGif atmufArmjynf
&efuek Nf rdKU Scd ;kd jyem pwifjzpfay:cJo
h nf/ if;vIyf mS ;rIrmS ArmEkid if aH usmif;om;ordik ;f \ yxrOD;qH;k aom vIyf mS ;rI
wckjzpfNyD; ausmif;om;? rdb? q&mwdkYu yl;aygif; NAdwdoQe,fcsJUtm; ckcHqefYusifcJhaom vIyfSm;rIBuD; jzpfonf/

(u) 1903 ckEpS f &Scd ;kd jyemESihf ausmif;om;vIy&f mS ;rI


1903 ckESpfwGif e,fcsJUwdkYonf ArmEdkifiHudk odrf;ydkufNyD;onfhaemuf Armrsm;tm; ESdrfhcsxm;&ef? ArmvlrsKd;
rsm;tm; woufvHk; bk&m;xl;? uRefcHtjzpfodkY csxm;&ef? pDpOfrIrsm; wckNyD;wck wDxGif zefwD;cJhavonf/ xdkodkY
zefwD;&mwGif atmifjrifrISd? rSd odSd&avatmif &efukef [kdufpul;ausmif;om;rsm;tm; yxrOD;pGm pwif prf;oyfcJh
onf/ xdkpOfu ynm0efrSm Arm&mZ0ifa&;om;ol t*FvdyfvlrsKd; rpwmaumhqdkol jzpfonf/
if;u ausmif;om;rsm;tm; q&mrsm;ESifh ynma&;XmerS t&mSdrsm;tm; Sdcdk; tdktaojyK&ef trdefYxkwf
jyefcJhonf/ xdktrdefYudk ausmif;om;rsm; vkdufem&ef &efukef[kdufpul; aMumfjimoifykef;wGif uyfxm;cJhonf/ xkdtrdefY
rxGufcif ausmif;om;ESifh q&mqufqHa&;rSm ausmif;om;rsm;onf q&mrsm;udk acgif;iHkY tdktaojyKcJh&onf om
Sdayonf/ rpwmaumh Sdcdk;trdefY xGufvmaomtcg &efukef tpdk;&[kdufpul; ausmif;om;rsm;ESifh &efukefaumvdyf
ausmif;om;BuD;rsm; rausreyfjzpfcJh&onf/
xdktcg aumvdyfausmif;om;BuD;rsm;u if;wkdYESifh cifrif&if;ESD; ausmif;om;pdwf rukefao;aom aSUae
ylylaEG;aEG; OD;yk (az? yk? Sdef) tm; if;udpu
dk oGm;a&muf aqG;aEG;Muonf/ xdktcg OD;yku ]]tck [kdufpul;ausmif;om;
1

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
awG rsufESmjzKtpdk;&eJY t&mSdawGudk Sdcdk;&r,fwJhvm;? olwdkYu bmawGrdkYvJ? 'dkYvlrsKd;udk wrifzdESdyfcsKyfcs,fxm;wJh
e,fcsJUawGbJ? 'gudk 'dkYu bmjzpfvdkY Sdcdk;&rSmvJ/}}
(pum;csyf/
/ xdkacwfu q&mrsm;? ynma&;XmerS t&mSdrsm; tm;vHk;onf t*FvdyfvlrsKd;rsm;ESifh tdEd,vlrsKd;
rsm;rSm tm;vHk;eD;yg; jzpfMuonf/)
]][dk;wkef;u q&mawGudk wynfhausmif;om;awGu Sdcdk;Muw,f/ bmjzpfvdkY Sdcdk;&ovJqkdawmh q&mawGu
tJ'Dtcsdefwkef;u wynfhawGudk ynmvnf;oifay;&w,f? aemufqHk; orD;yg ay;Muw,fuG? 'Dawmh [kdwkef;u q&m
awGu wu,fh aus;Zl;SifawG? tckacwfu wynfhausmif;om;awGqDu aiGnpf,lMuw,f/ aiG&rS ynmoifay;Mu
w,f? tck q&mu ausmif;om;awG&JU taptyg;yJ? 'gaMumifh rSdcdk;xdkufbl;uG}}
aSUaeav; OD;yk\ ajymcsufudk aumvdyfausmif;om;BuD;rsm;u [kdufpul;ausmif;om;rsm;tm; jyefajymjy
Scd ;kd trdeUf udk uefYuu
G Mf u&ef vIUH aqmfay;onf/ xdt
k cge*du
k rausreyfjzpfaeaom ausmif;om;rsm;onf wd&pmefO,smOf
(,cifu wd&pmefO,smOfrSm AdkvfcsKyfatmifqef;vrf;? ,ck &efukefaq;HkBuD;ae&mwGif jzpfonf) wGif pka0; aqG;aEG;
Muonf/ xdktpnf;ta0;rS]]&efukef[dkufpul;ausmif;om;rsm;onf ynm0ef rpwmaumh\ trdefYtwdkif; q&mrsm;ESihf ynma&;t&mSd
rsm;tm; Sdrcdk;bJae&ef? oufqdkif&m ynma&;t&mSd wOD;OD; vma&mufcJhvQif Sdckd;enf; (3) enf;Sdonfh teuf
rnfonfhenf;jzifh Sdckd;&rnfudk ar;&ef}} qHk;jzwfvdkufMuonf/
aemuf&ufwGif ynm0efaxmufrif; OD;a0vif;onf &efukef[kdufpul;ausmif;odkY a&mufvmcJhaomtcg
ausmif;om;rsm;u atmufygtwdkif; ar;cJhonf/
]]usaemfwdkY ausmif;om;rsm;u q&mrsm;udk Sdckd;&r,fvdkY trdefYxkwfcJhw,f? 'DvdkSdckd;jcif; ae&mrSm Sdckd;jcif;
trsKd;rsKd;Sdw,f? vufESpfzufudk,Suf ezl;eJYxdNyD; Sdckd;jcif;? vufESpfzuf,Suf &ifbwfaSUrSmxm; Sdcdk;jcif;? vufESpf
zuf,Suf &ifbwfab;apmif; em;rSmxm; Sdcdk;jcif;&,fvkdY (3) rsKd;Sdw,f? b,fenf;eJY Sdcdk;&rSmygvJ}}
xdktcg ynm0efaxmufrif; OD;a0vif;u atmufygtwdkif;jyefajymcJhonf/
]]rif;wdkY ajymwJh Sdcdk;jcif; (3) rsKd; teuf vufESpfzufudk,Suf ezl;eJYxdNyD; OD;cs Sdcdk;enf;eJY Sdcdk;&r,f}}
,if;udpE iS hf ywfouf ausmif;om;rsm;? rdbrsm;ESihf ausmif;tkyq
f &mBuD;jzpfol ArmvlrsKd;rsm; tay: cifrif
&if;ES;D oHa,mZOfw,
G af eaom t*Fvyd t
f rsK;d om; rpwma0;vf&pfyif rausreyfjzpf ynm0ef rpwmaumhxH uefYuw
G f
cJah vonf/ xdYk aemuf ausmif;om;rsm;ESihf rdbrsm;wdYk onf 0dw&kd ,
d a[mvf (ac:) avQmfwef;Hk (,ck*vkyf )kH ae&mwGif
tpnf;ta0;usif;yNyD; ynm0ef rpwmaumh tqdkudk uefYuGufaMumif; wcJeuf qHk;jzwfcsufcsMuonf/
qHk;jzwfcsufrSm ]ynm0ef rpwmaumUonf PfopfxGifum taumuf PfaESm ausmif;om;rsm;ESifU rdbrsm; oabmrusatmif
ausmif;om;u q&mESifU t&mSdrsm;udk Sdckd;&ef trdefhxkwfjcif;onf roifUavsmf? xdkhaMumifU tpnf;ta0;BuD;rS
tjypfqdk uefhuGwfaMumif;}
odkY ausmif;om;rsm;? ausmif;om;rdbrsm; pkaygif;uefYuGwfjcif;aMumifh if; ynm0ef rpwmaumhonf
xdktrdefYudk twnfrjyKbJ zsufodrf;cJh&onf/

(c) 0dik t
f rfbaD t (Y.M.B.A) tp ausmif;om;u
jrefrmhordik ;f ESihf NAdwo
d Qe,fcsJUqefYusifa&;? vGwv
f yfa&;BudK;yrf;rlordik ;f wdYk wiG f yxrOD;qH;k ay:aygufco
hJ nfh
toif;BuD;jzpfaom 0kid t
f rfbaD t (Y.M.B.A= Young Mens Buddhist Association) toif;BuD;udk pwif xlaxmif
cJholrsm;rSmvJ &efukefaumvdyf ausmif;om;rsm; jzpfonf/
&efukefaumvdyf ausmif;om;BuD;rsm;jzpfaom armifbab? armifarmifBuD;? armifvSaz? armifpdefvSatmif?
armifb,Of? armifb'Gef;paom ausmif;om;vli,frsm;onf jrefrmou&mZf 1265 ck? yxr0gqdkvqef; (15) &uf?
t*Fvdyfou&mZf 1904 ckESpf? ZGefv (26) &uf we*FaEGaeY &efukefwuodkvf Ak'bmomtoif; (Rangoon
College Buddhist Association) udk pwifwnfaxmifcJhonf/
xdkYaemuf &efukefNrdKU 'gv[kdZDvrf; (,ck r[mAEKvvrf;) vrf;avQmuf&if;ESifh if;\ ausmif;om;
oli,fcsif;rsm;jzpfaom armifarmifBuD;? armifvSazwdkYtm; armifbabu EkdifiHa&;tjrifjzifh xlaxmifaom Y.M.C.A
uJhodkY toif;BuD;rsKd; wnfaqmuf&ef Y.M.C.A taqmuftODBuD;tm; TefjyaqG;aEG;cJhMuonf/
2

udkvdkeDacwfOD; - 1903 rS 1906 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif


xdkYaemuf armifbab? armifarmifBuD;? armifb,Of? armifb'Gef;wkdYuyif jrefrmou&mZff 1267 ckESpf?
wydkYwGJvqkwf (4) &uf? t*Fvdyfou&mZf 1906 ckESpf? azazmf0g&Dv (11) &uf? we*FaEGaeY &efukefNrdKU Ak'bmom
uvsmP,k0toif;udk pwif wnfaxmifcJhMu avonf/
onfum; jrefrmEkdifiHwGif e,fcsJUqefYusifa&;toGifudk azmfaqmifrnfh ausmif;om;rsm; pwifwnfaxmif
cJhaom Y.M.B.A toif;BuD;\ tpyifjzpfavonf/

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

tcef; (2)
udv
k ekd aD cwfO;D ydik ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; trsK;d om;a&;toGif aumvdyaf usmif;om;rsm;
vIy&f mS ;rIordik ;f
(1918 rS 1921)

1920 yxrausmif;om;oydwf
(u) aumvdyo
f ydwrf wdik rf D ausmif;om;rsm;tajctae
NAdwo
d Qe,fcsUJ wdYkonf e,fcsUJ pepfukd &if0,fyu
kd
f jrefrmjynfukd 0ifa&muf odr;f yku
d af omtcg ,if;wdYk\ pD;yGm;
a&; vuf0g;BuD;tkyfrIESifh tkyfcsKyfa&;,E&m;vG,fulpGm vnfywfacsmarGUap&ef tkyfcsKyfa&; t&mSduav;rsm;? pma&;
pmcsDrsm;? ukefonf yGJpm;i,frsm;yg0ifaom wdkif;&if;om; vlvwfwef;pm;w&yf arG;xkwf&ef vdktyfvmayonf/
,if;vlvwfwef;pm;udk e,fcsJUwdkYonf aS;ya'o&mZfydkifSifrsm;? ukefonfaygufprsm;ESifh vlvwfwef;pm;wdkYrS qGJ,l
pnf;Hk; odrf;oGif;cJhavonf/ xkdvlvwfwef;pm;wdkYudk t*FvdyfpmayESifh acwfynm tenf;i,f oifMum;ay;jcif;tm;
jzifh olwdkYtvdkSdaom EkdifiHa&;t,ltq tawG;tac:? vlwef;pm; tjrifESifh ynma&;pepfudk tvdktavsmuf yHkdkuf
oGif;NyD;om; jzpfatmif &nfG,fMuHaqmifayonf/
ArmjynfwGif aumvdyfynma&;udk 1878 uyif tpjyKcJhonf/ xdkpOfu aumvdyfynmudk oifMum;EdkifolrSm
1891 wGif ausmif;om;OD;a& (44) OD;omSdonf/ aumvdyfynm oifMum;Edkifol OD;a&enf;&jcif;rSm ynma&;p&dwf
jrifhrm;NyD; NAdwdoQwdkYu wrifjrifhxm;jcif; jzpfonf/ awmifolv,form; qif;&Jom; trsm;pkrSm txufwef;ynmudk
oifMum;zdkY tem;roDEkdifaom tajctaersdK;aMumifh aumvdyfynmudk oifMum;&ef wwfEdkifolrSm vGefpGm enf;yg;&jcif;
aMumifh jzpfonf/
1912 wGif aumvdyfynmoifMum;ol (300) rQ Sdvmonf/ tpdk;&rif;wkdY\ vufa0cH t&mxrf;? trIxrf;
rsm;u ydk tmHkpkdufvmMuonfrSm txufwef; ynmwwfvQif ydkBuD;rm;aom &mxl;rsm;udk &Sd&ef arQmfrSef;Mujcif;
aMumifh jzpfonf/ odkYaomf NAdwdoQe,fcsJUtpdk;&rSm odyHynm? aq;ynm? tif*sifeD,mynm tm;ay;rI tvGefenf;yg;
onf/ 1914 ck txd odyHbGJU&ol wOD;rQrSday/ odyHynmvdkufpm;rI rSdap&ef t*Fvdyfpmudk ydktav;ay;NyD;
pmar;yGJrsm;wGif ESdyfuGyf ppfaq;cJhonf/
4

udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif

(c) 1920 yxrausmif;om;oydwf jzpfay:vm&jcif; taMumif;t&if;


&efukefaumvdyfordkif;
uvuwm;wuodkvf rufx&pfulav;Sif; pmar;yGJudk 1877 wGif ArmjynfrS atmifjrifol (2) OD;um;
&efuek f tpd;k &txufwef; ausmif;om;rsm; jzpf\/ ,if;ausmif;udk 1879? Zefe0g&D (1) &ufaeYwiG f &efuek af umvdyrf S
uvuwm;wuov
dk u
f todtrSwjf yKcJo
h nf/ ausmif;om; (4) a,mufjzifh pwif zGiv
hf pS cf o
hJ nf/ 1883 wGif bDat
wef; zGihfEkdifaom tajctaea&muf\/ 1885 wGif Armwdkif;&if;om;xJrS armifwl * yxrOD;pGm 0dZmbGJU
qGwfcl;avonf/ ,k'oefaumvdyf 1894 wGif wnfaxmifonf/ 1894 wGif &efukefaumvdyf ausmif;om; (69)
a,muf? ,k'oefaum vdyf (5) a,muf Sdonf/ 1900 jynfh &efukefaumvdyfwGif AdkvfcsKyfatmifqef;vrf;ESifh
aTwd*Hkbk&m;vrf;axmifhwGif ae&mopf wnfaqmufcJhonf/ 1909 wGif jrefrmjynf wuodkvftufOya'Murf;
a&;qGJ&ef ynma&;pif'Dudwfu cefYxm;aom aumfrwD (txl;) udk zGJUonf/
odYk&mwGif &efuek af umvdyf ausmif;om; (208) a,muf? ,k'oefaumvdyf (36) a,mufrQom S
d wuov
kd f
xlaxmifay;Ekid &f ef ausmif;om;tiftm; rBuD;rm;[k ,if;aumfrwDu qH;k jzwf\/ 1916 wGif &efuek af umvdyf (567)
a,muf? ,k'oefaumvdyf (7) OD;S
d jrefrmbk&ifcH jrefrmjynfwiG f wuov
kd w
f ck zGUJ ay;&ef? Oya'Murf;wck jyKvky
f
tdEd,tpdk;&xH wifjycJhonf/ ,if;txl;aumfrwDonf 1919 rwf (27) &ufwGifyif wuodkvfzGJUpnf;yHk pepftwGuf
tpD&ifcHpmudk ynmrif;BuD;xH ydkYay;cdkif;cJhonf/ 1920 jynfh Zlvdkifv (31) Y.M.B.A uefYuGuf 1922 txd qdkif;
xm;&ef qHk;jzwfcJhonf/
Mo*kwfv (28) &uf ruf[ef;wm; Oya'jyKtzGJUonf 1920 &efukefwuodkvfOya'udk trsm;oabmwl
jy|mef; twnfjyKcJo
h nf/ bk&ifcu
H pufwifbmv (26) &ufwiG f oabmwlaMumif; vufrw
S af &;xd;k NyD; atmufwb
kd mv
(24) &ufwGif tdEd,bk&ifcHcsKyfu ,if;Oya'udk vufcH twnfjyKcJhonf/
1920 Zlvdkifv (12) &ufaeY bk&ifcH qm&,f*sDe,fu&ufa'guf (Sir Reginal Craddock) aetdrf
rif;wdkifyiftpnf;ta0; jyKvkyfonf/ if;tpnf;ta0;rSm ArmjynfwGif wuodkvfwnfaxmif&ef tpnf;ta0;jzpf
onf/ wuodkvftufOya'Murf; a&;qJGaumfrwD tpD&ifcHpmudk rpwmruf[ef;wm;u wifjyonf/
if;tzGJUwGif(1) rpwm ruf[efwm; (Mr. Mark Hunter**, Director of Public Instruction-Vice-Chairman)
(2) OD;aratmif
(3) rpwm *Gwfvpf
(4) rpwm bdkY*a& ADvD
(5) rpwm *smrm;
(6) OD;bdk;om
(7) rpwm a[mbmwef
(8) rpwm &ufvpf
(9) rpwm ruepfwdkYjzpfonf/
rpwmruf[ef;wm;u wifoGif;onfhtqdkudk OD;aratmifu axmufcHaomfvnf; OD;bdk;omu vufrcH
OD;bd;k omESihf OD;GeYf rmS OD;aratmifukd a'goxGuMf uonf/ ArmjynfEiS hf rnfoYkd rQ rtyfpyfaom Oya'udk Armwa,muf
u csD;usL;axmyemjyK Munfhr& jzpfaeonf/ OD;bkd;omESifh OD;GefYrSm uefYuGufcJhMuonf/
1920 ckEpS f txd jrefrmjynfwiG f wuov
kd w
f ckrQ rSad o;acs/ &efuek w
f uov
kd Ef iS hf ,k'oefaumvdyaf usmif;
rsm;rSm tdEd,EkdifiH uvuwm;wuodkvf\ vufatmufcH aumvdyfausmif;rsm; jzpfonf/
xdkwuodkvfrS jyXmef;aom ynm&yfrsm;udk oifMum;&NyD; xdkwuodkvfrS ppfaom pmar;yGJrsm;udk ajzqdkMu
&\/ xdYk aemuf Y.M.B.A toif;BuD;u jrefrmEkid if w
H iG f oD;jcm;wuov
kd w
f ck S&d rnf[k vIYHaqmfa<u;aMumf wdu
k w
f eG ;f
aygif; rsm;vmaomtcg NAdwdoQe,fcsJUtpdk;&onf ynmrif;BuD; ruf[ef;wm; OD;pD;onfh ,leDAmpDwD (wuodkvf)
tufOya'a&;qGJa&; uRrf;usifonfh aumfrwDudk 1918 ZGefvwGif zGJUpnf;vdkufonf/ aumfrwD0if (30) eD;yg;Sd&mrSwfcsuf- armifwl* Only one student from Rangoon College named Maung Too passed the B.A. in 1885.
(&efukefwuodkvf ESpfig;q,fjynfhpmapmif- 1970? English Section, The Birth of Rangoon University by Aung
Khin - History, p-53) Mr. Mark Huner**, Director of Public Instruction-Vice-Chairman ESihf ausmif;tkyBf uD;
5
Mr. Matthew Hunter***, Principal of Rangoon College (if;aqmif;yg;- p-56)

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(1) OD;bab (bDat)
(2) OD;armifBuD; (trfat)
(3) 0wfvHkawmf& OD;aratmif
(4) OD;bvIdif (bDat)
(5) OD;uGrf; (bDat)
(6) OD;trftHk;cdkif wkdY (6) OD;om jrefrmtrsKd;om;rsm; yg0ifcJhonf/ OD;bab? OD;xGef;Sdef? 0wfvHkOD;odef;armif
wkdYu owif;pmxJrS uefYuGufcJhonf/ xdkYaMumifh 1920? Zlvdkifv (4) &ufaeYwGif &efukefNrdKU? ql;avbk&m;vrf;
0dkiftrfbDattoif;csKyfHk; tpnf;ta0;cef;r A[dktoif;csKyf (*sife&,faumifq,f) tpnf;ta0;usif;y&m OD;cspf
vIdifu obmywdaqmifGufNyD; atmufygqHk;jzwfcsufrsm; yg0ifchJonf/
qHk;jzwfcsuftrSwf (3) wGif3/ ,cktcg &efuek Nf rdKU,leAD mpDwD (wuov
kd )f ausmif;BuD; zGiv
hf pS pf rD aH &;udpE iS hf yufouf ynmrif;BuD;
ruf[ef;wm;u Oya'Murf;a&;qGNJ yD;? 'kw,
d bk&ifcH twkid yf ifct
H zGUJ odYk wifoiG ;f jy|mef;&ef pDpOfaeMuonf[k Mum;od&
aMumif;? &efukef,leDAmpDwD ausmif;awmfBuD;onf jrefrmwkdif;&if;om;w&yfvHk;ESifh oufqkdifaom ausmif;awmfBuD;
jzpfojzifh xdak usmif;awmfBuD;twGuf Oya'Murf;a&;qGJ twnfjyKjy|mef;jcif;udpu
kd jrefrmEkid if t
H yk cf sKyfa&; jyKjyifajymif;
vJNyD;onftxd qkid ;f ihx
H m;&efEiS hf xdak usmif;awmfBuD;qkid &f m pDrrH I t&yf&yfwYdkuv
kd nf; wdik ;f oljynfom;wkYd u aG;aumuf
wifajrmufvdkufaom trwfrsm;tm; vTJtyf&eftqdkukd OD;vSazu wifoGif; tm;vHk;oabmwl qHk;jzwfMuonf/
0dkiftrfbDat NrdKUvHk;uRwf tpnf;ta0;rsm;uvnf; Oya'Murf; qkdif;iHhxm;&ef tpkd;&odkY tMuHay;awmif;qkdcJhonf/
xdktMuHay;awmif;qkdonfh twGif;rSmyif 1920 ck? Zlvdkifv (12) &ufwGif 'kwd,bk&ifcHu ol\ twkdifyifcHtpnf;t
a0;udk ac:,lNyD; ynmrif;BuD;ruf[ef;wm; wifoiG ;f aom ],leAD mpDwt
D ufOya'} udv
k ufcNH yD;vQif pdppf aemufwBudrf
tpnf;ta0; twnfjyKa&;twGuf wifoGif;&ef aumfrwDw&yf zGJUpnf;vTJtyfvdkufonf/ if;Oya'Murf;udk OD;ar
atmif tygt0if tpkd;&bufawmfom;rsm;u axmufcHonf/ xdkYaemuf t*FvdyfAsLdku&uf tpdk;&onf wdkif;jynfrS
a0zefEdkif&ef aMunm\/ if;Oya'Murf;rSm jrefrmvlrsdK;rsm;ESifh oifhawmfonf[k bk&ifcHu ajymqkdcJhonf/
if;Oya'wGif AsLdku&uf e,fcsJUtpdk;&u jrefrmvlrsKd;rsm; txufwef;ynm roifMum;Ekdifap&ef csKyfcs,f
onfh atmufygtcsufrsm;yg0ifcJhonf/
(1) jrefrmjynfwGif wuodkvf wckwnf;om Sd&rnf/
(2) xkdwuodkvfvufatmufwGif aumvdyfausmif; wausmif;wnf;om Sd&rnf/
(3) xdkwausmif;wnf;aom aumvdyfonf &efukefNrdKU Sd&rnf/
(4) xdkaumvdyfausmif;wGif pmoifvkdaom ausmif;om;rsm;onf ausmif;tdyf ausmif;pm; jzpf&rnf/
(5) rufx&Dual v;Si;f (ac:) wuov
kd 0f ifpmar;yGrJ xm;bJ tpd;k &ujyKvkyaf om [du
k pf ul;zdik ef ,f q,fwef;
pmar;yGJudk atmif&rnf/
(6) odkY&mwGif atmifolrsm;onf t*FvdyfbmomESifh tjcmbmomwck xl;cRefpGmwwfajrmuf atmifjrif
&rnf/
(7) q,fwef;atmif wuokdvf0ifcGifh&aomfvnf; wuodkvfynm&yfrsm;udk wcgwnf;p roif&bJ
xdw
k uov
kd yf nm&yfrsm;udk aumif;pGm vdu
k Ef idk &f eftwGuf (Preliminary Class) ac: jyifqifrt
I wef;
wGif wESpf ae&OD;rnf/
(8) xdkjyifqifrItwef;wGif wESpfaeaomfvnf; ESpfukefonfhtcg wuodkvfynm&yfrsm;udk vkdufEkdif&ef
t&nftcsif; rSdao;[k ,lqvQif wuodkvfynmudk qufvufoifcGifh&OD;rnf r[kwf/
(9) a&;ajz pmar;yGJtjyif EIwfwdkuf ajzqkd&rnfh pmar;yGJrsm;vnf; Sdao;\/
(10) odyHwef;atmifNyD; 0dZmwef;udk *kPfxl;ESifh atmifaomolrSomvQif r[m0dZmbGJUpmar;yGJudk 0ifa&muf
ajzqkdEdkifcGifh Sdrnf/ 0dZmbGJUdk;dk;atmifjrifHkrQESifh r[m0dZmbJGUpmar;yGJ r0ifEkdif/
(11) *kPfxl;wef;ESifh 0dZmbGJUwef; pmar;yGJudk odyHwef;atmifNyD; (3) ESpfMumrS 0if&rnf/
(12) *kPfxl;wef;ESifh 0dZmbGJUwef;udk wcgwnf; 0ifa&mufajzqkd ratmifvQif aemufxyfr0ifEkdifawmhacs/
if;tcsufrsm;udk avhvmMunfhvQif aumvdyfausmif; wausmif;wnf;ESifh jrefrmvlrsKd; tajrmuftjrm;udk
txufwef;ynm oifray;Ekdifay/ xdkwausmif;wnf;rS tmPmydkifrsm;u pDrHcsifovkd pDrH ausmif;om;OD;a&udk
uefYowfEkdif\/ rnfonfhynm&yfonf jrefrmrsm;ESifh oifhawmfonf if;wkdYu owfrSwfEdkifonf/ jrefrmrsm;ESifh
6

udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif


oifah wmfaom ynm&yfjzpfaeaomfvnf; xdyk nm&yfukd roifMum;&[k ydwyf ifEidk o
f nf/ pmar;yGrJ sm;udv
k nf; Muyfwnf;
atmif vkyfEkdif\/ csKyfcs,frI trsKd;rsKd;udkvJ vkyfEkdifonf/
xdkacwftcgu jrefrmEkdifiH vlOD;a& (85) &mcdkifEIef;ausmfrSm awmGmrsm;wGifaeaom awmifolv,form;
qif;&Jom;rsm; jzpf\/ NrdKUae jrefrmukefonf pma&;pmcsDrsm;rSmvnf; rsm;aomtm;jzifh 0ifaiG tenf;i,fomSd\/
rdrdwkdY NrdKUwGifaomfvnf;aumif;? rdrdwdkYaus;Gmrsm;ESifh eD;uyfaom NrdKUrsm;wGifaomfvnf;aumif;? (7) wef;? (10)
wef;ausmif;rsm;wGif awmausmif;om;rsm;tjzpff ausmif;rxm;Ekid af y/ &efuek Nf rdKUodYk ynmoifMum;&efvJ rapvTwEf ikd af y/
xdktcgu aumvdyfausmif;wGif ynmoifp&dwfrSm tenf;qHk; wvvQif (60) usyfjzpfNyD; wv (60) usyfrQom
0ifaiGSdaom (85) &mckdifEIef;jzpfonfh awmifolv,form; qif;&Jom;wkdYrSm rdrdwdkY om;orD;rsm;udk txufwef;ynm
oifMum;ap&ef pdwfrul; EkdifMuay/ xdkaMumifh wuodkvfOya'Murf;t& jrefrmwkdYrSm txufwef;ynm roifEkdifay/
t*Fvdyf0g'twdkif; jrefrmrsm;udk olwdkYckdif; aumif;atmif xif;ckwf? a&cyfwwfHkavmufom &nfG,faom ynma&;
pepfjzpfonf/ xdktcsdefu &efukefwuodkvf ausmif;om;wOD;\ wESpfukefusaiGrSm (378) usyfSdonf/ tcsdefwGif
atmufpzdkYESifh uif;b&pfwuodkvf ausmif;om;wa,muf\ wESpfukefusaiGrSm (3500) usyfrQom jzpf\/ q,fyHk
wyHkomvQif Sdonf/ odkY&mwGif xdkrQaom aiGudk jrefrmrsm; rwwfEkdifay/ (10) wef;atmif&ef (10) ESpfvHk;vHk; aiG
tajrmuftjrm; tukeftuscHNyD; aumvdyfynm&yfrsm;udk wqufwnf; roifEkdifbJ &efukefNrdKU jyifqifrItwef;wGif
wESpfxyfrH ae&OD;rnfqkdvQif aiGtukeftus ydkrsm;rnfjzpffonf/ (10) wef;udk (10) ESpfESifh atmif&ef tbufbufrS
taMumif;nDGwfrnfjzpfNyD; wESpfwwef; rSefrSefatmif&rnf jzpfonf/ xdktcsdefydk? xdkp&dwfudk trsm;tm;jzifh qif;&J
aom Armrsm; rwwfEkdifay/
if;tjyif jyifqifrt
I wef; wESpaf eNyD; aumvdyaf usmif; tmPmydik rf sm;u aumvdyyf nm&yfrsm;udk quf
oifMum;Ekid &f ef t&nftcsi;f rjynfph [
kH k owfrw
S v
f Qif qufvuf oifciG rhf &awmhay/ [ku
d pf ul;zkid ef ,fac: (10) wef;
atmif&mwGif t*Fvdyfbmom xl;cRefpGmwwfaMumif; xifSm;ap&rnf[k qkd&m rnfrQtqifhtwef;[k uefYowfrI
rxm;Sdonfhtjyif rsm;aomtm;jzifh jrefrmausmif;om;rsm; twGuf tcsKyftcs,fwck jzpfonf[k qdkEkdif\/ rnfrQcsKyf
cs,foenf;qdkaomf wuodkvf0ifpmar;yGJudk oD;jcm;rxm;jcif;udk odEkdif\/
if;tcsufrsm; tm;vHk;rSm jrefrmrsm;udk? txufwef;ynm wwfajrmufa&;twGuf trsKd;rsKd;csKyfcs,frIrsm;
om jzpfonf/ tdE,
d Ekid if H uvuwm;wuov
kd Ef iS hf tjcm;wuov
kd rf sm;wGif uJo
h Ykd aom Oya'rsm; csKyfcs,fjy|mef;
jcif; rSday/ jrefrmrsm;udk txufwef;ynm rwwf&ef t*FvdyfAsLdku&uf tpkd;&u pDrHjyKvkyfxm;jcif; jzpfonf/
ArmjynfESifh tdEd,jynfonf NAdwdoQwdkY\ aer0iftifyg,mtwGif; rukef;crf;Edkifaom o,HZmw ayg<u,f0onfh
EkdifiHrsm; jzpf\/ xdkEkdifiHrsm;udk t*FvdyfwkdYu olwdkY vufatmufrS vGwfajrmufap&ef b,fawmhrS pdwfrul;ay/
xdkYaMumifh 1920 Zlvdkifv (31) &ufaeYwGif &efukefNrdKU *sKAvDa[mwGif ausmif;om;rsm; OD;aqmif 0dkiftrf
bDattoif;BuD;u aqmfMoNyD; NrdKYvHk;uRwf tpnf;ta0; usif;yonf/ xdktpnf;ta0;odkY jyKvkyf&m &[ef;awmfrsm;?
ausmif;om;rsm;? vlxky&dowfrsm;pGm wufa&mufvm&m HkjynfhvQHoGm;onf/ if;tpnf;ta0;wGif 0dkiftrfbDatrS
OuXtjzpf OD;az (K.S.M., A.T.M.)? tusKd;aqmiftjzpf OD;xGef;a0u aqmifGuf atmufyg qHk;jzwfcsufrsm;
csrSwfcJhonf/
1/
,leDAmpDwD odyHausmif;awmfBuD;qkdif&m Oya'Murf;udk vsifjrefpGm twnfjyK&ef pDrHaqmifGufjcif;udk
tpnf;ta0;BuD;u av;eufpGmuefYuGufaMumif;? ,if;Oya'Murf;udk jynfolYudk,fpm;vS,f trwfrsm;jzifh
pOf;pm;pdppfjy|mef;Ekdif&eftvdkYiSm tkyfcsKyfrIjyKjyifajymif;vJa&; pDrHudef;rsm;NyD; trsm;jynfolqEjzifh aG;
aumufwifajrmufaom trwfrsm;jzifh Oya'jyKvw
T af wmfBuD; zGJUpnf;NyD;onf txd qdik ;f iHx
h m;&eftqdu
k kd ykord f
NrdKUrS &[ef;awmf OD;a0ykvu wifoGif; &efukefNrdKUrS ausmif;om; udkxGef;OD;u axmufcHNyD; trsm;oabm
wl qHk;jzwfonf/
2/
ynmrif;BuD; rpwmruf[ef;wm; wifoiG ;f aom Oya'Murf;oabmt& ,leAD mpDwaD usmif;awmfBuD;rSm woD;
wjcm; wae&mwnf;&yfwnfaeaom ausmif;awmfBuD;jzpfojzifh ArmEkdifiH\ tajctaeESihf rudkufnD?
,aeY ArmEkdifiH\ tajctaet& aumvdyfausmif;rsm; qufpyfyg0ifaeaom ,leDAmpDwDwuodkvfausmif;
awmfBuD;rsK;d om jzpfoifo
h nf[k tpnf;ta0;BuD;u,lqaMumif; tqku
d kd 0wfvakH wmf& OD;bpDu wifoiG ;f
&efukefNrdKUrS ausmif;om;udkxifu axmufcHNyD; trsm;oabmwl qHk;jzwfonf/
3/
,leAD mpDwD wuov
kd af usmif;awmfBuD; tkycf sKyfa&;aumifq,ftzGUJ wGif tzGUJ 0if (56) OD;teuf Armwkid ;f &if;
om; (5) OD;omyg0if&ef owfrSwfxm;onf/ qD;edwfwGifvnf; tzGJU0if (24) OD;teuf Armwkdif;&if;om;
7

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(2) OD;om owfrSwfxm;onf/ odkYArmwdkif;&if;om;rsm; vHkavmufpGm yg0ifapjcif;rSdjcif;rSm roifhavsmf
ay/ xdYk aMumifh ,leAD mpDwt
D yk cf sKyfa&;tzGJUESihf qD;edwt
f zGUJ wdkYwiG f Armwkid ;f &if;om;rsm; vHak vmufpmG yg0ifap
oifhaMumif; tqkdukd OD;wkwfBuD;u wifoGif; OD;bvIdifu axmufcHNyD; trsm;oabmwl qHk;jzwfonf/
4/
wuov
kd Of ya'Murf;t& q,fwef;atmifNyD;aemuf ,leAD mpDw0D ifciG &hf &ef aemufxyf wESpx
f yfrH oifMum;&
OD;rnf[k qdo
k nfukd vH;k 0vufoifh rcHoifah y/ [ku
d pf ul;zdik ef ,f (10) wef; atmifjrifNyD;olwikd ;f ,leAD mpDwD
odYk 0ifciG jhf yKoifah Mumif; tqku
d kd om,m0wDO;D yku wifoiG ;f OD;oif;armifu axmufcNH yD; trsm;oabmwl
qHk;jzwfonf/
5/
ynmrif;BuD;\ Oya'wGif bDat? bDtufpDudk *kPfxl;ESifh atmifjrifrSom trfat? trftufpfpD oifvdku
oifMum;Ekid cf iG hf Sad prnfqadk om tcsuu
f kd y,fzsu
f bDat? bDtufpD atmifjrifow
l ikd ;f trfat? trftufpD
oifMum;EdkifcGifh Sdap&rnf[laom tqkdudk OD;pdefvSatmifu wifoGif; OD;odef;armifu axmufcHNyD; trsm;
oabmwl qHk;jzwfonf/
6/
rpwmruf[ef;wm;udk ynmrif;BuD;tjzpf cefYtyfaqmifu
G af ponfh tcsderf pS ArmEkid if H ynmoifMum;a&;
wGif wdk;wufaumif;rGef aqmifGufonfudk rawGU&/ qkwf,kwfysufjym;atmif jyKvkyfaejcif;omjzpfonf/
xdYk aMumifh rpwmruf[ef;wm;udk ynmrif;BuD;tjzpfrS z,fmS ;ajymif;aTU ypfoifah Mumif; tqku
d kd vufyw
H ef;
NrdKU OD;vlBuD;u wifoGif; anmifav;yifNrdKU OD;bdk;awu axmufcHNyD; trsm;oabmwl qHk;jzwfonf/
txufygqHk;jzwfcsufrsm;udk 'kwd,bk&ifcH? ArmEdkifiHtpdk;& ynma&;0efBuD;csKyfESifh tdEd,EkdifiH A[dktpdk;&
tzJGJUodkY qHk;jzwfcsuf tjynfhtpHkudk wifydkYawmif;qkdMuonf/
odYk &mwGif xdt
k cg oHvufo;D [kac:aom vufaxmufb&k ifcH qm&,f*sDe,fu&ufa'guf acgif;aqmifonfh
NAdwo
d Qe,fcsJU AsLdku&uftpdk;&u ]rif;wkAhd rmawG ynma&;udk bmem;vnfvv
hkd }J [kqdkum wkdif;jynfrS uefYuGufcsuf
rsm;udk *krpdkufbJ vspfvsLIum 1920 'DZifbmv (1) &ufaeYwGif xdkwuodkvfOya'Murf;udk twnfjyKNyD;[k
aMunmvkdufonf/ 'DZifbm (7) &ufaeYrS pwifusifhoHk;rnf[k owif;xGufvmonf/

(*) oydwt
f wGujf yifqifMujcif;
&ef u k e f w u o d k v f Oya'onf 'D Z if b mv (1) &uf a eY twnf j zpf v mcJ h a yonf / od k Y & mwG i f
wuodkvfzGifhvSpfyGJ tcrf;tem;udk w&m;0if rusif;y&ao;acs/
jrefrmEkid if \
H 'kw,
d bk&ifcH qm&,f*seD ,fu&ufa'gufonf Oya't& wuov
kd t
f "dywdBuD; tjzpf 'DZifbm
v (7) &ufaeYwGif ]&efukefwuodkvfausmif;awmfBuD;} udk zGifhvSpf&ef aMunmxm;avonf/
&efukefwuodkvf ausmif;awmfom;rsm; jzpfvmMurnfh &efukefaumvdyfrS ausmif;om;wdkYtaejzifhum;
wuodkvf Oya'onf wuodkvfynma&;udk ysufpD;aponfomru trsKd;om;a&;*kPfodumESifh jrefrmvlrsKd;wdkY\
a,bk,stqifhtwef;udkyif ,kwfavsmhvmvdrfhrnf[k oabm&Sdxm;NyD; jzpfonf/
xdYk tjyif wuov
kd Of ya'onf trsK;d om;wdYk tm; aESmifBuKd;jzifh tpOfcsKyfaESmifxm;&ef NAdwo
d Qtpd;k &u zefw;D
xm;onfh vufeufaumif;wck jzpfonf[lvnf; rrSdwfrokef ,HkMunfMuonf/
xdkYaMumifh &efukefaumvdyfrS ausmif;om;BuD;wkdYonf wuodkvfOya' ysufpD;oGm;&ef vnf;aumif;? ,if;
Oya't& wuodkvfrzGifhjzpf&ef vnf;aumif;? jrefrmtrsKd;om;wdkY\ tpDtrHjzifh trsKd;om;wuodkvf wnfaxmif&ef
vnf;aumif; pdwftm;xufoefpGmawG;awm MuHqcJhMuavonf/
&efukefwuodkvf Oya'ysufjym;&efESifh wuodkvfausmif; rzGifhvSpfEkdif&ef ta&;rsm;udk BudKwifawG;awm
MuHqvsuf SdaeMuaom &efukefaumvdyfausmif;om;BuD;wdkYu Oya'yifSdaevifhupm; ausmif;om;rSdaom ausmif;
onf tcsnf;ESD;yifjzpf ausmif;udk oydwfarSmufMu&ef aemufqkH; tMuH&Muavonf/
,if;uJhodkY tMuH&onfhtwdkif; 1282 ckESpf? wefaqmifrkef; vqkwf (8) &uf ('DZifbmv 3 &ufaeU)
aeYv,fwiG f &efuek af umvdyrf S ausmif;om;BuD; (11) OD;wdYkonf aTw*d Hk uke;f awmfay: paeaxmifw
h iG f wuov
kd af usmif;
udk oydwfarSmufa&;wGuf vQKdU0Sufpnf;a0; wdkifyifMuonf/
tqkyd g ausmif;om; (11) OD;rSm-
1/ udkbOD;
(bDat txufwef;)
(aemif ta&;ydkif OD;bOD;? oHwGJ)
2/ udkzdk;uGef;
(bDtufpD txufwef;)
(aemif ocifAdkvfzdk;uGef;)
8

udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif

Source: RU History (Diamond Jubilee)

oydwaf rSmufausmif;om;Bu;D rsm; opmt"d|mefjyK&m aTw*d akH pwD taemufawmifaxmifw


U iG f pdu
k x
f x
l m;aom txdr;f trSwaf usmufwikd f

3/ udkbSif
(bDtufpD txufwef;)
(aemif tif*sifeD,m) (&efukef)
4/ udkbSif
(tkdifat txufwef;)
5/ udkxGef;0if;
(tkdifat txufwef;)
6/ udkazodef;
(tdkifat txufwef;)
7/ udknDydwf
(bDtufpD txufwef;)
(aemif pufSifw&m;olBuD;) (&efukef)
8/ udkat;
(bDat txufwef;)
(aemif ,pfrsdK;rif;BuD;)
9/ udkvSwif
(bDat txufwef;)
(aemif vTwfawmfaSUae)
10/ udkatmif'if (tdkifat txufwef;)
(aemif yifpifHk;tkyf)
11/ udkbcif
(tkdifat txufwef;)
(rEav;) wkdU jzpfonf/
aumvdyaf usmif;om;BuD; (11) OD;wdYkonf (2) em&De;D yg;Mumatmif tzufzufrS av;eufpmG qifjcifpOf;pm;
NyD;aemuf trdEidk if \
H *kPo
f u
d m udk u,fwifa&;twGuf aumvdyaf usmif;rsm;udk oydwaf rSmuf&ef qH;k jzwfvu
kd Mf uonf/
,if;udpudk rnfuJhodkY xajrmufatmifjrif&ef jyKvkyfMurnfudk wdkifyifESD;aESmMuNyD;vQif
(1) tjcm; ausmif;om;rsm; rvdkufaomfvnf; xdk (11) OD;wdkYonf ausmif;udk rysufruGuf oydwfarSmuf
NyD;vQif wdkif;jynf qlylx<uEkd;Mum;ap&ef vSnfhvnf w&m;a[m&ef?
(2) 'D Z if b mv (4) &uf a eY A[ef ; OD ; t&d , ausmif ; wd k u f w G i f aumvd y f a usmif ; om;rsm;
tpnf;ta0;ac:,l tusKd;taMumif; ajymjy&efwdkYudk qHk;jzwfMuavonf/
acgif;aqmif (11) OD;wdkYonf ,if;udpESifh ywfouf wpHkw&m tjypf&Sdu wOD;ESifhwOD; tultnDjyK
qd;k twl aumif;twl aemufrqkwyf J qufvufaqmifu
G &f ef opmjyKMuavonf/ opmjyKcsufrsm;udk t*Fvyd b
f mom
jzifh pmGuf oHk;Gufay:wGif a&; (11) OD;pvHk; vufrSwfa&;xdk; Muonf/
,if;opmjyKcsuf jrefrmbmomjyefrSm-
}atmufwGif vufrSwfa&;xdk;ol uREkfyfwdkhonf &efukef,leDAmpDwD oydwfarSmufvIyfSm;rIBuD;wGif OD;pD;OD;udkif
jyKMurnfU acgif;aqmifrsm;jzpfonf/ uREkfyfwdkh OD;pD;aqmifGufMurnfU vIyfSm;rIonf tu,f atmifjrifrI
r&yJ cRwfacsmfwdrf;yg;cJUaomf uRefyfwdkhtm;vHk;onf ausmcsif;,SOf &ifcsif;tyf aotwlSiftrQ MuHUMuHUcH
&yfwnfMu&ef opmrlum t"d|mefjyKyg\} [l jzpfavonf/
acgif;aqmif (11) OD;wdYk onf ausmif;odYk jyefvnfa&mufv
dS mNyD;aemuf aumvdyEf pS &f yfpvk;H aemufwaeYwiG f
tpnf;ta0;jyKvkyf&ef vQKdU0SufpGm pnf;kH;Muavonf/
9

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ausmif;om;BuD;rsm;\ vQKdU0Supf mG vIyf mS ;aeyHu
k kd tjcm;ausmif;om;rsm;uvnf; &dyrf w
d efoavmuf &dyrf Md u
avonf/ ],leDAmpDwDtufOya'udk wwdkif;jynfvHk;u uefhuGufaeygvsuf tpdk;&u yrmrcefhjyKonfUtwGuf oydwf
arSmuf&ef MuHpnfMuonf} [l tcsif;csif; odem;vnfaecJhMuonf/
'DZifbmv (4) &ufaeY? eHeufyikd ;f wGif &efuek af umvdyEf iS hf ,k'oefaumvdyf ausmif;om;rsm;\ pum;tajc
twifajymyGJ tNyD; nae (3) em&D rdepf (30) wGif A[ef;&yf OD;t&d,ausmif;wdkufodkY ausmif;om;rsm; tpnf;ta0;
qufvuf wufa&muf&ef zdwfMum;Muavonf/
xdkaeYnae (3) em&DcGJwGif aumvdyfESpf&yfvHk;rS ausmif;om;aygif; (600) cefY pka0;a&mufSdvmMuonf/
&efuek faumvdyfrS acgif;aqmif (11) OD;ESifh ausmif;om;rsm;tjyif ,k'oefaumvdyfrS udkzdk;usm;? udkjrifh? udkzdk;vwf
tpSdaom acgif;aqmifrsm;ESifh ausmif;om;rsm; wufa&mufvmMuonf/
tpnf;ta0;wGif &efukefaumvdyf tdkiftufpfpD atmufwef;rS udkvSpdefudk Ou|wifajrmuf udkbOD;u
tpnf;ta0; ac:,l&jcif; taMumif;rsm;udk tus,fw0ifh Sif;vif;ajymjyonf/
xdYk aemuf aumvdyEf pS &f yfpvk;H rS ausmif;om;rsm;onf oydwaf rSmufa&; udpu
kd jyif;jyif;xefxef aqG;aEG;Mu
onf/ t,ltqtrsKd;rsKd;udkvnf; aumvdyfESpf&yfpvHk;rS ausmif;om;rsm;u wifjyMuonf/
aqG;aEG;ndE idI ;f Mu&mwGif wuov
kd Of ya'udk wdu
k zf sufa&;twGuf oydwaf rSmuf&efuu
kd m; a,bk,stm;jzifh
oabmwlMu\/
odkY&mwGif (1) wuodkvfOya'udk jyifqifay;&ef bk&ifcHxH avQmufxm; vdkufavsmjcif; rjyKorQ oydwf
arSmuf&efESifh? (2) rauseyfrIrsm;udk xdxda&mufa&muf jyonfhtaeESifh oydwfarSmufNyD;rS vdkvm;csuf awmif;qdkvTmudk
wif&ef[laom enf;vrf;ESpf&yf uGJvGJMuavonf/
xdkYaMumifh ,if;udpudk rJqE,l&ef pDrHMuonf/ qEr,lrD IH;aomzufrS EkdifaomzufodkY razmufjyef
vdkufyg&ef ESpfOD;ESpfzuf uwday;Muonf/ xdkYaemuf qErJ tqHk;tjzwf,l&mwGif OD;pGm oydwfarSmufNyD; aemufrS
vdv
k m;csufrsm;udk ta&;qdak om awmif;qdv
k mT wif&efzufrS tEkid &f Sad vonf/ xdpk Oftcgu udzk ;kd usm;ESihf tjcm;acgif;
aqmifrsm;rSm rJqEIH;Muaomfvnf; oydwfarSmuf vIyfSm;rIwavQmufvHk;ESifh trsKd;om;ynma&; c&D;pOfwavQmufvHk;
wGif razmufrjyef vdkufygcJhMuonf/
,if;tpnf;ta0;rS(1) 1920 jynfhESpf? 'DZifbmv (7) &uf? t*FgaeYwGif jrefrmEkdifiH 'kwd,bk&ifcH &efukefaumvdyfausmif;odkY
vma&mufNyD; ]jrefrmEkdifiHwGif &efukefwuodkvf zGifUvSpfaMumif;} aMunmaomtcg aumvdyfausmif;
ESpaf usmif;Sd ausmif;om;BuD;rsm;onf rdrw
d Ykd pmtkyrf sm;udk ydu
k
f ]&efuek w
f uov
kd u
f kd oydwaf rSmufNy}D [k
atmf[pfum ausmif;rsm;rS xGufvm&ef?
(2) oydwfarSmufNyD;rS xdk&efukefwuodkvfOya'onf jrefrmrsm; txufwef;ynm oifMum;a&;twGuf
epfematmif csKyfcs,fonfhOya'rsm;jzpf ,if;wkdYudk jyKjyifay;&ef t*FvdyfAsLkdu&uftpdk;&odkY ta&;
qdk&ef?
(3) jyKjyifay;&ef awmif;qdkaom tcsufrsm;udk jyKjyifray;orQ umvywfvHk; ausmif;jyef rwuf&ef
qHk;jzwfcsufrsm;udk csrSwfMuonf/
xdkYtjyif oydwfarSmuf udpESifhywfouf udpt00udk aqmifGufoGm;&ef ausmif;ESpfausmif;rS udk,fpm;
vS,rf sm; yg0ifonfh 26 OD;aumfrw
D D (Council of Twenty-six) udk aG;cs,cf efYtyfum wm0eft&yf&yf vTt
J yfavonf/
,if; 26 OD;aumfrDwDwdkYum;(pwifOD;aqmifcJUaom ausmif;om;BuD; (11) OD; tygt0if)
&efukefaumvdyfrS
12/ udkvSpdef (Oya'ynm)
(aemif NrdKUrq&ma[mif;)
13/ udkbwif (Oya'ynm)
(aemif Oya'jyK vTwaf wmftrwf? uefe0D efBuD;\ ajr;)
14/ udkpkd;0if; (bDat txufwef;)
(aemif ynma&;txl;t&mSd)
15/ udkxGef;az (tdkifat txufwef;)
(aemif xGef;aeUpOf t,f'DwmcsKyf)
16/ udkb[ef (bDatwef;)
(aemif [dkufukwfpmawmfjyef)
17/ udkvlaz0if; (bDDat txufwef;)
(aemif aS;a[mif;okawoe? ausmufpm0ef)
18/ udkbausmf (tdkifat txufwef;)
(aemif tpdk;&yHkESdyfwdkufnTefMum;a&;0ef)
10

udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif


19/ rpwm tifpDqif; (bDat txufwef;)
20/ rpwm tD;armifpdef (bDat txufwef;)
*syfqifaumvdyfrS (,k'oefaumvdyf)
21/ udkjrifh
22/ udkjr (bDtufpfpD txufwef;)
23/ udkzdk;usm; (bDat atmufwef;)
24/ udkzdk;vwf (bDat txufwef;)
25/ udkarmifudk (bDat txufwef;)
26/ rpwm bkdYpf wdkYjzpfonf/

(aemif w&m;Hk;csKyfaSUae)

(aemif aeSife,f OD;jrifh)


(aemif 'k-0efBuD;csKyf ocifjr)
(aemif trsKd;om;ynm0ef)
(aemif ,Ofaus;rI twGif;0efa[mif;)
(aemif xDrif;BuD;)

pwifoydwfarSmufjcif;
ausmif;om;rsm;onf ,leDAmpDwDOya'ESifh xkdOya't& wnfaxmifrnfh wuodkvfausmif;BuD;udkyg oydwf
arSmufMu&ef qHk;jzwfonfqdkaom wpHkwpfa,muf\ owif;ay;csuft& &efukefaumvdyf ausmif;tkyfBuD; rpwm
rwfo,l;[efwm; (Mr. Matthew Hunter***) odo
dS mG ;avonf/ ausmif;tkyBf uD;onf owif;&vQi&f jcif; ausmif;
q&mrsm;? t&mSrd sm;? rdbrsm;rSwqifh ausmif;om;rsm; oydwrf arSmufjzpfatmif zsuaf vonf/ tpd;k &trIxrf;jzpfonfh
ausmif;om; rdbwdkYtm; om;orD;rsm; oydwfarSmufvQif oifwdkYtvkyfrS xkwfypfcH&rnf[k Ncdrf;ajcmufonf/
ausmif;tkyBf uD;ESihf q&mrdbrsm;u oydwrf arSmufjzpfatmif zsufaeonfo
h wif;rsm;udk csufjcif;Mum;od&
1282 ck? wefaqmifrkef; vjynfhausmf (10) &uf? 1920 'DZifbmv (5) &ufaeY? aeYvnf (2) em&DwGif udkbOD;tdrf
tpnf;ta0; jyKvkyfcg ausmif;om;BuD; (11) OD;onf rlvowfrSwfxm;aom 'DZifbmv (7) &ufudk rapmifhawmhbJ
,aeY 'DZifbm (5) &uf (wefaqmifrkef; vjynfhausmf 10 &uf) yif oydwfarSmuf&ef qHk;jzwfMuonf/ xdkYaemuf
naewGif A[ef;aTusif&yf ausmif;wkduf wkdifw&mausmif; ausmif;tdyfausmif;pm; &efukefaumvdyfESifh ,k'oef
aumvdyrf S ausmif;om; (50) ausmfonf pkpnf;NyD;vQif ynmrif;BuD;ruf[ef;wm;\ Oya'ESihf xdOk ya't& zGiv
hf pS rf nfh
wuokdvfausmif;awmfBuD;udk pwif oydwfarSmufcJhMuonf/

(C) oydwaf rSmufpOf jrifuiG ;f ESihf ausmif;om;wkYd cdik rf maompdw"f gwf

Source: National Day (Golden Jubilee)

ausmif;om;rsm; xdo
k Ykd oydwaf rSmufjcif;rSm ynmqufvufoif&ef ysi;f &d
r[kwf? ArmjynfESifh ArmwrsdK;om;vHk; tem*wf aumif;pm;a&;twGuf if;wkdY
ynmoifMum;a&;ESifh aemifa&;udk tqHk;IH;cHum? tepfemcHum xGufvmcJhjcif;jzpf
onf/ t*Fvyd Af sLdu
k &uf e,fcsJUtpd;k &u pDrv
H yk u
f idk o
f aGU vnf;aumif;? rw&m;
zdEydS rf rI sm;udk vnf;aumif;? iHYkrcHbJ xdxad &mufa&muf wHYkjyefwu
kd cf u
kd jf cif;jzpfonf/
t*Fvdyftpdk;&udk BuD;us,faom yxrOD;qHk; qefYusifrIBuD; jzpfonf/
ArmawG txufwef;ynmrwwfvQif wd;k wufrI rS?d wk;d wufrI rSv
d Qif
olYuRef? olYvufatmufwGif olwdkYvkyfo iHkYcHum ArmawGu tdk;pm;? olwdkYu
tqDtESpfudk xm0pOf oHk;pGJoGm;&ef jzpfonf/ ynmrwwfvQif atmufwef;pm;
tvkyt
f udik Ef iS o
hf m a&mif&h w
J if;wdrNf yD; olwYkd tkycf sKyfa&; 0ifa&muf rpGuzf ufEidk af y/
ynmrwwf wdk;wufrIrSdvQif olwdkYvufatmuf uRefoabmufrS b,fawmhrQ
BudK;pm;awmhrnf r[kwfay/
Ou| udb
k OD;
ausmif;om;xk w&yfv;kH tdrrf jyefawmhbJ A[ef;aTusifausmif;wku
d Ef iS hf
OD;t&d,ausmif;wkduf twGif;Sd Z&yfrsm;wGif oydwfarSmufpcef;rsm; jyKvkyfaexdkifMuonf/ ausmif;om;rsm; oydwf
arSmufonfudk Mum;odvQif odcsif; q&mBuD;OD;bESifh OD;bvdIifwdkYu yxrtBudrfoydwf rarSmuf&ef ajymqdkonf/
ausmif;om;rsm; vufoifhrcH jyefoGm;Muonf/
aemufwBudrfwGif q&mBuD;rwf[ef;wm;ESifh OD;jrifh (rif;wkdifyiftrwf) wdkYvma&mufNyD; trsKd;rsKd;tzHkzHk
aoG;aqmif ac:iifMuonf/ trsm;pku acgif;aqmifwifajrmufxm;aom Ou| udkbOD;ESifh udkjrifhwdkYu rauseyfonfh
tcsufrsm;udk ajymjyaomfvnf; q&mrwf[ef;wm;u vufrcHbJ aoG;aqmif ac:iifvsufyifSdonf/
11

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
xkdtcg udkazodef;u
]],Ofaus;onfqdkaom q&mBuD;wkdY\ t*FvdyfjynfESifh taemufwdkif;jynfrsm;wGif jynfolrsm; oabmrwl
onfh Oya'rsm;udk Oya'jyKtzGJUu twnfjyKygoavm}} ar;&m
q&mBuD;rwf[ef;wm;u
]]rjyKaMumif;}} jyefajz\/
]]odkYjzpfvQif usaemfwkdYrESpfNrdKUaom ,leDAmpDwDtufOya'udk q&mBuD;wkdY t*Fvdyftpdk;&onf twnfjyK
oH;k pGaJ pjcif;rSm ,Ofaus;ygoavm? w&m;ygoavm? usaemfwYkdu vufatmufcH Ekid if o
H m;awGrYkd oif;wkYd qrD mS xifovkd
vkyfrnfqdkaom oabmESifh vkyfygovm;}} ar;&m q&m[ef;wm; rnfodkYrQ rajzEkdifbJ tm;avsmhum xGufcGmoGm;\/
udv
k ekd aD cwfO;D wGif yxrqH;k ay:aygufcahJ om oydwjf zpf pdw"f mwfa&;&mt& MuHUcdik rf rI S?d pnf;urf;bufvJ
avsmhwdavsmh&J pnf;Hk;rIvJ ysufjy,fvdrfhrnf[k wGufqp&m Sdonf/ odkYaomf ausmif;om;oydwfu xkdodkYr[kwf/
oydwfarSmufausmif;om;rsm;\ aMunmcsufudk MunfhvQif]usaemfwo
hdk nf wwdik ;f jynfv;kH uRet
f wGi;f u rnfonft
U cgrQ rvGwu
f if;aponfU AsLdu
k &uf\ odyaH usmif;
Oya'udk xkacszsuq
f ;D &efEiS Uf ckcjH cif;rSwyg; tjcm;aomenf;jzifU wdik ;f jynfukd u,fq,fz&hkd m enf;vrf;rS[
d k ,HMk unfygonf/
usaemfwo
hkd nf *kPo
f a&apmifaU SmufonfU ausmif;om;rsm;jzpfonfU tm;avsmpf mG wu,fta&;MuKH vmvQif wdik ;f jynftwGuf
toufpeG &hf ef toifU MdS uygonf/ usaemfwhkd ckcw
H u
kd &f if;om aoygap/ aemufq;kH txd ckcyH grnf[k pdwyf ikd ;f jzwfxm;olrsm;
jzpfygonf/}
oydwfarSmufausmif;om; Ou|udkbOD;u
]AsLdu
k a&pDtpd;k &onf ArmvlrsKd ;rsm;udk b,faomtcg tavsmaU y;bl;ygovJ/ b,fawmUrS ray;yg/ b,feaH &m
tcgrSvJ ay;vdrfUrnfr[kwf/ usaemfwdkhudk qlylaom vll;wpk[k t,lSdMuonf/ e,fcsJYwdkhonf usaemfwdkhudk touf
rSdaom opfwHk;rsm;[k atmufarUMu\/ usaemfwdkh ajymwmawG bmrS tav;rjyK? *krjyKonfU tjyif 'DZifbm (23)
&ufwGif ausmif;jyef rwufaomtcg ausmif;om;tm;vHk;udk xkwfypfrnf[k Ncdrf;ajcmufygao;onf/ ausmif;om;rsm;
ausmif;jyef0if Oya'udkzsuf&ef BudK;pm;tyfonfqkdaom t,ltqvufcHolwkdhrSm &dyfrdMu[ef rwlao;ay/ tusdK;
taMumif; jyo ajymqdkawmif;yefvQifvnf; ta&;r,l? tvGefaESmifUaES;pGm tcsdefqGJ xm;wwfonf/ rnfonfUtcgrQ
Ny;D qH;k atmif rvky?f [k[
d 'dk 'D D ajymqk
d MuufOwvH;k uGm vkyx
f m;jcif;rQom jzpfacsonf/ pOfpm;vsuf adS o;onfqadk om
pum;udk tjrJoHk;vsufSdonf/ tkdif,mveftkyfcsKyfa&;ESifU ywfouf vGefcJhaom ESpf (300) rS ,cktxd pOf;pm;vsuf
Sdonf/ tdEd,ta&;ESihf ywfouf tESpf (30) ausmf ,cktxd pOf;pm;vsuf Sdonf/ aTwd*Hkbk&m;ajrudk cHwyfukyf
xm;&m ajymif;aTY&ef ,ckwdkif pOf;pm;vsufSdonf/ onfwdkhudk axmufaomf wuokdvfOya'Murf; jyifqifa&;udp
rSmvJ {uefrck s tqH;k rSo
d avmuf pOf;pm;tH;k rnfrmS ajrBu;D vufcwfrvGJ jzpfawmUonf/ 0dik t
f rfbaD tESiUf Armwjynfv;kH u
tvDvDtvmvmrsm;pGm Oya'udk zsuf&efBudK;pm;cJUMuonf r[kwfygavm? em;axmifyg\avm? ta&;,lyg\avm}
uJhodkU xufjrufjywfom;aom tjrifrsm;aMumifh ausmif;om;oydwfonf vlxk\ tm;ay;rIudk&cJhonf/
ausmif;om;xkw&yfvHk; tdrfrjyefawmhbJ oydwfarSmufMu&m &efukefNrdKUrdNrdKUztaygif;ESifh tdrfjyeftdrfpm;
ausmif;om;rsm;odap&ef armfawmfum;ESifh wNrKdUvHk;vSnfhvnfaMunm\/ odrfBuD;aps; aps;ol? aps;om;rsm;ESifh NrdKUa&m
e,fyg jynfolwdkYu qef? qD? ig;yd? ig;ajcmufrSp aiGaMu;ygrusef tultnDay;Mu\/ ausmif;om;rsm;twGuf
bke;f BuD;rsm;u nwGi;f csif; tdy&f m? acgif;tH;k xkwaf y;\/ NrKdUrdNrKdUzESiv
hf Bl uD;rsm;u apmif? arGU&mydYk ay;\/ txl;ojzifh
odrBf uD;aps; jrefrmh[w
d ukrm &Dtoif;rS uGr;f GBJ uD; a':a':ode;f onf tvGepf w
d t
f m;xufoefpmG olu,
kd w
f idk f aqmfMo
qeftdwf? qDyHk;wdkYudk vufwGef;vSnf;ay:txd wifay;onf/
]'dkY Armausmif;om;awG xGufvmMuukefNyD? wkdif;jynftusdK;udkomonf onfydk;aqmifGufrnf/}
]AmpDwD? AmpDwD}
]oydwfarSmuf oydwfarSmuf}
]jrefcGifrSm wdkif;a,mufsm; [JUvkdh? rcHcsifSm bGdKif;aumufom;awGrjzifU pGefhpm;cg? kef;nmwef;cJUordkh}
uJhodkY &efukefNrdKU e,l;bm;rm;yHkESdyfwdkufrS dkufESdyfay;onfh ydkpwmrsm;udk vefcsm;rsm;wGif uyf vnf;
aumif;? tcsKdUausmif;om;rsm;u ausmif;om;awG ]]oydwfarSmufMuyg}} ]] trsdK;om;ynma&;udk tm;ay;Muyg}} [laom
ydkpwmrsm; vdyf,lum "mwf&xm;pD;Muonf/ "mwf&xm;ay:a&mufrS ydkpwmrsm;udk jzefYa0Muonf/ odrfBuD;aps;rS
OD;armifuav;? a':odef;wdkYu OD;aqmif aps;olaps;om;rsm;u ig;ydaMumf? a*G;oD;rsm;udk A[ef;oydwfpcef;odkY
ydkYMuavonf/ A[ef;&yfuGufrSm MuufysHruspnfum;aom aTNrdKUav; jzpfvmcJhayonf/ ausmif;om;acgif;aqmif
12

udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif


udkbOD;\ BudK;yrf;rIaMumifh oydwfrSm wqifhwufvmEkdifayonf/ e,l;bm;rm;owif;pm t,f'DwmOD;bvdIif? vufyH
wef; OD;vlBuD;? OD;xGef;oef;paom jrefrmowif;pmq&mrsm;ESifh yl;aygif; oydwfarSmufausmif;om;aumifpDtzGJUHk;
wnf&dS m A[ef;Z&yfrsufEmS pmwGif ],leAD mpDwo
D ydwaf rSmufausmif;om;rsm;tzGYJ jyefMum;a&;Xme}[laom puLqkid ;f bkwf
wcsyf csdwfqGJxm;onf/ oydwfarSmufaumifpD jyefMum;a&;XmezGifh e,l;bm;rm;owif;pm? &efukefwdkif;owif;pm?
&efukefa*Zufowif;pmrsm;wGif oydwfarSmufowif;ESifh tcef;rsm;ygSdvm&m t*Fvdyfpmwwf Armausmif;om;rsm;\
ta&;tom;udk tHhMocsD;usL; rqHk;jzpfonf/

(i) pdeaf yg [ku


d pf ul;ausmif;om;rsm; yg0ifvmjcif;
&efukefaumvdyf aemifawmfBuD;rsm;onf ,leDAmpDwDtufOya'udk oydwfarSmufvdkufaom owif;onf
wr[kwfcsif; pdefaygausmif;odkY owif;a&mufSdvmonf/ xdktcg udkwifhonf udkarmifarmif? udkav;armifwkdYESifh
oGm;a&muf wkdifyifum ausmif;tdyfausmif;pm;tm;vHk; tus (2) xnf? vHkcsnf (2) xnfpD ,l ausmif;*dwfaygufrS
wqifh aTw*d b
kH &k m;odYk csDwuf&ef jyifqifMuonf/ 6? 12? 1920 ckEpS w
f iG f armif*rkd m&D ql;avbk&m;vrf;rS o&ufcEk pS f
yifvrf; twdkif; A[ef;vrf;rBuD;rS aTwd*HkapwDawmfodkY (2) a,mufwGJ csDwufMuonf/ xdkYaemuf pdefaygausmif;om;
(150) ausmo
f nf "rock ausmif;wku
d af SU OD;em*dEa usmif;odYk 0ifMuavonf/ ausmif;om;BuD;rsm; aemifawmfBuD;rsm;ESihf
ajymqdkaqG;aEG; Mo0g'cH,lMuonf/
pdefaygausmif;om;rsm;
udkwifh (acgif;aqmif)
udkwif (tusdK;aqmif)
tzGJU0ifrsm;
udkarmifarmifBuD;
udek D
udkav;armif
tm;ay;ulnDolrsm;
apmcGefwdkif (usKdif;wHkapmfbGm;om;)
apmbkef;vl (usKdif;wHkapmfbGm;om;)
(7) wef;? (10) wef;ausmif;om;rsm; vdkufyg oydwfarSmufjcif;
aumvdyaf usmif; (2) ausmif;rS ausmif;om;BuD;rsm;\ oydwu
f kd Armwjynfv;kH Sd [ku
d pf ul; (7) wef;? (10)
wef; ausmif;om;rsm;u olwdkYausmif;rsm;udk oydwfarSmuf xGufvmMu\/ olwdkY t,ltqrSm ,leDAmpDwDtuf
Oya'onf aumvdyaf usmif;rsm;odYk a&mufvmNyD; ausmif;om;BuD;rsm;udk rnfoYkd rQ xdcu
kd pf &mrSad y/ xdak usmif;om;BuD;
wkYd\ oydwaf rSmufjcif;onf olwYkd ausmif;om;i,frsm;ESiw
hf uG aemifvmaemufom; Armrsm;tzdYkomjzpf\/ olwYkdvnf;
0ifa&muf ulnD&ef0w&m;Sd\/ olwdkY,lqrIrSm rSefonf/ &efukefaumvdyfESifh ,k'oefaumvdyf ausmif;om;BuD;rsm;
tzdYk qv
kd Qif ,leAD mpDwOD ya'onf rsm;pGmxdcu
kd pf &m rS?d bDat? bDtufpD (ac:) 0dZm txufwef; ausmif;om;BuD;rsm;
twGuf pmar;yGJusif;y&ef (3) vom vkdawmhonf/ pmar;yGJatmifvQif olwdkY ynmoifMum;a&; NyD;awmhrnf/ tjcm;
ausmif;om;BuD;rsm;twGufvJ &efukefwuodkvfOya' twnfjzpfaomfvJ if;wuokdvfOya'wGif yg0ifaom jy|mef;
csufrsm;udk kwfw&uf wu,fwef; raqmifGufEkdifao;ay/ aumvdyfausmif; wausmif;wnf; Sd&rnf[k qkd&mwGif
,k'oefaumvdyaf usmif;udk zsuyf pf&efEiS hf tm;vH;k aom aumvdyaf usmif;om;rsm; ausmif;tdyaf usmif;pm;tjzpf aeEkid &f ef
taqmuftOD aqmufvkyf&ef tvG,fwul rNyD;Ekdifao;ay/ tenf;qHk; (5) ESpfavmuf MumOD;rnfjzpfonf/ xdktcg
aumvdyfausmif;rsm;wGif atmufqHk;wef;jzpfonfh odyHatmufwef; ausmif;om;rsm;rSm aemif (3) ESpfwGif 0dZmwef;udk
atmifMuawmhrnf/ [dkufpul;zdkife,fac: (10) wef;atmif t*FvdyfbmomESifh tjcm;bmomw&yfwGif xl;cRefpGm
atmifjrif&rnfqakd om jy|mef;csu?f (10) wef;txd atmifNyD; aumvdyjf yifqifrw
I ef;wGif wESpaf e&rnfqakd om jy|mef;
csufwYkd rmS oydwaf rSmufausmif;om;BuD;rsm;udk vH;k 0rxdcu
kd af y/ oydwaf rSmufausmif;om;BuD;rsm;rSm wu,fh trsKd;cspf
pdwfESifh wkdif;jynfvlrsKd;twGuf olwdkYynmoifMum;a&;ESifh aemifa&;udkyg tepfemcHMuonfrSm ,HkrSm;p&mrSday/
olwYkd oydwaf rSmufvu
dk
f Armrsm;\ pdwx
f w
J iG u
f ed ;f atmif;aeaom rsKd;cspfpw
d "f gwfrsm; tH<k uaygufuv
JG mNyD; wjynf
vHk; EkdifiHa&;Ekd;Mum;rIjzpfvmum t*Fvdyftpdk;&vkyforQ acgif;iHkYrcHawmhay/
odkY pdefayg? pdef*Ref;? rufo'pfpaom a,mufsm;av; txufwef;ausmif;rS ausmif;om;rsm;? pdefar&D
A.B.M rde;f uav;ausmif;rS ausmif;olrsm; yg0ifvmMu oydwp
f cef;wGif tiftm;ydrk Bkd uD;xGm;vmonf/ oydwpf cef;
13

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wGif a,mufsm; ntdyf (2000) ausmf v
dS mMuonf/ ausmif;olrsm;rSm oydwaf rSmuf&mwGif yg0ifaomfvJ oydwpf cef;wGif
vmraeay/ xdkYtwl rEav;? armfvNrdKif? ykodrf? jynfponfh tNrdKUNrdKUrS t*Fvdyfausmif;om;rsm;vnf; vkduf
oydwfarSmuf Muavonf/

(p) rEav;NrKd Uoydwf


rEav;NrdKUoydwfudk 'DZifbmv (10) &ufaeYrS p armifbaomif; (aemif ocifbaomif;) acgif;aqmif
ausmif;om;rsm; oydwfarSmufap&ef vdkufvHpnf;Hk;vIHYaqmfwuf<upGm aqmifGufcJhonf/
oydwfarSmufausmif;om;rsm;onf rEav;NrdKUwGif; vSnfhvnfpOf &mZ0wf0ef rufa':e,feJY awGUqHkcJhonf/
]ausmif;om;rsm;udk rnfolacgif;aqmifoenf;} [k rufa':e,fu t*Fvdyfvdkar;&m
acgif;aqmif armifbaomif;u
]]]]Everybody is the leader of himself.}}}}

]vlwikd ;f ud,
k u
Uf ,
kd u
f kd acgi;f aqmifaeMuwmbJ} t*Fvdyfvdk jyefajymvkdufaomtcg &mZ0wf0ef rufa'ge,f
rwwfEkdifbJ jyefoGm;onf/
rEav;oydwfarSmuf ausmif;om;udk,fpm;vS,fxJrS (5) OD;udk aG;cs,f &efukefNrdKU usif;yrnfh Arm
EdkifiHvHk;qkdif&m oydwfausmif;om;rsm; udk,fpm;vS,f tpnf;ta0;odkY apvTwfcJhonf/
if;wkdYrSm(1) armifbaomif; aemif (ocifbaomif;)
(10) wef;ausmif;om; rEav;Ak'bmom omoeEk*[ txufwef;ausmif;
(2) armifausmf0if; (pdefyDwmausmif;)
(3) armifyGifhopf (aemif aSUae)
(4) armifxGef;armif (aemif trsKd;om;ausmif;q&m)
(5) armifboD (aemif 'dkiftmcD b@ma&;0efBuD;) wkdYjzpfonf/
xkYd aemuf jrefrmEkid if w
H 0ef;vH;k Sd t*Fvyd jf refrm (2) bmomausmif;rsm;tm;vH;k vdu
k
f oydwaf rSmufMuojzifh
wEkdifiHvHk; odrfhodrfhwkefoGm;onf/ oydwfpcef;ae ausmif;om;ta&twGuf rsm;jym;vmNyDjzpfonf/

(q) oydwt
f &Sed w
f ufvmjcif;
1920 ckESpf? 'DZifbmv (20) &ufaeYwGif ArmwjynfvHk; oydwfarSmufausmif;om;rsm; oydwfpdwf xdyfwef;
a&mufaeaom tcsed yf ifjzpfonf/ xdak eY eHeuftcsed w
f iG f bdvyfatmufygvDref avbmygwD0iftrwf ume,f0uf*s0'k f
ESifh ZeD;wkYd (Colonel & Mrs. Wedgwood) onf aTw*d akH pwDawmfajc&if; Ak'b
mom0ifrsm;uJo
h Ykd zdeyfcRwf
oydwaf rSmuf ausmif;om;rsm;S&d m oydwpf cef;okYd oGm;a&mufco
hJ nf/ if;ZeD;armifEo
HS nf ausmif;om;rsm;ESit
hf wl OD;vSaz?
OD;oGif (aTw*d kH a*gyuvlBuD;)? OD;ukwBf uD;? OD;Nidr;f ? a':a':pk? pdefar&Dausmif;ol rpD (q&mra':pD)? OD;oif;armifpaom
yk*dKvfrsm;ESifh trSwfw& "mwfyHkdkufoGm;onf/
oydwfausmif;om;acgif;aqmifrsm;u tdEd,uGef*&uf toif;acgif;aqmif rpwm tbwfw&yf*sEiS v
hf nf;
tem*wfocifynma&;twGuf aqG;aEG;cJo
h nf/
oydwpf cef;wnf&m A[ef;Z&yfuav;wGif tcef; (3) cef; So
d nf/ aSUqH;k tcef;udk {nfch ef;tjzpfvnf;aumif;?
uset
f cef;udk vlaecef;tjzpfvnf;aumif; oHk;pGJcJhonf/ bkef;awmfBuD;rsm; pGefYxm;aom xef;pm;yGJ0dkif;BuD;ay:wGif
oydwfudp aqmifGufzG,f&m pmGufpmwrf;rsm;udk a&;om;Muonf/ jrefrmowif;pmrsm;udk tcrJh&onf/ t*Fvdyf
owif;pmrsm;udk 0,f,lMu&onf/
t*Fvyd o
f wif;pmrsm;wGif oydwaf rSmuf ausmif;om;rsm;taMumif; ykwcf wfa&;om;cJo
h nfh owif;ygvmvQif
acgif;aqmif Ou| udkbOD;u owif;pmyg pmrsufESmay:wGif zaemifhESifh aygufavhSdonf/ oydwfarSmuf ausmif;om;
rsm;onf pmoifcef;wGif roifMum;Ekdifaom vlrI0dZmynm&yfrsm;udk vufawGUqnf;yl;cGifh &cJhonf/ e,l;bm;rm;
owif;pmwkduf? 0dkiftrfbDattoif;wkdYrS pmtkyftrsKd;rsKd;o,f,lum zwfjcif;jzifh A[kokw&cJhonf/ ntcsdefwGif
za,mif;wkdif rD;xGef; trIaqmifrsm;tpnf;ta0; jyKvkyfonf/
14

udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif

(Z) awmif;qkcd suaf y;ydjYk cif;ESihf ausmif;rwuf&efq;kH jzwfjcif;


'DZifbmv (17-19) &ufaeYwGif oydwfausmif;om;rsm;tzGJUu 'DZifbmv (4) &ufaeY tpnf;ta0;
qHk;jzwfcsuf (2) t& tcsuf (16) csufyg awmif;qkdcsuf pmwapmifudk 'kwd,bk&ifcHxHokdY ydkYvdkuf&m atmufyg
twkdif;jzpfonf/
1/
2/

3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/
11/
12/

13/
14/
15/
16/

wuodkvfausmif;om;? ausmif;olrsm;tm;vHk; ausmif;tdyf? ausmif;pm;jzpf&rnf[k owfrSwfxm;onfh


twGuf qif;&Jaomausmif;om;rsm;twGuf tcuftcJjzpfojzifh xdktcsufudk y,fzsuf&ef/
wuodkvfausmif;aecGifh&SdEdkif&ef t*FvdyfbmomESifh tjcm;bmomw&yf xl;cRefpGm wwfajrmuf&rnf
[laomtcsurf mS t*Fvyd b
f momonf rdrt
d rsK;d om;bmom r[kwo
f nfh Armwkid ;f &if;om;rsm;ESihf tdE,
d
trsKd;om;rsm;twGuf cufcJrISdojzifh xdktcsufudk y,fzsuf&ef/
wuodkvfwGif tBudKoifwef; wESpfxm;Sdjcif;rSm pmoifESpfydkrdkNyD; p&dwfydkrdkrsm;jym; vmrnfjzpf xdk
tcsufudk y,fzsuf&ef/
EIwfwdkufpmar;yGJxm;&ef rvdkvnf; xdktcsufudk y,fzsuf&ef/
bDat? bDtufpD*kPfxl;ESifhatmifrS trfat? trftufpDoifcGifh&rnf qkdaomtcsufudk y,fzsuf&ef/
*kPfxl;wef;oif,lvdkolrsm;onf pmar;yGJwBudrfwnf;om ajzqkdcGifhjyKxm;onfrSm Muyfwnf;vGef;
ojzifh jyifqif owfrSwf&ef/
tdkifatatmifNyD; (3) ESpftwGif; *kPfxl;wef; ajzqdk&rnfqkdaom tcsufrSm Muyfwnf;vGef;vS jyif
qif&ef/
xdkenf;wl trfat? trftufpD*kPfxl;wef;rsm;twGuf tcsdefuefYowfay;xm;jcif;rSmvnf; roifh
avsmf y,fzsuf&ef/
trfat? trftufp*D P
k x
f ;l wef;rsm; ESpBf udrf (odYk) aemufraS tmifjrifvQif xkad usmif;om;udk twef;vdu
k f
cGJjcm; tatmifay;&ef/
bDtufpDdk;dk;bGJUESifh*kPfxl;wef;rsm;twGuf t*Fvdyfpm pmpDpmuHk;ajz&ef rvdktyf[k,lqonf/
wuodkvfaumifpDESifh ygarmursm;tzGJU? wuodkvftkyfcsKyfa&;tzGJUrsm; vlrsKd; vlwef;pm;aygif;pHkESihf
ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm; yg0ifEkdifa&;twGuf pnf;rsOf;Oya'jyifqif&ef/
trsm;pkqEt& qH;k jzwfaqmifu
G o
f nfh pepfusio
hf ;kH aom tcsed t
f cgrsK;d wGif wuov
kd f ausmif;q&m
rsm; cefYtyf&m wOD;wnf;oabmrjzpfapbJ q&mrsm;tzGUJ u aG;cs,cf efYxm;&ef/ ('k-t"dywdu,
kd pf m;?
t"dywdEiS hf wuov
kd yf garmursm;udk t"dywdu rcefYbJ ygarmutzGUJ uom aG;aumufwifajrmuf&ef)
tjcm;wuodkvfrsm;rSmuJhodkY pmar;yGJukd tpdwftydkif;xm; ajzqdkcGifh&Sd&ef/
Oya'twef;rsm;udk eHeufydkif;wGif oifMum;a&;twGuf pDpOfay;&ef/
wuokdvfpmar;yGJrsm;wGif jyifyESifh tvGwfynmoif ausmif;om;rsm;tm; ajzqkdcGifhay;&ef/
txufyg awmif;qkcd surf sm;udk ajyvnfatmif ajzSi;f ray;orQ umvywfv;kH ausmif;om;rsm; ausmif;jyef
wufrnf r[kwfygaMumif;/
bOD;
(Boycotters)

(trIaqmiftzG)YJ
(oydwfarSmufausmif;om;? olrsm;udk,fpm;)
xdkawmif;qkdcsufudk bOD;u vufrSwfa&;xdk;bk&ifcHxHydkYvkdufonf/ xdkodkYydkY&jcif;rSm ynmrif;BuD; rpwm
ruf[ef;wm;u 'DZifbm? (23) &uf ausmif;jyefwuf&ef &mZoHay;jcif;aMumifh jzpfonf/ txuf-atmuf Armjynf
vHk;qkdif&m oydwfarSmufausmif;om; udk,fpm;vS,frsm; tpnf;ta0;u ausmif;om;trnfrsm;udk ausmif;pm&if;rS
y,fxkwf&ef pdefac:vdkufNyD; xkdawmif;qdkcsufudk ay;ydkYjcif;jzpfonf/ xdktcg 1921? Zefe0g&DvwGif aemufqHk;xm;
ausmif;jyefwuf&ef &mZoH xyfay;avonf/ xdkaeYrSmyif ausmif;om;rsm;tpnf;ta0; usif;y &moufyef
oydwfarSmufvdkufonf/ 1921? Zefe0g&Dv? (14) &ufaeYwGif tpdk;&u vdkufavsmay;onfjzpfap? ray;onfjzpfap
15

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
&efuek w
f uov
kd f vufatmufcH aumvdyaf usmif;rsm;odYk b,fawmhrS jyefrwuf[k qH;k jzwfaMunmvku
d o
f nf/ 'DZifbm
v? (19) &ufaeY awmif;qkdcsuf (16) csufudk rvdkufavsm 'DZifbmv (20) &ufaeYwGif tpnf;ta0; usif;yum
qHk;jzwf 'DZifbmv (21) &ufaeYwGif wuodkvfausmif;om;rsm; vufrSwfa&;xdk; rdrdwkdY trnfrsm;udk ausmif;
pm&if;rS y,fzsuf&ef wefjyefta&;qdkvdkufonf/ qHk;jzwfcsuft& bDatwef;rS udkbOD;? ukdvlaz0if;? udk&mZwf
tygt0if ausmif;om; (8) OD;? bDtufpt
D xufwef;rS udb
k ;kd uGe;f tygt0if ausmif;om; (30) OD;? bDatatmufwef;rS
(28) OD;? bDtufpDatmufwef;rS (13) OD;? bDtufpDtxufwef;rS (86) OD;? tdkifatatmufwef;rS (37) OD;? tdkiftufpD
atmufwef;rS (100) ausmfwdkYESifh wjynfvHk;Sd (7) wef;? (10) wef;ausmif;rsm;rSvnf; tpdk;&ESifh tpdk;&taxmuftyhH
cHausmif;rsm;udk &moufyef oydwfarSmufvdkufonf/
xkq
d ;kH jzwfcsuftwdik ;f t*Fvyd v
f ufxuf &efuek w
f uov
kd f vufatmufcaH usmif;rsm;odYk ausmif;jyefrwuf
aom ausmif;om;BuD;rsm;rSm (300) avmufSd\/ (7) wef;? (10) wef; oydwfarSmufausmif;om;rsm;rSmvnf;
tajrmuftjrm;Sd oydwfarSmuf ausmif;om;acgif;aqmif udkbOD;\ bDatbGJUrSm 1921 ck? Mo*kwfvwGif Armjynf
trsKd;om;ynma&;aumifpDrS usif;yaom bDatpmar;yGJudk 0ifa&mufajzqkd atmifjrifcJhjcif; jzpfonf/ xdktrsKd;om;
ynma&;aumifprD &S aom bDatbGUJ udk vGwv
f yfa&;&SNd yD; 1952 wGif &efuek w
f uov
kd u
f vufcH todtrSwjf yKcJo
h nf/
ausmif;om;rsm; awmif;qdkcsufudk Armrsm;udk tvGeftxifao;aom bk&ifcHu wm0efrJh ausmif;om;wOD;
wa,muf vufrw
S x
f ;dk wifoiG ;f aompmvTmudk vufcpH Of;pm;&ef jiif;qkv
d u
dk o
f nf/ aemufrMumrD vufaxmufb&k if
cH\ wdwfwqdwfpDpOfrIaMumifh oydwfarSmufausmif;om;rsm;\ awmif;qkdcsuftwdkif; armfvNrKdifNrKdUrS 0wfvHkawmf&
OD;cspfvS tpSdaom yk*dKvfBuD;rsm;u vufrSwfxdk;NyD; epfemcsufrsm;udkjyKjyif&ef toem;cHpmwapmif wifoGif;\/
xdktoem;cHpmudk vufaxmufbk&ifcHu vufcHpOf;pm;\/ odkh&mwGif taMumif;trsKd;rsKd;jyum bmwckrQ rjyifay;acs/

(ps) trsK;d om;ausmif;rsm; trsK;d om;aumvdyw


f nfaxmifMujcif;
oydwfarSmufausmif;om;rsm;aumifpDu 1921 ckESpf? 'DZifbmv (11) &ufaeY ]uREyfk w
f o
hdk nf rsK;d apUcsxm;
aomolrsm;} jzpfonf/ "We are the Sowers" [k acgif;pOfwyfum xkwfjyefaMujimcsufxJwGif trsKd;om;ynma&;
aemufq;kH &nf,
G cf suo
f nf trsK;d om;vGwv
f yfa&;ESihf ArmvlrsK;d wkYd \ t*Fvyd v
f ufatmufrS vGwaf jrmufa&;yifwnf;
[k xkwfazmfxm;avonf/
xYdktwl oydwfarSmufausmif;om;rsm;aumifpD (University Boycotters Council) rS 1920 ck? 'DZifbm
(24) &ufaeY (National Education in Bahan) [k trsKd;om;ynma&; acgif;pOfwyfNyD; xkwfjyefvdkufonfh
aMunmcsufwGif-

Source: National Day (Golden Jubilee)

1920 oydwf\ toD;tyGifUrsm;tjzpf jrefrmjynft&yf&yfwGif trsKd;om;ausmif;rsm;ay:aygufcJU&m tBuD;qHk;jzpfaom &efukefNrdKYSd NrdKYrausmif;


BuD;yHk

16

udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif


]trdArmjynfuckd sp&f ef vlrsK;d \ ydrk t
kd &ma&mufaom ta&;udpr sm;wGif ud,
k u
f sK;d ukjkd zKwyf pfEidk &f efEiS Uf aoaomf
vnf; rdrdtrsKd;udk cspfaompdwfESifU aoEkdif&efwkdhonf A[ef;Sd trsKd;om;ausmif;rsm;\ [kef;[kef;awmuf &nfG,f
csufrsm;jzpfonf} [k xkwfazmfxm;cJhavonf/
oydwfarSmufausmif;om;rsm;aumifpDonf ,leDAmpDwDtufOya'udk jyifqifay;&ef qdkif&mtmPmydkifrsm;xH
xdkodkU wifjyawmif;qdkcJhaomfvnf; r&Sdojzifh oydwfarSmufausmif;om;rsm;tzdkY trsKd;om;aumvdyfESifh trsKd;om;
ausmif;rsm; xlaxmif&efom Sdawmhonf/
1920? 'DZifbmv (29) &ufaeYwGifjyKvkyfaom *sDpDbDattoif;csKyfBuD;u tpnf;ta0;w&yf jyKvkyfum
wuodkvfoydwfudpudk wifjyaqG;aEG; atmufygqHk;jzwfcsufrsm;udk qHk;jzwfcJhonf/
1/ ArmEkdifiHt&yf&yf trsKd;om;ausmif;rsm; wnfaxmifzGifhvSpf&ef/
2/ &efukefNrdKU trsKd;om;wuodkvfausmif;BuD; wausmif; wnfaxmifzGifhvSpf&ef/
3/ toif;csKyfBuD;ESifh qufoG,fxm;aom toif;cGJrsm;u wnfaxmifxm;aom pmoifausmif;rsm;udkvnf;
trsKd;om;ausmif;rsm;tjzpf ajymif;vJ&ef/
4/ trsKd;om;ausmif;rsm; pkaygif;tkyfcsKyf&ef vdktyfaom pDpOfTefMum;csuf ponfwdkYudk jyKvkyfEkdif&ef
trsKd;om;ynma&;tzGJU zGJUpnf;&efwdkY ygavonf/
if;qH;k jzwfcsuft& wcsdew
f nf;rSmyif trsKd;om;ausmif;tjrKawrsm;udk tNrdKUNrdKUyif oydwaf rSmuf ausmif;
om;BuD;rsm;\ apwemh0efxrf; tm;ay;jcif;jzifhvnf;aumif;? tNrKdUNrKdUSd 0HomEkBuD;rsm;\ apwemo'gw&m;rsm;udk
cH,l&&SdrI taMumif;jyK vnf;aumif; wr[kwfcsif; ysHUESHYay:xGufvmonf/ aEG&moDpmar;yGJrsm;trD ausmif;om;
vli,frsm; qufvufynmoifMum;cGifh &Sdvmonf/
xdktrsKd;om;ausmif;rsm;wGif aumvdyfoydwfarSmufausmif;om;rsm;ESifh (7) wef;? (10) wef;rS oydwfarSmuf
ausmif;om;rsm;u 0ifa&muf q&mvkyfMu\/ xkdoydwfarSmufausmif;om;rsm;onf rsKd;cspfpdwf tvGefjyif;xef
rnfonft
h &yfrqdk jiif;y,fjcif;rSb
d J xkt
d &yft
dS rsK;d om;ausmif;rsm;wGif tenf;i,frQaom vcESihf q&m0ifvyk Mf u\/
NrdKUrdNrdKUzrsm;uvnf; ausmif;om;rsm;udk wwfEkdifonfh enf;jzifh ulnDonf/

(n) 1920 yxrausmif;om;oydwf trsK;d om;a&;atmifjrifrrI sm;


1/ G.C.B.A (*sDpDbDat) rS vlBuD;rsm;ESihf oydwfarSmufausmif;om;rsm; yl;aygif; trsKd;om;ynma&;
aumifpDudk atmufygyk*dKvfrsm;jzifh zGJUpnf;cJhonf/
trsKd;om;ausmif; tkyfcsKyfa&;tzGJY
(1) OD;armifBuD;
Ou|
(2) OD;armifarmiftkef;cdkif
wGJzuftwGif;a&;rSL;
(3) udkzdk;uGef;
wGJzuftwGif;a&;rSL;
(4) udkbOD;
(5) udkpdk;0if;
(6) udkzdk;vwf
(7) udkjrifh
(8) udkzdk;usm;
(9) udkjr
(om,m0wD)
(10) udkbcif
(11) udkbdk;wuf
(12) udkbvdIif
(e,l;bm;rm;)
(13) udkbav;
(14) udkpdefb
(15) udkomaT
(ykord )f
(16) udkyk
(om,m0wD)
(17) OD;bab
17

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(18) OD;yk
(aTusif)
(19) OD;xGef;atmif
(20) udkzdk;cdkif
2/ 1921 ck? rwfvwGif if;trsKd;om;ynma&;aumifpDu Muyfrwf (7) wef;? (10) wef; pmar;yGJrsm;
jyKvkyfay;onf/
3/ Armjynfw0Srf;vHk;wGif trsKd;om;ausmif;aygif; (150) zGifhvSpfEkdifcJhonf/ &efukefNrdKUwGif NrdKUrtrsKd;om;
ausmif; xlaxmifa&;uddk OD;bdk;vwfu pwifwm0ef,lvkyfudkifcJhonf/
4/ A[ef;? vdyfuefajrmufbuf Z&yfMum;wGif trsKd;om;ausmif;udk pwifzGifhvSpfay;cJhonf/ if;aemuf
ydktqifajyap&ef vrf;rawmf o&ufawmausmif;odkY ajymif;aTUzGifhvSpfcJhonf/ ykZGefawmifESifh Munfhjrifwkdif trsKd;om;
ausmif;rsm; qufvufzGifhvSpf MunfhjrifwkdifwGif ausmif;olrsm;twGuf ausmif;zGifhcJhjyefonf/
5/ trsKd;om;ausmif;rsm; zGifhvSpf&mwGif ausmif;om;? ausmif;olrsm;\omrefynma&;udk t"duxm;cJhonf
r[kwf/ t*FvdyfvufatmufuRefoabmuftjzpfrS vGwfajrmuf&ef &nfG,fcJhonf/ oydwfarSmufausmif;om;rsm;
aumifpD (University Boycotters Council) rS (We are the Sowers) aMunmcsufudk MunfhvQifodEkdifonf/
6/ ArmhrsKd;cspfpdwfay:vGifapaom ausmif;oHk;pmtkyfrsm;udk q&mvGef;? OD;zdk;usm;? OD;boef; (armfvNrdKif)
wdkYu jyKpkjzefYcsdEdkifcJhonf/
7/ t*FvdyfpmrSty tjcm;bmom&yfrsm;udk jrefrmbmomodkY jyefqdk jzefYcsdEdkifcJhonf/
8/ aTwd*Hkbk&m;odkY wufa&mufolwdkif; zdeyfcRwf&rnfqdkaom pnf;urf;udk ArmjynfSdt*Fvdyfrsm;u
rvku
d ef mcJah cs/ odYkaomf yxraumvdyf ausmif;om;oydwf jzpfvmcsed rf pS &efuek Nf rdKUodYkvmaom t*Fvyd yf gvDreftrwf
rpwm0uf*s0k'fwdkY ZeD;armifESHu ArmhxHk;pHudk av;pm;pGm zdeyfcRwfcJhonf/ aTwd*Hkbk&m; zdeyfcRwfa&;jyemrSm
xdkZeD;armifESH\ erlemaMumifh ajyvnfNyD;pD;oGm;onf/
9/ 1920 aumvdyaf usmif;om;BuD;rsm; oydwrf wdik rf D ArmwdYkrmS t*Fvyd Af sLdu
k &uftpd;k &u pDrjH yKvkyo
f nfukd
acgif;iHkYcHcJhMu&onf/ EkdifiHa&;Ekd;Mum;rIrSdonfhtwGuf t*Fvdyftpdk;&ESifh,SOfNydKifum xdxda&mufa&muf ajymqdkcGifh
SdrSef; rodMuay/ ausmif;om;rsm; oydwfarSmuf xGufvmum t*Fvdyftpdk;&\ tjypftemtqmrsm;udk yGifhyGifh
vif;vif; azmfxw
k
f &J&aJ wmuf qefYusif a[majymMuaomtcgrS aMomf- t*Fvyd t
f pd;k &udk odYk ajymcGihf ydS gvm;[k
odvmMu\/ xkdodkY odvmMuonfESifh wNydKifeuf rsKd;cspfpdwfrsm; jyif;xefpGm aygufuGJvm\/
10/ 1917 tdEd,jynfSd b*Fvm;? bHkbdkif? r'&yf? yef*syfe,frsm;udk 'dkiftmcDtkyfcsKyfa&; ay;aomtcg
ArmjynfrmS tdE,
d ydik jf ynfe,frsm;twGi;f 'dik t
f mcDtyk cf sKyfa&;ESihf rwefao;yg[kqNdk yD; ajymonf/ tb,faMumifq
h akd omf
bDatatmifol (400) rQ rSad o;jzpfonf/ ,kwn
f ahH om u&ufa'gufprD u
H ed ;f (ac:) vufaxmufb&k ifcaH &;qGo
J nfh
tkyfcsKyfa&;udk ay;&ef&nfG,fonf/ ArmwdkY vef'efodkU udk,fpm;vS,fapvTwf 'dkiftmcDtkyfcsKyfa&;ay;&ef awmif;qkd
onfhtwGuf u&ufa'guf pDrHudef;tkyfcsKyfa&;udk qdkif;iHhxm;onf/ aumvdyfausmif;om;rsm; oydwfarSmuf EdkifiHa&;
Ekd;Mum;rI jzpfvmaomtcg 'dkiftmcDtvdkrSd? [krl; udk,fydkiftkyfcsKyfa&;udkom tvdkSdonf[k [pfa<u;aMumfum
vef'efudk aMu;eef;kdkuf [krl;udk,fydkiftkyfcsKyfa&;udk awmif;qkdonf/ xdktcgusrS NAdwdoQwkdY 'dkiftmcDtkyfcsKyfa&;
ray;bJaevQif rjzpf[k ,lqum 1922 wGif 'kdiftmcDtkyfcsKyfa&;udk ay;&av\/ onfrSm yxrjiif;y,fcJhNyD;
'dkiftmcDtkyfcsKyfa&;udk aemufqHk;ay;cJh&jcif;rSm aumvdyfausmif;om;rsm; oydwfarSmuf t*Fvdyftpdk;&udk wkdufyGJ
qifETJcJhjcif;aMumifh jzpf\/
11/ 'kid t
f mcDtyk cf sKyfa&;rSm rsm;pGm tqifrh jrifrh m;aomfvnf; ,cifAsLdu
k &uftyk cf sKyfa&;xuf tqaygif;rsm;
pGmomNyD; wkid ;f jynftyk cf sKyfa&;wGif ArmwdYk txufq;kH rS atmufq;kH txd 0ifa&muf tkycf sKyfEidk o
f nf/ 'dik t
f mcD tkycf sKyfa&;
&onfEiS hf wNydKifeuf tpd;k &vufatmuf t*Fvyd u
f ek o
f ,
G rf I vkyif ef;BuD;rsm;wGif Armrsm; b,fawmhrS rarQmfvifch ahJ om
&mxl;BuD;rsm; &Mu\/
12/ t*Fvyd t
f pd;k &u zGiv
hf pS cf ahJ om t*Fvyd jf refrm (2) bmomoifausmif;rsm; tvGeef nf;\/ wjynfv;kH wGif
(50) jynfhatmif rSday/ &efukefNrdKUwGif (10) wef;ausmif; wausmif;omSNd yD; rEav;? rdwDvm? jrif;jcH? aTb?kd yckuL
NrdKUBuD;rsm;wGif (10) wef;ausmif; wausmif;rS rSday/ Armjynfudk t*Fvdyfodrf;cgpwGif vl (100) vQif (85) a,muf
jrefrmpm a&;wwf? ajymwwfonf/ t*FvdyftkyfcsKyfNyD; 1920 ck a&mufaomtcg vl (100) vQif (35) a,mufrQ
usefawmh\/ jrefrmrsm;\ynma&; atmufwef;usoGm;onf/ 1922 wGif trsKd;om;ausmif; (94) ausmif; txdSdvm
onf/ ausmif;om; (200000) ausmf Sv
d mNyD; awma&mNrdKUygrusef t*Fvyd pf mESihf jrefrmpmudk tcsed w
f w
dk dk p&dwu
f sO;f usO;f
18

udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif


jzifh oifcGifh&Mu\/ aemufydkif;wGif trsKd;om;ausmif; (145) ausmif; jzpfvm\/
13/ trsKd;om;ausmif;rsm; ay:vmonfhtwGuf tcsdefwdkwdkESifh p&dwfusOf;usOf;? qif;&Jcsrf;omraG; ynm
oifMum;cGifh &\/
14/ trsKd;om;ausmif;rsm;wGif Ak'bmomudk oifMum;cGifh&&m Ak'omoemrSmvnf; ydkrdkxGef;um;vm\/
15/ trsKd;om;ausmif;rsm; ausmif;om;rsm;udk Zmwdrmef? ZmwdaoG; wuf<uaponfh rsKd;cspfpdwf"mwfrsm;
arG;jrLwuf<uvm&ef oifMum; vIHYaqmfay;EkdifcJh\/
16/ xdkodkY oifMum;ay;EdkifonfhtwGuf AdkvfcsKyfatmifqef;rSm a&eHacsmif;? trsKd;om;ausmif;rS (10) wef;
atmifcJhol jzpfonf/ yef;waemf ausmif;tkyfBuD;rSm OD;oefY jzpfonf/
17/ trsKd;om;aumvdyfudk A[ef;NrdKU aTusifausmif; 1921 Mo*kwfv? (20) &ufwGif zGJUpnf;EkdifcJhonf/
trsKd;om;aumvdyfwGif apwemh0efxrf; ygarmuq&mBuD;rsm; jzpfaom (1) q&mBuD;OD;vGef;
(2) 'D;'kwfOD;bcsdK
(3) q&mawmfOD;P - ygVd
(4) rpwm csif'rfb&m (bmrif*rf) - pufrIvufrIESifh ul;oef;a&mif;0,fa&;
(5) rpwm a&mif; (r[m0dZm) - pD;yGm;a&;ESifh EkdifiHa&;
(6) rpwm bem*sD (r[m0dZm -vef'ef) - abm*aA'wdYkEiS hf ausmif;om; (330) jzifh pwifoifMum;Ekid cf o
hJ nf/
18/ aumvdyfausmif;om;rsm; pwifoydwfarSmufaom 1282 ck? wefaqmifrkef;vjynfhausmf (10) &ufudk
trsKd;om;aeYtjzpf owfrSwfEkdifNyD; a'gufwmbarmf ynma&;0efBuD;csKyf jzpfcsdef Hk;ydwf&uftjzpf trdefYxkwfcJhonf/
txufygtcsufrsm;udk qufpyfMunfhvQif aumvdyfausmif;om;rsm;\ yxroydwfonf NAdwdoQe,fcsJU
qefYusiaf &;? t*Fvyd v
f ufatmufrS vGwaf jrmufa&;twGuf BuD;rm;rsm;jym;aom tiftm;jzifh wku
d ,
f cl &hJ aom wku
d yf BJG uD;
jzpfonf/
1921 Zefe0g&DvukefwGif Armjynf vufaxmufbk&ifcHu tdEd,bk&ifcHcsKyfBuD;xHodkY (14) &ufwywf
tpD&ifcHpmwGif &efukefaumvdyfoydwfarSmufta&;udk xdxda&mufa&muf rEdSrfeif;EkdifvQif Armjynfonf t*Fvdyf
vufatmufu vGwfajrmufoGm;&ef taMumif;Sdonf[k a&;om;cJhonf/ xkdvufaxmufbk&ifcHuvnf; t*Fvdyfukef
onfBuD;rsm;\ ESpyf wfvnf npmpm;yGw
J iG f ausmif;om;oydwu
f kd olYvufeufwu
dk rf S vufeuftm;vH;k toH;k jyKESrd ef if;
rnf[k wkefvIyfajcmufjcm;pGm ajymMum;cJhayonf/

trsKd;om;aumvdyfausmif;om;rsm;okdh q&mBuD;ocifudk,fawmfrIdif;\ rdefhMum;csufrSm


]]tdkwynfhtaygif;wkdY? tdktmZmenf a,mufsm;av;awGyDyD? ArmyDyD wnDwnmwnf; uRefynmoif ,leDAm
pDwrD S xGuv
f mukeaf om wynfrh sm;\ q&mwkYd onf wynfrh sm;\ pdwjf rifjh rwf&m jrifjh rwfaMumif; Zmwdrmefwuf<u&m
wuf<uaMumif;? uRefanmfrcH? uRefapmfreH&m reHapcsifaMumif;? ArmwdkYatmifvH wvlvlvTifhEkdif&m vTifhEdkifaMumif;
jzpfaom pmayrsm;udk oif&ayvdrfhrnf/ q&mwdkY &nfG,fcsuftwGuf tb,fpmayonf NyD;ajrmufatmif aqmifEkdif
vdrfhrnf[k SmazGpdppf&m Arm&mZ0ifonfom NyD;ajrmufapaMumif; awGU&w,f}} [laom jznf;nif;om,maom
pum;rsm;onf MunfvifpmG xGuv
f m\/ ausmif;om;rsm;rSmvnf; q&mBuD;udo
k m tmHpk ;l pku
d
f em,laeMuavonf/
tcef;ab; a&tdk;pifrS pdrfhusaom waygufaygufESifha&oHrSty q&mvGef;\ pmoHomvQif xGufay:aeonf/
]]wynfw
h Ykd t*Fvyd af usmif;rsm;wGif Arm&mZ0ifukd oifMum;&w,fvYkd q&mMum;bl;w,f/ 'gayr,fh 'D&mZ0if
awG[m igwdYk widk ;f om; r[kww
f o
hJ rl sm;u uGuu
f if;avQmuf a&mufwwf&m&mawGukd a&;xm;cJah ompmrsm; jzpfw,f/
igwkdYArmawGudk wzufoufESdrf a&;om;cJhaom pmawGjzpfw,f/ 'DpmawGudk wynfhwdkY oifaeoaGUjzifh wkdYrSm
(arsmufavmif;? arsmufavmif;) qdkovdk oabmufavmif;awG b0u wufMu&r,fvdkY q&mrxifygbl;/ a[mh'D
q&mwkdY aeSife,faumvdyfrSm ocifynmawG oif&awmhr,f wynfhwdkY/ igwkdYonf 'DurmrSm tvGef atmufwef;
usaewJh vlawGbJvdkY tm;ri,fMueJY? wynfhwdkY tm;ri,fMuygeJY/ tm;i,fwmeJY ydkNyD; atmufwef;usoGm;vdrfhr,f/
o&ufaph pdu
k af wmh o&ufyifaygufNyD; o&ufo;D awG oD;wJh yHyk rmudk MunfMh u/ wdYk trsKd;om; &mZ0ifxb
J J MunfMh unf?h
pdwfaepdwfxm;bJMunfhMunfh? atmufuscJhwJhvlawGr[kwf/ ociftvkyfvkyfcJhMuwJh owdvnf; wdkYoEmefxJrSm udef;
atmif;aew,f/ 'Dowdudk b,folrS rjrifMuao;bl;/ 'Dowd[m o&ufaphyrm tyifraygufbl;/ a&avmif;wl;qG
19

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
NyD; ususee pkduf&ifawmh o&ufyif[m oD;rSmyJ/ 'Dawmh 'dkYtarG&xm;wJh owdudk jyKpkysdK;axmifzdkY vdkw,f/ tJ'Dowd
rsKd;aphrS ocifvkyfief; opfyifBuD; aygufap&r,f/ 'Dvkyfief;BuD;u (0g) 'Dvkyfief;BuD;wnf;[laom o&ufyifBuD;rS
vGwfvyfa&;? ocifvlrsKd;jzpfa&;wnf;[laom o&ufoD;rsm; oD;ap&r,f/ tck q&mwdkY vkyfief;[m o&ufyifpdkufMu
wJv
h yk if ef;? o&ufyifpu
kd zf Ykd jzpfajrmufzYkd&m wdYkwm0efbJ wynfw
h Ykd/ wynfw
h Ykd[m Armrsm;jzpf aS;bd;k ab;? rdbrsm;xHrS
owdpGrf;tm;udk tarG&xm;w,f/ 'DowdpGrf;&nfudk tvGJoHk;pm;rjyKMueJY/ q&mwdkY ArmjynfwGif yxrOD;qHk;aom
omuD0ifrif;rsKd;rsm;u wdkif;jynfvlrsKd;udk wnfaxmifcJhMuw,f/ Armtp waumif;u qdkwJhpum;udk MunfhvQif
odEkdifw,f/ waumif;rSm rif;quf (50)? oa&acw&mrSm rif;quf (27)? yk*HwGif rif;aygif; (55) quf? yif;,wGif
(6) quf? tif;0wGif (29) quf? awmifilwGif (35) quf? jynfwGif (17) quf? ukef;abmifwGif (13) qufrQ
tqufrjywf wdYk Armbk&ifawG tkypf ;dk cJw
h ,f? ocFg&"r urmYoabm avmu"Hw&m;t&? ude;f cef;tvdu
k f tcdu
k t
f cg
uHMurmtavsmuf t*Fvyd w
f Ykd&UJ tvHatmufa&mufMu&aom acwfwiG f 'dYk b;kd bGm;rdb vufxufu &cJah om Armhow?d
ArmpGrf;&nfudk xufonfxuf xufatmif BuD;onfxuf BuD;atmif aqmifGufMuyg}} [kajym&if; q&mBuD; rsufESm
onf eDjref;vm\/ q&monf q&mudk,fq&m arhavNyD/ q&mYpdwfrS tqD;twm;rSdaom owd? awmfvSefvdkpdwfrsm;
xGuv
f m\/
]]wynfw
h Ykd Zmwdrmefonf? tawmfyifnK ;d EGr;f cJ\
h igwdYk ukd pd;k rd;k onfh rif;u igwdYk \ rsK;d cspf tGeYf uav;rsm;
udk a&aEG;ylylESifh avmif;onf? uyfaus;ESifh nyfonf? igwkdYtrsKd;onf uRefb0 MumSnf ae&avatmif if;wdkY
MuHpnfBudK;ukwfaeonf/ onfvdktvkyfudk wm;qD;&ef igwdkYtm;vHk; wm0efjzpfw,f}}
paom rdefY>rufaom pum;rsm;udk trsKd;om;aumvdyfausmif;om;rsm; Mum;emcJh&onf/

trsK;d om;ynma&;aumifpt
D zGYJ Ou| OD;armifBu;D (trfat) rdeMhf um;csuu
f kd MunfrU nfqv
kd Qiv
f J
]]Armjynftpdk;&eJY bdvyftpkdk;&u Armjynfudk olwdkYay;xm;wJh ynm[m uRefynmr[kwfbl;vkdY ajymw,f/
ajAmifvdrf&m rusbl;vm; (y&dowf ausmif;om;rsm;u SufzG,f? SufzG,f ysuf&,fjyKMuonf/) olwdkY qifajcay;yHkudk
em;axmifMuygtkH;/ olwdkYay;wJh ynm[m uRefynmqdk&if cifAsm;wdkYvdk wdkif;jynfacgif;aqmifr,fholawG ArmawG
ocifawG ay:vmyghrvm;wJ/h ArmjynfrmS Sw
d hJ tckacgif;aqmifawG[m uREkyf w
f Ykd ay;xm;wJh t*Fvyd yf nm? txufwef;
ynmwwfawG csnf;yJ r[kwfovm;? enf;vrf;usovm; (y&dowfESifh ausmif;om;rsm;u Ekd;Edk;[k atmfMujyefonf)/
vHk;vHk;rusbl;? 'Dawmh usaemfwdkY jyefajymw,f? ig;uav;awG a&xJuq,fNyD; ukef;ay:wif&if trsm;aom ig;awG
aor,f/ wcsKdU toufjyif;wJh ig;awGuawmh Sifaewmaygh/ 'DwcsKdU ig;awG Sifaeao;wmaMumifh a&xJu ig;rsm;udk
ukef;ay:wif&if ig;awG toufSifw,fvdkY qdkwJh enf;vrf;rSefw,fvdkY qdk&rSmvm;/ toufjyif;wJhig;udkom csD;rGrf;zdkY
aumif;ygw,f/ ig;awGudk a&xJuwifwm enf;rSefw,fvdkY rqdk&ygbl;/ 'DvdkyJ rsm;pGmaom ArmawG uRefjzpfatmif
vkyaf y;wJh ynma&;pepfukd enf;rSew
f ,fvYkd rqd&k ygbl;? uRefynm&aomfvnf; ArmawG ocifjzpfatmif aqmifu
G af e
wJh acgif;aqmifawGudkom toufjyif;wJh ig;vkdyJ if;wkdYtm; csD;rGrf;&r,fvdkY}} ajymcJhonf/

(#) trsK;d om;aeYowfrw


S jf cif;
1922 ck? ZGefv (17) &uf (1282 ck? e,kefvjynfhausmf 8 &uf) wGif &efukefNrdKU aTwd*Hkbk&m;vrf;
*sLAvDa[mHkBuD; G.C.B.A (*sDpDbDat) A[kdtoif;csKyf tpnf;ta0; xyfrHjyKvkyfonf/ xdkaeY 1924 ck?
atmufwkdbm (24) &uf rEav; jyKvkyfaom G.C.B.A e0rajrmuf uGefz&ifhBuD;u trsKd;om;aeY (National
Day) &uf w&uf owfrSwf&efudk aqG;aEG;&mwGif qHk;jzwfxm;onfudk qufvufaqG;aEG;Muonf/
(1) oDaygrif;udk t*FvdyfwkdY ac:aqmifoGm;aom&uf?
(2) tSifOD;Owrudk,fawmfBuD; axmifusaom&uf?
(3) aumvdyfausmif;om;rsm; oydwfarSmufaom&uf?
(3) &ufudk tjrJwrf;aumfrwDwGif yg0ifaomolwdkYu rdrdqESd&m toD;oD; ndEdIif;Mu&m rNyD;rjywf
jzpfaeonf/ uefBuD;a'gifhNrdKUrS OD;baomif; wifoGif; OD;bpdefu axmufcHNyD; acgif;aqmifrsm;uvnf; vdkvm;onfh
rnfonhaf eYukd owfrw
S Mf urnfukd wkid yf ifaqG;aEG;&m oydwaf rSmuf ausmif;om;acgif;aqmif OD;jrifu
h ygawmfral omaeY
ESifh axmifusaomaeYrSm tusudp? tpkefudpj zpfonf/ ,leDAmpDwDtufOya'udk oydwfarSmufaomaeYrSm twufudp
20

udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif


tqefudpj zpf 'DaeYudk trsKd;om;aeY owfrSwfoifhaMumif; tqdkwifoGif;vdkufonf/ tcsdef rwdkifrDuyif oydwf
arSmuf aumvdyfausmif;om;BuD;rsm;onf pwifoydwfarSmufaom 1282? wefaqmifrkef;vjynfhausmf (10) &ufudk
ausmif;om;rsm;aeY[k owfrSwfNyD; jzpfonf/
xdo
k Ykd rNyD;rjywf tjrJwrf;aumfrwDonf trsm;pkoabmxm;udk &,lppk nf;NyD; A[dt
k oif;csKyf tpnf;ta0;
odkY atmufygtwdkif; wifjyonf/
(u) trsKd;om;aeYudk w&ufwnf; owfrSwfvkdygu aumvdyfausmif;om;rsm; oydwfarSmufaomaeY
wefaqmifrkef;vjynhfausmf (10) &ufudk owfrSwf&ef/
(c) trsKd;om;aeYudk w&ufxufydk owfrSwfvkdygu oDaygrif;udk t*FvdyfwkdY ac:aqmifoGm;onfh
wefaqmifrkef;vjynfhausmf (8) &ufrS vjynfhausmf (10) &uftxd (3) &uf owfrSwf&ef/
xdt
k pnf;ta0;wGif OD;jrifh (aeSief ,f OD;jrif)h u trsKd;om;aeYukd aumvdyaf usmif;om;rsm; oydwaf rSmufaeY
udk owfrw
S &f ef tqdw
k ifoiG ;f uGr;f jcHuek ;f ESihf ewfwvif;ud,
k pf m;vS,rf sm;u axmufcH aqG;aEG;Muonf/ xdYk aMumifh
wefaqmifrek ;f vjynfah usmf (10) &ufukd trsK;d om;aeYtjzpf *spD b
D aD t 0HomEkA[dt
k oif;csKyfBuD;u jyXmef;owfrw
S v
f u
kd f
onf/ aeYonfyifvQif ausmif;om;rsm; NAdwdoQe,fcsJUtkyfcsKyfa&;udk NAdwdoQwdkYvufatmuf a&mufcJhNyD;aemuf
ArmEkdifiHwGif yxrqHk;BuD;rm;pGm wGef;vSefqefYusifcJhaomaMumifh ausmif;om;wdkY\ owd? pGrf;&nf? trsKd;om;Zmwd
rmefukd &J0x
hH w
k af zmf NAdwo
d QwdYk wkev
f yI af jcmufjcm;cJ&h aom aeYBuD;waeU jzpfonf/ ArmwrsKd;om;vH;k ausmif;om;wdYk
OD;aqmif qefYusifrIaMumifh EkdifiHa&;Ekd;Mum;rI? olYuRefrcHpdwf"mwfrsm; jyefvnfay:xGef;vmaom aeYwaeYjzpfonf/
aeYudk NAdwdoQwdkY\ pdwfykwf? pdwf,kwf? pdwfrdkuf? pdwfysif;wdkYudk csKd;zJhESdrfeif; atmifjrifaomaeY tjzpf ]trsK;d om;
atmifyGJaeh}[k ac:Muavonf/

Source: National Day (Golden Jubilee)

OD;bOD;\ 1920 oydwfESihf trsKd;om;aehjzpfay:vmyHktusOf; vufa&;rlMurf;

21

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(tay:) 1920
oydwfarSmufausmif;om;rsm;
wnf;cdkaeMuaom
A[ef;Mum;awm&vrf;
OD;t&d,ausmif;wdkuf twGif;Sd
Z&yfwck
(tv,f) 1282 ckESpf (1920)
ausmif;om;oydwfwGif toHk;jyKcJUaom
a'gif;tvH (ua'gif;)
(atmuf)
1920 jynfUESpf aumvdyf
oydwfarSmuf ausmif;om;rsm;
aumifpDXmecsKyf jyKvkyfcJU&m
a':MuKwfZ&yf

Source: National Day (Golden Jubilee)

22

udkvdkeDaoyd
cwfOw
D; -af 1918
efhusmiiffa&;;om;acg
trsKd;om;a&;toG
1920
rSmufrSa1921
umif-pe,f
0D ifcsJYqaus
i;f aqmifirf sm;

(yxrwef;- 0JrS,m)
OD;bOD;
OD;aunDyw
d f
OD;zd;k uGe;f
OD;atmif'if
('kwd,wef;- 0JrS,m)
ocifjr
trsKd;om;ynm0ef OD;zdk;usm;
OD;bausmf

(wwd,wef;- 0JrS,m)
OD;at;
rpwmqif;
OD;vlaz0if; (jrefrmpmygarmu)

(pwkwwef;- 0JrS,m)
aeSife,fOD;jrifh
OD;zdk;vwf
ol&d,OD;xGef;az

Source: National Day (Golden Jubilee)

1920 jynfUESpf ausmif;om;oydwfBuD;udk


acgif;aqmifcJUMuaom ausmif;om;acgif;aqmif
(26) OD; teufrS pkaqmif;&SdorQaom
"gwfyHkSif (13) OD;\ yHkrsm;udk txufwGif
azmfjyxm;ygonf/

'D;'kwfOD;bcsKd
trsKd;om;aumvdyfausmif;
jrefrmpmuxdu

OD;bOD;- jynfNrdKY trsKd;om;ausmif;? ausmif;tkyfBuD;/


aeSife,fOD;jrifU- trsKd;om;aehjzpfajrmufa&; tqdkwifoGif;ol/
OD;zdk;vwf- &efukeftrsKd;om;ausmif;udk xlaxmif&ef wm0ef,lcJhol/
OD;zd;k uGe;f - Adv
k rf LS ;zd;k uGe;f /
ocifjr- trsK;d om;ausmif;q&mtjzpf wm0efxrf;aqmifcNUJ y;D ? wdAhk rmtpnf;tH;k
wnfaxmifaomtcg ocifjrjzpfvmonf/ Adv
k cf sKyaf tmifqef;? 'D;'kwOf ;D bcsKd
wdEhk iS t
hf wl 19? 7? 1947 wGif vkyBf ucH &H onf/

23

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

Source: RU History (Diamond Jubilee)

ausmif;om;rsm; oydwfarSmufNyD;aemuf oHk;&uftMum 1920 'DZifbm (8) &ufaehwGif wdkif;jynfodkh


xkwfjyefcJUonfU oydwfarSmufaumifpD\ aMunmcsuf (jrefrmjyefqdkcsuf wzufpmrsufESmwGif MunfUyg/)

24

udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif

wdik ;f oljynfom;rsm;odhk
1920 ckESpf? 'DZifbmv (8) &uf

]]&efuek af umvdyEf iS hf ,k'oefaumvdyf dS uRefawmfwYkd ausmif;om;


tm;vH;k wdYkonf tqk;H b,fvjkd zpfrnfukd aocsmrod&aom udpw
ck
udk pwifjyKvkyMf uygonf/ odYk &mwGif uRefawmfwYkd onf w&m;enf;
vrf; rSeu
f efaMumif;udk aumif;rGecf ikd jf rJpmG od&dS ygonf/ uRefawmf
wdYkonf wwdik ;f jynfv;kH uRew
f iG ;f u rnfonft
h cgrS rvGwrf uif;rnfh
AsLkdu&ufwdkY\ odyHausmif;Oya'udk xkacszsufqD;&ef tMuHSdyg
onf/ uReaf wmfwYkdonf wdik ;f oljynfom;wkYd\ pdwt
f m;xufoefaom
tultnDtm;jzifh vli,frsm;wdYk u ckcNH zdKzsufjcif;rsm;rSwyg; tjcm;
aomenf;jzifh wdik ;f jynfukd u,fq,fzYkd&m enf;vrf; rSNd yD[k ,HMk unf
yg\/ uRefawmfwdkYonf jrefrmEkdifiHSd vltrsm;wdkY\ ynmtqD
tESpEf iS hf jynfph akH om ausmif;om;rsm; jzpfrnfukd &nfoef ulnD
apmifrzdYk&ef awmif;yefajymMum;ygonf/ uReaf wmfwYkd pdwx
f J pGjJ rJpmG
,HMk unfaom vky&f yfBuD;onf wdik ;f jynf vdt
k yfaom tcsuBf uD;
wckukd xkwaf zmf ajymqdjk cif;yif rnfygonf/ (um;tjcm;r[kwf
trsKd;om;odyHBuD; aywnf;/) xdkausmif;BuD;rSm jrefrmEkdifiH\
om;orD;rsm;ESifh oifhavsmfaom ynm&yfrsm;udk &Ekdifay&monf/
tdE,
d Ekid if H trsKd;om;ausmif;awG tvdt
k avsmuf ay:aygufvm
Muay&m jrefrmEkdifiHuvnf; aemufrus&atmif jrefrmwdkYonf
Ekid if o
H m;ppf cspcf yhJ gvQif b,feaH &mtcgrQ rwnfaxmifEidk yf J Sv
d rd hf
rnf r[kwyf g/ pdwyf gvufygvkyv
f Qif rkcsjzpfygvdrrhf nf/}}

25

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

Source: National Day (Golden Jubilee)

ausmif;om;oydwfukd axmufcHa&;om;cJUaom 1920 jynfUESpf? 'DZifbmv (11) &ufaehxkwf ynUmtvif;owif;pm acgif;BuD;ydkif;


(wzufpmrsufESmwGif jyefvnf azmfjyay;xm;onf/)

26

udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif

ausmif;om;rsm;ESihf &efuek ,
f el AD mpDwD odyaH usmif;awmfBu;D udk MuOfaSmifjcif;taMumif;
BOYCOTT OF UNIVERSITY
vGefcJhaom rsm;rMumrDtcgu? uRefyfwdkY jrefrmjynfbGm; wdkif;&if;om;taygif;wdkYu tpnf;ta0;BuD;rsm;
jyKvkyfusif;y &efukef,leDAmpDwD odyHausmif;awmfBuD;\ Oya'rsm;udk oabmrus rESpfoufEkdifaMumif;udk
uefYuGufajymqdkMuonfhtjyif OD;vSazpaom rif;wdkifyif trwfrsm;uvnf; twnfhtvif; xkwfazmfajymqdk
uefYuGufcJhMuonf jzpfaMumif;/
xdkuJhodkU uRefyfwdkY jrefrmjynfbGm; wdkif;&if;om;wdkYu uefYuGufMuaomfvnf; tpdk;&rif;wdkYonf ta&;,l
jyKjyifajymif;vJay;jcif;udk rjyKvkyfbJ ,ck 'DZifbmv (1) &ufaeYu if;,leDAmpDDwD odyHausmif;awmfBuD;\
trsKd;om;wdYk rESpo
f ufaom Oya'udk twnfjyKvdu
k af Mumif;udk xkwjf yefaMujimcJ&h m wdik ;f oljynfom;taygif;wdYk
onf rsm;pGmyif 0rf;enf;aMuuGv
J suf aeMuonfh twGi;f rSm &efuek af umvdyf ausmif;om;rsm;ESihf *syfqifaumvdyf
ausmif;om;taygif;onfvnf; if;Oya' twnfjyKvkyfvmonfhtwGuf wnDwGwfwnf; pnf;a0;wdkifyif
MuNyD;vQif ,ck Oya'twdik ;f twnfjzpfomG ;cJyh gvQif odyaH usmif;awmfMuD; ynmoifMum;a&;ESiw
hf uG trsKd;om;
wdkY\ tusKd;aus;Zl;rsm;onf vGefpGmepfemjcif;rsm;udk rjzpfMuap&ef vGefcJhaom wevFmaeYu p ausmif;om;
aygif;rsm;pGmwdkYonf ausmif;rwufbJ aecJhMuavonf/
xdkuJhodkY &efukef,leDAmpDwD odyHausmif;awmfBuD;\ Oya'twdkif; ausmif;om;rsm;aomfrS vdkufemoifMum;
vdkaompdwf tvsOf;uif;rJhaMumif;udk tpdk;&rif;wdkYonf ,cktcg aumif;pGmxifSm; odomvmNyD jzpfaMumif;
odkYjzpf jrefrmtrsKd;om;taygif;wdkY rESpfoufaom Oya'rsm;udk twnfjyK&m tcsnf;ESD; tv[ jzpfaom
aMumifh ESpfouf vdkufemaqmifGufMurnfjzpfaom Oya'udk topfwzef jyKjyifpDrHay;vdrfhrnf[k ,HkMunf
ayaMumif;/
,cktcg &efukef,leDAmpDwD Oya'udkyif rBudKufrESpfoufMuonfhtwGuf ,ckuJhodkU tjzpftysufrsm;udk
vufiif;'d|awGUMuHKae&NyDudk axmufqaomtm;jzifh xdkYxufrsm;pGm ta&;BuD;aom jrefrmjynf jyKjyifajymif;vJ
a&;udk ay;&m tu,f jrefrmtrsKd;om;taygif;wdkY rESpfoufaom qm&,f*sDe,fu&ufa'guf puif;udk
twnfrsm;jyKcJyh gvQif 0rf;enf;aMuuGpJ &mBuD;rsm;ESihf awGUMuHKMu&vdrt
hf ek ;f rnfvm; [l awG;awm pd;k &drv
f sufyif
Sd&ayonf/ odkYjzpf uRefyfwdkY udk,fpm;vS,fBuD;rsm; awmif;qdkonfhtwdkif; txuftpdk;&BuD;rsm;u tu,f
ay;vmcJhygrl? atmuftpdk;&wdkYu uefYuGufaESmuf,Sufjcif; jyKvkyf&ef tvsOf;yif roifhravQmf jzpfayaMumif;/
if;&efuek af umvdyEf iS hf *syfqifaumvdyf ausmif;om;taygif;wdYk ausmif;rwufbJ raeMujyD;tcg tvHu
k l iS f
[dkufpul;ausmif; Ak'bmom jrefrmtrsKd;om; ausmif;om;uav;wdkY\ pdwfysuf&yHk taMumif;t&mrsm;udk
aocsmpGm awG;awmMunfhvdkuf jyefyguvnf; wrsKd; 0rf;enf;bG,fBuD;yif jzpf&jyefaMumif;/
if;uliS f [ku
d pf ul;ausmif;om;rsm; ynmoifMum;&onfrmS vnf; t*Fvyd pf mudo
k m oifMum;&onf r[kwb
f J
Ak'bmomw&m;awmfBuD;ESifh qefYusifonfh c&pf,mefusrf;pmudk oifapjcif; c&pf,mefw&m;udk em&jcif;rsm;udk
jyKvkyfMu&onfhtwGuf ynmEke,fi,fG,faom uav;vli,frsm;udk rdrdwdkYbmom ouf0if,HkMunf&ef?
zsm;a,mif; aoG;aqmifjcif; jzpfonf[k qd&k ayvdrrhf nf/ xdu
k o
hJ Ykd aoG;aqmif jyKvkyo
f jzifv
h nf; ynmEke,faom
uav;tcsKdUonf c&pf,mef t,l0g'bufodkY vdkufygoGm;MuonfrSmvnf; rsm;pGmyif 0rf;enf;bG,fBuD; wck
jzpfayawmhonf/
xdu
k o
hJ Ykd jzpf&jcif;taMumif;rsm;udk aocsmpGmpOf;pm;ygu Ak'b
mom jrefrmtrsK;d om;uav;wdYk\ bmoma&;
qHk;IH;&onfh tcsufrsm;udk uGufuGufuGif;uGif; xifSm;pGm odSdMuayjyD/ xdkuJhodkY trsKd;om;rsm; epfem&jcif;
taMumif;&if;udk pdppfvdkufvQifvnf; jrefrmtrsKd;om; wnfaxmifzGifhvSpfxm;aom Ak'bmom [dkufpul;
ausmif;rsm; rSdjcif;aMumifhyif jzpf&onf[kqdkvQif vGJEkdifrnf r[kwfacs/
odkYjzpf ,ckta&;onf &efukefjrdKU&Sd vlBuD;vlaumif;taygif;wdkYESifhwuG toif;BuD; toif;i,fwdkY\
tay:odkY txl;ojzifh wm0efusa&mufvmNyD jzpfaomaMumifh &efukefNrdKUwGif Ak'bmom [dkufpul;ausmif;BuD;
waqmif tjrefjzpfajrmufatmif tm;xkwfoifhMuygaMumif;/

27

28

Source: National Day (Golden Jubilee)

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(0J) 1282 ckESpf xkwfa0aom trsKd;om;ynma&;r*Zif; wuodkvfOya'udk kyfajymifjzifU


odkh ceJhcJUonf
(,m) 1922 ck? ZGefvwGif &efukefNrdKY usif;yaom *sDpDbDat tpnf;ta0;BuD;u 1920
ausmif;om;oydwf jzpfyGm;cJhonfUaeh wefaqmifrkef;vjynfUausmf (10) &ufaehudk
trsKd;om;atmifyJGaehtjzpf owfrSwfvdkufonfU owif;udkazmfjyay;aom jrefrmUtvif;
owif;pm tcsyfydk

udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif

Source: National Day (Golden Jubilee)

(tay:) 1921 ckESpfu ygarmu q&mrIdif;? uxdu 'D;'kwfOD;bcsKdwdkh yg0ifxlaxmifaom A[ef;aumvdyf tzJGY0ifrsm;? q&mrsm;
(atmuf) OD;t&d,ausmif;wdkufrS trsKd;om;aumvdyfausmif; 1924 ckESpf aemufqHk;usefSdaom ausmif;om;rsm;ESifU q&mrsm;
'kwd,wef; xdkifvsuf? 0JrS,m- 'D;'kwfOD;bcsdK (5 a,mufajrmuf)? rpwmarmifrIdif; (ac:) q&mvGef; (6 a,mufajrmuf)

29

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(tay: 0J) trsKd;om;aumvdyfrS


apwemU0efxrf; ausmif;tkyfBuD;
ygarmuq&mBu;D OD;vGe;f
(ocifu,
kd af wmfridI ;f )
(tay: ,m) 19? 12? 1923 u
zGifhvSpfcJhaom
A[ef;Mum;awm&vrf;
OD;t&d,ausmif;wdkufrS
trsKd;om;aumvdyfausmif;ae&m

30

Source: File photo; National Day (Golden Jubilee)

(atmuf) NrdKYr trsKd;orD;


txufwef;ausmif; q&mrrsm;
(1921 ckESpf)

udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif

Source: National Day (Golden Jubilee)

1282 ckESpf (1920) oydwfarSmuf ausmif;om;acgif;aqmif OD;bOD;\ vufa&;rl rSwfwrf;

31

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

Source: National Day (Golden Jubilee)

(21) Budrfajrmuf trsKd;om;aehtwGuf trsKd;om;aehaumfrwDu a<u;aMumf&ef oHcsyfrsm;

32

33

udkvdkeDacwfOD; - 1918 rS 1921 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif

Source: National Day (Golden Jubilee)

1971 ckESp?f (50) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeh aT&wkobif txdrf;trSwf awGYqHkyJGodkhwufa&mufcJUMuaom 1920 ausmif;om;oydwf ausmif;om;a[mif;rsm;
aSYwef;^xdkifvsuf (0JrS,m)- Ou| OD;vlaz0if;? OD;odrf;armif? em,u OD;bab? qmarmifBuD;? OD;atmifZHa0

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

Source: Unknown

(50) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeh aT&wkobif txdrf;trSwf jyu'def

34

udkvdkeDacwfv,f - 1922 rS 1930 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif

tcef; (3)
udv
k ekd aD cwfv,fyikd ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; trsK;d om;a&;toGif ausmif;om;vli,frsm; vIy&f mS ;rIordik ;f
(1922 rS 1930)
(u) 1922-23 wuov
kd af usmif;om;rsm;tajctae
wuov
kd af usmif;BuD;\ taxGaxGtajctaerSm wd;k wufrb
I mrQrS?d xkid ;f xkid ;f rIid ;f rIid ;f ESihf usqif;&efbufoYkd
,drf;,dkifpjyKaeonf/ ausmif;om;? ausmif;olwdkif; tvGefpdwfyg0ifpm;pGm tm;ay;onfh abmvHk;toif;rSmyif tvGef
qkkwf,kwfpjyKaeonf/ ausmif;om;ausmif;olwkdY\ pdwf"mwfrSmvnf; wufwuf<u<urSd [efrysufoGm;vm pdwf
vufryg tajctaerysuf oGm;aeMu&onf/ wufwuf<u<u pGrf;pGrf;aygufayguf ausmif;om;? ausmif;olrsm;vnf;
ray:ayguf? ygarmut"dywd q&mBuD;a*spavmpf\ ywf0ef;usif todik ;f t0kid ;f rSwyg; aysmf iT v
f ef;qef;jcif; uif;aeMu
onf/ 'kwd,ESpftNyD; pdwfysufNyD; ausmif;rS xGufoGm;aom ausmif;om;rsm;rSm trsm;pkjzpfonf/ xdktcsdefu &efukef
aumvdyf (1925-28) wnfae&mrSm ,ckjynfolYaq;HkBuD; (R.G.H.) ESifh rsufESmcsif;qkdifvsuf rif;BuD;vrf;
(Commissioner Road) ,ck Adv
k cf sKyfvrf;rBuD;wGif
dS abmf'gausmif;aqmifrmS jynfvrf; waumif;ESihf jynfausmif;
aqmif (2) ckomSd yk*HaqmifrSm aqmufvkyfqJSdonf/ EkdifiHa&;tzGJYtpnf;wckuJhodkY pnf;Hk;rI rSday/ EkdifiHw0Srf;
NAdwdoQe,fcsJUqefYusifa&; vIyfSm;rIrsm; yHkrSeftaetxm;jzifhomyg0ifonf/ 1930 ckESpfrS 1939 ckESpftwGuf wuo
(&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or*) ESihf Auo (ArmEkid if v
H ;kH qkid &f mausmif;om;rsm;or*) wdYk acgif;aqmifrjI zifrh S
omvQif 1938 yxrtaxGaxGoydwfBuD;udk OD;aqmifaom wdkYArmtpnf;tHk;wGif ausmif;om;rsm;? ocifrsm;tjzpf
yg0ifvmMuonf/ if;wkYd\ BudK;yrf;rIjzifo
h m ucsiaf jr? csi;f awmifwef;? Sr;f jynfe,ftESYH a&muf&dS ef ausmif;om;rsm;u
vkyfaqmifcJhMuonf/

(c) vli,frsm;Bu;D yGm;a&;toif;ESihf ausmif;om;rsm;


1925 ckESpfwGif rD;&xm; pm&if;udkif udkbpdef? jynfxJa&;ESifhvHkjcHKa&;pma&; udkodef;wkdY OD;aqmif vli,frsm;
Bu;D yGm;a&;toif; (Youth Improvement Society) udk wnfaxmifcJhonf/ if;toif;wGif ausmif;om;tcsKdUyg0if
vIyfSm;cJhMuonf/ if;toif; pwifzGJUpnf;pu vlrIa&;ESifh pum;&nfvkyGJtoif; jzpfaomfvnf; oufwrf;Mum
vmaomtcg ausmif;om;vli,f pm&dwwkd;wufa&;ESifh trsKd;om;a&;pdwf"mwf Sifoefa&;wdkY twGuf jyKvkyfcJhonf/
35

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
if;toif; rSm 1931 ckEpS f txd BuD;yGm;a&;r*Zif;udk xkwaf 0cJo
h nf/ tjcm; pmtkyt
f oif;rsm;ESiv
fh nf; qufo,
G rf jI yK
um pmzwfcef;rsm; wnfaxmifcJhonf/

(*) ArmEkid if v
H ;kH qkid &f mvli,ftzGUJ csKyEf iS hf ausmif;om;rsm;
1930 ckEpS f tapmydik ;f umvrsm; trsKd;om;a&;wGif [du
k pf ul;ESihf wuov
kd ?f aumvdyaf usmif;om;rsm;
pdwt
f m;xufoefpGm yg0ifvmMuonf/ ]ArmEkid if v
H ;kH qkid &f mvli,frsm;tzGcYJ sKy}f (ArmEkdifiHvkH;qkdif&mvli,frsm;toif;[k
tp yxrydkif;wGif ac:onf) wnfaxmif&mwGif ausmif;om;trsm;pk yg0ifvmMuonf/
if;tzGJUudk 1930 tapmydkif; wnfaxmifcJh&m(1) q&mwif - Ou| (NrdKUrtrsdK;om;ausmif;tkyfBuD;)
(2) udkxGef;xGef; - 'k-Ou| (aumvdyfausmif;om;)
(3) udkbaomif; - 'k-Ou| (aumvdyfausmif;om;) (wkdYArmtpnf;tHk; pwifwnfaxmifol)
(4) udkEk
- tusKd;aqmifwGJbuf (aumvdyfausmif;om;)
(5) udkApdef
- tusKd;aqmif wGJbuftwGif;a&;rSL; (,k'oefaumvdyfausmif;om;) (ocifApdef)
(6) udkcefY
- pm&if;ppf(aumvdyfausmif;om; OD;oefYtudk)
(7) udkpdef
- aiGxdef; (aumvdyfausmif;om;)
(8) udktkef;
(aumvdyfausmif;om;)
(9) udkav;armif
(aumvdyfausmif;om;)
(10) udkbwif
(aumvdyfausmif;om;)
(11) udkoD[ef
(aumvdyfausmif;om;)
(12) udkpHodrf;
(aumvdyfausmif;om;)
(13) q&m[def
(NrdKUrtrsdK;om;ausmif;q&m)
-wkdY yg0ifzGJYpnf;cJhonf/
if;toif;BuD;onf 1931 ckESpf? Zlvdkifv (29) &uf? 1293 ckESpf? 0gqkdvqef; (15) &ufaeYwGif aTwd*Hk
bk&m; pwk'domZ&yf pkpnf; EkdifiHjcm;jzpf pD;u&ufraomufa&;udk vdkufvHpnf;Hk;cJhonf/
if;wkdYrSm 1931 ZGefvwGif aTwd*Hkbk&m;Sd pwk'domZ&yfjyKvkyfaom tpnf;ta0;qHk;jzwfcsuft& EkdifiH\
pD;yGm;a&;? EkdifiHa&;udp&yfrsm;wGif trsKd;om;a&;vIyfSm;rIrsm; jzpfay:&ef vkyfaqmifcJhjcif;jzpfonf/

(C) Ekid if jH cm;jzpfp;D u&ufraomufa&;vIUH aqmfrEI iS hf ausmif;om;rsm;


if;toif;onf Zlvdkifv (29) &uf aTwd*Hkbk&m;apwDawmfodkY wuf &ifjyifatmuf aq;vdyfaomuf
olrsm;tm; tvSLcH EdkifiHjcm;jzpf aq;vdyfraomuf&efudk vnf;aumif;? vufbuf&nfqdkifrsm; ArmtrsKd;om;rsm;
aq;vdyfaomufaeonfudk 0ifa&muf awmif;yefvnf;aumif;? ArmvlrsKd;rsm; EkdifiHjcm;pD;u&uf raomufa&;twGuf
awmif;yef tvSLcHMuonf/ xdktcg ArmtrsKd;om;^orD;rsm;uvnf; 0rf;omtm;&vdkvm;pGm EdkifiHjcm;jzpf pD;u&uf
raomuf&ef tvSLcHrIudk vufcHMuonf/ xdkodkY vdkufvHawmif;yefMuolrsm;wGif Ou| OD;wif? udkApdef? udkwifvwf?
udkvSaz? (tm;vHk;wuodkvfausmif;om;rsm;) ESifh udkxGef;pdef? udkwifOD;? udkwifGefY? udkcspfwD; (xGef;vDa&mif)?
udkarmifodef;ESihf tjcm; (2) OD; yg0ifcJhavonf/ uJhodkY ZlvdkifvrS pufwifbmvtxd EkdifiHjcm;jzpf pD;u&uf
raomufa&; twGuf ausmif;om;rsm;u vli,frsm;ESifh vufwGJ vIyfSm;cJhMuonf/ onfum; ArmEkdifiHordkif;\
ausmif;om;? vli,f yl;aygif;vIyfSm;rI yxrOD;qHk; jzpfonf/

(i) Ekid if jH cm;jzpft0wftxnfqefu


Y siaf &;ESihf ausmif;om;rsm;
1930-31 pmoifESpfwGif aumvdyfausmif;om;rsm;\ e,fcsJUtarGcH 0wfpm;qif,ifrIjzpfonfh ydk;tus?
rmzvm? t*Fvdyfbdeyf? aTem&D? wkwfaumufESifh aq;wHwdkYudk trsKd;om;a&;toGifjzifh ajymif;vJ0wfqif&ef
aumvdyfausmif;om; udkEk? udkxGef;pdef? udk[defwdkYtkyfpkonf vdkufvHEdI;aqmfvmMuonf/ EkdifiHjcm;jzpf pD;u&ufvHk;0
36

udkvdkeDacwfv,f - 1922 rS 1930 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif


raomufa&;? Ekid if jH cm;jzpfy;kd zJ? uwyD gt0wfrsm;tm;vH;k oydwaf rSmufNyD; yifeED iS hf a,mvHck snfukd OD;pm;ay;0wfqif&ef
acgif;u bkdauudk uwHk;wHk;NyD; if;wdkY udk,fwkdifu yifeDwkdufyHktusESifh a,mykqdk;om 0wfqifMuonf/
trsKd;orD;rsm; tusyg; r0wfa&;? aygif'grsufESmacs roHk;&efESifh yifeDtus0wf nyfbdeyfpD;Mu&ef?
ykodrfxD; aqmif;Mu&efwdkYudk udkEk? udkxGef;pdef? udkApdef? udk[defwdkY tkyfpku vdkufvHEdI;aqmfavonf/ odkYjzifh Arm
jzpf toH;k taqmifuo
kd m tm;ay;&ef tm;oGecf eG pf u
dk f vkyaf qmifraI Mumifh vnf;aumif;? Ekid if jH cm;jzpf oydwaf rSmufa&;rSm
ausmif;om; vli,fxk\ wuf<urIaMumifh wuf<uaom vlxkvIyfSm;rItjzpfodkY a&mufSdoGm; ArmwrsKd;om;vHk;rSm
Ekid if jH cm;jzpf qefYusifvmMuonf/ if;ausmif;om; vli,fxk tpnf;ta0;rSmvnf; ArmEkid if v
H ;kH qkid &f mtzGJUcsKyf tjzpf
ay:aygufvmonf/ if;toif;BuD;onf au'gausmif;om;rsm; arG; ArmEkdifiHa&; ajymif;vJrI? e,fcsJUqefYusifa&;
trsKd;om;a&;pdw"f mwfrsm; ay:xGe;f &ef avhusiahf y;cJo
h nf/ if;toif;\ tzGJU0if au'grsm;onf ausmif;om;vIyf mS ;rI
acgif;aqmifydkif;wGif vnf;aumif;? &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*ESifh AuozGJUpnf;ay:aygufa&;twGuf
wdYk Armtpnf;tH;k jzpfay:vmap&efEiS hf ocifacgif;aqmifrsm;tjzpf vnf;aumif;? vGwv
f yfa&;BudK;yrf;rI acgif;aqmif
rsm;tjzpf vnf;aumif; aqmifGufcJhonf/

(p) e,fcsUJ tpd;k &qefu


Y siaf &;ESihf ausmif;om;rsm;
uJhodkY e,fcsJUtpdk;&udk qefYusif? e,fcsJUpD;yGm;a&;udk dkufcsKd;? e,fcsJU,Ofaus;rIudk tjrpfrS NzdKvJcsNyD;Hk
omru &efukefwuodkvf ausmif;om;rsm;onf at;aq;pGm ynmroifbJ e,fcsJUqefYusifa&;w&m;rsm;udk t&yfxJ
qif;NyD; vdkufvH a[majymjcif;aMumifh e,fcsJUNAdwdoQwdkYrSm rsufpdpyg;arG;pl;vmonf/ odkYjzifh ausmif;om;vli,f
acgif;aqmifrsm; &yfuGufxJ qif;um e,fcsJUqefYusifa&; w&m;rsm; a[majym&mwGif &yfuGufxJ e,fcsJUqefYusifa&;?
e,fcsJUpD;yGm;a&; qefUusifrIrsm;jzifh kwfkwfoJoJ usef&pfcJhonf/
q&mpH BudK;rdeYf ay;NyD;aemuf q&mpHawmfveS af &; H;I edro
hf mG ;aomtcgvnf; wuov
kd f ausmif;om;rsm;xJrS
wdkYArmtpnf;tHk;odkY yxrOD;qHk; ocifjzpfvmaom udkApdefu q&mpHawmfvSefa&;udk trTrf;wif aoG;xkd;vIHYaqmf
pmwrf;rsm;udk nOfhtcsdefwGif vdkufvHuyffonf/
]q&mpHawmfvSefa&;onf rSefaMumif;? q&mpHawmfvSefa&; atmifjrifrnf r[kwfaomfvnf; qufvuf
awmfvSef&rnf jzpfaMumif;} 0g'jzefYcsd t*Fvdyfudk awmfvSef&ef vQKdU0SufpGm pmGufpmwrf;rsm;udk yvlysHatmif
jzefYa0onf/ xkdudpa Mumifh &efukefwuodkvfausmif;rS xkwfy,f ,k'oefaumvdyfodkY ajymif;aTUcH&aom udkApdefrSm
,k'oefaumvdyfrS xyfrH xkwfy,fcH&jyefonf/

(q) wdAYk rmtpnf;tH;k tp ausmif;om;u

Source: Year 1300

1920 jynfh yxrausmif;om;oydwfwGif rEav;NrdKU Ak'omoeEk*[


txufwef;ausmif; (BTM) wGif ynmoifMum;aeaom udb
k aomif;onf &efuek f
NrdKUodYk a&muf
dS wuov
kd f bmomjyef enf;jyq&mtjzpf aqmifu
G pf Of q&mBuD;
OD;azarmifwif? OD;quf? rpwmzmeDA,fwkdY\ wdkufwGef;csuft& urmh&mZ0ifcsKyf
pmtkyfudk jrefrmbmomodkY wifoGif; oufqkdif&modkY wifjycJh&m Prince Wales
a0vrif;om;pmayqk (Moliere Classic) bmomjyef pmayqkaiG 1000d^&SdcJhonf/ udkbaomif;onf ausmif;om;rsm;udk tajccH t*Fvdyfe,fcsJUtm;
qefYusif&ef uspfvspfcdkifrmaom tzGJUtpnf; w&yfvdktyfaMumif; odvmonf/
xdYk aMumifh wduscdik rf m jywfom;&J&ifah om Ekid if aH &;tzGUJ tpnf;BuD;w&yf ay:xGe;f
vma&;twGuf udkbaomif;onf "mwkaA'udkvSabmf (aemif ocifvSabmf)? Arm
jynfpmtkyftoif;rS udkodef;armif (aemif ocifodef;armif)? tjrwfawmfaMu;Hk;rS
udt
k ;kH cif (ajcvsi)f wdYk yg0ifMuonf/ xdak usmif;om;vli,frsm;ESiu
hf kd baomif;onf
ocifbaomif;
wkdYArmtpnf;tHk;udk wnfaxmif&ef vnf;aumif;? xdktpnf;tHk;0ifrsm; aSUwGif
ocifqdkonfrSm uRefESifh qefYusifzufjzpfaMumif;? waumif;tbd&mZmrS ,aeYwdkif ArmvlrsdK;rsm;onf ocifrsm;jzpf
aMumif;? xdkYaMumifh ocif[k aSUuwyfac:&efqHk;jzwfNyD; 1930 jynfhESpf? arv (30) &ufaeYwGif jzpfyGm;aom ulvD
37

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
t"dukPf; (ukvm;-Arm t"dukPf;) udk taMumif;jyK wdkYArmtpnf;tHk; aMujimcsufudk xkwfa0vdkufonf/
if;aMujimcsufwiG f aoqH;k aomolrsm;pm&if;ESihf trsKd;om;a&;ESihf e,fcsJUqefYusifa&;pdw"f mwfrsm; jyefvnfiS o
f efvm
ap&eftwGuf &nf,
G
f xdak eY 1930 arv (30) &ufaeYrmS yif ]wdAhk rmtpnf;tH;k } udk wnfaxmifco
hJ nf/ xdak Munm
pmwrf;wGif ocifbaomif;? wdkYArmtpnf;tkH;? jcHtrSwf (33)? a&wmSnfvrf;? A[ef;NrdKUe,f[k azmfjyxm;onf/
if;aMujimcsuf-

wkdYArmpmwrf;
Armjynfonf
Armpmonf
Armpmonf
Armjynfudk
Armpmudk
Armpum;udk

'kdYjynf
'dkYpm
'dkYpum;
cspfyg
csD;jrifhyg
av;pm;yg

-[kazmfjyxm;onf/
wdkYArmtpnf;tHk;[k qkd&m wdkYArmjynfxJSdaom vlrsKd;tm;vHk;udk udk,fpm;jyKonfh t"dyg,f azmfaqmif
jcif; txdrf;trSwf jzpfonf/ jrefrm[laom pum;rSm ]jrefonf? rmonf}[laom t"dyg,faqmifaomfvnf; ESmoHyg
abmifusOf;onf/ tm;enf;onf/ Srf;? u&if? ucsif? rGef? &cdkif? yavmif? awmifol? qvHk? em*? jrefrmpaom Arm
wkdif;&if;om; tm;vHk;udk jcHKiHkrdap&ef Arm[laom pum;vHk;udk aG;onf/ bukef;ESifh ]brm} [kra&;bJ ]A} vcsKduf
ESifh a&;jcif;rSmvnf; ]b}onf &Hzef&Hcg ]A}oHxGufojzifh pdwfrcs& ]A}vcsKdufESifh ]Arm}[k a&;jcif;jzpfonf/

Source: Tamadaw History (Vol-1)

ArmEdik if v
H ;kH qdik &f m wdAhk rmtpnf;H;k trIaqmifrsm;tpnf;ta0;yJG rSww
f rf;"gwyf kH (ckEpS f rod&)

38

udkvdkeDacwfv,f - 1922 rS 1930 - e,fcsJYqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif

(Z) cGyaf 'gi;f tp &Jwyfu? wyfrawmftp ausmif;om;u


1930 jynfh? ZGefv (15) &ufwGif wdkYArmtpnf;tHk;rS udkvSabmf (ocifvSabmf) OD;aqmifNyD; ausmif;om;
vli,f (25) OD;onf&efrvdkvsif &efydkonf
&efvdkrS &efNydKonf
-[laom pmwrf;aMunmcsuf trSwf (1) xGufNyD;aemuf wdkYArmocifrsm;\ 'dkYArm&Jwyf zGJUpnf;&efvdkvm;
aom qEjyyGJudk aTwd*HkapwDawmf awmifbufrk'frS qif; a'gif;tvHBuD;aSUqHk;rS vTifhxlum AdkvfwaxmifuGif;odkY
ppfa&;jy csw
D ufouJo
h Ykd csw
D ufNyD; ]'dAhk rm&Jwyf} (Yetat) udk pwifzUJG pnf;cJo
h nf/ csw
D uf&m vrf;aMumif;wavQmufwiG f
wOD;u ]'dAhk rm} [k toHwidk af y;vku
d v
f Qif usefvrl sm;u ]'dAhk rma[h 'dAhk rm} [k oHNydKiaf <u;aMumfum vufo;D vufarmif;
wef;NyD; csDwufMuonf/ ppfa&;jy csDwufolrsm;onf rnfonfhum; rnfonfh &xm;rQ raSmif? rSefrSefBuD;om 'dkYArm
toHjyif;jyif;ESifh AdkvfwaxmifuGif;ta&muf csDwufvmMuonf/
Adv
k w
f axmifuiG ;f odYk a&mufaomtcg ocifvaS bmfu tav;jyK&ef trdeYfay;vdu
k &f m a'gif;tvHBuD;udk vTix
hf
l
ppfwyfozG,f wef;pDum tav;jyKMuonf/ onf ,aeY EkdifiHwyfrawmfzGJUpnf;&ef tjrKawcJhaom ocifvSabmf
OD;aqmif ausmif;om;trsm;pk yg0ifcJhonfh 'dkYArm&Jwyfyif jzpfonf/ 'dkYArm&Jwyfonf aemifArmhvufHk;wyf? Armh
umuG,fa&;wyf? ArmhrsKd;cspfwyfrawmf? Armhwyfrawmf? jynfolYwyfrawmfrsm; qifhuJqifhuJ jzpfay:vmonf/
vufeufudkifwyfrsm;\ EkdifiHa&;tESpfom&SdSd ]tjrKaw} wyf tpyifjzpfonf/ 'dkYArm&JwyfrSm yxrwGif tusteD?
abmif;bDtndK aemufydkif; tusa&m abmif;bDyg eDndKa&mifESifh 0g;zufOD;xkyf 0wfqifcJhonf/
xdktcsdef (21) OD;ygwDrS ynma&;0ef OD;armifarmifBuD;\ tpdrf;a&mif wyfpdrf;vnf; Sdonf/ if;tzGJUtvH
rSm trsKd;om;tvHtjzpf ]&Jol (ol&BJ u;D ) atmifv}H (The Victory Flag of Braves) aemufcHtpdrf;ESifh tv,fwGif
cGyfa'gif; ygSdonf/ if;&Jwyfrsm;onf aemifwGif trsKd;om;wyfrawmfjzpfNyD; NAdwdoQvdkvm;olrsm;rSty usefolrsm;
tm;vH;k eD;yg; ausmif;om;? vlBuD;? vli,faygif;pHk yg0ifco
hJ nf/ trsKd;om;aeYtcrf;tem; jyKvky&f m csDwufwyfzUJG uJo
h Ykd
jyKvkyfcJhonf/ 'dkYArm&Jwyf\ &Jowif;pmudk r[maqGtm; t,f'DwmcefY xkwfa0cJhonf/ if;aemufrS OD;apm\
*VKefwyf? a'gufwmbarmf\ "m;rwyf? 1937 wGif ausmif;om;or* oHrPdwyfwYkd jzpfay:vmonf/ 1933 aTbw
kd iG f
ocifrsm; atmifajreif; w&m;a[mpOf awmifil ocifvSarmif? ocif<u,f? ocifAat;wdkY\ &efBuD;atmifwyf?
1934 wGif Sift&d,? ocifApdef? ocifav;armifwdkY acsmufNrdKUodkY pnf;Hk;a&;a&mufaomtcg 'kdYArmSyfeDwyfrsm;
zGJUpnf;cJh\/
odUk aumvdyaf usmif;om; udv
k aS bmfO;D aqmif udb
k aomif;ESihf ausmif;om; trsm;tjym;onf a'gif;tvH
vTix
hf
l Adv
k w
f axmifuiG ;f ppfa&;jy a[majympnf;vH;k NyD;aemuf aumvdyaf usmif;om; udb
k aomif;uyif ocifbUJG ,l
ausmif;om;rsm;jzpfaom udkvSabmf? udkav;armif? udkApdef? udkodef;[ef? udkbwif? udkxGef;aT? udk[def? udkxGef;pdef
(yxr ocFsmenf;jy? aemif Oya' yxrESpfausmif;om;) OD;? udk? armif wkdYtm; ocifbGJU trnfajymif;vJ ac:a0:cJh
onf/ odYk ArmEdik if v
H ;Hk qkid &f mvli,frsm;tzGUJ csKyf aumvdyaf usmif;om;rsm; pwifcahJ om wdYk Armtpnf;tH;k BuD;onf
vGwfvyfa&; &Sd&ef t"duuscJhaom tzGJUtpnf;BuD;jzpfonf/

(ps) 1925 ckEpS f rEav;aumvdyaf usmif;om;rsm;\ trsK;d om;a&;vIy&f mS ;rI


rEav;NrdKUrS A[dpk nf OD;bOD;ESihf trsKd;om;ausmif;tkyBf uD; OD;&mZwfwYkd \ BudK;yrf;rIaMumifh &efuek w
f uov
kd f
tmPmydkifrsm;onf txufArmEkdifiHNrdKUawmfjzpfaom rEav;NrdKUwGif e,fcsJUtpkd;&\ cGifhjyKcsuft& tifwmrD'D&dwf
(0g) ref;Oypmaumvdyfudk 1925 ckESpfwGif zGifhay;cJhonf/ xkdpOfu ref;Oypmaumvdyf ausmif;om;rsm;rSm a[mif;EGrf;
EkHcsm pkwfjywfNyD; rdk;GmvQif wpdrfhpdrfh,dkwwfaom taqmuftODav; xD;aqmif;NyD; oifwef;rsm; wufcJh&onf/
a[mif;EGrf; ,dk,Gif;aeaom rsufESmusufrS t*Fawrsm; uGmusvQifvnf; acgif;ay:usrnfpdk; &ifwxdwfxdwfESifh
owdxm;NyD; pmoifcJh&onf/ odkYaomf ausmif;tkyfBuD; at'DrmS,frSm ausmom;&ifom;rcGJjcm;bJ tm;vHk;ajyjypfpGm
qufqHonf/ aiGaMu;rzlvHkaom ausmif;om;rsm;udkvnf; jzpfonfhenf;jzifh tultnDay;onf/ xdktcsufudk
&efuek af umvdyf ausmif;tkyBf uD; rpwm'Da*spavmhonf rauseyfay/ xdYkaMumifh rpwm'Da*spavmhrmS rpwmat'DrmS,f
ausmif;tkyfBuD; tjzpfrS jzKwf&eftwGuf rEav; Oypmaumvdyfudk ydwf&ef qD;edwfodkYwif qHk;jzwfvdkufonf/
39

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
&efukefwuokdvfrS AsLdku&uf rsufESmjzLq&mBuD;rsm;uvnf; rpwmpavmh ausmif;ydwfrnfh tqkdudk oabmwlMu
onf/
ref;Oypmaumvdyfudk tNyD;tydkifydwfypfrnf[k qHk;jzwfcsufaMumifh 1928 wGif ref;Oypmaumvdyf 1920
yxrausmif;om;oydwfuJhodkY oydwfarSmufvkrcef; jzpfoGm;onf/
rEav;NrdKU rif;wkdifyiftrwf A[kdpnf OD;bOD;onf &efukefSdaepOf ref;Oypmaumvdyfydwf&ef qHk;jzwfcsuf
csvdkufaom qD;edwftpnf;ta0;NyD;qHk;onfESifh wNydKifeuf OD;bOD;onf &efukef ol&d,owif;pmrSae ref;Oypm
aumvdyaf usmif;om;rsm; Nidrrf aebJ oydwaf rSmufMu&ef Ed;I aqmfvu
kd o
f nf/ xdt
k csdef ref;Oypmaumvdyf ausmif;om;
rsm;or*vnf; rSdao;ay/ EkdifiHa&; pdwf0ifpm;jcif;vnf; rSdao;ay/ trnfrazmfbJ OD;bOD;\ vIHYaqmfrIaMumifh
&efukef qD;edwftpnf;ta0;NyD;qHk;onfh aemufwaeYrSmyif OypmaumvdyfrSausmif;om;rsm; rdrdwdkY zmodzmomae
rjzpfrSef; odvmMuNyD; pkHk;pkHk;jzpfvmMuonf/ rD;cJjymzHk;yrm olwkdY&ifwGif; udef;atmif;aeaom ZmwdrmefwkdY yGifhxGuf
vmMuonf/ xdktcgausmif;tkyfBuD; rpwmat'DrmS,fu ausmif;om;acgif;aqmifwOD;jzpfol udkcifarmifuav;
(aemif zqyv0efBuD; Adkvfcifarmifuav;) tm; ]q&mu wuov
kd t
f rIxrf;jzpfvhkd 'Dupd r mS ygvhkd rjzpfb;l / rif;wku
hd pd
jzpfw,f/ tvsOf;oifUovdk MunfUaqmifGufMu/ ref;Oypmaumvdyfydwf&if q&m &efukefrjyefawmUbl;/ q&mU NrdKYudkbJ
q&mjyefawmUr,f} [k ajymonf/
ref;Oypmaumvdyf q&mBuD;rpwmrmS,f cGifhoGm;wkdif; udk,fpm;vS,f ausmif;tkyfBuD; vkyfaom ocFsm
uxdu q&mBuD; OD;vSazmfOD;uvnf; aemufuG,fuae tultnDay;rnf[k ajymMum;cJhonf/ ygVdq&m OD;vSatmif
uvnf; xdkodkY ajymonf/ ausmif;q&mtm;vHk; ausmif;om;rsm;vkyfrnfh tpDtpOfudk taESmuft,Sufray;acs/
xkdYaemuf q&mBuD; OD;vSazmfOD;onf pufbD;wpD;ESifh NrdKUrd? NrdKUz? ausmif;om;rdbrsm;xHoGm; tultnD
ay;&ef wdkufwGef;onf/ trsKd;om;ausmif;tkyfq&mBuD; OD;&mZwftdrfodkY oGm;a&mufvnf; q&mBuD; (2) OD; ausmif;
om;rsm; ta&; aqG;aEG;Muonf/ ausmif;om;rsm;tpnf;ta0; usif;yaomtcg tqdkwifoGif;&ef t*Fvdyfpmjzifh
q&m (2) OD; a&;om;oDuHk; ay;onf/
ausmif;om;rsm;uvnf; q&mrdbrsm;ESifhwuG rEav;NrdKUrS &[ef;awmftSifjrwfrsm;xH csO;f uyfMuonf/
xdt
k cg rEav;NrdKU? tdraf wmf&m (14) cef; Z&yfBuD; NrdKUvH;k uRwf tpnf;ta0; usif;yonf/ ref;Oypmaumvdyf
rydwfa&; tqkdudk ausmif;om;rsm;u &J&JawmufwifoGif;NyD; if;tqdkudk &efukefwuodkvf rvdkufavsmvsif aSUodkY
wvSrf;wufrnf[k &mZoHay;vdkufonf/
e,fcsJUNAdwdoQ AsLdku&uftpkd;&onf 1920 ausmif;om;rsm;oydwfuJhodkY jzpfoGm;rnfpkd; ausmif;om;rsm;
vdv
k m;csufukd tjrefq;kH vdu
k af vsmcJo
h nf/ odYk ref;Oypmaumvdyf ausmif;om;rsm; qEjy&m (14) cef;? tdraf wmf&m
Z&yfBuD;rSm aemifwGif OD;ausmfNidrf;? Adkvfcifarmifuav;? OD;vSarmif? OD;odef;azjrifh? OD;odef;atmifwkdY\ EkdifiHa&;
oaEwnf&m XmeBuD; wckjzpfcJhonf/

40

udkvdkeDacwfaESmif; - 1930 rS 1931 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

tcef; (4)
udv
k ekd aD cwfaESmif;ydik ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; vGwv
f yfa&;BuKd ;yrf;rI trsKd ;om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1930 rS 1931)

(u) 1930 ckEpS Ef iS hf if;ESprf wkid rf D ausmif;om;rsm;tajctae


1930 rwkdifrD tajctaewGif ausmif;om;trsm;pkonf aumvdyfausmif;om;vIyfSm;rIwGif yg0ifcJhMuaomf
vnf; wuokdvftmPmydkifrsm;\ tajctaeudk aumif;pGm owdxm;ae&onf/ ausmif;om;topf (z&ufSm) rsm;udk
ygarmuESifh q&mrsm;\ enf;y&d,m,fudk aumif;pGmem;rvnf? wuodkvftajctaeudkvnf; oabmraygufaom
aMumifh q&mrsm;ESifh XmerSL;rsm; csay;aomyHkpHxJokdY a&mufSdMuonfu rsm;\/ ygarmutcsdKUESifh q&mrsm;onf
ausmif;om;rsm;udk pmoifcef;ESifh rnfodkY qGJaqmif&rnfudk aumif;pGmem;vnfMuonf/ ausmif;om;trsm;pkrSmvnf;
q&mrsm;udk twkcdk; q&mrsm;tay: pdwf0ifpm;MuNyD; ausmif;om;b0udk ydkrdkwyfrufvmMuonf/ q&mwdkY\ xl;
jcm;aom pdwfaepdwfxm;? t,ltq? pOf;pm;yHkpOf;pm;enf;rsm;udk tzGJUrsm; tpkrsm;zGJU avhvmMuonf/ odkYaomf
ausmif;om;trsm;pkrmS trsKd;om;ausmif;rsm; Ak'b
momESihf Armh,Ofaus;rI xH;k wrf;pOfvmrsm; xdawGUvmaomaMumifh
wuov
kd af &mufaomtcg trsKd;om;ausmif;rsm;rS atmifvmonfjzpfap? rpfiS [
f u
dk pf ul;ausmif;rsm;rS atmifvmonf
jzpfap? Ak'bmomtoif;rsm; zGJUpnf; Ak'bmomESifh vlrIa&;vkyfief;rsm; vkyfaqmifcJhonf/ if;wdkYonf yHkrSeftm;jzifh
aTwd*Hkbk&m;odkY oGm;a&muf wHjrufvSnf;jcif;? 0wfjyKjcif;rsm; jyKvkyfayonf/ ausmif;om;tm;vHk;u xkdvkyfief;udk
wuf<upGm yg0ifcjhJ cif; r[kwaf y/ ausmif;om;tenf;pkrmS ,Ofaus;rIrhJ cJMh uonf/ if;tenf;pkrmS Oa&myEkid if rH sm;wGif
ausmif;aecJo
h rl sm;ESihf Oa&mywdu
k o
f m;rsm;? if;wkYd\ rdbrsm;rSm AsLdu
k &uf NrdKUjyt&mSrd sm;? wkwEf iS hf Oa&mywdu
k o
f m;
rsm; jzpfaomaMumifh jzpfonf/ trSefawmh xdkvlenf;pkrSm if;wkdYonf Oa&mywkdufom;vnf; r[kwf? Armvnf;
r[kwf? if;vlenf;pkrSm if;wkdY txJwGifom if;wkdYauseyfaeMuonf/

(c) wuo zGUJ pnf;jzpf&eftajctae


1930 ckESpf tpydkif;wGif wuodkvfausmif;om; trsm;pkrSm aysmfyGJTifyGJ tm;upm;NydKifyGJrsm;ESifhom wuodkvf
41

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ausmif;om; b0jynfhpHkaeonf[k ,lqaeMuonf/ bGJU'D*&D&NyD;vQif tpdk;&tvkyf 0ifvkyf&efom pdwf0ifpm;Muonf/
odkYaomf trsKd;om;a&;pdwf"mwfrsm;onf wuodkvfausmif;om;rsm; twGif;odkY wkdif;jynfrS enf;rsKd;pHkjzifh 0ifa&mufvm
Muonf/ if;wdkYxJrS trsKd;om;a&; pdwf"mwfxufoefaom udkEk? udkApdef? udkav;armifwkdYonf wkdYArmtpnf;tHk;
pwif wnfaxmifcJh&m ocifbaomif; (udkbaomif;) ESifhtwl vnf;aumif;? ArmEkdifiHvHk;qkdif&mvli,frsm;tzGJUcsKyf
zGJUpnf;&mvnf;aumif; qufoG,fyg0ifcJhMuNyD; if;wkdYrSm trsKd;om;vGwfajrmufa&;twGuf wuodkvfrS EkdifiHa&;
jyifqifrItaejzifh tzGJUtpnf;wck zGJUpnf;vdkMuonf/

(*) &efuek w
f uov
dk af usmif;om;or* taqmuftODjzpfay:vmyHk
1926 ckESpftxd &efukefwuodkvfwGif ausmif;om;or*tzGJU rSdao;acs/ xdktcsdefu wuodkvft"dywd
qm[mukwb
f wfwvm (Sir Harcourt Butler G.C.I.E., I.C.S) \ arwm&yfccH sut
f & qefuek o
f nfEiS hf qefpufyikd f
Sif OD;ndKonf wuodkvfausmif;om;or* jzpfajrmufa&;twGuf aiGusyf wodef;ckESpfaomif; (170000) udk 1926
wGif vSL'gef;cJhonf/ 1929 ckESpfwGif or*taqmuftODudk pwifaqmifvkyfcJh&m 1930 ckESpf aEG&moDausmif;ydwf&uf
rprD (3) vcefYtvdw
k iG f aqmufvyk Nf yD;pD;oGm;onf/ if;taqmuftODBuD;onf aemifwcsdew
f iG f e,fcsJUtpd;k & qefYusif
a&;XmecsKyfjzpfcJhvQif e,fcsJUu aqmufcGifhay;rnfr[kwf/ OD;ndKvnf; a'gufwmbGJU r&awmhay/ or*taqmuftOD
aqmufvyk Nf yD;pD;aomtcg ausmif;tkyBf uD; rpwmpavmh (D.J Sloss) onf ,leAD mpDwu
D Rrf;bm; tm;upm;Hak b;em;
Sd jrufcif;jyif vufbuf&nfyjJG zif{h nfch NH yD; OD;ndKtm; *kPx
f ;l aqmifa'gufwmbGUJ tyfEiS ;f onfh tcrf;tem;[kajymvdu
k f
onf/ OD;ndKrSm aiGtSdeft0gjzifh a'gufwmbGJU &oGm;onf/ a'gufwmOD;ndK (K.S.M, L.L.D) jzpfoGm;avonf/

Photo: Kyaw Zaw (OwaY)

1930 ckEpS w
f iG f Ny;D pD;onfU olaX;OD;ndK vSL'ge;f cJah om &efuek w
f uov
kd af usmif;om;or* taqmuftOD

(C) &efuek w
f uov
kd af usmif;om;or* (wuo) pwifjzpfay:vmjcif;
wuov
kd t
f "dywd a'gufwma*spavmhrmS NAdwo
d QMoZm vTr;f rd;k cH&qH;k olwOD;jzpfonf/ if;\oabmxm;rSm
wuodkvfausmif;om;rsm; pmoif bGJU ('D*&D) &NyD;aomtcg NAdwdoQtpdk;&\ Xmetvkyfrsm;wGif vnf;aumif;?
tdEd,tpkd;&\ Xmetvkyfrsm;wGif vnf;aumif;? NAdwdoQtifyg,m\ &JwyfzGJUwGif vnf;aumif;? tdEd,tpdk;&\
opfawmESifh ynma&;XmewGif vnf;aumif; paom tvkyfrsm;om 0ifvkyf&ef vdkvm;onf/ odkYaomf xdkae&mrsm;
ArmtrsKd;om;rsm; twGuf ae&mtenf;i,fom &SdNyD; tvkyfvkyf&ef pdwfxufoefaom vli,frsm; NydKifqdkifaeMu
42

rSwfcsuf- or*taqmuftODudk a'gufwmOD;ndK (K.S.M., L.L.D.) u vSL'gef;NyD; 1927 ck? 'DZifbm (5) &ufaeYwGif wuodkvft"dywd
Armjynfbk&ifcH qm[mukwfbwfwvm (G.C.I.E., K.C.S., I.C.S.) u tkwfjrpfcsonf/

udkvdkeDacwfaESmif; - 1930 rS 1931 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


&onf/ xdktajctaeaMumifh ArmtrsKd;om;rsm;rSm aus;Gmrsm; q&mtvkyfom&Sdonf/
xdo
k Ykd tajctaersm; trsKd;om;a&;pdw"f mwfjyif;xefaom udEk ?k udAk pde?f udak v;armifwYdk \ vIyf mS ;rIaMumifh
vnf;aumif;? or*tzGJUjzpfay:ap&ef or*taqmuftODNyD;onfhaemuf 1930 pufwifbmvqef;wGif wuodkvf
ausmif;om;BuD;rsm; tcsif;csif; aqG;aEG;NyD; ausmif;aqmifrsm; ausmif;aqmifae ausmif;om;rsm; tpnf;ta0;?
aeYausmif;om;rsm; NrdKUxJwGif tpnf;ta0;usif;yum if;tpnf;ta0;rsm;\ wnDwGwfwnf; qHk;jzwfcsuft&
1930 pufwifbmv? (12) &uf? aomMumaeY udkausmfcif (0dZmodyH)? udkwifhaqG (0dZm)? udkb*srf; (*syfqif) wkdY
onf wuodkvft"dywdudk,fpm; w&m;olBuD; OD;btm; oGm;a&mufawGUqHk or*zGJUpnf;&ef? zGJUpnf;yHkpnf;rsOf;a&;
qGJa&; twGuf aumfrwDzGJUcGifh&&ef awmif;qdkcJhonf/
xdkYaemuf AmpDwDESifh ,k'oefausmif;om;rsm;pkaygif;NyD; 1930 pufwifbmv (20) &uf? paeaeYwGif
ausmif;om;xk tpnf;ta0;BuD;udk wuodkvf tm;upm;HkopfBuD;wGif usif;ycJhonf/ if;tpnf;ta0;rS &efukef
wuov
dk af usmif;om;rsm;or* pnf;rsOf;a&;qGaJ &;aumfrwD zGUJ pnf;cJo
h nf/ udak usmfcif (0dZm ody)H u obmywdtjzpf
aqmifGufonf/
xdkYaemuf 1930 pufwifbmv (20) &uf? paeaeYwGif ausmif;om;xktpnf;ta0; qHk;jzwfcsuft&(1) ausmif;om;xkqEjzifh trIaqmifaumfrwD aG;aumufwifajrmuf&ef
(2) wuodkvfausmif;om;rsm;or*\ zGJUpnf;yHkpnf;rsOf;Oya'a&;qGJ&ef
(3) trIaqmifaumfrwD aG;aumufwifajrmuf&efwdkY jzpfonf/
pnf;rsOf;a&;qGJa&; aumfrwDtzGJYrSm
(1) udkausmfcif
Ou|
(2) udkb*srf;
twGif;a&;rSL;
(3) udkausmfodef;
(4) udkwifhaqG
(5) udkxGef;wif
(6) udkbodef;
(7) udk&mSpf
(8) udkarmiftkef;
(9) rpwm yumqif
(10) udkpHazmfatmif
(11) udkbaz
(12) udkarmifGefY wdkYyg0ifavonf/
if;tzGUJ onf Ek0d ifbmv (24) &ufaeYwiG f pnf;rsO;f a&;qGNJ yD; tpD&ifcpH mudk ausmif;om;xk tpnf;ta0;odYk
rwifjyrD wuodkvfaumvdyfausmif;om;rsm;xHrS rSwfcsufESifh a0zefcsufrsm; awmif;cHcJhonf/
1930 'DZifbm (17) &ufwGif qmb*srif tdyfcsf [Dvf (Sir Benjamin H. Heald Kt, M.A., I.C.S) u
aumfrwDu,
kd pf m;vS,Ef iS hf ausmif;tkyBf uD;rsm;tm; tpnf;ta0;w&yfjyKvky
f ajymif;vJ&ef wifjyavonf/ wuov
kd f
tmPmydkifrsm;onf or*pnf;rsOf;udk atmufpzdkYpf or*twkdif; jzpfvdkonf/ 1931 ckESpf? Zefe0g&D (9) &ufwGif
ausmif;om;xktpnf;ta0; udo
k ed ;f armif (*syfqif) u obmywdtjzpf aqmifu
G
f rlMurf;udk oabmwlncD o
hJ nf/
if;tzGJUtpnf;u (9) OD;ygaom tvkyftrIaqmiftzGJUudk aG;cs,fwifajrmufcJhonf/ if;wkdYrSm(1) udkausmfcif
(2) udk&mSpf
(3) udkxGef;wif
(4) udkbaz
(5) rpwm yumqif
(6) udkausmf'if
(7) udkodef;armif
(8) udkpHazmfatmif
(9) udkApdef wkdYjzpfonf/
43

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
if;trIaqmifaumfrwDonf or*taqmuftODEiS hf yufoufaomudp& yfrsm;? or*u,
kd pf m;aqmifu
G cf iG ?hf
pnf;rsOf;Oya' rlacsma&;qGJa&;ESifh wuodkvftmPmydkifrsm;ESifh aphpyfaqG;aEG;&ef tcGifhtmPmSdvmonf/
or*ESifhwuodkvftmPmydkifMum; oabmxm;uGJvGJaom t"dutcsufrSm wuodkvfausmif;om;a[mif;
rsm;ESihf bJUG &ausmif;om;rsm;tm; or*tzGUJ 0iftjzpf vufc&H ef udpj zpfonf/ wuov
kd t
f mPmydik f wuov
kd af umifprD S
wifjyaom if;tcsufrmS or*pnf;rsOf;Oya'ESihf qefYusifaMumif; or*u wifjyaomfvnf; wuov
kd t
f mPmydik rf sm;
u oabmrwlay/ okdYaomf tBudrfaygif;rsm;pGm aqG;aEG; 0wfvHkawmf& OD;pkd;GefY (M.A, M.L.C) ESifh wuodkvf
aumifpD trIaqmifvlBuD;tcsKdU tultnDay; 'k-t"dywdu vufcHNyD; zGJUpnf;yHkpnf;rsOf; tacsmudpr Sm ajyvnfoGm;
avonf/
1931 ckESpf? azazmf0g&D (27) &ufwGif usif;yaom or*tvkyftrIaqmifESifh wuodkvftmPmydkifwdkY
oabmwlncD suf jyifqifcsurf sm;udk vufct
H wnfjyKvku
d o
f nf/ azazmf0g&Dv (28) &uf? eHeuf (11) em&DwiG f pnf;rsO;f
tm; twnfjyKvdkufaomtcg zGJUpnf;yHkpnf;rsOf;Oya'onf twnfjzpfvmonf/ wuo taqmuftODudk q&mBuD;
ygarmu OD;azarmifwifu &efukefwuokdvfausmif;om;or* Ou| udkausmfcifxH vTJtyfay;vkdufonf/

(i) pnf;rsO;f a&;qGaJ &;tzGUJ \ oabmxm;


pnf;rsOf;a&;qGJa&;tzGJU\ ajymMum;csufrSm]ausmif;om;rsm;tay: vHk;0BudK;udkifydkifcGifUonf pnf;rsOf;Oya'\ aomUcsufyifjzpfaMumif;? tem*wf Arm
Ekid if o
H m;wk\
hd ud,
k pf m;vS,jf zpfonfEiS t
Uf nD wuov
dk af usmif;om;rsm;tm; Ekid if aH wmftusK;d xrf;Guaf p&ef? vGwv
f yfa&;
pdwf"mwf oGif;ay;&efESifh wm0efodpdwf"mwfrsm; zefwD;ay;&ef BudK;yrf;oGm;rnf jzpfaMumif;/
wuodkvfausmif;om;rsm;tm; vlrIa&;vkyfief;rsm; pDpOfay;jcif;? rdwfqufawGYqHkyGJrsm; pDpOfay;jcif;?
pm;aomufqkdifrsm; xm;Sdjcif;? upm;ckefpm; pnf;Hk;jcif;rsm; vkyfaqmif pnf;Hk;jcif;? ydkta&;BuD;aom trsKd;om;a&;
pdw"f mwfoiG ;f ay;jcif;ESiUf vlaY vmu0ifa&mufaomtcg ud,
k af &;ud,
k w
f mqkid &f m b0wavQmufv;kH twGuf jynfpU akH p&ef
jzpfonf/
or*wckonf vGwv
f yfpmG awG;awmMuq
H jcif;ESiUf vGwv
f yfpmG xkwaf zmfajymqdak &;om;a&;twGuf &yfwnf
aeNyD; ausmif;om;vli,fwkdhonf EkdifiH\tem*wfudk ydkifqkdifaeonfomru if;wdkh\ pdwf"mwfonf trsKd;om;a&;ESifU
rsKd;cspfpdwf"mwf tajccHyifjzpfonf} [k yg&Sdonf/

(p) 1931 wuor*Zif;


1931 ckESpf? Zefe0g&DvwGif EkdifiHa&;vIyfSm;rI OD;aqmifyg0ifaom ausmif;om;rsm;OD;aqmif ]wuodkvf
ausmif;om;rsm;r*Zif;} wapmifxw
k af 0cJo
h nf/ xkrd *Zif;onf Ekid if aH &;vIyf mS ;aom ausmif;om;rsm;twGuf wku
d yf 0JG if
vufeufaumif; wck jzpfvmonf/
]"m;oGm;xuf? uavmifoGm;xufonf} [laom aqmifyk'fudk trdt&,l uavmifwkdufyGJ 0ifcJhMuonf/

(q) 1931 ck aemufyikd ;f o[m,ESihf pmzwftoif;


1931 ck aemufyikd ;f wGif &efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or*rS OD;aqmif ausmif;aqmifrsm; o[m,ESihf
pmzwftoif; a[majymyGJrsm; jyKvkyfvmMuonf/ if;a[majymyGJrsm; wdkYArmoDcsif; oDqkd&ef vIHYaqmfvmjcif;ESifh
NAdwdoQe,fcsJUqefYusifa&; trsKd;om;vGwfajrmufa&;twGuf pnf;Hk;vIHYaqmfrIrsm; jzpfvmMuaomtcg wuodkvf
ausmif;tkyfBuD;onf xkda[majymyGJrsm;udk ydwfyifvkdonf/
yxrOD;pGm q&mrsm;tm; ausmif;om;rsm;\ tpnf;ta0;ESifh a[majymyGJrsm; rwufa&muf&efESifh 0ifa&muf
a[majymjcif; rjyKvyk &f ef wm;jrpfco
hJ nf/ xkt
d cg bmomjyefq&m udb
k aomif; (ocifbaomif;) rSm qufvufyg0ifae
udb
k aomif;udk tcsdeyf ikd ;f enf;jyq&mtjzpf uefxdu
k f wESpfjynfhaomtcg q&mtjzpfrS &yfpJvkdufavonf/

44

udkvdkeDacwfaESmif; - 1930 rS 1931 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

(Z) udAk pdeEf iS hf wuov


dk af jrvIy&f mS ;rI

Photo: Year 1300

ocifApdef

wuov
kd af usmif;om; udAk pdeo
f nf ausmif;pmoifcef;rsm; q&mrsm; trnf
ac:vQif ]y&JqifUqm} "Present Sir" [k ausmif;om;tm;vH;k u xl;aeMuonfukd
udkApdefu xkdodkYrxl;bJ ]a&mufygNyDcifAsm;}[k udkApdefu yxrOD;qHk; xl;cJhonf/
taqmifo[m,ESifh pmzwftoif;rsm;wGifvnf; udkApdefonf tjcm;aom udkb
aomif; (enf;jy) wdkYESifh wGJ trsKd;om;vGwfajrmufa&;ESifh e,fcsJUqefYusifa&; w&m;
rsm;a[m &efukefwuokdvfrS ,k'oefaumvdyfodkY ajymif;aTUcH&onf/ q&m OD;az
armifwifonf udAk pdeEf iS hf udb
k aomif;wkYd \ Ekid if aH &;vIyf mS ;rIukd tm;ay;cJo
h nf/
odkYaomf udkApdefonf ,k'oefaumvdyfodkY a&mufaomfvnf; q&mpH
awmfvSefa&;ESifh yufoufaom axmufcHcsufrsm;? rSefuefaMumif; aMunmcsufrsm;?
t*Fvdyfe,fcsJUtm; qufvufawmfvSef&ef vkyfaqmif&rnf[k aMunmcsufrsm;udk
jzefYcsdcJhjcif;aMumifh vnf;aumif;? &efukefwuokdvfrS ajymif;aTUvdkufaom udkApdef
udk ,k'oefaumvdyfrS ausmif;xkwfypf vdkufonf/

(ps) &efuek w
f uov
kd af usmif;om;or*vyI &f mS ;rIEiS hf wdAYk rmoDcsi;f
wuokdvfausmif;(enf;jy) ocifbaomif;onf wdkYArmoDcsif;udk wuodkvfajrwGif ysHUESHY&eftwGufvnf;
aumif;? wuokdvfajr wdkYArmtpnf;tHk;ESifh ocifvli,frsm; MoZmysHUESHY&eftwGufvnf;aumif;? ocFsmenf;jy (aemif
Oya'? yxrESp)f ausmif;om; udx
k eG ;f pde?f oxHak qmifraS usmif;q&m jrefrmpm r[m0dZm bGUJ & OD;GeYf ? Oya'ausmif;om;
udkEkwkdYESifh wkdifyif 1930 ckESpf? Zlvdkifv (19) &uf? paeaeYn oxHkaqmifo[m,ESifh pmzwfcef; yxrqHk;
oDqdkMuonf/ yJcl;aqmifrS udkav;armif? yk*HaqmifrS ausmif;om; udkApdefESifh ausmif;om;BuD;rsm;? oxHkaqmifrS
ausmif;om;rsm; cef;vH;k jynfh wufa&mufMuonf/ taqmifrLS ; ygarmu OD;azarmifwifuvnf; oDqcdk iG jhf yKvdu
k o
f nf/
xkdoDcsif; udpj zpfNyD; rMumrD udkav;armifESifh udkApdefwdkYrSm ausmif;om;b0xJrS yxrOD;qHk;aom ocifbJGUudk cH,loGm;
aom vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI ocifacgif;aqmifrsm; jzpfvmonf/ if;wdkYArmoDcsif; wuodkvfausmif;rS xkwfa0aom
wuokdvfr*Zif;wGif t*FvdyfArm (2) bmomjzifh azmfjycJhonf/ wkdYArmoDcsif;udk 0dkiftrfbDat ocifwifu a&;pyf
ocifvSabmfESifh ocifbaomif;wkdYu ulnDcJhonf/

wkAhd rmoDcsi;f (0g) wdAhk rmur0g


waumif;tbd&mZm? 'dkYArm omuDrsKd;[mrdkY rndK;*kPfawZm? ,dk;',m;eJY ukvm;udkyg? wkdufcdkufum
atmifcJhwm 'dkYArm? pdefrSefuif;tppf tjzpfBuD;jzpfvsuf xif;wvSnfhMuHK&? xHk;ESifhraoG?
avmu"rwmay- igwdkYuHac? jzpf&jyefoav? odkYaomf t&if;udkppfvQif Armajy? ig'dkY ig'dkYajy/
aemifO'gef; b,fraMup&m &mZ0ifwifxm;? rsKd;dk;EG,fvm? urmwcGifrSmjzifh ArmtxiftSm;?
'dkYacwfwGifrS nHhMuawmhrSmvm;? 'dkYArm/
'dkYArm r[kwfavovm;/ ('dkhArm? ig'kdUArm) ('dkhArm? ig'kdYArm) ('g-ig'kdYArm) ('g-ig'kdYArm)
(tm; . . . . . vHk; . . . . nDnD? a,musfm;bom; 'kdhArm aemufvmaemufom; &J&JArmyDyD Armajy?
'dkhArmbdkhyg? ocifusifUudkusifUMuyg? ocifrsKd;a[U 'dkhArm? rdk;atmufajrjyifrSm txufwef;pdwfeJh?
Zmr&DaoG; . . . . . 'kdhArm/)
(oHNydKif) urmraMu . . . . . ArmwawG ('g 'dkhajy? 'g 'dkhajr? 'g ig'dkhajy)3 ('dkhArm)2 ajy . . . . . udk
wdkif;&if;om; tukeftpif 'dkYajy? 'dkYrSwfxif? 'dkY0w&m;yif 'dkYArmocif/
trsKd;om;a&; BudK;yrf;Muyg? 'dkYArm a[h 'dkYArm/ aMomftrsKd;om;a&; BudK;yrf;Muyg? 'dkYArma[h 'dkYArm/
taSYuae0ef;xGufonfhyrmy- 'kdYacwfudk a&muf&rnfrSm rvGJyg- 'dkYArm-a[h 'kdYArm/ Armjynfw0Srf;
tukef? 'dkYtdrfrSwfyg? wdkY,mrSwfyg? tJ'g 'kdYArm/
(oHNydKif jyefaumuf)
45

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(n) &efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* yxrOD;qH;k OuX udx
k eG ;f pdef
1931 Zefe0g&D (9) &ufaeY ausmif;om;xktpnf;ta0;\ qHk;jzwfcsuft& ,m,Dor* Ou|tjzpf
udkausmfcifudk aG;aumufwifajrmuf trIaqmifaG;aumufyGJBuD;Muyf&efESifh ,m,DtrIaqmif tzGJUi,fav;rsm;
zGJYpnf;ay;vkdufonf/ xkdtzGJUi,fav;rsm;onf or*pnf;rsOf;Oya'a&;qGJNyD; xkwfa0&efESifh ausmif;om;or*
aG;aumufyGJBuD;Muyf&efyg wm0ef vTJay;vkdufonf/ xdktzGJUav;\ oufwrf;rSm av;vausmfomMumcJhonf/
1931-32 pmoifESpf or*tpnf;ta0;rS wuokdvfocFsmXmerS EkwfxGuf yxrESpf Oya'oifwef;
wufa&muf oifMum;aeaom ausmif;om; udkxGef;pdef\ ajymyHkqdkyHk? owdSdyHkrsm;udk ausmif;om;rsm; txifBuD;Mu\/
udkxGef;pdeftm; ausmif;om;or* Ou| tqifhtwef;ESifh oifhawmfoljzpf udkApdefu udkxGef;pdeftm; Ou| tqdk
wifoiG ;f vku
d o
f nf/ tpnf;ta0;wGif aG;aumufyBJG uD;Muyfa&;aumfrwD Ou| udak usmfcifu aG;aumufyJG usif;yrnfh
aeY&ufudk wvcefYcGm owfrSwfvdkufonf/ a&;qGJNyD;jzpfaom pnf;rsOf;Oya'rsm;ukd wifBudKa0iSNyD;aemuf
,m,DtrIaqmifaumfrwDonf or*taqmuftOD tpnf;ta0; ac:,lcJhjcif;jzpfonf/

(#) udx
k eG ;f pdeEf iS hf trsK;d om;pdwf

Source: Oway Magazines

udx
k eG ;f pderf mS 1924 wGif (10) wef; pmar;yGaJ tmifNyD; &cdik jf ynfe,f oHwNJG rdKUrS
&efukefwuodkvfodkY ynmoifMum;&ef oabFmjzifhxGufvmonf/ atmufzuf
ukef;ywfwGif wkdif;&if;om;c&D;onfrsm; jynfhESufae ]Oa&mywdkufom;rsm;
twGufom} [k a&;xm;aom txufwef;ukef;ywfwGif avaumif;avoefY&&ef
udkxGef;pdef wufoGm;onf/ pdwfxJvnf; ]vlacsmifwJh txufwef;ukef;ywfrSm
'if;wdkYawGu ZdrfcHNyD; pD;eif;vdkufyg Muw,f/ wkdif;&if;om;awGuawmh atmufrSm
ig;yd? ig;csOfodyfxm;ovkdeJY vkdufyg&w,f}} awmufwcsufacgufNyD;rS ]]'if;wkdh
Armjynfudk tjrwfxkwfHkru wdkif;&if;om;awG tGefhyg csdK;Muao;w,f?
olwdkheJh rwlrwefovdk xm;Muw,f? bm&rvJ 'DoabFmtay:u rsufESmjzLawGudk
ightaMumif; jy&ao;wmaygh} ukdxGef;pdefonf Oa&mywkdufom;rsm;om[kqkdaom
ukef;ywfwGif tdyf,mvdyfudk cyfwnfwnfESifh jzefYcif;NyD; vJavsmif;vdkufygvm
onf/ xdktcg rsufESmjzL yxrt&mSd (Chief Officer) a&mufvmNyD; ]]rif;wkdY
udx
k eG ;f pdef
Armwdkif;&if;om;awG jzpfw,f? rif;rodbl;vm; 'Dae&mu csufjcif; qif;prf;}}[k
udkxGef;pdefudk ESifcsonf/ udkxGef;pdefu ]]Armwkdif;&if;om;awGeJY Oa&mywkdufom;awGu vlawGcsnf; r[kwfvm;?
olwdkY ydkufqHay;pD;ovkd usaemfwkdYvnf; ydkufqH ay;pD;wmyJ}} xdktcgrsufESmjzKu ]]rif;SnfSnfa0;a0; ajymraeeJY
rqif;&if 'Duaeiguefcsvdkufr,f}} [k a'golykefxNyD; tdyf,may:vSJaeaom udkxGef;pdefudk nmajcjzifhuef&ef [efjyif
vku
d af omtcg udx
k eG ;f pdeu
f kww
f &ufrwfwyf&yfNyD; &ifbwfxrJ S (6) vufr armif;cs"m;udk xkwu
f m ]]udik ;f rif;uef
wmeJY rif;udik g"m;eJY xk;d r,f? uef&&J if uefMunfah v}} rsufEmS jzLt&mSd aMumufvefYpmG xGuo
f mG ;NyD; cPMumaomtcg
oabFmuywdef aoewfjzifh vkdufvmonf/
]]rif;rqif;&if aoewfeJYypfr,f/ bmrSwfvdkYvJ ig'DoabFmrSm ypfowfEkdifwJh tmPmSdw,f}} xdktcg
udkxGef;pdef u ]]ypfowfEkdifwJh tmPmSd&ifvJ ypfav? cifAsm;ypfwmeJY usKyf"m;eJYxkd;r,f? olaoudk,faoaygh? usKyfwkdY
wkdif;&if;om;awGrSm ZmwdrmefSdw,f? cifAsm;wdkYqDrSmyJ Sdwmr[kwfbl;}} oabFmtxufwef; ukef;ywfwGif qlqlnHnH
jzpfae atmufwef;rS wuov
kd af usmif;om;rsm; "m;rsm;udik u
f m wufvmMu rsufEmS jzLt&mSd (2) OD;rSm vufavQmh
oGm;onf/
ukdxGef;pdefonf 1926 tdkiftufpDpmar;yGJatmifNyD;aomtcg 1926-27 wGif jynfaqmifESifh yk*HaqmifodkY
ajymif;aTUoGm;onf/ udkxGef;pdefu ocifpkd;tm; t*Fvdyfpmjzifh a&;om;xm;aom EdkifiHa&;pmayrsm;udk oHvsiftdrfrS
,lvm jcifaxmifxw
J iG f twl Ekid if aH &;pmayrsm; avhvmMuonf/ 1928-29 wGif wuov
kd f ocFsmXmerS vufaxmuf
uxdu OD;um\ apwemt& ocsFmXmeenf;jyESifh taqmifenf;jy 0ifvkyfonf/ 1931 ckESpfwGif jynfaqmifESifh
waumif;aqmif aSUbufSd bDtkdpD tif*sifeD,maumvdyfq&mrsm; tyef;ajzpcef;wGif wuokdvfocFsmXme ,m,D
ygarmu rpwmvl;0pf trdeYf t& ocFsmenf;jyudx
k eG ;f pdeEf iS hf rpwmrwfwYkdonf tif*sief ,
D maumvdyw
f iG f enf;jywm0ef
46

udkvdkeDacwfaESmif; - 1930 rS 1931 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


xrf;aqmif&ef a&mufSdvmonf/ if;tcef;rSm q&mrsm;tyef;ajz tcef;jzpf vGwfvGwfvyfvyf aexdkifEkdifNyD;
wOD;udkwOD; av;av;pm;pm; ae&may;&ef rvdkay/ uxdu? ygarmuESifh ausmif;tkyfBuD;wkdYonf BudKufonfh
tcef;wGiG f BudKufovkd aexdik
f &if;ES;D pGm pum;ajymEkid o
f nf/ if;tcef;xJoYkd tif*sief ,
D mausmif;tkyBf uD; rpwmcs,&f D
0ifa&mufvmonfudk udkxGef;pdefESifh rpwmrwfwdkYrSm *krpdkufbJ pum;qufajymaeMuonf/
xkt
d cg rpwmcs,&f u
D ]]rif;wdYk b,fuaumifawGv}J } [k par;aomtcg udx
k eG ;f pdeu
f ]]usaemfwdkY ,leDAmpDwD
ocFsmXmeuyg? 'DaumvdyfrSm ocFsm tcsdefydkif;enf;jywm0ef xrf;aqmifzdkY ygarmuvl;0pf vTwfwmyg}} [k
&nfrGefpGm jyefajymvdkufonf/ xdktcg rsufESmjzL ausmif;tkyfBuD;u ]]rif;wkdY w,fkdif;wJhaumifawGyJ? ig tif*sifeD,m
aumvdyf ausmif;tkyfBuD;yJ? rpwmcs,f&Dqdkwm igyJ? 'Davmufawmifkdif;NyD; tkdtaoay;&rSef; rodwJhaumifawG
'Dtcef;xJu tckcsufjcif; xGufoGm;Mu}} udkxGef;pdefwkdY ESpfa,muf wkefvIyfroGm;ay/ udkxGef;pdefwdkY ESpfa,muf
rwkefrvIyf xkdifaeonf/ ausmif;tkyfBuD;udkvnf; tdktao ray;acs/ xkdtcgausmif;tkyfBuD;onf pdwfqkd;vmNyD;
olYvufESpfzufjzifh q&mESpfa,muf\ tusudk *kwfrSqGJudkifNyD; tjyifodkY qGJxkwfaomtcg udkxGef;pdefonf nmvuf
oD;udk uspfuspfygatmif qkwf ]]'g cifAsm; tarhvifaumvdyf r[kwfbl;? ArmEkdifiHaumvdyf? vmNyD;rapmfum;eJY}} [k
qku
d m rpwmcs,&f \
D em;xifukd xk;d csvu
kd o
f nf/ xkt
d cg rpwmcs,&f D csmvywfvnf tcef;xJrS xGuaf jy;oGm;onf/
&efuek w
f uov
kd f bGUJ ESi;f obif taqmuftOD wnfaqmufaeaomtcg udx
k eG ;f pdeu
f ]]taqmuftODBuD;u
awmfawmfBuD;rm; cdkifcefYwmbJ? xkxnfBuD;u aumif;vkdufwm? aumif;rSmaygh? oHxnfawGBuD; oHk;xm;wmav?
yHyk ef;uvnf; Armrqefb;l ? taqmuftODuv
kd nf; olwYkdqu
D xGuw
f hJ oHxnfawGyJ oH;k w,f? ArmEkid if rH mS aqmufvyk Nf y;D
ArmrqefwJU taemufEdkifiH ,Ofaus;rItEkynm ]*gaoU} ZmwfHkBuD;eJYwlaeygvm; [k awG;rdaom udkxGef;pdefonf
t*FvdyfArm owif;pm (2) apmif t,f'DwmxHay;pmjzifh tjyif;txef a0zefvkdufonf/ xdktcg taqmuftOD
aqmufvkyfa&; aumfrwDrSm rauseyfcsufudk ar;jref;&ef udkxGef;pdefudk zdwfac:&avonf/ xkdYaemuf cs,f,mrif
rpwm'D*vif;AD;vf onf udkxGef;pdef\ tMuHay;csuft& if;bGJYESif;obiftaqmuftODBuD;udk ArmjcaoFhkyf (4)
kyf xnfhoGif;wnfaqmuf vkdufonf/ xkdjcaoFhkyfom rSdygu bGJUESif;obif taqmuftODonf Armrqefaom
taqmuftODBuD; jzpfaeayvdrfhrnf/
ausmif;om;rsm; MunfndKav;pm;aom udkxGef;pdefonf naebuf tv,fausmif;aqmifrsm;\ tpnf;
ta0;udk xrif;pm;aqmif jyKvkyf&efSd&m tpnf;ta0; rprD NAdwdoQtrsKd;om;oDcsif; oDqkdMu&onf/ oDcsif;\
t"dyg,frSm ]bk&m;ocif? usaemfwdkh bk&ifrif;jrwfudk apmifUaSmufu,fwifyg} xdkoDcsif;oDqkdrIESifh yufouf
udkxGef;pdefu ]]usaemfwdkY Armwdkif;&if;om;awG jzpfw,f/ t*FvefuvmNyD; ynmoifaeolwOD; wa,mufrQrSdyg?
rsufESmjzLbk&ifudk bk&m;ocif u,frygapvdkY qkawmif;ay;&wm usaemfwdkYtwGuf t"dyg,frSdyg/ usaemfwdkY
Armjynfudk vufeufeJY tEkdifusifh,lxm;wJh t*FvdyfSifbk&ifudk bk&m;ocifu,frygapvdkY qkawmif;ae&wm SufzdkY
aumif;ygw,f/ 1920 ckESpfu t*Fvdyftpdk;&&JU zdESdyfcsKyfcs,fcJhwJh ynma&;pepfudk aemifawmfausmif;om;BuD;rsm;u
qefYusifawmfvSef cJhMuw,f/ usaemfwkdY aemifawmfausmif;om;rsm;&JU ajc&mudkeif;EkdifzkdYa0;pG? zdESdyfcsKyfcs,fwJh t*Fvdyf
Sifbk&iftwGuf qkawmif;ay;ae&wmudku roifhawmfygbl;/ 'gaMumifU t*Fvdyfbk&ifrif;jrwfudk qkawmif;ay;aewJU
oDcsif;udk 'DtcsdefupNyD; ausmif;om;or* tpnf;ta0; jzpfap? tjcm;yGJvrf;obifrsm; jzpfap? oDcsif;udk
vH;k 0 rqkb
d aJ eMu&ef tqdw
k ifoiG ;f ygw,f/ usaemfwifoGif;wJh tqkdudk av;eufpGm pOf;pm;Muyg&ef yefMum;ygw,f?}}
udx
k eG ;f pdef tqdw
k ifoiG ;f rIukd ausmif;om;rsm;tm;vH;k awGa0oGm;Muonf/ cPMumaomf aSUwef; xdik af e
aom ausmif;om;BuD;tm;vHk;u pNyD; vufckyfwtm; kdufNyD;wD;&m vufckyfoHrsm; wcef;vHk; yJhwifxyfoGm;onf/
t*Fvyd -f Arm bmomjyefq&m udb
k aomif;u udx
k eG ;f pdev
f ufukd wtm;qkw
f EIwq
f ufvu
kd o
f nf/ ud&k mSpu
f vnf;
xdkodkY EIwfqufNyD; udkApdefurl udkxGef;pdef udk,fvHk;BuD;udk wtm;odrf;usHK; zufawmhonf/ xdknusif;yaom tpnf;
ta0;rS e,fcsJYtrsKdom;oDcsif;udk ausmif;om;or* oDqdkjcif; vHk;0rjyKvkyf&ef qHk;jzwfcsufcsvdkufonf/
aemufwaeYwGif ausmif;tkyfBuD; rpwmpavmhu udkxGef;pdeftm; ac:awGUNyD; ]]udkxGef;pdefu wuodkvf
e,fajrrSm t*FvdyftrsKd;om;oDcsif; ausmif;om;awG roDqkdzdkY bmvdkYwifoGif;wmvJ? roDqdkbl;vdkY ydwfyifwm;qD;wm
[m Edik if u
H kd tkycf sKyfwhJ tpd;k &udk oufoufqefYusifwmyJ}} udx
k eG ;f pdeu
f ]]usaemfapmfum;wm r[kwyf gbl;? rSew
f t
hJ qdk
wifoiG ;f wmyg? trsKd;om;oDcsif; qk&d atmifv?J bk&m;ocifonf uREkyf w
f Ydk \ bk&ifrif;jrwfukd u,fwifygapownf;?
bk&ifrif;jrwf qkw
d m usaemfwYkd ArmEkid if rH mS rSb
d ;l ? *&dwNf Adwed rf mS aewmyg? usaemfwYdk bk&ifrif;jrwfukd t*Fvyd af wGu
ukvm;ppfom;tultnDeJY tdEd,udk ac:aqmifoGm;ygw,f? tJ'DtcsdefupNyD; atmufusaemufus aevmcJh&wJh
usaemfwYdk rsuv
f ;kH awG wppyGiNhf yD; tawG;tac:us,jf yefYvm&m aemifor*rmS t*Fvyd t
f rsK;d om;oDcsi;f oDqMdk uawmhrmS
47

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
r[kwf}} [k &J&J0H0H jyefajymvdkufaomtcg ausmif;tkyfBuD;u ]'Dvq
kd kd udx
k eG ;f pdef rdrt
d jypfurkd rd o
d w
d t
UJ aeeJh tvkyu
f
xGufayawmh} xdktcg udkxGef;pdefu ]usaemf udk,fUwm0ef udk,fausyGefpGm xrf;aqmifaeoljzpfw,f/ usaemfwdkh
wkdif;&if;om;awG twGuf rauseyfvdkh&ifzGifUwm jzpfw,f? EkwfxGufpm rwifEkdifbl;? q&mBuD; usaemfUudk rauseyfvkdh
tjypfSdw,fvkdh ,lq&ifawmU tcsed rf aG; tvkyx
f w
k yf g} rpwmpavmh tcufMuHKoGm;onf/ udx
k eG ;f pdeu
f kd tvkyrf S
xkwv
f u
kd v
f Qif ysm;tHu
k kd wkwfeJYqGovkd jzpfrnfpdk; bmrS rajymawmhacs/

(X) udx
k eG ;f pdeEf iS hf wuo (&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or*) a&G;aumufyJG
udkxGef;pdeftm; or*Ou|tjzpf udkApdeftqdkwifoGif;NyD; aemufydkif; udkxGef;pdefESifh ,SOfNydKiftaG;cHol ray:
vmay/ &uftwefMumaomtcgrS ausmif;tkyfBuD; rpwmpavmh\ tvdkawmf&drsm;u udktdef (OD;apmacwf 0efBuD;
OD;tdef) udk Ou|ae&mwGif tqdkwifoGif;vdkuf&m wuodkvf&mZ0ifwGif ausmif;om;rsm; yxrOD;qHk;tBudrf rJqEjzifh
aG;aumufyGJ usif;y&rnfh aG;aumufyGJ jzpfay:vmonf/
odYk jzifh or*Ou|tjzpf aG;aumufyaJG y:vmaomfvnf; &efuek ,
f el AD mpDwED iS hf ,k'oefaumvdyf ausmif;
om;trsm;pkrSm trsKd;om;EkdifiHa&;ESifh ausmif;om;EkdifiHa&;udk pdwfr0ifpm;ay/ udkxGef;pdef? udkApdef? udk&mSpf? udkEkwdkY
uJo
h Ykdaom ausmif;om;rsm;rSm tenf;pkjzpfonf/ xdpk Of or*aG;aumufyw
JG iG f yg0ifaom ausmif;om;rsm;rSm ausmif;aqmif
rsm;odkY oGm;a&mufNyD; w&m;a[m&onf/ udkxGef;pdefu ]ausmif;om;tm;vH;k yg0ifNy;D e,fcsv
YJ ufatmufrS vGwaf jrmuf
&vdrfUr,fvdhk usaemfwhkd rrSw
d rf okef ,HMk unfygw,f/ 'DtwGuf pnf;vH;k nDw
G pf mG BuKd ;yrf;oGm;Mu&ef or*xu
J kd 0ifMu
yg/ ausmif;om;awG tm;vHk;&JY aSYwef;uaeNyD; e,fcsJYeJh AsLdku&ufawG&JY zdESdyfrIudk wdkufzsufygr,f/ xdkhtwGuf
usaemfUudk rJqEay;Muyg} [k ajymcJhonf/
w&m;a[m&tcufqHk;rSm tif;vsm;aqmifESifh bifwefausmif;aqmif (2) aqmifjzpfonf/ udkxGef;pdefwdkY
vlodkuf ,Ofaus;odrfarGUpGm ausmif;oltrsKd;orD;rsm;udk w&m;a[monf/
]*kPfoa&Sd trsKd;orD;rsm; cifAsm; usaemfwdkh wuodkvfausmif;om;or* wnfaxmif&wm[m wuodkvf
ausmif;om;tm;vHk; tusKd;eJh Armjynfoljynfom;tm;vHk; tusKd;twGuf jzpfygw,f/ usaemfwkdhtm;vHk;[m e,fcsJY
tpdk;& vufatmufeJh e,fcsJYAsLdku&uf ,E&m;vufatmufrSm tvl;tvJcHae&wm ,aehwkdifjzpfygw,f/ usaemfwdkh
ausmif;om;awGtm;vHk; tepfemcHcJh&wmtwGuf or*zGJY NyD; epfemrItwGuf &J0HUpGm olwdkhudkta&;qdkygr,f/ or*BuD;
udk ausmif;om;awG pnf;pnf;vH;k vH;k eJh axmufct
H m;ay;cJv
U Qif usaemfwahkd Sw
Y ef;uae tmPmydik af wGukd &J&0J 0UH t
UH a&;qdNk y;D
wku
d yf gr,f/ usaemf[m ausmif;om;rsm;or* Ou|taeeJh Gyf yG cf RcH RH aqmifu
G yf gr,fvhkd oEdX mefcsxm;Ny;D jzpfygw,f/
aqmifu
G w
f t
UJ cg usaemfwhdk trsKd;om;awGcsn;f vJ r[kwyf gb;l / trsKd;orD;awGvnf; wzufwvrf;u tm;ay;ulnDrSom
atmifjrifvdrfUr,fvkdh ,HkMunf&ygw,f/ usaemfwdkhEdkifiHu trsKd;orD;awG[m wcsKdY EkdifiHu trsKd;orD;awGeJh rwlygb;l /
vGwv
f yfciG Uf trsm;Bu;D &Muygw,f/ or*xu
J kd 0ifMuyg/ usaemfu
U kd rJay;Muyg/ ausmif;om;ta&;eJh trsKd;om;a&;udk
BuKd ;yrf;ygr,fvhkd usaemfyefMum;vdyk gw,f/ usaemfom Ou| taG;cH&vQif usaemfcsrw
S x
f m;wJU 0g'twdik ;f usio
Uf ;kH ygr,f/
usaemfehJ usaemf&U aJ bmfrsm; usio
Uf ;kH r,fU t"du0g'uawmh wuov
dk ef ,fajrrSmSdwUJ ausmif;ol? ausmif;om;rsm;tm;
trsK;d om;pdwf Ek;d Mum;xufoefvmap&ef jzpfygw,f/ wuov
dk ef ,fajr or*taqmuftODuvnf; ,cktcgrmS ay:vmygNy/D
or*taqmuftOD[m ausmif;om;? ausmif;olrsm;udk pk;kH Ny;D Ekid if EH iS hf trsKd;om;a&; BuKd ;yrf;&ef A[dt
k csut
f csmae&m
BuD; jzpfap&ygr,f}
aG;aumufyGJusif;ycJh&mwGif n (11) em&DrS NyD;qHk;oGm;onf/ aG;aumufyGJusif;ya&;aumfrwD Ou|u
aMujim&mwGif ]]wuokdvfausmif;om;or* tzGJU0iftaygif;wkdY? rJrsm;udk a&wGufMunfh&m ,SOfNydKifol (2) OD;pvHk;
rJ ta&twGurf mS wlnaD ew,f/ aG;aumufyBJG uD;Muyfa&;aumfrwDay:odYk rnfot
l Ekid &f onfukd qH;k jzwf&ef wm0efus
a&mufvmw,f/ or*pnf;rsOf;t& ,SOfNydKifaomol (2) OD;wdYk xrH S rJta&twGuf wlncD v
hJ Qif cs,f,mrifu tEkid rf J
udk ay;csifonfhbufudk ay;Ekdifw,f/ 'gaMumifh usaemf (udkausmfcif) Ou|taeeJY udpu
dk tvsifpvdk tqHk;tjzwf
ray;yg/ aG;aumufyGJBuD;Muyfa&;aumfrwD tm;vHk;ESifh av;eufpGm wkdifyif&tkef;r,f/ w&m;rQwap&ef twGuf
jzpfygw,f/ 'gaMumifh reuf (8) em&DwGif tqHk;tjzwf ay;ygr,f}} [k aMunmcJhonf/
aemufaeY reuf (8) em&DwGif or*taqmuftOD ausmif;om;? ausmif;olrsm; jynfhESufvsufSdonf/
udkxGef;pdefwdkYbufrS rJqG,f&mwGif udktdef xufomonf/ odkYaomf udktdefbufrS vlrsm;u EdkifiHa&;ESifh bmoma&;
a&maESmNyD; rJq,
G Mf uonf/ udx
k eG ;f pderf mS rlpvifbmom0if wOD; jzpfonf/ aG;aumufyrJG usi;f yrD udx
k eG ;f pdeEf ikd rf nf[k
48

udkvdkeDacwfaESmif; - 1930 rS 1931 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


owif;ajy;aeaomfvnf; udt
k ed b
f ufro
S rl sm; bmoma&;taMumif;jy rJq,
G
f udt
k ed u
f kd oabmrusaomolrsm;yifvQif
bmoma&; cvkwf'Pf rcHEdkif udktdefbuf a&mufukefMu\/ xdkYaMumifh udkxGef;pdefESifh udktdefwdkY rJqEwlnDoGm;
avonf/ udkxGef;pdefwdkYacwfu or*Ou| aG;aumufyGJrSm tar&dueforw aG;aumufyGJESifh cyfqifqifwlonf/
or*tzGUJ 0if ausmif;om;rsm;u vQKdU0Surf pJ epfjzifh Ou|udk wdu
k f u
kd af G;cs,fwifajrmufonf/ or*trIaqmifrsm;udk
vnf; pepfjzihf aG;aumufwifajrmufMuonf/
reuf (8) em&D aG;aumufyGJaumfrSifOu| udkausmfcifonf aG;aumufyGJrSm w&m;rQwrI Sd rSd? ]]aG;
aumufyJG pnf;rsO;f Oya'twkid ;f aumfrwDu aqmifu
G af y;onf [kwf r[kw?f aG;aumufyaJG umfrwD aqmifu
G cf surf sm;
auseyfrI Sd rSd}} ar;jref;onf/ aG;aumufyGJaumfrwDonf w&m;rQwpGm aqmifGufygonf/ tm;vHk;uyif auseyf
ygonf/ aumfrwDu wdusrSeu
f efpmG tqH;k tjzwfay;rnf[k ajymMum;onf/ aG;aumufyaJG umfrwD\ qH;k jzwfcsufukd
udkausmfcifu wifjyavonf/
]](2) OD;pvHk;\ t&nftcsif;udk ,Hk;rSm; oHo,rSdyg/ (2) OD;pvHk;yif &efukefwuodkvfausmif;om;or*\
Ou| wm0efrsm;udk ausyGefpGmaqmifGufNyD; ausmif;om;rsm;udk OD;aqmifEdkifvdrfhr,fvdkY ,HkMunfygw,f/ Ou|ae&m
topf aG;aumufyt
JG opf xyfru
H si;f yay;&rnfvm;? usaemfuyJ tEkid rf u
J kd rnfoYlukd ay;&rvJ? xku
d pd (2) &yfukd tcsed f
Mumjrifph mG tcsde,
f Nl yD; pOf;pm;Munfah omtcg ,ckNyD;pD;aom aG;aumufyrJG mS w&m;rQwaom aG;aumufyJG jzpfonf[k
(2) OD; (2) bufrS twdtvif; zGifh[ajymqkdonf/ odkYjzpf usaemf ay;ydkifcGifhSdaom tEdkifrJudk toHk;jyK tqHk;tjzwf
ay;ygrnf/ udkxGef;pdefESifh udktdefwdkYrSm t&nftcsif; wlnDMuaomfvnf; udkxGef;pdefonf olYaumvdyfoufwrf;
wavQmuf rsKd;cspfpdwf"mwf tvGefxufoefvSNyD; AsLdku&ufrsm;ESifh ,SOfNydKifcJh&mwGif owdajymifajrmufvSonf/
wuodkvfausmif;om;rsm;twGuf omru wwdkif;jynfvHk;rS wdkif;&if;om;rsm; tusKd;twGufyg arQmfudk;NyD; trsKd;
om;a&; udpr sm;wGifvnf; 0ifa&muf aqmifGufvdkaom pdwfqEjyif;jypGmSdonfudk awGU&w,f/ odkYjzpf aumfrwD
cs,f,mrif usaemfonf &efukef Oya'yxrESpfwGif wufa&mufoifMum;aeol udkxGef;pdefbufokdY tEkdifrJ ay;vkdufNyD
jzpfaMumif; ae&mrS ausmif;om;xktm; aMujimvdkufygw,f}}
or*taqmuftODwckvHk; vufckyfoHrsm; qlnHoGm;aponf/
]usaemf ae&m z,fay;ygawmUr,f/ rJqEeJhtaG;cH&aom udkxGef;pdefcifAsm;? Ou|ukvm;xkdifay:okdh
vma&muf xkid yf g&ef zdwaf c:ygw,f} [k udkausmfcifu ajymMum;NyD; pifjrifhay:rS qif;oGm;avonf/ udkxGef;pdefonf
pifjrifah y:wufvmNyD; &efuek w
f uov
dk af usmif;om;rsm;or* (wuo) Ou| ukvm;xkid f 0ifa&muf xkid v
f u
kd Nf yD;aemuf
]&Jabmfwhdk usaemfu
U kd rJqEay;MuwJt
U wGuf tvGeaf us;Zl;wifygw,f/ or* trIaqmifaumfrwD Ou|aG;aumufyJG
[m wuov
dk o
f rdik ;f rSm yxrOD;qH;k tBurd f ay:ayguv
f mwJU aG;aumufyjJG zpfygw,f/ aS;uwBurd rf Q 'Dvt
dk aqmuftOD
rsKd;? 'Dvdk or*rsKd; ray:ao;ygbl;/ ,ckausmif;om;xkeJh ArmEkdifiHol? EdkifiHom; tm;vHk;twGuf trsKd;om;a&; BudK;yrf;
vIyfSm;&ef ajcukwf&r,fU A[kdtcsuftjcmae&mBuD; ay:vmwm 0rf;omp&myJ/ usaemfuawmh ausmif;om;or*
Bu;D uae waehusvQif ArmEkid if BH u;D udk vGwv
f yfa&;&atmif OD;aqmifEidk rf ,fU om;aumif;&wemrsm; ay:xu
G v
f mvdrrUf ,fvhkd
cdkifrmpGm,HkMunfygw,f/ 'Dvkday:xGufvmEkdifa&;twGuf ,ckupNyD; usaemfwkdhtm;vHk; pkaygif;NyD; BudK;yrf;oGm;&ygr,f/
vGwfvyfa&;yef;wkdif a&mufatmifoGm;&r,fUc&D;u Snfa0;vSygw,f/ c&D;wavsmufrSm tE&m,ftaESmifUt,SufawG?
ql ; anS m if U c vk w f a wG ? &ef o l a wG trsm;&if q k d i f & r,f q k d w m od x m;zd k h v d k y gw,f / ausmif ; om;or* t zG J Y [ m
wuokdvftkyfcsKyfa&;tzGJYeJh ausmif;tkyfBuD;vufatmufrSm rSdao;ygbl;/
,cktcsdefupNyD;awmh or*tcrf;tem;awGeJh taqmuftODawGrSm vTifUavUSdwJU t*Fvdyfe,fcsJYawG&JY
,leD,H*suftvHudk wuokdvfor*taqmuftODrSm rvTifUbJ usaemfwdkh&JY ArmtvHjzpfwJU a'gif;tvH (cGyfa'gif;tvH
r[kwf) udkom vTifUxlygr,f/ usaemfwkdh todtrSwfjyKwJU tvH[m a'gif;tvHjzpfw,f/ aS;ArmtvHvnf; jzpfw,f/
usaemfwkdhwawG a'gif;tvHudkom tav;jyK&r,f/ ,leD,H*suftvHudk tav;rjyKMu&awmUbl;/ ,cifu usaemfwdkh
tqkdwifoGif;cJUwJUtwdkif; wuodkvfausmif;zGifUyGJ tcsdefupNyD; a[majymyGJawG tpnf;ta0;awG usif;ywJhtcg Arm
trsKd;om;oDcsif;udkom oDqkdNyD; ArmtrsKd;om; a'gif;tvHudkom tav;jyK NAdwdoQe,fcsJY trsKd;om;oDcsif;eJh NAdwdoQ
e,fcsJY&JY ,leD,H*suftvHudk z,fxkwfvdkufygw,f/}
udkxGef;pdefrdefYcGef;qHk;aomtcg or*taqmuftODwckvHk; vufckyfoHrsm; [def;nHoGm;onf/
][kdt&ifwkef;u NAdwdoQ[m usaemfwdkh Armwkdif;&if;om;awG pnf;vHk;nDGwfoGm;rSm odyfpkd;&drfw,f/ wkdif;
&if;om;awGuv
kd nf; vlrsK;d a&;&m? 0g'a&;&m? bmoma&;&mawGehJ tjraJ oG;cG?J jyemtjrJ zefw;D aew,f/ tJ'grsK;d aoG;cGrJ S
olwt
hkd yk cf sKyaf &; vG,rf ,f/ usaemfwhkd udAk pdew
f [
hkd m rsK;d csppf w
d "f mwfxufoefwUJ ausmif;om;awG pnf;vH;k nDw
G af tmif
49

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
jyKvkyfcJUw,f/ EkdifiHa&;pdwf"mwf e,fcsJYqefhusifa&;pdwf"mwf Ekd;Mum;vmatmif pnf;Hk;cJUw,f/ rpwmpavmUuodawmU
usaemfwhdk pnf;H;k rIysuaf tmif olt
h vdak wmf&ad wGukd ajrm ufay;Ny;D aG;aumufyJG 0ifcidk ;f wmyJ/} vGwfvyfa&;&NyD;aemuf
udkxGef;pdefu okkdYajymMum;cJhjcif; jzpfonf/
udkxGef;pdefESifh raS;raESmif;yif olYudkaxmufcHaom trIaqmifaumfrwD0if trsm;tjym; taG;cH&onf/
wa,mufESpfa,mufu vGJ tm;vHk;eD;yg;rSm ausmif;tkyfBuD; tvkdawmf&drsm; r[kwfay/
1931 &efukefNrdKU (10) ESpfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeY usif;y&m ausmif;om;vli,frsm;? q&mrsm;?
0HomEkrsm;? ,leDAmpDwDausmif;om;rsm;? wdkYArmtpnf;tHk;rS ocifrsm;? udkApdef (ocifApdef)? ocifav;armif? udkxGef;
pdefwkdY pkpnf; yg0ifcJhonf/

(!) 1931 ckEpS f &efuek w


f uov
kd af usmif;om;rsm;or* yxrOD;qH;k trIaqmiftzGUJ
udkxGef;pdef
udkb*srf;
ukdxGef;wif
udkcspfwif
udkApdef
udkOD;wkwf
udkwifarmif
udkxGef;wif
q&mOD;vlaz0if;

Ou|
taxGaxGtwGif;a&;rSL;

aiGxdef;

rSwfcsuf- wdkYArmtpnf;tHk;udk a&;om;&mwGif ]]wdkY}} ESifh ]]'dkY}} ESpfrsKd;vHk; oHk;onfudk awGU&onf/ odkYaomf rl&if;wHqdyfESifh
acgif;pD;pmwrf;wGif wdkYArm[k oHk;xm;onf/
ocifAwif\ 1300 jynfh ta&;awmfyHkrSwfwrf; (jr0wDyHkESdyfwdkuf)? pmrsufESm (15) atmufajcrSwfpkwGif
]]wdkYArmtpnf;tHk; ay:pwGif 'dkYArm[k ra&;om;bJ? wdkYArm[koma&;onf/}} [k azmfjyxm;onf/
,ckpmtkyfwGif wdkYArmtpnf;tHk;udk a&;om;vsif ]]wdkY}} [k oHk;oGm;rnf/ a<u;aMumfoHrsm;udk toHudk ,l a&;om;ojzifh
a<u;aMumfoHrsm;udk ]]'dkY}} ESifhom a&;om;azmfjyrnf/
ocifAwif\ 1300 jynfh ta&;awmfyHkrSwfwrf;? pmrsufESm (20) wGif wdkYArmoDcsif;tm; wdkYArmur0g[k azmfjyxm;onf/

50

udkvdkeDacwfaESmif; - 1930 rS 1931 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

wuo jzpfajrmufa&; ,m,DOu|


OD;ausmcf if B.Sc., B.L. (1930-31)
Source: Oway Magazines

&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* (,m,D) yxrqH;k Ou|jzpfonf/ &ckid t
f rsK;d om; wOD;jzpf oHwNJG rdKUwGif
zGm;jrifc\
hJ / oHwNJG rdKU tpd;k &txufwef;ausmif;wGif owrwef;txd ynmavhvm qnf;yl;cJo
h nf/ &efuek Nf rdKU
A[kt
d pd;k &txufwef;ausmif;odk ajymif;aTUynmqnf;yl;NyD;? 1925 ckEpS w
f iG f (10) wef; pmar;yGu
J kd atmifjrifchJ
onf/ &efuek w
f uov
kd w
f iG f qufvuf ynmoifMum;cJo
h nf/ 1929 ckEpS w
f iG f olaX;OD;ndKu or*taqmuftOD
aqmufvyk v
f LS 'gef;&m? 1930 ckEpS w
f iG f NyD;pD;cJ\
h / or*taqmuftOD Sad omfvnf; or*tzGUJ tpnf; rSjd zpfae
ojzifh OD;ausmfcifonf or* jzpfajrmufa&;twGuf BudK;yrf;rIwiG f acgif;aqmifco
hJ l wOD;jzpfonf/
or*tzGUJ tpnf; ray:aygufap&ef acsm?h ajrmuf? Ncdr;f ajcmufjcif;udk cHc&hJ \/ wuov
kd af usmif;om; ynmwwf
rsm;\ ]]rufvHk;}} jzpfaom tdEd, y#dnmOfcH0efxrf; tkdifpDtufpf &mxl;jzifh acsmhjrLjzm;a,mif;jcif; cHcJh&\/
OD;ausmcf ifum; r,dr;f ,dik ?f or*jzpfajrmufa&;twGuf acgif;rmpGm BuK;d yrf;cJo
h o
l m jzpfonf/ or*jzpfajrmufap&ef
&efuek w
f uov
kd f dS ausmif;om;BuD;rsm;onf yxrqH;k aqG;aEG;wkid yf ifc\
hJ / xdak qG;aEG;yGw
J iG f OD;ausmfcifonf
obmywdjzpf\/ or*pnf;rsOf;a&;qGJa&;aumfrwDzGJUpnf;&ef wuodkvfudk,fpm; t"dywdESifh aqG;aEG;yGJwGif
ud,
k pf m;vS,o
f ;kH OD;teuf yg0ifow
l OD;vnf; jzpfayonf/
or*pnf;rsOf;a&;qGJa&; aumfrwDzGJUpnf;aomtcg OD;ausmfcifonf obmywdtjzpf wm0ef,l vkyfaqmif
cJ\
h / or*pnf;rsO;f a&;qGNJ yD;aemuf wuov
kd t
f yk cf sKyfa&;tzGEJ iS hf awGUqHak qG;aEG;yGw
J iG f ud,
k pf m;vS,f tjzpfjzifh
yg0ifcJhonf/ or*pnf;rsOf;udk twnfjyKaom 1931 ck? Zefe0g&Dv (9) &ufaeUwGif usif;yonfh
ausmif;om;xktpnf;ta0;rS? wuotrIaqmif (9) OD; aG;cs,faomtcg OD;ausmfcifonf wuo Ou|
jzpfvmcJah yonf/
1931 ckEpS w
f iG f Oya'oifwef;rsm;udk atmifjrifco
hJ nf/ rdrZd mwdNrKd Ujzpfaom oHwNJG rKd UwGif aSUaetjzpf vkyaf qmif&if;?
jrLeDpDy,ftzGJU0if? jrLeDpDy,fOu|tjzpf NrdKUjya&;&mrsm;udk aqmifGufcJhonf/ ppfNyD;acwf 1951 ckwGif
jynfoUl vTwaf wmftrwftjzpf &efatmifrq
J Ee,frS aG;aumuf wifajrmufjcif; cH&NyD;? qGpZf mvefjynf bef;NrdKU
usif;yaom urmhvTwfawmfrsm; nDvmcHokdY jrefrmukd,fpm;vS,ftzGJUudk acgif;aqmifum wufa&mufcJhzl;
avonf/ OD;ausmfcifonf ,ck &efuek Nf rKdUwGif vTwaf wmfaSUaetjzpf vkyaf qmifvsufadS yonf/

51

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

yxrqH;k wuoOu|
OD;xGe;f pdef B.Sc., B.L. (1931-32)
Source: Oway Magazines

&efuek w
f uov
kd f ausmif;om;rsm;or*\ yxrOD;qH;k aG;aumufwifajrmufc&H aom Ou|jzpfonf/ &ckid jf ynf
oHwGJNrdKU Zmwd jzpfonf/ 1924 ckESpfwGif &efukefwuodkvfwGif pwifynmqnf;yl; 1928 ckwGif 0dZmodyH
bGUJ xl;udk qGwcf ;l cJah vonf/ 1931-32 ckEpS w
f iG f Oya'ynmrsm;udk avhvmqnf;yl;aepOf wuoOu|tjzpf
aG;aumufwifajrmufjcif; cHc&hJ oljzpfonf/
t*Fvdyfe,fcsJUorm; bkef;rD;aevawmufyonfh umvjzpf tpnf;ta0;yGJrsm;wGif? a*smhbk&ifrif;jrwf\
bke;f awmfbUJG rsm;udk oDqu
kd m tpnf;ta0; zGiv
fh pS cf MhJ u&\/ OD;xGe;f pdef wuoOu| jzpfvmaomtcg? a*smb
h &k if
bke;f awmfbUJG tpm; wdYk ArmtrsdK;om;oDcsif;jzifh zGiv
hf pS cf ahJ vonf/
wuov
kd f bGUJ ESi;f obifcef;ronf jrefrmrqef? wkwb
f &k m;ausmif;ESihf wlae jrefrmtrsK;d om; okyaf y:ap&ef
jcaoFh yk rf sm; xm;&ef awmif;qkcd \
hJ / wuov
kd t
f aqmuftODrsm;wGif t*Fvefjynfvyk f oHwcH g;rsm;udk oH;k rnfh
tpm;? jrefrmjynfjzpf opfom;wHcg;rsm;ukd toHk;jyK&efvnf; awmif;qdkcJhonf/
1931 ckEpS w
f iG f trsK;d om;atmifyaJG eU pwifusi;f y&m trsK;d om;atmifyaJG eUwGif a'gif;tvH (cGyaf 'gif;tvHr[kw)f
udk or*rS pwiftoH;k jyKcJ\
h / pD;u&ufoydwaf rSmufa&;wGif or*onf ArmEdik if v
H il ,frsm;tpnf;tH;k (,ck
Avp r[kwf)? wkdYArmtpnf;tHk;wdkYESifh yl;wGJ vkyfaqmifcJhonf/
OD;xGe;f pdeo
f nf or*Ou|tjzpf oufwrf;rukerf D Ekwx
f u
G o
f mG ;cJo
h nf/
wuorS xGufNyD;aemuf ausmif;q&mtjzpf vnf;aumif;? Oya'pmar;yGJ atmifjrifNyD;aemuf aSUaetjzpf
vnf;aumif; vkyaf qmifco
hJ nf/ *syefacwfwiG f cdik 0f eftjzpf Ekid if w
hH m0efudk xrf;aqmifc\
hJ / 'kw,
d urmppftNyD;
t*Fvdyfrsm; jyef0ifvmaomtcg OD;xGefpdeftm; axmif'Pf (25) ESpf tjypfay;cJh\/ (9) v ESifh (4) &uf
tMumwGif vGwaf jrmufco
hJ nf/ ,ck &efuek Nf rdKUwGif vTwaf wmfaSUaeBuD; wOD;tjzpf aqmifu
G v
f suf So
d nf/

52

udkvdkeDacwfaESmif; - 1932 rS 1935 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsdK;om;a&;toGif

tcef; (5)
udv
k ekd aD cwfaESmif;ydik ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; vGwv
f yfa&;BuKd ;yrf;rI trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1932 rS 1935)

(u) 1932-33 wuov


dk af jrvIy&f mS ;rI
1931-32 or*rS udkxGef;pdef EkwfxGufoGm; udkbdk;ul;rSm Ou|tjzpf ,SOfNydKifolrSdbJ taG;cH&onf/
xdktcsdefu udkvdkeD0g'usifhoHk;aom wuodkvftmPmydkif rsufESmjzLrsm;onf wuodkvfynma&;udk wwfEkdiforQ
oabmw&m;e,fy,frmS ydwaf vSmifxm;NyD; vufawGU tvSr;f a0;aponf/ wuov
kd yf nm? wuov
kd q
f &m? wuov
dk f
ausmif;om;rsm;udk wuov
dk yf &0Pfxw
J iG f jzpfEidk o
f rQuefYowfxm;NyD; jyifyvlxEk iS hf uif;Ekid o
f rQ tqufjzwfxm;&ef
BudK;pm;ygonf/
wuokdvfynmwwfrsm;udk vufaG;pifwpk? rdk;usaTudk,ftjzpf zefwD;NyD; jynfoltxuf tjrifhBuD;rSm
xm;&ef &nfG,fonf/ 1932 rS 1934 txd or* (wuo) Ou|rsm;onfvnf; wuorS wqifh trsKd;om;a&;
vIyf mS ;rIrsm; aqmifu
G Ef idk o
f nf[k r,HMk unfMubJ Sad eMuonf/ udak tmifjrifh (oHw)JG onf ]qm} rxl; ausmif;xkwf
cH&aom 'kwd,ajrmufausmif;om; jzpfvmonf/ if;onf if;epfemcsufrsm;twGuf aSUaersm;xH tMuHPf oGm;
awmif; w&m;H;k rS ausmif;xkwcf &H jcif; epfemrItwGuf &S&d ef awmif;qkrd I tay:wGiv
f nf; NAdwo
d Qe,fcsJU tpd;k &onf
if;tm; Oya't& xyfrH0efcHuwd jyKckdif;vdkufavonf/
odYk aomf ausmif;om;trsm;pkEiS hf jynfow
l YkdrmS udv
k ekd 0D g'\ tqdyk g wuov
kd yf nma&;ay:vpDukd qefYusi
f
wuodkvfynma&;wGif oabmw&m;ESifh vufawGUaygif;pyfrdatmif vufawGUtoHk;cs&atmif vIHYaqmfawmif;qkdae
Muonf/
q&mpHudk (ao'Pf) BudK;rdefYay;vdkufaomtcg q&mpHawmfvSefa&;udk axmufcHaom &efukefwuodkvf
ausmif;om;rsm;or*onf ausmif;om;xk tpnf;ta0;ac:,lNyD; uefYuGufcJhonf/ if;tpnf;ta0;wGif NAdwdoQ
e,fcsJUtpdkd;&tm; jypfwifIwfcsNyD; acgif;aqmifBuD;q&mpHtm; (2) rdepf rwfwyf&yftav;jyKcJhonf/
odkYaomf 1932 ESpfukefydkif;wGif wuokdvf trsKd;om;awmfvSefa&; 'Da&usqif;aeonf/ trsKd;om;EdkifiHa&;
wGif tdEd,ESifh wGJa&;cGJa&;jyemrsm; vTrf;rdk;aeonf/ bdvyfudk rsufESmpHknDtpnf;ta0;wufjcif;jzifh awmfvSef
53

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
aom vlxkEkdifiHa&;vIyfSm;rIudk tpm;xkd;aeonf/ wuodkvfy&0PfxJwGifvnf; ausmif;om;or*udk tvdkawmf&d
ausmif;om;rsm;u acgif;aqmifaeonf/ rsuEf mS jzLtmPmydik rf sm;ESihf twku
d t
f cHjyKaom ausmif;om;rsm;rSm ab;a&muf
aeonf/

(c) udAk pdeEf iS hf wuov


dk af jrvIy&f mS ;rI
udkApdef EkdifiHa&;t,ltq ydkrdkjyif;xefvmaomtcg wuowGif 1932-33 taxGaxGtwGif;a&;rSL;
wm0efxrf;aqmif&onf/
1932-33 wuotrIaqmiftzGJY
1/ udkpHazmfatmif
Ou|
2/ udkApdef
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
3/ udkatmifoef;
4/ udkxGef;atmif
5/ udk&mSpf
6/ udkcspf
7/ udkoufwif (udkodef;armif)
8/ udk[efaomf
9/ udkbwif wkdYjzpfonf/
udkpHazmfatmifESifh udkApdefwkdYonf wuorSae e,fcsJUqefYusifa&; pum;&nfvkyGJrsm; jyKvkyfay;onf/
tvdkawmf&d ausmif;om;rsm;xuf udkApdefonf ykdrdk or*vkyfief;rsm;ukd tav;xm;vkyfaqmifcJhonf/ &J&ifhaom
udAk pdeo
f nf e,fcsUJ qefYusiaf &; udpr sm;wGif aSUokYdwvSr;f NyD; wvSr;f wufvmonf/ wuov
dk f ausmif;tkyq
f &mBuD;\
MoZmrSm BuD;vSonf/ ausmif;om;wa,mufukd woufv;kH aumif;pm;oGm;&ef vkyaf y;Ekid o
f nf/ odYk e,fcsUJ vufuikd f
wkwfrsm; udk;uG,faecsdefwGif xkdtxJ udkApdef rygay/
udkApdefu
]tpOftvmtwkdif; oGm;ae&ifawmU Armjynf[m b,fawmUrQ uRefb0u vGwfrSmr[kwfbl;As}
EkdifiHa&;pdwf"mwf jyif;xefaom udkApdefudk *EDpdef[k olY&Jabmfrsm;u ac:onf/ udkApdefonf *EDBuD;udk
av;pm;jrwfEkd; acgif;ay:rS qHyifudk ajymifatmif Sif;vkdufonf/ wdkYArmtpnf;tHk;odkY yxrqHk;0ifa&mufcJhaom
wuov
dk af usmif;om; jzpfNyD; aemif wuov
kd af usmif;om; rSwyf w
kH ifpm&if;vnf; ocifApde[
f k ajymif;vJvu
kd o
f nf/
ausmif;ac:csdef udkApdef tvSnfha&mufaomtcg q&mu ocifApdef[k ac:aomtcg ausmif;om;? ausmif;olrsm;u
0kdif;&,fMuonf/ xkdtcg ocifApdefu ]y&JZifq
U m} [k rxl;? ArmoH Arm[efjzifh ]a&mufygNyD cifAsm;} [kcyfus,fus,f
atmfxl;vkdufonf/ ocifApdefudk EkdifiHa&;vIyfSm;rIjzifh e,fcsJUpHkaxmufrsm;u vlqdk;pm&if;0ifatmif vkyfxm;NyD;
ausmif;tkyfBuD; rpwmpavmhonf udkApdefudk &efukefwuokdvfrS ausmif;xkwfvkdufonf/ wuokdvfwGif EkdifiHa&;
vIyfSm;rIjzifh yxrqHk; ausmif;xkwfcH&aom ausmif;om;wOD; jzpfonf/ taygif;toif;rsm;\ MunfhIapmifrrIjzifh
,k'oefaumvdyfwGif ausmif;jyefwufcGifh&onf/ 1934 ,k'oefaumvdyfwGif pmoifMum;pOf ynmoifMum;zdkYxuf
vGwfvyfa&;wkdufyGJ0if&ef pdwfvTrf;rdk;ae ausmif;rS xkwfcH&jyefonf/ q&mpHawmfvSefa&;ESifh ywfoufNyD; udkApdef
ESifhtwl udk&mSpfvJ wuokdvf vlodrsm;cJhonf/

(*) 1933-34 wuo trIaqmiftzGYJ


1/ udkodef;armif
2/ ukdausmfxGef;
3/ udkOD;wkwf
4/ udkvSarmif
5/ udkatmifwif
6/ Mr. Zorn Swingh
54

Ou|
twGif;a&;rSL;
'k-Ou|
or*r*Zif; t,f'Dwm
pmMunfhwdkufrSL;
aygif;oif;qufqHa&;rSL;

udkvdkeDacwfaESmif; - 1932 rS 1935 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsdK;om;a&;toGif


7/ udkvSarmif
tm;upm;rSL;
8/ udkarmiftkef;
9/ udkcsrf;jr
10/ udkapmpdefuDG wdkYjzpfonf/
xdck Ek pS rf sm; wuov
kd f tvdak wmf&d ausmif;om;acgif;aqmifrsm;rS wqifh wuov
dk af usmif;om;rsm;or*ukd
trsKd;om;awmfvSefa&;ESifh uif;uGmatmif vkyfxm;Ekdifayonf/ urmGwfe,fajrudk 'kpdkufe,fajr[k owfrSwfNyD;
ausmif;om;rsm;twGuf (Out of Bound) wm;jrpfe,fajr vkyfxm;onf/ odkYaomftajctaeu wmSnfwnfwHh
r&ay/ wkYdArmtpnf;tH;k \ rD;yGm;onf awmrD;BuD;tjzpf ul;ajymif;vmaomtcg rD;'kwu
f ikd f ociftzGUJ tpnf;rSwqifh
vlxktzGJUtpnf;odkY ajymif;vJvmonf/ tdEd,ESifh cGJa&;wJGa&;? bdvyfrsufESmpHknD EkdifiHa&;vkyfief;rsm; arS;rSdefvmNyD;
e,fcsJUqefYusifa&;? vlxv
k YHI aqmfa&;? vlxpk nf;a0;yG?J vlxq
k EjyyGrJ sm; aSUa&mufvmonf/ wuov
kd yf &0Pfvnf;
ocifaygufp? axmifajcmufv ausmif;om;
rD;'kwf
ausmif;om;
zsi?f yifeD
ausmif;om;
-rsm; ay:xGef;vmonf/ udkatmifqef;? udkausmfNidrf;? udkoD[ef? udkxGef;tkef;? udkvSaz? udkodef;az (odef;az
jrifh) wkdY tvdkawmf&drsm; vTrf;rdk;aeaom ausmif;om;or*rS acgif;aqmifrsm;udk qefYusifwdkufcdkufMuonf/ udkausmf
Nidrf;ESifh udkodef;azwdkYrSm ref;OypmaumvdyfrS a&mufvmonf/ udkausmfNidrf;? udkodef;azwdkYonf ref;Oypmaumvdyf
aepOf ref;Oypmaumvdyf ydwyf pf&ef qH;k jzwfcsuu
f kd twlvufwq
JG efYusicf o
hJ rl sm; jzpfonf/ if;wkYdEiS t
hf wl udck ifarmif
uav; (aemif 0efBuD;)? udkxGef;tHk? udkvSarmif (aemif oHtrwfBuD;) wkdYvnf; yg0ifonf/

(C) 1934-35 wuotrIaqmiftzGUJ ESihf udak usmNf ird ;f ? udEk ?k uko


d ed ;f az
trsKd;om;a&;Ekd;Mum;rIESifh EkdifiHa&;pdwf"mwfSdaom ausmif;om;rsm;jzpfonfh udkausmfNidrf;? ukdoD[ef? udkEk?
udktkef;? ukdodef;azwdkYonf 1934-35 wuo trIaqmifaG;yGJ0ifa&muf tvdkawmf&dausmif;om;rsm;ESifh ,SOfNydKif
taG;cHonf/ udak usmNf idr;f ESihf udo
k ed ;f azEdik
f udak tmifqef;ESihf udo
k [
D ef;IH oGm;onf/ udak usmNf idr;f rSm 0g'jzefYcsad &;udik f
or*jyefwrf;udk xkwfa0onf/ usefvlrsm;rSm tvkdawmf&drsm;jzpfonf/ if;or*jyefwrf;wGif q&mBuD;trnfjzifh
q&mjzpfoifaumvdyf wDwDpD oifwef;om; udkoef;xGef; (aemif ocifoef;xGef;) onf uavmif0ifa&;onf/ udk
ausmfNidr;f ESihf udo
k ef;xGe;f rSm ausmif;om;b0xJu oduRrf;cifrifNyD; aemufyikd ;f wGif udo
k ef;xGe;f ESihf udEk ?k udak tmifqef;
wkdY tuRrf;0ifoGm;onf/
wuoxJwGif ukdausmfNidrf;ESifh udkatmifqef;wkdY twdkuftcHvkyfrIaMumifh vnf;aumif;? trIaqmiftzGJUxJ
tjyif ausmif;om;xkMum;yg vGefpGmpnf;Hk;a&; ajcoGuf vnf;aumif;? tvdkawmf&drsm;ESifh udkausmfNidrf;wkdY rsm;pGm
wif;rmvmonf/ 'k-Ou| udkausmfxGef; tvkyf& ausmif;xGufoGm;aomtcg udkEkrSm 'k-Ou|tjzpf taG;cH&onf/
udkatmifjrifhESifhudkpdk;jrifhwdkYudk (Sir) rxl; ausmif;xkwfjcif;udpt
wGuf uefYuGuf&ef udkEku udkausmfNidrf;udk ausmif;
tkyfBuD;ESifh awGU&efvTwfvkdufonf/

(i) 1934-35 wuo trIaqmiftzGUJ


1/ udkzdk;at;
2/ udkausmfxGef; (aemif ukdEk)
3/ udkomxif
4/ udkodef;az
5/ udkausmfNidrf;
6/ udkeef;EG,f
7/ udkboef;

Ou|
'k-Ou|
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
(pmMunfhwkdufrSL;? odef;azjrifh)
(vlxkqufqHa&;ESifh 0g'jzefYcsda&;)
(t,f'Dwm? or*r*Zif;)
(aiGxdef;)
55

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
8/ udk0if;
9/ udkodrf;armif

(tm;upm;rSL;)
(pnf;Hk;a&;)

(p) 1935 ausmif;om; (11) a,muf ausmif;xkwcf &H onfu


h pd
1935 'DZifbm ausmif;ydw&f ufrwdik rf D ausmif;om; (11) a,muf pmar;yGu
J s rpwmpavmh (ausmif;tkyBf uD;)
u ausmif;xkwfvkdufonf/ r[kwfrcH ausmif;om;rsm;jzpfaom udkEk? udkausmfNidrf;? udkodef;az? udkbSrf;wkdYu
ausmif;tkyfBuD; rpwmpavmhESifh oGm;a&mufawGUqHkNyD;? ausmif;om;rsm; pmar;yGJusHkESifh ausmif;xkwfonfrSm rw&m;
aMumif;? if;wkdYrSm tusifhpm&dw aumif;rGef ausmif;pnf;urf; kdaoaMumif;? ausmif;tkyfBuD;tm; ausmif;om;rsm;
jyefvnf vufc&H ef Sif;jyaomfvnf; ausmif;tkyfBuD;u vufrcHay/ wuotaeESifh ta&;,l&ef BudK;pm;aomfvnf;
udak usmNf idr;f ? udEk ?k udo
k ed ;f az (3) a,mufomSNd yD; uset
f rsm;pkrmS tvkad wmf&rd sm;jzpfae ratmifjrifay/ udak usmNf idr;f rSm
acgif;iHkYrcHbJ &efukefNrdKUSd qmOD;oGifESifh EdkifiHa&;acgif;aqmifrsm;udk aTwd*HkapwD &ifjyifodkY zdwfac: ausmif;om;
ta&;ESihf wuov
dk q
f &mrsm;\ AsLdu
k &uf tusiq
hf ;dk rsm;udk bk&m;ukw
d idk w
f nf opmqkd Si;f jyonf/ wuov
dk t
f mPm
ydik rf sm; ausmif;om;rsm;vIyf mS ;rI tpjyKvmonfukd owdjyKrd raxhrjhJ rifrjyK&JMuawmhbJ &moufyef ausmif;xkwx
f m;
aom (11) a,mufudk (1) ESpo
f m y,f aemifEpS rf sm;wGif ausmif;qufwufciG ahf y;onf/ onfum; 1936 'kw,
d ausmif;
om;oydwf oaEwnfjcif; jzpfonf/
wuonf aemufydkif; e,fcsJUqefYusifa&; ausmif;om;rsm; vTrf;rdk;oGm;onf/ tjyifu awmfvSefa&;
acgif;aqmifrsm;udk wuodkvfacgif;aqmifrsm;ESifh awGUxd&ef wuokdvfor* pifjrifhay:odkY zdwfac:onf/ ocifudk,f
awmfridI ;f udk wuov
kd o
f r*wiG f a[majym&ef zdwMf um;rnf[k udak usmNf idr;f ? udo
k ed ;f azwkYd tqkjd yKaomtcg tvdak wmf&d
ausmif;om;rsm;u uefYuGufMuonf/ OD;Owrudk w&m;a[m&ef zdwfMum;&mwGifvJ tvdkawmf&drsm;u twkduftcH
jyKMuonf/
OD;Owru
]rif;wkhd wuov
dk yf nma&;u bmtoH;k usvv
hdk ?J rD;jcpfqw
H acsmif;? qyfjymwcJ vkyEf idk zf hkd twwfynmay;wJ?h
ArmawG udk,fUtm;udk,fudk;jzpfatmif vkyfay;wJU pepfr[kwfbl;} [k a[majymcJhonf/
okkdYjzifh EkdifiHa&;Edk;Mum;rI rSdaom wuokdvfausmif;ESifh q&mrsm;? ausmif;om;rsm;ukd oD;oefYy&0PfxJ
aexkdifvdkrIrS trsKd;om;awmfvSefa&; tiftm;pkrsm;jzpfvm&ef udkEk? udkausmfNidrf;? ukdodef;azwkdYu BudK;pm;Mu\/
Armpmayudk tok;H jyK e,fcsJUqefYusifa&; trsKd;om;vGwv
f yfa&;twGuf 0g'jzefYonf/ ArmpmaywGif e,fcsJUqefUusif
a&;ESifh vGwfvyfa&;wkdufyGJrsm; xif[yf&ef BudK;yrf;onf/ wuokdvfy&d0kPftwGif; wuodkvfr*Zif;? *Eavmu
pmapmifrsm;jzifh usufpm;HkrubJ jyifypme,fZif;rsm;wGifyg uavmifjzefYcJhMuonf/ '*kefr*Zif;u wuokdvfu@
w&yfzGifhvSpfay;NyD; jyifyavmuESifh tquftoG,f ausmif;om;rsm;\ wHcg;aygufjzpfvmonf/ us,fjyefYaom
vlxky&dowfESifh &ifqkdifawGUMuHKvm&onf/
kodkYjzifh wuokdvfynma&;pepfESifh wuokdvfausmif;om;rsm;onf y&d0Pfudkausmf jynfolvlxkxH
ta&muf csDwufrnf[k tcsufay;c&m rIwfvkdufjcif;jzpfonf/

56

udkvdkeDacwfaESmif; - 1932 rS 1935 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsdK;om;a&;toGif

OD;bdk;ul;
(1931-32)
Source: Oway Magazines

or*Ou| OD;xGe;f pdef oufwrf;rukerf D Ekwx


f u
G o
f mG ;ojzif?h Ou|ae&mtwGuf Mum;jzwf aG;aumufyJG usi;f y
ay;&onf/ Mum;jzwfaG;aumufyGJwGif OD;bdk;ul;onf taG;cHcJh&jcif; jzpf\/
vufyHwef;NrKdU? ewfpifukef;GmwGif zGm;jrif ewfpifukef;Gm bkef;awmfBuD;ausmif;? vufyHwef;NrKdU tpdk;&
txufwef;ausmif;? vufyw
H ef;NrKdU trsK;d om;ausmif;? oH;k cGNrKdU rufo'pfausmif;rsm;wGif ynmoifMum;cJo
h nf/
(10) wef; pmar;yGu
J kd 1927 ckEpS w
f iG f &efuek Nf rKUd uliS af usmif;rS ocFsm*kPx
f ;l ESihf atmifjrifco
hJ nf/ wuov
kd w
f iG f
qufvufynmoifMum;&m? Oypmtxufwef;udk wkdufdkufwufa&muf oifMum;cGifh &Sdoljzpf\/
1931 ckEpS w
f iG f v,form;olyek af cgif;aqmifBuD; q&mpHtm; NAdwo
d Qtpd;k &u ao'PftrdeYfay;cJ&h m? wuorS
ausmif;om;xktpnf;ta0;ac:NyD; uefYuu
G cf o
hJ nf/ tpnf;ta0;wGif NAdwo
d Qtpd;k &tm; jypfwifw
I cf sNyD;? acgif;
aqmifBuD;q&mpHtm; (2) rdepf rwfwwf&yf tav;jyKcJMh uavonf/
tdE,
d ESihf jrefrm cGaJ &;-wGaJ &;ESihf yufouf wuorS Ekid if aH &;acgif;aqmifBuD;rsm;udk zdwaf c:um pum;&nfvyk JG
usi;f yay;cJ\
h / cGaJ &;bufrS OD;bab? OD;bpD? OD;xGe;f 0if;wdYku ajym? wGaJ &;bufrS a'gufwmbarmf? a'gufwm
b[ef? OD;ay:xGe;f wdYk u ajymqdk acsyMuavonf/
or*Ou|tjzpf aqmifGufaepOf OD;bdk;ul;tm; ausmif;xm;vQif aiGaMu;ukefusHkomjzpf ausmif;rS
Ekwo
f ifah Mumif;jzifh wuov
kd af usmif;tkyBf uD;u OD;bd;k ul;zcifxH pma&;Ncdr;f ajcmufjcif; cHc&hJ \/
OD;bd;k ul;onf wuov
kd rf x
S u
G Nf yD; wdYkArmtpnf;tH;k wGif yg0ifaqmifu
G cf o
hJ nf/ ,ck ppfbufuek pf nf jzefYcsd
a&;Xme trSwf (3) wGif refae*smtjzpf aqmifGufvsufSdonf/
rSwfcsuf - 1952 ckESpfxkwf? tkd;a0r*Zif; 'rwGJ? trSwf (5) wGif? OD;bkd;ul; Ou|tjzpf aqmifGufpOf
t,HktMunfrSd tqkdwifoGif;? OD;xGef;pdef Ou|tjzpf qufvufaqmifGufonf[k azmfjy
xm;jcif;rSm? rSm;,Gi;f vsuf o
dS nf/ 1931-32 ck Ou|tjzpf aqmifu
G cf o
hJ l um,uHiS rf sm;ESiw
hf uG
twGif;a&;rSL; jzpfcJhol ocifApdefwdkYtm; awGUqHkar;jref;&m? OD;xGef;pdef EkwfxGufNyD;? OD;bdk;ul;tm;
Ou|tjzpf ,SOfNydKifolrSd aG;aumufwifajrmufjcif;om jzpfaMumif;? t,HktMunfrSd tqdk
wifoiG ;f jcif; rSad Mumif; ajymjyMuygonf/

57

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

OD;pHazmfatmif
(1932-33)

M. A., B. L.

Source: Oway Magazines

&ckdifjynf? ppfawGNrKdUZmwdjzpf rdbESpfyg;rSm OD;csefxGef;atmifESifh a':vSjrOD;jzpfonf/ 1924 ckESpfwGif


q,fwef;pmar;yGJatmifjrif? wuodkvfwGif ynmqufvufqnf;yl;cJhonf/ wuo pnf;rsOf;a&;qGJa&;
aumfrwD tzGUJ 0ifwOD;jzpf 1932-33 ckwiG f wuoOu|tjzpf aG;aumufwifajrmufc&H jcif; jzpf\/
Ekid if aH &;todynm&ap&efEiS hf ausmif;om;rsm; pdw"f gwfwuf<uvmap&ef Ekid if aH &;acgif;aqmifrsm; a[majymyG?J
pum;&nfvyk rJG sm; usif;ycJ\
h /
OD;pHazmfatmifonf pwDb&m;om; 0ifukefxGufukefXme tkyfcsKyfa&;rSL; (refae*sm) tjzpf ,ck aqmifGuf
vsuf Sdayonf/

OD;odef;armif B. A., B.L


(1933-34)
Source: Oway Magazines

atmufcsi;f wGi;f cdik f rHk mG NrKUd wGif zGm;jrifonf/ 1929 ckEpS o


f nf wuov
kd yf nm pwif qnf;yl;cJah om ESpjf zpf\/
OD;ode;f armifonf &efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* pnf;rsO;f a&;qGaJ &; aumfrwD0if wOD;jzpfonf/ wuo
pnf;rsOf;udk twnfjyKaom ausmif;om;xktpnf;ta0;wGif obmywdjzpf\/ 1932-33 ckwGif wuo
trIaqmiftjzpf aG;aumufwifajrmufjcif;cH& tdrfwGif;upm;ckefpm;Xme wm0efcHtjzpf wm0efxrf;aqmif
cJo
h nf/ 1933-34 ckwiG f wuoOu| jzpfonf/ wuov
kd o
f r* taqmuftOD aqmufvyk &f ef a'gufwmOD;ndK
vSL'gef;aomaiG ESpo
f ed ;f rS usefaiG 3 aomif;udk ausmif;tkyBf uD; 'Da*spavmhpu
f a&ul;uefvyk &f ef pDpOfjcif;udk
uefYuu
G cf o
hJ nf/ wuov
kd o
f r*pmMunfch ef;twGuf pmtkyrf sm;0,f&ef wifjyawmif;qdck o
hJ nf/
(wzufpmrsufEmS odUk - rSwcf suf)

58

udkvdkeDacwfaESmif; - 1932 rS 1935 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsdK;om;a&;toGif

OD;zdk;at;
B. Sc., (Hons/ Rgn.), B. L., (Rgn.), Ph D., (Lond.)
D. I. C., F. R. Met. Soe. (Lond.)
Source: Oway Magazines

(1934-35)

om,m0wDcdik f oH;k q,fNrKUd wGif arG;zGm;onf/ yef;waemfNrKUd Ak'b


momausmif;rS owrwef;pmar;yGJ atmifjrif
om,m0wDNrKdU atbDtrfausmif;rS (10) wef; atmifjrifcJhonf/ wuodkvfynm qufvufqnf;yl; 1931
ckEpS w
f iG f 0dZm odypH mar;yGJ lyaA'*kPx
f ;l jzifh atmifjrifavonf/
1933-34 ckwiG f Oya'wef; ynmoifMum;vsuf pdS Of wuotrIaqmiftjzpf aG;aumuf wifajrmufjcif;cH&
1934-35 ckwiG f wuoOu| jzpfvmonf/
1937 ckEpS w
f iG f rk;d av0o ynmawmfoiftjzpf aG;cs,jf cif;cH&NyD;? vef'ef,el AD mpDwD ynmoifMum; &onf/
rk;d av0oynm&yfwiG f yg&*lbUJG &Scd o
hJ nf/ oD&yd scH sD a'gufwmzd;k at;onf ,ckr;kd av0oXme TeMf um;a&;0ef
tjzpf Ekid if aH wmfwm0efukd xrf;aqmifvsufo
dS nf/

(OD;ode;f armifr)S
rSwcf su-f xdkaiGrsm;udk 1934-35 ck wuotrIaqmifwOD;jzpfol OD;odef;azjrifhu wuodkvf"rmHk
aqmuf&mwGif oHk;pGJ&ef tqdkwifoGif;zl;onf[k 1955 ckESpfxkwf aiG&wkobifpmapmif
wGif OD;ode;f azjrifh azmfjyzl;onf/ ausmif;om;oufomacsmifcsad &;twGuf [Hom0wDurk P
D
ESihf awGUqHak qG;aEG;ajzSi;f cJ\
h / OD;ode;f armifonf pwD;b&m;om;ukrP
v
D rD w
d ufwiG f xifmS ;
aom tkycf sKyfa&;rSL;wa,muftjzpf vkyaf qmifvsufo
dS nf/

59

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

tcef; (6)
udv
k ekd aD cwfaESmif;ydik ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; vGwv
f yfa&;BuKd ;yrf;rI trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1935 rS 1936)

(u) udo
k ed ;f az?q&mBu;D ocifu,
kd af wmfriId ;f ESihf wdAYk rmtpnf;tH;k

(c) 1935-36 wuov


kd af usmif;om;rsm;tajctae

Source: File Photo

1296 ckESpf? waygif;vqkwf (12) &uf? 1935 ck? rwfv (30) &uf
aeYvnf (2) em&D a&eHacsmif;NrdKUv,f wefaqmif;BuD; usi;f yaom wdYk Armtpnf;
tH;k uGezf &ifo
h Ykd wuov
kd af usmif;om; udo
k ed ;f azonf &efuek Nf rdKUrS rpwmarmifriId ;f
trnfcH rsKd;cspfpma&;q&mBuD; ygarmuO;D vGe;f tm; yifah qmifvmNyD; if;uGezf &ifh
ociftrnfcHum wdkYArmtpnf;tHk;0if wOD;tjzpf aMunmvdkufonf/
xdktcsdefrSp q&mBuD;ocifudk,fawmfrdIif;\ tm;ay;rI? vli,frsm;ESifh
udk,fwdkif tyifyef; tqif;&JcHum yg0ifvkyfaqmifrIaMumifh wdkYArmtpnf;tHk;rSm
w[kefxdk; wdk;wufvmNyD; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI tSdeft[kef jrifhwufvmonf/
q&mBu;D ocifu,
kd af wmfriId ;f

wuov
kd t
f mPmydik rf sm;\ zdEydS rf u
I kd ckc&H ef pl;prf;SmazG&if; Edik if aH &;abm*aA'tygt0if rmhupf pf mayrsm;udk
wuodkvfausmif;om;rsm; awGUSdzwfIvmjcif;ESifh wuodkvfe,fajrtwGif; Armjynfpmtkyftoif;? e*g;eDpmtkyf
toif;wdkYrSwqifh awmfvSefa&;pmayrsm; ydkrdk0ifa&mufvmonf/ wdk;wufaom ausmif;om;BuD;tcsKdUonf wdkYArm
tpnf;tHk;ESifh ydkrdk&if;ESD;vmonf/
1935-36 ckESpfwGif udkatmifqef;? udkodef;az? udkwifarmifwdkY ocifjzpfvmNyD; 1935-36 wuo
aG;aumufyJG udEk k Ou|tjzpf taG;cH&aomtcg ausmif;om;rsm; wdYk Armtpnf;tH;k ESihf ydrk q
kd ufo,
G rf rI sm; Sv
d mum
ocifrsm;ESihf yd&k if;ES;D vmonf/ NAdwo
d Qe,fcsUJ qefYusiaf &;? vGwv
f yfa&;BudK;yrf;rI pdw"f mwfrsm;? awmfveS af &; pdw"f mwf
rsm; ydkrdkjrifhrm;vmonf/
60

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

(*) udEk ?k udak tmifqef;? udak usmNf ird ;f ? udt


k ek ;f ESihf wuo (1935)
Oya'ausmif;om;a[mif; udkEkonf oHk;cG? yef;waemfwGif trsKd;om;ausmif;q&m oGm;vkyf&mrS Oya'wef;
jyefwufcsdefwGif oxHkaqmif usLwm ukdtkef;onf udkausmfNidrf;? udkodef;az? udkatmifqef;wdkY oHk;a,mufudk udkEkESifh
rdwfqufay;NyD; if;tcef;xJwGif EdkifiHa&;aqG;aEG;yGJrsm; jyKvkyfMuonf/ udkausmfNidrf;rSm pum;awmfawmf ajym
tTef;tazmufvnf; ygonf/ udkodef;azuvnf; pum;awmfawmf ajymonf/ udkatmifqef;u pum;enf;NyD; olwdkY
oHk;a,mufvHk; PfxufjrufMuonf[k udkEku oHk;oyfrdonf/ ausmif;tkyfBuD;Hk;cef;ESifh wudkufavmuftuGm
nbufrsm;wGif if;wdkY ig;OD; rMumcPawGUqHkNyD; EdkifiHa&;tpnf;ta0;rsm; jyKvkyfMuonf/
atmufwb
kd m ausmif;ydwcf geD;wGif or* 'k-Ou| udak usmfxeG ;f ausmif;xGuo
f mG ; Mum;jzwfaG;aumufyJG
jyKvkyfonf/ ig;OD;tzGJU\ wdkufwGef;csuft& udkEk 'k-Ou|ae&m 0ifa&muf,SOfNydKif&m ,SOfNydKifolrSdbJ
taG;cH&avonf/ 'DZifbm ausmif;ydwcf geD;wGif ausmif;tkyBf uD;vufrw
S Ef iS hf ta&;BuD;EdYk wpfwapmif xGuv
f monf/
if;wGif ,leAD mpDwD aumvdyw
f iG f tprf;pmar;yGrJ sm; usif;yrnf/ xkpd mar;yGaJ tmifro
S m pmar;yGBJ uD; ajzqdck iG ahf y;rnf[k
ygSdonf/ xdkEdkYwpfpm xGufvmaomtcg ausmif;om;rsm; tHk<uvmNyD; or*tpnf;ta0;wck ac:ay;&ef awmif;qdk
vmMuonf/ ausmif;om;rsm;or* tpnf;ta0;udk or*cef;rwGifjyKvkyfcJhNyD; ausmif;om;rsm;u tprf;pmar;yGJonf
e,fcsJUrsm;\ zdEydS rf t
I & jyKvkyaf Mumif;udk xyfcgwvJvJ ajymqdak qG;aEG;vmMuonf/ xkpd mar;yGu
J kd oydwaf rSmuf&rnf
qdak om aqG;aEG;csurf sm; jyif;xefvmonf/ ausmif;om;BuD;rsm;u oydwrf arSmufcif ausmif;tkyBf uD;rsm;ESihf oGm;a&muf
aqG;aEG;oifhonf[k tMuHay; wuodkvfausmif;om;rsm;or* Ou| udkzdk;at;ESifh trIaqmifESpfOD;udk Ou|u
aG;cs,fNyD; ausmif;tkyfBuD;ESifh aqG;aEG;&efESifh 'DZifbmausmif;rydwfrD xdkudpESifh ywfoufNyD; ausmif;om;xktpnf;
ta0;wGif tpD&ifc&H ef awmif;qdck o
hJ nf/ odYk aomf Ou|ESihf trIaqmif ESpOf ;D onf if;wdYk \ uwdtwdik ;f raqmifu
G b
f J
wm0efudk aSmifwdrf;ae 'k-Ou| udkEkonf udkausmfNidrf;tm; tprf;pmar;yGJudptwGuf ausmif;tkyfBuD;
rpwmpavmhESifh oGm;a&muf aqG;aEG;&ef vTwfvdkufonf/
udkausmfNidrf; jyefa&mufvmaomtcg ]yk*dKvfwOD;wa,mufyJjzpfjzpf? tzGJYtpnf;wckyJjzpfjzpf ighudkvm
Ncdrf;ajcmufwm igraMumufbl;/ tprf;pmar;yGJudk igaMunmxm;wJUtwdkif; vkyfr,f} pm;yGJukd vufoD;eJYxkNyD;
ajymonf[k jyefajymonf/ xdktcg udkEkESifh (5) OD;tzGJUonf if;wdkYtjyif usef (4-5) a,mufudk zdwfNyD;
]Ou|eJh trIaqmif(2) OD;uawmY acgif;aSmifoGm;NyD? 'DvlawGudk tm;udk;vdkhrjzpfbl;? usaemfudk,fwdkif
acgif;aqmifNyD; wdkufr,f} vdYk udEk u
k ajymonf/ xdYk aemuf udEk o
k nf if;tpDtpOfukd wifjy tm;vH;k oabmwlaom
tcg arm&d,ESifh jrefrmhtvif; owif;pmwdkuf (2) wdkufrS udktkef;\ rdwfaqG arm&d,rSt,f'DwmESifh udkEk\rdwfaqG
jrefrmhtvif;rS t,f'DwmwdkYudk tultnDawmif;NyD; ausmif;om;rsm;wdkufyGJ atmifjrif&eftwGuf ausmif;tkyfBuD;u
]jrefrmEdkifiHrSmSdwJU b,fEdkifiHa&;orm;eJh b,fEdkifiHa&;tzGJYrS raMumufbl;} [k owif;udk ukdEkonf pum;vHk;
jyif owif;pmxJwGif xnfhvdkufonf/ aemufwaeYwGif ausmif;tkyfBuD;onf
]ausmif;om;acgif;aqmifawGeJh or*udk &nfG,fNyD;ajymwmyg} vdYk ajzSi;f csufyYkd aomfvnf; owif;pmrsm;u
rxnfhay;acs/
yxrtqihNf yD;aemuf udEk o
k nf jrpf0uRef;ay: yef;waemf? 0g;c,frNrdKUrsm;odYk vnf;aumif;? udo
k ed ;f azonf
txufArmjynf rHkGm? bkwvifNrdKUrsm;odkY c&D;xGuf if;NrdKUrsm;Sd todrdwfaqGrsm;\ tultnD&,lum NrdKUtpnf;
ta0; ac:,l EdkifiHa&;orm;rsm;ESifh EdkifiHa&;toif;awGudk apmfum;aom ausmif;tkyfBuD;tm; EkwfxGuf ArmjynfrS
tjrefqHk; xGufoGm;ap&ef qHk;jzwfcsuf csMuonf/ &efukefwGifSdaom udkatmifqef;ESifh udkausmfNidrf;u if;owif;udk
owif;pmrsm;wGif xnfhay;vdkufonf/ owif;pm (2) apmifu MuufyGJavmufSdaom tpnf;ta0;yGJrsKd; r[kwfbJ
NrdKUvHk;uRwf tpnf;ta0; qHk;jzwfcsuf[k xifvmap&ef udktkef;? udkausmfNidrf;? udkatmifqef;wdkYu rGrf;rHjyifqifMu
onf/ udkEkESifh udkodef;az &efukefodkY jyefa&mufaomtcg NrdKUvHk;uRwftpnf;ta0;udk aTwd*HkapwDawmf &m[ka'gifh
wefaqmif; xyfrHac:,lonf/ ausmif;tkyfBuD; rpwmpavmh wkefvIyfNyD; if;tpnf;ta0; 0wfvHkOD;pkd;GefYESifh
q&mOD;wifudk apvTwf ajzSif;&ef BudK;pm;aomfvnf; vlxkBuD;u ausmif;tkyfBuD;pavmh tjrefxGufoGm;qdkaom
qHk;jzwfcsuf csvdkufonf/
vlxktpnf;ta0;usif;yNyD; aemufwaeY owif;pmxJygvmonf/ xdktcg ,leDAmpDwDtkyfcsKyfa&;tzGJU
ta&;ay:tpnf;ta0; usif;yNyD; tprf;pmar;yGJudk kyfodrf;&ef qHk;jzwfcsufcsvdkufonf/ if;tpnf;ta0; udkEkESifh
udkausmfNidrf;tm; ausmif;xkwfypf&ef ausmif;tkyfBuD;u awmif;qdkcJhaomfvnf; 0wfvHkawmf& OD;odrf;armifu xdk
61

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(2) OD;tm; ausmif;xkwv
f Qif ausmif; qlyrl rI sm; xyfrjH zpfay:vmrnf[k qdNk yD; ausmif;tkyBf uD; tqdu
k kd uefYuu
G o
f nf/
Mum;jzefajzonfhtaeESifh t"dywd a'gufwmqufonf udkEkESifh udkausmfNidrf;udk qlylvHIYaqmfrI rvkyfygbl;[k 0efcHcsuf
vufrSwfa&;xdk;ckdif;&m udkEkESifh udkausmfNidrf;wdkYu rxdk;ay;ay/

(C) 1935-36 wuo trIaqmiftzGUJ ESihf xdik g;OD;

Source: Internet

1935-36 wuotrIaqmifaG;yGJ udkEkESifh xdk (5) OD;wdkY\ pnf;Hk;rI? EdkifiHa&;vIyfSm;rI toGifoPmefrsm;


jzpfay:vm wuodkvftkyfcsKyfa&;tzGJUrS vdkvm;aom tvdkawmf&drsm; HI;edrfhoGm;NyD; ocifaygufp axmif (6) v
olykefav;rsm; tEdkif&Sd oGm;onf/
1935-36 wuo trIaqmiftzGJY
1/ udkEk
Ou| (OD;pD;acgif;aqmif[kac:onf) (aemif 0efBuD;csKyf)
2/ udk&mSpf
'k-Ou|
(aemif 0efBuD;)
3/ udkoD[ef
twGif;a&;rSL;
(aemif 0efBuD;)
4/ udkatmifqef; tdk;a0pmwnf; t,f'Dwm
(aemif AdkvfcsKyfatmifqef;)
5/ udktkef;
aiGxdef;
(aemif oHtrwf)
6/ ukdxGef;tkH
pmMunfhwdkufrSL;
(aemif &effukefjrLeDpDy,frif;BuD;)
7/ udkomvS
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;rSL;
(aemif &efukefwuodkvftkyfcsKyfa&;rSL;)
8/ udkbquf
tm;upm;rSL;
(aemif EdkifiHjcm;a&;Xme)
9/ udkxGef;wif
aygif;oif;qufqHa&;rSL;
(aemif vQyfppftkyftzGJUOu|)
udkEkrSm ,SOfNydKifolrSdbJ taG;cH&avonf/
or*pnf;rsOf;udk aocsmpGm rzwfaom udEk o
k nf trIaqmifrsm;ESihf jyem
wufavonf/ wuo oif;vHk;uRwftpnf;ta0; usif;ycsdef Ou|rSm usrf;
opm usdefqdk&onf/ Ou| 0ifvmaomtcg tm;vHk;u rwfwyf&yfNyD; tdktao
jyKavonf/ xdktcg udkEkonf acgif;aygif;udk qGJcRwf pm;yGJay:ypfwifvdkufNyD;
]aemifusaemf tcef;xJ0ifvm&if b,folrSrx&bl;} vdkY ajymvdkufonf/ if;
oif;vHk;uRwf tpnf;ta0;NyD;aemuf trIaqmiftpnf;ta0;csufjcif; ac:,lNyD;
trIaqmifrsm;u ]Ou|vdkh aMunmvdkuf&if ausmif;om;tm;vHk; rwfwyf&yf&
w,f/ Ou|xdkifNyD;rS xdkif&w,f/ tJ'g or*pnf;rsOf;rSm ygw,f/ udkEkudk
tdktaoay;wm r[kwfbl;/ Ou|udk tm;vHk;u tdktaoay;wm} vdkY ajym
awmhrS udkEk oabmaygufoGm;onf/
1935-36 wGif udkEkwdkYtkyfpk wuowGif aG;aumufwifajrmufcH&aom
Ou| udkEk
tcsdefwGif EdkifiHa&;vIyfSm;rIudk taqmifrsm;wGif ysHUESHYatmif vkyfaqmifcJhMuonf/
xdkESpf or*ESpfywfvnf tpnf;ta0;wGif tpOftvmt& udkEk\ nmzufwGif a'gufwmbarmf? a'gufwmb[ef?
b,fbufwGif OD;babESifh *VKefOD;apm xdkifonf/ xdkaeYu or*tpnf;ta0;wGif Ou| udkEku trsKd;om;a&;
awmif;qdkcsufrsm; aqmifGufoGm;rnf[k ajymMum;oGm;onf/ atmufpzdkY,leD,H Ou|rsm;onf aemifwcsdefwGif
0efBuD;csKyfrsm; jzpfvmMuonf/ xdkESpfxJ udkEkwdkY (5) OD;tkyfpkrSm EdkifiHa&;vIyfSm; &efom pdwfyg0ifpm;cJhMuonf/
or*toif;om;rsm;ESifh or*tcGifhta&; ydk&&ef BudK;pm;cJhMuonf/ pmMunfhwdkufvnf; wnfaqmufcJhonf/
yef;waemfausmif;om;wOD; e,fjyef&ef ausmif;tkyfBuD;qD cGifhpmoGm;wifaomtcg ausmif;tkyfBuD;u
pmxJwGif ausmif;om; tpfr vufrSwfxdk;xm;NyD; taz? tar vufrSwfrxdk;xm; cGifhrjyKEdkif[k ajymonf/ xdktcg
udkEkonf ausmif;tkyfBuD;xH oGm;awGU&ef qHk;jzwfvdkufonf/
]atmufpzdkheJh udef;b&pfwuodkvfrSm ausmif;om;awG&JY pmudk q&mu awmif;MunfU0HUwm r[kwfbl;/ 'g
igwdkh Armjynf vmapmfum;wmyJ} [k awG;NyD;
]usaemf tdrfjyefcsifw,f? cGifUay;yg/}
xdktcg ausmif;tkyfBuD;u ]bmudpjyefcsifwmvJ}
udkEku ]tdrfu pm&w,f}
62

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


ausmif;tkyfBuD;u ]at; aumif;NyD? jyefEdkifw,f} vdkYajymvdkuf&m udkEkonf ausmif;tkyfBuD;tm; ai;aMumif
Munfhaerdonf/
aemuf jyemwck xyfjzpfvmonf/ ppfudkif;aqmif taqmifrSL;onf nbufwGif {nfhonfrsm;jzifh
w&ufjcm;? ESpf&ufjcm; atmf[pfaomif;usef;aeonf/ xdktcg ppfudkif;aqmifrS ausmif;om; udkausmfjrifhonf nbuf
ausmif;om;rsm; pmMunfhae qlqlnHnHrvkyf&ef oGm;awmif;yefaomtcg taqmifrSL;u udkausmfjrifhudk atmfvTwf
vdu
k o
f nf/ xdak emuf waeYn taqmifrLS ;udk tHwo
k nft
h aeESihf oHy;kH rsm; wtm;wD;Muavonf/ xdt
k cg taqmifrLS ;
vmMunfhNyD; ausmif;tkyfBuD;udk wdkifvdkufonf/ ausmif;tkyfBuD;u udkausmfjrifhudk wESpf ausmif;xkwfvdkufonf/
Ou| udkEk odoGm;aomtcg NrdKUxJrS 0wfvHkwOD;udk ac:NyD; udkausmfjrihfudk Hk;awmfrSwqifh ausmif;tkyfBuD;xHodkY
wESpfausmif;xkwfcH& avsmfaMu;ay;&ef epfemaMu;awmif; EdkYwpfpm wifNyD; Hk;awmfodkY avQmufxm;avonf/
ausmif;tkyfBuD; EdkYwpfpm&NyD; aemufwaeYwGif csufjcif; udkausmfjrihfudk ausmif;jyefwufcGifh ay;vdkufonf/

(i) udak tmifqef;\ ausmif;om;b0

Source: Bogoke's Works (Mya Han)

udak tmifqef;onf tdik ;f cGpm ausmif;om;wOD;jzpfonf/ odYk aomf "There


is method in his madness." qdkovdk olYtdkif;b0onf &nfG,fcsufESifhjzpf
onf/ a&eHacsmif;trsKd;om;ausmif;wGif ausmif;om;or*trIaqmif jzpfcJhonf/
ausmif;om;rsm;tcsif;csif; nDGwfrISdap&ef trsKd;om;ausmif;0wfpHkudk ol\trI
aqmifrsm;ESihf wdik yf ifum wDxiG cf o
hJ nf/ olwx
D iG cf ahJ om trsK;d om;ausmif;0wfprkH mS
aTawmify;kd vHjk cnfEiS hf yifet
D usteDjzpfonf/ olonf pum;tajymtqdk EIwef nf;
rI? t0wftpm;taetxdik f cGusraI Mumifh ausmif;om;rsm; aemufajymifjcif; cH&aomf
vnf; *krpdkufay/ t0wftpm;udk jzpfuwwfqef; 0wfavhSdonf/ tajymtqdk
rSm wdusjywfom;onf/ ar;cGef;ajz&mwGif tydktvdkrSd/ taMumif;&if; wdkwdkESifh
xdxdrdrdajzwwfonf/ avmuGwfvkyfjcif;udkvnf; rkef;oljzpfonf/ 1931 ckESpf?
t|rwef;wGif ynmoifMum;pOf arv (18) &uf aEG&moDausmif;ydwf&uf zcif
OD;zm rusef;rmuG,fvGefcJhonf/ udkatmifqef;ESihf olYtpfudkudkb0if;wdkY ewf
udak tmifqef;
armufwGif zcifoN*K[fNyD;rS a&eHacsmif;odkY jyefckdif; ausmif;wuf aemufusonf/
ausmif;odkY a&mufaomtcg q&mwa,mufu ]rif;wdkh bmvdkhaemufuswmvJ}
udkatmifqef;u ]tazrrmvdkh}
q&mu ]tck rmoGm;NyDvm;}
udkatmifqef;u ]qHk;NyD} [k wHk;wdwdjyefajzcJhonf/
a&eHacsmif;wGif usif;yaom pum;&nfvkyGJwGifvnf; 0ifa&mufajymavhSdonf/
]awmrSmaexdkifjcif;onf NrdKYrSmaexdkifjcif;xuf omvGefaumif;rGefonf} [laomtqdkudk tajctwif
jyKvkyf&m udkatmifqef;onf tqdkbufrS 0ifa&muf ajymqdkcJhonf/ rD;&xm;pwif wDxGifol? oabFmpwif wDxGifol
*sdrf;pf0yf? EdkifiHacgif;aqmif a'gufwmrm'if? tDA&m[ifvifuGef;wdkYonf awmom;rsm;jzpfaMumif; ajymqdkcJhonf/
trsKd;om;ausmif;wGif pmapmifxkwfa0&mvnf; t,f'Dwmtjzpf aqmifGufcJhonf/

(p) or* (wuo) r*Zif; ESpaf pmif


xdktcsdefwGif &efukefwuodkvf r*Zif;ESpfapmifSdcJhonf/ aumvdyfr*Zif;ESifh wuodkvfausmif;om;rsm;
or*r*Zif;wdkY jzpfonf/ aumvdyfr*Zif;rsm; aiGtm;ydkaumif;NyD; wausmif;vHk;ESifh qdkifovdk jzpfaeum apmifa&
(3000) xkwfa0onf/ t,f'Dwmudk ausmif;tkyfBuD;rpwmpavmhu aG;cefYNyD; tvdkawmf&dr*Zif;jzpfonf/
wuor*Zif;rSm toif;0ifo
dS avmufom xkwaf 0NyD; or*tzGUJ xJoYkd wausmif;vH;k 0ifavhrSad y/ t,f'D
wmudk or*trIaqmiftzGJUu cefYtyfonf/ or*qdkonfrSm vlqdk;awG? cGpmawG pkHk;&mt&yfjzpfonf/ tvdkawmf&d
rsm;u owfrSwfonf/ xdkYaMumifh twdkuftcHtmabmf[k qdkEdkifonf/ ,cifESpfrsm;udk twKywdrsm;udkom wuo
r*Zif;wGif OD;pm;ay;xnfhaomfvnf; udkatmifqef; (t,f'Dwm) ESifh udkndKjr (twGif;a&;rSL;) jzpfvmaomtcg
63

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wuokdvfe,fajrrS av;pm;xdkufaom yk*dKvfrsm;qdkonfh acgif;pOfjzifh(1) jruf&dwfonfh rmvDukvm;BuD;yHk?
(2) or*'&0rf OD;odef;yHkawG or*pmapmifrSm OD;xdyfxm;xnfhcJhonf/ xdkYaMumifh or*r*Zif;onf
tpdk;&tmrcHaiG awmif;onfh twdkuftcHpme,fZif;pm&if;wGif tjrJyg0ifonf/

(q) udak tmifqef;? udn


k Kd jrESihf td;k a0r*Zif;
udkatmifqef; (t,f'Dwm) u ]&efukefwuodkvfausmif;om;or*r*Zif;} qdkwm tvGefSnfwJh emrnfyJ/
emrnftopfay;&ef ausmif;om;rsm;udk zdwaf c:vku
d o
f nf/ ausmif;om;rsm;u emrnftrsKd;rsKd; 0dik ;f NyD;ay;Muaomfvnf;
udak tmifqef; rBudKufay/ aemufq;kH udn
k Kd jru ]tdk;a0} [k emrnfay;vdu
k af omtcg udak tmifqef; vufcv
H u
kd o
f nf/
tdk;a0[laomtrnfESihf ywfouf udkndKjrSif;jyonfrSm]]'DrSm udkatmifqef;? rEav;rSm usaemfausmif;aewkef;u a'gif;,mOfysHqdkwJh Zmwfrif;orD;wa,mufudk
oabmuszl;w,f? olu usaemfwYkd eYJ G,w
f al vmufy?J avbmwDrjr&ifvkd trBuD;tG,rf [kwb
f ;l ? tJ'D a'gif;,mOfysH
u oDcsif;qdkwJhtcgrSm
]tdk;a0} ]tdk;a0}
tJ'D tdk;a0udkyJ ckESpfoHajymif;vJNyD; em;axmifvdkY rNiD;bl;? aemiftcgrSm usaemf pme,fZif;avmua&muf&if
tdk;a0qkdwJhemrnfeJY r*Zif;xkwfzdkY pdwful;xm;w,f}}
]Armjynfonf
td;k a0onf

Oa'gif;EdkifiH
Oa'gif;toH}

tJ'DtcsdefupNyD; or*r*Zif;udk ]tdk;a0r*Zif;} [k trnfajymif;vdkufavonf/

(Z) tk;d a0r*Zif;yg udak tmifqef;\ t,f'w


D mhtmabmf

]udak tmifqef;\ tEdik rf cHpw


d "f mwf}
ightm; zHk;vTrf;xm;aom vuG,foef;acgif,H ,if;arSmifrdkuf twGif;rSae tEdkifrcH?
tHI;ray;vdkaom ig\pdwfudk zefqif;ay;ol ewf? odMum; wdkhtm; igonf aus;Zl;pum;
qdyk g\/
avmu"Hw&m;\ vufckyfwGif;odkh b,fvdkyif usa&mufapumrl igum; rwkefvIyf?
ridka<u;? uHw&m;\ dkufykwfjcif; 'PfcsufaMumifU ig\ OD;acgif;onf aoG;oHwdkhjzifU
&J&JeDae\/ odkhaomf Twfum; rTwf/
avmb? a'gowdkh\ BuD;pdk;&mXme\ tjcm;rJUum; aojcif;w&m;onf aMumufrufzG,f&m
iHUvifUae\/ odkhyifrl ightm; rwkefrvIyfonfudkom awGY&tHU/ aemifudkvnf; b,fawmUrS
raMumufonfudk awGY&aytHU/
ok*wdoGm;&m wHcg;0onf rnfrQyif usOf;ajrmif;onf jzpfap? ,rrif;\ acG;a&y&ydkuf
ig\tjypfwdkhudk rnfrQyif a&;rSwfxm;onfjzpfap? igum; *krjyK/
igomvQif ighuH\ tSifocifjzpf igomvQif ighpdwf\ tBuD;tuJjzpfawmU\/
(jynfaxmifpkAdokum AdkvfcsKyfatmifqef;- wuodkvfae0if;? pm- 97? 1997^y)
64

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

(ps) 1936 td;k a0r*Zif;yg udak tmifqef;\ ausmif;om;avmu oH;k oyfcsuaf qmif;yg;

uRefynmESifh ocifynm
vlBuD;ESifU vli,f
wdkif;jynfxlaxmifa&;vkyfief;wGif vlBuD;? vli,f[l
tvkyform; ESpfrsKd;ESpfpm;Sdonf/ vlBuD;wdkYtzdkYrSm aumif;
rGefaomenf;vrf;rsm;udk TefjyEdkifonfh pGrf;&nfowdSdap
&rnf/ vli,fwdkYrSmum; xdkokdYTefjyonfhvrf;udk wef;wef;
ajzmifhajzmifh aMumufGHUjcif;uif;odvsuf vdkuf&J&ayrnf/
,ckArmjynfwGifum; vlBuD;rsm;rSmvnf; pGrf;&nfowd
rSd? Avmcsnf;jzpfaeonfudk awGU&onf/ vli,fwdkYtm;
aumif;rGefaom erlemjy&rnfjzpfaom vlBuD;rsm;pGmwdkYonf
uvyfwufjcif;? zJdkufjcif;? trsKd;rsKd; uvdrfaphjirf;qif
onfh trIrsKd;om awGU&onf/ odkYjzpf&um; tu,f aqmif
Gufcsifaom vli,frsm;rSm Tefjyrnfh tvif;a&mifuif;rJh
vsuf trdkufarSmifxJwGif ajcprf;vufprf;jzifhom tcsdefukef
&avonf/
tcsKdUolwdkYu vlBuD;rsm;udk qJ
onf
[k vli,fwdkYtm; tjypfwif
vrf;TefrnfU
Muonf/ odkYaomfvnf; ta&;
vlBuD;SdvQif
udprSm vli,fESifhvlBuD; (2) OD;
(2) buf p vH k ; tjypf r uif ; ay/
vli,fwdkhonf
vlBuD;wdkYrSm azmfjycJhonfhtwdkif;
aSYodkhwdk;wuf
aumif;rGefaom enf;vrf;Tefjy
jcif;rSd? vli,fwdkYrSm vlBuD;wdkY\
vkyfief;udk
udk,fhtjypfudk jyHkrSwyg; tjcm;vkyf
xGifEdkifrnf
jyjcif;rSd/
uREfkyfwdkYtzdkYrlum; tdEd,jynf
jzpfonfUtjyif
rS r[wr*ED? pDtm'uf? rdkwDvm
rdrdwdkhtvSnfU
ael;? wdvuf tpSdolwdkY uJhodkY
vnf;aumif;? tdkif,mvefrS 'DAuf?
usa&mufaomtcg
tDwvDjynfrS *&daAmv'D? rpfZeDwdkY
acgif;aqmifonfU
uJhodkYvnf;aumif;? ususee acgif;
vkyif ef;udk ryifyef;bJ aqmifEdkif acgif;aqmifrnfh rnf
onhfvlBuD;rqdk aemufvdkuftjzpf
xrf;aqmifEdkifay
vdkufygaqmifGuf&ef toifhSday
onf/ xdkodkY acgif;aqmif&Jrnfh
vdrfUrnf
yk*dKvfwOD; xGufygav/ apmifhvsuf
uREfkyfwdkYarQmfrnf/
emrnfBuD;onfh wuodkvf vrf;TefrnfhvlBuD;
SdvQif vli,fwdkYonf aSUodkYwdk;wuf vkyfief;udk xGifEdkif
rnf jzpfonfhjyif rdrdwdkYtvSnfhusa&mufaomtcg acgif;
aqmifonfhvkyfief;udk ryifyef;bJ xrf;aqmifEdkifayvdrhf
rnf/ uREfkyfwdkY vli,fwdkYuvnf; xdktcsdef xdktcgtwGuf
,ckuyif toihfjyifxm;&ayrnf/ BudK;pm;tm;xkwf&
ayrnf/ txl;ojzifh uREfkyfwdkY wuodkvfausmif;om;rsm;
onf ta&;wGif tcsuftjcm jzpfavonf/ odkYjzpfvifh

upm; ,ckvufSd wuodkvfausmif;om;rsm;rSm emrnf[D;


oavmuf toHrSdjzpfaeonfudk awGU&onf/ uREfkyfwdkY
wuodkvfausmif;om;wdkYonf ,ck&Sdaeaom uRefynmudk
t[k w f B uD ; rS w f x if a eMu exif a oG ; a&muf N yD ; vQif
ArmwdkYjyKorQ HIUcsuJh&JYvdkaompdwf? vGwfvyfaom ocif
tvkyfudk *kPfedrfhonfxifaom pdwfwdkYudkarG;jrLxm;ojzifh
txufra&muf? atmufrusorm;rsm; jzpfaeMuavonf/
uREkfyfwdkY wuodkvfausmif;om;wdkYonf [D&dMowy
w&m;uif;rJhvsuf if;w&m;udkyif em;rvnfEdkif Sdaeay
ao;onf/ raMumuf&rnfhae&mwGif aMumuf? rSuf&rnfh
ae&mwGif Sufaeonfudk awGU&ayonf/ EdkifiHjcm;om;wdkY
jrifvQif 'l;wkefcsifonfhpdwf raysmufao;? abmvHk;yGJwGif
qJcsif? qdkcsif? aomif;usef;csifonfh pdwf"mwfrSmvnf;
txl; Sufp&m aumif;avonf/ vGwfvyfaomtvkyfudk
rcifrif? vGwfvyfaomb0udk wefzdk;rod? xdkYaMumifh vGwf
vyfaomb0udk rawmifhw? rMuHq? &atmifrBudK;pm;bJ
aT&nfrGrf;rHxm;aom avSmifcsKdifhxJwGif taysmfBuD; aysmf
aeMuayonf/
uREkfyfwdkY wuodkvfausmif;om;wdkYwGif tvGrf;emorm;
wdkYum;rsm;vSpGm\/ odkYaomf wvGJvGrf;vGrf;aeonfudk awGU
&yg\/ oem;wwfaomolrsm;udkvnf; awGU&yg\/ odkY
aomf wvGJoem;aeMuayonf/ cspfa,mifaqmif ao
atmif vGrf;wwfaom &efolwdkYu tSLtIdufESifh idkcsif;cs
onfudk jrif&aomtcg &ifxJwGif zdkvdIufzdkvdIufESifh 0rf;enf;
onfh pum;oHrsm;udk Mum;&ayonf/ bufwHdkufawmfol
wa,muf armyef;aMuae aumif;rGefpGm rupm;Edkifonfh
tcg tawmfrodaom vlxkBuD;onf r[mukPmawmf
teESdvS pkwfwowfowf ajymqdkMuonfudkum; Mum;
od&ayonf/
odkY&mwGif uRefwGif;epf &wem? aT? aiG oHk;yg; ysufpD;
aeaom uREfkyfwdkY\wdkif;jynftwGuf eHeufpmeHeuf? npm
n Smpm;&aom rsm;ajrmifvSpGmaom qif;&Jom;wdkYtwGuf
rlum; oem;jcif; ukPmw&m;onfum; acgif;yg;vSay
\/ odkYvQif uREkfyfwdkY wuodkvfausmif;om;rsm;rSm ynm
\ t&dyfta,mifrsm;omjzpf ynmppf\ tcsuftcsmjzpf
aom tqdk;taumif;wefzdk;udk ra0zefEdkifbJSdavonf/
uRefynmESifU ocifynm
ynmESpfrsKd;udk tcsKdUolwdkYrSm em;rvnfbJ ajymaeMu
onf/ ynmESpfrsKd;udk Sif;vif;&efrSm rvG,fulvSay/
usrf;pmapmiftzGJUESifha&;om;rS Sif;vif;rnfht&mjzpfonf/
t*Fvef? *syef? tar&duef? jyifopf? tDwvD? *smrPD?
kSwdkif;jynfrsm;wGif oifMum;aeaom ynma&;pepfESifh
tdEd,jynf? ArmjynfwdkYwGif ay;tyfaom ynma&;pepfrSm

65

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
rdk;ESifh ajrBuD;rQ uGmjcm;aeonfudk awGU&ayonf/ ynmoif
Mum;a&;&mwGif toufarG;0rf;ausmif; ynm&yfrsm; tjyif
dk;dk;oifMum;&mwGifvnf; pGrf;pGrf;wrH? udk,fh'l;udk,fcRefvdk
onfhpdwfESifh xdkokdYjyKjyifEdkifonfh t&nftcsif;wdkYudk ausmif;
om;vli,frsm; arG;jrLvmEdkifatmif jyKjyifay;onf/
tdEd,jynfESifh ArmjynfSd vufSdynma&;pepfrSm rlv
wef;? tv,fwef;? txufwef;? wuodkvf tqifh av;
ydkif;rQSdonf/ Sdaomtqihf av;ydkif;wdkYwGifvnf; aumif;rGef
usepGmrSd? rQaomynmudk uREfkyfwdkYtm;ay;&mwGif om
&mpm; rsm;vmap uRefoabmufpdwfaygufolrsm; Sdvm
atmif jzpfapayonf/ &nfG,fcsufrSm t*Fvdyfynmudk
tdEd,wGif yxrpxGifol avmh'frufaumav;u vrf;
aMumif;jycJhjcif; jzpfavonf/ tdEd,jynfSdynma&;pepfudk
csKyfEdkiforQcsKyf&rnf[k ajymMum;cJhonf/ taMumif;um;
tifyg,mcsJUxGifa&;pepfudk wnfwHhcdkifjrJap&ef jzpfav
onf/
tifyg,mcsJUxGifa&;pepfonf ta&;BuD;t&mygaom
ud&d,mvufeufBuD;wck jzpfonfudk if;tifyg,m csJUxGif
a&;udk rBudKufrESpfoufaom t*FvdyfvlrsKd;tcsKdUu twd
tvif; a&;om;xm;onf/ ta0;BuD;rSmbJ teD;uav;jzpf
aom jrefrmpmGefYaygif;usrf; tcsD;wGifvnf; tifyg,m
csJUxGifa&;pepfESifh ynma&;pepf rnfodkYoufqdkifaMumif;udk
t&dyft>ruf jyxm;avonf/
odkYynma&;pepfudk tifyg,mcsJUxGifa&;pepfESifh wHokwf
vdkufnDavatmif jrefrmjynf ynmroifrae&Oya' rxm;
Sdjcif;? oifMum;&efbmom&yfrsm;rSm tenf;i,fomSd
tukeftcrf;roifay;jcif;? ausmif;ueftoD;oD;wdkYwGifvnf;
uav;oli,fwdkYtm; tifyg,mcsJUxGifa&;pepf\ axmufyHh
olrsm;jzpfatmif trsKd;rsKd;jyKvkyfjcif;? wuodkvfynmudk
vlwdkif;r,lEdkifatmif ynmwwfenf;atmif trsKd;rsKd; twm;
tqD;tydwftyifrsm; xm;jcif;wkdY jzpfavonf/
Oyrmwckjy&aomf ,ck uREfkyfwdkY wuodkvfynma&;
pepfrSm (a*sa[mv'def) (um'De,fe,l;rif;) (tb&m[if
zvufem) (ya&mzufqmZif;ref;) paom yk*dKvfBuD;wdkY a&;
om;csufrsm;ESifh txl;uGmjcm;NyD;vQif twGif;a&;odolwdkY
onf rnfrQqdk;0g;onfudk odMu&ayonf/ wdkif;jynfaiGESifh
aqmuf wdkif;jynfSd vlrsm;twGuf ausmif;jzpfaomfvnf;
uREfkyfwdkYwuodkvf (,k'oefaumvdyf? q&mjzpfoif tm;vHk;
aygif;qdkvdkonf) rSm wdkif;oljynfom;wdkYtm; (uav;udk
t&dyfta,mifjywJh bdk;vewfom;) rQomjzpfonf/
wdkif;oljynfom;rsm;rSm ynma&;wGif bmrQajymqdk
ydkifcGifhrSday/ wdkif;oljynfom;rsm;u wifajrmufaom udk,f
pm;vS,f tenf;i,frQ tkyfcsKyfa&;wGifygaomfvnf; wefckd;
tmPmtvsOf;rSd? wuodkvfaumifpD tpnf;ta0;rSm
wESpfwGifwcgrQ jyKvkyf em&D0ufESihf tpnf;ta0; pmwrf;
rsm;udk if;wdkYpDpOfovdk zwfjyNyD;vQif NyD;qHk;oGm;onfu
rsm;avonf[k uREfkyfwdkY Mum;&avonf/
tcsKdUuArmjynfynma&;pepfwGif ynmawmfoifap

66

vTwfjcif;udk TefjyMu\/ ynmawmfoifapvTwfjcif;onf


pifppfaumif;rGefaomfvnf; uREfkyfwdkYjynfwGif toHk;jyK&
onfhpepfrSm tvGefnHhzsif;aeonf/ wESpfvQif ynmawmf
oif (12) a,mufru (1000) vTwfapumrl ,ckpepft&
vTwfaomynmoifolwdkYrSm w&mvQifwa,mufrQ jrefrm
jynf tusKd;Sdatmif jyKvkyfEdkifonfh t&nftcsif;Sdrnf
r[kwfay/
ynmawmfoif apvTwfonfqdkonfrSm bdvyfudk ydkYjcif;
udkom qdkvdkonfr[kwf/ wpHkaomtwwfynm xGef;um;
vm&modkY xdktwwfudk tNyD;wdkifwwfajrmufoifvkdoltm;
apvTwfjcif;jzpfonf/ oMum;vkyfief;oifvkdoltm; oMum;
vkyfief; tBuD;tus,fjyKvkyf&mXmeodkYvnf;aumif;? v,f
,mpdkufysKd;a&; twwfoifvdkoltm; xdktwwf jyefYyGm;&m
XmeodkYvnf;aumif; tcsKyftjc,frSd apvTwfjcif; jzpfav
onf/ um; kS? *syefpaom wdkif;jynfwdkYBuD;yGm;yHkwnf;/
um; uRefynmESifh ocifynm cGJMuyHkwnf;/
rdbrsm;odkh
ynma&;ESifhywfoufNyD; jrefrmjynfSd rdbrsm;xHodkY
uREfkyf tpD&ifcHvdkonf/ ,ckacwfBuD;u tNydKiftqdkif acwf
BuD;jzpfonfudk if;wdkYodSdaumif; odSdMuygvdrfhrnf/ tNydKif
tqdkifacwfBuD;wGif a[mif;EGrf;aomenf;pepfrsKd;jzifh uREfkyf
wdkY tSnfojzifh rwnfwHhEdkifyg/ tpdk;&&mxl;XmewdkYtwGuf
om rdrdwdkYom;orD;ynma&;udk aS;IjyK TefMum;jcif;
rjyKygvifh? trsKd;ESifhwdkif;jynf tusKd;Sdaprnfh vkyfief;rsm;
udk rdrdwdkYom;orD;rsm; jyKvkyfjcif;udk wm;qD;ydwfyifjcif;
rjyKbJ tm;ay;Muapvdkygonf/
aiGtiftm;jynfhpHkvQif rdrdwdkYom;orD;rsm;ESihf oifhawmf
rnfh wdkif;jynfodkYapvTwfjcif;u wuodkvfodkYcsnf; ap
vTwfjcif;xuf ydkrkdaumif;rGefonf[k uREfkyfwdkY ,lqrdav
onf/ Oyrmqdkaomf *syefjynfonf ,cktcgwGif pufrI
ynm tvGefxGef;um; tjcm;wdkif;jynfrsm;xuf 50%
ydkrdk *syefjzpfukefypnf;wdkYudk EdkifiHjcm;odkY wifydkYEdkifav
onf/ tjcm;twwfynmrsm;vnf; *syefjynfwGif xGef;um;
avonf/ odkYjzpf&um; *syefjynfodkY rdrdwdkYom;orD;rsm;udk
ynmoifapvTwfvQif wuodkvfwGif ynmoifonfxuf
tusKd;Sdrnf[k uREkfkyfwdkY xifavonf/
uREfkyfwdkYod&oavmufrSm *syefjynfwGif ynmoifMum;
&onfh p&dwfonfvnf; tvGefqHk; wvvQif 100-150
usyfrQ usrnfjzpf&m uREfkyfwdkYwuodkvfwGif ynmoifMum;&
onfhp&dwfESifh rsm;pGmruGmay/ xdkYaMumifh rdrdwdkYwoufrQ
aumif;pm;onfukd rMunfhIbJ aemifvmaemufom;rsm;t
usKd;udk arQmfudk; jrefrmjynfSd rdbrsm;onf rdrdwdkYom;orD;
wdkYtm; urmBuD;wzufpGef;wGifjzpfapumrl aomuESifh oH
a,mZOfudk ab;csdwf pGefYpm;apoihfonf/ ynmSdapoihf
onf/ pD;yGm;Smapoihfonf/ onfomvQif ,ckacwfESifh
nDaomenf;vrf; jzpfonf/

atmifqef;

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

(n) q&mBu;D ocifu,


kd af wmfriId ;f \ wuov
kd o
f r*r*Zif;ESihf a'gi;f td;k a0r*Zif;bJUG tvuFmr*Fvm av;csK;d Bu;D
(aMomf) . . txufe*dku ysufNydKvdkYuscJhwJh
ueufy[kd&fyvif vufpt<uif;ayxifh?
wuodkvfobif or*toif;qDu
tquforw toif;awGeJY Mwif;? e0if;?
aumif;rsKd;taxGaxG/
(tdkuG,f) . . wufruG twif;a[hvdkY?
tuGufusus eif;eif;NyD;?
cuforQSif;ay;rnfhowif;a'gif;tdk;a0/
(aMomf) . . q&mtxl;Mum;ruGJU?
urmOD;w&m;rSmawmh?
Arm tESL;rsm;pGm ay:vm[efESifh?
avsmfpGmrl o@mef urmhtoa&xGef;apbdkY?
aomfwm ol&uef (v) (ae) 0ef;wdkYrSmjzifh?
av;uRef;tukef0ifhayrnfh?
,kefESifha'gif;ysH tvH"Z*f ESpfrsKd;qdkwJh?
]r*Zdk0f;} bk&if&mZm tvuFmysKdU&,fESifh?
r*FvmwrQKdY&a0 prkwfwGifrS?
y&arO*g &0daqGwdkY rSdayordkYvJ?
owdrajyvdkY rSef;&ygwJh?
a&rk'g bdaousrf;awGESifh?
wynfhawGvGrf;p&m pmtSdjyjyNyD;?
(aMomf) . . orm"deJYyg&rD jznfhaywJh?
q&mu0d&,fuaESm?
ow0g SdSdorQ uyfurmrSm?
t&yf&yf tGmGmESifhwuG?
ewfjA[mwdkYawmif ajymavmufatmif?
]yvm,dw} Zmwftvm xyfumwavmomy?
aendKndKrSm aTbdkuvJ armcsdefrdkY?
awm& taerSmaemfuG,f?
avmutvdkuf oabmusvQifvJ? BudKufMua&mhvdkY?
a[mjyvdkufay/
(aMomf) . . tkyfcsKyfa&;awGuvJ IyfIyfaxG;axG; ayxifhaESm?
EkyfEkyfao;ao;wawG rMunfrkef;Mua&mhovm;?
OpaX; taxGaxG tjynfjynfMuHK;NyD;awmh?
yx0DESpfvHk;u ttDqHk;qdkwJh tqDtwHk;
t&om 0pGm pm;csdefrdkY?
tkyfuav;awG jynfzHk;csumxm;aomfvJ?
nDwkef; or,tcgrsm;u
urmhurm<um;cJhwJh
ArmhArmom;awG&JU wdkYArmajr?
wdkYArm tarGayrdkY tEkdifr,laypaumif;?
(tdkuG,f) . . wdkYArmajyrSmjzifh
wdkYomaer,fvdkY? rqdkifolawGarmif;/
67

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
q&mhtjzpfrSm? b0epfembdkY?
jrefrmhacwf romr,mESifh?
tnmruGm ausmif;rSmxm;jyefordkY?
ausmif;om; oli,f vlrr,f"avhayy?
tarharmif ax&f&[ef;wdkYESifh?
jynfref; pmayoifawmh?
omoemajryvif toa&vSaywJh?
aTjrawmif omwJhwdkufqDu?
(ae) (v) ESpfaqmif ygawmfrlwJh tcdkufudkjzifh?
u'dkuf udkuf tjrefjrifvdkufawmh?
rcHcsif rmef0ifwJh tpGrf;&,fESifh?
(aMomf) . . ref;tysufwGifjzifh?
MuiSef; rufvdkufyHku? ykcef;xGufwJhNyD;?
tMurf; zufa&mh r[JhvdkY?
irf;irf;wuf oa&,kdatmif
eef;quftarGudkvJ rSef;rdwJhjyif?
ur|mef;owdESifh rqifjcif? rjrifcifrSm
ba&mufb&ufESifh?
aemufysufysuf tl;vdky?
taemufbuful;um awmifpOfpudkif;wGifjzifh?
acsmifjrifwdkif;rSm armif&ifrdIif;BuD;
Adkvf0ifcHvdkYrdkY?
[kdt&if ,ref rufrdonfh orxwrsKd;ayy?
zdkyvifysHrSm t*d& &ufSdorQxdk;&mu?
trsKd;bmom omoemiJhayonfh?
wyJhocif ]av;armif} ]Apdef} uav;wdkYESifh?
jrefrmhtcsdefaG;um atmifajreif;ra[hvdkY?
awmifajctqif;rSm (ae) rapmif;rDy?
aTa'gif;]tdk;a0} r*Zif;qDu?
tqufruif;wJh oHo&mrSm?
wyJht&if;&JU pHyrm G,f&nfSmwJh?
t,f'Dwm ]armifndKjr} &JUjyif?
(aMomf) . . ArmhtwGuf
r&orQ yGufruGqdkwJh?
or* Ou| ]armifb*srf;} wdkYudk?
"Z*okwft& atmifwzGzGref;&mu?
atmifZ,yef; anmifoajy Ekcsdefrawmh/
aemifjrefrmhpwrf; ]armifaTEk} &,fvdkY?
atmifaZ,wk >rufrqHk;EdkifrJh jyif
wufzkef;BuD;q&m ]odef;az} uav;wdkYudkjzifh?
,drf;raoG udef;aoaG;vdkufuJh?
ta&;SdvQif t&may:Mua&mh?
q&mtausmftarmf a,m*Du0d&,fu?
urmrSmaomf ta[m nD\rnD\ awmqDu
Munfhvdkufawmh/
68

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


jrefrmraemf aumvDrdcsdefrdkY?
aZmf0Dxd wuGufrrSdef arSmifrndKUrl?
aumvD\ jyu'defrSm ajymif;ordkYomy?
]tdk azarmifwif&JU} atmifrQKdYtvJSY txuf[dk,cifuJhodkY
ueufy[dk&f ajymif;&rSmu?
aemifodkYwuJh? atmifbdkY wyJhawGeJY?
(aMomf) . . armifwdkY&JY wuodkvf ocifausmif;/
ocifudk,fawmfrIdif; (vufaG;pifav;csKd;w&m? pm-308? 73? Zlvdkif)

(#) 1936 'kw,


d wuov
kd af usmif;om;oydwjf zpfymG ;apaom taMumif;&if;rsm;
(1) ukdEka[majymrIrsm;
(91) XmetkyfcsKyfa&;\ enf;y&d,m,fudk wuodkvfausmif;om;rsm; &dyfpm;em;vnfvmMuonf/ txl;
ojzifh wuorS wdk;wufaom vli,facgif;aqmifrsm;jzpfonfh udkEk? udktkef;? udkausmfNidrf;? udkodef;az? udkatmifqef;
wdkYonf wdkYArmtpnf;tHk;rS wdk;wufaom vli,facgif;aqmifrsm;ESifh tquftoG,fjyK vufa0cH GefYaygif;tpdk;&
tm; vnf;aumif;? NAdwdoQe,fcsJUtpdk;&tm; vnf;aumif; qefYusif twdkuftcHjyKaeMuonf/
1936 Zefe0g&D (30) &uf? nae (7) em&DwGif &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;\ aemufqHk;pum;&nfvkyGJ
usif;yavonf/ xdkpum;&nfvkyGJwGif wuoOu| udkEkonf obmywdvkyfonf/ pum;&nfvkyGJ ed*Hk;csKyfwGif
udkEku wuodkvf ausmif;q&mtcsKdUonf 0ifa&mufpGufzuf? taESmifht,Sufay;aeMuonf/ ausmif;om;rsm;onf
uRefpdwfarG;vmMuvsuf tvdkawmf&d vrf;pOfudk vdkufaeMuonf[k a0zefvdkufonf/
xdYk jyif udEk o
k nf vuft
dS pd;k &\ oabmxm;udk tpnf;ta0;wckwiG f Si;f vif;wifjyavonf/ tpd;k &onf
&efukefwuodkvfausmif;om;or*tm; vnf;aumif;? rsKd;cspfpdwfSdaom wuodkvfausmif;om;rsm;tm; vnf;aumif;
tjypfrSd tjypfSm NzdKcGJvdrhfrnf? wuoESifh ausmif;om;rsm;\ aoG;pnf;nDGwfa&;udk rvdkvm;? enf;y&d,m,f
trsKd;rsKd;oHk; NzdKcJGrnfhtE&m,fudk txl;owdjyK&rnf[k a[majymcJhayonf/
xdYk jyif ausmif;tkyBf uD; 'Da*spavmh (D.J Sloss) ESihf tmPmydik rf sm;udv
k nf; a0zefcahJ vonf/ if;a0zefaom
udprsm;rSm pmar;yGJwcgusaom ausmif;om;rsm; pmar;yGJwESpfajzcGifh r&onfhudp? twef;xJwGif a&mufra&muf
trnfac:onfhtcg "Present" ]a&mufygonf} [k ausmif;om;u ajz&onf/ xdktajzwGif "Sir" ]vlBuD;rif;}
[k xnfhrajzrdojzifh ausmif;om;rSm (udkpdk;jrifh) twef;wufcGifhr& jzpfonfhudp? ausmif;aqmifwGif uyfxm;aom
ausmif;aMumfjimpm? trdeYf pmukd &ufveG Nf yDxif ausmif;om;u qkwrf o
d jzifh (udak tmifjrih)f ausmif;xkwcf &H onfu
h pd
ponfwYkd ukd xpfceJqv
kd Qif tjypf'PfEiS hf avsmfnaD tmif tjypfay;jcif; r[kwb
f J ocifEiS hf uRefyrm ausmif;tmPmydik f
rsm;u wzufpD;eif; jyKvkyfcJhonf[k udkEku a0zefcJhavonf/ xdkudprsm;ESifh ywfouf ausmif;om;avmurSm
rcHcsdrcHom jzpfaeonf/ tvdkawmf&d ausmif;om;rsm;udk tcGifhta&;ay;NyD; dk;dk;rSefrSefaeolrsm; tESdrfcH&? 'PfdkufcH&
qdkwJh udpr sKd;awG rcHcsifp&m rMumcP ay:aygufaeavonf/ tjyifavmuwGif ocifaygufp axmif (6) vqdkwJh
zdESdyfrIrsKd;awG awGUaecsdefrSm wuodkvfe,fajr tmPmydkifrsm;onf wuoudk rsufrkef;usKd; aecsdefjzpfonf/
1936 Zefe0g&Dv? (1) &ufaeY wuo taqmuftOD a[majymyGu
J sif;y&m udEk u
k ,ckvufdS ausmif;om;
rsm;onf ausmif;om;? ausmif;olrsm; &Sdonfh tcGihfta&;ukdomru EdkifiHhvGwfvyfa&;vkyfief;rsm;wGifyg? e,fcsJU
qefYusifa&;wdkufyGJwGifyg yg0ifoihfaMumifh ajymMum;oGm;avonf/ 1935 ckESpf ukefcgeD;wGif wuodkvfor*ESpfywf
vnf tpnf;ta0; usif;y&m if;tcrf;tem;wGif eef;&if;0efBuD;? tcsKdU0wfvHkawmf&ESifh trwfwcsKdUyg wufa&muf
onf/ udkEku xdktcrf;tem;wGif ]rdrdcGifUwifonfUtcsdefwkef;u pmudk ausmif;tkyfBuD;uawmif;vQif Hk;cef;rSuefxkwf
ypfrnf} [k rdefYcGef;xJwGif ygoGm;onf/
(2) tdk;a0r*Zif;udpESifU i&JacG;BuD;aqmif;yg;
xdkESpfwGif ausmif;om;r@dKifjzpfaom tdk;a0r*Zif; 1936 Zefe0g&Dvxkwf? twGJ-5? trSwf-1 t*Fvdyf
u@wGif azazmf0g&D yxrywfwGif xGufvmonf "Hell Hound at large" ]i&JacG;BuD;vGwfaeNyD} [laom
aqmif;yg; ygvmonf/
69

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
The Hell-Hound at Large
Escaped from Awizi, a devil in the form of a balck dog. Had been during his
brief span on earth a base object of Universal odium and execration, - sentenced to
Eternal Damnation for Treachery, Theft, Presumption, Intrague, Pettifogging, Sadism,
Churlishness, Vulgarity, etc. A pimping knave with avuncular pretensions to some
cheap wiggling wenches from a well-known Hostel, he was also a hectic popularityhunter, shamming interest in Games, Concerts, Association etc., menacing the public
placed with his unwanted presence though generally welcomed to everywhere as
small-pox. His only distinguishing marks have been the abominable V.D. ulcers on
his neck and buboes due to copulation with his own wife.
Will finder please, kick him back to Hell?
Yamamin
From: "Oway" or The Voice of the Peacock, Voice of the RUSU, Jan. 1936; Vol. 5, No. 1, p. 56.

if;aqmif;yg;wGif wuodkvftmPmydkifwOD;\ csKdU,Gif;csufrsm;? tjypftemtqmrsm;? rw&m;rIrsm;udk


yGiyhf iG v
hf if;vif; a0zefa&;om;xm;avonf/ i&JacG;BuD;ESihf EdiI ;f ,SOcf &H aom tmPmydik ef mrnfukd azmfxw
k rf xm;apumrl
xdo
k rl mS rnfojl zpfonfukd ausmif;om;? ausmif;ol? q&m? q&mr odNyD;jzpfonf/ taMumif;rodorl sm;u ar;Muonf/
ausmif;om;rsm;u wuodkvftmPmydkifwOD;udk oa&mfvdkufonfhtwGuf auseyfaeMuonf/
xdak qmif;yg;Si\
f &nfeT ;f csufu 91-Xme tkycf sKyfa&;t&wufaeonfh vuf
dS eG Yf aygif;tpd;k &udk 0g;vH;k
Snfjzifh odrf;&rf;&if; jynfolw&yfvHk;udk owday;xm;onf/ ,if;aqmif;yg;udk vufSdtpdk;&u qwfqwfcg
emusnf;um ,if;jyemudk jywfjywfom;om; ta&;,l&ef GefYaygif;tpdk;&u &efukefwuodkvfausmif;tkyfBuD;xH
trdeYf ay;vdu
k f onf/ xdt
k cg &efuek w
f uov
kd af usmif;tkyBf uD;u &efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* trIaqmifEiS hf
tdk;a0r*Zif; t,f'Dwm udkatmifqef;tm; aqmif;yg;Sifudk azmfxkwf&rnf[k ta&;qdkavonf/ udkatmifqef;u
t,f'Dwm usifh0wf odumESifhtnD xdef;odrf;&rnfh 0w&m;Sdonfhtwdkif; aqmif;yg;Siftm; xkwfazmfrajymEdkif?
xdkaqmif;yg;ESifh pyfvsOf; ta&;,lvQif rdrdtm; ta&;,lEdkifaMumif; ajymonf/ xdkaqmif;yg;Sifudk udkatmifqef;
yg;pyfrS xkwfazmfrajymrcsif; aqmif;yg;Siftm; zrf;qD;ta&;,lEdkifjcif; rjyKEdkifay/ xdktcg ausmif;tkyfBuD;pavmhu
udkatmifqef;tm;]rif;[m awmfvSefa&;orm;av;bJ} "You are a revolutionary." [k ceJYvdkuf&m?
udkatmifqef;u ]usaemf[m awmfveS af &;orm;vdq
hk &kd if usaemfu Nird ;f csr;f a&;vdv
k m;aom awmfveS af &;orm;
jzpfvrd rhf ,f} "I am a peaceful revolutionary." [k pmwapmifa&; wkefYjyefcJhonf/
udkatmifqef; zGifhrajymbJ a&iHkydwfcJhaom udpu
dk 1322 vjynfhaeYxkwf tkd;a0*sme,fwGif o0PfvTmwck
ygvmavonf/
if;o0PfvTmrSmnDav;ndKjr (udkodef;wif)
ausmif;om;b0 "Hell Hound at large" qdkwJh aqmif;yg;wdkav;wckxJeJh wuodkvfavmurSm
tnMwb0uae ausmfapmcJhwJhb0 rif;a&mufcJhw,f/
yHk
armifEk
1? 10? 60
udkatmifqef; zGifhrajymcJhonfh udpudk udkEku 0efBuD;csKyfjzpfcsdefrSm tdk;a0r*Zif;udk csD;jrifhaqmif;yg;jzifh
azmfxkwfcJhavonf/
70

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


(3) xdkav;a,mufaMumifh oydwfay:aygufyHk
taMumif;&if; (1)- udkEku ausmif;om;rsm;onf ausmif;udpwGifru ausmif;wGif;rSm EdkifiHa&; rdefYcGef;awGajym?
jyifyqEjyyGJawG yg0if&r,f? udkEku 'gvGwfvyfa&; vdkcsifvdkY[k a[majymcJhonfh udp/
taMumif;&if; (2)- td;k a0r*Zif;rSm ]i&JacG;BuD;vGwaf eNyD} aqmif;yg;ygvmonf/ tJ'aD qmif;yg; bmjzpfvYkdyg&vJqNkd yD;
udkEkudk ausmif;xkwf ypfonfhudp/
taMumif;&if; (3)- aqmif;yg;Sifudk rpwmpavmhu tdk;a0wm0efcHt,f'Dwm udkatmifqef;tm; azmfxkwf&rnf[k
ajymaom tcg udkatmifqef;u rajz udkatmifqef;tm; ausmif;xkwf&ef jyifqifjcif;udp/
taMumif;&if; (4)- udkEk? udkatmifqef;? ausmif;xkwfcH&NyD; udk&mSpfu Ou|wm0efcH,lNyD; ausmif;om;xktpnf;
ta0;usif;y? oydwfarSmuf&ef vHIYaqmfNyD; GwfGwfcRHcRH acgif;aqmifrI ay;cJhonf/
tJ'D (4)a,muf 'kwd,wuodkvfausmif;om; oydwfBuD;\ vQrf;vQrf;awmuf acgif;aqmifrsm;jzpfonf/

Source: Oway Magazines

Source: Bogoke's Works (Mya Han)

Source: Portraits (DTY)

Source: Internet

(0Jr,
S m)
udEk k
udn
k Kd jr
udak tmifqef;
ud&k mSpf

(4) tdk;a0r*Zif;yg ]i&JacG;BuD;vGwfaeNyD} aqmif;yg; *,ufrsm;


wuodkvfausmif; cyfat;at; pmusuf? pmoif? pdwf&if;aumif;eJY vmolrsm;onf q&mh0wf? wynfh0wf
ausyGefonfh &if;&if;ESD;ESD; arwmapwemavmursKd; rawGU&bJ ocifESifh uRefyrmqufqHa&;rsm; rarQmfvifhbJ
uoduatmufrsm; awGUMuHKvm&onf/ wuov
kd t
f mPmydik t
f zGUJ tkycf sKyfa&;aumifpw
D iG yf g0ifaom Armrsm;onfvnf;
ajyvnfa&;udk tm;ray;? ud,
k t
hf rsKd;om; wynfv
h il ,frsm;udk &efvyk &f ef? ta&;,l&ef? acsmufweG ;f &ef pdwx
f m;rsKd;om
tHMh op&m awGUMuHK&onf/ wuov
kd ef ,fajronf wuov
D m at;&dyo
f mrsKd;r[kwb
f J zkwNf ydwm rsm;BuD;pd;k &m wapmG ?
MuyfGmvdk jzpfvmonf/ aS;a[mif; *&djynfu jyZmwfa&;q&mBuD; ,l&DyD'D;&JUtqdkrSm ewfa'0grsm;[m olwdkY tvdk
rSdolrsm;udk zsufqD;csifaomtcg yxrtqifh taeESifh xdkolrsm;ukd l;atmifvkyf\/
wuov
kd f tmPmydik rf sm;udk wefjyefwu
dk yf 0JG if&ef udn
k Kd jronf txufyg xd;k ESuef nf;udk owd& xdak qmif;
yg;udk a&;vdkufjcif;jzpfonf/ tmPmydkifrsm; a'goxGufNyD; tvGJvGJtacsmfacsmf vkyfrdatmif? tdk;eif;cGufeif; jzpfatmif
cyfdkif;dkif; pmayrsKd; tdk;a0r*Zif;wGif a&;NyD;xnfh&ef oabmayguf i&JacG;aqmif;yg; xnfhvdkufjcif; jzpfonf/
i&JacG;aqmif;yg;udk t*Fvdyfvdk a&;xnfhjcif;rSmvnf; taMumif;Sdonf/
or*wiG f yg0ifaom ausmif;om;rsm;onf tjyifavmuwGif ocifawGu e,fcsJUu owfrw
S o
f nfh *syd;k qef
qef ow0gawGvdk txifao;? udkbDat NrdKUtkyfavmif;rsm;om txifBuD;onfhacwfwGif pmar;yGJwzkef;zkef;usol
rsm;om or*wGif pka0;NyD; qlvm;ylvm; vkyfwwfw,f xifMuonfholrsm;tm; or*tzGJU0ifrsm; t*Fvdyfvdk a&;wwf
ygw,f? r,Hv
k Qif ausmif;tkyBf uD;pavmhu,
kd w
f ikd f zwfMunfyh gqdo
k nfh &nf,
G cf sufEiS hf udn
k Kd jr a&;vdu
k jf cif; jzpfonf/
Zefe0g&DwGif tdk;a0r*Zif; yHkESdyfNyD;pD; or*rS trawmfaiG 50d^- ay;&onf/ xdkaiGudk wESpfvHk; zlvHkatmif
oHk;pGJEdkifygonf/ udkatmifqef;ESifh udkndKjrwdkYonf i&JacG;aqmif;yg;yg pmapmifrsm;udk wuodkvfxJodkY rMumrD
aygufuGJaprnfh rdkif;AHk;rsm;vdk o,faqmifvmNyD; jzefYa0vdkonf/ 1936 aumvdyfoydwfBuD;onf BudKwifMuHpnfjcif;
rSdbJ taMumif;tm;avsmfpGm jzpfay:vmNyD; pnf;vHk;nDnm? atmifaMumif;jzm qdkouJhodkY nDGwfpGm &yfwnfrIaMumifh
&mcdkifEIef;jynfh atmifjrifoGm;onfh udpjzpfonf/
udkndKjronf i&JacG;aqmif;yg;ESifh tmPmydkifrsm; aysmhuGufudk xdk;ESufvdkufaomtcg b,folYudkrS aoazmf
rndcJhay/ 'Dudp[m tE&m,fSdNyD; ausmif;xkwfcH&&efrsm; t,f'Dwmudkatmifqef;uvJGNyD; rnfolrQ todray;
cJhacs/
71

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
udkatmifqef;uvJ ]udk,fUvl at;at;aeyg} vdkY udkndKjrudk wcGef;xJ ajymzl;onf/ &ifqdkifp&mudp
ausmif;tkyBf uD;eJY qd&k if olwa,mufxJ vkyo
f mG ;r,f? udEk u
k vJ ausmif;xkww
f m b,foYl rS tultnD rawmif;cJb
h ;l ?
u,fyg u,fygvdkY rajymcJhbl;? or*jyefMum;a&;Xmeukdvnf; bmrS ta&;,lrcdkif;cJhacs? qEjy&ef ausmif;om;rsm;udk
rvHIYaqmfcJhacs? NidrfNidrfuav; cH,lcJhayonf/
i&JacG;BuD;vGwfaeNyD aqmif;yg;onf(1) npfnrf;csuyf gadS pumrl vuft
dS ajctaeESiUf udu
k n
f
D a&;wmenf;ao;onf[k oydwaf rSmuf tif;vsm;olrsm;u
rSwfcsufcsonf/
(2) if;aqmif;yg;udk &efukefESifU rEav;ausmif;om;rsm;u tJ'Dtcsdefwkef;u tE&m,fuif;*gxm wckvdk usuf
rSwfGwfqdkcJUolrsm; Sdonf/
(3) tJ'Daqmif;yg;ygSdaom tdk;a0r*Zif;onf apmifa& (500) om xkwfa0cJUonfrSm ravmufriS jzpfcJUonf/
wuov
kd t
f mPmydik rf sm;u xdak qmif;yg;Si\
f usL;vGeyf u
kH kd tpd;k &XmetoD;oD;odomMu&ef 0g'jzef&h ef vufEydS f
pufESifU apmifa&rsm;pGm jzefhjzL;cJUonf/ 'kwd,tBudrf yHkESdyfjcif;jzpf wjynfvHk;odkh jyefhoGm;onf/

(X) oydwpf wifjzpfay:vmjcif;


odkYjzifh wuodkvftmPmydkifrsm;onf udkEka0zefcsufudk rausreyfjzpfaepOf tdk;a0r*Zif;yg i&JacG;BuD;
aqmif;yg;ESifh ywfouf udkatmifqef;u trnfrazmfxkwfojzifh pnf;urf;xdef;odrf;a&;ESifh ywfouf ajzSif;&ef
ajymaomtcg pnf;urf;xdef;odrf;a&;aumfrwDonf olYtm; trSm;udkjyKvkyfcJhonf[k xifjrif,lqcJhaomf olonf
trSm;ukd 0efc&H ef toifh adS Mumif;? odYk aomf i&JacG;aqmif;yg;Sit
f rnfukd razmfxw
k Ef ikd [
f k pmjyefvu
kd o
f nf/ pnf;urf;
xdef;odrf;a&;aumfrwDESifh udkatmifqef;oGm;awGUpOf olYtm; >cif;csufrSd awmif;yef0efcs&rnf[k wnhfwdk; ajAmifus
ar;cGef; rawmif;qdkcJhay/
1936 azazmf0g&D (21) &ufwGif ausmif;tkyfBuD; rpwmpavmhonf udkEktm; ausmif;rS xkwfy,fonfhpm
ydkYvdkufonf/ udkEkonf xdktaMumif;ukd rnfolYudkrQ todray;/ ausmif;tkyfBuD;pavmhodkY pmwapmifa&;om;
jyefvu
kd o
f nf/ if;pmwGif udEk u
k ausmif;Oya'ynm&yfrsm;ukd qnf;yl;&ef jyefvnfwufa&muf ynmoifMum;aejcif;rSm
Edik if aH &; vky&f mwGif vG,u
f al p&eftwGuf jzpfaMumif;? ausmif;rS ,ckuo
hJ Ykd xkwv
f u
kd
f aus;Zl;wif 0rf;ajrmuf0rf;om
aMumif;? taMumif;um; EdkifiHa&;wGif tcsdefjynfh 0ifa&muf vkyfudkifEdkifaomaMumifh jzpfaMumif;? ArmjynfwGif vdk
r[kwfrcH raMumufrGHUyk*dKvfrsm;vnf; Sdaeao;aMumif;ukd rdwfaqGrsm;ESifh qHkpnf;rdygu rpwmpavmh ajymjyap
vdkaMumif;jzifh ausmif;tkyfBuD; rpwmpavmhxH pmwkHYjyefcJhonf/ xdkYjyif ukdEkonf if;\ B.A. bJGUudk ausmif;tkyfBuD;
xH jyeftyfvdkufavonf/
udkausmfNidrf;onf udkEk ausmif;xkwfcH&NyD;aemuf ausmif;tkyfBuD; rpwmpavmhESifh oGm;a&muf aphpyfaomf
vnf; ausmif;tkyfBuD;u ]rif;wdkhvkyfcsif&mvkyf? igavQmhray;Ekdifbl;} [k ajym wif;rmrI avsmhroGm;ay/ xdkESpf
or* trIaqmiftzGUJ onf wuov
kd f jzpfymG ;onfh ta&;tcif;rsm;udk wuov
kd t
f mPmydik rf sm;ESihf at;at;csrf;csrf;?
aphpyfajzSi;f &ef rlcsxm;onf/ xdYkaMumifh udEk k ausmif;xkwcf &H onfh udpu
kd ol\ud,
k af &;ud,
k w
f m[k oabmxm;vsuf
ausmif;om;rsm;ukd todray;bJxm;avonf/
azazmf0g&Dv (23) &ufaeY? nae (4) em&DwiG f or*Ou| udEk t
k m; ausmif;xkwcf &H onfh udpE iS yhf wfouf
or*trIaqmiftpnf;ta0; usif;yavonf/ udkEku olYtwGuf usefolrsm; tepfemcH&rnfudk rvdkvm;? olausmif;
xkwfcHrnf[k ajymonf/ udkxGef;tkHu udkEkudk ausmif;xkwfvdkufjcif;onf udkEk wOD;wnf;twGuf r[kwf? or*
trIaqmifwzGJUvHk;ESifh ausmif;om;tm;vHk;udp jzpfonf/ or*Ou|udk ausmif;xkwfjcif;onf or*udk apmfum;&m
usonf/ usaemfwdkY oydwfarSmuf (udk,fcsif;pmoydwf) rnf/
udkoD[efu 0ifaxmufcHonf/
xdkYaemuf udkEku wOD;pD oabmxm;rsm; par;onf/
udkatmifqef;u apmifhMunfhcsifao;onf [kajymonf/
udx
k eG ;f tku
H udak tmifqef;udk ]cifAsm;udv
k nf; (29) &ufaehpmar;yGaJ jzwJaU eh waehrmS cifAsm;udk ausmif;xkww
f UJ
taMumif;Mum;pmay;r,fvdkh twdtus odxm;ygw,f/ 'gayr,fU cifAsm;udpudk xm;yg/ udkEkudk ausmif;xkwfvdkufwmeJh
ywfoufNy;D usaemfwhkd ud,
k cf si;f pm oydwv
f yk &f r,f} [kajymonf/ xdktcg udkatmifqef; oabmwlonf/ udk&mSpfESifh
72

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


udktkef;wdkYuvnf; oabmwlonf/ udkomvS? udkxGef;wif? udkbqufwdkYuvnf; ]trsm;vkyf&if usaemfwdkh vkyfrSm
ayghAsm} [kajymonf/ xdkYaMumifh usefSdaom trIaqmif (8) OD;onf ukd,fcsif;pmoydwf vkyf&ef qHk;jzwfvdkufonf/
azazmf0g&Dv (25) &uf ausmif;om;xktpnf;ta0; trIaqmiftzGUJ onf pmar;yGrJ ajzbJ oydwaf rSmufrnfjzpfaMumif;
ausmif;om;rsm;tm; today;&efESifh 'k-Ou| udk&mSpf obmywdvkyf&ef trIaqmiftzGJUu qHk;jzwfcJhonf/ &efukef
wuodkvfausmif;om;or* trIaqmiftzGJU (8) OD;onf pmar;yGJrajzbJ oydwfarSmuf&ef qHk;jzwfxGufcGmvm&m
1920 'DZifbm? (5) &uf yxraumvdyfoydwf tNyD; ordkif;wGif&pfcJhonfh 'kwd,wuodkvf ausmif;om;oydwfBuD;
pwif jzpfay:vmcJhayonf/
azazmf0g&Dv (24) &ufaeYxkwf jrefrmhtvif;owif;pmwGif pmvHk;rJBuD;jzifh or*Ou| udkEk ausmif;xkwf
cH&onfhowif; ygvmavonf/ udkatmifqef;udkvnf; i&JacG;BuD; aqmif;yg;aMumifh ausmif;xkwfcH&rnf[k owif;
xGuaf eonf/ wuov
kd af umifpt
D yk cf sKyfa&;tzGUJ u qH;k jzwfcsufcsNyD;NyD[k owif;xGuv
f mayonf/ (udak tmifqef;udk
oydwfarSmufNyD; wvMumrSom aMumfjimoifykef;wGif ausmif;xkwfrdefY xkwfjyefcJhavonf/) wausmif;vHk; ajcmufjcm;
oGm;onf/ vIyfvIyfGG jzpfvmonf/ ausmif;om;rsm; pkHk;pkHk;ESifh aqG;aEG;vmMuonf/ ]udkEkudk ausmif;xkwfwm
igwdkh ausmif;om;awGudk apmfum;wmyJ? tEdkifusifUwmyJ? wzufowfusvGef;onf} [k ajymvmMuonf/ ausmif;udk
oydwfarSmufMurnf[k wD;wdk;pum;oHrsm; xGufvmonf/ oydwfarSmuf&ef tcsif;csif; qG,fMuonf/
azazmf0g&Dv (14) &uf aeYcif; oxHkausmif;aqmifwGif udkMunf (aemif opfawmrif;BuD;) \ tcef;
udkarmifarmif (udkMunf\ tudk)? udkodef;atmif (1300 jynfh ausmif;om;oydwfacgif;aqmif)? udkbaomf (aemif
&efukefjrLeDpDy,f twGif;a&;rSL;a[mif;)? udk0if; (armfvNrdKif)? ukd[kwfuef (ocsFm*kPfxl;)? udkcifarmifuav; (aemif
0efBuD;) wdkYonf udkEkudpudk aqG;aEG; oydwfarSmuf&ef pnf;0g;dkufMuonf/ xdktcsdef ukdxGef;tkHa&mufvmNyD;
azazmf0g&Dv 25 &ufaeY wifoGif;rnfh tqdk 2 ckudk zwfjyonf/ xdktcg udkcifarmifav;u ]cifAsm;wdhk ajymwJt
Y wdik ;f
wuodkvfOya'udk wdkufzsufzdkh &nfG,f&if oydwfarSmufrSjzpfrSmaygh/ onfawmU or*taeeJh wuodkvfOya'udk
a[monfvdk? a[monfvdk jyifay;yg? jyifray;&if oydwfarSmufr,fvdkh &mZoHay;&r,f/} udkMunfu ]cifAsm;wdkh
tqkdawGu w,faysmhwmudk? vkyfr,fUvkyf oydwfarSmufzdkh tqdkwifoGif;NyD; wcgwnf; oydwfarSmufvdkuf Muygvm;?
usaemfuawmh oydwfarSmufwJUbufuyJ}
udkxGef;tkH tm;vHk;udkMunfh 0rf;omoGm;onf/ ukdxGef;tkHu udkcifarmifuav;tm;
]reufjzef (25) &uf tpnf;ta0;rSm cifAsm;pum;ajym&J&JYvm;} [k ar;onf/
]usaemf bmvdkhrajym&J&rSmvJ? bmajym&rSmvJ}} [k jyefar;aomtcg
]tqdkwif&r,f} [k udkxGef;tkHu udkcifarmifuav;tm; pmGufay;onf/ xdkYaemuf udkxGef;tkHu ]udkcif
armifuav;? cifAsm;&xm;wJU qif;&Jom;axmufyHUaMu;awmU jyKwfrSmaocsmNyDAsKdY} [kajym&if; tcef;xJrS xGufoGm;
onf/ udkxGef;tkH wm0ef,laom tqdkESpfckudkaxmufcH&ef udkvSaz (aemif Adkvfvusfm)? udkOD;ausmfZH (aemif bDyDtdkif
tkyfcsKyfa&;rSL;a[mif;)? udkb[ef (aemif AdkvfrSL;BuD;) wdkYudk aG;cs,fcJhonf/ udkOD;ausmfZH aSUwef;rxGufvdk
udkpdefwdk; (aemif vl0ifvlxGufXme vufaxmifTefMum;a&;0ef) udk wm0efay;onf/ udkxGef;tkHESifh udkvSazonf
ausmif;aqmifrsm;odkY oGm; ausmif;om;rsm;tm; or*tpnf;ta0;wuf&ef vdkufvHEdI;aqmfavonf/ yJcl;aqmifodkY
a&mufaomtcg rsufEmS jzLujym;onf pum;wvH;k rS rajymbJ udx
k eG ;f tku
H kd pdu
k Mf unfNh yD;vQif ]xG}D ueJ wHaxG;axG;NyD;
pmqufzwfaeonf/
rsufESmjzLujym;wdkif; r[kwfay/ yk*HaqmifrS [ife&Dprkduf (ac:) udkvSatmif (aemif AdkvfrSL;BuD;vSatmif?
jrefrmEdkifiH ajrwdkif;Xme? TefMum;a&;0efESifh &efukef wd&pmefO,smOfBuD;Muyfa&;tzGJU Ou|)? tif;0ausmif;aqmifrS
udk[m'D (aemif 'k-AdkvfrSL;BuD;a[mif;)? oxHkausmif;aqmifrS udkwDuvpf (aemif AdkvfrSL;csKyfa[mif;? wyfrawmfav)
wdkYonf rsufESmjzLujym;rsm; jzpfaomfvnf; oydwfarSmufudpw
Gif wufwuf<u<u yg0ifHkomru oydwfpcef;rsm;
wm0ef,laqmifGufcJholrsm; jzpfonf/
vlonf ta&;MuHKvmvQif pGefYol? wGefYol? aemufqkwfol? xGufajy;ol? opmazmufol? avSeHESpfzuf
eif;olrsm; Sd\/ trSm;udk jrif trSefzufodkY ul;ajymif;vm&Joludk ynmSdol? owdaumif;ol[k uifyGef;wyf&rnf/
oydwfarSmuf&ef vHIYaqmfolrsm; tm;vHk;onf ynmSdrsm;? owdaumif;olrsm; jzpfonf/ trsm;rdk;cg;a&aomuf
vdkufaomufolrsm; r[kwf? udk,fhudk,fudk a0zef todPfESifh ydkif;jcm;NyD;rS rdk;cg;a&aomufMuolrsm; jzpfonf/
udkxGef;tkHonf azazmf0g&Dv (25) &ufaeYwGif uefYuGufqEjy&ef bwfpfum; (30) pD;udk urmGwf*wfwJ
teD; jynfvrf;ay: toihfpDpOfxm;&ef udkodef;az (odef;azjrifh) tm; wm0efay;xm;onf/ azazmf0g&D (24) &ufaeY
73

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
n 1934-35 or*trIaqmif udo
k ed ;f aza&;om;aom ]ewft;kd uG}J pmwrf;rSm ausmif;aqmifrsm; rd;k usaTu,
kd u
f o
hJ Ykd
yvlysH vmayonf/

ewft;kd uGJ

Source: Portraits (DTY)

Armqdkwm ocifrsKd;? uRefrsKd;r[kwf


odkYtwGuf ocifusifh usihf? ocifMuH MuH?
'l;rwkefbl;? &ifrckefbl;/
rnfolYtapmfum;rS rcH/
apmfum;wJholudk 'l;eJYwdkufr,f/
udo
k ed ;f az (ode;f azjrif)h

jrif;pD; txD;rSef; trrSef;rodvQif vltvle[k ac:Muonf/ odkYjzpfvQif igwdkYwawGonf igwdkY oifMum;


aeaom ynmonf ynmwkavm? ynmppfavm[k a0zefrodvQif igwdkYtm; urmu vltvleawG[k ac:qdkavrnf/
o[mu Oz,m;avm? pdefppfavm? vlt? vle? vlnHh? vlYrEl;reyf? vlpdrf;pyf tjzpfrsKd; ra&muf&ef igwdkY
ckoifaeaom ynmvnf; tb,ftajctaeqdkonfudk igwdkY odzdkYvdkavonf/ aS;u wuodkvfynmukd uRefynm[k
vnf;aumif;? NrdKUtkyfynm[k vnf;aumif; trsKd;rsKd; ac:Muayonf/ xdkpum;onf igwdkY ckacwf rrSefawmh/
tck igwdkY ynmonf ewftdk;uGJynmomwnf;? ewftdk;uGJwdkY rnfonf tb,fae&mrQ oHk; raumif;ay/
ewftdk;uGJynm [kwfyg\avm? rSefyg\avm? uJ jykyfxkwfMupdkY/
bDtufpfpD atmifvQif bmvkyfwwfygoenf;/ tjcm;wdkif;jynfrsm; pufbufuqdkygvQif em&D? armfawmfum;?
av,mOfysH ponfwdkYudk vkyfwwfonf/ qyfjym? acgif;vdrf;qDrSp txnftvdyf? ouvyf? ydk;? zJ ponfwdkYudk
vkyfEdkifonf/ a<uyef;uef? a<uu&m;rSp oHxnf? oHtoHk;taqmifrsm; vkyfenf; uRrf;Muonf/ igwdkY odyHbJGU
yk*dKvfausmfBuD;rSmrl em&DwvHk;udkrS ae&mwus wyfjcif;? jzKwfjcif; rjyKwwf? qyfjymwwHk; jzpfatmif rvkyfwwf?
jzpfjyefygvnf; toHk;rus? toHk;r0if? a<uu&m;vkyfzdkY aeaeomom a<u&nfudk yHkroGif;wwfacs/ b,f"mwfESifh
b,f"mwfpyfu bmjzpfvnf;? b,f"mwfudk rD;tylay;vdkufu b,fvdkjzpfoGm;onf? b,f[mudk bmac:vnf;?
b,f'if; bmaMumifh jzpf&onf? b,f[mESifh b,fnmaygif;u b,f[mjzpfonf wdkYudkum; oifyg\/ onf"mwfESifh
onf"mwfaygif;vdkY onf[mjzpfvmwmudk b,fvdkae&m toHk;cs&rnfudkum; roifMum;/ b,f"mwfudk rD;tyl
xdvdkufaomf b,fvdkjzpfoGm;wmyJ/ tJonfawmh b,fvdk toHk;cs&w,fqkdwmudkawmh roif/ OyrmqdkvQifum;
prkefrsKd;ig;yg;? ZmwdydKvf? qm;ykwfcJ? EG,fcsKd a&maygif; axmif;u vsufqm;jzpfonfudk oifyg\/ onfvsufqm;udk
acsmif;qdk;vQif vsuf&rnfavm? 0rf;csKyfvQif oHk;&rnfavm? rdef;rvdkcsifawmh aqmif&rnfavm? odkYr[kwf wuodkvf
ausmif;awmfBuD; tay:qHk;xyfwufawmh rl;vdkYI&rnfavm ponfrsm;udkrl ay,smvuef 0uGuf csefcJhonf/
pdefESihf oHyk&mazsmfvdkuf[k vldkif;wa,mufudk cdkif;\/ 'gbmvkyf&rvJq&m[kqdkvQif rif;aumif;r,f xifovdk
Munfhvkyf[k jyefMum;avu vldkif;onf bkrodbrodESifh pdefoHyk&mukd aomufvdkufvQif aozdkYyif Sdawmhonf/
igwdkYtm; oifydkYaomynmonfvnf; xdkYtwlyifwnf;/
ocsFm*kPfxl;wef; ausmif;om;rsm;onf tyifyef;BuD;cH oifMu&yg\/ pmtkyfawG vefcsm;ESpfpD;wdkufrQ
zwf&yg\/ odkYaomf xdkynmrsm;onf avmuESifhbmrQrqdkif? ausmif;om;wdkY oifwdkYonf ynmukdb,fae&m toHk;jyK
Muawmh[k rTef;acs/
tjcm; tjcm;aom EdkifiHwdkY wuodkvfausmif;rsm;ESihf wGJum pufHkBuD;rsm;? tvkyfHkBuD;rsm; xm;Sdonf/
igwdkY Armjynfu wuodkvfrSm tpdk;&u rsufESmjzLrsm;udkom tdrfaumif;? ,maumif; aqmuf ay;onf/ igwdkYtwGuf
pufHktvkyfHkrsm; aqmufay;&ef ydkufqHrSd[k nmMuonf? jzef;Muonf? ajAmifvdrfonf? tpdk;&onf igwdkYtm;
uwfAm&D acsmuvdwfudk rauR;? awmfzDavmufudkom auR;aeonf/
wzef 0dZmwef;awGudk MunfhMuygOD;/ 0dZmqdkwm {&mryk*dKvfBuD;awG[k ac:prSwfjyKMu\/ 0dZmqdkwm
ArmhjynfwGif rnfolESifhrQ rwl? ylZmp ylZmae,smeH? ylaZmfcHxdkufaom yk*dKvfrsm;omjzpfonf[k igwdkYu txifBuD;
cJhMuonf/ odkYaomf igwdkY ynmum; usD;tmoD;uJhodkY tay:tqif;om vS twGif;cH nHhavonf/
t*FvdyfpmwGif SdwfpyD;,m;? bdkifGef? rpfvwef? *dkvfprpfwdkY oif&yg\/ xdkpmwdkYudk zwf&ojzifh tysKdpm

74

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


a&;wwfjcif;? tysif;ajy pmzwfwwfjcif;? pdwfEl;nHh uRefoabm jzpfcsifjcif;rS wyg; tjcm;taMumif;udk rwwfacs/
onfpum;ESifh ywfouf jrefrmpmGefYaygif; ed'gef;usrf;wGif
I hope this work will furnish ample materials to write text books in Burmese for use in all
schools and colleges in Burma with a view to inculcating imperial idea as it is intended.

ponfjzifh pmwnf;ua&;cJhonf/ xdkYtwl txufygq&mBuD;rsm; pmudkoifay;aeonfrSm tifyD&D,,f


&xm;BuD; rSefrSefNidrfNidrf armif;Edkif&efjzpfonf/
Political Science udk oif&mvnf; Political Science vdkY bmhaMumifhac:&yHk/ State qdkonfum;
b,fvdkb,f0g? Constitution qdkonfum; onfuJhodkY ponfjzifhom oif&if; tcsdefukefcJhonf/ ,HkrSm OD;csKdrSd?
a>rrSm ajcrayguf qdkoavmufom SdcJhonf/
odkYjzpf 0dZm? odyHynmonf enf;twdkif;qdkvQif ysm;&nfrSdaom ysm;tHk? tqHrSdaom opfMum;oD;?
teHYrSdaom aygufaygufyef;ESifhom wlbdonf/ K.S.M, A.T.M ponfhbGJUrsm;udk igwdkYausmif;om;rsm;onf uJh&JUcJh
Mu\/ igwdkY B.A, B.Sc. wdkYESifh xdkbGJUrsm;rSm rsm;pGmruGmvSonfudk owdjyKrdyg\avm/ aS;url xdkpmar;yGJrsm;
atmifvQif tpdk;&xH tvkyf&ao;\/ olaX;wdkYxH tvkyf&Muao;\/
,ckrl tpdk;&u tvkyfaemufxyf rcefYonfhtjyif vufSdrsm;udkvnf; jzKwfypfaeacsNyD/ olaX;wdkufrsm;wGif
vnf; B.A, B.Sc., awG B.L., awG nyfaeNyD/ igwdkY ae&mr&Muawmh? acG;ae&mr&awmhonfESifh rjcm;awmhNyD/
Armav;awG arQmfvifhjcif;uif; xif&mr&rf;Mu&ef I.C.S., B.Sc., tpdk;&ynmoifponfrsm;u Sdygao;\/
odkYaomf w&mwa,mufrQ rSd&um; aygufyifudk armhMunfhum aygufyGifhudk trJom;rSwf ajrmfrdrSm;aom acG;yrm
igwdkY 'kuESifhawGUzdkYom Sdawmhonf/
aemif- onfxuf Armrsm; cufawmhrnf/ wGJzuftpD&ifcHpmwGif igwdkYawGU&onfrSm rD;&xm;? taumufHk;
paom ae&mrsm;udk t*Fvdyfujym;rsm;twGuf tvkyfoD;oefYxm;&ef jzpfojzifh aejrifhav tl;&ifhav qdkouJhodkY
MumavnHhav jzpfcJhNyD/ abmvHk;uefwwfonfh wdkifatmif taumufHk; tvkyf&csifrS &awmhrnf/ igwdkYESifhwuG
igwdkYwrsKd;vHk; epfemacsNyD/ aumif;EdkifMuygao;\avm/
odkY tESpfrSd tumtwdjzpfaom ynm&yfrsm;udkyifvQif igwdkYArmuav;rsm;rSm aiGukef? tcsdefukefcH
oifMum; aeonfomru ausmif;wGif aeonfhtcgvnf; ausmif;tkyfBuD; paom q&mrsm;\ trsKd;rsKd; csKyfcs,fjcif;udk
uRJ? EGm;rsm;yrm cHMuapvdkao;\/
tdk- ausmif;awmfom;wdkY? igwdkY vlBuD; rdbwdkYonf om;orD;rsm;udk vljzpf&ef ausmif;odkY xm;jcif;
jzpfonf r[kwfygavm/ odkYjzpfvQif b,ftwGuf vlYtcGifhta&;udk em;rvnfoa,mif? aMumifawmifawmif vkyf
aeMubdoenf;/ rdrdwdkY tcGifhta&;SdorQ ajyma&;qdkcGifh[lorQwdkYudk ]qdka&;Sdu qdkwwfpG} qdkouJhodkY ajymMu?
jyMu? vkyfMurS oifhayrnf/ odkYr[kwfygu igwdkYomru wrsKd;vHk;ESihfwuG aemiftqufquf ausmif;odkY a&mufSd
rnfh igwdkY\ trsKd;tEG,frsm;\ *kPfusufoa&udkyg xdckdufysufjym;rnfudk ,cku igwdkYu q,fwif&ef 0w&m;Sd
ayonf r[kwfwHkavm/ oifwdkY vkyf&nfudkif&nftwGuf aemifvmaemufom;wdkY tusKd;cHpm;&vQif toifwdkY emrnfonf
aemif &mZ0ifwGif O'gef;wGif&pf Muayvdrfhrnf/ toifwdkY\ 0w&m;ukd toifwdkYraqmifGufu aemifvmaemufom;
wdkY\ wHawG;cGufwGif tarmifwdkY emrnfawG yufvufajrmMuvdrfhrnf/
xdkYaMumifh igwdkYab;udk igwdkYumuG,f&efrSm ]rnfolrjyK rdrdrI} qdkouJhodkY igwdkYBudK;pm;um aqmifGufMu&
vdrfhrnf/ igwdkY 'kursm;rSm nHhzsif;pkwfcsmaom ynma&;pepfaMumifhjzpfonf/ tdrfa[mif;udk zsuf tdrfopf
aqmufouJhodkY igwdkY ynma&;pepf pkwfBuD;udk zsuf igwdkY tdrfopfaqmufMu ukefthH/ igwdkY ArmvlrsKd;ESihf
wefaom igwdkY&xdkufaom ynmudk&atmif BudK;pm;MuukeftHh/ igwdkYonf 0dZm? odyHatmifvQif tvkyfvufrJhjzpfapaom
pepfudkrvdk? igwdkYtm; xdkab;rS u,fq,frnfh ynmudk&apygonf/ pdeftppfudkay;rS auseyfMurnf/ Oz,m;
udkay;rl vm;vm;rQ r,lvdk/
tdk- aSUa&; aemufa&;udk arQmfawG;wwfMuaom wuodkvfausmif;om;wdkY? ]vdv
k QiMf uq
H enf;vrf;&}? ]BuKd ;pm;u
bk&m;jzpf} ponfwdkYudk aSUaqmifxm; nDnDnmnm BudK;pm;Muygukef/
tdrfaqmuf&m opfSm? 0g;ckwf? vTwdkuf? aqmufxGif;? yJcGyfudkif ponfjzifh toD;oD; 0w&m;SdorQudk
aqmifGufMurS igwdkYESifhwuG aemifvmaemufom;rsm; vltjzpf wnfEdkifMurnf jzpfownf;/
odef;az

if;pmudk ausmif;om;rsm; atmfBuD;[pfus,f zwfMuonf? oabmawGUMuonf/


1936 azazmf0g&Dv (25) &ufaeY? aeYvnf (2) em&DausmfrSp wuodkvfe,fajr vIyfvIyfGG jzpfvmonf/
or*taqmuftOD ausmif;om;rsm; [dkwpk? 'Dwpk pkpkHk;Hk;jzpfaeonf/ xdkaeYeHeufxkwf jrefrmowif;pmrsm;
75

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wGifvnf; ausmif;om;xktpnf;ta0; nae (4) em&DwGif jyKvkyfrnfhtaMumif; ygvmonf/ udkatmifqef;udkvJ
ausmif;xkwfvdrhfrnf[k owif;xGufaeonf/ xdkowif;aMumifh ausmif;om;rsm; ydkrauseyfMuay/ ]igwhkd tepfemcH
MurS aemifvmrnfU ausmif;om;rsm; aumif;pm;rnf} [k ausmif;om;rsm; oabmaygufvmMuonf/ ,HMk unfvmMuonf/
rcHcsifpdwfrsm; wzGm;zGm; jzpfay:vmonf/ pdwftm;xufoefonfxuf xufoefvmonf/ qEjya&;xuf oydwf
arSmufa&;yg pdw0f ifpm;vmMuonf/ nae (4) em&D tpnf;ta0; rwdik rf t
D csdef oydwo
f nf rd;k csKef;ouJo
h Ykd jrnf[;D
ay:vmayonf/
nae (4) em&D? or*tpnf;ta0;cef;rBuD;wGif ausmif;om; 700 ausmfSdonf/ trmcH ausmif;om;tcsKdU
or*aSU jrufcif;jyif pk;kH aeMuonf/ tpnf;ta0;cef;r Ou|\ ukvm;xdik f aemufausmbufwiG f o&Jatmifvu
H dk
tvsm;vdkuf csxm;onf/
Ou|udEk k 0ifvmaomtcg ausmif;om;tm;vH;k vufcyk f em;uGv
J rk wwf wD;Muonf/ ud&k mSpf 0ifvmaom
tcg yxrenf;wl tm;ay;Muonf/ udkEkonf ausmif;xkwfcH&NyD; ausmif;om;r[kwfawmh tpnf;ta0; obmywd
rvkyb
f J owif;axmufrsm;\ aSUqH;k tv,fwef; xdik o
f nf/ udEk \
k nmbuf udak tmifqef;xdik o
f nf/ ud&k mSpu
f
obmywd? udkoD[efu twGif;a&;rSL;vkyfonf/ ukd&mSpfonf tpnf;ta0;ac:&onfh taMumif;&if;udk t*Fvdyfvdk
tus,fw0ifh Sif;jyonf/
udk&mSpfu ]udkEk ausmif;xkwfcH&onfU udpESifUywfouf tm;vHk;odNyD;jzpfaMumif;? udkatmifqef;udkvnf;
pmar;yGJrvkyfrD rwfvavmuf ausmif;xkwfrnf[k tcdkiftvHk odSdxm;aMumif;? aemif or*trIaqmif 3? 4 OD;
udv
k nf; ausmif;xkwv
f rd rUf nf[k tcdik t
f vHk odx
dS m;aMumif;? xdahk MumifU if;wdhk xkwcf &H onfukd uefu
h u
G o
f nft
U aeESiUf
rdrdtrIaqmiftzGJYonf pmar;yGJrajzMu&ef qHk;jzwfaMumif;? ausmif;om;rsm;udkvnf; wdkufwGef;vdkaMumif;? odkhaomf
tpnf;ta0;rS qHk;jzwfcsufudk vufcHrnfjzpfaMumif;} ajymMum;oGm;onf/
udkcifarmifuav;u ]ausmif;tkyfBuD;rpwmpavmh jyKrlcsufrsm;onf tvGefyif emusnf;p&maumif;onf/
usaemfwo
hkd nf vlnaUH wGr[kw?f oHrPdrsm;jzpfonf/ oHrPdpw
d "f mwfadS Mumif; ,ckjy&rnf} [kajym&m MobmoHBuD;rsm;
qlnHoGm;onf/
udkpdefwdk;u ]udEk Ek iS Uf udak tmifqef;tm; ausmif;xkwv
f u
kd o
f nft
U wGuf rpwmpavmUtm; aus;Zl;wifaMumif;}
tqdkwifoGif;onf/ udkoD[efu axmufcHonf/
udkvSazu ]ausmif;tkyfBuD;\ jyKrlcsufrsm;onf ausmif;om;rsm;udkomru Armjynfudkyg apmfum;&m
a&mufonf/ ausmif;qufae tusK;d rS?d oydwaf rSmufMuyg} [k tqdkwifoGif;onf/ udkatmifjrifhu axmufcHvdkuf
onf/
]pwdkuf? pwdkuf}
]oydwfarSmuf? oydwfarSmuf}
toHrsm; tpnf;ta0;wcef;vHk; qlnHaeonf/
udkausmfNidrf;u ]olonf arQmfvifUcsufrsm;pGm pGefhvTwf ausmif;rSxGuf&ef qHk;jzwfNyD;jzpfonf/ olhuJUodkh
ausmif;om;rsm; ausmif;rSxu
G &f ef} tqdkjyKvkdufonf/ udkvSazu axmufcHonf/ tpnf;ta0;wckvHk; oydwfarSmuf?
oydwfarSmuftoHrsm; qlnHvmonf/
udkvSazu ]azazmf0g&Dv (23) &ufaehuyif or*trIaqmifrsm;? tzGJY0ifrsm;ESifUtwl pmar;yGJrajzbJ
ukd,fcsif;pmoydwfarSmufrnf[k uwday;xm;NyD;jzpfonf} [kajymonf/
udkomvSu ]olonf tvGefqif;&J\/ olhOD;av;u ausmif;xm; ausmif;ae&onf/ ausmif;rS axmufyHUMu;
awmif;cHae&onf/ ol\b0&nfrSef;csufudk pGefhvTwf pmar;yGJudk oloydwfarSmufvdkufNyD} [kajymonf/ udkpdk;jrifh
(rdk;ndK) u ],aeh 'kwd,trsKd;om;aeh} [kajymonf/
xdktcg udkEku ]nDtudk armifErS wd?hk usaemfausmif;xkwcf &H ,ckuo
hJ hkd qlyal eMuonfrmS xef;oD;a<ucdu
k f
usD;em;vdkufwJU oabmomjzpfw,f/ tdEd,u yJpm;wJUukvm;awGvdkh ac:ayr,fh ukvm;rsm;onf bDatbGJYrsm;? tdkif
tufpD&mxl;rsm; jyeftyfMuonf/ usaemfwdkhonf bDatbGJYavmufom jyeftyfEdkifojzifU Sufp&maumif;onf/ tdEd,
bk&ifcHcsKyf armifUavmU'ftm0ifu ]tdEd,jynfonf uRefoufSnfSnfaeoGm;&ef ynma&;Xmeudk tkyfcsKyfa&;XmeuJhodkh
tkyfcsKyf&rnf/ ynmoifMum;a&; p&dwfBuD;BuD;xm;&rnf} [kajymoGm;onf/ 'Dtcsuf (2) csufSdaeorQ umvywfvHk;
oydwaf rSmufzhkd wifoiG ;f &rSmyJ} [k udkEku ajymvdkufaomtcg 1930 urmhpD;yGm;ysufuyfESifh Armjynf pD;yGm;ysufuyf
usa&mufaecsdef jzpf wuodkvfausmif;om;rsm;u ausmif;vcESifh tjcm;p&dwfrsm;avQmh&ef awmif;qdkcJhaomfvnf;
76

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


ausmif;tkycf sKyfa&;tzGUJ u vspfvsLIco
hJ nf/ 1934-35 wGif ausmif;p&dwaf vsmhaygha&;udk xyfraH wmif;qdck ahJ omfvnf;
wuodkvf tkyfcsKyfa&;aumifpDu ausmif;om;tcsKdUudk ac:,lESpfodrfhjzm;a,mif;um uwdrwnfrIrsm; jyKcJhavonfrSm
SdaecJh tpnf;ta0;cef;onf tkwftkwfusufusufESifh
]oydwfarSmuf? oydwfarSmuf} atmfoHrsm; yJhwifxyfoGm;onf/ tcsKdUausmif;om;rsm; aemufaz;avSum;rS
jyefMu&ef ajy;Muonf/ aemufaz;avSum; udkxGef;tkH? udkbqufESifh trmcHausmif;om;wcsKdUSdonf/ if;wdkYu
]usaemfwu
hkd kd eif;Ny;D qif;oGm;yg}[k avSum;xdyf xdkifcsvdkufonf/ udkodef;azu xdktcsdefwGif vufwdkY bwfpfum;
rsm;udk urmGwf*wfwJteD;rS or*taqmuftODaSUodkY armif;0ifvmaponf/
obmywd udk&mSpfu oydwfarSmufwifoGif;xm;onfhtqdkudk jyefpOf;pm;&ef (3) Budrfajymonf/
udkcifarmifuav;onf a'gowBuD; xdkif&mrSxNyD; ]a[U &mSpf? rif;pum; kyfodrf;? rMum;csifbl;uG} [kajym&if;
ausmif;om;rsm;bufoYkd vSn&hf if; ]oydwaf rSmuftqdu
k kd b,fvo
kd abmxm;ovJ} [kar;vdu
k &f m ausmif;om;rsm;onf
]pwdu
k ?f pwdu
k ?f oydwaf rSmuf? oydwaf rSmuf} [k jyefatmfMuonf/ udk&mSpfu oydwfarSmuftqdkudk jyefpOf;pm;&ef
ajymjcif;onf ausmif;om;rsm; pdwfudk qGay;jcif;jzpfonf/ ausmif;om;rsm; pdwf"mwfjyif;xefvmatmif vHIUaqmf
ay;jcif;jzpfonf/
tpnf;ta0;onf wke;f ke;f ESihf wa0ga0gjzpfaepOf ausmif;om;wa,mufonf or*cef;raSUbuf jyLwif;
aygufudk vufndK;xdk; tif;vsm;aqmifrS ausmif;olor*udk,fpm;vS,frsm; (15) OD;cefY - rcifjr (aemif uxdu?
ynma&;wuodkvf)? jcif;Mum;rrBuD; (udkxGef;tkHZeD;)? rtrm (aemif vlxka':trm)? rodef;Munf (ykodrf) wdkYESifh
ausmif;ol (15) a,mufcefY - tm;jyNyD; ]rde;f cav;awGyg&if a,mufsm;av;awG bmowad MumifwmvJ? xrde0f wfMua[h?
pwdkuf pwdkuf} [k atmfMujyefonf/ ausmif;om;tcsKdUonf udkEktm; ykckH;xrf; atmufodkY ac:oGm;onf/
udk&mSpfu ]uJ oydwfarSmufzdkh qHk;jzwfNyD;NyD? or*&Jabmfwdkh? vdkufygzdkhawmU rwdkufwGef;vdkygbl;? 'gayr,fU 'DudprSm
igwdkh wm0efSdw,fvdkh ,lqNyD; trsKd;om; pdwfjyif;xefwJUolawG vdkufygEdkifygw,f? tpnf;ta0; NyD;qHk;aMumif;}
tEdkifEdkifajym&if; ausmif;om;tcsKdUu csKdif;ESpfbufrSr,l atmufokdY ac:aqmifoGm;Muonf/ tif;vsm;aqmifSd
ausmif;olrsm;onfvnf;Rightly or Wrongly
My Country is My Country

-[laom aqmifyk'ft& oydwfarSmuf&efxGufvmNyD; oydwfarSmufausmif;om;rsm;udk vufckyfwD;


BudKqdkMuonf/
oydwf oydwf? arSmuf arSmuf
pavmU pavmU? xGuf xGuf
udkatmifqef;udk ausmif;rxkwfeJh
udkEkudk ausmif;rxkwfeJh
uRefynma&;pepf? zsufypf zsufypf
ocifrsKd;a[U 'dkhArm
a<u;aMumfoHrsm; a<u;aMumf t"dywdvrf;rS ausmif;tkyfBuD;tdrfodkY vnf;aumif;? ausmif;aq;Hk aSUodkY
vnf;aumif;? aTw*d akH pwDawmf &m[kaxmifh wefaqmif;BuD;qDoYkd wNrdKUvH;k vSnv
hf nfNyD; oydwpf cef;zGi&hf ef xGuv
f m
Muonf/ &efuek w
f uov
kd Bf uD;onfum; oydwaf rSmufausmif;om;rsm; xGuv
f mNyD;aemuf Nidro
f ufajcmufaoGUuse&f pfchJ
onf/ *kPfxl;wef;rS ausmif;om;BuD;rsm;vnf; yg0ifcJhMuonf/ bDat? bDtufpD rufarmvnf;aumif;?
axmuf y H h a Mu; jyKwf r S m aMumuf a om ausmif ; om;tcsKd U rS v G J 80% ausmf oyd w f a rS m uf M uonf /
xdkausmif;om;rsm;xJwGif aemiftcg 0efBuD;? I. C. S.,? B. C. S.,? oHtrwf? wdkif;rif;BuD;? twGif;0efjzpfMurnfholrsm;
ygvmayonf/ udk,fusKd;udk pGefYoifh pGefYxdkufonfh tcsdefwGif udk,fusKd;pGefY&J0Hhaom ausmif;om;rsm;aMumifh 1936
ck? 'kwd,tBudrfausmif;om;oydwfBuD; jzpfay:vm ayonf/

(!) oydwjf rifuiG ;f


wuodkvfausmif;om;rsm;onf rdrdwdkYpdwfxufoefpGmjzifh wuodkvfOya'udk rBudKufESpfouf jyifqif
&eftwGuf vnf;aumif;? Armjynfausmif;om;rsm;udk vufatmufcHuRefynma&;pepf qGJoGif;onfh ynmoifausmif;
77

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
BuD;udk rpifykyfuJhodkY GHSmvm vnf;aumif;? Oya'rsm;udk rkef;wD;HGSmvmaompdwfjzifh udk,hfudk,fudk tepfemcHNyD;
vGefcJhaom (15) ESpfu aemifawmfBuD;rsm;\ ajc&mudkeif; wnDwnmwnf; a<u;aMumfoydwfarSmuf xGufvmjcif;
jzpfonf/ tif;vsm;taqmifol rsm;rSmvnf; rdrdwkdY\ Eki,faomtjzpfukd rawG;rdbJ t0wfwxnf udk,fwckESifh
&JeDrrsm;yDyD vdkufygvmMujcif;jzpfonf/ ausmif;om;? ausmif;olrsm;onf rsufESmjzLtpdk;&\ tcsKyftcs,fcHae&
aomtjzpfrS ke;f xGuv
f Mkd uonft
h wGuf vGwv
f yfa&;&rS at;awmhrnf[al ompdwjf zifh oydwaf rSmufvu
kd jf cif; jzpfonf/
xdkoydwfwGif &efukefwuodkvfrS ausmif;om; 80%? ,k'oefaumvdyfrS ausmif;om; 20% yg0ifonf/
ausmif;om;xkBuD; wcJeuf oydwfarSmufvdkufonfhtwGuf e,fcsJUtpdk;& rsufvHk;jyL;? rsufqHjyL; jzpfoGm;onf/
oydwf BuD;onf 1938 ck? yxrtaxGaxGoydwfBuD; aSUajy;ozG,f jzpfvmawmhonf/ oydwfarSmufausmif;om;
acgif;aqmifrsm;onf t&if;Sife,fcsJU NAdwdoQpepfqdk;\ &ufpufzdESdyfIwfcsrIudk rsuf0g;xifxif ay:vGifatmif
vlxak SUarSmufoYkd wifjyMuonf/ xdt
k cg vlxw
k &yfv;kH onf t&if;Sief ,fcsJUpepfukd tjrpfrv
S eS
f Ekwyf pfvpkd w
d rf sm;
wzGm;zGm;ay:vmonf/
&efukefwuodkvf ausmif;om;BuD;rsm; oydwfarSmufxGufvmNyD;aemuf aTwd*HkapwDawmf ajrmufzufpcef;
Z&yfwGif oydwfarSmufaumifpDukd zGJUpnf;cJhonf/ oydwfarSmufaumifpDrSm1/ udk&mSpf
Ou|
2/ udkausmfNidrf;
twGif;a&;rSL;
3/ udktkef;
4/ udkoD[ef
5/ udkvSaz
(Adv
k v
f ufsm)
6/ udkxGef;tkH
7/ udkxGef;wif
8/ udkwDaubGef;
9/ udkat;csKd
10/ udkndKjr
(udkodef;wif)
11/ udkomvS
12/ o&Judkbat;
13/ udkndKxGef;
14/ rtrm
(vlxka':trm)
15/ udkpdk;armif
16/ rtkef;
17/ rrrBuD;
18/ rcifjr
19/ udkvSarmif
(&rnf;oif;)
20/ udkGefY
21/ udkvScifarmif
22/ udkodef;az
23/ udkatmifqef;
24/ udkEk
25/ rcifBuD; tygt0if (29) OD;
oydwfarSmufaumifpDtzGJUonf oydwfta&;rwdrf;apmif;ap&ef tcsdefSdaeoaGU aqG;aEG;aeMuonf/
apmifah Smufa&;wm0efcrH sm;onfvnf; &efyakH iGtwGuf pmtkypf mwrf;rsm; a&mif;csjcif;? oydwaf rSmuf&yHu
k kd ZmwfaMumif;
jyefajym vlxkxH tvSLcHjcif;? vlxkuvJ rdrdwkdYpm;rnfhxJrS acRwmum? qeftdwftrsm;tjym; ay;ydkYulnDjcif;rsm;
jyKvkyfcJhonf/ wuodkvfoydwfarSmuf apmifhaSmufa&;tzGJUudk zGJUpnf;cJh&m1/ 'D;'kwfOD;bcsKd
2/ OD;ausmfjrifh (0wfvHk)
3/ a'gufwmOD;ausmfNidrf;
78

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


4/ a':ESif;jr wdkY acgif;aqmifyg0ifonf/
wdkYArmtpnf;tHk;rS ocifrsm;onf vma&muftm;jznfh ulnDMuonf/ a'gufwmOD;ausmfNidrf;onf em;usyf
udkif ausmif;om;rsm;tajctae vSnfhvnfMunfhIonf/ 'D;'kwfOD;bcsKdonf oydwfpcef;rsm;udk rdrdwdkYausmif;aqmif
trnfrsm; ay;xm;avonf/
armfvNrdKifZ&yfwGif trsKd;orD;rsm;udk ae&mcsay;onf/ rrBuD; (jcif;Mum;)? rcifjr? r&D&D? rtkef;? rm*&uf
zdk;au (zsmyHk)? rcifBuD;wdkYu OD;aqmif tif;vsm;aqmifopf[k emrnfay;xm;onf/
jyefMum;a&;tzGJU udkodef;wifESifh udkxGef;azu acgif;aqmif ausmif;om;rsm; vdkvm;awmif;qdkcsufrsm;udk
udk&mSpfu OD;aqmifa&;qGJavonf/
NrdKUrdNrdKUzrsm; tultnDjzifh ausmif;om;rsm; pepfwus wdu
k yf 0JG ifco
hJ nf/ A[ko
d ydwaf pmifah Smufa&;tzGUJ wGif
wdkYArmtpnf;tHk;rS ocifav;armif yg0ifaqmifGuf ulnDcJhonf/ owif;pmrsm;onf ausmif;om;rsm;ukd vdIufvSJ
ysLiSmpGm todtrSwfjyKNyD;? trsKd;om;ol&Jaumif;rsm;tjzpf owfrSwfMuonf/

()

oydwft&Sdefwufvmjcif;

ausmif;om;? ausmif;olrsm;xJwGif tdEd,wdkif;&if;om;rsm;? t*Fvdyfujym;rsm; yg0ifcJhonf/ ajcwzufjywf


[dELvlrsKd; ausmif;om;wa,mufvJ ]trsKd;om;jcif; csD;jrifUyg} [laom jrefrmpmwrf;udk udkifaqmifvm oydwfrSm
tSed jf rifv
h monf/ ausmif;om;? ausmif;olrsm; pdwx
f w
J iG f rdrw
d YkdoifMum;&ef,x
l m;aom bmom&yfrsm;ukd jyefvnfpOf;
pm;&m aemif toufarG;0rf;ausmif;udk rwwfEikd af om bmom&yfrsm;? rdrw
d Ydkpw
d f ,Ofaus;odraf rGUatmif rjyKvkyEf ikd af om
bmom&yfrsm;? ZmwdaoG;? Zmwdrmef wazG;azG; wufaprnfhtpm; arG;oaEyg pdwful;pdwfjrwfrsm;udkyif aysmufuG,f
apEdkifaom bmom&yfrsm;udk ,lxm;rdaMumif; odvmMuonf/ trdArmjynfu ppfrSefaom acgif;aqmifEdkifrnfhol
wOD;udk trSefwu,f vdktyfaeonf? tvsiftjreftvdkSdae\/ Armwdkif;twGuf ar;cGef;jzpfae\/ wOD;wa,muf
pdwaf ysmhnrhH aI Mumifh ArmawGukd aumuf;kd rD;[k rpGypf rJG yd gapESi/hf oifwa,muf aoG;aMumifraI Mumifh Armh*P
k f rysufyg
apESifh/ oifwa,muf wudk,faumif;qefrIaMumifh Armqdkwm tpmjyac:&wmyJ[k olrsm;tqdk rcH&ygapESifh/ oif
wa,muf opmysufrI? uwdysufrIaMumifh wrsKd;om;vHk; repfemygapESifh/ oif\ aemufwGefYrI? owdenf;rI? ZGJaysmh
rIaMumifh aqmifGufcsufrsm; raESmifhaES;ygapESifh/ tm;vHk; wnDwnmwnf; aqmifGufMu&ef ta&;BuD;ayonf/
ausmif;tkycf sKyfa&;wm0efcrH sm;u ausmif;om;rdbrsm;xH rdro
d m;orD;rsm;udk oydwpf cef;rS ausmif;odYkjyefyYkd&ef
aMu;eef;dkuf awmif;yefpnf;Hk;cJhaomfvnf; rdbrsm;onf wkefYjyefrI rvkyfcJhonfhtjyif ausmif;om;rsm;vkyf&yfudk
axmufcH tm;ay;cJhonf/
]ighom;? rif;rrdkufeJh? q&mBuD;u rif;udkausmif;xkwfNyD; emrnfqdk;ay;vdkuf&if rif;woufvHk; vlGefhwHk;
oGm;vdrfUr,f/ rif;pOf;pm;aemf? ukefxm;&wJU aiGawGuvnf; renf;bl;? wESpfvHk; aiGukefcH vlyef;NyD; oifxm;&wJU
ynmawG? pmar;yGeJ ;D rS0ifrajzbl;qd&k if tH;I Bu;D H;I rSmyJ? rrdu
k ef ihJ go
h m;&,f} [k awmif;yefMuaom rdbrsm;udk ausmif;om;
rsm;u]tarwdkh&,f? a*:&if*sDawGudkMunfU? olwdkhrSmaS;wkef;u ohlrif;olhcsif;eJh? &mZ0ifrSm pHwifavmufwJU trsKd;aygh/
aemifvrl sK;d jcm; vufatmufa&mufawmU waehwjcm;ysujf ym;&muae ckawmUZmwdrmefrNUJ y;D olwum&JeY if;jym; jzpfaewm
tarwdkh odwJhtwdkif;yJ/ [dkvlhjrif aMumuf&? 'Dvlhjrif Sdcdk;&awmUrvdk? uav;eJhacG;awmif olwdkhudk yrmrcefhbl;/
ArmawG xD;usK;d pnfaygujf zpfNy;D vlrsK;d jcm; vufatmufa&mufwm ESpf (50) ausmNf y/D waehxufwaeh qkw,
f w
k v
f mwm
uae aygah ygq
h qaer,fq&kd if a*:&if*sv
D kd tajcrvSwb
UJ 0 a&mufomG ;r,f/ 'Db0ra&mufcsi&f if tckuae owd0&D ,
d
aSx
Y m;Ny;D trsK;d om;a&;udk BuKd ;pm;&r,f/ 'grS aemifrsK;d qufawG aumif;pm;rSm}[k ausmif;om;rsm;u jyefajymcJhavonf/
ausmif;om;rsm;onf e,fcsJUqefYusifa&;vIyfSm;rIudk jynfolrsm;ESifhvufwGJNyD; tm;oGefBudK;yrf;Muonf/
jynfow
l &yfv;kH cHpm;ae&aom NAdwo
d Qe,fcsUJ \ zdEydS cf sKyfcs,rf t
I 00udk azmfxw
k w
f ifjy vHUI aqmfMuonf/ e,fcsUJ tpd;k &
ay;rSurf;rS roxma&pmudk tdk;t&if; udkuf&onfh? pm;cGufvk 91-Xme tkyfcsKyfa&;udk rufrufarmarm
vQmapmif;xd;k oGm;a& wjrm;jrm;usum atmufajcvGwaf eMuaom vufa[mif;Edik if aH &;orm;BuD;rsm; wefc;kd xGm;NyD;
qif;&Jom;0HomEktzGJUacgif;aqmif a'gufwmbarmf eef;&if;0eftjzpfaqmifGuf GefYaygif;tpdk;& tkyfcsKyfae
csdefjzpfonf/ a'gufwmbarmfESifh rEav;OD;bOD;wdkYonf trsKd;om;wuf<uvIyfSm;rI? e,fcsJUqefUusifa&;udpr sm;ukd
ykvyd t
f zGUJ ? ppfyv
k yd t
f zGUJ rsm;oH;k um NzdKcG&J onftxd e,fcsJUqefYusifa&; tiftm;pkrsm;udk Edik if w
H 0Sr;f u *,ufu
kd cf wf
79

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
atmif tiftm;jyoMuonf/
ArmwEdkifiHvHk;wGif ausmif;om;ta&;? tvkyform;ta&;? v,form;ta&;? ukvm;-Arm t"dukPf;
ta&;rsm; AGufaygufatmif vIyfSm;aecsdefjzpfonf/
oydwfarSmufausmif;om;rsm;onf udk,fhtkyfpkESifhudk,f wm0ef,l oydwfrarSmufao;aom rpfSifausmif;
rsm;ESihf tpd;k &ausmif;rsm;odYk omG ;um oydww
f m;Muonf/ oydww
f m;aom ausmif;om;pku oydww
f m; oydww
f &m;
a[maom ausmif;om;pku oydwt
f iftm;jznhw
f if;&ef BudK;yrf;Muonf/ aTw*d akH pwDawmf oydwpf cef; usef&pfaom
ausmif;om;xkrmS vnf; oydwaf rSmufausmif;om; &Jabmfopfrsm;tvmudk 0rf;omtm;& qD;BudKMuonf/ oydwaf rSmuf
umvtwGi;f waeYwmukeq
f ;kH onfh tcsdew
f ikd ;f wGif oydwaf rSmufausmif;om;rsm;tm; acgif;aqmifrsm;u aoG;pnf;nD
Gwfa&;? enf;Tefvrf;jy ynmay;w&m;rsm; a[majymavhSdonfudk oydwfarSmufausmif;om;tm;vHk; pdwftm;xuf
oefpmG pka0;em;axmifMuonf/ 1920 wuov
kd f yxrausmif;om;oydwf tawGUtMuHK&cJo
h vdk oydwaf rSmufausmif;
om;acgif;aqmifrsm;tzdkYvnf; tawGUtMuHK &ifhusufcJhNyDjzpfonf/ NAdwdoQe,fcsJUenf;y&d,m,fudk 1936 oydwf
ausmif;om;acgif;aqmifrsm; em;vnfxm;Muonf/
oydwftSdefjrifhwufvm&m tifvsm;aqmifrS ausmif;ol (150)? udkodrf;armifacgif;aqmifaom ,leDAmpDwD
*syfqifausmif;om;rsm;yg0ifvmonf/ udkbZHacgif;aqmifaom &cdkiftrsKd;om;rsm;vnf; ygvmonf/ aq;aumvdyf
oydwfudk udkvSaT (udkvSaznD tmPmSifudkvSaT) acgif;aqmifcJhonf/
NrdKUvkH;uRwfausmif;om;rsm;? txufwef;ausmif;om;rsm;yg 0ifa&mufvm oydwftSdefjrifhvmonf/
te,fe,ft&yf&yfSd ausmif;om;rsm;uvnf; pGrf;tm;SdorQ yg0ifulnD wdkYArmtpnf;tkH;uvnf; te,fe,f
t&yf&yfSd tpnf;tkH;cGJrsm;odkY TefMum;csufrsm;ay;ydkY yg0ifulnDaponf/ jynfvkH;uRwfausmif;om;oydwfodkY
a&mufcJh&ef axmuful oydwfarSmufay;cJhaom ausmif;rsm;rSm jynf? BudKUyifaumuf? vufyHwef;? okH;q,f? rif;vS?
aysmfbG,f? rEav;? rkHGm? armfvNrdKif? ajrmif;jr? yJcl;? jrif;jcH? ykodrf? rdwDvm? zsmykH? aTbdk? anmifav;yif? yckuL?
rif;bl;? tif;pdef? awmifBuD;? aygif;wnf? usKdufvwf? [oFmw? awmifil? rk'kHNrdKUrsm;Sd ausmif;aygif; (45) ausmif;
yg0ifcJhavonf/ oydwform;rsm;pcef;udk *sDpDbDat orwBuD; OD;pdk;odrf;a&mufvmonf/ olonf *sDpDbDatwGif
e,fcsJUqefYusifa&; tjyif;xefqkH; acgif;aqmifwOD;jzpfum &mxl;r,lbJ tm;vkH;udktwdkuftcHvkyfcJhonf/ ]rif;wdkh
atmifqef;wdkhvdk vkyf&r,f? 'grsKd;rS igwdkhydkaumif;r,f? ydkwdk;wufr,f}[k ajymMum;cJhonf/ udkEk? udk&mSpf? udktkef;ESifh
tjcm;acgif;aqmifrsm;onf NrdKUrsm;odkYoGm;a&muf awmif;qdkcsufrsm;wifjyum vlxktpnf;ta0;BuD;rsm;
jyKvkyfavonf/

(P) awmif;qdck suf (10) csuf


rdef;uav; (36) a,mufyg vl (700) ausmfESifh (25) &uf? nbuf *syfqifaumvdyfrS vl (20) xyfrH
a&mufSdvmNyD; oydwfpcef;rSm tiftm;rsm;jym;vmonf/ xdknwGif tcsuf (10) csufyg awmif;qdkcsuf a&;qGJcJhonf/
if; (10) csufrSm1/ ,leDAmpDwDtufOya'udk jyifay;&ef?
2/ aumvdyfausmif;raeaomfvnf; ,leDAmpDwDu ppfaq;aom pmar;yGJrsm; 0ifa&mufajzqdkcGifhay;&ef?
3/ ausmif;vc? xrif;zdk;ESifhwuG pmar;yGJ0ifcGifhrsm; avsmhcs&ef?
4/ or*rS ausmif;om;rsm;udk,fpm; epfemcsufrsm;udk ajymqdkcGifhESifh ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm;udk
ausmif;tkyfcsKyfa&;u vufcHajymqdkrnfr[kwfqdkaom qkH;jzwfcsufudk zsufodrf;ay;&ef?
5/ udkatmifqef;tm; ausmif;xkwfypfrnfqdkaom trdefYtwnfjzpfvQif xdktrdefYudk y,fzsuf olYtm;
pmar;yGJ0ifcGifhay;&efESifh ausmif;xkwfcHausmif;om;rsm; ausmif;jyefwufcGifhay;&ef?
6/ ausmif;tkyfq&mBuD;\ vufwGif; ausmif;om;rsm;udk xkwfy,fEdkifaom tcGifhtmPmudk kyfodrf;
tkyfcsKyfa&;tzGJUom xdktmPmxm;Sd&ef?
7/ tpdk;&ESifh wuodkvfausmif;u rEav;aumvdyfudk rzsufyg[k wm0efcHcsufay;&ef?
8/ ausmif;om;rsm; rdrdwdkYpmar;yGJtajzpmtkyfudk MunfhcGifhay;&ef?
9/ oydwfarSmuf&yfpJaomtcg ausmif;om;rsm; pmusufcsdef&&eftwGuf pmar;yGJudktenf;qkH; wvaTU
qdkif;&ef?
80

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


10/ oydwfarSmufausmif;om;rsm;tm; wdkufkdufjzpfap? oG,f0dkufjzpfap ppfaMumar;jref;jcif;? tjypfay;
jcif;rsm; jyKvkyfrnfr[kwf[k 0efcHcsufay;&ef?
-ponfwdkYjzpf\/
txufygawmif;qdck surf sm;udk 'dik t
f mcDtpd;k &? ,leAD mpDwaD usmif;tkycf sKyfa&;tzGUJ ponfwYkdukd ay;ydYkawmif;qdk
aomfvnf; ausmif;tkycf sKyfa&;tzGUJ u usi;f yaeMupmar;yGu
J o
kd m tcsed rf eS u
f si;f y&ef pDpOfco
hJ nf/ wuov
kd t
f yk cf sKyfa&;
aumifpDonf azazmf0g&Dv (28) &ufwGif ausmif;om;rsm;udk ta&;,lcH&rnf jzpfaMumif; ajymMum;cJhonf/ xdkpOfu
0efBuD;csKyf (2) OD;jzpfaom OD;babESifh a'gufwmbarmfu wwfEdkiforQ vkyfaqmifay;rnf[kajymaomfvnf; Oya'
aumifpDwGif *VKefOD;apm\ uefYuGufrIjzifh oydwfarSmufausmif;om;rsm;\ awmif;qdkcsufrsm; r&Sday/

(w) 1936 ref;Oypmaumvdy?f udAk [de;f ESihf ppfuikd ;f 0dik ;f pOfu


1936 &efuek w
f uov
kd rf S udEk ?k ud&k mSp?f udak tmifqef;wdYk OD;pD;NyD; oydwaf rSmufaomtcg ref;Oypmaumvdyf
ausmif;om;rsm;onf azazmf0g&Dv (27) &ufwGif aemifawmfwuodkvf ausmif;om;BuD;rsm;udk ulnDonfhtaeESifh
0dkif;0ef; oydwfarSmufMuonf/ 1934 ckwGif ref;Oypmaumvdyf ausmif;om;or* zGJUpnf;NyD;jzpfonf/ Ou|rSm
udkA[def;jzpf? twGif;a&;rSL;rSm udkcifarmifwif jzpfonf/ udkA[def;ESifh udkcifarmifwifwdkYonf ta&;awmfykHtwGif;
rEav;NrdKUay:rS ausmif;rsm;odkY vSnfhvnfNyD; oydwfarSmuf&ef vIHYaqmfonf/ oydwfarSmufausmif;om;rsm;udk Oypm
aumvdyfausmif;om;BuD;rsm;u OD;aqmif xdef;ay;Muonf/ txufwef;ausmif;rS ausmif;om;aygif; (2000)
ausmf yg0ifcJhonf/ oydwfpcef;rSm ousoD[bk&m;twGif;? taemufawmifaxmifh tkwfZ&yfBuD;jzpfonf/ xdktcsdef
rEav;NrdKU ESifh teD;qHk;jzpfaom ppfudkif;txufwef;ausmif;rSm oydwfrarSmufao;ay/ ref;OypmaumvdyfwGif
ppfudkif;rS ausmif; om; (10) OD;cefYSdaomfvnf; ppfudkif;ausmif; oydwfarSmuf&ef rBudK;pm;Edkifay/
ppfudkif;ausmif;wGif aeYausmif;om;rsm;rSm (350) cefY? (120) cefYrSm taqmifausmif;om;rsm;jzpfonf/
aeYausmif; om;rsm;om pnf;Hk;&ojzifh aeYausmif;om;rsm;u ref;OypmaumvdyfSd ausmif;om;rsm;tultnDESifh
oydwaf rSmufMu onf/ pmar;yGrJ sm;jyKvky
f rEav;wGio
f ydww
f m;&m ppfuikd ;f wGiv
f nf; oydww
f m;&ef vdv
k mayonf/
xdktcg ref;oydwfodkY tultnDawmif;&m udkA[def;ESifh udkcifarmifwif acgif;aqmif oydwfausmif;om;
(100) cefYonf ppfudkif;odkY oGm;a&muf oydwfwm;Muonf/ ppfudkif;ausmif;0if;twGif; ydwfqdkYHkrQrvHkavmufbJ
pmoifcef;rsm; ukdyg ydwfqdkY&ef vdkvmonf/ tb,faMumifhqdkaomf ppfudkif;ausmif;0if;rSm oGwfeef;BudK;
av;wef ; umxm;jzpf o nf / ausmif ; xJ u d k ud k o d e f ; armif (aemif Ad k v f r S L ;od e f ; armif ) ES i f h ud k j rif h u
tvHudkif0ifoGm;onf/ xdkYaemuf q&mrsm;ESifh pum;ajym&ef udkjrihfESifh udkA[def; ae&mvJvdkufonf/ ausmif;tkyfBuD;
rpwma'gif;u udkA[def;wdkYudk oydwfrwm;&efESifh ausmif; ayguf0udk Sif;vif;ay;&ef
]rif;wdkh xGufoGm;} [kajymqdkaomtcg udkA[def;u
]usaemfrxGufEdkifaMumif;? oydwfarSmufaumifpD\ trdefht& vma&mufjcif;jzpfygaMumif;? xGufroGm;Edkifyg
cifAsm;? tu,f usaemfwdkh usL;vGefonfxifygu ykvdyfudk taMumif;Mum;ay;yg} [kajymonf/
xdktcg ausmif;tkyfBuD;u
]ig ykvyd u
f kd *krpdu
k }f [kajymNyD; olYnmvufz0g;jzifh udkA[def;yg;udk dkufcsvdkuf&m udkA[def;rSm ae&m
acGusoGm;onf/ oydwfwm;ausmif;om;rsm; kwfkwfoJoJjzpfaepOf rpwma'gif;onf tcsdefqGJraebJ ausmif;aqmif
twGif; toifhapmifhaeaom ol\tvdkawmf&d abmf'gausmif;om;rsm; bufodkYvSnfhNyD;
]wynfUwdkh? csMua[h? csMua[U} [k xyfrHatmf[pfum trdefYay;vdkufonf/
abmf'gaqmiftwGi;f rS uif;axmuf ausmif;om; (50) cefYonf cavmufww
k Bf uD;rsm; qGu
J ikd u
f m ajy;xGuf
vmNyD; oydwfwm;ausmif;om;rsm; tm;vHk;udk odrf;usHK;NyD; dkufESufMuonf/ oydwfwm;ausmif;om;rsm;onf oydwf
aumifpD tpnf;ta0; qHk;jzwfcsuft& bmrS jyefrvkyfMuay/ ausmif;om; (12) OD;cefY 'Pf&mtjyif;txef&SdNyD;?
udAk [de;f tygt0if ausmif;om;trsm;pk 'Pf&m&SMd uonf/ tjyif;xefq;kH 'Pf&m&olrsm;rSm udw
k if (aemif Adv
k rf LS ;BuD;
wifpdk;) ESifh udkyk (xdkpOfu 0ufpvD,ef ausmif;om;) wdkU jzpfonf/ ppfudkif;aq;HkwGif aq;0g;uko&m roufom
rEav;aq;HkodkY ydkYuko&avonf/ oydwfwm; ref;Oypmaumvdyfausmif;om; udkcifndK (aemif 'k-AdkvfrSL;BuD;)
rSmvnf; tdkufcH&ol ausmif;om;rsm;tm; umuG,f&ef vltkyfxJodkY ajy;0ifoGm; ppfudkif;tpdk;& ausmif;om;
uif;axmufrsm;\ wkwfpmjzpfoGm;onf/
81

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(x) oydww
f m;xGuMf ujcif;
ukd&mSpfacgif;aqmifaom oydwfarSmufausmif;om;? ausmif;olwdkYpdwf"mwfrSm tjrifhqHk; a&mufaecsdef
jzpfonf/ oydwaf rSmuf ausmif;om;? ausmif;olrsm;\ pm;0wfaea&;udk acgif;aqmiftoD;oD;u wm0ef,l aqmifu
G f
aeMuonf/ oydwfvkyfief;ay:vpD wuodkvftmPmydkifrsm;ESifh &ifqdkifa&;udpw
Gif oydwfarSmufaumifpD0if (Inner
Circle) tjrJaqG;aEG; wdkifyifaeMuonf/ oydwfarSmufolrsm;xJwGif tvdkawmf&d owif;ay;avmufaumifrsm;
Sdwef&monf/ rnfolrnf0g[k cGJjcm;odEdkif&ef udkausmfNidrf; acgif;xJwGif axmufvSrf;a&;tzGJUzGJU&ef pdwful;ay:vmNyD;
oydwfarSmufausmif;om;rsm;ESifh aumifpD0ifrsm;tm; udkausmfNidrf;\ axmufvSrf;a&;tzGJUrsm;u SJ'dk;vkyfonf/
rwfvpmar;yGJudk wuodkvftmPmydkifrsm;u rjzpfjzpfatmif usif;y&ef qHk;jzwfNyD;jzpfonf/ xdkpmar;yGJ
0ifa&mufajzqd&k ef A[kad usmif;aqmifrsm;wGif ausmif;om;rsm; pkaqmif;aexdik af ponf[k udak usmfNidr;f \ axmufvrS ;f
a&;tzGJUrS oydwfowif; &Sdonf/ xdktcsdefu ,leDAmpDwDausmif;om; OD;a&rSm (800) ausmfSd aeYausmif;om;OD;a&
(300) ausmf Sdonf/ ausmif;tdyfausmif;pm;OD;a& (700) ausmf bk&m;ay:odkY a&mufSdaeonf/ ,if;tcsdefwGif
rnfonhu
f pd E iS jhf zpfap oGm;a&mufaom ausmif;om;rsm;udk tmPmydik w
f Ykd u A[dak usmif;aqmifrsm;twGi;f aeYa&mnyg
ac:xm;onf/udkausmfNidrf; owif;rSm A[dkausmif;aqmifrsm;twGif; a&mufSdaeaom pmar;yGJ0ifajzvdkolrsm;qDu
r[kwfay/ bk&m;&ifjyif oydwfpcef;odkY a&mufvmaom olrsm;qDu jzpfonf/
xdkausmif;xJodkY a&mufvmolrsm;udk tmPmydkifrsm;u ppfaq;NyD; ausmif;aqmifwdkYwGif cGJ oD;jcm;xm;&m
pm;a&;? aomufa&; usyfwnf; usOf;ajrmif;aeonf/ ,if;udpE iS yhf wfouf oydwaf rSmufaumifp\
D qH;k jzwfcsuft&
pm;a&;? aomufa&; usyfwnf; usOf;ajrmif;olwdkYtwGuf tpm;taomuf aeYpOfoGm;ydkY&ef bk&m;&ifjyifoydwfpcef;odkY
vmvdo
k rl sm;tm; ntkPw
f ufcsed f ra&mufcif A[kad usmif;aqmifrsm; 0if;eHab;rS avSum;axmif xGuv
f mEdik af p&efwYkd
jyKvkyfay;onf/ udkomvSESifh udkndKxGef;wdkYu tpm;taomuf ydkYMuavonf/ xdktcg ygarmurufudkif;u
0if;wHcg;wGif ydwaf pmifah eonf/ oydwaf rSmuf ausmif;om;rsm;jzpf 0ifciG rhf y[kajymonf/ udo
k mvSEiS hf udn
k Kd xGe;f u
tpm;taomuf rsm;udk oHwikd Mf um;rS ausmif;om;rsm; tm;ay;rnf[k ajymaomtcg rpwmrufuikd ;f u ]rif;wdo
hk x
d m;zdu
hk
rif;wdhk oydwaf rSmufwm igt
h aeeJh vk;H 0oabmrwlb;l ? 'gayr,fU rif;wd&hk YJ vky&f nfuikd &f nf? pnf;urf;Srd eI hJ wnfMunfru
I kd
csD;usL;w,f} [k ajym&if; udkomvSESifh udkndKxGef; oHwdkifMum;rS tpm;taomufydkYonfudk bmrSrajymay/
wzef 1936 ck? azazmf0g&Dv? 26 &uf? eHeuf (5) em&DwGif wuodkvfausmif;odkY ausmif;om;tiftm;
(300) cefYonf armfawmfum;jzifh oydwfwm;&ef xGufcJhMuonf/ oydwfaumifpD0if o&Jbat;u acgif;aqmifonf/
wuodkvfor*kH; tpkcGJ ae&mcsavonf/

Source: Unknown

wuov
kd af usmif; oydww
f m;Mu&mwGif tif;0ausmif;aqmif oHwcH g;0 vJt
S yd af eMuaom oydwaf rSmufausmif;om;rsm;

82

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


(1) tif;0ausmif;aqmif aSUwHcg;ayguf
(2) tif;vsm;aqmif aemufzufwHcg;ayguf
(3) *syfqifaumvdyfoGm;aom awmifzufvrf;rsm;ay:wGif jzpfonf/ wzufrSvnf; if;aeY oydwfwm;
onfudk wdkif;jynfrS odap&ef at0rf;ac: jrefrmtaqGukrPDrS udkwifarmifudk bdkifpukyfkdufapjcif;? owif;axmuf
rsm;udk "gwfykHkdufapjcif; jyKvkyfonf/ tif;0ausmif;aqmifzuf ausmif;om;tenf;i,fESifh q&mrsm; acgif;aqmif
ausmif;wuf&ef xGuv
f mMu&m ausmif;om;rsm; txyfxyf ajrBuD;ay: tdyjf cif;? ausmif;rwuf&ef arwm&yfcjH cif;rsm;
jyKvky&f m aemufq;Hk rnforl Q ausmif;rwuf0ahH wmhbJ jyefomG ;Muonf/ aeYvnf (2) em&Dtcsdew
f iG f ausmif;wufrnfo
h l
rSdaomtcg tm;vkH;or*kH;wGif pkkH;um aTwd*kHbk&m;odkY jyefvmMuonf/
ausmif;om;rsm; uw&map;vrf;ay:wGif vSJtdyfNyD; aeylusJusJ oydwfwm;Mu&m olawmif;pm;ESifh rjcm;
qEjycJhjcif; jzpfonf/ ausmif;olrsm;xJu rtkH;? rtrm? rcifjr? rrBuD;wdkY yg0ifcJhavonf/ ausmif;olrsm;\
]uRefpdwfarG;wJU wuodkvfyg? raevdkh xGufcJUwm? wdkhwawG nDnmpkkH;um? aTwd*kHay:rSm}
q&mBuD;ocifu,
kd af wmfridI ;f uvnf; qdwEf iS ahf cG; taqGcifyeG ;f zGUJ NyD; tpmSmxGuo
f uJo
h Ykd &efuek w
f uov
kd f
rSm tkdif;atmifqef;eJY ausmufkyfndKjrwdkYawGUNyD; tdk;a0r*Zif;vkyf&mu ig;yg;arSmuf (0g) oydwfarSmufukefwmyJ[k
ajymayonf/ odkY (5) &ufquf oydwfwm;cJh&m rwfv (1) &ufaeYwGif wuodkvftkyfcsKyfa&;aumifpDu pmar;
yGJrsm; udk ZGefv (10) &ufaeYodkY aTUvdkufonf/
oydwaf rSmufpOfumvtwGi;f oydwrf *Zif; (The Striken Number) udk xkwaf 0onf/ i&JacG;BuD;vGwf
aeNyD aqmif;yg; ygvmavonf/ udkodef;azonf t*Fvdyftydkif;udk t,f'Dwmvkyfonf/ udkndKxGef;onf jzefYa0a&;
vkyfief;udk vkyfonf/ pmar;yGJaTUqdkif;vdkuf ausmif;aqmifrsm;rS ausmif;om;tcsKdU tdrfjyefoGm;NyD; oydwfpcef;rS
ausmif;om;rsm;vnf; oydwfpcef;wGif pmusufMuonf/ oydwfacgif;aqmifrsm;u oydwfudpqufvkyfonf/

(') oydwaf rSmufaphpyfjcif;ESihf oydwv


f eS jf cif;
wuodkvftkyfcsKyfa&;aumifpDonf tpnf;ta0; OD;apmESifh EdkifiHa&;tkyfpkrsm;onf pkHprf;a&;aumfrSif
zGUJ pnf;&ef BudK;yrf;cJMh uonf/ {NyDvtxd oydwrf vSeMf uojzifh e,fcsJUtpd;k &onf [du
k u
f w
k rf S w&m;olBuD; OD;jrbl;udk
Ou|tjzpf xm; pkHprf;a&;tzGJU zGJUonf/ wuodkvfaumifpD if;tzGJUkH;xdkif oydwfarSmufausmif;om;
r[kwfaomolrsm;udk pkHprf;ar;jref;cJhavonf/ eef;&if;0ef a'gufwmbarmfonf ausmif;om;rsm;ESifh aphpyfaqG;aEG;
xd k a umf r wD x J w G i f ausmif ; om;rsm; yg0if a pvd k o nf / xd k t csd e f w G i f oyd w f a cgif ; aqmif r sm;onf
[dkufpul;ausmif;om;rsm; tm;vkH; pnf;kH;apNyD; oydwfarSmufaumifpDwGif if;txufwef;ausmif;om;
udk,fpm;vS,frsm; yg0ifapavonf/
arvwGif tpd;k &ESihf oydwaf rSmufausmif;om;rsm; aphpyf&m toift
h wifo
h m ajyvnfonf/ wuov
kd af umif
pDwGif ausmif;om;rsm; ausmif;jyefwufa&;udpwdkY ajyvnfonf/ oydwfarSmufausmif;om;rsm;udk tjypfray;&/
pmar;yG0J if&ef pmusufcsdev
f aHk vmufpmG &Sad &;? ref;Oypmaumvdyf ausmif;qufwnfjrJa&;udpw
Ykd ajyvnf\/ odYk aomf
jyifyrS wuodkvfpmar;yGJ ajzcGifhudk a'gufwmbarmf\ ynma&;Xmeu oabmrwl? ausmif;vc taqmifvcvnf;
ravsmhay;? wuodkvftufOya'udk jyifqifay;&efudpudk kwfw&uf raqmifGufEdkifao; w&m;olBuD; (OD;jrbl;)
BuD;rSL;aom aumfrwDodkY vTJtyfvdkufonf/ xdktcg ajyvnfaom tcsufrsm;tay:rlwnf oydwfpcef; tkyfpk
(2) pk uGo
J mG ;onf/ udt
k ek ;f ? ud&k mSpw
f Ykdu oydwv
f eS &f ef oabmwlnND yD; udv
k aS z? udn
k Kd xGe;f wdYku oydwq
f ufvo
kd nf/
aemufqkH;oydwf&yf&ef oydwfaumifpDu oabmwlNyD; 1936 ck arv (10) &ufwGif oydwfvSef vdkufonf/

(") oydw\
f tusK;d aus;Zl;rsm;
1/ rwfv tv,fwGif ausmif;tkyfBuD; rpwmpavmh ae&mwGif ygarmuOD;azarmifwifudk ausmif;tkyfBuD;
tjzpf cefYvdkufonf/
2/ 1920 jynfh ausmif;om;oydwBf uD;xuf 1936 ck ausmif;om;oydwBf uD;onf ausmif;om;xkw&yfv;Hk \
Edk;Mum;rI pdwf"gwf ododomom xifxifSm;Sm; wdk;wufjynfh0rI Sdvmonf/
3/ 1936 ck ausmif;om;oydwfBuD;onf tcsdef,lBudKwifjyifqif oydwfarSmufvdkufaom oydwfBuD;
83

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
r[kw/f e,fcsUJ tpd;k &\ ESyd u
f yG v
f eG ;f rIaMumifo
h m jzpfc&hJ aom oydwBf uD;jzpf oydwaf rSmufausmif;om;xk
BuD;onf wdkYArmtpnf;tkH;ESifhwuG e,fcsJUqefYusifa&; EdkifiHa&; tiftm;pkrsm;twGuf BuD;rm;aom
EdkifiHa&; tiftm;opfBuD;w&yf jzpfay:cJhonf/
4/ aemiftem*wfwGif e,fcsJUudkwGef;vSef vGwfvyfa&;BudK;yrf;rnf[k ocifatmifqef;? ocifEk?
ocifodef;az (odef;azjrifh)? ocifvSaz? ocifA[def;? ocifAaqG? ocifoef;xGef;wdkY ay:vm&onf/
5/ ausmif;om;oydwfBuD;rSm aemufqHk; oydwfvSefcJhaomfvnf; vli,fobm0udk azmfjyokyfaqmifaom
jiif;cHkrIrsm; ay:aygufjcif;ESifh t,ltqjyif;xefolwdkYu wuodkvfudk &moufyefpGefYvTwfoGm;Muonf/
udkEk? udkvSaz? udkodef;az? ukdxGef;tkHESifh ausmif;om;tcsKdU ausmif;jyefrwufMuawmhay/ udkodef;azESifh
udx
k eG ;f tko
H nf owif;axmufEiS hf aus;Gmjyefvnfxal xmifa&; ynmawmfoifq&k aomfvnf; pGeYf vw
T Nf yD;
EdkifiHjcm;odkY roGm;cJhacs/
6/ oydwfacgif;aqmifudkEk\ ]NAw
d o
d Qtpd;k &uzGiaUf y;wJU wuov
kd rf sm;[m vcpm;uReu
f av;awG arG;xkwf
ay;&ef uRefxkwfukefvkyfief;pufHkawGjzpfw,f} [laom pum;onf ausmif;om;rsm;pdwfxJwGif pGJusef
&pfcJhonf/
7/ wjynfv;kH Sd ausmif;om;xkpnf;H;k vIyf mS ;rI ydrk o
kd yd o
f nf;ckid rf mvmNyD; ]ArmEdik if v
H ;kH qdik &f m ausmif;om;rsm;
or* (Auo)} "All Burma Students' Union- ABSU" trnfjzifh azmfxw
k Ef ikd cf o
hJ nf/ Auoonf
e,fcsJUqefYusifa&;ordik ;f pOfwiG f yxrOD;qH;k tBudrf zGUJ pnf;vdu
k af om wjynfv;kH ausmif;om;tzGUJ csKyfBuD;
jzpfonf/
8/ wdkYArmtpnf;tHk;\MoZm ausmif;om;xktwGif; us,fjyefYpGm xdk;ESuf0ifa&mufoGm;NyD; wdkYArmtpnf;
tHk;ESifh ausmif;om;or*rsm; ydkrdkcdkifrmpGm yl;aygif;rdvmonf/
9/ 'kwd,tBudrf jynfvHk;uRwf ausmif;om;oydwfwdkufyGJBuD;onf awmif;qdkcsufrsm; vufiif;tm;jzifh
tjynfht0 r&aomfvnf; EdkifiHa&;atmifjrifcsufrsm;rSmum; HI;edrhf&jcif;rsm;xuf omvGefum ordkif;wGif
&pfrnfh atmifjrifcsufrsm; &SdcJhonf/
10/ 1920 jynfhwGif tufOya'udk jyifqifcsuf oydwfwdkufyGJrS r&Sdaom ,leDAmpDwDtufOya'udk 'kwd,
ausmif;om;oydwfu atmifjrifpGmjyifqifEdkifcJhonf/
11/ ausmif;om;acgif;aqmifrsm;onf a'gufwmbarmf? wuov
kd af umifp0D ifrsm;? Edik if aH &;acgif;aqmifrsm;
ESifh awGUqHkaqG;aEG;rIaMumifh todPfrsm; zGHUNzdK;vmNyD;? rdrdudk,frdrd ,HkMunfvmum tpkd;&ESifh ygvDref
vkyfaqmifcsufrsm; em;vnfvmonf/ Edik if aH &;vIyf mS ;rI? wGe;f vSerf EI iS Uf awGq
Y akH qG;aEG;a&;udk em;vnfvm
onf/ awmif;qdkcsufrsm;udk rnfodkhuefhowf&rnf? wdk;csJY&rnfudk em;vnfvmonf/ tcsdefuefhowfrI?
vlxak xmufcrH \
I tquftoG,?f ud,
k u
Uf ,
kd u
f x
kd ed ;f csKyjf cif;ESihf Nird o
f ufpmG vdv
k m;csurf sm; qGq
J efw
h ifjyEdik yf kH
udk oabmaygufvmayonf/
12/ trsKd;om;wuodkvf ay:aygufvmayonf/

(e) trsK;d om;wuov


kd jf zpfay:vmyHk
oydwfudktaMumif;jyK trsKd;om;wuodkvfwnfaqmuf&ef udkEktMuHxGufvmonf/ xdkYaemuf udkatmif
qef;? 0wfvOkH ;D odr;f armif? olaX;OD;oGi?f ausmif;tkyBf uD;OD;bvGi?f 'D;'kwOf ;D bcsKd? 0wfvOkH ;D ausmfjrifw
h Ykd vufcMH uonf/
trsKd;om;wuodkvf wnfaxmifoifhNyD[k ,HkMunfMuonf/ 1937 wGif ArmEdkifiHudk tdEd,EdkifiHrS cGJxkwfvdkufonf/
'dkiftmcDtkyfcsKyfa&;ae&mwGif 91-XmetkyfcsKyfa&; a&mufawmhrnf/ xdktajctaeudk &ifqdkifEdkif&ef Arm ausmif;om;
rsm;onf 0dZm ? odyyH nmrsm;udk us,fus,fjyefYjyefY wwfozd Ykd vv
kd monf/ if;ynmrsm;udk Armpmjzifyh Ykd csvQif vsifjrefpmG
wwfp&mSdonf/ odkYajrmfjrif acgif;aqmifrsm;u trsKd;om;wuodkvf wnfaxmif&ef MuHG,fonf/ trsKd;om;
wuodkvf &HyHkaiGSm&mwGif NrdKUrausmif; tpnf;ta0;jyKvkyf&m rsKd;cspfyk*dKvfrsm; wufa&mufMuonf/
olaX;OD;oGif em,uvkyfNyD; &efyHkaiGOD;OD;zsm;zsm; 1000d^- usyf xnfhonf/ OD;oGiftvSLaiGudk udkatmif
qef;u rauseyfacs/ &efyHkaiG odef;aygif;rsm;pGmvdkonf/ olaX;BuD;wa,muf\ aiGwaxmifrSm qifyg;pyfESrf;yufo
vdkom jzpfonf/ xdkoabmtwdkif; udkatmifqef;u wHk;wdwdajymonf/ tpnf;ta0;rSm aSUrwdk;? aemufrqkwf
jzpfaeonf/
84

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


trsKd;om;ynm0efOD;zdk;usm;u x
]trsKd;om;wuodkvfjzpfajrmufa&;twGuf aiGodef;csD vdkw,fqdkwm rSefygw,f/ odkhayr,fU OD;oGifvdk
yk*dKvfBuD;u aiG 1000d^- xnfUwm enf;w,fvdkh rqdkEdkifygbl;/ bmaMumifUvJqdkawmU avmavmq,frSm olhapwem
o'gw&m;tavsmuf xnfjU cif;om jzpfw,f/ aemuf wuov
kd f jzpfajrmufwt
UJ cg apwemawG ydv
k mNy;D xnfv
U rd rUf ,fvhkd
arQmfvifUygw,f/ aemufNyD; 'Davmuftzdk;wefwJU yk*dKvfBuD;u wuodkvfjzpfajrmufa&; tpnf;ta0;ukd tcsdefukef
vlyef;cHNyD; em,uvmaqmifGufwJUtwGuf wefzdk;[m rqHk;jzwfEdkifatmif BuD;rm;vSygw,f}
xdktcgrS OD;oGif? udkatmifqef;ESifh y&dowfrsm; jyHK;Edkifonf/
Mo*kwfvwGif trsKd;om;wuodkvf naeydkif;oifwef;rsm;udk NrdKUrausmif; zGifhvSpfcJhonf/
xdkoifwef;rsm;(1) jrefrmhtvif;OD;pdef - owif;pmynm
(2) ol&d,OD;vSaz - abm*aA'
(3) a'gufwmxifatmif - t*FvdyfpmESifh EdkifiHa&;&mZ0if
(4) ygarmuOD;atmifvS - ocsFm
(5) OD;xGef;ndK - yx0D0if
(6) 'D;'kwfOD;bcsKd - udk;cef;ysKdU
(7) ynm0efaxmufa[mif; OD;zdk;pdef - jrefrmo'g
(8) OD;zdk;usm;ESifh OD;oufwif - &mZ0if
ausmif;pmtkyfrsm;udk OD;zdk;usm; yHkESdyfwdkufrS udk,fydkifkdufESdyf jzefYa0cJhonf/ OD;zdk;usm;onf aemufydkif;wGif
wdk;wufa&;r*Zif;odkY vpOfaqmif;yg;rsm;a&;NyD; if;aqmif;yg;rsm;udk if;yHkESdyfwdkufrS vHk;csif;tjzpf xkwfa0cJh&m
wdkif;jynftESHY tusKd;rsm;cJhonf/

(y) trsK;d om;wuov


kd zf iG yhf JG qmOD;oGirf ed cYf eG ;f tESpcf sKyf
1/ trsKd;om;wuodkvfonf rnfonfhwuodkvfESifhrQ *kPfwk*kPfNydKif ESdrfcsvdk wnfaxmifjcif;r[kwf?
2/ ,leDAmpDwD roifMum;Edkifaom toufarG;0rf;ausmif;ynm&yfrsm; oifMum;ay;&efESifh txufwef;ynmrsm;udk
jrefrmbmomjzifh oifMum;ay;&ef?
(jrefrmjynfwGifxGufSdaom ukefMurf;rsm;udk ukefacsmzefwD;ay;onfh (College Industries) rsm; jzpfay:vmap&ef?)
3/ ArmvlrsKd;rsm; MuHqwDxGif vmwwfap&ef?
4/ pufrIvufrIaomfvnf;aumif;? ul;oef;a&mif;0,fa&;aomfvnf;aumif; usepGmvkyfudkif wdkif;jynftusKd;
aqmifGufwwfap&ef?
5/ twwfynm tajccHA[kokwSd dk;om;ajzmifhrwfNyD;? 0D&d,vHkYvjzifh Pfynm tm;xkwfNyD; vkyfudkifjcif;jzifh
BuD;yGm;wdk;wufap&ef?
6/ Armjynfonf tdE,
d jynfEiS hf cGcJ mG NyD;aemuf pufrv
I ufrw
I ;kd wufa&;twGuf a&aomufjrpfozG,jf zpfaom trsK;d om;
wuodkvfBuD; tqifhoifhwnfSdap&efESifh wdkif;jynfBuD;yGm;wdk;wuf&eftwGuf trsKd;om;wuodkvf vdktyfaMumif;?
7/ tm;BudK;rmefwufjzifh trsKd;om;wuodkvfwnfaxmif wuf<uap&ef?
8/ trsKd;om;wuodkvf(u) jrefrmbmom av;wef;rS ckEpS w
f ef;txd oifMum;wwfajrmufaom ausmif;om;rsm;twGuf yxrwef;tqif?h
(c) jrefrmbmom ckEpS w
f ef;rS q,fwef;txd oifMum;wwfajrmufaom ausmif;om;rsm;twGuf 'kw,
d wef;tqif?h
(*) jrefrmbmom q,fwef;atmifjrifaom ausmif;om;rsm;twGuf wwd,wef;tqifhwdkYjzpfonf/
9/ trsKd;om;wuodkvf\ csKdU,Gif;csufrsm;udkjyKjyif wdk;wufatmif aqmifGufoGm;rnfjzpfaMumif;?
10/ ravsmhaomZGJjzifh trsKd;om;wuodkvfBuD;udk xajrmufatmifjrif&ef BudK;pm;apvdkaMumif;?
11/ trsKd;om;wuodkvfBuD; wnfwHhcdkifjrJ pufrIvufrI txufwef;ynmrsm;udk vlrsKd;? bmomraG;? Armjynfom;
tm;vHk; ynmoifMum;Edkif&ef?
12/ wdik ;f jynfEiS Ehf ikd if H tusKd;pD;yGm;jzpfxeG ;f aprnfh trsKd;om;wuov
kd Bf uD;udk tm;vH;k u 0dik ;f 0ef;axmufyu
hH n
l rD nf[k
arQmfvifhaMumif;wdkY ygSdonf/
85

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(z) 1936 yxrtBurd f ArmEdik if v


H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or* (Auo) nDvmcH
(arv 8 &uf? 1936)

Source: Oway Magazines

oydwfarSmufumv (3) vMumaomtcg &efukefwuodkvfausmif;om;rsm; or* (wuo) onf


trsKd;om;a&; us,fjyefYaomvIyfSm;rIodkY ajymif;vJa&mufSdvmNyD; ausmif;om;or*onf trsKd;om;vli,frsm;udk
acgif;aqmifvmum tusKd;aus;Zl;taeESifh Auoay:vmayonf/
yxrqHk;tBudrf AuonDvmcHukd 1936 arv (8) &ufaeYwGif oydwf
arSmuf ausmif;om;rsm;yg0ifNyD; *sLAvDa[m usif;y&m yxrqHk; Ou|taeESifU
ud&k mSpu
f kd ceft
h yfNy;D ? udkatmifqef;udk 'k-Ou|tjzpf cefYtyfvdkufonf/ udkA[def;
(txufArmjynf ud,
k pf m;vS,)f ? udjk yefY (aemif ocifjyefY? ucsifjynfe,f)? udx
k eG ;f
Sed f (aemif Adv
k &f efEikd )f ? udAk aqG (aemif 0efBuD;csKy)f ? udv
k aS T (aemif tmPmSiv
f aS T)?
udkodef;atmif (aemif ausmif;om;acgif;aqmif)? udkvSarmif? udkxGef;tHkwdkY wuf
a&mufcMhJ uonf/ if;tpnf;ta0;rS trsKd;om;a&;tzGUJ csKyf tpnf;ta0; us,fjyefY
ap&efESifh trsKd;om;wuodkvf wnfaxmif&ef? wkdif;&if;om;ausmif;om;rsm;ESifh
jynfwGif;ae vlrsKd;jcm;ausmif;om;rsm; aoG;pnf;&ef qHk;jzwfcsufcscJhonf/
1936 oydwfumvwGif ausmif;om;acgif;aqmifrsm;onf xifjrifcsuf
rsm; uGjJ ym;onfadS omfvJ trsm;qEukd vku
d ef mcJMh uonf/ aoG;pnf;nDw
G pf mG jzifh
atmif
j
rif
r
u
I
k
d
aS
;
I
c
o
h
J
nf
/
ud
E
k
o
k
nf
pH
j
yacgif
;
aqmif
wa,muf
j
zpf
c
o
h
J
nf
/ if;\
yxrqH;k Auo
Oya'oifwef;rS &Sad om tawGUtMuHKrsm;jzifh ud,
k u
f sihw
f &m;? tao;pdwaf qG;aEG;
Ou| ud&k mSpf
rI? pkpnf;rIrsm; jyKvkyEf ikd cf o
hJ nf/ nbufrsm;wGif rdeYfceG ;f ajymMum;&m oydwaf rSmuf
ausmif;om;rsm; rdrdudk,frdrd ,HkMunfrISdap&efESifh wm0efrsm; ausyGefpGmxrf;aqmif&ef a[majymonf/ ukd&mSpf?
udkatmif qef;? udkausmfNidrf;? udkxGef;tkHwdkY tjcm;udprsm; tvkyfrsm;aepOf udkEkonf oydwfpcef;udk aumif;rGefpGm
tkyfcsKyfEdkifonf/ oydwfNyD;aemuf if;wdkYtm;vHk;onf trdajr vGwfvyfa&;twGuf qufvufwdkufyGJ0ifcJhMuonf/
rMumrDumvwGif wuodkvfajrrS ae vGwfvyfa&;twGuf tpDtpOfBudK;yrf;rIudk yHkMurf;azmfEdkifchJayonf/
odYk jzifh Auoonf awmfveS af &;vrf;aMumif; (NAdwo
d Qe,fcsUJ vufatmufrS vGwaf jrmufa&;) vrf;aMumif;
odkY csOf;uyfcJhonf/ wuouJhodkY udk,fydkif zGJUpnf;yHkpnf;rsOf;udk a&;qGJEdkifcJhonf/ e,fcsJUvufa0cH ynma&;ukd
pGefYvTwf ausmif;om;rsm;onf vGwfvyfa&;wdkufyGJxJodkY a&mufSdcJhMuonf/ 1937 ckESpfwGif ausmif;om; oydwf
acgif;aqmif udkEk? ausmif;q&m udkoef;xGef;wdkYonf jrefrmvGwfvyfa&;twGuf taxmuftul&ap&ef e*g;eD
pmtkyftoif;udk xlaxmifcJhonf/ if;toif;rS udkodef;az\ q&mvGef;twKywd? udkEk\ qdkS,fvpf0g'? NrdKUr
q&m[de\
f bd&k pfta&;awmfykH ponfh pmtkyrf sm; qufwu
kd f xkwaf 0cJo
h nf/ ausmif;om;rsm;tzdYk xdpk mayrsm;uvnf;
aemufrS aphaqmfcJhonf/ zdESdyfrIawG? vlrIa&; tqifrajyrIawGvnf; wckNyD;wck MuHKawGUae&onf/ e,fcsJUtpdk;&qefY
usifa&; pdwf"mwft[kefonf ydk <uvmcJhonf/
1936 ck oydwBf uD;onf e,fcsJUrsm;ESihf trsKd;om;a&;tiftm;pkrsm; tMum; tm;NydKifrw
I ckjzpfNyD; ordik ;f qdik &f m
,SOfNydKif wdk;wufrIwckjzpfonf/ ausmif;om;rsm;tm;vkH; AuotzGJUvufatmufwGif aoG;pnf;nDGwf pdwfyg0if
pm;pGmjzifh yg0ifvmMuNyD; atmifjrifrIrsm; &SdcJhonf/ 1936 ck oydwfvSefvdkufonf rSefaomfvnf; if;ausmif;om;
rsm;onf if;wdkY t&nftcsif;rsm;ukd xdef;odrf;EdkifpGrf;ESifh if;wdkY\ tiftm;tajctaeESifh vkyfaqmifcsuf? tusKd;
oufa&mufrIrsm;udk oabmaygufvmMuonf/ ausmif;om;rsm;tm;vHk; tajccHtxufwef; tygt0if yxrOD;qHk;
AuotzGUJ csKyf atmufwiG f pkpnf;rdMujcif;jzpfonf/ Auorsm;tzGUJ \ pdw"f mwfqikd &f mrsm; jrifrh m;vmNyD;? tiftm;rsm;
wdk;csJUvmEdkifonf/ wuodkvfBuD;onfvnf; trSefw&m;\ tdrfawmf? trSefw&m; wdkufyGJ0if&mae&m jzpfvmonf/
1920 ESifh 1936 ausmif;om; oydwfrsm;aMumifh wuodkvfausmif;om;rsm;onf if;wdkYpdwfxJrS pnf;pdrfcHcsifaom
om,m ,pfrl;onfh pdwf"mwfrsm;tpm; if;wdkY\ xufjrufaom OD;aESmufjzifh qHk;jzwf? xkdtcsdefumvESifh
udkufnDaom e,fcsJUqefYusifa&; pdwf"mwfrsm; ajymif;vJcJhonf/
1920 yxrausmif;om;oydwfBuD;onf r&ifhao;aomfvnf; 1936 'kwd,ausmif;om;oydwfBuD;rS ydk
pnf;Hk;vmNyD; atmifjrifpGm oydwfvSefEdkifcJhjcif;jzpfonf/ wuorsm;tzGJUonf taemufEdkifiHrS or*rsm;uJhodkY
86

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


ausmif;om;vTwfawmf zGJUpnf;EdkifcJhonf/ (7) wef;rS (10) wef;xd tajccHausmif;rsm;wGifvnf; or*toif;rsm;
ay:xGe;f vmcJah yonf/ if;wdYk pw
d w
f iG v
f nf; awmfveS af &;pdw"f mwfrsm; pdr0hf ifysUH ESYH vmonf/ e,fcsUJ AsLdu
k a&pD ynma&;
pepfudk Ncdrf; ajcmufvmcJhonf/ AuotzGJUacgif;aqmifrsm;onf tvkyform;rsm;? awmifolv,form;rsm;? e,fcsJU
pepfqdk;atmuf 'kua&mufaeolrsm;udk aumif;pGmpkpnf;EdkifcJhonf/ Auoacgif;aqmifrsm;onf 'Drdkua&pDtcGifhta&;
rsm; &Sda&;ESifh vGwfvyfa&;twGuf trsKd;om;a&;vIyfSm;rI acgif;aqmifrsm;ESifh wGJzufEdkifcJhonf/ ordkif;pmrsufESmopf
zGifhEdkifcJhonf/

(A) e*g;eDpmtkyt
f oif;tp ausmif;om;u

Source: Unknown

udkEkonf wuodkvfrSxGufNyD;aemuf 'D;'kwf*sme,fwGif 0ifvkyfavonf/ jrefrmhtvif;


owif;pmudk xkwaf 0cJo
h nf/ udv
k aS zu wnfaxmifco
hJ nf/ The New Burma t*Fvyd o
f wif;pmudk
aeYpOfxkwfrS wywf (3) Budrfxkwftjzpf ajymif;vJxkwfa0cJhonf/ if;owif;pmudk a'gufwmodef;
armifu ydkifonf/
1937 wGif if;owif;pmrsm;onf trsKd;om;a&;BudK;yrf;rI rvHkavmuf udkEk? udkvSaz?
udkodef;azwdkYonf e*g;eDpmtkyftoif;udk wnfaxmifcJhavonf/ udkxGef;at;u aiGaMu;
ulnDaxmufyHh ay;cJhavonf/
1936 oydwftusKd;taeESifh ausmif;om;trsm;pkrSm EdkifiHa&;pmayrsm; avhvm&ef pdwftm;
xufoefvmMuonf/ rmhufpf0g'ESifh vuf0Jpmayrsm; (wuodkvfwGif rSdaom) udk e*g;eDpmtkyftoif;rS
avhvmcGihf &vmMuonf/ udb
k aomif;ESihf udEk w
k Ykd a&;om;aom 0wKESihf jyZmwfrsm;udk ausmif;om;trsm;pk tav;xm;
avhvmzwfIvmMuonf/ if;pmtkyftoif;rS ausmif;om;rsm;\ wdk;wufrIpGrf;&nfudk ay;vmEdkifavonf/

(b) Auorsm;tzGUJ \ r[mAsL[mESihf enf;AsL[m


Auorsm;tzGUJ onf vlwef;pm;cGjJ cm;jcif; rSad om e,fcsJUqefYusifa&; ausmif;om;trsm;pk\ tzGUJ jzpfonf/
Auorsm;tzGJUonf trsKd;om;a&;vIyfSm;rIudk qefYusifonfhtzGJUrsm;udk ,SOfjydKifwdkufcdkufrnf jzpfonf/
xdYk twl vlrsKd;ESihf bmoma&; cGjJ cm;rIuv
kd nf; &ifqikd w
f u
kd cf u
dk o
f mG ;rnf/ if;qefYusifrrI sm;udk vIyf mS ;rIrsm;? rdeYf ceG ;f rsm;?
pmGufpmwrf;rsm;jzifh qefYusifoGm;rnf/
aemufvufwbufjzifh vlrsKd;EG,frsm;? vlrsKd;pkrsm; AuotzGJUodkY pdwfyg0ifpm;pGm yg0ifvmEdkifa&;twGuf
aumfrwDrsm;wGif yg0ifvmEdkifa&;twGuf tjrJowdBuD;pGm aqmifGufoGm;rnfjzpfonf/ if;uJhodkY tiftm;awmifhwif;
aom? xufjrufaom tSdeft[kefjzifh ausmif;om;rsm;tm;vHk;odkY ysHUESHUpGm pdrfh0ifapNyD; ausmif;om;tm;vHk;udk owif;
odap&ef BudK;yrf;aprnf/
ausmif;om;rsm;tm;vH;k yg0ifvm&ap&ef BudK;yrf;NyD; ryg0ifao;aom ausmif;om;rsm;udv
k nf; tpnf;ta0;
rsm;udk zdwfMum;NyD; wufa&muf&ef BudK;yrf;rnfjzpfonf/
Auorsm;tzGJUESifh tjcm;or*tzGJUrsm; tpnf;ta0;rsm;wGifvnf; Auorsm;tzGJU\ atmifjrifrIrsm;udk
wifjyrnf/ tm;upm;ESifh ,Ofaus;rIqdkif&m pnf;a0;yGJrsm;wGifvnf; Auo\ tajctaersm;udk wifjyrnfjzpfonf/
AuotzGUJ onf ausmif;om;trsm;pkqEukd av;pm;vdu
k ef mNyD; ausmif;om;tenf;pkqEukd tav;xm;um
or*cGJrsm;\ qEESifh ar;cGef;rsm;udk vsifjrefpGm ajzMum;aqmifGufrnf jzpfonf/
AuotzGJUonf 'Drkdua&pDvrf;aMumif;ay: tajccHwnfaqmufNyD; ausmif;om;trsm;pkqEudk vsifjrefpGm
taumiftxnfazmf aqmifGufrnfjzpfonf/
tajccHynmESifh wuodkvfausmif;rsm; tm;vHk; ausmif;om;rsm; aeYpOfvIyfSm;rIrsm;udk acgif;aqmifae&m
&Sdap&ef BudK;yrf;oGm;rnf jzpfonf/
ausmif;om;or*cGJ toif;tm;vHk;onf toif;tpnf;ta0;udk yHkrSef usif;yaqG;aEG;NyD; aus;vufrsm;txd
pnf;H;k a&;qif; aqG;aEG;yGrJ sm; yHrk eS jf yKvky&f rnf jzpfonf/ if;a'orS ausmif;om;rsm; pdwyf g0ifpm;&efEiS hf vIyf mS ;rIrsm;
yg0ifvmap&ef BudK;yrf;&rnfjzpfonf/
ausmif;om;or*tzGUJ cGJ acgif;aqmifrsm;? NrdKUe,f? aus;Gm acgif;aqmifrsm;taeESihf tvkyt
f rIaqmiftzGUJ \
87

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
qHk;jzwfcsufrsm;udk yHkrSefowif;vTmrsm; jzefYcsd ausmif;rsm;wGif vdkufemap&ef aqmifGuf&rnf/
or*aG;aumufyGJrsm;udk usif;yNyD; AuonDvmcH qHk;jzwfcsufrsm;udk rvdkufemaom? yg0ifvkyfaqmifrI
rSdaom or* tzGJUcGJrsm;udk ta&;,lpdppf&rnf/
Auorsm;tzGJUonf tzGJU0ifwOD;OD;u trsKd;om;a&;vIyfSm;rIudk qefYusifvQifaomfvnf;aumif;? or*udk
qefYusifvQifaomf vnf;aumif; if;udk vsifjrefpGm pHkprf;ar;jref; or*rS trsm;pkjzifh qHk;jzwfcsufcsum if;udk
or*rS xkwfy,fEdkifonf/
-ponfwdkY jzpfonf/

88

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

OD;Ek
(1935-36)
Source: Internet

jynfaxmifpktzJGUcsKyf Ou|? EkdifiHawmf0efBuD;csKyf OD;Ekyif jzpfonf/ ajrmif;jrckdif? 0g;c,frNrKdUwGif arG;zGm;NyD;


zGm;ou&mZfrSm 1907 ck? arv (25) &uf jzpfonf/ 0g;c,frNrKd h t*Fvdyf-jrefrm ESpfbmomoifausmif;?
trsKd;om;ausmif;rsm;wGif ynmoifMum;cJhNyD; &efukefNrKdU NrKdUrwkdif;&if;om; txufwef;ausmif;okdY ajymif;aTU
ynmoifMum;cJ\
h / (10) wef;pmar;yJu
G dk NrKdUrwkid ;f &if;om; txufwef;ausmif;rS atmifjrifcNhJ yD;? wuov
dk w
f iG f
ynmqufvufoifMum;cJ\
h / 0dZm bGUJ ukd 1939 ckEpS w
f iG f qGwcf ;l cJo
h nf/
yef;waemfEiS hf ok;H cGNrKdU trsK;d om;txufwef;ausmif;rsm;wGif ausmif;tkyBf uD;tjzpf aqmifu
G Nf yD;aemuf 193435 wGif Oya'ynmqnf;yl;&ef wuokdvfokdY jyefvnfa&mufSdcJh\/ vpfvyfaeaom or*Ou| ae&mwGif
0ifa&muf,OS Nf yKdi&f m tEkid &f Scd o
hJ nf/ 1935-36 ckwiG f wuo Ou|tjzpf aG;aumufwifajrmufjcif;cH&onf/
1936 ck ausmif;om;ta&;awmfykH ay:aygufcJhonf/ OD;Ekonf 1936 ck ta&;awmfykHtrSwftom; jzpf\/
1936 ckEpS u
f m; e,fcsUJ orm;wefc;dk xGm;aomESpf jzpfayonf/ e,fcsUJ orm;rsm;onf wkid ;f jynf tSio
f ciftjzpfjzifh
b0ifjrifMh uayonf/ tkt
d aoay;rIonf if;wdYktwGuf om,mrufarmzG,f jzpfvm\/ pum;ajymvQif SIR
[laom pum;vH;k ukd xnfah jymrS raemcku
d ?f oabmBuKu
d cf o
hJ nf/ wuov
dk af usmif;om; wOD;u pmoifcef;wGif
q&mbOD;tm; SIR pum;vkH;rokH;? ikH;wdwd ajymojzifh ta&;,ljcif; cH&avonf/
or*onf ta&;,lcH&aom ausmif;om;bufrS &yfwnfcJh\/ or*Ou| udkEkESifh wuokdvfausmif;tkyfBuD;
rpwmpavmhwkdY tjyeftvSef pma&;cJhMuonf/ ausmif;om;bufrS &yfwnfum pma&;cJhaom or*Ou|ukd
ausmif;rS xkwyf pfvu
dk o
f nf/
wzef tk;d a0r*Zif;wGif ygaom Hell hound at large [laom aqmif;yg;ESihf ywfouf wm0efct
H ,f'w
D m
ukdatmifqef; (AkdvfcsKyf) tm; ausmif;xkwfjyefonf/ Hell hound at large ]i&JacG;BuD;vGwfaeNyD} [l
aom aqmif;yg;onf wuokdvftmPmykdifwkdY\*kPfodumudk xdckdufonf? aqmif;yg;a&;olukd xkwfazmf&ef
awmif;qko
d nf/ wm0efct
H ,f'w
D m udak tmifqef;u xkwaf zmfrajymojzifh ausmif;xkwjf cif;jzpf\/ aqmif;yg;
a&;olrSm ukdodef;wif ,ck tkd;a0 OD;nKdjr jzpfonf/
or*Ou|ESifh trIaqmifwOD;tm; ausmif;xkwfojzifh? ausmif;om;ta&;awmfykHBuD; ay:aygufvmavonf/
ausmif;om;ta&;awmfykHonf wjynfvkH;okd ysHUESHYcJh\/ wuodkvfrSp txufwef;ausmif;rsm;txd oydwf
arSmufcJhMuonf/ or*Ou| ukdEku bDat0dZmbGJUukd jyeftyf qEjycJhonf/ ykvdyfkH;BuD;aSUwGif t*Fvdyf
,leD,H*suftvHukd rD;IdUum qEjycJhonf/
89

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

oydwpf pkH rf;a&;aumfrwDzUGJ jcif;? qmjrbl; acgif;aqmifaom pkpH rf;a&;aumfrwDzUJG jcif;jzifh oydwt
f a&;awmfyu
Hk kd
NyD;jywfapcJo
h nf/ ta&;awmfyo
Hk nf (3) vrQMumcJ\
h / or*Ou| ukEd o
k nf ausmif;om;rsm;\ cspMf unfav;pm;
rIudk cH&onf/ ukBd uD;Ek[
l xifmS ;cJ
h ,ckwikd yf if ac:vsuf SMd uao;onf/ or*Ou| oufwrf;ukeq
f ;Hk
wuov
dk rf S xGuo
f mG ;aomfvnf; or*wiG f jyemay:vmonft
h cg aSUaqmifajzSi;f jcif; jyKcJ&h avonf/
ukdEkonf wuokdvfrS xGufNyD; wkdYArmtpnf;tkH;okdY 0ifa&mufaqmifGufonf/ ppfrjzpfrDu wkdif;jynftm;
ynmay;&mwGif ausmMf um;cJah om e*g;eDpmtkyt
f oif;ukd xlaxmifc\
hJ / t*Fvyd ef ,fcsUJ orm;rsm; zrf;qD;jcif;cH&NyD;?
*syef0ifvmaomtcgrS vGwaf jrmufcahJ vonf/
*syefacwfwiG f tpk;d &tzGYJ Ekid if jH cm;a&;0efBuD;tjzpf wm0efc,
H cl o
hJ nf/ ppftNyD;wGif zqyvtzGYJ 'k-Ou|tjzpf
aqmifu
G cf NhJ yD;? Adv
k cf sKyfatmifqef;wkYd usqk;H aomtcg zqyv Ou|ESihf 0efBuD;csKyf jzpfvmcJah vonf/ 1956
ckepf ZGev
f wGif 0efBuD;csKyf&mxl;rS Ekwx
f u
G cf jhJ yD; 1957 ckEpS rf wfvwGif 0efBuD;csKyf jyefjzpfco
hJ nf/
zqyv uGaJ omtcg oefYiS ;f zqyv Ou|tjzpf aqmifu
G
f Ekid af wmf0efBuD;csKyfyif jzpfjyefonf/ 1958 ck?
atmufwb
dk mvwGif Akv
d cf sKyfae0if;tm; tpk;d &tmPm vTaJ jymif;ay;cJjh yD;? 1960 ckEpS w
f iG f usi;f yaom taxGaxG
aG;aumufyBJG uD; jyD;aomtcg Ekid if aH wmf0efBuD;csKyf tjzpfyif jyefv
f nfwifajrmufjcif; cH&jyefavonf/ (td;k a0)

1962 ck? rwfv (2) &ufaeY AdkvfcsKyfBuD;ae0if; OD;aqmiftmPmodrf;csdef txd EdkifiHawmf0efBuD;csKyftjzpf


aqmifu
G cf o
hJ nf/ Adv
k cf sKyfBuD;ae0if; OD;aqmiftmPmodr;f cJah om awmfveS af &;aumifpt
D pd;k &rS OD;Ektm; 1966
ckEpS f txd xdr;f odr;f xm;cJonf/ 1968 ckEpS f 'DZifbm (2) &ufaeUwGif awmfveS af &;aumifpu
D zJUG aom (33)OD;
jynfwiG ;f nDw
G af &;tMuHay;tzJUG wGif yg0ifonf/
1969 ckESpf xdkif;EdkifiHodkU xGufvmNyD; ygvDref'Drdkua&pDygwD xlaxmifNyD; rqvtpdk;&tm; vufeufudkif
awmfveS cf o
hJ nf/ 1980 ckEpS ?f Zlvikd v
f (29) &ufwiG f vGwNf idr;f csr;f omcGijhf zifh jrefrmEdik if o
H Ykd jyefomG ;cJo
h nf/
1988 ckEpS ?f pufwifbm (9) &ufaeY 8888 vIyf mS ;rIumtwGi;f Mum;jzwftpd;k &zGYJ pnf;NyD; Edik if aH wmf0efBuD;csKyf
tjzpf aMunmonf/ OD;atmifBuD;ESifh a':atmifqef;pkMunfwdkYtm; if;Mum;jzwftpdk;&wGif yg0if&ef
zdwaf c:cJah omfvnf; uefYuu
G cf
hJ Mum;jzwftpd;k &zJYG pnf;rI ratmifjrifcahJ y/
1988 pufwifbm (18) &uf ppfwyf (e0w) rS tmPmodr;f tNyD; Edik if aH &;ygwDrsm; zJYGciG ahf y;aomtcg tapmqH;k
wnfaxmifonfh 'Dru
kd a&pDEiS Nhf ird ;f csr;f a&;tzJYGcsKyu
f kd OD;pD;wnfaxmifonf/ Mum;jzwftpd;k &zJYGpnf;rIukd jzwford ;f &ef
jiif;qefojzifh OD;Ektm; e0wtpdk;&rS 1989 ckESpf? 'DZifbmv (29) &ufaeYwGif tus,fcsKyfcs zrf;qD;cJhonf/
1992 ckEpS ?f {NyDv (23) &ufaeYwiG f aetdrt
f us,fcsKyfrS jyefvw
T af y;cJo
h nf/
1995 ck? azazmf0g&Dv (14) &ufaeUwGif &efuek Nf rdKU uG,v
f eG o
f nf/
rSwfcsuf- pmvHk;tapmif;ESifh azmfjycsufrsm;onf aemufqHk;vufSd tajctaetxd qufvufpkaqmif; a&;om;azmfjyxm;jcif;jzpfonf/
tifwmeuf- 0DuDyD'D,m^ {&m0wDtifwmeufpmrsufESm^ 'DADbDowif;Xme/ OD;Ek\ ig;ESpf&moDArmjynf? 1941-45?
{&m0wDpmaywdkuf/ wyfrawmfordkif;-yrwJG? 1962-1974? pm-108/

90

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

1936 'kw,
d ausmif;om;oydwu
f mv ausmif;om;acgi;f aqmifrsm;
0JrS,m- udn
k Kd jr? udEk k (vufnKd ;axmif pum;ajymaeol)? udx
k eG ;f wif? trnfrod? udx
k eG ;f tH?k udb
k at;? udt
k ek ;f ? trnfrod? udn
k Kd xeG ;f
pm;yJw
G zufjcrf;wGif xdik af eolrsm; (0Jr,
S m)- udck ifarmifuav;? trnfrod? udv
k aS z (Adv
k v
f uFsm)

oydwaf rSmufaumifp0D if udv


k aS z
(AdkvfvusFm)

oydwaf rSmufaumifp0D if rtrm


(vlxak ':trm)

oydwaf rSmufaumifp0D if udt


k ek ;f
(aemif oHtrwfBu;D )

udck ifarmifuav;
(aemif 0efBu;D Adv
k cf ifarmifuav;)

Source: Unknown; Portraits (DTY); Unknown;


ASO's 50 Years; Portraits (DTY); Portraits (DTY);

oydwaf rSmufaumifpD twGi;f a&;rSL;


udak usmNf ird ;f (aemif 0efBu;D )

91

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

1935-36 td;k a0r*Zif;aumfrwD tzJ0YG ifrsm;? aSw


Y ef; (0J) rS 'kw,
d - wm0efct
H ,f'w
D m udak tmifqef;? wwd,- udo
k ed ;f wif (td;k a0OD;ndKjr)

Source: Unknown

1935-36 ckEpS f td;k a0r*Zif; wm0efct


H ,f'w
D m udak tmifqef;

92

1936 ck wuov
kd o
f ydwaf rSmufaumifp0D ifrsm;

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

wDaubGef;

udkxGef;wif

OD;xGe;f ndK

udak tmifoed ;f

udpk ;kd armif

rpwmAm;rm;

udkbquf

udktkef;

udkvSarmif

udkoD[ef

udkbat;

Source: Unknown

udkGefh

93

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

aTw*d o
kH ydwpf cef;rS tvSLcHxu
G v
f maom ausmif;om;rsm;

aTw*d o
kH ydwpf cef;Icif;rsm;

xrif;csuw
f m0ef,&l aom td;k olBu;D tzJYG

bk&;ay: awG&Y aom oydwaf usmif;olrsm;

armfvNrKd iZf &yf aumfzaD omufcsed f

Source: Unknown

94

aTw*d kH awmifbufapmif;wef;Sd wuov


kd o
f ydwpf cef;jzpfaom
armfvNrKd iZf &yfaY w
S iG f awG&Y aom ausmif;om;rsm;
aYw
S ef;- udak usmNf ird ;f ? udn
k Kd jr? ud
k eG ?hf
aemufwef;- udo
k mvS? udck ifarmifuav;? udx
k eG ;f tH?k trnfrod

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

1936 ck wuov
kd f oydwaf rSmuf&mwGif ausmif;ol? ausmif;om;rsm; &efuek Nf rKd w
Y iG ;f pDwef;vSnv
Uf nfMuonf
aSq
Y ;kH wef; vuf0b
J ufrS yxr trsK;d orD;- rcifjr (aemif ynma&;uxdu)? 'kw,
d - rtH;k (aemif ygVd ygarmu? rEav;)
1936 ckEpS ?f arv (10) &ufaehnwGif aTw*d &kH ifjyifay: ausmif;ol? ausmif;om;rsm; oydwv
f eS t
f pnf;ta0;usi;f yaeyHk

Source: Unknown; YU History (Diamond Jubilee)

95

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

Source: RU History (Diamond Jubilee)

96

1936 ck &efuek w
f uov
kd f
'kw,
d ausmif;oydwf
okyaf zmfumwGe;f

udkvdkeDacwfaESmif; - 1935 rS 1936 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

Source: RU History (Diamond Jubilee)

1936 ck 'kw,
d ausmif;oydwf Ny;D aemuf wuov
kd rf *Zif; azmfjycJah om umwGe;f rsm;

97

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

tcef; (7)
udv
k ekd aD cwfaESmif;ydik ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; vGwv
f yfa&;BuKd ;yrf;rI trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1937 rS 1938)

(u) &Srf;-Arm aoG;pnf;a&;tp wuo

Source: Portrait (DTY)

aoG;cGJtkyfcsKyfjcif;onf e,fcsJUwkdY\ enf;y&d,m,fjzpfonf/ Srf;? ucsif?


u&if? csif; paom awmifay:om;rsm;ESifh Armrsm;ukd tquftqHrsm;pGm rSd&efESifh
wOD;ESiw
hf OD; r,kMH unf&ef NAdwo
d Qu aoG;cGx
J m;onf/ Sr;f jynfoYdk ArmjynfrS wkd;
wufaom EkdifiHa&;orm;rsm; 0ifcGifhrjyK/ ref;Oypmaumvdyfor* ausmif;om;
acgif;aqmif ukAd [de;f ESihf ukad X;NrdKif ('*kew
f m&m) wkYd Sr;f jynfe,f odEND rdKUokYdtvnf
vm&m yk'fr (10) jzifh csufcsif;e,fESif vTwfcJhonf/ wuodkvf a&mufSdaeaom
Srf;ausmif;om;rsm;ukd ygarmu a'gufwmyD;aumuf tkyfcsKyfaom? tif;0ausmif;
aqmifwGifom aexkdifap wuokdvfausmif;om;rsm;or*okdY 0ifcGifhrjyKay? Srf;
ausmif;om;rsm; aexkid q
f ufqrH w
I Ydkudk ausmif;tkyBf uD;u Sr;f jynftpk;d &okYd vQKUd 0Suf
tpD&ifcHpmrsm; tcsdefrSefrSef ay;ykdY&avonf/
]&efuek w
f uov
dk f Sr;f jynfausmif;om;toif;} ukd 1936 ckEpS w
f iG f wnfaxmif
cJah yonf/ 1936 ausmif;om;oydwBf uD;wGif ukw
d if{ tygt0if Sr;f ausmif;om;t
ukw
d if{ (OD;wifat;- Sr;f jynf)
oif; taeESifh wuoESifh qufoG,fjcif; rSdao;ay/ Srf;jynfausmif;om;toif;
Ou|u wuoukd qlyla&;orm;tjzpf pGyfpGJykwfcwfvsuf owif;pmwGif aqmif;yg;a&;avonf/ olukd,fwkdifyif
pdwyf g a&;oavm? tyrS
D a&;oavm rod&ay/ xkt
d csdef wuoOu| uk&d mSpu
f Sr;f jynf ausmif;om;Ou|onf
]rdrd\ aESmifBudK;ukd wyfrufqJ} Sdao;aMumif; jyefvnfacsya&;om;avonf/
ukw
d if{onf ukAd [de;f ? ukAd aqG? ukad X;NrdKifwYdk EiS hf &if;ES;D vmNyD; aEG&moDausmif;ydw&f ufrsm;wGif Sr;f jynfoYdk
jyefa&mufaomtcg pmMunfw
h u
dk ?f pmzwftoif;rsm; wnfaxmifziG v
hf pS af yonf/ a<u;aMumfot
H aejzifh e*g;eDocD si;f ukd
twk,
l tvif;a&mifwefc;dk jzifh trsK;d *kPw
f ufaprnf[al om aqmify'k Ef iS t
hf nD tvif;a&mifpmMunfw
h u
dk rf sm; zGiv
hf pS
f
98

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


pmtkyaf qG;aEG;yGrJ sm;? pum;&nfvyk rJG sm;? usbrf;pum;ajymyGrJ sm; ? pmayNydKifyrJG sm;? a[majymyGrJ sm; jyKvkyo
f nf/ xkt
d csed u
f
e*g;eDpmtkyfrsm;udk pmMunfhwkdufwGif ykvdyfrsm;u vma&mufSmazG&m pmMunfhwkdufrSL;rsm;onf e*g;eDpmtkyfrsm;ukd
vG,t
f dwfxx
J nf
h pufb;D jzifh vpfc&hJ onf/ xkt
d csdeu
f Sr;f jynfwiG f e*g;eDpmtkyu
f dk vGwv
f yfpmG zwfciG rhf &aom
tcsed jf zpfonf/ 1939 'kw,
d urmppfjzpfaomtcg Sr;f jynfwiG f Ekid if aH &;toif;tzGUJ rSad o;ay/ wuov
dk af usmif;om;
wpkom wuo acgif;aqmifrsm;ESifh vnf;aumif;? wuorS wqifh wkdYArmtpnf;tkH; acgif;aqmifrsm;ESifh vnf;
aumif; &if;ESD;rISdNyD; ckdifjrJpGm qufoG,frISdaeavonf/ ppfNyD;*syefrsm; usqkH; r[mrdwfrsm; jyef0ifvmaomtcg
*syefacwf wGif vGwv
f yfpmG pnf;k;H cGi&hf aom tmSvil ,frS acgif;aqmifrsm;onf ocifp;dk ? ocifoef;xGe;f ? OD;ode;f azjrif?h
ukAd [de;f wdYk oifMum;ay;aom EdkifiHa&;oifwef;okdY vQKdU0SufpGm wufa&mufoifMum;cGifh &avonf/ if;wkdYonf
zqyvESifh tquftoG,f,l Srf;? Arm aoG;pnf;a&;ESifh e,fcsJUvufatmufrS vGwfvyfa&; &,la&;ukd pDpOfndEIdif;NyD;
]Srf;jynf jynfolYvGwfvyfa&;tzGJY} ukd w&m;0if yGifhvif;pGm xlaxmifNyD; EkdifiHa&;ukd pwif vkyfaqmifcJhMuonf/
okdY 1936 wuokdvf Srf;ausmif;om;tcsKdU tpjyK pcJhaom aoG;pnf;rIvkyfief;rsm; tusKd;aMumifh
1947 azazmf0g&Dv? (12) &uf Srf;jynfe,f yifvkHNrdKU ]yifvkHpmcsKyfBuD;} ukd csKyfqkdEkdifcJhayonf/

(c) 1936-37 AuoESihf wuo trIaqmiftzJUG


The working committee of the All Burma Students' Union (Auo)
The first working committee 1937-38 ( 1936 May to 1937 April)
1/ ukd&mSpf
&efukefwuokdvf (&efukef)
Ou|
2/ ukdGefY
&efukefwuokdvf (ppfukdif;)
twGif;a&;rSL;
3/ Mr. T. K. Boon
&efukefwuokdvf (rEav;)
aiGxdef;
4/ ukdxGef;tkH
&efukefwuokdvf (rEav;)
trIaqmif
5/ ukdausmfNidrf;
&efukefwuokdvf (uom)
arrS pufwifbmtxd
6/ ukdatmifausmf
&efukefwuokdvf (ykodrf)
7/ ukdbpH
&efukefwuokdvf (ppfawG)
8/ ukdtkef;
&efukefwuokdvf (awmifil)
arrSpufwifbmtxd
9/ ukdatmifqef;
&efukefwuokdvf (ewfarmuf)
10/ ukdvSarmif
*syfqifaumvdyf
11/ ukdA[def;
ref;Oypmaumvdyf (rEav;)
12/ ukdausmfjrifh
&efukefwuokdvf ( &efukef)
(pufwifbmrS {NyD)
13/ ukdvSaT
&efukefwuokdvf (zsmykH)
(pufwifbmrS {NyD)
14/ ukdoD[ef
&efukefwuokdvf (aygif;wnf)
(pufwifbmrS rwf)
15/ ukdcifarmifwif
ref;Oypmaumvdyf (rEav;)
(rwfrS {NyD)
1936-37 wuo trIaqmiftzGJY
1/ ukd&mSpf
Ou|
2/ ukdatmifqef;
'k-Ou|
3/ ukdvSaT
twGif;a&;rSL;
4/ ukdndKxGef;
tkd;a0r*Zif; wm0efcH
5/ ukdodef;wif
pmMunfhwkdufrSL;
6/ rpwmwDaubGef;
aiGxdef;
7/ ukdndKjr
t,f'Dwm vlxkqufqHa&; owif;Xme
8/ ukd0if;armif
Indoor Games Officer
9/ ukdcifarmifa*;vf
twGif;a&;rSL;
10/ Mr. Varma
Editor, Union News
11/ ukdwifarmifMuD;
Ou|? vlrIqufqHa&; aumfrwDcGJ
99

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
12/ ukdwif
pma&; wkdYjzpfonf/
uk&d mSpo
f nf or* (2) ckpvkH;\ Ou|jzpfvmNyD;? ukdatmifqef; wuo twGif;a&;rSL; jzpfvmayonf/
if;wkdYonf ,leDAmpwDtufOya' jyifqifa&;vkyfief;ukd tvsiftjref jyifqifMu&ef vIHYaqmfcJhMuonf/ aESmifhaES;ae
aom jrbl;aumfrwD aqmifGufcsufrsm; vsifjrefvmap&ef wGef;tm;ay;cJhonf/ 1936 oydwfESpfywfvnfaeYwGif
ausmif;om;rsm; xkt
d pD&ifcpH m jyifqifrI vsifjref&ef qEjycJo
h nf/ ukad tmifqef;ESihf uk&d mSpo
f nf a'gufwmbarmfEiS hf
awGUqkH jrbl;aumfrwD tpD&ifcHpm vsifjrefap&ef wGef;tm;ay;cJhonf/

Source: Unknown

1937-38 wuo trIaqmiftzGJY ? (0JrS pa&aomf) 'kwd,- udkvSaT? wwd,- udkatmifqef; (abmifcyfxm;)? pwkw- Ou| udk&mSpf

(*) twGi;f pnf; ( Inner Circle)


1935 ckESpf aemufykdif;wGif ausmif;om;acgif;aqmifrsm;onf wuokdvftmPmykdifrsm;ukd atmifjrifpGm
wGef;vSefNyD;aemuf e,fcsJUqefYusifa&; vrf;aMumif;ay:okdY a&mufSdvmonf/ ukdEk? ukdxGef;tkH? ukdvSazwkdYonf
wuokdvfokdY jyefrwufMuawmhacs/ if;wkdYonf oydwf\ twGif;pnf;xJ yg0ifcJholrsm;jzpfonf/ AuotzGJU
jzpfay:a&;twGuf wuf<upGm yg0ifaqmifGufcJhNyD; if;AuotzGJUukd wkdYArmtpnf;tkH;ESifh qufoG,frIrsm; jyKvkyf
ay;cJhonf/ Auoacgif;aqmifrsm;ESihf ukEd k? ukx
d eG ;f tkH? ukad usmfNidr;f wkYd u qufo,
G af y;cJo
h nf/ ukEd w
k Ydk twGi;f pnf;
tkypf o
k nf AuozGUJ pnf;&mwGif ryg0ifawmhacs/ if;wkYd onf Auo tpnf;ta0;rsm; usi;f y&ef tMuHay;jcif;? ausmif;
om;rsm;twGuf ta&;wBuD;udprsm; aqmifGufay;jcif;? or*Ou|rsm; (AuoESSifh wuo) taeESifh if;wkdYESifh
wkdifyifNyD;rS qkH;jzwfcsufcsjcif; ponfh AuotzGJU\ vQKdU0SuftwGif;pnf; vTrf;rkd;&,lcJhonf/ if;twGif;pnf;rS
wcsKdUonf wuokdvfwGif wufa&mufaeNyD; wcsKdUonf &efukefNrdKUaexkdifum vQKdU0Suf tpnf;ta0; usif;y&efESifh
ta&;MuD;udprsm; vsifjrefpGm aqmifGuf&ef csdwfqufxm;onf/
if;vQKUd 0Sut
f zGUJ onf 1930 ref;Oypmaumvdyrf S pwifcNhJ yD;? trsKd;om;0HomEka&; pdw0f ifpm;aom ausmif;om;
rsm;ESifh csdwfqufxm;onf/ if;tzGJU0ifrsm;onf 1936 ausmif;om;oydwf jzpfyGm;aomtcg t"duacgif;aqmif
rsm;tjzpf yg0ifcNhJ yD; oydwaf umifp\
D tvkyu
f pd r sm;ukd vkyaf qmifcMhJ uonf/ oydwaf rSmufausmif;om;rsm;? or*
tzGJU0ifrsm;? oydwfarSmuf aumifpD0ifwcsKdU rodMuacs/
oydwNf yD;onfh aemufEpS rf sm;wGif if;tzGUJ onf AuoESihf wuo Ou|? trIaqmifrsm; aG;cs,fay;cJo
h nf/
trsKd;om;a&; trSefw&m;ESifh ausmif;om;tusKd;twGuf ckdifrmpGm &yfwnfEdkifrIukd pOf;pm;aG;cs,fcJhonf/

(C) or*rsm; (Auo? wuo) ESihf wkAYd rmtpnf;tk;H qufo,


G rf I
1937 wGif ukdEkonf 'D;'kwf*sme,fodkY a&mufSdvmNyD; if;rodbJESifh abbD,ef twGif;a&;rSL; jzpfcJhonf/
OD;apm\vufcsuf jzpfonf/ ukdvSazonf umvuwm;rS jyefa&mufvmNyD; jrefrmhtvif;owif;pmudk ulnDcJhonf/
100

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


udo
k ed ;f azonfvnf; umvuwm;rS jyefa&mufvmNyD; ausmif;om;acgif;aqmifrsm;ESihf wkYd Armtpnf;tk;H udk qufo,
G f
ay;cJo
h nf/ xkEd pS w
f iG f ukv
d aS T (ukv
d aS znD) onf wuo twGi;f a&;rSL; jzpfvmNyD;? ukAd [de;f onf ref;Oypmaumvdyrf S
&efukefwuodkvfokdY a&mufSdvmonf/
ukAd [de;f onf ocifoef;xGe;f \ enf;Terf u
I dk cH,cl o
hJ nf/ ocifp;dk ESihf ocifoef;xGe;f \ rmhupf f bmomjyef
rsm;ukd ausmif;om;rsm; zwfIvmMuonf/ ausmif;om;acgif;aqmifrsm;onf wkdYArmtpnf;tkH;vIyfSm;rIukd tm;us
vmMuonf/ yk*dKvfa&;t& ausmif;om;acgif;aqmifrsm;ESifh wkdYArmtpnf;tkH;wkdY qufqHrISdcJhonf/ 1935-36
wGif ocifxdef0if;ESifh ukdxGef;tkHwkdY pwif qufoG,frdcsdefrS p wkdYArmtpnf;tkH;ESifh wuo qufoG,frdavonf/
ukdxGef;tkHonf or*aG;aumufyGJ yg0if,SOfjydKifcJhonf/ ocifESifh ausmif;om;rsm; twGif;pnf; tpnf;ta0;
ukdEk? ukdatmifqef;? ukdodef;az? ukdvSazrS vGJ rnfolrQ rwufa&mufcJhay/ ausmif;om;acgif;aqmifrsm;onf
wkYd Armtpnf;tk;H rSwqifh qkd ,
S v
f pfpmayrsm; avhvmcJNh yD; trsKd;om;a&;tay: tajccHonfh tkid ,
f mvefawmfveS af &;
(qifzdef;) tzGJUtaMumif; avhvmcJhMuonf/

(i) 'kw,
d tBurd f AuonDvmcH
1936 ck ausmif;om;oydww
f iG f udAk [de;f onf if;\ BudK;yrf;rIEiS hf vky&f nfuikd &f nfrsm;aMumifh xifSm;vm
ayonf/ 1936 ckwGif Arm[kokH; 1937 ck tpydkif; jrefrm? aemufydkif; 1938 ck aemufydkif;rSp 1962 cktxd Arm
[kac:onfh ArmEdik if v
H ;Hk qdik &f mausmif;om;rsm;uGezf &ifu
h kd rEav;wGif usi;f yonft
h cg udAk [de;f onf {nfch aH &; aumfrwD
Ou| jzpfvmonf/
(i-1) ukdA[def;rS ukdpdefckdokdh ay;ykdhaompm

'kwd,tBudrf
jrefrmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;uGefz&ifU{nUfcHaumfrwD

pmeHygwfA[kdtrsKd;om;ausmif;? rEav;NrdKU
aeYpGJ- 31-3-37
rdwfaqGMuD; ukdpdefckdcifAsm;
ay;pmukd &Sdygonf/ rdwfaqGMuD;wkdY NrdKUrSukd,fpm;vS,fwOD; apvTwfrnf[kod&ojzifh 0rf;ajrmufyg\/
uGefz&ifhtusdK;taMumif;ESifh ywfouf {nhfcHaumfrwD\ aMunmpmwrf;ukd yl;wGJxnfhvkdufyg\/ uGefz&ifh
tpDtpOfrsm;ukdvnf; owif;pmwkdufrsm;okdY ykdYxm;ojzifh rdwfaqGBuD;wkdY rMumrD awGUjrifMuygvdrfhrnf/
pmESifhtwl uGefz&ifh{nfhcHaumfrwD\ aMunmpmwrf;rsm;ukdvnf; wifydkYvkdufygonf/ pdwfxufoefaom
rsKd;cspfausmif;om; vli,ftaygif;wkdYxH a&mufatmif a0iSay;apvkdygonf/ okdYar;jref;ojzifh aus;Zl;wif
ygaMumif;/

A[def;
{nfUcHaumfrwD cs,f,mrif

101

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(i-2) ukdatmifqef;rS ukdpdefckdodkhay;pm

jrefrmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;or*toif;
ALL BURMA STUDENTS UNION

wuokdvf0if;
eHygwf --------------&efukefNrdKU-------------

UNIVERSITY ESTATE
No. ---------------Rangoon-------1937

tpD&ifcHygonf ukdpdefckdcifAsm;
ay;ykdYaompmukd &yg\/ rEav;uGefz&ifhodkY ukd,fpm;vS,fvTwfonf Mum;& 0rf;omyg\/
rD;&xm;bufrS rEav;vmvQif toGm;tjyef rkdif (100) txuf a0;aomc&D;twGuf 1 tcrQom
ay;&ygrnf/ Oyrm 0g;c,frrS rEav;okdY rkdif (150) a0;onf qkdygpkdY? xkdc&D;toGm;tjyef kd;kd;twGuf 4d^usvQif oufomcGifh&&ef kHykdifxHajymvQif 3d^- rQom ay;&ygrnf/ xkdoufomcGifhukd rwfv (23) &ufaeYrSp
arv (22) &uf txd &Ekdifygonf/ rkdif (100) ESifh (100) xufatmufusaom c&D;twGufum; rkdif (101) c&D;
twGuf usoifhonf pm;p&dwf 1 vkd&ygrnf/ Oyrm 0g;c,frrS rEav;okdY rkdif (100) odkYr[kwf rkdif (90) om
a0;onfqkdMuygpkdY? kd;kd;twkdif; toGm;tjyef pm;p&dwf 3d^- usvQif? rkdif (101) c&D;twGuf toGm;tjyef
p&dwfum; 3d^- 4d^- us\/ okdYjzpfvQif xkdrkdif (100) okdYr[kwf (90) oma0;onfh c&D;toGm;tjyeftwGuf
oufomcGifh&vQif 3d 4J \ 1 om ay;&ygrnf/ okdYjzpf tp 2d 7J om usygrnf/ wenf;tm;jzifhqdkvQif rkdif
(100) xufyo
dk nfh toGm;tjyef c&D;twGuf k;d k;d ay;&rnfh tp\ 3^4 omay;& rdik w
f &mESihf w&mxufenf;aom
c&D;toGm;tjyeftwGuf rdkif 101 toGm;tjyefEIef;\ 3^4 om ay;&ygrnf/ odkYjzpf rdkifw&mxufydkaom c&D;
twGuf oufomcGifh&ygonf/ xkdxufenf;aom c&D;twGuf oufomcGifhrsm;pGm r&/ Tikcet rsm;udk tp
c&D;puyJ Return Ticket yg ygonfh vufrSwfrsm;ukd 0,f&ygvdrfhrnf/
rD;oabFmESifh rEav;rS vmvQif toGm;tjyef c&D;p&dwf\ 3^4 avsmhygvdrfhrnf/ Oyrm- 0g;c,frrS
rEav;okYd toGm;tjyef rkdif (300) Sd p&dwfNyD; kd;kd;twkdif;usvQif 6^-omay;&ygrnf/ okdYaomf yxrqkH;
aiG 9d^- k;kd k;d twdik ;f oabFmvufrw
S cf o
H nft
h cg ay;&ygvdrrhf nf/ onfvadk iGay;onft
h aMumif; ajypmjzwfyidk ;f ukd
awmif;yg/ if;jzwfyidk ;f ESiw
hf uG rdwaf qG\ vdypf mtjynft
h pkyH g uRefawmfxYdk xH ykYd vu
dk yf g/ xkt
d cg uRefawmfwYdk u
{&m0wDrD;oabFmukrPD refae*smxH axmufcHpma&;vkdufvQif cifAsm;ay;NyD;rS 3d^- ukd jyef &ygvdrfhrnf/
uGefz&ifhtaMumif;odvkdvQif rEav;odkY pkHprf;yg/ ,cktcg ukd,fpm;vS,frsm;vTwfrnfh or*toif;
rsm;rSm (30) cefYSd rnfaGUrnfrQ vTwfrnfrodao;/ xkdYjyif or*toif;r[kwfaom tjcm;e,frsm;rS ukd,fpm;
vS,f vTwfrnf Mum;od&ygonf/ xkdaMumifh ausmif;om;aygif;rnfrQudk ukd,fpm;vS,fykdYrnf wyftyfaocsm
rajymEkdifao;yg/
yl;wGJyg uGefz&ihfEId;aqmfpm ykdYvkdufygonf

atmifqef;

102

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


(i-3) ukdatmifqef;rS ukdpdefckdxHay;pm

jrefrmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;or*toif;
ALL BURMA STUDENTS UNION

wuokdvf0if;
eHygwf --------------&efukefNrdKU-------------

UNIVERSITY ESTATE
No. ---------------Rangoon-------1937

tpD&ifcHygonf ukdpdefckdcifAsm;ay;ykdYvkdufaompmukd &Sdyg\/ rdwfaqGonf rGwfpvifvlrsKd;jzpfaomfvnf; rsKd;cspfpdwfdSonfukd od&


txl;0rf;omyg\/ pifppfaomfum; bmomw&m;ESifh rsKd;cspfpdwfonf tvsOf;roufqkdifaom aiGtodef;toef;
<u,f0 bk&m;wum? ausmif;wum trnfcHvsufSdaom {&mrvlMuD;rsm;yif jzpfvifhupm; rsKd;cspfpdwfrSdu
(0g) ukd,faumif;MuHu tcsD;ESD;omwnf;/ rdwfaqGor*toif; wnfaxmifcsifonf[k ajymojzifh 0rf;omyg\/
1/ rnfonfhtvkyfrqkd vlenf;onfrsm;onfrSm y"mer[kwf? vlig;a,mufSdvQif ig;a,mufESifhyif
t&ifp wnfaxmifyg tvkyfusepGm vkyfjyyg? aemufvlBudKufrsm;vmrnf/
2/ toif;wnfaxmifaomtcg 0g;c,frausmif;om;rsm;toif;[k trnfwyf wnfaxmifyg/
tjcm;ausmif;rsm;Sv
d Qif t*Fvyd pf moifausmif;[kwo
f nfjzpfap r[kwo
f nfjzpfap if;ausmif;rsm;rS pdwf dS
olrsm;ESifh wkdifyif toif;wnfaxmifyg/ toif;rSm EkdifiHa&;0ifa&mufpGufzuf&ef r[kwf/ ausmif;om;rsm;?
vli,frsm;\ usef;rma&;? ynma&;? ukd,fusifhw&m; aumif;rGefa&; twGufom jzpfonf/ b,fygwDudkrS tm;
ray;ESifh b,fygwDukdrS rcsD;ajrmufESifh trsKd;om;aeY? OD;0dpm&aeYrsm;wGifum; atmifyGJrsm;usif;yEkdifonf/ usif;y
&efvnf; wkdufwGef;onf/ pum;ajyma[myGJ? pum;tacstwifyGJ? owif;pmr*Zif;rsm;ukd zwfjcif;? pmtkyfaumif;
rsm;pkaqmif; zwfjcif;? acRwma&; ausmif;om;rsm; aiGpk&aomtavhtx jzpfapjcif;? wkdif;&if;jzpftxnfrsm;
0wfqifa&;? awma'oA[kow
k jzpfz,
G &f m t&yfrsm;ukd oGm;a&muf Munfh rI w
S o
f m;jcif; tpSo
d nhf vkyif ef;rsm;ukd
aiGtiftm;Sdovkd Munfhvkyf? aiG&atmif toif;qufaMu;aiGukd trsm;oabmwlEIef;twkdif; aumufcHyg/ t
oif;paxmif&eftwGuf tcsKdUMoZmSdaom vlMuD;rsm;ESifhwkdifyif bk&m;ausmif;Z&yf wckckrSmjzpfap tpnf;ta0;
vkyf/ if;tpnf;ta0;wGif ausmif;om;rsm;ukdom trIaqmiftjzpf wifajrmuf tvkyfqufvkyfygav/ tvkyf
vkyf&eftwGuf t*Fvdyfvkd a&;xm;aom pnf;rsOf;Oya'ukd ykdYvkdufygonf/ tu,f em;rvnfvQif rdwfaqGwkdY
NrdKUwGifSdaom em;vnfolwOD;OD;tm; ar;jref;yg/ toif;axmif b,folrS tjypfr&ekdif/
,cktcg rdwfaqGwkdYrSmvnf; pmar;yGJeD;vmNyDjzpf pmar;yGJatmif&efvnf; BudK;pm;Muyg/ atmifygap
[lvnf; qkawmif;onf/

atmifqef;

103

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(i-4) ukdjrpdefokdh ukdatmifqef;rSay;pm
jrefrmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;or*toif;
ALL BURMA STUDENTS UNION

wuokdvf0if;
eHygwf --------------&efukefNrdKU-------------

UNIVERSITY ESTATE
No. ---------------Rangoon, 27th March, 1937

My Dear Ko Mya Sein,


I do not know whether you passed your examination or not. I saw one name which
resembles yours and I hope it is your and no other. In that case, please accept my hearty
congratulation.
I received your letter. Mr. Raschiad also told me that the date you proposed would suit
him. So he and perhaps Ko Kyaw Myint will visit Bassein and they will inform you later of his
coming. As for me I must go back home and do propaganda in the Magwe District. But I do hope
that you and the Bassein Studnet's Union will do all that lies in your power to accord a cordial
welcome to Mr. Raschiad.
With best wishes from,
Yours Sincerely,
Aung San

(i-5) ukdjrpdefokdh ukdatmifqef;ay;pm


jrefrmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;or*toif;
ALL BURMA STUDENT'S UNION

wuokdvf0if;
eHygwf --------------&efukefNrdKU ------------

UNIVERSITY ESTATE
No. ---------------Rangoon, 20th March, 1937

Dear Ko Mya Sein,


Mr. Raschiad and I propose to visit Bassein about next Sunday. We intend to leave here in
the evening of coming Friday (i.e. 26th March) and halt at Myaung Mya for one day (i.e. Saturday)
and start for your town on the next day. Will this arrangement suit the conveience of the students
of your town? Please reply to us after having consulted with the president or any other member of
the Bassein School's Union. Please reply to me according to this address 20, Parek Lane, Rangoon.

Ko Mya Sein
C/O U Gone Man
Bassein

104

With Kind Regards


Your Sincerely,
Aung San

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


(i-6) ukdjrpdefokdh ukdatmifqef;rSay;pm

76, Yegyaw Road


Rangoon
My Dear Ko Mya Sein,
It is not my intention to write to you only whose I have business. I had for long contemplated
communication with you, but some how or other I could not do, not overall be honest due to
pressure of work (the work is there and quite a lot, only I dont take it) but due to my clever
sluggard. Having seen, heard so many things improper in my eyes and, above all, cheap demagogy
most, I feel rather side of life and politics I have been in for a period of mental and physical reaction,
so to speak. I hardly desire to do anything. Why idealism. Whatever amount there is in me, is and
the just want to eat, sleep and do nothing worth while. I have gone so for in this respect that even
a region is were around me, as is the ease with easy great Man, the region of my being a slugged
and glutton. Of course the great man is misunderstand, he simply proves to be a complete to
ordinary man. Anyway, I have now got over my intention a bit and have just started doing things
construction and all that is necessary for post-war period, preparing for a bigger war of offensive
in future.
You know I like not the but the depth of soul; I hate cheap demagogy, that playing to the
gallery business with and murder the night and over stones**. I have that so mad of it recently that.
I become completely side of it and even of life and politics, I say as the start. But as is natural with
life, I must have had and must continue to have in future too such sickness a number of times. Well
I wont grumble over thing I fail an till I reach my destination.
Now to business, because now you must be in a mood to accept me, after all the above little
sweet in the bear Ko Tun Shwe or call him Thakhin Tun Shwe is sent a definite political mission by
the Great Do Bama Asiayone of which I am the general secretary. He is to prepare arrangements
with you for the reception for our Sayagyi Thakin Kodaw Mhaing, our Great pride Thakin Hla Baw
and our Great friend Thakin Hla Pe (Ko Hla Shwes brother). When they arrive at bassein. We know
there is that Mya Be Group which is very willing. But we want to go through people procedure. We
have to examine them an charges of high treasure to the Dobama Asiayone before we accept them,
and therefore in there they have been suppressed. Officially there is no Do Bama Asiayone at
Bassein same month ago you talked to me of Ko Hla Mg and all there people trying to form are
Asiayone to the Mya [xxx xxx*] I have not well old fallen, do every thing necessary for whatever
they will tell you, for the Dobama Asiayone for the Nation, for the cause (all in capitals, I am getting
excited you know). As for well this will be enough (it is sufficiently begin to hide my ignorance).
I have learnt from papers of the fate of you going business. Now what so you proper to do?
Came back to college, man and try to complete your course. Get at least actual. Whatever its actual
value, but is means a lot to life and people. Dont be cap and fanciful. Be a stern realist, like me, the
great man.
With best wishes to all Mya Sein,
Aung San
rSwcf su-f over stones** - pum;toH;k tEIe;f rwdrusyg/ [xxx xxx*] - rl&if;pmom;rsm; ysuaf eonf/

105

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(i-7) Auo nDvmcH usif;yjcif; jrifuGif; (arv 9-10 &uf 1937)
rEav;uGefz&ifh jzpfajrmuf&ef udkatmifqef;? ukdA[def;? ukdodef;atmifwkdY wESpfausmf MudK;yrf;cJh&avonf/
ukad tmifqef;qkv
d Qif twGi;f usus acgif;aqmifyidk ;f taeESihf uGezf &ift
h pDtpOf? rdeYf ceG ;f twkrd sm; nEd idI ;f aqG;aEG;vsmxm;
csufrsm;? rEav;rS ausmif;om;acgif;aqmifrsm;eJYnd? &efukefa&mufvmwJh e,fausmif;om;acgif;aqmifawGudk
Sif;jyNyD; pnf;kH;cJh&onf/ &efukefrvmEkdifaom e,fausmif;om;awGqD pma&;Sif;csufxkwfjcif;? ar;jref;csufawG
jyefMum;jcif;? pDpOfvsmxm;ykH tMurf;zsif; ay;ykdYjcif;rsm; pmtBudrftBudrf tjyeftvSef qufwkdufvkyfcJh&onf/
rEav;uGefz&ifh atmifatmifjrifjrif NyD;ajrmufoGm;jcif;onf {nfhcHaumfrwDxJwGif yg0ifaom rEav;
ausmif;om;rsm;\ BudK;yrf;rIESifh ukdatmifqef;? ukdvSaz? ukdodef;atmifwkdY\ tultnD? pnf;kH;rI? {nfhcHaumfrwD
cs,f,mrif ukdA[def;\ raerem; vkH;yrf;tm;xkwfrI? qufqHa&; acsmarmajyjypfrI? tajymtqkd odrfarGYEl;nHHhrIwkdY
aMumifh te,fe,ft&yf&yfrS vmMuaom ukd,fpm;vS,f tm;vkH;vkdvkdu todtrSwfjyKMuavonf/ ukdA[def;onf
{nfhcHaumfrwD zGJUNyD;NyD;csif; Armjynf tNrdKUNrdKUu ausmif;om;or*awGu wuf<uaom ausmif;om; wOD;csif;awGqD
pmtwefwef BudKa&;NyD; pnf;kH;vIHYaqmfcJhonf/
1937 arv (9) &uf? eHeuf (8) em&D tcsdefrSp rEav;NrdKU? A[kdtrsKd;om;ausmif;0if;BuD; twGif;
ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;rsm;uGefz&ifh 'kwd,tBudrf usif;y\/ xkduGefz&ifhokdY NrdKUay:rS vlBuD;vlaumif;rsm;ESifh
yef'pf*sm0gvmael; pum;ajymqkdcsufukd emMum;&efvmaom ukvm;vlrsKd;wkdYrSm rsm;jym;vS\/
tpnf;ta0;rprD eHeuf (9) em&D tcsdefcefY 0wfvkHawmf& OD;ausmfjrifh? or*toif;Ou|a[mif; ukd&mSpf?
Ou|opf ukdatmifqef;? {nfhcHtzGJUcs,f,mrif ukdA[def;wkdYu yef'pf*s0gvmael;ESifh if;\orD;tm; tpnf;ta0;
pifjrifhay:okdY ac:aqmif eHeuf (9) em&Dxkd;onfESifh wNydKifeuf wdkYArmoDcsif;udk wnDwnmwnf; tm;vkH;rwfwyf
&yf oDqkdMuonf/
ukdA[def;rdefhcGef;

Source: Oway Magazines

udAk [de;f

{nfcHaumfrwD ukdA[def;u]ausmif;om;rsm;\ ArmEdkifiHvkH;qkdif&mtpnf;ta0;BuD;okdh urmBuD;w0ef;


vkH;\ csD;rGrf;cH&aom emrnfausmfyk*dKvfBuD; yef'pf*s0gvmael; <ua&muf
tm;ay; csD;jrifUonfUtwGuf twkdif;rodaus;Zl;wif csD;rGrf;axmremjyKum
0rf;ajrmufvSaMumif;? okdh ode;f oef;uka#rQaom qif;&Jom;wkdh\ acgi;f aqmifBu;D
onf uREyfk w
f dkh\ &Jabmfrsm;Mum;rS rm;rm;rwfrwf&yf enf;ay;vrf;jy jyKvkyfjcif;
jzifU ArmEkdifiHBuD;twGuf ,ckuJUokdhaom acgif;aqmifBuD;wOD; vkdaeaMumif;
od& 0rf;enf;rdaMumif;? uJUokdh *kPf,lzG,faumif;aom rsKd;cspfpdwfSdonfU
acgif;aqmifBuD;yef'pfuJUokdhaom yk*dKvfaMumifU jrefrmEkdifiHausmif;om;wkdhrSm rsKd;cspf
pdwf wkd;wuf&ifUoefapvdrfUrnf[k ,kHMunfaMumif;? &Jabmfrsm; tBudrfonf
'kwd,tBudrfajrmuf ausmif;om;&Jabmftcsif;csif; awGYqkHpka0;aqG;aEG;jcif; jzpf
aMumif;} ponfjzifh ygSdonf/
(pmrsufESm (104) wGif t*Fvdyfvdk rl&if;udk MunfUyg/)

xkdYaemuf 1936 wuokdvfor* Ou| ukd&mSpfu 1937 wuoOu| ukad tmifqef;tm; if;&mxl;vTaJ y;
& wm0efausyeG v
f rd rhf nf[k ajym ESpcf sKyt
f pD&ifcpH m tjzpftysuu
f dk Si;f vif;onf/ xkad emuf jrefrmhEidk if aH &;? ynma&;?
jrbl;aumfrwD tpD&ifcpH m? uif;bJvt
f pD&ifcpH mwkYdEiS hf ywfouf aqG;aEG;Muonf/
xkad emuf Ou|opf udak tmifqef;u yef'pf*s0gvmael;tm; uGezf &ifBh uD; zGiv
hf pS &f efEiS hf rdeYf ceG ;f ajymMum;&ef
yefMum;ojzifh yef'pf*s0gvmael; rdefYcGef;ajymMum;onf/
arv (9) &ufaeY? nae (6) em&Dcw
JG iG f wuov
dk o
f r*toif; Ou|topf ukad tmifqef;u obmywd tjzpf
aqmifu
G Nf yD; rdeYf ceG ;f ajymMum;onf/ xkYd aemuf ukad tmifqef;onf jiif;ckzH ,
G rf Sad om atmufygtqku
d kd wifoiG ;f onf/
urmvk;H qkid &f m ausmif;om;rsm;toif;BuD;ESihf jrefrmEkid if aH usmif;om;rsm;toif;BuD; qufo,
G &f ef? if;tqkd
ukd ukdvSaTu axmufcHonf/

106

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


ADDRESS OF THE CHAIRMAN
RECEPTION COMMIITTEE
THE 2ND, ALL BURMA STUDENTS CONFERENCE
(Mandalay 1937)
Mr. President, Pandit Jawarharla Nehru and Comrades,
On behalf of the members of the Reception Committee, I hereby extend a hearty welcome.
Words fail to express our sense of pleasure and gratitude that has won the admiration and
respect of the world like Pandit Jawarharla Nehru should have so thoughtfully attend the conclave
of the all Burma students.
That a leader of millions of poverty-stricken should be standing amidst us and instructing
us, makes us feel depressed for Burma, that is denuded of leader. However, we still remain optimistic
that the noble example of a real patriot like Panditji will stimulate the spirit of sacrifice in the Burma
Students.
Comrades, this is the second occasion that students from various towns of Burma assemble
and deliberate. Excluding minor townships, delegates from all the principal towns have assembled.
Even students of village monastic schools that had suffered suppression and oppression in days
by, are present in this assembly.
From comrades who, due to unfavourable circumstances, are unable to attend this Conference
we have received messages wishing us every success. So at this moment, the attention of our
absent comrades of the districts must be focused on this assemble again spirit. For the successful
discharge by this conference on the onerous duties. Although they could not be present in person,
their high minded wishes will be invaluable aid in our road to success.
Comrades, I do not think that I shall be very much off the mark, if I say, that today is such an
important day as to constitute an epoch in the future chronicle of Burma and in that of the world;
the reason being, the students who constitute the life-blood of the nation and who would eventually
guide the destiny of the nation and the world have met in conclave to deliberate over affairs of the
nation and those of the world. Moreover, we have gathered in this place that we have lost the
supreme lost that people can sustain our freedom for self determination.
It was in this place that the hideous monster of imperialism gripped Burman in its clutches
of slavedom; and it is an irony of fate that this self same place that we students who are the sprouts
and shoots of the nations should have assembled with pick-axe and a hovel to bury this hideous
monster.
Comrades, there is a groups of person who in their anxiety for some reasons or other tend
to thwart and suppress the youth movement that rushes onward with the force of tide. These
people utilize the force and unity and courage of the students in immaterial x matters and endeavor
to dissipate the students energy. For instance, they preached that student should not participate
in politics and that students should devote all their attention to school worlds. Now, put their
words to an analytical test; the words themselves are not only wrong but motive behind them
reveals the baseness of their author. When the entire machinery into working order, the repairing of
one single part will achieve nothing. So also, when the entire nation is in a state of collapse, the
students who are the future hope of the nation, cannot rest content with attending to one single
part of the national machinery i.e. Education department. Although, education may be an
indispensable department in a downtrodden country like Burma, it is not a factor which by itself will

107

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
help bring freedom, prosperity and contentment to nation. Who will give credence to the doctrine
that out of slavish education comes a lordly mentality and freedom. Admitting, for purposes of
argument that exertion in education create a large numbers of educated persons in the country and
that we do not gain say that the country that has a big number of educated persons is more
advanced, yet there comes the problem which is hard of solution - the unemployment problem that
shadows the quantitative regress of education.
To solve this problem, the question of economics must be touched. When we face the
problem of Bumas economic recovery and a square meal for every body, the alien capitalists who
hold the key positions looms large and grim in the picture, with Burmas slavedom as a background. When we realize this, the longing for the attainment of worldly bliss and contentment
freedom is the deciding factor. Therefore, is it not proper that we comrades should participate in
politics? Politics, Economics and Education are three very deluding expressions. Should a
foreigner suggest to a Burman, Dont you dabble in politics?, the Burman would no feel it at all;
but should he be advised; Dont you strive to regain your freedom? It would hard him to the
quick. Therefore, to be brief, let us not pay attention or be misled by words and expressions or
shibboleths. As we are Burmans, let us try for Burmas advancement. Whoever hinders us in this
endeavour not him as an energy of the nation.
Comrades, the problems that we are said to tackle such as costly but valueless system of
education, illiteracy, the daily growing menace of unemployment. Imperialism, defense against
Fascism, prevention of breach of war, etc. are such problems by the judicious handling of which, I
am confident the status of Burma would be raised by one step.
Comrades, in the earlier part of my address, I have said that our deliberations will have a
salutary effect on the world. I will briefly explain how the world will benefit. That the world is
menaced by war, all of us know. Consuming with the fire of greed, fire of hatred and fire of pride one
nation is growling x with menace at the other. Knowing how terrible and how frightful the last war
was, the people are clamoring for peace. The means of achieving peace is in the hands of the
youths.
There are students association in many parts of the world and they are striving for peace.
We also joining and cooperating with youth movement of the other countries should crush
imperialism and Fascism and bring peace, plenty and prosperity to the world.

xkad emuf tNrdKUNrdKUSd ausmif;om;or*toif;rsm;onf wuov


dk o
f r*toif;BuD;ESihf qufo,
G x
f m;NyD; jzpfonfh
twkdif; trIaqmifvlBuD;rsm;tjzpf todtrSwfjyKxm;aMumif;tqkdukd jynfNrdKUrS ukdoef;wifu wifoGif; a&eHacsmif;
ukdxGef;wifu axmufcHonf/ tpnf;ta0;MuD; &nfG,fcsuft& EkdifiHcsJUxGifa&;0g'ukd 0ifa&mufpGufzufjcif;?
ppfyGJrsm; 0ifa&mufwkdufay;jcif; ponfwkdY rjyKvkyf&eftqkdukd a&eHacsmif; ukdxGef;wifu wifoGif;? ppfawG ukdom
xGef;atmifu axmufcHonf/
ar (10) &ufaeY? eHeuf (8) em&DwGif tpnf;ta0; qufvufusif;y&m ref;Oypmaumvdyfausmif;BuD;ukd
'D*&Daumvdyfausmif;tjzpf tqifhtwef;jrifhay;&ef tpkd;&tm; tpnf;ta0;u wkdufwGef;aMumif;tqkdukd Oya'
ausmif;om; ukb
d ode;f u wifoiG ;f &m ref;Oypmor*toif; Ou| {nfch aH umfrwD cs,,
f mrif ukAd [de;f u axmufco
H nf/
EkdifiHa&;ESifhywfouf axmifusaeaom ocif (5) OD;ESifh tvm;wlEkdifiHa&;orm;wkdYukd axmiftwGif;
(at) twef;tpm; xm;ap&ef oifah vsmfonf[k tpnf;a0;BuD;u xifjrifaMumif;tqku
d kd jynfNrdKUu uko
d ef;wifu
wifoGif; aTbdk ukdoef;armifu axmufcHaMumif;? xkdtqkdESifh ywfouf ukdxGef;Sdefu ]]ausmif;om;rsm;onf
ynma&;ESifh oufqkdifojzifh ocifawGuJhokdY EkdifiHa&;orm;awGvkd rpOf;pm;xkdufao;aMumif; xifjrifonf/ usaemfrSm
,aeY ausmif;om;yg? ausmif;rS xGufvsif ocifvkyfrnf pdwful;xm;aomfvnf; ausmif;aepOf EkdifiHa&;ESifhywfouf
ocifawGtaMumif;? yk*v
"d|mef b,fvrkd Q ratmufarhbJ uefYuu
G &f aMumif;}} jzifh ajymqko
d nf/ okYdaomf axmufco
H u
l
108

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


jyefvnf kwfodrf; rJrcGJ&awmhay/
ArmjynfSd ausmif;wkdif; ausmif;wkdif;wkdYwGif ppftwwfynmukd em;vnfMuap&ef? aAmfvH'D,mwyfrsm;
zGJUpnf;ay;&ef tqkdukd ykodrf ukdMunfarmifu wifoGif; aTawmif ukdat;u axmufcHonf/
xkdtqkd trsKd;orD;rS rwifwif (aeSife,f)? Oypmaumvdyf roef;vS? rtwifwkdYu olemjyKwyfrsm;udk
trsKd;orD;rsm;u a,mufsm;rsm;uJhokdY &JtzGJUaqmifGufovkd 0ifa&mufvkyfukdifoifhaMumif;? trsKd;orD;olemjyKwyfrsm;
ukd zGifhvSpfoifhaMumif;jzifh jznfhpGufaxmufcHcJhonf/
aeYvnfbufwGif qyfbwf*sufaumfrwDonf Oya'Murf;wckudk aqG;aEG;NyD;aemuf? nae (4) em&DcGJ
tcsdefwdwd txufArmjynf ausmif;om;rsm;abmvkH;yGJ usif;yonf/
arv (10) &ufaeYwGif Ou| ukdatmifqef;u or*toif;BuD;\ pnf;rsOf;Oya'Murf;udk wifoGif;&m
if;Oya'Murf; or*toif;BuD;okdY qufoG,faMu; (12) usyf &moufyef toif;om;0ifaMu; (25) usyf pDpOfxm;
aMumif;ESifh Ou| ukdatmifqef;ESifh trIaqmif (9) OD;ukd aG;cs,f wifoGif;&m uefYuGufolrSd twnfjyKcJhonf/

(p) 'kw,
d tBurd f Auo nDvmcH qk;H jzwfcsurf sm;
jrefrmEkdifiHwGif tcrJhrlvwef; ynmroifrae&aom Oya'jyKvkyf xkwfjyefoifhaMumif; xifjrifoabm&
onfhtwkdif; wkdufwGef;aMumif; tqkdukd ukdGefYwifu wifoGif; awmifil ukdxGef;armifu axmufcHonf/
(2)
aTbkdSd txufwef;aeSife,fausmif;ESifh tjcm;NrdKUrsm;Sd aeSife,fausmif;rsm;ukd tpkd;& todrSwfjyK&ef
tqkdukd aTbkd ukdodef;armifu tqkdwifoGif; rEav; ukdA[def;u axmufcHonf/
(3)
jrefrmjynftpk;d & ul;oef;a&mif;0,fa&;ESihf pufrv
I ufro
I ifausmif;rsm; trsKd;rsKd;zGiahf y;&ef tpnf;ta0;BuD;
u wkdufwGef;aMumif; tqkdudk ukdomxGef;u wifoGif; ukdausmfpdef (a&eHacsmif;) u axmufcHonf/
(4)
jrefrmjynf ausmif;wkdif;ausmif;wkdif;wGif tcgtcGifhMuHKonfh yGJrsm;jzpfap? trsKd;om;aeYrsm; jzpfap?
wkYd ArmoDcsi;f rsm;ukd pdww
f uf<uap&eftwGuf oDq&dk ef wku
d w
f eG ;f aMumif; tqku
d dk ukad tmifoed ;f u wifoiG ;f
ukdjrwfom'Gef;u axmufcHonf/
tqkdrsm; qkH;jzwfjyD;aemuf oydwfarSmufacgif;aqmifwOD;jzpfaom ukdEku pum;ajymMum;onf/
arv (11) &ufaeYwGif trsKd;om;wuokdvf &efykHaiGtwGuf rEav;NrdKUay: ausmif;om;ukd,fpm;vS,frsm;
vSnfhvnfaumufcHMuonf/
(1)

(q) 1937-38 AuoESihf wuo trIaqmiftzGUJ


The Working Committee of All Burma Students' Union (1937-38)

Ou|
'k-Ou|
twGif;a&;rSL;
tkd;a0t,f'Dwm
aiGxdef;

pma&;

Source: Portraits (DTY)

Auo trIaqmiftzJGY
(1) ukdatmifqef;
(2) ukdvSaT
(3) ukdjrpdef
(4) ukdA[def;
(5) ukdodef;[ef
(6) ukdvSarmif
(7) ukdausmfjrifh
(8) ukdxGef;wif
(9) ukdoef;wif
(10) ukdxGef;pdef
(11) ukdzkd;tkH
(12) ukdbZH
(13) ukdpkd;armif

udak tmifqef; pma&;om;


qufo,
G cf aUJ om ykord Nf rKd rY S ukjd rpdef
(aemif oHtrwfBu;D )

109

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wuo trIaqmiftzGJY
(1) ukdb*srf;
(2) ukdvSaT
(3) ukdvSarmif
(4) ukdat;ausmf
(5) ukdndKjr
(6) ukdbSrf;
(7) ukdatmifqef;
(8) ukdAaqG
(9) ukdwifarmif
(10) ukdjrSdef
(11) ukdxGef;az
(12) ukdA[def;
(13) ukdpkd;armif

Ou|
'k-Ou|
pmMunfhwkdufrSL;
Editors and publicity officer

aiGxdef;
(Ex: Office)
(Manager away)
(t,f'Dwm Union News)
(Inter University Affairs)
(Chairman-social Sub Committee)

(Z) 'kw,
d tBurd f ArmEkid if v
H ;Hk qkid &f mausmif;om;rsm;or* uGezf &ifrh S wwd,uGezf &ifh rwkid rf D tpD&ifcpH m
(Z-1) jrbl;aumfrwD
'kwd,uGefz&ifhu qkH;jzwfvkdufonfhtwkdif; or*toif;BuD;\ tvkyftrIaqmifu atmufygyk*dKvfrsm;
yg0ifaom wuokdvftufOya'jyifqifa&;aumfrwD ukd zGJUpnf;cJhonf/
(1) OD;ausmfjrifh
0wfvkHawmf&
(2) a'gufwmxifatmif
0wfvkHawmf&
(3) OD;wifarmif
t,f'Dwm? e,l;bm;rm;
(4) OD;xGef;oef;
t,f'Dwm? bm;rm;*sme,f
(5) ocifodef;armif
wkdYArmtpnf;tkH;
(6) udk&mSpf
(Auotoif;BuD;\ Ou|a[mif;)
(7) ukdatmifqef;
(Auotoif;BuD;\ vufSd Ou|) (aqmfMool)
txufyg aumfrwDonf jrbl;aumfrwDtpD&ifcHpmukd tao;pdwf pOfpm;aqG;aEG;NyD; wuokdvftufOya'
jyifqifa&;tpD&ifcHpmukd a&;om;cJhonf/ if;rSjrbl;aumfrwD\ tpD&ifcHpmESifU ywfouf ArmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;or*toif;rS
cefhxm;tyfaom wuokdvfjyifqifa&;aumfrwDrSwfwrf;
jyqkdtyfaomrSwfwrf;rSm ArmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;toif; tvkyftrIaqmifu rEav;NrdKUwGif
arv (10) &ufaeY usi;f yonfh 'kw,
d tBudrf ArmEkid if v
H ;Hk qkid &f mausmif;om;rsm;uGezf &ifh qk;H jzwfcsuf trSwf (4)
t& cefYxm;tyfaom wuov
dk t
f ufOya'jyifqifa&;aumfrwDu ynma&;zuf jrefrmjynftpk;d &okYd wifoiG ;f aom
rSww
f rf;jzpfonf/ tvkyt
f rIaqmifrmS ZGev
f (17) aeYwiG rf S awGUqkEH idk
f tqkyd gaumfrwDzUJG pnf;&ef txl;usyfwnf;
aeonfudk awGU&ygaMumif;? tcsKUd u aumfrwDwiG f cefYxm;vkad om yk*Kd vBf uD;rsm;rSm e,fwiG f adS e waMumif;? wcsKdUrSm
txl;udpr sm;ae waMumif;? tvkyt
f rIaqmifrmS yk*Kd vBf uD; ( 6) a,mufrQom qkcH NhJ yD; aumfrwDwiG f cefYxm;Ekid af Mumif;?
if; (6) a,muf teufrv
S nf; (2) OD;aom yk*Kd vfBuD;wkYd rmS rvTrJ uif;omojzifh uREkyf w
f Ydk tm; rulnED ikd yf gaMumif;?
okYdjzpf&m useyf *k Kd vBf uD;rsm;jzpfaom 0wfvakH wmf& OD;ausmjf rif?h uk&d mSp?f ocifoed ;f armif? OD;wifarmifEiS hf usaemfwYdkonf
(8) &ufwkdifwkdif aeYpOfpOf;pm; tjrefrSwfwrf;wif&ygaMumif;/
rSww
f rf;ukd tvkyt
f rIaqmifu aemufZv
l idk f (28) &ufaeY pnf;a0;aomtcg Oya'jyKtzGUJ 0if trwfrif;
wkdYESifh tjcm;jynfolwkdYtm; xkwfa0&ef cGifhjyKvkdufygaMumif;? okdY&mwGif tjcm;tvkyfudp txl;rsm; vkyfom;
110

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


tpkHtvif rSdojzifh rSwfwrf;ukd rQMumum xkwfa0&jcif; jzpfygaMumif;/
rSww
f rf;um; jrbl;aumfrwD tpD&ifcpH mxuf pdw0f ifpm;zG,&f m jzpfaMumif;? rSww
f rf;um; tmPm?
PfSif? tjriftMum; tawmfyifrsm;olrsm;\ vufpGrf;OmPfpGrf;[k r&rf;qEkdifvifhupm; jrefrmjynfSd acwfrD
PfrD yk*dKvfwdkY\ oabmxm;ukd jy&ma&mufonf[k ,kHMunf,lqygaMumif;/
atmifqef;
(aqmfMool)
(Z-2) rSwfwrf;
1/ qmjrbl;BuD;rSL;onfh wuokdvftufOay'jyifqifa&;aumfrwD\ tpD&ifcHpmrSm arv? yxr&uf
owywfwiG f xGuaf y:vm\/ rEav;NrdKU arv (9) &ufEiS hf (10) &ufaeYwYdkwiG f usi;f yaom 'kw,
d tMudrf
jrefrmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm; uGefz&ifh0,f wuokdvf jyifqifa&;ESifhywfouf aqmifGuf&ef
twGuf wuokdvftufOya' jyifqifa&;aumfrwDwck zGJUpnf;&ef ausmif;om;tzGJUcsKyf tvkyftrIaqmif
wkdYrS ausmif;ydwfaeojzifh ZGefv tv,favmufrSomvQif tqkdyg wuokdvfjyifqifa&;aumfrwDukd
cefYxm;&ef pnf;a0;awGUqkEH idk \
f / okYdcefYtyfaom uREyfk w
f Ydk wuov
dk t
f ufOya'jyifqifa&;aumfrwDtzGUJ onf
cefYNyD; rMumrD awGUqkEH ;DS aESm wkid yf ifMu\/ jrbl;aumfrwDEiS hf ywfouf wuov
dk af umifpu
D v
dk nf; Zlvidk v
f wGif
usi;f yrnfjzpf xkad umifpt
D wGuf qk;H jzwfcsut
f qkrd sm; ay;ydYk Mu&ef ZGev
f (30) &ufaeYtxd awmif;xm;\/
tpdk;&uvnf; jrbl;aumfrwDESifh ywfouf tMuHPfrsm;udk ZGefv (30) &ufaeYtxd vufcHrnf[k
aMunmxm;\/ okYd jzpf&um; uREkyf w
f Ydk aumfrwDonf aeYwikd ;f xkid
f pOf;pm;aqG;aEG;Mu&\/ jrbl;aumfrwD
tpD&ifcHpm tcsufwYdk udk uREkyf w
f Ydk tm;&yg;& rppfaq;Ekid af omfvnf; t"dupnf;rsOf;rsm;wGiu
f m; uREkyf w
f dkY
tm;vkH; woabmwnf;jzpf\/ uREkfyfwkdY pOf;pm;&orQ tm;vkH;oabmwlnDcsuf &orQcsnf;jzpf\/
2/ uREkfyfwkdY jrbl;aumfrwDtpD&ifcHpmESifh ywfouf ta&;BuD;aom? t&mygaom tcsufrsm;pGmwkdYwGif
if;aumfrwDEiS hf ruku
d n
f o
D nfudk awGUS&d onf/ okYd &mwGif jrbl;aumfrwDtpD&ifcpH m ygdo
S rQ tao;tzGyJ g
tjypfwifa&;om;&ef rvk&d um; ta&;BuD;aom? t&mygaom axmufccH surf sm;ESihf pyfvsO;f pOf;pm;ygaMumif;/
3/ jrbl;aumfrwD tpD&ifcpH mESihf ywfouf wuov
dk af usmif;om;rsm; txl;rausreyf jzpfaeMu\/ tu,f
uREyfk w
f Ydk xifjrifcsurf sm;ukd txl;ojzifh wuov
dk af umifpw
D iG f tjyiftyrS wuov
dk t
f &mSEd iS hf tpk;d &t&mSd
r[kwfaomol trsm;tjym; yg0if&efta&;ESifh wuokdvfESifh aumvdyfausmif;om;rsm; qufoG,fa&; (2)
&yfEiS hf pyfvsO;f uREyfk w
f Ydk\ xifjrifcsurf sm;ukd wuodkvftufOya' topfwiG f xnho
f iG ;f ygu wkid ;f jynfEiS hf
wuG ausmif;om;rsm;tm; vufcHzG,f&m jzpfvdrfhrnf[k uREkfyfwkdY ,lqygaMumif;/
4/ jrbl;aumfrwDtpD&ifcHpmwGif pmykd'frsm;ESifh axmufcHcsufrsm;udk eHygwf wyfrxm;ojzifh pmTef;&ef
cufcJonfhtwGuf 0rf;enf;zG,fw&yf jzpfygaMumif;/
5/ &efukefwuokdvfonf pmppfwuokdvftjzpfomSdoifhonf (okdYr[kwf) ausmif;tdyfausmif;pm; pmoif
wuokdvftjzpfom Sdoifhonf[laom jyemukd uREkfyfwkdY MumSnfav;jrifhpGm pOf;pm;MuygaMumif;?
uREkfyfwkdYrlum; emrnfynwfavmufudk *krxm;vkdyg/ rnfonhf wuokdvfrqkd if;wnfSd&m wkdif;jynf\
tajctaeukd vku
d
f jzpfpjrJyifjzpf\/ odYk &mwGif wuov
kd u
f kd topfprD t
H yk cf sKyfenf; pOf;pm;&m if;vufdS
tajctaeukdvnf; ay,smvuef rjzpfay/ aocsmpGmppfaq; Munfhygrlum; ,ck&efukefwuokdvfonf
pmoifausmif;vnf; rrnf? ausmif;tdyfausmif;pm; ausmif;[kvnf; rqkdom? ausmif;om;rsm;udk pmoif&m
wGif aumvdyfausmif;rsm;wGifom vkH;0oifMuonfukd awGU&\/ &Hzef&Hcg aumvdyfausmif;tcsKdUwkdYrS
ausmif;om;rsm;ukd acRwma&;? oufaomifhoufoma&;twGufom yl;aygif;oifMum;jyo\/ if;tjyif
rsm;pGmaom ausmif;om;rsm;rSmvnf; tdrjf yeftrd pf m; jzpfMu\/ okYd &mwGif qkcd NhJ yD;cJo
h nft
h wkid ;f uREyfk w
f Ydkonf
trnfynwfudk rvkdufvdk? ,ckvufSd tajcaet& wuokdvfukd aSUokdY rnfodkYjyKjyifoifhonfukdom
pOf;pm;oGm;rnf jzpfygaMumif;/
6/ a,bk,svu
dk v
f Qirf u
l m; ,ckvuft
dS wkid ;f &efuek w
f uov
dk f Sad pvk\
d / wwftm;Ekid af om ausmif;om;rsm;
onf ausmif;tdyaf usmif;pm;aevko
d nf[k jrbl;aumfrwD\ a&;om;csuu
f dk uREyfk w
f Ydk oabmwlyg\/ xko
d Ydk
raeEkid af om ausmif;om;rsm;tm; paumvm;Sprf sm;ykrd adk y;&efEiS hf xku
d o
f ifah om ausmif;q&mrsm;ukd ynma&;
111

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
Xmeu pwkdifyif axmufyHh&efqkdaom tcsufudkvnf; oabmwlyg\/ if;tjyif tjyifty woD;wjcm;
qif;&JEGrf;yg; xkdufoifhaom qif;&Jaom? ausmif;om;rsm;tm;vkH;twGuf wuokdvfynm&&eftwGuf
wckwnf;aom enf;vrf;[k uREkyf w
f Ydk txl;,kMH unfaom t&mum; aemufq;Hk wuov
dk pf mar;yGaJ tmifNyD;
aumvdyrf sm;wGiaf eaom pmoifausmif;om;rsm; oifMum;tyfaom tcsdeaf phNyD;aom tcgrsKd; tjcm;tvGwf
ausmif;om;rsm;ukd k;d k;d wuov
dk f pmar;yGt
J m;vk;H ukd 0ifa&mufajzqkEd idk &f ef cGijhf yKjcif;yifjzpfygaMumif;? xkad Mumifh
qkdcJhNyD;aom enf;t&vnf;aumif;? qkdvwHUaom pnf;urf;rsm;t& vnf;aumif;(1) wuokdvfokdY0ifcGifh&aom ausmif;om;wkdif; Oypmwef;pmar;yGJukd tvGwf0ifcGifh& wzef 'D*&D pmar;
yGJukd uefYowfaom tcsdefNyD;aemuf 0ifcGifh&&ef?
(2) tpk;d &aq;ausmif;rS vnf;aumif;? tpk;d &pufrv
I ufrI ynmoifausmif;rS vnf;aumif;? bDtpdk aD umvdyf
rS vnf;aumif;? vkdifpifvufrSwf&aom Oypmwef;rS vnf;aumif; atmifaomolwkdif; (3) ESpfrQ
q&m0ef (okdYr[kwf) pufq&m? tif*sifeD,mtjzpf jyKvkyfNyD;aemuf trfbDbDtufpf pmar;yGJukd
vnf;aumif;? tif*sifeD,m bDtufpDpmar;yGJukd vnf;aumif;? 0ifcGifhay;&ef (tu,f uJhokdY
trfbDbDtufpf atmifaom ausmif;om;rsm; NAdwdoQ aq;bufqkdif&maumifpDu todrSwfrjyKvQif
b,fuJhokdY jyKvkyf vQif todrSwfjyKrnfjzpfaMumif; pkHprf;ajymay;apvkdygaMumif;)/
7/ tqkdyg pnf;urf;csufrsm;tjyif tm;vkH;tvGwf0ifausmif;om;rsm;twGuf jzpfap? tcsKdUtwGufjzpfap
vkdonfhtavsmuf atmufyg pnf;urf;csufrsm;udk xm;EkdifygaMumif;(1) avmu"gwf 'D*&DbUJG xl; (okYd r[kw)f 'pfyvkrd mvufrw
S t
f wGuf twef;tpm;t& vkt
d yfaom vufawGU
tvkyu
f dk todrw
S jf yKtyfaom "gwfcJG w
Hk iG f vkyzf ;l aMumif; oufaocHpm wifjy&ef (okYdr[kw)f xkv
d ufawGU
oifMum;&eftwGuf wuov
dk af usmif;wGif tjcm;ausmif;om;rsm;ae&aom umvtykid ;f tjcm; w0ufrQ
ae&rnf[k pnf;urf;xm;&ef/
(2) aumvdyfausmif;om; r[kwfaom tvGwfajzolrsm;twGuf &D*spfpwm rSwfykHwifpm&if; wckxm;
pmar;yGrJ ajzrD ok;H vBudKwif if;wkYd\ emrnfrsm;ukd rSwyf w
Hk if pm&if;oGi;f xm;ap&ef/ uJo
h Ydk pnf;urf;
xm;vQif uREkfyfwkdY\ txufyg tvGwfynmoifwkdYtwGuf xifjrifcsufwkdYrSm rvkyfEkdifbG,f rSd[k
,lqygaMumif;/
8/ if;tjyif wuov
dk t
f ufOya'wGif &uf*al v;Si;f eHygwf (9) (tcef;- 6) ESihf tvm;wl owfrw
S cf surf sm;ukd
xkwyf ,f&ef uREkyf w
f Ydk wu
dk w
f eG ;f ygaMumif;? rnfonfah umvdyaf usmif;om;rqkd if;oiftyfaompmukd tcsdef
aphatmif oif,lNyD;onfhaemuf (2) ESpfuszl;onfjzpfap? wESpfuszl;onf jzpfap (okdYr[kwf) vkH;0pmar;yGJ
rajzbl;onfjzpfap tvGwfpmar;yGJ 0ifoifhygaMumif;? ta&;ESifh ywfouf jrbl;aumfrwDu wESpf
uszl;aom ausmif;om;rsm;udk tvGwfpmar;yGJ 0ifcGifhay;oifhonf[k axmufcHcsufrSm vkHavmufonf[k
uREkyf w
f Ydk r,lqaMumif;? ausmif;om;wOD;onf rdrad jzqkt
d ahH om pmar;yGt
J wGuf tcsdeaf phatmif oifNyD;orQ
umvywfvkH; tvGwfpmar;yGJ ajzEkdifatmif wESpfus&OD;rnf qkdonfrSm ,kwdrwefvSay/
9/ tvGwfajzqkdaom ausmif;om;rsm;udk cGifhjyKvkdonfhtaMumif;rsm;rSm (2) &yf[k awG;p&mSdygaMumif;? yxr
taMumif;um; uJhokdY tcGifhta&;onf wuokdvfynm\ twef;tpm; avsmhbG,f&m jzpfonf[laom
t&myif jzpfavonf/ wGif uREkfyfwkdYonf uJhodkY xifjrifcsufrsm; txl;rSm;onf[k ,lqygaMumif;?
wuov
dk o
f nf rdrt
d wef;tpm;udk rdrt
d vkd o
dS vdk owfrw
S Ef idk af Mumif;? xkYd aMumifh uJo
h Ydk twef;tpm;ukd
&oif&h xku
d o
f nfrmS txl;xifmS ; vSygaMumif;? xku
d o
hJ Ydk wuov
dk pf mar;yJrG sm;\ twef;tpm;rsm;rSm jrifae&
orQ umvywfv;Hk tvGwaf jzqko
d rl sm;tm; cGijhf yKojzifh wuov
dk b
f UJG rsm;rSm b,fenf;ESifhrQ twef;tpm;
avsmh aps;aygoGm;rnf r[kwfay/ tu,f wuokdvfq&mrsm;onf tvGwfajzolrsm;tm; pmjzihf jzpf
ap? if;wkYd tm;vyfcsdew
f iG f jzpfap? pmoifMum;ygu if;wkYd oifMum;tyfaom wuov
dk f tvky0f w&m;rsm;
ayghysufp&m taMumif;SdygaMumif;? xkdokdYoifMum;jcif;udk txl;wm;jrpfygu tvGwfajzqkdolrsm;ukd cGifhjyK
ojzifh b,fykHb,fenf; wuokdvfynm\ twef;tpm; avsmhoGm;p&mSdaMumif; awG;awm&ef cJ,Of;vSay
aMumif;? okdY xifjrif,lqaom olrsm;tm; pum;tykdryg Sif;Sif;wkdwkdESifh taMumif;jyyg&ef uREkfyfwkdYu
ar;jref;vkdygaMumif;/
10/ uREfyk w
f Ydk ,cktMuHay;&mwGif ausmif;om;trsm; aumvdyfausmif;okdY rvmrSmvnf; pkd;&drfbG,f&mrSday/
tb,faMumifh tcrf;tem;qef;jym;BuD;us,af om ausmif;awmftaqmuftODrsm;? aysmpf &m? yg;p&m? upm;p&m?
112

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


aep&m? qifp&m tcrf;tem;rsm;um; ausmif;om;wkid ;f ESihf ausmif;om;wkid ;f \ rdbwkYdudk txl; pdwfqGJaqmif
ojzifh wwfEidk af omolwidk ;f aumvdyaf usmif;okYd vmrnfrmS ajrBuD;vufcwf rvGEJ idk [
f k qkEd idk af Mumif;? okYd
jzpf&um; wuokdvfrSm tvGwfajzolrsm;tm; cGifhjyKojzifh b,fenf;ESifhrQ qkH;IH;p&mrjrifay/
11/ taMumif;rSty uJhokdY tvGwfajzqkdolrsm;tm; cGifhjyKjcif;onf tvkyftukdifSd axmufyHhp&m vlrsm;
tpk;d &zufwiG f jzpfap? tjcm;zufwiG f jzpfap? aSUokYd wk;d wufcsiaf om olrsm;pGmwkYd tm; txufwef;ynmukd
oifvadk ompdwf jzpfz,
G &f m Syd gaMumif;? okYd aiGtm; rwwfEidk
f txufwef;ynm&vkad om olrsm;omvQif
tvGwfajzqkdolrsm; jzpfrnfjzpfaMumif;? wuokdvfpmar;yGJ twef;tpm;onf jrifhjrifhSdaevQif xkdpmar;yGJ
atmifEidk o
f nfh tvGwfajzqkdolrSm omrnvlrsm;xuf t&nftcsif;Sdolyif jzpfavonf/ okdY tMuHOmPf
rsm;udk pOf;pm;&mwGif &efukefwuokdvf wckwnf;om jrefrmjynfwGifSdonf [lonfh tcsufukd txl;owd
jyKoifhygaMumif;/
12/ txufujyqkcd o
hJ nft
h wkid ;f wcrf;wem; wuov
dk w
f iG f ae&xkid &f onfuadk xmuf wwfEidk af om ausmif;
om;rsm;onf ausmif;tdyfausmif;pm; jzpfMurnf jzpfaMumif;? pifppftm;jzifh &efukefNrdKUwGif rdbSdaom
rsm;pGmaom ausmif;om;rsm;yif ausmif;tdyaf usmif;pm;tjzpf aevkMd uaMumif;? okYd aomf xku
d o
hJ Ydk raevkad om
ausmif;om;rsm;twGuf tb,fuJhokdY xm;rnfenf;/ &efukefNrdKUwGif rdbrsm;ESifh aexkdifaom ausmif;om;
rsm;tm; tdrfjyeftdrfpm;tjzpf vufcHonf rSefaomfvnf; aqGrsKd;om;csif;rsm;ESifh aexkdifaom ausmif;om;
rsm;tm; &Hzef&Hcg ausmif;tdyfausmif;pm; ae&rnf[k twif;tMuyf wkdufwGef;onfudk uREkfyfwkdY awGUSd&yg
aMumif;? NrdKUxJwGifaejcif;onf p&dwfoufom acsmifcsd pm;a&;aomufa&;rSmvnf; aumvdyfausmif;rsm;
xuf rcsKdU,Gif;[k uREkfyfwkdY,kHMunfaMumif;? okdYjzpf&um; &efukefNrdKUwGif rdbrsm;ESifhaexkdifMuaom ausmif;
om;rsm;tjyif bDat? bDtufpD twef;rsm;udk oifMum;Muaom ausmif;om;rsm;tm;vkH;? if;wkdY\ rdb
(okdYr[kwf) tkyfxdef;olrsm;u pmjzifh taMumif;Mum;u NrdKUxJwGif ae&ef cGifhjyKxkdufaMumif;/
13/ wuodkvfonf if;aumifpDu? if;aumifpDvlBuD;rsm;xJu jzpfap? okdYr[kwf jyifywkdif;jynfzufwGif
vnf;aumif;? ynma&;zufwiG f vnf;aumif; aqmifu
G af eaom yk*Kd vfrsm;xJu jzpfap? if;t"dywd cseq
f ,f
vm vlMuD;udk aG;aumufwifajrmuf&ef tcGifhta&; &SdxkdufNyD[k uREkfyfwkdY av;av;eufeuf ,lqaMumif;?
wuov
kd o
f nf uk,
d yf idk t
f yk cf sKyv
f yk u
f idk &f aom taqmuftODjzpfonft
h wkid ;f if;tBuD;trSL; em,utjzpf
wifajrmufvo
dk t
l m; wifajrmufEidk &f efrmS txl;avsmu
f ef oifjh rwfvaS yaMumif;? xko
d YdkaG;aumuf wifajrmuf
cH&aom cseq
f ,fvm t"dywdonf bk&ifcx
H uf wuov
kd t
f a&;rsm;ukd ykrd edk ;D pyfpmG od pdw0f ifwpm; vku
d pf m;
zG,f&m SdaMumif;? if;tjyif rnfonfhtcsdefrqkd wuodkvfESifh vufSdtpkd;&wdkY tjiif;yGm;Muygu xkduJhokdY
aG;aumufaom t"dywdonf wuodkvfbufrS txl;ajymay;rnfjzpfaMumif;? bk&ifcHom t"dywdjzpfae
ygu Mum;rSvnf;aumif;? vufSdtrwfcsKyf tpkd;&zufrSvnf;aumif; ae&eftaMumif; SdayaMumif;/
14/ jrbl;aumfrwDonf wuodkvfESifh aumvdyfausmif;rsm; qufqHa&;ESifh ywfouf wuodkvfaumifpDwGif
tmPmSd? rSd[laom tcsufudk tpD&ifcHpm eHygwf (13) ESifh (14)? if;aemuf (26) rS (28) wdkYwGif pOf;
pm; aqG;aEG;MuaMumif;? xdkodkYaqG;aEG;&mwGif jrbl;aumfrwDu wuodkvfaumifpDwGif tmPmrSdqdkaom
pum;rSm tajctjrpfususee rSd[kqdkaMumif;? pum;udk axmufjcif;tm;jzifh jrbl;aumfrwD0if
vlBuD;wdkYonf wuodkvftwGif;a&;udk aumif;pGmrodaMumif; xifSm;vSayonf/ wuodkvfaumifpDonf
tmPmrS[
d o
l nfh tcsufrmS txifrQom r[kw?f wu,f tppftrSeyf if jzpfaMumif;? ,ckvufdS t"dywd\
aumufcsufwckt&qdkaomf wuodkvfaumifpD tpnf;ta0;rsm;wGif if;tm; vlBuD;rsm;onf ar;cGef;rsm;
rar;Edik q
f akd Mumif;? wzeftjcm;if; aumufcsut
f &um; wuov
kd af umifp\
D qH;k jzwfcsurf sm;onf qD;edwf
tzGJUESifh wuodkvfausmif;tkyfcsKyfa&;tzGJUrsm;odkY axmufcHcsuftaersKd;jzifhom qD;edwfESifh aumvdyftkyfcsKyf
a&;tzGJUwdkY tay: rnfodkYrQ wm0efrwnfaMumif;? pwufusL (33) ESifh (34) taMumif;wdkYudk txl;ta&;,l
aomf jyxm; jrbl;aumfrwDyifvQif txifrSm;? tjrifrSm; jzpfaeayaMumif;? pwufusL (33-34)
t& csxm;tyfaom pnf;rsO;f tpDtpOfrmS wu,fwef; jzpfajrmufEikd &f ef cJ,Of;vSayaMumif;? tpD&ifcpH mwck
wuov
kd af usmif; wausmif;rS awmif;qdEk ikd &f ef wuov
kd af umifpD yxrawGU aqG;aEG; &OD;rnfjzpfaMumif;?
xdkuJhodkY aqG;aEG;&mwGif tpD&ifcHpmudk awmif;&eftqdkrSm IH;aumif; IH;EdkifayaMumif;? rIH;bJ twnfjzpfap
umrl aumvdyfrsm;u vdktyfaom tpD&ifcHpmrsm;udk wifoGif;&ef tcsdef,l qGJOD;rnfjzpfaMumif;? xdkYaemuf
wuodkvfaumifpDu wzefawGUqkH aqG;aEG;&OD;rnfjzpfaMumif;? xdktpD&ifcHpmt& ta&;,l&eftqdkonf
113

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
yxr IH;aumif; IH;ayrnf/ rIH; twnfjzpfonfhwdkifatmif wuodkvft"dywd\ oabmwlnDcsuf &Sd
&OD;rnf jzpfaMumif;/ odkYjzpf&um; {&mrwuodkvfaumifpDBuD;\ tmPmpufjyif;aom trdefYawmfvTmrSm
qdkif&m aumvdyfwdkYodkY ra&mufcif tcsif;jzpfyGm;aeaom t&mrsm;rSm vufveG Ef iS
hf NyD;NyDjzpf teEo&l ,
d
trwf owfapaom e&odcrF if;uJo
h Ykd jzpfrnfrmS txl;xifmS ;vSayaMumif;/
15/ wzef wuodkvfaumifpDvlBuD;rsm;onf pwufusL (33) t& tb,fodkYvQif rdrdwdkY\ tcGifhta&;udk
tokH;csEdkifygrnfenf;/ aumvdyfausmif;tkyfcsKyfa&;tzGJUrsm;\ tpnf;ta0;rSwfwrf;rsm;udk tjyifrnfolrQ
rod&? owif;pmrsm;wGiv
f nf; raMunm? aumvdyaf usmif;rsm;taMumif; aumifpv
D Bl uD;rsm; b,fyHk b,fenf;
MuHzef odEikd yf grnfenf;/ if;wdYk odzG,f&mXmerSvGefrS xGufvmaom aumvm[vowif;rsm;om jzpfay
vdrfhrnf/ odkYpOfvsuf jrbl;aumfrwD0iftm;vkH;u wuodkvfaumifpDonf tmPmtb,fSdonf[k ajymqdk
jcif;rSm tHhbG,fyifwum;/ uREkfyfwdkYonf aumvdyfausmif;tkyfcsKyfa&;tzGJUrsm;udk wuodkvftmPmydkif
tzGUJ rsm; tjzpf[k aMunmonf raMunmonfukd tav;rrlay/ uREfyk w
f Ykd tvdk o
dS nfrmS wuov
kd af umif
pDonf pmGufay:wGifomr[kwf wu,ftvkyfvkyf&mwGifvnf; tmPmSdonfudkom tvdkSdaMumif;? xkdY
aMumifh aumvdyftkyfcsKyfa&;tzGJUwdkif;\ tpnf;ta0;rSwfwrf;ESifhwuG tjcm;vdktyfaom pmGufpmwrf;
rsm;udkyg tkyfcsKyfa&;tzGJUtpnf;ta0;NyD; &ufowywf ESpfywftwGif; aumifpDvlBuD;rsm;xHodkY ydkY&ef
txl;wdkufwGef; &ayaMumif;? 4if;tjyif pwufusL (33) ESifh (34) wGif csxm;tyfaom pnf;rsOf; tpDt
pOfudkvnf; rnfonfh aumifpDvlBuD;rqdk ta&;,lEdkifatmif jyifqifoifhygaMumif;? xdkodkYta&;,l&ef tqdk
atmifjrifvQif xdq
k ;Hk jzwfcsurf mS wnf aumvdyaf usmif;rsm;u vdu
k ef m&rnf jzpfaMumif;? aumvdyaf usmif;
rsm;\ ausmif;tkyfrsm;onf aumifpDvlBuD;rsm; jzpfaMumif;? odkYjzpf&m wuodkvfaumifpDwGif 4if;tkyfcsKyf
a&;\ tzGJUrsm;\ ,lqykHoabmudk ajymjyEdkifaMumif;? enf;jzifhomvQif wuodkvfaumifpDonf tmPm
S
d if;aumvdyrf sm; tay:wGif tkycf sKyfuyG u
f EJ ikd rf nf jzpfaMumif;? odYk r[kwv
f Qif &,fp&maumif;aom
wuodkvfaumifpDtmPmudk zsufodrf; wkdif;jynftm;trSeftwdkif; odaptyfvSNyDjzpfaMumif;/
16/ jrbl;tpD&ifcHpm pmrsufESmeHygwf (26-28) wdkYwGif axmufcHcsufwdkYrSm jyif;jyif;xefxef tjypfqdkxdkuf
vSaMumif;/ pmrsufESmeHygwf (28) wGif jrbl;aumfrwDonf jrefrmeef;&if;0efBuD;onf t"dywdjzpfoifh?
rjzpfoifhta&;ukd aqG;aEG;onfu tu,f EkdifiHa&;tajymif;tvJjref 0g'trsKd;rsKd; t,ltqtrsKd;rsKd;
Sdaom csefq,fvm t"dywdatmufokdY wuodkvfa&muf&vQif cPcP wuodkvftkyfcsKyfa&;rSm wrsKd;NyD;
wrsKd; uGJvGJp&mSdojzifh onf;rcHEkdifp&m tajcodkY a&mufSdzG,f jrifayaMumif;[k qkdxm;yg\/ pmrsufESm
eHygwf (20) wGifvnf; Oya'jyKtzGJUrS wuokdvfaumifpDokdY ukd,fpm;vS,f vTwfoifh? rvTwfoifh ta&;wGif
tvm;wl rSwcf suu
f dk awGU&avonf/ wuov
dk t
f yk cf sKyfa&;ukd Ekid if aH &;tajymif;tvJtvku
d f rSo
d if[
h al om
xifjrifcsufukd uREkfyfwkdYvnf; BudKufyg\/ okdYjzpf&um; pmrsufESmeHygwf (26-28) wkdYwGif ,leDAmpDwD?
aumvdyf? aq;aumvdyf? q&mjzpfoifaumvdyfwkdYonf if;wkdYukd tpkd;&u axmufyHhxm; tpkd;&tkyfcsKyf
&rnf jzpfaMumif;[k axmufcHxm;onfukd awGU&aomtcg txl;tHhMozG,f&m jzpfygaMumif;? okYdqkdvQif
tjrJwrf; y#dnmOf (tkdifpDtuf) trIxrf;wkdY\ tMuHay;csufvkdufemum trwfcsKyftzGJU atmufokdY aum
vdyfausmif;rsm; usa&mufojzifh EkdifiHa&;t&dyftwGif; usrnfr[kwfygavm? aumvdyfrsm; odkYjzpfvQif
wuov
dk v
f nf; Ekid if aH &;t&dyrf uif;Ekid af cs? xkYdaMumifh ,k'oefaumvdyu
f o
hJ Ydk tjcm;aumvdyrf sm;udk rxm;bJ
,k'oefaumvdyfukd wuokdvfvufatmuf oGif;oifhayaMumif;? wuokdvfonf aumvdyfausmif;rsm;rSd
bJ pmoifMum;jcif;ESifh aea&;xkdifa&;ukd if;ukd,fwkdif aqmifGufjcif;tm;jzifh jzpfEkdifaMumif;? okdY&mwGif
wuov
dk rf Sb
d J rnfonfah umvdyrf S rjzpfEidk ?f tu,f aumvdyaf usmif; wausmif;onf tcsuftvuf
rsm;udk oabmrwlygu wuokdvftzGJU0if aumvdyftjzpf todrSwfrjyKbJ if;ausmif;rsm;tm; wuokdvf
pmar;yG0J ifciG u
hf dk ray;bJxm; Oya'jyKtzGUJ vnf; aiGraxmufyb
hH J xm;&rnfjzpfaMumif;? xkad Mumifh ,k'oef
aumvdyf tkyfcsKyfa&;tzGJUukd jyKjyif&ef rjzpfEkdifqkdonfwGif jrbl;aumfrwDESifh uREkfyfwkYd oabmcsif;rwlay/
,k'oefaumvdyfonf tcsufrsm; rvkdufemvQif wuokdvfrS xGufoGm;EkdifonhftaMumif;ukd Sif;vif;
jywfom;pGm odap&rnf jzpfaMumif;/
17/ if;jyif wuokdvfaumifpDonf wu,ftmPmSdaom aumvdyfausmif;rsm;tay: MoZmtmPmanmif;&ef
twGuf Oya'jyKtzGUJ u ESppf OfEpS w
f idk ;f wuov
dk t
f wGuf owfrw
S af om bwf*sufaiGpm&if;ukd wuov
dk o
f Ydk
om wkdufkduf ay;apvkdaMumif;? xkdrSwzef aumvdyfrsm;okdY wuokdvfu a0pkcsay;oifhaMumif;/ tcsuf
114

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


rsm;wGif uREkfyfwkdYonf a'gufwm tufpfata&mhzfwf wifjycsufESifh oabmwlnDygaMumif;/
18/ ,ck qkdtyfcJh&NyD;onfh aumvdyftkyfcsKyfa&;tzGJUwkdYukd wuokdvfuzGJUpnf; atmufyg a,bk,sZ,m;
twkdif; zGJUpnf;oifhaMumif;/
- tpkd;&t&mSd r[kwfaom aumvdyfausmif;q&mvnf;r[kwfaom wuokdvfaumifpDu wifajrmufonfh
vlBuD; (7) a,muf?
- qD;edwfynma&;tzGJUrS (1) a,muf
- ausmif;om;rsm;u wifajrmufaom vlBuD; (1) a,muf
- ausmif;q&mrsm;rS (1) a,muf
- ausmif;tkyfESifh (q&mjzpfoifaumvdyftwGufom) 'kwd,t"dywdESifh ynmrif;BuD;
- (,leDAmpDwDaumvdyftwGufom) tif*sifeD,mygarmu
- (aq;aumvdyftwGufom ) jrefrmjynfaq;rif;BuD;
- (,k'oefaumvdyftwGufom) tar&duefomoemjyKtoif;rS (3) a,muf
- ausmif;om;rsm;u wifajrmuftyfaom vlBuD;rSm ausmif;om;rSvGJ &D*spfpwm rSwfykHwifpm&if;oGif;NyD;
wuokdvfbGJUxl;&olrsm;omru tjcm;vlBuD;rsm;xJrSvnf; jzpfoifhaMumif;/
19/ pmrsufESmeHygwf (14) jrbl;tpD&ifcHpmwGif tufOya'yk'fr (C) qkdvdktyfaom okyft"dyg,fSdvsufESifh
trIaqmifaumfrwDonf wuov
dk af umifp\
D tzGUJ r[kw[
f k qkx
d m;onf/ uREyfk w
f Ydkonf onfudk oabm
rwl/ yk'rf 2 (C) wGif ay;xm;aom okyaf zmfjycsurf mS aocsmpGm rSeu
f efaMumif;? xifjrifcsuw
f iG f trIaqmif
tzGJUrSm wifajrmuftyfaom vlBuD;rsm;ESifh wuokdvft&mSdrsm;om Sdaejcif;u txl;axmufcHvsufyif
SdayaMumif;? xkdYaMumifh yk'fr 2 (C) ukd rajymif;oifh? SdjrJSdap trIaqmifaumfrwDudkvnf; trIaqmif
aumifpD[k rajymif;vJoifh? trIaqmifaumfrwD tcGifha&;ESifhywfouf jrbl;aumfrwD okdYavm? okdYavm
awG;awmaep&m rvk?d So
d rQtm;vk;H tmPmwkYd udk wuov
dk af umifpt
D m;vT
J xkYd aemufrS pwufusLrsm;t&
trIaqmiftzGJUokdY vTJtyfoifhayaMumif;/
20/ qD;edwfukd ynmoifaumifpD[kac:&ef axmufcHcsufudk uREkfyfwkdY uefYuGuf&efrjrif/ ynmoifaumifpD
[lonfh pum;onf qD;edwftzGJU\ &nfG,fcsufvkyfief;udk ykdrkdxifSm;apygvQif bkwf (kH;) [k wuokdvf
aumifpD tpm;ay;xm;aom if;\ &nfG,fcsufvkyfief;udk omyif rodomaponf[k xifygaMumif;/
xkdYaMumifh wuokdvfaumifpD[kyif Sd&if;pGJemrnfukd xm;oifhaMumif;? okdYr[kwf ynmoifaumifpDrS cGJjcm;
jyovkdrluvnf; tkyfcsKyfa&;aumifpD[k ajymif;vJapvkdygaMumif;/
21/ pmrsufESm (15) (jrbl;tpD&ifcHpm) wGif 'kwd,t"dywdukd aG;aumuf&rnf[laom axmufcHcsufudk
MudKufEpS o
f ufay\/ okYd &mwGif uJo
h Ydk wuov
dk af umifpu
D aG;aumufwifajrmufaom 'kw,
d t"dywdudk
csefq,fvm t"dywd\ oabmwlncD suf Srd nfqo
dk nfrmS taMumif;rwefvaS y/ wuov
dk o
f nf tmPmSd
aom tzGJUjzpfoifhonfh twkdif;? if;aG;aumufwifajrmufvkdaom 'kwd,t"dywdudk aG;aumuf xkdufay
onf/ xkdokdY aG;aumufaom 'kwd,t"dywdudk oabmrusEkdifaom t"dywdukd uREkfyfwkdY awG; r&acs/
22/ wuov
dk af umifp0D ifvBl uD;rsm;wGif Oya't& jyifyrS tpk;d &t&mSv
d nf; r[kw?f wuov
dk t
f &mSv
d nf; r[kw?f
aumvdyaf usmif;q&mvnf; r[kwaf om vlBuD;trsm;tjym;yg0if&ef So
d ifah om awmif;qkcd suu
f kd uREyfk w
f Ydk t
xl; axmufcHaMumif;? jrbl;aumfrwDu awmif;qkdcsufonf tpkd;&drfvGef awmif;qkdjcif; jzpfonf[k
qk\
d / okYd&mwGif okYdp;dk &drjf cif;onf tpd;k &wuov
dk f okYdr[kwf aumvdyt
f &mSrd sm;jzpfaom tpk;d &t&mSrd sm;
tay: MoZmtmPm ysHUESHYaprnfxif jzpfonfqkd&m rSm;\/ uREkfyfwkdY pkd;&drfonfhtaMumif;rSm tpkd;&
uRefrsm;omru? jynfa&;jynf&mukd vkdufpm;aom vlBuD;rsm;ESifh ausmif;om;rsm;ukdyif zkH;vTrf;aeaom
uRefpdwftwGuf pk;d &drjf cif;jzpfayonf/ xku
d Repf w
d af Mumifh tpk;d &tvkyf r&&m r&aMumif;? tpk;d & todtrSwf
r&&m? r&aMumif; [k xifaom t&mwkdYwGif uJhokdY vlrsKd;rsm;rSm rm;rm;rwfrwf wkdif;jynfzufrS rae0Hhay/
23/ ynmoifa&;oufouf tzGJUrsm;wGif q&mrsm;ukd avsmhvkdjcif;ukd jrbl;aumfrwDu txl;aMumufvefYaomf
vnf; uREkyf w
f Ydk um; rQpk;d &drzf ,
G &f mrS[
d k xifygaMumif;? ynmoifMum;a&; oufouftzGUJ rsm; tay:wGif
tjyifyvltrsm; SdoihfaMumif; awmif;qkdcsufrSm rSday/
24/ wuokdvfaumifpD0ifvlBuD;rsm;\ta&twGufukd twnfwusrxm;&efukd jrbl;aumfrwDESifh oabmwl
ygaMumif;? t"dywdcseq
f ,fvmESihf wGb
J ufcseq
f ,fvmwkYd aumifp0D ifvBl uD;rsm; r[kwo
f ifq
h adk om axmufcH
115

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
csufukdvnf; uefYuGufp&mrSdyg/ okdY&mwGif wGJbufcsefq,fvmonf aumifpDukd rdefYcGef;ajymMum;&ef
t"dywd\ wlnDcsuf&&rnfqkdonfwGif 'kwd,csefq,fvmonf aumifpD\ cs,f,mrifjzpf ynmrif;
BuD;ESifh aumvdyfausmif;tkyfrsm;onf aumifpD0ifvlBuD;jzpfjcif;udk ruefYuGufyg/
25/ &efuek Nf rdKUSd t*Fvyd cf &pf,mef*P
dk ;f ESihf krd efuufovpf*P
dk ;f tkyw
f Ydk tm; aumifp0D ifvBl uD;jzpfjcif;udk oabm
rwlyg/ xkdenf;twkdif; omoemykdiftm; aumifpDvlBuD; (2) OD; wifajrmuf&ef tcGifhta&;udkvnf; oabm
rwlyg/ xkdaMumifh yk'fr 11 (1)(C)(i) ESifh (n) wdkYudk wuokdvftufrS xkwfy,f&ef tMuHay;ygaMumif;/
26/ enf;twkdif; yk'fr 11 (1)(c) ESifh yk'fr (1)() wkdYwGif ay;xm;aom omoema&;ESifhqkdifaom toif;rsm;
tm; tcGifha&;ay;jcif;ukd oabmrwlyg/ yk'frtao;wkdYukd y,fzsuf trsKd;om;ynma&;tzGJU(pDtiftD;)
rS (2) a,muf uk,
d pf m;vS,w
f ifciG ?hf tjcm; (10) a,mufukd ynma&;ESiq
hf idk af om tzGUJ rsm;tm; wzGUJ pDjzpfap?
wGJjzpfap wifajrmufcGifhay;&ef wkdufwGef;ygaMumif;/
27/ ynmoifMum;a&;aumifpDrS wuokdvfaumifpDokdY wifajrmufxdkufaom OD;a&onf wuokdvfaumifpDrS
ynmoifMum;aomaumifpDokdY wifaom OD;a&ESifh wlnDrQxm;oifhaMumif;? xkdYaMumifh yk'fr 11 (1)(Z) udk
enf;twkid ;f jyifapvkyd gaMumif;? okYdr[kwf ,ckvuft
dS wkid ;f OD;a&xm;vkyd gu atmufygtwkid ;f yk'rf ukd
jyifapvkdygaMumif;/
]]ygarmu 5 OD;xufrykdaom ynma&;aumifpD0ifvlBuD; 10 OD; aumifpD0if vlBuD; jzpf&rnf/}}
twkdif; jzpfygu yk'fr 14 (1)(i) ukdvnf; ynmoifMum;a&;aumifpDokdY tjyifyrSvlBuD;
(10) a,muf wuokdvfaumifpDu wifajrmufEkdifatmif jyifqifay;vkdygaMumif;? yxrtMuHay;csufudk
vufcHygrlum;? pmrsufESmeHygwf (25) jrbl;tpD&ifcHpmwGif axmufcHcsufudk oabmwlygaMumif;/
28/ wuokdvfaumifpDwGif rSwfykHwifwuokdvfbGJUxl;rsm;tm; ukd,fpm;vS,fwifajrmufa&;ESifh ywfouf
yk'fr 11 (u)(ps) udk jyifqif&ef jrbl;aumfrwDu tMuHay;&mwGif rSwfykHwifwuokdvfbGJUxl;&ol (50)
vQif wa,mufus aumifpDvlBuD; Sd&rnf[kqkdaomtcsufudk oabmwlygaMumif;? okdY&mwGiftenf;qHk;
wuokdvfbGJUxl;&olrsm; (10) a,muf aumifpDwGif Sd&rnfjzpfonfukd oabmwlaomfvnf; (15) a,muf
xufryk&d [kqo
dk nfudk oabmrwlyg/ txufoYdk OD;a&rnfrQ uefYowf&ef rxm;oifyh g/ xku
d o
hJ Ydk wuov
dk f
bGUJ xl;&olrsm; aumifpw
D iG f rsm;avaumif;av jzpfygaMumif;? uJo
h Udk jyKojzifh if;wkYd OD;a&rSmvnf; tqrwef
rsm;vm&ef rSdyg/ xkdokdY bGJUxl;&olrsm;jzpfaom aumifpD0ifvlBuD;rsm;rSm tenf;qkH; (75) &mckdifEIef;rSm
tjyiftyvlBuD;rsm; jzpfoifyh gaMumif;? ausmif;om;rsm; 'D*&DbUJG xl;rsm;udk &MuonfEiS hf wNydKifeuf rSwyf w
Hk if
bGJUxl;&olrsm;tjzpfodkY a&mufoifhygonf/ wuokdvfbGJUxl;rsm;ukd &SdNyD;olrsm;onf xkdtcsdef xdktcgwGif
wuokdvftwGuf Oya'tzGJU0ifvlBuD;? wuokdvfaumifpD0ifvlBuD;rsm;udk aG;cs,f&ef pOf;pm; csifhcsdefwwf
aom tG,fa&mufNyD;[k ,lqoifhygonf/ ausmif;om;rsm;onf taG;aumufrcH&[k pnf;urf;xm;vQif
uREkfyfwkdY\ tMuHOmPfudk vufcHEkdifzG,f rSdyg/ jrbl;tpD&ifcHpm pmrsufESmeHygwf (19) wGif rSwfykHwif
tcaiG 10d^- jzpfoifhonf[laom axmufcHcsufukd oabmwlygaMumif;/
29/ &efukef? rEav;? ppfawG? armfvNrdKifjrLeDpy,frsm;rS aumifpDokdY ukd,fpm;vS,f vTwfjcif;ukd SdjrJSdapoifh
ygonf/ xkdxuftvGef jynf? yJcl;? awmifilNrdKUrsm;rS jrLeDpDyg,frsm;udkvnf; ukd,fpm;vS,fwOD;pD wifEkdifcGifh
ay;oifhygonf/ NrdKUrsm;rSmvnf; NrdKUBuD;rsm;jzpfygonf/ okdYay;ojzifh if;ukd,fpm;vS,frsm;ESifh tjcm;
jrLeDpDyg,ftzGJUwkdYtm; if;wkdYt&yfrS wuokdvf ausmif;om;rsm;tm; aiGaxmufcHpm? tpD&ifcHpm pmrsufESm
(9) wGif tMuHay;onfhtwkdif; jzpfEkdifzG,f&mSdaMumif;/
30/ wuokdvfaumifpDwGif Oya'jyKtzGJUrS ukd,fpm;vS,frsm; Sdoifhayonf/ NAdwdoQygvDrefESifh atmufpzkdY
wuokdvfwkdY qufoG,fa&;ESifh &efukefwuokdvfESifh jrefrmjynfvTwfawmf qufoG,fa&;rSm rwlay/
tpD&ifcHpm pmrsufESm (20-21) wkdYwGif jrbl;aumfrwDu aumifpDokdY ukd,fpm;vS,f vTwfcGifh vTwfawmftm;
tifwifwif ay;xm;aomfvnf; pmrsuEf mS (26-28) wGiu
f m; aumvdyaf usmif;rsm;udk tkycf sKyf&ef tpk;d &vuf
okdY 0uGuf tyfvkdufayonf/ pifppftm;jzifh vTwfawmfokdY wifajrmufvkdufaom ukd,fpm;vS,frsm;onf
Ekid if aH &; t,ltrsK;d rsK;d rS jzpfEidk af yonf/ okY&d mwGif tpk;d &tzGUJ zGUJ NyD; aqmifu
G v
f Qiu
f m; Ekid if aH &; t,ltjrif
wrsKd;wnf; Sdrnfjzpfonf/ xkdYaMumifh vTwfawmftm; aumifpDukd,fpm;vTwf&ef tcGifhta&;ay;jcif;onf
aumvdyfrsm;udk tpkd;&vuftyfonfxuf pkd;&drfaMumifhMup&m enf;ayonf/ pmrsufESmeHygwf (21) wGif
txufEiS hf atmufvw
T af wmfwYdk tm; a0ykcH sxm;aom OD;a&udk oabmrwlyg/ txufvw
T af wmfrS aumifpo
D Ydk
116

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


(2) a,muf? atmufvTwfawmfrS aumifpDokdY (8) a,muf vTwfoifhaMumif;? onfomvQif vTwfawmf
(2) ck OD;a&ESifh tcsKd;usayonf/
31/ aumifpo
D Ydk ausmif;om;rsm;u uk,
d pf m;vS,w
f a,muf wifajrm ufoifo
h nf[k axmufccH suf (pmrsuEf mS -21) udk
zwf& 0rf;ajrmufygaMumif;? okYd &mwGif aG;aumufwifajrmufc&H aom vlBuD;onf rSwyf w
Hk ifbUJG xl;&olrsm;
rSom r[kw?f ausmif;om;r[kwaf om tjcm;vlrsm;rSvnf; jzpfoifyh gonf/ wuov
dk o
f nf if;\ ausmif;
om;rsm;tm; trSm;ESifhtrSef a0cGJEdkif&ef oifMum;&eftwGuf jzpf\/ xkduJhodkY ynmoifay;onf qkdygu
&efuek w
f uov
dk o
f nf if;ausmif;om;rsm;\ a0zefaompdwu
f dk ,kMH unfxu
dk \
f / oifah wmfou
l o
dk m aumif
pDokdY wifajrmufrnf[k oHo,Sdp&m rSd/ jrbl;aumfrwDu uJhokdY ausmif;om;ukd,fpm;vS,f xm;jcif;
onf oifhawmfvSonfhtcsuf wuokdvfvkyfief;w&yf[k rxif[k qkd&m uREkfyfwkdYum; xkdodkYrMunfh?
ausmif;om;rsm;\ uk,
d pf m;vS,o
f nf ausmif;om;wkYd tzkYd aumifpw
D iG f aps;qpf&efr[kw?f ausmif;om;wkYd \
tmoDotrSef oabmxm; ajymMum;&eftwGuf jzpf\/
32/ tpD&ifcpH meHygwf (21) wGif 'kw,
d cseq
f ,fvma[mif;wkYdukd aumifp0D if &moufyefvBl uD;rsm; jzpfoifo
h nf[k
axmufcHcsufukd oabmrwl? if;trIxrf;ukd tjcm;enf;jzifh todrSwfjyKvkdu jyKEkdif\/
33/ wuov
dk af umifp\
D oufwrf;onf (3) ESpyf if jzpfoifo
h nf[k pmrsuEf mS eHygwf (22) wGif axmufccH suu
f dk
oabmwlygaMumif;? okdY&mwGif aG;aumufyGJrSm wBudrfwnf; jzpfapvkdaMumif;? Mum;aG;aumufyGJwGif
taG;cH&olonf umvtykdif;tjcm;twGufom aumifpDvlBuD;jzpfoifh okH;ESpfwBudrf aG;aumufyGJBuD;
SdapvkdaMumif;? uJhokdYjzpfvQif wuokdvfta&;ukd ykdrkd vltrsm; pdwf0ifpm;zG,f&m jzpfygonf/
34/ omreftm;jzifh wuokdvfaumifpDonf wESpfvQif (2) Budrf pnf;a0;oifhyg tpnf;ta0;rSwfwrf;
ykYd &mum; (tpD&ifcpH m pmrsufEmS 23) wuov
dk t
f rIaqmiftzGUJ ? qD;edwt
f rIaqmiftzGUJ ESihf aumvdyt
f yk cf sKyf
a&;tzGJUwkdY\ rSwfwrf;wkdYukd tpnf;ta0;NyD;onfhaemuf (14) &uf twGif; (rSwfwrf; tykd'f-16
t&) aumifpDvlBuD;rsm;xHokdY ykdYoifhaMumif;? MumrSykdYvQif ta&;,l&ef cJ,Of;rnf jzpfojzifh aumifpDrSm
,ckuJhodkY 'kHY&if;jyefaeOD;rnf jzpfaMumif;/
35/ pmrsufESm (24) wGif aumifpDrSwifajrmufaom wuokdvftrIaqmiftzGJU0ifvlBuD; (7) OD; pvkH; tjyifrS
vlBuD;rsm; jzpfoifhaMumif;/
36/ ref;Oypmaumvdyu
f dk wuov
dk t
f rIaqmiftzGUJ okYd vTt
J yf&ef pmrsuEf mS (25) wGif jrbl;aumfrwD\ axmufcH
csufukd pOf;pm;&mwGif uREkfyfwkdYonf Oypmtwef;rsm;ukd ynmrif;BuD;u tkyfcsKyfoifh? rtkyfcsKyfoifhudk
vnf; pOf;pm;aqG;aEG;rdaomfvnf; tcsut
f vufpv
Hk ifpmG rod&dS ,wdjywf qk;H jzwfcsuf rusygaMumif;?
okYd&mwGif pmrsuEf mS (34) wGif jrbl;aumfrwDu Oypmausmif; (3-4) ausmif;cefY tjcm;NrdKUrsm;wGif (1-2) ESpf
twGi;f xm;&ef axmufccH sufudk uREkyf w
f Ydk txl;tm;ay;ygaMumif;? tu,f Oypmwef;rsm;onf wuov
dk f
ynma&; tqift
h wef;yif jzpfoifo
h nfqydk gvQif uREyfk w
f Ydk rSww
f rf;tyk'd f (17) wGif qkcd o
hJ nfh tm;avsmpf mG
wuokdvfu Oypmaumvdyfrsm;ukd tkyfcsKyfjcif;udk oabmwlygonf/ Oypmaumvdyfrsm; ta&;wGif
txl;ojzifh rEav;aumvdyfta&;wGif odkYtkyfcsKyfenf;udk jrbl;aumfrwDonf tb,faMumihf BudKufESpf
ouf&oenf;udk pOf;pm;r& jzpfygaMumif;? tb,faMumifhqkdaomf pmrsufESm (26? 28) wGifum; tjcm;
wGJbufaumvdyfrsm;ESifh ywfouf axmufcHcsufESifh txl;qefYusif axmufcHjcif;yifwnf;/ uREkfyfwkdY
tm;vkH; aumvdyfrsm;udk wuokdvfucsnf; tkyfcsKyf&rnfukd av;eufpGm xyfawmif;qkd vkduf&ayaMumif;/
37/ ref;Oypmaumvdyfta&;ukd pOf;pm;&mwGif jrefrmtpkd;&ESifh Oya'jyKtzGJUodkY rEav;aumvdyftm; tcsdef
rqGJbJ 'D*&DaumvdyftjzpfokdY jrifhwifyg&ef owday;&ygaMumif;/
38/ ynmoifMum;a&;aumifpD (qD;edwf) wGif wuokdvfaumifpD ukd,fpm;vS,fOD;a& ig;OD;odkY wifajrmuf&ef
axmufcHcsufukd uREkfyfwkdY rSwfwrf;tykd'f (21) wGif qkdcJhonfhtwkdif; axmufcHygaMumif;/
39/ pmrsufESm (26) jrbl;tpD&ifcHpmwGif wuokdvftufOya' yk'fr (21)? yk'fri,f (2) ukd jyif&ef axmufcH
csufwGif taMumif;rjrif? tb,faMumifh wuokdvf0ifcGifhOya' xm;&mwGif bk&ifcHESifhaumifpD oabm
wlnDcsuf dS&rnfukd awG;qr&yg/ xkdYaMumifh yk'fr 21 (2) wGif bk&ifcHcsKyfESifh aumifpDtkyfcsKyfjcif;udk
twnfxm; jyKqkdaom pum;rsm;ukd y,fxkwfapvkdaMumif;/
40/ pmrsufESm (29) wGif ygarmursm;ukdk wuokdvftrIaqmifu cefYoifhonf[k axmufcHcsufukd oabmwl
ygaMumif;? wuokdvftrIaqmifonf pwufusLt& wuokdvftmPmykdiftzGJU wckjzpfoifhonf[k jrbl;
117

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
aumfrwD\ axmufcHcsuftwkdif; topfwuokdvf tufOya'wGif xkdokdYjzpfvdrfhrnf[k ,lqaMumif;? xkd
okdYjzpfvQif wuokdvfaumifpDu trIaqmifu ygarmucefYxm;a&;ukd jyefvnfppfaq;cGifhSdonf[k ,lq
aMumif; xdkokdYr[kwfygu xdktcsuftvufudk xnfhoGif;apvkdaMumif; qD;edwftrIaqmifESifh wuokdvftrI
aqmifwYkd tcsif;rsm;MuvQif t"dywdr[kwfbJ wuokdvfaumifpDxHom tqkH;tjzwfcHoifhygaMumif;/
41/ pmrsufESm (29) wGif yk'rf (23) t& wuov
dk af umifpu
D pwufusLrsm; jyKvkyEf idk cf iG hf? y,fzsufcGi?fh jyifqif
cGiEhf iS hf ywfouf jyKjyif&ef axmufccH suu
f dk txl;oabmrusaMumif;? axmufccH suu
f m; aemufjyefqw
k f
jcif; jzpfaMumif;? yk'frrSm wuokdvftufOya'wGif ESpfaygif; (13) ESpfrQSdNyD jzpf ,cktxd yk'frudk
wuokdvfaumifpDu tvGJokH;pm;rjyKcJhonfukd axmuf tdEd,wuokdvfrsm;wGif yk'frudk ei,ftNrD;
wyfonfudk wuov
dk u
f vnf; vku
d w
f yfp&m rvkad y/ xkdYaMumifh yk'rf (23) ukd jyifqifjcif;ukd uREkyf w
f Ydk
oabmrusay/
42/ pmrsufESm (31) wGif pwufusL (33-34) wkdYukd tmPmcsKyfuGyf&ef jyifqifcsufukd oabmrusonfhtjyif
uREkfyfwkdY rSwfwrf; (16) tykd'fwGif azmfjyxm;onfhtwkdif; jyifqifapvkdygaMumif;/
43/ pmrsuEf mS (41) wGif aumvdyt
f yk cf sKyfa&;tzGUJ rsm;\ Ou|ESihf 'kOu| wkYdudk aG;aumuf wifajrmufoifo
h nf
[k axmufcHcsufukd oabmwlygonf/
44/ pmrsufESm (31) wGif ,leDAmpwDaumvdyfausmif; tkyfcsKyfa&;tzGJUwGif ausmif;om;ukd,fpm;vS,fwOD;
ygxku
d o
f nf[k axmufccH suu
f dk oabmwlygonf/ okYd &mwGif rSww
f rf; (19) wGif azmfjyxm;onft
h wkid ;f
ajrmufwif vlBuD;rSm ausmif;om;r[kwfonfh wuokdvfbGJUxl;&olrsm;om r[kwfbJ tjcm;vlMuD;rsm;rS
vnf; ajrmufEkdifcGifh &apvkdygaMumif;( tykd'f-32 ukdvnf; Munfhyg)/
45/ pmrsufESm (31) wGif ,leDAmpwDaumvdyfausmif;tkyfcsKyfa&;tzGJUokdY ausmif;tkyfMuD;u ajrmufolonf
ygarmucsnf; r[kwb
f J jzpfEidk o
f nf[k jrbl;aumfrwD\ axmufccH sufukd oabmwlvifu
h pm; ausmif;tkyf
tm; okdY wifajrmufcGifhay;jcif;udk oabmrwlyg/ pmrsufESm (31) xkdtykd'fxJwGif axmufcHxm;onfh
twkdif; tkyfcsKyfa&;tzGJUwGif ausmif;q&m (2) a,mufSd&eftpm; rSwfwrf;tykd'f (19) wGif wifjychJonfh
twkdif; q&mwOD;wnf; SdoifhygaMumif;/
46/ wuokdvf0ifcGifh ta&;ESifhywfouf [kdufpul;zkdife,fpmar;yGJukd (9) ESpf tcsdeftwGuf owfrSwfygvQif
pmrsufESm (34) yxr axmufcHcsufudk oabmwlygonf/ okdYr[kwf [kdufpul;pmar;yGJESifh wuokdvf
0ifcGifhpmar;yGJ cGJppf&ef tMuHay;ygonf/ ausmif;om;rsm;onf (2) ck pvkH;ukdjzpfap? wckwefonfjzpf
ap 0ifEidk cf iG &hf S
d wuov
dk 0f ifciG hf pmar;yGaJ tmifow
l Ydk om wuov
dk pf mar;yGrJ sm;ukd ajzqdck iG &hf xku
d af Mumif;?
yx0DESifh &mZ0ifbmom paomar;cGef;rsm;wGif twlwlar;Ekdif&ef taMumif;SdaMumif;/
47/ jrbl;aumfrwDonf pmrsuEf mS eHygwf (35) wGif wuov
dk w
f ck jyKvkypf rD yH t
Hk wkid ;f qkv
d Qif ausmif;om;rsm;ESihf
ausmif;q&mrsm; &if;&if;ES;D ES;D rSMd u[k0efc\
H / okYd &mwGif q&mrsm;ukd az;wD;az;r uJo
h Ykd r&if;ES;D jcif;onf
ausmif;om;rsm;tm;awGU&ef tcsdefrSd qkdjcif;udk uREkfyfwkdY oabmrwlay/ uREkfyfwdkY oabmt&um;
q&mrsm; txl;ojzifh txufwef;q&mBuD;rsm;rSm tcsdefykd vkHavmufpGm &Muonf[k xif\/ ,k'oef
aumvdyfwGif q&mrsm;ESifh ausmif;om;rsm; txl;&if;ESD;Mu\/ ,leDAmpwDaumvdyfwGifum; xl;xl;jcm;jcm;
txufwef;q&mrsm;ESifh ausmif;om;rsm;rSm tjrJwOD;ukdwOD; apmifvsufSdMu\/ tcsufukd wuokdvf
onf owdcsyrf ad pvk\
d / wGif &efuek w
f uov
dk o
f r*toif;tm; tm;vk;H ausmif;om;rsm;ESihf ausmif;q&m
rsm;onf toif;om;rsm;jzpf&rnf[k Oya'xm; ausmif;om;rsm; tpki,fzGJU if;wkdYukd zdwfMum;awGUqkH
ygvQif trSefokdY a&mufvdrfhrnf[k xifygaMumif;/ &efukefwuokdvfor*toif;ukdvnf; vwfwavm
aumvdyfESifh wuokdvfausmif;om;rsm;udpw
kdYwGif wuokdvfaumvdyfwkdYukd wifoGif;ajymzkdY cGifhjyKoifhay
aMumif;? if;tjyif or*toif;udk Oya'topfwGif pwufusLt&xm;vQif ab;jzpfp&m rjrifygaMumif;/
48/ wuokdvf wGJbufaumvdyfrsm;twGif; tvkkyfvkyfykHrsm;ESifh ywfouf pkHprf;a&;aumfrSifwck zGJUpnf;&ef
pmrsufESm (36) wGif azmfjyxm;aom qD;edwftzGJU\ awmif;yefcsufudk uREkfyfwdkYruefYuGuf? okdY&mwGif
xkdaumfrSifukdapmihfpm; tufOya'jyifqifa&;ukdum; raESmifhaES;apvdk/
49/ rSww
f rf; ed*;Hk rcsKyfrD uREyfk w
f Ydk txl;wku
d w
f eG ;f vkad omtcsuu
f m; wuov
dk o
f nf jrefrmpmjzifh bmom&yf
rsm;ukd oifMum;&eftwGuf pnf;rsOf;ususee csxm;oifhonf[k xifygaMumif;/ ae&mwGif wuokdvf
onf tpd;k &ESihf yl;aygif; vkyu
f idk &f rnf jzpfaMumif;/ ,ckup xkt
d a&;twGuf pcef;poifNh yD jzpfaMumif;/
118

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


pwdwpf aumvm ynmawmfoifrsm;udk if;wkYd jyefvmvQif cefYxm;&rnf[k &nf,
G
f vTwo
f ifNh yDjzpfaMumif;?
rMumrDcsufcsif; bmomjyefMum;a&;tzGUJ wckukd aiGtvkt
H avmufjzifh cefYxm; &mZ0if? abm*aA'? avmu
"gwfusrf; trsKd;rsKd;wkdYudk jrefrmbmomwkdY jyefMum;tyfvSNyD jzpfaMumif;/
(wkid ;f jynf\ tGeYftanmuf tem*wfjrefrmjynf? jrefrmwEkid if v
H ;Hk tBuD;qk;H uREyfk w
f Ydk\ ausmif;om;toif;ukd
aiGtm;jzifh csD;jrifhawmfrlMuyg/)
if;tpD&ifcHpmukd jrefrmjynftpkd;& ynma&;XmeokdY ArmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;or*
toif;\ tvkyftrIaqmifu wifoGif;cJhavonf/ jrefrmjynftESHYtjym;Sd ausmif;om;rsm;xHokdYykdY&m
tNrdKUNrdKUSd ausmif;om;rsm;u jrbl;tpD&ifcpH m? or*tpD&ifcpH mwkYd ukd aqG;aEG;NyD;aemuf tpnf;ta0;BuD;rsm;
usif;yum atmufygqkH;jzwfcsufrsm; csrSwfcJhonf/
(1) jrbl; tpD&ifcpH mwGif azmfjyxm;onfh axmufccH suw
f YdkrmS rsm;pGmrausreyfz,
G f jzpfo
Hk mru tvGew
f &m
nhHzsif;vSojzifh ausmif;om;rsm;\ tpnf;ta0;MuD;u tjyif;txef uefYuGufaMumif;?
(2) jrefrmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;rsm;or*toif;u cefYtyfaom aumfrwDtm; jrbl;tpD&ifcHpmESifh
ywfouf pmwrf;Snf a&;onfhtwGuf txl;yif aus;Zl;yum&wifygaMumif;? if;tjyif tpD&ifcH
pmwGifygonfh tcsufwkdYudk vkH;0OkH axmufcHkHru if;tpD&ifcHpmESifh ywfouf vkyf&efudpt
00
wkdYukd aqmifGufygrnf[k uwdjyKygaMumif;/
(3) wuokdvfOya'Murf; topf tvsiftjrefwifoGif;jzpfatmif tvsiftjrefta&;,l atmufvTwf
awmfESifh txufvTwfawmfwGif jyXmef;Muyg&ef Oya'jyKvTwfawmftrwfrsm;tm; awmif;yefygaMumif;/
txufygqkH;jzwfcsufrsm;udk qkH;jzwfkHru wuokdvfOya'Murf;topf wifoGif;jzpfatmif Auotoif;rS
trIaqmifu txl;BudK;yrf;aeMuonf/
(Z-3) 1937-38 Auo\ vkyfaqmifrIrsm;
1/ rEav;uGefz&ifh\ qkH;jzwfcsuftwkdif; uGefz&ihfusif;yNyD; aemufaeYwGif rEav;NrdKU ae&mtESHYtjym;
trsKd;om;wuov
dk f &efyaHk iGtwGuf aumufccH MhJ uonf/ e,ftoD;oD;rS or*toif;rsm;uvnf; trsKd;om;
wuokdvftwGuf aiGaumufcH &efukefNrdKUtrsKd;om;wuodkvf tusKd;aqmifaiGxdef;xHokdY ay;ykdYcJhonf/
tvkyftrIaqmiftzGJU0if ukdA[def;onf trsKd;om;wuokdvf oydwfarSmufacgif;aqmifudkEkESifhtwl txuf
Armjynf tESHYtjym;wGif trsKd;om;wuokdvftwGuf w&m;a[majymcJhonf/
2/ awmifi?l ppfawG? armfvNrdKif? ajrmif;jr tpSad omNrdKUwkYd rS tcsKdUausmif;om;rsm;\ epfemcsufrsm;ukd wkid w
f ef;
csuft& aqmifGufay;chJonf/ a&eHacsmif;trsKd;om;ausmif;wGif oydwfarSmufrIjzpf&m udpNyD;Nidrf;atmif
aqmifGufcJh\/ tcsKdUausmif;rsm;wGif oydwfarSmufrIrsm;jzpf&m w&uftwGif; NyD;pD;oGm; tcsKdUrSm
ausmif;tkyfcsKyfolcsif; roifhrwifhjzpf vnf;aumif;? wkdYrD; IdUrD;wkdY\ ya,m*aMumifhaomfvnf;aumif;
jzpfjcif;aMumifh or*toif;MuD;u 0if rpGufzufcJhay/
3/ uGefz&ifhqkH;jzwfcsuft& ausmif;ydwf&ufSnfrsm;wGif aus;vufjyKjyifa&; aqmifGufEkdif&ef pnf;rsOf;ukd
tvkyftrIaqmiftzGJU0if ukdausmfjrifhtm; vTJxm;NyD; ukdausmfjrifhMuD;rSL;onfhtzGJUokdY vTJtyfxm;onf/
e,for*toif;rsm;wGif ppfawGNrdKUuvGJ taysmfwrf;wyf[l rzGJUpnf;&ao;aMumif; awGU&onf/
4/ uGezf &if\
h qk;H jzwfcsut
f & ausmif;om;rsm;or* tpnf;ta0;wkid ;f tpnf;ta0;tpESihf tNyD;wGif trsKd;om;
oDcsif;ukd oDqkdMuonf/ ,cktcg wkdYArmoDcsif;\ aemufqkH;tykd'fukd trsKd;om;oDcsif;[k todrSwfjyKxm;
onf/ trsKd;om;oDcsif;ukd pkHprf;&eftwGuf tzGJUi,fwckukd zGJUpnf;xm;NyD;NyD jzpfonf/
5/ atmufygNrKdUrsm;wGif or*toif;rsm;ukd zGJYpnf;xm;onf/ &efukef? rEav;? jynf? awmifil? ykodrf? jrif;
jcH? ppfawG? MuHcif;? rkHGm? aygif;wnf? a&eHacsmif;? aysmfbG,f? rif;vS? aTbkd? rvIdif? [omFw? usKdufvwf?
oHvsif? zsmykHwkdY jzpfonf/ tcsKdUor*toif;rsm;rSm zGJUpnf;NyD;aomfvnf; &efukefA[kdtzGJUcsKyfMuD;ESifh
rqufoG,f&ao;acs/
6/ uGefz&ifhqkH;jzwfcsuft& rsKd;GefYr*Zif;udk pufwifbmvrS pwif xkwfa0aMumif;? wm0efcHt,f'DwmrSm
trIaqmiftzGJU0if ukdA[def;jzpfonf/ rsKd;GefYukd okH;vwMudrf xkwfa0&m ESpfMudrfSdoGm;NyD jzpfonf/
7/ ,cktcg A[kdtoif;csKyfonf acw,m,Doabmjzifh &efukefwuokdvfor*wGif wnfSdae&m tvkyftrI
aqmiftzGJUonf ukd,fykdiftaqmuftOD wckudk &Sd&ef MudK;pm;vsuf Sdonf/ e,for*toif;rsm;vnf;
119

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
qkdif&m toif;kH;rsm; &Sd&ef MudK;yrf;aeMuonf/
8/ ArmjynftESHYtjym;wGif a&ab;? avab; qkdufa&mufojzifh vl (1) odef;ausmf tkd;rJhtdrfrJhtxd 'kujzpfcJh&m
if;wkYd u,fq,fa&;twGuf tNrdKUNrdKUtGmGmrS ausmif;om;rsm;u aiG? ypn;f rsm; aumufccH o
Jh nf/ Armjynf
a&ab;? avab;u,fq,fa&;tzGUJ u aumufcaH om u,fq,fa&;&HyaHk iGwiG f w0ufausmfausmfrmS ausmif;
om;rsm; aumufcHay;aomaiG jzpfonf/
9/ rEav;ausmif;om;uGefz&ifh qkH;jzwfcsuf trSwf (1) t& urmvkH;qkdif&m ausmif;om;rsm;toif;BuD;ESifh
qufoG,fxm;onf/ toif;MuD;u MuD;rSL; 1937 ck? Mo*kwfv (25) &ufaeYrS (28) &ufaeY txd
jyifopfjynf? yg&DNrdKUawmf usif;yaom urmvk;H qkid &f mausmif;om;rsm;uGezf &ifo
h Ydk Armjynfausmif;om;rsm;
ukd,fpm;vS,ftjzpf "EkjzLOD;at;armiftm; wufa&mufapcJhonf/ Armjynf\ ukd,fpm;vS,f "EkjzLOD;at;
armifrSm jALkdac: A[kdtvkyftrIaqmiftzGJUodkYvnf; aG;aumufwifajrmufcH&onf/ (tifwmaeSife,f
,kou
f ifrh f (ac:) urmvkH;qkdif&m vli,frsm;pka0;&m pcef;odkYvnf; "EkjzLOD;at;armif wufa&mufcJhonf/)
10/ 1291 ck? awmfovif;vqkwf? (2) &ufaeYwGif &efukefaxmifMuD; twGif; jyif;xefcsKyfwnf;aom
axmifOya'ukd uefYuGuf (166) &ufvkH; t[m&rrSD0JbJ rdrd\ twabm tykyfaumifudk pGefYcGmcJhaom
tmZmenf OD;0dpm&\ (8) Mudrfajrmuf txdrf;trSwfukd Auo toif;u BuD;rSL; ArmjynftESHUtjym;wGif
tpnf;ta0;rsm; usif;ycJh\/ OD;0dpm&aeYESifh ywfoufaom pmwrf;ukdvnf; tajrmuftjrm;kdufum
if;aeYwGif a0iSurf;vSrf;cJhonf/
11/ Ekd0ifbmv (1) &ufaeYwGif jrefrmwEkdifiHvkH;wGif tpnf;a0;BuD;rsm; usif;y atmufyg qkH;jzwfcsufrsm;
csrSwfcJhonf/
11(1)/ rEav;uGefz&ifh\ qkH;jzwfcsuf trSwf (5) jzpfaom e,fcsJUppfyGJrsm;wGif ryg0if? e,fcsJUpepfMuD;
wnfw&hH m wnfwahH Mumif; jzpfaom yGv
J rf;obifrsm;wGiv
f nf; yg0ifjcif; rjyK&ef[al om qk;H jzwfcsuu
f kd
xyfrH twnfjyKaMumif;?
11(2)/ ,cktcg e,fcsJUpepfESifh e,fcsJUpepftvm;wl zufqpfpepfwkdYaMumifh ab;'kuMuD; qkdufa&muf
aeMuaom wkwfjynfoljynfom;? pydefjynfoljynfom;wkdYtwGuf Armjynfausmif;om;rsm;u txl;
0rf;enf;aMuuGJvsuf if;wkdYESifhwuG ausmif;om;wkdYonf tjrefqkH; ppfEkdifMuygap[k qkawmif;arwm
ykdYaMumif;?
11(3)/ qif;&Jjcif;? tvkyv
f ufrrhJ sm;jcif;? ppfjzpfjcif; ponfwYdu
k kd jzpfymG ;aponfh e,fcsUJ pepftwGi;f okYd vGecf ahJ om
(52) ESpu
f Armjynf usa&mufjcif;aMumif?h wefaqmifrek ;f vqkw?f (8) &ufaeYudk e,fcsUJ pepf uefYuu
G &f maeY
[ktodrw
S jf yKum xkad eUwGif e,fcsUJ pepfudk uefYuu
G o
f nft
h aejzifh Oykoo
f w
D if;apmifh ok;H &ef qk;H jzwfaMumif;?
if;aeYwiG f ppfudk igwkYd tvkrd S[
d al om pmwrf;ukd a0iSco
hJ nf/ wefaqmifrek ;f vqkwf (8) &ufaeYwiG f
e,fcsUJ pepf uefYuu
G af omaeUudk Armjynft&yf&yfdS ausmif;om;rsm; txdr;f trSwt
f m;jzifh tpmiwfcMH u&ef
qifx
h w
k cf o
hJ nft
h wkid ;f tNrdKUNrdKUSd ausmif;om;rsm;u vku
d ef mcJo
h nf/ &efuek Nf rdKUwGif wuov
dk o
f r*toif;
trIaqmifrsm;? Auotoif;trIaqmifEiS hf tjcm;ausmif;om;wkUd onf ygawmfru
l si;f y&modYk oGm;a&mufMuNy;D
Ou| ukad tmifqef;u e,fcsUJ pepfuefUuGuaf omaeY (ygawmfral eY r[kw)f ukd tb,faMumifh usi;f y&onfudk
Si;f vif; ajymqkcd o
hJ nf/ xkad eYwiG f ]bmvJe,fcsJY0g'} ac: pmwrf;udk a0iSMuonf/
12/ trsKd;om;aeY tpOftvmt& usif;ycJhonf/ tjcm;tpnf;tkH;rsm;ESifh yl;aygif;aqmifGuf&ef qifhpmxkwf
cJhonfhtwkdif; tNrdKUNrdKUSd ausmif;om;rsm;u vkdufemcJhonf/ xkdaeYwGif ]igwkdhtrsKd;om;0g'} ac: pmwrf;udk
kdufESdyf xkwfa0cJhonf/
13/ Auotoif;rS kdufESdyfxkwfa0cJhaom pmwrf;rsm;rSm(u) Auotoif;\ pnf;rsOf;Oya'
(c) rEav;uGefz&ifh\ qkH;jzwfcsufrsm;
(*) taqGjyefwrf;trSwf
(C) ausmif;om;rsm; Ekd;Mum;avmh (t*Fvdyfausmif;rsm;twGuf t*Fvdyfbmomjzifh kdufESdyfonf)
(i) wuokdvftufOya'jyifqifa&; tpD&ifcHpm
(p) 0w&m;trGef (OD;0dpm&aeYtwGuf)
(q) e,fcsJUpepfukd igwkdYtvkdrSd (Ekd0ifbm? 11 &uftwGuf)
120

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


(Z) e,fcsJJUpepfudk wkdufckdufMuukefthH ( wefaqmifrkef;vqkwf? 8 &uftwGuf)
(ps) igwdkY trsKd;om;0g' (trsKd;om;aeYtwGuf)
14/ 1297 ckEpS ?f waygif;vqef;? (5) &ufaeYwiG f 'kw,
d oydwMf uD;NyD;aemuf AuotzGUJ ESihf trsKd;om;wuov
dk f
ay:vmcJhonfhtwGuf xkdaeYukd txdrf;trSwfaeYtjzpf usif;ycJhonf/

(ps) wwd,tBurd f AuouGezf &ifh usi;f y&efjyifqifMujcif;


jrefrmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;rsm;\ wwd,uGefz&ifh (Auo) ykodrfNrdKU usif;y&ef pDpOfxm;onf/
Ou| ukdatmifqef;onf ykodrfNrdKUokdY oGm;a&muf pDpOfcJhonf/ atmufyg {nfhcHaumfrwDrsm;ukd zGJUpnf;xm;avonf/
tpnf;ta0;twGuf wm0efcHtrIaqmifrsm;
ukdatmifausmf
ukdatmifBudKif
ukdvSarmif
ukdcifndK

em,u
aiGxdef;
tusKd;aqmifpmcsD
taxGaxGtusKd;aqmifpmcsD

taxGaxGXme
ukdatmifausmf
ukdarmifwif
ukdvSarmif

ukdatmifMudKif
ukdjrpdef
ukdcifndK

ukd[efaT
rcifGefY

ukdMuD;armif

ukdbodef;

ukdcsKdvSatmif

{nfUcHa&;Xme

tauR;tarG;Xme

ukdausmfodef;
ukdarmifoGif
ukdat;armif
ukdxGef;xGef;

ukdoef;armif
ukdarmifarmif
ukdxifausmf
ukdausmf0if;
ukdjrifhpkd;

aMujimXme

rdef;uav;rsm; {nfcHXme
rcifGefY
rcifoef;
rcifapmEk
rwif{

rvSjrifh
rwifwif
rGefYGefYoef;
rMunfMunf

rjrMunf
roef;pdef
roef;oef;
rcif&D

q&m0ef OD;0ef

q&m0ef em,m;

usef;rma&;Xme
q&m0efOD;bcsdK

uGezf &ifu
h sif;yjcif;onf Armjynf te,fe,ft&yf&yfrS ausmif;om;rsm; wOD;ESifh wOD; &if;ES;D apjcif;? awGUqkH
&mvnf; ausmif;om;rsm;ta&;? qif;&Jom;rsm;ta&;? wkdif;jynfta&;? urmMuD;\ta&; ponfhjyemrsm;ukd
bGif;bGif;BuD; aqG;aEG;&jcif;? NyD;cJhonf vkyfief;rsm;udk okH;oyfqifjcifNyD; oumv aSUtzkdY rnfonfhtvkkyfrsm;
vkyfaqmifrnf[k t"d|mefcsjcif;? vkyfief;tpDtpOf useaocsmjcif; ponfwkdYonf Auotoif;BuD;\ vkyfief;rsm;
jzpfonf/ uGezf &ifah tmifjrifrrI mS e,ftoD;oD;? NrdKUtoD;oD;rS ausmif;om;rsm;\ uk,
d pf m;vS,f rsuEf mS pkn
H w
D ufa&muf
121

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
jcif; tay:wnf&m ,ckusif;yrnfh ykodrfuGefz&ifhokdY NrdKUwkdif;? e,fwkdif;rS ausmif;om;ukd,fpm;vS,frsm; wufa&muf
apoif\
h / jrefrmjynf NrdKUe,ftoD;oD;wGif ausmif;om;rsm; or*rsm; wnfaxmifa&;? jrefrmEkid if t
H 0Sr;f Sd ausmif;om;
rsm;tm;vkH; waygif;wpnf;wnf; jzpfEkdif&ef usif;yrnfh ykodrfuGefz&ifhwGif ausmif;om;pkHnDpGm wufa&mufap&ef
vIYHaqmfay;jcif; ponfwkdYtwGuf AuotvkyftrIaqmifrsm;ukd vlpkcGJ jrefrmjynftESYH apvTwfxm;onf/ NrdKUe,f
ausmif;om;or* rwnfaxmif&ao;aom NrdKUe,frsm;wGif tjrefraES; or*toif;rsm; wnfaxmifcg ykodrfuGefz&ifh
wufa&muf&ef udpudk zdwfMum;cJhonf/ ausmif;om;rsm;uvnf; uGefz&ifhwGif bmawGajymrnf? bmawGvkyfrnf?
bmukad wmif;rnf ponfwYdkukd wifMudKpDrH xm;&rnfjzpfonf/ ykord u
f eG zf &ifEh iS hf yl;wG
J aEG&moDpcef;rsm;ESihf jrefrmEkid if H
vkH;qkdif&m tar;yGJrsm;ukd usif;yvdrfhrnf/
aEG&moDpcef;rsm; usif;y&jcif;rSm
1/ ArmjynfSd t&yf&yfausmif;om;rsm;onf wa,mufESifhwa,muf ykdrkd&if;ESD; wkd;wufaumif;rGefpGm
qufqH&ef?
2/ jrefrmjynfSd te,fe,fwkdY\ xl;axGaom taMumif;rsm;ukd ykdrkdodSdem;vnfEkdif&ef?
3/ ausmif;om;rsm;\EkdifiHa&; rsufpdtjrifus,fap&ef?
4/ ausmif;om;rsm;ESifh awmGmae aoG;&if;om;&if;rsm;jzpfaom trsKd;om;wkdY ykdrkd&if;ESD;ap&ef?
5/ ausmif;om;rsm;onf qif;&Jom;ypnf;rJhrsm;ESifh waoG;wpdwfwnf;SdaMumif;? if;wkdYESifh yl;aygif;
vGwfvyfa&;twGuf wkdufckdufrnfjzpfaMumif;udk jyo&ef?
-ponf&h nf,
G cf sufrsm; ygSo
d nf/ aEG&moDpcef; atmifjrifap&eftwGuf tvkyt
f rIaqmiftzGUJ 0if ukAd [de;f
tm; wm0efvTJtyfxm;avonf/

(n) Auo wwd,uGezf &ifo


h Ydk zdwMf um;olrsm;pm&if;
1/ ukdazoef;
2/ ukdaiGvkH
3/ ukdbapm
4/ ukdGefYodef;
5/ udkarmifarmif
6/ ukduvufoef;
7/ ukdvIdifOD;
8/ ukdvSarmif
9/ ukdom0if
10/ ukdcifndK
11/ ukdxGef;vIdif
12/ ukdausmf0if;
13/ ukdwifatmif
14/ ukdvSaz
15/ ukdaomif;pdef
16/ ukdvSat;
17/ ukdat;az
18/ ukdjrEkdif
19/ ukdcifjrifh
20/ ukdjrarmif
21/ ukdbkef;a<u
22/ ukdarmifMunf
23/ ukdbarmif
122

pvif;NrdKU
a&eHacsmif;NrdKU
[oFmwNrdKU
rif;bl;NrdKU
taemufMudKUukef;? tif;pdef
rif;bl;
[oFmwNrdKU
[oFmwNrdKU
&efukefNrdKU? tif;vsm;vrf;
rEav;NrdKU
rif;vSNrdKU
rEav;NrdKU
Akdvfuav;NrdKU
Akdvfuav;NrdKU
&efukefNrdKU
Akdvfuav;NrdKU
ompnfNrdKU
vufyHwef;NrdKU
yef;waemfNrdKU
rEav;NrdKU
pOfhukdifNrdKU
rEav;NrdKU
MudKUyifaumufNrdKU

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


24/ ukdusifarmif
25/ ukdwifSdef
26/ ukdtkef;armif
27/ ukdvSjrifh
28/ ukdwifhaqG
29/ ukdusifarmif
30/ ukdarmifarmifav; (1)
31/ ukdomxGef;pdef
32/ ukdazoef;
33/ ukdarmifyg
34/ ukdodef;xGef;
35/ ukdbokduf
36/ ukdarmifaxG;
37/ ukdarmifukd
38/ ukd{ukd
39/ ukdarmifarmif (1)
40/ ukdatmifMudKif
41/ ukdpHaT
42/ ukdcspfukdvS
43/ ukdwifOD;
44/ ukdxkdufpH
45/ ukdarmifarmif
46/ ukdarmifapmjrtkH;
47/ ukdvSaomif;
48/ Swans Business College
49/ A.T Mc Oreath
50/ E.G Ruller BSQ
51/ jrefrmhtvif;
52/ The Efficiency Press
53/ ol&d, (Sun Press Ltd.,)
54/ e*g;eD Ltd.,
55/ jrefrmjynf pmtkyfjzefYcsda&;Xme
56/ ukdvSarmif
57/ ukdjrpdef
58/ ukdpdefaomif;
59/ ukdwifat;
60/ ukdodef;armif
61/ udktpk
62/ ukdzkd;tkef;
63/ ukdoef;armif
64/ ukd[efwif
65/ ukdatmifMuD;
66/ ukdat;Munf
67/ ukdbcspf
68/ ukdausmf0if;

oxkHNrdKU
ysOf;rem;NrdKU
aygif;wnfNrdKU
armfvNrdKifNrdKU
rkHGmNrdKU
rdwDvmNrdKU
jynfNrdKU
ppfawGNrdKU
pvnf;? rif;bl;NrdKU
oxkHNrdKU
oxkHNrdKU
ppfukdif;NrdKU
yckuLNrdKU
yckuLNrdKU
om,m0wDNrdKU
jrif;jcHNrdKU
ykodrfNrdKU
ppfawGNrdKU
a&ausmf? &efukefNrdKU
rauG;NrdKU
vufyHwef;NrdKU
yckuLNrdKU
oxkH'DpBwdwf
0g;c,frNrdKU
&efukefNrdKU
yef;qkd;wef;
&efukefNrdKU
&efukefNrdKU
&efukefNrdKU
&efukefNrdKU
&efukefNrdKU
ykodrfNrdKU
ykodrfNrdKU
ykodrfNrdKU
ykodrfNrdKU
MudKUyifaumuf
ppfawGNrdKU
aygif;wnfNrdKU
ykodrfNrdKU
pvif;NrdKU
&efukefNrdKU
BuKdUyifaumufNrdKU
Munfhjrifwkdif
123

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
69/ Mr. tDA&m[if
70/ ukdtifvkdif;
71/ ukdatmifBuD;
72/ ukdxGef;wif
73/ q&mqkd;
74/ ukdoef;Sdef
75/ ukdaua,mfpdef
76/ ukdxGef;armif
77/ ukdpHwif
78/ ukdazwif
79/ ukdatmifwif
80/ ukdb
81/ ukdwifaT
82/ ukdarmif0g
83/ ukdukdMuD;
84/ ukdwkd;,SOf
85/ ukdaomif;pdef
86/ ukdbaumif;
87/ ukdEkdifarmif
88/ ukdjroef;
89/ ukdbarmif
90/ ukdapm
91/ ukdukdMuD;
92/ ukdarmifnGefY
93/ ukdarmifarmif
94/ ocifwifjrifh
95/ ukdcspfjzL
96/ ukdba*;vf
97/ ukdtkef;jrifh
98/ ukdarmifarmifpdef
99/ ukdarmifpdef
100/ ukdvSMudKif
101/ ukdatmifaz
102/ ukdarmifarmifvGif
103/ ukdbabmf
104/ ukdEkdifarmif

xm;0,fNrdKU
aygif;wnfNrdKU
aygif;wnfNrdKU
&efukefNrdKU (wkd;wufa&;owif;pm t,f'Dwm)
iokdif;acsmif;NrdKU
ZD;ukef;NrdKU
a&eHacsmif;NrdKU
tif;pdef
zsmykHNrdKU
bkduav;NrdKU
rvIdifNrdKU
MudKUyifaumufNrdKU
rkHGmNrdKU
a&eHacsmif;NrdKU
rEav;NrdKU (pDeD,m ISC ref;Oypmaumvdyf)
rEav;NrdKU
MudKUyifaumufNrdKU
ausmufjzLNrdKU
yif;,aqmif? &efukefNrdKU
zsmykHNrdKU
a&eHacsmif;NrdKU
tvkH
rEav;NrdKU
a&eHacsmif;NrdKU
&efukefNrdKU
a&eHacsmif;NrdKU
aTbkdNrdKU
ausmif;ukef;NrdKU
&efukefNrdKU
rkHGmNrdKU
jynfNrdKU
Aef;armfNrdKU
[omFwNrdKU
armfvNrdKifNrdKU
aysmfbG,fNrdKU
usKHrai;NrdKU

(#) wwd,tBurd f AuonDvmcHusi;f yjcif; jrifuiG ;f ({NyD 24-25? 1938)


tpnf;ta0;pwifjyKvkyfonfh {NyDv (24) &uf? reuf (8) em&DwGif ausmif;0if;twGif; jrefrmpmoif
ausmif;q&mrsm;\ tpnf;ta0;BuD;uJhokdY yifeDtus0wfqifxm;aom ausmif;om;? ausmif;olrsm;ukd awGU&onf/
(9) em&DwGif tpnf;ta0; paomtcg trsKd;om;ausmif;tkyfcsKyfa&;aumfrwDrS vlBuD;rsm;ESifh NrdKUay:rS {nfhonfrsm;rS
wyg; a,mufsm;? rde;f r? vlMuD;vli,ftm;vk;H yifet
D us0 wfqifxm;Muonf/ vma&mufowif;,laom pkaH xmufzufrS
(2-3) OD;vnf; yifeDtus0wfqifxm;Muonf/
ausmif;BuD;qif0ifatmufrS pnfawmfBuD;wD;aom (9) em&D? (15) rdepfwGif {nfhcHaumfrwDOu| ukdvSarmif
124

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


onf aSUaqmif q&mBuD;ocifukd,fawmfrIdif;? Ou| ukdatmifqef;? toif;tvkyftrIaqmifrsm;? pma&;rsm; pifjrifh
ay:okdY wufa&mufvmMuonf/ aygif;wnfNrdKUrS ukdzkd;tkef;u xkdifNyD; tm;vkH;rwfwyf&yf wkdYArmoDcsif;udk pdwftm;
xufoefpGm oDqkdMuonf/ ausmif;BuD;wckvHk; [def;oGm;onfhtjyif MuufoD;arG;nif;xrcef; jzpfoGm;Muonf/
oDcsif;qkdNyD;aemuf ukdvSarmifu ukd,fpm;vS,frsm;tm; EIwfquf yg0ifulnDoltm;vkH;tm; aus;Zl;wif
pum; ajymMum;NyD;vQif tvkyt
f rIaqmifaumfrwDu toif; (Auo) \ Ou|tjzpf xyfraH G;aumufNyD;jzpfaom ukad tmif
qef;tm; em,utjzpf aqmifu
G &f ef ajymMum;&m ukad tmifqef;onf em,uae&m ,lNyD;vQif q&mBuD;ocifu,
dk af wmfridI ;f
tm; tpnf;ta0; zGiv
hf pS af y;&ef awmif;yefavonf/ q&mBuD;ocifu,
dk af wmfridI ;f tzGit
hf rSmpum; ajymMum;avonf/
xkdYaemuf em,u ukdatmifqef;u (25) rsufESmSd rdefYcGef;ukd zwfMum;NyD; ta&;BuD;aom tcsuftvuf
rsm;ukd xkwfEkwfSif;jy&m ausmif;BuD; [def;oGm;atmifyif Mobmay;Muonf/ xkdYaemuf em,utoif;BuD;\ tvkyf
trIaqmifvlBuD; wOD;jzpfol &efukefNrdKUr ausmif;om;a[mif; ukdoef;wif uG,fvGefojzifh 0rf;enf;tqkd wifoGif;&m
y&dowftm;vkH; (2) rdepf rwfwyf&yf 0rf;enf;aMumif; jyoMuonf/ xkdaemuf tpnf;ta0;ukd acw &yfem;onf/
aeYvnfyidk ;f tpnf;ta0; jyefvnfpwifaomtcg toif;csKyf 'k-Ou| ukv
d aS Tu toif;ESpyf wfvnf tpD&ifcpH m
udk zwfMum;onf/ xkdtpD&ifcHpm zwfMum;NyD;aemuf ukdjrpdefu tdEd, acgif;aqmifMuD; *s0g[mvmael;? tdEd,EkdifiH
vk;H qkid &f m uGeu
f &uftoif;BuD;wGif bkt
H ,l0g' BudKufaomtzGUJ ESihf jyifopfjynf? yg&DNrdKUSd urmvk;H qkid &f mausmif;om;
rsm;toif;csKyf tpnf;ta0;MuD; atmifjrifygap[laom qkawmif;aom pm (3) apmif zwfjyNyD;vQif em,u ukad tmifqef;
u jrefrmjynf ausmif;om;rsm;xHrS ay;ykYdaompmrsm; rsm;jym;vGe;f vS rzwfEidk af Mumif; ajymqkNd yD;vQi?f &efuek w
f uov
dk f
tufOya'Murf;ukd ,cktxd tpkd;&wkdYu bmrQrvkyfao;ojzifh ausmif;om;rsm; vkdvm;aom awmif;qkdcsuft&
pDraH qmifu
G f ray;vQif xkt
d csurf sm; r&rae tjyif;txef aqmifu
G &f ef tqku
d dk ukad usmjf rifh (bDat) u wifoiG ;f NyD;?
ukdxGef;wifu axmufcHonf/
xkdYaemuf ajrmif;jrNrdKUrS wuokdvfausmif;om; ukdjrSdefu tpkd;&u vkyfray;vQif b,fvdkaqmifGufrnfukd
twdtvif; xkwfazmfajym&rnf/ aS;u oydwfarSmufcJh&m bmrS tusKd;rSdjzpfonf[k ajymqkd&m ref;Oypmaumvdyf
ausmif;om; ukdwkd;&ifu rdrdtMuHtpnfrsm; xkwfazmf rajymqkdoifh[k ajymqkdonf/ aemufqkH; em,u ukdatmifqef;
u rdrw
d Ykd oydwaf rSmufwidk ;f vk;H 0 ratmifjrifaomfvnf; rdrw
d Ykd vkv
d m;csuf trsm;tm;jzif&h aMumif;? 1936 oydww
f iG f
yxr atmifjrifvmaomfvnf;? rdrdwkdYtm;rSm wjznf;jznf; qkwf,kwfvmojzifh tm;jznfhwif;&ef tdajE&& ppfukd
qkwcf ahJ Mumif;? ,ckrrd w
d Ykd cGet
f m;Sv
d mNyD jzpfaMumif;? ,ckaSUESpw
f iG f rdrOd u|tjzpf aqmifu
G &f rnf/ okYd aqmifu
G f
&mwGif ]atmifqef;aomfvnf;aumif; jyKwf&rnf? tvkyfukdaomfvnf;aumif; atmif&rnf} [k pm;yGJukd vufoD;ESifh
xkNyD; atmf[pfajymqkdvu
dk &f m ausmif;BuD;wckv;Hk ? MobmoH? vufcyk o
f rH sm; qlno
H mG ;onf/ eHygwf (3) tqku
d dk ukad tmif
qef;u wifoiG ;f &rnf jzpfojzifh 'k-Ou| ukv
d aS Tu em,utjzpf aqmifu
G o
f nf/ ukad tmifqef;u Oya' jyifqifcsurf sm;
wckNyD; wck tus,w
f 0ifh Si;f vif;NyD; tqkw
d ifoiG ;f &m? ukx
d eG ;f wifu axmufcNH yD; em,uu tqku
d dk oabmwlMu
ygovm;[k ar;jref;&m ausmif;om;rsm;u oabmwlygonf[k atmf[pfajymqko
d jzifh em,uu xkt
d qku
d dk twnfjyKygNy[
D k
ajymaepOf ajrmif;jrNrdKUrS wuov
dk af usmif;om; ukjd rSed u
f xvmNyD; uefYuu
G v
f o
dk nf [k ajymonf/ xkt
d cg em,uu
twnfjyKNy;D aMumif;? ruefYuu
G Ef idk af wmh[k ajym&m ukjd rSed o
f nf a'goESihf pifjrifah y:rS qif; tcef;jyifoYdk xGuo
f mG ;aMumif;?
odYkaomf ocifjrbl;u ac:,lxm;avonf/ xkt
d cg ukad tmifqef;u tqku
d dk uefYuu
G &f ef S?d rSd ar;jref;&ef vko
d mG ;aMumif;
aMunmNyD;ojzifh pnf;urf;t& aemufxyf ajymqkEd idk cf iG hf rjyKaMumif; ajymqk
d tqku
d dk twnfjyKavonf/
eHygwf (4) tqkdudk wuokdvfausmif;om; ukdA[def;u a&eHajrtvkyform;rsm; cHpm;aeMu&aom 'kursm;
Mum;&olrsm; rsuf&nfusavmufatmifyif tus,fw0ifah jymqkNd yD; tqkw
d ifoiG ;f &m aygif;wnf ukzd ;dk tke;f u axmufcH
onf/ xkdtqkdukd uefYuGuf&ef jyifqif&ef Sd? rSd ar;jref;&m jyifqifvkdolSdojzifh tcsdefrSm nae (4) em&D xkd;aeNyD
jzpf (25) &ufaeYrSom qufvuf pOf;pm;&ef ajymqkdNyD; tpnf;ta0; tpDtpOf yxraeY &yfqkdif;vkdufonf/
'kwd,aeY 25? 4? 1938 eHeuf (9) em&DwGif tpnf;ta0; qufvufjyKvkyfMu&m eHygwf (4) tqkdudk
wcgwnf; twnfjyKvkyfMuonff/
eHygwf (5) tqku
d dk BudKUyifaumuf uko
d ef;pdeu
f wifoiG ;f ? ZD;uke;f ukx
d eG ;f Sed u
f axmufco
H nf/ if;tqkd
rSm ausmif;om;pmtkyf aG;cs,af &;tzGUJ wGif ausmif;om;uk,
d pf m;vS,f ygSad p&efjzpfonf/ tcsKdUu jyifqifcsuf wifoiG ;f
aomfvnf; jyifqifcsufrSm (24) rJ? (38) rJjzifh IH;oGm;onf/ xkdaemuf NrdKUrausmif; ukdarmifarmifu ausmif;okH;pmtkyf
aG;cs,af &;tzGUJ wGif toif;csKyf\ trIaqmiftzGUJ rS uk,
d pf m;vS,f yg0ifap&ef[al om pum;udk tqkw
d iG f jznfph u
G v
f suf
xkdtqkdukd twnfjyKMuavonf/
125

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
eHygwf (6) tqku
d dk a'gifMh u;D ukad zoifu wifoiG ;f ? rvIid f udak tmifwifu axmufco
H nf/ wuov
dk af usmif;om;
ukb
d av;u jrefrmEkid if w
H iG f (tcvGw)f rlvwef; ynmroifrae&[k jznfph u
G jf yifqifvsuf twnfjyKonf/
eHygwf (7) tqkdukd rkHGm ukdwifaqGu wifoGif;&m Oyrm Oyar,sjzifh wefqmqifvsuf rSwfom;zG,f&m
pum;rsm;jzifh ajymqkdaomfvnf; rdrdrauseyfaom tcsuftwGuf a'gopum;av;rsm;ygojzifh em,u ukdatmifqef;
u cPcP owday;&onf/ xdt
k qku
d dk a&eHacsmif; ukad usmpf ed u
f vnf; pum;ajymaumif;aumif;ESihf axmufccH o
hJ nf/
tqkdSifu if;tqkdudk raxmufcHvQif trsKd;ESifhpmukd rcspf&musrnf[k ajymoGm;ojzifh rvIdif ukdatmifwifu uefY
uGufaMumif; trsm;yif 0ifa&mufajymqkdNyD;aemuf rJ,laomtcg (4) rJ? (7) rJESifh y,fvkdufonf/
eHygwf (8) tqkdukd &ckdifjynfu ukdbMudKifu wifoGif; udkpH&ifu axmufcH&m jyifqifjznfhpGuf&ef t
rsm;yif 0ifa&mufajymqkdMuaomfvnf; tqkH; rlvtqkdtwkdif; twnfjyKonf/
eHygwf (9) tqkdukd a&eHacsmif; ukdGefYu tqkdwifoGif;? a&eHacsmif; ukdausmfpdefu axmufcHavonf/
ukdGefYrSm vlyifi,faomfvnf; tajymtqkd vGwfvyfyDojcif;? pum;tokH;tEIef; ,Ofaus;jcif;? a&eHacsmif;tpkd;&
ausmif;q&mMuD; OD;[kwv
f idI f ajymqkv
d yk u
f idk cf suw
f YdkrmS anmifO;D u urf;NydKum prmem*ku
d EGm;aysmufwmeJY bmqkid v
f YdkvJ
qkdaom pum;ykHrsm; xnfhoGif;NyD; ajymqkdoGm;onfrSm csD;rGrf;zG,faumif;onf/ xkdYaemuf ausmif;om;ukd,fpm;vS,f
wOD;u a&eHacsmif;tpkd;& ausmif;q&mMuD; OD;[kwfvdIifonf xkdausmif;? ausmif;om;or*toif;ESifh ywfouf
ajymqkdvkyfukdifjyKrlcsufrSm tvGefpufqkwfzG,f jzpfojzifh tm;vkH;y&dwfowfrsm; rwfwwf&yf SufzG,f (3) Budrf
atmfNyD; xkdtqkdukd twnfjyK&ef awmif;yefonfhtwkdif; jyKvkyfNyD; reufykdif; tpDtpOf &yfem;avonf/
aeYvnf (1) em&D qufvufusif;y&m eHygwf (10) tqkdonf 'kwd, ta&;BuD;qkH; tqkd ]ausmif;om;rsm;
Ekid if aH &; 0ifvyk cf iG }Uf jzpfonft
h wkid ;f &efuek w
f uov
dk f ukAd [de;f ESihf rEav;Oypmaumvdyf ukw
d ;dk &ifwYdk u tus,fw0Hh
ajymqkNd yD; wifoiG ;f axmufcaH Mumif; ajymNyD;aomtcg? ajrmif;jr ukjd rSed u
f ausmif;om;rsm; Ekid if aH &;wGif 0ifa&muf vkyu
f idk f
cGifh rjyKxkdufqkdNyD; xkdtqkdukd uefYuGufaMumif;ajym&m em,u ukad tmifqef;u xkt
d qku
d dk oabmwlorl sm;u ]tkid ;f }
[k ajymMu&ef ajymqko
d jzifh y&dowftm;vk;H avmufyif tkid ;f [k atmf ukad tmifqef;u oabmrwlorl sm; ]Ek;d } [k ajym
Mu&ef ajymaomtcg (2) a,mufom atmfonf/ xkt
d cg em,uu tqku
d dk twnfjyKaMumif; aMujimvku
d o
f nfEiS hf
wNydKifeuf tm;vk;H atmf[pfNyD; Mobmay;vsuf uefUuGuo
f t
l m; rsKd;zsu[
f k atmfMuaMumif;/ ukad tmifqef;u uJhokdY
epfematmif rajymqkdxkdufaMumif; ajymqkdNyD;vsif toif;Ou|a[mif; ukd&mSpfu t*Fvdyfbmomjzifh tvGefrSwfom;
em,lzG,faumif;aom qkH;rpum;rsm;ESifh jrpfBuD;em;wGif rdru
d ,
dk af wGU tpkd;&u tvGefMuyfwnf;aom Oya'rsm;jzifh
tmPmSifozG,f tkyfcsKyfykHukd (1) em&DcefY ajymqkdoGm;onf/
NyD;aomtcg em,u ukdatmifqef;\ awmif;yefcsuft& q&mBuD;ocifukd,fawmfrIdif;u tav;ryGJwGif
tEkdif&olrsm;ukd qkcsD;jrifhonf/ 1939 ck pwkwtBudrf Auo tpnf;ta0;udk armfvNrdKifNrdKU ausmif;om;or*
Ou| ukdarmifarmifvGifu armfvNrdKifNrdKUwGif jyKvkyf&ef zdwfac:onfhtwkdif; Ou| ukdatmifqef;u 0rf;ajrmuf
aus;Zl;wifpGm vufcHNyD;vsif em,u\ tqkH;owf rdefYcGef;ukd jrGufMum;vsuf? tpnf;a0;BuD;ukd wkdYArmoDcsif;qkdNyD;
kwfodrf;vkdufonf/
25? 4? 1938 ae nwGif ausmif;om; (70) cefYonf [kdif;MuD;oabFmwGif qif;tdyfNyD; 26? 4? 1938
eHeuf (6) em&DcGJwGif aEG&moDpcef; armfwifpGef;okdY xGufoGm;Muonf/

(X) 1938-39 AuoESihf wuo trIaqmiftzGUJ


All Burma Student's Union (Auo)

1/ ukdatmifqef;
2/ ukdA[def;
3/ ukdpkd;armif
4/ ukdvSaT
5/ ukdMunfarmif
6/ ukdbpH
7/ ukdausmfjrifh
8/ ukdjrpdef
126

Ou|
twGif;a&;rSL;
aiGxdef;
trIaqmif
trIaqmif
trIaqmif
trIaqmif
trIaqmif

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


9/ ukdcspfat;
10/ ukdarmifarmif

trIaqmif
trIaqmif

( All Nationalist Members of the House of Representative and of the Senate 12, September 1938)
wuo (Rangoon University Students' Union)

1/ ukdatmifqef;
2/ ukdvSaT
3/ ukdA[def;
4/ ukdodef;atmif
5/ ukdapmpHau;
6/ ukdatmifwkd;
7/ ukdboef;
8/ ukdxGef;Sdef
9/ ukdat;ausmf
10/ ukdMunfarmif
11/ ukdaomif;cif

Ou|
'k-Ou|
twGif;a&;rSL;
aiGxdef;
t,f'Dwm (tkd;a0)
(Business Manager)

pmMunfhwkdufrSL;

(Executive Committee member)


(Executive Committee member)
(Executive Committee member)
(Executive Committee member)
(All National members of the House of Representative and of the sentate)

(!) ykodrfuGefz&ifhrS aEG&moDpcef;


1938 ck? ykord Nf rdKUwGif usi;f yaom wwd,tBudraf jrmuf ausmif;om;rsm;uGezf &ifo
h nf ausmif;om;or*EiS hf
wkYd Armtpnf;tk;H wkYd ajymifajymifwif;wif; wGrJ Md uNyDjzpfonf/ wESpx
f uf wESpf tm;aumif;vmNyD; ykord u
f eG zf &ifw
h iG f
NrdKUe,frsm; ykdpkHvmonf/ ukd,fpm;vS,f OD;a&vnf; ykdrsm;vmonf/ uGefz&ifhtNyD; ykodrfNrdKUrS armfawmf,mOfjzifh
armfwifpGef; aEG&moDpcef; zGifhvSpfcJhonf/ aEG&moDpcef;onf uGefz&ifhtNyD; yifyef;orQ tem;,ltyef;ajz&ef
twGu[
f k wcsKdUuxifMuonf/ trSerf mS uGezf &ifq
h ;Hk jzwfcsufrsm;ESihf aSUvkyif ef;wm0efrsm;ukd tao;pdwf aqG;aEG;NyD;
e,fausmif;om;uk,
d pf m;vS,rf sm; wm0efc&JG ef jzpfonf/ aEG&moDpcef;zGiv
hf pS jf cif;twGuf {nfch aH umfrwDOu| ukjd rpdef
(Auo twGif;a&;rSL;) ESifh ukdodef;aqG (aemifAdkvfodef;aqG) tygt0if 0kdif;awmfom;rsm; BudKwifjyifqifNyD; wufnD
vufnD tuGufaph? axmifhaph vufawGUvkyfukdifMu uGefz&ifhaEG&moDpcef;rSm atmifjrifcJh&avonf/
xku
d eG zf &if\
h xl;jcm;csufrmS q&mBuD;ocifu,
dk af wmfridI ;f ukd ukad tmifqef;? ukAd [de;f ESihf ocifoef;xGe;f wkYd
zdwMf um;awmif;yef q&muvnf; wufcsi?f [kEd idk if aH &;acgif;aqmifqw
dk hJ acG;rom;awG[m wkid ;f jynftwGuf rvkyb
f J
ukd,fom;r,m; twGufyJ vkyfaeMuwm ausmif;om;awGeJYrS jzpfrSmyJvkdY q&mMuD;u rzdwfbJESifhukd xkduGefz&ifhukd
wufa&mufcsif aeonf/ ocifoef;xGef; ygvmcJhonf/
armfwifpGef;? {NyD (27) &uf? reufykdif;wGif rlvtpDtpOftwkdif; yifv,furf;pyfwGif ausmif;om;tm;vkH;
pkkH;NyD; ukdaZmf0dwf? ukdarmifarmifvGif vkyfjyonfhtwkdif; avusifhcef; vkyfMuonf/ 'Dvkdavhusifhcef;vkyfjyjcif;onf
if;wkdUNrdKUe,ftoD;oD; jyefa&mufaomtcg wqifhjyefvnf oifMum;ykdYcs acgif;aqmifEkdif&efjzpfonf/ vGwfvyfa&;
wkdufyGJ0ifaomtcg ukd,fum,tm;jzifha&m pdwf"gwftm;jzifhyg pnf;vkH;nDGwfrI toifhjzpfae&ef BudKwifjyifqif
&nfrSef;csufESifh vkyfjcif;jzpfonf/ tanmif;ajy? tnmajy? kd;kd;usef;rm&eftwGuf r[kwfay/
wcsKdUtpkuav;rsm; teD;tem; ywf0ef;usif vrf;avQmufMuaomtcgwGif ukdatmifqef;? ukdA[def;?
udkjrpdef? ukdvSaT? ukdoef;xGef;? udkat;ausmf? ukdboef;? ukdMunfarmifESifh ukdausmf&ifwkdY (1937-38? 1938-39
AuoESifh wuo) xJu trIaqmifawG[m tvkyf pMu&onf/ rlvuwnf;u pnf;0g;kdufxm;onfh twkdif;
uk,
d w
hf m0ef? uk,
d t
f pkuav;rsm; cGNJ yD;? e,fausmif;om;acgif;aqmifrsm;xJrS vufaG;pifwYdkukd uGezf &ifq
h ;Hk jzwfcsurf sm;
taumiftxnfazmf&ef tao;pdwf ndEIdif;wifjy tMuHOmPf,lMuonf/ NrdKUe,ftvkduf oD;jcm;jyemrsm;ukd wifjy
aqG;aEG;NyD; tajzSmMuonf/ wcsKdUonf ocifukd,fawmfrIdif; tem;wGif Mo0g'ESifh ykHjyifrsm; em;axmifMuonf/
q&mBuD;u t&ifEkdifiHa&; tzGJUtpnf;awG? acgif;aqmifawGudk r,kHzkdY ? b,fenf;b,fykH ukd,fusKd;Smum wpfwpfcGcG
ajymNyD;? &efolukdvnf; txifrao;zdkY owd0D&d,SdzkYd owday;onf/
ukdatmifqef;? ukdA[def;ESifh ukdoef;xGef;wkdYonf olwkdY rsufpdusaom e,facgif;aqmif vufaG;pifrsm;ukd
127

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wa,mufcsi;f ? ESpaf ,mufcsi;f usdwv
f yk Mf uonf/ uk,
d Nf rdKUe,frmS b,fyb
Hk ,fenf; vkyu
f idk &f rnf/ b,focif acgif;aqmif
ESihf twGi;f usus wkid yf ifnEd idI ;f &rnf/ b,ftvkyo
f rm;? v,form;acgif;aqmifEiS hf qufo,
G &f ef? &efuek Ef iS hf tquf
toG,f rjywf&ef tao;pdwf aqG;aEG;tMuHay;Muonf/
nae xrif;pm;NyD;csdef ukdaZmf0dwfonf udkatmifqef;? ukdA[def;? ukdoef;xGef;ESifh ukdtkef;jrifhwkdY tpkav;
xJvmNyD; reufu ausmif;ol? ausmif;om;woku
d Ef iS hf aiGawmifomG ;&if;? xD;csKdihf mG uav; a&mufcyhJ ?Hk &ckid f mG jzpfayr,fh
ausmif;xkdif q&mawmfrSm Armbkef;BuD;? GmolGmom;awG[m A[kokwenf;yg;vSwJh twGuf ausmif;om;acgif;aqmif
rsm;vmNyD; A[kokw jzefYay;&ef? wkdif;jynfrSm jzpfysufwmawG ajymjy&ef zdwfMum;wJhtaMumif;? tjcm;teD;tem;
GmawGu vlawGukdyg zdwfxm;rnfhtaMumif; ajymonf/ csufcsif; ukkdatmifqef;u ]]ukdaZmf0dwfa& wjcm;b,folrS
todray;eJY? reufav;em&D xGuMf u&atmif? wvrf;vk;H uyfygvmwJh CID awG rsufcsnfjzwf xm;&r,f? pdwf v
dS ufdS
a[mcsifwmawG a[m&atmifav/}}
(!-1) ZD;csKdifhc&D;
ZD;csKdifhukd 1938 ck? {NyDv 28 &uf? reuf (4) em&DwGif xGufcJhMuonf/ ZD;csKdifha&mufaomtcg q&mawmf
bkef;MuD;auR;aom tpmrsm;pm;NyD; w&m;yGJ pMuonf/ w&m;yGJukd ukdaZmf0dwf um,AvESifh pzGifhonf/ xkdaemuf
ukAd [de;f u ausmif;om;rdbrsm;jzpfaom a&eHajrtvkyo
f rm;rsm;taMumif;? ausmif;om;? tvkyo
f rm;wGNJ yD; vGwv
f yf
a&; wkduf,l&r,f/ xkdaemuf ocifoef;xGef;u q&mpHolykeftaMumif;? v,form;awGb0ESifh ausmif;om; tvkyfo
rm;vufwGJNyD; vGwfvyfa&; wkduf,l&r,f[k wkdwkdSif;Sif;ajymonf/
ukdatmifqef;u ausmif;om;? tvkkyform;? v,form;ESifh &ckdif? u&if? Srf;? csif;? ucsifESifh u&ifeDpwJh
vlrsKd;pk trsKd;om;tm;vkH; vufwGJNyD; vGwfvyfa&;ukd wkduf,l&r,f? awmif;,lvkdY r&bl;? vufeufukdifNyD; olykefxrS
vGwfvyfa&; &r,f? olykefx&r,fvdkY vufoD; vufarmif;wef;NyD; olykefolykef xxvkdY yxr wdkifay;vkdufw,f/
q&mawmf OD;omoeu atmfMu? atmfMuvkdY ajymawmh GmolGmom;awG 0kdif;atmfMuonf/ ausmif;om;tG,f OD;
a& okH;ykH? wykHavmuf Sdrnfjzpfonf/ if;ukd Munfhjcif;jzifh ukdatmifqef;onf vufeufukdifwkdufyGJESifh vGwfvyfa&;
&,l&ef yxrqkH; ajAmifa[majymcJhjcif;jzpfonf/ vGwfvyfa&;wkduf,l&ef MuHpnfxm;onfrSm xifSm;vSonf/
xkdYaemuf q&mawmfodcsifaom jynfru EkdifiHa&;tajctae? wkdYArmtpnf;tkH;ESifh ausmif;om; vIyfSm;rI
rsm;tm; Sif;jycJhonf/ armfwifpGef; jyefa&mufawmh pDtkdif'DawG ukdatmifqef;wkdY aysmufoGm; ausmif;om;rsm;udk
a&GwfMudrf;armif; vkyfonfukd od&aomtcg udkatmifqef; tm;yg;w& &,fcJhonf/

() wwd,tMudrf ykodrfuGefz&ifhwGif Ou| ukdatmifqef; ajymMum;aom tzGifhrdefYcGef;


tcsif;&JabmfwkdhESSpfESpfwdwd igwkdY cJ,Of;NidKjiifpGm vkyfukdifNyD;onfhaemuf wwd,tBudrfajrmuf igwkdY ,ck awGUMu&jyefNyD/
tcsif;t&monfum; Armjynfvil ,frsm;\ &mZ0ifwiG f tNydKifrSd jzpfawmhonf/ ,cknv
D mcHobif te,fe,frS
igwkdY\ &Jabmfa[mif; &Jabmfopf taygif;wkdYonf vmwufMuukef\/ okdY igwkdYnDvmcH obiftcgwGif aS;a[mif;
aESmif;jzpfukd igwdkYawG;vkdMupjrJjzpfay\/ okdY&mwGif igwkdY\ aS;a[mif;rSwfwrf;wkdYum; igwkdYtwGuf taumif;csnf;
rSwfcsuf- ociftkef;jrifh (aevif;- vlSifocsKif;rsm;taMumif;)? OD;ausmf&if (taygif;toif;a&mif;&if;wdkY\ausmf&if)

128

Source: Memories of Kyaw Yin

Source: File Photo

udak tmifqef;wdEhk iS t
Uf wl ykord cf &D;vdu
k yf gcaUJ om
(0Jr,
S m) wd;k wufa&; ociftek ;f jrifU
,ckpmtkyfa&;om;&mwGif ulnDcJhjcif;twGuf xyfrHzrf;
qD;cH&onf/ ,ckaxmifrv
S w
G Nf yD; &efuek Nf rdKUwGif aexdik f
vsufo
dS nf/
ygarmuO;D ausm&f if (avxD;)
oHwJGZmwd? &cdkiftrsKd;om;jzpfonf/ 1936 wGif &efukef
wuov
kd o
f Ykd a&mufo
dS nf/ wuo? Auo trIaqmif
wOD;jzpfco
hJ nf/ *syefawmfveS af &;wGif yg0ifcNhJ yD; avxD;
wyfzJGU0ifwOD;jzpfonf/ ArmjynfuGefjrLepfygwD0if
wOD; jzpfcJhonf/ rEav;wuodkvf ygarmucsKyftjzpf
1966 ckESpf uG,fvGefcsdeftxd xrf;aqmifcJhonf/

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

Source: File Photo

wuoOuX ukad tmifqef; (1938-39)

129

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
vnf; r[kwf igwkdYtMudKufcsnf;vnf; r[kwfukef/ um; avmu"rwmaywnf;/ vGefcJhaom tjzpftysufrsm;udk
jyefveS af wG;qonft
h cg igwkYdonf uG,v
f eG o
f l igwkYd\&Jabmfa[mif; &efuek Nf rdKUrS ausmif;om;a[mif; uko
d ef;wiftm;
0rf;enf;wo trSwfw&SdMuayonf/ ukdoef;wifum; igwkdY\ tvkyftrIaqmif ,refESpfup trIxrf;chJ\/
ukdoef;wifum; igwkdYtm; ypfpGefY igwkdYxHyg;rS wcgwnf; xGufcGmoGm;avNyD/ igw\
hdk trd jrefrmjynf vGwv
f yfa&;
wnf;[laom rD;SL;onf awmufyxGef;0if; vif;rnfUtcgodkh ra&mufrD rsm;pGmaom igwkdh taygif;wkdhonf igwkdh\
&Jabmfa[mif; ukdoef;wif oGm;&mvrf;odkh jref;aumif;jref;Sm &ayvdrfUrnf/ okdYjzpfap igwkdYtm; tb,frIthHenf;/
igwkdY wkdif;jynf\ vGwfvyfa&;twGuf aqmifGuf&ef usef&pftyfaom igwkdYonf okdYwdrfawmif jrLckd;wkdYjzifh
jynfhtyfaom tem*wf xifjrifrIaMumifh pdwfysufvufavsmh wtm;ajymMuawmhrnfvm;/ vGwfvyfa&;wnf;[laom
aw;oHonf tcgrvyf aumif;uif,HwGif 0Jvsuf? wkd;wufvkdaom jA[pkd&fw&m;jzifh udef;atmif;vsuf Sdaom
olou
l u
dk rdk sm; vlAv
dk w
f Ydk tm; tpOfrjywf w&m;jyvsuf Sad yonf/ tawmrowfEidk af om oHo&m wcGi0f ,f usifvnf
vsuf SdMuukefaom vlow0g taygif;wkdYonf w&m;"rwnf;[laom tpDtrHukd emcHvsuf urmh&mZ0if? urmh
,Ofaus;rIwYdk udk ajymifonfxuf ajymifatmif aqmifu
G cf MhJ uavonf/ tcsKdUum; rdrw
d Ydk jyKtyfaom tpGr;f tm;xkwrf I
twGuf urm\todtrSwjf yK vufcjH cif;ukd &SMd uayonf/ odYk &mwGif tjcm;olrsm;u xko
d rl sm;ESiYf tNydKif Sv
d ifu
h pm;?
tvGJjyKMu\/ tvkdukdvkduf xkdokdYZmwfcif;&m MuufIH;Zmwf qkHMu&avawmhonf/ okdYaomf if;wkdYonf tcsnf;ESD;
ZmwfqkHMuonf r[kwfay/ okdYwNyD;vnf; ow0gteE\ tusKd;Sd&m vrf;aMumif;um; rqkH;ao;a,mifwum;/
tvGet
f pOfn
S t
f yfaom igwkYd urmY&mZ0if acwfwacwfro
S nf tjcm;acwf wacwfoYdk ajymif;cJ\
h / okYd acwfajymif;
onfESifhtnD yka&m[dwf rSL;rwf? aoemywd? avmu"gwfq&m tpSdaom urmYq&mMuD; taygif;wkdYonf ajymif;vJ
cufcJ eufeJvmukefaom jyem&yfrsm;udk MuHKawGU ajzMum;&jyefavonf/
tcsif;wkdh- igwkdYtrsKd;um; aS;vGefavNyD;aomtcgu ukd,fhxD;ukd,feef; ukd,hfMuiSmef;ESifh ukd,fhusrf;
ukd,fhay vQrf;vdrf;a0 taxGaxGaom wkdif;tcrf;crf;ESifh aTvrf;aiGvrf; azmufxGif;EkdifchJaomfvnf; ,cktcgum;
Murm0ifaESmuf uRefoabmufb0okYd a&mufae&ayonf/ ,if;okYd wrlvnf; igwkYd um; vufravsmhtI;H ray;? igwkYd \
arQmfrSef;wrf;w&m vGwfvyfa&;pcef;odkY wef;wef;ajzmifhajzmifh raumufrauGU waGUaGU oGm;rnfomwnf;/ &mZ0if
tapmifapmif0,f xkdxkdaom twkdif;wkdif;wkdYonf rdrdwkdY toD;oD;\ vGwfvyfrItwGuf tm;MudK;rmefwuf aqmifGuf
atmifjrifcJhonfh oufaoom"uwkdYum; txiftSm;yif jzpfawmhonf/ igwkdYtaygif;onfvnf; taMumif;
xm;tyfaom vrf;twkdif; tb,faMumifhvsif rvkyfoifhrvkyfEkdiftHhoenf;/
rSwyg; ,ckigwkdY vma&mufqHkpnf; zGJYpnf;aqmifGufjcif;um;? ,ckcsufcsif; jzpftyfaomtaMumif;
aS;jzpftyfaomtaMumif; wkdYaMumifh jzpfay\/ ,aeYSd igwkdYurmMuD;onfum; tkd;xdef;pufuJhokdY csmcsmvnfvnf
twnfrusjzpfawmh\/ ajrmufjrm;vSpmG aom jyemwkYdonf tvGef yI af xG;vSpmG aom urmYtajcaeukd rS
D ay:ayguf
vmuke\
f / xkad y:aygufvmaom jyemwkYd tm; urmSd igwkYd urmol urmom;wkYd onf rnfoYdk oabmxm;onfudk
rSD urmMuD;\ aSUtzkdYonf wnfvQufSd\/ urmt0Srf;wGif Nidrf;csrf;a&;wnf;[laom jyemum; ,cktcg
txl;ajymMum;vsufSdaom jyem jzpfay\/ crfodrf;ukefaom tcsif;t&mwkdYonf tuGJuGJtjym;jym; prf;w0g;0g;
Sdukef\/ aSUokYdvnf;rwufom aemufokdYvnf;rqkwfom jzpfaeoa,mifSd\/ ,ckwvSrf;rSm; um,uH trIwck
jyKrdthH? xkdwvSrf;rQaomtrSm;onf wurmvkH;tm; ,lMuHK;r&aom 'kuwGif;okdY usa&mufapawmhrnf/ rQBuD;rm;
aom urmYjyemwkYd onf urmMuD;tm; ESpjf crf;cGrJ a,mif Sad e\/ xku
d o
Jh Ydk uGjJ ym;aptyfaom tjcif;t&m wkYd aMumifh
urmolurmom;wkYd\ avmuedAm efpcef;odYk a&muf&ma&mufaMumif;[l rnfxrdk nfaom0g' ponfwYdkjzifh trsK;d rsK;d
0g'wkdY ay:aygufvmay\/ wzef xdkokdY zefwD;xm;tyfaom urmZmwfyGJMuD;wGif jzpfjrJ"rwm ay:aygufvmaom
jyemrsm;rSmvnf; vGwfvyfa&;? ynma&;? pmwwfajrmufolrsm;jym;a&;? tvkyfvufrJhyaysmufa&;? qif;&Jjcif;
yaysmufa&; ponfjzifh Sdukef\? xkdjyemrsm;um; ykcufwGif; rusef? tbkd;MuD;tdk rvGwf? qif;&Jcsrf;om raG;
vlwkdif;ESifh oufqkdif\/ ,cktcgum; aS;tcguuJhokdY oli,ftvm; ukwfukwfuav; tdrfwGif;ykef; aevnf;
r&? rnfolrQ ukd,fta&;r[kwf[l aumif;aumif;rae&m raeEkdifawmhay/
um; ajymif;vJaeaom ,ckurmMuD;\ tajcaeaywnf;/ okdYajymif;vJaeaomurmudk tvGJxif rdrd
wkdYMuD;rSL; yaysmufvwHaom t&dyferdwfukd jrifonfESihftnD urmMuD;\ wkd;wufrIukd rvkdvm;tyfaom t"r0g'D
yk*Kd vftaygif;wkYd onf urmysufcgeD;wGif a,mifw;D a,mifw vlb0&vmMuouJo
h Ydk bk&m;w? bk&m;w aS;xk;H rypf&
[k [pfvkd[pf? aS;acwfudkjyef vGrf;aeMujyefavonf/ if;wkdYonf qkwf,kwfaeaom 0dywdacwf umvwGif
jA[pkd&fw&m; Oya'pnf;urf;taygif;wkdYonf ysufa,mifwum;[k atmf[pf a<u;aMumfMuukef\/ okdYaomf w&m;ukd
130

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


um; ykdrkdrSefuefaom pOf;pm;OmPf avmu"gwf OmPfwnf;[laom rSwfausmufjzifh if;wkdY rodSmMuay/ olrsm;ESifh
rqkdifaom ukd,fa&;ukd,fwmwGif u,fyg? ,lygwpmpm jyKvkyfaekHjzifh ,ckacwfMuD;wGif awGUMuKH&aom jyemwkYd
onf rajzSif;Ekdifay/ igwkdYum; xkdjyemrsm;udk ajzSif;&eftwGuf taMumif;ESifhtusKd;ukd ykdrkdrSefuefaom pOf;pm;
a0zefenf; (0g) avmu"gwf ynmenf;ukd vkdayonf/
taMumif;um; okYd wnf;/ acwfuvnf; ajymif;vm\? jyemuvnf;ajymif;vm\? igwkYd um; rajymif;
ao;ay/ tjriftm;jzifh vQyfppf"gwf? rD;&xm;? av,mOfysH? armfawmfum;wkdYjzifh wkd;wufaom acwfopf jzpfay\/
okYd&mwGif igwkdYum; avS? vSnf;? AkHarmif;wkdYNzifh aqG;aeaom aS;a[mif;ukd rypfvkdMuao;ay/ tcsif;t&mum;
urmESifht0Srf;wGifvnf; Sdao;\/ ArmjynfwiG u
f m; t0Sr;f rsm;pGmS\
d / aS;a[mif;toH? aS;a[mif;0g'wku
hd m; ,ckwidk f
Sad o;\/ tifrwefwrd af om trsK;d bmomomoem [laom pum;wku
hd dk ,ckwikd if gwhdk ok;H vsuf adS o;\/ ausmif;om;qkv
d Qif
pmzwfNyD;vQif pmar;yGJatmifkHom xifvsufSdao;\/ xufrSm;tyfaom 0g'um; rSdawmhrnf/
igwkYd Armjynfum; tESpfig;q,fausmfrQ EkdifiHcsJUxGifa&;0g' vufcsuf'Pfukd cHae&\/ EkdifiHcsJUxGifa&;0g'
[laom trnfudk azmfxkwf&m igwkdYtm; tkyfcsKyfpkd;rkd;aeolwkdYtm; &nfG,f tjyif;pGJpGJwcJcJjzifh usOf;ajrmif;aom
oabmt& ajymjcif;r[kw/f urmESit
hf 0Sr;f wGif ac:a0:tyfaom trSwo
f nmtm;jzifh ajymqkjd cif;yif/ taMumif;rlum;
Armjynfonfvnf; urm\ tpdww
f pdwjf zpfae xko
d Ykd jzpfonft
h wkid ;f pOf;pm;oGm;&rnht
f wGujf zpfonf/ Ekid if cH sUJ xGif
a&;0g'onf rnfonfhwkdif; EkdifiHwckwnf;\ 0g'[k rpGJrSwfEkdif/ xkdenf;twl trsKd;om;pdwfukdvnf; aS;tcgu
olYenf;olvrf;twkid ;f Ekid if cH sUJ xGiaf &;0g'udk ok;H cJ\
h / xko
d Ykd ok;H cJo
h m;bJ[k igwkUd onf jzpfvmaomtcg xyfrrH ok;H Mu
&ef owdjyK&monf/
xkdYaMumifh Armjynf\ jyemrsm;onf rsm;jym;vSpGm\/ okdYaomfvnf; if;wkdYum; wckudkwck trSDo[J
jyKaeay\/ taMumif;um; trdEkdifiHcsJUxGifa&;0g'rS aygufzGm;tyfaom jyemrsm;jzpfaywnf;/ igwkdY vlOD;a&
ukd;q,f&mckdifEIef;rQ aeYaeY? nn wvTm;vTm; Smpm;ae&aom igwkYd\ qif;&Jjcif;? pmzwfenf;yg;jcif;? a&m*gxlxyf
jcif;wkdYyif jzpfonf/ wufvltaygif;wkdY twGufum; tMuD;qkH;aom jyemonf tvkyfvufrJha&;jzpf wufvlqkd
onfhtwkdif; aSUwufEkdif&ef tcGifhta&; r&Sdjcif;wkdYyif jzpfavonf/ igwkdYynma&;um; uRefapmfeH\/ vlpOfrrSD/
,refEpS u
f Ou|rdeYf ceG ;f wGif uREyfk o
f nf ,ckw;dk wufaeaom acwfopfwidk ;f jynfrsm;wGif b,fuo
hJ Ydk ynma&;So
d nfudk
tusOf;rQjyK Armjynf ynma&;pepf\ csKdU,Gif;csufrsm;udk jycJh\/ xkdtcgu xkdtaMumif;rsm;udk em;axmifcJhol
(0g) rzwfcJh&olrsm;tzdkY ,ckxyfrH ,cifuxuf ykdrdkSif;vif;pkHvifpGm jyygOD;thH/
Armjynf\ ynma&;pepftaMumif;ukd tkycf sKyfa&;bufraS omf vnf;aumif;? ynmoifMum;a&;bufuaomf
vnf;aumif;? tus,ftm;jzifh vnf;aumif;? tao;pdwf vnf;aumif; a&;om;azmfjyygtHh/ tkyfcsKyfaombufwGif
igwkdY rtkyfpkd;olwkdY\ ynma&;0g'um; if;wkdYajymovkd ynma&;0g' tppfr[kwf/ igwkdYArmjynf\ xdyfzsm;wGif
bk&ifcH \
dS / bk&ifcu
H m; igwkYd tmPmSif ozG,jf zpfay\/ xkrd Qyif tkycf sKyfa&;Oya'u if;tm; tmPmtyfEiS ;f xm;ay
\/ if;\aemufum; {&mrNAdwdoQwkdif;MuD;ESifh txl;ta&;ygaom "eSifMuD;wkdY Sday\/ jytyfaom tcsufum;
bmrQrqDrqkdif[k rxifoifh/ olwkdYum; t&if;ppfvsifum; aemufrSwu,fh MudK;ukdif MuD;MuD;rsm;jzpf tcsufSdvQif
tjyifxGufvm&ef toifhSdavonf/ olwkdYum; igwkdY\twGif;a&;rsm;wGif igwkdYtm; MudK;SnfSnfjzifh vSefxm;\/
okdY&mwGif igwkdYoGm;vkd&m roGm;Edkifatmif pDrHxm;\/ xkdaMumihf rlvwef;? tv,fwef;ESifh txufwef; ynmtwGuf
ynmrif;MuD;u MudK;ukdif tkyfcsKyfaeay\/ olYum; twkrSd olYtm; rbufNydKiftyf olomvQif ausmif;ynmtm;
tkyfcsKyfpDrHae\/ ynma&;0efBuD;u bmrQrwwfEkdif/ ynmrif;BuD;omvQif ynmpnf;rsOf;udk ukdif\/ olomvsif
ynma&;vkyif ef;ukd tkycf sKyf\/ olYtmPmum; okYd pOf;rQ BuD;bd\/ olYOya't& olYae&mum; xkrd Qckid rf m\/ ynma&;
0efBuD;aomf vnf;aumif;? {&mr eef;&if;0efBuD;aomf vnf;aumif; (okYd r[kw)f 0efBuD;tzGUJ wckv;Hk aomf vnf;aumif;?
olYtm; rxdEidk rf wkYd Eidk yf gwum;/ trsm;jynfou
l wifajrmufvu
dk o
f nfqadk om igwkYd 0efBuD;rsm;um; 0efBuD;ukd rxrf;&
rukdif&/ atmufrS 0efuav;t&mSdwkdY\ pDrH&mvkduf&\/ wuokdvfynma&;rSmvnf; Oa&mywkdufom; q&mwkdYonf
tcsKyfxdyfacgifyif jzpfawmh\/ if;wkdY\ vpmtpSdonfwdkYukd igwdkYxdrQrxdEkdif? if;wkdYum; ab;rJhjzpfae\/ if;
wkdYum; {&mryka&m[dwf yg&*lBuD;wkdY jzpf\/ if;wkdYum; ArmjynfwGif rSd rjzpf? txl;vkdtyfae\/ okdYaomf
tb,faMumifh if;wkdYomvsif yka&m[dwf jzpfxkdufygoenf;/ tESpf (50) ausmfrQ olwkdYtrsKd;um; igwkdYtm; r[m
ukPmteEjzifh pk;d rk;d apmifrcJyh gvQif ,ckvufdS wuov
dk o
f nfvnf; tESpf (18) ESprf Q wnfcdS NhJ yD;vsuf tb,faMumifh
olwYkd ae&mrsKd;okYd 'kYd ArmawG ra&mufbJ aeMuygoenf;/ tk;d t&if;rQ ay;tyfaom ,ckynmpepfEiS hf yifvsif tifrwef
&cJvSpGm? ygarmut&mwrQ wwfajrmufMuaom tenf;i,frQ Armrsm;tm;yifvsif tb,faMumifh tm;ray; vufrcH
131

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
bJxm;ygoenf;/ aowrf;pm tvSLaiG paomt&m wkdYudk vSLolYoabmt& jzefYjzL;&aomtcgrSwyg; omreftm;jzifh
trsKd;raG;? bmomraG;? q&mtjzpfvufcHrnfh pojzifh wuokdvf tufOya'yk'fr (5) u qkdxm;\/ Armrsm;onf
igwkdYEkdifiHBuD;SifwkdYu trsKd;rsKd;vkYHvO[jzifh MudK;pm;vsufESifhyif tvGefnHhzsif; odrfEkwf atmufwef;usvGef;
rQBuD;rm;aom yg&*lygarmub0rsm;ukd rSdEkdif[k igwkdY ,kHMunf&rnfa,mifwum;/ aemufus jynfopf wnf
axmif&aom tcsKdUwkid ;f jynfrsm;wGif okYd yg&*l yka&m[dww
f Ydk ukd nwGi;f csif; qGx
J w
k v
f mEkid af om om"u rSyd gavm/
okdYaomf bmompum; taMumif;qkdif[efrwl/ tokdYenf;[lrlum; ,leDAmpDwDaumvdyfokYd xm0& bk&m;ocifu
aomifurf;rjrif arsmyg;epfrGef;thHqJqJ igwkdYArmjynftwGuf rMumrDu apvTwfvkdufaom t*Fvdyfpm uxdu
rpwm a*syDu&uf0,fu igwkdYtm; OmPfrSd acgif;csnfhomwnf;/ olwkdYomvsif OmPfSd\/ okdY oabm Sdaom
pum;ukdqkdxm;ay\/ ykdrkdodvkdolwkdYonf &efukefNrdKU rlpvifausmif;om;rsm;toif;rS xkwfa0tyfaom Cry (ac:)
ESpv
f nfr*Zif;pmapmifwiG f Books, Brain and Burmans [l a&;om;tyfaom aqmif;yg;ukMd unfyh gav? pmacgif;
pOfum; txl;,Ofyg;ay\/ xkdrQESifhyif pma&;ol\ tvGefodrfarGUvSpGmaom pdwful;OmPfukd tEkrme rsuf&rf;rSef;q
Ekdifayvdrfhrnf/ odkYvsif igwdkYwuokdvfwGif Oa&mywkdufom;rsm;onf yka&m[dwftvkyfrQom r[kwf wuokdvfyg
tkyfcsKyfaeay\/ trsm;jynfolY ukd,fpm;vS,fbGJU[k ac:tyfaom wuokdvfaumifpDum; tvkdawmf&d ikdYbwkdY vTrf;rkd;
vsuf \
dS / emrnfomS
d tqHrSd tmPmrSad y/ aumifpu
D m; vufatmufcaH umvdyw
f Ydkudk tkycf sKyfjcif;iSm rpGr;f Ekid ?f
wuokdvftaMumif;xm; wkdif;&if;bmom ynma&;qkdonfhbufukd MunhfMuygOD;pkdY/ tdrf; onfzufrSjzifh awmfao;
\/ trsm;ajrmuftyfaom a'oE&tzGJUrsm; vufxJrSmSd olwkdYpDrHaeygwum;/ okdYaomf olwkdYtxufrS 0JumysHum
ckid 0f efiS af wmfrif;MuD;rsm; Sad o;yguvm;? xkrd QyifvQif vGev
f NS yD[k rpwm atudeYf bu
J if;\ {&mr udeYf bt
J pD&if
cHpm qkdxm;ay\/ xkdtpD&ifcHum; Armjynfynma&; yk&mPfusrf;MuD;[k qkdyguvm;/ ,if;okdY aS;vGefavNyD;aom
tcgwGif avmhumZkq
H o
dk l {&mrvlMuD;u rsO;f jyxm;cJah omynma&;ukd t&mdrS sm;jzifh csKyfcs,af &;pepf vufawGUprf;xm;
jcif;aywnf;/
onfrQomr[kkwf EkdifiHcsJUxGifa&;0g't& ab'y&d,m,f (EGm;uGJvsif usm;udkufEkdifatmif vkyfaom0g')
udk ynma&;pepfwGif okH;xm;\/ xkdtwGuf r[kwfvQif igwkdYynma&;wGif tb,faMumifh t*Fvdyfujym;rsm;ausmif;?
tjcm; t*Fvdyf-wkdif;&if; (2) bmomoifausmif; wjcm;cGJxm;ygovJ/ tb,faMumifh Srf;apmfbGm;om;rsm;ausmif;
ponfjzihf woD;wjcm;xm;&ygoenf;/ wkdif;&if;bmomynm? t*Fvdyf-wkdif;&if; (2) bmomynmponfjzifh cGJxm;
csufum; taMumif;rxif cGJjcm;csufyif/ b,fynma&;rqkd xkdynma&;onf xkdwkdif;jynfrSmjzpf xkdwkdif;jynftwGuf
r[kw?f xko
d Ydk jzpfvQif xkyd nma&;onf ynmppfr[kwaf y/ ArmjynfdS qdt
k yfaom wkid ;f &if;bmomynm tpSo
d nf
wdkYum; Armhynma&; tppfr[kwfay/
um; Armjynf\ ynma&;pnf;rsOf; tMurf;rQwnf;/ Armjynf ynma&;pufMuD;\ oPmefrQaywnf;/
xkdynma&;pufMuD; ckwfaeykH (0g) ynmoifMum;ykHukd MunfhMuOD;pkdY/
AsLdu
k a&pD pufuiG ;f rdaeaom igwkYd ynma&;\ tpyxr tppGmjrifawGU&aom tusKd;um;? uRefpw
d af yguf
aom q&mrsm;ESifh ausmif;om;rsm;yif jzpf\/ q&mu uRefpdwfaygufaevQif ausmif;om;rSm qkdzG,frSd/ ocifjzpf
Ekdifp&mrSd/ xkdokdY ocifapmfreHaom ynma&;pepfum; ynma&;\ &nfG,fcsufukd vkH;vkH;qkH;IH; avawmhonf/
xkdaMumifhyifvQif uRefpdwfayguf uReftvkyfom cifMuaom ausmif;om;rsm;udk igwkdYawGU&\/ xkdokdY uReftvkyfudk
cifvGef; igwkdYynma&; t&mSdMuD;rsm;yifvsif olwkdY ESpfvnftpD&ifcHpmrsm;? tcgMuD; tcrf;tem;BuD;rsm;wGif
ajymaom pum;rsm;wGif 0rf;enf;wo ajymae&ay\/ xkdYaMumifh igwkdYynma&;um; {&mrvlpGrf;aumif;awG? yka&m
[dwfawG? avmu"gwfq&mMuD;awG? rSL;rwfBuD;awG xGufay:Ekdifap&ef taMumif;rSd/ igwkdYq&mrsm;ESifh bmrQrjcm;/
tjrifrus,f? pdwaf omuvnf; rsm;pGmEk\/ wk;d wufvadk om tGeYf wvlvl o
dS nfh ausmif;om;wkYd tm; igwkYd Ekid if MH uD;
Sifrsm;xuf nHhatmif igwkdYq&mrsm; rMumcP csKd;ESdrfcsifMuay\/ NrdKUSd uREkfyf\rdwfaqG {nfhcHtzGJY awGYqkH&ykHudk
azmfjyvkd\/ uREkfyf\ rdwfaqGrsm;onf NrdKUSd q&mMuD;wOD;xHokdY ,ckuGefz&ifhtwGuf ukvm;xkdifrsm; iSm;&ef
awmif;yefMuaomtcg ynmrif;MuD;xH pma&;&ef ajymMum;\/ tawmf owdaumif;vSaom q&mMuD;ygwum;?
tjcm;taMumif;&if; wckvnf; Sdao;\/ tjcm;q&mMuD; wOD;rSmvnf; olNrdKUSd tpkd;&trIxrf;\ om;wa,muftm;
ol\ausmif;wGif or*tvkyfrvkyf&ef ajymay;ap&ef? xkdtrIxrf;\ txufvlMuD;tm; wkdifwrf;\/ uJhokdY
q&mMuD;rsKd;onf aemifArmjynfjzpfaom ausmif;om;rsm;tm; ynmoif&efrxkduf/ olwkdYum; q&mryD/ olwdkY\
0w&m; rausyGef/ uJhokdY &ifhonf;pGm q&mrsm;tm; rajymvdk/ odkYaomfvnf; trSefukdum; rajymbJrxm;Ekdif/
xkduJhokdY q&mrsKd;um; q&mr[kwf? q&mwkomjzpf\[k uREfkyfqkd\/ jiif;0HholSdvQif xGufygav/
132

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


txufygpum;wkdYonf ausmif;om;rsm;wGif vnf;aumif;? q&mrsm;wGif vnf;aumif;? trsm;wumuJhokdY
r[kwfbJ? cRif;csufaeolrsm;ESifh bmrQrqkdif? uJhokdY yk*dKvfrsKd;um; SdpjrJyif? olwkdYum; ig0rf;xGufrSefap? olawmf
aumif; jzpfaomoluJhokdY txl;Sm;aom xl;cRefolrsm;yifwnf;/
b,fynma&;rqkd ynmay;&ma'otvkduf trsKd;tpm;wckckukd &Ekdif&eftwGuf jzpf\/ igwkdYynma&;um;
odkYr[kwf/ Armwkdif;jynfESifh wpcef;pD oGm;ae\/ igwkdYynma&;um; twkrQomwnf;/ igwkdYtrsKd;pdwftm;
zDvmvsuf Sd\/ igwkdYtwGuf txl;rvkHavmuf/
twkjzpf&onfhtaMumif;um; Armjynfu r&bJ tjyifbufrS oGif;vmaom t*Fvdyfynma&;pepfonf
vkH;0raumif;[k rqkdvkd/ okdYaomf twk[k uREkfyfwkdY\ taMumif;um; okdYwnf;/ wkdif;jynfwckckwGif olYpkduf?
olYbmom? olY"avh? olYtokH;awG Sd\/ xdktcsufrsm;tm; MunfhNyD;rSomvsif xkdwkdif;jynf\ trsKd;om;vkyfief;t&yf
&yfudk pDro
H if\
h / urmrSm t*Fvyd yf nma&;pepf wckwnf;omSo
d nf r[kw?f tjcm;pepfawGvnf; S\
d / jyifopfjynfrmS
vnf;aumif;? tar&duefjynfaxmifprk mS vnf;aumif;? *syefjynfrmS vnf;aumif;? kjS ynfrmS vnf;aumif;? *smrPDjynf
rSmvnf;aumif;? tDwvDjynfrSm vnf;aumif;? olpepfESifh olSd\/ aemufqkH; wkdif;jynfokH;jynfukd azmfjyojzifh
uREkfyfwkdY\ yg&*lyka&m[dwfMuD;awGu yg;pyfrJhaumif; rJhvkdMuayvdrfhrnf/ okdYaomf olwkdY rJhcsifwkdif;rJh? onfwkdif;jynf
wkdY\ pepfrsm;vnf; t*Fvdyfpepftvm; urmtm; vrf;jyp&mSd\/ wkdif;jynfawGrSmSdonfh pepfrsm;onf b,fvkd?
b,foYdkjcm;onf wlonf? taumif;tqk;d a0zef&ef tcsed v
f nf;rS/d rpGr;f vnf; rpGr;f Edik /f wGijf yvkad om tcsuu
f m;
b,fwkdif;jynfrqkd olYtvkduf? olYpepf? olYtaqmuftODESifh jzpfonfqdkaom tcsufyif/
tenf;i,f csJUygOD;tHh/ ,ckausmif;rsm;ESifh aumvdyfrsm;rSm bmom&yfrsm;udk t*Fvdyfbmomjzifh oif\/
ynma&;oabmt&qkv
d sif onfuo
hJ Ydk vkyjf cif;onf rSm;\/ bmompum;qdo
k nfrmS trsm;em;vnf&ef twGujf zpf\/
pmzwfvQif pmausm
f jrifEidk &f efjzpf\/ rdrt
d vku
d s pdwaf y:&m azmfjyEkid &f eftwGuf jzpf\/ okYd &mwGif ArmjynfrmS Sad om
ausmif;om;rsm;twGufum; (100) vQif (90) rQ enf;rjzpf/ taMumif;um; okH;&onfhbmom\ cufcJrIyifjzpf\/
t*Fvdyfpmudk roif&rqkdkvkd/ oif&rnf jzpf\/ tjcm;bmomjcm; pmrsm;udkvnf; oif&rnf/ odkYaomf t*Fvdyfpmum;
t*FvefjynfdS t*Fvyd af usmif;om;rsm;ESio
hf m k;H ok;H ? ausmif;ok;H bmomtjzpf oifah wmf\/ ArmjynfdS Armausmif;om;
awGeJY rawmf/
Armjynf\ ynma&;onf twk[k uREkyf q
f \
dk / taMumif;um; okUd Sjd yef\/ oif&aom bmom&yfrsm;rSm
NAdwdoQuRefu pvkH;a&;p NAdwdoQtifyg,m EkdifiHawmfMuD;wGif qkH;awmh\/ um; ausmif;a&m? aumvdyfa&mrSm
jzpf\/ okdYaomfvnf; NAdwdoQtifyg,m wckwnf;om urmjzpfaeonf r[kwf? NAdwdoQtifyg,m jyifyrSmvnf;
tjcm;ae&m rsm; Sdao;\/ xkdtaMumif;rsm;ukd oif&rnf/ oif&efponfhtcgrSmvnf; NAdwdoQuRef;u p&efr[kwf?
ArmjynfrS p&rnf/ Armh,Ofaus;rI? Armh&mZ0if? Armhtajctae? Armhtac:ta0:taMumif; pmawGukdum; igwkdYESifh
rqkdifouJhodkY ,ckacsmifxkd;xm;cH&\/ onftaMumif;awGukd jzef;umoef;umom oifjy\/ uREfkyfum; aS;acwfukd
jyefvrG ;f aejcif; r[kw?f ud,
k jhf ynfav;ud,
k q
f uf apmufreufaom tvkyv
f yk cf si
f vnf; r[kw?f aS;acwftaMumif;
em;vnfvkd jzpf\/ xkdodkY aS;ub,fokdY b,fvdk pDrHvQif b,fuJhokdY jzpfaumif;yguvm;[k awG;awmEdkifrnf/
xkdYaMumifh aS;acwftaMumif;udkom oif&rnfyif/ enf;yrm Armjynfuav;csnf; zufxm;csif r[kwfbJ Arm
jynftaMumif;udk oif&rnfjzpf\/ oifaomfvnf; urmESifht0Srf; Munfh oif&ayvdrfhrnf/ Armjynfonfomvsif
Armrsm;tzdkY tBuD;qkH;aom jyemMuD; jzpf\/ Armjynfukd em;vnf&efvkd\ (0g) ArmjynfqkdonfrSm b,fArmjynf
enf;[k em;axG;rae&ef vkd\/ xkdYtwl t*Fvdyfjynfonfvnf; t*FvdyfawGtzkdY tBuD;qkH;jyemBuD;yif/ okdYaomf
vnf; igwkdYynma&;um; jyemBuD;udk csefvSyfxm;\/ igwkdYtm; oifray;/ xkdaMumifh uREkfyfwkdY qkdjyefonf?
igwkdY ynma&;um; twkrQomwum;/ xkdaMumifh r[kwfavm tdEd,jynf ynma&;qkdonfh usrf;pmtkyfwGif rpwm
ar[l; (tdEd,jynfe,f we,f ynmrif;MuD; jzpfcJhbl;ol) yk*dKvfMuD;u tdEd,wkdif;om; ausmif;om;taMumif;udk
(Armausmif;om;twGufvnf; twlwlyif) okdYa&;om;owwf/
]ol\ (tdEd,ausmif;om;qkdvkdonf) tdEd,jynf&mZ0if todOmPfum;? olhpmar;yGJtwGuf yx0D0ifESifh
t*Fvyd &f mZ0ifwjhdk zifU wG
J oifMum;apaom jyXmef;csupf mtkyf wtkyrf S ausmv
f eG jf cif;rS/d } okdY&mwGif t*Fvdyfpma&;q&m
MuD;awG taMumif;ESihf ywfoufvQif aeYa&m? emrnfa&m rusef vk;H 0OkH odw
dS wf\/ xkrd Qomru q&mBuD;rsm;\
usrf;vufprG ;f rsm; taMumif;udk oifxm;tyfaom enf;twkid ;f tud;k tum;awGEiS hf qDqaD vsmfavsmf a&;wwf azmfwwf
\/ t*Fvdyfpma&;q&mBuD; acsmfpmtaMumif;ukd t*FvdyfbmomjzifU pmpDukH;a&;&m rdrdbmomjzifU rdrdwkdh wkdif;&if;om;
q&mrsm;jzpfaom wku&efESifU bkrd'ufwkdhtaMumif; a&;wwfonfxuf ykdrkd ola&;wwfavonf/
133

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
,ck ajymqkdaejcif;um; usOf;ajrmif;aomoabm ArmqkdrS ArmqkdonfU tjyif;pGJpGJ oabmt& ajymqkdjcif;
r[kwf/ Oyrm txufwae&mwGif wuodkvf Armq&mrsm;om Sdoifhonfoabm uREkfyfajymcJh\/ oabmudk
atmufausmif;om;rsm; twGufvnf; uREfkyfqkd\/ qkdonfhtaMumif;um; txufu ajymcJhonfhtwkdif; tjyif;pGJpGJ
oabmt& r[kw?f ynma&;oabmt& jzpf\/ Armausmif;om;rsm;\ oabmraem pku
d f tusit
Uf Muu
H kd Armq&mrsm;
omvsif odEidk \
f / ynma&;qko
d nfrmS OD;acgi;f ESiUf ESv;Hk (2) rsK;d pvk;H Bu;D yGm;vmap&ef oifay;jcif; jzpf\/ b,fvrl sK;d rqkd
olhtavU? olhtac:? olhxl;jcm;csuf Sd\/ xdkxl;jcm;csufukd olhvlrsdK;uvGJ tjcm;vl wOD;wa,mufu em;vnf&ef
rpGrf;Ekdif/ Oyrm om"uwckjyygthH/ om"uum; ESpftawmfMumu zwfzl;aom acwfopf*syefqkdonfh pmtkyfrS
jzpfonf/ *syefwuov
kd w
f ckoYdk t*Fvyd yf garmuwOD; a&mufvm\/ xkt
d cg t*Fvyd yf garmuBuD;rSm rdrd twef;om;
rsm; cPcP aemufusonfukd awGU&\/ odYk awGU&zefrsm; waeYaomf qkjd rnf;Budr;f armif;\/ xko
d Ydk Budr;f armif;onf
rSm olYrmS rxl;jcm;vSaomfvnf;? tBudr;f tarmif;cH&aom *syefausmif;om;rsm;urlum; txl;cHjyif;vsuf\
dS / t*Fvyd f
ygarmuBuD;rS xkdtcsif;t&mukd jrif& em;rvnfEkdif? rawG;awmwwf? tHhMopOf;pm;aeawmh\/ taMumif;um;
okYd ajymqked nf;rSm *syefvrl sK;d rsm;\ ykpH rH [kwaf omaMumif jh zpf\/ odYkaomfvnf; igwkYdjynfrmS um; onfvo
dk v
d suEf iS hf
yif twkjzpfaom ynma&;pepf ArmtrsK;d om;pdw"f gwf? trsK;d om;qE? trsK;d om;"avhEiS hf ruku
d n
f aD om ynma&;pepf
ukd ay;xm;\/ aumvdyfrSmyJjzpfjzpf? ausmif;awGrSmyJjzpfjzpf pum;rSef\/ xkdYaMumifhyifvsif igwkdYausmif;om;awG
onf yd;k om;Gu
G av; 0wfqifum txl;r[mqefaeMu\/ igwkYd um; aS;aS;igwkYd bk;d ab;wkYd \ xufoefp;l Saom?
pdwfwuf<uaom tm;rmefcHEkdiftm; owdwkdYjzifh rjynfhpkHawmhNyD/ awmGmrsm;wGif aejcif;onf tusKd;Sdonf rSefap
igwkdY raevdkawmh rjyefvkdawmh/ igwkdhum; igwkdh\ Armjynfppf awmaeawmifolwkdhESifU Mumava0;av jzpfawmU\/
igwx
hdk uf uHraumif; taMumif;raxmufmS aom qif;&Jom;wkt
hd m; tMuifemuif;rJpU mG pufqw
k af om oabmxm;jzifU
txufrSpD; MunfUIawmfrlMu\/ uREkfyfonfyifvsif 0#fa<u;rS ruif;ay/ odkY pGJjrJtyfaom ESvkH;om;ukd
yaysmuf&ef cJ,Of;yifyef;pGm uREyfk Bf udK;pm;&ay\/ okYv
d ifu
h pm; uREykf u
f u
kd REyfk f pdwrf csvaS o;/ uREyfk u
f m; aG;aumufyJG
tcsdef rsm;wGif txl;ojzifh toHus,fus,f atmf[pfajymMum;aom trwfavmif;rsm;uJhokdY uREkfyfqif;&Jom;vlyg[k
rajymEkdifao;? rajym0hHao;/ om"uukd Iygavmh/ uREkfkyfwkdY ynma&;um; twkrQjzpfonfukd odEkdifygvdrfhrnf/
um; pkHomSdao;\/ igwkYdynma&;pepfonf trsKd;om;pdwfESifh zDvmjzpfykHukd jyygtHh/ onfvkdjzpfykHu
EkdifiHcsJUxGifa&;0g' xkH;wrf;twkdif;yif/ igwkdYoifMum;&aom bmom&yfrsm;wGif olwkdYvkd&m olwkdYcsJU oifMum;\/
xYadk Mumifh olwYdkwawG\ {&mr pGr;f tm;owt
d aMumif; olwYdkenf;om rSeo
f nfqo
kd nfh taMumif;? uJo
h Ykd vkcd sio
f nfh
tcsufawGudk zefcgwvJvJ tus,fcsJU oifay;\/ ArmhtokH;tEIef; Armenf;awGum; rSm;aom[lowwf/ olwdkY
rBudKufonfh pmawG rzwf&atmif wcsKdUpmtkyfrsm;ukd ArmjynfwGif rwif&? rydkY&? ra&mif;&? r0,f&? rzwf&? wm;
vku
d o
f nfrmS ESppf Of ESpw
f idk ;f yif/ oifcef;pmjyify ausmif;om;vkyif ef;awGuv
kd nf; Ekid if cH sJUxGiaf &;0g' pnf;rsOf;t&om
Sad p\/ ausmif;awG aumvdyaf wGrmS olwYkd MoZmtmPmawGukd usK;d EG&H ef vkyv
f u
dk f ukid v
f u
dk o
f nfrmS vnf; ajymp&mrS/d
ausmif;pnf;urf;qko
d nfudk kad o&rnf qkyd guvm;? pnf;urf;qk
d Spd jrJ xk;H pHyif/ okYad omf pnf;urf;um; pnf;xm;krH Q
jzpf ausmif;om;awG\ awG;vk?d ajymvk?d vkyv
f ?dk wwfvadk om qEukd rusKd;aptyf/ xko
d Ydk um; r[kwb
f J bmyJjzpfjzpf
kad o&rnf/ um; olwYkd pnf;urf;yif/ q&m ajymorQ? a[morQ trSecf snf;yif? trSerf [kw[
f q
k v
dk Qif rdausmif;rif;
a&cif;rjyvmvifh[k rdefYawmfrlMu\/ bk&m;rSef;? w&m;rSef;? vlBuD;rSef;? q&mrSef; tvkdufuef;qkd; rodonfh 'dXdawG
qkda&mxifh/
ausmif;om;rsm;tm; tMuifokdUaom vlBuD;olr q&morm;wkdYu ay:vpD (ac:) EkdifiHa&;udk aSmifMuSm;Mu
ukef[loaGU rdefY>rufawmfrlMuowwf/ olwkdYajymonfh ay:vpDqkdonfrSm b,fvkdygvdrfh/ wkdif;&if;jzpf txnf
r0wfygvifh/ trsKd;om;oDcsif;awG rqkdygESifh EkdifiHa&; rajymMum;ESifh tpSdonfwkdYyif jzpfonf/ um; EkdifiHa&;
qkyd guvm;/ igwkYd ausmif;om;rsm;ESihf ywfouf uGejf rLepf bk0H g' oGi;f onf[k aMumufz,
G v
f efYz,
G w
f csKdU ajymMum;
ukef\/ txufwef;usaom tcsKdU uREkfyfwkdY vlBuD;awGvnf; ygonf/ tkyfpkd;olawGvnf; ygonf/ Armt&mSw
d OD;u
tkd;a0r*Zif;onf uGefjrLepf0g'qefonf[k ajymaom[l\/ t"dyg,fvkH;0rSd/ uGefjrLepf0g'qkdwm bmvJ/ em;axmifMu
yg\avm/ uREfkyfod&oavmuf ArmxJwGif aumif;aumif;em;vnfol rSdao;yg/ EkdifiHa&;orm;awGu qif;&Jom;0g'?
bm0g'pojzifh a<u;aMumfaumif; a<u;aMumfMuygvdrfUrnf/ wufvlqkdonfU vlawGuvnf; tvHeDvnf; uGefjrLepf0g'
qko
d nfrmS ArmjynfwiG f tajcrQrpku
d rf ad o;/ uGejf rLepf0g'qkw
d m bmygvrd /Uf wcsKdUu bkH0g'qkdwm bmvdkYbkH0g'qkdwm
rajzwwfawmhNyD/ okYd aomf bk0H g'onf tifrwef aMumufp&maumif;ygavm/ aMumufp&m raumif;yg/ rnfoUkd jzpfap
rjiif;Ekdif/ bkH0g'q&mMuD; um;vfrmhufpf\ "eqkdonhfusrf;onf tvGefeufeJaom EkdifiHa&;yk&mPfusrf;MuD; jzpf\/
134

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


rjiif;Ekdif kSjynfwGif ,ckvkd aS;uZmbk&ifrsm; vufxufxuf tvGeftusL; txl;ykdrkd wkd;wuf pnfyifom,mae
onf/ rjiif;Ekdif/ ArmjynfrSmum; kkjynfrSm vlawGowfaeonf qdkaom raumif;owif;rsm;om Mum;&\/aumif;
aomowif;awG rMum;&/ owif;pmrSma&m a&'D,kdrSma&m b,frSmjzpfjzpf ]qifpmSpf} u wm;jrpfuG,f0Suf xm;
avonf/ uREkfyf bDattwef;pOfu EkdifiHa&;bmomukd oifcJh\/ kStaMumif;qdk wvHk;wyg'rQ roif&/ um;vf
rmhufpf q&mBuD;taMumif;udk tenf;i,frQ oif&\/ uGefjrLepf0g'udk bmroifbJ xm;p&mSdoenf;/ ynma&;
qko
d nfrmS tzufzufpaHk tmif oifMum;ay;&rnf/ uREkyf t
f wGuo
f m ajym&rnfqv
dk sif Armjynfom vGwv
f yfa&;&onfh
tcg urmESifhNydKifvkdufEkdif&ef rdrdwdkYjyemrsm;ukd usepGm ajzMum;Ekdif&ef qkdS,fvpfjynfopf axmifenf;ukd vkdufem
oifhonf[k xifonf/ tcsKdUu ajymMuonf/ qkdS,fvpfZifonf bmomw&m;ESifh qefYusifaom [l\/ um;
aSUrwkd;vkdol\ avoHyifjzpf\/ uRefawmfem;vnfoavmuf bmomw&m;[l r[kwfbJ uJhokdY aSUrwkd;vkdonfh
ae&mraGUonfh 0g'rsKd;omvQif qkdS,fvpfZifu qefYusifonf[k xifonf/ urmrSmSdonfh 0g'[lorQ qkH;cef;wkdif
rSefNyD[k rnfolrQ wyftyfrajymEkdif/ xkdaMumihf 0g'qkdorQ igwkdY oiftyf\? Mum;tyf\/ ,cktcg urmBuD;wGif
wzufowf tjrifoef xif&mjrif&m rdrdtrsKd;wrsKd; aumif;pm;vQifNyD;a&m[k 'va[m &rf;Murf;aeonfh zufqDZif
qkdonfh 0g'yifvQif tqkd;csnf; r[kwfay/ uREkfyfqkdvQif MopBwD;,m;jynfESifh *smrPDjynfaygif;&ef vkyfjcif;twGuf
[pfwvmtm; txl;cs;D usL;csiaf wmh\/ onfvkd cs;D usL;jcif;onf ukv
d edk ED idk if aH wG jyefay;qdo
k nfh olYEidk if cH sUJ xGiaf &;0g'
ukd tm;ay;vkd r[kwf/ Oa&mywkduf &mZ0ifoifolwkdif; MopBwD;,m;jynfonf *smrPDjynf\ wpdwfwa'o jzpf
onf qdkonfukd odMu\/ ESpfaygif;w&mausmfrQ aqmifGufae&aom *smrefvlrsKd; aygif;pyfa&;vkyfief;onf
,ck [pfwvmvufxufrS NyD;awmhonf/ NyD;onfrmS vnf; txl;nifomvSay\/ aoG;pufrQ rus/ MopBwD;,m;jynf
rSm vlrsm;pGmtm; ,cktcg zrf;qD;EdyS pf ufjcif; twGuf [pfwvmtm; txl;tjypfqv
dk u
kd \
f / okYd aomfvnf; *smrefMopBwD;,m; aygif;pyfa&;um; [pfwvmtwGuf txl;csD;rGrf;zG,f om"ujzpf\/ udpu
dk aoG;waygufrS rusbJ
aqmifGufEkdifonfrSm MopMwD;,m;jynf wjynfvkH; oabmus jzpfonfhtwGuf xifSm;ayonf/ okYdaS;a&; aemuf
a&; qko
d uJoYkd igwkYd awG wGu&f rnf/ t&rf;aMumuf t&rf;tvkyu
f m; tcsn;f ES;D yif/ igwkYd t&mSrd sm;um; okYd r[kw/f
Ekid if aH &;vku
d o
f nfh ausmif;om;awGonf i&Jusrwwf Ncdr;f ajcmufowday;\/ wGiaf um r[kwyf g/ ausmif;om;awG
xJrSm olvQKdawG? pkHaxmufawG? ausmif;om;tcsif;csif; pkHaxmuf&efxm;um igwkdYpmawGudk azmufzwfMunfhMu\/
ausmif;om;? tvkyo
f rm;awGukd vku
d v
f m; axmufvm;jyK\/ igwkYdpmukv
d nf; wcgw&H Mum;jzwf,\
l / tawmfMumu
usif;yNyD;aom EkdifiH0efxrf;pmar;yGJwckwGif pmar;yGJajzolrsm;tm; EIwfar;cGef; tcef;wGif 1936 u oydwfarSmufwGif
ygryg ar;aom[lowwf/ tjcm; tvkyfavQmufMuonfh udpr sm;rSmvnf; okdYtar;cH&onf[k Mum;zl;\/ oydwf
arSmufqo
dk nfh pum;onf x&dw,
f el ,
D H tvkyo
f rm;toif;wkYd EiS o
hf m ywfoufonf/ ausmif;awGxu
J onfpmonf
tvkyu
f ,
dk rl vmygESi[
hf k rpwmatudeYfbu
J ,refEpS f ynmrif;BuD; ESpyf wfvnf tpD&ifcpH mwGif qk\
d / oluajymonfh
q&mESihf wynfhonf tvkyfSiftvkyform;uJhokdY r[kwf[kqkd\/ uREfkyfurlum; twkdif;[kwf\[k qdk\/ [kwf
r[kwf oufaotaxmuftxm; ay;aep&mrvkd? tm;vkH;odNyD;yif/ oydwfarSmufonfqkdonfrSm uav;upm;p&m
r[kwf? uREfkyfoabmwl\/ okdhaomf rdrdukd,fukd umuG,f&ef vlowfrIyif vGwfEkdifonf[k Oya'u qkdxm;ygvsuf
igw\
hdk vkv
d m;csuf epfemcsurf sm;tm; w&m;enf;vrf;So
d rQ vku
d
f r&vQif oydwt
f b,faMumifU rarSmufxu
dk t
f eUH nf;/
arSmufxu
dk o
f nfom/
okdYaomf igwkdY tifyg,mBuD;rsm; tSifwkdYum; ]Ek;d } oydwfarSmufvQif rif;wkdYrSm;onf[k a[mawmfrlMu\/
olwYdk ajymonfh q&mrdbukd kad oMu? q&mpum;em;axmifjim; oHjym; ausmufaqmif usKdaomfajymif;vdrrhf nf jzpfaom
[l\/ tb,faMumifh q&mrdbawG kdaozkdY qGJxnfhvmygvdrfh pOf;pmMurdyg\avm/ igwkdYrdbrsm;vnf; pOf;pm;Murd
yg\avm/ igwkYd um; igwkYd rb
d wkYd tm; arG;uwnf;u kad oukid ;f Iid ;f vm\/ igwkYd tEd ,
d ESihf Armjynftm; txl;aS;qef
onf[k Tex
f m;ayonf/ okYd jzpf&m tb,faMumifh rdbawGadk oMu[k ausmif;awGu xyfoifMuygoenf;/ taMumif;
um; igwkdYrdbrsm;tm; MunfndK r[kwf? tusKd;Sdapvkd r[kwf? igwkdYrdbwkdYu igwkdYtay: MoZmtmPm anmif;
onfukd olwkdYtzkdY tvGJokH;pmvkyfvkd jzpfonf/
rQomr[kwf igwkdYbmomw&m;ukdvnf; tvGJokH;pm;vkyf\/ Ak'bmomw&m;onf tifrwef rGefjrwf
vSayonf/ xkad Mumifh ausmif;awGrmS omoma&;oifcef;pmawGEiS hf xm;\/ or*toif;Szd Ydk rvkd bmoma&;toif;awG
Sdom;yJqkd bmoma&;toif;awGudk vufndK;xkd;jyxm;\/ uREkfyfum; bmoma&;ukdvnf; rykwfcwfvdk? okdYaomf
bmoma&;uk[
d efjyNyD;vQif igwkYd tm; ig;Muif; jyefaMumfaom tvkyu
f rdk BudKuf/ tESpu
f rkd oifbJ tumuko
d m oifonfh
avmu"gwfenf;r[kwo
f nfh bmoma&;oifenf;udk vk;H 0rBudKuf? jrwfpmG bk&m; uk,
d w
f idk u
f yifvsi?f umvmrokwe f
135

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
t&rf;em;axmifonfh tvkyfukd tm;ray;ESifh? opmynmudk Smvdk? qnf;yl;vkdaom qEtmoDoESifh qefYusifonfh[l
aom oabmukdjyxm;\/ tumrQ oifonfhenf;um; igwkdYtm; pdwfEHkpdwfnHhudkom oifay;\/ igwkdY jynfwGif
rsm;pGmaom vltaygif;wkdYonf tumukd tESpfxifum bk&m;ocifa[mMum;aom vGwfvyfa&;w&m;? jA[pkd&fw&m;
wdkYukdum; rusifhMuHrl yumoevkyfief;awG tay:,Hbrf;jy tvkyfawGudkom jyKvkyfaeonfukd awGY&ayonf/
txl; 0rf;enf;p&myif/ igwkYd um; igwkYd bmomw&m;u jA[p&dk w
f &m;udk oifMum;vihu
f pm; bmoma&;ESihf ywfouf
&Hzef&Hcgomyif tjrifukdwwfavonf/ igwkdYum; rodSmMuay/ okdYaomf EkdifiHBuD;SifwkdYum; jrifod\/ igwkdY\
bk&m;MunfndKaom tmkHtvkduf igwkdYtm; vrf;vGJaqmifjyKykHukd azmfjytHh/ uREkfyfum; Ak'bmomusrf;*efukd oGefoGef
arSmufarSmuf aygufajrmufatmif wwfuRrf;olr[kwf 0efcH\/ okdY&mwGif ,ckvufSd bmomw&m;ESifh ywfouf
yumoe jyKvkyfjcif;um; tenf;i,frQ ypKyefoHo&m tusKd;rSd[k uREfkyfqkd\/ jiif;&JvQif xGufygav/ igwkdYtrd
0rf;wGif;rS tl0J[k arG;vmuwnf;u igwkdYtm; igwkdYrdbESifh bkef;awmfBuD; tpSdonfwkdYukdum; oifay;\/ okdYaomf
Ak'bmomw&m;\ t&if;w&m;ukdum; rnfonfhtcgrQ ray;/ od&oavmufrSm jrefrmjynfSd Ak'bmomvlOD;a&
90 &mckdifEIef;onf xkdAk'bmom t&if;w&m;ukd,fudk rdrd&&odolrsm; r[kwfMuay/ ESpftwefMumu Ak'bmom
oifcef;pm oifMum;a&; aumfrwDwck Sdvkdufzl;\/ rnfuJhokdY pDrHaxmufcHonfukdum; tukefrrSwfrdawmh/ okdYaomf
wckum; zwfrdvkdufonf/ Ak'bmomoifonfhtcg tukokdvfaSmifMuOf&ef? ukokdvfjyKvkyf&ef? pdwfxm;pifMu,f&ef
um; bk&m;tqlql a[mMum;cJhaom w&m;tcsKyfyifwnf;[lonfh Ak'bmomw&m; &nfG,fcsuf tcsKyfukd oif&ef
wkdufwGef;\/ rQESifh rvkHavmuf? t"dyg,f ray:vS? &nfG,fcsufum; bmomwkdif;\ &nfG,fcsuf jzpf\/
ukov
dk q
f o
kd nfum; b,foYdk ? tukov
dk q
f o
dk nfum; b,foYdk ? pdwx
f m;rnfoYdk pifMu,fatmif jyKvky&f rnf tpSo
d nf
wkdYukd *eCP oifMum; Ak'bmomwkdY arQmfrSef;&m t"dutcsuf edAmefokdY a&muf&ma&mufaMumif; rnfodkY oufqkdif
onfuv
dk nf; oifMum;oifh avonf/ tcsKdUaom Ak'b
momxk;H pHrsm;onf Ak'b
momw&m;uk,
d Ef iS hf uku
d \
f ruku
d \
f
,cktcg tjiif;xGuo
f ifNh yD/ t&rf;vku
d
f tusK;d rS/d okYdaomf ArmjynfwiG f bmoma&;ESiyhf wfouf rMuHtyfrpnftyf
[k ajymMu\/ jrwfpGmbk&m;ocifu olYw&m;tm; rMuHtyfrpnftyf[k ra[mcJhay/ okdY tusKd;rSd taMumif;rSd
bmomw&m; pdwfukd odSdonfESifhtnD igwkdYtkyfpkd;olrsm;u igwkdY\ xkH;pHrsm;tm;jzifh igwkdYtm; jyefvnf tkyfpkd;\/
okdYvsif igwkdYtm; q&morm;qkdvQif kdaoMu[k a[m\? ajym\/ taMumif;rlum; tmp&d,*kaPm teaEmygw
um;/ tmp&d,qko
d nfh pum;onf ,ck t*Fvyd b
f momtm;jzifh wDcsm;qkad om pum;ESihf t"dyg ,f woabmwnf;avm
[lonfuydk if uREkyf t
f enf;i,f oHo,S\
d / wzefq&mqko
d nfrmS od*gF avm 0g'okwe w
f iG f a[mtyfaom q&m0wf
ig;yg; jynfpkH&efvkd\/ okdYum;r[kwf/ q&mwkdif; q&mjzpf\/ kdao&rnf/ bmrnfnmrnfESifh igwkdYtm; ig;Muif;
qDESifh ig;Muif;jyefaMumf\/ Oyrmwck jytHh/ rMumrDu ,cktcg q&mawG oifaeonfh ausmif;MuD;u ausmif;tkyfBuD;
wOD;\ pmwapmifudk zwf&\/ pmxdyw
f iG u
f m; jrefrmbmom ykEH ydS pf mvk;H jzifh tmp&d,*kaPm teaEm[k a&;xm;\/
olum; c&pf,mefbmom0if jzpf\/ okdYvsif igwkdYbmomw&m;um; aumovrif; tdrfruftwkdif; rSefvkdavm
rod/ uk,
d u
f sKd;Sm&ef twGuf tok;H jyKcH&\/ igwkYd rsufpt
d m; oJEiS hf tyufc&H \/ xkYd aMumifh Ak'b
mom0if uREkyf w
f Ydk \
wkid ;f oljynfom;rsm;tm; uREyfk w
f ck awmif;yefvydk g\/ bmomw&m;[efjzifh tvdrrf cHygESihf bmomw&m;ESihf ywfouf
vQifvnf; tjrifus,fMuyg/ Ak'bmom0if r[kwfaomfvnf; tjcm;igwkdY wkdif;oljynfom;rsm;tm; ausmom;&ifom;
rjcm; cifrifwG,fwmMuyg/ jrwfpGmbk&m;onf Ak'bmomawGukdom arwmxm;&rnf[k ra[mMum;/ tm;vkH;tm;
arwmxm;&ef a[mMum;\/ igwkdYtm;vkH;um; uRefcsnf; jzpf\/ uReftcsif;csif; cGyf tusKd;rSd? igwkdYtm;vkH;
vkdvm;&m vGwfvyfa&; &nfrSef;csufudk rarhMuukefvifh/
ynma&;taMumif;ukd quf&OD;rnf/ igwkdYynma&;um; txufav;ae atmufao;jzpfae\/ igwkdY
ynmonf vlcsrf;omawG\ rlykdifyrm jzpfaeay\/ igwkdYwkdif;jynfSd uav;oli,frsm;wGif awmfapumrl ynm&cGifh
rS/d xkYd aMumifyh if igwkYd jynf acgif;aqmifaumif; Sm;\/ ajrmufrsm;pGmaom awmaeawmifow
l Ydk rmS urmBuD;b,fvdk
jzpfaeonfukd rodpGrf;Ekdif? acsmifydwfcHae&\/ ajymoHMum;zl;onfum; ArmjynfwGif wuokdvfokYd ESpfpOf ESpfwkdif;
(40) &mckdifEIef;rQ oGm; t*FvefjynfwGif (10) &mckdifEIef;rQ oGm;onfukd axmuf Armjynf\ txufwef;ynm
zGHUNzdK;aMumif;[lonfyif um; rsufpdoJyufjcif; jzpf\/ okdY *Pef;rsm;onf arSmufrSm;p&m jzpf\/ igwkdYum;
*Pef;rsm; aemufoYdk ausm
f Munf&h rnf/ t*Fvefjynf vlO;D a&rSm ArmvlO;D a&xuf av;qrQ\
dS / wuov
dk af usmif;
awGvnf; rsm;\/ atmufwef;ynmuvnf; txl;aumif;rGef\/ vlrsm;rsm;vnf; ykdrkdoif&\/ xGufoGm;vQif
Armjynfuo
hJ Ydk rvkyw
f wf? rukid w
f wfoal wG enf;\/ tjcm; toufarG;0rf;aMumif; pufrv
I ufrv
I yk if ef; ynmawGvnf;
Sd\/ ArmjynfrSm (10) wef;atmifvQif wuftm;u aumvdyfoGm;kHom Sd\/ wESpfvQif (2000) cefYrQ aumvdyfodkY
136

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


0ifcGifh&olrsm;teuf (800) cefYrQ aumvdyfoGm;EkdifMuonfukd &mckdifEIef; zGJYvkdufaomf (40) &mckdifEIef;yif jzpf\/
t*FvdyfjynfrSmum; (6) ESpfu (15) ESpftG,fwkdif ynmroif rae&ay/ xkdrSxGuf ynmoifMuolrsm; csefvSyf
usefvlrsm;rSm txufwef;ynma&; tcGifh&olrsm; jzpf uJhokdY ynma&; tcGihf&olrsm;rSm Armjynfxuf rsm;jym;\/
aumvdyfokdY oGm;Muolrsm;rSm tcsKd;twkdif; wGufojzifh (10) &mckdifEIef;om Sdonf[k xif&jcif;jzpfonf/
wGif ArmjynfdS ukv
H aHk om rdbrsm;tm; tpD&ifcv
H \
dk / taMumif;um; (10) wef;atmifvQif aumvdyo
f Ykd
csnf; rdrdwkdYom;orD;ukd rykdYrl teD;tem;Sd *syef? zdvpfykdif paomEkdifiHrsm;okdY ykdY v,f,mpkdufysKd;a&;? ArmjynfwGif
jzpfEidk rf nfh pufrv
I yk if ef;rsm;ukd oifaptyfavonf/ um; odYk yYdk tyfaom rdbrsm;? om;orD;rsm;om tusKd;cHpm;&
onfr[kw?f Armjynf\ vGwv
f yfa&;wku
d yf w
JG iG v
f nf; tok;H csEkid af yonf/ vGwv
f yfa&;wku
d yf rJG eS o
f rQwGif aS;tcgu
enf;rsKd;jzifh r&awmhay/ igwkdYum; acwfrDEkdiforQ acwfrDatmif MudK;pm;EkdifrS tawmfusawmhrnf/ vGwfvyfa&;wkduf
yGJonf tzsuftvkyfvnf; [kwf\? tjyKtvkyfvnf; [kwf\/ zsuf&onfrSmvnf; jyKvkyfcsif zsuf&\/ jyKvkyf
onfrSmvnf; zsufcsif jzpf\/ uJhokdY MudK;pm;rSomvsif igwkdYvGwfvyfa&;atmifudk raES;rMum qGwfcl;Ekdifrnf
omwnf;/
ynma&;taMumif; qufOD;pkdY/ tjcm;wkdif;jynfrsm;wGif Mumav pmwwfolrsm;avjzpf\/ ArmjynfwGifum;
Mumav enf;avjzpf\/ ArmjynfwGif tESpfw&mcefYu yxrt*FvdyfaumfrSifem t&mSdu vlwkdif;pmzwfwwf pm
a&;wwf[k qkd\/ ,cktcg a,muFsm;qkdvQif (56) &mEIef;rQ pmwwf\/ rdef;rqkdvQif (16.5) &mEIef;rQom wwfMu
awmhonf/ wGifvnf; *Pef;ukdjrif t&rf;rrSwf&m/ taMumif;rlum; OD;a&teufrS pmwwf&ef? a&;&ef
tcGifhr& tcgr&jzpfojzifh pmrwwfoavmuf jzpfolrsm;rSmvnf; txl;rsm;avonf/ NyD;cJhaom vTwfawmf tpnf;t
a0;wGif ynma&;0efMuD;u rlvwef;ynm roifrae& Oya'Murf;udk wifoGif;\/ xkdOya'Murf;tm; uefYuGufp&m
rS?d atmifygap[kom qkawmif;vk\
d / odYk&mwGif jzpfjzpfajrmufajrmuf Srd nf? rSrd nfrmS oHo,S\
d / awmaeawmifol
rsm;tm; pmwwfatmif tajccHay;jcif;um; txl;vkd\/ aumif;yg\/ okdYaomf rjzpfrajrmufum tusKd;rSd/ xkdokdY
jzpf&ef wu,fhtmPm r&orQ rjzpfEkdif/
igwkYd ynma&;um; vkv
H nf;rvkaH vmuf? pmoifwef;rsm;rSm ausmif;om;awGrsm;vGe;f ususee ausmif;om;
awGukd ukd,fpDukd,fiS oifray;Ekdif? wef;i,fcGJ oifonfhenf;rSd/ oifonfhq&mrsm; oifykHrSmvnf; ausmif;a&m
aumvdyfa&mrSm txl;nHHhzsif;\/ rjiif;Ekdif/ usol ykdufqHukefolawGrSmvnf; teE? b,fynm b,ftwef; rqkdjzpf
onf/ ausmif;awG? aumvdyfawG (ausmif;awGrSm ykdqkd;onf) rSm pmoifzkdY ud&d,mwefqmyvm txl;enf;\/
acwfvnf; rrDvS/ ausmif;ESifhaumvdyf pmtkyfrsm; txl;enf;yg;\/ tcsKdUausmif;rsm;rSm yd#duwfwkdufrsm; rSdyif
rSdoavmufyif/ oifonfh bmom&yfrsm;rSmvnf; usOf;ajrmif;vGef;\/ rpkHpd/ oif&onfrSmvnf; acwfrrD? tESpf
(20) cefYaemufus\/ avmupdwfynm qkdvnf; wkYdumoDum ausmif;tenf;i,fwGifom oifEkdif\/ ukd,fvuf
usef;rma&; ynmrSmvnf; vkdao;\/ ausmif;a&m wuokdvfa&mrSm ynmpkHprf;jcif;? vkdufpm;jcif; vkyfonfh tavh
rSdvS? SdorQrSmvnf; rajymyavmufay/ wavmu wuokdvf &Dpp&D0efaxmufu onfvkdpmay vkdufpm;onfh
tvkyfSdygonf[k ajz\/ Sdyg\/ SdonfhtvkyfrSm [efrusao; auseyfp&mrSd/
twkdcsKH;&vQif igwkdhynma&;um; tjrpfup vSefavSmNyD; jyKjyif,l&rnf jzpf\/ okdh&mwGif okdhjyKvkyf
EkdifrnfrSm igwkdhtm;vkH; vGwfvyf ocifb0a&mufrS jzpfawmUrnf/ xkdaMumifh ,aeYvma&muf awGUqkHESD;aESmMuaom
rdwfaqGtaygif;wkdY oifwkdYigwkYdonf xkdokdYaom ocifynm&Ekdifonfh ocifb0ukda&mufatmif MudK;pm;&rnf/ aemif
ArmjynfBuD;\ vlBuD;rsm;jzpftHUaom igwkdhrSm ,ckvwfwavmjcif; tvkyf (2) rsKd;Sd\/ xkdtvkyf (2) rsdK;wGif wrsKd;
um; vGwfvyfa&;wkdufyGJ (wkdufyGJqkdvnf; aS;uuJUokdh tMurf;t"rwkdufyGJrsKd; r[kwf? t&rf;rxifMuESifU) twGuf
igwhdk pdw"f mwfuakd omf vnf;aumif;? uk,
d t
f m;ukad omf vnf;aumif; jyKjyifprD x
H m;&rnf/ tjcm;wrsK;d um; igwv
hdk w
G v
f yfa&;
yef;wkdifokdh oGm;aepOf xrf;&aom uRefynm\0efxkyfukd ayghonfxuf ayghatmif jyKjyif&ef jzpfayonf/ xkd0efxkyf
aygh&eftwGuf &Hzef&Hcg igwkYd wuokdvftufOya' jyifqif&ef tpSdojzifh atmf&\/ &Hzef&Hcg oydwfarSmufMu&\/
&Hzef&Hcg ,ckuJhokdY ESD;aESmMu&\/ wuokdvftuf jyifqifa&;ESifh ajymvkdaomtcsufum; okdYwnf;/ ,ckvmrnfh
Mo*kwv
f vTwaf wmf tpnf;ta0;wGif Oya'Murf;ukd roGi;f vQif igwkYd tvkd adS om ta&;tBuD;qk;H (wuov
dk af umifpD
wGif wkid ;f jynfbufu vlawGrsm; wu,ft
h mPm tyfEiS ;f &efqo
dk nf)h tcsufudk r&vQif igwkYd um; qufvufrapmifh
EkdifawmhNyD/ igwkdY ausmif;om;rsm;\ tBuD;qkH;aom vufeufukd tokH;jyK&ayvdrfhrnf/ xkdaMumifh ,cktcguyif
wkid ;f jynfEiS w
fh uG oufqidk &f mwkYdtm; Si;f vif;pGm pum;qkad yonf/ aemifaomf rqkad umif;vm;[k tjypfrwifMuapvk/d
txufyg taMumif;t&mwkYd um; igwkY,
d ckawGUqkjH cif; igwkYd toif;taMumif;udk Si;f jyjcif;yifjzpf\/ wGif
137

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
igwkYd ta&;wGif igwkYd ErS awmf ausmif;olrsm;tm; ykrd v
dk u
dk pf m; tm;ay;&ef ajymvk\
d / urmt0Sr;f ESiphf mvQif Zifuv,frQ
Sad om ArmjynfwiG f (14) oef;rQ tenf;i,faom vlO;D a&So
d nft
h euf w0ufcefYrQadS om igwkYd ArmtrsK;d orD;taygif;
wkdYonf tdrfwGif;rI tvkyfuav;rsm;ESifh ukwfae rjzpfEkdifawmh/ ,ciftcgrsm;xuf igwkdh trsKd;orD;rsm;onf ykdrkd
zswfzswfvwfvwf tjrifus,fus,f trsKd;om;vkyfief;ukd vkyfoifUvSNyD/ uREfkyfum; aS;t,loefol r[kwf?
rdef;rqkdvQif vifa,mufsm;\ uRefyrmxifaom pdwf,kwfpdwfnUHudk rwkdufwGef; rBudKufESpfouf/ igwdkY jynfokdY
rMumcP vma&mufaom EkdifiHjcm;{nfhonfrsm;uaomf vnf;aumif;? ArmtrsKd;orD;rsm; txl;vGwfvyfaMumif;?
csD;usL; ajymqkdMu\/ pifppfum; tifrwefwdrfaom t,l[k uREkfyfxif\/ uREkfyfwkdY trsKd;orD;rsm;um; tdrfwGif;ykef;
tvkyu
f dk vufrvGwMf uao;/ xk;H pHawGatmufrmS ydjym;wke;f Sad o;\/ uREkyf u
f m; xk;H pHwidk ;f raumif;rqkv
d ?dk taemuf
Ekid if o
H al wG wkNyD;vQif taemufEidk if rH mS uJo
h Ydk twGt
J u tpSo
d nfwYku
d dk tm;ray;? rwku
d w
f eG ;f vd?k okY&d mwGif use;f rma&;?
wkid af &;jynfa&;wkYdwiG f enf;r[kwaf om ajEtvkyu
f kd tyxm; ,ckxuf ykrd
dk vGwv
f w
G v
f yfvyf aqmifu
G o
f ifMh u
NyD/ pydejf ynfEiS hf wkwjf ynfwiG f acwftajymif;tvJ txl;jrefaeojzifh rde;f rrsm;rSm ppfyif wku
d af e&\/ igwdYk Armjynf
wGif igwkYd vGwv
f yfa&;twGuf uk,
d rf if;uk,
d cf sif; wyfwwyftjzpfjzifh trsKd;orD;wyf txl;vkt
d yfayonf/ xkYd aMumifh
ArmtrsK;d orD;taygif;wkYd tm; kad oorItav;jyK tcsuu
f kd av;eufpmG pOf;pm;Mu&ef wku
d w
f eG ;f vku
d &f ygownf;/
,ckjyifqiftyfaom Auotoif;\ Oya'Murf; igwkdY vkdufemrnfh tvkyfpcef;pOfukd azmfjyxm;\/
xkt
d vkypf cef;ukd aumif;pGmavhvmMuygukeaf vmh/ tvkypf cef;rSm txl;cufv\
S [k qkEd idk af yonf/ ArmjynfrmS uJo
h Ykd
vufatmufcEH iS hf eif;jym;wkid ;f jynfwiG f rGv
J nf;rGMJ uolrsm; jzpfEidk &f ef cJ,Of;onf[k qkad umif;qkad yvdrrhf nf/ avmu
wGif b,ft&mrS vlvkyf&vQif rjzpfEkdifonfrSd/ taES;tjref jzpfEkdifonfcsnf;yif/ tvkyfpcef;um; igwkdY
tpOfwpkduf rem;raevkyfrnfh t&myifwnf;/ igwkdYum; tIH;ay;onfhpepfukd tenf;i,frQ rMudKufoifh? igwkdYonf
b,ftcgrS yef;ray;? vufravsmh? ,ckzwfjyvwHUaom toif;BuD;\ ESpfywfvnf tpD&ifcHpmwGif aSUESpfwGif
rnfokdY pcef;oGm;rnfukd azmfjyxm;\/ wkdif;jynf\ taxmuftyhHESifhwuG igwkdYvnf; rqkwfrESpfaom ZGJowdjzifh
vkyfvQif igwkdYta&;onf waeYwjcm; 'Da&tvm; wkd;wuf igwkdY trsKd;om;udpt
wGuf ta&;ygt&m a&mufonfh
tcsif;t&mwck rjzpfEkdifp&m taMumif;rSday/ igwkdY tvkyfwGif igwkdY owdjyK&eftcsufSd\/ wcsufum; igwkdY\
r&ifhvSaomOmPf\ rEkdifhwEkdif usufpm;jcif;\ ab;jzpf\/ tjcm;wcsufum; aSUodkYrwdk;Edkifaom EGm;tkdyrm OmPf
ruGefYjrL;Ekdif? acG,kdifEGrf;acGvsufSdaom pdwf"mwf\ab;jzpfonf/ yxr pdwfrsKd;um; vli,fobm0 a[mha[mh'dkif;
'kdif; pdwfoGm;wkdif; ukd,foGm;vkdjcif;yif jzpf\/ igwkdYum; rsm;pGmtjrifroefvSao;/ aSUw0ifbmjzpfrnfukd rarQmf
ac:wwf? xkdaMumifh t&ifvkd taES;jzpfwwfavonf/ okdY&mwGif odkY pdwftm;wuf<ujcif;um; vli,fyD\/
oefoefrmrm vli,fjzpfaMumif; jy&ma&muf\/ tvGet
f ajymus,af om urmjyifus,w
f iG f jzpfvjdk zpf ZGwEf pS jf cif;aMumifh
awmifurm,H Idajrmifacsmufrsm;xJokdY usjcif;onf aSUrwkd;0Hh? roGm;0Hh? rwuf0Hhaom uRefpdwf? aMumufpdwf?
tvum;pdwfxuf txl;rGefjrwfvSay\/ igwkdYum; tmZmenfpdwf"mwfudk arG;&rnf/ igwkdYum; tavsmhray;/
tajymrcH? atmufus aemufus rae? igwkdY\MudK;pm;tyfaom O[ tvkdSdtyfaom qEtm;jzifh tb,frnfaom
t&monf igwkdYtm; rjzpfEkdif? ratmifEkdif? r&EkdifthHoenf;/ igwkdYonf jzpfvkdjzpf? ZGwfESpf vkyfojzifh trSm;ukd
jrifoEd ikd \
f / trSm;uko
d rd S trSeu
f dk a&mufv,
G \
f / igwkUd rSm; jyif&ef tG,v
f eG o
f mG ;aomfvnf; igwkYd aemufrv
S maom
igwdkYnDi,fwkdYu jyKjyifoGm;Ekdif\/ onfvkdr[kwfrlum; igwkdYonf igwkdYtm;aomf vnf;aumif;? igwkdY aemifvm
aemufom;udkaomf vnf;aumif;? igwkdY\ &mZ0ifajymifatmif MudK;pm;onfhvkyfief;twGuf tb,frnfaom
oifcef;pmukd urf;vSr;f Ekid af wmh tHeh nf;/ igwkYd um; vli,frsm;jzpfMu\/ vli,fyyD D OmPfEMk uao;\/ uk,
d t
f xnfyif
rMuD;xGm;vSao;/ okdY&mwGif igwkdYBuD;yGm;rIonf &yfaejcif; rwnf? aSUokdYwkd; jzpfvkd&m ZGwfESpfjcif; wnf\/
,aeYrQ urmBuD; wkd;wufjcif;onf &mZ0iftapmifapmifwGif emrnfvTrf;tyfaom trsKd;rsKd;aom ZGwfESpfonfh
vkHYvO[ prf;oyfrI wkdY\ tusKd;r[kwfwkHygavm/ igwkdYt&rf;vkyf&rnf[k rqkdvdk/ pnf;urf;Sd&rnf jzpfonf/
pdwfvnf;Snf &rnfjzpf\/ okdYaomfvnf; av,mOfysHacwfwGif EGm;vSnf;oGm;onfh pdwfSnfenf;rsKd;um; ysif;&djcif;?
acwfrrDjcif;? ysufpD;rnfh t&dyferdwfrQom jzpfonf/ igwkdY pdwfSnfjcif;um; "rwmoabmt& rjzpfEkdifonfht&m
rsm;twGuf pdwf n
S v
f yk Mf uHjcif; jzpfonf/ igwkYv
d w
G v
f yfa&; vkyif ef;onf waeYtvkyv
f nf;r[kw?f wvtvkyv
f nf;
r[kwf? ESpfSnfvrsm; rem;rae BudK;pm;tm;xkwfEkdif&rnf/ igwkYd xkdokdY rBuKd;pm;vkdyJ cPwmrQESifh ckcsufcsif;
rjzpfEidk yf guvm;[k pdwyf suv
f ufavsm
h rjzpf (0g) onf;cHrapmifEh idk
f rdru
d ,
dk u
f dk owfaovnf; rjzpf/ t&mrsK;d
um; tl;tvkyfrQ jzpfavonf/ xkdYaMumifh aSUokdY woHwnf;wnDwnf; csDwufMuygpkdY taqG&JabmfwkdY/
138

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

(P) rsK d;GefYr*Zif; aqmif;yg;tcsKdU


(P-1) "rESifU t"r (a&;ol-okyPu)

"rESifh t"r
Armjynf aeMuol (90) &mckdifEIef;cefYonf aeYwaeY?
nwn? tajy;tvTm; SmazGpm;aomufMu&aom qif;&Jom;
ypnf;rJh tvkyform;? v,form;rsm;omjzpf\/
Asufxkd;acgif;Guf aps;o,f? ulvD? tvkyform; paom
NrdKUay:qif;&Jom;rsm;rSm aexGufuae0if yifyef;wBuD; vkyf
Mu&aomfvnf; ajymifajymifvufvuf 0wf&? pm;&? ae&?
xkdif&onf[l rSd/ tuspkwfjyJtayguf? vkHcsnftzmwkdYjzifh
zGm;zufawmfrsm; ray:kH tEkdifzkH;Mu&avonf/ avSmf&if;epf
qkdovkd vkyf&if;ukdif&if; iwfoxufiwf? MuyfoxufMuyf
wnf; vmMuayonf/
v,fxJwGif uRJ? EGm;ESifh twlkef;um rkd;ra&Smif? aEG
raSmif vkyfMu&aom v,form;rsm;rSmvnf; wrkd;wGif;vkH;
THUxJ ukef;cgkef;cgESifh [if;uav; jrufjrufrS r&? [if;ryg
bJ tvGwfpm;&onfursm;? iwfwvSnfh jywfwvSnfhESifh
MuyfMuyfwnf;wnf;ESifh yifyef;MuD;pGm vkyfcJh&NyD;rS tcsdef
ukef pyg;odrf;onfhtcg pyg;ykHBuD;ukd Munfh&if; pk iwf
Mu& jyefavonf/
qif;&Jom;ypnf;rJh tvkyform;? v,form;wkYdrSm vl
wef;aphatmif ynmrsm;roifEkdif? wxGmrQaom 0rf;Akdufu
av; jynfhzkdY&m aeYrtm; nrtm; yifyef;wBuD; tvkyfvkyf&
ojzifh ynmroifMum;Ekdif? tcsdeftm;jyefuvnf; ynmoif
Mum;a&; p&dwfu BuD;rm;vSojzifh rwwfEkdif/
reufajcmufcsuf? najcmufcsufESifh aeYvkyfaeYpm;? n
vkyfnpm; jzpfaeMuojzifhvnf; rdrdusef;rma&; *krpkdufEkdif?
rrmrusef;jzpfuvnf; aumif;pGm rjyKpkEkdifojzifh raooifh
bJ aoMu&avonf/ qif;&Jom;wkdY\ pm;a&;0wfa&;? ae
a&;xkdifa&;? usef;rma&;tajcaewkdYum; qkd;0g;vSacs\/
uHraumif;r[kwf/
rQavmuf 'kuBuD;pGm cHpm;ae&jcif;rSm uHraumif;
taMumif;roifh r[kwf? pyg;ay;ESifhwrsKd;? atmf'DrHESifhwzkH
trsKd;rsKd;jzifh rwefwq twkd;BuD;,laom aiGwkd;BuD;pm; aoG;
pkyfaumifrsm;aMumifh vnf;aumif;? rdrdwkdYv,fukd ra&muf
bl;? v,form;wkdY\ 'kuukdy"merxm;? igwkdYv,frS v,f
oD;aumuf&rnf[k tMuyfukdifMuaom v,fykdifSifBuD;rsm;
aMumifh vnf;aumif;? b,fuvmvm nmuvmvm ESHvkduf
rnfqkdaom &mjzwfyGJpm;wkdYaMumifh vnf;aumif;? 'if;wkdYw
awG bmjzpfaeae igwkdYtjrwfrsm;rsm;&vQif NyD;a&mqkdaom
"eSifukefonfMuD;rsm;aMumihf vnf;aumif;? tvkyf\wefzkd;
udk rMunfh? tcudk wef&mwefcvnf;ray;? vlvdrm nOf;
nOf;qJcg rdrdwdkYtzkdY tjrwftrsm;qkH;&atmif aoG;pkyfMu
aom "eSifBuD;rsm; pufkHSifBuD;rsm;aMumifh vnf;aumif;?
qif;&Jom; v,form;? ypnf;rJh tvkyform;wkdYrSm vlcsif;
rwl? olcsif;rrQ jzpfMu&avonf/

pepfqkd;BuD;
Armjynfu qif;&Jom;ypnf;rJhrsm;om uJhodkY 0#f'ku
BuD;ukd cHpm;ae&onfr[kwf? vlw&mvQif (90) ausmfcefY
aom wurmvkH;Sd qif;&Jom;ypnf;rJhwkdYrSm uJhokdY 0#fMuD;
rsm;cHae&onf/ qif;&Jjcif;? tvkyfvufrhJaygrsm;jcif;paom
uyfqkd;MuD;rsm; vljynfvlavmuwGif qkdufuyfaejcif;onf
tjcm;aMumifhr[kwf/ aZmufxkd;rkd;arQmf jzpfaeaom vlwkdY\
aerIxkdifrI pepfMuD;aMumifh jzpf\/
wnf&if;pGJ aexkid rf I pepfMuD;um; wwkid ;f jynfu wwkikd ;f
jynfukd? vlrsKd;wrsKd;u vlrsKd;wrsKd;ukd? "eSifu qif;&Jom;
ukd? tvkyfSifu tvkyform;ukd? v,fykdifSifu v,form;
ukd EkdifhxufpD;eif; aoG;pkyfaeaom pepfBuD; jzpf\/ "eSifu
qif;&Jom;wkdYtm; aoG;pkyfvkdjcif;? "eSifrsm; avmbaZmrTef
wufvmjcif; ponfwkdYaMumifh wEkdifiHu wEkdifiHukd twif;
t"r odrf;,laom pepfonf ay:vm\/
Oyrmqkdaomf t*FvefEkdifiHrS "eSifMuD;rsm;onf wHcg;
rSd "g;rSd? vufvGwfwap? ukefa&mif;o,fvdkonfh twGuf
tdEd,jynf? Armjynf paom jynfrsm;ukd odrf;apcJhonf/
xYkdaMumifhvnf; igwkdYawG uRefjzpfaeMu&\/ pifppftm;jzifh
um; NAdwdoQvlrsKd;wkdYonf pdwfaumif;oabmaumif;ESifh
jynfpkHaomolrsm;jzpf\/ t*FvefjynfSd qif;&Jom;rsm;rSm
vnf; Armjynfonf t*FvdyfvufatmufrSef; odyif rodSm
Mu/ ArmjynftaMumif;vnf; rMum;bl;Mu/
pifppfqdk;0g;aeonfum; wHcg;rSd "g;rSd vGwfvyfpGm
ukefa&mif;0,frI? vGwfvyfpGm aoG;pkyfEdkifcGifh paom NAdwdoQ
"eSifBuD;rsm; tusKd;iSm e,fy,frsm;odrf;onfh EdkifiHcsJUpepf
BuD;ESifh qif;&Jom; ypnf;rJhwdkY taoG;tom;udk pkyfrsKdaeaom
"eSifpepfBuD;yifjzpf\/ xdkpepfqdk;aMumifhvnf; igwdkYESifh
uHwltusKd;ay;rsm;jzpfaom t*Fvdyfqif;&Jom;rsm;? ypnf;rJh
rsm;rSm tpmiwfjcif;? tvkyfvufrJhrsm;jcif; paom'kuawG
wykHwacgif;MuD;ESifh awGUaeMu&\/
"eSifpepfqkdonfrSm tcsif;csif;aoG;pkwf&rS wnfwHh&m
"eSifpepf wnfwHhaeorQ ra&rwGufEkdifavmufatmif
tvkyfvufrhJaygrsm; aernfum;rvGJ/ Mumavqkd;av jzpf
csdrfhrnf/ vufSdpepfBuD;wGif aeaeMu&orQ umvywfvkH;
igwkdYynma&;pepf aumif;pm;vmzkdY arQmfvifhzG,frSd/ tvkyf
orm; avsmhyg;vmzkdY vrf;rSd? qif;&Jom;ypnf;rJhwkdYrSm
qif;&Joxuf qif;&J? rGJoxuf rGJcsdrfhrnf/
vGwfajrmuf&mvrf;
igwkdYonf Ekdif&mpm; pepfMuD;? "eSifu qif;&Jom;ukd
aoG;pkyfaompepf? Ekdifvkdrif;xuf e,fcsJUaompepfwkdYukd NzdK&
vdrfhrnf/ okdYrSom if;wkdY\ tpG,ftyGm;jzpfaom ynma&;

139

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
pepfpkwfyJhjcif;? tvkyfvufrJhrsm;jcif;? oef;aygif;rsm;pGm
aomolwkdYiwfrGwfjcif;ponfwkdYukd NzKdzsufEkdifayrnf/ t&if;
vJu? tzsm;xif;jzpfqkdaom pum;uJhokdYyif/
rnfonfh tpk;d &rqkd "eSirf sm;? rsufEmS MuD;rsm;? yku
d q
f H dS
rsm; MuD;pkd;&mXme if;wkdYtusKd;iSm tokH;jyKaom vufeuf
uav;rQom jzpfojzifh tpkd;&xHrS qif;&Jom;ypnf;rJhwkdY
onf arQmfvifhtm;xm;zG,f rSd/ ewfu&m usD;armhouJhokdY
yif rkd;vif; ysKd;&ifhkHom Sdrnf/
qif;&Jom;wkdYonf qif;&Jom;csif; pnf;vkH;NyD;oumv
wnf&if;pGJ pepfMuD;ukd wGef;vSefNzdKzsuf okwfoifcg qif;&J
om;wkdY tusKd;twGuf tokH;jyK&rnfhud&d,mjzpfaom ]]qif;&J
om;rif;? qif;&Jom;csif;}} tpdk;& wnfaxmif&ayvdrfhrnf/

ponfwkdYukd tokH;jyKvmMu\/
qif;&Jusyfwnf;vGef;ojzifh vIyfSm;Muonfukd pufao
ewf? puftajrmufwkdYjzifh ESdrfESif;\/
]]rif;wkdYrsufapmif; taMumif;raG;}} xpfueJqkd zrf;
axmifcs vkduf\/ b*Fvm;jynfrS igwkdY\ aoG;csif;om;csif;
rsm;jzpfaom b*FgvDvli,faxmifaomif;ausmfrSm taMumif;
rJhoufouf tusOf;cHae&\/
&mZ0wfjyifqifcsuf Oya'rsm;rSmvnf; wkwfwkwfrQr
vIyf0Hhatmif jzpf\/ pmykHESdyfpufOya'rsm;? owif;pmrsm;ukd
tmrcHawmif;jcif;rsm;rSmvnf; igwkdY\vnfrsKdukdSpfjcif;yif
jzpf\/ um; w&m;enf;vrf;twkdif; tmPmrJhwkdYu tif
tm;pkMuonfukd tmPmSifrsm;u t"rESdrfESif;jcif; jzpf\/

aoG;pkwfolESifU aoG;pkwfcH&ol
avmu t*Fvdyf? ukvm;? Arm[l cGJjcm;jcif; rSd/
ynwfrQomwnf;/ trSefpifppftm;jzifh "eSifESihf tvkyfo
rm;? v,form;ESifh v,fykdifSif? ocifESifh uRef? rif;ESifh
qif;&Jom;ponfjzifh vltwef;tpm;trsKd;rsKd; uGJjym;aeaomf
vnf; tcsKyftm;jzifhqkd&aomf aoG;pkyfolESifh aoG;pkyfcH&ol
[l ESpfrsdK;ESpfpm;wnf;om Sday\/
aoG;pkyfolrsm;onf "eSifMuD;rsm;jzifhojzifh tpkd;&vuf
ukdifSdMu\/ tmPmSifBuD;rsm;jzpfMu\/ aoG;pkyfcH&olrsm;
rSm qif;&Jom;rsm; jzpfMu tmPmrJhMu\/ tmPmSifwkdY
onf rdrdtmPmukd tokH;jyKum tmPmrJholwkdY\ tqDt
aoG;ukd pkyfumtoufSif aeMu\/
aoG;pkyfcH&ol tmPmrJhwkdYuvnf; aoG;pkyfol tmPm
SifwkdYtm; wGef;vSefNzdKzsuf&ef? w&m;enf;vrf;twkdif; tif
tm;pkMu&m aoG;pkyfol tmPmSifwkdYonf tvG,fESifh z,f
ray;vkdMubJ t"rrIrsm; jyKvkyfvmMuukef\/

"rESifU t"r
aoG;pkyfcH&olwdkYvnf; ykefuefonfxuf ykefuef? awmf
vSefonfxuf awmfvSef vmMuukef\/ okdYtm;jzifh aoG;
pkyfolrsm;ESifh aoG;pkyfcH&olwkdYonf wefckd;tmPmvkMu&m
0,f ]]rJqE}} ]]trsm;oabmwl}} [laom okH;kd;okH;pOf vuf
eufrsm;ukd tokH;rjyKawmhbJ? AkH;? tajrmuf? "gwfcdk;? "gwfaiGY
ponfh Murf;MuKwfonfh vufeufwkdYukd tokH;jyKvmMu\/
qif;&Jom;ypnf;rJhwkdYrSm vltiftm;aumif;oavmuf
vufeufrJh? tmPmrJh? ypnf;rJhjzpfMu rdrdwkdYvGwfvyfrI
wefckd;tmPm&rItwGuf tqif;&JcH? tyifyef;cH? tepfemcH?
aoG;xGufoH,kdcHum touftaocHum wkdufckdufaeMu&ay
\/ pydefjynfwGif tkd;rJhtdrfrJh ypnf;rJhwkdYtusKd;ukd aqmifGuf
tHhaomiSm tpkd;&ESifh "eSifMuD;rsm;? v,fykdifSifMuD;rsm;udk
olykefwkdYonf tjyif;txef wkdufckdufaecsif;um; om"u
aywnf;/
uJhokdYtm;jzifh ypuurmavmuwGif "rESifh t"r
wkYdonf vGefqGJvsufSdaeay\/ ]]a>rrao wkwfrusKd;}} [l
aom pum;rSm t"dyg,f rSdawmh/ a>raomfvnf; ao&rnf
wkwf aomfvnf; usKd;&rnf? avSeHESpfzuf eif; rjzpf/

t"r pepfBuD;
tmPmSife,fcsJUorm; "eSift"rorm;wkdY vTrf;rkd;ykHukd
Munfh? aS;tcgurl if;wkdY ajcz0g;atmufwGifSdolwkdYukd
tcsif;csif; roifhrwifhjzpfatmif aoG;cGJay;\/ nHhzsif;vS
aom ynma&;pepfjzifh pdwf,kwfpdwfnHhrsm; oGif;ay;\/
bGJUxl; emrxl; wHqdyfvufrSwfrsm;? &mxl;XmeE& paom
wHpkd;vufaqmifwdkUjzifh vltMunfndKcH&atmif vkyf\/
uJhokdY y&d,m,fwaxmif? rm,mwodef;? tyvdef;
teEwkdYNzifh rdrdwkdY\ tmPmpuf wnfwHhatmif vkyfaomf
vnf; vufSdpepfMuD;\ 'Pfrsm;udk ryaysmufEkdif? qkd;o
xuf qkd;vmukef\/
uRefBuD;uRefi,f taygif;wkdYvnf; rdrdwkYd\ csrf;om;rI
twGuf vIyfvIyfSm;Sm; jzpfvmukef\/ tmPmSife,fcsJU
orm;wkdYvnf; tenf;i,frQ avsmhray;vkd? qif;&Jom;
ypnf;rJhwkdY\ aoG;ukd pkyfjrJpkyfvkdojzifh Murf;Murf;wrf;wrf;
&uf&ufpufpuf ESdrfeif;vmMuukef\/
aS;uuJhokdYyif qifajcqifvuf w&m;Oya'wkdYukd rokH;
awmh/ ykvdyf? eHygwfwkwf? vSHpGyf? aoewf? axmif? tusOf;

140

&Jabmfausmif;om;wkdh
igwkdYonf vlwkdY\ csrf;omrIukd tvkdSd\/ vufSdpepf
MuD; wnfwHhaeorQ umvywfvkH; vlwkdY\ csrf;omrIukd
ray;Ekdif/ vufSdpepfMuD;ukd NzdKzsuf&vdrfhrnf/ wurmvkH;
ausmif;om;wkdYonf qif;&Jom;ypnf;rJhrsm;ESifh aygif;onfh
enf;wl? qif;&Jom;ypnf;rJhrsm;ESifh igwdkYaygif;MuukeftHh/
wnf&if;pGJpepfMuD;rSm Armjynfwckwnf;om vTrf;rkd;ae
jcif; r[kwf&um; wnf&if;pGJpepfMuD;ukd NzdKzsufvdkol rSef
orQESifh igwkdYyl;aygif; MuukefthH/
igwkdYonf "eSifEdkifiHwkdYwGif vlwef;aphrI? vljzpfusKd;
eyfrIwkdYtwGuf tiftm;pkaeMuaom ypnf;rJhwkdYESifh vnf;
aumif;? uRefoabmufb0rS vGwfajrmufrItwGuf vkH;yef;
aeMuaom uRefEkdifiH? oabmufEkdifiHwkdYESifh waoG;wpdwf
wnf; csDwufMuukefthH/

okyPu

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


(P-2) aoG;pnf;MuavmU (a&;ol- &J&Jawmufoef;wif- NrdKYrausmif; &efukef)

aoG;pnf;MuavmU
Armjynfonf wkdYjynf? ArmhajrwGif wkdYArmawGaeonf[k a<u;aMumfaejcif;ukd tb,fvlrsKd;jcm; wkdif;wyg;onf
uefYuGufEkdifthHenf;/ uefYuGuf0hHthHenf;/ wkdYjynfjzpf wkdYjynf[ktwdtvif;qkd\/ wkdYajrjzpf wkdYwawGae\/ wkdYjynf?
wkdYajrwGifaeaom wkdYwawG (0g) wkdUArmawGum; tb,folawGenf;/ ukvm;eufawGavm? ukvm;jzLawGavm? odkYwnf;
r[kwf wkwfawGavm aocsmpGmprf;ppf xkwfvkdufaomf wkdYwawGum; olawGr[kwfacs/
wkdYArm? wdkYArm? 'gigwkdYArm[k waMumfaMumf [pfatmf a<u;aMumfaeaom wkdYArmawGum; wkdYjynf? wkdYajrwGifum;
wkdYjynf? wkdYajrwGifyif aygufzGm; a&ajra'oXme tenf;i,fpDom uGJjym; rqkdpavmufaom a0g[m&uGJjym;aeaom
(rGef? &ckdif? u&if? csif;? Srf;) paom wkdif;&if;om;rsm;omwnf;/ wkdYwkdif;&if;om;awG &ckdif[l? u&if[l trnftm;jzifh
uGJjym;aejcif;um; txl;tqef;r[kwf/ tHhMop&m r[kwfacs/ xm;0,fwGifae xm;0,fom;? NrdwfwGifae Nrdwfom;?
txuftnmwGifae tnmom;? atmufwGifae atmufom; ponfjzifh ac:Muaom trnfynwfoabmrQyif jzpfay\/
odkYaomf wkdYjynf? wkdYajrukd t"r rsufESmjzLwkdY odrf;ykduf,lonfrStp if;wkdYpkd;rkd; tkyfcsKyfvmuwnf;u wkdYwkdif;&if;om;
rsm;rSm wOD;ESifh wOD; uGJjym;oGm;&\/ pifppfwkdYwawG pdwfjcif;om uGJjym;oGm;&\/ vlrsKd;rjcm;em;acs/ Armwkdif;&if;om;
wkdif;&if;om;yif? if;wkdYvufatmufcHuRef uRefjcif;yif? ukvm;jzLwkdY\aoG;cGJjcm;rIaMumifhomvQif wkdYwawG (0g) wkdYArm
awG aoG;uGJjym;ae&\/ ,ckvdkaoG;uGJjym;aejcif;onf wkdYwawG\ pdwf&if;azmufjyefrIr[kwf/ rw&m; tpkd;&\ ZGwftwif;
aoG;cGJrIaMumifhjzpf\/ wkdYArmawG ruGJjym;? uGJjym;avatmif aoG;cGJcJholwkdYum; wkdYtcsif;csif; r[kwf/ igwkdYukd tkyfcsKyfvmcJh
aom tpkd;&onf vnf;aumif;? olwkdYbkef;BuD;rsm;vTwf if;wkdYbmomukd jyefYyGm;atmifjyKNyD;vQif acsmhenf;? ajcmufenf;wkdY
jzifh oG,0f u
dk
f zsm;a,mif;vsuf if;wkYd rpd m t,luZdk w
G t
f wif;oGwo
f iG ;f jcif;jzifh igwkYd widk ;f &if;om;rsm;ukd aoG;cGcJ MhJ uavonf/
okYd aoG;cGcJ o
hJ nfudk vnf;aumif;? aoG;cGaJ eqJjzpfonfudk vnf;aumif;? aSUokYd vnf; uGo
J nfxufuaJG tmif cGOJ ;D rnfwYdk
ukd vnf;aumif; wkdYArmawGonf vpfvsLIaernfavm/ rIEkdif/ uGJaeaomaoG;ukd jyefpnf;&ef (0g) aoG;nDatmif
aoG;Sd&ef wm0efonf igwkdYwm0efjzpf\/ rlvu nDGwfaeaom aoG;onf if;wkYduGJatmif cGJEkdifcJhvQif uGJaeaomaoG;ukd
aygif;pnf;rd&ef rjyKvkyfEkdifp&mtaMumif;onf bmrQrSd/ pnf;rdEkdif&rnf/ xkduJhokdY jyefvnfpnf;&ef vufSd aoG;pkwfow0g
opmrJh GefUaygif;tpkd;&tzGJUukd vnf;aumif;? tjcm;aoG;npf trwftcsKdUudk vnf;aumif; tm;xm;ae rjzpfEkdif/
if;wkdYonf trsKd;ukdykefuefvsuf ukvm;jzLtpkd;&ukd ajrmufxdk;yifhaumf vkyfae\/ rD;avmif&m avyifhqkdouJhokdY wkdYwawG
aoG;uGJonfxuf uGJap&ef? if;wkdYyg ulcGJae\/ if;wkdYom trsKd;ukd rawmfvSefbJ aoG;pnf;vkdvQif tpkd;&tzGJUjzpfonfh
tavsmuf aqmifGufEkdif&ef vG,ful\/ enf;Sd\/ wkdif;&if;om;tcsif;csif; vG,fvifhwul? ul;vl;qufqH aoG;SdEkdif&ef
&ckdifa'ookdY rD;&xm;vrf; azmufvkyf&ef BudK;pm;Ekdif\/ okdYygvsuf rjyKvkyf&? yk'fxD;? yk'frwkdYjzifh csKyfcs,fxm;\/
Srf;a'orS aoG;pnf;olwkdYukd ESifxkwf\/ rdrdwdkYajcjzifh rdrdwkdY raeEkdif? roGm;Ekdif? rdrdwkdY yg;pyfjzifh rdrdwkdY rajymqkdEkdif?
aoG;pnf;rI ratmifjrifatmif? ajcvuf? yg;pyfwkdYudk csKyfcs,fxm;\/ xkdaMumifh if;wkdYukd tm;ukd;ae rjzpf/ csKyfcs,frI
[lorQwkdYukd ckcH wkdYvli,fawG tjyif;txef aoG;pnf;Mu&rnf/
vli,fawGvkyfvQif tb,faMumifh ratmifjrifbJSdtHhoenf;/ ,ckArmjynf\ ypKyeftajctaeukd MunhfvQif rnfrQ
ododomom xifxifSm;Sm; 'Da&tvm; wkd;wufpjyKaeonfukd awGU&onf/ xkdokdY wkd;wufrIwkdYonf vli,fawGaMumifh
jzpf\/ jyify vli,fvlG,fawGonf wkdYArmtpnf;tkH;rsm; zGJUpnf; vnf;aumif;? ausmif;om;rsm;onf &J&Jawmuf
tpnf;tkH;rsm;? ausmif;om;or*tzGJUrsm;? ArmjynfvkH;qkdif&mor*BuD; zGJUpnf; vnf;aumif;? wuokdvfor*BuD;onf
vnf;aumif; toD;oD;wk;d wufrI ponfwYdk udk jyKjyifaqmifu
G v
f sufMdS uonf r[kwyf gavm/ xkYd aMumihf vli,frsm;pGr;f aqmif
uvnf; atmif&rnf/ tem*wfArmjynfMuD;\ta&;onfvnf; ,ckvli,fwkdY\ vufwGif;Sd\ (0g) Armjynf\ aemifa&;
uHMurmonf qkd;rnf? aumif;rnf ESpfvDukd ,ckvli,fwkdYu zefwD;Ekdif\/ (,aeYvli,frsm;onf aemufwzef
vlBuD;rsm;jzpfawmhrnf/)
Armjynf\ om;ppfvli,fwkdYonf ,ckvufSd om;BuD;rsm;uJhokdY tztm; a&mif;pm;vkdpdwf jrLrIefavmufrQ
rSd/ pdwf,kwfpdwfrm uif;rJh\/ xkdaMumifh wkdYArmvli,fawGonf tm;BudK;rmefwuf pGrf;pGrf;wrH aoG;pnf;Mu&rnf/
,ckvli,frsm;onf rdrdwkdYwkdif;&if;om;tcsif;csif; aoG;pnf;a&;xufyif tvSrf;us,f tjrifus,fvGef;um urmSd qif;&Jom;
rSeforQ vlrsKd;aygif;pkHESifh aoG;pnf;&efukdyif tjypfwifzG,frSd? rGefjrwfvSaomfvnf; ukd,fhwkdif;&if;om; vlrsKd;tcsif;csif;yif
aoG;rpnf;&ao;rD tjcm;wkdif;wyg; vlrsKd;jcm;wkdYESifh aoG;pnf&ef[laom (Internationalism) vlrsKd;raG;0g' vkdao;rnf
r[kwfyg/ *smrefwkdY vkyf&\/ t*Fvdyf? *syef? tDwvDponfwkdYvnf; rdrdwkdUvlrsKd; MuD;yGm;xGef;um;a&;twGuf rdrdwkdYbmom
MudK;pm;&\/ xkdenf;wl b,fvlrsKd; b,fwkdif;jynfrqkd ukd,fhwkdif;jynftwGuf rdrdwdkYukd,fwkdifjyKvkyf&\/ tD*spf? tkdif,mvef
wkdUonf tjcm;vlrsKd;rsm;u vma&muf vkyfay;zkdYr[kwf/ ukd,fhvlrsKd; ukd,fwkdif;jynftwGuf rdrdwkdYbmom MudK;pm;\/
uRefb0rS vGwfajrmuf&\/ wkdYArmawGvnf; uRefwGif;rS vGwfuif;atmif ukd,fhtcsif;csif;aoG;Sd ukd,fhbmom pGrf;aqmif

141

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
rS &ayrnf/
yxrqkH; ausmif;om;b0tajcup aoG;pnf;enf; Sd\/ wuokdvfwGif vnf;aumif;? ausmif;rsm;wGif vnf;aumif;?
bmtoif;? tb,ftzGJU? Ak'bmomtoif;? rlpviftoif;ponfjzifh ausmif;omtoif;rsm; zGJUpnf;vsufSdMuonf
r[kwfygavm/ trsKd;rsKd;aom toif;tyif;wkdY zGJUpnf;EkdifcJhonfSdaomf wuokdvfwGif vnf;aumif;? ausmif;wkdif;wGif
vnf;aumif;? wkdif;&if;om;ausmif;om;aygif;pkH aoG;pnf;aomtzGJUrsm; rzGJUpnf;Ekdifp&m taMumif;rSdacs/ &ckdifausmif;om;yJ?
u&ifausmif;om;yJ[l rcGJjcm;bJ wkdYArmwkdif;&if;om; ausmif;om;aygif;pkH ]rsKd;Gefh}tzGJhBuD;rsm; zGJYpnf;EkdifMu\/ ]]rsKd;GefY}}
aoG;pnf;tzGJUwkdYwGif wkwfujym;? ukvm;ujym; (ac:) rlpvifwdkYukdvnf; yg0ifap&rnf/ tb,faMumihf[lrl if;wkdUonf
vnf; tarArmrS aygufzGm;vmMuolrsm; jzpf\/ tar\wkdif;jynfwGif ae\/ tarhwkdif;jynfu aiGawGudk okH;ae\/
tazhwkdif;jynfwGif oGm;aeonfr[kwf/ if;wkdYonf ,ckrlum; trd\ wkdif;jynfrSmaevsuf tzbufygaeMu\/ okdYaomf
if;wkdY trdbufygatmif qGJaqmiff&efrSm wkdYArmawG\ wm0efjzpf\/ if;wkdYtm; owday;&rnf/ trdwkdif;jynfwGif
aevQif trdwkdif;jynfukd rawmfvSefESifh? tzbufygvQif tzwkdif;jynf oGm;aeyg/ pifppf tzwkdif;jynfwGif trdwkdif;jynfrSm
uJhokdY apmfum;cHrnfavm a0;pG? a0;pG/ okdYaMumifh ArmjynfrSmaevQif Armpdwf Sd&rnf/
vlli,fausmif;om;rsm;onf vnf;aumif;? wkdYArmocif? ocifrtaygif;wkdYonf vnf;aumif;? toG,foG,faomenf;
wkdUjzifh wkdUArm wkdif;&if;om;tcsif;csif; trsKd;rsKd;aoG;pnf; aoG;nD&ef? tjrefSdMu&ayrnf/ ]]wkdYArm? wkdYArm 'gigwkdYArm}}
[ka<u;aMumfaeaom wkdYwkdif;&if;om;tcsif;csif; waygif;wnf; aoG;pnf;rdonfhaeYonf wkdYArmwkdY\ vGwfvyfaom
aeYBuD; rkcsjzpf&rnf/ wkdYArmwkdif;jynfBuD;ukd tvkyfvkyf ukvm;jzLwkdY odrf;oGm;\/ wkdYwawGyJ tvkyfvkyf jyef,l&rnf/
aoG;Sdaejcif;jzpf\/ wkdYArmawG aoG;nDonfaeY wkdYta&;awmfykHBuD; atmifjrifrnfrSm urmajrBuD; vufcwfrvGJwnf;/

&J&Jawmuf-oef;wif
(P-3) qif;&Jom;ypnf;rJUrsm;ESifU ausmif;om;rsm;

qif;&Jom;ypnf;rJUrsm;ESifU ausmif;om;rsm;
]]trsKd;om;a&;}} ]]trsKd;om;0g'}} ponfh pum;rsm;ukd
vlwkdif;vkdyif xnfhoGif;okH;pGJMuaomfvnf; vlw&mvQif
ukd;q,fausmfavmufrSm pum;\t"dyg,f twdrfteufukd
rawG;bJ ayghayghajym? ayghaygha&;ESifhom NyD;Muavonf/
,ck ac:a0:tyfaom trsKd;om;a&;qkdwmbmvJ? Arm
wrsKd;vkH;ta&;vm;? ola|;ol<u,fv,fykdifSif rsufESmBuD;
rsm;\ta&;vm;? okdYr[kwfvQif vlwef;aphatmifrS rae&?
xrif;eyfrSefatmifrS rpm;&onfhtvkyform;? awmol
awmifom;rsm;\ta&;vm; ponfjzifh pOf;pm;&ayvdrfhrnf/
e,fcsJYa&;pepftp
vGefcJhaomESpfaygif; ESpf&mausmfcefYu taemufEkdifiHrsm;
wGif pufrIvufrIynmacwfBuD; xGef;um;cJhavonf/ xkdt
csdefwGif ola|;? ol<u,f? ukefonfBuD;rsm;onf pufkHBuD;?
tvkyfkHBuD;rsm;ukd wnfaqmufcg pufkHxGufypnf;rsm;ukd
tajrmuftrsm; vkyfukdifMuavonf/ vufESifhvkyfpOfu
waeY ypnf;wckNyD;vQif pufjzifh waeY 20? 25 ckrQ NyD;Ekdif
avonf/ if;jyif pufolaX;rsm;rSmvnf; wOD;ESifhwOD;
tBudwfte,f tNydKiftqkdif vkyfukdifMuojzifh txGufESifh
tEkwfrrQatmif jzpfvmNyD;vQif pufkHxGufypnf;rsm; vkyf
ukdif&eftwGuf ukefpdrf;ukefMurf;rsm;Sd&eftwGuf txl;ta&;
BuD;vmavonf/ xkdtcg "eSifBuD;rsm;BuD;pkd;aeonfh tpkd;&
rsm;u "eSifrsm;tvkdus wkdif;jynfwGif ykdvQHaeonfh pufkH
xGuf ypnf; a&mif;cs&efESifh ukefpdrf;ukefMurf;&&ef twGuf
olwyg;wkdif;jynfrsm;udk t"rwkdufckduf odrf;,lMuavonf/
txufygenf;twkdif; t*Fvdyftpkd;&u t*Fvdyf"eSif

142

rsm;? t*FvdyfbPfwkdufSifrsm; tusKd;twGuf tdEd,jynfESifh


Armjynfudk wkdufckdufodrf;,ljcif; jzpfavonf/ ,ckArmjynf
wGif t*Fvdyf"eSifBuD;rsm; a&mufvmNyD;vQif aiGyifaiG&if;
xlaxmifum jynfwGif;rS tqDtESpfukd pkyfrsKdaeMu\/
ArmjynftwGuf tzkd;rjzwfEkdifonfh opfawm? a&eHwGif;?
ausmufwiG ;f wkYd udk if;wkYd u vuf0g;MuD;tkyx
f m;NyD;vQif Arm
jynftpkd;&ukdvnf; olwkdYyif BudK;ukdif xm;Muavonf/
wkdif;&if;om;"eSifrsm; qlylvmykH
xkdtcsdefwGif tdEd,jynfESifh ArmjynfSd wkdif;&if;om;"e
Sif aygufpynmwwfrsm;? EkdifiHjcm;"eSifrsm;enf;wl tpkd;&
twGif; 0ifa&mufcs,fvS,fvkdaomfvnf; tpkd;&u ta&;
ray;ojzifh rausreyfjzpfNyD; ]]igwkdYudkvnf; tcGifhta&;
ay;&r,f}} [k qlylx<uvmMu avonf/
]]trsKd;? bmom? omoem}} [lvnf;aumif;? ]]Armjynf
onf Armrsm;tzdkY}} [l vnf;aumif;? ]]ArmvlrsKd;rsm;
q,ftdrfacgif;utp bk&ifcHxd jzpf&r,f}} ponfjzifh a<u;
aMumfoHtrsKd;rsKd;ukd ArmjynftESYHtjym;Mum;&NyD;vQif xkd"e
Sifaygufprsm;u rdrdwkdYukd,fukd 0HomEktac:cHum qif;&J
om;rsm;ESifh EkdifiHjcm;"eSifrsm;udk wkdufay;avonf/
EkdifiHa&; ay:aygufvmykH
enf;twkdif; tdEd,jynfESifh ArmjynfwGif EkdifiHa&;
vkyfief; pwifay:aygufvmavonf/ ArmjynfwGif Arm
"eSifrsm; tpkd;&twGif; 0ifa&mufcs,fvS,fEkdifzkdY? tkyfcsKyf
a&;tzGJYrsm;wGif Armt&mSdrsm;ukd cefYxm;zkdYtwGuf qlyl

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


awmif;qkdMuavonf/ 1919 ckESpfwGif 0kdiftrfbDat
toif;u MuD;rSL; NyD; (az-yk-Sdef) wkdYukd t*Fvef? tdEd,
twGi;f 0efBuD; rGeaf w*lxH uk,
d pf m;vS,af pvTwjf cif;rSmvnf;
qif;&Jom;tusKd;twGuf r[kwf? Arm"eSifynmwwfrsm;
tpkd;&tkyfcsKyfa&;wGif 0ifa&muf cs,fvS,fEkdifcGifh&onfh
'kdiftmcDtkyfcsKyfa&;ukd awmif;qkd&eftwGuf jzpfavonf/
uJhokdYqlylcJhonfhtwdkif; ,cktcgArmt&mSdawG tajrmuf
trsm;ay:vmNyD; ]]q,ftdrfacgif;utp bk&ifcHtxd}} qkd
onfh 0g'twkdif; ArmvlrsKd;txJuvnf; bk&ifcHyifjzpfzl;NyD/
ykdufqHSdNyD; *kPfvkdaeMuonfh Arm"eSif v,fykdifSifrsm;rSm
vnf; tus&ifbwfrSm pdefw0if;0if;ESifh vTwfawmfrSm
tmus,fEkdifNyD/ xkdaMumifh ArmjynfwGif EkdifiHa&;pvkyfu
wnf;u ,aeYtxd EkdifiHa&;0g'? trsKd;om;a&;onf tjcm;
r[kwf/ (Petty Bourgeois Reaction) ac:onfh "eSifBuD;
rsm;ukd rauseyfonfh "eSifaygufpynmwwfrsm;\ ta&;
om jzpfavonf/ if;wkdYvkyforQ qif;&Jom;rsm;tusKd;
twGuf r[kwfbJ? if;wkdY at;at;csrf;csrf;ae&zdkY tpkd;&
ykdif;wGif 0ifa&muf cs,fvS,fEkdifzkdYom jzpfavonf/ qif;&J
om;rsm;tusKd;ukd vkH;0rvkyf[k rqkdvkd/ odkYaomfvkyforQ
tvkyfuav;rsm;rSm qif;&Jom;rsm;tay: apwemxufoef
pGmESifh vkyfay;jcif;jzifh r[kwfay/ 0ufxrif;ajcmufa<u;
jcif;rSm? 0ufukd apwemxm;vS r[kwf/ 0ufukdowfNyD;
tqDwxyf? tom;wxyf pm;vkdaomaMumifhomjzpf\/ xkdY
twl qif;&Jom;tusKd;av;bmav;ESifh if;wkdYwcsKdUwav
aqmifGufay;orQrSm qif;&Jom;rJESifh wufvmonfh rdrdwkdY
tajcaeudkod qif;&Jom;rsm;ukd rsufESmcsKdaoG;jcif;rQom
jzpfayonf/ vufSdtpkd;&atmufwGif wkdufwm? ajr,m?
O,smOf? om;? orD;? a>c&Hoif;yif;ESifhwuG armfawmfum;
pD;NyD; avSif;cHaeEkdifolrsm;rSm xkdtpkd;& ysufpD;&mysufpD;
aMumif; b,ftcgrSm MuHpnfrnfr[kwf/ xkdaMumihf vufSd
"eSif e,fcsJUtpkd;&udk awmfvSef&eftwGuf "eSif v,fykdif
SifBuD;rsm;ukd rnfonfhtcgrQ tm;rukd;Ekdifacs/ NAdwdoQ
e,fcsJUorm;rsm;uvnf; ]]'if;wkdYudk ajrmufay;rS? 'kdY'DjynfrSm
zifjrJrSm}} qdkonfukd odojzifh if;wkdYtusKd;twGuf pnf;urf;
rsm; Oya'rsm;udk vkyfay;xm;avonf/ xkdaMumifh Arm"e
Sifaygufprsm;uvnf; vufSdtpkd;& a&csrf;tkd;BuD;rsm;
ayGU&ovkd? ykdufayGUxm;Muavonf/
ArmU*kPfvm;
OD;azarmifwif ygarmub0u ausmif;tkyfBuD;jzpfjcif;?
OD;quf 'kwd,t"dywdjzpfjcif;? qmjrbl; w&m;0efBuD;jzpf
jcif;? a*s-atarmifBuD; ig;axmifpm;um bk&ifcHwufjzpf
jcif;wkdYukd tcsKdUu Armh*kPf[l atmufarhayvdrfhrnf/
*kPfawG? rmeawGu ArmvlrsKd;ukd owfaeonfukd owd
&zkdY oifhayNyD/ aS;u ArmvlrsKd;rsm; ajrBuD;ay: ajcaxmuf
NyD; rkd;ay:armfhMunfhaeonfhtwGuf ajray:rSm b,fvkdjyKjyif
ajymif;vJonfukd rodvkdufbJESifh EkdifiHjcm;om;awGu vnf
yif;0ifSpfonfukd cHae&onf r[kwfygavm/

qif;&Jom;rsm; tajctae
Armt&mSdrsm;? Arm"eSifrsm;ponhf vufwqkyfrQ
aom vlenf;pkwkdY pnf;pdrfESifh aeEkdifaomfvnf; vlOD;a&wGif
(90) ausmf&mEIef;rQSdonfh qif;&Jom;tvkyform;? v,fo
rm;awGrSm iwfjrJ? jywfjrJyif jzpfaeMuavonf/ qefwef
csdef oef;csDxGufonfh ArmjynfwGif qif;&Jom;rsm;rSm eHeuf
pm? npmrSefatmif rpm;Mu&/ t0wftwGufrSmvnf; tSuf
vkHkHyif tEkdifEkdif0wfSmMu&onf/ aexkdif&onfhtdrfrSmvnf;
wd&pmefESifhrjcm; aexkdifMu&ojzifh usef;rma&;rSmvnf;
pdwfysufzG,fyif jzpfawmhonf/
EkdifiHa&; vkkyfief;tppf
EkdifiHa&;tppf vlOD;a&trsm;qkH;jzpfonfh awmol? awmif
om;rsm; vlwef;aphaeEkdif&ef (1) tpm;tpm? (2) t0wf?
(3) aetd r f ? (4) ynma&;? (5) usef ; rma&; ponf h
tcsufBuD; (5) csufjzpf\/ tcsufBuD; (5) csuf jynfhpkH
atmif BudK;pm;&ayvdrfhrnf/
vGwfvyfa&;twGuf
ArmjynfwGif tvsifu EkdifiHa&;ukd aqmifGufchJolawG
,ck if;wdkY pcef;odrf;NyD/ rdrdwkdY vdkbjynfhpkHonfhtwGuf
rdrdwkdYtm; at;at;csrf;csrf; aeEkdifcGifhay;onfh "eSife,fcsJU
pepfukd wnfwHhatmif vkyfaeMuNyD/ xkdYaMumifh vufSdpepf
ukd awmfvSefokwfoifypf&eftwGuf vlvkdrae& xrif;00
rpm;&onfh qif;&Jom;rsm;u aqmifGufMuvdrfhrnf/
ausmif;om;vkyfief;
uJhokdY awmifolv,form;? qif;&Jom;awGu "eSif
pepfukd wGef;vSefNzdKzsufonfhtcg ausmif;om;rsm;u ulnD
aSUaqmifMuvdrfhrnf/ ausmif;om;rsm;rSm qif;&Jom;rsm;uJh
okdY xrif;iwfpm&if;0ifrnfholrsm; jzpfMuavonf/ ausmif;
aepOf rdbykdufqHjzKef;NyD; xrif;00 pm;aeEkdifaomfvnf;
ausmif;uxGufvQif tvkufvufrJhausmif;om;rsm;ESifh xrif;
r0onfh qif;&Jom;awG pkkH;aygif;pnf;&ayvdrfhrnf/ uJh
okdY e,fcsJUpepfukd wkdufckdufonfhtcg Armjynfuav; uGuf
uGufomrMunfhbJ wurmvkH;ukdjcHKMunfhum tvkyfvkyfMu&
ayvdrfhrnf/ ausmif;om;rsm;ESifh qif;&Jom;taygif;wkdY NzdK
zsufokwfoif&rnfh e,fcsJUpepfBuD;rsm;rSm wurmvkH;udk 0g;
rsKdae&m ArmjynfuJhodkY pepfqkd;BuD;\ zdpD;ESdyfpufcsufudk
cHaeMu&aom tjcm;wkdif;jynfrsm;Sd tvkyform;? qif;&Jom;
rsm;? ausmif;om;rsm;wkdUESifhvnf; yl;aygif;Mu&ayvdrfhrnf/
vGwfvyfa&; (2) rsKd;
vGwfvyfa&;qkd&m EkdifiHa&;vGwfvyfrIukdom rMunfh
bJ? vlwkdif;vlwdkif; nDwlnDrQ vlwef;aphaeEkdifonfh avmu
opfBuD; wnfaxmif&efukdvnf; tqkH;pGef &nfG,fcsufxm;&
ayvdrfhrnf jzpfaMumif;/

A[def;
143

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(w) Auo? wuo Ou| ukdatmifqef;\ ausmif;ydwf&ufvkyfief;wm0ef vufrSwfygrl


10th September 1938
Dear ----------------------,
As the college is to be closed, would you please held in to get a list of students who would
volunteer to do some work in the districts when they get back there? Further I should be very much
obliged if any student is forth coming to stay out in Rangoon and the help us expedite our work.
The work for volunteers in the districts is not at all heavy. All they have to do is to get
necessary information from us, to explain about our decision to the students and people in their
respective places to help form students union and volunteer corps and guide then with your advice
in consultation with us here while you remain there.
For these who can afford to remain in Rangoon, they will be mostly correspondence,
propanganda and other odd jobs.
Pleas let me know the list of such students by tomorrow so that we may make necessary
arrangements for the Thadingyut Vacation.
Yours Sincerely,
Aung San
President, Rangoon University Student Union

(x) cGyfacgif;tvH teDatmufcH? a&T0ga&mif cGyfa'gif;okH;pGJyHk (1938 twGJ- 7? trSwf- 1 tkd;a0)


Union Flag - Last year flying of the peacock flag was not allowed and the our writes passed a resolution
to the effect that flag, whose design was not approved of by then must be flown. Yet, when
we adopted our present design i.e. a fighting peacock and a red background we were at
a loss of attitude and the part of the authorities who approve that design.

(') 1938 &efukefwuokdvftufOya' jyifqifcsuf (rlMurf;) udp


1936 ck ausmif;om;oydwfNyD;aemuf ausmif;om;acgif;aqmifrsm;onf wuokdvf tufOya'jyifqif&ef
tjyif;txef aqmifGufcJhMuonf/ jrbl;aumfwDudk 1936? arv (1) &ufaeYwGif zGJUpnf;NyD;aemuf if;aumfrwDonf
wuokdvfbGJU&ausmif;om;rsm;? EkdifiHa&;ygwDrsm;ESifh vlxkqErsm;udk avhvmpkHprf;chJonf/ if;aumfrwDonf 1937?
azazmf0g&Dv? (24) &ufaeYwGif NyD;pD;cJhonf/ {NyDvwGif tpD&ifcHpm rlMurf;xkwfjyefcJh&m ausmif;om;rsm; rausreyf
jzpfcJh&NyD; qEjycJh&onf/ ukdatmifqef;ESifh ukd&mSpfwkdY yg0ifaom 'kwd,tMudrf rEav;uGefz&ifhrS zGJUpnf;cJhaom
wuokdvftufOya'jyifqifa&; aumfrwDuvnf; uefYuGufcJhonf/
jrbl;aumfrwD\ xkwfjyefaMunmcsufxJwGif ausmif;om;rsm;awmfvSefa&;rvkyfbJ? NidrfoufpGmawmif;
qkdrIrsm;jyKvkyf&ef yg0ifavonf/ or* (okdUr[kwf) ausmif;om;rsm;onf wuokdvftkyfcsKyfa&;wGif yg0ifcGifh&vm
Muonf/ vkyyf idk cf iG hf tmPmukv
d nf; ausmif;tkyBf uD;rSwqifh wuov
dk \
f aiGaMu;ESihf vkyyf idk cf iG t
hf m;vk;H udk tpk;d &qDrS
wuov
dk f tkycf sKyfa&;tzGYJonf aG;cs,w
f ifajrmuf&ef ygSv
d monf/ if;tzGYJonf 'Dru
dk a&pDenf;vrf;wus tkycf sKyf&ef
ygSd avonf/
jrbl;tpD&ifcHpm xGufay:vmNyD;aemuf a'gufwmbarmfonf ausmif;om;acgif;aqmifrsm;ESifh awGUqkHcJhNyD;
1920 yxrausmif;om;oydwfu wuokdvftufOya'jyifqif&ef awmif;qkdcsuftwkdif; jyifqifay;cJhNyD;jzpfonf[k
ajymqkdcJhonf/ okdYaomf ukdatmifqef;wkdY\ wuokdvftufOya' jyifqifa&;tzGJU\ awmif;qkdcsufrsm; rygcJhay/
ausmif;om;trsm;pk\ awmif;qkdcsuft& 1938 ckESpf ausmif;om;vTwfawmfwGif ausmif;om;trsm;pk\
qEt& jyifqifrI jyKvkyfay;&ef oabmwlcJhonf/
1938 ckESpfonf ausmif;om;trsm;pk\ ta&;BuD;aomESpf jzpfvmonf/ jrbl;tpD&ifcHpmonf NAdwdoQ
144

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


tifyg,mukd xde;f odr;f apmihaf Smufovkjd zpfonf/ xkYd aMumifh AuoESihf wuoonf pdw"f mwfjyif;xefNyD; trsKd;om;a&;
pdwfwuf<uaom ausmif;om;rsm;udk pkpnf;NyD; AuoESifh wuo Ou| udkatmifqef;onf jyifqifa&; Oya'Murf;
twGuf ZGefvtxd vIyfSm;cJhavonf/ xkdtcsdefu owif;pm acgif;BuD;ykdif;ESifh aqmif;yg;rsm;wGif jyifqifa&;
Oya'Murf;taMumif; trsm;qk;H ygvmaeonf/ ckid ?f NrdKUe,fausmif;om;rsm; vIyf mS ;rI jyKvkyv
f mMuonf/ ausmif;om;
acgif;aqmifrsm;onf EkdifiHa&;orm; tcsKdUESifh NAdwdoQtmPmykdifwkdY\ zdESdyfrIrsm; awGUMuHKvm&onf/
1938 ckESpfonf ausmif;om;rsm; atmifjrifaomESpf jzpfonf/ Zefe0g&DvwGif oHvsifa&eHcsufpufkHoydwf
jzpfvmonf/ a&eHajrtm;vkH;oYkd ZGefvwGif jyefYESHYoGm;onf/ Zlvkdifv aemufqkH;ywfwGif ukvm;Arm t"dukPf;
jzpfavonf/ ausmif;om;acgif;aqmifrsm;onf &yfuGuftcsKdUrS ukvm;rsm;ukd u,fwif ae&mcsxm;ay;onf/
NrdKUrsm;Sv
d x
l t
k m; aumvm[vowif;rsm; rjzefYcs&d ef wm;jrpfco
hJ nf/ ausmif;om;acgif;aqmifrsm;onf ukvm;-Arm
t"dukPf;onf NAdwdoQe,fcsJUvufa0cHrsm;u jyKvkyfaomtjzpfom jzpfonf[k owif;jzefYa0cJhonf/ ukvm;&yf
uGufSd Armrsm;tm;vnf;aumif;? Arm&yfuGufSd ukvm;rsm;tm;vnf;aumif; ab;vGwf&mokdY ajymif;ay;chJonf/
xkdYaemuf ukdatmifqef;wkdYonf wuokdvfOya' jyifqifa&;udpu
dk c&D;qufchJMuonf/ (2) ESpfcGJausmfMum
a&;qGJNyD;aemuf Mo*kwfv (25) &ufaeYwGif rlacsm xkwfjyefcJhonf/ Mo*kwfv (23) &ufaeYwGif ausmif;om;xktpnf;
ta0;jyKvkyfNyD; Oya'Murf; jyifqifcsufrsm;udk azmfjy if;OD;wnfcsufrsm;udk Sif;jycJhonf/
if;aumfrwD\ axmufcHcsufukd a'gufwmbarmf acgif;aqmifaom tpkd;&u vufcHNyD; Oya'jyKvTwfawmf
wGif wifoGif;awmhrnf tcsdefjzpfae ausmif;om;wcsKdU 0rf;omaeMuonf/ if;tcsdefwGif rGwfpvifESifh Ak'bmom
t"dukP;f ay:vmjcif;jzpfonf/ wzufEiS hf wzuf owfjzwfrrI sm; jzpfvmMuonf/ a'gufwmbarmfonf rpwm&Dcef;\
om;awGeJY aygif;NyD; or*Ou|a[mif; ukdEkudk pGyfpGJcJhonf/ ukdEkonf Ak'bmom0ifu rGwfpvifudk cswmvnf;
rBudKufb;l ? rGwpf vifu Ak'b
mom udck swmvnf; rBudKufay/ tpk;d &onf wnfrh wfpmG Mum;aeNyD; tm;enf;onfzh uf
uko
d m aqmifu
G af pvko
d nf/ xkad emuf ukEd o
k nf Auo Ou| ukad tmifqef;xHomG ;awGUonf/ rawGU pmwapmifa&;
cJhonf/
if;pmxJwGif(1)
rGwfpvif bmom0ifawGzufuyif Ak'bmomawG towfcH&atmifvkyfwJh a'gufwmbarmfukd tvkdrSd?
eef;&if0ef&mxl;u tjrefxGufpmukd a&;&ef?
(2)
tJ'DpmxJwGif ausmif;om;? ausmif;om;olrsm; vufrSwfaxmifcsD&atmifvkyf&ef?
(3)
if;pmukd eef;&if;0ef a'gufwmbarmfqDvnf;ykdY? owif;pmawGvnf;ykdY&ef pmwapmifa&;cJhonf/
xkdaeYnzufwGif udkatmifqef;wkdY ukdEkSd&m e*g;eDpmtkyfwkdufokdYa&mufvmonf/
ukdatmifqef;u
]]ukdEk cifAsm; tpDtpOfraumif;bl;/ 'gxufaumif;wm usaemfpDpOfxm;w,f}}
ukdEku
]]bmvJAsm}}
udkatmifqef;
]]a'gufwmbarmf tpk;d &u 'Dv (1) &uf (12) &ufrmS wuov
dk t
f ufOya'Murf;ukd vTwaf wmfrmS wifawmhr,f?
vTwfawmftrwfawG 0kdif;NyD; uefUuGufMuvdkY usaemfwkdY vIHYaqmfay;r,f/ usaemfwkdYu tvkdrSdbl;vkdY uefYuGufaewJh
txJ a'gufwmbarmftpkd;&u 'DOya'Murf;udk vTwfawmfrSm twif;ZGwfwif&if tpdk;& jyKwfusoGm;Edkifp&m taMumif;
Sdw,f/ jyKwfusoGm;rSm aMumufvdkY rwifbJqGJxm;&if 'DOya'ukd olYtpkd;&u vkyfay; cJhw,fvkdY a'gufwmbarmf
emrnfr&awmhbl;/ a'gufwmbarmfu 'DOya'eJY ywfoufNyD; odyfukd*kPf,laew,f}}
ukdEku
]][kwfw,f 'DtpDtpOf ykdaumif;w,f}}
aemufaeYwiG f ukad tmifqef;ESifh tvkyt
f rIaqmiftcsKUd onf wuov
dk Of ya'Murf;udk tvkrd Sd 0kid ;f NyD; uefYuu
G f
MuygvdYk ykEH ydS x
f m;wJph mGurf sm;udk Oya'jyKvTwaf wmf0if;twGi;f ,lomG ;NyD; trwfrsm;ukd avQmufa0cJo
h nf/ a'gufwm
barmfu 'DOya'Murf;ukd vTwaf wmfrmS rwifawmhb;l [k qGx
J m;vku
d o
f nf/ xkt
d cg ausmif;om;or* tvkyt
f rIaqmif
tzGJUxJrS ausmif;om;tcsKdU rausreyfjzpfvmMuonf/
pufwifbmv (1) &uf (2) &ufaeYn a[majymyGJrsm;wGif udkatmifqef;? ukdA[def;? ukdatmifausmf?
ukdodef;atmifwkdYonf tb,faMumifh Oya'udkuefYuGuf&onf[k a[majymyGJrsm; jyKvkyfcJhonf/ wdkYArm (The Sun)
rSwcf su-f wdkYArm (The Sun) [k azmfjyxm;aomfvnf; onfqef;rSm ol&d,owif;pmjzpfonf/ rl&if;twdkif;jyefvnfazmfjyxm;ygonf/

145

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
pmapmif a'gufwmbarmftqkdukd uefYuGuf&ef ygvmonf/ a'gufwmbarmfu if;uwdukd xdef;NyD; tqkdwifoGif;
rnf[k ausmif;om;trsm;pku arQmfvifhaeMuonf/ if;wkdY 'kdYArmpmapmifxJwGif a'gufwmbarmf vufa0cHwkdYu
ukdatmifqef;udk xkwfypf&ef ausmif;om;trsm;pku arQmfvifhaeMuonf/
pufwifbm (5) &ufaeY owif;pmtm;vkH;wGif AuoESifh wuo yl;wGJtpnf;ta0;jyKvkyfNyD; if;jrbl;
jyifqifcsuu
f dk uefYuu
G af Mumif;ygvmonf/ (The Sun) owif;pmwGif ukad tmifqef;\ jrbl;tufOya'jyifqifa&;udk
tb,faMumifh pGefYy,f&ovJqkdonfh aqmif;yg;ygavonf/
xkdaeY aeYvnf A[kdxrif;pm;cef; ausmif;om;xktpnf;ta0;BuD; usif;yvkdufonf/ if;ausmif;om;xk
tpnf;ta0;rS(1)
wuokdvfausmif;om;or* oif;vkH;uRwftpnf;ta0;BuD; csufcsif;ac:ay;zkdY awmif;qkd&ef/
(2)
oif;vkH;uRwftpnf;ta0;rSm trIaqmiftzGJYudk t,kHtMunfrSd tqkdwifoGif;NyD; jzKwfcsypf&ef/
tqkd (2) &yfukd uefYuGufolrSdbJ qkH;jzwfvkdufonf/ if;tqkdukd udkat;csKdESifhtzGJUu wifoGif;cJhjcif;
jzpfonf/ aemufwaeYwGif udkatmifqef;ESihf tvkyftrIaqmif tzGJU0ifwkdYonf e*g;eDpmtkyfwkdufokdY a&mufSdvmNyD;
ukdEkESifh wkdifyifonf/
ukdatmifqef;u ]]ausmif;om;awG odyfNyD; tkH<uaew,f? tJ'gaMumifh olwkdY awmif;qkdwJhtwkdif; ta&;ay:
oif;vkH;uRwf tpnf;ta0;udk nae (5) em&DrSm ac:ay;&r,f/ tpnf;ta0;rSm t,kHtMunfrSdtqkd wifoGif;NyD;
tvkyftrIaqmiftzGJUukd jzKwfcsvdrfhr,f/ olwkdYrjzKwfcscif usaemfwkdY EkwfxGuf&if aumif;r,fxifw,f}} [k ukdatmif
qef;ESifh or*trIaqmifrsm;u ajymonf/
ukdEku
]]wku
d yf rJG S rwku
d &f bJ vufajrmufNyD; tI;H ay;vku
d &f wJh vrf;pOfudk igrBudKufb;l / rif;wkYdvrf;pOf twkid ;f qk&d if
tIH;yJSdr,f/ tEdkifrSdawmhbl;/ 'Dawmh rEkwfxGufeJY/ 'DaumifawGukd jyefwkdufMu/ 'Dvkdwkduf&if IH;csifvnf; IH;r,f/
Ekdifcsifvnf; Ekdifr,f/ tJ'DtIH;tEkdif (2) ckSdwJhvrf;pOfu ykdaumif;w,f/ jyefwkdufMuyg/ raMumufeJY igvnf;ulNyD;
wkdkufay;r,f}}
pufwifbm (6-7) &ufwGif ukdatmifqef;onf oif;vkH;uRwftpnf;ta0; ac:,lcJhonf/ ausmif;ol?
ausmif;om;rsm;onf (5) em&D rxkd;cif t,kHtMunfrSdtqkd axmufcH&atmif tpnf;a0;cef;rxJ a&mufaeMuonf/
tpnf;ta0; yxrykdif;wGif ukdatmifqef;ukd atmf[pfqlyl qefYusifcJhMuonf/
xkdYaemuf ukdvSaTu qufvufSif;jyonf/ ]]ukdatmifqef;[m wESpfvkH; jrwfEkd;vmcJhwJh 'DOya'Murf;MuD;
jyifqifrmS ukd ody0f rf;enf;aew,f/ 'gayr,fh a'gufwmbarmftpk;d &u vlraI &;udpr sm;udk OD;wnfae wzef,ckvnf;
'DOya'Murf;ukd wifoGif;&ef aqmifGufaew,f? a'gufwmbarmf[m tdEd,wkdif;&if;om;rsm; rJvkdcsif ukvm;Arm t"dukPf;rSm bufvkdufwmawG SdcJhygw,f}}
ukdvSaT\ajymcsuf? ukdatmifqef;\rdefYcGef;rsm;ukd ukdA[def;u axmufcHajymqkdcJhonf/
xkdYaemuf ukdndKjru if;Oya'Murf;ukd raxmufcHvkdufjcif;rSm ausmif;om;xkw&yfvkH;ukd opmazmuf&m
a&mufjyefonf[k ajymvkdufjyefonf/
ukdat;csKdu qufvufajymjyef&m ]]ukdatmifqef; tjypfSdojzifh or*rS xkwfy,f&ef}} ajymqkd jyefavonf/
xdktcg udkEkuxajymavonf/
]]usaemf rdeYf ceG ;f ajymzkYd r&nf,
G yf gbl;/ tm;enf;wJh vl&UJ zufu &yfwnfwhJ oabmyg/ a'gufwmbarmf[m
rGwfpvif-Ak'bmom t"dukPf;rSm Ak'bmom0ifawG towfcH&atmif vkyfaeygw,f}} pojzifh (10) rdepfcefYMum
Sif;jyoGm;avonf/
xkdYaemufukdatmifqef;u if;ESifhtrIaqmifrsm; EkwfxGuf&efudpudk qkH;jzwfcsufcs&ef ajymqkdavonf/
vufndK;axmif rJcGJ&ef qkH;jzwfonf/
ukdatmifqef;wkdY trIaqmiftzGJUxGufay;&ef awmif;qkdonfhbufrS (2) rJ (vufndK;ESpfacsmif;) om&NyD;
tjywftowf IH;edrfhoGm;onf/
atmufwb
dk m (1) &ufaeYwiG f udak tmifqef; wuorS Ekwx
f u
G Nf yD; 'DZifbm (3) &uf wuo tpnf;ta0;
udkvSaTu ukdA[def;udk Ou|ae&m tqkdjyKvkdufonf/ ukdvSaTu olaemufqkH;ESpf aq;ausmif;om;jzpfae Ou|
rvkyfEkdifykH Sif;jyonf/ ukdA[def;onf wuoESifh Auo Ou| jzpfvmonf/ ukdAaqGu Auo twGif;a&;rSL;
jzpfvmonf/ if;wuov
dk f jyifqifa&;Oya'udk 1939? rwfv OD;yk eef;&if;0ef jzpfvmaomtcg twnfjyKcJah vonf/
146

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

(") wuov
dk f Oya'Murf;udk tb,faMumifh pGeyYf ,fvu
dk &f oenf;
("-1) pufwifbm (5) &ufaehowif;pmrsm;wGif Ou|ukdatmifqef;\ rsKd;cspftrwfwkdhtm; wkdufwGef;EId;aqmfcsuf
AuoESifh wuo (2) oif; trIaqmifrsm;jzpfaom uRefawmfwkdYonf eufjzef pOf;pm;qkH;jzwfrnf jzpfaom
wuokdvfOya'Murf;udk y,fcs&ef wkdif;cspftrwftaygif;wkdYtm; wkdufwGef;EId;aqmfvkduf&ygaMumif;/
wkdufwGef;EId;aqmf&mwGif usaemfwkdYonf (2) ESpfcGJausmf MudK;pm;aqmifGuf &SdvmcJhaom wuokdvf
Oya'Murf;ukd rBuKdurf ESpo
f uf r[kwb
f J xkOd ya'Murf;ukd twnfjzpfvQif Ekid if jH cm;om;rsm;\oabmudk vku
d af vsm
aeaom ,ckvufSd GefYaygif;tpkd;&ukd MunfndKonf[k jy&ma&mufrnfpdk;ojzifh txl;0rfenf;pGmESifhyif rvkdtyfaom
qkH;jzwfcsufudk xkwfjyefvdkuf&aMumif;/
wuokdvfOya'Murf;udk pwifwifoGif;aom Mo*kwfv (25) &ufaeYrS p ,aeYtxd GefYaygif;tpkd;&\
ajcvSrf;onf wkdif;jynftm; omom epfvmp&m jzpfvmayaMumif;/
uRefawmfwYdk ausmif;om;rsm;onf GeUf aygif;tpd;k &\ wnfw&hH m wnfwahH Mumif;jzpfapaom Ekid if jH cm;om;
wkdY\rJukd csdefG,f tcsdefqGJxm;onfudk awGU&aMumif;/
,ckwzef rvkv
d m;tyfaom ukvm;-Armdu
k yf u
JG pd o
nf xyfrjH zpfay:vm&m xko
d Ykdjzpf&jcif;twGuf GeYfaygif;
tpkd;&\ wm0efruif;[kxifjrifp&m taMumif;rsm;pGm ay:aygufaeonfukd awGUSd&ayonf/ wkdif;jynf\ tusKd;ESifh
pmvQif tao;tzGJrQomjzpfaom ausmif;om;rsm;\ tusKd;udkom jzpfxGef;aprnfh wuokdvfOya'Murf;ukd aSUIae
aeygwrlum; uRefawmfwkdY wkdif;jynftm; tusKd;,kwfapaom GefYaygif;tpkd;&tm; MunfndKonf[k jy&ma&mufonfh
tjyif wkdif;jynftm; uRefawmfwkdYyg tm;ay;ESdyfpufaeonfESifhtvm; usa&mufrnf jzpfygaMumif;/
okYd jzpfygaomaMumifh uRefawmfwYdk onf tvGeaf MuuGv
J pS mG aom pdwEf v
S ;Hk om;jzifh wkid ;f jynf\ tusKd;udo
k m
aSUI usaemfwkdYtusKd;udk rMunfhIbJ txufyg rvdkvm;tyfaom qkkH;jzwfcsufudk wkdif;jynftm;odSd&ef aMunm
ygaMumif;/
okdYqkH;jzwf&mwGif GefYaygif;0efBuD;csKyftzGJUwGif yg0ifaom rnfoludkrQ yk*v"dXmefrxm;bJ "r"d|mef
tm;jzifhomvQif jyKvkyf&jcif; jzpfayaMumif;/
("-2) AuoESifU wuo trIaqmifwkdh\ jyefwrf;rS aumufEkwfcsuf
1938 ck? pufwifbmv (4) &ufaeY? n (8) em&D tcsdefcefYwGif ta&;wMuD;ac:tyfaom txufyg
toif;trIaqmif (2) zGJU tpnf;ta0;u wuokdvfjyifqifa&; Oya'Murf;ESifhywfouf pufwifbm (5) &ufaeY
ol&d,ESifh jrefrmhtvif;owif;pmrsm;wGif xnfhoGif;aMunmonfhtwkdif; qkH;jzwf twnfjyKvkdufaMumif;/ xkdqkH;jzwf
csufjyK&m vGefcJhaom ESpfESpfausmfumvu aqmfMovmcJhorQ taMumif;pkH ,ckvTwfawmftpnf;ta0; rjyKvkyfrDu
p txufyg qkH;jzwfcsufjyKaom tcsdeftxd Oya'Murf; twnfjzpf&mjzpfaMumif; MudK;pm;vmcJhorQ tjzpfawGukd
uRefawmfwkdYonf aphapha& pOf;pm;rdygaMumif;/ xkdokdY pOf;pm;rdykHukd okyfay:ap&ef tvkdYiSm rusOf;rus,f &mZ0if
cif; jyygthhH/
&efukefwuokdvf Oya'ukd 1920 twnfjyKpOfuyif rausreyfjzpf ausmif;om;trsm; oydwfarSmuf
udpjzpfcJhonfukd trsm;todyifjzpf\/ xkdodkY trsm;jynfol rMunfjzL rvkdvm;tyfaom Oya'ukd 1924 ckESpfwGif
xyfrH jyifqifcJhaomfvnf; tvGeftajymif;tvJjrefaom urmESifh EIdif;,SOfaomtcg auseyfzG,f r[kwfonfrSm
odom xifSm;vmaMumif;/ xkdYaMumifhyif 1936 ckESpf? azazmf0g&Dv? (25) &ufaeYwGif &efukefwuodkvfu tpjyK
wzefausmif;om;rsm; oydwfudp ay:aygufvmayaMumif;/ xkdoydwfudp wr[kwfjzpfjcif; taMumif;uav;onf
wuodkvfor* toif;Ou|tm; ausmif;xkwfcH&onfrS p jzpfonf[k tay:,HrQ vlwkdif;odSdaMumif;? okdY&mwGif
trSefpifppfum; xkdoydwfudp\ taMumif;&if;onf ,ck\ jyqkdtyfaom taMumif;uav;xuf ydkrkdeufeJay\/
(1) &efuek w
f uov
kd o
f r*toif;onf wuov
kd pf epf em;vnforl sm;ESiw
hf uG trsm;jynfow
l Ydkyg odo
dS nfh
twkdif; &efukefwuodkvf wausmif;wkdufvkH;wGif ta&;ygt&ma&mufqkH;aom ausmif;om;rsm;toif;
jzpfonfhtaMumif;ukd txl;Sif;vif;p&m rvkday/ xkdrQ BuD;us,f ta&;yg t&ma&mufaomtoif;\
Ou|um; xkpd Oftcgu ukEd k jzpf\/ ukEd k bDatNyD; ausmif;xGuo
f mG ;NyD;aemuf trsKd;om;ausmif;q&m
BuD; tjzpfjzifh okH;cG? yef;waemf tpSdaom NrdKUrsm;wGif (5) ESpfrQ tvkyfvkyfukdifcJhol jzpf\/ xkdrSwzef
ausmif;okdY jyefvm Oya'ynmukd xyfrHoif,l&m touftm;jzifh vnf;aumif;? 0gtm;jzifh vnf;
147

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
aumif; &ifo
h efow
l OD; jzpf\/ ta&;ygqk;H aom ausmif;om;rsm;toif;Ou| jzpfvmonft
h cg Armjynf
&mZ0ifwiG f rMuHKzl;atmif if;tm; aemufq;Hk ESpu
f ek f toif;tpnf;ta0;wGif ajymtyfaom pum;tcsuf
wkdYaMumifh xkdpOfu ausmif;tkyfMuD; rpwmpavmhu ausmif;rS ESifxkwfypfvkdufonf/ taMumif;pkHukd
Si;f aomf Snv
f sm;rnfjzpf\/ twkcd sKyfaomf ukEd u
k m; rsK;d csppf w
d "f mwf xufoefol wOD;jzpf wuov
kd f
ausmif;wku
d f wwku
d v
f ;Hk wGif xkt
d csde?f xdt
k cgxd MuD;pk;d vsufadS om rpwmpavmhEiS hf tazmfyg taemuf
wdkif;om;wkdY cs,fvS,faejcif;? if;wkdY trsKd;yifvQif wwkdif;jynfvkH;tm; vTrf;aejcif;wkdYudk txl;rcH&yf
Ekdifjzpfojzifh tmabmiftm&if; oefoefjzifh qlolylol jzpfaomaMumifh if;tm; tcsuf&NyD[k xif&aom
tcsdef ausmif;rS xkwyf pfvu
kd jf cif; jzpf\/ xko
d Ykd jzpf&jcif;onf ausmif;om;rsm;\ pdww
f iG f wuov
kd f
Oya'\ csKdU,Gif;csufaMumifh[k ,lqMu\/ ,lqonfhtwkdif;vnf; 1936 oydwfarSmuf udpwGif
awmif;qkdcsuf eHygwf (1) um; wuodkvf Oya'udk jyifqif&ef qdkaom tcsufyifjzpf\/ okdYawmif;qkd
vifhupm; rnDGwfaom taMumif;rsm;pGmwkdYaMumifh wuodkvfpkHprf;a&; Oya'aumfrwDudk zGJYpnf;jcif;
rSwyg;? wuodkvfjyifqifa&;udponf aSUokdY xkdYxufrwkd;bJ SdcJhayaMumif;/
(2) xkdokdY rwkd;EkdifbJSdaomfvnf; uRefawmfwkdYonf rqkwfrepfaom vkHYvjzifh ArmEkdifiHvkH;Sd ausmif;om;
rsm;ukd wvk;H wpnf;wnf; jzpf&ef (2) ESpaf usmf BudK;pm;aqmifu
G cf
hJ uReaf wmfwYdk\qEukd tcGiMhf uHKwkid ;f
jycJah yaMumif;/ Oyrm txufwiG f azmfjycJah om wuov
kd Of ya'pkpH rf;a&;tzGUJ okYd uRefawmfwYdk \ xifjrif
csufrsm;ukd a&;om;ay;ykdYcJhayaMumif;/ xkdYaemuf xkdtzGJU (jrbl;aumfrwD) tpD&ifcHpm rxGufrD (2)
Mudrfajrmuf rEav;uGefz&ifhvnf; wuodkvfOya'jyifqif&ef udpE Sifhywfouf qkH;jzwfcsuf wck
cscJhaMumif;/ xkdokdYqkH;jzwfcsuf wck cscJhaMumif;/ xdkokdYqkH;jzwfcJhonfhtcg wkdif;jynfbufrS em;&nf
yg;&nf0aom wuodkvfjyifqifa&;tzGJUi,f wckzGJU tpD&ifcHpmESifh ywfouf xifjrifcsuftpkHukd
wkdif;jynfESifh wuG tpkd;&tm; wESpfvkH; wjynfvkH;wGif odomxifSm;apcJhaMumif;/
(3) xkrd S wwd,tBudraf jrmuf ykord u
f eG zf &ifw
h iG f ,ckEpS f Mo*kwv
f vTwaf wmftpnf;ta0;wGif wuov
kd f
Oya'udk tNyD;tjywf jyifqif&ef qk;H jzwfcsucf srw
S cf ahJ Mumif;/ csrw
S o
f nft
h wkid ;f aqmifu
G rf nft
h "dXmef
ESifh uRefawmfwdkY onf tNrdKUNrdKU oGm;a&muf vSnhfvnfum w&m;a[mcJhavonf/ xkdYaemuf tpkd;&u
zdwfMum;csuftwkdif; wuodkvf Oya'jyifqifa&;ESifh ywfouf usif;ytyfaom tpnf;ta0;rsm;wGif
vnf; uReaf wmfwYdk\qEudk jyEkid o
f rQjy awmif;Ekid o
f rQ awmif;cJah Mumif;? xkrd S uReaf wmfwYdk aemufq;Hk
aMunmcsufjyKaom tcsdefxd uRefawmfwkdY aqmifGufcsufrsm;onf wkdif;jynfodyif jzpfaMumif;/
("-3) 1938 ck? pufwifbmv? (6) &ufaeh wuodkvfor*"rmkHwGif usif;yaom ausmif;om;rsm;tpnf;ta0;wGif
Ou| udkatmifqef;ajymaom rdefhcGef;
aumif;NyD/ 'gjzifh bmaMumifh onfavmuf vkyfxm;wJh Oya'Murf;ukd rsufpdwrSdwf? vQyfwjyuftwGif;
bmaMumifh y,f&ovJ? usKyfwkdY GefYaygif;tpkd;&ukd rauseyfEkdifvGef;vkdY taMumif;jzpfay:vmwmuawmh wjrefaeY
nae (7) em&Davmufu jzpfay:vmwJhtaMumif;u? cifAsm;wkdYvnf; odwJhtwkdif; ukvm;-ArmdkufyGJ jyefpwm[m
ukvm;&yfuGufu pw,f/ 'gayr,fh Arm&yfuGufrSmom ykvdyfu wm;w,f/ 'Dawmh[m pOf;pm;Munfhyg/ GefYaygif;
tpkd;& rvGefvm;vkdY/ vGefwmrvGefwm ta&;rBuD;bl;? onfudpu onfwifrat;awmhbl; GefYaygif;IdUwJh rD;[m
GefYaygif; rEkdifawmh usKyfwkdY 'DvkdkdufyGJawGqdkwm tusKd;rSdbJ? usKyfwkdY&JU wu,ftusKd;Sd&m tvkyfawG ysuf&w,f/
tu,fom Armjynf&JU vGwfvyfa&;&r,fqkd&if usKyf[m 0g;udkifNyD; aSUqkH;u wufNyD; vlowfzdkY rcJ,Of;bl;/
okdY&mwGif 'DvkdtusKd; rSdwJhtvkyfukd usKyfrvkyfvkdbl;/ onfta&; NyD;apcsifw,f/ 'gayr,fh GefYaygif;tpkd;&&JU
rvdrmrIaMumifh tckjzpfukefMuNyD/ xyfvJ jzpfNyD/ onfrD;at;zkdY&m[m GefYaygif;tpdk;& rSdrS jzpfr,f/
tJonfhawmh onfrSm ar;p&mSdw,f/ GefYaygif;tpkd;& qkd;wm tckrS odovm;vkdY/ pifppft&yfuvnf;
odw,f/ tvkyform;oydwfudpawG tpSdwJhudpawGrSm odcJhw,f/ 'gayr,fh 'Davmufrqdk;wefbl;vdkY atmufarh
cJJhw,f/ tckawmh usKyfwkdYawGU&w,f/ wckck aumif;wmvkkyfcsif&if qefYiif? qefYiifeJY ukvm;rJ? t*FvdyfrJ Munfhae&
w,f/ 'gwifvm; tckjzpfwJh t"dukPf;udprSm ykvdyfawGu e,fawGrSm apmfum;vkdY txl;tjypfwifcH&w,fqkdwm
cifAsm;wkdY todbJ/ usKyfwkdY Oya'Murf; udprSmawmif w&uf? ESpf&ufwnf;eJY NyD;zkdY tvkyfudk tcsdefykdqGJcJh&wm[m
onft*FvdyftrwfawG vIYHaqmfcsuaf Mumif?h t*Fvyd q
f &mawG&UJ MoZmaMumifh jzpfw,f/ onfvjdk zpfwhJ ckeajymwJt
h wkid ;f
ukvm;-Arm dkufyGJawG xyfpwm ukvm;&yfuGufrS pNyD;jzpfw,f/ Arm&yfuGufrSmoGm;NyD; ykvdyfwm;&w,f qkdwm[m
148

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


GefYaygiftpkd;&onf wkdif;jynftm; ajceJYuefw,fqdkwm txl;xifSm;aeNyD/
onfvt
dk pk;d &udk usKyfwYdk umuG,Nf yD; usKyfwYdk &UJ Oya'Murf;av;&atmif ,lr,fqydk gpkYd / usKyfwYdk udk wkid ;f jynf
b,fvkdxifrvJ? tu,f r&bl;wJh/ b,fvkd vkyfrvJ/ usKyfwkdY oydwfarSmufMuwJhtcg usKyfwkdYajym&vdrfhr,f?
tpkd;&uawmh vkyfay;wmyJvkdY? onfawmh wkdif;jynfu usKyfwkdYudk ajymvdrfhr,f? rif;wdkYu 'Dtpkd;& aumif;w,f
ajymw,f/ igwkYd awmh acgif;jym;atmif teif;cHae&ygvm;qkNd yD; usKyfwYdkukd tMunfnKd ysurf ,f/ aumif;NyD tMunftndK
ysufNyDqydk gawmh usKyfwYdk bmvkyrf vJ/ usKyfwYdk wkid ;f jynfrmS MuD;NyD; wkid ;f jynfudk rS&D w,f/ usKyfwYdk oydwaf rSmufcsif&if
wkid ;f jynfudk tultnDawmif;&w,f/ usKyfwYdk tcktxd Oya'Murf;ukjd zpfatmif vky&f w,f qkw
d muvnf; wkid ;f jynfu
tm;ay;w,f qkdwmodzdkY r[kwfvm;/ ukdif; usKyfwkdYu wkdif;jynfrSm tnOf;cHae&wJhtcgrSm rMunfh&if usKyfwkdY
tvSnfhMuawmh wkdif;jynfu MunfhygtkH;rvm;/ cifAsm;wkdY 'Dausmif;rSm SdwJhq&mawG ESdyfpufcsifwkdif; ESdyfpuf?
&ufpufcsifwidk ;f &ufpufvYdk wkid pf &m tm;ud;k p&m Smcsifwv
hJ Ydk S&d if tJonfawmh cifAsm;wkYd b,foo
l mG ; tm;uk;d MuvJ/
tJ'gawGudk usKyfwkdY jrifvkdYrkdY? usKyfwkdYonfvdk qkd;wJh GefUaygif;tpkd;&ay;wJh Oya'Murf;ukd tpkHrvkdcsifbl;/
wkdif;jynf emaew,fqkdNyD; y,fvkdufw,f/ y,fvkdufawmh b,fES,fhjzpfEkdifovJ/ tkyfcsKyfa&;Oya'xkH;wrf;t& tpkd;&
xGufay;&r,f/ uaeY vTwfawmftpnf;ta0; tjypftwkdif;awmh Oya'Murf;udk tpkd;&u rwifoGif;&Jbl;/ Mum;bl;&JU
vm; tcktpk;d &u &mxl;u qif;ray;ao;ayr,fh usKyfwYdku wkid ;f jynfbufu vlr[kwaf wmhb;l / usKyfwYdk Oya'Murf;
I;H rSmpk;d vkYd roGi;f &Jawmhygbl;vdYk qkv
d u
dk Nf y/D rSew
f mvky&f if usKyw
f Ydk tckcifAsm;wkYdukd Si;f jy&Jovk?d awGU&Jovkd olwYkd rawGU&Jb;l ?
'gu taSUukd GeYf aygif;tpk;d &[m ajymif;vJypf&r,f/ jzKwf&ifvnf; jzKwf&r,f/ onfEpS v
f rf; wvrf;yJ Sad wmhw,f/
Oya'Murf; taMumif;ukd usKyfqufajymtkH;r,f/ usKyfwkdYvufiif;Oya' r&ayr,fh b,fenf;eJY rqkd
aemuf jyef&Ekid w
f ,f/ usKyfwYdk &r,fqv
dk Ydk ck&cgeD;aeNyD/ tJovkd usKyfwYkd qEomSyd gap/ Oya'ukd &rSmyJ/ Si;f jytk;H r,f/
tck GefYaygif;tpkd;& jyKwfvkdY aemufwufwJh tpkd;&[m GefYaygif;xuf raumif;awmif rqdk;bl;qkdwm usKyfajym
&Jw,f/ onftpkd;&rSmaum bmhaMumifh 'Dxufraumif;awmif onfxuf rqdk;wJh Oya'r&bJ Sd&rSmvnf;/ aumif;NyD
GefYaygif; rjyKwfbl;qkdygawmh/ ('gujzpfrSm cJ,Of;ygw,f/) bmjzpfovJ/ (Private Member's Bill) woD;yk*v

trwfwkdY Oya'Murf;tjzpf wifEdkifwmyJ/ pifppfvlwkdYvkyfwJh tvkyf[m wkdif;jynfwjynfvkH; aumif;zkdYvkyfwJh tvkyf


jzpfaum/ tu,f usKyfwkdYvkyfwJhtwkdif; wrsKd;wrnf ajymif;vJNyD; aumif;vm&if wkdif;jynfu usKyfwkdYukdwkd;NyD;
MunfndKNyD;? usKyfwdkY tusKd;SdzdkYyJ r[kwfvm;/ tJwmawG pOf;pm;apcsifw,f/
("-4) Auo taxGaxGtwGif;a&;rSL; ukdA[def;\ xkwfjyefaMunmcsuf
pufwifbmv (4) &ufaeY? naetxd igwkdYonf Oya'Murf; twnfjzpfajrmufa&;twGuf BudK;yrf;vsufSd
Muayao;onf/ okdY&mwGif xkdaeYnae kwfw&uf aSmifwcif jzpfay:vmaom ukvm;-Arm t"dukPf;onf
igwkdY\ pdwfudk wrsKd;wrnf ajymif;vJapcJh\/ igwkdY ESpfESpfausmf vkH;yrf;vmcJh&aom xkdOya'Murf;vkyfief;udk
&yfqkdif;apcJh\/ GefYaygif;tpkd;&onf rsufESmjzLESifh ukvm;rJukd jrLvkdojzifh Armqif;&Jom;rsm;tm; vnfrsKdnpfcJh
&onfukd igwkdY tcgcgodchJ awGUcJhMu&\/ okdYaomf igwkdY onf;cHcJhMu\/ EkdifiHa&;tajymif;tvJ rnfolrnf0g
tpkd;& jzpfrI? rjzpfrIwkdYrSm igwkdYeJYrqkdif oabmxm;cJh\/ okdYaomf t"dukPf;udpw
Gif GefYaygif;tpdk;&onf ppfykvdyf
rsm;udk ukvm;rsm;twGufom apmifhaSmufapcJhjcif; jzpfojzifh wkdif;jynfu pGyfpGJaeaom GefYaygif;tpkd;& tay:wGif
xm;cJhaom igwkdY\ onf;cHpdwfwkdYrSm wcgwnf; NydKvJawmh\/ GefYaygif;tpkd;& rvdrmrIaMumifh wkdif;jynfwGif Sif
vltrsm; toufq;Hk I;H &\/ rsufEmS jzLrJudk tm;ud;k toufiS af e&aom GeYf aygif;tpk;d &onf a&eHajr tvkyo
f rm;rsm;
oydwu
f pd w
iG f rsuEf mS jzL bDtpdk b
D ufukd rsuEf mS ajymifajymifxm;um vku
d cf \
hJ / aemufq;Hk ,ckvw
T af wmfwiG f qif;&Jom;
rsm;\ toufSLcGifh&rnfh (Land Alienation Bill, Land Tenancy Bill) v,form;r[kwfol v,frykdifcGifh Oya'
Murf;ESifh v,foD;pm;Oya'Murf;wkdYudk ukvm;rsufESmjzL v,fykdifSifBuD;rsm;ukd iJh&aomaMumifh &uftuefYtowfrSd
aTUqdkif;vkduf&\/ Armqif;&Jom;rsm; tay:wGif &ufpufaom GefYaygif;tpdk;&onf tb,faMumifh igwkdY
ausmif;om;rsm; tBudKufudk vkdufavsmchJavoenf;/ ar;cGef;ukd igwkdYonf eufeJpGm pOf;pm;aomtcg atmufyg
tajzudk &ayonf/
(1) ausmif;om;tpnf;tk;H onf vTwaf wmftjyifbufwiG f tckid rf mqk;H ? tqlyq
l ;Hk ? ta&;ygqk;H jzpfonfukd
GefYaygif;tpdk;& od\/ ausmif;om;rsm; wkdif;jynf\tcspfawmfrsm;jzpfonfudk GefYaygif;tpkd;& od\/
pifppftm;jzifh ausmif;om;rsm;tpnf;tkH;\ oabmxm;onf GefYaygif;tpkd;&tay:wGif wrsKd;wzkH
ajymif;vJp&m Sday\/
149

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(2) ausmif;om;tpnf;tkH;udk GefYaygif;tpkd;&onf aMumufvefY\/ ausmif;om;rsm;onf r[kwfrcH?
ZGwfwGwf vkyfrnfudk taotcsmod\/ ausmif;om;rsm;oydwfarSmufvQif tpkd;&\ wm0efvkH;vkH;
jzpf\/ txl;ojzifh wkdif;jynfwGif rausreyf vIyfvIyfSm;Sm; jzpfaeaomtcgwGif ausmif;om;rsm;
qlylvdkufu GefYaygif;tpkd;&wnfwHha&;udk txl;xdckdufrnf jzpf\/ xdkodkY tajzxGufvmaomtcg
igwkdY aSUarSmufwGif vrf;ESpfoG,fonf wr[kwfcsif; ay:aygufvm\/
(3) igwkYd Oya'Murf;jzifh tom;,lcg Armqif;&Jom;rsm;udk xyfrv
H nfrsK
d pS &f ef MuHaeaom GeYf aygif;tpk;d &
bufukd vku
d rf nfvm; (0g) GeYfaygif;tpk;d &u igwkYdtm; vufuidk w
f w
k jf yKvkycf g Armqif;&Jom;rsm;tm;
xyfrHnOf;;qJrnfudk igwkdYonf rsufaphpHkrSdwfum auseyfaernfavm/
(4) okYdr[kwf igwkYdonf Armqif;&Jom;rsm;\ rdwaf qG? Armqif;&Jom;rsm;\ tm;uk;d &mtjzpfukd jyrnfavm
(0g) Armqif;&Jom;rsm;\ &efolGefYaygif;tpdk;&u vdrfPfESifh ay;tyfaom Oya'Murf;udk jiif;qef
y,fcsrnfavm/
igwkYdonf wkid ;f jynf\ vljzpf\/ igwkYdonf igwkYd\ wuk,
d af umif;tusK;d ukd arQmu
f ;dk um Armqif;&Jom;rsm;
epfemaeonfudk rIpdrfhEkdif? pifppfaomfum; igwkdY toif;tyif;tpnf;tkH;rsm; wnfaxmifxm;&onfrSm Armqif;&J
om;rsm;tzdkY jzpf\/ xkdYaMumifh igwkdYonf 'kwd,vrf;ukd vkdufcJh\/ xkdodkYvkdufcJhonfrSm tHhMop&m rSd? txl;tqef;
r[kwf/
Oya'Murf;udk igwkdYaSUukd b,fvkd quf tvkyfvkyfrnfenf;/ GefYaygif;tpkd;& odrf;kyfoGm;aom
Oya'Murf;rSm rjyefvrf;odkY oGm;NyD[k rrSwfMuavESifh Oya'Murf;onf igwkdY\vufxJwGif Sd\/ igwdYk qlylwkdufckduf
rIaMumifh Oya'Murf;onf tajcokdY a&mufcJh&\/ igwkdY qufvufwkdufckdufvsif Oya'Murf;b0rS Oya'tjzpf
rajymif;vJEkdif[k rnfol jiif;qkd0HhtHh oenf;/ wkdif;jynf qif;&Jom;rsm;ukd iJhojzifhom Oya'Murf;udk tcsdeftenf;i,f
aTUqkid ;f vku
d &f \/ Oya'Murf;udpo
nf NyD;qk;H cef; rwkid af o;aMumif;udk tpk;d &oabmudk azmfjyaeMujzpfonfh &efuek f
a*;Zwf owif;pm uyif 0efcHxm;&\/
igwkdYonf GefYaygif;tpdk;&ukd jzKwfcs&rnfqkd&m rnfhonfhyk*dKvf wOD;wa,mufudkrQ yk*v"dXmefpGJ rSd?
ukvm;rJ? rsufESmjzLrJwdkYjzifh toufSLae&aomaMumifhom ArmtusKd;udk tcGifh&oavmuf rpGrf;aqmifEkdifaom GefY
aygif;tpkd;&tzGJU wckvkH;tjzpfudk igwkdY GHUSmjcif;jzpfav\/ ArmtrsKd;om;csnf;yg0ifaom tpkd;&tzGJU ay:aygufvm
aom tcgwGifvnf; Armqif;&Jom;tusKd;udk vkH;aphywfaph pGrf;aqmifEkdifrnf[k igwkdYrarQmfudk;/ vufSd uRefArmjynf
tkyfcsKyfa&;t& zGJUpnf;tyfaom rnfonfh tpkd;&tzGJYrQ wkdif;jynfudk pdwfwkdif;usatmif rpGrf;aqmifEkdif? odkYaomf
trsKd;om; tpk;d &onf ukvm; rsufEmS jzL? rJrsm;ukd iJ&h aom tqk;d Gm;qk;H GeYf aygif;tpk;d & xufum; wkid ;f jynftusKd;ukd
ykdrkdaqmifGufEkdif vdrfhrnf[k igwdkY wxpfcs ,kHMunfaMumif;/ pufwifbmv (4) &ufaeY naetxd igwkdYonf
Oya'Murf; twnfjzpfajrmufa&; twGuf BudK;yrf;vsuf SMd uayao;onf/ okYd &mwGif wkid ;f jynftusKd;ukd ykrd adk qmifu
G f
Ekdifvdrfhrnf[l igwdkYwxpfcs ,kHMunfaMumif;/

150

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

OD;&mSpf B. Sc., B. L.,


(1936-37)
Source: Oway Magazines

OD;&mSpfonf tdEd,trsKd;om;wOD; jzpfonf/ jrefrmwkdif;&if;om;tjzpf cH,lxm;ol jzpf\/ tdEd,trsKd;om;


wOD;tm; wuoOu|tjzpf wifajrmufjcif;onf or*wGif vlrsKd;a&;cGJjcm;rI rSdjcif;? acgif;aqmifEkdifoludk
acgif;aqmifae&m ay;tyfjcif;udk jyojcif; jzpfonf/
OD;&mSpf\ arG;ou&mZfrSm 1912 ck Ekd0ifbmv (5) &ufaeY jzpfonf/ &efukefwuodkvfrS 0dZm-odyHbGJUESifh
Oya'bGUJ rsm;udk &So
d nf/ &efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or*\ yxrqH;k twGi;f a&;rSL;jzpf\/ 1935-36
ckEpS w
f iG f 'k-Ou|jzpf\/ 1936-37 ckwiG f wuoOu| tjzpf aG;umufwifajrmufjcif; cH&avonf/
1936 ck ausmif;om;oydww
f iG f aSUwef;acgif;aqmif wOD; jzpfonf/ 1936 ckEpS w
f iG f zGUJ pnf;aom ArmEkid if v
H ;kH
qkid &f mausmif;om;rsm;or*\ yxrqH;k Ou|vnf; jzpf\/ yxrqH;k wuoud,
k pf m;vS,f aumifpv
D Bl uD;tjzpf
wm0ef,l vkyaf qmifco
hJ nf/ Adv
k af tmifausmf usq;kH onft
h rIwiG f ausmif;om;rsm; bufrS aSUaevku
d cf o
hJ v
l nf;
jzpfonf/
ppfBudKacwfwiG f 0wfvakH wmf& aSUaewOD; jzpfonf/ tvkyo
f rm;tzGUJ tpnf;rsm;wGif acgif;aqmif wm0ef,cl \
hJ /
ppfNyD;acwfwGif zqyvwGif yg0ifNyD; jynfolYvTwfawmfwGif? vlrsKd;pkvTwfawmfwGif? trwftjzpf ,aeYtxd
tqufrjywf aG;wifajrmufjcif; cH&onf/ Ekid if aH wmftpd;k &tzGUJ rsm;wGif jynfoYl t;kd tdraf qmufvyk af &;? tvkyf
orm;Xme0efBuD;? ul;oef;a&mif;0,fa&;0efBuD;? owKwiG ;f Xme0efBuD; ponfjzifh wm0ef,al qmifu
G cf YJb;l onf/
tvkyform;ESifh qufpyfaom bkwftzGJUtoD;oD;? pHkprf;a&;aumfrwD trsKd;rsKd;wGif obmywdtjzpf? jynfyodkY
oGm;a&mufaom udk,fpm;vS,ftzGJU trsKd;rsKd;wGif acgif;aqmiftjzpf? tzGJU0iftjzpf vkdufygcJYbl;onf/
,ck jynfaxmifpt
k vkyo
f rm;tzGUJ Ou|ESihf Ekid if aH wmftpd;k &tzGUJ wGif pufrv
I ufr?I owKwGi;f ESihf tvkyo
f rm;
0efBuD;tjzpf wm0efukd xrf;aqmifvsuf\
dS /

151

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(yk*)H OD;b*sr;f

B.A., B.L.

(1937-38)
Source: Oway Magazines

yk*HNrKdUe,f ustdkGm Zmwd jzpfonf/ anmif;OD;NrKdU atbDtrfausmif;? yckuLNrKdU 0ufpvDausmif;wdkYwGif ynm


oifMum;cJhbl;\/ &efukefwuodkvfESifh *syfqifaumvdyfwdkYwGif qufvufynm oifMum;cJh 0dZmbJGUrsm;udk
&Scd o
hJ nf/
1930 ckEpS f wuo pnf;rsO;f a&;qJaG &; aumfrwDwiG f twGi;f a&;rSL;tjzpf aqmifu
G cf NhJ yD;? 1937-38 ckEpS w
f iG f
wuo Ou| jzpfavonf/
1939 ckEpS rf S p &efuek Nf rKdUwGif aSUaevdu
k o
f nf/ *syefacwfwiG f taSUtmSvil ,ftpnf;tH;k udk wnfaxmif
onf/ tpnf;tH;k Ou|jzpf\/ taSUtmSvil ,ftpnf;tH;k udk ppfNyD;acwf ArmEdik if v
H il ,frsm;tpnf;tH;k
(Avp) [k trnfajymif;vJcJhonf/ 1952 cktxd Ou|tjzpf aqmifGufonf/
1947 ck Adv
k cf sKyaf tmifqef; acgif;aqmifaom tpd;k &tzJUG wGif 0efBuD;wpfO;D jzpf Akv
d cf sKyEf iS w
hf uG 0efBuD;wzGUJ vH;k
udk vkyMf uHowfjzwf&mwGif rao usef &dS pfol (4) OD;teuf wOD;jzpf\/ ,ck &efuek Nf rKUd wGif vTwaf wmfaSUaeBuD;
wOD;tjzpf vkyfudkifvsufSdonf/ aTwd*HkapwDawmf b@mawmfxdef;vlBuD;? urmat;apwD b@mawmf
xdef;vlBuD;? Ak'omoemEk*[
tzJGU0ifvlBuD;? ESif;qDukef; bdk;bGm;apmifhaSmufa&; tzJGU0ifvlBuD; ponfjzifh
wm0ef,l aqmifGufvsufSdonf/ r[moa&pnfolbJGUudkvnf; &SdcJholjzpfavonf/

152

udkvdkeDacwfaESmif; - 1937 rS 1938 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

Adv
k cf sKyaf tmifqef; B. A
(1938-39)
Source: File Photo

ewfarmufNrKdU Zmwdjzpfonf/ tz OD;zm? trda':pkwYkd\ om;axG;jzpf zGm;ou&mZfrmS 1915 ck? azazmf0g&Dv


(13) &ufaeY jzpf\/ ewfarmufNrKdU OD;aombdw txufwef;ausmif;? a&eHacsmif;NrKdU trsKd;om;txufwef;
ausmif;rsm;wGif ynmoifMum;cJhonf/ 1932 ck ZGefvwGif &efukefwuodkvfodkY a&mufSd 1937 ckESpfwGif
0dZm bJUG xl;udk qGwcf ;l cJ\
h / Oya'oifwef;wGif wESpaf usmfrQ ynmavhvm qnf;yl;cJYao;onf/
1935-36 rS wuo trIaqmiftzJGUwGif? tdk;a0r*Zif; wm0efcHt,f'Dwmtjzpf aqmifGufcJhonf/
td;k a0r*Zif;wGif ygaom (Hell Hound at Large) ]i&JacG;Bu;D vGwaf eNy}D [laom aqmif;yg;ESihf ywfouf
ausmif;xkwfcH&\/ 1936 ck oydwfta&;awmfyHkwGif jyefMum;a&;Xme wm0efcHjzpf\/ 1936-37 ckESpfwGif
wuo Ou| jzpf ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*wGif yxrqHk; twGif;a&;rSL; jzpfavonf/ 193839 ckwGif wuo Ou| jzpfonf/
ukvm;-Arm t"dukPf; ay:cJYonf/ or*onf t"dukPf;aMumifh 'kua&mufolrsm;tm; u,fq,fa&;
vkyfief;rsm;udk aqmifGufcJhonf/ 1936 ck oydwfta&;awmfyHkwGif zJGUpnf;ay;cJY&aom qmjrbl;aumfrwD
tpD&ifcHpm xGufvmonf/ tpD&ifcHpmukd wuorS uefYuGufcJhonf/ a'gufwmbarmftpdk;& wuodkvf
tufOya'Murf; jyKvky&f ef pDpOfonfuv
kd nf; vufrcHcahJ y/
Adv
k cf sKyaf tmifqef;onf wuo Ou|tjzpf oufwrf;ukeo
f nf txd raecJYay/ atmufwb
kd mvwGif ausmif;rS
xGu
f wdYkArmtpnf;tH;k odYk 0ifa&mufum? Edik if aH &;udk tcsed jf ynfh wm0ef,l vkyaf qmifco
hJ nf/ 1939 ckEpS w
f iG f
wuo udk,fpm;vS,f aumifpDvlBuD;tjzpf wm0ef,lcJh\/
1941 ckESpfwGif t*Fvdyftpdk;&u qkaiG (5) usyfjzifh 0g;&rf;xkwfjcif; cH&NyD;? *syefjynfodkY a&mufSdoGm;\/
*syef tultnDudk ,lum &JabmfoHk;usdyfudk aSUaqmifvsuf? ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfudk xlaxmifcJhonf/
1941 ckEpS w
f iG f t*Fvyd ef ,fcsJUorm;tm; ArmjynfrS armif;ESix
f w
k cf ahJ vonf/
*syefacwfwiG f Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf? ArmhumuG,af &;wyfrawmfwYkd\ aoemywdtjzpfjzifh vnf;aumif;?
tpd;k &tzJUG 0if ppf0efBuD;tjzpfjzihf vnf;aumif; aqmifu
G cf \
hJ / 1945 ck? rwfv (27) &ufaeUwGif *syefzufqpf
rsm;tm; ArmjynfueG jf rLepfygwD? jynfo
h Ylta&;awmfyykH gwDrsm;ESifh vufwu
GJ m awmfveS cf YJonf/ zufqpfqefYusif
a&;? jynfoUl vGwv
f yfa&;tzJUG csKyfBuD; (zqyv) udk wnfaxmifol jzpf\/ ppfNyD;acwfwiG f zqyv Ou|tjzpf
wm0ef,
l ? t*Fvyd ef ,fcsUJ orm;vufatmufrS vGwaf jrmufa&;twGuf qufvufwu
kd yf 0GJ ifonf/ 1947 ckEpS f
wGif tpd;k &tzJUG 0efBuD;csKyftjzpf vufcaH qmifu
G \
f / Armhvw
G v
f yfa&;twGuf t*FvefEikd if o
H Ykd oGm;a&muf
aqG;aEG; awmif;qdkcJYonf/ 1947 Zlvikd v
f ? (19) &ufaehwiG f rormolw\
hkd vufcsujf zifU toufcEmaMujyKe;f
ysupf ;D cJ&U avonf/
153

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f

tcef; (8)
udv
k ekd aD cwfaESmif;ydik ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; vGwv
f yfa&;BuKd ;yrf;rI trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1938 rS 1939)

(u) &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* (wuo) zGJUpnf;ykHpnf;rsOf;


THE CONSTITUTION OF THE RANGOON UNIVERSITY STUDENT'S UNION, 1931
(As Amended by the Rangoon University Student's Union at in Business Meeting
Held on 5th July 1937)

1.
2.

3.

4.

154

Rangoon University Student's Union


CHAPTER (I)
Nature of the Organization
This organization shall be called Rangoon University Students Union.
The objects of the Union shall be to promote a healthy corporate social life, inculcating a
spirit of independence, and to create a sense of duty and responsibility among the students
of the University.
In pursuance of the objects mentioned in Section 2 the Union shall specially.
(1) hold debates,
(2) arrange for and conduct lectures,
(3) maintain a library, reading and writing and indoor games,
(4) discuss and promote the general interests of the students, and
(5) arrange for and hold entertainments.
The Union shall not make any dividend, gift division or bonus in money into or between any
of its members.

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif

1.

2.

3.

4.

5.
6.

7.
8.
9.
10.

11.

12.
13.

CHAPTER (II)
Membership and Subscriptions
Only the students, Graduates, Registered Graduates, members of teaching staff of the
University of Rangoon, and past students who have belonged to the University before the
formation of the Union, shall be admitted to membership of the Union except as provided in
section is of this chapter.
Explanation: - Students are those pursuing a course of study in the University with a view to
qualifying themselves for a degree, certificate or diploma in the University of Rangoon.
Those members of Union who are not or cease to be student members shall not enjoy the
right (except as provided in chapter VIII)
(1) to hold any office, and
(2) to vote at Business Meetings and elections.
Persons who are eligible for membership in the Union may apply to become members by
filling and submitting the membership form (which can be had from the General Secretary or
Hall Secretaries an application) duty proposed and seconded by two members of Union: such
applications shall be accompanied by the entrance fee and subscription mentioned in Section 4.
(1) A member who is admitted to the Union shall pay an entrance fee of rupee one.
(2) Student-members shall pay a yearly subscription of rupees two. The subscription shall be
payable in a lump sum at the time of admission.
(3) If a student is admitted to the membership of Union during the period extending from
November to May ( both months inclusive ) we shall pay the full yearly subscription.
(4) Non-Student members shall pay a life membership fee of rupees twenty-four, but it may be
paid in two equal installments, the first at admission and the second within six months
thereafter.
Members are liable to be fined, suspended or expelled.
Any member may resign from the Union by notifying his intention to the General Secretary
provided that he pays all sums due from him to the Union and provided also that the Executive
Committee accepts the resignation of the member after satisfying itself that all conditions
governing the resignation of membership have been fulfilled.
A member who shall resign under Section 6 shall cease to be a member of the Union except as
provided in Section 14.
A member who has resigned may be re-admitted to the Union on payment of an entrance fee
and the full subscription of the current year.
A member shall be expelled from the membership of the Union if a motion for his expulsion be
carried at a Business Meeting.
No motion for the expulsion of a member shall be proposed except by a member of the
Executive Committee and no motion shall be proposed for the expulsion of more than one
member.
No motion for the expulsion of a member shall be carried unless at least one-third of the
student members so voting shall have voted upon it and at least two-thirds of the members so
voting shall have voted in favour of it.
A member who has been expelled can be re-admitted only after a motion for his re-admission
has been carried at a Business Meeting.
The conditions for and restrictions upon the proposal and carrying of motions for re-admission
of a person who has been expelled from membership shall be the same as those imposed in the

155

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


14.
15.

16.

17.

18.

1.

2.
3.
4.
5.
6.

1.

156

case for the expulsion of a member by Section 9, 10, and 11 of this Chapter.
Any member who has resigned or has been suspended shall be liable to expulsion as if he was
still a member of the Union in respect of acts done while he was a member.
Upon re-admission, a member who has been expelled must pay an Entrance fee and the full
subscription for the current year and all sums due from him to the Union at the time of his
expulsion, which remain unpaid.
Any member who has resigned or has been suspended or expelled shall be excluded on all
occasions from the premises of the Union until and unless his suspension is removed or he
has been re-admitted.
The Executive Committee shall have power, by a majority of two-thirds of those present, to
cancel the membership of any member whom they shall consider not to be eligible for
membership of the Union, and no such member shall be re-admitted without the consent of
the Union at a Business Meeting by a simple majority of those voting. Any member who is the
subject of the such a decision by the Executive Committee shall have returned to him only the
subscription for the current year.
Harm any membership of the Union may, by a resolution carried at a Business meeting by a
majority of three-fourths of those voting, be conferred on persons of distinction provided
that at no time shall the member of such member exceed twelve and that in any academic year,
not more than three such members shall be elected.
CHAPTER (III)
The Property and Premises
No property of any description, designed for use in the premises of the Union shall be
removed from the premises without the permission of the Executive Committee, and the
penalty for such removal shall be a fine of five rupees and if the property so removed is lost
or damaged a further, liability for the current price of such property shall arise.
Any member who shall damage the property of the Union shall pay the expense incurred
on his account by the Union for repair or replacement.
The premises of the Union shall not be used for any other than the ordinary purpose of the
Union expect as provided in Chapter XX.
No one shall be allowed to play any game on stakes on the premises of the Union.
No alcoholic drink shall be stored or drunk on the premise.
The Executive Committee shall have power to regulate the admission of members and nonmembers to the premise and functions of the Union and it may from time to time frame rules
and issue direction for purpose.
CHAPTER (IV)
Officers of the Union
The following shall be the officers of the Union (1) The President
(2) The Vice-President
(3) The Treasurer
(4) The General Secretary
(5) The Librarian
(6) The Editor.

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
2.

3.

4.
5.

6.
7.

8.

9.

1.
2.
3.
4.
5.

6.

(1) Only those members of the Union who have completed one year of membership of the
Union and who are whole time students shall be eligible for election to the offices of the
President, Vice-President, and General Secretary.
(2)(a) A member shall not be eligible for election to the office of the president, unless in
addition to the qualification laid down in Section 1 above, he has been a member of the
Executive Committee, either as an officer or as an ordinary member for at least one
academic year.
(2)(b) Members who have held office for at least one academic year in the Mandalay
Intermediate College Union shall be exempted from the qualification regarding one year's
membership of the Union laid down in sub-Section 1.
If any officer is absent from Rangoon for period exceeding one month continuously during
any term excluding the vacations or is unable to carry on his duties for one month continuously,
his office shall become vacant.
Any officer may resign his office by notifying his intention to the Executive Committee, but
he shall remain in office until a new officer has been elected in his place.
In case of any officer being absent from Rangoon for a period exceeding three days but not
exceeding thirty days (excluding the vacations) a new officer who shall affiliate in his place
during his absence shall be elected by the Executive Committee from among its members.
If any officer is censured by a Business Meeting, his office shall become vacant, and shall be
debarred from standing as a candidate for any election within one year thereafter.
If any officer shall become prematurely vacant by resignation or otherwise, the vacancy shall
be filled by-election within ten days of its becoming vacant, and the President shall conduct
such by election. Any member of the Union desirous of proposing a candidate for the vacant
office shall not less than two days before the day of election, submit to the president a
nomination paper showing the name of his candidate duty proposed and seconded and
signed by the candidate.
(1) Any officer if being elected to any office at any by-election, has to resign his former office.
(2) Any elected member of the Executive Committee if being elected to the office of President,
Vice-President or Treasurer at any by-election shall ipso facto resign his seat as an elected
member of the Executive Committee.
The term of office for any officer shall expire after General Election.
CHAPTER (V)
The President
The President shall be elected annually.
The President shall be Chief Executive Officer of the Union and shall have the general control
of its premise.
The President shall be the chairman of all meetings of the Union except sub-committees and
select committees.
The President shall be an ex-officio member of all committees and sub- committees.
The President after the expiry of his term of office, shall become an ex-officio member of the
Executive Committee for the ensuing year, but as an ex-officio member he shall not have the
power to vote.
The President shall after the expiry of his term of office never be eligible for re-election to that
office.

157

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


7.

8.

9.

1.
2.
3.
4.
5.

6.

1.
2.
3.
4.

5.

6.

7.

158

The President shall in case of emergency advise any office, member or servant of the Union
as to Unions rules and practices and any advice so give shall be reported by him to the
Executive Committee so that they may determine whether it is desirable to make any new rule
or practice upon the matter in question.
The President shall in urgent case have power, by giving not less than twenty-four hours
notice call a Special Meeting of the Union or to change the time or the day appointed for any
meeting.
The President shall not address the House from the Chair, except in his official capacity.
CHAPTER (VI)
The Vice-President
The Vice-President shall be elected annually at the same time as the President.
In the absence of the President his duties shall devolve upon the Vice-President, except as
provided in Section 3, 4 and Chapter IV.
The Vice-President shall be in the charge of the Executive department.
The Vice-President shall examine and sign all bills before they are handed over to the treasurer.
The Vice-President shall seven days before the last Business Meeting of each year, place
upon the boards a report for the outgoing term, which shall be read to the Union at the said
meeting and the members present shall have the right to discuss upon the report.
The Vice-President, if he is again not elected to any office after his term of office has expired
shall become an ex-officio member of the Executive Committee for the ensuing year, but as an
ex-officio member, he shall not have the power to vote.
CHAPTER (VII)
The Treasurer
The Treasurer shall be elected annually at the same time as the President and Vice-president.
Only those members of the Union who are graduates of this University and two years standing
as members shall be eligible for election to this office.
The treasurer shall supervise the collection of subscriptions fees and fines and be responsible
for the due application of the Unions revenues in accordance with the Budget provisions.
The Treasurer shall at the beginning of each year prepare and submit to the Executive
Committee for consideration and sanction a budget containing a detailed estimate of the
income and expenditure for the year together with a statement of all capital and invented
funds under each head of account. The Treasurer may with the consent of the Executive
Committee make transfers of funds from head of account to another provided that the total
amount of expenditure allotted in the Budget shall not be exceeded. The Treasurer shall after
Budget has been passed by the Executive Committee, place it upon the boards.
The Treasurer, may in the case of the late sum for any head of expenditure in the Budget being
insufficient demand additional provision for the head of expenditure and such demand, if
sanctioned by the Executive Committee shall be placed upon the boards by the Treasurer.
The Treasurer shall place upon the boards of the Union not less than fourteen days before
the last Business Meeting of each year a statement of all sums received and paid of liabilities
incurred of the balance in credit existing up to the time of the report and his statement shall be
read and considered at the meeting.
The Treasurer must not keep more than fifty rupees in his hand at a time as soon as he has

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif

8.

9.

10.

1.
2.(1)
(2)
3.
4.
5.

1.

2.
3.
4. (1)

more than rupees fifty in possession he must at once deposit all sums over and above fifty
rupees in the bank (mentioned in Chapter XI, section I) except as provided in section 9.
The Treasurer shall draw any sum in the name of the Union with the sanction of the Executive
Committee for the purpose of the expenditure provided of with Budget, but all withdrawal
forms or cheques must be counter-signed by the Vice- President.
The Treasurer shall issue reminders to the members of the Union who have not paid up their
subscriptions fees, fines and other liabilities to the Union within the prescribed period and
inform the General Secretary the names of members, who are liable to be suspended according
to rules.
The Treasurer shall account to his successor for all money received and paid by him up to the
time of his leaving office and shall supply his successor with an account of all Union Funds.
CHAPTER (IX)
Hall Secretaries
The Executive Committee shall annually appoint one or more secretaries from among the
members of the Union for each Hall and for the day students.
A Hall Secretary must be a resident of the Hall for which he is appointed and he shall ipso
facto vacate his office if he goes out of residence in that hall.
A day student secretary must be a day student of the college for which he is appointed and
he shall ipso facto vacate his office, if he closes be a day student or leaves the college.
The President may convene meetings of the Hall secretaries and the General Secretary and he
shall be the chairman of such meetings.
The Hall Secretaries shall make known to the residents of their Halls the nature and object of
the Union and collect Union subscriptions from them.
The Hall Secretaries shall do such other work as may be assigned to them by the President in
connection with the Union in their respective Halls.
CHAPTER (X)
The Executive Committee
The Executive Committee shall consist of
(1) The President,
(2) The Vice- President,
(3) The Treasurer,
(4) The Librarian,
(5) The Editor,
(6) Six members elected by the members of the Union including the General Secretary
(7) Ex- Officio members
(8) The Editor and librarian shall be appointed by the Executive Committee either from among
the six elected members of the committee or from among the student members of the Union.
The election of the members mentioned in Section I, Clause 6, shall ordinarily take place
annually after the election of officers.
Only members of the Union who have been members for at least one year and are still students
of the University, shall be eligible for election to the Executive Committee.
The President and the Vice-President of the previous year the Committee for the current year
as provided in Chapter 5 and 6.

159

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


(2)

5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.

12.

13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.

22.

1.

160

Members who have been members of the Executive Committee of the Mandalay Intermediate
College Union shall be exempted from the qualification regarding one years membership of
the Union Laid down in sub-Section 1.
The General Secretary shall summon all meetings of the Executive Committee at the direction
of the President who shall be the Chairman of the Committee.
The General Secretary shall record the minutes of all meetings of the Committee.
The Executive Committee shall appoint all sub-committees as provided and may also appoint
any sub-committee not specifically provided for.
The Executive Committee shall consider and pass orders on the budget presented by the
Treasurer as provided in Chapter 7, Section 5and 6.
The Executive Committee shall receive all donations endowments and other such moneys as
may be given to the Union.
The Executive Committee shall appoint tradesmen to be employed by the union.
The Executive Committee shall budget to the control of the whole House at their Business
Meetings, regulate the appointment and dismissal of the Unions servants and determined
from time to time the salaries and wages of such servants.
The Executive Committee shall make such reports to the whole House at their Business
Meetings with regard to the appointment and remuneration of the Unions servants and with
regard to the tradesmen employed by Union, as the Committee may from time to time determine.
The Executive Committee shall, subject to the control of the whole House at their Business
Meetings make rules for the position of fines on members of the Union.
The Executive Committee shall subject to the control of the whole House at their Business
Meetings, fix the time and period within which the premises will be open.
The Executive Committee shall have power to invite any person or persons not being members
of the Union to speak at any debate or to deliver lectures at Special Meetings.
Five members shall from a quorum for any meeting of the committee.
No member of the Executive Committee shall vote by pray.
Any member of the Executive Committee any ask the president to call a meeting of the
Committee and the president shall convene such meetings as he may deem necessary.
The Committee shall meet to consider motions for business to be put before Business meetings.
The officer concerned shall present their reports at business Meetings as required by the
provisions of the Constitution.
Any elected member of the Executive Committee (other an officer) who goes out of residence
from Rangoon for a period exceeding thirty days during full term of the University or absents
himself from three consecutive meetings of the Committee shall cease to be a member of the
Committee and a new member shall be elected in his place. Members absent from consecutive
meetings of the Committee shall be reminded of their absence by the General Secretary.
The Executive Committee may spend a sum not exceeding thirty rupees in any one term for
exceptional purpose, in pursuance of the objects of the Union in addition to the provisions,
made in the budget and the additional grants mentioned in Chapter 7, Section 6.
CHAPTER (XI)
Finance
All funds accruing to the Union shall be deposited to the credit of the Union in a bank
appointed by the Executive Committee.

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
2.
3.

4.

5.
6.
7.

8.
(23)

(24)
(25)

1.
2.

3.

4.
5.
6.
(1)

An ordinary fund shall be created in to which shall be paid all sum derived from fees,
subscriptions, fines and other sources allotted to meet the annual expense of the Union.
A reserve shall be created, into which shall be paid sum derived from endowments, donations
interest on investments, or other than those mentioned in Section 2 of this chapter. At least
two-thirds of the balance left from the ordinary fund annually shall be transferred to this fund.
No part of the reserve fund shall be used for any purpose except for replacements of damaged
or worm out furniture and equipment or except by virtue of a resolution passed at a Business
Meetings.
The Executive Committee shall prescribe form or cheque for voluntary subscriptions and
donations towards the Reserve Fund.
The Executive Committee shall appoint a qualified auditor annually.
The accounts of the income and expenditure of the Union shall every year in July be audited
by the auditor (Section 7) and the audited accounts together with the auditors report under
his signature shall be placed upon the boards not less than fourteen days before the first
Business Meeting of the Academic year of the University. The Treasurer shall present his
report at that meeting.
The presidency shall check the account and bank books.
The Chairman shall be the sole judge on any point of order and may call any member to order
at any meeting and shall have power to take such action as he may think necessary to enforce
his decisions.
There shall be no voting proxy at any meeting.
A meeting adjourned for lack of quorum shall not require a quorum and the date to which it
has adjourned.
CHAPTER (XII)
Business Meetings
At Business Meetings the financial and administrative business of the Union shall be
transacted.
At such meetings motions for rejection of any act or resolution of the Executive Committee
which is alleged to be in excess of the powers conferred upon the said Committee by the
constitution may be moved.
At such meetings the following motions may be moved;
(1) Motion to amend, add to, or repeal the constitution
(2) Motion for expulsion of any member of the Union.
(3) Motion for re-admission of expelled members.
(4) Motion to censure any office of the Union.
(5) Motion to reverse any decision of the President, under Chapter 5, Section 7.
(6) Motions for appointment of a select Committee for any purpose relating to the Union.
Question relating to the working of the Union or affecting the interest of the Union may be
asked.
The decision arrived at such meetings shall be final.
The procedure at Business Meeting shall be governed by the following rule:A Business Meeting shall be held at least once at the end of each University term, the last
meeting taking place in February; but the president shall have the power to convene emergency

161

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


(2)

(3)

(4)
(5)

(6)
(7)
(8)
(9)

(10)
(11)

(12)

(13)

(14)

(15)

162

meeting by giving three days notice.


The President shall convene Extra-ordinary Business Meetings on presentation of a requisition
signed by not less than an-forth of the student members (or) fifty student-members, whichever
is less, Such requisition shall state in writing the object for which the meeting is to be held.
Except in case of emergency, fourteen days notice of a Business Meeting and the general
nature of the business which the Executive Committee will bring forward to be transacted
there at shall be given under the signature of the President.
One-quarter of the number of student-members of the Union shall Constitute a quorum at a
Business Meeting.
Any student-member who wishes to propose a motion at an ordinary Business Meeting shall
forward a copy of the motion to the president so as to reach him not later than ten days before
the date of the meeting; and the President shall, if such motion be in order, course such
motion to be placed on the agenda paper of the meeting at which it is to be moved.
No motion which has been negative or other wise disposed of at a Business Meeting shall be
moved again within six months from the date of the meeting at which it was disposed of.
The President shall issue not less than seven days before the date of the meeting a list of the
motions he has received to be moved at the meeting.
Notice of amendments to motions of the agenda paper shall be in the hands of the President
not less than four days before the meeting.
The President shall issue three days before the date of the meeting a revised agenda paper
showing all motions in the original agenda paper and motion and amendments of which due
notice has been given.
In the absence of the President or Vice-President, the members present shall elect a Chairman
from among themselves.
A motion for adjournment of the House to discuss an urgent and important matter concerning
the Union may be moved at a Business Meeting but notice for such motion shall reach the
President not less than one hour before the meeting starts and the President shall admit such
motion only if he considers the matter to be important and urgent.
The Chairman, on his own motion or if so directed by a meeting from time to time and from day
to day, but no business shall be transacted at an adjourned meeting other than the business
unfinished at the meeting from which the adjournment took place.
Not more than the first thirty minutes of a meeting shall be devoted to answering questions.
Notice of questions to be asked at a meeting must reach the President not less than three
days before the meeting. The officer concerned shall answer such questions.
The order of business - At a Business Meeting the following shall be the order of Business:(a) The election of the Chairman, if necessary.
(b) Questions
(c) Business brought forward by the Executive Committee
(d) Business brought forward by the members of the Union.
The following motions may be move without previous notice:(a) Motion to appoint a Chairman,
(b) Motions for adjournment of the House to another date or time if the business is not
expected to be fully disposed of within the time available.
(c) Motions that any question before the meeting be put to the vote forth with.
(d) Motions that the meeting be dissolved for lack of quorum.

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif

(16)

(17)

(18)
(19)

(20)

(e) Motions to ask permission to with draw a motion or amendment.


(f) Motions that the House resolve itself into a Committee,
(g) Motions expensing thanks, congratulations or sympathy.
The following amendments may be moved without previous notice:(a) Amendments to any motion admitted without previous notice,
(b) Amendments which are in the opinion of the Chairman of urgent and important nature and
or which he considers that the opinion of the House should be taken forth with.
Motions requiring votes of at least one-quarter of members and two-thirds majority of the
votes so registered shall be:(a) Motions to amend, add to, or repeal any provision or whole of the constitution,
(b) Motions to expel any member of the Union,
(c) Motions to re-admit expelled members
(d) Motions affecting the Reverse Fund.
Motions to confer Honorary Membership and any person of distinction shall require threeforth majority of those voting.
The following shall be the procedure on motions:(a) Every motion admitted without previous notice shall be moved at a time to be appointed
by the Chairman.
(b) Such motions once disposed of shall not be moved again at that meeting.
(c) Every motion effecting the finances of the Union shall specify the amount affected.
(d) A motion that the House resolve itself into a Committee shall specify item or items of
business to be considered in committee.
The following shall be the procedure amendments:(a) Every amendment must be relevant to the motion to which it refers, and must be framed so
as to form there with an intelligible and consistent sentence.
(b) No amendment shall be moved to a motion for adjournment of a meeting except one
appointing a different day or time.
CHAPTER (XIII)
Special Meetings

1.
(1)
(2)
2.
(1)
(2)

(3)

(4)

At special Meetings,
Motions affecting the interests of the students of the University shall be moved, or
Lectures or address may be delivered an any subject or topic other than religious, by any
person and the invitation of the Executive Committee.
The procedure at special meeting shall be governed by the following rules:The president shall fix the day time at which the meeting is to be held and shall gave power to
hold such meeting in place of any data debate.
The Executive Committee shall, and presentation of a requisition of not less than thirty
members of the Union, convene a special meeting. Such requisition shall state in writing the
object for which the meeting is to be called.
The procedure for the satisfaction and submission of motions and amendments shall be the
same as for Business Meeting, but the President shall put before the Executive Committee all
such motions and amendments.
The procedure on motions and amendments shall be governed by the rules prescribed
for Business Meetings except in case of lectures and address.

163

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


(5)

1.
2.
3.
4.
5.

6.

7.

8.
9.

1.
(1)
(2)
(3)

(4)
(5)
(6)

(7)
(8)
(9)
(10)

164

No motion shall be moved if a meeting is specially called for the lectures or address.
CHAPTER (XIV)
Debates
Meeting for debates shall be held as far as possible every Friday during full term of the
University except as otherwise decided by the president.
The Debates may be either in Burmese or in English as decided by the president.
The Debates may be any subject other than a religious subject.
The selection of motions for debates shall rest solely with the president.
Any member may suggest a motion for debate and signify his willingness to move it by a
written intimation to the President in selecting motions for debates the President shall take
into consideration suggestions so made.
The President shall be responsible for providing a motion for every debate and he shall
choose at least four principle speakers, i.e. a move and his supporter, and an opposer and his
supporter for each motion.
The Chairman, shall if so directed by a meeting, adjourn the meeting from time to time and day
to day, no Business shall be transacted at an adjourned meeting other than the business left
unfinished at the meeting at which the adjournment took place.
No motion for adjournment shall be moved for any purpose other than that of continuing the
debate an subsequent day.
In the absence of the President, a Chairman of the meeting shall be elected by the members
present from among themselves.
CHAPTER (XV)
Meeting in General
Procedure on motions, resolutions, and amendments at meeting of the Union in general shall
be governed by the following rules:
The speaker shall address the chair and may not read their speeches.
Every motion at a meeting shall be seconded, otherwise it shall drop.
Any motion or amendment standing in the name of a member who is absent from the meeting
or who declines to move it may be moved by other another member with the permission of the
chair.
No motion or amendment once moved shall be with drawn without the leave of the House.
No speech on any motion of amendment shall exceed fifteen minutes but the chairman shall
have power to extend this time.
A member who rises with the permission of the chairman to speak an the conclusion of a
speech has the right to be heard. In case of competition, the chairman shall decide who is in
possession of he meeting.
Except as here in after provided, a member having spoken to a motion is not at liberty to speak
again to such motion.
Any member may (even whilst another is spoken) rise to explain any misconception of
expressions used by him but he shall not make a speech.
There shall be no personal reference to any member except in censure motions and than only
provided that such reference is relevant to the subject.
Any member may call the Chairmans attention to a point of order even whilst another is

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
(11)
(12)

(13)

(14)
(15)

(16)
(17)

(18)
(19)

(20)
(21)
(22)
(23)

(24)
(25)

1.
2.

speaking but no speech shall be made on such point of order.


When an amendment to any motion has been proposed, no other amendment shall be proposed,
until the former amendment has been disposed of.
Any member may speak once on a motion and once an each amendment proposed to it, but
no member may speak more than once on any motion or amendment except as provided in
rules (13) and (14).
The propose of any motion may speak an every amendment, and shall have the right of reply
immediately before the final division an his motion. The mover of an amendment has the right
immediately before the division an that amendment.
No member who has spoken on the motion may subsequently move an amendment, but any
member who has only spoken on an amendment may subsequently move and amend.
In the case of amendments which require previous notice, the Chairman shall call on movers
of such amendments one by one to dispose of such amendments, after the mover has moved
the motion.
In the case of censure motions the officer or the member whose conduct is in question shall
have right of speaking again after the mover has replied.
When the Chairman has as certain that no other member who is entitled to address the
meeting desires to speak, he shall ask the propose of the motion to reply upon the whole
debate and after that he shall put the motion to the House.
A motion for the adjournment of the House shall be moved only once at a meeting.
The Chairman has the same right of moving or searching or speaking to a motion or an
amendment as any member but he shall vacate the chair for the whole meeting, and he shall
nominate to the chair a member who has not taken part in the discussion. Without leaving the
chair, the chairman may however at his direction or at the request of any member, explain to
the meeting the scope of any motion or amendment. He may also at the conclusion of a
discussion sum up the discussion if he so desires.
On a division, the Chairman shall appoint tellers to count the House. The manner in which a
division is to be effected shall be determined by the chairman.
The Chairman shall have a casting vote at all divisions where the voting is equal.
All question considered at meetings of the Union shall be decided by a simple majority of
votes of member voting, unless a particular majority is required by the constitution.
The Chairman shall be the sole judge on any point of order and may call any member to order
at any meeting and shall have power to take such action as he may think necessary to enforce
his decisions.
There shall be no voting proxy at any meeting.
A meeting adjourned for lack of quorum shall not require a quorum and the date to which it
has adjourned.
CHAPTER (XVI)
Vacation Officers
If not less than three members of the Executive Committee remain in Rangoon during the
vacations, they shall be the vacation officers.
If less than three such members remain in Rangoon during the vacations, then the Executive
Committee shall before the beginning of the vacations appoint there vacation officers from
among the members of the Union, who will remain in Rangoon to take charge of the Union

165

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


3.
4.
5.
6.

7.

1.
2.
3.
4.

5.

6.
7.
8.
9.
10.

11.
12.
13.
14.

166

during the vacation.


The Executive Committee shall place upon the boards the names of these vacation officers
immediately after their appointments.
The vacation officers shall take over charge the offices assigned to them by the Executive
Committee except the Treasurers office.
The office of these officers who are leaving Rangoon during the vacations shall be distributed
among the vacation officers.
The Treasurer with the approval of the Executive Committee shall appoint a member of the
Union of not less than two years standing to take charge of his office if he is absent from
Rangoon during the vacations.
After the General Election, the vacation officers shall hand over charge of the offices they
held to the elected officers concerned.
CHAPTER (XVII)
Elections
There shall ordinarily be two General Elections annually, one for the officers and the other for
the Executive Committee.
The election of the President, Vice-President and Treasurer shall ordinarily be held before the
election of the Executive Committee and not later than the second week of July.
The retiring President if present after the summer vacations shall conduct the election of
officers.
If the retiring President be not present on Rangoon in time to conduct the election, the
vacation officers shall summon and a Business Meeting not later than first week of July and
this meeting shall elect a Returning officer and four tellers from among the student members
of the Union, who are not standing as contact the election.
Every candidate for election shall be nominated on nomination paper (which can be had from
the Returning officer or the President) signed by a propose and a seconder, entitled
to vote, which or the Returning Officer on or before the day fixed for receiving such papers.
Every such nomination paper shall be signed by the candidate nominated for election.
No member from whom any arrears are due to the Union shall be proposed as a candidate, or
propose or a second candidate or vote at any election.
The president or returning officer shall, within two days after the day fixed for receiving
nomination papers, put upon the boards the list of candidates nominated.
If nomination paper fails to comply with any one of the requirements of the provisions of the
constitution, the candidate then in nominated, shall be disqualified for that election.
A member who is eligible for more than one officer may stand for election for all such offices
but if he is elected two select which office he will accept, and shall resign all other
offices to which he may have been elected and the next candidate on the poll for such office
or offices shall take his place.
No member shall be allowed to address the House with reference to the merits or demerits of
any candidate.
The newly elected officers shall formally enter upon office at the first debate after the election.
The President or the Returning Officers shall give 7days notice of the first election to the
members of the Union.
The election shall be decided by means of a straight vote.

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
15.
16.

17.

18.
19.
20.
21.

22.

23.

1.

2.
3.
4.

5.

The President elect shall conduct the election for the Executive Committee not later than two
weeks after his election.
If there be more than six candidates for the Executive Committee, the election shall be conducted
by a straight vote. Every member entitled to vote shall have one vote for each seat, but he
shall vote give more than one vote to the same candidate. The six candidates on the top of the
poll shall be declared elected.
The counting of votes shall take place on the someday or on the day following the poll in the
presence of the officers, tellers and candidates or their authorized representative and the
results shall be published on the boards and the officer who conducted the election shall call
out the names of the candidate elected at the first meeting of the House following the election.
In the election shall decide the issue by his casting vote.
No distinguishing mark shall be placed upon the notice issue against the names of candidate
who have served on the Executive Committee or as officers of the Union before.
Every election shall take place by ballot; and the voting papers shall be in such form as the
president or the Returning officer shall direct.
No member shall vote by proxy.
The nomination or voting papers shall not be published in any case or shall they be
subsequently examined unless a scrutinizing be demanded by a candidate or his propose or
by at least ten members of the Union within three days of the announcement of the results of
the election, when the President, thinks fit shall empower two ex-members or ex-officio members
of the Executive Committee to examine the voting paper; and they shall make a report to the
President, whose decision on the question shall be final.
If a requesting signed by fifty or one- fourth of the student members, which ever is less, be
presented to the president within a week after the election, he shall summon a Business
Meeting which shall elect a select- committee of fix members, to investigate any election
called into question by such requesting.
If by a majority of two-thirds of the select-committee so appointed it is held proved that any
candidate has spent more than ten rupees to secure his election by canvassing, such election
shall be declared void and he shall not be eligible for election to any officer or the Executive
Committee for one year.
CHAPTER (XVIII)
Library
There shall be a Library Sub-Committee consisting of a librarian and six members. The librarian
and the members of the Sub-Committee shall be nominated by the Executive Committee from
among its members or the members of the Union, and the Treasurer shall be an ex-officio
member of the Sub-Committee.
The Librarian shall be the chairman of the Sub-Committee.
The Librarian shall be in charge of the library and Reading Room; and the key of the
library shall be kept with the librarian who may entrust them to the chief clerk.
The library Sub-Committee shall buy such books of general interest to the members as they
may decide from time to time and shall keep such periodicals as they may think fit out of the
sum allotted for the purpose.
The library Sub-Committee shall, subject to the control of the whole House at Business
Meetings, make rules relating to the library and Reading Room.

167

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


6.
7.
8.
9.

10.

1.

2.

Any member may borrow any not meant for reference, from the library in accordance with the
library rules.
The Executive Committee shall receive all books presented to the Union Library, and hand
them over to the Librarian.
The Librarian shall issue motives relating to the library and shall present a report with regard
to the library at the last Business Meeting of the year.
The Librarian shall keep a book in the library for suggestions with regard to the library and
Reading Room and a list of books borrowed and a list of all books and equipment belonging
to the library.
At any Business Meeting any member may propose the discontinuance of any newspaper or
periodical taken by the Union.
CHAPTER (XIX)
Union Magazine
There shall be a Magazine Sub-Committee consist of a Editor, a Manager and five members.
The Editor and members shall be nominated by the Executive Committee from among the
members of the Union and the Treasurer shall be an ex-officio member of the Sub-Committee.
The Editor shall be the chairman of the subcommittee and he shall be responsible for the
publication of the Union Magazine.

3.

The Editor shall be responsible for the choice of articles for publication in the Magazine.

4.

The Manager shall collect and supervise the collection of advertisement and other relative
matters, he shall as sit the Treasurer in the collection of advertisement bills etc and he be
generally responsible for the business side of the Magazine.

5.

The Editor shall be the publicity officer of the Union and shall publish all matters handed to
him by the Executive Committee and he shall bring to the notice of the Executive Committee
any criticism or publication effecting the Union or the students of the University.

6.

The Magazine Sub-Committee shall with the approval of the Executive Committee fix the time
for the publication of the Magazine.

7.

The Sub-Committee shall, subject to the control of the whole House at the Business Meeting
make rules relating to matters concerning the Union Magazine not otherwise provide for in
the constitution.

1.

2.
3.

CHAPTER (XX)
Affiliation of Other Societies
Any society of the University or of its constituent colleges may be affiliated to the Union on
application to the Executive Committee who shall have the power of rejecting any application
without assigning any reason.
Every society shall, if affiliated, pay an annual affiliation fee of rupees five and the annual
affiliation fee shall become due on the first day of the first term of each Academic year.
Every affiliated society shall have the use of the Hall on the sitting or Reading Room once in
every month on a day approved by the Vice-President upon payment of rent at reduced rates
to be fixed by the Executive Committee.

Note- Chapter VIII is missing in the orginal copy of Aung Tun. (Anna*: 4 Pice = 1 Anna, 16 Annas = 1 Rupee)

168

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif

1.
2.

3.

1.

2.
3.

1.

2.
3.

1.

2.

3.

CHAPTER (XXI)
Indoor Games
The Executive Committee may subject to the control of the whole House at Business Meetings
arrange for indoor games.
Only members of the Union shall be allowed to take part in door games, but members may be
permitted to bring guests in accordance with rules laid down by the Executive Committee for
the purpose.
Rules relating to indoor games shall be made by the Executive Committee subject to the whole
House at Business Meeting.
CHAPTER (XXII)
Restaurant
The Union Restaurant may be let out to a messing contractor by calling for tenders annually
until such time as the Executive Committee may decide, with the approval of the whole House
at Restaurant otherwise.
Tenders for letting the Restaurant shall be called for annually unless the Executive Committee
extends the period of lease of the lessee then in occupation.
The Executive Committee shall, subject to the approval of the whole House, formulate the
terms under which the Restaurant is to be let out.
TRANSITORY PROVISIONS
Not with standing anything contained in the constitution, the first elections of officers and of
the Executive Committee shall take place on such days as may be fixed and is such manner as
may be prescribed by the students of the University at a mass meeting.
Not with standing anything contained in the constitution, candidates for such elections must
have completed at least two years of study in the University.
Not with standing anything contained in Section 3, Chapter 11, the first members of the Union
shall be those who being eligible for Membership apply to the president to become members
within one month of the first election of officers, such applications shall be accompanied by
the Entrance Fee and subscription mentioned in Section 4, Chapter 11, but if the activities of
the Union begin in December 1930, the subscription for the remaining period of the Academic
Year shall be rupees three.
SCHEDULE 1
RULES
Premises - The Union premises shall be open from 6:00 a.m to 7:30 p.m on week days during
full term and from 6:00 a.m to 9:00 a.m Saturdays and holidays; but on Debate or other meeting
days the premises shall be kept open till the closing of the meetings.
Fines Fines for non-payment of any fee or subscription or of any sum amounting to not less
than three rupees after it is due, shall be imposed, at the rate of annas* two for every fifteen
days, provided such five shall not exceed eight annas*.
Suspension of members If a member does not discharge a liability mentioned in rule 2 within
sixty days after it is due together with the fines, he shall be suspended from the membership
of the Union, such member shall not be released from suspension until his liabilities are
discharge.

169

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f

(c) 1939-40 AuoESifh wuo trIaqmiftzGJU


wuo
1/ udkvSaT
Ou|
2/ udkausmfjrifh
'k-Ou|
3/ udkaX;NrdKif
twGif;a&;rSL;
4/ udkjrwfapm
t,f'Dwm
5/ udkbpH
6/ udkodef;armif
7/ udkoufaz
8/ rpwmatvwpf (Mr. A. Latif)
9/ rpwmwDyD0rf (Mr. T. P. Wan)
Auo
1/ udkvSaT
2/ udkausmfjrifh
3/ udkxGef;Sdef
4/ udkarmifarmif
5/ udkbuav;
6/ udkjrwfapm
7/ udkoufaz
8/ udkbpH
1940-41 wuo
1/ udkvSarmif
2/ udkoef;armif
3/ udkxGef;Sdef
4/ udkjrpdef
5/ udkjr
6/ ukdjrwfapm
7/ udkaX;NrdKif
8/ udkarmifarmif
9/ udkvS

(pma&;q&m '*kefwm&m)

Ou|
'k-Ou|

Ou|
'k-Ou|
twGif;a&;rSL;
t,f'Dwm
(Social)
(Debates)
(Librarian)
(Games Officer)

(*) yxrtBudrf ausmif;om;vTwfawmftwGuf jyifqifMujcif;


1939 ck atmufwdkbmvwGif yxrtBudrf ausmif;om;vTwfawmfudk usif;yrnfjzpfonf/ ykodrfuGefz&ifh
twnfjyKvkdufaom Auo pnf;rsOf;Oya' tcef; (2)? tyd'k f (3) wGif
]toif;Bu;D onf wkid ;f jynf tkycf sKyaf om Ekid if Ha&;vkyfief;wGif udk,fxdvufa&muf aqmifGufjcif; rSdap&/
if;tjyif rnfonfUEkdifiHa&; *dkPf;*PESifUrQvnf; aygif;pyfjcif; rSdap&/}
ykodrfuGefz&ifhtNyD; xGufaom aMunmpmwrf;wGifvnf;
]igwkdh toif;um; wkdif;jynftkyfcsKyfaom EkdifiHa&;vkyfief;wGif udk,fxdvufa&muf aqmifGufrnfr[kwf?
rnfonfUEkdifiHa&; *kdPf;*PESifUrQ rqkdif/}
1938 ck? pufwifbmv (6) &ufaeY? n wuodkvfor*toif;Hk;wGif pnf;a0;aom ausmif;om;rsm;
tpnf;ta0;wGif Ou| udkatmifqef;u
170

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
]aumif;NyD wcsKu
Yd ajymw,f? 'guEkid if aH &;yJ? ausmif;om;tvkyf r[kwb
f ;l ajymMuw,f? jyprf;yg b,fEidk if rH mS
b,fausmif;om;awG[m usKyfwkdhvkd rvkyfMubl;vkdh *smrPD? jyifopf? t*Fvef? pydefudkMunfU? wkwfjynfMunfU
cifAsm;wdv
hk dk at;at;aq;aq;awmif raeEkid b
f ;l / ppfwu
dk af e&w,f/ ukvm;jynfuMkd unf?U tmPmzDqefa&; vkyMf uwke;f u
ausmif;om;awG trsm;BuD; axmifxJrSm a&mufaew,f/ tD*spfjynf vGwfvyfa&;wdkufyGJrSm ausmif;om;awG ygcJUw,f/
olwdkh trsKd;om;tzGJY (0gzf) ygwDzufu aecJUw,f/ tJ'gawGMunfUawmU ausmif;om;awG tvkyfrvkyfbl;vdkh qdkOD;rSmvm;?
usKyfwkdh ckvkyf&wmu pifppf eJeJav;yg/}
udkatmifqef; rdefYcGef;NyD;aemuf ausmif;om;or*rsm;toif; tvkyftrIaqmiftzGJU0ifwkdYonf GefYaygif;
tpkd;&jzKwfcsa&;twGuf vHk;yrf; vmcJhMuonf/
tu,f ausmif;om;rsm;tm;vHk; EkdifiHa&;vkyf&ef qESdygu
]pnf;rsOf;Oya' tcef; (2)? tydk'f (3) udk jzKwfypf&ef tcgodkha&mufvmacsNyD}
ykodrfuGefz&ifhu wuokdvfjyifqifa&; Oya'Murf;udk Mo*kwfv vTwfawmftpnf;ta0;wGif twnfjyK
jzpfajrmuf&ef? rjzpfajrmufygu oifah wmfovkv
d yk &f ef tvkyt
f rIaqmiftzGUJ tm; tmPmvTcJ \
hJ / wuov
dk Of ya'Murf;
onf vTwfawmfokdY a&mufvm\/ GefYaygif;tpkd;& ay;onfudk tvdkrSd y,fcJh\/
uGefz&ifh tmPmzDqef&m a&muf ra&muf tcgajymif;cJh tmPmzDqefcJhjcif;onf vrf;rSef a&mufNyDxm;OD;?
wuodkvf tufOya'jyifqifa&;twGuf rnfuJhodkY qufvkyfrnf/ azazmf0g&D vTwfawmftpnf;ta0;wGif wuodkvf
Oya'jyifqifa&;rnfodkY Sdrnf/ GefYaygif;tpkd;&vufrSawmh wuokdvf Oya'jyifqifa&;udkawmh r,l qHk;jzwfcJhNyD;
GefYaygif;tpkd;& rjyKwfjyKwfatmif jzKwf&awmhrnf/ ,ck (2) ESpftwGif; rjyKwfvQif 1941 ckESpf aG;aumufyGJwGif
ausmif;om;rsm;u rdrdwdkY trwfrsm; wif&awmhrnf/
1/ ausmif;om;rsm; udk,fBudKufaomtrwfrsm;wifEkdif? rwifEkdif/
2/ GefYaygif;tpdk;& jzKwfcsa&; vHk;yrf;ae&ojzifh(u) Armjynfynma&;pepf jyKjyifa&;?
(c) roifrae& ynma&;pepfwDxGifa&;ponfh ausmif;om;rsm;ESifh avmavmq,f oufqdkifaom
jyemrsm;udk acgufxm;oifh? racgufxm;oifh/
3/ ausmif;om;wdkYonf EkdifiHa&;*dkPf;*PtjzpfESihf wnfEkdif? rwnfEkdif/
4/ igwdYk onf SiBf uD;0rf;vnf; 0ifcNhJ yD? Siif ,f0rf;vnf; 0ifcNhJ yD? igwkYd tm;ay;cJah om *dP
k ;f wkYd onf rnfuo
hJ Ykd
*dkPf;rsm;enf;/

(C) yxrtBudrf ausmif;om;vTwfawmf


1936 ck oydwfaemufydkif; tpdk;&u ,leDAmpDwDtufOya'jyifqifa&;? w&m;0efBuD; qmjrbl; acgif;aqmif
aom aumfrwDudk cefYxm; 1937 ck? 'DZifbmvtwGif; tpD&ifcHpmxGuf&m &efukefNrdKUawmfcef;rrS ae &efukef
ausmif;om;xk uefYuu
G f rkH u wjynfv;kH te,fe,fuefYuu
G Nf yD;aemuf jrbl;aumfrwDtpD&ifcpH m tay: xyfrjH yifqif
a&; tpD&ifcHpm aumfrwD w&yfudk udkatmifqef; tygt0if zGJUpnf;um jrbl;tpD&ifcHpm tay: jyifqif jznfhpGufcsuf
tpD&ifcHpm w&yfudk 17? 12? 37 aeYuyif ynma&;0efBuD;odkY ydkYcJh\/
jrbl;aumfrwDtpD&ifcHpmESifh ausmif;om;tzGJUaumfrwDwdkY\ jyifqifjznfhpGufcsufwdkYtay: tajcwnf
wuodkvfOya'Murf; jyifqifcsufukd 1938 ck? Mo*kwfv (25) &ufaeY ygvDref vTwfawmfwGif wifoGif;jyXmef;&ef
GefYaygif;tpdk;&onf jyifqifBudK;yrf;cJh\/ odkYaomfta&;ay: tajctaeajymif;vJ if;&ufESifh uyf (wuo)
ausmif;om;rsm;or*rS wuodkvfOya'Murf;udk pGefYy,faMumif; aMunmvdkufonf/
,if;aMunmcsuf wuodkvfOya'Murf;udpwGif GefYaygif;tpdk;&tm; tjypfrwifomaomfvnf; qif;&J
om;wdkY\ tusKd;jzpfxGef;aprnfh Oya'Murf;rsm;udkum; usepGmppfaq;NyD;vsufESihfyif GefYaygif;tpdk;&\ wnfwHh&m
wnfwahH Mumif; jzpfapaom Edik if jH cm;om;wdYk \ rJuckd sde
f tcsdeq
f x
JG m;onfukd awGU&aMumif;? wdik ;f jynf\ tusKd;ESiphf m
vQif tao;tzGrJ Qjzpfaom ausmif;om;rsm;\ tusKd;udo
k m jzpfxeG ;f aprnfh wuov
kd Of ya'Murf;udk aSUIaeygrlum;
usaemfwdkYonf wdkif;jynftm; tusKd;,kwfapaom GefYaygif;tpdk;&tm; MunfndKonf[k jy&m a&mufonfhtjyif
wdkif;jynftm; usaemfwdkYyg tm;ay;ESdyfpufonfhtvm; usa&mufrnfjzpfygaMumif; ajymqdkcJhonf/ ,if;oabmrSm
bmudjk yoenf;qdak omf ausmif;om;wdYk onf 1938 ck? Mo*kwv
f twGi;f uyif b,fvrf;udck sDwufawmhrnf[k rD;pdr;f udk
171

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


jyxm;onfhozG,f jzpfaMumif;/
1938 ck? Ekd0ifbmv yxrywfwGif ausmif;om;vTwfawmfudk wjynfvHk;rS ausmif;om; udk,fpm;vS,f
(95) OD; wufa&mufNyD; qHk;jzwfcsufrsm;rSm(1) y,fcscJhaom Oya'Murf;udk tjrefwifvdkaMumif;[laom tqdk?
(2) v,fo;D pm;Oya'Murf;ESifh v,f,majrajymif;vTaJ &; Oya'Murf;udk tjrefwifvakd Mumif;tqdu
k dk qH;k jzwf
cJhonf/
xdkvTwfawmfrS aSUaqmifGuf&ef tvkyftrIaqmifrS tmPmawmif;NyD;aemuf atmufygtwdkif; aMunmcsuf
w&yfudk twdtvif;aMunmonf/
]]GefYaygif;jyKwfusa&;ESifh tjcm;ygwDwck\ [',0wKauseyfrIwkdYudk uREkfyfwdkY txl;rjyKayaMumif;?
GeYfaygif;tpd;k &onf tvkyo
f rm;buf? v,form;buf? ynma&;buf ponfh tzufzufwYkdwiG f wdik ;f jynftm; epfreG ;f
apcJah vNyD/ GeYf aygif;i,f touf (2) ESpcf t
JG wGi;f v,form;rsm;ESihf ywfouf a<u;xljcif;? ajrrJjh cif;? vufdS ajr
pepft& v,f,majr ajymif;vTJa&; Oya'Murf;? v,foD;pm; Oya'Murf;rsm;wdkYudk axmuf odEdkif\/ ausmif;om;
ynma&; pdwrf auseyfp&mrsm;? csKyfcs,cf surf sm; (wuov
kd Of ya'Murf;rS ty)? rlvwef;ynma&; Oya'Murf;wGiv
f nf;
ynma&;tmPmydik w
f Ykd tm; xif&mjyKEkid cf iG hf ay;xm;onf/ ukvm;-Armdu
k yf EJG iS hf yufouf GeYf aygif;tay: tjypfwif
p&mrsm;onf wuokdvfOya'Murf;udk twnfjzpfatmif vkyfEkdif? rvkyfEdkif ar;pOfuvnf; eef;&if;0efonf rdrd\
tajc rcdkifrnfudkom rwifrus ajymcJhonf/ xdkYaMumifh Mo*kwfv vTwfawmfwGif uREkfyfwkdYu waMumif;wnf;aom
Oya'Murf;udk pGefYy,frIvrf; vkdufcJhonf/ GefYaygif;onf vufSdtajctaersm;udk odomatmif tcsdefwef rjyKjyif
cJhvQif Oya'Murf;udpxufyif vGefaSUodkY wdk;vdrfhrnfjzpfaMumif; ygSdygonf/
,if;um; 1938 ck? 'DZifbmvrS p jzpfvmcJhaom 1300 jynfh ta&;awmfyHk\ tvm;tvm yPmr
1938 ck? Edk0ifbmvuyif ausmif;om;wdkY EkdifiHa&;tvH csKd;jycJhjcif;yif jzpfonf/
yxrtBudrfajrmuf ArmEkdifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;vTwfawmf Ou| udkA[def;\ rdefhcGef;
&JabmfwdkY,ck vwfwavmtcsdeo
f nfum; igwdYk ausmif;om;awGtwGuf tawmfta&;BuD;aeaom tcsdejf zpfayonf/
vsifjrefpGm ajymif;vJaeaom urmESifh vdkufavsmnDpGm ArmjynfwGifvnf; arQmfvifhzkdY tcsdefr&avmufatmif tjzpf
tysufwkdYjzifh jzpfysuf ajymif;vJae&m Armhta&;wGif wpdwfwa'ojzpfaom igwdkYausmif;om;rsm; ta&;onfvnf;
acwf\ ajymif;vJrIwdkYudk rsufESmrlvsuf c&D;pOfudkMunfhum ajcvSrf;trsKd;rsKd;jyif&if; wdk;wufrIbufodkY vSrf;wufcJh&
avNyD/ tcsdefwGif ta&;wBuD; ajymif;vJvmaom Armjynf EkdifiHa&;tajctaeudk Munfhum igwkdYausmif;om;
taygif;tm; wESpcf w
JG ikd f aSUaqmifvmcJah om udak tmifqef;onf rjrifEidk af om ab;'kut
aygif;wkYd EiS hf a&m>yef;aeaom
ArmhEidk if aH &; ppfajrwvif;odYk xGucf mG oGm;NyDjzpf&um; ppfo&l aJ umif; Sm;yg;aeaom ArmjynftwGuf txl; tm;wuf
zG,f jzpfaomfvnf; tcsdefMumjrifhpGmuyif vufyGef;wwD;aecJhMuum ausmif;om;ta&;wdkYwGifvnf; vkyfazmfudkifzuf
aSUaqmifaSUGufjzpfol wOD;onf aemiftcgwGif igwdkY txJSdawmhrnf r[kwf[laom todOmPfonfum; igwkdY
pdwu
f kd rxdcu
kd b
f J raeEkid cf ahJ cswum;/ udak tmifqef;\ Ekwx
f u
G pf mudk 0rf;enf;pGm vufcv
H u
dk &f aom trIaqmiftzGUJ 0if
wkYd onf ightay:wGif r,dr;f r,kid f ,HMk unfpw
d cf sonfh tavQmuf BuD;av;vSaom Ou|wm0efukd udak tmifqef;\
ycHk;xufrS ightay:odkY vJTajymif;vkdufMu\/ igESifh vkyfazmfudkifzuf &JabmfcspfaqGwdkYonf ighudkworwfwnf; ,Hk
MunfMuonf[k od&ojzifh 0rf;rajrmufbJ raeEkid af omfvnf;? Armwjynfv;kH Sd ausmif;om;taygif;wdYk \ uHMurmudk
apmifhaSmuf xdrf;odrf;ay;&onf/ rQ BuD;av;aomwm0efudk vJTtyfonfhtwGufudkum; olwdkYtm; aus;Zl;wif
aMumif; ajymzkdY EIwfav;aerd\/
igwkdY Armausmif;om;rsm; or*toif;BuD; ay:aygufvmonfrSp (2) ESpfcGJrQMumanmif;vmaom tcsdef
umvtwGif; igwdkY &nfrSef;NyD;oGm;&m vrf;aMumif;wGifSdaom ql;ajimifhcvkwfwdkYudk okwfoifz,fSm;&m igwkdY\
&efolrsm;udk wdkufcdkuf&m atmifjrifonfh tBudrfESifhtrQ aemufqkwf tIH;ay;cJh&aomtBudrfwdkYudkvnf; igwkdY
&ifqdkifcJhMu&\/ odkYIH;ojzifh tnOf;tyef; tESdyfpufcH&jcif; wkdYonfum; igwdkY\pdwfudk oHrPduJhokdY wif;rm
apNyD;vQif qHk;cef;rwdkifo ravsmYaomZGJudk cdkifjrJapcJhavonf/ (2) ESpfcGJ vGefajrmufNyD;aom ,cktcsdefwGif igwdkY
toif;BuD;rSm c&D;vrf;qHw
k iG f a&mufvsufadS csonf/ &nf,
G cf suf wckwnf;udk wpdww
f nf;jzifh wdu
k cf u
kd af eMuaom
Armjynf te,fe,frS ausmif;om;taygif;wkdYonf ,ck yxrtBudrf usif;ytyfaom ausmif;om;vTwfawmf twGif;
172

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
vma&muf awGUqHkMu&ayNyD/ ,ckavmavmq,f igwkdY aSUarSmuf ajzSif;&ef apmifhqdkif;aeMuaom jyemrsm;onf
um; raumufrauGU ajzmifhwef;pGmoGm;&rnfh igwkdY\c&D;vrf;aMumif; SmazGa&;ESifh igwkdYoGm;&m vrf;aMumif;udk
wnfhrwfay;rnfh rD;I;wkdifESifhwlaom 0g'ukd pdppfa&;ponfwkdYyif jzpfayonf/ jyemrsm;udk rajzrD ausmif;om;
ta&;\ ausmaxmufaemufcHjzpfaom uRefArmjynf ynma&;pepfudk twdkcsHK; qef;ppfMunfh&efvdkayonf/ vlESifh
urmum; wckESifh wck tjyeftvSef aumif;usKd;jyKvsuf SdMuayonf/ vlonf urmudk jyKjyifouJhodkY aSUodkY
wjznf;jznf; jyif;xefaom tSdefjzifh wdk;wufvsufSdaom urmonfvnf; vludkaSYwef;odkY qGJwifcJhavonf/
odkY wOD;ESihf wOD; tnrnjyKjcif;jzifh ,cktcsdew
f iG f urmBuD; wd;k wufvmonfEiS t
hf rQ vlvnf; wd;k wufvm\/
wd;k wufaom urmwGif wnfaeEkdifatmifvnf; rdrdudk,fudk jyKjyifay;&\/ odkYjyKjyifay;rIwGif ynma&;onfum;
tcsuftcsmyif jzpfay\/ urmBuD;onfvnf; rwkd;wufao;? vlvnf; atmufusaemufusESifh ,Ofaus;jcif;
acwfrwdkifrD tcgu txl;taxG ynmqnf;yl;&jcif; rSdcJh/ om;ig;ESifh toufarG;&aom rkqdk;wHigonfwdkY twGuf
ynmoif&ef rvdk? v,form;tzkdYvnf; ausmif;wuf&ef rvdk? rdbbdk;bGm; tarGcHcJhaom v,fvkyfenf; orm;dk;us
tajccHjzifh avmutv,fwGif vlwvHk;? olwvHk; vkyfEkdifcJh\/ odkY&mwGif tjrifa&m oabmyg ajymif;vJvmaom
,cktcgwGif odkY rjzpfEkdifNyD/ odkYaMumifh vlawGudk avhusifhay;&ef? vlxJwGif 0ifqefYEkdif&ef vlYtusdK;aqmifEkdif&ef
pmoifausmif;rsm;udk wnfaxmifay;&\/ wdik ;f jynf? a&ajr? "avhukd vdu
k
f ynma&;pepf trsKd;rsKd;udk wDxiG af y;&\/
ynma&;pepf\ tajccHrv
l &nf,
G cf sufrmS vlYtusKd;aqmifa&;? vlxJ 0ifqefYEidk af &;[k igqdck \
hJ / Armjynf
ynma&;pepfonf &nfG,fcsufrsm;twkdif; tajccHoavm? vHk;0r[kwfay? qefYusifbufom jzpfayonf/ Sif;tHh/
Armjynf ynma&;pepfonfausmif;om;wkdif; ausmif;om;wkdif;tm; rdrdwdkY qEtavsmuf oef&moef&m
OmPfynm oefprG ;f oefrmvmatmif jyKjyif ray;? opfom;yH;k xJxnf
h nyt
f yfaom TUH ykyu
f o
hJ Ykd ausmif;om;rsm;tm;
wyHkwnf; vkyfay;\/ wvrf;wnf; zGihfay;\/ yef;csD0goemxHkol? pufrIynm pdwfcGJolwdkYtm; wckwnf;aom
nyyf jkH zifh ESyd cf g? pma&;pmcsD? NrdKUtkyf 0efaxmuf vkyaf y;\/ urmOD; vlikd ;f acwf? vlay:pacwf\ toH;k tEIe;f jzpfaom
'Pfay;jcif;pepfrSm tpdk;&u trdefYESifh zsufxm;vsufyif rsm;pGmaom ausmif;om;wkdY toGiftrsdK;rsdK; aqmifvsuf
pGjJ rJaeao;\/ t*Fvyd af usmif;? jrefrmausmif;? t*Fvyd -f jrefrm ESpb
f momausmif;ponfwYkd jzifh tqift
h wef; rSad om
ausmif;om;wdkYtm; tqifhtwef; jcm;em;atmif vkyfum aoG;cGJay;\/ ynmoifpepf? jyXmef;aom pmtkyf? tifyg,m
aeY? bk&ifarG;aeY? txdr;f trSwyf JG ponfwYdkjzifh ausmif;om;wkYd tm; uRepf w
d ?f aus;pdww
f Ydkukd oGi;f ay;\/ e,fcsUJ pepfukd
'l;axmufvkdaom pdwfukd arG;ap\/ ajcpHk&yf acgif;armh? &ifaumhum urmudk rsufESmjy&Jaom pdwfukdoGif;ray;?
um; vGwfvyfcGifh a&aomufjrpfjzifh tGefYwvlvlwufaeaom vlYpdwfudk Armhynma&;pepfu tGefYwHk;atmif
vkyfaeyHkjzpf\/
ynmoifMum;&m p&dwfpu tqrwefBuD;av;yHkrSmvnf; Armjynfynma&;pepf\ emrnfqdk; wckyif
jzpf\/ Armwdik ;f Armwkid ;f yQr;f rQ waeY0ifaiGrmS ydu
k q
f H (11) jym;? wv (5) usycf efYomjzpf&m ausmif;om;wOD;twGuf
wv (1) usyfrS (80) usyftxd ay;,l&aom ynmrSm Armwdkif;tzdkY r&nfG,faMumif; xifSm;vSay\/ tpdk;&u
ynma&;udk axmufyHhyHkrSmvnf; tjcm;wkdif;jynfrsm;ESifh pmMunfhvQif &,fp&m jzpfae tpdk;& toHk;rusyHkudk xyfrH
oufao ay;aeovkd jzpfae\/ 1937-38 twGuf Armjynftpdk;&aiG (100) oHk;vQif ynma&;twGuf (6) usyfom
oHk;\/ oD[dkVfuRef;wGif (18) usyf (2) yJ? ,dk;',m;wGif (11) usyf (8) yJ? rav;uRef;wGif (7) usyf (5) yJokH;\/
Armuav;awG aumif;pm;a&;twGuf (6) usyfom oH;k aomfvnf; ArmawG cg;rwGeYf 0ahH vmufatmif &if0udk wnfw
h nfh
csdex
f m;onfh pufaoewf? tajrmufq?H AH;k qHwYkd twGuo
f m (37) usyfcefY oH;k xm;\/ ynma&;XmewGif {&mrt"dywd
yk*Kd vfjzpfaom ynmrif;BuD;\ roxmp&m aumif;avmufatmif vcaiGudk tqrwef ,lxm;onfrSmvnf; ArmawG
qif;&Jiwfjywf rGaJ wjcif;udk avSmifovk?d oa&mfovdjk zpfaeay\/ olvv
kd al wG rav;uRe;f wGif (1633) usy?f oD[Vdk w
f iG f
(1777) usyf? tD*spfwGif (2050) usyfom ,lxm;aomfvnf;? olonf vpOfrSefrSef (3013) usyf ,lae\/ ynma&;
toHk;p&dwf wdk;a&;ESifh ynma&;t&mSdrsm; vcavsmhaygha&;udkvnf; igwkdYausmif;om;rsm; wdkufcdkuf&rnf jzpf\/
ausmif;q&mrsm;ESifh ywfouf igwkdYwawGtm; aSUaqmifvrf;jyjzpfMuonfh q&mrsm;rSm acwfrDaom
ynmt&nftcsif; rSd? acwftvdkuf ynma&;0g'udk em;rvnfbJ oem;p&m aumif;avmufatmif nHHhzsif;um
q&maSmaf wG jzpfae\/ tcsKdU q&mrsm;rSm vcBuD;BuD; tvkyrf &rD c&D;oGm;&m em;p&m opfyifozG,f q&mvkyif ef;udk
oabmxm;Mu\/ uJhodkY q&mrsm;udk txl;ojzifh trsKd;om;ausmif;rsm;wGif awGYSd&onfrSm 0rf;enf;p&mjzpf\/
trSerf mS ynma&;udk pdwyf g0ifpm;um vlYtusK;d aqmifvdk pdwf o
dS rl sm;om jrifjh rwfaom q&mvkyif ef;udk vkyaf p&rnf
jzpf\/
173

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


xkdYaemuf igwkdYwawG zwfae&aom ausmif;pmtkyfrsm;rSmvnf; ausmif;eH&Hav;bufudk ausmfjzwfum
topftqef;awG waeYxuf waeY xGef;um;aeonfh tajymus,faom urmajrjyifukd vSrf;arQmf MunfhEkdifavmuf
atmif todOmPfrsKd;udk ray;? urmajrjyifwGif vlawGaecsifp&m aumif;vmatmif tusKd;aqmifzdkY xkd;xGifOmPfray;?
xdkYaMumifh Arm-tuf'Dqif? Arm-rmaumfeD? Arm-vDeifwkdY ray:onfrSm rxl;qef;? NAdwdoQtifyg,m aer0ifatmif
us,fjyefYyHk? iSufuav;rsm;\ aw;csif;om,myHk? usK'gbk&if[ife&D r,m;rsm;yHkawGudk EIwfwdkuf tNrD;jyef acgif;jyef
GwfEkdifHkESifh igwkdYwawG avmuBuD;tv,fwGif vlwvHk;olwvHk; rvkyfEkdifonfrSm xifSm;vSay\/ rQ toHk;
rusaom pmtkyrf sm;ukyd if yd
k toH;k rusaom pmtkyrf sm;ESifh cPcP vJv,
S af eonfrmS vnf; ausmif;om; tusKd;xuf
pmtkyfa&;ol? pmtkyfxkwfolwdkY tusKd;udk Munfh&m a&mufojzifh txl; pufqkwfGH&SmzG,f aumif;ay\/
acwftjriftm;jzifh ausmif;om;wa,muf\ ynma&;rSm ol\ PAv zGHUNzdK;a&;? um,Av zGHUNzdK;a&;
wdkYjzpf&m Armjynf ynma&;pepfrSm PAv zGHUNzdK;rIenf;oavmuf? um,Av wdk;wufrIudk ta&;ray;cJh/ ausmif;
aygif; ajrmufrsm;pGmwdYk rmS upm;uGi;f aumif;aumif;yif rSMd u? vl*P
k w
f ef ydu
k q
f H dS rsuEf mS BuD;rsm;\ om;orD;twGuf
oufoufbakH ygufay;&aom wuov
kd w
f iG f upm;uGi;f trsKd;rsKd;Sad vonf/ odYk aMumifh olrsm; Ekid if o
H m;awGvdk ajrmuf
0ifkd;pGef;? awmif0ifkd;pGef;? {0&ufawmifodkY wufzdkY rqkdxm;ESifh opfyifjrifhjrifhudkyif rwuf&JMuay/
Armausmif;om;awG taMumufq;kH ow0grSm pmar;yGyJ if jzpf\/ Armjynf pmar;yGpJ epfrmS xk;d xGi;f Pfxuf
omvdum rSwfPfrsdK;udk ta&;ay;xm;\/ xdkYaMumifh awmfaomausmif;om;rsm;yif pmar;yGJ rMumcPusonfudk
awGUMu&\/ xkdkYjyif pmar;yGJatmifolrsm;tm; uReftvkyfudkyif vufvnfatmif ray;Ekdifaom Armjynftpdk;&rSm
ocGwyf if? rD;wusDusDjzpfaeaom ynmwwf tvkyv
f ufrjhJ yemudk tvG,q
f ;kH enf;ESihf ajzSi;f ay;&eftwGuf pmar;yGJ
atmifpm&if;udk wESpfxufwESpf ESdrfhcsypfavonf/ Armynma&;Xme tmPmydkifwdkYum; tvkyfvufrJhjyemrSm
e,fcsJUpepf? vlwef;aphtcGihfta&; ray;onfh pepfwkdYwGif t&if;cHaMumif; odaomfvnf; odkY rajym&JMuojzifh
tajcrcdkifaom ao;zGJonfh taMumif;t&mav;rsm;om jyMuNyD;? 0w&m;ausjyGefHkrQom tvkyfvufrJh yaysmufa&;
aq;enf;wdkYudk azmfpyfMuavonf/ igwdkYESifh wcsdefwnf; wacwfwnf; arG;vmMuaom kSvli,frsm;rSmrlum;
tvkyfvufrJhqkdonfh pum;udk rMum;&? rMuHK&qdkovkd jzpfaeMuayonf/ tvkyfvufrJh jyemrSmvnf; igwkdY
avmavmq,f wkdufckduf&rnfh ppfwvif;wck jzpfonfudk oifwkdY owdjyKMu&ayrnf/
Armjynf ynma&;pepfESifh ywfouf aemufqHk;ta&;BuD;qHk; ajymvkdjcif;um; ausmif;om;rsm; vGwfvyf
cGiu
Uf kd csKycf s,cf suyf if jzpf\/ Armjynf ynma&;pepfxHrS tmPmydkifpdwfudk tarGcHxm;Muaom ausmif;q&mBuD;rsm;rSm
pnf;urf;ao0yfa&;[laom ausmif;om;rsm;\ vGwfvyfpGmaygif;oif;rI? vGwfvyfpGm usifhMuHrI? vGwfvyfpGm pnf;Hk;
rIwYdk ukd Ncdr;f ajcmuf csKyfcs,fjcif;wdYk ukd rMumcP od&\/ e,fausmif;rsm;Sd or*toif;tyif;rsm;tm; q&mBuD;rsm;u
zsufvkdzsufqD; vkyfMuaMumif;? wkdifpmrsm; igwkdYxHodkY tBudrfBudrftzefzef a&mufvm\/ igwdkYum; xkdq&mBuD;rsm;
uJhodkY pnf;urf;ao0yfa&;udk pGJjrJ,HkMunfMuolrsm; jzpf\/ vltrsm; pkaygif; vkyf&aom rnfonfh tvkyfrsdK;rqdk
pnf;urf;ao0yfa&;onf vkyif ef; atmifjrifa&;\ toufjzpf\/ odYk aomf pnf;urf;ao0yfa&; oabmudk jrifMu&m
olwYkdEiS hf igwkYd jrifyjkH cif;rwlMu? ausmif;wGif rw&m; zdEydS cf sKyfcs,o
f nfh pnf;rsO;f Mo0g' ponfwYdkukd ausmif;om;rsm;u
csKd;zsufvQif q&mBuD;rsm; tvdkt& pnf;urf;rao0yf[k pGyfpGJrnf jzpfaomfvnf;? igwkdht,lum; rw&m;jcif;udk
&J&ifUpGm awmfvSefrI[k ,lqum xkdausmif;om;rsm;udk aumif;csD;ay;rnfjzpf\/ Oyrm rMumao;rDu jzpfyGm;aom
aygif;wnf oydwform;rsm;udk igwdkY twdtvif; csD;usL;cJhMu\/
t*Fvefwdkif;jynfSd aS;kd;tpOftvmpGJoefaom udef;b&pf? atmufpzdkY'fwuodkvfrsm;rSmyif ausmif;om;
rsm;rSm tvGef vGwfvyfMu\/ EdkifiHa&; t,l0g'BudKuf&mudk twdtvif; ,lEkdif\/ uGefqmaA;wpf? vpfb&,f?
avbm? qdk ,
S v
f pf? uGejf rLepf trnfukd cH,al om ausmif;om; tajrmuftjrm;S\
d / uRefjzpfae&aom Armjynfom
yk'frOya' tBuD;tus,fawGESifh csKyfcs,fjcif;udk cHae&\/ &efukef rufo'pfausmif;wGif ausmif;om;tcsdKU ocif
trnfcHojzifh ausmif;rS xkwfypfonf[k Mum;&onfrSm pufqkwfzG,f jzpfay\/
ausmif;q&mBuD;rsm;ESifh ausmif;om;rsm; wOD;ESifhwOD; em;vnfvkdu ausmif;tkyfcsKyfa&; udprsm;wGif
ausmif;om; toH&dS rnf jzpf\/ oifwYdk odNyD;jzpfaom taMumif;rsm;aMumifh igwdYk acwpeG Yf y,f xm;&aom wuov
kd f
Oya'Murf;wGif wuov
kd o
f r*toif; ud,
k pf m;vS,w
f OD; wuov
kd af umifpw
D iG f wufEikd cf iG jhf yKjcif;rSm Armausmif;om;
rsm; ta&;wGif pHerlem[k qdkxdkufay\/
xdYk aemuf ausmif;om;rsm;\ arG;&myg tcGit
hf a&;uJo
h Ykd rSw,
f &l rnfh tcGit
hf a&;rSm rauseyfaom tcsurf sm;
vHkavmufpGmSdu oydwfarSmufEkdifcGihfyif jzpf\/ tcGifhta&;udk xdyg; csKyfcs,fvmvQifum; igwdkYonf ,rf;ukef
174

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
rD;ukef wdkufcdkufMu&rnfjzpf\/ ]]rauseyfaom tcsufvHkavmufpGmSd&JUvm;}} [k vHkavmufpGm[laom pum;udk
av;av;eufeuf xnfhoGif;xm;\/ taMumif;rwef? tajcrcdkifaom oydwfrsm;udkum; igwdkY todtrSwfrjyK?
tultnD ray;HkrQru xdkoydwfrsKd;udk acgif;aqmifaom or*toif;udkyif BuD;av;aom tjypf'Pfay;&ef igwkYd
0efav;vdrfhrnf r[kwf? oHrPduJhodkY MuHUcdkifaom pnf;urf; ao0yfa&; vufeufudk oHk;&ayvdrfhrnf/
rQjzihf Armjynfynma&;pepfukd a0zefqef;ppfcJhNyD; azmfjyaomf csKdU,Gif;csuf[lorQwdkYudk wdkufcdkuf&rnfh
wm0efum; oifwkdY igwdkYausmif;om;wdkif;\ t"duwm0efjzpfayonf/ Armjynf ynma&;pepfudk pdwfBudKufjzpfvm
atmif aqmifGuf&m vrf;ESpfoG,fSd\/ wvrf;um; Armjynf ynma&;ormusrf;pm[k tcsKdUac:qkdMuonfh
uif;bJvfaumfrwD\ pGJjrJaom t,ltwdkif; wjznf;jznf; ESpfSnfvrsm; jyKjyif,ljcif;? tjcm;wvrf;um; kwfjcnf;
tjrpfudk wl;azmfum tjyif;txef awmfvSefajymif;vJa&;yif jzpfayonf/ yxrvrf;rSm tajymif;tvJ jrefaeaom
urmBuD;wGif ol&Jabmenf;olwdkY\ oGm;&mvrf;aMumif;jzpf igwkdYGHSmpufqkwfpGm pGefYy,fMuNyD;vQif 'kwd,vrf;
jzpfaom tjyif;txef awmfvSefajymif;vJenf;udk vufudkifjyKMu&rnf/
igwdkY vdkcsifaom ynma&;pepfudk usOf;ajrmif;aom e,fcsJUpepf e,fedrdwftwGif;om aqmifGufHkjzifhrNyD;?
Armynma&;pepfrmS e,fcsJUpepfwckv;kH \ tudik ;f tcufwckom jzpfojzihf igwdYk onf e,fcsJUpepf wckv;kH udk okwo
f if
ypf&rnf/ t&if;vJu tzsm;xif;jzpf qdkaompum;vdk rarhMuukefvihf? txufwGif ynma&;pepfudk a0zef&m
odkY jzpf&rnf? odkY jzpfoifhonf ponfjzihf igwdkYqE xkwfazmfcJh\/ okdkY xkwfazmfjcif;jzifh e,fcsJUpepftwGif;
igwdYk vdck sifawmifw
h &m [lorQ jynfph EkH idk v
f rd rhf nf[k arQmfvif
h r[kwaf y/ igwkYd vckd sifaom ynma&;rsKd;udk e,fcsJUpepf
wa,mufu wa,mufudk aoG;pkyfrIpepfrsm; yaysmuf? vlwdkif; omwlnDrQ? vlwef;aph tcGifh&aom pepfa&mufrSom
&SdEdkifrnf[k igwdkYwxpfcs ,HkMunfayonf/
igwkdYvdkcsifaom ynma&;pepfudk &Ekdif&eftwGuf e,fcsJUpepfukd okwfoifypf&rnf[k igqdkcJh\/ odkY
okwfoif&mwGif igwdkYausmif;om; tiftm;rsm;jzifh rNyD;? tjcm;tiftm;rsm;jzihf yl;aygif;&csdrfhrnf/ odkYjzpfvQif rnfol
awGESifh ylaygif;&rnfenf;/ ar;cGef;udk rajzrD igwdkYonf e,fcsJUpepfoabmESifh c&D;pOfwdkYudk odxm;&ayrnf/
tcsdeu
f mv Mumanmif;vmonfEiS t
hf rQ urmBuD;rSm ajrqDMoZmzGUH NzdK; wd;k wufvmoavmuf vlawGvu
kd
f
rwd;k wufEidk af tmif aESmifzUJG csKyfcs,x
f m;aom pepfwckonf vGecf ahJ omESpaf ygif; (5000) cefYu p vlawG tv,fwiG f
ay:aygufco
hJ nf/ xdpk epfonfum; vlawG wavSBuD;tm; tcdik ;f uRev
f yk cf g olwYkd\ acR;enf;pmudk acgif;yHjk zwfjcif;jzifh
toufiS af eaom "eSipf epfyifjzpfayonf/ pepft& urm\ ajrqDMoZm[lorQ vufwqkyrf Qaom vlenf;pkrsm;
\ vufwiG f a&mufadS eum tjrwf&rI y"mewckwnf;jzifh olwYkd xifovdk cs,fv,
S cf sufukd cHae&avonf/ odYk aMumifh
yif urmol? urmom;wdkYrSm azmifpD;&if; a&iwfqdkouJhodkY csrf;om<u,f0aom urmBuD;tv,fwGif xrif;udk
eyfrSefatmif rpm;&? tSufvHkHk t0wftpm;udkyif vHkavmufatmif r0wfMu&? aeylrdk;GmumuG,fHkrQ tdk;tdrfESifhyif
vlwdkif; raeEkdifMu? rQ vlawG vlwef;aph raeEkdifMuonftcsdefwGif aps;aygaygESifh ra&mif;vkdaom "eSifwdkYonf
ydkvQHaeaom rdrdpufHkxGufypnf;rsm;jzpfonfh pm;ukef aomufukefwdkYudk tpm;rpm;&ojzifh toufiifaeMuaom
vlAdkvfyHkwdkY aSUarSmufrSmyif yifv,f oGefypfjcif;? txnftvdyfrsm;udk t0wfudkrS r0wfEkdifaom qif;&Jom;awG
tv,frSmyif rD;yHkIdUjcif;wdkYudk jyKvkyfaeMuayonf/
1800 ck avmufwiG f taemufEidk if rH sm; xGe;f um;vmaom pufryI nmacwfonf "eSipf epftm; ewfa&uef
wGif a&csdK;ay;vkduf ouJhodkY kwfjcnf; BuD;us,f wkd;wufapcJhayonf/ puftm;jzifhvnfaom pufHkBuD;rsm;rSm
vlUtoHk;taqmifrsm;udk ,cifuxuf tqrsm;pGm xGufapojzifh wdkif;jynfSdvlOD;a& oHk;pGJEkdifonfxuf ydkvQHaeaom
ukefypnf;rsm;udk a&mif;cs&efESifh pufHkxGuf ukefypnf;rsm;udk vkyfaqmif&ef ukefpdrf;? ukefMurf;rsm;udk &Sd&ef twGuf
"eSifEkdifiHwdkYonf tjcm;wdkif;jynfrsm;udk t"rodrf;ykduf Muavawmhonf/ "eSifpepf\ aemufqufwGJjzpfaom
e,fcsJUpepfjzifh "eSifrsm;\pHaysmf&m vljzLEkdifiHwkdY\ urmBuD;wckvHk;udk cGJpdwfa0jcrf;um ,liifvkdufMuojzifh igwdkY
vl0g? vlrrJ sm;\ Armjynf? tdE,
d jynf? tmz&duwdu
k pf onfwYkdrmS vljzLwdYk\ aus;uReb
f 0? olwYkdv&dk m oH;k pGcJ aH e&onfh
ypnf; toHk;aqmifb0odkY usa&mufaeMu&ayonf/
xdYkaMumifyh if obm0w&m;tm;jzifh igwkYdom oH;k aqmifcpH m;Ekid cf iG hf adS om Armjynf\ ajrqDMoZm[lorQwYdkukd
wdkif;wyg; "eSifwdkY\ vuf0g;BuD;tkyfum odrf;ydkuf ,liifxm;rIaMumifh igwkdYwawGrSm Arm&mZ0ifwGif b,ftcgrQ
rMuHKbl;cJah om qif;&J iwfrw
G jf cif;ab;? a&m*gxlajymjcif;ab;? vljzpfvmMu&vsuf vlwef;aph raeEkid o
f nfh ab;qd;k ?
uyfqkd;wdkY\ nOf;yef;ESdyfpufcsufudk tjrJwap cHae&avonf/ ArmjynfrSm tcsKyftm;jzifh v,form;wdkif;jynfjzpf&m
e,fcsJUpepf\ tnO;f cH&qH;k aom olrsm;rSm v,form; jzpfayonf/ v,form;awGrmS rd;k Gm aeylraSmif? aexGuu
f ae
175

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


ae0iftxd EGm;ESifhtwl NydKif kef;um toufarG;Muvsufyif avSmf&if;epf qdkouJhodkY a<u;NrDxlxyfjcif;? v,fajr
qHk;IH;jcif;wdkYudk rsufESmcsif;qkdifMu&avonf/
Armjynf\ ajrqDMoZmrsm;udk pepfusus xkwf,lEkdif&eftwGuf "eSifrsm;onf ArmjynfrSmyif t&if;aiGudk
jrKyfum pufrkH sm;ukd wnfaxmifav&m a<u;wif v,fajr vufvw
G jf zpfMu&aom v,form;wdYkrmS NrdKUodYk wufa&muf
cg "eSifrsm;\ pufHkrsm;wGif tvkyform;b0tjzpf "eSifpepf\ aoG;pkyfrIudk qufvufcHMu&avonf/
e,fcsUJ pepf\ zdEydS cf suf tjrJwap cHae&aom v,form;? tvkyo
f rm;wdYkrmS e,fcsUJ pepf wku
d zf su&f eftwGuf
vIyfSm; qlylMuavNyD/ olwdkYonf igwdkYausmif;om;rsm;tm; vuf,yfum ppfulac:vsuf SdavNyD/ e,fcsJUpepf
wku
d zf suaf &;twGuf igwdYk &Jabmf? &Jbufrsm;um; v,form;ESihf tvkyo
f rm;awGyifwnf;/ rMumjrifv
h aS omwaeYwiG f
um; v,form;? tvkyo
f rm;wdYk onf igwdYk EiS hf ykc;kH csi;f ,SOv
f suf vGwv
f yfa&; ppfajrjyifwiG f &ifajruwkwf jyKvkyu
f m
wdu
k cf u
kd af eMuonfudk awGUjrif&ayvdrrhf nf/ e,fcsJUpepfum; urmBuD;wckv;kH jcHKum vlawG\vGwv
f yfjcif;? wk;d wuf
jcif;? y#doaEpw
d u
f dk [efYwm; csKyfaESmifxm;ojzifh e,fcsJUpepfukd wku
d zf suf&m igwkYd onf ArmjynftwGuf uGuu
f u
G f
uav;\ aumif;usdK;ukd aqmifHkomru urmSdvlow0gtm;vHk;\tusKd;udk aqmifGufvsufSdayonf/ xdkYtjyif
wdk;wufrI\ oHaESmifBudK;rsm;ESifh wlaom e,fcsJUpepf? "eSifpepf? zufqpfpepf ponfwkdYudk igwdkYcsnf;om wdkufzsuf
ae&onf r[kwf? urmESifht0Srf; vlom;awG\ Nidrf;csrf;rI? wdk;wufrI? vGwfvyfrIwdkYudk vdkvm;olwdkif; rdrdtoufESifh
pnf;pdru
f ykd if pGeYf vw
T u
f m acwfaemufjyefqJG pepfrsm;udk wku
d zf sufaeMuayonf/ ,cka[majymonfh tcsdet
f wGi;f
rSmyif pydejf ynfol jynfom; rde;f r? a,mufsm;rsm; rdrw
d Ykd aoG;jzifh vl\ vGwv
f yfciG ?hf urmYNidr;f csr;f rIwYdkukd zsuq
f ;D aeaom
zufqpf0g'udk ckcHwkdufcdkuf aeSmMuayonf/ wkwfjynfol jynfom;wkdYonfvnf; vlawG ,Ofaus;vmjcif;\
txdrf;trSwfjzpfaom ausmif;taqmuftOD? aq;HkponfwkdYudk AHk;MuJzsufqD;um e,fcsJUaeaom *syefe,fcsJUpepfukd
SdorQtm;jzifh ravQmhwef; ckcHumuG,faeMuSmayonf/ olwdkYwawGum; vlow0gawG tusKd;twGuf tajrmuf?
aoewf? AHk;qHwdkYaSUwGif udk,fhtoufudk &uf&ufa&ma&m pGefYvTwfaeMuayonf/ olwdkYwawGum; igwdkYESifh wavSxJ
pD;NyD; wc&D;xJoGm; &Jabmf&Jbufrsm; jzpfMu olwdkYtwGuf tultnDjzifh e,fcsJUpepfudk igwkdY okwfoif Sif;vif;&
rnfudk rarhMuukefvifh/
&JabmfwYkd e,fcsJUpepf okwo
f ifa&;udk aemufq;kH t"du&nf,
G cf sufxm; igwkYd aeYpOfEiS t
hf rQ vkyMf u&rnfh
vkyfief;um; or*pnf;Hk;a&;? tiftm;pka&;wdkYyifjzpfonf/ tvkyform;? v,form;wdkYonf pufHk? v,fuGif;jyif?
ppfwvif;wdkYwGif ppfa&;usifhMuouJhodkY igwdkY ausmif;om;rsm;onfvnf; vufSde,fcsJUpepf tajccdkifjrJ&m pmoif
ausmif; ppfwvif;wdkYwGif tm;pkMu ukefthH? pnf;Hk;Mu ukeftHh/
e,fcsUJ pepfudk wdu
k zf suaf &;wGif igwkYdausmif;om;rsm;\ ,aeUwm0efrmS e,fcsUJ ynma&;pepfukd wdu
k zf suaf &;
yif jzpfavonf/ ausmif;vc avsmha&;? ynmtaxmuftyhH wd;k a&;? ausmif;ydrk kd wnfaxmifa&;? pmar;yGJ atmifpm&if;
wdk;a&;ponfh ao;zGJonhf jyKjyifrIav;awGudk t&if;cHum avhusifhMuNyD;aemuf ynma&;pepf tygt0if jzpfaom
vlwdkif;\aexdkifrIpepfudk tjrpfrSae awmfvSef ajymif;vJMuukeftHh/
acwfaemufjyefqaJG eaom pepfwYkd ukd okwo
f ifz,fmS ;NyD; vlwikd ;f vlwef;aph aexdik cf iG ahf y;aom tcsdet
f cg
a&mufrS igwdkYwawG arQmfrSef;&m ynma&;pepfudk &Ekdifrnfjzpf xdktcsdef xdkumv ra&mufao;orQ umvywfvHk;
wpdwfwnf;? wqEwnf;? &nfG,fcsuf wckwnf;jzifh igwdkY ausmif;om;awG csDwufMu&ayrnf/ tcsdefumv
twGif; igwkdYaSUoGm; acgif;aqmifrsm;onf wa,mufNyD; wa,muf 0ifxGuf vJvS,faeMuayrnf/ igwkdYESifh vkyfazmf
vkyzf uf cspfaqG&aJ bmfwYkd onf tcsdet
f cg rwdik rf yD if igwkYd tm; cGcJ mG oGm;Muayrnf/ odYk &mwGif igwkYd wawG toufay;
um arQmfreS ;f &nfp;l xm;aom &nf,
G cf suf qH;k cef;wkid f ra&mufao;orQrlum; igwdYk \e,fcsJUpepfwu
dk yf JG rD;;wkid o
f nf
&J&J awmufxed v
f suf Sad yrnf/ vGwv
f yfaom ArmjynftwGuf igwdYk wawGrmS terw* rsm;vSaom 'kut
aygif;wkYd ukd
&ifqdkifMu&OD;rnf/ 'dkYtoufpnf;pdrfudk pGefYvTwfMu&OD;rnf/ igwdkY arQmfrSef;aom c&D;um; tawmf tvSrf;a0;csifu
a0;ayvdrfhrnf/ odkY&mwGif ra&wGufEkdifatmif rsm;jym;vSaom 'kutrsdK;rsdK;? pdwfnpfp&m toG,foG,fwdkYudk atmifEdkif
cJhaom igwkdY\ arQmfrSef;csuf tjrKawpdwf"gwfudkum; tb,folonf igwkdYxHrS o,faqmifoGm;Ekdif ygthhHoenf;/

(i) 1300 jynfhta&;awmfyHkESifh ausmif;om;rsm;


ausmif;om;acgif;aqmifrsm;jzpfMuaom udEk ?k udak tmifqef;? udAk [de;f wdYkrmS wkYdArmtpnf;tH;k odYk ajAmif0ifNyD;
ociftrnfcHum ausmif;om;ta&;awmfyHk? tvkyform;ta&;awmfyHkwdkY 0ifa&mufvkyfudkif aeMuNyDjzpfonf/ 1300
176

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
jynfh oydwpf cef;wGif ocifxeG ;f cifEiS hf ocifcifarmifnKd wdYk u oydwpf cef; oydwo
f m;rsm;tm; oydwu
f pd t&yf&yfukd
Sif;vif; a[mMum;NyD;aemuf n (10) em&DwGif ,if;wkdYESpfOD;tm; ta&;ydkiftrdefYjzifh yk'fr (107) ESifh zrf;qD;
axmifcs vdkufavonf/ xdknwGif;csif;yif oydwfpcef;rS ocifausmf'if? OD;"r? ocifodef;armif? ocifrmwdkY tcsKyf
axmif twGif;odkY a&mufvmNyD; rauG;NrdKUwGif vlrsm;pka0;jcif; rjyK&? yk'fr (144) udkvnf; aMunmonf/ aemufwaeY
reufwGif ocifvGifonf a&eHajrrS a&mufvmNyD; csufcsif; tzrf;cH&onf/
uJhodkY &efukefNrdKUodkY OD;wnfcsDwufvmaom a&eHajr oydwfwyfBuD;onf 4? 12? 38 &uf? eHeuf (11)
em&DwGif rauG;NrdKUodkY a&mufSdvmavonf/ a&mufvQifa&mufcsif; &yfem;cGifhr&rD acgif;aqmifrsm;jzpfaom OD;0g,r?
OD;aZmwdu? OD;E? ODeE? ocifz;kd vSBuD;? ocifbwif? ocifbarmif? ocifoed ;f azBuD;wdYk ukd e,fcsJUvufyg;aprsm;u
zrf;qD; vdu
k af vonf/ xdt
k cg A[dk wdYk Armtpnf;tH;k Sd ocifoef;xGe;f onf a&eHajroydww
f yf\ rauG;NrdKUjzpfysuyf kH
tajctaepHkudk owif;,l&ef ocifxGef;cifudk vQKdU0SufpGm ydkYvdkufavonf/
ocifxGef;cif\ owif;ay;csuft& ocifazoef;? ocifpkd;? ocifxdef0if;ESifh ausmif;om;acgif;aqmifrsm;
jzpfaom udkA[def;ESifh udkAaqGwkdYudk rauG;NrdKUodkY oGm;a&muf&ef aG;cs,fapvTwfvdkufonf/ ausmif;om;wdkYonf
yPmrtvHcsdK;jyonfhtwdkif; 1938 ck 'DZifbmv (7) &ufaeY a&eHajrtvkyform; (2000) cefYESifh v,form; (2)
aomif;ausmfudk &efukefodkY csDwufvmrnfhta&; BudKqdk{nfhcHjyifqifa&;twGuf EkdifiHa&;*dkPf;aygif;pHk tpnf;ta0;BuD;
w&yfukd aTw*d akH jc&if; OD;b&DZ&yfwiG f ac:qdu
k sif;ycJ&h modYk &J&aJ wmuf udo
k ef;wif? udAk aqGwYkd wufa&muf wm0ef
,lcJhMuonf/ ,if;tpnf;ta0;wGif em,u ODZ#dv? Ou| ocifxdyfwifudk,fawmfBuD;? twGif;a&;rSL; ocifpHxGef;
vSESifh ocifoef;xGef;wdkY aqmifGufMu&m a&eHajrtvkyform;ESifh v,form;rsm;tm; BudKqdka&;? jyifqifrIpDpOf
wm0efcGJa0&m BudKqdka&;aumfrwDwGif udkAaqG (or*) onfvnf;aumif;? auR;arG;a&;ESifh b@ma&;wdkYwGif NrdKUr
&J&Jawmuf udkoef;wifonfvnf;aumif;? yg0ifxrf;Guf&ef wm0ef,lMuawmhonf/
8? 12? 38 &ufwGif Auo tvkyftrIaqmiftzGJYrS aMunmcsuf xkwfjyefawmhonf/
&Jabmfw-hkd
igwdkY\ aoG;csif;om;csif;rsm;jzpfaom a&eHajroydwfarSmuf tvkyform;rsm;tm; vnf;aumif;? yJcl;?
a0gtpSdaom e,frSv,form;rsm;tm;vnf;aumif;? rdrdwdkYepfemcsufrsm;? vdkvm;csufrsm;udk awmif;qdk&ef?
rdrdwdkY qEtiftm;jy&ef ,cktcg rdrdwdkYqdkif&m e,ftoD;oD;rS csDwuf vmMuukefavNyD/
odYk vQif tqif;&J tepfemcHum GH mS rke;f wD;zG,af umif;vSaom Ekid if cH sJUpepf? aoG;pky"f eSirf sm;udk &J&&J if&h ifh
wGe;f vSeNf zdKzsuf&ef csDwufvmMuukeaf om igwdYk \ol&aJ umif; &JabmfwYkd tm; igwdYk Auotoif;rsm;u csDwuf&m
vrf;c&D;wGifSdaom (u) c&D;OD;BudKjyKjcif;?
(c) tpm;taomuftwGuf aqmifGufjcif;?
(*) ae&mxdkifcif;rsm;twGuf wwfpGrf;oavmuf tultnDay;Mu&ef igwkdY wdkufwGef;\/
xdu
k pd t
&yf&yfwYkdukd atmifjrifxajrmuf&ef igwkYd tpnf;tH;k \ e,for*toif;rsm;u rdrw
d Ukd qkid &f mwGif
OD;pD;vnf;aumif;? rdrw
d Ykdqidk &f m NrdKUrsm;wGif zGUJ pnf;xm;aom apmifah Smufa&;tzGUJ rsm;ESihf yl;aygif; vnf;aumif;?
ulnDaqmifGufMu&ef igwdkY A[dkor*toif;BuD;u xkwfqifh taMumif;Mum; vkduf&ygaMumif;/
AaqG
tusdK;aqmif
ArmEkdifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*toif;
udkA[def;ESifh udkAaqGwdkY yg0if&jcif;rSmvnf; ocifvSazESifh ocifxdef0if;wkdYonf udkA[def;wkdYudk wdkYArm
tpnf;tHk;odkY zdwfMum; ausmif;om;rsm;tm; tvkyform;qEjyyGJrsm;wGif yg0ifulnD&ef zdwfMum;cJhonf/
ausmif;om;ESifh tvkyform; aoG;pnf;nDGwfa&;rS wqifh vlxkvIyfSm;rIqDodkY OD;wnfap&ef wdkYArmtpnf;tHk;
acgif;aqmifrsm;u ajymMum;cJo
h nf/ 'DZifbmv (8) &ufaeUwGif wdYk Armtpnf;tH;k rS apvTwv
f u
kd af om ocifazoef;?
ocifpdk;? ocifxdef 0if;wdkY rauG;odkYa&mufdSvmonf/ ausmif;om;acgif;aqmif udkA[def;ESifh udkAaqGygvmavonf/
udAk [de;f ESihf udAk aqGwUkd onf a&eHacsmif;NrdKU ausmif;om;rsm;qEjyyGEJ iS hf ausmk if;om;rsm;y#dyuukd ajzSi;f &ef taMumif;jyK
177

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


xGufcGmvmNyD; a&eHacsmif;wGifacw0ifum rauG;odkYa&mufvmMuonf/ udkA[def;rSm wuoOu|jzpf udkAaqGrSm
twGif;a&;rSL; jzpfonf/
rauG;wGif aomifwifvsufadS om a&eHwyfBuD;tm; aSUaqmifcsDwuf&eftwGuf yxrqH;k XmecsKyfrS apvTwf
vdkufol wm0efcHyk*dKvfrsm;\uwdcH0efcsufrSm1/
2/
3/
4/

igwdkhonf a&eHoydwfwyf wckwnf;udkjzpfap? v,form;wyfBuD; wckwnf;udkjzpfap (odkhr[kwf) ESpfwyf


pvHk;udkjzpfap &efukefodkh ta&mufwm0efcHBuD;rSL; ac:aqmifcJUygtHU/
igwdkh\wm0efonf &efukefNrdKY tvkyform;tpnf;ta0;BuD;rsm;? v,form;tpnf;ta0;BuD;rsm; NyD;pD;
vlpkuGJonfUtcgrS NyD;qHk;onf[k ,HkMunfygaMumif;/
wm0efNyD;qHk;onhf pcef;odkh ra&mufrcsif; rnfuJUodkh taESmifUt,Sufrsm;ESifU MuHKawGYapumrl rwGefhrqkwfbJ
aSYodkhom wkd; wufcJUygtHU/
vlpkuGJapwwfaom vkyfief;rsm;udk b,ftcgrQ rvkyfyg? tusKd;vdka&mif lyaqmif aoG;cGJjcif;? vlpkcGJjcif;
ponfU y&d,m,fwdkhudk tpGrf;ukef aSmifwdrf;ygownf;/
wm0efcHAdkvfrsm;rSm
1/ ocifxGef;cif
2/ ocifazoef;
3/ ocifpdk;
4/ ocifxdef0if;
5/ udkA[def; (ausmif;om;or*)
6/ udkAaqG (ausmif;om;or*) wdkYjzpfonf/

'DZifbmv (8) &ufaeYwiG f &efuek f A[dXk mecsKyfrS a&mufv


dS mMuaom ocifazoef;? ocifp;kd ? ocifxed 0f if;
ESifh ausmif;om;acgif;aqmif udkA[def;? udkAaqGwdkYonf rJxD;ausmif;wkduf oydwfpcef;twGif; ajcvsif oHrPdoydwf
wyfrsm;ESifh twl pwnf;csvsuf oydwfwyfrsm; pdwf"gwfMuHUckdifa&;udk tpGrf;ukefBudK;yrf;Muonf/ pnf;urf;ao0yf
a&;ESifh usef;rma&;ukdk ydkrdkaumif;rGefvm&ef pDpOfMuonf/ rauG;Sd ausmif;om;or* acgif;aqmifrsm;ESifh quf
NrdKUvlxk? e,fvlxkwdkYudk oydwfrsm;tm; ulnDaxmufyHh&ef vIHYaqmfpnf;Hk;Muonf/
udAk [de;f wdYk rauG;odYk a&mufNyD; csufcsif;vdyk if rauG;NrdKU tpd;k &txufwef;ausmif;wGif usif;yaom ausmif;
om;rsm; tpnf;ta0;odkY wufa&mufcJhMuonf/ rauG;ausmif;om; or*Ou|rSm udw
k ifO;D jzpf udw
k ifO;D ESihf tjcm;
or* acgif;aqmifrsm;pGmwdYkonf ocifpw
d ?f rsK;d csppf w
d f vGepf mG jyif;xefMuonft
h wdik ;f wkYdArmtpnf;tH;k odYk r0ifMuap
umrl rdrdwdkYudk,fudk rdrdwdkYbmom ocif trnfwyf ac:vsufSdonf/ ocifazoef;? udkA[def;? udkAaqGwdkYu
a&eHajr oydww
f yfBuD;onf rlv&nf,
G cf sut
f wdik ;f &efuek o
f Ykdta&muf csw
D ufrnf/ rnfou
l rnfoYkd wm;qD;apumrl
csw
D ufvmMuaom tvkyo
f rm;oydww
f yfBu;D tm; anmifvpS ma&;wef;ESiUf pwdak 'giUf mG t0ifrS &Jrsm;uzrf;qD;&ef vrf;ydwaf pmifMU uonf

178

Source: Year 1300 (Vol-2)

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
a&eHwyfom;rsm;u *kpdkufrnfr[kwf/ yk'fr (144) xkwfjyefjcif;onf rw&m;wm;qD; xkwfjyefjcif; jzpfonf/ oydwf
orm;rsm;onf xdkrw&m;rIudk iHkUrcH? tjyif;txef wGef;vSef w&uf? ESpf&uftwGif; rauG;rS xGufMurnf/ &efukef
A[dXk mersm;rS apvTwv
f u
kd af om rdrw
d Ykd onf a&eHwyfBuD;udk aSUaqmifrnfjzpfonf/ rdrw
d Ykd ukd jynft
h apcHrsm;u a&eH
wyfBuD;udk acgif;raqmifEkdif&ef zrf;qD;csif zrf;qD;vdrfhrnf/ zrf;qD;vQifvnf; wAdkvfwuf wAdkvfqif;pepfjzifh a&eH
wyfBuD; qufvufcsDwufrnf {uefjzpfonf/ a&eHwyfom;rsm;\ ta&;udk rdrdwdkYuJhodkYyif rauG;Sd ausmif;ol
ausmif;om;? NrdKUolNrdKUom;rsm;tm; 0dkif;0ef;ulnDMu&ef arwm&yfcHcJhygonf/ ausmif;om;rsm;ESifh wuG NrdKUvlxkuyg
ulnDvQif rauG;NrdKUrS a&eHwyf xGufcGma&;rSm atmifjrifrnf rkcsjzpfaMumif; a[majymonf/ wufa&mufvmMuaom
ausmif;om;ausmif;ol (200) ausmfwkdYuvnf; a&eHwyfom;rsm;ta&;udk tpGrf;ukef ulnDrnfjzpfaMumif; uwday;
qH;k jzwfonf/ 'DZifbm (12) &ufaeY naewGif rJx;D ausmif;wku
d f oydwpf cef;wGif tpnf;ta0;BuD; w&yfusif;yonf/
xdt
k pnf;ta0; ausmif;om;? ausmif;ol? vlxrk sm;pGm wufa&mufMuonf/ xdt
k pnf;ta0;wGif ocifxed 0f if;? udAk [de;f
wdkY a[majymonf/ ocifpdk;ESifh ocifazoef;rS 11? 12? 38 &uf nae (6) em&D (5) rdepf tpnf;ta0; a[majym
rIjzihf &Jrsm;u zrf;qD;oGm;avonf/
udkA[def;u
]]oydww
f yfBuD; reufzef 'DZifbmv (13) &ufaeYwiG f yk'rf (144) udk wdu
k zf suf qufvuf csDwufrnfjzpf
aMumif;? jrif;cGmwpfcsuaf yguv
f Qif rD;[ke;f [ke;f awmufap&rnf/ &Jabmfwo
hkd wd urmodatmifjyMuyg/ e,fcst
YJ *Fvyd u
f kd
&Jabmfwkdh aoG;pnf;nDGwfa&; tiftm;jzifU Armjynfjyifyodkh armif;xkwfMuyg/}} xkdodkY a[majymrIaMumifh udkA[def;?
udAk aqGwYdkukd qlyv
l UHI aqmfonf/ tpd;k &tMunfnKd ysuaf tmif a[majymonf[q
k u
kd m &mZ0wfusix
hf ;kH yk'rf (107) t&
zrf;qD;vdkuf&m wjynfvHk;ausmif;om;rsm; ykGufqdwftHkudk wkwfeJYxkd;rdouJhokdY a'gotkd;aygufuGJMuavonf/ udk
A[def;? udkAaqG? ocifpdk;? ocifxdef0if;? ocifazoef;ESihf (5) OD;udk zrf;qD;vdkufavonf/
Auoonf ausmif;om;rsm;ta&;udk t"duxm; vIyf mS ;aepOf ,if;\ wk;d wufjzpfay:rI tvm;tvmudk
BudKwifodjrifol AsLdku&ufrsm;? ykvdyfpHkaxmufrsm;taejzifh ausmif;om;xkavmutwGif; xkd;azmufNzdKcGif; zdESdyf
zsufqD;&ef wm0efopfw&yf xrf;aqmifvm&awmhonf/ xdkzdESdyfjcif;onf wGef;uefjcif;ESifh &ifqdkif&jrJ"rwm twdkif;
ausmif;om;xk\ ydkrdkEdk;Mum;rIudk jzpfay:aponf/
1938 ck a&eHajrtvkyo
f rm;rsm; oydwt
f a&;awmfykH ay:aygufvmaomtcg ta&;awmfykH vIid ;f *,ufonf
jynfolw&yfvHk;ESifhtwl ausmif;om;xktwGif;odkY jyif;xefpGm dkufcwfcJhonf/ yJcl;pD&ifpk? a0gNrdKUe,f awmifolv,f
orm;rsm; aqmfMo &efukefodkY v,form;wyfBuD; csDwuf&ef ArmEkdifiHvkH;qkdif&m v,form;uGefz&ifhBuD; w&yf
usif;y tpk;d &ESihf ta&;qd&k ef pDpOfMujcif;wdYk ukd wk;d wufaom ausmif;om;acgif;aqmifrsm;u owdxm;vsufo
dS nf/
xdYktwla&eHajrrS oHrPdoydww
f yfBuD; &efuek Nf rdKUodYk ajcvsicf sw
D ufvmyH?k vrf;c&D;tMum; rauG;NrdKUwGif e,fcsUJ vufyg;
ap jALdku&uftmPmydkifrsm;u wm;qD;xm;yHk? oydwfacgif;aqmifrsm;udk zrf;qD;xm;yHkwdkYukd ausmif;om;
acgif;aqmifwYkd awGUjrifMuonf/ rdrw
d Ukd epfemcsufrsm;udk w&m;ojzifh ta&;qdv
k mMuonfh awmifov
l ,form;rsm;udk
rvmEkdif&ef Oya'yk'frtrsKd;rsKd; xkwf BudKwif[efYwm;jcif;? csDwufvmMuonfh tvkyform;rsm;udk rw&m;wm;qD;
Hrk u acgif;aqmifrsm;udyk g wa,mufNyD; wa,muf NzdKcGaJ ejcif;wkYdukd rsu0f g;xifxif awGUjrifae&aom ausmif;om;rsm;
onf rw&m; tzdEydS cf &H vsuf&adS om awmifov
l ,form;wdYk EiS fh tvkyo
f rm;wkYd bufrS ud,
k cf sif;pmvsuf rsm;pGmMuifem
axmufxm;jcif;jzihf zdESdyfolwkdYtay:wGifvnf; GHSmrkef;wD;pdwfrsm; wzGm;zGm; ay:aygufvmayonf/

(p) wwd,ausmif;om;oydwftwGuf jyifqifMujcif;


udkA[def;\ ]jrif;cGmwcsuaf yguv
f Qif rD;[ke;f [ke;f awmufap&rnf}[laom &J&Jawmuf rdefYcGef;aMumifh a&eHajr
wyfom;rsm; pdwftm;wufvmMuonf/ udkA[def;? udkAaqGwdkY tzrf;cH&NyD;aemuf wuodkvfor*onf pwif vIyf mS ;
vmjyefonf/
'DZifbm (13) &uf? n (7) em&D tcsed w
f iG f &efuek w
f uov
kd af usmif;om;or*rS BuD;rSL; txl; tpnf;ta0;udk
wuotaqmuftOD usif;yavonf/ or* 'k-Ou| udkvSaTu obmywd? udkat;ausmfu tusKd;aqmiftjzpf
aqmifu
G o
f nf/
xdt
k pnf;ta0;odkY wuov
kd af usmif;om;? ausmif;olrsm;ESifh 0wfvakH wmf& OD;ausmfjrifh? ocifEk? ocifvSaz?
abbD,efOD;wifhatmif? wufbkef;BuD;odef;az? 0wfvHkawmf& OD;jrifhxl;? rpwmpDpDul;wdkYtjyif A[kdoHCmhtzGJUrS
179

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f

Source: Oway Magazines

oHCmawmfrsm;yg wufa&muf toif;wdkuf twGif;? tjyif aep&mrSdatmif jynfhvQH oGm;ayonf/ ausmif;om;


Ou|ESihf twGi;f a&;rSL;udk rw&m;zrf;qD;xm;onft
h wGuf uefYuu
G o
f nfh txdr;f trSwt
f jzpf wufa&mufonhf or*
trIaqmifrsm; vufarmif;wGif teufywf ukd,fpD &pfywfxm;Muonf/
toif;wkdufaSUwGifvnf;]vmrnfUab; ajy;awGY}
]owdSdMuprf;yg}
]nDnmrS jynfomrnf}
]vlrdkuftvdk&Sdonf}
]EdkifiHcsJYtpdk;& ysufpD;ygap}
tpSo
d nfh pmwef;rsm; pku
d x
f x
l m;onf/ tpnf;ta0; tp ausmif;om;rsm;tm; 0wfvakH wmf& OD;ausmfjrifh
ESifh wufbek ;f BuD; ode;f azwdYk u jynfoUl vGwv
f yfa&; csKyfcs,frt
I aMumif;ESifh wkid ;f jynfwiG f jzpfay:aeaom v,form;?
tvkyform;rsm;\ ta&;udk Sif;vif;a[majymonf/
tpnf;ta0;obmywd ukv
d aS Tu ]]rnfo
h nft
h cgurQ ausmif;om;rsm;onf
rNidrfroufjzpfatmif olykefxatmif rvkyfcJhbl;aMumif;? odkY&mwGif rddrdwdkYonf
tdrfudk rD;avmifvQif acgif;iHkYrqif;bJ atmf&rnfhtjyif rD;Nidrf; oGm;atmifvnf;
owf&rnfjzpfaMumif;? tvkyo
f rm;rsm;u csKyfcs,jf cif;rcH&yfEidk o
f jzifh "eSirf sm;xH
oGm;awmif;Mu&m r&cJah Mumif;? wzef Armjynftpd;k &odYk oGm;awmif;jyef&m "eSif
\ BudK;qGJ&muae&ojzifh bmrQrvkyfay;EkdifaMumif;? rdrdwdkYu xrif;udkawmif;&m
olwYkd u ayg&dom'aq;udk xd;k ay;ojzifh tom;ompm;&awmhrnfjzpfaMumif;? ,ck
uJhodkYcsKyfcs,fxm;onfh Oya'rsm;xkwfonfudk NidrfcHaeMuvQif aemiftcgwGiftdrf
xJ tdyfaejcif;? xdkifaejcif;? pum;ajymaejcif;? tpm;pm;aejcif;? t0wfwefqm
qifjref;aejcif;udyk if wm;jrpfMuvdrrhf nfukd pd;k &dr&f vdrjhf zpfaMumif;? ,cktcg Ou|
udkA[def;ESifh udkAaqGwkdYrSm ausmif;om;rsm;ta&;ESifh oGm;MupOf tvkyform;wkdY\
epfemcsurf sm;udk awGUSo
d jzifh w&m;a[majym tMuHOmPfay;&mrS tzrf;cHc&hJ aMumif;?
Ou| udv
k aS T
rw&m;zrf;qD;jcif;jzpf vGwfajrmuf&ef ta&;qdkwdkufyGJ0if&vdrfhrnf jzpfaMumif;?
Ou|ESihf tusK;d aqmifwYdkukd rvTwv
f Qif ArmjynfrmS pd;k &dr&f aMumif;ESifh wufwuf<u<u a'grmefygyg a[majymavonf}}
(rSwcf su-f tpnf;ta0;obmywdEiS fh aq;aumvdyOf u| udv
k aS TrmS wa,mufwnf;yifjzpfonf/)

aq;aumvdyaf usmif;om;rsm;or* Ou| ukv


d aS Tu ]tajymr[kwf tvkyEf iS hf vufawGY jy&ef tcsed af &mufNy?D
wHk;wkdufwkduf urf;wdkufwkduf EkdifiHa&;odkh ajcpHkypf 0ifvkdufNyDjzpfaMumif;? ,ckta&;rSm qif;&Jom;rsm;u qif;&Jom;
rsm;bufu ae&rnfjzpfaMumif;?} aMunm 1/ NrdKUrudo
k ef;wifu rEav;NrdKUwGif jynfow
l Ykd tm; rw&m;csKyfcs,fxm;onfh yk'rf 23 (7) ESihf &efuek Nf rdKUodYk
csDwufvmaom a&eHajroydwftvkyform;rsm;ESifh awmifolv,form;wkdYtm; yk'fr (144) ESifh &efukef'DpBwdwfw&m;
olBuD;u wm;jrpfxm;jcif;? &efuek Nf rdKUwGif wifBudKxkwx
f m;aom trdeUf ESihf tjcm;NrdKUrsm;wGif zdEydS x
f m;aomOya'rsm;udk
tvQiftjref kyfodrf;ypf&ef tqdkwifoGif;ajymqdk&m ukdvSGefU (vrf;rawmfjrLausmif;) ESifh (ykZGefawmif jrLausmif;)
udkatmifpdefwkdYu axmufcHtwnfjyKvdkufonf/
2/ wuov
kd o
f r* Ou| udAk [de;f ESifh twGi;f a&;rSL; udAk aqGwYkdtm; tjrefvw
T &f eftqdu
k kd uefYuu
G o
f rl Sb
d J
twnfjyKvdkufonf/ tu,f &mZ0wfusifhxHk; Oya'yk'fr (107) t& zrf;qD;xm;aom udkA[def;ESifh udkAaqGudk
rvTwfvQif ausmif;om;rsm;udk apmfum;&ma&muf aSUodkYwqifhwkd; ausmif;om;rsm;u tMurf;zufMuvQif ausmif;
om;rsm;\ wm0ef vkH;0r[kwfaMumif;udk rSwf,l&ef tpnf;ta0;BuD;u qHk;jzwfaMumif;/
tqdrk sm;udk wifoiG ;f NyD; obmywd udv
k aS Tu ta&;awmfykH wku
d yf t
JG wGuf wku
kd yf 0JG if&ef &J&aJ wmuf pm&if;
aumuf&m ,cktcg (111) a,muf SdNyDjzpfaMumif;? if;wkdYrS pwif&efpojzifh Ou|ESifh tusKd;aqmifudk vTwfjzpfonf
jzpfap? rvTwfjzpfonfjzpfap rNidrfEdkifaMumif;? odkUjzpf wuodkvfor*ESifh Auotoif; trIaqmifrsm;u pwif
(3) &ufMum oydwfarSmufMu&ef jzpfaMumif;ESifh ed*Hk;csKyf pum;ajymMum; tpnf;ta0;ukd kyfodrf; vkdufavonf/
udkvSaT? udkodef;atmifwdkYrSm tjynfht0 BuD;MuyfrIay;EkdifcJhonf/ Ou|ae&mudk ESpfBudrfwdwd jiif;qdkcJhaom
udv
k aS TrmS ydrk kd xifmS ;vmavonf/ udv
k aS TrS or*twGi;f pnf;rS yk*Kd vfrsm;taeESihf vQKUd 0Supf mG aqG;aEG;NyD; ausmif;om;
180

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
acgif;aqmifrsm;onf wdkUArmtpnf;tHk; XmecsKyfudk odrf;,lNyD; if;ae&m Hk;cef;zGifh tpnf;ta0;rsm; jyKvkyf&ef?
qEjyyGJrsm; &efukefNrdKUwGif; jyKvkyf&ef jyifqifcJhMuayonf/ trsKd;om;a&; pdwf"gwfSdaom tjcm;ausmif;om;rsm;u
udkvSaTudk tcsdefjynfhyg0if ulnDcJhMuonf/ if;wkdYonf yJcl;? a0g? oxHkrS csDwufvmaom v,form;wyfBuD;udk
BudKqkd&ef jyifqifcJhMuonf/
'DZifbmv (14) &uf? nae (4) em&DwGif wuoESifh AuowdkY yl;aygif; ausmif;aygif;pHk txl;tpnf;
ta0;BuD;udk aTwd*Hk usif;y\/ barmf-bOD; tpdk;&tzGJU0if b@ma&;0efBuD; OD;xGef;atmifausmfuvnf; xdktpnf;
ta0;odkY wufa&mufNyD; ausmif;om;rsm;tm; qHk;rpum; tenf;i,fajymMum;vkdaMumif;? tpnf;ta0; obmywdxH
awmif;qdkaomfvnf; obmywdu jiif;y,fonhftjyif ausmif;om;uav;rsm;onf GefYaygif;tpdk;&tzGJU0if 0efBuD;
rsm;avmuf rrdkuf qHk;rpum;ajym&ef rvdkaMumif;? GefYaygif;tpdk;&tzGJU0ifwkdY\ rsufESmudk rMunfhvdkaMumif;?
GrH ek ;f aMumif; jyefajymqdv
k u
dk o
f jzifh b@ma&;0efBuD;vnf; jyefomG ;&avonf/ tpnf;ta0; xkwjf yefaom yk'rf rsm;
kyfodrf;&efESifh zrf;xm;olrsm;tm; vTwf&efqdkaom awmif;qkdcsufrsm;udk qHk;jzwfonfhtjyif tmPmzDqef qEjy
vSnfhvnf&efudkvnf; qHk;jzwfvkduf\/

(q) yxre,fcsJU tmPmzDqefrI


'DZifbmv (15) &ufaeY? nae (4) em&Dcw
JG iG f aTw*d akH pwDawmfBuD;\ &m[kaxmifh &ifjyifawmf &efuek Nf rdKU
vHk;qkdif&m ausmif;aygif;pHk wdk;csJUtxl;tpnf;ta0;BuD; w&yf qufvuf usif;yMuonf/ ausmif;om;rsm; omru
vlxkrsm;yg wufa&mufcJhNyD; &[ef;ysKdtzGJUrS udk,fpm;vS,frsm;? trsKd;orD;tzGJUrS udk,fpm;vS,frsm;yg wufa&muf
Muonf/
NrdKUrausmif;? ykZGefawmif q&mjzpfoif? jrLeDpDy,fausmif;? vrf;rawmf jrLeDpDy,f tv,fwef;ausmif;?
acwfopf aemfraH usmif;? uefawmfav; jrLeDpyD ,ftxufwef;ausmif;? rufo'pfausmif;? yJc;l u&if tv,fwef;ausmif;?
ulSifausmif;? pdef*Ref;ausmif;? &efukefwuodkvf? ,k'oefaumvdyf? tpdk;&[kdufpul;ausmif;? aq;ausmif;rS ausmif;
om;? ausmif;olrsm;omru trsKd;om;? trsKd;orD;rsm;? ocif? ocifrrsm;? A[kdtcGefxrf;tzGJUrS trIaqmifrsm;?
bkef;awmfBuD;rsm;yg tpnf;ta0; rprDuyif BudKwif a&mufSdMu&m y&dwfowf waomif;ausmf &m[kaxmifh &ifjyif
wGifru teD;em;Sd Z&yfrsm;yg jynfhESuf oGm;avonf/
xdkaeY wufa&mufMuaom ausmif;ol? ausmif;om;rsm;rSm pdwftm; wuf<uvGef;ojzifh a[majymolwdkY\
rdefYcGef;NyD;wkdif; vdkvdkyif Mum;jzwf]ta&;awmfyHk atmifygap}
]rD;wkwf? rD;wkwf dIY YId}
]olykef? olykef xx}
]a'gufwmbarmf aoygap}
]"eSiftpdk;& ysufpD;ygap}
ponfjzifh odrfhodrfhwkefatmif [pfatmfa<u;aMumfonhfhtjyif &ifjyifawmfrS rqif;rDvnf; wkdYArmoHk;a&mif
jc,f wl? wHpOf tvHBuD;ESifh ol&JBuD;atmifvHawmfBuD;udk pkdufxlvTifhwifMuNyD;vQif wkdYArmoDcsif;ESifh tmZmenfoDcsif;
wdkYudk oHNydKifnDnmpGm oDqdkMuonf/
tpnf;ta0;udk Auo 'k-Ou| udkvSaTu obmywdtjzpf vnf;aumif;? wuodkvfor*twGif;a&;rSL;
udkat;ausmfu tusKd;aqmiftjzpf aqmifGufavonf/ wuodkvfor* trIaqmifwOD;jzpfol udkodef;atmifu ]],aeYausmif;om;aygif;pHk pnf;a0;Mujcif;rSm aoG;pnf;&ef jzpfaMumif;? wuodkvfor* toif; ,refaeY
u &Jabmfrsm; aoG;pnf;cJhjcif;rSm "eSifrsm;ESifh qif;&Jom;rsm; wdkufyGJBuD;jzpfaeonfh twGufjzpf&m ,cktcsdefrSm
qif;&Jom; awmifolv,form;rsm;ESifh tvkyform;rsm;zufrS ausmif;om;rsm;u ulnD&eftcsdef a&mufvmojzifh
GyfGyfcRHcRH udk,fxdvufa&muf 0ifa&muf aqmifGufMu&efjzpfaMumif;? ,ckpnf;a0;jcif;rSm tm;,lHkrQomSdao;
aemifudk wHk;wkdufwkduf? urf;wkdufwkduf tumtuG,frSdbJ ZGwfwdk;vkyf&ef &uftydkif;tjcm;rQom vkdawmhojzifh
&ifqidk rf vGaJ wGU&rnf jzpfaMumif;? rdrw
d Ykd ausmif;om;rsm;rSm Ekid if aH &;e,fxo
J Ykd raeYupNyD; ajcpHyk pf0ifaeNyDjzpfaMumif;?
,ckuJhodkY EkdifiHa&; ajcvSrf;rsKd; vSrf;&jcif;rSm ausmif;om;rsm;u qwfaqmhNyD; pwif vSrf;cJhjcif;r[kwfbJ EkdifiHa&;xJ
a&mufatmif tpdk;&ESifh atmufaus;uRefrsm;u pcJhjcif;udk trsm;yif odSdMuaMumif;? Ou| udkA[def;ESifh twGif;a&;rSL;
181

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


udAk aqGrmS ausmif;om;rsm; udpE iS hf rauG;NrdKUoGm;pOf a&eHoydwo
f rm;rsm;rSm "eSio
f mru "eSiu
f kd tm;ay;aeonfh
tpkd;&\ tESdyfpufcHaeMu&onfudk awGU&ojzifh trsKd;twGuf w&m;a[majymrd&m rauG;ykvdyfwdkYu tjcm;yk'fr?
yk'fxD; SmrawGUojzifh vlqdk;vlawrsm; zrf;onfh &mZ0wfusifhxHk; udk"Oya' (107) t& zrf;qD; csKyfaESmifxm;vkduf
aMumif;? ausmif;om;rsm;\ rScD t
kd m;xm;&m ausmif;om;acgif;aqmif ESpOf ;D udk rw&m;zrf;qD;jcif;rSm ausmif;om;rsm;udk
yxrtBudrf &efpjcif;omjzpfaMumif;? ,cktcg wkdif;jynfwckvHk;rSm epfem vGwfvyfrI rSdonhftjyif pm;rI? aerI?
xkdifrI? oGm;rI? vmrIwdkYvnf; usD;vefYpmpm;&ouJhodkY jzpfaevQif rnfonfh EkdifiHrqdk ausmif;om;rsm; EkdifiHa&;xJokdY
0ifa&muf&jcif; jzpfaMumif;? xdkYtwl rdrdwdkYvnf; rvGJraSmifom 0ifa&mufMu&jcif;jzpfaMumif;}} wdkYudk tus,fw0ifh
Sif;vif; wifjyonf/
wufbkef;BuD;odef;azuvnf; ]]qif;&Jom; awmifolv,form;rsm;? tvkyform;rsm;ESifh ausmif;om;rsm;
onf tcsif;csif; aoG;pnf;nDw
G Mf uNyD; "eSi0f g'ysufp;D rIEiS hf "eSiu
f t
kd m;ay;aeonfh tpd;k & ysufp;D atmif MuHaqmif
BudK;pm;Mu&rnf jzpfaMumif;? awmifoal wmifom; v,form;rsm; rcsrf;omvQif ausmif;om;rsm; rcsrf;omEkid af Mumif;?
"eSifpepfudk ulnDtm;ay;NyD; jynfolwkdYudk nyfyl;nyfydwf vkyfaeonfh tpdk;&tzGJUudk tjrefjzKwfcs&rnf jzpfaMumif;}}
ponfjzifh a[majymonf/
xdkYaemuf atmufygtqdkrsm;udk uefYuGufrIrSd oHNydKif[pfa<u; twnfjyK qHk;jzwfvkdufMuonf/
1/
(u) rEav;wGif jynfol? jynfom;wkdYtm; rw&m;ojzifh xkwfjyefxm;aom 1932 ckESpf jyifqifcsuf
Oya' (23)? tydk'f (7)?
(c) &efukefodkY csDwufvmMuaom tvkyform;wyfBuD;tm; rw&m;ojzifhcsKyfcs,f&ef xkwfxm;aom yk'fr
(144)?
(*) &efukefwGif jynfoljynfom;wdkYtm; rw&m;ojzifh csKyfcs,f&ef xkwfxm;aomyk'fr (144)?
(C) tjcm;NrdKUrsm;wGif wdik ;f oljynfom;wkYd tm; rw&m;ojzifh csKyfcs,f&ef xkwjf yefxm;aom yk'rf trsKd;rsKd;wdYk
twGuf jynfykdiftpdk;&tm; IwfcsaMumif;?
(i) tcsufrsm;rSm jynfolYvGwfvyfrIESifh qefYusifojzifh tjrefkyfodrf;&eftjyif rw&m;zrf;qD;jcif;cH&
aom jynfol? jynfom;wkdYtm; tjrefvTwfay;&ef tpnf;ta0;BuD;u qkdif&mtpdk;&tm; av;eufpGm
awmif;qdkaMumif;?
2/
aemifjynfolwdkY\ vGwfvyfrIrsm;udk wm;qD;ydwfyifjcif; rjyK&ef qkdif&mtpdk;&tm; tpnf;ta0;BuD;u
av;eufpGm owday;aMumif;?
3/
rauG;odkY ausmif;om;rsm;udpE Sifh ywfouf vdkufygoGm;&aom AuoESifh wuo Ou| ukdA[def; tjyif
ArmjynfvHk;qkdif&mausmif;om;or*rsm;toif;csKyf twGif;a&;rSL; udkAaqGwdkYudk a&eHajr tvkyform;wyf
tm; qlyljcif;iSm vIHUaqmf&efvmonf txifESifh &mZ0wfusifhxHk; udk"Oya' (107) t& rw&m; zrf;qD;csKyf
aESmifxm;onfukd csufjcif;vTwfypf&ef qdkif&mwdkYtm; tjyif;txef awmif;qdkaMumif;?
4/
tjyKtrlonf ArmjynfSd ausmif;om;wkdif; ausmif;om;wkdif;tm; ajymifajymifapmfum;&m a&mufaMumif;?
qkdif&mu txufyg awmif;qkdcsuftwdkif; rvkdufem ausmif;om;rsm; rcHr&yfEkdifjzpfum jzpfcsif&mjzpf
jyKvkycf ahJ omf ausmif;om;rsm;\ tjypfr[kwaf Mumif;udk tpnf;ta0;BuD;u twdtvif;aMunmaMumif;/
5/
aSUtzdkY vkyfaqmif&rnfhta&;rsm;udk atmufygausmif;toD;oD;rS udk,fpm;vS,frsm;tm; Auotoif;csKyf
tvkyftrIaqmifrsm;ESifh wkdifyif qufvufaqmif&Guf&ef tpnf;ta0;BuD;u wm0efvTJtyfaMumif;/
udkaomif;pdef
pdef*Ref;
udkwifarmif? udkcspf? udkvS
rufo'pf
udkGefUarmif
uefawmfav;
&J&Jawmuf udkoef;wif
NrdKUr
udkvSaT
tpdk;&[kdufpul;
udkusifpDG
ykZGefawmifjrLeDpDy,f
udkwifat;
vrf;rawmf
udkvSGefY
acwfopfaemfref
udkat;
OD;nDykausmif;
udkvS[ef
at;ausmif; wkdYjzpfonf/
182

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif

Source: 50 Years

tpnf;ta0;udk nae (6) em&DwGifatmifjrifpGmkyfodrf;vkdufonf?


uJo
h Ykd vufawGUtm;jzifh GeYf aygif;tpk;d &\ yk'rf (144) udk tmPmzDqefwu
kd zf suf
Mujcif;jzpfonf/ pdwf"gwfwuf<uum pnf;vHk;nDGwfvsufSdaom ausmif;om;
rsm;onf rdrt
d a&;qdck sufrsm;udk 'DZifbmv (19) &ufaeY naerwdik rf D ta&;,ljyef
Mum;&efESifh xdkodkYrjyefMum;ygu aemufwqifhxyfrH jyif;xefaom ajcvSrf;vSrf;
rnf[k GefYaygif;tpdk;&tm; taMumif;Mum;&mZoHay;cJhavonf/ okdY&mwGif GefY
aygif;tpk;d &taeESihf ta&;,lrrI Scd ahJ y/ ausmif;aygif;pHt
k pnf;ta0;\ qH;k jzwfcsuf
t& 'DZifbm (15) &uf? nae (4) em&DwiG f NrdKUrtxufwef;ausmif; ausmif;om;
aygif; (7000) ausmfonf pka0;vsuf AuoOu| udv
k aS Tu qEjya&;tpDtpOf
udk twdck sK;H ajymoGm;\/ ArmhEidk if aH &;vIyf mS ;rIordik ;f rMuHKbl;ao;aom tpk;d &xkwf
jyefxm;onfh yk'fr (144) udk csKd;azmufaomtm;jzifh NrdKUrrS a*:'Gifvrf;? aumfrSif
emvrf;? armif*rkd m&Dvrf;? a&ausmt
f rd Bf uD;vrf;? ykZeG af wmift;kd bkt
d xd pDwef;csw
D uf
a'guw
f mbarmf
vrf;avQmufvsuf tmPmzDqefyGJ (Civil Disobidient) udk jyKvkyfMuonf/
a<u;aMumfoHrsm;rSm]ausmif;om;acgif;aqmifawG tjrefvTwf}
]a'gufwmbarmf aoygap}
]qmay:xGef; aoygap}
]Gefhaygif;tpkd;& aoG;tHygap}
]yk'fr 144 tvkdrSd}
]ta&;awmfyHk atmif&rnf}
wdkYArmoHk;a&mif wl? wHpOftvHESifh ol&JBuD;atmifvHawmfudk vTifhxlum]ausmif;om;? ausmif;om; rdkufrdkuf}
]awmifolv,form;rsm;ESifU ausmif;om; aoG;pnf;Mu}
]tvkyform;rsm;ESifU ausmif;om; aoG;pnf;Mu}
tmPmzDqefyGJukd vdyfuefyef;jcHwGif atmifjrifpGm vlcGJvdkufonf/
'DZifbm (18) &ufwGif &[ef;ysKdtzGJUonf rEav; atmifajreif;um tmPmzDqefa&;ESifh qEjyyGJrsm;
jyKvkyfcJhonf/ [oFmwNrdKUwGifvnf;aumif;? a&eHacsmif;rS ausmif;om;rsm;oydwfonf rauG;ausmif;om;rsm;ESifh
yl;aygif; 'DZifbm (19) &ufaeYwGif tmPmzDqefyGJrsm; jyKvkyfum udkA[def;ESifh udkAaqGudk jyefvTwf&ef awmif;qkd
cJhavonf/

(Z) wwd,ausmif;om;oydwfBuD;
ausmif;om;wkYdwiG f aemufwqifw
h u
dk yf 0JG if&ef tpDtpOfrsm;So
d nf/ odYk&mwGif xdt
k pDtpOfrsm;udrk l usyw
f nf;
pGm vQKdU0Sufxm;Muojzifh rnfolrQ rodMuay/ 'DZifbmv (19) &ufaeYwGif tpdk;&xHrS jyefMum;csuf r&ygu
aemufwaeY (odYk) w&uf? ESp&f uftwGi;f ausmif;om;wkYdonf NrdKUwGi;f pDwef;vSnv
hf nf yk'rf (144) udk csK;d azmufum
tmPmzDqefMuvdrfhrnf[k cefYrSef;Muonf/ ausmif;om;vIyfSm;rIonf a&eHajr tvkyform;ta&;ESifh ywfouf
qufpyfvsufSdonf/ a&eHajr tvkyform;ta&;ESifh a0gawmifolv,form;ta&;rSm wdkYArmocifrsm;u vrf;Tef
aSUaqmifvsufSdonf/ ausmif;om;acgif;aqmifESifh wdkYArmtpnf;tHk; acgif;aqmifrSm wpdwfw0rf;wnf; qufpyf
vsufSdonf/ xdktcsdefu tvkyform;ta&;? awmifolv,form;ta&;? ausmif;om;ta&;wkdYudk wdkYArmtpnf;tHk;
ocifrsm;rSwyg; ygvDreftwGif; tmPm& GefYaygif;tzGJU taeESifhvnf;aumif;? tmPmrJh twkduftcH ig;yGifhqkdif?
rsKd;cspfponfh EkdifiHa&;tzGJUrsm; taeESifhaomfvnf;aumif; pdwfyg0ifpm;rIrSd? odkY&mwGif OD;apmonf vlyg;vleyf
wa,muf jzpfonht
f wkid ;f if;tiftm;pkrsm;udk rD
S (odYk ) ta,mifjy GeUf aygif;tpk;d &udk jzKwfcsum ygvDrefenf;t&
tmPm,l&ef pwifpidk ;f jyif;avonf/ odYk aomf OD;apm\ tmPmzDqefa&;wku
d yf rJG mS vlwpkwu
dk yf o
JG mjzpf ausmif;om;
xk\ tmPmzDqefa&;wdkufyGJrSm vlxkwkdufyGJom jzpfavonf/
udkvSaTonf awmufavQmuf ausmif;om;rsm; pdwftm;xufoefrIESihf nDGwfrISd&ef Sif;vif; ajymMum;
183

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


cJah vonf/ udv
k aS Tonf aemuf&ufrsm;wGif tpd;k & tmPmzDqefa&; udpj riw
hf ifa&; wduspGm acgif;aqmif Ekid cf ahJ v
onf/ aemufqHk; tqifhtxd or* tajctaersm;udk aqG;aEG;cJhMuonf/ NrdKUjyOya' tmPmzDqefa&; vIyfSm;rIrsm;
jyKvkyfcJhMuonf/ nbufwGif ocifEkESifh ocifodef;azwkdY rdefYcGef;ajymMum;cJhonf/ ocifEku ausmif;om;? tvkyf
orm;? v,form;rsm; aoG;pnf; EkdifiHa&;vIyfSm;rI wcktjzpf a&mufSdoGm;&ef BudK;yrf;MuzkdY vkdtyfaMumif; ajymMum;
oGm;onf/ ausmif;om;rsm;tm; BuD;rm;aom pGeYf vw
T rf rI sm; jyKvky&f ef ajymMum;oGm;avonf/ tD*spfjynfwiG f ausmif;
om; (4) a,muf aoqHk;ygu? ausmif;om; (40) aSUodkY wdk;wufvmaMumif; ajymMum;avonf/
rnfonfh EkdifiHyifrqdk wkdif;jynfwjynf\ txG#fa&mufSda&;? vGwfvyfpGm wnfwHhckdifjrJa&;? zGHUNzdK;wdk;wuf
a&; ponfrsm;ESifh wkdif;jynfta&; MuHKvmvQif ausmif;om;rsm;\ wuf<uaom pdwf"gwftiftm;ESifh aygif;pnf;
nDnw
G rf ?I vIyf mS ; BudK;yrf;rIrsm;onf wkid ;f jynftwGuf oufvakH umif;aom vufeufaumif;BuD;ozG,f jzpfvmonfukd
0efcHMu&rnf jzpfonf/
udv
k aS T wufvmonft
h csed rf mS ausmif;om;vIyf mS ;rI tjrifq
h ;kH 'D*&DoYkd a&mufaeNyD[k qd&k ayrnf/ taMumif;
um; xdktcsdeftcgonf ausmif;toD;oD; or*rsm; wnfaxmifum wpnf;wHk;wnf; &efukefausmif;aygif;pHk?
ArmEkdifiHvHk;qkdif&mausmif;aygif;pHkwdkYonf Ou| udkvSaTESifh trIaqmifwkdY\ enf;vrf; TefMum;&mudk waoG;woH
wrdefYjzifh vdkufemum wkdif;jynf wkefvIyfaponfh ajcvSrf;rsm;udk vSrf;vsufSdonf/
1938 ck? 'DZifbmv (20) &uf? eHeufcif;wGif wuo taqmuftODodkY ausmif;om;? ausmif;olrsm;
a&mufSdvmMuonf/ t"dywd vrf;ray:wGif bwfpfum; (26) pD; &yfxm;onf/ eHeuf 8em&D (15) rdepf SdavNyD/
tpnf;ta0;wGif obmywdudkvSaTu ]&Jabmfwdkh cifAsm;wkdh rsufESmawGY jrif&wm ZmwdaoG;? ZmwdrmefawG vQHwuf
aew,f? 'Daeh Armjynf vGwfvyfa&;twGuf qdk&if axmifusus? pufaoewfeJh ypfypf? aemufqHk; toufaoao?
pGefhr,fqkdwJU ckdifrmwJU &J&Jawmuf oH"d|mefcsxm;NyDqdkwm uRefawmf ,HkMunfw,f? 'Daeh ajcvSrf;usJusJeJh tmPmzD
qefMu&r,f vufeufqkd bmwckrQ roHk;&bl;/ tyfwkd wacsmif;awmif r,lcJUMueJh}
ausmif;om;xkBuD;onf vIyfvIyfSm;Sm;jzpfoGm;um ]oGm;r,f? oGm;r,f? ckomG ;r,f} toHiS u
f m; udak tmif
ausmfyif jzpfonf/ ausmif;om;rsm;onf bwfpfum;rsm;ESifh ukudKif;vrf;wavQmuf xdkrSwd&pmefHkvrf;rS jzwfum
uefawmfuav; OD;armifarmiftek ;f ckid v
f rf;? pawmh*w
d v
f rf;? armif*rkd m&Dvrf;wdYkukd jzwfum pygwfvrf; (,ck Adv
k af tmif
ausmfvrf;) pdefaygbk&m;Sdcdk;ausmif; aSUSd a'gufwmbarmf\ tzGJUHk;ESifh oHCMo0g'cH qif;&Jom;tzGJUcsKyfHk;aSUwGif
tm;vHk; pkHk;Muonf/ ausmif;om;? ausmif;ol (8000) cefYSdavonf/
ausmif;om;rsm;onf yxrwGif b,fomG ;&rnf? bmvky&f rnfudk rod&ao;ay/ aemufro
S &d onf/ od&onfh
tcsdefum; twGif;0efHk;udk ywfvnfydwfqkdUaom tcsdefjzpfonf/ trIaqmiftzGJUonf todray;bJ vQKdU0SufpGmtvkyf
vkyfonfhtwGuf ausmif;om;rsm;\ ajcvSrf;udk t&yfom;rajymESifh ausmif;om;rsm;yif roday/ ,ckvnf; twGif;0ef
H;k 0dik ;f umrS trIaqmiftzGUJ \ vQKdU0Sucf sufukd od&avonf/ ausmif;om;rsm;onf bwfpu
f m;rsm;jzifh NrdKUxJvmMu&m

184

Source: Bo Aung Kyaw Report

20? 12? 38 &ufaehu


twGi;f 0ef;kH aSY *dwaf yguf
t0if0wckwiG f ydwq
f
hkd
oydwaf rSmufaeMuaom
ausmif;ol? ausmif;om;rsm;

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
um;rsm;onf wpkwa0;wnf; roGm;MubJ tcsKdUu wuov
kd &f yd o
f mvrf; twkid ;f oGm;Mu\/ udv
k aS TEiS hf acgif;aqmif
tcsKdUu um;i,fav;wpif;jzifh xGufoGm;\/ or*taqmuftODaSUrS pHkaxmufrsm; b,fbufodkY vdkuf&rSef;rod
usef&pfcJh\/
]a'gufwmbarmf tvkdrSd}
]Gefhaygif;tpdk;& tvdkrSd}
]qif;&Jom;qkdif;bkwf jzKwfcs}
pojzifh ajrjyiftufrQ wcJeuf [pfatmfa<u;aMumfMuonf/ xkdYaemuf av;a,mufwGJ pepfwuswGJ
pDwef;um puax&D,uf (ac:) twGif;0efHk;BuD;udk 0kdif;vkdufMuonf/ xdkYaemuf (1000) tpk? (500) tpk? (300)
tpk tpSdojzifh vlpkcGJum twGif;0efHk; t0ifwHcg;rsm; aSUwGifydwfqdkYum twGif;odkY0if&mvrf;rrsm; ajrBuD;ay:wGif
tm;vHk; pkHk;xkdifMuNyD; ausmif;ol trsKd;orD;av;rsm;u aSUuSdavonf/ xdktcsdef Hk;BuD;t0if av;zufav;rsufESmSd
wHcg;tm;vH;k ydwq
f Ykd xm;NyD;jzpf&m 0if xGu
f r&awmhay/ if;rSm NAdwo
d Qtpd;k & A[dt
k pd;k & H;k pdu
k &f m ae&mjzpfonf/
(15) rdepftwGif; ykvdyfrsm;? ppfwyfrsm;? jrif;pD;ykvdyfrsm; a&mufSdvmMuonf/ ausmif;ol? ausmif;om;
rsm;onf twGif;0efHk;udk 0kdif;&ef qHk;jzwf&jcif;rSm xda&mufpGm e,fcsJUNAdwdoQtm; qefUusif uefYuGufEkdif&ef jzpf\/
twGif;0efHk; 0kdif;&onfrSm vG,fulvSonf r[kwfay/ NAdwdoQe,fcsJU bDvl;\ &ufpufMurf;MuKwfpGmaom zdESdyfrIrsm;
urf;ukefcJhonfrSmvnf; rauG;NrdKU a&eHajr tvkyform;rsm; zdESdyfrIu xifSm;pGm oufaoxlvsuf Sdonf/
odkYaomf jynfhZmenf? rsKd;cspf om;ysKdorD;ysKdwkdYu jynfolUvGwfvyfa&;wkdufyGJ taMumif;w&m;twGuf rdrd
wdYk toufcEmwkYd ukd pGeYf vw
T &f ef qyfuyfyal Zmf vSL'gef;&ef qH;k jzwfcsufcsNyD;olrsm; jzpf\/ xkYd aMumifh toufuykd "me
rxm;bJ taocHwu
dk yf 0JG ifrnfh ausmif;om;? ausmif;olrsm;um; tajrmuftjrm;yifjzpf\/ wurmvH;k wkev
f yI f u
kd cf wf
oGm;atmif NAdwdoQe,fcsJUorm;udk tefwkrnfh ausmif;om;? ausmif;olrsm;u 'kESifha';yif jzpf\/ ausmif;om;wkdYonf
rdrdwdkY acgif;aqmifrsm;\ trdefYTefMum;csufrsm;udk wduspGm vkdufemcJhMu\/ tdajE&&? pnf;urf;wus av;a,muf
wwGJpDwef;pD twGif;0efrsm; Hk;udk 0dkif;xm;MuonfrSmvnf; ausmif;om;? ausmif;olrsm;\ pnf;urf;ao0yfrIudk
jyovsuf oufaoxlaeonf/
twGif;0efHk;BuD;tm; txJtjyif 0ifxGufr&atmif ydwfqkdY 0kdif;&HvkdufonfESifh wNydKifeuf tpdk;& ykvdyf
ppfwyfrsm;? jrif;pD; ykvyd rf sm;onf rsufv;kH jyL; rsufqH jyL;jyL;jymjymjzifh twGi;f 0ef;kH w0ku
d f ysm;yef;cwfrQ ajccsif;Iyf
vIyfSm;oGm;Muonf/ xkdYaemuf &efukefykvdyfrif;BuD; rpwmy&ufpawmh? ykvdyfrif;BuD; rpwma&;Edk;? &mZ0wf0ef
vkyf'g;? OD;xGef;tHk? rpwmbD(pf) wkdYuvnf; csufcsif; qkdufa&mufvm Muonf/
ol&d, owif;pmwkduf teD;Sd wHcg;rBuD;rSm t&ma&mufqHk; wHcg;rBuD;jzpf ausmif;om;rsm; vufrOD;rD
rsufESmjzL a*:&mykvdyfrsm; t&ifa&mufESihfNyD; pDwef; ydwfqdkYxm;Muojzifh if;wdkYaSUwGif ausmif;om;? ausmif;ol
(400) cefYu wHcg;rBuD;udk ydwfqdkYvkdufavonf/
udkatmifausmfonf if;wm0efusaeaom ol&d, owif;pmwkduf teD;Sd 0ifayguf pnf;urf;wus
wm0ef,l uGyfuJvsufSd\/
]rD;wkwf? rD;wkwf IdY IdY}
]ocifrsKd;a[U 'dkhArm}
]ta&;awmfyHk atmifygap}
a<u;aMumfoHrsm;um; wuf<uvsufSd\/ AD*if'wfvrf;? pywfvrf;? 'gv[kdZDvrf;? *sm'gtDpu,fvrf;wkdY
um; ausmif;om;rsm;ESifh jynfhESufae\/ ylavmifaom aea&mifatmufwGif ausmif;om;rsm; pkHk;vsufSd\/ ykvdyfrif;
BuD;wkYd trdefYay;vdu
k o
f nfEiS hf wNydKifeuf a*:&mykvyd t
f csKdUu ausmif;ol tysKd,
G af v;rsm;udk ajcaxmuf (2) bufrS
udik
f ajrjyifwiG f wGww
f u
dk f &uf&ufpufpuf qGaJ c:oGm;&m wawmifqpf? vufwYdk wiG f yGe;f yJu
h ek o
f nf/ xkid af eaom
ausmif;om;rsm;tm; a*:&mykvyd rf sm;u bdeyfrsm;jzifh uefjcif;? wufeif;jcif;rsK;d jzifh ausmif;om;xkrsm;udk pwifNzdKcGaJ wmh
onf/ vlrqefaom jyKrlaqmifu
G rf rI sm;aMumifh tuGu
J jJG yJjyJ a0'empGu
J yf? aoG;&J&u
J satmif cHpm;&ojzifh ausmif;om;rsm;
vIyfSm;qlyGufvmonfwGif ausmif;om;acgif;aqmifrsm;\ ]&efrvkyef }hJ ]onf;cHMu} [laom toHrsm; tqufrjywf
xGufvmojzifh NidrfcHae&onfrS wyg; acgif;aqmifrsm; pum;udkrvGefqefMu/ ausmif;om;rsm; pnf;urf;wusom
qEjyjrJjyMu\/ xdkodkY vIyfvIyfSm;Sm;jzpfaepOf NrdKUrausmif;rS tiftm; (1000) cefYSdaom ausmif;om;? ausmif;ol
wyfBuD;rSm ajcusnDnDvSrf; csDwufa&mufSdvmNyD; ]'dAhk rm? 'dAhk rm} [k wzufESifhwzuf yJhwifdkufrQ wefjyefatmf[pf
&if; tpkvkdufcGJum wHcg;SdorQudk xyfqifhydwf aevdkufMuonf/
185

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


ykvdyfESifh ausmif;om;wkdY\ yGJBuD;yGJaumif; pavNyD/ ausmif;om; acgif;aqmifxJrS tqGJcH&olvnf; cH&NyD;
tkyfcsKyfa&;ydkif; vlrsm;vnf; ysm;yef;cwfrQ a,muf,ufcwf vrf;ovm; aeMuonf/ rsufESmjzL? rsufESmjzLrrsm;
uvnf; um;BuD;? um;i,frsm;jzifh ausmif;om;rsm;udk vmMunfhMuonf/ ausmif;om; acgif;aqmifwkdYonf ae&m
wGif r[wr*EDBuD;\ t[doopr*enf;udk toHk;jyK[efSdonf/
]cifAsm; vufawG[m odyfNyD;jrifUjrwfvSw,f? cifAsm;vufeJh e,fcsJYvufyg;apawGudk rxdxdkufygbl;}
enf;ESifh acgif;aqmifrsm;um; y&d,m,foHk;vsuf ausmif;om;rsm;bufrS tMurf;zufrI rygatmif owd
ay;av\/ eHeuf (9) em&DwGif tpdk;&trIxrf;rsm; Hk;wuf&ef a&mufSdvmMuonf/ ausmif;om;rsm;u *dwfwHcg;
ayguf0wGif r0ifEkdif&ef oydwfwm;Muavonf/ rMumrD t&mSdrsm; a&mufSdvmNyD; *dwfaygufrS z,fay;&ef ajymqkd
cJah vonf/ ausmif;om;rsm; oydwaf rSmufjrJ arSmufvsuf Sad vonf/ (10) em&DcefYwiG f jrif;pD;ykvyd rf sm; a&mufv
dS mNyD;
aemuf ausmif;om;rsm;udk xyfrH 0kdif;xm;vkdufonf/
eHeuf (11) em&DwGif ta&;ydkif OD;bdk;p a&mufvmNyD; ykvdyfrsm;? ppfykvdyfrsm;? jrif;pD;ykvdyfrsm;tm; kyfodrf;
oGm;ojzifh em&D0uftwGif; rSdawmhacs/ ausmif;om;rsm;onf a<u;aMumfoHrsm; a<u;aMumfaeMuonf/ ausmif;om;
acgif;aqmif udkvSaTu ausmif;om;rsm; pnf;urf;SdyHkESifh trdefYemcHwwfyHkudk *kPf,lpGm ajymMum;avonf/
rdbjynfolrsm;u apwemxufoefpGm vdarmfoD;rsm;? tpm;taomufrsm;udk auR;arG;Muonf/ aetyludk
xD;rsm;? ,if;vdyrf sm;jzifh umay;olwYkd u umay;avonf/ eHeuf (11) em&DausmfwiG f aeylusJusJ xkid
f twGi;f 0ef;kH
oydwfwm;vsufSdaMumif; owif;Mum;od&aomtcgwGif AdkvfwaxmifESihf a&ausmfw0kdufrS vlxkBuD;vma&muf
tm;ay;Muavonf/ xkdYaemuf Hk;rsm;ydwf e,fcsJUwdkY\ puf,E&m; &yfoGm;onfh tjzpfukd auseyfESpfodrfh&if;
ausmif;om;rsm;jyef&ef vlpMk u\/ twGi;f 0ef;kH wHcg; toD;oD;wGif Sad om ausmif;om;? ausmif;olrsm;tm; pywfvrf;
bufrS vuf0J&pf vSnfh pkpnf;um wyfacguf jyefMu\/
pywfvrf;rS awmifbuf 'gv[kdZDvrf;odkY vnf;aumif;? xkdYaemuf *sLtDpu,fvrf;rS taemufbufcsKd;
bD*ef'wfvrf;odkY vnf;aumif; jyefvSnfhvmMu\/ bD*ef'wfvrf;ESifh pywfvrf;a'gifh ol&d,owif;pmwkdufESifh
rsuaf pmif;xk;d odYk a&mufvmav\/ ol&,
d owif;pmwku
d f teD;odYk a&mufaomtcg pywfvrf;xJwiG f jrif;pD;ykvyd rf sm;?
ajcvsif ukvm;ykvdyfwyf? ppfykvdyfrsm; txyfxyf &ifqkdifawGU&\/ yxrOD;pGm jrif;pD;ykvdyfrsm;u wm;onf/
ausmif;om;rsm;u 'gv[kZd v
D rf;rS jyefvn
S rhf nf jzpfonf/ odYk aomf pywfvrf;rS 0ifNyD; aSUodYk oGm;rnf ajymaomfvnf;
ppfykvdyfrsm;u oabmwl cGifhrjyK twif;tusyf wm;qD;MuonfwGif tajctaerSm wzufESifh wzuf wif;rmvm&m
aSUqH;k rS ausmif;ol? ausmif;om;rsm;u twif;xd;k xGuf csw
D uf\/ ausmif;om; wyfO;D ESihf ykvyd w
f yfrsm;um; vufwurf;
om vkdawmh\/ udkatmifausmfonf ausmif;om;wyfOD;rS ausmif;om;rsm; uGyfuJum a<u;aMumfoH wkdifvsufSd\/
ausmif;om;xkonf aSUrSydwfaeaom ykvdyfwyftm; xkd;azmuf&ef [efjyifvsufSd\/
jrif;pD;ykvyd w
f Ykdu aSUodYkw;kd vm\/ ausmif;om;rsm;u aemufrqkwMf u? aSUodYkom csw
D ufMu\/ vQyw
f ysuf
twGi;f ,kwrf maom tMuHEiS hf apmifq
h idk ;f aeaom ukvm;ykvyd w
f yf? t*Fvyd yf v
k yd w
f yfwYdk onf ausmif;om;? ausmif;ol
rsm;tm; eHygwfwkwfrsm;jzifh twif;vkduf kduf\/ ausmif;om;? ausmif;olrsm;rSm wpHkw&m ckcHrIrjyK? nDnDnmnm
csDwufaeaom ausmif;om;? ausmif;olrsm; zkzd &J tNydKNydKtuGu
J JG tvJvjJ zpfuek \
f / tvHuikd x
f m;aom udMk unfarmif
vJus udkatmifausmfu tvHudk udkif aSYodkh csDwufoGm;\/
20? 12? 38 &ufaehu twGi;f 0ef;kH udk 0dik ;f qEjyMuaom ausmif;om;rsm;udk ppfyv
k yd rf sm;u vdu
k v
f H u
kd Ef u
S f NzKd caGJ epOf

Source: Bo Aung Kyaw Report

186

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;rsm;ukd ykvyd rf sm; qJ,
G rf;du
k Ef u
S af ejcif;? jrif;rsm;jzifh twif;0ifa&mufeif;onfukd ab;rS &yfMunfh
aeaom vlxBk uD;onf rcHr&yfEidk jf zpfum ykvyd rf sm;udk atmf[pfqq
J kd Budr;f armif;Muonf/ jynfow
l Ykd \ a'grmeftoHrsm;
um; twGif0efHk;BuD; ywf0ef;usif w0kdufwGif yJhwifxyfrQ jzpfcJhMu&\/ ausmif;om;rsm;udk xkaxmif;NzdKcGif; zdESdyf
tm;r&ao;bJ jrif;pD;ykvdyfrsm;onf vlxkBuD;udkygjrif;rsm;jzifh 0kdif; vdkufvHwkdufcdkuf wufeif;cJhMuao;\/ ausmif;
om;? ausmif;olrsm;onf vlrqefatmif tdkufcHvmMu&m eHygwfwkwf 'PfaMumifh rcsdrqefY jzpfum tkyfBudK;jywf
vJusonf/ rI&uf rjrif&ufEidk af om ausmif;om;rsm;u ausmif;olrsm; aSUrS umuG,&f if; ud,
k pf m; tdu
k cf MH u&onf/
odYkaomf ausmif;olrsm;rSmvnf; jrif;pD;a*:&m qm*sirf sm;xHrS a0;&modYk rajy;Ekid af y/ jrif;ESiv
hf u
kd
f wku
d v
f nf;wku
d ?f du
k f
vnf;dkufonf omru aoG;l;aoG;wrf; xajy;aeaom ausmif;om;? ausmif;olrsm;udkyif tnmray;/ qifhuJqifhuJ
du
k Mf uojzifh vrf;wavQmufv;kH aoG;csif;csif; &Jvsuf waxG;BuD;vJaeaom ausmif;om;? ausmif;olrsm;\ &ifemp&m
aMuuGzJ ,
G jf zpftifrmS rI&uf? rjrif&ufp&m aumif;vSayonf/ aoG;tkid x
f J vJusaeaom Adv
k af tmifausmfukd ocifvS
az ayGUxm;\/ udkatmifausmfrSm owdarh aeNyD/ wudk,fvHk; 'Pf&mrsm; jynfhESufum aoG;rsm; pD;usvsufSd\/
,if;odYkaoG;xGuo
f ,
H ?kd temw& 'Pf&mrGjzifh vJuaJG eMuaom ausmif;om;ausmif;olrsm;udk ab;rS &yfrMunfh
&ufaom t&yfom;rsm;ESifh ol&d,owif;pmwkduf tay:Sd NrdKUawmf0ef OD;buav;? atmufvTwfawmftrwf OD;xGef;
atmif? OD;tdr?f rEav; ol&,
d OD;xGe;f &if? rEav; OD;pHvaS bmf? ykord t
f rwf OD;btke;f wkYdu wG,
J x
l rf;yd;k ol&,
d wku
d af y:
odYk wa,mufNyD; wa,mufwif&m ol&,
d wku
d t
f yk f OD;buav;tcef;ESifh t,f'w
D mcsKyf *VKefO;D apm tcef;rsm;rSm vlem
ausmif;om;? ausmif;olrsm;jzifh jynfhESufvsuf Sdaeonf/ trsKd;om;olemjyKwyfrsm;ESifh ol&d,wyfrsm;u aq;0g;
xnfhay;Muonf/ 'Pf&m jyif;xefaom udkatmifausmfESifh wuG ykZGefawmif jrLeDpDy,fausmif;rS udktkef;az? NrdKUrrS
udkoef;atmif? *syfqifaumvdyfrS udkbvIdifwkdY tygt0if vlemwifum;jzifh aq;HkokdY wokwfNyD; wokwf wifydkYay;
vdkufMuonf/

(ps) wwd,ausmif;om;oydwf*,uf
trsKd;om;olemjyKwyf? NrdKUrolemjyKwyf? rD;owfvlemwifum;rsm;u 'Pf&m&aom ausmif;om;? ausmif;
olrsm;ukd BudK;pm;*kpdkuf o,f,lydkYaqmifjcif;aMumifh vlem[lorQ aq;HkodkY csufcsif;a&mufMu&onf/ aq;Hk
q&m0efrsm;onfvnf; Muifem,k,pGm jyKpkMuavonf/ 'Pf&m&olrsm;\ rcsdrqefYa0'emcHpm; nOf;nL atmf[pfoH
rsm;rSm t0dpDi&Jcef; MunfhjrifMum;od ae&ouJhodkY jzpfaeonf/ ausmif;om;rdb nDtudkarmifESrrsm; vma&mufMu
atmf[pfidka<u; jrnfwrf;aeyHkrSm Mum;&uf Munfh&ufp&m rSday/
ausmif;om;? ausmif;oltm;vkH;udk ykvdyfrsm;u kdufESuf owfjzwfukefNyD? 'Pf&m&oltm;vHk; twHk;tHk;
aq;Hak &mufuek Mf uNyD qkad om owif;rSm vQifjrefpmG ysHUESYH y&dwo
f wfBuD;rsm; 'Da&tvm; aq;HBk uD;twGi;f wSed x
f ;dk
rsm;jym;vmMuonf/ kwjf cnf;qko
d vkd 'kw,
d ta&;ydik af [mif; rpwmwdwq
f o
kd El iS hf ppfyv
k yd rf sm; a&mufvmNyD; ajcmuf
vSeUf ESix
f w
k u
f m aq;H0k if;twGi;f rnforl Q r0if&ef wm;jrpfcv
H u
dk Mf u&onf/ jynforl sm; rausreyfjzpfvm&m NAdwo
d Qyikd f
tmtD;wD armfawmfum; wpif;udk rGraG Muatmif zsufq;D ypfvu
dk Mf uonf[al om owif;ESit
hf wl odrBf uD;aps; waps;
vHk;rSm yGwfavmkdufNyD; upOfhuvsm; jzpfum wkefvIyfajcmufjcm; oGm;onf/ 'Pf&m& ausmif;om;rsm;tm; trwf
OD;xGef;atmif? *VKefOD;apm? OD;yk? OD;vSabmf? rEav;OD;xGef;&if? rEav;OD;xGef;ndK? 'D;'kwfOD;bcsdK? OD;jrifhodef;? OD;
tdrf? OD;btkef;? ykodrfOD;jrwkdY vma&muf MunfhItm;ay;orI jyKaecsdefwGif eef;&if;0ef a'gufwmbarmf 'Pf&m&
ausmif;om; rsm; rnfrQ rsm;jym;onfudk odvkd ar;jref;&m 'Pf&m&olrsm;rSm*syfqifaumvdyfrS
(1) udkatmifausmf
tkdifat txufwef; (Adv
k af tmifausmf)
(2) udkxGef;Sdef
tkdifat txufwef;
&efukefwuokdvfrS
(3) udkaTarmif
(4) udkodef;vIdif
(5) udkwifarmif
(6) udkwifarmif (2)

tkdifat txufwef;
tkdifat txufwef;
tkdifat txufwef;
bDat txufwef;
187

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


(7) udkboef;
tkdifat txufwef;
(8) rcifoef;
tkdifat txufwef;
(9) rwifGefY
tdkifat txufwef;
wkdYrSm 'Pf&mjyif;xef twGif;vlemtjzpf Muyfrwfukoae&onf/

188

NrdKYrausmif;rS
(10) armifboef;
(11) armifbdk;OD;
(12) armifvSarmif
(13) armifxGef;pdef
(14) armifpdk;vGif
(15) armifoef;jrifh
(16) armifarmif
(17) atmifoef;jrifh
(18) armifausmfcif
(19) armifodef;aT
(20) armifvSaz

(22ESp)f
(18ESp)f
(21ESpf)
(18ESp)f
(10ESp)f
(17ESp)f
(16ESp)f
(23 ESpf)
(20 ESpf) twGif;vlem
(16 ESpf) twGif;vlem
(17 ESpf)

ausmif;aygif;pHkrS
(21) armifboef;
(22) armif[ef
(23) armifoef;
(24) armifausmfpdef
(25) armifb
(26) armifwifoef;
(27) armifvSarmif
(28) armifarmifBuD;
(29) armifodef;vIdif
(30) armifausmfarmif
(31) armifatmifpdef
(32) armif<u,f
(33) atmifudk
(34) armifxGef;wif
(35) pdefatmifvif;
(36) armifatmifoGif
(37) armifpHvS
(38) armifoef;
(39) pkd;armif
(40) armifwifarmif
(41) armifodef;vIdif
(42) armifSdef
(43) armifusif
(44) cifarmifMunf
(45) ocifboef;
(46) ukdxGef;az

(22 ESpf) &Gmopf urmGwf


(22 ESpf) ppfudkif;ausmif;aqmif
(16 ESpf) [kdufpul;ausmif;
(20 ESpf) 12? 24 vrf;
(28 ESpf) 119? 94 vrf;
(17 ESpf) pdef*Ref;
(18 ESpf) a&ausmf
(18 ESpf) 111? 42 vrf;
(19 ESpf) trSwf 93? a&Tawmifwef;
(20 ESpf) a&ausmf
(25 ESpf) 17? vefupfpwmvrf;
(14 ESpf) pdef*Ref;
(19 ESpf) 115? ppfudkif;ausmif;aqmif
(20 ESpf) pyg,fS,faemfrefausmif;
(14 ESpf) rufo'pfausmif;
(22 ESpf) armif*dkrm&Dvrf;
(20 ESpf) rufo'pf
(20 ESpf) xD;wef;? Munfhjrifwdkif
(24 ESpf) 17? yk*Haqmif
(18 ESpf) pdef*Ref;
(18 ESpf) yif;,aqmif
(18 ESpf) pdef*Ref;
(25 ESpf) 74? armfwifvrf;
(18 ESpf) pdef*Ref;
(28 ESpf) 227? yef;qdk;wef;vrf;
(38 ESpf) 59? prf;acsmif;

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
(47) armifausmfGefY (19 ESpf) 27? yk*Haqmif
(48) armifudkav;
(21 ESpf) 9? yk*Haqmif
(49) armifwifarmif (21 ESpf) 10? yk*Haqmif
(50) udkbvIdif
(20 ESpf) *syfqifaumvdyf
(51) armifausmftHk;
(17 ESpf) ykZGefawmifjrLeDpDy,fausmif;
(52) armifpHodkuf
(20 ESpf) vrf;rawmfjrLeDpDy,fausmif;
(53) armifausmf
(20 ESpf) ykZGefawmif
(54) armiftkef;az
(20 ESpf) ykZGefawmif
(55) armifbGefY
(19 ESpf) tpkd;&[dkufpul;
(56) armifcspf
(25 ESpf) ausmif;q&m? ykZGefawmifuGufopf
(57) cspfudkvS
(18 ESpf) rufo'pf
(58) armifuef
(22 ESpf) ,leDAmpDwD (twGif;vlem)
(59) armifbaX;
(16 ESpf) ykZGefawmifjrLeDpDy,f (twGif;vlem)
(60) armifwifarmif (20 ESpf) pdef*Ref; (twGif;vlem)
(61) armifausmf
(30 ESpf) 286? pufqef; (twGif;vlem)
(62) armifxGef;wif
(26 ESpf) pyg,fS,faemfrefausmif; (twGif;vlem)
(63) armifbvIdif
(20 ESpf) *syfqifaumvdyf (twGif;vlem)
(64) armifausmf
(20 ESpf) armfwifvrf; (twGif;vlem)
(65) ocifatmifwif (23 ESpf) 63? 7vrf;
(66) armifodef;atmif (24 ESpf) oxHkaqmif
(67) udkxGef;Sdef
(20 ESpf) oxHkaqmif
(68) armifwifarmif (19 ESpf) rufo'pfausmif;
(69) rjrjr
(17 ESpf) 156? 48vrf;? ykZGefawmifjrLeDpyg,f
(70) rapm&D
(18 ESpf) bHkabbm;rm;opfpuf
(71) rpdefpdef
(16 ESpf) bHkabbm;rm;opfpuf
(72) armifpdef
(25 ESpf) trsKd;om;olemjyKwyfzGJU
(73) udkausmfpdef
(26 ESpf) owif;vTmt,f'Dwm (twGif;vlem)
(74) OD;xGef;az
(38 ESpf) Oya'jyKvTwfawmf
vufa&;wkd pma&; (3) OD;rSm OD;acgif;a&m vufyg 'Pf&mtBuD;tus,f &SdNyD; twGif;vlemtjzpf ukoxm;
&onf/ ausmif;om;? ausmif;olwkdYrSm 'Pf&m&Hkomru tzrf;tqD;udk 'Pf&mudk,fpDESifh cHcJhMu&ao;onf/ or*
trIaqmifrsm;jzpfaom udx
k eG ;f Sed ?f udw
k ifarmif? udo
k rd ;f atmif? udck ifarmifwif? udo
k ef;ESifh udv
k aS zwkYd rmS 'Pf&mrsm;jzifh
tzrf;cH&NyD; ol&,
d t,f'w
D mrsm;\ tmrcHcsufjzifh aq;Ho
k Ykd wifyYkd vu
kd Mf u&\/ aemufwaeYxw
k f owif;pmrsm;wGif
pmvHk;rJBuD;rsm;jzifh]odrfarGYaom ausmif;oluav;rsm;ukd Murf;wrf;pGm ESdyfuGyfjcif;}
]&efukefNrdKY u
B D; ykvdyfwkwfpGrf; jyjyefNyD}
]a'gufwmbarmf Zmwdkyfay:NyD}
e,fcsUJ vufuikd w
f w
k f GeYf aygif;tpk;d &onf ajzSi;f csuw
f &yfukd xkwu
f m ausmif;om;rsm;u tMurf;zufvm
xdef;odrf;&jcif;jzpfaMumif;? &Sdaom'Pf&mrsm;rSm rajymyavmufaMumif; vdrfnmvsufSd\/ rdrdwdkY\ BuD;rm;aom
trJuGufjypfrIBuD;udk ausmif;om;rsm;tay: yHkcsae\/ udkatmifausmfrSm wuokdvfaq;HkwGif Muyfrwfukoaeaomf
vnf; owdr&wcsuf &wcsufjzpfae\/ 'Pf&mjyif;xefvo
S jzifh owd&vmonft
h cg jyif;xefpmG cHpm;ae&\/ ol\
EIwrf v
S nf; ]uReaf wmfwhkd wkid ;f jynftwGuf toufpeG w
hf ,f? aocsiaf oyap? uReaf wmf aoaysmNf y}D wZGwx
f ;kd ajymvsuf\
dS /
teD;rS ausmif;om;&JabmfwOD;rS pum;rajym&ef wm;aomfvnf; r&ay/ ]udv
k aS T b,fE,
S v
hf ?J ausmif;om;awG vGwv
f yfa&;
eD;Ny?D ta&;awmfykH atmif&r,f? atmif&r,f} udak tmifausmrf mS owdvpfomG ;jyefonf/ owd&vmaomtcg pum;rajymEkid f
bJ taMumifom;Munfah eonf/ q&m0eftMuHay;csuft& wuov
kd af q;Hrk S aq;HBk uD;odYk ajymif;aTUuko&\/ odYkaomf
roufom? ausmif;om;acgif;aqmifrsm;onf udkatmifausmfhtjzpfudkMunfhum e,fcsJUvufudkifwkwf barmf? bOD;
189

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f

Source: Bo Aung Kyaw Report

GeYf aygif;tpd;k &\ ,kwrf mrIu&kd ifemvsuf MdS u\/ odYkjzifh wwd,ajrmufaeU
wGif 'DZifbm (22) &uf Mumoyaw;aeY? aeYvnf (1) em&D (25) rdepfwiG f OD;
acgif;wGif eHygwfww
k 'f Pf&m (3) csufawGU OD;acgif;cGu
H o
JG mG ;av\/ or*
taqmuftODtvHwikd rf S tvHonf wkid w
f 0ufoYkd wjznf;jznf; avsmu
h savNyD?
tmZmenf Adv
k af tmifausmf uG,v
f eG af vNyD/
vufeufryg? tMurf;rzuf tEkoufoufjzifh tvGew
f &mEke,fonfh
ausmif;om;? ausmif;oluav;rsm;\qEjyrIukd a'gufwmbarmf GeUf aygif;tpd;k &
AsLdu
k &ufjynft
h apcHyv
k yd w
f Yku
d rnmrwm &ufpufidk ;f jyrIaMumifh &efuek w
f NrKd UvH;k
NrdKUolNrdKUom;rsm;onf jyif;xefpmG ,lMuHK;r& 0rf;enf;Muvsuf tcsi;f csi;f owif;
ar;oluar;? aq;Ho
k Ydkajy;oluajy;jzpfMuavonf/ rsujf rifawGUSdMuonfh vef
csm;ukvm;rsm;? bwfpfum;orm;rsm;ESifh jrif;vSnf;orm;rsm;vnf; tvkyf&yf
tmZmenf Adv
k af tmifausmf
qkid ;f vdu
k Mf uonf/ uDvv
D rf;ESihf xD;wef;vrf;Sd Armopfqidk rf sm;onf 0rf;enf;
onfh txdr;f trSwjf zihf qkid yf w
d v
f u
kd Mf uonf/ n (9) em&DwiG f ausmif;om;owif; wjynfv;kH odYkjzefUrnfp;kd &efuek yf v
k yd f
tzGUJ onf ol&,
d owif;pmwku
d t
f m;0kid ;f owif;"gwfyHkrsm;? bavmufrsm;? kdufNyD;pmazmifrsm;udk odrf;vdkufMuonf/
6? 2? 39 aeYxkwf? q,foef;owif;pmwGif ausmif;om; Ou| udkA[def;onf udkatmifausmf aoqHk;&aom
udpE iS hf yufouf owif;"gwfykH wckEiS t
hf wl aMunmcsuf wck xkwcf ahJ vonf/ owif;"gwfyrkH mS ausmif;om;rsm;udk
ykvdyfrsm; dkufaepOf dkuful;xm;aom yHkjzpfonf/ xdkyHkwGif toufraobJ usef&pfcJhygu tjrefqHk; oufaocHpm&if;
oGif;&ef EdI;aqmfwyfvSefY xm;avonf/ xdktcsdefrSm AdkvfatmifausmfaoqHk;rIESifh ywfouf &efukefNrdKU txl;&mZ0wf
w&m;olBuD; OD;pdecf ikd f H;k wGif trIziG phf pfaq;vsuf adS yonf/ atmuf;kH w&m;olBuD;url Adv
k af tmifausmf aoqH;k &jcif;rSm
ykvdyfESifh ausmif;om;rsm; kef;&if;qefcwfjzpf&mrS rawmfwqjzpfonf[k qHk;jzwfxm;onf/
7? 2? 39 aeYxkwf owif;pm pmrsufESm (14) wGif]atmifausmfudk kdufaom wkwfavm}
]ausmif;om;ukd ykvdyfkdufpOfu usKd;NyD; usef&pfaom eHygwfwkwf awGY Ny}D
]if;wkwfudk aocsmpGm ppfaq;&rnf}
ponfh acgif;pOfrsm;jzifh udkA[def;aMunmcsufudk awGU&avonf/
]vGecf o
hJ nfU 'DZifbm (20) &ufaeYwiG f 0efBu;D rsm;H;k teD; ausmif;om;? ausmif;olrsm;ukd jynft
U apcHyv
k yd rf sm;u
eHygwfwkwfjzifU kdufESufMuNyD;aemuf naeydkif;wGif vlwOD;onf ol&d,t,f'Dwm OD;odrf;armifxHokdh vma&mufum
eHygwfwkwf tusKd;wacsmif; ay;oGm;avonf/ xdkeHygwfwkwf tusKd;rSm udkatmifausmfudk kdufojzifU usKd;oGm;aom
eHygwfwkwfjzpfaMumif;} ajymoGm;avonf/
tpk;d &cefYxm;aom pHpk rf;a&;aumfrwDaSUwGif udak tmifausmf toufq;kH H;I &um ausmif;om;aygif; (200)
ausmfwdkY\aoG; ajrodkYusapcJhonfh w&m;cHtppfrsm;udk azmfxkwfjy&ef igwdkYwm0efjzpfonf/
xdYkaMumifh eHygwfww
k t
f usK;d udk ol&,
d owif;pmwku
d o
f Ykd ay;tyfcahJ omolonf tjrefq;kH or*toif;csKyf
BuD;odkY vma&muf taMumif;Mum;apvkdaMumif;/
A[def;
(Ou|)
Auo
odkY udkatmifausmfudk owfaom w&m;cHudk azmfxkwfEkdif&ef BudK;pm;Muonf/ rEav;NrdKU tmZmenf (17)
OD; onfvnf; ykvyd v
f ufcsufjzifh aoqH;k cJ&h jyefavonf/ udak tmifausmf aoqH;k rIEiS hf yufouf wdYk Armtpnf;tH;k ?
ud,
k rhf if;ud,
k chf si;f tzGUJ 0if atmufvw
T af wmftrwf ocifjrESifh ociftBhH uD;wkYdonf Armjynfb&k ifcx
H o
H Ydk uefYuu
G pf mESihf
twl ygvDreftrwftjzpfrS EkwfxGufpmyg wifvkdufonf/ xkdYtwl tpdk;&u wifajrmufxm;aom txufvTwfawmf
trwf NrdKUrausmif;tkyBf uD; OD;bvGio
f nfvnf; ausmif;om;ykvyd t
f a&;wGif tpd;k &jyKrlyu
kH kd vH;k 0uefYuu
G f rkH Qru trwf
tjzpfyg Ekwx
f u
G af Mumif;? rdrt
d m; ay;tyfxm;aom (autdik t
f w
d cf s)f KIH bGUJ xl;udv
k nf; jyeftyfaMumif;? bk&ifcEH iS fh
jynfxaJ &;XmeodYk pmydYk vu
kd af vonf/ tif;pdeaf xmif bDatwef;wGif a&mufadS eaom ocifav;armif? OD;tmp&d,ESihf
190

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
ukvm;? jrefrm (17) a,mufonf vnf;aumif;? aemufxyf a&mufvmaom udAk [de;f wdYk (5) OD;onf vnf;aumif;?
ausmif;om;xk aoG;ajruscJ&h jcif;ESihf ywfouf tpmiwfcH qEjyMuonf/ rauG;axmifdS Ekid if aH &;acgif;aqmifrsm;ESihf
oydwf acgif;aqmifrsm;vnf; tvm;wl tpmiwfcHqEjyMuonf/

(n) udkatmifausmfpmay

vli,f
aeYum; jrefrmjynf uRefouf (53) ESpf wif;wif;jynfhaom aeYaywnf;/ tcsdefum; (9) em&DcefY Sdayrnf/ rdk;um;
wzGJzGJESifh GmvsufSd\/ touf (16) ESpfcefYSdaom vli,fwa,mufonf taqmif;vnf;ryg? rdk;Gmonfudkvnf; *kpkduf[ef
rwl? wa,mufwnf; cyfjznf;jznf;yif or*Hk;odkY a&mufvmayNyD/ wHcg;0odkYa&mufaomtcgaemufodkYwcsufiJh Munfh
vdkuf\/ xdkYaemuf cHkbdeyfudk cRwfvkduf\/ ukwftusudk puefYtenf;i,frQ pkdufMunfhae\/ Munfh&if;rsufESm oabm
rusaom tjcif;t&mwdkY ay:vm\/ csufjcif;tusudk cRwfvsuf ab;odkYcsvdkuf\/ xkdYaemuf toif;Hk;aSUjrufcif;ay:odkY
qif;oGm;av\/ a'gif;tvHBuD;u rdk;a&xJwGif wkdifw0uf wnfvsufSd\/ ajcudkpHk&yf acgif;iHkUvsuf (2) rdepfcefY
tvHudk tkdtaoay;ae\/ rdk;aygufwkdYu ol\acgif;ay:odkY usvsufSd\/ a'gif;tvHudk wcsufrQarmfMunfhNyD;aemuf
toif;Hk; xJokdY0ifum cRwfxm;aom tusESifh bdeyfudk 0wfvsuf tay:xyfodkY wufoGm;av\/
wzufcef;um; b,folrQrSday? vli,fonf tcef;xJodkY0ifum [kd[kdonfonf avQmufMunfhav\/ vli,f\
rsufvHk;wkdYonf tvif;owif;pmqDokdY a&mufoGm;\/ rsufvHk;ESifh twlwlygoGm;NyD;vQif owif;pmudk,lvsuf ukvm;xkdif
wvHk;wGif0if xkdifvdkuf\/ pmGufwGufNyD; wGufavQmuf vSefvm&m tv,fem;odkY a&mufvmawmh\/ pm&Gufu
tjcm;pm&Gufrsm;ESifhrwl? pmvkH;wkdYu tpdrf;a&mifwkdYjzifh ESdyfxm;ukefav\/ vli,f\vufonf &yf oGm;av\/
rsufvHk;wdkUonf pmudkpl;pkduf aeMuawmh\/ wcef;vHk;um; wdwfvsufSd\/ olum; pmrsufESmav;rsufESmcefY
zwfNyD;onfhaemufwGif ukvm;xkdifay:wGif acgif;udkiJh rvIyfr,Sufaeawmhav\/
tcef;ab;Sd trIaqmifa[mif;rsm;\ yHkwdkYonf olYtm;pkdufMunfhvsufSd\/ rsufawmifum; tenf;i,frQ rcwf?
aSUwGifSdaom owif;pmukd 0g;pm;rwwfpkduf Munfhaeav\/ Munfh&if;Munfh&if; rsufESmrSm ajymif; vmawmh\/
wjznf;jznf; a'goa&mifvTrf; vmawmh\/ rsufvHk;onf us,fus,f vmawmh\/ vlvnf;aSUodkY udkif;vmay\/
xdkYaemuf ]]awmuf}}[k cyfjyif;jyif;acgufcg ae&mrSxvdkuf\/ xNyD;aemuf ab;ywfvnfudk Munfhvdkuf\/ trsKd;om;aeY
wGif udkif&ef? avQmuf&ef pmwrf;rsm;rSm tkwfrsm;ESifhuyfvsuf eH&HwGifaxmifxm;ayonf/ pmwrf;wckonf olYtm;aS;OD;pGm
qD;EIwfqufavonf/ vlum;awGvnf; Sday\/ e*kdu a'goa&mifvTrf;aom rsufESmonf ydkwif;rmvmay\/
rsufvHk;rsm;rSm xdkpmwrf;udk pkdufMunfhae&mrS owif;pmbufodkY wzefjyef a&mufvmjyefonf/ owif;pmxJSd
"gwfyHkwdkYonf ol\aSUwGif rvIyfr,Suf wnfvsufSdae\/ rsufvHk;xJrS rsuf&nfwkdYonf rsufawmifESpfcsuf tcwf
owif;pmay:odkY usum "gwfyHkrsm;ukd oGm;uefawmhMuav\/ acgif;onf wzefjyef axmifvmjyef\/ rsufvHk;wdkYum;
ae&majymif; usufpm;aeMujyefav\/ vlwudk,fvHk; acgif;ESifh rsufvHk;rsm;om vIyfvsuf Sday\/
]onf;nnf;cHvQif olhuRefjzpf}
[laompmwrf;onf ol\rsufvHk;udkqD; {nfhcHjyef\/ vli,f\pdwfESifhpmwrf;onf oabmcsif; wkduf[efwl\/
rsufvHk;wdkYonf ydkrdkpl;pkdufvm\/ rsufESmrSmydkrdk cufxefvmay\/ tHoGm;wkdYudk uGJoGm;rwwfBudwfvdkuf\/ uspfuspf
ygatmif qkwfxm;aomvufrSm txufodkY tenf;i,fajrmufvm\/ rsufaphum; ... owif;pmodkY vnfjyefav\/
raS;raESmif;yif ]][if;}} [k oufrudkcsvdkuf\/ owif;pmxJSd"gwfyHkwdkYrSm ,ciftwdkif;yifSdao;\/ pmrsm;um;
vli,f \ pdwfESifh trlt&mudkodMu[efrwl? tBudrfacgif;vSnfhvkdufaomtcg ]aMumufarG;yg Zm*emeJhElwf} [laom
pmwrf;qDodkY rsufrSef;wrf; oGm;av\/ oli,frsufESmonf tenf;i,f NyHK;a,mifa,mif&SdvmNyD;aemuf rsufaphudk
ae&ma&TU oGm;jyefav\/ ]aoG;pkyfaumifawG owfypf} tpSdojzifh a&;xm;onfhpmwrf;BuD;tm; aygufoGm;rwwf
pkduf Munfhaejyefav\/ olYrsufESmonf arSmifrJvmum vlvnf;tenf;i,f wkefvmay\/ rsufESmum; bDvl;0ifouJhodkU
xif&\/ wzefowif;pmudk pl;pkdufMunfh aejyefav\/ MunfhavMunfhav ydk aMumufp&m aumif;vmayawmh\/
raS;raESmif;yif ]]'Hk;}} [k pm;yGJudk vufoD;ESifhxkvsuf ]kid ;f vku
d af vuGm} [kqkdum tcef;wGif;rS kwfw&uf xGufoGm;awmh\/
tcef;wGif;um; ydkrdkwdwfqdwfvsuf usef&pfav\/ pmtkyfrsm;rSm zwfoludk arQmfvsuf SdMuukef\/ trIaqmifrsm;\
"gwfyHkrsm;um; eH&Hay:wGif rvIyfr,Suf wnfjrJwnfvsuf aeay\/
]trsKd;twGuf toufpGefhavmU} [laompmwrf;av;rSm avwkdufojzifh tenf;i,fvIyfoGm;ayawmh\/ tjyifwGif
rdk;um;Gmvsufyif/

udkatmifausmf
191

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


udkodef;atmif / / a[h bkd;atmifqef;? cifAsm;tm;usNyD; uwHk;Adkvfau xm;wJhvl (2) a,mufawmh SdNyD? udkvSaT
&,f? udkatmifausmf&,fav/
udkatmifqef; / / vGwv
f yfwAhJ rmjynfBuD;rSm uReaf wmftmPmSijf zpf&iftukev
f ;kH uwH;k Adv
k af uxm;zkYd trdeUf ay;r,f/
udkatmifausmf / / uwHk;Adkvfauu xm;wmcsif;wlayr,fh l;wmcsif;awmh udkatmifqef;u omw,f/
udkatmifqef; / / rdkufrJwJhae&musawmh cifAsm;u omygw,f/ cifAsm; kyfudku rIefukwfukwf? ykuGuGeJY/

(#) udkatmifausmfpsmye

192rSwfcsuf- 1940-41 ckESpf? tkd;a0r*Zif; twJG (8)? trSwf (1) rS udkodef;atmif\ ]]uRefawmfodcJhwJh atmifausmf}} aqmif;yg;rS aumufEkwf
azmfjyonf/ (jrefrmowif;qufoG,fa&;enf;ynm tifwmeufpmrsufESmwGif azmfjyxm;csufjzifh wdkufqdkifppfaq;onf/)

Source: ASO

Source: Unknown

udak tmifausmpf smyeukd wkYdArmtpnf;tH;k rS aSUaqmif &efuek pf &D ifpk wkYdArmtpnf;tH;k ? ArmEkid if v
H ;Hk qkid &f m
ausmif;om;rsm;or*? wuotrIaqmifrsm;tjyif &efukefausmif;om;rsm; tzGJUtpnf; udk,fpm;vS,frsm;? oHCm
awmfrsm;ESihf NrdKUrdNrdKzrsm; yl;aygif; psmyeaumfrwDzUJG pnf;MuNyD; BuD;us,fcrf;em;pGm usif;yonf/ xdt
k wGi;f &efuek Nf rdKU
twGif;Sd wuodkvfESifh txufwef;ausmif;rsm;onf oydwf qufvufarSmufvsuf SdMuNyD; NrdKUrausmif;wGif oydwf
pcef;tjzpf xm;Sdavonf/
'DZifbmv (24) &ufwiG f psmyeaumfrwDonf udak tmifausmf\tavmif;udk aq;HBk uD; a&cJwu
kd rf S wuo
toif;wkdufodkY ydkY&ef xkwf,lMuonf/ xkdodkY xkwf,laepOf ocifpHxGef;vStm; bk&ifcH\ ta&;wBuD;Oya't&
zrf;qD;xm;Muonf/ 'DZifbm (27) &ufaeYwGif udkatmifausmfpsmyeudk MuHawmokefodkY ydkYaqmifMu&ef psmye
aumfrwDu pDpOfNyD; udkatmifausmftm; ol&Jaumif; tmZmenftjzpf ]aersKd;oD[ol& Adkvfatmifausmf} bGJUudk ay;
tyf Muonf/ Adv
k af tmifausm\
f psmyetcrf;tem;wGif zwfMum;&eftwGuf udAk [de;f ? udAk aqG? ocifxed 0f if;? ocifp;kd ?
ocifvSarmifponfh &Jabmfrsm;u t"d|mef pmwrf;wapmif ay;ydkY\/
aeYvnf (2) em&DwGif wuodkvfor*toif;aSUwGif ,leDazmif;0wf wyfom;rsm;u aMuuGJzG,f&m aumif;
avmufatmif c&moHrsm;ESifh udak tmifausmftm; tkt
d aojyKNyD;aemuf kyu
f vmyfukd o,faqmifum ,mOfonf pwif
xGucf mG vmonf/ aSUqH;k rS oHCmawmfrsm;tzGUJ ? oDvSirf sm;? avmu"HtzGUJ rsm;? Armhvuf;kH wyf? &Jwyf? pnf;umuG,f
a&;wyfom;rsm;? trsKd;orD;tzGJUrsm;? 0wftoif;rsm;? owif;pmwkdufom;rsm;? ausmif;ol ausmif;om;rsm;? EkdifiHa&;
tzGJUrsm; yg0ifMuonf/ tzGJUtpnf;toD;oD;wkdYu 0rf;enf;aom txdrf;trSwftjzpf 'dkYArmtrsKd;om;tvHESihf a'gif;
tvHrsm;? tvHeufBuD;rsm;udk w0ufvTifhxlum vkdufygvmMu\/
tvHrsm;ay:wGif ]tmZmenfAdkvfatmifausmf igwkdhrarUEkdif}
ponfjzifh pmwrf;rsm; a&;om;xm;Muonf/ jrif;NydKifuGif;rS a*smfuDrsm;yifvQif jrif;pD;t0wftpm;rsm;ESifh
vku
d yf gydYk aqmifMuonf/ MuHawmokefwiG f oHCmawmfrsm;a&mufEiS hf aeMuaomfvnf; vku
d yf gydYk aqmifaom toif;
tzGUJ rsm;ESihf ausmif;om;? ausmif;oly&dowfrsm;rSm wuov
kd o
f r*rS xGu
f rqH;k ao;ay/ 0J,mwGiv
f nf; Munfh o
I nfh
y&dwo
f wfBuD;rSm wk;d raygufavmufatmif Sad yonf/ okefoYkd tavmif;a&mufvQif c&mrsm;udk rIw
f wyfom;rsm;
onf aemufqHk; tdktaojyKMuonf/ ]tmZmenf Adv
k af tmifausm}f [k oH;k Burd w
f idk f a<u;aMumf&m okefBu;D wckv;kH
yJUwifxyf jrnf;[D;oGm;avonf/ Akdvfatmifausmfrdcif a':aTausmh\ toHcsJUpufESifh ajymoHonf Mum;&olwdkYtm;
,lusKH;r& jzpfaponf/
]]wynfah wmf r,f&h ifaoG;av; om;av; armifatmifausmo
f nf vufeufq
kd
tyfwacsmif;? wkwfwwkdrQ rudkif&SmbJvsuf? av;vHaom vufeufBuD;rsm;jzifh
ykvdyfwkdYu kdufESuf aoqHk;&jcif;udk wkdif;oljynfom;rsm;ESifh oHCmawmfrsm;uyif
rcHr&yfEkdifatmif jzpfysufyHkudk axmufIygvQif wynfhawmf? wynfhawmfrvdk udk;v
vG,f q,fvzGm; ,k,cJh&aom rdcif? zcifwkdYtwGuf ajymzG,f&m rSdawmhygbk&m;}}
AuoOu| udv
k aS Tu ]]'Pf&mrsm;&vsuf ol&,
d owif;pmwku
d f tay:rSm
acgif;csif;,SOfNyD; vJaeMupOfu igwkdY trsKd;twGuftaocHr,f? Ou|udk rxdMuapeJY
vdkY &J&JawmufajymoHawG? aq;Hkudk igvma&mufpOfuvnf; udkvSaT uRefawmfwkdY
aSUqufwdkufMu&r,f qkdNyD; ua,mifuwrf;ESifh pGJvrf;pGm ajymaewmawG? yxr
tBudrf tmPmzDqefwkef;u uRefawmfaSUqHk;u taocHNyD; tvHudkifyg&apvdkY ajymcJh
wmawGudk ighem;xJrSm Mum;a,mif? jrifa,mif aeao;w,f? udkatmifausmf &Jabmf\
qEtm; &mZ0ifrSwfwrf; wif&avmufatmif jynfh0cJhygNyD &JabmfwdkY}}
udak tmifausmrhf cd if a':aTausmh

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif

1938 ck? 'DZifbmv (27) &ufaehwiG f MuaH wmokef jyKvyk cf aUJ om Adv
k af tmifausmf psmyetcrf;tem;

NrdKUrq&modef;u psmyeaumfrwDudk,fpm; t"d|mefjyK csD;usL;pmwrf;udk zwfMum;onf/


]]td-k tmZmenf &Jabmfuakd tmifausm?f toifum; vGwv
f yfa&;wdu
k yf w
JG iG f wyfO;D Adv
k rf LS ;tjzpfjzifh igwkYd onf
,aeYup urmwGif ArmwnfaeorQ umvywfvHk; pdwfESvHk;wGif aemufqHk; rSwfpGJwnfjrJapawmh\/ tdk tmZmenf
&Jabmfudkatmifausmf toiftm; rnmrwm dkufESuftyfaom jynfhtapcHykvdyfwdkY\oHwkwfonf igwkdYem;xJ
vGwfvyfa&;wkdufyGJwGif yg0ifqifEJTMu&ef w&Hrjcm; vIHUaqmfouJhodkY tjrJMum;a,mifapvdrfhtHh/
tdk- tmZmenf&Jabmfudkatmifausmf toif\xkxnfBuD;rm;aom cEDw&m;onf toifhtm; r&PEkdifiHokdY
ydkYaqmifouJhodkY igwkdYArmvlrsdK;wkdY\ tem*wfvkyfief;onf ArmjynfBuD;tm; udk,fhrif;ukd,fhcsif; tjzpfodkY
a&mufatmifydkYaqmif ay;vdrfhtHh/
td-k tmZmenf &Jabmfuakd tmifausmf zdEydS cf sKyfcs,jf cif; yk'rf trsK;d rsK;d wdYkukd onf;cHjcif;vufeufjzifh rqkwrf epf
wkdufzsuf&m toif\rGefjrwfvSaom aojcif;onf jrefrmjynf\ESvHk; vGwfvyfa&;yef;wkdifokdY ydkYaqmifrnfh
aSUajy;erdwfjzpfapvdrfhtHh/
tdk- tmZmenf&Jabmfudkatmifausmf toif\ jrifhjrwfaompdwf"gwf? cdkifjrJaomZGJ? onf;cHEkdifaom owd?
udk,fusKd;rzufaom oabm? toufpGefUpm;aom t&nftcsif;wdkYrS ul;pufavmifNrdKuftyfaom rD;awmufrD;vQH
BuD;onf igwkdYArmwrsdK;om;vHk;\ pdwfESvHk; twGif;0,f tpOfrjywf w[l;[l;w[kef;[kef; awmufavmifapvdrfh
tHhownf;/}}
]]ta&;awmfyHk atmifygap}}
[k ed*Hk;owfMum;um c&moHrsm;jzifh psmyetcrf;tem;udk tqHk;owfvdkufonf/ Adkvfatmifausmf
usqHk;aMumif; owif;onf wr[kwfcsif; jynfvHk;uRwfysHUESYHum a&eHoydwfBuD; jynfNrdKUodkY qkdufa&mufcsdefESifh
wdkufqkdifonfh tavsmuf xdkjynfNrdKUSd oydwfwyfzGJYwckvHk; 0rf;enf;aMuuGJ txdrf;trSwfjzifh (1)&ufrQ csDwufyGJudk
&yfem;um tpmiwfcHqEjyMuonf/
193

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f

Adkvfatmifausmf ewfoH
pmtkyfu,frS uavmifav - odyHtaygif;? 0dumatmif;onfh
ausmif;rsm;acgifu
Adkvfatmifi,frS rnfwifh
ausmfwqifhESifh? rif;rifhaemifnD/
ig - - Zmenfudk? vmNyDBudKMu/
oajyyef;ESifh a&csrf;aqmifum
atmifpnfpavmh/
ESri,f jzLjzL?
ynmpD;yGm;? pGrf;tiftm;ESifh
tifvsm;olwkdY
igrltp? aS;b0u
ESrwdkYES,f
aysmfaysmfyg;yg;? [kdonfoGm;vdkY
Mum;cJhw,f/
/
aemif0,faomcg
ighrd? ighb uRefb0udk
jrif&ravsmf? pdwfraysmff
&Jabmftrsm;? opmtm;ESifh
MudK;pm&mwGif? MurmighuH/
wvlYb0?IrvSatmif
ighudk,fcH? &efolvufeuf
qHwdkqHawmif;? bmraqmif;onhf
ighacgif;xufrSm? qufumqufum
0if;0if;vQHawmuf? rl;armfaemufatmif
usa&mufvmaomf ighrSmrcsd
bk&m;u,fyg? atmfjrnfygvnf;
uGmowdESifh? igrd&ifcGif
ajrjyifwGif? igvQifvJ
atmifyGJcHonf? EkdifiHomaMumif;
igqkawmif;rnf aomif;odef;oef;ausmf
wdkY&JabmfwdkY /
/
rif;ok0Pf
194

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif

(X)

'dkhausmif;om;oDcsif;

pma&;ol- aTwdkifGefh
( w&m;vrf;aMumif; aumif;wmudk&nf rSef&moabmeJh ajymyg&ap? ausmif;om;csif; toif;awmf
udkwnf MuHaqmiforQawG atmif&rnf )2
uRefynmy,fzsufrnf? wu,frrufonf? y,fzsufrnf? onfynm 'dkYrvdkNyD tydkbJ xifawmhonf?
ocifynmSmpdkYtwnf igwdkYjynf? SmpdkYtwnf vkyfudkifumpm;Ekdifonf? xiftSm;wufvrf;rSD?
odkYrSomyiftwnf? om;auR;rI? r,m;auR;rI wckynm udk,fpDygEkdifrnf/
(oHNydKif) ( urmrSm omwnf? wufvlrsm;pGefhpm;NyD; ArmtmZmenf? ausmif;om;awG aqmifGufrnf )2
( ckaetcgrSm 'dkhArmjynf? ta&;BuD;vmaygh twnf )2 atmf - - aoG;pnf;ygawmhrnf - or*
aSUaqmifcsufudk rysufatmifMuHpnf ( nDap-nDr,f )2 wu,fhwu,fwef;nD ( wdkhausmif;om; )2
wdkYausmif;olrsm; pGefYpm;zdkYawmfNyD/
1/

wdkif;jynfta&; aqG;aEG;rnf? at;at;awmhjzifh raeEkdifonf? wdkYArmtaygif; aumif;pm;rnf?


ausmif;om;rsm;u aqmifGufNyD ( owdcJrdkh ETJrnf? wdkh&JabmfyDyD )2
[ a[h ] toufudkvJ pGefY0Hhonf trsKd;bmom? omoemtwGuf udk&nf - - /
(oHNydKif) urmrSmomtwnf - - ( wdkYausmif;om; )3 rsm; pGefYpm;bdkYawmfNyD/

2/

3/

( vGwfvyfap&ef {uefrvGJNyD? ZGJoef&rnf? ausmif;om;MuH&if cHEkdifkd;vm;? BudK;pm;tm;xkwfrnf )


tjrJaemfaumif;bkdYom ,HkMunf? &Jabmftaygif;wkdYyg pHknD? *kPfwufatmif MuHaqmifrnf?
ausmif;om;rsm; pdwfxm;nD? tm;xkwfMuawmhonf? rkcsyif atmifEkdifrnf/

'dkhausmif;om;oDjcif;
pma&;ol- aTnmarmif
(1) 'kdYArmjynf0,f . . qefa&pyg;&,fausmufoHywjrm;&,f . . aygrsm;ygvsuf? vGwfvyfa&;eJYa0;cJhavw,f .
. rGefjrefrmrsm;r,f? vGefpGmSm;w,f . . rcsrf;omEkdifawmhw,f/ rdbrsm; . . qif;&J,ifuG,f? 'kdYausmif;om;awG
vlwef;aphatmif raeEkid Mf uzG,/f uRefynmoif&,ifjzif?h ausmif;xGu,
f if tvkyrf rhJ ,f? 'dYk ArmawG xrif;0atmif
rpGrf;aqmifEkdifbl;wu,f? ocifynm&atmif 'dkYArmrsm; BudK;pm;MuapzG,f/
(0dik ;f qd)k ausmif;om;or*toif;BuD;&,f? 'dYk ausmif;om;rsm;&JU? pnf;H;k &m pka0;&m tm;pk&m atmifajr rSeaf yw,f
(ausmif;om;rsm;wdkh&,f)2 ocifynm&atmif or*aSUaqmifcsufudkry,f . . nDGwfpGm trSefwu,f raSmifwrf;
atmifyef;qGwfzdkYG,f/
(2) 'kdYausmif;om;&Jabmf . . AdkvfatmifausmfeJY &wemyHkaTref;NrdKU&,fu tmZmenfrsm;
(ta&;awmfyHkBuD;0,f - wyfOD;u usqHk;cJUw,f)2 'dkYausmif;om;rsm;&,f? trsKd;twGuf wu,f - 'dkYtoufudk
zufGufavmufyif rrIcJhygawmhw,f . . /
(3) &JabmfwkdY . . ta&;BuD;avNyD - aoG;pnf;MuygpdkY . . tcsufus PfajrmfaxmufzG,f - or*
tvHawmfatmuf0,f - Armhvw
G v
f yfa&;udk 'kYd aoG;cJeYJ wnfaqmufr,f/ MuHMh uHch idk cf idk ?f r,dik rf ,dr;f bJ 'dYk pw
d Zf &JG ,f
- ocifynmudk-ocifynmudk - r&vQif - r&vQif - &atmif,lpkdYuG,f/

ausmif;om;acgif;aqmifrsm;u wuodkvfor* *Dwya'omuyGJwckusif;y 'dkYausmif;om;oDcsif; (2)


yk'fudk tqdkygyGJwGif oDqdkjyMuyg&ef pDpOfMuonf/ xdkoDcsif;teuf aTwdkifGefYonf wD;0kdif;tpHkESifhvmaomfvnf;
aTnmarmifocD sif;udrk l udak X;NrdKif ('*kew
f m&m) u pE,m;wD;? udo
k ck ('gdu
k w
f m OD;okc) u pnf;vku
d w
f ;D ay;onf
rSwcf su-f aTnmarmif\ ]'dkhausmif;oDjcif;}udk (wuodkvfausmif;om;a[mif; aTnmarmifa&;onfh ]]wuodkvfrS aw;wyk'f}}?
&efukefwuodkvfESpf 50 jynfh? 1970? pm-118? 199) rS jyefvnfwdkufqdkifppfaq;NyD; rl&if;twdkif;azmfjyonf/

195

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


oDcsif;qdkyGJNyD;aomtcg ausmif;om;acgif;aqmifrsm; csufjcif; tpnf;ta0; xkdifMuonf/ oDcsif; (2) yk'fpvHk;udk
'dkYausmif;om; oDcsif;tjzpf vufcHvkdufonf/

(!) ref;tmZmenf (17) OD; ta&;awmfyHk


1938 wGif ref;Oypmaumvdyfausmif;om;rsm;onf &efukefwuodkvfrS ausmif;om;tmPmSif udkvSaT?
ref;OypmaumvdyfrS pmar;yGJatmifoGm; &efukefwuodkvfwGif qufvuf ynmoifMum;aeaom udkodef;atmifwkdY
acgif;aqmif ausmif;om;oydwBf uD;udk ulno
D nft
h aeESihf oydwaf rSmufjyefonf/ rEav;NrdKUwGif xkwx
f m;aomyk'rf
(144) wdkufzsuf&ef pdkif;jyif;aeMuonf/ e,fcsJUqefYusif awmfvSefa&;yk'fr (144) wkdufzsufa&;t& rEav;pD&ifpk
wdkYArmtpnf;tHk;onf vQdKU0SufpGm pDpOfaeavonf/ yk'fr (144) wkdufzsufa&;wGif rEav;NrdKU vlxkBuD;w&yfvHk;
yl;aygif;yg0ifvm&ef &[ef;ysKdtzGJYBuD;uvnf; tm;oGefBudK;yrf;vsuf Sdonf/ yk'fr (144) t"dyg,frSm qlylvIyfSm;rI?
t"dukPf;jzpfrI ponfwkdYudk ray:ayguf rjzpfyGm;ap&ef BudKwifwm;qD;xm; aom Oya'jzpfonf/
ref;Oypmaumvdyfor* udkatmif? udkcifndKESifh udkMunfarmif (aemif 'kwd,AdkvfrSL;BuD; jrifhatmif) wkdYyg0if
aom oydwfarSmuf ausmif;om;rsm;or*onf &[ef;ysKdtzGJUtm; acgif;aqmifay;&ef dkaopGmavQmufxm; yefMum;NyD;
aemuf wdkYArmtpnf;tHk; ocif? ocifrrsm;ESifhvnf; NrdKUvlxktm; odrf;oGif;pnf;Hk;vsuf Sdonf/ NrdKUvkH;uRwf
vlxq
k EjyyGBJ uD; usif;y&efEiS hf ausmif;om;rsm; tpnf;ta0;ESihf qEjyyGu
J kd tultnDay;&eftwGuf &efuek w
f uov
kd rf S
udkausmfNidrf;udk apvTwfvdkufaomfvnf; udkausmfNidrf;rSm rEav;NrdKUa&mufNyD;umrS &efukefwGif udpa y: tvQiftjref
jyefomG ;&ojzifh &efuek w
f uov
kd f ausmif;om;tzGUJ rS udv
k aS rmif (Akv
d af Z,s? &Jabmfo;kH udsyf) udk xyfraH pvTwcf o
hJ nf/
udv
k aS rmifrmS ref;Oypmaumvdyf ausmif;om;rsm; OD;pD;aom rEav;ausmif;om;a[mif;rsm;ESihf vufww
JG u
dk yf 0JG ifco
hJ nf/
rEav;NrdKUBuD;onf NidrfoufaeNyD[k trsm;atmufarhaeMuonfh tawmtwGif; tmPmSifudkvSaT\
atmufyg trdefYxGufvmaomtcg vIyfvIyfGGjzpfvmonf/
ArmEkdifiHvHk;qkdif&m ausmif;om;rsm;or*
xkwfjyefaMunmcsuf
(trSwf 36)

ArmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;or*
txufyg trdefYaMunmpmudk MunfhvQif ae&mvyfudkom vlwdkif;rsufpdwGif jrifMu&\/ odkY&mwGif tdajE
raqmifEkdifatmif MuufoD;arG;nif;xaeonfh ykvdyfawmfrif;wkdY\ tE&m,fjyKap&ef xkwfaomtrdefY[k jrifvm
[efwlojzifh(1) "gwfpufHkESifh "gwf&xm;rsm;ydwfapjcif;?
(2) t*FvdyftvkyfwkdufawG ydwfapjcif;?
(3) blwmHkudk ppfwyftapmifh xm;jcif;?
(4) bPfwkdufrsm;udk ydwfapjcif;?
(5) *gwfawGudk tapmifhppfwyf xm;jcif;?
(6) eef;awmfBuD;twGif; jrefrm r0if&jcif;?
(7) vufeufa&mif;aom wdkufudk aTUapjcif;?
ponfh pDrHcsuf ykvdyfawmfrif;rsm;\tjrifus,faom rSefbDvl;rsufvHk;rsm;aMumifh azaz:0g&Dv (8) &uf
aeYu NrdKU&Gm xdwfvefY ajcmufjcm;&onfomru ausmif;om;ESifh &[ef;awmfrsm;udk zrf;qD;&eftwGuf t*Fvdyf ppf
AdkvfcsKyfBuD;? ppfAdkvfuav;? ukvm;ppfAdkvf? ucsifppfAdkvf? ujym;ppfAdkvf vlrsKd;pHkyg0ifaom ppfonfawmfrsm;pGmudk
rEav;NrdKU csxm;avonf/ if;tjyif(1) tdrfomud tdrfomMum;u acsmif;ajrmif; Munfh jriforQudk tpD&ifcHjcif;?
(2) refusnf;yifay:rS nOfheufoef;acgif acsmif;ajrmif; idkufjrnf;NyD;vQif tpD&ifcHjcif;?
196

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
(3) vufbuf&nfqidk ?f umzDqidk rf sm;wGif *syd;k xd;k [ef xkid Nf yD; ykvyd rf eS ;f odou
l kd ajcmufv;kH ? vSeYf v;kH rsm;ay;
owif;rSef[k pHkaxmufwkdYu xif tpD&ifcHjcif;?
(4) uav;oli,f vlrr,fwkdYudk ar;jref; uav;rsm; ajymorQudk tpD&ifcHjcif;?
(5) waeYwrl;ay; wpfrl;wef pHkaxmufwkdY ajymorQudk tpD&ifcHjcif;?
(6) rdef;rxdef;u tE&m,fuif;&ef tvdkYiSm avmuGwfacsmf ay;aom owif;udk tpD&ifcHjcif;?
ponfjzifh rzG,fr&m tkef;oD;a<uoHudk ajrNydK[efvkyf ay;onfh owif;aMumifh NrdKUGmajcmufjcm; tqr
wef aiGukef&acsonf/
xdktcsdef rEav;ta&;ydkif rpwmvuf? &mZ0wf0ef rpwma&;wdkYonf &efukefNrdKU? jynfxJa&;Xme wm0efcH
rsm;ESihf wku
d f u
dk f qufo,
G u
f m rEav; Ekid if aH &;tajctaeudk aeYpOf tpD&ifcaH eMu&onf/ 1300 jynf?h wydYkwv
JG qkwf
(5) &uf (8? 2? 39) wGif ausmif;om;wdYk oydwXf mecsKyf vkyx
f m;aom rEav;NrdKU? A[kt
d rsKd;om;txufwef;ausmif;udk
ppfwyfjzifh0kdif;NyD; oydwfarSmufausmif;om; acgif;aqmifrsm;jzpfaom1/ udkcsefxGef; (A[dktrsKd;om; txufwef;ausmif;)?
2/ udkMunf (aygufNrdKifausmif;om;)?
3/ udu
k akd v; (0ufpvD ausmif;om;) wkYd tm; zrf;qD;oGm;avonf/ wcsdew
f nf;rSmyif &[ef;ysKdacgif;aqmif
rsm; jzpfaom eef;OD;wdkufrS aTrsufrSef OD;MobmoESifh tmZmenfOD;okre wkdYudkvnf; zrf;qD;vdkufMuonf/
wydkYwGJvjynfhausmf (6) &ufaeYxJu trsKd;om;txufwef;ausmif;wGifvnf;aumif;? tdrfawmf&mapwD
&ifjyifay:Sd (14) cef; Z&yfwGifvnf;aumif;? ausmif;om;acgif;aqmifrsm;? ocifacgif;aqmifrsm;onf &[ef;ysKdtzGJU
trIaqmifq&mawmftcsKdUESifh vQKdU0SufaqG;aEG;yGJrsm; nvHk;aygufusif;ycJhonf/ pHkaxmufrsm;onf tdrfawmf&mapwD
&ifjyifodkY rvm0HhMubJ ajrmufzufaygufESifh taSUzuf taygufrsm;rS apmif;yg;&dyfacs tuJcwfaeMuonf/ odkY&mwGif
rEav;NrdKU av;jyif? av;&yfwiG u
f m; wdYk Armtpnf;tH;k 0if ocifrsm;? ausmif;om;acgif;aqmifrsm;u &yfuu
G w
f m0efcH
wkdYudk reufjzef eHeuf (8) em&DwGif tdrfawmf&mapwD &ifjyifSd (14) cef; Z&yftwGif; vlpkum yk'fr (144) tmPm
zDqefa&; vrf;avQmuf csDwufqEjyrnf jzpfaMumif; owif;aumif;yg;&if; pnf;Hk;jcif; jyKMuonf/ &[ef;ysKdtzGJUrS
xkwfa0aom aMunmcsufrsm; yvlysHatmif a0iSMuonf/
1300 jynf?h wydYk wv
JG jynfah usmf (6) &ufaeY? (1) em&DcefY tcsed w
f iG f rEav;NrdKU r[mavmu&HoD tdraf wmf&m
bk&m;twGif; (14) cef;Z&yfBuD; rEav;NrdKU ausmif;om;rdbrsm;ESifh NrdKUvkH;uRwftpnf;ta0; qHk;jzwfcsufrsm;rSmtxl;tqdk (1)
(u) Ak'b
mom ArmwdYk\ pdwEf v
S ;kH udk ,lMuHK;r& xdcu
kd ef musiv
f MS uyg Ak'b
mom0ifwYdk\ 0wuajrtwGi;f
rnfonfh vlrsKd;rqdk rnfonfhudpE SifhrQ tcgraG; bdeyfpD; rwuf&efOya'udk jynfydkiftpdk;&wkdYu twnfjyKvkyf
ay;&ef tqdkudk aejynfawmfcspf &[ef;ysKdtzGJU OD;ukrm&u tqdkwifoGif; cifruefwdkuf OD;ar@u axmufcH
aMumif;? uefYuGufolrSd twnfjyKaMumif;?
(c) azazmf0g&Dv (8) &uf eHeuf (4) em&DtcsdefwGif pHausmif;wkduf tmZmenfOD;okre toQifjrwfudk zrf;qD;
pOfu pHkaxmuftifpywfawmf a';Apfonf ykvdyfbdeyf pD;eif; tdrfxJodkY 0ifa&mufjcif;udk tpdk;&u av;av;
eufeuf ta&;,lap&ef tqdkudk eef;OD;wkduf OD;nmedaEmbmo (oHvufoD;) u wifoGif; bk&m;BuD;wkduf
apmifhaSmufa&; &[ef;ysKdtzGJY OD;ukrm&u axmufcH twnfjyKaMumif;?
Auotoif;csKyfBuD;rS awmif;qkx
d m;aom tqdrk sm;udk xyfawmif; (Armjynfv;kH qdik &f m ausmif;om;rsm;
vTwfawmftpnf;ta0;BuD; enf;wl) rEav;NrdKUvHk;uRwf tpnf;ta0;u wnDwnmwnf;? woHwnf;
awmif;qdkaMumif;/
tqdk (2)
(u) vGefcJhaom 'DZifbm (20) &ufaeY eHeufwGif &efukefNrdKU udkatmifausmfESihf ausmif;om;? ausmif;olrsm;
'Pf&m& tmZmenf Adkvfatmifausmf aoqHk;cJh&jcif;twGuf pHkprf;a&;cHkorm"dtzGJUwckudk &ufrqGJbJ tjrefac:
ay;&ef Armjynfv;kH qkid &f m ausmif;om;rsm; vTwaf wmftpnf;ta0;BuD; enf;wl NrdKUvH;k uRwf tpnf;ta0;BuD;u
awmif;qdkaMumif;?
197

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


(c) ArmjynfvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;vTwfawmfu awmif;qdkonfudk rEav;NrdKUvHk;uRwf tpnf;
ta0;BuD;u awmif;qdkaMumif;?
(8) txufyg awmif;qdkcsufrsm;udk tus,fw0ifh a&;om;Sif;vif; e,for*toD;oD;u yHkESdyf awma&m
NrdKUygrusef urf;vSrf;a0iS&ef oabmwlnDaMumif;/
tqdk (3)
NrdKUvHk;uRwf tpnf;ta0;BuD;tNyD;wGif pnf;urf;ao0yfpGm vrf;avQmufMu&ef tqdkwifoGif;aMumif;/
tqdk (4)
,ckt*Fvdyftpkd;&wdkYu Armjynftm; ay;tyfxm;onfh tkyfcsKyfa&;topfrSm tESpfryg tumtwdjzpfNyD;
ArmjynfdS tvkyo
f rm;? v,form;? qif;&Jom;wdYk \ aumif;usKd;udk zefw;D ray;Ekid f rkH Qru ArmvlrsKd; tcsif;csif;
aoG;uGo
J nfxuf uGaJ prnfh pepfq;dk rsm; Sad eonfukd NrdKUvH;k uRwf tpnf;ta0;BuD;u vH;k 0 axmufcyH gaMumif;?
vuf
dS eG Yf aygif;tpd;k & rwnfw&hH eftwGuaf omfvnf;aumif;? Ekwx
f u
G o
f mG ;&eftwGuaf omfvnf;aumif;?
twkduftcHrS t,HktMunfrSd tqdkwifoGif; GefYaygif;tpdk;& jyKwfusa&;udkaomfvnf;aumif; tjrefqHk;
BudK;pm;Mu&ef/
tqdk (5)
t*FvdyfwdkY Armjynfudk vma&muf odrf;ydkufpOfuwnf;u ArmjynfSdtdrfwGif; pufrIvufrI trsKd;rsKd;wdkY
wdrfaum yaysmufoGm;onfrSm ,aeYwkdifatmifyif jzpf ,cktcg ArmjynfSd awmifolv,form; qif;&Jom;rS
p? ypnf;OpmckdifvHkaom yk*dKvfrsm;txd EkdifiHjcm;rS wifoGif;aom ukefacsmrsm; oHk;pGJaeMujcif;aMumifh Armjynf
aiGrsm; waeYxufwaeY EkdifiHjcm;odkY avsmhqif;onfudk awGU&aMumif;/ t"du csdKU,Gif;csufudk umuG,f&ef
ArmvlrsKd; rSeforQ1/ ArmtrsKd;om;qkdifrsm;udk tm;ay;&ef?
2/ wdkif;&if;jzpfukefypnf;rsm;udkom tm;ay;&ef?
3/ EkdifiHjcm;jzpf roHk;vQifaeEkdifonfh ypnf;rsm;udk wjynfvHk;u oydwfarSmufatmif ausmif;om;rsm;
aqmifGuf&ef NrdKUvHk;uRwf tpnf;ta0;BuD;u oabmwlnDaMumif;?
4/ trSwf (3) tqdEk iS f yh ufouf oydwaf rSmuf&rnfh ukeyf pn;f pm&if; a&;qG&J ef Auo trIaqmiftzGUJ odYk
vHk;0tmPm vTJtyf&ef NrdKUvHk;uRwf tpnf;ta0;BuD;u oabmwlnDaMumif;?
5/ txufyg qH;k jzwfcsurf sm; xdxad &mufa&muf aqmifu
G Ef idk &f ef rEav;NrdKUvH;k uRwf tpnf;ta0;BuD;u
wuoESifh AuotrIaqmif (2) zGJUtm; tmPmukef vTJtyfaMumif;?
pDwef;vrf;avQmuf&ef tcsdefrSdawmh ojzifh reufjzef eHeuf (11) em&Dxdk; aTUqdkif;vkdufonf/
rEav;vlxo
k nf yxraomf yk'rf (144) tmPmzDqefa&; tpDtpOfrmS vQKdU0Supf mG usdw
f MuHcahJ omfvnf;
pdwfcs&aom tcsdefa&mufonfESifh wNydKifeuf ajymifajymifwif;wif; vIyfSm;vmMuonf/ tkyfcsKyfa&; tmPmydkifrsm;
uvnf; pepfwus wm0efcGJa0 BudKwifjyKjyifoifhonfrsm;udk pDrHxm;Muonf/ rEav;aq;HkBuD;wGif vlemwif
ukwifrsm; toifhjyifxm;onf/ ppfykvdyftzGJUxHrS ,HkMunfpdwfcs&qHk;aom wyfom;rsm;udk aG;cs,fvsuf tqifoifh
,leDazmif;0wfum trdefYvdkufem&ef (24) em&D wm0efcsxm;onf/
1300 jynfh? wydkYwGJvqef; (7) &ufaeYwGif y&0PftwGif; vl (2) odef;ausmf pkrdaeMuNyD/ tdrfawmf&m
apwDwHwkdif;twGif; aemufxyfr0ifEkdifatmif jynfhMuyfvsufSdonf/
&[ef;ysKdtzGJU Ou| q&mawmf OD;uvsmPonf &[ef;yk*dKvf? vlyk*dKvfwdkYtm; rJcs tpDtpOfwus
xm;avonf/ taMumif;rSm e,fcsJUtpdk;& ppfwyfESifh &ifqkdif&ef olYxufigaSUqHk;u csDwufaecsifMu jzpfonf/
tzGUJ tpnf;wkid ;f u aSUqk;H rS csw
D ufvo
kd nf? raMumufrGUH aemufrwGeYfaom ZGo
J wEd iS hf Armhpw
d "f mwf &ifu
h sucf ikd rf mrIudk
e,fcsJUNAdwo
d Qtm; tNydKiftqkid f jyovdo
k nf/ yk'rf (144) tmPmzDqefa&; vrf;avQmuf csDwuf&m &[ef;tzGJU0if
(6) yg; aSUqHk;rS csDwuf&ef rJusonf/ 'kwd, &[ef;tzGJY0if (10) yg;? wwd, ausmif;om;or*? pwkw wdYk Arm
198

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif

Source: Aung Tun's Original Copy

199

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f

Source: Aung Tun's Original Copy

200

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
tpnf;tH;k tzGJU0if ocif? ocifrrsm;? yr &yfuu
G v
f x
l t
k zGUJ tpnf;? qXr tvkyo
f rm;tzGUJ ? owr v,form;tzGJU?
t|r aps;olaps;om;tzGJU ponfjzifhrJusonf/ aSUqkH; &[ef;awmfrsm;onf okH;a&mifjc,ftvHudk udkifum (26)
bDvrf;ay:odkY a&mufvQif taSUpl;pl; vrf;rBuD;twkdif; a<u;aMumfoHrsm; qlnHpGm a<u;aMumfcsDwufvm Muonf/
]"eSiftpdk;& - ysufpD;ygap}
]zdESdyfcsKyfcs,frI yk'fr (144) tvdkrSd}
]rD;wkwf? rD;wkwf - IdY ? IdY}
]ocifrsKd;a[U - 'dkhArm}
]ta&;awmfyHk atmifygap}
wyfOD;rS &[ef;awmf (6) yg;onf tvHawmfESifhtwl (81) vrf;udk jzwf aMu;eef;Hk; awmifbufESifh
,ck aTwdkufkyfSifHk ajrmufbufMum; a&mufaomtcg ajcvSrf;qHk; &yfvdkufonf/ taMumif;rSm 0g;&if;wkwfudkif
yefcsmyDwyf aSUrS ta&;ydkifvuf (Mr. H.N. Lett) ESifh &mZ0wf0efa&; (Mr. C. H. Raynes) wdkYu jyefqkwf&ef
t*Fvyd b
f momjzifh wa,mufwvSnhf trdeYf ay;um Budrw
f w
k u
f av; ud,
k pf u
D ikd v
f suf w&rf;&rf; vkyaf eMuaomaMumifh
yifjzpfonf/
wyfOD;acgif;aqmif &[ef;ysKdwpfyg;uvnf;
]]igwkYd rmS bmvufeufrS rygbl;/ igwkYd ukd zdEydS cf sKyfcs,fNyD; rw&m;xkwx
f m;wJh yk'rf (144) jyefyk o
f rd ;f ay;zdYk
qEjyw,f/ igwkdY Ou| q&mawmftrdefYt& pnf;urf; aoao0yf0yfeJY pDwef;vrf;avQmufw,f? igwdkY rif;wdkYudk
&efrrlbl;}}
ta&;ydkifvufu
]]'Dvrf;udk rvmygeJY aSUudk rwdk;&bl;? jyefqkwfoGm;yg}}
wyfOD; &[ef;ysKdu
]]aSUwdk;zdkY rwdk;zdkY igwdkYOu|xH trdefYcHOD;r,f}}
&mZ0wf0efa&;u
]]aemufrqkwf&if aoewfESifh ypf&vdrfhr,f}}
t*FvdyfrsufESmjzL ta&;ydkifESifh &mZ0wf0efwdkYonf (1) rdepfcefY tcsif;csif;&yf pum;ajymavonf/ xdkY
aemuf yefcsmyDwyfaSUrS [kdbufonfbuf ul;ajymif; avQmufaeMuonf/ olonf wyfOD;acgif;aqmif &[ef;ysdK
ajymjcif;udk em;vnfonf? em;rvnfonfrl rod? wyfOD;acgif;aqmif &[ef;ysKdtzGJU &yfaomae&mESifh ta&;ydkifvufwdkY
cGJxm;aom ae&mrSm jyw0ufcefYyJ a0;onf/
ta&;ydkifvufrS
]]aemufjyefqkwfoGm;yg? aemufrqkwf&if aoewfeJYypfNyD; vlpkcGJ&vdrfhr,f}}
wyfOD;&[ef;ysKdu
]]igwdkY Ou|xH oGm;NyD; trdefYemcH&OD;r,f/}}
xdkpOf ta&;ydkifbufrS 0g;&if;wkwfudkif yefcsmyDwyfonf aemufqkwfoGm;NyD; dkifz,faoewfwyf ae&m,l
onf/ oydwfwyfzGJUrsm;onf pdwftm;wuf<upGmESifh a<u;aMumfoHrsm;udk oHukef[pfvsuf qlyGufaeMuonf/ wyfOD;rS
&[ef;awmfonf tdrfawmf&mapwD twGif; tpDtpOf ae&mcsxm;ay;aeaom Ou| q&mawmfOD;uvsmPxH trdefY
emcH&ef tvsiftjref xGufvmcJhonf/ xkdtcsdefrSmyif kdifz,faoewfoHrsm; xGufvmonf/
&[ef;awmf (7) yg; ajray:odkY vJusoGm;awmfrlonf/ odkY&mwGif tvHudkif &[ef;awmfrSm aoewfxdrSef
ajray:odYk vJusomG ;aomfvnf; tvHwidk u
f m; ajrodYk rcacs/ tvHwidk u
f kd ycH;k ESihf az;rvsuf rwfrwfaxmif aeaponf/
rdrdudk,fwGif aoewfxdrSefvsuf a0'emcHpm;ae&ygvsuf rmefravsmhaom 0D&d,? ZGJwdkYjzifh awmfvSefa&;tvH ajrrc
atmif xdef;odrf;awmfrlEkdifjcif;rSm Armhordkif;wGif armfuGef;wifxkdufonfh tmZmenfol&Jaumif; r[kwfygavm/
wyfOD;rS &[ef;awmf (7) yg; ajray:odkY vJusoGm;onfESifh wNydKifeuf tawGUtMuHKrSdaom vlxkrSm
kwfkwfoJoJjzpfum aemufodkY SJoGm;avonf/ ausmif;om;? t&yfom; (5) a,mufaoewf xdrSefjyefavonf?
vltkyfxJrS ausmif;om;? tvkyform;? v,form; (4) OD; 'Pf&m&onf/ vltkyfxJrS ukefonfBuD; OD;bvGef;rSm
ae&mwGif yGJcsif;NyD; aoqHk;oGm;cJhonf/ &[ef;awmf (7) yg;udk zrf;qD;cHvkduf&onf/
zrf;qD;cHvkduf&aom &[ef;awmf (7) yg;
(1) OD;em&'
- rpdk;&drfwdkuf
201

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


(2) OD;Mobmo
(3) OD;aumae,s
(4) OD;awb0E
(5) OD;nmedaEmbmo (oHvufoD;udk,fawmf)
(6) OD;ukrm&
(7) OD;OyE
rSm 'Pf&mr&SdbJ tzrf;qD;cH&avonf/
aoqHk;olrsm;rSm (Adkvf 17OD;)
(1) OD;y@dw
(2) OD;ynmaZmw
(3) OD;a0ykv
(4) OD;Zedw
(5) OD;tmavmu
(6) OD;auvm
(7) OD;auwk
(8) AdkvfbaX;
(9) AdkvfvSarmif
(10) Adkvfwifatmif
(11) Adkvfrl
(12) AdkvfxGef;atmif
(13) Adkvfatmifxl;
(14) Adkvfcifarmif
(15) AdkvfxGef;td
(16) AdkvfbvGef;
(17) Adkvfcifarmif (ac:) aTdk;

- rdk;aumif;wkduf
- cifruefwkduf
- qDrD;xGef;ausmif;wkduf
- Aef;armfwkduf
- taSUjyif
- r[mtmZmenftzGJU

- ukodEmHkwdkuf
- a*G;csKdwdkuf
- wlarmif;wdkuf? tr&yl&
- pukwkduf
- aiGawmifwkduf
- cifruefwdkuf
- qifwJwkduf
- 0ufpvD[kdufpul;ausmif;om;
- edAmeausmif; ausmif;om;
- trsKd;om;txufwef;ausmif; ausmif;om;
- cHkawmfrif;0if;? aMu;eef;Hk;ajrmufbuf
- qkdif;wef;
- 'udP0ef rvGefausmif; ausmif;om;
- omoedu,k0toif;om;
- r&rf;jcH? ukefonf
- o&ufwyifGm
- wkyfwef;&yf? ausmif;om;
(aq;HkwGif 8 &uftMumrS aoqHk;oGm;onf/)

'Pf&m&olrsm;rSm
aoewfypfc&H ojzifh 'Pf&mtBuD;tus,&f So
d rl sm;? aq;Hw
k ufa&mufae&m 'Pf&maysmufuif;ol atmufyg
(4) OD;tm; rEav;axmifBuD;odkY ,laqmifoGm;avonf/
1/ OD;EJGUBuD;
- xD;0if;
2/ umumqif (ac:) armifboef;
- uJvD
3/ armifatmifodef;
- aygufNrdKif
4/ armifvSjrifh
- trsKd;om;ausmif;
aq;HkwGif usef&Sdolrsm;rSm
1/ udkvSarmif
2/ ocifaT (ac:) *VKefaT
3/ OD;bapm
4/ armifaX; (ac:) armifaz
5/ OD;Owr
6/ OD;aumov
7/ OD;wdavmu
8/ armifcifarmif
202

- &efukefor*udk,fpm;vS,f
- qkdif;wef;
- aq;q&m? pdefyef;
- r*Fvmaps;
- eef;OD;wkduf
- awmiforefwkduf
- qDrD;xGef;wkduf
- xD;0if;

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
9/ armifoef;
- aumvdyfwdkYjzpfonf/
aemufaeY azazmf0g&Dv (11) &uf (12) &ufaeYwGif &[ef;ysKdtzGJU Ou| q&mawmf OD;uvsmP? rEav;NrdKU
ausmif;om;or* Ou| udkatmif? A[kdtrsKd;om;ausmif;rS ausmif;om;acgif;aqmif udkausmf0if;ESifh tcsKdUtm; zrf;
qD; vkdufonf/
(1) udkcsefxGef; (ocifcsefxGef;)
- A[kdtrsKd;om;ausmif;
(2) udkatmifausmf0if; (ocifausmf0if;)
- A[kdtrsKd;om;ausmif;
(3) udkMunf
- aygufNrdKifausmif;
(4) udkudkav;
- 0ufpvDausmif;
(5) aTrsufrSef OD;Mobmo
- &[ef;ysKdtzGJY
(6) tmZmenfOD;okre
- &[ef;ysKdtzGJY
wdkUtm; axmif (1) ESpfpDvnf;aumif;? q&mawmfOD;uvsmPESifh ukdatmifwkdYtm; axmif (2) ESpfpD tjypf
ay;vkdufonf/

() ref;tmZmenf (17) OD; psmyetcrf;tem;


armfuGef;0ifoDcsif;
oem;p&m? trsm;wumaumif;bkdY&nf? ZmwdrmefpGrf;wJh ref;NrdKU&wemyHkjynf? vGwfvyfapaMumif;
udk&nf - toufudkpGefYMuavonf - - - ArmjynfwGif owif;ESYHavNyD? tmZmenfpdwfrmefxm;um yGm;
vmonf - - - rsm;vmonf - - - oGm;avolMunfjzL aZmeJY? w&m;raoG&ygap - - - trQ - - trQ
- - trQ a0ygonf/
aMomf - - - vufeufryg - - - Avmoufouf? onf;cH&ufueJY - - EkdifhxufpD;eif;? igomrif;[k
- xefjyif;pdwfrSm tbduemw&m;? vGefjyefYyGm;vdkY trSm;raSmif - - - om;aumifozG,f - - acs - '&,fodkY rnmoufouf - - cEmysufatmif - - - &ufpufavwm? tmZmenfrsKd;cspfrsm;udkwJhrS - oem;rnm - - (od*FgoH)/
a'goaSUxm; - - oem;rnmwwfwJh tmPmwnf - - - ew&m;obm0eJY - - - t&m&mrnD
tvum;tmPmjywJh Armjynf? c&D;tSnf &efrrsm;&atmif tjrJpdwfxm; - - - jynfhtapcHrsm;u
wu,fhudk rw&m;trsm;nDNydKifpHaG;um - - - woufvHk;jrifbdkY EkdifiHa&;rSm rsufvHk;yGifhMuNyD/
aMomf - - - ref;NrdKUXmeD? tmZmenfaygif; axmifaomif;ru wuf<updwfoef - - Zmwdrmefjzihf
MuHzefarQmfawG;? vGwfvyfa&;udk at;csrf;om,m? &apiSm[k ynmOmPf(3)yg;udk ESvHk;MuH&nf? 'dkYbkef;rax&f
oHCmawmfSif? vli,frsm;ESihf ausmif;awmfol ausmif;awmfom;wkdYyg pGefYpm;Muawmhonf? vGwfvyfa&;udkwJh
awG;arQmf&nf? toufygcEmSif;atmif? ESifcJhNyDwJhrS ESifcJhNyD - - - (od*FgoH)/
xm;umrlvnf; - - - a<uvkrnf;qkdif rwwfEkdifygbJ? olEkdifignif; - - - rif;jyKawmhonf?
twif;t"rESdrfoy - - - rif;tpu rcsdefq - - twif;t"rESdrfoy? ArmjynftwGuf ajyMuiSef;&u - - - taojref;&wJh aTref;NrdKU tmZmenfrsm;udk oem;rdawmhonf/

azazmf0g&Dv (17) &ufaeY? tmZmenf (17) OD; tcrf;tem;odkY1/ omoema0ykv &[ef;ysKdtzGJY


2/ r[mor* &[ef;ysKdtzGJY
3/ 0Hom[dwum&D &[ef;ysKdtzGJY
4/ A[kdomoemhrmru &[ef;ysKdtzGJY
5/ ZvGef&[ef;ysKdtzGJY
6/ aTwd*HkapwDawmf a&Munfawmf0wftoif;
7/ &efukefNrdKU? wdkYArmtpnf;tHk;XmecsKyf
203

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


8/ &efukefoydwfarSmufausmif;om;rsm;XmecsKyf
9/ &efukefNrdKUowif;pmq&mrsm;tzGJY
10/ ArmEkdifiHvHk;qkdif&m vGwfvyfa&;trsKd;orD;rsm;tzGJY
11/ a&TbdkNrdKUrS &[ef;ysKdtzGJUwdkY tjyif
rEav;&[ef;ysKdtzGUJ rS tkycf sKyfonft
h zGUJ (3) zGUJ tjyif jrLeDpyD ,f;kH ol;kH om;rsm;? rEav;a*smfurD sm;? rEav;
pD&ifpk wdkYArmtpnf;tHk;? rEav;NrdKU Ak'bmomwkwfvlrsKd;rsm;toif;? qHyifnyfqdkifrsm;toif;? [dELvlrsKd;rsm;
toif;ESihf at0rf;kyf iS t
f zGYJ wYdk vdu
k yf gydYk aqmifonf/ psmyetcrf;tem;odYk &efuek rf S Armjynfvw
G v
f yfa&; trsKd;orD;
rsm;tzGJU? &efukefowif;pm udk,fpm;vS,frsm;tzGJU? &efukefpma&;q&mrsm; udk,fpm;vS,f? &efukefwuodkvfausmif;
om;or* udk,fpm;vS,frsm; wufa&mufMuonf/
tmZmenf (17) OD;udk ]aersKd;r[moD[ol&bGJY} csD;jrifUavonf/
trsKd;orD;rsm;u uBudK;wyfqGJ tacgif;rsm;udk qGJavonf? tzGJUaygif; (42) zJGU yg0ifavonf/ olemjyKwyf
rsm;u vkdufvH psmyetcrf;tem;odkY a&mufvmolrsm;udk vdkufvHapmifhaSmuf tultnDay;Muonf/ &wemyHk
av;jyif? av;&yfvHk;qkdif&m &[ef;ysKdtzGJU Ou| q&mawmfO;D uvsmPu trdeYf jyefwrf;ESifh trQa0pmwrf;udk xkwjf yef
&mwGif
]]tdk nDawmfwkdY oifwkdYonf pnf;urf;ao0yfpGm vufeufwpHkw&m ryg Avmudk,fcsnf;om? rdrdwkdY\
vdkvm;csufrsm;udk tpdk;&wkdYtm; azmfjywkkdifwef;vdkMuojzifh pDwef;vSnfhvnfyGJodkY 0ifETJvkdufygMuukef\/
tpd;k &onf igwkYd tay: ,kw,
d w
k m uif;rJph mG olwYkd tapcHrsm; ay;qufMuaom wzufouf tpD&ifcpH mrsm;
udk tm;udk;wck tajcjyK twGif;ya,m*rsm; yl;0ifaESmifh,SufMuNyD;vQif igwdkYudk olykef[k pGyfpGJxifrSwfMuvsuf
&uf&ufpufpuf iJhuGufnmwmjcif; vHk;0rSdbJ ta&;ydkif rpwmvufu BuD;r;uGyfuJ ol\trdefYjzifh ppfyGJrsm;rSmom
toHk;jyKaom aoewfrsm;jzifh vufyg;ap ppfom;wdkYu 'vMurf; tBudrfBudrf ypfcwfap\/
uJhokdY NAdwdoQtpkd;&\ ,Ofaus;rIudk urmuodatmif azmfjyvkdufojzifh olwdkY\ ,Ofaus;rIudk igwkdY
oifcef;pm w&yftaejzifh pdwf0,fjcm;em; rSwfom;&ayNyD/ igwdkY\ tMurf;rzuf? tEkoufoufqkdaom 0g'pnf;rsOf;
udkvnf; tajymr[kwf? igwkdY tvkyfjzifh wydkYwGJvqkwf (7) &ufaeYu olwkdY xifSm;ydkifydkif odjrifMuayNyD/
xku
d o
hJ Ykd tMurf;ppfy?JG tEkppfyJG ,SOw
f NJG ydKifqidk
f olEidk f igEkid f tcsufyikd yf ikd f (2) OD; &ifqidk f wku
d cf u
kd Mf u&mwGif
olwYkdonf tMurf;enf;jzifh atmifjrifMuuke
f igwdYk vnf; tEkenf;jzifh olwYkdukd tjywftowf evefrxl? tvHrjzLEkid f
atmif Ekid v
f u
kd f Muuke\
f / vufeufryg ,Ofaus;odraf rGUpGmjzifh ppfatmifMuonft
h wGuf igwkYd u oifwYdk ukd ppfatmif
aom AdkvfcsLyfBuD;wdkY[l csD;usL;0rf;ajrmufMu&ayukef\/
odYk &mwGif tpd;k &\ aoewf'Pfcsufjzifh toufq;kH H;I jcif;cH&aom oifwYdk ukd 'DaeY? 'D&uf? 'Dtcdsef? 'Dae&mrSm
yif tNyD;wkdif oN*K[f&awmhrnfjzpf&mum; igwkdY\ tl? tonf;udk xkwf,lqGJiifonhfyrm vGefpGmylyif ikdyGJqif
usqif;aom rsuf&nfwdkYrSm oifwkYd\ cEmudk,ftwGif;rS aoewf'PfcsufaMumifh ,dkxGufusqif;aom aoG;rsm;ESihf
EdIif;pmaomf tb,frSm usifhxHk;rDp&menf;vnf; jyp&mSdawmhtHhoenf;/
igwdkY &[ef;awmfrsm;onf Arm&mZ0if tpOftquf jrefrmrif;wkdY\ vufxufrSm rif;q&m &mZ*kkrsm;
jzpf Armbk&ifrsm;u igwdkYudk (oH) ESihf pyf tyfEiS rhf Qyif r&G,cf b
hJ ;l onf rSeaf omfjim;vnf;? NAdw
d o
d QvlrsKd;S wkYd tkypf ;kd
uReftjzpf a&mufaeMu&onfh ,cktcg &[ef;awmfrsm;udk aoewfjzifh ypfowfjcif;cHMu&onfh twGuf NAdwdoQ
vlrsK;d wkYd pdw0f ,f aoacG pGjJ rJaeaom tBudwt
f cJrsm;onf urmaMuaomfvnf; aMuaysmufuek q
f ;kH jcif;odYk a&mufEidk Mf u
rnf r[kwfay/
igwdkY rsufpdtmHk jzpfMuukefaom vlwkdif; vlwdkif;wdkYrSm NrdKUwGif; pDwef;vSnfhvnfonfhtcg vufeuf
rygonfh tjzpfukd igwdYk odMuaomfjim;vnf; olwYkd rsupf rd mS igwdYk tay: vS"H g; wajymifajymif udik af qmifvmonf[k
jrifMujcif;rSm rdrw
d Ykd xifovkd vGeu
f sL;ypfrmS ;aom tjypfrsm;udk ydwq
f YkdumuG,t
f ahH omiSm? ud,
k yf ikd Of mPfukd toH;k jyKjcif;
avm? odkYr[kwf aoG;ll; aoG;ief; tjyif;zrf;qD;NyD; aMumufpdwfrTef t&rf;jyKvkyfMujcif;avm[k w&mhajcmufq,f
(au) usrf;jyKbG,f&mom jzpfayawmh\/
nDawmfwYdk onf b0rSm pkawrae? aovGeMf u&ukeaf omfvnf; trsKd;? bmom? omoemudk tjyif;txef
cspfcifvpS mG aom pdw"f gwfwYkd ukd ,kid v
f NJ ydKuJjJG cif; rSMd uaprl Ekid af tmif xde;f csKyfMuukev
f suf a&muf&mb0rS igwdYk tm;
tultnD ay;Muukefavmh/
igwkYdonf oifwkdYtm; &nfpl; oHCmawmf (150) wdkYtm; yifh a',s"r? 'guA0wK tpkpkwkdYjzifh vSL'gef;
204

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
ylaZmfMuygukef\/ igwkdY\ aumif;rItzdkYudk oifwkdYtm; trQay;a0ygukef\/ trQ&Mu oifwdkYtpk csrf;omMuygap
ukefownf;/}}

rEav;or*acgif;aqmif udkarmifudkrdefhcGef;
&Jabmfw-hkd
,aeY,cktcsdefwGif igonf ae&modkY 0rf;om0rf;enf; a0cGJ r&Ekdifaom pdwfrsKd;jzifh wufvmyg\/
igwdkY wkdif;jynfESifh igwdkYtrsKd; aumif;pm;a&;twGuf toufudk y"merxm; &uf&ufa&ma&m wyfOD;rS pGefYpm;&if;
usqHk;oGm;Muayaom &JabmfwdkY\ ol&owd*kPfudk csD;usL;pum; aus;Zl;qdk&awmhrnf jzpf ig0rf;ajrmufrd\? ig
0rf;omrd\? igvufyrf;ayguf cwfrd\/ taqG&Jabmf yk*dKvfxl;rsm;onf igtm; aemufqHk;tBudrf avmutv,f
wGif zG,fcGmaSmifuGif; rjyefvrf;udk jref;MuavNyD/
igrlum; ESajrmwo ,lMuHK;r& oifwkdYtwGuf ig\ tonf;ESvHk;wdkYrSm rD;[kef;[kef;awmuf aeavNyD/
tkd &Jabmfudkwifatmifoifonf ig\ rsupf ad tmuf igh\ vufay:wGiyf if BuD;jyif;vmcJ\
h / toifum; i,f,
G v
f \
S / Eki,fvsuf
toufqkd (12) ESpfrQom Sdao;ygvsuf toufESifhrrQ? tG,fESifh rvkdufatmif aSUrS vrf;jyoGm;cJhavNyD/ tm;ESifh
rwefaom av;vHaom 0efBuD;udk Guaf qmifaom toif&&J aJ wmuf tmZmenfuav;tm; ae&mrS igtav;jyKyg\/
igOD;Twyf g\/ toifuo
hJ Ykdaom a,muFsm;aumif; a,muFsm;jrwfukd arG;zGm;ay;aom &Jabmf\ aus;Zl;Sif rdbESpyf g;udk
igwdYk txl;kad oyg\? udik ;f diI ;f OD;Twyf g\/ wkid ;f jynfEiS hf trsKd;twGuf toufpeG Yf vu
kd jf cif;jzifh &Jabmfonf &Jabmf\
rdbESpfyg; arG;aus;Zl;udk qyfvdkuf&ayNyD/ &Jabmfonf igwkdYtm; aemufqHk;tBudrf pGefYcGmcgeD; ]]rdkufawmhr,f
ta&;awmfyHk atmifygap}} ]]pnf;urf;ao0yfMuyg? nDGwfMuyg}} [k a&;om; rSmMum;cJhonfudk igESifhwuG &Jabmf
taygif;wdYk tb,frmS arhaysmufEidk af wmhto
hH enf;/ &Jabmf\ rSmwrf;udv
k nf; igwdYk wawG waoGrwdr;f vdu
k ef mygtH/h
use&f pfcahJ om igwkYdwawGonf tb,f tb,faMumifh &Jabmf\ ajc&mudk reif;Ekid b
f J S&d tHo
h enf;/ vlUjynf
wGif ESpfaygif;rsm;pGm aeEkdifygao;aomfvnf; wdkif;jynfESifhtrsKd; vGwv
f yfa&;twGuf aSUrS vrf;Tejf yygvsuf igwdYk
wawG aemufrS tb,faMumifh xyfMuyfrvku
d Ef idk b
f J S&d tHo
h enf;/ igwkYd onfvnf; igwkYd \ rdbarG;aus;Zl; qyfawmh
tH/h wkid ;f jynf\ vGwv
f yfa&;udk toifuo
hJ Ydkyif ,ljyygtH/h vljzpfusK;d eyfatmif jyMuukeyf gtH[
h k t"dXmefjyKNyD;aMumif;udk
&Jabmftm; ig ae&mrS uwdqdkyg\/
tkd &JabmfudkvSarmif&Jabmfu ysKdrspfEke,f i,fG,fvifhupm; &cJvSpGmaom rEkow vlYb0udkyif &uf&ufa&ma&m pGefYcGmoGm;
ayNyD/ Murf;wrf; &ufpufaom vlowftmPmom; tpkd;&wdkYonf riJhrnm &Jabmf\udk,fcEmrS &Jabmf\toufudk
xkwaf qmifomG ;acsNyD/ &Jabmfonf ypfcwfvu
dk af om aoewf'Pf&m &Sv
d suEf iS yfh if 'Pf&mudk vufEiS zhf u
d m (wkid ;f jynf
ESihf vlrsK;d twGuf aSUodYk w;kd Muyg? aemufrqkwMf uygESi)hf [l ArmhaoG;yDyD &J&ifph mG a<u;aMumfoo
H nf igwkYd \em;wGi;f rS
rxGuaf wmhNyD/ vGwv
f yfa&; wku
d yf q
JG ;kH cef;odYk ra&mufrcsi;f &Jabmf\ owday;EI;d aqmfoo
H nf ig\em;0wGif tjrJrjywf
Mum;a,mif aeayawmhrnf/
tdk &JabmfudkbaX;&Jabmfonf rGejf rwfaom aojcif;qkukd vufco
H mG ;Ekid af yonfh yk*Kd vfx;l tmZmenf wOD;jzpfojzihf 0rf;ajrmuf
0rf;om aemufq;kH EIwcf eG ;f qufoyg\/ &Jabmf\ol&owd pHerlemudk ,l igwkYd qufvuf aqmifu
G Mf uygtH?h pGeYfpm;
MuygtHh/
igwkdYonf vGwfvyfa&;wdkufyGJ rNyD;rcsif; &JabmfuJhokdYyif toufpGefY BudK;pm;aqmifGufygtHh[k tcsdef
ae&mrS iguwdjyK\/ opmqdkyg\/ igwdkY\opmwnfMunfrIudk jzpf&mb0uae 0rf;ajrmufMunfEl;jcif; jzpfyg
apownf;/
tkd oGm;avol tmZmenf&JabmfwdkY oifwkdYuJhodkY tmZmenfyk*dKvfcRef yk*dKvfrGefwdkYudk arG;zGm;Muonfh rdcif?
zcif? aus;Zl;Sifrsm;udk igwkdY uefawmhyg\/ dkusKd;yg\/ Sdcdk;yg\/ oifwkdY\ rGefjrwfaom aojcif;udk igtm;us
awmh\/ rSef;q wrf;wrdawmh\/ taoapmMuavpGwum;/ IMuOD;avmh? toifwkdY\ jyif;pGmaom ZmwdaoG;?
Zmwdrmef &ifhoefjcif; t[kefaMumifh oifwkdY\ toufudk xkwfaqmifoGm;avaom &ufpufvSonfh "eSif yg;uGuf
tmPmom; tpk;d &onf rwnfr&yfEidk ?f ,dr;f ,dik v
f suf pkypf jrKyfp Supf zG,f jyKwfus&avNyD/ onfvQif toifwYkd\
205

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


aus;Zl;*kPfrsm;[k igwkdY ,llqMuygukef\/
use&f pfaom igwdYkwawGonfvnf; tmZmenf wpkuo
hJ Ydkyif vGwv
f yfa&; yef;wkid o
f Ykd a&mufatmif igwdYkonf
&Jabmf tmZmenfwYkd enf;wl toufEiS v
hf u
J m ,aeYrpS igonf atmifajrrS ae t"dXmefjyKyg\/ opmqkMd uyg\/

AuoOu|rdefhcGef;
(udkodef;atmif zwfMum;jcif;)
&Jabmfw-hkd
rw&m;vGef;aom t*Fvdyftpdk;&\ vufatmufodkY Armjynfusa&mufaom tcsdeftcgrS p ,ck tcdsef
avmuf ArmvlrsKd; wrsKd;vHk;\ pdwfonf rylyifcJh&acs/ ,ck tcsdefavmuf tzdtpD; tESdyftpuf rcHcJh&bl;acs/
,ck tcsdefavmuf remMunf;cJh&bl;ay/
vlrsKd;jcm; tpdk;&\ zdpD;ESdyfpufjcif;cH&aom rnfonfh uRefwdkif;jynf? rnfonhf uRefvlrsKd; rqkd uReftjzpfrS
vGwfajrmuf&ef BudK;pm;Mu&mwGif omrefrw&m;aom zdESdyfjcif;wkdYxuf xl;uJaom zdESdyfjcif;wdkYonfum; awGU&jrJ
tpOftvm yifjzpf\/ rvGwfvyfaom olYuRefb0rS vGwfajrmufvkd rsm;rsm; BudK;pm;avav? zdESdyfnif;qJjcif;
rsm;rsm; cH&avavyif jzpf\/
'Pfwyfkdufjcif;? w&m;pGJjcif;? axmifoGif;cH&jcif;? e,fjcm;ydkYcH&jcif;? wkwfkdufcH&jcif;? vSHpGyfxdk; cH&jcif;
rsm;ESifh towfc&H jcif; wkUd um; vGwv
f yfa&; wku
d yf 0JG ifow
l ikd ;f okYd csD;jriahf om qkvmbfrsm;jzpfonfukd &Jabmftm;vH;k wdYk
rsuf0g;xifxif jrifNyD;om; jzpf\/ vlwkdif;vlwdkif;onf omrefqif;&Jjcif;rsKd;udk cHEkdif\/ omref nOf;qJjcif;rsKd;udk
cHEkdif\/ omref pGefYpm;jcif;rsKd;udk jyKEkdif\/ rxl;qef;vSay/
odkY&mwGif ,cktcsdefum; igwdkY &Jabmfausmif;om; wpkonf omref qif;&Jjcif;? omref pGefYpm;jcif;rsKd;udk
ao;i,fonf[k ,lqMuNyD;jzpfaMumif;udk wkdif;oljynfom; &[ef;SifvlwdkY odSdMuNyD;jzpfonhf tjyif &JabmfwdkY\
kyftavmif;rsm;onf oufaotjzpf wnfvsufSdacsNyD/ ArmvlrsKd;onf rnfonfhtcgurQ uReftjzpfudk rkef;wD;
GH mS aom pdwx
f m;? ocifjzpfvadk om pdwx
f m;onf ,cktcsdeaf vmuf ryGm;rsm;cJb
h ;l ay/ ,ckuo
hJ Ydk aom tajcodYk a&muf
atmif zefwD;vkyfaqmifvmcJhonfh ta&;wGif oifwdkYwawG toufpGefY wkdif;jynfwm0efudk aqmifGufoGm;jcif;onf
wkdif;jynftm; rnfrQ cspfaMumif;? qif;&Jom;wdkY tusKd;twGuf rnfrQ tepfemcH umuG,fapmifhaSmufvdkaMumif;udk
&mZ0ifwGif pmwif&rnfjzpfaom oufaotaxmuftxm; jzpfcJhavNyDwum;/
&Jabmf udkwifatmif? udkvSarmif? udkbaX;wdkhuRefausmif;om;? ausmif;olwYkd \ r[kwrf cHvakd ompdw?f wkid ;f jynfukd cspfcifaom pdww
f Ykd ukd toufEiS v
hf
J
oifwkdYonf toa& qnfcJhNyD? armfuGef;wif&pfatmif igwdkY udk,fpm; oifwkdY aSUrSae wkdufcJhNyD/ ausmif;om;?
ausmif;olwdkY\ tqifhtwef;udk jrifhcJhNyD/
tdk &JabmfwYdk oifwYdk wawGonf ArmjynfdS ausmif;om;? ausmif;olwYkd \ ud,
k pf m; wkid ;f jynftwGuf touf
pGefYum trIawmfxrf;cJhonfrsm;udk igwkdY rarhawmhNyD/ igwkYd 0rf;rajrmufbJ raeEkdifawmhNyD/ igwdkY rcsD;usL;bJ rae
EkdifawmhNyD/ aus;Zl;rqyfbJ raeEkdifawmhNyD/
]]olyek af cwf}} [k ac:qk&d rnfjzpfaom ,cktcsdew
f iG f tjcm;wkid ;f jynfv
dS rl sm;ESihf tqift
h wef;wlatmif Arm
jynftm; zefw;D ay;aom olyek af usmif;om;wdYkum; oifwYkdwawGyif jzpf\/ tdyaf rmusvsuf adS om Armjynfom;wdYktm;
Ekd;atmif EId;ay;aom olrsm;um; oifwkdYyif jzpf\/ vGwfvyfa&; yef;wkdifodkY aES;auG;pGm oGm;vsufSdaom ArmjynfBuD;
udk tSdefjyif;pGm oGm;atmif jyKjyifay;olrsm;rSmvnf; oifwkdYyif jzpfawmh\/
tkd &JabmfwdkY aoewfypf towfcH&rnfhaeYu vSnfhvnfMu&mwGif ausmif;ol? ausmif;om;rsm; aSUrSae
oifwkdYwawG rm;rm;rwfrwf&yfvsuf SdMuonfudk igawG; jrifrdygNyD? vSHpGyfwyfxm;aom aoewfBuD;rsm;jzifh
&ifqkdifawGUMuvsufyif tmZmenfyDyD 'l;wkefjcif;? &ifckefjcif; vHk;0uif;rJhvsuf Armausmif;om;wdkY\ owdudk jyvsuf
Sad om oifwYkd &Jabmf (3) OD;tm; rSe;f q jrifryd g\/ jyif;xefvaS om aoewf'Pf&mjzifh aoG;tjzmjzm pD;qif;NyD;vQif
rcsdrqefYjzpfcg rvGwfvyfaom Armjynfudk tjrefvGwfvyfatmif jyKvkyf&ef BudK;pm;&pfMuyg[k rSmMum;onfh tvm;
&Jabmfausmif;om;? ausmif;olwdkYtm; rvGJrz,fom emMunf;pGm cGJcGmoGm;onfh &Jabmf (3) OD;wkdY\ jzpftifudk
awGUvkdufwdkif; igwkdY 0rf;enf;Mu&\/ igwkYd rsuf&nfrqnfEkdifatmif jzpf&\/
tdk &Jabmf (3) OD;wkYd rvGwfvyfaom Armjynfudk vGwfvyfatmif jyKvkyf&efwm0efudk igwdkY xrf;aqmif&pf
206

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
ygrnf/ oifwkdY toufpGefYoGm;ovdk igwkdYvnf; aemufuvkduf taES;ESifh tjref toufpGefY oifwkdY tavmif;Sd&m
t&yfrSae t"d|mefjyKyg\/
vufeufwpHw
k &m rygonf omru &efrpl w
d x
f m; vH;k 0rSad om oifwYdk wawGtm; Muuf? iSu?f wd&pmefrsm;
ypfowfovdk? &ufpufMurf;MuKwfpGm ypfowfMuojzifh oifwdkYum; igwkdYESifh uif;a0;Mu&NyDjzpfaomfvnf; oifwkdY\
tmZmenfpdwf"gwfonf igwdkYtm; tpOfwpkduf aSUaqmifvsufSdavNyD/ oifwkdY\ pdwf"gwfudk igwkdY\ udk,fwGif;odkY
oGwo
f iG ;f oifwYdk \ vufiw
k jf zpfaom wdu
k yf u
JG kd NyD;Nidr;f atmif tpOfrjywf toifwYkd ukd aus;Zl;qyfaomoabmjzifh
uwday;yg\/
tkd &JabmfwdkY oifwkdY\ pdwf"gwfudk aemufqHk;tBudrf tdktaojyK&ef ArmjynfvHk;qdkif&mausmif;om;or*
trIaqmifrsm;ESihf tjcm;NrdKUrsm;Sd ausmif;ol? ausmif;om;rsm; rvma&mufEidk o
f nfukd cGijhf yK&ef awmif;yefyg\/ Armjynf
aESmifBudK;udk ajyatmif BudK;pm;vkyfaqmifygrnf[k if;wdYk\udk,fpm; igwkYd udk,fpm;vS,f (3) OD;onf oifwkdY\
kyftavmif;rsm;udk OD;ckduf opmjyKyg\/
uJhokdY tmZmenfrsm;\ &J&ifhajymifajrmufpGm toufpGefYoGm;rIudk *kPfjyKcsD;usL; ajymMum;NyD;aemuf
tmZmenf (17) OD; kyftavmif;udk tkwf*loGif;NyD; trQtwef;a0um oN*KvfyGJtcrf;tem;udk atmifjrifpGm kyfodrf;
vkduf\/

(P)

tmZmenfrsm;aeY t"d|mefjyKpmwrf;

tmZmenfo&l aJ umif;taygif;wkYd taqGwYkd um; vGwv


f yfa&;wefz;kd udk aumif;pGm odem;vnfMuNyD; jzpfMuay
\/ ArmhvGwfvyfa&;twGuf pnf;pdrftoufwdkYukd &uf&ufa&ma&mpGefYum Armhowdukd &mZ0ifwGif xifSm;atmif
jyoEkdifMuay\/ waeYonfum; taqGwdkY\ jrifhrdk&fr@dKifozG,f cdkifjrJvSaom wdkif;cspfpdwf? r[myx0DajrBuD;uJhodkY
xkxnfBuD;rm;vSaom rsKd;cspfpdwf? 0&ZdefuJhodkY xufjrufvSaom owd? udk,fusKd;pGefY &ufa&maomoabm ponfh
jrifjh rwfwnfMunf tmZmenfyo
D aom t&nftcsi;f wdYk ukd cs;D usL;Mobm axmufcaH om igwkYd onf ae&m? XmeodYk
,aeY eHeuf pka0;a&mufMuukef\/
igwdkY Armjynfum; rlvueOD;uyif vGwfvyfaom ocifEkdifiH jzpfcJh\/ aS;ESpfaygif; 3000 cefYuwnf;u
ousomuD r[mqD? r[maoG;wkYd rS d;k &mrysuf qif;oufE,
G v
f m rif;&mZmwdYk onf xdex
f ed af jymifajymif aTeef;aqmif
wkYd jzifh ueufx;D jzLpdu
k x
f l jzefYr;kd vsuf tkycf sKyfp;kd rd;k cJah om ud,
k fhrif;ud,
k fhcsif;Edik if H jzpfc\
hJ / uJo
h Ykd urmay:wGif
woD;wjcm; crf;em;pGm ocifwikd ;f jynftjzpf wnfcdS &hJ mwGif igwdYk \ bd;k bGm;tp&Sad om tmZmenf ol&aJ umif;BuD;rsm;
onf toufaoG;cJukd ESajrmwGeYf wjkd cif; tvsif;rSb
d J Armhvw
G v
f yfa&;twGuf Ekid if cH sJUorm;wdYk \ ab;&efukd wGe;f vSef
NzdKzsufcJhonfh taxmuftxm;rsm;onfvnf; &mZ0if txiftSm; SdcJhayonf/
igwkYdacwf? igwdkYrSmvnf; uHraumif; taMumif;rvSojzifh wyg;olvufatmufwGif uRefoabmufjzpfcJh
onfh vGecf ahJ om ESpaf ygif; 100 ausmu
f p ,aeYwikd f trdro
hJ m; a&enf;ig;odYk wjznf;jznf;jcif; tajctae qkw,
f w
k f
ysufjym;jcif;? ynma&;tajctae avsmhyg;wdraf umjcif;? usef;rma&;tajctae ,d,
k iG ;f vmjcif;? wOD;ESiw
hf OD; pnf;vH;k
rIrSd tuGJuGJtjym;jym; jzpfaejcif;paom ab;tE&m,f trsKd;rsKd;ESifh &ifqkdifMuvsuf tppt&m&mwGif ndK;i,fpGm
SdaeMu&avNyD/ xdkrSwyg; b0qdk;aom uRefvlrsKd;jzpfonfESifhtnD pum;udkyif vGwfvyfpGm rajymqdk&? a&;om;rIudk
vnf; vGwv
f yfpmG rjyK&? oGm;vmaexkid rf w
I iG v
f nf; vGwv
f yfjcif;rSb
d J "eSief ,fcsUJ orm;wdYk\ trsKd;rsKd;aom tkycf sKyf
aESmifBudK;jzifh ArmvlrsK;d taygif;wdYk rmS wif;MuyfpmG csKyfaESmifxm;jcif;cHae&um; tqdyk g tcsKyftcs,f twm;tqD;wkYd ukd
uREkfyfwdkYonf w&m;ojzifh vGwfajrmufatmif uefYuGufkef;uef&m EkdifiHcsJUpepft& tckzGJUxm;aom tpdk;&tzGJUonf
ArmtrsKd;om;? trsKd;orD;rsm;tm; axmifwef;? aESmiftdrfodkY ydkYaqmifum csKyfaESmifxm;jcif;udk cHaeMu&ayNyD/
pD;yGm;a&; tusyftwnf;wdkYaMumifh uRefvlrsKd;tcsif;csif; arwmuif;Muvsuf t"dukPf;BuD;rsm; jzpfyGm;
aomaMumifh rsm;pGmaom ArmvlrsKd;rsm;\ toufrsm;vnf; aoaMuysufpD;cJhavNyD/ iwfrGwfrGJaw tajcrvSojzifh
ao&onfu uHaumif;ao;onf[k oabmydkufum x<uMuaom olwdkYtm; kdifz,faoewf? pufaoewfpaom
aorif; wrefrsm;jzifh ESrd ef if; zdEydS jf cif;aMumifh om,m0wDe,f 2000 cefYaom Armqif;&Jom;? v,form;? tvkyo
f rm;
taygif;wkdYrSm axmif;axmif; nufaMu toufaocJh&avNyD/
omoema&;ESifh ywfouf csKyfcs,frIrsm;aMumifh &efukefaxmiftwGif; (166) &ufwkdifwkdif tpma&pm
oHk;aqmifjcif; rjyKbJ uefYuGufjcif;jzifh OD;0dpm& tSifoljrwfonf tmZmenfyDyD toufaoG;cJudk pGefYoGm;SmavNyD/
207

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f


rEav;rdY jynfhtapcHwdkY\ aoewf'Pfcsufjzifh OD;pEdrm tSifoljrwfonfvnf; r&PEkdifiHodkY vdkufyg&SmavNyD/
okYd uRefvrl sKd;tjzpfjzifh awGUMuHKae&aom aMuuGzJ ,
G &f m tjzpftysufrsm;udk igwkYd onf tb,frmS vQif arhaysmufEidk f
ygawmhtHhenf;/
,refESpfuvnf; Armjynfol? jynfom;taygif;wdkY\ vGwfvyfpGm ajymqkda&;om; oGm;vmaexkdifrIwdkYudk
"eSiEf idk if cH sJUtpk;d &onf Oya'yk'rf trsKd;rsKd;wdYk jzifh csKyfcs,fwm;qD;jcif;udjk yK&m ausmif;om;tG,f vlrr,fuav;rsm;
yif tdraf SUyl? tdraf emuf rcsrf;om[laom pum;uJo
h Ydk rdrMd um;raeEkid f MuawmhbJ ausmif;aygif;pHrk S ajrmufjrm;pGmaom
ausmif;om;? ausmif;oluav;rsm;onf tqdkyg csKyfcs,faom Oya'yk'frwkdYudk uefYuGuf&mwGif tMurf;rzuf tEk
oufoufenf;jzifh &efukefNrdKUtwGif; jycJhMuonfrSm vGefcJhonfh 1300 jynfhESpf aeY? &uf? tcsdeftcgyifjzpf
ayonf/
xdo
k Ykd twGi;f 0efBuD;rsm;H;k udk 0kid ;f rdrw
d Ykd \ qEujkd yMuNyD;aemuf ausmif;om;? ausmif;ol uav;rsm;onf
rdrdwdkY\ acgif;aqmifpum;udk ajr0,frus em;axmifum aeYvnf (12) em&D tcsdefavmufwGif jyefvnf kyfodrf;cJh&m
"eSiEf idk if cH sJUtpk;d &\ vufyg;aprsm;jzpfaom &efuek yf v
k yd t
f zGUJ rS a*:&mpmoifrsm;ESihf ukvm;ykvyd rf sm;onf vufeuf
[l tyfwacsmif;rQrygaom uav;oli,fvlrr,fwdkYtm; AsufwvufrcGJSdaom opfom;wkwfBuD;rsm;jzifh wajAmif;
ajAmif; usKd;atmif qifu
h mqifu
h m? rnmrwm &ufpufpmG vdu
k v
f H u
kd Ef u
S jf cif;? jrif;wdYk jzifh vku
d v
f w
H u
dk cf u
dk jf cif;paom
Murf;MuKwfrIwdkYaMumifh ausmif;ol? ausmif;om;wdkY\ aoG;pdrf;SifSifwdkYrSm pywfvrf; ajrjyifwGif woGifoGipf ;D usum
tkid x
f eG ;f cJo
h nfudk vnf;aumif;? touf (22) ESpf t&G,rf QSad o;aom tvkyt
f rIaqmifwOD;jzpfaom &Jabmf aumvdyf
ausmif;om; Auotoif;om; udak tmifausmrf mS xdak eYu &Scd ahJ om ykvyd rf sm;\ ku
d Ef u
S rf aI Mumifh ,refEpS f jymodv
k qef;
(2) &ufaeYu avmuBuD;rS pGeYfcmG oGm;&SmonfwYkdukd vnf;aumif;? igwdYkonf rnfonfh enf;ESihf arhEidk af wmhtehH nf;/
xkdaeUu vlpdwfuif;Muukefaom jynfhtapcH vufyg;apwdkY\ &ufpufrIudk rsuf0g;xifxif IjrifMu&ukef
aom vlpw
d f o
dS t
l aygif;wdYk onf vnf;aumif;? owif;pum; Mum;odMuukeaf om ArmjynfbmG ; trsKd;om;? trsKd;orD;
rsm;onfvnf;aumif; ]]avmuBuD;\w&m;ajzmifrh eS jf cif; uif;cJah csNyDwum;? uRefb0jzifah e&aom vlrsKd;rSm odYk
&uf&ufpufpuf ni;f yef;ESyd pf ufjcif;udk cH&ygwum;}} [k ,lMuHK;r& ESv;kH tdrrf S pdr,
hf
kd xGuaf om aoG;uJo
h Ykd eDjref;onfh
rsuf&nfayguf BuD;i,fwdkYonf ArmajrjyifwGif woGifoGif pD;uscJhonfudk igwdkYonf rarhEkdifawmhacs/
ta&;up wwdik ;f wjynfv;kH rD;[ke;f [ke;f awmufum qlyv
l yI f mS ;rIwYdk jzpfay:vmNyD;vQif atmifvNH rdKUrS
Adv
k b
f zd;k rSmvnf; jynft
h apcHwYdk \ &ufpufvaS om aoewf'Pf&mjzifh toufpeG Yf omG ;&Smonft
h jyif ,refEpS w
f ydYk wJG
vjynfhausmf (7) &ufaeYuvnf; rdrdwdkY vGwfvyfvkdaom qEudk pDwef;vrf;avQmufjcif;jzifh jyoMuaom rEav;NrdKU
awmfSd &[ef;oHCmawmfrS p ausmif;ol? ausmif;om;? NrdKUolNrdKUom; axmifaygif;rsm;pGmwdkYtm; jynfhtapcHrsm;onf
qifjcifww
kH &m; tenf;i,frQ rxm;bJ Muuf? iSu?f wd&pmefwYkdukd &ufpufpmG ypfowfbo
d uJo
h Ykd kid zf ,faoewfrsm;jzifh
rnmraxmuf ypfazmuf ESdyfuGyfjcif;udk jyKojzifh NrdKUolNrdKUom; (40) ausmfcefY 'Pf&m&Sdonfh teuf &[ef;awmf
(7) yg;ESihf ausmif;om;t&yfom; (10) OD;wkYd &St
d yfaom aoewf'Pf&maMumifh r&PEkid if o
H Ykd vdu
k yf g&Smonfuv
kd nf;
igwkdYonf ,aeYwdkif rarhEkdifawmhacs/
igwdkYonf vlYb0udk &onfup obm0"rtm;jzifh vGwfvyfaom rEkvlom;rsm; jzpfMuukef\/
vGwfvyfaom b0udk igwdkY rEkvlom;rsm;om r[kwfao;? awmaewd&pmef tkdif;tpkdif;wdkYyifvQif av;jrwf
ESpfouf MunfjzLMuukef\/ vGwfvyfa&;onf avmu"rwmt& rnfolrqdk tarGcHxdkufaom jrifhjrwfonfh b0
jzpfaMumif;udk igwkdY odSdem;vnfvmMuayNyD/
vGwfvyfa&;atmifyef;\ wnf&mc&D;vrf;onfum; tvGefw&m ajymifacsm ajzmifhwef;aom uw&map;
vrf;rBuD; r[kwfay/ vGwfvyfa&; c&D;vrf;BuD;onfum; tqif;&JcH&jcif;? tESdyfpufcH&jcif;? ypnf;Opm tqHk;tIH;
cH&jcif;? axmifwef; tusc&H jcif;? touftaocH&jcif;wnf;[laom ql;ajimifu
h efoif;? csKid w
hf iG ;f url taumuftauGY
wdkYjzifh wefqmqiftyfaom c&D;vrf;Murf;BuD;yifwnf;/
xdkYaMumifh wkwfvlrsKd;wdkYonf vnf;aumif;? ykdvefvlrsKd;wdkYonf vnf;aumif;? zifvefvlrsKd;wkdYonf
vnf;aumif; rdrdwdkY\ vGwfvyfa&;udk ra&rwGufEdkifaom pnf;pdrftoufwkdYjzifh zvS,fum &efoltaygif;wdkYtm;
wGef;vSefNzdKzsufaeonfukd ,cktcg igwkYd rsufarSmufwGif awGYMuHKaeMu&NyD r[kwfavm/ igwdkYtm; vTrf;rdk;tkyfpkd;ae
onfh t*FvdyfvlrsKdS;onfyif rdrdwdkY vGwfvyfa&;udk waeYaeYwGif xdcdkufvmrnfudk odSd&dyfrdojzifh wkdif;i,f jynfi,f
uav;rsm;\ vGwfvyfa&;udk ckcHumuG,f ae&ygonf[k taMumif;vSvS urmudkjyNyD; *smrPDemZD&efukd pnf;pdrf
touf ajrmufrsm;pGm tqHk;tHI;cH ppfaMunmum NzdKzsufokwfoifaeonfukd igwkdY rsuf0g;xifxif IjrifaeMu&NyD
208

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif
r[kwfavm/
odkYjzpf&m vGwfvyfa&;\ wefzkd;onf tqHk;tp rSdonfhtwkdif; vGwfvyfa&;udk t&,l&ef BudK;yrf;tm;
xkw&f m pnf;pdrf toufwYkd ukd pGeYf Mu&jrJjzpfonfrmS urmY"rwmjzpfonfudk taxmifaom urmY&mZ0ifrsm;uvnf;
axmufcv
H suf Sad eayonf/ igwdYkonfvnf; "rwmobm0udk vGeq
f efum tb,frmS vQif vGwv
f yfa&;udk t&,l&ef
jzpfEkdiftHhenf;/ toufpGefYoGm;Muukefaom tmZmenfol&Jaumif;wkdYonf igwdkYtm; vGwfvyfa&; vrf;rSefudk xifxif
Sm;Sm; jycJhMuayNyD/ xdktmZmenfol&Jaumif;wkdY\ ajc&mudk waeYaeYwGif igwkdY eif;&awmhrnfrSm rvGJraSmifomaom
wm0ef0w&m;yif jzpf\/ vGwv
f yfa&;atmifyef;udk qGwcf ;l vko
d rl sm;um; tiftm;csed YJ ,dr;f EGUJ aeaom rde;f rvsm? vlrrm
wdkY\ t&mr[kwf/ owd? AswdESifh jynfhpHkaom &J&Jawmuf tmZmenfol&Jaumif;wdkY\ t&momvQifjzpfay\/ usm;udk
cvkwf? opfikwfudk oifjzL;? ql;udk arGY&mozG,f oabmxm;um tcsKyftcs,f? taESmifht,Suf? tqD;twm;[lorQ
wdYk ukd ydik ;f jzwf y,fiS ;f csO;f eif; okwo
f ifvsuf &J0phH mG ? iga,musmF ;[k BudK;pm;tHcJ ZGeJ bJBuD;olwYdkomvQif vGwv
f yfa&;
atmifyef;udk qifjref;&rnf jzpfownf;/
tdk tmZmenftaygif; ol&Jaumif;wkdY? taqGwdkY\ jyif;xefvSaom xGufoufwkdYonf? pdwf"mwfrsm;onf
igwdkY\ udk,fcEm wnfaeudef;atmif; ygapownf;/
taqGwYkdonfum; vlwYkd\ oufwrf;wGif xrf;aqmif&rnfh rdrw
d Ykd wm0ef0w&m;udk toufpeG Yf xrf;aqmif
oGm;Muojzifh &mZ0ifajymifum *kPfarmufMuay\/ taqGwdkYonf trsKd;\ *kPfukd aqmifoGm;EkdifMuouJhokdY igwkdY
vnf; aqmifEkdifatmif tcsdeftcg aumif;onf rMumrwif qkdufa&muf ygapownf;/
tdk tmZmenftaygif; ol&aJ umif;wkYd taqGwYkd \ xufoefvaS om ZG?J jrJpcJG idk rf mvSaom rsKd;cspfpw
d ?f xdyx
f yd f
MuJ wcJeufaom owdponfh rGefjrwfonfh t&nftcsif;wkdYudk igwdkYonf pdwftm;xufoefpGm csD;usL;Mobm
axmyem jyKMuyguke\
f / taqGwYkd\ 0dnmOfpw
d "f gwfrsm;onf vGwv
f yfa&; yef;wdik o
f Ydk aS;IomG ;aeMuaom igwdYk tm;
rD;I;wefaqmifBuD;ozG,f OmPftvif;a&mifudk ay;vsufSdacsNyD/
tdk tmZmenftaygif; ol&Jaumif;wkdY igwdkYonf taqGwdkYtm; igwkdY jyKorQ 'geukokdvf tzdkYzdkYudk trQ?
trQ? trQ ay;a0Muygukef\/ taqGwdkYonf Mum;onfhae&mu om"k tEkarm'em jyKEkdifMuonfjzpf vGwfvyfaom
ok*wdb0wGif vGwfvyfaom yk*dKvfrsm;tjzpfjzifh vGwfvyfa&;\ t&omudk aumif;pGm cHEkdifMuygapownf;/
ArmjynfzGm; wkdif;&if;om;taygif;wdkY igwdkYonf ,aeYup igwkdY wrsKd;om;vHk; OruGJodkufrysuf pnf;vHk;
nDGwfa&;udk &atmif aeYnrtm; aqmif&GufBudK;yrf;MuygukeftHh/
oef;aygif; rsm;pGmaom ArmvlrsKd;wkYd onf rdrw
d Ykd wdik ;f jynfBuD;udk vH;k 0vGwv
f yfa&; ay;rSomvQif auseyfEikd f
rnf[laom jyif;xefonfh pdwfqEudk jyMuukeftHh/
igwkYd ArmvlrsdK;wkYd \ pD;yGm;a&;? ynma&;? usef;rma&;? omoem bmoma&;? vlrsdK; wk;d wufzYHG NzdK;a&;paom
BuD;yGm;rI trsKd;rsKd;wdkYudkvnf; igwdkYonf toufaoG;cJ wnfaeorQ umvywfvHk; pGrf;aqmif tm;xkwfMuukeftHh/
igwkdY Armwdkif;? Armwkdif; vGwfvyfa&;udk wu,fvkdvm;aom pdwf"gwfrsm; udef;atmifaeorQ umvywf
vHk; ArmjynfBuD;onf wu,fyif vGwfvyfa&; &rnfrSm rvGJaom taMumif;yif jzpf\/
tkd tcsif;wkYd &J&ifw
h nfMunf ArmyDoolwYkd omvQif Armjynf vGwv
f yfa&; a&mifjcnfoef;vmNyD[k xifmS ;
pGm awGUjrifEkdifrnfjzpfownf;/
ta&;awmfykHatmifygap
1301 ckESpf?
&efukefNrdKY? tmZmenfaehaumfrwDtzGJY

209

jrefrmEdik if H ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f

OD;A[de;f
(1938-39)
Source: Oway Magazines

wuo Ou| udak tmifqef; (Adv


k cf sKyf) Ekwx
f u
G o
f mG ;ojzif?h Ou|tjzpf qufvufwm0ef,&l jcif; jzpfonf/
1279 ck? 0gqdkvqef; (10) &uf? Ak'[l;aeY? eHeuf (7) em&D tcsdefwGif tif;0NrKdU udkif;wef;&yf zGm;jrifonf/
tz OD;rSi?f trd a':OD;wdYk \ yrajrmufom;jzpfonf/
rEav;NrKdU atbDtrf rdef;uav;ausmif;? ousoD[bk&m; teD; q&midkausmif;? rEav;NrKdU A[dktrsdK;om;
txufwef;ausmif;rsm;wGif ynmqnf;yl;cJ\
h / 1934 ckEpS w
f iG f rEav;Oypmaumvdyf pwif ynmoifMum;
cJo
h nf/ 1935-36 ckEpS w
f iG f rEav;Oypmaumvdyaf usmif;om;rsm;or* trIaqmifjzpf\/ 1936 ck ausmif;om;
oydww
f iG f ppfuikd ;f tpd;k &txufwef;ausmif;odYk oydwo
f mG ;wm;&m ausmif;tkyBf uD; rpwma'gif;ESihf paumuf
rsm;u 0dik ;f du
k o
f jzifh 'Pf&m&Scd o
hJ nf/ 1936-37 ckEpS w
f iG f rEav;Oypmaumvdyaf usmif;om;rsm;or* Ou|
tjzpf aqmifu
G cf
hJ Oypm txufwef;udk ygVdbmom *kPx
f ;l jzifh atmifjrifcahJ vonf/
&efuek w
f uov
kd w
f iG f qufvufynmqnf;yl; 1938-39 ckwiG f wuo trIaqmiftjzpf aG;cs,w
f ifajrmuf
cH&onf/ wuo Ou| udak tmifqef; Ekwx
f u
G o
f mG ;aomtcg Ou|tjzpf wm0ef,&l jcif; jzpfonf/ 193839 ckEpS f Auo Ou|vnf; jzpfonf/ udAk [de;f udk wuo Ou|tjzpfxuf Auo Ou|tjzpf vlord sm;cJo
h nf/
1938 ckESpf a&eHajroydwf ay:aygufcJhonf/ a&eHajroydwform;rsm;onf &efukefNrKdUodkY csDwufqEjy&ef?
a&eH acsmif;NrKdUrS xGucf MhJ uonf/ Ou| udAk [de;f ESihf udAk aqGwYkdonf a&eHacsmif;NrKdUwGif ay:aygufvsuf adS om
ausmif;om;oydwt
f a&;ESihf a&eHajrrS csDwufvmaom oydwo
f rm;rsm;ta&;udk pHpk rf;&ef c&D;xGucf MhJ uonf/
rauG;NrKUd a&eHajrrS csw
D ufvmaom oydwo
f rm;rsm;tm; w&m;a[maepOf tzrf;cHc&hJ avonf/ or* Ou|ESihf
twGi;f a&;rSL;tm; zrf;qD;ojzifh ausmif;om;oydwf ay:aygufcahJ vonf/
ausmif;om;rsm;onf twGi;f 0efrsm;H;k odYk csw
D ufqEjyMu&m? a*:&mpmoifrsm;u jrif;ESihf wdu
k ?f eHygwfww
k Ef iS hf
du
k o
f jzifh *syq
f ifaumvdyrf S udak tmifausmf usq;kH cJo
h nf/ ausmif;om;trsm;tjym; 'Pf&m &cJMh u\/ ausmif;
om;? tvkyo
f rm;? v,form;oydwf aygif;pHpk pk nf;rdum? 1300 jynfh ta&;awmfy[
kH k ordik ;f 0if rSww
f rf;wif
cJhMuonf/ ausmif;olausmif;om;rsm; NrKdUroydwfpcef;wGif tpmtiwfcH qEjycJhMuonf/ a'gufwmbarmf
tpdk;&jyKwfus OD;yktpdk;&wufNyD;? ausmif;om;oydwf NyD;qHk;cJhonf/
udAk [de;f onf 1939 ckEpS w
f iG f wuov
kd rf S xGu
f wdYk Armtpnf;tH;k odYk 0ifa&muf vkyaf qmifco
hJ nf/ 1940
ckESpfwGif zrf;qD;cH&NyD;? *syefacwf a'gufwmbarmf tpdk;&vufxufwGif EdkifiHjcm;a&;Xme twGif;0eftjzpf
aqmifu
G cf \
hJ / 1945 ck *syefawmfveS af &;wGif awmificl dik w
f iG f wm0ef,cl o
hJ nf/
(wpfzufpmrsuEf mS od-Yk )
210

udv
k ekd aD cwfaESmif; - 1938 rS 1938 - e,fcsq
YJ efu
h siaf &; trsK;d om;a&;toGif

a'guw
f mvSaT
(1939-40)

M.B.B.S

Source: Oway Magazines

1300jynfh ta&;awmfwiG f tmPmSiv


f aS T[k ausmMf um;cJo
h jl zpfonf/ udv
k aS Tonf 1300jynfh ta&;awmf\
trSwt
f om;jzpfonf/
ysOf;rem;NrKdU 1276 ck? e,kev
f jynfah usmf (12) &ufaeYwiG f zGm;jrif zsmyHNk rKdU BuD;jyif;cJ&h \/ 1931 ckEpS w
f iG f
&efukefwuodkvf pwifynmoifMum; aq;twwfynmudk qufvufoif,lcJhonf/ 1936-37 ckESpfwGif
wuo twGi;f a&;rSL;? 1938-39 ckwiG f wuo 'k-Ou|tjzpf wm0efxrf;aqmifc
hJ 1939-40 ckwiG f wuo
Ou|tjzpf aG;aumuf wifajrmufjcif;cH&onf/
1938-1939 ckESpf 1300 jynfh ta&;awmfyHkBuD;wGif or* Ou| udkA[def; zrf;cH&NyD;aemuf udkvSaTonf
ta&;awmfyHkBuD;udk qufvufacgif;aqmifum wdkufyJG0ifcJhonf/ tmPmSifudkvSaT[l wdkif;jynfu odSd
cJMh uonf/ 1300 jynfh ta&;awmfyu
kH kd qufvufacgif;aqmif&if; tzrf;cHc&hJ onf/
1939 ckEpS w
f iG f wuorS BuD;rSL;um Adv
k af tmifausmu
f sq;kH aomaeYukd tmZmenfaeY[k owfrw
S u
f m yxrqH;k
usif;ycJMh uonf/
udkvSaTonf q&m0efbJGUudk 1940-41 ckESpfwGif qGwfcl;NyD;aemuf? aq;ynmjzifh toufarG;um {csrf;pGm
aecJo
h nf/ 'kw,
d urmppfBuD;tNyD; aq;ynm qufvufqnf;yl;&ef t*FvefEikd if o
H YkdtoGm; 1947 ckEpS f Mo*kwv
f
(23) &ufaeYwiG f ygSe;f yifv,fauGY? ab;&de;f uRef; teD;wGif av,mOfysufus tedpa &mufcahJ vonf/

udkA[def;rS tqufudkA[def;onf ArmjynfuGefjrLepfygwDudk pwifxlaxmifol wOD;jzpfNyD;? 1946 ck uGefjrLepfygwD ajAmifxl


axmifaomtcgwGif A[dak umfrwD0ifjzpfco
hJ nf/ aemifwiG f ay:vpfAsLdt
k zJUG 0ifjzpf Armjynftvkyo
f rm;or*
(A.B.T.U.C) \ Ou|jzpfonf/ 1946 ck? Edk0ifbmv (20) &ufaeYwGif rEav;aq;HkBuD;wGif uG,fvGef
tedpa &mufco
hJ nf/ jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmf\ vGwv
f yfa&;armfueG ;f 0if pm&if;wGif yxrqifrh S aMunmay;
jcif; cHc&hJ oljzpfavonf/
211

Source: File Photo

rauG;NrKd w
Y iG f udAk [de;f ESit
Uf wl
tzrf;cH&aom
wuotwGi;f a&;rSL; udAk aqG
Source: Aung Tun's Original Copy

jrefrmhtvif;owif;pm t,f'w
D m OD;cspaf rmif (*sme,fausm)f u ay;tyfcahJ om vGwv
f yfa&;wdu
k yf 0GJ if *kPx
f ;l aqmifvufrw
S f erlemyHpk H (1)

212

Source: Portraits (DTY)

udak tmifausmEf iS t
Uf wl tdu
k cf &H aom
udMk unfarmif (aemif Adv
k rf LS ;Bu;D
Munfarmif)

213
Source: Aung Tun's Original Copy

jrefrmhtvif;owif;pm t,f'w
D m OD;cspaf rmif (*sme,fausm)f u ay;tyfcahJ om vGwv
f yfa&;wdu
k yf 0GJ if *kPx
f ;l aqmifvufrw
S f erlemyHpk H (2)

wdAhk rmtpnf;tH;k wHqyd f


wdAhk rm - owif;pOfrw
S w
f rf; acgi;f pD;trSwt
f om;

Adv
k af tmifausmf tygt0if wuov
kd af usmif;om;rsm; &efuek f twGi;f 0ef;kH udk 0dik ;f aepOf

Source: Doh Bamar

214

1300 jynfh ta&;awmfykH zrf;qD;axmifcsc&H onfh rEav;oydwaf cgi;f aqmifrsm;

Source: Aung Tun's Original Copy

Ou|q&mawmf OD;uvsmP
av;jyifav;&yfv;kH qdik &f m&[ef;ysKt
d zJcYG sKy?f
a0,efbo
kH mwdu
k f

udak tmif - tdik t


f ufpD txufwef;
(rEav;ausmif;om;rsm;tzJaYG cgi;f aqmif)

rEav;oydwfacgif;aqmif
Ou|q&mawmf OD;uvsmPESifh
ausmif;om;acgif;aqmif
udkatmifwdkhtm; axmif'Pf (2)
ESpfpD toD;oD;csrSwfcHcJh&onf/

axmif'Pf (1) ESpfpD csrSwfcH&aom ausmif;om;acgif;aqmif (4) OD;

udak tmifausm0f if; (10 wef;? A[dt


k rsK;d om;ausmif;)
wydw
hk v
GJ qkwf (12) &ufwiG f trdechf sonf/

udck sex
f eG ;f (10 wef;? A[dt
k rsK;d om;ausmif;)
wydw
hk v
GJ qkwf (12) &ufwiG f trdechf sonf/

udak rmifMunf (ayguNf rKd iw


f u
kd )f
wydw
hk v
GJ qkwf (10) &ufwiG f trdechf sonf/

udu
k akd v; (10 wef;? 0ufpvD,aH usmif;)
wydw
hk v
GJ qkwf (12) &ufwiG f trdechf sonf/

acgi;f aqmif udo


k ed ;f atmif

rEav;or*acgi;f aqmif udak rmifukd

215

216

Source: Aung Tun's Original Copy

217
Source: Aung Tun's Original Copy

rEav;oydww
f iG f usq;kH cJah om tmZmenf (16) OD;\ psmyeyJG

Source: Aung Tun's Original Copy

Adv
k f (16) OD;\ psmyetcrf;tem; aps;csKad wmf taSb
Y ufwiG f jrif&yHk

218

rEav;oydww
f iG f usq;kH cJah om tmZmenf (16) OD;\ psmyeyJG

em&DpifauGw
Y iG f ausmif;olrsm;\ ppf&xm;,mOf vGeaf jrmufNy;D aemuf e*g;eDtrsK;d orD; aq;vdycf t
kH zJu
YG kd jrifEikd \
f

Source: Aung Tun's Original Copy

219

ref;tmZmenf (17) OD;


(1)
OD;y@dw

(2)
OD;ynmaZmw

ukoEd m Hw
k u
kd f
toufawmf - 28
0gawmf crnf;awmf - OD;pH
r,fawmf - a':zD
aumhp&Gm? oxH'k pD Bww
d f

a*G;csKw
d u
kd f
toufawmf - 25
0gawmf crnf;awmf - OD;atmifb
r,fawmf - a':zmG ;cspf
qumBu;D NrKd ?Y rtlyif'pD Bww
d f

(3)
OD;a0ykv

(4)
OD;Zedw

wl;armif;wdu
k ?f tr&yl&
toufawmf - 27
0gawmf crnf;awmf - OD;xGe;f vS
r,fawmf - a':v'S eG ;f
jrpfusK;d pmwdu
k ?f yJc;l 'DpBww
d f

pukwu
kd f
toufawmf - 35
crnf;awmf? r,fawmfwrhkd mS
uG,v
f eG Nf y;D ? arG;pm;
r,fawmfrmS yckuL wGi&f dS
yckuL 'DpBww
d f

(5)
OD;tmavmu
aiGawmifwu
kd f
toufawmf - 30
0gawmf - 10
crnf;awmf - OD;Edik f
r,fawmf - a':quf
OoQpu
f ek ;f Gm? a&eHacsmif;tydik f
rauG;'DpBww
d f

toufawmf - 25? 0gawmf - 5


OD;eE0o
H av;xyfausmif;ae? ESycf sKd mG ? jrpfBu;D em;'DpBww
d /f

(7) OD;auwk (qifwJwdkuf)


toufawmf - 41? 0gawmf - 16
r,fawmf - a':bmG ;? carmufx-k cGqkH mG ? &aoUawmif tydik ?f
ppfawG'pD Bww
d /f

(8) AdkvfbaX; (0ufpvD [dkufpul;ausmif;om;)

(9)
AdkvfvSarmif

(10)
Adkvfwifatmif

OD;edAm eausmif;
touf - 15
owrwef;
tb - OD;ul;
trd - a':&if
a[rmZv? rEav;NrKd Y

A[dak e&Sief ,fausmif;


touf - 15
owrwef;
tb - OD;xGe;f vS
trd - a':oed ;f Gehf
wkww
f ef;? rEav;NrKd Y

(11)
Adkvfrl

(12)
AdkvfxGef;atmif

touf - 29? vlysKd


(rif;rsK;d rif;EG,)f
tb - OD;qd;k
trd - a':jrif
ola|;wef;? rEav;NrKd Y

(owif;pma&mif;
trdtm;vkyaf uR;aeol)
touf - 18
tb - OD;vS (uG,fvGef)
trd - a':prd hf
qdik ;f wef;? rEav;NrKd Y

Source: Aung Tun's Original Copy

220

(6) OD;auvm (cifruefwdkuf)

(13)
Adkvfatmifxl;

(14)
Adkvfcifarmif

'udP
0ef rvGeaf usmif;
touf - 21
tb - OD;pHaumif;
trd - a':apmcif
'udP
0ef? rEav;NrKd Y

touf - 19
tb - q&matmif
trd - a':oufcikd f
O,smOf0if;? rEav;NrKd Y

(15)
AdkvfxGef;td
ukeo
f nf
touf - 53
tb - OD;aTyiG Uf
trd - a':rif;csKH
r&rf;jc?H rEav;NrKd Y

(16) AdkvfbvGef;
touf - 33? tb - OD;pHcsed ?f trd - a':nrd ;f ?
o&ufwyif&mG ? rEav;'DpBww
d f

(17)
Adkvfa&Tdk; (ac:) Adkvfcifarmif
Adv
k af &T;kd onf touf 16 ESprf Qom&Sad o; rEav;NrKd ?Y wkww
f ef;&yf? tb- t0def yI ?f trd- rBu;D wdu
hk arG;zGm;aom
wkwu
f jym; Ak'b
momjzpf? 0HomEkpw
d x
f ufoefojl zpf&m rMumrDu a&eHoydww
f yf &efyakH iG aumufcaH &;wGif
tm;BuKd ;rmefwuf aqmifu
G cf o
UJ jl zpfaMumif;/
if;rSm wkww
f ef;? omoedu,k0toif;ESiUf vdu
k yf gNy;D vQif ausmif;om;rsm;a&SrY S wuf aoewf'Pf&m &&SNd y;D vQif aq;Hw
k iG f
(*) &ufMumrS aoqH;k oGm;&SmaMumif;? aq;Hk ukopOf rdbrsm; tm;wuf&ef pum;rsm;om ajymMum;oGm;aMumif;/
1300 jynf?U waygi;f vqef; (10) &ufaehwiG f oN*K [\
f /

Source: Aung Tun's Original Copy

Adv
k cf ifarmif\ tavmif;udk ol<u,fpk okefwiG f ,laqmifvmyHk

221

twGi;f 0ef;kH jzpfygG ;cJah om t"dukP;f ESifh ywfouf pHpk rf;a&;aumfrwD tpD&ifcpH m
Resolution on the Report of the Secretariat Incident Enquiry Committee

(,ck r[mAEKvvrf;)

(,ck Adkvfatmifausmfvrf;)

(,ck taemf&xmvrf;)

(,ck odrfjzLvrf;)

Source: Ko Aung Kyaw Report

twGif;0efHk;ajryHk

222
-0-

twGi;f 0ef;kH jzpfygG ;cJah om t"dukP;f ESifh ywfouf pHpk rf;a&;aumfrwD tpD&ifcpH m

-1-

some on foot. On arrival there each gate was blocked by a group consisting of both boy and girl
students. The ages of the girl students ranged between 13 and a little over 20. These activities of
- 2 -

bring them round to the Sun Press. The students were to be formed into letter "L" and
- 3 -

standing about there waiting for the barriers to arrive before they were put up on the spet.
There was a very large and unruly crowd and we decided to driven them a bit further away
from the corner. As the police party advanced the crowd fell back
- 4 -

than turned around the Sacretariet and when they were about to reach the corner of
Sparks Street and Bigandet Street I saw police force headed two or three mounted
- 5 -

The other members of the House of Representatives, U Ain, U Ba On and U Tun Aung
speak more or less in a similar strain.
- 6 -

of Police. As the police rushed forward to rescue this sergeant we were very heavily
- 7 -

(4) If they had, whether the police asked the students to disperse before force was used
again against them;

- 8 -

the procession was likely to cause a breach of the peace. That brings us to section 128 of the
- 9 -

Sparks Steet was about 30 or 40. Most of them will girls, some of whom were even not older than
13 or 14. We want this aspect of the case to be kept steadily in view because of what we propose
to say in the letter part of our report.
- 10 -

- 11 -

- 12 -

- 13 -

- 14 -

- 15 -

- 16 -

- 17 -

- 18 -

- 19 -

- 20 -

- 21 -

- 22 -

- 23 -

- 24 -

- 25 -

- 26 -

- 27 -

- 28 -

- 29 -

- 30 -

- 31 -

- 32 -

- 33 -

- 34 -

- 35 -

- 36 -

- 37 -

Exhibit A
yHk (u)

Exhibit B
yHk (c)

Source: ASO/ Bo Aung Kyaw Report

Exhibit C
yHk (*)
vJusaeolrSm
udkMunfarmif
- 38 -

Exhibit D
yHk (C)

Exhibit E
yHk (i)

Source: ASO/ Bo Aung Kyaw Report

Exhibit G
yHk (q)
- 39 -

Exhibit H
yHk (Z)

Exhibit I
yHk (ps)

Source: ASO/ Bo Aung Kyaw Report

Exhibit O
yHk (")
- 40 -

Exhibit M
yHk ()

Source: ASO Bo Aung Kyaw Report

Exhibit Q
yHk (r)
- 41 -

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

tcef; (9)
udv
k ekd aD cwfaESmif;ydik ;f
e,fcsUJ qefu
Y siaf &; vGwv
f yfa&;BuKd ;yrf;rI trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1939 rS 1940)

(u) 1300 jynfh taxGaxGoydwf aemufyikd ;f umv


a&eHajroydwfwyfBuD;tm; vrf;rawmf? a*:'Gifvrf;? NrdKUrausmif;aSUwGif oydwfarSmufausmif;om;
ajrmufjrm; pGmwdYk u a<u;aMumf BudKqdck MhJ uonf/ oydww
f yfBuD;ESihf ausmif;om;oydwf tjyeftvSef a<u;aMumfaeaom
toHBuD; onf tcsdeftawmfrQ jrnf[D;aecJhonf/
xdYk aeYu &efuek Nf rdKUtm; wyftoD;oD;ESihf jynfow
l Ykd u odr;f ydu
k x
f m;aomaeU jzpfonf[k ac:qdEk ikd af yonf/
tmvHNrdKUwGif t*Fvdyft&if;SifwdkYydkif pwD;b&m;om;ukrPD qDpufESifh 0gpufrS tvkyform; (2000)
ausmfwdkYonf t&if;SifwdkY\ zdESdyfcsKyfcs,frIudk rcHEdkif oydwfarSmuf qEjycJhonf/ pwD;b&m;om;ESifh raS;raESmif;
rSmyif Adkvfatmifausmf usqkH;jcif;ESifh ywfouf ausmif;om;rsm;oydwf jzpfay:vmonf/
tmvHNrdKU? wdYk Armtpnf;tk;H onf pwD;puf tvkyo
f rm;oydwu
f o
kd mru ausmif;om;oydwu
f ykd g tifwu
kd f
tm;wdkuf ulnDcJhonf/
wdYk Armtpnf;tk;H acgif;aqmif bpH tzrf;cH&rIEiS hf ywfouf ausmif;om;rsm;ESihf vlxw
k Ykd onf tmvH*wf
udk csDwuf0dkif;&Hum]'dkhacgif;aqmifvTwf} [k *dwu
f kd 0dkif;avawmhonf/
vltyk Bf uD;onf ykvyd w
f Ykdukd cJrsm;jzifyh pfonf/ trsK;d orD;rsm;uvnf; 0wfvmaom xrDrS tay:0wfvcHk snfukd
cRwf ykvdyfrsm;acgif;ay:odkY vTwfwifypfaygufMuonf/
ykvdyfudkuf? vltkyfu cJESifhypfESifh? olwjyef igwjyefjzpfaeonf/ &mZ0wf0ef rpwmpDyDatmonf zrf;xm;
aom acgif;aqmifrsm;udk rMumrDvTwfay;rnf[k atmfajymonf/ vlxku aemufrqkwf? atmfjrJatmfaeonf/
xdktcg &mZ0wf0efonf tmvHta&;ydkifOD;azESifh wdkifyif vlxkESifh ausmif;om;rsm;tm; eHygwfwkwfrsm;ESifh
vlpkcGJ kdufESufawmhavonf/ vl (60) ausmf 'Pf&m&Sdavonf/ zrf;qD;xm;aom ocifbpH tygt0if (16)
a,mufudk tmvHe,fydkif 0efaxmufu wa,mufpDac:NyD; axmif'PfESifh tvkyfMurf; (3) vpD csufcsif;tjypfay;vdkuf
onf/
264

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

(c) udak tmifausmu


f sq;Hk Ny;D aemuf ausmif;om;oydwt
f &Sed jf ri w
hf ufvmjcif;ESihf taxGaxGoydwf
1939 azazmf0g&D (7) &uf? eHeufrpS NrdKUrausmif;wGif pcef;csvsuf adS om ausmif;ol? ausmif;om;rsm;onf
rdrdwdkY awmif;qdkcsufrsm;udk qdkif&mrSray;bJ vspfvsLI wdkif;jynftusdK;udk toufESifhvJ aqmifGufMurnf[k
oEd|mefcsum tpmiwfcH qEjyMuonf/ tpmiwfcHvsufSdaom ausmif;ol? ausmif;om;wdkYrSm (1000) ausmfSdonf/
xdkowif;Mum;&aomtcg wEdkifiHvkH;wkefvIyfoGm;avonf/ i,fG,fEke,fol wufopfp ausmif;ol?
ausmif;om; uav;i,frsm; tE&m,fjzpfrnfudk rsm;pGmpdk;&drfMuonf/ GefYaygif;tpdk;&udk ydkrdkrkef;wD;vmMuonf/
&efuek Nf rdKUSd ausmif;om;rdbrsm;u xdak eYwiG yf if ta&;ay: txl;tpnf;ta0;w&yf usif;yum ausmif;om;
rsm; awmif;qdkcsufudk tpdk;&tjrefqkH;vdkufavsm&efESifh ausmif;om;rsm;uvnf; tpmiwfcHqEjyjcif; &yfpJMu&ef
ausmif;om;rsm;\ awmif;qdkcsufwdkYudk ausmif;om;rdbrsm; udk,fwdkif aSUwef;u wdkufyGJ0if awmif;qdkMu&ef qkH;jzwf
vdkufonf/
xdkUtwl ocifrsm;ESifh OD;bpdefacgif;aqmifaom NrdKUrdNrdKUz txl;tpnf;ta0;u? if;ausmif;om;rsm; tpm
iwfcHqEjyjcif;ESifh ywfouf tpdk;&tm; jyif;xefpGm uefYuGufIwfcs tpmiwfcHjcif;udk &yfpJ&ef ausmif;om;rsm;
xHodkY udk,fpm;vS,f apvTwf arwm&yfcHMuonf/
aemufqkH; azazmf0g&Dv (8) &ufaeY? naewGif ausmif;om;acgif;aqmif udkvSaT? udkoef;wifwdkYonf
NrdKUrdNrdKUzrsm;jzpfaom OD;oGi?f ODb;kd aysmh? ol&,
d OD;buav;? OD;oif;armif? NAdwo
d Qbm;rm;OD;GeYf ? *VKefO;D apm polwYkd EiS hf
awGUqkHaqG;aEG;Muum ausmif;om;rsm;\ udpudk vlBuD;rsm; Mum;0ifapYpyf wm0ef,lrnfjzpfonf/
Adv
k af tmifausmf usqk;H NyD;aemuf or* tpnf;ta0; xyfrjH yKvkyNf yD; udv
k aS Tacgif;aqmifaom ausmif;om;
acgif;aqmifrsm;onf xdcdkuf'Pf&m&aom ausmif;om;rsm;twGuf pDrHjyKvkyfNyD;aemuf ausmif;om;rsm;onf aemuf
wBudrf tmPmzDqefrI jyKvkyf&ef qkH;jzwfvdkufonf/
NAdwdoQtpdk;&uvnf; 21? 12? 1938 aeYxkwf owif;pmrsm;wGif twGif;0efkH;aSU tkdufcH&aom
owif;"gwfykHrsm; rxnfhEdkif&ef &efukefykvdyfrif;BuD;\ trdefYt& owif;pmwdkufrsm;udk nwGif;csif; 0ifa&mufzsufpD;
vdkufMuonf/
,if;tjzpfudk ausmif;om;or* tvkyftrIaqmifwdkYu rcHbJ xdkacwf xkwfa0aeaom owif;pmtrsm;pk
tGuf (8) rsufEmS yg ,if;tjzpftysuf "gwfyrHk sm;ukad zmfjyvsuf ]ausmif;om;rsm; aoG;ajrus} pmwrf;BuD;udk 21? 12?
38 aeY? nwGif;csif; tNyD;dkufESdyf wuodkvfor*toif;wdkufESifh &efukefausmif;aygif;pkHwyfpcef; NrdKUrausmif;wGif
vnf;aumif;? nwGif;csif; e,fxGuftaocH pnf;kH;a&;qif; ausmif;om;Adkvfrsm; tylwjyif;aG;cs,f oifwef;ay;um
22? 12? 38 wGif wjynfv;Hk odYk vQKd U0Supf mG jyefvw
T v
f u
kd o
f nf/ ausmif;om;wdYk\ taxGaxGoydwBf uD;arSmufNyD[k aMunm
vdu
k o
f nft
h wdik ;f NrdKUrwyfpcef;wGif ausmif;aygif;pkrH S nOft
h yd ?f nOfah e pcef;csaevkad om ausmif;aygif;pkrH S ausmif;om;?
ausmif;olrsm;twGuf 14? 12? 38 aeYxkwf owif;pmwGif zdwfac:um xkwfjyefvdkufonf/ ,if;rSm]]tdk taqG&JabmfwdkY igwdkYoydwfarSmufausmif;om;rsm;onf NrdKUrausmif;awmfBuD; wyfpcef;csaeayNyD?
igwdkY pm;a&; aomufa&;rS p tppt&m&m vdkavao;rSd? wdkif;jynfu igwdkYtm; ypfrxm;yg? r[mukPm
SdMuojzifh apmifrMunfhIMuavNyD/ igwdkY pdwftm;i,fp&m r[kwfacs/
tdk &Jabmfol? &Jabmfom;wdkY igwdkY wyfpcef;cs&modkY vmvSnfhukefavm? oifwdkYtwGuf toufudk pGefY&ef
tqifoifhyif? igwdkU nDGwfrIudk jyMuukefavm/
ta&;awmfykHatmifygap
oef;wif
NrdKYrwyfpcef;wm0efcH
&efukefoydwfausmif;ol^ausmif;om;rsm;pcef;
Auorsm;tvkyftrIaqmifzGJU Ou| udkvSaT 23? 12? 1938 wGif owif;pmrsm;wGif atmufygtwdkif;
xkwfjyefvdkufonf/
265

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
awmif;qdkcsufrsm;rSm(1) a&eHajr tvkyo
f rm;csDwufvma&;ESihf Armwjynfv;Hk Sd ausmif;om;rsm; tmPmzDqef qlyjl cif;rsm;ESihf
ywfoufJ w&m;pGJcH&ol? tzrf;cH&ol? axmifcscH&ol tm;vkH;udk csufcsif;vTwfypf&ef tpdk;&tm;
awmif;qdkaMumif;?
(2) jynfoYl vw
G v
f yfrrI sm; csKyfcs,x
f m;aom Oya'rsm;ESihf aSmifwcifxw
k jf yefaom bk&ifc\
H wcsuv
f w
T f
Oya'rsm;udk kwfodrf;&ef tpdk;&tm; awmif;qdkaMumif;?
(3) ausmif;om;rsm; oydwfarSmufudpESifhywfouf rnfonfhausmif;om;? ausmif;oludkrqdk qdkif&m
t&mSdwdkYu ta&;r,l&ef?

(*) 'kw,
d tBurd f ausmif;om;vTwaf wmf
oydwftwGif; ac:,lonfh ausmif;om;vTwfawmfudk &efukefNrdKUrausmif;aygif;pkH oydwfpcef;? NrdKUrcef;r
BuD;wGif 30? 1? 1939 eHeuf (10) em&DrS pwif usif;yonf/ xdkvTwfawmf qkH;jzwfMuaom tqdkrsm;rSm(1) a&eHajrwyfcsDwuf&mwGif yg0ifvyI f mS ; zrf;qD;ta&;,lxm;rI rSeo
f rQudk vTwyf pf&ef? zdEydS cf sKyfcs,faom
Oya'rsm;udk kwfodrf;&ef?
(2) ausmif;om;oydwfESifh ywfouforQaom ausmif;om;rsm;? q&mq&mrrsm;udk ta&;r,l&ef?
(3) 20? 12? 1938 twGif;0efkH; ykvdyfdkufyGJ jynfolwdkYyg0ifaom pkHprf;ppfaq;rI ckHtzGJU zGJUay;&ef?
(4) awmif;qdkcsufrsm;udk wjynfvkH;? awma&mNrdKUyg awmBudKtkHMum;rusef jyefESHYjyKvkyfay;&ef? tNrdKUNrdKU
te,fe,f uefYuGufyGJrsm; jyKvkyf&ef?
91-XmetkyfcsKyfa&; wdkufzsuf&mwGif atmufygenf;rsm;udk ausmif;om;rsm;u axmufcHaMumif;tqdk if;rSm(u) GefYaygif;tpdk;&rjyKwfjyKwfatmifjzKwfcs&ef
(c) if;GefYaygif; jyKwfNyD;aemuf tm;vkH;&mxl; vufrcH0hHbJ tkyfcsKyfa&;udk zsuf&eftqdkESifh aemufqkH;
wdkif;&if;jzpfrsm;om 0wfqifMu&efESifh
(8) GeYf aygif;tpd;k &\ &ufpufMurf;MuKwfpmG aom zdEySd rf w
I Ykdukd uefYuu
G f w
I cf saomtm;jzifh ArmEdik if t
H wGi;f
Sd a'oE&tzGJUrsm;? jrLeDpDy,f 'DpBwdwfaumifpDrS jynfcspfacgif;aqmifrsm;qdkif&m tzGJUrsm;rS csufjcif;
EkwfxGufqEjy&ef yefMum;avonf/

(C) ausmif;om;rsm; tpmiwfcq


H Ejyjcif;
,if;oydwftwGif; ausmif;om;vTwfawmfusif;yqJrSmyif udkvSaT axmifrS tmrcHESifh xGufvmNyD;aemuf
if;axmiftwGif;SdpOfu TefMum;cJhaom ajcvSrf;ESpfvSrf; wckck? cifAsm;wdkYBudKuf&m wckckawmh vSrf;rSjzpfrnf?
odYk r[kwu
f usKyfaxmifxJ jyef0ifo
Hk mSo
d nf[k tMuyfuikd w
f ifjy&m tvkyt
f rIaqmifwiG f if;ajcvSr;f ESpv
f rS ;f teuf
rlvuyif udkoef;wifonf azaz:0g&Dvqef; (1) &ufaeY (Currency Office) aiGwdkuf oydwfum&ef qdkonfudk
oabmwlaMumif;? tvkyt
f rIaqmifrsm;u wifjycJ&h m udo
k ed ;f atmifwYkdu (Wholesale Massacre) tpkvu
kd f tjyHKvku
d f
aoukefMurnf[kqdkum oabmrwlcJhaMumif;? ,ckrSm wjynfvkH; vcxkwf&ufrSmvnf; vGefcJhNyDjzpf (2) &uf
tpmiwfcH&ef ajcvSrf;udk vufcH&efSdawmhaMumif;? 'DajcvSrf;udkvnf; oabmwlaMumif;? udkvSaT\ cyfjyif;jyif;
vIyfSm;rIudkom tMuyfudkifawmif;qdkcsufudk axmufcHajymqdkMu&m 7? 2? 1939 wGif NrdKUrwyfpcef; raeomawmhbJ
wNrdKUvkH; oydwfarSmufausmif;om;rsm; qifhqdkum xdkajcvSrf;udk vSrf;Mu&ef qkH;jzwfvdkufMuaMumif;/
azazmf0g&Dv (8) &ufaeYrS p tpmiwfcHwdkufyJG0ifcJh&m rlvu (3) &uf (6) eyftxd tenf;qkH; tpm
iwfcH oydwaf rSmufxm;rnf[k owfrw
S cf ahJ omfvnf; tpmiwfcH wwd,aeY (38) OD; aumfrwD &efuek af usmif;om;xk
rdbrsm;u NrdKUrwyfpcef;odkY vma&muf om;orD; ausmif;om;wdkYtm; arwm&yfcHonf/
xdkpOfu rdbrsm;\pum;udkem,l tpmiwfcH oydwfvSefrI vQKdU0SufpGm tpDtpOfjyKvkyfxm;aomfvnf;
8? 1? 1939 wGif ausmif;om; tvkyftrIaqmifjzpfaom ukdvSaTrStp udkoef;wifyg yef;qdk;wef; jrefrmukefwdkufBuD;
wGif Mum;0ifaphpyfwm0ef,al om vlBuD;rsm;ESihf em;vnfr,
I Nl yD; udo
k ef;wifrmS xdt
k aMumif;udk zGirhf ajymom zGirhf ajym
266

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


bJ eufjzefrS pvSef&efudkum; oabmrwlEdkifao;aMumif; wOD;wnf; trItjzpf tvdkrwlqEudk ay;cJh\/ xdkpOfu
ausmif;om;r[kwf jyifytultnD twdik t
f yifct
H jzpf &yfwnfaeaom udEk v
k nf; ajymydik cf iG rhf S/d odYk aomf ,ckvkd kwf
csnf; tpmiwfcH oydwfvSefypfvdkufrnfudk oabmrusaMumif; ajymao;\/ aemufqkH; trsm;ESifhwa,muf tqkH;
tjzwf vufcHvdkuf&m OD;apmu ]'gjzifU OD;owif;pmrSmawmh reufjzefxkwfrSm 'Dnudk xnfUrdkufygeJhOD;} [k uwd
wvkH;awmif;&m ay;ygonf/
odkYaomf 9? 2? 1939 aeY? eHeuf tpmiwfcHwyfom;tm;vkH; tdyf&mrSrx&ao;rD xdkaeYeHeufxkwf ol&d,
owif;pm ]ausmif;om;rsm; ,aeheeH uf tpmpm;Ny}D [k owif;yg wygwnf; xifxifSm;Sm; ygvmav\/ NAdwdoQ
bm;rm;refae*sm 'gdu
k w
f mOD;GeYf 'g,umjyKaom qefjyKwf vSn;f td;k BuD;rSmvnf; NrdKUrwyfpcef; wHcg;0odYk eHeufapm
apmpD;pD; a&mufvmavonf/
wGif oydwfarSmufausmif;om;wdkYrSm rauseyfMu qlyGuf ]tpmiwfcH oydwfrvSefbl;} tpmrpm;bl;
ZGwfjiif;Muaomfvnf; ausmif;om;xktm; tawmfpdwfusatmifudkvSaTwvSnfh? udkoef;wifwvSnfh a[majymem;csrS
rtDrom em,lcg tpmiwfcHoydwfvSefvdkufonf/

(i) qifq
h jkd cif; (2) &yf
tpmiwfcH oydwfvSefNyD;aemuf wyfpcef;rS oydwfvSef tdrfjyef tem;,lvdkaom ausmif;om;rsm;tm;
jyefcGifhjyKvdkufonf/ t*Fvdyfausmif;rsm; zGifhrnf pmar;yGJppfrnfh tpDtpOf vQdKU0Sufod&ojzifh 15? 2? 1939 xGuf
owif;pmrsm;wGif atmufygtwdkif; ausmif;om;? ausmif;olrsm;tm; ac:qdk&ygonf/
&Jabmfw-hkd
igwdkYonf tpmt[m&ysufcHaom ajcvSrf;udk oydwfpcef;BuD;wGif pkkH;vSrf;NyD;aemuf &JabmfwdkYtm;
rdbrsm;ESiahf wGU&ef tdrrf sm;odYk jyefciG jhf yKvdu
k af yonf/ &JabmfwYkd onf tdrrf sm;wGif tm;vyfciG ,
hf v
l suf (3) &ufcefY
tem;&ayNyD/ txl;ojzifh 15? 2? 39 rS p oifwdkYESifh wdkufdkufoufqdkifaom vkyfief;rsm; vkyf&efSdavNyD/
&JabmfwYkdonf tjrJtvkyv
f yk af e&ef pdwf o
dS nft
h wdik ;f nDw
G pf mG vltiftm;jzifh igwdYktvkypf cef;rsm;udk xajrmufpmG
vSrf;Mu? vkyfaqmifMu&ef oydwfpcef;rsm;odkY rysufruGuf eHeuf (7) em&DcGJ ta&mufvmMuygukef/
ta&;awmfykHatmifygap
oef;wif
Ou|
&efukefausmif;om;rsm;oydwfpcef;
twGif; ausmif;om;oydwftiftm;rSm wufom aeav\? &efukef tdEd,om; ukvm;ausmif;jzpfaom
bifa*gtu,f'rD? 'DatbD yefcsmyDausmif;ESihf a&'D,m;aumvdyaf c: ukvm;ausmif;rsm; yg0ifvmMuonf? acgif;aqmif
wdkYrSm rpwmwdkSDbDa*gqifESifh rpwmtm&D&mwdkY jzpfonf/
&efukefNrdKU wdkif;&if;om;bmomoifausmif; (31) ausmif;ESifh t*Fvdyf-jrefrm (2) bmomoifausmif;
(22) ausmif;? 53 ausmif;Sdonfh teuf wdkif;&if;om;bmomoifausmif;rsm; vkH;0zGifhvSpf rjzpfawmhbJ (2) bm
omoifausmif; (6) ausmif;rSmvnf; zGifhvSpfonf qdkkHrQ zGifhvSpfxm;onf/ ausmif;wufaom ausmif;om;OD;a&rSm
w0ufyif rSdacs/ tcsKdU av;ig;ausmif;avmufrQom qdkif&mu aoG;aqmifvnf;aumif;? ausmif;om;rdbrsm;xH
vdkufvH ausmif;um;rsm;jzifh ac:jcif;aMumifh ausmif;om;? ausmif;ol 1^3 ausmf 2^3 eD;yg; wufa&mufaeonf/
xdkodkYaom ausmif;rsm;udk cGJ tvSnfhus oydwfwm;avonf/
14? 2? 1939 wGif oydwfwm;&aom ausmif;rsm;rSm(1) rufo'pfa,musFm;av;ausmif; (5) vrf;rawmf bufywpfausmif;
(2) rufo'pfrdef;uav;ausmif;
(6) pdefAifhqifausmif;
(3) q&mjzpfoifausmif;
(7) 0dwdk&d,ausmif;
(4) pdefar&D (vrf;rawmfausmif;)
ausmif;rsm;udk oydwfwm;&m atmifjrifavonf/
267

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(p) a'guw
f mbarmfjyKwu
f sjcif;ESihf ausmif;om;rsm;aphpyfjcif;
a'gufwmbarmfonf oHCmawmfrsm;rS wqifh aqG;aEG;yGJrsm; jyKvkyfcJhaomfvnf; ausmif;om;rsm;u rEkwf
rxGufcsif; aphpyfrI rjyKvkyf[k ajymqdkavonf/ udkvSaTu a'gufwmbarmf EkwfxGuf&efom awmif;qdkavonf/
ausmif;om;rsm;u 1935 tufOa'udk zsuf&efom ajymqdkavonf/
1939 azazmf0g&D (16) &uf vTwaf wmftpnf;ta0;wGif GeYf aygif;tpd;k &jzKwfcsa&; t,kt
H MunfrSt
d qdu
k kd
axmufcHol (70)? uefYuGufol (37) a,muf? Mum;ae (11) a,mufjzifh tqdktEdkif&Sd GefYaygif;tpdk;& jyKwfus
oGm;onf/ xdYk aeY rwdik rf D 15? 2? 39 wGif 91-XmetkyfcsKyfa&; romcsyGJrsm; &efukefwNrdKUvkH;wGif usif;yonf/
wdkYArmtpnf;tkH;onf aemufxyftpdk;& rzGJUbJ (&mxl; vufrcHMubJ) tkyfcsKyfa&;opfudk vTwfawmfwGif;?
vTwfawmfy wdkufzsufMu&ef vIHYaqmfavonf/ xdkvIHYaqmfrIwGif 20? 2? 39 wGif NrdKUawmfcef;r vlxktpnf;ta0;
usif;yavonf? &mxl;vufrcH&ef qkH;jzwfavonf/

Source: Aung Tun 's Original Copy

&efuek ,
f el AD mpDwD oydwaf rSmuf
ausmif;om;rsm;tm; vnf;aumif;?
a&eHajroydwaf rSmuf
rsK;d csprf sm;tm; vnf;aumif;?
rEav; tmZmenf (17) OD;wdt
hk m;
vnf;aumif; tMuifemw&m;uif;rJpU mG ?
vlom;rqefpmG &uf&ufpufpuf
aoewfjzifh ypfouf&ef trdeahf y;cJaU om
e,fcsYJ NAw
d o
d Q\ vufuikd w
f w
k f
a'guw
f mbarmf OD;pD;onfU
Geahf ygi;f tpd;k &tm; jynfow
l u
hkd
romcstcrf;tem;w&yf pDpOfum
od'hk Pfcwfco
hJ nf

a'gufwmbarmfGefYaygif;tpdk;& jyKwfusoGm;onfhtcg Auoacgif;aqmif udkvSaTu aMunmcsufw&yf


xkwfjyefavonf/
&Jabmfw-hkd
GefYaygif;tpdk;& jyKwfusoGm;aomfvnf; igwdkYawmif;qdkcsuf r&Sdao;? &Sdatmif vkyfMu&OD;rnf/
igwdkY aoG;pnf;wdkufyGJ0ifvdkY jyKwfusoGm;onf/ odkYaomf xyfNyD; aoG;pnf;Mu&OD;rnf/
vSaT
Ou|
Auo
xdYk aemuf ausmif;om;rsm;onf GeYf aygif;tpd;k & Ekwx
f u
G f jyKwfusomG ;NyD;aemuf vufdS jrefrmEdik if b
H &k ifcu
H
tpd;k & zGUJ pnf;ay;&ef ay;tyfonft
h cg tkycf sKyfa&;pnf;rsOf;rsm;jyK vTwaf wmftrwf OD;oGix
f o
H Ykd pma&;om;tyfEMHS u&m
ausmif;om;rsm;u OD;oGifxHodkYay;pmrSm-

268

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


OD;oGif
txufvTwfawmftrwf
OD;rif;cifAsm;
1/ uRefawmfausmif;om;rsm;\ awmif;qdkcsufrsm;ESifhwuG wdkif;jynftwGif; rausreyf jzpfaeMuaom tcsuf
tvufrsm;udk auseyfpmG Sad tmif OD;rif;ud,
k w
f ikd f eef;&if;0ef&mxl;udk vufcrH jS zpfrnf[k ,kMH unfvQif eef;&if;
0ef&mxl;udk vufcH? txufyg awmif;qdkcsufrsm;udk aqmifGufay;yg cifAsm;/
2/ tu,f txufyg awmif;qdkcsufrsm;udk oifhavsmfaom tcsdeftwGif; usaemfwdkY auseyfatmif rSdcJhaomf
eef;&if;0ef &mxl;rS EIwfxGufcJhyg&ef cifAsm;/
3/ tu,f txufygtcsuftvufrsm;udk &SdNyD;aomfvnf; Auorsm;toif; A[dktvkyftrIaqmiftzGJUu
OD;rif;onf &mxl;qufcHaejcif; tm;jzifh tusKd;rrsm;awmh[k oabm&Sd xGufay;&ef arwm&yfcHaomtcg
&mxl;rS EkwfxGufcJhyg&ef cifAsm;/
,kHMunfav;pm;pGmjzifU
ykH-vSaT
A[dktvkyftrIaqmiftzGJY (Auo)

OD;oGifESifh NrdKYrdNrdKYzrsm; jyefvnfaMujimcsuf


1/
ausmif;om;rsm;\ awmif;qdkcsufonf oifhavsmfonf[k uREkfyfwdkY oabm&Sdonfhtwdkif; rnfonfh
tzGJUacgif;aqmifudk rqdk tpdk;&topf rzGJUpnf;MurD ausmif;om;rsm;\awmif;qdkcsufudk aqmifGufay;ygrnf[k
bk&ifcHxHrS aS;OD;pGm *wd0efcHcsuf &Sdap&ef aqmifGufoifhaMumif;/
2/
bk&ifcHxHrS xdk*wdcH0efcsuf rSdvsif tpdk;&opfzGJU&ef vkyfief;wm0efudk rnfonfh ygwDurQ vufrcH&ef
wdkufwGef;aMumif;/
ykH
(1) OD;oGif
(2) OD;vSbl;
(3) OD;Gefh
(4) OD;bdkaysmU
(5) OD;jrifU
(6) OD;bdk;atmif (7) OD;xGef;OD;
uJhodkU OD;ykacgif;aqmifaom tpdk;&opfzGJUpnf;NyD;aemuf wufvmaom eef;&if;0efOD;yk? OD;apmwdkYonf
NrdKUrdNrdKUzac: olaX;OD;oGi?f OD;bdak ysmhtpSad om vlBuD;rsm;ESihf udv
k aS TwYkd onf 20? 2? 39 rS p aphpyfaqG;aEG;Muonf/
27? 2? 39 aeYpGJjzifh udkvSaT vufrSwfjzifh atmufygtwdkif; aMujimcsufxkwfjyefcJhonf/
(u) ArmEdik if v
H ;Hk qdik &f mausmif;om;or*toif;u if;wdv
hk ufatmufadS usmif;om;tm;vk;H udk atmufygtcsurf sm;
vdkufemap&rnf/
(1) w&m;Oya'ESifh qefYusifaomtrIrsm; jyKvkyfjcif;rSjzpfap? tm;ay;jcif;rSjzpfap aSmifMuOf&rnf?
(2) ,ckvufSdwuodkvfausmif;rsm;ESifh pmoifausmif;rsm;oydwfarSmufjcif;&yfpJ&rnf/
(c) tpdk;&u(1) tpdk;&udk tMunfdkysufatmif a[majymjcif;? tMurf;jyKvkyfjcif;? tMurf;jyKvkyf&ef EdI;aqmfjcif;rsm;
yg0ifaom trIrsm;rSwyg; ,ckqlyloydwfarSmufrIESifhywfouf rzrf;qD;? odkYr[kwf ppfaMumpD&if
tjypf'Pfay;jcif; cH&aom wynfh ausmif;om;rsm;udv
k w
T rf nf?tpd;k &MunfnKd ysuaf tmifa[majymjcif;?
tMurf;jyKvkyjf cif;? tMurf;jyKvky&f ef vIYH aqmfay;jcif; ryg0ifonfh trIrsm;ESihf pyfvsOf; w&m;k;H awmf
wGif tppftaq;cHae&olwdkYtwGufrSm tpdk;&rif;wdkYu pD&ife,fpk &mZ0wfw&m;olBuD;tm; qdkif&m
trItvdkufaSUaewdkYESifh wdkifyif trIrS kwfodrf;cGifhjyK&ef oifh? roifhudk pOf;pm;&eftwGuf ajymMum;
vdrfhrnf/ tcsdef w&m;Oya't& w&m;kH;awmfu qkH;jzwfonfhtwdkif; wnfrnf/
269

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(2) txufyg eHygwf (1) t& wynfhausmif;om;rsm;tm; csrf;omcGifhay;onfh enf;wlyif a&eHajrrS
&efukefNrdKYodkY ajcvQifygvmMuaom a&eHoydwfudpr sm;wGif yg0ifojzifh tjypf'PfcH&olwdkYudkvnf;
csrf;omcGifh ay;vdrfhrnf/
(3) ,aeYrwdkifrD vufSdpmoifausmif;rsm;ESifh wuodkvfausmif;rsm; oydwfarSmufjcif;rsm;ESifh ywfouf
usK;vGecf ahJ om trIrsm;twGuf usL;vGeo
f nht
f rIonf tMurf;rIjzpfap? &mZ0wfrjI zpfap? rusK;vGev
f Qif
wynfh ausmif;om;rsm;tm; ausmif;pnf;urf;t& ta&;,lvdrfhrnfr[kwf/
(4) ausmif;pmar;yGrJ sm;ESihf ywfouf ,ckvufdS oydwv
f eS Nf yD;aemuf tenf;qk;H (3) vcGm aemufxyf
pmar;yGJ usif;yvdrfhrnf/ if;pmar;yGJcrsm;rSm pmar;yGJ0ifonfhausmif;om; ajzqdk&onfh bmom&yf
twGuf tcsKd;us ay;&vdrfhrnf/ wuodkvfausmif; pmar;yGJrsm;twGuf xdkenf;wlpGm ta&;,l&ef
tpdk;&u qdkif&modkYaxmufcHcsuf ay;rnf/
(5) 1938? 'DZifbmv (20) &ufaeY twGif;0efrsm;kH; ykvdyfESifh ausmif;om;wdkYjzpfyGm;onfh udpt
wGuf
pkHprf;a&;aumfrwDBuD;wck cefYxm;vdrfhrnf/ if;tzGJU tpdk;&t&mSd r[kwfaom yk*dKvfrsm; yg0if
vdrfhrnf/
(ykH) armifyk
eef;&if;0efBuD;

(ykH) OD;oGif
Ou| NrdKYrdNrdKYz

(ykH) vSaT
ausmif;om;or*

if;tjyif Auoxkwfjyefcsuf trSwf (49) [l atmufygtwdkif; xGufvm\/


azazmf0g&Dv (26) &ufaeY? nae (5) em&D? rdepf (30) tcsdefwGif OD;oGiftdrf tpdk;&ESifh NrdKUrdNrdKUzvlBuD;
rsm;onf ausmif;om;rsm; ta&twGuf oabmwlnDcsuf wck&Sdavonf/ xdkoabmwlnDcsufudk Auotvkyf
trIaqmiftzGUJ onf vufcv
H u
kd Nf yD jzpfaMumif;? xdYk aMumifh Armjynft&yf&yfdS ausmif;rsm;ESihf or*toif;rsm;onf
ausmif;rsm; oydwfvSef&ef tvkyftrIaqmifu qifhqdkvdkufaMumif;/
(ykH)
vSaT

(q) ausmif;om;rsm; ESpt


f yk pf u
k jJG cif;
udv
k aS Tonf tkycf sKyaf &;wdu
k zf su&f ef trwf0efcu
H wdawmif;&m (67) a,muf tenf;qk;H vd&k m? rsK;d cspt
f rwf
(11) OD;ESihf tjcm;trwf (15) a,mufom &Scd o
hJ jzifh tkycf sKyfa&;wdu
k zf suf&ef tpDtpOfxajrmufpmG vkyu
f ikd fEdkifzG,f
rSdojzifh ,cifu awmif;qdkxm;aom uwday;csufrsm; tokH;jyK&ef taMumif;rSdNyDjzpf trwfrsm;tm;vkH;u
0efcHpmrsm; jyeftyfvdkufavonf/
,if;owif;udk 17? 2? 39 xkwf owif;pmrsm;wGif zwfvdkuf&aomtcg vlxk? &[ef;Sifvl? aTwd*kH tvkyf
orm;oydwfaygif;pkHpcef;ESifh NrdKUrausmif;om; wyfpcef;wdkYrSm tHhMowkefvIyf *PmrNidrf jzpfukef\/
28? 2? 39 eHeuf (11) em&DcGJ tcsdefwGif wyfpcef;? oydwfpcef; ausmif;om;rsm; xrif;pm;NyD;csdef? wNrdKU
vkH; ausmif;om;wyf acgif;aqmifrsm;udk &yfuGufwdkif; vTwf NrdKUrpcef; Sif;vif;yGJBuD;SdaMumif;? NrdKUrdNrdKUzrsm;tm;
zdwfMum;aMumif; aMunmcdkif;&onf/
aeYvnf (12) em&DwiG f tpnf;ta0;p &J&aJ wmufuo
kd ef;wifu pdwv
f u
kd rf mefyg ]]OD;yk? OD;oGi?f OD;apmwdYk
ESihf udv
k aS TtrSL;jyKaom trIaqmifwYkd uRefawmftyg aphpyfa&;oGm;onfum; trSeyf if? uRefawmfu,
kd w
f ikd f (2) n
tpnf;ta0; a&mufaomfvnf; pdwfvnf;r0ifpm;? xdkntpnf;ta0;rsm;wGif idkufjrnf;rdaMumif;? trSefrSmvnf;
aphpyfp?J ud,
k af wmif;olawmif; ajymqdak eMuvdrrhf nf/ ,ck owif;rsm;ygovdk jAKef;pm;BuD;jzpfomG ;vdrrhf nf[k uReaf wmf
ud,
k w
f ikd f rxifrw
S f r,kMH unfrad Mumif;? bmyJjzpfjzpf usaemfwYkd wdik ;f jynfqEukd ,lO;D rnfjzpfaMumif;}} Si;f vif;ajym
tpnf;ta0;udk kwfodrf;&m pdwfrysufqufvuf&ef vufoD;vufarmif;wef; tm;ay;ol? pdwfysufrMunfTif rsufESm
ndK;i,folwdkYjzifh NrdKUrdNrdKUzvlxkBuD;rSm xGufcGm oGm;Muayonf/
270

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


odkYjzifh ausmif;om;EdkifiHa&;udk ajcpkHypf0ifNyD[k a<u;aMumfvIyfSm;vmaom ausmif;om;oydwfBuD;onf
a'gufwmbarmf GeYf aygif;tpd;k & jyKwfMuNyD; 'kw,
d GeYf aygif; OD;yktpd;k & wufvmonft
h cg aphpyfa&;jzifh ausat;
oydwfvSefvdkufMuonf/ t"dujzpfaom tvkyform;rsm;\oydwfta&;um; rNyD;jywfao;? Armrsm; uRefoufSnf
apOD;rnfh e,fcsUJ t*Fvyd \
f 91-Xmetkycf sKyaf &; tpu tcsi;f csi;f &mxl;cGaJ 0a&; rajyvnfMuojzifh tpd;k &rzGUJ jzpfyJ &mxl;
vGwx
f u
G cf MhJ uaom olrsm;wnf;/ ,ckuo
hJ Ykd tcGit
hf cgaumif;ESifh MuHKBudKufonft
h cg jynfolUqE? jynfolUrsufEmS
udyk if vk;H 0raxmufxm;Edik Mf uawmhbJ e,fcsUJ t*Fvyd w
f Ykd\ tvdu
k s bk&ifcaH SUarSmufwiG f 'l;axmuf &mxl;vufcv
H u
kd f
jcif;yifwnf;/
qEreS f qufvufjyvdak om ausmif;om;xkEiS hf ausmif;om;oydwBf uD;vSe&f ef ausmif;om;or*rS aMujimcsuf
xkwfjyefvdkufonfhtcg &efukefNrdKU? NrdKUrausmif;Sd ausmif;om;rsm;\ oydwfpcef;wGif vufcHolESifh vufrcHol[l
ausmif;om;ESpfpk uGJoGm;avonf/
uko
d ef;wif (&J&aJ wmuf) acgif;aqmifaom oydwrf vSe[
f k qk;H jzwfonfh ausmif;om;pkonf rdrw
d Ykd ypn;f rsm;
xkwfydk;o,faqmifvsuf tvkyf&yfpJaom tvkyform;aygif;pkHESifh yl;aygif;&ef aTwd*kHapwDawmf oydwfpcef;odkY
pDwef;xGufcGm oGm;Muawmhonf/ if;wdkYaemufrS ygvmMuolrsm;rSm udkat;<u,f? udkMunfvif OD;aqmifaom ulSif
ausmif;om;oydwfwyfpk? udkaomif;pdef? udkvSMunfwdkY OD;aqmifaom rufo'pfausmif;om;oydwfwyfpk? udkaT
OD;aqmifaom OD;nDyk Munfjh rifwikd f q&mjzpfoifausmif;om;oydww
f yfpEk iS hf udak tmifoed ;f ? udpk ed v
f iG af v;wdYk OD;pD;aom
tdk;tdrf jrLeDpDy,f ausmif;om;oydwfwyfpkwdkYonf t"dujzpfonf/
xdkqErSef qufvufjyaom ausmif;om;xktm; NrdKUratmufxyf ausmif;q&mrsm;cef;rwGif usif;yaeaom
trsKd;om;ynma&;tzGJUcsKyf tpnf;ta0;rS udkoef;wiftm; zdwfac:awGU&m OD;zdk;usm;? OD;pHaT? OD;bvGiftpSdaom
vlBuD;okH;q,fcefYSdrnfh pm;yGJSnftpnf;ta0;BuD; ae&mwGif udkoef;wiftm; ]],cktrsKd;om;tpdk;& wufvm&m
armifoef;wifwdkY 0rf;omzdkYaumif;aMumif;? odkYaomf armifoef;wifwdkY b,fvdkqESdSd OD;wdkYawmh ausmif;rsm;zGifh&awmh
rnfjzpf&m ulnaD pvdak Mumif;}} ajymMum;&m udo
k ef;wifu ]][kwu
f hJ ulnyD grnf pdwcf syg? zGi&hf ygaprnf}} [k uwday;
xGufcJhonf/
odkYjzifh oydwfrvSefa&; ausmif;om;rsm;onf aTwd*kHapwDawmf tv,fyp,H aSUbuf apmif;wef;rsm;wGif
wyfpGJMuonf/

(Z) wwd,tBurd f ausmif;om;vTwaf wmf


odYkjzifh udo
k ef;wifwYkdvpl u
k aTw*d Hk wyfaygif;pko
H ydwpf cef;rS qE,Ol ;D rnf/ or*rS udv
k aS TwYkdu wjynfv;Hk
oydwfom vSefNyD;? jywfNyD;pojzifh 0d0g'uGJae&m tjyeftvSef xkwfjyefcsufrsm; Sif;vif;csufrsm; vlvwfwef;pm;
trsm;pkavmutwGi;f awGa0,dr;f ,dik rf rI sm;jzpfvsuf oydwt
f a&;awmfyt
Hk m; qufvufaxmufcH tm;ay;&ef pdwx
f uf
oefjcif; avsmhenf;apcJhonf/ odkYjzifh ausmif;om;rsm; oydwfvSefjcif;onf e,fcsJUAsLdku&ufwdkYtm; 'l;axmuf
tI;H ay;jcif; jzpfonf/ tvkyo
f rm;oydwBf uD;tm; MuH,
G o
f nfjzpfap? rMuH,
G o
f nfjzpfap opmazmufjcif; jzpfonf[k
tcsKdUua0zefMuonf/ odkY&mwGif ausmif;om;onf ausmif;om;jzpf tvkyform;vnf; r[kwf? EdkifiHa&;orm;vnf;
r[kwo
f nfukd owdjyK&efvakd yonf/ xdpk Ofu wdYkArmtpnf;tk;H \ ausmif;om;rsm; oydwv
f eS jf cif;ESihf ywfoufonfh
oabmxm;udk &efukefpD&ifpk wdkYArmtpnf;tkH; nDvmcHwGif Ou| ocifvSabmf rdefYcGef;]]jynfow
l Ykd \ vGwv
f yfru
I kd tjyif;txef csKyfcs,fojzifh ausmif;ol?ausmif;om;wdYk onf Edik if aH &;odYk ajcpkyH pf
0ifvmMuonfudk trSwf&Muayrnf/ odkY&mwGif ausmif;om;rsm;onf EdkifiHa&;orm;rsm; r[kwfMuojzifh tpdk;&ESifh
MumSnf rwdkufEdkifbJ aemufqkwfoGm;&mwGif ausmif;om;wdkYrSm tjypfwifcHMu&avonf/ jynfolwdkY vGwfvyfrI
wdkufyGJrSm EdkifiHa&;tpnf;tkH;wdkYu acgif;aqmifwdkuf&rnfh wdkufyGJjzpf&m ausmif;om;rsm; rQulnDonfudkyif
igwdkY csD;usK;Mu&rnf/ ausmif;om;rsm;udpw
Gif aemufqkH; oydwfvSefonfhtcg oabmuGJvGJrIrsm; ay:aygufojzifh
pnf;vkH;nDGwfMuap&ef tpnf;tkH;u BudK;pm;cJhaMumif;}} jywfom;pGm ajymMum;cJhayonf/
&efukefpD&ifpk wdkYArmtpnf;tkH; Ou| ocifb&ifBuD;u ]]rsm;rMumrDu ausmif;om;rsm; tpkd;&ESifh
aphpyfaeMu\/ ,ckuJhodkY ausmif;om;rsm; rdrdwdkYtiftm; rdrdwdkYwGuf rdrdwdkYawmfoifhonf xifNyD; vkyfMuonfudk
rnfodkYrQ tjypfrSd xdkufay/ ausmif;om;onf ausmif;om;om jzpf vkH;vkH; EdkifiHa&;orm;rsm; uJhodkY raqmifGufEdkif
jcif;udk tjypf[kratmufarhMubJ EdkifiHa&;tvkyfjzpfonfh jynfolYvGwfvyfa&;twGuf if;wdkY wyftm;orQ 0ifa&muf
271

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
aqmifGufjcif;udkyif igwdkY owd&oifhayonf/ aphpyfa&;udk rauseyfaom ausmif;om;rsm;rSmvnf; rdrdwdkY dk;om;pGm
pdwfxufoefrIaMumifh rauseyfMu[k igwdkY,lq if;wdkYudkvnf; aphpyfa&; vufrSwfa&;xdk;olrsm; uJhokdYyif if;wdkY
EdkifiHa&;aqmifGuforQ twGuf todtrSwfjyKMu&rnf jzpf\/}}

(ps) 'kw,
d urmppfrwdik rf D ausmif;om;vIy&f mS ;rI
'kwd,urmppf pwifaomtcg NAdwdoQtpdk;&\ oabmxm;tay: ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*
(Auo) ESifh wuodkvfausmif;om;or* (wuo) trIaqmif (2) zGJUpvkH;u 1930 jynfh? Zlvdkifv (2) &ufaeUpGJ
jzifh atmufygaMujimcsuf w&yfudk xkwfjyefcJhonf/
aMunmcsuf
*smrPDemZDonf vlYavmuBuD;\ vGwfvyfrIudk zsufpD;ypfrnfholrsm; jzpfaomaMumifh wdkif;jynfi,fav;
rsm;\ vGwfvyfa&;udk umuG,fvdkaom &nfG,fcsufjzifh ,ckppfyGJxJodkY 0ifwdkuf&ygonf[k NAdwdoQtpdk;&u
aMunmcJh\/
xdo
k Ykd wdik ;f jynfi,fav;rsm;\ vGwv
f yfru
I kd csKyfcs,v
f suf adS om emZDwYkd\ &efudk csK;d ESrd &f m vGwv
f yfru
I kd
tvdkSdMuaom Armjynfol? jynfom;rsm;onf NAdwdoQwdkYudk vltm;? aiGtm;jzifh ulnDMuyg[lvnf; Armjynf
NAdwdoQtpdk;&wdkYu aMunmcJh\/
odkYygvsuf odkYaMunmcJhaom NAdwdoQtpdk;&onf ,cktcg ArmjynfvGwfvyfa&; wyfOD;rSae EdkifiHh
0efxrf; ocifrsm;udk vnf;aumif;? EdkifiHi,fuav;rsm;\ owif;pm? pmtkyfpmwrf; tpSdonfwdkYudk vnf;
aumif;? zdESdyfcsKyfcs,fvsufSdonfrSm wdkif;jynfwGif waeYwjcm; xifSm;vmNyDjzpfaMumif;? odkY jyKvkyfrItwGuf
wwdkif;jynfvkH; rcHr&yfEdkifatmifjzpfNyD; qlylvIyfSm;vmcJhvsuf qlylvIyfSm;rIonf Armjynf NAdwdoQtpdk;&
\ wm0efom jzpfonf[k trIaqmif ESpfzGJUaygif; tpnf;ta0;u twdtvif; ,lqonf/
ausmif;om;rsm;onf omreftcsed t
f cgrsK;d wGif Edik if aH &;e,ferdww
f iG ;f odYk csO;f eif;0ifa&muf&ef pdwyf ikd ;f jzwf
jcif;rSad omfvnf; tdraf SUyl? tdraf emufrcsrf;om jzpfonft
h cgrsKd;wGif rdrw
d Ykd ausmif;t&Htwm;twGi;f rS vufyu
kd f
um MunfhaeEdkifawmhrnf r[kwf ,cktpnf;ta0;BuD;rS aumif;pGm,lqojzifh wEdkifiHvkH;Sd ausmif;ol? ausmif;
om;taygif;wdkYtm; ,cktcsdefrS pNyD; kwfw&uf ay:aygufvmtHhaom udptrsKd;rsKd;wdkYtwGuf toifhSdap&ef
qifhqdkonf[l trIaqmif ESpfzGJUaygif;tpnf;ta0;u aocsmpGm ,kHMunfaMumif;Ou|
ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*
Ou|
&efukefwuodkvfausmif;om;or*
xdkYtjyif ArmhxGuf&yf*dkPf; vGwfvyfa&;t"d|meftm; axmufcHcsufudkvnf;&Jabmfausmif;om;taygif;wdkhArmhxu
G &f yf*P
kd ;f BuD;\ vkyif ef;w&yfjzpfaom vGwv
f yfa&;t"d|mefaeYonf kww
f &uf ay:aygufvmcJ\
h /
igwdkYonf vGwfvyfa&;vdkvm;aom trsKd;om;tcsif;csif;jzpf NrdKUe,ftoD;oD;wGif vGwfvyfa&; t"d|mefjyKMu
ayrnf/ taqG&Jabmf ausmif;om;wdkYonfvnf; xdkvlrsm;ESifh yl;aygif; ArmjynfvGwfvyfa&;twGuf dk;ajrMu
BudK;pm; aqmifu
G Mf urnfq
kd t"d|mefjyKMu&ef A[do
k r*tzGUJ BuD;u av;eufpmG wdu
k w
f eG ;f Ed;I aqmfvu
kd af Mumif;/
ArmEdik if H awmifov
l ,form;? tvkyo
f rm;tpnf;tk;H rsm;uvnf; ,ckvmrnfh 0gqdv
k jynfh (1) em&DwiG f
ArmjynftESHYtjym; usif;yjyKvkyfrnfjzpfaom t"d|mefaeYwGif awmifolv,form;tpnf;tkH;0ifrsm;? tvkyf
orm; tpnf;tk;H 0ifrsm;ESihf ausmif;om;rsm;or*onf wdYk Armtpnf;tk;H wdYk EiS hf qdik &f m NrdKUGmrsm;wGif yl;wGyJ g0if
usif;y&ef wdkufwGef;vdkufaMumif;ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;rsm;or*
272

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


ocifrsm;tm; zrf;qD;csKyfcs,frIrsm;udk uefYuGufIwfcsaom &efukefNrdKUvkH;uRwf tpnf;ta0;BuD;udk 1940
jynfEh pS ?f Zlvikd v
f (7) &uf? aeYvnf (1) em&DwiG f *sLAvDa[mk;H BuD; usi;f y&m vlxEk iS ahf usmif;om;rsm; wufa&mufcMhJ u
onf/ ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;rsm;or* Ou| aersKd;oD[ol&bGJUcH udkvSarmifu]]ausmif;om;rsm;onf wdik ;f a&;jynfa&;wGif raeombJ xyfwvJvJ yg0if&rnf jzpfaMumif; ausmif;om;rsm;
\ tiftm;udk trsm;uyif odSdNyD;jzpfonf[k ,kHMunfaMumif;? EdkifiHa&;aqmifGuf&mwGif t"du okH;csufwdkYrSm
1/ rdk;xdatmif ajymNyD; tvkyfudk tenf;i,f pwifvkyfMu&rnf/
2/ rdk;vm;? uJvm;ajymvnf; ajym? tvkyfudkvnf; usyfjynfh wif;jynfh vkyfMu&rnf/
3/ ta&;BuD;vmonfhtcgwGif tajymudk avQmhajym tvkyfudk oufpGefUBudK;yrf;vkyfjy&rnf jzpfaMumif;?
,cktcg ta&;BuD;vmNyDjzpf tajymudkavQmh tvkyfudk oufpGefYBudK;yrf; vkyfaqmifMu&ef tcsdefMua&mufNyD
jzpfaMumif; owday; ajymMum;cJhonf/

(n) oHrPdwyfrsm;zGUJ pnf;jcif;


ausmif;om;acgif;aqmifrsm;onf Auotpnf;ta0;udk ykHrSef usif;yaeonfh tcsdefrS atmufwdkbmv
(1) &ufwiG f ta&;ay:tpnf;ta0;udk usif;ycJo
h nf/ udv
k aS Tukd Ou| tjzpf aG;cs,fcNhJ yD; udAk [de;f udk twGi;f a&;rSL;
tjzpf aG;cs,fcJhonf/ ausmif;om;rsm; pnf;vkH;nDGwfrI tjrifhqkH;trSwfodkY a&mufvmonf/ zufqpf0g'ESifh ppf
0g'\ qdk;0g;ykHudk 'D;'kwfOD;bcsKdrSwqifh ausmif;om;rsm;onf wkwfudk,fpm;vS,ftzGJUESifh {nfhcHyGJrS odSd&ayonf/
udkvSaTonf wuoOu|ae&mudk udkvSarmiftm; vJTajymif;ay;NyD;aemuf vGwfvyfa&;BudK;yrf;rItwGif;odkY
wuodkvfausmif;om;rsm;yg 0ifa&mufvmMuonf/ Ou| udkvSarmifu ]qefhusifbufrsm;ESifh yl;aygif;&ef Armjynf
vGwv
f yfa&; jyef&&ef BuKd ;yrf;Muyg} [k ajymqdkoGm;avonf/ ausmif;om;oHrPdwyfudk uspfvpfcdkifrmpGm zGJUpnf;Mu
onf/ ausmif;om;oHrPdwyfrS udkarmifarmif (jrif;jcH) jzpfonf/ aemuf udkodrf;aqG? udkcspfNrdKif (AdkvfrSL;BuD;a[mif;)?
udkaX; (ArmjynfuGefjrLepfygwD twGif;a&;rSL;)? udkarmifudk (ppfudkif;)? udkazGefY(EdkifiHa&;twGif;0efa[mif;? vQyfppf)?
udkBuD;jrifhwdkYrSm oHrPdwyf nDvmcHac: ppfynmususee oifMum;&ef a&;qGJpDrHxm;cJhMu\/

(#)

ArmEdik if v
H ;Hk qdik &f mausmif;om;rsm;or*toif;csKyf
umuG,fa&;oHrPdtzGJY BuD;
trdefhtrSwf (1)

atmufwdkbm (20)? 1939 ckESpf


1/
e,for*toif; oHrPdwm0efcHrsm;onf odap&rnfrSm ,cktcsdefwGif oHrPdpnf;rsOf;rsm; Oya'rsm;udk
a&;qGaJ eqJ jzpfonf/ xdak &;qGaJ ecdu
k w
f iG f oHrPdwyfrsm;zGUJ pnf;a&;udk qdik ;f iHrh xm;Muapvd?k tvkyw
f iG af tmifvyk Ef iS hf
Muapvdo
k nf/ oHrPdpnf;rsOf; NyD;ajrmuf&eftwGuf wvrQavmuf tcsdeMf umjrifv
h rd rhf nf/ xdt
k csdet
f wGi;f atmufyg
vkyfief;rsm;ukd vkyfESifhMuapvdkonf/ odkYrSomvQif igwdkY\vkyfief;BuD; rMumcif NyD;ajrmufatmifjrifvdrfhrnf/
2/ wyfom;pkaqmif;jcif;
oHrPdwyftwGuf ausmif;om; BuD;i,fraG; touf (8) ESprf t
S xuf tm;vk;H udk vufc&H rnf/ a&;qGaJ eqJ
oHrPdpnf;rsOf;rsm;ukd or*tzGJUcsKyf tvkyftrIaqmiftzGJUu twnfjyKNyD;rS xdkwyfom;wdkYudk tkyfcsKyf ppfa&;jyap
&rnf/
3/ t0wftpm;
oHrPdpnf;rsOf;udk twnfrjyKrD wyfom;wdkYonf oifhavsmfaom t0wftpm;wdkYESifhyif ppfa&;jyoEdkifMu
onf/ a&;qGJaeqJ oHrPdpnf;rsOf;wGif wyfom;t0wftpm;rsm;ESifh ywfouf atmufygtwdkif; a&;xm;onf/
dk;dk;wyfom;rsm; 0wfqif&eft0wftpm;rSm(u) Syfvufwdktpdrf;ykwfa&mif aumfvmESifh
(c) abmif;bDwdk tpdrf;ykwfa&mif
273

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(*) cg;ywft0ga&mif
(C) OD;xkwf ( 0g;zwfOD;xkwf) tpdrf;ykwfa&mif (t0g&pfESifh)
(i) ajctdwftpdrf;ykwfa&mif (t0g&pfESifh)
(p) bdeyf (tjzLa&mifr[kwfap&)
4/
ppfa&;jyoMu&mwGif trdefYay;rnfh Adkvfonf yxrqkH;wyfom;rsm;tm; rdrday;&rnfhtrdefYpum;vkH;rsm;udk
udk,fwdkif oduRrf;wwfajrmuf em;vnfxm;ap&rnf/ toHaetoHxm;? twdktSnf? twdrfteufudk aumif;pGmowd
jyK&rnf/ wyfom;rsm; av;av;uefuef vkyfvQifvnf; Munfhrae&/ wyfom;rsm; pnf;urf;rao0yfvQifvnf;
ppfa&;jyojcif;onf tydktvkyfom jzpf\/

oHrPdwm0efct
H &mSrd sm;ESihf wyfom;rsm; avhusi&hf ef
(1) trdefhay;rnfU AdkvftwGuf
trdeYf ay;rnfh Adv
k w
f yfom;wdYk tm; trdefYtmPmray;rD rdrdu (owd) ae&rnf/ xdkYaemuf trdefYray;rD
wyfom;rsm;tm; (oHrPd) [kaSUajy;pum; (owday;pum;) udk atmfNyD;rS vdk&mtrdefYudk ay;&rnf/ trdefYay;&mwGif
yg;pyfzsm;rS ayghqqxGuaf om toHrsKd;ESihf trdeYf ray;&/ vnfacsmif;rS tpfxGuaf om toHrsKd;ESihf av;av;eufeuf
trdefUay;&rnf/
(2) owd[k trdefhay;jcif;
trdefYonf t*Fvdyfvdk (Attention) [laom pum;ESifhvnf;aumif;? paumufrsm;\ (Alert) [laom
pum;ESiv
hf nf;aumif;? xyfwx
l yfrQ jzpfavonf/ trdeYfay;oltwGuf (owd) [k qd&k mwGif (o-oH) udk cyf Snf n
S q
f
JG
(wd) rsm;pGm jywfom; yDoap&rnf/ (wd) oHudk toHjzwfESifh wdkawmif;pGm trdefYay;&rnf/ (oESifh wd) Mum;wGif
wpfpuefY? ESpfpuefYrQ tcsed Mf umap&rnf/ (owd) [k qdak paomfvnf; o-"d[k vnfacsmif;oH xGuaf p&rnf/ owd[k
trdeUf ray;rD (oHrPd) udk yxrqifh qdk&rnf/ (oHrPd) [k qifhqdkvdkuf (2-3) puefYavmufMumrS owdudk
trdefYay;&rnf/
Oyrm- oHrPd -- om -- "d
t&mSdtrdefYay;vQif wyfom;rsm;u OD;acgif;? udk,f? ajc? vufwdkYudk wnfhrwf wnfNidrfpGm xm;&rnf/
rsufpdwdkYrS wyg; wudk,fvkH; rvIyfSm;&/ vufacsmif;rsm;udk tenf;i,fauG; vufrrsm;\ txufqkH; tqpfrSm
auG;aeaom vufdSK;tqpfay:wGif wnfSdap&rnf/ vufqpfwdkYudk ab;wGifxm; vufz0g;udk aygifzsm;bufodkY
vSnfhxm;&rnf/ vufrudk aSUvnf abmif;bDcsKyfdk; aemufem;wGif uyfcg oufompGmxm;&
rnf/ vufESpfzufpvkH; udk,fESifh ajzmifhwef;pGmxm;&rnf/ vufrsm;udk aemufodkYrauG;ap&/
ajczaemifhjcif; xdxm; ajcrwckESifhwck (8) vufruGm xm;&rnf/ wenf;tm;jzifh odUk
jyKvky&f mwGif axmifh (45) 'D*&D S&d rnf/ owdtrdefUudk vdu
k ef mjyKvkyf&mwGif toufudk atmifh
vludkjyif;xefpGm awmifhxm;&ef rvdkacs/
(3) oufom
(Stand at Ease) ESifh xyfwlxyfrQjzpfonf/ owdrS oufomodkY trdefYay;vQif b,fajcudk b,fbufodkY
waycefY aTU vufESpfbufudkvnf; wNydKifwnf; aemufodkY,lcg nmvufzrdk;udk b,fvufz0g;ESifh qkyfudkif&rnf/
vufrsm;udk aeom,kHqefY vIyfvIyfSm;Sm; raeap&/ udk,fudk ajcESpfacsmif;ay:wGif tm;jyK oufompGm ae&rnf/
wudk,fvkH; NidrfNidrfoufouf ae&rnf/ b,fajcudk aTU&m nmajcudk vkH;0vIyfSm;jcif; rjyK
vkyf&/
oufomrS owdodkY trdefYay;&mwGif wyfom;rsm;onf b,fajcudk nmajcodkY uyf
vufrsm;udv
k nf; (owd) trdefYrSmuJhodkY ae&rnf/

274

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


(4) {ap
(Stand Easy) ESifh xyfwlxyfrQjzpfonf/ (oufom) xuf ydk vGwfvyfpGm aeEdkifonf/ ajcESpfacsmif;rQ

ty wud,
k v
f ;Hk vIyf mS ;Edik ?f wyfom;rsm; ({ap) taetxm;wGif &yfae trdeUf ay;olu (oHrPd)[k qifq
h v
kd u
kd v
f Qif
tm;vkH; (oufom) taetxm;odkUjyif aeMuap&rnf/ NyD;rS trdefUay;oHudk apmifhqdkif;Mu&rnf/
(5) aejrJ
(As Usual) ESifh xyfwlxyfrQ jzpfayonf/ taetxm;wckckudk jyKvkyf&ef wyfom;rsm;u trdefYay;NyD;rS

vnf;aumif;? tjcm;wjcm; wpkw


H &maMumifh vnf;aumif;? oabmrus yxraejrJtwdik ;f aeap&ef trdeUf jzpfonf/
Oyrm-oufomrS om--wd [k trdefYay;onfhtcgwGif wyfom;rsm; aES;vGef;aomf vnf;aumif;jzpfap?
rnDveG ;f vnf;aumif;? wOD;wa,mufu rSm;,Gi;f aomf vnf;aumif; jzpf oufomodYk ay;aom trdeYf jzpfonf/
(6) oHrPdrSwf - rSm
trdeYf ay;jcif; r[kw/f uRrf;usifaom wyfom;d;k d;k wOD;tm;aomfvnf;aumif;? oHrPdwyfMuyfwOD;OD;tm;
aomfvnf;aumif;? trdeYf ay;olAv
kd u
f wef;pDjcif;wGif acgif;aqmifjyK aSUqk;H rS &yfwefY&ef cefYxm;oljzpfonf/ trdeYf
ay;olESifh rsufESmcsif;qdkif ESpfvSrf;tuGmwGif &yf (owd)taetxm;ESifh ae&rnf/ aemuftrdefYay;olu (oHrPd-oufom) [k trdefYay;rS (oufom) taetxm;wGif ae&rnf/ wyfpkrsm;vQif rsm;ovdk oHrPdrSwf OD;a&vnf;
rsm;&rnf/
(7) twef;pD
(On Parade or Full in) ESifh xyfwlxyfrQ jzpfap&rnf/ wyfom;rsm; &ifabmifwef;pD trdefYay;jcif;jzpf
onf/ oHrPdtwef; -- pD[k trdefYay;vQif wyfom;wdkYonf Sd&mae&mrS tvdktavsmuf (owd) vkyfNyD;vQif
(oHrPdrw
S )f qDoYkd avQmufvmMu&rnf/ oHrPdrw
S af b;wGif wa,mufpD 0if&yfcg(oufom) aeMu&rnf/ twef;pD
qdkonfhtcg wwef;wnf;om r[kwf? ESpfwef;pD&rnf/ aemufwef; yxrqkH;vlonf aSUwef; 'kwd,vl\ aemuf
wnfw
h nf?h ajcESpv
f rS ;f uGmwGif &yf&rnf/ twef;pDwiG f wyfom;rsm; wa,mufEiS w
hf a,muf wayrQ uGmjcm;ap&rnf/
vltwef; dSNyD;onfhwdkifatmif wyfom;rsm; nmbufodkY Munfhaevdrfhrnf/ xdktcg trdefYay;olu (aSUodkUMunfh)[k
trdefYay;&rnf/ xdkYaemufrS (oHrPd -- oufom) [k ay;&rnf/ oHrPdrSwfonf wyfom;rsm; vIyfSm;cdkufwGif
Nidrfae&rnf/ if;teD;rS wyfom; oufomvkyfNyD;rS olvnf; oufomvkyf&rnf/ aSUwef; wyfom;tjynfh Sd&rnf/
Mum;vyf raeap&/ aemufwef;a&m aSUwef;a&m vljynf&h efrmS pkjH zpfrS jynfo
h nf/ tu,f vlrjynfv
h Qif aemufwef;
b,fbufqkH;vlrS p a&;aomf trSwf (3) ae&momvQif uGufvyfwae&m jzpfap&rnf/

trdefh (7) twef;pDjcif;


oHrPdrSwf

ae&mvGwf

ESpfa,mufwwGJ ab;pDjcif;udk (twGJpDjcif;)[k ac:&rnf/ twGJpDcdkufaomf vnf;umif;? twef;pDcdkufaomf


vnf;aumif; ? wyfom;wdkYonf &,farmvIyfSm;jcif;wdkYudk aSmifMuOf&rnf/ tu,f wpkHwa,mufaom wyfom;
Oyrm- ajctdyf? abmif;bD? tuswckck jyifvdkvQif aemufwef;vljzpfvQif aemufodkY wvSrf;qkwf aSUwef;vljzpfvQif
aSUodkY wvSrf;wufum jyifqif&rnf/ trdefYay;olonf AdkvftpSdonfh t&mSdwdkYudk wpkHw&mwdkifwef;vdkygu
txufwGif a&;cJhonfhtwdkif; aSUaemuf wvSrf;qkwf owdxGuf&yfaeNyD;rS wdkifwef;&rnf/ oHrPdrSwf rygvnf;
oHrPdrSwfae&mwGif acw0ifa&muf aqmifGuf&rnf/
275

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(8) nmu - nd
wyfom;rsm; vlpDjcif; taetxm; aumif;pGm rnDao;vQif trdefUudk ay;&rnf/ xdktcgoHrPdtrSwfESifh
aemufwef; nmbufqkH;vlrS vGJ usefwyfom;tm;vkH; aSUodkY ajcvSrf;w0ufrQ wuf&rnf/ NyD;rS ajcaxmufrsm;udk
wjznf;jznf; aTUum rdrdnmbuf wa,mufausmf wyfom;\ ar;zsm;uav;udk jrif&,kHSdonfhtcgwGif &yf&rnf/
trdefYay;oludk,fwdkif odkYr[kwf vufatmufcH t&mSdwOD;OD;u wyfom;rsm; nD? rnDudk ab;uae Munfh&rnf/
aSUxGuaf eolwYkdukd aemufaTU&ef ajym&rnf aemufxu
G af eolwYkdukd aSUwd;k &ef Tejf y&rnf/ trdeYfukd tcgcyford ;f ay;
&efrvdk/ wyfom;rsm;onf udk,fhbmomudk *kpdkuf jyifqif&rnf/ ta&;BuD;aom tcgBuD;&ufrsm;wGif trdefYudk
okH;jrJjzpfonf/ xdktwef; nd&mwGif acgif;ESifh rsufpdudkom vSnfh&rnf/ wudk,fvkH;vdkuf ukef;&efuG&ef rvdkay/
nmujyif? b,fujyif [laom trdefYwdkYonf trdefYay;olu wyfom;rsm; wpkHwckjyKvkyf&ef trdefYay;NyD;? &yfwefY
ae&m taetxm; rnDGwf ay;&aom trdefYjzpfonf/ odkYaomf wyfom;rsm;onf wpkHwckjyKvkyf NyD;onfhtcgwdkif;
xdktrdefYudk apmifhqdkif;&ef rvdk/ tvdktavsmuf udk,fwdkifnd&rnf/
(9) nmodkhMunfU? b,fodkhMunfU
ud,
k u
f kd wnfrh wfpmG xm; b,fbufoYkd vnf;aumif;? nmbufoYkd vnf;aumif;? acgif;apmif;Munf&h rnf/
(10) aSYodkhMunfU
txufutrdefYtwdkif; b,fbufnmbufodkY Munfhae&mrS aSUodkYMunfhap&ef trdefYwnf;/ wyfom;wdkif;
rsufpdwdkYonf aSUwnfhwnfhta0;odkY Munfh&rnf/
(11) oHrPd - - - trSwf
wyfom;rsm; trSwaf &&efay;aom trdeUf jzpfonf/ xdt
k cg aSUwef;nmbuf tpGeq
f ;Hk vl (oHrPdtrSwrf yg)
up (1-2-3-4-5) ponfjzifh b,fbuftqk;H vlwikd ;f wa,mufpD trSwu
f kd atmf Gw&f rnf/ xdo
k Ykd Gwq
f &kd mwGif
acgif;rvSnfh&/ aemufwef;u wyfom;rsm; trSwfatmf&ef rvdk/ ukd,fhaSU vltrSwfudkyif ,l&rnf/
(12) nmvSnfU
udk,fudk wnfhrwfpGmxm;? vufrvIyf&/ (1) nmajczsm;ESifh b,fajczaemifhudk <u udk,fudk nmbufodkY
vQifjrefpGm vSnfhNyD;rS (2) b,fajcudk nmajcem;odkY jzwfvwfpGm ,lcs/ trSwftwdkif; vltwdkif; ESpfwef; okH;wef;cGJ
vdkuf nmvSnfh? b,fvSnfh usifh&rnf/ odkYrS nDnmvG,faponf/
13) b,fvSnfU
txufygtwdkif; ajymif;jyef vkyf&efjzpfonf/ b,fajczsm;ESifh nmajczaemifh tenf;i,ff <uap&rnf/
(14) aemufvSnfU
nmvSnfhouJhodkY nmajczsm;ESifh b,fajczaemifhudk<u aemufodkY rsufESma&mufatmif
vSnfhjcif;wnf;/ (aemufvSnfh) onfhtcg rnfonfhtcgrQ b,frSrvSnfh&/
(15) nmapmif;
(Right in- cline) ESifh xyfwlxyfrQ jzpfonf/ b,f-nmvSnfhouJhodkY b,fbuf nmbufrsm;odkY vkH;vkH;
rvSnfh&/ w0ufom vSnfh&rnf/ apmif;NyD;onfh tcgwGif ajcz0g;rsm;rSm (owd) taetxm;rSmuJhodkY Sd&rnf/

(16) b,fapmif;
txufygenf;twdkif; b,fbufodkY apmif;&efjzpfonf/
(17) tcsdefrSwf
(Mark-time) ESihf xyfwx
l yfrQjzpfonf/ ae&if;ae&m b,fajcESihf nmajcudk wvSnphf aD jrmufacs? csacsjyK&

276

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


rnf/ udk,fvufwdkYudk rvIyfr&rf;ap&/ ajrmufaeaom ajcESifhajrBuD; tenf;qkH; (8) vufrcefY uGm&rnf/ wwfEdkif
vQif aygifESifh ajrBuD; ,SOfNydKifaeonfh txd ajrmufEdkifonf/
(18) &yf
tcsdefrSwfaepOf (&yf) trdefYay;&efrSm b,fajc ajrtuswGif (oHrPd) [k owday;pum; qifhqdkvdkuf?
aemufwBudrf b,fajc ajrtuswGif (&yf) [k oHjywfESifh trdefYay;&rnf/ (&yf) [k trdefYay;NyD;onfESifh wNydKifeuf
b,fajcrSm ajrwGifusNyD;jzpf nmajcudk b,fajcteD;odkY odrf;vdkufcg &yfwefY&rnf/ ajcaxmufESifh wudk,fvkH;rSm
vnf; (owd) taetxm;Sdap&rnf/
(19) tjrefavQmuf
trdeYf ukd wyfom;rsm; &yfwefYaecdu
k rf mS jzpfap? tcsderf w
S af ecdu
k rf mS jzpfap? ay;Edik o
f nf/ trdeYf &onft
h cg
udk,fESifhacgif; wnfhrwfpGmxm; b,fajcaxmufu p vSrf;&rnf/ vufrsm;rSmvnf; b,fajcESifh nmvuf? nm
ajcESifh b,fvufwdkY wNydKifeuf vTJ&rnf/ vufrsm; vTJ&rf;onfhtcg wawmifudk rauG;&/ vrf;avQmufonfh tcg
ud,
k n
hf mbufu vlrsm;ESihf nDaeap&rnft
h jyif? aSUuvlEiS v
hf nf; ajcvSr;f jcif; nDaeap&rnf/ wyfom;wdik ;f aSUuvl?
ab;uvlrsm;ESifh ajcvSrf;nDatmif odkYr[kwf trdefYay;ol\ b,f-nm-b,f-nm[laom trdefYESifhnDatmif avQmuf
Mu&rnf/
(20) &yf
tjrefavQmufaepOf wyfom;rsm;tm; &yfwefY&ef trdefYay;jcif;jzpfonf/ nmajcajrtus (oHrPd) [k
owday;pum; qifhqdkvdkuf&rnf/ aemufwBudrfnmajcajrtuswGif (&yf) [k oHjzwfESifh trdefYay;&rnf/ xdktcg
wyfom;rsm;u b,fajc wvSrf;wuf nmajcESifhywf&rnf? &yfNyD;onfESifhwNydKifeuf wyfom;rsm;onf (owd)
aeMu&rnf/ tjrefavQmufaepOf wrdepfwGif ajcvSrf; (120) Sd wvSrf;ESifhwvSrf; vufr (30) uGm&onf/
(21) twef;vdkufavQmuf
wyfom;rsm; &ifabmifwef; avQmufjcif;wnf;/ rsm;aomtm;jzifh wyfom;ESpfwef; avQmufavhSdonf/
twef;vdu
k af vQmufjcif;rSm nDnm&ef rvG,u
f v
l aS cs/ odYk aMumifh yxrtrdeYf ay;olu wyfom;rsm;tavQmuf& vG,u
f l
ap&ef b,f-nm-b,f-nm[k Gwfqdkay;&rnf/ trSwfESifhavhusifhEdkifu taumif;qkH;jzpfonf/ (1) qdkvQif b,f
ajc aSSUwvSrf;wuf nmvufvnf; aSUodkY ypf&rnf/ (2) qdkvQif nmajcESifh b,fvufaSUodkY vTJ&rnf/ (3) qdk
vQif b,fajc nmvuf tpOfvdkuf (1-2-3-4-5) ponfjzifh vSrf;oGm;&rnf/ xdkodkY avQmufonfhtcg wyfom;wdkif;
rdrdnmbufuvludk t&dyftuJMunfh nDnmatmif avQmuf&rnf/ nmbufqkH;wyfom;rsm;rSm ajcvSrf;rSef; rusOf;
rus,fap&ef txl;*kpdkufap&rnf/
(22) b,fauGY - nmauGY
auGUaomtcg b,fjzpfap? nmjzpfap? a'gifrh eS f (Right Angle) jzpfatmif auGUay;&rnf/ ESpaf ,mufjzpfap?
ok;H a,mufjzpfap? av;a,mufjzpfap? twef;vdu
k jf zpfap auGUaomtcg twGi;f qk;H vlonf (b,fbufoYkd auGUvQif
b,fbufqkH;vl? nmbufodkYauGUvQif nmbufqkH;vl) ajcvSrf;udk quf rvSrf;bJ tcsdefrSwf aeap&rnf/ tjyif
bufqkH;vlu rdrdESifh &ifabmifwef; vdkonfhbufodkY rsufESmwlIrS aSUodkYquf wnDwnf;vSrf;&rnf/ aemufrSyg
onfh twGJrsm; odkYr[kwf twef;rsm;vnf; twdkif; jyKvkyf&rnf/
(23) nm-vSnfU
trdefUudk nmajc ajrtuswGif (oHrPd) [k owday;pum; qifhqdkvdkuf&rnf/ aemufwBudrf nmajc
ajrtuswGif (nm) [k trdefYay;&rnf/ xdktcg b,fajconf nmajcteD;odkY uyfvdkufonfESifh wcsdefwnf; (wjydKif
euf)? nmajconf nmbufodkY vSrf;&rnf/
(24)

xdkYtwl b,fbufwGif p trdefYay;&rnf/ Oyrm- oHrPd (b,f)-- (nm--vSnfh)


277

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(25)
aemufvSnfhwdkif; nmbufrS vSnfh&rnf/ oHrPdaemuf--vSnfh [k trdefYay; (3) cGef;vkH;udk b,fajc ajr
tuswGifom ay;&rnf/ nmajcaSUwvSrf;wdk; b,fajcudk nmajc aSU uefYvefYcGcs/ nmajc<u aemufbufodkY
vSnfh? b,fajcudk odrf;? nmajcESifh vSrf; xGuf&rnf/
6/ tMuHay;TefMum;csuf
oHrPdwm0efcHrsm;ESifh wyfom;wdkYonf txufygtrdefYwdkYudk vdkufemaqmifGuf&ef yxr tawmfyif
tcuftcJEiS hf awGU&ayrnf/ odYk aomf pdwrf ysub
f J pmESiahf &;om;xm;onft
h wdik ;f (jznf;jznf;) tavhtusihf tprf;oyf
(3^4) OD; 0dkif;0ef; jyKvkyf usifh&rnf/ rSefNyD? ae&musNyDqdkrS wyfom;rsm;ukd wqifhjyoMu&rnf/ ppfa&;jy&mwGif
ydkrdk em;vnfap&ef tjcm;wwfod em;vnfolrsm;xHodkY csOf;uyfvnf;aumif;? if;wdkY vkyfykHudkifykHwdkYudk MunfhIU
vnf;aumif; enf;,l&rnf/ trdefYrsm;rSm wyfom;rsm;twGuf avhusifh&ef tajccHrQom jzpfonf/ rMumrD NyD;pD;
awmhrnfjzpfaom oHrPdpnf;rsOf;wGifrS trdefYrsm; tpkHtvif yg0ifvdrfhrnf/ trdefYrsm;udk vdkufem vkyfaqmif&ef
pmjzifh MunfhvkyfaeMuvQif tcuftcJawGU& enf;vrf;rus jzpfaeonfudkvnf;aumif;? wifBudKodSdNyD;jzpfonf/
rnfodkYyifjzpfap trSm;awGUrS trSefudkawGUrnf/ odkYjzpf pdwfrysufbJ ZGJaumif;aumif;ESifh udk,fhwm0efudk vkyfaqmif
Muapvdo
k nf/ oHrPdppfa&;jytwef; oifwef;wdYk ukd ,ckEpS t
f wGi;f aomf vnf;aumif;? odkYr[kwf ausmif;rsm;\ ESpf
vnf nDvmcHEiS ahf omf vnf;aumif;? yl;wGu
J sif;y&ef MuHpnf pDpOfxm;onf/ xdt
k cgwGif t&yf&yfdS oHrPdwm0efcrH sm;
odYk r[kwf oHrPdwyf ud,
k pf m;vS,rf sm;udk oHrPdppfa&; uRrf;usiforl sm;u vufxyfoifMum; jyoay;&ef pDpOfxm;
onfjzpfaMumif;/
ta&;awmfykHatmifygap
xGef;Sdef

(X)

jrefrmEdik if v
H ;Hk qdik &f mausmif;om;rsm;\ umuG,af &;oHrPdtzGUJ

xkwfjyefcsuf (2)
1/
oHrPdvufpJG (ac:) oHrPdpnf;rsOf; tcef; (1)? tyd'k f (4)? tydk'fi,f (*) wGif azmfjyxm;onfh pmtkyu
f kd
tzGUJ BuD;u rxkwaf 0Edik af o;rD tcsed t
f wGi;f wGif trdeYftrSwf (1)? xkwjf yefcsuf (2) ponfh pmwrf;rsm;udk vpOfxw
k af 0
oGm;rnfjzpfaMumif;/ odkYaMumifh e,fSd oHrPdwm0efcHrsm; owdjyK&rnfrSm tvkyf0w&m; cRwf,Gif;ayghysuf wm0ef
rausjzpfaevQif? oHrPdtzGJUBuD;rS vpOfay;oGm;rnfjzpfaom tvkyfrsm;udk rrDEdkifbJ aemufususef&pf tcuftcJ
rsm;ESifh awGUMuHKae&ayvdrfhrnf/
2/
oHrPdwyfrsm;? oHrPdpnf;rsOf; tcef; (6)? tykd'f (5)wGif azmfjyxm;onfhtwkdif; oHrPdtkyfcsKyfol t&mSd
rsm;onf wyfrsm;udk zGUJ pnf;&m wyfom;rsm; toufEiS hf t&yftedrhf tjrifh ponfwUdk udk oifah vsmo
f vdk ,m,D pDrEH ikd cf iG hf o
dS nf/
okdYaomf wyfrsm;udk tkyfcsKyf&aomtcgwGif ppfwyfESifh wlEkdiforQwlatmif jyKvkyf&rnf/ pnf;urf; ao0yfa&;udk
txl;*kpkdufyg/ ppfa&;jyaecdkufwGif wyfom;rsm;? &,farmpum;ajymjcif;udk cGifhrjyK&/
3/ t0wftpm;
oHrPdwyf\ &nf,
G cf sufrmS wyfom;rsm;tm; ppfraI &;&mudk pHv
k ifpmG em;vnfapvdjk cif; jzpfonf/ t0wf
tpm;rSm ta&;tBuD;qHk;tcsuf r[kwf? 'kwd,ta&;BuD;onfh udprsKd;om jzpfonf/ oHrPd jyXmef;xm;onfh
t0wftpm;udk r0wfEikd o
f jzifh oHrPdwyfom; r[kw[
f k rqdEk idk /f oHrPdpnf;urf;rsm;udk rvdu
k ef mu oHrPdwyfom;
r[kw/f odYkaomf wyfom;rsm; oHrPdt0wftpm;udk 0wfqifEidk o
f nfh tcgwGirf l aooyfusempGm 0wfqif&efvadk yonf/
oHrPdO;D xkyf
0g;zwfOD;xkyf (t0g&pf) ESifh[kqdkxm;&m OD;xkyfrSm tywfwckvHk; 0g&efrvdk? tywf tm;vHk;udk tpdrf;a&mif
qkd;NyD;vQif tay:qHk; tywfrsm;udkom Asufvufrw0ufrQ Sdaom t0gpif;jzpfatmif qkd;&rnf/ xdkt0g&pfuav;
atmuf tpdrf;a&mif b,fzufab; tvnfwnfhwnfhwGif teDa&mif t0wfp (Asuf wvufrcGJ? tvsm; ESpfvufr)
a'gifvdkuf wyfqifxm;&rnf/ teDa&miftay:wGif rnfonfh trSwftom;udkrQ ra&;om; rjc,f&/
278

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


4/ oHrPdtrdefhay;jcif;rsm;
oHrPdwyfudk trdefYay;jcif;udp Oyrm- nmvSnfh[k trdefYay;vQif trdefYay;oltzdkY vG,fulaomfvnf;
trdefYemcH&olrsm;twGuf vdkufem&ef tenf;i,ftcuftcJ awGU&vdrfhrnf/ ajcvSrf; rSm;,Gif;Muonfudkvnf; rMum
cP awGUayrnf/ odYk aomf pdwrf ysufbJ BudK;pm;&ef vdak yonf/ trdeYf rsm;udk pmjzifah &;om;xm;&m t"dyg ,f t,ltq
vGaJ umif;vGaJ eayrnf/ rSi;f vif;aom udpr sm;twGurf l oHrPdtzGUJ BuD;odUk pma&; ar;jref;Ekid o
f nf/ tMuHOmPfvnf;
ay;Ekdifonf/
5/ oHrPdzGJYpnf;yHk
oHrPdzUJG pnf;yH?k &mxl;cefUxm;yHw
k Ukd ESihf ywfouf A[kw
d iG f adS om wm0efct
H rIaqmifrsm;rSm pdwu
f ;l avmufrQ
ESifhom pDpOf&onf/ tu,f vkyfudkifonfhtcgrsm;wGif rjzpfEkdifonfh udpr sm;udkvnf; awGUMuHK&aumif; awGUMuHK&
ayvdrfhrnf/ xdktcgrsKd;wGif e,foHrPdwyfrsm;onf A[dkodkY tMuHay;TefMum;jcif;rsm;udk jyKvkyfapvdkonf/ odkYrSom
rSm;aeaom t&mrsm;udk trSefjzpfatmif jyifqifEkdif trSefrsm;udkvnf; ydkrdk aumif;rGefatmif pDrHEkdifayrnf/
6/
aemufq;kH owday;vdo
k nfrmS oHrPdzUJG pnf;a&;ESiyhf ufouf rnfoUkd cufcyJ ?kH taESmift
h ,Suf awGU&yHrk sm;udk
aocsm*PpGm tjrefq;kH tpD&ifcMH uapvko
d nf/ odYk ro
S mvQif xdt
k cuftcJ taESmift
h ,Surf sm;udk rnfoYkdrnfyw
kH eG ;f vSef
NzdKzsufEkdifrnfudk oHrPdtzGJUBuD;u BudKwifpOf;pm; wjynfvHk;Sd oHrPdwyfrsm;tm; tMuHay;Ekdifayrnf/
7/ oHrPdtkyfcsKyfol t&mSdrsm;ESifh tkyfcsKyfolrsm;
(u) oHrPdwyfMuyf? (c) oHrPdwyfMuyfBuD;? (*) oHrPd wyfMuyfrSL;? (C) vufaxmufAdkvf/
oHrPd t&mSdrsm;
(u) Adkvfuav;? (c) wyftkyfAdkvf (*) AdkvfrSL; (C) twkdifyifcHAdkvf (i) AdkvfcsKyf
&mxl;rsm;udk tu,f wdk;csJU&ef vkdvm;tyfaom tcsdefwGif wkd;csJU&ef &nfG,fxm;aMumif;/
8/ wm0efrsm;
(u) oHrPdtMuyf? oHrPdwyfMuyf
olonf wyfpkwckwGif (4) a,mufxuf ydk rSdEkdifacs/ if;onf wyfom;kd;kkd;xuf &mxl;tqifhtwef;
wxpfomjrifhonf/ wyfom;dk;dk; wa,mufudk tkyfcsKyf&onfh acgifolBuD; oabmrsKd;om jzpfonf/ ol\tvkyf
wm0efrsm;rSm ppfa&;jy&m olYxuf&mxl;jrifhaom wyfMuyfBuD;? wyfMuyfrSL;ESifh vufaxmufAdkvfuav;wdkYudk ulnD&
rnf/ vufarmif;&pfrSm tSnf (3) vufr? tus,f vufrw0uf Sdap&rnf/ xdkvuf&pfudk ycHk;tqufatmufESifh
tusvufzsm;wdkY tv,fwnfhwnfhwGif b,f? nm wyfqif&rnf/
(c) oHrPdwyfMuyfBuD;
olonf wyfpkwckwGif trsm;qHk; (3) a,mufom Sdap&rnf/ oHrPdwyfMuyf&mxl; wqifhjrifhonf/
olonf ppfa&;jy&m wyfom; (20) xd udik Ef idk o
f nf/ vuf&pfEpS &f pf wyfqif&rnf/ 'kw,
d t&pfukd yxrt&pfatmuf
wnfhwnfhwGif vufr0ufjcm;wyfqif&rnf/
(*) oHrPdwyfMuyfrSL;
olonfwyfpkwckwGif ESpfa,mufxufydk rSdap&? ppfa&;jy&mwGif vl (30) txd oifMum;jyoEkdifonf/
olonfwyfom;rsm;udk oifMum;jyo&rnfjzpfojzifh ppfrIa&;&mwGif tawmfwwfuRrf;NyD;ol jzpf&rnf/ wyfrsm;udk
trdefYay;wwfap&rnf/ vuf&pf (3) &pf wyfqif&rnf/ wwd, t&pfudk yxrt&pfxuf vufr0ufwGif wyfqif
&rnf/ olonf tMuyfBuD;xuf &mxl;wqifhjrifhonf/
(C) vufaxmufAdkvf
vufaxmufAdkvfrSm Adkvfuav;atmufwGifSd tMuyfrSL;xuf tqifhtwef;jrifhonf/ olonfAdkvfuav;
rSdckdufwGif wyfpkwpkvHk;udk MoZmay; pDrHcefUcGJ&rnf/ vufaxmufAdkvf[k qdkaomfvnf; olonf oHrPdtzGJUwGif
t&mSdwOD; r[kwfacs/ wyfpkwckwGif vufaxmufAdkvf wa,mufom SdEkdifonf/ vufaxmufAdkvf cefYxm;&m
(or*rsm;ESifh Adkvfuav;) u rcefY&/ wyfom; (40) odkYr[kwf (40) atmufSd wyfom;rsm;u rJaG; wifajrmuf
ap&rnf/
279

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
oHrPdt&m&Sdrsm;
(u) Adkvfuav;
Adkvfuav;rSm oHrPdwyfpkudk tkyfcsKyfonfh t&mSdwOD;jzpfonf/ ,cktcsdef oHrPdoifwef;rsm; pmar;yGJ
rsm;udk rusif;yEkdifao;ojzifh Adkvfuav;&mxl;udk or*toif;toD;oD;rS oifhavsmfrnfh oludk cefYxm;Mu&aprnf/
Adkvfuav;wGif wyfpkudk oabmSdovdk oHrPdpnf;rsOf;twkdif; pDrHjc,fv,
S Ef idk o
f nf/ wyfom;wOD;OD;udk xkwyf ,f
ypfEidk o
f nfh tmPmSo
d nf/ wyfpw
k ckv;kH udk tkycf sKyf&m olonf ta&;BuD;qHk;yk*dK vf jzpfonf/ wyfom; (40) rjynfhbJ
wyfom; (25? 30? 35) qdkvQifvnf; or*toif; toD;oD;wdkYonf xkdwyfom;rsm;udk tkyfcsKyf&ef Adkvfuav;
wa,muf cefYap&rnf/ Oyrm- jrif;jcHwGif oHrPdwyfom; (69) a,mufSdonf/ xdk (69) a,mufpvHk;udk wyfAdkvf
uav; wOD;wnf;ESifh rudkifEkdif/ odkYjzpf wyfAdkvfuav; ESpfOD;Sdap&ef or*rsm;u Adkvfuav;wOD;udk aemufxyf
cefUxm;Mu&rnf/ oHrPdtrdefYay;jcif;ESifh qkdiforQ vkyfief;rsm;udk oHrPdwm0efcH Adkvfuav;onf aumif;rGefusepGm
uRrf;usif ap&rnf/ if;tjyif pnf;rsOf;ESifh tjcm;vkyfief; wm0efrsm;udkvnf; uRrf;usif&efvkdayonf/ udk,fwkdif
ppfa&;jyjcif;udk trdeUf ay;wwfap&rnf/ wyfpEk iS yhf wfouf wpHw
k ck jyKvkypf rD zH ,
G f v
dS Qif Adv
k u
f av;onf wyfMuyfrLS ;?
wyfMuyfBuD;? vufaxmufAdkvfwdkYESifh wkdifyif pDrH&rnf/ rnfodkYyifjzpfap olonf wyfpkwckudk tkyfcsKyfEkdifrnfh
t&nftcsif;ESifh jynfhpHkap&rnf/
(c) wyftkyfAdkvf
olonf wyfom; (160) odkYr[kwf Adkvfuav; (4) OD;ukd tkyfcsKyfoljzpfonf/ olonf Adkvfuav;xuf
&mxl;wqifh jrifhonf/ wyfom; (160) rjynfhaomfvnf; wyfom; (80) u ausmfvQif wyftkyfAdkvfwa,muf Sdap
&rnf/ xdkwyftkyfAdkvfudk oHrPdpnf;rsOf; rajymif;ao;rD oHrPdrsm;uyif cefYxm;Mu&rnf/ Oyrm- ajrmif;jrNrdKUwGif
ausmif; (3) ausmif; Sdonf/ wausmif;wGif wyfom; (30)? wausmif;wGif wyfom; (50)? wausmif;wGif wyfom;
(45) a,mufSdonf[k qdkMupdkY/ wyfom; (30) Sdaom ausmif;wGif wyfMuyf (3) a,muf? wyfMuyfBuD; (2)a,muf?
wyfMuyfrLS ; (1) a,muf (ae&mwGif wyfMuyfrLS ;onf vufaxmufAv
kd &f mxl;udk ,lEidk o
f nf/) Adv
k u
f av;wa,muf
Sdayrnf/ wyfom; (50) Sdaom ausmif;wGif wyfMuyf (5) a,muf? wyfMuyfBuD; (3) a,muf? wyfMuyfrSL; (2)
a,muf vufaxmufAdkvfwa,muf? Adkvfuav; wa,mufSdrnf/ wyfom; (45) Sdaom ausmif;wGif tMuyf (4)
a,muf? odkYr[kwf (5)a,muf? wyfMuyfBuD; (3) a,muf? wyfMuyfrSL; (2) a,mufSdrnf/ vufaxmufAv
kd w
f a,muf?
Adv
k u
f av; wa,mufrdS nf/ wNrdKUvH;k Sd wyfom;rsm;udk tkycf sKyf&ef wyftyk Af v
dk w
f OD; S&d rnf/ Adkvfuav; (3) OD;udk
ausmif;toD;oD;Sd or*toif;wdkYu wifajrmuf wyftkyfAdkvfudk NrdKUvHk;qkdif&m or*u wifajrmuf&rnf/ Adkvf
uav;rsm;onf wyftkyfAdkvf\ MoZmtmPmudk emcH&rnf/
(*) Adv
k rf LS ;
Adv
k rf LS ;rSm wyftyk Af v
kd rf sm;tay:wGif tkycf sKyfot
l &mSjd zpfonf/ ol\wm0efrmS ol\ vufatmufwGif Sdaom
wyftm;vHk;wdkY\ wdk;wuf&m wkd;wufaMumif;udk pDrHcefYcGJenf; vrf;Tefjy&rnf/ e,fvHk;qkdif&m oHrPdt&mSdyif
jzpfonf/ AdkvfrSL;udk rnfonhfor*rsm;rS rwifajrmuf&/ oHrPdtzGJUcsKyfuom wkdufdkuf cefYxm;rnf/
9/

oHrPdwyfcGJyHk
40960
10240
2560
640
160
40
10 - 10 - 10 - 10

- wyfrawmf
- wyfaygif;csKyf
- wyfaygif;pk
- wyfaygif;
- wyfzGJU
- wyf
- wyfpdwf

10/
wyfpdwfudk oHrPdwyfMuyf tkyfcsKyfrnf/ wyfudk Adkvfuav; tkyfcsKyfrnf/ wyfzGJU wyftkyfAdkvf? wyfaygif;
AdkvfrSL;? wyfaygif;pk twdkifyifcHAdkvf? wyfaygif;csKyf wyfrawmfAdkvfcsKyfwdkY toD;oD; tkyfcsKyfMurnf/
11/
280

oHrPdtrdefUay;jcif;rsm;/ / trdefYtrSwf (1) rS quf trdefhtrSwf (23-24) wdkY\ xyfrHSif;vif;csuf/

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


(23) oGm;vsuf nm - - vSnfU
trdefYudk b,fajc ajrtuswGif oHrPd[k owday;pum;udk qifhvkduf&rnf/ aemufwBudrf b,fajc
ajrtuswGif (nm) [k trdefYay;&rnf/ aemufwzef b,fajcajrtuswGif (vSnfh) [k jywfom;yDopGm ay;&rnf/
xdkYaemuf nmajcaSUodkY wvSrf;vSrf;? aemufb,fajc aSUwvSrf;wuf/ tcg b,fajcaSU-nmajcaemuf jzpfae
vdrrhf nf/ xdrk S vlwud,
k v
f ;kH nmbufoUkd vSn
hf nmajcESihf pvSr;f cg qufvuf avQmufomG ;&rnf/ trdeYf ay;NyD;aemuf
qufvuf vSrf;jcif;rSm tSdefowfjcif; jzpfonf/
(24) oGm;vsuf b,f - - vSnfU
trdefYudk nmvSnfh trdefYay;ouJhodkY oHrPd (b,fajc) b,f -(b,fajc) vSnfh/ (b,fajc)? trdefUay;
&rnf/ vSnfh[k trdefYay;NyD;aemuf nmajcESifh tSdefowf? xdktcg nmajcaSU-b,fajcaemuf taetxm; Sdvdrfhrnf/
xdkYaemuf vlwudk,fvHk;udk b,fbufodkY vSnfhvdkufNyD;vQif b,fajcESifhp vSrf;&rnf/
(25) oGm;vsuf aemuf - - vSnfU
aemufvn
S w
hf idk ;f nmbufrS vSn&hf rnf/ oHrPd (b,fajc)? aemuf (b,fajc)? vSnhf (b,fajc)/ xkUd aemuf
nmajcudk aSUwvSr;f wk;d tSed o
f wf/ b,fajcudk nmajc\ aSUuyf uefYvefYcs? if;aemuf nmajcESihf ayguf
aemufvn
S /hf b,fajcwcsufayguf vHk;0aemufvSnfh nmajcESifh vSrf;xGuf&rnf/
(26) tav;jyK
tav;jyKtrdefYudk rjyKvkyfrD wyfwzGJUvHk;onf (owd) taetxm; Sdap&rnf/ oHrPdtav;jyK trdefYay;
aomtcg vufoD;qkyfvsuf nmbufvufudk wHawmifqpfrS txufodkYcsKd;? vufarmif;udk udk,f\ab; uyfxm;?
vufoD;qkyfudk aSUodkYvSnfh? aemufvufarmif; wckvHk;udk rsufvHk;\ab;wGif wef;wef; txufodkYajrmuf&rnf/
vufo;D qkyu
f kd aSUbufuo
kd m vSnx
hf m;&rnf/ vufukd xkwaf omtcgvnf; vufarmif;udk aS;enf;wl wHawmifcsK;d
NyD;rS atmufodkYcs&rnf/ vufudktay:odkY ajrmufxm;onfhtcgwGif ESpfpuefYrQ Mumap&rnf/
(27) NyD; - - ap
trdeYf ay;rnfadS omtcg wyfwckv;kH onf aSUwef;? aemufwef; ESpw
f ef;om Sad p&rnf/ Adv
k v
f yk o
f u
l oHrPd
NyD;ap[k trdeYf ay;vQif wyfom;tm;vH;k onf nmbufoYkd vSn&hf rnf/ xdYk aemuf Adv
k v
f yk o
f u
l kd xH;k pHtwkid ;f tav;jyK
NidrfoufpGm xGufcGmoGm;&rnf/ wyfom;rsm; tdktaoay;aomtcg Adkvfvkyfoluvnf; jyef tdktaoay;&rnf/
(28) nmujyif
trdefYonf oifcgp wyfrsm;ESifh 0ifcgp wyfom;rsm;tzdkY jzpfonf/ vkyfaqmif&m nmundrSmuJhodkY
jyKvkyf&rnf/ odYk aomf trdeUf rSm avhusifch ef; wckcu
k kd jyKvkyaf qmifu
G Nf yD;onfh tcg? twef;ESihf rnDnm jzpfae
aomaMumif?h twef;n&d efcikd ;f aom trdefYwnf;/ wwfuRrf;NyD;aom wyfEiS hf wyfom;wdkYrmS trdefYukd Adv
k u
f ray;
&bJvsuf wyfom;rsm;udk,fwkdif avhusifhcef;wckckudk vkyfNyD;u jyifMundMu&rnf/
(29) ajcvSrf;jyif
vrf;oGm;&if; ajcvSrf;rSm;aecJhygu aSUajczaemifhudk aemufajczsm;ESifh xd aSUajcudkyif qufvSrf;&rnf/
odkYr[kwf vSrf;vsufSdaom taetxm;twdkif; (pHk) ckef aSUodkY wdk;Ekdifonf/ Oyrm ajcvSrf;rSm;aeolonf oGm;aepOf
aSUajc? nmaemufajc bufSdaeonf xm;MupdkY/ if;ol ajcvSrf;jyifcsifygu aemufajcjzpfaom b,fudk quf
rvSrf;bJESifh Sd&if;taetxm;twkdif; (pHk) ckefvdkufcg ckefwdk;wdk; vdkuf&rnf/ tcsdefrSwfaomtcg rSm;aeaom ajc
wbufudk ajrmufcsnf-cscsnf ESpfBudrfwkdifwkdif jyKvkyf&rnf/
(30) nm - apmif; (odkhr[kwf) b,f - apmif;
(twef;vku
d o
f mG ;vsu)f if;trdeYf ukd ay;vku
d af omtcg wyfom;rsm;onf b,f (odYk r[kw)f nmodYk apmif;
(w0ufvSnfh) avQmufoGm;&rnf/ a'gifhwef;avQmufjcif;yifwnf;/ wyfom;rsm;onf twef;rysufatmif owdjyK
281

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
avQmufMu&rnf/ avQmufaomtcg rdrd\ aSUem;usaomvl\ ausmv,fESifh rdrdykcHk; (b,fapmif;u b,fykcHk;?
nmapmif;u nmykcHk;)ESifh wef;atmifxm; rsufESmrl&modkY wef;wef;rwfrwf avQmuf&rnf/
(31) twGJvkduf b,f (odkhr[kwf) nmapmif;
trdefYrSm txufavhusifhcef;uJhodkYyif av;a,mufwGJ (odkYr[kwf) oHk;a,mufwGJ (odkYr[kwf) ESpfa,muf
wGJ twGJvdkuf? apmif;cg a'gihfwef; avQmufapjcif;aywnf;/
12/

,ckvtwGuf ppfa&;jytpDtpOf
,ck wvvHk;twGuf wyfom;rsm;tm; ppfa&;jyo&ef avhusifhcef;rsm;rSm (trdefYtrSwf - 1 ESifh ,ckv
oHrPd xkwjf yefcsuf - 2) ESpcf ak ygif;wGif (27) rsK;d So
d nf/ teuf (27) rsK;d vH;k udyk if avhusiMhf uap&rnf/ xdo
k Ykdavhusihf
Muap&mwGif tcsdeu
f kd uefYowf tvkyv
f yk Mf uapvko
d nft
h wkid ;f atmufwiG f tcsdepf m&if;ESihf tvkyu
f w
kd
JG jyxm;ay
onf/ ,ckvwvvHk;udk &ufowav;ywfcGJ jyxm;onf/ ppfa&;jyvQif tenf;qHk; wem&DMumap&rnf/ xdkwem&D
udkvnf; (3) ydkif; ydkif; yxr (10) rdepf/ 'kwd, (40) rdepf/ wwd, (10) rdepf cGJjcm;xm;onf/
yxrtywfwGif oifMum;&efrSm trdefYtrSwf (1) owdrS p trdefY trSwf (16) nmapmif; txdwkdYudk
aocsmpGm wwfajrmufatmif jyKvkyo
f ifMum; Murnf/ ppfa&;jyowkid ;f yxr (10) rdepfwiG f wwyfv;kH udk Adv
k u
f ,
kd w
f idk f
,cifu oifMum;jyo NyD;pD;cJhonfwkdYudk jyefvnfjyoap&rnf/ 'kwd, (40) rdepfwGif wyfudk wyfpdwfrsm; cGJvkduf
yg/ qkdif&m wyfMuyfrSL;? vufaxmufAdkvfwdkYtm; ppfa&;jyoap&ef wm0efvTJtyfay;&rnf/ wwd, (10) rdepfwGif
wwyfvHk;udk Adkvfudk,fwkdifBuD;Muyf xdkaeY jyoNyD;orQ avhusifhcef;rsm;udk jyefvSef jyoap&rnf/ (yxrqHk;up
ppfa&;jy&aom ppfwyfrsm; tzkdYrSm? yxr (10) rdepf Adkvfu ppfa&;jyrnfhtpm;? wyftaMumif;udk Sif;vif;ajym&rnf/
'kwd,tywfwGif trdefYeHygwfpOf (17) tcsdefrSp trdefYeHygwfpOf (22) avQmufvsuf b,fauGU- nmauGU
txdwdkYudk aocsmpGm wwfajrmufatmif avhusifhay;&rnf/ ppfa&;jyonfhtcsdefESifh wyfrsm;udk avhusifhay;ap&ef
txufenf;twkdif; pDpOf&rnf/
wwd,tywfwGif trdefUtrSwf (23) oGm;vsuf b,fvSnfh-nmvSnfhrSp trdefYeHygwfpOf (25) oGm;vsuf
aemufvSnfhtxdwdkYudk txufenf;twkdif; cGJjcm;a0zef oifMum;&rnf/
pwkwtywfwGif useftrdefYrsm;udk ukefpifatmif txufenf;twkdif; cGJjcm;a0zef oifMum;&rnf/
13/
ppfa&;jywm0efrsm;
Adkvfuav;- wyfMuyfrSL;rsm;ESifh vufaxmufAdkvfwkdY wyfpkrsm;udk ppfa&;jyaepOf oGm;a&mufMunfhI&rnf/
(u) wyfom;rsm;\ 0wfpm;qif,ifyHkudk owdjyK&rnf/
(c) wyfMuyfrSL;rsm;ESifh vufaxmufAdkvfwkdY ppfa&;tjyrSm;aevQif? 0ifa&mufjyifqifjyo trdefYay;&rnf/
(*) wyfom;rsm;\ trnfpm&if;udk ppfa&;jyolwkdif; *kjyK pm&if;,l rSwfom;ap&rnf/
wyfMuyfrLS ;ESifU vufaxmufAv
kd -f olwkdYonf Adv
k u
f av; wwyfv;kH udk ppfa&;jycdu
k w
f iG ?f wyfMuyfrsm;? wyfMuyfBuD;rsm;
wkYd\ wm0efukd vH;k 0aqmifu
G &f rnf/ wyfMuyf? wyfMuyfBuD;wdYkrmS Adv
k u
f av;ppfa&;jycku
d f wyfom;rsm;ESihf a&maESmum
ppfa&;jyo Mu&rnf/
wyfMuyfESifU wyfMuyfBuD;- if;wdkYrSm trdefYay;ol wyfMuyfrSL; (odkYr[kwf) vufaxmufAdkvfwdkY ppfa&;jypOfwGif?
wyfom; ydkrdkem;Sif;apjcif;iSm trdefYrsm;udk yxrvkyfudkif aqmifGuf jyMu&rnf/ wzef wyfom;rsm; ppfa&;jyaom
tcg trSm;awGUvQif wa,mufpDudk vkdufvHjyifqifay;&rnf/
ta&;awmfyHkatmifygap/
(4? 12? 39)

282

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

(!)

jrefrmEkid if v
H ;Hk qkid &f mausmif;om;rsm;\ umuG,af &;oHrPdtzGUJ

xkwfjyefcsuftrSwf (3)
(1)
oHrPdausmif;om;rsm;\ ppfwyfjzpfonft
h m;avQmpf mG ppfa&;ppfrEI iS hf ywfouforQ toH;k taqmif t&m0wK
wkYd ukd wwfEidk o
f rQ tpGr;f ukejf ynfph akH tmif pkaqmif;xm;SEd idk &f ef vdt
k yfonft
h wkid ;f Adv
k v
f yk o
f rl sm;u BudK;pm;Mu&rnf/
oHrPdwyfrsm;wGif ppfrIppfa&;ESifh ywfouf em;&nf0aeolESifh wwfuRrf;ol (Specilalist) rsm; SdMuap&rnf/
oHrPdwyfwikd ;f wGif taxmuf (uif;axmuf War Scouts) twwfukd aumif;pGmwwfuRr;f atmif avhvmolrsm;vnf;
vdkayonf/ ajryHkqGJtwwf? awmckwfcsKHwkd;? wHwm;aqmuf? ajruwkwfwl;qGjcif; twwfwdkYudkvnf; wwfEkdifvQif
avhvmMu&ef vdkayonf/ ppfwyfwwyfvQif txufygwyfom;rsKd;rsm;u wwyfwzGJU? "g;ckwf? vSHxkd;? tajrmuf?
aoewfudkifwG,f wu,fowfjzwf&ol ppfom;rsKd;uwrsKd; SdMupjrJjzpfonf/ wyfrsm;udk tkyfcsKyfol Adkvfrsm;rSmrl
xdktwwftm;vHk;udk tenf;ESifhtrsm; wwfEkdifvQif tpGrf;ukefwwfajrmuf&ef vdkay&m XmecsKyfrS Armjynft&yf&yfSd
Adkvfrsm;twGuf oHrPdoifwef;rsm;udk ausmif;ydwf&ufrsm;twGif; zGifhvSpfEkdif&ef BudK;pm;aeaMumif;? oHrPdvufpGJ
pmtkyfudkvnf; rMumrDxGufEdkifatmif BudK;pm;rnfjzpfaMumif;/
(2)
e,fSd oHrPdwyfcGJrsm; rnfodkYrnfyHk c&D;a&mufaeonfudk XmecsKyfrS taotcsm rod&/ owif;pmrsm;wGif
awGU&oavmufESifh or*toif;rsm;xHrS or*toif;csKyfxHodkY ydkYpmrsm;wGif Mum;nyf pmESpfaMumif;? oHk;aMumif;
avmuf a&;vku
d Mf uorQudo
k m od&onf/ wyfcrJG sm;rS ay;ydYk pmrsm; xifoavmuf ra&mufadS cs/ twkid ;f c&D;oGm;
rjzpfacs? tpOftjrJvv
kd kd tquftoG,f adS erSom vkyaf qmif jzpfajrmufEidk rf nf/ oHrPdwm0efcrH sm;onf rdrw
d Ykda'oSd
oHrPdwyf toD;oD;wdkY\(u) wnfaxmif&mwGif tcuftcJ
(c) wyfom;OD;a&
(*) ppfa&;jyonf? rjyonf ponfwdkYudk tjrefqHk; tpD&ifcHMuapvdkonf/ oHrPdwyf rwnfaxmif&ao;
aom or*toif;rsm;rSmvnf; wnfaxmifEkdif&ef tjref BudK;pm;oifhMuayonf/
(3)
oHrPdppfa&;jy trdefYrsm;wGif vkdufemvkyfaqmif&ef tcuftcJawGUu XmecsKyfodkY csufjcif; taMumif;Mum;
&ef rarhEiS /hf tMuHPfay;oifv
h Qiv
f nf; vufraES;bJay;ydYk u wwkid ;f jynfv;kH twGuf tusKd ;jzpfonf/ oHrPdwyfrsm;
wnfaxmif&jcif;\ taMumif;udkvnf; oifwkdY odNyD;jzpfonf/
(4)

ppfa&;jytrdefhrsm;
(trSwf - 31 rS tquf)

(32) nm - - ESpfcg - - auGY


trdefYudk oHrPdwyf ppfcsDwufaepOf ay;&efjzpfonf/ trdefYudk (b,fauGU) (nmauGU) rSm uJhodkYyif
ay;&rnf/ Adkvfvkyfol trdefYay;vQif wyfom;rsm;onf yxrnmbufodkY wBudrfauGUvkduf aemufwBudrf xyfrHum
nmbufodkY auGUum qufvuf ppfcsDMu&rnf/ ppfa&;jytrdefY (25) rSmuJhodkY avQmufvmcJhaomvrf;rSmyif xyfrH
aemufjyefvSnfhum avQmufjcif;r[kwfbJ wyfwwyfvHk;auGU aemufodkYjyefavQmufjcif;jzpfonf/ Oyrm wyfom;
(10) a,muf? trSwf (1) rS (10) txd/ aSUaemuftpOfvdkuf avQmufvmonf qkdMuygpdkY? ppfa&;jytrdefY (25)
twkdif;qdkvQif? trSwf (1) onf yxrwGif aSUacgif;aqmif avQmufvmaomfvnf; jyefvSnfhonfhtcg trSwf
(10) wyfom;onf acgif;aqmif avQmuf&onf/ trdefYtrSwf (23) rSm aSUqHk;rS acgif;aqmif csDwufvmolonf
aemufqHk;odkY a&mufroGm;bJ aSUqHk;uyif qufvufcsDwuf&ef jzpfonf/
yHkudkMunfUav-

15 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1
1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 15
nmESpfcgauGU jyefavQmuf&m yxrvmcJhaom vrf;\ nmbufem;rSyif uyfjyefavQmufMu&rnf/
283

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(33) b,f - - ESpfcg - - auGY
nmESpfcgauGUrSm uJhodkYyif acgif;aqmif avQmufoludk
aSUqHk;rSxm; aemufrS wyfom;rsm;onfvnf; acgif;aqmif
wyfom;auGUonfh ae&modkYa&mufrS auGUMuum csDwufcJhonfh
vrf;\ b,fbufem;rS uyf vmcJhaom c&D;udk jyefvSnfhjcif;
jzpfonf/
ppfa&;jytrdefh - 32? 33 okyfjyyHk

(34) nmodkh (odkhr[kwf) b,fodkh av;a,mufpkvsufav;a,muf - wGJ? ESpfa,muf - wGJ (&yfvsuf)


trdefYudk wyfom;rsm; &yfwefYaepOf ay;&rnf/ ppfa&;jy&ef pvkdufonfESifh wyfom;rsm;onf (2) wef;
pDcJhNyD; jzpfvdrfhrnf/ xdkYaemuf aSUwef; (1-2-3-4-5) tpSdojzifh a&&rnf/ aemufwef; wyfom;rsm; trSwfa&&ef
rvkd/ aemufwef;wyfom;rsm;rSm rdrdwdkY aSUwnfhwnfh wyfom;rsm;\ trSwfudkom rSwfxm;&rnf/ av;a,muf
wG[
J k trdeYfay;vdu
k v
f Qif aSUwef;? aemufwef; pHt
k rSwf (2-4-6-8) ponfjzifh wyfom;rsm;onf aemufoYkd ajcwvSr;f
(vufr-30) b,fajcESifh vSrf;vkdufNyD;vQif nmbufodkY nmajcESifh ajcwvSrf; (vufr-24) vSrf;vkduf&rnf/ xdk
tcg wyfom; twef;ESpfwef;onf av;a,mufwGJpD av;wef;jzpfoGm; pHk-trSwf wyfom;rsm;onf r-trSwf
wyfom;rsm;\ aemufwnfw
h nfw
h iG f SMd uvdrrhf nf/ b,fbuftpGeq
f ;kH wyfom;wdUk onf (r) trSwjf zpfap? (pH)k trSwf
jzpfap? av;a,mufwGJMu&rnf/ b,fbuftpGefqHk;ESifh 'kwd,wyfom;rsm;rSm rnfonfhtcgrQ rwGJ&/
(u) tu,f wyfom; (16) a,muf twGJ (7) wGJSdonf qdkMuygpdkh
xdktcgwGif av;a,mufwGJ wGJ&ef vG,fvG,fESifh jzpfvdrfhrnf/ tu,f wyfom; (18) a,muf twGJ (9)
wGJ SdaevQif? aemufqHk; (b,fbufqHk;) wyfom;rsm;rSm (r) trSwf jzpfaeaomfvnf; rdrdwdkYnmbuf (pHk) trSwf
wyfom;rsm;ESifh wGJMu&rnf/ aemufqHk; wyfom;rsm;\ nmbuf pHktrSwftom;rsm;rSm rvIyfSm;&/ xkdtcgwGif
aemufq;kH wyfom;rsm;ESihf wwGaJ usmf (r) trSwf wyfom;rsm;rSm ESpfa,mufwnf; Sdaevdrfhrnf/ xkdwyfom; ESpfa,muf
teuf aemufwef; wyfom;rSm aemufokdYwvSrf; qkwfvkduf&rnf/
(c) twGJpHk- aemufvyfESifU
rSwfcsuf- aemufvyfqkdonfrSm twef;pD&mwGif aSUwef;ESifh aemufwef; vlrnDrQ Oyrm - aSUwef; (8) a,muf?
aemufwef; (7) a,mufjzpfaevQif? aSUwef;ESifh aemufwef; tuGufaphatmif aemufwef; b,ftpGefqHk;rS aea&
aomf - wwd,ajrmufae&mudk ae&mvyfxm;&rnf/ xdkae&mvyfudk aemufvyf[k ac:onf/
(ppfa&;jy trdefh (7) udk jyefMunfUav)
av;a,mufwGJ[k trdefYay;aomtcg aemufvyf\ nmbufuyfvsufSdaom wyfom;onf aemufodkY
wvSrf; vSrf;ay;&rnf/
(*) twGJr - aemufvyfESifU
av;a,mufwGJ[k trdefYay;aomtcg? aemufvyfae&mudk csefvSyf tjcm;twGJrsm;rSm - wGJjrJ wGJoGm;
Mu&rnf/ xdktcg aemufvyftwGJrSm - wa,mufwnf;om Sdaevdrfhrnf/
(C) aSYwef;aemuf SdaevQif (Oyrm-Adkvfvkyfol wyfom;rsm;tm; aemufvSnfU[k trdefhay;aomtcg)
aemufvyfae&monf aSUwef;odkY a&mufaevdrfhrnf/ odkYaomf aSUwef;wGif rnfonfhtcgrQ ae&mvyf
rSdap&/ odkYaMumifh aemufwef;rS aSUae&mvyfESifh wnfhwnfhwyfom;onf aSUwef;odkY wuf&vdrfhrnf/ xdkYaemuf
av;a,muf wG&J mwGif (pH)k trSwt
f om;rsm;onf nmajcESihf aSUodUk wvSr;f wuf? b,fajcESihf b,fbufoUkd wvSr;f vSr;f
vdkuf&rnf/ tu,f aSUwef;? aemufwef; vltjynfh-twGJ rjzpfvQif? ,cifu aemufodkYqkwf&aom wyfom;onf
,cktcg aSUodkYwuf&rnf/ (ppfa&;jytrdefh (34-u) udk MunfUav) wzufpmrsufESmrS yHkrsm;ESifUwJGzufMunfUyg284

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

trdehf (34)

wJNG y;D yHk

trdehf (34-u) twJpG kH - vlppd x


D m;yHk

wJNG y;D yHk

trdehf (34-c) twJrG - vlppd x


D m;yHk

wJNG y;D yHk

trdehf (34-*) twJpG kH - aemufvyfEiS Uf pDxm;yHk

wJNG y;D yHk

trdehf (34-C) aSw


Y ef;aemuf Sv
d l

285

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(35) ESpfa,muf - - wGJ
(u)
av;a,mufwGJpOf cGJwufMu&aom wyfom;rsm;onf udk,fhae&modkY udk,fjyefa&mufatmif b,fajcESifh
b,fodkYvSrf; nmajcESifh aSUodkYwufMu&rnf/ (ppfa&;jytrdefh (34-u) udk MunfUav)
(c)
aemufwef;onf aSUSdrl - av;a,mufwGJpOfu cGJxGuf&aom wyfom;rsm;onf? nmajcESifh nmodkY
vSrf; b,fajcESifh udk,fhae&modkY udk,fjyef0ifMu&rnf/
(*)
aemufodkY wvSrf;qkwf&mom wyfom;rsm;rSm aSUodkYwvSrf;wuf aSUodkY wvSrf;wuf&aom wyfom;
rsm;rSm aemufodkY wvSrf;qkwf&rnf/
(36) b,f (odkhr[kwf) nm
ppfa&;jytrdefY (34) udk jyKvkyfNyD;aomtcg? Adkvfvkyfolu b,f (odkYr[kwf) nm [k qdkvdkufvQif Adkvft
rdeYf ay;&mbufoYkd wyfom;tm;vH;k vSnv
hf u
dk &f rnf/ xdYk aemuf (csD - - wuf) [k trdeYf xyfraH y;vdu
k v
f Qif aSUodYk csw
D uf
Mu&rnf/
(37) b,f (odkhr[kwf) nm -- vSnfU
,cktrdefYrSm b,fodkYvnf;aumif;? nmodkYvnf;aumif; vSnfh&efay;aom kd;dk;trdefYrsKd; r[kwf/ ppfa&;jy
trdefY (36) udk ay;NyD;aomtcg? Oyrm (b,f) [k Adkvfvkyfolu nmvSnfh[kqdkvQif nmbufodkY vSnhfHkomru?
trSwf (35) twdkif; udk,hfae&modkYudk,f jyef0ifMuum? (2)a,muf wGJMu&rnf/ Oyrm- AdkvfrS (nm)[k trdefYay;
b,fodkY trdefYay; - b,fokdY jyefvSnfhapvdkvQif Adkvfvkyfolu (av;a,mufpkvsuf - nm -- vSnfh) [k trdefY
ay;&rnf/
(38) (2 - a,mufwGJpD ae&mrS) 4 - a,mufwGJ
(u)
xdktcg (pHk) trSwf wyfom;rsmonf nmbufodkY wvSrf;vSrf;vkduf b,fESifh aSUodkY wvSrf;wuf
Mu&rnf/ Oyrm- twGJ (1? 2? 3? 4? 5? 6) Sd? twGJ (1) onf aSUqHk;rS aSUodkU rsufESmrlaevQif? xdktwGJ\aemufwGif
Sdaom (2? 4? 6) ponfh pHktrSwfwGJrsm;onf txufyg enf;twkdif; av;a,mufwGJMu&rnf/
(c)
tu,f (6) trSwfwGJonf aSUqHk;rS aSUodkYrsufESmrl (5? 3? 1) trSwfwGJrsm;onf b,fajcESifh bufbuf
odkY vSrf; nmajcESifh aemufodkY av;a,mufwGJrdatmif qkwfMu&rnf/

trdehf (38-u)
6

1
2
3
1

trdehf (38-c)
6

1
3

286

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


(*)
,cifu ppfa&;jytrdefYrsm;t& - aSUwkd;? aemufqkwf vkyfMu&aom wyfom;rsm;onf ,cktcg ab;odkY
wvSrf;xGufjcif;? 0ifjcif;udkom jyKvkyfMu&rnf/
(39) (tcsdefrSwfpOf) av;a,mufwGJ
trdefYudk trdefYtrSwf (35) twkdif; trdefYay;&rnf/ (nmodkY av;a,mufpkvsuf - av;a,mufwGJ)
wyfom;rsm;onf tcsdefrSwfaeMuvdrfhrnf/ b,fajcajrtuswGif yxrtrdefYudk ay;? 'kwd,trdefY (av;a,muf)udk
b,fajcajrtuswGif xyfrHay;um? aemufwBudrf b,fajcajrtuswGif (wGJ) udk ay;&rnf/ xkdtcg (pHk) trSwf
wyfom;rsm;onf wGJ[k Adkvfu trdefYay;NyD;onfESifh wNydKifeuf nmajcudk ajrodkYjyefcs b,fajcESifh aemufodkY
qkwfvkdufum nmajcESifh nmbufodkY vSrf;vdkuf&rnf/ nmajcvSrf;NyD;vQif &yfwefY rae&/ qufvuf tcsdefrSwf
aeMu&rnf/ (b,foYkd av;a,muf pkvsuf av;a,mufw)JG [k qdv
k Qif? nmwGipf trdeYf ay;NyD;vQif wyfom;rsm;onf
vnf; nmbuf ajcrSp vSrf;Mu&rnf/
(40) (tcsdefrSwfvsuf) 2 a,mufwGJ
tcsdefrSwfae&mrS - b,fajcajrtuswGif (2a,muf) [k trdefYay; aemufwBudrf b,fajcajrtuswGif
(wG)J [k ay;&rnf/ wyfom;rsm;onf yxrb,fajcESihf b,fbufoYkd vSr;f vdu
k
f aemufwBudrf b,fajcajrtuswGif
(wGJ) [k ay;&rnf/ wyfom;rsm;onf yxrb,fajcESifh b,fbufodkY vSrf;vdkuf nmajcESifh aSUodkYwufMu&onf/
(41) (oGm;vsuf) 4- a,mufwGJ
trdefYudk b,fajcajrtuswGifom ay;&rnf/ (wGJ) [k trdefYay;NyD;onfESifh wNydKifeuf (r)wyfom;wkdYonf
nmajcESihf ud,
k t
f Sed f owfvu
dk
f ESpBf udrt
f csderf w
S Nf yD;vQif qufcsDwufMu&rnf/ (r) wyfom;wkYd tcsderf w
S af ecku
d f
(pH)k wyfom;rsm;onf txufygenf;rsm;twkid ;f av;a,mufwMJG u qufvuf csDwufMu&rnf/ xdt
k cg (r)wyfom;
rsm;ESifh (pHk) wyfom;rsm;onf ajcvSrf;wnDwGwf jzpfoGm;vdrfhrnf/
(42) (oGm;vsuf) 2 a,mufwGJ
trdefYudk b,fajcajrtuswGifay; vkdufemonfh wyfom;rsm;onfvnf; txufygenf;rsm;twdkif; udk,fh
ae&modkY udk,fjyef0ifMu&rnf/ b,fbufwyfom;rsm;onftcsdefESpfcg rSwfMu&rnf/
(43) (&yfvsuf) nmodkh twef;jyK
twef;jyK[k AdkvfutrdefYay;vQif aSUwef;? nmbufqHk; wyfom;rsm;onf nmbufodkY vSnfhae? aSUwef;
usew
f yfom;rsm;onf trdeYf trSwf (15) rSmuJo
h Ykd nmodYk apmif;vku
d Mf u&rnf/ xdUk aemuf Adv
k v
f yk o
f u
l tjrefavQmuf[k
trdefYay;&onf/ xdt
k cg aSUwef;? nmbufq;kH nmodkYvn
S x
hf m;onfh wyfom;rsm;onf aSUodkY ESpv
f rS ;f csDwufNyD;vQif
&yfwefYae&rnf/ twef;wckvHk;onf twef;pDrysufapbJ? nmbufqHk; wyfom;&yfae&mESifh &ifaygifwef;pDrDatmif
csw
D ufNyD;vQif &yfwefYMu&rnf/ aemufwef; nmbufq;kH wyfom;onf aSUodYk ESpv
f rS ;f wuf aSUwef;nmbuf wyfom;
\ rlvae&mudk ,lNyD;vQif nmbufoYkd vSnu
hf m &yfwefYae&rnf/ usew
f yfom;rsm;rSm aSUwef;ESihf wygwnf; tpDtwef;
rysufapbJ? nmbufqHk;wyfom;ESihf &ifaygifwef;rdatmif csDwuf&yfwefYMu&rnf/ b,fodkY twef;jyKvnf; txuf
enf;twkdif; jyKvkyfMu&rnf/
(yHkudk MunfUav)
(44) (oGm;vsuf) twef;jyK
txufenf;twkid ;f yif tvH;k pHk jyKvkyMf u&rnf/ odYkaomf nmbufq;kH wyfom;rsm;rSm ae&mopfoYkd a&mufvQif
&yfraebJ tcsdefrSwfae b,fbufrS wyfom;rsm;udk apmifhqkdif;Mu&rnf/ b,fbuf wyfom;rsm;vnf; nmbufqHk;
wyfom;rsm;ESifh &ifaygifwef;rdvQif tcsdefrSwfaeMu&rnf/ Adkvfvkyfolu csDwuf&ef trdefYay;rS qufvuf csDwuf
Mu&rnf/ nmodYk twef;jyKvdv
k Qif nmajcajrtuswiG f trdeYf ay; b,foYkd twef;jyKvv
kd Qif b,fajcajrtuswiG f trddefY
ay;Mu&rnf/
287

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(45) (twGJrS) nmodkh - twef;jyK
nmbuftwef;onf aSUqHk;wyfom;rSty usefwyfom;rsm; nmodkYapmif;? b,fbuftwef; nmvSnhf?
tjrefavQmuf[k trdefYay;u? nmbufwef; aSUqHk;wyfom;rsm;onf aSUokdY ESpfvSrf;wuf? usefwyfom;rsm;onf
aSUqHk;wyfom;ESifh &ifaygifwef;rdatmif csDwufMu&rnf/
b,fodkY twef;jyKvkduvnf; b,fbuftwef;onf b,fodkYapmif; nmbuftwef;onf b,fvSnfh
NyD;vQif aS;enf;twdkif; qufvufvkyfudkifMu&rnf/ (yHkudk MunfUav)

trdehf (43) &yfvsuf nmodhk twef;jyKykH

rlvtwef;rsm;
nmbufodkh twef;jyKNyD;yHk

aSYwef;nmapmif;xm;yHk (rlvtwef;)
aSY (2) vSrf;

trdehf (45) twJrG S nmodhk twef;jyKykH


aSY (2) vSrf;

nmbufodkh twef;jyKNyD;yHk

rlv (2) a,mufwJG SdyHk

aSYwef;nmapmif;xm;yHk

288

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


(46) tcrf;tem;pDjcif;
tcrf;tem;pDjcif; qkdonfrSm t*Fvdyfvdk (Ceremonial Prade) [k ac:onf/ wyfom;tm;vHk;udk twef;
wwef;wnf; jzpfatmif yxrpDvkduf&rnf/ xdktcg tedrfhqHk;wyfom;rsm;rSm b,fbufqHk;wGif Sdap t&yftjrifhqHk;
wyfom;rsm;rSm nmbufq;kH wGif SMd uap&rnf/ nmrSp tpOfvu
kd f trSwfa&&rnf/ (r) trSwfwyfom;rsm;tm;
aSUodkYwvSr;f ? (pH)k trSwf wyfom;rsm;tm; aemufodkYwvSrf; vSrf;&ef? (r- trSwfwyfom;rsm; aSUwvSrf;wuf?
pHk- trSwfwyfom;rsm; aemufwvSrf;qkwf - - vSrf;) (vSrf;) [k trdefYay;&rnf/ xdkYaemuf Adkvfvkyfolu (b,fnm- vSn)hf [k trdeYf ay;&rnf/ aSUwef;wyfrsm;onf nmbufoYkd vSn
hf aemufwef;wyfom;rsm;onf bufbufoYkd
vSnfhvdkufMu&rnf/ xdkYaemuf Adkvfvkyfolu (b,f-n m-vSnfh) [k trdefYay;&rnf/ (tjrefavQmuf) [k trdefYay;
aomtcg? aSUwef; nmbufqHk; wyfom;rsm;onf &yfwefYae&rnf/ usefwyfom;rsm;onf rsufESmrl&m bufodkY
avQmuf/ aemufwef; wyfom;rsm;onf nmbufodkY auGUcg aSUwef; aemufqHk;vlESifh qufrdatmif avQmufMu&rnf/
xdkodkY wwef;vnf; avQmufoGm;aepOf aSUqHk;rS wyfom;rsm;onf aejrJae? 'kwd,wyfom;rsm;onf yxrwyfom;
\ nmbufodkU xGuf ESpfvSrf;uGmwGif &ifaygifwef; &yfwefUae&rnf/ wwd,wyfom;rsm;onf yxrwyfom;\
aemufwGif &yf? pwkwwyfom;rsm;onf 'kwd,wyfom;uJhokdY nmbufodkY xGufcg? 'kwd,wyfom;\ aemufwGif
&yf&rnf/ xdkodkY tm;vHk;wyfom;rsm; vkyfudkifNyD;vQif wyfwckvHk;udk jcHKMunfhygu ywvm;yHk wnfSdvdrfhrnf/

trdehf (45) tcrf;tem;pDjcif;


(u) *Pef;wckukd vlwa,mufvrhkd w
S yf g

(c) r-trSwrf sm; aSw


Y vSr;f wuf nmvSn?Uf pH-k trSwrf sm; aemufwvSr;f qkwf b,fvn
S Uf

(*) vlpck GJ avQmufykH

(C) avQmufNy;D pDxm;yHk

289

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

()

ausmif;om;rsm;umuG,af &; - oHrPdxw


k jf yefcsuf trSwf (4)

ausmif;om;rsm; umuG,fa&;oHrPdwyf[laom pum;ESifhavsmfnDpGm e,frS wyfom;ESifhAdkvfwkdYonf ppfcsD


ppfwwfESifh oufqkdifaomt&mwkdYudk rsm;pGmoduRrf;em;vnf&ef vkdayonf/ Adkvfvkyfolrsm;onf rdrdwdkYwwfEkdiforQ
tpGr;f ukef ppftwwfukd r&ru vku
d v
f H mS azG pkaqmif;Mu&rnf/ ppfwu
dk &f mwGif ta&;BuD;aomtcsufum; vufeuf
tiftm;? vltiftm;? aiGtiftm;ESifh Adkvfrsm;\ t&nftcsif;wnf;/
a&jyif? ajrjyifESifh aumif;uifrSwkdufaom wyf[k tMurf;tm;jzifh (3) pm; cGJvdkufvQif ArmjynftzkdYum;
a&jyifESifh avjyifudk csefvSyf ajrjyifwkdufaom wyfrsm;twGufom pdkif;jyif;Mu&rnf/
tuG,ftumrsm;
ajrjyifwu
dk af om wyfwYkd twGuu
f m; tuG,t
f umonf 'kw,
d ta&;BuD;qH;k jzpf\/ wkid ;f jynf wjynfwiG ;f
csDwufwu
dk cf u
kd pf Of awmwGi;f ? awmifMum;ESihf ajrjyifrsm;wGif csDwufMu&wwfonf/ xdt
k cdu
k t
f wefY &efow
l Ydk tem;odYk
wwfEidk o
f rQ csO;f uyfEidk &f efum;? ud,
k w
fh yfukd &eforl sm;tvG,Ef iS hf rjrifEidk af tmif MuHaqmifMu&rnf/ csw
D ufomG ;vmqJ
ESihf ausmv
f eG cf NhJ yD;aom ae&majruGurf sm;udk aemufcH (Background) ac:&rnf/ if;aemufcEH iS ahf tmufc\
H ta&mift
qif; tajctaewdkYudk aocsmpGm odSdxm;&rnf/ odkYodSdrSom if;aemufcHta&mifudk rdrw
d dYk wyfom;rsm;u vku
d
f
0wfqifEidk o
f nf/ aemufct
H a&mifukd vku
d
f 0wfqifjcif; tusKd;um; ta&mifjcif; a&maxG;aeojzifh tvG,fwulESifh
&efolrsm; rjrifEkdif? tjypfum; 0wfNyD; t0wftpm;wdkYudk rMumcP ajymif;vJ&ef cJ,Of;vS\/ odkYaomf wwfEkdiforQ
wlatmif BudK;pm;&rnf/
Oyrm- &efukefNrdKUESifh ywfvnf\ aemufcHESifh atmufcHwdkU ta&mifrSm atmufu jrufaygrsm;onfh tjyif
opfawm xlxyfvSojzifh tpdrf;a&mifjzifh vTrf;awmh\/ xkdodkY aemufcHSdaom t&yftwGuf t0wfum; tpdrf;a&mif
taumif;qHk;? tndKa&mif? teufa&mifESifh umuDwkdYudk 0wfqifuvnf; tvG,fESifh jrifEkdifrnfr[kwf/ if;wkdYtpm;
tjzL? teD? t0gwkdYudk oHk;rdrSmrl vG,fulpGm jrifEkdif,HkrQru tpdrf;wGif;uGuf xifSm;pGmjrifjcif;ESifh pufuGif;
jzpfjcif;wkdYrS umuG,f&ef? atmufcH aemufcHwdkYESifha&maom ta&mifudk 0wfqif&rnf/ rdrd0wfaom t0wfa&mifonf
aemufcEH iS hf a&maecJv
h Qif ajrjyifuu
kd f (200) avmuf twGi;f Nidro
f ufpmG arSmufaeHrk Qyif &eforl sm;u jrifEidk rf nfr[kw/f
(A[dkrS oifUawmfaom t0wfudk jy|mef;ay;vdrfUrnf/)
tuG,ftumtjzpf toHk;jyKEkdifonfwdkYum; opfyif? jrufyifpkuav; wawmifxGmomomSd opfyifi,fpk?
csKyH w
k ?f pnf;k;d wef;? opfyif&yd f (aeajymufMum;aom ae&m) opfiw
k w
f ?dk ajredr?hf uke;f jrifrh S p? rdrw
d Ykd t&yfa&maeonfh
ae&mudk vkduf PfSdovkd rsufuG,f? usnfuG,f Munfh ,lMu&rnf/
rdrduG,fumxm;aom t&m\ tultnDtm;jzifh rjrifEkdifHkomSdaom t&mudk rsufuG,f? rdrdudk &efol
rjrifEkdifkHomru &efolusnfqHrsm; rrSefatmif uG,fxm;onfh t&mudk usnfuG,f/ odkYaMumifh tumtuG,f,l&m
usnfuG,f&atmif ,lEdkifu aumif;vS\/ ,ck toHk;csaeaom ppfkdifz,faoewfrSm 'k (5 - 6) aycefYSdrS usnfuG,f
Ekid o
f nf/ usnfu,
G u
f m; ud,
k w
f idk w
f ;l xm;aom ajrmif;urlwYkd rmS taumif;qH;k jzpf\/ pnf;k;d wnf;paom csKHyw
k w
f Ykd rmS
&efolrsm;u tvG,fwul rjrifEkdifaomfvnf; pdwfxifESifhyif pufaoewfESifhvSrf; ypfvdkufu tm;vHk;pkjyHK aowwf
onf/ tuG,ftum,lonfh ae&m rnfodkY ,lrnf? rnfonfh ae&muaumif;onf[k taotcsm a&;ay;&efum;
cJ,Of;vS\/ Adkvfrsm;u yifudk,fPfudk oHk; ae&mtaetxm;udk MunfhNyD;vQif oifhovkd ,lMu&rnf/ OyrmurlrS aumif;onf[k a&;xm;aomfvnf; wkdufckdufaeaomtcg urlrSdu todkYvQif urludk tuG,ftumtjzpf
toHk;jyKEkdifawmhtHhenf;/
e,frS Adv
k w
f Ydkonf rdrw
d Ykd\ t&yfa'oudk ud,
k w
f idk f pdppfMunfh
I rnfoYkdtumtuG,,
f rl nf/ b,fae&mu
awmh aumif;onf/ awmifwef;u b,fvkdpDwef;aeonf paom ajrjyiftajctae (Cover) wdkYudk aumif;pGm od
em;vnf&rnf/ tuG,ftumtwGufrSm e,fu Adkvfrsm;ESifhwuG wyfMuyfrsm;\ Pfudkrsm;pGm rSDaeonf/
ykef;uG,fenf;
awmwGif; opfyifrsm;tMum; oGm;vm&pOf opfcufopfGufwdkYudkvnf; vSnfhpm;aeaom tykef;tajc
taejzifh toHk;cs&rnf/ Oyrm- awmwGif;oGm;vmaeygu opfcufrsm;udk wdk;oGm;vQif &efoltvG,fwul jrifEkdifrnf
r[kwf/ xdkYjyif wawmifavmufom jrifhaom opfyifuav;rsm;udk usKd;wdk;usJwJ aygufapaom t&yfjzpfumrl?
if;tyifrsKd;udk OD;xkyfxkd; arSmufaeygu tjcm;opfyifrsm;ESifh a&maxG;NyD;vQif vludkjrifEkdifrnf r[kwfay/
290

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


tumtuG,f ,lNyD;onfah emuf ta&;BuD;onft
h csufum; Nidro
f ufpmG aeEkid zf kdY jzpf\/ Nidro
f ufpmG raebJ
vIyfSm;aeygrl? &efolu ta0;rS tvG,fESifh jrifEkdifvdrfhrnf/ vIyfonfhtcgvnf; ajz;ajz; vIyfrSef;rod vIyf&rnf/
Oyrm- acgif;udk awmifbuf Munfah e&mrS ajrmufbufukd MunfhvdkvQif awmifrSajrmufudk csufjcif;rvSnfh&/ ajz;ajz;
tcsdefudk tukefcH vSnfh&rnf/ odkYr[kwfu toufSd ow0grSef;odrl? wwyfESifhwwyf ,SOfNydKif ypfcwfaeMuaom
tcg? vludkjrifrS ypfrnfr[kwf/ ,cif qdkcJhNyD;onfhtwkdif; txifESifhyif vSrf;ypfcwfwwfojzifh NidrfoufpGm ae
Ekdif&efudk txl;BudK;pm;zkdYvdkayonf/
tuG,ftum,lyHk
tuG,t
f um,lpOfrmS trsm;tm;jzifh tvsm;arSmufvsuf w
dS wfonf/ tvsm;arSmufjzpfjcif;? uG,,
f jl cif;rSm
ud,
k u
f aSUudrk sm;pGm vSr;f rjrifEidk af omfvnf; &efo\
l usnfxrd eS zf Ydk rmS rsm;pGmcJ,Of;vSonf/ aoewfrmS trsm;tm;
jzifh cg;&if;avmufom vSrf; ypfwwfonf/ tu,f ajray:Syfypfu vlqDra&mufrD vrf;tMum;wGif wkduf
tjcm;t&m0wKrsm;udk rSefaeEkdifonf/ trsm;tm;jzifh ,lxm;aom tuG,ftum\aemuf nmbuftpGef; trdwfem;rS
vlae&m,l arSmufae&onf/ urlrSmvnf; xkdenf;twlyif odkYaomf urlxdyf opfyifpkuav;rsm;Sdu xdyfvnf;
ae&m,lEidk o
f nf/ urlxyd t
f pGe;f ae&m,lpOf rsuv
f ;kH wbufuo
kd m azmfxm;&rnf/ nmbufu tuG,,
f rl S aoewfEiS hf
rsufv;kH wbufukd nmbuf xm; vlukd opfyiftuG,t
f um ponfwYdk u zH;k tkyx
f m;vdrrhf nf/ b,fbufu,lygu
vlwud,
k v
f ;kH azmfNyD;rS aoewfukd xkwaf zmfEidk v
f rd rhf nf/ b,fbufu rnfonfhtcgrQ ae&mr,l&/
tuG,ftumae&m ra&mufrD uGif;jyifrsm;udk jzwfausmf oGm;p&mSdvQif vludkjzefYcGJ tjref tajy;oGm;&
rnf/ uGif;jyifr[kwfu rvkd/ tuG,f,lvQif jrefpGm,l? if;tuG,fudkcGmu vsifjrefpGmcGm&rnf/ awmwGif; opf
yif wyifESifhwpfyif ul;&mwGif vsifjrefpGmul; vludk tenf;i,fjzefYNyD; wNydKifwnf; ajy;&rnf/ odkYrS ypfcwfrnfo
h l
u ypf&ef aG;cs,f r&cif? tuG,fudk vla&mufEkdifonf/ vlrcGJbJ ul;u vlpkBuD;udk wae&mwnf; jrifae&ojzifh
pufuiG ;f aumif; jzpfaevdrrhf nf/ vlcv
JG u
dk
f tkycf sKy&f usyw
f nf; oGm;wwfonf/ (txl;*kjyK&rnf) csKHwef;udk ausmf&m
jzpfEkdifonf/ tu,f wae&mwnf;rS ausmf aES;aevQif pufuGif;aumif; jzpfwufonf/ ppfwkduf&m pufuGif;
aumif; rjzpf&ef rsm;pGmaSmifMu&rnf/ aemufq;kH ypfuiG ;f usu tumtuG,f rSad omfvnf; uGi;f jyifwiG yf if arSmuf
ypfMu&onf/ xkduJhodkY ae&m,l&m tjrefqHk;ajy; tjrefqHk;arSmufNyD;vQif vludk tus,fqHk;csJ&rnf/ tkyfr&atmif
vnf; rcsJ&/

(P) ajratmufvyI &f mS ;rIEiS hf ausmif;om;rsm;


twGif;pnf;onf 1300 jynfhta&;awmfyHkBuD; ay:ayguf&ef vIHYaqmf&yfwnfay;NyD;aemuf twGif;pnf;rS
udkEk? udkatmifqef;? udkvSazwdkYonf udkA[def;ESifh udkvSaTwdkYudk vufeufudkifawmfvSefa&;twGuf pnf;Hk;cJhonf/
twGif;pnf;tzGJUonf vQKdU0SufpGm vufeufudkifawmfvSefa&;twGuf xyfrHzGJUpnf;cJhMuonf/ ausmif;om;jzpfcJhaom
trsm;pkrSm ,aeYxufwdkif vlxkMum;wGif MoZmoufvsuf Sdonf/ udkEkonf bmoma&;t& vufeufudkif awmfvSef
a&;udk odyftm;ray;csifaomfvnf; udkatmifqef;url vufeufudkifawmfvSefa&;twGuf qHk;jzwfcJhonf/
'kwd,urmppfaMumifh ausmif;rsm;rydwfcif udkvSarmif (rdwDvm)? udkAaqG? udkjr? udkarmifarmif (aq;aum
vdy)f ? oHrPduakd rmifarmif (jrif;jcH)? udo
k ed ;f aqGwYkd onfvnf; vQKdU0Supf mG ajratmufawmfveS af &; zGUJ pnf;aqmifu
G &f ef
pmGufpmwrf;rsm;ESifh wuG TefMum;csufrsm; ay;cJhavonf/
Armjynfw0Srf;vHk; vQKdU0SuftzGJUcGJrsm; zGJUpnf;&mwGif ocifESifh ausmif;om;rsm;udk trmcHr@dKifjyK tvkyf
orm;? awmifolv,form;ESifh jynfcspfyk*dKvfrsm; tygt0if zGJUpnf;&ef owfrSwfcJhMuonf/
AuoESifh wkdYArmtpnf;tHk;onf yl;wGJtpnf;ta0; usif;yNyD;aemuf vGwfvyfa&;wdkufyGJtwGuf aqG;aEG;
cJMh uonf/ 1940 ZGev
f (9) &ufaeYwiG f ocifygwDEiS hf "g;rygwD tpnf;ta0;odYk ausmif;om;rsm; wufa&mufco
hJ nf/
Zlvdkif (7) &ufwGif *sKAvDa[m vlxktpnf;ta0;yGJBuD; usif;yNyD;aemuf ocifrsm; tzrf;cH&onfhudp
udk uefYuGufMuonf/ 0gqkdvjynfhwGif aTwd*Hkbk&m; oHCm? ausmif;om;? jynfoltpnf;ta0;BuD; usif;yonf/
Auo txl;tpnf;ta0;udk 'DZifbm (25? 26) &ufaeYrsm;wGif usif;ycJhonf/ tzGifhtcrf;tem;wGif
AdkvfatmifausmfESifh tmZmenfrsm;udk tav;jyKcJhonf/ rdwDvmrS ynma&;0efBuD; OD;b&if? udkA[def;? NrdKUrq&m[def?
'D;'kwOf ;D bcsKd wdYk wufa&mufco
hJ nf/ vGwv
f yfa&;wku
d yf JG e,fcsUJ qefYusiaf &;twGuf vufeufuikd af wmfveS &f ef tcsed u
f s
NyD[k udkvSaTu ajymMum;cJhonf/
291

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ausmif;om;or*ajratmuftzGUJ udk ocifjrtdrf zGiv
hf pS cf NhJ yD;aemuf udv
k aS rmifEiS hf udAk aqGwYkd onf udak usmf
Nidrf;? q&mcspf? udkxGef;tkH? e*g;eDudkxGef;aT? udkvSarmif (AdkvfaZ,s)? ocifxGef;cif? ocifApdef (tkyfpk) wkdYonf
ajratmufavhusifhvkyfief;twGuf 1940 'DZifbmv (3) &uf ,dk;',m;-jrefrm e,fpyfoGm;&ef jyifqifrIrsm; jyKvkyfcJh
ayonf/ ArmhxGuf&yf*dkPf;udk a'gufwmbarmfESifh ygwDtcsKdU qufoG,fvmNyD;aemuf ausmif;om;? ocif? qif;&Jom;
tzGJUudk zGJUpnf;cJhavonf/ *syefjynfodkY &JabmfoHk;usdyf apvTwfNyD; ppfynmoifMum;&mwGifvnf;1/ udkxGef;Sdef (Adkvf&efEkdif) ausmif;om;or*
2/ udkvSarmif (AdkvfaZ,s) ausmif;om;or*
3/ udkvS (Adkvfrif;a&mif) ausmif;om;or* wkdUyg0ifcJhavonf/
ArmjynfrS t*Fvdyfe,fcsJUorm;udk wkdufxkwf&mwGif A[dkawmfvSefa&;tzGJUBuD;w&yfzGJUpnf;um ajray:?
ajratmuf awmfvSefa&;tzGJUrsm; zGJUpnf;NyD; vIyfSm;Mu&mwGif vnf;aumif;? ausmif;om;vli,fwdkU\ tcef;u@rSm
BuD;rm;aom tcef;u@wck tjzpf yg0ifcJhayonf/ xdkodkY ausmif;om;? vli,ftiftm;pkrsm; yg0ifvIyfSm;EkdifrIyif
jzpfayonf/

Source: ASO; 30 Comrades ; 30 Comrades

ausmif;om;or*rS
&Jabmfo;kH usyd 0f if
jzpfvmol (3) OD;
udkvSarmif (AdkvfaZ,s)

udx
k eG ;f Sed f (Adv
k &f efEikd )f

udv
k S (Adv
k rf if;a&mif)

(w) 'kw,
d tBurd f ausmif;om;rsm;uGezf &ifw
h iG f aMujimcsuf
(1) or*tzGJU0if ausmif;om;rsm;wdkif;&if;jzpf 0HomEkyifeD txnfrsm;0wfqif&ef/
or*BuD;wnfwchH ikd jf rJa&; OD;wnfcsufrsm;rSm(u) ausmif;om;rsm;\ cHpm;oifh cHpm;xku
d af om tusKd;aus;Zl;? tcGit
hf a&;wkYd ukd umuG,af pmifah Smuf&ef/
(c) ,ckyifvQif Sdaeaom tvkyfvufrJhjyemrsm;udk yaysmufaprnfh enf;vrf;rsm; SmEkdifjcif;?
(8) ArmjynfwiG f aemifvBl uD;rsm;jzpfrnfh ausmif;om;wdYk tm; aumif;rGeaf ocsmaom Ekid if aH &;ynmudk ay;&ef?
(C) ArmjynfSd ynma&;udk wkd;wufjyefYyGm;atmif xlaxmifEkdifjcif;?
(i) ArmjynfSd vGwfvyfa&;twGuf vkyfief;udk vsifjrefpGm ay;Ekdifjcif;/

(x) udAk [de;f ESihf ta&;awmfypkH mapmif


yrtBudrf AuonDvmcHtNyD;wGif udkA[def;? udkxGef;Sdef (Adkvf&efEkdif) ESifh udkudkwkdY OD;pD;NyD; ta&;awmfyHk
pmapmifukd xkwaf 0cJo
h nf/ ocifjr vufEydS pf ufukd toH;k jyKcJo
h nf/ pmrltrsm;tjym;udk udAk [de;f u a&;om;cJah vonf/
ausmif;om;rsm;udk Ekid if aH &;oifwef;tjzpf a'gufwmewf? *dk ,
S ?f udAk [de;f wdYk u oifwef;ay;cJo
h nf/ trSwf (1) rsuEf mS
zHk;wGif oHaESmifBudK;udk tvkyform;u jzwfawmufypf&efESifh aemufausmzHk;wGif NAdwdoQe,fcsJUorm; ykykuav;tm;
BuD;rm;aom vufo;D jzifh xd;k aeyHu
k kd azmfjyxm;onfh pmapmif\rl0g'rSm e,fcsUJ qefUusiaf &;? vufeufuikd f awmfveS af &;?
jrefrmykvdyf? NAdwdoQppfwyf ppfom;rsm;tygt0if? tvkyform;? vSnf;aeavSatmif; jrif;apmif;rusef pnf;Hk;a&;
yifjzpf\/ ]ppf&HyHkaiG rvSLMueJh} [k pmydk'fygvmonf/
(wzufpmrsuEf mS wGif ta&;awmfypkH mapmif aemufausmzH;k udk azmfjyxm;onf/)

292

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


ta&;awmfykH trSwf (2) udk ocifoufwifu vufEydS pf ufu
dk
f udAk [de;f ESihf udu
k ?kd aemufyikd ;f wGif udx
k eG ;f Sed ?f
ocifb*srf; (Adkvfva&mif)? ocifwifatmifwdkYu wm0ef,lcJhavonf/
1940 'DZifbmv Adv
k af tmifausmf aMu;kyzf iG yhf JG AuonDvmcHEiS hf wku
d q
f idk cf ahJ vonf/ wuo taqmuf
tOD nDvmcH usif;yaepOf ESD;aESmzvS,fyGJyHkpH ajymif;vJum ]e,fcst
YJ pd;k &pepfBu;D ysuq
f ;D vke;D Nyv
D m;}[laom acgif;pOf
jzifh a[majymMuonf/ ta&;awmfykH atmifjrif&ef tiftm;BuD;rm;aom tyifBuD;udk tjrpfrS ckwv
f rJS S jzpfrnf[k ygvm
onf/ tiftm;tultnDjzifh NzdKvSJ&rnf/ aemufxyf tudkif;tcufi,frsm; tjrpfrwG,frD NzdKvSJypf&rnf[laom
oabmyg ygvmonf/

(')

ArmEkid if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*toif;

(ESpf0uf tpD&ifcHpm)
1940 ckESpf? 'DZifbm (25? 26) &ufaehrsm;wGif usif;yaom yrtBudrfajrmuf ausmif;om;rsm;wdkh\
vTwfawmfwGif wifjytpD&ifcHonf
vGefcJhonfh arv (12? 13) &ufaeUrsm;wGif usif;yaom yOrtBudrfajrmuf ArmEkdifiHvHk;qkdif&mausmif;om;
rsm;nDvmcH obifNyD;qH;k onfrS p? ,ck yOrtBudraf jrmuf ArmEkid if v
H ;kH qkid &f mausmif;om;rsm;vTwaf wmf usif;yonfh
tcsdeftwGif; or*toif;csKyf\ c&D;pOfudk ESpf0uftpD&ifcHpmtjzpf wifoGif;ygaMumif;/
or*toif;csKyf pnf;rsOf;Oya' tcef; (5)? tydk'fi,f (u) t& or*toif;csKyf Ou|onf 1940- 41
ckESpftwGuf tvkyftrIaqmiftzGJUopfudk (1941 ckESpf? arv 13 &ufaeYwGif) xkwfjyefaMunmcJhygaMumif;/
tvkyftrIaqmif tzGJYopfwGif(1) udkvSarmif
(rdwDv
m)
(2) udkxGef;Sdef
(tmvHNrdKU)
(3) udkarmifarmif (jrif;jcH)
(4) udkxGef;Sdef
(jrefatmif)

Source: Aung Tun's Original Copy

ta&;awmfypkH mapmif aemufausmzH;k

293

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(5) udkxGef;0if; ([oFmw)
(6) udkudk
(ajrmif;jr)
(7) udkcspfvIdif
(a&OD;)
(8) udkodrf;armif (rdwv
D m)
(9) atau'wm; (&efukef) wkdYyg0if&m
udkudk (ajrmif;jr) taMumif;rnDnGwfojzifh ausmif;qufvuf raeawmUaomaMumifU wuodkvfausmif;?
yk*Hausmif;aqmifrS o[m,toif; Ou| apmatmify ([oFmw) tm; udkudk\ae&mwGif Mo*kwfv (28) &ufaehu
usif;yaom tvkyftrIaqmiftzGJY tpnf;ta0;u cefhxm;cJUygaMumif;? tvkyftrIaqmiftzGJUopftm; wm0eftoD;oD;
cGaJ 0ay;&mwGif wuov
kd o
f r*toif;rS Ou| udv
k aS rmif (rdwDvm) tm;? 'k-Ou| udx
k eG ;f Sed f (jrefatmif) tm;?
aiGxdef; udkxGef;Sdef (tmvHNrdKU) tm;? taxGaxGtwGif;a&;rSL; udkarmifarmif (jrif;jcH) tm;? oHrPdAdkvfcsKyfudkxGef;0if;
([oFmw)? udkatmify ([oFmw)? udkcspfvIdif (a&OD;)? udkodrf;armif (rdwDvm)? atau'wm; (&efukef)wdkYtm;
taxGaxGXmersm;wdkYwGif cefYtyfxm;SdygaMumif;/
1/ ,cktcsdefxd or*toif;csKyfESihf pnf;rsOf;wus qufoG,fxm;aom or*toif;rsm;rSm aygif; (65)
oif; jzpf wGb
J uftpnf;tH;k rSm wckom Sad Mumif;/ wGJbufor*toif;rsm;rSm rsm;aomtm;jzifh NrdKUvHk;? GmvHk;qdkif&m
or*toif;rsm;om jzpfMu? pD&ifvHk;qdkif&m or*toif;rsm;rS jrif;jcHpD&ifpkESifU zsmyHkpD&ifpkvHk;qdkif&m ausmif;om;
or*toif;rsm;onf ausmif;ydwf&ufrsm;twGif;u pD&ifpkvHk;qkdif&m ausmif;om;rsm;\ nDvmcHudk usif;yMuaMumif;?
vGecf o
hJ nfh Mo*kwv
f twGi;f u or*tvkyt
f rIaqmiftzGUJ onf Armwjynfv;kH odUk pnf;H;k a&;twGuf ud,
k pf m;vS,rf sm;
apvTwcf &hJ ygaMumif;/ ,ckuo
hJ kdY ta&;BuD;aeaom tcsdet
f cgrsKd;wGif e,for*toif;wkdY\ ydrk pkd nf;H;k rIonf txl;
vkdvm;tyfonfudk vTwfawmfodkY wufa&mufMuaom udk,fpm;vS,frsm; owdjyKapvkdygaMumif;/ pD&ifpkvHk;qdkif&m
or*toif;rsm; zGJYpnf;jcif;jzifh e,for*trIaqmifrsm;onf toif;csKyf tvkyftrIaqmiftzGJY\ wm0eftcsKdYudk
cGJ,lum ulnDEkdifMuygaMumif;/
2/ toif;csKyf\ b@ma&;ESifhywfouf tpD&ifcH&aomf ,ckESpftzdkYtoif;csKyfrSm aiGa&;aMu;a&; tcuf
tcJESifh rMumcP &ifqkdifawGU&ygaMumif;? toif;csKyf\ ESpfpOfysrf;rQukefusaom p&dwfrSm omreftcsdeftcgrsKd;
aiG (3000) ESihf (40000) Mum;wGif wnf&dS m? ,ckEpS f toif;csKyf\ &efyakH iGrmS (1500) rQyif rSad o;aMumif;? wGb
J uf
or*toif;rsm;rS qufaMu;&onfh 0ifaiGrSmvnf; rajymyavmufatmif enf;yg;vSaMumif;? qufoG,faMu;&onfh
0ifaiGrmS wESpv
f Qif (2000 - 3000) xuf rydb
k ?J ,ckEpS t
f zdYk pkpak ygif; (150) rQom vufc&H Sdao;aMumif;? uset
f oH;k
p&dwfrsm;udkrl tvkyftrIaqmifuom 'kdifcH SmazGae&m e,for*rsm;onf tvkyfrsm;vSaom tvkyftrIaqmiftzGJU
tm; ulno
D nfo
h abmESihf qufo,
G af Mu;rsm;udk BudK;pm; ajyvnfatmif wifyYkdMu&ef txl;vkad eygaMumif;/ qufo,
G f
aMu; aiGrsm;rSty NrdKUrdNrdKUz? rsKd;cspftaygif;wdkYxHrSvnf; o'gaMu;aumufcH toif;csKyfvkyfief;rsm; xajrmuf
atmifjrifa&;twGuf tvSLaiGwifydkYMu&ef txl;wkdufwGef; EId;aqmfygaMumif;/
3/ ausmif;om;rsm;? umuG,fa&;oHrPdtzGJU\ vkyfief;pOfudk pdppfMunfhIrnfqdkvQif ,ckESpftzdkY aiGa&;
aMu;a&; tcuftcJwdkYaMumifh pDpOfxm;Sdoavmuf vkyfief;rsm;wGifus,fcJhaomfvnf; ArmwjynfvHk;Sd oHrPd
tiftm;rSm wk;d wufvsufydS gaMumif;? ,cifEpS u
f wjynfv;kH wGif oHrPdwyf (11) wyfomS
d ? wyfom;OD;a& (600)
rQom SdcJUaomfvnf;? ,ckESpftzdkh rSwfyHkwifNyD;jzpfaom oHrPdwyfaygif; (20) wyfrS wyfom;OD;a&;aygif; (1100)
omomrQ Syd gaMumif;? oHrPdpnf;rsOf; Oya't& AdkvfcsKyfonf (10) OD;xufrrsm;? (4) OD;xufrenf;aom twkdifyifcH
tzGJU0if Adkvfrsm;udk tvkyftrIaqmiftzGJU\ oabmwlnDcsuft& cefYxm;EkdifcGifh&Sd&m? AdkvfcsKyfonf twkdifyifcHAdkvf
(8) OD;udk aG;cs,fcefhxm;cJUojzifh ,cktcsdef twdkifyifcH (4) OD;rSm rdrdwdkh wm0eftoD;oD;udk ausyGefpGm xrf;aqmif
vsuf adS eygaMumif;? oHrPdtoif; oifwef;rsm;udk ,cifESpfuyif usif;y&ef pDpOfcJhaomfvnf; ,ckESpf vTwfawmf
rwkid rf D &uftenf;i,f twGi;f usryS if atmifjrifxajrmufcyhJ gaMumif;/ tvkyt
f rIaqmiftzGUJ odUk wifjyaom oHrPdwyf
rsm;\ tiftm;udk ydkrdkawmifhwif;atmif BudK;pm;&ef rsm;pGmyif vdkaeao;ayaMumif;/
4/ toif;csKyf\ b@ma&;rSm rsm;pGmrcdik v
f aHk omfvnf; vkyif ef;wGirf l r,kwaf vsmhapbJ cgwkid ;f ESprf sm;xuf
ydkrdkBudK;pm; aqmifGufcJhygaMumif;/ yrtBudrfajrmuf ausmif;om;rsm;nDvmcHwGif wifoGif;qHk;jzwfcJhaom qHk;jzwf
csurf sm;udk NyD;pD;Ekid o
f rQ NyD;pD;atmif aqmifu
G Mf u&mwGif tcsKUd qH;k jzwfcsurf sm;udrk l tcsed rf usao;ojzifh csev
f yS x
f m;&
ao;ayaMumif;/ jyKvkyfaqmifGufzG,f&m usefSdaeao;aom qHk;jzwfcsufrsm;udkrl 'kwd,ESpftydkif;wGif
qufvufaqmifu
G f vkyu
f idk o
f mG ;Ekid &f ef pDpOfNyD;jzpfaMumif;? e,fcsYpJ epfEiS hf e,fcsJYppfwhku
d kd or*\0g'twkid ;f qefhusif
294

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


uefhuGuf&m &efukefNrdKYvHk;qkdif&m uefhuGufyGJBuD;udk aTwd*HkapwDawmf awmifbuf pwk'DomZ&yfBuD;wGif atmifjrifpGm
usif;ycJhonfU tjyif jynfolhvGwfvyfrIudk csKyfcs,fjcif;rsm;ESifU yufouf oabmrusaMumif;? qEjytqdkrsm;udk
csrSwfcJUygaMumif;/ ppfudkuefhuGufonfU pmGufpmwrf;rsm;udkvnf; rMumcP xkwfjyefcJUonfrSm udk,fpm;vS,frsm;ESifh
wuG wGJbufor*toif;rsm; todyifjzpfygaMumif;/ pmrwwfoyl aysmufa&;vkyif ef;udk vGecf o
UJ nfU atmufwb
kd mv
ausmif;ydw&f ufrsm; twGi;f u ajrmif;jre,fbufohkd c&D;jyif;xGu
f prf;oyfaqmifu
G cf &UJ m aumif;pGm txajrmufco
UJ nf
udk awGY&ygaMumif;? pmrwwfolyaysmufa&;vkyfief;udk aqmifGufjcif;tm;jzifU ajrmif;jre,fSd awmifolv,form;
rsm;ESifU ausmif;om;rsm;wdkhonf ydkrdkaoG;pnf;ygaMumif;/ or*toif;csKyfonf 0g'twkdif; qif;&Jom;? awmifolv,f
orm;? tvkyform;rsm;ESifh yl;aygi;f aoG;pnf;rdMuap&ef tjcm;vkyif ef;wkid ;f wGiv
f nf; ulnaD qmifu
G f vkyu
f ikd cf yhJ gaMumif;/
(Oyrm- tmtD;wD tvkyform;rsm;wdkU\ oydwfudpwGif aiGtm;? vltm;? tMuHmPftm;wdkhjzifU ulnDcJhygaMumif;)
or*toif;csKyf\ vpOfxw
k f rsKd;GeYf pmapmifukd xkwaf 0&ef BudK;pm;cJah omfvnf; wGb
J ufor*toif;rsm;
\ tultnDudk &oifhoavmuf r&cJhojzifh txrajrmufcJhygaMumif;/ 0g'jzefYjzL;a&;twGuf or*toif;csKyfu
BuD;rSL; xkwfa0aom pmapmifwckckudk ta&;wBuD; vdktyfvsufSdygaMumif;/
5/ wGb
J ufor*toif;wkid ;f toif;wkid ;f wdkYtm; pnf;urf;ao0yfrEI iS hf ywfouf usi;f yNyD;pD;cJah om nDvmcH
obiftwkdif; vTwfawmfwkdif;wdkYu ppfom;rsm;? ppfwyfrsm;uJhodkY pnf;urf;ao0yfMu&ef wdkufwGef;cJhaMumif;/ ,ckEpS f
tzdkY wGJbufor*rsm;ESifh ywfouf pnf;urf;ao0yfrI ESpfck ay:aygufcJh&m Armjynfausmif;om;rsm;\ &mZ0ifwGif
(1940) ckESpf teufuGufrsm; pGef;xifouJhodkU wnfSdaeojzifh 0rf;enf;zG,f&m aumif;ygaMumif;? oydwfvufeuf
udk or*toif;csKyf tvkyftrIaqmiftzGJU\ wifBudKtrdefYwpHkw&mr&bJ toHk;jyKMuaom oHk;cG ausmif;om;or*
toif;ESihf rEav;aemfrefausmif;om;or*toif;wdYk rmS toif;BuD;\ pnf;rsOf;udk rvdu
k ef m&musygaMumif;/ odYk aomf
xdak e&m ESpcf pk vH;k odUk yif tvkyt
f rIaqmiftzGUJ u ud,
k pf m;vS,rf sm;apvTwu
f m udpr sm;udk NyD;jywfatmif aqmifu
G af p
cJYygaMumif;/ uJo
h kdY rauseyfrrI sm;aMumifh rvTu
J if;aom ay:ayguf&aom oydwu
f pd r sm;wGif awmifwiG ;f BuD;oydwf
udp ay:ayguf&yHu
k kd tjcm;wGb
J ufor*toif;rsm; twk,zl ,
G f aumif;vSaMumif;/ oydwu
f pd w
iG f ausmif;om;rsm;
onf yxrOD;qHk; q&mBuD;udk rdrdwdkY vdkvm;csufudk wifMum;jyo udpr NyD;jywf SdonfhtcgwGif NrdKUrdNrdKUzrsm;tm;
wdik w
f ef;cJah Mumif;/ NyD;rSom toif;csKyf\ trdeYf twdik ;f oydwv
f ufeufukd toH;k jyKcJah Mumif;? rMumao;rDtwGi;f uyif
rEav;NrdKYvHk;qkdif&m or*toif;om;wOD;jzpfol armifxGef;atmiftm; tpdk;&umuG,fa&; Oya't& zrf;qD;onfU
trIEiS yUf wfouf or*toif;csKy\
f *kPo
f u
d m udk xdcu
dk af ponfU udpw
&yf ay:aygucf ahJ Mumif;/ armifxeG ;f atmiftm;
zrf;qD;NyD;onfhaemuf tvkyftrIaqmiftzGJYrS rEav;axmifodkh udk,fpm;vS,fapvTwfcJUum tvkyftrIaqmiftzGJY
udk,fpm;vS,fonf armifxGef;atmifESifU axmiftwGif; awGYqHkcJUygaMumif;/ tpdk;&tm; rnfonfUenf;ESifUrQ 0efcs
awmif;yefjcif;ponfU trIrjyK&ef trdefhay;cJUaomfvnf; armifxGef;atmifonf rem,lbJ SdcJUaMumif;/ udprsKd;wGif
NrdKUvHk;qdkif&mor*onf pnf;rsOf;udk rdkaool rSeforQwdkYtay: ta&;,l&ef oifhavsmfayaMumif;/ or*toif;csKyf
tvkyftrIaqmiftzGJU\ oabmwGif (vkyf&Jolonf cH&J&rnf) jzpf or*toif;om;rSeforQwdkYonf vmrnfhab;udk
ajy; awGU&Jolrsm;om jzpfMu&rnfjzpfaMumif;/
6/ ,ckESpftzdkY ausmif;om;oydwfarSmufrIrsm;rSm (oHwGJ? awmifwGif;BuD;? &efukef? okH;cG? rEav;?
ausmufqnf? wyfukef;) ponfh (7) ae&mwdkYwGif jzpfay:&m? ,cktcgwGif tmvHk;vdkvdkyif oydwfvSefNyD;jzpfaMumif;/
ausmufqnfESifh wyfukef;ausmif;om;oydwfwdkUrSm wGJbufor*toif;rsm;u OD;pD;jyKvkyfonfh oydwfrsm; r[kwf
onfhtjyif toif;csKyfodkY wiful;taMumif;Mum;jcif; rSdcJhojzifh oydwfjzpfyGm;&mae&mrsm;odkY udk,fpm;vS,frsm;
rapvTwfcJhaMumif;/ awmifwiG ;f Bu;D oydwrf w
S yg; useo
f ydwrf sm;rSm ausmif;om;rsm;\vkv
d m;csurf sm; jynfjU ynfpU pkH &kH S
d
ausauseyfeyf oydwv
f eS cf MUJ uaMumif;/ vTwaf wmfusi;f yonfh tcsed rf pS ESprf ukerf csi;f e,for*wYkdonf oydwu
f pd
udk wwfEidk o
f rQ qifjcifapvkad Mumif;/ tvkyt
f rIaqmiftzGUJ \ vkyif ef;tpDtpOfwiG f uJo
h Ykdupd i ,frsm;udk aqmifu
G f
ae&ojzifh aESmifhaES;ysufuGufjcif; jzpf&ayaMumif;/ ta&;BuD;aomudprsm;udk jyKvkyfaqmifGufMu&awmhrnfh
tcsdeftcgwGif tcsdefonf tvGefta&;BuD;ojzifh tvkyftrIaqmiftzGJUtm; tvkyfrsm;rsm;vkyfEdkif&ef tcsdefrsm;rsm;
ay;MuapvdkaMumif;/
7/ rif;bl;? jrif;jcH? anmifOD;? 0g;c,fr? ajrmif;jr? &efukef? ausmufjzL? rEav; paomae&mrsm;Sd or*
toif; (odkYr[kwf) toif;ESifh oufqkdifolwdkYrSm tpdk;&\ taESmifht,Sufrsm;ESifh awGUqHkMu&aMumif;? rif;bl;NrdKYvHk;
qkid &f mor* Ou|? aiGxde;f rSL;ESihf twGi;f a&;rSL;wdkh\ tdrrf sm;wGif ykvyd rf sm; wufa&mufmS azGum toif;ESihf oufqidk f
aom pmGupf mwrf;wkhdukd odr;f qnf;jcif;? jrif;jc?H anmifO;D wdkhwiG f w&m;a[maom ausmif;om;tcsKYdwkhu
d kd aemufw&m;
295

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ra[myg[k vufrw
S f a&;xk;d cdik ;f jcif;? 0g;c,frSd ocifrsm;udk ausmif;om;rsm;udk {nfUc&H aumif;vm;[k zrf;qD;axmifcsjcif;?
pmrwwfolyaysmufa&;vkyfief;wGif ausmif;om;rsm; udk,fwdkifujyonfU v,form;jyZmwfudk umuG,fa&;Oya't&
ydwfyifjcif;? ArmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;or*toif;csKyfu BuD;rSL; &efukefNrdKYwGif usif;yonfU jynfolhvGwf
vyfrIudk csKyfcs,fuefhuGufonfU tpnf;ta0; w&m;a[majymrIESifh ausmif;om; (3) OD;tm; twif;vufrSwfa&;xdk;
ckdif;jcif;? toif;csKyfrSxkwfjyefaom tcsKdYpmwrf;wdkhudk ydwfyifjcif;? ausmufjzLwGif ppf&efyHkaiG rwnf&eftwGuf
or*toif;rsm; 0ifa&mufujy&ef ausmif;tkyq
f &mBu;D u wku
d w
f eG ;f jcif;? rEav;wGif ygawmfral eh w&m;a[majymrlEiS hf
ausmif;om;wOD;tm; zrf;qD;jcif;ponfU rvdkvm;tyfaom taESmifht,Sufrsm;udk MuHKawGU&ygaMumif;/ (okdYaomf
rsm;aomtm;jzifh oufqkdifolwdkYu ausauseyfeyfjzpfatmif trSm;udk jyifqifMuygaMumif;/) or*toif; ajcvSrf;
rSefrSefBuD; csDwufvsufae&m? vrf;aMumif;c&D;wGif taESmifht,Sufjzpfaprnfh ql;anmifhcvkwf ponfwdkYudk wwfEkdif
onfeh nf;ESihf z,fmS ;okwo
f if&rnfukd tm;vH;k owdjyKapvdak Mumif;/ aemufaemiftcgrsKd;wGif uJo
h Ykd pdwrf csrf;ajrU
zG,f&m udprsm;udk awGUMuHK&OD;rnf[k rarQmfvifhaMumif;/
8/ or*\&mZ0iftaMumif;udjk y Munfh pI pfaq;vQif (1920) ckEpS f twGi;f wBurd ?f (1936) ckEpS f wBurd ?f
(1938) ckESpfwGif wBudrf? (3) Budrfwdkifwkdif rauseyfrIrsm;aMumifUaomf vnf;aumif;? ArmwrsKd;om;vHk;ESifU oufqkdif
aom taMumif;udprsm;aMumifUaomf vnf;aumif;? oydwfBuD;rsm;udk wjynfvHk; toHk;jyKcJUMu&m wBudrfxufwBudrf
vnf; ydkrdk tiftm;aumif;vmNyD;vQif ydkrdk txajrmufonfudk awGY&ygaMumif;/
,ckuJUodkh urmw0Srf;vHk; ppfrD;awmufavmifvQufSdonfU tcsdefrsKd;wGif ArmjynftwGif;odkYvnf; ppfrD;yGm;
uav;rsm; rul;puf rjyefYymG ;bJ? cgwkid ;f wapuJo
h Ykd yif at;at;vlvl acsmacsmarmarm pcef;oGm;&vdrUrf nf[k rnfol
rQ rajymEkid af Mumif;/ tu,f taemufEidk if ?H taSUEkid if rH sm;rS ppfr;D awmufonf ArmjynfbufoYkd ul;pufco
hJ nfadS omf
wjynfvHk;Sd ausmif;om;rsm;onf pmoifcef;rsm;twGif; at;at;vlvl pmayoifMum;aeHkrQESifh ae&musrnfr[kwf
aMumif;/ odkYrSr[kwfbJ wjynfvHk;Sd ausmif;om;rsm;onf pmayoifMum;ae&m pmoifcef;rsm;rS xGuf ausmif;rsm;udk
oydwfarSmuf aeHkrQESifhvnf; udprNyD;/ or*toif;rsm;onf rnfuJhodkh aqmifGufMu&rnfenf;[laom jyemonf
ta&;wBuD; aqG;aEG;zG,f&m ay:ayguf&aMumif;/ 1938 ckESpf ta&;awmfyHkonf jynfolYvGwfvyfrIwdkhudk csKyfcs,fjcif;
aMumifU jzpf&aMumif;/ tu,f ArmUvGwfvyfa&;twGuf vmvwHYaom tcsdefrsm;wGif ta&;udpay:aygufcJUaomf
ausmif;om;rsm;onf rnfonfUtcef;rS yg0ifujyMurnfudk BudKwif pOf;pm;xm;Mu&ef txl;vdktyfayaMumif;/
ta&;awmfyHkatmifygap
xGef;Sdef
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
ArmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;rsm;or*toif;csKyf
(25? 12? 1940)

(")

wuov
kd t
f ufOya' tqifq
h ifjh yifqifjcif;

&efukefwuodkvfudkwnfaxmifNyD;aemuf 1959 ckESpftxd &efukefwuodkvftufOya'udk SpfBudrf jyifqif


cJhonf/ yxrOD;qHk; 1924 ckESpfwGif wBudrf? 1939 ckESpfwGif ESpfBudrf? 1949 ckESpfwGif ESpfBudrf? 1951 ckESpfwGif
wBudrf? 1953 ckESpfwGif wBudrfESifh 1959 ckESpfwGif wBudrfjzpfonf/
1924 ckESpf jyifqifjcif;
1923 ckESpf? Ekd0ifbmvwGif 0efBuD;OD;babu wuodkvftufOya'jyifqifcsuf Oya'Murf;udk jrefrmjynf
Oya'jyKaumifpo
D Ykd wifoiG ;f cJ&h m 1924 ckEpS f {NyDvwGif twnfjzpfvmcJo
h nf/ xkjd yifqifcsuf Oya't& aumvdyo
f pf
rsm; zGUJ pnf;Ekid &f ef tcGit
hf vrf; ay:aygufvmojzifh rEav;Oypmaumvdyu
f kd 1925 ckEpS ?f ZGev
f wGif zGiv
hf pS Ef idk cf o
hJ nf/
xdkYtjyif owfrSwfxm;aom tcsuftvuf pnf;urf;rsm;ESifh nDGwfygu jyifyaumvdyfrsm;udkvnf; taygif;tyg
aumvdyftjzpf todtrSwfjyKEkdifonf/ wuodkvfaumifpDESifh qD;edwftzGJU\ tmPmudkvnf; wkd;ay;onf/ ,cifu
wuodkvfaumifpDonf pwufusLOya'udkvnf;aumif;? qD;edwftzGJUonf pnf;rsOf;Oya'udkvnf;aumif;? jznfhpGuf
jyifqifEkdifaomfvnf; t"dywd\oabmwlnDrIudk &,l&onf/ ,ckrl xkdoabmwlnDrI rvkdawmhacs/ yk'fr (4) t&
296

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif


ay;xm;aom wuodkvf tcGifhtmPmrsm;udkvnf; aumifpDESifh qD;edwftzGJUodkY cGJa0ay;vkdufonf/ aumifpDwGifvnf;
ynma&;0efxrf; r[kwo
f rl sm; ydrk ykd g0ifvmaponf/ wuov
dk af umifpw
D iG f tzGUJ 0ifO;D a&udk wd;k csJUcGijhf yKonf/ qD;edwf
tmPmudk t"dywdu qufvuf xdrf;odrf;xm;cJhaomfvnf; aemifoifhavsmfaom tcsdefwGif wuokdvftm; jyefvnf
vTJtyfay;&ef jyifqifxm;onf/ wuodkvftmPmydkiftzGJUrsm;\ tmPmrsm;udkvnf; ydkrdkwduspGm jy|mef;xm;cJhonf/
1939 ckESpf jyifqifjcif;
1936 ckESpf? rwfvwGif usif;yaom jrefrmjynf Oya'jyKaumifpDu &efukefwuodkvftufOya' pHkprf;a&;
aumfrSizf UJG &ef qH;k jzwfco
hJ nf/ xdq
k ;kH jzwfcsut
f & tpd;k &onf 1936 ckEpS ?f arv (1) &ufaeYwiG f wuov
kd t
f ufOya'
pHkprf;a&;aumfrwDudk zGJUcJhonf/ xkdaumfrwDwGif qmjrbl;u Ou|tjzpf aqmifGuf tzGJU0ifrsm;tjzpf vyfcaemif;
wuov
kd f? 'kwd,t"dywd a'gufwm tm&f-yD-yg&ef*sfydkif? yJcl;wkdif;rif;BuD; bD-'AvsKqGD'ifAifh? *syfqifaumvdyf
ausmif;tkyfBuD; a'gufwm *sD-tufpf-*sK&D? ,leDAmpDwD aumvdyfausmif;tkyfBuD; OD;azarmifwif? a'gufwmb[ef?
OD;odef;armif? OD;ay:xGef;? a'gufwma':&ifar? a'gufwm trf-ata&mhzfESifh twGif;a&;rSL;tjzpf wuodkvfarmfuGef;
xdef; t,fvfxifpDwdkY yg0ifMuonf/
qmjrbl;acgif;aqmifaom pHkprf;a&;aumfrwDonf tpnf;ta0; (44) Budrfusif;y tpD&ifcHpmudk 1937
ckESpf rwfvwGif wifoGif;cJhonf/ tpD&ifcHpmyg t"dutcsufrsm;rSm wuodkvf\obm0? t"dywdESifh 'kwd,t"dywd
cefYxm;a&;? wuov
kd af umifpED iS fh qD;edwt
f zGUJ 0if wd;k csJUcefYxm;a&;? taygif;ygaumvdyrf sm;\ jyemESihf So
d ifah om
tkycf sKyaf &;tzGUJ rsm;? ygarmucefUxm;a&;? pwufusKOya' jy|mef;a&; jyemrsm;ESihf wuov
kd pf mar;yGJ udpr sm;udk tus,f
w0ifh tpD&ifcHxm;onf/ tpdk;&u xdktpD&ifcHpmudk wuodkvfaumifpD? qD;edwftzGJUESifh tjcm;pdwf0ifpm;aom yk*dK vf?
tzGJUtpnf;rsm;\ a0zefrIESifh tMuHay;csufrsm;udkyg vufcHpOf;pm;Ekdif&ef xyfrHa0iScJhonf/ xdktMuHay;csufrsm;ESifh
tpD&ifcHpmyg axmufcHcsufrsm;tay: rSDjirf;jyKum tpdk;&onf jyifqifcsufOya'Murf;udk wifoGif;cJh&m 1939 ckESpf?
ZGefv (15) &ufaeYwGif twnfjzpfvmcJhonf/
jyifqifcsufaMumifh wuov
kd t
f "dywdEiS hf 'kw,
d t"dywdwYkd onf aG;aumufwifajrmuf&aom yk*Kd vfrsm;
jzpfvmum wuodkvfaumifpD0ifrsm;udkvnf; wdk;csJUcJhonf/ ygarmucefYxm;a&; tmPmudk aumifpD\ trIaqmif
aumfrwDodkY vTJajymif;ay;vkdufonf/ wuodkvfaumifpDwGif c&pf,mef*dkPf;csKyfrsm;ESifh tjcm;c&pf,mef bmoma&;
toif;tzGUJ rsm;\ ud,
k pf m;vS,rf sm; yg0ifjcif; rSad wmhbJ [ku
d u
f w
k w
f &m;vTwaf wmf? aSUaeaumifp?D tdE,
d ukeo
f nf
BuD;rsm;toif;? &mxl;0eftzGUJ ? ynma&;toif;tzGUJ rsm;ESihf wuov
kd o
f r*wYkd rS ud,
k pf m;vS,rf sm; yg0ifMuonf/ rSwyf kH
wifbGJU&udk,fpm;vS,f OD;a&vnf; wkd;vmcJhonf/ qD;edwftzGJUwGifvnf; aumifpDrS udk,fpm;vS,fOD;a& wdk;vmNyD;
&mxl;0eftzGJUESifh yxrjyefpmar;yGJaumfrwDwdkYrS udk,fpm;vS,frsm; apvTwfcGifh &Sdvmonf/
aq;aumvdyfESifh pdkufysKd;a&;aumvdyfwdkYonfvnf; taygif;tyg aumvdyfrsm;jzpfvmum tjcm;tvm;wl
aumvdyfwnfaxmifEkdif&efvnf; vrf;zGifhay;xm;onf/ jyifqifcsuf Oya't& topfzGJUpnf;xm;aom wuodkvf
aumifpDonf 1939 ckESpf? Mo*kwfv (24) &ufaeYwGif yxrqHk;tBudrf awGUqHkpnf;a0; b@ma&;Xme twGif;0ef
OD;wifxGwftm; t"dywdtjzpf vnf;aumif;? jrLeDpDy,frif;BuD;a[mif; a'gufwmOD;quftm; 'kwd,t"dywd tjzpf
vnf;aumif;? aG;aumufwifajrmufMuonf/
1939 ckESpf &efukefwuodkvftufOya' yxrjyifqifcsufwGif trSm;t,Gif;rsm; ygSdoGm; xdkESpfrSmyif
'kwd,tBudrf xrfrHjyifqifcJh&onf/ yxrjyifqifcsufrSm 1939 ckESp?f tufOya' trSwf (13) jzpf 'kwd, jyifqif
csufrSm tufOya' trSwf (20) jzpfonf/
1949 ckESpf jyifqifjcif;
1949 ckEpS f jyifqifcsuo
f nf wuov
kd zf UJG pnf;yHu
k kd txl;ajymif;vJapcJo
h nf/ ppfBudKacwf aumvdyrf sm;onf
r[mXmersm;jzpfvmum ausmif;tkyfBuD;rsm; ae&mwGif r[mXmerSL;rsm; cefYxm;onf/ taygif;yg aumvdyfrsm;ESifh
aumvdyt
f yk cf sKyfa&;tzGUJ rsm;udk zsuo
f rd ;f vku
d Nf yD; aumifpo
D nf ,cifu trIaqmifaumfrwDokdY vTt
J yfxm;aom tkycf sKyf
a&;tmPmrsm;udk jyefvnf&,lvo
kd nf/ 1939 ckEpS u
f wuov
kd t
f mPmydik rf sm;[k aMunmcJah om aumifp\
D trIaqmif
aumfrwDESifh qD;edwftzGJU\ tjrJwrf;aumfrwDwdkYonf 1949 ckESpf jyifqifcsuft& yaysmufoGm;onf/ wuodkvf
aumifpDonf t"dutkyfcsKyfa&;tzGJU jzpfvmum ppfBudKacwfuJhoYdk tzGUJ 0ifO;D a& (70) ausmf ryg0ifawmhbJ (31) OD;
om yg0ifawmhonf/ ppfBudKacwfuo
hJ Ydk wESpv
f Qif (2) Budrf r[kwaf wmhbJ wvwBudrf pnf;a0;&rnf[k jyifqifowfrw
S f
297

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
cJhonf/ t"dywdudk aG;aumufwifajrmufEkdifcGifh rSdawmhbJ EkdifiHawmf0efBuD;csKyfonf &mxl;t& wuokdvft"dywd
jzpfvmonf/ jyifqifcsuf tufOya't& topfzUJG pnf;cJah om aumifpo
D nf w&m;vTwaf wmfcsKyf w&m;0efBuD;jzpfol
OD;{armiftm; 'kwd,t"dywdtjzpf aG;aumufwifajrmufcJhonf/ 1949 ckESpfwGif ,m,Djyifqifcsufw&yf xrfrHjyK
vkyfcJhao;onf/ xkdjyifqifcsufrSm aumifpDodkY aG;cs,fapvTwfonfh jynfolYvTwfawmfESifh vlrsKd;pkvTwfawmf udk,fpm;
vS,frsm;udk aG;aumufyGJ rusif;yao;rD ,m,DygvDrefESifh qufvufapvTwf cGifhjyKjcif;jzpfonf/
1951 ckESpf jyifqifjcif;
wuodkvfvdkawmif;aumfrwD\ tpD&ifcHcsuft& EkdifiHawmftpdk;&onf 1951 ckESpfwGif wuodkvftuf
Oya'udk xyfrHjyifqif&jyefonf/ xdkaumfrwDu csrSwfaom wuodkvf\ &nfG,fcsufESifh vkyfief;rsm;ukd jyifqif
csuft& tufOya'wGif xnfo
h iG ;f vku
d o
f nf/ tjcm;jyifqifcsufrsm;rSm tkycf sKyfa&;t&mSrd S tkycf sKyfa&;rSL;jzpfvmaom
&mxl;udk ygarmucsKyf (Rector) [k jyifqifNyD; aumifpDtzGJU0ifrsm;udk tenf;i,fwdk;csJU ajymif;vJonf/ aumifpD
tzGJU0if t"dywdu cefYtyfaom tzGJU0ifwOD; wdk;vmaom b@ma&;0efBuD;Xme twGif;0efESifh ynma&;0efBuD;Xme
twGif;0efwdkYrSm aumifpDtzGJU0ifrsm; jzpfvmonf/ ausmif;om;udk,fpm;vS,frSm 1949 ckESpf jyifqifcsuft&
wuodkvfor* toif;0ifrsm;u aG;aumufwifajrmuf&aomfvnf; 1951 ckESpf jyifqifcsuft& wuodkvfausmif;
om;rsm;or* trIaqmiftzGJUu aG;cs,fapvTwfcGifhay;onf/ rEav;jrLeDpDy,fu udk,fpm;vS,f apvTwfcGifhudkvnf;
kwfodrf;cJhonf/ xkdYtjyif qD;edwftzGJUwGif yg0ifaom ygarmursm;? {nfhygarmursm;ESifh uGJjym;ap&ef vufSdwm0ef
xrf;aqmifaeaom XmerSL; ygarmursm;[k jyifqifcJhonf/ jyifqifcsuftufOya't& a'gufwmxifatmifonf
&efukefwuodkvf\ ygarmucsKyfjzpfvmcJhonf/
1953 ckESpf jyifqifjcif;
1953 ckESpfwGif wuodkvftufOya'udk wBudrf xrfrHjyifqifcJhonf/ odkYaomf wBudrf jyifqifjcif;onf
Axl;NrdKUSd ppfwuokdvfudk &efukefwuodkvf\ tquftoG,fjyK aumvdyftjzpf zGifhvSpfEkdif&ef jyifqifjcif;jzpfonf/
1959 ckESpf jyifqifjcif;
tdraf pmift
h pd;k &vufxuf 1959 ckEpS f rwf (12) &ufaeYwiG f &efuek w
f uov
kd f tufOya'udk jyifqifcjhJ yef
onf/ jyifqifcsut
f & &efuek Nf rdKUteD;wGif tquftoG,jf yK aumvdyrf sm; wnfaxmifEidk &f ef wuov
kd ef ,ferd w
d u
f kd
y,fzsuv
f u
kd af vonf/ tjcm;jyifqifcsurf sm;rSm r[mXmerSL;&mxl; y,fzsujf cif;? ausmif;om;a&;rSL;ESihf ausmif;aqmif
a&;rSL;&mxl;rsm; wDxGifjcif;? 'kwd,t"dywdudk aumifpDESifh qD;edwftzGJU\ obmywdtjzpf qufvufxm;Sdaomf
vnf; trIaqmift&mScd sKyt
f jzpfrS y,fzsujf cif;? aumifpo
D Ykd qD;edwt
f zGUJ rS ud,
k pf m;vS,v
f w
T yf kH jyifqifjcif;? ausmif;om;
udk,fpm;vS,fudk wuodkvfausmif;om;rsm;or*rS vTwfEkdifcGifhrSdawmhbJ ausmif;om;xkw&yfvHk;u aG;aumufwif
ajrmuf&rnf[k jyifqifcJhjcif;? qD;edwftzGJU wdk;csJUjcif;wdkYjzpfonf/ jyifqifcsuft& wuodkvfwGif yxrqHk;tjzpf
ausmif;om;a&;rSL;rsm; cefYxm;cJhonf/ ygarmucsKyftm; wuodkvfausmif;om;rsm;\ aexdkifa&;? pnf;urf;ao0yf
a&;? usef;rma&;ESifh wkd;wufzGHUNzdK;a&;wdkUtwGuf BuD;Muyfa&;ESifh tkyfcsKyf&ef wm0efay;tyfcJhonf/ qD;edwftzGJUwGif
vnf; tzGJU0ifrsm;tjzpf ausmif;om;a&;rSL;rsm;? pmMunfhwkdufrSL;? bmomjyefESifh pmtkyfxkwfvkyfa&;rSL;wkdY yg0if
vmonf/

298

udkvdkeDacwfaESmif; - 1939 rS 1940 - e,fcsJYqefhusifa&; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI trsKd;om;a&;toGif

OD;AaqG
(1940-41)
Source: Oway Magazines

qkdS,fvpfygwD taxGaxGtwGif;a&;rSL;csKyf zqyv Ou| OD;AaqGyifjzpfonf/ 1915 ck xm;0,fckkdif?


tk;H yifmG wGif arG;zGm;onf/ 1936 ckEpS w
f iG f &efuek w
f uov
dk f ynmoifMum;avhvmonf/
1937-38 ck wuo trIaqmiftzGUJ wGif tk;d a0r*Zif; t,f'w
D mtjzpf wm0efay;tyfjcif; cH&onf/
1938-39 ckEpS w
f iG f wuo taxGaxGtwGi;f a&;rSL;tjzpf aqmifu
G o
f nf/ Auo taxGaxGtwGi;f a&;rSL;vnf;
jzpfcJhNyD;? rauG;wGif a&eHajroydwform;rsm;tm; w&m;a[mpOf Ou| ukdA[def;ESifYtwl zrf;qD;jcif; cHcJh&av
onf/ 1300 jynft
h a&;awmfyHk acgif;aqmifwOD;jzpf\/
1939-40 ckwiG f wuov
dk rf S xGu
f ae&yfoYdk jyefaeonf/ 1940-41 ckwiG f wuov
dk o
f Ydk jyefvnfa&mufu
dS m
Ou|tjzpf aG;aumufwifajrmufjcif; cH&avonf/
qmjrbl; tpD&ifcpH mwku
d zf suaf &;twGuf qufvufvyk af qmifcYJonf/ wuov
dk f tufOya' jyifqifa&;twGuf
ta&;qkcd o
hJ nf/ ausmif;aqmifcrsm; avsmhaygha&;twGuf awmif;qkcd o
hJ nf/
1941 ckEpS f t*Fvyd ef ,fcsUJ orm;tm; armif;ESix
f w
k af &;wGif yg0ifaqmifu
G cf \
hJ / *syefacwfwiG f jynfoYl ta&;
awmfykHygwD (,ck qkdS,fvpfygwD) ukd vQKdU0SufpGmxlaxmif uGefjrLepfygwD? ArmhwyfrawmfwkdYESifh yl;wGJum
*syefqefYusifa&; vkyif ef;rsm;ukd vkyaf qmifcYJ onf/ zqyvtzGUJ csKyfudk zGUJ pnf;cJYMuonf/
'kw,
d urmppfjyD; 1947 ckEpS w
f iG f zqyv twGi;f a&;rSL;csKyt
f jzpf wm0ef,cl YJonf/ 1952 ckEpS f rSp Ekid if aH wmf
tpk;d &tzGUJ wGif umuG,af &;0efBu;D tjzpf aqmifu
G cf YJNy;D 1956-57 ckEpS w
f iG f Edik if aH wmf0efBu;D csKyt
f jzpf wm0efxrf;
aqmifcJhonf/ 1957-58 ckESpfwGif 'k-0efBuD;csKyf? umuG,fa&;ESifh Nidrf0yfydjym;a&;wm0efudk ,lcJh&m? zqyv
tuJx
G yd if jzpfonf/
,ckzqyvtzGJUcsKyf Ou|? qdkS,fvpfygwD taxGaxGtwGif;a&;rSL;csKyf? tmSqdkS,fvpfuGefz&ifh Ou|?
wD,lpDbD tvkyform;tpnf;tHk;rsm;tzJGUcsKyf Ou| tjzpf wm0efxrf;aqmifvsuf Sdayonf/ (tdk;a0)

1963 Nidr;f csr;f a&;aqG;aEG;yJG ysujf ym;NyD; aemufyikd ;f wGif tjcm;Edik if aH &; acgif;aqmifrsm;ESit
hf wl zrf;qD;xdr;f odr;f
cH&onf/ 1966 atmufwb
kd m (27) &ufwiG f OD;EkEiS hf w&ufwnf; axmifrS vGwaf jrmufvmonf/ 1968 ckEpS f
'DZifbm (2) &ufaeUwGif awmfveS af &;aumifpu
D zJUG aom (33) OD; jynfwiG ;f nDw
G af &;tMuHay;tzJUG wGiyf g0ifonf/
OD;AaqGonf &efuek Nf rKdUwGif 1987 ckEpS ?f 'DZifbmvwGif uG,v
f eG o
f nf/
rSwfcsuf- pmvHk;tapmif;ESifh azmfjycsufrsm;onf aemufqHk;vufSd tajctaetxd qufvufpkaqmif; a&;om;azmfjyxm;jcif;jzpfonf/
299
tifwmeuf- 0DuDyD'D,m / wyfrawmfordkif;-yrwJG? 1962-1974? pm-108/

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

OD;vSarmif
(1941-42)
Source: Oway Magazines

rdwDvmZmwdNzpfonf/ 1273 ck? awmfovif;vqkwf (13) &ufaeYwGif zGm;jrifonf/ OD;oefY? a':rrwdkY\


wwd,ajrmuf om;&wemjzpfonf/
rEav;0ufpvD txufwef;ausmif; rdwv
D mNrKUd trsK;d om;txufwef;ausmif;rsm;wGif ynmoifMum;cJ
h rEav;
Oypmaumvdyf qufvufynmoifMum;cJ\
h / 1932 ckEpS w
f iG f rEav;aumvdyrf S Oypmtxufwef; atmifjrifNyD;
1933 ckEpS w
f iG f *syfqifaumvdyf ynmqufvuf qnf;yl;cJah vonf/
1936-37 ckESpfwGif wuo trIaqmiftjzpf aG;aumufwifajrmufjcif; cH& EkdifiHwumwuokdvfrsm;ESifh
qufqaH &;tzGUJ twGi;f a&;rSL;tjzpf wm0efxrf;aqmif&onf/ 1941-42 ckwiG f wuo OuVjzpfonf/
'kw,
d urmppfonf taSUzsm;okYd ul;pufvmcJo
h nf/ 1941 ck? 'DZbFmv (8) &ufaeYwiG f *syefu t*Fvyd t
f pk;d &
tm; ppfaMunmojzifh &efukefwuokdvfukd ydwfvkduf&onf/ wuo vkyfief;rsm;vnf; &yfqkdif;oGm;cJhav
awmhonf/
1951 ckEpS w
f iG f wkwjf ynfoUl orwEkid if q
H idk &f m jynfaxmifpk jrefrmEdik if aH wmf oHtrwfBuD;tjzpfjzifh cefYtyfjcif;
cH&? 1958 ckEpS x
f d tpa&;jynfqidk &f m jynfaxmifpjk refrmEkid if aH wmf oHtrwfBuD;tjzpfjzifh Ekid if aH wmfwm0efudk
xrf;aqmifvsufo
dS nf/ owk;d oD&o
d "k rbUJG csD;jrijhf cif;cHc&hJ ol jzpfonf/

300

vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI - 1945 rS 1947 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; trsKd;om;a&;toGif

'kw,
d wGJ
(1945 - 1962)

301

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

tcef; (10)
vGwv
f yfa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; vlUtcGit
Yf a&;ESiYf trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1945 rS 1947)

(u) 1945 Mo*kwv


f rS atmufwb
kd mv ta&;ay:wuov
kd o
f ifwef;
,m,D wuotrIaqmifaumfrwD
udkpHuif; (aemif0efBuD;)
Ou|
udkoef;
'k-Ou|
udkpdefjrarmif
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
udkoef;aqG
tdk;a0 (t,f'Dwm) (jrefrm)
udkxGef;atmif
tdk;a0 (t,f'Dwm) (t*Fvyd )f
udkazpdef
pmMunfhwdkufrSL;
udkvSaomf
aygif;oif;qufqHa&;XmerSL;
rcifMunf
trsKd;orD;XmerSL;
ppfBudKacwfu wuo\tpOftvmESifhtquftEG,fudk wuoOu| OD;AaqGu ppfNyD;acwf yxrajrmuf
wuo\ Ou| udkoef;vufodkY vufqifhurf; ay;tyfcJhonf/ ppfNyD;acwf wuo ay:aygufcsdefrSm ta&;BuD;
eufeJodrfarGUaom trsKd;om;vGwfajrmufa&;wdkufyGJ tajctaersm; ay:aygufaecsdef jzpfygonf/ ausmif;om;xk
tygt0if wrsKd;om;vHk; pnf;vHk;nDGwfa&;udk tvdkvm;qHk; tcsdefvnf;jzpfonf/ 1946 wGif ta&;ay: wuodkvf
oifwef;rsm; zsufodrf; &efukefwuodkvf jyefvnf zGifhvSpfcJhonf/
(u-1) 1945-46 ckESpf wuotrIaqmiftzGJY
1945 ZGefvqef; 'kwd,urmppfBuD;tNyD;wGif q&mBuD;OD;bu r*dkvrf;? &ef;a';&D;,m;ausmif; (,ck
txu- 2? yef;bJwef;) wGif ta&;ay: ,m,Dwuodkvfudk zGifhvSpfcJhonf/
wuo aG;aumufyGJ jyKvkyf&m ,refESpf wuo Ou|a[mif; udkAaqG (1940-41) ESifh (1941-42)
302

vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI - 1945 rS 1947 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; trsKd;om;a&;toGif


wuo Ou|a[mif; udkvSarmif (OD;EkESifh 'kwd,urmppftNyD;rS jyefa&mufvmol) wdkYu BuD;rSL; usif;yonf/
udkoef;
Ou|
udk[efwif
'k-Ou|
rjrjr
aiGxdef;
udkpdefjrarmif
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
udkoef;aqG
tdk;a0r*Zif; t,f'Dwm
rcifMunf
trIaqmif
udkvSaomf
trIaqmif
udkxGef;GefY
trIaqmif
udkarmif[def; (rif;ndKOD;)
trIaqmif wdkY jzpfvmonf/

(c) 1946-47 wuo trIaqmiftzGUJ


udkoef;armif (ol&d,)
udkoef;<u,f
udkpdefvS
udk&efa0;
udkarmifuav;
rcifvS

Ou|
'k-Ou|
aiGxdef;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
trIaqmifrsm;
trsKd;orD;XmerSL;

(aemifOya'bmomjyef t&mSda[mif;)
(wuodkvftaysmfwrf;wyfwm0efcH)
(aygif;oif;qufqHa&;ESifh pmayavhvma&;
wm0efcH)

udkarmifarmifausmf
(r*Zif;wm0efcH)
udkGefYodef;
(jyefMum;a&;)
udkvSGefY
(ynma&;)
udkbquf
(tdk;a0r*Zif;t,f'Dwm)
udkvSGefY
(pmMunfhwdkufrSL;) wdkYjzpfonf/
ZGefvwGif 'def;rwf usif;yonfh urmYausmif;om; 0efxrf;nDvmcHodkY vnf;aumif;? xkdESpf ZlvdkifvwGif
usi;f yonfh urmYausmif;om;rsm;or* (International Union of Students) yxrtBudrf ausmif;om;vli,fyaJG wmf
odkU vnf;aumif; wufa&mufcJhonf/
(c-1) wuo 1946-47 \ vkyfaqmifrIrsm;
1946-47 wuo trIaqmifaumfrwDvufxufwGif trsKd;om;vGwfajrmufa&;ESifh qufpyfaeaom
ocifynma&;pepf wnfaxmifa&;udk wuou xdyfwef;xm; awmif;qdkcJhavonf/ tzGJUtpnf;rsm; nDGwfa&;udk
aqmifGuf&mwGif 1946 ckESpf 'DZifbmv (24) &ufaeU wuo ,m,DkH;cef;wGif usif;yaom wuo trIaqmif
tpnf;ta0;wGif wuor*Zif;wm0efcHu ]]Auoonf ausmif;om;or*aygif;pHkESifh wuowdkUyg0ifaom wu,f
nDGwfpGm pepfwus zGJUpnf;xm;aom ausmif;om;tzGJUtpnf;w&yf ay:xGufvma&;udk aqmifGuf&ef wuorS
vdv
k m;aMumif;}} wifjy&m trIaqmifaumfrwDu aqG;aEG;twnfjyKcJo
h nf/ 1947 ckEpS ?f Zefe0g&Dv (3) &uf wuov
kd f
or* ,m,DHk;cef;wGif usif;yaom wuotrIaqmif txl;tpnf;ta0;yGJwGif AuonDvmcHrS awmif;qdkcsuf
(21) csuEf iS hf wuov
kd ef pfemcsuf (7) csuu
f kd awmif;qdNk yD; Edik if aH &; awmif;qdck sut
f jzpf (1) ESpt
f wGi;f vGwv
f yfa&;udk
&,l&ef? vGwfvyfaom EdkifiHtwGuf tkyfcsKyfa&;pnf;rsOf; a&;qGJ&eftwGuf wdkif;&if;om;rsm; yg0ifaom wdkif;jynfjyK
vTwfawmfudk tjrefqHk;ac:&eftqdkESifh vHk;0vGwfvyfa&;udk aSUI csDwuf wdkufcdkufMurnfh t"dXmefudk av;euf
apaomtm;jzifhvnf;aumif;? ausmif;om;rsm;\ epfemcsufrsm;udk r&ruwdkuf,l&ef pdwfydkif; jzwfxm;jcif;udk
jyoaom taejzifhvnf;aumif;? Zefe0g&D (15) &ufrS (31) &uftxd qEjyoydwfarSmuf&ef? aSUvmrnfhajcvSrf;udk
Zefe0g&Dv (31) &ufaeUwGif aMunmrnf jzpfaMumif; tqdkrsm;udk oabmwl qHk;jzwfMuonf/
1947 ck? Zefe0g&Dv (14) &ufaeYwGif wuotaqmuftODudk jyefvnf&SdcJhonf/ xdkaeYrSmyif wuo
trIaqmiftpnf;ta0; w&yfusif;yum zqyvrS ay;ydkYaom y#dnmOfpmwef;udk trIaqmifaumfrwDu vufrSwfa&;
303

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
xdk; zqyv tzGJUcsKyfodkY jyefvnf ay;ydkYcJhonf/ Armjynf vGwfvyfa&;wdkufyGJtwGif; zqyvtzGJUBuD;\ vrf;pOfudk
rrSdwfrokef axmufcH tNyD;owf vGwfvyfa&;wdkufyGJudkyg yg0ifqifETJrnf[k y#dnmOfay;jcif;udk zqyvrS aus;Zl;
wif wuotm; vlxu
k *kPjf yKtyfaom tzGUJ jzpfaMumif; zqyvtzGUJ csKyfBuD;u rSww
f rf;wifaMumif;udk av;pm;pGm
taMumif;jyefcJhonf/
vGwfvyfa&;&NyD;aemuf
(1) vGwfvyfa&;wnfjrJa&;
(2) wdkif;jynfwdk;wufa&;
(3) vlxck sr;f oma&; wdYk ukd qufvufaqmifu
G &f mwGif aS;,cifuuJo
h Ykd yif y#dnmOfukd zqyvtzGUJ csKyfxH
ay;ydYk co
hJ nf/ y#dnmOfct
H zGUJ tjzpf qufvufy#dnmOfjyK&ef zqyvtzGUJ csKyf taxGaxGtwGi;f a&;rSL; OD;AaqG vufrw
S f
a&;xdk; arwm&yfcHonf/
(c-2) wuo pnf;rsOf;jyifqifjcif;
1946-47 ckEpS ?f ppfNyD;acwf wuo\ 'kw,
d ajrmuftrIaqmif aumfrwDOu| udo
k ef;armif vufxufwiG f
ppfBudKacwf wuopnf;rsOf;Oya' tcef; (10)? tydk'f (3) udk acwxkwfy,fxm;&onf/ 1946 ckESpf? 'DZifbmv
(7) &ufaeYwGif wuo pnf;rsOf;Oya'tcef; (12)? tydk'f (6)? tydk'fcGJ (2) t& txl;tvkyftpnf;a0;yGJ (Extra
Ordinary Business Meeting) ac:,l wuopnf;rsOf;udk jyifqifay;cJhonf/
if;wuopnf;rsOf; Oya' tcef; (10)? tyd'k f (3) wGif wuotoif;0iftjzpf tenf;qHk; (1) ESpf yg0if
zl;NyD; wuodkvfwGif ynmoifqJausmif;om;rsm;omvQif wuo trIaqmifaumfrwD0iftjzpf taG;cHcGifhSdonf/
if;udk jyifqifvu
kd af omtcg wuov
kd f ynmoifMum;vsufadS om ausmif;om;wdik ;f wuo trIaqmifaumfrwD0if
tjzpf taG;cHcGifhSdonf/
(c-3) 1946-47ckESpf ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;
1946 ckEpS ?f atmufwb
kd mv (10) &ufaeUzqyvtzGUJ rS Auyudk rxkwrf yD if Auyonf ausmif;om;rsm;ukd
EdkifiHa&;wGif wwyfwtm; yg0ifap&ef uvmyfpnf;rsm;udk tBudKwuodkvfoifwef;ESifh ta&;ay:wuodkvfoifwef;
wdkYwGif zJGUpnf;ay;onf/ tBudKwuodkvfwGif udknDnD? udkpHvGif? udkay:OD; wdkUyg0ifaom uvmyfpnf;ESifh ta&;ay:
wuodkvfoifwef;rsm;wGif udkoef;xGef;? udkxGef;aT? udkcifarmifBuD;wdkU yg0ifaom uvmyfpnf;rsm;udk zGJUpnf;ay;cJh
onf/ xdkUaemuf zqyvESifh AuywdkUonf ausmif;om;rsm;udk tNydKiftqdkif vIHUaqmfpnf;Hk;cJhMuonf/ 1947 ck
ESpfOD;ydkif;wGif wuotaqmuftOD zqyvrS OD;udkudkBuD;ESifh q&m&m*sefwdkUu if;wuodkvf ausmif;om;rsm;tm;
EdkifiHa&; oifwef;ay;cJhonf/
1946 ckESpf? ZGefvwGif &uoOu| udkoef;xGef;u t,f'Dwm? &uorS udknDnD (vif;,kefeD) u wm0efcH
xkwfa0aom ]ausmif;om;[pfwikd }f owif;pmapmif xGufvmonf/ txl;ojzifh xdkpmapmifwGif 'dkareD,H paw;wyfpf
(ac:) udk,fydkiftkyfcsKyfa&;ESifh? ausmif;om;ESifh EdkifiHa&; oabmxm;rsm;udk tjyif;txef a0zefa&;om;xm;onf/
AuotrIaqmifrsm;udv
k nf; wEdik if v
H ;kH Sd ausmif;rsm;rS ausmif;om;ud,
k pf m;vS,rf sm; yg0ifaom nDvmcHu aG;aumuf
wifajrmufjcif; r[kwf ausmif;om;xk qEryg ausmif;om;nDvmcH ac:,lusif;yNyD; Auo trIaqmifopf
aG;cs,f wifajrmuf&ef tjyif;txef awmif;qdak vonf/ rEav;NrdKUwGif zGJUpnf;cJah om txufAuouvnf; &uo
\ ausmif;om;owif;yg awmif;qdkcsufrsm;udk axmufcH ausmif;om;nDvmcH ac:ay;&ef awmif;qdkavonf/
ausmif;om;nDvmcHwGif(1) ynma&;
(2) trsKd;om;a&;
(3) jyefvnfxlaxmifa&;
(4) Auo tkyfcsKyfa&;pnf;rsOf;opf a&;qGJa&;ESifh trIaqmifopfaG;cs,fa&; [laom tydkif;BuD; (4) ydkif;
xnfhoGif;aqG;aEG;&ef &uoESifh txuf Auoacgif;aqmifrsm;u awmif;qdkcJhonf/ trsKd;om;a&;wGif zqyvudk
axmufcH&ef vli,fwyfOD;ESifh tvkyform;? v,form;udpr sm;wGif tultnDay;&efESifh yl;aygif;&efwdkUudk azmfjyxm;
onf/ odYk tjyif;txef awmif;qdrk aI Mumifh AuoXmecsKyfu BuD;rSL; ausmif;om;nDvmcHukd 1946 ckEpS ?f Zlvikd v
f
(28) &ufrS Mo*kwv
f (1) &ufaeUxd usi;f ycJo
h nf/ udo
k ef;xGe;f tm; AuoOu|tjzpf aG;cs,f wifajrmufcahJ vonf/
304

vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI - 1945 rS 1947 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; trsKd;om;a&;toGif


Auo\ trsKd;om;atmifyGJaeUudk zqyvESifh yl;aygif;rusif;ybJ pifNydKif aeol&defZmwfHkBuD; usif;y&m
wyfeD? trsKd;orD; uGef*&ufpaom tzGJUtpnf;rsm; wufa&mufMuonf/ xdktrsKd;om;atmifyGJaeY awmif;qdkcsuf
(7) csuf wifoGif;cJhonf/ awmif;qdkcsufrsm;rSm1/ (u) rlvwef;ESihf rlvwef;vGeaf usmif;? taqmuftODrsm;udk vHak vmufpmG aqmufvyk af y;&ef? ysufp;D ,d,
k iG ;f aom
taqmuftODrsm;udk tjrefqHk; jyif&ef?
(c) ausmif;oH;k ypn;f rsm;? "gwkak A'? ud&,
d m wefqmyvmrsm;udk vHak vmufpmG ausmif;wdik ;f wGif xm;Sad y;&efEiS hf
wu,fwef; qif;&Jaom ausmif;om;rsm;tm; oufqdkif&m tpdk;&rS t0wftpm; tcrJh xkwfay;&ef?
(*) ynmydik ;f qdik &f m taqmuftODrsm;rS ppfwyfrsm;ESihf tpd;k &Xmersm;udk 1946 ckEpS ?f Zefe0g&Dv (31) &ufaeUtwGi;f
>cif;csufrSd tjrefqHk; kwfodrf;&ef?
2/
ausmif;q&mrsm;ESifh 0efxrf;tzGJU(u) tpdk;&ausmif;wdkif; ausmif;wdkif;wGif t&nftcsif;jynfhq&mrsm; OD;a&trsKd;tpm;tvdkuf wdk;csJU
wESpfywfvHk; cefYxm;&ef?
(c) ausmif;wdkif;wGif t&nftcsif;jynfh avmu"gwfynmoif q&m (1) OD; tenf;qHk; cefYxm;&ef?
(*) ausmif;rsm;wGif pma&;? '&0rfrS p ausmif;0efxrf;tzGJUudk vHkavmufpGm cefYxm;&ef?
(C) rlvwef;vGef ausmif;q&mrsm;\ vpmEIef;udk txufwef;ausmif;q&mrsm;\ vpmEIef;twdkif; tjref
qHk; jyefvnf owfrSwfxkwfay;&ef?
3/
ausmif;oHk;pmtkyf? cJwH? rifwH ponfwdkYudk tpdk;&ynma&;XmerS vHkavmufpGm rSm,l tzdk;csKdomaom
EIef;xm;jzifh jrefrmEdkifiHSd ausmif;wdkif;ausmif;wdkif;odkU vHkavmufpGm enf;pepfwus jzefYcsd&ef?
4/
ausmif;tkyfcsKyfa&;tzGJUwGif ausmif;om;or*\ udk,fpm;vS,frsm; yg0if wGJzuftkyfcsKyfcGifhay;&ef?
5/
wuodkvfpmar;yGJ jyifqifa&; (1) ESpfoifwef;udk rlvwef;vGef ausmif;wdkif;wGif wGJvsufzGifhay;&ef?
6/
rlvwef; roifrae& tcvGwfynmoifMum;a&;udk a'oE&qdkif&m toufarG;0rf;ausmif; tajccHvufrI
ynm&yfrsm;ESifh wGJzufynm oifMum;ay;&efwdkY jzpfonf/
wuodkvftkyfcsKyfa&;tzGJYodkY awmif;qdkcsufrsm;rSm1/
wuodkvfpmar;yGJ pmppfXmersm;udk 'DpBwdwfNrdKUwdkif;wGif wdk;csJUay;&ef?
2/
wuodkvfpmar;yGJ0ifcEIef;udk avQmhaygh aiG 10d^- owfrSwf&ef?
3/
tpdk;&ppf jrefrmtxufwef;pmar;yGJatmifjrifolrsm;udk wuodkvfpmar;yGJwGif t*Fvdyfpm wbmomwnf;
0ifa&muf ajzqdkcGifhjyK&ef?
4/
rEav;NrdKUwGif 'D*&Daumvdyf wckzGifhay;&ef?
5/
&efukefwuodkvf\ vufatmufcH aumvdyfausmif;rsm;? pdkufysKd;a&;aumvdyf? tif*sifeD,m aumvdyfwdkUudk
vsifjrefpGm jyefvnfzGifhvSpf&efwdkYjzpfonf/
txufyg (11) csufudk 1947 ckeSpf? Zefe0g&Dv (15) &uf aemufqHk;xm; jyefMum;jcif; rSdcJhvQif
Zefe0g&Dv (20) &ufaeYwiG f ArmEdik if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm; wnDwGww
f nf; oydwaf rSmuf&ef qH;k jzwfNyD;aMumif;
ygSdonf/ 1947 ckESpf? Zefe0g&Dv (20) &ufaeUwGif AuorS BuD;rSL; wEdkifiHvkH;Sd ausmif;rsm; oydwfarSmufonf/
Auo? wuo? &uo wdkYrS wzGJUvQif udk,fpm;vS,f (5) OD;pDyg0ifaom oydwfarSmufaumifpDudk zGJUpnf;
ausmif;om;oydwfBuD;udk pepfwus OD;aqmifrI ay;cJhonf/

(*) AuoESihf wuo yl;aygi;f xm;aom ArmEdik if v


H ;kH qdik &f moydwaf umifpD (1947)
xdkaumifpDtpnf;ta0;udk wuo taqmuftODwGif usif;yavonf/ AuowGif uGefjrLepfygwDESifh
eD;pyfolrsm; ae&m&xm;onf/
AuowGifudkoef;xGef;
Ou|
(aemif ordkif;ygarmu a'gufwmoef;xGef;)
udkxGef;GefY
'k-Ou|
(aemif taumufcGefTefMum;a&;rSL;)
udkoeff;xGef;udk e,fudk,fpm;vS,ftcsKdUar;jref;&m uGefjrLepfygwD0ifjzpfaMumif; ajymcJhonf/
wuowGif qdkS,fvpfygwDESifheD;pyfolrsm; acgif;aqmifrI&xm;NyD;? uGefjrLepfygwDESifh eD;pyfolrsm;vnf;
305

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

Source: Self-portrait (Dr. Than Tun's)

trIaqmiftzGJUwGif yg0ifonf/ jyifyrS OD;aqmifygwDBuD;rsm;\ tSdeft0gonf


A[dkausmif;om;tzGJUwGif vma&muf xif[yfaejcif;jzpfonf/
zufqpfawmfvSefa&; tNyD;? NAdwdoQe,fcsJU Armjynf 0ifvmaomtcgwGif
e,fcsJUya,m*? oabmw&m; t,ltquGJ&mrS zqyvwGifyg vuf0JnDGwfa&;
NydKuGv
J monf/ xdt
k uGt
J jyJonf vlwef;pm; toD;oD;odUk BuD;rm;pGm *,ufu
dk Nf yD;
A[dkrS ausmif;om;acgif;aqmifrsm;vnf; eD;pyf&m ygwDtvdkuf uGJaeMuonf/
AuonDvmcHwiG f wnDwGww
f nf;owfrw
S cf o
hJ nfh oydwaf rSmuf&ef &uf
uwrsKd;? wuou oD;jcm;&uf owfrSwf oydwfarSmuf&ef &ufu wrsKd;jzpf
aeonf/ uJhodkU ausmif;om;nDGwfa&; rNydKuGJ&ef ArmEdkifiHvHk;qdkif&m oydwf
arSmufaumifpD (A.B.B.C) udk yl;aygif;zGJUpnf;cJhonf/
e,fausmif;om;rsm;onf Auopnf;kH;a&; cGiftwGif;rS jzpf wuo
pnf;kH;a&;cGifonf &efukefwuodkvf omjzpfonf[k ,lqxm;onf/
1947 AuoOu| udo
k ef;xGe;f
(aemif a'guw
f moef;xGe;f )
nDvmcH pwifusif;yaomtcg AuoOu| obmywd udkoef;xGef;u
ausmif; om;oydwf tajctae? Edik if v
H ;kH qdik &f m oydwaf rSmufaumifpD zGUJ &aom taMumif;&if;? ausmif;om;nDw
G af &;
twGuf vufSd Auo trIaqmif tzGJUEkwfxGufay;rnf jzpfaMumif;? Auo trIaqmiftzGJU jyefvnfaG;cs,f&efwdkYudk
Sif;vif;ajymMum;onf/ aqG;aEG;yGJudk &efukefNrdKUjynfvrf;Sd tvGwfynmoifausmif; zGifhvSpfxm;aom OD;vSjrwfpdk;\
wdkufatmufxyfwGif jyKvkyfonf/
AuonDvmcHukd tqdyk g wdu
k af tmufxyfwiG f usi;f yonf/ udo
k ef;xGe;f onf pum;ajym&mwGif cyfjywfjywf
eJY bkusyHkvnf;&onf/ if;ajymqdk aqG;aEG;rIrsm;t& owdSdSdESifh cyfjywfjywfvkyfrnfh yHkay:avonf/ tjyeftvSef
vQKdU 0Suaf qG;aEG;rIrsm; ndE idI ;f NyD;aemufwiG f udo
k ef;xGe;f udk AuoOu| tjzpfwif&ef qH;k jzwfcahJ vonf/ usefwzufrS
vnf; udo
k ef;armifuw
dk ifonf/ tiftm;pk (2) ck tm;NydKifyJG jzpfonf/ rJcq
JG ;kH jzwf&ef jzpfvmonf/ wGif rnfoal wG
rJay;EdkifcGifhSdonf[laom jyem ay:vmonf/
ckdifudk,fpm;vS,frsm;udk rJay;cGifhjyK&ef? &efukefcdkifudkvnf; tjcm;ckdif udk,fpm;vS,frsm; enf;wl rJay;
cGifhjyK&efwdkYudk wifjy aqG;aEG;Muonf/
udo
k ef;armifwYkdzufrS &efuek cf dik af usmif;om;rsm;or* (&uo) Ou|u &efuek Nf rdKUay:Sd ausmif;toD;oD;rS
ausmif;om;or*cGJ udk,fpm;vS,frsm;udkyg rJay;cGifhjyK&ef pDpOfavonf/ &efukefNrdKUay:Sd ausmif;om;or*cGJ udk,fpm;
vS,frsm;udkyg rJay;cGihfjyKygu ckdifrsm;tzdkY wlnDaom rJr&ouJhodkU jzpfaeayonf/ aemufqHk;wGif nDvmcH wufcGifh&
aom ud,
k pf m;vS,t
f m;vH;k rJay;cGijhf yK&ef? ajAmifraJ y;&ef qH;k jzwfavonf/ &efuek Nf rdKUay:rS wufvmaom ausmif;om;
or*cGJ udk,fpm;vS,frsm; rJjzifh udkoef;armif Ou|tjzpf taG;cH&onf/
nDvmcHwGif tkyfpk (uGJ) jyem xdyfwef; a&mufvmonf/ ausmif;om;tzGJUtpnf; uGefjrLepfygwDESifh
qdkS,fvpfygwD tm;NydKifrIrsm; jzpfcJhavonf/ aemufqHk;wGif e,fudk,fpm;vS,frsm;\ qEt&vnf;aumif;? tkyfpk
taetxm; t&vnf;aumif;? AuoOD;aqmifrI awmifhwif;vmap&ef twGufvnf;aumif;? vufSdtajctae xdef;
odrf;&ef twGufvnf;aumif; useftrIaqmifrsm;udk tkyfpk (2) pk cGJ wm0ef,lcJhavonf/

(C) ta&G;cH&aom Auo trIaqmiftzGUJ (1946-47)


udkoef;armif
udkoef;
udkpdefvS
rcifEkEk
udkoef;GefY

Ou|
'k-Ou|
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
trsKd;orD;XmerSL;
trIaqmifrsm;

(C-1) Auo nDvmcH (1946-47) rS awmif;qdkcsufrsm;


ynma&;XmeodkY awmif;qdkcsufrsm;rSm
1/
wuodkvf0if pmar;yGJwGif ar;cGef;pmGufrsm;udk jrefrmbmomjzifh a&;om;xm;aom ar;cGef;pmGufrsm;yg
306

vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI - 1945 rS 1947 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; trsKd;om;a&;toGif


2/

3/

4/

xm;dSay;&ef/
,ckESpfrS tpjyK pmar;yGJrsm; jyKvkyfaomtcg pmar;yGJar;cGef;rsm;udk rdrdwdkYa'otvdkuf oif&aom pm
tqift
h wef; twdik ;f om oufqikd &f mynma&;Xme tmPmydik rf sm;u tpd;k &ppfpmar;yGrJ sm;wGif xkwpf pfEikd rf I
twGuf pDpOfay;yg&ef/
,ckvufSd tajctaet& tpdk;&todtrSwfrjyKaom rlvwef;ausmif; (ig;wef;ausmif;) rsm;rS ausmif;
om;? ausmif;olrsm;tm; tpdk;&todtrSwfjyKaom rlvwef;pmar;yGJ (ig;wef;pmar;yGJ) wGif 0ifa&mufajzqdk
cGifhjyK&ef/
,ckoydwfvSefaomtcg tpdk;&ausmif;wdkif;ESifh wuo rnfonfhausmif;wdkif;urqdk oydwfarSmufausmif;
om;rsm;tm; vHk;0ta&;r,l&ef/

trsKd;om;a&;tqdk (5) &yfrSm


1/
uREyfk w
f Ykd ausmif;om;rsm;onf t*Fvyd ef ,fcsUJ orm;tm; vufeufuikd f ykeu
f efx<u awmfveS rf o
S m vGwv
f yf
a&;udk &Sdrnf[k ,HkMunfMuonfhtm;avsmfpGm e,fcsJUqefUusifa&; tzGJUtpnf;rsm; nDGwfMuap&ef tjyif;
txef vkdvm;ygaMumif;?
2/
wdkif;&if;om;tm;vkH; ryg0ifaom jrefrmjynfvGwfvyfa&;onf t"dyg,frSd[k ,lqojzifh jrefrmjynfESifh
wygwnf; awmifwef;e,frsm; vGwfvyfrI&Sdap&ef ,cknDvmcHodkU wufa&mufaom ausmif;om;rsm;u
txl; jyif;xefpGm vdkvm;ygaMumif;?
3/
Srf;jynfausmif;om;rsm;\ Srf;jynf pyfzvHkaumifpDodkY oD;oefYawmif;qdkcsufrsm;udk ,cknDvmcHrS vHk;0
axmufcHaMumif;?
4/
tu,f e,fcsUJ orm;u jyKvkyv
f mrnfh aG;aumufyo
JG nf jrefrmjynftm; uReo
f ufn
S af prnfh aG;aumufyJG
jzpfonf[k ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;or* OD;pD;tzGJUu ,lqygu vGwfvyfa&;udk raoGzDaom
pdwf"mwfjzifh aSUIaom ausmif;om;rsm;yDyD wdkif;jynf vlxkESifhwuG rnfonfh ygwD tzGJUtpnf;ESifh rqdk
vkyfief;pOf wlygu yl;aygif; OD;vnfrokef wdkufzsuf&ef?
5/
,ckiwfjywf awmfvSefaeaom e,fcsJUawmfvSefa&;orm;rsm;tm; w&m;rJhpGm jyif;jyif;xefxef ESdyfuGyf
aeaom e,fcsJUESifhwuG e,fcsJU\pkwfyJh EkHcsmaom jyKrlcsufrsm;udk uREkkfyfwdkUausmif;om;rsm;u jyif;xefpGm
IHUcsaMumif;? xdkYtjyif xdkjyKrlcsufrsm;udk rcHr&yfEdkifojzifhawmfvSefMuaom awmfvSefa&;orm;rsm;onf
rdrw
d Ukd \ rSeu
f efaom tcGit
hf a&;rsm; &,la&;twGuf w&m;enf;vrf;uspGm awmfveS jf cif;rQom jzpfayonf
[k ,lqojzifh nDvmcHrS axmufcHygaMumif;?
taxGtaxGtqdk (3) &yfrSm
1/
ausmif;om;rsm;\ oydwfta&;awmfyHkBuD;onf (3) BudrfwdkifrQ ay:aygufcJhaomfvnf; vufSd ynma&;
pepfwGif wdkufdkufjzpfap? oG,f0dkufjzpfap rnfodkUrQ xdcdkufysufjym;ajymif;vJjcif; rSdao;ojzifh pkwfyJhEkHcsm
aom ynma&;pepfukd wdu
k zf sufqjJ zpfonfh ausmif;om;rsm;oydwo
f nf tqufqufu taMumif;t&mrsm;
uJhodkUyif jzpfvdrfhrnf[k ,lqojzihf ,ckay;tHhaom ynma&;pepfudk rlaojzpfap? rlSifjzpfap uRefynm[k
,lqojzihf vH;k 0 vufrcHawmhyJ trsK;d om;ynma&; pepfukd (,m,Dtm;jzif)h wck wDxiG Nf yD; oydwpf cef;rsm;rS
tjrefqHk; pwifaqmifGuf oifMum;ay;&ef?
2/
,ckvmrnfh 1947 ckESpf? azazmf0g&Dv (6) &ufaeYudk AD,uferfawmfvSefa&;udk axmufcHaomaeY[k
owfrSwf wjynfvHk;Sd ausmif;om;wdkif;onf toD;oD; pkkH; pka0;usif;y&ef?
3/
tmp&d,or*\ awmif;qdkcsufrsm;udk >cif;csufrSd vHk;0axmufcH atmifjrifa&;twGuf xda&mufpGm
ulnDtm;ay;rnfjzpfaMumif; ygSdonf/

(i) oxHrk ;D yGm; eH&u


H yfpmapmif (1946-47)
jyifywGifa&m wuodkvf0if;twGif;yg ]wESpt
f wGi;f vGwv
f yfa&;&rnf} [laom a<u;aMumfoH yJhwifxyfae
ovdk oxHak usmif;aqmifu OD;pD;xkwaf 0aom ]]oxHrk ;D yGm;}} eH&u
H yfpmapmifwiG v
f nf; vGwv
f yfa&;twGuf a<u;aMumfoH
307

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
onf waomif;xdkufuyif Mum;tHhxifonf/
oxHkrD;yGm;onf ppfrjzpfcifuyif e,fcsJUudkqefUusifcJhaom oxHkausmif;om;rsm;\ vufeufud&d,mwck
jzpf\/ xdktcsdefu oxHkrD;yGm;udk udkA[def;u OD;pD;xkwfa0 cJhavonf/ ,if;udk tpGJjyK*kPfjyK &efukefwuodkvf
oxHkaqmif pmzwfESifh o[m,toif;u OD;pD;NyD; oxHkrD;yGm; eH&Huyfpmapmifudk ppfNyD;acwfwuodkvfwGif yxrqHk;
eH&Huyfpmapmiftjzpf xkwfa0cJhonf/ oxHkaqmif pmMunfhwdkufrSL;u wm0efcHt,f'Dwmtjzpf aqmifGufonf/
oxHrk ;D yGm;\ t"du&nf,
G cf surf mS wESpt
f wGi;f vGwv
f yfa&;&S&d efEiS hf e,fcsUJ orm;\ wvrf;oGm;ynma&;
udk OD;wnf wdkufcdkuf&efjzpfonf/ oxHkrD;yGm;[laom pmvHk;udk teDa&mifaq;jzifh jc,fxm;\/ oxHkrD;yGm;\ t"du
tcef;onf acgif;BuD;ydkif; jzpfonf/ uAsmaqmif;yg;ESifh oa&mfpmrsm;rSmvnf; tqifhtwef;redrfhvSojzifh wuodkvf
e,fajr xdktcsdefu xkwfa0orQ eH&Huyfpmapmifrsm;wGif emrnftBuD;qHk;ESifh vlBudKuftrsm;qHk;jzpfonf/

(p) oxHrk ;D yGm; qkwjf zcJ &H jcif;


oxkHrD;yGm;onf 1946 ckESpf rS 1950 ckESpftwGif; (3) Budrf tqkwfjzJcH&onf/ tcGmcH&jcif;wdkY jzpfonf/
oxHkrD;yGm;onf yk*dKvfa&;udk t"du rxm;bJ "r"d|mefusus a0zefa&;om;cJhrI? rnfolUudkrS rykwfcwf pGyfpGJjcif;rsm;
rSdrIaMumihf trsm;tusKd;Sdrnf ausmif;om;? ausmif;olrsm; tusKd;Sdrnfqdkygu t,f'DwmtzGJU0ifrsm; taeESifh
rnfolUudkrQ axmufxm;jcif;rjyKbJ wdkif;jynftwGuf &uf&ufpufpuf a0zefjypfwif Iwfcs&Jonf/
oxHkrD;yGm; (y) tBudrf tcGmcH&jcif;rSm q&mwOD;ESifh q&mrwOD;\ tjyKtrludk ausmif;om;rsm;u twkcdk;
oGm;rnfpdk; a0zefa&;om;cJhojzifh pmapmifuyfNyD; em&D0uftwGif; aysmufjcif;rvS aysmufoGm;onf/ odkY&mwGif t
odo
dS l ausmif;om;wOD;\ owif;ay;csuft& xdpk mapmifukd csufjcif; jyef&avonf/ qkwcf mG ol q&mtaejzifv
h nf;
olUtrSm;udk 0efcHcJhavonf/ xdkq&mESifh q&mrwdkUonf toufxufqHk; aysmfTifpGm aygif;oif; aexdkifMuonf/
('k) tBudrf tcGmcH&jcif;rSm oxHHkaqmifom; ]Zifojym} qdkaom aqmif;yg;Sifu tif;vsm;aqmifu
wifquf ujyaom jyZmwfudk a0zefcJhrIaMumifhjzpfonf/ jyZmwfavmuudk pdwf0ifpm;aom ynmSifq&mwOD;u
xdkjyZmwfudk a0zefaom aqmif;yg;onf tqifhtwef; tjrifhqHk;aom a0zefa&; aqmif;yg;wck jzpfojzifh eH&Huyf
pmapmifrSmxuf yHkESdyfxkwfa0aom owif;pm? r*Zif;rsm;wGifom ygoifhonf[k a&;xm;aom aqmif;yg;jzpfonf/
vef'efrS xkwfa0aom ]]wdkif;}} owif;pmwGif ygonfhjyZmwf a0zefa&;aqmif;yg;rsm;ESifh wef;wl&nfwl jzpfonf[k
csD;rGrf;cJhonf/ tif;vsm;aqmifjyZmwfrSm trsm;arQmfvifhxm;aom jyZmwfjzpfaomfvnf; ]vlbikd pf ukw}f tqifhwef;
avmufomSdonf[k jyZmwfyDo&ef rnfodkY jyKjyifoifhaMumif; apwemoefYoefYjzifh a0zefjcif;jzpfonf/ odkYaomf
tif;vsm;olrsm;u BudK;pm;rIudk zsufvdkzsufpD;vkyfonf[k txifa&mufNyD; if;wdkU bufawmfom;rsm; vufcsufudk
rqdkif;rwG cHvdkuf&onf/
(w) tBudrf tcGmcH&rIrSm wuodkvfordkif; tqufqufwGif ajymifajrmufcJhaom oxkHrD;yGm;udk jrefrmjynf
ordkif;wGifyif rSwfwrf;wif&rnfh tajctae a&mufcJhavonf/ AdkvfcsKyfwdkY vkyfMuHcH&csdefwGif owif;pmrsm;u
*VKefOD;apmESifh taygif;tygrsm;udk vufpm;acs&efom a&;om;xm;avonf/ odkY&mwGif rnfonfh owif;pmurQ
*VKefOD;apmaemufu BudK;qGJaeaom? vufeufrsm; xkwfay;aeaom? vGwfvyfa&;udk qdkif;iHhoGm;apvdkaom e,fcsJU
t*Fvyd u
f kd rjrifMubJ rsuaf jcjywfrI a'gotarSmifaMumifh &efot
l ppfukd rjrif&bJ Sad eonf/ xdt
k csed w
f iG f wuov
kd f
ausmif;om;opfrsm; ra&mufao;aom tcsdefvnf; jzpfonf/ oxHkrD;yGm;pmapmifonf w&m;cHtppfukd az:xkwf&ef
*VKefO;D apmESihf taygif;tygudk rnfou
l vufeuf ay;oenf;? tif;vsm;uefxrJ S rQrsm;jym;vSaom b&if;*ef;rsm;udk
uywed t
f qifh o
dS u
l olUoabm wckwnf;ESihf xkwaf y;Edik o
f avm ponfh uGi;f qufrsm;udk qufpyf,u
l m Edik if aH wmf\
0rf;enf;rItaejzifh oxHkrD;yGm; acgif;BuD;ydkif;udk teufa&mifcs,foNyD;
]AdkvfcsKyfudk owfolw&m;cHtppf b,folvJ} [k acgif;pOfwyf vufeuftrsm;tjym; xkwfay;cJhonfh
e,fcsJUom w&m;cHjzpfonf/ OD;apmonf vufuikd w
f w
k f vlowform;omjzpfojzifh ]t"du&efou
l kd rsuaf jcrjywfoif}h
[k ajymifajrmufpGm &J&J0Hh0Hha&;om;NyD; tBudrfBudrf pdppfjyifqif yxrqHk; &efoltppfudk az:xkwfcJhavonf/
puLGuf rSdaom oxHkrD;yGm;\ tmabmfonf wuodkvfe,fajromru jyify owif;pmavmuodkUyif
ysUEH YScH \
hJ / wuov
kd af usmif;om;wdik ;f av;pm;cJo
h jzifh ausmif;om;rsm;\ tqkwt
f cGmuif;aomfvnf; oxHrk ;D yGm;onf
tmPmydkifwdkU\ vufcsufrdum qkwfcGmcH&onf/
]]xdktmPmydkifrsm;um; wuodkvftmPmydkifrsm;}} r[kwfacs/
308

vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI - 1945 rS 1947 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; trsKd;om;a&;toGif

(q) oHrPdwyfEiS hf ausmif;om;wyfO;D (1947)


ausmif;om;or* OD;aqmifrIatmufSd ausmif;om;wyfzGJUudk ppfBudKacwfutwdkif; oHrPdwyfzGJU&ef (odkU)
ausmif;om;wyfOD;[k zGJU&ef wuo tpnf;ta0; jyKvkyfcJhonf/
]]ausmif;om;wyfOD;}} [k trnfcH&ef rJcGJqHk;jzwfonf/
if;wyfzGJUtwGuf zGJUpnf;yHk? wHqdyfrsm;a&;qGJ&ef AuotrIaqmifodkUwifjycJhonf/
if;ESpfrwdkifrDu Adkvfarmifuav;udk &efukefwuodkvf oHrPdwyf jyefvnfzGJUpnf;a&;twGuf OD;aqmifrI
jyKyg&ef wuf<uaom ausmif;om;vli,fwpku wdkufwGef;arwm &yfcHcJhonf/ oHrPd wyf0ifvdkolrsm;tm; aMunm
ac:,lvu
kd &f m ppftwGi;f b0 tzHzk EkH iS hf tawGUtMuHKpHck o
hJ nfh &Jabmfa[mif;rsm;? zufqpfqefYusifa&; &Jabmfa[mif;rsm;?
rsKd;cspfpdwf"gwf wuf<u&ifhoefaeonfh ausmif;om;rsm; tm;wufoa&m a&mufvmNyD; oHrPdwyfom;rsm; vGwfvyf
a&;twGuf ta&;MuHKvQif wdkufyGJ0ifEdkif&ef tvdkYiSm oHrPdwyf acgif;aqmifrsm;u ppfoifwef; avhusifhay;NyD; p
wif taumiftxnf azmfcJhavonf/
1946 ck? 'DZifbmv (5) &ufwGif wuodkvfoHrPdwyf ppfoifwef;trSwfpOf (1) udk enf;jyrSL;csKyf
udkbaxG;? enf;jyrsm;tjzpf udkusifvIdif? udkwifOD;? udkzdk;om? udkcif? udk0if;atmif (usqHk;) wdkUu oifwef;zGifhcJhonf/

(Z) twGi;f 0ef;kH 0kid ;f pOfu (1947)


Auo OD;aqmifrIjzifh nDvmcHudk,fpm;vS,frsm;u twGif;0efkH;udk 0dkif; qEjy&ef qHk;jzwfcJhonf/ xdkpOf
ynma&;0efBuD;rSm *VKefOD;apm jzpfonf/ *VKefOD;apmrSm AdkvfcsKyfatmifqef; OD;aqmifaomtzGJUwGif tzGJU0iftjzpf
bdvyfodkUoGm;ae ynma&;0efBuD;wm0efudk apmbOD;BuD;u acw wm0ef,lxm;onf/
tpDtpOfrsm;rSm Auoacgif;aqmifrsm;u ynma&;0efBuD;ESifh oGm;awGU&ef usef&Jabmfrsm;u twGif;0efkH;
qEjycJh&efjzpfonf/ bk&ifcH\ AdkvfcsKyfatmifqef; tpdk;&vufxufwGif tvHeD uGefjrLepfygwDonf twGif;0efkH;udk
0dkif; qEjycJh&m xdktcsdefu jynfxJa&;0efBuD; OD;bab (bBuD;bab) onf tvHeDrsm;udk rD;owfa&ydkufrsm;jzifh
vlpkcGJcJhonf/ jzpf&yfrsKd; rMuHK[k rajymEdkif? MuHKcJhaomf aqmifGuf&rnfh tpDtpOfrsm;udk ausmif;om;rsm; jyKvkyfxm;
onf/
odkY&mwGif tvHeDrsm;tay: oabmxm;yHkESifh ausmif;om;rsm;tay: oabmxm;yHkvnf; rwl/ qEjy
ausmif;om;rsm; twGif;0efkH;odkY a&mufoGm;csdef rnfonfhvufeufudkifwyfrQ rSday/ rnfolrQvnf; wm;qD;jcif;rjyK?
wHcg;tm;vHk; zGifhxm;onf? twGif;0efkH;0if;twGif; 0ifMu vrf;rrsm;ay:wGif a<u;aMumfoHrsm; [pf qEjy
vSnfhvnfMuonf/ AuoOu| udkoef;armifu ynma&;0efBuD;tm; oGm;awGUonf/ Ou| udkoef;armifESifh tzGJUjyef
vmaomtcg qEjyolrsm; twGif;0efkH;twGif;Sd ygvDreftaqmuftOD aSUwGif pka0;aponf/ udkoef;armifonf
tvHwikd af jc&if;ae&mwGif ae&m,lum ]atmifNy?D atmifNy}D [k a<u;aMumfcahJ vonf/ if;\ a<u;aMumfrrI mS twGi;f 0ef
kH;udk atmifjrifpGm0dkif; qEjyEdkifjcif;tay: tajccHonf/ ,if;odkU 0dkif;pOf (22) cdkifrS ausmif;om;udk,fpm;vS,f
(210) a,muf? oHrPdwyfom; (50) a,muf? ausmif;om; wyfO;D (40) a,mufEiS hf &uo? wuo? AuotrIaqmif
tygt0if ausmif;om; (300) ausmf armfawmfum; (8) pD;jzihf twGif;0efkH;udk0dkif; qEjycJhjcif;jzpfonf/

(ps) AuoESifh ausmif;om;wyfO;D nDvmcH (1947)


AuoESifh ausmif;om;wyfOD; nDvmcHudk &efukefcdkif ausmif;om;oydwfpcef;Sd&m NrdKUrausmif;wGif jyKvkyf
onf/ Auo? wuo? &uowGif qdkS,fvpfygwDESifh tquftoG,fSdolrsm; jynfolU&JabmfESif tquftoG,fSdol
rsm; yg0ifonf/
trsKd;om;a&;pdwf"gwf? ausmif;om;pdwf"gwf? EddkifiHa&;udk dk;dk;om;om; pdwf0ifpm;olrsm;vnf; yg0ifonf?
trsKd;rsKd; uGJaejcif;rSm aumif;aomtajctae r[kwfaomfvnf; wlnDrIwckrSm tm;vHk;onf vli,fausmif;om;yDyD
wuf<ujcif;? EdkifiHa&;ESifh ausmif;om;ta&; pdwf0ifpm; Mujcif;jzpfonf/
AuonDvmcHwGif awmif;qdkcsufrsm;? oydwfarSmufa&;? oydwfvSefa&; jyemudk aqG;aEG;Muonf/
oydwfqufvSefvdkolonf rdrdtajccHESifh &yfwnfMuonf/ oydwfqufarSmufvQif vGwfvyfa&;vIyfSm;rI twGuf
309

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
taESmifht,Suf jzpfapovdk? AdkvfcsKyftpdk;&udk qefYusif&m a&mufapovdk ajymum vGwfvyfa&;? AdkvfcsKyfatmifqef;
ponfwYkdEiS hf udik af ygufMuonf/ oydwaf rSmuf&ef pOf;pm;cJph Ofu trsK;d om;a&;twGu?f ynma&; vdt
k yfcsurf sm;twGuf
oydwfarSmufcJhonf/
AuoOu| udkoef;armifESifh &uoOu| udkoef;<u,fwdkY OD;aqmifaomtkyfpku taMumif; trsKd;rsKd;jy
oydwfvSef&ef aqG;aEG;onf/ rJcGJ&eftajctae a&mufvmonf/ oydwfvSefzufrS rJomcJhonf/
Auo nDvmcHNyD;aomtcg ausmif;om;wyfOD;nDvmcHudk qufvufusif;yonf/ ausmif;om;wyfOD;wGif
wm0ef,l vkyfaqmifaeolrsm;rSmudkbaxG;
(aemif 'k-AdkvfrSL;BuD;baxG;)
udkusifvIdif
(aemif aqmufvkyfa&; 'k-0efBuD;)
udkwifaT
(aemif &Jabmfcsrf;at;? pma&;q&m armifpl;prf;) wdkUjzpfonf/ nDvmcHwGif 'k-tBudrf
AuonDvmcHu ay;cJhaom wm0efudk aqmifGufjcif;jzpfonf/ ausmif;om;wyfOD; zGJUpnf;yHkpnf;rsOf;udk twnfjyK
onf/ ,leDazmif;ESifh wHqdyf trSwftom;rsm;udk twnfjyKonf/ rlvu oHrPd,leDazmif;tpm; ausmif;om;wyfOD;
wHqdyf trSwftom;rsm;udk ajymif;vJowfrSwfonf/

(n) trsK;d orD;XmetwGuf TeMf um;vTm


trsKd;orD;Xme[k oD;oefYxm;Sdjcif;onf trsKd;orD;tm;vHk;\ Pfynmt&nftcsif; wdk;wufrI? &oifh&
xdu
k af om tcGit
hf a&;wdYk ukd vGwv
f yfpmG oD;oefY&vdrk t
I wGuyf if jzpfonf/ OD;pD;acgif;aqmif trsKd;orD;XmerSL;onf(1) or*ausmif;olrsm;tay: Muifemcspfcif&rnf?
(2) onf;cHEdkifonfh t&nftcsif;Sd&rnf?
(3) ausmif;om;rsm; oabmus ESpfoufjcif;udk cHEdkifonfh aumif;rGefaom t&nftcsif;ESifh jynfhpHkoljzpf
&rnf/ wif;jynfh? usyfjynfh rjynfhpHkvQifvnf; jynfhpHkatmif BudK;pm;&rnf?
(4) ygwDpGJ? yk*dKvfpGJrSdap&? SdcJhvQifvnf; 0w&m;aus>yefpGm xrf;aqmifEdkif&rnf/
trsKd;orD;Xmeonf ausmif;pmaytjyif tjcm;A[kokw ynmPfwdk;yGm;rIudk &nfG,f wnfaxmif
xm;aMumif; odem;vnfxm;&rnf/ trsKd;orD;XmerSL;onf tao;pdwf wm0efrsm;udk xrf;aqmif&ef tMuHay;
aumfrwDudk zGJUpnf;&rnf/ xdktzGJU0ifOD;a&rSm tajctaetvdkuf MunfhI uefYowf&rnf/
xdkaumfrwDwGif trsKd;orD;XmerSL;uyif twGif;a&;rSL;taeESifh aqmifGuf&rnf/ pm&dwAv? um,Av?
PAvwd;k wufru
I kd &nfG,f um,AvrSL;? PAvrSL;? pm&dwAvrSL;ESihf wGzJ ufwYkd ukd ynmt&nftcsif;? vkyf
&nfudkif&nfwdkYudk Munfh trsm;oabm wlnDcsuft& tjrefqHk;wifajrmuf&rnf/
if;tjyif oHrPdar (Girl Guide) tzGUJ udk vsifjrefpmG zGUJ pnf;&rnf/ oHrPdar pnf;rsOf;rsm;udk cdik o
f rH Pd
arrSL;\ TefMum;vTmay;ydkYrnf/ trsKd;orD; pmMunfhwdkufudkvnf; b@ma&;tajctaeudk Munfh vsifjrefpGm
zGJUpnf;&rnf/
,ckavmavmq,fwGif trsKd;orD;XmerSL;onf atmufygwdkYudk vsifjrefpGm aqmifGuf&rnf/
(u) aumfrwDzGJU&ef?
(c) um,Av? PAv? pm&dwAvrSL;ESifh wGJzufwdkYudkaG;&ef?
(8) oHrPdarwyfzGJU&ef?
oif\ wdk;wufa&;onf nDGwfa&;tay:wGif wnfSdonf/ oifwdkY\ wuf&mvrf;c&D;wGif acsxdk;rI?
ywf0ef;usif\ aESmifh,SufrI? csD;usL;rItaygif;rsm;pGmwdkYudk awGU&rnf/ MuHUMuHUcHEkdifatmif BudK;pm;&rnf/

310

vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI - 1945 rS 1947 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; trsKd;om;a&;toGif

OD;oef;
(1945-46)
Source: Oway Magazines

'kw,
d urmppfBuD;tNyD;? 1945-ckEpS w
f iG ?f &efuek Nf rdKU r*dv
k rf; zGiv
hf pS cf ahJ om ta&;ay:wuov
kd f ausmif;om;rsm;
or*\ Ou|jzpfonf/ 1946-ckESpf? &efukefwuodkvf jyefvnf zGifhvSpfaomtcg ta&;ay:
wuov
kd af usmif;om;rsm; or*ukd wuov
kd o
f r*tjzpf todtrSwjf yK&ef ausmif;om;xku qH;k jzwfco
hJ nf/
odkY jzpf ODoef;tm; ppfNyD;acwf wuo\ yxrqHk; Ou|tjzpf todtrSwfjyK&onf/
OD;oef;onf &efuek Nf rdKU odrjf zLawmifyikd ;f wGif arG;zGm;cJo
h nf/ 10-wef; pmar;yGu
J kd &efuek Nf rdKU pde*f Ref;a,mufsm;
uav;ausmif;rS 1939-ckEpS w
f iG f atmifjrifco
hJ nf/ wuov
kd o
f Ykd qufvuf ynmoifMum;cJo
h nf/ 1945-ck
ta&;ay:wuodkvfrsm; (Emergency University Classes) odkY wufa&muf 0dZm tydkif; (u) wGif
qufvuf ynmoifMum;cJo
h nf/ 1945-46 ta&;ay: wuov
kd f ausmif;om;rsm; or* Ou| tjzpf aG;aumuf
wifajrmufjcif; cH&onf/
1946-ckESpfwGif jrefrmEkdifiH trsKd;om;vIyfSm;rIBuD;rsm; ay:aygufcJhonf/ 1946 taxGaxGoydwfBuD;wGif
ausmif;om;rsm; oydwfarSmufcJhonf? uif;bJvfynma&; pDrHudef;zsufodrf;&ef awmif;qdkcJhonf/ *syefacwf
'D*&DbUJG rsm;udk todtrSwjf yK&ef vkyaf qmifay;cJo
h nf/ tBudKwuov
kd o
f ifwef; (Pre University) rS oifwef;
atmifolrsm; wuodkvfqufvufoifMum;Edkif&ef aqmifGufay;cJhonf/ t*FvdyfESifh r[mrdwfppfwyfrsm;
odr;f ydu
k x
f m;aom wuov
kd ef ,fajrudk jyef&atmif aqmifu
G af y;cJo
h nf/ ArmEdik if v
H ;kH qdik &f mvli,frsm; tpnf;
tH;k tultnDjzifh wjynfv;kH ausmif;om;rsm;udk pkpnf;um Auo? &uo wdYk ukd jyefvnfzYJG pnf; ay;cJo
h nf/
OD;oef;onf ,ck tvGwfynmoif ausmif;q&mwOD;tjzpfjzifh ynma&;twGuf wzufwvrf;rS aqmifGuf
vsufNdS yD;? Edik if aH &;toif;tzGUJ rsm;wGif yg0ifvyk af qmifjcif; rSad cs/

311

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

OD;oef;armif (ol&,
d )
(1946-47)
Source: Oway Magazines

rEav;NrdKUZmwd? rEav;ol&d, OD;xGef;&if\ om;jzpfonf/ 10-wef;pmar;yGJudk rEav;NrdKU A[dktrsdK;om;


txufwef;ausmif;rS 1939 ckEpS w
f iG f atmifjrifcNhJ yD;? &efuek w
f uov
kd f qufvufynmoifMum;onf/ 1941
ckEpS w
f iG f wuov
kd o
f r* trIaqmiftjzpf aG;aumufwifajrmufjcif; cH&onf/
1947 ckEpS w
f iG f wjynfv;kH ausmif;om;oydwf ay:aygufc&hJ m? &efuek w
f uov
kd o
f nf ausmif;om;rsm; oydww
f iG f
yg0ifcJhonf/ t*FvdyfESifh r[mrdwf ppfwyfrsm; odrf;ydkufxm;aom &efukefwuodkvfor* taqmuftODudk
jyefvnf&Scd o
hJ nf/ wuov
kd t
f aqmuftOD tcsKUd wGif useaf eao;aom t*Fvyd pf pfwyfrsm; tm;vH;k udk z,fmS ;
ay;onf/
Edik if jH cm; ausmif;om;or*rsm;ESihf tquftoG,f &cJo
h nf/ 1947 ck arvwGif tdE,
d jynf r'&yfNrdKU usi;f yaom
urmYausmif;om;0efxrf; (International Student Service) tmSuGefz&ifh? 1947 ck ZGefvwGif
'def;rwfjynf usif;yaom urmh ausmif;om;0efxrf; urmvHk;qdkif&m uGefz&ifhrsm;odkY wufa&mufcJhonf/
1947 Zlvdkifv csufudkpvdkAufuD;,m;jynfwGif usif;yaom yxrtBudrfajrmuf urmYausmif;om;vli,f
yGaJ wmfoUkd wufa&mufcNhJ yD;? urmUausmif;om;rsm;or* (International Union of Students) ESihf qufo,
G f
cJhonf/ urmUausmif;om;rsm; or*aumifpD tpnf;ta0;odkY wufa&mufcJhonf/
ODoef;armifonf ,ck rEav; ol&,
d aeYpOfowif;pm t,f'w
D mcsKyftjzpf aqmifu
G af eonf/

312

vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI - 1945 rS 1947 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; trsKd;om;a&;toGif

Source: YU History (Diamond Jubilee)

*syefacwfwGif zGifhvSpfcJUonfU &efukefwuodkvf (,ck txu- 2? vom)

Source: YU History (Diamond Jubilee)

txuf- ppfNy;D p ta&;ay:wuov


kd f zGiv
hf pS cf o
hJ nfU &ef;a';&D;,m; taqmufttHk (,ck txu- 2? yef;bJwef;)
atmuf- ppfNy;D p &efuek w
f uov
kd f tay:p;D rS jrifuiG ;f

Source: File Photo

313

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

tcef; (11)
Nird ;f csr;f a&; 'Dru
kd a&pDa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; vlUtcGifhta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;ESifY trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1948 rS 1949)

(u) 1947-48 Auo trIaqmiftzGUJ


udkxGef;GefY
udkwifaT
udkcspfoef;
a':i,fi,fpdef

Ou| (,refESpf taxGaxGtwGif;a&;rSL;a[mif;)


taxGaxGtwGif;a&;rSL; (&Jabmfcsrf;at;)
trIaqmif
trsKd;orD;XmerSL;

(c) 1947-48 ynmoifEpS f a[majymyGrJ sm;


&efukefcdkifausmif;om;or*taeESifh ]qdkS,fvpf0g'qdkwm bmvJ} [k a[majym&ef qdkS,fvpfygwDodkY
vnf;aumif;? ]uGefjrLepf0g'qdkwm bmvJ} [ka[majym&ef uGefjrLepfygwDodkUvnf;aumif; zdwfMum; a[majymap
cJhonf/
uGefjrLepfygwDuom vufcH ocifoef;NrdKif? ocifwifxGef;? &JabmfatmifBuD;wdkY wufa&muf a[majym
cJo
h nf/ qdk ,
S v
f pfygwDu xdt
k pDtpOfukd cdik t
f oif;wcku r[kwb
f J wuouJo
h Ykd aom tzGUJ tpnf;rsm;u vkyo
f ifh
aMumif; tMuHay; ajymMum; ckdiftoif; zdwfMum;csufudk jiif;y,fvdkufonf/
a[majymyGJudk bDtdkpDaumvdyf pmoifcef; naeydkif;wGif yvkyf&onf/ a[majymyGJ rdk;csKyfvkeD;rS NyD;onf/
a[majymyGJ jyKvkyfNyD;aemuf wuorS BuD;rSL; atmifqef;-tufwvDpmcsKyfESifh ywfoufNyD; Sif;vif;a[majymyGJ
wck pDpOfonf/ uGefjrLepfygwDESifh zqyvwdkY qHk Sif;vif;a[majymcJhjcif; jzpfonf/ yxraeUwGif uGefjrLepfygwD
ud,
k pf m;vS,rf sm;u vnf;aumif;? 'kw,
d aeYwiG f zqyvrS vma&mufiS ;f vif; ajzMum;onf/ wuocef;r usO;f ae
*syfqifcef;r jyKvkyfonf/
314

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1948 rS 1949 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif

(*) 1948-49 Auo tvkyt


f rIaqmiftzGUJ
Auo nDvmcHusif;yaomtcg trIaqmifwzGJUvHk; uGefjrLepfygwDtEG,frsm; taG;cH&onf/
1/ udkoef;
Ou|
(wuo Ou|a[mif;)
2/ udkvS0if;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
(aemif TefrSL;tqifhjrifhynm)
3/ udkat;armif trIaqmifrsm;
(aemif TefrSL; orOD;pD;)
4/ udkbaumif;
(aemif ausmif;om;a&;&mtajccHynm)
5/ udknDnD
(aemif pma&;q&mvif;,kefeD)
6/ udkcspfoef;xGef;
(aemif A[dkw&m;Hk;a&SUae)
7/ udktkef;NrdKif
(aemif OD;aqmifTefr; pm;^axG)
8/ udkcspfarmif
(aemif b@ma&;ESihf pDrHudef; 'k0efBuD;)
9/ udkausmfatmif
(aemif wuodkvfbmomjyefESifh pmtkyfxkwfa0a&;
pmwnf;rSL;? pma&;q&mausmfatmif)
10/ udkwifaT
(&Jabmfcsrf;at;? pma&;q&marmifpl;prf;)
11/ udkpHvGif
12/ udkapmvGif
13/ udkPfcspf
(a'gufwmOmPfcspf)
14/ udkatmifodef;
(&Jabmfa0vif;? tvkyform;OD;pD;Xme)
xdkAuo trIaqmiftzGJUonf EdkifiHtwGif; jzpfay:ajymif;vJvmaom EdkifiHa&;ESifhtwl txl;wuf<upGm
vIyfSm;aeonf/

(C) 1947-48 wuo trIaqmiftzGUJ


1/ udkpdefvS
2/ udk&efa0;
3/ udkatmifjrifh
4/ udkay:odef;
5/ udkomxGef;
6/ udkGefYa0
7/ udkbaxG;
8/ udkarmifarmifausmf
9/ roef;oef;EG,f
10/ udkvS
11/ udkarmifarmif (c) udkarmifBuD;

Ou|
'k-Ou|
aiGxdef;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
wGJbuftaxGaxGtwGif;a&;rSL;
wuodkvfcsif; qufoG,fa&;rSL;
wuodkvfausmif;om;wyfOD; wm0efcH
jyefMum;a&;ESifh 0g'jyefYyGm;a&;
aygif;oif;qufqHa&;ESihf jyefvnfxlaxmifa&;
pmMunfhwdkufrSL;
tdk;a0r*Zif; t,f'Dwm

(C-1) 1947-48 wuotrIaqmiftzGJY vkyfaqmifcsufrsm;


1946-47 wuotrIaqmiftzGJU vufxufwGif ausmif;om;rsm;yg0ifaom oHrPdwyfudk zGJUpnf;onf/
wuou wuov
kd af usmif;om;wyfO;D wm0efcH qufvufxm;Sdonf/ ausmif;om;taysmfwrf;wyfzUJG udk 1947 ckEpS ?f
azazmf0g&DvwGif tif;pdefwdkufyGJ jyif;xefaepOf wuorS zGJUpnf;cJhonf/ ,if;wyfzGJU0ifrsm;udk jynfaxmifpk jrefrm
EdkifiHawmf jynfolU0efxrf;wyf&if;? &efukefcdkifwGif ppfynmoifwef; zGifhvSpf oifMum;ay;onf/ 1947 ck? Edk0ifbmv
(19) &ufwGif usif;yaom 'kwd,tBudrf trIaqmiftzGJUtpnf;ta0;wGif urmYausmif;om;0efxrf;tzGJU
International Student Service (I.S.S), H.Q (Geneva) vkyfief;ESifh zGJUpnf;yHkrsm;udk wifjyNyD; urmhausmif;om;
0efxrf;tzGUJ jrefrmEdik if aH umfrwD (International Student Service Burma Committee, University of Rangoon)
udk wnfaxmif&ef aqG;aEG;onf/
urmhausmif;om;0efxrf;tzGJU\ XmecsKyfudk *sDeDAmNrdKUwGif xm;SdNyD; q&mrsm;? vlBuD;vlaumif;rsm;ESifh
315

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ausmif;om;rsm; yl;aygif; zGJUpnf;xm;onf/ oufomacsmifcsda&;ESifh ,Ofaus;rItay: tajccHonf/ urmhausmif;om;
tzGUJ jrefrmEdik if aH umfrwDukd wuorS OD;pD; zGUJ pnf;&onf/ aumfrwD0ifrsm;tjzpf obmywdwOD;? 'kw,
d obmywd
wOD;? b@ma&;rSL;wOD;? taxGaxGtwGif;a&;rSL;wOD; xm;SdNyD; trIaqmifaumfrwD0if OD;a&udk oifhavsmfovdk
cefYxm;Edkifonf/
(C-2) 1947-48 tdk;a0r*Zif;yg uAsm? aqmif;yg;rsm;

acwfqef;
olYEIwfrSmwJh ..... vGwfvyfNyD?
ighEIwfrSmwJh ..... vGwfvyfNyD/
jynftvHk;rSmjzifh
oDuHk;um xdkonfaw;udkrS?
csKd{pGm om,musL;ygvdkY?
jrL;wifh[efcsD/
taSUcGif arQmfumrSef;avawmh?
,aeUyif ay:vmxGef;ayxifh?
Tef;a0qifh vif;a&mifjcnf?
Munfygayh ..... tdk ..... Iprf;/
odkY csdefjrwfwGifrS?
xlxyfum omapaMumif;ayy?
aumif;NzdK;a0 atmifvHvTifhygvdkY?
a'gif;tdk;a0 ac:oHqifhw,f?
ckjzifh acwfqef;/
ndK0if;

&Jabmf . . . . cs;D usL;ygonf (0if;OD;)


oif\toufonf i,fvSygao;onf? tG,fonf EkvSygao;onf/ odkYaomf .....
tdk&Jabmf- oifonf rsufawmifarG;wqHk;udkom rMunfh? tSnfIojzifh oifhudk csD;usL;yg\/
tdk&Jabmf- oifhtusKd;aumif;rIudkom rvdkvm;bJ trsm;twGuf tepfemcH&ef toifhSd oif\ jrifhjrwfaom
pdwf"gwfudk av;pm;pGm csD;usL;yg\/
tdk&Jabmf- oif\OD;aESmufESifh trSm;trSefudk wduspGm a0zefEdkifpGrf;Sd oifhtm; tonf;ESvHk;Mum;rS azmufxGuf
vQHwufvmaom csD;usL;jcif;jzihf csD;usL;yg\/
tdk&Jabmf- oifhpdwf"gwfonf r,dkifrGwf? oHrPdjzihfNyD;aom pdwf"gwfjzpf axmyemum oifhtm;
csD;usL;jcif;trIudk yyg\/
tdk&Jabmf- oifonf oifh&Jabmfrsm;tzdkY ]&Jabmf} ]&JaSmf} r[kwf? a&ra&maom ]&Jabmf} ppfppfjzpf
txl;csD;usL;yg\/
tdk&Jabmf- oifonf tbaumif;om;yDopGm tbvGwfvyfrIwckwnf;udkom OD;wnfum ppfxGufcJh\/ odkUvnf;
oifhBudK;yrf;rIonf c&D;qHk;wdkif ra&mufwwfao;/
tdk&Jabmf- oifonf usyfjynfhvGwfvyfa&;udk rdudkifEdkifonftxd yef;wdkifodkY OD;vnfroHk? OD;qHaqG;ajrh
ygvnf; rwGefYrqkwfbJ vufeufqGJudkif csDwufygavmh/ tb ArmjynfwGif; zdkz&Jjzpfaeonfudk Munfhrae
tm;ygESifh/ aoaomfvnf; O'gef;wGif&pfygapawmh? xdktcgrS ig\ csD;usL;jcif;udk tqHk;owfygtHh/
tdk&Jabmf- xdktcg tlwGif; toJESvHk;Mum;rS vQHwufaygufxGufvmaom csD;usL;jcif;jzifh txl;av;pm;pGm
igcsD;usL; OD;TwfygtHh/
tdk&Jabmf- xdktcgrS oifhtm; ]wdkif;jynfol&Jaumif;&Jabmf} bGJUxl;udk tyfESif;ygtHhownf;/

316

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1948 rS 1949 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif

urmah usmif;om;tzGt
YJ pnf;rsm; (1947 td;k a0ygaqmif;yg;)
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*ESifh vnf;aumif;? ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;or*ESifh vnf;aumif;
qufoG,fNyD;pD;aom urmYausmif;om;tzGJUtpnf; (2) &yfrSm International Student Service (urmhausmif;om;
0efxrf;tzGJU) ESifh International Union of Students (urmhausmif;om;rsm;or*) wdkU jzpfonf/
urmhausmif;om;0efxrf; A[dktzGJUcsKyfwnf&mXmerSm qGpfZmvefjynf *sDeDAmNrdKUjzpf urmhausmif;om;rsm;or*
A[dkXmecsKyfrSm csufudkpvdkAufuD;,m;jynf y&wfNrdKUawmf jzpfonf/ urmhausmif;om;0efxrf; zGJUpnf;yHkrSm EdkifiHwdkif;
Sd ]yl;aygif;aqmifGufaeaomtrsKd;om;aumfrwDtzGJY} rsm;ay:wGif zGJUpnf;xm;onf/ trsKd;om;aumfrwDwdkif;onf
udk,fydkiftkyfcsKyfa&; pnf;rsOf;ESifhtcGifhta&;Sd oD;jcm;vGwfvyfcGifh Sdonf/ xdktzGJUtpnf;rSm ausmif;ol? ausmif;om;
rsm;ESifh ygarmuq&mBuD;rsm; yl;aygif; OD;pD;vkyfudkifaom ]ud,
k w
f ikd u
f n
l aD &;} tzGJUjzpfonf/ wESpfwBudrf a'owdkufvHk;
qdkif&mnDvmcHESifh EdkifiHwumnDvmcH jyKvkyfonf/ xdkEdkifiHwumnDvmcHtNyD; OD;pD;tzGJUnDvmcH usif;yonf/
urmhausmif;om;rsm;or* zGJUpnf;yHkrSm EdkifiHwdkif;Sd EdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;or*ay:wGif zGJUpnf;wnf
axmifonf/ xdkEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;or*rSmvnf; EdkifiHwGif;Sd ausmif;BuD;rsm;? odyHwuodkvfBuD;rsm;
ynmoif,laeaom ausmif;ol? ausmif;om;wdkY\ or*rsm; pkpnf;zGJUxm;aom A[dkor*jzpfonf/ xdkEdkifiHvHk;qdkif&m
ausmif;om;rsm;or*onf trsm;qHk;aom ausmif;om;xk\ udk,fpm;vS,fjzpf zGJUpnf;tkyfcsKyfyHk pnf;rsOf;Oya'rSm
'Drdkua&pDpHepfus&rnfh tjyif vufawGU vkyfaqmifrIrsm;Sdonfh tzGJUtpnf;jzpf&onf/ xdkYtjyif a,mufsm;? rdef;r?
pD;yGm;a&;tajctae? aygif;oif;qufqHrI? EdkifiHa&;,HkMunfrI? bmomt,l0g'? vlrsKd; (odkY) tom;ta&mif? rcGJrjcm;em;
apbJ toif;ol? toif;om;tjzpf 0ifcGifhSd&rnf/ xdkurmhausmif;om;rsm;or*[m ausmif;ol? ausmif;om;rsm;\
tzGJUtpnf;jzpf ausmif;ol? ausmif;om;rsm;twGuf ausmif;ol? ausmif;om;rsm;uom vkyfudkifaqmifGufaom
or* jzpfonf/ wESpfwGif wBudrf? a'owdkufvHk;qdkif&m nDvmcHusif;yonf/ (3) ESpf wBudrf EdkifiHwumausmif;om;
rsm;nDvmcH usif;y rjyKvkyfjzpfaom ESpfrsm; EdkifiHwum OD;pD;nDvmcH jyKvkyfusif;yonf/
onfESifh ywfouf Student ausmif;om;? ausmif;ol [laom a0g[m&ESifh (National Union of Students)
EdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;or*\ t"dyg,fudk Sif;vif;&ef txl;vdktyfayonf/ urmhausmif;om;0efxrf; zGJU
pnf;yHk? tkyfcsKyfyHk? pnf;rsOf; Oya'xJwGif Student ESifhywfouf atmufygtwdkif; owfyHkTef;onf/ Student
onf txufwef;? pufrIvufrI ynmoifausmif;BuD;rsm;? twwfoif odyHausmif;BuD; wuodkvfrsm; txufwef;
ynm&yf SmazGoifMum;aeaom vli,frsm;udk qdkvdkonf/ ausmif;rsm; ynmoifMum;aeMuaom vli,fausmif;ol?
ausmif;om; uav;rsm; ryg0ifay/ uREkfyfwdkY ArmjynfESifh tdEd,rSvGJ Student [laoma0g[m&onf EdkifiHwumwGif
ausmif;ol? ausmif;om;BuD;rsm;udkom ac:a0:oHk;pGJavonf/ xdkYaMumihf ,leufpudk (urmhynmavmu"mwf ,Ofaus;rI
tzGJUcsKyf) rSwyg; urmhausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;rSm ausmif;ol? ausmif;om;i,frsm; or*ESifh vHk;0yif rqufoG,fEdkif
ay/ rywfoufoavmuf jzpfaeavonf/ xdkYaMumifh uREkfyfwdkYonf urmhausmif;0efxrf;tzGJU ESpfywfvnfnDvmcH
vnf;aumif;? urmhausmif;om;rsm;or* OD;pD;nDvmcHvnf;aumif;? ausmif;ol? ausmif;om;i,frsm;twGuf urmhtzGJU
tpnf;wckSdoifhaMumif; tMuHay;awmif;qdkcJhaMumif;/
urmhausmif;om;0efxrf;tzGJU\ tajccHrl&if;rSm atmufygtwdkif;jzpfonf/
urmhausmif;om;0efxrf;tzGJUonf wuodkvfrsm; tcdkiftrmnDGwfa&;ESifh tvkyfwlyl;aygif;aqmifGufa&;wdkYudk
tiftm;BuD;rm;pGmjzihf wdk;yGm;BuD;jrifhap&ef urmtESHYtjym; ausmif;ol? ausmif;om;BuD;rsm;ESifh ygarmursm; yl;wGJ
tvkyfvkyf&ef jzpfonf/ if;\ vkyfief;aqmifwm t&yf&yfwdkYwGif t,l0g'? bmomwdkif;ESifh EdkifiHa&;? 'Drdkua&pDus
aom aygif;oif;qufqHa&; tm;vHk;wdkY\ udk,fpm;vS,frsm; yl;aygif;yg0if vkyfudkifMuonf/ tzGJU\ &mZ0ifrSm 1920
ckESpfwGif urmhc&pf,mef ausmif;ol? ausmif;om;BuD;rsm; tpnf;tkH;u zefwD;ay;vdkufaom yxr ]]Oa&my ausmif;ol?
ausmif;om;BuD;rsm; ulnDaxmufyHha&; aumfrwDtzGJUrS wqifh arG;xkwfvdkufaom urmhausmif;om;0efxrf;tzGJUonf
jzpfay:vmavonf/ ausmif;om;0efxrf;tzGJUonf 1926 ckESpfwGif udk,fydkifoD;jcm;tkyfcsKyfa&;\ tcGifhta&;rsm;ESifh
jynfhpHkaom tzGJUw&yf jzpfvmonf/ 1940 ckESpfwGif urmhausmif;om;0efxrf;tzGJU? urmhc&pf,mef ausmif;ol?
ausmif;om;BuD;rsm; tpnf;tHk;? urmha&0wD ausmif;ol? ausmif;om;or*ESifh dkrefuufovpf c&pf,meftzGJUtpnf;
wdkYonf ]]urmhausmif;ol? ausmif;om;BuD;rsm; ulnDaxmufyHa&;tzGJU}} udk wnfaxmifcJhMuonf/ xdktzGJUBuD;\ tkyfcsKyfa&;
vkyfudkifrIt00udk urmhausmif;om;0efxrf;tzGJUodkY wm0efvTJtyfxm;onf/ 1946 ckESpfwGif urmhausmif;om;rsm;or*
onf urmhausmif;ol? ausmif;om;BuD;rsm; ulnDaxmufyhHa&;tzGJUBuD;ESifh qufoG,fcJhavonf/
urmhausmif;om;0efxrf;tzGJU\ vkyfief;rsm;rSm ausmif;ol? ausmif;om;BuD;rsm;tm; ulnDaxmufyHha&;? EdkifiHwum
ynmoifMum;a&;? ausmif;om;twGuf wnf;cdktdrf? aq;Hk? ,Ofaus;rI? A[dkXmersm; jyKvkyfjcif;? wuodkvfrsm;ESifh
ywfouf owif;tvJtvS,f ydkYaqmifjyefMum;a&;? ynmpl;prf;SmazGa&;? ynmc&D;vkyfief; ponfwdkY jzpfavonf/

317

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
urmhausmif;om;0efxrf;tzGJU OD;pD;tzGJUESifh Hk;vkyfom;rsm;rS ty toif;0ifrxm;Sday/ ausmif;om;0efxrf;tzGJUonf
yl;aygif;xm;aom tpktpnf; (3) ck ay:wGif wnfaqmufxm;ayonf/ if;wdkYrSm(1) oufqdkif&m toif;om;rsm;?
(2) yl;aygif;aqmifGufaeaom trsKd;om;aumfrwDtzGJUrsm;?
(3) ausmif;om;0efxrf;tzGJU\ rdwfaqGrsm;jzpfonf/
ausmif;om;0efxrf;tzGJU\ rdwfaqGqdkonfrSm tzGJU\vkyfief;aqmifwmrsm;udk vltm;? aiGtm;jzifh axmufyHhulnD
jrifhwifay;vdkaom yk*dKvfBuD;rsm;? wuodkvfq&m? q&mrrsm;? ausmif;ol? ausmif;om;rsm; jzpfavonf/
urmhausmif;om;rsm;or*\ &nfG,fcsufrsm;rSm1/ wdk;wufa&;twGuf tvkyfvkyfudkifaeMuaom urmay:Sd 'Drdku&ufwpf ausmif;ol? ausmif;om;taygif;\
udk,fpm;vS,f tzGJUtpnf;tjzpf? xdkoabmxm;t& ausmif;ol ausmif;om;tm;vHk;\ udpt00 taMumif;t&mrsm;udk
ulnDajzSif;&ef?
2/ a,muFsm;? rdef;r? pD;yGm;a&;tajctae? EdkifiHa&;,HkMunfudk;pm;rI? bmomt,l0g'? tom;ta&mif (odkY) vlrsKd;
rcGJrjcm;yJ xdkufwefaom tcGifhta&;? txufwef;ESifh rlvwef;jrifh ynm&yfrsm;udk vli,frsm;tzdkY &,l&ef? ausmif;ol?
ausmif;om;rsm;twGuf EdkifiHawmftpdk;&\ wdk;csJUxm;aom ynma&;qkrsm;? tdrfrIaxmufyHha&; vdkaeaom ae&mrsm;wGif
ausmif;oHk;pmtkyfrsm;? ausmif;oHk; ypnf;rsm; tcrJh&jcif;ESifh ypnf;0wK vGwfvyfcGifh&&efwdkYudk BudK;yrf; &,l&ef?
3/ usef;rmcdkifcHha&;twGuf taumif;qHk;jzpfEdkifaom aexdkifrI? pm;aomufrIESifh tcGifhta&;wdkYudk ausmif;ol? ausmif;
om;rsm; tm;ay;&ef?
4/ ausmif;om;avmuwGif vlrsKd;tm;vHk;\ ,Ofaus;rIrsm;? vGwfvyfa&;ESifh 'Drdkua&pD cspfcifrIwdkYudk oHk;oyfap&ef?
5/ wdk;wufrItwGuf tvkyfwlvkyfaeMu 'Drdkua&pDpepfusaom t&nftcsif;Sdonfh pkpnf;nDnm ausmif;om;xk
udk,fpm;vS,f jynfhpHkaom tzGJYtpnf;rsm;udk wckwnf; yl;aygif; zGJUpnf;vmEdkif&ef BudK;pm;&ef?
6/ urmay:Sdausmif;ol? ausmif;om;tcsif;csif; rdwfaqGrsm;tjzpf wnfjrJap&ef?
7/ vufawGUESifh 'Drdkua&pDpepfus trsKd;om;ausmif;om;xk udk,fpm;vS,ftzGJUtpnf;rsm; tcsif;csif; wlnDaom
vkyfief;rsm;wGif yl;aygif;tvkyfwl vkyfEdkif&eftwGuf jyKvkyfaqmifMuOf;ay;&ef?
8/ ausmif;ol? ausmif;om;rsm;ESifh tjcm;vli,ftaygif;wdkY yl;aygif;Edkifap&efESifh aygif;oif;qufqHa&;? vlrIudp
t00wdkYwGif wm0ef0w&m; wwfodem;vnfrISdap&efESifh wdk;wufrI BuD;yGm;rISdap&ef?
9/ Nidrf;csrf;a&;ESifh vHkjcHKa&;twGuf BudK;yrf;wukwfjyKvkyfaeaom tpdk;&tzGJYtm;vHk;ESifh aygif;oif;qufqHa&;
tzGJUtpnf;rsm;udk udk,fxdvufa&muf tifwdkuftm;wdkuf ulnD&ef? onfrS ynma&;qdkif&mXme taqmuftODrsm;rS
zdESdyfcsKyfcs,frIESifh zufqpfpdwf"gwf0g'? pmaywnfSdaeonfh t&mrSeforQ wdkufzsuf&ef?
10/ EkdifiHwuma&;&mrsm;wGif ausmif;ol? ausmif;om;rsm; pdwfyg0ifpm;rIjzpfap&ef jyKvkyfay;&ef? EdkifiHwum tzGJU
tpnf;rsm;wGif ausmif;om;rsm;\ ta&;rsm;udk wifjy&efESifh ausmif;om;rsm;\ {&mr ta&;wBuD; vkdtyfaomudp
tultnDrsm;udk ae&mXme toD;oD; 0g'jzefUaMunm&ef? jyefMum;&ef?
11/ uRefEdkifiHrsm;? uRefEdkifiHom; EdkifiHrsm;? jyifytultnD,l rSDcdktm;xm;ae&aom EdkifiHrsm;Sd ausmif;ol ausmif;
om;rsm;tm; aygif;oif;qufqHrI? pD;yGm;a&;ESifh ynma&;zGHUNzdK;aprI? jynfhpHkpGm&Sdap&ef ulnDaxmufyHh&ef? onfrS
tqHk;pGeftxd xdkwdkif;EdkifiHrsm;rS ausmif;ol? ausmif;om;rsm;ESifh jynfolvlxktm; if;wdkY\ vGwfvyfa&;ESifh wdkif;jynf
vGwfvyfa&;BudK;yrf;rIwGif wwfEdkifaom tultnD taxmuftyHh tvHk;pHk ulnDrp&ef?
12/ urmhNidrf;csrf;a&;ESifh vlrIa&;&m\ 0efxrf;vkyfief;wdkYwGif avmu"gwfynmESifh ,Ofaus;rIwdkY\ wdk;wufrIudk
xkwfa0&efESifh vkyfaqmif&eftwGuf wdkufwGef;EId;aqmf&ef?
urmhausmif;om;rsm;or*onf vkyfief;aqmifwmt&yf&yfwGif txufazmfjyyg pdwf"gwfjzifh yvkyf aqmifGufoGm;
onf/ xdkvkyfief;rsm;udk A[dktvkyftrIaqmiftzGJUcsKyf\ acgif;aqmifrIjzifhom vkyfudkifoGm;avonf/ vkyfief;rsm;rSm(u) EdkifiHwumausmif;om;rsm;nDvmcH jyKvkyf&ef? tao;pdwfESifh tus,fvkyfief;? xdknDvmcHrsm;wGif vkyfaqmifcJh
aom &nfG,fcsufrsm;udk wwfod em;vnfrISdap&eftwGuf jyKvkyfay;&ef?
(c) EdkifiHwum vSnfhvnfa&;ESifh vJvS,fa&;vkyfief;?
(*) ausmif;om;csif; tquftoG,fvkyfief;?
(C) ausmif;om;rsm;ESifh if;wdkY\ taMumif;t&m udprsm;udk urmhowif;ydkYaqmifa&;jzihf ay;ydkY&ef? vufcH&ef?
(i) urmhausmif;om;rsm;r*ESifh ywfoufaom Hk;pmtkyf? pmwrf;? aMunmpmwrf;rsm;udk bmomt&yf&yfjzifh
xkwfa0a&;?
(p) upm;ckefpm;? usef;rma&;? aygif;oif;qufqHa&;?
(q) ygwDrxm;? wckwnf;aom bmomt,lroD;? ausmif;om;xk udk,fpm;vS,fjzpfaom ausmif;om;tzGJUtpnf;

318

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1948 rS 1949 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


rsm;udk vkdtyfaomtultnDESifh aiGaMu;axmufyHh&ef?
(Z) 0wKypnf;? aiG? ulnDaxmufyHha&;?
(ps) urmhukvor*? urmhyknukovwdkYESifh t&if;ESD;qHk;aygif;oif;qufqHrI wnfjrJa&;?
(n) tjcm;EdkifiHwumtzGJUtpnf;rsm;ESifh &if;ESD;pGm aygif;oif;qufqHrI wnfjrJa&;?
(#) ynm? avmu"gwf bmom?,Ofaus;rI wdk;wufap&eftwGuf ynmSdrsm; yl;aygif;aqmifGufa&;vkyfief;?
(X) urmhausmif;om;or* &nfG,fcsufrsm;udk wdk;wufap&efvkyfEdkifonfh vdktyfaom tjcm; vkyfief;aqmifwmrsm;?
(!) twwfoifqdkif&mXme zGifhonfhvkyfief;? q&m0ef? q&m? v,f,m? opfawm ponfh vkyfief;rsm;jzpfonf/
,cktajctaet& urmhausmif;om;rsm;or*rSm twdkif;wdkif;Sd wdk;wufaom ausmif;om;or*rsm; pka0;&m
Xmejzpf&m EdkifiHwum ausmif;ol? ausmif;om;rsm;\ axmufcHrIudk &Sd ausmif;ol? ausmif;om;rsm;\ taqmufttHk
rdbozG,f jzpfaeayonf/ EdkifiHwdkif;SdEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;or*wdkYonf urmhausmif;om;rsm;or*ESifh
qufoG,fNyD;avNyD? urmh'Drdku&ufwpf vli,frsm;tpnf;tHk;ESifh yl;aygif; urmh wdk;wufa&;? Nidrf;csrf;a&;? wu,fh
vGwfvyfa&;odkY vufwGJ OD;vnfrokef csDwufaeayonf/ urmhausmif;om;rsm;or*um; urmhausmif;ol? ausmif;om;
rsm;tm; atmifvHawmfabmifodkY 0ifa&mufckdvIH&ef zdwfac:vsuf urmay:Sd 'Drdku&ufwpf ausmif;om;rsm; toufSnfygap?
urmhausmif;om;rsm;or* wnfjrJygap?
urmhausmif;ol? ausmif;om;rsm;ESifh 'Drdku&ufwpfvli,frsm; toufSnfygap?
igwdkY\ tem*wftwGuf csDwufMuavmh[laom
a<u;aMumfoHjzifh tvkyfvufawGU vkyfudkifvsuf Sdownf;/

armifarmifausmf

cGyfa'gif;
wacwfuRef;wGifjzifh
oepfqef;udkwJh xGifMujyef ..... /
a&S;,cif [dktwdwfrSmawmh
vnfNidwfum wGefoHcsKdwJh
wuodkvf tdk;a0 a'gif;[mv
EGJYaESmif;um *kPfrmefx,fvdkY
rl&m<u,f TifTifysw,f
uwJhyHkzef ..... /
wbmom onfwacwfwGifjzifh
b,ft[ef b,foepfayvJ
qef;opfonfh yHkoPmef
cGyf[efjy *kPfxGm; /
avmuZrL
vlcsif;twlwlrdkY
b,fvlb,folrdk;&rSmvJ
jrefrsKd;*kPfSdefwufapzdkY
touf&,f zuf0,fxkwfumy
]]&iftkyfudk wrefjyKr,f}} vdkY
&JwkuGm rmefZmwdawGv
cGyfrnfh[ef a'gif;ysKdrd0,f
aqmifbdonfwum; ..... /
rif;ndKOD;
319

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(i) 1948-49 wuo trIaqmiftzGUJ


1/ udk&efa0;
Ou|
2/ udkay:odef;
'k-Ou|
3/ udkarmifarmif (1)
aiGxdef;
4/ udkudkav;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
5/ rMunfMunfvS
aygif;oif;qufqHa&;rSL;
6/ udkarmifarmifausmf
EdkifiHaygif;pHkwuodkvfausmif;rsm;ESifh EdkifiHjcm;qufoG,fa&;rSL;
7/ udkwifjrifh
vlxkqufoG,fa&;ESifh pnf;Hk;a&;rSL;
8/ udkjroef;
jyefMum;a&;ESihf 0g'jyefYyGm;a&;rSL;
9/ udkpdefjr
ynma&;ESifh jyefvnfxlaxmifa&;rSL;
10/ udkarmifarmif (2)
pmMunfhwdkufrSL;
11/ udkarmifarmifoef;
tdk;a0r*Zif; t,f'Dwm
ud&k efa0;rSm qdk ,
S v
f pfygwDtEG,jf zpfonf/ xdt
k csed f wuov
kd jf yifySd OD;aqmifygwDtEG,rf sm;Sad omfvnf;
xdktcsdefxd ausmif;om;tiftm;pkzGJU taG;cH&jcif; r[kwfyg/ yk*dK vfa&;tajccHjzifh wuoaG;aumufyGJwGif ,SOfNydKif
taG;cHjcif; jzpfonf/ tkypf w
k pkwnf;rS ,SONf ydKiftaG;cHjcif;rsKd; rSyd g/ xdu
k mv trIaqmiftzGUJ onf wyfaygif;pkuo
hJ Ykd
jzpfaeonf/
tEG,f[k oHk;jcif;rSm oufqdkif&mygwD0if jzpfcsifvnf;jzpfrnf/ tcsKdUygwD0ifrsm; jzpfcsifrS jzpfrnf/ vdkvm;
axmufco
H l OD;aqmifru
I kd cH,v
l o
kd rl sm; jzpfaumif;jzpfayrnf/ rnfoYkdyif jzpfap tEG,[
f o
k m oH;k vQif vHak vmufrnf[k
,lqygonf/

(p) 1948-49 &uo trIaqmiftzGUJ

(q) &efuek t
f pd;k &acwf wuov
kd t
f ajctaeESihf vlrsK;d a&;jyem

Source: Portraits (DTY)

1/ udknDnD (vif;,kefeD)
Ou|
2/ udkcifarmif0if; (Srf;BuD;) twGif;a&;rSL; (aemif bPfrefae*sm)
&uou OD;aqmif aTwd*Hkbk&m; paeaxmifhSd wefaqmif;BuD;wGif
ukefaps;EIef; usqif;a&;twGuf ausmif;om;rsm; qEjy tpnf;ta0;vkyfonf/
OD;xGef;atmifausmf OD;aqmifaom trIxrf;aygif;pHkor*? odrfBuD;aps;
A[dkor*? vrf;ab;aps;onfrsm; tpnf;tHk;ESifh yl;wGJum 'Drdkua&pDtcGifhta&;?
vlwef;pm; wdkufyGJ tcGifhta&;rsm;udk wdkufyGJ0ifvIyfSm;cJhonf/
&uoOu| udknDnD (vif;,kefeD)

e,fcsJUqefYusifa&;? zufqpf*syefawmfvSefa&;udk trsKd;om;nDGwfa&;jzifh atmifjrifpGm qifETJcJhonf/


awmfvSefa&;BuD; NyD;aomtcg t,ltqa&;&m uGJjym;rI? *dkPf;*Ppdwf? yk*dKvfpdwfwdkYudk tajccH vuf0JnDGwfa&;
NydKuGJvmonf/ vGwfvyfa&;ESifh twl jynfwGif; rNidrfoufrIrsm; jzpfay:vmonf/ EdkifiHjcm; owif;XmetcsdKUu
vGwfvyfp jrefrmtpdk;&udk ]&efukeftpdk;&} [l wifpm; oa&mfaeMuonf/
xdt
k csed f &efuek w
f uov
kd f rarQmv
f ifah om vIyf Sm;rIjzpfvmonf/ ykord rf S ausmif;om;tcsKUd vlrsKd;a&;pdwjf zifh
u&ifolykefrsm;udk wdkuf&ef vIYHaqmfpnf;Hk;Muonf/ ajrmif;jrcdkifrS aqmfMo &efukefwuodkvfSd (___ aysmuf)
cdkiftoif; udk,fpm;vS,frsm;udk zdwfMum;cJhonf/
tpnf;ta0;wGif ykord af usmif;om;tcsKdU\vIYH aqmfcsufukd vufrcHcMhJ uyg/ autef,?l autef't
D kd jyem
rSm tpdk;&ESifhom oufqdkifonf/ txl;ojzifh wuodkvf&Sd u&if-Arm wdkif;&if;om; nDtpfudkrsm;Mum;odkY xdkjyem
o,f,lvmjcif; ryoifh[k tcdkiftrmqHk;jzwfMuonf/
tqdyk gudpE iS hf ywfouf &efuek w
f uov
kd f dS atmufArmEdik if cH dik t
f oif; ud,
k pf m;vS,rf sm; wufa&mufaom
txufyg tpnf;ta0;rSm wuodkvfSd u&if-Arm ausmif;om;xkMum; vlrsKd;a&;jyem rjzpfap&ef? tjcm;vdktyf
320

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1948 rS 1949 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


aom udprsm; yl;aygif;aqmifGuf&ef atmufArmEdkifiHcdkifaygif;pHktzGJU(Lower Burma Inter Distric League) udk
zGJUpnf;cJhonf/
Ou|
udkomxGef;
([Hom0wDcdik )f (aemif oHtrwf)
'k-Ou|
udkwifvIdif
(awmificl dik )f
(aemif TefcsKyf? 0efxrf;aG;cs,fa&;tzGJU)
twGif;a&;rSL;
udkwifOD;
(ajrmif;jrcdkif)
(aemif TefcsKyf yifpifOD;pD;)
trIaqmifrsm;rSm udkbdk;om
([oFmwcdik )f
udkpdefbef;
(oxHck dik )f
(aemif pdkufysdK;a&;bPf refae*sm)
udkpdk;odef;
(ajrmif;jrcdkif)
wdkYjzpfonf/
tzGJUtpnf; pnf;rsOf;a&;qGJ&ef udkwifOD;? udkpdefbef;wdkY (3) OD; yg0ifaom tzGJUudk wm0ef ay;tyfcJhonf/
rarQmfvifhyJ aygufzGm;vmaom xdktzGJUonf qdkif&mcdkiftoD;oD;ygSd wuoESifh pifNydKiftoGifaqmif
aeouJhodkY jzpfrnfpdk;aomaMumifh aemufydkif;wGif zsufvdkufonff/

(Z) 1948 taqmiftajctae


vufeufudkifwdkufyGJrsm; ae&mtESYHtjym; jzpfaecsdefwGif &efukefwuodkvfudk qufvuf zGifhxm;onf/
taqmif ausmif;om;tcsKdU wpwp rdrda'oESifh tquftoG,fjywfvmonf/ c&D;vrf;rsm; vHkjcHKrIrSd? xdkESpfMo*kwf
vwGif wyfrawmfrS wyf&if;wcsKdU awmcdo
k mG ;aomtcg wuotm; ausmif;om;xk tpnf;ta0;ac:ay;&ef awmif;qdk
cJhMuonf/
&efukefwuodkvf tmPmydkifrsm;u ausmif;om;rsm;xHrS taqmifaMu;r& taqmif xrif;qufauR;&ef
rvG,fbJ ydwf&rnf[k xkwfjyefaMunmcJhonf/ xdkacwf taqmifp&dwfrSm ausmif;om;rsm;xHrS &SdaomaiGudk oHk;&
jcif;jzpfonf/ taqmifae ausmif;om;tcsdKUrSm rdrdwdkUrdbrsm;u ydkYaomaiGrsm; ra&muf ray;oGif;Edkifjcif; jzpfonf/
odkY&mwGif wuodkvf qufvufzGifhxm;onf/ taqmifae ausmif;om;rsm;udkvnf; taMumif;trsKd;rsKd;jzifh
xrif; qufauR;ae&onf/ taqmifp&dwf rSad wmhaMumif; ajym&if;ESiyhf if qufauR;ae&onf/ taqmifausmif;om;
tcsKdUonf taqmifa<u;wifru tjcm; toHk;p&dwfrsm;vnf; jywfvmonf/ tcsKdU tcsif;csif;acs; vnf;aumif;?
rSdtpm Sdwefqm oabmjzifh ypnf;rsm; aygifvm&onf/
odkYtajctaewGif bifwefaqmif (oD&daqmif) rS u&ifausmif;olav;rsm;onf aemif&mwkwf uav;
arG;&modkY oGm;Mu&m rdk;csKyftxd jyefrvmMu[k owif;xGufvmonf/ u&ifausmif;om;tcsKdUvnf; rawGY&awmh[k
owif;rsm; A[dkaqmifodkY ysHUESYHvmonf/
txufyg owif;rsm;taMumif;jyK rnfolu vIYHaqmfvkdufonf rod? A[dkxrif;pm;aqmifwGif ta&;ay:
ausmif;om;xk tpnf;ta0;BuD; jzpfvmonf/
tzGJUtpnf;wcku BuD;rSL; ac:,ljcif;r[kwf wa,mufwayguf qlnHvsufSdonf/ wuo OD;aqmif
aom tpnf;ta0;r[kw?f trsKd;rsKd; xifjrifcsuf ay;Mu? a0zefaqG;aEG;Muonf/ rnfonfh wuov
kd t
f mPmydik w
f Ykd urS
vma&muf xdef;odrf;jcif;? Sif;jyjcif;rSday/
rarQmfvifhaom jyemay:vmonf/ trIxrf;aygif;pHk oydwfarSmufae Auoonf ausmif;om;oydwf
jzpf&ef BudK;yrf;vsufSdonf/ Auo&Jabmfrsm;u tvdkvdk ausmif;ydwfjcif; rjzpfapvdk? oydwfray:cif ausmif;ydwfrSm
pdk;onf/
txufyg tajctaet& ausmif;om; awmfawmfrsm;rsm;onf ausmif;ydwaf &;udpu
kd aqG;aEG;wifjyMuonf/
Auo &Jabmfrsm;todkif;t0dkif;rS rydwfa&;udk aqG;aEG;wifjyMuonf/ if;wdkY aqG;aEG;csufudk vufrcH? em;xJr0if?
aemufqHk; xdktpnf;ta0;u ausmif;om;pktaeESifh rdrdwdkYbmom ausmif;ydwfaMumif; aMunmvdkufonf/
wuodkvf tmPmydkifrsm;tzdkY taqmifxrif; qufauR;ae&aom jyemrS xGufayguf &oGm;onf/
aemuf&ufwGif wuodkvfudk w&m;0ifydwfvdkufaMumif; aMunmcsufxGufvmonf/
Auo? wuoESifh &uorS &J abmftcsKdU awmcdkoGm;onf/ wcsKdU axmifxJa&mufonf/ wcsKdU tif;pdef?
BudKUukef;wdkufyGJwGif wyfrawmfzufrS 0ifwdkufMuonf/

321

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(ps ) 1948 ckEpS f ausmif;om;vIy&f mS ;rI


1948 ckESpf? Zlvdkif (6) &ufrS (10) &uf aeUtxd AuonDvmcHudk usif;yonf/ ynma&; awmif;qdkcsuf
(10) csufESifh trsKd;om;a&;tqdk (10) csufudk AuotrIaqmiftzGJUu 1948 ckESpf? Zlvdkifv (15) &ufaeY aeUpGJjzifh
tmPmydkifrsm;xH awmif;qdkcJhonf/
twGif;0ef OD;pdefndKxGef;u 1948 ckESpf? Mo*kwfv (18) &ufaeYwGif AuoodkY jyefMum;csuf ay;ydkYonf/
xdktxJwGif pOf;pm;OD;rnf/ rMumrD jyefMum;OD;rnf[k ygSdavonf/ 1948 ckESpf? pufwifbm yJ&pf usif;yrnfh
urmah usmifom;rsm;nDvmcHoYkd wufa&muf&ef b@ma&;tultnDukd tpd;k &xH awmif;cH&m b@ma&; tusyftwnf;
aMumifh ray;EdkifaMumif; jyefMum;cJhonf/
1948 ckEpS ?f Mo*kwv
f (14) &ufaeYwiG f &uorS 'Dru
kd a&pDtcGit
hf a&;rsm; ydwyf ifwm;qD;csuu
f kd kyo
f rd ;f &ef?
ukefaps;EIef;wufrIudk tpdk;&u ydwfyifwm;qD;&ef? avmavmq,f jynfwGif;a&; udprsm; EdkifiHjcm;rS tultnD
r,l&ef? q&mjzpfoifausmif;rS rw&m;zrf;qD;cHxm;&aom ausmif;om;rsm;or* &JacgifcspfvIdifudk tjrefqkH; vTwfay;
&efESifh 0&rf;xkwfcHxm;&aom ausmif;om;rsm;\ 0&rf;rsm; jyefvnf kyfodrf;&ef awmif;qdkcJhonf/
1948 ckESpf? Mo*kwfv (31) &ufaeUwGif &uorS BuD;rSL; aTwd*Hk&ifjyifwGif ausmif;om;xktpnf;ta0;
usif;yum &uorS udknDnDu awmif;qdkcsufrsm;udk tus,fw0ifh Sif;vif;NyD; Auo Ou| udkoef;ESifh wuo
Ou| udk&efa0;wdkY wufa&mufNyD; axmufcHpum;ajymonf/ 1948 ckESpf? pufwufbmv (6) &ufaeYwGif AuoESifh
&uou tpd;k &u xkwcf iG rhf yaom ausmif;om;*sme,frsm;udk &efuek Nf rdKUxJwiG f a0iSco
hJ nf/ ajray: tmPmzDqefa&;
vkyfief; jyKvkyfcJhjcif; jzpfonf/ tpdk;&onf Auoacgif;aqmifrsm;tm; owday;aMunmcsuf xkwfjyefvmcJhonf/
1948 ckESpf? Edk0ifbmv (25) &ufaeY uefawmfrifyef;jcH AuorS BuD;rSL; trsKd;om;aeYudk usif;yonf/
obmywdtjzpf udkoef;u rdefYcGef;ajymMum;&mwGif
]]'Daeh[m vGwv
f yfp Armjynf&YJ yxrqH;k trsK;d om;aehjzpfw,f/ tpdk;&u csKyfcs,frI Oya'awG? opmazguf
Oya'awGudk t&rf;rJhoHk;NyD; 'Drdkua&pDta&;udk qefUusifum zufqpf toGifaqmifaeygw,f/ 'gaMumifh zufqpf
qefUusifa&;? 'Drdkua&pDa&; wdkufyGJ0if&efvdkw,f/ zqyvu usif;yum ausmif;om;tcGifhta&;udk apmfum;wm
jzpfw,f? (28) Budrfajrmuf trsKd;om;aeUudk Auo usif;yw,f? 'Drdkua&pDtiftm;pkeJY aygif;Edkifw,f? 'gaMumifh
zufqpfwdkufzsufa&;? 'Drdkua&pDopf awmfvSefa&;pcef;odkY ta&mufydkYEdkifw,f? vGwfvyfa&;&wm zqyv tpGrf;
aMumif&h wm r[kwb
f ;l ? qdk ,
S af wG tm;aumif;vdYk &wm r[kwb
f ;l ? t*Fvyd u
f ay;vdYk &wm jzpfw,f/ Armhvw
G v
f yfa&;
[m ppfNyD; urmhtajctaeay:rSSm trsm;BuD; rlwnfcJhw,f/
t*Fvdyfu ArmudkcspfvdkY vGwfvyfa&;ay;wmr[kwfbl;/
(1) Armvli,frsm; awmfvSefa&;pdwf jyif;xeftm;BuD;vdkY?
(2) 'kwd,urmppftNyD; ay:aygufwJh ukvor*rSm rJrsm;rsm;vdkcsifvdkY jzpfw,f/
Ek-tufwvDpmcsKyf aemufuG,frSm t*Fvdyfe,fcsJY&JY uvdefOmPfSdw,f? 'g[m bmvJqdk&if ArmUvuf0Jvrf;
pOfukd vuFsmazgujf yefa&; vrf;pOfohkd ajymif;vJa&;twGuf Armtpdk;&[m t*Fvdyf? tar&duef 'Drdkua&pDudk vufcHvm
atmif y&d,m,f qifxm;w,f? pD;yGm;a&;Muyfwnf;atmif zefwD;w,f? Armhqefpyg; pdkufysdK;a&;udk zsufqD;aom
tm;jzifh ArmhpD;yGm;a&; Muyfwnf;atmif zefwD;ay;&efjzpfw,f/ t*FvdyfeJY tar&duefwdkY[m Armtay: b,fawmhrS
raumif;bl;? ocifEt
k pd;k &[m t*Fvyd ?f tar&duefwYkd&UJ tvdak wmf&d tpd;k & kyaf o;jzpfw,f/ 'gaMumihf 'Dae&muaeNyD;
bk&m; a,mifa,mif? w&m;a,mifa,mif? awmifr[kwf ajrmufr[kwf ocifEk arSmf ;l acgif;aqmifwhJ zqyvtpd;k &udk
tjyKwfwdkufMuzdkY uRefawmf 'Dae&muaeNyD; av;av;eufeuf wdkufwGef;vdkufygw,f/}} [k ajymMum;oGm;avonf/
,if;tpnf;ta0;wGif Edik if jH cm;tultnD r,la&;tqd?k zdEydS cf sKyfcs,rf OI ya'? opmazguf Oya'rsm; zsuo
f rd ;f
a&;? 'Drdkua&pD tcGifhta&;rsm; jyefay;&ef? vlrsdK;a&; t"dukPf; wm;jrpfa&;? ynma&;&efyHkaiG wdk;jrifha&;? vlwef;pm;
aygif;pHk epfemcsufrsm;onf w&m;rrQw tjrefqHk; ta&;,laqmifGufa&; paomqHk;jzwfcsufcsonf/ ,if; tpnf;
ta0;yGBJ uD;odYk trIxrf;aygif;pHk or*? odrBf uD;aps;A[do
k r*? vrf;ab;aps;onfrsm;tzGUJ csKyf? ArmrGwq
f vifueG u
f &uf?
wdkif;&if;jzpfukefxkwfvkyfa&; tzGJUcsKyfrS wufa&mufonf/
1948 ckESpf? 'DZifbmv (20) &ufaehwGif wEdkifiHvHk;Sd ausmif;om;rsm;tm; ausmif;om;aehusif;y&ef?
e,fcsJUpHepfESifh zufqpfpHepfudk IUHcs&ef? Auo? wuo? &uowdkY yl;wGJ aMunmcsuf xkwfjyefcJhonf/ wuo
oabmxm;rSm ausmif;om;xk w&yfv;kH ESihf wGzJ uf trsKd;om;atmifyaJG eY? ausmif;om;aeYrsm;wGif trsKd;om;tiftm;pk
322

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1948 rS 1949 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


taejzifh csDwuf&ef? ausmif;om;tcGifhta&; umuG,f&efESifh 'Drdkua&pDtcGifhta&;ESifh qefUusifaom tpdk;&\
csKyfcs,frIrsm;udk uefYuGuf&ef jzpfonf/ vGwfvyfa&;&NyD;aemuf ausmif;om;rsm;onf EdkifiHa&;wGif pGufzuf&efrvdk?
ynma&;udkom tm;xkwf&ef vdkaMumif;? trsKd;om;a&;vkyfief;rsm;wGif ausmif;om;trsm; yg0ifvkyfudkifoifhaMumif;?
,aeU jrefrmEdkifiHwGif jzpfyGm;aeaom vIyfSm;rIrsm;onf ygwD ya,m*ruif;aom vIyfSm;rIrsm;jzpfaMumif;? vlrsKd;a&;
vufeufuikd f ykeu
f efrrI sm;udk urmeh ,fcsUJ vIyf mS ;rI[k cH,Nl yD; Iwcf sonf/ u&ifoyl ek f ESrd Ef iS ;f a&;wGif ausmif;om;wyfO;D
zGJYpnf; pmAl;awmifwdkufyGJwGif yg0ifwdkufcdkufonf/

323

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

OD;pdev
f S (1947-48)
Source: Oway Magazines

yckuLNrdKUZmwdjzpfonf/ yckuLNrdKU 0ufpvDtxufwef;ausmif;rS (10) wef; pmar;yGJudk atmifjrif 1937 ck


ESpw
f iG f &efuek w
f uov
kd f qufvuf ynmoifMum;onf/ 1946 ckEpS w
f iG f &efuek w
f uov
kd o
f Ykd jyefvnfa&mufdS
Oya'ynmudk qufvuf oifMum;onf/
1946-47 ckEpS w
f iG f &efuek w
f uov
kd o
f r*\ aiGxed ;f tjzpf aG;aumufwifajrmufjcif; cH&? 1947-48 ckEpS w
f iG f
wuov
kd o
f r* Ou|tjzpf a&G;aumufwifajrmufjcif; cH&onf/ wuov
kd o
f r* taqmuftODwiG f vkt
d yfaom
pm;yGJ? ukvm;xdkif? pmMunfhwdkuf bDdkrsm; jynfhpHkatmif vkyfaqmifcJhonf/
OD;pdev
f o
S nf vTwaf wmfaSUaeBuD;wOD;jzpf? &efuek cf dik f zqyvvli,f Ou|? &efuek cf dik f zqyv trIaqmif
wOD; jzpfonf/ wuov
kd b
f UJG &olrsm;u aG;cs,w
f ifajrmufaom wuov
kd af umifpD vlBuD; wOD;vnf;jzpfonf/

324

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1948 rS 1949 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif

OD;&efa0; (1948-49)
Source: Oway Magazines

a&eHacsmif;NrKUd NrKUd rawmif&yfwiG f arG;zGm;onf/ rdcif? zcifrsm;onf a&eHwiG ;f pm;rsK;d k;d jzpfonf/ 10 wef; pmar;yGu
J kd
rif;bl;NrKUd tpd;k &txufwef;ausmif;rS 1941 ckEpS w
f iG f atmifjrif &efuek w
f uov
kd f ynmqufvuf oifMum;
onf/ 1945 ck ta&;ay: wuodkvfoifwef;rsm;rSp qufvufynm oif Mum;onf/
1946-47 wGif wuo taxGaxGtwGi;f a&;rSL; tjzpfjzifv
h nf;aumif;? 1947-48 ckEpS w
f iG f wuo'k-Ou|
tjzpf vnf;aumif;? aG;aumufwifajrmufjcif; cHcYJ &onf/ 1948-49 ckEpS w
f iG f wuov
kd o
f r* Ou|tjzpf
aG;aumufwifajrmufjcif; cHc&hJ onf/
1948 ckESpfwGif jynfwGif;ppf pwifjzpfyGm;onf/ 1949 ckESpfwGif autif'Dtdkolykefrsm; ay:aygufNyD; tif;pdef?
awmifiNl rKUd rsm;udk odr;f ojzifah usmif;om;rsm; awmif;qdck sut
f & wuov
kd af usmif; ydwaf y;&onf/ e,frS ausmif;
ol? ausmif;om;rsm;udk tcsed rf jD yefEikd &f ef pDpOfjcif;? e,foUkd rjyefEikd af tmif tquftoG,f jywfaeaom ausmif;om;
rsm;udk auR;arG; apmihaf Smufjcif;jyK&onf/ wuov
kd t
f aysmw
f rf; ppfwyfukd jyefvnfxal xmifNyD; tif;pdew
f u
kd yf JG
rsm;wGif 0ifa&mufwdkufckduf&m ausmif;om; (3) OD; usqHk;cJhonf/
ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rS BuD;rSL;um wpfjynfvHk; ausmif;om;oydwf arSmufcJhonf/ wuodkvf
oydwaf rSmufjcif; rjyKcahJ y/ tif'ekd ;D Sm;wGif 'wfcsf ppfwyfrsm;u 0ifa&mufwu
kd cf u
kd jf cif;udk qefYusiaf om tm;jzifh
e,fomvefoHHk;udk 0dkif;0ef; qEjycJhonf/ udkvdkeDpHepfudk qefYusifum trsKd;om; vGwfajrmufa&;wdkufyGJudk
axmufccH o
hJ nf/
OD;&efa0;onf ,cktcsed w
f iG f zqyv tzGUJ 0ifwpfO;D jzpf a&eHacsmif;NrKUd e,f zqyv Ou|? rauG;cdik f zqyv
trIaqmif? rauG;cdik f tvkyo
f rm;aumifpD twGi;f a&;rSL;tjzpf wm0ef,l vkyaf qmifaeonf/

325

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

tcef; (12)
Nird ;f csr;f a&; 'Dru
kd a&pDa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; vlYtcGifhta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;ESifY trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1949 rS 1950)

(u) &efuek cf dik af usmif;om;rsm; pnf;k;H a&;jyem


tif;pdew
f u
kd yf aJG Mumifh ydwcf &Jh aom wuov
kd jf yefziG Nhf yD; txuausmif;rsm;udv
k nf; ZGev
f wGif jyefziG chf o
hJ nf/
odkYaomfvnf; Auo? wuo? &uo &Jabmfrsm;onf oydwfwkdufyGJwGif tcsKdU tzrf;cH&onf/ tcsKdU awmxJa&muf
oGm;onf/ tcsKdU &efukefNrdKUy: vQKdU0SufvIyfSm;aeMuonf/ Auoonf &uo tygt0if? wEdkifiHvHk;Sd txuf
wef;ausmif;rsm;udk OD;aqmifvsufSdonf/ awmxJa&mufukefMu EdkifiHa&;wdkufyGJ tqifhjrifhoGm;onf[k xifrSwfp&m
Sdonf/ vufawGUqdkif&m or*rsm;onf ausmif;om;xkESifh tquftoG,f jywfoGm;onf/ Oya'twGif; ausmif;om;
pnf;Hk;a&;twGuf w&m;0ifOD;aqmif tzGJUrsm; rJhouJhodkU jzpfaeonf/ NrdKUay: ausmif;om;xkonf tpdkiftcJvdkuf
Sdaeonf/ ausmif;om;xkudk pnf;Hk;vIyfSm;&ef tzGJUtpnf; rSdrjzpfyg/
wjynfv;kH Sd ausmif;om;vIyf mS ;rIukd Auo? wuo? &uo paom &efuek f t
dS zGUJ tpnf;rsm;om OD;aqmifrI
Sdjcif;? &efukefausmif;om; tiftm;pkrSm trsm;pkjzpfjcif;aMumifh &efukefausmif;om; pnf;Hk;a&;udk vspfvsLIxm;
r&ay/ Auo&Jabmfrsm; ausmif;om;xkpnf;Hk;a&;udk jyefvnfwmplMuonf/ &uoOu| udknDnD (vif;,kefeD)
awmxJ a&mufaeonf/ 'k-Ou| udktkef;NrdKifu Ou|wm0ef,lxm;onf/ xdktcsdefumvu wuowGif udk&efa0;
tkyfpku qdkS,fvpfygwDtEG,fjzpf ygwDEdkifiHa&;udk qefUusifonfqdkaom oefYSif;wdkY yl;wGJOD;aqmifrI&aeonf/
odUk aomf if;wdYk onf txursm;wGif OD;aqmifrrI &ay/ &uoESihf Auouom txursm;wGif OD;aqmifr&I xm;onf/

(c) &uo pnf;H;k a&;aumfrwD (1949)


&uo pnf;Hk;a&;aumfrwDudk zGJYpnf;cJU&m1/ udkpdk;odrf;
Ou|
2/ udkwifxGwf (pdef*Ref;txu)
twGif;a&;rSL;
326

(aemif armfuGef;xdef;? aq;-1)

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1949 rS 1950 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


3/ udkpdk;Edkif
trIaqmiftzGJU
4/ udkcifarmifGefU
(aemif A[dkw&m;Hk;aSUae)
5/ udkPfxGef;
(aemif Oya'0efxrf; 1)
6/ udktkef;armif
(aemif bPfrefae*sm)
7/ udkwifarmif
(aemif yJcl;wdkif; ynma&;rSL;)
8/ roef;oef;jr
9/ rarar&D wdkY jzpfonf/
AuoESihf &uo oydwaf rSmuf&aJ bmfrsm; awmxJa&mufomG ;aomfvnf; ausmif;rsm;wGif or*zUJG pnf;jcif;udk
w&m;0ifydwfyifjcif; rSd/ xdktcsdefu yk'fr (5) onf ajcoGufvSaomaMumifh tpnf;ta0;tcsKdUudkyif vQKdU0Sufvkyf&
onf/ aysmfyGJpm;xGufonfh toGifjzifh &efukef wd&pmefO,smOf? tif;vsm;uef tv,fuRef;rsm; jyKvkyfcJh&onf/

(*) axmiftwGi;f rS 0ufom;ykyt


f a&;tcif;ESihf tjyifraS usmif;om;rsm;vIy&f mS ;rI
&efukefaxmiftwGif; yk'fr (5) ESifh a&mufaeaom ausmif;om;rsm;? EdkifiHa&;orm;rsm;onf 0ufom;auR;
aomaeY 0ufom;ykyaf eojzifh qEjyMuonf/ tdyaf qmifrsm;odYk r0if&ef qEjyMuonf/ aemufq;kH nbufwiG f axmif
tmPmydik rf sm;u rD;armif;BuD;rsm; xGe;f um du
k Mf uonf/ xdk u
kd yf w
JG iG f &Jabmfuakd tmifxeG ;f (aemif a'gufwmatmifxeG ;f
arhaq;) aoqHk;oGm;onf[k owif;xGufvmonf/ xdktcg ausmif;om;wOD; aoqHk;jcif;ESifh ywfouf AuoESifh
&uo &Jabmfrsm; qEjy&ef pDpOfcJhonf/
wuov
kd af usmif;om;wOD; udpj zpf wuoOu| ud&k efa0; rjiif;omawmhbJ qEjyyGv
J yk &f ef yl;wGaJ umfrwD
udk zGJUpnf;cJhavonf/
udk&efa0;
Ou|
udkpdk;odrf;
'k-Ou|
-tjzpfyg0if aqmifGufcJhonf/
bwfpu
f m;rsm;jzihf &efuek af xmifBuD;udk 0dik ;f 0ef;a<u;aMumf qEjyMuonf/ odrBf uD;aps;a'gifw
h iG f um;rsm;ydw&f yf
vlxu
k kd Si;f vif;w&m;a[monf/ ausmif;olrsm;uvnf; um;trd;k ay:wuf axmifxw
J iG jf yKvyk cf ahJ om udpu
kd uefYuu
G f
tqdkwifoGif; qHk;jzwfonf/ qEjyyGJrSm arQmfvifhonfxuf ydkatmifjrifcJhonf/
qEjyyGJ tSdefaMumihf tpdk;&rSm owif;tarSmif rcsEdkifawmhbJ w&m;vTwfawmfcsKyf? w&m;a&;&m0efBuD;
a'gufwmat;armifrSm &JabmfatmifxGef;udk "gwfyHkdkufum owif;xkwfjyefay;cJhonf/ xdkaeY ausmif;om;rsm;\
awmif;qdkcsufrsm;rSm(1)
tpdk;&onf wuodkvfausmif;udk aiGa&;aMu;a&;aMumifh ydwfyif&rvdk Ncdrf;ajcmufaeonfudk Iwfcsvsuf
vHkavmufaom aiGaMu;axmuftyHhudk ay;&ef?
(2)
&efukefaxmiftwGif; zufqpfqefqefjyKrlcsufudk jyif;xefpGmIwfcsvsuf twdtus od&eftwGuf axmif
twGif; 0ifa&mufMunfhIcGifhay;&ef?
(3)
if;axmiftwGif; pHkprf;&eftwGuf tzGJUwckzGJUpnf;&efwdkYudk qHk;jzwfvdkufNyD;vQif tqdkyg tzGJUtwGuf vl
(5) a,muf aG;cs,fvdkufonf/
1949 ckEpS ?f Mo*kwv
f (5) &ufaeYvnf; wuov
kd af usmif;om;r* ta&;ay:tpnf;ta0;w&yf usif;yNyD;
ausmif;vcrsm; wdk;,lxm;onfudk avQmh&ef trsm;oabmwl qHk;jzwfonf/ xdkaemuf wuodkvfaumifpDodkY
ausmif;om;rsm; csw
D ufqEjyawmif;qd&k m tmPmydik rf sm;onf ausmif;ydw&f uf enf;aeNyDjzpfojzifh 'kw,
d tywf ausmif;
jyefzGifhrS pDpOfay;rnf[k ajymqdk&m ausmif;om;rsm; vufrcH qufvufqEjy&m ausmif;tmPmydkifrsm;u ausmif;
aqmifvcrsm; avQmh&ef oabmwlcJh&onf/

(C) 1949ckEpS f &uoudk w&m;0ifzUJG pnf;jcif;ESihf trsK;d om;aeYusi;f yjcif;


wuo taqmuftODcef;r &efuek Nf rdKUay:Sd ausmif;om;or*rsm;udk zdwMf um;um trsKd;om;aeY usif;ya&;
twGuf ndEIdif; aqG;aEG;cJhNyD; &efukefcdkifausmif;om;rsm;or* (&uo) udkvnf; pepfwus w&m;0if zGJYpnf;cJhonf/
327

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
1/ udkpdk;odrf;
Ou|
2/ udkwifxGwf
twGif;a&;rSL;
3/ udktkef;armif
pnf;Hk;a&;rSL;
4/ udkxGef;<u,f
jyefMum;a&;rSL;
(aemif OD;OmPfxGef;- bPfrefae*sm 1)
5/ udkjrifhodef;
ausmif;om;wyfOD;wm0efcH (aemif tajccHynmausmif;oHk;pmtkyf)
6/ roef;oef;jr
trsKd;orD;XmerSL;
7/ rarar&D
aiGxdef;
xdkESpfwGif &uorS OD;pD; zqyvESifh tNydKif trsKd;om;aeYudk uefawmfrifyef;jcH usif;ycJhonf/ txurS
ausmif;om;rsm;? wuodkvfrS ausmif;om;rsm; (&uoudk axmufcHolrsm;)? zqyvudk raxmufcHaom tjcm; tzGJY
tpnf;rS yk*dKvfrsm;ESifh tzGJUtpnf;rsm;? NrdKUrdNrdKUzrsm; tifwdkuftm;wdkuf wufa&mufMuonf/
trsKd;om;a&;? 'Dru
kd a&pDa&;? ynma&;ESiyhf wfoufaomtqdrk sm;? zdEydS cf sKyfcs,fru
I kd qefYusifaomtqdrk sm;udk
ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm;om rubJ tjcm;tzGJUtpnf;rS udk,fpm;vS,frsm;vnf; yg0ifwifoGif;qHk;jzwfcJhonf/
trsKd;om;aeY aMunmcsufudk xkwfjyefNyD; NrdKUwGif;odkY pepfwus vSnfhvnf a<u;aMumfcJhonf/

(i) 1949-50ckEpS f wuo trIaqmiftzGUJ


1/ udkarmifarmifausmf
2/ udkusifvdIif
3/ udkaiGodef;
4/ udkudkav;
5/ udk0if;az
6/ udkbdk;om
7/ udkausmfvdIif
8/ udkat;udk
9/ udkpHxGef;a0
10/ udkwif0if;
11/ udkudkBuD;

Ou|
(aemif a'gufwmarmifarmifausmf)
'k-Ou|
(aemif aqmufvkyfa&; 'k-0efBuD;)
aiGxdef;
taxGtaxGtwGif;a&;rSL;
urmhausmif;om;0efxrf;tzGJUqufoG,fa&;rSL;
0g'jyefYyGm;a&;rSL;
ynma&;rSL;
vlxkqufoG,fa&;rSL;
pnf;Hk;a&;rSL;
pmMunfhwdkufrSL;
tdk;a0r*Zif;t,f'Dwm

(p) ausmif;om;aeYusi;f yjcif;


AdkvfatmifausmfusqHk;cJhaom 'DZifbmv (20) &ufudk ausmif;om;aeYtjzpf owfrSwfum 1947 ckESpf
ausmif;om;oydwfBuD;rS awmif;qdkcsuft& ausmif;ydwf&uftjzpf owfrSwfcJhavonf/
ausmif;om;aeY yl;wGJusif;ya&; tpnf;ta0;odkY wuorS udkarmifarmifausmf? udkusifvdIif? udkudkav;?
udkzdk;om? &uorS udkpdk;odrf;? udkwifxGwf? udktkef;armif? udkjrifhodef;wdkY wufa&mufcJhMuonf/
&uou wuorS oefYSif;ausmif;om; trIaqmifrsm;udk EdkifiHa&;qefYusifol? ausmif;om;ta&;udk
jywfjywfom;om; aqmifGufrnfhol r[kwf[k vnf;aumif;? wuou &uo trIaqmifrsm;udk ygwDEdkifiHa&;
ya,m*Sdolrsm;? uGefjrLepfygwD tEG,frsm;[k owfrSwfjcif;aMumifh vnf;aumif; wzufESifhwzuf aqG;aEG;&mwGif
oabmwlnDrI&&ef cufcJcJhonf/
1949 ckESpf? 'DZifbmv (19) &ufaeUwGif &uoonf wuoESifh yl;wGJ rusif;yEdkifaMumif;udk aMunmcJh
onf/ wuoonf wuodkvfwGif vnf;aumif;? &uoonf uefawmfrifyef;jcHwGif usif;y&ef pDpOfcJhMuonf/
uefawmfrifyef;jcH &uou tcrf;tem;usif;yaepOf wuotzGJUrsm; uefawmfrifyef;jcHodkY csDwufvmNyD;
ta&;ay: SdEIdif;tpnf;ta0;yvkyfum yl;wGJusif;ycJhavonf/
wuo Ou| udkarmifarmifausmfu obmywd tjzpfvnf;aumif;? tcrf;tem;rSL;tjzpf &uo twGif;
a&;rSL; udkwifxGwfu vnf;aumif;? wuorS twGif;a&;rSL; udkudkav;ESifh &uorS Ou| udkpdk;odrf;wdkYu a[majymcJh
onf/
328

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1949 rS 1950 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif

(q) Aef;armfausmif;om; ajcmufO;D udp


w&m;0if AuorSm ysufae ausmif;om;trsm;pkrSm xdktcsdefu &uoudk rPdKifxm; vIyfSm;aeMuonf/
EdkifiHawmfopmazmufrIjzifh w&m;pGJcH&aom Aef;armfrSawmcdkonfh ausmif;om; (6) OD; udpa y:vmonf/ xdkOya'rSm
tjrifhqHk; ao'Pfay;Edkifonf/
&uoonf 0efBuD;XmeodkY uefYuGufpm ydkYvnf;aumif;? txuESifh wuodkvfausmif;om;rsm; A[dktrsKd;
om;ausmif; (,ck txu- 1? vom) ausmif;om;xktpnf;ta0; usif;ycJhonf/
udkwifndK? udkxGef;<u,fwdkY Sif;vif;a[mMum;NyD; txufyg udpu
dk uefYuGufaom tqdkrsm; csrSwfcJhonf/
qEjyum;rsm;jzihf orwBuD;tdrfodkY oGm;a&mufum uefYuGufvTm ay;cJhonf/ odkY uefYuGufyGJrsm; jyKvkyfaecsdef
twGif;rSmyif ausmif;om; (6) OD;udk vTwfvdkufNyDjzpfaMumif; owif;xkwfjyefcJhonf/ ausmif;om;xkatmifyGJyif
jzpfonf/

(Z) urmNh ird ;f csr;f a&; qEjyvufrw


S af umufcjH cif;
xdktcsdefu urmhNidrf;csrf;a&;aumfrwD Ou|rSm '*kefwm&m jzpfonf/ udkpdk;odef;onf xdktzGJUwGif &uo
Ou|taeESifh yg0ifcJhonf/ urmhNidrf;csrf;a&;twGuf yefMum;vTmxkwfjyefum qEjyvufrSwfrsm; aumufcHcJhonf/
tpnf;ta0;udk (51) vrf;? ausmfvif;pmaywdkufwGif jyKvkyfcJhonf/ urmhNidrf;csrf;a&;? tEkjrLAHk;ydwfyifa&; qEjy
vufrSwfrsm; aumufcHcJhonf/

(ps) wuov
kd n
f aeoifwef; zGiv
hf pS cf jhJ cif;
&uorS OD;aqmif uRe;f awmvrf;Sd Munfjh rifwikd f txuwGif wuov
kd f naetxl;oifwef;udk zGiv
hf pS Ef ikd f
cJhonf/ xdkausmif;tkyfcsKyfrIaumfrwD Ou|tjzpf udkoef;xGef; (aemif a'gufwmoef;xGef;) u wm0ef,lonf/
oifwef;udprsm;udk udknDnD (aemif a'gufwmnDnD) u trsm;qHk; ulnDcJhavonf/ oifwef;wGif rSwfyHkwifaMu;
1d^- (wusyf) om aumufcHcJhonf/

(n) 1949 ausmif;om;vIy&f mS ;rI


1949 ckEpS ?f Zefe0g&DvwGif jynfwiG ;f a&;tajctae waeYwjcm; Iyaf xG;vm&m Zefe0g&Dv (27) &ufaeYwiG f
wuorS BuD;rSL; ausmif;om;xktpnf;ta0; usif;ycJhonf/ ,if;tpnf;ta0; tqkd (6) &yf wifoGif;cJh&m(1) wuodkvfaumvdyfrsm; &uftuefYtowfrSd ydwfxm;&ef?
(2) vufSdvIyfSm;rIrsm;ESifh ywfouf tpdk;&\ tjyKtrludk IwfcsaMumif;?
(3) tpdk;&trIxrf; vpmrsm; Sm;yg;p&dwf jzwfawmufjcif;udk rESpfNrdKUaMumif; ponfwdkY ygSdavonf/
odkYjzifh jyif;xefaom vIyfSm;rIrsm; rsm;jym;vm&m wuodkvfaumvdyfESifh NrdKUrausmif;BuD;rsm; ydwfvdkuf
&onf/
1949 ckeSpf? azazmf0g&Dv (7) &ufaeYwGif trIxrf;aygif;pHkoydwfBuD; arSmuf&mwGif trIxrf;aygif;pHkoydwf
BuD;udk axmufcHaom tm;jzifh AuorS OD;pD; &uo vufatmufcH ausmif;rsm; oydwfarSmufMuonf/
1949 ckESpf? azazmf0g&D (26) &ufaeYwGif r[mAEKvyef;jcH oydwfarSmuf trIxrf;aygif;pHkESifh ausmif;
om;rsm; yg0ifonfh pnf;a0;yGJBuD; a[majymcJhaom AuoOu| udkoef;udk zrf;qD;NyD; Hk;wifppfaq;um axmif'Pf
(4) v? yk'rf 5(c) jzihf tjypfay;vdkufonf/
&uoESifh wuo acgif;aqmifrsm;udkvnf; vdkufvHzrf;qD;onf/
odkYjzifh trIxrf;aygif;pHk oydwfBuD;ESifh AuoOD;aqmifaom Ou|a[mif; udkoef;armifonf awmcdkoGm;
onf/ Auo? &uo? wuo tzGJU0ifrsm;ESihf eD;pyf&m ausmif;om;rsm; awmcdk&m AuorSm NydKuGJoGm;onf/
ausmif;om;avmuwGif tcsif;csif; pdwf0rf;uGJrIrsm; jyif;xefvmonf/
329

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(#) 1949 td;k a0r*Zif;yg uAsm? aqmif;yg;


cGyfa'gif;
jrwfav;Si-f aTw*d u
kH Re;f rSmv? wif&h eT ;f um jzma0vGiu
f o
hJ Ykd? pmaypOf&yd o
f mcef;qDu? ,Suo
f ef;wJv
h nf;
a&mifysKd/ arSmifwcdkYudkv? a&mifysKdUum Tef;vQHwifhapbdkY? wGef;vSef bGifhumy aZ,smqdk/ /
NrdKifZrL vGwf&m pcef;qDodkY? NydKiftwlGwfum vSrf;atmifv? ,Sufoef;a0 pnfvGifwJhaejcnfudk
rSDcdkatmif;ygvdkY? ausmif;,Hudk a'gif;ysHjref;cJhaygh? wifhqef;wJh ueufA[dk? wuodkvfwJh-'dkYaTausmif;/ /
rdk;a&ajr xl;umyGifhapzdkU? tdk;a0a0usL;oHvTifhumy? jrL;vQHwifhaejcnfjrifhu? jrndKSifrmeftif oHk;&yfv?
uRefynm- uReftxHk;wdkY&,f? vGwf&mudk ZGwfcGm kef;ayawmh-]]tdkuG,f}} bkef;eJYcGyfa'gif;/ /
a0vif;

or*
ArmhuRefoabmuf &mZ0ifwavQmufwGif qlylawmfvSefrI? aoG;pnf;tHk<urIwdkYonf igwdkY ausmif;om;rsm;or*rS
pwif ysKd;axmifcJhavonf/ uReftrdkufarSmifzHk;vTrf;aepOf tEdkifrcH tHI;ray;aom pdwfxm;jzifh ArmwrsKd;vHk;tm;
uRefwGif;rS u,fwif&if; aoG;ajrusonfhwdkif? e,fcsJUorm;tm; vGwfvyfa&;&,l&eftvdkYiSm aoG;wdkYjzifh ,ZfylaZmfoGm;Mu
aom AdkvfcsKyfatmifqef;ESifh AdkvfatmifausmfwdkYonf igwdkYor*rSyif xGufay:vmMuonf/
or*pdwfjzifh >yrf;aom udk,frSxGufonfh aoG;eDa&mifcHwGif; cGyfa'gif;kyfta&;Sdaom tvHawmfonf ol&JBuD;atmif
vHrS qif;oufaom igwdkYor*\ txGwftjrwf atmifvHyifjzpfavonf/
&JaoG;? &Jrmefwdk;apaom cGyfa'gif;tvHawmfatmufwGif or*pdwf udef;atmif;jcif;cH&aom Armhom;aumif;pk
&wemrsm; pkHk;cJhMuonf/ tepfemcHum pGefYpm;jcif;wdkYjzifh ArmhvGwfvyfa&;udk tkwfjrpfcscJhMuonf/ ,ckvnf;pkHk;
Mu&rnf/ vGwfvyfa&;wnfwHhrItwGuf BudK;yrf;Murnf/
tEdkifrcH tHI;ray;aom or*pdwfSdolwdkY or*atmifvHawmfatmufwGif y#dyujzpfMuonfrSm "rwm[k qdkjim;
vnf; ,aeYjzpfyGm;rIum; ygwDya,m* ruif;onfrSm xifSm;vSayonf/ y#dyu jzpfyGm;rISdrS wkd;wufonfudk ig
axmufcH,HkMunfonf/ odkYaomf y#dyu jzpfvGef;u uGJtufrnfudk pdk;&drf&onf/ uGJtufaMumif;ay:rnf xifwdkif;
AdkvfcsKyfatmifqef;? AdkvfatmifausmfaoG;wdkYjzifh zgax;jrJjrHap&ef or*pdwfSdolwdkY\ oefYSif;aom 0g'w&yf jzpf&ay
rnf/
]]owdrrl *lrjrif}} qdkonfhtwdkif; or*pdwfSd ol&Jaumif;wdkY tcsif;csif;udkom rMunfhrlbJ ywf0ef;usifudk *k
jyKoifh vSayonf/ igwdkY uGJtufrnDrGwf jzpfMuaomf tmPmydkifwdkY or*tm; vspfvsLIMuonf/ 0rf;omaompdwf
vTrf;aom rsufvHk;wdkYjzifh MunfhMuonf/ tacsmiform;wdkY or*tm; ykwfcwf tjypfajymMuonf/ ysuf&,f yMuonf/
jynfolY0efudk xrf;aqmif&if; uG,fvGefoGm;Smonfh tvkyform;? v,form;wdkY\ rD;I;wef;wefaqmif ypnf;rJhA[def;?
tmPmSifvSaT ponfh Armhom;aumif;&wem tjrKawrsm; xGef;um;atmifajrt&yfwGif wnfSdaom or*taqmuf
tODtm; rxDrJhjrifp jyKavNyD/
tb,faMumifh tjyKtrl jyKusifhcH&oenf;[k qef;ppfaomf or*pdwfSdolwdkY pnf;vHk;rI Avm tjypfSmaejcif;wGif
taumiftxnf azmfaejcif;aMumifhyifjzpf\/ or*pdwfSdolwdkY pnf;vHk;rIum; ygwDpdwftjrpfudk y,fzsufrSom jzpfEdkif
ayrnf/ or*rSuif;vGwfvQif rnfonfhygwD? rnfonfh 0g'udkvdkufvdkuf udk,fhtBudKuf vkyf&efjzpfaomfvnf; or*wGifSd
aepOfwGifum; ausmif;om;0g'ESifh ausmif;om;ygwD[k ac:&rnf/ or*0g'udk vdkuf&rnfh or*pdwfudkom oefYSif;pGm
arG;jrL oifhayonf/
ausmif;om;acgif;aqmif AdkvfatmifausmfESifh rEav;tmZmenfwdkY\ aoG;jzifh eDjref;0ifh0gcJhaom igwdkY or*tvH
awmftm; OD;Twf or**kPf rSdK;EGrf;ap&ef wm0efSdolwdkYrSm or*pdwfSdol igwdkYyif? igwdkY\ wm0efum; opmSdpGmESifh
wu,fwef; ausmif;om;tusKd; b0opfodkYa&muf&ef aqmifGuf&efomSdayonf/ ausmif;om;xk\ aSUrS rm;rm;rwf
rwf&yf oHrPdpdwf"gwfjzifh wdkuf&Jol? wdkif;jynftm; or*onf rD;I;wefaqmifozG,f jzpfapvdkolwdkYonf or*wGif
or*pdwf&ifhoefpGm a0zefMu&rnf/ qef;ppf&rnf/ tcsif;csif; dkif;yif;&rnfrSm "rwmyif? odkYrSom or*onf
oefYSif;rnf? wdk;wufrnf/
twdkcsKyfqdk&aomf or*pdwfSdol igwdkYonf tEdkifrcH tIH;ray;aom 0g'jzifh ausmif;om;xktusdK; o,fydk;aepOf
rnfonfh avmu"Hw&m;\ vufwGif;odkY usa&mufaeaomfvnf; rwkefrvIyf ridka<u; uHw&m;\ dkufykwfcsjcif;

330

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1949 rS 1950 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


'PfcsufaMumifh igwdkY\ OD;acgif;onf aoG;oHwdkYjzifh &J&JeDapumrl igwdkYum; OD;rTwf? aoG;tvdrf;vdrf; uyfaom
vufwdkYjzifh or*tvHtm; udkifaqmif EdkifiHawmfvlxktm; or*onf rD;I;wefaqmiftjzpf vrf;TefjyovQuf
csDwuf&efom oEdXmefcscJhavNyD/

udkudkav;

(X) 1945 rS 49 xd Auo


ppfNyD;acwf 1945 ckESpf rS 49 ckESpfxd (5) ESpfwm umvtwGif; AuoXmecsKyfwGif tvkyftrIaqmif (5)
qufESifh Ou| (6) OD; SdcJhonf/ 1945 ckESpf AvpXmecsKyfwGif wnfaxmifaom Auo|mecsKyf tvkyftrIaqmif
aumfrwDrSwyg; usefSdaom Auo|mecsKyf tvkyftrIaqmifaumfrwD av;qufudk nDvmcHrsm; aG;aumufwif
ajrmufcJhjcif; jzpfonf/
,if;nDvmcHrsm;rS aG;aumufwifajrmufvdkufaom Auo|mecsKyf Ou|rsm;rSmudkoef;xGef;
1946 ckESpf Zlvdkifv
udkoef;armif
1947 ckESpf Zefe0g&Dv
udkxGef;GefY
1947 ckESpf 'DZifbmv
udkoef;
1948 ckESpf Zlvdkifv
udkxGef;GefYrSm 1948 ckESpf? rwfvwGif Ou|&mxl;rS EkwfxGufoGm; 'k-Ou|jzpfol udkoef;<u,f Ou|
&mxl;udk qufcHonf/
1948 ckESpf? 'DZifbmv AuonDvmcH Ou|jzpfol udkoef;onf 1949 ckESpf? azazmf0g&Dv (26) &uf?
eHeuf (9) em&DwGif AEKvyef;jcH oydwfarSmufpma&;rsm;ESifh ausmif;om; (1000) ausmfudk w&m;a[monfhtwGuf
1948 ckESpf? ta&;ay:yk'fr 5 (u) (c) (*) t& &efukefNrdKU? 'kwd,&mZ0wf w&m;olBuD;Hk;awmfwGif w&m;pGJqdk
cH&avonf/ udkoef; w&m;a[m&mwGif tpdk;&u pma&;pmcsDrsm; tay: vpmjzwfawmufjcif;onf tcsdeftcgESifh
roifhavsmfojzifh rw&m;&m usaomaMumifh 'Drdkua&pDtcGifhta&;t& oydwfarSmuf awmif;qdk&aMumif;? oydwf
arSmufjcif;? oydww
f m;jcif;wdYk jyif;jyif;xefxef wdu
k yf 0JG ifro
S m atmufycJG EH ikd rf nfjzpfaMumif; xnfo
h iG ;f a[majymonf/
udkoef;\ a[majymcsufaMumifh pma&;rsm; Hk;rwufbJ tvkyfwm0ef0w&m; ysufuGufonfhtwGuf udkoef;rSm
txufyg yk'frjzifh w&m;pGJqdkcH&avonf/ 1946 ckESpf? ZGefv (20) &ufwGif udkoef;tm; yk'fr 5 (c) t& usL;vGef
Hk;qif; Hk;wuf 'PfaiG (200) ay;aqmif&ef? ray;aqmifygu tvkyfMurf;ESifh axmif'Pf av;v uscHap&ef
trdefYcsrSwfonf/ udkoef;u 'PfaiGraqmifyJ axmiftuscHonf/
1949 ckESpf? azazmf0g&DvwGif ay:aygufaom ausmif;om;ESifh trIxrf;aygif;pHkoydwfudkvnf; tpdk;&u
xda&mufpmG ta&;,lonft
h wGuf Auo|mecsKyfrS trIaqmiftcsKdU tzrf;cH&NyD;? tcsKdU awmcdo
k mG ;onf/ ,if;aMunm
csufwGif(1) zqyv tpdk;&onf e,fcsJUt&if;SifwdkYESifh rjyefvrf; yl;aygif;oGm;NyD jzpfaMumif;?
(2) zqyv tpdk;&onf jynfolwdkY\ 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm;udk ydwfyif wm;qD;aeaMumif;?
(3) 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm; jyefvnf&Sd&ef awmcdk&aMumif;ygSdonf/
awmcdk AuotrIaqmifrsm;onf udw
k ifaTtm; Ou| wifajrmuf awmwGi;f Auo|mecsKyfukd wnfaxmif
onf/

331

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

a'guw
f marmifarmifausmf (1949-50)
Source: Oway Magazines

rtlyifcdkif? "EkjzLNrdKU eef;awmfukef;&yf arG;zGm;onf/ "EkjzLNrdKY bufywpf omoemyausmif;? &efukefNrdKU?


pdef*Ref; a,mufsm;av;rsm;ausmif;wGif ynmoifMum;cJhonf/ 1946 ckESpfwGif &efukefwuodkvf qufvuf
ynmoifMum;onf/
1946-47 ckESpf rSp 1948-49 ckESpftxd qufvuf wuotrIaqmiftjzpf a&G;aumuf wifajrmufjcif;
cHc&hJ onf/ 1949-50 ckEpS f wGif wuo Ou| jzpfonf/
NrdKU&Gmtrsm;tjym;udk olykefrsm; odrf;ydkufxm;vsuf &Sdonf/ c&D;tcuftcJaMumifh ausmif;om; trsm;tjym;
pmar;yGJ rajzEdkifojzifh wESpftwGif; pmar;yGJ (4) Budrf usif;yay;&onf/ awmcdk&mrS vufeufcs 0ifvmaom
Aef;armfausmif;om; (6) OD;tm; ao'Pfay;ojzifh vGwfajrmuf&ef aqmifGuf&onf/
ausmif;q&mwOD;tjzpf &efuek Nf rKdU omoemjyKausmif; wausmif;wGif vkyaf qmifvsuf So
d nf/ ausmif;om;rsm;
aG;aumufwifajrmufaom ausmif;om;udk,fpm;vS,f wuodkvfaumifpDvlBuD; ESpfOD;teuf wOD;jzpfonf/

jrefrmEdik if w
H iG f Oya' yg&*lbUGJ &&So
d l (2) OD;om&SNd yD; wOD;rSm rqvacwf aemufq;kH or a'gufwmarmifarmifEiS hf
a'gufwmarmifarmifausmw
f Ykdyif jzpfonf/ Oya'yg&*lbUGJ udk kmS ;Edik if rH S &Scd o
hJ nf/
1989 ckEpS w
f iG f a':atmifqef;pkMunf\ tmPmzDqefa&;vIyf mS ;rIwiG f yg0ifaqmifu
G rf jI zifh tzrf;cHNyD;? 1992
{NyDvwGif jyefvnfvw
G af jrmuf vmonf/
1998 ckESpf? azazmf0g&DvwGif ,ckpmtkyf a&;om;&mwGif yg0iftMuHay;ulnDrIaMumifh xyfrH axmif'Pf
(10) ESpf csrSwfcH&onf/ 2004 ckESpf? Edk0ifbmv (19) &ufwGif jyefvnfvGwfajrmufvmonf/

rSwfcsuf- pmvHk;tapmif;ESifh azmfjycsufrsm;onf aemufqHk;vufSd tajctaetxd qufvufpkaqmif; a&;om;azmfjyxm;jcif;jzpfonf/


(atatyDyDbD? udkcGefqdkif; jyefvnfajymjycsuf/)

332

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1950 rS 1951 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif

tcef; (13)
Nird ;f csr;f a&; 'Dru
kd a&pDa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; vlUtcGifhta&;ESifY trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1950 rS 1951)

(u) pifNyKd if &uorsm; zGUJ pnf;&efBuKd ;yrf;rI


1950-51 ckESpfwGif ausmif;om;pnf;Hk;a&; vkyfief;rsm; jyefp&m &uorS ]ausmif;om;} [laom pmapmif
(4) apmifudk xkwfa0cJhonf/ xdkpmapmifudk pnf;Hk;a&;? ynmay;a&;twGuf BudK;pm; tm;xkwfcJhjcif; jzpfonf/
&uoonf ausmif;om;xk ta&;ygaom tajctaeSdonf/ wuowGif oefYSif; ausmif;om;tkyfpku OD;aqmif
aeavonf/ qdk ,
S v
f pfygwDtEG,rf sm; pnf;H;k a&;usqif;aeonf/ uGejf rLepfygwDtEG,rf sm; acgif;aqmifrI &xm;aom
AuorSm trsm;pk awmcdkoGm;onf/ oefYSif; ausmif;om;xkonf Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;udk a<u;aMumf
wdkufyGJ aSmifavhSdonf/ ausmif;om;ta&;udk jywfjywfom;om; OD;aqmifEdkifjcif;rSd/ &uoonfom ausmif;om;
vIyfSm;rIrsm;wGif tmHkpdkufcHcJh&onf/
txursm; jyefziG Nhf yD;aemuf &efuek Nf rdKUay: ausmif;om;ud,
k pf m;vS,rf sm;u vQKdU0Sut
f pnf;ta0; usif;y&ef
pDpOfcJhonf/ xdkvQKdU0Suf tpnf;ta0;zdwfpmwGif &uoOu| rSdawmhaMumif;? &uojyefvnfzGJUpnf;&ef vIHUaqmf
zdwfMum;xm;jcif; jzpfonf/ udkatmifoef; (aemif tajccHynmOD;pD;|me) rS OD;aqmif yef;qdk;wef;vrf;Sd atmifodyH
tvGwfynmoifausmif;wGif tpnf;ta0; jyKvkyf&ef pDpOf &uoudk pifNydKifaxmif&ef BudK;yrf;avonf/
xdkodkY jzpfay:vmaomtcg vufSd&uorS trIaqmifrsm; vQKdU0Suftpnf;ta0;odkY ausmif;toD;oD;rS
ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm; wufa&muf&ef pnf;Hk;a&;qif;Muonf/ &uo pifNydKifvkyf&ef tpnf;ta0;odkY udkwif
xGwfESifh udkjrifhodef;wdkY OD;aqmif wufa&mufcJhonf/
ausmif;om;or* toD;oD;rS udk,fpm;vS,frsm;u rrSefuefrIudk uefYuGuf&efjzpfonf/ tpnf;ta0;
usif;y&m yef;qd;k wef; atmifoyd aH usmif;teD; udpk ;kd ode;f ? udck ifarmifjrihf (tqdak wmf udo
k ef;vdiI t
f pfu)kd ? udt
k ek ;f armif
wdkYonf toHcsJUpufjzifh pifNydKifaxmif&ef vkyfMuHrIudk Sif;jyonf/ rarQmfvifhaom tajctaeudk MuHKaomtcg
pifNydKifaxmif&ef BudK;yrf;olrsm;onf pifNydKifaxmif&ef BudK;yrf;rIudk pGefUvTwfvdkufonf/
333

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(c) &uo jyefvnfzUJG pnf;jcif; (1950-51)


Oya'wGi;f rS &uo OD;aqmifaom vIyf mS ;rI BuD;xGm;vmjcif;aMumifh vnf;aumif;? wuov
kd yf &0PftwGi;f
ausmif;om;xktajctae wESpx
f uf wESpf wk;d vmjcif;aMumihf vnf;aumif;? txuESihf trsKd;orD; omoemjyKausmif;
rsm; Mum;odYk yif 0ifa&muf pnf;H;k Edik cf ahJ yonf/
pnf;Hk;a&;vkyfief;rsm;udk udkwifaT? udak tmifjrif?h rarar&D? rcifrr (rcifrav;)? udkausmfjrifh (aemif
tqdkawmfrif;aemif)? rMunfpdef (a'gufwmMunfpdef)? rwifjrifh? rat;jrifh? rwifwifNrdKif? udkwifxGwf? udkjrifhodef;?
udkwifjrifh (aeaoG;eD) wdkY yg0ifcJhonf/
1950-51 ckESpf &uonDvmcHudk pnf;Hk;a&; tajccHaumif;aom udkwifxGwf? udkjrifhodef;wdkY aexkdifonhf
pde*f Ref;trsKd;om;ausmif;? vrf;rawmf txu (1) wGif usif;yonf/ nDvmcHowif;twGuf &efuek Nf rdKU owif;pmwku
d f
toD;oD;rS owif;axmufrsm; wufa&mufcahJ vonf/ &uorSm ausmif;om;vIyf mS ;rI rPKd ifjzpfaeNyD; wckwnf;aom
&uoudk cdkifrmpGm jyefvnf zGJUpnf;EdkifcJhonf/
1950-51 ckESpf &uo trIaqmiftzGJY
udktkef;armif
Ou|
udkjrifhodef;
twGif;a&;rSL;
udkcifarmifjrifh
trIaqmifrsm;
udkcifarmifwifh (wuodkvfbkef;Edkif)
if;&uoudk udknDnD (vif;,kefeD) onf OD;aqmif or*tzGJUtpnf;vkyfief;rsm; vkyfaqmifcJhjcif;? wdk;
wufaom EdkifiHa&;tawG;tac: t,ltqrsm;? rmhufpf0g' avhvma&;tzGJUwGif wufwuf<u<u yg0ifcJhonf/
(c-1)

(c-2)

334

1950 ckESpf wuo trIaqmiftzGJY


1/ udkpdefjrarmif
2/ udkarmifarmifoef;
3/ udak usmfNidr;f
4/ udkat;udk
5/ udkjrpdef
6/ udkvSwifh
7/ udkcspfpdef
8/ udkpHaTOD;
9/ udkvSul
10/ udk0if;az
11/ udkbpD

Ou|
'k-Ou|
aiGxed ;f (jrefrmhqkd ,
S v
f pfvrf;pOfygwD A[dak umfrwDtwGi;f a&;rSL;)
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
wGJzuftwGif;a&;rSL;
jyefMum;a&;ESifh 0g'jzefYjzL;a&;
aygif;oif;qufqHa&;ESifh vlrIa&;&m
vlxkynma&;ESifh wuodkvfynma&;
urmhwuodkvfrsm; qufoG,fa&;ESifh EdkifiHjcm;qufoG,fa&;
tdk;a0wm0efcH
pmMunfhwdkufrSL;

1950-51 ckESpf wuo trIaqmiftzGJY


1/ udkudkav;
Ou|
2/ udkcifarmifjrifh
'k-Ou|
3/ udkpdefbef;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
4/ udkjrifhxGef;
aiGxdef;
5/ udkwif0if;
twGif;a&;rSL; (Pub & Prop)
6/ udktkef;cdkif
twGif;a&;rSL; (S.S & S.C)
7/ udka&mbwfqGefcg;
twGif;a&;rSL; (I.S.S & F.R)
8/ udkodef;atmif
twGif;a&;rSL; (Mass Media & Organization)
9/ udkvSodef;
wJGzuftwGif;a&;rSL;
10/ udkwif0if;
pmMunfhwdkufrSL;
11/ udkwifxGef;
tkd;a0t,f'Dwm

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1950 rS 1951 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif

(*) vufo;D xd;k ? oHww


k f u
kd Ef iS hf ausmif;om;rsm;
1951 ckEpS f wuov
kd w
f iG f vufo;D xd;k ? oHww
k f u
dk u
f pd jzpfay:vmonf/ wuov
kd w
f iG f vGepf mG *,ufu
kd f
vmonf/ xdkpOf wuo Ou|rSm udkpdefjrarmif (a'gufwmpdefjrarmif) jzpfonf/ taxGaxGtwGif;a&;rSL;rSm oefYSif;
ausmif;om;tkyfpkrS udkat;udk jzpfonf/ xdkESpf wuoaG;aumufyGJ yxrtokwf Ou|? 'k-Ou|? aiGxdef;rSm
qdk ,
S v
f pfygwD tEG,rf sm;jzpfNyD; ('k) tokwt
f rIaqmif (6) OD;rSm oefiS ;f ausmif;om;tkypf rk S jzpfonf/ uGejf rLepfygwD
tEG,frsm; 0ifa&muftaG;cHaomfvnf; tqdkygESpftxd taG;rcH&ay/
jyemrSm wuotkyfpk (2) tkyfpkMum; tpnf;ta0;wGif udpwckudk aqG;aEG;&m vufoD;xdk;rI jzpfoGm;
onf/ if;jzpf&yfonf xkdae&mwGif &yfraebJ pdwfrausyGJtjzpf qkdS,fvpftEG,f tcsKdUonf oeYfSif;tkyfpkrS trI
aqmifwcsKdUtm; Ow&aqmif (North Hall) wGif oHww
k jf zifh ku
d o
f mG ;onf[k Mum;od&onf/ oHww
k jf zifh du
k o
f l
armifarmifBuD;onf oHwkwfarmifarmifBuD;[k trnfwGifcJhavonf/
xdktjzpftysufonf ausmif;om;xkMum; rsm;pGm *,ufdkufcJhonf/ wuo\ *kPfodum dSK;EGrf;apaom
taMumif;t&m jzpfcJhonf/ wuowGif rnfoljzpfap? rnfonfhtkyfpkrS aG;cH&ol jzpfap? xkdtrIaqmifrsm;udk ausmif;
om;xk udk,fpm;vS,ftjzpf todtrSwfjyKum wuodkvftmPmydkifESifh tpdk;&uvnf; todtrSwfjyKonf/ wuoudk
tm;vHk; av;pm;Muonf/ e,fcsJUqefYusifa&;? trsKd;om;vGwfajrmufa&; BudK;yrf;rIjzifh ausmif;om;vIyfSm;rI tpOf
tvm BuD;rm;cJah om tzGUJ tpnf;jzpfonf/ jrefrmEdik if H e,fcsUJ qefYusiaf &;ordik ;f ? ausmif;om;vIyf mS ;rIordik ;f wGif azsmufr
&aom tzGJUtpnf;jzpfonf/
txufyg trIaqmifrsm;\ vufo;D xk;d ? oHww
k f u
kd f jzpf&yfonf wuo\ *kPo
f u
d m dKS ;EGr;f atmifvyk f
jcif; jzpfonf/ 17? 11? 50 &ufaeYwGif ausmif;om;xk tpnf;ta0;jyKvkyfum ta&;ay:aumfrwD (Action
Committee) udk zGJUpnf;cJhonf/
ausmif;om;xk ta&;ay:tvkyfaumfrwD aMunmcsuf
&ufpGJ- 17? 11? 50
&Jabmfw-Ykd
wuoudk zufqpftarGcH ol,kwf? olrdkufrsm;vufrS u,fwif&ef/
wuo\ taoa&udk jyefvnfq,fwif&efESifh ausmif;om;xk tmPmudk jyefvnf odrf;ydkuf&eftwGuf
ausmif;om;xk tpnf;ta0;w&yfudk 17? 11? 50 aomMumaeY? rGef;wnfh (12;00) em&DwGif tcef; (4)
ud
k eG Yfa0 (aemif OD;aqmifTefMum;a&;rSL;? touftmrcHaumfydka&;Sif;) u obmywd? udknDnDu twGif;a&;rSL;
tjzpf aqmifGuf usif;ycJhaMumif;/
tqdyk g ausmif;om;xktpnf;ta0;odYk udMk unfvif (pma&;q&mMunfvif)? udw
k iftek ;f ? udpk ;kd rif; (OD;oef;OD;?
aemiftajccHynmOD;pD;Xme Tecf sKyf) wdYk u tpnf;ta0; ac:,l&jcif;ESihf vufjdS zpfaeaom tajctae t&yf&yfukd
Si;f vif;ajymMum;NyD; atmufygtqdrk sm;udk ausmif;om;xktpnf;ta0;rS uefYuu
G o
f rl Sd trsm;oabmwl wnDw
Gwfwnf; qHk;jzwf twnfjyKaMumif;/
tqdk (1) - vlrdkuf0g'udk Iwfcsa&;tqdk
tqdk (2) - udkpdefjrarmif? udkat;udkESifh tmPmydkifwdkY vufodwfxdk; aqG;aEG;&mrS ay:aygufvmaom
20? 11? 50 &ufaeYwGif usif;yrnfh (Recall voting) ac: rJay;yGJudk(u) wuo tajccHpnf;rsOf;ESifh rudkufnDvnf;aumif;?
(c) ausmif;om;xk tcGifhqEr,lbJ tmPmydkifESifh 'l;axmufaphpyf&mrS ay:aygufvmjcif;aMumifh ausmif;
om;xk w&yfvHk;tm; apmfum;&m a&mufojzifhvnf;aumif;?
(*) ausmif;om;wkYd\ ajymifajrmufaom 'l;raxmufa&; tpOftvmudk csK;d azmuf apmfum;jcif;aMumifv
h nf;
aumif;? tqkyd g rJay;yGu
J kd vH;k 0todtrSwrf jyK? w&m;r0if[k ,lqonft
h jyif vH;k 0Iwcf swu
kd zf suaf &;tqd/k
tqdk (3) - ,ckvufSd wuotrIaqmiftzGJUtm;vHk;onf(u) ausmif;om;xk\ taxGaxGjyem rajzSif;Edkifonfhtjyif? (c) vlrdkuf0g'udk ol&Jaumif;qefqef
ausmif;om;avmuodkY ,laqmifvmum wuo\ toa&udk ndK;EGrf;ap zsufqD;aeum? (*) ausmif;om;xk
tmPmudk tmPmydkifwdkYxH 0uGuf xdk;tyfaeNyD;? (C) vlY,Ofaus;rI w&yfvkH;udkyif zsufqD;aejcif;aMumifh?
335

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
vufdS wuo trIaqmiftzGUJ onf rdru
d ,
kd u
f kd dak oaomtm;jzifh vnf;aumif;? wuo\ usq;kH aeaom
toa&udk q,f,laomtm;jzifh vnf;aumif;? ,aeYrSp (3) &uftwGif; trIaqmifwzGJUvHk; EkwfxGufay;&ef/
tqdk (4) - tqdyk g ausmif;om;xktpnf;ta0;rS csrSwcf ahJ om txufyg vkyif ef;aqmifwmrsm;ESihf aemufqufwJG
aG;aumufyGJwdkifonftxd? vkyfief;rsm;udk tNyD;wdkif atmifjrifonftxd aqmifGuf&ef tmPmtjynfhtpHkESifh
wdk;csJUEdkifcGifSdonfh ta&;ay:tvkyfaumfrwD (Action Committee) zGJUpnf;cefYtyfa&;tqdkwdkY jzpfonf/
tqdktrSwf (4) t& ta&;ay: tvkyfaumfrwDtm; atmufygtzGJU0ifrsm;jzifh cefYtyfcJhonf/
(1) udkpdk;odef;
(2) udkaZmf0if; (aemif 0efxrf;aG;cs,f TefcsKyf)
(3) udkcifvS (aemif A[dkw&m;Hk;aSUae)
(4) udkcifarmifjrifh
(5) udkpdk;rif; wdkYjzpfonf/
&Jabmfw-hkd
igwdkYtm;vHk; wuoudk vlrdkufrsm;vufrS u,fwif&ef igwdkYtm;vHk; toa& jyefvnf q,fwif&ef?
igwdkYtm;vHk;\ aSUvHkjcHKrItwGuf igwdkY twwfEdkifqHk;aom tm;udkay;um ulnDyl;aygif; aqmifGufMuukeftHh/
vlrdkuf0g' wdkufzsufMu
ausmif;om;ta&; atmif&rnf
ta&;ay:tvkyfaumfrwD
&efukefwuodkvf
vufoD;xkd; oHwkwfkduf udpudk (2) zuf pvHk;rS tjyeftvSef pGyfpGJrIrsm;jzifh ausmif;om;xkudk Sif;vif;
Muonf/ trJuGufonf zsuf&rnf r[kwf/ uGefjrLepftEG,f ausmif;om;xkrsm; tjrwfxkwf oGm;rnfudk (2) zuf
pvH;k rS pd;k &drMf uonf/ wuov
kd t
f mPmydik rf sm;uvnf; rnfoUl ya,m*ygonf rod? vufdS wuotrIaqmif rjyKwfus
a&;udk usm;uefay;&ef pDpOfonf/
&efukefwuodkvf 'k-t"dywdjzpfaom a'gufwmat;armifonf wuotrIaqmifrsm;twGuf (Recall
Voting) ac: qEcH,lyGJ jyKvkyfay;&ef BudK;pm;onf/ ausmif;om;rsm;u ausmif;om;xktwGif; tcGifhtmPm ydkifqdkifrI
udk 0ifa&muf pGufzufjcif;[k oabmxm;onf/
aMunmcsuf xkwfjyefNyD;aemuf Action Committee taeESifh ausmif;om;xkudk,fpm; tqdkygudpESifh
ywfouf Sif;jy&ef &efukefwuodkvf tkyfcsKyfa&;rSL; a'gufwmxifatmifudk awGUqHk&ef BudK;pm;cJhonf/ if;rSd
rawGUcJh&ay/ odkYaomf naeydkif;wGif a'gufwmxifatmifu udkpdk;odef;tm; pmwapmifay; um;jzifhvdkufcJh&ef ac:cJh
onf/ pmrSmFROM THE ADMINSTRATOR OF THE UNIVERSITY OF RANGOON
RANGOON UNIVERSITY POST OFFICE
RANGOON, BURMA
17th, Nov: 1950

Maung Soe Thein


Action Committee
54, Thaton Hall.
Dear Maung Soe Thein,
I can see you this evening at 8 p.m (or) tomorrow (Saturday) morning at 8:00 a.m. I am sorry
I had a metting in town the whole of this afternoon and another meeting again tomorrow at 9 a.m.
I have inform the vice-chancellor what the request of your Committee, and he be pleased to
see you tomorrow Saturday afternoon at 1:00 p.m in the Council Room, University College Building.
Htin Aung

336

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1950 rS 1951 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


udpk ;kd ode;f onf udn
k n
D ?D udpk ;kd rif;wdYk tm; ac:,l a'gufwmxifatmif tdro
f Ykd oGm;a&mufco
hJ nf/ a'gufwm
xifatmiftm; aumfrwDoabmxm;udk Sif;jyNyD; qEcH,lyGJ Recall Voting udk oabmrwlaMumif; ajymonf/
q&mxifatmifu wuodkvf 'k-t"dywdtaejzifh wuo trIaqmifrsm; Recall Voting twGuf wm0efay;xm;
olrsm;udk Action Committe taeESifh awGU&ef pDpOfxm;ygaMumif;? 'k-t"dywd pDpOfxm;onfhtwdkif; tqdkyg
rsufESmpHknD tpnf;ta0;odkY qufquf wufa&mufyg&ef arwm&yfcHonf/ a'gufwmxifatmifu if;taejzifh
bmqE? bmoabmxm; xifjrifcsufrS ray;yg/
18? 11? 50 &ufaeY bGJUESif;obifcef;r taqmuftODSd wuodkvfaumifpD tpnf;ta0;cef;r rsufESmpHknD
tpnf;ta0; usif;y&m wuo trIaqmif (2) zGJUu 'k-t"dywd pDpOfcsufudk vufcHonf/ udkpdk;odef; OD;aqmifaom
Action Committe u tqdkyg tpDtpOfudk vufrcHaMumif;? ausmif;om;xkqE oabmxm;ESifh ausmif;om;xk
tpnf;ta0; qHk;jzwfcsufudk Sif;jyavonf/
'k-t"dywd a'gufwmat;armifu ausmif;om;xktpnf;ta0;udk ausmif;om; b,fEpS af ,muf wufa&muf
cJhovJ? wuodkvfSd ausmif;om;w0uf rausmfvQif ausmif;om;xktpnf;ta0;[k ac:qdkEdkifrvm;[k tay:pD;rS
apmfum;? armfum; ajymvmonf/ udkpdk;odef;wdkYu acgif;iHkrcHbJ jyefvnf ajymqkdcJhonf/ tpnf;ta0; wif;rmvmNyD;
ndEdIif;rIr&bJ NyD;qHk;oGm;onf/
a'gufwm xifatmif? OD;ausmf&if (aemif ygarmucsKyf ref;0dZmESifh odyHwuodkvf) wdkYonf bmrS 0ifa&muf
rajymqdkcJhay/ tajctae rjywfrom;jzpfae wuo txl;tpnf;ta0; (Special Business Metting) udk
ac:ay;&ef wuo pnf;rsOf;ESifhtnD Action Committee rS awmif;qdkcJhonf/ omreftm;jzifh ausmif;om;xk
tpnf;ta0;udk wESpfwBudrfom usif;ycJhonf/ wuo trIaqmiftzGJUonf rvGefqefEdkifawmhbJ ac:ay;cJh&onf/

(C) wuo trIaqmifwzGUJ vH;k jyKwu


f sjcif;
wuo trIaqmiftzGUJ rS qkd ,
S v
f pf ygwDtEG,rf sm;u Action Committee rS awmif;qdck suft& tpnf;
ta0; yxrydik ;f wGif Ekwx
f u
G jf cif; rjyKcJah y/ aemufyikd ;f rSom aqG;aEG;&if; t,kt
H MunfrSd tqdjk zifh jzKwfcs cH&rnfp;kd
qdkS,fvpfygwD tEG,ftrIaqmifrsm; wzGJUvkH; EkwfxGufoGm;onf/
oefYSif;tEG,frsm; EkwfxGufpm rwifMuay/ tkyfpk (2) pkpvkH;rS t,kHtMunfrSdwifaom tqdkudk Action
Committee rS (2) zuf pvHk;udk axmufcHrJ ay;cJhonf/ tajzrSm wuo trIaqmifwzGJUvHk; jyKwfusoGm;avonf/
wuoudk jyefvnf *kPfqnfEdkifcJhayonf/ wuodkvf 'k-t"dywd tpDtpOf tvkdtavsmuf ysufoGm;onf/

(i) wuo aG;aumufyt


JG opf jyKvyk jf cif; (1950)
wuo trIaqmifwzGUJ vH;k jyKwfusoGm;NyD;aemuf 'kw,
d ESp0f ufwiG f wuopnf;rsOf;ESihf tnD aG;aumufyJG
topfxyfrH jyKvkyfcJhonf/
oefhSif;tkyfpkrS1/ udkudkav;
Ou|
(aemif pnfyifom,m)
2/ udkcifarmifjrifh
'k-Ou|
3/ udkjrifhxGef;
aiGxdef;
4/ udkpdefbef;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
5/ udkvSodef;
wGJzuf taxGaxGtwGif;a&;rSL;
6/ udkwif0if;
jyefMum;a&;|me twGif;a&;rSL;
7/ udkodef;atmif
vlxkqufqHa&;ESifh ynma&;|me twGif;a&;rSL;
8/ udka&mbwfqGefcg;
wuodkvftcsif;csif;ESifh EdkifiHjcm; qufoG,fa&;rSL;
9/ udktkef;cdkif
aygif;oif;qufqHa&;ESifh jynfolYvkyfief; twGif;a&;rSL;
10/ udkwifxGef;
tdk;a0r*Zif; wm0efcH
11/ udkwif0if;
pmMunfhwkdufrSL;
337

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
xdktcsdeftxd qdkS,fvpfygwDtEG,frsm;ESifh uGefjrLepftEG,frsm;onf tiftm;pktrnfudk cH,ljcif;rSd?
ygwDEikd if aH &; qefYusifol ausmif;om;rsm;uom ]oefh iS ;f aomausmif;om;tiftm;pk} trnfukd pwifo;kH cJjh cif; jzpfonf/
aemufyikd ;f wGirf o
S m uGejf rLepftEG,?f qdk ,
S v
f pfygwDtEG,rf S cGx
J u
G o
f rl sm;u tjcm;wk;d wufaom Edik if aH &;
tawG;tac:? t,ltqvufcHolrsm;ESifh aygif; wuo aG;aumufyGJrsm;wGif ]wd;k wufaomtiftm;pk} [k trnfcH
,lavonf/ qdkS,fvpfygwDtEG,frS cGJxGufvmolrsm;onf udk&D;,m;ppfudk taMumif;jyK ygwDtwGif;uGJum tvkyf
orm;? v,form;ygwD (qdk ,
S ef )D ay:vmNyD;aemuf xdyk gwDtEG,rf sm;udk qdv
k ykd gonf/ rlvu qdk ,
S v
f pfygwDtEG,f
rsm;rSm wuo vufoD;xkd;? oHwkwfdkuf jyemay:NyD;aemuf xkdygwDtEG,frsm;udk qdkvdkygonf/ rlvu qdkS,fvpf
ygwD tEG,frsm;rSm wuo vufoD;xkd;? oHwkwfdkuf jyemay:cJh vnf;aumif;? if;wdkYxJu cGJxGufoGm;olrsm;
Sd vnf;aumif;? ausmif;om;xkMum;wGif emrnfysufvm vnf;aumif;? if;wdkY OD;aqmifrI wdrfjrKyfoGm;onf/

(p) Auo jyefvnfzUJG pnf;a&; pnf;H;k a&;aumfrwD


Auoonf ausmif;om;xkESifh tquftoG,fjywfNyD; Ou|? twGif;a&rSL;ESifh trIaqmifwcsKdUrSm txdef;
odrf;cH&onf/ tcsKdUrSm rvGJraSmifom awmxJa&mufoGm;onf/ tcsKdUrSm jyif;xefaom vIyfSm;rItwGif; awGa0um
xkdifoGm;olrsm;vnf;Sdonf/ AuotrIaqmifrsm;onf wdkufyGJ\ rkefwdkif;Mum;wGif zdkz&Jjzpfaeonf/ tajccHynm
ausmif;om;rsm;or*ukd pHepfwus vIyf mS ;&ef tajctae ray;awmhacs/ xdt
k csed t
f xd ausmif;om;or* zGUJ pnf;jcif;udk
wm;jrpfyw
d yf ifjcif; rSad o; Edik if w
H 0Sr;f ausmif;rsm;wGif tpOftvmt& rdrw
d Ykd todpw
d jf zifh ausmif;om;or*rsm;udk
zGUJ pnf; vIyf mS ;vsufo
dS nf/ &uoonf wjynfv;kH twdik ;f twmjzihf OD;aqmif&ef rvG,
f AuojyefvnfzUJG pnf;&ef
BudK;yrf;cJhMuonf/
udkpdk;odef; OD;aqmifaom &uotrIaqmifrsm;onf e,frSqufoG,f pnf;Hk;Edkifaom ausmif;om;or*rsm;
udk zdwfMum;NyD; aTwd*Hk tv,fyp,H? ajrmufbufwefaqmif; teD;Sd Z&yfwaqmifwGif Auo jyefvnf zGJUpnf;a&;
Oya'twGi;f ausmif;om;rsm; vIyf mS ;pnf;H;k a&;twGuf aqG;aEG;yGjJ yKvkycf o
hJ nf/ xm;0,fausmif;om;or* udpk ed 0f if;
ESifh o&ufausmif;om;or*rS udkaZmf0if; (aemif ynma&;okawoeAsLdk) wkdY wufa&mufcJhMuonf/
xkdtpnf;ta0;rS xdef;odrf;cH&NyD; jyefvnfvGwfajrmufvmaom ,cif Auo trIaqmifESifh &uo Ou|
a[mif; udknDnD (vif;,kefeD) udk Ou|tjzpf wm0efay; AuojyefvnfzGJUpnf;a&;? pnf;Hk;a&;aumfrwDudk zGJUpnf;cJh
onf/
xkpd Ofu ausmif;om;tkypf rk sm;rS wd;k wufaom pmayrsm;udk avhvmcJo
h rl sm;rSm tvHeu
D eG jf rLepfygwD tEG,?f
ArmjynfuGefjrLepfygwD tEG,f? qdkS,fvpfygwD tEG,f? rnfonfhygwDtEG,frS r[kwfaom wdk;wufaom EdkifiHa&;
tawG;tac: t,ltqudk vufco
H nfh rsKd;cspfausmif;om;rsm;vnf; yg0ifonf/ jynfoYl &aJ bmf tEG,[
f
l wuov
kd f
wGif xifxifmS ;Sm; tkypf k rScd ahJ y/ aemufyikd ;f wGif vuf0t
J iftm;pkrsm; NydKuGrJ aI Mumifh ygwDEikd if aH &;udk qefYusifo[
l
l
]]oefYSif;aom tkyfpk}} ay:vmonf/
txufygtkyfpkrsm;onf wuoaG;aumufyGJ0if&mwGif yxrydkif; tkyfpktEG,ftrnfudk cH,ljcif;rSd/
ppfNyD;pu tcsKUd taqmif rdrt
d cef;0wGif Oyrm- (tvHeMD unfvif) [laom qdik ;f bkwf csw
d cf jhJ cif;rsm;So
d nf/ aemufyikd ;f
wGif rSdawmhay/ wuo aG;aumufyGJ yk*dKvfcsif;,SOfNydKifonfh tajccHrsKd;jzifhom 0ifa&muf taG;cH&onf/ rdrdwdkY
,HkMunfaomt,ltqrsm;udk tajccH ausmif;om;xkodkY vkyfief;pOfcsjyNyD; Sif;vif;a[majym rJqG,fMuonf/
a&mifpHktrIaqmif tzGJUrsKd;jzpfonf/

(q) ud&k ;D ,m;ppfyEJG iS hf wuov


kd af usmif;om;tiftm;pktay: *,ufu
kd rf ?I wd;k wuftiftm;pk ay:vmjcif;
1950 ud&k ;D ,m;uRef;qG,f awmifEiS hf ajrmufu&kd ;D ,m; ppfjzpfavonf/ xkpd pfyEJG iS hf ywfouf ajrmufu&kd ;D
,m;tm; usL;ausmfol[k ukvor* qHk;jzwfcsufudk xkdtcsdef tpdk;&u axmufcHcJhonf/ xkdokdY axmufcHrIaMumifh
qdkS,fvpfygwDwGif tuGJtjyJ jzpfoGm;onf/ xdktcsdef wuo oefYSif;ausmif;om;rsm; OD;aqmifrI&aeonf/
qdkS,fvpfygwD tEG,frsm; OD;aqmifrI usqHk;aeonf/ uGefjrLepftEG,frsm;? tvkyform; v,form;ygwD (qdkS,feD)
rS tEG,frsm;? tjcm;wOD;csif; wdk;wufaom EdkifiHa&;tawG;tac:udk ,lqvufcHonfh EdkifiHa&; pdwf0ifpm;aom
ausmif;om;rsm;ESifh vufwGJum ]wdk;wufaom ausmif;om;tiftm;pk} trnfcH zGJUpnf;cJhonf/ if;338

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1950 rS 1951 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


udkwifndK
udkMunfvif
udkjroef;
udkarmifarmifausmf
udkxGef;vdIif
udkeef;a0
udkcifvS
udkGefYa0
udknDnD

(aemif jzL;qufoG,fa&;OD;pD;rSL;)
(aemif pma&;q&mMunfvif)
(aemif pma&;q&mjroef;wifh)
(aemif a'gufwmarmifarmifausmf)
(aemif ajrpm&if;)
(aemif yef;csDOD;eef;a0)
(aemif A[dkw&m;Hk;aSUae)
(aemif OD;aqmifTefrSL;? touftmrcH)
(aemif a'gufwmnDnD? owKwGif;0efBuD;) wdkYjzpfonf/

aemufydkif;wGif qufvuf OD;aqmifcJholrsm;rSmudkbaumif;


udkvS0if;
udkatmifoef;
udkodef;atmif
udk,k
udkausmfNidrf; wdkYjzpfonf/
tmPm& tzGJUtpnf;u vnf;aumif;? oefYSif;aomausmif;om;rsm;u vnf;aumif;? yk*v
duydkif owif;
pmtcsKdUu vnf;aumif;? wdk;wufaomausmif;om;tiftm;pkudk ArmjynfuGefjrLepfygwD? tvHeDuGefjrLepfygwD?
qdkS,feDrS tEG,frsm;aygif; OD;aqmifaom tiftm;pk[k owfrSwfyHk&onf/
xdt
k csdef ausmif;om;xktzdYk rnfonfyh gwD tEG,q
f jkd cif;rSm t"dur[kwaf y/ oefYiS ;f aom ausmif;om;rsm;
ygwDEdkifiHa&; qefYusifa&;[laom a<u;aMumfoHonf ausmif;om;xktay: vTrf;rdk;Edkifjcif; rSd? ausmif;om;xkbufu
&J&J0ifh0ifh &yfwnfum ausmif;om;ta&;udk wu,fOD;aqmif vIyfSm;jcif;jyK? rjyKay:wGif tuJjzwf axmufcHMu
onf/ xkdYaMumifh tajctaet& tiftm;BuD;rm;cJhaom wkd;wufaom ausmif;om;tiftm;pk\ OD;aqmifrIonf
wpwp wdk;wufNyD; aemufydkif;wGif ausmif;om;xk w&yfvHk; tm;ay;axmufcHrI &cJhonf/

Stop! Ye Koreans, Yet there is hope


Hear me not the cannons boom,
Driving Koreans to their doom?
See me not the airplanes dive,
Strafing the innocent their lives deprive?
Smell me not the bloody scent
Of blood stained bodies, bullets rent?
Feel me not that fear in heart,
And think that war is where fools take part?
Hate me not this bloody battle,
Where rumbling tanks and machine-guns rattle?
Killing each other, obeying the "isms"
Fighting with joy and dying in rhythms.
Stop! Ye Koreans, yet there is hope
Of saving your skins from atomic dope;
Help! Ye Nations, stop this war!
For sake of peace and for love of law.

339

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(Z) wuo tvkyt


f pnf;ta0; oefY iS ;f trIaqmifrsm;ESihf wd;k wuftiftm;pk
wuopnf;rsOf;t& tvkyftpnf;ta0; (Business Meeting) udk omreftm;jzifh trIaqmifoufwrf;
rukefrD jyKvkyf&onf/ vdktyfygu txl;tvkyftpnf;ta0;udkvnf; jyKvkyfay;&onf/
vufo;D xk;d ? oHww
k f u
kd u
f pd ay:cJNh yD;aemuf wESpw
f Budrf yHrk eS v
f yk af om tpnf;ta0;okYd wuo toif;0if
rsm; wufa&muf&onf/ toH;k p&dwu
f kd trIaqmiftzGUJ cefUxm;aom rSwyf w
kH ifpm&if;ppf\ ppfaq;NyD;aMumif; vufrw
S f
ESifh wuG wifjy tpnf;ta0; twnfjyKcsufudk &,lMuonf/ tpnf;ta0; rvkyfrD toif;0ifrsm;u pnf;rsOf;ESifh
tnD BudKwif ay;ydkYxm;aom ar;cGef;rsm;udk Sif;vif; ajzMum;&onf/
xdkodkY wifjycsuf? ar;jref;csufrsm;udk toif;0ifrsm;u a0zefaqG;aEG;jcif;? vdktyfvQif tqdkrsm; wifoGif;
qHk;jzwfjcif; ponfwdkY aqmifGuf& tvkyftpnf;ta0;onf trIaqmiftzGJUtwGuf vnf;aumif;? toif;0ifrsm;
twGuf vnf;aumif;? ta&;ygaom tpnf;ta0;jzpfonf/ if;tpnf;ta0;wGif trIaqmiftzGUJ \ vkyaf qmifrrI sm;udk
rSwaf usmufwifjcif; jzpfonf/ tqifroifv
h Qif trIaqmifwzGUJ vH;k uaomf vnf;aumif;? wOD;csi;f taejzifh aomfvnf;
aumif; jzKwfcscH&onf/
oefYiS ;f aom ausmif;om;tiftm;pkrsm;onf aG;aumufyrJG sm;wGif tEdik &f aeaomfvnf; wuo pnf;rsOf;
t& ac:,lusif;yaom tvkyftpnf;ta0;wGif tjrJtusyftwnf;ESifh &ifqdkif&onf/ if;wdkYudk axmufcHrJay;aom
trsm;pkrmS uJo
h Ykd ta&;BuD;onfh tvkyt
f pnf;ta0;udk pdw0f ifpm;rI enf;onf/ tifwu
kd t
f m;wdu
k f wufa&mufavh
rSd/
wdk;wufaom ausmif;om;tiftm;pkudk axmufcHrJay;olrsm;uom xdktpnf;ta0;rsKd;udk pdwfyg0ifpm;
Muonf/ rdrdwdkYudk axmufcHolrsm; xdktpnf;ta0;odkY tifwdkuftm;wdkuf wufa&mufa&;twGuf wdk;wufaom
ausmif;om;tiftm;pkuvnf; pnf;Hk;vIHUaqmfonf/ xdkYaMumifh oefYSif;trIaqmifrsm;onf if;tpnf;ta0;udk
&ifqdkif&ef 0efav;Muonf/
xdo
k Ykd jzpf&ef taMumif;rsm;uvnf; Scd zhJ ;l onf/ wuo ordik ;f wGif rnforl Q toif;om;tjzpfrS &moufyef
txkwfcH&jcif; rSdyg/ odkYaomf oefYSif;&JabmfwOD;jzpfaom emrnfausmf umwGef;q&mwOD; txkwfcH&onf/
jzpf&aom taMumif;rSm AuoESihf wuoudk erlem,l oefYiS ;f trIaqmiftzGUJ u wuotaqmuftODwiG f
wuodkvf0if oifwef;zGifhonf/ xkdoifwef;\ wm0efcH wuo trIaqmifwOD;onf oifwef;olwOD;udk &nf;pm;pm
ay;onf/ if;udk odum cs&ef r[kwb
f J if;tiftm;pk\ tjypf temtqmudk w&m;0ifausmif;om;xk tpnf;ta0;wGif
azmfxkwf ar;Muonf/ if;ar;cGef;twGuf jiif;onfjzpfap? 0efcHvQifjzpfap? omrefSif;vif; ajymMum;vdkufygu
udp NyD;Edkifaomfvnf; txufyg umwGef;q&monf udpu
dk olodygonf[k raeEdkif? rxkdifEdkif azmfaumifvkyf
onf/ tvGepf um;ajymaumif;aom armifu,
kd k (aemif w&m;H;k aSUae) \ xyfqifah r;cGe;f axmifacsmufwiG f umwGe;f
q&m ydwrf o
d mG ;onf/ odvQiaf zmfxw
k &f ef awmif;qdo
k nft
h cg umwGe;f q&monf ajz&ef rvG,af wmhbJ tpnf;ta0;rS
qkwfcGmoGm;onf/ ausmif;om;xk tpnf;ta0;Sd trIaqmifpm;yGJrS trIaqmifrsm; idkifoGm;Muonf/
umwGef;q&m &Jabmfonf tpazmfcJhNyDjzpf wuo*kPfodumudk SdK;EGrf;apaom udpjzpf tqdkygudp
w&m;0if Sif;vif;jcif;rjyKygu wuo toif;0iftjzpfrS &moufyef xkwfy,f&ef[laom ar;cGef;udk tqdkodkY
ajymif;vJ qHk;jzwfonf/
txufyg qHk;jzwfcsufudk wuo oefYSif;trIaqmiftzGJUonf rckcHEdkifyJ if;wdkY\ &JabmfrSm toif;om;
tjzpfrS &moufyef xkwfy,fcH&aom b0odkY a&mufoGm;onf/ wuopnf;rsOf;udk rlva&;qGJcJhaom acgif;aqmifBuD;
rsm;onf aphpyfaocsmpGm t*Fvdyfvdk a&;qGJcJhjcif; jzpfonf/
tvm;wl oefYSif;tiftm;pkrS trIaqmifwOD;onf tpnf;ta0;odkY wufa&muf&ef (3) Budrf ysufuGuf
aeonfudk tpnf;ta0;rSwfwrf;wGif ppfaq;awGUSd wuopnf;rsOf;t& tvkyftpnf;ta0;wGif jzKwfcH&onf/
tvm;wlyif oefYiS ;f trIaqmiftzGUJ u wuov
kd Af [dak umifpo
D Ykd ud,
k pf m;vS,t
f jzpf apvTwcf ahJ om jyifyrS
*kPfoa&Sdyk*dKvfBuD; (2) OD;udkvnf; wuotpnf;ta0;wGif wdk;wuftiftm;pku jzKwfcscJhavonf/ wuorS
wuov
kd Af [dak umifpo
D Ykd apvTwcf ahJ om ud,
k pf m;vS,rf sm;onf ausmif;om;zufrS &yfwnfapvdo
k nf/ tpnf;ta0;
wuodkvfA[dkaumifpDodkY apvTwfaom udk,fpm;vS,f (2) OD;udk aqmifGufcsufrsm;tm; ar;jref;cJhonf/ tpnf;ta0;
wGif Sif;vif; ajzMum;csufrsm;udk tjyeftvSef a0zefaqG;aEG;NyD; wuo udk,fpm;vS,f (2) OD; aqmifGufcsufudk
rauseyfaMumif;? rlvar;cGe;f udk tqdt
k jzpf ajymif;wifMuonf/ rJcq
JG ;kH jzwf&mwGif wuo oefYiS ;f trIaqmiftzGUJ onf
340

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1950 rS 1951 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


ckcHEdkifaom tiftm;rSd jzpf&um tqdkyg udk,fpm;vS,f (2) OD;rSm tjzKwfcH&onf/
xkdYaMumifh wuodkvfA[dkaumifpDodkY ajym&J? qdk&JESifh tpOftvm tSdeft0gSdol? wdk;wufaom tawG;tac:
t,ltqrsm;taeESifh oabmxm; OD;odef;az (odef;azjrifh) ESifh wuoOu|a[mif; OD;pdefwdkYudk udk,fpm;vS,f
(2) OD;tjzpf wuodkvfaumifpD tpnf;ta0;odkY apvTwfvdkufonf/
if;udk,fpm;vS,f (2) OD;rSm oefYSif;tiftm;pkuvnf; if;udk,fpm;vS,f r[kwf csKyfudkif&ef rvG,f?
wdk;wuftiftm;pkuvnf; wuotrIaqmifrsm; r[kwf csKyfudkif&ef rvG,f? xkdodkYaom tajctaewGif OD;odef;az
jrifhonf rnfolY oabmxm;rQ r[kwf? rdrdqEoabmt& wuodkvfA[dkaumifpD tpnf;ta0; wuodkvfwGif
rmhufpf oabmw&m; oifMum;a&;tqdkudk wifonf/
OD;odef;azjrifhtqdkudk wuotrIaqmiftzGJUu uefYuGufavonf/ wdk;wuftiftm;pkuvnf; raxmufcH
ay/ odkYjzifh oefYSif;tiftm;pkonf aG;aumufyGJwGif tjrJtEdkif&cJhaomfvnf; tvkyftpnf;ta0;wGif tjrJvdk
IH;cJh&onf/ wdk;wuftiftm;pkuvnf; Edk0ifbmv (17) &ufwGif bmvkyfcJhoenf;[k ar;jref;&m if;aeYrSm urmY
ausmif;om;aeY jzpfNyD; if;aeYtwGuf bmrQrvkyfcJh a0zef&efjzpfonf/ odkY&mwGif tqdkygaeUESifh ywfouf bmrQ
avhvmxm;jcif; rSd? bmrQrodjzpfum tpnf;ta0;wGif if;aeYjzpfcJhaom taMumif;t&mrsm;udk qufpyfajz&mrS
ydkodumusp&m jzpfvmonf/

(ps) 1950-51 &efuek w


f uov
kd af usmif;om;or* ESpyf wfvnftpD&ifcpH m
1950-51 ckEpS f twGi;f wGif uREyfk w
f Ykd ]]&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or*}} udk Mum;aG;aumufyJG (2) Burd f
jzifh wnfaqmufcJh&m yxrtBudrf Mum;aG;aumufyGJudk 18? 12? 50 &ufaeYwGif usif;yyvkyfcJh? Ou| udkudkav;?
'k-Ou| udkcifarmifjrifhESifh b@ma&;rSL; udkjrifhxGef;wdkYudk aG;aumuf wifajrmufcJhMuavonf/
'kw,
d Mum;jzwfaG;aumufyu
JG kd 12? 1? 51 &ufaeYwiG f usi;f yyvky
f ? udpk ed b
f ef; (taxGaxGtwGi;f a&;rSL;)
udkvSodef; (wGJzuftaxGaxGtwGif;a&;rSL;)? udkwif0if; (jyefMum;a&;XmetwGif;a&;rSL;)? udkodef;atmif (vlxkqufqH
a&;ESifh ynma&;Xme twGif;a&;rSL;)? rpwma&mbwfqGefcg; (wuodkvfcsif;ESifh EdkifiHjcm;qufoG,fa&;Xme
twGif;a&;rSL;)? udktkef;cdkif (aygif;oif;qufqHa&; ESifh jynfolYvkyfief;twGif;a&;rSL;) wdkYudk aG;aumufwifajrmufcJh
onf/ aG;aumuf wifajrmufc&H aom trIaqmiftzGUJ rS wuotpnf;ta0;Oya't& r*Zif;Xmeudk trIaqmiftjzpf
wm0ef,l&ef udkwifxGef;ESifh pmMunhfwdkufrSL;tjzpf udkwif0if;wdkYtm; cefYtyfvdkufonf/
txufyguJo
h Ykd aom ausmif;om;or* tvkyt
f rIaqmiftzGUJ ay:vmNyD;aemuf usrf;opm usdeq
f ykd rJG jyKvkyrf D
ta&;ay: ausmif;om;xktcuftcJudk tjref&ifqdkifvdkuf&onf/ xkdtcsdefu ausmif;om;xk\ ta&;ay: tcuftcJ
rsm;rSm(1) yxrESpf OypmESifh 0dZmausmif;om;rsm;udp?
(2) "mwfcGJcef;twGuf tydkaiGaMu;udpwdkYjzpf tmPmydkifwdkY\ pDrHcsufrsm;rSm cdkifvHkw&m;rQwaom
taMumif;csif;&mwdkYESifh uif;vGwfpGm zdpD;vsufSdonf/
Oyrm- yxrESpf OypmESifh 0dZmausmif;om;rsm;udp wuodkvftmPmydkifwdkYonf ESpfOD; ausmif;zGifhp
yxrESpf OypmESifh 0dZmwef;ausmif;om;wdkYtm; pmar;yGJusif;yjyKvkyfjcif;Sdrnf r[kwf[k twdtvif;aMunmcJhaomf
vnf; pmar;yGJrsm; vGefpGmeD;uyfonfh tcgusrSyif pmar;yGJppfrnf[k aSUaemufrnD tqDtai:rwnfh ynmoifMum;
a&; udp uav;upm;ouJhodkY IHUcsnf? ESyfcsnfvkyfcJhojzifh yxrESpf OypmESifh 0dZmwef; ausmif;om;tm;vHk;rSm
ynma&; tcuftcJwckudk rarQmfvifhbJ &ifqdkifcJh&avonf/
"gwfcGJcef;twGuf tvSLaiGaMu;udpudkyif tvm;wl rw&m;rI wcktaeESifh &ifqdkif&onf/ wuodkvf
tpOftvm &mZ0iftqufquf bdk;awmfbk&m; vufxufurS rMum;bl;? rvkyfbl;? rjzpfay:cJhbl;aom "gwfcGJcef;
aMu;[laom ynma&; qvmrD aiG 25d^-udk odyaH usmif;awmfom;rsm; xHrS rw&m;Sp
f awmif;cHc&hJ m ausmif;om;rsm;
tm;vHk; rsm;pGmrausreyf jzpf&onf/ txufyg jyemESp&f yfukd uREkyf w
f Ykd trIaqmiftzGUJ \ yxrtBudrf 16? 2? 51
&ufaeY tpnf;ta0; wifoGif; aqG;aEG;cJh yxrESpf ausmif;om;rsm; pmar;yGJudpudk 17? 1? 51 &ufaeY ta&;ay:
ausmif;om;xk qEjytpnf;ta0; usif;yjyKvkyf wdkufyGJqifum xkdnaewGif vdkvm;csufrsm; &SdcJhonf/ "gwfcGJcef;
aMu; udpudkvnf; ausmif;om;xk axmufcHcsufjzifh tmPmydkifrsm;xH ta&;qdkcJh&m Zefe0g&Dv (27) &ufaeUwGif
atmifjrifrI& Sd aiGrsm;jyefvnf xkwf,lcGifh&cJhonf/
341

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
xdkYaemuf Ou|ESifh trIaqmiftzGJU\ usrf;opmusdefqdkyGJudk 9? 2? 51 &uf aeYwGif usif;y1/ 'Drdkua&pDudk usepGm avhvmusifhoHk;a&;
2/ Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;
3/ ausmif;om;ta&;udk ausmif;om;xkqEjzifhom oefYSif;pGm csDwuf,la&;
4/ ygwDEdkifiHa&;aqmifGufrI uif;vGwfa&;
5/ wdk;wufaom urmhausmif;om;xk yg0ifqifETJa&;wnf;[laom ausmif;om;or*\ rGefjrwfvSaom
0g'ESifh vrf;pOfudk uREkfyfwdkY owfrSwfaMunmcJhonf/
xdkwdk;wufrI t&yf&yfudk XmetvdkufcGJ tpD&ifcHygOD;rnf/
1/ wuodkvfcsif;ESifU EdkifiHjcm;qufoG,fa&;Xme
urmvH;k qdik &f mausmif;om;0efxrf;tzGUJ udk 16? 1? 51 &ufaeYwiG f atmifjrifpmG zGUJ pnf;NyD;cJ
h obmywdtjzpf
a'gufwmxifatmif? 'k-obmywdtjzpf wuoOu| udkudkav;? b@ma&;rSL;tjzpf a'gufwmomvS?
twGif;a&;rSL;tjzpf udka&mbwfqGefcg;? trIaqmifvlBuD;rsm;tjzpf1/ ygarmu OD;b 2/ ygarmu OD;at;armif
3/ udkpdefbef;
4/ udkodef;atmif 5/ udkwif0if;
6/ udkjrol wdkYudk aG;aumufzGJUpnf;cJhonf/
xdkaumfrwDrSae ynmSmrSD;&m tcuftcJawGUaeaom ausmif;om;wdkYtm; aiGaMu;ulnD axmufyHh&m
odyH (6) OD;? 0dZm (4) OD;? aygif; (10) OD;udk wpfvvQif 50d^- ESifh aygif; 5000d^- axmufyHhaMu; ay;EdkifcJhonf/
wuodkvfcsif;ESifh EdkifiHjcm;qufoG,fa&;Xme tpD&ifcHpm rSwfwrf;t& EdkifiHjcm;{nfhonfawmfrsm; tjzpf
(1) e,lZDvefjynf urmvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;tzGJUcsKyf twGif;a&;rSL; rpwm tm(&f)tuf(pf)bpfpvD (R.S
Bisley)? (2) rptrf&mZm (M.Raza) ygupwefEi
S ?hf (3) rpwm trfauaumewf (M.K Connent U.S.N.S.A) wdYk
vma&muf Armjynfausmif;om;a&;udpudk &if;ESD;pGm aqG;aEG;avhvmMuonf/
jrefrmjynfudk,fpm;vS,frsm;tjzpf EdkifiHjcm;odkY(1) a'gufwma&mbwf (vufaxmufaq;rSL;) tm; puFmylNrdKU usif;yaom taSUawmiftmS awmifydkif;
qdik &f m aq;yg&*lrsm;\ ausmif;om;rsm; use;f rma&;tajctaewGif aqG;aEG;yGo
J Ykd apvTwcf o
hJ nf/ a'gufwma&mbwf\
aqG;aEG;csufrsm;rSm rsm;pGmatmifjrifaMumif; tpD&ifcHEdkifonfhtjyif &efukefwuodkvf ausmif;om;rsm; usef;rma&;
twGuf ta&;wBuD; vdktyfaeaom jrefrmaiG wodef;wef "gwfrSefwckudk vnf;aumif;? ta&;BuD;aom aq;ypnf;
tcsKdUudk vnf;aumif;? wuodkvfaq;HktwGuf &SdcJhygonf/
(2) if;tjyif tmSwdkuf ausmif;om;a&;&mrsm; ESHYpyfpGm qnf;yl; &if;ESD;rI&Sd&ef udka&mbwfqGefcg;tm;
ygupwef? oD[dkVf? tdEd,? tif'dkeD;Sm;? rav;Sm;? ,dk;',m;wdkYudk apvTwfcJhygonf/ urmvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;
tzGUJ csKyf0if Edik if jH zpfaom uae'grS jrefrmjynf tif*sife,
D m ausmif;om;rsm;twGuf ausmif;oH;k ypn;f rsm; (Drawing
Instruments & Exercise Books) ESihf aq;0g;ypn;f rsm; ay;ydYk &Sc
d yhJ gonf/ *syefjynfrS "gwfreS af jymif;wckuv
kd nf;
aumif;? tar&duefausmif;om;rsm;tzGUJ rS aiGo;kH aomif; tultnDEiS hf aq;bufqikd &f m pmtkyt
f rsK;d rsK;d ? odyb
H ufqikd &f m
pmtkyftrsKd;rsKd;wdkYudk vufcH&SdcJhygonf/
2/ vlxkqufqHa&;ESifU ynma&;Xme
if;teuf rGejf rwfaom atmifjrifrI wcsufrmS 50-51 ckEpS f rufx&pfausmif;om;rsm;twGuf ykZeG af wmifEiS hf
wuov
kd o
f r*taqmuftOD ESpaf e&m cG
J apwemh0efxrf;oifwef;rsm; zGiv
hf pS jf cif;jzpfonf/ apwemSif ausmif;om;
BuD; tcsKdU\ tultnDudkvnf; aumif;pGmvufcH &SdcJhygonf/ xkdoifwef;odkY ausmif;ol? ausmif;om; trsm;tjym;
wufa&mufcJhygonf/ toif;\ &nfG,fcsufESifh avsmfnDpGm vlxktzGJUtpnf;rsm;\ qufoG,frIudk 0rf;ajrmufpGm
vufcHcJhNyD;
1/ ArmEdkifiHvHk;qdkif&m awmifolv,form;tpnf;tHk;XmecsKyf txl;nDvmcHodkY zdwfac:csuft& txl;
{nfhonfawmf tjzpf 2? 1? 51&ufaeYwGif udk,fpm;vS,f (2) OD; apvTwfcJhygonf/
2/ Armjynf tvkyform;tpnf;tHk;rsm;rS BuD;rSL;usif;yonfh EdkifiHvHk;qdkif&m 'kwd,tBudrfajrmuf tvkyf
orm;or* nDvmcHodkY zdwfac:csuft& or*udk,fpm;vS,f (2) OD;udk 9? 2? 51 &ufaeYwGif apvTwfcJhygonf/
3/ ArmEdik if v
H ;kH qdik &f mvli,frsm;tpnf;tH;k BuD;wGif &efuek cf dik rf S BuD;rSL;usi;f yonfh ud;k Budraf jrmufnv
D mcH
342

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1950 rS 1951 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


odkYvnf; zdwfac:csuft& 28? 6? 51 &ufaeYwGif udk,fpm;vS,f (3) OD; apvTwf wufa&mufcJhygonf/
4/ ArmEdkifiHvHk;qdkif&mvli,frsm;tpnf;tHk;\ omrefnDvmcHodkYvnf; zdwfac:csuft& wufa&mufcJhyg
onf/ ausmif;om;rsm; oufomacsmifcsdrItwGuf urmvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;tzGJUcsKyfrS ay;ydkYaom ausmif;oHk;pm
tkyfESihf ud&d,mrsm;udk txl;EIef;jzifh jzefYjzL;cJhEdkifygonf/
3/ aygif;oif;qufqHa&;ESifU jynfolYvkyfief;Xme
EdkifiHjcm;{nfhonfawmfrsm;udk aumif;pGmvufcHrnfh R.S Bislay tm; a[majymyGJ usif;y&ef wdkawmif;onfh
umvtwGif; BudK;pm;cJhonf/ jynfolUvkyfief;Xmersm;rS ausmif;om;tusKd;twGuf or*rS qufoG,f&,lcJhaom
tusKd;w&m;rsm;rSm1/ avaMumif;Xme U.B.A rS ausmif;om;rsm;tm; (70) &ufxuf ausmfvGefaom tcEIef;rsm; twGuf
10% avQmhygonf/
2/ rD;&xm;XmerS ausmif;om;rsm;tm; w0ufEIef; avQmh,lygonf/
3/ a&vrf;bufqdkif&m I.W.T rS ausmif;ydwf&uf (3) &ufxuf ausmfvGefaom tcsdefwGif a&vrf; oGm;
vmaom ausmif;om;rsm;tm; txl;EIef;ESifh ay;ygonf/
jynfwiG ;f t&yf&yf oGm;vmrI cufcaJ om ae&ma'orsm;odYk jyefonfh ausmif;om;rsm;tm; or*rS txl;pDpOf
ay;cJhygonf/
4/ jyefMum;a&;Xme
t"du atmifjrifrItjzpf oefYSif;aom0g'ESifh vrf;pOfudk (9? 2? 51) &ufaeYwGif twdtvif; xkwfjyef
aMunmcJhygonf/ rSefuefaom oabmw&m; &mEIef;jynfh0aeaom or*\ 0g'ESifh vrf;pOfudk jyefMum;a&;Xmeonf
tcgtcGifhoifhwdkif; xkwfazmfaMunmjcif;? owif;pmyg ausmif;om;ta&;ESihf ywfoufaom uGJvGJonfh,lqcsufrsm;?
ausmif;wGi;f ausmif;jyif tajctae t&yf&yfukd tcgtcGit
hf vdu
k f xkwjf yefaMunmcJo
h nf/ xdUk jyif jynfoYl todtrSwf
jyKaeY yGJawmfrsm;? ausmif;om; todrSwfjyKaeU yGJawmfrsm; or*\ oabmxm;udk wnfhrwfpGm xkwfjyefcJhonf/
5/ pmMunfUyd#duwfwdkufXme
or*pmMunfw
h u
kd Xf metwGuf pmtkyrf sm;udk urmvH;k qdik &f mausmif;om;rsm;tzGUJ csKyfEiS hf tjcm;Edik if jH cm;oH;kH
rsm;rS tultnDtjzpf vufcH&Sd or*pmMunfhwdkufcef; aumif;pGmxm;Sdygonf/
6/ r*Zif;XmetpD&ifcHpm
1950-51 ckESpf trIaqmiftajymif;tvJaMumifh yxrydkif;wGif r*Zif;Xme wm0efcHtzGJU aqmifGufaom
vkyfief;rsm; teuf tdk;a0r*Zif; rxkwfa0EdkifcJhaom tdk;a0wm0efcH\ BudK;pm;rIaMumifh wESpfrQ tcsdef,l aqmifGuf&
aom udpudk (2) v twGif; tdk;a0 tcsdefrD wGefusL;EdkifcJh\/
7/ b@ma&;XmetpD&ifcHpm
trIaqmifa[mif;rsm;xHrS 1950 ckEpS f 'DZifbmvwGif aiG 465d-5yJ vTaJ y;&NyD; vpOf 0ifaiGtjzpf qdik v
f crsm;
rS 2927d-8yJ? ,cktxd0if aiGSdaeygonf/ if;wdkYteuf tmZmenfaeY? AdkvfcsKyfaeY? ausmif;om;rsm; psmyeudprsm;
wGiv
f nf;aumif;? H;k oH;k ypn;f rsm;ESihf Ekid if jH cm;ausmif;om; ud,
k pf m;vS,rf sm;\ {nfch yH rJG sm; vnf;aumif;? acRwmoH;k
pGJ ,ckvufusef 202d-12yJ Sdygonf/ ESpftqufqufu wifSdvmaom wuodkvfaumifpDESifh wuodkvfor*ay:
wGif wifSdaom vQyfppf"gwftm;cESifh a&caiGrsm;udk aumifpDrS avsmfay;NyD;aemuf vQyfppftm;ESifh a&cudk vpOfrSefrSef
ay;&onf/
taxGaxGqdkif&m tpD&ifcHpm
or*\ txufygXme (7) ckrSwyg; tjcm;rJhaom vkyfief;aqmifGufcsufrsm;udk twGif;a&;rSL;ESifh wGJzuf
twGif;a&;rSL;\ taxGaxGqdkif&mXme tpD&ifcHpm xnfhoGif; tpD&ifcHygonf/
ausmifom;or*? tvkyftrIaqmifopf aG;aumufwifajrmufNyD;aemuf Oya'tMuHay;t&mSdtjzpf 0wfvHk
343

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
awmf& OD;jrifhtm; vnf;aumif;? pm&if;ppftjzpf OD;oef;wltm; vnf;aumif;? aumifpD0ifvlBuD;rsm;tjzpf OD;ydkif
(tdkifpDtufpf tNidrf;pm;) ESifh OD;at;armif (bDtufpfpD? bDt,fvf) tm; aG;aumufwifajrmufcJhonf/ or*toif;
wdu
k t
f m; Munfh aI pmifah Smufot
l jzpf OD;uHoed ;f tm; qufvuf cefYxm;ygonf/ or*toif; rif;aptjzpf udv
k aS usmf
tm; cefYxm;ygonf/ wHjrufvSnf; ukvm;tm; qufvufxm;Sdygonf/ or*qHyifSyfqdkif? pmtkyfqdkifESihf pm;awmf
qufrsm;udk ,cifESpfrsm; EIef;twdkif;yif qufvuf xm;Sdygonf/
or*tzGJU\ OD;a&rSm qufvufwdk;wufcJh&m1948-49 wGif (1400) Sd?
1949-50 wGif (1000) txd usqif;oGm;aomfvnf;?
,ckESpf 1950-51 wGif (1947) a,muftxd wdk;wufvmygonf/
taysmfwrf;wyfzGJUudkvnf; jyefvnfzGJUpnf;&ef BudK;pm;cJh&m oufqdkif&mXmeodkY taMumif;Mum;cJhonf/
bDtdkbmbm AdkvfrSL; (tjrJwrf;twGif;0ef udk,fpm; pm&if;ppfHk;) rS rwfv (29) &uf 1951 ckESpf jyefMum;pm&SdNyD;
]wuodkvfausmif;om;rsm;or*\ vdkvm;csufudk EdkifiHawmftpdk;&u todtrSwfjyKygonf/ xdkufoifUovdk ta&;,l
aqmifGufoGm;ygrnf/} [k a&;om;ygSdaMumif; tpD&ifcHygonf/
ausmif;ESihf ywfouf oufqikd &f mtzGUJ wdYk \ vdv
k m;csufrsm;vnf; or*\ aqmifu
G f atmifjrifcsufrsm;
udk 0rf;ajrmufpGm tpD&ifcHygrnf/
(1) ygVdtoif;\ ]vlrsKd;jcm;ygarmu cefhxm;a&;} wdkufyGJ or*rS tifwdkuftm;wdkuf ulnDcJhonf/
ygVdtoif;\ vdkvm;csufrsm;rSmvnf; atmifjrifNyD;ajrmufcJhygonf/
(2) 1950-51 ck? Oya'ausmif;om;toif;\ ]wESpf (2) Burd f pmar;yGu
J si;f ya&;} awmif;qdck surf sm;udv
k nf;
vufcH or*rS axmufcHaqmifGuf ay;aeygonf/
(3) ]tif;0ausmif;aqmif o[m&ESihf pmzwftoif; awmif;qdck su}f ausmif;aqmif tpm;taomufrefae*sm
ESifh 'k-refae*smwdkYtm; tif;0ausmif;aqmifrS tjrefqHk; ajymif;aTUay;&efudkvnf; or*rS vufcHta&;,l aqmifGuf
&m tmPmydkifrsm;xHrS 21? 7? 51 &ufaeY jyefMum;pmt& xdkudp atmifjrifNyD;ajrmufcJhygonf/
(4) Nrdwfcdkifausmif;om;rsm;or*rS wuodkvf0ifpmar;yGJ (74) a,muf0ifa&muf ajzqkd&m (1) a,muf
wnf; atmifonfh udpESifh ywfouf or*rS ta&;,laqmifGufvsuf Sdygonf/
(5) 1951 ckESpf? rwfvtwGuf taqmifc ray;aom wuodkvfausmif;om;rsm;tm; pmar;yGJajzqdkcGifh
vufrSwf xkwfay;&ef? tmPmydkifrsm;xH ta&;qdkcJh&m atmifjrifNyD;jywfcJhygonf/
(6) atmufwdkbm ausmif;ydwf&uf ukefqHk;NyD;aemuf 'k-ESpf0ufrS ausmif;0ifvmaom ausmif;om;rsm;tm;
yxr ESpf0uftwGuf ausmif;vcaiG (60d^) udk rawmif;qdk&ef tmPmydkifrsm;xH ta&;qdk&m 24? 1? 51 &ufaeY
jyefMum;pmt& atmifjrifNyD;jywfcJhygonf/
(7) aq;aumvdyf ausmif;olrsm;tm; T.T.C ESifh bifwefausmif;aqmifrsm;wGif ae&mxkdifcif; vHkavmufpGm
&Sd&ef tmPmydkifrsm;xH awmif;qdk&m vdkvm;csufrsm; vHk;0atmifjrifcJhygonf/
(8) 1951 ckESpf? ZGefv pmar;yGJatmifpm&if;udk apmifhqdkif;vsufSdaom abmf'g ausmif;om;rsm;twGuf
1951 ckESpf? ZlvdkifvtwGuf ausmif;aqmifESifh xrif;cudk w0ufc avQmh,l&ef tmPmydkifrsm;xH or*rS awmif;qdk&m
atmifjrifNyD;jywf cJhygonf/
(9) wuodkvfor* ,ciftrIaqmifrsm; vufxufu usefSdcJhaom
rD;c 1714d-14 yJ
a&c 260dy&dabm* 310daygif; 2284d-14 yJ udk ausmif;om;aumifpDvlBuD;rsm;\ awmif;qdkcsuft& tmPmydkifrsm;xHrS vdkufavsm
ausat;csufudk vufcH&Sdygonf/
(10) tcvGwf ynmoifMum;a&;pDrHudef;udk tpdk;&rS wdvif;pGm xkwfjyefaMunmNyD;onfhaemuf tpkd;&cefY
twGi;f 0ef (20) OD;? aumifpv
D Bl uD; (10) OD;wdYk EiS fh wGzJ uf aqmifu
G &f ef or* Ou|? twGi;f a&;rSL;ESihf ausmif;aumifpD
vlBuD;wOD; aygif; (3) OD;wdkYu aqmifGufaeygonf/
xdkaumfrwDtzGJUwGif344

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1950 rS 1951 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


(1) or*pmMunfhwdkufpmtkyfESihf y&dabm*twGufaiG 10000d^(2) *wfpwifemESihf t*Fvdyfjrefrm vufESdyfpuftwGufaiG 5000d^(3) or*taqmuftODwdk;csJU&m vdktyfonfh "gwftm;ud&d,mtwGufaiG 7000d^(4) or*taqmuftODtm; y&dowf (1000) 0ifEdkif&ef wdk;csJUaqmufvkyfvdkojzifh - 415000d^437000d^(5) pmtkyf (6) or*aemuf (5) ESpftwGuf pmyHkESdyfpuf (5) vHk;ESifh pmvHk;rsm;twGufaiG -

15000d^45000d^600000d^-

-wdkY awmif;qdkcJh&m 1? 2? 3? 4 rSm vufiif; vdkvm;csuf 5? 6 rSm tem*wf vdkvm;csuftjzpf awmif;qdk&m


vufiif; vdv
k m;csufaiG 50000d^- rwnfaiGtjzpf &Scd yhJ gonf/ or*w;kd csJUa&;ESihf or* pmyHEk ydS pf uf wnfaxmif&ef
twGurf l vufiif;vdv
k m;csut
f aeESihf xnfo
h iG ;f pOf;pm;onfxuf tem*wfvv
kd m;csuf xnfo
h iG ;f pOf;pm; vdu
k af vsm
ygrnf[k uwd0efcHcsuf &SdcJhygonf/
(12) 1951 ckEpS ?f Zlvikd v
f (4) &ufaeU wuov
kd q
f ;D edwt
f zGUJ qH;k jzwfcsufEiS fh Zlvikd v
f (14) &uf aumifpD
tpnf;ta0; twnfjyKcsuft& tcsuf (9) csufygaom pDrHudef;topfw&yf xkwfjyef&mwGif
(u) pmar;yGJ (3) cgus qufwdkuf ajzNyD; ratmifjrifaom ausmif;om;xkrsm;udk ausmif;xkwfjcif;?
(c) oifwef; (6) v aemufusaeonfh tajctaeSdaejcif;wdkYrSm ausmif;om;tusKd;udk wdkufdkuf xdcdkufae
ojzifh uREkfyfwdkY or*rS 15? 7? 51 &ufaeYwGifvnf;aumif;? 17? 7? 51 &ufaeYwGifvnf;aumif; aMunmcsuf (3) ck
xkwfjyef ausmif;om;xktm; wifjy EdI;aqmfcJhonf/ tmPmydkifrsm;xHvnf; wif;rmpGm ta&;qdkcJhonf/ odkYESihfyif
23? 7? 51 &ufaeYwGif tmPmydkifrsm;xHrS ausat;vdkufavsmcsuf t00udk or*rS aeYcsif;yif aMunmcsuf xkwfjyef
ausmif;om;xktm; wifjyNyD; jzpfygaMumif;/
cifarmifjrifh
('k-Ou|)
w-u-o

345

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

OD;udu
k akd v;
(1950-51)
jrpfBuD;em;NrdKUwGif arG;zGm;onf/ wuov
kd 0f ifpmar;yGu
J kd 1946 ckEpS w
f iG f rHk mG NrdKUrS atmifjrifc
hJ wuov
kd o
f Ykd
qufvufynmoifMum;onf/ 1948-49 ckEpS Ef iS hf 1949-50 ckEpS rf sm;wGif wuo trIaqmiftjzpf aG;aumuf
wifajrmufjcif;cH& wuotwGi;f a&;r;tjzpf wm0ef,cl o
hJ nf/ 1950-51 ckEpS w
f iG f wuoOu| jzpfonf/
rlvwef;rS wuov
kd x
f d tcrJyh nma&;pHepfEiS hf yvkyo
f nf/ wuov
kd yf xrESpo
f ifwef;rsm; (Oypmtykid ;f -u
ESihf 0dZm tydik ;f -u) tm; pmar;yGv
J yk af &;ESihf ywfouf y,fzsu&f ef yvkycf o
hJ nf/ aemfa0jynf atmfpvdNk rdKUwGif
usif;yaom urmhwuodkvf0efxrf;tzGJY (World University Service) nDvmcHodkY wufa&mufcJhonf/
OD;udu
k akd v;onf &efuek Nf rdKU jrLeDpyD g,fwiG f jynfoYlqufqaH &; t&mSt
d jzpf Edik if aH wmfwm0efukd ,ck xrf;aqmif
vsufSdonf/

Source: SLORC Press Conference

OD;cifarmifjrifh

346

OD;cifarmifjrif-h {&m0wDwikd ;f ? a';'&JNrKdU ZmwdjzpfNyD;? uG,v


f eG o
f l tqdak usmf udo
k ef;vIid \
f tudjk zpf
onf/ zufqpf*syefqefYusifa&; umvtwGif;u vli,fjzpfaom OD;cifarmifjrifhonf Adkvfae
0if;ESifh ocifpdk;tMum; qufom;tjzpf wm0ef,l aqmifGufcJhonf/
1949 ckESpfwGif &uo trIaqmifwOD;tjzpf wm0ef,laqmifGufcJhonf/ OD;cif
armifjrifhonf 1950-51 'k-Ou|tjzpf aG;aumufwifajrmuf cH&onf/ 1958 ckESpfwGif
tdrfapmifhtpdk;&u zrf;qD;NyD; udk;udk;uRef;odkY tydkYcH&onf/ 1960 ckESpf ausmfrsm;wGif yrnw
acgif;aqmifwOD;jzpfum 1963 ckESpf? Edk0ifbmvwGif ]]rdkifw&mNidrf;csrf;a&;c&D;Snf}} csDwuf
qEjyyJGwGif jynfolUaumfrwD0ifESifh vlxkppfaMumif;rsm;\ wyfrSL;csKyftjzpf wm0ef,lcJhonf/
xdkYaMumifh qEjyyJGNyD; &uftenf;i,ftMumwGif tzrf;cH&NyD; udk;udk;uRef;odkY 'kwd,tBudrf
ydkYcH&onf/ 1973 ckESpfwGif jyefvGwfonf/ 1978 wGif wwd,tBudrf xyfrHtzrf;cH&NyD; 1980
ckESpfwGif jyefvGwfonf/
1988 ckESpf? Edk0ifbmvwGif jynfolYwdk;wufa&;ygwDudk zJGUpnf;NyD; Ou|tjzpf
wm0ef,lcJhonf/ 1988 ckESpfESifh 1989 ckESpfrsm;twGif; ppftmPmSifpepf qefYusifa&;w&m;rsm;
a[mMum;cJhonf/ 1989 ZGefvwGif jynfolUwdk;wufa&;ygwD A[dktrIaqmiftzJGUwckvHk;udk
zrf;qD;&m OD;cifarmifjrifhyg pwkwtBudrf tzrf;cH&onf/ 1989 ck? Edk0ifbm (6) &ufaeYwGif
axmif'PftESpf (20) csrSwfjcif;cH&onf/ 1993 ckESpf? azazmf0g&Dvv,favmufwGif
0rf;udkufa&m*g cHpm;&NyD; tif;pdefaxmiftwGif;yif touf (63) ESpfwGif uG,fvGefonf/ olemr
usef; jzpfaecsdefwGif tmPmydkifrsm;u aq;0g;ukoay;&ef jiif;y,fjcif;cHcJh&onf/
rqvtpdk;&rS ay;aom EdkifiH*kPf&nfbJGUudk vufcH&efjiif;y,fcJhonf/
(tusOf;axmifxJrS tmZmenfrsm;? {&m0wDpmtkyfwdkuf? 1999? pm-26/ ArmjynfueG jf rLepfygwD\
EdkifiHawmftmPmodrf;a&;vIyfSm;rIrsm;? 1989? pm-77)

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

tcef; (14)
Nird ;f csr;f a&; 'Dru
kd a&pDa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; vlUtcGifhta&; Nidrf;csrf;a&;ESifY trsKd ;om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1951 rS 1952)

(u) Auorsm;tzGUJ csKyf ay:ayguv


f mjcif; (1951-52)
1951-52 ckESpf tpydkif;wGif ausmif;om;avmu t"dutiftm;pkrSm oefYSif;ESifh wdk;wufwdkY jzpfonf/
ausmif;om;wdYk\ yifu,
kd o
f bm0t& zdEydS o
f u
l kd qefYusiv
f jkd cif;? trSew
f &m;udk jrwfE;kd jcif;? tmPm&tzGUJ tpnf;wdYk\
jyKrlaqmifGufcsufrsm;udk rauseyfjcif;? rnfolonf rdrdausmif;om;ta&;udk opmSdSd jywfom;&J0ifhpGm aqmifGufEdkif
rnfhtay: tuJjzwfjcif; ponfwdkYaMumifh wdk;wufaom ausmif;om;tiftm;pkudk wpwp ydkrdkaxmufcHvmMuonf/
wdk;wufwdkY\ acgif;aqmifrI wufvmonf/ xdktcsdeftxd &efukefwuodkvfonf tpOftvmESifh taetxm;t&
wjynfvHk;Sdausmif;om;rsm;udk OD;aqmifrI ay;&m ae&mjzpfonf/ &efukefwuodkvfwGif wdk;wuftiftm;pk OD;aqmifrI
jrifrh m;vmonfEiS hf trQrEav;wuov
kd f tygt0if e,fausmif;om;or*rsm;wGif trsm;pkonf wd;k wuftiftm;pk\
acgif;aqmifrIudk vufcHvmMuonf/ wdk;wufausmif;om;tiftm;pkonf e,for*rsm;udk tawmfav; us,fus,f
jyefYjyefY pnf;Hk;EdkifcJhaom tajctaeSdonf/
xkdtcsdef aTwd*Hkbk&m;? tv,fyp,HSd OD;at;armifZ&yfwGif ausmif;om;nDvmcH usif;yonf/ xdknDvmcH
usif;yaomtcsdefESihf oefYSif;tiftm;pkuvnf; wuotaqmuftODwGif pifNydKifnDvmcH usif;yonf/ rlv Auo
rSmvnf; awmxJa&mufoGm;NyDjzpf vpfvyfoGm;aom ae&mwGif tiftm;pk (2) ck NydKifMujcif; jzpfonf/ Auo (2) ck
ay:aygufrnfh tajctaeonf ausmif;om;xktwGuf aumif;aom vuPm r[kwaf y/ OD;at;armifZ&yfoYkd wufa&muf
aom e,fausmif;om;or*rsm;rS udk,fpm;vS,ftcsKdUonf wckwnf;aom nDvmcHjzpfajrmufa&;? wckwnf;aom
Auo jzpfajrmufa&; twGuf BudK;yrf;Muonf/ wdk;wufausmif;om;tiftm;pkuvnf; wckwnf;aom nDvmcHESifh
wckwnf;aom AuozGUJ a&;udk vdv
k m;onf/ nDvmcHukd acw&yf usif;ycJo
h nf/ e,fausmif;om;or*rsm; BudK;yrf;rI
udk axmufcBH udKqdck o
hJ nf/ oefYiS ;f ESihf wd;k wuf aqG;aEG;&m atmifjrifrI r&cJah y/ odYk wd;k wufausmif;om;tiftm;pk
OD;pD;usif;yaom nDvmcHwGif Auorsm;tzGJUcsKyf (A.B.F.S.U) udk zGJUpnf;cJhonf/ oefYSif;tiftm;pku BuD;rSL;
Auo (A.B.S.U) udk zGJUpnf;cJhonf/ odkYaomf aemufydkif;wGif oefYSif;tiftm;pk\ OD;aqmifrI csdeJY ,drf;,dkifvmjcif;?
347

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
trSefwu,f ausmif;om;or*udk us,f0ef;pGm pnf;Hk;EdkifrI rSdjcif;? ausmif;om; jyemESifh ausmif;om;vIyfSm;rIudk
xda&mufjywfom;pGm OD;aqmifEdkifrI rSdjcif;wdkYaMumifh oefYSif;wdkY\ (A.B.S.U) rSm wjznf;jznf; vHk;yg;yg;um
wdrfjrKyf aysmufuG,foGm;avonf/
wd;k wufwYkd \ Auorsm;tzGUJ csKyfonf e,fausmif;om;or*rsm;udk us,fus,fjyefYjyefY pnf;H;k um xda&muf
pGm OD;aqmifraI y;Edik af om tzGUJ tpnf;jzpfc&hJ m wckwnf;aom Auorsm; tzGUJ csKyftjzpf cdik cf ikd rf mrm &yfwnfEikd cf o
hJ nf/

(c) Auorsm;tzGUJ csKyEf iS hf AuotzGUJ trIaqmifrsm;


A.B.F.S.U & A.B.S.U
(c-1) wdk;wufwdkh\ Auorsm;tzGJYcsKyf (A.B.F.S.U) trIaqmifrsm;rSm
udkvS0if;
Ou|
(,cif Auo twGif;a&;rSL;a[mif;)
(TefrSL; tqifhjrifhynmOD;pD;Xme)
udkausmfNidrf;
'k-Ou|
(aemif A[dkw&m;Hk;aSUae)
udkwiftHk;
'k-Ou|
udkatmifbef;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
(aemif A[dkw&m;Hk;aSUae)
udkbaumif;
wGJzuftaxGaxGtwGif;a&;rSL; (aemif tajccHynmausmif;om;a&;&m)
udkpdk;odef;
b@ma&;rSL;
udkodef;atmif
aiGxdef;
udkat;oef;
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;rSL;
(aemif or0efvufaxmuf)
udkrif;vGif
(aemif pma&;q&m armifom&)
udkwifhvGif wdkYjzpfonf/
(c-2) 1951-52 wuotrIaqmiftzGJY
1/ udkpdefbef;
2/ udkOD;armif
3/ udkwifatmif
4/ udkausmfausmf
5/ udkwifarmifxGwf
6/ udkwifxGef;
7/ udkjrifhcdkif
8/ udkcifarmifvwf
9/ udkudkav;
10/ cdkifjrJzdk;csdef
11/ udkvScif

Ou|
'k-Ou|
b@ma&;rSL;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
wGJzuf taxGaxGtwGif;a&;rSL;
jyefMum;a&;XmetwGif;a&;rSL;
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;XmetwGif;a&;rSL;
aygif;oif;qufqHa&;ESifh oufomacsmifcsda&;XmetwGif;a&;rSL;
wuodkvfESifh vlxkynma&;XmetwGif;a&;rSL;
tdk;a0r*Zif;wm0efcH
pmMunfhwdkufrSL;

(c-3) oefhSif; AuotrIaqmiftzGJYrsm; (A.B.S.U) 1951-52


1/ udkpdefbef;
Ou|
2/ udkpdefvGif
'k-Ou|
3/ udkcifarmifGefU
b@ma&;rSL;
4/ udk0if;az
taxGtaxGtwGif;a&;rSL;
5/ udkudkBuD;
wGJzuf taxGaxGtwGif;a&;rSL;
6/ udk&JxGwf
EdkifiHjcm;a&;rSL; ("gwfyHkwGif- udkwifatmif[k azmfjyxm;onf/)
7/ udkvSpdk;vGif
aygif;oif;qufqHa&;rSL;
8/ udkpdef0if;
PAvESifh pmMunfhwdkufrSL;
348

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


9/ udkjrifhodef;
10/ udkatmifausmfjrifh
11/ udkjrifhaqG
12/ udkcspfaqG
13/ udkpHarmif
14/ udkjrifhodef;

Source: Aung Tun Original Copy

jyefMum;a&;rSL;
um,AvrSL;
wGJzuf um,AvrSL;
&JacgifXmerSL;
wGJzuf &JacgifXmerSL;
wGJzuf vufaxmuftwGif;a&;rSL;

oefhSif; AuotrIaqmiftzJGY (1951-52)

aSYwef;- udkjrifhodef; udkcifarmifGefh udkpdefvGif


(jyefMum;a&;rSL;) (b@ma&;rSL;) ('k-Ou|)

udkpdefbef;
udk0if;az
ukdudkBuD;
udkwifatmif
(Ou|) (taxGaxGtwGif;a&;rSL;) (wJGzuftwGif;a&;rSL;) (EdkifiHjcm;qufqHa&;)

Auorsm;tzGUJ csKyfonf trIaqmiftzGUJ tjyif trIaqmiftoD;oD;u vkyif ef;tvdu


k f OD;aqmifaom AsLdrk sm;
xm;Sdonf/ wdk;wufwdkY OD;pD;usif;yaom AuonDvmcHwGif Auorsm;tzGJUcsKyf pnf;rsOf;udk wifjy twnfjyKonf/
xkdpnf;rsOf;udk tajccH Auorsm;tzGJUcsKyf zGJUpnf;cJhjcif; jzpfonf/
nDvmcHwGif trsKd;om;a&;? ausmif;om;a&;? urmhNidrf;csrf;a&; ponfwdkYESifh pyfvsOf; qHk;jzwfcsufrsm;udk
wnDwGww
f nf; csrSwEf ikd cf o
hJ nf/ Auorsm;tzGUJ csKyfonf ,cif Auorsm;enf;wl urmah usmif;om;or*tzGUJ csKyf
(I.U.S) tzGJU0if jzpfcJhonf/ odkY Auorsm;tzGJUcsKyf zGJUpnf;Edkifjcif;jzifh wjynfvHk;Sd ausmif;om;or*rsm;udk
w&m;0if pnf;H;k OD;aqmifa&;twGuf A[dt
k zGUJ tpnf; xlaxmifEidk jf cif;jzpfonf/ wuov
kd ef ,fajrrS pnf;H;k a&;udv
k nf;
tusKd;jyKcJhonf/

(*) Auorsm;tzGUJ csKyf vkyaf qmifcsurf mS ;,Gi;f rIrsm; (1951-52)


1951 ckESpfwGif zqyvtpkd;&onf &efukeftpdk;&[k ac:&aom tajctaerS vGwfajrmuf aeNyDjzpfonf/
xkdpOfu tpdk;&udk vufeufudkif wdkufcdkufaeaom tiftm;pkrsm;vnf; NrdKUay:rS xGufajy;aeMuNyD; aus;vufrsm;wGif
MoZmtmPm jyefYvsuf o
dS nf/ odYk aomf NrdKUay:wGif if;wdYk pnf;H;k a&; So
d ifo
h avmuf Sad eavonf/ jynfwiG ;f Nidr;f csr;f
a&; rSdao;bJ jynfwGif;ppf tSdefaumif;qJ jzpfonf/ jynfwGif;ppfESifhtwl zdESdyfcsKyfcs,frIrsm;vnf; Sdao;onf/
xkdtcsdefumvwGif Auorsm;tzGJUcsKyfonf 'Drdkua&pDa&;? Nidrf;csrf;a&;ESihf ausmif;om;xkta&; twGuf
wuf<upGm vIyf mS ;vsuf o
dS nf/ urmv
h o
l m;wdYk\ b0vHjk cHKrI Sad p&eftwGuf urmNh idr;f csr;f a&; &S&d ef uset
f iftm;pkrsm;
ESihf vufwJG vIyf mS ;cJah vonf/ tmPm&tpd;k &u Auorsm;tzGUJ csKyfukd ajray:ajratmuf twdu
k t
f cHtiftm;pktjzpf
349

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
oabmxm;cJhonf/ if;wdkYonf Oya'wGif;Sd usefvlwef;pm;tzGJUtpnf;rsm;tm; tmPmpuf? kyf0wKESifh tcGifhta&;
rsm;ay;jcif;? oyfvQKdpnf;Hk;jcif;rsm; jyKvkyfEdkifcJhayonf/ odkYaomf Auorsm;tzGJUcsKyfudk rdrdwdkYqESdovdk zdEdSyfEdkifjcif;?
pnf;Hk; NzdKcGJEdkifjcif; rjyKEdkifyg/ odkYjzifh Auorsm;tzGJUcsKyfonf wjynfvHk; ausmif;om;or*rsm;udk OD;aqmif
pnf;Hk;vIyfSm;aom wckwnf;aom pifNydKifrSd? NydKifzufrSd w&m;0iftzGJUtpnf; jzpfcJhonf/ xdktzGJUtpnf;onf
&efukefwuodkvfSd wdk;wufaom ausmif;om;tiftm;pk\ OD;aqmifrIudk cH,lcJhayonf/
if;tiftm;pkrSm aSUuazmfjycJhonfhtwdkif; trmcHtkyfpk (3) pkay: tajccHxm;jcif; jzpfonf/ jyem
t&yf&yfudk qdkif&m tzGJUtpnf;odkY rwifjyrD tajccHtkyfpkudk,fpm;vS,frsm; yl;aygif;xm;aom Joint Committee
wGif OD;pGm aqG;aEG;SEd iId ;f onf/ if;wGi&f Sx
d m;aom oabmwlncD suu
f kd qdik &f m tzGUJ tpnf;taeESihf tiftm;pktaeESifh
wm0ef,l taumiftxnfazmf vIyfSm;onf/ tkyfpk taetxm;& taumif;qHk;tkyfpku ta&;BuD;aomae&m Key
Post rsm; &,lci
G hf jdS cif;? OD;a&rsm; ydrk &kd SEd ikd jf cif;So
d nf/ xkYd aMumifh jyemt&yf&yfukd qdik &f mtzGUJ tpnf;\ trIaqmif
wGif wifjy&efxuf OD;aqmifyl;wGJaumfrwDwGif yrmPndEdIif;a&;udk tiftm;enf;aom tkyfpkrsm;u tav;xm;onf/
tBuD;? tvwf? ti,ftkyfpk (3) rsKd;wGif ta&twGuf tenf;qHk; ti,ftkyfpku ydk tav;xm;onf/
odkYjzifh jyemt&yfudk OD;aqmifyl;wGJaumfrwDwGifom dEIdif;tqHk;tjzwf,lNyD; vkyfief;rsm; taumift
xnfazmfaomtcg w&m;0iftzGJUtpnf; trIaqmiftzGJUo@mef arS;rSdefvmonf/ trIaqmiftzGJU tpnf;ta0; xdkif
qHk;jzwfcsuf rcsoavmufjzpfonf/ odkY&mwGif EdkifiHa&;todjzifh vnf;aumif;? rdrdwdkYtkyfpk udk,fpm;vS,frsm;ygaom
OD;aqmifyl;wGJaumfrwD\ tqHk;tjzwf cH,l vnf;aumif;? trIaqmiftzGJU\ tcef;u@ aysmufaejcif;udk t"du
rxm;? us&mwm0efudk ,HkMunfcsufjzifh vkyfcJhMuonf/
odYk&mwGif xkv
d yk ef nf;vky[
f efrmS rrSeu
f efyg/ if;tusK;d qufrmS trmcHtyk pf k (3) ckrS &Jabmfrsm; omr[kwb
f J
rdrdESifh vufwGJvkyfaqmifEdkifaom tjcm;&Jabmfrsm;? wdkif;&if;om;rsm;ESifh us,fjyefYaom toGifjzifh zGJUpnf; vIyfSm;
vmaomtcg txufyg vkyef nf;vky[
f efaMumifh w&m;0if trIaqmifypkH H aysmufvmjcif;? rvdv
k m;tyfaom jyemrsm;
awGUMuHK&onf/

(C) Auorsm;tzGUJ csKyEf iS hf jynfwiG ;f Nird ;f csr;f a&;


jynfwGif;ppf\ ted|mHkrsm; csKyfNidrf;ap&ef jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;twGuf EdkifiHa&;t& awGUqHkaqG;aEG;
ajzSi;f apvdak om toHrsm; xGuaf y:vmaomtcg zqyvu vufeufuikd f awmfveS w
f u
kd cf u
kd af eaom tiftm;pkrsm;udk
aomif;usef;ol a&mifpHkolykefrsm;[k owfrSwfum vufeufcsNyD; tvif;0if&ef ajymonf/ wzufuvnf; EdkifiHa&;
cH,lcsuf cdkifrmjyif;xefolrsm; jzpfkHomru omreftzGJUtpnf;rsKd; r[kwf vufeufcsum jynfwGif;ppf&yfpJa&;udk
vHk;0vufrcH/ Nidrf;csrf;a&;? GefYaygif;tpdk;&jzpfvdkaom toHrsm; xGufay:vmonf/ wkwfuGefjrLepfygwD\ *syef
zufqpfwdkufcdkufa&;umvwGif csrSwfcJhonfh Nidrf;csrf;a&; GefYaygif;tpdk;&vrf;pOfESifh ywfoufonfhf pmwrf;rsm;
udk tajccHa&;om;xm;aom bmomjyefpmtkyftcsKdU xGufay:vmonf/
jynfwiG ;f ppfukd awGUqHak qG;aEG;jcif;jzifh &yfp&J ef? a<u;aMumforH sm;ESifh vIyf mS ;rItcsKUd Sv
d monf/ xdt
k ajctae
taMumif;t&mrsm; Auorsm;tzGJUcsKyfodkY *,ufdkufvmonf/ Auorsm;tzGJUcsKyfonf ausmif;om;a&;? ynma&;
oufoufwGifom &yfwnfjcif; r[kwfbJ trsKd;om;a&;? 'Drdkua&pDa&;? Nidrf;csrf;a&; paom vlxkta&;twGufyg
&yfwnfonfh tzGJUjzpf *,ufdkufcwfjcif;rSm obm0usygonf/

(i) 1952 td;k a0r*Zif;yg q&mBu;D ocifu,


kd af wmfridI ;f \ uAsm
&efuek w
f uov
kd f td;k a0r*Zif;bJYG av;csK;d Bu;D
(1) taMumif;tusKd;wnf;[laom taumif;tqdk; taxGaxG tcsuftvuf xdkxdkSif;apzdkU? ]a'gif;tdk;a0}
wuodkvf r*Zif;qDodkU? tqufudk ruif;EkdifordkU owif;ydkUvdkufrnf/ ]tdkuG,f} txufe*kd&ft&if;qDu?
rysufrNydK r,Gif;ayordkU? toif;tyif; qdkwJh? tcsif;csif;wdkU pkdufnDvdkU-tvdkuf txdkufnD/

350

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

tdk;a0r*Zif;bJGYav;csKd;udk wuokdvfusifUxHk;
ed*Hk;csKyfuAsm ]&pemav;csKd;BuD;} vdkYvnf;
trnfay;xm;onf/ av;csKd;BuD;wGif q&mBuD;u
wuodkvfausmif;om;rsm; nDGwfMu&ef
wdkufwGef;xm;onf/ nDGwfrS
Nidrf;csrf;om,mEdkifaMumif; Tefjyonf/ xdkYjyif
e,fcsJUESifh wkwfjzLta&;rSmvnf; pdwfrat;p&m
jzpfaMumif; q&mBuD;u owday;xm;onf/
(vufaG;pifav;csKd;w&m? pm- 348)

jynfwiG ;f Nird ;f csr;f a&;tzJcYG sKyf acgi;f aqmif


ocifu,
kd af wmfridI ;f
Source: Oway Magazines

(2) aMomf (Logic) avm*sdwfh acwfu,fvdkU? aumvdyftjzpfwGifjzifh? wavmpdwfnpfbG,f- q&mMuHKoeJY?


&wemyHk taemufbuf awmifpOf pudkif;wGifjzifh? armif&ifrdSKif;BuD;- Adkvf0ifcHNyD;? [dkt&if ,ref- toufSdorQ
BudK;rayghvdkU zdkyvifysHrSm t*d,xdk;&mu? trsKd;bmom? kd;&mtwGufudkjzifh? toufaoawmif?
raoGraSmifbl; qdkwJh? xdkwuJhtaumif? tcifwyJh uav;wdkUudkv rif;avmif; rif;vsmawGudk?
xrif;awmif;um auR;cJhwJhtjyif ]aMomf} t,loefoefjzifh? ukvm;jzLESHr[Jh ukvm;jzLESHr[JheJU?
wqlql wnHnHawGudk? tvSLcHvdkUarG;NyD; ]tif;} ukvm;ta&;pbdkY? 'g;aoG;Mu[JheJU?
tmay;um q&mulnDojzifh? jrefrmZAL'D tppfwaumif;qdkwJh acwfwaumif;&JUjyif?
jrifjrifu&mudk? twGifomtkyftkyfNyD;? (Empire) tifyg&m vkyfcsifwJh vlIyfaumif e,fcsJUtaygif;udkjzifh?
a'gif;prkwf wvSJYwnfhatmifaemfuG,f? raumif;tkyf? ukvm;a*gif;jyKwfua&mYvdkU? armif;xkwfcJhNyD/ /
(3) odkYvuGm? tqifrwJhcsifawmh? ]]wdkYArm}} ociftzGJUqDu u MuifwyJh taxGaxGtvDvD/
ta0rnDapwJh? wudefudef tarSmifhrao;? tdkuG,f! at-bD-pD (A.B.C) awG&JU tdrfapmifhacG;/

(4) cufyJcufouGm? SufvJSufp&m? vuf0Jvusfm tjzLteD? vlwSif;wdkUaMumifh . . .


]aMomf} wrdom;csif;awGawmif owdw&m;uif;uif;NyD;? tcsif;csif;yif rnDrGwfrl?
jynfuRwfatmif tNrD;waxmifaxmifESifh . . . wnD;nD;wajymifajymif rD;avmifwdkufoGif;csdefrdkU?
csif;wGif; aus;tnmwcdku? uav;&mZ N*dK[fudkawmif? awG;um tvdkvdkvGrf;rdwJhjyif?
rpGrf;Ekdif romr,m 'kujzifh? Z&m'kAvtG,f GHpbG,feJY? tvGefri,fwJh (77) ESpftwGif;wGif;rS?
uRefacwfpm&if; wzefwcg? jyefuma&mufrvm;vdkU aemufwD;aemufcsm rcefYpGmpdwfu,fESifh?
aMumufvnf;aMumufcg vefYumxdyfrdwJhjyif . . . ]tr,frif;} jrefrmh &efESpfaxGt&dyfayrdkU?
wdwfESifhedrdwfESifh t&m&mawG;awG;NyD;.... aMomf? ArmjrefajyxdyfqdkwJh.....
ArmcsefauSdufwdkYaMumifh pdwfjzifhq&mrat;/ /
ocifudk,fawmfrdSKif; (vufaG;pifav;csKd;w&m? pm- 348)
351

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(p)

wuov
kd af usmif;om;rsm;or* ESpyf wfvnftpD&ifcpH m (1951-52)

taxGaxGXme
1951-52 ck? &efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* trIaqmifaG;aumufyu
JG kd pnf;rsO;f Oya't& (2) Budrf
cGJ usif;ycJhonf/
yxrtBudrf aG;aumufyGJudk 1951 ck? pufwifbmv (11) &ufaeY usif;yjyKvkyfcJh? Ou| udkpdefbef;?
'k-Ou| udkOD;armif? b@ma&;rSL; udkwifatmifwdkYudk aG;aumufwifajrmuf cJhMuayonf/
'kwd,tBudrf aG;aumufyGJudk 1951 ck? pufwifbmv (21) &ufaeY usif;yjyKvkyf udkausmfausmf
(taxGaxG twGif;a&;rSL;)? udkwifarmifxGwf (wGJzuftaxGaxGtwGif;a&;rSL;)? udkwifxGef; (jyefMum;a&;Xme?
twGif;a&;rSL;)? udkjrifhcdkif (EdkifiHjcm;qufoG,fa&;Xme? twGif;a&;rSL;)? udkudkav; (wuodkvfESifh vlxkynma&;Xme?
twGif;a&;rSL;)? udkcifarmifvwf (aygif;oif;qufqHa&;ESifh oufomacsmifcsda&;Xme? twGif;a&;rSL;) wdkYudk
aG;aumufwifajrmuf cJhMuygonf/
aG;aumuf wifajrmufjcif;cH&aom trIaqmiftzGJUrSm wuo pnf;rsOf;Oya't& r*Zif;Xme? wm0efcH
pmwnf;tjzpf trfcdkifjrJzdk;csdefESifh pmMunhfwdkufrSL;tjzpf udkvScifwdkYtm; cefYtyfvdkufygonf/
wuo pnf;rsOf;Oya'ESifhtnD zGJUpnf;NyD;ajrmufcJhaom trIaqmiftzGJUonf 1951 ck? pufwifbmv
28 &ufaeYwGif or*taqmuftOD usrf;opmusdefqdk wm0ef0w&m;rsm;udk vufcH aqmifGufcJhygonf/
xdkusrf;opmusdefqdkyGJodkY zdwfMum;csuft& ae;Sif;owif;pm t,f'DwmcsKyf OD;avmHk? jynfolYNidrf;csrf;a&;
tzGJUacgif;aqmif OD;atmifoef;ESifh wuoOu|a[mif; 0efBuD; trfat&mSpfwdkY <ua&muf rdrdwdkY\ tjrifESifh
ausmif;om;wm0efudk a[majymMuonfudk tpD&ifcHpmwGif aus;Zl;wifpGmjzihf rSwfwrf;wif tyfygonf/
1951 ck? ZGefv ausmif;zGifhonfhf tcsdefrSp pmar;yGJpepfopfESifh ywfouf ausmif;om;xk qEt&
ajzSif;ae&ojzifh trIaqmifaG;aumufyGJrSm tenf;i,f aESmifhaES;cJhjcif; jzpfygonf/
atmufwdkbmv ausmif;ydwf&uftwGif; ausmif;aqmifrsm; xrif;rauR;[k ausmif;aqmifaumfrwDu
qHk;jzwfcJhojzifh wuorS ta&;,laqmifGufjcif;aMumifh atmufwdkbmv ausmif;ydwf&uftwGif; xrif;qufvuf
auR;arG;ygonf/
enf;jyq&mwOD;ESihf ausmif;om;wOD; tcsi;f rsm;MuNyD; ausmif;om;tm; ausmif;rS xkwyf pfjcif;jzihf tjypf'Pf
ay;rnfhqJqJwGif wuorS vma&muf&m ausmif;xkwfrnfh udprSm ajyvnf oGm;cJhygonf/
1951 ck? pufwifbmv (20) &ufaeYwGif ausmif;om;tcsKdUtm; ppfom;tcsKdUu &rf;um;jcif;udk wuoodkY
wdkifMum;ojzifh wuorS wuodkvfaumifpDodkY vnf;aumif;? oufqdkif&m ppfHk;csKyfodkY vnf;aumif; ta&;,l&ef
wdkifMum;pmrsm; ay;ydkYcJhygonf/
1951 ck? atmufwb
kd mv (18) &ufaeYwiG f ygupwefEikd if H 0efBuD;csKyf vD,muGwt
f vDcefonf vlrormwdYk
\ vkyfMuHjcif;udk cHcJh&&m wuorS ausmif;om;xkudk,fpm; 0rf;enf;aMumif;o0PfvTmudk ygupweftpdk;& odkY
ay;ydkYcJhygonf/
1951 ck? atmufwdkbmv (29) &ufaeUrS p urmhwuodkvf0efxrf;tzGJU\ taSUtmSwdkufawmifydkif;
nDvmcHudk &efukefwuodkvf usif;yrnfjzpf tdrfonf 0w&m;twdkif; jyifqifrIrsm;udk jyKvkyf&onf/ xkdnDvmcHodkY
tdE,
d ? ygupwef? oD[Vkd ?f ,k;d ',m;? tif'ekd ;D Sm;ESifh rav;Sm;Edik if w
H Ykd rS ygarmursm;ESihf ausmif;om;ud,
k pf m;vS,rf sm;
wufa&mufMuygonf/
ucsif j ynf e ,f w G i f rD ; ab;oif h o jzif h b0wl a usmif ; om;rsm; twd ' k u a &muf a e&m wuorS
rD;ab;&efyHkaiGodkY aiG 50d^- yg0ifvSL'gef;cJhygonf/
Edk0ifbmv aumifpDtpnf;ta0;wGif wuorS awmif;qdkcsuft& wifoGif;qHk;jzwfNyD; ausmif;om;xkxHrS
aumuf,x
l m;aom wuov
kd rf w
S yf w
kH ifaMu;aiG 10d^-? upm;ESifh pmMunfw
h u
kd af Mu;aiG 12d^-ESifh wuov
kd 0f ifaMu;aiG
10d^- pkpkaygif; 32d^- udk ausmif;om;xkodkY jyefvnfay;qyfcJhygonf/
xdkYtjyif ntcgoGm;vmrI vG,ful&eftwGuf t"dywdvrf;udk rD;rsm; xGef;nday;&efudkvnf; wuorS
awmif;qdkonfh twdkif; wyfqifay;cJhygonf/
ajrmufrsm;pGmaom ausmif;ol? ausmif;om;rsm;onf ausmif;wGif aevifhupm; aiGa&; tusyftwnf;jzpf
jcif;? ausmif;p&dwf rwwfEikd jf cif;wdYk ukd wuov
kd rf S tiftm;So
d rQ uln&D ef wuorS awmif;qdo
k nft
h wdik ;f wuov
kd f
352

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


txl;&efyakH iGrS ausmif;ol? ausmif;om; (12) a,mufwYkd tm; axmufyahH Mu;aiG wv 60d^-usyf xkwaf y;&ef oabmwl
nDygonf/ xdkYaMumifh wuorS atmufwdkbmv (26) &ufaeYwGif avQmufvTmrsm; ac:,lcJhygonf/ odkY&mwGif
oufqdkif&mwdkY\ tvkyfoabmt& ay:aygufcJhaom tcuftcJwdkYaMumifh aiGxkwfay;a&;udpo
nf aESmifhaES;cJh aomf
vnf; ,ckESpf Zlvdkifv twGif;wGif ausmif;ol? ausmif;om; (12) a,mufwdkYtm; wa,mufvQif axmufyHhaMu;aiG
(600) usyf wdwdudk ulnDaxmufyhHcJhNyD; jzpfygonf/ axmufyHhaMu;&xdkufolrsm;tm; aG;cs,f&m wuoonf
atmufygrltwdkif; aG;cs,fcJhygonf/
(1) ynmBudK;pm;rISdjcif;?
(2) aiGtultnD trSefwu,fvdkjcif;?
(3) or*pdwfSdjcif;wdkY jzpfygonf/
trSefpifppf axmufyHhaMu;avQmufol tm;vHk;vdkvdkyif aiGa&;aMu;a&; usyfwnf;rIESihf &ifqdkifvsuf Sdolrsm;
yif jzpfygonf/ xdYk aMumifv
h nf; aG;cs,f&m tcuftcJ awGUScd &hJ ygonf/ rnfoYkd yifjzpfap uREkyf w
f Ykd onf aG;cs,f&m
txufyg rltwdik ;f wOD;ESiw
hf OD; EdiI ;f ,SONf yD; aiGtultnD ydrk v
kd t
kd yfonf[k MuHpnf,q
l &aom ausmif;ol? ausmif;om;
(12) a,mufwdkYtm; axmufyhHaMu;aiGrsm;udk xkwfay;cJh&ygonf/
axmufyHhaMu;aiG &Sdolrsm;rSm1/ raMumif0g;
cHkeHygwf - 670
'k-Oypm
2/ r&if&if
cHkeHygwf - 84
y-Oypm
3/ udkvSatmif
cHkeHygwf - 1014
y-Oypm
4/ udkatmifoef;
cHkeHygwf - 978
y-Oypm
5/ udkat;az
cHkeHygwf - 198
'k-Oypm
6/ udkxGef;GefY
cHkeHygwf - 549
y-Oypm
7/ udktkef;az
cHkeHygwf - 966
'k-Oypm
8/ udkBudKifxGef;
cHkeHygwf - 663
y-Oypm
9/ udkwifjrifh
cHkeHygwf - 1106
y-Oypm
10/ udkbwkwf
cHkeHygwf - 161
y-Oypm
11/ udkaomif;wif
cHkeHygwf - 4
'k-Oypm
12/ udkGefYarmif
cHkeHygwf - 581
y-Oypm
wuov
kd f ausmif;ol? ausmif;om;rsm;tm;vH;k usef;rma&;ppfaq;&efukd wuowckwnf;jzifh aqmifu
G &f ef
cJ,Of;ojzifh wuorS oufqikd &f modYk tultnDawmif;&m ,ckEpS Of ;D rS ausmif;ol? ausmif;om;tm;vH;k wdYk tm; usef;rm
a&;ppfaq;jcif; jyKEdkifcJhygonf/
Edk0ifbmv (23) &ufaeY? trsKd;om;atmifyGJaeYudk ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or* (oefYSif;aom
ausmif;om;xk) rS BuD;rSL; bDatat abmvHk;uGif;BuD;wGifusif;y&m wuoonf ausmif;om;rsm; OD;pD;aom
xkdtcrf;tem;odkY tifwdkuftm;wdkuf wufa&mufNyD; yg0ifqifETJcJhonf/
'DZifbmvwGif wuodkvf tif*sifeD,mausmif;om;rsm;or*rS rdrdwdkY\ vwfwavm epfemcsufrsm;udk
wuov
kd af umifpo
D Ykd awmif;qd&k m jiif;y,fojzifh qEjyoydwaf rSmufc&hJ m wuorS yxrajcvSr;f taejzifh aMunmcsuf
xkwfjyef xkdqEjyoydwfudk axmufcHcJhygonf/ xkdrSwqifh tif*sifeD,mausmif;om;rsm;\ vufwavm epfemcsuf
rsm;udk wuorS wuov
kd af umifpo
D Ykd xyfrH wifjyjyefonf/ 1951 ck? 'DZifbmv (7) &ufaeUwGif wuorS ausmif;om;
xk tpnf;ta0;ac:,l nDaemifrsm;jzpfaom tif*sifeD,mausmif;om;rsm;\ awmif;qdkcsufrsm;onf w&m;enf;
vrf;usojzifh axmufcHaMumif;jzifh tif*sifeD,mausmif;om;rsm;or*\ qEjyoydwfudk axmufcHaom tm;jzifh
wuodkvfausmif;udkvnf; (7) &ufaeUrS (8) &ufaeY? naetxd (2) &ufwdwd qEjy ukPmoydwfarSmuf&ef
qH;k jzwf ygonf/ wuoonf tif*sief ,
D mta&;udk aqmifu
G &f m tif*sief ,
D mausmif;om;rsm;or*\ wcJeufaom
tultnD pnf;vHk;rIudk &Sdojzifh awmif;qdkcsufrsm;udk auseyfzG,f&m &SdcJhonf/
e,fcsJUwdkYtm; wdkufcdkuf&if;? toufpGefYoGm;Smonfh Adkvfatmifausmf\aeUjzpfaom 'DZifbmv (20) &uf?
ausmif;om;aeYwGif wuo ausmif;om;aeY tcrf;tem; usif;ycJhygonf/
Adkvfatmifausmf\ txdrf;trSwftjzpf Adkvfatmifausmf\ udk,fw0uf opfom;kyfxkonf wuo
taqmuftODaSUwGif ppfrjzpfrDu xifxifSm;Sm; wnfSdcJhonf/ odkY&mwGif ppfab; ppf'PfaMumihf ,dk,Gif;cJh&ay&m
353

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
,aeUwdkif jyefvnf rwnfaqmufEdkifao;ojzifh udpudk kyfvHk;ay:onftxd wm0ef,l aqmifGuf&ef tjrJwrf;
tzGUJ wckukd Akv
d af tmifausmf txdr;f trSwf &efyakH iGaumfrwD trnfjzihf 'DZifbmv (24) &ufaeYwiG f zGUJ pnf;ay;cJo
h nf/
tzGJU0ifvlBuD;rsm;rSmobmywd
OD;pdefbef;
(wuo? Auo Ou|)
b@ma&;rSL;
OD;ydkif
(tNidrf;pm; tdkifpDtuf 0wfvHkawmf&)
twGif;a&;rSL;
OD;ausmfausmf
(wuo taxGaxGtwGif;a&;rSL;)
trIaqmifrsm;
OD;apm[ef
(tNidrf;pm; tdkif-pD-tuf)
0efBuD; trfat &m&Spf
(wuoOu|a[mif;)
OD;omxGef;atmif
(ArmEdkifiH ukefonfBuD;rsm;toif; Ou|)
rpwm ,lEGwfbmvD
(trfat? t,fvft,fvfbD)
OD;wifatmif
( wuotrIaqmif)
OD;udkudkav;
(wuotrIaqmif)
OD;wifxGef;
( wuotrIaqmif)
OD;0if;az
(AuotaxGaxGtwGif;a&;rSL;)
OD;pdefvGif
(Auo 'k-Ou|)
tD*spfjynfwGif ausmif;om;vli,frsm;ESifh wdkif;&if;om;rsm;tm; zdESdyfcsKyfcs,fvsufSdaom e,fcsJUwdkYtm;
IUH csaMumif;jzihf Auo (oefYiS ;f aom ausmif;om;xk) ESihf wuowdYk yl;wG
J qH;k jzwfNyD; aMunmcsuf xkwjf yefco
hJ nf/
19- 10- 51 ckESpf? trIaqmiftzGJU wdkufzsufatmifjrifcJhaom pmar;yGJ 3 BudrfusvQif ausmif;xkwfcH&rnf
[laomtcsufukd jyefvnftoufoiG ;f rnfh t&dyv
f uPmrsm; ay:aygufvmojzihf wuoonf ausmif;om; ud,
k pf m;
vS,f aumifpDvlBuD;wdkYtm; jyemrsKd; ay:aygufvmygu rnfonhf tcsdeftcg ae&mXmeraG; wdkufzsufypf&ef
TeMf um;cJo
h nf/ xk
d eT Mf um;csut
f wdik ;f ausmif;om;ud,
k pf m;vS,f wuov
kd af umifpv
D Bl uD;rsm;\ BudK;yrf;csuaf Mumihf
1952 ck? Zefe0g&D (12) &ufaeUwGif usif;yaom aumifpDtpnf;ta0;wGif tcsufonf vHk;0ausysufoGm;NyD
jzpfygonf/
kuaA' vufaxmufuxduq&m rpwmqdkac;? vufaxmufuxdu a':jrpfESifh ausmif;om;&Jabmf (2)
OD;\ psmye udpwGifvnf; tokbydkYaqmif&ef EdI;aqmfvsuf armfawmfum;rsm;jzifh o,f,lydkYaqmifay;cJhygonf/
wuov
kd af umifpo
D Ykd awmif;qdck sut
f & wuov
kd f ajy;ckeu
f pm;yGaJ umfrwDwiG f ausmif;om;ud,
k pf m;vS,Ef iS hf
q&mOD;a& tnDtrQ yg0ifapvsuf zGJUpnf;ay;cJhygonf/ ausmif;om;udk,fpm;vS,f (5) OD;rSm udktkH;cdkif? udk0if;az?
udkoef;0if;? udkaSmMunfESifh udkausmfjrifh wdkYjzpfygonf/
ausmif;aqmifc (17) usyfonf xdu
k w
f efonfxuf ydrk v
kd sufo
dS nf[k ,lqojzihf avQmhayghay;&ef? 1951
ck? 'DZifbmvuyif awmif;qdkcJhaomfvnf; xkdudprSm tcsdefMumjrifhcJhygonf/ 1952 ck? Zlvdkifv aumifpDtpnf;
ta0;wGif pOf;pm;aqG;aEG; ausmif;om;wOD;twGuf wvvQif aiG (60) usyfxuf rydak pbJ if;aiG (60) usyfukd
cGaJ 0&m ausmif;aqmifcudk avQmhayghapvsuf tpm;taomufbufwGif xyfavmif; xnfhoGif;ay;&ef ausmif;aqmif
aumf rwDodkY TefMum;ygrnf[k qHk;jzwfonf/
&efukefwuodkvfwGif 1951-52 ckrS p tcvGwfynmoifMum;a&;pepf oGwfoGif;cJhaomfvnf; pmar;yGJ
0ifaMu;vGwNf idr;f cGihf r&jcif;rSm tcvGwyf nmoifMum;a&;0g'ESifh qefYusiaf eonf[k ,lqojzihf pmar;yG0J ifciG hf vGwNf idr;f
cGijhf yK&ef awmif;qdck yhJ gonf/ odYk &mwGif wuov
kd af umifprD S xdu
k pd o
nf tpd;k &ESifh oufqikd o
f jzifh tpd;k &odYk awmif;qdk
cJh&m ,cktcsdeftxd jyefMum;jcif; rjyKao;aMumif;jzihf wuoodkY taMumif;jyefcJhygonf/
xkduJhodkY tvkyfwm0efrsm;udk xrf;aqmifcJh&mrS 1952 ck? {NyDvodkY a&mufSdcJhojzifh aEG&moD ausmif;ydwf&uf
twGif; wuo\ tvkyfudpt00wdkYudk wm0ef,laqmifGuf&ef aEG&moDwm0efcHrsm;tjzpf udkpdefbef;? udktHk;cdkif?
udkausmfausmf? udkwifxGef;ESifh trf cdkifjrJzdk;csdefwdkYtm; cefYtyfcJhygonf/
ausmif;jyefzGifhonfh tcsdefwGif ausmif;om;OD;a& ydkrdkrsm;jym;vmojzihf ae&mxkdifcif; tcuftcJ jyem
ay:aygufvmrnfudk odSdonfhtwdkif; wuodkvfSd vdktyfonfh taqmuftODrsm; tjrefqHk; csJUxGifwnfaqmuf&ef
BudKwif awmif;qdkcJhygonf/
wuov
kd rf S ausmif;aqmif taqmuftODwckom ,ckEpS t
f zdYk aqmufrnf[q
k o
kd jzihf aemufxyf tenf;qH;k
ausmif;om;rsm;twGuf ausmif;aqmif (2) ckESifh ausmif;olrsm;twGuf ausmif;aqmif (1) ,ckESpftzdkY xyfrHwnf
354

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


aqmufay;&ef awmif;qdkygonf/ xkdawmif;qdkcsuft& wuodkvfaumifpDrS EdkifiHawmf tpdk;&xHodkY 1952-53 ckESpf
twGuf wuodkvfaxmufyhHaMu; &efyHkaiGwGif vdktyfaomaiGudk xnfhoGif; owfrSwfay;&ef awmif;qdkxm; aMumif;jzihf
wuoodkY taMumif;jyefMum; cJhygonf/
ausmif;aqmifrsm;wGif ausmif;ol? ausmif;om;rsm;onf a&Sm;yg; a&rvHkravmufjzpfae&m 0if'grD&mSd
a&avSmifuefrS a&rsm;udk 0,f,&l eftwGuf oufqikd &f mtmPmydik rf sm;ESifh oGm;a&muf pDpOf&ef vnf;aumif;? jzpfEikd rf nf
qdkygu if;a&avSmifuefrS wuodkvfa&avSmifuefodkY ,ckvufSd (3) vufr a&ydkufrS a&&Edkif&eftwGuf &efukef
aumfydka&;Sif;ESifh aphpyf&ef wuodkvf0if;rSL;tm; wm0efay;jcif;jzihf wuodkvfaumifpDrS wuo\ awmif;qdkcsufudk
aqmifGufay;cJhygonf/
wuodkvfausmif;aqmifrsm;Sd a&csKd;cef;rsm;ESifh tdrfomrsm; npfywfeHapmfjcif; rSd&atmif vdktyfonfh
jyifqifcsufrsm; yvkyf&ef wuorS awmif;qdkojzihf? wuodkvf0if; tkyfcsKyfa&;tzGJUodkY aqmifGuf&ef TefMum;NyD;
jzpfaMumif;jzihf wuodkvfaumifpDrS taMumif;jyefMum;cJhygonf/
ausmif;aqmifrsm;Sd txyfwkdif;wGif aomufa&wdkifuDrsm; xm;ay;&ef awmif;qdkojzihf wuodkvfaumifpDrS
wuodkvf0if;tkyfcsKyfa&;aumfrwDodkY wm0ef,laqmifGufapygonf/
ausmif;ol? ausmif;om;rsm; aexkid rf I tenf;i,foufomaumif;rGeaf p&ef tif;vsm;? bifwef? 0,fvifwef
Ow&ausmif;aqmifrsm; av;a,mufcef;ESifh ESpfa,mufcef;rsm;udk wa,mufcef;rsm;tjzpf eH&Humay;&ef awmif;qdk
ojzihf wuodkvfaumifpDrS oabmwlnDNyD; aqmifGuf&ef oufqdkif&modkY TefMum;wm0ef,lapygonf/ xkdYtjyif
ausmif;aqmifrsm;wGif ausmif;om;wOD;vQif rD;wvH;k usay;&ef awmif;qdo
k nfuv
kd nf; oabmwlojzihf oufqidk &f mrS
wyfqifay;&ef pDpOfaeNyD jzpfygonf/
0dZmwef;rsm;ESifh odyHwef;rsm;wGif jrefrmpmudk roifrae& bmomjyKvkyfojzihf wuorS tajctae
taMumif; trsK;d rsK;d wdYkaMumihf xku
d pd u
kd &yfqikd ;f xm;&ef wuov
kd af umifpo
D Ykd uefYuu
G pf m ay;ydYkcyhJ gonf/ tpD&ifcpH m
a&;onfhtcsdef txd wuodkvfrS rnfodkYrQ jyefMum;jcif; rSdao;ojzihf udpudk twdtustpD&if rcHEkdifyg/
wuov
kd f omrefpmar;yGrJ sm; tydik ;f cGjJ cm;jcif;ESihf trSwpf Oftvdu
k f tpDtpOf cGjJ cm;jcif;udk zsuford ;f ay;&ef
awmif;qdkcsufudk wuodkvfqD;edwftzGJUrS oabmwlnDonf[k odSd&aomfvnf; tpD&ifcHpm a&;onfhtcsdeftxd
jyefMum;pm r&ao;yg/
1952 ck? ZGev
f wGif wuo taxGaxGtwGi;f a&;rSL; udak usmfausmf cGi,
hf o
l jzih?f wGzJ uf taxGaxGtwGi;f
a&;rSL; udkwifarmifxG#ftm; xkdXmeudk wm0ef,l aqmifGufapygonf/
pmar;yGJpepfa[mif;t& ajzqkd&rnhf ausmif;om;rsm;tm; txl;oifwef;rsm;ay;&ef awmif;qdkxm;&m ,ck
tpD&ifcHpma&;onhf tcsdeftxd jyefMum;pm r&ao;yg/
1951-52 ckESpftwGif; wuodkvfausmif;om;rsm;or* trIaqmiftzGJUonf txufazmfjyyg vkyfief;
aqmifwmrsm;udk aqmifGufcJh&m NyD;ajrmufcJhonfh vkyfief;rsm;vnf; trsm;yifSdygonf/ rNyD;jywfao;onfh vkyfief;
tcsKdUvnf; Sdygonf/ txl;tpD&ifcHvdkonfrSm ausmif;ol? ausmif;om;wdkY\ aexkdifpm;aomufa&;ESifh ywfouf
wuoonf txl;ta&;,l aqmifGufcJhygonf/ odkY&mwGif xkduJhodkYaom udpr sm;rSm EkdifiHawmftpdk;&ESifh oufqdkif&m
tmPmydkifwdkY\ vkyftm;ay:wGif rsm;pGmrSDcdkvsuf Sdojzihf ausmif;om;xkESifh wdkif;jynfvlxktm; xkdtcsufudk txl;
ESvHk;ydkufMu&ef arwm&yfcHvdkygonf/
aemif qufvufwm0ef,lMurnfh trIaqmiftzGJUrsm;onf ausmif;om;xk\ vkyfief;rsm;udk atmifjrifpGm
xrf;aqmifEdkifMuygap[k uREkfyfwdkY trIaqmiftzGJUu arQmfvifhqkawmif;ygaMumif;/
1951-52 ckEpS f wuov
kd af umifpo
D Ykd wuo\ ud,
k pf m;vS,t
f jzpf 0wfvakH wmf& OD;ydik f (tNidr;f pm; tdik pf D
tuf) ESifh OD;apm[ef (tNidrf;pm; tdkifpDtuf) wdkYtm; cefYtyfygonf/ wuo\ Oya' tMuHay;t&mSdtjzpf
Oya' uxdu OD;jrifh 0wfvHkawmf&tm; cefYtyfygonf/ wuo\ pm&if;ppftjzpf OD;oef;xl;tm; cefYtyfygonf/
or*\ tkyfxdef;oltjzpf OD;uHodef;tm; vnf;aumif;? pma&;tjzpf udktHk;jrifhtm; vnf;aumif;? Hk;aptjzpf
armifvSausmftm; vnf;aumif; cefYtyfygonf/
b@ma&;Xme tpD&ifcHpm
b@ma&;XmeESihf ywfouf tpD&ifcHvdkonfrSm 1950-51 ckESpf trIaqmiftzGJUrS 0ifaiG? xGufaiG pm&if;
Sif;wrf; pmtkyfpmwrf;rsm;ESihf wuG vufusefaiG pkpkaygif; 332 usyf 2 yJ (okH;&m oH;k q,fh ESpfusyf ESpfyJ) wdwu
d kd
355

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
vufcH &Scd yhJ gonf/ 1951-52 ckEpS t
f wGuf or*toif;0ifrsm;xHrS 3893 usyf (oH;k axmifh Sp&f m ud;k q,fh oH;k usyf)
wdwu
d kd &SNd yD;? or*taqmuftOD qdik cf ef;rsm;rS (10) vtwGuf 3697d^-8yJ (oH;k axmifh ajcmuf&m ud;k q,fYcek pfusyf
SpfyJ) wdwdudk &Sdygonf/ wuodkvfodkY EdkifiHawmftpdk;&rS xkwfay;aom wuodkvfaxmufyHhaMu; odef;ig;q,fxJrS
or*twGuf aiGaygif; 16495 usyf (waomif; ajcmufaxmifh av;&m udk;q,fh ig;usyf) wdwdudk tcsKd;us &Sdyg
onf/ 1951-52 ckESpftwGuf or*t&yf&yf 0ifaiGaygif;rSm 24417d^-8yJ (ESpfaomif; av;axmifh av;&m wq,fh
ckepfusyf SpfyJ) wdwdjzpf\/ 1952 ck? Zlvdkifvukeftxd ESpfcsKyfpm&if;ydwfcsdefwGif or*vufusefaiG bPf 3774d18 jym; (oHk;axmif ckepf&m ckepfq,fh av;usyf q,fSpfjym;) ESifh aiGom; 29d-25jym; (ESpfq,fh udk;usyfESifh
ESpfq,hf ig;jym;) SdNyD; EdkifiHawmftpdk;&xHrS pwkwywf t&pfusaiGtjzpf 4123d-75jym; (av;axmifh w&m ESpfq,fh
oHk;usyf ckepfq,fh ig;jym;) &Sd&ef Sdojzihf pkpkaygif;aiG 7927d-18jym; (ckepfaxmif udk;&m ESpfq,fh ckepfusyfESifh
q,fhSpfjym;) wdwd jzpfygonf/
&efukefwuodkvf txl;&efyHkaiGrS &Sdaom aiG 7200d^- (ckepfaxmifh ESpf&musyf) wdwdudk wu,f&NyD;
ynmBudK;pm;vdkMuaom ausmif;olausmif;om; (12) OD;wdkYtm; wuorS ae wvvQif 60d^- (ajcmufq,fusyf)ESifh
(10) vtwGuf wa,mufvQif 600d^- (ajcmuf&musyf) wdwdudk axmufyHhaMu;tjzpf xkwfay;EdkifcJhygonf/
wuodkvfausmif;om;or*? wuodkvfESifU vlxkynmzGHNhzdK;a&;Xme ESpfywfvnftpD&ifcHpm
wuodkvfausmif;om;or*? wuodkvfESifh vlxkynmzGHUNzdK;a&;Xmeudk 1951 ck? pufwifbmv (21)
&ufaeYrS p vufcHaqmifGufcJh&m atmufygwdkYudk atmifjrifcJhygonf/
1951 ck? atmufwb
kd mv (8) &ufaeUrS p wuotaqmuftODwiG f ypn;f rJah usmif;om;rsm;ESifh tvkyo
f
rm;rsm;tm; &nfpl;vsuf aeUpOf nae (4) em&DrS (6) em&D txd tcrJhwuodkvf0ifoifwef; zGifhvSpfcJh&m t*Fvdyfpm?
jrefrmpm? ocsFm? &mZ0if? yx0D? lyaA'ESifh "mwkaA' bmom&yfrsm;udk oifMum;jyo ay;ygonf/ xkd tcrJh oif
wef;wGif vdt
k yfaom ausmif;oH;k ypn;f twGuf ausmif;om;wOD; 0ifaMu;aiG (2) usyfpD aumufcyH gonf/ ausmif;om;
ESihftvkyform; (200) cefY wufa&mufoifMum;Muonfudk awGU&ygonf/ ausmif;om;rsm; tusKd;twGufiSm pmrsuf
ESm (60) rS (80) txdSdaom yx0DrSwfpkrsm; (Geography Notes)? "gwkaA'rSwfpkrsm; (Chemistry Notes)?
t*Fvdyf pum;yHkuav;rsm;udk kdufESdyfxkwfa0cJh&m yx0DrSwfpkudk usoifhaom tzdk;ESihf a0iScJhygonf/
txufazmfjyyg usefrSwfpk pmtkyfrsm;udk tcrJhxkwfa0ygonf/
1951 ck? Edk0ifbmv (19) &ufaeYrS p Oypm odyHoifwef; (Tutorial Classes in Pure Science) udk
zGifhvSpfjyef&m ausmif;om;aygif; (150) ausmfausmf wufa&mufygonf/
xkdoifwef;wGif (Geometry Questions) rsm; dkufESdyf tcrJha0iSygonf/
1951 ck? Edk0ifbmv (27) &ufaeYrS p csif;ausmif;om;or*\ awmif;yefcsuft& jrefrmpmwGif
tcuftcJ awGUaeMuaom nDawmf? aemifawmfrsm;jzpfMuonfh csif;ausmif;om;rsm;tm; txl;jrefrmpmoifwef;udk
zGifhvSpfcJhjyef ygonf/
txufygwdkYudk aqmifGuf&m tyifyef;cHum ulnD wuodkvfoifwef;wGif oifMum;jyoay;Muaom
udk0if;az (t*Fvdyfpm)? udkwifxGef; (t*Fvdyfpm)? udkwifarmif (t*Fvdyfpm)? udkatmifoef; (jrefrmpm)? udktHk;az
(jrefrmpm)? udkaT (ocsFm)? udkatmifvSZH (ocsFm)? udkxGef;&if (yx0D)? udkwifarmifBuD; (&mZ0if)? udkxdef0if;
("gwkaA')wdkYtm; vnf;aumif;? Oypmwef;wGif oifMum;ay;onhf q&mOD;oef;0if; (B.S.c)? Alr.R.C Shaker
(B.S.c)? udkuHGefU? udkudkav;wdkYtm; vnf;aumif;? q&mOD;atmifcif (bDat)? udkausmfausmf (bDat) ? udkwifatmif
(bDat) wdkYtm; vnf;aumif; aus;Zl;Oyum& wifSdygaMumif; rSwfwrf;wiftyfygonf/
txufyg aqmifGufcsufrsm;udk Munfhjcif;tm;jzihf wdkawmif;vSpGmaom tcsdeftwGif; vkyfief;aqmifwm
awmfawmfrsm;rsm; atmifjrifonfudk awGU&ojzifh XmetwGuf tm;&auseyfzG,fSdonf[k xifjrifrdygonf/
jyefMum;a&;Xme ESpfywfvnftpD&ifcHpm
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* trIaqmiftzGJU jyefMum;a&;Xme\ 1951-52 ckESpf tvkyf
oufwrf;twGif; aqmifGufNyD;ajrmufcJhaom vkyfief;&yfrsm;udk tpD&ifcHygonf/
jyefMum;a&;Xmeonf atmufyg&nfG,fcsufrsm;udk xm;SdNyD; xkd&nfG,fcsufrsm;ESifh udkufnD&ef pGrf;orQ
tvkyfwm0efrsm;udk aqmifGufcJhonf/
356

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


1/ wuoonf ausmif;om;xkESifh ruif;uGmbJ tjrJwap qufpyfrISd&ef/
2/ ausmif;om;xkESihf jynfolvlxk\ qufqHa&;wGif ajyjypfrI Sd&eftwGuf taxmuftyHhjyK&ef/
3/ wuov
kd Ef iS hf ausmif;om;xk\ tjzpftysuftajctaetrSeu
f kd wdik ;f jynfoYkd wuoonf ausmif;om;
xkESihf ruif;uGmbJ qufpyfrISd&ef? ausmif;om;xk\ ynma&;? aexkdifpm;aomufa&; tpSdonfESifh pyfvsOf;
epfemcsufrsm;? awmif;qdkcsufrsm;? atmifjrifrIrsm;/ qHk;HI;rIrsm;udk aMunmcsufrsm; xkwfjyef today;cJhonf/
wuo\ vkyfief;ESifh vIyfSm;rI[lorQudkvnf; aMunmcsufrsm;jzifh today;cJhonf/
ausmif;om;xkEiS fh jynfov
l x
l \
k qufqaH &;wGif ajyjypfom,map&ef aMunmcsufrsm;ESihf wrsKd;? owif;pm
rsm;\ tultnDrsm;jzihf woG,f enf;vrf;SdorQ aqmifGufay;cJhygonf/
ausmif;om;xkESihf pyfvsOf; vnf;aumif;? wuodkvfESihf pyfvsOf; vnf;aumif;? wuoESifh pyfvsOf;
vnf;aumif;? txifrSm; tjrifrSm; jzpfaeaom udp& yfrsm;udk wdkif;jynf\ em;rsufpdozG,f jzpfaom owif;pmrsm;rS
tcsdefrD BudK;pm; ajzSif;ay;cJhygonf/
jyefMum;a&;Xmeonf r*Zif;XmeESifh yl;wGJ wuo\ tmabmftjzpf wywfwcg owif;pOf xkwfa0&ef
BudK;yrf;ygaomfvnf; taMumif;trsKd;rsKd;aMumifh ,ckESpftzdkY rxkwfa0Edkifjcif;udk 0rf;enf;ygonf/ rnfodkYyifjzpfap
jyefMum;a&;Xme\ t"du aqmifGuftyfaom udprsm;twGuf txl;aus;Zl;wifygonf/
OD;armif
'k-OuX
wuo

(q) Auorsm;tzGUJ csKyf nDvmcH (1952-53)


Auorsm;tzGJUcsKyfnDvmcHudk wuotaqmuftODcef;rwGif usif;yjcif;jzpfonf/ jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;
jyemudk nDvmcHodkY rwifjyrD aqG;aEG;SdEIdif;Muonf/ oabmwlnDrIr&? rnfonfh tkyfpkzufurQ ravQmhyg/
nDvmcH vkyfxHk;vkyfenf;t& if;udpESifh ywfoufaomtqdkudk pdppfa&; aumfrwDodkY wifonf/ tqdkyg pdppfa&;
aumfrwD tpnf;ta0;udk nydkif;wGif wHcg;ydwf tpnf;ta0; vkyfcJhonf/ rNyD;rqHk; jzpfaeaomtcg rEav;rS
ud,
k pf m;vS,f udo
k mEd;k (aemif usLSiq
f &m)? rEav;cdik f ausmif;om;or*rS udb
k ek ;f Edik w
f Ykdonf tpnf;ta0; tjyifrmS
&efyzJG efw;D onf/ vkyMf uHzefw;D rIjzpfonf/ jynfwiG ;f Nidr;f csr;f a&;ESihf ywfoufaomtqku
d kd nDvmcHoYkd wifjy&ef qH;k jzwf
vdkufonf/
xkdaeY nDvmcH pwifusif;yaomtcg jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;udp tBudwfte,f aqG;aEG;Muonf/ Policy
udpjzpf rnfonfh tkyfpkurS tavQmhray;? nDvmcHudk acw&yfqdkif; jyefpcJhonf/
Auorsm;tzJcYG sKyf nDvmcHobifBu;D Ny;D qH;k oGm;aomaehwiG f AuoXmecsKyf tvkyt
f rIaqmifrsm;ESiUf e,fausmif;om; ud,
k pf m;vS,af wmfrsm;udk odahk wG&Y \
Source: Aung Tun Original Copy

357

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
udpk ;kd odr;f ? udrk if;vGi?f ud,
k w
k Ykdu tkypf k (3) ckukd acgif;aqmif aqG;aEG;Muonf/ rJcq
JG ;Hk jzwf&ef tajctaeodYk
a&mufcJhaomfvnf; udkpdk;odrf;u xkdtajctaeodkY ra&muf&ef BudK;pm;cJhonf/ trsKd;om;a&; jyemudk nDvmcHwGif
rJcGJqHk;jzwf&aom tajctae a&mufyguvnf; rsm;pGm tkyfqdk;ayrnf/ wdk;wuftiftm;pk\ OD;aqmifrIESifh pnf;Hk;
a&;rsm;pGm xdcdkufayrnf/ OD;aqmifyl;wGJaumfrwD (Joint Committee) wGif jyefSd&ef aTUqdkif;vdkufonf/ tqdkyg
nDvmcH udkvS0if; (aemif TefMum;a&;rSL;? tqifhjrifh)u]]uRefawmfwdkY wdk;wufausmif;om; tiftm;pkudk owif;tcsKdU? txl;ojzifh jrefrmhtvif; owif;pm?
Armhacwf? t*Fvdyf aeSif;owif;pm ponfwdkYu vuf0JuGefjrLepfrsm;[k owfrSwfxm;onf/ tmPm&tzGJUtpnf;u
ajray:ajratmuf twdu
k t
f cH vuf0t
J iftm;pkrsm;\ ud,
k pf m;vS,rf sm;[k rSw,
f x
l m;onf/ rdrw
d Ykdonf rnfoUl MoZmcHrS
r[kwf e,fcsJUqdkvQif tar&duef e,fcsJUomr[kwf? kSe,fcsJUvmvQifvnf; wdkufrSmyJ}} [k obmywd rdefcGef;wGif
pdwfvdkufrmefyg a[majymoGm;onf/

(Z) Auorsm;tzGUJ csKyf tvkyt


f rIaqmiftzGUJ (rl&if;wGif aysmufqHk;ae)
(ps) wuowGif wd;k wufwYkd ta&G;cH&jcif; (1952-53)
oefYSif;aom ausmif;om;tiftm;pkrsm;onf cdkifrmwdusvSaom EdkifiHa&;cH,lcsuf rSdjcif;? wdk;wufaom
EdkifiHa&;t,ltq? 0g'oabmw&m;? tawG;tac:rsm;udk qefYusifjcif;? tmPmydkifrsm;\ zdESdyfcsKyfcs,frI trsKd;rsKd;udk
jywfom;pGm&ifqikd &f aJ om pdw"f gwfrSjd cif;? if;wdYk \ Nidr;f csr;f pGm ynmoifMum;a&; tay:wGio
f m ausmif;om;ta&;ESihf
jynfolYta&;udk bmrQrvkyfbJ at;at;csrf;csrf; ynmoifMum;a&;udk tajccHMujcif;? ausmif;om;ta&;rsm;tm;
tmPmydkifrsm;ESifh aphpyfa&;udkom t"duxm; tajccHjcif;wdkYaMumifh ausmif;om;xkMum; OD;aqmifrIusqif;vmonf/
oefYSif;wdkYu ausmif;om;ta&;ESifh rdbjynfolwdkY\ta&; rqdkif[k cH,louJhokdY jzpfaeonf/
wzufwGifvnf; wdk;wuftiftm;pkrsm;u ausmif;om;ta&;ESifh rdbjynfolrsm;ta&;onf twlwlyif
jzpfonf/ rdbjynforl sm;twGuf b0vHjk cHKrI rSv
d Qif zdEydS cf aH e&vQif ukeaf ps;EIe;f rsm; wufaevQif rdbwdYk \ om;orD;
ausmif;om;rsm;onf Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;udk xdcdkufrnf[k wdk;wufausmif;om; tiftm;pkrsm;uvnf;
vufcHxm;Muonf/ rdbrsm; b0vHkjcHKrISdrS? zGHUNzdK;wdk;wufrI? zdESdyfcsKyfcs,frIrsm;uif;rS ausmif;om;rsm;twGuf
ynmoifMum;a&; vdt
k yfcsufrsm; jynfph
kH Nidr;f csrf;pGm ynmoifMum;Edik rf nfjzpfonf/ if;wdYk twGuf wdu
k yf 0JG if&rnf[k
cH,lavonf/
odkYjzifh wdk;wufausmif;om;tiftm;pk pnf;Hk;a&;tiftm;aumif;vmonf/ wuodkvfvli,ftzGJU
(Versity Youth) ESifh SdEIdif; wuoaG;aumufyGJ 0ifcJhonf/
odkYaomf xkdESpfwGif wdk;wufwdkY Ou|tjzpf taG;cHEdkifaom wuotrIaqmifjzpfzl;ol rSd/ wuo
pnf;rsOf;t& trIaqmifjzpfzl;olom Ou|tjzpf taG;cHEdkifcGifo
dS nf/ OuX jzpfNyD;uvnf; xyfrH taG;cHEdkifcGifh rSd/
wuopnf;rsOf;onf tvGefcdkifrmwdusonf/ xkdpnf;rsOf;a&;qGJolrsm;udkvnf; aus;Zl;wif&rnf/
wuopnf;rsO;f t& yxrtokwf Ou|? 'k-Ou|ESihf aiGxed ;f aG;&onf/ aiGxed ;f onf bGUJ &NyD; ausmif;wuf
aeol jzpf&rnf/ 'kwd,tokwfwGif trIaqmif (6) OD; aG;&onf/ xkd (6) OD; teuf taxGaxGtwGi;f a&;rSL;ESihf usef
vkyfief;rsm; tvdkuf wm0efcHrsm; aG;cs,f&onf/ xkdtrIaqmif (9) OD;u wm0efcHESifh pmMunfhwkdufrSL;udk aG;cs,f&
onf/ xkdYaMumifh wuowGif trIaqmif (11) OD;xuf avsmhvQifvnf; r&? ydkvnf; r&yg/ tdk;a0r*Zif; wm0efcH
ESihf pmMunfhwdkufrSL;rsm;onf useftrIaqmifrsm;ESifh wef;wltcGifhta&;Sdaom trIaqmiftzGJU0ifrsm;jzpfonf/

(n) 1952-53 wuotrIaqmiftzGUJ


1/ udkudkBuD;
2/ udkBudKif
3/ udkpdefoif;
4/ udkatmifbef;
358

Ou|
'k-Ou|
aiGxdef;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;

(udkudkBuD;? udkudkav;tkyfpk)
(wuodkvfvli,ftkyfpk)
(wdk;wuf)

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


5/ udkcifarmifjrifh
vlxkqufoG,fa&;ESifh aygif;oif;qufqHa&;wm0efcH (wdk;wuf)
6/ udkausmf0if;
wGJzuftaxGaxGtwGif;a&;rSL;ESifh owif;jyefMum;a&;wm0efcH
7/ udkMunfGefY
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;wm0efcH
8/ udk0if;armif
upm;ckefpm;ESifh ,Ofaus;rIjrifhwifa&;
9/ udkwifhvGif
ausmif;om;oufomacsmifcsda&;wm0efcH
10/ udkbaumif;
tdk;a0r*Zif;wm0efcH t,f'Dwm
(yxru udkvS0if;)
11/ udkoef;armif
pmMunfhwdkufrSL; -wdkYjzpfonf/
xkdESpf wuorS BuD;rSL; Nidrf;csrf;a&;? 'Drdkua&pDa&;? ausmif;om;b0 om,majzmifhjzL;a&; OD;wnfcsuf
rsm;ESifh yxrqHk;tBudrf ausmif;om;yGJawmfudk wuodkvfe,fajrwGif pnfum;pGm usif;yEdkifcJhonf/ xdkyGJawmf usif;y
Edkifjcif;onf ausmif;om;xkESifh wdk;wufausmif;om;tiftm;pk\ atmifyGJjzpfonf/ ausmif;om;xktMum; pnf;Hk;a&;
ydrk &kd vmonf/ ausmif;om;yGaJ wmfukd Edik if aH &;t"dyg ,f jynf0h pGm usif;ycJjh cif;jzpf tmPm& zqyvtpd;k &rSm emomcH
cuf jzpfcJhonf/ wuowGif wdk;wufausmif;om;tiftm;pk OD;aqmifrI&vmjcif;onf if;wdkYtwGuf BuD;rm;aom
twdkuftcHtkyfpk jzpfvmjcif;[k oabmxm;vmMuonf/

(#) td;k a0r*Zif; (52-53 ckEpS )f yg uAsm? aqmif;yg;

ausmif;om;ta&;awmfykH
,aehArmEdkifiHSd ausmif;om;xkw&yfvHk;rSm pmoifcef;? ausmif;aqmif? q&m? pmtkyfpmwrf;? ausmif;oHk;y&dabm*? avmu
"gwfynm prf;oyf&efypnf;rsm; csKdYwJUrIudk cHpm;ae&onf/ xdkcHpm;&rIwdkhtwGuf ausmif;om;or*wdkhonf aSYwef;rSrm;rm;
&yfum awmif;qdv
k mcJMh uonf/ wzef ausmif;xkwyf pfjcif;? or*vyk if ef;rsm;udk wm;qD;jcif; paom ausmif;om;tcGit
Uf a&;rsm;
qH;k I;H vmcJ&U jyefonf/ xdt
k cgwiG f or*wo
hkd nf rdrw
d hkd &oif&U xku
d af om tcGit
Uf a&;rsm;udk awmif;qdk wdu
k yf 0JG ifvmaomtcg
ausmif;om;awGukd rnfou
l ajrm ufyifaU y;onf/ ausmif;om;awGonf Edik if aH &;vkyo
f nf[k wcgu ausmif;om;or*pifjrifw
U iG f
vkycf aUJ om ,aeh tmPm&aeolwu
hkd pGypf u
JG m ausmif;om;xktm; wm;qD;csKycf s,&f ef BuKd ;pm;vsuf o
dS nf/ odphk yG pf cJG surf sK;d
ppfrjzpfrDu ausmif;om;acgif;aqmif wOD;jzpfol udkb[def;u ausmif;om;ta&;awmfyHk (1939) trnfSdaom pmtkyfwGif
acsyum a&;om;xm;csufudk jyefvnfxnfUoGif; vdkuf&avonf/ (rl&if;wGif udkb[def;[kom azmfjyxm;onf/)
jzpfysuq
f J ausmif;om;ta&;awmfyu
kH kd tjrifreS f jrifEikd Mf u&eftwGuf rMumrDuav;twGi;f u ud,
k w
f ikd af wGUMuHK&yHkrsm;udk
ZmwfaMumif; jyefvdkayonf/
uRefawmfwdkY or*trIaqmifrsm;onf jynfolYvGwfvyfrItwGuf aqmifGufzG,f&mrsm;ESifh tvkyform;? v,form;
rsm; &efukefodkY a&mufonfhaeYwGif t&yf&yfSd ausmif;om;or*toif;rsm;u tvkyform;? v,form;aeUBuD; usif;yEdkif
&eftwGuf tvkyfrsm;aeMupOf vGefcJhaom 'DZifbm (8) &ufaeY? aeYvnf (1) em&DcefYwGif ocifvSaz (uvuwm;)ESifh
ocifxdef0if;wdkY wuodkvfor* toif;Hk;odkY aygufvmMuNyD;vQif rauG;odkY a&mufaeaom tvkyform;rsm; &efukef
txda&mufatmif csDwufvmEdkif&efudpudk aqG;aEG;&eftwGuf n (7) em&DwGif A[dk wdkYArmtpnf;tkH; trIaqmif
tpnf;ta0;SdaMumif;? ausmif;om;rsm;u rnfodkYulnDEdkifrnfudk vma&muf ajymapvdkaMumif;jzifh zdwfMum;oGm;avonf/
txufyg tpnf;ta0;udk n (7) em&DausmfcefUwGif &efukefNrdKU yef;qdk;wef;Sd A[dkwdkYArmtpnf;tHk; XmecsKyfHk;cef;
wGif usif;y&m ausmifom;rsm;udk,fpm; uRefawmfESifh tusKd;aqmif udkAaqGwdkY wufa&mufMuonf/ tjcm; tpnf;ta0;
wuforl sm;rSm ocifxyd w
f ifu,
kd af wmfBuD;? ocifoef;xGe;f ? ocifvaS z? ocifvaS rmif paom A[dt
k rIaqmifrsm;ESihf wuG
a&eHajroydwfwyf Adkvfvkyf&ef trnfpm&if; wifoGif;xm;ol (3-4) OD;rQ jzpfonf/ naeuyif a&mufvmonfqdkaom
a&eHajroydwfwyfrS oydwfarSmuf tvkyform; udk,fpm;vS,fwa,mufudkvnf; awGU&onf/
tpnf;ta0; pvQifpcsif; xkdoydwform;udk,fpm;vS,fu rauG;a&eHajr tvkyform; tajctaeESifhwuG tvkyfo
rm;rsm;udk rauG;ykvdyfrsm;u rnfodkYcsKyfcs,fyHk? oydwfacgif;aqmifrsm;udk rnfodkYzrf;qD;yHkwdkYudk tcsdef tawmfMumpGm
Sif;vif; ajymjyonf/
xdkYaemuf rauG;rS tvkyform;rsm; &efukefbufodkY tjrefqHk;csDwufEdkif&eftwGuf enf;vrf; taumif;qHk;udkSmMu&m
tpnf;ta0; wufMuolwdkif;u wa,muftMuH wrsKd;ay;um tjyeftvSef jiif;ckHajymqdkaeMujcif;jzihf tcsdeftawmf
MumoGm;Mujyefonf/

359

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
v,form;ESifh tvkyform;rsm; rQ qlylx<uvmNyD;vQif rdrdwdkY tcGifhta&;rsm;udk awmif;qdk&eftwGuf &efukefNrdKU
odkYyif ajcvQifcsDwufvmMurnf qdkaomtcg e,fcsJUtpdk;&rSm txl;wkefvIyf xdwfvefYcJhavonf/ tvkyform;?
v,form;rsm; &efukefodkY a&muf olwdkYawmif;qdkcsufrsm;udk rvdkufavsmygu rdrdwdkYrSm tpdk;& ukvm;xkdifrsm;rS
aGUavsmoGm;avmufatmif tajctae qdk;qdk;Gm;Gm; jzpfawmhrnf[k taMumufvGefum pOf;pm;csufESifh r,SOfEdkifatmif
txdwfwvefY awG;awmNyD;vQif tvkyform;? v,form;rsm;\ &efukefodkY csDwuf&ef tMuHudkzsufzdkY enf;trsKd;rsKd;udk
pOf;pm;xm;NyD; jzpfaMumif;/
a&eHacsmif;rS tvkyform;wyfBuD;udk tpdk;&u tomwMunf oGm;cGifhay;vdkufjcif;rSm olwdkY\ &nfG,fcsufudk
axmufcHvdkonfh oabmESifh r[kwfbJ tu,f a&eHacsmif;rSmyif vmvmjcif;aqmufESifhxGif; qdkouJhodkY tvkyform;
wyfBuD;udk ESdrfESif;vdkufu a&eHacsmif;Sd useftvkyform;rsm;uyg NidrfcHraebJ 'kwd,a&eHajroydwfBuD; xyfrHay:
aygufrnfudk pdk;&drfaomaMumifh jzpfavonf/ tvkyform;rsm;udk tvG,fwul ESdrfESif;Edkifrnfh BuD;BuD;us,fus,f
ppfykvdyfHk;? *wf? axmifwdkYrSmvnf; rauG;rSmom Sdaeojzihf a&eHacsmif;rS pxGufpOf rESdrfeif;jcif; jzpfavonf/
tvkyform;rsm; rauG;odkY qdkufa&mufvmMuaomtcg e,fcsJUorm;wdkYrSm tvkyform;rsm; rdrdwdkY axmifacsmufudk
wdk;NyD[laom taejzifh tm;&0rf;ompGm tvkyform;acgif;aqmifrsm;udk pwifzrf;vdkufjcif;jzihf rdrdwdkYtpGrf;udk jyvdkuf
avonf/ xdkYaemuf tvkyform;rsm;udk yk'fr (144) jzifh ydwfjcif;? vmorQacgif;aqmifrsm;udk zrf;aejcif;jzifh
rdrdwdkY &nfG,f&if; tMuHtpnfudk xajrmufatmif t"r aqmifGufavawmhonf/ tvkyform;rsm;uvnf; aSUwdk;rnf/
tpdk;&uvnf; yk'rf (144) udk zsuu
f m tMurf;enf;oH;k rnf? vmorQ acgif;aqmifawGukd zrf;rnf? odUk jzifh wzufEiS hf
wzuf tm;prf;aeMuavonf/
tpnf;ta0;wGif uRefawmfESifh udkAaqGwdkYuvnf; uRefawmfwdkY ausmif;om;rsm;u tvkyform;ESifh v,form;
ta&;wGif rnfodkYaqmifGufEdkifonfhtaMumif;? aemufqHk; vdktyfvmvQif ArmjynfwjynfvHk; ausmif;om;oydwfrsm;jzihf
axmufcHulnDrnfhtaMumif;? tvkyform;wyfwGif Adkvfvkyf&eftwGuf ausmif;om; tajrmuftrsm;yif emrnfwifoGif;
rnfh taMumif;wdkYudk ajymjyavonf/ odkYaomf tpnf;ta0;\ qErSm ,cktawmtwGif; ausmif;om;rsm; kwfjcnf;
xdxda&mufa&muf ulnDzdkYvdkonf[k rxifao;bJ wdkif;jynfu ausmif;om;rsm;ESifh tvkyform;rsm; yl;aygif;MuNyD[k
,lqum awmfavmufNyD[k oabmxm;avonf/
tvkyform;csDwufa&;twGuf tawmfMum aqG;aEG;rdMuaomtcg vkyfief;tpDtpOfwckudk a&;qGJMuavonf/
rauG;odkY a&mufESifhaeaom Adkvf (ocifazoef;) ESifh yl;wGJaqmifGuf&eftwGuf Akdvf (2) OD;tjzpf ocifxdef0if;?
ocifpdk;wdkYudk aG;cs,fvdkuf vkyfief;tpDtpOfESifh tvkyform;rsm;tm; TefMum;csuf pmGufrsm;udk ,laqmifoGm;&rnfh
ocifxdef0if;ESifh ocifpdk;wdkYtm; oydwfwyfBuD;odkY ra&mufcif tzrf;cH&ygu xkdTefMum;csuf pmGufrsm;udk tjcm;
vrf;jzifh oydwfwyfodkY a&mufatmif ydkYaqmif&eftwGuf uRefawmfESifh udkAaqGwdkYudk aG;cs,fvdkufavonf/
uRefawmfESifh udkAaqGwdkYrSm rNyD;jywfao;aom a&eHacsmif; trsKd;om;ausmif;om;oydwf udptwGuf a&eHacsmif;odkY
oGm;a&muf&ef udpSdaeojzifh c&D;oGm;&if;[efvGJ tvkyfudk vkyf&ef uRefawmfwdkY (2) a,mufudk aG;cs,fvdkufjcif;
jzpfonf/ xdknwGif;csif;rSmyif ocifpdk;ESifh ocifxdef0if;wdkYonf jynf&xm;jzihfvnf;aumif;? uRefawmfESifh udkAaqG
wdkYonf rEav;pmydkY &xm;jzifhvnf;aumif;? rauG;zufodkY vdkufygoGm;Muavonf/ aemufwaeY nae rauG;odkY
a&mufvQif a&mufcsif; uRefawmfwdkY (2) a,mufonf tvkyform;rsm; pcef;csaeonfh rJxD;ausmif;wdkuf twGif;odkY
vdkufoGm;MuNyD;vQif uRefawmfhwGifygvmaom pmGufrsm;udk ocifazoef;odkY ay;tyfvdkufavonf/ xdkYaemuf
a&eHacsmif;odkY qufvuf xGufcGmoGm;rnfh armfawmfum;rSm rauG;wGif (1) em&DausmfausmfrQ em;aeOD;rnfjzpfojzihf
uRefawmfwdkYrSm tvkyform; rsm;udk udk,fwdkifawGUqHk&ef tcsdefaumif;aumif; &avawmhonf/
tumt&Hqdk vHk;0 rSdaom oGyfrdk;wefaqmif;BuDtwGif; ESD;aMumzsmMurf;rsm;ay:wGif tdyfolutdyf? pmzwfoluzwf?
0dkif;zGJU pum;ajymoluajymESifh odkufodkuf0ef;0ef;BuD; wpnf;wHk;aeMuaom tvkyform; (800) ausmfcefYudk cyfvSrf;
vSrf;u jrifvdkufvQif jrifvdkufcsif; uRefawmfwdkYrSm bmaMumifhrod &ifxJwGif vIdufvIdufvSJvSJ jzpfvmavonf/
olwdkYwGif ygvmaom toHk;taqmif ypnf;qdk vlwa,mufvQif apmifMurf; wxnf? vG,ftdwf wvHk;ESifh a&aomuf&ef
a&ykvif; wvHk;om jzpfavonf/ tnmwGif aezl;olwdkif; qvHwdkuf&avmufatmif csrf;at;aom aqmif;wGif;wGif
olwdkYb,fvdk tdyfMurnfudk uRefawmfwdkYrSm rawG;Edkifavmufatmif jzpfavonf/ tvkyform;rsm; pm;a&;aomufa&;
twGuf tusKd;taMumif;udk teD;Sd tvkyform;wOD;tm; ar;Munfh&m ]]uRefawmfwdkYrSm wpfaeU xrif;weyfyJ pm;&w,f?
[if;uawmh ig;ydaMumf wcGufygyJ? wcgwavrsm; xrif;awmif avmufavmufiSiS rpm;&bl;? tpdk;&uawmh
SdorQpm;p&m ukef&if iwf&if udk,fhtMuHudkpGefYNyD; ae&yfudk jyefMur,fxifw,f? 'gaMumifh (144) ESifh 'DtxJrSm
ydwfNyD; tiwfcHxm;w,f? 'gayr,fh uRefawmfwkdY vmrdwJh twltwl rxl;bl;? &efukefudk a&mufatmif wenf;enf;eJY
oGm;rSmyJ? ykvdyfu aoewfeJY ypfowfvdkY ao&ifvnf; at;wmyJ}} [k pdwfygrmefyg uRefawmfhtm; ajymjyonf/
vlYb0wGif vljzpfvm&vsuf vlvdkrae&? vlvdkrpm;&? oefoefrmrmESifh tvkyfvkyfvdkvsuf tvkyfr& jzpfaeaom

360

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


tajcqdk; taeqdk;odkY a&mufolwdkif; udk,fhtoufudk wefzdk;rxm;bJ? jzpfvdk&mjzpf ZGwfESpf vkyfMurnfrSm tHhMop&m
r[kwfacs/ 'kuudk 'ku[l rrSwfxifEdkifbJ vlYtjzpfESifh &oifh&xkdufaom vlYtcGifhta&;av;rsm;udk at;csrf;NidrfoufpGm
awmif;qdk&ef twGuf rdkif (300) ausmfrQaom c&D;udk ajcvsifvmMuonfh tvkyform;rsm;tm; vlpdwfusyfjynfh Sdolwdkif;?
udk,fcsif;pmum nmwmaxmufxm;Muayrnf jzpfaomfvnf; e,fcsJUtpdk;&u t&rf;rJh t"rEdSyfuGyfaejcif;jzifh
olwdkY\ qdk;npfaom twGif;oPmefudk ydkrdkay:vGifatmif jyKvkyf&ma&mufaeayonf/ t"rw&m; vufudkifxm;aom
e,fcsJUpepfukdvnf; tjrefqHk; wdkufzsufEdkifatmif vlrsm;tm; qGJay;ae&m a&mufavonf/
tvkyform;rsm;ESifh uRefawmfwdkY pum;ajymaeMupOf ausmif;tjyifzuf vrf;rwGif jrif;pD;ykvdyf/ aemuf rvSrf;
rurf;wGifum; wkwfSnfBuD;rsm; qGJudkifxm;aom ykvdyfom dk;dk; (15) a,mufcefY vrf;avQmufaeonf/ uRefawmfonf
udkAaqGudk vSrf;Munfh&m oluvnf; uRefawmfhudk jyeftMunfheJY qHkaeavonf/ if;aemuf uRefawmfuyif teD;Sd
ocifazoef;tm; ]]uRefawmfwdkY cifAsm;wdkYeJYtwl tvkyform;awGudk csKyfcs,fxm;wmudk wdkufzsufr,f/ tvkyform;awG
rauG;u xGufoGm;MurS uRefawmfwdkY a&eHacsmif;udk qufoGm;awmhr,f}} [k ajymjyvdkufavonf/
cPMumvQif ocifxdef0if;ESifh ocifpdk;wdkY a&mufvmMu (5) OD;om; aSYvkyfief;rsm;twGuf wdkifyifMuNyD;
at;at;oufomESifh udpNyD;Edkifu NyD;zdkYtwGuf ta&;ydkifESifhawGUqHk&ef pDpOfMuonhftwdkif; aemuf (2) &ufwGif
ta&;ydkifxH vludk,fwdkifwzHk? pmESifhwwef qufoG,fum tvkyform;rsm; csDwufa&;udpudk vkyfMuavonf/
odYk aomf ta&;ydik rf mS uRefawmfwYkd tm; wywfu
kd u
f m tcsdeq
f aJG eonfukd od&aomtcg olEiS q
hf ufvuf pum;urf;vSr;f
jcif; rjyKawmhbJ yk'rf (144) udk csKd;zsuf qufvufcsDwuf&efuo
kd m jyifqifMuavonf/ uRefawmfwYkd u vlBuD;yDyD
qufqyH gvsuf ta&;ydkifrSm uRefawmfwdkYtay: taumufOmPfMuHum uRefawmfhwdkYtm; zrf;0&rf;udk wiful; xkwfxm;cJh
avonf/
oydwform;wyfudk 'DZifbmv (12) &uf eHeufwGif csDwuf&ef pDpOfxm;aomfvnf; uRefawmfwdkY (5) OD;rSm
xkdaeY eHeufaetmHkudk vGwfvGwfvyfvyf rjrifawGU&awmhbJ vGefcJhaomaeYn (7) em&Duyif uRefawmfwdkYrSm rauG;*wf
tcsKyfcef;twGif; a&mufcJhMuavonf/ uRefawmfwdkYtm; zrf;qD;onhf tcsdefup ykvdyftrIxrf;rsm;u dkufESufMuojzifh
ausmif;oluav;rsm;ESifh ausmif;om;trsm;tjym; 'Pf&mtemw& &Sd tmZmenf udkatmifausmf toufaoqHk;&onfh
tcsdefwdkifatmif tjzpftysufrsm;udkum; tjyifu vlrsm;rSm uRefawmfwdkYxuf ydkrdkodMuayonf/
odkYaMumifh ,ckausmif;om;ta&;awmfyHkESifh qdkifaom tcsKdUajzSif;zG,f tcsufrsm;udkom a&;vdkygonf/ if;wdkYrSm(1) uRefawmfESifh udkAaqGudk zrf;aomaMumifh ausmif;om;rsm; rQ qlylvm&onf/
(2) ausmif;om;rsm;rSm rdrdwdkYESifh rqdkifaom EdkifiHa&;wGif 0ifpGufonf/
(3) ausmif;om;rsm;udk EdkifiHa&;orm;rsm;u vufudkifwkwftjzpf toHk;csaeonf/
(4) ausmif;om;rsm;onf ocifrsm;ESifh aygif;onf/
(1)
uRefawmfESifh udkAaqGudk zrf;vdkufojzifh ausmif;om;rsm; rQqlylvm&onf/ odkYr[kwfvQif ausmif;om;rsm;
ausmif;wGif pmtoifysufrnf r[kwf[laom xifjrifcsufrSm tcsKdUw0ufom rSefayonf/ txufwGif a&;om;cJhonfh
twdkif; ,ckacwf ausmif;om;rsm;rSm aS;uvdk eH&Hav;zuf ywfvnf0dkif;xm;aom ausmif;pmoifcef;udk rdrdavmu
tjzpfxm;um ausmif;pmtkyfrsm;wGifom pdwf0ifpm;jcif; rjyKawmh? rdrdudk,fudk ta&;ygaom wdkif;oljynfom; tjzpfodkY
jrifhwifvdkufum jynfoljynfom;tm;vHk;ESifh oufqdkifaom jyemtm;vHk;wGifvnf; pdwf0ifpm;vmavonf/
if;tjyif ausmif;om;rsm;rSm ausmif;om;[laom vlwrsKd;tjzpfESifh bHkaygufvmMuolrsm; r[kwfojzifh rdrd\
rdb? OD;av;paom aoG;csif;om;csif; wdkif;oljynfom;rsm; twd'kua&mufvQif rdrdwdkYvnf; a&muf&onf/ wdkif;ol
jynfom;rsm; ab;'kua&muf wGef;vSefwdkufcdkufvQif rdrduvnf; 0ifa&muf wdkufcdkuf&rnf[k oabmydkufvmMuav
onf/ xkdYaMumifhyif ,ckwdkif;jynfrSm e,fcsJUpepfaMumifh ab;'kutaygif; wqifhxufwqifh awGUMuHKcHpm; ae&aomtcg
ausmif;om;rsm;rSmvnf; at;at;vlvl raeEdkifMubJ xdyfxufrD;yljzifh wdkif;jynfudk rnfodkYul&rnfudk tcsufSmaeMu
avonf/
wdkif;oljynfom; qif;&Jom;tvkyform;rsm;twGuf uRefawmfwdkYudk zrf;vdkufaomtcgwGifum; tqifoifh jyifqifNyD;
jzpfaom ausmif;om;rsm;udk qlyl&ef tcgay;vdkufouJhodkY jzpfoGm;avonf/ tu,f uRefawmfwdkYudk rzrf;bJaeygu
,ckvdk jzpfysufqJjzpfaom ausmif;om;ta&;awmfyHkonf ,cktcsdefwGif rjzpfbJ tcsdefajymif;csif ajymif;oGm;ayrnf/
odkYaomf rjzpfbJum; rae? taES;ESifhtjref jzpfay:&awmhrnf/ pifppfaomfum; uRefawmfwdkYudk zrf;vdkufjcif;rSm aygufuGJ
tHhqJqJjzpfaom ,rf;tdk;BuD;udk rD;tzGm;zGm; csvdkufjcif;om jzpfayonf/
,ckausmif;om;ta&;awmfyHkonf uRefawmfwkdY (2) OD;tm; zrf;qD;jcif;tay:wGif vHk;0 t&if;rwnfaMumif;udk
oufaotxiftSm; jyrnf/
uRefawmfwkdY (2) OD;udkzrf;qD; rauG;axmifBuD;twGif; tcsKyfESifhxm;pOf? 'DZifbmv (14) &ufaeY eHeuf (9) em&D
cefYavmufwGif tcGefawmf0efBuD;csKyf OD;bOD;onf &efukefrSae uRefawmfwdkYSdaom rauG;axmifodkY w,fvDzkef;quf

361

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
uRefawmfwdkYtm; rauG;wGif uRefawmfwdkY (2) a,muf jzpfysufyHkudk ar;onf/ uRefawmfu txufwGif a&;om;cJhonfh
twdik ;f jyefvnfajymjy&m OD;bOD;u ]]tck 0efBuD;csKyf tpnf;ta0;So
d nf? rif;wdYktaMumif; pOf;pm;Murnf? rif;wdYkacgif;aqmif
zdkY vmjcif; r[kwfojzifh vTwfypfrnf? (10) em&Dudk igtaMumif;jyefrnf}} [k ajymygonf/ xkdYaemuf ,ck tif;pdefaxmif
a&mufonftxd olYxHrS taMumif;jyefpum; r&awmhyg/
0efBuD;csKyf tpnf;ta0;u uRefawmfwdkY (2) a,mufudk bmaMumifh rvTwfoenf;/ ausmif;om;rsm;rSm uRefawmfwdkY
(2) a,mufudk t&if;cH t"duxm; qlylMujcif; r[kwf? uRefawmfwdkY (2) a,muf vTwfypfHkrQESifh ausmif;om;rsm;rSm
at;oGm;Murnf r[kwf/ uRefawmfwdkYudk vTwfvdkufvQif tjyifzufwGif qlylorm; wdk;HkrQ jzpfrnfudk odMuaomaMumifh
jzpfavonf/
v,form;? tvkyform;rsm;ESifhwuG wwdkif;jynfvHk;udk csKyfcs,fxm;aom yk'frtrsKd;rsKd;udk jyefvnf kyfodrf;&ef
twGuf ausmif;om;rsm; oydwaf rSmufaeMu\/ uRefawmfwYkd (2) a,mufukd zrf;rS jynfoYl vw
G v
f yfrt
I wGuf wdu
k cf u
kd Mf u&ef
ausmif;om;rsm; qlylMuoavm? vHk;0r[kwfay? vGefcJhaom Edk0ifbmv (3) &uf? (4) &uf? (5) &ufaeUrsm;wGif usif;y
cJhaom ausmif;om;vTwfawmf\ wuodkvfOya'Murf;ESifh ywfouf wdkif;jynfodkY aMunmpmwrf; aemufqHk;tydk'fwGif
]jynfolYvGwfvyfrItwGuf ausmif;om;rsm; wdkif;jynfwavsmuff qlylawmif;qdk&ef} [k twdtvif;ygSdavonf/ ausmif;
om;rsm; vTwfawmf\ qHk;jzwfcsufudk dkaovdkufemaomtm;jzifh ausmif;om;rsm; odkYqlylaeaMumif; txl;xifSm;
vSayonf/
(2)
EdkifiHa&;udk aMumufp&m? rowDp&m aq;jc,fNyD; ausmif;om;rsm;udk ajcmufvSefYavhSdonfrSm e,fcsJUorm;\
,kwfywfaom tusifhwckjzpfavonf/ e,fcsJUorm;rsm;\ pm;<uif;pm;usefrsm;jzihf toufSifaeMuaom vufyg;ap
rsm;uvnf; ausmif;om;rsm; EdkifiHa&;ESifh rqdkif[k a,mif0g; pum;ypfoHudk rMumcP Mum;&avonf/ e,fcsJUorm;
wdkYu ausmif;om; EdkifiHa&;xJ0ifvmonfudk aMumufvefYMujcif;udk axmufojzifh ausmif;om;rsm;onf e,fcsJUpepf
okwfoifa&;wGif rnfrQta&;yg t&ma&mufonfudk csifhcsdefEdkifayonf/
ausmif;om;rsm;&mZ0ifudk MunfhvQif yxrwGif e,fcsJUorm;rsm;onf ausmif;om;rsm;udk evHrxlEdkifatmif acgif;
raxmifEikd af tmif eif;jym;tajcwGif xm;\/ 'kw,
d ausmif;om;rsm; qlyEl ;kd Mum;vmaomtcg ausmif;om;rsm; qlcsifqlawmh?
odkY&mwGif ynma&;udpwGifom aqmifGuf&rnf/ EdkifiHa&;rvkyf&[k ajymvmMuonf/ um; e,fcsJUorm;wdkY\
aemufodkY wvSrf;qkwfjcif;jzpf ausmif;om;wdkY aSUwvSrf; wdk;jcif;jzpf\/ aemifwGif ausmif;om;wdkY EdkifiHa&; vkyf
csifvkyfawmh? odkY&mwGif e,fcsJUpepfokwfoifa&;wGif ryg&[k ajymayvdrfhrnf/ odkYaomf pifppftm;jzihf okdYajymEdkif&ef
rSdawmh/ taMumif;aomfum; xkdtcsdefwGif olwdkY vlUjynfwGif SdMuawmhrnf r[kwfay/
ausmif;om;rsm;u ArmvlrsKd;wkdif; vlwef;aphaeEdkifonfh avmuopfxlaxmifa&;twGuf qif;&Jom;v,form;
rsm;ESifh ycHk;csif;,SOfum vGwfvyfa&;ppfajrjyifwGif wdkufcdkufMutHh/ ,ck vkyfief;rsm;rSm xkdtcsdeftwGuf tm;jyifaejcif;
rQjzpf\/ odkYvkyfojzifh e,fcsJUorm;ESifh ol\vufyg;aprsm;onf ausmif;om;rsm; EdkifiHa&;vkyfonfudk ajymHkru
vlowform;jzpfonf pojzifh olwdkY oabmusovdk ajymqkdEdkifayonf/
(3)
ausmif;om;rsm;udk EdkifiHa&;ygwDrsm;u vufudkifwkwftjzpf toHk;csaeonf[laom &,fp&maumif;vSonfh
pGyfpGJcsufrsKd; a&;om;ajymqdkaeMujcif;rSm ,ckudpwGifrSr[kwf/ wuodkvfOya'Murf;udk y,fcsvdkufpOfuvnf; enf;
twdkif; pGyfpGJcH&zl;ojzifh ,Ofyif aeavonf/
pGyfpGJcsufrsKd; xGufay:vmonfh a'orsm;rSm e,fcsJYorm;wdhk\ yg;pyfjzpfaom &efuek af *;Zwfowif;pmESifU e,fcsYJorm;
vufyg;apjzpfaom Gefhaygi;f tpd;k &wdhk\ yg;pyf AEKvowif;pm wdkYyif jzpfavonf/ wuodkvfOya'Murf; udpw
Gifum;
trsm;em;vnfatmif cyfSnfSnf Sif;&OD;rnf/ ,ckudpwGifum; pOf;pm;OmPfSdolwdkif;rSm tvGefSif;avonf/ b,f
EdkifiHa&;ygwD? b,f*dkPf;*PrS pdwful;rwnfhrD ausmif;om;rsm;u pwif jynfolYvGwfvyfrIudk csKyfcs,fxm;aom
yk'frrsm;udk csKd;zsufum tmPmzDqefcJhMuavonf/ odkYaomf owif;pmrsm;um; ausmif;om;rsm;udk OD;apmu ajrmufay;
aeonft
h aersKd; ,ckxufwikd f a&;om;aejcif;rSm wdik ;f oljynfom;rsm;udk apmfum;onfEiS hf wlavonf/ pifppfaomfum;
*VKefOD;apmrSm ausmif;om;ta&;awmfyHk*,ufrS rl;rdkufum rodrom tmPmzDqefa&; ppfajrjyifodkY a&mufvmjcif;
jzpfavonf/
(4)
ausmif;om;rsm;udk ocifrsm;ESifh aygif;onf[k ajymjyef\/ rSefonf? ausmif;om;rsm;onf ocifrsm;ESifh aygif;
onf/ odkYaomf aygif;onfqdk&m ausmif;om;or*toif;ESifh wdkYArmtpnf;tHk;wdkYonf tpnf;ta0;BuD;vkyfum
pnf;rsOf;Oya'rsm; a&;qGJNyD; pepfwus csnfNyD;? wkwfNyD; aygif;enf;rsKd;r[kwf? or*pnf;rsOf;t& ,cktcsdeftxd
or*toif;onf rnfonfhygwD\ vufatmufcHrQ r[kwf? vGwfvyfaomtzGJUtpnf; jzpf\/
or*toif;ESifh wdkYArmtpnf;tHk;wdkYrSm t"du&nfG,fcsuf? 0g'wdkYwGif twlwlyifjzpf\/ or*toif;onf
qif;&Jom;v,form;awGESifh aygif;wdkufrS e,fcsJUpepf ysufrnf[k t,lSd\/ wdkYArmtpnf;tHk;onfvnf; xkdYtwlyif?
or*toif;onf Armwdkif;? Armwdkif; vlwef;aphaeEdkifonfh avmuDedAmef xlaxmifa&;udk &nfrSef;\/ wdkYArmtpnf;

362

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


tHk;onfvnf; xkdYtwl? odkYaMumifhyif or*toif;ESifh wdkYArmtpnf;tHk;wdkYrSm vGJaSmif r&atmif vkyfief;pcef;wGif
yl;aygif;Mu&avonf/
ausmif;om;rsm;or* OuXa[mif; udkatmifqef;onf ,ck ocifatmifqef;tjzpf wdkYArmtpnf;tHk;wGif
a&mufae\/ aemifwiG u
f m; udak tmifqef;ajc&mcHum wdYk Armtpnf;tH;k udk wyfcsD0ifMurnfh ausmif;om;rsm;udk jrifa,mif
aeao;onf/

b[def;

urmah usmif;om;rsm;tzGcYJ sKyf

Source: Oway Magazines

&Jabmf ausmif;om;? olawGudk urmhausmif;om;tzGJUcsKyfBuD;eJY rdwfquf


wJh taeeJY tzGJUcsKyfBuD;taMumif;udk wifjyvdkuf&ygw,f/ rdwfqufwifjywJh
&nfG,fcsufuawmh twdkif;wdkif;tjynfjynfrS ausmif;om;tzGJUtpnf;awG
udk tajccHrwnf zGJUpnf;wnfaxmifwJh 'DurmYausmif;om;rsm;tzGJUcsKyfBuD;
taMumif;udk Armausmif;ol? ausmif;om;awGtaeeJU odoifhodtyfxdkuf
w,f vdkY av;av;pm;pm;BuD; ,HkMunfwJhtwGuf wifjy&jcif; jzpfw,f/
'Durmh ausmif;om;tzGJUcsKyfBuD; taMumif;udk ydkifydkifEdkifEdkif em;vnfa&;
twGufqdk&if tzGJUcsKyfBuD;&JU(1) &mZ0iftusOf;
(2) &nfrSef;csufESifU tajccH0g'vrf;pOf
(3) vkyfief;pOfrsm;ESifU vkyfaqmifcsuf
rsm;udkyg tao;pdwf wifjyzdkY vdktyfvmw,f/
'DvdkvdktyfwJh txufygtydk'fawGudk twwfEdkifqHk; SmazGpkaqmif;NyD;
wifjy rdwfqufvdkufygw,f/
(1) &mZ0iftusOf;csKyf
ausmif;om;awG&JU t"du toufqdkifqHk; tcsufuawmh ynmoifMum;a&; jzpfw,fqdkwm rjiif;EdkifwJh tcsuf
jzpfw,f/ b,fwdkif;jynfu ausmif;om;yJjzpfjzpf ynmoifMum;Edkifa&;udkyJ t"dutaeeJY ,lqMuw,f/ cyfSif;Sif;
qdk&if ausmif;om;[m ynmoifMum;&r,f/ ynmoifMum;wJh ae&mrSmvnf; olwwfwJh ynmudk wdkif;jynf wdk;wufa&;?
vlrsKd;awGtaeeJY wifhawmifhwifhw,f aeEdkifa&;twGuf toHk;y&r,fqdkwJh &nfrSef;csufudk xm;w,f/ 'Dvdk oabmxm;[m
wdkif;jynfwdkif;Sd ausmif;om;awG&JU a,bk,s oabmxm;vdkY ,lqEdkifw,f/
odkYayr,fh 'kwd,urmppfBuD;twGif;u qdk&if ausmif;om;rsm;&JU a,bk,s oabmxm;udk ydwfyifvmwJh om"u
awGudk ausmif;om;awG taeeJU xifxifSm;Sm; awGUMuHKcHpm;NyD; vm&w,f/
taMumif;u 'kwd,urmppfBuD;twGif;u zufqpf0g'&JU vTrf;rdk;tkyfcsKyfrIudk cHpm;&wJh wdkif;jynfwdkif;rSm zufqpf0g
'[m ,Ofaus;rItpOftvmudk zsufqD;zdkY vkyfudkifvmwm awGU&w,f? vlawG&JU wdk;wufrI? ynmOmPf yGifhvif;rIudk
Ncdr;f ajcmuf wm;qD;vmMuw,f/ zufqpf0g' vTr;f rd;k jcif;cH&aom wdik ;f jynfrsm;rSmSw
d hJ ,leAD mpDweD YJ txuf wef;ausmif;rsm;
ydwfypfvdkufMuw,f? vlYavmu wdk;wufzGHUNzdK;a&;udk vkdvm;wJh avmu"gwfynmonfawG ausmif;om;? vli,fawG?
ygarmu q&mawGudk nOf;yef; ESdyfpufvmwm awGU&w,f/
xifSm;wJh om"utaeeJY jy&r,fqdk&if 1939 ck? Edk0ifbmv (17) &ufaeYu qdk&if csufudkpvdkaA;uD;,m;
jynfrSmSdwJh ,leDAmpDwDtm;vHk;udk ydwfypfvdkufw,f/ 'Dvdk ydwfyifrIudk[efUwm;wJh ausmif;om;rsm;? q&mrsm;? jynfolrsm;
udkvnf; axmifcs? owfjzwf? nOf;yef;? ESdyfpufcJhMuw,f/
tvm;wl tjzpfrsKd;udk zufqpf0g'vTrf;rdk;wJh Oa&mywwdkufvHk;u wdkif;jynfwdkif;[m cHpm;cJhMu&w,f/ odkY
zufqpf0g'[m vlYavmuwdk;wufrIudk tm;ray;wJhtwGuf ausmif;om;awG[m zufqpf0g'qdk;udk qefYusifvmMuw,f/
onfqefYusiaf &; ppfyu
JG aeNyD; wurmvH;k Sd ausmif;om;awG[m pnf;vH;k vmMuw,f/ 'gaMumifh urmah usmif;om; tzGcYJ sKyBf u;D
ay:aygufvmjcif;[m zufqpfqefhusifa&; wdkufyGJeJh qufpyfaew,f/
xkdYtjyif zufqpftoGifudk raqmifao;wJh e,fcsJUpepf[mvnf; ynma&;udk tm;ray;cJhwmudkvnf; ausmfvTm;
jzwfoef;cJhwJh &mZ0ifordkif; wavQmufvHk;rSm awGUSd&jyefw,f/ Oyrm e,fcsJUtkyfcsKyfvTrf;rdk;cJhwJh wdkif;jynfawGrSmqdk&if
pmrwwfolOD;a&[m tHhMoavmufatmif rsm;jym;wm awGU&w,f/ awmiftar&du wwdkufvHk;rSm vlOD;a& (156000000)

363

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
SdwJhteuf pmrwwfolaygif; (70000000) Sdwm awGU&w,f/ e,fcsJUvufatmuf
a&mufaewJh tD&efrSm pmrwwfol 80 &mcdkifEIef;? ajrmuftmz&duwdkufrSm 90 &mckdifEIef;?
Edkif*sD;&D;,m;rSm 90 &mckdifEIef;? tdEd,rSm 87 &mckdefEIef;? tif'dkeD;Sm;rSm 90 &mckdifEIef;?
ArmjynfrSmvnf; 60 &mckdifEIef; tpSdojzifh awGU&jyefw,f/
onftcsufrsm;aMumifh ausmif;om;awG&JU ynmoifMum;Edkifa&;[m zufqpf? e,fcsJUpepf
qefYusifa&;wdkufyGJeJU cJGjcm;r&bl;vdkY ausmif;om;awGtaeeJY t,lSdvmMuw,f/
1939 ck? Edk0ifbmv (17) &ufaehrSm emZDzufqpfrsm;u csufudkpvdkAufuD;,m;eJY
tjcm;Oa&my wdkif;jynfrSmSdwJh ,leDAmpDwD? txufwef;ausmif;awG ydwfypfjcif;udk
uefYuGufwJhtaeeJY wurmvHk;rSmSdwJh ausmif;om;awG[m ]urmh ausmif;om;rsm;aeh} tjzpf
,ckxd ESpfpOfESpfwdkif; usif;yaeMuw,f/
tar&duef orwa[mif; wOD;jzpfwJh kpbJh SdpOftcgu qdk&if if;aeYrSm urmt&yf&yf Sd ausmif;om;rsm; xH
odkY toHvTifh tm;ay;pum; ajymcJhw,f/
odkYaMumifhyif twdkif;wdkif;? tjynfjynfrS ausmif;om;rsm;onf twdwfoifcef;pmrsm;udk cH,lum aemufaemifwGif
olwdkY\ ynmoifMum;a&;udk rwm;qD;Edkif&eftwGuf pkaygif; umuG,frnfh urmhausmif;om;tzGJUcsKyfBuD; wcktaeESifh
SdoifhSdtyfonf[k oabmaygufum if;tzGJUcsKyfBuD; wnfaqmufEdkifa&;twGuf BudK;pm;Muw,f/
tzGJUcsKyfwnfaqmufa&;udk BudK;pm;MuwJh ausmif;om;rsm;xJwGif tar&duef? t*Fvef? qdkAD,uf? jyifopf?
wkwfjynf tpSdonfh BuD;ig;BuD;EdkifiHrS ausmif;om;rsm;omru 'def;rwf? qGD'if? ,l*dkpvm;AD;,m;? tdEd,? aemfa0;ESifh
tjcm;wdkif;jynfrsm;rS ausmif;om;rsm;vnf; yg0ifMuwmudk awGY&w,f/ 'Dtm;vHk;aom ausmif;om;rsm;&JU BudK;yrf;
csufaMumifh 1946 ck? Mo*kwfvxJrSm urmY ausmif;om;tzGJUcsKyfBuD; taeeJY rm;rm;rwfrwf ay:xGufcJhw,f/
'DtzGJUcsKyfBuD;udk wnfaxmifwJh urmYausmif;om; uGef*&ufBuD;rSmqdk&ifvnf; wdkif;jynfaygif; (43) EdkifiHrS ausmif;om;
udk,fpm;vS,fawG wufa&mufaqG;aEG; wnfaxmif cJhw,f/ odkUjzifh urmhausmif;om;tzGJUcsKyfBuD;udk wkdif;jynfwkdif;u
ausmif;om;awG&JU vHk;yrf;rIaMumihf atmifjrifpGm wnfaxmifvdkufMuwmudk awGUSd&w,f/
(2) &nfrSef;csufESifU tajccH0g'vrf;pOf
vlYavmuBuD; om,m<u,f0a&;twGuf vlwdkif;ynmoifMum;Edkifa&;udk t"dutaeeJY &nfrSef;w,f/ wwfonfh
ynmrsm;udkvnf; vlYavmuSd vlom;rsm; wdk;wufzGHUNzdK;a&;twGufom toHk;csap&ef &nfG,fMuw,f/ &nfrSef;
csufrsm; atmifjrifa&;[mvnf; vlYavmu zGHUNzdK;a&;? wdk;wufa&;udk [efYwm;ydwfyif wm;qD;apwJh e,fcsJUpepfudkyg
uG,faysmufapa&;udkvnf; cdkifrmaom ,kHMunfcsufeJY arQmfrSef;cJhMuw,f/
onf&nfrSef;csufrsm;ay:wGif tajcpdkufNyD; tzGJUcsKyfBuD;&JU tajccH0g'udk csrSwfcJhMuw,f/ tzGJUcsKyfBuD;&JU tajccH0g'
[mqdk&if wdkif;jynfwdkif; vGwfajrmufapa&;? vlYavmuBuD; Nidrf;csrf;pGm qufvuf wnfwHha&;eJY vlwdkif;tm; ynmoifay;
apEdkifwJh 'Drdkua&pDynma&;wdkhjzpfw,f/
'DtajccH0g' (3) csufay:u wzef vrf;pOfudk azmfxkwfjyefw,f/ csrSwfxm;wJh vrf;pOftaeESifh jyefMunfh
jyefawmhvnf; ausmif;om;rsm;&JU &oifh&xkdufwJh tcGifhta&;rsm;&,la&;? ausmif;om;rsm;&JU aexkdifrItqifhtwef;
wdk;wufapa&;? tqifhtwef;jrifhaom ynmrsm;&,lEdkifa&;? wdkif;wyg;tkyfcsKyfcH&aom udkvdkeD? udkvdkeDwydkif;EdkifiHrsm;Sd
ausmif;om;rsm;udk ulnDaxmufyHha&;? ausmif;om;tcsif;csif; trsKd;? bmom? vdif? tom;ta&mif rcGJjcm;bJ wOD;udk
wOD; em;vnf aoG;pnf;a&;rsm;tjyif? urmhausmif;om;xkBuD; w&yfvHk;\ tajctaeudk oufqdkif&m EdkifiHwum
a&;&m tzGJUtpnf;rsm;udk wifjytultnDawmif;a&;ESifh avmavmq,f ausmif;om;rsm;\ vkdtyfcsufrsm;udk urmol?
urmom;awG aSUarSmufwGif csjya&;wdkYjzpfw,f/
(3) vufawGYvkyfief;pOfESifU vkyfaqmifcsufrsm;
txufazmfjyyg tajccH0g'ESifh vrf;pOf atmifjrifa&;twGufvnf; vufawGUtm;jzihf vkyfaqmifonhf vkyfaqmif
csufrsm;rSm wnfaxmif zGJUpnf;NyD;aemufydkif;wGif wGifus,fpGm 'keJYa';SdcJhaMumif; awGU&jyefw,f/
vkyfaqmifcsufrsm;taeESifh twdkif;wdkif; tjynfjynfu ausmif;om;tajctaeawG odSdEdkifzdkYtwGuf pHkprf;SmazGcJhMu
w,f/ urmhausmif;om;uGef*&ufBuD;rsm;? uGefz&ifhtpnf;ta0;rsm; ac:qdkjcif;jzifhvnf; ausmif;om;awG&JU tajctae
awGudk wifjyzGifhvSpfEdkifcJhw,f/
ausmif;om;awG&JU qif;&Jusyfwnf;rIrsm;udk wifjyNyD; oufqdkif&m tpdk;&awGqDudkvnf; ausmif;om;tcGifhta&;udk
OD;pm;ay;zdkY EdI;aqmfcJhw,f/

364

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


vlwdkif; ynmoifMum;Edkifa&;twGuf awmif;qdkwdkufyGJ0ifcJhwJh wdkif;jynfwdkif;u ausmif;om;vIyfSm;rIawGudk wzGJUcsif;
taeESifhaomfvnf;aumif; tm;ay;vkyfaqmifulnDcJhwm awGU&w,f/
udkvdkeDeJY? udkvdkeDwydkif; wdkif;jynfrsm;rS ausmif;om;rsm; b0vGwfajrmufa&; wdkufyGJudkvnf; tpGrf;ukef tm;ay;ulnD
aqmifGufMuw,f/ if;wkdif;jynfrS ausmif;om;rsm;tm; 'Drdkua&pDopfEdkifiHwGif urmhausmif;om;tzGJUcsKyfBuD;\
axmufyHhaMu; &efyHkaiGjzihf ynmoifMum;ay;jcif;? udkvkdeDEdkifiHrsm;Sd ausmif;om;rsm;tm; oufqdkif&m bmom&yfESifh
ywfoufaom pmtkyfrsm; ay;ydkYjcif;? usef;rma&;twGuf aq;rsm;? aq;ypnf;rsm;? "gwfrSefpufrsm;? olemjyKum;rsm;
ay;ydkYjcif;wdkYudk tzGJUcsKyfBuD;taeeJY jyKvkyfaqmifGufcJhw,f/ 'gwGifruao;bJ tqkwfema0'em pGJuyfaom txl;ojzifh
udkvdkeDEdkifiHrS ausmif;om;rsm;twGuf tqkwfemukaq;Hkrsm;udk ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;\ tultnDjzifh csufudk
pvdkAufuD;,m;ESifh yDuif;wGif wnfaqmuf ay;xm;jyefw,f/
if;aemuf wwkdif;jynf ausmif;om;rsm; tajctae? b0aexkdifrI? ynma&;tqifhtwef;udk wjcm;wdkif;jynf
rsm;rS ausmif;om;wdkY em;vnfoabmaygufap&ef ynmay;onhf ynma&;pmapmifrsm;udkvnf; xkwfa0jzefYjzL;ao;
w,f/
ausmif;om;tcsif;csif; em;vnfrI? cspfMunfrI &Sda&;twGuf wdkif;jynftcsif;csif; vSnfhvnfvnfywfjcif; ponfh
aqmifGufcsufrsm;udkvnf; vkyfay;cJhw,f/
txl;tjcm;qHk;ESifh &mZ0ifwGif ay:vGifvSaom vkyfaqmifcsufwckum; urmhausmif;om;ESifh vli,frsm;&JU
Nidrf;csrf;a&; yGJawmfBuD;jzpfw,f/ 'DNidrf;csrf;a&;yGJawmf jyKvkyfay;wJh &nfG,fcsufuawmh vli,f? ausmif;om;awGudk
vlY,Ofaus;rI tpOftvmeJY vlUavmuzGHUNzdK;a&;udk zsufqD;acsrIef;ypfonhf ppfudk GHUrkef;ap&efeJY ESpfoufzG,faom
Nidrf;csrf;om,ma&; pdwf"gwfrsm; cdkifrmap&efjzpfw,f/ 'DyGJawmfBuD;[m (2) ESpfjcm;wcg jyKvkyfusif;yw,f/ yGJawmf
BuD;udk wdkif;jynftoD;oD;rS vli,f? ausmif;om;rsm; axmifaomif; csDwuf qifETJMuw,f/
yGJawmfrSm vli,f? ausmif;om;awG[m wOD;eJY wOD; &if;ESD;pGm qufqHNyD; aysmfTifpGm uckefMuwmudk awGU&w,f/
yGJawmfBuD;twGif;rSm wdkif;jynftoD;oD;u vli,fausmif;om;awG[m rdrdwkdYa'oqdkif&m ,Ofaus;rI? tEkynm? tpOf
tvm? tutckef? *Dwrsm;udk wifjyMuw,f/ uJhodkY wdkif;jynf\ "avhxHk;pH? ,Ofaus;rI? *Dw? tutckefrsm;udk
wifjyMujcif;tm;jzifh wOD;&JU ,Ofaus;rI? wOD;&JU "avhxHk;pH tpOftvm tEkynmawGudk av;pm;aom pdwf"gwfrsm;
&SdNyD; wdkif;jynfcsif; Nidrf;csrf;pGmwnfwHha&;udk vli,f? ausmif;om;awGtaeeJY xifxifSm;Sm; uGif;uGif;uGufuGuf
jrifvmMuw,f/
wOD;eJY wOD; rkef;wD;rI enf;yg;NyD; vmcJhMuw,f/ vlrsKd;csif; rkef;wD;rIudk zefwD;ydkYaqmifapwJh 0g'qdk;rdIif;awGudk
GUHrkef;vmMuw,f/ wjynfeJY wjynf? vlrsKd;wrsKd;eJY wrsKd;? wdkufcdkufvdkrI? tkyfpdk;csKyfcs,fvdkrIqdkwJh raumif;pdwfxm;
awG[mvnf; vGifhpifyaysmufukefw,f/
onfaemuf yGJawmfBuD; twGif;rSmyJ wdkif;jynfwdkif;u upm;ckefupm;a&; 0goemygwJh vli,f? ausmif;om;
awGtwGuf rdwfaqGjzpf upm;ckefpm;NydKifyGJBuD;rsm; jyKvkyfay;jcif;jzifhvnf; cspfcif&if;ESD;rIudk wnfaqmuf ay;ao;w,f/
aemufqHk;taeeJY qufvufwifjy&r,fqdk&if 'DaeY urmhausmif;om;tzGJUcsKyfBuD;[m wdkif;jynfwdkif;vdkvdku
ausmif;om;rsm;&JU tzGJUcsKyfBuD; jzpfw,f/ tzGJUcsKyfBuD;udk wdkif;jynfwdkif;u apvTwfxm;wJh ausmif;om;udk,fpm;vS,f
awGu tkyfcsKyfvkyfaqmifw,f/ tzGJUcsKyfBuD;&JU &efyHkaiG[mvnf; toif;0iftzGJUtpnf;rsm;&JU qufaMu;jzifh rwnfxm;
w,f/
'Dawmh tzGJUcsKyfBuD;[m ausmif;om;ydkifwJh ausmif;om;tkyfcsKyfwJh ausmif;om;&efyHkaiGeJY tzGJUcsKyfBuD; jzpfw,fqdkwm
xifSm;w,f/
onfvdkrSefuefwJh tajccHay:rSm wnfaqmuf zGJUpnf;xm;vdkY tzGJUcsKyfBuD;[m waeYwjcm; cdkifrmvmHkomru
wdk;wufvmw,f/ ,aeYqdk&if wdkif;jynfaygif; (72) EdkifiHu ausmif;om;tzGJUtpnf;awG[m tzGJUcsKyfBuD;eJY qufoG,f
xm;w,f/ tzGJUcsKyfBuD;&JU tiftm;[m ausmif;om; (5) oef;cGJudk udk,fpm;jyKwJh tzGJUcsKyfBuD; jzpfaew,f/ ukefukef
ajym&&if ausmif;om;xk w&yfvHk;&JU qEeJYudkufnDwJh tajccH0g'eJY vrf;pOfaMumifhvnf; waeUwjcm; wdk;wufaezdkYom
Sdw,f/ odkYaMumifh wurmvHk;SdwJh ausmif;om;xkw&yfvHk; tm;xm;xkdufonfh tzGJUcsKyfBuD; jzpfaeonfhtwGuf Arm
ausmif;om; ausmif;olrsm; em;vnfEdkifap&eftwGuf tusOf;csKyftm;jzifh 'DtzGJUcsKyfBuD;eJY rdwfqufwifjy vdkuf&jcif;
jzpfw,f/

urmUausmif;om;rsm;tzGJYcsKyfBuD; t"GefhSnfygap
vS0if;

365

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

ppfudkrkef;onf
(1)
urmppfwJh
onf;epfESifhrQ? Mum;jyef&aomf
wdwfujzpfpOf? jyefvmxif
pdwfwGif vSyfvSyfwkefrd\/ /
(2)
AHk;? pufaoewf?
rjywfoGef;ypf? urmppfaMumifh
om;wpfESifhaoG;? ajrrSmazG;vsuf
idka<u;dIufoH? jynfvHk;nH
rD;vQHrD;cdk;? rdk;odkYwdk;um
oD;rsKd;v,f,m? zGHUrvmbJ
avmifjymtpk? ajymif;vJjyKonhf
'kwd,ppf? acwfwacwfrS
arhypfr& twdwfwnf;/ /
(3)
wNrdKUvHk;vQif
tHk;tHk;<uuf<uuf? ajy;vTm;vsufwnfh
rdk;xufwcGif? aumif;uifjyifrS
av,mOfysHwyf? pufaoewfudk
rjywfypfum? AHk;rdk;&Gm\
BuD;pGmjrnf[D;? toHBuD;ESifh
rD;vnf;yGifhxGuf? ul;pufumom
tdrfwdkufwmudk? Sdef0gajymifajymif
awmufavmifvnf;? acgif;axmifr&J
ykef;usif;xJ0,f? udk,fvnf;MuHKUMuHKU
yHkYyHkYauG;auG;? toufab;aMumifh
rD;a&;udkvnf; rawG;0Hh/ /
(4)
wcgw&H
[pfatmfoHvnf;? qlnHvSpGm
Mum;&yg\/ /
wcgw&H
idka<u;oHvnf;? emvQHwrQ
Mum;vdkuf&\/ /
wcgw&H
NiD;wGm;oHvnf;? av,HxJrSm
ygvm\/ /

366

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

tjrJawmhrl
<uufqltkef;tkef;? 0kef;0kef;'dkif;'dkif;
oHtdkif;om? avvdIif;udkpD;
ajrBuD;udkqkyf? udkifvIyfodkY
rdk;jyKwfvkrQ? aygufuGJMu\/ /
(5)
a'gif--- a'gif--- 'ef--- 'ef
avaMumif;&efrS? a0;jyefuif;aMumif;
at;oHacsmif;\? ndrfhanmif;oHom
xGufay:vmrS? wcgonfawmh
raoaygh[k? pdwfavsmhoufjyif;
csae&if;yif? AHk;usif;rSxGuf
ajrtxufodkY? iJhvsufIum
Munfhvdkuf&0,f--tdk---bmrSrjrif? rD;omjrif\?
NrdKUcGiftvHk;? rD;omzkef;\?
rD;vHk;xJrS? ajy;vTm;Mu\?
ac:Mu? atmfMu? [pfidkMu\?
tr*Fvm? Icif;omvQif
eDwsm&J&J? aoG;ESifhwGJ
aMuuGJzG,f&mjrifwum;/ /
(6)
ig\tdrfvnf;
tSdefjyif;pGm? ppfrD;rSm0,f
jymomtjzpf? xifawmh\/ /
ynmSm&
ausmif;awmfrSmvnf;? wdkifomusef&pf
rD;pmjzpf? cspfonfhi,faygif;?
rdwfaqGaumif;vnf;? ausmif;\eHab;
ykef;usif;ab;0,f? aoG;tvl;vl;
b0ul;\/ /
(7)
atmf--- 0Jrsuf&nfeJU
jrifonfhtjzpf? qdk;pepfaMumifh
wpfqdkY&ifrSm? rIombJ
b,fnmrvIyf? puftkyfodkY
ikwfwkwfxkdifum? idkifrd\/ /

367

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

ightwlyif
MunfvifNidrfhat;? *Dwaw;udk
uav;b0? i,fpOfuvQif
,k,cJhol? ]]tbjzL}}vnf;
oufwlyrm? jrwfEdk;&Smonfh
oHomat;csdK? apmif;tdk\
ndKUndKUrJrJ? rD;aoG;cJodkY
0ifpGJoaE? tajctaeaMumifh
rsuf&nf0Jum? &yfae\/ /
jcL;yef;jcL;cuf
uEkwf,Sufonfh toufu,f0if
kyfaTpifudk? ae0if;NzdK;zs
tcsdefusxd? yDoatmifxk
yef;ykorm;? bdk;oufMum;vnf;
xGm;xGm;nufnuf? aMurGysufonfh
olYvuf&mEk? tpkpkaMumifh
Orsuf&nfESifh awGae\/ /
yef;csDq&m
olwdkYrSmvnf;? ESpfwmumv
qGJcJh&onfh? oufrQciftyf
yef;csDcsyfwdkY? jzpf&yfqdk;0g;
ppfrD;Mum;0,f? avmifoGm;ojzifh
rsuf&nfESifhvQif? pdkYeifhumom
&yfae\/ /
ESpfaygif;rsm;pGm
pkaqmif;vmonfh? pmay0wK
&wkuAsm? ajrmufrsm;pGmvnf;
AsL[mcif;vSpf? owfyGJjzpfonfh
ppfrD;a0a0? avmifuRrf;av
pmaycspfwwf? yd#duwfrSL;
jymyHkOD;wGif? tl;yrm
idkaeSm\/ /
(8)
tu,fqdkvQif
ighNrdKUwGifom? r[kwfygbJ
Armjynf0Srf;? ppfrD;vTrf;rdkY
vQrf;vQrf;eDeD? aoG;wdkYonfvnf;
pD;vnfcJhNyD jzpfownf;/ /

368

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1951 rS 1952 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

,Ofaus;rIESifh
okckrvnf;? ppfrD;0,f
csD;ESD;ysufokef;cJhNyDwnf;/ /
b0twl
ausmif;olausmif;om;? ajrmuftrsm;vnf;
vlom;csif;csif;? arwmuif;
cif;onfhppfrSm? toufwmudk
pGefUSmcJh& NyDomwnf;/ /
(9)
xdkYaMumifhomyif
ppfqdkvQifrl
rjrifvdkbJ? rkef;HGUGJ
vufwGJnDnm? awmif;qdkvmonf
urmhNidrf;csrf;a&;udkwnf;/ /
(10)
vlom;tm;vHk;
ppfudkrkef;? pkHk;qE
tmoDoudk? r&&atmif
BudK;yrf;pdkY/ /
rif;vS - GefhMuL;
(wuodkvfausmif;om;yGJawmf yxrqk&uAsm)

369

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

OD;pdeb
f ef;
(1951-52)
Source: Oway Magazines

&efuek Zf mwdjzpfonf/ 1946 ckEpS w


f iG f &efuek w
f uov
kd o
f Ykd a&mufydS nm qnf;yl;onf/ 1950-51 ckEpS w
f iG f
wuotrIaqmif tjzpf aG;aumufwifajrmufjcif;cH& twGi;f a&;rSL; wm0ef ay;tyfjcif;cH&onf/ 195152 ckEpS w
f iG f wuo Ou|jzpfonf/
ppfNyD;acwf 1946 ckEpS rf pS wuov
kd pf mar;yGrJ sm;udk t&pfuspmar;yGJ (Compartmantal Exam) jyKvyk cf o
hJ nf/
1951-52 ckEpS w
f iG f t&pfus pmar;yGrJ S ,ckvufdS Part.A Part.B pepfoYkd ajymif;vJ&ef wuov
kd t
f mPmydik f
tzGUJ rS qH;k jzwfonf/ xkq
d ;kH jzwfcsuu
f kd ausmif;om;xk qEawmif;cH&m ausmif;om; trsm;pku ,ckvufpdS epfukd
vufc&H ef rJay;qH;k jzwfco
hJ nf/
OD;pdeb
f ef;onf Edik if aH wmf pku
d yf sKd;a&;bPf;kH csKyf refae*smtjzpf Edik if aH wmfwm0efukd xrf;aqmifvsufo
dS nf/

370

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

tcef; (15)
Nird ;f csr;f a&; 'Dru
kd a&pDa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; ausmif;om;xktcGit
hf a&;umuG,af &;ESifY trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1952 rS 1953)

(u) 'Dtufpt
f kd arG;zGm;jcif;
1952-53 ckESpf ynmoifESpfwGif wdk;wufaom ausmif;om;tiftm;pk OD;aqmifrI&Sdvmjcif;onf tmPm&
ygwD tzGJUtpnf;tzdkY rsm;pGmjyemBuD;w&yf jzpfaeonf/ wdk;wufaom ausmif;om;tiftm;pkrsm;onf Auorsm;
tzGJUcsKyf? &uo? wuo [laom t"du ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;wGif OD;aqmifrI &xm;onf/ tpOftvmBuD;rm;
aom wuoudk vGwo
f mG ;jcif;onf tmPm&ygwD tzGUJ tpnf;twGuf BuD;rm;aom qH;k H;I rI jzpfonf/ oefYiS ;f udv
k nf;
tm;udk; rjzpfEdkifawmhay/ rdrdwdkY pdwftcs&qHk; tiftm;pkzGJUpnf;&eftwGuf wdk;wufwdkY\ OD;aqmifrIudk z,fSm;&ef
wuodkvfwGif jyefvnf wmplaeonf/
yxrOD;qH;k oefYSi;f rS cGx
J u
G o
f mG ;aom udu
k Bkd uD;? udu
k akd v; nDaemiftyk pf u
k kd zJx
h w
k o
f nfh vufusef qdk ,
S v
f pf
ygwDtEG,frsm;udk jyefvnftoufoGif;onf/ tcGifhta&; rufvHk;rsm;ay; pnf;Hk;onf/ odkYjzifh 'Drdku&ufwpf
ausmif;om;tiftm;pk-'Dtufpt
f kd (Democratic Student Organization) udk xlaxmifonf/ tmPm&ygwDtzGUJ t
pnf;onf wuodkvfe,fajrwGif 'Dtufpftdk udk arG;zGm;oefYpifvdkufonf/

(c) 1952-53 ynmoifEpS f


wuodkvfe,fajr ausmif;rsm;jyefvnf zGifhvSpfaomtcgwGif wuodkvfonfvnf; touf0ifvIyfSm;vm
onfh pmoifcef;rsm;wGif at;csrf;pGm ynmoifMum;&rnfhtpm;? vrf;ray:odkY a&mufonf/ pDwef;vrf;avQmufvm
Muonf/ pmtkyfESifh azmifwdeftpm;? ydkpwmESifh tvHudkifvmMuonf/ lyaA'? yx0Dtpm;? zdESdyfrIvGwfajrmufa&;
tcGifhta&;rsm; pwif oifMum;vm&onf/ ygarmu\ pmayydkYcsoHtpm;? w&m;a[maom ausmif;om;? ausmif;ol
rsm;\ toHudk Mum;emvm&\/ ocsFmykpmtpm;? ausmif;om;ynmudk ajzSif;Mu\/ oifcef;pmrsm; ra&;awmhbJ
ynmpmwrf;rsm; a&;vmMuonf/ zm;cGJ&rnfhtpm;? aG;aumufyGJrJyHk;udk dkufcGJMu&onf/ tajctaerSm wif;rmvm
371

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
onf/ &ifhusuf &ifhusufvmonf/ aemufqHk; aygufuGJvmonf/ qEawG xkwfazmfvmMuonf/ &Jpdwf? &Jrmefudk
jyMuonf/ olwkdYvdktyfcsufrsm; tcGifhta&;rsm;udk awmif;qdkMuonf/ zdESdyfcs,fvS,folwdkYu ausmif;om;wdkY\
awmif;qdak om tcGit
hf a&;rsm;tpm;? zdEydS cf sKyfcs,fa&;udo
k m ay;vmMuonf/ uavmifEiS hf azmifwed t
f pm;? aoewfEiS hf
vSpH yG u
f kd ay;vmMuonf/ jynfph v
kH akd om rif&nftpm;? aoG;pufEiS hf rsu&f nfukd jrifMu&onf/ ausmif;oH;k y&dabm*rsm;?
ausmif;taqmuftODrsm; vdck sifaom ausmif;om;vli,fwYkd tm; tusOf;axmifrsm;udo
k m ay;tyfvmMuonf/ ausmif;
e,fajrudk q&mrsm; jznfhwif;&rnfhtpm; y&dowfrsm; jznfhwif;jcif; jyKvkyfvmonf/
om,maysmfTifrIonf ausmif;om;vli,fwdkYtwGuf b,faomtcgrS vHkavmufjynfhpHkonf[l rSd/ olwdkY
onf om,maysmfiT rf u
I kd tjrJwrf; iwfrw
G af eonf/ aysmfaysmfiT f iT f at;at;csrf;csrf;aexkid
f vGwv
f yfpmG ynmoif
,lvdkaom ausmif;om;vli,fwdkYtm; qlyltHk<uvmap&ef zdESdyfcs,fvS,folwdkYu zefwD;avhSdonf/ ausmif;om;wdkY
rsufpdxJwGif vrf;ray:wGif avvGifhaeaom uav;i,frsm;? tvkyfvufrJh vli,frsm;? wJpkwfuav;rsm;udk jrifvm&
onf/ tvkyo
f rm;? v,form;wdYk\ qeft;kd 0,f a[mif;avmif; jzpfaeonfukd jrifvm&onf/ csed YJ,rd ;f ,dik f a&m*gxlaeaom
tzd;k td?k tr,ftrkd sm;udk jrifvm&onf/ tcsKyfcef;? tcsKyfaxmifrS jynfow
l Ykd\ atmf[pfwikd Mf um;oHukd Mum;vm&onf/
zdESdyfrIatmuf kef;uefaeaom jynfolwdkY\ vIyfSm;oHudk Mum;vm&onf/ aoewfvSHpGyfrsm; tzsm;rS jynfolwdkY\
aoG;pufwYkdonf ausmif;om;vli,faoG;pufwYkdEiS hf yl;aygif; pD;qif;oGm;onf/ tmPm&ygwDwYkdonf jynfoEl iS hf ausmif;
om;xktm; wjcm;pD uGJjym;ap&ef cGJjcm;vmMuonf/ pepfwus jyifqifxm;aom enf;y&d,m,frsm;jzifh kyfzsuf
0ifa&muf vmMuonf/

(*) 1952 ausmif;om;tcGit


hf a&; umuG,af &;wdu
k yf JG
xdt
k csed u
f Armjynfausmif;om;tajctaeudk qef;ppfMunfv
h Qif ausmif;om;rsm;vdv
k m;csu?f awmif;qdck suf
rsm;udk wduspGm awGUSd&onf/ ynmoifMum;ydkifcGifhonf ausmif;om;rsm;\ t"dutcGifhta&; w&yf jzpfonf/
]vlhtcGifUta&; aMunmpmwrf;BuD;\ tydk'f (26) wGif taxGaxGvlrItjzpf azmfxkwf jy|mef;xm;onfrSm
vlwdkif;onf ynmoifMum;ydkifcGifU Sdap&rnf} [l jzpfayonf/
1947 EdkifiHawmfzGJUpnf;yHk tajccHOya' tydk'f (33) wGifyif azmfjyxm;onfrSm]EdkifiHom;rsm;onf atmufyg tcGifUta&;rsm;udk &SdcHpm;Edkif&ef EdkifiHawmfonf 0g'xm;Sd xkd0g'twdkif;
aqmifGuf&rnf/}
tydk'fcGJ (C) wGif ]ynmoifMum;Edkifaom tcGifUta&;} [l ygSdonf/
odkYaomf ynmoifMum;ydkifcGifh vlYtcGifhta&;onf vufawGUwGif rnfonhftajctaewGif wnfSdoenf;/
Edik if t
H pd;k &u tcvGwf roifrae& ynmoifMum;ydik cf iG hf Oya'udk jy|mef;xm;aomfvnf; tcvGwf rlvwef;ausmif;rsm;
wGif 0ifa&muf oifMum;cGifh&aom ausmif;om;rsm;rSm Armjynf rlvwef;ausmif;om;OD;a& woef;cGJausmfESifh EdIif;,SOf
vQif vGepf mG enf;yg;vsuf So
d nfukd awGU&onf/ tcvGwrf v
l wef;ynmoifMum;cGirhf mS ,cifu (5) wef;txd oifMum;
Edik cf iG hf adS omfvnf; ,ck (4) wef; txdom ynmoifMum;Edik cf iG hf o
dS nf/ tpd;k &ausmif;rsm; 0ifa&muf ynmoifMum;cGihf
r&aom ausmif;om;rsm;twGuf tvGwfynmoifausmif;rsm;wGif vcBuD;av;pGm ay; ynmoifMum;&onf/ tcsKdU
bmom&yf wckwGif 10d^- rS 30d^- txday; ynmoifaeMu&onf/ xkdausmif;rsm;yifvQif ausmif;taqmuftOD?
y&dabm* rvHak vmufraI Mumifh aemufEpS q
f v
kd Qif ausmif;om;rsm;tm; aemufxyf vufrcHEikd o
f nfh tajctaeodYk qdu
k af &muf
vsufSdonf/
EdkifiHtpdk;&\ ,refESpf bwf*sufudk MunfhvQifvnf; ppfwyf? tusOf;axmif? ykvdyf? tkyfcsKyfa&;wdkYwGif
oHk;aiG 22.6% ynma&;? usef;rma&;? jyefvnfxlaxmifa&;wGif 26.2% jzpfonf/ taxGaxGynma&;twGuf toHk;
jyKaom aiGrmS rajymyavmufonfukd awGUS&d onf/ taqmuftOD rvHak vmufr?I pmtkyif mS ;&ef rvHak vmufr?I vufawGU
u@wGif ypnf;ud&d,m rvHkavmufrIrsm; &ifqdkifae&onf/
aq;odyw
H iG v
f nf;aumif;? tif*sife,
D modyw
H iG v
f nf;aumif;? wuov
kd w
f iG v
f nf;aumif; ausmif;om;rsm;
jynfhodyfcg ynmoifMum;ae&onf/ ae&m&Sda&;twGuf tajy;tvTm; ausmif;wufaeMu&onf/
,ckESpf wuodkvfwGif ausmif;om;opfrsm;? ausmif;aqmifr&onfhtjzpf &ifqdkifcJhMu&onf/ wuorS
awmif;qdk aqmufvkyfqJausmif;aqmifrsm; NyD;oGm;vQifvnf; ausmif;tdyf? ausmif;pm;aevdkolESifh ausmif;om;OD;a&
rqhH jzpfaeOD;rnf/ ausmif;om;rsm;rSm o[m,ESihf pmzwfcef; vnf;aumif;? xrif;pm;cef; vnf;aumif; aexkid Mf u
372

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


&onf/ q&mrsm; rvHkavmufrI? pmMunfhwdkuf ynm&yfqdkif&mpmtkyfrsm; vHkavmufpGm rSdjcif;? tcsKdUpmtkyfrsm;rSm
jy|mef;xm;aomfvnf; 0,f,l r&Edkifjcif;ponfh jypfcsufrsm; awGU&onf/ ausmif;om;rsm;rSm bGJU& ausmif;rSxGuf
aomfvnf; ynmt&nftcsif;t& oifah wmfaomvkyif ef; r&MuonfrmS tqef;r[kwaf y/ ynmwwf tvkyv
f ufrrhJ sm;
waeYwjcm; wd;k yGm;vmayonf/ rEav;wuov
kd w
f iG f ausmif;om;rsm;twGuf aq;Hrk S?d &efuek w
f uov
kd w
f iG v
f nf;
ausmif;om;tenf;i,fuo
kd m vufcEH ikd af om aq;Hw
k ckom So
d nf/ aq;rvHak vmufraI Mumihf ,refEpS u
f raooifb
h J
aooGm;&aom udkapmMunf ('k-Oypm) udk MunfhvQif odEdkifonf/
txufyg rjynfhpHkrvHkavmufrIrsm;aMumihf ausmif;om;rsm;\ vdktyfcsufrsm;? epfemcsufrsm;? qHk;IH;aeaom
tcGit
hf a&;rsm;udk azmfxw
k
f wuotrIaqmiftzGUJ onf wuov
kd f Sad om bmom&yfqikd &f mtoif;tzGUJ rsm;? o[m,
ESifh pmzwftoif;rS udk,fpm;vS,frsm;udk zdwfac:aqG;aEG; vdkvm;csuf (22) csufudk azmfxkwfcg 30? 9? 52 &ufaeY
wGif wuodkvfaumifpDodkY wifjycJhonf/
awmif;qdck surf sm;udk &efuek w
f uov
kd o
f [m,ESihf pmzwftoif;rsm;tzGUJ csKyf 'kw,
d ESp0f uf nDvmcHBuD;rS
vnf;aumif;? waumif;ausmif;aqmif? oxHkausmif;aqmif? jynfausmif;aqmif? yJcl;ausmif;aqmif? ppfudkif;ausmif;
aqmif? tif;vsm;ausmif;aqmif? oD&ad usmif;aqmif ausmif;om;xk tpnf;ta0;rsm;rS vnf;aumif;? &efuek w
f uov
kd f
tdEd,ausmif;om;^olrsm;toif;? &efukefwuodkvf ynmodyHausmif;ol^om;rsm;toif;rS vnf;aumif;? wuo
awmif;qdkcsufudk axmufcHcJhMuonf/
'DZifbmv (20) &uf ausmif;om;aeYwGif usif;yaom ausmif;om;xktpnf;ta0;BuD;rS awmif;qdkcsuf
(22) csuu
f kd wuorS aiGxed ;f udpk ed o
f if;u wifoiG ;f NyD; ausmif;om;xkBuD;w&yfv;kH u axmufccH MhJ uonf/ if;tpnf;
ta0;yGJ tNyD;wGif ausmif;om;xkBuD;onf t"dywdvrf;rBuD;rS &efukefwuodkvf bJGUESif;obifcef;rBuD;odkY csDwuf
qEjy axmufcHcJhonf/ ausmif;om;xk pnf;vHk;nDGwfrIaMumifh awmif;qdkcsufrsm; &SdcJhonf/

(C) 1952 Zlvikd v


f ausmif;aqmifvufcaH &;wdu
k yf JG
ausmif;rsm; jyefvnfzGifhvSpfvdkufaomtcgwGif ausmif;om;tcGifhta&;rsm;udk tmPmydkifrsm;u rw&m;
jyefvnf kyfodrf;vmMuonf/ ausmif;om;rsm;udk zdESdyfcsKyfcs,f&ef BudK;pm;vmMuonf/ &efukefwuodkvfrSm qdkvQif
ausmif;aqmifrsm;odYk ausmif;om;rsm; vufco
H nfah e&mwGif uefYowfcsufrsm; trsKd;rsKd; jyKvkyv
f mMuonf/ &efuek Nf rdKU
ay:wGif aexdkifaom ausmif;om;rsm;? pepfa[mif;t& ajzqdkaom ausmif;om;rsm;? 'D*&D&NyD;aom ausmif;om;rsm;?
uefYowfxm;onhf cdik f (rEav;? aTb?kd rHk mG ? ausmufqnf? ppfuikd ;f ? rdwv
D m? armfvNrdKif) ponfwYkdrS ausmif;om;rsm;
udk &efukefwuodkvf vufrcH&ef qHk;jzwfvdkufonf/ ausmif;aqmifOya' rvdkufemonfh ausmif;om;rsm;tm;(1) wuodkvfpmar;yGJrsm;udk ajzqdkcGifUray;jcif;
(2) 'D*&D&NyD;aom ausmif;om;jzpfygu 'D*&Dudk jyefvnfkyfodrf;jcif;
(3) ausmif;rS xkwfy,fjcif; ponfh tjypfay;rIrsKd;udk jyKvkyfvmMuonf/
ausmif;aqmifrsm;wGif aexkid &f ef tcGit
hf a&;r&cJv
h Qif e,fraS usmif;om;rsm;onf rnfoYkd ausmif;wufawmh
rnfenf;/ xko
d Ykd ausmif;om;tusKd;ESihf qefYusifaom ausmif;aqmifvufcaH &; Oya'udk ref;wuov
kd o
f r* trIaqmif
tzGUJ onf &efuek w
f uov
kd af usmif;om;or*EiS hf yl;aygif;wdu
k yf 0JG ifco
hJ nf/ wuov
kd pf mar;yGaJ tmifaom ausmif;om;rsm;
tm; uefYowfjcif;rSb
d J &efuek w
f uov
kd f ausmif;aqmifrsm; vufc&H ef? ausmif;om;a[mif;rsm;udv
k nf; cGjJ cm;rIrSb
d J
ausmif;aqmifwiG f vufc&H ef? vdt
k yfonfah e&mrsm;wGif ,m,DwrJ sm; aqmufvyk af y;&ef? Zlvikd v
f (15) &ufaeYwiG f pwifNyD;
oifMum;ydYck s&mwGif ausmif;om;rsm;udk tjypfay;rnf[o
l nfh tcsuu
f kd y,fzsuaf y;&ef paom awmif;qkcd surf sm;udk oufqidk &f m
tmPmydkifrsm;xH ta&;qkdwdkufyGJ0ifcJh&m ausmif;om;xk nDGwfa&;tm;aMumifh vdkvm;csufrsm; &mEIef;jynfh&cJhonf/

(i) 1953-54 wuoa&G;aumufyJG


xkad eYaG;aumufyw
JG iG f wd;k wufEiS hf 'Dtufpt
f w
kd Ykd tm;NydKifMuonf/ oefYiS ;f wdYk onf tiftm;pktjzpf &yfwnf
cJhaomfvnf; t"dutcef;wGif rSdawmhacs/ wdk;wufwdkYrSm pnf;Hk;a&;tajccHt& tom&vsufSdonf/
tqdyk gESpw
f iG f wuov
kd o
f Ykd a&mufvmaom ausmif;om;OD;a&rSm wSed x
f ;dk rsm;jym;vmonf/ or*aG;aumufyJG
tpOftvmwckrSm aG;aumufyGJwGif rJay;Edkifa&;twGuf ausmif;om;xktm; or*0ifyHkpHpmGufrsm; ay;a0&onf/
373

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
or*0ifjzpfro
S m rJay;ydik cf iG hf o
dS nf/ ,cifusi;f ycJah om aG;aumufyrJG sm;wGif if;yHpk pH mGurf sm;tm; ausmif;om;xktm;
tcsKyftcs,frSd ay;a0cJhonf/
1953-54 ck ynmoifESpftwGuf aG;aumufyGJt&mSd 'Dtufpftdk udkudkBuD;onf yHkpHpmGufrsm;udk tcsKyf
tcs,fwkdif;um owfrSwfay;cJhonf/ aG;aumufyGJ 0ifa&muf,SOfNydKifaom tzGJUtpnf;onf Gufa&ig;&m xkwf,lvQif
if;ig;&mjyefoGif;NyD;rS aemufxyf xkwf,lEdkifaom pepfudk jyKvkyfcJhayonf/ xkdYaMumifh toif;0ifpmGuf a0ay;a&;rSm
'Dtufpftdk vufxJa&mufaeavonf/ yHkpHpmGuf jyKvkyfa&;wGif 'Dtufpftdk tusKd;twGuf rsm;pGm vkyfudkifEdkifonf/
if;or*yHkpHrsm;udk jyefoGif;aomtcgwGif 0ifaMu; (3) usyf ay;&onf/ wGif 'DtufpftdktzGJUonf csKdUwJhaom
ausmif;om;? ausmif;olwdkYtm; tcGifhaumif; ,lcJhonf/ ajrmufrsm;pGmaom ausmif;om;wdkYtm; yHkpHrsm; xkwfay;NyD;
aiGrsm; oGi;f NyD;vQif rJ&a&;twGuf vkyEf ikd cf o
hJ nf/ &efuek Nf rdKUwGif q,fwef;atmifaomfvnf; wuov
kd o
f Ykd qufvuf
rwufEidk b
f J H;k rsm;wGif tvkyv
f yk af eolaygif; (600) ausmf So
d nf/ if;wdYk ukd aiGtajrmuftrsm; tukecf
H wuov
kd f
wGif rSwfyHkwifay;onf/ or*yHkpHrsm; ay;a0NyD; 0ifaMu;twGuf if;wdkYu tpm;xdk;ay;cJhonf/ aG;aumufyGJaeYwGif
'Dtufpftdk tzGJUtm; rJay;&ef Hk;udk oufoufrJh ydwfay;onf/ 'DtufpftdkbufrS rJrsm;&ef BudK;yrf;cJhonf/
rJqG,f&mwGif aiGudkoHk; acsmhjrLkHrubJ rvHkYwvHkr,frsm;ESihf rdwfqufay;jcif;? erf;IyfyGwfoyfenf;udk
twk,al pcJo
h nf/ ausmif;om;? ausmif;olrsm;udk pdw"f gwftm; t&nfaysmv
f mNyD; if;wdYkbuf OD;vnfvmap&ef toH;k jyKcJh
onf/ wDwDpDausmif;aqmifrS rrsKd;jrifhtm; 0efBuD;uawmfwOD;u ac:,lawGUqHkcJhonf/ rrsKd;jrifhtm; 'Dtufpftdktm;
rJay;&ef ajymaomfvnf; rrsKd;jrifhu vufrcH/ rrsKd;jrifhtm; ajymifavSmif vTwfHkomru Ncdrf;ajcmufcJhonf/ bifwef
ausmif;aqmifrS rjrihfjrihfcifESifh a':vDoef;wdkYtm; 0efBuD;wOD;ESifh qdkS,fvpftrwfwOD;u ac:,lNcdrf;ajcmufonf/
aG;aumuf yGJaeYwGif rJrxnfhEdkif&eftwGuf if;wdkYtdrfwGif ac:,l tus,fcsKyf xm;cJhonf/

(p) a&G;aumufyaJG eYjrifuiG ;f

Source: Oway Magazines

wuoaG;aumufyGJudk Mo*kwfv (28) &ufaeUwGif usif;yonf/ vlpkvl


a0;rsm; tv,fwGif qkdS,fvpf trwfrsm;? zqyvvlBuD;rsm;? 0efBuD;uawmf
rsm;rSm xif;ueJay:vGifaeonf/ ausmif;om;? ausmif;ol a'gif;rsm; tv,fwGif
vif;wawG a&mufaeovdk jzpfonf/ olwdkYonf tvpfwGif xkd;okwf Muayvdrfh
rnf/ wdk;wuftiftm;pku aG;aumufyGJ Sif;vif;a&;twGuf Sif;vif;yGJ jyKvkyfMu
onf/ wdk;wuftiftm;pkrSm o[m,ESifh pmzwftoif;wGif tEdkif&xm;onf/
if;wdkYxJwGif rjrifhjrifhcif (aemif A[dkw&m;Hk;aSUae)? roef;oef;at; (aemif
'nif;ukef;tkwfpuf) paom ZwfZwfusJrsm; ygonf/
aG;aumufyw
JG iG f rJEpS Bf udr?f oH;k Budro
f ;kH &ef 'Dtufpt
f w
kd Ykd u npfywfco
hJ nf/
vlwOD;onf SpBf udrf rJay;Edik cf Jhonf/ aemufqHk; ppfudkif;aqmifrS udkpdk;oef;udk
Ou|tjzpf 0iftaG;cHol udt
k ek ;f cdik u
f vufy;l vufMuyf zrf;rdonf/ aG;aumufyJG
pvQipf jcif; wjcm;tzGUJ rsm;u rJy;kH udk csyd yf w
d &f ef ajymaomfvnf; csyd rf S[
d t
k aMumif;
52-53 aG;aumufyGJ t&mSd
jyefonf/ jzwfyikd ;f r&ao;olawGu or*0if rSwyf w
kH if aumuf,x
l m;ol 'Dtufpt
f kd
wuoOu| udkudkBuD;
ausmif;om;rsm;udk vdkufNyD; SmaeMuonf/ aG;aumufyGJ trSwf? twef;trnf?
rSefrrSef ppfaq;jcif; rSd/ jzwfydkif;rsm;ay:wGif tvG,fwul a&;ay;vdkufMuonf/ rauseyfoHrsm; xGufay:vmonf/
]]t&ifa&mufoludk t&ifray;bl;? ESpfem&DavmufSdNyD tckxd r&ao;bl;}}
]]vludk,fwdkifvm,lygap? vufrSwfvnf; aoaocsmcsmMunfh 'Dvl oHk;av;cgSdNyD}}
]]uRefawmf rJjym;rxkwf&ao;bl;As? b,fol,loGm;ovJ 'grw&m;bl;}}
12 em&DwGif ausmif;tm;csdefESifh qHkojzifh ausmif;om;rsm; 'va[m a&mufvmMu\/
]]uGsefawmf rJray;&ao;bl;As? cifAsm;wdkY oufoufrJh uRefawmfh tcGifhta&;udk apmfum;wmyJ? b,fol
,loGm;ovJ}}
]]uGRefawmfausmif;u Identity Card ygw,fAs? aoaocsmcsmMunfh}} atmfajymoHrsm; xGufvmonf/
wcsKdU rJqESifrsm;u rJay;NyD;om; jzpfaeonf/ olwdkYwGif jzwfydkif;Sdaeygvsuf b,fvdk rJay;xm;vdkufrSef;rod
ud,
k pf m;vS,rf sm;u Check [k atmf&if; rJvrd af y;aeolrsm;udk ppfaq;ae&onf/ rJjym;xkw&f m ae&mwGif ausmif;om;
374

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


acgif;aqmifrsm; udk,fwdkif apmifhae&onf/
]]AsKdU rJHkxJ rJrqG,fygESifh? aG;aumufyGJt&mSdawG wm;jrpfay;yg? 'DtufpftdkawG rJqG,faeygonf}}
toHrsm; wjznf;wjznf; xGufvmonf/ tcsdef wjznf;jznf; ajymif;vmonf/ rauseyfbl; npfywfonf[laom
toHrsm;um; ausmif;om;wdkif; yg;pyfwGif ajymaeonf/
]]vludk,fwdkifvmrS ay;ygvdkY uRefawmfwdkYajymw,f? cifAsm; 'Dvdkay;wmudk uefYuGufw,f}}
udk,fpm;vS,frsm;\ uefYuGufoH? rJjym; cdk;xkwfoGm; uefYuGufoH? rJay;NyD;om; jzpfae rauseyfoHrsm;
ay:xGufvmonf/ ausmif;om;r[kwfaom rJrsm;udk awGU&onf/
]]jynfaxmifpk vli,fav;a,mufudk wm;w,f? olwdkYudk ppfzdkY udkvS0if;eJY udkudkBuD;wdkY Hk;ac:oGm;w,f}}
]]'Dval wG[m ausmif;om;awG r[kwb
f ;l As? H;k pma&;awG Munfjh rifwikd f b,fXmeuav? cifAsm; b,ftwef;
uvnf;? b,fcHkeHygwfvnf;? b,fbmom t"du,lovJ}} trsKd;orD;wOD;udk ppfar;onf/ trsKd;orD;u ausmif;ol
[kwfyHkray:? rsufpdrsufESmysufum jzpfaeonf/ udk,fpm;vS,fuvnf; rdxm;NyD[k twyfajymum qufwdkufar;cGef;
rsm;ar;\/
]]rJvdyfawG aygw,f? rJolcdk;awG aygw,f}} qlvmMuonf/
]]cifAsm; udkwifxGef; r[kwfbl;? uRefawmfeJY udkwifxGef; wcef;xJyJ cifAsm;nmw,f}} udktkef;cdkif (oefYSif;)
atmfoHMum;&NyD;
]]rJolcdk;rdNyD}} ausmif;om;rsm; 0dkif;tHkvmonf/ Ou| Hk;cef;odkY ac:vmonf/
]]rJolcdk; rdjyefNyDwJhvm;}}
]]b,frvJuG? dkuf[? owf[}}
wae&mwGif qlaeMuonf/ rsufrSefESifh vlwOD;udk nDGwfa&;acgif;aqmifwOD;u zrf;xm;\/ olY&ifbwf
wGif 'Dtufpftdk wHqdyfygvmaomf wcsKdUu vufoD;ESifhxdk;&ef BudK;pm;ojzifh ausmif;om;acgif;aqmifrsm; wm;ae&
jyef\/
]]'Dtufpftdkcsnf; rJcdk;wmr[kwf? wjcm;olawGvnf; rJcdk;wmyJ}} atmfaeMu\/
nDGwfa&;acgif;aqmif tcsKdUu]]rw&m;aG;aumufyGJ tvdkrSd}} [k atmfvmonf/
]]rJcdk;wm b,fvdkvkyfMurvJ}}
]]b,favmufcdk;xm;vJ rodbl;}}
]]'DvdkyJ MunfhaeMuawmhrSmvm;}}
]]aG;aumufyGJt&mSd vmyg? vmyg}} wcsKdUu atmfaeMuonf/
]]aG;aumufyGJudk b,fvdkoabmxm;ovJ ajymyg}}
]]qufvkyf&vdrfhr,f? uRefawmf zsufray;Edkifbl;}} r&Jw&J toHjzpfae\/
'Dtufpt
f kd acgif;aqmifwOD;jzpfaom udjk rwfxeG ;f (aemif wmarG txu? ygwD,lepf Ou|a[mif;) onf
tay:tusuckd Rwf vufuykd ifch g Zmwfvu
kd yf rm 0ifvmNyD; rJy;kH ay:wGif xkid x
f m;onf/ udu
k Bkd uD;ESihf udu
k akd v; b,fqD
ajy;rSef;rod/
]]ykvdyfawG vmNyD? ykvdyfawG vmNyD}}
ykvyd jf rifaomtcg ausmif;om;xkBuD;onf ydrk akd tmfvmonf/ 0g;&if;wkwu
f ikd f (2) OD;? awmfr*D ef; aoewfuikd f
wOD;? t&mSdwOD;? w&m;olBuD;wOD; jzpfonf/
ykvdyfrsm;udk ausmif;om;rsm;u]]raMumufbl;uG? ypfvkduf? ausmif;om;xkxJ 0ifrIyfeJY}} atmfMuonf/
tjyifrS ykvdyfum;wpD;onf or*wHcg;qDodkY armif;NyD; ydwfum wm;vdkufonf/ ykvdyfum; r0ifawmhacs/
]]a[;}} [k nmoHBuD; xGufvm\/ ykvdyfum;tcsKdU or*0if; wHcg;qDodkY csOf;uyfum tay:odkY wuf&ef
oGm;Mu\/
]]ykvdyf vmNyD? ykvdyf vmNyD? ykvdyfvufxJ rJyHk; rtyfbl;uG}}
ausmif;om;&JabmfwOD;u rJyHk;xm;Sd&m jyLwif;ayguf abmifudk vufESpfzufESifh udkifum udkjrwfxGef;\
Zufyidk ;f udk ajcjzifh aqmifu
h efvu
kd o
f nf/ udjk rwfxeG ;f onf rJy;kH aSUodYk pdu
k u
f soGm;onf/ ausmif;om;tcsKdUonf rJy;kH udk
0dkif;r wuo yxrxyfrS uw&mvrf;ray:odkY rJyHk;udk ypfcsvdkufonf/
375

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
rJyHk;onf uw&mvrf;ray:odkY usoGm;aomtcg rJyHk;uGJoGm;NyD; rJjym;rsm; tHxGufvmonf/ ausmif;om;
tcsKdUonf rw&m;aG;aumufyGJ[k a<u;aMumf rJjym;rsm;udk 0ifa&mufqkwfjzJMuonf/ rJjym;qkwfaeolrsm;udk qdkS,f
vpfygwDtEG,f udk0if;armifBuD;u 0ifxdk;onf/ txdk;cH&olu 0ifwdk;aomtcg udk0if;armifBuD; yufvufvefusomG ;
onf/ ud0k if;armifBuD;udk wufeif;&ef ausmif;om;tcsKdU ajy;vmMuonf/ udpk ;kd ode;f ESifh udv
k 0S if;wdYk u 0dik ;f 0ef;wm;qD;
ay;ae&onf/
naeydkif;wGif ausmif;om;rsm;onf 'DtufpftdkESifh if;wdkY q&mBuD;rsm;\ aumufuspfrIudk jynfolvlxkxH
wifjy&ef bwfpfum;rsm;ESihf NrdKUwGi;f odYk vSnv
hf nfNyD;
]NrKd rY Nd rKd zY rsm;cifAsm;? 'Dtufpt
f t
kd rnfcH qdk ,
S v
f pfausmif;om;awG&YJ rJc;kd wmaMumifU aG;aumufyBJG u;D ysuo
f mG ;&ygNy}D
]uRefawmfwdkhudk ykvdyfawGu aoewfeJhcsdef? wkwfeJhdkufzdkh MuHMuygw,f}
'Dtufpftdk rJolcdk;[laom toHonf &efukefwNrdKUvHk; wkefvIyfoGm;onf/ 'Dtufpftdk ausmif;om;wdkYonf
ausmif;om;xkBuD;tm; tBudrfBudrftzefzef apmfum;cJhonf/ qdkS,fvpf ausmif;om;wOD;onf tjcm;ausmif;om;
wOD;tm; aoG;oH&&J J jzpfonftxd wkwEf iS hf du
k Ef u
S cf o
hJ nf/ qdk ,
S v
f pfygwD0if ausmif;om;rsm;onf vG,t
f w
d x
f w
J iG f
ajcmufvHk;jyL;xnfh aqmifwwfonftxd wdk;wuf ajymif;vJvmayNyD/
tmPm&ygwD tzGJUtpnf;rsm;onf wuodkvfe,fajrwGif if;wdkY pnf;Hk;a&;twGuf jyefvnfwmplonf/
if;wdkY xlaxmifay;aom 'DtufpftdkrSm emrnfysufESifh ausmif;om;xk\ qHk;rjcif;'Pf cHvdkuf&onf/ if;tEG,frsm;
usqHk;jcif;jzpfonf/

(q) ref;wuov
kd af usmif;om;or* tajctaeESihf zqyv qd&k ,
S v
f pfwYkd tMu,
H w
k f
&efukefwuodkvf ausmif;om;xktwGif; tmPm&tpdk;&u vufudkifwkwfrsm;arG; xkd;azmuf&ef BudK;pm;
ouJhodkY ref;wuodkvfwGifvnf; xkd;azmuf&ef BudK;pm;vmMuonf/ xdkodkY BudK;pm;&mwGif ,ltufpftdk ausmif;om;
tzGJUonf txufjrufqHk; jzpfonf/
ref;wuodkvfausmif;om;or*trIaqmif aG;aumufyGJwGif ESpfpk yg0if,SOfNydKifcJhMuonf/ ausmif;om;rsm;
nDw
G af &;tiftm;pk (Student Unity Force) ESihf Edik if aH &;rvkyaf omwuov
kd af usmif;om;tzGYJ (University Student
Organization) wdkY jzpfayonf/
EdkifiHa&;rvkyfaom wuodkvfausmif;om;tzGJU trnfcHxm;aomfvnf; qdkif;bkwfaemufwGif EdkifiHa&;orm;
rsm; yke;f uG,af eMuonf/ xkt
d csdeu
f ref;wuov
kd w
f iG f 'Dtufpt
f t
kd zGUJ tm; ajAmifrwnfaxmif &ao;ay/ 'Dtufpt
f kd
onf ,ltufpftdktzGJUxJwGif udk,fa,mifazsmuf xm;onf/ &efukefwuodkvf wuoaG;aumufyGJwGif 'DtufpftdkrSm
tBuD;tus,f emrnfysufae ref;wuodkvfwGif 'Dtufpftdk trnfjzifh aG;aumufyGJ0ifygu IH;rnfudk odojzifh
'Dtufpftdk rzGJUpnf;jcif;vnf; jzpfEkdifonf/
odkYjzifh ref;wuodkvfausmif;om;or* aG;aumufyGJwGif qdkS,fvpfausmif;om;wdkYonf tEdkif&a&;
twGuf tpGrf;ukef BudK;pm;Muonf/ ausmif;om;nDGwfa&;tiftm;pk EkwfxGufoGm;onfh ae&mwGif tpm;xkd;&ef
tcsdefrrDawmhay/ aG;aumufyGJwGif nDGwfaom ausmif;om;tiftm;pk tm;vHk; tEdkif&aomfvnf; EkwfxGufoltpm;
qdkS,fvpfbufrS ausmif;om;wa,muf NydKifbufrSd trIaqmif jzpfvmcJhonf/
qdkS,fvpfwdkYonf aiGtajrmuftrsm; tukefcHcJhonf/ rdefuav;aqmifrS trsKd;orD;tcsKdUtm; rSefum;rsm;
jzifh cPcP ac:oGm;wwfonf/ tjyifwGif pnf;0g;udkuf oGefoifaqG;aEG;onf/ kyfSifjy? jyKpkauR;arG;onfrSm
tpOftvmjzpfaeonf/ olwdkY\ taumif;qkH;aom toyf&yfqHk; rJqG,fa&; enf;y&d,m,f wckyifjzpfonf/ tjcm;
aG;aumufy0JG if nDw
G af omtiftm;pkrmS um;ESiv
hf nf;rac:Edik ?f aiGvnf;roH;k Edik af y/ ausmif;om;tusK;d udk aSUwef;rS&yf
aqmifu
G af y;rnf[k uwdom ay;EdkifcJhonf/
qdk ,
S v
f pfwYkdonf aemufq;kH aG;aumufyJG rwdik rf n
D wGif uwfeufped u
f yGjJ zifh rJq,
G v
f u
kd af o;onf/ &efuek f
wuodkvfwGif armf*efzD;vpf? ref;wuodkvfwGif Armhacwf OD;tkef;cifwdkYtm; zdwfMum;NyD; oG,f0dkuf rJqG,fMuonf/
qdkS,fvpftrwfESifh zqyv0if trsKd;orD;BuD; yHkESdyfwdkufrSyif qdkS,fvpf ausmif;om;rsm;twGuf rJqG,fpmwrf;rsm;
dkufESdyfay; wuodkvfe,fajrwGif vGifhysHUapcJhonf/ nDGwfaom ausmif;om;rsm;tm; rJay;vQif ''Black Mark''
vkyfxm;NyD; pmar;yGJ csypfrnf[laom aumvm[vrsm;jzihf ausmif;om;rsm; vefYzsyfatmif vkyfMuonf/
aG;aumufyaJG eYwiG f if;wdYkbufrS aqmifu
G af y;ol (Workers) rsm;rSm ig;&m0if pD;u&ufoAH ;l rsm;udk cg;wGif
376

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


xd;k &,f&if;? jyHK;&if; rJq,
G Mf uonf/ aG;aumufy0JG if tjcm;tzGUJ jzpfonhf nDw
G af omausmif;om;tzGUJ rSm rnfoYl urkd S
vnf; zdwfac:rauR;arG;Edkif? rnfonfh tcGifhta&;rQvnf; ray;Edkif? olwdkYrSm vkyftm;omSdonf/
qdk ,
S v
f pf ausmif;om;rsm;onf &mxl;? tmPm? tcGit
hf a&;udk xH;k wrf;tpOftvmtjzpf toH;k jyKMuonf/
if;xH;k wrf;pOfvmonf qdk ,
S v
f pftzd;k BuD;? tzGm;BuD;rsm;rSae 'Dtufpt
f akd usmif;om;? ajr;jrpfrsm;txd qif;oufvm
onf/ olwYkdtm; rJay;a&;twGuf Ncdr;f ajcmuforH mS jyif;xefvo
S nf/ ausmif;om;a&m rdbyg tvl;tvSrd chf cH MhJ u&onf/
axmufyahH Mu; kyo
f rd ;f rnf/ tpd;k &tvkyrf S jzKwfypfrnf/ ausmif;om;ESihf rdbrsm;\ em;0,f toHwYkd rmS jynfEh u
S af e
ayawmhonf/ tvkyv
f ufrrhJ sm; axmufyahH Mu; kyo
f rd ;f cH&olrsm;udk jrifa,mifaeMuonf/ OD;acgif;txufrS oHzaemifh
udk xdawGUprf;oyfrMd uonf/ qdk ,
S v
f pfausmif;om;rsm;tm; rJay;cdik ;f rSjzpfacsawmhrnf/ odYk ,dik v
f q
J ;kH jzwfMuonf/
rEav;NrdKUay: zqyvtrIaqmifvBl uD;rsm; trwfrif;rsm; ajcoGuaf eMuawmhonf/ wuov
kd af usmif;om;
rdbrsm;tdrfodkY 0ifxGufaeMuonf/ vlBuD;csif; awGUqHkMuonf/ rJqG,fMuonf/ zqyvrS rif;bl; OD;armifarmif?
OD;bMunf? a':MunfMunf? qdkS,fvpftrwf OD;vSazwdkYrSm NrdKUxJrSm xif;ueJay:aeonf/ &efukefrS qdkS,fvpf
pnf;H;k a&;rSL; rjrjrarmfqo
kd rl mS vnf; cgawmfrD tajy;tvTm; qdu
k af &mufvmonf/ ref;wuov
kd f qdk ,
S v
f pf ausmif;om;
rsm;tm;BudK;udkif&ef &efukefqdkS,fvpfygwDrS udkoef;EGJU (ac:) udkoef;GefY (ac:) udkrif;aZmf a&mufvmonf/ olonf
ref;wuodkvfodkY ausmif;om;tjzpf a&mufvmaomfvnf; twef;wufonfrSm [efjyom jzpfayonf/ ausmif;om;
[laom wHqyd u
f yf qdk ,
S v
f pf pnf;H;k a&;rSL;tjzpf zH;k uG,x
f m;cJah vonf/ olonf aG;aumufy0JG if&ef twwfEikd q
f ;kH
BudK;pm;avonf/ &efuek rf S q&m OD;at;armifav;onfvnf; aG;aumufyaJG qmifu
G &f ef tcsed rf D qdu
k af &mufvmonf/
qdk ,
S v
f pfausmif;om;wdYkzufrS ajctoGuq
f ;kH vkyt
f m;txkwq
f ;kH yk*Kd vrf mS trwf OD;vSaz jzpfonf/ if;rSm ausmif;om;
ESifh vli,fpnf;Hk;a&; wm0efcHtjzpf 0efBuD; OD;ausmfNidrf;udk,fwdkif cefYxm;cJhol jzpfonf/
ausmif;om;xk vdt
k yfaom qErmS nDw
G af &;tm; oHrPdom;usatmif xkvyk o
f eG ;f avmif;&ef jzpfayonf/
nDw
G af &;tm; csKd;zsuforl sm;tm; ausmif;om;abmifrS xm0pOfxw
k yf ,f&ef jzpfonf/ nDw
G af &;tm; ,aeYum,uH
ajrmuf zsufqD;aeol zqyv? qdkS,fvpfESifh 'DtufpftkdwdkYtm; ausmif;om;aqmifrS z,fSm;zsufodrf;jcif;? tzsuf
tvkyfESifh nDGwfa&;tm; ajrawmifajrmuf jyKpkjcif; tjyKtvkyfwdkYtm; wcsdefxJwNydKifxJ vkyfMu&ef jzpfayonf/
ausmif;om;xkonf nDw
G af &; tGeYf ? tanmifh? tzl;? tyGiw
hf Ykdtm; BuD;xGm;vmap&ef ajrawmifajrmufay;
aom wlGif;jym;rsm;udk udkifaqmifonfh O,smOfrSL;rsm; jzpfonf/ 'Dtufpftdk ausmif;om;wdkYonf ausmif;om;nDGwf
a&;tm; ajrjrKyfoN*K[f&ef wl;Gif;jym;rsm;udk udkifaqmifMuolrsm; jzpfonf/
odYk aomf &efuek Ef iS hf ref;wuov
kd af usmif;om;or* aG;aumufyrJG sm;wGif qdk ,
S v
f pfwYkd b,fvkd npfywfywf
aemufqHk; IH;edrfhoGm;avonf/ wdk;wufESifh ausmif;om;nDGwfa&;tiftm;pkrSm rJtjywftoufESifh tEdkif&cJhonf/
zqyv qdk ,
S v
f pfwYko
d nf if;wdYktMuHtpnf ratmifjrifaomtcgwGif ausmif;om;or*ukd pifNyKdiw
f nfaxmif&ef BudK;yrf;
vmMuonf/ OD;A*srf; OD;pD;aom ArmEdkifiHvli,ftpnf;tHk; Sdygvsuf jynfaxmifpkvli,ftm; pifNydKifzGJUcJhonf/
tvkyform;tzGJUudkvnf; pifNydKif jzpfapcJhonf/ udkxGef;pdef? udkApdef? udk&mSpf? udkatmifqef;? udkEk? udkatmifausmf?
udkvSaT? udkA[def;? udkAaqGwdkY acwfu awmufajymifcJhaom ausmif;om;&mZ0iftm; qdkS,fvpfwdkYu THUAGufa&ESifh
vdrf;usHMuacsNyD/ ArmwjynfvHk; 'DtufpftdktzGJUrsm; vdkufzGJUjcif;jzihf qdkS,fvpfygwDtm; usm;uef taxmuftul
jyK&ef BudK;pm;cJhonf/ odkYaomf ausmif;om;xknDGwfa&; wHwdkif;BuD;udk rausmfEdkifcJhay/

(Z) yJw
h ifu
kd cf wforH sm;
1953 ckEpS ?f Mo*kwv
f (28) &ufwiG f wuoaG;aumufyJG rJc;kd rIBuD; jzpfymG ;NyD;aemuf wuoaG;aumufyJG
ysufoGm;onf/ ausmif;om;rsm;onf um;tpD;aygif; (86) pD;jzifh &efukefNrdKUwGif; vSnfhvnfcJhMuonf/ vlxkBuD;tm;
rJcdk;yGJBuD; jzpfaMumif; wdkifwef;cJhMuonf/
wuov
kd o
f Ykd n (12) em&DausmfwiG f jyefvnf a&mufv
dS mNyD;aemuf pnf;a0;Muonf/ tpnf;ta0;BuD;rS
atmufyg qHk;jzwfcsufrsm;udk csrSwfcJhonf/
(1) NyD;cJhaom aG;aumufyGJonf w&m;0ifaG;aumufyGJ r[kwf/
(2) qdk ,
S v
f pf udu
k Bkd uD;onf aG;aumufyt
JG m; Edik ef if;pGm pDrt
H yk cf sKyfEidk o
f l r[kw?f xkYd aMumifh yk*Kd vftm;
t,HktMunf rSd? aemufxyfusif;yrnfh aG;aumufyGJrsm;wGif if;tm; aG;aumufyGJt&mSdtjzpf cefYtyf
jcif; rjyK&ef/
377

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(3) ppfNyD;acwf wuoOu|a[mif;rsm;u BuD;rSL;NyD; aG;aumufyGJusif;y ay;&ef/
(4) Identity Card rsm; rJrvdrfEdkif&ef aG;aumufyGJtrD xkwfay;xm;&ef/
(5) pufwifbmv (15) &uf rwdkifrD aG;aumufyGJusif;y&ef qHk;jzwfcJhonf/
w&m;rQwaom wuoaG;aumufyJG tjrefq;kH aqmifu
G af y;&ef ausmif;om;xk tpnf;ta0;yGrJ sm;udk Mo*kwv
f
(31) &ufaeYnu oxHk? yJcl;? yif;,? ppfudkif;? '*Hk ausmif;aqmifrsm; usif;yMu\/ 1? 9? 53 &ufaeYwGif aTbdk
aqmif vnf;aumif;? 2? 9? 53 &ufaeYwGif tif;0ausmif;aqmif vnf;aumif; usif;yonf/ if;toif;tzGJUrsm;u
rdrdwdkY oabmxm;rsm;udk xkwfjyefaMunmonfrSm-

(1)

o[m,ESiUf pmzwftoif;aygi;f pH\


k arwm&yfccH suf

w&m;rQwaom aG;aumufyGJBuD; tjrefjzpfa&;twGuf BudK;yrf;Muygpdkh?


ausmif;ol^om; &Jabmftaygif;wdkhMo*kwv
f (28) &ufaeYu ysufomG ;aom wuoaG;aumufyBJG uD;udk &Jabmfausmif;om;^olwYkd todyifjzpf
\/ xkdodkY or*aG;aumufyGJ ysufpD;oGm;jcif;um; wuo&mZ0ifwGif wBudrfwcgrS ay:vnf; ray:? jzpfvnf;
rjzpfcb
hJ ;l cJ?h aG;aumufyJG ysupf ;D oGm;jcif;twGuf ausmif;om;xk w&yfv;kH tzdYk rsm;pGm 0rf;enf;p&maumif;onhf tjyif
ausmif;om;rsm;\ vufiif;awGUMuHK cHpm;&csufwdkYudk ajzSif;ay;Edkif&eftwGufvnf; aESmifhaES;jcif; jzpfcJh&ayonf/
&Jabmfw-hkd
wuoonf ausmif;om;xktm; udk,fpm;jyK&m? ausmif;om;xk\ qEtm;xkwfazmf&m? ausmif;om;xk\
rSDcdk&mjzpfayonf/ wuo avmavmq,f rSdonfhtwGuf igwdkY\ tm;xm;&mawmifBuD; NydKuGJaeonfESifh wlvS
ayonf/ ,aeYqdkvQif ausmif;om;xk\ &ifqdkifawGUMuHK cHpm;&csufrsm;onf rsm;jym;vS\/ avmavmq,f
aqmifGuf&ef tcsufrsm;vnf; Sd\/ atmufwdkbm ausmif;wvydwfa&;qdkvQif ,ckatmufwdkbm ausmif;rydwfrD
aqmifGufrS jzpfEkdifrnfhudp jzpfonf/
xko
d Ykd w&m;rQwaom wuoaG;aumufyBJG uD;onf ,cktwGi;f ESpBf udrpf vH;k NyD;pD;oGm;rSyif jzpfrnf/ wuo
aG;aumufyBJG uD; tjrefjzpfa&;? w&m;rQwa&;rSm ausmif;ol^om;wdYk \ wm0efjzpfonf/ ausmif;om;xk\ qEtay:
wGio
f m trSjD yKayonf/ ,cktcsdew
f iG f Mo*kwv
f (28) &ufaeY nu jyKvkyfaom ausmif;om;xk tpnf;ta0;yGrJ Sm
w&m;rQwaom aG;aumufyGJjzpfajrmufa&;aumfrwD[l wdk;wuf? nDGwf? trsKd;om;? 'DtufpftdktzGJUrS udk,fpm;
vS,rf sm;jzifh zGUJ pnf;xm;\/ wzufrS Ou|a[mif; udu
k Bkd uD;vnf; aG;aumufyv
JG yk rf nf[q
k x
kd m;onf/ xdo
k Ykd pifNydKijf zpf
ay:a&;udk vH;k 0igwdYk rvdv
k m;? aG;aumufyjJG zpfa&;onf ausmif;om;xkqE? ausmif;om;xk vdv
k m;rIrsm;udk xkwaf zmf
&eftwGuf Mum;umvtwGif;0,f igwdkY o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;ay:wGif wm0efusa&mufvsufSdNyD[k igwdkY
,HkMunfayonf/ xdk,HkMunfcsuft& vnf;aumif;? qdkif&m o[m,ESifh pmzwftoif; ausmif;om;xktzGJU
tpnf;rsm;rS wm0efay;tyfcsuft& vnf;aumif;? igwdkY o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;rS OD;pD;um ausmif;om;xk
tpnf;ta0;yGw
J &yfukd ,ck pufwifbmv (3) &uf Mumoyaw;aeY aeYvnf (12) em&DwiG f ,k'oefcef;r usif;y
rnfjzpf&m ausmif;om;? ausmif;olwdkif; tifwdkuftm;wdkuf wufa&mufum wuo aG;aumufyGJ tjrefjzpfa&;?
aG;aumufyGJwGif w&m;rQwa&;wdkYtwGuf rdrdwdkY qEudk xkwfazmfjyMu&ef arwm&yfcHygaMumif;/
w&m;rQwaom aG;aumufyGJBuD; tjrefjzpfa&;odkh
o[m,ESifU pmzwftoif;rsm;
1/ tif;0aqmif
2/ ppfudkif;aqmif
3/ yif;,aqmif
4/ yJcl;aqmif
5/ oxHkaqmif
6/ aTbdkaqmif
378

7/ '*Hkaqmif
8/ jynfaqmif
9/ waumif;aqmif
10/ aq;odyHaqmif
11/ tif;vsm;aqmif
12/ oD&daqmif

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

(2)

ausmif;om;xktpnf;ta0;yGjJ zpfajrmufa&;aumfrwD
xkwfjyefaMunmcsuftrSwf (1)

,ckvwfwavm ausmif;om;rsm;ta&; tvGefw&m IyfaxG;aeonfudk wuoaG;aumufyGJ tvsiftjref


aG;aumufjcif;jzifh ajzSif;&ef ausmif;aygif;pHk o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;rS Ou|? twGif;a&;rSL;rsm;\ tpnf;
ta0;w&yfudk 1? 9? 53 aeY? nae (4) em&D tcsdefwGif wuotaqmuftOD usif;yjyKvkyfaMumif;/ tpnf;ta0;
wGif yif;,ausmif;aqmif Ou| udkomausmfu obmywdtjzpf aqmifGuf oxHkausmif;aqmif twGif;a&;rSL;
udak rmifarmifBuD;u twGi;f a&;rSL;tjzpf aqmifu
G Nf yD; atmufygqH;k jzwfcsurf sm;udk wnDwGww
f nf; qH;k jzwfvu
kd f
aMumif;/
w&m;rQwaom wuoaG;aumufyGJ tvsiftjref usif;yEdkifa&;twGuf o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;?
aeYausmif;ol? ausmif;om;wdYk\ Ou|ESihf twGi;f a&;rSL;rsm;u BuD;rSL; 3? 9? 53 &ufaeYwiG f ausmif;om;xktpnf;ta0;
w&yf usif;yjyKvkyf&ef/
txufyg ausmif;om;xktpnf;ta0; usif;yEdkifa&;twGuf o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;\ Ou|ESifh
twGif;a&;rSL; aygif;pHkyg0ifaom aumfrwDw&yfudk xkdtpnf;ta0;rS zGJUpnf;vdkufaMumif;/ xkdtzGJUwGifudkomausmf
Ou|
(yif;,aqmif o[m,ESifh pmzwftoif; Ou|)
udkwifaT
'kOu|
(aTbdkaqmif o[m,ESifh pmzwftoif; Ou|)
udkwifxGef;
twGif;a&;rSL;
(oxHkaqmif o[m,ESifh pmzwftoif; twGif;a&;rSL;)
udkarmifarmifBuD; tzGJU0ifrsm;
(yJcl;aqmif o[m,ESifh pmzwftoif; twGif;a&;rSL;)
udkjrwfpH
(oxHkaqmif o[m,ESihf pmzwftoif; Ou|)
rjrifhjrifhcif
(oD&daqmif o[m,ESifh pmzwftoif; Ou|)
rcifzkef;rdk
(tif;vsm;aqmif o[m,ESihf pmzwftoif; Ou|)
-ponfwdkYudk trsm;oabmwl aG;cs,fvdkufMuaMumif;/
w&m;rQwaom wuo aG;aumufyGJ tjrefjzpfa&;odkh

twGif;a&;rSL;
ausmif;om;xk tpnf;ta0;yGJ jzpfajrmufa&;aumfrwD
&efukefwuodkvf

tpnf;ta0; wufa&mufaom taqmifrsm;


1/ ppfudkif;aqmif
2/ aTbdkaqmif
3/ tif;0aqmif
4/ oxHkaqmif
5/ yJcl;aqmif
6/ yif;,aqmif
7/ waumif;aqmif
8/ jynfausmif;aqmif
9/ tif;vsm;aqmif
10/ oD&daqmif
11/ aq;odyHausmif;aqmif wkdYjzpfonf/
379

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(3)

w&m;rQwaom aG;aumufyJG jzpfajrmufa&;twGuf nEd idI ;f MupdYk

,aeY wuov
kd af usmif;awmfBuD;wGif ynmoifMum;vsuf adS om ausmif;om;xkw&yfv;kH rSm jyemtrsK;d rsKd;?
tcGit
hf a&;qH;k I;H rI toG,o
f ,
G jf zifh &ifqikd v
f suf SMd uayonf/ ausmif;aqmifcef;rrsm; rvHak vmufjcif;? ausmif;oH;k
y&dabm* csKdUwJhjcif;? oifMum;ydkYcsol q&mrsm;enf;yg;jcif;? avmu"mwfynmqdkif&m prf;oyfypnf;rsm; rzlvHkjcif;
wdYk rmS jiif;uG,
f r&Edik af tmifjzpfaeonf/ xdo
k Ykd rjynfph rkH vHak vmufrt
I m; ajzSi;f ay;&rnft
h pm; oufqikd &f mwdYkonf
ausmif;om;tcsif;csif;wdkY aoG;uGJatmifzefwD;um ausmif;om;tcGifhta&;udk ydwfyifwm;qD;&ef MuHpnfvsufMdS u
ayonf/ xko
d Ykd jzpfay:vsufadS om ausmif;om;wdYk \ vdt
k yfcsufrsm;udk aqmifu
G &f efEiS hf ausmif;om;tcGifhta&;
umuG,f&efrSm ausmif;om;xkw&yfvHk;u wifajrmufxm;aom wuotrIaqmiftzGJU\ wm0efyifjzpfonf/
odkYaomf ,cktcsdef 1952-53 ckESpftwGuf aG;aumufwifajrmufcJhaom trIaqmiftm;vHk;rSm wuo
zGJUpnf;yHkpnf;rsOf; Oya't& wm0efukefqHk;cJhNyD jzpfonf/ odkYtwGuf trIaqmiftzGJUuwqifh wm0efvTJtyfjcif;cH&
aom aEG&moDwm0efcH av;OD;om Scd ahJ yawmhonf/ aEG&moDwm0efcH av;OD;omvQif trIaqmiftzGUJ opf aG;aumufyJG
rjyKvkyrf pD yfMum;wGif ausmif;om;xk\ jyemt&yf&yfukd ajzSi;f aqmifu
G cf &hJ ayonf/ ,ckuo
hJ Ykd BuD;rm;vSaom
or*\ wm0efESifh ausmif;om;tusKd;udk aEG&moDwm0efcH (4) OD;wnf;ESifh aqmifGufae&mwGif pnf;rsOf;Oya'udk
dkaoav;pm;&ojzifh vnf;aumif;? trIaqmifwzGJUvHk;\ tmPmudk,lum wm0eftm;vHk;udk xrf;aqmifae&ojzifh
tcuftcJrsm;pGm awGUMuHKae&ayonf/
ausmif;om;tusKd;udk ydik Ef ikd pf mG aqmifu
G Ef ikd &f efEiS hf awGUqHak e&aom tcuftcJrsm;udk ausmv
f eG &f efrmS wuo
aG;aumufyGJ tjrefqHk;usif;yum trIaqmiftzGJUudk jyefvnfzGJUpnf;&efyif jzpfonf/ pnf;rsOf;Oya't&vnf;
aumif;? ausmif;om;xktusKd;udk ydkifEkdifpGm aqmifGuf&efESifh awGUqHkaeaom tcuftcJrsm;udk ausmfvGef&ef wuo
aG;aumufyGJudk tjrefqHk; usif;yum trIaqmiftzGJUudk jyefvnfzGJUpnf;&efyif jzpfawmhonf/
pnf;rsOf;Oya't& vnf;aumif;? ausmif;om;xktusKd;udk ydik Ef ikd pf mG aqmifu
G Ef ikd &f eftwGuf vnf;aumif;?
wuo aG;aumufyo
JG nf vdt
k yfvmonfukd awGUS&d onf/ vufdS wuowm0efukd xrf;aqmifae&aom aEG&moD
wm0efcrH sm;wGiv
f nf; aEG&moDwm0efcaH [mif; wOD;jzpfol Ou|a[mif; udu
k Bkd uD;u aEG&moDwm0efrsm;udk &yfpv
J u
kd f
onf[k pnf;rsO;f Oya't& vkyyf ikd cf iG rhf Sb
d J aMunmcJo
h nf/ uJo
h Ykd aG;aumufyJG raG;rD pyfMum;umvwGif ausmif;om;
wdYk \ vdv
k m;csufrsm;? tcGit
hf a&;rsm;udk aEG&moDwm0efcrH sm; pkaygif;aqmifu
G &f rnht
f pm; aEG&moDwm0efcw
H OD;jzpf
ol udu
k Bkd u;D onf woD;wjcm;cGjJ cm;um igomvQit
f mPmSo
d nf[k pnf;urf;rJah <u;aMumfaejyefayonf/ ,refEpS f aEG&moD
wm0efcHwOD;jzpfol aiGxdef; udkpdefoif;rSmvnf; udk,fa&;udk,fwmudpaMumifh EkwfxGufoGm;&jyefayonf/ odYk
aEG&moDwm0efcHrsm; tuGJuGJtjym;jym; jzpfaeonfhtwGuf ausmif;om;xktcGifhta&;rsm; qHk;IH;cJh&jyefayonf/
aEG&moDwm0efcrH sm;\ wm0efrmS aG;aumufyt
JG opf rusi;f yrDpyfMum; ausmif;om;xktusK;d udk aqmifu
G &f ef
ESihf wuoaG;aumufyJG atmifjrifpmG usi;f yNyD;pD;onftxd wm0ef,&l efjzpf\/ aG;aumufyt
JG &mSt
d jzpf Ou|a[mif;
u aqmifu
G &f efjzpf\/ aG;aumufyJG atmifjrifpmG usi;f yEdik &f eftwGuf aEG&moDwm0efcEH iS hf Ou|a[mif;wdYk\ yl;aygif;
aqmifu
G rf rI mS txl;vdt
k yfvmonfukd awGUS&d ayonf/ pnf;urf;Oya't& usi;f yEdik af om aG;aumufyEJG iS hf w&m;rQw
aom aG;aumufyGJ jzpfap&eftwGuf aEG&moDwm0efcHvnf;jzpf? Ou|a[mif;vnf;jzpfaom udkudkBuD;tm; yl;aygif;
aqmifGuf&ef xyfrHzdwfac:ygaMumif;/
wuoaG;aumufyrJG mS wzGUJ woif;ESio
hf m oufqikd o
f nfr[kwb
f J wuov
kd w
f iG f adS om tzGUJ tpnf;wdik ;f ?
toif;wdkif;? ausmif;om;wdkif;ESifh oufqdkifayonf/ pnf;urf;Oya't& usif;yaom w&m;rQwaom aG;aumufyGJ
jzpfa&;twGuf tzGJUtpnf;tm;vHk;ESifh ndEdIif;aqG;aEG;Mu&ef vdktyfayonf/ odkYtwGuf wuodkvfwGifSdaeMuaom
o[m,ESihf pmzwftoif;rsm;? cdik t
f oif;rsm;? ausmif;om;a[mif;toif;rsm;? bmom&yfqikd &f mtoif;rsm;? pmaya&;&m
toif;rsm;? Sr;f ? u&if? ucsi?f csi;f ? &cdik f paom vlrsKd;pktoif;rsm;? tdE,
d ? wkwpf aom Edik if jH cm;om; toif;rsm;rS
ud,
k pf m;vS,f (2) OD;uspED iS hf ausmif;om;tiftm;pktzGUJ tpnf;rsm;jzpfaom oefYSi;f aomausmif;om;rsm;tzGJU? vli,f
r[mrdwfrsm;tzGJU? 'Dtufpftdk ausmif;om;tzGJU? wdk;wufaomausmif;om;tiftm;pkwdkYrS udk,fpm;vS,f (3) OD;uspD
wdkYtm; 1953 ck? pufwifbmv (15) &uf? nae (4) em&DwGif wuopnf;a0;cef;rodkY apvTwfum wufa&muf
aqG;aEG;Muyg&ef zdwfMum;tyfygaMumif;/
aEG&moDwm0efcHrsm;
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*
380

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

(4)

&efuek w
f uov
kd f wd;k wufaomausmif;om;tiftm;pk aMunmcsuf

wuoaG;aumufyGJ tjrefqHk;usif;ya&;oabmxm;
&Jabmf ausmif;ol^om;taygif;wdkhMo*kwv
f (28) &ufaeYwiG u
f sif;ycJah om &efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* aG;aumufyo
JG nf rw&m;
rI? vdrfvnfrIaMumifh ysufqD;oGm;cJhayonf/ aG;aumufyGJysufNyD; ,cktcsdefxd (15) &uf twGif;Mo*kwfv (28) &ufaeY nu usif;yaom ausmif;om;xkpnf;a0;yGJ/
o[m,ESifh pmzwftoif;toD;oD;\ ausmif;om;xkpnf;a0;yGJrsm;/
pufwifbmv (3) &ufaeYu ,k'oefcef;r usif;yaom ausmif;om;xkpnf;a0;yGJ/
pufwifbmv (8) &ufaeYu usif;yaom &efuek w
f uov
kd f aeYausmif;ol^om;toif;\ pnf;a0;yGrJ sm;u
]w&m;rQwaomaG;aumufyGJudk tjrefqHk;pdppfNyD; acwfa[mif;Ou|a[mif;rsm;u OD;pD;usif;y&ef} awmif;qdkqHk;jzwf
cJah yonf/ odYk aomf ausmif;om;xkBuD;\ aeYpOfEiS t
hf rQ awmif;qdq
k ;kH jzwfcsufwYkd ukd vH;k 0rvdu
k ef mbJ wuoOu|
a[mif; udu
k Bkd uD;onf wuoaG;aumufyJG t&mSt
d jzpfrS z,fray;Hrk Qru aG;aumufyu
JG kd pnf;rsOf;t& olomvQif
usif;yrnf[k qdck o
hJ nf/ wzef wuov
kd yf garmucsKyf? OD;pdev
f ?S OD;&efa0;? rGepf v
H iId w
f Ykd EiS hf aG;aumufyu
JG sif;yrnf[k
xyf aMunmjyefonf/
wuo pnf;rsOf;wGif aG;aumufyGJudk Ou|a[mif;u OD;pD;usif;y&rnf[k qdkcJhayonf/ tcsufonf
rSeaf yonf/ odYkaomf Ou|a[mif;\ rw&m;rIaMumifh aG;aumufyJG ysujf ym;oGm;&ayonf/ odYkaG;aumufyJG ysujf ym;
oGm;NyD;aemuf rnfuJhodkY aqmifGuf&rnfqdkaomtcsufudk wuopnf;rsOf;wGif vHk;0ryg0ifcJhacs/ pnf;rsOf;wGif
ryg0ifcahJ omf rnfoYkd aqmifu
G cf MhJ uoenf;/ wuo\ aG;aumufyt
JG pOftvmudk Munfh
I aqmifu
G &f ayonf/
wuoaG;aumufyGJ tpOftvmt& 1946 ckwGif trIaqmifa[mif;rsm;ESifh Mum;ausmif;om;BuD;rsm;u OD;pD;usif;y
cJh&ayonf/ um; tpOftvmoabmt& jzpfayonf/ odkYaomf odkYrvkyfbJ igomqdkifonf[k qdkcJhonf/
wzef odkYtpOftvm rvdkufemcJhaomf wuowGif tmPmtykdifqHk;jzpfaom tvkyftpnf;ta0;yGJudk
ac:,lay;&ef jzpfonf/ xkt
d pnf;ta0;rSae w&m;rQwaom aG;aumufyjJG zpfa&;twGuf ausmif;om;xkoabmudk
,l wduspGm qHk;jzwf&rnf jzpfonf/ &mZ0ifjyefMunfhvQif b,fwdkif;jynfrSm jzpfjzpf pnf;rsOf;Oya'ESifh pyfvsOf;
tusyftwnf;awGUvQif vlxk\qEudk,lonfh (Referendum) tpSdonfudk vkyf&onf/ odkYvkyf&jcif;onf
b,fwikd ;f jynf b,ftzGUJ tpnf;jzpfjzpf vlxo
k mvQif tmPmtydik q
f ;kH jzpfaejcif;aMumifjh zpfonf/ ,ckvnf; wuo
tjzpftysufESifh ywfouf tmPmtydkifqHk;jzpfonfh tvkyftpnf;ta0;ac: qE,l&ef oifhayonf/
odYk aomf aG;aumufyt
JG &mSo
d nf wuopnf;rsO;f wGif rjynfph akH omtcsuu
f kd tpOftvmt&vnf;aumif;?
pnf;rsOf;t&vnf;aumif;? jyKvkyf&rnfjzpfygvsuf aG;aumufyGJudk igwOD;wnf;omqdkifonf[k uyfaeum bmrS
rvkyfbJ aecJhonf/ odkYaecJhjcif;jzifh wOD;ESifhwOD; aG;aumufyGJudk tcsif;rsm;apum wuoudk tmPmydkifrsm;?
tpd;k &tzGUJ rsm;u 0ifwm;qD;&ef tcsdeq
f jJG cif;jzifh atmufwb
kd m ausmif;ydw&f uftwGuf bmrSrvkyEf ikd b
f J Ed0k ifbmrS
om usif;y&ef pDpOfaejcif; jzpfayonf/
uREkfyfwdkh\ oabmxm;um;,cktcsdefwGif rnfodkYyifjzpfap? wuoaG;aumufyGJ jzpfajrmufa&;onf tjrefqHk; vdktyfvsufSdacsNyD/
tb,faMumifhenf;(1) aemuf (15) &uf MumvQif atmufwdkbmausmif;ydwf&ufodkY a&mufSdawmhrnfjzpf&m ausmif;wvydwfa&;onf
ausmif;ol^om;wdkif;\ vdktyfcsuf jzpfayonf/ xkdvdktyfcsufonf wuorSae ta&;wBuD;aqmifGuf
ay;&rnf jzpf\/ wuo rzGJUpnf;&ao;vQif vHk;0raqmifGufEdkif jzpf\/
(2) ,aeY wuoESifhywfouf tcsif;jzpfyGm;rIwdkYonf aG;aumufyGJBuD;NyD;u tjrefqHk; Sif;vif;oGm;rnf jzpf\/
(3) avmavmq,f ausmif;om;rsm; vufawGUepfemaeaom epfemcsufrsm;onf ausmif;om;xkBuD; w&yfvHk;udk
udk,fpm;jyKonfh wuoSdrSom jzpfEdkifayonf/
(4) wuotaeESifh pifNydKif (2) ck jzpfay:a&;udk vHk;0 rvdkvm;ay/
txufygtcsuf (4) csufwYkd aMumifh wd;k wufaomausmif;om;tiftm;pkonf aG;aumufyt
JG &mSd udu
k Bkd uD;
tay: vHk;0t,HktMunfrSdaomfvnf;? usef ygarmucsKyf? OD;pdefvS (Ou|a[mif;)? OD;&efa0; (Ou|a[mif;)ESifh
381

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
rGepf v
H iId f (0wfvakH wmf&) wdYk \ *kPo
f u
d m udk av;pm;aomtm;jzifh udu
k Bkd uD;\ aMunmcsuftwdik ;f atmufwb
dk mv
ausmif;ydwf&uf rwdkifrDtwGif; tjrefqHk;usif;yay;&ef jzpfonf/ odkYusif;y&mvnf;(1) Identity Card rsm;ESifh rJay;&ef?
(2) Membership Card rsm;udk toif;0ifwdkif;\ vufxJodkY ta&mufay;tyfxm;&ef?
(3) Ballot Card rsm;ay:wGif aG;aumufyGJt&mSdESifh BuD;Muyfoltm;vHk;\ vufrSwfxkd;&ef?
(4) taG;cHol udk,fpm;vS,frsm;\ qE,l&ef/
txufygtcsufwdkYtm; aqmifGufvQif wdk;wufaomtiftm;pkrS vufcH&rnfjzpfaMumif;/
ausmif;om;ta&; atmif&rnf
&efukefwuodkvf
wdk;wufaomausmif;om;tiftm;pk
aMunmcsuf (4) csufukd Munfjh cif;tm;jzifh ]w&m;rQwaom wuoaG;aumufyJG tjrefq;kH usi;f yay;avmU}
awmif;qdkaeMuayonf/ ausmif;om;xku OD;pD;usif;yrnfavm? udkudkBuD;u OD;pD;usif;yrnfavm/
ausmif;om;xku OD;pD;usif;yvQif aG;aumufyGJ (2) rsKd; jzpfvmrnf/ ESpfydkif;uGJoGm;vQif 'Dtufpftdkrsm;onf
vlrsm;pkaxmufcHrIrvdkbJ xifovdk jyKusifhEdkifMuayrnf/ pdwfBudKuftrIaqmiftzGJUudk aG;cs,fMuayrnf/
xkdYaMumifh ausmif;om;xkonf udkudkBuD; OD;pD;usif;yaom aG;aumufyGJ0ifMurnf[k vufcHvdkufMuonf/
ESpyf ikd ;f uGu
J kd apmif
h trIaqmif&mxl;tm; tacsmifqEJG u
dI &f ef 'Dtufpt
f w
kd YkdtwGuf [moGm;onf/ xkt
d cg udu
k Bkd uD;onf
aG;aumufyGJwGif ESpfzuftjiif;yGm;rIudk tcGifhaumif;,lum aG;aumufyGJ usif;yrnfh&ufudk twwfEdkifqHk;aTUqdkif;&ef
tMuHjyKvmonf/ aG;aumufyGJ tjrefqHk;jzpfa&; vrf;rBuD;ay:wGif csDwufvmaom ausmif;om;xkBuD;tm; wm;qD;
ydwfyifaeacsNyD/ atmufwdkbm ausmif;ydwf&uf eD;uyfvmacsrnf/

(ps) 1953 atmufwb


kd mta&;tcif; jzpfay:ykH
ppfBudKacwfwGif vnf;aumif;? ppfNyD;acwfwGif vnf;aumif; &efukefwuodkvfonf tpOftvmtm;jzifh
ZGev
f wGif ausmif;pzGio
hf nf/ yxrESp0f ufNyD;aomtcg atmufwb
kd m ausmif;wvydwaf y;onf/ 'kw,
d ESp0f uftwGuf
Edk0ifbmwGif jyefzGifhum? 'DZifbmwGif c&prwftwGuf (10) &uf ydwfay;onf/ rwfvwGif twef;wifpmar;yGJrsm;udk
usif;yay;onf/ ppfNyD;acwfwGif ZGefv aemufqufwGJpmar;yGJrsm;udk usif;yay;onf/ zGifh&uf? ydwf&uf? pmar;yGJ
usif;y&ufonf tpOftvmjzpfonf/ wuodkvfrS q&m? q&mrrsm;? ausmif;om;? ausmif;olrsm;tm;vHk;twGuf
tqifajyaeaom vdktyfaomydwf&ufrsm; jzpfonf/
1953 apmapmydik ;f wGif wuov
kd t
f mPmykid rf sm;u ,ckEpS w
f iG f atmufwb
kd mv (15) &ufom ausmif;ydwf
rnf[k aMunmcJo
h nf/ xko
d Ykd aMunmpOfu ausmif;ydw&f ufEiS hf a0;ao;ojzifh ausmif;wvydwaf &;udk vdv
k m;Muaomf
vnf; ausmif;om;xku rnfodkYrS rzGifh[cJhao;ay/ tmPmydkifrsm;u pmoifcsdef ykd&ap&ef[laom taMumif;jycJhonf/
wuoaG;aumufyu
JG kd &efuek w
f uov
kd f Mo*kwv
f (28) &ufwiG f vnf;aumif;? ref;wuov
kd f pufwif
bmv (7) &ufwiG f vnf;aumif; usi;f ycJo
h nf/ 'Dtufpt
f kd ausmif;om;rsm;onf rJq,
G yf w
JG iG f atmufwb
kd m ausmif;wv
ydwaf &; aqmifu
G af y;rnf[k ajymcJo
h nf/ odYk aomf 'Dtufpt
f kd ausmif;om;rsm;u aG;aumufyw
JG iG f tEdik rf &cJo
h w
l Ykd tm;
ausmif;om;xku wGef;uefz,fSm; aeacsNyD/ vufrcHMuawmhay/

382

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

odhk
ygarmucsKyf
&efukefwuodkvf
aeYpGJ- 22? 9? 53
udp/

/ atmufwdkbm ausmif;wvydwfay;&ef awmif;qdkjcif;/

ygarmucsKyfcifAsm;21? 9? 53 &ufaeY? nae (4) em&DcGJtcsdefwGif wuo tpnf;ta0;cef;rBuD; &efukefwuodkvfSd


o[m,ESihf pmzwftoif;rsm;? cdik t
f oif;rsm;? bmom&yfqikd &f m toif;rsm;? vlrsKd;pktoif;rsm;ESihf Edik if jH cm;om;
ausmif;om;toif;aygif;pHkwdkY\ tpnf;ta0;udk usif;yjyKvkyfcJhonf/
if;tpnf;ta0;yGJwGif obmywdtjzpf aTbdkaqmifrS udkwifaT (o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;tzGJUcsKyf
'k-Ou|) u aqmifu
G Nf yD; twGi;f a&;rSL;tjzpf yJc;l aqmifrS (o[m,ESihf pmzwftoif;rsm;tzGUJ csKyf twGi;f a&;rSL;)
udkwifxGef;u aqmifGufygonf/
if;tpnf;ta0;yGBJ uD;odYk wufa&mufvmMuaom atmufazmfjyyg toif;tzGUJ ud,
k pf m;vS,rf sm;u tm;vH;k
wnDwGwf oabmwlnpD mG atmufwb
kd m ausmif;wvydwaf y;&ef (atmufwb
kd mv w&ufrpS ) av;av;euf
euf awmif;qdkvdkufygaMumif;/
o[m,ESifUpmzwftoif;
o[m,ESifUpmzwftoif;
(1) tif;0
(5) aTbdk
(9) wDwDpD
(2) yif;,
(6) oxHk
(10) aq;odyH
(3) ppfudkif;
(7) '*kH
(11) oD&d
(4) yJcl;
(8) waumif;
(12) tif;vsm;
cdkiftoif;
(1) rauG;
(2) rif;bl;
(3) o&uf
(4) ykodrf
(5) yJcl;

(6) [oFmw
(7) rdwDvm
(8) aTbdk
(9) ajrmif;jr
(10) &rnf;oif;

(11) jynf
(12) armfvNrdKiftoif;
(13) csif;wGif;toif;
(14) xm;0,ftoif;

ausmif;om;a[mif;
(1) NrdKUr

(2) pdef*Ref;

(3) pdefar&D

vlrsKd;pkausmif;om;rsm;
(1) &cdkifausmif;ol^om;rsm;toif;
(2) awmifay:csif;or*
(3) Srf;jynfausmif;ol^om;rsm;or*
bmom&yfqdkif&mtoif;
(1) &mZ0iftoif;
(2) abm*aA'
(3) ocsFm

(4) lyaA'
(5) owaA'
(6) rEkaA'

(4) ucsifjynfe,fausmif;om;or*
(5) xm;0,fausmif;om;rsm;toif;

(7) jyifopfbmom
(8) bDtufpD (opfawm)
(9) ynmodyHausmif;om;rsm;
383

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
EdkifiHjcm;ausmif;om;rsm;toif;
(1) tdEd,ausmif;ol^om;rsm;toif; (2) wkwfausmif;ol^om;rsm;toif;
toif;tzGJYtpnf;rsm;
(1) ausmif;om;opftcGifhta&;awmif;qdkrIaumfrwD
(2) wdk;wufaomausmif;om;tiftm;pk
ausmif;om;ta&;atmif&rnf
(wifxGef;)
twGif;a&;rSL;
toif;aygif;pHktzGJYpnf;a0;yGJ
&efukefwuodkvf
odhk
ygarmucsKyf
&efukefwuodkvf
rS
Ou| (52-53)
aG;aumufyGJt&mSd
wuo (&efukefwuokdvfausmif;om;rsm;or*)
aeYpGJ- 22? 9? 53
taMumif;t&m / / atmufwdkbmausmif;wvydwfa&;udp jyefvnfpOf;pm;ay;&ef/
uRefawmfwdkY\ awmif;qdkxm;csufudk 23? 9? 53 aeY? n ygarmursm; tpnf;ta0;wGif wifjyaqG;aEG;
pOf;pm;qHk;jzwf vdkufavsmyg&ef xyfrH awmif;yefEdI;aqmfjcif; tpD&ifcHtyfygonf/
1/
uRefawmf\ ausmif;wvydwfa&;awmif;qdkcsufudk 23? 9? 53 aeY ygarmursm;tpnf;ta0;wGif wifjy
aqG;aEG;rnf[k odSd&ygonf/
2/
odkYaomfvnf; ,aeY 22? 9? 53 aeYwGif? aeYvnf (12) em&Dtcsdefu wuocef;rwGif wdk;wufaom
ausmif;om;acgif;aqmifrsm; OD;pD;usif;yonfh tpnf;ta0;rS uRefawmf\ awmif;qdkcsufESifh tvm;wl
qHk;jzwfcsufjzpfaom ausmif; (1) vydwfa&;udk qHk;jzwfawmif;qdkonf[k odSd&ygonf/
3/
xdt
k pnf;ta0;onf wuopnf;rsOf;Oya' yk'rf (13)? tyd'k f (2)? tyd'k if ,f (1) t& vH;k 0qefYusifvsuf
wuo txl;tpnf;ta0; r[kwfbJ wdk;wufaomausmif;om;rsm; tpnf;ta0;omvQif jzpfaomfjim;
vnf; wuotpnf;ta0; [efaqmifvsuf ausmif;wvydwfa&;udk qHk;jzwfawmif;qdkjcif;? pDwef;vSnfh
vnfjcif;ponfh wuopnf;rsOf;ESifh tusKH;r0ifonfh vkyfief;rsm;udkvkyfonf[k vlBuD;rif;rsm;u ,lq
vsuf uRefawmfh ausmif;wvydwfa&;udkyif aqG;aEG;pOf;pm;vdrfhrnf r[kwf[k pdk;&drfrdygonf/
4/
uRefawmfudk,fwdkifvnf; ,aeYeHeuf (8) em&DwGif if;wdk;wufaom ausmif;om;acgif;aqmifrsm; yg0if
onfh tzGUJ tpnf;aygif;pHk tpnf;ta0;w&yfac:qd
k ausmif;wvydwaf &;udp rnfrQc&D;a&mufaeNyD;vQif?
if;wdkYtm; w&m;r0ifaom ,aeYtpnf;ta0;udk rjyKvkyf&ef wm;jrpfcJhygonf/
5/
odkYyg xkdwdk;wufaom ausmif;om;acgif;aqmifrsm; y&rf;ywmjyKrItwGuf rnfodkYrQ tmCmwrxm;bJ
uRefawmf\ ausmif;wvydwfa&; awmif;qdkcsufudk aqG;aEG;pOf;pm; qHk;jzwfcsufcsvsuf vdkufavsmay;
yg&ef txl;av;pm;pGm arwm&yfcH awmif;yeftyfygaMumif;/
udkudkBuD;
Ou|
(52-53) wuo
384

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

&efuek w
f uov
kd f 'Dru
kd &ufwpfausmif;om;rsm;tzGYJ aMunmcsuf
ausmif;ol^om;taygif;wdkhuREkfyfwdkY 'Drdku&ufwpfausmif;om;rsm;tzGJUrS 3? 9? 53 aeY wuocef;r usif;ycJhaom ausmif;om;xk
tpnf;ta0;rS ausmif;om;tcGifhta&;ESifh ywfoufaom atmufygtcsufrsm;udk awmif;qdkcJhonf/
(1) ausmif;wvydwfa&;?
(2) aq;odyaH usmif;om;rsm;twGuf aqmufvyk q
f jJ zpfaom ausmif;aqmifwaqmiftjyif aemufxyfausmif;aqmif
wckukd aq;odyaH usmif;teD; jynfvrf;ESihf pde*f Ref;vrf;axmifh dS ajruGuv
f yfay: tjrefq;kH aqmufvyk af y;&ef?
(3) 25 rSwfay;pepfESifh 10-10-10-70 pepf (tif*sifeD,mausmif;om;rsm;twGuf) zsufodrf;ay;&ef?
(4) ausmif;q&mrsm;udk vHkavmufpGm wdk;csJUcefYxm;ay;&ef?
(5) ausmif;aqmifc 60d^- rS 50d^- txd avQmhcsay;&ef/
txufyg awmif;qkdcsufrsm;teuf atmufazmfjyyg tcsufrsm;udk qdkif&mrS vdkufavsmavonf/
(1) aq;odyaH usmif;om;rsm;twGuf aqmufvyk q
f jJ zpfaom ausmif;aqmif waqmiftjyif aemufxyf ausmif;aqmif
wckudk aq;odyHteD; jynfvrf;ESifh pdef*Ref;vrf;axmifhSd ajruGufvyfay:wGif tjrefqHk; aqmufvkyfay;rnf/
(2) tif*sifeD,mausmif;om;rsm;twGuf 10-10-10-70 pepf zsufodrf;ay;rnf/
(3) ausmif;q&mrsm; vHkavmufpGm wdk;csJUcefYxm;ay;rnf/ ,ckvnf; cefYaeqJjzpfonf/
(4) aemufxyf ausmif;aqmiftopf (6) aqmif wdk;csJUaqmufvkyfay;rnf/
tjcm;usefadS eaom awmif;qdck sufrsm;udv
k nf; &uftenf;i,ftwGi;f taumiftxnfazmfEikd af &;twGuf
uREfkyfwdkYtzGJUrS BudK;pm; aqmifGufqJjzpfaMumif;/
atmif&rnf
trIaqmiftzGYJ
'Drdku&ufwpfausmif;om;rsm;tzGJY
&efukefwuodkvf
odkYjzifh ausmif;wvydwfa&;udk awmif;qdkcJhaomfvnf; ausmif; (15) &ufom ydwfrnf[k wuodkvf
tmPmydkifrsm; (qdkS,fvpf0efBuD;rsm;? BudK;udkifEdkifolrsm; yg0ifonf) u ZGwfwif;cHjcif;onf acgif;aqmifrsm;tm;
qlylvIYHaqmfolrsm;tjzpf taMumif;jyzrf;qD;rnf? ausmif;xkwfypfrnf/ xkdtcg 'Dtufpftdkausmif;om;rsm;om usefcJh
onf/ ausmif;om;nDGwfa&; ysufqD;oGm;atmif jyKvkyfaeonf/
armfvNrKdiw
f uov
kd f ausmif;om;rsm;uvnf; ud,
k pf m;vS,af pvTw
f atmufwb
kd m ausmif;wvydwaf &;udk
awmif;qdck o
hJ nf/ ref;wuov
kd af usmif;om;rsm;or*rS 12? 9? 53 &ufaeYwiG f ausmif;om;xk tpnf;ta0;yGw
J &yftm;
cef;raqmifopfwGifusif;yum awmif;qdkcsuf (22) csufwGif ausmif;wvydwfa&;awmif;qdkcsuf yg0ifcJhonf/ 18?
9? 53 &ufaeYwiG f aTref;rde;f uav;aqmif? &wemyHak qmifEiS hf jynfawmfom (3) aqmif yl;wGt
J pnf;ta0;rS awmif;qdk
cJhonf/ atmufwdkbm ausmif;wvydwfa&;onf ausmif;om;xk\ ]&ydkifcGifU} wckjzpfonf/
23? 9? 53 &ufaeYwGif &efukefwuodkvf bGJUESif;obifcef;raqmifwGif qD;edwf (Senate) tpnf;ta0;
usif;yonf/ ygarmucsKyf a'gufwmxifatmifu ausmif;om;rsm; awmif;qdck sufjzpfaom ]atmufwb
kd m ausmif;wv
ydwaf &;} udk wifjyavonf/ odkYaomf a'gufwmomvSu ]qH;k jzwfNy;D vQif vH;k 0rpOf;pm;Edik yf g} [kajymNyD; ukvm;xdkifrS
ZGwfxavonf/ ausmif;wvydwfa&; raqG;aEG;bJ (15) &ufom xm;vdkufMuonf/ odkYaomf qD;edwf (Senate) rS
qHk;jzwfcsufudk wuodkvfaumifpDrS twnfjyKay;onf/
26? 9? 53 &ufaeY? eHeuf (11) em&DwiG f ygarmucsKyf a'gufwmxifatmifEiS hf wuov
kd f 'k-t"dywd OD;bdBk uD;
wdkYu &efukefwuodkvf? ref;wuodkvf? armfvNrdKifwuodkvfwdkYrS ausmif;om;xk udk,fpm;vS,frsm;tm; awGUqHkaqG;
aEG;yGJ usif;ycJhonf/ pmoifcsdef ydkrdk&&efjzpf bmaMumifh vufrcHEdkifovJ[k ar;avonf/
pmoifcsed yf &kd &ef[al om tmPmydik rf sm;\ taMumif;jycsuu
f kd rqefYusib
f J ausmif;om;xku wkeYfjyefco
hJ nfrmS (u)
trSew
f u,f pmoifMum;rIukd (15) &ufykd &vdak pjcif;jzpfygu ausmif;udk tenf;i,fapmzGijhf cif;? ausmif;udk
385

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tenf;i,f aemufusydwfjcif;? aeYpOfpmoifcsdefrsm;wGif jznfh,ljcif;jzifh&Edkif txufygtwdkif; aqmifGuf
&ef/
(c)
atmufwdkbm ausmif;wvydwfcJUjcif;onf(1) ausmif;om;rsm;taeESifh yxrESpf0ufwGifoifcJhaom oifcef;pmrsm;udk ausnufatmif jyKvkyfEdkif&ef
jzpfjcif;?
(2) q&m? q&mrrsm;taeESifhvnf; 'kwd,ESpf0ufwGif oifMum;&rnfh oifcef;pmrsm;udk pepfwus jyifqif
csdef&apjcif;?
(3) atmufwdkbm oDwif;uRwfyGJawmfSd ausmif;om;trsm;pkonf rdrdwdkY&yfGmSd rdbaqGrsKd;rsm;xH jyefa&;
twGuf vHkavmufaom tcsdef&apjcif;/
(8)
vdktyfaom tajccHrsm;t& tpOftvmydwfay;aom atmufwdkbm (1) v ausmif;ydwfay;&ef/
jyefvnfwifjycJhonf/ pmoifcsdefydk&apjcif;udk rqefYusifcJh/ ausmif;om;xkESifh q&m? q&mrrsm;uvnf;
vdkvm;cJhMuonf/
xdktcg ygarmuu wuodkvfaumifpDodkY ausmif;wvydwfa&; xyfrHwifjyay;rnf[k uwday;vdkufonf/
25? 9? 53 &ufaeY? aeYvnf (12) em&DcGJwGif ausmif;om;xk tpnf;ta0;yGJ jyKvkyfonf/ obmywdtjzpf
o[m,ESihf pmzwftoif;rsm;tzGUJ csKyf Ou| udo
k mausm?f tcrf;tem;rSL;tjzpf udw
k ifxeG ;f u aqmifu
G o
f nf/ ausmif;
wvydwfa&;udk awmif;qdkqHk;jzwfMuonf/ nae (4) em&DcGJwGif wuodkvftoif;tzGJUaygif; (70) ausmfwdkY pnf;a0;
um (21) OD; aumfrwDwck zGJUpnf;Muonf/
xkdtcsdef 0efBuD;OD;ausmfNidrf;u ]ynma&;ESiUf tpd;k &oabmxm;} udk vma&muf a[mMum;rnf[k wuodkvf
e,fajrwGif ysUH ESYH omG ;onf/ ,k'oefcef;rwGif ausmif;om;? ausmif;olrsm; jynfEh u
S o
f mG ;onf/ rMumrD OD;ausmNf idr;f onf
ud,
k &f aH wmfrsm;jzifh qdu
k af &mufvmonf/ olonf tenf;i,f okwo
f ;D okwjf ymEdik af eonf/ rsurf eS x
f x
l Bl uD;rSm rD;a&mifwiG f
vif;vufomG ;onf/ ausmif;om;rsm;tm; awGU&aomtcg ol\aESmif;b0udk owd&vmonf/ olonf wcgu ausmif;
om;acgif;aqmif wOD;jzpfonf/
0efBuD; ra[majymrD a'gufwmxifatmifu
]ausmif;om;rsm; NidrfNidrf0yf0yfem;axmifMuyg? q&mUudk 0efBuD;OD;ausmfNidrf; ajymcdkif;vdkhajym&ygw,f} [k
ajymonf/
0efBuD;u
]]ppfNyD;acwfwGif bGJY&olrsm;onf *syefpuLrsm;om jzpfaMumif;? *syefpuLrS t*FvdyfpuLrsm; jzpfvmatmif
tpdk;&u BudK;pm;aeaMumif;? xkdhaMumifU ausmif;ydwf&uf (15) &ufomydwf&jcif;jzpfaMumif;? ausmif;om;rsm; ydkrdkynm
oif,lEdkif&ef pDpOfjcif;jzpfaMumif;? ausmif;om;rsm; vdkufemapvdkaMumif;}} ajymoGm;onf/
0efBuD;u rSif;vif;onfhtcsufrsm;udk ar;jref;&ef tcGifhay;aomtcg ausmif;om;rsm;u
]]'Dtufpftdkausmif;om;awGom aG;aumufyGJrSm tEkdif&vQif ausmif;wvydwfay;ygvdkY awmif;qdkvQif vdkuf
avsmr,f r[kwfvm;}}
]]ausmif;om;awG qlylatmifvkyfwm r[kwfvm;}}
]]ausmif;om;awG zrf;csifvdkY r[kwfvm;}}
xkdtcg 0efBuD;onf ar;cGef;rsm;udk rajzSif;kHomru ausmif;om;rsm;tm; atmf[pfBudrf;armif;vmonf/
xkdtcg ausmif;ol? ausmif;om; (2000) ausmfonf ausmif;wvydwfay;&ef qEjya<u;aMumfvmonf/ ,k'oefcef;r
twGif; toHrsm;[def;vmonf/ xkdtcg 0efBuD;onf udk,f&Hawmfrsm;tm; aoewfarmif;wifapNyD; ausmif;om;xktm;
csed f ,
G Nf yD; ajcjyif;jyif;aqmifhvsuf ,k'oefcef;rrS xGufcGmoGm;&onf/ ,ltrfyD ppfum; (2) pD;rSmvnf; aemufrSvdkuf
oGm;onf/
]*syefpuLynma&;udk b,ftpdk;&u vkyfaewmvJ}
]'dkhudk tvkyfray;csifvdkhvm;}
]ausmif;wv ydwfay;? ydwfay;}
]0efBuD;? 0efBuD; zGJ zGJ} paom oHcsyfwdkYrSm cef;rtwGif; [def;vmonf/
26? 9? 53 &ufaeY wuodkvfaumifpD tpnf;ta0; ausmif; (15) &ufydwfa&;udkom twnfjyKay;cJhonf/
0efBuD;csKyfOD;Ek udk,fwdkifyif 1? 10? 53 &ufaeYwGif toHvTifhkHrSae
386

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


]ynma&;pepfnHUzsif;aeao;ojzifU ynmydkrdkoif,lEdkif&ef ausmif; (15) &ufomydwf&jcif;jzpfaMumif;? apw
emESifUom jyKvkyfaMumif;} wdkif;jynfodkY aMunmonf/ aMumifvQmwrmwHk;BuD;tm; oum&nfcsKdjzifh avmif;cJhonf/
tqdyfwHk;BuD;tm; toufSnfaq;tjzpf ajymMum;cJhonf/ t&ufykvif;ay:wGif tpmaMuaq;[k wHqdyfa&;uyfxm;
NyD; t&uform;tjzpfrS ykef;uG,fvdkjcif;om jzpfonf/
ausmif;om;rsm;u wuodkvfausmif;om;or* Ou| udkEk 0efBuD;csKyfjzpfvmaomtcgwGif ynma&;pepf
ajymif;vJvmrnf[k arQmfvifhcJhMuonf/ wcsdefwacwfu bDatbGJUudk jyeftyfcJhaom udkEkonf q|ro*Fg,emwif
rif;BuD;tjzpf arQmrf eS ;f vsuf pdwyf w
k ;D wzuf? yk'rf (5) wzuf0g'udk vufuikd jf yKum wuov
kd t
f "dywd (csepf ,fvm)
&mxl;BuD;ud,
k
l vwfvwfqwfqwf jy|mef;twnfjyKawmhrnfh wuov
kd pf mar;yGpJ epfopfonf ausmif;om;rsm;udk aiG
ukev
f yl ef;jzpfaprnfh wuov
kd pf mar;yGpJ epfEiS hf zdEydS cf sK;d ESrd cf &H aom [du
k pf ul;zdik ef ,f ausmif;xGuf vufrw
S &f pmar;yGpJ epf
wdkYjzifh zmax;jyKjyifxm;aom ynma&;pepfa[mif;BuD;yif jzpfonf/
]udkvdkeDynma&;pepf zsufodrf;ypf}
]'Drdkua&pD ynma&;csufjcif;ay;} a<u;aMumfoHrsm; Mum;ae&onfrSm MumcJhNyD/
EdkifiHawmf0efBuD;csKyf OD;Eku jynfawmfomrdefYcGef;wGif]trSeftwdkif;ajym&&if uRefawmfwdkh ynma&;pepf[m NAdwdoQxm;cJUwJUtwdkif;bJ Sdao;w,f/ bmrSxl;xl;
jcm;jcm; jyKjyif&ao;w,f rSb
d ;l / vufdS ynma&;pepfBu;D udk topfjyifNy;D vGwv
f yfwUJ jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmfBu;D eJh
avsmfnDwJU ynma&;pepfa&;qGJzdkhbJ}[k ajymMum;oGm;onf/ ausmif;rSxGufNyD; tvkyfvufrJh rsm;vm tvkyf&Sda&;
twGuf ppfxJ0iftrIxrf;&jcif;rsm; ydkrsm;vmonf/ um; udkvdkeDynma&;pepfaMumifh jzpfonf/
jrefrmjynf ynma&;pDrHudef;pHkprf;a&;aumfrwD tpD&ifcHpmwGif]]jrefrmjynfwiG f a,mufsm;av; (100) wGif (100) vH;k yxrwef;wGif ynmoifMum;Edik Nf yD;? pwkww
ef;wGif
(17) a,mufom oifMum;Edkifawmhonf/ (83) &mcdkifEIef; tv[jzpfaeonf/ rdef;uav; (100) wGif (100) vH;k
yxrwef;txd oifEikd Nf yD;? pwkww
ef;wGif (9) a,mufom oifEikd af wmhonf/ (91) &mcdik Ef eI ;f tv[ jzpfaeonf/
urmYausmif;om;rsm;tzGUJ csKyf (International Union of Students) rS xkwaf 0aom udv
k ekd yD nma&;pmwrf;
rSmvnf; ],cktcg wuodkvfausmif;om;rsm;onf tvkyfvkyfudkifaejcif;udk awGYSd&jcif;rSm rxl;qef;ay? if;wdkhonf
rlvwef;ausmif;rsm;wGif wydkif;wpq&mrsm;tjzpfvnf;aumif;? udk,fydkifrdom;pkrsm;twGif; enf;jyq&mrsm;tjzpfvnf;
aumif; (usL&Sifq&mrsm; yHkpHrsKd;)? vufESdyfpufpma&; vufa&;wdkpma&;rsm;tjzpfvnf;aumif;? ukefa&mif;yGJpm;tjzpf
vnf;aumif; tvkyfvkyfudkifaeMu&onf/}
ausmif; (15) &ufpm ydkoifay;HkrQjzifh ynma&;pepftm; jyKjyifrnfqdkjcif;onf a[mif;EGrf;aqG;ajrUaeaom
wdkuftdkwGif tkwfwcsyf topfvJjcif;rsKd;om jzpfayonf/ pufaoewf? usnfqHESifh vSHpGyfrsm;tpm;? cJwH? azmifwdef?
"gwfcGJcef;oHk; ud&d,mrsm;? pmtkyfrsm;ydkrdk0,f,l&ef vdkayonf/

(n) 1953 atmufwb


kd mta&;awmfykH jzpfymG ;jcif;
atmufwb
kd m ausmif;wvydwt
f a&;awmfyrkH mS aphpyfr&bJ rvGrJ aSmifom tajctaejzpfvmonf/ wd;k wuf
tiftm;pkonf ausmif;om;xk\ w&m;0iftcGit
hf a&;twGuf &ifqidk &f ef jyifqifMuonf/ udb
k aumif;ESihf udv
k 0S if;wdYk
u 1949 ckESpf ausmif;om;oydwf tawGUtMuHKt& wdkufyGJruRHap&ef? &uftuefYtowfjzifh qEjyoydwf (Token
Strike) vkyf&ef &Jabmfrsm;udk csjySif;vif; aqG;aEG;onf/ a&SnfoydwfjzpfvQif aemufqHk;tajctaeudk xdef;xm;&ef
tcufMuHKrnhf tajctaersm;udk Sif;vif;aqG;aEG;oGm;onf/
udkpdk;odef;ESifh udktkef;armif (bPf) u vufrcH? wuoaG;aumufyGJ zsuf&aomtcsdefrS p ausmif;om;xk
vIyfSm;aeaom tSdefaMumifh vnf;aumif;? ,ckudprSm atmufwdkbm (1) &ufrS (15) &uf tuefYtowfSdonfh
xl;jcm;aom tajctaet& vnf;aumif;? (15) &ufom vIyf mS ;&rnft
h ajctaeudk xde;f xm;Edik rf nf[k ,HMk unfonf/
xkdudpudk wuotaqmuftODay:wGif vnf;aumif;? nydkif;wGif Adkvfatmifausmf ausmufwdkifajc&if;
tarSmif&dyfwGif vnf;aumif; tBudwfte,f aqG;aEG;Muonf/ ausmif;om;&Jabmf trsm;pkrSm oabmxm; (2) ck
Mum;wGif rjywfrom; jzpfaeonf/ udktkef;armifESifh udkpdk;odef;wdkY qEtwdkif; ta&;awmfyHkudk &ifqdkif&ef qHk;jzwfcJh
Muonf/
xdkodkY ausmif;om;trsm;pku qHk;jzwfcJh&jcif;rSmvnf; 26? 9? 53 &ufaeY *,ufjzpfonf/ 26? 9? 53 aeY
387

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
vnf (12) em&DcGJ &efukefwuodkvf bGJUESif;obifcef;r0,f wuodkvfaumifpD tpnf;ta0; usif;yonf/ tpnf;
ta0;ESihf wcsdew
f nf;rSmyif wuotaqmuftOD ausmif;om;xktpnf;ta0; usif;y bGUJ ESi;f obif taqmuftOD
tm; 0dkif;0ef;qEjy&ef qHk;jzwfcJhonf/
bGJUESif;obifcef;r ausmif;om; (3000) ausmf pdwfqEonf ESvHk;om;rsm;twGif;rS <uwufvmMuonf/
]ausmif;om;tcGifUta&; rcsKyfcs,feJh}
]wuodkvfvGwfvyfcGifU rcsKyfcs,feJh}
]ausmif;om;q&m vufwGJMu}
]ausmif;om;xkudk aoG;rcGJeJh}
]ausmif;wv ydwfay; ydwfay;}
]ausmif;om;nDGwfa&;udk rzsufqD;eJh}
]wuodkvfvGwfvyfcGifU rcsKyfcs,feJh}
aumifpDtpnf;ta0;odkY vmwufaom 0efBuD;OD;ausmfNidrf;? OD;&mSpfwdkY\ udk,f&Hawmfrsm;u awmfrD*ef;rsm;
udk armif;wifMuonf/ ausmif;om;rsm;zufoYkd csed f ,
G v
f mMuonf/
wuov
kd af umifpt
D pnf;ta0;wGif a'gufwmxifatmifu
]ausmif;om;rsm; qEjzpfaom ausmif;wvudk ydwfay; tmPmydkifrsm; qEjzpfaom pmoifcsdeftydktm;
ausmif;ydwf&ufwGif Ekwf,lujzpfEdkifaMumif;} wifjyaomfvnf;?
]'gudk vufrcHEdkif} OD;ausmfNidrf;ESifh OD;&mSpfwdkYu wif;rmpGm jyefajymcJhonf/
],ckEpS f ausmif;wv ydwaf y;Ny;D ? aemufEpS rf sm;rS (15) &ufyw
d af &;udk ausmif;om;rsm;ESiUf aqG;aEG;yGJ jyKvyk f
ay;yg} [k ygarmu OD;atmifvSu ajymonf/
]uRefawmf axmufcHygw,f} ausmif;om;udk,fpm;vS,f OD;armifarmifausmfu axmufcHavonf/
]ausmif;wvydwaf &;onf (Acadamic Matter) om jzpfonft
U wGuf qD;edwq
f ;kH jzwfcsuo
f m twnfjzpf
aMumif;} a'gufwmomvSu wifoGif;avonf/
]uReaf wmfaxmufcyH gw,f} zqyv qdk ,
S v
f pfu,
kd pf m;vS,f OD;&mSp?f OD;pdev
f ?S OD;bausmfwYkd u woHwnf;
xGufvmonf/ odkYjzifh ausmif;wvydwfa&;udk (2) rJ? (15) &uf jzpfoGm;awmhonf/
tpnf;ta0;tNyD;wGif 0efBuD;OD;ausmfNidrf;u
](15) &ufwnf; ydwv
f hkd rauseyfqyl Nl y;D ausmif;om;awG oydwaf rSmufMuygap? (50) uaeNy;D (500) txd
zrf;jyygr,f}
tcsed t
f cga&mufonftxd rapmifEh ikd ?f ratmifEh ikd af wmhbJ 0efBuD;OD;ausmNf idr;f onf cyfwif;wif; Budr;f 0g;vdu
k f
onf/ wcsdefu ausmif;om;acgif;aqmif udkausmfNidrf;onf ,cktcg 0efBuD;tjzpfESifh ausmif;om;rsm;udk zrf;qD;&ef
ajymMum;aeNyDjzpfonf/ wuov
kd af umifpt
D pnf;ta0;onf wuov
kd v
f w
G v
f yfciG hf r[kwaf wmh? zqyv qdk ,
S v
f pf
wdkY\ tmPmtoHk;csyGJom jzpfaeonf/
wuodkvfvGwfvyfcGifU
&efukefwuodkvfudk 1920 ckESpfwGif pwif zGifhvSpfNyD; tufOya'tcsKdUudk jyifqif ppftNyD; jyefvnf
zGifhvSpfcJhonf/ wuodkvfudk tkyfcsKyf&ef wuodkvfaumifpDESifh qD;edwftzGJU (2) ckudk xm;SdcJhayonf/
wuov
kd af umifpw
D iG f wuov
kd yf garmursm;? Oya'jyKvTwaf wmf (2) &yfrS aG;cs,af pvTwaf om trwfrsm;?
tpdk;&cefYxm;aom t&mSdrsm;? ausmif;q&mtoif;? ukefonfBuD;rsm;toif;? aSUaetoif;rS udk,fpm;vS,frsm;?
wuorS udk,fpm;vS,f (2) OD; tygt0if (37) OD; Sdavonf/ aumifpDonf wuodkvfvkyfief;aqmifwm tm;vHk;udk
aqmifGuf&avonf/ aumifpDrSae 'k-t"dywdudk aG;cs,f wifajrmuf&avonf/
qD;edwfwGif wuodkvfSd Xmeqdkif&mtBuD;tuJrsm;aumifpDrS aG;cs,fapvTwfaom udk,fpm;vS,frsm; yg0if
um wuodkvfwGif ynmoifMum;a&;ESifh ywfouf aqmifGuf&onf/
odYkjzihf wuov
kd o
f nf b@ma&;udpr S vG
J useu
f pd t
m;vH;k udk aqmifu
G Ef ikd cf iG hf Sv
d mayonf/ b@ma&;
udrk l ynma&;toH;k p&dwrf S &Scd ahJ yonf/ odYk jzifh wuov
kd \
f oD;jcm;vGwv
f yfciG u
hf kd ,ckvufdS qdk,
S v
f pftpd;k &
onf vH;k 0 rvdv
k m;ay/ taMumif;um; wuov
kd o
f nf qdk ,
S v
f pfrsm;tm; tvkyt
f auR;jyKapvd\
k / waeYwjcm; yGiv
hf if;
vmaom ausmif;om;xkBuD;udk xifovdk cs,v
f ,
S v
f \
kd / rdrw
d Ykd\ vlxt
k m; vSnzhf sm;rIBuD;udk zk;H uG,v
f \
kd / wuov
kd f
388

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


onf ,ckvufSd tpdk;&tm; tE&m,fay;vdrfhrnf[k ,lqonf/ trSefrSm wuodkvfonf &mZ0ift& vlxkBuD;zufrS
tjrJ Sdaeayonf/ vlxkBuD;tm; qefYusifolwdkYudk wdkufcdkufcJhayonf/
xkdta&;udk jrifojzifh qdkS,fvpfwdkYonf wuodkvfudktkyfpdk;&ef oJoJrJrJ BudK;pm;Muonf/ 1948 ckwGif
wuov
kd f 'k-t"dywdtjzpf qdk ,
S v
f pfwYkdonf OD;umpDukd wuov
kd af umifpw
D iG f aG;cs,cf \
hJ / aemufyikd ;f wGif OD;at;armif
udk aG;cs,f&m if;onf tpdk;&tpDtrHudk vufrcHaomtcg ,ckvufSd 'k-t"dywdudk 1951 ckESpfwGif OD;at;armifESifh
tNydKifaG;apum tEdik ,
f cl ahJ yonf/ 1947 ckEpS w
f iG f rEav;wuov
kd u
f kd zGiv
hf pS cf &hJ m ausmif;tkyt
f jzpf q&mOD;atmif
oef; (odYk ) q&mOD;umpDukd wuov
kd af umifprD S aG;cs,fc\
hJ / odYk aomf qdk ,
S v
f pftpd;k &onf OD;udak v;udk ausmif;tkyf
tjzpf cefYxm;cJo
h nf/ wzef 1951 ckEpS w
f iG f jrefrmpmXme vljyefawmfwOD;udk Adv
k cf ifarmifuav;twGuf cefYxm;cJ&h
ayonf/ wpwp odkY wuodkvfynmoifMum;a&; 0ifa&mufpGufzufEdkif&ef tcsuftcsmae&mrsm;udk vlpm;xkd;&ef
MuHpnfaeayonf/ aemufq;kH ygarmucsKyf ae&m vlpm;xd;k jcif;? ygarmucsKyftmPmudk uefYowf&ef MuHqMuonf/
wzef wuodkvf toHk;p&dwfrsm;twGufvnf; wuodkvfynma&;onf vTrf;rdk;cs,fvS,f cHae&ayonf/
wuov
kd t
f oH;k p&dwu
f kd tpd;k &u vTwaf wmf awmif;ay;&\/ odYk axmufyrhH t
I wGuf wuov
kd v
f w
G v
f yfru
I kd xdcu
kd f
ayonf/ t*FvefEikd if w
H iG f wuov
kd rf sm;tm; aiGaMu;axmufyrhH t
I zGUJ udk zGUJ xm;onf/ xkt
d zGUJ rS tpd;k &u owfrw
S x
f m;
aom aiGtm;vkH;udk wuodkvfrsm;odkY cGJa0ay;onf/ xdkYaemufwGifum; xdktzGJUonf vnf;aumif;? tpdk;&tzGJUonf
vnf;aumif;? 0ifa&mufpGufzufrI uif;vGwfayawmhonf/
xkd&uf rwdkifrDu 29? 9? 53 &ufwGif qEjy oydwfarSmufMuonf/

ausmif;wvydwfa&;twGuf nDnDGwfGwfqEjyMu
&Jabmfausmif;om;taygif;wdkhatmufwdkbm ausmif;wvydwfa&;twGuf ausmif;om;xkBuD;w&yfvHk;ESifh ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;?
ausmif;om;tiftm;pkrsm;uyg awmif;qdck MhJ uayonf/ odYk aomf w&m;rQwonfh awmif;qdck suu
f kd wuov
kd t
f yk cf sKyfa&;
tzGUJ onf vH;k 0rvdu
k af vQmbJ wif;rm aecJah yonf/ odYk wif;rmaeonft
h wGuf 26? 9? 53 &ufaeYwiG f wuo
taqmuftOD tzGUJ aygif;pHk BuD;rSL;usif;yum ausmif;om;xktpnf;a0;yGBJ uD;rS ausmif;om;^ol wdik ;f qEukd xkwaf zmf
&eftwGuf 29? 9? 53 &uf? t*FgaeY ausmif;ol^om;wdik ;f ausmif;wvydwaf &;twGuf ausmif;vH;k 0rwufbJ qEjy&ef
qHk;jzwfcsufcscJhonf/
ausmif;wvydwfa&;onf ausmif;om;xkw&yfvHk;\ ta&;jzpfonf/ xkdausmif;om;xkw&yfvHk; ta&;udk
ausmif;om;^olwdkif; nDGwfpGm vufwGJwdkufcdkuf,lrS atmifjrifrnfjzpf&m ausmif;wvydwfa&;udk vdkvm;aom
ausmif;om;^olwdkif; 29? 9? 53 &ufaeYwGif vHk;0ausmif;rwufbJ qEjyMu&ef arwm&yfcHygaMumif;/
ausmif;om;ta&; atmifjrif&rnf
1/ ppfudkif;aqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
2/ yif;,aqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
3/ tif;0aqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
4/ yJcl;aqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
5/ oxHkaqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
6/ '*Hkaqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
7/ aTbdkaqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
8/ waumif;aqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
9/ jynfaqmif o[m,ESifh pmzwftoif;
10/ oD&daqmiff o[m,ESifh pmzwftoif;
11/ wD? wD? pDaqmiff o[m,ESifh pmzwftoif;
12/ tif;vsm;aqmiff o[m,ESifh pmzwftoif;
13/ aeYausmif;ol^om;rsm;toif;
14/ [Hom0wDcdkif ausmif;om;^olrsm;toif;
15/ aTbdkcdkifausmif;om;^olrsm;toif;
389

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
16/ rtlyifcdkifausmif;om;^olrsm;toif;
17/ csif;wGif;cdkifrsm;toif;
18/ zsmyHkcdkifrsm;toif;
19/ ykodrfcdkifrsm;toif;
20/ rif;bl;cdkifrsm;toif;
21/ ajrmif;jrcdkifrsm;toif;
22/ [oFmwcdkifrsm;toif;
23/ yckuLcdkifrsm;toif;
24/ Nrdwfcdkifrsm;toif;
25/ rEav;cdkifrsm;toif;
26/ arNrdKUcdkifrsm;toif;
27/ yJcl;cdkifrsm;toif;
28/ o&ufcdkifrsm;toif;
29/ rauG;cdkifrsm;toif;
30/ ysOf;rem;cdkifrsm;toif;
31/ tif;pdefcdkifrsm;toif;
32/ rdwDvmcdkifrsm;toif;
33/ awmifilcdkifrsm;toif;
34/ awmifay:csif; ausmif;om;^olrsm;toif;
35/ xm;0,fausmif;om;^olrsm;toif;
36/ &cdkifausmif;om;^olrsm;toif;
37/ u&ifausmif;om;^olrsm;toif;
38/ wkwfausmif;om;^olrsm;toif;
39/ pdefaygausmif;om;^olrsm;toif;
40/ b&m;om;ESifh uGefYAifhausmif;om;^olrsm;toif;
41/ NrdKUrausmif;om;^olrsm;toif;
42/ pdef*Ref;? pdefar&Dausmif;om;^olrsm;toif;
43/ vStvGwfynmoifausmif;om;^olrsm;toif;
44/ ulSifausmif;om;^olrsm;toif;
45/ ausmufajrmif;ausmif;om;^olrsm;toif;
46/ &mZ0iftoif;
47/ jyifopfpmaytoif;
48/ rEkaA'toif;
49/ blrdaA'toif;
50/ abm*aA'toif;
51/ 0gPdZaA'toif;
52/ yx0Dtoif;
53/ lyaA'toif;
54/ ocsFmtoif;
55/ ynmodyHausmif;om;^olrsm;toif;
56/ opfawmodyHausmif;om;^olrsm;toif;
57/ ausmif;om;opftcGifhta&;awmif;qdka&;aumfrwD
58/ &efukefwuodkvfwdk;wufaomausmif;om;tiftm;pk
59/ &efukefwuodkvfoefYSif;aomausmif;om;xk
60/ &efukefwuodkvftrsKd;om;'Drdku&ufwpftiftm;pk
390

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


odYkjzifh toif;aygif; (60) ausmo
f nf ausmif;rsm;ydwaf &;twGuf 29? 9? 53 &ufwiG f nDw
G pf mG oydwaf rSmuf
cJhMuonf/ ausmif;om; (7300) wdkYonf wnDwGwfwnf; qEjy rw&m;rIudk wkefYjyef tajzay;vdkufonf/
tvm;wl ref;wuodkvfvnf; rwuorS OD;pD; 28? 9? 53 &ufaeY? (12) em&DrS jycJhonf/ ausmif;om;
rsm;onf bwfpfum;BuD; (13) pD;jzifh vSnfhvnfMuonf/
]0efBuD;ausmfNidrf; tvdkrSd}
]0efBuD;&mSpf tvdkrSd}
]ausmif;om;xktwGif; qdkS,fvpfawG 0ifrIyfeJh}
]ausmif;om;nDGwfa&; rNzdKcGJeJh}
]ausmif;om;tcGifUta&; rcsKyfcs,feJh}
]500 zrf;&if 5000 wufr,f}
]50 zrf;&if 500 wufr,f}
wcsdefu ausmif;om;acgif;aqmif udk&mSpfESifh udkausmfNidrf;udk ,aeYausmif;om;rsm;u qefYusifaeMuNyDjzpf
onf/ um;wef;BuD;rsm;onf NrdKUxJrS ausmif;odYk jyefvn
S v
hf monf/ um;OD;wGif ausmif;om;wdYk \ cGyaf 'gif;tvHonf
wvlvl vGifhysHaeonf/ cGyfa'gif;\ aT0ga&mifonf pdwfudk wnfNidrfaponf/ MunfEl;aysmfTif arQmfvifhtm;&ap
onf/ teDxrJ S cGyaf 'gif;\[efrmS ppfzufNydKifaeonfyh rm ausmif;om;xkonf zdEydS cf sKyfcs,rf rI sm;Mum;rS vl;vGeYfek ;f uef
ae&onfrmS ausmif;om;xkEiS hf ausmif;om;tvHrmS wom;wnf; xyfaeayonf/ av\t[ke0f ,f ]wjzwfjzwf} cyfoo
H nf
csDwufaeaom ausmif;om;xk\ ppfcsDoHyifjzpfonf/
29? 9? 53 &uf? aeYvnf (2) em&DwiG f aq;aumvdyaf usmif;om;xk tpnf;ta0;jyKvyk af vonf/ udak tmifxeG ;f u
ausmif;wvydwfa&;udk wifjyonf/ obmywd udkvSbl;u rydwfoifhaMumif; wifjyonf/ udkatmifxGef;u tus,f
Si;f vif; tqdw
k ifonf/ rJc&JG m wvydwaf &;zufrS (126) rJ
dS uefYuu
G zf ufrS (120)rJ
dS tqdEk ikd o
f nf/ trIaqmif
tzGJUu raqmifGuf&J wdkuf&JolwdkYu qufvuf aqmifGuf&ef qHk;jzwfonf/
30? 9? 53 &uf? eHeuf (11) em&DwGif tif*sifeD,maumvdyf ausmif;om;xktpnf;ta0; usif;yonf/
atmufwdkbm (1) &ufaeYrS (17) &ufaeY txd vufawGUoifwef;qif;&efudk zsuf vHk;0rqif;bJ ausmif;wv
ydwf&efESifh atmufwdkbm (1) &ufaeY? eHeuf (8) em&DwGif qEjyvSnfhvnfMu&ef qHk;jzwfonf/
30? 9? 53 &uf aeYvnf (12) em&DwiG f &mZ0ifcef;raqmifopfwiG f ausmif;om;xktpnf;ta0; usif;yonf/
obmywdtjzpf udktkef;BudKifu aqmifGuf tcrf;tem;rSL;tjzpf udkomEdk;u aqmifGufonf/ ausmif;wvydwfa&;
tqdkudk udkatmifjrifhu tus,fw0ifh wifoGif;NyD; udkausmfOD;ESifh udkwifOD;u axmufcHonf/ tcsdefwGif 'Dtufpftdk
udo
k ef;wif? udak rmifarmifBuD;ESihf udak |;atmifazwdYku uefYuu
G Mf uonf/ ausmif;om;xkw&yfv;kH rdrw
d Ykd &ydik cf iG jhf zpfonfh
(1) vydwaf &;tm; wcJeuf axmufcaH qG;aEG;MupOf 'Dtufpt
f kd (2) OD;? (3) OD;u 0ifa&mufzsuq
f ;D aomtcg ausmif;om;xk
BuD;u qlnHpGmatmf[pfNyD; 'Dtufpftdkrsm;udk tpnf;ta0;yGJrSxGufoGm;&ef awmif;qdkavonf/ 'Dtufpftdkrsm; tSuf
wuGJ xGuo
f mG ;&onf/ ausmif;om;xkBuD; qufvufaqG;aEG;um atmufwb
kd m ausmif;wvydwfa&; aqmifGufa&;
aumfrwDudk zGJUpnf;Muonf/ atmufwdkbm (1) &ufaeYrS p ausmif;rwuf&ef qHk;jzwfvdkufMuonf/
armfvNrdKifaumvdyfrS ausmif;om;xkuvnf; atmufwdkbmvwGif (1) vvHk; ausmif;rwufMu&ef wnDw
Gwfwnf; qHk;jzwfvdkufMuonf/ atmufwdkbm (1) &ufrS (15) &uftxd (350) pvHk; rnfolrQ ausmif;rwufMu
awmhay/
30? 9? 53 &uf? nae (4) em&DwGif 0efBuD;csKyf OD;EktdrfwGif OD;Eku zdwfac: &efukefwuodkvfausmif;om;
or*trSL;jyKonfh &efukefwuodkvf toif;tzGJUaygif;pHk udk,fpm;vS,frsm;ESifh OD;Eku wuodkvft"dywdtaeESifh
awGUqHkonf/ wufa&mufolrsm;rSm ygarmucsKyf a'gufwmxifatmifESifh tzGJUaygif;pHkudk,fpm;vS,f udkwifxGef;?
udak tmifjrif?h wuoud,
k pf m;vS,f udu
k Bkd uD;? udak tmifbef;? wd;k wufaom ausmif;om;xk ud,
k pf m;vS,f udak usmNf idr;f ESihf
udv
k 0S if;? trsKd;om;'Dru
kd &ufrS udv
k ?S oefYiS ;f rS udpk ;kd vGi?f ausmif;wvydwaf &;aumfrwDrS ud&k x
J eG ;f ? Sr;f ud,
k pf m;vS,f
cGeMf umat;wdYk jzpfMuygonf/ awGUqHyk w
JG iG f udak tmifbef;u ausmif;wvydwaf &;udpu
kd ajymjyonf/ OD;Eku 'gawG
ajymzdkY ausmif;om;awGudk zdwfjcif; r[kwfaMumif;? ausmif;om;acgif;aqmifrsm;ESifh &if;ESD;vdkom ,ckvdk awGUqHkjcif;
jzpfaMumif; ajymonf/ OD;Eku qufvuf ausmif;om;awGwiG f *g&0w&m;enf;yg;ae 0rf;enf;aMumif;? *g&0w&m;
Sd&rnfhtaMumif;udk tus,fw0ifh ajymjyonf/ wdk;wufaom ausmif;om;tiftm;pk udk,fpm;vS,f udkausmfNidrf;u
ausmif;om;rsm;onf q&mrdbwdYk tay:wGif xm;St
d yfaom *g&0w&m;udk av;pm;vdu
k ef moifah Mumif; tus,fw0ifh
391

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(tay:) pufwifbm (29) &ufaeh


ausmif;rwufbJ qEjyaeMupOf
odt
hk pkta0;rsm;udk ae&mwdik ;f wGif
awGcY &hJ onf
(tv,f) ausmif;wvydwfa&;
qEjy 'd;k ywfausmif;om;
(atmuf 0J) qEjyvmaom
tif*sief ,
D mausmif;om;rsm;tm;
(Ou|) udak rmifarmifat;u
rdechf eG ;f ajymMum;aepOf
(atmuf ,m) atmufwdkbmv
(1) &ufaeh qEjyvSnv
Uf nfvmaom
tif*sief ,
D mausmif;om;rsm;

Source: Oway Magazines

392

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


ajymjyNyD;? OD;EkrdefYMum;csufudk axmufcHajymqdkonf/ udkausmfNidrf;u wzef ausmif;wvydwfa&; udpu
dk xyfrHwifjy
onf/ ausmif;wvydwfa&;udpudk ausmif;om;rsm;\ qEudk,lNyD; jyKvkyf&ef? pnf;urf;wckvkyfvQif ausmif;om;?
ausmif;q&m? tmPmydkif oHk;OD; wdkifyifndEIdif;jyKvkyf&ef? (New System) vkyfpOfuvnf; ausmif;om;qE,l vkyfcJh
atmifjrifcyhJ u
kH kd Oyrmxm; ajymjyonf/ wOD;\ em;vnfoabmaygufru
I kd r,lbJ wOD;u vkycf v
hJ Qif atmifjrifrnf
r[kwaf Mumif; ajymjyonf/ wGif OD;Eku tvkyo
f rm;rsm; tvkycf sdeyf v
kd yk &f vQif oydwaf rSmufonfukd oabmayguf
aMumif;? ausmif;om;rsm; pmoifcsdef yd&k atmifvyk o
f nfukd vufrcHjcif;udk em;rvnfaMumif; ajymjyonf/ udak usmfNidr;f
u ausmif;om;rsm; ausmif;wvydwfa&;udk vufrcHjcif;rSm pmroifvdk r[kwfaMumif;? aS;acwfuESifh rwlawmhbJ
ppfNyD;acwfwiG f ausmif;om;rsm; acwfynmudk ydrk v
kd u
kd pf m; oif,v
l mMuaMumif;? ,cktcsdew
f iG f pmoifcsifaomausmif;
om;OD;a& rsm;jym;vGef; tpdk;&ausmif;wGif q&mrsm; rvHkavmufum taqmuftOD? ausmif;oHk;ypnf;rsm; rvHkr
avmuf jzpfaejcif;? vctrsm;BuD;ay;NyD; tjyiftvGwfynmoifausmif;wGif oif,lae&jcif;? tjyiftvGwfynmoif
ausmif;rsm; waeYwjcm; rsm;jym;vmaejcif; ponfhtcsufrsm;udk ajymjyonf/ ausmif;wvydwfa&;udk vdkvm;onfrSm
ynmydkoifvdkom jzpfaMumif;? wpfvydwfa&;rSm vdkvnf;vdktyfaMumif;? wuodkvfynma&;rSm txufwef;ausmif;
awGEiS hf rwlawmhbJ q&mrsm; Tejf yHak vmufomS
d ausmif;om;rsm;ud,
k w
f ikd f avhvm&onfu rsm;aMumif;? yxrESpf
0ufwGif vdkufrDem;vnfEdkifaMumif;? odkY wvvHk;avhvmygrS ausmif;jyefzGifhzGifhjcif; jyKvkyfrnfh pmar;yGJudk ajzqdkEdkif
aMumif;? wvydwfrSom ausmif;om;a&m q&myg tdrfjyefcsdef &EdkifaMumif;? xkdYaMumifh wvydwfa&;rSm vdktyfaMumif;
ajymjyonf/ tjcm;udk,fpm;vS,frsm;uvnf; axmufcHajymqdkMuonf/ udkausmfNidrf;u ynma&;pepftm; ydkrdkaumif;
rGefatmif vkyf&mwGif (15) &ufrQ pmydkoifay;HkESifh jzpfEdkifrnf rxifaMumif;? q&mrsm;? ausmif;oHk;y&dabm*rsm;
rvHkravmuf? ynma&;toHk;p&dwf enf;jcif;wdkYom t"dujyemjzpfaMumif; ajymjyonf/
wGif OD;Eku [dkwkef;u ausmif;ydwf&ufrsm;&onfrSm ArmawG pmrwwfatmifvdkY t*FvdyfawGu vkyfcJh
vdkYom jzpfaMumif; ajymjyonf/ udkausmfNidrf;u rdrdMum;zl;onfrSm t*Fvefwuodkvfrsm;wGif q&mrsm; oifMum;rI
TefMum;rItjyif ausmif;om;rsm;udk,fwdkif avhvma&;twGuf ausmif;ydwf&ufudk rsm;EdkiforQ rsm;rsm;xm;aMumif;
ygarmucsKyfwdkY todyifjzpfaMumif; jyefvnfajymjyonf/
OD;Eku wvydwaf &;udk ray;Edik af Mumif;? pmoifBudraf ygif; (180) jynfah tmif jznfv
h jkd cif;jzpfaMumif; ajymjyonf/
udak usmfNidr;f u OD;Ek vdck sifaom tBudrf (180) udk vdu
k ef mygrnf/ aEG&moDausmif;ydw&f uf? 'DZifbmausmif;ydw&f ufEiS hf
tjcm;ausmif;ydw&f ufawGukd avQmhNyD; tBudrf (180) jynfah tmifvyk yf g/ ausmif;om;awG vdv
k m;onfh atmufwb
kd m
(1) v ydwfa&;udkvnf; vdktyf OD;Eku vdkufavsm&ef ajymjyonf/
odkYvkyfvQif ESpfOD;ESpfzuf qEjynhf0rnfjzpfaMumif; ajymjyonf/ ausmif;om;awG qErSdbJ ZGwfvkyf
ygu ]]tl;rdYk a&rcsKd;bJaewmud?k a&csKd;&r,fvYkd ZGwf u
kd Ef u
S Nf yD; tl;udk a&csKd;atmifvyk w
f mESihf wlaernf jzpfaMumif;}}
ajymjyonf/
aemufqHk;wGif OD;Eku wvydwfa&;udk vHk;0rvdkufavsmEdkifaMumif;
]]rif;wdYk vnf; vlxu
k kd wdik Nf yD;vky?f igwdYk vnf; igwdYk vx
l ek YJ wdik Nf yD; vky&f rSmyJ? rif;wdYk vkyo
f avmuf igwdkU
vkyf&rSmyJ? aemufqHk;awmh (2) OD; (2) buf emMurSmyJ? OoQpfoD;xkovdk ESpfOD;pvHk;emrSmyJ? rif;wdkYeJY igwdkYuawmh
Battle yJ}} [k ajymjyonf/
trSew
f &m;twGuf wdu
k cf u
kd af eaom tudEk iS aUf rmifrsm;tm; o'gMunfjzLpGm auR;arG;aeonfU trESin
Uf rD av;rsm;

Source: Oway Magazines

393

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
udkausmfNidrf;u rdrdwdkY ausmif;om;awGrSm tpdk;&udk rzufNydKifEdkifMuyg? OD;Eku tckvdk ausmif;om;av;awGeJY
ppfNydKifwdkufr,fqdkonfrSm ckudkcg;awmif;usKdufNyD; oHwkwfeJY dkufzrf;ovdkom jzpfaernfjzpfaMumif;? ausmif;wv
ydwfa&;udpu
dk aemufqHk;tqHk;tjzwfay;EdkifwJh yk*dK vftjzpf EdkifiHawmf0efBuD;csKyftaeESifha&m wuodkvft"dywdtae
ESifhyg tm;udk;NyD; vmaqG;aEG;wifjyjcif;om jzpfaMumif; ajymjyNyD;? awGUqHkyGJNyD;um ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm;
jyefvmcJhMuonf/ wuoOu|a[mif; udkEkuvnf; ausmif;om;rsm;udk zdESdyf&efjyifqifvmNyD/ 30? 9? 53 &uf?
aeYvnf (12) em&DwGif ausmif;om;xktpnf;ta0; usif;yonf/ rlvu (3) em&DcGJ usif;y&efjzpfaomfvnf; 0ef
BuD;csKyfOD;Eku zdwf OD;EkESifh oGm;awGUoifhroifh pOfpm;MuNyD; oGm;awGU&ef qHk;jzwfcJhonf/ xdkYaemuf ausmif;wvydwf
a&;udk aqG;aEG;Muonf/ oefYSif;ausmif;om; udkwifxGef;u ausmif;wvydwfa&;tqdk wifoGif;onf/ udkvSpdk;vGif
(trsKd;om;'Drdku&uf)? udkcGefMumat; (Srf;)? udk,k? udkwifaT? udkaZmf0if; (wdk;wuf)wdkYu axmufcHMuonf/ udk,k
(wdk;wuf) u tpdk;&onf qlylausmif;om;rsm;udk (50) ru (500) txdzrf;rnfjzpfaMumif; Ncdrf;ajcmufaeaMumif;?
'gudkaMumufzdkY rvdk? zrf;vQif ausmif;wvydwfa&; vdkvm;ol (7300) vHk; zrf;&rnfjzpfaMumif;? rzrf;EdkifaMumif;?
tu,f zrf;yguvnf; 'Dausmif;om;awGtwGuf axmifxw
J iG f axmifwiG ;f wuov
kd w
f pfck zGi&hf efomSad Mumif;? ausmif;
om;rsm;u ausmif;wvydwfvdkufNyDjzpf tdrfjyefpmusufMu&ef? pmBudK;pm;Mu&efponfjzifh tus,fw0ifh wvydwf
a&;udk axmufcHajymqdkMuonf/ xdkYaemuf ausmif;wvydwfa&;aqmifGufa&;aumfrwD wckudk zGJUpnf;Muonf/
atmufwdkbm (1) &ufaeY? (2) &ufaeYrsm; wm0eft&ausmif;wufol tenf;pkom pmoifcef;odkY oGm;Mu
onf/ oydwaf rSmufausmif;om;rsm;onf ausmif;rwuf&ef arwm&yfcpH nf;H;k cJMh uonf/ ausmif;om;xkonf rdrq
d E
twGuf yg0ifvIyfSm;cJhonf/ 'dk;ywf? tdk;pnf0dkif;rsm;jzifh vIHUaqmfarwm&yfcHcJhonf/ pmoifcef;rsm; wm0eft&
ausmif;wufaom 'Dtufpt
f kd tenf;pkrv
S
JG usD;ESizhf w
k zf w
k jf zpfco
hJ nf/ rlv 'Dtufpt
f u
kd akd xmufccH o
hJ rl sm;yif ausmif;
rwufMuyg/ trsm;qEukd qefYusifNyD; wm0eft&ausmif;wufjcif;? trmcH 'Dtufpt
f kd wOD;ESpOf ;D tm; ausmif;wufjcif;
udk ajymrdaom ocsFmXmerS enf;jyq&m OD;uHGefYonf if;'Dtufpftdkrsm; vufcsufjzifh ausmif;xkwfcH&onf/
wuodkvfe,fajrwckvHk; tif*sifeD,mausmif;om;rsm;? aq;ausmif;om;rsm;tygt0if qEjyvIyfSm;rIrsm;
ESifh ausmif;om;rsm; wuf<uaeonf/
t"dywdvrf;rBuD;wGif 'dk;ywf0dkif;rsm;jzifh {nfhcHaeMuonf/ oD&daqmifab; uGufvyfBuD;wGif jynfhusyfae
onf/ ausmif;om;rsm; wa,mufEiS hf wa,muf vufwv
JG mMuonf/ wzGUJ ESihf wzGUJ yl;aygif;vmMuonf/ aemufBuD;rm;
aom xkxnfBuD;udk zGJUpnf;oGm;awmhonf/ ausmif;om;xkonf nDGwfjcif;udk xdawGUcHpm;vm&onf/ wOD;udk wOD;
ulnMD uonf/ trsKd;orD;rsm;u auR;arG;jyKpkonf/ &nf,
G cf suf wckwnf;ESihf wc&D;wnf; csaD eolrsm;jzpfonf/ ykvyd f
tapmifhrsm;ESifh ausmif;om;rsm; a&maxG;aeonf/ 'DtufpftdkwdkY ausmif;wuf&ef twif;ac:aeMuonf/ ausmif;om;
nDw
G af &;udk cGzJ suf&efvmMuonf/ ausmif;wvydwaf &;udk axmufcyH gw,f? &Sad tmifvnf; aqmifu
G af y;ygr,f[k
rJq,
G cf MhJ uaom 'Dtuf(pf)tdrk sm; ,ckawmh aG;aumufyJG rEdik o
f nfEiS hf ausmif;wvydwcf siw
f m uGejf rLepfawG[k oHuek f
[pfMuavNyD/
]ausmif;om;awG[m aomif;use;f olu,
kd pf m;vS,f ausmif;om;awGu aoG;xk;d ay;vdhk oydwaf rSmufqyl al ewm?
ausmif;om;awG tavmif;udkeif;NyD; tmPmvkcsifvdkh vkyfay;aeMuwm} [k OD;Eku atmufwdkbm (1) &uf a&'D,dkrS
toHvTifhoGm;onf/
rdbawG toJESvHk;awG zl;a&mifukefatmif jyKvkyfjcif;jzpfonf/ rdbrsm;onf ausmif;om;wdkYtm; twif;
ausmif;vTwfMuawmhonf/ tpdk;&t&mSd om;orD;rsm;onfvnf; qdkS,fvpfrsufESmawmfaMumifh ausmif;odkY vmMu&
awmhonf/ axmufyahH Mu;,lxm;aom ausmif;om;wdYk uvnf; axmufyahH Mu; kyo
f rd ;f rnfp;kd ojzifh ausmif;odYk vmMu&

394

Source: Oway Magazines

pmoifcef;rsm;rSm
odhk aoGaY jcmufomG ;\

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


awmhonf/ e,fjyefoGm;aom ausmif;om;wdkYtm; ausmif;odkY twif;jyefvdkufydkYonf/ ausmif;wvydwf&ef qHk;jzwf
tdrfjyefvmMuaom ausmif;om;wdkYtm; tmPmjzifhwm;qD; &ifywfwGef;um ausmif;odkYvSnfhaponf/ ausmufqnf
NrdKUSd ref;wuodkvf ausmif;om;^ol (26) a,mufwdkYtm; ta&;ydkifu um;ESifhtwif;vdkufac: ref;wuokdvfodkY
jyefydkYonf/ acsmhjrLaomtm;jzifh 'efaygufxrif;auR;onf/ odkYtm;jzifh twif;tMuyfudkifonftxd vkyfapumrl
ref;wuov
kd w
f iG f ausmif;om;^ol (979) a,mufo
dS nft
h euf atmufwb
kd m tp&ufrsm;wGif (50) ausmo
f mScd o
hJ nf/
xkt
d csdef &efuek w
f uov
kd f ausmif;wufol rSo
d avmuf jzpfomG ;onf/ arwm&yfc&H rnfo
h l rSo
d avmuf
jzpfaeonf/ aysmfaysmfyg;yg;wD;ckefum ausmif;om;xkatmifyGJtwGuf pnf;um;vSonf/ ausmif;tkyfBuD;rsm;\ Ncdrf;
ajcmufpmrsm;rSm toHk;r0ifawmhacs/

rEav;NrKd Y wuov
kd af usmif;? ausmif;tkyBf u;D
pmtrSwf- 87-tufpf,l 1 (2) at
1953 ck? atmufwdkbmv (13) &uf
odhk
OD;wif
wqifU- a':xGef;&D (ukefonf)
jrpfi,fNrdKY
taMumif;t&m / / atmufwdkbmv wuodkvfoydwfudpwGif ausmif;om;^olrsm;\ ausmif;wufysufcGifh
avQmufvTmrsm;wifjcif;udp/
taMumif;Mum;tyfygonf/
rEav;wuodkvfausmif;rS ausmif;om;^ol wOD;jzpfaom cHktrSwf 349? Oypmtwef;tydkif; (*) trnf
armifwifjrifh\ cGifhavQmufvTmudk txufazmfjyygudpE Sifh ywfouf taMumif;rvHkavmufjcif;aMumifh vufrcH
Edkifyg/ oydwaf rSmuf ausmif;om;^ol wOD; r[kwaf Mumif;? oydwaf rSmufausmif;om;wdYk\ aESmif,
h u
S rf u
I kd aMumuf
ausmif;rwufEikd af Mumif;? avQmufvmT wGif twdtvif;azmfjy cGiahf wmif;qdck rhJ o
S mvQif cGiahf vQmufvmT udk pOf;pm;
vdrfhrnf jzpfygaMumif;/
OD;udkav;
(ausmif;tkyfBuD;)
wuodkvfausmif;? rEav;NrdKY

&efuek w
f uov
kd f 'kw,
d t"dywd\ owday;arwm&yfccH suf
1/
2/
3/
4/
5/
6/
7/

&efukefwuodkvfausmif;udk 1953 ckESpf? atmufwdkbmv (17) &ufaeY naetxdzGifhxm;rnf/ ausmif;


om;^olrsm; ausmif;wufMu&ef EdI;aqmfygonf/
ausmif;wufolrsm;udk &JtzGJU\tultnDjzifh tapmifhtaSmufay;rnf/
ausmif;wuf&ef rjzpfEikd af om ausmif;om;^olwYkd onf rdrw
d Ykd onf oydwaf rSmufaom ausmif;om;^olrsm;
r[kwfaMumif; azmfjyonfh cGifhwdkifpmrsm;udk ygarmucsKyfxH ay;ydkYMu&ef EdI;aqmfygonf/
uJhodkY cGifhwdkifpmrydkYbJ ausmif;wuf&ef ysufuGufolrsm;udk ta&;,l&vdrfhrnf/
ausmif;wufolrsm;tm; taESmifht,Sufay;jcif;? oydwfwm;jcif; rjyKvkyfMu&ef av;eufpGmarwm&yfcH
ygonf/
ausmif;wufolrsm;tm; taESmifht,Sufay;olrsm;? oydwfwm;olrsm;udk &JtzGJUuta&;,l&ef tpdk;&udk
tultnDawmif;xm;NyD; jzpfonf/
ausmif;ol^om;rsm;\ rdbrsm;ESit
hf yk x
f ed ;f olrsm;uvnf; rdrw
d Ykdom;orD;rsm;udk qH;k roGeo
f ifNyD; xde;f odr;f
apmifhaSmufMuyg&ef av;eufpGmarwm&yfcHygonf/
(yH)k
bdkBuD;
&efukefwuodkvf 'k-t"dywd
395

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
txufygaMunmcsufESifh jyefpmudk MunfhvQif ]oydwfarSmufausmif;om;rsm; aESmifU,SufrIudk aMumufGHY
ausmif;rwufEdkifyg} [k avQmuf&rnf[k TefMum;xm;&m vkyfMuHcsufjzifh ausmif;om;rsm;tm;zrf;&ef zqyv
qdkS,fvpfwdkYu tuGufqifjcif; jzpfayonf/

(#) ausmif;xJo0Ydk ifp;D jcif;ESifh t&Sed jf ri w


hf ufjcif;? vlzrf;yGrJ sm;usi;f yjcif;
atmufwdkbm (3) &ufaeY? eHeuf (5) em&DwGif &efukefwuodkvf *dwf0wGif ykvdyfrsm;a&mufvmonf/
taqmifom;rsm;udk vIUH aqmfpnf;H;k um ausmif;om;xktiftm;jzifh ykvyd rf sm; taqmiftwGi;f odYk t0ifrcHbJ wGe;f xkwf
cJhavonf/ wdk;wufacgif;aqmifydkif;udk zrf;&ef rdk;rvif;rD 0ifpD;cJhjcif; jzpfonf/ rnfonfhtaqmif? rnfonfhtcef;?
rnfow
l Ykdaeonfukd opmazmuf owif;ay;ausmif;om;rsm;aMumifh odxm;[efwo
l nfh ppfuikd ;f aqmifrS jrefrmpmenf;jy
udt
k ahH rmifEiS hf wcsKdU? waumif;ausmif;aqmifrS aq;odyH (c) ydik ;f udrk sKd;atmifausmfviG ?f jynfausmif;aqmifrS opfawm
udktHk;? aTbdkausmif;aqmifrS 'kwd,ESpfOypmwef; udkausmfNidrf;wdkYygoGm;onf/ 'kwd,ESpf Oypmoifwef;om; udkoef;
(Auo Ou|a[mif;) vnf; aTwd*Hkbk&m; tv,fyp,HrSm tzrf;tqD;cH&onf/
odYk ykvyd rf sm;u 0ifp;D aomaMumifh xkad eYreufr;kd vif;pwGif jyifyaqmifrsm;rS ausmif;om;rsm; vIyf mS ;vm
Muonf/ qEjya<u;aMumfum wuov
kd 0f if;tjyifoYkd tpkta0;jzifh armif;xkwMf uonf/ rdrw
d Ykd &aJ bmfrsm;udk umuG,f
Muonf/ ykvdyfrsm; jyefqkwfoGm;Muonf/ oxHkaqmif*dwf? tif;0aqmif*dwf wHcg;rsm;udk ydwfxm;Muonf/ eHeuf
(7) em&DwGif oufqdkif&mtmPmydkifrsm;onf wuodkvfe,fajrwGif yk'fr (144) xkwfvdkufaMumif;udk t"dywdvrf;rrS
um;ay:wGif toHcsJUpufwifum vdkufvHaMunmonf/ wuodkvfausmif;om;or*rsm;udk trSwf (22) ppf&Jwyfu
wufa&muf odrf;ydkufcJhonf/ t"dukPf;jzpf&ef ykvdyfwyfESifh qGay;onf/ yk'fr (144) udk qefYusifNyD; qEjy&ef?
rjyMu&ef ausmif;om;rsm; tajctwif aqG;aEG;ndEdIif;Muonf/
tcsKdUaom &Jabmfrsm;u t"dywdvrf;ray:odYk atmufwb
kd m (1) &ufaeY (2) &ufaeYrsm;uJo
h Ykd qEjyjcif;jzifh
yk'fr (144) udk qefYusif&ef xufoefpGm ajymqdkaqG;aEG;Muonf/ xkdaeYu ykvdyfwyfzGJUrsm;? rD;owfwyfzGJUrsm;onf
qdkif&m\ TefMum;csuft& t"dywdvrf;xJodkY w&m;olBuD;? ykvdyft&mSdrsm; OD;aqmif 0ifa&mufcsDwufcJhMuonf/
ausmif;om;xkuvnf; ]rD;avmifjcif;rSd rD;owfrsm; vm&efrvdkaMumif;}
ykvdyfrsm;udk ]cifAsm;wdo
hk nf usKyw
f ahkd usmif;om;rsm;\ &eforl [kwaf Mumif;} Sif;vif;atmf[pf ajymMuonf/
eHeuf (10) em&D (45) rdepfwGif 0ifvmaom rD;owfum; (4) pD;? &Jum; (3) pD;? rdef;r&Jum; (4) pD;?
tcsKyfum; (1) pD;? 0g,mvufum; (2) pD;? aq;Hkum; (1) pD;ESifh &Jt&m&Sdrsm;? w&m;olBuD;rsm;yg0ifaom wyfBuD;
onf t"dywdvrf;wGif Iyf,SufcwfaeMuonf/ t"dukPf;ESdrfESif;&ef ykvdyfwyfBuD; (2) Budrf vSnfhvnfonf
omru ausmif;om;rSef;? tjyifvlrSef;rod&ol um; (2) pD;cefYudk wuodkvfe,fajrwGif vSnfhvnf ausmif;om;xk
qefYusifonfh a<u;aMumfoHrsm;udk a<u;aMumfaponf/ uav;oli,f um;tpD; (20) pD;cefYudk ac:,lvmNyD; ]oydwf
orm; tvdkrSd? uGefjrLepf tvdkrSd} ponfh a<u;aMumfoHrsm;ESifh ausmif;om;xkudk qGay;onf/
a':at;&ifvufzuf&nfqikd f vufzuf&nfaomufaeMuaom ausmif;om; (6) OD;tm; ppf&b
J ufrS twif;
dkufzrf;oGm;onf/ udkoef;aT (bDat*kPfxl;-'*kHaqmif) tm;vnf; oabFmqdyfwGif zrf;qD;oGm;onf/
atmufwb
kd m (2) &ufaehwiG f &ufpufrzI efw;D &ef csw
D ufvmMuolrsm;udk ausmif;om;xku nDnmpGmvrf;z,fay;cJ\
U

Source: Oway Magazines

396

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


(#-1) atmufwdkbm (2) &ufaeh &efukefwuodkvfe,fajr xkwfjyefcJhaom yk'fr (144) rSm

&efuek cf dik f &mZ0wfw&m;olBu;D H;k awmf


1953 ckESpf &mZ0wftao;rI trSwf (123)? wm;qD;uefYuGufrI? 0dkif;nDaomif;usef; kef;&if;qefcwf
jyKvkyfrI ponfrsm;udk wm;jrpf&ef&mZ0wfw&m;olBuD;trdefh &mZ0wfusifUxHk;yk'fr (144)
jynfaxmifpk jrefrmEdkifiH\ NrdKUawmfjzpfaom &efukefNrdKUSd &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*onf
1315 ckESpf? awmfovif; vqkwf (9) &ufaeY? 1953 ckESpf? atmufwdkbm (2) &ufaeYwGif wuodkvfausmif;om;
or*cef;raqmifwGif jyKvkyfaom tpnf;ta0;rS qHk;jzwfcsufrsm;(1)
oDwif;uRwfv ausmif; (1) vydwfa&; udpudk qufvufaqmifGuf&efESifh
(2)
if;ausmif; (1) vydwfa&;udpESifhywfouf zrf;qD;xm;aom ausmif;om;acgif;aqmif (4)
OD;wdkYtm; tjrefqHk; vTwfay;&ef/
oufqikd &f mtmPmydik w
f Ykdu rvdu
k af vsmcJv
h Qif qufvufzrf;qD;xm;aom ausmif;om;rsm; vTwaf y;onf
txd ta&;,l&ef cdkifvHkaom owif;&Sdxm;ojzifh xdkqHk;jzwfcsufESifh ywfouf &efukefwuodkvfw0dkufwGif
t"dukPf;BuD; jzpfyGm;zG,f&mSdonf[k ,lqaomaMumifh if;t"dukPf; ab;tE&m,fudk z,fSm;wm;qD;Edkifap
jcif;iSmuREkfyfpD&ifydkifcGifhSdonfh &efukefcdkife,ferdwftwGif; 1315 ck? awmfovif;vqkwf (9) &uf? 1953
atmufwdkbmv (2) &ufrS p 1315 ck? oDwif;uRwfvqkwf (8) &uf? 1953 atmufwdkbmv (31) &ufaeY
noef;acgifcsdefwGif atmufwGifazmfjy owfrSwfxm;aom ae&mw0dkufwGif(u) pka0;jcif;
(c) tpkta0;wGif yg0ifjcif;
(8) a[majymjcif;? wdkufwGef;jcif;? vIHYaqmfjcif;
(C) pmGufpmwef;rsm; dkufESdyfjcif;? a0iSjcif; (odkY) tjcm;enf;wenf;jzifh aMumfjimjcif;
(i) vlpv
k al 0;ESihf pDwef;vSnv
hf nfomG ;jcif; ponfu
h pd u
kd atmufazmfjyyg e,ferdwt
f wGi;f rnfonfyh *k Kd vf
rsm;rqdk rvkyrf aqmifu
G &f [k uREkyf f &efuek cf dik f &mZ0wfw&m;olBuD; OD;tke;f azonf &mZ0wfusifx
h ;kH Oya'yk'rf
(144) wGif uREkfyftm;tyfESif;xm;aom tmPmrsm;udkoHk;pGJvsuf trdefYudk xkwfjyefwm;jrpfvdkufonf/
1315 ck? awmfovif;vqkwf (9) &uf? 1953 ck? atmufwdkbmv (2) &ufaeYwGif uREkfyfvufrSwfa&;xkd;
Hk;awmfwHqdyf cyfESdyfvdkufonf/
ae&ma'oESifU e,ferdwf
1/ taSUbuf - tif;vsm;vrf;
2/ ajrmufbufvm;aomf - tif;vsm;vrf;
3/ taemufbufvm;aomf - jynfvrf;rBuD;
4/ awmifbufvm;aomf - wuodkvf&dyfomvrf; wdkYjzifh e,ferdwfowfrSwfxm;aom wuodkvfe,fajr w0dkuf
(tke;f az)
ckdif&mZ0wfw&m;olBuD;
&efukefNrdKY
rdwLtrdefhpmrsm;udk atmufygtwdkif; ay;ydkhygonf/
1/ twGif;0efcsKyf? jynfxJa&;Xme
6/ &efukefcdkif? zqyv
2/ ppfHk;
7/ TefMum;a&;0ef? jyefMum;a&;Xme
3/ yJcl;wdkif;rif;BuD;? &efukefNrdKU
8/ t"dywd? wuodkvfausmif;
4/ jrefrmEdkifiHawmf? &Jrif;BuD;
9/ 'k-t"dywd? wuodkvfausmif;
5/ &efukefNrdKU? &Jrif;BuD;
10/ ygarmucsKyf? wuodkvfausmif;
397

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
trdefYpmESifh ywfouf tm;vHk;aom owif;pmrsm;wGif owif;tjzpf xnfhoGif;ay;yg&efESifh toHvTifhXme
uvnf; tvsiftjref toHvTifhyg&ef arwm&yfcHygonf/
yk'rf (144) jzifh vlwikd ;f \ t<uif;rJ&h ydik cf iG jhf zpfonfh jynfoYl 'rD u
kd a&pD tcGit
hf a&;rsm;jzpfaom vGwv
f yf
pGm pkHk;cGifh? a[majymcGifh? qEjycGifh? dkufESdyfjzefYcsdcGifhwdkYudk NzdKvSJMuonf/
(#-2) tif;0wHcg;rS aoG;pufrsm;odkh
rsm;rMumrD &Jrif;BuD; OD;cifarmifarmif? 'k-&Jrif;BuD;OD;Si?f vufaxmuf&rJ if;BuD; OD;oH'ikd Ef iS hf cdik w
f &m;olBuD;
OD;ausmftHk;? OD;ygpDjrarmif tjcm;&Jt&mSdrsm; a&mufSdvmMuonf/ ausmif;om;rsm; BudKwifumuG,faom oabmjzifh
wHcg;rsm; ydwfvdkufMuonf/ yif;,aqmif wHcg;tm; aomh (2) csufcwf? tif;0aqmif wHcg;tm; aomh (3) csuf
cwfvdkufMuonf/ pnf;urf;wus aeMuonf/
ykvdyfrsm;u t0if0wHcg;zGifh&ef vmajymonf/ ausmif;om;xkBuD;u rdrdwdkY pnf;urf;ao0yfpGm aeaeMu
ojzifh 0if;wHcg;udk rzGiahf y;Edik af Mumif;? tMurf;zufru
I kd rvdv
k m;aMumif;? &Jt&mSrd sm;u 0if;wHcg;udk ZGwt
f wif;zGi
hf
aoG;xGuo
f ,
H rkd I t"dukP;f jzpfymG ;vQif ausmif;om;rsm;\ wm0efr[kwb
f J oufqidk &f mt&mSBd uD;rsm;ESihf w&m;olBuD;
rsm;\ wm0efom vHk;0jzpfaMumif; Sif;vif;ajymMum;Muonf/
xdYk aemuf wuov
kd t
f &mSd (2) OD;jzpfaom OD;,kcif? OD;boef;wdkY a&mufvmNyD; 0if;wHcg;zGifhay;&ef ajymqdk
Muonf/ ausmif;om;xkBuD;u 0if;wHcg;zGiahf y;vdu
k v
f Qif rdrad cgif;aqmifrsm;tm; ykvyd rf sm;u 0ifzrf;rnf pd;k &draf Mumif;?
rdrw
d Ykd vnf; pnf;urf;ao0yf at;csrf;pGmaeMuojzifh 0if;wHcg;rzGifhEdkifaMumif; Si;f jyonf/ wuov
kd t
f &mSd (2) OD;
vufavsmhNyD; jyefoGm;Muonf/ ausmif;om;rsm;uvnf; pnf;urf;wus NidrfoufpGm aeMuonf/
aeYvnf (12) em&D ausmaf omtcg tif;0wHcg;udk u&de;f jzifh qGzJ iG &hf ef vkyaf eMuonf[k atmforH sm; ay:xGuf
vmayonf/ udpk ;kd ode;f onf tif;0wHcg;ay: wuf wm0efus w&m;olBuD;rsm;udk rdrw
d Ykd onf taqmifxw
J iG f at;csr;f
pGm aeMuaMumif;? wHcg;udk twif;t"rzGifhjcif; rjyKvkyf&ef Sif;vif; arwm&yfcHawmif;qdkonf/ wcsdefwnf;wGif
ausmif;om;rsm;onf *dww
f cH g;udk &&mypn;f rsm;? cHrk sm;? pm;yGu
J v
k m;xkid rf sm;udk o,f,
l rzGiEhf ikd af tmif twm;tqD;
vkyfMuonf/ ykvdyfrsm;uvnf; ausmif;wufvdkolrsm; wHcg;udk ydwfxm;jcif;rjyK&ef toHcsJUpufjzifh jyefajymonf/
ausmif;om;rsm;uvnf; ausmif;wufvdkolrsm;onf *dwfwHcg;aygufi,f zGifhxm; 0ifxGufEdkifaMumif; Sif;jyonf/
trSefrSm ausmif;wufrnfhol rSdyg/
tmPmydkifrsm;onf *dwfwHcg;udk u&def;jzifhqGJzGifh&ef BudK;pm;onfhtjzpfudk awGU&aomtcg ausmif;om;xk
onf ydkrdka'goxGufvmMuonf/ tmPmydkifrsm;tzkdYvnf; if;wdkYtrdefYudk ausmif;om;rsm;u ysuf&,fjyKae rcHcsif
jzpfaeonf/
xdt
k csdew
f iG f wuotaqmuftODukd Adv
k rf SL;wifxeG ;f \ ppf&J (22) rS &Jabmfrsm;u 0ifp;D xm;onf/ jynfxJ
a&;0efBuD; Adkvfcifarmifuav;u bGJUESif;obif taqmuftODwGif vma&mufuGyfuJaeonf/
tif;0wHcg;wGif pkHk;aeaom ausmif;om;rsm;udk pwifNyD; rD;owfydkufjzifhyufonf/ ausmif;om;rsm; &&m
cJrsm;jzifh jyefypfonf/ wdkufyGJpavNyD/ tcsKdUausmif;om;rsm; "g;rsm;SmazGum rD;owfydkufrsm;udk ckwfjzwfMuonf/
ykvdyfrsm;u rsuf&nfAHk;jzifhypfum vlpkcGJonf/ wHcg;BuD; yGifhoGm;avNyD/
ykvdyfrsm;tm; ausmif;om;xku twGif;odkY t0ifrcHMu ajy;vTm; wm;Muonf/ ykvdyfrsm;u twif;0ifwdk;
Muonf/ ykvdyfESifhausmif;om;rsm; a&maxG; arTaESmufoGm;onf/ ta0;u ykvdyfrsm; twif;ajy;0ifvmMuonf/
ppfzdeyfoHrsm; jrnf[def;vmonf/ trdefYay;oHrsm; us,favmifvmonf/ rD;owfum; (4) pD;rS a&ydkufrsm;ESifh
ausmif;om;rsm;tm; twif;yufavonf/ uHhaumfGufpdrf;Mum;wGif rsuf&nf,dkAHk; rD;cdk;vHk;rsm; vGifhjyefYvmavonf/
rD;cdk;rdIif;onf ausmif;om;xkBuD;tm; zHk;vTrf;onf/ ausmif;om;rsm; rdrdwdkYbufusvmaom rsuf&nf,dkAHk;rsm;udk
jyefaumuf ypfonf/ pm;zdkrS trIxrf;wcsKdU ausmif;om;xkbufrS vmulMuonf/ rsuf&nf,dkAHk; umuG,fa&;twGuf
t0wfrsm;a&qGw
f rsufEmS tky&f ef a&o,fay;Muonf/ xdo
k Ykd umuG,&f rnfukd rnfou
l oifay;vdu
k o
f nf roday/
tjyif;txef &ufpufrIaMumifh ausmif;om;xk onf;rcHEdkifawmhbJ ykvdyfwdkYtm; wkwf? cJ wdkYjzifh ypfaygufMuonf/
ppfudkif;vrf;ay:wGif &yfxm;aom um;trSwf u^79 tm; rD;wdkufvdkufMuonf/ rD;owfum; trSwf (3) ESifh
rD;owfqdkifu,ftm; tkwfcJESifh ypfaygufMuonf/ ykvdyfrsm; &ufpufonfxuf ydk&ufpufvmavNyD/
wqifhwuf vufeufudkifykvdyfrsm; aoewfESifh ypfcwfMuonf/ AdkvfrSL;wifxGef;\ ppf&J (22) rS t&yf
0wfAdkvf[k xif&olwOD;u vG,ftdwfxJrS ajcmufvHk;jyL;xkwf ypfcwfaeonfudk ausmif;om;trsm;pk jrifavonf/
398

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

(tay:) tqufrjywf usaeaom


rsu&f nf,Akd ;kH rsm;Mum;0,f ausmif;om;tcsKYd
tajy;tvTm; xGuaf jy;aepOf
(tv,f) yHkudkMunfUygta0;uyifjrifEikd yf gonf aoewfEiS Uf
rypfyg[k jiif;qdEk ikd rf nfavm
(atmuf 0J) 0g;&if;wkwjf zifU
vSrd Uf u
kd cf &H Hrk u vufvrdS cf sK;d
tzrf;cHae&aom ausmif;om;av;wOD;
(atmuf ,m) jyif;xefvSaom
rsu&f nf,Akd ;kH aiGaY MumifU
owdvpfaeaom ausmif;om;

Source: Oway Magazines

399

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

400

Source: Oway Magazines

ausmif;om;rsm; wa,mufNyD;wa,muf vJusaeavonf/ nnf;wGm;oHwUkd onf ysUH vGiv


hf mavonf/ rsu&f nfpufrsm;
rSm ajrodkY waygufayguf usvmavonf/ 'Pf&mrsm;rS aoG;eDrsm; yGifhtHxGufvmavonf/
ausmif;oltrsKd;orD;rsm;onf 'Pf&m&olrsm;tm; aumuf,ljyKpkMuonf/ yxrESpfOypm odyHwef;rS &cdkif
ausmif;om; udkpHjrrSm nmbufvufwGif aoewfxdrSefcH&onf/ 'kwd,ESpfOypm odyHwef;rS udkcifarmifaxG;rSm nm
bufrsufckH;wGif rsuf&nf,dkAHk; tpxdrSefavonf/ tjcm;ausmif;om; wOD;rSm aygifwGif 'Pf&m&avonf/ aTbkd
aqmifrS udkaZmf0if;? yif;,aqmifrS udkombef;? ppfudkif;aqmifrS udkvSOD;? udkodef;GefY? udkcifarmifESifh udkpdefwdk;wdkYrSm
'Pf&m&cJhMuonf/ udkaZmf0if;? udkombef;ESifh udkpdefwdk;wdkYtm; &efukefaq;HkBuD; tcef;eHygwf (1) ESifh (2) wGif
twGif;vlemtjzpf uko&onf/ yif;,aqmif tcef;eHygwf (88) wGifaeonfh udkcifarmifvwfrSm &Jt&mSdwOD;\
om;jzpfaomfvnf; ykvdyfwdkU\ &ufpufrI? tMurf;zufrIrsm;tm; rcH&yfEdkifawmh rD;owfa&ydkuftm; 0ifa&muf
jzwfawmuf ykvdyfwdkY\ dkufESufzrf;qD;jcif; cHcJh&onf/
nae (4) em&DcGJwGif w&m;olBuD; OD;vSausmfESifh OD;aTbwdkYtm; &Jt&mSdrsm;ESifhtwl awGUjrif&onf/ &J
t&mSrd sm;ESihf ygvmaom ygarmucsKyf a'gufwmxifatmif? ygarmu OD;bd;k om? armfueG ;f xde;f t&mSd OD;odr;f armifEiS hf
tjcm;q&m (2) OD;wdkY aqG;aEG;yGJ jyKvkyfMuonf/
nae (5) em&DwGif udkpHxGef;vSudk zrf;qD;oGm;onf/ oD&daqmifESifh wDwDpDaqmifrS trsKd;orD; (2) OD;udk
ac:,lppfaq;cJhonf/
nydkif;wGif ukdcifvSESifh jynfausmif;aqmifrS udktkef;BudKif? udkcifarmifjrifhwdkY zrf;qD;cH&avonf/
nwGif toHvTifhHkrSae ausmif;0if;twGif;rS aoewfoHMum; tpdk;&u aoewfrsm;udk rdk;ay:odkYaxmif
um azmufNyD;? ausmif;om;rsm;udk ajcmufveS Yf &aMumif; aMunmavonf/ odYk aomf aemufwaeY 4? 10? 53 &ufaeYxkwf
owif;pmwGirf l jynfxaJ &;0efBuD; Adv
k cf ifarmifuav; ud,
k w
f idk f umbdik af oewfEiS hf (2) csuf azmufum aoewfypf&ef
trdefYay;onf[k zwf&onf/
yif;,? tif;0? ppfudkif; ausmif;aqmifrsm;wGif aoewfusnfqef&mrsm;u ausmif;om;xktwGif; ypfoGif;jcif;
jzpfaMumif;udk tcdkiftrm oufaopdkufxlMuayonf/ tif;0wHcg; tkwfwdkiftopf pdkufxlNyD; if;tay:wGif]'Drdkua&pDusqHk;jcif; txdrf;trSwf}
[laom pmwrf;udk urn;f xd;k xm;ayonf/ urn;f pmwrf; usnq
f &H mrsm; xifaeaom eH&EH iS hf wHcg;tkwf
wdik o
f pfonf tif;0wHcg;\ &mZ0ifjzpfonf/ ae&mwGif pD;uscJah om ausmif;om;wdYk \ rsuf&nfpufrsm;? aoG;puf
rsm;? tif;0wHcg;\ &mZ0ifa&;cJhMuavNyD/ tif;0wHcg;\ &mZ0iftm; ausmif;om;vli,fwkdY\ tonf;ESvHk;twGif;rS
xkwfypf&awmhrnf r[kwfay/
atmufwb
kd m (3) &uf? nae (3) em&DwiG f udAk aqGav;? udo
k ef;wif? udo
k ed ;f wd;k ? udo
k ed ;f vIid ?f udak rmifarmif?
udjk rifo
h ed ;f ? udak usmfNidr;f ? udo
k ed ;f bvGiw
f Ykd ukd zrf;qD; bm;vrf;tcsKyfaxmifwiG f csKyfaESmifnO ;f yrf;Muonf/ tvGwf
ynmoifausmif;rS udkwifodef;? udkodef;0if;wdkYudk (22) ppf&Jwyf&if;rS zrf;qD;csKyfaESmifum dkufESufnOf;yef;Muonf/
atmufwb
kd mv (4) &ufaeY? aeYvnf (12) em&DwiG f t"dywdvrf;ESihf ppfuikd ;f vrf;axmifq
h rkH mS ygarmucsKyf
a'gufwmxifatmifu wuodkvft"dywd 0efBuD;csKyf OD;Ek\]nDarmifrsm;odkh arwm&yfcHcsuf}
[laom pmwrf;udk (3) Budrf zwfMum;tNyD;wGif ajr
atmufolykefrsm;? ausmif;om;r[kwfolrsm;? vufeufyek ;f rsm;?
ausmif;wufvdkolrsm;tm; Ncdrf;ajcmufrI[laom pGyfpGJcsuf (4)
csujf zifh tif;0? ppfuikd ;f ? yif;,? yJc;l ESihf oxHak usmif;aqmifwdkY
tm; ykvdyfaygif; (1000) ausmf 0dkif;NyD; wcef; 0ifwcef;xGuf
SmazGMuonf/ pGyfpGJcsuf (4) csufwiG yf gonfh t&mrsm; bmrSr
awGU&ay/ pmtkyEf iS hf azmifwed o
f mSad om ausmif;om;vli,fwYkt
d m;
ykvyd f (1000) ausm0f dkif; SmazGjcif;onf zsufr&onfh tpGef;
uGufwck &mZ0ifwGif pGef;xif;jcif;om jzpfavonf/
atmufwdkbmv (12) &ufwGif wuodkvftoif;
tzGJUaygif;pHk Ou| udkomausmftm; owif;uGefz&ifh tNyD;wGif
zrf;qD;cJhonf/
rd;k ay:oyhkd pfaomusnq
f efonf odehk &H rH sm;wGif awG&Y ygrnfavm

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

atmufwdkbm (4) &ufu


0ifa&mufmS azG&ef
yif;,aqmifaS*Y w
d w
f iG f
ykvyd w
f yfrsm; toifU adS eonf

vSpH yG w
f yf umuDa&mif0wf
vufeufudkifwdkhonf
wuov
kd ef ,fajr odhk
usL;ausmcf \
UJ

Source: Oway Magazines

atmufwdkbm (4) &ufaehu odkh


ykvyd rf sm; taqmifcef;rsm; twGi;f odhk
0ifa&mufmS azGonf

401

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
atmufwdkbm (13) &ufwGif udkcspfNrdKifESifh udkarmifarmifBuD;wdkYudk jzefajza&;tzGJUrS Sif;vif;NyD; tjyefwGif
zrf;qD;Muonf/
atmufwdkbmv (21) &ufwGif &efukefcdkif ausmif;aygif;pHkrS udk,fpm;vS,frsm;tm; Sif;vif;tNyD;wGif
&uo Ou| udkwifxGwftm; zrf;qD;Muonf/ &efukefcdkifausmif;om;or*onf wuodkvfausmif;om;ta&;udk
Nidrf;csrf;pGm ajzSi;f &ef ausmif;om;rdbrsm; yg0ifaom aphpyfa&;aumfrwDw&yfukd zGUJ pnf;cJo
h nf/ qef;udwrf ek Yf wu
kd w
f iG f
(3) Budrf pnf;a0;NyD;aemuf aumfrwDOu| jzpfaom q&mBuD;ocifudk,fawmfrIdif;onf atmufwdkbmv (23) &ufwGif
wuodkvfaumifpDodkY arwm&yfcHpmwapmif ay;ydkYcJhonf/
udktkH;armif? udkxGef;vIdif? udkpdef0if;? udkpdk;odef;? udkwifhvGif? udkxGef;az? udkcifvS wdkYudkvnf; zrf;qD;cJhMu
onf/ udk,kudkvnf; dkufESufzrf;qD;Muonf/ rEav;rS udkausmfOD;? udkoef;OD;? udkazarmifjrifh? udktkef;armif? udk
omvS wdkYvnf; zrf;qD;cH&onf/
armfvNrdKifwuodkvfrS udkwifarmif (or*twGif;a&;rSL;)? udkatmifodkufESifh udkoef;pdk;av;wdkYvnf; (11)
&ufMumrQ zrf;qD;cHcJh&onf/
odYk ausmif;om;rsm; rw&m;zrf;qD;cH&ojzifh &efuek cf dik af usmif;om;xkBuD;onf w[kex
f ;kd tH<k uvmum
&uorS OD;pD;vsuf atmufwdkbmv (6) &ufaeYwGif tvkyform;ausmufwdkif ausmif;om;xktpnf;ta0;yGJBuD;
jyKvkyfavonf/ tpnf;ta0;yGJBuD;onf 1949 ckESpf ausmif;om;vIyfSm;rINyD;aemufwGif tBuD;rm;qHk;qEjyrI
jzpfonf/ ausmif;om; (5000) ausmfwufcg ausmif;om;rsm;udk rw&m;zrf;qD;onfudk IwfcsaMumif;? tjrefqHk;vTwf
&ef awmif;qdkaMumif; qHk;jzwfNyD; twGif;0efHk;BuD;udk 0dkif; a<u;aMumfqEjyMuonf/
&efukefcdkifausmif;om;or*rS OD;pD; atmufwdkbmta&;ESifh ywfouf tpdk;&tmPmydkifrsm;\ jyKrlcsuf
udk IwfcsuefYuGufonfh taejzifh ausmif;tvdkuf qEjy oydwfarSmufMuonf/ qEjyvufrSwfrsm; aumufcHcJhonf/
&yfuGufw&m;yGJrsm;jzifh zdESdyf&ufpufyHkudk wdkifwef;Muonf/
odkY ausmif;om;xkBuD;rsm;\ uefYuGufta&;qdkrIaMumifh &efukefwuodkvfrS zrf;qD;cHcJh&onfh ausmif;
om; (29) a,mufteuf (22) a,mufudk atmufwdkbmv twGif;wGif jyefvTwfay;cJhonf/ usefausmif;om;rsm;ESifh
rEav;wuodkvfrS zrf;cH&aom ausmif;om;rsm;udkrl rvTwfbJ qufvuf axmifxJxnfhxm;onf/
0efBuD;csKyfOD;Ekonf t*FvdyfwdkYtzrf;cH&NyD; axmifxJcsKyfaESmifcH&pOf]&ufpufygayUuG,f}
[laom0wKjzifh axmifwiG ;f b0\ qif;&J'u
k u
zkd UJG EGUJ wdik ;f jynfoYkd wdik w
f ef;cJo
h nf/ ,ckvnf; ausmif;om;
vli,f tajrmuftrsm;udk zrf;qD; oludk,fwdkif axmifwGif; xnhfoGif;xm;cJhavNyD/ rdbjynfolwdkYtm; ]&ufpufyg
ayhuG,f} [l wdkif;wef;vdkufygonf/
tmPmydik rf sm;uvnf; ausmif;om;rsm; rScd u
kd f pnf;urf;xde;f odr;f a&;udk taMumif;jyum trsKd;om;aqmif
toD;oD; atmufxyfwGif oHZumrsm;um&Hjcif;? oHqGJwHcg;wyfqifjcif;wdkY tylwjyif;vkyfMuonf/ ynma&;0efBuD;

402

Source: Oway Magazines

aemifawmf
wuov
kd af usmif;om;rsm;twGuf
&wufrat;Edik b
f J
wufwuf<u<u qEjyMuaom
&efuek cf dik f ausmif;ol?
ausmif;om;rsm;

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


OD;oef;atmifu ausmif;ydwfxm;csdefwGif taqmifrsm;SmazG&m vufeufrsm;awGUaMumif; vkyfMuHpGyfpGJaMunmonf/
ausmif;om;tcef;rS taysmftyg;vdkuf&mwGif toHk;jyKaom tufzft,fvfrsm; awGUonf[k ausmif;om;rsm;\ tusifh
odumudk vkyfZmwfcif; emrnfzsufonf/ xdktcsdefrSp wuodkvfausmif;om;rsm;u tufzft,fvfoef;atmif[k
uifyGef;wyfcJhMuonf/ tajctaerSm ESpfbufpvHk;rS ausmif;jyefzGifhcsdeftwGuf jyifqifvIyfSm;aeMuonf/

(X) Ed0k ifbmausmif;jyefziG chf sed ?f ausmif;xkwyf EJG iS hf wdu


k yf t
JG &Sed jf rifyh kH
1953 ckESpf? Edk0ifbmv wuodkvfjyefzGifhaomtcgwGif 0efcHcsufudk vufrSwfxdk;rS ausmif;aecGifhvufcHrnf
aMunmxm;onf/ xdkudpE Sifh ywfouf rnfodkYoabmxm;&rnfudk pOf;pm;Muonf/ xkdpOf cH0efcsufvufrSwfxdk;&
rnfudk 'l;axmuftnHhcH&jcif;tjzpf ,lqum trsKd;orD;rsm;? &Jabmfrsm;u 0efcHcsufvufrSwf ra&;xdk;vdk? tm;vHk;
aom ausmif;om;rsm; vufrSwfrxdk;a&;twGuf avmavmq,f qEjyvIyfSm;&ef rvG,fyg/ txl;ojzifh wdk;wuf
&Jabmfrsm; vufrSwfrxdk;bJ ausmif;jyef0ifjcif; rjyKygu ausmif;om;xkudk wdk;wufaomausmif;om;tiftm;pk\
OD;aqmifrIrS cGJxkwfcH&jcif; jzpfayonf/ vufSdtajctaerSm tm;vHk; ausmif;xJjyefa&muf&ef t"du jzpfayonf/
xdYk aMumifh rvTo
J mraSmifom vufrw
S x
f ;kd &ef oabmxm;onf/ udb
k aumif;ESihf udv
k 0S if;wdYk rmS ausmif;jyefrwufawmh/
udkpdk;odef;ESifh udktkef;armif tajctaet& wdk;wufausmif;om;tkyfpkESifh tjcm;tkyfpktoD;oD;rS &Jabmfrsm;ESifhwGJ
ausmif;om;vIyfSm;rIudk teD;uyf qufvufwm0ef,lEdkif&ef ausmif;xJodkY jyef0ifcJhMuonf/ ausmif;jyefzGifhaomtcg
trsKd;rsKd;aom csKyfcs,frrI sm;udk awGU&onf/ txl;ojzifh taqmifrsm;wGif rD;udk n (11) em&Dtxdom cGifhjyKjcif;?
taqmifrsm;wGif oHZumumjcif;? oHwHcg;wyfjcif; ponfwdkYjzifh ydkrdkxdef;csKyfvm ydkrdkrausreyf jzpfMuonf/
taqmifae ausmif;om;rsm;onf taqmifvdkuf nbufwGif rD;rSdwfqEjyMuonf/ taqmifwGif um&Hxm;aom
oHZumrsm;? oHqw
JG cH g;rsm;udk ausmif;om;xktiftm;jzifh NzdKzsufcsonf/ rnfou
l OD;aqmif zsufq;D jcif;[k wduspGm
rpGypf EJG ikd ?f ausmif;om;xk tpkta0;tvdu
k f tHMh ozG,af umif;avmufatmif zsufq;D Muonf/ t"dywdvrf; wavsmufdS
rD;vHk;rsm;udk cGJzsufMuonf/ ausmif;om;rsm;onf tzsuform;rsm; r[kwfMuyg/ csKyfcs,frIrSdpOf tqdyk grD;vH;k rsm;udk
bmrSrvkycf MhJ uyg/ bGUJ ESi;f obifwiG f vnf;aumif;? H;k taqmuftOD eH&w
H iG f vnf;aumif;? t"dywdvrf;rBuD;ay:wGif
vnf;aumif;? oabFmaq;rsm;jzifh rdrdwdkYqEudk azmfxkwfa&;Muonf/ ynma&;0efBuD; OD;oef;atmif\ taqmifwiG f
vufeufawGUonf[k pGypf cJG suu
f kd vufz0g;wGif aq;rJow
k cf g eH&w
H iG f azmfjyMuonf/ ausmif;wufaomaeYrsm;wGif eH&H
uyfpmapmifrsm;uyf vnf;aumif;? ydpk wmrsm;uyf vnf;aumif;? aMunmcsufrsm;xkw
f vnf;aumif;? awmif;qdk
csufrsm;? rauseyfcsufrsm;udk azmfxkwfMuonf/ ausmif;ydwf&ufnrsm;wGif 'dk;ywfwD; vIHUaqmfqEjyMuonf/
qEjy&mwGif xl;xl;jcm;jcm;yHkpHrsm;jzifh jyolrsm;vnf; Sdonf/ yif;,aqmif udkatmifMunfonf n
(11) em&D xdk;aomtcg if;tcef;wGif za,mif;wdkifrsm; pD xGef;xm;onf/ taqmifrSL; OD;azatmif (ygarmu
tNidrf;pm; 'edu) u rD;a&mifawGU vmajymaomtcg udkatmifMunfu olYtaejzifh bk&m;rD;ylaZmfxm;onf[k
jyefajymojzifh q&mOD;azatmif acgif;IyfoGm;onf/
odYk ausmif;om;wdYk \vIyf mS ;rIEiS hf ywfouf acgif;aqmif[,
k q
l olrsm;udk ta&;,lvu
kd yf gu OD;aqmifrI
rJhoGm;um ausmif;om;vIyfSm;rI NidrfoGm;rnf[k ,lq[efSdonf/ odkYaom tajccHjzifh wdk;wufausmif;om;tiftm;
pkudk xyfrHNzdKcGJcJhonf/

Source: Oway Magazines

zdEydS cf sKycf s,rf u


I kd atmUEv
S ;kH empGmjzifh
odt
hk Ny;D oN*K [&f ef jyifqifxm;pOf

403

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
1953 ckEpS ?f Ed0k ifbmv (9) &uf &efuek w
f uov
kd af umifpD tpnf;ta0;rS atmufygausmif;om;wdt
hk m; aomif;use;f ol
udk,fpm;vS,frsm;[k pGyfpGJum &moufyefausmif;xkwfvdkuf\/
(1) udkbaumif;
cHkeHygwf 153 0dZmwef; (yxrESpf)
(2) udkvS0if;
cHkeHygwf 64
Oya'wef; ('kwd,ESpf)
(3) udkoef;
cHkeHygwf 63
Oya'wef;
(4) udktHharmif
(jrefrmpm enf;jyq&mESifh Oya'oifwef;om;)
(5) udkwifxGwf
cHkeHygwf 1602 'kwd,ESpf (0dZm)
(6) udkoef;
cHkeHygwf 110 Oypm (odyH)
(7) udkomausmf
cHkeHygwf 83
'kwd,ESpf (0dZm)
(8) udkpdk;odef;
cHkeHygwf 1592 'kwd,ESpf (0dZm)
(9) udkvSaT
cHkeHygwf 111 'kwd,ESpf (0dZm)
(10) udkcspfNrdKif
cHkeHygwf 36
bDtufpfpD tif*sifeD,m (aemufqHk;ESpf)
(11) udkoef;Edkif
cHkeHygwf 10
bDat ynmydkif;
(12) udkjrifhaqG
cHkeHygwf 1485 'kwd,ESpf Oypm
(13) udktkH;armif
cHkeHygwf 143 'kwd,ESpf (0dZm)
(14) udkatmifodef;0if;
(jrefrmpmenf;jyq&mESifh yxrESpf Oya'wef;)
(15) udkausmfNidrf;
cHkeHygwf 1582 'kwd,ESpf Oypm
(16) udkwifhvGif
cHkeHygwf 1566 'kwd,ESpf (odyH)
(17) udk,k
cHkeHygwf 93
bDtufpD ('kwd,ESpf)
(18) udkcifvS
cHkeHygwf 178 'kwd,ESpf 0dZmwef;
(19) udkatmifbef;
cHkeHygwf 192
'kwd,ESpf 0dZmwef;
(20) udkodef;atmif
cHkeHygwf 198 'kwd,ESpf 0dZmwef;
(21) udw
k ifatmif(2)
cHkeHygwf 10
bDtufpD ('kwd,ESpf)
(22) udkpD
cHkeHygwf 887 'kwd,ESpf (Oypm)
(23) udkvSxGef;atmif
cHkeHygwf 809 yxrESpf (Oypm)
(24) udkat;armif
cHkeHygwf 966 'kwd,ESpf (Oypm)
(25) udkPfxGef;
cHkeHygwf
'kwd,ESpf (0dZm)
(26) udkatmifxGef;
cHkeHygwf 64
wwd,ESpf (aq;ausmif;om;)
(27) udkatmifrdk;
cHkeHygwf 77
'kwd,ESpf (aq;ausmif;om;)
(28) udkrsKd;atmifausmfvGif cHkeHygwf 115 'kwd,ESpf (aq;ausmif;om;)
(29) udkodef;GefY
cHkeHygwf
aq;ausmif;om;
(30) armfemoGif
cHkeHygwf 87
'kwd,ESpf (aq;ausmif;ol)
atmufyg ausmif;om; (10) a,muftm;
(1) udkjrwfpH
(2) udkarmifarmifoGif
(3) udkwifvS
(4) udkatmif
(5) rcifzkef;rdk
(6) rat;GefY
(7) udkausmfNidrf;
(8) udkaomif;pdef
(9) udkwifxGef;
(10) udk&JxG#f
404

wESpfxkwfy,fonf/
cHkeHygwf 84
'kwd,ESpf (0dZm)
cHkeHygwf 1312 'kwd,ESpf (Oypm odyH)
cHkeHygwf 1613 'kwd,ESpf (Oypm)
cHkeHygwf 29
yxrESpf (0dZm)
cHkeHygwf
yxrESpf (0dZm)
cHkeHygwf 43
'kwd,ESpf (aq;ausmif;ol)
cHkeHygwf 143 'kwd,ESpf (aq;ausmif;om;)
pwkwESpf (tif*sifeD,mwef;)
'kwd,ESpf (0dZm)
yxrESpf (0dZm-odyH)

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


atmufygausmif;om;rsm; owday;cHcJU&onf/
(1) udktkef;cdkif
(2) r0if;ar
(3) rMuH
(5) rcif0rf;
(6) udkcifarmifyGm; (7) udkat;

(4) rjroef;
(8) udkausmfjrifh

atmufwb
kd mta&;awmfyw
kH iG f ausmif;xkwcf &H aomausmif;om;rsm;

udo
k ed ;f atmif Sr. B.A.

udt
k ;kH armif Sr. B.Com

ud,
k k Sr. B.Sc

udo
k mausmf Sr. B.A.

udv
k x
S eG ;f atmif Jr. B.A

udw
k ifxeG ;f Sr. B.Sc

udak usmNf ird ;f Sr. I.A

udv
k 0S if; II. B.L

udak tmifr;kd II. M.B.B.S

udak tmifbef; Sr. B.A.

udjk rifaU qG Sr. I.A (jyef0ifciG &hf )

udo
k ed ;f Gehf II. M.B.B.S

udrk sK;d atmifausmv


f iG f II. M.B.B.S udak usmNfird ;f II.M.B.B.S(jyef0ifciG &h f )

Source: Oway Magazines

udw
k ifatmif II. B.A. (Ed.)

405
ud{k armif Sr. I.A

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

rcifzek ;f rdk Jr. B.A. (1 ESp)f

udkvSaT Sr. B.A.

udak tmifxeG ;f III. M.B.B.S

udkwifxGwf Sr. I.Sc

rjrifjU rifcU if II. M.B. (jyef0ifciG &Uf )

Source: Oway Magazines

udw
k ifarmifBu;D Sr. B.A.

Edk0ifbm (26) &ufaeY? eHeuf (6) em&DrS nae (6) em&Dtxd ausmif;om;rsm; cGyfa'gif;tvHvTifhxlum
zsuo
f rd ;f cH&onfh &ydik cf iG t
hf wGuf tpmiwfcq
H EjyMuonf/ wdu
k yf rJG mS (1) &uftwGuf jzpfonf/ zdEydS cf sKyfcs,rf t
I wGuf
tavmif;aumifoN*K[frI qEjyvSnfhvnfyGJ jyKvkyfonf/ if;qEjyyGJ jyKvkyfyHkrSm wu,fhtavmif;aumifxnfhaom
tacgif;udk MuHawmokefwGif oGm;0,fonf/ yif;,aqmif udkwifaT (rHkGm A[dkw&m;Hk;aSUae) \ tcef;qDodkY
jrif;vSnf;jzifh o,fvmonf/ if;tcef;wGif tacgif;xJodkY &orQpuLpkwfrsm; xnfhonf/ acgif;ESpfzufwGif ]zdESdyf
csKycf s,rf I tavmif;aumif} [k pmwef;a&;onf/ yif;,aqmif *dwaf SUwGif tavmif;aumifjyifqifxm; ausmif;om;
xktm; pka0;aponf/
udt
k ;Hk armifu obmywdtjzpf aqmifu
G
f udck ifausmfu tcrf;tem;rSL;tjzpf aqmifu
G o
f nf/ xdYk aemuf
bk&m;vrf;bwfpfum;vdkif;rS um;av;rsm;udk iSm;onf/ tjcm;bwfpfum;vdkif;rS um;rsm;udk qdkif&mtzGJUtpnf;u
Ncdr;f ajcmufyw
d yf ifxm; xdu
k m;av;rsm;udk iSm;&jcif;jzpfonf/ xdu
k m;av;rsm;udyk if udpk ;kd ode;f ESihf udw
k ifxeG ;f wdYk onf
toif;rS wm0efSdolrsm;tm; vQKdU0SufoGm;a&muf awGUqHkaqG;aEG;NyD; aiGBudKwifay; iSm;&jcif; jzpfonf/ um;wpD;
trd;k ay:wGif zdEydS cf sKyfcs,rf t
I avmif;aumif acgif;udw
k ifNyD; NrdKUxJoYkd vSnv
hf nfa<u;aMumfqE jyMuonf/ xdq
k EjyyGrJ mS
pnfum;vSonf/ yif;,*dwfaSUodkY jyefa&mufaomtcg t"dywdvrf;ray:wGif rD;IdU oN*K[fyGJ jyKvkyfonf/ ausmif;
om;rsm;rSm txl;wuf<upGm aysmfTifaeMuonf/ yHkpHtrsKd;rsKd;jzifh rauseyfrIudk azmfxkwfjcif; jzpfygonf/
(1) &uf tpmiwfcHqEjyyGJwGif yg0ifolrsm;rSm &moufyefausmif;xkwfcH&onfh udkatmifxGef;? udkcspfNrdKif
udkpdk;odef;? udkjrifhodef;? udkatmifrdk;? udktkH;armif? udkodef;GefY? udkvSxGef;atmif? udkwifvSwdkYESifh wESpfxkwfcH&onfh
udjk rwfp?H rat;GeYf ? udw
k ifxeG ;f ? udak usmfNidr;f ? udak rmifarmifoiG w
f Ykd jzpfonf/ tpmiwfct
H NyD;wGif ausmif;0if;twGi;f
ausmif;om;xkESifhtwl vSnfhvnfqEjyMuonf/
Edk0ifbmv (27) &uf? eHeuf (6) em&DrS nae (6) em&Dtxd &moufyefESifh wESpf ausmif;xkwfcH&olrsm;\
tpmiwfcHwdkufyGJudk axmufcHaomtm;jzifh yif;,aqmifrS ausmif;om; (30) tpmiwfcHqEjyMuonf/
Edk0ifbmv (28) &uf eHeuf (6) em&DrS n (6) em&Dtxd yJcl;aqmifrS ausmif;om; (40) tpmiwfcHMuonf/
Ed0k ifbmv (29) &ufrS 'DZifbmv (1) &uftxd oH;k &ufqufvsuf tif;0aqmifaSUwGif &moufyefausmif;
xkwfcH&aom udktkH;armif? udkatmifrdk;ESifh (1) ESpfxkwfcH&ol udkatmifMunfwdkY tpmiwfcHqEjy Muonf/ odkYjzifh
rw&m;rIudk tpmiwfcHyGJjzifh qEjywkefYjyefjcif; jzpfonf/
406

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

(!) rEav;wuov
kd f ausmif;om;rsm;wdu
k yf JG
ausmif;om;rsm;onf rdrdtcGifhta&;twGuf rnfodkYyif aqmifGufapumrl tmPmvufSdolrsm;onf
&uf&ufpufpuf ni;f yef;Muonfom jzpfonf/ atmufwb
kd mv (7) &uf? eHeuf (5) em&Dtcsed w
f iG f rEav;wuov
kd ?f
atmufwb
kd m ausmif;wvydwaf &; aqmifu
G af &;aumfrwD0if udrk if;vGif (armifom&)? rEav;wuov
kd f ausmif;om;
or* twGi;f a&;rSL; udo
k mEd;k (armifomEdk;)? rEav;cdik af usmif;om;or* Ou| udu
k siaf t;? twGi;f a&;rSL; udb
k ek ;f Edik f
wdkYtm; rEav;&JtzGJUu zrf;qD;cJhonf/
atmufwdkbmv (3) &ufaeYwGif rEav;NrdKU tdrfawmf&mbk&m; (14) cef;Z&yfwGif NrdKUrd? NrdKUz tpnf;ta0;
vky\
f / tpnf;ta0;onf ausmif;om;rdb tpnf;ta0;[k trnfwyfxm;aomfvnf; zqyvvlBuD;rsm;ESihf zqyv
u ac:,lxm;aom tvkyform;rsm;udk awGU&onf/ wuodkvfausmif;om;rdbrsm; tpnf;ta0;[k zqyvwdkYu
ZGwq
f ikd ;f bkww
f ifxm;aomfvnf; pufb;D wGif xrif;csKdirhf sm;csdw
f tusw;kH vH;k ESihf vmMuaom jrLeDpyD ,f tvkyo
f rm;
uyif zqyv\uvdrcf sKu
H kd azmfjyaeonf/ rif;bl; OD;armifarmif? atmifO;D bcs?D a':MunfMunfponfh wynfzh qyv
vlBuD;rsm; awGUMuonf/
tpnf;ta0;wGif rEav;wuov
kd f ausmif;tkyBf uD; OD;udak v;tm; pum;ajymaponf/ tpnf;ta0;wGif
oydwq
f efYusifa&; tqdw
k pfcu
k kd wifoiG ;f axmufco
H nf/ tpnf;ta0;udk kyo
f rd ;f rnfjyK&m ausmif;om;rdbwOD;u
tpnf;ta0; tpOftvmt& uefYuGufol Sd? rSd ar;jref;zdkY oifhaMumif; tMuHay;pum;ajymMum;aepOf cdkifzqyv
vlBuD;rsm;onf rdrdwdkY*kPfodumudk raxmufxm;awmhbJ 'DaumifawG cs[? dkuf[[k dkif;jypGm atmf[pfMuojzifh
tpnf;ta0;rSm kef;&if;qefcwfjzifh ysufp;D oGm;onf/ ausmif;om;rsm;tm; qlyo
l rl sm;[kajymum ausmif;om;xkwu
kd yf JG
udk zsufcsifol cdkifzqyv vlBuD;rif;rsm;onf rdrdwdkY tpnf;ta0;udkom zsufrd&ufom; MuHK&onf/
ausmif;om;xkBuD;u atmf[pfarmif;xkwo
f jzifh zqyvvlBuD;rif;rsm;onf vsijf refpmG xGuaf jy;oGm;Muonf/
atmufwb
kd m (8) &ufaeY tdrfawmf&mbk&m; (14) cef;Z&yfwGif rEav;cdkifausmif;om;or*rS OD;pD; vlxktpnf;
ta0;BuD; wck jyKvkyfcJhonf/ if;tpnf;ta0;wGif rEav;wuodkvf ausmif;ol? ausmif;om;rsm;? rEav;cdkifSd
txufwef;ausmif;rsm;rS ausmif;ol? ausmif;om;rsm;? &[ef;oHCmrsm;? NrdKUrdNrdKUzrsm; pnfum;pGm wufa&mufMuonf/
tpnf;ta0;BuD;rS &efukefESifh rEav;wuodkvfausmif;rsm;rS zrf;qD;xm;olrsm;tm; tjrefqHk; jyefvTwf
&efESifh ausmif;om;rsm;tm; nOf;yef;? &ufpufrIrsm; &yfpJ&ef tqdkrsm; csrSwfcJhonf/ atmufwdkbm (16) &ufwGif
zqyv vlBuD;rif;rsm;onf 'Dtufpftdk ausmif;om;wpktm; rEav;cdkif ausmif;om;or*trIaqmiftzGJU[k emrnf
wHqyd w
f yfNyD; tpnf;ta0;wck ac:,lco
hJ nf/
zqyvonf rdrw
d Ykd qufo,
G o
f rQaom toif;tzGUJ rsm;udk tpnf;ta0; wufaponf/ awmGmSd Awvp
v,form;BuD;rsm;tm; trawmfaMu;ay;rnf[k nmac:um armfawmfum;BuD;rsm;jzifh tpnf;ta0; usi;f y&m usK;H axmifh
Zmwfo
kH kdY ta&mufyYkd ay;onf/ opfpufaygif;pHk tvkyform;rsm;? aq;vdyfHk trsKd;orD;rsm;? vGwfvyfa&; trsKd;orD;
tzGJU0ifrsm;? zqyvESifh ruif;&mruif;aMumif; tm;vHk;wdkYtm; tpnf;ta0; wufaponf/
tpnf;ta0;usif;yjcif;onf rdbjynfolrsm;ESifh om;orD;ausmif;om;wdkYtm; &efwdkufay;&efom jzpf
onf/ v,form;rsm;tm; wHpOftpm; aoewfudkif vnf;aumif;? aq;vdyfHk trsKd;orD;rsm;tm; uwfaMu;tpm;
aoewfudkif vnf;aumif;? tvkyform;rsm;tm; wltpm; aoewfudkif vnf;aumif;? ausmif;om;rsm;udk wdkufcdkuf
vmap&ef &efwdkufay;jcif; jzpfonf/
rEav;ckdifausmif;om;or*rS *spfum;wpD;jzifh usHK;axmifheHab;rS ae zqyvvkyf 'Dtufpftdku Auo
tjzpf vdr
f ac:,ljcif; jzpfaMumif;udk Si;f jyavonf/ xdt
k cg vlxBk uD;rSm Si;f jyae onfh *spu
f m;em;wGif ysm;tHBk uD;vdk
jzpfvmonf/ wGif ykvdyft&mSdtcsKdU a&mufvmNyD; toHcsJUpufvdkifpifESifh *spfum;vdkifpif odrf;,lMuonf/ usKH;
axmifhrS taemufzufodkY aTUoGm;&ef ajymonf/ ausmif;om;xku ae&maTUoGm; vlxkBuD;uvnf; aTUvdkufvmMu
onf/
kwfw&uf vpftdkAm ykvdyfum;wpfpD; a&mufvmonf/ *spfum;udk 0dkif;NyD; ydwfxm;vdkufonf/
]igwdkh olcdk;"g;jy r[kwfbl;}
]aoewf armif;rwifeJha[U}
]wdkhudk aoewfeJhcsdefzrf;zdkh rvdkbl;}
tHwBudwBf udwf jzpfvmMuonf/ ausmif;om;awGukd u,fvMkd uonf/ aoewfawGu olwYkd aSUwGif umqD;
407

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
aeonf/
]vlxkBuD; cifAsm;}
]rw&m;zrf;wm MunfUraeMuygeJh}
]uRefawmfwdkh ausmif;om;vli,fawGudk rw&m;zrf;ukefygNyD}
]'Drdkua&pD rSdawmhyg}
]wdkhudkzrf;wm zufqpftpdk;&}
taSUe,f&0J efaxmuf OD;oef;azESihf &Jt&mSd OD;armifuav;wdYk OD;pD;aomykvyd rf sm;onf ausmif;wvydwaf &;
aumfrwD0if udkcifarmifOD;tm; ZGwfzrf;qD;Muonf/ udkcifarmifOD;tm; ykvdyfuwzuf ausmif;om;uwzuf ZGwfvk
qGJMuonf/ udkcifarmifOD;ESifh ausmif;om;wcsKdU ygoGm;onf/
1953 ck? Edk0ifbmv (27) &ufaehwGifvnf; rEav;wuodkvfausmif;tkyfcsKyfa&;tzGJYu atmufygausmif;om;^ol
wdkhtm; aomif;usef;olwdkh\udk,fpm;vS,frsm;[k taMumif;jyum &moufyefausmif;xkwfvdkufMuonf/
(1) udkausmfOD;
0dZm u-ydkif;
(2) rjrifhjrifhMunf
0dZm u-ydkif;
(3) udkjrifhatmif
Oypm c-ydkif;
(4) udkndK
Oypm c-ydkif;
(5) udkausmfpdk;
Oypm c-ydkif;
(6) udkrif;rif;
Oypm u-ydkif;
(7) udkodef;vGif
Oypm c-ydkif;
(8) udkcifarmifOD;
Oypm u-ydkif;
(9) udo
k mvS
Oypm u-ydkif;
(10) udkomEdk;
OypmodyH c-ydkif;
(11) udktkef;armif
OypmodyH c-ydkif;
(12) udktkef;az
Oypm u-ydkif;
(13) rararvIdif
Oypm c-ydkif;
(14) rwifwif&D
Oypm u-ydkif;

Source: Oway Magazines

rEav;ausmif;om;rsm;vnf; wcJeufqEjyonf

408

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


(15)
(16)
(17)
(18)
(19)

udkaX;
udkom'if
udk0if;armif
udkjrifhodef;
udk0if;armifoef;

OypmodyH c-ydkif;
Oypm c-ydkif;
Oypm c-ydkif;
Oypm u-ydkif;
Oypm u-ydkif;

atmufygausmif;om;rsm;rSm wESpfxkwfy,fcH&onf/
(1) udknDnD
OypmodyH c-ydkif;
(2) udkat;aomif
OypmodyH c-ydkif;
(3) rcifoef;vIdif
OypmodyH c-ydkif;
(4) rwifyk
OypmodyH c-ydkif;
(5) rcifoef;0if;
Oypm u-ydkif;
(6) rcifcif&D
Oypm u-ydkif;
atmufygausmif;om;rsm; owday;cH&onf/
1/ udkPfvIdif
2/ udk[defoif
3/ udkcifarmifodef; wdkYtm; txl;owday;NyD;?
1/ udkpdkif;bdkav;
2/ udkausmfjrifhvIdif
3/ udkoef;xGef; wdkYtm; owday;cH&onf/

() atmufwb
kd mom;orD;rsm;
e,fcsJUt*Fvdyftpdk;&onfyifvQif Armausmif;om;ESpfOD; (udkEkESifh udkatmifqef;) udkom ausmif;xkwfcJhNyD;
zqyvtpdk;&onf ausmif;om; (59) a,muftm; &moufyefausmif;xkwf? (16) a,mufudk wESpfxkwfy,fvdkuf
onf/
odkY ausmif;xkwfjcif;onf ausmif;om;xktwGuf tcGifhta&;awmif;qdkrIrsm;wGif acgif;aqmifay;cJhMuol
rsm;jzpfNyD; aemifwGif ausmif;om;ta&;udk awmif;qdk&JolrSdatmif zdESdyfjcif;jzpfonf/ aomif;usef;oludk,fpm;vS,f[k
pGyfpGJvdkufjcif;jzifh tpdk;&\ Oya'e,ferdwftwGif; rae&Jatmif awmodkYESifxkwfjcif; jzpfonf/ wenf;tm;jzifh
'Drdkua&pD pnf;0dkif;twGif;rS vkyfMuyg[k wzGzGatmfaeaom zqyvwdkYonf 'Drdkua&pDtm; ydwfyifjcif;? 'Dtufpftdk
rsm;ESifh twdkuftcHvkyfolrsm;tm; nOf;yef;jcif; jzpfonf/ vlqdkonfrSm rdrdudk,fudk wefzdk;txm;qHk;? rdrdtusKd;udk
txdef;odrf;qHk; ow0gjzpfonf/
SELF PRESERVATION IS THE MOST PRIMARY LAW OF NATURE

rdrb
d 0twGuf &ydik cf iG t
hf cGit
hf a&;rsm; zsuo
f rd ;f cH&vQif vlwikd ;f awmif;qdk wku
d yf 0JG ifrmS jzpfonf/ atmufwb
kd m
om;orD;rsm;rSm Adv
k af tmifausmt
f m; ku
d o
f wfcMhJ uaom t*Fvyd w
f Ykdvykd if zqyv\ yk'rf (144)? a&ydu
k ?f rsu&f nf,Akd ;kH ?
aoewfusnfqefwdkYjzifh tMurf;zufrI cHMu&onf/
tzrf;cH&olrsm;wGif tcsKdUrSm wESpfajcmufvrQ zrf;qD;csKyfaESmif cH&onf/ zrf;qD;xm;aom tcsdefwGifvnf;
q,f&uf? q,fhESpf&uf? qufwdkuf tcsKdUrSm wvcefY qufwdkufar;jref;cH&onf/ acG;ajccHkwGif xdkifcdkif;NyD; rtdyf&bJ
ESpfq,fhav;em&D qufwdkufar;jcif;udk tcsKdUrSm oHk;&ufcefY? tcsKdUrSm q,fhoHk;&ufcefY qufwdkufar;jref; cH&onf/
tcsKdUrSm vQyfppfrD;a&mifuvGJ aea&mif? va&mifrjrif&aom ajcmufayywfvnf tcef;xJwGif wvcGJrQ avSmifxm;
cH&onf/ tcsKdUrSm zrf;qD;pOfESifh zrf;tNyD;wGif dkufESufnOf;qJcH&onf/
&moufyef ausmif;xkwcf &H aom ausmif;om; ESpOf ;D jzpfonfh udb
k aumif;ESihf udv
k 0S if;rSm 0&rf;xkwcf &H onf/
udkausmfpdk;rSm xyftzrf;cH&onf/
409

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(P) trsK;d om;aehusi;f yjcif;


xdEk pS w
f iG f trsK;d om;aeYEiS hf ausmif;om;aeYukd atmifjrifpmG usi;f ycJo
h nf/ *spu
f m;rsm;ay:wGif zdEydS cf sKyfcs,frI
okyfjyyGJrsm; jyKvkyf NrdKUwGif;odkU pDwef;a<u;aMumfcJhonf/ tdk;pnf0dkif;? 'dk;ywf0dkif;wdkYESifh txl;pnfum;vSonf/
armfawmf,mOftoif;rsm;udk zqyvtpdk;&u tusyfudkif Ncdrf;ajcmufxm; um;rsm;iSm; r&/ xdktcg udkuHwif
(aemif zGHUNzdK;a&;odyH? 'k-ausmif;tkyf)? jyZmwf kyf&Sifrif;orD; a':MunfMunfaX;ESifh oduRrf; a':MunfMunfaX;\
cifyGef;? Munf-yk um;vdkif; Ou| OD;atmifodef;udk csOf;uyftultnDawmif;cJo
h nf/ toif;taejzifh r[kwb
f J wOD;
csif;xHrS iSm;onfhtaejzifh um;rsm; iSm;cJh&onf/ a':MunfMunfaX;ESifh OD;atmifodef;\ tultnD rsm;pGm&cJhonf/

(w) w&m;H;k wGi&f ifqikd af &;udp


0efBuD;csKyfOD;Eku ta&;,lcJhjcif;udpE Sifhywfouf w&m;Hk;wGif&ifqkdif&ef wkefYjyefcJhonf/ tpdk;&u aSUae
p&dwaf y;rnf[k aMunmcJo
h nf/ ausmif;om;wdYk onf vlxv
k yI f mS ;rI (Mass Movement) udo
k m ,HMk unforl sm;jzpf
w&m;H;k wGif Oya'aMumif;t& &ifqikd &f ef tm;ud;k ,HMk unfjcif;jzpfonf/ odYk aomf ig;Muif;qDjzifih g;Muif;om; jyefaMumf
aomxHk;udk pOf;pm;cJhonf/ xdktcGifhta&;udk toHk;cs&ef tmPmydkifrsm;\ zdESdyfcsKyfcs,frIudk azmfxkwf&ef pOf;pm;cJMh u
onf/ (Mass Action ESihf Legal Action) ESprf sKd;vH;k toH;k cs&ef &nf,
G jf cif;jzpfonf/ tpd;k &u aSUaewOD;twGuf
aiGusyf (500) om ay;ygonf/ ausmif;om;xkonf rdrw
d YkdbufrS ulnv
D o
kd l w&m;cGif tpd;k &u NidKjiifru
I kd raMumufol
jynfoltrsm; pdwf0ifpm;onfh xifSm;aom yk*dKvfrsm;&Edkif&ef BudK;pm;cJhonf/ a'gufwmbarmfudk csOf;uyftultnD
awmif;aomfvnf; ratmifjrifcJhyg/

(x)

1952-53 wuo ESpyf wfvnftpD&ifcpH m

&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;\ 1952-53 ckEpS t
f wGuf trIaqmiftzGUJ zGUJ pnf;&ef yxrywf aG;aumufyJG
udk 1952 ck? Mo*kwfv (22) &ufaeYwGif usif;ycJhayonf/ xdkaG;aumufyGJrS Ou|tjzpf udkudkBuD;? 'k-Ou|tjzpf
udkBudKifESifh aiGxdef;tjzpf udkpdefoif;wdkYtm; aG;cs,fwifajrmuf cJhMuonf/
'kwd,tBudrfajrmuf trIaqmif (6) OD; aG;aumufyGJudk 1952 ck? pufwifbmv (4) &ufaeY usif;y&m
udkatmifbef;? udkMunfGefY? udkausmf0if;? udk0if;armif? udkcifarmifjrifh? udkwifhvGifwdkYtm; ausmif;om;xkBuD;u
aG;aumuf wifajrmufvdkufMuayonf/
1952-53 ckESpftwGuf trIaqmiftzGJYudk atmufygtwdkif; wm0efcGJa0cJUMuayonf/
1/ udkudkBuD;
Ou|
2/ udkBudKif
'k-Ou|
3/ udkpdefoif; (bDat)
aiGxdef;
4/ udkatmifbef;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
5/ udkausmf0if;
wGJbuftwGif;a&;rSL;ESifh owif;ESifh jyefMum;a&;wm0efcH
6/ udkMunfGefY
EdkifiHjcm; qufoG,fa&;wm0efcH
7/ udk0if;armif
upm;ckefpm;a&;ESifh ,Ofaus;rI jrifhwifa&;wm0efcH
8/ udkcifarmifjrifh
vlxkqufoG,fa&;ESifh aygif;oif;qufqHa&;wm0efcH
9/ udkwifhvGif
ausmif;om;oufom acsmifcsda&;wm0efcH
trIaqmiftzGUJ rS td;k a0r*Zif;wm0efct
H ,f'w
D mtjzpf udv
k 0S if; (bDat) ESihf pmMunfw
h u
kd rf LS ;tjzpf udo
k ef;
armifwdkYtm; aG;cs,fcefYtyf xm;cJhayonf/ tdk;a0r*Zif; wm0efcHt,f'Dwm udkvS0if; (bDat) rSm wm0ef,l
aqmifGufaepOf EdkifiHjcm;odkY oGm;a&mufae&ojzifh EkwfxGufpmwifcJh&m trIaqmiftzGJUu vufcHNyD;? tdk;a0r*Zif;
wm0efcHt,f'Dwmtjzpf udkbaumif;tm; xyfrHaG;cs,f cefYtyfcJhayonf/
1952-53 ckESpf tdk;a0r*Zif; trIaqmiftzGJYudk atmufygtwdkif; zGJYpnf;cJUayonf/
1/ udkbaumif;
wm0efcHt,f'Dwm
2/ udkpdefoif; (bDat)
aiGxdef;
410

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


3/ udkausmfatmif
twGif;a&;rSL;
4/ udkodef;atmif
tvkyfwm0efcH
5/ udkausmfaX;
trIaqmif
6/ udk,k
trIaqmif
7/ oef;oef;
trIaqmif
&efukefwuodkvf udk,fvufMuHUcdkifa&;aumifpDwGif 1952-53 ckESpftwGuf ausmif;om;udk,fpm;vnft
jzpf aqmifGuf&ef udk0if;armif? udkcsrf;om? udkwif&D? udkboGif? udkvSjrifhwdkYudk trIaqmiftzGJUrS aG;cs,fcJhNyD;vQif
wuopm&if;ppftjzpf udkoef;xG#ftm; cefYtyfcJhayonf/ &efukefwuodkvfaumifpDwGif ausmif;om;ta&;ESifh ywf
oufaom jyemrsm;twGuf aqmifGuf&ef wuo udk,fpm;vS,ftjzpf OD;armifarmifausmf (bDat) ESifh OD;vSwif
(bDat? bDt,fvf) wdkYtm; aG;cs,fcJhonf/ OD;armifarmifausmfrSm wuodkvf&dyfomaumfrwDESifh ausmif;om;rsm;
axmufyahH Mu; (pwdik yf if) aumfrwDwYkd wiG f yg0ifaqmifu
G &f OD;vSwifrmS ausmif;aqmifaumfrwDEiS hf aq;Hak umfrwD
wGif yg0ifaqmifGufvsuf Sdayonf/ ausmif;aqmifaumfrwDwGif ausmif;om;udk,fpm;vS,ftjzpf udkudkBuD; (Ou|)
ESifh udkcifarmifjrifhwdkUtm; aG;cs,fyg0ifapcJhonf/
trIaqmiftzGJY\ 0g'
wuoOu|opf usrf;opmusdefqdkyGJudk &efukefwuodkvf ,k'oefcef;r 20? 9? 52 &ufaeYu usif;y
jyKvkyfcJhNyD;vQif 1952-53 ckESpf wuotrIaqmiftzGJU\ 0g'udk aMunmcJhayonf/
1/ tqifhtwef;jrifhaom ynma&;ESifh ausmif;om;b0 om,majzmifhjzL;a&;?
2/ ausmif;om;nDw
G af &;ESihf w&m;rQwaom ausmif;om;jyemwdik ;f wGif aqmifu
G v
f akd om ausmif;om;
tiftm;pkrsm;? ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;wdkYESifh yl;aygif;aqmifGufa&;?
3/ Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;? ,Ofaus;rI jrifhwifa&;ESifh ausmif;om;tcsif;csif; &if;ESD;pGm aygif;oif;
qufqHa&;wdkYyif jzpfayonf/
txufygvkyfief;rsm;;udk ausmif;om;? ausmif;olrsm;\ qEESifh ndEIdif;NyD;vQif ausmif;om;tjrif? ausmif;
om;t,ltq? ausmif;om;xifjrifcsurf sm;jzifh OD;vnfroHk aqmifu
G o
f mG ;rnf[k aMunmcJah yonf/ xdak MunmcJah om
tajccH0g' (3) &yfudk atmifjrifap&eftwGuf wuotrIaqmiftzGJUonf 1952-53 ckESpfwGif vkyaf qmifrnfh vkyf
ief;pOf (10) csufuv
kd nf; owfrw
S x
f m;cJu
h m usrf;opmusdeq
f ykd rJG mS yif xkwjf yefaMunmcJah yonf/
xdkYaMumifh wuo tvkyftrIaqmiftpnf;ta0;wGif 1952-53 ckESpf wuo tvkyftrIaqmiftzGJU\
vkyif ef;rsm; aqmifu
G cf sufrsm;udk wifjyrnfjzpfayonf/ xdo
k Ykd wifjy&mwGif trIaqmiftzGUJ \ aMunmcJah om vkyif ef;
pOf (10) csuf? rnfaGUrnfrQ taumiftxnfazmfEdkifrnfudk qef;ppf wifjyrnfjzpfayonf/ ,ck tpD&ifcHpmrSm
wuo\ wdak wmif;vSaom (6) vrQ umvMumonfh oufwrf;twGi;f aqmifu
G cf ahJ omvkyif ef;rsm;ukd tpD&ifcx
H m;
jcif;jzpf&m tajccH0g'ay:wGifrSDNyD; tydkif;BuD; (3) ydkif; cGJjcm;um tpD&ifcHoGm;rnf jzpfayonf/
tqifUtwef;jrifUaomynma&;ESifU ausmif;om;b0om,majzmifUjzL;a&;
,aeY &efukefwuodkvf\ tajctaeudk wifjytpD&ifcHvdkygonf/ &efukefwuodkvfwGif t&nftcsif;
jynfh0aom q&mrsm;enf;yg;vsuf Sd\/ ausmif;oHk;ud&d,mrSmvnf; ausmif;om;OD;a&ESifh pmvQif vHk;0rvHkavmufbJ
csKdUwJhvsufSd\/ avmu"gwfqdkif&m ypnf;ud&d,mrsm;? "gwkaA'prf;oyf&ef tcef;rsm;rSm ,ck tcsdeftxd ravmuf
riS jzpfaeayonf/ ,ckuJhodkY rvHkravmuf t&m&mwGif csKdU,Gif;vsuf oifMum;ae&aom ausmif;om;ynm&yfrsm;
rSm rnfuo
hJ Ykd tqift
h wef;So
d nfukd cefYreS ;f Edik af yonf/ ausmif;aqmifrsm;wGiv
f nf; wcef;wGif (2) a,muf aecJah omf
vnf;? wd;k wufrsm;jym;vmaom ausmif;om;OD;a&ESihf rvHrk avmuf jzpfcahJ yonf/ xdrk Qyifru ckwif? pm;yG?J pmtkypf if
paom rvHrk avmufjzpfaeonfh jyemrsm;ESihf ausmif;aqmifwikd ;f wGif &ifqidk v
f suf SMd uayonf/ tpm;taomufwiG f
vnf; nHzh sif;vsuf? rusef;rrmjyefvQifvnf; aq;0g;ukoa&;twGuf tcuftcJawGU ae&ayonf/ ausmif;om;rsm;
tzdkY ausmif;aq;HkwGif wufa&mufukoEdkifaomfvnf; ausmif;olrsm;tzdkY ausmif;aqmifwGifyif aq;0g;ukoae&
ayao;onf/
usef;rma&; tajctaeqdk;Gm;ojzifh &efukefaq;HkBuD;odkY ydkYjyefvQifvnf; aq;odyH ausmif;om;r[kwfygu
ausmif;om;twGuf oD;oefYxm;aomtcef;wGif wufa&mufukocGifhr&cJhay/ aq;uko&mwGifvnf; tcrJhaq;uko
411

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
jcif; rcH&bJ? aq;zdk;0g;c q&m0efcudkyg ay;aqmifae&onfudk awGUSd&ayonf/ xdYk aMumifh rdwuG?J zwuGJ w&yfae
wajrjcm;odkY vma&muf qnf;yl;ae&aom ausmif;om;rsm;\ usef;rma&;ESifh ywfoufNyD; BudKwifumuG,frIrsm;rSm
rsm;pGmrSyif nHhzsif;aeonfudk awGUSdae&ayonf/ ausmif;aqmifrsm;wGifSd a&csKd;cef;rsm;? tdrfomrsm;rSm npfywfvsuf
aeayonf/
tpm;taomuf? taetxdkif? usef;rma&; csKdU,Gif;csufrsm;wGifomru ynmoifMum;a&;bufwGifvnf;
rjynfhpHk? pmar;yGJpepfrSmvnf; wrsKd;NyD;wrsKd; ajymif;vJaeojzifh ausmif;om;rsm;rSm 'kutrsKd;rsKd;ESifh &ifqdkifvsuf
Sdayonf/ pD;yGm;a&; tcuftcJaMumifh ausmif;raeEdkifaom ausmif;om;rsm;twGuf axmufyHhaMu; ay;onfrSmvnf;
(5) &mcdkifEIef;avmufom ay;aeonfhtwGuf rsm;pGmvdkvsuf Sdonfudk awGUSd&ayonf/
txufyg rjynfhrpHk rvHkavmufjcif;rsm;? ausmif;om;rsm;\ avmavmq,f vdktyfcsufrsm;udk aqmifGuf
ay;jcif;onfomvQif tqift
h wef;jrifah om ynma&;ESihf ausmif;om;b0 om,majzmifjh zL;a&;twGuf tajccHtw
k jf rpf
csrSwEf ikd jf cif; jzpfayvdrrhf nf[k ,HMk unfayonf/ xdYk aMumifh wuotrIaqmiftzGUJ onf ausmif;om;rsm;\ epfemcsuf
rsm;? qHk;IH;aeaom tcGifhta&;rsm;udk azmfxkwfum awmif;qdk&eftwGuf wuodkvfSdaom bmom&yfqdkif&m toif;
tzGUJ rsm;? o[m,ESihf pmzwftoif;rS ud,
k pf m;vS,rf sm;udk zdwMf um;um aqG;aEG;yGrJ sm; vkycf MhJ uonf/ tMuHPfrsm;udk
awmif;qdkcJhMuayonf/
xdktpnf;ta0;rsm;rS azmfxkwfcsufrsm;? tMuHPfrsm;udk,lum wuotrIaqmiftzGJUonf ausmif;om;
rsm;\ vdv
k m;csuf (22) csufukd azmfxw
k u
f m? 30? 9? 52 &ufaeYwiG f wuov
kd af umifpo
D Ykd wifjyawmif;qdk cJhayonf/
awmif;qdkcsufrsm;udk &efukefwuodkvf o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;tzGJUcsKyf 'kwd,ESpf0ufnDvmcHBuD;rS vnf;
aumif;? waumif;ausmif;aqmif? jynfausmif;aqmif? oxHkausmif;aqmif? yJcl;ausmif;aqmif? ppfudkif;ausmif;aqmif?
tif;vsm;ausmif;aqmif? oD&d (bifwef) ausmif;aqmif ausmif;om;xk pnf;a0;yGrJ sm;rS vnf;aumif;? &efuek w
f uov
kd f
tdE,
d trsK;d om;ausmif;ol^om;rsm;toif;? &efuek w
f uov
kd f ynmodyH ausmif;ol^om;rsm;toif;rsm;rS vnf;aumif;?
wuo awmif;qdkcsufrsm;udk axmufcHcJhMuayonf/
'DZifbmv (20) &uf ausmif;om;aeYwGif usif;yaom ausmif;om;xkpnf;a0;yGJBuD;wGif awmif;qdkcsuf
(22) csufudk wuoaiGxdef; udkpdefoif; udk,fwdkifwifoGif;um ausmif;om;xkBuD; w&yfvHk;u axmufcHcJhMuayonf/
xdkpnf;a0;yGJtNyD;wGif ausmif;om;xkBuD;onf t"dywdvrf;rBuD;rS &efukefwuodkvf bGJUESif;obifcef;rBuD;odkY
csDwufum qEjyaxmufcHcJhMuayonf/ wuodkvfaumifpDwGifyg0ifaom wuoudk,fpm;vS,f aumifpDvlBuD; (2)
OD;uvnf; awmif;qdkcsufrsm;&Sda&;? taumiftxnfazmfa&;twGuf wuodkvfaumifpDwGif aqmifGufcJhMuayonf/
,ckuo
hJ Ykd ausmif;om;xk\epfemcsufrsm;udk ta&;qd&k mwGif wuotrIaqmif\ rSeu
f efaom acgif;aqmif
rI? ausmif;om;xkBuD; w&yfvHk;u pnf;vHk;nDGwfpGmESifh tifwdkuftm;wdkuf axmufcHrI? wuoudk,fpm;vS,f
aumifpDvlBuD;wdkU\ BudK;yrf;rIaMumifh awmif;qdkcsufrsm;udk tm;vHk;vdkvdkyif &SdcJhMuayonf/
awmif;qdkcsufrsm;rSm wuotrIaqmiftzGJUESifh o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;? bmom&yfqdkif&m
toif;tzGJUrsm;\ aqG;aEG;csufrsm;ay:rS ay:xGufvmaom awmif;qdkcsuf (22) csufjzpfNyD; or*0if ausmif;ol?
ausmif;om;rsm; odNyD;jzpfcJhayonf/ awmif;qdkcsuf (22) csufrSm aS;,cif wufa&mufcJhMuaom trIaqmiftzGJU
wdkif;vdkyif awmif;qdkcJhMuaomfvnf;? taumiftxnf ay:aygufcsufrSm enf;yg;vSayonf/ ,ckESpf wufa&mufcJh
aom trIaqmiftzGUJ onf r&rae tqifq
h ifah omenf;rsm;jzifh BudK;yrf;rnf[k uwday;aMunmcJo
h nft
h wdik ;f &Sad p&ef
aqmifGufcJhMuonf/
awmif;qdkcsufrsm;udk (1) ausmif;aqmifESifh ywfoufaom awmif;qdkcsuf? (2) pmar;yGJESifh ywfoufaom
awmif;qdkcsuf? (3) taxGaxGawmif;qdkcsuf[l a,bk,stm;jzifh cGJjcm;Edkifayonf/ txufyg awmif;qdkcsuf
rsm;rSm trIaqmiftzGJUu csrSwfxm;aom tqifhtwef;jrifhaom ynma&;ESifh ausmif;om;b0 om,majzmifhjzL;a&;
[laom 0g'ESifh udkufnD taxmuftuljyKaom awmif;qdkcsufrsm; jzpfayonf/
atmifjrifrIrsm;
ausmif;aqmifESifh ywfouf awmif;qdkcsufrsm;wGif ,ckjrifawGUaeonfhtwdkif;yif rdef;uav;rsm;twGuf
ausmif;aqmifwaqmif? a,mufsm;av;rsm;twGuf ausmif;aqmif (4) aqmif aqmufvyk af e&m taumiftxnftjzpf
ay:aygufcJhayonf/ wuodkvfaumifpD\ jyefMum;csuft&rSm ZGefvausmif;zGifhtrD NyD;pD;rnf[lum; rcefYrSef;
Edkifay/
412

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


ynmodyHausmif;om;rsm;twGuf ausmif;taqmuftODudk azazmf0g&Dv tNyD;avmufwGif aqmufvkyfEkdif
rnfjzpf? aq;odyHausmif;om;rsm;twGuf ausmif;aqmifwaqmifudk rwfv 'kwd,ywftwGif; tkwfjrpfcsEdkifrnf[k
uwd&SdcJhayonf/
xdkYaemuf ausmif;aqmifwdkif;\ oD;jcm;vdkvm;csufjzpfaom trdk;rsm;jyifqif&efESifh oxHkESifh tif;0ausmif;
aqmif pMuFefvrf;csif; qufpyfa&;twGuf awmif;qdkcsufrsm;udk aEG&moDwGiftNyD; aqmifGufay;rnf[k uwd&SdcJhay
onf/
o[m,ESifh pmzwftoif;wdkif;udkvnf; upm;aMu;aiG (200) usyfpD xkwfay;&ef awmif;qdk&mwGifvnf;
&SdcJhayonf/ ausmif;aqmifaumfrwDwGifvnf; ausmif;om;udk,fpm;vS,f (2) a,muf yg0ifaqmifGufcGifhudkvnf;
&SdcJhayonf/ ausmif;aqmifwdkif;wGif a&vHkavmufpGm&Sda&;twGuf t0DpdwGif; (8) wGif; wl;&ef awmif;qdkcJh&m
tm;vHk;yif&Sd ,cktcsdefwGif wl; NyD;pD;cJhayonf/
ausmif;aqmifcef;c (17) usyfrS (12) usyfodkY avQmhcsa&;wGif taumiftxnf ,cktcsdeftxd ray:ayguf
ao;bJ aqmifGufqJyif jzpfayonf/ udpudk aqmifGuf&ef wuotrIaqmif (2) OD;ESifh wuoudk,fpm;vS,f
vlBuD; (1) OD;onf ausmif;aqmifaumfrwDwGif enf;vrf;rsm;udk SmazGcJhMuayonf/ pm&if;rsm;udk ppfaq;cJhMuonf/
uJhodkY SmazGppfaq;cJhojzifh (5) usyf ravQmhEdkifonfhwdkifatmif awmfawmfrsm;rsm; avQmhEdkifvdrfhrnf[k arQmfvifh
&ayonf/ awmif;qdkcsufudkrlum; ausmif;zGifhpupNyD; cHpm;&vdrfhrnf[k tpD&ifcHcJh vdkayonf/
pmar;yGJta&;rsm;
pmar;yGJta&;ESifh ywfouf trIaqmiftzGJUonf aqmifGufEdkifcJhayonf/
vGefcJhaom 1951-52 ckESpf tydkif; (u) pmar;yGJwGif usHI;aom ausmif;om;rsm;udk t&pfuspmar;yGJwGif
0ifa&mufajzqdck iG u
hf kd Oypmwef;ausmif;om;rsm;ESihf 0dZm wef;ausmif;om;rsm;twGuyf g &Scd ahJ yonf/ t&pfuspmar;yGu
J kd
1956 ckEpS t
f xd wd;k csJUay;&ef awmif;qdck &hJ m atmifjrifcahJ yonf/ uJo
h Ykd t&pfuspmar;yGu
J kd awmif;qdck Jh&mwGif ,ck
vufdS ajzqdak eoltm;vH;k twGuu
f o
kd m awmif;qdck ahJ yonf/ ,ckuo
hJ Ykd awmif;qd&k jcif;rSm pmar;yGJ (2) rsK;d rSad pvdo
k nfh
twGufaMumifhyif jzpfayonf/
rnfonfh wdkif;jynfwuodkvfwGifrS pmar;yGJ (2) rsKd; rSdonfhtjyif ,ckuJhodkY pmar;yGJ (2) rsKd; usif;yay;
jcif;tm;jzifh wuov
kd w
f iG f txl;tvkyrf sm;jym;vmrnf jzpfayonf/ txl;ojzifh urmwGif pHwnfxm;aom wuov
kd f
\ tqift
h wef;udk rrDrkH Qru? wuov
kd 'f *D &D\ wefz;kd udv
k nf; usqif;oGm;ayrnf jzpfayonf/ wzef pmar;yGpJ epf
(2) rsKd;teuf wrsKd;rsKd;udk jzKwfypf&ef twGufrSm ausmif;om;trsm;pku tydkif; (u) (c) pepfudk vufcHcJhaomaMumifh
wpwp kyfodrf;ay;&ef awmif;qdkcJhjcif; jzpfygaMumif;/
tif*sifeD,moifwef;udk wufa&mufoifMum;vdkaom ausmif;om;rsm;twGuf ocsFmbmomwGif (50)
&mcdkifEIef; r&aomfvnf; oifwef;udk wufa&mufEdkifcGifhESifh tydkif; (u) pmar;yGJusHI;cJhaom ausmif;om;rsm;tzdkU
tykdif; (u) pmar;yGJwGif xyfrHajzqdk&m NyD;cJhaomESpfu oifMum;cJh&aom oifcef;pmrsm;udkom ar;jref;&ef awmif;
qdkcJh&m &SdcJhayonf/
pmar;yGaJ tmifpm&if;wGif tydik ;f cGjJ cm;um (Division) trSwpf Oftvdu
k f xkwjf yefaMunmjcif; rjyK&ef awmif;qdk
cJ&h m &Scd ahJ yonf/ xdak wmif;qdck suft& (60) &mcdik Ef eI ;f &aom ausmif;om;rsm;tzdYk (Credit) qdak om *kPx
f ;l 0daoo
xnfhay;&efudkum; vufoifhcHcJhayonf/ tb,faMumifhqdkaomf xl;cRefaom ausmif;om;rsm;twGuf tm;ay;&rnf[k
trIaqmiftzGJUu ,HkMunfvufcHaomaMumifh jzpfayonf/
ausmif;om;rsm;twGuf axmufyahH Mu;ay;&mwGif ,cifu (5) &mckid Ef eI ;f rQ ay;cJo
h nft
h wGuf (10) &mcdik Ef eI ;f
xd wdk;jrifhay;&ef awmif;qdkcJh&m wuodkvfaumifpDu vHk;0axmufcHNyD;vQif tpdk;&xHodkY wifjyawmif;qdk xm;cJhay
onf/
taxGaxG awmif;qdkcsufrsm;
taxGtaxGawmif;qdkcsufrsm;udk xkwfjyefaMunmcJhNyD; jzpfonfhtwdkif; odSdNyD;jzpfvdrfhrnf[k ,HkMunfay
onf/
awmif;qdkcsufrsm;rSm tm;vHk;r&Sdonfhwdkifatmif? auseyfvufcHavmufonftxd &SdcJhygonf[k
tpD&ifcHvdkayonf/ odkY awmif;qdk&mwGif wuowOD;wnf;omru o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;? bmom&yf
413

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
qdkif&m toif;tzGJUrsm;? vlrsKd;pktzGJUtpnf;rsm;? EdkifiHjcm;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifh ausmif;om;? ausmif;olrsm; yl;aygif;
aqmifGufcsufjzifh &SdcJhayonf[k azmfjytpD&ifcHvdkayonf/ wuodkvfaumifpDESifh wuoonf ausmif;om;rsm;
ta&;ESihf wuov
kd \
f ta&;udk ESpzf uf pOf;pm;MuNyD;vQif em;vnfrI &Scd ,
hJ rkH Qru ausmif;om;rsm;tusK;d ? wuov
kd \
f
tusKd;udk o,fy;kd Murnf[al om &nf,
G cf sufjcif; wlncD MhJ uayonf/ odYk aMumifv
h nf; awmif;qdck sufrsm; &Scd MhJ uonf
[k azmfjytpD&ifcHvdkygonf/
txufyg awmif;qdkcsufrsm;tjyif ta&;ay:awmif;qdkcsufrsm;jzpfaom atmufygtcsufrsm;udkvnf;
awmif;qdk taumiftxnfazmf cJhavonf/
(u) pepfa[mif;t& usif;yjyKvkyfrnfh rwfvESifh ZGefv Oypmpmar;yGJwdkYwGif rdrdwdkY ajzqdk&ef usefSdonfh
bmom&yfrsm;ESifhtwl (Eligible) rjzpfonfh bmom&yfrsm; (Oyrm- Biology) udkyg wygwnf; ajzqdkcGifh/
(c) ,ckrwfvwGif usif;yjyKvkyfrnfh OypmodyHtydkif; (c) pmar;yGJwGif "mwkaA'bmom&yf ,cifESpfu
ar;NyD;jzpfaom (Acid Radical) xnfo
h iG ;f ar;rnfqakd om tcsufukd y,fzsufay;&ef awmif;qdck &hJ m &Scd ahJ yonf/
(8) bDtD;'D 'D*&D&SdNyD;aom ausmif;om;ausmif;olrsm;udk ynma&;Xme rnfonfhwm0efudk xrf;aqmif
&onfjzpfap bDpDtufpf txufwef; (Senior Branch) ay;yg&ef awmif;qdkcsufudk ynma&;0efBuD;xHodkY awmif;qdk
xm;aMumif;/
(C) &efukefaq;HkBuD;wGif wufa&mufukoaom ausmif;om;rsm;twGuf ae&m (8) ae&m ay;xm;aMumif;
udk wuoawmif;qdkcsufrsm; awmif;qdkpOfu wuodkvfaumifpDrS jyefMum;pmwGif ygSdcJhaomfvnf; wu,fhvufawGU
wGif wuodkvfausmif;om;wdkif; oD;oefYcef; wufa&mufukocGifh r&Sdonfudk uG,fvGefolausmif;om; udak pmMunf
udpw
iG f awGUS&d ojzifh wuorS &efuek w
f uov
kd af q;Hrk S aq;HBk uD;odYkyUkd aom ausmif;ol? ausmif;om;wdik ;f tm; ul;puf
wwfaom a&m*grsm;rSwyg; ausmif;om;twGuf oD;oefYtcef; (Student Ward) wGif xm;ay;&ef/
uG,v
f eG o
f l Oypmodyt
H xufwef;ausmif;om; udak pmMunfukd (Student Ward) rS (Ward One and Two)
odkY ajymif;aTUonfh wm0efcHq&mrESifh udkapmMunfudk *kwpdkufppfaq;MunfhIum aq;ay;jcif;? aq;0g;ukojcif;
udk rjyKvkyfaom oufqdkif&mwm0efcH q&m0efukd tjrefqHk; ta&;,lay;yg&ef awmif;qdkcJhHkrQru wuorSwqifh
owif;axmufrsm;tm; Sif;vif;yGJjyKvkyfum jynfolxHodkY wifjycJhayonf/
(i) azazmf0g&DvESihf rwfvwGif usif;yrnfh pmar;yGJrsm;twGuf pmar;yGJ0ifaMu;udk Zefe0g&Dv (15) &uf
aemufqHk;xm; ay;oGif;&efudk y,fzsuf Zefe0g&Dv (27) &ufaeYtxd wdk;csJUay;&ef awmif;qdk&Sdayonf/
(p) wuorS OD;pD;vsuf (3) vywf wuodkvf0ifoifwef;udk Edk0ifbmv (26) &ufaeYrSp or*
taqmuftOD pwifzGifhvSpfcJh&m ausmif;om;aygif; (120) ausmf wufa&mufcJhavonf/
(q) &efukefwuodkvfaumifpDrSm tif*sifeD,maumvdyf? vQyfppftif*sifeD,m uxdu Mr. Ping Lee udk
(3) v BudKwifowday;um rwfv (31) &ufaeYwiG f tvky&f yfp&J ef taMumif;Mum;cJah yonf/ Mr. Ping Lee rSm
ausmif;om;rsm; em;vnfatmif oifjyEdkifaom uxduwOD; jzpfHkrQru (2) ESpf pmcsKyfcsKyfqdkum vkyfudkifcJholjzpfay
onf/ odkYaomf wuodkvfaumifpDrS pmcsKyftwdkif; qufvufrcefYxm;bJ? t&nftcsif;Sdol q&mwOD;tm; tvkyf&yf
pJcJhjcif;rSm w&m;rrQwonfhtwGuf tvkyf&yfpJjcif;udk y,fzsufum pmcsKyftwkdif; qufvufcefYxm;&ef awmif;qdk
cJhayonf/ tif*sifeD,mausmif;om;rsm;or*rS txufygawmif;qdkcsufudkvnf; wuorS axmufcHcJhayonf/
enf;jzifh ausmif;om;? ausmif;olrsm; tusKd;udkomru wuodkvfq&m? q&mrwdkY\ w&m;rQwaom jyemwdkif;udk
wuorS aqmifGufoGm;rnf jzpfayonf/
wuotrIaqmiftzGJUonf &efukefwuodkvfausmif;ol? ausmif;om;rsm;\ vdkvm;csuf epfemcsufrsm;udk
ajzSi;f ay;Hrk u pdu
k yf sK;d a&;? 0dZm ? odyaH usmif;om;rsm;or*rsm;\ awmif;qdck surf sm;ESihf tpd;k &pufrv
I ufrI tif*sief ,
D m
twwfoifausmif; ausmif;om;or*rsm;\ awmif;qdkcsufrsm;udkvnf; axmufcH awmif;qdkcJhygaMumif;/
ausmif;om;nDGwfa&;ESifh w&m;rQwaom ausmif;om;jyemwdkif;wGif aqmifGufvdkaom ausmif;om;
tiftm;pkrsm;? ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;aygif;aqmifGufa&;/
ArmEdkifiHSd ausmif;om;tiftm;pkonf 1949 ckESpfrS p trsKd;rsKd;uGJjym;um rnDrGwf jzpfcJh&ayonf/
odkY ausmif;om;xknDGwfa&; NydKuGJcJhonfESifhtrQ ausmif;om;tcGifhta&;rsm;onf waeYwjcm;qHk;IH;vsuf Sday
onf/ rdrdwdkY\ tusKd;pD;yGm;udk rumuG,fEdkifcJhonfhtjyif w&m;rQw rSefuefaom ausmif;om;xk\ vdkvm;csuf?
awmif;qdkcsufrsm;udkvnf; taumiftxnf azmfxkwfjcif;iSm rpGrf;EdkifjzpfcJh&ayonf/ rdrdwdkY\ vdkvm;csufudk awmif;
qdka&;? ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;? ynmoifMum;a&; aumif;rGefa&;ESifh ausmif;om;b0 om,majzmifhjzL;
414

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


a&;wdkYrSm nDGwfa&;jzifhom aqmifGufEdkifayonf/ nDGwfa&;onfomvQif ausmif;om;xk\ txda&mufqHk;aom
vufeufw&yf jzpfayonf/ ausmif;om;xkonf rnDrGwfESifh rdrd\ tcGifhta&;twGuf udk,fwdkif BudK;pm;um
wdkufyGJqifETJjcif; rSdygvQif ausmif;om;\tcGifhta&;rsm;vnf; &SdEdkifrnf r[kwfawmhay/ odkYtwGuf ,aeY ausmif;
om;xk\ xrf;aqmif&rnfhwm0efrSm ausmif;om;nDGwfa&;omvQif jzpfayonf/
xdknDGwfa&;udk wnfaqmuf&mwGif ausmif;om;xkBuD;w&yfvHk;udk wnfaqmufEdkifrSomvQif wu,fh
cdkifrmaom nDGwfa&;? xm0pOfnDGwfa&;udk &SdEdkifrnfjzpfayonf/ nDGwfa&;onf tvdktavsmuf jzpfay:
rvm? tay:,H qH;k jzwfcsufrsm;? a<u;aMumfcsufrsm;ESiv
hf nf; rvHak vmuf? nDw
G af &;udk wnfaqmufEikd rf S &So
d nfudk
&mZ0ifu jyqdkcJhayonf/
odkY nDGwfa&;wnfaqmuf&mwGif wlnDaomtajccHtcsufrsm;? vdkvm;csufrsm;tay:wGif rlwnf
wnfaqmuf&rnf jzpfayonf/ wlnDaomvkyfief;rsm;? wlnDaom awmif;qdkcsufrsm;twGuf yl;wGJwdkufyGJ0ifjcif;jzifh
yl;aygif;aqmifu
G jf cif;jzifh nDw
G af &;tkwjf rpfukd csEikd af yonf/ wlnaD omvkyif ef;rsm;jzpfonfh ausmif;om;tcGit
hf a&;
umuG,fa&; awmif;qdkcsufrsm;&Sda&; wdkufyGJrsm;wGif yl;aygif;aqmifGufjcif;jzifh vnf;aumif;? trsKd;om;atmifyGJaeY?
ausmif;om;aeYrsm;wGif yl;wGJaqmifGufjcif;jzifh vnf;aumif;? ausmif;om;nDGwfa&;udk wnfaqmufcJhavonf/
wuotrIaqmiftzGJUonf w&m;rQwaom ausmif;om;ta&; jyemwkdif;wGif yl;wGJaqmifGufvkdaom
ausmif;om;tiftm;pkrsm;? ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;aygif;aqmifGufcJhMuonf/ (32) Budrfajrmuf trsKd;
om;atmifyGJaeYusif;ya&;wGif ausmif;om;or*rsm; nDGwfpGm yl;aygif;usif;yEdkifa&;twGuf ausmif;om;tzGJUtpnf;
rsm; aqG;aEG;yGw
J iG f wuoonf pdwyf g0ifpm;pGm yg0ifaqG;aEG;cJo
h nf/ odkY yl;aygif;aqmifu
G &f ef oabmwlnDrI&Sd
onf/ ArmEdkifiHvHk;qkdif&mausmif;om;or*rsm;tzGJcsKyf? &efukefcdkifausmif;om;or*wdkYESifh yl;aygif; tzGJUtpnf;
aygif;pHt
k m; zdwaf c:vsuf (32) Budraf jrmuf trsKd;om;atmifyaJG eY usif;ya&;aumfrwDukd zGUJ pnf;&mwGif yg0ifaqmifu
G f
cJhayonf/ trsKd;om;atmifyGJaeYudkvnf; yl;aygif;usif;yvdkonfh tzGJUtpnf;aygif;pHkESifh vufwGJum usif;ycJhayonf/
urmYausmif;om;rsm; aoG;pnf;nDGwfa&;ESifh yl;aygif;aqmifGufa&;twGuf wuorS urmYausmif;om;
rsm;aeYukd Ed0k ifbmv (17) &ufaeYwiG f &efuek w
f uov
kd o
f r* taqmuftOD taSUbuf? jrufcif;ay:wGif usi;f yjyKvkyf
cJhonf/ xkdtcrf;tem;odkY &efukefcdkif twGif;Sd ausmif;rsm;rS ausmif;om; udk,fpm;vS,frsm; wufa&mufcJhayonf/
'DZifbm (21) &ufaeYwGif (14) Budrfajrmuf ausmif;om;aeYtcrf;tem;udk &efukefwuodkvf pmwdkufaSU
jrufcif;ay:wGif wuorS ArmEdik if v
H ;kH qkid &f mausmif;om;rsm;or* (oefYiS ;f )? ArmEdik if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;or*rsm;
tzGJUcsKyf? &efukefcdkifausmif;om;rsm;or* (oefYSif;)? &efukefcdkifausmif;om;rsm;or*wdkYESifh yl;aygif;usif;ycJhMu
avonf/ ,ckuo
hJ Ykd ausmif;om;or* (5) cku wpnf;wvH;k nDn
D w
G
f w
G Ef iS hf ausmif;om;aeYukd yl;wGu
J si;f yjcif;rSm
yxrqHk;tBudrfjzpf ausmif;om;nDGwfa&;udk rnfrQ BudK;yrf;cJh? vkyfaqmifcJhjcif;udk xifSm;apcJhjcif; jzpfaMumif;/
'kwd,tBudrfajrmuf ArmEdkifiHvHk;qkdif&mausmif;om;tzGJUcsKyf nDvmcHBuD;odkYvnf;aumif;? Edk0ifbmv (10)
&uf urmhvli,frsm;aeYwGif urmY'Drdkua&pDvli,ftzGJUcsKyf W.F.D.Y odkYvnf;aumif;? Edk0ifbmv (17) &uf urmh
ausmif;om;rsm;aeYwiG f urmYausmif;om;or*rsm; I.U.S odYk vnf;aumif;? jynfoYl vil ,ftzGUJ csKyf zGiyhf o
JG Ykdvnf;aumif;?
wuorS o0PfvTmrsm; ay;ydkYcJhonf/
atmufwb
kd mv (21) &ufaeYwiG f 'kw,
d tBudraf jrmufusi;f yrnfh Auo (oefYiS ;f ) nDvmcHwiG f ausmif;om;
nDw
G af &;ESihf ywfouf aqG;aEG;&ef nDvmcHu,
dk pf m;vS,rf sm;odYk arwm&yfcH yefMum;vTmw&yfuv
kd nf; ausmif;om;
nDGwfa&;udk arQmfudk; xkwfa0cJhayonf/
Zefe0g&Dv (12) &ufaeYrS p (17) &ufaeYtxd 'def;rwfjynf? udkyifa[*ifNrdKUwGif usif;yjyKvkyfrnfh
urmYausmif;om;nDvmcH wufa&muf&ef zdwMf um;csut
f & Edik if jH cm;wGiaf &mufadS eonfh udv
k 0S if;tm; &efuek w
f uov
kd f
or* udk,fpm;vS,ftjzpf wufa&muf&ef wuotrIaqmiftzGJUrS aG;cs,fcJhayonf/ odkYaomf 'def;rwfjynfrS ADZm
vufrSwfr&SdcJhojzifh udkvS0if;rSm wufa&mufcGifh r&SdcJhay/
uJhodkY ArmjynfwGif;Sd ausmif;om;xkESifh nDGwfvufwGJa&;twGuf vnf;aumif;? tjynfjynfqdkif&m
urmhausmif;om;rsm;ESifh vnf;aumif;? nDGwfa&;? yl;wGJa&;? cspfMunfa&;vkyfief;rsm;udk aqmifGufcJhayonf/
Nidrf;csrf;pGmynmoifMum;a&;? ,Ofaus;rIjrifUwifa&;ESifU ausmif;om;tcsif;csif; &if;&if;ESD;ESD;aygif;oif;qufqHa&;
,aeYurmwGif ppfBuD;wck xyfrjH zpfymG ;rnf[al om t&dyt
f a&mifrsm; jzwfoef;vsuf S\
d / ppfvUHI aqmfrrI sm;
ppftwGuf jyifqifrrI sm;udk r&yfrem;jyKvkyv
f suf SMd u\/ uJo
h Ykd ppfwckxyfrjH zpfymG ;&ef vH;k 0rvdv
k m;ay/ NyD;cJah om
415

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
'kw,
d urmppfBuD; twGi;f 0,f ausmif;om;vli,f? vl,
G f oef;aygif;rsm;pGmwdYk rmS ppf\ raumif;usKd;udk xrf;yd;k ozG,f
ke;f cHcMhJ u&\/ ppfjzpfonfEiS hf wNydKifeuf trIxrf;&ef oifah vsmaf om ausmif;om;G,v
f il ,fwYkdrmS ppfxo
J Ykd 0ifMu&\/
ppfrIxrf;Mu&\/ ausmif;oifcef;rsm;udk pGefYvTwfum ppfajrjyifodkY ydkYaqmifjcif;cH&ojzifh pmayoifMum;qnf;yl;rI
t00rSm ysufpD;cJh&ayawmhonf/
at;csrf;om,mpGmESifh ynmoifMum;aejcif;udk ppfBuD;jzpfyGm;jcif;u zsufqD; ypfvdkufjcif; jzpfayonf/
odYktwGuf aemufxyfppfBuD;wck xyfrjH zpfymG ;jcif;udk tvdrk S/d Nidr;f csr;f pGmynmoifMum;rIukd tvdk adS yonf/ ppfBuD;wck
xyfrjH zpfymG ;ap&ef vIYHaqmfjyifqifae&jcif;twGuf b@maiGrsm;udk ode;f oef;csu
D m oH;k pG&J jyefojzifv
h nf; ynma&;toH;k
p&dwu
f kd avQmhyg;vmcJah p\/ ausmif;om;epfemcsufwYkd onf qwufxrf;yd;k ay:xGuv
f mcJ&h \/
xdkuJhodkY aMumufGHUzG,faumif;aom ppfBuD;'PfrS vGwfuif;apNyD;vQif vlrsKd;wdkif;\ toufjzpfaom
trsKd;om;,Ofaus;rIudk aqmifGufjcif;onfomvQif vlYb0udk om,m0ajymaprnf jzpf\/ ,Ofaus;rIudk jrifhwif
ay;jcif;tm;jzifhvnf; ppf\tarGtESpfrsm;udk ajymif;vJypfEdkifrnf jzpf\/ ppf\tE&m,fudk wm;qD;jcif;jzifhomvQif
Nidrf;csrf;pGmynmoifMum;a&;onf jzpfxGef;Edkifrnf jzpfayonf/
vlrsKd;tcsif;csif;? vli,fausmif;om;tcsif;csif; wOD;ESiw
hf OD; rke;f wD;rIukd y,fzsufum bmoma&;,HMk unfrI?
taoG;ta&mifcjJG cm;rI? Edik if aH &;t,ltq? pD;yGm;a&;tqift
h wef; rcGjJ cm;bJ &if;ES;D pGm aygif;oif;qufqaH &;? cspfMunf
a&;jzifhvnf; ppfBuD;w&yfudk wm;qD;EdkifNyD;vQif Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;udk wnfaqmufEdkifrnf jzpfayonf/
odkhtwGuf wuotrIaqmiftzGJYonf(1) rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;or*ESifh &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* qufoG,fa&;/
(2) rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;ESifh &efukefwuodkvfausmif;om;rsm; &if;ESD;a&;? rdwfjzpfa&;/
(3) ausmif;om;rsm;\ upm;ckefpm;rItqifhtwef; jrifhwifa&;wdkYtwGuf &efukefwuodkvf abmvHk;
toif;udk rEav;wuodkvfodkY apvTwfcJhayonf/
xdktzGJU\ acgif;aqmiftjzpf q&mOD;vSarmif? twGif;a&;rSL; udk0if;armif (wuo trIaqmif)? &efukef
wuov
kd f abmvH;k toif; uywed f udak SmMunf? TeMf um;ol udo
k ef;0if;? udb
k oGif (upm;ckepf m;a&; aumifpv
D Bl uD;)
ESifh udkatmifbef; (wuo twGif;a&;rSL;) wdkY yg0ifcJhMuayonf/ &efukefwuodkvf abmvHk;toif;onf rEav;
wuodkvfausmif;om;rsm;ESifh vnf;aumif;? ppfudkif;cdkif ausmif;om;rsm;ESifh vnf;aumif;? &if;ESD;rdwfaqGjzpfa&;udk
aqmifGufEdkifcJhygaMumif;/
wuo trIaqmiftzGUJ \ vkyif ef;pOf (10) csufwiG f wcsuf tygt0ifjzpfaom &efuek w
f uov
kd f ausmif;
om;yGJawmfudk Nidrf;csrf;a&;? trsKd;om;,Ofaus;rI xdef;odrf;jrifhwifa&;? ,Ofaus;rI vJvS,fa&;? ausmif;om;tcsif;
tcsif; &if;ESD;rdwfjzpfa&;? ausmif;om; nDGwfa&;[laom &nfG,fcsuf (5) csufjzifh &efukefwuodkvf o[m,ESifh
pmzwftoif;rsm;? cdkiftoif;rsm;? vlrsKd;pktzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;aygif;um Zefe0g&Dv (10) &ufrS (13) &ufaeY
txd usif;yjyKvkyfEdkifcJhayonf/

416

Source: Oway Magazines

1953 ck? yxrtBurd f


&efuek w
f uov
kd f
ausmif;om;yJaG wmfrck Of ;D

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


wuodkvf ausmif;om;yGJawmfwGif(u) "gwfyHk? yef;csD? umwGef; NydKifyGJjyyGJrsm;
(c) *DwNydKifyGJ? tdk;pnfNydKifyGJ? 'dk;ywfNydKifyGJ
(*) pmayNydKifyGJrsm;
(C) upm;ckefpm;NydKifyGJrsm;
(i) ,Ofaus;rI twD;trIwf tutckefwifjyyGJrsm;
(p) tNidrfhjyyGJrsm;
(q) kyfSifjyyGJrsm;udk jyKvkyfEdkifcJhayonf/
wuov
kd af usmif;om;yGaJ wmf uJo
h Ykd usif;yjcif;onf &efuek w
f uov
kd f &mZ0ifwiG f vnf;aumif;? &efuek f
wuodkvfausmif;om;or* &mZ0ifwGif vnf;aumif; ray:aygufcJhbl;aMumif; tpD&ifcHvdkayonf/
wuodkvf ausmif;om;yGJawmfonf &efukefwuodkvf&mZ0if yxrOD;qHk;tBudrf usif;yjyKvkyfcJhjcif;
jzpfayonf/ usif;ycJhaom ausmif;om;yGJawmfwGif vlrsKd;pkausmif;om;rsm;? EdkifiHjcm;ausmif;om;rsm;ESifh ArmtrsK;d om;
ausmif;om;rsm;onf Edik if aH &;t,ltq? bmoma&;,HMk unfr?I pD;yGm;a&;tajctae cGjJ cm;rIrSb
d J yg0if qifETJcJhjcif;jzifh
vnf;aumif;? wuodkvfaumifpDESifh &efukefwuodkvfSd q&m? q&mrrsm; ulnDtm;ay;rIjzifhvnf; aumif;?
NrdKUrdNrdKUzrsm;\ ulnt
D m;ay;rIjzifh vnf;aumif;? wuov
kd f ausmif;om;yGaJ wmfBuD;udk atmifjrifpmG usi;f y Edik cf ahJ yonf/
&efukefwuodkvf armifr,fNydKifyGJ? avSNydKifyGJrsm;wGif qkrsm; csD;jrifhay;jcif;jzifhvnf; wuodkvfausmif;ol?
ausmif;om;rsm;\ upm;ckefpm;a&;udk tm;ay;cJhayonf/
jrefrmpmay jyefvnfazmfxkwf qef;opfjrifhwifa&;ESifh ausmif;ol? ausmif;om;rsm; A[kokwwdk;yGm;a&;udk
&nfG,fvsuf ]pmqdkawmfaeh} jzpfay:vmyHkESifh Armh,Ofaus;rI pmaytqDtESpfrsm;udk wifjyonfh a[majymyGJw&yf
udkvnf; jyKvkyfcJh&m ArmEdkifiHpma&;q&mrsm;toif;rS OD;odef; (Z0e)? OD;xifzwf? udkwifaz (atmifvif;)? udknDnD
(vif;,kefeD)? udkrsKd;jrifhwdkYu vma&muf a[majymcJhygonf/
qdkAD,uf,leD,H\ pufrIvkyfief;? pdkufysKd;a&;? pmayynma&;pepf? qdkAD,uf*DwESifh ,Ofaus;rItEkynm&yf
rsm;ESifh ywfouf vufawGUavhvmcsufrsm;udk qdkAD,uf-Arm ,Ofaus;rIvJvS,fa&;toif;rS q&mOD;atmifvSESifh
OD;csif;pdef (aTnmarmif) wdYk u a[majymaom a[majymyGw
J &yfuv
kd nf; ausmif;ol? ausmif;om;rsm; A[kow
k jzpfap&ef
&nfG,f a[majymyGJwck usif;ycJhayonf/
taxGaxG
wuo\ a<u;aMumfojH zpfaom td;k a0r*Zif;udk (15) &ufwBudrf xkwaf 0&ef MuH,
G cf ahJ omfvnf; tcuftcJ
rsm;aMumifh rxkwfa0EdkifcJhay/ odkYaomf &efukefwuodkvfor* usrf;opmusdefqdkyGJwGif wBudrf? (32) Budrfajrmuf
trsKd;om;atmifyGJaeYwGifvnf; wBudrf? txl;pmapmiftjzpf xkwfa0EdkifcJhayonf/ ,ckvmrnfh ESpfywfvnfr*Zif;udk
vnf; ppfrjzpfrDu tqifhtwef;twdkif; xkwfa0Edkif&ef BudK;pm;vsuf Sdygonf/
wuorS zqyv pHjyuGufopf rD;ab;'kuonfrsm;twGuf tvSLaiG (200) wdwdudkvnf; rD;ab;&efyHkaiG
odYk vSL'gef;ay;ydYk co
hJ nf/ or*tvkyo
f rm;rsm;jzpfonfh OD;uHoed ;f ? udt
k ;kH jrif?h udv
k aS usmfwYkd ukd 0wfpw
kH pHpk D csD;jrichf o
hJ nfh
tjyif wuoqdkifcef;rsm;udk vufSdiSm;&rf;olrsm;udkyif wESpfwdk;csJUNyD; iSm;&rf;cJhygonf/
ema&;udprsm;
Ow&ausmif;aqmifwiG f aexdik af om csif;trsKd;om; tdik af omif;pde\
f psmye? 'k-t"dywda[mif; OD;at;armif
\ rdcifpsmye? uG,fvGefol AdkvfcsKyfatmifqef;\om; atmifqef;vif;\ psmye? waumif;ausmif;aqmifwGif ae
xdkifaom aygif;wnfNrdKUrS ausmif;om; udkapmMunf\ psmyeudprsm;wGif wuorSyef;acGrsm; ay;ydkYcJhonfhtjyif
um;rsm; pDpOfay;vsuf vdkuf ydkYocJhygaMumif;/
txufyg tpD&ifcHcJhaom wuotrIaqmiftzGJU\ NyD;qHk;cJhaom vkyfief;rsm;udk qef;ppfa0zef&ef vdktyf
ayonf/ odYk a0zef&mwGif rlvowfrw
S cf ahJ om 0g'ESiv
hf yk if ef;pOfrsm; tay:wGirf NDS yD; qef;ppfa0zef&rnf jzpfayonf/
ynmoifMum;a&; tqift
h wef;jriw
hf ifa&;ESihf ausmif;om;b0 om,majzmifjh zL;a&;[laom0g'ESihf ywfouf wuo
trIaqmiftzGJU\ aqmifGufcsufrsm;onf ay:vGifcJhayonf/ ausmif;udpr sm;? pmar;yGJudpr sm;wGif awmfawmfrsm;rsm;
aqmifGufEdkifcJhayonf/ odkYaomf trIaqmiftzGJU\ arQmfrSef;onftxd raqmifGufEdkifjcif;udk rlum; 0efcHvdkayonf/
417

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ausmif;om;nDw
G af &;ESihf ywfouf uGjJ ym;aeaom ausmif;om;tzGUJ tpnf;rsm; wpkwpnf;wnf; jzpfay:
&ef BudK;pm;rnf[k wxpfcs rSwfcJhaomfvnf; ,aeYtxd taumiftxnf razmfEdkifcJhay/ odkYaomf 'DZifbmv (21)
&uf ausmif;om;aeYwGifrlum; yxrqHk;tBudrf yl;aygif;aqmifGufEdkifcJhayonf/ wuodkvfe,fajrSd ausmif;om;tzGJU
tpnf;rsm;ESiv
hf nf; vkyif ef;rSeo
f rQvykd if yl;wGaJ qmifu
G Ef ikd cf hJ rkH Qru rEav;wuov
kd af usmif;om;rsm;or*EiS v
hf nf;
em;vnfcspfMunfrIrsm;udk &Sdatmif jyKvkyfEdkifcJhayonf/
Nidr;f csr;f pGmynmoifMum;a&;? ,Ofaus;rIjriw
hf ifa&;twGuf cspMf unfa&;? Nidr;f csr;f a&; ausmif;om;yGaJ wmfBuD;
wckukd usi;f yEdik cf ahJ yonf/ xdyk aJG wmfBuD;wGif ArmEdik if t
H wGi;f Sd vlrsK;d pktoD;oD;ESihf vnf;aumif;? Edik if jH cm;ausmif;om;
rsm;ESifh vnf;aumif; ,Ofaus;rIrsm; vJvS,fEdkifcJhayonf/ cspfMunfrIrsm;udkvnf; jyKvkyfEdkifcJhayonf/ uJo
h Ykd
wuov
kd &f mZ0ifwiG f rSb
d ;l aom ausmif;om;yGaJ wmfBuD;wck usi;f yEdik cf jhJ cif;udrk u
l m; wuotrIaqmiftzGUJ onf *kP,
f l
vdak yonf/ uJo
h Ykd *kP,
f o
l nft
h jyif yGaJ wmfBuD; jzpfajrmufa&;twGuf tm;ay;ulnu
D m vdt
k yfaomtultnDrsm;udk
ay;cJah om ygarmucsKyfEiS hf wuov
kd t
f yk cf sKyfa&;tzGUJ tm; vnf;aumif;? q&m? q&mrrsm;tm;vnf;aumif;? yGaJ wmfBuD;
jzpfajrmufa&;twGuf wm0eftoD;oD;,lum yg0ifaqmifGufMuaom &efukefwuodkvf tdEd,trsKd;om; ausmif;ol^
om;rsm;toif;ESihf &efuek w
f uov
kd f wkwt
f rsKd;om; ausmif;ol^om;rsm;toif;udk vnf;aumif;? ,Ofaus;rIjyyGw
J iG f
yg0ifulnDMuaom &efukefwuodkvfSd Srf;? u&if? ucsif? csif;? &cdkif? xm;0,f? u,m;? rGefausmif;ol? ausmif;
om;rsm;udkvnf;aumif;? tif;vsm;? oD&d (bifwef)? wDwDpD ausmif;olrsm;ESifh wuodkvfSdMuaom o[m,ESifh
pmzwftoif;rsm;? &efukefwuodkvf cdkifausmif;ol^om;rsm;toif;rsm;udk vnf;aumif; aus;Zl;wif0rf;ajrmufonfh
tjyif yGaJ wmfBuD;twGuf rkct
f aqmuftODjzifh ulnaD om jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmf ukeo
f nfBuD;rsm;toif;? 0g*Depf
tzGJUBuD;? ulvGef; wkwftrsKd;om;bifc&mtzGJUESifh apmif;OD;boef;? tvuFmausmfpGm a':apmjrat;MunfwdkYtm;
wuodkvfausmif;om;rsm;udk,fpm; trIaqmiftzGJUu aus;Zl;wifaMumif; rSwfwrf;wiftyfygonf/
ed*;kH csKyftaeESihf tpD&ifcpH mwGif azmfjyvdo
k nfrmS ,ckEpS f wufa&mufcahJ om trIaqmiftzGUJ \ aqmifu
G f
cJ&h aom umvtydik ;f tjcm;rSm wdak wmif;cJo
h jzifh aqmifu
G cf sufrsm;rSm pdwaf useyfavmufatmif rjzpfcahJ y/ if;tjyif
aqmifu
G &f m wuo\pnf;rsOf;udk wwfEikd o
f rQ trIaqmiftzGUJ onf vdu
k ef mcJMh uayonf/ odYk aomf tcsKdU ae&mrsm;
wGif wuopnf;rsOf;onf ppfrjzpfrDu a&;qGJxm;jcif;jzpf ,cktcsdefwGif vufawGUusifhoHk; r&cJhay/
odkYtwGuf wuopnf;rsOf;udk jyifqifEdkif&eftwGuf BudK;yrf;oifhaMumif; tMuHay;vdkygonf/ aemifESpf
rsm;wGifvnf; ,ckESpfxufapmapm or*aG;aumufyGJ usif;yEkdif&ef BudK;pm;ygrnf[k uwday;vdkaMumif;/

(yHk) udkBudKif
'k- Ou|
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*
aehpGJ- 7? 2? 53

418

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

OD;udu
k Bkd u;D
(1952-53)
Source: Oway Magazines

jrpfBuD;em;NrKdUwGif arG;zGm;onf/ rHkGmNrKdU ynmoifMum;NyD; 1946 ckESpfwGif wuodkvf0ifoifwef;udk


atmifjrifonf/ &efuek w
f uov
kd f qufvuf ynmoifMum; qnf;yl; 1945-50 ckEpS w
f iG f wuo trIaqmif
tzGJU tdk;a0r*Zif; t,f'Dwmtjzpf wm0efay;tyfjcif; cH&onf/ 1952-53 ckESpfwGif wuoOu|tjzpf
aG;aumufwifajrmufjcif; cH&onf/
&efukefwuodkvfwGif ausmif;om;OD;a& wdk;wufrsm;jym;vmojzifh ausmif;aqmif rvHkravmuf jzpfaeonf/
ausmif;aqmifopfrsm; wd;k csUJ aqmufvyk &f ef awmif;qd
k ausmif;aqmifopf (6) aqmif wd;k csUJ aqmufvyk af y;cJ&h
onf/ yxrqH;k tBudrf ausmif;om;yGaJ wmfBuD;udk &efuek w
f uov
kd f ,k'oefjrufcif; (3) &ufwikd w
f ikd f usi;f y
onf/ cdik Nf rKdUe,fEiS hf vlrsKd;pkausmif;om;rsm; yl;aygif;yg0if vkyaf qmifMu&m yGaJ wmfBuD;rSm atmifjrifvo
S nf/
OD;udu
k Bkd uD;onf taxGaxG xGuu
f ek ?f 0ifuek f ukeo
f nfBuD;rsm;ESihf uefxdu
k v
f yk if ef;rsm;udk vkyaf qmifvsuf
&efuek Nf rKdUwGif aexkid v
f sufo
dS nf/

&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* - td;k a0r*Zif;aumfrwD (1952-1953)

Source: Oway Magazines

ud,
k k (trIaqmif) udak usmaf tmif (twGi;f a&;rSL;) udb
k aumif; (tdak 0wm0efct
H ,f'w
D m) udpk ed o
f if;-bDat (aiGxed ;f ) roef;oef; (trIaqmif)
udkausmfaX;(trIaqmif) udkodef;atmif(tvkyfwm0efcH)
419

Source: Oway Magazines

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* trIaqmiftzGUJ (1952- 1953)

udkwifhvGif

vlxkqufoG,fa&;ESifh
ausmif;om;
aygif;oif;qufqHa&; oufomacsmifcsda&;

aemufwef; -

udkbaumif;
tdk;a0wm0efcH

udkBudKif
'k-Ou|

udk0if;armif

upm;ckefpm;ESifh,Ofaus;rI
jrifhwifa&;wm0efcH

udkudkBuD;
Ou|

udkatmifbef;

udkpdefoif;-bDat

taxGxGtwGif;a&;rSL;

udkausmf0if;
wGJbuftwGif;a&;rSL;ESifh
owif;ESifhjyefMum;a&;wm0efcH

aiGxdef;

udkoef;armif
pmMunfhwdkufrSL;

udkMunfGefh
EkdifiHjcm;qufoG,fa&;wm0ef

420

aSUwef; - udkcifarmifjrifU

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

wuov
kd af usmif;om;yGaJ wmfusi;f ya&;aumfrwD &efuek w
f uov
kd f (1952-1953)
aSw
Y ef; - udck spNf rKid f
udkwifUvGif
udkudkBuD; rpwmwDau'wm;
udkbaumif;
b@ma&;
upm;ckefpm;NydKifyGJ
Ou|
,Ofaus;rIuyGJ
tcrf;tem;jyifqifa&;
qyfaumfrwDOu|
qyfaumfrwDOu|
qyfaumfrwDOu|
qyfaumfrwDOu|
aemufwef; - udkatmifrdk;
udk0if;aqG
udkatmifbef;
rpwmqm'g;qif;
udkpdk;rif;
b@ma&;qyfaumfrwD jyyGJNydKifyGJqyfaumfrwD taxGaxG ,Ofaus;rIuyGJqyfaumfrwD tcrf;tem;jyifqifa&;
twGif;a&;rSL;
twGif;a&;rSL;
twGif;a&;rSL;
twGif;a&;rSL;
qyfaumfrwDtwGif;a&;rSL;
rvma&mufolrsm;- udkodef;atmif (jyyGJNydKifyGJqyfaumfrwDOu|)? udk0if;armif (upm;ckefpm;NydKifyGJqyfaumfrwDtwGif;a&;rSL;)

wuo\ aqmifu
G cf surf sm;

aqmufvyk q
f aJ usmif;aqmifopfukd aSrU jS rif&yHk

aqmufvyk pf jyKaeaomausmif;aqmif

t0Dpw
d iG ;f (yk*aH usmif;aqmif;0if;twGi;f )

a&pif (yk*v
H rf;bufrS jrif&yH)k

Source: Oway Magazines

421

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

wuo\ aqmifu
G cf surf sm;

ausmif;aqmifuu
kd rn;f xd;k xm;yHk (oxHak qmif)

aqmufvyk q
f t
J rsK;d orD;ausmif;aqmifopf

Ny;D qD;vkjzpfaom q&mrsm;a*[m

wuov
kd o
f r*taqmuftOD

oD&ad qmifausmif;olrsm;twGuf ,m,Dxrif;pm;cef;

trd;k opf (waumif;ausmif;aqmif)

pBueF v
f rf;opf (oxHEk iS t
Uf if;0tul;)

Source: Oway Magazines

aqmufvyk af eaomausmif;aqmifrsm;udk urmGwXf mebufrjS rif&yHk

422

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

Source: Oway Magazines

atmufwb
kd mausmif;wvydwaf &;vIyf mS ;rIwiG f jyif;xefpmG ESyd ef if;cH&yHu
k kd oa&mfxm;onfU ausmif;om;yJaG wmf umwGe;f vuf&mwck

423

Source: Oway Magazines

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

ausmif;om;yJaG wmfvyI &f mS ;rIrsm;

rpef;vGif (tif;vsm;aqmif)

ppfuikd ;f ausmif;aqmif 'd;k ywftu

"gwfyHkNydKifyGJ yxrqk (vlkyfyHk)


kduful;ol- udkcifarmifaomif;

424

rMuif&D (oD&ad qmif)

ausmif;om;yJaG wmfvyI &f mS ;rIrsm;


Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1952 rS 1953 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

u,m;vlrsK;d pktu

csi;f trsK;d om;rsm;\ vlrsK;d pktu

u&ifausmif;olrsm; paum0dik ;f tu

Sr;f udE&d t
D u

tdE,
d ausmif;ol\tu

ucsiv
f rl sK;d pktu

ynmodyaH usmif;olawG oDqakd eyHk

rvSoef;\ wyifwikd t
f u

Source: Oway Magazines

425
tqdNk yKid yf 0GJ ifa&muf ,SONf yKid af eaom wuov
kd Mf unfrm

csi;f wGi;f cdik af usmif;om;rsm;\ td;k pnftzJYG

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

tcef; (16)
Nird ;f csr;f a&; 'Dru
kd a&pDa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; ausmif;om;xknDGwfa&;ESifY trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1954 rS 1955)

(u) Auorsm;tzGUJ csKyf nDvmcH


atmufwdkbmta&;awmfyHk ausmif;ydwfxm;aom&ufrsm; Auorsm;tzGJUcsKyf nDvmcHusif;y&ef pDpOfcJhMu
onf/ wuotaqmuftODwGif usif;y&ef toifhawmfqHk;jzpfaomfvnf; xdktaqmuftODudk AdkvfrSL;xGef;wif\
ppf&Jwyf&if; (22) rS &Jabmfrsm;ESifh 'DtufpftdkwdkYrS tydkifpD;xm;onf/ udkpdk;odrf;ESifh udktkef;armiftkyfpkrsm;onf
nDvmcH txajrmufa&;twGuf tjcm;tkyfpkrsm;ESifh vufwGJBudK;yrf;cJhMuonf/ nDvmcHudk yxr Munfhjrifwdkif
om"kausmif; wdkufwGif usif;y&ef pDpOfcJhMuonf/ odkYaomf tqdkygausmif;rSm wuodkvfESifh tenf;i,f
tvSrf;a0;aeaomaMumifh 4if;ausmif;wdkufwGif usif;y&ef tpDtpOfudk ajymif;vdkuf&onf/ qufvufae&mSmazG&m
wuodkvf &dyfomvrf; tif;vsm;uefapmif;Sd a0VK0efausmif;wdkufwGif usif;ycGifh&onf/ ausmif;0if;Sd Z&yfrsm;?
wefaqmif;rsm; wGif e,fudk,fpm;vS,frsm;udk ae&mcsxm;onf/ nDvmcHcef;rtwGuf ausmif;0if;twGif;
ta&;ay:,m,Dr@yf xdk;&onf/ e,fudk,fpm;vS,frsm;udk ausmif;0if;twGif;yif rdrdwdkY tpDtpOft& csufjyKwf
ay;&onf/ ,cktBudrf nDvmcH&m pifNydKifrSdacs/ oefYSif;wdkY\ AuorSm tiftm;vHk;yg;yg;oGm;jcif;ESifhtwl wjznf;
jznf; aysmufoGm;onf/
&JpakH xmufrsm;uvnf; nDvmcHusi;f y&m ausmif;ywf0ef;usiw
f iG f 0dik ;f 0dik ;f vnfaeonf/ 1954 ck Zefe0g&Dv
(1) &ufaeYrS (3) &ufaeYtxd wwd,tBudrfajrmuf ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJUcsKyf nDvmcHudk
usif;ycJhonf/ nDvmcHodkY NrdKUe,faygif; (32) NrdKUe,f? cdkifaygif; (21) cdkifESifh rEav;wuodkvf? &efukefwuodkvf?
armfvNrdKifOypmaumvdyf ausmif;om;or*rsm;rS ud,
k pf m;vS,rf sm; wufa&mufMuonf/ ud,
k pf m;vS,rf sm;? avhvmol
rsm;ESifh {nfhonfawmfrsm;onf tifwdkuftm;wdkuf wufa&mufvmMuonf/ nDvmcHodkY1/ urmhNidrf;csrf;a&;uGef*&uf (ArmEdkifiH)
2/ 'Drdkua&pDtcGifhta&;umuG,fa&;aumfrwD
3/ trsKd;om;nDGwfa&; ygvDreftiftm;pk
426

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xknDGwfa&; trsKd;om;a&;toGif


4/ ArmjynftrsKd;orD;rsm;tzGJU
5/ jynfolUvli,f
6/ ausmif;om;rsm;or* Srf;jynfajrmufydkif;
8/ Armjynftvkyform;tzGJUcsKyf
9/ atmufwdkbmausmif;om;ta&;jzifh &efukefwuodkvfrS xGufajy;wdrf;aSmifae&aom ausmif;om;
acgif;aqmifrsm; paom toif;tzGJUrsm; (9) zGJUxHrS o0PfvTmrsm; ay;ydkYcJhMuonf/ nDvmcHwGif trsKd;rsKd; tcuftcJ
SdHkru pdwfcsat;csrf;pGm usif;yEdkifjcif;rSd? nDvmcH&ufwGif ausmif;om;wdkUonf tjyifxGufEdkifjcif; rSdyg/ w
&ufwGif udktkef;armifonf udkausmfomxGef;ESifhtwl pD;u&uf tjyifxGuf0,f&m &JpHkaxmufrsm;u 0ifqGJonf/
ausmif;om;rsm; atmf[pfvIHUaqmf &Jrsm;vufxJrS jyefqGJvk&onf/ tcsdefrD jyefvkEdkif udktkef;armif rygoGm;cJhay/
odkYaomf nDvmcHonf rnfrQBuD;rm;aom tE&m,fjzpfap jzwfoef; ausmfvTm;EdkifcJhonf/
ausmif;om;rsm; rw&m;zrf;qD;csKyfaESmifjcif;cHae&csdef ausmif;aep&dwf BuD;jrifhaecsdef ausmif;oHk;
ud&d,mwefzdk;rsm; jrifhwufaecsdef ausmif;taqmuftODrsm; rvHkravmufjzpfaecsdef nDvmcHBuD;udk atmifjrifpGm
usif;yEdkifcJhonfrSm ausmif;om;xktwGuf wefzdk;rjzwfEdkifaom qkvmbfwckyif jzpfonf/ nDvmcHwGif wufa&muf
vmMuaom tNrdKUNrdKUrS ausmif;om; udk,fpm;vS,frsm;onf atmufwdkbm ta&;awmfyHkESifh ywfouf rdrdwdkU vIyfSm;
aqmifGufcJhjcif;rsm; wifjyMuonf/
zdESdyfolwdkYonf wwd,tBudrfajrmuf AuotzGJUcsKyfnDvmcHtm; Munfh xdwfvefUvmMuonf/
ausmif;om;rsm; nDGwfaoG;pnf;oGm;rnfudk pdk;&drfonf/ nDGwfjcif;jzifh tcGifhta&;rsm; awmif;qdkvmrnfudk
vefYjzefYvmonf/ 4if;wdkY\ zdESdyfrIrsm;udk zGifhajymrnfudk awG;awmrdonf/ xdkYaMumifh 'Drdku&ufwpfausmif;om;
nDvmcHudk pifNydKifoabmrsKd; usif;y&ef pdkif;jyif;vmonf/ 'DtufpftdknDvmcHudk Auorsm;tzGJUcsKyfnDvmcHESifh
wNydKifwnf; usif;yonf/ AuotzGJUcsKyfnDvmcHodkY oGm;rnfhudk,fpm;vS,frsm;tm; usif;yMuonfh 4if;wdkY\ NrdKUe,f?
cdkif zqyv Ou|rsm; vufrSwfESifhwuG ausmif;om;rsm;udk 'Dtufpftdk nDvmcHodkY twif;vTwfonf/ aiGaMu;
axmufyhHonf/ Auorsm;tzGJUcsKyfnDvmcHtaMumif; oGm;ykyfavvGifh xkwfvTifhonf/ 'DtufpftdknDvmcHudk if;wdkU
odrf;ydkufxm;onfh &efukefwuodkvfor* taqmuftODwGif usif;yonf/ 0efBuD; OD;ausmfNidrf; udk,fwdkifvm
rdefYcGef;ay;onf/ 'Dtufpftdk udk,fpm;vS,fwdkYtm; um;BuD;? um;i,fwdkUjzifh Hotel rsm;wGif ac: Hotel rsm;wGif
{nfhcHonf/ orwtdrfawmf? urmat;bk&m; ponfwdkYudk vdkufydkUay;onf/ aiGtajrmuftrsm; tukefcH odrf;oGif;
rIid ;f wdu
k f ay;vdu
k o
f nf/ 'Dtufpt
f n
kd v
D mcHonf ausmif;om;nDw
G af &;tm; zsufq;D a&;? Auorsm;tzGUJ csKyf nDvmcH
tm; zsufqD;a&;rSwfwdkifwckom jzpfonf/

(c) 1954-55 ckEpS f Auorsm;tzGUJ csKyf trIaqmiftzGUJ


udkcifausmf
Ou|
udkxGef;az
'k-Ou|
udkcifarmiftkef;
udkaZmf0if; (aemif ynma&;okawoeAsLdk)
taxGtaxGtwGif;a&;rSL;
udk0if;xG#f
wGJzuftwGif;a&;rSL;
udkxGefvIdif
aiGxdef;
udkvSxGef;OD;
pnf;Hk;a&;AsLdk
udkwifaT
jyefMum;a&;AsLdk
udkpdef0if; (xm;0,f)
oufomacsmifcsda&;AsLdk
udkausmfjrifh
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;AsLdk
udkatmifjrifh
b@ma&;AsLdk
udkxGef;wif
XmerSd
ausmif;xkwfcH&aom &Jabmfrsm;udk txl;trIaqmiftjzpf cefYtyfcJhygonf/

427

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(*) Auorsm;tzGUJ csKyn


f v
D mcHwiG f wifoiG ;f aom tpD&ifcpH mrsm;
(8-1)

&efukefcdkifausmif;om;or* tpD&ifcHpm (&uo)


,aeY jrefrmjynfonf Armausmif;om;xk\ tusOf;axmifBuD;ozG,f jzpfavonf/ ausmif;om;xkonf
pD;yGm;a&; tusyftwnf;tm; rdbjynfolwdkYESifh twl a&m,SufcHpm;ae&onf/ pD;yGm;a&;tusyftwnf; uyfqdkuf
aeojzifh atmufwb
kd mausmif;om;ta&;awmfyBkH uD; aygufzmG ;vmonf/ wuov
kd ef ,fajrrsm;wGif rD;cd;k vH;k rsm; ydwzf ;kH
aecsdefwGif usnfqefrsm; wTD;TD; jzwfoef;aecsdefwGif ppfzdeyfcGmoHrsm; jrnf[def;aepOfwGif Armjynfausmif;om;xk
onf vufydkufMunfh raeEdkifawmhacs/ wuodkvfausmif;om;rsm; ta&;onf ausmif;om;xk\ tHk<urItm; ydk
BuD;xGm;vmonf/ ausmif;om;xkpnf;a0;yGrJ sm;? pDwef;vrf;avQmufrrI sm;? qEjyoydwaf rSmufrrI sm;? Armwjynfv;kH odYk
vIdif;xoGm;onf/ tnOf;qJ tzdESdyfcHae&aom wuodkvfausmif;om;rsm;ESifh Armjynf ausmif;om;xkonf vufcsif;
quf zdESdyfrIrsm;tm; wGef;vSefaeMuonf/ atmufwdkbm (2) &ufaeY aZmfkyfSifkH ausmif;om;xk qEjyyGJusif;y
cJo
h nf/ tpnf;ta0;wGif nDvmcHu awmif;qdck o
hJ nfh tvGwyf nmoifausmif;om;awGeJY tpd;k &ausmif;om;awG epfem
csufawGukd awmif;qdck NhJ yD; ausmif;om; ESpaf xmifcefY yg0ifwhJ um;tpD; (40) ausmfEiS hf &efuek Nf rdKU tESUH tjym; vSnv
hf nf
qEjycJMh uonf/ tpnf;ta0; rusi;f yrDuav;rSmyif &efuek w
f uov
kd t
f wGi;f rSm aemifawmfausmif;om; &Jabmfrsm;udk
zrf;qD;cJo
h jzifh tjrefq;kH vTwaf y;&efEiS hf aemufxyf rzrf;qD;awmh&efukd awmif;qdck o
hJ nf/ xdt
k csed u
f &efuek w
f uov
kd f
wGif atmufwdkbm ausmif;wvydwfa&;ESifh ywfoufNyD; ausmif;om;rsm;onf tzrf;qD;cH&? aoewf? rsuf&nf,dkAHk;?
a&ydkufrsm;ESifh ypfcH&? yk'fr (144) xkwfNyD; ykvdyfppfwyfawGESifh t"r zdESdyfcH&? 'Drdkua&pDeJYqefYusifonfh tjyKtrlrsKd;
jyKaeonft
h wGuf &efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;onf rvIyf mS ;Edik af wmhbJ tusyftwnf;ESihf &ifqikd af eMu&onf/
xdkYaMumifh wuodkvfu xkwfa0onfh aMumfjimrSeforQudk &efukefNrdKUxJwGif wm0ef,lNyD; &uorS a0ay;cJhonf/
tMurf;zufrIrsm;? [efYwm;uefYuGufrIrsm;ESifh wuodkvf ausmif;om;&Jabmfrsm;\ wdkufyGJtm; ulnDonfhtaeESifh
atmufwdkbm (6) &ufaeYwGif tvkyform;ausmufwdkifrSm ausmif;om;xkqEjy tpnf;ta0;usif;ycJhonf/ tJ'D
tpnf;ta0;wGif ausmif;om; ig;axmifausmf wufa&mufcJhonf/ xdktpnf;ta0;onf 1949 ck aemufydkif;wGif
&uo taejzifh tpnf;ta0;rsm;wGif ausmif;om; trsm;qHk; wufa&mufonfh tpnf;ta0;wck jzpfonf/ xdktpnf;
ta0;u wuodkvfausmif;om;rsm;ta&; aMunmcsufudk pcJhonf/
xdktpnf;ta0;u
]zrf;xm;wJh ausmif;om;awG jyefvTwf}
]ausmif;om;awG aemufxyf rzrf;eJh}
]yk'fr 144 kyfodrf;}
]ausmif;om;awGudk rnOf;qJeJh}
]ausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;pGmajzSif;ay;}
ponfh a<u;aMumfoHrsm;ESifh twGif;0efrsm;Hk;udk 0dkif;0ef;ta&;qdkcJhonf/ xdktpnf;ta0; qHk;jzwfcsufrsm;
udkvnf; wuodkvfausmif;om;ta&;ESifh ywfoufNyD; tpdk;&\tjyKtrludk uefYuGufonfh taeESifh ausmif;toD;oD;
tvdkuf qHk;jzwfcsufrsm;ESifh qEjy? pwdoydwf tpnf;ta0;awGudk jyKvkyfvmEdkifonftxd igwdkY &uo aqmifGufcJh
onf/ ,if;ESihf wqufwnf;rSmyif NrdKUrd? NrdKUzrsm;yg0ifaom aphpyfa&;aumfrwDw&yfukd zGUJ pnf;NyD; ausmif;om;ta&;udk
Nidrf;csrf;pGm ajzSif;Edkif&ef BudK;pm;cJhonf/ tzGJUtpnf;toD;oD;rS yk*dK vftoD;oD;udk ac:,lNyD; (Sun Caffee) wdu
k w
f iG f
(3) Budrfwdwd aqG;aEG;cJh&mwGif aemufqHk;tBudrfrSmrS q&mBuD;ocifudk,fawmfrSdKif; trSL;jyKNyD; ygvDreftrwfrsm;?
pma&;q&mrsm;? owif;pm q&mrsm;? aSUaersm;? ausmif;om;rdbrsm; yg0ifonfh aphpyfa&;aumfrwD w&yfukd atmufwkd
bmv (21) &ufaeYwGif zGJUpnf;cJhonf/ 4if;aeYaeYvnfydkif;rSmyif &efukefcdkiftwGif;Sd ausmif;rsm;rS udk,fpm;vS,f
aygif;pHk tpnf;ta0;w&yf ac:,l wuodkvf ta&;udprsm; aqG;aEG;um ausmif;om;? rdbaumfrwDeJY aphpyfa&;
aumfrwDrsm;odkY ay;ydkY&ef arwm&yfcHpmrsm; twnfjyKcJhonf/ 4if;tpnf;ta0; tNyD;rSmyif igwdkY &uorS Ou|
udw
k ifxw
G f zrf;qD;jcif; cH&onf/ xdYkaemuf jynfoal wGtm;vH;k tjzpftrSef odapzdUk twGuf aMunmcsurf sm;udk &efuek Nf rdKU
tESHUtjym;rSm a0iSNyD; &yfuGuftvdkuf w&m;yGJrsm;? vlxkSif;vif;yGJrsm; vkyfaqmifonf/ xdkvkyfief;rsm; tqufrjywf
vkyaf qmifaeonft
h csed rf mS tmPmydik rf sm;\ t"r Ncdr;f ajcmufr?I zdEydS rf rI sm;onf ydrk rkd sm;jym;vmcJo
h nf/ ausmif;om;rsm;
ta&;udk Nidrf;csrf;pGm ajzSif;ay;&ef ausmif;om;? rdbrsm;tm; yefMum;onf/ ausmif;om;? rdbtpnf;ta0;udk
udk;xyfBuD;bk&m;wGif atmufwdkbm (29) &ufaeYu usif;ycJhonf/
428

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xknDGwfa&; trsKd;om;a&;toGif


(*-2)

rEav;cdkif (ruo) ausmif;om;rsm;or*\ tpD&ifcHpm


1953 ckESpf atmufwdkbmta&; ay:vmonfESifhwNydKifwnf; igwdkYcdkifOu|eJY cdkiftwGif;a&;rSL; tzrf;cH
cJ&h onf/ rMumrDrmS 'k-Ou| zrf;qD;cH&jyefonf/ atmufwb
kd m ausmif;wvydwaf &;eJY ywfoufNyD; igwdYk rEav;cdik f
ausmif;om;rsm;or*rSae Ou|eJY twGif;a&;rSL; zrf;NyD;onfh aemufydkif;rSm tpnf;ta0;BuD; wckudk tdrfawmf&m
(14) cef;Z&yfrSm atmufwdkbmv (8) &ufaeYu jyKvkyfay;NyD;(1) atmufwdkbm ausmif;wvydwfa&;onf w&m;rQwrSefuefonfhtwGuf axmufcHaMumif;?
(2) &efukefESifh rEav;wdkUrS w&m;rJhzrf;qD;jcif;cH&aom ausmif;om;rsm;udk tjrefqHk;jyefvTwf&ef?
(3) ausmif;om;? ausmif;olrsm;tm; rw&m;zrf;qD;? zdESdyfaom zqyvqdkS,fvpftpdk;&udk IwfcsaMumif;?
(4) &efukefwuodkvfe,fajrw0dkufwGif xkwfjyefxm;aom yk'fr (144) tm; tjrefqHk; jyefvnfkyfodrf;&ef?
tqdk (4) csufudk csrSwfonf/
igwdkYonf 'DaeYtcsdeftxd ausmif;om;vkyfief;rsm;rSm qufvufaqmifu
G q
f yJ J jzpfonf/ 14? 12? 53 aeY
rSmqdk&if ArmwEdkifiHvHk;rSmSdonfh ausmif;om;tajctaeudk wifjy&if; igwdkY rEav;cdkif (241) rSm 'DtajctaeawG
tay: oabmxm;udk owif;pmq&mrsm;tm; Sif;vif;wifjycJhonf/ trsKd;om;aeY? ausmif;om;aeYrsm;rSmvnf;
zrf;qD;cH&onfh ausmif;om;rsm;? ausmif;om;tcGifhta&; qHk;IH;aeonfrsm;udk xkwfazmfawmif;qdkonfh qHk;jzwfcsuf
rsm;ESifh odkufodkuf0ef;0ef; usif;yEdkifcJhonff/
(*-3)

jrif;jcHcdkifausmif;om;rsm;or*rS wifoGif;aom tpD&ifcHpm


&efukefwuodkvf atmufwdkbmausmif;om;ta&;awmfyHkESifh ywfouf axmufcHqEjyaom vSnfhvnfyGJ
wckudk igwdkY jrif;jcHcdkifausmif;om;rsm;or*rS OD;pD;NyD; 13? 10? 53 aeYwGif usif;ycJhonf/ xdkqEjy vSnfhvnfyGJwGif
ausmif;om;axmufcHrI ryg? ausmif;e,fajrwGif zGJUpnf;jcif;r[kwf? ausmif;olwdkYtm; vufudkify0gay; pnf;Hk;jcif;?
olwdkY\ (11) OD;aom trIaqmifwGif (3) OD;rSm trIaqmifrsm; jzpfaeonfudkyif rdrdbmomrdrd rod&bJ ygwDHk;wGif
'Dtufpt
f t
kd zGUJ udk ausmif;om;avmufaumifwpk zGUJ pnf;cJMh uygonf/ olwYkd OD;aqmifru
I kd vufcMH u&efvnf; toem;cH
pmrsm; du
k Ef ydS x
f w
k af 0cJMh uygonf/ olwUkd \ npfywfrrI sm;udk odNyD;jzpfaom ausmif;om;xku olwYkd toem;cHpmrsm;udk
pdwyf g0ifpm;pGm qkwjf zJypfcyhJ gonf/ &JabmfwYkd 'Dtufpt
f q
kd o
kd nfh 'Dru
kd &ufwpf ausmif;om;tzGUJ tm; (Democractic
Student Organization trnfrS Dirty Student Orgabization trnfodkY) jrif;jcHcdkifausmif;om;xku
ajymif;vJrSnfhac: cJhMuygonf/ 'Dtufpftdk ausmif;om;wpkonf ausmif; om;xkBuD;\ a0zefvufrcHonfh
tMum;wGif rMumrD yaysmufoGm;rnf[k igwdkYcdkif ausmif;om;xku ,HkMunfygonf/
(*-4)

tif;pdefcdkifausmif;om;or* tpD&ifcHpm
igwdYk tif;pdecf dik af usmif;om;or*ukd tif;pde?f wdu
k Bf uD;? vSn;f ul;? tkwu
f efNrdKUe,f vSn;f ul;or*rsm;ESihf
arSmb
f ?D axmufMuH? avSmu
f m;? awmfvwD tv,fwef;ausmif;om; (243) a,muf or*rsm;tm; yg0ifzUJG pnf;cJyh gonf/
igwdkY tif;pdefcdkifausmif;om;rsm;or*onf zdESdyfrItrsKd;rsKd;udk cHcJh&onf/ wdkufBuD;NrdKUausmif;om;rsm;or*rS twGif;
a&;rSL;? Ou|tygt0if or*trIaqmif (6) a,muf ausmif;xkwfcH&onf/ xkwfcH&onfhtaMumif;rSm trIaqmif
rsm;onf nDvmcHtwGuf pnf;H;k a&;rsm; aqmifu
G &f ef NrdKUe,fausmif;om;or*rsm;odYk oGm;a&mufjcif;aMumifh jzpfonf/
odYkaomf Auorsm;tzGUJ csKyfrS ,cktzrf;cHae&onfh udak usmNf idr;f ESihf ,ckxu
G af jy;wdr;f aSmifae&aom ud,
k w
k Ykd vma&muf
aqmifu
G af y;ojzifh tm;vH;k ausmif;jyefaecGi&hf onf/ tif;pdeaf usmif;om;rsm; or*rS OD;pD;NyD; tif;pdepf ufrv
I ufro
I yd H
ausmif;om;rsm;ESifhyl;aygif;um wuodkvfausmif;ol? ausmif;om;rsm;tm; tmPmydkifwdkYu rw&m;zrf;qD;jcif;?
rw&m;ausmif;xkwfjcif;? 0&rf;xkwfjcif;rsm;udk uefYuGufjcif;taejzifh pDwef;vSnfhvnfyGJ jyK vkyfcJhonf/
(*-5)

zsmyHkcdkifausmif;om;or* tpD&ifcHpm
wuov
kd af usmif;om;ta&;awmfyu
kH kd axmufco
H nft
h aeESihf usKu
d v
f wfNrdKUrSwyg; useNf rdKUe,f tm;vH;k onf
zrf;xm;aomausmif;om;rsm;udk vTwfypfa&;? tif;0*dwfwdkufyGJwGif tpdk;&\rw&m;rI &ufpufrIudk uefYuGufaom
taeESihf qEjyyGrJ sm; jyKvkycf o
hJ nf/ onftcsderf mS yJ usKduv
f wfEiS hf zsmyHNk rdKUe,frsm;rS 'Dtufpt
f t
kd zGUJ rsm; ay:vmonf/
umuG,af &;acgif;aqmifrsm;? zqyv qdk ,
S v
f pfwYkd \ om;orD;rsm; yg0ifMuonf/ tcsKdUausmif;om;awGu rvkycf sif
bJESifh rdb'kua&mufrSmpdk; 0ifvkyfMu&onf/ 'gayr,fh ausmif;om;xktrsm;pkuawmh 'Dtufpftdkudk vufrcHMuay/
429

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(*-6)

a';'&JNrdKYe,fausmif;om;rsm;or* tpD&ifcHpm
atmufwb
kd m ausmif;wvydwaf &;twGuf wuov
kd af usmif;om;rsm; awmif;qdq
k EjyrIrsm;aMumifh wuov
kd f
ausmif;om;rsm;tm; a&ydkuf? rsuf&nf,dkAHk;udk toHk;jyKHkru aoewfESifhypf? dkufESufzrf;qD;jcif;wdkUudk igwdkU
a';'&JNrdKUe,f ausmif;om;rsm;or*u Iwfcs wuodkvfausmif;om;rsm; ausmif;wvydwfa&; awmif;qdkcsuf
onf w&m;rQw axmufcaH Mumif;ESihf ausmif;om;rsm;udk wzufowf tMurf;zufErdS Ef iS ;f jcif;udk Iwcf sonft
h aeESihf
zrf;qD;xm;aom ausmif;om;rsm;udk tjrefqHk;vTwf&efESifh aemufxyfrzrf;qD;&ef (3) &ufwdwd qEjycJhMu ygonf/
(*-7)

bdkuav;NrdKYe,f ausmif;om;rsm;or* tpD&ifcHpm


wuov
kd f ausmif;wvydwaf &;udk axmufco
H nft
h aeESihf atmufwb
kd mv (10) &ufaeYwiG f igwdYk bdu
k av;
NrdKUe,f ausmif;om;rsm;or*tzGJUrS qEjyyGJw&yf usif;ycJhonf/ qEjyyGJudk tcuftcJ trsKd;trsKd;Mum;rS
ausmif;om;xk (500) cefYrQESihf usif;yEdik cf o
hJ nf/ zqyvwdUk onf igwdYk \ qEjyrnfh taMumif;odojzifh ausmif;om;
or*onf oydwfarSmufawmhrnf[k owif;vTifhNyD; ausmif;om;? rdb? q&m? pHkaxmuft&mSdrsm;ESifh enf;trsKd;rsKd;
oHk;NyD; aESmifh,SufcJhMuonf/ aemufqHk; zqyv acgif;aqmifrsm; rsufESmajymifwdkufNyD; vkyfcJhaom zsufqD;rIrsm;
rxda&mufcahJ y/ igwdUk ausmif;om;or*onf tcuftcJrsm;aMumifh wGeUf qkwjf cif; rSb
d J txufwef;ausmif;aSU
crf;em;pGm qEjyEdkifcJhayonf/ wuodkvf ausmif;om;vIyfSm;rItm; trIaqmif? twef;trIaqmifrsm;rSwqifh
tjzpfrSefudk ausmif;om;xkESifh NrdKUrd? NrdKUzwdkUtm; Sif;vif; azmfjyEdkifcJhonf/
(*-8)

jynfckdifausmif;om;rsm;or*\ tpD&ifcHpm
wuodkvfausmif;wvydwfa&;? rydwfa&;[m igwdkU jynfNrdKUudk *,ufdkufvmonf/ uJhodkY *,ufdkuf
vmonfhtcgrSm igwdkUonf NrdKUe,for* trIaqmifeJU nDvmcHtpnf;ta0;udk (5? 10? 53) &ufaeY rSm ac:,lNyD;
(1) ausmif;wvydwfa&; rSefuef axmufcHjcif;
(2) ausmif;wGi;f wuov
kd t
f a&; tpnf;ta0; rvky&f qdak om tpd;k &\ yk'rf (144) trdeYf ukd w
I cf saMumif;?
csufjcif; zsufodrf;ay;&ef awmif;qdkaMumif; tqdkudk wifoGif; qHk;jzwfMuonf/
jynfNrdKU ygvDreftrwf EdkifiHjcm;a&;Xme OD;vSarmif[m igwdkYor*udk ac:,lNyD; olUtdrfrSmwzufu Ncdrf;
ajcmuf? wzufu vufbuf&nf? rkefY? pD;u&ufwdkuf acsmhjrLNyD; aqG;aEG;yGJvkyfvmonf/ odkYaomf igwdkUonf
rwkev
f yI b
f J jyefveS af r;cGe;f rsm; xkwEf ikd cf o
hJ nf/ igwdUk \ pnf;H;k a&;vkyif ef;rsm;aMumifh igwdYk jynfcdik t
f wGi;f rSmSo
d nfh
NrdKUe,frsm;udk 'Dtufpt
f akd c:onfh ausmif;om;opmazmufrsm; r0ifa&mufEikd cf ahJ y/ 'gwGirf uao;bJ atmufwb
kd mv
'kw,
d ywfxw
J iG f igwdUk NrdKU bk&ifh BkH uD;rSm zqyvawG OD;pD;NyD; olwUkd vufatmufcH qefpufaygif;pHt
k vkyo
f rm;tzGUJ wdUk ?
{&m0wD or0g,r tvkyform;wdkU? aps;ESifh jrLeDpDy,ftvkyform;rsm;yg ac:NyD; olwdkUMoZmcH NrdKUvlBuD;wcsKdUESifh
]]ausmif;om;rdbtoif;}} qdNk yD; olwUkd twGi;f u vlwa,mufu Ou|utp trIaqmifrsm;tqH;k pmGuf wGuaf y:rSm
a&;xm;wmawGudk zwfjywifoGif;NyD; bmrS rar;awmhbJ twnfjyKoGm;onf/ aemufxyf ausmif;wvydwfa&;?
uGefjrLepf ausmif;om;ta&; raxmufcHbl;[k qHk;jzwfMuonf/ (15) &ufydwfa&;udk axmufcHMuonf/ odkYaomf
NrdKUay:u ausmif;om;rsm; ? rdbrsm;yg igwdkY BudKwif Sif;vif;xm;cJhEdkifvdkU tMuHratmifbJ bmrS vIyfvIyfSm;Sm;
rjzpfcJhbJ if;wdkUom tlaMumifaMumif jzpfoGm;cJhonf/
(*-9)

o&ufcdkifausmif;om;rsm;or* tpD&ifcHpm
wuodkvf atmufwdkbmausmif;om;ta&;awmfyHkESifh ywfouf owif;pmrsm;rS wqifh awGUMuHK cJh&onf/
xdkYaMumifh wuodkvfausmif;om;ta&;onf rSefuefonf[k ,lqum axmufcHonfhtaeESifh ausmif;w&ufrwufbJ
qEjyMu&ef vkyfaqmifEdkifcJhonf/ wGif ykvdyftzGJUESifh zqyvygwDwdkY cdkifor*\ ajcvSrf;udk apmifhMunfhvm
Muonf/ cdkifor*\ pnf;vHk;nDGwfrIudk NzdKcGJ&ef enf;vrf;&Sm Ncdrf;ajcmuf wcg? aiGay; acsmhjrL wvSnfhjzifh
if;wdkY npfywfcJhMuaomfvnf; cdkifor*\ nDGwfa&;rSm MuHUMuHUcdkifcdkif wnfjrJcJhonf/
(*-10)

rauG;cdkifausmif;om;or* tpD&ifcHpm
igwdkU rauG;cdkifausmif;om;or*onf atmufwdkbm ausmif;om;ta&;awmfyHkudk jyif;jyif;xefxef
axmufccH MhJ uonf/ igwdUk rauG;NrdKUrSm atmufwb
kd m ausmif;om;ta&;ESihf ywfoufNyD; rauG;NrdKU vli,f pmMunfw
h u
kd f
430

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xknDGwfa&; trsKd;om;a&;toGif


wGif ausmif;om;rsm;ESihf NrdKUvlBuD;rsm;udk zdwaf c: Si;f jyNyD; axmufccH MhJ uonf/ ausmif;om;rsm;udk rzrf;&ef? zrf;xm;ol
rsm;udk tjrefq;kH jyefvw
T &f ef? ausmif;xkwx
f m;onfh ausmif;om;rsm;udk tjrefq;kH ausmif;jyefciG ahf y;&ef ponft
h qdrk sm;
wifoGif;qHk;jzwfNyD;? oufqdkif&m Xmersm;udk ydkUcJhonff/
(*-11)

rHk&GmNrdKYrausmif;om;rsm;or* tpD&ifcHpm
(4? 12? 53) &ufaeYwGif ausmif;om;xkpnf;a0;yGJusif;yum?
(1) udkaZmfrif;tm; tjrefqHk;vTwf&ef?
(2) wuodkvfta&;ESifhywfouf zrf;xm;aomausmif;om;rsm;udk vTwf&ef?
(3) wuodkvfta&;ESifh ausmif;xkwfxm;olrsm;udk ausmif;jyefoGif;&ef?
(4) ausmif;om;xktay:wGif zdESdyfrIrsm;udk IwfcsaMumif;udk qHk;jzwfNyD; vSnfhvnf qEjyMuayonf/
'DZifbmv (4) &uf ausmif;om;xkqEjyyGJwGif 'Dtufpftdkrsm; vdkufvHaESmuf,Sufojzifh ausmif;om;
xkBuD;u rcH&yfEdkifjzpfum 'Dtufpftdkrsm;udk cJESifhayguf armif;xkwfaomaMumifh xdef;odrf;Mu&onf/
(*-12)

armfvNrdKifOypmaumvdyfausmif;om;rsm;or* tpD&ifcHpm
Edk0ifbmv (1) &ufaeY aeUpGJyg tmPmydkifwdkU\ xkwfjyefaMunmcsuf w&yfu ausmif;om;xk vGwfvyfpGm
pnf;H;k ajymqdck iG hf r&oavmuf csKyfcs,fxm;ygonf/ (Oyrm -or*ukd rSwyf w
kH ifcikd ;f jcif;? tcef;wGi;f (4) em&DveG u
f
a[majympnf;Hk;cGifhrjyK? rSwfyHkrwifxm;aom toif;tzGJUrsm;onf ausmif;0if;wGif; tpnf;ta0;vkyfcGifhrSd/) odkY
jzpfaomaMumifh armfvNrdKifOypmaumvdyfausmif;om;rsm;or*taeESifh aemufxyfajcvSrf; rwdk;EdkifcJhay/ ESpfOD;rS
aG;aumuf wifajrmufaom trIaqmifwcsKdUrSm atmufwdkbmta&;awmfyHkESifh ywfouf (7) &ufrQ zrf;qD;csKyfaESmif
cHc&hJ onf/ tajctaeudk tcGiahf umif;,l &efuek 'f rD u
kd &ufwpfausmif;om;tzGUJ csKyf 'Dtufpt
f rkd S pnf;H;k a&;rSL;rsm;udk
tvsiftjref apvTwfum 'DtufpftdktzGJUudk zGJUpnf;vdkuf\/ odkYaomf 'DtufpftdktzGJUrSm ajymyavmufatmif tiftm;
rSday/
(*-13)

yJcl;cdkifausmif;om;rsm;or* tpD&ifcHpm
atmufwb
kd m ausmif;om;ta&; ray:rD cdik t
f wGi;f Sd e,frsm;\ qufqrH rI mS avsmw
h ad vsm&h yJ if jzpfygonf/
tpdk;& txufwef;ausmif;Sdaom NrdKUe,frsm;uvnf; rdrdwdkU e,fy,fSd ausmif;om;rsm;udk pkpnf;Edkif&ef tjcm;ta&;
udpr sm; pwifvyk af qmifae&ojzifh wNrdKUe,fEiS hf wNrdKUe,f qufqaH &;rSm nhzH sif;cJyh gonf/ atmufwb
kd m ausmif;om;
ta&;awmfyHk ay:aygufvmaom tcsdefwGif e,fSd ausmif;om;xkrSm wuf<upnf;Hk;NyD;? nDGwfa&; &Sdvmygonf/
atmufwdkbm ausmif;om;ta&;wGif Ncdrf;ajcmufjcif;? rdbrsm;tm; aemufydkif;rS ajcxdk;jcif;ESifh ajcIyfaom pDtdkif'Drsm;
tMum;rS wuodkvf ausmif;om;ta&;udk axmufcHaom aMunmpmwrf;rsm; NrdKUay:wGif a0iScJhMuygonf/ atmufwdk
bm (12) &ufwGif yJcl;cdkif ausmif;om;xk qEjyvSnfhvnfyGJrsm; jyKvkyfrnfudk tqrwef Ncdrf;ajcmufjcif;ESifh
ausmif;om;rdbudkyg Ncdrf;ajcmufojzifh vSnfhvnfyGJ rjzpfajrmufcJhay/ odkUaomf qEjyonfh taeESifh atmufwdkbm
(12) &ufaeUwGif yJcl;NrdKUay:Sd ausmif;wdkif; aeUw0uf ausmif;rwufbJ qEjycJhMuygonf/ yJcl;cdkiftwGif;Sd
ausmif;om;xkonf zdESdyfrIrsm; jyif;xefvmavav rw&m;rIrsm; ydkrsm;vmavav ydk nDGwfvm aeNyD jzpfaMumif;/
(*-14)

awmifilcdkifausmif;om;rsm;or* tpD&ifcHpm
wuov
kd f ausmif;om;rsm;ta&; ay:aygufvmNyD; e,foUkd ul;puf ysUH ESYH vmNyD;aemuf ausmif;om;? ausmif;ol
wdkif;wdkU\ &oifh&xdkufaom tcGifhta&;ESifh &ifqdkifae&aom jyemrsm;udk pdwf0ifpm;vmMuonf/ trSm;trSefudk
a0zefvmMuonf/ (33) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeUwGif ausmif;om;xk (5000) ausmf csDwuf pnf;Hk;vsuf
ynma&;pepf jrifhwifay;&ef paomtqdkrsm;udk csrSwfawmif;qdk a<u;aMumfqEjycJhMuonf/ (15) Budrfajrmuf
ausmif;om;aeUwGif zrf;xm;aom ausmif;om;rsm; vTwfay;a&;? ausmif;om;rsm;udk rcsKyfcs,fa&;? ausmif;topfrsm;
aqmufay;a&; paom &J&Jawmuf a<u;aMumfoHrsm;ESifh awmifilESifh jzL;NrdKUe,fwGif usif;y jyKvkyfcJhonf/

431

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(*-15)

[oFmwcdkifausmif;om;rsm;or* tpD&ifcHpm
&efukefwuodkvf atmufwdkbmausmif;om;ta&;ESifh ywfouf 'Drdkua&pD pnf;0dkif;twGif;wGif
pnf;urf;ao0yfpmG qEjyaeonfh ausmif;om;xkukd rw&m;zdEydS zf rf;qD;jcif;? aoewfEiS hf ypfjcif;paom zufqpfqefqef
jyKrlaom tpdk;&tm; IwfcsaomtaeESifh vnf;aumif;? zrf;qD;jcif;cH&aom ausmif;om;rsm;ESifh 'Pf&mxdcdkufcH&aom
ausmif;om;rsm;udk ukPmoufaMumif; xkwfazmfjyo&eftwGuf vnf;aumif; atmufwdkbmv (10) &ufaeYwGif
NrdKUe,for*rS OD;pD;um ausmif; (3) ausmif;wGif qEjyoydwfw&ufudk wNydKifwnf; arSmufcJhMuonf/ jrefatmif?
MuHcif;NrdKUrsm;wGif 'Dtufpt
f zkd UJG pnf;a&;twGuf 0efBuD;OD;xGe;f 0if;? ocifcspaf rmifwUkd a&mufcphJ Ofu 'Dtufpt
f zkd UJG pnf;&ef
jyKvkyMf uonfukd 'Dtufpt
f kd rzGUJ pnf;vdak Mumif;? ausmufcrJ sm;? oHy;kH rsm;wD; tpnf;ta0;cef;rS armif;xkwcf MhJ uonf/
t*FylNrdKUwGifvnf; xdkuJhodkYyif pnf;Hk;a&;rSL; udkxGef;vGiftm; oHyHk;wD; armif;xkwfvdkufMuonf/ ZvGefNrdKUwGif
ygvDreftrwfESifh qdkS,fvpfrsm;u ausmif;q&mrsm;tm; 'DtufpftdktzGJUudk tmPmoHk; twif;zGJUaponfudk
ausmif;om;rsm;u rzGJUcJhay/ odkYESifh ygvDreftrwfrsm;u 'Dtufpftdkw&m;a[mNyD; 'DtufpftdktzGJUudk tmPmoHk;
twif;zGJUaponfudk ausmif;om;rsm;u rzGJUcJhay/ odkUESifh ygvDreftrwfrsm;u 'Dtufpftdkw&m;a[mNyD; 'Dtufpftdk
zGJUvdku rwfwyf&yf&ef ausmif;om;rsm;tm;ajym&m wOD;wa,mufrQ r&yfbJ xdkifaeonfudk awGU&onf/ xdkYaemuf
ausmif;om;xkonf ]'Dtufpftdk tvdkrSd} [laom a<u;aMumfoHudk atmf tpnf;ta0;cef;rS xGufcJhMuonf/
xdktcg ygvDreftrwfESifh qdkS,fvpfrsm;onf 'DtufpftdktzGJU zGJU&eftwGuf ausmif;wGiftvkyfvkyfaom rif;aptm;
Ou| wifajrmuf 'DtufpftdktzGJUudk zGJUpnf;vdkufMuawmhonf/
(*-16)

rtlyifcdkifausmif;om;rsm;or* tpD&ifcHpm
&JabmfwdkY &efukefwuodkvfwGif jzpfysufcJhaom atmufwdkbmausmif;om;ta&;awmfyHkwGif tpdk;&\
jyKrlcsufrsm;onf vHk;0rw&m;[k igwdkY ,HkMunf wuodkvfausmif;rsm;\ ausmif;om;xkrsm;tm; axmufcHaom
tm;jzifh igwdkY tpnf;ta0;yGJrsm;? pDwef;vSnfhvnf qEjyyGJrsm;jzifh uefYuGufqEjy&ef BudK;pm;cJhMuonf/ odkYaomf
vnf; tmPmydkifwdkY\ trsKd;rsKd; zdESdyfcsKyfcs,frIrsm;aMumifh igwdkYyif xGufajy;wdrf;aSmifae&ojzifh trIaqmif
tpnf;ta0;udk vQKdU0Sufac:,lum tpdk;&\ tjyKtrlrsm;udk vHk;0IwfcsaMumif; tqdkrsm; qHk;jzwfEdkifMuHkom tajct
aet& wwfEkdifcJhonf/
(*-17)

ajrmif;jrcdkif ausmif;om;or* tpD&ifcHpm


Auorsm;tzGJUcsKyf\ 4? 10? 53 aeYpGJyg TefMum;csuft& &efukefwuodkvfrS ausmif;om;rsm;tm;
zrf;qD;jcif;? a&ydkufESifh yufjcif;? rsuf&nf,dkAHk;ESifh ypfjcif;? aoewfESifhypfjcif; ponfwdkYtwGuf tpdk;&tm; Iwfcs
aMumif;ESifh wuodkvfausmif;rsm; ausmif;om;xkwdkufyGJrsm;tm; axmufcHaMumif; qEjyonfh vSnfhvnfyGJwckudk
ausmif;om; (300) cefYu um; (4) pD;jzifh NrdKUwGif;vSnfhvnf a<u;aMumfqEjycJhonf/ jrefrmjynf cdkifESifh NrdKUe,frsm;
wdkif;wGif 'Dtufpftdkac: tcGifhta&;Smorm; ausmif;om;rsm; wdk;0ifMuouJhodkY ajrmif;jrcdkifwGifvnf; wuodkvfrS
'Dtufpt
f kd pnf;H;k a&;rSL;rsm; a&mufv
dS m ajrmif;jrcdik f ausmif;om;or*EiS hf aqG;aEG;vmonf/ odYk aomf ajrmif;jrcdik f
ausmif;om;or*trIaqmifrsm;rS oGm;a&mufawGUqHk aqG;aEG; wuodkvfrsm;ta&;udk ar;cGef;xkwf zqyv\
om;axG;rsm; rsufvHk;jyL;apNyD; vufavsmhapcJhonf/ wzef if;wdkYrS NrdKUay:Sd trwfrsm;? tmPmydkifrsm;rS csKyfudkifNcdrf;
ajcmufEkdifaom ausmif;ol? ausmif;om; tcsKdUtm; ausmif;om;xkaSUwGif r[kwfbJ w&m;r0if 'Drdkua&pDryDoaom
zGJUpnf;jcif;jzifh trwftdrfwGif 'Dtufpftdk zGJUpnf;jcif;udk zGJUpnf;vdkufMuonf/ ausmif;om;or*rS OD;pD;aom trsKd;
om;aeY jzpfajrmufa&;aumfrwDtm; tzGJUaygif;pHktm; zdwfMum;vsuf kyfSifHkBuD;wGif zGJUpnf; tpdk;& txufwef;
ausmif;aSU abmvHk;uGif;wGif NrdKUvlxk (500) ausmf wufa&mufaom trsKd;om;aeYudk usif;yEdkifcJhonf/
if; (33) Budrfajrmuf trsKd;om;aeYrS1/ ausmif;om;xk nDGwfa&;tqdk?
2/ 'Drdkua&pD umuG,fa&;tqdk?
3/ wuodkvfausmif;rsm;rS ausmif;xkwfxm;aom ausmif;om;rsm; ausmif;jyefoGif;a&;paom tqdkrsm;?
wifoGif; qHk;jzwfcJhonf/ Auorsm;tzGJUcsKyf\ 15? 12? 53 aeYpGJyg TefMum;vTmt& (15) Budrfajrmuf ausmif;
om;aeYudk usif;ycJhonf/ if;ausmif;om;aeY usif;y&mwGif ausmif;aSU abmvHk;uGif;wGif usif;ycGifh&aomfvnf;
yk'fr (144) trdefY xkwfxm;ojzifh or*trIaqmiftcsKdU toHcsJUpufjzifh NrdKUwGif; vdkufvHzdwfMum;&mrS acwtzrf;
432

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xknDGwfa&; trsKd;om;a&;toGif


cH&onf/ odkYaomf ausmif;om;xkonf pnf;vHk;nDGwfpGm usif;yNyD; 'Drdkua&pDynma&;? wuodkvfausmif;rsm;rS
ausmif;xkwfxm;olrsm;tm; tjrefqHk;jyefoGif;a&; tqdkrsm;udk wnDwGwfwnf; qHk;jzwfcJhMuonf/
(*-18)

xm;0,fcdkifausmif;om;rsm;or* tpD&ifcHpm
&JabmfwdkY wuodkvfrsm; atmufwdkbmta&;awmfyHkudk axmufcH&efESifh NrdKUrdNrdKUzrsm;udk Sif;vif;wdkifMum;&ef
aMunmpmwrf;rsm; yHkESdyfwdkufodkY oGm;a&muf dkufESdyfaomfvnf; tmPmydkifrsm;\ zdESdyfrIudk aMumufGHUojzifh b,fyHk
ESdyfwdkufrS dkufray;&JMubl;? 'gaMumifh trsKd;rsKd;BudK;pm;vdkYr&awmh aemufqHk; owif;pmrsm;toif;udk oGm;NyD; ausmif;
om;acgif;aqmifrsm;u vwfwavm ay:aygufaewJh Armjynfausmif;om;ta&;udk Sif;vif;wifjy wkdifwef;vdkuf
Muonf/ zqyv r@dKifowif;pmu 'Dudpudk r[kwfrw&m;rsm;udk vkyfMuHa&;cJhonff/
odkYjzifh wwd,tBudrfajrmuf Auorsm;tzGJUcsKyfnDvmcHwGif jynfe,fESifh cdkif udk,fpm;vS,frsm;onf
ausmif;om;xk\ tH<k urIrsm;udk wifjycJMh uonf/ ausmif;om;xkonf zdEydS rf rI sm;atmufrS tH<k uvmacsNyD/ wuov
kd rf sm;
atmufwdkbmta&;awmfyHkonf ausmif;om;xkvIyfSm;rIrsm;tm; wjynfvHk;odkY qufpyfay;vdkufonf/ Auorsm;
tzGJUcsKyf nDvmcHodkY wifoGif;aom tpD&ifcHpmrsm;udkMunfhvQif atmufwdkbm ausmif;om;ta&;awmfyHkonf ausmif;
om;xk w&yfv;kH ay:odYk vTr;f jcHKcJah Mumif; awGUEdik o
f nf/ odYk aomf atmufwb
kd m ausmif;om;ta&;awmfyEkH iS hf ywfouf
a0zefp&m wckudkvnf; awGU&onf/ xdktcsufrSm &efukefwuodkvf ausmif;om;xk wdkufyGJ acgif;aqmifrIrJhaejcif;
jzpfonf/ ausmif;om;xkrmS acgif;aqmifrrI ygbJ wdu
k yf 0JG ifaeonf/ ppfajrjyifwiG f ppfXmecsKyfrahJ eaom ppfom;rsm;ESihf
wlonf/
trSet
f m;jzifh acgif;aqmifqo
kd nfrmS ausmif;om;xkuom zefw;D jcif;jzpfonf/ acgif;aqmifrsm;u ausmif;
om;xktm; zefw;D jcif; r[kwaf y/ tzrf;cH&vQif qufvuf acgif;aqmifrsm;udk ausmif;om;xku arG;zGm;ayvdrrhf nf/
&mZ0ifESifh vlxku acgif;aqmifrsm;udk zefwD;onf[laom w&m;udk r,HkMunfjcif;onf ol&Jaumif;0g' 0ifjcif;om
jzpfayonf/
xkduJhodkY ausmif;om;rsm; 'Dtjzpfqdk;? 'DaESmifBudK;awGwGif;u vGwfajrmufa&;twGuf aSUaqmif ac:,loGm;
Edik af om wdusreS u
f efaom vrf;pOfw&yf vdt
k yfvmayonf/ tMurf;tm;jzifh atmufyg wckwnf;aom vrf;pOfomvQif
vufSdb0rS vGwfajrmufNyD; atmifyGJqifEdkifaom aoe*FAsL[m tcif;tusif;w&yf jzpfayonf/
1/ &nfrSef;&m - 'Drdkua&pD
2/ rSeu
f efaomacgi;f aqmifrI wnfaqmufa&; - rSm;,Gi;f aomt,l0g'atmufrS ausmif;om;xkvw
G af jrmufa&;
3/ vufwGJ&rnfh tiftm;pk - rdbjynfol? tvkyform;? v,form;rsm;
4/ 0ifdk; - ausmif;om;nDGwfa&;
5/ aZmif; - t"duzdESdyfrIrsm;odkY aZmif;vSnfhwdkufcdkuf&ef
,aeY ausmif;om;vli,fwdkYonf 'Drdkua&pDynma&;yef;wdkifodkY csDwufaeMuonf/ xdkodkY csDwufaeaom
ausmif;om;rsm;tm; ]&Jabmfwdkh &J&JBuD; aYSodkhcsDwufMu/}

(C) ausmif;xkwcf &H aom ausmif;om;rsm; ausmif;jyef0ifa&;aqmif&u


G rf aI umfrwDrS
&efuek w
f uov
kd af umifpo
D Ykd ay;ydaYk ompm/

433

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
odhk
aumifpDvlBuD;rif;rsm;
&efukefwuodkvf
cifAsm;
&efukefwuodkvfESifh rEav;wuodkvfrS &moufyefausmif;xkwfjcif;cH&aom ausmif;om;rsm;udk,fpm;
av;pm;pGmyefMum;tyfygonf/ 1953 atmufwdkbm ausmif;wpfvydwfa&;ESifh ywfouf uRefawmfrsm;tm;
&efukefwuodkvfESifh rEav;wuodkvfrS &moufyefausmif;xkwfjcif; cHcJh&ygonf/
1953 atmufwdkbm ausmif;wpfvydwfa&;udk uRefawmfrsm;tygt0if &efukefwuodkvf? rEav;
wuov
kd Ef iS hf armfvNrdKifOypmaumvdyf dS ausmif;om;xkBuD; w&yfv;kH vIu
d v
f pJS mG vdv
k m;Muygonf/ odYk vv
kd m;
cJhMuonfhtwdkif; atmufwdkbm ausmif;wvydwfa&;udk Nidrf;csrf;pGmqEjy awmif;qdkcJhMuygonf/ odkY qEjy
awmif;qdk&mwGif uRefawmfrsm;onf atmufwdkbmausmif;wvydwfa&;rSm ausmif;om;xk w&yfvHk;tusKd;ESifh
vdktifqEjzpfonf[k dk;om;pGm ,HkMunfMu yg0ifaqmifGufcJhjcif; jzpfygonf/ xkdodkY aqmifGufcJhonfhtwGuf
ausmif;om;trsm;yif zrf;qD;csKyfaESmifjcif;? ausmif;xkwfjcif;ESifh 0&rf;xkwfjcif; wdkYudk cHcJh&ygonf/
1953 atmufwb
kd mvrS ,cktcsdet
f xd uRefawmfrsm;\ epfemqH;k I;H csufrsm;udk vlBuD;rif;rsm; pOf;pm;Edik f
&ef tusO;f csKH ; wifjyvdyk gonf/ uReaf wmfrsm;onf wuov
kd yf nmudk qufvuf oifMum;vdak omfvnf; &mouf
yef ausmif;xkwjf cif; cHae&onft
h wGuf qufvuf ynmoifciG rhf &cJjh cif;? oufqikd &f mrS zrf;qD;csKyfaESmifxm;jcif;
udk wESpf? wESpfcGJausmfrQ cHcJhMu&jcif;/
odkY csKyfaESmifxm;pOftwGif; qdkif&mowif;axmufvSrf;a&;XmecGJESifh &efukef? rEav; pHkaxmufXmerS
(Mental Torture) ac: (24) em&DywfvHk; rtdyfrae ppfaq;ar;jref;jcif;wnf;[laom nOf;yef;rIrsm;udk cHcJhMu
&jcif;? axmiftwGif;vnf; omref&mZ0wf tusOf;om;avmufyif vGwfvyfcGifhrSdbJ? pdwf"gwfysufjym;ap&ef
twGuf wOD;ESifhwOD; awGUqHkcGifhray;bJ oD;jcm;cGJxm;rIcH&jcif;? odkY zrf;qD;csKyfaESmifcH&pOftwGif; ausmif;
om;tcsKdUrSm rdbESpfyg;pvHk; uG,fvGefoGm;cJh&jcif;[laom aMuuGJzG,f&m tjzpftysufrsm;ESifh MuHKawGUcJh&jcif;?
tcsKdUausmif;om;rsm;rSm 0&rf;xkwfjcif; cH&onfhtwGuf ykef;aSmifaeMu&NyD; tcsKdUrSm xyfrHzrf;qD;jcif;cHMu
&onf/ tcsKdUausmif;om;rsm;rSm ausmif;xkwfcHae&pOftwGif; t&nftcsif;tvdkuf tvkyfSmazG&m XmetcsKdUrS
rod vufcHrdvQifvnf; ausmif;xkwfcH&rSef; odvQifodjcif; csufjcif;tvkyfrS xkwfypfcH&onf/
aumif;uif ajrwdkif;XmeSd ajrESifh pdkufysKd;a&;pDrHudef;aumfrSif vufatmufwGif vufaxmuf "gwfyHk
zwfIa&; t&mSdtjzpf vkyf&ol udkvSxGef;atmif (&moufyefxkwfcH&aom ausmif;om;)? tdrf,maqmufvkyfa&;
bkwftzGJUwGif txufwef;pma&;tjzpf vkyfaeol udkwifatmif (&moufyef xkwfcH&ausmif;om;)? aumufyJoD;ESH
a&mif;0,fa&;bkwftzGJUwGif ti,fwef; trIaqmift&mSdtjzpf vkyfaeol udkjrwfpH (wESpfxkwfcH&ol) wdkYtm;
taMumif;wpHkw&mrjybJ tvkyfrS xkwfypfvdkufonf/
txufazmfjyyg uRefawmfrsm;\ epfemqHk;IH;rIrsm;udk vlBuD;rif;rsm;odSdygu uRefawmfrsm;tay:wGif
axmufxm; pmemnmwmpGm pOf;pm; ausmif;jyef0ifa&mufEikd af &;udk tjrefq;kH pDpOfaqmifu
G af y;vdMk uvdrrhf nf[k
rsm;pGm,HkMunfarQmfvifh tm;xm;vsuf Sdygonf/
uRefawmfrsm;onf ynmoifcsdeftG,f ausmif;om;rsm;jzpfNyD; wuodkvfynmudk qufvufoifMum;
&ef rsm;pGmvdkvm;awmifhwvsuf Sdolrsm; jzpfygonf/
uRefawmfrsm;\ ynmoifMum;rIukd MumSnaf v;jrifph mG kyo
f rd ;f xm;rnfqykd gu uRefawmfrsm;\ b0wck
vH;k qH;k I;H tGeYf w;kH atmif jyKvkyo
f uJo
h Ykd rESpNf rdKUzG,t
f jzpfrsKd;udk vlBuD;rif;rsm; vdv
k m;Murnfr[kw[
f k uRefawmf
rsm; ,HMk unfygonf/ odYk yg uRefawmfrsm;tm; tjrefq;kH ausmif;jyefvnf 0ifa&mufEikd af &;twGuf pDpOfaqmifu
G f
ay;ygrnfhtaMumif; av;jrwfpGm yefMum;tyfygonf cifAsm;/
ausmif;xkwfcH&aom ausmif;om;rsm;
ausmif;jyef0ifa&;aqmifGufrIaumfrwD
wuo taqmuftOD? &efukefwuodkvf
434

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xknDGwfa&; trsKd;om;a&;toGif

(i) &efuek w
f uov
kd f ausmif;om;nDw
G af &; wyfO;D
1953-54 ckEpS f wESpv
f ;kH wGif wuoaG;aumufyyJG sufjcif;? atmufwb
kd m ausmif;wvydwaf &;ta&;awmfykH
ay:aygufvmjcif; ponfwdkYjzifh tqdkyg wESpfvHk;onf wdkufyGJumv jzpfcJhonf/ ausmif;om;acgif;aqmifrsm;udk
ausmif;xkwfonf? zrf;qD;xdef;odrf;onf? pnf;urf;awG trsKd;rsKd;owfrSwfonf? odkYaomf ausmif;om;vIyfSm;rIonf
cg;jywfomG ;jcif;rS/d oufqikd &f mtmPmydik Ef iS hf ausmif;om;xkMum;wGif wif;rmvsuf So
d nf/ xdyk nmoifEpS f tjzpft
ysufrsm;t& qdkif&mtmPmydkifrsm;udk zdESdyfcsKyfcs,folrsm;tjzpf ausmif;om;rsm;u jrifonf/
xdkwESpfvHk; ausmif;om;or* rSdjcif;onf ausmif;om;xkudk w&m;0ifudk,fpm;jyKEdkifaom tzGJUtpnf;rSd
ouJhodkYjzpfonf/ ausmif;om;xktwGuf rsm;pGmepfemaponf/ xdkYaMumifh &efukefwuodkvfSd toif;tzGJUaygif;pHk
pka0;um ]or*jzpfajrmufa&;aumfrwD} udk zGUJ pnf; ta&;qdck &hJ onf/ ausmif;tmPmydik rf sm;onf wuo aG;aumufyJG
usif;y&ef pOf;pm;ay;cJ&h onf/ or* jzpfajrmufa&;aumfrwDwiG f yg0ifco
hJ rl sm;ESihf ucsif? u&if? csif;? Sr;f ? &cdik pf aom
wdik ;f &if;om;vlrsK;d pkrsm; pkaygif;aqG;aEG;nEd idI ;f um ausmif;om;nDw
G af &;wyfO;D (Student United Front) atmifjrifpmG
zGJUpnf;cJhjcif; jzpfonf/ wdk;wufaomausmif;om;tiftm;pkESifh wdkif;&if;om;ausmif;om;rsm; pkaygif;zGJUpnf;cJhjcif;
jzpfonf/
yxrqHk; zGJUpnf;cJhaom ausmif;om;nDGwfa&;wyfOD;wGif aumifpD0if (46) OD; ESifh atmufygtrIaqmif
tzGJUudk aG;cs,fcJhonf/
udkcifarmif
Ou|
'*Hkaqmif
'k-Ou|
awmifilaqmif
udkcifarmiftkef;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
udkpdef0if; (xm;0,f)
wGJzuftwGif;a&;rSL;
udkvSxGef;OD; (tif;pdef)
aiGxdef;
rpwmeefZifvm (ucsif)
tzGJU0if
udkvSaz (&cdkif? OD;wifhaZmf)
tzGJU0if
udkarmufZif (Srf;)
tzGJU0if
udkapmodef;aT(u&if)
tzGJU0if
udkaZmf0if;
tzGJU0if
udkbkef;vIdif
tzGJU0if
udkaX;rif;
tzGJU0if
ausmif;om;nDGwfa&;wyfOD;taeESifh atmufyg0g' (3) &yfudk csrSwfcJhonf/
3/
ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;? tqifhtwef;jrifhaom ynmoifMum;a&;ESifh ausmif;om;b0
om,majzmifh jzL;a&;/
2/
ausmif;om;nDGwfa&;ESifh w&m;rQwaom ausmif;om;ta&;jyemwdkif;wGif aqmifGufvkdaom ausmif;
om;tiftm;pkrsm;? ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;wGJaqmifGufa&;/
3/
Nidrf;csrf;pGmynmoifMum;a&;? ,Ofaus;rIjrifhwifa&;ESifh ausmif;om;tcsif;csif; &if;ESD;pGm aygif;oif;qufqH
a&;/
wyfOD;onf xkduJhodkY wdusaom0g' (3) &yfcsrSwfum wuoa&G;aumufyGJtwGuf pnf;Hk; jyifqifcJhonf/
oefYSif;aom ausmif;om;xkuvnf; ausmif;om;nDGwfa&;twGuf zdwfac:aqmifGufrIrsm; SdcJhonf/

435

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
rS
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
oefhSif;aomausmif;om;xk
&efukefwuodkvf
odhk
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
1/ 'Drdku&ufwpfausmif;om;tzGJY?
2/ wdk;wufaomausmif;om;tiftm;pk? &efukefwuodkvf
&Jabmfw-hkd
,aeY ausmif;om;avmuBuD; wckvHk;udkjcHK tjyKoabmjzifh aocsmpGm a0zefqef;ppfMunfhrnfqdkvQif
&JabmfwdkYESifhwuG ausmif;ol^om;wdkif; rjiif;qefEdkifawmhay/ atmufygtcsufrsm;udk awGU&ayvdrfhrnf/
if;tcsufrsm;rSm1/ ausmif;om;tcsif;csif; aoG;cGJrI/
2/ ausmif;om;xk wu,f vdkvm; &oifh&xkdufaom tusKd;tcGifhrsm; qHk;IH;aejcif;/
3/ vufdS ausmif;om;avmu\ Iyaf xG;ayGvv
D aS om tajctaeqd;k rsm;aMumifh jynfow
l Ykd\ txifao;rI
cH,lae&onf/
4/ ,cktcsdefxd ausmif;om;? ausmif;olwdkY\ aexkdifrI? ynmoifMum;rIwdkYESifh ywfoufonfh qHk;IH;ae
aom tusK;d tcGirhf sm;udk xdxad &mufa&muf rnfonft
h zGUJ tpnf;rsm;urS aqmifu
G
f taumiftxnf
razmfEdkifao;jcif;wdkYyif jzpf\/
txufazmfjyyg tcsufrsm;udk tus,fw0ifU tao;pdwf Sif;vif;azmfjy&rnfqdkvQif1/
/ aS;wuov
kd f ausmif;om;avmuBuD;onf xifmS ;cJah om &if;ES;D rIrsm;? wOD;ESiw
hf OD; nD&if;tpfukd armifErS
rsm;uJhodkU cspfcifav;pm;cJhaom t&dyfta&mifrsm;udk ,aeYuREkfyfwdkY\ ppfNyD;wuodkvf&mZ0ifwGif ausmif;ol?
ausmif;om;tcsif;csif; ygwD0g'? *dkPf;*P pdwfxm;uGJjym;rIaMumifh qdwfokOf;ysufjyKef;cJh&onf/ 1947 ckESpfrSp
uGefjrLepf0g'\ wdk;wufzGHUNzdK;rIudk vdkvm;aom ausmif;om;tiftm;pkESifh qdkS,fvpf0g'\ tajccdkifBuD;rm;rIudk
jzpfxeG ;f apvdak om ausmif;om;tiftm;pkrsm;wdYk onf wzGUJ ESiw
hf zGUJ wuov
kd af usmif;om;tcsif;csif;[laom owd
w&m; vGwu
f if;aeNyD;vQif rdrw
d Ykd ,HMk unfrt
I oD;oD;wdUk \ qGaJ qmif&modYk vu
kd yf g wzufEiS w
hf zuf tjyKwfwu
kd f
aeMuonfrSm ,aeYwdkifyif jzpfawmhonf/ uJhodkY Snfvsm;aom umvtydkif;tjcm;wGif &JabmfwdkY toif;tzGJU
tcsif;csif; aoG;uGJwdkufcdkufrIrsm; umuG,fxdef;odrf;&ef tvdkYiSm uREkfyfwdkY oefUSif;aomausmif;om;xkonf
wuodkvfausmif;om;or*\ tmPmudk 0ifa&muf&,ljcif;jzifhvnf;aumif;? &JabmfwdkY\ tjzpftrSefudk ausmif;
om;xktm; wifjyjcif;jzifv
h nf;aumif; ajzSi;f cJ&h awmhonf/ oefYiS ;f aomausmif;om;xk\ jyKrlaqmifu
G rf o
I nf
atmifjrifaomtpdwftydkif;odkY a&mufSdcJhovdk? ratmifjrifbJ qHk;IH;jcif;ESifhvnf; &ifqdkifcJh&onf/ odkYwap 'DaeY?
'Dtcsdef? 'DumvrSmqdkvQif 'DtufpftdkESifh wdk;wufaomausmif;om;tiftm;pk (ausmif;om;tcGifhta&;umuG,frI
aumfrwD) tzGJUwdkYonf wzGJUESifhwzGJU rMunfhEdkifavmufonftxd usD;ESifhcifbkwf iSufyrm jzpfaeawmhonfrSm
xifSm;vSayawmhonf/
2/
/ ausmif;om;rsm; wu,fvdkvm;aom ynma&;qdkif&m jyemt&yf&yfrsm;udk &JabmfwdkY (2) zGJUpvHk;u
wpmpm [pfatmfa<u;aMumfta&;qdk awmif;,laeMuonf/ ausmif;om;ta&; oufoufomqdkygu nDGwfpGm
yl;wGJvkyfudkifvdkygonf[k aMunmpmwef;rsm; urf;vSrf;aeMu\/ odkYaomfvnf; &JabmfwdkY\urf;vSrf;rI aMunm
pmwef;ay:Sd ta&;tom;wdkYrSm nDGwfa&;jzpfay:rIxuf tcsif;csif; ydkrdkuGJuGmrIom tm;ay;aeonfudk uREkfyfwdkY
0rf;enf;pGm awGUSd&\/
3/
/ wuodkvfausmif;om;avmu tay:wGif xm;Sdaom jynfolvlxk\tjrif? EdkifiHawmftpdk;&\ oabm
xm;? rdbwdYk\ ,lqcsu?f owif;pmavmu\ a0zefq;kH jzwfrrI sm;udk Munfh q
I ef;ppfrnfqv
kd Qif ,aeY ausmif;om;
436

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xknDGwfa&; trsKd;om;a&;toGif


avmuonf txufyg tpdwftydkif;\ NidKjiifrI? txiftjrifao;rIrsm; cHpm;ae&onfrSm trsm;todyif jzpfawmh
\/ odkYjzpf&jcif;rSm &JabmfwdkYtcsif;csif; aoG;uGJrIrsm;? ausmif;om;xk\tusKd;xuf rdrdwdkY,HkMunf&m0g' tusKd;
jzpfxGef;rIudk aSUIvkyfudkifrIrsm;aMumifhyif jzpfawmh\/
4/
/ ,aeY ausmif;ol? ausmif;om;w&yfvHk;twGuf wu,fta&;BuD;aom jyemESifhvdkvm;rIrsm; ay:
aygufaeaomfvnf; wdkifwdkifyifyif &if;&if;ESD;ESD;ESD;aESm ajzSif;ay;EdkifrnfhtzGJUtpnf;rsm; uif;rJhae&um ausmif;
om;xkw&yfvHk;rSm trdrJhom;? a&enf;ig;yrm jzpfaeawmhonf/
txufyg rESpfNrdKUzG,f jyemrsm; ajyvnfap&efrSm ausmif;om;tpdwftydkif;trsKd;rsKd; udk,fpm;jyK
ausmif;om;xkvdkvm;rIrsm;udk wu,fwef; av;pm;pdwfyg0ifpm;pGmjzifh ajz&Sif;ay;rnfh toif;tzGJUBuD;rsm;?
tcsif;csif; nDw
G pf mG jzifh rSeu
f efaom oabmw&m;rsm;ay:wGif rlwnf cdik cf ikd rf mrm nDn
D w
G
f w
G f zGUJ pnf;xm;
onfh wckwnf;aom ausmif;om;wyfOD;BuD; ay:aygufxGef;um;vma&;yif jzpfonf/
uJhodkY wckwnf;aom ausmif;om;wyfOD; ay:vmjcif;onf 1/ EdkifiHa&; taoG;ta&mifrsm;aMumifh ay:aygufaom aoG;uGJrIrsm;?
2/ ausmif;om;^olrsm; ,aeUtvl;tvJ cHpm;ae&aom jyemtcuftcJrsm;?
3/ ausmif;om;^olw&yfvHk;ay:wGif wdkif;jynfu xm;Sdaom txifao;rIrsm;?
4/ ausmif;om;^olwdkY &xkdufaom tusKd;tcGifhrsm;udk aphpyf? ajzSif;? jrifhwif? ajrawmifajrmuf
om,maom wuodkvfausmif;om;avmuBuD;udk zefwD;wnfaxmif taumiftxnfazmfEdkifrnfudk
um; rnfolrQ jiif;qdkvdrfhrnfr[kwf/
uJhodkY vufSdtajctaeu awmif;cHonfh vdkvm;rIrsm;udk ajzSif;ay;rnfh wckwnf;aom ausmif;om;
wyfOD; ay:aygufvmzdkYtwGuf atmufyg tajccHoabmw&m;rsm;ay:wGif rlwnf&ayvdrfhrnf/
(u) Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;/
(c) ausmif;om;^olwdkY\ jyemt&yf&yfrsm;udk ausmif;om;xk\ qEt&omvQif ajzSif;vkyf
aqmifa&;/
(*) ausmif;om;^olwdkY\ ta&;tcif;rsm;udk ajzSif;&mwGif rdrdouf0if,HkMunfaom EdkifiHa&;0g'a&;&m
rsm;? vHk;0rpGufzuf? ryg0ifapa&;/
(C) rnfonfh jyemrsm;rqdk w&m;Oya'abmiftwGi;f rS tjyKoabmjzifh at;Nidr;f onfh enf;oufouf
jzifh vkyfaqmifa&;/
txufwifjyyg tcsufBuD; (4) csufay:wGif rlwnf ausmif;om;xkw&yfvHk; awGUMuHKcHpm;ae&aom
'kutzHkzHkwdkYrS uif;vGwfa&;twGuf &JabmfwdkY\ pdwfxJ0,f ausmif;om;xktay:wGif xm;Sdaomapwemonf
b,mtwGufr[kwf/ o'gtwGufomjzpfygu wckwnf;aom ausmif;om;wyfOD;BuD;udk zGJUpnf;&ef uREkfyfwdkY
oefYiS ;f aomausmif;om;xkEiS t
hf wl yl;aygif; aqG;aEG;aqmifu
G Mf uap&ef uREyfk w
f Ykdu av;pm;pGm zdwaf c:tyfygaMumif;/
cifaqG
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
oefhSif;aomausmif;om;xk
&efukefwuodkvf
xdkacwfumvu ausmif;om;tajctaersm;udk jyefMunfhvQif NAdwdoQe,fcsJUqefYusifa&;? zufqpf*syef
awmfveS af &;? vGwv
f yfa&;BudK;yrf;rIrsm;wGif yg0ifcahJ om ausmif;om;wdYk\ tcef;u@rSm vGwv
f yfa&; &NyD;onfah emuf
jynfwGif;ppf vdIif;wHydk;Mum;wGif tiftm;NydKifqdkifaom EdkifiHa&;tzGJUtpnf;rsm;Mum; ausmif;om;trsm;onfvnf;
tkyfpktrsKd;rsKd;uGJum tpdk;&ESifh ausmif;om;wdkufyGJyHkpH jzpfvmonf/ vufSdtkyfcsKyfaeaom zqyvtpdk;&onf e,fcsJU
tpd;k &ae&modYk a&mufo
dS mG ;NyD; ausmif;om;wdYk onf twdu
k t
f cHtiftm;pk\ yHpk rH sK;d jzpfomG ;onf/ 'Dru
kd a&pD ppfreS af om
tpdk;&w&yfjzpfcJhvQif ausmif;om;xkESifh tpdk;&Mum;wGif jzpfay:aom jyemrsm;udk at;csrf;pGm ajzSif;ay;Edkifrnfjzpf
onf/ odYk aomf zqyvtpd;k &onf if;tpd;k &tzGUJ wGif yg0ifaom 0efBuD;csKyfO;D Ek? 0efBuD;OD;ausmfNidr;f ? 0efBuD;OD;&mSpw
f Ykd
437

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
onf wcsdefu ausmif;om;or*wGif acgif;aqmifrsm;jzpfcJhNyD; e,fcsJUtpdk;&\ zdESdyfrIrsm;udk qefYusifawmfvSefcJhMu
aomfvnf; if;wdYk u,
kd w
f ikd f tpd;k &jzpfaomtcg ausmif;om;xku if;wdYk trSm;rsm;udk a0zefaxmufjy qefYusifMuaom
tcgwGif e,fcsJUtpdk;&xuf ydkrdkqdk;0g;aom zdESdyfrIrsm; jyKvkyfcJhonf/ xdktjzpftysufudk Munfhjcif;tm;jzifh pOf;pm;p&m
(2) ck jzpfvmonf/ ,aeYvufSd ausmif;om;xkonf aemiftcsdefwGif tpdk;&tzGJUwGif 0efBuD;rsm;jzpfvmaom tcg
ausmif;om;ta&;udprsm;udk if;wdkY rnfodkY ajzSif;Murnfenf;/ vufSdzqyvtpdk;& ajzSif;ouJhodkY ajzSif;rnf
qdv
k Qif ]'Dyyk x
f u
J 'Dy}J omjzpfrnf/ ausmif;om;qdo
k nfrmS rdbjynfow
l Ykd\ rw&m;zdEydS cf &H rI? pD;yGm;a&; tusyt
f wnf;
rajyvnfrIrsm;ay:wGif if;wdkYxH wdkufdkufoufa&mufNyD; rauseyfrIrsm; yGifhtHxGufvmwwfonf/ xdkrauseyfrIrsm;
rSwqifh qEjyyGJrsm;? oydwfarSmufrIrsm; jzpfay:vmNyD; tSdefjrifhvmaomtcg vlxkyg0ifvmMuum wdkufyGJtSdef
wjznf;jznf;jrifv
h mNyD; ta&;awmfyt
kH oGio
f Ykd ul;ajymif;um ausmif;om;wdYk onf wyfO;D ae&mrS wjznf;jznf;aemufoYkd
a&mufoGm;NyD; awmfvSefa&;orm;ESifh EdkifiHa&;orm;rsm;u acgif;aqmifrIae&m a&mufSdvmonfudk (1300) jynfhta&;
awmfyHkwdkYu oufaocHaeonf/
ta&;awmfyu
kH mv Mumjrifv
h maomtcgwGif vdrm ,Ofaus;ygonfqakd om Edik if BH uD;om;yDoygonfqakd om
'Drdkua&pDjynfh0ygonfqdkaom EdkifiHBuD;rsm;wGifawmifrS qlyltMurf;zuf vk,ufrIrsm; jzpfay:vmayonf/ xdktcg
ta&;awmfyHkrS ta&;tcif;tjzpfodkY ul;ajymif;oGm;avonf/ ta&;tcif;odkY ul;ajymif;oGm;&jcif;rSm yg0ifaom
vlwef;pm;tvTmrsm;\ tawGUtMuHK &ifu
h surf rI Sjd cif;? jyifqifrt
I m;enf;jcif;? qefYusicf &H aom tpd;k &\ aoG;cGrJ rI sm;?
yrHwyfom;rsm;aMumifhvnf; yg0ifonf/ rnfodkYyifjzpfap ta&;awmfyHkESifh ta&;tcif;wdkY uGJjym;jcm;em;pGm odSdNyD;
ta&;awmfyHkwckudk atmifjrifpGm qifETJEdkif&eftwGuf tzufzufrS BudKwifjyifqifrIrsm; rsm;pGmvkdtyfayonf/
ed*;kH csKyf&vQif tpd;k &w&yfonf vlx\
k tusKd;pD;yGm;udk jynfph rkH eS u
f efpmG razmfaqmifEikd af o;ygu vlxt
k oH
onf ausmif;om;xkxrH S yGit
hf efxu
G v
f mayrnf/ xdYk aMumifh ausmif;om;vIyf mS ;rIEiS hf vlxv
k yI f mS ;rIonf jynfow
l Ykd \
pm;0wfaea&; ajyvnfrIay:wGif rSDaeonf/ odkYaomf xdktcsufrSm tpdwftydkif; wckomvQif jzpfonf/ 'Drdkua&pDESifh
vlUtcGifhta&; jynfh0rIESifhvnf; rsm;pGmoufqdkif aeayonf/ tpdk;&w&yfu ppfrSefaom 'Drdkua&pDESifh vlUtcGifhta&;
jynfh0rIudk azmfaqmifEdkifygu if;wdkYudk qefYusifa0zefwdkufcdkufrIrsm; wjznf;jznf;avsmhenf; oGm;Edkifonf/ ausmif;
om;xkbufuvnf; tESprf ygaom vIyf mS ;rIrsm;udk azmfaqmifay;rnfh vuft
dS pd;k & arG;jrLxm;onfh ausmif;om;rsm;
\ vkyfaqmifrIudk owdxm;&ef vdktyfayonf/ tpdk;&wdkif;onf wuodkvfausmif;rsm;wGif if;wdkY\ vl,Hkrsm;arG;
onfrmS tpOftqufyifjzpfonf/ wcgw&H ESpf n
S v
f rsm; tkycf sKyfvakd om tpd;k &onf taMumif;jycsuf &S&d eftwGuf
jynfwGif; rNidrfoufrIrsm;udk zefwD;avhSdonf/ xdktcgrsKd;wGif wuodkvfausmif;rsm; if;wdkYarG;jrLxm;aom vl,Hk
rsm;rSwqifh vnf;aumif;? if;wdkY\ vufudkifwkwf tmPmydkif? ykvdyf? ppfwyf? &JwdkYudk toHk;jyK vnf;aumif;
rNidrfoufap&ef zefwD;avhSdonf/ xdkrNidrfoufrIrsm;udk taMumif;jy vufSdtpdk;&onf MumSnfpGm tcsdefqGJ
tkyfcsKyfEdkifonf/ ausmif;om;xkwdkYonf trSm;ESifhtrSef? w&m;rIESifh zdESdyfrI? rw&m;Oya'ESifh vdktyfaom pnf;urf;
Oya'rsm;udk cGjJ cm;Edik &f ef ta&;BuD;ayonf/ ausmif;om;xkta&;ESihf trsK;d om;a&; tESpo
f m&udk wdu
k yf yJG pkH H tedrt
hf jrif?h
tuefYtowfjzifh qifETJEdkif&ef ta&;BuD;ayonf/

438

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xknDGwfa&; trsKd;om;a&;toGif

wwd,tBurd f
ArmEdik if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;or*rsm;tzJUG csKyf nDvmcHBu;D
1954 ck Zefe0g&Dv (1 - 3) &uf
wuodkvf&dyfomvrf;? a0VK0efausmif;wdkuf

Source: ASO's Burma's Student Movement (DtKTT)

wwd,tBurd af jrmuf Auorsm;tzJcYG sKyf nDvmcHBu;D [k jrefrm-t*Fvyd f ESpb


f momjzifU wzufwcsupf w
D iG f
a&;om;vrf;Tex
f m;aom a0VK0efausmif; t0if0

439

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

Ou| udak Zmf0if; rdechf eG ;f ajymaepOf

f ikd af eolrmS udck ifarmifO;D udpk ;kd ode;f rdechf eG ;f ajymaepOf (vuf0zJ ufwiG x
twGi;f a&;rSL;jzpfNy;D ? obmywdtrnf rod)

udt
k ek ;f armif rdechf eG ;f ajymaepOf (xdik af eolrmS udak Zmf0if;jzpfonf)

nDv440
mcH tpnf;ta0;

rdechf eG ;f ajymol- trnfrod (xdik af eolrmS udak Zmf0if;jzpfonf)

Source: ASO's Burma's Student Movement (DtKTT)

udpk ed 0f if; (vuf0JbufwGif xdkifaeol) udk,fpm;vS,fcefhtyfvTmrsm;


ppfaq;Ny;D nDvmcHwufa&muforl sm;\ wHqyd rf sm; xkwaf y;aepOf

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xknDGwfa&; trsKd;om;a&;toGif

nDvmcH tpnf;ta0;

tpnf;ta0;&yfem;csed f (aYq
S ;kH rSvrl mS &efuek cf kid af usmif;om;rsm;or*-&uo
rS udak rmifarmifcifjzpfonf)

eH&u
H yf owif;vTmrsm;

nDvmcH\ owif;ESijUf yefMum;a&;Xme (taqmuftOD;xJwiG f aMunm


pmwrf;tpSo
d nfwu
hkd kd ku
d Ef ydS cf o
UJ nf)

Source: ASO's Burma's Student Movement (DtKTT)

441
xrif;pm;onfZU &yf

tpnf;ta0;usi;f yonfU Z&yfwiG f ud,


k pf m;vS,rf sm; ntdyMf upOf

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

tpnf;ta0;&yfem;csdefwGif tif;vsm;uefzuf vrf;avQmufMupOf (0JrS,m)trnfrod? udak usmo


f mxGe;f ? udpk ;kd ode;f ? udak Zmf0if;? udak tmifMunf

xrif;pm;MupOf

xrif;pm;MupOf (vSnMUf unfaU eolrmS udak usmo


f mxGe;f ? vuf0zJ ufwiG f
ZvHu
k ikd x
f m;olrmS udv
k aS qmifjzpfonf)

xrif;pm;MupOf (ukwt
f us0 wfxm;olrmS udv
k aS qmifjzpfonf)

udo
k uf - Auorsm;tzGcYJ sKy\
f Ou|tjzpf
aemufq;kH aqmifu
G cf o
UJ jl zpfNy;D 1962 ckEpS f
442
aemufyikd ;f wGif Auyodhk awmcdo
k mG ;Ny;D
awmwGi;f wae&m usq;kH oGm;onf/

Source: ASO's Burma's Student Movement (DtKTT)

&efuek Nf rKd Y tpnf;ta0; jyifqifaqmifu


G f
olrsm;
&yfaeolrsm; (0Jr,
S mod)hk - udjk rifo
U ed ;f ?
udpk ed 0f if;? udw
k ifatmif-&uo? trnfrod/
xdik af eolrsm; (0Jr,
S mod)hk - udak rmifarmifeG hf
(rif;vSGefhMuL;)? udkouf (&uo)?
udak usmo
f mxGe;f ? trnfrod/

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xknDGwfa&; trsKd;om;a&;toGif

ausmif;om;nDw
G af &;
wyfO;D wGif
yg0ifvyI &f mS ;cJo
h rl sm;

yif;,ausmif;aqmif (0Jr,
S m)
xdik af eolrsm;^aYw
S ef;- udak tmifMunf?
udv
k aS qmif\tudk (trnfrod)?
aemufwef;- udt
k ek ;f armif?
udx
k eG ;f Munf? udpk ;kd ode;f ? trnfrod/
&yfaeolrsm;- trnfrod? udck spNf rKd i?f
udw
k ifaT? udpk ed 0f if;?
udak rmifarmifeG ?hf trnfrod?
udn
k Kd 0if;? udo
k mbef;? trnfrod/

Source: ASO's Burma's Student Movement (DtKTT)

yif;,ausmif;aqmif
aYw
S ef;- udak tmifMunf?
udak usmo
f mxGe;f ? trnfrod?
udjk rifo
U ed ;f /
aemufwef;- udpk ed 0f if;? udx
k eG ;f Munf?
udt
k ek ;f armif? trnfrod/
0JzufoHpumysufpD;aejcif;rSm
atmufygtaMumif;aMumifhjzpfonf/
,cifu 0ifaygufwGif
oHpumrsm;? oHbm*smwHcg;rsm;
rSdcJhbJ (atmufwdkbmausmif;wv
ydwfa&;vIyfSm;rIaemufydkif;[k
,lq&onf/) tcsdefrS
pwifwyfqifcJhonf/
if;aemufuefYuGufyJG wckwGif
ausmif;om;rsm; zsufpD;cJhMuonf/
udkombef;- &cdkiftrsKd;om; wOD;jzpfNyD; 1988 aemufydkif; jynfaxmifpkwdkif;&if;om;vlrsKd;rsm;'Drdkua&pDtzGJYcsKyf (,lteft,fvf'D) \
wdkif;&if;om;vlrsKd;pka&;&maumfrwD0ifESifh vkyfief;aumfrDwD0ifjzpfonf/ yxrtBudrf 1991 rS 1995 txd axmifcscH&onf/
,ckpmtkyfjyKpk&mwGif ulnDcJhrIjzifh 1998 wGif tzrf;cH&NyD; (6) ESpftMum 2004 ck ZlvdkifvwGif axmifrS jyefvGwfvmonf/
udkxGef;Munf- 1963 jynfwGif;Nidrf;csrfa&;aqG;aEG;yJGysufNyD;aemufydkif; AuyodkYawmcdkoGm;onf/ awmwGif;usqHk;onf/

443

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

yif;,ausmif;qmifEiS Uf ppfuikd ;f aqmifMum;


(0Jr,
S m)
aSw
Y ef;- udpk ed 0f if;? udak tmifMunf?
tjcm;olrsm;trnfrod

yif;,aqmifEiS Uf ppfuikd ;f aqmifMum;


(0JrS,m) udak Zmf0if;? udw
k ifaT? udck spo
f ed ;f OD; (pDwt
D )kd ?
udAk aqGav;
udkwifaT (rHkGmwifaT)- tJeft,fvf'D A[kdOD;pD;tzGJY0ifESifh
rEav;wdkif;wm0efcHjzpfNyD; 1990 Edk0ifbmwGif tzrf;cH&NyD;
axmif'Pf (19) ESpf csrSwfjcif;cH&onf/ 8? 6? 97 &ufaeY
touf(76) ESpf tG,fwGif uG,fvGefonf/

444

Source: Burma's Student Movement (DrKTT)

yif;,aqmiftwGi;f udak usmo


f mxGe;f aecJah om
tcef;aYw
S iG f (0Jr,
S m)
udjk rifo
h ed ;f ? udv
k aS qmif? udpk ;kd ode;f ?
udv
k aS qmif\tudk

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xknDGwfa&; trsKd;om;a&;toGif

ppfuikd ;f aqmifEiS Uf reD;ra0;wGif (0Jr,


S m)
trnfrod? udn
k Kd 0if;? udv
k aS qmif? udak usmo
f mxGe;f ?
udkausmfvdIif
udn
k Kd 0if;- 88 aemufydkif; jynfolYwdk;wufa&;ygwD\ wJGzuf
twGif;a&;rSL;? 'Drdkua&pDr[mrdwfrsm;tzGJUcsKyf\ twGif;
a&;rSL;jzpfNyD; ppftkyfpk\ zrf;qD;nOf;yrf;ESdyfpufrIaMumifh
1990 ckESpf? rwfv (8) &ufaeY touf (60) tG,fwGif
tif;pdefaxmifaq;HkwGif aoqHk;cJhonf/
udak usmv
f iId -f jynfolYwdk;wufa&;ygwDtzGJU0ifjzpfNyD; tif;pdef
axmif tusOf;uscHae&qJjzpfonf/
udak usmo
f mxGe;f - a'gufwmausmo
f mxGe;f onf 29? 12? 2000
ckESpfwGif *smrPDEdkifiHwGif uG,fvGefonf/

yif;,aqmifwiG f (0Jr,
S m)
trnfrod? udx
k eG ;f Munf? udv
k aS qmif

Source: Burma's Student Movement (DrKTT)

Auorsm;tzGcYJ sKyt
f wGuf
iSm;xm;cJah omoGww
f rJ mS *syq
f ifaumvdyEf iS hf
rsuEf mS csi;f qdik f jynfvrf;wzufwiG f Scd o
hJ nf/
(0Jr,
S m)
udkwifaT (rHkGm)? udkpdef0if; (xm;0,f)
udkpdef0if;- EdkifiHwuma&;&m t,f'DwmcsKyf
1988 Mo*kwfvqef;wGif &efukefNrdKYwGif uG,f
445
vGefonf/

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

udkouf

udAk aqGav;

udak rmifarmifeG hf (rif;vSeG Mhf uL;)

udpk ed 0f if;

OD;ndK0if;

OD;ausmo
f mxGe;f

OD;ombef;

OD;vSaT

udkvSaT- aemufqHk; Auorsm;tzGJUcsKyf (62) twGif;a&;rSL;tzGJU0if? 1988 ckESpfaemufydkif;wGif jynfolYwdk;wufa&;ygwD taxGaxGtwGif;a&;rSL;? ,ckpmtkyf
a&;om;&mwGif ulnDcJhojzifh 1998 ckESpfwGif tzrf;cH&NyD; o&ufaxmifrS 2005 ck? Zlvdkifv (6) &ufaeYwGif jyefvGwfvmonf/ axmif (6) Budrf
uscJhNyD;? (24) ESpfausmfcefY axmifwGif;b0 jzwfoef;cJh&onf/

Source: (left-right/ top-bottom) Oway, Oway, ASO, ASO,


GovtPub, DrTheinLwin, AAPPB, APPB, KTT, KTT

wuov
kd "f rmkaH Sw
Y iG f udak Zmf0if; rdecYf eG ;f ajymMum;aepOf

446

*syq
f ifaumvdyf taqmuftOD;wGif tpnf;ta0;wckvyk af epOf
tpnf;a0;acwem;csed f udt
k ek ;f armif (rsuEf mS csi;f qdik )f ESiUf udak tmifbef;
(wd;k wuf^ausmay;xm;ol) pum;ajymqdak eMupOf

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

tcef; (17)
Nird ;f csr;f a&; 'Dru
kd a&pDa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; ausmif;om;xktcGifhta&;umuG,fa&;ESifh trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1954 rS 1955)

(u) 1954-55 wuoa&G;aumufyGJ


1954-55 ckEpS f wuoaG;aumufyu
JG kd wuov
kd t
f mPmydik rf sm;\ tultnDjzifh usif;ycJo
h nf/ xdEk pS w
f iG f
ausmif;om;wdkif;onf wuotoif;0if jzpfvmonf/ a'gufwmomvS\ tultnDvnf; trsm;BuD;ygcJhonf/
xdEk pS f wuowGif wyfO;D onf wOD;wnf;NydKifae&ovdk jzpfaeonf/ aG;aumufyw
JG iG f Ou|tjzpf wyfO;D rS taG;cHEikd f
ol rSdcJhyg/ oefYSif;tiftm;pkrS udkwifxGef;udk pOf;pm;cJh&onf/ xdkESpf wuoaG;aumufyGJwGif wyfOD;udk,fpm;vS,f
tm;vHk; taG;cH&onf/

(c) 1954-55 wuotrIaqmiftzGJU


udkwifxGef; (oefYSif;)

Ou|

(aemif pdkufysKd;a&bPf? vufaxmufrefae*sm^


tmwD;,m;)
udkeefZifvm (ucsif ) 'k-Ou|
(aemif A[dkw&m;Hk;aSUae)
udkwifxGef; (ewfarmuf) taxGaxGtwGif;a&;rSL; (o[m,ESifh pmzwftoif; tzGJUcsKyf?
twGif;a&;rSL;a[mif;? ausmif;wESpfxkwfcH&ol)
udkoef;wif
aiGxdef;
(aemif A[dkw&m;Hk;aSUae)
udkwifaT
trIaqmifrsm;
(aemif A[dkw&m;Hk;aSUae)
udkpdef0if; (xm;0,f)
pmMunfhwdkufrSL;
(aemif EdkifiHwuma&;&m t,f'DwmcsKyf)
udkcifarmiftkef;
t,f'Dwm
(tdk;a0r*Zif; t,f'Dwm)
udkwifxGef; (&cdkif)
trIaqmif
(ausmif;om;rsm;oufomacsmifcsda&;Xme? 0ga,m)
udkarmufZif (Srf;)
wGJzuftwGif;a&;rSL; (owif;ESifh jyefMum;a&;wm0efcH)
447

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
udkapmSm;vrdefvS
udk0if;xG#f

wGJzuftwGif;a&;rSL;
wGJzuftwGif;a&;rSL;

(EdkifiHjcm;qufoG,fa&;wm0efcH)
(vlxkqufoG,fa&;ESifh aygif;oif;qufqHa&;Xme)

(*) wuo aiG&wkobif


1954-55 ckEpS f ynmoifEpS rf mS wuo (25) ESpf oufwrf;jynfah omESpf jzpfonf/ xkYd aMumifh wuoaiG&wk
obifudk wuodkvfe,fajrwGif NcdrfhNcdrfhoJ usif;yEdkifcJhonf/ wyfOD;atmifyGJESifh wuo aiG&wkobifudk NcdrfhNcdrfhoJ
usif;yEdik cf o
hJ nf/ wuo aiG&wkobifrmS wuov
kd ef ,fajrwGif 'kw,
d tBudrf ausmif;om;yGaJ wmf jzpfonf/ 195253 ckESpf wdk;wufwdkYtaG;cH&pOf yxrtBudrfausmif;om;yGJawmf usif;ycJhonf/ wdk;wufwjzpfvJ wyfOD;wdkY\pnf;Hk;
a&; ydrk u
kd s,fjyefYvmonf/ aiG&wkobif usif;yEdik
f ausmif;om;wdYk \ axmufyrHh I ydrk &kd Sv
d mum wuo tcef;u@
ydkrdk jrifhrm;vmonf/ wyfOD;pnf;Hk;a&;tm; ydkrdkaumif;vmonf/ wuo aiG&wkobiftcrf;tem;zGifhyGJodkY 0efBuD;csKyf
OD;Ekonf wuov
kd t
f "dywdtaeESihf vnf;aumif;? wuoOu|a[mif;taejzifh vnf;aumif; wufa&mufred Yf ceG ;f ajym
Mum;cJhonf/ atmufwdkbmta&;aMumifh qdkif&mtmPmydkifrsm;ESifh ausmif;om;xktMum; txl;ojzifh wuowGif
vufSd acgif;aqmifrI&aeaom ausmif;om;tiftm;pkESifh wif;rmrIavsmhoGm;ap&ef ESpfzufpvHk;rS tmHkpdkufcJhMuonf/
0efBuD;csKyfO;D Ekonf tcrf;tem;wGif ausmif;om;tm;vH;k udk ausmif;vcvGwNf idr;f cGihf ay;oGm;onf/ wuov
kd af usmif;
om;wa,muf wuoaMu; oHk;usyf? ausmif;om; rSwfyHkwifaMu; wusyfom xdkESpfu ay;cJh&onf/

(C) pwkwtBudrf ausmif;q&mrsm;toif; (&efukef)? ESpfywfvnfnDvmcH


pwkwt
Budrf ausmif;q&mrsm;toif; (&efuek )f nDvmcHukd A[dt
k pd;k & txufwef;ausmif;wGif pufwifbm
(11) &uf we*FaEGaeY 1954 ckESpfwGif usif;ycJhonf/ toif;BuD;udk 1953 ckESpf? pufwifbmv rwdkifrDwGif
Ou| q&mBuD;OD;boef;wif? twGif;a&;rSL; OD;atmifoef;wdkY vkyfudkifcJhonf/

(i) urmYausmif;om;or*aeh
Edk0ifbmv (17) &ufaeYonf urmhausmif;om;rsm;aeYjzpfonf/ Armjynfausmif;om;aeY ('DZifbm 20
&uf? Adv
k af tmifausmfusqH;k aeY) uJo
h Ykd yif aoG;csif;eD&aJ omaeY jzpfonf/ aeYwiG f y&wfNrdKU ,leAD mpDwD ausmif;om;
wdkYonf zufqpfpepftm; qefYusifonfh *sifhatmfyvDwJvf Jan Opletal* (aq;ausmif;om;tm;) owfjzwfypfonfh
twGuf qEjycJh&m *smrefzufqpfonf ausmif;om;acgif;aqmifrsm;tm; ypfowfjcif;? ajrmufrsm;pGmaom ya&mfzuf
qmrsm;? ausmif;om;rsm;tm; emZDoHkYyef;pcef;odkY ydkYjcif;? wuodkvfausmif;tm; ydwfcJhjcif;rsm; jyKvkyfcJhonf/
xdkYaMumifh urmt&yf&yfSd ausmif;om;wdkYonf Edk0ifbmv (17) &ufaeYa&mufvmvQif zufqpfpepftm;
tNyD;wdkif acsrIef;a&;t"d|mefcsrSwfum urmhausmif;om;aeYudk usif;ycJhMuygonf/ aeYudk urmhausmif;om;rsm;
or*BuD; ay:aygufvmaomtcg urmhausmif;om;aeY[k owfrSwfcJhonf/

(p) oHk;cgus ausmif;xkwfpepfjyem


'kwd,urmppfBuD; NyD;onfhaemuf &efukefwuodkvfwGif ppfrwdkifrDu (2000) ausmfSd&mrS ppfBuD;tNyD;wGif
(8000) ausmftxd jzpfvmonf/ xdktcsdef &efukefwuodkvf vdktyfcsufrsm; tjrJay:aygufaeNyD; tusyftwnf;rsm;
avsmhyg;oGm;onfrSd/ xdkodkY tusyftwnf; rjynfhpHkrIrsm;udk EdkifiHawmftpdk;&u axmufyHhaMu; ydkrdkay;jcif;? ynma&;
&efyHkaiG wdk;wufoHk;pGJjcif;jzifh ajzSif;&rnfhtpm; wuodkvfausmif;om; avsmhyg;oGm;ap&ef twef;ynm oifMum;ol
OD;a& enf;ap&ef wuodkvfpmar;yGJrsm; tustIH; jyKvkyfcJhjcif;? wuodkvf0ifpmar;yGJudk (7) wef;atmifrS ajz&rnf[k
owfrSwfcJhjcif;? wuokdvfwGif (3) cgusvQif ausmif;xGuf&rnf qdkaom (3) cgus ausmif;xkwfpepfudk 195455 ckESpfrS pwif usifhoHk;vmcJhonf/ xdkpepfaMumifh ausmif;om; &maygif;rsm;pGm wuodkvf ynmoifMum;cGifh
r&bJ xGufcGmoGm;cJh&onf/ xkdpepfonf ynma&;tqifhjrifhwif&ef &nfG,fcsuf r[kwfbJNote*-

448

The date commemorates the 1939 Nazi storming of the University of Prague after demonstrations against
the killing of Jan Opletal* and the occupation of Czechoslovakia, and the execution of nine student leaders,
over 1200 students sent to concentration camps, and the closing of all Czechoslovakian universities and
colleges. The day was first marked in 1941 in London by the International Students' Council. (Wikipedia)

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


(1) wuodkvfwGif jzpfay:aeaom ausmif;om;rsm;\ tusyftwnf;udk rSm;,Gif;aom rw&m;enf;jzifh
ajzSif;&ef jyKvkyfjcif;/
(2) ausmif;om; tcGifhta&;jzpfaom pmayoifMum;rIudk ydwfyifwm;qD;jcif; jzpfavonf/
odYk (3) cguspepfonf wuov
kd w
f iG jf zpfay:aeaom tusyt
f wnf;udk rw&m;aomenf;jzifh ajzSi;f jcif;?
ausmif;om;tcGit
hf a&;udk ydwyf ifwm;qD;jcif;jzpfonft
h wGuf wuov
kd af usmif;om;or* wuoonf ausmif;om;
xkbufrS rm;rm;rwfrwf&yfum 1955 ckESpfrS pwif (3) cgus ausmif;xkwfpepftwGuf wdkufzsufcJhavonf/

pmar;yGJcs? ausmif;xkwfpepfudk uefhuGufMuavmU


uReaf wmfwYkdonf &efuek w
f uov
kd af usmif;om;^olrsm;ESihf Armjynfw0Sr;f vH;k rS ausmif;om;^olrsm; jzpfyg
onf/
uRefawmfwdkY tkyfxdef;olESifh rdbrsm;u todynmzGHUNzdK;wdk;wufa&; twwfynmwckjzifh toufarG;0rf;
ausmif;um wdkif;jynfwm0ef xrf;aqmifEdkifa&;twGuf pD;yGm;a&; usyfwnf;rIcHpm;&onfh Mum;rSyif aumvdyf?
wuodkvfrsm;? txufwef;? tv,fwef;? rlvwef;ausmif;rsm;odkY apvTwf ynmSmrDS;apcJhygonf/
'kw,
d urmppfBuD;rwdik rf u
D qdv
k Qif ynmwwfaygrsm;NyD;? wdik ;f jynftm; jriw
hf ifEikd &f eftwGuf ynma&;udk
tm;ay;Muyg[l wpmpmatmf[pfcg om;orD;rsm;udk ausmif;odYk apvTw&f ef wdu
k w
f eG ;f cJMh uonf/ ,ck ppfNyD;acwf
um; uReaf wmfwYkd\ rdbrsm;jzpfaom jynfov
l x
k Bk uD;\ todPfonf wd;k jriv
hf mcJyh gonf/ rdrw
d Ykd\ om;orD;
rsm;udk rwdkufwGef;&bJ rdrdwdkYudk,fydkiftodjzifh ausmif;odkYapvTwf ynmoifapcJhygonf/ xdkYaMumifhvnf; ppfrjzpf
rDu ausmif;om; (2300) Sdaom &efukefwuodkvfonf ,aeY ausmif;om; (8000) ausmftxd SdvmcJhayonf/
ppfrjzpfrDu Armjynfw0Srf;wGif ausmif;om; (3) odef;rS ,aeY (7) odef;txdSdvmcJhygonf/ ,ckuJhodkY jynfolvl
xkBuD;onf rdrw
d Ykd \ wd;k wufvmaom todPfjzifh rdrw
d Ykd om;orD;rsm;udk ausmif;rsm;odYk apvTwcf g ynmSmrS;D
apjcif;? ynma&; tm;ay;jcif;rsm;udk zqyvtpdk;&onf wu,fwrf; wdkif;jynf wdk;wufBuD;yGm;rI? wdkif;jynf
todPfzGHUNzdK;rIudk tvdkSdygvQif 0rf;ajrmuf0rf;ompGmvufcH ynma&;udk tm;ay;ulnD&rnf jzpfonf/
Armjynfw0Srf;vHk;wGif wuodkvf? aumvdyf? txufwef;ausmif;rsm; wdk;csJUaqmufvkyfjcif;? oifMum;
jyornfh t&nftcsif;jynfh q&m? q&mrrsm;&SdEdkif&ef q&mrsm;\ vpmwdk;jrifh vHkavmufpGm SmazGcefYtyfjcif;?
ausmif;oH;k y&dabm*rsm; zlvakH p&eftwGuf zefw;D ay;jcif;rsm; jyKvky&f ayrnf/ txl;ojzifh wdik ;f jynf\ toH;k p&dwf
wGif ynma&;p&dwfwdk;jrifhjcif;jzifh wuodkvfaxmufyHhjcif;udk ydkrdkjyKvkyfay;&ayrnf/
odYkaomf zqyvqdk ,
S v
f pftpd;k &onf odYkwikd ;f jynfw;kd wufBuD;yGm;&m? vlx\
k todPf zGUH NzdK;wd;k wuf
a&;twGuf ynma&;toHk;p&dwfudk wdk;jrifh&rnfhtpm; rdrdwdkYtmPmcdkifjrJa&;? &mxl;wnfwHha&;twGuf zdESdyfrI
tcsuftcsmjzpfaom ppfwyfrsm;wdk;csJUjcif;? ykvdyfrsm;wdk;csJUjcif;? Oya' tusOf;Xme ponfwdkY wdk;csJUjcif;? ppf?
ykvdyf? Oya'ponfh toHk;p&dwfrsm; jrifhwifay;cJhavonf/ ,aeYvufSd tajctaewGif zqyv tpdk;&tzdkY
pD;yGm;a&;tusyftwnf; qdu
k af &mufcahJ vonf/ odYk tusyftwnf; qdu
k af &muf&jcif;rSm Armjynf\ pD;yGm;a&;
pepfonf vGwv
f yfrrI Sb
d J e,fcsJUorm;tm; vH;k 0rScD t
kd m;xm; ae&aomaMumifh jzpfonf/ ,aeY pD;yGm;a&;tusyft
wnf;udk ajzSif;vdkvQif e,fcsJUorm;wdkY\ avmif;&dyfrS vGwfvyfaom pD;yGg;a&;pepfudk xlaxmifrSjzpfrnf/
odkYaomf zqyvonf e,fcsJUorm;tm; vHk;0rSDcdktm;xm;ae&aom ,ckvufSd pD;yGm;a&; pepfa[mif;BuD;udkyif
rGrf;rHusm;uefvsuf Sdayonf/ ,ck jzpfay:aeaom pD;yGm;a&; tusyftwnf; 0efxkyf0efydk;udk vlxktay:
yHck saeayonf/ tvkyo
f rm;vcrsm; avQmyh pfjcif;? Sm;yg;p&dwrf sm; jzwfawmufjcif;? tcGet
f wkwrf sm; ydrk akd umufcH
jcif;? aps;EIe;f rsm; aps;BuD;jrifah pjcif;wdYk jyKvkyv
f suf So
d nf/ ynma&;avmuwGiv
f nf; tvkyo
f rm; avmuenf;
wl ynma&;toH;k p&dwu
f kd qGcJ sum ausmif;om;rsm;tay: yHck scJah yonf/ ,aeYwuov
kd f qdv
k Qif ,cif axmufyhH
aMu;ay;aom ausmif;om;tm;vHk;udk axmufyHhaMu;&yfpJjcif; jyKvkyfcJhayonf/
odYk ynma&;toH;k p&dwf avQmhcsjcif;jzifh ausmif;taqmuftODrsm;udk wd;k csJUraqmufEidk jf cif;? ausmif;t
a&twGuf avQmhypfjcif;? ausmif;oH;k y&dabm*rsm; r0,fEikd jf cif;wdYk awGUMuHKvm&aomtcg ausmif;wGif ausmif;om;
rsm; avsmhoGm;ap&efrSm ausmif;udkydwfvnf; rjzpfEdkifojzifh tjcm; rw&m;aom enf;vrf;rsm; wqifhNyD;wqifh
vkyfvmMuonf/
&efuek w
f uov
kd Ef iS hf aumvdyrf sm;wGif pmar;yGrJ sm;udk Oypmtxufwef;pmar;yG?J bDattxufwef;pmar;
449

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
yGJrsm;om wuodkvfpwnfpuyif tpdk;&ppfpmar;yGJrsm; jyKvkyfcJhygvsufESifh 1951-52 ckESpfwGif twef;wdkif;
Oypm yxrESpf? 'kwd,ESpf? bDat yxrESpf? 'kwd,ESpfwdkif;wGif tpdk;&ppfpmar;yGJrsm; jyKvkyf&ef jyifqifcJhNyD;
pmar;yGJusolrsm;udk (undesirable elements) rvdkvm;tyfolrsm;[k orkwfum xkwfypf&ef MuHG,fcJhavonf/
xdpk Ofu ausmif;om;xk\ wGe;f uefcsufaMumifyh ifvQif pmar;yGpJ epfuo
kd m ajymif;vJEikd Nf yD; ausmif;rxkwf
Edik f jzpf&ayonf/ twef;wdik ;f wGif pmar;yGpJ pfum ausmif;om;rsm; txufwef;rsm;odYk ra&mufatmif wjznf;jznf;
MuHaqmifcJhNyD; 1954-55 ckESpfwGif (3) cgus ausmif;om;rsm;tm; ausmif;aqmif aecGifhray;jcif; jyKusifhcJh&mrS
1955 ckESpf ESpfukefwGif (3) cgus ausmif;om;rsm;tm; ausmif;xkwfcJhavonf/ odkY (3) cgus ausmif;xkwf
pepfudk aq;odyHwGifvnf; usifhoHk;vmcJhayonf/ ,aeYtxdqdkvQif ausmif;om;trsm; ausmif;xkwfjcif; cHae&
ayNyD/ txufwef;? tv,fwef;? rlvwef;rsm;wGif pmar;yGJjyKvkyfaomtcg pmar;yGJcspepfudk wjznf;jznf;
oGwo
f iG ;f cJo
h nf/ 1952-53 ckEpS w
f iG f ausmif;rsm; rScd b
hJ ;l aom owrwef;? pwkww
ef;pmar;yGrJ sm;udk tpd;k &ppf
jyKvkyfvmNyD; owrwef;wGif (60) &mcdkifEIef;atmif&mrS ,aeY (30) &mcdkifEIef;om atmifjrifjcif;? pwkwwef;wGif
(80) &mcdkifEIef;atmif&mrS ,aeY (40) &mcdkifEIef;om atmifjrifjcif;rsm; awGU&ayonf/ wuodkvfvnf; ,aeY
atmifjrifaom ausmif;om;OD;a&rSm ,cifuxuf avsmhenf;vmcJhonfudk awGU&onf/ taMumif;t&mrsm;udk
Munfhjcif;tm;jzifh tpdk;&onf pmppfXmersm;wGif pGufzufcg ausmif;om;OD;a&udk avsmhcsypfaeonf/
wuodkvfpmar;yGJrsm;wGifvnf; ppfBuD;tNyD; (46) &mcdkifEIef; atmifjrifcJhaomfvnf; ,aeY (11.42)
&mcdik Ef eI ;f om atmifjrifcahJ wmhonf/ ,aeYqv
kd Qif wuov
kd 0f ifpmar;yGu
J kd ESpq
f ifjh yKvyk Mf u&ef pDpOfMujyefawmhonf/
pmar;yGcJ sausmif;xkwo
f nfph epfukd ,aeYArmjynfynma&;avmuodYk oGwo
f iG ;f wuov
kd rf sm;? aumvdyf
rsm;rl pmar;yGJ (3) cgus ausmif;xkwfrnf[k twdtusjyKvkyfum xkwfypfaeaomfvnf; txufwef;ausmif;
rsm;rl ajAmifrvkyfao;bJ pmar;yGJusolrsm;udk cdk;aMumifcdk;0Suf rodrom rw&m;ausmif;xkwfvsuf Sdonf/
&efuek Nf rdKU? A[dt
k pd;k &txufwef;ausmif;wGif ausmif;om; (200) eD;yg;rQ ausmif;xkwyf pfjcif;cH&onf/ uefawmf
av;tpd;k &wef;jriahf usmif; ausmif;om;? ausmif;olrsm; vdu
k ef m&efpnf;urf;rsm;\ tcsuf (4) csufwiG f ausmif;
pmar;yGJ (3) cgusvQif ausmif;wGif ynmqufvuf oifMum;cGifhrjyK[k twdtvif;qdkxm;ayonf/
odkY ausmif;om;rsm;tm; tpdk;&onf if;wdkY\ ynma&;toHk;p&dwf avQmhvdkrIaMumifh ausmif;xkwfypf
jcif;? ausmif;om;avQmhypfjcif;rsm; jyKrlcahJ omfvnf; wzufrS ausmif;om;rsm; nHzh sif;jzpfonf[k toHaumif;[pf
a<u;aMumfum zHk;uG,fcJhavonf/
,aeY ausmif;om;rsm; tb,faMumifh nhHzsif;&avoenf;/
,aeY ausmif;rsm;wGif ausmif;taqmuftOD rvHak vmufraI Mumifh ausmif;om;rsm; waeYv;kH ynmroif&bJ
reufausmif;? nausmif; cGJjcm;oifae&onf/ aumvdyf? wuodkvfrsm;wGif wcef;vQif ,cifu ausmif;om;
(30) oifMum;&mrS ,aeY ausmif;om; (200) ausmf? (300) ausmf ynmoifMum;vsuf Sdonf/ ,aeY ausmif;rsm;
wGif q&m? q&mrrsm;tm; vpmwd;k jrirhf ay;ojzifh t&nftcsif;jynfh q&m? q&mrrsm? 'D*&DbUJG & q&m? q&mrrsm;
rSm q&mrvkyfbJaeMu\/ &efukefNrdKU? trsKd;orD;txufwef;ausmif;wGif 'D*&DbGJU& q&m (2) OD;omSd\/ jynf
NrdKU? txufwef;ausmif;wGif 'D*&DbGJU& q&m (1) OD;omSd\/ tvm;wl jynfe,fausmif;rsm;wGifvnf; 'D*&DbGJU&
q&mrsm; vHak vmufpmG rS?d SNd yD; q&mrsm;udo
k m txufwef;ausmif;rsm;odYk ydYk aqmifum ynmoifMum;apcJo
h nf/
odkY ausmif;rsm;wGif q&mrvHkavmufbJ twef;wwef;wGif ausmif;om;rsm; tqrwef q&mrvdkufEdkifatmif
rEdkifreif; oifMum;ae&avonf/
wzef ausmif;oHk;y&dabm*wGifvnf; vHk;0rSd jzpfcJh&\/ odyHynm? avmu"gwfynmcef;rsm;wGif "gwfcGJ
ud&d,mrsm; rSd roif&jcif;? pmtkyfpmwrf;rsm;rSd roif&jcif;aMumifh wuodkvfrsm;wGif if;ausmif;om;rsm;
nhzH sif;&jcif; jzpfavonf/ wzef wuov
kd 0f ifpmar;yGw
J iG f t*Fvyd pf mnh
H pmar;yGu
J sonf[k taMumif;jyjyef\/
,aeY t*Fvyd pf mrSm rnfoYkdajymapumrl ausmif;om;rsm;wGif roifrae&bmom? yxrbmomtjzpf oif,al e&\/
rdrdwdkYbmomr[kwfaom bmompum;udk yxrbmomtjzpf oif,lum ta&;xm;ppfaq;aomfvnf; oifMum;
aomtcgwGif (5) wef;rSp oifMum;&\/ wpfaeY (1) em&DrQavmufEiS hf t*Fvyd pf mudk (5) ESpf oifMum;jcif;tm;jzifh
rnfodkYrQ wuodkvftqifhudk rrDEdkif/
wzef ausmif;om;rsm;ysif; pmar;yGu
J sonf[k taMumif;jy\/ ,aeYausmif;om;rsm;onf pmar;yGaJ tmif
450

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


&ef rnfrQtm;xkwf&onfudk ,aeY ajrmufrsm;pGmaom tvGwfynmoifausmif;rsm;wGif aeYnrtm; avhvm
qnf;yl;ae&jcif;uyif ausmif;om;rsm; rysif;jcif;udk oufaojyaeacsonf/
,ckuJhodkY ausmif;om;rsm; ausmif;rsm;wGif avsmhyg;atmif jyKvkyfjcif;onf ,aeYwdkif;jynf\ jyefvnf
xlaxmifa&;wGif vdt
k yfaom ynmonfrsm; ,kwaf vsmhjcif;? wdik ;f jynfwiG f todPfw;kd wufa&;wdYk tm; aESmifah ES;
MuHaqmifjcif;wdkYudk tpdk;&onf um,uHajrmuf jyKrljcif;yif jzpf\/
,ckuJhodkY ausmif;om;rsm;tm; pmar;yGJcsumausmif;xkwfonfhpepf oGwfoGif;um pmayqufvuf oif
Mum;cGifh ray;jcif;onf EdkifiHol? EdkifiHom;wdkif; ynmoifMum;cGifh Sdap&rnf[laom tcsufudk azsmufzsufjcif;
jzpfHkomru vlwdkif;ynmoifMum;cGifh &Sdrnf[laom vlrItcGifhta&;ydwfyifjcif;vnf; jzpfayonf/
ausmif;ol^om;taygif;wdkhzqyvwdYk onf ,ckuo
hJ Ykd aiGtusyt
f wnf;? 0efxw
k 0f efy;kd udk ausmif;om;xktay:csum ausmif;om;rsm;
tm; pmar;yGJcs ausmif;xkwfHkrQru wzufrSvnf; 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm;jzpfaom or*tzGJUrsm; zGJUpnf;cGifhudk
ydwfyifjcif;? ausmif;om;opmazmuf 'Dtufpftdkrsm; arG;jrLaoG;cGJapjcif;? zdESdyfrIrsm;udkyg jyKusifhvsuf Sdayonf/
uJhodkY pmar;yGJcs? ausmif;xkwfjcif;? tcGifhta&;ydwfjcif;? 'Dtufpftdkrsm;udk ajrmufyifhay;cg ausmif;om;xk
nDGwfa&;tm; NzdKcGJaeonfrsm;udk ausmif;om;xkBuD;w&yfvHk; nDGwfpGm vufwGJumuG,fMu&ef EId;aqmftyfyg
aMumif;/
NrdKYrd? NrdKYzESifU jynfolvlxkBuD; cifAsm;,aeYausmif;om;rsm;tm; pmar;yGJcsum ausmif;xkwfypfonfhta&;onf ausmif;om;ta&; oufouf
omr[kwf? Armjynf\ wdk;wufBuD;yGm;a&;? EdkifiH\ta&;? wjynfvHk;ta&; jzpfygonf/ rdrdwdkY\ &ifaoG;rsm;\
xm0pOfta&;vnf;jzpfay&m usaemfwdkY ausmif;om;rsm;ESifh twlyg0if ulnDaqmifGufum zqyv qdkS,fvpf
tpd;k &\ rw&m;pmar;yGcJ s ausmif;xkwo
f nfh pepfukd ,aeYArmjynfynma&;xJoYkd usio
hf ;kH vmjcif;tm; umuG,f
Mu&ef arwm&yfcHtyfygaMumif;/
- wuodkvfpmar;yGJ (3) cguspepfudk y,fzsufavmU
- wuodkvf0ifpmar;yGJwGif csypfjcif; &yfqdkif;avmU
- pmar;yGJcs ausmif;xkwfpepfudk zsufodrf;avmU
- ynma&;toHk;p&dwf wdk;jrifhavmU
- ynma&;pepfudk topfjyifavmU
- pD;yGm;a&;pepfudk topfjyifavmU
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* (wuo)
&efukefcdkifvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;or* (&uo)
ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJYcsKyf (Auorsm;tzGJYcsKyf)
odYk aMunmcsufrsm;jzifh xkwjf yefum (3) cgusausmif;xkwpf epfukd uefYuu
G cf o
hJ nf/ xdt
k csdeu
f zqyv
tpdk;&onf ynma&;tay:wGif xm;Sdaom oabmxm;rSm(1) 0g'jzefYa&;udkom t"duxm;jcif;?
(2) ppfom;pkaqmif;a&;udkom t"duxm;jcif;?
(3) ygwD0ifaumif;pm;a&;udkom t"duxm;jcif;?
(4) tvkyfvufrJhjyem rajzSif;Edkifjcif; tpSdaom taMumif;wdkYrS ay:aygufvmaom tusKd;oufa&muf
rIrsm; jzpfonf/
xdkjyemrsm; rajzSif;EdkifaomtcgwGif zqyvtpdk;&onf(1) wzufwGif ausmif;om;xktwGif;wGif wynfharG; aoG;cGJap? wzufrS tmPmESifhzdESdyfjcif;
(2) pmar;yGJcs ausmif;xkwfaejcif; (2) csufudk awGU&onf/
1953 ckESpf? Mo*kwfv NrdKUawmfcef;r usif;yaom zqyvtrwfaygif;pHk tpnf;ta0;wGif 0efBuD;OD;ausmf
Nidr;f u 'Dtufpt
f u
kd kd zqyvu todtrSwjf yKonf/ uln&D rnf[k ajAmiftwdtvif; aMunmcJah yonf/ &efuek Nf rdKUwGif
'Dtufpt
f rkd sm;udk oifwef;rsm;ay;cJo
h nf/ Auorsm;tzGUJ csKyf taeESiv
hf nf; txufygajzSi;f yHu
k kd vH;k 0oabmrwlay/
451

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
,ckjzpfay:aeaom ynma&;tusyftwnf;rS xGuf&mvrf;onf(1) toufarG;0rf;ausmif;ynmrsm; wdk;csJUtm;ay;jcif;?
(2) ynma&;vGwfvyfcGifhay; vufSdusifhoHk;aeaom ygwD0ifaumif;pm;a&;0g' pGefYvTwfjcif;?
(3) ynma&;toHk;p&dwf 10% wdk;jrifhoHk;pGJapjcif;?
(4) (3) wef;rSp t*Fvdyfpmrsm; oifMum;jcif;rsm; jzpfayonf/
txufygtcsuf (4) csuf&Sd&ef Auorsm;tzGJYcsKyfrS ta&;,laqmifGufoGm;rnfjzpfaMumif;/
trIaqmiftzGYJ
Auorsm;tzGJYcsKyf
&efukefNrdKY
if;tjyif atmufyg Auorsm;tzGUJ csKyf\ aMunmcsuu
f Mkd unfv
h Qif zqyvtpd;k &\ zdEydS rf rI sm;udk xyfraH wGY
&ayonf/

ausmif;om;rsm;cHpm;ae&onfU vGwfvyfa&;t&om
ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJYcsKyf aMunmcsuf
ArmEkid if o
H nf jynfaxmifpo
k rwEdik if t
H jzpf vGwv
f yfa&;&cJo
h nfrmS (8) ESpu
f mvodYk wdik cf ahJ yNyD/ wm0ef
tSdqHk;aom zqyv qdkS,fvpfwdkY\ EdkifiHtusKd;? jynfolvlxk vlwef;pm;tusKd;? vlrsKd;pktoD;oD;tusKd;wdkYtm;
tb,frQ vkyfaqmifay;cJhonfudk jyefvnfqef;ppf&ef vdktyfayonf/ ausmif;om;rdbrsm;ESifh jynfolvlxkodkY
ArmEdik if aH usmif;om;rsm; cHpm;ae&onfh (8) ESpw
f m vGwv
f yfa&;t&omudk ('Dru
kd a&pDtcGit
hf a&;tydik ;f rS) wifjy
vdkuf&ayonf/
pmar;yGJcs ausmif;xkwfcH&aom ausmif;om;rsm;
(3) cgusausmif;xkwfpepf &efukefwuodkvf (2000) ausmf
(3) cgusausmif;xkwfpepf rEav;wuodkvf (300) ausmf
(3) cgusausmif;xkwfpepf armfvNrdKifOypmaumvdyf (15) ausmf
(3) cgusausmif;xkwfpepf txufwef;ausmif;rsm; (200) ausmf
(&efukef A[dktpdk;&txufwef;ausmif; tygt0if)
wuodkvf pmar;yGJrS (2) ESpfy,fjcif; ('Dbm;) ESifh ausmif;xkwfcH&olrsm; (198) a,muf
wuodkvf atmufwdkbmausmif;wvydwfa&;ESifhywfouf ausmif;xkwfcH&olrsm;
&moufyefausmif;xkwfcH&olrsm; - (49) OD;
ESpftydkif;tjcm; - (22) OD;
(19) vMum tzrf;cH&olrsm; - (16) OD;
0&rf;xkwfxm;jcif;cH&olrsm; - (2) OD;
ausmif;om;or*zGJYpnf; ausmif;xkwfcH&olrsm;
ajrmif;jr
(5) a,muf
jrif;jcH
(1) a,muf
tdrfrJ
(3) a,muf
ewfarmuf
(9) a,muf
BudKUyifaumuf
(2) a,muf
ppfawG
(1) a,muf
452

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


vufSd rw&m;vkyfMuHtzrf;cHae&aom ausmif;om;rsm;
wuo BudKUyifaumuf? rEav; &moufyef
rw&m;ausmif;xkwfcH&ol? &efukefNrdKUrausmif; -

(3) OD;
(1) OD;
trIaqmiftzGYJ
Auorsm;tzGJYcsKyf

odkYjzifh (3) cgus ausmif;xkwfpepfudk ausmif;om;xktpnf;ta0;yGJBuD;rsm;? vSnfhvnfyGJrsm; jyKvkyf


vnf;aumif;? ausmif;om;rsm;xH qEjyvufrw
S af umufc
H vnf;aumif;? ausmif;om;rsm; rJqEay;yGJ usif;yjyKvky
f
vnf;aumif; (3) cguspepf zsuford ;f a&;twGuf awmif;qdw
k u
kd yf 0JG ifcMhJ uonf/ vlxt
k oif;tzGUJ ? owif;pm ud,
k pf m;
vS,frsm;tm; zdwfac: vnf;aumif;? owif;q&mrsm; uGefz&ifhvkyf vnf;aumif;? ygvDreftrwfrsm; zdwfac:
vnf;aumif; wifjyum (3) cgusausmif;xkwfpepfudk jynfolwdkYxHodkY wifjycJhayonf/
uJhodkY ausmif;om;xk\ wnDwGwfwnf; qEjyawmif;qdkjcif;? rdbjynfolrsm; axmufcHrI&Sdjcif;ESifh
wuo udk,fpm;vS,fwdkY\ wuodkvfaumifpDwGif awmif;qdkaqmifGufrIrsm;aMumifh wuodkvftmPmydkifwdkYonf
raeEdik af wmhbJ wuov
kd af umifpD tpnf;ta0;rS atmufygtwdik ;f qH;k jzwfc&hJ ayonf/ (3) cgus ausmif;xkwpf epfEiS hf
(65) &mckid Ef eI ;f pepfwUkd udk pOf;pm;&efEiS hf tjcm; oifah wmfaom enf;pepfydS gu aumifpo
D Ykdwifjy&ef atmufygaumfrwDukd
zGJUpnf;ygonf/
(1) ygarmucsKyf (cs,f,mrif)
(2) odyHr[mXmerSL;
(3) 0dZmr[mXmerSL;
(4) ausmif;tkyfBuD; (rEav;)
(5) OD;bNidrf; (wuo udk,fpm;vS,f)
(6) OD;xGef;atmif (NrdKUawmf0efa[mif;)
ausmif;om;xk\awmif;qdkcsuft& xdkaumfrwDudk zGJUpnf;ay;&vifhupm; tpnf;ta0;wBudrfwcgrQ xkdif
jcif;rjyKbJ xm;cJhayonf/ (3) cgusausmif;xkwfpepfudk aESmifhaES;ap&ef MuHaqmifjcif; jzpfayonf/ ausmif;om;xk
nDw
G af &;tm;jzifh atmify&JG ,lEikd af vonf/ 1953-54 ckEpS f wuo rzGUJ pnf;ay;bJxm;cJ&h mrS zGUJ pnf;ay;cJ&h ayonf/
1953 ckESpf atmufwdkbmta&;awmfyHktwGuf zrf;qD;cH&aom ausmif;om;rsm; jyefvTwfay;cJh&onf/ ausmif;xkwf
cH&aom ausmif;om;rsm; jyefwufcGifh ay;cJh&onf/
odYk jzifh (3) cgusausmif;xkwpf epfukd ausmif;om;rsm; nDw
G af &; jzifh wuo? Auo? tvHawmfatmuf
wGif or*rsm;? toif;tzGJUrsm; yg0ifyl;aygif; aqmifGuf&ef zdwfac:rIrsm; jyKvkyfvmMuonfudk awGUSd&ayonf/
xdkodkYvkyfaqmifrIaMumifh ](3) cgusausmif;xkwcf &H aom ausmif;om; (2000) ausmt
f m; ,ckEpS rf usio
Uf ;kH bJ jyef0ifciG Uf
&Sd&ef} tmPmydkifrsm;u wESpfaTUqdkif;xm;rnf[k oabmwlcsuf&&ef toif;? or*aygif;pHk yg0ifaqmifGufcJhMu
ayonf/ ausmif;om;xk (4000) ausmf rJqEay; vnf;aumif;? aeYausmif;om; rsm;? oxHkaqmif? yJcl;aqmif?
yif;,aqmif? ppfuikd ;f aqmif? tif;0aqmif? aTbakd qmif? '*kaH qmif? tr&aqmifwYkdwiG f rJqEaumuf,Nl yD;cJNh yD jzpfonf/
aeYausmif;olrsm;? tif;vsm;aqmif? &wemaqmif? oD&daqmif? rmvmaqmifolrsm;ESifh tr&? rEav;? awmifil?
jynf? waumif;? wDwDpD taqmifrsm;vnf; qErJrsm;aumuf,lum (3) cgusausmif;xkwfpepfudk tm;vHk;uefYuGuf
cJhMuayonf/ rEav;wuodkvf? armfvNrdKif Oypmaumvdyfrsm;vnf; ausmif;om;rsm;u wcJeufuefYuGufcJh
Muayonf/

(q) &efukefwuodkvf ausmif;om;ppftiftm;pk (S.O.F)


(S.O.F) onf qd
k ,
S v
f pfygwD\ pDru
H ed ;f t& ay:aygufvmaom tzGUJ tpnf; jzpfonf/ tzGUJ tpnf;wGif

wyfOD;rS rdrdudk,fusKd;twGuf xGufoGm;aom udkeefZifvm? 'Dtufpftdkrsm;ESifh oefYSif;ta[mif;rsm; yg0ifayonf/


aG;aumufyGJwGif wyfOD;ESifh t"dutm;NydKif&ef jzpfayonf/ qdkS,fvpfrsm;onf 'Dtufpftdkudk ausmif;om;xku
raxmufcrH eS ;f odojzifh (S.O.F) udk zGUJ pnf;cJo
h nf/ (S.O.F) 'Dtufpt
f kd wzefjyefvnf toufoiG ;f aom tzGUJ jzpfonf/
453

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(S.O.F) wyfO;D udk ta&;ay;wdu
k &f efEiS hf (D.S.O) bufrS [efjywdu
k cf u
kd &f efEiS hf Mum;vrf;pOfjzifh vlrsKd;pkrsm;
Mum; tiftm;pkrsm;udk odrf;oGif;&ef jzpfayonf/ aemufqHk; (D.S.O) kyfvHk;ay:vmcJhojzifh wuoaG;aumufyGJ
tNyD;wGif (D.S.O) zsufodrf;cJh&m vlrsKd;pkrsm;ESifhoefYSif;wdkY rauseyf (D.S.O) (2) jcrf; uGJcJh&onf/

(Z) [,f&Dwefta&;awmfyHkESifh uefhuGufyGJrsm;


xdkta&;awmfyHk ay:aygufvm&aomtaMumif;&if;rSm tv,fwef;tpdk;&ppf owrwef;pmar;yGJwGif ar;cGef;
aygufonf[laom jyemjzpfonf/ owrwef;ausmif;om;rsm; bmom&yf (4) bmom ajzNyD;aomtcg rwfv
(22) &ufaeYwGif ajzqdk&rnfh bmomrSm ocFsmar;cGef;vTmtrSwf (2) ESifh taxGaxGodyHynmudk ajzqdk&rnfjzpfonf/
pmar;yGrJ ajzqdrk u
D yif xdak eYxw
k f Armhacwfowif;pm taxGaxGoyd H ar;cGe;f aygufMum;vsuf So
d nf/ xdak r;cGe;f vTm
wGif yg0ifaom yk'pf mwyk'u
f kd xkwaf zmfvsuf ygScd ahJ yonf/ ar;cGe;f aygufMum;onf[k aumvm[vjzpfaeaomfvnf;
qdkif&mrS ta&;,ljcif;rSdcJhay/
yxrydik ;f ocFsmar;cGe;f vTm ajzqdNk yD;aomtcgwGif taxGaxGoyd aH jzqd&k ef pmar;yGcJ ef;rodYk a&mufcdS sdef pmar;
yGJBuD;Muyfolrsm;u rwfv (20) &ufaeYrSp pwifusif;yaom owrwef;pmar;yGJudk vHk;0zsufodrf;vdkufaMumif;
ynmrif;BuD;OD;bxGm; vufrw
S jf zifh trdeYf pmudzk wfjycJo
h nf/ pmar;yGBJ uD;Muyforl sm;u Armhacwfowif;pmwGif ar;cGe;f
ykpmygSdvmojzifh zsufodrf;vdkuf&onf[k ajymMum;avonf/
xdktcg ausmif;om;rsm;onf rdrdwdkY vaygif;rsm;pGm BudK;yrf;ajzqdkcJh&aom pmar;yGJudk vHk;0zsufodrf;vdkuf
&onf[k od&dS onfEiS hf wNydKifeuf ausmif;om;rsm; id,
k Mkd uNyD;vQif rcHr&yfjzpfum pmppfXmetoD;oD;Sd ausmif;om;rsm;
onf pk;kH um ynmrif;BuD;H;k odYk csDwufqEjyMuygonf/ xdYk aemuf Armhacwf owif;pmwdu
k af SUodk a&mufMdS uonf/
owif;pmwdkuf ykvdyftcsKdU apmifhvsufSdonf/ tcsdeftenf;i,ftwGif; taSUydkif;w&m;olBuD; ygpDjrarmifonf
ykvdyftrIxrf;rsm;ESifhtwl a&mufSdvmonf/
Auorsm;tzGJUcsKyfrS Ou| udkaZmf0if;ESifh &uorS 'k-Ou| udkarmifarmifcifwdkYonf ynmrif;BuD;tm;
oGm;a&muf awGUqHkaqG;aEG;aomfvnf; rawGU&ay/ xdktcg udkaZmf0if;wdkYonf taSUydkif;w&m;olBuD; ygpDjrarmifESifh
awGUum ,ckqEjyolrsm;rSm owrwef;ausmif;om; (12) ESpf? (13) ESpftG,f uav;rsm;jzpfaMumif;? aoewfESifh
rypfcwf&efESifh uav;oli,frsm; at;csrf;pGmqEjyrIudk xdef;odrf;xm;rnfjzpfaMumif; ajymaomtcg w&m;olBuD;u
aumif;ygNyD[ak jymNyD;aemuf csujf cif;yif aoewfEiS yhf pf&ef trdeYfay;awmhonf/ udak Zmf0if; aoewfEiS rhf ypf&ef txyfxyf
wm;ygaomfvnf; r&awmhay/ rypfao;bJ Sdonfudkyif ]ypfawmUygvm;uG} [k trdefYxyfay;avonf/
aoewfypfcwfrIaMumifU1/ [,f&Dwef

(51) csmcsDvrf; aoqHk;cJh&onf/

tjyif;txef 'Pf&m&olrsm;xJwGif1/ wifarmifat; (11) ukudKif;vrf;


2/ wifatmif
(23) 'dkbDvrf;? ajreDukef;wdkY yg0ifonf/
xdktcgwGif(1) aoewfypf&ef trdeYf ay;aom w&m;olBuD; ygpDjrarmifEiS hf wm0efadS om jynfxaJ &;0efBuD; Adv
k cf ifarmifu
av;wdkYtm; Armhacwfudk ta&;,lovdk csufjcif;zrf;qD; ta&;,l&ef?
(2) pmar;yGJ ar;cGe;f aygufMum;rIrmS ynma&;Xme\ wm0efomjzpf wm0efo
dS rl sm;tm; azmfxw
k t
f a&;,l&ef?
(3) zGUJ pnf;vku
d af om pHpk rf;a&;aumfrSiw
f iG f ausmif;om;ESijhf ynfoUl ud,
k pf m;vS,rf sm; yg0ifciG jhf yK&ef qEydS g
ojzifh tjrefqHk; awmif;qdkvdkuf&ygaMumif;/
&efukefcdkifausmif;om;rsm;or* (&uo)? Auorsm;tzGJUcsKyf? &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*
(wuo) wdkYu awmif;qdkcJhayonf/

454

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


(Z-1) or* (3) ck yl;wGJaMunmcsuf
&Jabmf ausmif;ol^om; taygif;wdkhowrwef;pmar;yGJ ar;cGef;aygufMum;onfhtwGuf pmar;yGJzsufodrf;ypfcJhonf/ pmar;yGJzsufodrf;onfh
twGuf (7) wef; ausmif;om;uav;rsm;onf qEjycJyh gonf/ Armhacwf owif;pmwdu
k u
f kd 0dik ;f 0ef;qEjycJo
h nf/
ykvyd rf sm;u aoewfEiS yhf pfowfojzifh &Jabmf[,f&w
D ef usqH;k oGm;cJ&h ayonf/ usqH;k oGm;jcif;ESihf ywfouf
uREkfyfwdkY (3) zGJU yl;aygif;aqmifGufcJhygonf/ aSUqufNyD; &Jabmf[,f&Dweftm; &uf&ufpufpuf owfjzwfjcif;?
pmar;yGJar;cGef; aygufMum;jcif;twGuf qufvufaqmifGuf&ef aumfrwDw&yfzGJUpnf;&ef vdktyfonf[k ,lqyg
onf/ odkYtwGuf &Jabmfausmif;om;^olwdkY\ 25? 3? 56 &ufwGif aeYv,f (12) em&Dtcsdef? Armhacwfowif;pm
wdkufteD;? A[ef;tpdk;& txufwef;ausmif;aSU uGufvyfpcef;odkY vma&mufMuyg&ef wdkufwGef;EId;aqmfvdkuf
ygonf/
twGif;a&;rSL;rsm;
Auorsm;tzGJYcsKyf
&efukefcdkifausmif;om;rsm;or* (&uo)
aehpJG- 24? 4? 56 &ufaeh
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* (wuo)
(Z-2)

Auorsm;tzGJYcsKyf TefMum;vTm
aeYpGJ- 29? 3? 56

&Jabmfw-hkd
22? 3? 56 &ufaeYwGif owrwef; pmar;yGJar;cGef;rSm aygufMum;onfhtwGuf pmar;yGJudk zsufodrf;ypf
vdkufonf/ xdkodkY zsufodrf;ypfvdkufjcif;ESifh ywfouf ausmif;om;rsm;rauseyfjzpfcg ynmrif;BuD;Hk;odkY oGm;
a&muf 0dkif;0ef;qEjycJhonf/ xdkYaemuf ar;cGef;xkwfazmfaom Armhacwf owif;pmwdkufodkY 0dkif;0ef;qEjycJhonf/
Armhacwfowif;pmwdu
k o
f Ykd 0dik ;f 0ef;qEjypOf w&m;olBuD; ygpDjrarmif\ trdeYft& ykvyd rf sm;u aoewfEiS hf
ypfcwfojzifh (16) ESpt
f G,?f pdeaf ygausmif;om;av; ][,f&w
D ef} usqH;k oGm;&Smonf/ ausmif;om;rsm;'Pf&m&
S
d (2) a,mufrmS twGi;f vlemtjzpf ukoae&onf/ odYk &uf&ufpufpuf vlrr,fcav;rsm;tm; owfypfjcif;
onf zufqpftjyKtrlrsK;d om jzpfayonf/ odYk aoewf vufeufEiS hf ypfowfjcif;twGuf igwdYk onf aSUodYk quf
vuf ta&;,ljzpfonf/
odYk ta&;,l&mwGif qdik &f mor*crJG sm;onf pDwef;vSnv
hf nfyrJG sm;? vlxpk nf;a0;yGrJ sm; usi;f yum jynfol
vlxkudk wdkifwnf&rnf/ ausmif;rsm;zGifhvSpfxm;ygu ,m,DqEjyoydwfarSmufMu&ef jyKvkyf&rnfjzpfaMumif;
TefMum;vdkufonf/
,ck rwfv (29) &ufaeYwiG f &Jabmf[,f&w
D ef usqH;k aom (7) &ufajrmufaeYjzpfojzifh aeYwiG f qGr;f oGwf
trQtwef;a0jcif;udk ausmif;om;ESifhvlxk yl;aygif;um jyKvkyf&rnfjzpfaMumif; TefMum;vkdufonf/
tqdkrsm;1/ aoewfESifhypf&ef trdefay;ol w&m;olBuD; ygpDjrarmifESifh wm0eftSdqHk;jzpfaom jynfxJa&;0efBuD;
Adkvfcifarmifuav;wdkYtm; ta&;,ltjypfay;&ef/
2/ ar;cGef;ykpmaygufMum;rIonf ynma&;Xmewm0efom jzpfaomaMumifh wm0efSdoltm; azmfxkwf tjypf
ay;&ef/
3/ 0efBuD;csKyfu zGJUpnf;vdkufaom pHkprf;a&;aumfrwDwGif ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm; yg0ifcGifh&Sd&ef/
zufqpf0g' usqHk;&rnf
ausmif;om;ta&; atmif&rnf
trIaqmiftzGYJ
Auorsm;tzGJYcsKyf
455

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(Z-3) EdkifiHawmf0efBuD;csKyfxHay;pm

odhk
EdkifiHawmf0efBuD;csKyf
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmftpdk;&tzGJY

rS
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
ausmif;om;ta&;awmfyHkaumfrwD
aeUpGJ- 30? 3? 56
taMumif;t&m / / ,ck jzpfyGm;aeaom ausmif;om;ta&;awmfyHkudptm; rsufESmpHknD awGYqkHajzSif;yg&efcifAsm;/
1956 ckESpf? rwfv (22) &ufaeYwGif owrwef; ar;cGef;ykpm aygufMum;rIESifhywfouf pmar;yGJrsm;
jyefvnfppfaq;rnf[laom trdefYudk rauseyfMuaom ausmif;om;^ausmif;olaygif; ajrmufrsm;pGmwdkYonf ynm
rif;BuD;Hk;ESifh Armhacwfowif;pmwdkufodkY 0dkif;0ef;qEjycJhygonf/
vlrr,fausmif;om;av;rsm; qEjy&mwGif &efukeftaSUydkif; &mZ0wfw&m;olBuD; OD;ygpDjrarmif\ trdefY
t& qEjyrIukd &ufpufpmG aoewfEiS Nhf zKdciG ;f cJo
h jzifh pdeaf yg(vf) ausmif;om;av; [,f&w
D efrmS if;aoewf'Pf&m
ESifh usqHk;cJh&ygonf/ tjcm; ausmif;om; (2) OD;rSm 'Pf&mjyif;xefpGm &cJhygonf/
odkY vlrr,fausmif;om;av;rsm;tm; &ufpufpGmowfjzwfjcif;onf wdkif;jynf0,f rvdkvm;tyfaom
udpjzpf vnf;aumif;? 'Drdkua&pDenf;t& qEjyonfudk vufeuftm;udk;jzifh ajzSif;onfudk vnf;aumif;?
jyemt&yf&yfwGif at;csrf;pGmajzSif;onfhenf;udk tpOftvmt& usifhoHk;cJhaom ausmif;om;rsm;u rsm;pGm
rausreyf jzpfcJhygonf/
,if;odYk jyemt&yf&yfukd tMurf;zuf vufeufEiS ahf jzSi;f rnfqykd gu aemifwiG v
f nf; ,ckvkd rzG,&f m
rvdkvm;tyfaom trItcif;rsKd; ay:aygufp&m Sdygonf/
xkYdaMumifh aemufaemifwiG f odYkaom trIupd r sK;d ray:aygufatmif ,ckuo
hJ Ykd ay:aygufcahJ om udpr sm;udk
vnf; wm0eftSdqHk; EdkifiHtpdk;&ESifh aoG;ajrus tqHk;cHvdkufaom ausmif;om;wdkY ESpfOD;ESpfzuf auseyfEdkifrnfh
enf;vrf;rsm; SmazGEkdif&ef EdkifiHawmf0efBuD;csKyfESifh at;csrf;pGm awGUqHkajzSif;cGifhjyKyg&ef taMumif;Mum;ygonf/
vufeuftm;udk;ESifU ajzSif;aom0g' usqHk;&rnf

(aZmf0if;)
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
ausmif;om;ta&;awmfyHkaumfrwD

456

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

(Z-4)

ausmif;om;ta&;awmfyHkaumfrwD aMunmcsuf
(pnf;Hk;vIHYaqmfa&;AsLkd)

30? 3? 56 &ufaeY
owrwef;pmar;yGJ zsuo
f rd ;f vdu
k o
f nfrpS zqyvqdk ,
S v
f pfwYkd\ vlowf0g'aMumifh aoG;pdr;f yGuyf u
G f
tHxGufum ausmif;om;av; &Jabmf[,f&DwefrSm rIrvS usqHk;cJh&ygonf/
odYk &Jabmf[,f&w
D ef usq;kH cJjh cif;jzifh ausmif;om;ta&;awmfyBkH uD; ay:aygufc&hJ m ausmif;om;ta&;awmfykH
BuD; jzpf&onft
h aMumif;t&if;ESihf &Jabmf[,f&w
D ef usqH;k &yH?k zqyvqdk ,
S v
f pfwYkd \ &uf&ufpufpuf vlowf
0g'usifhoHk;yHkudk &efukefNrKdUwGif;Sd &yfuGuftoD;oD;twGif; vSnfhvnfSif;vif; a[majymyGJrsm;usif;ycJh&m (16)
yGJrQ NyD;pD;cJhavonf/
odYk aomf tjcm;&yfuu
G w
f iG ;f rS NrKdUrdNrKdUzrsm;u vma&mufawmif;qdMk uojzifh NrKdUrdNrKdUzrsm; qEjynf0h ap&ef
ausmif;om;ta&;awmfyHkaumfrwDrS BudK;pm;aqmifGufvsuf SdaMumif;/
xdkYjyif tjcm;NrKdUrdNrKdUzrsm;onf rdrdwdkY &yfuGufwGif; Sif;vif;a[majymap&ef qESd pDpOfNyD; ____
Sd acwaumfrwDHk;wnf&m atmufyg AsLdktwGif;a&;rSL;xH vma&muf taMumif;Mum;Muyg&ef arwm&yfcHygonf
cifAsm;/
rdbausmif;om; vufwGJMu
ta&;awmfyHk atmif&rnf
armifarmifcif
twGif;a&;rSL;
pnf;Hk;a&;ESifUvIHYaqmfa&;AsLdk
ausmif;om;ta&;awmfyHkaumfrwD

(Z-5)

ta&;awmfyHkaumfrwD aMunmcsuf

owwef;pmar;yGJ zsuford ;f jcif;udk rauseyfonft


h wGuf qEjyMuaom ausmif;om;av;rsm;tm; ykvyd u
f
aoewfESifh ypfcwfonfhtwGuf touf (17) ESpftG,fSd (7) wef; ausmif;om;av; [,f&DwefrSm usqHk;cJh&yg
onf/ ausmif;om; (4) OD; 'Pf&m&cJyh gonf/ odYk twGuf ausmif;om;ESihf jynfow
l Ykd onf tH;k tH;k <uuf<uufjzpfvm
onf/ rcHr&yfEdkif jzpfvmMuonf/ ausmif;om;xkonf vnf;aumif;? ausmif;om;ESifhjynfol yl;aygif; vnf;
aumif; qEjycJhMuayonf/
odkY tMurf;zufum aoewfESifhypfjcif;? owfjzwfjcif;rsm;twGuf ausmif;om;ESifh jynfolwdkY qEjyvm
Muaomtcg0,f ausmif;om;ESihf jynfow
l Ykd \ qEuv
kd u
kd af vsm&rnft
h pm; zqyvqdk ,
S v
f pftpd;k &onf udv
k ekd D
acwfu e,fcsJUorm;ESifhvufyg;apwdkY\ pmtkyfBuD;twkdif; ausmif;om;xkudkvnf;aumif;? jynfolvlxkudkvnf;
aumif; vSnfhzsm;&efom jyKvkyfcJhayonf/ (1300) jynfh ta&;awmfyHkBuD;wGif ausmif;om;&Jabmf udkatmifausmf
towfc&H pOfu jynfoYlt<kH urIukd aMumufUHG aom e,fcsUJ orm;ESihf vufyg;ap barmftpd;k &onf pHpk rf;a&;aumfrSif
[lzGUJ um jynfoEl iS hf ausmif;om;xkukd vSnzhf sm;cJMh uavonf/ aemufq;kH wGif ,ck Edik if aH wmforw a'gufwmbOD;
uyif ykvdyfzufrSvGefonf[k tpD&ifcHcJhzl;ayonf/
,ckvnf; e,fcsUJ vufyg;apwdYk \ pmtkyBf uD;twdik ;f ausmif;om;ESirhf b
d jynfow
l Ykdukd vSnzhf sm;&ef pHpk rf;a&;
aumfrSifudk EdkifiHawmf0efBuD;csKyfu zGJUcJhNyD;vQif(1) y#dyu rnfodkYjzpfoenf;?
(2) jzpfay:vmaom tusKd;taMumif;?
(3) aoewfESifhypfcwf&rnfh tajctaeSd rSd?
(4) tjcm;enf;jzifh vlpkcGJEdkif rcGJEdkif?
(5) b,fyk*dKvfrSm wm0efSdovJ?
(6) aemifudkrjzpfatmif umuG,fap&ef [l wu,fhv,fjyifwGif qifoGm;ovdk xifSm;aeaom trIBuD;
457

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
udkyif jynfolESifhausmif;om;tm; IyfaxG;oGm;&ef MuHaqmifvsuf Sdayonf/
ausmif;om;ESifh &Jonf &efolvnf; r[kwf? wOD;ESifhwOD; vHk;0vnf; y#dyujzpfjcif;vnf; rSdygbJvsuf
ausmif;om;-&J y#dyu tjzpfrsKd;a&mufatmif wrifvyk Mf uHvsuf Sad yonf/ &Jom;rsm;udk txGurf cdik ;f bJ vSnphf m;
jcif;yif jyKvkycf ahJ yonf/ odYk tppftrSeu
f kd zH;k uG,u
f m rdrw
d Ykd tay: usa&mufrnfh wm0efukd vTaJ jymif;ay;onfh
oabmrsKd;udk ausmif;om;ta&;awmfyHkaumfrwDonf vufcHvdrfhrnf r[kwfay/
odYk twGuf ta&;awmfyakH umfrwD ud,
k pf m;vS,rf sm;u ausmif;om;-&J y#dyu pHpk rf;a&;aumfrSit
f rnfukd
vTJajymif;ay;&ef awmif;qdkcJhayonf/ odkYaomf ausmif;om;wdkY\ awmif;qdkcsufudk rvdkufavsmcJhay/
odkY ausmif;om;-&J y#dyu[l IyfaxG;oGm;ap&ef MuHG,fonfomru zqyvqdkS,fvpftpdk;&onf
rdrt
d jypfrS tvGwf ek ;f um ausmif;om;rsm;ay:odYk vnf;aumif;? &JtrIxrf;rsm;ay:odYk vnf;aumif;? owif;pmrsm;
ay:odkY vnf;aumif; yHkcs&ef rdrdpdwfBudKuf aumfrSifzGJUay;cJhonf/ zqyvqdkS,fvpf vlowform;rsm;u rdrd
wdkY tvdkuszGJUpnf;jcif;onf rnfonfhenf;ESifhrQ rSefuefrI r&SdEdkifay/ odkY rSefuefjcif;rSdjcif;udkvnf; zqyv
qdkS,fvpfacwfwGif ay:ayguforQaom pHkprf;a&;aumfrSifrsm;u oufaojycJhNyD; jzpfonf/ odkYtwGuf ausmif;
om;ESifh jynfolYudk,fpm;vS,frsm; yg0ifa&;udk ta&;awmfyHkaumfrwDu awmif;qdkcJhayonf/ awmif;qdkcsufudk
rvdu
k af vsmkrH u ausmif;om;qE? jynfoYl qEygonfjzpfap? rygonfjzpfap rdrw
d Ykd qufvyk &f rnfh oabmrsKd;udk
yif ajzMum;cJhayonf/
xifxifSm;Sm;BuD; awGUjrif&aom zqyvwdkY\ tMurf;zuf vlowf0g'ESifh vlowfrIBuD;udk zHk;uG,f&ef
MuHpnfaom ausmif;om;-&J y#dyu[k vSnzhf sm;jcif;? pHpk rf;a&;aumfrSiw
f iG f ausmif;om;ESihf jynfoYl u,
kd pf m;vS,f
rsm; ryg0ifbJ rdrdwdkYoabmus tpD&ifcHap&m tjzpfrSefudk zHk;uG,faejcif;jyKvkyf&ef pDpOfaejcif;rsm;twGuf
ta&;awmfyHkaumfrwDonf pHkprf;a&;aumfrSiftm; ulnDvdrfhrnf r[kwfay/
ta&;awmfyHkaumfrwDonf vufawGUtaumiftxnfjzifh Sdaeaom zqyv tMurf;zufzdESdyfrI0g'ESifh
vlowfw&m;cHrsm;udk azmfxw
k u
f m jynfoUl aSUarSmufoYkd qufvufwifjyoGm;rnf jzpfayonf/ xkrd Qomruao;bJ
zqyvu zH;k uG,&f ef MuHpnfum twdu
k t
f cHrsm;u ajrmufay;onf[al om pGypf cJG sufrsm; jynfoel m;a,mifaprnfh
vSnjhf zm;csurf sm;udk azmfxw
k f aqmifu
G o
f mG ;rnf jzpfayonf/ &Jabmf[,f&w
D eftm; aoewfEiS hf ypfowfjcif;onf
,ckrS aSmifwcifay:aygufvmjcif; r[kw/f &mZ0iftqufqufu zqyvwdYk \ jyemay:wdik ;f vufeuftm;
udk; tMurf;zufajzSif;a&;0g'rS ay:aygufvmjcif; jzpfayonf/
odkY tMurf;zufajzSif;enf;0g'udk yPmr umuG,frwm;qD;EkdifonfESifhtrQ aemifwGifvnf; &Jabmf
[,f&DwefuJhodkY ausmif;om;uav;aygif;rsm;pGm owfjzwfjcif;cHae&rnf[k ta&;awmfyHkaumfrwDu t<uif;rJh
,HkMunfayonf/
odkYtwGuf ta&;awmfyHkaumfrwDonf odkY zqyv qdkS,fvpfwdkY\ tMurf;zuf0g'udk tjrpfygrusef
acsrIe;f Edik &f eftwGuf ArmEdik if t
H &yf&yfwiG f rdbjynfow
l Ykd EiS hf yl;aygif;um ta&;awmfyakH umfrwDrsm; zGUJ pnf;NyD;vQif
qufvufvkyfaqmifoGm;rnf jzpfayonf/
trIaqmiftzGYJ
ausmif;om;rsm;ta&;awmfyHk A[dkaumfrwD
&efukefNrdKY
aehpGJ- 2? 4? 56

458

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

(Z-6)

jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmftpdk;&? jynfxJa&;0efBuD;Xme

jynfxJa&;0efBuD;Xme trIwGJtrSwf (156-[p) (56) rS aumufEkwfcsuf


qH;k jzwfcsuf (1) - 1956 ck? rwfv (22) &uf? Mumoyaw;aeYwiG f Armhacwf owif;pmwdu
k t
f eD; pka0;vsuf adS om
ausmif;om;xktm; vlpck &JG mwGif &JtzGUJ rS aoewfjzifh ypfcwfvpl ck o
JG jzifh 'Pf&m&Sd aoqH;k onfh udpE iS yhf wfouf
pHpk rf;ppfaq;a&;aumfrwDw&yf zGUJ pnf;&ef jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmftpd;k &u qH;k jzwfonft
h wdik ;f jynfaxmifpk
jrefrmEdkifiHawmf orwu txufygy#dyurIESifh ywfoufonfh jyemt&yf&yfwdkYudk pHkprf;ppfaq; EdkifiHawmf
tpdk;&odkY tMuHPfrsm; wifoGif;tpD&ifcH&eftvdkYiSm atmufygyk*dKvfrsm;yg0ifonfh aumfrwDw&yfudk zGJUpnf;
vdkufonf/
obmywd(1) w&m;vTwfawmf w&m;0efBuD; OD;pHarmif
tzGJY0ifrsm;(1) w&m;vTwfawmf w&m;0efBuD; OD;atmifomausmf
(2) w&m;vTwfawmf w&m;0efBuD; r[moD&dok"rm OD;aomif;pdef
twGif;a&;rSL;jynfxJa&;0efBuD;XmerS cefYxm;&rnf/
(2) aumfrwD\ wm0ef0w&m;rsm;rSm atmufygtwdkif; jzpfonf/
(u) txufyg y#dyurI rnfodkYpwifjzpfay:vmonf/
(c) jzpfay:vmjcif; tusKd;taMumif;/
(*) aoewfESifhypfcwf vlpkcGJ&jcif;onf jzpfay:aeonfh tajctaet& vdkvm;tyfonf^
rvdkvm;tyfonf/ odkYwnf;r[kwf tjcm;enf; vlpkcGJEdkifpGrf;Sd^rSd/
(C) aoewfEiS yhf pfcwf vlpck &JG ef rvdt
k yfonfu
h pd j zpfygu odYk aoewfEiS yhf pfcwf vlpck &JG mwGif
rnfonfhyk*dKvf wm0efSdonf/
(i) aemufaemif tvm;wludprsm; jzpfay:jcif;udk wm;qD;&ef rnfodkYaqmifGufoifhonf/
(p) aumfrwDrS tjcm;tMuHay;csufrsm;/
(3) tqdkygtzGJUonf obmywd\ qHk;jzwfcsuft& tpnf;ta0;rsm;udk oifhavQmfonfh ae&m? oifhavQmf
onfh tcsdefrsm;wGif usif;yEdkifcGifhSdonf/
(4) tqdkygtzGJUrSm rdrdwdkY aqmifGufrItpDtpOf? rdrdwdkY oabmtwdkif; pDrHEdkifcGifhtmPmrsm; Sd&rnfhtjyif
txufazmfjycJhonfh wm0ef0w&m;rsm;udk aqmifGufEdkif&ef tvdkYiSm vdktyfaom pHkprf;ar;jref;rIwdkYudk jyKvkyfEdkifay
onf/ if;jyif oufaorsm;udkyg ac:,lppfaq; ar;jref;rIwdkYudk jyKvkyfEkdifayonf/ if;jyif oufaorsm;udkyg
ac:,lppfaq; ar;jref;&ef tmPmvnf;Sdonf/
(5) aumfrwDonf zGJUpnf;onfh aeYrSp (2) vtwGif; tpD&ifcHpmudk jrefrmEdkifiHawmftpdk;&? jynfxJa&;
0efBuD;XmeodkY wifoGif;&rnf/ odkYaomf pHkprf;aepOftwGif; ta&;wBuD; ta&;,laqmifGuf&efudpr sm; ay:ayguf
vmygu aumfrwDonf Mum;jzwftMuHPfESifh tpD&ifcHpmudk wifoGif;&rnf/
trdefh
/
aemufxyftrdefh /

/ qH;k jzwfcsuf rdwL wapmifukd obmywdtzG0YJ ifvBl u;D rsm;ESihf twGi;f a&;rSL;xHohkd ydahk y;&rnf/
/ qHk;jzwfcsufudk trsm;odapjcif;iSm aMunm&rnf/
trdefht&-

aehpGJ- 1317 ckESpf? waygif;vqef; (12) &uf (1956 ck? rwfv (23) &uf)

(cifarmifjzL)
twGif;0efcsKyf
jynfxJa&;0efBuD;Xme
&efukefNrdKY
trSwf-156-[p 56
459

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

rdwLudk(1) obmywdESifh tzGJU0ifrsm;tm;vHk;


(2) EdkifiHawmforw\ twGif;0ef
(3) 0efBuD;rsm;tzGJU twGif;0ef
(4) twGif;0ef? w&m;a&;0efBuD;Xme
(5) twGif;0ef? b@ma&;ESifh tcGefawmf0efBuD;Xme
(6) twGif;0ef? jyefMum;a&;0efBuD;Xme
(7) twGif;0ef? ynma&;0efBuD;Xme
(8) jrefrmEdkifiHawmf aiGpm&if;rif;BuD;
(9) twGif;0ef? w&m;vTwfawmf
(10) tpdk;&yHkESdyfESifh pma&;ud&d,mXme0ef
qHk;jzwfcsufudk txl;trdefhjyefwrf;w&yfjzifU tjrefqHk;xkwfa0yg&ef/
trdefYt&(vSarmif)
'kwd,twGif;0ef
jynfxJa&;0efBuD;Xme

(Z-7)

t"d|mefpmwrf;

usqHk;avNyD;aom &Jabmf[,f&DwefArmEdik if aH usmif;om;xk 'Dru


kd a&pDynma&;wdu
k yf w
JG iG f ajymifajymifajrmufajrmuf wdu
k yf 0JG ifvyI f mS ;aeonfh
&uo (&efukefcdkifausmif;om;or*) onf tmPmydkifwdkY\ zdESdyfcsKyfcs,frItrsKd;rsKd; cHpm;ae&onfhtcsdef? igwdkY
or*&UJ atmifvu
H kd du
k cf sK;d ypfaeonft
h csed rf mS rjzpfraejyKvkyEf ikd w
f hJ or*rsm;&JU oufwrf;Snaf &;? ausmif;om;t
cGifhta&; umuG,fa&;wdkYtwGuf rkcsraoG ay:EdkifpGrf;Sdrnf[k igwdkY ,HkMunfayonf/
ausmif;om;xk&mZ0ifwGif ausmif;om;xk tcGihfta&;wdkufyGJMum;rS vlowform;tpdk;&&JU vufcsufeJY
usq;kH oGm;&wJh &Jabmfukd igwdYkb,faomtcg umvwGirf S arhaysmuf&vdrrhf nf r[kwaf Mumif; uwdjyKvdu
k af yonf/
vufeuftm;udk; tMurf;zuftkyfcsKyfaeaom tpdk;&\ vlowf0g'pepfqdk;t& v,form;? tvkyform;
rsm;eJY ausmif;om;vli,fawG&JU vnfacsmif;aoG;udk aoG;iwfbDvl; zqyv qdkS,fvpftpdk;&[m Nrdefa&Sufa&
oHk;aqmifaeayNyD/ tjypfrJhaom jynfolvlxktm; aoewftm;udk; tkyfcsKyfaeHkru jyemwdkif;udk at;csrf;pGm
ajzSif;&rnfhtpm; tMurf;zufaomenf;jzifh ajzSif;aeayonf/
zqyvqdkS,fvpftpdk;&\ tMurf;zufpepfqdk;aMumifhyifvQif oifonf rIrvScEma<ucJh&ayonf/
jyif;xefvSaom aoewf'Pf&mrS emusnf;vSpGm aoG;pdrf;SifSifwdkY tefxGufum oifhudk,frS aoG;pufwdkYonf
ajrodkY uscJh&ayonf/ oif\ aoG;pufwdkYjzifh ausmif;om;xk\&mZ0ifudk jc,focJhonf[k r[myx0DajrBuD;tm;
igwdkY oufaojyKyg\/ rdbjynfolw&yfvHk;ESifh ausmif;om;xkw&yfvHk;onf &Jabmftm; ESajrmwo 0rf;enf;
aMuuGrJ qH;k Edik yf g/ igwdYk\ tonf;ESv;kH wdYkrS vIu
d v
f u
dI v
f v
JS BJS uD; &ifxrk em jzpf&ayonf/ &Jabmf oifEiS ihf gwdYkonf
b,fawmhrS uGu
J mG vdrrhf nf r[kwyf g/ wckwnf;aom &nf,
G cf sufjzifh nDw
G pf nf;vH;k aeaom igwdYk tiftm;onf
&efoltaygif;tm; rIefYrIefYnufnuf acszsufygthH/
oift
h wGuf igwdYk qEjywku
d yf 0JG ifc\
hJ / vlowfw&m;cHrsm;udk azmfxw
k af &;twGuf wifjycJ\
h / Nidr;f csr;f a&;
wdu
k yf u
JG kd jynfoEl iS v
hf ufwu
JG m igwdYk aqmifu
G Bf udK;yrf;cJ\
h / odYk aomf zqyv qdk ,
S v
f pftpd;k &onf jynfoEl iS hf
ausmif;om;xk\ qEudk tav;teufrcH,l ypfy,fcJh\/
460

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


&Jabmf[,f&Dwefe,fcsJUorm; NAdwo
d Qtpd;k &wdYk onf Adv
k af tmifausmfudk owfNyD; ausmif;om;aoG; ajruscJ&h ay\/ jynfow
l &yfv;kH
0rf;enf;idka<u;cJh&\/ ,ckvnf; zqyv qdkS,fvpftpdk;&onf &Jabmfudk owfcJhonf/ ausmif;om;aoG; ajr
uscJh&jyefonf/ jynfolw&yfvHk; ,lMuHK;r&jzpfcJh&\/ idka<u;cJh&jyefonf/
e,fcsJUtpdk;&\tarGtESpfudk zqyv qdkS,fvpftpdk;&taeESifh qufvuftarGcH usihfoHk;aeonfrSm
vufawGU xifmS ;aeayonf/ e,fcsUJ orm;wdYktm; &mZ0if'Pfcwfco
hJ vdk zqyvtpd;k &onfvnf; &mZ0if'Pfcwf
jcif;udk rkcsrvGJraoGcH&rnf[k ,HkMunfayonf/
atmifausmfaoG;pufEiS hf oif\aoG;pufwYkd aygif;pyfum igwdYk wu
kd yf t
JG m; vrf;Tev
f sufadS yonf/ oif,kH
Munfaom arQmrf eS ;f csut
f m; ra&mufrae csw
D uf wdu
k cf u
kd rf nf/ jynfoYl om;aumif; yDopGmESihf ausmif;om;aoG;ESihf
a&;cJhaom&mZ0iftm; igwdkY qufvufxdef;odrf;ygrnf/ aemifawmf ausmif;om;&Jabmfrsm;udk opmjyK&if; rNyD;qHk;
ao;aom 'Drdkua&pDynma&;wdkufyGJodkY qufvuf OD;aqmifoGm;ygrnf/
tdk usqHk;avNyD;aom &Jabmf[,f&Dwefausmif;om;vli,fx\
k &efot
l aygif;tm;vnf;aumif;? jynfov
l x
l \
k &efot
l aygif;tm;vnf;aumif;?
igwdkY raMumufrGHU &ifqdkifwdkufyGJ0ifoGm;ygrnf[k opmjyKyg\/ ausmif;om;xkudk zdESdyfaeonfh vlowf0g'pepf
qdk;ESifh aoewftm;udk; tMurf;zuf0g'qdk;tm; tjrpfjywfonftxd igwdkY vkyfaqmifygrnf[k uwdjyKyg\/
avmavmq,f tcGifhta&;rsm;? vdktyfcsufrsm;? jyKjyifajymif;vJrIrsm;udk BudK;pm;vkyfaqmif&if; aemufqHk;
atmifyt
JG xd csw
D ufygrnf[k opmjyKyg\/ zqyv qdk ,
S v
f pftpd;k &\ ausmif;om;jynfot
l m; rw&m;csKyfaESmif
xm;aom zdEydS cf sKyfcs,frI aESmifBudK;txyfxyftm; tydik ;f ydik ;f jywfonftxd rem;rae td;k aMuaMu t&nfcef;cef;?
rqkwfrepfaom ZGJowdjzifh oufpGefYBudK;yrf; wdkufyGJ0ifvIyfSm;ygrnf[k cdkifjrJaomopmt"d|mefudk cH,lqHk;jzwf
vdkufygonf/
'Drdkua&pDynma&; atmif&rnf
trIaqmiftzGYJ
&efukefcdkif
ausmif;om;rsm;or* (&uo)
&efukefNrdKY
aehpGJ- 6? 8? 56
ae&m- [,f&Dwefausmufwdkif? A[ef;
22? 3? 56 &ufwGif 0efBuD;csKyfOD;Ekonf toHvTifhajymMum;&m ,cktjzpftysufrsKd;onf EdkifiHwum
jzpfavhSdaom omreftjzpftysufrsKd; jzpfygonf[k vludkypfowfaomtrIudkyif ao;odrfoGm;atmif vkyfMuHajymqdkcJh
onf/ pHkprf;a&;aumfrSifw&yfzGJUrnf[k aMunmcJhygonf/ aumfrSiftrsm;pkrSm bmrStaumiftxnf razmfbJ NyD;qHk;
oGm;wwfonf/ aemufqHk;wGif OD;Ekonf ausmif;om;rsm; a'go tmHkajymif;oGm;ap&eftwGuf (7) wef; pmar;yGJudk
qufvuf ppfaq;jcif;rjyKbJ tm;vHk; tatmifay;vdkufaMumif; aMunmcJhonf/
xdkodkY vkyfaqmifrIrsm;udk Auorsm;tzGJUcsKyf? &uo? wuowdkYonf OD;aqmifcsDwuf qEjyyGJrsm;jyKvkyf
cJhonf/ wjynfvHk;odkY tzGJUcGJrsm;apvTwf zqyvtpdk;&\vkyfaqmifyHkudk Sif;vif;wifjy uefYuGufyGJrsm; jyKvkyf
cJhonf/

(ps) wuo\ ausmif;om;tcGifhta&; awmif;qdkcsufrsm;


wuonf trsKd;om;a&;? zdESdyfrI qefYusifwdkufyGJrsm;udkomru ausmif;om;tcGifhta&; awmif;qdkcsufrsm;
udkyg jyKvkyfcJhayonf/ ausmif;aqmifaumfrwDtpnf;ta0;udk 23? 12? 55 &ufwGif jyKvkyfcJhNyD; wuoudk,fpm;vS,f
(2) OD;jzpfaom udak rmifarmifeG Yf EiS hf udak usmfjrifw
h Ykd wufa&mufcMhJ uonf/ ausmif;aqmifqikd &f m tcGit
hf a&; epfemcsuf
rsm; aqG;aEG;NyD; awmif;qdkcsufrsm; awmif;qdkcJhMuonf/
461

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(ps-1) ausmif;om;tcGifUta&; awmif;qdkcsufrsm;
(1) vufaxmuftaqmifrSL;rsm; ausmif;om;rsm;tm; zdESdyfcsKyfcs,fpGufzufu aumfrwDrS ta&;,l&ef?
(2) ausmif;aqmif pmzwfcef;rsm;twGuf vdktyfovdk xyfrHwdk;ay;&ef?
(3) tcef;jyLwif;aygufESifh rSef? wkwfuwfrsm; rawmfwq ysufpD;cJhvQif avQmfaMu; rawmif;&ef?
(4) o[m,ESifh pmzwfcef;rsm;wGif yefumrsm; wyfqifay;&ef?
(5) ausmif;aqmifcef;rsm;wGif t0wftxnf bD'dkwvHk;pD xm;ay;&ef?
(6) ausmif;aqmifrsm;wGif (24) em&DvHk; a&&Sd&ef?
(7) a&aomuf&ef (Water Tap) rsm; wyfqifay;&ef?
(8) ysufpD;,dk,Gif;ae teHYtoufrsm; rcHEdkifaom tdrfomrsm;tm; jyKjyifay;&ef/
(ps-2) &efukefwuodkvftwGuf awmif;qdkcsufrsm;
(1) trsKd;orD;ausmif;aqmifwdkif;wGif w,fvDzkef;wckpD wyfqifay;&ef?
(2) &efuif;ESifh xD;wef;aumvdyfausmif;om;rsm;twGuf w,fvDzkef;wckpD wyfqifay;&ef?
(3) ausmif;aqmifopfrsm; wckESifhwck pMuFefvrf;rsm; qufay;&ef?
(4) xrif;pm;csdefudk o[m,ESifh pmzwftoif;wdkYu oabmusjyifqifcGifhay;&ef?
(5) ausmif;aqmiftm;vHk;twGuf vdktyfaom csdefcGif? tav;? ',ftdk;rsm; jynfhpHkpGmay;&ef?
(6) yk*H? ZGef;? xrif;csKdifhrsm; ysufpD;uGJSaeygu jynfhpHkpGm xyfjznfhay;&ef?
(7) bwfpuufabm? abmfvDabm rSdao;aom taqmifrsm;wGif jyKvkyfay;&ef?
(8) &wemESifh rmvmausmif;aqmifwGif opfMurf;cif;rsm; cif;ay;&ef?
(9) ausmif;aqmifwdkif;Sd ysufpD;csKdU,Gif;aeaom "gwfrD;BudK;? "gwfrD;cvkwfrsm; tjrefqHk; jyKjyifay;&ef?
(10) ausmif;aqmifcef;wdkif;wGif "gwfrD;tkyfaqmif;rsm; 0,f,lwyfqifay;&ef?
(11) usef;rma&;xdcdkufaponfh '*Hkaqmif? aTbdkaqmif rD;zdkrsm;udk topfjyifqifay;&ef?
(12) rsufESmMuuf vdkaeaom xrif;pm;cef;aqmifrsm;udk vdktyfovdk jyifqifay;&ef?
(13) oxHkausmif;aqmif*dwf0wGif (rvG,fayguf) wpfck wyfqifay;&ef?
(14) ausmif;aqmifwdkif;udk ESpfpOfaq;okwfay;&efESifh pmwdkufyHk; wvHk;pD xm;ay;&ef/
txufyg awmif;qdkcsufrsm;udk taumiftxnfazmfvm&ef wuou BudK;yrf;cJh&m oufqdkif&mrS qHk;jzwf
oabmwlcJhMuonf/
(ps-3)
wuorS oD;jcm;awmif;qdkrIrsm;
ynmoifMum;a&;
1/ wuodkvftoHk;p&dwf odef; (70) rS (65) odef;odkY avQmhcsonfudk y,fzsuf odef; (100) xufrenf;
wdk;wufoHk;pGJap&ef?
2/ ausmif;om; (40) vQif t&nftcsif;jynfhq&m (1) a,muf xm;Sd&ef?
3/ pmoifcef;rsm;? ausmif;aqmifopfrsm; wdk;csJUaqmufvkyf&ef?
4/ avmu"gwfynmprf;oyf&ef ypnf;rsm; vHkavmufpGmxm;Sd&ef?
5/ Caution Fees udk y,fzsuf&ef?
6/ enf;jyq&mrsm; wdk;csJUcefYxm;&ef?
7/ Laboratory rsm;udk ausmif;om;rsm;tvdkSdaomtcsdefwGif prf;oyfcGifhjyK&ef?
8/ ausmif;oHk;jy|mef; pmtkyfrsm;udk(u) aps;EIef;csKdompGm 0,f,l&SdEdkifa&;twGuf oufqdkif&mrS aqmifGufay;&ef?
(c) 0,f,lr&aom pmtkyfrsm;udk wuodkvf rjy|mef;&ef?
9/ oufqdkif&mbmom&yfrsm;twGuf taxmuftuljyKEkdif&ef vufawGUrsufjrif qnf;yl;Edkif&eftwGuf(u) a'oE&A[kokw SmazGa&;twGuf aqmifGuf&ef?
(c) okawoeXmersm; zGifhvSpfay;&ef?
(Oyrm- blrdaA'twGuf owKwGif;rsm;odkY vnf;aumif;? tEkynmpmaytwGuf yk*HodkY oGm;
462

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


a&muf avhvmjcif;)
10/ bmom&yfwdkif;wGif oD;jcm;ygarmursm; tjynfhtpHkxm;Sd&ef?
11/ wuodkvfpmMunfhwdkuf toHk;p&dwfwdk;csJUay; t&yf&yfrS pmtkyfpmwrf;rsm; jynfhpHkvHkavmufpGm
xm;ay;&ef?
12/ wuodkvfjywdkufwck wnfaqmuf&ef?
13/ wuodkvfyHkESdyfpufwck wnfaqmuf&ef?
14/ ,ckESpf axmufyHhaMu;rsm;udk ,cifESpfuJhodkY jyefvnfay;&ef?
15/ axmufyHhaMu;ay;aom ausmif;om;OD;a& &mcdkifEIef; ydkrdkay;&ef?
16/ ,ckay;aeaom axmufyHhaMu;aiGrSm tppt&m&m ukefaps;EIef;BuD;jrifhaeaomaMumifh rzlvHk axmufyhH
aMu; 60d^- rS 80d^- wdk;ay;&ef/
oufomacsmifcsda&;
1/ rD;&xm;? rD;oabFm? av,mOfysH paom c&D;oGm;,mOfrsm;udk ausmif;ol? ausmif;om;rsm;tm; w0ufcEIe;f
pD;cGifhjyK&ef?
2/ w0ufEIef;jzifh pD;&mwGif toGm;tjyef r[kwfaomfvnf; w0ufEIef;jzifh pD;cGifhjyK&ef?
3/ tcGifhta&;udk wOD;wa,mufwnf; oGm;onfhtcgwGifvnf; &Sd&ef?
4/ vufrSwf0,fonfh tcgwGifvnf; vufiif;w0ufjzifh 0,fcGifhjyK&ef?
5/ vufrSwf vG,fulpGm0,fEdkif&ef oufqdkif&mrS pDpOfay;&ef?
6/ ausmif;ydwf&ufrsm;wGif ausmif;om;rsm;twGuf oD;oefYwGJrsm;? oD;oefYae&m &SdcGifh aqmifGufay;&ef/
ausmif;om;tcGifhta&;rsm;
1/ wuodkvfodkY 0ifa&mufonfhtcg rdbvufrSwfESifhwuG 0efcHcsufay;&jcif;udk y,fzsuf&ef?
2/ wuodkvfrSjyKvkyfxm;aom pnf;urf;rsm;udk jyefvnfppfaq; ausmif;om;xkqE&,lum pnf;urf;
csufrsm; jyKvkyf&ef?
3/ atmufwb
kd mta&;ESihf ywfouf rEav;? &efuek w
f uov
kd rf sm;rS xkwyf ,fc&H aom ausmif;om;rsm;tm;
ausmif;0ifcGifhjyK&ef?
4/ pmayoifMum;rIESifhausmif;tkyfcsKyfa&;wGif jyifyrS 0ifa&mufpGufzufjcif;rjyKbJ oD;jcm;vGwfvyfcGifh
(Academic Freedom) &S&
d ef?
5/ pmar;yGJ (3) cgusvQif ausmif;aqmifrS xkwfypfonfhpepfudk vHk;0zsufodrf;&ef?
6/ pm;ar;yGJ (3) cgusvQif ausmif;om;tjzpfrS &yfpJjcif;pepfudk vHk;0zsufodrf;&ef?
7/ ausmif;aqmifc t&pfusay;oGi;f &aom pepfukd y,fzsuf ,cifpepfa[mif;twdik ;f jyefvnfxm;&S&d ef?
8/ ausmif;aqmifcrsm;udk ,ciftwdkif; (2) v qdkif;ihH&ef?
9/ ausmif;aqmifrsm;wGif rD; (24) em&D tjynfhay;&ef?
10/ ausmif;aqmifwdkif;wGif aevdkaom ausmif;om;wdkif;tm; aecGifhjyK&ef?
11/ aEG&moDausmif;ydwf&ufwGif ausmif;aqmif aecGifhjyK&ef?
12/ ausmif;aqmifpmzwfcef;rsm; pm;yGJ? ukvm;xkdif tpHkus xyfrHwdk;ay;&ef?
13/ tcef;jyLwif;aygufESifh wkwfuwfrsm; ysufpD;cJhvQif avsmfaMu;rawmif;bJ tjrefqHk;jyif&ef?
14/ xrif;pm;cef;ESifh pmzwfcef;rsm;wGif yefumwyfqifay;&ef?
15/ ausmif;aqmifcef;rsm; t0wfbDdk wvHk;pDay;&ef?
16/ ausmif;aqmifwdkif; a&aomuf&ef a&ydkufacgif; (water tap) rsm; wckuspD wyfqifay;&ef?
17/ a&udk (24) em&DvHk; (3) xyfxd ausmif;aqmifrsm;wGif &Sd&ef?
18/ ysufpD;,dk,Gif; teHYtoufrcHEdkifaom tdrfomrsm; jyKjyifay;&ef?
19/ atmufwdkbmausmif;ydwf&ufudk wvvHk;ydwfay;&ef?
20/ Oypmaumvdyfrsm;udk awmifBuD;? jrpfBuD;em;ESifh {&m0wDwdkif;wGif zGifhvSpfay;&ef?
21/ rEav;wuodkvfESifh armfvNrdKifaumvdyfwGif oD;jcm;pmwdkufwckpD zGifhay;&ef/
463

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
q&mrsm;ESifUywfouf
1/ q&mrsm;\ pmoifcsdefudk qDavsmfatmif pDpOfowfrSwf&ef?
2/ tu,f tcsdefydkoif&ygu tydkaMu;ay;&ef?
3/ q&mrsm;twGuf oD;oefYtdrfrsm; vHkavmufpGmay;&ef?
4/ q&mrsm;tm; taMumif;rJh tvkyfrS&yfpJjcif; rjyK&ef? (Oyrm- OD;uHGefY? OD;pHabmf)
5/ q&mrsm;vpm wdk;jrifhay;&ef?
6/ q&mvdktyfaom ,ckvdktcsdefwGif q&mrsm;\ tcGifhta&; wdk;jrifhcefYxm;rIudk 'D*&Day:wGif rMunfhbJ
vkyfoufESifhuRrf;usifrIudk Munfh oifhawmfovdk &mxl;wdk;jrifhjcif;? cefYxm;jcif;rsm; jyKvkyf&ef?
7/ q&mrsm;\qEudk qefYusifvsuf ausmif;om;ta&;rsm;wGif tpdk;&tmPmjzifh csKyfudkifvsuf 0ifa&muf
pGufzufjcif;rjyK&ef/
upm;ckefpm;
1/ Tennis Court rsm;udk &efukefwuodkvf? aq;odyH? &efuif;aumvdyf? xD;wef;aumvdyf? rEav;
wuodkvf? armfvNrdKifaumvdyfESifh ausmufjzLaumvdyfwGif ausmif;om;tcsKd;tpm;tvdkuf aqmufvkyf
ay;&ef?
2/ rEav;wuodkvfESifh armfvNrdKifaumvdyfwdkYwGif a&ul;uefwpfckpD aqmufvkyfay;&ef?
3/ acwfrDaom tm;upm;Hkrsm;udk rEav;wuodkvf? armfvNrdKifaumvdyf? ausmufjzLaumvdyf? &efuif;
aumvdyf? xD;wef;aumvdyfESifh aq;odyHwdkYwGif wckpDaqmufvkyfay;&ef?
4/ um,Avenf;jyq&mrsm;udk aumvdyftoD;oD;wGif cefYxm;&ef?
5/ acwfrDtm;upm;ypnf;rsm; vHkavmufpGmxm;Sd&ef?
6/ tm;upm;HkvHkjcHKrItwGuf oHwHcg;rsm; wyfqifay;&ef?
7/ upm;HkSd ysufpD;aeaom a&csKd;cef;ESifh tdrfomrsm; tjrefqHk; jyKjyifay;&ef?
8/ ysufpD;aeaom trdk;rsm; jyKjyifay;&ef?
9/ "gwfvdkufaeaom "gwfBudK;rsm; ta&;wBuD; jyKjyifay;&ef?
10/ usKd;yJhaeaom Murf;jyifrsm;udk jyKjyifay;&ef?
11/ upm;Hk em&Dwck wyfqifay;&ef? ysufpD;aeaom a&csKd;cef;ESifh tdrfomrsm; tjrefqHk;jyKjyifay;&ef/
usef;rma&;
1/ &efukefwuodkvfaq;Hkudk wdk;csJUay;&ef?
2/ wdk;csJUonfh aq;HkwGif aq;0g;ESifh acwfrD prf;oyfypnf;ud&d,mrsm; vHkavmufpGmxm;Sd&ef?
3/ t&nftcsif;jynfh q&m0efrsm;ESifh olemjyKrsm; vHkavmufpGmxm;Sd&ef?
4/ ausmif;om;wdkif; tcrJhaq;xkd;cGifhjyK&ef?
5/ rEav;wuodkvfwGif ausmif;om;OD;a&ESifh udkufnDaom ausmif;aq;Hkwck aqmufvkyf&ef?
6/ armfvNrdKifaumvdyfESifh ausmufjzLaumvdyfrsm;wGif tvm;wlaq;HkwckpD aqmufvkyf&ef?
7/ ausmif;om;rsm;tm; ul;pufwwfaom a&m*gumuG,faq;rsm; tcsdeftcgtvdkuf xdk;ay;&ef ( OyrmSmallpox, T.B, Anti-cholera)?
8/ wuodkvfe,fajrrsm;wGif usef;rma&;t&mSd (Oyrm-Public Health Inspector ) rsm;xm;Sd&ef/
ausmif;olrsm;twGuf
1/ ausmif;olrsm;twGuf aq;Hkwckaqmufvkyf aq;ukocHEdkifHkrQru tem;,lEdkif&eftxd aqmifGuf
ay;&ef?
2/ ausmif;olrsm;twGuf tm;upm;Hkwck wnfaqmufay;&ef?
3/ trsKd;orD;tm;upm;rSL;rsm; cefYtyf&ef/

464

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


aq;odyHausmif;om;rsm;twGuf
1/ aq;odyHausmif;om;OD;a&ESifh vufSdq&mOD;a&rSm rnDrrQjzpfaeojzifh aemufxyfq&mrsm; wdk;cefYxm;
ay;&ef?
2/ aq;odyHSd ausmif;om;OD;a&ESifh vufSd"gwfcGJcef; toHk;taqmifrsm;rSm rvHkavmuf vHkavmufpGm
xm;ay;&ef?
3/ vufSd aq;r[mXmeudk oD;jcm;aumvdyf (Constituent College) tjzpf todtrSwfjyKvkyf ajymif;vTJ
ay;&ef?
4/ aq;odyHwGif q&maumif;rsm; &Sdap&ef ,ckq&mrsm;tm; ay;xm;aom vpmEIef;rsm; wdk;jrifhay;&ef?
5/ pde*f Ref;vrf;Sd ausmif;aqmifrsm; ae&mwGif yHpk cH sNyD;om; tkwaf usmif;aqmifrsm;udk tjrefq;kH aqmufvyk f
ay;&ef?
6/ vufdS 'kw,
d ESpf aq;oifwef; (3) Budru
f spepfaMumifh ausmif;om;rsm; txl;epfemojzifh repfemap&ef
jyefvnfaqG;aEG; jyKjyifay;&ef? (54 a,muf xkwfy,fNyD; jzpfonf/)
7/ aq;odyHpmMunfhwdkufwGif acwfrDaompmtkyfrsm; vHkavmufpGmxm;Sd vHkavmufpGm iSm;,lzwfEdkif&ef
&efyHkaiG wdk;csJUydkrdkoHk;pGJay;&ef?
8/ aq;odyHSd aq;HkodkY aq;oifwef;qif;Muaom ausmif;om;rsm;tm; rqif;rD "gwfrSefdkufjcif;ESifh
(6) vwBudrf "gwfrSef dkufay;jcif;?
9/ aq;odyHudk axmufyHhaMu;topfrsm; yxrESpf0uftwGif;wGif tNyD;owf pDpOfxkwfay;&ef/
q&mtwwfoifausmif;rsm;twGuf
1/ bDattD;'D atmifjrifNyD;aom ausmif;om;rsm;tm; bDt;D 'DoYkd wufa&mufoifMum;vdu
k oifMum;cGijhf yK&ef?
2/ axmufyhHaMu;,lxm;aomausmif;om;rsm;tm; tpdk;&tvkyfudk rvkyfvdkygu axmufyHhaMu;aiG (2) q
avsmf&rnf qdkonfudk kyfodrf;&ef?
3/ bDattD;'Drsm; jyefwrf;0ift&mSd vpmay;&ef?
4/ bDattD;'Drsm; tajccHvpm (300) rS &Sda&;/
tif*sifeD,mausmif;om;rsm;twGuf
1/ tif*sifeD,maumvdyfpmMunfhwdkufwGif pmtkyftjynfhtpHkESifh qdwfNidrfaom pmzwfcef;wck xm;Sd&ef?
2/ vdktyfaeaom vufawGU prf;oyfcef;rsm; jzpfonfh(u) Thermodynamic lab:
(c) Mechanical lab:
(*) Sounatary lab: (3) ckudk aqmufvkyfay;&ef?
3/ acwfrDaomyHkpHrsm; ausmif;om;OD;a&tvdkuf jynfhpHkpGm xm;ay;&ef?
4/ acwfrDaom wdkif;onfhypnf;rsm; (Survey Instruments) udk jynfhpHk vHkavmufpGm xm;ay;&ef?
5/ tif*sief ,
D modyw
H ef;rsm;ESio
hf ufqikd af om bmom&yfrsm;udk tif*sief ,
D modyH pmoifcef;rsm;wGif oifMum;
Edkif&ef pDpOfay;&ef?
6/ ,ck aqmufvkyfqJ tif*sifeD,modyHtaqmuftODudk tjrefqHk;NyD;pD;atmif aqmufvkyf&ef/
&efukefwuodkvftwGuf
1/ ausmif;om;wkdif; oHk;pGJEdkifaom w,fvDzkef;wyfqifay;&ef?
2/ trsKd;orD; ausmif;aqmifrsm; w,fvDzkef;wckpDxm;&ef?
3/ &efuif;ESif xD;wef;aumvdyfausmif;aqmifrsm; ausmif;om;rsm;oHk;&ef w,fvDzkef;wckpD xm;Sd&ef?
4/ &efuif;aumvdyfESifh xD;wef;aumvdyfrsm;udk ,ckuJhodkY rcGJjcrf;bJ &efukefNrdKU oifhawmfonfh ae&mwGif
jynfhpHkaom Oypmaumvdyfwckudk wnfaxmifay;&ef?
5/ ausmif;aqmifOya'rsm;onf rvdkufemEdkifatmif wif;usyfvGef; tjrefqHk;zsufodrf; ausmif;aqmif
aumfrwDwGif o[m,ESifh pmzwftoif;rS udk,fpm;vS,f (2) OD; yg0ifcGifhjyK&ef?
465

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
6/ o[m,ESihf pmzwftoif;rS awmif;qdck surf sm;udk ausmif;aqmifaumfrwDrS wdu
k f u
kd f ta&;,laqmifu
G f
&ef?
7/ yk*aH usmif;aqmifajrae&m ausmif;aqmifopfwckEiS hf tjcm;ae&m ausmif;aqmifwck aqmufvyk af y;&ef?
8/ pmzwfcef;ESifh xrif;pm;cef;wdkYudk wywf (2) Budrfusom taqmifaumfrwD cGifhjyKcsuf&rSoHk;jcif;udk
y,fzsuf ,cifuuJhodkY ausmif;aqmif ausmif;om;rsm; vdktyfovdk oHk;pGJcGifhjyK&ef?
9/ ausmif;aqmifopfrsm; wckESifhwck pMuFefvrf; cif;ay;&ef?
10/ xrif;pm;csdefrsm;udk oufqdkif&m pmzwftoif;rsm;\ oabmus oifhawmfovdk jyifcGifhay;&ef?
11/ ausmif;aqmif xrif;pm;cef; vdktyfaom csdefcGif? tav;? ',ftdk;? ZGef;? yef;uef? cGufrsm; jynfhpHkpGm
xm;ay;&ef?
12/ ausmif;om;rsm; upm;ckefpm;a&;twGuf ypnf;rsm;udk tvHktavmuf xkwfay;&ef?
13/ taqmifopfrsm; ausmif;om;OD;a&tvdkuf upm;ckefpm; &efyHkaiGudk tcsKd;us ydkrdkay;&ef?
14/ bwfpuufabmESifh abmfvDabmuGif;rSdaom taqmifrsm;wGif tjrefqHk;jyKvkyfay;&ef?
15/ &wemESifh rmvmausmif;aqmifrsm;wGif oD&dESifh tif;vsm;aqmifrsm;uJhodkY Murf;cif;rsm; jyKvkyfay;&ef?
16/ oD&daqmif (4) a,mufom aeoifhaom tcef;rsm;wGif (6) a,muf rxm;&ef?
17/ ausmif;aqmif ysufpD;,dk,Gif;aeaom "gwfBudK;ESifh "gwfrD;cvkwfrsm; tjrefqHk;vJay;&ef?
18/ ausmif;aqmifcef;wdkif;wGif "gwfrD;? tkyfaqmif;ESifh vdkaom rD;acgif;rsm; wyfqif&ef?
19/ '*Hkausmif;aqmif xrif;pm;cef;wGif rD;zdkrS rD;cdk;rsm; 0ifa&mufjcif;udk jyKjyif&ef?
20/ &efukefwuodkvfe,fajrtwGif; arSmifrJaeaom vrf;[lo rD;rsm;wyfqifay;&ef?
21/ ausmif;aqmifcef;cudk (10) odkY avQmhcs pm;aomufa&; aiGydk&ef?
22/ rsufESmMuufvdktyfaom ausmif;aqmifxrif;pm;cef;rsm;wGif wyfqifay;&ef?
23/ oxHak usmif;aqmifwcH g;wGif ta&;Su
d oH;k Edik &f eftwGuf tjcm;taqmifrsm;uJo
h Ykd rvG,af ygufxm;
n (12) em&Dtxd zGifhxm;ay;&ef?
24/ ausmif;aqmifpm;aomufa&;ESifh ywfoufaom pDrHcefYcGJrItcGifhta&;ESifh tmPm? aiGudk ,cifuJhoYdk
ausmif;aqmif pm;aomufa&;trIaqmiftzGJUodkY vTJay;&ef?
25/ ausmif;aqmifrsm;udk ESpfpOf aq;okwfay;&efESifh pmwdkufyHk;wvHk;pD xm;ay;&ef?
26/ vufSd aeYausmif;om;? ausmif;olrsm; em;ae&mtcef; wdk;csJUay;&ef? yefumESifh vQyfppfrD; wyfay;&ef?
tdrfomudk oefYSif;pGm jyKvkyfay;&ef?
27/ aeYausmif;om;? ausmif;olrsm; pm;aomufa&;twGuf usef;rma&;ESifh nDGwf oGm;vma&;vG,ful&ef
pm;aomufqdkifwck zGifhvSpfay;&ef?
28/ ausmif;om;OD;a&tvdkuf upm;ckefpm;&efyHkaiG wdk;ay;&efESifh tm;upm;ypnf;rsm; vHkavmufpGmxm;ay;
&ef?
29/ aeYausmif;om;rsm;tcef;wGif a&'D,dkwvHk;xm;ay;&ef?
30/ wuodkvfHk;cef;udk wdk;csJU tvkyform;rsm; ydkrdkcefYxm;ay;&ef/
Oya'ausmif;om;rsm;twGuf
1/ Oya'oifwef;om;rsm;tm; ausmif;aqmifwGif aecGifhjyK&ef?
2/ ausmif;vcavQmh&ef?
3/ Oya'oifwef;pmar;yGJrsm;udk wESpfvQif (2) Budrf ppfaq;ay;&ef/
&efuif;ausmif;om;rsm;twGuf
1/ &efuif;aumvdyfwGif ausmif;aqmifESifh A[kdxrif;pm;cef;rudk qufoG,f pMuFefvrf;rsm; aqmufvkyf
ay;&ef?
2/ vufSd xrif;pm;cef;rsm;wdk;csJU xrif;pm;cef;wGif xkdifcHk? pm;yGJrStp vdktyfaeaomypnf;rsm; tvHk
tavmuf xm;Sday;&ef?
3/ csufjyKwf&eftcef;twGuf oefYSif;pGmESifh ypnf;tpHktvifay;&ef?
466

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


4/ aumif;rGefoefYSif;aom a&csKd;cef;rsm; tvHktavmufay;&ef?
5/ ysufpD;aeaom a&ydkufrsm; jyifqifay;&ef?
6/ a&csKd;cef;wGif t0wfavQmf&ef a<ucGufrsm; wyfqifay;&ef?
7/ ausmif;aqmif jcHpnf;dk;udk vHkjcHKpdwfcsatmif vkyfay;&ef?
8/ ausmif;aqmifEiS hf ausmif;odYkomG ;&mvrf;wGif um;wdu
k rf rI sm; aSmifMuOfEikd af &;twGuf vlomG ; yvufazmif;
rsm; jyKvkyfay;&ef?
9/ tm;upm;&efyHkaiGudk ausmif;om;OD;a&tvdkuf wdk;jrifhay;&ef?
10/ &efuif;ausmif;aqmifrsm;wGif Owk (3) yg;'PfrS cHEdkif&ef rsufESmMuuf jyKvkyfay;&ef?
11/ &efuif; aeYausmif;om;? ausmif;olrsm; em;ae&mtcef;udk ausmif;om;? ausmif;olrsm;ESifh tcsKd;tpm;
tvdkuf vHkavmufatmif wdk;csJUaqmufvkyfay;&ef?
12/ if;tcef;rsm;wGif tdrfwGif;upm;ypnf;rsm; xm;ay;&ef/
xD;wef;ausmif;om;rsm;twGuf
1/ xD;wef;aumvdyf ausmif;aqmifrsm;wGif rsufESmMuufrsm; wyfqifay;&ef?
2/ oefYSif;aom a&csKd;cef;ESifh tdrfomrsm; vHkavmufpGm xm;ay;&ef?
3/ a&aumif;rGefvHkavmufpGm &Sda&;twGuf aqmifGufay;&ef?
4/ usef;rma&;ESifhnDGwfaom xrif;pm;cef;wck aqmufvkyfay;&ef?
5/ pm;yGJ? ukvm;xkdif? yk*H? ZGef;? c&if;? xrif;csKdifh? xrif;tkyfaqmif;rsm; xm;Sday;&ef/
&efuif;aumvdyfESifh xD;wef;aumvdyftwGuf awmif;qdkcsufrsm;udk ausmif;aqmifaumfrwD tpnf;ta0;
uvnf; awmif;qdkcJhygonf/

(n) (34) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyJGaehtwGuf Auorsm;tzGJUcsKyf\ tqdkrsm;


(34) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeY Auorsm;tzGJUcsKyfonf atmufygtqdkrsm;udk wifoGif;cJhonf/
(1) ynma&;tqdk
ynma&;&efyHkaiG 10% wdk;jrifh&eftwGuf ausmif;om;aygif; (1) oef;txd Sdvm vdktyfvmayonf/
1954-55 ckESpf ausmif;pwif zGifhcsdefwGif tzufzufrS rvHkavmufrIrsm; awGUMuHKae& xkdodkY wifoGif;&jcif; jzpf
aMumif;/ ausmif;aqmifrsm; topfaqmufvyk af y;&eftwGuf &efuek ?f yJc;l ? awmifi?l yJE,
G u
f ek ;f ? vufyw
H ef;? atmifv?H
rdacsmif;&J? puk? [oFmw? ykodrf? zsmyHk? ausmif;ukef;? armfvNrdKifuRef;? a';'&JNrdKUrsm;wGif qEjyawmif;qdkcJh&m
rdacsmif;&J? puk? a';'&JNrdKUrsm;wGif rdbrsm; yg0ifqEjycJMh uonf/ yJE,
G u
f ek ;f ? usHKrai;? rd;k ukwNf rdKUrsm;wGif ausmif;om;
rsm;udk,fwdkif aiGaMu;pkaqmif;vsuf pmoifcef;rsm; aqmufvkyfcJhygonf/ ausmif;oHk;y&dabm*? q&mrsm; vdktyfcsuf
twGuf Nrdwf? ausmif;ukef;? [oFmw? awmifil? Aef;armf? rdk;ukwfNrdKUrsm;wGif pmroifMum;awmhbJ qEjyawmif;qdkrI
jyKvkyfcJhayonf/
ppfom;wa,muftwGuf wvvQif (330) usyfrQ oHk;aecsdef? ausmif;om;wa,muftwGuf (8) usyf
(60) jym;om oHk;aeavonf/
xdkodkY vdktyfcsufrsm;aMumifh aemifwacwfwGif wm0ef,lrnfh ausmif;om;rsm;rSm t&nftcsif; rjynfhjzpfMu
avonf/ xdkYaMumifh ynma&;toHk;p&dwfudk 10% wdk;jrifh&ef awmif;qdkcJhygonf/
(2) zdESdyfcsKyfcs,frIOya'rsm; kwfodrf;&eftqdk
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf tajccHzGJUpnf;yHk tajccHpnf;rsOf;Oya'wGif vGwfvyfpGm a&;om;ajymqdkcGifh?
vGwfvyfpGm udk;uG,fcGifh? ,HkMunfcGifh? vGwfvyfpGm pnf;Hk;cGifh? ta&;qdkcGifh paom tajccH'Drdkua&pD tcGifhta&;rsm;udk
jy|mef; twnfjyKxm;aomfvnf; ,aeYwGif xdktcGifhta&;udk wm;qD;csKyfcs,fjcif; trsKd;rsKd;jzifh zsufqD;cHae&onf/
vGwv
f yfpmG ajymqdpk nf;H;k cGihf rSad p&ef tmPmSyd gwD0ifrsm;tm; raxmufco
H l rSeo
f rQtm; taMumif;rjybJ
zrf;qD;xm;Edkifaom yk'fr (5) jzifh csKyfcs,fzrf;qD;um ESpfSnfvrsm; tusOf;csxm;jcif;? pDwef; vSnfhvnfqEjycGifh
467

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
rSdap&ef trdefYcH,lapjcif;? oydwfwm;Oya'rsm;jzifh tcGifhta&;awmif;qdkcGifhudk ydwfyifxm;jcif;? tmPmvufSdygwD
rsm;ESihf qefYusio
f rl sm;udk aomif;use;f olrsm;[k wHqyd u
f yfum opmazmufOya'rsm;jzifh owfjzwfaejcif;? tpd;k &tzGUJ udk
ra0zef&Jatmif yk'fr (500) toa&zsufrIOya'rsm; jyKvkyfMuHpnfaeayonf/
&efukefwuodkvf? atmufwdkbmausmif;wvydwfa&; ausmif;om;vIyfSm;rIonf ausmif;om;w&yfvHk; vdk
vm;axmufcrH I &cJo
h nft
h jyif qdik &f mtmPmydik w
f Ykd EiS ahf wGUqHu
k m at;csrf;pGm qEjyawmif;qdck ahJ omfvnf; ausmif;om;
acgif;aqmifrsm; tpkvu
kd f tjyHKvdu
k f ausmif;xkwcf &H jcif;? zrf;qD;cH&jcif; ponfh zdEydS cf sKyfcs,frrI sm; cHpm;cJ&h avonf/
,ckuo
hJ Ykd yk'x
f ;D yk'rf trsKd;rsKd;udk rvdw
k rsKd;vdw
k rsKd; oH;k pGv
J sufo
dS nft
h jyif wdww
f w
d yf ek ;f wrsKd;? ajAmifwrsKd;
Ncdrf;ajcmufowfjzwfum 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm;udk ydwfyifwm;qD;aeayonf/ xdkYaMumifh EdkifiHw0Srf;vHk;Sd jynfol
vlxkrSm ]aponfUuRef? xGefonfUEGm;yrm} vkyfcHae&kHrQ ae&ayonf/
odYk ygaomaMumifh ArmEdik if t
H m; 'Dru
kd a&pDenf;pepfus xlaxmifxm;aom wdik ;f oljynfom;rsm; tajccHtcGihf
ta&;ay;um jynfoYl tpd;k & xlaxmifvykd gvQif tajccHpnf;rsO;f \ Oya'udck sK;d azmufum vufjdS yKusichf ahJ om csKyfcs,rf I
yk'fxD;yk'frtrsKd;rsKd;udk kyfodrf;&ef awmif;qdkvdkuf&ayonf/
a<u;aMumfoHrsm;jzifh(1) trsKd;om;aeh
'dkhaeh? 'dkhaeh
(2) ausmif;om;xkudk
aoG;rcGJeJh? aoG;rcGJeJh
(3) ausmif;om;nDGwfa&;
wnfaqmufMu? wnfaqmufMu
(4) zrf;xm;wJUausmif;om;awG
tjrefvTwf? tjrefvTwf
(5) xkwfxm;wJUausmif;om;awG
ausmif;jyefoGif;? ausmif;jyefoGif;
(6) ynma&;&efyHkaiG
wdk;ay;? wdk;ay;
(7) zdESdyfcsKyfcs,frIOya'
kyfodrf;ypf? kyfodrf;ypf
(8) 'Drdkua&pDtcGifhta&;
rcsKyfcs,feJh? rcsKyfcs,feJh
(9) trsKd;om;nDGwfa&;
wnfaqmufMu? wnfaqmufMu
(10) trsKd;om;opmazmufawG
tvdkrSd? tvdkrSd
trsKd;om;vGwfajrmufa&;? 'Drdkua&pDa&;? Nidrf;csrf;a&; a<u;aMumfoHrsm;jzifh atmifjrifpGm kyfodrf;oGm;onf/

(#) (35) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeh tqdkrsm;


ynma&;tqdk
(1) pmar;yGJcsausmif;xkwfpepf usifhoHk;jcif;?
(2) wuodkvf oHk;cgusausmif;xkwfpepf usifhoHk;jcif;?
(3) wuodkvf0ifpmar;yGJrsm;wGif pmar;yGJ0ifcGifh (3) ESpf ydwfyifjcif;?
(4) wuodkvf0ifpmar;yGJESifh [dkufpul;zdkife,f cGJjcm;um pmar;yGJESpfqifh jyKvkyfjcif;rsm;udk
vHk;0uefYuGufvdkufygaMumif;/
(1) atmufwb
kd mausmif;wvydwaf &; ta&;awmfyt
kH wGuf ausmif;xkwcf x
H m;&olrsm;tm; ausmif;0ifciG aUf y;&ef?
(2) atmufwb
kd mausmif;wvydwaf &; ta&;awmfyt
kH wGuf zrf;qD;0&rf;xkwx
f m;aom ausmif;om;acgi;f aqmif
ESpfOD;wdkhtm; zrf;0&rf;kyfodrf;&ef awmif;qdkvdkufygaMumif;/
'Drdkua&pDynma&; wnfaqmufa&;tqdk
,aeY oifMum;aeaom ynma&;rSm aS;,cifuo
hJ Ykdyif ausmif;rSxu
G v
f Qif bmrQvyk u
f ikd pf rG ;f rSb
d J taptyg;
vkyfief;rsm;om vkyfwwfonfh ynma&;yif jzpfonf/ oifMum;&aom ynm&yfrsm;rSmvnf; acwfrrD avmu"gwf
ynmenf;ESifh udkufnDrSefuefaom ynm&yfrsm;tm; tawG;tac: vGJacsmfapaom ynm&yfrsm;? wdk;wufvsufSdaom
avmu"gwfynmESihf rudu
k n
f aD om? rSeu
f efrrI Sad om ynm&yfrsm;udk oifMum;ae&ayonf/ wdik ;f jynf BuD;yGm;wd;k wuf
a&;twGuf pufrIvufrIynm&yfrsm;udk wdwdusus oifMum;ay;&rnfhtpm; roifMum;bJ aecJhayonf/ jrefrmtrsKd;
om; ,Ofaus;rIyHkpHESifh udkufnDaom trsKd;om;pmrsm; oifMum;&rnfhtpm; t*Fvdyfbmomudk ,aeYtxd t"duxm;
468

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


oifMum; ae&avonf/ oifMum;&aom ynm&yfrsm;rSm jynfolw&yfvHk; tusKd;jyK&rnfhtpm; rdrdwudk,faumif;
ynm&yfrsm;om jzpfaecJhonf/
xkYd aMumifh jrefrmjynf\ ynma&;pepfonf rnfoYkd yif jynfawmfomynma&;yif a<u;aMumfapumrl t*Fvyd f
e,fcsJUorm;rsm; vufxufu oHk;pGJcJhaom ynma&;yifjzpfonf/ ynma&;udk jyKjyifEdkifrSom acwfaemufusaom
b0rS vGwfajrmufEdkifayrnf/ ArmjynfpD;yGm;a&;udk jrifhwifEdkifayvdrfhrnf/
odkY ajymif;vJ&mwGif ynma&;onf vlxktm; tvkyfta<u;jyKaomynma&; jzpf&rnf/ oifMum;aom
ynm&yfrsm;rSmvnf; trsKd;om;pmayjzifh oifMum; trsKd;om;ynma&; jzpf&rnf/ acwfr
D vufawGU taumiftxnf
ESifh udkufnDaom rSefuefaom ynma&; jzpf&ayrnf/ awG;ac:rIwGif ,xmblw us&ayrnf/ uJhodkY ynma&;rSom
wdkif;jynfudk wu,fwef; jrifhwifEdkifvdrfhrnf/ ynma&;rSm 'Drdkua&pDynma&;yif jzpfavonf/ xdkYaMumifh vlxk
w&yfvHk; tusKd;Sdaom 'Drdkua&pDynma&;pepfudk wnfaqmuf&eff awmif;qdkvdkufygaMumif;/
jynfot
hl a&;tqdk
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf zGJUpnf;tkyfcsKyfyHk pnf;rsOf;Oya'wGif vGwfvyfpGm a[majymcGifh? a&;om;cGifh?
xkwaf 0cGi?hf vGwv
f yfpmG toif;tyif; zGUJ pnf;cGi?hf pnf;H;k cGiEhf iS hf qEjyoydwaf rSmufciG hf jzpfaom 'Dru
kd a&pDtcGit
hf a&;
rsm; ay;tyf&rnf[k twdtvif; azmfjyxm;ayonf/
odkYaomf ,aeYwkdif;jynfwGifum; zGJUpnf;tkyfcsKyfyHkpnf;rsOf;ESifh qefYusifum vlxktm;zdESdyfcsKyfcs,fjcif;?
'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm;udk enf;trsKd;rsKd;jzifh ydwfyifwm;qD;jcif;rsm; jyKvkyfvsuf Sdayonf/ vGwfvyfpGma[majym
cGiu
hf kd ydwyf ifwm;qD; cHae&onf/ a[majymolrsm;udk Ncdr;f ajcmufjcif;rsm; jyKvkyv
f suf So
d nf/ e,frsm;wGif tpd;k &tm;
raxmufcHaom a[majymrIrsm;tm; vufeufjzifhNcdrf;ajcmufjcif;? tmPmjzifhwm;qD;jcif; jyKvkyfvsuf Sdavonf/
vma&mufem;axmifaom jynfolrsm;udk ydwfyifwm;qD;jcif; trsKd;rsKd;Ncdrf;ajcmufjcif;rsm; jyKvkyfaeayonf/
vGwfvyfpGm a&;om;xkwfa0cGifhrSmvnf; tpdk;&tm; tvdkvdkuf tBudKufa&;rIrsm;udkomvQif tm;ay;um
xkwaf 0a&;om;cGijhf yKvsuf Sad eayonf/ qefYusiaf &;om;olrsm;tm; Ncdr;f ajcmufjcif;? zrf;qD;jcif;rsm; jyKvkycf ahJ yonf/
xko
d Ykd qefYusifa&;om;olrsm; jzpfaom vlxOk ;D vS? Aef;armfwifatmifwYkd rmS ,aeYtxd xyfwvJvJ w&m;pGq
J jkd cif;cHae&
ayonf/ vGwv
f yfpmG a&;om;aom owif;pmrsm;qdv
k Qif tpd;k &ESihf oufqikd &f mXmersm;wGif rzwf&avatmif TeMf um;
jcif;rsm; jyKvkyfaeayonf/ Oyrm- xGef;aeYpOfqdkvQif axmifwGif;rzwf& ponfjzifh uefYowfxm;ayonf/ twdkuf
tcHrsm;a&;om;aom owif;pmrsm;udkvnf; tpdk;&aMumfjimrsm;ray;bJ pD;yGm;a&;t& Ncdrf;ajcmuf wm;qD;jcif;rsm;
jyKvkyfaeayonf/
vGwfvyfpGm toif;tyif;xlaxmif qEjycGifhrsm;udkvnf; trsKd;rsKd;enf;jzifh vkyfMuHwm;qD; cHae&ayonf/
toif;tyif; xlaxmifvQif pHkaxmufrsm; ar;jref;pHkprf;jcif;? twdkuftcHtoif;tzGJUrsm;tm; ajray: raeEdkifatmif
trsKd;rsKd; vkyfMuHpGyfpGJjcif;? SmazGjcif;rsm; jyKvkyfaeayonf/ tzGJUtpnf;rsm;ysufjym;ap&eftwGuf aoG;cGJjcif;? tcGifh
ta&; wm;qD;jcif;rsm; jyKvkyfaeayonf/ txl;ojzifh qdkS,fvpfygwDwckwnf; xm;Sd&ef pDrHvsufSdaeonf/ Oy
rmtm;jzifh qdkS,fvpf vufatmufcHr[kwfaom tvkyform;tzGJUtpnf;rsm;wGif vkyfaqmifaeolrsm;tm; tvkyf
jzKwfjcif;? ausmif;om;tzGJUrsm;wGif yg0ifaeolrsm;tm; tvkyfray;[l Ncdrf;ajcmufrIrsm; jyKvkyfvsuf Sdaeayonf/
,aeYausmif;rsm; or*zUJG pnf;cGiu
hf kd wm;qD;ydwyf ifvsuf Sad eayonf/ Oyrm- A[dt
k pd;k &wef;jrifah usmif;? Munfjh rif
wdkif? trSwf (1) ausmif;rsm;ESifh jrif;jcH? ajrmif;jr paom ausmif;rsm;wGif jzpfavonf/ tcsKdUausmif;rsm;wGifvnf;
qdkS,fvpfvufatmufcH 'Dtufpftdkrsm;om zGJUpnf;Edkif&ef q&mrsm;tm; apcdkif;jcif;rsm; jyKvkyfaeayonf/
vGwv
f yfpmG qEjycGiu
hf kd oydwaf rSmufwm;jrpfa&;Oya'jzifh ,aeYtxd qufvufxw
k jf yefxm;onf/ atmuf
wdkbmta&;awmfyHk 1953 ckESpfudkvnf; ESdrfeif;? owfjzwfHkru &moufyefausmif;xkwfjcif;rsm; jyKvkyfcJhayonf/
odkY csKyfcs,frIrsm;udkomru yk'fr (5) umuG,fa&;Oya'xkwfum qefYusifolrsm;udk rppfaq;bJ ESpf
Snfvrsm; tusOf;csxm;jcif;rsm;? opmazmufOya'udkxkwfum owfjzwfjcif;rsm;? yk'fr (144) xkwfjcif;rsm; jyKvkyf
cJah yonf/ ,aeY axmifwiG ;f qdv
k Qif twdu
k t
f cHEikd if aH &;orm;? ausmif;om;ajrmufjrm;pGmwdYk rmS rw&m;csKyfaESmifjcif;
cHae&onf/
,aeY aemufqHk;jyLapmxD;pDrHudef;jzifh &yfol? Gmom;? trIxrf;rsm;udk twif;tMuyf pkaqmif;jcif;? ppfynm
oifapjcif;rsm; jyKvkyaf eonf/ jyLapmxD;pDru
H ed ;f ppfwyfrsm;jzihf vlxu
k kd ESrd ef if;jcif;? tcGit
hf a&;rsm;udk wm;qD;&ef
jzpfonf/
469

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
xdkYaMumifh ,aeY tpdk;&onf vlxktm; zdESdyfjcif;? 'Drdkua&pD tcGifhta&;rsm;udk enf;trsKd;rsKd;jzifh wm;qD;
ydwfyifjcif;rsm;udk av;eufpGm uefYuGufvdkuf&ygonf/
Nidrf;csrf;a&;tqdk
,refEpS u
f ynma&;toH;k p&dwf ode;f (900) oH;k &mrS? ,ckEpS w
f iG f ode;f (754) ode;f avsmch so;kH pGv
J mayonf/
odkY ynma&;toHk;p&dwfudk avsmhoHk;vmjcif;rSm ynma&;udk vspfvsLIjcif;ESifh zdESdyfrIjzpfaom wdkif;jynfumuG,fa&;
ppftoHk;p&dwfudk rsm;pGmoHk;pGJjcif;aMumifh jzpfonf/ ppfwyftwGuf odef; (4000) ausmf oHk;pGJaeayonf/ ppfom;w
a,muftwGuf vufeufu&d ,
d mrS tvH;k pHw
k yfqifa&;twGuf wESpf (4000) ausmf ukeu
f saecsed f ausmif;om;wa,muf
twGuf wESpf (350d^-) om oH;k pGaJ eayonf/ ppfom;wa,muf (1) ESpo
f ;kH aiGukd ausmif;om;aygif; (11) a,mufausmf
twGuf oH;k pGEJ ikd af yonf/ ,cktcsdet
f xd jyLapmxD;pDru
H ed ;f qdNk yD; trIxrf;rsm;? t&yfom;rsm;tm; vufeufwyfqif&ef
twGuf wcdik v
f Qif (1) ode;f owfrw
S x
f m;ay&m if;aiGukd ynma&;wGio
f ;kH pGv
J Qif ausmif;taqmuftOD taumif;qH;k
waqmifaomf vnf;aumif; (odkYr[kwf) ausmif;om;aygif; (300) rQavmuf vnf;aumif; oHk;pGJEdkifayonf/
odkY ppfwyfrsm;twGuf oHk;pGJae&jcif;rSm jynfwGif;ppf vufeufudkif wdkufcdkufae&jcif;aMumifh jzpfonf/
jynfwGif;ppfudk &yfpJum at;csrf;om,mrISdrSomvQif ,aeYppftoHk;p&dwfrsm;avsmhyg;um ynma&;udk wdk;wufoHk;pGJ
Edkifrnf jzpfayonf/
jynfwiG ;f ppf jzpfymG ;onfrmS (7) ESpf (7) vausmf MumcJah yNyD/ jynfwiG ;f ppfjzpfymG ;&jcif;rSm zdEydS cf sKyfcs,jf cif;ESihf
EdkifiHa&; rauseyfrIrS jzpfay:jcif;udk trSDjyKum vufeufpGJudkif ajzSif;jcif;aMumifh jzpfay:vm&ayonf/ ppfaMumifh
vlxkrsm;pGm toufqHk;IH;jcif;? pnf;pdrfOpmrsm; ysufjyKef;&jcif;ESifh awGUMuHK&NyD; wOD;ESifhwOD; tjywftowf ESdrfeif;Edkif
jcif;iSm rpGr;f ombJjzpfaeonf/ jynfwiG ;f ppfu&kd yfp&J efrmS wOD;ESiw
hf OD; awGUqHak qG;aEG;um at;csrf;om,mpGm ajzSi;f
EdkifrSomvQif jzpfayrnf/
odYk aMumifh tpd;k &ESihf vufeufpu
JG ikd af wmfveS af eolwYkd awGUqHak qG;aEG;um jynfwiG ;f ppf&yfpNJ yD; jynfwiG ;f Nidr;f
csrf;a&;udk t&,lMu&ef awmif;qdkvdkufygaMumif;/
urmha&;&mtqdk
'kw,
d urmppfaMumifh vlrsm;pGmaoaMu taqmuftODrsm;pGm jymyHt
k wd a&mufc&hJ onf/ odYktwGuf urmol
urmom;wdYk rmS ppfukd rsm;pGmGUH Smrke;f wD;vmonf/ awGUMuHKcJ&h aom oifcef;pmaMumifh ppfjzpfa&;udyk if jiif;qdv
k sufyif
Sdonf/
odYk aomf ppfukd GUH rke;f um rvdv
k m;aom urmol? urmom;wdYk EiS q
hf efYusifzufjyKum aoG;aqmifol wpkonf
aemufxyf urmppfBuD;wck ay:aygufa&;twGuf enf;trsKd;rsKd;jzifh BudK;pm;vsuf Sdaeonf/ rdrdwdkY\ wdkif;jynfrsm;
ppftoH;k p&dwf wd;k jriu
hf m ppfom;rsm;wd;k csJUjcif;? vufeufwyfqifjcif;? tpkvu
kd t
f jyHKvku
d f aoapwwfaom tEkjrLAH;k ?
[du
k 'f d*k sifA;kH rsm; prf;oyfazmufcjJG cif;rsm; jyKvkyv
f suf Sad eonf/ ud&k ;D ,m;? AD,uferfwYkd wiG f jzpfymG ;aom ppfyrJG sm;udk
vnf; rNyD;qHk;atmif MuHaqmifcJhMuonf/ aewdk;? qD;wdk; ppftkyfpkrsm;zGJUum ppfjzpf&ef jyifqifjcif;? vIHUaqmfjcif;rsm;
jyKvkyfaeayonf/
odkY aoG;iwfolwpkonf ppftwGufvIHUaqmfjyifqifjcif;rSm if;wdkY\ tjrwftpGef;&Sda&;twGuf vlom;
w&yfvHk;tm; ysufjyKef;ap&ef MuHaqmifjcif;? urmol? urmom;wdkY\qEudk ypfy,fjcif;om jzpfayonf/ odkYtwGuf
aMumifh aemufxyf ppfBuD;wck ray:aygufa&;twGuf umuG,af &;toH;k p&dwf avsmhcsjcif;? ppfom;rsm; avQmhayghjcif;/
vufeufrsm; prf;oyfjcif;? usL;ausmfapmfum;rIrsm; jyKjcif;? ppftkyfpkrsm; zGJUjcif;rsm;udk wm;jrpf&ef vdktyfayonf/
ppfBuD;rjzpfyGm;ap&eftwGuf wif;rmrIrsm;udk at;csrf;om,mpGm awGUqHkaqG;aEG;ajzSif;&ef vdkayonf/ odkY ajzSif;
jcif;aMumifhvnf; AD,uferf? udk&D;,m;wGif ppf&yfpJ ppfajyNidrf;jcif;rsm; xkwfazmfEdkifcJhayonf/
odYk twGuf ausmif;om;xkEiS hf vlxw
k &yfv;kH onf aemufxyfwzef ppfBuD; rjzpfymG ;a&;twGuf ppftoH;k p&dwf
avsmhayghjcif;? ppftiftm;avsmhjcif;? vufeufBuD;rsm; prf;oyfjcif; rjyKvkyfjcif;? ppfpmcsKyf? ppftkyfpkrsm;udk zsufodrf;
jcif;? usL;ausmfrrI sm;udk aSmifuiG ;f jcif;rsm;jyKvkyu
f m wOD;ESiw
hf OD; awGUqHak qG;aEG;jcif;jzifh urmYwif;rmrIrsm; avsmhyg;
um urmYNidrf;csrf;a&;twGuf awmif;qdkMu&ef? aqmifGufMu&ef tqdkwifoGif;vdkufygonf/
odkYjzifh &mZ0ifrSwfwrf;wif&r,fh (35) BudrfajrmuftrsKd;om;aeYrSm uRefawmfwdkY ausmif;om;xkawG[m
(1) udkvdkeDynma&;pepfzsufodrf;a&;ESifh 'Drdkua&pDynma&;wnfaqmufa&;?
470

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


(2) zdESdyfcsKyfcs,frIawG wGef;vSefypfa&;ESifh 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm; &Sda&;?
(3) e,fcsJUpepf (0g) vuf0g;BuD;tkyft&if;Sifpepf zsufodrf;a&;? trsKd;om;vGwfvyfa&; xdef;odrf;jrifh
wifa&;?
(4) jynfwGif;ppf&yfpJa&;? jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;ESifh trsKd;om;nDGwfa&; wnfaqmufa&;?
(5) wwd,urmppfwm;qD;a&;? urmYNidr;f csrf;a&; xde;f odr;f umuG,af &;vkyif ef;BuD;awGukd taumiftxnf
azmfEikd zf Ykd twGuf ausmif;om;xkw&yfv;kH [m nDn
D w
G
f w
G f wdu
k yf 0JG ifMu&ef qH;k jzwft"d|mefjyKMuygpdUk /

(X) Auorsm;tzGJUcsKyf pwkwtBudrfnDvmcH


pwkwtBudrfajrmuf ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJUcsKyf nDvmcHBuD;udk 13? 1? 1955 &uf
aeYwiG f usif;ycJyh gonf/ nDvmcHonf &efuek w
f uov
kd o
f r* (25) ESpaf jrmuf aiG&wkobifyaJG wmfBuD;ESihf wquf
wnf; usif;yaomaMumifh ArmEdkifiHausmif;om;xkBuD; w&yfvHk;ESifh or*&mZ0ifwGif xl;jrwfaomt"dyg,fudk aqmifcJh
ygonf/ 1954-55 ckEpS f yxrydik ;f wGif tmPmydik rf sm;u or*ukd ausmif;aumifpjD zifh tpm;xk;d zsufq;D &ef MuH,
G cf ahJ y
onf/
qdkS,fvpfvufyg;ap 'Dtufpftdkrsm;ESifh tmPmydkifrsm;udk ckcHumuG,fum &efukefwuodkvfor*onf
(25) ESpfajrmuf tcrf;tem;udk usif;ycJhayonf/ xdkodkY usif;yEdkifjcif;onf &efukefwuokdvfor* wnfjrJa&;ESifh
ckcHwdkufcdkufum atmifyGJqifETJjcif; jzpfayonf/ atmifyGJESifhtwl Auorsm;tzGJUcsKyf nDvmcHusif;yvdkufjcif;onf
aSUwGif ArmEdkifiHvHk;qdkif&mor* tzGJUtpnf;rsm; ysufpD;&ef &nfG,fcsufudk wdkufzsuf&ef tm;opfavmif;vdkufjcif;
jzpf&m ausmif;om;xkw&yfvHk;ESifh or*&mZ0ifwGif xl;jrwfaom t"dyg,faqmifcJhayonf/

(!) taxGaxGtwGif;a&;rSL; udkaZmf0if; (Auorsm;tzGJUcsKyf) wifoGif;aom tpD&ifcHpm


uRefawmfwdkY Auorsm;tzGJUcsKyfonf ausmif;om;vdktyfcsufrsm;ta&;ESifh ywfouf 1954 ck? ZGefrS
pufwifbmvtxd &efukef? vufyHwef;? awmifil? yJEG,fukef;? atmifvH? rdacsmif;&J? puk? [oFmw? ykodrf? zsmyHk?
ausmif;ukef;? armfvNrdKifuRef;? a';'&JNrdKUrsm;wGif ausmif;aqmifopf aqmufvkyfa&;? a[mif;EGrf;aeaom ausmif;rsm;
jyifqifa&;twGuf awmif;qdkwdkufyGJ0ifcJhygonf/ rdacsmif;&J? a';'&JNrdKUrsm;wGif ausmif;om;rsm; yg0ifqEjycJhygonf/
yJEG,fukef;? usKHrai; paomNrdKUrsm;wGif ausmif;om;rsm;onf rdrdwdkY udk,fwdkifaiGaMu;aumufcHum aqmufvkyfcJhMu
onf/ Nrdwf? awmifil? ausmif;ukef;? Aef;armf? [oFmw? rdk;ukwfNrdKUrsm;wGif qEjyawmif;qdkcJhMu\/ NrdwfNrdKU
pmroifMum;bJ xkid o
f ydwaf rSmuf qEjyonftxd tqifah &mufco
hJ nf/ odYk jzifh ArmEdik if t
H &yf&yfwiG f ausmif;om;xk
w&yfv;kH vdt
k yfcsuftwGuf awmif;qdrk rI sm; jyKvkycf ahJ omfvnf; atmifjrifpmG raqmifu
G Ef ikd o
f nft
h wGuf ausmif;om;
xk vdktyfcsufESifh awmif;qdkrIrSm atmifjrifrIESifh a0;cJh&ayonf/
ausmif;om;tcGifhta&;umuG,fa&;twGuf ausmif;om;rsm;vkdvm;csuf? epfemcsufrsm;udk zqyv qdkS,f
vpfwdkY tydkifpD;xm;aom tpdk;&onf ausmif;om;xktm; zdESdyfcsKyfcs,fum ausmif;om;tcGifhta&;rsm;udk ydwfyifwm;
qD;&efBudK;yrf;cJo
h nf/ ausmif;om;ta&;wGif pGr;f pGr;f wrHaqmifu
G cf ahJ om ppfawGcdik af usmif;om;or* Ou| udak usmf
vSjzLESifh trIaqmif (3) a,muftm; ausmif;xkwfypfcJhjcif;? tzGJUcsKyf 'k-Ou| udkxGef;azudk zrf;qD;jcif; jyKvkyfcJhay
onf/ ausmif;om;or*wiG f acgif;aqmiforl sm;tm; or*wiG f rvkyyf gbl;[k 0efcu
H wdjyKum ausmif;wGif vufcjH cif;
jyKcJhayonf/ awmifilrS (7) a,muf? tif;pdefrS (4) a,muf? OuHrS (3) a,mufwdkYtm; ausmif;xkwfjcif;rsm; jyKrl
cJo
h nf/ ArmEdik if t
H &yf&yfdS ausmif;om;acgif;aqmifrsm;tm; Ncdr;f ajcmufjcif;rsm; jyKcJah yonf/ &efuek Nf rdKU tpd;k &ausmif;
rsm;wGif or*rzGJUEdkifap&ef tpdk;&u q&mBuD;rsm;tm; tcGifhray;bJ xm;cJhonf/ &efukefNrdKU A[dktpdk;&ausmif;rS
ausmif;q&mrBuD;u ydwyf ifcahJ vonf/ trsKd;orD; pmoifwef;ausmif;rSm apmapmydik ;f wGif zGUJ cGirhf ay;bJ xm;NyD;aemuf
q&mrBuD; a':oef;oef;u 'Dtufpt
f rkd sm; ac:,lum or*zUJG ay;cJo
h nf/ rQyifruao; &efuek Nf rdKUSd Edik if aH wmftpd;k &
ausmif;rsm;wGif ausmif;om; aMunmpmwrf;rsm; a0iSjcif;rjyK&ef? ruyf&[laom trdeYf rsm; xkwjf yefco
hJ nf/ aemufq;kH
trSwf (4) pH&dyfNidrf? pHy,fjcH? urmGwfSd tzGJUcsKyfwnf&mudkyif ykvdyfrsm;jzifh0dkif;0ef;um ypnf;rsm;SmazGjcif;? pm
ul;puf? vufESdyfpuf? pmGufpmwrf;rsm; odrf;jcif; jyKvkyfcJhayonf/ odkY ausmif;om;tcGifhta&; ydwfyifwm;qD;
&m0,f ynma&;XmerS wdww
f qdw
f eT Mf um;um zqyvqdk ,
S v
f pfwYkdu q&mrsm;udk "g;pmcHtjzpfapcdik ;f jcif; jyKvkycf hJ
471

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ayonf/ odYk aomf q&mtenf;i,frt
S y ajrmufrsm;pGmaom q&mrsm;onf cdik ;f aponft
h wkid ;f rvkyf rkH Qru tcsKUd a'o
rsm;wGif ausmif;om;xkzufrS yg0ifaqmifGufcJhayonf/ odkYjzifh Auorsm;tzGJUcsKyfonf ausmif;om;xkw&yfvHk;
pkpnf;NyD;umuG,&f ef Sv
d mayonf/ wm0efupkd ;l pdu
k u
f m rxrf;aqmifEikd cf o
hJ nft
h wGuf zqyvtpd;k &onf vuf&J
Zuf&Jjzpfum wjznf;jznf; zdESdyfvmonfudk awGUkHrQru ausmif;om;xkw&yfvHk;uvnf; tzGJUcsKyftay:wGif rSDcdktm;
xm;jcif;rsm; wjznf;jznf; uG,af ysmufvmonfukd awGU&ayonf/ aSUwGif tzGUJ csKyfonf ausmif;om;vdt
k yfcsurf sm;udk
aqmifGufjcif;? tcGifhta&;udk umuG,fjcif;vkyfief;rsm;udk zdzdpD;pD;tmHkpl;pkdufum raqmifGufEdkifygu ausmif;om;
xkw&yfvHk; ,HkMunftm;udk; axmufcHrIrsm;onf avsmhenf;vmrnfyif jzpfavonf/
tzGJUcsKyfonf or*tzGJUcGJrsm; zGJUpnf;a&;twGuf rEav;? ppfudkif;? aTbdk? aumvif;? rdk;nif;? uom?
Aef;armf? jrpfBuD;em;? jynf? o&uf? armfvNrdKif? xm;0,f? &cdkifwdkif;? jrpf0uRef;ay:a'orsm;? jrif;jcH? rdwDvm?
awmifil? om,m0wD? tkwfzdk? wdkufBuD;? yJcl;rS ysOf;rem;txd vnf;aumif;? pnf;Hk;a&;rsm; qif;cJhMuaomfvnf;
tiftm;wdk;oifhoavmuf rwdk;jcif;um; Auorsm;tzGJUcsKyfonf ausmif;om;tusKd;ESifh tcGifhta&;udk aSUwef;rS
rm;rm;rwfrwf &yfwnfum aqmifGufrnfh ausmif;om;xk rSDcdktm;xm;&m tzGJUtpnf;BuD; w&yf[k ausmif;om;xk
w&yfv;kH u rjrifao;onft
h wGuf jzpfonf/ ausmif;om;xk pnf;H;k a&;wGiv
f nf; wzufrS tzGUJ csKyfu avsmh&aJ eonf
ESifhtrQ qdkS,fvpfvufyg;ap ausmif;om;opmazmuf 'DtufpftdkwdkYonf q&mrsm; tultnDjzifh vnf;aumif;?
Ncdrf;ajcmufjcif;jzifh vnf;aumif;? tzGJUcsKyfpnf;Hk;a&;udk zsufqD;&ef MuHG,fcJhMuonf/ odkY aqmifGufcsufrsm;udk
wm;qD;&efrSm ausmif;om;xk pnf;Hk;nDGwfa&;jzifh jyefvnf wkHYjyefwdkufcdkufrISdrSom jzpfEdkifayvdrfhrnf/ odkY
wdkufcdkufjcif; rjyKcJhygvQif? tzGJUcsKyf pnf;Hk;a&;onf NydKuGJysufpD; &ayvdrfhrnf/ xdkYaMumifh vmrnfhESpf trIaqmiftzGJU
tm;? tzGJUcsKyfpnf;Hk;a&;tm; pepfwusvkyfudkifyg&ef wdkufwGef;vdkuf&ygonf/
jyefMum;a&;AsLdkonf or**sme,fwapmif xkwfa0&ef tpdk;&xH cGifhawmif;cJhaomfvnf; r&SdcJhay/ odkY
r&aomfvnf; jyefMum;a&;AsLdkonf tjcm;enf;vrf;rsm; SmazGvkyfaqmifoifhonf/ odkY raqmifGufygu tzGJUcsKyf
vkyif ef;rsm;udk or*crJG sm;u pHak phpmG rod jzpfc&hJ ayonf/ jyefMum;a&;AsLdt
k aeESihf Auorsm;tzGUJ csKyf owif;pmapmifukd
(1) BudrfomvQif xkwfa0 jzefYcsdEdkifayonf/ &cdkifwdkif;rS ausmif;om;rsm;tm; ppfwyfrS rw&m;zrf;qD; nOf;qJjcif;ESifh
ywfouf ausmif;om;awGudk zrf;NyD[laom aMunmcsufwapmifESifh wwd,tBudrfajrmuftzGJUcsKyf nDvmcHwGif
&efuek w
f uov
kd af usmif;om; tcGit
hf a&;umuG,af &;aumfrwDrS Ou| udt
k ek ;f armif wifoiG ;f onfh atmufwb
kd mta&;
awmfyHk tpD&ifcHpmudk xkwfa0jzefYcsdcJhaomfvnf; qufoG,fa&; tcuftcJrsm;aMumifh e,for*wdkif;odkY ra&mufcJhay/
jyefMum;a&;AsLdk ysuf,Gif;csufrsm; SdcJhonfrSm b@ma&;csKdUwJhrIaMumifhvnf; wydkif;yg0ifayonf/
ausmif;om;rsm; oufomacsmifcsda&;twGuf tzGJUcsKyfrSOD;pD;um aqmifGufoifhayonf/ vkyfief;rSm
,aeY Armausmif;om;xktwGuf ta&;wBuD; tmHkpl;pdkufvkyf&rnfhtvkyfjzpfay&m oufomacsmifcsda&;AsLdkonf
ausmif;om;rsm; oufomacsmifcsda&; w&yfzGJU&ef BudK;pm;cJhaomfvnf; ratmifjrifcJhay/ urmYausmif;om; oufom
acsmifcsda&;aumfrwDESifh tquftoG,f rvkyfonfhtjyif urmYausmif;om;rsm;or*rSay;aom oGm;bufXme ud&d,m
rsm;udv
k nf; b@ma&;tcuftcJaMumifh ,cktcsdet
f xd aG;,lEikd jf cif;rSo
d nfukd awGU&onf/ [oFmwNrdKU rD;ab;oifh
&mwGif 'kua&muf&aom ausmif;om;rsm; twGuf wjynfvHk;Sd ausmif;om;or*rS wwftm;oaGU 0dkif;0ef;ulnD&ef
TefMum;ay;EdkifcJhonf/ &efukefwuodkvf? [oFmwcdkif ausmif;ol? ausmif;om;rsm;ESifh aqG;aEG;yl;aygif;um ausmif;
om;? ausmif;olrsm;xH tvSLaiGaumufcNH yD; pmtkypf mwrf;rsm;udk [oFmw rD;ab;oifh ausmif;om; rsm;tm; tultnD
ay;cJhonf/
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;aumfrwDtaeESifh urmYausmif;om;or*rsm;tzGJUcsKyfESifh qufoG,fxm;onfh
tavsmuf qufoG,frIvkyfief;rsm; aqmifGuf&ayrnf/ tjcm;urmt&yf&yfSd ausmif;om;rsm;ESifhvnf; qufoG,f&ef
BudK;pm;&ayrnf/ urmYausmif;om;rsm;or* (I.U.S) odkY tpD&ifcHpmtjzpf owif;rsm;? (2) Budrfom ydkYaqmifEdkifcJh
onf/ ay;ydYk aompmrsm;? owif;pm*sme,frsm;rSm vrf;wGif aysmufq;kH ae&m aysmufq;kH rIukd wm0ef,al om pmwdu
k zf uf
tm; xda&mufpmG ta&;rqdEk ikd f jzpfco
hJ nf/ (I.U.S) ud,
k pf m;vS,jf zpfaom trf'AvsLdu
k o
f nf &efuek Nf rdKUodYk acw0if
a&mufvm&m tzGJUcsKyfudk,fpm;vS,frsm; oGm;a&muf awGUqHkaqG;aEG;onf/ urmY'Drdkua&pDvli,frsm;tzGJUcsKyfodkY quf
oG,fa&;pm ay;ydkYcJhonf/ MopaMw;vswuodkvf ausmif;om;rsm;nDvmcHBuD;odkY tzGJUcsKyf o0PfvTm ay;ydkYcJhonf/
urmYausmif;om;rsm;aumifpD tpnf;ta0;yGu
J kd armfpudw
k iG f usif;yrnfukd tzGUJ csKyf ud,
k pf m;vS,f jzpfaom udpk ed 0f if;?
udkvSatmif? udkausmfjrifhwdkYtm; aG;cs,fcJhNyD;aemuf EdkifiHul;vufrSwfrxkwfay; roGm;a&mufEdkifcJhay/ (___) rS
vli,f*sme,ft,f'Dwm pwDAifyD;aumhonf &efukefodkYvma&muf tajctaetrsKd;rsKd;udk vli,fa&;? ausmif;om;
472

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


a&;&mrsm;udk pHkpHkvifvif aqG;aEG;cJhonf/ (W.F.D.Y) rS aumifpD0ifvlBuD; rpwmyifw&m; vma&muf tzGJUcsKyfrS
oGm;a&mufawGUqHak qG;aEG;um (W.F.D.Y) tpnf;ta0;odYk wufa&muf&ef zdwMf um;cHc&hJ onf/ Edik if t
H pd;k & cGiahf y;csuf
r& roGm;a&mufc&hJ ay/ (I.U.S) rS ay;ydUk aom rEav;wuov
kd t
f wGuf vufEydS pf ufwvH;k ? tif*sife,
D mXmetwGuf
pmul;puf (6) pHk? kyfjypuf? rSefbDvl;wdkYtm; vufcH&SdcJhonf/ oGm;pdkufud&d,mESifh rSefbDvl;wdkYtm; aq;Hkrsm;odkY
ausmif;om;rsm; oufomacsmifcsad &;rS vSL'gef;&ef pDpOfco
hJ nf/ tjynfjynfqikd &f mausmif;om;yGaJ wmf? bmom&yfqikd &f m
okawoe SmazGa&;vkyfief;rsm;twGuf zdwfMum;cJhaomfvnf; roGm;a&mufEdkifcJhay/
b@ma&;AsLdo
k nf b@ma&;ESiyhf wfouf xda&mufpmG aqmifu
G Ef ikd jf cif; rScd ahJ y/ yJc;l odYk oGm;a&mufum
or*trIaqmifrsm;ESifh aqG;aEG;um &efyHkaiGwBudrf aumufcHzl;onf/ urmYausmif;om;rsm;tzGJUcsKyfrS ay;ydkYaom
kyf iS jf ypufEiS hf "gwfreS b
f v
D ;l wdYk ukd trIaqmifwOD;0ifaiGjzifh pdu
k ,
f al G;cJ&h onf/ tzGUJ csKyf pmGupf mwrf;rsm;? aMunm
csufrsm;? ukefusp&dwfrsm;udk trIaqmifrsm; tdwfxJrS ukefuscHum aqmifGufcJh&onf/ tzGJUcsKyfHk;udkyif taxGaxG
twGif;a&;rSL;u ukefuscHcJh&onf/ odkY aqmifGuf&jcif;twGuf tzGJUcsKyfwGif tcsKdUvkyfief;rsm; atmifjrifoifho
avmuf ratmifjrifcJhay/ &HyHkaiG rvHkavmufrIESifh &ifqdkifcJh&onf/
pwkwtBudrf Auorsm;tzGJYcsKyfnDvmcHudk atmufygtaMumif;rsm;jzifU ac:qdk&jcif;jzpfonf/
(1) wjynfv;kH Sd ausmif;om;xk ud,
k pf m;jyKum rSeu
f efaom vrf;pOfrsm; csrSwv
f suf ausmif;om;wdu
k yf rJG sm;wGif
aSUwef;rS qifETJvsufSdaom Auorsm;tzGJUcsKyf pnf;Hk;rItiftm; wdk;wufcdkifrm&ef vnf;aumif;/
(2) ausmif;om;tm;vHk; ,aeY awGUMuHKcHpm;ae&aom epfemcsufrsm;? awmif;qdkcsufrsm;udk ausmif;om;tcGifht
a&;ESihf ausmif;om;tusKd; umuG,af &;rsm;twGuf e,fu,
kd pf m;vS,rf sm;rS rdrw
d Ykd cdik t
f vdu
k f tajctaersm;
udk wduspGm wifjyaqG;aEG;ndEIdif;&ef vnf;aumif;/
(3) rdbjynfolrsm;jzpfonfh ausmif;q&m? q&mrrsm;tzdkY aeYpOfawGUMuHKae&aom epfemqHk;IH;csufrsm;udk azmf
xkwfum ausmif;om;jyemrsm;wGif aygif;pyfvsuf q&m? ausmif;om; nDGwfa&;udk wnfaqmufEdkif&ef
vnf;aumif;/
(4) ausmif;om;tusKd;udk opmazmufum qefYusifcJhaom 'Dtufpftdkrsm;tm; ausmif;om;avmuBuD;rS tNyD;t
ydkif 0dkif;y,fa&;? wckwnf;aom ausmif;om;tiftm;pkBuD;w&yfudk wnfaqmufEkdif&ef vnf;aumif;
(5) tjynfjynfqkdif&m b0wl ausmif;om;rsm;ESifh ydkrdk&if;ESD;pGm qufqHEdkif&ef? urmYausmif;om; tzGJUcsKyfBuD;
ESifh cdkifjrJrSefuefaom qufoG,frIrsm; rSefuefpGm &,lEdkif&ef/
(6) ausmif;om;xkw&yfvHk; awGUMuHK&ifqdkifae&aom tcuftcJjyem&yfrsm;udk pkaygif; aqG;aEG;tajz&Sm
azmfxw
k Mf uum oufqikd &f m tmPmydik rf sm;? tpd;k &rsm;ESihf at;csrf;pGm awGUqHak qG;aEG; ajzSi;f Edik &f eftwGuf
vnf;aumif; &nfG,fcJhygonf/
vkyfief;a0zefa&;? acgif;aqmifrI a0zefa&;rsm;tm; rSefuefpGm usifhoHk;vsuf pdppfa&;? csKdU,Gif;csufrsm;tm;
tcsdefrD jyifqifEdkifjcif;aMumifh tzGJUcsKyfpnf;Hk;a&; wdk;wuf&rnf jzpfonf/
ed*Hk;taeESifh Auorsm;tzGJUcsKyfonf (4) ESpf oufwrf;odkY a&mufcJhayonf/ (4) ESpfwmumv twGif;0,f
rSefuefaomvrf;pOfjzifh csDwufum ausmif;om;xktusKd;? jynfolYtusKd;udk ajymifajrmufatmif o,fydk;cJh\/ odkY
o,fydk;cJhjcif;jzifhvnf; vlxktm; iwfjywfqif;&J? zdESdyfcsKyfcs,fcJhaom zqyvqdkS,fvpfwdkY\ Ncdrf;ajcmuf zrf;qD;
zdESdyfjcif;ESifh if;wdkYvufyg;ap 'Dtufpftdkrsm; arG;jrLum ausmif;om;nDGwfa&;udk ysufpD;apvsuf Auorsm;tzGJU
csKyfukd ysupf ;D ap&ef MuH,
G cf o
hJ nf/ odYk aomf Auorsm;tzGUJ csKyfonf wkev
f yI jf cif;rS?d raMumufrGUH ausmif;om;xkaSUrS
rm;rm;&yfum aqmifGufcJhonf/ aSUwGifvnf; rnfodkYyif tcuftcJrsm;? zdESdyfcsKyfcs,frIrsm;udk awGU&aomfvnf;
Auorsm;tzGJUcsKyfonf ausmif;om;xkudk nDGwfapvsuf vlxkESifhvufwGJum ausmif;om;tusKd;? jynfolYtusKd;udk
ajymifajrmufatmif aqmifGufrnfyif jzpfayonf/
urmU'Drdkua&pDvli,frsm;tzGJYcsKyf - t"GefhSnfygap
urmUausmif;om;rsm;tzGJYcsKyf - t"GefhSnfygap
Auorsm;tzGJYcsKyf - wnfjrJygap
yHk
(aZmf0if;)
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
Auorsm;tzGJYcsKyf
473

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

()

&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* trIaqmiftzGJU\ tpD&ifcHpm

aeYpGJ- 7? 2? 55
&Jabmfor*0if ausmif;ol^om;taygif;wdkh1954-55 ckESpf &efukefwuodkvfor*&JU tvkyftpnf;ta0;yGJrSm &JabmfwdkY or*&JU vkyfaqmifcsufawGeJY
rNyD;qHk;ao;wJh wdkufyGJtwGuf jyifqifp&mawGudk rwifjyrD wuoBuD; b,fvdk ay:aygufvm&w,f qdkwmudkawmh
rSww
f rf;wck taeeJY &JabmfwYkd aSUarSmufrmS wifjy&vdrrhf nf/ wuo[m ausmif;om;xktcGit
hf a&;twGuf wdu
k cf u
kd f
ay;r,fh wckwnf;aom tm;xm;&mjzpfovdk ausmif;om;xk&JU qE? ausmif;om;xk&JU oabmxm;&yfawGudkvnf;
cH,lvkyfaqmifr,fh tzGJUjzpfwJhtwGuf wifjy&rSm jzpfw,f/
wuov
kd o
f r*BuD; jyefvnfay:aygufvma&;twGuf wuov
kd rf mS Sw
d hJ ausmif;om;xk w&yfv;kH [m b,fykH
BudK;yrf;cJh&w,f qdkwmudkawmh &JabmfwdkUudk,fwkdif rtdyfrae ZGJebJeJU tjyif;txef wdk;wufvIyfSm;&if; BudK;yrf;cJh&yHk
awG awG;Munhf&if ay:vmEdkifygw,f/
1952-53 ckESpf wuoaG;aumufyGJ[m qdkS,fvpfawG&JU ya,m*eJY ysufpD;cJh&w,f/ 'DvlawG&JU vkyfMuH
csufeJY olwdkY arG;xm;wJh opmazmuf ausmif;om;wpkjzpfwJh 'DtufpftdkawG&JU tSufrSd tjyKtrlawG[m rw&m;rJcdk;?
rJvrd Nf yD; Ncdr;f ajcmufwmawGeYJ jynfv
h mwJt
h cg ausmif;om;xk[m rw&m;aG;aumufyv
JG Ykd pD&ifNyD; kyo
f rd ;f vdu
k w
f m[m
'Dae&mrSm oifcef;pmw&yf xkwfjywmu ]ausmif;om;xktusK;d qefu
h siNf y;D opmazmufvyk if ef;vky&f if b,forl rS vkyf
Ekdifbl;? ausmif;om;xk pnf;Hk;aewJUtiftm;eJh bmrqdkt&m&mrSm tqHk;tjzwfay;w,f} qdkwmudk igwdkY&SdcJhw,f/
'Dvdk rw&m;aG;aumufyBJG uD; NyD;qH;k oGm;wJah emufrmS ausmif;om;xktcGit
hf a&; wdu
k yf t
JG wGuf &mZ0iftquf
quf rm;rm;rwfrwf wdkufcdkufay;cJhwJh wuo rSd&if igwdkYwawGrSm epfemqHk;IH;aew,f qdkwmudk ausmif;om;xku
odjrifw,f/ 'ghaMumifh wuo jyefay:aygufa&;twGuf w&m;rQwwJh aG;aumufyGJ vkyfay;ygvdkY ausmif;om;xku
wcJeufawmif;qdkMuw,f/ qdkS,fvpf vufyg;ap opmazmufudkudkBuD;[m aG;aumufyGJ vkyfray;bl;/ qdkS,fvpf
tmPmydkifawGu rvkyfap&bl;? wcsdefxJrSm wuodkvftmPmydkifawGuvnf; or*tcef;u@udk jrKyfypf csifw,f/
or*Sdae&if olwdkYtwGuf taESmifht,Suf t[efYtwm;vdkY rSm;,Gif;pGm ,lqaew,f/ 'gaMumifh or*ae&mrS
ausmif;om; aygif;oif;qufqaH &;eJY oufomacsmifcsad &; (Students Social Welfare Council) wdYkzUJG zdYk tjyif;txef
BudK;pm;Muw,f/ ausmif;om;xku jrifwmu or*omvQif aygif;oif;qufqaH &;eJY oufomacsmifcsda&; vkyaf y;r,f
vdkY pGJjrJpGm ,HkMunfxm;w,f/ 'gaMumifh or*udk jyefvnfzGJUpnf; wnfaxmifvdkaMumif; qEawG azmfxkwfMuw,f/
or*ukd tpm;xk;d jcif; r[kw?f Mum;r0ifygeJYvYkd b,fvakd jymayr,fv
h J um,uHajrmufrmS awmh or*ukd acsrIe;f wJah e&m
rSm 'D (S.S.W.C) vkyif ef;[m ,Of,Ofav;eJY acsreI ;f vdYk&w,fvYkd tmPmydik af wGu ,lqxm;NyD; or*ukd acsreI ;f wmbJ/
ausmif;om;xkuvnf; or*twGufqdk&if toufvJNyD; umuG,fMuw,f/
or*om 'dYk twGu?f 'dYk toufqNkd yD; or*ukd vIyf mS ;awmif;qdMk uw,f/ or*rSw
d meJYtrQ igwdYk tcGit
hf a&;
usqH;k Hrk ubl;? vH;k 0qdwo
f Ok ;f oGm;vdrrhf ,fqw
kd m ausmif;om;xku odjrifvmwJt
h wGuf or*jzpfajrmufa&;vkyif ef;
udk pkaygif;nDGwfpGm vkyfvmw,f/
or*jzpfajrmufa&;aumfrwDudkzGJU? or*aG;aumufyGJ usif;yay;&ef awmif;qdkcJh&m tmPmydkifrsm;u rvGef
qefEdkifbJ wuodkvfaumifpDu ygarmursm;ESifh yl;wGJtkyfcsKyfaom aG;aumufyGJaumfrSifonf 1954-55 ckESpf
wuo aG;aumufyGJ usif;yay;cJh&onf/ yxraG;aumufyGJudk atmufwdkbm (1) &uf? 'kwd,ywf aG;aumufyGJudk
Edk0ifbm (3) &ufrSm usif;ycJhw,f/
atmufwdkbm (1) &ufaeh yxrywfaG;aumufyGJrSm
1/ udkwifxGef;
Ou|
2/ udkeefZifvm (ucsiftrsKd;om;)
'k-Ou|
3/ udkoef;wif (bDat)
b@ma&;rSL; wdkYtm; aG;cs,fay;cJhw,f/
'kwd,ywfaG;aumufyGJ Edk0ifbm (3) &ufrSm usif;ywJUtcg trIaqmif (6) OD;aG;cs,fNyD; atmufygtwdkif; wm0ef
cGJa0,lcJUw,f/
1/ udkwifxGef;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
2/ udkarmufZif
wGJzuftaxGaxGtwGif;a&;rSL;ESifh jyefMum;a&;wm0efcH
3/ udkapmSm;vrdef;
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;wm0efcH
474

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


4/ udkwifaT
upm;ckefpm;ESifh ,Ofaus;rIjrifhwifa&;Xmewm0efcH
5/ udk0if;xG#f
vlxkqufoG,fa&;ESifh aygif;oif;qufqHa&;wm0efcH
6/ udkwifxGef;
ausmif;om;oufomacsmifcsda&;wm0efcH
wdkYudk wm0efcGJa0cJhNyD; wuo trIaqmiftzGJUrSudkcifarmiftkef;
tdk;a0wm0efcHtjzpf
udkpdef0if;
pmMunfhwdkufrSL; wdkYtm; cefYxm;cJhw,f/
1954-55 ckESpf tdk;a0r*Zif;aumfrwDrSm
(1) udkcifarmiftHk;
wm0efcHt,f'Dwm
(2) udkoef;wif (bDat)
aiGxdef;
(3) udkatmifEdkif
tvkyfwm0efcH
(4) udkatmifoef;av;
twGif;a&;rSL;
(5) udkcifarmifvwf
trIaqmif
(6) udkbkef;vIdif
trIaqmif
(7) rcifcifwdk;
trIaqmif
1954-55 ckESpf pmMunfUwdkufrSmvJ
(1) udkpdef0if;
pmMunfhwdkufrSL;
(2) udkjrifha0
(3) udkxGef;&D ('*Hk)
(4) udkwifxGef;av; (aeY)
(5) udkudkBuD; (aeY)
(6) udk0if;Munf (ppfudkif;)
(7) Owdkudkoef;wif
b@ma&;rSL; wdkY wm0ef,lcJhw,f/
&efukefwuodkvfausmif;om;or*&JU pm&if;ppftjzpf OD;oef;wltm; cefYxm;cJhw,f/
upm;ckefpm;aumifpDrSmvnf;
(1) udkwifaT
(2) pwifavr*spf
(3) csmvD
(4) apmodef;aT
(5) udkcifarmifjrifh wdkY wm0ef,lcJhw,f/
wuodkvftkyfcsKyfa&;aumifpDwGif ausmif;om;awG&JU vdktyfcsuf? vdkvm;csuf? awmif;qdkcsufawGeJYwuG
&efuek w
f uov
kd w
f ckv;kH eJY ywfoufwhJ jyem&yfawGukd pOf;pm;wJah e&mrSm ausmif;om;xku,
kd pf m; wuo ud,
k pf m;
vS,t
f jzpf (1) OD;xGe;f wif (bDat? bDt,f) eJY (2) OD;armifarmifwif (bDat? tDt,f) wdYkukd aG;cs,w
f ifajrmufcw
hJ ,f/
OD;xGef;wif[m axmufyhHaMu;aumfrwDeJY &dyfomaumfrwDrSmvnf; wuoudk,fpm;vS,ftjzpf wm0ef,l
aqmifu
G cf w
hJ ,f/ OD;armifarmifwifrmS ausmif;aqmifaumfrwDeYJ aq;Hak umfrwDrmS qufvufwm0ef,l aqmifu
G v
f suf
Sdaew,f/ ausmif;aqmifaumfrwDrSm ausmif;om;xkukd,fpm;vS,ftjzpf wuorS udkcifarmiftkef;eJY udkwifaTwdkY
yg0ifcJhw,f/
wuo Ou| usrf;opmusdefqdkyGJudk (16? 11? 54) rSm ,k'oefcef;rBuD;rSm usif;ycJhw,f/
'Dusrf;opmusdefqdkyGJrSmvnf; wuotrIaqmiftzGJU&JU 0g'ESifhvkyfief;pOfawGudk wifjycJhw,f/
&Jabmfw-hkd
igwdkY wuotrIaqmiftzGJU[m
(1) tqifhtwef;jrifhaom ynma&;ESifh ausmif;om;b0 om,majzmifhjzL;a&;?
(2) ausmif;om;nDGwfa&;ESifh w&m;rQwaom jyemwkdif;wGif aqmifGufvdkaom ausmif;om;tiftm;pk
rsm;? ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;aygif;aqmifGufa&;?
(3) Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;qdkwJh oabmxm; (3) &yfudk tajccHNyD; vkyfief;awGudk ausmif;om;^ol
awG&JU qEeJY ndEIdif;NyD; ausmif;om;tjrif? ausmif;om;,lqcsufawGeJY OD;vnfrokef aqmifGufr,fqdkNyD; aMunmcJhNyD;
475

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
atmifjrifonftxd csDwufvkyfaqmifMurSmyJ/ 'ghtjyif 'DtajccH0g' (3) &yf b,favmufxdatmif tusKd;jyKaqmif
GufcJhwmudk wifjy&r,f/
1/ tqifUtwef;jrifUwJh ynma&;eJh ausmif;om;b0 om,majzmifUjzL;a&;
'DuaeY wuodkvfausmif;om;awG[m tqifhtwef;jrifhwJhynmudk oif,lvdkMuw,f/ bmaMumifhvJqdk&if
rdrdwdkY&JUb0 om,majzmifhjzL;a&;? tem*wfrSm tmrcHcsufawG tjynfht0eJY aecsifwJh oabmvuPmyJ/ 'gayr,fh
vufawGUrSm wuov
kd w
f ckv;kH tajctae[m 0rf;enf;p&mcsn;f yJ/ tzufzufrmS rjynfph w
kH mcsn;f yJ/ 'gawGukd &JabmfwYkd
aSUrSma&m? jynfolawG aSUrSa&m SufSufeJY ajymcJh&wmvJ rqHk;awmhbl;/ tppt&m&m csKdU,Gif;aewmawG jzpfw,f/
q&m rjynfph ?kH ypn;f ud&,
d m wefqmyvm csKdU,Gi;f ? prf;oyfcef; enf;? pmoifzYkd rScD akd e&wJh ausmif;aqmifawGrmS vnf;
aecsifwJh ausmif;om;OD;a&udk vufrcHEdkifwJhtjyif aeqJSdwJhausmif;om;OD;a&awGudk armif;xkwfaew,f/ tpm;
taomufrSmqdk&ifvnf; tm[m&"mwfjynfhwJh tpm;tpmtqifhtwef;udk rDatmif reJvdkufae&wJhtjyif usef;rma&;
xdcdkufEkdifwJh ywf0ef;usifrSm &yfwnfaeMu&w,f/ ausmif;aq;Hkqdk&ifvnf; trnfcHavmufomjzpfNyD; aoaocsmcsm
*kpdkuf Muyfrwfay;wmrSdbl;? 'Dhtjyif aq;xdk;csif&ifvnf; ausmif;om;vlemawG 0,f&w,f/ 0,fvmwJhaq;udk
rodem;rvnfwJh ausmif;om;awGvnf; xdk;NyD; csKdU,Gif;csufudk wdwdusus awGUjrifae&w,f/ 'Dawmh ausmif;usef;rm
a&;eJY vlaerItmrcHcsuf[m csKdU,Gif;ysufjym;aew,f/ 'DtxJrSm pmar;yGJpepf trsKd;rsKd;jzpfaeawmh ausmif;om;awGrSm
pdwf'kutrsKd;rsKd; jzpf&w,f/ NyD;awmh ausmif;om;awGudkay;wJh axmufyHhaMu; enf;yg;aew,f/
'gawG tm;vH;k udk jynf0h atmifvyk jf cif;[m tqift
h wef;jrihyf nma&;eJY ausmif;om;b0 om,majzmifjh zL;a&;
twGuf tkwfjrpfawGyJ/ tcsufawGatmifjrifzdkY wuo trIaqmiftzGJU[m tjrJwap BudK;yrf;tm;xkwfygw,f/
wuodkvfaygif;pHk aqG;aEG;yGJBuD;
tJ'D wuov
kd af ygif;pHak qG;aEG;yGBJ uD;udk usi;f ywJ&h nf,
G cf suu
f wuov
kd af wG? aumvdycf aJG wGrmS cHpm;epfem
aewmawG trsm;tm;jzifh wlnDaewmawG Sdw,f/ oD;jcm; cHpm;ae&wmawGvnf; Sdw,f/ 'Dawmh wuodkvfrsm;rSm
cHpm;ae&wJhtcsufawG wlnDwm ndEIdif;aqG;aEG;MuNyD; b,fvdkajzSif;Mur,fvdkY awGUqHkaqG;aEG;wJh aqG;aEG;yGJBuD;yJ/
rEav;wuov
kd rf mS qd&k ifvnf; (rwuo) u acgif;aqmifNyD; epfemcsufawG? cHpm;ae&csufawGukd toif;tzGUJ awGeYJ
aqG;aEG;cJhw,f/ &efukefwuodkvfrSm qkd&ifvnf; toif;aygif; (62) oif; yg0ifaqG;aEG;w,f/ pmoifcef;? ausmif;
aqmifqdkif&mpwJh Xmetvdkuf cHpm;epfemwJhtcsufawG wifjyMuw,f/ tJ'DaqG;aEG;yGJ wifjycsufawGudk 30? 11?
54 &ufrS 2? 12? 54 &ufxd usif;ywJh wuodkvfaygif;pHk aqG;aEG;yGJrSm ndEIdif;azmfxkwf awmif;qdkMuw,f/ tJ'D
jyem&yftwGuf tmPmydkifawGeJY Nidrf;csrf;pGm rsufESmpHknD awGUqHkajzSif;vdkygw,fvdkY tm;vHk;u tajzxkwfcJhMu
w,f/
'Dwuodkvfaygif;pHkaqG;aEG;yGJBuD;[m wuo&mZ0ifwavsmuf yxrqHk;tBudrfjzpfw,f/ ausmif;om;xk
vdktyfcsufawG? ausmif;om;xktcGifhta&;awG twGuf OD;pm;ay; aqG;aEG;cJhMuw,f/ aqG;aEG;wifjycsufawGudk
wuo[m jynfoleJY ausmif;om;twGuf pmtkyfa& (15000) jzefYjzL; aMunmapcJhw,f/
'Dawmif;qdkcsufawGudk trsKd;om;aeY? ausmif;om;aeY pnf;a0;yGJBuD;awGrSvnf; xyfrHwifjy awmif;qdk
cJhw,f/ 'Dawmif;qdkcsufawGudk Auorsm;tzGJUcsKyf pwkwtBudrfnDvmcHrSm axmufcHaqG;aEG;cJhw,f/
&efukefwuodkvftwGufqdk&if(1) ausmif;aqmifeJY ywfoufwJhtcsuf?
(2) pmar;yGJeJY ywfoufwJhtcsuf?
(3) ausmif;om;tcGifhta&;umuG,fa&;tcsufawG ygSdw,f/
wuo[m ausmif;om;xkqEudk tjrJavhvmNyD; ausmif;om;xkeJY wom;wnf;usatmif BudK;pm;aew,f/
'Dawmif;qdck sufawGeYJ ywfoufNyD; wuooabmxm;[m tmPmydik af wGeYJ aqG;aEG;nEd idI ;f NyD; w&m;rQwpGm awmif;qdk
&rSmyJ/ wuo[m ausmif;om;awG&UJ tusKd;tcGit
hf a&;udk vH;k 0 atmifjrifwt
hJ xd csDwufr,fqw
kd m ausmif;om;xkukd
uwdjyKygw,f/ wuo[m rSeu
f efwahJ cgif;aqmifru
I akd y;&if; aSUurm;rm;rwfrwf csw
D ufwu
kd yf 0JG ifrmS yJ/ ausmif;om;
xkw&yfvHk;uvnf; wufwuf<u<u pnf;Hk;NyD; wdkufyGJrSm vIyfSm;yg0ifzdkY vkdtyfygw,f/
wuo&JU awmif;qdck suaf wG[m wBudrw
f cgeJY vH;k 0atmifjrifr,fawmh r[kwyf g/ &oavmuf,Nl yD; qufNyD;
&atmif wdkuf&rSmyJ/ wuo &nfrSef;xm;wJh ]'Dru
kd a&pDynma&;} avmuodYk ra&mufrcsif;awmh 'Dynma&;wdu
k yf aJG wG
476

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


udk acgif;aqmifoGm;rSmyJ/
awmif;qdck sufawGeYJ ywfoufNyD; &JabmfwYkd ukd wifjyvdw
k muawmh wuo[m ay;oavmuf,Nl yD; Nidraf erSm
r[kwb
f ;l / Oyrm- wuo[m rD;vH;k 0&a&; awmif;qdw
k ,f/ pmzwfcsiv
f Ykd pmar;yGaJ tmifcsiv
f Ykd awmif;wJh w&m;rQwwJh
awmif;csufjzpf&ufeJY tmPmydkifawGu y,fcsw,f/ cgwdkif; (11) em&Dxday;wm (12) em&Dxd ay;w,f/ reuf (4)
em&Du (6) em&Dxad y;w,f/ 'gayr,fh 'gudv
k nf; ,lw,f/ ausmif;aqmifaumfrwDrmS Sw
d hJ wuoud,
k pf m;vS,af wG[m
rD; (24) em&DvHk; &a&;twGuf qufNyD; BudK;yrf;&rSmyJ/ wuo taeeJYvnf; qufNyD;awmif;qdkrSmyJ/ wuo[m
awmif;qdkcsufwck taumiftxnfay:vmonftxd BudK;yrf;rSmyJqdkwm tpD&ifcHvdkw,f/
aemufNyD; (65) &mcdkifEIef; ausmif;wufcsdefESifh pmar;yGJ0ifa&;udprSmvnf; wuo qufNyD;wdkufrSmyJ/
wuo 'Dpepfukd vH;k 0vufcrH mS r[kww
f t
hJ wGuf qufNyD; awmif;qdrk ,fqw
kd mvnf; &JabmfwYkdukd tpD&ifccH siyf gw,f/
- ausmif;aqmifSd pmzwfcef;rsm;wGif pm;yGJ? ukvm;xkdif wpHkus xyfrHwdk;ay;&ef?
- ausmif;aqmifopfrsm;wGif taqmifemrnf urnf;xdk;ay;&ef?
- ausmif;aqmifwdkif;wGif vQyfppfem&Drsm; wyfqifay;&ef?
- ysufpD;,kd,Gif;aeaom tdrfomrsm; tjrefjyifay;&ef?
- pmar;yGJ0ifaMu; aemufusaMu; 'PfaiG 20d^- rS 5d^- odkY avQmh&ef?
- ausmif;aqmif0if aemufusaMu; 10d^- rS 5d^- odkY avQmh&ef?
- ausmif;aqmifrsm; pm;aomufa&;ESifh ywfoufaom pDrHcefYcGJrIudk ,cifuJhodkY taqmifpm;aomufa&;
wm0efcHodkY vTJay;&ef?
- ausmif;aqmifrsm;wGif ysufpD;,dk,Gif;aeaom "gwfrD;BudK;ESifh cvkwfrsm; jyKjyifay;&ef?
- ausmif;aqmifwdkif;wGif vdktyfaeaom "gwfrD;tkyfaqmif;ESifh vdktyfaomypnf;rsm; wyfqifay;&ef?
- &wemESifh aqmufvkyfqJ rmvmausmif;aqmifrsm;wGif opfMurf;jyifcif;ay;&ef?
- oD&daqmifwGif (4) a,mufae tcef;rSm (6) a,muf rxm;&ef/
usef adS ewJh awmif;qdck surf sm;udv
k nf; qufvufawmif;qdo
k mG ;r,fjzpfw,f/ wuo[m ausmif;om;ta&;
rubl; q&m? q&mrrsm;ta&;vnf; qufvufavhvmaeygw,f/ q&mOD;a&enf;yg;wmudk ydkrdkwdk;jrifhcefYzdkYeJY q&m
awG wuodkvfrSm pGJjrJpGm pmayoifMum;ydkYcsEdkifatmif wuodkvfBuD;udk cifwG,fESpfvdkatmif vpmwdk;jrifhay;zdkYvnf;
wuo[m awmif;qdkygw,f/ Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;Edkif&ef ausmif;om;? q&m? tmPmydkifawG vufwGJnDGwfrS
&EdkifrSmrdkY wuo[m tjrJvufurf;aewmyJ/ wuo[m &efukefwuodkvfyifrBuD;eJY qufoG,faewJh oufBuD;
wuodkvfudkawmif oD;jcm;todtrSwfjyK wuodkvftqifha&mufatmif awmif;qdkxm;wmudk Munfhu wuo&JU
oabmxm;csufudk &JabmfwdkY jrifEdkifygw,f/
(2) ausmif;om;nDw
G af &;ESiUf w&m;rQwaom ausmif;om;jyemwdik ;f wGif aqmifu
G v
f akd om ausmif;om;toif;tzGrYJ sm;ESiUf
yl;aygif;aqmifGufa&;
&Jabmfor*0if ausmif;ol^om;taygif;wdkh,aeY igwdkYausmif;om;xkwGif xrf;aqmif&rnfh &mZ0ifay;r[mwm0efrSm ausmif;om;xknDGwfa&; wnf
aqmuf&efyif jzpfonf/ ,aeY igwdkYausmif;om;xk tcGifhta&;rsm; wpwp usqHk;cJh&onf/ qufvuf ydwfyifjcif;
cHae&ayonf/ ausmif;om;xknDGwfa&;udk tcdkiftrm wnfaqmufEdkifrSomvQif igwdkY udk;udk,f&m &Sdayrnf/
wzufwGif ausmif;om;opmazmuf qdkS,fvpfvufyg;ap 'DtufpftdkwdkY\ toGifoPmef wnfSdaeayonf/
vkyfMuHcsufrsm;udk rsufajcrysufoifh/ olwdkY\ q&mBuD;rsm; apcdkif;csufjzifh ausmif;om;xktiftm;? ausmif;om;xk
nDw
G af &;udk tjrJNzdKcGrJ nf jzpfonf/ xdYk aMumifh ausmif;om;xk nDw
G af &;tm;jzifh 'Dtufpt
f kd opmazmufausmif;om;
rsm;tm; ausmif;om;avmurS 0dkif;y,fMu&rnf/
igwdYk nDw
G af &; wnfaqmufaqmuf&mwGif igwdYkausmif;om;awGrmS wlnw
D t
hJ ajccHvv
kd m;csu?f vdt
k yfcsuf
awGSdw,f/ wlnDwJhvdktyfcsuf? awmif;qdkcsufawGrSm wlnDwJhvkyfief;awGrSm tajccHNyD; yl;wGJaqmifGufjcif;awGu
nDGwfa&;t& wnfaqmufEdkifr,fvdkY wuou ,HkMunfxm;w,f/
'Dvw
kd csuw
f o
l vm;? wlwt
hJ csuaf y:rSmrlwnfNyD; vkyaf qmifEikd af tmifvnf; BudK;yrf;cJMh uw,f/ ausmif;om;
xktcGifhta&;umuG,fa&;vkyfief;? awmif;qdkcsufvkyfief;awGtjyif ausmif;om;w&yfvHk;eJYoufqdkifwJh ]trsK;d om;aeh}
]ausmif;om;aeh} rsKd;awGrSm tjcm;tzGJUtpnf;awGeJY vufwGJvkyfaqmifcJhw,f/ Edk0ifbm (17) &ufaeY ]urmhausmif;
477

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
om;aeh} rSmqdk&if igwdkYwuo[m Auorsm;tzGJUcsKyf? &uoeJY yl;wGJNyD; crf;em;pGm usif;ycJhw,f/ 'DaeYrSmqdk&if
urmhausmif;om;awG&JUtajctae? Armausmif;om;awG&JU tajctaeudk qufpyf avhvmwifjyw,f/ 'Dwifjycsuf
awGuyJ ausmif;om;wdkufyGJawG&JU toGifoPmefudk odjrifapw,f/
(34) BudrfajrmuftrsKd;om;aeUrSmqdk&ifvnf; wrsKd;om;vHk;ta&;udk wuo[m xm0pOfaSUwef;uygcJhwJh
oabmvuPmawGudkaqmifNyD; Auorsm;tzGJUcsKyf? &uowdkYeJYyl;wGJNyD; ausmif;om;awGu acgif;aqmifusif;yEdkifcJh
w,f/ 'DZifbm (20) &ufaeY atmifausmfaeY (0g) ausmif;om;aeYtwGuu
f v
kd nf; wuov
kd pf mwdu
k af SUu jrufcif;jyif
rSm Auorsm;tzGUJ csKyfeYJ &uo (&efuek cf dik af usmif;om;rsm;or*) wdYkeYJ vufwNJG yD; vkyaf qmifcw
hJ ,f/ Adv
k af tmifausm*f l
Sd&m MuHawmokefudkvnf; oGm;NyD; vGrf;olYyef;acGcs&if; ,aeYausmif;om;b0ESifh tajctaeawGudk rNyD;qHk;ao;wJh
wdkufyGJtwGuf ausmif;om;xku t"dXmefjyKMuw,f/
'Dvakd usmif;om;awG&UJ ta&;jyemawGrmS BudK;yrf;&if;? wbufrmS vnf; wuo[m q&mawGeYJ awGUG qHNk yD;
wuo&JU oabmxm;csufrsm;udk wifjycJhw,f/ 27? 12? 54 aeYrSm wuocef;rrSmyJ wuodkvfq&mawGeJY wuo
trIaqmiftzGUJ [m ausausvnfvnf aqG;aEG;cJMh uw,f/ Nidr;f csrf;om,mpGm pmayoifMum;a&;rSm q&m? ausmif;om;
vufwGJEdkifa&; twGuf b,fvdkxrf;GufMur,fqdkwmudk tajzxkwfMuw,f/
'ghtjyif Zefe0g&Dv 13-15 &uftxd usif;ywJh pwkwtBudrfajrmuf Auorsm;tzGJUcsKyf&JU EdkifiHvHk;qdkif&m
ausmif;om;uGefz&ifhrSm wuo udk,fpm;vS,fawG wufa&mufNyD; EdkifiHvHk;rSmSdwJh ausmif;om;awG&JU jyemawGudk
aqG;aEG;Muw,f? wifjyMuw,f/ wuodkvf&JUb0udk azmfxkwfNyD; b,fvdkwdkufyGJ 0ifaew,fqdkwm tpD&ifcHpmtjzpf
wifoiG ;f cJah o;w,f/ atmufwb
kd m ausmif;wvydwaf &;eJY ywfoufNyD; rw&m;zrf;cH&olawG? rw&m;ausmif;xkwcf &H
olawG twGuv
f nf; aqG;aEG;awmif;qdyk gw,f/ wuov
kd af ygif;pHak qG;aEG;yGJ awmif;qdck sufawGuv
kd nf; tav;teuf
axmufcHapEdkifcJhw,f/
'DaeYwuodkvfta&;udp jyemrsm;eJY pyfvsOf;vdkY wuodkvft"dywd EdkifiHawmf0efBuD;csKyfOD;EkeJY wuo
trIaqmifawG[m OD;EktdrfrSm aiG&wkobifzGihfay;zdkYawGUpOfu rsufESmpHknDawGUqHk ajzSif;vdkw,fvdkY ajymMum;cJhw,f/
aiG&wkobifziG yfh u
JG sawmhvnf; rdeYf ceG ;f xJrmS 'Dpum;rsKd;awG xyfygw,f/ 'gaMumifh wuov
kd t
f a&;tcif;rsm;twGuf
Nidr;f csrf;pGmawGUqHak jzSi;f Edik zf Ykd 31? 1? 55 &ufaeYrmS wuou t"dywdxH awGUqHzk Ykd urf;vSr;f vdu
k w
f ,f/ 'DaeYausmif;
om;xk[m rcsdrqefY'Pfqdk;awG cHpm;ae&w,f/ t"dywdtaeeJYawmh rpm;&0cref; ajymoGm;w,f/ 'gudk rsufESmpHknD
awGUNyD; wuou Sif;csifw,f/ wuo&JUoabmxm;awG wifjyvdkw,f/ 'gaMumifh awGUqHkcGifh&zdkY awmif;qdkjcif;
jzpfygw,f/
5? 2? 55 &ufu rw&m;ausmif;xkwcf &H olawG xJrmS &efuek rf mS Sad ewJh &Jabmfausmif;om;rsm;eJY wuo[m
yxrqH;k tBudrf ac:,lawGUqHak qG;aEG;w,f/ tJ'&D aJ bmfawG&UJ vufadS eae&wJh tajctaetcuftcJrsm;udk Mum;emNyD;
if;wdkY qufvufynmoifMum;Edkifa&;twGuf wuo[m awmif;qdkzdkY wm0ef,lMuygw,f/
zrf;xm;wJh ausmif;om;awGudkvnf; qufvuf ynmoifMum;Edkifa&;twGuf tjrefqHk;vTwfzdkY awmif;qdkMu
ygw,f/ avmavmq,ftm;jzifh wuo[m axmifxJrSmSdwJh ausmif;om;awGudk awGUqHkEdkifcGifh&zdkY w&m;a&;Xmeudk
awmif;qdkcJhygw,f/ 7? 2? 55 aeYu &efukefaxmifrSmSdwJh &JabmfawG&JU tajctaeudkoGm;NyD; awGUqHkcJhygw,f/
om,m0wDeJY tif;pdefaxmifrSmSdwJh &JabmfawGqDudkvnf; oGm;a&mufawGUqHkygOD;r,f/
(3) Nidrf;csrf;pGm pmayoifMum;a&;? ,Ofaus;rIjrifhwifa&;ESifU ausmif;om;tcsif;csif; cspfMunf&if;ESD;a&;
,aeYigwdYk aSUarSmufwiG f ppfopfBuD;wck jzpfvma&;twGuf t&dyt
f a&mifrsm; oef;aew,f/ ppf\ raumif;
usKd; qd;k jypfrsm;udk igwdYk oed m;vnfrHk u ppf\ tarGq;kd tarGEpS rf sm;[m ,aeYwikd f vuf0,fadS eao;w,f/ 'gaMumifh
ppfopfBuD;wckjzpfrSmudk aMumufw,f? GHUw,f/ jidrf;csrf;om,mrIudkom vdkvm;w,f? jrwfEkd;w,f? awmif;qdkw,f/
odkYrSom igwdkYwawGtwGuf Nidrf;csrf;pGm pmayoifMum;rIudk tmrcHrISdr,f/ ppfa&;ppf&mtwGuf aiGodef;oef;csDum
oHk;pGJNyD; ynma&;toHk;p&dwfudk avsmhenf;oHk;wmudk uefYuGufw,f/ ppfa&;bwf*sufeJY ynma&;bwf*suf rrQbl;/
'gaMumifh ynma&;bwf*sufukd wd;k jrio
f ;kH zdYk awmif;qdjk cif;jzpfw,f/ ppfukd aSmifvv
JT Ykd &w,f/ ppfukd qefYusifaewmeJY
trQ wEdkifiHeJYwEdkifiH cspfMunf&if;ESD;rI cdkifrmaewmeJYtrQ ppfudkaSmifvGJvdkY&w,f? wm;qD;vdkY&w,f/ 'gaMumifh
wEdkifiHeJYwEdkifiH wOD;eJYwOD; &if;ESD;cspfMunf aygif;oif;qufqHa&;awG cdkifrmatmif vkyf&r,fqdkwmudk ,HkMunfpGm
vufcHMuygw,f/
'gaMumihfvnf; wuo[m urmYEdkifiHausmif;om;or*awGeJY qufoG,fw,f/ urmrSm wpfckwnf;aom
478

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


ausmif;om;tzGJUcsKyf (I.U.S) udk qufoG,fw,f/ urmYvli,ftzGJUcsKyfjzpfwJh (W.F.D.Y) udk qufoG,fw,f aiG&wk
obifyGJawmfwkef;uqdk&if 'DtzGJUBuD;awGomrubl;? ukvor* ausmif;om;vli,faumfrSif *seDAmu (W.U.S)?
tdE,
d ? wkw?f tif'ekd ;D Sm;wdYk u ausmif;om;or*awGyg wufa&mufzYkd zdwMf um;cJw
h ,f/ 'Dvzkd w
d Mf um;wJo
h abmudu
k
EdkifiHwumausmif;om;tcsif;csif; cspfMunf&if;ESD;rI cdkifrmvmapzdkYyJqdkwm tpD&ifcHvdkygw,f/
urmYausmif;om;tzGJUtpnf;omrubl; EdkifiHwGif;rSmvnf; wuodkvfqdkif&m(u) rEav;wuodkvfausmif;om;or*
(c) armfvNrdKifOypmaumvdyfor*eJY
(*) ausmufjzLaumvdyf ausmif;aumifpu
D ykd g rusef tquftoG,f jyKvkycf w
hJ ,f/ aemufwck txl;jcm;qH;k
u@uawmh wuodkvfor*&JU (25) ESpfajrmuf aiG&wkobif ausmif;om;yGJawmfBuD;ygyJ/
aiG&wkobifausmif;om;yGJawmfBuD;
1955 ckEpS o
f nf wuo&mZ0ifwiG f xl;jcm;aomu@ jzpfaeayonf/ ESpw
f iG f wuo\oufwrf;onf
(25) ESpfjynfhajrmufcJh\/ xdkaMumifh (25) ESpfajrmuf txdrf;trSwftjzpf aiG&wkobif ausmif;om;yGJawmfMuD;udk
usif;y&ef wuouqHk;jzwfcJhw,f/
aiG&wkobifausmif;om;yGJawmfBuD;udk(u) owif;ESifhjyefMum;a&aumfrwD
(c) b@ma&;qyfaumfrwD
(*) uyGJqyfaumfrwD
(C) NydKifyGJqyfaumfrwD
(i) tcrf;tem;jyifqifa&;ESifh ae&mcsxm;a&;qyfaumfrwD
(p) jyyGJqyfaumfrwD [l aumfrwDXme (6) XmecGJjcm;zGJUpnf;um Xmetvdkuf BudK;yrf;cJhMuayonf/ xdkY
aMumifhyif ,ckESpf wuo\ *kPfowif;ESifh tSdeft0gonf jrifrm;cJh&ayonf/ rlvwuo\ 0g'tajccHwGif
,Ofaus;rI xde;f odr;f jriw
hf ifa&;udk tm;jznfah pHo
k mru Nidr;f csrf;pGm pmayoifMum;rIukd aS;Ivsuf ausmif;om;tcsif;
csif; &if;ESD;cspfMunfrIudk ykdrdk&,lEdkifcJhayonf/
yGJawmfBuD;\xl;jcm;csufwGif wuodkvfausmif;om;rsm;om yg0ifqifETJHkrQrubJ wEdkifiHvHk;Sd ausmif;om;
or*rsm;rS udk,fpm;vS,frsm; wufa&mufum qifETJjcif;uyif ydkrdkajymifajrmuf xifSm;apcJhonf/ rEav;wuodkvf?
armfvNrdKifOypmaumvdyrf v
S nf; yg0ifqifEMJT uonf/ tdref ;D em;csif;Edik if rH sm;Sd or*u,
kd pf m;vS,rf sm;ESihf urmah usmif;
om;or*tzGJUcsKyf? urmvli,ftzGJUcsKyfwdkYudk zdwfMum;aomfvnf; taMumif;rnDGwf rwufEdkifMuyg/
wEdik if v
H ;kH So
d r*rsm;udk zdwMf um;&mwGif wuoESihf wEdik if v
H ;Hk So
d r*rsm; wnfwchH ikd jf rJa&;twGuf vufwJG
um umuG,fxdef;odrf;jcif;? wnfaqmufjcif;wdkYtwGuf opmjyK&if; yGJawmfBuD;\ pdwfTifvef;0rf;ajrmufrIrsm;udk
&Sv
d suf ausmif;om;tcsi;f csi;f cifrif&if;ED;S rdwjf zpfa&;udyk g &Sv
d u
kd &f um; yGaJ wmf&nf,
G cf surf sm; atmifjrifcahJ Mumif;/
taxGaxG
wuo\ a<u;aMumfoHjzpfaom ]td;k a0r*Zif;} udk aEGausmif;ydwfrwdkifrD xkwfa0&efMuHG,fygaomfvnf;
tajctaeray; ausmif;ydwftrD rxkwfa0Edkifyg/ wuo usrf;opmusdefqdkyGJjyefwrf; tjzpf ]]tdk;a0}} pmapmifrsm;
tcrJh dkufESdyfjzefYcsd EdkifcJhygonf/
wuodkvfor*taqmufttHktm; (25) ESpfwdkif apmifhaSmufxdef;odrf;cJhaom or*apmifhaSmufol bBuD;
OD;uHodef;tm; ]aiG"g;} wpif; aiG&wkobif armfuGef;vufaqmiftjzpf ay;tyfcJhonf/
&efukefwuodkvf tav;rtoif;\ tav;rNydKifyGJwGifvnf; ESpfpOftm;ay;jrJjzpfonfhtwdkif; wuorS
udk,ftav;csdef wwef;twGuf yxr? 'kwd,? wwd,qkrsm; csD;jrifhcJhygonf/
wuorS a[majymyGJwckudkvnf; usif;yEdkifcJhygonf/ 5? 12? 55 &ufwGif wuocef;r tdEd,jynfrS
acwa&mufSdvmaom e,l;a'vDNrdKU? &mrmc&pfSemrpfSif taxGaxGtwGif;a&;rSL;jzpfonfh urmausmfyk*dKvfMuD;
&mrmc&pfSem\ ]odyyH nmESiv
Uf o
l m;wdahk umif;usK;d } a[majymyGJudk usif;ycJhygonf/ psmyeudpE Sifh ywfoufvnf;
yJcl;cdkifrS ausmif;om; udkwifEG,f\ psmyewGif wuorS um;rsm;jzifh ydkYaqmifcJhygonf/
tJ'gawGjcHKNyD; 'DESpfwuotrIaqmiftzGJU&JU (2) vausmf oufwrf;twGif; NyD;cJhwJhvkyfief;awG jyefvnf
479

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
qef;ppfr,fqdk&if wuo&JU csrSwfxm;wJh0g'eJY vrf;pOfay:rSmrSDNyD; qef;ppf&vdrfhr,f/ tqifhtwef;jrifhrm;aom
ynma&;eJY ausmif;om;b0 om,majzmifjh zL;a&;twGuf uReaf wmfwYkd aqmifu
G cf w
hJ hJ vkyif ef;awGeYJ ay:vGiEf ikd yf gw,f/
'gayr,fh uRefawmfwYkd arQmfvifx
h m;oavmuf vdck sifoavmufawmh raqmifu
G Ef ikd cf b
hJ ;l qdw
k mudk twdtvif; 0efczH Ykd
vdkygw,f/
ausmif;om;nDw
G af &; jyemawGeYJ ywfoufvYkdawmh uGjJ ym;aewJh ausmif;om;tzGUJ tpnf;awG wpkwpnf;
xJjzpfzdkY BudK;yrf;&r,fvdkY csrSwfayr,fh 'DaeYtxd taumiftxnf ray:ao;bl;/ 'gayr,fh wuodkvfe,fajrrSmSdwJh
('Dtufpftdk opmazmufausmif;om;tzGJUrSty) toif;tzGJUawG? rEav;wuodkvfor*? armfvNrdKifOypmaumvdyf
or*? &efuif;eJY xD;wef;aumvdyf o[m,toif;awGeJYawmh &if;ESD;cspfMunf vufwGJrI&aeygw,f/
Nidr;f csr;f pGm pmayoifMum;a&;eJY ,Ofaus;rIjriw
hf ifa&;vkyif ef;awGtwGuaf wmh t"du aiG&wkobifyaJG wmfBuD;
jzpfajrmufcJhwmudku txiftSm;SdaeygNyD/ 'DyGJawmfrSm vlrsKd;pktoif;awG? bmom&yftoif;awG? o[m,ESifh pmzwf
toif;awGeYJ ,Ofaus;rIxed ;f odr;f jriw
hf if zvS,cf iG &hf cJyh gw,fvYkd tpD&ifcv
H ykd gw,f/ toif;tzGUJ eJY wOD;csif;t&vnf;
&if;ESD;rdwfaqGjzpfcGifh &SdMuygw,f/ 'gaMumifhrdkYvnf; wuoBuD;[m ausmif;om;xkudk,fpm; yGJawmfMuD;jzpfvmrIudk
*kP,
f rl yd gw,f/ yg0ifwm0ef,Ml uwJh &Jabmfausmif;ol^om;awGeYJ cdik t
f oif;awG? pmzwftoif;awG? wuov
kd rf mS Sw
d hJ
oD&d? &wem ? tif;vsm; trsKd;orD;aqmif o[m,ESifh pmzwftoif;awG? Srf;? ucsif? u&if? rGef? xm;0,f? &cdkif?
csi;f ? u,m;? wkw?f tdE,
d toif;awG? &efuek cf dik t
f wGi;f u ausmif;om;or*awGyg rusef aus;Zl;wif 0rf;ajrmufyg
aMumif; ajymMum;rSwfwrf;wifygw,f/
yGaJ wmfrck 0f BuD;udk vSL'gef;aom vDbmwD pD;u&ufurk P
u
D v
kd nf; wuotrIaqmiftzGUJ u aus;Zl;wifydS g
aMumif; rSwfwrf;wifygw,f/
ed*;kH csKyftm;jzifh wifjy&vQif uRefwmfwYkd wuorIaqmiftzGUJ &JU vky&f wJo
h ufwrf;[m (2) v (3) vausmfyJ
Sdygao;w,f/ 'DESpf uRefawmfwdkY vkyfaqmifcsufawG[m 'DavmufeJY tm;r&Edkifao;yg/ aSUqufNyD; wuo[m
ausmif;om; tusKd;tcGiafh wGtwGuf opmrazmuf? raMumufrGUH aemufrwGeYf bJ vkyaf qmifzYkd vdt
k yfygw,f/ NyD;awmh
or*pnf;rsOf;rsKd;[m tcktajctaeawGeJY rudkufnD? vufawGUvkyfaqmifvdkY r&wmawG Sdaeao;awmh 1952-53
ck wuo tvkyftpnf;ta0;yGJrSm qHk;jzwfcJhwJh pnf;rsOf;a&;qGJa&;aumfrwDeJY ndEdIif;NyD; jyifqifrGrf;rHMuzdkYvnf;
tMuHay; arwm&yfcHcsifygw,f/ 'DESpf wuo[m aSUESpfaG;aumufyGJ rusif;yrDtcsdefxd ausmif;om;xktwGuf
opmrazmuf ud,
k u
f sKd;riJb
h J rSeu
f efwhJ acgif;aqmifraI wGay;&if; ausmif;om;tcGit
hf a&; umuG,&f wJv
h yk if ef;awGrmS
OD;vnfrokef aqmifGufoGm;r,fqdkwm av;av;eufeuf &JabmfwdkYaSUrSm uwday;csifygw,f/

(eefZifvm)
'k-Ou|
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* (wuo)

480

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1954 rS 1955 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

OD;wifxeG ;f
(1954-55)
Source: Oway Magazines

yJc;l cdik ?f anmifav;yifNrKUd wGif arG;zGm;onf/ wuov


kd 0f ifpmar;yGu
J kd &efuek pf mppfXmerS atmifjrifNyD; wuov
kd f
wGif qufvuf ynmqnf;yl;onf/ 1950-51 ckEpS w
f iG f td;k a0r*Zif; t,f'w
D mtjzpf wm0efay;tyfjcif;cH&
1951-52 ckEpS w
f iG f wuotrIaqmiftjzpf aG;aumufwifajrmufjcif; cH&jyefonf/ 1954-55 ckEpS w
f iG f wuo
Ou| jzpfonf/
1953-54 ckEpS w
f iG f or*aG;aumufyyJG su
f or*rSd jzpfaecJo
h nf/ or* aG;aumufyJG jzpfajrmufa&;twGuf
ausmif;om;vIyf mS ;rIrsm; ay:cJo
h nf/ wuov
kd af umifprD S or*0ifaMu;rsm;udk ausmif;om;wdik ;f xHrS aumuf,l
NyD;? q&mrsm;u OD;pD; or*aG;aumufyGJ jyKvkyfay;cJhjcif;jzpfonf/
1953 ckESpf? atmufwdkbm ausmif;wvydwfa&;ta&;awmfyHkESifh ywfouf &moufyef ausmif;xkwfcH&aom
ausmif;om;rsm; pmar;yGaJ jzcGi&hf a&;ESihf zrf;qD;jcif;cH&aom ausmif;om;rsm; vGwaf jrmufa&;wdYk ukd aqmifu
G f
ay;cJo
h nf/
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*\ (25) ESpfajrmuf aiG&wkobifyGJawmfBuD;udk crf;em;BuD;us,fpGm
usif;ycJo
h nf/ aiG&wkobifyaJG wmfBuD;udk Ekid if aH wmf0efBuD;csKyfO;D Ek ud,
k w
f ikd f zGiv
hf pS af y;cJo
h nf/ atmufwb
kd m
ta&;awmfyHkwGif ay:aygufcJhaom ausmif;om;ESifh tpdk;&Mum; wif;rmrIrsm; wpwp avsmhyg;vmonf/
1955 ck? ZGev
f wGif t*Fvefjynf? bmrif*efNrKdU usi;f yaom (5) Budraf jrmuf (Cosec) nDvmcHoYkd wufa&muf
onf/ tjyefwiG f qGpZf mvefEikd if H usi;f yaom urmYpm&dwn
v
D mcHEiS hf tar&duefjynf rDe,
D mydv
k pfNrKdU usi;f y
aom SpfBudrfajrmuf tar&duefjynfvHk;qdkif&m ausmif;om;or*nDvmcHrsm;odkY wufa&mufcJh\/
OD;wifxGef;onf yJcl;NrKdU? EdkifiHawmfpdkufysKd;a&;bPfHk;cGJwGif vufaxmufrefae*smtjzpf EdkifiHawmfwm0efudk
xrf;aqmifvsuf Sdonf/

481

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

tcef; (18)
Nird ;f csr;f a&; 'Dru
kd a&pDa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; vlUtcGifhta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;ESifY trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1955 rS 1956)

(u) ausmif;jyefvnf0ifciG &hf a&;vIy&f mS ;rI


1955-56 ckEpS w
f iG f wuov
kd f ausmif;om;nDw
G af &;wyfO;D onf atmifjrifrrI sm;wGif ,pfr;l pjyKvmonf/
odYk aomf ausmif;om;xk\ axmufcrH u
I kd qufvufxed ;f xm; Edik af o;onf/ wdu
k yf rJG sm;udv
k nf; wnfwnfNidrNf idrEf iS yfh if
OD;aqmifvsufSdonf/ ausmif;xkwfcH&olrsm; ausmif;jyef0ifcGifh&a&;twGuf wuo\OD;aqmifrIjzifh um,uHSifrsm;
udk,fwdkif qufvufwdkufyGJ0if&ef vIyfSm;jyifqif aeMuonf/ udkpdk;odef;wdkYonf owif;pmwdkuftoD;oD;rS udk,fpm;
vS,rf sm; zdwMf um;um ]qef;uzD;} wGif {nhcf
H ausmif;jyef0ifciG &hf a&;udpu
kd Si;f jyonf/ tqdyk g owif;pmSi;f vif;yGJ
odkY &efukefNrdKUwGifSdaeaom &moufyefausmif;xkwfcH&olrsm;xJrS udkatmifbef;? udk,k? udkausmfNidrf;? udkat;armif?
udkvSxGef;atmif? udkomausmf? udkodef;GefY (uomGefYa0)? udkatmifxGef;? udktkef;armif? udkwifxGwf? udkjrifhodef;?
udkoef;Edkif? udkrsKd;atmifausmfvGif? udkpdk;odef;wdkY wufa&mufcJhMuonf/

(c) wuoa&G;aumufyJG
wyfOD;rS wuo 'k-OuX udkeefZifvm wbuftkyfpkESifh aygif;oGm;ojzifh ausmif;om;nDnGwfa&;wyfOD;
twGif;Sd wdkif;&if;om;ausmif;om;rsm;Mum;wGif rsm;pGm*,ufdkufcJhavonf/ u&if? csif;? Srf;? &cdkif paom ausmif;
om;rsm;ESifh aqG;aEG;yGJjyKvkyf&avonf/ 'DtufpftdkbufrS udkeefZifvm OuXtjzpf taG;0ifcHonf/ odYkaomf wyfOD;
bufrS udkwifxGef; (ewfarmuf) om tEdkif&SdcJhygonf/

(*) 1955-56 wuotrIaqmiftzGUJ


1/ udkwifxGef; (ewfarmuf)
482

Ou|

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


2/ udkpodef;[H
3/ udkpHabmf
4/ udkwifat; (1)
5/ udkbkef;vdIif
6/ udkjrifhOD;
&/ udkarmifarmifGefY
8/ apmtuf'refwifcsKd
9/ udkausmfjrifh
10/ udkwifat; (2)
11/ udk0if;wif

'k-Ou|
aiGxdef;
taxGaxGtwGif;a&rSL;
wGJzuftaxGaxGtwGif;a&;rSL;ESifh owif;jyefMum;a&;rSL;
vlxkqufoG,fa&; XmerSL;
ausmif;om;oufomacsmifcsda&;XmerSL;
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;XmerSL;
upm;ckefpm;ESifh,Ofaus;rIXmerSL;
pmMunfhwdkufrSL;
tdk;a0wm0efcH

(C) &efuek w
f uov
kd af usmif;om;or* Ou|opf udw
k ifxeG ;f usr;f opmused q
f ykd JG (1955-56)
1955-56 ckEpS f wuov
kd o
f r* Ou| usr;f opmused q
f ykd u
JG kd wufa&mufvmMuwJh ausmif;awmfo^l om;rsm;?
wuodkvftkyfcsKyfa&; tzGJU0ifrsm;? q&m^rrsm;eJYwuG vma&mufcsD;jrifhMuwJh NrdKUrdNrdKUzrsm;;? EdkifiHjcm;oHwrefrsm;udk
wuodkvfor* trIaqmiftzGJU&JUudk,fpm; uRefawmfu aus;Zl;wifSdygw,f/
&efukefwuodkvfor*[mqdk&if olY&JU&mZ0ifwavsmufvHk;rSm jynfolvlxk vGwfajrmufa&;twGuf wdkufyGJ
0if&if; jynfoludk tvkyftauR;jyKcJhw,f/ ausmif;om;awG vdkvm;csuf? ausmif;om;awG tcGifhta&;udk awmif;qdk&if;
ausmif;om;tusKd;udk o,fydk;cJhw,f/ 'gaMumifhrdkY &efukefwuodkvfor*qdk&if vlxkeJYausmif;om;xk&JU axmufcHtm;
ay;rIukd &Scd w
hJ ,f/ 'D&mZ0ifordik ;f rSm wuov
kd o
f r*&UJ Ou|tjzpf uReaf wmhu
f kd ausmif;om;xku ,H,
k MkH unfMunfeYJ
wm0eftyfESif;jcif;cH&wJhtwGuf rsm;pGm*kPf,lrdygw,f/ 'Dvdk*kPf,lrdwJhtwdkif;vnf; wuo&JU &mZ0ifudkxGef;ajymif
atmif ausmif;om;xku tyfESif;wJhwm0efudk opmSdSdausyGefpGm xrf;aqmifygr,fvdkY uwdjyKygw,f/
'DESpfwuodkvfor* trIaqmiftzGJU[mqdk&if ausmif;om;nDGwfa&;wyfOD;&JU udk,fpm;vS,fawGcsnf;jzpf
ygw,f/ &nfG,fcsufwl? vrf;pOfwlzGJUpnf;xm;wJh tzGJUtpnf;w&yfxJuvmwJh trIaqmiftzGJUawGjzpfawmh qE
wlnDrI? vkyfief;awG jzpfay:rIawGrSm atmifjrifrIawG &Sdvdrfhr,fvdkY arQmfvifhygw,f/
'DaeYwuodkvf&JU tajctae[mqdk&if ausmif;om;aygif; (8000) avmuf Sdygw,f/ ppfrjzpfrDu (2300)
eJY qdk&if (4) qeD;ygcefY ydkSdvmygw,f/ 'DvdkwuodkvfrSm ynmoifMum;olOD;a& wdk;wufvmwm[m wdkif;jynfrSm
txufwef; ynmwwfawG rsm;jym;NyD; wdkif;jynftusKd; jzpfxGef;zdkY wm0efawG xrf;aqmifEdkifvdrfhr,fvdkY wdkif;jynf&JU
BuD;yGm;wdk;wufa&; jzpfvdrfhr,fvdkY uRefawmf qdkcsifygw,f/
'Dvdkausmif;om;OD;a& wdk;wufvmwmeJYtrQ ausmif;om;OD;a&eJYtnD ausmif;taqmuftODawG csJUaqmuf?
ausmif;q&mawG tvHktavmufcefY? ausmif;oHk;y&dabm*awG jynfhpHkatmif vkyfay;zdkY vdktyfygw,f/ ausmif;om;rsm;
vmvdkY ausmif;taqmuftODawG wdk;csJUaqmufvkyfum Oypmaumvdyf zGifhay;wmawmh Sdygw,f/ 'gayrJh 'DaeYtxd
vH;k 0 rvHak vmufao;ygbl;/ ausmif;q&mawGq&kd ifvnf; [du
k vdk onfuvdk jzpfaeygw,f/ xD;wef;aumvdyrf mS qd&k if
,cifwavmu &mZ0ifq&m rSad o;wm/ avm*spq
f &majymif;oGm;vdYk tpm;rxd;k Edik w
f mawG awGU&wwfw,f/ rEav;
uqdk&if tbd"rmXmetwGuf q&mawmif;wmawG ay:vmw,f/ q&mrvHkravmuf jzpfaeawmh aemufqHk; 'D*&D&&ef
tenf;i,fvdkaewJh ausmif;om;awGudk tcsdefydkif;eJY q&mcefYxm;&wJh tjzpfa&mufcJhw,f/ ausmif;oHk;pmtkyfawGqdk&if
r&ao;wmwdkY? "gwkaA'pwJh avmu"gwfynm prf;oyfcef;awGrSm vdkaeao;wm awGU&w,f/ 'DvdkvdkaewJh txJrSm
tpdk;&u axmufyHhaMu; odef; (70) tpm; odef; (65) odef;odkY avQmhcsvdkufawmh wuodkvfaxmufyHhaMu; ray;Edkifwm
awG [dkaMu;awmif;? 'DaMu;awmif; wcgMunfh (5) usyfqdkwmrsKd; awmif;cHvm&wmawG awGU&w,f/
'Dvdkausmif;om;eJYtrQ ypnf;urvdkufEdkif? aiGuavsmhay;qdkawmh ausmif;om;avQmhwJh enf;udk SmoHk;Mu
w,f/ (3) cg pmar;yGJus&if ausmif;xkwfr,fqdkNyD; pmar;yGJrajzolyg pm&if;xJ xnfhwGufNyD; ausmif;xkwfcJhw,f/
'Dvdk vkyfcJhwJhtwGuf ausmif;om;aygif; (2500) avmuf pmoifcGifhr& jzpfoGm;w,f/ 'D (3) cgus ausmif;xkwfpepf
aMumifh jynfaxmifpjk refrmEdik if H zGUJ pnf;yHt
k ajccHOya'u ay;xm;wJh ynmoifMum;ydik cf iG hf uReaf wmfwYkd wuov
kd af usmif;
om;awG qHk;IH;vmwm awGU&ygw,f/ 'Dvdk ausmif;xkwfpDrHudef;eJY r&yfao;bl;/ wuodkvfukd ausmif;om;rsm;rsm;
ra&mufapzdkYtwGuf wuodkvf0ifpmar;yGJudk (2) qifhvkyfzdkY pDpOfMuw,f/
483

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
'Dawmh uaeYwuov
kd t
f ajctaeudk Munh&f if vdak ewmawG awGU&vdrrhf ,f/ wuov
kd yf nmwwf enf;atmif
vkyfaewm awGU&r,f/ 'gawG[m wu,fhvufawGU jzpfysufaewmawG jzpfygw,f/ 'Dvdkjzpfaewm r[kwfygbl;vdkY
b,folrSvnf; rjiif;Edkifygbl;/ jiif;wJhvlSd&ifvnf; wu,fhudk taumiftxnfeJY uRefawmfac:NyD; jyvdkygw,f/
'Dvdk 'DaeYwuodkvfrSm jzpfysufaewJh tajctaeawG[m bmaMumifhvJqdk&if ynma&;rSm vspfvsLIxm;
avawmh wuov
kd &f UJ toH;k p&dw?f ynma&;toH;k p&dwu
f dk rsm;rsm;roH;k bl;/ rdrw
d Ykd &mxl; wnfjrJa&;jzpfwhJ umuG,af &;
toH;k p&dwaf wGrmS aiGyo
kd ;kH vdYk jzpfw,f/ oabmu jynfwiG ;f rSm wdu
k cf u
kd rf aI wG ppfyaJG wGjzpfaevdYk y/J 'Dawmh uRefawmfwYkd
wuov
kd rf mS jzpfaewJh tajctaeqd;k awGukd aumif;vmatmif uReaf wmfwYkdvv
kd m;wJh tajctaeawG vH;k 0a&mufzYkdq&kd if
'g[mawmfawmfyJ eufeJwJhjyem jzpfvmw,f/ 'DtwGufqdk&if uRefawmfwdkY ausmif;om;awGcsnf;yJ rjzpfEdkifbl;/
uRefawmfwdkYeJY vlxkw&yfvHk; yl;wGJaqmifGufMurS jzpfvdrfhr,f/ ausmif;om;awGbufu qdk&ifvnf; ausmif;om;xk
w&yfv;kH [m pnf;pnf;vH;k vH;k nDn
D w
G
f w
G ef YJ aqmifu
G Mf uzdYk vykd gw,f/ uRefawmfwYkd atmify&JG zdYk q&kd if nDw
G jf cif;
qdkwJh vufeufuvGJvdkY bmrSrSdygbl;vdkY uRefawmf qdkcsifygw,f/
uRefawmfwdkY taeeJYqdk&if ausmif;om;tusKd;twGuf wuodkvfrSm ,aeYSdaewJh jyemawGudk ajzSif;&m
rSm oufqdkif&m tkyfcsKyfa&;tzGJUeJYyJ jzpfjzpf? tpdk;&tzGJUeJYyJ jzpfjzpf? at;csrf;om,mpGm awGUqHkajzSif;zkdY vdkygw,f/
'DvdkajzSif;rIomvQif wuodkvfavmu&JU Nidrf;at;om,mrIudk ay;pGrf;Edkifvdrfhr,fvdkY qdkcsifygw,f/ 'Dvdkr[kwfbJ
t"renf;? zdEydS af omenf;vrf;rsm;udk oH;k NyD;ajzSi;f &ifawmh wuov
kd af vmu&JU Nidr;f at;om,mrIvnf; &rSmr[kwb
f ;l ?
atmifjrifvdrfhr,fvnf; r[kwfbl;qdkwm NyD;cJhwJh atmufwdkbmvta&;awmfyHku xifxifSm;Sm;MuD; jyoaeygw,f/
'DaeYtzdYk q&kd if uRefawmfwYkd at;csrf;om,mpGm ajzSi;f vdak yr,fh ausmif;om;ta&;eJYywfoufvm&if tpd;k &
tzGUJ xJrmS olwYkd ukd axmufco
H al wGr[kwv
f Ykd w&m;onfjzpfap? rSeo
f nfjzpfap ray;bl;/ wdYk uakd xmufcw
H o
hJ al wGq&kd if
ay;r,fqdkwJh at;csrf;pGmajzSif;rIudk qefYusifwJhoabmawG vkyfcJhwm? vkyfaewmawG awGU&w,f/ wuodkvftkyfcsKyf
a&; tzGJU0ifawGxJrSmqdk&if ausmif;om;ta&;eJYywfouf&if a&iHkaewJholawG Sdaewm[m wu,fawmh wuodkvf&JU
tusKd;udk vspfvsLIwm? rdrdwdkY[m pdk;GHUNyD; MuD;pdk;rIcHae&wmawG jzpfygw,f/
'Dawmh ,aeYwuov
kd af vmu&JU Nidr;f at;om,mrIukd vdck si&f if at;csr;f om,mpGmajzSi;f rI vdt
k yfaeygw,f/
ynma&;avmurSmSw
d hJ ausmif;om;? q&meJY rdbwdYk [m yl;wGNJ yD; ajzSi;f oifyh gw,f/ 'Dae&mrSm qd&k ifawmh ygarmucsKyf
rdefYMum;zl;ovdk q&mawGrSd&ifvnf; ausmif;om;awG rwnfEdkifygbl;/ 'Dawmh q&m? rdbeJY ausmif;om;awG[m
wavSxJpD;? wc&D;xJoGm;awG jzpfMuwJhtwGuf ,aeYawGUaewJh wuodkvf&JUjyem? ynma&;jyemrsm;udk yl;wGJ
ajzSif;Muyg&ef ed*Hk;csKyftaeeJY wuodkvfor*udk,fpm; uRefawmfwdkufwGef; EdI;aqmfcJhygw,f/

(i) urmah usmif;om;aeU


Edk0ifbmv (17) &ufaeYonf emZDzufqpfrsm;\ &ufpufpGmowfjzwfrIaMumifh csufudkpvdkAufuD,m;jynf?
y&wfNrdKUawmfrS ausmif;om;rsm; aoG;ajruscJh&aomaeY jzpfonf/ xdkaeYwGif y&wfNrdKUawmf? csm;vf,leDAmpDwD ausmif;
om;wdkYonf zufqpfpepftm;qefYusifonfh aq;ausmif;om; ]*si;f atmfyvDwv
J }f tm; owfypfonfhtwGuf tHk<unD
GwfpGm qEjycJhayonf/ qEjyaom ausmif;om;acgif;aqmifrsm;ESifh ajrmufrsm;pGmaom ausmif;om;rsm;rSm emZDzuf
qpfwYkd \ ypfowfjcif;udk cH&onft
h jyif ygarmursm;ESihf ausmif;om;rsm;pGmwdYk rmS emZDoYkH yef; ppfpcef;odYk tpkvu
kd t
f jyHK
vdkuf tydkYcHcJh&jyefonf/ wuodkvfausmif;rsm;tm;vnf; vHk;0ydwfypfcJhMu\/
Edk0ifbmv (17) &ufaeYonf urmhausmif;om;vIyfSm;rIudk topfajymif;vdkufonf/ (topfajymif;jcif;
jzpfonf/) usqHk;cJhaom ausmif;om;rsm;tm; opmapmifhaomtm;jzifh urmt&yf&yfrS ausmif;om;rsm;onf Edkbmv
(17) &uf a&mufwikd ;f zufqpfpepfukd tNyD;wdik q
f efYusifacsrIe;f &ef t"d|mefjyKcJMh uavonf/ zufqpfpepfukd wdu
k cf u
kd f
&ef igwdkY vHk;0wm0efSdonf[k odvmonfESifhtwl Nidrf;csrf;a&;udkumuG,f&ef ta&;BuD;aMumif; ydkrdk,HkMunfodvm
Muonf/ ESpfpOfESpfwdkif;yif tar&duef orwkpbJvhfonf aeY urmhausmif;om;rsm;tm; toHvTifhrdefUcGef;pum;
ajymMum;cJhayonf/
'kwd,urmppfBuD; NyD;qHk;NyD;aemuf urmhausmif;om;rsm;or*udk wnfaxmifcJhMuonf/Edk0ifbmv (17)
&ufaeYuv
kd nf; ausmif;om;rsm; nDw
G pf mG tH<k urIjzifh qEjycJah om ]urmaU usmif;om;rsm;aeh} [k owfrw
S v
f u
kd o
f nf/
urmYausmif;om;rsm;or*BuD;onf zufqpfpepfudkwdkufzsuf&mrS aygufzGm;cJhonf/ Nidrf;csrf;a&;? ausmif;
om;rsm; tcGifhta&;umuG,fa&;ESifh 'Drdkua&pDynma&;twGuf wdkufyGJ0if&if; urmYausmif;om;rsm;or* (I.U.S)
484

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


onf BuD;xGm;vmonf/ (I.U.S) onf urmYausmif;om;tcsi;f csi;f &if;ES;D rdwaf qGjzpfa&;ESihf Nidr;f csr;f a&;aqmifu
G &f m
tjcm;tvTmtoD;oD;rS vli,frsm;ESifh yl;aygif;cJhonf/ or*BuD; zGJUpnf;wnfaxmifNyD;aemuf urmYausmif;om;rsm;\
ta&;jyemrsm;udk ydkrdkvG,fulpGm ajzSif;Edkif&ef XmetoD;oD; cGJjcm;aqmifGufcJhonf/ txl;ojzifh udkvdkeD? udkvdkeD
wydik ;f ESihf rScD akd eaom Edik if rH sm;rS ausmif;om;ta&;udk pGr;f pGr;f wrH aqmifu
G u
f n
l aD y;Muonf/ Armjynfausmif;om;rsm;
twGufvnf; rsm;pGmtultnDrsm; ay;cJhavonf/ urmYausmif;om;rsm; twGufvnf; pnf;vHk;nDGwfpGm aqmifGuf
&if; qufvufcsDwufaeonf/ MuHUcdkifvsufSdonf/ Edk0ifbm (17) &ufaeYrS ay:aygufcJhonfh wdkufyGJonf ,aeYxd
wdkifcdkufjrJaeonf/ opfvGifaeonf/
Edkbmv (17) &uf urmYausmif;om;rsm;or*aeYudk &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* (wuo)?
&efukefcdkifausmif;om;rsm;or* (&uo)? ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJUcsKyf (Auorsm;tzGJUcsKyf)wdkY
yl;aygif;um n (7) em&Dtcsed w
f iG f wuo jrufcif;jyifwiG f wcrf;wem; odu
k Nf rdKufa0qmpGm qif,ifusi;f yawmhonf/
aeYonf Armjynfausmif;om;aeh ('DZifbmv 20 &uf) uJhodkYyif aoG;jzifhcsif;csif;eD&JaomaeY jzpf\/

om"koH
a'gif;ysKdxdk;qGyf? b,fnmcGyf?
vGwfvyf&av? wdkYwawGonf?
tdk;a0-aus;Zl;ygwum;/ /
tdk;a0aus;Zl;? rwdrfjrL;bJ?
cg;OD;aumZm? tcgwGif?
om"kac:Muygukefavmh/ /
om"koHwGif? aomwqif?
toif a'gif;i,f? jrefrdr,fudk?
oufES,fapmifhaSmufEdkifapaom0f/ /
(rif;ok0Pf)

(p) 1955-56 ausmif;om;vIy&f mS ;rI


1956 ckESpf? Zefe0g&Dv (23) &ufaeYwGif wuodkvft"dywd? EdkifiHawmf0efBuD;csKyf\ zdwfMum;csuft&
wuodkvfor* trIaqmiftzGJUonf EdkifiHawmf0efBuD;csKyfESifh oGm;a&mufawGUqHkcJhonf/ xdkaqG;aEG;yGJwGif wuo
trIaqmiftzGJUrS ,aeY wuodkvfausmif;om;rsm;wGif ta&;wBuD;vdktyfaeaom atmufygawmif;qdkcsuf (5) csuf
udk wifjyawmif;qdkcJhonf/
1/ oHk;cgusausmif;xkwfpepf y,fzsufa&;?
2/ atmufwb
kd mausmif;wvydwaf &;ESihf ywfouf 0&rf;xkwcf &H ol (2) OD;tm; 0&rf;jyefvnf kyo
f rd ;f a&;?
3/ atmufwdkbmausmif;wvydwfa&;ESifh ywfouf ausmif;xkwfcH&olrsm;tm; ausmif;jyefvnfwufcGifh
&a&;?
4/ zrf;qD;cH&aom wuotwGif;a&;rSL; udkwifat;ESifh rEav;rS &moufyefausmif;xkwfcH&onfh udkausmf
pdk;wdkYtm; jyefvTwfa&;?
5/ tmSS-tmz&duausmif;om;uGefz&ifhwGif ArmjynfrS wufa&mufEdkifa&;wdkY jzpfonf/
wuotwGif;a&;rSL; udkwifat;onf ajreDukef; zrf;qD;cH&jcif;jzpfonf/ (3) cgus ausmif;xkwfpepf
y,fzsufa&;ESifhywfouf &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* (wuo) uwifjy&m ausmif;om;rsm; rsm;jym;vm
onfhtwGuf (3) cgusausmif;xkwfpepfudk wDxGifjcif;jzpfaMumif; wifjycJhonf/ wifjycsuftwdkif; rSefuefygu
(3) cgusausmif;xkwfpepfonf vHk;0rw&m;[k 0efBuD;csKyfu vufcHonfhtjyif ygarmucsKyfuvnf; ausmif;om;xk
u xdkudpudk vHk;0rvdkvm;aMumif;? (2) cgus ausmif;om;trsm;tjym;Sdonfhtjyif ausmif;om;rsm;rSm pmudkajzmifh
atmif avhvmEdik jf cif;rjyKEdik b
f J pd;k &drw
f BuD;jzpfaeonf[k ajymqdck o
hJ nf/ Edik if aH wmf0efBuD;csKyfu (3) cgusausmif;
xkwpf epfEiS hf ywfouf aumifpt
D wGi;f Sd tpd;k &ud,
k pf m;vS,rf sm;ESiv
hf nf;aumif;? q&mrsm;ESiv
hf nf;aumif; wdik yf if
taMumif;jyefygrnf[k uwdjyKajymqdck o
hJ nf/ odYkaomf aemufyikd ;f wGif taMumif;jyefcsuf r&Sad wmhyg/ tawmtwGi;f
485

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ArmhwyfrawmfrS A[do
k ifwef;twGuf ac:,laom aMunmcsuf xGuv
f mcJo
h nf/ aMunmcsufwiG f (3) cgusausmif;
xkwfcH&olrsm;ESifh ,lwDpD (wuodkvftaysmfwrf;wyf) tm; Adkvfoifwef;twGuf tcGifhta&;ay;rnf[k ygSdonf/
ausmif;om;rsm;tm; pmar;yGJcsNyD; ppfwyfxJ armif;oGif;aeonfhoabm oufa&mufoGm;onf/
ausmif;xkwfcH&olrsm; ausmifjyef0ifcGifh&Sda&;ESifh ywfouf aqG;aEG;&m pmayoifMum;rIonf vlwdkif;\
tcGifhta&;udpj zpfaMumif;? tcGifhta&;udk rwm;qD;oifhaMumif;? tjypfSdu tjypfay;&efyifjzpfaMumif; wifjyum
EdkifiHawmf0efBuD;csKyfu pmayoifMum;rIqdkif&mwGif tkyfcsKyfa&;zufrS 0ifa&mufpGufzufonfrSm rrSefaMumif; vufcHcJh
onf/ ausmif;xkwfcH&olrsm; ausmif;jyef0ifcGifh &Sda&;twGuf pOf;pm;rnf[k ajymMum;cJhonf/
atmufwdkbm ausmif;wvydwfa&;ESifh 0&rf;xkwcf x
H m;&aom ausmif;om; udv
k 0S if;? udb
k aumif;wdu
hk pd ESifh
ywfouf wuoonf 0efBuD;csKyftwGif;0ef OD;oefYESifhawGUqHkum ar;jref;cJhonf/ OD;oefYrS ausmif;om; (2)
OD;tm; ,cifuvnf; ausmif;xkwfjcif;rSdyg? ,ckvnf;rSdyg [k ajymMum;cJhonf/
vkyfMuHzrf;qD;cH&aom wuotwGif;a&;rSL; udkwifat;ESifh yk'f (5) jzifh zrf;qD;cH&aom rEav;rS &mouf
yef ausmif;xkwcf &H aom ausmif;om; udak usmfp;kd wdYk twGuv
f nf; wuorS rw&m;zrf;qD;cHae&onft
h wGuf tjrefq;kH
vTwf&ef ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJUcsKyf (Auorsm;tzGJUcsKyf)? &efukefcdkifausmif;om;rsm;or*
(&uo) wdkYESifhyl;aygif; tjrefqHk;jyefvTwf&ef wdkufwGef;cJhonf/ udkwifat; zrf;qD;cH&onfrSm (3) vcefY MumNyD
jzpfaomfvnf; trI (2) cgrQom &ifqikd &f ygonf/ oufaow0ufrQ ppfrNyD;ao;bJo
dS nf/ odYk &ufqx
JG m;jcif;onf
oufoufnOf;qJxm;jcif; jzpfHkru rwfvpmar;yGJwGif rajzqdkEdkifjzpf&onf/ udkausmfpdk; zrf;qD;cHxm;&onfrSm
(4) vcefYNdS yD;jzpfaomfvnf; H;k wifppfaq;jcif; ,cktcsed x
f rd vkyb
f J csKyfaESmifxm;jcif;cH &ygonf/ jyefMum;a&;0efBuD;
OD;xGe;f 0if;u 13? 2? 56 &ufaeY toHviT rhf ed cf eG ;f ajymMum;&mwGif Edik if aH &;oabmxm; uGv
J rJG aI Mumifh zrf;qD;xm;olrsm;
rSd[k ajymMum;cJhonf/ udkwifat;rSm zqyv qdkS,fvpfrsm;jzpfonfh 'Dtufpftdkrsm;udk ,SOfNydKifwufvmoljzpfjcif;?
udak usmpf ;kd rSm atmufwb
kd mausmif;wvydwaf &;twGuf qEjyoljzpfjcif;wdYk aMumifh zrf;qD;jcif;jzpfonf/ wenf;tm;jzifh
zqyvwdkYudk EdkifiHa&;oabmxm; uGJvGJjcif;twGuf vkyfMuHzrf;qD;jcif;om jzpfonf/ odkYaomf jyefMum;a&;0efBuD;\
ajymMum;csufESifh vufawGUvkyfaqmifcsufrSm tajymESifhtvkyf wjcm;pDjzpfaeygonf/
tmSEiS t
hf mz&duausmif;om;uGezf &ifw
h iG f Armjynfrw
S ufa&mufEikd af &;ESihf ywfouf 0efBuD;csKyfEiS hf wuo
rS aqG;aEG;cJhygonf/ xdknDvmcHodkYwufa&muf&ef trsKd;om;jyifqifa&;aumfrwDw&yf zGJpnf;cJhygonf/ xdkaumf
rwDzGJUpnf;&mwGif 'Dtufpftdk? Auorsm;tzGJUcsKyf? &uowdkYudkvnf; zdwfMum;cJhygonf/ 'Dtufpftdkrsm; xdktpnf;
ta0;odkY rwufa&mufcJhyg/
0efBuD;csKyfOD;Ekvnf; (1953) ck atmufwdkbmta&;awmfyHktwGif;u trSwf (22) ppf&Jrsm; zsufpD;ojzihf
ysufpD;oGm;aom wuodkvfor* pmMunfhwdkufudk jyKjyif&eftwGuf aiG (2180) usyf vSL'gef;cJhygonf/

(q)

udv
k 0S if;ESihf udb
k aumif;aMunmcsuf

uRefawmfwYkd EpS Of ;D onf 1953 ck atmufwb


kd mausmif;wvydwaf &;ESihf ywfouf ausmif;om;xk\ wm0ef
ay;csuft& aqmifGufcJholrsm;jzpfygonf/
wuodkvf pwifzGifhvSpfonfrSp 1952 ckESpftxd atmufwdkbmausmif;wvydwfay;&jcif;rSm tpOftvm
w&yf jzpfygonf/ odkYausmif;wvydwf&jcif;rSm ZGefvausmif;zGifhonfrSp pufwifbmvtxd (4) vvHk;vHk;
oifMum;ydYk cscahJ om wuov
kd f yxrydik ;f oifcef;pmrsm;udk avhvmqnf;yl;&eftwGuf tcsed af y;onfo
h abmjzifh ausmif;
wvydwaf y;jcif; jzpfygonf/ t*FvefdS atmufpzdYk wuov
kd Bf uD;rSmyif wBudrv
f Qif (2) vydwaf om tpOftvmSo
d nf
[k od&onf/
odkYygvsuf 1953 ckESpf atmufwdkbmvwGif ausmif;wvydwfjrJ ydwfae&mrS (15) &ufom ydwfcJhygonf/
odkY ausmif;avQmhydwfjcif;jzifh (15) &ufonf rnfonfhausmif;om;udkrS ynmtqifhtwef;jrifh&ef rjzpfEdkifyg/
,ck wuov
kd t
f ajctaeu vufawGUjzpfygonf/ odYk wvydw&f mrS (15) &ufom ydwv
f u
kd jf cif;onf ausmif;om;
wdYk \ &jrJtcGit
hf a&;w&yfukd ydwyf ifjcif;? oifNyD;oifcef;pmrsm;udk xyfraH vhvmcGihf r&jcif;wdYk jzpfcyhJ gonf/ odYk twGuf
ausmif;om;xkw&yfvHk;u atmufwdkbmvwGif ausmif;wvydwfjrJydwf&ef awmif;qdkjcif; jzpfygonf/
awmif;qdck sufonf w&m;rQwonf rSeu
f efonf[k uRefawmfwYkd vH;k 0,HMk unfayonf/ atmufwb
kd mv
ausmif;wvydwaf y;jcif;jzifh yxrydik ;f oifcef;pmrsm;udk avhvmEdik f rkH u ausmif;om;xktwGuf tusKd;jzpfxeG ;f onf[k
486

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


,HkMunfayonf/ xdkaMumifhvnf; uRefawmfwdkYESpfOD;tm; atmufwdkbm ausmif;wvydwfa&;twGuf aqmifGuf&ef
wm0efay;aomtcg uRefawmfwdkY vufcHum aqmifGufcJhjcif; jzpfygonf/
odYk ausmif;wvydwaf &;udk aqmifu
G &f mwGif uReaf wmfwYkd ausmif;om;xkw&yfv;kH onf at;csr;f pGmqEjy
cJhMuayonf/ qEjycJhaom ausmif;om;rsm;tm; atmufwdkbm (2) &uf eHeufrSp zrf;qD;jcif;? nydkif;wGif yk'fr
(144) xkwfjcif;rsm; jyKvkyfcJhygonf/ atmufwdkbm (3) &ufaeYwGif A[dkausmif;aqmiftwGif; qEjyolrsm;tm;
a&ydu
k jf zifh yufjcif;? rsuf&nf,Akd ;Hk rsm;jzifh ypfjcif;? aoewfEiS hf ypfjcif;rsm; jyKcJyh gonf/ qEjyolrsm;tm; zdEydS Nf yD;aemuf
usef&ufrsm;wGifvnf; ausmif;om;rsm;udk zrf;qD;cJhygonf/
odkY twif;tusyfzrf;qD;ojzifh uRefawmfwdkYESpfOD;rSm wdrf;aSmifaecJhygonf/ 'Drdkua&pD tcGifhta&;t&
qEjyonfudk zdESdyfzrf;qD;jcif;onf rw&m;zrf;qD;jcif; jzpfonf/ zrf;qD;NyD;aemuf aeYa&mnyg tdyfpufem;aejcif;
rjyKapbJ tvSnu
hf sppfaq;um pdw"f gwfnO ;f yef;jcif;wdYkaMumifh uReaf wmfwYkdEpS Of ;D onf wdr;f aSmifaecJjh cif; jzpfygonf/
uReaf wmfwYkd wdr;f aSmifaepOftwGi;f &efuek w
f uov
kd o
f r*onf atmufwb
kd m ausmif;wvydwaf &;twGuf
ausmif;xkwfcH&olrsm;? zrf;cH&olrsm;? wdrf;aSmifcJh&olrsm; ta&;udk qufvufaqmifGufcJhygonf/
wuotvHawmfatmuf0,f ausmif;om;xkw&yfv;kH onf nDw
G pf mG awmif;qdjk cif;? jynfov
l x
l w
k &yfv;kH u
'Dru
kd a&pDtcGit
hf a&; qH;k I;H rIukd odv
dS mjcif;aMumifh zrf;qDc&H olrsm;udk vGw&f jcif;? ausmif;xkwcf &H olrsm; pmar;yGaJ jzcGihf
&jcif;wdkY &Sdygonf/
rQomru ,ckESpfwGif uRefawmfwdkYESpfOD; ta&;udk wuotrIaqmiftzGJUESifh wuodkvft"dywd 0efBuD;
csKyfOD;Ek? 0efBuD;csKyftwGif;0ef OD;oefYwdkY\ aphpyfaqG;aEG;ajzSif;jcif;jzifh uRefawmfwdkY 0&rf;rSdyg[k aMunmojzifh
,ck wdrf;aSmifae&mrS jyefvnfa&mufSdvmjcif; jzpfygonf/
odYk twGuf uRefawmfrsm;tm; nDw
G pf mG awmif;qdMk uaom wuov
kd af usmif;om;xkEiS hf wuo trIaqmif
tzGJUtm;vnf;aumif;? 0efBuD;csKyfESifh 0efBuD;csKyftwGif;0ef OD;oefYtm;vnf;aumif; aus;Zl;wifSdygaMumif;/
(vS0if;)
(baumif;)
ausmif;om;wdYkonf Armhordik ;f wGif ordik ;f *kPaf &mif xGe;f ajymifco
hJ nfcsn;f omjzpfonf/ trSew
f &m;twGu?f
rdbjynfot
l wGu?f tpd;k &w&yf\ rSm;,Gi;f rItwGuf jywfom;pGm ajymEdik &f ayrnf/ ausmif;om;ta&;? trsKd;om;a&;ESihf
jynfoYl ta&;wdYk tay:wGif cdik rf mpGm&yfwnfaeEdik &f rnf/ ausmif;om;ta&;onf ausmif;twGi;f vdt
k yfaeaom ausmif;
om;? ausmif;olrsm;twGuf jzpfNyD; if;ta&;udk wuo? Auorsm;tzGJUcsKyfwdkYonf jywfom;pGm wdkufyGJ0ifEdkif&rnf/
ausmif;om;tcGifhta&;udk awmif;qdk&m rSefuefpGm&yfwnf rw&m;awmif;qdkrIudkvnf; odSdEdkif&rnf jzpfayonf/
ausmif;om;tcGit
hf a&;w&yfukd tajctaeESihf udu
k n
f pD mG w&m;rQwpGm awmif;qd&k ef vdak yonf/ xdo
k Ykdawmif;qd&k mwGif
wcgw&H jzpfay:vmwwfaom a'gotavsmufwHkYjyefrIrsm;udkvnf; xdef;odrf;Edkif&rnf/ a'govGefrIaMumifh jzpfay:
wwfaom trSm;rsm;udv
k nf; aumif;pGma0zefqef;ppf ok;H oyfEikd &f rnfjzpfayonf/ a'gotavsmufzsufq;D rI? w&m;rJh
jyKusifrh rI sm;udk jyKvkyw
f wfaom tcsKdUausmif;om;rsm;udk owdBuD;pGm xde;f odr;f wwf&ef ausmif;om;ta&; aqmifu
G f
aomol rsm;pGmwdYk u em;vnf&ef vdt
k yfayonf/ ta&;awmfyw
kH cktwGi;f jzpfay:vmaom tusK;d tjrwfEiS hf vlraI &;udp
IyfaxG;rIrsm; rSdap&ef xdef;odrf;Edkif&rnf jzpfayonf/ at;csrf;pGmqEjyrIESifh awGUqHkajzSif;jcif;jzifh &SdEdkifaomudp
rsm;? tavQmhay;&efvdkaomjyem? tavQmhray;Edkifaomudpr sm;udk aumif;pGmem;vnfEdkif&rnf/ rSefuefaom acgif;
aqmifESifh tm;udk;&aom tzGJU0ifrsm;\ yHhydk;ulnDrIrsm;pGm vdktyfaeayonf/ qEjyawmif;qdkrIrsm; jyKvkyf&mwGif
wuodkvf tkyfcsKyfa&;t&mSdrsm;ESifh qufqH&mwGif vdrm,Ofaus; om,maysmhajymif;rIjzifh rdrdwdkYawmif;qdkcsufudk
vufravQmhbJ&Sd&ef awmif;qdkrI vdktyfayonf/ NAdwdoQe,fcsJUacwfwGif ausmif;om;rsm;onf wdkif;wyg;om;ESifh
qufqw
H u
kd yf 0JG ifae&aom yHpk rH sK;d jzifh ,aeYumv ud,
k v
hf rl sK;d ? ud,
k t
fh pd;k & vufatmufwiG f tpd;k &w&yf? tkycf sKyfa&;tzGUJ
w&yfay:wGif vdkvm;csufrsm;udk awmif;qdkrIrsm;jyKvkyf&mwGif r[mAsL[mESifh enf;AsL[mrsm;udk aumif;pGm jyefvnf
oHk;oyf jyifqif&ef vdktyfayonf/ wdkufyGJ0if awmif;qdk&mwGifvnf; udk,fhvlrsKd;? udk,ftpdk;&jzpf wdkif;wyg;om;
rsm;tm; qefYusifouJhodkY pkpnf;nDGwfaomyHkpHrSm umvMumvQif tm;enf; ysufjy,foGm;wwfayonf/ udk,hfvlrsKd;?
udk,fhEdkifiHom; tcsif;csif;yHkpHonf tm;emjcif;? vdkufavsmjcif; yHkpHrsm;odkY ajymif;vJoGm;um qEjyawmif;qdkrIrsm;?
oydwfwdkufyGJrsm; IH;edrfhoGm;&wwfavonf/
487

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
'Drdkua&pD vlYtcGifhta&;rsm;udk aumif;pGmcGJjcm; em;vnfwwf&ef vdktyfonf/ ausmif;om;tcGifhta&;
wdkufyGJESifh trsdK;om;a&;wdkufyGJudk cGJjcm;wwf&ef vdktyfayonf/ vlxk\qEonf ausmif;om;rsm;tay:wGif wxyf
wnf; usa&mufaeojzifh ausmif;om; tcGifhta&;rsm;omru vlxk\ vdktyfcsufjzpfaom trsKd;om;a&;udpr sm;udk
ausmif;om;rsm;u OD;aqmifwdkufyGJ0if&ef vdktyfayonf/ udk,hfvlrsKd;tcsif;csif; jyemrsm;udk wzufESifhwzuf
enf;y&d,m,fukd aumif;rGepf mG em;vnfEikd &f rnf jzpfonf/ xdak cwfumvu zqyvtpd;k & pGypf o
JG uJo
h Ykd ausmif;om;
rsm; vIyfSm;rIjzpfwdkif; uGefjrLepfrsm;u aoG;xdk;onf[k vnf;aumif;? vufSd zqyvtpdk;&udk qefYusifaeolrsm;u
aoG;xdk;ajrmufay;onf[k vnf;aumif; pGyfpGJcJhonf/ jzpfyGm;cJhNyD;jzpfaom ta&;awmfyHkBuD;wGif yg0ifvIyfSm;cJholrsm;
pGypf cJG &H \/ xdu
k pd u
kd aocsmpGm jyefvnfavhvmoH;k oyfrnfqykd gu rw&m;rIrsm;aMumifh vnf;aumif;? zdEydS rf rI sm;aMumifh
vnf;aumif;? csKyfcs,u
f efYowfOya'rsm;aMumifh vnf;aumif;? rw&m;Oya'rsm;aMumifh vnf;aumif;? jzpfay:vmaom
ausmif;om;vIyfSm;rIrsm;onf trsKd;om;a&;vIyfSm;rItoGifodkY ajymif;vJa&mufSd oGm;wwfavonf/ ausmif;om;
vIyfSm;rI tpyxrrsm;onf rnfolwOD;wa,mufrQ ajrmufay;jcif;? aoG;xdk;vIHUaqmfay;jcif;aMumifh jzpfay:vmjcif;
r[kwyf g/ rSeu
f efaom vrf;aMumif;wckay:wGif vdv
k m;csurf sm;udk awmif;qdjk cif; jzpfygonf/ wdu
k yf t
JG Sed jf rifv
h maom
tcgwGif ausmif;om;ta&;rS trsKd;om;a&;yHkpHodkY ajymif;vJa&mufSdoGm;NyD; vufSd tkyfcsKyfoltpdk;&ESifh qefYusifbuf
twdkuftcHyHkpHrsKd; jzpfoGm;ygonf/ qefYusifbuf twdkuftcHyHkpHrsKd; a&mufSdoGm;jcif;onf qefYusifbuf twdkuftcH
wdkY\ aoG;xdk;vIHIUaqmfrIESifh rwlay/ qefYusifbuftwdkuftcHtzGJUwdkYu vufSdtpdk;&\tm;enf;csuf? trsKd;om;a&;
vdktyfcsufrsm;? rSm;,Gif;aerIrsm;udk a0zefaxmufjyrnfom jzpfonf/ xdkYtwl ausmif;om;rsm;uvnf; rdrdwdkY\
rdbjynfolrsm; vdktyfcsuf? rdbjynfolrsm;rSwqifh od&aom trsKd;om;a&;jyemrsm;? vufSdtpdk;&\ rSm;,Gif;csuf
rsm;udk ausmif;om;ta&;ESifh trsKd;om;ta&;udk yl;aygif;quf,lum trsKd;om;a&;jyemrsm;ukd qEjywdkufyGJ0if
awmif;qdkrnfom jzpfonf/ NAdwdoQe,fcsJUacwfwkef;u udkatmifqef;onf NAdwdoQe,fcsJUvufatmufrS vGwfajrmuf
a&;twGuf ausmif;om;or*raS e e,fcsJUqefYusifa&;wdu
k yf u
JG kd qifEcJT o
hJ nf/ ,aeY zqyvacwfwiG v
f nf; ausmif;
om;wdkYonf ausmif;om;tcGifhta&; qHk;HI;rI? 'Drdkua&pDESifh vlYtcGifhta&; rjynfh0rIwdkYtwGuf trsKd;om;a&;? ausmif;
om;a&;jzifh wdu
k yf 0JG ifrnfom jzpfonf/ if;wdYk \ awmif;qdw
k u
kd yf 0JG ifrrI sm;onf twdu
k t
f cHwYkd \ uefYuu
G af wmif;qdk
rIrsm;ESihf oGm;a&mufwn
l aD ejcif; Sad umif;Sad ernf/ xdo
k Ykd Sad ejcif;tay: twdu
k t
f cHwYkd \ ajrmufyifrh aI Mumifh ausmif;
om;ta&; jzpfay:&onf[laom pGyfpGJcsufonf rSm;,Gif; t,lwdrf;rIom jzpfonf/ rnfrQjynfh0ygonfqdkaom
'Drdkua&pDEdkifiHBuD;vnf; ausmif;om;ta&;ESifh trsKd;om;a&; qufpyfrIrsm;Sdaeonf/ uGefjrLepfrsm;u ajrmufay;
onf? twdu
k t
f cHrsm;u ajrmufay;onf[al om pGypf cJG surf sm;onf Edik if aH &;t& jynf0h rIrSad om tpd;k &\ pGypf cJG surf sm;
jzpfonf/ tpdk;&wdkif; tpdk;&wdkif;wGif twdkuftcHSdNyD; uGefjrLepftpdk;&? qdkS,fvpftpdk;&wGifvnf; twdkuftcH
vIyfSm;rIrsm;Sdonf/ ausmif;om;wdkY\ trsKd;om;a&; aqmifGufcsufrsm; Sdaernfjzpfonf/ xdkqdkS,fvpf? uGefjrLepf
tpdk;&rsm;tm; twdkuftcHrsm;u ajrmufay;onf[k oGm;a&mufpGyfpGJygu if;qdkS,fvpf? uGefjrLepftpdk;&onfvnf;
Edik if aH &;tm;enf;NyD; tjrifwrd rf jI zpfonf/ ausmif;om;qdo
k nfrmS rw&m;rI? rrSeu
f efrrI sm;twGuf pwdu
k yf 0JG ifayrnf/
ausmif;om;ta&;awmfykH jzpfay:vmaomtcsdew
f iG f ausmif;tkycf sKyfa&;tzGUJ vuft
dS pd;k &wdYk \ vdrm yg;eyfpmG rajzSi;f
wwfrIwdkYaMumifh ausmif;om;ta&;rS vlxkta&;odkY ul;ajymif;oGm;Muonf/ xdktcg twdkuftcHzufrS EdkifiHa&;orm;
rsm;? awmfvSefvdkaom awmfvSefa&;orm;rsm; 0ifa&mufvmayonf/ tpdk;&\tm;enf;rI? ajzSif;rI tm;enf;oGm;ygu
xdv
k x
l t
k a&;awmfyBkH uD;onf tpd;k &w&yf ajymif;vJjcif;? pepfwckoYkd ajymif;vJomG ;jcif;? wdik ;f jynfwck ysufp;D NydKuGo
J mG ;
jcif;? wdkif;jynftopfwckyHkpHodkY a&mufSdoGm;jcif;? wdkif;jynfwck e,fcsJUvufatmufodkY a&mufSdoGm;jcif;rsKd; jzpfEdkifay
onf/ xdYk aMumifh wdik ;f jynf\ uHMurmonf tpd;k &? ausmif;om;? vlx?k twdu
k t
f cH Edik if aH &;orm;? awmfveS af &;orm;
rsm; vufxJwGif t"duSdayonf/ xdktajctaet&yf&yfudk em;vnfrIESifh em;rvnfrI? toHk;csjcif;ESifh tcGifhta&;
awmif;qdkrIrsm;onf wdkif;jynf\yHkoPmefudk ajymif;vJapjcif;jzpfayonf/ zqyvtpdk;&vufxufwGif ausmif;om;
tcsKdU zqyvtpd;k &udk qefYusif&mrS axmifwiG ;f odYk a&mufjdS cif;? awmwGi;f odYk a&mufo
dS mG ;jcif;rsm; So
d nf/ tcsKdUonf
ajray:wGif qufvufwu
kd yf 0JG ifvsuf So
d nf/ awmwGi;f odYk a&mufjdS cif;ESihf ajray:wGiq
f ufvufwu
kd yf 0JG ifjcif; tay:
t,ltquGJjym;rItay: rnfodkYrQ rajymvdkyg/ t"durSm ausmif;om;a&;ESifh trsKd;om;a&;vdktyfcsufudk rnfolu
pGrf;aqmifEdkifjcif; jzpfonfqdkaom tay:wGifom rSDavonf/ udkatmifqef;wdkYonf ausmif;om;or*rS wqifh
vIyf mS ;cJo
h nf/ awmfveS af &;orm;? Edik if aH &;orm; jzpfomG ;ouJo
h Ykd trsKd;om;a&; vdt
k yfcsufrsm;udk aumif;pGmem;vnf
aom ausmif;om;acgif;aqmifrsm;pGm vdktyfavonf/
xdkYtjyif toHk;cscH&onf[laom pum;udk ausmif;om;rsm; em;vnf&ef vdktyfonf/ ausmif;om;rsm;onf
488

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


if;wdkY\ vIyfSm;rItay:wGif EdkifiHa&;orm;rsm;u 0ifa&mufjc,fvS,f toHk;csonf[k vufSdtpdk;&ESifh ausmif;om;
tcsKUd \ xifa,mifxifrmS ; jzpfaerIrsm; Sw
d wfonf/ 0ifa&muf pGuzf ufjc,fv,
S jf cif;ESihf 0ifa&muftoH;k csjcif;tjrifrsm;
oGm;a&mufwn
l aD ejcif;onf uGjJ ym;avonf/ toH;k csrt
I csKUd Sad umif; Sad evdrrhf nf/ odYk aomf trsm;tm;jzifh oGm;a&muf
wlnDaerIrsm;om jzpfEdkifonf/ udkatmifqef;onf rnfonfhtcgrQ if;udk q&mBuD;ocifudk,fawmfrIdif;u vnf;
aumif;? ocifxGef;tkyf? ocifApdef? a'gufwmbarmfwdkYu vnf;aumif; toHk;csonf[k toHk;cscH&onf[k rajym
qdkcJhay/ ausmif;om;b0? awmfvSefa&;orm;b0? EdkifiHa&;orm;b0wGif rSefuefpGm&yfwnfNyD; rSefuefaom trsKd;
om;a&;vrf;aMumif;ay:wGif NAdwdoQe,fcsJUtm;vnf;aumif;? zufqpf*syefwdkYtm;vnf;aumif; qefYusifwdkufyGJ
0ifcJhjcif;om jzpfonf/ xdkuJhodkY tjrifrsKd; ausmif;om;vli,frsm;wGif Sdaeygu 'Drdkua&pDESifh vlYtcGifhta&;wdkufyGJ
w0ufatmifjrifonf[k qdk&ayrnf/
xdEk pS u
f ausmif;rsm;jyefziG ahf omtcg wuo\OD;aqmifrjI zifh &moufyefausmif;xkwcf &H olrsm;onf xD;wef;
aumvdy?f &efuif;aumvdyt
f ygt0if ydpk wmrsm;udik
f toHww
d q
f EjyMuonf/ arG;&mygtcGit
hf a&;jzpfaom ynmoif
,lcGifh&Sda&;udk toem;cHjcif;rjyKMu? rsuf&nfcHxdk;jcif;rjyK qEjyom uefYuGufawmif;qdkonf/

(Z) yxrtBurd f wuov


kd Ef iS ahf umvdyaf ygi;f pHk awGUqHak qG;aEG;yGJ
yxrtBudrf wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pHkawGUqHkaqG;aEG;yGJudk wuodkvfor*taqmuftODrSmyif 30?
11? 54 rS 2? 12? 54 &uftxd jyKvkyfcJhonf/ xdkaqG;aEG;yGJodkY &efukef? rEav;? armfvNrdKifwuodkvfor*rsm;rS
udk,fpm;vS,frsm;ESifh wuG &efuif;? xD;wef;? aq;odyHwdkYrS udk,fpm;vS,frsm; wufa&mufcJhMuonf/ wuodkvfSd
toif;tzGJUaygif; (52) zGJUrS udk,fpm;vS,frsm; wufa&mufcJhMuonf/ yxrtBudrf awGUqHkaqG;aEG;yGJwGif wuodkvf
tm;vH;k \tajctaeudk wifjyMuonf/ ausmif;om;xk\ vdt
k yfcsufrsm;ESihf &ydik cf iG rhf sm; usqH;k ae&jcif;wdYk ukd azmfxw
k f
awmif;qdkcJhMuonf/ odkY awmif;qdkcsufrsm;udk xkwfazmfvifhupm; &Sd&ef rnfodkYaqmifGuf&rnfudk vnf;aumif;?
rnfonfhtzGJUtm; wm0efay;tyfrnfudk pOf;pm;aqG;aEG;jcif; rjyKcJhMuay/
vufSdtajctaewGif Armjynft&yf&yfSd wuodkvf? aumvdyfrsm;onf &efukefwuodkvf tkyfcsKyfa&;tzGJU
atmuf Sdaeojzifh wuodkvfESifhaumvdyfrsm;\ta&;rSm &efukefwuodkvfaumvdyfESifh xyfwlxyfrQ jzpfaecJhonf/
awmif;qdck surf sm;udv
k nf; wckwnf;aom tmPmydik t
f yk cf sKyfa&;tzGUJ odYk awmif;qdck &hJ onf/ xdYk tjyif &efuek w
f uov
kd f
tkyfcsKyfa&;tzGJUodkY wuo\ udk,fpm;vS,f (2) OD;ay;ydkY&ojzifh aumvdyfaygif;pHk\ awmif;qdkcsuft00udk wuo
omvQif vufawGUjyEdkifcJhayonf/ awmif;qdkcsufrsm;ESifh ywfouf (34) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeYvnf;
aumif;? (16) Budrfajrmuf ausmif;om;aeYvnf;aumif; usif;yaom ausmif;om;xkpnf;a0;yGJBuD;rsm;wGif wifoGif;
axmufcH aqG;aEG;Muonf/ vufSdwuodkvfrsm; tajctaeESifh ausmif;om;wdkY\ oabmxm;rsm;udk wuoonf
1954 ckESpf? 'DZifbm (27) &ufaeYwGif wuodkvfSdq&mrsm;ESifhawGUqkHum aqG;aEG;wifjycJhonf/ 1955 ckESpf? Zefe
0g&Dv (13) &ufwGif usif;yaom pwkwtBudrfajrmuf Auorsm;tzGJUcsKyf nDvmcHBuD;wGifvnf; wuodkvfaygif;pHk
aqG;aEG;yGJ awmif;qdkcsufrsm;udk axmufcHjcif;jyKcJhonf/ awmif;qdkcsufrsm;udk wuodkvfaumifpD tpnf;ta0;rsm;
wGif wifoGif;awmif;qdkcJhkHrQru wuodkvft"dywd EdkifiHawmf0efBuD;csKyfESifh awGUqHkpOftcguvnf; wifjyawmif;qdk
cJMh uayonf/ odYk ausmif;om;xkpnf;a0;yGrJ sm;ESihf ausmif;om;xkw&yfv;kH u awmif;qdck MhJ uonft
h wGuf atmufwkd
bm ausmif;wvydwaf &;twGuf wdu
k yf 0JG ifco
hJ jzifh zrf;qD;cH&aom ausmif;om;&Jabmftm;vH;k udk vTwaf y;cJMh uayonf/
ausmif;om;tm;vHk;udk pmar;yGJajzcGifhjyKonftxd vdkufavsmcJh&onf/
1955-56 ckESpfwGif (3) cgus ausmif;xkwfpepfudk wuodkvftmPmydkifrsm;u toHk;jyKcJhojzifh &efukef?
rEav;? armfvNrdKifaumvdyfwdkYwGif ausmif;om;ESpfaxmifausmf pmayoifMum;rI &yfqdkif;cJh&onf/ xdkYtwGuf wuo
onf ausmif;om;tcGit
hf a&;udk wm;qD;ydwyf ifcsufjzpfonfh (3) cgusausmif;xkwpf epf zsuford ;f a&;twGuf rdbjynf
olrsm;odkY yefMum;vTmxkwfjcif;? owif;pmuGefz&ifhac:,lum 5? 7? 55 aeYwGif wBudrf? 13? 9? 55 aeYwGifwBudrf
ausmif;om;xkpnf;a0;yGJBuD;rsm; usif;yuefYuGufcJhonf/ 'kwd,tBudrfuefYuGufqEjyyGJwGif ausmif;om;aygif; ESpf
axmifhig;&mausmf wufa&mufum NrdKUrdNrdKUzrsm;xH vSnfhvnfwdkifMum;qEjycJhonf/ ausmif;om;xkxHrS (3) cgus
ausmif;xkwpf epfuefYuu
G jf cif; jzpfaom qEjyaumufc&H mwGif vufrw
S f av;axmifausmf &Scd o
hJ nf/ (3) cgusausmif;
xkwfpepftwGuf qEawmif;cHyGJ jyKvkyf&m ausmif;om;aygif; (4708) a,muf uefYuGufqEjy? (315) a,mufu
if;pepfudk oabmusaMumif;ESifh (17) a,muf Mum;aecJhonf/
489

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wuodkvfausmif;om;xk\ tajctaeudk 1955 ckESpf? Edk0ifbm (24) &ufaeYrS (26) &ufaeYxd usif;yaom
vli,faygif;pHk aqG;aEG;yGJwGif wifjycJhNyD; (35) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeYESifh (17) Budrfajrmuf ausmif;om;rsm;
aeYwGif wifjyawmif;qdkcJhonf/ 1956 ckESpf? Zefe0g&D (12) &ufaeYESifh (13) &ufaeYrsm;wGif ausmif;xkwfcH&olrsm;\
toHwdwfqEjyyGJjyKvkyfcJhum ausmif;om;xkw&yfvHk; axmufcHrI&SdcJhonf/ Zefe0g&Dv (13) &ufaeYwGif wuodkvf
aumifpD qEjy&if;yif ausmif;om; (700) ausmfvSnfhvnfqEjychJonf/
odkY awmif;qdkcJhMuHkrQru wuodkvfaumifpD aqG;aEG;yGJac:,lum or*udk,fpm;vS,frsm;u wqifh
awmif;qdkcJhMuonf/ ausmif;om;xkw&yfvHk;\ wuotvHawmfatmufwGif nDGwfpGm vufwGJawmif;qdkrIaMumifh1/ (3) cgusausmif;xkwfpepfESifh ywfoufpOf;pm;&ef oifhavsmfaom enf;vrf;rsm; wifjy&eftwGuf
aumfrwDw&yfudkyif zGJUpnf;cJhMuayonf/ (oHk;cgusausmif;xkwfpepf roifhavsmfonfhtwGuf jyefvnf
pOf;pm;&onfh oabmyifjzpfonf/)
2/ wzefausmif;om;xktm; pmar;yGu
J srnfah b;rS oufomap&ef (Overall Moderation) udk &Scd ahJ yonf/
3/ ,cifausmif;0ifcGifhpnf;urf;rsm;wGif wuodkvfESifhqefYusifzuf rjyKvkyfyg[laom pnf;urf;rsm; zsuf
odrf;um ajymif;vJtpm;xdk;cJh&ayonf/
4/ ausmif;xkwfcH&olwdkYESifh ywfouf ausmif;om; (2) OD;tm; ausmif;jyef0ifcGifh&&ef axmufcHjcif;?
(4) OD;tm; jyefvnfpOf;pm;&ef[k qHk;jzwf&jcif;xd vdkufavsmcJh&ayonf/
5/ (Canteen fees) rsm;udk zsufodrf;cJh&kHrQru ausmif;taqmuftOD wdk;csJUjcif;? q&mvHkavmufpGm
cefYxm;jcif;? ausmif;oHk;y&dabm* jynfhpHkrI&Sdapjcif; tpSdonfh vdktyfcsufrsm;udk rltm;jzifh wuodkvf
tkyfcsKyfa&;tzGJUxHrS vufcH&SdcJhonf/
odYk awmif;qdck suftcsKdU vdu
k af vsm&NyD; tcsKdUjynfvnfpOf;pm;jcif; jyK&onfrmS wuo\ awmif;qdck suf
rsm;onf w&m;rQwrSefuefonfhtjyif wuo\ rSefuefaom acgif;aqmifrIatmufwGif ausmif;om;xkw&yfvHk;
nDGwfpGm ta&;qdkcJhonfhtwGuf jzpfonf/

(ps) 'kw,
d tBurd w
f uov
kd af ygi;f pHak qG;aEG;yGBJ u;D
'kw,
d tBudraf jrmuf wuov
kd Ef iS hf aumvdyaf ygif;pHak qG;aEG;yGu
J kd wuotaqmuftODwiG f 1956 ck Zefe0g&D
v 23? 24? 25 &ufaeYrsm;wGif usif;yonfhtcg udk,fpm;vS,f (126) OD;ESifh avhvmol (65) OD; wufa&mufonf/
,if;aqG;aEG;yGJrS jynfwGif;ppf&yfpJa&; yefMum;vTm xkwfjyef&mwGif-

jynfwiG ;f ppf&yfpaJ &; yefMum;vTm


&efukefwuodkvf? rEav;wuodkvf? armfvNrdKifOypmaumvdyf? rauG;OypmaumvdyfrS ausmif;om;
ud,
k pf m;vS,rf sm;ESihf wuov
kd af ygif;pHrk S tzGUJ aygif;pHk ud,
k pf m;vS,w
f Ykd onf &efuek Nf rdKU wuo taqmuftODwiG f
Zefe0g&Dv 23? 24? 25 &ufaeYrsm;wGif awGUqHkaqG;aEG;cJhMuavonf/
xdo
k Ykd aqG;aEG;yGw
J iG f wuov
kd Ef iS hf aumvdyt
f ajctaet&yf&yfukd aqG;aEG; wifjycJMh uayonf/ wuov
kd f
aumvdyrf sm;wGif ynma&;tqift
h wef; edru
hf sjcif;? ausmif;taqmuftOD? ausmif;q&m? ausmif;oH;k y&dabm*rsm;
jynfpHkvHkavmufjcif;rSdbJ vdktyfaejcif;? ausmif;om;tcGifhta&;rsm; wm;qD;ydwfyifjcif;wdkYudk cHae&onf/
odkYjzifh ynma&;tqifhtwef; edrfhusjcif;? vdktyfcsufrsm;jzpfay:vmjcif;rsm;u wjznf;jznf;wdk;wuf
vmum ynma&;tusyt
f wnf; ydrk ekd ufiId ;f &jcif;rSm ynma&;toH;k p&dw&f efyakH iGukd enf;yg;pGmoH;k pGu
J m jynfwiG ;f ppf
twGuf toHk;p&dwfudk ydkrdkoHk;pGJjcif;aMumifhjzpfonfudk awGUSd&ayonf/
,aeY jynfwGif;ppfjzpfyGm;cJhonfrSm (7) ESpfausmfMumcJhNyD/ vlxkw&yfvHk;onf 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm;
twGuf awmif;qdw
k u
kd yf 0JG ifcMhJ uonfukd zdEydS cf sKyfcs,u
f m 'Dru
kd a&pDtcGit
hf a&;udk ydwyf ifwm;qD;jcif;? jynfov
l x
l k
w&yfvHk;wGif pD;yGm;a&;usyfwnf; usOf;ajrmif;vmum pD;yGm;a&; zdESdyfcsKyfcs,frIrsm;udk cHMu&NyD; tcGifhta&;
awmif;qdv
k maom vlxt
k m; vufeufjzifzh Ed ydS rf aI Mumifh jynfwiG ;f ppf jzpfay:vmcJ&h ayonf/ (7) ESpaf usmf jzpfay:vm
aom jynfwiG ;f ppftwGuf ausmif;om;xkw&yfv;kH rSm ynma&;tusyt
f wnf; ydrk ekd ufiId ;f vmjcif;? vlxw
k &yfv;kH rSm
pD;yGm;a&;tusyftwnf; ydkrdkeufIdif;vmjcif; paom jynfwGif;ppf'Pfudk tjyif;txefcHpm;cJh&ayonf/
490

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


odkYjynfolvlxkESifh ausmif;om;xkcHpm;ae&aom jynfwGif;ppfudk jynfolvlxkw&yfvHk;u &yfpJ&ef
vdkvm;Muayonf/ ,aeYtajctaewGif ppfa&;t& tMurf;zufESdrfeif;jcif;jzifh jynfwGif;ppf&yfpJa&;rSm rjzpfEdkif
aMumif; (7) ESpfausmf tawGUtMuHKrsm;u oufaoxifSm;apcJhNyD jzpfonf/ xdkYaMumifh awGUqHkaqG;aEG;jcif;jzifh
&yfpyJ g&ef 'kw,
d tBudraf jrmuf wuov
kd Ef iS ahf umvdyaf ygif;pHak qG;aEG;yGBJ uD;rS arwm&yfcH yefMum;vdu
k yf gaMumif;/

wuodkvfESifUaumvdyfaygif;pHk aqG;aEG;yGJtqdkrsm;
(u) ausmif;om;tusKd;ESifU vdktyfcsuftqdkrsm;
1/ ynma&;&efyHkaiG q,f&mcdkifEIef; wdk;jrifhoHk;pGJ&ef?
2/ wuodkvfaxmufyHhaMu;udk aiGodef; (100) usyfxufrenf; oHk;pGJwdk;jrifhay;&ef?
3/ EdkifiHjcm;ynmawmfoif ausmif;om;OD;a&udk wdk;jrifh&efESifh axmufyHhaMu;aiGay;aom ausmif;om;OD;a&udk
wdk;jrifh&ef?
4/ q&mrsm; vpmaiGudk vHkavmufpGm wdk;jrifhay;&ef?
5/ ausmif;om;OD;a&ESihf tcsK;d us ausmif;taqmuftOD? ausmif;oH;k y&dabm*ESihf ud&,
d mypn;f rsm; vHak vmuf
pGm xm;Sd&ef?
6/ aumvdyftqifhSd ausmif;rsm;tm; wuodkvftqifhxd jrifhwif&efESifh vdktyforQaom tajccHjyifqifrI
rsm;tm; tjrefqHk; pDrHaqmifGuf&ef?
7/ ArmEdkifiHwGif wuodkvftqifhSdaom ausmif; (1) ausmif;? aumvdyftqifhSd ausmif; (6) ausmif;rQom
Sdum aemufxyfvdktyfaeaom ae&mrsm; wuodkvfaumvdyfrsm; vHkavmufpGm wdk;csJUaqmufvkyf
ay;&ef?
8/ wuov
kd af umvdyrf sm;Sd ausmif;aqmifrsm;tm; acwfraD usmif;aqmifrsm;tjzpf jyifqifay;&efEiS hf ausmif;
aqmifrsm; xyfrHwdk;csJU aqmufvkyfay;&ef?
9/ ausmif;om;OD;a&ESihf vdt
k yforQaom aq;Hrk sm;? q&m0efrsm;? tm;upm;enf;jy q&mrsm;ESihf upm;ckepf m;
ud&d,mrsm;udk vdktyfonfhae&mwGif tjrefqHk; wdk;csJUjznfhpGuf&ef?
10/ ausmif;aqmifcrsm;udk avQmhcsay;&ef? rvdt
k yfaom tmrcHaMu;rsm;udk y,fzsufay;&efEiS hf ausmif;oH;k pm
tkyfaps;EIef;rsm;udk oufomacsmifcsdatmif aqmifGufay;&ef/
(c) ausmif;om;tcGifUta&;tqdk
1/ (3) cgusausmif;xkwfpepftm; tjrefqHk;kyfodrf;&efESifh aumifpDrS zGJUpnf;xm;aom pHkprf;a&;aumfrwDrS
tjrefqHk; pOf;pm;qHk;jzwf&efESifh pHkprf;qJumvwGif pepftm; toHk;rjyKbJ &yfqdkif;xm;&ef?
2/ 1953 ckESpf atmufwdkbmausmif;wvydwfa&;ESifh ywfouf &moufyefausmif;xkwfcH&olrsm;tm;
tjrefqHk; ausmif;jyefwufcGifhjyK&ef?
3/ 1953 ckESpf? atmufwdkbmausmif;wvydwfa&;ESifh ywfouf &moufyefausmif;xkwfcH&ol (2) OD;
tm; 0&rf;xkwfxm;jcif;udk jyefvnfkyfodrf;&ef?
4/ Auorsm;tzGJUcsKyfrS ynma&;0efBuD;XmeodkY awmif;qdkcsufrsm; axmufcHjcif;?
5/ 1956 ckESpf rwfvwGif bef;a'gif;NrdKUwGifusif;yrnfh tmS-tmz&du ausmif;om;rsm;nDvmcHudk BudKqdk
aMumif;? jrefrmausmif;om;ud,
k pf m;vS,rf sm; wufa&mufEikd &f ef Edik if u
H ;l vufrw
S f xkwaf y;&efEiS hf Edik if aH wmf
tpdk;&u ukefusp&dwfaxmufyHh&eftcsufrsm; qHk;jzwfonf/
xdak qG;aEG;yGo
J Ykd urmah usmif;om;rsm;or*rS ud,
k pf m;vS,f (A.d Thomas) wufa&muf rdeYf ceG ;f ajymMum;
onf/ aqG;aEG;yGJrS xkwfjyefaom a<u;aMumfoHrsm;rSm1/ ausmif;om;tcGifUta&; &,lMu
2/ jynfwGif;ppf &yfpJMu
3/ wuodkvfaumvdyfaygif;pHkaqG;aEG;yGJBuD; wnfjrJygap
4/ urmhausmif;om;rsm;or* t"GefhSnfygap
491

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

rauG;aumvdyfOypmausmif;om;rsm;or* aMunmcsuf
wuodkvfaygif;pHkaqG;aEG;yGJtqdkrsm;
(u) ausmif;om;tcGifhta&;
(1) oHk;cgusausmif;xkwfpepfudk vHk;0zsufodrf;&ef?
(2) ausmif;ac:csdef 65% SdrSomvQif pmar;yGJajzEdkifcGifhay;onfh rw&m;aom owfrSwfcsufudk zsufodrf;
&ef?
(3) ausmif;om;or*taqmuftODwck tjrefqHk; aqmufvkyfay;&ef?
(4) rw&m;zrf;qD;xm;aom ausmif;om;rsm;udk tjrefvTwf&ef?
(5) rw&m;xkwfy,fxm;aom ausmif;om;rsm;udk ausmif;jyefoGif;&ef?
(6) ausmif;om;tpnf;ta0;yGJrsm;udk vGwfvyfpGm usif;ycGifhay;&ef?
(7) ausmif;tkyfcsKyfa&;tzGJUwGif ausmif;om;udk,fpm;vS,f (2) OD;xufrenf; yg0ifcGifhjyK&ef/
(c) ynma&;
(1) rauG;Oypmaumvdyw
f iG f &efuek w
f uov
kd f oifMum;Edik af om bmom&yftm;vH;k udk pHv
k ifpmG oifMum;
ydkYcsay;&ef?
(Oyrm- tydkbmom&yfrsm;wGif &mZ0if? wuaA'? pdwfBudKufjrefrmpm? ygVd? ocFsm? "mwkaA'? lyaA'?
ygPaA'rSvGJ tjcm;bmom&yfrsm; rydkYcsEdkifao;yg/)
(2) ynma&;toHk;p&dwfudk odef; (100) txd wdk;jrifhay;&ef?
(3) vufawGUprf;oyfcef;ESifh ywfoufaom ud&d,mrsm;udk ausmif;om;OD;a&tvdkuf vHkavmufpGmxm;Sd
ay;&ef?
(4) ausmif;wGif q&mtvHktavmuf xm;Sday;&ef?
(5) ausmif;pmMunfhwdkufwck zGifhvSpfay;&ef/
(*) oufomacsmifcsda&;
(1) ausmif;oHk;pmtkyfrsm; aps;EIef;BuD;jrifhaerIudk aps;EIef;oufomatmif aqmifGufay;&ef?
(2) vdktyfaomar*smrsm; wuodkvfESifh Oypmaumvdyfrsm; wdk;csJUzGifhvSpfay;&ef?
(3) ausmif;ol^om;rsm; c&D;oGm;vm&m tpdk;&ydkif,mOfrsm;udk w0ufEIef;jzifh pD;cGifhay;&ef?
(4) ausmif;aqmifcrsm; avQmhcsay;&ef?
(5) rauG;aumvdyfwGif rdef;uav;ausmif;aqmif waqmif aqmufvkyfay;&ef?
(6) trsKd;om;ausmif;aqmifwGif wcef;vHk;trsm;qHk; (2) a,mufom xm;Sd&ef?
(7) aeYausmif;ol^om;rsm; em;aecef; xm;Sday;&ef/
(C) usef;rma&;
(1) rauG;aumvdyfwGif ausmif;aqmifcef;wckudk tjrefqHk; xm;Sday;&ef?
(2) ruG;aumvdyw
f iG f ausmif;om;OD;a&tvdu
k f &oif&h xdu
k af om upm;ckepf m;aMu;rsm;udk tjrefq;kH xkwf
ay;&efESifh acwfrDupm;ypnf;rsm; xkwfay;&ef?
(3) ausmif;aqmifo[m,ESifh pmzwftoif;odkYvnf; upm;ckefpm;aMu; xkwfay;&ef?
(4) um,Avenf;jyq&m wa,muf cefYxm;ay;&ef/

trIaqmiftzGYJ
rauG;aumvdyfausmif;om;rsm;or*
492

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif

rauG;aumvdyfausmif;om;rsm;or*tpD&ifcHpm
,aeYusif;yvsufSdaom wuodkvfaygif;pHk rauG;Oypmaumvdyf ausmif;ol^om;rsm;\ b0tajctaeudk
atmufygtwdkif; tpD&ifcHygonf/
uRefawmfwdkY OypmaumvdyfwGif vdktyfcsufrsm;rSm1/ ynmoifMum;ae&aom tajctae
uRefawmfwdkY ,aeYynmoifMum;a&; tajctaerSm tzufzufrS csKdU,Gif;csufrsm;ESifh jynfhESufvsufSdNyD;
atmufwef;usvSayonf/ rauG;aumvdyfwGif ausmif;q&mrsm; vHkavmufpGm ray;Edkifjcif;? Oypmwef; oifMum;
Edkifaom bmom&yftm;vHk;udk rauG;aumvdyf jynfhpHkpGm roifMum;Edkifjcif; tpSdonfwdkY jzpfonf/ yx0D? ul;oef;
a&mif;0,fa&;? abm*aA'? blrdaA'ESifh Ak'bmom oifcef;pmrsm; roifMum;Edkifjcif; ponfwdkYtwGuf xdkbmomrsm;
oifMum;vdkolrsm;onf &efukefwuodkvfodkY oGm;a&muf oifMum;ae&ygonf/
uRefawmfwYkd ausmif;wGif rde;f uav;ESihf a,mufsm;av;ausmif;aqmifrsm; oD;jcm;rSad o;onft
h wGuf pmoif
cef;rsm;wGifyif aexdkif&onf/ q&m? q&mrrsm;vnf; xdkenf;wljzpfonf/ xdkYaMumifh ausmif;tdyfausmif;pm; ausmif;
om;rsm;twGufESifh q&mrsm;twGuf oD;oefYtaqmuftODrsm; vdktyfvsuf Sdaeygonf/
uRefawmfwdkY ausmif;om;rsm;twGufvnf; pmMunfhcef;? tyef;ajzcef;? or*tcef;rsm; oD;oefY rSdao;yg/
oufqdkif&mbmom&yfudk avhvm&ef pmtkyfpmwrf;rsm;vnf; tvG,fwul 0,fr&Edkifao;yg/
2/ usef;rma&;tajctae
rauG;aumvdyw
f iG f ausmif;ol? ausmif;om;rsm;twGuf aq;ay;cef;wck vdt
k yfvsuf Sad eygonf/ upm;ckef
pm;a&;ESifh ywfoufvnf; ausmif;om;OD;a&tvdkuf xkwfay;&efSdaom upm;ckefpm;aMu; aiGudk xkwfay;jcif;rSd
cJhyg/
3/ oufomacsmifcsda&;
rauG;aumvdyfwGif ausmif;om;rsm;twGuf oD;jcm;pmwdkufyHk; rSdyg/ bmom&yfqdkif&m aps;BuD;aom pm
tkyfrsm; iSm;&rf;MunfhIEdkif&ef pmMunfhwdkuf rSdao;yg/
,ckESpfwGif ausmif;aqmifo[m,ESifh pmzwftoif;twGuf oD;jcm;cef; r&Sdao;ojzifh ausmif;om;rsm;
twGuf ay;xm;aom a&'D,dkESifh owif;pmwdkYudk q&mrsm;tcef;wGifxm;Sd&ojzifh q&mrsm;twGufom jzpfae&
ygonf/
rauG;aumvdyfrSm ,ckESpfrS pwifzGifhvSpfaomfvnf; vdkvm;csufrsm;pGm Sdaeygonf/ a,bk,sjzpfaom
tjcm;vdt
k yfcsufrsm;rSm &efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or*rS oD;jcm;wifjyMuNyD; jzpf rauG;aumvdyaf usmif;om;
rsm; or*taeESifh rQom wifjyvdkygonf/
xdkvdkvm;csufrsm; awmif;qdk&SdEdkifa&;twGuf nDGwfa&;ESifh ndEIdif;wdkifyif vkyfaqmifjcif;onfom atmif
jrifa&; vrf;aMumif;jzpfaomaMumifh ,ckusif;yaeaom wuodkvfaumvdyfaygif;pHk aqG;aEG;yGJBuD;udk wufa&muf
rauG;Oypmaumvdyf tajctaersm;udk wifjy&jcif;jzpfygonf/
trIaqmiftzGYJ
rauG;ausmif;om;rsm;or*

rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;or* tpD&ifcHpm
uRefawmfwYkd rEav;wuov
kd af usmif;om;rsm;or* taejzifh yxrtBudraf jrmuf aumvdyaf ygif;pHk aqG;aEG;
yGJrS aqG;aEG;qHk;jzwfvdkufonfh t&yf&yfqdkif&mawmif;qdkcsufrsm;udk &Sdapa&;twGuf enf;trsKd;rsKd;ESifh awmif;qdkwdkuf
yGJ0ifcJhygw,f/ uRefawmfwdkY awmif;qdkwdkufyGJ0ifcJhwJh tpDtpOfudk tenf;tusOf;tm;jzifh tpD&ifcHvdkygw,f/
rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;or*onf yxrtBudrfajrmuf aumvdyfaygif;pHkaqG;aEG;yGJBuD;rS qHk;jzwf
vdu
k o
f nfh awmif;qdck surf sm;udk rEav;wuov
kd f dS toif;tzGUJ aygif;pHo
k Ykd Si;f vif;wifjyNyD; oufqikd &f mtmPmydik rf sm;
xH wifjyawmif;qdkjcif;jzifh at;csrf;pGmaqmifGufcJhygonf/ odkYaomfvnf; ajymyavmufatmif vdkufavsmrI rSdcJhyg/
rEav;aq;odyH ausmif;om;wdkif; axmufyHhaMu;ay;a&;tcsufom vdkufavsmygw,f/
xdkYaemuf ausmif;om;xkpnf;a0;yGJBuD; vIHYaqmfpkHk;usif;ycJhygonf/ wdkif;jynfrsufpd em;ESifhwlonfh owif;
493

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
pmq&mrsm;udk ac:qd
k uRefawmfrsm;\ epfemcsufrsm;? vdt
k yfcsufrsm;udk owif;pmrSwqifh rdbjynfoo
l Ykd rMumcP
wdkifwef; today;awmif;qdkcJhygonf/
wuodkvftoD;oD;rS ausmif;om;^olaygif; (2000) ausmfudk ynmoifMum;cGifhydwf ausmif;xkwfypfap
onfh (3) cgusausmif;xkwfpepf zsufodrf;a&;udkvnf; tjyif;txef awmif;qdkcJhygonf/ (3) cgus ausmif;xkwf
pepfaMumifh uRefawmfrsm; rEav;wuov
kd rf S ausmif;ol^om;aygif; (300) rQ ynmoifMum;cGirhf &bJ 0rf;enf;aMuuGJ
pGm ausmif;rSxGufcGm oGm;Mu&ygonf/
(3) cgusausmif;xkwfpepf zsufodrf;a&;? zdESdyfrIOya'rsm; kyfodrf;a&;? ausmif;q&m? ausmif;oHk;ypnf;?
ausmif;taqmuftOD vHkavmufa&; ponfhtcsufrsm;udk trsKd;om;aeY vlxkpnf;a0;yGJ? ausmif;om;aeY vlxkpnf;a0;
yGEJ iS hf tjcm;jynfov
l x
l k tpnf;ta0;yGw
J ikd ;f wGif tcGit
hf a&;&wdik ;f wifjyNyD; oufqikd &f mtmPmydik rf sm;xH awmif;qdak p
cJhygonf/
tqifhqifhawmif;qdk wdkufyGJ0ifcJh&mwGif ausmif;om;xk\ nDGwfrI wdkufcdkufa&;tm;aMumifh tpdk;&ESifh
wuov
kd t
f mPmydik w
f Ykd onf atmufwb
kd mta&;ESihf zrf;xm;aom tjypfrhJ ausmif;om;acgif;aqmifrsm;udk >cif;csufrSd
vTwfvdkuf&ygonf/ &moufyefausmif;xkwfxm;aom ausmif;om;rsm;udk jyefaecGifhray;ao;aomfvnf; pmar;yGJajz
cGifh ay;vm&ygonf/
odYkaomfvnf; atmufwb
kd mausmif;om;ta&;jzifh zrf;xm;aomausmif;om;rsm;udk vTwaf yr,fh ,aeYausmif;
om;awGukd xyfcgzrf;aeonfukd txl;tpD&ifczH Ykd vrdk nfr[kwyf g/ ,aeY&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* taxG
axGtwGi;f a&;rSL; udw
k ifat;ESihf rEav;wuov
kd rf S &moufyef ausmif;xkwcf &H ol udak usmfp;kd wdYk rmS trIqifvyk Mf uHNyD;
tcsKyfaESmif cHaeMu&ygonf/ tpdk;&ESifh wuodkvftmPmydkifwdkYonf olwdkY\ zdESdyfcsKyfcs,fa&; puf,E,m;BuD;udk
rSefrSefvnfEdkifa&;twGuf a&yla&at;vJonfhtaeESifh zrf;xm;aom (2) vMumonfh &JabmfawGudk vTwfNyD; rMumrD
rSmyif ausmif;om;acgif;aqmifawGudk xyf zrf;qD;csKyfaESmifjcif;rsm; usifhoHk;aeygonf/ (3) cguspepfudkvnf;
ausmif;om;xkBuD; w&yfvHk;u uefYuGufzsufodrf;&ef awmif;qdkaomfvnf; tmPmydkifrsm;onf aumif;pGmta&;r,l
ao;ay/
xdkYaMumifh rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;or*onf (3) cguspepf zsufodrf;a&;? zdESdyfOya'rsm; zsuf
odrf;a&;ESifh tjcm;tcGifhta&;vdktyfcsufrsm; &Sda&;twGuf ausmif;om;xkpnf;a0;yGJBuD;rsm; jyKvkyfusif;y wnD
wGwfwnf; awmif;qkdcJhygonf/ rdbjynfolrsm; tultnD&Sda&;ESifh ausmif;om;xk\ trSefudkodapa&;twGuf
NrdKUwGi;f vSnv
hf nfqEjycJyh gonf/ (3) cguspepf zsuo
f rd ;f a&;? or*r0ifrae&pepf zsuo
f rd ;f a&;? 65% ausmif;wuf
&ufpepf zsufodrf;a&;wdkYtwGuf ausmif;om;nDGwfa&;wyfOD;tultnDjzifh qEvufrSwfrsm; aumufcHpkHk; (700)
ausmfaom qEvufrSwfrsm;udk tmPmydkifrsm;xH wifjyawmif;qdkcJhygonf/ xdkuJhodkY awmif;qdkonfhae&mrSm rEav;
wuodkvfausmif;rSmSdonfh ausmif;om; (1200) ausmfteuf (600) ausmfonf ausmif;om;xkpnf;a0;yGJrsm;wGif
pkHk;vmMuygonf/ vSnfhvnfyGJrsm;wGif vdkufygqEjyMuonf/ qEvufrSwfrsm; ay;Muygonf/ usefvlrsm; rtm;
vyf wdkufyGJwGif ryg0ifEdkifjcif;om jzpfygonf/
rEav;wuodkvf ausmif;om;xkw&yfvHk;u ausmif;om;tcGifhta&;wdkufyGJrsm;tm; axmufcHtm;ay;onf
udk awGU&ygonf/ odkYaomfvnf; vdkufavsmrIonf rajymyavmufao;ay/ epfemcsuf trsm;tjym; Sdaeao;onf/
xdkepfemcsufrsm;udk 'kwd,tBudrfajrmuf aumvdyfaygif;pHkaqG;aEG;yGJBuD;rSm wifjyqkH;jzwfjyD; wkdufyGJ0ifoGm;rnfjzpf
ygonf/ xkdaMumihf aqG;aEG;yGJBuD;wGif rEav;wuokdvfausmif;om;rsm;\ epfemcsufrsm;? vdktyfcsufrsm;udkd
aemiftcdsefwiG f wifjyaqG;aEG;&ef Syd gonf/ wuov
kd rf mS epfemqk;H I;H rIawG Sad eMuonft
h m;avsmfpmG &nf,
G cf sufjcif;
wlonfh ausmif;om;xkw&yfvkH; nDGwfrIwnfaxmifjyD; tcGifhta&;wkdufyGJrsm; wyGJNyD;wyGJ qufumqufum qifEGJzYkd
Sdygonf/
rEav;wuov
dk [
f k ac:qkad eMuaomfvnf; pifppftm;jzifh usaemfrsm;ausmif;rSm rEav;wuov
dk f aumvdyf
ausmif; tjzpfjzihfomSdaeonfudk udk,fpm;vS,fawmfrsm;? avhvmolrsm;ESifh {nfhonfawmfrsm; odSdNyD; jzpfygvdrfhrnf/
&efuek w
f uov
kd f tkycf sKyfa&;aumifprD S rEav;wuov
kd af usmif;tm; 1957 ckEpS w
f iG f oD;jcm;wuov
kd Bf uD;
wcktjzpf wnfaxmifay;rnf[k aMunmxm;aomfvnf; oD;jcm;wuodkvfBuD;wGif Sdtyfaom t*Fg&yfrsm;udk BudKwif
zef;wD;ay;&rnfh wm0efwGifrlum; &efukefwuodkvfaumifpDonf rsm;pGmcsKdU,Gif;aeonfudk awGU&ygonf/ oD;jcm;
wuov
kd Bf uD;twGuf vdt
k yfaom r[mXmersm;&Sad &;twGuf tif*sief ,
D modyH r[mXmecG?J Oya'r[mXmecG?J odyyH nm
r[mXmecGJ tpSo
d nfwYkdtm; BudKwifziG v
hf pS x
f m;&efupd r mS vnf; wpHw
k &mzGi[
hf ajymqdjk cif;yif rScd yhJ g/ zGiv
hf pS x
f m;aom
494

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


aq;odyrH [mXmecJw
G iG v
f nf; aSUESpw
f iG f wwd,ESpo
f ifwef;rsm;udk qufvufziG v
hf pS af y;NyD; uxduq&mrsm;? ausmif;
aqmifrsm;? prf;oyfaom ypn;f ud&,
d mrsm; jynfph pkH mG xm;Sad y;&ef vdak eygonf/ &efuek w
f uov
kd f tkycf sKyfa&;aumifpD
wGif 0efBuD;csKyfO;D Ekrt
S p tpd;k &0efBuD;rsm; trsm;tjym;yg0ifvsuf ynma&;toH;k p&dwf avQmch sjcif;? wuov
kd af xmufyhH
aMu; odef; (70) rS odef; (65) odkY avQmhcsypfjcif;onf uRefawmfrsm;\ oD;jcm;wuodkvf &Sda&;udk wm;qD;ae&m
a&mufygonf/
rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;or*onf rEav;wuodkvf ausmif;om;xkw&yfvHk;tm; udk,fpm;jyK
aom w&m;0iftzGJUtpnf; jzpfygaomfvnf; rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;or*\ &oifh&xdkufaom w&m;0if
tcGifhta&;rsm;tm; qHk;HI;epfemvsufyif Sdaeao;onf/ ausmif;tkyfcsKyfa&;tzGJUwGifvnf; or*rSudk,fpm;vS,f
apvTwfa&; uefYowfcsKyfcs,frIrsm; jyKvkyfxm;jcif;? ausmif;aqmiftkyfcsKyfa&;? upm;ckefpm;a&;? pwdkifyif axmufyHh
aMu;ay;a&; tpSdonfrsm;wGif yg0ifcGifhr&HkrQru rwuopnf;rsOf;tm; ausmif;om;xk (900) cefYrS axmufcH
xm;onfudkyif or*vGwfvyfpGm wnfaxmifzGJUpnf;cGifh ydwfyifjcif;? zdESdyfcsKyfcs,frI trsKd;rsKd;udkcHae&onf omru
ausmif;taqmuftOD? ausmif;oHk;y&dabm*? q&m tpSdaom ynmoifMum;a&; vdktyfcsufrsm; rjynfhrpHk rzlrvHk
jzpfae&jcif;? ausmif;om;qE[lorQ vspfvsLIcHae&jcif; tpSdonfwdkYrSm rEav;wuodkvfESifh armfvNrdKif? rauG;?
ausmufjzL? aumvdyfrsm;tjyif &efukefwuodkvf ausmif;om;xkBuD;tygt0if ArmEdkifiHwuodkvf ausmif;om;xk
BuD;onf vnf;aumif;? wjynfvHk;ausmif;om;xkonf vnf;aumif;? ,aeY awGUMuHK&ifqdkifae&onf[k uRefawmf
rsm; vufcH,HkMunfxm;ygonf/
rEav;wuov
kd af usmif;rSm q&m rvHak vmufr?I ausmif;aqmif rvHak vmufraI wG wifjy&r,fq&kd if ausmif;
om; (200) rSm q&mwa,muf oifMum;ae&onfukd vufawGUrsujf rif jzpfygw,f/ bmomtvdu
k f qdik &f mXmewdik ;f rSm
q&mtrsm;tjym; vdak eonfukd awGUS&d ygonf/ pmoifcef;awGrmS vnf; rjynfrh pH?k rvHak vmufonft
h wGuf ae&mxdik f
cif; &,la&;udk tajy;tvTm; tvkt,uf wufa&muf oifMum;ae&ygonf/ ausmif;aqmifaygif;rSmvnf; ,aeYq&kd if
(4) aqmifom Sdygao;onf/ jynfawmfomaqmifrSmvnf; x&HumwJwef;jzpfNyD; xdkwJwef; ausmif;aqmifxJrSm
us,fus,fjyefYjyefY raeMu&ygbl;/ ESpfcef;ywfvnf tus,ft0ef;xJrSm (4) a,muf usyfusyfwnf;wnf; aeMu&
ygw,f/ topfaqmufay;xm;aom ausmif;aqmifawGrmS wa,mufomaeoifah omtcef;ESihf xdt
k cef;udk (2) a,muf
aeMu&ygonf/ ausmif;aqmifawG[m aemufxyfwdk;csJU aqmufay;zdkYvdkygonf/
ausmif;aqmifawG[m rEav;e,fajr tajctaeESihf rudu
k n
f ?D roifah wmfwmawG awGU&ygw,f/ av;axmifh
yHkoPmefaqmufxm;NyD; av0ifavaygufrSd twGif;cef;awGrSm avvHk;0r&Sdyg/ aEG&moDqdkjyef&ifvnf; raeEdkif
atmifyjl yif;vSygonf/ use;f rma&;ESihf vH;k 0rudu
k n
f w
D m awGU&ygonf/ 'gaMumifh aemufxyfaqmufvyk rf ,fh taqmif
awGrSm av0ifomNyD; usef;rma&;eJYnDGwfwJh yHkoPmefrsKd; aqmufvkyfzdkY awmif;qdkcJhygonf/ ,ck aqmufvkyfqJ
ausmif;aqmifawG av0ifaygufrsm;jzifh jyifqifaqmufvkyfaeonfudk awGU&ygonf/
ausmif;teD;tem; ausmif;aqmife,fajrESifh ausmif;aqmif xrif;[if;tpSdaom tpm;taomufrsm;udk
usef;rma&;t&mSdu oefYSif;? roefYSif;udkvnf; rppfaq;cJhyg/ tpm;taomufrsm; roefYSif;onfhtwGuf a&m*g
trsm;tjym; &cJMh uygonf/ ,aeYtxd aq;HMk uD; tla&mifa&m*grsm;? tltwufayguf Adu
k cf u
JG o
k &aom a&m*grsm;?
tpmtdrfayguf AdkufcGJuko&onfh a&m*grsm;Sdaeygao;onf/
ausmif;rSmvnf; oD;jcm;aq;Hk rSdao;yg/ q&m0efrsm;vnf; tjrJrSdao;bJ usOf;ajrmif;aom aq;ay;cef;
av;om Sdygonf/ q&m0ef (1) a,mufwnf;om wywfrSm Ak'[l;aeYwaeYomvQif vma&muf wm0ef,lonfudk
awGU&ygonf/ xdkYaMumifh aq;HkoD;jcm; aqmufvkyfay;&ef? wwfuRrf;onfh q&m0efrsm;tjrJxm;ay;&efESifh aq;0g;
tjynft
h pHk xm;Sad y;&efwYkd ukd ausmif;om;wdik ;f u vdv
k m;qEadS eojzifh tcsufrsm;vnf; txl;awmif;qdck yhJ gonf/
ausmif;oHk;bmom&yfqdkif&m pmtkyfrsm;rSmvnf; wefzdk;BuD;jrifhpGmjzifh 0,f,loifMum;ae&ygonf/ tzdk;EIef;
uefYowfrrI S
d pD;yGm;a&;orm;rsm;\ tcGit
hf a&;,lrI atmufwiG f aps;BuD;ay;um 0,f,o
l ;kH pG&J onft
h jyif tcsKUd pmtkyf
pmwrf;rsm;rSm 0,f,lr&onfh tcuftcJrsm;ESifh &ifqdkifaeMu&ygonf/ uJhodkY pmtkyfrsm;0,f,lr& tvm;wl
pmtkyfrsm;avhvm&ef pmMunfhwdkufrsm;rSmvnf; bmom&yfqdkif&m pmtkyfpmwrf;rsm; jynfhpHkvHkavmufrI rSdao;ay/
bmom&yfqikd &f m pmMunfw
h u
kd rf sm; zGiv
hf pS
f pmtkypf mwrf;rsm; jynfph v
kH akH vmufatmif pDpOfxm;Sad y;jcif;rsm;
vnf; rSdao;ay/
xdkaMumifh rEav;wuodkvf ausmif;om;rsm;onf tjyifA[kokwtjzpfomru bmom&yfqdkif&m wdk;wuf
rIrsm;twGuf avhvmvdu
k pf m;csiaf omfvnf; avhvmvdu
k pf m;cGihf r&ouJo
h Ykd jzpfaeMuygonf/ xdYkaMumifh vufpdS mMunfh
495

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wdu
k w
f iG f bmom&yfqikd &f m pmtkypf mwrf;rsm; jynfjh ynfph pkH kH vHv
k akH vmufavmuf xm;Sad y;&efEiS hf bmomtvdu
k q
f ikd &f m
pmMunfhwdkufrsm; zGifhvSpfay;&ef trsm;BuD; vdktyfaeao;onf/
rEav;aq;odyHausmif; &ifqdkifaeMu&aom tcuftcJrsm;udk wifjy&ygvQif ,cktxd trsKd;om;ausmif;
aqmif? trsKd;orD;ausmif;aqmif[
l oD;jcm;xm;Sjd cif; rSad o;bJ pmoifcef;ausmif;aqmifay:om pkaygif;aeMu&yg
onf/ oifwef;tcef;rsm; rvHak vmuf rtm;vyf prf;oyf&efypn;f ud&,
d mrsm;udk rwyfqifEikd ?f roif,El ikd b
f jJ zpfae
Muygonf/
pdkufysKd;a&;odyHvnf; q&mvHkavmufrIrSd q&mrsm; iSm;&rf;ay;aeMu&ygonf/ pdkufysKd;a&;ausmif;om;
rsm; aexdkif&eftwGufvnf; oD;jcm;ausmif;aqmif rSdao;yg/ xdkolwdkYtwGuf ausmif;aqmifvdktyfaeygao;onf/
xdYk aMumifh ausmif;wdik ;f ausmif;wdik ;f q&mrsm; rvHrk avmuf rjynfrh pHrk w
I Ykd tjyif ausmif;aqmif rvHak vmufrI
rsm;? ausmif;oHk;y&dabm* rjynfhrpHkrvHkavmufrIrsm;? zdESdyfrItrsKd;rsKd;rsm;ESifh &ifqdkifawGUMuHKae&onfrSm xifSm;vSyg
onf/ ausmif;om;tcGifhta&;rsm;ESifh vdktyfcsufrsm; &Sda&;? zdESdyfrIOya'rsm; zsufodrf;a&;twGuf &nfG,fcsufwl
ausmif;om;rsm;ESihf nDn
D w
G
f w
G v
f ufwNJG yD; jyif;jyif;xefxef aqmifu
G o
f mG ;rnfukd today;vsuf tpD&ifcpH mudk
wifoGif;vdkuf&ygonf cifAsm;/
trIaqmiftzGYJ
rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;or*
rEav;NrdKY
xdk 'kwd,Budrfajrmuf wuodkvfESifh aumvdyfaygif;pHkaqG;aEG;yGJrS a<u;aMumfoHrsm;rSm(1) ausmif;om;tcGifhta&; &,lMu
(2) jynfwGif;ppf &yfpJMu
(3) wuodkvfaygif;pHkaqG;aEG;yGJBuD; wnfjrJygap
(4) urmhausmif;om;rsm;or* t"GefhSnfygap

(n) udw
k ifat;udp uefu
h u
G v
f mT
odkY
----------------------------aeYpGJ- 19? 3? 56
udp / / txl;wef;aecGifh kyfodrf;jcif;udk uefYuGufjcif;/
cifAsm;&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* taxGaxGtwGif;a&;rSL; udkwifat;tm; uGefjrLepfpmGufpmwrf;
rsm; a0iSonf[l taMumif;jyum rw&m;zrf;qD;cJhygonf/ odkYzrf;qD;NyD; &efukefaxmifBuD;twGif; csKyfaESmif
xm;ygonf/ xdkcsKyfaESmifxm;pOftwGif; udkwifat;rSm txl;wef; aexdkifcGifh&cJhygonf/ odkYaomf 16? 3? 56
rSp Hk;rif;aSU &refcH,l&ef rvma&muf[laom tMumif;jycsufjzifh txl;wef;aecGifh kyfodrf;vdkufonf[k
od&ygonf/
H;k rif;aSU &refc,
H &l efrvma&muf[al om taMumif;jycsufjzifh txl;wef;aecGihf kyo
f rd ;f jcif;onf r[kwf
rrSeftaMumif;jyum taMumif;rJhzdESdyfvdkom jzpfonf[k ,lqygonf/ &refcH,l&mwGif rnfonfhtcsKyfom;rqdk
Hk;rif;aSUwGif taMumif;udpw&yf&yfaMumifh rvma&mufEdkifygu pmjzifhvufrSwfa&;xdk; taMumif;Mum;ygvQif
NyD;pD;Edkifonfh udpjzpfygonf/ ,cifwBudrfuvnf; &refcH,l&mwGif udkwifat; rxGufa&mufEdkifojzifh pmjzifh
vufrSwfa&;xdk; taMumif;Mum;&m &refcH,ljcif;udp NyD;ajrmufcJhygonf/ odkYpmjzifha&;om; tMumif;Mum;ygu
NyD;pD;Edkifonfhudp jzpfojzifh ,cktBudrfwGifvnf; udkwifat;u pmjzifha&;om;um taMumif;Mum;cJhygonf/
odYk vsufEiS hf ,cktBudrw
f iG rf S H;k rif;aSU rvma&muf[al om tMumif;jycsufjzifh txl;wef;aecGihf kyo
f rd ;f jcif;onf
vHk;0enf;vrf; rusonfhtjyif cdkifvHkaomtaMumif;jycsufvnf; r[kwf[k ,lqygonf/
496

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


,ckuJhodkY enf;vrf;rusrcdkifvHkaom taMumif;jycsufjzifh tcGifhta&; kyfodrf;jcif;onf ,cifu wuo
taxGaxGtwGif;a&;rSL; udkwifat;tm; &mZ0wfjypfrIusL;vGefolrsm;uJhodkY vufxdyfcwfac:&mwGif rvdkufonfh
tNidK;jzifhom ,ckuJhodkY txl;weff;aexdkifcGifh tcGifhta&;kyfodrf;jcif;om jzpfygonf/ odkYyg &efukefwuodkvf
ausmif;om;rsm;or*u SufzG,fvdvd rw&m;odkYjyKrljcif;udk jyif;xefpGm uefYuGufvdkuf&ygonf/
av;pm;pGmjzifh
(bkef;vIdif)
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
wuo
odom&ef(1) jynfxJa&;
(2) w&m;Xme
(3) ykvdyfrif;BuD;
(4) 'k-ykvdyfrif;BuD; (&mZ0wfrIqdkif&m)
(5) qdkif&mw&m;olBuD;
(6) owif;pmwdkufrsm;

(#) 1955-56 ckEpS f wuo tpD&ifcpH m


&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* (1955-1956 ckESpf tpD&ifcHpm)
yxrtywf (wuo) aG;aumufyu
JG kd atmufwb
kd mv (10) &ufaeYwiG f usif;y&m wyfO;D ud,
k pf m;vS,rf sm;
jzpfMuaom udkwifxGef; (ewfarmuf) onf wuo\ Ou|tjzpfjzifhvnf;aumif;;? podef;[ef (u&iftrsKd;om;)
onf wuo 'k-Ou|tjzpfjzifhvnf;aumif;? udkpHabmf (&cdkiftrsKd;om;? B .A, B. L) wuo\b@ma&;rSL;tjzpf
jzifhvnf;aumif; toD;oD;aG;aumuf wifajrmufjcif;cH&\/
'kwd,tywf wuoaG;aumufyGJudk atmufwdkbmv (21) &ufaeYwGifusif;y&m atmufygwyfOD; udk,fpm;
vS,frsm;onf wuotrIaqmifrsm;tjzpf rJtjywftowfESifh aG;aumufwifajrmufjcif;cH&onf/
if;trIaqmiftzGJYwGif(1) udkwifat;
taxGaxGtwGif;a&;rSL; (rEav;)
(2) udkbkef;vdIif
wGJzuftwGif;a&;rSL; (tif;0)
(3) apmtuf'refwifcsKd
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;rSL; (u&iftrsKd;om;)
(4) udkausmfjrifh
upm;ckefpm;ESifh ,Ofaus;rIjrifhwifa&;rSL; (Srf;)
(5) udkjrifhOD;
vlxkqufoG,fa&;ESifh aygif;oif;qufqHa&;rSL;
(6) udkarmifarmifGefY
ausmif;om;oufomacsmifcsda&;rSL;
-ponfjzifh wm0eftoD;oD; cGJa0xrf;aqmifcJhMuayonf/
wuo\ pnf;rsOf;pOfvmt&trIaqmiftzGJYrS(1) udk0if;Zif
(2) udkwifat;
-tjzpf aG;cs,fcefUtyfcJhayonf/

tdk;a0wm0efcH
pmMunfhwdkufrSL;

1955-56 ckESpftwGuf tdk;a0r*Zif;aumfrwDudk(1) udk0if;Zif


tdk;a0wm0efcHt,f'Dwm
(2) udkpHabmf
aiGxdef;
(3) udkodef;[ef
tvkyfwm0efcH
497

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(4) udkcsdef*Grf
(5) udkausmf0if;jrifh
(6) udkwifSdef
(7) udkwifhvGif
-wdkYudkzGJUpnf;cJhonf/

twGif;a&;rSL;
trIaqmif
trIaqmif
trIaqmif

1955-56 ckESpf yd#duwfwdkuftwGuf


(1) udkwifat;
yd#duwfwdkufrSL;
(2) udkpHabmf
aiGxdef;
(3) apmawvm
aumfrwD0if
(4) udkcifarmif&if
aumfrwD0if
(5) udkvSaz (&cdkif)
aumfrwD0if
(6) udkoef;vGif
aumfrwD0if
(7) udkapmvGif
aumfrwD0if
-wdkY yg0ifaom aumfrwDw&yfudk zGJUpnf;cJhayonf/

(aemif OD;wifhaZmf)

wuodkvfupm;ckefpm;aumifpDudkvnf;(1) udkausmfjrifh
(2) udkodef;GefU
(3) udkxGef;atmif
(4) udkaTaX;
(5) pwdkifavr,f*spf -wdkYudk wm0efay;zGJUpnf;cJhayonf/
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*\ pm&if;ppftjzpf OD;oef;wl (bDatbDt,fvf) udk cefYxm;cJhonf/
wuodkvftkyfcsKyfa&;aumifpDwGif ausmif;om;xk\ vdktyfcsufrsm;? qErsm;? awmif;qdkcsufrsm;udk wifjy
aqG;aEG;onft
h cgwGif vnf;aumif;? wuov
kd w
f iG f adS om jyemt&yf&yfupkd Of;pm;&m vnf;aumif;? pnf;rsO;f tpOf
vmt& ausmif;om;xk\udk,fpm; (wuo) \ udk,fpm;vS,ftjzpf (1) OD;at;armif (w&m;a&;0efBuD;a[mif;ESifh wuodkvf 'k-t"dywda[mif;)
(2) OD;bNidrf; (tdkifpDtufpf twGif;0ifa[mif;) wdkYtm; aG;cs,fwifajrmufcJhMuayonf/
OD;at;armifonf wuov
kd af q;Hak umfrwDwiG v
f nf; wuo\ ud,
k pf m;vS,t
f jzpf wm0ef,al qmifu
G af e
ayonf/
OD;bNidrf;onf ausmif;aqmifaumfrwDESifh wuodkvf&dyfomaumfrwDwGif wuo\ udk,fpm;vS,ftjzpf
wm0ef,laqmifGufvsuf Sdayao;onf/
&efuek w
f uov
kd af usmif;aqmifaumfrwDwiG f ausmif;om;xku,
kd pf m;vS,t
f jzpf wuorS udak rmifarmifeG Yf
ESifh udkausmfjrifhwdkYtm; wm0efay;aqmifGuf cJhaponf/
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*\ Ou|opf usrf;opmusdefqdkyGJudk 1955 ckESpf? Edk0ifbmv (17)
&ufaeYwiG f ,k'oefcef;rusi;f ycJo
h nf/ xdu
k sr;f opmused q
f ykd w
JG iG f igwdYk wuo trIaqmiftzGUJ 0if\0g'udk atmufyg
twdkif; ausmif;om;xkodkY wifjySif;vif;cJhayonf/
1/ ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;? tqifhtwef;jrifhaom ynma&;ESifh ausmif;om;b0 om,majzmifh
jzL;a&;/
2/ ausmif;om;nDw
G af &;ESihf w&m;rQwaom ausmif;om;ta&;jyemwdik ;f wGif aqmifu
G v
f akd om ausmif;
om;tiftm;pkrsm; ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;wGJaqmifGufa&;/
3/ Nidrf;csrf;pGmynmoifMum;a&;? ,Ofaus;rIxdef;odrf;jrifhwifa&;ESifh ausmif;om;tcsif;csif; &if;ESD;pGmaygif;
oif;qufqHa&; ponfhtajccH0g'rsm;udk csrSwf if;0g'\atmuf ,ckESpfwGifvkyfaqmifrnfh t"du
vkyfief;BuD; (8) &yfudkvnf; csrSwfcJhonf/
(1) oHk;cgusausmif;xkwfpepf y,fzsufa&;/
498

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


(2) pmar;yGu
J sqH;k rI ,kwaf vsmhap&ef bmom&yfvu
kd f (Departmentel Moderation) vkyf o
kH mru?
tm;vHk;pkaygif; (Overall Moderation) vkyfa&;/
(3) ausmif;om;or0g,rESifh ausmif;om;pm;aomufqdkif (Canteen) wck azmfxkwfa&;/
(4) or*yd#duwfwdkuf pepfwus wnfaqmufzGifhvSpfa&;/
(5) aumvdyfaygif;pHk ajy;ckefupm;yGJESifh aumvdyfaygif;pHk aqG;aEG;yGJjyKvkyfa&;/
(6) 1955 ckESpf atmufwdkbmvwGif usif;yrnfh vli,faygif;pHkaqG;aEG;yGJBuD;wGif yg0ifaqmifGufa&;/
(7) wuotaqmuftOD wdk;csJUa&;ESifh pnf;rsOf;jyifqifa&;/
(8) ausmif;om;nDGwfa&;/
&Jabmf ausmif;ol^om;taygif;wdkhtxuf0g'ESifh vkyfief;pOft& 1955-56 ckESpftwGuf ausmif;om;xkwm0efay;tyf aG;aumufwifajrmuf
cJhaom wuo trIaqmiftzGJU\ vkyfief;vkyfaqmifcsufrsm;udk tvkyftpnf;ta0;yGJwGif atmufygtwdkif; tpD&ifcH
ygonf/
wuoonf wuov
kd af usmif;om;xkw&yfv;kH awGUMuHKcHpm;ae&aom jyem&yfrsm;? rw&m;Oya'rsm;udk
zsufodrf;&eftwGuf ausmif;om;xkaSU rm;rm;rwfrwf &yfwnfwdkufyGJ0ifvsuf Sdygonf/
13? 1? 56 aeYwiG f usif;ycJah om wuov
kd af umifpD tpnf;ta0;yGJ ausmif;om;xkw&yfv;kH cHpm;ae&aom
awmif;qdck surf sm; w&mausmu
f kd wifjyawmif;qdck yhJ gonf/ if;awmif;qdck surf sm;onf a,bk,stm;jzifh ausmif;aqmif
ESifhywfoufaom awmif;qdkcsufrsm;? pmar;yGJESifhywfoufaom awmif;qdkcsufrsm;? ausmif;om;tcGifhta&; umuG,f
aom awmif;qdkcsufrsm; jzpfygonf/ wuo\ awmif;qdkcsufESifhywfouf aumifpDrS atmufygtwdkif; jyefMum;yg
onf/
(1) ,ckESpfrS p Overall moderation vkyfay;rnf/
(2) Caution Fees rsm;udk y,fzsufay;rnf/
(3) Laboratory rsm;udk ausmif;om; tvdkSdcsdefwGif prf;oyfcGifhjyKEdkif&ef Dean of Science ESifh pDpOf
prf;oyfcGifhjyKrnf/
(4) *kPfxl;wef;ESifh r[m0dZmodyHwef; axmufyHhaMu;udk 100d^- txd wdk;ay;&ef oabmwlonf/
oHk;cgusausmif;xkwfpepfESifh 65% pepfwdkYudk pOf;pm;&efESifh tjcm;oifhawmfaom enf;pepfSdygu aumifpD
odkY wifjy&ef atmufygaumfrwDudk zGJUpnf;ygonf/
1/ ygarmucsKyf (cs,f,mrif)
2/ odyHr[mXmerSL;
3/ 0dZmr[mXmerSL;
4/ ausmif;tkyfBuD; (rEav;)
5/ OD;bNidrf; (wuoudk,fpm;vS,f)
6/ OD;xGef;wif (NrdKUawmf0efa[mif;)
wuodkvfodkY 0ifa&muf&mwGif ,cifvufrSwfa&;xdk;&aom (Any action against University etc.)
tpm; atmufygtcsufrsm;udk tpm;oGif;ay;ygonf/
(1) I will obey all existing future statutes, rules & regulation of the University and decisions
of its constituent authorities.
(2) I will properly conduct myself as a student of the University.

q&mrsm;yg0ifaom aumfrwDw&yf zGJUpnf; pnf;urf;opfjyK&mwGifvnf; ausmif;om;qEudk &,lrnf/


ausmif;om; (40) vQif t&nftcsif;jynfh q&mwa,mufxm;Sda&;? pmoifcef;rsm;? ausmif;aqmifrsm; wdk;csJUaqmuf
vkyfa&;? avmu"gwfynm prf;oyf&efypnf;rsm; jynfhpHkvHkavmufpGm xm;Sda&;? enf;jyq&mrsm; wdk;csJUcefUxm;a&;
paom awmif;qdkcsufrsm;wGif wuodkvfaumifpDrS rltm;jzifh vufcHvdkufavsmayonf/
rD;&xm;? rD;oabFm? av,mOfysHponfwdkYwGif w0ufcEIef;jzifh pD;eif;cGifhjyK&efjzpfaom oufomacsmifcsda&;
awmif;qdkcsufwdkYwGif aumifpDrS qdkif&mESifhpDpOfaeygonf[k jyefMum;cJhayonf/
tm;upm;Hjk yifqifa&;paom upm;ckepf m;ESiyhf wfoufaom awmif;qdck sufrsm;? ausmif;om;wdik ;f aq;tcrJh
499

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
xdk;&efpaom usef;rma&;awmif;qdkcsufwdkYwGifvnf; aumifpDrS pDpOfygrnf[laom jyefMum;csufudk &SdcJhygonf/
ausmif;olrsm;twGuf aq;Ho
k ;D oefY aqmufvyk af y;ygrnf[al om ausmif;olwYkdtwGuf awmif;qdck surf sm;udk
vnf;aumif;? aq;odyHtwGuf awmif;qdkcsufrsm;udkvnf;aumif;? tif*sifeD,mtwGuf taqmuftODrsm; NyD;pD;ygu
jynfph ykH grnf[al om jyefMum;csurf sm;wGif &efuif;? xD;wef;wuov
kd f ausmif;aqmifupd t
&yf&yfwYkdukd vufcyH gonf[l
vnf;aumif;? tcsKdUudk aumifpDESifh rqdkif[l vnf;aumif;;? tcsKdUtcsufrsm;udk rjzpfEdkifyg[l vnf;aumif;;
wuodkvfaumifpDrS jyefMum;cJhayonf/
&Jabmfw-hkd
ausmif;om;xk\ wcJeufaomqEESifh nDGwfaomtiftm;aMumifh ,aeYtmPmydkifwdkYonf cg;cg;oD;oD;
y,fcscJhaom (3) cgusausmif;xkwfpepfudk ,cktcg uJhodkY pHkprf;a&;aumfrwDyifvQif cefYtyfMu&ayonf/ odkYaomf
tcsuo
f nf atmifjrifjcif; r[kwaf o;ay/ ausmif;om;xk\ cdik rf mawmifw
h if; nDw
G af om tiftm;jzifh if;pepfq;kd
ysufokOf;onftxd qufvufwGef;vSef NzdKzsuf&ef vdktyfayonf/
igwdYk onf ausmif;om;tcGit
hf a&; umuG,af &;vkyif ef; awmif;qdck sufvyk if ef;tjyif ,ckuo
hJ Ykd ausmif;om;
rsm; tcGifhta&; kyfodrf;cH&onfhtcsdef ausmif;om;xkw&yfvHk;udk rw&m;ausmif;pnf;rsOf; Oya'rsm;ESifh &pfywf
pmoifcef;twGif;rS armif;xkwfjcif;cHae&onfh tcsdefwGif ausmif;om;nDGwfa&; vufeufudkudkifpGJum awmif;qdk
wdkufyGJ0ifrS atmifjrifEdkifrnf[k wuou ,HkMunfojzifh ausmif;om;nDGwfa&; vkyfief;rsm;udk txl;aqmifGufcJh
ygonf/
Ed0k ifbm (17) &ufaeY urmah usmif;om;aeYwiG f igwdYk wuoonf Auorsm;tzGUJ csKyf? &uowdYk EiS hf yl;wGNJ yD;
crf;em;pGm usif;yEdkifcJhonf/ if;aeYrSm urmhausmif;om;rsm;\ tajctae? Armhausmif;om;rsm;\ yputajctae
rsm;tm; qufpyfavhvmwifjyum if;wifjycsufawGxJyif ausmif;om;wdkufyGJ toGifo@mefrsm;udk odjrifenf;,l
Edik cf MhJ uonf/ (35) Budraf jrmuf trsKd;om;aeYvnf; wrsKd;om;vH;k \ta&;rsm;udk wuoonf &mZ0iftpOftvmt&
aSUwef;rS yg0ifaqmifGufum Auorsm;tzGJUcsKyfESifh &uowdkYygyl;wGJ acgif;aqmifusif;y EdkifcJhonf/ 'DZifbmv
(20) &uf (0g) ausmif;om;aeYvnf; wuodkvfpmMunfhwdkuf aSUjrufcif;jyifwGif Auorsm;tzGJUcsKyf? &uowdkYESifh
vufwGJ vkyfaqmifcJhMuonf/ Adkvfatmifausmf aoG;ajruscJhaom twGif;0efrsm;Hk;aygufodkY oGm;a&mufNyD; ,aeYwdkif
ausmif;om;rsm; udv
k ekd yD nma&;pepfatmufwiG f tvl;tvdrt
fh nO;f yef;cHae&onfuw
kd ikd w
f nfNyD;vQif Adv
k af tmifausmv
f kd
vm;aom 'Dru
kd a&pDynma&;pHepftwGuf qufvufNyD;wdu
k yf 0JG ifrnfqo
kd nfukd ausmif;om;aeYwiG f t"d|mefjyKMuonf/
,ckEpS w
f iG f vkyaf qmifrnfh wuo\ t"duvkyif ef;pOf (8) &yfwiG yf g0ifaom Armwjynfv;kH Sd vli,frsm;ESihf
&if;ES;D rdwaf qGjzpfa&; vli,fxpk nf;vH;k nDw
G af &;ESihf vli,fb0tajctae avhvma&;wdYk twGuf 1955 ckEpS f Ed0k ifbm
v (23-24) &ufaeYrsm;wGif usif;yaom vli,faygif;pHkaqG;aEG;yGJBuD;wGif wuoonf tifwdkuftm;wdkuf yg0ifcJhNyD;
,aeYcHpm;ae&aom ausmif;om;jyemrsm;udk wifjyaqG;aEG;EdkifcJhonf/
xdYk tjyif ,aeYwuov
kd w
f iG f cHpm;ae&onfh jyem&yfrsm;udk awGUqHak qG;aEG;vdak Mumif; wuov
kd t
f "dywd
0efBuD;csKyfOD;EkxH urf;vSrf;cJh&m vufcHojzifh 24? 1? 56 aeY? nydkif;wGif awGUqHkaqG;aEG;cJhMuaMumif;/ if;aqG;aEG;yGJodkY
wuotrIaqmifrsm; wufa&mufMuum(1) oHk;cgusausmif;xkwfpepf y,fzsufay;&ef?
(2) &moufyef ausmif;xkwfxm;olrsm;jyefoGef;&ef?
(3) 0&rf;xkwfxm;aom ausmif;om;ESpfOD;ESifh tzrf;cHae&ol wOD; vTwf&ef?
(4) wuopmMunfhwdkuftwGuf aiGvSL'gef;&ef?
(5) tmS-tmz&duausmif;om;nDvmcHodkY wufa&mufEdkifa&;twGuf EdkifiHul;vufrSwf xkwfay;&efwdkYudk
aqG;aEG;cJh&m wuopmMunfhwdkuftwGuf aiG 2180d^- &Sd tmS-tmz&duausmif;om;nDvmcH wufa&mufa&;
twGuf aqmifu
G af y;rnf/ (3) cguspepf? &moufyefausmif;xkwcf &H olrsm;ESihf 0&rf;xkwcf &H olrsm;twGuf pOf;pm;ygOD;
rnf[l jyefMum;csuf&cJhaMumif;/
if;jyifausmif;aqmifrsm;tkycf sKyfa&;ESiyhf wfouf ausmif;om;rsm;upDpOf&ef tMuHPfay;aqG;aEG;&mwGi-f
(u) vmrnfh azazmf0g&DvrSp ausmif;om;rsm;u pm;a&;aomufa&; ponfwkdYukd pDrHcefYcGJvkyf&ef/ wuorS
{NyDvqef;rS pwifprf;oyf vkyfaqmifygrnf[k wifjycJhonf/ ]tkycf sKyaf &;pHepfudk ausmif;om;rsm;okhd vJaT o;onf
r[kwf}
500

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


(c) tkyfcsKyfpDrHrIpepf? ykHpHpnf;urf;rsm;ukd tjrefqkH;avhvm&ef wuorS avhvmrnfukd wifjycJhonf/
(*) tu,f ausmif;om;rsm; uk,
d w
f idk af qmifu
G yf gu ausmif;aqmifaumfrwDoYdk vkt
d yfaomtcg xkwaf y;aeusaiG
ukd ausmif;om;rsm;ukd,fwkdif aqmifGufonfhtcgwGif yxrESpfvomxkwfay;NyD; usefvrsm;wGif xkwfray;Edkif
awmhaMumif; wifjyonf/ ]wuorS ausmif;aqmifaumfrwDohdk vkt
d yfonft
U cg xkwaf y;aeusaiGudk qufvuf
xkwfay;&ef wifjyonf}
txufyg 0efBuD;csKyf\ wifjycsuw
f YkdrmS ausmif;aqmifrsm; ud,
k yf ikd t
f yk cf sKyfciG ahf y;jcif;jzpfonf r[kwaf o;[k
,lqojzifh oufqdkif&mrsm;ESifh ndEIdif;pOf;pm;ygrnf[k jyefvnfwifjycJhaomaMumifh 0efBuD;csKyfu ygarmucsKyfESifh
wdkifyifndEIdif;vkyf&ef ygarmucsKyfodkY wm0efvTJvdkufaMumif;/
1956 ckESpf? Zefe0g&Dv (7) &ufaeYu atmufwdkbm ausmif;wvydwfa&;ESifh pyfvsOf; rw&m;ausmif;
xkwcf &H aom aemifawmfausmif;om;rsm; tm;vH;k udk zdwaf c: wuotrIaqmifrsm;ESihf aqG;aEG;NyD; rdrw
d Ykd ausmif;jyef
0ifcGifh&Sdap&ef wuotrIaqmiftcsKdUESifh &moufyefausmif;xkwfcH&aom ausmif;om;tcsKdUyg0ifaom ausmif;xkwf
jcif;cH&onfh ausmif;om;rsm; ausmif;jyef0ifa&;aqmifGufrIaumfrwDw&yfudk zGJUpnf;cJhonf/ if;aumfrwDrSae
Zefe0g&Dv (12) &ufaeYwGif toHwdwfqEjyyGJudk vSnfhvnfjyocJhonf/ &moufyefausmif;xkwfxm;jcif;cH&aom
ausmif;om;rsm; vSnfhvSnfqEjypOf ausmif;ol? ausmif;om;rsm; 0dkif;0ef;BudKqdkMuonfhtjyif if;wdkYtm; tpm;t
aomufrsm;ESifh {nfhcHauR;arG;cJhonf/ Zefe0g&Dv (13) &uf aumifpDtpnf;ta0;rSm wBudrf toHwdwfqEjyyGJudk
qufvufjyKvkyMf uonf/ if;aeYrmS &moufyefausmif;xkwx
f m;cH&aom aemifawmfausmif;om;rsm;\ cHpm;&csufrsm;
udkMunfh rcsdwifuJjzpfcJh&aom ausmif;om;xkonf &moufyefausmif;xkwfjcif;cH&aom aemifawmfausmif;om;rsm;
ESifhtwl wcJeufa<u;aMumfqEjyonftxd jzpfvmcJhonf/ ausmif;xkwfxm;jcif;cH&aom ausmif;om;rsm; ausmif;
jyef0ifa&;aqmifGufrIaumfrwDonf &moufyefausmif;xkwfcHxm;&aom ausmif;om;rsm; ausmif;jyef0ifcGifh&a&;
twGuf qufvufwu
kd yf 0JG if awmif;qdv
k suf ydS gonf/ atmufwb
kd mausmif;wvydwaf &;ESihf ywfouf 0&rf;xkwx
f m;
jcif;cH&aom ausmif;om; (2) OD; (udkbaumif;ESifh udkvS0if;) wdkYtm; 0&rf;jyefvnfkyfodrf;&eftwGuf vnf;aumif;?
rw&m; zrf;qD;jcif;cHae&aom &moufyefausmif;om; udkausmfpdk;\ vGwfajrmufa&;twGuf vnf;aumif;? wuorS
aqmifGufqJyifjzpfonf/
1955 ck? Ed0k ifbmv (29) &ufaeYwiG f wuotwGi;f a&;rSL; udw
k ifat;onf tmPmydik f zqyv qdk ,
S v
f pf
wdkY\ rw&m;vkyfMuHzrf;qD;jcif; cHcJh&onf/ uJhodkY wuotwGif;a&;rSL;udk rw&m;vkyfMuH zrf;qD;aomaMumifh
tjrefjyefvTwfa&;twGuf 1955 ck? 'DZifbmv (2) &ufaeYwGif wuorS ausmif;om;xktpnf;ta0;BuD; ac:
zqyv qdkS,fvpftpdk;&udk IwfcsuefYuGufcJhMuonf/ twGif;a&;rSL; udkwifat; tzrf;cH&NyD;aemuf wGJzuftwGif;
a&;rSL;jzpfaom udkbkef;vIdifudk twGif;a&;rSL;tjzpfwm0ef,lapNyD; wuo\vkyfief;rsm; qufvufaqmifGufcJhMu
onf/ rw&m;vkyMf uHzrf;qD;jcif;cH&aom wuotwGi;f a&;rSL; udw
k ifat;vGwaf jrmufa&;twGuf wuorS qufvuf
BudK;pm;Muonf/
wuoonf ausmif;om;rsm;tcsif;csif; wOD;ESifhwOD; &if;ESD;cspfcifrIcdkifrmap&ef EdkifiHwGif;rSmSdonfh
wuodkvfqdkif&m(u) rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;or*
(c) armfvNrdKifOypmaumvdyfausmif;om;rsm;or*
(*) rauG;Oypmaumvdyfausmif;om;rsm;or*
(C) ausmufjzLaumvdyaf usmif;om;aumifpD ygrusef tquftoG,f jyKvkycf o
hJ nft
h jyif urmah usmif;om;
rsm;ESihf &if;ESpD mG aygif;oif;qufqEH ikd &f ef? urmEh ikd if aH usmif;om;rsm;or*EiS hf qufo,
G o
f nf/ urmrSm wckwnf;aom
ausmif;om;tzGJUcsKyfjzpfaom (tdkif,ltufpf) ESifh urmhvli,ftzGJUudkvnf; qufoG,fonf/ ,ckESpfwGif EdkifiHjcm;rS
ausmif;om;rsm;jzpfMuaom ygupwefjynf 'umwuodkvfrS ausmif;om;rsm;? tdEd,jynfqdkif&m ausmif;om;or*
tzGJUcsKyf twGif;a&;rSL; rpwmqGef'g;? t*Fvefjynf bmrif*efausmif;om;uGefz&ifhrS aumhqufudk,fpm;vS,frsm;?
tdkif,ltufpf 'k-OuX rpwm*sefwm&m? tdkif,ltufpf oufomacsmifcsda&;tBuD;tuJ rpwmt,f'DaomrwfESifh
MopaMw;vD;,m;jynf rJvfbkef;wuodkvfrS udk,fpm;vS,fwOD;wdkY toD;oD; wuoodkY vma&mufMuonf/ if;wdkY
a&mufSdcsdefwGif wuoonf ausmif;om;ta&;jyemrsm;udk &ifESD;pGm aqG;aEG;EdkifcJhMuonf/ urmYausmif;om;
{nfhonfawmfrsm;udk aumif;rGefpGm{nfhcHjyKpk ArmjynfwGif;ae&mtcsKdUudk vdkufvHjyoay;onf/ rpwmt,f'Daom
rwfpf udk,fwdkifzdwfMum;csuft&vnf;aumif;? urmUausmif;om;or* zdwfMum;csuft&vnf;aumif;? 1956 ckESpf
501

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
arvwGif tif'dkeD;Sm;jynf? befa'gif;NrdKUwGif usif;yrnf jzpfaom tmz&du-tmSausmif;om;rsm; nDvmcHudk wuf
a&muf&ef vufcHNyD;aemuf &efukefwuodkvf? rEav;wuodkvf? armfvNrdKifaumvdyf? rauG;aumvdyfausmif;om;rsm;
or*rsm;? AuotzGJUcsKyf? &uowdkUESifh yl;wGJ trsKd;om;jyifqifa&;w&yfudk zGJUpnf;cJhonf/ if;aumfrwD\em,u
tjzpfuv
kd nf; Edik if aH wmf0efBuD;csKyf wuov
kd t
f "dywd OD;Ektm; wifajrmuftwnfjyKcJo
h nf/ if;aumfrwDwiG f igwdYk \
wuorS ausmif;om;tcsif;csif; &if;ESD;pGmyl;aygif;aqmifGufEdkifa&;0g'twdkif; 'Dtufpftdkausmif;om;tzGJUtpnf;
jzpfaom AuoXmecsKyftm;vnf; zdwaf c:cJah yonf/ odYk aomf 0rf;enf;zG,&f maumif;onfrmS if;wdYk rwufa&mufcahJ y/
,aeYigwdYk onf Nidr;f csr;f pGm ynmoifMum;vdo
k nf/ xdYk aMumifyh if tcGit
hf a&;qH;k H;I rI? rauseyfrI vdiI ;f wHy;kd x
aeonfh ynmoifMum;a&; tajctaeMum;wGif wuoonf oufqikd &f mtmPmydik rf sm;ESihf Nidr;f csr;f pGmawGUqHak jzSi;f &ef
qESdonfhtwdkif; aqmifGufcJhayonf/ odkYaomf igwdkYrSm usqHk;aeao;aom tcGifhta&;rsm; jyefvnfr&Sdao;ay/
xdkaMumifh igwdkYonf ausmif;om;xk\ nDGwfa&;vufeufudkpGJudkifum qufvufwdkufyGJ0if&rnfyif jzpfayonf/
,ckESpf wuodkvf&mZ0ifwGif armfuGef;wifusef&pfrnfh vkyfief;&yfrSm 20? 1? 56 &ufrS 21? 1? 56 &uf
xd usif;yNyD;pDcJhonfh aumvdyfaygif;pHk ajy;ckefupm;yGJESifh 23? 1? 56 &ufrS 25? 1? 56 &ufxd usifyNyD;pDcJhaom
'kwd,tBudrfajrmuf aumvdyfaygif;pHkawGUqkHaqG;aEG;yGJBuD;yif jzpfayonf/ aumvdyfaygif;pkH ajy;ckefupm;yGJBuD;wGif
ausmif;om;tcsif;csif; cspfMunf&if;ESDa&;? rdwfaqGjzpfa&;ESifh usef;rma&; tqifhtwef;jrifhwifa&;qdkonfh &nfG,f
csufjzifh wuo&mZ0ifrSm yxrtBudrf pwifusif;ycJhonf/ if;ajy;ckefupm;yGJBuD;udk Armjynft&yf&yf Sdaom
wuodkvfESifhaumvdyfrsm;;rS upm;ckefpm; ausmif;ol? ausmif;om;rsm; tm;wufoa&m wufa&muf ,SOfNydKifupm;Mu
onf/ oGm;vmrItcuftcJaMumifh ausmufjzLaumvdyrf S rwufa&mufEikd af cs/ txufyg aumvdyaf ygif;pHk ajy;ckeu
f pm;
yGJBuD; jzpfajrmufa&;twGuf q&mESifhausmif;om; &ifESD;pGm vufwGJaqmifGufEdkifcJhojzifh txl;yif 0rf;ajrmufayonf/
wuoonf ajy;ckeu
f pm;yGBJ uD; ydrk akd tmifjrifrI adS p&eftwGuf A[djk yefMum;a&;aumfrwDBuD;w&yfukd zGUJ pnf;
um1/ owif;ESifhjyefMum;a&;? 0g'jzefYcsda&;qyfaumfrwD
2/ {nfhcHBudKqdka&;qyfaumfrwD
3/ tcrf;tem;ESifhae&mcsxm;a&;aumfrwD
4/ pnf;Hk;a&;aumfrwD
5/ b@ma&;aumfrwDponfjf zifh aumfrwDrsm;udk zGUJ pnf;um tm;BudK;rmefwuf aqmifu
G Mf uonf/ tm;ay;
ulncD MhJ uaom toif;tzGUJ rsm;? vly*k Kd vfrsm;? wuov
kd q
f &mrsm;udv
k nf; aus;Zl;wifydS gaMumif; rSww
f rf;wifygonf/
aumvdyaf ygif;pHak wGUqHak qG;aEG;yGJ usi;f y&jcif;\&nf,
G cf surf mS wuov
kd Ef iS ahf umvdyt
f oD;oD;rS wlnaD om
cHpm;csufrsm;udk aqG;aEG;NyD; rnfuJhodkYtajzSm aqmifGufrnfhtcsufyif jzpfayonf/
txufyg 'kwd,tBudrfajrmuf aumvdyfaygif;pHkawGUqHkaqG;aEG;yGJBuD;wGif ausmif;om;xkvdktyfcsufrsm;?
ausmif;om;xktcGit
hf a&;rsm;udk OD;pm;ay;NyD; aqG;aEG;ygonf/ aqG;aEG;yGjJ zpfajrmufa&;twGuf wuov
kd Ef iS ahf umvdyf
toD;oD;rS ausmif;om;or*rsm; OD;pD;aqmifGufygonf/ aqG;aEG;yGJBuD;udk oufqdkif&mudk,fpm;vS,frsm; yg0ifaom1/ obmywdrsm;tzGJU
2/ twGif;a&;rSL;rsm;tzGJU zGJUpnf;NyD; ausmif;om;a&;&mjyem&yfrsm;udk ndEIdif;aqG;aEG;Muonf/
if;aqG;aEG;yGJBuD;rS wuodkvfESifhaumvdyftoDoD;rS wlnDaomcHpm;csuf awmif;qdkcsufrsm;udk qufvuftaumift
xnfazmfEikd &f ef obmywdtzGUJ ESihf twGi;f a&;rSL;rsm;tzGUJ udk wm0efay;cJo
h nf/ wuoonf aqG;aEG;yGrJ S wifjyaqG;aEG;
cJhaom ,aeY wuodkvfynma&; tajctae? jynfwGif;ppf &yfpJ&efyefMum;vTmESifh wuodkvfESifhaumvdyftoD;oD;rS
wlnDaomcHpm;csuf? awmif;qdkcsufrsm;udk rdbjynfolrsm;odkY xda&mufpGmwifjyEdkif&ef yHkESdyfxkwfa0jcif;ESifh &efukefNrdKU
tESHYtjym;wGif &yfuGufSif;vif;yGJrsm; jyKvkyfusif;yMuygonf/
ausmif;om;xkw&yfv;kH \epfemcsujf zpfaom (3) cguspepfq;kd udw
k u
kd zf su&f mwGif ausmif;om;xk\ axmuf
cHtm;ay;rIudk,l qEjyyGJrsm;? pnf;a0;yGJrsm;ESifh qEvufrSwfrsm; jyKvkyfEdkifcJhayonf/
wuo\ awmif;qdkcsufrsm;ESifh ausmif;om;ta&;jyem t&yf&yfudk wdkif;jynfodkY wifjy&eftwGuf
wdkif;jynfrsufESmzHk;jzpfaom owif;q&mrsm; tpnf;ta0;udk rMumcPac:,l Sif;vif; wifjycJhygonf/
igwdYk wuoonf ausmif;om;a&;owfowfuo
kd m awmif;qdck o
hJ nfr[kw?f q&mrsm;twGuq
f v
kd Qif q&mOD;
a&enf;jcif;udk wd;k jrichf efYxm;&efEiS hf q&mrsm;twGuf vHak vmufaom vpmaiGw;kd jriahf y;&efyg awmif;qdx
k m;ayonf/
ausmif;om;rsm;\ema&;udpj zpfaom tokbrsm;wGiv
f nf; wuorSwwfEikd o
f rQ ulnaD qmifu
G cf ahJ yonf/
502

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


1953 ckESpf ausmif;om;ta&;awmfyHkwGif wuotaqmuftODtm; qdkS,fvpfvufyg;ap opmazmuf
'Dtufpftdkrsm;ESifh (22) ,ltrfyDwdkY odrf;ydkufxm;pOf wuopmMunfhwdkufonf zsufqD;acsrIef;cHcJh&onfhtavsmuf
xlaxmif&efvkyfief;w&yftjzpf wuoonf pGrf;aqmifcJh&m wuodkvft"dywd OD;Ek\ tvSL'gejzifh aiG 2180d^&SdcJhNyD;? pmtkyftMurf;rsm;udk 0,f,lodrf;qnf;xm;ygonf/ aEG&moDtwGif; pmMunfhwdkufudk rGrf;rHjyifqifxm;rnf
jzpfayaMumif;? wuo\ &J&ifhaoma<u;aMumfoHjzpfaom (tdk;a0) udk aEGausmif;ydwf&uftwGif;om vkyfaqmif&ef
tajctaejzpfay:vmojzifh 0rf;enf;aMumif;ESifh cGifhvTwf&efawmif;yeftyfygaMumif;/
&Jabmfausmif;olausmif;om;taygif;wdkh(4) vwmrQ vkyfaqmifcJhMu&aom igwdkY wuotrIaqmiftzGJU\ vkyfief;rsm;udk jyefvnfqef;ppfMunfh
vQif wuorScsrSwfxm;aom 0g'ESifhvkyfief;pOfudk rlwnf atmifjrifjynfhpHkatmif aqmifGufEdkifonfvnf;SdcJhay
onf/ ratmifjrifao;bJ usefSdaeonfh vkyfief;rsm;vnf; Sdayao;onf/ wm0efausyGefonfrsm;vnf; Sdonf/
csKdU,Gif;csufrsm;vnf; tenf;ESifhtrsm; Sdayonf/
awmif;qdck surf sm;ESihf ywfowf &Sx
d m;aomtcsut
f vufrsm;udk taumiftxnfazmf&ef tmPmydik rf sm;ESihf
wuorS tpGr;f ukev
f yk af qmifO;D rnf jzpfaMumif;/ ausmif;ol^om;xk\ igwdYk tay:xm;Sad om opmESihf wuotay:
cspjf rwfE;kd rI? tm;ay;rI? vkyif ef;aqmifwmt&yf&yfwiG f wuf<upGm yg0ifaqmifu
G rf w
I Ykdukd vIu
d v
f u
dI v
f v
JS JS 0rf;yrf;wom
rSwfwrf;wifaMumif; tpD&ifcHtyfygonf/
ed*Hk;csKyftm;jzifh tpD&ifcHvdkonfrSm igwdkY wuo\ vkyfief;aqmifwmrsm;onf vGefcJhaom wuoaG;
aumufyGJ aESmifhaES;rIaMumifh wdk;awmif;vSaom oufwrf;umvwGif vkyfaqmif&ojzifh rnfodkYrQ tm;&auseyfjcif;
rSdEdkifay/ ausmif;om;xk\tusKd;? ausmif;om;xk\ta&;wGif 1956-57 ckESpf wuoaG;aumufyGJ rusif;yrD
tcsde0f ,f raMumufrGUH aemufrwGeYf bJ Gyf yG cf RHcRH qufvufaqmifu
G f wm0ef,al cgif;aqmif&ef uwday;cJyh gonf/
igwdkYtwGuf tjrJwap Ncdrf;ajcmufaeaom (3) cguspepfqdk;udk tjrefqHk; vufpodrf;Edkif&eftwGuf rarhravQmhaom
nDGwfrI? opmSdrI? ZGJ ?owdwdkYjzifh tqifoifhjyifqifxm;&ef aemufqHk;zdwfac:jcif;jzifh tpD&ifcHpmudk wifjyvdkuf
ygonf/
podef;[ef
('k-OuX)
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*

503

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

OD;wifxeG ;f (ewfarmuf)
(1955-56)
Source: Oway Magazines

awmifwiG ;f BuD;cdik f ewfarmufNrKdUe,f? aTyef;awmGm arG;zGm;onf/ 1948-49 ckEpS w


f iG f &efuek w
f uov
kd o
f Ykd
a&mufSdum ynmqnf;yl;onf/ 1954-55 ckESpfwGif wuotrIaqmiftjzpf aG;aumufwifjrmufjcif;cH&
twGi;f a&;rSL;tjzpf wm0efay;tyfjcif;cH&onf/ 1955-56 ckEpS w
f iG f wuoOu| jzpfonf/
1953 ckESpf atmufwdkbmausmif;wvydwfa&; ta&;awmfyHkESifhywfouf &moufyef ausmif;xkwfcH&aom
ausmif;om;rsm; ausmif;jyef0ifciG &hf Scd o
hJ nf/ aSmifwrd ;f ae&aom ausmif;om;acgif;aqmif (2) OD;tm; vGwv
f yfpmG
aexdik cf iG &hf apcJo
h nf/
wuov
kd Ef iS ahf umvdyaf ygif;pHk ajy;ckeu
f pm;yGBJ uD;udk yxrqH;k tBudrf &efuek w
f uov
kd f usif;yonf/ tmS tmz&du ausmif;om;nDvmcHudk tif'dkeD;Sm;jynf befa'gif;NrKdU usif;y&m jrefrmEdkifiHrS udk,fpm;vS,f (4) OD;
wufa&mufonf/
OD;wifxGef;onf yrnwtzGJUodkY 0ifa&muf yrnwXmecsKyf pnf;Hk;a&;Xme twGif;a&;rSL;? jynfolYvli,f
tzGJUcsKyf (ArmEdkifiH) 'k-Ou|tjzpf aqmifGufvsufSdonf/ Armjynftvkyform;ygwD\ t&HA[dkaumfrwD
wOD;vnf; jzpfonf/

504

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1955 rS 1956 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif

Source: Oway Magazines

1955 ckEpS ?f Zefe0g&v


D (7) &ufrS (9) &ufaehtxd usi;f ycJaU om &efuek w
f uov
kd af usmif;om;or*\
(25) ESpaf jrmuf aT&wkobif ydpk wm

Source: Oway Magazines

Source: KAT's Original Cppy

atmufwb
kd mausmif;wvydwaf &;
twGuf
0&rf;xkwcf &H aom udv
k 0S if;

atmufwb
kd mausmif;wvydwaf &;
twGuf
0&rf;xkwcf &H aom udb
k aumif;

505

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

tcef; (19)
Nird ;f csr;f a&; 'Dru
kd a&pDa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; ausmif;om;xktcGifhta&; Nidrf;csrf;a&;ESifY trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1956 rS 1957)

(u) wwd,tBurd af jrmuf wuov


kd Ef iS ahf umvdyaf ygi;f pHak qG;aEG;yGJ
wwd,tBudrf wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pHkaqG;aEG;yGJudk rEav;wuodkvf? abm*aA'cef;raqmifwGif
1957 ckEpS ?f Zefe0g&D (19) &ufaeYrS (21) &ufaeYtxdusi;f ycJo
h nf/ &efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* (wuo)?
rEav;wuov
kd af usmif;om;rsm;or* (rwuo)? armfvNrKdiOf ypmaumvdyaf usmif;om;rsm;or* (rwuo)? &efuek f
aq;odyHor*? rEav;aq;odyHor*? pdkufysKd;a&;r[mXmeor*? xD;wef;aumvdyf? &efuif;aumvdyfwdkYrS udk,fpm;
vS,rf sm;? &efuek w
f uov
kd f ausmif;om;nDw
G af &;wyfO;D ? &JacgiftzGUJ ? rEav;wuov
kd f 'Dtufpt
f pkd onhf toif;t
zGJUaygif; (43) zGJUrS udk,fpm;vS,f (82) OD;ESifh avhvmolaygif; (48) OD; wufa&mufonf/ ,if;aqG;aEG;yGJrS ausmif;
om;jyem tMurf;rzufbJ at;csrf;pGmawGUqHak jzSi;f Edik &f ef Edik if aH wmftpd;k &odYk yefMum;vTmwapmifEiS hf 'kw,
d tBudrf
ajrmuf wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pHkaqG;aEG;yGJrS xkwfjyefaom Nidrf;csrf;a&;yefMum;vTmudk xrfrHtwnfjyKonf/

(c) 1956-57 &efuek w


f uov
kd af usmif;om;rsm;or*trIaqmiftzGUJ
1/ podef;[ef
2/ udkausmfjrifh
3/ rjrjr
4/ udkpdk;odef;
5/ udktuf'DxGef;
6/ udkpGefwdwf
7/ udkcspfodef;OD;
8/ udkvSaz
506

Ou|
'k-Ou|
aiGxdef;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
wGJbuftaxGaxGtwGif;a&;rSL;ESifh owif;ESifhjyefMum;a&;rSL;
ausmif;om;oufomacsmifcsda&;XmerSL;
upm;ckefpm;ESifh ,Ofaus;rIXmerSL;
(aemif pma&;q&mpDwDtdk)
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;XmerSL;
(aemif OD;wifhaZmf)

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


9/ apmodk;rm;
10/ udkatmifoef;
11/ udk0if;wif

vlxkqufoG,fa&;XmerSL;
tdk;a0wm0efcH
yd#uwfwdkufrSL;

(*) rNy;D jywfao;aom oH;k cgusausmif;xkwpf epfwu


kd yf JG
(3) cgusausmif;xkwpf epf zsuford ;f ay;&ef wuotrIaqmifwYkd u tbufbufu enf;rsKd;pHjk zifh awmif;qdk
wdu
k yf 0JG ifco
hJ nf/ (3) cgusausmif;xkwpf epf zsuo
f rd ;f a&;udk tzGUJ tpnf;toD;oD;uvnf; awmif;qdck o
hJ nf/ wuorS
OD;aqmif ausmif;om;nDw
G af &;wyfO;D ESihf ausmif;om;&JacgiftzGYJ tpnf;rsm; pnf;vH;k pGm tpmiwfcq
H EjycJMh uonf/
odYk &mwGif wuov
kd t
f mPmydik w
f Ykd u tavQmhray;bJ (3) cgusausmif;xkwpf epfukd qufvufusifo
h ;kH cJo
h nf/ wuo
enf;AsL[monf if;udpE iS hf ywfouf tmPmydik rf sm;ESihf rsufEmS pHn
k pD mG awGUqH
k Nidr;f csrf;pGmaqG;aEG;ajzSi;f a&;yifjzpf
onf/ if;udpu
kd wuov
kd ef ,fajrtwGi;f omru ygvDrefvw
T af wmftpnf;ta0;yGBJ uD;rsm;wGif 0efBuD;rsm;ESihf twdu
k f
tcHrsm; tajctwifajymqd
k rJcq
JG ;kH jzwf&onftxd jzpfvmonf/ 1955 ck? pufwifbmv (22) &ufaeY ygvDrefvw
T f
awmf tpnf;ta0;wGif ynma&;0efBuD;OD;xGe;f wifu ynma&;toH;k p&dwf awmif;qd&k m twdu
k t
f cHtrwf OD;wifaTu
]ausmif;om;avmuwGif wapBuD;waumifonf ausmif;om;rsm;tm; ajcmufvSefhaeygonf} [k ed'gef;ysKd;NyD; (3) cg
usausmif;xkwpf epfukd uefYuu
G af qG;aEG;&m twdu
k t
f cHtrwfrsm;jzpfaom Adv
k pf ed x
f eG ;f ? OD;vSxeG ;f jzLESihf Adv
k af tmifp;kd
wdkYu OD;wifaTudk axmufcHaqG;aEG;Muonf/ ausmif;om;rsm;u (3) cguspepfjzifh ausmif;om;OD;a& enf;atmif
ynma&;toHk;p&dwf avQmhcsjcif;jzifh vkyfaejcif;udk &yfqdkif;NyD; (3) cgusausmif;xkwfpepf y,fNyD;? jynfwGif;ppfudk
aphpyfaqG;aEG;yGJjzifh &yfpJNyD; umuG,fa&;toHk;p&dwf avQmhayghum pD;yGm;a&;? ynma&; tusyftwnf; vGwfajrmufrI
SmazG&ef jzpfonf/ wuo\ (3) cgus pepfESifh jynfwGif;ppf qufEG,f oabmxm;yHkrSm zqyvtpdk;&tay:
twdkuftcHaygif;pHk\ IjrifyHkESifh wxyfwnf; jzpfonf/
odkYaomfvnf; 1953 ckESpf? pufbmv (23) &ufaeY qD;edwftpnf;ta0;yGJBuD;wGif (3) cgusausmif;xkwf
pepfusifhoHk;&ef xyfrHwifoGif; qHk;jzwfcJhonf/ 1951 ckESpf? pufwifbmv (19) &ufaeY qD;edwfu qHk;jzwfcJhaom
qHk;jzwfcsuf jzpfonf/ ,if; 1951 ckESpfu 'k-t"dywd OD;at;armifOD;pD;NyD; aumifpDrS twnfjyKjyXmef;ay;cJhonf/
,if;qHk;jzwfcsufrsm;udk 1953 ckESpf? atmufwdkbmv (10) &ufaeYu usif;yaom aumifpDtpnf;ta0;rS twnfjyK
ay;cJhojzifh 1954 ckESpf? ZGefv (15) &ufaeYwGifwBudrf? Edk0ifbmv (11) &ufaeYwGifwBudrf? (2) Budrfwdkifwdkif (3)
cgusausmif;xkwpf epfukd twnfjyKcJah Mumif; &efuek w
f uov
kd f ygarmucsKyf a'gufwmxifatmifu vufrw
S af &;xd;k
xkwfjyefaMunmcJhonf/
wuov
kd Ef iS aUf umvdyaf usmif;aygi;f pHk aqG;aEG;yJcG ef;raqmifaSw
Y iG f ud,
k pf m;vS,rf sm; pk;kH aepOf (rEav;)
Source: Aung Tun's Original Copy

507

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(C)

ausmif;om;or*rsm;zsuo
f rd ;f &efEiS hf ywfoufaom ynma&;0efBu;D Xme\trdejhf yefwrf;

1/
EdkifiHawmf\ausmif;trsKd;rsKd;wGif uGefjrLepfaomif;usef;olrsm;ESifh qufoG,folrsm;\ ya,m*aMumifh
rMumrDu ausmif;pnf;urf;rsm;udk tBuD;tus,f csKd;azmufzsufqD;rIrsm; ay:aygufcJhayonf/
2/
,if;uJhodkY ausmif;pnf;urf; zsufqD;csKd;azguf&m q&m^rrsm;tm; Ncdrf;ajcmufrI? &mZ0wftjypf'Pf
xdu
k o
f ifo
h nfh tEdik t
f xufjyKusifrh ?I ausmif;ol^om;rsm;tm; ausmif;pnf;urf;csKd;zsufap&ef ausmif;wGi;f ausmif;
jyif t"renf;jzifh tEdkiftxuf Ncdrf;ajcmufapcdkif;rI/ ausmif;rsm;wGif pmoifysufuGufatmif enf;trsKd;rsKd;jzifh
taESmifht,Sufay;rI tpSdaom tvGefrESpfNrKdUzG,fjzpfonfh tMurf;zufrIrsm;ukd ausmif;om;oli,ftcsKdUu jyKrl
aqmifGufcJhonf/
3/
txufyg w&m;rJrh rI sm;ukd rnfonfeh nf;ESirhf qkd wm;qD;ydwyf if&ef Ekid if aH wmftpk;d &u qk;H jzwfNyD;jzpfojzifh
EkdifiHawmfausmif;rsm;wGif ausmif;q&mBuD;rsm;u OD;pD;zGJUpnf;xm;aom ausmif;aumifpDrsm;ESifh ausmif;om;tzGJU
rsm;rSty pifNydKiftzGUJ tpnf;rsKd; oabmoufa&mufonf?h okYd wnf;r[kwf ausmif;pnf;urf;ukd xdcu
dk cf sKd;azmufap
Ekid o
f nf[k ,lqEkid o
f nh?f okYdwnf;r[kwf ausmif;om;vli,frsm; tcsi;f csi;f y#dyujzpfapEkid o
f nf[k ,lqEkid o
f nfh
rnfonfU ausmif;om;or* toif;tzGrYJ sK;d ukrd Q Ekid if aH wmfausmif;rsm;wGif zGpYJ nf;cGirUf jyK&/ tb,folrqkd trdefYxkwf
jyefonfhtcsdef ausmif;rsm;wGif ausmif;q&mBuD;OD;pD; zGJUpnf;aomausmif;aumifpDrSwyg; ausmif;om;or*
toif;tzGJU tpSdonfhtzGJUrsKd;rsm;ukd EkdifiHawmfausmif;rsm;wGif zGJUpnf;NyD;SdaecJhvQif ,cktrdefY&onfh aeYrSp
&ufaygif; (30) twGif; ausmif;om;or*? toif;tzGJU tpSdonfrsm;ukd ausmif;q&mBuD;u trdefYxkwfqifh
zsufodrf;ap&rnf/
4/
trdefYESihftnD EkdifiHawmfausmif;q&mBuD;rsm;u aqmifGufonfukd aESmifh,Suf? okdYwnf;r[kwf zsufqD;?
okYd wnf;r[kwf remcH? okYd wnf;r[kwf ausmif;pnf;urf;ukd zsufq;D aeol ausmif;om;rsm;ukd q&mBuD;u tjypfudk
vku
d
f ausmif;rS &moufyefxw
k yf ,fonftxd ta&;,l tjypfay;Ekid o
f nf/ uJo
h Ydk ta&;,ljcif;rsK;d ukd tu,f
ckcHawmfvSefaomtm;jzifh ausmif;om;rsm;uaomfvnf;aumif;? tjcm;olrsm;uaomfvnf;aumif; wpkHw&m jyKrl
cJhvQif xkdtjyKtrlaMumifh ausmif;ukdqufvufzGifhvSpf Nidrf;csrf;pGmynmoifMum;&ef roifh[k ausmif;q&mBuD;
u ,lqcJah omf ausmif;uk&d uftuefYtowfjzifh jzpfap? &uftuefYtowfrSb
d J jzpfap ydwx
f m;Ekid o
f nf/ ynma&;
Xmet&mSrd sm;onf xku
d pd u
dk atmifjrifpmG aqmifu
G Ef idk af &;twGuf ausmif;q&mBuD;rsm;tm; vkt
d yfonfh tultnD
rsm; ay;Mu&rnf/
5/
txufygtrdeYft& ta&;,laqmifu
G rf rI sm;ukd rnforl qkd qlyal omif;use;f onfh enf;jzif?h okYdwnf;r[kwf
t"renf;jzifh aESmuf,
h u
S zf sufq;D cJv
h Qif ausmif;q&mBuD;onf e,ftyk cf sKyfa&;t&mSrd sm; (okYd r[kw)f &Jt&mSrd sm;
okdY taMumif;Mum; tultnDukd&,lvsuf tajctaeukd Ekdifeif;pGmxdef;odrf;&rnf/

(i) 1956 atmufwb


dk mv (16) &ufaeY n (8) em&D ArmhtoHrS 'k-0efBu;D csKyo
f cifwif\
ausmif;om;ta&;ESiyhf wfoufaomrdechf eG ;f
ausmif;om;oli,frsm;&JU ta&;eJYywfoufNyD; jynfov
l x
l t
k m; tpk;d &uk,
d pf m; uRefawmf tpD&ifcv
H ydk gw,f/
1948 vGwfvyfa&;&NyD;onfaemuf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH&JU *kPfodumeJY tqifhtwef; jrifhrm;rItwGuf
tpdk;&[m jynfolvlxkw&yfvHk;tm; b0opfzefwD;a&;twGuf vkyfief;trsKd;rsKd;udk aqmifGufcJhygw,f/ if;vkyfief;
rsm;teuf jynfaxmifpk&JU tGefYtzl;rsm;jzpfwJh ausmif;om;oli,frsm;udk vlawmfvlaumif;rsm; jzpfvma&;twGuf
tpdk;&u txl;ta&;ay;NyD; aqmifGufaewmvdkY uRefawmfxGifNyD; tpD&ifcH&ef vdkr,frxifygbl;/
tpd;k &u ausmif;om;oli,frsm;udk aemifwacwfrmS jynfaxmifpjk refrmEdik if &H UJ wm0efukd xrf;aqmifEikd Mf urJh
om;aumif;&wem jzpfay:vma&;twGuf b0opfzefwD;rIynma&;pDrHudef;udk a&;qGJNyD; 1952 ckrS pwif aqmifGuf
aewmudkvnf; jynfolvlxku rsufjrifudk,fawGU jzpfygw,f/
b0opfzefwD;rIynma&;pDrHudef;t& tpdk;&u kyfvHk;azmfaewJUvkyfief;rsm;uawmU1/ jynfaxmifpkom;rSeforQ ta&;? tzwf? twGuf em;vnfolrsm; jzpfvmap&ef?
2/ pufrv
I ufrv
I yk if ef;rsm; uRrf;usifpmG aqmifu
G af y;Edik rf ,fh jynfaxmifpo
k m;rsm; tvHt
k avmuf ay:xGuf
508

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


vmap&ef?
3/ jynfaxmifpk&JU wm0eftoD;oD;udk uRrf;usifvHkavmufpGm xrf;aqmifEdkifr,fh t&nftcsif;jynfh0olrsm;
jzpfvmap&ef?
4/ jynfaxmifpktwGif; Avig;wefeJY jynfpHkr,fh jynfaxmifpkom;rsm; aygrsm;vmap&ef?
5/ jynfaxmifpktwGif; 'Drdkua&pD0g' wnfwHhcdkifjrJ&efwdkY jzpfygw,f/
aemufwcsufuawmh jynfaxmifpkom;rSeforQ ynmoifMum;a&;rSm tcGifhta&;wef;wlSdap&ef twGuf
rlvwef;rSwuodkvftxd tcrJhynmoifMum;ay;wJhpepfudk tpdk;&u wDxGifcJhygw,f/ vGwfvyfa&; &SdNyD;csdefrSpNyD;
,cktcsdefxd (8) ESpfcefYtwGif; rlvwef;ausmif;aygif; (10226)? tv,fwef;ausmif;aygif; (415)? txufwef;
ausmif;aygif; (220)? q&mtwwfoifausmif; (6) ausmif;? pufrIvufrIodyHausmif; (3) ausmif;? pdkufysKd;a&;odyH
ausmif; (1) ausmif;? pdkufysKd;a&; txufwef;ausmif; (1) ausmif;? wuodkvfausmif; (1) ausmif;? tjcm;aumvdyf
ausmif; (8) ausmif;wdYk ukd zGiv
hf pS f oifMum;ydYk cs aeygw,f/ ,ckuRefawmf tusOf;rQtpD&ifccH w
hJ hJ aqmifu
G cf sufrsm;udk
axmufjI cif;tm;jzifh ynma&;bufrmS tpd;k &uxm;Sw
d hJ apwem[m b,favmufBuD;rm;w,f qdw
k m ay:vGix
f ifmS ;
aeygw,f/
aemufwcsuf rlvwef;upNyD; txufwef;ausmif;awGrSm ynm&nfEdkYaomufpdkYaeMuwJh ausmif;om;oli,f
rsm;rSm touftG,t
f m;jzifh i,f,
G Ef ek ,forl sm;jzpfwt
hJ wGuf aemifwacwfrmS vlawmfval umif;rsm; jzpfvmapHrk u
EdkifiHawmfzGJUpnf;yHk tajccHOya't& 'Drdkua&pDpepfjzifh jynfaxmifpkBuD;udk uRrf;usifpGm tkyfcsKyfxdef;odrf;Edkifolrsm;
jzpfvmapa&;twGuf txufwef;ausmif;rsm;ESifh tv,fwef;ausmif;rsm;rSm q&meJYwynfh yl;aygif;aqmifGufwJh
ausmif;aumifprD sm; zGUJ pnf;aewJt
h jyif ausmif;om;vli,frsm;&JU touftG,?f ynmt&nftcsif;? A[kow
k tqift
h
wef;tvdkuf pmawGUvufawGU jyKpkarG;jrL avhusifhoifMum; ydkYcsrIrsm;udkvnf; aqmifGufaeygw,f/
tpdk;&[m ausmif;om;oli,frsm;twGuf 'DrQavmuf arQmfvifhjcif;BuD;rm;pGm *kpdkufNyD; aqmifGufaewmudk
uGefjrLepfaomif;usef;olrsm;eJY if;wdkY&JU tay;t,ltquftoG,f jyKvkyfaeMuwJh EdkifiHawmfopmazguftcsKdUwdkYu
]wjynfv;kH aocsiaf oygap uGejf rLepfawGrmvQiNf y;D a&m} qdkwJh if;wdkY&JU0g'vkyfief;pOftwdkif; ,ckwavmrSm EdkifiHawmf
ausmif;tcsKdUSd ausmif;om;oli,ftcsKdUudk jzm;a,mif;aoG;aqmif ajrmufyifah y;jcif;tm;jzifh ausmif;pnf;urf;udt
k BuD;
tus,f qlylcsKd;azmufzsufqD;apw,f/ aemufqHk;rSm pmoifMum;a&;avmuwckvHk; NydKysufapNyD; EdkifiHawmf&JU Nidrf0yf
ydjym;a&;udkyg Ncdrf;ajcmuf&ef BudK;yrf;rIrsm;[m xifSm;pGm ay:xGufvmcJhygw,f/
jynfaxmifpk ynma&;avmu&JUtajctaerSm ,ckuReaf wmfwYkd ajymqdak ecJw
h t
hJ wdik ;f qd;k 0g;pjyKvmwJt
h wGuf
jrifhjrwfwJhvkyfief;rsm;udk wm0ef,lNyD;aqmifGufaeMuwJh q&m^q&mrrsm;tm; vnf;aumif;? ynmudkat;csrf;pGm
qnf;yl;vdkMuwJh ausmif;om;vli,frsm;tm; vnf;aumif;? rdrdwdkY&JUom;i,forD;i,frsm;udk ynmwwfapvdkwJh rdb
tkyfxdef;olrsm;tm; vnf;aumif;? w&m;Oya'twGif;rSm vGwfvyfpGm ynmoifMum;cGifhSdwJh jynfolvlxktm; vnf;
aumif;? tpdk;&u tpGrf;ukefumuG,frIay;&ef oHEd|mefcsxm;NyD; jzpfygw,f/
'gaMumifh Edik if aH wmfausmif;rSm pnf;urf;ao0yfpmG eJY at;csr;f pGm ynmoifMum;jcif;udk aESmif,
h u
S f (odYk r[kw)f
taESmifht,SufjzpfaprJh tjyKtrI[lorQudk xda&mufpGmta&;,lNyD; tjypfay;ap&ef? ausmif;q&mBuD;rsm;eJY ynma&;
Xme t&mSrd sm;&JU ta&;,laqmifu
G rf rI sm;udk tMurf;zufenf;eJY? odYk wnf;r[kwf t"renf;eJY aESmuf,u
S zf sufq;D cJ&h if
tkyfcsKyfa&;t&mSdrsm;eJY &Jt&mSdrsm;&JU tultnDudk&,lNyD; aqmifGufap&efudkvnf; tpdk;&u GefMum;csufrsm;ay;NyD;
tpDpOfrsm; jyKvkyfaeaMumif;udkvnf; jynfolvlxktm; uRefawmfxyfavmif;NyD; tpD&ifcHvdkygw,f/
,ckupd u
kd uReaf wmfwYkdjywfom;pGm wm;qD;jcif;rjyKEdik v
f Qif jynfaxmifpBk uD;wckv;kH rSm pnf;rJu
h rf;rJ?h Oya'rJh
jyKvkyfjcif;rsm; vTrf;rdk;vmNyD; EdkifiHawmfBuD;wckvHk; NydKuGJysufpD;oGm;apEdkifygw,f/ tpdk;&Oya't& tMurf;enf;udk
toHk;jyKwJh tajctaetxd qdk;0g;vmjcif;rsKd;udk vHk;0vdkvm;jcif;rSdayr,fh tajctaeudk Edkifeif;pGmxdef;odrf;Edkifa&;
twGuf vdt
k yfwahJ qmifu
G rf rI sm;udk jyKvky&f ygvdrrhf ,f/ wu,fvYkd tpd;k &u rvTrJ aSmifwt
hJ wGuf wm0efux
kd rf;Gucf &hJ
&if uGefjrLepfaomif;usefolrsm;eJY if;wdkY&JU ajray:'vefrsm;[m ausmif;om;rsm;tm; tpdk;&u &ufpufMurf;MuKwfpGm
jyKrlaeNyD;vdkY [pfatmfa<u;aMumfMuNyD; wdkif;jynfqlyGufvmatmif vIHUaqmfMuOD;rnfqdkwmudkvnf; tpdk;&[m BudKwif
arQmfvifx
h m;NyD; jzpfygw,f/ 'gaMumifh tpd;k &u jynfov
l x
l t
k m; wdusjywfom;pGm tpD&ifcv
H w
kd muawmh ,ckupd r mS
ausmif;om;oli,frsm;&JU avmuudk pwifx;kd azmuf0ifa&mufvmNyD; qlyrl eI YJw&m;rJrh rI sm;udk zef;wD;aeMuwJh aomif;use;f
ol uGefjrLepfrsm;eJY if;wdkY&JUya,m*aMumifh at;csrf;pGmynmoifMum;jcif;udk t"renf;eJY aESmifh,SufzsufqD;aeMuwJh
ausmif;om;ta&jcHK vlqdk;rsm;udk tpdk;&wm0eft& ta&;,l&r,fqdkwmudk jynfolvlxkBuD;w&yfvHk;u odSdem;vnf
509

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
xm;&ef jzpfygw,f/
'gaMumifh aomif;usefou
l eG jf rLepfrsm;eJY if;wdYk &UJ taygif;tygrsm;jzpfwhJ Edik if aH wmfopmazmufwYkd &UJ ,kwrf m
qd;k oGr;f wJh tMuHtpnfuakd csrIe;f zsufq;D NyD; jynfaxmifp&k UJ om;aumif;orD;aumif;rsm;jzpfMuwJh ausmif;om;oli,frsm;
at;csrf;pGmynmoifMum;Edkifa&;twGuf tpdk;&tm; ausmif;om;? rdb? tkyfxdef;olrsm;u vnf;aumif;? EdkifiHawmf\
pwkwr @dKifBuD;jzpfaom owif;pmq&mrsm;tm;vnf;aumif;? jynfaxmifpBk uD;udk opmSMd uukeaf om jynfaxmifpo
k m;
rsm;tm;vnf;aumif;? tbufbufrS yl;aygif;aqmifGufMu&ef arwm&yfcH yefMum;vdkufygw,f/

(c)

ausmif;om;rsm;0efc*H wdvmT yHpk H

atmuf vufrSwfa&;xdk;xm;ol uRefawmf - - - - - - - - - - - - - onf twdtvif;uwday;0efcHonfrSm1/


uRefawmfonf wuodkvf\ enf;Oya'ESifh pnf;rsOf;Oya'udk dkaoygr,f/ if;tjyif wuodkvfausmif;
aqmif aecJhvQif wuodkvfausmif;aqmif\ enf;Oya'ESifh pnf;rsOf;Oya'udk vdkufemygrnf/
2/
uRefawmfonf wuodkvfESifh zDvmqefYusifaom rnfonfhvkyfief;&yfrsKd;wGifrS yg0ifjcif;rjyKyg/
3/
uRefawmfonf txufyguwd0efcHcsuf w&yf&yfwdkYudkazmufzsufusL;vGefvQif wuodkvfrSxkwfy,fjcif;
cH&rnfudk odygonf/
1/ ausmif;om;\xdk;jrJvufrSwf --------2/ ausmif;om;\trnf
-----------------------------3/ udk,fydkifeHygwfESifh oifwef; ----^----4/ ausmif;aqmiftrnfESifh tcef;trSwf ----------------------5/ rdb (odkYr[kwf) tkyfxdef;ol\trnf -----------------------xyfqifUvufrSwfa&;xdk;&ef
1/ rdb (odkYr[kwf) tkyfxdef;olxdk;jrJvufrSwf --------2/ rdb (odkYr[kwf) tkyfxdef;ol\ trnf ----------------------3/ vdyfpm ------------------------------------------4/ &ufpGJ ---------

(q) Adv
k cf sKyaf tmifqef;\ ausmif;om;b0a&;cJah omaqmif;yg;

ausmif;om;0w&m;
t*Fvdyfpma&;q&mBuD; SdwfpyD;,m;u urmhtvHk;pHkonf ZmwfcHkrQomwnf;[k rdefY>rufbl;\/ xdkurmhZmwfcHkwGif
vltrsKd;rsKd;? tG,ftrsKd;rsKd;? twef;tpm;trsKd;rsKd;wdkYonf udk,fhtcPf;udkudk,fudkif ZmwfEdkifatmif cif;oGm;&avonf/
odkYjzpf&m vlwdkif;vlwdkif;rSm odMum;wwfaom tcsdeftG,frSp aoonfxdatmif rdrd\ tvkyf0w&m;tjzpfSd\/ xdk
0w&m;udk aMu>yefrSomvQif avmu vljzpfusKd;eyfayrnf/ urm\aemifacwf tarGcHjzpfMuaom uRefawmfwdkYausmif;
om;wdkYrSmvnf; txl;ojzifh touf (16) ESpf (17) ESpfrSp txufodkYSdaom ausmif;om;rsm;rSmvnf;? tqdkyg0w&m;
Oya'rS ruif;vGwfMuacs/ ,if;odkYjzpfvQif-ausmif;om;\0w&m;onf tb,fenf;/
tjrifus,fus,f? MunfhavhSdaomolwdkYonf ausmif;om;qdkonfrSm wef;pmusuf pmar;yGJatmifHkrQ[laom trsm;
t,ltq\wdrfjcif;tjzpfudk odSdMuavNyD/ xdkt,ltqum; acwfatmufusonfh t,lrQom jzpfayonf/
ynma&;udkuRrf;usifaom urmhynmSdwdkYonf avmua&;? "ra&;jyemt&yf&yfwdkYudk pdppfa0befajzSif;wwfaom
ynmrS pmtkyfpmayudktH&aom trSwfonmESpf&yfudk cGJjcm;xm;avonf/ pmar;yGJudkatmifjrifolonf avmu
ppfyGJwGifvnf; atmifjrifEdkifonfh t&nftcsif;Sdonf[k rkcsqwfqwf rqdkomacs/ odkYvQif pmar;yGJtaMumif;oepfudk
azmfxkwfMu\/ An Examination of Examination pmar;yGJrsm;\ tusKd;tjypf ppfaq;csufqdkaom pmtkyfwGif
tcsufudk Sif;vif;jyo xm;ay\/ pmar;yGJwck\ tajzpmGufrsm;udk pmppfoltrsKd;rsKd;tm;-ppfaq;p&m tajzwck
wnf;udkyif trSwfay;yHkjcif; rwlnDonfudk awGY&ayonf/ wbef-pmppfolwOD;wnf; if;wESpfcefYu zsufcJhaomtajzudk
aemufxyf ppfaq;onfhtcg yxrtrSwfay;yHkESifh aemufwcgtrSwfay;yHkjcif;rSm uGmjcm;onfudk awGU&ayonf/ urm
ausmf-jyZmwfa&;q&m bm;emwfaSmuvnf; w&Ha&mtcgu twef;xJwGif xdyfusaom ausmif;om;onf avmuwGif
atmufqkH;xpf a&mufwwfonf[k rdefYqdkcJhbl;onf/
wGif urmausmfpma&;q&m\ ta&;tom;udk if;a&;om;ojzifh ,HkMunf&rnf[k rqdkvdk? odkY&mwGif if;um;
rSwfcsuf- jr[ef - AdkvfcsKyfatmifqef;\pmayvuf&m - pm- 83-88 (y^98) ESifh wdkufqdkifppfaq; rl&if;pm;omtwdkif; azmfjyonf/

510

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


taMumif;rJh ra&;om;&m/ ,if;odkYjzpf&jcif;um; uREfkyfwdkYonf urmh&mZ0ifwGif om"utaxmuftxm;rsm;udk Munfhrnf
qdkvQif urmhxdyfwef; usa&mufaom yk*dKvfwdkYonf pmar;yGJrsm;wGif xdyfwef;usolcsnf; r[kwfay/ Oyrm tenf;i,f
xkwfjy&aomf ,ckacwf urmYxdyfwef;orm;rsm;wGif? [pfwvmESifh rwfqdkvdkeDwdkYonf ausmif;rSyif aumif;pGmraecJhMu
&ay/ r[wr*EDonfvnf; aumvdyfausmif;wGif a&mufzl;kHkrQomSd? ausmif;om;tjzpf aepOftcgu xl;xl;cRefcRef
rSday/ yef'pf*s0g[vmael;onfvnf;? t*FvefjynfSd emrnfausmfausmif;ESifh wuodkvfwdkYrS atmifjrifcJhvifhupm;
ausmif;om;tjzpfjzifh rsm;pGmrxl;cRefvS/ bD-at*kPfxl;wef;wGif 'kwdwef;rQom&avonf/ odkY&mwGifxdktcgu if;
txuf-yxr &cJhaomolwOD;rSm? &efukefwGif ygarmuwOD;tjzpf if;uJhodkY ausmfMum;jcif; rSday/ t*Fvdyfpma&;q&m
BuD;rsm;jzpfaom *dk;vfprpf? qm0gvwmpaumh-paom yk*dKvfwdkYrSmvnf; ausmif;aepOfu xl;cRefjcif;rSd? qm0gv
wmpaumhrSmrl? vlYiEGm;[kyif-q&m\tac:cH&avonf/ um;? O'g[kPfudk tusOf;rQ okyfay:atmifjyKvdkufjcif;
aywnf;/ odkYjzpf&jcif;\ taMumif;udkppfvQif? vlwOD;wa,muf\ wefzdk;udk rnfrQSdonf[k csdefq&ef wxpfcsowf
rSwfxm;aomenf; rSdaomaMumifh jzpfayonf/
pifppfaomfum; ausmif;wGifwcgrQraezl; pmwpfvHk;rQ roifbl;olyif ynmSdjzpfEdkif\/ um; jzpfEdkifonfh
taMumif;udk tvGefqdkjcif; jzpfayonf/ ,ckurmay:rSmSdonfh pmtkyftm;vHk;onf t&if;ppfvQif avmu\taMumif;udk
trsKd;rsKd;rSwfom;csufrsm;om jzpfayonf/ xdkrSwfom;csufrsm;udk a&;olrsm;\ tmabmf? if;wdkYa&;&ma'o? a&;onfh
tcsdefumv ponfwdkYudkMunfh? a0befNyD;vQif? avmutvkyf0w&m;wGif oHk;pGJwwfrSom pmwwftrSefjzpfayonf/
tu,f pmrwwfolonf? avmutrSwftom; aumif;rGef ae&mcswwfvQif pmwwfae&efrvdkacs/ xdkaMumifhyifrwfqdkvdkeDu if;twKywdwGif uREfkyfbwfcJUaom tBuD;qHk;aompmtkyfum;? uREfkyfaecJU aeqJaom avmuBuD;yifwnf;[k
a&;xm;\/ xdkuJhodkY pmtkyfpmayrS ausmfvGefaomynmudk? tb,fodkY&tHhenf;/
xdkynmppfudk&&ef vGwfvyfpGm awG;awmajymqdk aqG;aEG;vkyfudkifvdkaom pdwf"gwfudk arG;&efvdk\/ tcsufudk
ynma&; uRrf;usifol yk*dK vfrsm;u (Academic Freedom) ynmoifMum;a&; vGwfvyfcGifh[k ac:Muonf/ tcsufum;?
urmh&mZ0ifudk-wrsKd;wrnf ajymif;vJGaponfh &DaeqefYESifh &Dazmifar;Sif;ac: acwfopf0g'? avmu"gwfynm jyefYyGm;&m
taMumif;&if;wnf;/ tcsufum;-uREfkyfwdkY\ a*gwrbk&m;ocif? a[mMum;aom umvmrokwef oabmt&yifwnf;/
xdkvGwfvyfpGmawG;awmajymqdk aqG;aEG;vkyfudkifvdkaom pdwfSd&rnfqdk&mwGif/ uREfkyfwdkYonf rdrdxif&m awG;awm
ajymqdk vkyfudkifjcif;r[kwfay/ avmuSd vltaygif;wdkYonf a&wGif;xJSdbm;oli,fuJhodkYae rjzpfay/ wOD;ESifhwOD;
ul;vl;qufqH& avonf/ ,ckacwftcgwGif? odkY ul;vl; qufqHjcif;rSm? ydkrdkyif e,fus,fvmavonf/ ,cktwdkif;wdkif; tjynfjynf MuHKawGUae&aom Sm;yg;a&;acwfonf xdkOya'udk vGefqef udk,fhbuf? udk,fhoabmudkom
jrifaom? 0g'aMumifhjzpfaom urmhppfBuD;\yJhwifoH jzpfayonf/ xdkodkYjzpf&m vlwdkif;vlwdkif; wOD;ESifhwOD; taygif;
toif;or*SdrSom trsKd;rsKd;aom t,ltq trSwftom;wdkYudk awGUjrifodSd&? ydkrdktjrifus,fvmEdkifavonf/ odkYtjrifus,frS wOD;udkwOD; emcHwwfjcif;-apmifrulnDwwfjcif;? tajymtqdk taetxdkif jyKjyifvmjcif;? pojzifhavmuvlvkyfwwfonfh t&nftcsif;rsm; &Edkifavonf/
xdkaMumifh? xdkodkYul;vl;qufqH tjrifoefatmif? ausmif;rsm;? wuodkvfrsm;wGif? ausmif;tdyfausmif;pm;xm;jcif;?
toif;tyif;rsm; axmifjcif; ponfwdkY jyKMu&avonf/ odkY&mwGif taygif;toif;or*twGuf jyKvkyf&mwGif vGwfvyfpGm
rajym& rqdk& raqG;aEG;&vQif? rsufpdydwfxm;onfESifh wljyefonf/ odkYjzpf&m (2) buf (2) csufpHkrSom ynma&;tppfrnf
avonf/
wbef ,aeY jzpfaom ausmif;om;rsm;onf eufjzefjynfBuD;om;rsm; jzpfMu\[k? qdkdk;pum; Sd\/ odkYjzpf&m?
jynfBuD;om;wdkY\ t*FgvuPmwdkYESifhnDatmif tkyfcsKyfenf;? rdrdtcGifhta&;twGuf wdkufcdkufenf;? pum;ajymenf;?
pnf;urf;ao0yfenf;? udk,fvuf usef;rma&; ponfjzifh enf;rsKd;pHkatmif toiff;tyifrsm;? &Jwyfrsm;? upm;enf;rsm;
udk xGifMu&\/ xdkrQru? ,cktcg wEdkifiHESifh wEdkifiHrSm cGJpyf rjzpfEdkif/ wkwfjynf? pydefjynf? ygvufpwdkif;jynfwGif
tjzpftysufrsm;onf? wdkif;jynfudk vnf;aumif;? urmh,Ofaus;jcif;udk vnf;aumif;? vlow0gwdkYtm; vnf;aumif;
rnfodkYrnfyHk xdcdkufrnf[k odEdkifatmif urmhtajctaeudkvnf;? rdrd&&od&efvdk\/ onfwdkYum; tMurf;rQ ausmif;
om;wdkY jyKvkyf&rnfh 0w&m;rsm; jzpfMu\/ xdkYaMumifh-urmSdausmif;om;taygif;wdkYonf vIyfvIyfGGjzpf? ppfruf
wm;jrpfa&;? tvkyfvufrJhyaysmufa&; taMumif;pepfudk SmazGaeMu\/ tajctxl;rvSaom pydefjynfESifh wkwfjynfwdkY
wGif ausmif;om;wdkYrSm udk,fxdvufa&muf wdkufcdkufaeMu&\/ xdkaMumifh tcsdefESifh tcgtavsmufvnf;? ausmif;om;
\ 0w&m;vnf; uGJvm\/ jyqdkcJhNyD;aom ausmif;om;0w&m; tm;vHk;udk odjrifonfESifhtnD aemifacwfArmjynfudk
zefwD;rnfh ausmif;om;rsm;onf? ,ckvlrsm;uJhodkY rnDrGwf? rvkyfwwf? rudkifwwf rjzpf&atmif? uREkfyfwdkYonf,cktcg
jrefrmEdik if v
H ;kH qdik &f m-ausmif;om;rsm; or*toif;Bu;D udk txiftSm; wnfaxmifxm;\/ xdktoif;udk 0ifa&muf tm;ay;&efrSm
ausmif;om;wdkif; wdkif;jynfcspfpdwfSdaom olwdkif;wdkY\ wm0ef0w&m;yifwnf;/

atmifqef;
511

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(Z) 1956-57 td;k a0r*Zif;yg uAsm


aoG;pnf;Mupdkh
eDarmif;armif;vQif
cGyfa'gif;atmifvH? av0,fysHwnfh/ /
twdwfZmwfaMumif;? ordkif;a[mif;udk
jyefajymif;avhvm? qef;ppfygu
nDnmzszs? pnf;vHk;Mu\/
qErSefvQif? wdkufyGJqif
eDvGifaomaoG;? ajrrSmajy;vnf;
a<u;aMumfcsDwuf? wcJeufvQif
vufwGJumom SdcJhonf/ /
,ckESpfaS;? EIdif;&efa0;pG
aoG;uGJNydKqif;? usqHk;jcif;udk
dkif;yif;nDnm? wdkYuG,fumrS
aemifvmnDaxG;? nDrav;wdkY
aoG;pnf;cspfcif? O'gef;wGifvdrfh/ /
eDarmif;armif;vQif
cGyfa'gif;atmifvH? av0,fysHwnfh/ /
jrefatmif vSarmf

tdk;a0tm;yefMum;csuf
a'gif;\pGrf;tif? urnf;wifonf
jynfcGiftESHY? csif;csif;ysHUvsuf
qGwftHhbG,fyif? vGwfcswifwnhf/
tdk - rdcifa'gif;ysKd? uRefyefqdktHh?
[dk ,cifacgif? twdwfaqmifaomf?
rsm;ajrmifom;wGuf? aSUrSxGuf
toufudkpGefY? &efGefYudkcsKd;
]]ocifrsKkd;}} [k? rnKd;arS;rSdef
OD;rESdrfwnfh/ /
rdcifcGyf? ,aeY0,f
TifajrUp&m? wdkif;jrefrm
aZ,smatmifyGJ? qif,ifETJvnf;
EGHxJaoG;yGuf? zdwfpifpuf\
idkrsuf&nfqif? &efyGJusif;Mu
jymusrD;avmif? tavmif;aumifESifh
om;armifrSDcdk? wuodkvfvnf;
]]pdrf;pdkjruRef;}} rjzpfxGef;cJh
usnfvTrf;,rf;aiGU? wa0ha0hESifh
512

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif

aqG;ajraoG;yGuf? tHxGufcJh&
'dkU'kucsnf;? rIdif;ysyifv,f
*,ufES,fwnfh/ /
or,wGif? uREfkyfjrifonf
rdcifa'gif;vS? ajcudk<u
aSUrSa&mifeD? ysKdUwufonfESifh
]]csDap? nDap}} ]]a'gif;tdk;a0}} [k
wGefav&ifha<u;? atmifoHay;onf
___ ___ ___

a'gi;f rdcifohkd yefMum;csuf


1/

2/

3/

4/

zsufap zsufap? wufavNyD;rS


or*udk? jrpfuNzdKvJS
uGJatmifcGJonf
rdkufrJolwdkY? MuHpnfwum;/ /
yrmqdkaomf? yifysKd&dyfatmuf
cdkNyD;aemufrS? udkif;ajcmufudkcsKd;
rD;0,fxdk;odkY/ /
&yfap &yfap? oufaoNyD;rS?
'dkYb0udk? okneJYa&;
tatmifay;onf
pmar;yGJvnf;? ryDwum;/ /
yrmqdkaomf? Tef;pdkvSwihf
rD;ES,fyGifhonf? aygufyGifh&J&J
eHYrpGJodkY/ /
odap odap? zdacsNyD;rS
ya,m*[k? ,HkMupwrf;
csKyfudkifzrf;onf? Nidrf;csrf;vGwfcGifh
rjrifwum;/ /
yrmqdkaomf? &efvdkrIvkyf
oifr[kwfvQif? oifhrdcif[k
pm;csif&J&J? olpGyfpGJodkY/ /
om;vSrsufSif? a'gif;rdcif
odjrifMum;avmh? aqmifOD;avmhwnfh
vnfarmh ajc<u? uaecsnf;
rNyD;ao;acs? ]]tdka0}} wpfcGef;
rmefopfoGef;? epfrGef;onfhom;
'dkYtrsm;udk? TefMum;
acgif;aqmifygavOD;/ /
*kPf0if;
513

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
or*zsufodrf;a&;udpe JY ywfoufNyD; tpdk;&\aMunmcsufudk wuodkvf0ef;usif Auorsm;tzGJUcsKyfESifh
wuowdkY yl;aygif; BuD;us,fpGm qEjyyGJrsm; jyKvkyfcJhMuonf/
or*zGJY cGifU rydwfeJh? rydwfeJh
csKyfcs,frIOya'awG kyfodrf;ypf? kyfodrf;ypf
ausmif;om;or*awGudk xdef;odrf;umuG,fMu? xdef;odrf;umuG,fMu
odkY yJhwifoHrsm; jrnf[D;odrfhodrfh wkefcref;aom wcJeufa<u;aMumfoHrsm; ae&mtESHYrS wuodkvfwGif
qufumqufum xGufay:vmayonf/
ausmif;om;acgif;aqmifudkEkrdefhcGef;
,ckvufiif; cifAsm;wdYk wuov
kd u
f kd Munfyh gvm;/ twef;xJukd q&m0ifvmNyD;&if rxwmeJY ausmif;xkw?f
q&mhukd tusKd;eJYtMumif;eJY jyefajymrdwmeJY ausmif;uxkw?f ? Iyyf gw,f? rsufpu
d av; eJezJ iG Nhf yD; ausmif;om;awG&UJ
tusKd;enf;enf; aqmifGufwmeJY ausmif;uxkwf?
(1936 ckESpf? azazmf0g&Dv 25 &ufaeh? nae 4 em&D or*usif;yaom ausmif;om;tpnf;ta0;rSwfwrf;rS)
EdkifiHawmf0efBuD;csKyfOD;EkrdefhcGef;
ausmif;om;or*awG[m qlyrl aI wGuzkd efw;D aew,f/ uGejf rLepf 'vQK'd vefawGjzpfw,f/ ausmif;pnf;urf;
udk azmufzsuf usL;vGew
f ,f/ t"rpepfukd toH;k jyKaew,f? q&mawGrdak obl;/ 'gaMumifh vdt
k yfovdk wif;wif;
usyfusyf ta&;,l&vdrfhr,f/
(1956 ckESpf? atmufwdkbmv 7 &ufaehn toHvTifh wdkif;jynfodkhaMunmonf/)

(ps) wuotvkyt
f pnf;ta0; (Business meeting) awGUS&d aom jyemrsm;
wuopnf;rsOf;t& ESpyf wfvnfyrkH eS t
f pnf;ta0; (Business meeting) udk trIaqmifoufwrf; rukerf D
usif;y&onf/ xdktpnfta0;rsKd;udk 1950 ck ywf0ef;usifu oefYSif;aomausmif;om;tif;tm;pk wuowGiftaG;
cHcJh&pOfu aSmifcJhonf/ wyfOD;tzGJUrsm;onf xdktpnf;ta0;rsKd;udk raMumufay/ wuopnf;rsOf;ESifhtnD usif;y&ef
tmHx
k m;cJo
h nf/ wuo trIaqmiftaejzifh rdrw
d Ukd \ aqmifu
G cf surf sm;udk or*toif;0ifrsm;tm; jyefvnftpD&ifcH
wifjyjcif;jzpfonf/ wuo toif;0ifausmif;om;rsm;u wuo pnf;rsOf;ESit
hf nD BudKwifyYdk xm;aom ar;cGe;f rsm;ukd
pepfwus w&m;0ifiS ;f vif; ajzMum;&onf/ Si;f vif;ajzMum;csuftay: pnf;rsOf;ESit
hf nD a0zefaqG;aEG;cGijhf yKonf/
vkdtyfaomtqkdrsm;ukd wifjyqkH;jzwfEkdifonf/ trIaqmiftzGJU\ tokH;p&dwfukdvnf; tpkd;&todtrSwfjyK pm&if;ppf
ppfaq;awGUSdcsuf? rSwfcsufrsm;ESifhtwl twnfjyK&ef wifjy&onf/ wuo toif;0ifaMu;ukd r0ifrae&jzpf
wuokdvfkH;u wm0ef,l aumufcHay;onf/ if;0ifaMu;rsm;ukd wuokdvfkH;uyif bPfwGif tyfESHxm;ygonf/
wuotrIaqmif\ qk;H jzwfcsut
f & ok;H vkad omaiGukd wifjyaomtcg wuov
dk f ;Hk u csuv
f ufrw
S f xkwaf y;ygonf/
if;aiGukd okH;pGJa&;ESifhywfouf wuokdvftmPmykdifrsm;u wpkHw&m pGufzufcGifhrSdyg/ pGufzufcGifhvnf; rjyKcJhyg/
wuo\ aiGtok;H p&dwf iS ;f wrf;ukd pnf;rsO;f t& 'k-Ou|u tvkyt
f pnf;ta0;wGif wm0ef,w
l ifjy twnfjyKcsuf
&,lygonf/
wuo aiGpm&if;ukd ppfaq;rnfh rSwfykHwifpm&if;ppftzGJUukd trIaqmiftzGJU qkH;jzwfcsuft& cefYtyf&yg
onf/ xkdtcsdef 'k-OuXukdausmfjrifh EkwfxGufoGm;ygonf/ tvkyftpnf;ta0;wGif if;ukd,fpm; ukdpkd;odef;u
tpD&ifcHpm wifoGif;cJh&ygonf/ tvkyftpnf;ta0;ukd Mo*kwfv (16) &uf? rGef;vGJ (1) em&D (35) rdepfwGifusif;ycJh
onf/ twku
d t
f cHtaejzifh wyfO;D tzGUJ ukd tjyif;txef a0zefx;dk ESuo
f nf/ wuorS ukcd ifarmiftek ;f ESihf udak rmifarmif
GefYwkdYu tjyeftvSef a0zefaqG;aEG;rIrsm; jyKvkyfygonf/ aiGpm&if;Sif;wrf; udpESifhywfouf wcgw&H wzuf
ESifhwzuf r[kwfbl;? [kwfw,f ponfjzifh vufoD;vufarmif;wef; atmf[pfjiif;ckHMuonf/
ausmif;om;wOD;u owdSdvQifxajymyg[k atmf&mrStp tkwftkwfusufusufjzpfvm "gwfykHowif;
axmufrsm;u "gwfykHdkuf,lonf/ xkdtcgausmif;om;wOD;u t"dukPf;jzpfvQif "gwfykHygoGm;rnf pkd;onfhtwGuf
"gwfyo
Hk wif;axmufwOD;ukd atmufoYdkqcJG s&mrStp tcsKUd owif;axmufrsm; rausreyfjzpfum jyefuek Mf u\/ xku
d pd u
dk
aeSif;owif;pmwkduf\ ykHMuD;csJUvIHYaqmfcsuft& owif;axmuftoif;onf wuoukd (6) voydwfarSmuf&ef
514

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


qkH;jzwfcJhonf/
aemufqkH; wuo aiGpm&if;Sif;wrf;ukd twnfjyKa&;twGuf rJcGJ&m (761) rJ? (540) rJ twnfjzpfonf/
if;tpnf;ta0;u twnfjyKaomtqkdrsm;rSm(1) trsKd;om;ynma&; jyKjyifajymif;vJrI aqG;aEG;yGJBuD;w&yftm; EkdifiHawmftpkd;&rS OD;pD;usif;y&ef?
(2) oHk;cguspepf y,fzsufay;&ef?
(3) atmufwdkbm ausmif;wvydwf&ef?
(4) atmufwdkbm aemufqufwGJpmar;yGJwGif usIH;olrsm;tm; wcgus rowfrSwfa&;? 0dZmwef;pmar;yGJwGif
ar;vGe;f vTm (1) ESihf (2) tm; waeYxJ (2) Budrf rppfaq;a&;ESihf t&pfuspepfa[mif;jzifh ajzqdo
k rl sm;tm;
atmufwdkbm aemufqufwGJpmar;yGJwGif 0ifa&mufajzqdkcGifhjyK&ef?
(5) &efukefwuodkvfwGif owif;pmq&m twwfoifoifwef;ydkYcsay;&ef arwm&yfcHaMumif;wdkY jzpfonf/
or*EiS phf yfvsO;f udpw
ckct
k wGuf aG;cs,cf efYtyfxm;aomaumfrwDukd cefYtyf&eftqdu
k kd &Jacgifuzkd ek ;f jrifh
u wifoGif;&m xdktqdkrSm wuopnf;rsOf;Oya' tcef; (12)? tydk'f (6)? tydk'fi,f (6) t& aiGpm&if;Sif;wrf;udk
uefYuGufpOf HI;edrfhoGm;aomtqdkESifh eD;pyf xdktqdkrsm;udk ,ckrSaemuf (6) vrSmrS wifoGif;cGifhSdonfqdkum wuo
Ou|u y,fcsvdkufavonf/ xYdkaemuf wuotpnf;ta0;udk ]wuownfjryJ gap} [k a<u;aMumfNyD; &Jacgifudkzkef;
jrifhu ]t"r0g' usq;kH ygap} a<u;aMumfum nae (6) em&D? (30) rdepfwGif t"dukPf;rjzpfaomfvnf; qlqlylylESifhyif
NyD;pD;oGm;\/
'k-Ou| udak usmfjrifh Ekwx
f u
G jf cif;udpr mS wuotaqmuftOD atmufxyfdS pm;aomufcef;wGif qdik zf iG v
hf kd
olrsm;xHrS wif'gac:,l&mwGif if;wifjycJhaomrlMurf;udk vufrcHonfhudpE Sifh wuG tjcm;rauseyfzG,f udpt
&yf&yf
wdkYaMumifh ZGefv (28) &uf? rGef;vGJ (1) em&Du wifoGif;cJhjcif;jzpfygonf/
owif;axmufrsm;ESihf jyemrjzpfap&efEiS hf ajyvnf&majyvnfaMumif; twGuf wuoOu| udpk ode;f [ef?
udkpdk;odef;wdkYonf prf;acsmif;BuD; owif;axmuftoif; Ou|BuD;xH oGm;a&mufSif;jyonf/ owif;axmuftoif;
Ou|BuD;uvnf; em;vnfoabmaygufcJhonf/ xdktcsdefu wuoESifh wyfOD;udk jynfolu tmHkpdkufaecsdef jzpfav
onf/

&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;wyfO;D owif;axmufrsm;odhk yefMum;vTm
owif;axmufrsm;cifAsm;16? 8? 57 &uf wuo tvkyftpnf;ta0;wGif owif;axmuftcsKdUESifh ausmif;om;wOD; jzpfoGm;aom
udpE Sifhywfouf &efukefwuodkvf ausmif;om;rsm;wyfOD;tm; jrefrmjynfowif;axmufrsm;toif;u (6) vwdwd
tqufjzwfum oydwfarSmufvdkufonf[k 18? 8? 57 &ufaeYu aMunmvdkufygonf[k od&ygonf/
odYk aMunm&mvnf; (wuotvkyt
f rIaqmifrsm;onf pnf;urf;rJrh ?I &rf;um;rIukd tcsed rf rD ajzSi;f Edik b
f J
tjypfusL;vGefol\ y&d,m,fudkyif vdkufavsmcJhonf/ xdkaMumifh wuotrIaqmifrsm; wm0efruif;) [l vnf;
aumif;? (wuo trIaqmifrsm;rSm ausmif;om;nDGwfa&;wyfOD;tzGJU0ifrsm;jzpf rvTJraSmifombJ tjypfSdolESifh
wm0ef ruif;olrsm;) [l vnf;aumif; ygSdonfudk awGU&ygonf/
udpE iS yhf wfouf owif;axmufrsm;tm; jzpf&yfreS u
f kd wifjyvdo
k nfrmS tvkyt
f pnf;ta0;yGw
J iG f jzpfymG ;
jcif;onf omrefausmif;om;wa,mufESifh owif;axmuftcsKdU jzpfyGm;jcif;yif jzpf\/ tpnf;ta0; wm0efcHusif;y
aom trIaqmifrsm;ESifh jzpfyGm;jcif;r[kwfojzifh wuotrIaqmifvnf; wm0efrSday/ ausmif;om;onf wyfOD;
trIaqmifvnf; r[kw?f aumifp0D ifvnf; r[kwo
f jzifh wyfO;D vnf; wm0efrS/d xdak usmif;om;ESihf owif;axmufrsm;
tcif;jzpfyGm;csdefwGif tpnf;ta0;\ obmywdjzpfaom wuoOu|u (owif;axmufrsm;tm; "gwfyHkdkufcGihf
SdaMumif;ESifh rwm;jrpfrydwfyif&ef) ajymMum; aMunmcJhavonf/ odkY obmywdu ajymMum;NyD;aomtcg owif;
axmufrsm;u tpnf;ta0cef;rrS xGufcGmoGm;ygonf/ xdkaeYnaeuyif jzpfyGm;&mygaom ausmif;om;udk,fwdkif
owif;axmufrsm;tm; awmif;yefpm ay;ydkYcJhygonf/
,if;odYk ausmif;om;wcsKdUESihf owif;axmuftcsKdU y#dyujzpfymG ;jcif;udk wuou rvdv
k m;onft
h avsmuf
xdkausmif;om;u if;tvdkqEtavsmuf awmif;yefapygw,f/ xdkuJhodkY rdrdwdkY tvdkqEtavsmuf awmif;yefonf
udyk if t"rtEdik u
f sif
h awmif;yefaponf[al omoabmrsKd; owif;axmuftzGUJ \ aMunmcsufwiG yf gSo
d nf/ wzef
515

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wyfO;D tm; (6) v oydwaf rSmufonf qdjk cif;rSmvnf; bmrQ roufqikd o
f nfh wyfO;D tm; rw&m;oufouf qH;k jzwfcsuf
jzpfonf[k ,HkMunfygonf/
wyfOD;onf owif;axmufrsm;tay: apwemaumif;xm;vsuf oabmxm; rSefuefcJhygonf/ 1955
ckEpS f bGUJ ESi;f obifwiG f owif;axmufrsm;tm; "gwfyrHk du
k &f [k wm;jrpfonfukd wuou 0rf;enf;aMumif; aMunmcJh
zl;yg\/ xdkaMujimcsufukd wyfOD;u axmufcHcJhonf/
xdkuJhodkY wyfOD;ESifh owif;axmufrsm; apwemoefYSif;pGm qufqHonfudk wyfOD;0ifr[kwfonfh omref
ausmif;om;wOD;ESifh jzpfyGm;rIudk ckwHk;vkyfvsuf wyfOD;tm;w&m;cHvkyfonfh vkyfMuHrIaMumifh wyfOD;owif;tm; (6)
v oydwfarSmufjcif; jzpf&yfudk rw&m;[k,lqaMumif; owif;axmufrsm;tm; tav;teuf wifjyvdkufygonf/
&efukefwuodkvf ausmif;om;nDGwfa&;wyfOD;taeESifh ,cifuvnf; owif;axmufrsm;tay: oabm
xm; rSefuefcJhygonf/ ,ckvnf; rSefuefygonf/ aemiftpOfojzifhvnf; rSefuefpGm qufqHoGm;rnfqdkonfudkvnf;
odSdapvdkygonf/ uJhodkY wyfOD;tay:wGif rw&m;csrSwfxm;aom qHk;jzwfcsufudk trSefodkY a&mufSdEdkif&ef pOf;pm;
aqmifGufEdkif&eftwGuf owif;axmufrsm;odkY wifjy yefMum;tyfygonf/
trIaqmiftzGYJ
ausmif;om;nDnGwfa&;wyfOD;
&efukefwuodkvf
aehpGJ- 19? 8? 57

(n) &Jacgiu
f akd rG;zGm;cJjh cif;
(1955- 56) ckESpf yxrtokwf wuoaG;aumufyGJwGif wyfOD;rsm; tjywftowfjzifh jyeftaG;cH&NyD;
tmPm&ygwD tzGUJ tpnf;onf rsm;pGmtxdemapum if;wdYk u ausmaxmufaemufcjH yKolrsm;udk woD;yk*v
rsm;tjzpf
ausmifom;xktm; vSnfhpm;aomtm;jzifh qdkS,fvpfygwDrS ppfNyD;acwf ausmif;om;acgif;aqmif wOD;jzpfaom
udkGefYodef;? tvif;0if ppfNyD;acwfausmif;om;acgif;aqmifrsm;jzpfcJhaom udkcspfoef;xGef;? udkzkef;jrifhwdkY OD;aqmifum
&JacgiftzGJUudk zGJUNyD; 1956-57 ck wuo 'kwd,tokwf 0ifNydKifcJhonf?/ 1953-54 ck uJhodkYyif tmPm&ygwDrS
acgif;aqmifrsm; uGif;qif; OD;aqmiftm;ay;Muonf/ 0efBuD;OD;ausmfNidrf;\ZeD; a':EGJYEGJY&Donf r,fArmrpdefat;
twGuf a&yef;pm;vSaom Adu
k w
d v
f ckH snfwxnf vufaqmifay;cJo
h nfh owif;udk udck ifarmiftek ;f u toHcsJUpufjzifh
aMunmcJhonf/

(#) 1956-67 &efuek w


f uov
kd af usmif;om;rsm;or* 0g'ESiv
hf yk if ef;pOf
0g'
1/ ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;? tqifhtwef;jrifhaom ynma&;ESifh ausmif;om;b0 om,m
ajzmifhjzL;a&;/
2/ ausmif;om;nDGwfa&;ESifh w&m;rQwaom ausmif;om;ta&;jyemwdkif;wGif aqmifGufvdkaom
ausmif;om;tif;tm;pkrsm;? ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm; yl;wGJaqmifGufa&;/
3/ Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;? ,Ofaus;rIxdef;odrf; jrifhwifa&;ESifh ausmif;om;tcsif;csif; &if;ESD;pGm
aygif;oif;qufqHa&;/
t"duvkyfief;rsm;
1/ (u) 3 cgus ausmif;xkwfpepf y,fzsufa&;/
(c) wuodkvfqD;edwf qHk;jzwfcsuf taumiftxnfazmfa&;/
(8) t&pfusajzqdkcGifhpepfopf taumiftxnfazmfa&;/
2/ ausmif;om;udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh (Hostel Autonomy) &Sda&;/
3/ axmufyHhaMu; qufvuf&Sda&;/
4/ ausmif;om;pm;aomufqdkif (Student Canteen) zGifhvSpfa&;/
516

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


5/ wuodkvf ausmif;om;yGJawmfusif;ya&;/
6/ wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pHkawGUqHkaqG;aEG;yGJBuD; usif;ya&;/
7/ wuodkvfynma&; jyKjyifajymif;vJa&;twGuf ESD;aESmzvS,fyGJw&yf usif;ya&;/
8/ Edik if w
H umSd wuov
kd rf sm;ESihf &efuek w
f uov
kd f q&m? ausmif;om;ud,
k pf m;vS,t
f zGUJ apvTwzf vS,af &;/
9/ tmS-tmz&du ausmif;om;abmvHk;yGJw&yf &efukefNrdKUwGifusif;ya&;/
oD;jcm;Xmetvdkuf aqmifGuf&rnfUvkyfief;
tif*sifeD,maumvdyf
1/ (3F) pepf zsufodrf;a&;/
2/ ausmifwuf&ef 75% rS pmar;yGJajzcGifh avQmhaygha&;/
3/ tif*sifeD,mpmMunfhwdkufwGif tif*sifeD,mbmom&yfESifh ywfoufaompmtkyfrsm; jynfhpHkpGmxm;Sda&;/
4/ aEG&moD vufawGUoifwef;rsm;wGif ausmif;om;rsm;twGuf c&D;p&dwfESifh aeYpOf toHk;p&dwfay;a&;/
5/ tif*sifeD,maumvdyfSd Xmetvdkufypnf;rsm; tjynfhtpHkxm;ay;a&;/
(u) Architect ausmif;om;rsm;twGuf ypnf;rsm;jynfhpHka&;? (Oyrm- Basil wood)
(c) Mechanical wGif Working Model rsm; jynfhpHkpGmxm;Sda&;?
(*) Civil Eng: twGuf ypnf;ta[mif;rsm; vJvS,fay;a&;? (Oyrm- ajrwdkif;u&d,mrsm;)
6/ Lab: rsm;wGif ypnf;rsm; jynfhpHkapa&;/
(u) Heat Eng: Lab: Oyrm- (Boiler ta[mif;rsm; xm;Sday;a&;)?
(c) Mining Eng: twGuf Lab: wckxm;Sda&;?
(*) Electrical Communication wGif Lab: xm;ay;a&;/
7/ (u) Workshop twGuf Workshop Assist: tjynfhtpHktvHktavmuf xm;Sda&;?
(c) a[mif;EGrf;aomypnf;rsm; vJvS,fay;a&; (Oyrm- wHuif;)/
8/ pwdkifyifrsm; qufvufwdk;wufay;a&;/
9/ trSwfMunfh&mwGif 10d^- ay;&mrS 5d^- odkY avsmhcsay;a&;/
10/ tif*sifeD,mpmar;yGJrsm; qufwdkufrusif;yay;bJ oifhavsmfovdk em;&ufay;umusif;ya&;/
ynma&;r[mXme
1/ 65% ausmif;wuf&uf pepfy,fzsufa&;/
2/ pmar;yGJatmifpm&if; xGuf&mwGif (In order of merit) trSwftenf;trsm; tpDtpOftvdkuf aMujim
jcif;udk y,fzsufay;&ef/
3/ tpdk;&pwdkifyif,lolrsm;udk B.Ed qufvufwufcGifhay;&ef/
4/ q&mrsm;\tajccHvpmEIef;xm; jyifqifay;a&;/
5/ ynma&;r[mXmewGif vufSdtkyfcsKyfjyKvkyfaeyHkudk jyKjyifajymif;vJay;a&;/
6/ tjcm;aomXmeuJhodkY xl;cRefolrsm;? yxr&olrsm;tm;qk csD;jrifhay;a&;/
aq;odyH
1/ oD;jcm;aq;wuodkvf jzpfajrmufa&;/
2/ aq;odyHwGif vufSdtaqmuftOD wdk;csJUa&;/
3/ aq;odyHwGif ausmif;olrsm;twGuf ausmif;aqmifwaqmifESifh aq;odyHausmif;om;rsm;twGuf ausmif;
aqmifwaqmif tjrefqHk;xm;Sday;a&;/
4/ aq;odyHwGif "gwfcGJcef;ypnf;rsm;? tjcm;vdktyfaomypnf;rsm; vHkavmufpGmSda&;/
5/ aq;odyHwGif q&mrsm;vHkavmufpGm wdk;csJUcefYxm;&efESifh q&mrsm;tm; vpmwdk;jrifhay;a&;/
6/ 'kwd,ESpf aq;odyHoifwef;wGif (3) Budrf usHI;pepfaMumifh ausmif;om;rsm;txl; epfemaeojzifh
wwfEdkiforQ aqG;aEG;jyKjyifa&;/
7/ aq;odypH mMunfw
h u
kd w
f iG f acwfrpDS mtkyrf sm; pHv
k ifpmG xm;S&d ef ausmif;om;rsm; vHak vmufpmG iSm;&efzwfI
&ef pmMunfhwdkuf&efyHkaiG wdk;wufoHk;pGJay;&ef/
517

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
8/ aq;odyHwGif axmufyHhaMu;topfrsm; &yfqdkif;xm;jcif;udk zsuf axmufyhHaMu;topf tjrefjyefvnf
xkwfay;&ef/
&efuif;aumvdyf
1/ &efuif;OypmaumvdyfwGif vHkavmufaom ypnf;ud&d,mrsm;ESifh q&mjynfhpHkpGm xm;Sda&;/
2/ jynfpHkvHkavmufaom pmMunfhwdkufwck xm;Sda&;/
3/ upm;uGif;rsm; aqmufvkyfay;a&;ESifh vdktyfaomypnf;rsm;? axmufyHhaMu;rsm;udk ausmif;om;OD;a&
tvdkuf ay;a&;/
4/ ausmif;ol? ausmif;om;rsm; em;ae&eftcef; (L.C.R) (G.C.R ) udk wd;k csUJ ypn;f rsm; jynfph kH vHak vmufpmG
ay;a&;/
5/ t0iftxGufvrf;rsm; jyKvkyfay;um vrf;rsm;udk tjrefqHk;jyKjyifay;&ef/
6/ &efuif;ausmif;aqmif (Hostel) rsm;wGif toHk;taqmifrsm; jynfhpHkpGmjyifqifa&;/
7/ ysufqD;aeaomausmif;aqmifrsm;? a&ydkufrsm; jyifqifay;&efESifh ausmif;aqmif oefYSif;a&;twGuf
aqmifGufay;a&;/
8/ &efuif;ausmif;aqmifrsm;wGif Owk (3) yg;cHEdkif&ef twGuf rsufESmMuufjyKvkyfay;a&;/
xD;wef;aumvdyf
1/ pmoifcef;rsm;wGif rD;vHk;rsm;? yefumrsm; wyfqifa&;/
2/ em;aecef;twGif; owif;pmrsm;? upm;ckefpm;ud&d,mrsm; jynfpHkpGm&Sda&;/
3/ xD;wef;aumvdyftwGuf ydkrdkoifhavsmfaom ae&mSmazG aumvdyftqifhESifhnDaom pmoifcef;rsm;
aqmufvkyfa&;/
4/ ausmif;aqmif csKdUwJhaomypnf;rsm; tjrefqHk;ay;&ef/
5/ pmMunfhwdkufESifh tdrfwGif;upm;a&;twGuf taqmifoD;oefY aqmufvkyfay;a&;/
6/ upm;ckefpm;a&;twGuf upm;uGif;rsm; jyKjyifay;a&;/
7/ oefYSif;aom a&csKd;cef;ESifh tdrfomrsm; jyKjyifay;a&;/
8/ aq;rsm;tcrJh vHkavmufpGmay;a&;ESifh tcrJhaq;xdk;ay;a&;/
A[dkausmif;aqmifrsm;
1/ ausmif;aqmifc t&pfusay;oGif;aom pepftm; ,cifpepfa[mif; twdkif;ay;a&;/
2/ ausmif;aqmifrsm;wGif aS;,cifuuJhodkY rD; (24) em&D&Sda&;/
3/ ausmif;aqmifwGif aexdkifvdkaom ausmif;om;wdkif; aecGifhjyKa&;/
4/ aEG&moDausmif;ydwf&uftwGif; ausmif;aqmif aecGifhjyKa&;twGuf tpDtpOfjyKvkyfay;a&;/
5/ a&vHkavmufpGm &Sda&;/
6/ ukwiftopfrsm; vJvS,fay;&efESifh pmtkyfpifrsm; tvHktavmufay;a&;/
7/ tdrfomjyKjyifay;a&;/
aehausmif;olrsm;? ausmif;om;rsm;ta&;
1/ um;crsm; oufomacsmifcsdap&ef avQmhayghaom aps;EIef;xm;Sda&;/
2/ ausmif;ol? ausmif;om;rsm; em;aecef;rsm; (L.C.R) (G.C.R) wdkYtm; o,m,ESifh pmzwfcef; tqifhodkY
xm;Sday;&efESifh ypnf;rsm; vHkavmufpGmxm;Sday;a&;/
3/ aeYausmif;om;rsm;twGuf tm;upm;aMu;rsm;udk 200d^- rS 500d^- txd wdk;jrifh&Sda&;/
vlrsKd;pkausmif;om;rsm;
1/ r,lrae& jrefrmbmomtpm; rdrdwdkY jynfe,fqdkif&m bmom&yfrsm; oifMum;ajzqdkcGifhjyKa&;/
2/ jynfe,fausmif;om;rsm;ta&;udk jynfe,ftpdk;&u 0ifa&mufpGufzufjcif; rjyKa&;/
518

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


3/ jynfe,fausmif;om;rsm;tm; axmufyHhaMu;wdk;ay;a&;/
4/ axmufyHhaMu;ay;&mwGif oif,laom bmom&yfESifh owfrSwfcsKyfcs,frI rjyKa&;/
5/ vlrsKd;pkausmif;om;rsm;\ ,Ofaus;rIxkwfazmfay;a&;/
6/ ausmif;om;vkyfief;rsm;wGif vlrsKd;pkwdkY qEygSdvkyfaqmifa&;/
q&mrsm;
1/ q&mrsm;pmoifcsdefudk qDavsmfatmif pDpOfowfrSwf tcsdefydkoifMum;ygu tydkaMu;cHpm;cGifhjyKa&;/
2/ q&mrsm;vdkaecsdefwGif tvkyfrS&yfpJjcif; rjyKa&;/
3/ q&mrsm; vpmEIef;xm; wdk;jrifhjyifqifay;a&;/
4/ q&mrsm;vdt
k yfaecsdew
f iG f wd;k jrichf efYxm;rIukd 'D*&Day:wGio
f mrxm;bJ vkyo
f ufuRrf;usifru
I ykd g Munf
h
&mxl;wdk;jrifhay;a&;/
5/ q&m? rrsm;\ qEEiS q
hf efYusifvsuf ausmif;om;ta&;wGif 0ifa&mufcsKyfcs,f&ef tmPmjzifh apcdik ;f jcif;
rjyKa&;/
&Jabmfausmif;om;taygif;wdkhtxufazmfjyyg 1956- 57 ckEpS t
f wGuf vkyif ef;rsm;udk ausmif;omxkw&yfv;kH udk aoG;pnf;nDw
G af pum
ausmif;om;tjrif ausmif;om;qEjzifhom jyKvkyfaqmif&Guf atmifyGJ&onftxd csDwufoGm;rnfjzpfaMumif; uwd
jyKygonf/
trIaqmiftzGYJ
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*

(X) &efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* Ou|opf pode;f [ef usr;f opmused q
f ykd t
JG crf;tem;rdechf eG ;f
&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* Ou| usrf;opmusdeq
f ykd t
JG crf;tem;udk wufa&mufMuwJh NrdKUrdNrdKUz
*kPfoa&SdvlBuD;rif;rsm;? ygarmuq&m^rrsm;eJY ausmif;ol^om;rsm;udk trIaqmiftzGJUudk,fpm; uRefawmfu rsm;pGm
aus;Zl;Oyum&wifSdaMumif; OD;pGmajymMum;tyfygw,f/
ausmif;om;&mZ0if ordik ;f wavQmufv;kH rSm ArmEdik if v
H w
G v
f yfa&;BudK;yrf;rI\ordik ;f wGif ajymifajrmufx;l jcm;
wJh tcef;u@rSm&yfwnfEikd cf w
hJ hJ wuov
kd o
f r*&UJ (27) OD;ajrmuf Ou|tjzpf wifajrmufjcif;cH&wJt
h wGuf uRefawmfh
tzdYk *kP,
f t
l m;wufryd gw,f/ wuo&JU0g'eJY tajccHpOf;rsO;f Oya'abmiftwGi;f wuou csrw
S x
f m;wJh vkyif ef;pOf
(9) &yfudk ausmif;om;xktm; opmrazmufbJ tpGrf;ukefazmfoGm;r,fqdkwm 'Dae&muaeNyD; uwday;ygw,f/ txl;
ojzifh ,ckvdk ArmwEdkifiHvHk;rSmSdwJh nDi,fausmif;om;rsm;&JU ausmif;om;or*awG t"rzsufodrf;cH&wJh tcsdefrsKd;rSm
wuo&JU tE&m,fawG0dkif;aewJhtcgrsKd;rSm ausmif;om;xktwGuf OD;aqmifxrf;Guf&zdkY wm0efSdwJhtwGuf ydkNyD;wuf
<u *kPf,lrdygw,f/
wuodkvfor*udk 1931 ckESpfrSm tcdkiftrm wnfaxmifNyD;cJhcsdefupNyD; ,aeYwdkif ausmif;om;xktusKd;?
ausmif;om;xktwGufom rm;rm;rwfrwf aSUaqmifcJhygw,f/ wcsdefwnf; rdbjynfolawG&JUtrsKd;om;a&;&mawGrSm
wuou yg0ifxrf;aqmifcw
hJ ,f/ xrf;aqmifBudK;yrf;ay;Edik w
f hJ tpGr;f eJY &J&&J if&h ifh ulnyD g0ifvyI f mS ;cJw
h ,f/ wuo
taeeJY b,fjyem&yfyJjzpfjzpf IjrifwJhae&mrSm tm;vHk;udk vTrf;jcHKMunfhcJhw,f/ ausmif;om;awG&JU b0romr,m
b,fvkd adS e&ovJ/ ausmif;udk om;orD;awG vTwv
f u
kd &f wJh rdbjynfoal wGb0 b,fvjkd zpfaeovJ/ 'DEpS cf pk yfMum;rSm
b,fyHkzefwD;ajzSif;vdkY &rvJ/ 'Denf;vrf;awGeJY vTrf;jcHKMunfhNyD;rS pGrf;tm;awGay;NyD; trsm;qHk; ulnDcJhMuygw,f/
'DvdkjyemawGudk &mZ0ifordkif;rSm yg0ifxrf;aqmifcsufawGudk rSDNyD;ajymjcif;jzpfygw,f/
uRefawmfwYkd ausmif;om;b0 b,favmufromr,mSw
d ,f/ uRefawmfwYkd rb
d jynfoal wG jyefvnfwikd w
f nf
wm? tultnDawmif;cHwm[m rSev
f nf;rSew
f ,f/ obm0vnf;usw,fvYkd uRefawmf,q
l ygw,f/ uRefawmf &mZ0if
awGcsDNyD; jyefrajymawmhygbl;/ 'DESpf 1956-57 ckxJrSmSdwJh wuodkvfausmif;om;b0udk Munfhyg/ uRefawmfwdkY
vdkcsifwJh &nfrSef;wJh ynma&;tajctaetxd a&mufaeNyDvm;/ 'gudk tav;teufppfaq;zdkY vdkygw,f/ 'DuaeYqdk
&if &efukefwuodkvfBuD;rSmyJ ausmif;om;aygif; (9400) ausmfaeygNyD/ 'Dausmif;om;awGeJY tcsKd;tpm;t& ausmif;
519

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
taqmuftOD? pmoifcef;? q&m? q&mr? vufawGUavmu"gwf ypnf;ud&d,mawG jynfhjynfpHkpHkSdNyD;vm;/ w&m;rQw
dk;om;wJhtjrifawGeJY apwemaumif;eJY jrifzdkYvdkygw,f/ uRefawmfhrdbawGu jzpfcsifwJhqEawGomru uRefawmfwdkU
udk,fwdkifudku vdkvdkcsifcsifBuD;yJ q&m0efBuD;awG? tif*sifeD,mBuD;awG? ygarmuBuD;awG? avmu"gwfq&mBuD;awG
jzpfcsifaewmrdYk b,fou
l ulNyD;jzpfyg&apvdYk ukd ajymvdYk r&Edik b
f ;l / aumif;NyD; 'Dvt
kd ausmftarmfBuD;awGjzpfzYkd zefw;D arG;
xkwfay;zdkYae&mrSmu vdktyfwmawG jynfhpHk&JUvm;/ qdkvdkwmu arG;xkwfay;r,fh yHkpHcGufrSm ud&d,mwefqmyvm?
MueftifvuPmawG S&d UJ vm;vdYk ppfaq;rS ay:vGiyf gw,f/ q&m0efBuD;awG arG;xkwaf y;r,fqNkd yD; e,fcsUJ NAdwo
d Qacwf
q&m0efavmif; (200) twGuf twdtusowfrSwfaqmufxm;wJh aq;odyHrSm ,cktcg ausmif;om; (1000) twGuf
rqefYrjyJ rsufpdrdSwfoifae&&if b,fenf;eJYrS jynfhpHkvHkavmufw,fvdkY rajymEdkifbl;/ [dkpOfu (1500) avmufom
oifMum;ay;Edik w
f hJ wuov
kd t
f aqmuftODrmS tck (5000) xufrenf; wd;k wufoifvmcJw
h hJ tcsed rf sK;d rSm tcef;jyifbuf
u&yfNyD; em;axmifae&wmwdkY? oifwef;csdef rNyD;ao;rD (10) rdepfavmufapmxGufNyD; ae&mvkae&wmrsKd;awG[m
wu,fh wdwdususydkifydkifEdkifEdkif yg&*lajrmuf oifay;Edkifr,fh enf;vrf;awGvm;vdkY eufeufeJeJ awG;MunfhwJhtcgrSm
uRefawmfwdkY vufawGUoifMum;ae&wJh ausmif;om;awGuyJ &ifav;&ygw,f/ ,ckwifjyaewm a,bk,s tajctae
jzpfao;w,f/ tao;pdwfomwifjy&if qHk;EdkifrSmr[kwfbl;/ 'Dawmh tm;vHk;jcHKMunfh&if uRefawmfwdkYwawGrSmSdwJh
ausmif;om;OD;a&eJY rrQwwJh taqmuftODawG? q&mawG? ypnf;y&dabm*tpSdwJh ynma&;vdktyfcsufawGeJY &ifqdkif
ae&ygw,f/ 'DvdkcuftcJ tusyftwnf; jyemawGudk at;csrf;pGmajzSif;ay;ygvdkY wuou dk;om;pGm wifjy
awmif;qdck yhJ gw,f/ 'gayrJh 0rf;enf;p&maumif;wmuawmh tpd;k &eJYtmPmydik af wG[m vdt
k yfcsufawG? tusyftwnf;
awGudk ajzSif;ay;wJhtcg pmar;yGJusNyD; ausmif;xkwfwJh (3) cgusausmif;xkwfpepfeJY ajzSif;Muygw,f/ 'g[m
vufawGUyJ/ b,fvdkrS rjiif;uG,fEdkifbl;/ tpdk;&eJY tmPmydkifawG&JU ajzSif;ay;yHku wu,fhudk yg&*lajrmufygw,f/
waeYwjcm; wdk;wufrsm;jym;vmwJh ausmif;om;awGeJY q&m? ausmif;taqmuftOD? ypnf;y&dabm*awGeJY rrQwwJh
twGuf vnf;aumif;? ausmif;uxGuf&if t&nftcsif;tvdkuf toufarG;EdkifzdkY tvkyftudkifudk tHusrajzSif;Edkifwm
awGukd t&if;cHNyD; 'Dv0kd rf;enf;p&maumif;wJh ajzSi;f enf;eJY ajzSi;f ypfcw
hJ ,f/ ausmif;y&0kPt
f wGi;f ynmoifcsifveG ;f
vdYk rsu&f nfpYkdNyD; vnfwiJih ehJ YJ xGucf mG oGm;cJw
h hJ ausmif;om; (3000) xJrmS tif*sief ,
D m tausmt
f armf? q&m0efBuD;awG?
EdkifiH0efxrf;awG b,favmufyg0if qHk;yg;oGm;&w,fqdkwm tmPmydkifawG xnfhrwGufMubl;/ 'DvdkjyemawG
ay:aygufaewJh tajctaeqd;k awG vGwaf jrmufzYkd &m 'DuaeYusifo
h ;kH aewJh ynma&;pepfukd ajymif;vJjyKjyifzYkd eYJ ynma&;
&efyHkaiGawGudk wdk;oHk;zdkUta&;wBuD; vdktyfaeygw,f/ vufSdynma&;0efBuD; OD;xGef;wif udk,fwdkifu ]ynma&;pepf
jyKjyif&r,f} vdkY 0efcHxm;ygw,f/
ArmwEdkifiHvHk;twGuf ynma&;pepf[m NAdwdoQe,fcsJUorm;awGtwGuf tajccHtcsufu bmrSruGJvGJao;
bl;/ wuodkvfynma&;pepf[mvnf; ynma&;pepfwckvHk;eJY qufvsufwnfSdaewmaMumifh jyKjyifzefwD;oifhNyD/
'gaMumifhrkdYvnf; ArmEkdifiH&JU tem*wfEkdifiHopf wnfaqmufMurJh tGefYtcufawG&JU tem*wftwGuf &nfG,fNyD;
txl;ojzifh wuov
dk yf nma&;pepf jyKjyifajymif;vnf;a&;twGuf ES;D aESmzvS,yf w
JG &yf usif;ya&;ukjd yKvky&f ef wuo
vkyfief;pOfw&yf csrSwfxm;NyD;ygNyD/
aemufwckqufNyD; azmfxkwfvkdcsufwckuawmh wuo[m ausmif;om;xk&JU at;csrf;pGmynmoifMum;a&;
udk t"duxm;NyD; vkt
d yfcsuaf wG? epfemcsuaf wGukd w&m;rQwpGm awmif;qkjd cif;jzpfygw,f/ or*qw
dk ahJ qmify'k rf mS vnf;
w&m;rQwwJh vkdtyfcsufawG? epfemcsufawGukd pkaygif;NyD;ajzSif;wJh oabmteufaqmifygw,f/ wuokdvfor*[m
vnf; 'Dteufoabm twkdif;twmatmufrSm w&m;rQwwJh vkdtyfcsufawG? epfemcsufawGukd 'Drkdua&pDusus
Nidrf;csrf;pGmajzSif;vkdwJhqEeJY awmif;qkdwkdufyGJ0ifaewm[m &mZ0ifoufaocHcsufawG SdygNyD/ 'gayrJh tmPmSd vl
wpkuawmh or*ukd aq;a&miftrsKd;rsKd;qkd;? oGm;ykyfavvGifh ajymqkdpGyfpGJNyD; or*BuD;NydKysufatmif MuHaqmifaewJh
tE&m,fawGudkawmh uRefawmfwkdYu ygarmu? q&mESifh ausmif;om;xkukdyg BudKwifwkdifwnf xm;csifygw,f/
ArmwEkdifiHvkH;rSm ausmif;om;or*awGudk t"rzsufqD;jypfzkdY vkyfMuHcJhwJh aemufuG,frSmvnf; wuokdvfor*
zsufodrf;a&;ukdyg BudK;yrf;wJht&dyfta&mifukd awGU&ygw,f/ wEkdifiHvkH;rSmSdwJh or*zsufodrf;a&;pepfukd rumuG,f
Ekid &f if? rckcEH idk f rwGe;f vSeEf idk &f if wuoukyd g 0g;NrdKMurSmyJ/ 'Dvkd wuoukyd g tE&m,fadS pr,fh t"rvyk Mf uHvmcsuf
awGukd nDGwf aoG;pnf;MuNyD; ckcHumuG,fMu&rSmyJ/
tmPmykdiftpkd;&awG[m ynma&;tusyftwnf;awGudk at;csrf;pGmrajzSif;vdkbJ rdrdwkdY&JUtjypfawGukd
zkH;uG,fcsifvkdY ausmif;om;avmu romr,mjzpfatmif? q&meJYausmif;om; y#dyujzpfatmif &efwkdufay;w,f/
ausmif;om;tcsif;csif; aoG;cGJypfw,f/ tjypfuif;rJhwJh ausmif;om;awGudk tjypftrsKd;rsKd; SmMuHpGyfpGJNyD; ausmif;om;
520

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


awGudk &efolvdk oabmxm;NyD; qufqHaewmukd awGU&w,f/ 'DvkdtjyKtrlawG[m vkH;0rSm;,Gif;aMumif; Iwfcsw,f/
'gayrJh uRefawmfwkdYausmif;om;awG[m w&m;rQwrSefuefwJh ausmif;om;tcGifhta&;rsm;ukd raMumufrGHU &J&J0Hh0HheJY
awmif;qkdwkdufyGJ0ifoGm;r,fqkdwm 'Dae&mu aMunmvkdufygw,f/
ed*kH;csKyftaeeJY uRefawmf wifjywkdufwGef;csifwJh tcsufuawmh1/ wuokdvfausmif;om; e,fajravmuBuD;[m wuokdvft"dywda[mif; ukdEk ajymcJhzl;ovdk Nidrf;at;
om,mwJh ]jruRef;om} uav;tjzpf wnfaxmifvkdygw,f/
2/ 'Dom,mwJh jruRef;omtjzpfa&mufatmif rajyvnfwJhjyemawG? IyfaxG;aewJh epfemcHpm;&wJh
jyemawG? ql;anmifhcvkwfuefoif;awGukd rdb? q&m?ausmif;om;awG vufwGJyl;aygif;NyD; ajzSif;
vkdygw,f/
3/ wuokdvfjruRef;omukd zsufqD;rJh &eftE&m,ftoG,foG,fukd w&m;rQwjidrf;csrf;wJhenf;awGeJY ckcHum
uG,f ajzSif;vkdygw,f/
'Dtcsuf (3) csufudk r&rae aqmifGufae&r,fh ae&mrSmvnf; uRefawmfwdkYor*trIaqmiftzGJU taeeJU
ausmif;om;tjrif? ausmif;om;qE? ausmif;om;,lqcsufawGeJYom xm0pOfBudK;yrf; wnfaqmufoGm;r,fvdkY wifjy
&if; t&mcyfodrf; rausvnfwmawG? IyfaxG;aewmawGudk at;csrf;wJhenf;vrf;awGeJU ausvnfwJhtxd aqG;aEG;ajz
Sif;vdkY &ygw,fqdkwJh uRefawmf&JUqEudk xkwfazmf wdkufwGef;EId;aqmfcJhygw,f/

(!) &efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* aMunmcsuf
ausmif;om;ta&;eJY ywfoufNyD; atmufwdkbmv (7) &ufaeYu zqyv Ou| OD;Eku toHvTifhrdefYcGef;
w&yf ajymMum;cJhygonf/ xdkaemuf atmufwdkbmv (16) &ufaeYwGif 'k-0efBuD; ocifwifu rdefYcGef;pum;w&yf
ajymum EdkifiHawmftpdk;& ynma&;XmerS trdefYw&yfudk xkwfjyefaMunmcJhayonf/ xdktrdefYpmwGif]EdkifiHawmftpdk;&ausmif;rsm;wGif q&mBuD;rsm;OD;pD; zGJYpnf;xm;aom ausmif;aumifpDrSwyg;? tjcm;toif;tzGJY
rsm;ESifU or*rzGJYpnf;&/ zGJYpnf;NyD;aomor*rsm;udk &ufaygif; (30) twGif; q&mBuD;rsm;u trdefhxkwfqifU zsufodrf;
&rnf/ trdefhudkremcHaomf &moufyefausmif;rS xkwfypf&rnf/ uefhuGufawmif;qdkcJUaomf ausmif;udkydwfxm;Edkifonf/
&JtzGJYudk tultnD,lum ta&;,lESdrfeif;&rnf} [k ygSdcJhavonf/
txufazmfjyygtrdeYf onf ausmif;om;xkw&yfv;kH ESihf oufqikd f rkH u aemifwiG w
f uov
kd o
f r*uykd g xdyg;
vmap&ef taMumif;Sdjcif;? 'Drdkua&pDtcGifhta&;udk ydwfyifwm;qD;jcif;jzpf wrsKd;om;vHk;twdkif;twmxd us,fjyefY
vsufSdjcif;aMumifh wuo trIaqmiftzGJUonf av;av;eufeuf pOf;pm;um wuo\oabmxm;rsm;udk xkwfjyef
aMunmvdkuf&ayonf/
ArmEdkifiHwGif ausmif;om;toif;tzGJUrsm;udk 1920 ckESpf avmufrSp pwifzGJUpnf;vmcJhMuayonf/ 1929
cka&mufrS wuodkvfor*[l twdtvif; wnfaxmifzGJUpnf; wjynfvHk;wGif 1936 ckESpf ausmif;om;oydwfBuD;
wGirf S Auo (ArmEdik if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*) tzGUJ cGrJ sm; tESYH tjym; ay:ayguf vmcJah yonf/ 'kw,
d urm
ppfBuD;NyD;aemuf 1946 ckESpfwGif ausmif;om;or*rsm;udk ausmif;om;acgif;aqmifa[mif;rsm;? vli,ftzGJUtpnf;rsm;
tultnDjzifh jyefvnf zGJUpnf;cJhMuayonf/
ausmif;om;or*onf 'kwd,urmppfBuD; rjzpfrDumvwGif uRefynma&;pepfudk wdkufzsufum ocifynm
a&;pepf&Sda&;? t*Fvdyfe,fcsJUorm;vufatmufrS vGwfajrmufa&;wdkYtwGuf jynfolvlxkESifh vufwGJum wdkufyGJ
0ifcJhMuonf/
'kwd,urmppfBuD; NyD;onfhaemufwGifvnf; e,fcsJUorm;vufatmufrS vGwfajrmufa&;twGuf 194647 ckrsm;wGif jynfolvlxkESifhtwl vufwGJum wdkufcdkufMuonf/ 1948 ckESpfrS p Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;?
ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;? ynmoifMum;rItajctae aumif;rGefa&;? ausmif;om;nDGwfa&;wdkYtwGuf
qufvuf aqmifGufcJhMuonfrSm ,aeYwdkifjzpfonf/
odYk aqmifu
G &f mwGiv
f nf; ausmif;om;or*rsm;onf tMurf;zufjcif;? t"rjyKrljcif;rsm;udk vH;k 0rjyKvkyf
bJ ausmif;om;xkudk aoG;pnf;nDGwfapum at;csrf;om,mpGm awmif;qdkcJhonf/ ausmif;om;jyemrsm;udk
at;csrf;pGmajzSif;&ef aqmfMocJhonfrSmvnf; txiftSm;yif jzpfayonf/
,ckoYkd at;csr;f om,mpGm ajzSi;f rIukd tjrJwapawmif;qdu
k m &mZ0iftqufqufwnfcdS ahJ om or*rsm;udk
521

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
zsufodrf;cdkif;jcif;onf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH zGJUpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHpnf;rsOf;Oya' tcef; (2)? tydk'f (17^*)
toif;tzGUJ rsm; zGUJ pnf;Edik af om tcGit
hf a&;rsm;udk usL;ausmfapmfum;jcif;? 'Dru
kd a&pDtcGit
hf a&;udk ydwyf ifwm;qD;jcif;
jzpfayonf/
,aeY ArmEdik if w
H iG f ausmif;om;OD;a&onf ppfrjzpfru
D mvxuf wd;k wufrsm;jym;vmcJah yonf/ ppfrjzpfru
D
(2000) ausmfrQSdaom &efukefwuodkvfyifvQif ,aeY (9400) ausmftxd SdvmcJhayonf/ Armjynfw0Srf;wGif ppf
rjzpfrDu ausmif;om; (2) odef;ausmfSd&mrS ,aeY (1) oef;ausmftxd wdk;wufrsm;jym; vmcJhayonf/
wdk;wufrsm;jym;vm;aom ausmif;om;OD;a&ESifhtnD ausmif;taqmuftODrsm;? t&nftcsif;jynfhq&mrsm;?
ausmif;oH;k y&dabm*rsm; vHak vmufpmG ay;&rnfjzpfayonf/ odYk aomf ynma&;toH;k p&dwf enf;yg;rIaMumifh vHak vmuf
pGmray;EdkifbJ ynmoifMum;a&;tajctaerSm waeYwjcm; qdk;0g;vmcJhayonf/ ,cktcsdefwGif ausmif;om;OD;a&
ydkrdkrsm;jym;vmrIaMumifh ynma&;tusyftwnf; qdkufa&mufvmcJhayonf/ ausmif;om;or*rsm;onf ynma&;tajc
tae aumif;rGefa&;twGuf vkdtyfcsufrsm;udk xyfwvJvJ awmif;qdkvmaomtcg ausmif;om;ta&;[l jzpfay:vm
cJhayonf/
ay:aygufvmaom ynmoifMum;a&;tajctae? qdk;0g;onfhynma&;tusyftwnf;udk EdkifiHawmftpdk;&
onf ynma&;toHk;p&dwf ydkrdkoHk;pGJum ajzSif;&rnfhtpm; ausmif;om;rsm;udk tMurf;zufzdESdyfum ajzSif;&ef BudK;pm;
cJh\/ 1953-54 ck &efukefwuodkvfwGifvnf; ausmif;aqmifrsm;? pmoifcef;rsm;? q&mrsm; vdktyfcsufrsm;twGuf
awmif;qdkaomtcg ray;kHrQru atmufwdkbm ausmif; (1) vydwfa&;rS? (15) &ufudkavQmhcsum awmif;qdkvmaom
ausmif;om;rsm;udk tMurf;zufNzdKzsufum ajzSif;cJhzl;ayonf/ ,ckvnf; ausmif;om;rsm; awmif;qdkcsufrsm;udk
zHk;uG,fum or*rsm;udk zsufodrf;cdkif;NyD;vQif tMurf;zufajzSif;&eftwGuf pDpOfxm;jcif; jzpfayonf/
ynma&;tusyt
f wnf;jzpfru
I kd or*rsm;zsuo
f rd ;f &ef BudK;yrf;jcif;onf rajyvnfrkH Qru ,aeYausmif;om;
rsm; Nidrf;csrf;pGmynmoifMum;jcif;udk ysufjym;ap&ef jyKvkyfjcif;? ausmif;om;rsm;udk qlylrIjzpfatmif jyKvkyfjcif;yif
jzpfayonf/
or*rsm; zsuford ;f cdik ;f &mvnf; Edik if aH wmftpd;k &onf q&mrsm;BuD;rsm;tm; trdeYf xw
k u
f m zsuford ;f &rnf?
ausmif;xkwyf pf&rnf? ausmif;ydwyf pf&rnf? &JtzGUJ jzifh ESrd ef if;&rnf[k cdik ;f apjcif;onf q&mESiahf usmif;om; &if;ES;D cspf
cifrI? nDGwfrIudk ysufjy,fap&ef jyKrljcif;om jzpfayonf/ q&mrsm;tm; wynfhrsm;ESifh toufxufqHk; NidK;ol&ef
bufyrm jzpfap&ef rw&m;apcdkif;jcif;om jzpfayonf/
Edik if aH wmftpd;k &ausmif;rsm;wGif ausmif;aumifprD sm;om S&d rnf[k qdck ahJ yonf/ ausmif;aumifprD mS q&mESihf
wynfhrsm; aygif;pyfxm;aom tzGJUtpnf;jzpf ausmif;om;or*rsm;ESifh vHk;0toGiftjyif jcm;em;vsufSdonf/
ausmif;om;or*rsm;onf ausmif;om;oufoufyg0ifaom tzGJUtpnf;jzpf 'Drdkua&pDpepft& zGJUpnf;xm;aom
tzGUJ tpnf;jzpfayonf/ vGwv
f yfpmG aqmifu
G Ef ikd cf iG ?hf vkyaf qmifEikd cf iG rhf sm; Sad yonf/ ausmif;aumifprD mS q&mBuD;rsm;
om tmPmydik jf zpf ausmif;om;ta&;udk aqG;aEG;jcif;? rJjzifh qH;k jzwfciG rfh sm; rSad y/ ausmif;om;u aG;cs,fxm;olukd
yif q&mBuD;u jzKwfcsEdkifcJhayonf/ 'Drdkua&pDtcGifhta&; vHk;0rygaom tzGJUtpnf; jzpfonf/ odkYtwGuf ausmif;
aumifpDjzifh tpm;xdk;jcif;onfvnf; vHk;0rjzpfEdkif[k ,lqayonf/
odkYtwGuf EdkifiHawmftpdk;& ynma&;Xme\ &ufaygif; (30) twGif; or*rsm;zsufodrf;&ef trdefYonf
'Drdkua&pDtcGifhta&;udk wm;qD;ydwfyifjcif;? Nidrf;csrf;pGmynmoifMum;a&;udk zsufqD;jcif;? q&mESifh ausmif;om;
cspfcif&if;ESD;rIudk zsufqD;um ausmif;om;rsm;udk zdESdyfcsKyfcs,fjcif;om jzpfayonf[k wuodkvfor*u tcdkiftrm
,lqayonf/
&Jabmfausmif;olausmif;om;taygif;wdkhEdik if aH wmftpd;k &ausmif;wGif or*rsm;tm; zsuford ;f cdik ;f jcif;onf Edik if aH wmfausmif;rsm;wGio
f m &yfwnfrnf
r[kwfay/ aSUwGifwqifhwqifhwdk;um wuodkvfor*udk wm;qD;jcif;? zsufodrf;jcif; jyKvkyfrnfh ajcvSrf;yifjzpfay
onf/ 1953-54 ckESpfwGif wuodkvfor*ae&mwGif ausmif;om;oufomacsmifcsda&;aumifpD (SSWC) rsm;jzifh
tpm;xd;k &ef MuH,
G cf zhJ ;l ayNyD/ ,cktcgwGiv
f nf; or*rsm;zsuo
f rd ;f &ef trdeYf ut
kd rSjD yKum wuov
kd o
f r*ukd zsuo
f rd ;f
&efBudK;pm;jcif; (odkY) wuoae&mwGif tpm;xdk;&ef ausmif;om;^q&m cspfcif&if;ESD;rI[l bef;jyum q&m^ausmif;
om; tzGJUtpnf;rsm;udk zGJUpnf;&efMuHG,f jyKvkyfvsuf Sdayonf/
odkYtwGuf &Jabmfausmif;ol^om;wdkif;onf EdkifiHawmftpdk;&ausmif;rsm;wGif or*rsm; (AuotzGJUcGJrsm;)
522

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


zsufodrf;&eftrdefYonf ausmif;om;i,frsm;udkomrubJ wuodkvfodkYyif xdcdkufvmawmhrnfjzpf&m or*rsm; wnf
axmifcGifhESifh qufvufwnfjrJcGifhtwGuf EdkifiHawmfausmif;om;xkBuD;w&yfvHk;ESifh vufwGJum aqmifGufMuyg&ef
wdkufwGef;EId;aqmf vdkufygaMumif;/
wuodkvfausmif;om;rsm;onf or*zGJUpnf;cGifh&a&;? or*wnfwHhEdkifa&;twGuf ArmEdkifiHausmif;om;xk
w&yfvHk;ESifh yl;wGJaqmifGuf&mwGif at;csrf;om,mpGm ajzSif;Edkifa&;twGuf BudK;pm;aqmifGufrnf jzpfonfhtjyif
q&m? rdb? ausmif;om;rsm;yl;wGJ ajzSif;Edkifa&;twGuf tpGrf;ukefBudK;pm; aqmifGufrnfjzpfaMumif; xkwfjyefaMunm
vdkufygonf/
tMurf;zufESdrfeif;rI0g'usqHk;&rnf
ausmif;om;ta&;atmif&rnf
trIaqmiftzGJY
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* (wuo)
odhk
ynma&;0efBuD;
twGif;0efrsm;Hk;
&efukefNrdKY
taMumif;t&m /

/ 16? 10? 56 aeYpGJjzifh ynma&;0efBuD;XmerS ausmif;om;or*rsm;ESifh ywfouf


xkwfjyefaomtrdefYudk &nfTef;ygonf/

cifAsm;16? 10? 56 aeYwGif ynma&;0efBuD;XmerS tpdk;&ausmif;rsm;Sd ausmif;om;or*rsm;tm; trdefYxkwfjyef


onfrS (30) &uftwGif; zsufodrf;&efESifh xdkuJhodkY zsufodrf;&mwGif vdktyfygu jyif;jyif;xefxef ta&;,lrnf
[laom oabmygSdonfh trdefYw&yfudk xkwfjyefcJhygonf/
xdt
k rdeYfEiS hf ywfouf uReaf wmfrsm; wuotrIaqmiftzGUJ rS avhvmoH;k oyfMunfo
h nfwiG f if;trdeYfonf
1/ ynma&;avmu vufSdjzpfay:aeaom taxGaxGtusyftwnf;rsm;udk ajzSif;ay;Edkifvdrfhrnf[k
r,lqjcif;/
2/ if;trdefYaMumifh ynma&;avmutwGif; at;csrf;pGmynmoifMum;a&;udk xdcdkufvmvdrfhrnf[k
,lqjcif;/
3/ xdktrdefYonf EdkifiHawmfzGJUpnf;yHk tajccHpnf;rsOf;Oya' tcef; (2)? tydk'f (17^*) ygSdaom toif;
tzGJUrsm; zGJUpnf;Edkifaom tcGifhta&;[lonfudk csKd;azmuf&ma&mufvsuf 'Drdkua&pDtcGifhta&;udk
ydwfyif&ma&mufjcif; jzpfonf[l cdkifcdkifrmrm ,HkMunf,lqygaomaMumifh txufyg ynma&;XmerS
xkwfjyefcJhaomtrdefYtm; av;eufpGm uefYuGufygaMumif;/
qHk;jzwfcsuft&
av;pm;pGmjzifU
(pdk;odef;)
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
(wuo)
rdwLrsm;udk
1/ 0efBuD;csKyf
6/ Auorsm;tzGJUcsKyf
2/ w&m;a&;Xme0efBuD;
7/ &efukefcdkifausmif;om;rsm;or* (&uo)
3/ ygarmucsKyf (&efukefwuodkvf)
8/ owif;pmwdkuf
4/ q&mrsm;toif; (&efukefwuodkvf)
9/ ynmrif;BuD;Hk;
5/ jrefrmEdkifiHq&mrsm;toif;csKyf
523

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

() 1956-57 wuotpD&ifcpH m

&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or*
1956-57 ckESpf tpD&ifcHpm
tcef; (1)
&efukefwuodkvfausmif;om;or*\ yxrtywf aG;aumufyGJjzpfaom Ou|? 'k-Ou|ESifh aiGxdef;
aG;aumufyu
JG kd 1956 ckEpS ?f pufwifbmv (27) &ufwiG f usi;f ycJ&h m? ausmif;om;nDw
G af &;wyfO;D \ ud,
k pf m;vS,f
rsm; jzpfaom podef;[eftm; Ou| tjzpfvnf;aumif;? udkausmfjrifhtm; 'k- Ou| tjzpfvnf;aumif;? rjrjrtm;
aiGxdef; tjzpfvnf;aumif; ausmif;om;xku aG;aumufwifajrmufcJhayonf/ 'kwd,tywf trIaqmif (6) OD;
aG;aumufyu
JG kd 1956 ckEpS f atmufwb
dk mv (9) &ufaeYwiG f usi;f ycJ&h m ausmif;om;nDw
G af &;wyfO;D \ ud,
k pf m;vS,f
rsm;jzpfMuaom udpk ;kd ode;f ? udpk eG w
f w
d ?f udv
k aS z? rpwmtuf'x
D eG ;f ? apmod;k rm? udck spo
f ed ;f OD;wdYk taG;cHc&hJ ayonf/
xdktrIaqmif (6) OD;tm; atmufygtwdkif; wm0efcGJay;cJUonf/
(1) udkpdk;odef;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
(2) rpwmtuf'DxGef;
wGJbuftwGif;a&;rSL;ESifh jyefMum;a&;rSL;
(3) udkpGefwdwf
ausmif;om;ouffomacsmifcsda&;XmerSL;
(4) udkcspfodef;OD;
upm;ckefpm;ESifh ,Ofaus;rIXmerSL;
(aemif pma&;q&m C.T.O)
(5) udkvSaz (&cdkif)
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;XmerSL;
(aemif OD;wifhaZmf)
(6) apmodk;rm
vlxkqufoG,fa&;XmerSL;
wuo\ zGJYpnf;yHkpnf;rsOf;Oya' tcef; (10)? tydk'f (2) t&(1) udkatmifoef;
tdk;a0r*Zif;wm0efcH
(2) udk0if;wif
yd#duufwdkufrSL;
-tjzpfjzifh trIaqmiftzGJUrS aG;aumuf wifajrmufcJhayonf/
wuo\ zGJYpnf;yHkpnf;rsOf;Oya' tcef;
(1) udkatmifoef;
(2) udkodef;wef
(3) udk0if;Munf
(4) udkwifarmifarmif
(5) udkndKjrifh
(6) rcifeef;jrifh

(19)? tydk'f (1) t& tdk;a0r*Zif;aumfrwDudk atmufygtwdkif;zGJYpnf;cJUonf/


wm0efcHt,f'Dwm
twGif;a&;rSL;
tvkyfrefae*sm
trIaqmif
trIaqmif
trIaqmif

wuo\ zGpYJ nf;yHpk nf;rsO;f Oya' tcef; (18)? tyd'k f (1) t& yd#u
d ufwu
kd af umfrwDukd atmufygtwdik ;f zGpYJ nf;cJo
U nf/
(1) udk0if;wif
yd#duufwdkufrSL;
(2) rjrjr
aiGxdef;
(3) udkaumif;pH
(4) csm;vf (xGef;)
524

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


(5) udkwifatmifMunf
(6) udk&Jjrifh
wuodkvfupm;ckefpm;aumfrwD (University Sport Council)) odkh wuorS atmufygudk,fpm;vS,frsm; aG;cs,f
cefhtyfcJUonf/
(1) udkcspfodef;OD;
(2) udkausmf'if
(3) udkwifxG#f
(4) udkwifarmifMunf
(5) udkae0if;
ausmif;aqmifaumfrwDohkd wuo 'k-Ou| udak usmjf rifEU iS Uf wuotrIaqmifa[mif; udak rmifarmifeG w
hf t
hkd m; wuo
udk,fpm;vS,ftjzpf aG;cs,fapvTwfcJUayonf/
wuodkvfaumifpDodkh
(1) OD;at;armif
(w&m;0efBuD;a[mif;ESifh 'k-t"dywda[mif;)
(2) rpwmwDyD0rf;
(wuoaiGxdef;a[mif;? vTwfawmfaSUae)
-wdkYtm; aG;cs,fwifajrmufcJhayonf/
OD;at;armiftm; wuodkvfaq;aumfrwD0ifESifh wuodkvf&dyfom aumfrwD0iftjzpf vnf;aumif;? rpwm
wDyD0rf;tm; ausmif;aqmifaumfrwD0ifESifh axmufyHha&;aumfrwD0iftjzpf vnf;aumif; wuodkvfaumifpDrS aG;cs,f
xnfhoGif;cJhayonf/
tcef; (2)
wuotrIaqmiftzGJY\ 0g'ESifUvkyfief;pOf
wuoOu|opf\ usr;f opmused q
f ydk u
JG dk 1956 ck? Ed0k ifbmv (9) &ufaeYwiG f ,k'oefcef;r usi;f yjyKvkyf
wuotrIaqmiftzGJUopf\ 0g'ESifhvkyfief;pOfrsm;ukd atmufygtwdkif; aMunmcJhayonf/
0g'
1/ ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;? tqifhtwef;jrifhaom ynma&;ESifh ausmif;om;b0 om,majzmifhjzL;a&;/
2/ ausmif;om;nDGwfa&;ESifh w&m;rQwaom ausmif;om;ta&; jyemwdkif;wGif aqmifGufvdkaom ausmif;om;
tif;tm;pkrsm;? ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm; yl;wGJaqmifGufa&;/
3/ Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;? ,Ofaus;rI xdef;odrf;jrifhwifa&;ESifh ausmif;om;tcsif;csif; &if;ESD;pGmaygif;oif;
qufqHa&;/
t"duvkyfief;rsm;
1/ (u) oHk;cgusausmif;xkwfpepf y,fzsufa&;?
(c) wuodkvfqD;edwfqHk;jzwfcsuf taumiftxnfazmfa&;?
(*) t&pfusajzqdkcGifh pepfopf taumiftxnfazmfa&;?
2/ ausmif;om;udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh (Hostel Automanmy) &Sda&;?
3/ axmufyHhaMu; qufvuf&Sda&;?
4/ ausmif;om;pm;aomufqdki(f Student Canteen) zGifhvSpfa&;?
5/ wuodkvfausmif;om;yGJawmfusif;ya&;?
6/ wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pHk awGUqHkaqG;aEG;yGJBuD; usif;ya&;?
7/ wuodkvf ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;twGuf ESD;aESmzvS,fyGJw&yfusif;ya&;?
8/ EdkifiHwumSd wuodkvfrsm;ESifh &efukefwuodkvf q&m? ausmif;om; udk,fpm;vS,ftzGJU apvTwfzvS,fa&;?
9/ tmS-tmz&du ausmif;om;abmvHk;yGJw&yf &efukefNrdKUwGifusif;ya&;/
525

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tcef;(3)
wuotrIaqmiftzGUJ onf usr;f opmused q
f ykd w
JG iG f aMunmcJah om 0g'ESiv
hf yk if ef;pOfrsm;udk taumiftxnf
ay:aygufvmap&ef aqmifu
G cf o
hJ nf/ aqmifu
G cf ahJ om t"ducsrSwx
f m;onfh vkyif ef;rsm;ESihf ywfouf wifjyvdu
k f
ayonf/
1/
(3) cgusausmif;xkwfpepfudk 1954-55 ckESpfrSp wuodkvfwGifpwifusifhoHk;cJh\/ xdktcsdefrSp ausmif;
om;xk w&yfvHk;onf (3) cgusausmif;xkwfpepf zsufodrf;a&;twGuf trsKd;rsKd;tzHkzHk uefYuGufqEjycJhayonf/
odkY qEjycJhojzifhvnf; ausmif;om;? q&m? rdb jynfolwdkY\ axmufcHrIudk &SdcJhayonf/ 1955-56 ckESpfwGif
wuodkvfaumifpDrS (3) cgusESifh (65) &mcdkifEIef;pepftwGuf pHkprf;a&;aumfrSifudk zGJUpnf;ay;cJh&onf/ 1956 ck
ESpf Mo*kwv
f wGif wuov
kd yf nma&;pkpH rf;rIaumfrSiu
f kd zGUJ pnf;ay;cJ&h onf/ xkad umfrSirf S (3) vtwGi;f tpD&ifcpH m
wifoGif;&rnf[k owfrSwfay;cJh&onf/
(3) cgusausmif;xkwpf epfonf vufw
dS uov
kd yf nma&;pepf rrSeu
f efraI Mumifh ay:xGuv
f m&jcif; jzpfonf
[k ,lqonfh tm;avsmfpmG wuov
kd yf nma&; pHpk rf;rIEiS yhf wfouf wuorS vufccH ahJ yonf/ pHpk rf;a&;aumfrSi\
f
tpD&ifcpH m tjrefq;kH ay:xGuaf p&ef awmif;qdck ahJ yonf/ odYk awmif;qdck o
hJ jzifv
h nf; owfrw
S x
f m;aom tcsed v
f eG af e
&mrS xGufay:vmcJhayonf/
odYk aomftpD&ifcpH monf owfrw
S v
f monft
h wdik ;f wuov
kd yf nma&;wckv;kH tm; pHpk rf;jcif;rjyKbJ (Admission) ausmif;0ifjcif;? (Teaching) oifMum;ydkYcsjcif;? (Examination) pmar;yGJ[l tydkif; (3) ydkif;udkom ppfaq;
tpD&ifccH o
hJ nf/ ausmif;om;xk vdv
k m;csufjzpfaom (3) cgusausmif;xkwpf epf zsuford ;f a&;ESihf ywfouf rnfoYkd rQ
azmfjyjcif;rSdbJ (3) cgusausmif;xkwfpepfudkom qufvufxm;SdcJhjcif;aMumihf wuorS oabmxm;udk xkwfjyef
aMunmcJhonf/ qufvuf ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;twGuf aqG;aEG;yGJBuD;w&yf usif;yjyKvkyfay;&ef wkdufwGef;cJh
ayonf/
(3) cgusausmif;xkwfpepf zsufodrf;a&;twGuf wuoonf wuodkvfSd wyfOD;? &Jacgif? oefYSif;?
ausmif;om;a&;&m tiftm;BuD; (4) ck? tif*sifeD,mausmif;om;or*? aq;odyHausmif;om;or*wdkYESifh yl;wGJum
1956 ckEpS ?f 'DZifbmv (13) &ufaeYwiG f ausmif;w&ufrwufbJ qEjy oydwaf rSmufco
hJ nf/ wuorS OD;aqmifonfh
qEjyoydwfonf vHk;0atmifjrifcJhayonf/
ausmif;om;xkw&yfvHk;\ nDGwfpGm qEjycJhEdkifonfhtwGufvnf; (3) cgusausmif;xkwfpepfonf tajc
,dkifvmum wuodkvfynma&; pepfBuD;wckvHk;udk jyefvnfpOf;pm;&jcif;? pOf;pm;cJhaom tpD&ifcHpmudk wdkif;jynfodkY
wifjyum tMuHOmPfEiS hf xifjrifcsufrsm; awmif;cH&jcif;wdYk ukd jyKvkycf &hJ ayonf/ (3) cgusausmif;xkwpf epf zsuford ;f
a&;onf umvMumSnpf mG wdu
k yf q
JG ifrS &Edik rf nfjzpfonfEiS t
hf nD ravsmah omvkYH v? rqkwrf epfaomZGEJ iS t
hf nD ausmif;
om;xkw&yfv;Hk nDw
G pf mG jzifh qufvufwu
kd yf 0JG ifEikd yf gu atmifjrif&efadS yonf/ vufydS nma&;pepfBuD;yif jyKjyif
ajymif;vJoGm;Edkif&ef t&dyfedrdwfrsm; ay:xGufcJhNyD[k ,lqrdayonf/
(3) cgusausmif;xkwfpepf zsufodrf;a&;twGuf 1956 ckESpf? Edk0ifbmv (30) &ufaeYwGif wuorS
BuD;rSL;um tpmiwfcHqEjyyGJw&yfudk usif;ycJhayonf/ xdktpmiwfcHqEjyyGJudk &efukefwuodkvf? odyHr[mXme
jrufcif;aSU vnf;aumif;? &efuif;ESifh xD;wef;aumvdyfwdkY vnf;aumif; usif;ycJhayonf/ wuorS tpmiwfcH
qEjyyGJtwGuf ausmif;ol? ausmif;om;rsm;udk zdwfac:cJh&m &efukefwuodkvfrS ausmif;ol? ausmif;om;aygif; (100)
ausmf? &efuif;rS (60) ausmf? xD;wef;rS (40) ausmf? tm;vkH;aygif; (200) ausmf yg0ifqifETJcJhMuayonf/ tpmiwfcH
qEjyyGJwGif wuodkvfSd ausmif;om;tiftm;pkBuD; (2) ckjzpfaom &efukefwuodkvf ausmif;om;nDGwfa&;wyfOD;ESifh
ausmif;om;&JacgiftzGJUwdkYu pdwftm;xufoefpGm yg0ifqifETJcJhayonf/ trsKd;orD;ausmif;aqmifrsm;rSvnf; pdwftm;
xufoefpGm tultnDrsm; ay;cJhayonf/ eHeuf (6) em&DrS nae (6) em&Dxd tpmiwfcHqEjyyGJBuD;? onfhaemuf
ausmif;om;xktpnf;ta0;yGJBuD; usif;yjyD;vQif tqdkrsm;wifoGif;qHk;jzwfum wuodkvfe,fajrtwGif; qEjyvSnfh
vnfyGJw&yfudk usif;yEdkifcJhonf/
2/
ausmif;aqmifu,
kd yf ikd t
f yk cf sKyfa&;udk 1954-55 ck wyfO;D ud,
k pf m;vS,rf sm;jzpfaom wuo trIaqmiftzGUJ rS
wifoGif;awmif;qdkcJhayonf/ 1956 ck? Zefe0g&Dv (24) &ufaeYwGif wuoudk,fpm;vS,frsm;ESifh wuodkvf t"dywd
0efBuD;csKyfO;D Ek awGUqHak qG;aEG;&mwGif ausmif;aqmifu,
kd yf ikd t
f yk cf sKyfa&;udk oabmwlrkH Qru? {NyDvwGif pwiftyk cf sKyf
&ef wkdufwGef;cJhonf/ wuoudk,fpm;vS,frsm;u {NyDvonf ausmif;ydwf&ufjzpf ZGefvrSm pwiftkyfcsKyf&ef jyef
Mum;cJhayonf/
526

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


1959 ck? ZGefvwGif taumiftxnfazmf&ef BudK;yrf;cJhNyD;vQif ausmif;aqmiftkyfcsKyfa&; pDrHudef;udk a&;qGJ
wifjycJah yonf/ xdpk rD u
H ed ;f udk wuov
kd af umifpo
D Ykd wifjy&m rNyD;rjywfjzpfc&hJ mrS 1957 ck? azazmf0g&D (7) &ufaeYwiG f
usif;yaom ausmif;aqmifaumfrwDrS wuoudk,fpm;vS,f (2) OD;yg0ifaom tzGJUi,fwckudk zGJUpnf;cJhayonf/ xdk
tzGJUi,ffrS wuopDrHudef;udk tajcjyKNyD; tao;pdwfa&;qGJ wifjycJh&m ausmif;aqmifaumfrwDrS vufcHtwnfjyKjyD;
jzpfayonf/ ,ckEpS f ausmif;aqmiftoD;oD;wGif ud,
k yf ikd t
f yk cf sKyfa&; tzGUJ i,fuav; zGUJ pnf;um tkycf sKyf&awmhrnfjzpf
&m pwifvkyfaqmifMu&efyif Sdayawmhonf/
ausmif;aqmifwikd ;f wGif tkycf sKyfa&;tzGUJ rsm; zGUJ pnf;tkycf sKyfciG hf &SNd yD;jzpfaomfvnf; wuorS arQmfreS ;f cJo
h nfh
twdkif; jynfhpHkaom udk,fydkiftkyfcsKyfcGifhum; r&ao;ay/ ,ck&Sdxm;onfrSm udk,fydkiftkyfcsKyfcGifhwGif ta&;BuD;aom
tpdwt
f ydik ;f w&yfjzpfonf/ pDraH qmifu
G cf iG hf (Management) udo
k m &Sx
d m;jcif;jzpfay&m qufvuf vH;k 0ud,
k yf ikd f
tkyfcsKyfcGifh &Sdonftxd aqmifGufoGm;&ef vdktyfayonf/
3/
wuodkvfwGif axmufyHhaMu;rsm;ay;cJh&mrS 1954-55 ckESpfurS tpjyKum &yfqdkif;xm;cJhayonf/ odkY
&yfqdkif;xm;cJh&mrS axmufyHhaMu;rsm; qufvufay;&ef awmif;qdk&mwGif rltm;jzifh vufcHaomfvnf; EdkifiHawmf
tpdk;&xHrS ray;ojzifh r&Sd jzpfaeayonf/ odkYtwGuf axmufyHhaMu;&Sda&;ESifh ywfoufNyD; EdkifiHawmftpdk;&xHwGif
awmif;qdkum qufvufta&;qdk wdkufyGJ0if&rnfjzpfayonf/
4/
ausmif;om;pm;aomufqdkif (Student Canteen) zGifhvSpfa&;twGuf wuotrIaqmiftzGJUonf yxr
tqifhtjzpf pmtkyfpmwrf; ausmif;okH;y&dabm* a&mif;csonfhqdkifwckrS pwif&ef &nfG,fcJhaomfvnf; t&if;tESD;
rwnfa&;ESifh ywfouf tcuftcJ awGUcJh&ayonf/ t&if;tESD;rwnfEdkif&eftwGuf tpkS,f,mrsm; ac:qdkum
or0g,rtjzpf wnfaxmifrnf qdkyguvnf; pnf;rsOf;Oya'rsm; &Sd&ef vdktyfygojzifh qufvuf raqmifGufEdkif
ao;bJ &yfqdkif;xm;cJh&ayonf/
5/
1952- 53 ckESpfrSp wESpfwBudrfusif;ycJhaom wuodkvfausmif;om;yGJawmfudk wwd,tBudrf tjzpfjzifh
1956 ck? 'DZifbmv (20-21) &ufaeYrsm;wGif wuodkvfe,fajr NcdrfhNcdrfhoJ usif;yEdkifcJhayonf/
ausmif;om;tcsif;csif; &if;ESD;rdwfaqGjzpfa&;
,Ofaus;rIjrifhwifa&;
ausmif;om;nDGwfa&;
Nidrf;csrf;a&;
-[laom &nf,
G cf sufjzifh usif;yjyKvkycf jhJ cif;jzpf&m ausmif;aqmifrsm;? vlrsKd;pkrsm;\ ulnrD u
I kd trsm;tjym;
&SdcJhayonf/
6/
1954-55 ckEpS rf S tpjyK usi;f ycJah om wuov
kd Ef iS ahf umvdyaf ygif;pkH awGUqkaH qG;aEG;rIukd rEav;wuov
kd f
ausmif;om;rsm;or*? rauG;Oypmaumvdyaf usmif;om;rsm;or*? armfvNrdKifOypmaumvdyaf usmif;om;rsm;or*wYkd EiS hf
ndE idI ;f aqG;aEG; oabmwlncD suft& rEav;NrdKU? aTref;wuov
kd ?f abm*aA'cef;raqmifwiG f 1957 ckEpS ?f Zefe0g&Dv
(19-20-21) &ufaeYrsm; wwd,tBudrfajrmuf awGUqkHaqG;aEG;yGJBuD; xajrmufatmifjrifpGm usif;yEdkifcJhayonf/
&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or*? rEav;wuov
kd af usmif;om;rsm;or*? armfvNrdKifOypmaumvdyaf usmif;om;
rsm;or*rsm;? &efuek ?f rEav;aq;odyo
H r*? pdu
k yf sKd;a&;r[mXmeor*? xD;wef;? &efuif;aumvdyf ud,
k pf m;vS,t
f zGUJ
rsm;tjyif ausmif;om;nDw
G af &;wyfO;D ? ausmif;om;&Jacgif? rEav;wuov
kd f 'Dtufpt
f pkd onfh ausmif;om;tiftm;pk
rsm;ESihf toif;tzGUJ aygif; (43) zGUJ rS ud,
k pf m;vS,af ygif; (82) a,mufEiS hf avhvmolaygif; (48) a,muf wufa&mufcahJ y
onf/
xdkaqG;aEG;yGJBuD;wGif wuodkvfrsm;? aumvdyfrsm;? r[mXmersm;\ tajctaersm;udk wifjytpD&ifcHMuNyD;
vQif epfemcsurf sm;udk azmfxw
k Ef ikd cf ahJ yonf/ ausmif;om;jyemrsm;udk tMurf;rzufbJ at;csr;f pGm awGUqkaH jzSi;f ay;
&ef Edik if aH wmftpd;k &odYk yefMum;vTmwapmifEiS hf 'kw,
d tBudraf jrmuf wuov
kd Ef iS ahf umvdyaf ygif;pkH awGUqkaH qG;aEG;yGBJ uD;rS
xkwfjyefcJhaom Nidrf;csrf;a&;yefMum;vTmudkvnf; xyfrHtwnfjyKcJh ayonf/
7/
,aeYwuodkvfESifh Armjynfw0Srf;wGif wnfSdaeaom ynma&;pepfonf e,fcsJUacwfu a&;qGJxm;aom
ynma&;pepfjzpfay&m vGwv
f yfaomArmEdik if EH iS hf vk;H 0rudu
k n
f aD y/ vufydS nma&;pepfBuD;wckv;Hk udk jyKjyif ajymif;vJ
&ef vdktyfvmNyD[k ,lqojzifh ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;twGuf ESD;aESmzvS,fyGJBuD;w&yf jzpfajrmufEdkif&eftwGuf
wuo trIaqmiftzGJUonf aqmifGufcJhayonf/ yxrtqifhtaejzifh ynma&;wwfuRrf;olrsm;? q&mrsm;xHodkY
ynma&;jyKjyif ajymif;vJa&;ESD;aESmzvS,fyGJ usif;yEdkifa&;twGuf pmrsm;ay;ydkYum tMuHPf awmif;cHcJhayonf/
527

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wuodkvfynma&;pkHprf;rIaumfrSif tpD&ifcHpm xGufay:vmaom tcgwGifvnf; xdktpD&ifcHpmtwGuf
oabmxm; xkwfjyefcJhayonf/ xdkaMunmcsufwGif ynma&; jyKjyifajymif;vJa&;twGuf ynma&;Xme udk,fpm;vS,f
rsm;? ynma&;uRrf;usifolrsm;? ausmif;om;? q&m? rdb udk,fpm;vS,frsm; tygt0if ynma&;aqG;aEG;yGJBuD;w&yf
usif;yjyKvkyf&ef wdkufwGef;EId;aqmfcJhayonf/
odkY EId;aqmfcJhonfhtwGufvnf; wuodkvfynma&;pkHprf;rIaumfrSif tpD&ifcHpmudk wdkif;jynfodkY xkwfjyef
aMunmum tMuHPfrsm; xifjrif,lqcsufrsm;udk jynfolvlxkxHrS awmif;cHcJh&ayonf/ EdkifiHawmf0efBuD;csKyf\
av;ESpfpDrHudef; a&;qGJ&mwGifyifvQif ynma&;ESifhywfouf ESD;aESmzvS,fyGJ r[kwfaomfvnf; tzGJUzGJUum EdkifiHjcm;rS
yg&*lrsm;udk ac:,lum tMuHPfrsm; awmif;,lcJh&ayonf/ onfyifvQif ynma&; jyKjyifajymif;vJa&;twGuf
awGUqkHaqG;aEG;yGJjzpfEdkif&ef vrf;pay:NyD[k ,lqrdayonf/
8/
EdkifiHwumwuodkvfrsm;odkY &efukefwuodkvfq&m? ausmif;om;udk,fpm;vS,ftzGJU apvTwfa&;udk t"du
vkyif ef;pOftjzpf csrSwcf ahJ omfvnf; raqmifu
G Ef ikd cf ahJ cs/ uvuwm;wuov
kd f ESpw
f &mjynfah jrmufyaJG wmfoYkd &efuek f
wuodkvfrS tm;upm;toif; apvTwfcJh&m wuorS tultnDay;cJhonf/
9/
tmS-tmz&du ausmif;om;abmyGJw&yf &efukefjrdKU usif;ya&;udk tif'dkeD;Sm;jynf? befa'gif;jrdKU usif;y
aom ]tmS-tmz&duausmif;om;nDvmcHBu;D } Armjynf ausmif;om;rsm;taeESifh wifoGif;cJhjcif;jzpf\/ wuodkvf
tm;upm;aumifpD wifjyaqG;aEG;cJ&h mwGif jzpfajrmufEikd &f ef tm;ay;cJ\
h / odYk aomf tquftoG,jf yKvkyf ndE idI ;f &efyif
rvG,u
f v
l o
S jzifh atmifjrifpmG raqmifu
G Ef ikd cf ahJ y/ ,d;k ',m;Edik if H ausmif;om;rsm;rS abmvk;H toif;woif; vma&muf
upm;&ef csed ;f qdck ahJ omfvnf; atmifqef;tm;upm;uGi;f wGif rtm;rvyf jzpfaeaomaMumifh urf;vSr;f csuu
f kd jiif;y,fchJ
&ayonf/
wuo trIaqmiftzGJUonf usrf;opmusdefqdkyGJ aMunmcJhaom t"duvkyfief;BuD; (9) &yfudk taumif
txnfay:&ef aqmifu
G cf &hJ mwGif txuf tpD&ifccH o
hJ nft
h wdik ;f atmifjrifco
hJ nfrsm;vnf; Scd \
hJ / atmifjrifEikd af &;
twGuf tajccHrsm;&EdkifcJhonfvnf; Sd\/ ratmifjrifao;onfh tcsufrsm;vnf; SdcJhaMumif;udkvnf; azmfjyvdkuf&ay
onf/
tcef; (4)
tjcm;vkyfaqmifcJhaom vkyfief;rsm;
1/
1956 ck? atmufwb
dk mv (19) &ufwiG f Edik if aH wmftpd;k &u txufwef;ausmif;rsm;ESihf tv,fwef;ausmif;
rsm;Sdor*rsm;udk &ufaygif; (30) twGif; zsufodrf;ay;&rnf? EdkifiHawmftpdk;&ausmif;rsm;wGif q&mBuD;rsm; zGJUpnf;
xm;onfh ausmif;aumifpDrSwyg; tjcm;toif;tzGJUrsm; rzGJUpnf;&[k xkwfjyefaMunmcJhonf/
or*rsm;zsuo
f rd ;f cdik ;f jcif;? ausmif;om;xkw&yfv;Hk \ tcGit
hf a&; ydwyf ifwm;qD;krH Qru Edik if aH wmf zGUJ pnf;ykH
tajccHpnf;rsOf; Oya'wGifygSdaom 'Drdkua&pDtcGifhta&;udkyg ydwfyifwm;qD;onfh trdefYjzpfjcif;aMumifh wuorS
uefYuGufcJhayonf/ Auorsm;tzGJUcsKyfrS BuD;rSL;onfh 1956 ck? Edk0ifbmv (15) &ufaeYwGif usif;yaom
or*zsufodrf;rI uefYuGufqEjyyGJodkY wuorS wufa&mufyg0ifcJhonf/ 1956 ck 'DZifbmv (13) &ufaeYwGifvnf;
wuodkvfe,fajr (3) cgusausmif;xkwfpepf zsufodrf;a&;? or*zsufodrf;a&;trdefY uefYuGufa&;twGuf ausmif;r
wufbJ qEjyoydwfarSmufum ulnDwdkufyGJ0ifcJhayonf/ xdkqEjyoydwfarSmufyGJwGif ausmif;om;nDGwfa&;wyfOD;?
ausmif;om;&Jacgif? oefYSif;? ausmif;om;a&;&m paom ausmif;om;tiftm;pkrsm;ESifhwuG ausmif;om;xkw&yfvkH;
nDGwfpGm yg0ifqEjyrIaMumifh qEjyoydwfonf atmifjrifcJhayonf/
2/
'kwd,tBudrfajrmuf wuodkvfaygif;pkH ajy;ckefupm;yGJudk 1956 ck? Zefe0g&Dv (17-18) &ufaeYrsm;wGif
rEav;wuodkvf usif;ycJhayonf/ xdkajy;ckefupm;yGJBuD;udk &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*? rEav;
wuodkvfausmif;om;rsm;or*? armfvNrdKifOypmaumvdyfausmif;om;rsm;or*rS OD;pD;usif;ycJh&m tm;upm;orm;
aygif; (100) eD;yg;cefY yg0ifqifETJcJhMuayonf/
3/
1957 ckEpS ?f arv wuov
kd f jyefvnfrzGiv
hf pS rf D ausmif;aqmifrsm; rvkaH vmufrEI iS yhf wfouf wuorS
BudKwifjyifqifxm;yg&ef xkwjf yefaMunmcJah vonf/ xkYd aemuf wuov
kd f jyefvnfziG v
hf pS af omtcgwGif ausmif;om;
aygif; (300) eD;yg; ausmif;aqmifcef;rsm; r&Sdojzifh wuorS ,m,Dtm;jzifh wcef;ESpfa,mufxm; ajzSif;&efESifh
ausmif;aqmifrsm; aqmufvkyf&ef awmif;qkdcJh&m ,m,Dtm;jzifh wcef;ESpfa,mufxm; ajzSif;rIudk &SdcJhayonf/
4/
ZGefv wuodkvfpmar;yGJrsm; ajzqdkaepOftwGif; wkwfauG;a&m*g ysHUESHYvmojzifh ausmif;om;rsm; wkwfauG;
528

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


a&m*g pGJuyfcJhayonf/ odkYpGJuyfrIaMumifh pmar;yGJajza&;wGif taESmifht,Sufjzpfvmojzifh wuorS oGm;a&muf
awGUqkHum aq;kHwGif ae&mcsxm;Edkifa&;? vufawGUpmar;yGJrsm; aeY&ufajymif;vJEdkifa&;? rdrdwdkYae&mwGif ajzqdkEdkifa&;
wdkYtwGuf aqmifGufay;cJhonf/
5/
xrif;a<u;usefojzifh pmar;yGrJ ajzqd&k onfh udpr sm;? pmar;yG0J ifaMu; &ufaTUqdik ;f a&;udpr pS tao;pdwf
udprsm;udk wuotrIaqmiftzGJUonf ay:aygufvmvQif csufcsif;yif ta&;,l aqmifGufcJhayonf/
tcef;(5)
txdrf;trSwfaehrsm; usif;yjcif;
1/ urmhausmif;om;rsm;aeh /
/ Edk0ifbm (17) &ufaeYonf urmYausmif;om;rsm;aeY jzpfayonf/ 17? 11? 56
&ufaeYwGif usif;y&efjzpfaomfvnf; wefaqmifwdkifyGJawmfESifh wdkufqdkifaeojzifh urmYausmif;om;rsm;aeYudk &uf
owywf aemufqkH;aeY 23? 11? 56 &ufaeYwGif wuodkvftm;upm;kHESifh or*Mum; jrufcif;jyifwGif ausmif;ol?
ausmif;om;rsm; yg0ifonfh uyGJrsm; wcrf;wem; usif;yjyKvkyfcJhayonf/
2/ trsKd;om;atmifyGJaeh / / (36) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeYudk wuoonf Auorsm;tzGJUcsKyf? &uo
wdYk EiS hf yl;aygif;OD;pD;um &efuek Nf rdKU? ql;avbk&m;vrf;? tvkyo
f rm;ausmufwikd f usif;yjyKvkycf &hJ m ausmif;om;aygif;
ajrmufrsm;pGm wufa&mufcJhNyD;vQif trsKd;om;a&;tqdkESifh ynma&;tqdkrsm;udk qkH;jzwfcJhMuayonf/
3/ ausmif;om;aeh /
/ (18) Budrfajrmufausmif;om;aeYudk wuoonf Auorsm;tzGJUcsKyf? &uowdkYESifh yl;
aygif;um ql;avbk&m;vrf;? tvkyform;ausmufwdkif 21? 12? 56 &ufaeY? nae (4) em&DwGif usi;f ycJah yonf/
ausmif;om;tcGit
hf a&;? ausmif;om;vdv
k m;csurf sm;ESihf ywfoufaomtqdrk sm;udk qk;H jzwfcMhJ uayonf/
4/ udkvdkeDpepfqefhusifa&;aeh /
/ 1946 ck? azazmf0g&Dv (21) &ufaeYwGif tdEd,a&wyfrawmfrS rsKd;cspfvl
i,frsm;u NAdwo
d Qe,fcsUJ orm;udk ajymifajrmufpmG awmfveS w
f u
kd cf u
kd cf jhJ cif;? 1947 ckEpS ?f azazmf0g&Dv (21) &ufaeYwiG f
tD*spfjynftm; odr;f ydu
k x
f m;onfh NAdwo
d Qe,fcsJUorm;rsm;tm; qefYusifwu
kd cf u
kd cf o
hJ nfukd taMumif;jyK udv
k ekd pD epf
tm; qefYusifwdkufcdkufaeMuaom vli,fausmif;om;rsm;ESifh aoG;pnf;nDGwfrIudk jyoaom urmYwdkufyGJaeYBuD;[l
owfrSwfcJhMuonfhtm;avQmfpGm udkvdkeDqefYusifa&;aeYudk vli,fausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;aygif;um wuo
cef;r usif;ycJhayonf/
tcef;(6)
taxGaxG
tdk;a0r*Zif;udk ,ckESpf wuo oufwrf;rukefqkH;rD xkwfa0Edkif&ef tdk;a0r*Zif;aumfrwDrS BudK;yrf;aqmif
GufcJhayonf/ odkYaomf pmrlrsm;udk 1957 ckESpf azazmf0g&DvwGifrS awmif;cHcJh&aomaMumifh pmrlrsm; vkHavmufpGm
r&Sad y/ pmrlrsm;r&Sjd cif;aMumifh ku
d Ef ydS af eqJrmS yif &yfxm;cJ&h jcif;? pmrlrsm;&rS xyfrH u
dk Ef ydS af e&jcif;wdYk ukd jyKvkyaf e&
ojzifh r*Zif;xGuaf y:a&;rSm aESmifah ES;vsufadS yonf/ ,ckEpS f wuoaG;aumufyrJG wdik rf D r*Zif;xGuEf ikd &f ef BudK;yrf;
vsufSdayonf/
&Jabmfw-hkd
1957 ckESpf? Edk0ifbmv (9) &ufaeY Ou|opf usrf;opmusdefqdkyGJ NyD;aemufrS ,aeYxd (9) vwmrQaom
umvtwGi;f 0,f wuo trIaqmiftzGUJ onf ausmif;om;xkrS wm0eftyfEiS ;f vdu
k o
f nfEiS t
hf nD aqmifu
G cf ahJ yonf/
odkYaqmifGuf&mwGif atmifjrifonfhtcsufrsm;? atmifjrifEdkif&ef vrf;pSdonfhtcsufrsm;? ratmifjrifao;onfh
tcsufrsm; SdcJhayonf/
wuo\ aqmifu
G cf ahJ omvkyif ef;rsm;wGif ausmif;om;rsm; nDn
D w
G
f w
G Ef iS hf yl;aygif;aqmifu
G rf aI Mumifh
atmifjrifcJh&jcif; jzpfayonf/ txl;ojzifh (3) cgusausmif;xkwfpepf zsufodrf;a&;twGuf tpmiwfcHqEjyyGJwGif
yg0ifMuaom ausmif;om;rsm;? wyfO;D ? &JacgiftpSad om ausmif;om;tiftm;pkrsm;tm; wuorS csD;usL;*kPjf yKaMumif;
rSwfwrf;wifSdayonf/ (3) cgusausmif;xkwfpepfESifh or*zsufodrf;a&; uefYuGufaom ausmif;w&ufrwuf qEjy
oydwaf rSmufyw
JG iG f yg0ifMuaom ausmif;om;rsm;? ausmif;om;tiftm;pkrsm; yg0ifMuonfh wdu
k yf aJG umfrwDEiS hf tif*sif
eD,m? aq;odyHausmif;om;or*wdkYtm; wuorS csD;usL;*kPfjyKaMumif; rSwfwrf;wif Sdayonf/
ausmif;om;yGJawmfBuD; atmifjrifa&;twGuf tzufzufrS ulnDMuaom tvSLSifrsm;? yg0ifqifETJMuaom
529

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
vlrsKd;pk ausmif;olausmif;om;rsm;ESifh tif;vsm;? &wem? rmvm? oD&d? wDwDpD? aq;odyHausmif;olrsm;? ausmif;om;
rsm;ESifh tzufzufwGif BudK;yrf;Muaom ausmif;olausmif;om;rsm;tm; wuorS aus;Zl;wifSdygaMumif;/
uJhodkY ausmif;om;xk\ yl;aygif;rIaMumifh BuD;rm;aomatmifjrifrIudk &Sdonfhtwdkif; aSUwGifvnf;
ausmif;om;xk w&yfvkH;onf wuo\tvHawmfatmufrS wnDwGwfwnf; yl;aygif;aqmifGufMu&ef wdkufwGef;
vdkufygaMumif;/
ykH
(ausmfjrifU)
'k-Ou|
wuo

aumvdyaf ygi;f pHak qG;aEG;yJw


G iG f &[ef;wyg; rdechf eG ;f >rwfMum;aeyHk

Source: Aung Tun's Original Copy

530

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1956 rS 1957 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xktcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif

OD;pode;f [ef
(1956-57)
Source: Oway Magazines

ajrmif;jrcdik ?f tdrrf NJ rKdUe,f BuKdUuke;f GmwGif arG;zGm;onf/ u&if trsKd;om;wOD; jzpfonf/ 1954-55 ckEpS w
f iG f
&efukefwuodkvfodkY a&mufSdum ynmqnf;yl;onf/ 1955-56 ckESpf wuo 'k-Ou|tjzpf aG;aumuf
wifajrmufjcif;cH&? 1956-57 ckEpS w
f iG f wuo Ou|jzpfvmonf/
1955-56 ckESpfwGif (3) cgusausmif;xkwfpepfudk usifhoHk;&m ausmif;om;trsm;tjym; ynmqufvufoif
Mum;cGirhf &bJ ausmif;rS xGucf mG oGm;cJ&h onf/ (3) cgusausmif;xkwpf epf zsuford ;f a&;twGuf wuov
kd w
f iG f
pwdoydwfarSmufjcif;? tpmiwfcH qEjyjcif;rsm; jyKcJh? wuodkvfaumifpDrS (3) cgus ausmif;xkwfpepfESifh
(66) &mcdik Ef eI ;f ausmif;wuf&ufrsm;twGuf pHpk rf;a&;aumfrwD zGUJ pnf;cJo
h nf/
wwd,tBudraf jrmuf wuov
kd af usmif;om;yGaJ wmfBuD;udk crf;em;pGm usi;f yEdik cf \
hJ / OD;pode;f [efonf u&ifa&;
&mtusKd;aqmiftzGUJ twGi;f a&;rSL;tjzpf aqmifu
G v
f sufo
dS nf/ Armhwyfrawmf ynma&;ESihf pdw"f gwfa&;&m
TefMum;Xme vufaxmuft&mSd (pdwf"mwfa&;) wOD;vnf; jzpfonf/
rEav;aumvdyw
f iG f usi;f yaom aumvdyaf usmif;aygi;f pHak qG;aEG;yJrG S obmywdEiS Uf twGi;f a&;rSL;rsm;tzJYG

Source: Aung Tun's Original Copy

531

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

tcef; (20)
Nird ;f csr;f a&; 'Dru
kd a&pDa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&;ESifY trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1957 rS 1958)

(u) 1957-58 wuoaG;aumufyJG

Source: Oway Magazines

rnfou
Yl kd rJxnfv
U u
kd yf goenf;

532

1957-58 ckESpf wuoaG;aumufyGJ tBudwfte,f


NydKifMuonf/ wyfOD;ESifh 'DtufpftdkwjzpfvJ toif;0ifrsm; qdk
S,fvpfygwD tEG,fa[mif;rsm;ESifh wyfOD;rSzGJU&oltcsKdUudk pk
pnf; &Jacgiftrnfjzifh 0ifa&muf ,SOfNydKifMuonf/ wuo
aG;aumufyw
JG iG f rEav;wuov
kd f aq;ynmr[mXmetwGuf
rJy;kH oGm;a&mufxm;ay;&onf/ wuoonf rEav;wuov
kd f
rS aq;ausmif;om;rsm;twGuf w&m;0ifudk,fpm;jyK&ef jzpf
onf/ xdktcsdefu wuodkvfonf ynma&;0efBuD;Xme vuf
atmufcH tzGJUtpnf;r[kwfyg/ &efukefwuodkvfonf tpdk;&
taxmuftyHh vGwfvyfaomtzGJUtpnf;jzpfonf/ &efukef
wuodkvf\ tjrifhqHk;tmPmydkiftzGJUtpnf;rSm wuodkvf
aumifpjD zpfonf/ uGejf rLepfrsm;? qdk ,
S v
f pfrsm;? vuf0aJ usmif;
om;rsm;? olyek u
f ,
kd pf m;vS,rf sm;[k pGypf t
JG rnfwyfjcif;cH&aom
wyfOD;ESifh tmPm& zqyv qdkS,fvpfygwDrS ausmaxmuf
aemufcjH yKxm;aom &JacgifwYkd \ NydKifyjJG zpfonf/ owif;pmrsm;
uvnf; xdak G;aumufyo
JG wif;ESihf "gwfyrkH sm;udo
k m tom;ay;
xnfMh uonf/ uGejf rLepf olyek u
f ,
dk pf m;vS,rf sm;[k trnfwyf
jcif;rSm wuov
kd af usmif;om;rsm;twGuf xda&mufaom acwfrD
aom pGyfpGJcsuf r[kwfawmhyg/ aG;aumufyGJ rJa&wGufaom

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


nwGif &JacgifEiS hf wyfO;D &Jabmfrsm; vIYH aqmfa<u;aMumfvn
S v
hf nf&if; rmvmaqmifaSUwGif &ifqikd rf u
d m y#dyujzpfvek ;D
jzpfcJhonf/ wuodkvfaG;aumufyGJonf ausmif;om;aG;aumufyGJom jzpfonf/ xdktcsdef wuodkvf toif;tzGJU
ajrmufrsm;pGm SdaeMuygonf/
Union Student Association (U.S.A)? wuokdvfvli,f? S.S.W.C (Student Social and Welfare
Council)? ausmif;om;a&;&m? ausmif;om;ppf (S.O.F)? wyfOD;? &Jacgif? ausmif;om;aSUaqmif? ocifqkdNyD; rsKd;pkH
Sdaeayonf/

(c) wuo trIaqmiftzGUJ (1957- 58)


1/ ukdpkd;odef;
2/ ukdpD
3/ ukdodef;Sef
4/ ukdcifarmiftkef;
5/ ukdcifarmifBuD;
6/ apmwmomuvm;
7/ ukdcifatmif
8/ ukdatmifxGef;
9/ armifukd,k
10/ ukdPf&if
11/ ukdatmifomausmf

Ou|
'k-Ou|
aiGxdef;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
wGJbuftaxGaxGtwGif;a&;rSL;
EkdifiHjcm;qufoG,fa&;XmerSL;
,Ofaus;rIESifh upm;ckefpm;XmerSL;
oufomacsmifcsda&;XmerSL;
vlxkqufoG,fa&;XmerSL;
tkd;a0r*Zif;wm0efcH
pmMunfhwkdufrSL;

aumifpD /
/ wuokdvftmPmykdifqkH;tzGJUjzpfonf/ r[mXmerSL;rsm;? bGJU&jyD;olrsm;\ ukd,fpm;vS,f?
vTwaf wmf (2) &yf uk,
d pf m;vS,?f t"dywdcefYu,
kd pf m;vS,?f wuoud,
k pf m;vS,Ef iS hf ausmif;q&mtoif; ud,
k pf m;vS,f
wkdY yg0ifonf/ wuokdvfwckvkH;\ tkyfcsKyfa&;qkdif&mukd MuD;Muyf\/
qD;edwf /
/ aumifpD\ vufatmufwGif qD;edwfSd\/ ygarmursm;ESifh aumifpDrScefYaom ukd,fpm;vnfwkdY
yg0ifonf/ ynmoifMum;a&;ESifh ywfouf aqmifGufvkyfukdif\/
wuo /
/ ausmif;om;xkykdif tzGJUtpnf;jzpfonf/ wuokdvftufOya't& wckwnf;aom w&m;0if
ausmif;om;tzGJUtpnf; jzpfonf/ 1931 ckESpfrS pwifwnfaxmifcJhonf/ ausmif;om;ta&;omru jrefrmwrsdK;
om;vkH;\ ta&;ukdyg aqmifGufcJh\/
ausmif;aqmifaumfrwD /
/ taqmifrSL;rsm;? r[mXmerSL;rsm;? wuoukd,fpm;vnfwkdY yg0if ausmif;aqmif
ESifh ywfouforQukd vkyfukdifaqmifGufMuonf/

(*) wuoOu| ukpd ;dk ode;f usr;f opmused q


f ydk JG rdecf eG ;f
usrf;opmusdefqkdyGJwGif 0g' (3) &yfukd ajymMum;cJhonf/
(1) ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;? tqifhtwef;jrifhrm;aom ynma&;ESifh ausmif;om;b0
om,majzmifhjzL;a&;/
(2) ausmif;om;nDnGwfa&;ESifh w&m;rQwaom ausmif;om;jyemwkdif;wGif aqmifGufvkdaom
ausmif;om; tiftm;pkrsm;? ausmif;om;tzGJYtpnf;rsm;ESifh yl;aygif;aqmifGufa&;/
(3) Nidr;f csr;f pGm ynmoifMum;a&;? ,Ofaus;rI xde;f odr;f jriw
hf ifa&;ESihf ausmif;om;tcsi;f csi;f &if;ES;D pGm
aygif;oif;qufqHa&;/
xkdYtjyif-

rSwfcsuf- apmwmomuvm; [k rl&if;wGifaygif;xm;aomfvnf; pmvHk;aygif;trSefrSm apma';Apfwmouv,fjzpf ,cktcg


533
u&iftrsKd;om;tpnf;tHk;wGif A[dkaumfrwD0ifwOD;jzpfaom apma';Apfoufuay:jzpfonf/

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
1/ EkdifiHawmftpkd;&ESifh ausmif;om;xkMum;Sd wif;rmrIrsm; aysmufatmifvkyfaqmif&ef?
2/ vufSdwuoMuD;\ tcef;u@ukd ykdrkdjrifhrm;atmifvkyfaqmifoGm;&ef?
3/ wuodkvfrSmSdaewJh vufSd ynma&;pepfBuD;[m rvdkvm;tyfwJhtwGuf jyKjyifajymif;vJzdkY wdkufwGef;
aqmifGufoGm;&ef?
4/ q&m? ausmif;om; yl;wGJnDGwfpGm vkyfaqmifoGm;a&;udkaSUI&ef?
5/ ,aeY ausmif;om;xkw&yfvHk; awGUMuHKcHpm;ae&wJh tusyftwnf;trsKd;rsKd;? jyemtrsKd;rsKd;rS vGwf
ajrmufa&;udk ausmif;om;xknDGwfa&;? ausmif;om;xkqEjzifh vkyfaqmifoGm;&efwdkY jzpfonf/
EdkifiHawmftpdk;&ESifhywfouf oabmxm;rSm]]uRefawmfwdkY wuotaeeJYawmh ausmif;om;xk tusKd;SdrJhvkyfief;awGudk tpdk;&uvkyfvkyf? b,foluyJ
vkyv
f yk f axmufct
H m;ay; ulno
D mG ;rSm jzpfygw,f/ ausmif;om;xktcGit
hf a&; tusKd;aus;Zl;udk xdyg;vm&if b,forl
qdk ckcu
H muG,o
f mG ;rSm jzpfygw,f/ uRefawmf[m tpd;k &vkyx
f m;wJh tvkyw
f ikd ;f udk rsufprd w
Sd Nf yD; usm;usm; rD;,yfqw
kd hJ
oabmeJY twdu
k t
f cHrvkycf o
hJ vdk tpd;k &vkyw
f ikd ;f udv
k nf; ykwo
f ifnKd vdk acgif;ndwEf ikd rf ,f r[kwyf gbl;/ ckeuwifjycJh
ovdkyJ ausmif;om;xk tusKd;Sd? rdSqdkwJh rSwfausmufay:rSm wifNyD;ppfaq;oGm;rSm jzpfygw,f/ tckaecgrSm uRefawmf
wdkY wuo&JU tBuD;rm;qHk;qdk&r,fh qEwcku EdkifiHawmftpdk;&eJY ausmif;om;or*awGMum;rSm SdaewJhwif;rmrIudk
at;at;csr;f csr;f enf;awGeYJ ajzSi;f vdw
k hJ qEjzpfygw,f/ 'Dvq
kd Ew
dS mudk jzpfajrmufatmif aqmifu
G &f mrSm wOD;eJYwOD;
oabmxm;rSefrSefuefuefeJY SdzdkYtcsuffudk tkwfjrpfcs&ygvdrfhr,f/ 'Dtkwfjrpfcs&mrSmvnf; wOD;udkwOD;u ysufqD;ap
aMumif; MuHpnfvyk af eorQawmh t&mxifvrd rhf ,f r[kwyf gbl;/ qdv
k &kd if;rSm wuov
kd t
f mPmydik ef YJ tpd;k &u bmvkyf
vkyf twdkuftcHvkyfrnfr[kwfbJ Nidrf;csrf;a&;? 'Drdkua&pDa&;ESifh ausmif;om;xktusKd;jzpfygu axmufcHvnf;
aumif;? yl;aygif;vnf;aumif; aqmifGufoGm;rnf jzpfaMumif; oabmxm;udk aMunmcJhygw,f}}
tqdkygoabmxm;udk udkpdk;odef;u xkwfazmfcJhjcif;tusKd;qufrSm 0efBuD;csKyfOD;Ek\ tMuHay;t&mSd OD;tHk;
onf &efukefwuodkvf t*FvdyfpmXmewGif enf;jyvkyfaeaom udkatmifausmf (b0opftvGwfynmoifausmif;) rS
wqifh udkpdk;odef;udkawGU&ef pum;urf;vSrf;vmonf/ xdkYaemuf OD;tHk;ESifh udkpdk;odef; awGUqHk&mwGif tusKd;qufrSm(u) 0efBuD;csKyfonf uRefawmfwdkY wou trIaqmiftzGJUwzGJUvHk;udk if;\kH; tpnf;ta0;cef;odkY
zdwfMum;um tpdk;&tzGJUtaejzifh ynma&;jyKjyifajymif;vJrItwGuf &nfG,faqmifGufaeaom tcsuf
rsm;udk Sif;jyonf/
(c) jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;ESifhywfouf awmxJrSuGefjrLepfygwD udk,fpm;vS,fa&mufaeaMumif;ESifh typf
tcwf&yfpJa&;twGuf qufoG,faqG;aEG;aMumif; Sif;jyonf/
(8) wuou OD;aqmifum wuodkvfSduseftoif;tzGJUrsm;ESifh ndEIdif;aqG;aEG; rdrdwdkYxHwifjyvdkaom
tcsufrsm;udk wifjya&;twGuf wuotoif;tzGJU udk,fpm;vS,frsm;ESifh awGUqHkyGJvkyfvdkaMumif; Sif;jy
onf/

(C) 1957-58 ckEpS f wuovIyf mS ;rI? pwkwt


Burd f wuov
kd Ef iS ahf umvdyaf ygi;f pHak qG;aEG;yGBJ u;D
wuorS OD;aqmif ausmif;om;rsm; ynmoifMum;rI tcGit
hf a&;udk ydwyf ifaejcif;jzpfaom (3) cguspepfukd
uefYuGufaomtaejzifh oifwef;XmetoD;oD;wGif qEjyoydwfarSmufcJhMuonf/
pwkwtBudrfajrmuf aumvdyfESfh wuodkvfaygif;pHk aqG;aEG;yGJudk wuodkvf? aumvdyfor*rsm;ESifh ndEIdif;
1957 ck? 'DZifbmv (28-29) &ufaeYrsm;wGif armfvNrdKifOypmaumvdyf tpnf;ta0;cef;rBuD;wGif wuo? rwuo?
Auo? rauG;Oypmaumvdyfausmif;om;rsm;or*wdkY OD;pD; usif;ycJh&m &efukefaq;odyHor*? rEav;aq;odyH
or*? &efuif;ESifh xD;wef;aumvdyfwdkYrS udk,fpm;vS,frsm;? &efukefESifh rEav;wuodkvf toD;oD;rS ausmif;om;tzGJU
udk,fpm;vS,frsm; toif;tzGJU (44) zGJUwdkYrS udk,fpm;vS,fESifh avhvmolaygif; (126) a,muf wufa&mufMuonf/
('k) ESifh (w) tBudrf wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pHkaqG;aEG;yGJBuD;wGif xkwfjyefcJhaom jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;twGuf
tpdk;&ESifhawmfvSefa&;tiftm;pkwdkY ESpfzufrsufESmcsif;qdkif awGUqHkajzSif;jcif;jzifh jynfwGif;ppfrD;udk Nidrf;owf&ef
arwm&yfcHaom yefMum;vTmwapmif xkwfjyefonf/ ausmif;om;xktm; 'Drdkua&pDtcGifhta&; jyefvnfay;tyfa&;?
EdkifiHvHk;qdkif&mynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; w&yfudk EdkifiHawmftpdk;&u OD;pD;usif;ya&;? jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;topf
jyefvnfwnfaqmufa&;? urmYwif;rmrI avsmhyg;a&;twGuf tNydKiftqdkifvufeufwyfqifrIrsm;? tEkjrLvufeuf
534

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


prf;oyfazmufcGJjcif;rsm; rjyKvkyf&efESifh vufeufppfonftiftm; avQmhaygha&;vkyfief;rsm;udk tjrefqHk;vkyfudkifaqmif
GufMu&ef arwm&yfcHonfh aMunmpmwrf;udk aqG;aEG;yGJrS xkwfjyefonf/

&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*
aeYpGJ -11? 1? 58
pmtrSwf- yc-0114^58
odhk
wuodkvfaumifpD
rS-wqifU^ ygarmucsKyf
&efukefwuodkvf
taMumif;t&m /

/ pwkwtBudrfajrmuf wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pHkaqG;aEG;yGJrS awmif;qdkcsufrsm;tm;


ta&;,l aqmifGufay;yg&ef wifjyawmif;qdkjcif;/

cifAsm;wuov
kd Ef iS ahf umvdyt
f oD;oD;rS or*u,
kd pf m;vS,rf sm;? toif;tzGUJ ud,
k pf m;vS,rf sm;onf pwkwt
Budrf
ajrmuf wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pHkawGUqHkaqG;aEG;yGJBuD;udk armfvNrdKifNrdKU? armfvNrdKifOypmaumvdyf taqmuf
tOD 28? 12? 57 &ufaeYrS 29? 12? 57 &ufaeYtxd usif;ycJhygonf/ xdkaqG;aEG;yGJ wuodkvfESifhaumvdyf
toD;oD;rS ausmif;om;b0 tajctaersm;? cHpm;csufrsm;ESifh vdktyfcsufrsm;udk azmfxkwfaqG;aEG;cJhygonf/
xdkaqG;aEG;yGJrS yl;wGJazmfjyyg wuodkvfESifhaumvdyftoD;oD;twGuf vdktyfaom awmif;qdkcsufrsm;udk wifjyaqG;
aEG;um wnDGwfwnf; twnfjyKcJhygonf/ odkYyg xdkawmif;qdkcsufrsm;tm; oufqdkif&mrS tjrefqHk;ta&;,l
aqmifGufay;yg&ef av;eufpGmarwm&yfcH wifjyawmif;qdktyfygonf/
qHk;jzwfcsuft&
av;pmpGmjzifh
(cifarmiftkef;)
taxGaxGtwGif;a&;rSL; (wuo)

pwkwt
Burd af jrmuf wuov
kd Ef iS ahf umvdyaf ygi;f pHak wGUqHak qG;aEG;yGBJ u;D
&efukefwuodkvftwGuf &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*rS
wifjyaqG;aEG;twnfjyKcJUaom awmif;qdkcsufrsm;
tydkif; (u) ynma&;tqdkrsm;
1/
vufSdynma&;pepfBuD;udk jyKjyifajymif;vJ&eftwGuf EdkifiHawmftpdk;&u OD;pD;um EdkifiHvHk;qdkif&m ynma&;
ESD;aESmzvS,fyGJBuD;w&yf usif;yay;&ef (EdkifiHvHk;qdkif&m ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; jzpfajrmufa&;twGuf
wuo\ wifjycsufudk yl;wGJay;ydkUvdkufygonf/)
2/
(u) oHk;cgusausmif;xkwfpepfudk vHk;0zsufodrf;ay;&ef?
(c) ynma&;pHpk rf;rIaumfrSirf S a&;qGrJ nfh ynma&;pDru
H ed ;f topfay:rvmrDtwGi;f (3) cgus ausmif;xkwf
pepftm; avmavmq,f zsufodrf;xm;&ef?
3/
wuov
kd Ef iS ahf umvdyrf sm;wGif ynma&;qdik &f m Edik if jH cm;tultnD vufc&H m oufqikd &f mausmif;om;or*
rsm;odkY BudKwiftoday; ndEIdif;aqmifGuf&ef?
4/
Armjynf oifah wmfaom NrdKUBuD;rsm;wGif Oyrm- ykord ?f Sr;f jynfwYkd wiG f Oypmaumvdyrf sm; wd;k csJUzGiv
hf pS af y;
&efESifh ,ckzGifhvSpfNyD;aom aumvdyfrsm;? Oyrm- ausmufjzL ponfwdkYudk acwfrDaomtaqmuftODESifh
oufqdkif&mypnf;rsm; tjynfhtpHkxm;Sday;&ef?
5/
wuodkvfESifhaumvdyfrsm;twGuf oHk;pGJaiGudk tvHktavmuf wdk;jrifhoHk;pGJay;&ef?
6/
&yfqdkif;xm;aom axmufyHhaMu;rsm;udk tjrefjyefvnfxkwfay;&ef?
535

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
7/
8/

pmoifcef;rsm; rvHkavmufrIwdkYudk tjrefqHk;ajzSif;ay;&ef?


wuodkvfESifhaumvdyfrsm;Sd Xmetvdkuf qdkif&mpmMunfhwdkufrsm;twGuf wdk;csJUzGifhvSpf vdktyfaom
pmtkyfpmwrf;rsm; tjynfhtpHkvHkavmufpGm xm;Sday;&ef/

tydkif; (c) 'Drdkua&pDa&;tqdkrsm;


9/
Armjynfw0Srf;vHk;wGif ausmif;om;or*rsm; zsufodrf;xm;jcif;udk kyfodrf; jyefvnfzGJUpnf;cGifhjyK&ef?
10/
zrf;xm;aomausmif;om;rsm;udk tjrefqHk;vTwf ausmif;xkwfxm;aom ausmif;om;rsm;tm; tjrefqHk;
ausmif;0ifcGifhESifh pmar;yGJajzqdkcGifh jyK&ef?
11/
wuodkvfESifh aumvdyfwdkif;wGif atmufwdkbmausmif; wvydwfay;&ef/
tydkif; (*) ausmif;om;tcGifhta&;tqdk
12/
wuodkvfESifh aumvdyfwGif aq;kHwckpDxm;dS vHkavmufaom ypnf;u&d,mESifh q&m0efrsm;
cefYxm;ay;&ef?
13/
ausmif;ydwf&ufrsm;twGuf ae&yfXmeodkYjyefaom ausmif;ol? ausmif;om;rsm;tm; EdkifiHawmftpdk;&u _
___________/
tydkif; (C) taxGaxGtqdkrsm;
14/
wuodkvfwGif q&mrsm; rvHkravmufjzpfaeaom tcsdefjzpfojzifh touf (60) ausmfNyD;aom q&mrsm;
qufvuf trIxrf;EdkifpGrf;Sdygu tNidrf;pm;ray;bJ qufvufcefYxm;&ef?
15/
&efukefwuodkvfwGif bmom&yfqdkif&mrsm; vG,fulpGm 0,f,lEdkifaom pmtkyfrsm;udkom jy|mef;&efESifh
pmtkyfrsm; aps;EIef;BuD;jcif;udk oufomacsmifcsdpGmjzifh 0,f,lEdkif&ef oufqdkif&mwdkYu aqmifGufay;&ef?
16/
aeYausmif;om;^olrsm;em;aecef; (G.C.R) ESihf (L.C.R) rsm;udk o[m,ESihf pmzwfcef;rsm;uJo
h Ykd ausmif;om;
OD;a&ESifhtnD jynfhpHkvHkavmufaom taqmuftODypnf;rsm; wyfqifxm;Sday;&ef?
17/
aeYausmif;ol^om;rsm;toHk;jyKaom(u) aomufa&ydkufrsm;ysufpD;ae a&rsm;roefYSif;jcif;?
(c) tdrfomrsm;ydwfqdkYaejcif;rsm;udk tjrefqHk;jyifqifay;&efESifh vHkavmufpGmxm; Sday;&ef?
18/
ul;pufwwfaoma&m*grsm; umuG,fa&;twGufudk tcsdeftcgtvdkuf umuG,faq;xdk;ay;&ef?
19/
aeYausmif;om;^olrsm; toGm;tvmvG,u
f al p&ef oufqikd &f mwdYk u o,f,yl Ykdaqmifa&;twGuf pDpOfay;&ef/
&efukefaq;odyHtwGuf &efukefaq;odyHausmif;om;rsm;or*rS wifjyaqG;aEG;twnfjyKcJhaom awmif;qdkcsufrsm;
tydkif; (u) t"duawmif;qdkcsufrsm;
1/
aq;odyH oD;jcm;aumvdyf jzpfajrmuf&ef?
2/
aq;odyH (3) cgusausmif;xkwfpepfudk y,fzsufay;&ef?
3/
ynma&;zufqdkif&m q&mBuD;rsm;u ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;wGJ (Medical Seminar) jyKvkyf
ay;&ef/
tydkif; (c) taxGaxGawmif;qdkcsufrsm;
1/
axmufyHhaMu;aiGrsm;udk topfxyfrHxkwfay;jcif;ESifh &SdNyD;aom axmufyHhaMu;aiGrsm;udk vpOfrSefrSef
xkwfay;&ef axmufyHhaMu;aiGrsm;udk ausmif;om;OD;a&ESifh vpOf&aiG 60d^- xufydkrdkSd&ef?
2/
trdefYusNyD;aom ausmif;aqmiftwGuf tjrefqHk;taumiftxnfazmf aqmufvkyfay;&ef?
3/
aq;odyHpmMunfhwdkuf tjrefqHk;wdk;csJUay;&ef?
4/
aq;odyHtaqmuftODudk vufSdausmif;om;OD;a&ESifh nDrQatmifaqmufvkyfay;&ef?
5/
vufSdausmif;om;OD;a&ESifh udkufnDrnfh q&mOD;a&&Sd&ef? q&mrsm; xyfrHwdk;csJUcefYxm;&ef?
6/
aq;ynmwdk;wufrItwGuf aq;odyHqdkif&m vufawGUoifMum;rIaq;Hk (Teaching Hospital) tjzpf
ajymif;vJay;&ef?
536

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


7/

1/

2/
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/

1/
2/
3/
4/
5/

6/
7/

8/
9/
10/
11/
12/

aq;odyHvufawGUcef;r ud&d,mwefqmyvmrsm; jynfhpHkpGmxm;Sd&ef/


rEav;aq;odyHr[mXmecGJtwGuf rEav;aq;odyHr[mXmecGJausmif;om;rsm;or*rS wifjyaqG;aEG;cJUaom
awmif;qdkcsufrsm;
ausmif;aqmifrsm; (3) xyfaqmif? vl (250) cefY ausmif;om;rsm;twGuf (1) aqmifESifh ausmif;olrsm;
twGuf (1) aqmif tjrefqHk; aqmufvkyfay;yg&ef (,cktcgwGif ausmif;olrsm;rSm pmoifcef;wGif aexdkif
Mu&ygonf/)
XmetoD;oD;rS vdktyfaeaom q&mrsm;cefYxm;ay;&ef?
axmufyHhaMu; wu,fvdktyfaeonfh ausmif;om;rsm;tm; axmufyHhaMu;ay;&ef?
aq;odyH (3) cgus ausmif;xkwfpepf zsufodrf;ay;&ef?
1953-54 ckESpf aq;odyHr[mXmecGJ pwifzGifhvSpfonfrSp wcgrQr&ao;aom upm;aMu;? pmMunfhwdkuf
aMu;? aq;0g;ukoaMu;rsm;udk tm;vHk;ESpfrsm;twGuf tjrefxkwfay;&ef?
wuodkvfwGifSdaeaom (3) cgus ausmif;xkwfpepfudk zsufodrf;ay;&ef?
rEav; oD;jcm;wuov
kd f jzpfajrmufaomtcg rdrEd pS o
f ufaom wuov
kd rf sm;wGif aG;cs,f oifMum;Edik &f efEiS hf
rdrdESpfoufaom aq;odyHrsm;wGifoifMum;&ef?
rw&m;csKyfcs,fxm;aom ausmif;om;or*rsm; jyefvnfzGJUpnf;cGifhjyK&ef?
aq;odyrH [mXmecGJ (rEav;) taqmuftODonf aumvdyt
f *FgESihf rnDw
G af omaMumifh taqmuftODopf
aqmufvkyf tpm;xdk;ay;&ef/
xD;wef;aumvdyftwGuf xD;wef;ausmif;aqmif o[m,ESifUpmzwftoif;
aehausmif;ol^om;rsm;toif;wdkh wifjyaqG;aEG; twnfjyKcJhaom awmif;qdkcsufrsm;
xD;wef;aumvdyfudk tqifhtwef;rDaom aumvdyfwcktjzpf wkd;csJUjyKjyifay;&ef?
ausmif;om;OD;a&ESifhtnD q&m? q&mrrsm; ydkrdkcefYxm;ay;&ef?
wuodkvfaxmufyHhaMu; wdk;jrifhoHk;pGJay;&ef?
wuodkvfSd bmom&yfwdkif;udk jzpfEdkifvQif Oypmwef;rSp oifMum;cGifhay;&ef?
oufqdkif&m bmom&yfrsm;twGuf taxmuftuljyKrnfhynm&yfrsm;udk qnf;yl;Edkif&eftwGuf
(u) a'oE&A[kokwSmazGa&;twGuf oufqdkif&mrS aqmifGufay;&ef?
(c) okawoe (Research Dep:) zGifhvSpfay;&ef?
pmMunfhwdkufwck zGifhvSpfay;&efESifh pmMunfhwdkufwGif ausmif;oHk;jy|mef;onfh pmtkyfpmwrf;rsm; jynfpHk
vHkavmufpGm xm;Sday;&ef?
ausmif;oHk;tjzpf jy|mef;onfhpmtkyfrsm;udk
(u) aps;EIef;csdKompGmjzifh&Sd&ef oufqdkif&mrSaqmifGufay;&ef?
(c) 0,fr&aom pmtkyfrsm;udk rjy|mef;&ef?
ausmif;om; (100) xuf ausmfvGefaom pmoifcef;rsm;wGif toHcsJUpufwyfqifay;&ef?
wuodkvfwGif ,ckSdaom (Combination) rsm;tjyif tydkbmomw&yf oif,lcGifhjyK&ef?
Ak'usrf;pm *kPfxl;wef; zGifhvSpfay;&ef?
ausmif;om;rsm;tm; axmufyHhaMu;rsm; qufvufay;&ef?
EdkifiHawmftpdk;&u BuD;rSL; ]ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;} twGuf aqG;aEG;yGJBuD;wck tjrefqHk;usif;y&ef/

tydkif; (c) ausmif;om;tcGifUta&;


13/
(3) cgus ausmif;xkwfpepfudk tjrefqHk;zsufodrf;ay;&ef?
14/
atmufwdkbmausmif; (1) vydwfay;&ef?
15/
or*rsm; tjrefqHk;jyefvnf zGJUpnf;cGifhjyK&ef? zrf;xm;aomausmif;om;rsm; tjrefqHk;jyefvnf vTwfay;&ef?
16/
ausmif;om;OD;a&ESifhtnD q&m0efrsm;? olemjyKrsm; xm;Sday;&ef?
17/
aq;0g;ypnf;rsm;ESifh acwfrDprf;oyfu&d,mrsm; vHkavmufpGmxm;Sday;&ef?
537

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
18/
19/
20/

ausmif;om;^olwdkif; tcrJhaq;xdk;cGifh&Sd&ef?
ausmif;om;^olwdkif;tm; ul;pufwwfaoma&m*grsm;rS umuG,fay;aomaq;rsm;udk tcsdeftcg vdkuf
vdktyfovdkxdk;ay;&ef?
oD;jcm;aq;Hkwck wnfaqmufay;&ef/

&efuif;aumvdyftwGuf &efuif;ausmif;aqmif o[m,ESifUpmzwftoif;? &efuif;aehausmif;ol^om;toif;wdkhrS


wifjyaqG;aEG;twnfjyKcJUaom awmif;qdkcsufrsm;
tydkif; (u) ynma&;tqdkrsm;
1/
&efuif;aumvdyftm; aumvdyftqifhtwef;rDaom oD;jcm;aumvdyftjzpf wdk;csJUay;&ef?
2/
q&mrsm;ESifh ausmif;oHk;y&dabm*rsm; vufawGUprf;oyfaomu&d,mrsm; vHkavmufpGmxm;dSay;&ef?
3/
&efuif;aumvdyfwGif bmom&yfqdkif&m pmtkyfpmwrf;rsm; tjynfhtpHkSdonfh pmMunfhwdkufwck xm;ay;&ef?
4/
ausmif;taqmuftODrsm;? ausmif;oHk;y&dabm*rsm;? q&mrsm; vHkavmufpGm wdk;csJUaqmufvkyf cefYxm;&ef?
5/
wuodkvfaxmufyHhaMu;aiGESifh ynma&;toHk;p&dwfudk ydkrdkwdk;jrifhoHk;pGJay;&ef?
6/
&efuif;aumvdyfwGif q&mrsm;vHkavmufpGm rcefYxm;Edkifao;rD tcsdeftwGif; pmoifcef;wdkif;wGif
ausmif;om; (100) xuf renf;Sdu toHcsJUpufrsm; wyfqifay;&ef?
7/
EdkifiHawmftpdk;&u BuD;rSL;usif;y ynma&;ESD;aESmzvS,fonfh aqG;aEG;yGJBuD;wck tjrefqHk;jyKvkyfay;&ef/
tydkif; (c) usef;rma&;tqdkrsm;
8/
&efuif;ausmif;aqmifwGif aq;ay;cef;wck oD;jcm;aqmufvkyfay;&efESifh tcsdefjynfhq&m0ef wa,muf
xm;ay;&ef?
9/
&efuif;aumvdyfoGm;vrf;rsm;ESifh ausmif;aqmiftwGif;Sd vrf;rsm;udk TGHUAGufa&tdkifrsm; rSdap&eftwGuf
tjrefjyKjyifay;&ef?
10/
ul;pufwwfaoma&m*grsm; jzpfymG ;Edik af om tcsdeu
f mvrsm;wGif &efuif;aumvdyf aeYausmif;ol^om;rsm;udk
vnf; ausmif;aqmifaeolrsm;uJhodkY umuG,faq;xdk;ay;&ef?
11/
&efuif;ausmif;aqmifteD;Sd ausmif;om;rsm;tzdYk tusifph m&dw xdcu
kd af prnft
h rIupd r sm;udk z,fmS ;ay;&ef/
tydkif; (*) ausmif;om;oufomacsmifcsda&;
12/
ausmif;om;^olrsm;twGuf em;aecef;rsm;udk ausmif;om;OD;a&ESifhtnD wdk;csJUay;&efESifh yefum? a&'D,dk?
rD;vHk;rsm; wyfqifxm;Sday;&ef?
13/
&efuif;aumvdyfSd pm;aomufqdkifwGif pepfwusESifhoefYSif;pGm pDrHay;&efESifh trsKd;orD;rsm;twGuf pm;
aomufcef; oD;oefYxm;Sday;&efudk jzpfEdkifonfenf;ESifh tjrefqHk;pDrHay;&ef?
14/
aumvdyfSd aeYpOftoHk;jyKaom aomufa&twGuf a&ydkufrsm; ydkrdkwyfqifay;&ef?
15/
aeYausmif;ol^om; oGm;vmrIvG,fulap&ef ausmif;um;rsm;pDpOfay;&ef?
16/
ausmif;wGif vQyfppfacgif;avmif;rsm; xm;Sday;&ef/
tydkif; (C) ausmif;om;tcGifUta&;tqdkrsm;
17/
oHk;cgusausmif;xkwfpepfudk tjrefqHk;zsufodrf;ypf&ef?
18/
atmufwdkbmausmif;ydwf&ufudk cgwdkif;uJhodkY (1) vydwf&ef?
19/
ArmwjynfvHk;wGif zsufodrf;cHxm;&aom ausmif;om;or*rsm;udk tjrefqHk; jyefvnfzGJUpnf;cGifhay;&ef?
20/
ArmwjynfvHk;wGif zrf;qD;cHae&aomausmif;om;rsm;tm; tjrefvTwf&ef?
21/
ausmif;om;rsm;twGuf axmufyHhaMu; ydkrdkoHk;pGJ&ef/

538

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


armfvNrdKifOypmaumvdyftwGuf armfvNrdKifOypmaumvdyfausmif;om;rsm;or*rS wifjyaqG;aEG;twnfjyKcJUaom
awmif;qdkcsufrsm;
tydkif; (u) ynma&;tqdkrsm;
1/
armfvNrdKifOypmaumvdyfudk 'D*&DaumvdyftjzpfodkY (1958-59) ckESpftwGif; wdk;jrifhzGifhvSpfay;&ef?
2/
armfvNrdKifOypmaumvdyw
f iG f &efuek w
f uov
kd rf S oifMum;ydYk csaom bmom&yftm;vH;k udk oifMum;ydYk csay;&ef
(Oyrm- jyifopf? *smref? Ak'bmom)
3/
avmu"gwfbmom&yfrsm;ESifh ywfouf vufawGUprf;oyfonfh ypnf;ud&d,mrsm;udk jynfpHkvHkavmufpGm
xm;Sday;&efESifh ausmif;om;OD;a& tcsKd;tpm;tvdkuf xm;Sday;&ef?
4/
aumvdyfwGif oifMum;ydkYcsay;aeonfh bmom&yfrsm;ESifhqdkifaom pmMunfhwdkufwckudk pmtkyfrsm;jynfhpHkvHk
avmufpGmjzifh zGifhvSpfay;&ef?
5/
ausmif;om;OD;a&tvdkuf q&mrsm;cefYxm;ay;&ef?
6/
0gPdZaA'XmewGif enf;jyq&mrSdonfjzpf q&mwa,muf cefYxm;ay;&ef?
7/
t*FvdyfpmXmewGif vufaxmufuxdu q&mwOD; xyfrHcefYxm;&ef?
8/
kuaA'XmewGif enf;jyq&mrSdonfjzpf q&mwa,muf cefYxm;ay;&ef?
9/
,ckaqmufvkyfqJ aumvdyfausmif;opfBuD;udk tjrefqHk;NyD;pD;atmif aqmufvkyfay;&efESifh vmrnfhESpf
ZGefvwGif ajymif;aTUzGifhvSpfay;&ef?
10/
wuodkvfaumifpDwdkif;wGif wdkif;&if;om;vlrsKd;pkwdkY\ bmompmayudk oifMum;ydkYcsaomXmersm; zGifhvSpf
ay;&ef/
tydkif; (c) ausmif;om;tcGifUta&;tqdkrsm;
11/
jynfe,ftvdu
k af y;aom axmufyahH Mu;rsm;udk ausmif;om;OD;a&tvdu
k f ESppf Ofw;kd jriahf y;&efEiS hf oufqikd &f m
odkY awmif;qdkay;&ef?
12/
aumvdyfa&muf ytdk0fhausmif;ol^om;rsm;twGuf oD;oefYaxmufyHhaMu;ay;&ef?
13/
rGefausmif;ol? ausmif;om;rsm;twGuf oD;oefaxmufyHhaMu;ay;&ef?
14/
jrefrmwjynfvHk;wGif zsufodrf;cH&aom ausmif;om;or*rsm;udk tjrefqHk; jyefvnfzGJUpnf;cGifhjyK&ef?
15/
jrefrmwjynfvHk;wGif zrf;qD;xm;aom ausmif;om;^olrsm;tm; tjrefqHk;vTwfay;&ef?
16/
(3) cgusausmif;xkwfpepfudk tjrefqHk;zsufodrf;ay;&ef?
17/
atmufwdkbmausmif;ydwf&ufudk ,cifuJhodkY (1) vydwfay;&ef?
18/
ausmif;aqmifrsm;wGif ,cifuJhodkY rD; (24) em&Day;&ef?
19/
wuodkvfaxmufyHhaMu;udk tvHktavmuf wdk;jrifhoHk;pGJay;&ef?
20/
armfvNrdKifOypmaumvdyfodkY tjcm;wuodkvfESifh aumvdyfrsm;rS cdkifvHkpGmaom ausmif;ajymif;vufrSwfjzifh
ajymif;aTUvmaom ausmif;ol^om;rsm;tm; armfvNrdKifOypmaumvdyfwGif >cif;csufrSd vufcH&ef?
21/
ausmif;aqmifae ausmif;ol^om;vufrSwfa&;xdk;&aom uwd0efcHcsufrsm;udk ,cifESpfrsm;uJhodkY ESpfpOf
ESpfwdkif; y,fzsufay;&ef?
22/
&efuek w
f uov
kd rf mS uJo
h Ykd ausmif;aqmifwaqmifwiG f owif;pm (6) apmifEiS hf tjcm;upm;ckepf m;ypn;f rsm;
jynfhpHkpGm xm;Sday;&ef?
23/
armfvNrdKifOypmaumvdyf ausmif;tkyfcsKyfa&;tzGJUwGif ausmif;om;rsm;or* udk,fpm;vS,f (2) OD; yg0ifcGifh
jyK&ef?
24/
armfvNrdKifOypmaumvdyf ausmif;aqmifaumfrwDwGif or*udk,fpm;vS,f (2) OD; yg0ifcGifhjyK&ef/
tydkif; (*) ausmif;om;oufomacsmifcsda&;
25/
aumvdyfausmif;aqmifopfBuD;ESifhtwl rdef;uav;ausmif;aqmifESifh a,mufsm;av;ausmif;aqmifrsm;udk
tjrefqHk; aqmufvkyfay;&ef?
26/
aumvdyfausmif;aqmifopfBuD;ESifhtwl pmMunfhwdkufwck oD;jcm;aqmufvkyfay;&ef?
27/
aumvdyfausmif;aqmifopfBuD;ESifhtwl pmwdkufwck aqmufvkyfay;&ef?
539

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
28/
29/

&yfpJxm;aom axmufyHhaMu;rsm;udk tjrefqHk; jyefvnfxkwfay;&ef?


ausmif;oHk;tjzpf jy|mef;xm;aom pmtkyfrsm;udk aps;EIef;csKdompGmESifh 0,f,l&Sda&;twGuf oufqdkif&mrS
aqmifGufay;&ef/

tydkif; (C) usef;rma&;


30/
ynmoifMum;aeaom ausmif;om;^olrsm;tm; &moDtvdkuf umuG,faq;rsm; tcrJhxdk;ay;&ef?
31/
aumvdyfausmif;opfBuD;ESifhtwl ausmif;ol^om;rsm;twGuf oD;jcm;aq;Hkwck aqmufvkyfay;&ef?
23/
rdef;uav;ausmif;aqmiftwGuf q&m0efrwOD;udk oD;oefYcefYxm;&ef/
tydkif; (i) upm;ckefpm;ESifUtm;upm;a&;
33/
t&nftcsif;jynfh tm;upm;ESifh upm;ckefpm;q&mwOD; oD;oefYxm;Sday;&ef?
34/
upm;ckefpm;a&;bufwGif vdktyfaomypnf;rsm; vHkavmufpGm xm;Sday;&ef?
35/
tm;upm;Hkwck oD;jcm;aqmufvkyfay;&ef/

1/
2/
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/
11/
12/
13/
14/

1/
2/
3/
4/
5/

rauG;OypmaumvdyftwGuf rauG;Oypmaumvdyfausmif;om;or*rS wifjyaqG;aEG;? twnfjyKcJUaom


awmif;qdkcsufrsm;
oHk;cgusausmif;xkwfpepfudk y,fzsufay;&ef?
65% ausmif;ac:csdefpepfudk zsufodrf;ay;&ef?
axmufyHhaMu;rsm; qufvufay;&ef?
rw&m;zsufodrf;cH&aom ausmif;om;or*rsm; jyefvnfzGJUpnf;cGifhay;&ef?
rauG;OypmaumvdyfwGif jynfhpHkvHkavmufaom yd#uwfwdkufwckxm;ay;&ef?
pmoifcef;rsm;wGif rD;ESifhyefumrsm; wyfqifay;&ef?
ausmif;ol^om;rsm; em;ae&eftaqmifwdkYwGif ypnf;rsm; vHkavmufpGmxm;Sday;&ef?
tm;upm;Hkwck aqmufvkyfNyD; ypnf;rsm; tvHktavmufxm;ay;&ef?
rauG;OypmaumvdyfwGif &oifh&xdkufaom bmom&yfrsm; pHkvifpGmxm;Sday;&ef?
bmom&yftvdu
k f q&m? q&mrrsm; vHak vmufpmG xm;ay;&ef? if;wdYkuv
kd nf; tcsed rf aD pvTwf cefYxm;ay;&ef?
bmom&yfqdkif&m ypnf;toHk;taqmif pmtkyfpmwrf;rsm; tvHktavmufxm;ay;&ef?
aemufxyf trsKd;om;ausmif;aqmifwck aqmufvkyfay;&ef?
trsKd;orD; ausmif;aqmifwckudkvnf; tjrefqHk;aqmufvkyfay;&ef?
SdNyD;jzpfaom trsKd;om;ausmif;aqmifudkvnf; tqifhtwef;rDatmif jyKjyifay;&ef/
(Oyrm- pmtkyfpif? a&csKd;cef;? tdrfomESifh wa,mufwcef;us ae&mcsxm;ay;&ef)
ausmufjzLaumvdyf awmif;qdkcsufrsm;
ausmufjzLaumvdyfudk tqiftwef;rD jynfhpHkaom OypmaumvdyftjzpfodkY wdk;jrifhay;&ef?
ausmufjzLaumvdyfwGif ausmif;ol^om;rsm;twGuf acwfrDaomausmif;aqmifrsm; vHkavmufpGm ay;&ef?
odyHynmrsm;twGuf vdktyfaom ypnf;ud&d,m wefqmyvmrsm; vHkavmufpGm xm;Sday;&ef?
t&nftcsif;jynfh q&mrsm; vHkavmufpGm cefYxm;ay;&ef?
ausmufjzLaumvdyfwGif ynmoifMum;vdkaom ausmif;om;^olrsm;tm; axmufyHhaMu;ay;&ef/

rEav;wuokdvftwGuf rEav;wuokdvfausmif;om;rsm;or*rS wifjyaqG;aEG;? twnfjyKcJhaom


awmif;qkdcsufrsm;
ynmoifMum;a&;tqkdrsm;
1/
jrefrmpmayXmewGif uxdu (2) OD; wkd; cefYxm;ay;&efESifh *kPfxl;wef; xm;ay;&ef?
2/
t*FvdyfpmayXmewGif uxdu (1) a,mufESifh vufaxmufuxdu (2) a,muf? enf;jyq&m (5) a,muf
wkd; cefYxm;ay;&ef?
540

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/
11/
12/
13/
14/

pdwfynmXmewGif uxdu (2) OD;ESifh enf;jyq&m (1) OD; xyfrH cefYxm;ay;&ef?


wuaA'XmeESifh tbd"rmXmewGif uxdu (2) OD;ESifh enf;jyq&m (3) OD; xyfrH cefYxm;ay;&ef?
blrdaA'XmewGif uxdu (2) a,mufESifh vufaxmufuxdu (4) a,muf wkd;cefYxm;ay;&efESifh *kPfxl;
wef; xm;ay;&ef? jywdkufrS ypnf;rsm; iSm;,lavhvmcGifhjyK&ef?
ygPaA'XmewGif Oypm (c) ykdif;ESifh odyHwef;rsm;twGuf vufawGUprf;oyf&mwGif ig;? ,kef ponfhrsm;ukd
tenf;qkH; (3) Mudrftxd avhvmcGifh&&ef?
&mZ0ifXmewGif uxdu (2) OD; xm;Sday;&ef?
ocFsm*kPfxl;wef; zGifhvSpfay;&ef?
bDtufpD (tyvdkif;) "gwkaA'wGif uxdu (2) OD; xyfrHcefYxm;&ef?
Xmetvdu
k f qdik &f mpmMunfw
h u
kd rf sm;xm;ay;&efEiS hf Xmevdu
k q
f ikd &f m pmtkypf mwrf;rsm; jynfph pkH mG xm;ay;&ef?
oifcef;pm,l&eftwGuf tcef; (40) ygaom ausmif;aqmifBuD;wck aqmufvkyfay;&ef?
abm*aA'ESifh 0gPdZaA'Xme,l oD;jcm;Xme wckpD zGifhvSpfay;&efESifh xdkXmersm;wGif uxdu (2) OD;pD
xyfrHcefY xm;ay;&ef?
r[m0dZmESifh r[mynmXme? Oya'r[mXmersm; zGifhvSpfay;&ef?
oD;jcm;wuodkvf *kPft*Fg&yfESifh udkufnDaom tqifhrDoifMum;rIqdkif&m ypnf;rsm;ESifh q&mrsm; xm;Sday;
&ef?

ausmif;om;tcGifUta&;
1/
oHk;cgusausmif;xkwfpepf tjrefqHk;zsufodrf;&ef?
2/
ausmif;om;xk qErygaom Oya'rsm; jyefvnfkyfodrf;&efESifh xyfrHrjy|mef;a&;?
3/
ausmif;om;or*rsm; vGwfvyfpGm zGJUpnf;wnfSdcGifhay;a&;?
4/
zrf;qD;xm;aom ausmif;om;rsm;tm; rnOf;yef;&efESifh tjrefqHk;vTwfay;&ef?
5/
atmufwdkbmausmif; (1) vydwfay;&ef?
6/
armifatmifarmif;udpudk w&m;ojzifh qdkif&mrS tjrefqHk;ta&;,l aqmifGuf&ef/
ynma&;vGwfvyfcGifU
1/
ynmoifMum;rIESifhtkyfcsKyfrIwGif jyifyrS0ifa&mufpGufzufjcif;rjyK&ef?
usef;rma&;
1/
wuov
kd af q;Hw
k ck jzpfajrmuf&ef or*rS BudK;pm;aeonfukd tpd;k &rS tultnDay;&ef? ausmif;om;OD;a&ESihf
nDrQaom q&m0ef? olemjyKrsm;cefYxm;&ef? rNyD;pD;rDumvtwGif; vufSdaq;ay;cef;udk wdk;csJUvsuf q&mr
wOD; xyfrHcefYxm;ay;&ef?
2/
wuodkvfe,fajroefYSif;a&;twGuf oufqdkif&mtpdk;& usef;rma&;XmerS tenf;qHk;wv (1) Budrf vm
a&muf ppfaq;rIjyKay;&efESifh ausmif;rSowfrSwfxm;onfh twdkif; wywfwBudrf xufrenf; aq;t&mSd
vma&muf ppfaq;&ef?
3/
ausmif;om;rsm; pm;aomufa&;wGif oefYiS ;f rItwGuf wuov
kd t
f yk cf sKyfa&;tzGUJ rS aqmifu
G f ppfaq;ay;&ef
4/
ausmuf? ykvdyf? wdkufzdGKufa&m*grsm; umuG,fa&;twGuf aq;rsm;udk ESpfpOftcsdefrD BudKwifxdk;ay;&ef/
upm;ckefpm;
1/
ausmif;om;^olrsm;twGuf acwfrDaom oD;oefYtm;upm;Hk wckpD aqmufvkyfay;&ef?
2/
aeYausmif;ol^om;rsm;twGuf acwfrDaom tyef;ajz&dyfomwckpD aqmufvkyfay;&ef?
3/
upm;ckefpm;ESifhqdkif&m oD;oefYt&mSdwOD; tjrefqHk;cefYxm;ay;&ef?
4/
ausmif;om;ESifh q&mOD;a& tnDtrQyg0ifaom upm;ckefpm;aumifpDwck zGJUpnf;ay;vsuf upm;ckefpm;rI
qdkif&mrsm;udk BuD;Muyfvkyfaqmifay;&ef?
5/
acwfrDa&ul;uef (1) ck aqmufvkyfay;&ef/
541

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
oufomacsmifcsda&;
1/
ausmif;om;rsm; c&D;oGm;vma&;twGuf oufqdkif&mXmersm;rS w0ufcavQmhEIef;ay;&ef?
2/
wuodkvfwGif oD;jcm;pmwdkuf (1) ck zGifhvSpfay;&ef?
3/
wuodkvf axmufyHhaMu;rsm;udkqufvufay;&ef/
taxGaxGvdktyfcsufrsm;
1/
wuodkvfA[dk ausmif;aqmifBuD;atmufrS tpdk;&pdkufysKd;a&;Hk;rsm; tjrefqHk;aTUay;&ef?
2/
ausmif;aqmiftkyfcsKyfa&;twGuf ausmif;om;or*udk,fpm;vS,frsm;? trIaqmifrsm;yg0ifaom ausmif;
aqmif tkyfcsKyfa&;aumfrwDw&yf zGJUay;&ef?
3/
wuodkvf0if;twGif; vrf;rsm;jyKjyifay;&efESifh vQyfppfrD;vHk;rsm;xGef;nday;&ef?
4/
Assembly Hall BuD;wck aqmufvkyfay;&ef?
5/
usef;rma&;ESifh udkufnDaom trsKd;orD;? trsKd;om; abmf'gaqmifrsm; wdk;csJUaqmufvkyfay;&ef?
6/
Social Science/ International Relation/ Statistic tpSdaom bmom&yfrsm; qdkif&mXmersm; wdk;csJU
zGifhvSpfay;&ef?
7/
csif;wGif;aumvdyf tjrefqHk; zGifhvSpfay;&ef/

(i) rEav;wuov
kd af usmif;om;rsm;or* vIyf mS ;rIrsm;
rEav;wuov
kd Bf uD;udk oD;jcm;wuov
kd Bf uD; jzpfajrmufvm&ef q&mr? q&m? rdbjynfo?l ausmif;ol^om;
rsm; qESd qEjycJhMuygonf/ rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;or*onfvnf; twuf<uqHk;tcef;rS yg0ifcJhay
onf/ uJo
h Ykd rEav;wuov
kd u
f kd oD;jcm;aumvdyt
f jzpf a&mufv
dS maomtcg 0rf;om&rnft
h pm; 0rf;enf;a<uuGJ
zG,f&mrsm; &ifqdkifvm&onf/
oufqdkif&m ausmif;tkyfcsKyfa&; tmPmydkifwdkY\ pnf;urf;wif;Muyfrnf[laom aMunmcsufaemufwGif
ausmif;xkwfyGJrsm; jzpfvmonf/ ausmif;xkwf&mwGif dk;kd;wef;wef; aMunmxkwfonf r[kwfbJ emZD[pfwvmu
ol\qefYusifbufrsm;tm; wdwfwqdwf owfypfonfhenf;wl tjcm;olrsm;rodapbJ wdwfwqdwfxkwfypfjcif; jzpf
onf/ aemufxyf ausmif;xkwf&ef pm&if;Sdonf owif;rsm;jzifh ausmif;om;rsm;tm; ajcmufvSefYaeonf/ xdkYtjyif
rcH&yfEdkifqHk;udpr Sm w&m;0ifzGJUpnf;xm;aom ausmif;om;or*\ tcGifhtmPmudk ausmif;tkyfcsKyfa&;tzGJUu xdcdkuf
vmonf/ udprsm;jzifh &efukefwuodkvfodkY (400) ausmf ajymif;aTUoGm;avonf/
odkYjzifh 4? 6? 58 &uf? nae (4) em&DcGJ abm*aA'taqmuftOD ta&;ay:tpnf;ta0;w&yfudk
ausmif;tkyfBuD;a[mif; OD;udkav;u usif;ycJh&m rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;or*rS (rwuo) rS Ou|?
'k-Ou|? taxGaxGtwGif;a&;rSL;wdkY wufa&mufcJhonf/
tpnf;ta0;pvsifpjcif; OD;udkav;u zqyvtuGJaMumifh rEav;wuodkvftm; tkyfcsKyfrnfh 'k-t"dywd
ESifh tkyfcsKyfa&;aumifpD rzGJUEdkifjzpfaeaMumif;? ,cifuSdcJhaom tkyfcsKyfa&;tzGJUrSmvnf; arv (31) &ufaeYu ysuf
oGm;NyD jzpfaMumif;? tajctaewGif rdrdtaeESifh tvHk;pHktepfemcHum ausmif;BuD; tcsdefrDzGifhEdkif&eftwGuf wm0ef,l
vkyfaqmif oGm;&rnfjzpfaMumif; ajymjyonf/ qufvuf if;taeESifh 0efBuD;csKyf? 'k-0efBuD;csKyf (vlrIa&;) ESifh
ynma&;0efBuD;wdkYxH aMu;eef;dkufxm;aMumif; 3? 6? 58 aeYpGJjzifh jyefvmaom 'k-0efBuD;csKyf (vlrIa&;) \ aMu;eef;
t& ,ciftpDtpOftwdik ;f qufvufaqmifu
G yf gqd
k if;taeESihf qufvufwm0ef,&l rnfo
h abm oufa&mufae
aMumif;udk ajymjyonf/ xdYk aMumifh ZGev
f (1) &uf? (2) &ufaeYrsm;wGif if;tcGit
hf mPmrSb
d J aqmifu
G cf ahJ omudpr sm;
ESifh ywfouf tjypfSdvQifcHrnf jzpfaMumif; ajymjyonf/
ausmif;om;ta&;ESifh ywfouf rwuo udk,fpm;vS,frsm;taeESifh q&mBuD;wifjycsufudk vufrcHEdkif
ojzifh trIaqmiftzGJU\ qHk;jzwfcsuft& rwuoudk,fpm;vS,frsm;? q&mBuD;? r[mXmerSL;rsm;ESifh XmerSL;rsm;
yg0ifaom wuodkvf ,m,Dxdef;odrf;a&;aumfrwDudk zGJUpnf;a&;wifjyonf/
uJo
h Ykd tkycf sKyfa&;aumfrwDwck zGUJ pnf;&efwifjyaomtcg q&mBuD;OD;udak v;u rdrzd UJG pnf;Edik af om tmPm
rSdaMumif; tm;vHk;oabmwl qHk;jzwfcsufudk vdkufemrnfjzpfaMumif;ajym tpnf;ta0;cef;rS xGufcGmoGm;onf/
rwuo ud,
k pf m;vS,rf sm; kww
f &uf em;rvnfEikd af tmifjzpfaeonf/ odYk &mwGif usefadS om q&mrsm;ESihf qufvuf
542

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


aqG;aEG;&m q&mrsm;uvnf; wwfEdkifaomtajctaerSd avmavmq,f ausmif;tkyfcsKyfa&;udpudkom pOf;pm;
aqG;aEG;Muonf/ taqmifrSL; (4) OD;? aiGwdkufpdk;? 0if;rSL;ESifh wuoudk,fpm;vS,f (2) OD;aygif; (8) OD;yg0ifaom
,m,D ausmif;aqmifaumfrwDw&yfudk trsm;oabmwl zGJUpnf;cJhMuonf/ q&mBuD;OD;oef;xGef;u Ou|? rwuo
udk,fpm;vS,fu twGif;a&;rSL; tjzpfaqmifGufcJhavonf/

(p) ArmEdik if v
H ;kH qdik &f m ausmif;om;or*rsm;tzGUJ csKyf yrtBurd af jrmuf jynfv;kH uRwn
f v
D mcHBu;D rS
qH;k jzwftwnfjyK awmif;qdck surf sm;
ynma&;tqdkrsm;
1/
,aeYvufSd (18) odef;eD;yg; Sdaomausmif;om;OD;a&twGuf ynma&;toHk;p&dwfudk 20% xufrenf;
wdk;jrifhoHk;pGJ ausmif;taqmuftODrsm;? ausmif;oHk;y&dabm*rsm;? ausmif;q&mrsm; vHkavmufpGmay;&efESifh
toufarG; 0rf;aMumif; ynm&yfrsm;udk ausmif;wdkif;wGif oifMum;ay;&ef?
2/
EdkifiHawmftpdk;&u owfrSwfxm;aomNrdKUrsm;ESifh rSdrjzpfaom NrdKUrsm;wGif Oypmaumvdyfrsm; wnfaxmif
ay;&ef? jyXmef;csufrsm; tjrefqHk;taumiftxnfazmf Srf;jynfwGif Oypmaumvdyf (1) ck zGifhvSpfay;&ef?
taqmuftOD? ausmif;oH;k ud&,
d m? q&mrsm;vHak vmufpmG xm; bmompHo
k ifMum;Edik af &;twGuf pDpOfay;&ef?
3/
ausmif;rsm;wGif trsKd;om;nDw
G af &;? trsKd;om;pm&dwE iS hf trsKd;om;,Ofaus;rIukd qefYusifaom ausmif;oH;k
pmtkyfrsm; rjy|mef;&ef? (Oyrm-jynfaxmifpkyef;wdkifESifh vlxkatmfoHuJhodkYaom pmtkyfrsm;)
4/
(3) wef;rSp acwfreD nf;pepfjzifh t*Fvyd b
f momoif&efEiS hf oif;kd oifwef; tqift
h wef;ESihf udu
k n
f aD om
pmtkyfrsm;udk ausmif;oHk;tjzpf jy|mef;&ef? (Oyrm- wuodkvf0ifoifwef;rS t*Fvdyfpmtkyf --- aysmuf)
5/
ausmif;q&m? q&mrrsm; vHkavmufpGm wdk;jrifhcefYxm;ay;&ef? usef;rma&;tajctaeaMumifh tvkyfrScGifh,l
&aom q&m? q&mrrsm;udk vpmtjynfhESifh vHkavmufaom cGifh&ufrsm;ay;&efESifh vpmwdk;jrifhay;&ef?
6/
ausmif;q&m? q&mrrsm;cefYtyf&mwGif oufqdkif&m t&nftcsif;ppfaq;rIrsm;rSty jynfxJa&;XmeESifh
EdkifiHa&;ygwD toif;tzGJUrsm;rS 0ifa&mufpGufzufjcif; rjyK&ef?
7/
ynma&;Xme vGwv
f yfciG u
hf kd rpGuzf uf&efEiS hf ausmif;q&m? q&mrrsm;tm; ynmoifMum;a&; wm0efrw
S yg;
tjcm;rnfonhf vkyif ef;udrk Q tpd;k &tmPmjzifh apcdik ;f jcif; rjyKvky&f ef? (Oyrm- q&mrsm;tm; tpd;k &OD;pD;aom
tiftm;jyyGJ tcrf;tem;rsm;odkY wufa&mufapjcif;ESifh ausmif;om;ta&;wGif pGufzufapjcif;)
8/
ausmif;q&mrsm;tm; ausmif;zGifh&uftwGif; ajymif;aTUojzifh ausmif;om;rsm; pmoifysufapaomaMumifh
aEG&moDrSom ajymif;aTUjcif;rsm; jyKvkyf&ef?
9/
Edik if aH wmf pufrv
I ufrv
I yk if ef;rsm;Sad om jrpfi,f? a&eHacsmif;? acsmufNrdKUrsm;wGif pufrv
I ufryI nmoifausmif;
rsm; zGifhvSpfay;&ef?
10/
ausmif;wGijf y|mef;xm;aom pmtkyrf sm;udk tcrJv
h akH vmufpmG iSm;&rf;&efEiS hf jyeftyf&mwGif rw&m;avsmfaMu;
rawmif;&ef?
11/
wuodkvfpmar;yGJwGif t*Fvdyfwbmomwnf; usIH;aom ausmif;om;rsm;tm; jrefrm (10) wef;atmif
vufrSwfxkwfay;&ef?
12/
wuodkvf0if pmar;yGJaMu;rsm;udk 15d^- rS 10d^- odkYavQmhcsay;&ef?
13/
ausmif;om;? ausmif;olrsm; usef;rma&;twGuf tpdk;&ausmif;wdkif;wGif pma&;ud&d,mrsm;? upm;uGif;rsm;?
upm;Hkrsm;ESifh um,ynmq&m? q&mrrsm;udk vHkavmufpGmcefYxm;ay;&efESifh ausmif;aq;ay;cef;rsm;?
aq;ppfjcif; jyKvkyfay;&ef?
14/
avmavmq,foHk;rjzpfatmif ysufpD;,dk,Gif;aeaom ausmif;rsm;tjrefqHk; jyKjyifay;&ef/
ausmif;om;tcGifhta&;tqdk
1/
(u) &uf (30) twGif; or*rsm;zsufodrf;&rnf [laom ynma&;XmetrdefYudk jyif;xefpGm IwfcsaMumif;
(c) or*rsm;udk vGwfvyfpGm zGJUpnf;wnfaxmifcGifhjyK&ef?
2/
wjynfvHk;wGif wckwnf;aom ausmif;om;tiftm;pkudk wnfaqmuf&efESifh ausmif;om; opmazmufrsm;udk
543

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/
11/
12/

13/
14/

ausmif;om;avmuwGif 0dkif;y,fxm;&ef?
txufwef;ausmif;Sd NrdKUwdkif;wGif wuodkvf0ifpmppfXmersm; zGifhvSpfxm;Sd&ef?
rw&m;zrf;qD;xm;aom ausmif;om;rsm;udk tjrefqHk;vTwf&efESifh aemufxyfzrf;qD;jcif; rjyKvkyf&ef?
vufSdausmif;om;rsm;ESifh tpdk;&wif;rmrIrsm;udk toif;tzGJUaygif;pHkESifh ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm;?
tmPmydkifrsm; yg0if at;csrf;pGm ajzSif;&ef?
(u) oHk;cgusausmif;xkwfpepfudk uefYuGufaMumif;?
(c) pmar;yGJcsausmif;xkwfpepfudk uefYuGufaMumif;?
rw&m;Ncdrf;ajcmufjcif;rsm; rjyKvkyf&efESifh rw&m;aom taMumif;jycsufESifh ausmif;xkwfcH&aom ausmif;
om;rsm;udk tjrefqHk; ausmif;jyefoGif;&efESifh aemufaemif odkYrjyKusifh&ef?
ausmif;om;xkqErygbJ jyKvkyx
f m;onfh zdEydS cf sKyfcs,rf rI sm;jzpfaom rw&m;ausmif;pnf;urf;rsm; zsuo
f rd ;f
ay;&efESifh ausmif;om;xkqEESifh udkufnDonfh pnf;urf;rsm; owfrSwfay;&ef?
ausmif;ydw&f uftwGi;f rdb&yfxjH yefvakd om ausmif;om;rsm;tm; wuov
kd af usmif;om;rsm; enf;wl tpd;k &
ydkif ,mOf? &xm; ponfrsm;wGif toGm;tjyefw0ufc &Sd&ef?
[,f&w
D efusqH;k jcif;ESihf ywfoufonfh tpD&ifcf pH mudk wdik ;f jynfoYkd tjrefq;kH azmfxw
k w
f ifjy&efEiS hf w&m;cH
rsm;tm; tjypfay;&ef?
ausmif;oHk;ypnf;rsm; aps;EIef;oufompGmESifh oufqdkif&mwdkYu wm0ef,ljzefYcsday;&ef?
w&m;ojzifh wnfaxmifzGJUpnf;xm;aom ausmif;om;or*rsm;udk 0ifa&muf aESmifh,SufzsufpD;jcif; rjyK&ef?
vGwv
f yfpmG zGUJ pnf;wnfaxmifciG hf ay;&efEiS hf w&m;ojzifah wmif;qdak om ausmif;om;qEukd todtrSwjf yK
tkyfcsKyfa&; tzGJUrsm;wGif ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm; yg0ifcGifhjyK&ef?
ynma&;qdkif&mvGwfvyfcGifh rcsKyfcs,f&ef?
wuov
kd 0f ifpmar;yGu
J kd owfrw
S x
f m;aom toufjynfo
h w
l ikd ;f tm; rnforl qdk tuefYtowfrSd 0ifa&muf
ajzqdkcGifhjyK&ef/

(3) trsKd;om;a&;tqdkrsm;
1/
jynfwGif;ppfudk awGUqHkaqG;aEG;jcif;jzifh &yfpJ&ef yefMum;aMumif;?
2/
BuD;rm;aeaom ukefaps;EIef;rsm; csay;&efESifh vGwfvyfpGm ukeful;oef;cGifh rydwfyif&ef?
3/
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtwGif; rw&m;zdESdyfcsKyfcs,fonfh Oya'rsm;udk tjrefqHk;kyfodrf;&efESifh 'Drdkua&pD
tcGifhta&;rsm;udk jyefvnfay;tyf&ef?
4/
t*Fvdyf? tar&duefvuf0g;BuD;tkyf t&if;Sifpepfzsufodrf; trsKd;om; tusKd;pD;yGm;wnfaxmif&ef
5/
trsKd;om; jynfolvlxk aoG;pnf;nDGwfa&;jzifh e,fcsJUorm;tpdk;&wdkY\ pD;yGm;a&;? EdkifiHa&;? ppfa&;?
zdESdyfusL;ausmfrIwdkYudk [efYwm;um wm;qD;Mu&ef?
6/
(u) urmhNidrf;csrf;a&; xdef;odrf;umuG,f&ef?
(c) tEkjrL? [dkuf'dk*sifAHk;ESifh EsL;uvD;,m;AHk;rsm;? tqdyfydk;rTm;AHk;rsm; prf;oyfjcif;rsm;? toHk;jyKjcif;rsm;udk
wm;qD;ydwfyif&efESifh vufeufavQmhaygha&;rsm; jyKvkyf&ef?
7/
udkvdkeDpepf qefYusifwdkufzsuf&ef?
8/
jrefrm-tpa&;pmcsKyft& Srf;jynfwGif qefpyg;pdkufysKd;vkyfudkif&ef MuHG,fcsufudk uefYuGufaMumif;?
9/
tmS-tmz&du nDvmcHqHk;jzwfcsufrsm;udk axmufcHaMumif;?
10/
(6) Budrfajrmuf urmhvli,fausmif;om;yGJobifBuD;tm; BudKqdkaxmufcHaMumif;ESifh ArmjynfrS wufa&muf
rnfh udk,fpm;vS,ftzGJUtm; EdkifiHul;vufrSwfrsm; xkwfay;&ef?
11/
puFmyl? rav;Sm;? qdu
k yf &yf? t,f*sD;,m;Edik if rH sm;ESihf if;ausmif;om;rsm;tm; e,fcsJU t&if;Sit
f pd;k &rsm;u
zdESdyfowfjzwf nOf;yef;jcif;udk jyif;xefpGm IwfcsuefYuGuf tjyKtrlrsm;udk tjrefqHk;&yfpJ&ef/
(4) taxGaxGtqdk
1/
{&m0wDwdkif;? Srf;jynfvHk;qdkif&m ausmif;om;nDvmcHBuD;ESifh &efukefcdkif? jynfcdkif? zsmyHkcdkif? rHkGmcdkif
ausmif;om;nDvmcHrsm;rS tqdkrsm;udk axmufcHaMumif;?
544

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


2/

tvGwfynmoifausmif;q&mrsm; nDvmcHrS qHk;jzwfcsufrsm;udk axmufcHaMumif;/

(5) ausmif;om;nDGwfa&;tqdk
ausmif;om;r*rsm; wnfwHhcdkifjrJa&;ESifh ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;twGuf wyfOD;? 'Dtufpftdk?
&Jacgifpaom rnfonfh ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifhrqdk ausmif;om;tzGJUtpnf;tm;vHk;ESifh yl;aygif;aqmifGuf&ef/
1958 ckESpf? Zlvdkifv (15) &ufaeYpGJjzifhvnf; ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*tzGJUcsKyfrS zsufodrf;jcif;
cH&jcif;ESifh ausmif;xkwfcHcJh&aom ausmif;om;ta&;ESifh ywfouf aMunmcsufwapmif xkwfjyefcJhonf/

xkwjf yefaMunmcsuf (3^58)


14? 7? 58 aeYpGJjzifh ynma&;0efBuD;XmerS ausmif;xkwfcH&aom ausmif;om;ta&;ESifh ywfouf
xkwfjyef aMunmcsufwapmifudk owif;pmwGif awGUSd&ayonf/
if;xkwfjyefaMunmcsufwGif 1956 ck ausmif;om;or*ta&; ausmif;xkwfjcif;cH&aom ausmif;om;
rsm;tm; csrf;omcGifhay; ausmif;jyefaecGifhay;rnf[laom tcsufrsm;\ tESpfom&rSm ausmif;om;rsm;onf
,cifvyk cf o
hJ rQ vkyif ef;rsm;wGif rSm;,Gi;f cJyh gonf? tjypfcdS yhJ gonf/ xdrk mS ;,Gi;f tjypfcdS o
hJ rQtwGuf 0efcsawmif;
yefygonf[al om t"dyg ,fEiS hf aemufaemifwiG f rnfonfv
h yk if ef; vIyf mS ;rIrsm;udrk S rjyKvkyaf wmhyg[k uwd0efccH suf
ay;&rnfh t"dyg,foabmrsm;ygSd aeygonf/ AuotzGJUcsKyfoabmrSm 1956 ckESpf or*udk EdkifiHawmftpdk;&u
rw&m;zsuford ;f cJ&h mwGif ausmif;om;xku rdrt
d m;ud;k &m trdor*rsm;twGuf Oya'twGi;f rS 'Dru
kd a&pDuspGmjzifh
vIyfSm;umuG,fMujcif;jzpf&m EdkifiHawmf zGJUpnf;yHktajccHOya'rS ay;tyfaom 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm;jzpfonfh
or*xlaxmifcGifhudk dkufcsKd;zsufqD;HkrubJ 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm;&,lvdkonfh ausmif;om;rsm;tm; ausmif;
xkwfjcif;? zrf;qD;jcif;rsm;jzifh rw&m;zdESdyfjcif;udkyif tmPmydkifrsm;ujyKusifhcJhjcif;? usL;vGefcJhjcif; jzpfayonf/
xdkuJhodkY tmPmydkifrsm;u usL;vGefrSm;,Gif;cJhaom 'Drdkua&pDcsKd;zsufrItjypfrsm;udk rdrdwdkYuwm0efr,lbJ ausmif;
om;tay:odkY yHkcsjcif;rSm rvkyfxdkufaom jyKrlcsufjzpfayonf/
ausmif;om;xkrSm 1/ rdrdwdkYw&m;0if tm;udk;&mor*udkvnf; rw&m;zsufqD;jcif;cHcJh&onf/
2/ vlGefYwHk;atmif ausmif;rSxkwfy,fjcif;udkvnf; cHcJh&onf/
3/ ,ckwzef tjypfrSdtrSm;rusL;vGefcJhygbJeJY 0efcsawmif;yefOD;rnfqdkvQif rnfrQxdepfemaernfudk
rdbjynfolrsm;u pOf;pm;apcsifygonf/
xdkaMumifh Auorsm;tzGJUcsKyfrS rdbjynfolrsm;ESifh ausmif;xkwfcH&aom ausmif;om;rsm;tm;vHk;tm;
wifjyvkdonfrSm tedrfhqHk;tjzpf wlnDxm;onhf atmufygrlrsm;twdkif; vkyfaqmif&rnf jzpfonf/
1/ atmuf vufrw
S af &;xd;k ol wynfrh sm;onf q&m^rrsm;ESihf aS;tcgu ausmif;om;ta&;ESihf ywfouf
y#dyujzpfcJhzl;Muygonf/ xdkodkYjzpf&onfhtwGuf uRefawmfwdkY wynfhrsm;u 0rf;enf;ygonf/
2/ uRefawmfwdkYwynfhrsm;onf ZGefv (24) &ufaeYu a&'D,dkrS aMunmxm;aom 0efBuD;csKyf\ rdefYcGef;wGif
tpdk;&ESifh ausmif;ol^om;wdkYonf ausmif;om;ta&;ESifh ywfoufaomudprsm;wGif ajzSif;Mu&m
twdkuftcHvkyf rajzSif;bJ q&m&if;? wynfh&if;wdkYvdk &if;&if;ESD;ESD; ajzSif;rnfqdkonfhrludk
uRefawmfwdkYonf >cif;csufrSd vufcHMuygonf/
aemiftzdkYwGif ausmif;om;udpr sm;ay:aygufvmwdkif; tmPmydkifrsm;ESifh uRefawmfwdkYausmif;om; acgif;
aqmifrsm; wynfhrsm;onf wOD;ESifhwOD;y#dyujzpf ajzSif;jcif;rsKd;r[kwfbJ q&m&if;? wynfh&if;uJhodkU
&if;&if; ESD;ESD; ajzSif;jcif;rsKd;jzifh ajzSif;ygrnf[k uRefawmfwdkY av;eufpGm uwdjyKygonf/
3/ uReaf wmfwYkdonf ausmif;pnf;urf;Oya'rsm;udk vdu
k ef mdak oygrnf[
l xyfraH v;eufpmG uwdjyKygonf/
txufygrl (3) csuft&omvQif rSeu
f efw&m;rQw taumif;qH;k aomtajctae jzpfEikd rf nf[k ,HMk unf
ojzifh txufygrltwdkif; vkyfaqmifMu&efESifh ausmif;jyefaecGifh&a&; BudK;yrf;Mu&ef rdbjynfolrsm;ESifh
ausmif;xkwf cHae&aom ausmif;ol^om;rsm;tm; today; xkwfjyefaMunmtyfygonf/
545

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(q) 1958 OD;EkEiS hf ausmif;om;qufqaH &;


tmPmudk vufSd&xm;onfh 0efBuD;csKyfOD;Eku 1958 ck? ZGefvwGif ArmhtoHrSae ]tpdk;&eJh ausmif;om;
qufqaH &;wif;rmcJw
U ,f? raumif;bl;/ 'Dtpd;k &eJh ausmif;om; qufqaH &;ysujf ym;&mrSm ausmif;om;awGrmS yg wm0efw
dS ,f/
tpdk;&[m vlBuD;awGjzpfwJUtwGuf ydkNyD;wm0efSdw,f} [k rdefYcGef;ajymMum;cJhonf/
1958 ck? atmufwdkbmv (2) &ufaeYwGif OD;Eku bGJUESif;obifcef;r ]usKyef hJ ausmif;om;xkqufqaH &;udk
topfajymif;vJvu
kd w
f UJ aehupNy;D ausmif;om;xk&YJ apwemawG[m usKyt
f ay:rmS b,fvw
kd ;kd wuf rsm;jym;vmw,fqw
kd m
usKyt
f xl;ajymzdrhk vdb
k ;l } [k rdefYcGef;ajym 0efBuD;csKyfOD;Ekonf ausmif;om;wdkYtm; rdrdtrSm;rsm;udk 0efcH ausmif;om;
rsm;ESifh qufqHa&; ajymif;vJvdkufonf/ ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;udkvnf; ausmif;om;rsm; udk,fwdkifOD;pD; usif;y
usyfaiG 50000d^- cGifhjyKcJhonf/ 1953 ck? atmufwdkbmvrSp (15) &ufom ydwfcGifhjyKcJhonfudkvnf; jyefvnf
kyfodrf;NyD; 1958 ckESpfrSp atmufwdkbm (1) vausmif;ydwfcJhonf/

(Z) Ek-wif^aqGNird ;f tuJt


G jyEJ iS hf or*rsm;
zqyvtwGif; Ek-wifESifh aqG-Nidrf;tuGJtjyJ wGif ausmif;om;rsm;u aMunmcsufrsm; xkwfjyefuefYuGuf
cJhonf rsm;Sdonf/ ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;or* (Auorsm;tzGJUcsKyf) trIaqmiftzGJUuvnf; arv
(13) &ufaeYwGif aMunmcsuf xkwfjyefcJhonf/ if;aMunmcsufwGifEk-wifacgif;aqmifaomtkyfpku1/ Mum;ae0g'udk wduspGmvdkufemusifhoHk;rnf/
2/ jynfwGif; Nidrf;csrf;a&;twGuf zqyvnDvmcHrdefYcGef;udk taumiftxnfazmfrnf/
3/ 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm; tjynfht0ay;rnf/
4/ vlrsKd;pkta&;ESifhywfouf w&m;rQwpGmjzpf&rnf[k aMunmcJhayonf/
aqG-Nidr;f acgif;aqmifaomtkypf u
k zqyvwnfjrJa&;wnf;[laom wygwDtzGUJ tpnf;w&yf\ ta&;udo
k m
wifjyNyD; wdkif;jynfta&;jzpfaom vGwfvyfa&;? 'Drdkua&pDa&;? Nidrf;csrf;a&;wdkYtwGuf tmrcHcsufray;[k Auorsm;
tzGJUcsKyfu ,lqonf/
xdkYaMumifh 'Drdkua&pDjrwfEdk;aom AuotzGJYcsKyfonf OD;Ekacgif;aqmifaom zqyvtzGJYudk axmufcHaMumif;
azmfjyonf/ Auorsm;tzGJUcsKyfESifh ausmif;om;nDGwfa&;wyfOD;rS tmPm&Sdxm;aom &efukefwuodkvfausmif;om;
rsm;or* wuorSvnf; (oefYSif;aom) zqyvtzGJUudk axmufcHaMumif; aMunmcJhonf/ if;wdkYu qdkS,fvpf
wdYk onf ausmif;om;avmuwGif ausmif;om;rsm;udk aoG;cGu
J m 'Dtufpt
f Ekd iS hf &Jacgifrsm;udk zGUJ pnf;cJo
h nf/ aqGNidr;f tzGUJ
rsm;onf tjyKwfwdkufa&;udk a<u;aMumfum Nidrf;csrf;a&;awmif;qdkolrsm;udk zrf;qD;jcif;? Adkvfcifarmifuav;u
atmufwb
kd mvta&;awmfykH ausmif;om;rsm;tm; aoewfEiS yhf pf zrf;qD;ESyd pf uf&mwGif ud,
k w
f ikd af oewfazgufum
tcsufay;jcif;? 1956 [,f&Dwef aoqHk;jcif;? ausmufyef;awmif;? rif;vS? &cdkifjynf ponfwdkYwGif ausmif;om;rsm;
vkyfMuHowfjzwfjcif;rsm; jyKvkyfcJhaMumif; pGyfpGJcJhonf/
arv (16) &uf wuorS aMunmcsufwapmif xkwfjyef&mwGif jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;? 'Drdkua&pDa&;?
vlrsKd;pkrsm;ta&;? Mum;aeEdkifiHjcm;a&;ESifh ynma&;jyKjyifa&;? ynma&;vGwfvyfcGifhwdkYtwGuf tmrcHcsufSdaom OD;Ek
acgif;aqmifonfh tpd;k & qufvufwnfjrJa&;twGuf nDw
G pf mG 0kid ;f 0ef;BudK;yrf;Mu&efEiS hf tpk;d &tmPm&Sad &;twGuf
vufeuftm;ukd; tMurf;zufMudK;pm;rIrsm;ESifh e,fcsJUtar&duef pGufzufrIrsm;ukd 0kdif;0ef;wm;qD;&ef jynfolrsm;tm;
0kdif;0ef;EId;aqmfcJhonf/
&efukefwuokdvfta&;awmfykHaumfrwDuvnf; aMunmcsufw&yf xkwfjyefcJhonf/
if;aMunmcsufwGif1/ zqyv ESpzf uftyk pf \
k wm0efcaH cgif;aqmifrsm;onf q&mawmf? oHCmawmfrsm;? Ekid if aH wmf q&m0efBuD;
rsm;ESifh owif;pmq&mrsm;aSUwGif tMurf;zufvufeufrokH;yg[k uwd0efcHcsuf vufrSwfa&;xkd;Mu
yg&ef/
2/ Munf;? a&? av ponfw
h yfrsm;\ wm0efcAH v
dk rf LS ;? wyfrLS ;rsm;ESihf ppfbufwm0efcrH sm;u rnfonft
h yk pf k
ukdrS ulnDrnfr[kwf[k aMunm&ef/
546

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


3/ avmavmq,f wkid ;f jynftajctaeukd xde;f odr;f &ef wyfrawmfEiS hf &Jrw
S yg; tjcm;vufeufuikd w
f yfrsm;
(Oyrm- jyLapmxD;? umuG,fa&;? vQyfppfvkHjcHKa&;wyfrsm;) ponfwkdYukd ygvDref&ufrwkdifrD tjrefqkH;
zsufodrf;&ef/
1958 ck? pufwifbmv (28) &ufwiG f wuotaqmuftOD Auorsm;tzGUJ csKyf? &uo? wuorSMuD;rSL;
trIaqmifrsm; awGUqkHum ]ppfwyfrS tmPmodrf;jcif;ESifUywfouf oabmxm;} xkwfjyefaMunm&mwGif],aehjzpfay:aeaom ta&;udponf wrsKd;om;vkH;\ ta&;udpjzpfaMumif;? rNidrfoufvnf;aumif;?
w&m;rQwaom aG;aumufyt
JG wGuv
f nf;aumif; ppfwyfrS tmPmodr;f &onf[al om taMumif;jycsurf mS rckid v
f aHk Mumif;?
ppfwyfrS tmPmodr;f onft
U wGuf Nird ;f csr;f a&;ukd tvSr;f a0;apNy;D ? Nird ;f csr;f a&;rvkv
d m;aom aqGNird ;f ESiUf e,fcso
YJ rm;wk\
hd
tvku
d sjzpfapaMumif;? ,if;okhd tmPmodr;f jcif;rsK;d ukd cGijUf yKvQif tmPmukjd ynfox
Yl rH rS [kwb
f J t"rtmPmodr;f onfU
tpOftvmay:vmrnf jzpfaMumif;ESiUf 'Dru
kd a&pDtcGit
Uf a&;rsm;ukd twm;tqD;jzpfvmrnf jzpfaMumif;} azmfjyxm;onf/
1958 ck? pufwifbmv (29) &ufwGif Auorsm;tzGJUcsKyf? wuo? &uo wkdYrS ]wkev
f yI af csmufjcm;atmif
rvkyfygESifU} [laomacgif;pOfjzifh aMunmcsufxkwfjyef&mwGifpufwifbmv (26) &ufaehwGif OD;Eku AkdvfcsKyfae0if;tm; tmPmvTJajymif;ay;rnf[k aMunmNyD;aemuf
ArmUwyfrawmfrS armfvNrKd i?f jynfNrKd rY sm;wGif Ekid if aH &;orm;rsm;ukd zrf;qD;jcif;? a&vrf;? uke;f vrf;wavQmuf toGm;tvm
rsm;ukd &yfwefh mS azGjcif;wko
hd nf jynfow
l t
hdk m; wkev
f yI af jcmufjcm;aponft
U jyif vGwv
f yfpmG zGpYJ nf;? pnf;k;H a[majymjcif;ukd
csKycf s,jf cif;onf ppftmPmykid t
f yk pf ;dk a&;okhd ykahd qmifay;jcif; jzpfaeonft
U wGuf oufqidk &f mrS&yfqidk ;f ay;&ef awmif;qkd
ygonf/
1958 ck? pufwifbmv (30) &ufaeY or*BuD; (3) ckrS OD;pD;NyD; ausmif;om;xk tpnf;ta0;yGJ w&yfudk
wuotaqmuftOD usif;yonf/ ,if;tpnf;ta0;wGif1958 ck? pufwifbmv (28) &ufaeY aeYpyJG g or*BuD; (3) ck\ ]ppfwyfrS tmPmodr;f jcif;ESihf ywfoufaom
oabmxm;} [laom aMunmcsufuakd xmufcaH Mumif; tqdw
k ifoiG ;f &m &JacgiftzGUJ 0ifausmif;om;rsm;jzpfaom udck u
kd f
aTvS tygt0if (4) OD;u uefYuGufaomfvnf; trsm;pku axmufcHMu&m tqdkrSmtwnf jzpfoGm;onf/ nae (2)
em&DcGJ tcsdef tpnf;ta0;tNyD;wGif bwfpfum; (26) pD;jzifh NrdKUwGif;odkY vSnfhvnfqEjy&if;]wyfrawmf0if rpGufeJh? wyfrawmfudk ckwHk;rvkyfeJh}
]wyfrawmftpOftvm xdef;Mu}
]Ncdrf;ajcmufNyD; tmPmrodrf;eJh}
]vufeufjzifUtmPmodrf;wm uefhuGufMu}
]e,fcsJYtMuHtpnf wm;qD;Mu}
]'Drdkua&pDtcGifUta&; umuG,fMu}
]jynfolhtmPm jynfolhjyeftyf}
]jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; t&,lMu}
wuo? Auorsm;tzJcYG sKy?f &uo (3) zJaYG ygi;f um
]zrf;xm;olawG tjrefvTwf}
pnf;a0;uefu
h u
G
f ,ckuo
UJ hkd vSnv
Uf nfqEjycJo
U nf
]ausmif;om;ESifUjynfol vufwGJMu}
Source: Oway Magazines

(0JbufrS pa&vQif wwd,ajrmuf- Ou| udck ifarmiftek ;f )

547

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
-paom a<u;aMumfoHrsm;jzifh a<u;aMumfMuonf/ tcsKdUowif;pmrsm;u Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;vdkaom
ausmif;om;rsm;? ygwDcsif; tmPmvkyGJwGif 1949 ckESpfuJhodkY 1958 ckESpfwGif EdkifiHa&;ygwDrsm;\ MoZmcH ausmif;om;
rsm;rS wqifh EdkifiHa&;ygwDrsm; ckwHk;vkyfcH&onf[k a&;om;NyD; tcsKdUowif;pmq&mrsm;u ausmif;om;rsm; trsKd;om;
a&;udk aqmifGufMuonf[k a&;om;Muonf/

(ps)

1958 ck 'DZifbmv (2) &ufaeh bGUJ ESi;f obifcef;r rdeMhf um;aom


wuov
kd t
f "dywd Edik if aH wmf0efMu;D csKyf Adv
k cf sKyaf e0if;\ rdechf eG ;f tESpcf sKyf

(1)

(2)

(3)

ausmif;om;avmurSm pnf;urf;rJhaew,f? ausmif;BuD;udkrD;IdUcsifwJh ausmif;om;rsKd;[m olwdkYvlBuD;jzpfwJh


acwfa&muf&if b,fvw
kd ikd ;f jynfrsKd; zefw;D r,fqw
kd m rawG;0Hb
h ;l / usKyftpd;k &vufxufrmS pnf;urf;ao0yf
rI&atmif tkwfjrpfcscJhr,f/ 'grSvnf; rif;wdkYaemifa&;eJY wdkif;jynfaemifa&;twGuf aumif;vmr,f/
Armausmif;om;awG vGwv
f yfa&;wdu
k yf rJG mS aSUqH;k uaeyg0ifcw
hJ ,f/ tajctaeuvnf; 'Dvykd grSjzpfw,f/
olwdkYuvnf; tm;udk;&ma&mufatmif aqmifGufcJhw,f/ vGwfvyfa&;&NyD; ausmif;om;awG&JUwm0ef[m
ynmoifMum; zdkYyJ/ ynmrwwf&if ta&;rBuD;bl;qdk&if rSm;wJhtawG;tac:yJ/ EdkifiHa&;orm;awGuvnf;
ausmif;om;ta&jcHKNyD; ausmif;om;awG&JU ynmoifysufatmif rvkyfMueJY/ 'Dvdk EdkifiHa&;orm;awGawGU&if
jyif;jyif;xefxef ta&;,l&rnf/
'DaeYbGJU,lNyD; ausmif;om;avmuu xGufoGm;rJh yk*dKvfawGtwGufjzpfw,f? 'D*&D&&ifNyD;wmyJqdkNyD; urmY
tqifhtwef;udk rrDao;bl;/

(n) 1957- 58 td;k a0r*Zif; (armifo[


D ) aqmif;yg;

wuov
kd ef ,fajrrS e,fcsaYJ jcukwpf cef;
wuodkvfe,fajrodkY ra&muf&onfrSm Mumovdkvdk pdwfxJwGifSdonf/ trSefpifppf (1) vMumrQom Sdao;onf/
rdk;zGJzGJav;rsm; cyfyg;yg;MuJcsaeaom weHeufcif;wGif wuodkvfe,fajrqDodkY csOf;uyfcJhonf/ OD;pGmyxr wuo
pm;aomufqdkifBuD;xJodkY 0ifoGm;rdonf? eHeufapmapm (7) em&DcGJavmufwGif wuoacgif;aqmiftcsKdU 0dkif;zGJU vuf&nf
aomufaeMuonfudkvnf; owd&rdonfu waMumif;? ajcvsifavQmuf&aom 'PfaMumifh 0rf;[maeonfudk jznfhwif;&ef
0ifvmcJhjcif; jzpfonf/ NyD;awmhSdao;onf? wuodkvfavmuESifh ArmEdkifiHavmuwvTm;\ vIyfSm;rIowif;rsm;udkvnf;
Mum;Edkifonfjzpf wckckawmh xl;wmqef;wm Mum;&rSmyJ[laom ndKUuvnf; &pfywfae\/
w,faxmifwJU tar&duef
vuf&nfqdkifzGifhprdkY vuf&nfwcGufaomufEdkif&ef a&aEG;qlatmif apmifh&jyefonf/ pm;yGJay:rS wckaomowif;pm
pkwfudk qGJ,lMunfhrdonf/ wrsufESmrS wrsufESmul; MunfhvQifyif owif;pmaxmifhwae&m tar&duefjyefMum;a&;Xme
rSxkwfa0rnfh vif;a&mifjcnfr*Zif;BuD; xGufawmhrnf/ Zlvdkifv (1) &ufaeYuyif cdkif&mZ0wfw&m;olBuD;xHrS trdefY
pm&NyD;/ Armhpmayacgif;aqmifBuD;rsm; b,folb,f0gawG a&;Murnfqdkaom aMumfjimcsufav;udk awGUjrifzwfIrdygonf/
onfaMumfjimcsufav;udkyif rsufawmifrcwfEdkifbJ pl;pl;pdkufpdkufMunfhaerd&if; ]w,fNyD; tar&duefawG axmifaeygvm;}
[k wifpm;rdygonf/
vuf&nfwcGufvmcsrSyif tpOf;pm;&yfoGm;onf/ rMumrDyif rdwfaqGtcsKdUESifh wuoacgif;aqmifwOD; a&mufvm
onf/ vuf&nf0dkif; zGJUrdawmhonf/
reufapmapmpD;pD; wuodkvfe,fajrtwGif;odkY a&mufvmjcif;udk trsKd;rsKd;ajymqdk aemufajymifMuNyD;aemuf uRefawmf
awGUjrifcHpm;rdaom tar&duefjyefMum;a&; aMumfjimtaMumif; ed'gef;ysKd;rdonf/ onfuyifp wuodkvfe,fajrtwGif;odkY
usL;ausmf0ifa&mufvmaom tar&dueftE&m,frsm;txd pum;abmifus,foGm;onf/
[kwfayonf/ ,aeYwuodkvfBuD;wGif ynma&;Muyfwnf;rIomru wuodkvfBuD;tm; &pfoef;zHk;vGrf;oGm;rnfh tar
&duef tE&m,frsm;uvnf; Ncdrf;ajcmufaeayonf/
0gSifwefcHwyfBuD;
wuodkvfe,fajrudk yHkqGJMunfhvQif tawmfyif pdwfxdcdkufrdonf/ tar&duefwdkY\ ajcukwfpcef;rsm;ESifh &HaGvsuf
wuodkvfBuD;onf MumSnf pnfyifEdkiftHhavm[lvnf; oHo,jzpfrdonf/ taSUuqDrS wuodkvfodkYvm&m vrf;rBuD;

548

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


(wuodkvf&dyfomvrf;) eHab;wGif tar&duefaysmfpH&dyfNidrf 0gSifwefygwfBuD;udk cHwyf0if;BuD;ozG,f awGUjrif&onf/
tif;vsm;vrf;ra&mufcif bDtdkpDrefae*sm rpwmvufzfGdKif;\ aetdrfSd&modkYoGm;onfh vrf;ajrmifuav; (Green
Bank) axmifhwGif jrefrm-tar&duef,Ofaus;rItoif;\ {&mrtaqmuftOD tkwfjrpfrsm; awGU&awmhonf/ xdkrS
taemufzuf wac:rQoma0;onfhae&m tif;vsm;axmifhwGifum; tar&duefjyefMum;a&;Xme\ 0g'jzefYjyyGJrSeforQ
cif;usif;&ef aqmufvkyfxm;aom (Gerdesic Doom) ac: EdkifvGefGufxnfHkBuD;udk awGU&onf/ tif;vsm;vrf;awmifESifh
ajrmufydkif;wGif um;vrf;awGU&onf/ 1957 ckESpfu wckaom taqmuftODwGif t*FvdyfaeYpOf owif;pmq&mBuD;wOD;u
uGefjrLepfqefYusifa&;w&m;a[mNyD; uGefjrLepfqefaomwyfOD;tm; rJray;&efa[majymcJhonfudk owif;pmxJwGif zwfrdMu
vdrfhrnf/
,if;azmfjyygXmersm;rSae jrefrmjynfSd tar&duefwdkYonf jynfwGif;a&;udk pGufzufajcIyfvsuf Sdonf/ jynfvrf;
rBuD;\ wckwnf;aom jcHtwGif;um tmStaSUawmifydkif;qdkif&m tar&duefajcIyfEdkifa&;? uGefjrLepfqefYusifa&;
tkwfjrpfcsa&;tzGJU (0g) tmSazmifa';&Sif;vkyfief;wnf&m Hk;BuD;Sdao;onf/
tar&duefaumif;yHkawG
t"du XmeBuD;ESifh tar&duefjyefMum;a&;XmewdkYyl;aygif;um tEl;nHhqHk; yHkoPmefrsm;jzifh wuodkvfe,fajrwGif
tar&duefyHkpHoGif;? 0g'jzefYvkyfief;rsm; wGifwGifBuD; vkyfudkifaeMuonf/ ]tar&duef,Ofaus;rI qdkonfum;} ]tar&duef
ynm[lonf} ]tar&duefulnDrI t&mwdkhum;} wdkYESifhcsnf; 0g'jzefYvsufSdonf/ xdk0g'jzefYcsufrsm;yif tar&duefom
urmYrdwfaqGppf? urmY&efolum; uGefjrLepfpaom 0g'jzefYrIwdkYrSm zHk;uG,fr&Edkif/
(Family of Man) avmuZmwfcHk "gwfyHkjyyGJwckwGif vljzpf&mrS cspfcifMuifem arwmwG,fNidyHk? vltpOftquf
aygufzGm;yHk BuD;jyif;vmyHk? ausmif;om;? tvkyform;b0ponfh usifvnfBuD;xGm;vmMu&aom tqifhqifhb0rsm;udk
jyocJh&mwGif ]a'gopdwjf zifU awmfveS Mf u&m} [laom acgif;pOf"gwfyHkwGif [efa*&DwefjyefawmfvSefa&; owif;"gwfyHkum;
jy\/ uGefjrLepfrsm;\ nOf;yef;'Pfudk rcHEdkif tHk<uawmfvSefMuyHk[l tar&duefwOD;u Sif;jyaejcif;uyif olwdkYZmwd
bGm;bGm;BuD; ay:onf/ "gwfyHkwyHk\ tEkynmvuf&majrmufonfudk [efa[&DwefjyefawmfvSefa&; oHcsyfum;tm;
cJESifhypfaeyHk jyo&rnfavm/ tb,faMumifh awmiftar&duSd *GmwDrmvmtm; tar&duefwdkY 0ifa&mufodrf;ydkufonfudk
vuf&majrmufaom um;wum; kduful;rjyoenf;[k ar;rdaom ausmif;om;tm; xdk;rcef;? Budwfrcef;ESifh bkajymjcif;rSm
tonf;uRJcwfrdonfh twGufaMumifhom jzpfonf/
'vHawGvmNyD;
,if;odkY 0g'jzefYjyyGJrsKd;pHkudk usif;yap&m cef;raqmifBuD;udk tjrJwap rGrf;rHcs,foxm;onfhenf;wl wuodkvfwGif;
arTaESmufae&ef 'vHrsm; vTwfxm;ayao;onf/ tar&d'vHtcsKdUrSm wuodkvfausmif;om;tcsKdU\ taqmifrsm;wGifvnf;
aumif;? wuodkvfq&ma*[mrsm;vnf;aumif;? ygarmu\aetdrfvnf;aumif; tjrJvdkawGUjrifMu&onf/ ,if;odkY
0ifxGufoGm;vmaeMuaom tdrfrsm;wGif tar&duefwdkYonf tBudKufudkay; usKH;oGif;avonf/ tar&duef jyefMum;a&;
XmerS (16) rDvDrDwm kyfSifjypufrsm;rSm tar&dueft&mSdrsm;ESifh ykvJeHyoifhaeaomolrsm;\ taqmif? tdrfrsm;yif
tjrJvdkyifay;xm;onf/ ygarmuwOD;tdrfwGif jyefMum;a&;XmerS aemufqHk;tar&duefjynfrS a&mufvmaom urmhowif;
um;rsm;yif &SdjyoaeMuonf/ tar&duef-jrefrmcspfMunfa&; wdk;wufzGHUNzdK;onfudk auseyfrdaomfvnf; cspfMunfa&;
xuf cdkif;wdkif;&Edkifa&;twGufom ESpfodrfhqkrsm;jzpfae 0rf;enf;p&maumif;onf/ azmifa';Sif;tpHkpHkrS ta&;ygt&m
a&mufolrsm;ESifh 0ifqefY&if;ESD;um olwumxufapm tar&duefynmawmfoif rnfrnfrQ ,ckESpfac:rnfudk odSd&aom
olwdkYrSm tar&duefoGm;a&;twGuf jyifqifNyD;om;csnf;jzpf&onf[k owif;rsm;jyefYvGifhcJh 0ifqefYcsifolrsm;uvnf;
rsm;vm\/ tar&duefESifhaygif;vQif tcGifhta&;&onf[laom tpGJtvrf;wdkUrSm q&ma&m ausmif;om;wdkY pdwfyg
udef;0yfapjcif;onfyif tE&m,fjzpfvmacs\/ olwdkYESifh &if;ESD;olwdkYajymorQ emcHacgif;NidrfhaewwfolwdkYrSm ynmawmfoif
oGm;&m taocsmqHk;jzpfNyD; tar&duefoHHk;ESifhvnf;aumif; qufoG,f&m vufatmufcHoHHk;? tzGJUtpnf;toif;wdkY
txl;ojzifh U.S.I.S ponfwdkY vcSpf&mwaxmifpm;&zdkY rcJ,Of;? tenf;qHk; kyfSifjypufoifwef;wufolrsm;tm;
vc (300) pm;ESifh waeY (2) em&DavmufyJ cdkif;onf[laom tar&duefxrif;tdk;taMumif; 0g'jzefYolrsm;uvnf;
,ef;uD;qefaom vli,fydkif;vnf; oumwifvJuJhodkY csKdjraeMuonf? wuodkvfrSygarmutcsKdUyifvQif jrefrmynmSd
rsm;[laom*kPfoa&udkyif rq,fMubJ tar&duefrsm;ESifhaygif; a&cJaowm tacsmif&atmif0,fjcif;? tat;cef;puf
wywfEGrf;udk aps;aygaygESifh&Sda&;twGuf rsufESmcsKdaoG;jcif;? kyfSifjypuf? &Daumf'g? uifr&mrStp tar&duefum;txd
tpm;pm;paom ypnf;rsm;udk aps;aygaygvnf;&rnf/ t&pfusqyfEdkifaomtcGifhta&;vnf; &Edkifrnf[k cspfMunfa&;
xrif;auR;&jcif; paom c,0yfwGm;rIrsm; jyKvkyfaeMuonfESifhtrQ ,ef;uD;wdkYuvnf; ]jrefrmvlrsKd;wdkhrSm olrwlaom
apwemydkMuonf} [k wefjyefaumif;csD;Mobmay;vsuf ]'geJhcifAsm; wqdwfavmuf a[m'gav;ulnDygOD;? wjcm;awmU
r[kwfygbl;? wuodkvfe,fajrrSm tpDtpOfav;vkyfcsifw,f} [k awmif;qdkvmonf/ ao;i,foa,mifESifh vnfrsKdnpfrnfh
tpDtpOfjzpfrSef;vnf; rodbJ acgif;ndwf&Sm\/

549

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
bD;vl;pnf; vlpnf;uGJNyD;
tpDtpOfuav;qdkonfu wuodkvfor*ESifh,SOfNydKifEdkif&ef ausmif;om;rsm;twGuf pm;aomufqdkiftaqmuftODwck
zGifhvSpfa&;tpDtpOfyif jzpfonf/ wuodkvfor*acgif;aqmifrsm;tm; jzm;a,mif;&efjzpf\/ onftpDtpOf atmifjrifvQif
azmifa';Sif;\taxmuftyHhjzifh wif;epf? bufwrifwefupm;uGif; taqmuftODwck aqmufay;rnf[k avypfxm;jcif;
jzpfonf/ upm;ckefpm;bufwGif wuodkvftmPmydkifwdkYu ausmif;om;rsm;tm; tar&duefodrf;oGif;a&;jzpfaom (pm;
aomuf0if;? uifwif;) zGifhEdkifvQif upm;uGif;taqmuftODudk yGJctjzpfay;&ef ,kwfrmaomtMuHjzpfonf/ ygarmuwOD;ESifh
t&mSdwOD;u acR;'D;'D;usatmif wuoacgif;aqmifrsm;tm; ac:,laqG;aEG;\/ wuorS vufrcHrS tm;avQmhoGm;&aom
tjzpfuav;rSm rarhEdkifacs/
odkY tajctaeqdk;rsm;teuf txl;ta&;tBuD;qHk;tcsufrSm ygarmucsKyfudk,fwdkifonfyif tmSazmifa';Sif;?
zdkY'fazmifa';Sif;wdkY ta&;ygaom tzGJU0ifwOD;jzpfaeNyD; ,if;azmifa';Sif;wdkYrS ay;orQtcGifhta&;wdkYudk,lum wuodkvf
tjrJaeonfrSdawmhbJ (1) ESpfwGif (10) vcefY EdkifiHjcm;rsm;om tcsdefukefaejcif;jzpfonf/ pHkprf;odSd&oavmufrSm
odkY tar&dueftaxmuftyHhrsm;jzifh EdkifiHjcm;odkYvSnfhvnfaejcif;twGuf zdwfac:csufrStp tcGifhta&;&yHkwdkYudk
wuodkvftkyfcsKyfa&; tmPmtydkifqHk;jzpfaom wuodkvfaumifpDudk rwifjyjcif;jzpfonfqdkonf/ udptwGuf tawmf
yif*,ufdkufaeonf/ tar&dueftaxmuftyHhjzifh pm;aejcif;udk cGifhjyKxm;csufaMumifh wuodkvfaumifpDwGif tjypfBuD;
av;pGm usa&mufaeavonf/ tar&duefwdkY wuodkvfe,fajr ajcIyfaejcif;udk tao;pdwfazmfjy&vQif qHk;tHhrxifaom
tajctaeodkY a&mufSdaeNyD;jzpf&m wuodkvfausmif;om; avmuBuD;twGuf wuoonf t"duwm0efSdonfhenf;wl
wuodkvfavmuBuD;wckvHk;twGuf wuodkvfaumifpDu txl;wm0efSdaeayonf/ tcsdefrD ppfaq;wm;qD;ygrS &efukef
wuodkvfonf tar&duef\aESmifBudK;rS vGwfajrmufrnfjzpfonf/

armifoD[

(#)

ausmif;om;rsm;OD;pD;usi;f yonfh (38) Burd af jrmuf trsK;d om;atmifyaGJ eh csw


D uf&efE;dI aqmfpm

ausmif;om;rsm;OD;pD;usiyf onfh (38) Burd af jrmuf trsK;d om;atmifyaJG ehohkd wcJeufcsw


D ufMuavmU rdbjynforl sm;ESiUf
&Jabmfausmif;ol^om;taygif;wdkh(38) Budraf jrmuf trsKd;om;atmifyaJG eYukd ArmEdik if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;or*rsm;tzGUJ csKyf? &efuek af usmif;
om;rsm;or* (wuo)? &efuek cf dik af usmif;om;rsm;or* (&uo) ausmif;om;or* (3) ckrS OD;pD;um toif;tzGUJ
aygif;pHkyg0ifvsuf 1958 ck? 'DZifbmv (5) &uf? aomMumaeY? eHeuf (7) em&DwGif &efukefNrdKU? ql;avbk&m;vrf;?
tvkyform;ausmufwdkif usif;yrnfjzpfonf/
1920 jynfhESpf? wefaqmifrkef;vqkwf (10) &ufaeYwGif &efukefwuodkvf ynmoifMum;vsufSdaom
ausmif;om;xkw&yfvHk;onf t*Fvdyfe,fcsJUorm;rsm;u jyKvkyfaom wuodkvftufOya'udk rESpfoufojzifh
oydwfarSmufum uefYuGufqEjycJhayonf/ xdkodkY wuodkvfausmif;om;rsm;u oydwfarSmuf? uefYuGufqEjy
vdkufjcif;onf t*Fvdyfe,fcsJUorm; vufatmufodkY usa&mufvsufSdaom uRefoabmufb0udk pwifwGef;vSef
wdu
k cf u
kd jf cif; jzpfayonf/ wenf;tm;jzifh t*Fvyd ef ,fcsJUorm; vufatmufrS vGwaf jrmufa&;twGuf wrsKd;om;
vHk;udk qufvufwdkufyGJ0if&ef wyfvSefYEId;aqmfvdkufjcif; jzpfayonf/
odkYtwGufvnf; 1920 jynhfESpf wuodkvfoydwfta&;awmfyHkBuD;udk wrsKd;om;vHk;u tHk;tHk;<uuf<uuf
wcJeufaxmufcHcJhHkrQru xdkaeYudkyif e,fcsJUqefYusifa&;? trsKd;om;a&; pdwf"gwfpwifvIHYaqmfay;&m trsKd;om;
atmifyGJaeYtjzpf owfrSwfum ESpfpOfusif;ycJhjcif; jzpfonf/
1920 jynfhESpf wuodkvfoydwfta&;awmfyHkBuD;\ vIHUaqmfay;rIaMumifh e,fcsJUqefYusifa&;? trsKd;om;
vGwfajrmufa&;twGuf Armjynfolw&yfvHk;onf qufvufwdkufyGJ0ifcJh&m 1948 ck? Zefe0g&D (4) &ufaeYwGif
t*Fvdyfe,fcsJUorm;rsm;onf tavQmhay;um Armjynftm; vGwfvyfa&;ay;cJhonf/
odkYwapvnf; t*Fvdyfe,fcsJUorm;rsm;? tar&duefe,fcsJUorm;wdkYonf vGwfvyfNyD;p jrefrmEdkifiHtm;
if;wdkYvufatmuf jyefvnfa&mufSdapa&;twGuf acwfopfudkvdkeDpepfjzpfaom ppftkyfpktwGif;odkY oGwfoGif;
ap&ef tjrJwap BudK;yrf;vsufSdonf? e,fcsJUorm;vufyg;aprsm;rS wqifhBudK;yrf;vsufSd&m ,aeYtcsdefwGif
vGwfvyfa&;udk yg xdyg;onfh e,fcsJUtE&m,fonf BuD;rm;rsm;jym;vsufSdonf/ txl;ojzifh tmStv,fydkif;ESifh
taSUawmiftmSwGif e,fcsJUorm;wdkY\pGufzufvmrI? MuHpnfvmrIESifh jzpf&yfrsm;u oufaojyvsufSdonf/
550

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


e,fcsJUorm;\vIHYaqmfrIaMumifhvnf; ArmjynftwGif;0,f trsKd;om;tcsif;csif; ppfwvif;cif;um jynf
wGi;f ppfr;D BuD; [ke;f [ke;f awmufco
hJ nf/ ,aeYqv
kd Qif (10) ESpaf usmf (11) ESpt
f wGi;f odYk csif;eif;vkNyD jzpfayonf/
jynfwGif;ppfrD;BuD; rNidrf;EdkifonfESifhtrQ wdkif;jynfwGif waeYwjcm; 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm;rSm avsmhyg;qHk;IH;
vmcJhonf/ ,aeYqdkvQif 'Drdkua&pDa&mifjcnfrSm aysmufuG,fvkrwwf jzpfaeayNyD/ ukefaps;EIef;rsm;rSm waeY
wjcm; jrifhrm;vmum pD;yGm;a&;usyfwnf;vSonf/ vlxkrSm waeYwjcm; qif;&JEGrf;yg;vmcJh&onf/ ynma&;?
,Ofaus;rItygt0if vlrIa&;rsm;rSmvnf; ysufjym;vsufSdayonf/
odYk twGuf waeYwjcm; wd;k yGm;rsm;jym;vmaom e,fcsUJ orm;tE&m,fukd umuG,u
f m trsK;d om;vGwv
f yfrI
xde;f odr;f umuG,af &;? Nidr;f csr;f a&;? 'Dru
kd a&pDa&;? pD;yGm;zGUH NzdK;wd;k wufa&;twGuf wrsK;d om;vH;k pnf;vH;k nDw
G &f ef
tcsdefusa&mufvsufSdayonf/ 1920 jynfhESpfu pwifvIHUaqmfay;cJhaom trsKd;om;a&;pdwf"gwfwdkYudk tm;opf
arG;um wrsKd;om;vHk; pnf;vHk;nDGwfa&;twGuf tav;ay;&ef tcsdefwefayNyD/
(38) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeYBuD;wGif wrsKd;om;vHk; nDnGwfa&;twGuf tm;opfarG;um
wnfaqmufMu&ef ausmif;om;^olrsm;? tvkyform;rsm;? v,form;rsm;? NrdKUaevlwef;pm;? pma&;pmcsDtrIxrf;
rsm;ESifhwuG vlrsKd;pkrsm;? EdkifiHa&;toif;tzGJUrsm;yg ausmif;om;rsm; OD;pD;usif;yonfh (38) Budrfajrmuf trsKd;om;
atmifyGJaeYodkY tHk;tHk;<uuf<uuf wcJeufcsDwufMuyg&ef wdkufwGef;EIdaqmf vdkufygaMumif;/
-

wrsKd;om;vHk; pnf;Hk;nDGwfMu
jynfwGifNidrf;csrf;a&;twGuf aqmifGufMu
'Drdkua&pDtcGifUta&; umuG,fMu
e,fcsJYvkyfMuHrItE&m,f wm;qD;Mu
aehpGJ- 24? 11? 58
trsKd;om;atmifyGJaehusif;ya&;aumfrwD (&efukefNrdKY)

(X) oD;jcm;rEav;wuov
kd f txdr;f trSwyf aJG wmf
rEav;wGif ppfBudKacwfu OypmaumvdyftjzpfomSdcJhonf/ ppfNyD;acwf OypmtxdomrubJ (4) ESpf
oifwef; txdcdS o
hJ nf? pdu
k yf sK;d a&;ynmr[mXmeudv
k nf; zGix
hf m;onf/ oD;jcm;wuov
kd f jzpfvmaomtcg aq;ynm
r[mXmewck wdk;csJUzGifhvSpfcJhonf/ oD;jcm;wuodkvf[k w&m;0ifrjzpfrD rEav;wuodkvfonf &efukefwuodkvfESifh
qufoG,fxm;aom wuodkvfaumifpD (&efukefwuodkvf) vufatmufcHjzpfcJhonf/
rEav;ausmif;tkyfBuD; OD;udkudkav;? qdkS,fvpfygwDrS ta&;ygaom rEav;om;0efBuD;rsm;? wuowdkY
BudK;pm;rI? wuodkvfaumifpDwGif wuoudk,fpm;vS,frsm;jzpfaom wuoOu|a[mif; OD;armifarmifausmf (,ck
A[kd w&m;k;H aSUae) ESihf OD;vSwif (A[kw
d &m;k;H aSUae) wkYdonf wuooabmxm;ukd tav;teufxm; wifjyBudK;pm;
cJhonf/
1957-58 ynmoifEpS w
f iG f Oya'jy|mef; rEav;wuov
dk u
f dk oD;jcm;wuov
dk t
f jzpf zGUJ pnf;vdu
k o
f nf/
rEav;rS aq;ynmr[mXmeESif pkdufysdK;a&;r[mXmewkdYonf rEav;wuokdvfESihf wGJzufxm;aom r[mXmersm;
jzpfoGm;onf/ rEav;wuokdvfausmif;om;rsm;or*rS oD;jcm;rEav;wuokdvf tMudKyGJawmfukd usif;ycJhonf/

551

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(!)

&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* tpD&ifcpH m (1957-58)

1957 ck? pufwifbmvrS 1958 ck? Zefe0g&Dvukeftxd vkyfaqmifNyD;pD;cJUaom vkyfief;tpD&ifcHpm


tcef; (1)
tpD&ifcHpmwGif yxrOD;qkH;azmfjyxm;vdkonfrSm uRefawmfwdkY trIaqmiftzGJU oufwrf;ig;vtwGif;
ausmif;om;tusKd;jyK vkyfief;aqmifwmrsm; aqmifGufcJhjcif;udk azmfjyxm;onfhtwGufaMumifh 1957-58 ckESpf
wuo trIaqmiftzGJU\ 0g'ESifhvkyfief;pOfrsm; tm;vkH;udk t<uif;rJh vkyfudkifNyD;pD; taumiftxnfazmfNyD;aMumif;
r,lqapvdjk cif; jzpfonf/ ,aeYxd vkyu
f ikd Nf yD;pD;aom vkyif ef;rsm;ESihf if;wdYk\ atmifjrifcsuf ratmifjrifcsurf sm;udo
k m
t"duxm; azmfjytpD&ifcHoGm;rnfjzpfNyD; vkyfudkifaeqJ rNyD;jywfao;aom vkyfief;rsm;ESifh rvkyfudkif&ao;aom
vkyfief;&yfrsm;udkvnf; tvsOf;oifhovdk qufpyfazmfjy oGm;rnfjzpfonf/
&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or*\ yxrywf Ou|? 'k-Ou|ESihf aiGxed ;f ae&mrsm;twGuf aG;aumuf
yGu
J kd 1957 ck? Mo*kwv
f (31) &ufaeYwiG f usi;f ycJ&h m &efuek w
f uov
kd f ausmif;om;nDw
G af &;wyfO;D \ ud,
k pf m;vS,f
rsm;jzpfaom udkpdk;odef;tm; Ou|tjzpf vnf;aumif;? udkpDtm; 'k-Ou|tjzpf vnf;aumif;? udkodef;Seftm; aiGxdef;
tjzpf vnf;aumif; ausmif;om;xk\ wcJeuf aG;aumufwifajrmufjcif; cHcJh&ayonf/
'kwd,ywftrIaqmif (6) OD; aG;aumufyGJudk 1957 ck? pufwifbmv (10) &ufaeYwGif usif;ycJh&m
ausmif;om;nDGwfa&;wyfOD; udk,fpm;vS,frsm; jzpfaom udkcifarmiftkef;? udkcifarmifBuD;? udkcifatmif? apmwm
omuvm;? udkatmifxGef;ESifh armifudk,kwdkY taG;cH tEdkif&SdcJhonf/
trIaqmif (6) OD;tm; 17? 9? 57 &ufaeYrSp atmufazmfjyyg wuo\vkyfief;twdkif; wm0efrsm;
xrf;aqmif&ef cGJa0ay;tyfcJhonf/
(1) udkcifarmiftkef;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
(2) udkcifarmifBuD;
wGJbuftwGif;a&;rSL;
(3) apmwmomuvm;
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;XmerSL;
(4) udkcifatmif
upm;ckefpm;ESifh ,Ofaus;rIXmerSL;
(5) udkatmifxGef;
oufomacsmifcsda&;XmerSL;
(6) armifudk,k
vlxkqufoG,fa&;XmerSL;
wuo\ zGJUpnf;tkyfcsKyfykHpnf;rsOf;Oya' tcef; (11)? tykd'f (1)? tykd'fi,f (2) t& atmufyg &Jabmf
ESpfa,muftm; tdk;a0r*Zif;wm0efcHESifh yd#uwfwdkufrSL; wm0efrsm;xrf;aqmif&ef trIaqmiftzGJUrS aG;aumuf
cefYtyfcJhonf/
(1) udkPf&if
wm0efcHt,f'Dwm
(2) udkatmifomausmf
yd#uwfwdkufrSL;
wuozGJUpnf;ykHpnf;rsOf;Oya' tcef; (19)? tykd'f (1) t& tdk;a0r*Zif;aumfrwDudk atmufygtwdkif;
zGJUpnf;cJhonf/
(1) udkPf&if
wm0efcHt,f'Dwm
(2) udkodef;Sef
aiGxdef;
(3) udkwifat;
twGif;a&;rSL;
(4) udkaX;atmif
tvkyfrefae*sm
(5) rMunfat;
aumfrwD0if
(6) udkzdk;[ef
aumfrwD0if
(7) udkvSjrifh
aumfrwD0if
wuo\zGJUpnf;ykHpnf;rsOf;Oya' tcef; (18)? tydk'f (1) t& yd#uwfwdkufaumfrwDudk atmufygtwdkif;
zGJUpnf;cJhonf/
(1) udkatmifomausmf
yd#uwfwdkufrSL;
(2) udkodef;Sef
aiGxdef;
(3) udkcifarmifGefY
(4) udkaxG;
552

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


(5) udkpef;atmif
(6) udkGefYazoef;
(7) udkausmfpdef
&efuek w
f uov
kd u
f pm;ckepf m;aumifpD (University Sport Council) odYk wuorS atmufygud,
k pf m;vS,f
rsm;udk aG;cs,fcefYtyfcJhonf/
(1) udkcifatmif
upm;ckefpm;XmerSL;
(2) udkae0if;
(3) udkpGefwdwf
(4) udkjrifhxGef;
(5) udkwifarmifaqG
(ausmufbD;vl;wifarmifaqG)
tjcm;qdkif&mvkyfief;rsm; twGufvnf; qyfaumfrwDrsm; zGJUpnf;vkyfudkifcJhayonf/
&efuek w
f uov
kd f ausmif;aqmifaumfrwDoYkd wuo taxGaxGtwGi;f a&;rSL; udck ifarmiftek ;f ESihf trIaqmif
a[mif; udkatmifoef;wdkYtm; wuoudk,fpm;vS,ftjzpf aG;cs,fapvTwfcJhonf/
(W.U.S) aumfrwDodkY wuotrIaqmif apmwmomuvm;ESifh trIaqmifa[mif; udkvSazwdkYtm; wuo
udk,fpm;vS,frsm;tjzpf aG;cs,fapvTwfcJhayonf/
&efukefwuodkvfaumifpDodkY(1) a'gufwmOD;{armif (w&m;0efBuD;a[mif;ESifh &efukefwuodkvf 'k-t"dywda[mif;)
(2) rpwmwDyD0rf; (wuoaiGxdef;a[mif;ESifh vTwfawmfaSUae) wdkYtm; wuo udk,fpm;vS,frsm; tjzpf
,refESpftwdkif; aG;cs,fwifajrmufcJhayonf/
a'gufwmOD;{armiftm; wuodkvfaq;kHaumfrwD0ifESifh wuodkvf&dyfom aumfrwD0iftjzpf vnf;aumif;?
rpwmwDyD0rf;tm; ausmif;aqmifaumfrwD0ifESifh axmufyHha&;aumfrwD0iftjzpf vnf;aumif; wuodkvfaumifpDrS
aG;cs,f xnfhoGif;cJhayonf/
wuopm&if;ppftjzpf tpdk;&rSwfykHwifpm&if;ppf OD;pHausmfOD;tm; cefYxm;cJhonf/
,ckESpfwGif ausmif;om;oufomacsmifcsda&;ESifh EdkifiHjcm;qufoG,fa&; vkyfief;rsm;udk ydkrdkwdk;csJU vkyfudkif
a&;twGuf oD;jcm;qyfaumfrwDuav;rsm; zGJUpnf;cJhayonf/
tcef; (2)
wuotrIaqmiftzGJY\ 0g'ESifUvkyfief;pOf
wuoOu|opf\ usrf;opmusdefqdkyGJudk 1957 ck? pufwifbmv (24) &ufaeYwGif ,k'oef cef;r
usi;f yjyKvky
f wuotrIaqmif tzGUJ opf\ 0g'ESiv
hf yk if ef;pOfrsm;udk atmufygtwdik ;f aMunmcJah yonf/ vkyif ef;pOf
rsm;udk (u) oufqdkif&mwdkhESifU awmif;qdkwdkufyGJ0ifrnfUvkyfief;rsm;ESifU? (c) wuorS OD;pD;vkyfaqmif&rnfUvkyfief;
[l ESpfydkif;cGJjcm;xm;onf/ xdkYjyif wuo\ EdkifiHwumausmif;om;rsm;ESifh qufqHa&;twGuf tajccHoabmxm;
w&yfudkvnf; xkwfjyefaMunmcJhonf/
0g'
(1) ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;? tqifhtwef;jrifhaom ynma&;ESifh ausmif;om; b0om,m ajzmifhjzL;a&;/
(2) ausmif;om;nDGwfa&;ESifh w&m;rQwaom ausmif;om;ta&;jyemwdkif;wGif aqmifGufvdkaom ausmif;om;
tiftm;pkrsm;? ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;wGJaqmifGufa&;/
(3) Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;? ,Ofaus;rIxdef;odrf;jrifhwifa&;ESifh ausmif;om;tcsif;csif; &if;ESD;pGm aygif;oif;
qufqHa&;/
t"duvkyfief;pOfrsm;
(u) oufqdkif&mrsm;ESifU awmif;qdkwdkufyGJ0ifrnfU vkyfief;rsm;1/ ynma&; jyKjyifajymif;vJrItwGuf EdkifiHvkH;qdkif&m ynma&;aqG;aEG;yGJBuD;w&yf jzpfajrmufa&;/
2/ oHk;cgusausmif;xkwfpepf zsufodrf;a&;/
3/ atmufwdkbmausmif; (1) v ydwfa&;/
4/ ausmif;aqmifESifh aq;kH wdk;csJUa&;/
553

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
5/ aq;odyHoD;jcm;aumvdyf jzpfajrmufa&;/
6/ xD;wef;ESifh &efuif;? Oypmaumvdyftqifhxd a&mufSda&;/
7/ axmufyHhaMu;rsm; qufvuf&Sda&;/
(c) wuorS OD;pD;vkyfaqmifrnfU vkyfief;rsm;1/ tm;upm;ckefpm;jrifhwifa&;ESifh aumvdyfaygif;pkH ajy;ckefupm;yGJusif;ya&;/
2/ wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pkHawGUqkHyGJBuD; jzpfajrmufa&;/
3/ ausmif;om; oufomacsmifcsda&;vkyfief;rsm; vkyfa&;/
4/ ausmif;om;q&m yl;wGJvkyfaqmif nDGwfa&;/
5/ jynfhpkHaom ausmif;aqmifudk,fydkiftkyfcsKyfcGifh &a&;/
EdkifiHwumausmif;om;rsm;ESifh qufqHa&;twGuf tajccHoabmxm;
,aeYurmwGif adS eaom urmYausmif;om;rsm;or* (I.U.S) ESihf urmYausmif;om;rsm;nDvmcH\ twGi;f a&;
rSL;rsm; yl;wGJ ;Hk (Coordinating Secretariat of The International Students Conference) [lonfh tzGUJ tpnf;
ESpf&yfwdkYtm; rnfonfhtzGJUESifhrQ tzGJU0iftjzpf qufoG,frnf r[kwfay/ if;tzGJUESpf&yf vkyfief;rsm;wGif wuo\
vkyfudkifaom tajccH0g'ESifh udkufnDaom vkyfief;rsm;wGifom yl;wGJyg0iffvkyfudkifoGm;rnf jzpfayonf/ urmYausmif;
om;nDw
G af &;twGuf (I.U.S) ESihf (Co-sec) odYk yl;wGv
J yk u
f ikd af &;twGuv
f nf; wuorS BudK;yrf;oGm;rnfjzpfonf/
,aeY urmYausmif;om;avmuodYk vljzLvlrrJ aG;? bmomraG;? ,kMH unfcsufraG;bJ ausmif;om;xktcsif;
csif; cspfMunf&if;ESD;a&; vdktyfvSonf/ if;tay:rSD tqifhtwef;jrifhaom ynma&;twGuf yl;aygif;vkyfaqmifMu
&ayrnf/ Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;&Sd&ef urmYppfwm;qD;a&;ESifh udkvdkeDe,fcsJUpepfudk qefYusif&rnf jzpfonf/
xdYk aMumifh befa'gif;wGif usif;ycJah om tmS-tmz&duausmif;om;nDvmcHrS wuo ud,
k w
f ikd f yg0ifcsrSwf
vdkufaom Nidrf;csrf;a&;? udkvdkeDe,fcsJUpepf qefYusifa&;? tqifhtwef;jrifhaom ynma&; yl;wGJvkyfaqmifa&; wdkYudk
tajccHum tmS-tmz&du aoG;pnf;nDGwfa&;udk wnfaqmuf&if; EdkifiHwumSd ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifh
qufoG,fvkyfudkif oGm;rnfjzpfonf/
tcef;(3)
t"duvkyfaqmifcsufrsm;
1/
wuotrIaqmiftzGUJ onf usr;f opmused q
f ykd w
JG iG f aMunmcJah om 0g'ESiv
hf yk if ef;pOfrsm;udk taumiftxnf
ay:aygufvmap&ef usrf;opmusdefqdkyGJNyD;onfrS pwif tm;BudK;rmefwuf wufnDvufnDjzifh vkyfudkifaqmifGuf
cJhay&m xdkodkYaqmifGufcJhaom t"ducsrSwfxm;onfh vkyfief;rsm;ESifh ywfouf wifjyvdkufayonf/
1948 ck? Zefe0g&Dv (4) &ufaeYwiG f jrefrmEdik if o
H nf vGwv
f yfaom Edik if w
H Edik if t
H jzpfoYkd a&mufcdS ahJ yonf/
e,fcsJUorm;vufatmufrS vGwfajrmufum vGwfvyfaom EdkifiHwEdkifiH jzpfvmonfESifhtnD e,fcsJUorm;vufxuf
ynma&;? ,Ofaus;rI taqmufttkw
H Ykd ukd y,fzsufum jynfov
l x
l t
k usKd;twGuf taqmufttkt
H opfukd xyfrw
H nf
aqmuf&rnf jzpfayonf/
odkYaomf ,Ofaus;rIa&;&m tygt0ifjzpfonfh ynma&;taqmufttkHudkum; vGwfvyfaom jynfaxmifpk
jrefrmEdkifiHawmfESifh udkufnDpGm jyKjyifajymif;vJjcif; rSdao;ay/ odkYtwGufaMumifhvnf; ,aeY ynma&;avmuwGif
tcuftcJ tusyftwnf;rsm; ay:aygufaeNyD;vQif rvdktyfaom tjzpftysufrsm; ay:xGufaeonfrSm rsufjrifxif
Sm;yif jzpfayonf/
odkY ay:aygufvmrIrsm;udk wuotrIaqmiftzGJUonf tav;teufpOf;pm;cJhonf/ ynma&;tajct
aeudk rsufajcrjywfavhvm MunfhIcJhayonf/ ,aeYjzpfay:aeaom tcuftcJrsm;? tusyftwnf;rsm;udk jyKjyifzm
ax;kjH zifh raysmufEikd af wmhbJ vufydS nma&;pepfBuD; wckv;Hk udk ajymif;vJvsuf adS om jynfaxmifpjk refrmEdik if H tajct
aeESihf udu
k n
f pD mG jyKjyifa&;qGrJ o
S m ajyaysmufEikd rf nf[k awGUScd ahJ yonf/ odYk awGUScd o
hJ nfh tm;avsmfpmG vufydS nm
a&;pepfBuD;udk jyKjyifajymif;vJ&ef twGuf Edik if aH wmftpd;k &u OD;pD;um ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD; w&yfukd usi;f yay;&ef
wuorS awmif;qdkcJhayonf/
odYk ynma&;pepfopfw&yf ay:aygufvma&;twGuf 1957-58 ckEpS rf S pwif BudK;yrf;vm&m ,ckEpS w
f iG f
554

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


tawmftwef atmifjrifvmonf[k qdk&ayrnf/ wuoonf ynma&;pepfopf w&yfay:a&;twGuf yxrtqifh
taejzifh Edik if v
H ;Hk qdik &f m ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD;w&yf vdt
k yfonf[k ,kMH unfojzifh tcsuu
f kd t"duvkyif ef;tae
ESifh csrSwf aqmifGufcJhayonf/
wuo\ ynma&;aqG;aEG;yGJBuD; jzpfajrmufa&;vkyfief;ESifh ywffoufNyD; ynma&;aumfrSifu 1957 ck?
Ed0k ifbmv (3) &ufaeYwiG f wuoud,
k pf m;vS,rf sm;udk zdwaf c:aqG;aEG;cJo
h nf/ xdak umfrSiEf iS ahf qG;aEG;yGw
J iG f wuo
ud,
k pf m;vS,rf sm;taeESihf Edik if v
H ;Hk qdik &f m ynma&;aqG;aEG;yGEJ iS hf ywfoufaom wuo\oabmxm;rsm;udk tao;pdwf
wifjyaqG;aEG;cJo
h nf/ aumfrSiu
f vnf; wifjycsufrsm;udk tav;teuf cH,pl Of;pm;cJah yonf/ xdYk jyif aumfrSiu
f
wuo\ oabmxm;udk tao;pdwf tcsuftvufrsm;ESifhwuG rnfonfhykHpHjzpfonfudk aumfrSifodkY wifjy&ef
tMuHPfay;cJhayonf/
xdYkaMumifh wuo\ Edik if v
H ;Hk qdik &f mynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD; jzpfajrmufa&;twGuf tao;pdwo
f abmxm;
wifjycsufudk 1957 ck? Edk0ifbmv (11) &ufaeYwGif wdkif;jynfESifh ausmif;om;xkodkY wifjyaMunmcJhayonf/ ynm
a&;aumfrwDodkYvnf; ay;ydkYwifjycJhavonf/
1957 ck? 'DZifbmv (28-29) &ufaeYrsm;wGif armfvjrdKifOypmaumvdyf pnf;a0;cef;r usif;ycJhaom
pwkwt
Budraf jrmuf wuov
kd Ef iS ahf umvdyaf ygif;pkH awGUqkaH qG;aEG;yGBJ uD;wGiv
f nf; ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;twGuf
EdkifiHvkH;qdkif&mESD;aESmzvS,fyGJBuD;udk tpdk;&u OD;pD;usif;yay;&ef wuorS wifjyaqG;aEG; awmif;qdkcJhavonf/
ynma&;aqG;aEG;yGJESifh ywfoufonfh wuo wifjycsufpmwrf;udkvnf; uGefz&ifhBuD;wGif wifjycJhonf/
xdkYaMumifh onfESpf wuotrIaqmiftzGJU\ t"duwm0efjzpfaom ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; jzpfajrmuf
atmif aqmifGufa&;twGuf azmfjycJhonfh vkyfief;&yfrsm;ESifh wdk;wufajymif;vJvmaom tajctaersm;aMumifh wpkH
w&maom twdkif;twmxd atmifjrifvsufSdonf[k wuorS tav;teuf ,kHMunfonf/ tqkH;wdkifatmifjrifrI
&Sda&;twGufvnf; ravsmhaom vkHYvjzifh qufvuf BudK;yrf;oGm;rnf[k uwday;cJhygonf/
2/
(3) cgusausmif;xkwfpepfudk 1954-55 ckESpfrSp usifhokH;vmcJh&m if;pepfonf q&mrvkHavmufrI?
pmoifcef;rvkaH vmufr?I pmoifu&d ,
d m rvkaH vmufr?I ausmif;taqmuftOD rvkaH vmufrEI iS hf qxufxrf;yd;k wd;k wuf
vmaom tvkyfvufrJhjyem rajzSif;EdkifrI paom tcuftcJtusyftwnf;rsm;udk ajzSif;onfhtaejzifh wuodkvf
wGif usifhokH;vmaomaMumifh pepfonf ausmif;om;xktusKd;ESifh vkH;0qefYusifum ,aeYynma&;avmuwGif
rvkdvm;tyfqkH;? tqdk;0g;qkH; epfemcsufjzpfonf[k wuou cH,layonf/ xdkYaMumifh (3) cgusausmif;xkwfpepf
pwifusifhokH;cJhonfh 1954 ckESpfp wuoacgif;aqmifrIjzifh ausmif;om;xkwdkufyGJrsm; qufwdkuf0ifcJh&m 195556 ckESpfwGif (3) cguspepfESifh 65% pepftwGuf pkHprf;a&;aumfrSifzGJUpnf;ay;cJh&NyD; 1956 ckESpf? Mo*kwfvwGif
wuodkvfynma&; pkHprf;a&;aumfrSifudk zGJUpnf;ay;cJh&onf/
odkY&mwGif (3) cgusausmif;xkwfpepfonf rnfodkYrQ ajymif;vJrvmbJ ,aeYxd ausmif;om;^olaygif;
okH;axmifausmfrSm (3) cguspepf\ 0g;rsKdcHvdkuf&NyD; wuodkvfe,fajrrS ESifxkwfjcif;cHvdkuf&ayNyD/ rQ &ufpufqdk;
0g;pGm ausmif;ol^om;rsm; ESpfpOf axmifESifhcsD ynmoifMum;a&; ydwfyifjcif;cHae&aom (3) cguspepfqdk;BuD;udk
wuorS acgif;aqmif ausmif;om;xkBuD;\ nDGwfa&;ESifh wcJeuf0dkif;0ef;qEjyawmif;qdkjcif;? rdbjynfolrsm;
uyg rw&m;rIudk odjrifvmatmif vkyfjcif;jzifh w&m;rQw wdkufyGJudk 0dkif;0ef;ulnD axmufcHvmapjcif;jzifh (3)
cguspepfudk vkH;0wuodkvfe,fajrrS usqkH;oGm;onftxd wdkufyGJ0ifawmif;qdkoGm;rnf[k wuorS csrSwfxm;cJh
ayonf/
odYk jzifh (3) cguspepfukd ausmif;om;xkn
D w
G af &;? wcJeuft<Hk uawmif;qdjk cif;jzifh vk;H 0atmifjrifEikd o
f nf[k
wuorS ,kHMunfonfhtavsmuf rysufrcsif; OD;vnfrokef qufvufvkyfudkif oGm;rnfjzpfaMumif; uwday;cJhonf/
3/
&efukefwuodkvf &mZ0ifwGif tpOftquf atmufwdkbmvwGif ausmif;wvydwfvmcJh&m 1953 ckESpf
tmPmydkifwdkYu wuodkvfynma&; tqifhtwef; tvGefedrfhusae pmoifcsdef ydkay;jcif;tm;jzifh ausmif;om;xk\
t&nftcsif;jrifw
h ufvmap&ef[k taMumif;jyum atmufwb
kd mv (15) &ufom ausmif;ydwcf o
hJ nf/ odYk ausmif;
ydwf&uf tajymif;tvJvkyfvmjcif;onf apwemkd;ESifh ynma&;tqifhtwef; wdk;wufvm&ef vkyfjcif;r[kwfbJ
ynma&;vGwv
f yfciG u
hf kd xdyg;vmjcif;? jyifyEdik if aH &;ya,m*rsm; wuov
kd ef ,fxJ pGuzf ufvmjcif;? ausmif;om;xk\
rSeu
f efw&m;rQwaom tcGit
hf a&;udk ydwyf ifvmjcif;jzpfonf[k wuorS tav;teufc,
H o
l nf/ xdYk aMumifh ausmif;
wvydwfa&; jyefvnf&Sd&ef ausmif;om;? q&m? rdbyl;aygif; ta&;qdk&ef csrSwfcJhonf/
1957 ck? pufwifbmv (25) &ufaeYwiG f wuoonf aq;odyaH usmif;om;rsm;or*? tif*sife,
D mausmif;
555

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
om;rsm;or*EiS hf &efuek w
f uov
kd f aeYausmif;ol^om;rsm;toif;wdYk rS ud,
k pf m;vS,w
f Ykd ukd zdwMf um;ac:,lum atmuf
wdkbmausmif;wvydwfa&;\ t"duta&;BuD;onfh tcsuftvufrsm;udk wifjyaqG;aEG;cJhMuonf/ ausmif;wv
ydwaf &;onf q&mrsm;twGuf jyifqifcsdef ausmif;om;rsm;twGuf jyefvnfavhvmjcif;twGuv
f nf;aumif;? a'oE&
A[kow
k SmrS;D a&;? tcgBuD;&ufBuD; rdbaqGrsKd;rsm;xHjyefa&;? tem;,la&;rsm;twGuv
f nf;aumif;? wuov
kd yf nma&;
wGif rSv
d Qirf jzpfaom tcsujf zpfaMumif;? (15) &uf pmydo
k ifjHk zifh ynma&; rwd;k wufEikd af Mumif; ponfh tcsut
f vuf
rsm;udk azmfxw
k af qG;aEG;MuNyD; atmufwb
kd mausmif;wvydw&f efEiS hf udpw
ifjya&;twGuf &efuek w
f uov
kd t
f "dywd
OD;EkESifh awGUqkH&ef oabmwlnDcsufrsm; csrSwfEdkifcJhonf/
1957 ck? pufwifbmv (27) &ufaeYwGif atmufwdkbmausmif;wvydwfa&;udp ta&;wBuD;aqmifGuf
&efdSonf/ pnf;rsOf;Oya' tcef; (5) tydk'ft& wuo txl;tpnf;ta0; w&yfac:,lum atmufwdkbmausmif;
wvydwfay;&ef? udppOf;pm;&ef ta&;ay: wuodkvfaumifpD tpnf;ta0; ac:,lay;&efESifh udpudk tusKd;t
aMumif;ESifhwuG jynfhpkHpGm aqG;aEG;wifjyEdkif&ef tqdkrsm;udk txl;tpnf;ta0;wGif wifoGif; qkH;jzwfcJhavonf/
odkY qkH;jzwfcsuft& atmufwdkbm (3) &ufaeYwGif wuoudk,fpm;vS,frsm;ESifh wuodkvft"dywd
OD;EkwdkY awGUqkH&mwGif wuo udk,fpm;vS,frsm;\ atmufwdkbmausmif;wv ydwfoifhaMumif; aqG;aEG;wifjyonfh
tcsuftvufrsm;? tudk;tum;taxmuftxm;rsm;udk wuodkvft"dywd OD;Ekudk,fwdkifvufcHvmNyD; ,ckESpf tcsdef
vGefaeNyDjzpfaomaMumifh rjzpfEdkifawmhaMumif;? udpu
dk ynma&;aumfrSifwGifvnf; wifjypOf;pm;rnf jzpfaMumif;?
vmrnfhESpf ausmif;wvydwfEdkifa&;twGuf BudK;pm;ay;rnf jzpfaMumif;wdkYudk uwday;cJhavonf/
xdkYaMumifh wuo\ atmufwdkbmausmif;wvydwfa&; aqmifGufcsuf\ atmifjrifrIonf ,ckESpfwGif
taumiftxnfESifhwuG rawGUjrif&aomfvnf; vmrnfhESpfrsm;wGif atmifjrifEdkif&ef vrf;prsm;yGifhvmNyD[k wuo
rS,lqayonf/ xdkodkY vrf;pyGifhvmaomfvnf; vkH;0atmifjrifrI&Sdvm&ef wuoonf pnf;vkH;nDGwfaom ausmif;
om;xktm;jzifh rnfrQxd wdkufyGJ0ifawmif;qdkEdkifrnf enf;[lonfh tcsufay:wGifom ausmif;om;xk\ atmifyGJwnf
onf[k ,lqayonf/
4/
vufw
Sd uov
kd af q;ko
H nf ppfrjzpfru
D if;acwf\ ausmif;om;OD;a&tcsK;d tpm;ESihf udu
k n
f pD mG aqmifu
G f
xm;jcif;jzpf ,ckacwfwiG f tqrwefrsm;jym;vmaom ausmif;om;OD;a&ESihf vk;H 0 rvkaH vmufawmhay/ vlemcef;rsm;?
acwfrDaq;ESifh aq;ud&d,mrsm;? tcrJhaq;xdk;ay;jcif;rsm; ponfwdkYudk wdk;csJUay;&ef tcsdefusaeayNyD/
wuodkvfaq;kHudk aq;ukonfh aq;kHoufoufwGifom r[kwfbJ ausmif;om;rsm; tem;,l&dyfomwck
jzpfvmonftxd aqmifGuf&ef wuorS &nfrSef;xm;ayonf/ odkYaomf udpo
nf wjznf;jznf; aqmifGuf&rnfh
vkyfief;jzpfayonf/ uaeYavmavmq,f taeESifh wuodkvfaq;kHwdk;csJUa&;? aq;0g;rsm;tcrJhukocGifh&a&;/ tcrJh
aq;xk;d cGi&hf Sad &;? olemjyKq&mrrsm; vkaH vmufpmG cefYxm;a&;twGuf awmif;qdx
k m;ayonf/ awmif;qd&k Sd xm;ayNyD/
tjrefqkH;jzpfajrmufatmif taumiftxnfazmfa&;twGuf BudK;yrf;&ayrnf/
ausmif;aqmifrsm; rvkHavmufrIjyemudk tmPmydkifwdkYu (3) cgusausmif;xkwfpepfESifh ajzSif;ay;ae
aomfvnf; ESpfpOfwuodkvfrS rvTJombJ xGufoGm;&aom ausmif;om;ESifh 0ifvmaom ausmif;om;OD;a& rrQojzifh
tcef;rvkHavmufrI jyemrsm; ay:aygufvsuf Sdayonf/ ,ckESpfpwGif ausmif;om;aygif; (201) a,mufausmf
tcef;rSd wcef;ESpfa,mufpepfudk ,m,DtokH;jyK tcef;rvkHavmufrI jyemudk wuorS ,m,DajzSif;cJh&av
onf/ tcuftcJrsKd; vmrnfEh pS w
f iG f ydrk Bkd uD;rm;pGm &ifqikd &f OD;rnf[k wGucf sufEikd af yonf/ xdYk aMumifh ausmif;aqmif
opfrsm;udk wdk;wufvsufSdonfh ausmif;om;OD;a& tcsKd;tpm;udk vdkuf tjrefqkH; tvkHtavmuf aqmifGufay;&ef
wuorS awmif;qdkvsufSdayonf/
5/
aq;odyHwGif ausmif;om;OD;a& waeYwjcm; rsm;jym;vsuf rEav;yif aq;odyH cGJjcm;zGifhvSpfEdkifonftxd
jzpfvmonf/ ppfrjzpfrDuvnf; aq;odyHonf oD;jcm;jzpfcJhNyD; ,ckESpfwGif ausmif;om;OD;a& tqrwef wdk;wuf
vsufSdonfhtwGuf oD;jcm;&yfwnfEdkifonfh tajctaewGifSdonf/ oD;jcm; aumvdyfjzpfjcif;jzifh t"duvdktyfcsuf
rsm;udk ydrk akd wmif;qdk wdu
k yf 0JG ifEikd jf cif;aMumifh (Constituent College) &Sad &;twGuf aq;odyaH usmif;om;rsm;or*EiS hf
wuowdkY ndEIdif;wdkifyifaqG;aEG;NyD;vQif tjrefEdkifqkH; taumiftxnfazmf&ef wuorS wifjyawmif;qdkxm;vsuf
Sdayonf/
6/
&efuif;ESihf xD;wef;aumvdyw
f Ykdonf Oypmaumvdyt
f qifo
h Ykd a&muf&dS ef tvGev
f t
kd yfvsuf o
dS nf/ tb,f
aMumifq
h akd omf vuft
dS qifo
h nf aumvdyEf iS v
hf ;Hk 0rwlbJ txufwef;ausmif; omomomSo
d nf/ ausmif;aqmifrsm;\
csKdU,Gif;csufrsm;? t&nftcsif;jynfh q&m^rrsm; rvkHavmufjcif;? ausmif;okH;y&dabm*rsm; rvkHavmufjcif;? ynmoif
556

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


Mum;a&;tqifh rwdk;wufjcif;paom tcsuftvufwdkYrSm ,aeY &efuif;ESifh xD;wef;aumvdyfwdkY\ cHpm;&csufrsm;
jzpfonf/ xdkYaMumifh cHpm;&csufrsm; yaysmufa&;? tqifhtwef;rDaom Oypmaumvdyfwck jzpfay:a&;wdkYtwGuf
wuorS oufqdkif&modkY wifjyawmif;qdk wdkufyGJ0ifvsufSdavonf/ xdkodkY tqifhtwef;rSom Oypmaumvdyf
wcktjzpfnrD Qaom ausmif;aqmifrsm;? pmoifcef;rsm;? q&mrsm;? ausmif;ok;H ypn;f y&dabm*rsm;? "gwfccJG ef;ypn;f rsm;
udk wdk;csJUxm;&ef oufqdkif&modkY awmif;qdkxm;vsuf Sdayonf/
7/
1958 ckrSp &yfqdkif;xm;aom ausmif;om;rsm; axmufyHhaMu;udk ,cktcsdefwdkif &yfqdkif;vsufyif Sdao;
onfukd tjrefq;Hk jyefvnf qufvufay;&ef wuorS awmif;qdv
k sufadS yonf/ jyemESihf wqufwnf;jzpfaom
wuov
kd f tok;H p&dwcf iG hf yaiG (University Grant) udv
k nf; ,aeYausmif;om;OD;a& tcsKd;tpm;ESihf udu
k n
f rD Qatmif
wdk;wufcGifhjyK xkwfay;&ef wygwnf; awmif;qdkxm;ayonf/ wuodkvfwGif ynmt&nftcsif; aumif;aomfvnf;
pD;yGm;a&;csKdUwJrh aI Mumifh ausmif;om;aygif;rsm;pGm ynmoifMum;vdyk gaomfvnf; roifMum;Edik Mf uacs/ aq;ESihf tif*sifeD
,mXmewdkYwGif jyifybkwfaumfrSif? ppfwyf paomtzGJUtpnf;rsm;rS axmufyHhaMu;rsm;,l ynmoifMum;ae&aom
ausmif;om;aygif;rsm;pGm Sad vonf/ trSepf ifppf odYk jyifyrS axmufyahH Mu;rsm; ay;jcif;xuf wuov
kd b
f @maiGxrJ S
ay;jcif;u ydrk akd umif; ydrk rkd eS u
f efayonf/ ,ckuo
hJ Ykd wuov
kd w
f iG f axmufyahH Mu;rSjd cif;onf wuov
kd f So
d ifh t
dS yf
onfh *kPft*Fg&yf *kPfodumESifhvnf; rnDGwfay/ xdkYaMumifh wuoonf tpdk;&u wuodkvfESifhaumvdyfrsm;
twGuf okH;pGJaiG (University Grant) udk tvkHtavmuf wdk;csJUay;&efESifh wqufwnf; t&nftcsif;xl;cRef
pD;yGm;a&;usyfwnf;aom ausmif;om;rsm;tm; axmufyHhaMu;rsm; jyefvnfay;yg&ef awmif;qdkxm;vsuf Sdayonf/
(c) wuorS OD;pD;vkyfaqmifcJhaom vkyfief;rsm;
1/
upm;ckepf m;jriw
hf ifa&;ESihf ywfouf ,ckEpS t
f rIaqmiftzGUJ onf upm;ckepf m; ausmif;om;rsm;udk rMumcP
pkaygif;aqG;aEG;jcif;rsm;? vdktyfcsufrsm; epfemcsufrsm;udk SmazGazmfxkwf if;tcsufrsm; jynfhpkHap&ef enf;vrf;rsm;
SmazGjcif;rsm;udk vkyu
f ikd cf ahJ yonf/ tm;upm;orm;wdYk tm; wuorS twwfEikd q
f ;Hk tm;upm;ypn;f tultnDrsm;udk
vnf; ay;cJhayonf/
wuotaejzifh wuov
kd f upm;ckepf m;aumifpD vkyif ef;rsm;wGif ta&;BuD;qk;H tydik ;f u yg0ifaqmifu
G cf ahJ y
onf/ Oyrm abmfvDabmjydKifyGJrsm;? bwfpuufabmjydKifyGJrsm; paom vkyfief;rsm;wGif vnf;aumif;? jydKifyGJrsm;
jzpfajrmufa&;twGuf vIHYaqmfpnf;kH;a&; vkyfief;rsm;wGif wuo udk,fpm;vS,frsm; wm0ef,lxrf;aqmifcJhayonf/
rEav;tBudKyGJawmfodkYvnf; wuorSOD;pD; &efukefwuodkvfESifh rEav;wuodkvfwdkYSd ausmif;om;csif;
cspfMunf&if;ESD;a&;wdkYtwGuf abmvkH;toif;? bwfpuufabmESifh abmfvDabmtoif;wdkY rEav;odkY oGm;a&muf
rdwfaqGjzpfyGJrsm; ,SOfjydKifupm;cJhMuayonf/
oufqdkif&mor*rsm;ESifh ndEIdif; wwd,tBudrfajrmuf aumvdyfaygif;pkH ajy;ckefupm;yGJBuD;udk 1957 ck?
'DZifbmv (27) &ufaeYwiG f armfvNrdKifNrdKU NrdKUrupm;uGi;f BuD;wGif atmifjrifpmG usif;yEdik cf o
hJ nf/ aumvdyaf ygif;pkH
ajy;ckefupm;yGJBuD;odkY &efukefwuodkvfrS ajy;ckefupm;orm;rsm;? rEav;wuodkvfrS tm;upm;orm;rsm;ESifh armfv
NrdKifOypmaumvdyfrS tm;upm;orm;rsm; pkpkaygif; (100) ausmfrQ yg0if,SOfNydKif upm;cJhMuayonf/ wuodkvfESifh
aumvdyftoD;oD;rS tm;upm;orm;rsm;onf pdwftm;xufoefpGmESifh vnf;aumif;? wOD;ESifhwOD; tvGefcspfMunf
&if;ES;D pGmjzifh vnf;aumif; upm;ckepf m;Muojzifh Armjynf wuov
kd Ef iS ahf umvdyt
f oD;oD;wdYk \ upm;ckepf m;a&;tqifh
twef; jrifhrm;vma&;twGuf BuD;pGmtaxmuftul jzpfapayonf/
&efuek w
f uov
kd f ESpyf wfvnfupm;ckepf m;yGBJ uD;udk 1958 ck? Zefe0g&Dv (18) &ufaeYu usif;yNyD;pD;cJah yNyD/
upm;ckepf m;yGBJ uD; jzpfajrmufvma&;twGuf upm;ckepf m;orm;rsm; pkpnf;jcif;? ausmif;om;xk tm;ay;ulnrD &I S&d ef
0g'jzefYvIHYaqmfjcif; paomtultnDrsm; wuodkvf upm;ckefpm;aumifpDESifh wuo yl;aygif;vkyfaqmifcJhayonf/
,ckESpf usif;yaom ESpfvnfupm;ckefpm;yGJBuD;wGif pHcsdefopf (5) ck wifvdkufEdkifayonf/
wuorS rQxd upm;ckefpm;ESifhywfouf vkyfudkifaqmifGufcJhygaomfvnf; arQmfrSef;xm;onfh upm;
ckefpm; tqifhjrifhwufokdY ra&mufSdao;ay/ arQmfrSef;xm;aom tqifhodkY a&mufSdEdkif&efrSm wuodkvfupm;ckefpm;
aumifpD ydkrdkud;pm; vkyfudkifvmjcif; tay:wGifvnf;aumif;? wuorS rnfrQxd upm;ckefpm;a&;wGif qufvufNyD;
acgif;aqmifpnf;k;H vkyu
f ikd o
f mG ;onfh tay:wGiv
f nf;aumif;? ausmif;om;xk\ tm;ay;ulnrD I tay:wGiv
f nf;aumif;
wnfadS eayonf[k ,kMH unfayonf/ wuorS &efuek w
f uov
kd f tm;upm;avmu jriw
hf ifEikd af &;twGuf pmwrf;wck
a&;om; wifjyEdkif&ef BudK;yrf;vsufSdayonf/
557

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
2/
pwkwtBudrfajrmuf wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pkHaqG;aEG;yGJBuD;udk wuodkvfESifh aumvdyftoD;oD;wdkY
ndEIdif;wdkifyif 1957 ck? 'DZifbmv (28-29) &ufaeYrsm;wGif armfvNrdKifOypmaumvdyfpnf;a0;cef;rBuD;wGif &efukef
wuodkvfausmif;om;rsm;or*? rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;or*? armfvNrdKifOypmaumvdyfausmif;om;rsm;
or*ESifh rauG;Oypmaumvdyfausmif;om;rsm;or*wdkY OD;pD;acgif;aqmifum atmifjrifpGm usif;yNyD;pD;cJhavonf/
uGezf &ifBh uD;odYk &efuek w
f uov
kd \
f r[mXmersm;jzpfaom &efuek af q;odyaH usmif;om;rsm;or*? rEav;
aq;odyHr[mXmecGJausmif;om;rsm;or* udk,fpm;vS,frsm;ESifh &efuif;? xD;wef;aumvdyfrsm;rS udk,fpm;vS,frsm;?
&efukefwuodkvfESifh rEav;wuodkvfrS ausmif;om;nDGwfa&;wyfOD; udk,fpm;vS,frsm;? wuodkvfESifh aumvdyf
toD;oD;Sd toif;tzGUJ tpnf; ud,
k pf m;vS,rf sm; wufa&mufcMhJ uayonf/ toif;tzGUJ aygif; (44) zGUJ ? ud,
k pf m;vS,Ef iS hf
avhvmolaygif; (126) a&mufwdkY wufa&mufcJhonf/
awGUqkHaqG;aEG;yGJBuD;wGif &efukefwuodkvf\ tajctaeESifhywfoufaom tajctaepmwrf;w&yfudk
wufa&mufol ud,
k pf m;vS,Ef iS hf avhvmoltaygif;wdYktm; wifjyaqG;aEG;cJah yonf/ tjcm;wuov
kd f ausmif;om;rsm;u
vnf; rdrdwdkYepfemcsuf vdktyfcsufrsm;udk wifjycJhayonf/
'kw,
d ESihf wwd,tBudrf wuov
kd Ef iS hf aumvdyaf ygif;pkaH qG;aEG;yGJ usif;y&m xkwjf yefcahJ om jynfwiG ;f Nidr;f
csrf;a&; &Sda&;twGuf tpdk;&ESifh awmfvSefa&;tiftm;pkwdkY ESpfOD;ESpfzuf rsuffESmcsif;qdkif awGUqkHaqG;aEG;ajzSif;jcif;
jzifh jynfwiG ;f ppfr;D BuD; Nidr;f owf&ef arwm&yfco
H nfh yefMum;vTmwapmifukd uGezf &ifBh uD;wGif xkwjf yefEikd cf ahJ yonf/
xdkYjyif ausmif;om;xk 'Drdkua&pDta&;rsm; jyefvnfay;tyfa&;? EdkifiHvkH;qdkif&m ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; w&yfudk
Edik if aH wmftpd;k &u OD;pD;usif;yay;a&;? jynfwiG ;f Nidr;f csrf;a&; tjrefq;Hk wnfaqmufay;a&;ESihf urmYwif;rmrI avQmhaygh
a&;twGuf tjydKiftqdkif vufeufwyfqifrIrsm;? tEkjrLvufeufrsm; prf;oyfazmufcGJjcif;rsm; rjyKMu&ef wdkufwGef;
awmif;qdak Mumif;ESihf vufeufppfonftiftm; avQmah ygha&;vkyif ef;rsm;udk tjrefq;Hk vkyu
f ikd af qmifu
G Mf u&ef arwm&yf
cHonfh aMunmpmwrf;udkvnf; uGefz&ifhBuD; wckvkH;u wnDwGwfwnf; xkwfjyefEdkifcJhonf/
xdYk aMumifh pwkwt
Budraf jrmuf wuov
kd Ef iS hf aumvdyaf ygif;pkaH qG;aEG;yGBJ uD;udk uRefawmfwYkd wuoESiw
hf uG
nDaemifor*wdkY yl;wGJum atmifjrifpGm usif;yEdkifcJhaMumif;/
3/
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*\ vkyfief;pOfwGif ausmif;om;oufomacsmifcsda&;vkyfief;onf
wcktygt0ifjzpfonf/ if;vkyfief;pOfudk taumiftxnfazmfEdkif&ef ausmif;om;oufomacsmifcsda&;qdkif wck zGifh
vSpf&ef BudK;pm;cJhonf/ oufqdkif&mwdkYESifh aqG;aEG;cJh\/ or0g,rqdkiftjzpfodkY &nfTef;aomfvnf; tcuftcJrsm;
Sdaeayonf/ or0g,rpepfrSm wa,mufpD tpkS,f,mjzifh rwnf&rnfhjyif vufSdtajctaet&vnf; or0g,r
rSwfykHwif&ef cufcJaeayonf/
rnfodkYyifjzpfap ausmif;om;rsm;udk,fwdkif OD;pD;vkyfudkifonfh ausmif;om;oufomacsmifcsda&;qdkif jzpf
ajrmufa&;twGuf jzpfEikd o
f nft
h ajctae? jzpfEikd o
f nfyh pHk rH S wd;k csJUvkyu
f ikd o
f mG ;&ayrnf/ qdik rf wnfa&;twGuf ausmif;
aqmif o[m,ESiphf mzwftoif; ud,
k pf m;vS,rf sm;ESihf awGUqkaH qG;aEG;cJo
h nf/ tcsed t
f cg tajctaet& ausmif;aqmif
o[m,ESifhpmzwftoif;rsm;rS aiGaMu;tultnD&&ef tcuftcJrsm; Sdaeayonf/ wuotaeESifhvnf; vkHavmuf
aom rwnfaiGudk xkwfay;Edkifonf r[kwfay/ odkYaomfvnf; wuotaeESifh xkwfay;onfhaiGESifhyif jzpfEdkifonfh
&efukefwuodkvf wHqdyfygSdonfh pma&;puLuwfrsm;? pmtdwfrsm;ponfwdkYudk tzdk;EIef;csKdompGmESifh kdufESdyfa&mif;
cscJhonf/ ,cktcg pma&;puLuwfrsm;ESifh pmtdwfrsm; (2300) ausmfzdk;rQ a&mif;csNyD;cJhNyD;jzpf\/ azmfjycJhonfhtcuf
tcJrsm;Sad eaomfvnf; usef adS eao;onfh aiGEiS yhf ifrwnf ausmif;om;oufomacsmifcsad &;qdik w
f ck jzpfay:vmatmif
BudK;pm;&OD;rnfom jzpfonf/ ESppf Of wuo\ ynmoifaxmufyahH Mu;qk (2) qkuv
kd nf; ynmvdv
k m;NyD; pD;yGm;a&;tm;
jzifh taxmuftul vdktyfaomausmif;om;rsm;tm; tenf;ESifhtrsm; tultnDjzpfap&eftwGuf ,ckESpfrS pwif
&efykHaiGw&yf zGifhvSpfxm;&ef BudK;pm;vsuf Sdayonf/ tjcm; tao;pdwfvkyfief;taeESifhrl NyD;pD;cJhaom atmufwdkbm
pmar;yGJ &efuif;ESihf xD;wef;aumvdyrf sm;odYk oGm;a&mufajzqd&k rnfh ausmif;aqmiftoD;oD;rS ausmif;ol^om;rsm;tzdYk
oGm;vmrIv,
G u
f al p&ef armfawmfum;rsm; pDpOfay;cJah yonf/ aEG&moDausmif;ydw&f ufrsm; ausmif;om;rsm; rdrw
d Ykd &yfxH
jyefMu&m ESppf Of&tyf&jrJjzpfaom Edik if aH wmf avaMumif;o,f,yl Ykdaqmifa&;XmerS txl;avQmEh eI ;f udk kyo
f rd ;f vdu
k o
f jzifh
jyefvnf ay;tyf&ef awmif;qdkxm;cJhayonf/
4/
ausmif;om;-q&m yl;wGJvkyfaqmifa&;ESifh ywfouf ,ckESpfwGif tawmfatmifjrifonf[k ,lq&ayrnf/
aG;aumufyGJESpfckvkH; q&mBuD;rsm;\ tm;BudK;rmefwufulnDjcif;rsm;? ausmif;om;rsm;ESifh yl;wGJpDpOfvkyfudkifjcif;rsm;
onf xifSm;aomatmifjrifcsuf om"ursm; jzpfayonf/ odkY ausmif;om;wdkY\ vkyfief;wGif 0dkif;0ef;ulnDaom
558

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


aMumifhvnf;aumif;? q&mESifh ausmif;om; tjrJwrf; yl;wGJvkyfaqmifa&;? nDGwfa&; aSUtvm;tvm aumif;rGefvm
ap&efvnf;aumif;? NyD;pD;cJhonfh ulnDrItwGuf aus;Zl;wif*kPfjyKonfh taeESifhvnf;aumif;? aG;aumufyGJwGif
yg0ifun
l cD ahJ om q&m^rrsm;tm; wuorS aus;Zl;wif*P
k jf yKyGw
J &yf usi;f ycJah yonf/ onfrmS vnf; q&mausmif;
om;nDGwfpGm yl;wGJvkyfaqmifa&;twGuf ydkrdkav;eufpGm tkwfjrpfcsay;cJhjcif;jzpfonf/ xdkYaMumifhvnf; q&mBuD;rsm;
jzpfonfh ygarmuO;D bGeYf ? a'gufwmomvS? a'gufwmnDnw
D Ykd onf wuorS OD;pD;onfh a[majymyGrJ sm;wGif pmayESihf
ywfoufaom a[majymcsurf sm;udk vma&mufa[majymcJMh uavonf/ Edik if jH cm; ynma&;yg&*lrsm;tm; *kPjf yK{nfch yH o
JG Ykd
q&mrsm;tm; zdwMf um;jcif;tm;jzifv
h nf; q&mESiahf usmif;om; ydrk &kd if;ES;D rI &Scd ahJ vonf/ tcsufrsm;udk axmufjcif;
tm;jzifh ,ckESpfwGif q&mESifhausmif;om; &if;ESD;cspfcifrI? yl;wGJvkyfaqmifrIrsm; ,cifESpfrsm;uxuf ydkrdkwdk;wufvm
aMumif; awGUEdkifayonf/ aemifwGif ,ckxufydkrdk &if;ESD;rI? yl;wGJvkyfaqmifrIrsm; jyKvkyfoGm;&efvnf; wuorS
cH,lcsrSwf xm;ayonf/
5/
ausmif;aqmifudk,fykdiftkyfcsKyfa&;ESifh ywfouf ,cifESpf wuorS awmif;qkdwdkufyGJ0ifcJhaomaMumifh
ausmif;aqmifpDrHtkyfcsKyfcGifh &SdcJhaomfvnf; ,aeYxdyif wdwdusus taumiftxnfazmfNyD; raqmifGufEdkifjzpfaeay
onf/ tcsKdUae&mrsm;wGif oufqdkif&myk*dKvfwdkYu tkyfcsKyfcGifh vTJtyfray;jcif;? vTJtyfay;&ef aESmifhaES;xm;jcif;ESifh
ausmif;om;rsm;ud,
k w
f ikd f vufrcH&ef enf;trsK;d rsK;d rsm;jzifh BudK;pm;aejcif;rsm;udk awGUS&d avonf/ rvdv
k m;tyfonfh
tcsurf sm;tjyif ausmif;aqmifu,
kd yf ikd t
f yk cf sKyfa&;udk ausmif;om;rsm; em;rvnfoabmraygufap&ef Iyaf xG;atmifvyk f
jcif;? roufqdkifaomvkyfief;rsm;udk ausmif;om;rsm;tm; cdkif;apjcif;jzifh ausmif;om;tcsif;csif; oabmuGJvGJrIrsm;
ay:apjcif;paom rzG,&f monfh tcsut
f vufrsm;vnf; ay:aygufvsuf Sad yonf/ jyemrsm;udk uReaf wmfwYdktrI
aqmiftzGJUonf ,cktcsdefxd xda&mufpGm bmrQrajzSif;cJhaomfvnf; vmrnfhESpf ausmif;zGifhcsdefrSp pepfwuspDrH
ude;f cs udik w
f ,
G v
f yk af qmifomG ;&ef owfrw
S x
f m;ayonf/ vmrnfEh pS w
f iG f ausmif;aqmifu,
kd yf ikd t
f yk cf sKyfa&;ESiyhf wfouf
wzufrS ynmay;Sif;vif;a&;ESifh 0g'jzefYcsdvIHYaqmfa&; tpOfojzifhvkyfudkifoGm;NyD; tjcm;wzufrS ausmif;aqmif
tvdu
k f owfrw
S x
f m;onfah umfrwDrsm; zGUJ pnf;jcif;? aumfrwDrsm;\ tcGit
hf mPm twdtusazmfxw
k Nf yD; pDrt
H yk cf sKyfru
I kd
taumiftxnfay:vmap&ef vufawGUTejf yvkyu
f ikd jf cif;rsm; aqmifu
G &f efpaom vufawGUvkyif ef;rsm;udk udik w
f ,
G f
vkyfaqmifoGm;&ef pDpOfvsufSdayonf/
wzufwiG f azmfjycJo
h nft
h wdik ;f wuotrIaqmiftzGUJ onf usrf;opmusdeq
f ykd JG aMunmcJah om wuo\
t"duvkyfief;pOf wm0ef (12) &yfudk taumiftxnfay:atmif aqmifGufvkyfudkifcJh&mwGif vkyfNyD;? vkyfqJESifh
vkyfvwHUaom vkyfief;rsm; atmifjrifcJhonfh vkyfief;rsm;vnf;Sdayonf/ ratmifjrifao;onfh vkyfief;rsm;vnf;
Sdayonf/ wpdwfwa'o ratmifjrifao;onfh qufvufvkyf&rnfh vkyfief;rsm;vnf; Sdayonf/ rvkyfudkif rxrf;
aqmif&ao;onfh vkyfief;rsm;vnf; Sdao;onfudk xyfrHwifjyvdkayonf/
tcef;(4)
tjcm;vkyfaqmifcJhaomvkyfief;rsm;
1957 ck? atmufwkdbmv (24) &ufaeYwGif EdkifiHawmf0efBuD;csKyfOD;Ekonf wuoodkY tvnftywfvm&m
0,f wuotrIaqmiftzGUJ rS vIu
d v
f u
dI v
f v
JS BJS udKqdck ahJ yonf/ OD;EkEiS hf trIaqmifwYdk cspcf if&if;ES;D yGiv
hf if;pGm ausmif;om;
a&;&mjyemrsm;udk aqG;aEG;cJhMuavonf/ wuorS t"duxm; wifjycJhonfhtcsufrsm;rSm EdkifiHvkH;qdkif&m ynm
a&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;w&yf tpdk;&rS OD;pD;usif;ya&;? zsufodrf;cHae&aom or*rsm;ta&;? tzrf;cHae&aom ausmif;
om;rsm;ta&;? ausmif;xkwfcHae&aom ausmif;om;rsm;ta&;ESifh pmar;yGJajzqdkcGifh ydwfyifcHae&aom ausmif;om;rsm;
ta&;udk t"duxm; wifjyaqG;aEG; cJhayonf/
1/
0efBuD;csKyfOD;Ek\ tMuHay;csuft& ynma&;aumfrSif\ tultnDjzifh Edk0ifbmESifh 'DZifbmvrsm; twGif;
wGif qdkAD,uf,leD,H? jynfolYwkwfjynf? t*Fvefpaom EdkifiHrsm;rS a&mufSdaeaom ynma&;yg&*lrsm;udk wuorS
OD;pD;zdwaf c:um ynma&;a[majymyGrJ sm; qufwu
kd u
f sif;ycJah yonf/ yg&*lrsm;onf rdrw
d Ykd Eikd if t
H oD;oD;D Sd ynma&;
pepf toD;oD;taMumif;udk tao;pdwfa[majymvsuf rSif;vif;onfhtcsuftvufrsm;udk pdwfSnfpGm ajzMum;onfh
twGuf ausmif;om;xkodSdvdkonfh tcsuftm;vkH;udk odSdcGifh &SdcJhayonf/
2/
odYk wuo\zdwMf um;csut
f & vma&mufa[majymMuonfh Edik if jH cm;yg&*l {nfo
h nfawmfrsm;tm; cs;D usL;
*kPf yonft
h aejzifh {nfch yH w
JG &yfukd 1957 ck? Ed0k ifbmv (27) &ufaeYwiG f wuocef;r jyKvkycf ahJ yonf/ {nfch yH JG
q&m^rrsm;? wuov
kd f dS toif;tzGUJ tiftm;pku,
kd pf m;vS,rf sm;? jyifyEkid if aH &;tzGUJ tpnf;rsm;ESihf owif;axmufrsm;udk
559

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
zdwMf um;cJo
h nft
h jyif wuo\ Edik if v
H ;Hk qdik &f m ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD; usif;ya&;ESihf ywfoufaom oabmxm;
wifjycsufrsm;udk xkwfjyefcJhayonf/
3/
1957 ck? Ed0k ifbmv (26) &ufaeYwiG f *syefjynfv;Hk qdik &f m ausmif;om;or*rsm;tzGUJ csKyf Ou|ESihf *syefjynf
tEkjrLvufeufqefYusifa&;tzGJU (Japanese Council Against A&H Bomb) onf urmYausmif;om;rsm;or*
(I.U.S) ud,
k pf m;vS,t
f aejzifh ArmjynfoYkd vma&mufvnfywf&m wuorS *kPjf yK{nfch cH ahJ Mumif;/ wuo\{nfo
h nf
tjzpf &efuek Nf rdKUwGif wywfMumrQaexdik Nf yD; ausmif;om;a&;&mjyemrsm; urmYNidr;f csr;f a&;jyemrsm;udk &efuek jf rdKUSd
toif;tzGJUaygif;pkHESifh cspfcif&if;ESD;pGm awGUqkHaqG;aEG;oGm;cJhayonf/
4/
1957 ck? 'DZifbmv (6-7-8) &ufaeYrsm;wGif rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;or*rS OD;pD;usif;yaom
oD;jcm;wuov
kd f tBudKyGaJ wmfoYkd rwuo\ zdwMf um;csuft& wuorS OD;pD;acgif;aqmif tm;upm;orm;rsm;ESihf
,Ofaus;rIudk,fpm;vS,frsm; yg0ifwufa&mufcJhMuayonf/
wuorS xdkodkh rEav;tBudKyGJawmfodkh wufa&muf&mwGif(1) vmrnfhESpfrSp rEav;wuodkvfudk oD;jcm;wuodkvfjzpfawmhrnfudk vIdufvSJpGm axmufcHjcif;ESifh
(2) rEav;wuodkvf nDaemifausmif;om;rsm;ESifh &if;ESD;cspfcifa&;? yl;wGJvkyfaqmifa&;[lonfh tajccH
oabmxm;ESpf&yfjzifh wufa&mufcJhjcif;jzpfayonf/
xkdYaMumifhvnf; wuodkvfabmvkH;toif;? bwfpuufabm? abmfvDabmtoif;wdkYESifh yGJawmfwGif ulnD
ujya&;twGuf tutzGJUrsm;udkyg wuorS zdwfac:pkpnf; nDGwfpGm tm;ay;wufa&mufcJhayonf/ odkYaomf
rEav;wGif rarQmv
f ifo
h nfh jyemwckEiS hf &ifqikd cf &hJ wuorS xdu
k pd E iS yhf wfoufNyD; 0rf;enf;aMumif; rSww
f rf;wif
xm;cJah yonf/ rEav;odYk a&mufaomtcg q&mrsm;OD;pD;onfh uyGrJ sm;ppfaq;a&;tzGUJ u &efuek rf v
S monfh uyGrJ sm;udk
tprf;ujyppfaq;cHNyD;rS ujy&rnfqdkvm&m wuotaejzifh rludk vkH;0vufrcHEdkifaomaMumifh uRefawmfwdkY\
uyGrJ sm; vk;H 0ujyjcif; rjyKcJah y/ rwuotaeESihf ppfaq;a&;tzGUJ tm; tjyif;txef ta&;qdak omfvnf; tcsnf;ES;D
yif jzpfcJhayonf/ xdkYaMumifh ppfaq;a&;tzGJUwGifyg0ifaom q&mwpk\tjyKtrlESifhywfoufNyD; rwuorSvnf;
0rf;enf;aMumif; rSww
f rf;wifcahJ vonf/ aemif tjzpftysurf sK;d ay:aygufrjI zpfrvm&efEiS hf wm;qD;Edik &f efwYkdtwGuf
tjzpftysufu or*ESpfckwdkYtm; BuD;pGmaomoifcef;pm ay;tyfcJhayonf/
5/
rEav;wuodkvf tMudKyGJawmfodkY {nfhonfawmftjzpf wufa&muf&if; rEav;jrdKUSd pdkufysKd;a&;twwf
oifr[mXmeausmif;om;rsm;or* trIaqmifrsm;ESihf 'DZifbm (11) &ufaeYwiG f vnf;aumif;? rEav;aq;twwfoif
r[mXmecGaJ usmif;om;rsm;or* trIaqmiftzGUJ ESihf (9) &ufaeYwiG f vnf;aumif; wuotrIaqmifwYkd &if;ES;D cspfMunf
a&;twGuf awGUqkHaqG;aEG;cJhMuayonf/
6/
tif*sifeD,mr[mXmeausmif;om;rsm;tm; ausmif;wuf 75% rjynfhvQif pmar;yGJajzcGifh ray;onfhudpu
dk
wuoonf tif*sifeD,mausmif;om;rsm;or*ESifh vufwGJwdkufyGJ0ifvsuf Sdayonf/ udpudk wuorS 1957
ck? Edk0ifbmv (29) &ufuwnf;u qD;edwfodkY wifjyxm;aomfvnf; tif*sifeD,mr[mXmerSL;u aESmifhaES;xm;ojzifh
MumSnv
f m&m ,cktcg pmar;yGrJ sm; eD;uyfvmNyDjzpfaomaMumifh udpu
kd ajzSi;f ay;&ef wuoESihf tif*sief ,
D mor*
udk,fpm;vS,fwdkYonf ygarmucsKyfESifh (3) Budrfwdkif oGm;a&mufawGUqkH awmif;qdkaomfvnf; r&Sdao;ojzifh aSUquf
vufaqmifGufoGm;&ef tif*sifeD,mor*ESifh ndEIdif;wdkifyifvsuf Sdayonf/
7/
wuoa<u;aMumfoH td;k a0pmapmifukd 24? 9? 57 &ufaeY Ou|opf usrf;opmusdeq
f ykd w
JG iG f yxrqk;H tBudrf
taejzifh xkwaf 0cJah yonf/ xdYk aemuf (37) Budraf jrmuf trsKd;om;aeYwiG f trsKd;om;aeYtxl;xkwt
f jzpf tk;d a0pmapmif
udk wwd,tBudrf 16? 11? 57 &ufaeYwGif xkwfa0jzefYcsdcJhayonf/
ESpfywfvnf tdk;a0r*Zif;udk ESpfrukefrD xkwfa0Edkifa&;twGuf tdk;a0r*Zif;aumfrwDrS pmrlrsm;awmif;cH
jcif;? aMumfjimrsm;aumufcHjcif; paomvkyfief;rsm;udk tylwjyif;BudK;yrf;vsuf Sdayonf/ ESpfvnf tdk;a0r*Zif;udk
aumif;rGeaf ooyfNyD; tqift
h wef;rDaom r*Zif;wcktjzpf xkwaf 0Edik af &;twGuf BudK;pm;vsufadS y&m r*Zif;aumif;
wck jzpfvma&;twGuf ausmif;om;xktm;ay; ulnDrIrsm; vdktyfvsufSdaomaMumifh ausmif;om;xkrS ulnDyg&ef
av;eufpGm arwm&yfcHvdkufygaMumif;/

(1) trsKd;om;aeh /
560

tcef; (5)
txdrf;trSwfaehrsm;usif;yjcif;
/ (37) BudrfajrmuftrsKd;om;aeYudk 1957 ck? Edk0ifbmv (16) &ufaeYwGif wuoonf

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


Auorsm;tzGJUcsKyf? &uowdkYESifh yl;aygif;OD;pD;um &efukefjrdKU ql;avbk&m;vrf; tvkyform;ausmufwdkif usif;y
jyKvkyfcJhayonf/ atmifyGJaeY ynma&;tqdk? 'Drdkua&pDa&;tqdkESifh Nidrf;csrf;a&;tqdkrsm; wifoGif;qkH;jzwfcsuf
csrSwfEdkifcJhayonf/
(2) urmhausmif;om;aeh /
/ 1957 ck? Edk0ifbmv (17) &ufaeYonf urmYausmif;om;aeYjzpfonfh tavsmuf
wuoonf Auorsm;tzGUJ csKyf? &uowdYkEiS hf yl;aygif;vsuf udv
k ekd pD epfqefYusiaf &;? trsK;d om;vGwv
f yfa&;? urmYNidr;f
csrf;a&;? urmYausmif;om;xk aoG;pnf;nDGwfa&;wdkYtwGuf a[majymyGJrsm;? uyGJrsm;ESifh wcrf;wem; usif;ycJhav
onf/ urmYausmif;om;rsm;aeYudk *kPfjyKaomtm;jzifh yef;csDjyyGJESifh pmpDpmukH;jydKifyGJrsm;udkvnf; jyKvkyfcJhayonf/
yef;csDjyyGJudk wywfMumrQ wuocef;rwGif jyocJhayonf/
(3) ausmif;om;aeh /
/ (19) Budrfajrmufausmif;om;aeYudk wuoonf Auorsm;tzGJUcsKyf? &uowdkYESifh yl;
aygif;um Adkvfatmifausmfvrf;? AdkvfatmifausmfpuGJ,m; 1957 ck? 'DZifbmv (20) &ufaeYwGif usif;ycJhavonf/
ausmif;om;aeYtcrf;tem; vlxkpnf;a0;yGJBuD;wGif ynma&;tqdkrsm;? 'Drdkua&pDa&;tqdkrsm;ESifh Nidrf;csrf;a&;tqdk
rsm;udk wifoGif;qkH;jzwfcsufrsm; csrSwfcJhayonf/
tcef; (6)
taxGaxG
&Jabmfw-hkd
wuotrIaqmiftzGJUonf csrSwfxm;aom vkyfief;udk taumiftxnfazmf&if; wuoBuD; BuD;xGm;wdk;
wufa&;? *kPfodumjrifhwufa&;ESifh t"GefYSnfpGmwnfjrJa&;wdkYtwGuf 0dkif;0ef;ulnD tm;ay;cJhMuaom yk*dK vftoD;oD;
wdkYtm; atmufazmfjyygtwdkif; aus;Zl;wif*kPfjyKaMumif; rSwfwrf;wifvdkufayonf/
wuoyd#uwfwdkufodkY pm;yGJukvm;xdkif (2) pkHESifh pmtkyfpmwrf;rsm; ay;vSLcJhaom EkdifiHawmf0efBuD;csKyf
OD;EkodkY rsm;pGmaus;Zl; Oyum&wifSdaMumif; wuorS rSwfwrf;wifcJhayonf/ pmMunfhwdkuf wdk;wufrItajctaeESifh
ywfouf yd#uwfwdkufrSL;u oD;jcm;tpD&ifcHpmwapmif wifoGif;OD;rnf jzpfayonf/
aG;aumufyGJwGif yg0ifulnD BuD;MuyfcJhMuaom &efukefwuodkvf q&m^rtaygif;wdkYtm; vnf;aumif;?
rEav;r[mXmetoD;oD;rS q&m^rtaygif;wdkYtm; vnf;aumif;? wuo\ ynma&;a[majymyGJrsm;wGif pdwftm;
xufoefpGm vma&mufa[majymulnDMuaom &efukefwuodkvfq&mtoif;rS q&mBuD;rsm;tm; vnf;aumif; aus;Zl;
Oyum& txl;wifSdaMumif; rSwfwrf;wifcJhayonf/
wuorS zdwfMum;csuft& vma&mufa[majymMuaom EdkifiHjcm;yg&*ltoD;oD;wkdYtm; odkY vma&muf
a[majymjcif;aMumifh vnf;aumif;? odYk a[majymEkid &f ef tpDtpOfrsm;vkyaf y;onfh ynma&;pkpH rf;rIaumfrSif wGb
J uf
twGif;a&;rSL; q&mOD;bjrifhtm; vnf;aumif; txl;aus;Zl;wifaMumif; *kPfjyKrSwfwrf;wifcJhayonf/
wuo\ zdwMf um;csuft& pmaytEkynmtaMumif; vma&mufa[majymcJah om pma&;q&mrsm;tm; vnf;
aumif;? pma&;q&mtoif;tm; vnf;aumif; aus;Zl;wifSdaMumif; rSwfwrf;wifcJhayonf/
rEav;tBudKyGaJ wmf wufa&mufpOf 11? 12? 57 &ufaeYwiG f rwuo? wuo ud,
k pf m;vS,t
f zGUJ 0ifrsm;tm;
rdwfquf*kPfjyKyGJw&yf {nfhcHcJh&m xdk{nfhcHyGJtwGufvnf;aumif;? yGJawmfwufa&mufyg&ef zdwfMum;rItwGufvnf;
aumif;? yGJawmfumvtwGif; jyKpkapmifhaSmuf {nfhcHrIrsm;twGufvnf;aumif;? wuorS rsm;pGmcsD;usL;*kPfjyKaus;Zl;
wifSdaMumif; rSwfwrf;wifcJhayonf/
urmYausmif;om;aeY txdrf;trSwfyGJwGif urmYausmif;om;rsm; owif;ywftwGif; (Edk0ifbm 17 rS 24
&ufaeYxd) zdwfrEujyKcsufaMumifh cif;usif;jyoaom yef;csDjyyGJjzpfatmif MudK;pm;aqmifGufcJhonfh yef;csDq&m
OD;eef;a0ESifh rdrdwdkYyef;csDum;csyfrsm; jyocGifhjyKaom yef;csDq&mBuD;toD;oD;wkdYtm; wuorS rsm;pGmaus;Zl;wif
*kPfjyKygaMumif;ESifh rSwfwrf;wiftyfayonf/
urmYausmif;om;aeYtxdrf;trSwf ya'omuyGJwGif yg0ifujyaom ausmif;ol? ausmif;om;rsm;ESifhwuG
0dkif;awmfwD; tzGJUom;rsm;tm; aus;Zl;wif*kPfjyKaMumif; rSwfwrf;wifcJhayonf/
&Jabmfw-hdk
azmfjycJo
h nft
h wdik ;f igwdYk wuotrIaqmiftzGUJ rS csrw
S cf o
hJ nfh vkyif ef;pOfrsm;udk taumiftxnfazmf&mwGif
atmifjrifonfh tcsufrsm;vnf;Sad yonf/ ratmifjrifao;onfh tcsufrsm;vnf;Syd gonf/ wpdww
f a'oom atmif
561

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
jrifao;onfh tcsufrsm;vnf; Sdygonf/ tcuftcJtrsKd;rsKd;ESifh tajctaetrsKd;rsKd;udk &ifqdkifaqmifGufcJh&ojzifh
csKdU,Gi;f wdr;f yg;csufrsm;vnf; So
d nfukd igwdYk ziG [
hf 0efccH yhJ gonf/ odYk qufvuf vkyu
f ikd &f ef usefadS eao;aom
vkyfief;rsm;udkvnf; OD;vnfrokef qufvufvkyfudkifoGm;rnf[k av;eufpGm uwday;cJhygonf/ ausmif;om;xk\
wcJeufnDGwfrItiftm;jzifh vkyfief;rsm;udk atmifyGJyef;wdkifodkY a&mufonfhwdkifatmif aqmifGufoGm;Ekdifrnf[k
wifjy&if; ed*kH;csKyfcJhonf/
ausmif;om;xknDGwfa&;rS atmifyGJodkh
(yk)H
armifpD
'k-Ou|
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*
&efukefwuodkvf
aehpGJ- 1958 ck? azazmf0g&Dv (4) &ufaehwGif xkwfjyefaMunmonf/

()

pmMunfw
h u
kd Xf metpD&ifcpH m

(tpD&ifcHpm tpydkif;aysmufqHk;aeonf/)
or*pmMunfw
h u
kd o
f nf odYk tultnDawmif;cH&m or*tcGit
hf mPmESihf 0g'udk xdyg;apaom rnfonfh
tultnDudkrQ vufcHpOf;pm;rnf r[kwfay/
pmtkyfrsm;xm;SdyHkpepf
wuopmMunfwdkufSd pmtkyfrsm;udk (Decimal Classification) ac: bmomESifhvnf;aumif;? bmom
&yfqdkif&m trsKd;tpm;tvdkuf eHygwfrsm;a&;xdk;um olYbmomESifhol oDjcm;pDSdayonf/ enf;pepfaMumifh pmtkyf
iSm;&rf;olonf tvdkSdaombmom&yfudk wdkufdkufaG;cs,fEdkifonf/ odkY or*pmMunfhwdkuftwGuf pmtkyfrsm;udk
cJGjcm; pepfwusxm;&m wm0ef,laqmifGuf vkyfudkifay;aom OD;tefYarmiftm; pmMunfhwdkufaumfrwD udk,fpm;
aus;Zl;wifSdaMumif; rSwfwrf;wiftyfygonf/
wuopmMunfhwdkuf\ owif;pm? *sme,fESifh ypnf;ud&d,mrsm;pm&if;udk atmufygtwkdif; jzpfayonf/
jrefrmowif;pmrsm;
jrefrmhtvif;
[Hom0wD
vlxk
&efukef
xGef;aeYpOf
vif;,kef
ol&d,
aMu;rHk

t*Fvdyfowif;pmrsm;
aeSif;
e,l;wdkif;

r*Zif;rsm;
jr0wD
aoG;aomuf

*sme,frsm;
Time
New Time

vlxk*sme,f
pD;yGm;a&;*sme,f
jynfolY*sme,f

pm;yJGukvm;xdkif (3) pHkESifh bDdk (15) vHk; Sdonf/ owif;pmESihf *sme,frsm;rSm (enf;yg;ao;&m) wdk;csJU&ef
vdktyfayonf/
wuo pmMunfhwdkufonf 1956 ckESpf topfwzef wnfaxmifEdkifcJhonfrSp ,aeYtcsdefxd (2) ESpf
oufwrf; Scd ahJ yonf/ odYk&mwGif or*pmMunfw
h u
kd rf mS ppfrjzpfru
D vdk jrefrmjynf\ taumif;qH;k aom Edik if aH &;pmMunfh
wdkufwck rjzpfvmao;ay/
562

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


ppfNyD;acwf jrefrmEdkifiH\ taumif;qHk;aom EdkifiHa&;pmMunfhwdkufwck jzpfajrmufa&; uREfkyfwdkY qufvuf
BuKd;yrf;MuygpdkY/
- or*pmMunfUwdkuftm; 0dkif;0ef;ulnDMu
- or*pmMunfUwdkuf wdk;wuf&rnf
atmifomausmf
pmMunfUwdkufXmerSL;
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*
&efukefwuodkvf

563

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

OD;pd;k ode;f
(1957-58)
Source: Oway Magazines

ajrmif;jrcdkif? tdrfrJNrKdUe,f? ykvkanmif0dkif;GmwGif arG;zGm;onf/ ykvkanmif0dkif;Gm jrefrmtxufwef;ausmif;?


ajrmif;jrNrKdU tpd;k &txufwef;ausmif;rsm;wGif ynmoifMum;cJo
h nf/ 1947-48 ckEpS w
f iG f &efuek w
f uov
kd o
f Ykd
a&mufu
dS m ynmqnf;yl;onf/ 1953 ckEpS ?f atmufwb
kd m ausmif;wvydwaf &;ta&;awmfyw
kH iG f zrf;qD;cH&NyD;
&moufyef ausmif;xkwcf cH &hJ \/ 1956-57 ckEpS w
f iG f ausmif;jyef0ifciG hf &So
d nf/ 1956-57 ckEpS rf mS yif wuotrI
aqmifwOD;tjzpf aG;aumufwifajrmufjcif;cH& twGi;f a&;rSL;wm0efukd ay;tyfjcif;cH&onf/ 1957-58 ckEpS f
wGif wuo Ou|jzpfonf/
Edik if aH wmftpd;k &u ynma&;pHpk rf;rIaumfrwDw&yfukd zGUJ pnf;cJo
h nf/ ynma&;ESihf ywfouf pHpk rf;ar;jref;jcif;rsm;?
Edik if jH cm;yg&*lrsm;udk zdwaf c:um tMuHOmPfawmif;jcif;rsm; jyKvkycf \
hJ / Edik if aH wmftpd;k & tultnDjzifh ausmif;
om;rsm; ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; w&yfudk wuo? Auorsm;tzGJUcsKyfESifh wuodkvfaumvdyfor*wdkYu
OD;pD;um usif;ycJ\
h /
Edik if aH wmftpd;k &u &efuek w
f uov
kd rf S ausmif;om;cspMf unfa&;tzGUJ wzGUJ udk wkwjf ynf? ,leefe,foYkd yxrqH;k
tBudrf apvTwfcJh\/ wkwfjynf? yDuif;NrdKUawmf usif;yaom yrtBudrfajrmuf urmYausmif;om;rsm;
or*nv
D mcHoYkd wufa&mufc\
hJ /

&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* - td;k a0r*Zif;aumfrwD (1957-1958)

Source: Oway Magazines

564 ukdodef;Sef (aiGxdef;) udkmPf&if (tdk;a0wm0efcH) udkwifat; (twGif;a&;rSL;) rMunfat; (trIaqmif)


udkvSjrifU (trIaqmif) udkbdk;[ef (trIaqmif) udka|;atmif (tvkyfwm0efcH)

565
Source: Oway Magazines

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* trIaqmiftzGUJ (1957- 1958)

aYSwef; - udkcifarmifBuD;
(wJGzuftwGif;a&;rSL;)

'kwd,wef; - udkcifatmif

udkpD

udkpdk;odef;

('k-Ou|)

armifudk,k

(,Ofaus;rIESifhupm;ckefpm;) (vlxkqufqHa&;)

aemufqHk;wef; -

udkvSausmf

&efuem;

(Ou|)

udkmPf&if
(tdk;a0wm0efcH)

udkodef;Sef

udkcifarmiftkef;

(aiGxdef;)

(twGif;a&;rSL;)

udkatmifxGef;

udkatmifomausmf udkapmwomuvm;

(oufomacsmifcsda&;) (pmMunfwdkufrSL;)

OD;uHodef;

ygy,m;

(EdkifiHjcm;a&;)

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

1957-58 ckEpS f
wuo rnfohkd
aG;aumufvdkuf
oenf;

aG;aumufyt
JG BuKd nDw
G af &;wyfO;D
ydpk wm vSnv
Uf nfyJG

wyfO;D rS a<u;aMumfrq
J ,
G Mf upOf

566

Source: Oway Magazines

&Jacgiaf rrsm;uvnf; odw


hk oG,f

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1957 rS 1958 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

aG;aumufyu
JG kd atmifjrifpmG
Ny;D qH;k Ny;D aemuf? wnwmvH;k
rJtEkid t
f I;H udk
apmifUem;axmifMuaom
&Jabmfrsm;rSm
bGJYESif;obiftaSYwGif
cJvsuyf if? aemufq;kH eHeuf
(4) em&DwiG f tEkid t
f H;I
ausnm&m
&efuif;rJrkH S rJy;kH ,lvmpOf

aq;odyw
H yfO;D rSvnf; odhk

Source: Oway Magazines

wyfO;D rJy;kH udk ucke


f BuKd vifv
U mMupOf

567

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

ausmif;om;nDGwfa&;wyfOD;
udk,fpm;vS,frsm;
taG;cH&aMumif;
ausnmjcif;cH&
aysmf iG pf mG jzifU aG;aumufyJG
NyD;qHk;cJUNyD;wum;/

rJrsm;udak &wGu&f ef rJy;kH oGev


f u
kd pf Of

wnwmvH;k tEkid t
f I;H apmifq
U ikd ;f
'd;k ywfw;D aeMuaom wyfO;D &Jabmfrsm;

568

Source: Oway Magazines

tEkid &f Sad om wyfO;D &Jabmfrsm;


wuov
kd ef ,fajrudk
vSnv
Uf nfuckepf Of

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

tcef; (21)
Nird ;f csr;f a&; 'Dru
kd a&pDa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&;ESifY trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1958 rS 1959)

(u) jynfaxmifpjk refrmEkid if v


H ;Hk qkid &f m ausmif;om;rsm;ynma&;ES;D aESmzvS,yf JG
1958 ck? Mo*kwf (9) &uf rS (13) &uf

Source: Oway Magazines

A[djk yifqifa&;aumfrwD obmywd wuo Ou| OD;pd;k ode;f rdechf eG ;f ajymaepOf (&efuek w
f uov
kd b
f EYGJ iS ;f obifcef;r)

569

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJusif;y&m A[dkjyifqifa&;aumfrwDwGif &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*rS
(10) OD;? rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;or*rS (5) OD;? armfvNrdKifaumvdyfausmif;om;rsm;or*rS (5) OD;?
rauG;aumvdyfausmif;om;rsm;or*rS (5) OD;? ausmif;jzLaumvdyfausmif;om;or*rS (5) OD;? Auorsm;tzGJUcsKyfrS
(5) OD; aygif;tzGJU0ifaygif; (40) yg0ifonf/
ESD;aESmzvS,fyGJOD;pD;tzGJYwGif1/ udkpdk;odef;
obmywd (wuo)
2/ udkapmvGif
'k-obmywd (rwuo)
3/ udkcifarmiftkef;
taxGaxGtwGif;a&;rSL; (wuo)
4/ udkwifaT
wGJbuf-taxGaxGtwGif;a&;rSL; (rwuo)
5/ udkausmfvS
tzGJU0if (armfvNrdKifaumvdy)f
6/ udkrif;axG;
tzGJU0if (armfvNrdKifaumvdy)f
7/ udkGefYaZmf
(rauG;aumvdyf)
8/ udkrif;ausmf
(rauG;aumvdyf)
9/
(ausmufjzLaumvdyf)
10/
(ausmufjzLaumvdyf)
11/ udkcifxGef;
(ykord af umvdy)f
12/
(ykord af umvdy)f
ESD;aESmzvS,fyGJBuD;wGif 0efBuD;csKyfudk,fwdkif wufa&muf rdeYf cGef;ajym&efjzpfaomfvnf; c&D;vGefaeojzifh
o0PfvTmom ay;ydkYcJhonf/ 'k-0efBuD;csKyf ocifwifuvnf; o0PfvTmay;ydkYcJhonf/

'k-0efBuD;csKyfocifwif\o0PfvTm
odhk
jynfaxmifjrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ usif;ya&;aumfrwD
ausmif;om;^oltaygif;wdkharmifwdkY usKyfwdkY ,aeYta&;BuD;qHk;aom jyemonf tb,fenf;/
armifwdkY usKyfwdkY\ ,aeYta&;BuD;qHk;aomjyemrSm jynfaxmifjrefrmEdkifiHawmfBuD;onf tbufbufrS
wdk;wufaumif;rGefa&;yif jzpfonf/
jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmfBuD; tbufbufrS wd;k wufaumif;rGeaf p&ef rnfonfu
h pd u
kd aqmifu
G Mf urnf
enf;/
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHol^om;rsm;tbufbufrS wdk;wufaumif;rGefatmif aqmifGuf&efyif jzpfonf/
jynfaxmifpjk refrmEdik if o
H ^l om;rsm;tbufbufrS wd;k wufaumif;rGev
f matmif rnfonfu
h pd u
kd aqmifu
G f
Murnfenf;/
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHol^om;rsm;tm; vlawmfvlaumif;rsm;jzpfvmatmif aqmifGuf&efyif jzpfonf/
jynfaxmifpjk refrmEdik if o
H ^l om;rsm;tm; vlawmfval umif;rsm;jzpfvmap&ef ynmay;jcif;ESihf ynmSmjcif;yif
jzpfonf/
ynmay;jcif;? ynmSmjcif;qdk&m arG;onfaeYrSp aoonfaeYtxd aqmifGuftyfaom vkyfief;jzpfay
onf/ tvGefus,fajymaom vkyfief;BuD;w&yfvnf; jzpfayonf/
ynmay;jcif;? ynmSmjcif;wdkYonf ynma&;vkyfief;jzpf us,fajymoavmuf tvGefeufeJcufcJaom
udpBuD;vnf; jzpf\/ aeYSdo? tcsdefSdo vIyfSm;wdk;wufaeaom udpvnf;jzpf\/
xdkodkYwNyD;um; usKyfnDi,f? nDri,frsm;onf ,aeYtcsdef rdrdwdkY ESD;aESmzvS,ftHhaom udp\oabm
obm0udk vnf;aumif;? twdrfteufESifhyrmPudk vnf;aumif;? aumif;pGmtmHkjyKMuvsuf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH
awmfBuD; tbufbufrS wdk;wufaumif;rGefap&ef pGrf;aqmifEdkifMuap[k qkrGefaumif;awmif;vdkufygonf/
(yH)k
'k-0efBuD;csKyf
(jynfaxmifpkvlrIa&;)
570

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


ynma&;0efBuD; OD;ausmfZHuvnf; <ua&mufrdefYcGef;ajymMum;cJhonf/

ynma&;0efBu;D OD;ausmZf \
H rdechf eG ;f
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf ausmif;aygif;pHkynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;odkh wufa&mufMuwJU
ausmif;ol^om; udk,fpm;vS,ftaygif;wdkh,aeY ausmif;om;udk,fpm;vS,faygif;pHkwJh ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; pwifzGifhvSpfcsdefrSm pum;tenf;
i,fajym&vdkY rsm;pGm0rf;ajrmufygw,f/ ,ckESD;aESmzvS,fyGJBuD; jzpfajrmufatmif w&uf? ESpf&uftwGif; pDrHvdkYNyD;wm
r[kwyf gbl;/ Edik if aH wmf0efBuD;csKyf BuD;rSL;wJh ynma&;pHpk rf;rIaumfrwD tvkypf wifaqmifu
G o
f nfh 1957 ZGev
f upNyD;
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*uvnf; ausmif;om;aygif;pHkynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ wckjyKvkyfNyD; aumfrwDudk
tMuHay;cGifhjyK&ef awmif;qdkygw,f/ ynma&;pHkprf;rIaumfrwDuvnf; ,cka&;qGJrnfh ynma&;pHepf[m jynfolvlxk?
ausmif;om;rdb? ausmif;q&m? ausmif;om;rsm;ponfh ynma&;ESio
hf ufqikd w
f hJ yk*Kd vftm;vH;k \ tMuHPf? tultnD?
yl;aygif;aqmifGufrIwdkYudk txl;vdkvm;wJhtwGuf ausmif;om;csnf;oufouf pka0;wdkifyifapNyD; tMuHtPfrsm;ay;
&ef qESdygonf/ ausmif;om;rsm;&JUqE? ynma&;pHkprf;rIaumfrwD\oabmxm;? Ou|BuD; EdkifiHawmf0efBuD;csKyf\
qEESifh udkufnDwJhtwGuf wESpfeD;ygrQ tvDvDaqG;aEG;NyD;rS xajrmufatmifjrifvmwJh ESD;aESmzvS,fyGJBuD;jzpfygw,f/
,ckESD;aESmzvS,fyGJBuD;&JU tpDtpOft& ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm;udk aqG;aEG;rJhtaMumif;t&m tvdkuf
tpkcGJNyD; aqG;aEG;ygvdrfhr,f/ aqG;aEG;&mrSm ay:aygufvmwJh tMuHaumif;Pfaumif;rsm;udk aemufqHk;aeYusif;yr,fh
ausmif;om;ud,
k pf m;vS,af ygif;pHk tpnf;ta0;yGBJ uD;rSm xyfraH qG;aEG;twnfjyKNyD; tJ't
D pnf;ta0;yGBJ uD;u aG;aumuf
wifajrmufvdkufwJh ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm;u ynma&;pHkprf;rIaumfrwDodkY wifjyaqG;aEG;ygr,f/
'DvdkvkyfwJhpepf[m EdkifiHawmftpdk;&rSm 'Drdkua&pD,HkMunfrISdwJhtaMumif;/ cdkifrmwJh om"uBuD;wck jzpfyg
w,f/ vlwdkif;vlwdkif;rSm PfSdw,f/ wa,mufeJYwa,muf yHkoPmeftrlt&m uGJjym;ovdkyJ t,ltqoabmxm;
rSmvnf; uGJjym;w,f/ vlwdkif;vlwdkif;rSm PfSdw,fqdkwm ,HkMunfrI? xdkPfSdrIudk,HkMunfNyD; jynfolvlxkudk
vGwfvGwfvyfvyf trsm;tusKd;SdrItwGuf ajymqdktMuHPfay;cGifhSdrI? wOD;ESifhwOD;uGJjym;rIaMumifh ,ckavmurSm
wd;k wufrI w
dS ,fqw
kd hJ ,HMk unfr?I 'gawG[m tajccHoabmeJY 'Dru
kd a&pDrmS ude;f atmif;aewJh tqDtESpaf wG jzpfygw,f/
,ck ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm;&JU ESD;aESmzvS,fyGJBuD;udkvnf; tJ'DtajccH 'Drdkua&pD,HkMunfrIeJY ynma&;pHkprf;rI
aumfrwDu ulnDusif;yay;&jcif; jzpfygw,f/
ausmif;om;ud,
k pf m;vS,rf sm;? jrefrmEdik if aH wmf&UJ ynma&;udk aqG;aEG;wJt
h cgrSm tajccHoabmeJY odrw
S t
f yf
wJh tcsufuav;Sdygw,f/ tenf;i,f ajymjyygr,f/
(1) ynma&;qdkonfrSm EdkifiHwEdkifiH&JU vlrIa&;? pD;yGm;a&;? trsKd;om;a&;eJY qufpyfaeygw,f? vlrIa&;?
pD;yGm;a&;? trsKd;om;a&;rSm jyemrsm;SdaeovdkyJ ynma&;rSmvnf; jyemrsm;tpOf Sdaeygw,f/
tJ'jD yemrsm;[m wd;k wufr&I UJ t&if;cHy/J jyemSrd S wd;k wufrI rdS ,f/ ynma&;jyemrSw
d hJ Edik if [
H m
ynma&;oabmeJU wd;k wufrrI Sad wmhb;l vdYk ,lq&ygw,f/ 'gaMumifh urmay:rSm b,fEikd if rH S ynma&;
jyemuif;Sif;NyD;vdkY rSdEdkifyg/ ynma&;jyemudk ajzSif;&ef tm;xkwfwJhyk*dKvfrsm;[m aEGtcg
opfyifwyifatmufrSm wHjrufpnf;vSJaewmeJY wlygw,f/ aSUuvSJoGm;? aemufu opfGufajcmufawG
xyfusovdkyJ/ ynma&;jyemudk aSUuSif;oGm;&if;eJY aemufjyemopfawG xyfvdkufvmwmyJ/
Si;f ray;&ifawmh tpd;k &tqd;k yJ/ tckqakd wmh jynfaxmifprk mS ynma&;eJYywfoufNyD; cPcP ajzSi;f ay;
ae&wmudkawmh todMuom;ygyJ/
(2) jynfaxmifp[
k m vGwv
f yfwhJ tcsKyftjcmtmPmeJU Edik if w
H Edik if b
H /J tJ'aD wmh urmay:rSmSw
d hJ tjcm;vGwf
vyfwhJ Edik if aH wGeYJ EdiI ;f ,SOMf unf&h r,f/ ud,
k Ef ikd if aH v;udk ud,
k Mf unfah er,fq&kd if ]]a&tdik x
f u
J zm;oli,feYJ
wlaeygvdrrhf ,f/}} EIid ;f ,SOw
f t
hJ cgr,f ynmSBd uD;OD;ykna&;ovdyk ?J tojymwyfxm;wJh ig;Muif;acgif;udk
awmh udik v
f Ykd rjzpfao;bl;/ ESpaf ygif;ESpaf xmifausmf oH;k axmifupNyD; wu,fu
h kd BuD;yGm;csifwikd ;f BuD;yGm;?
wdk;wufcsifwdkif; wdk;wufaewJh EdkifiHawGeJYawmh EIdif;,SOfvdkY oifhr,frxifbl;/ jrefrmEdkifiHeJY tajctae
trsKd;rsKd;wlwJh EdkifiHrsm;eJY EdIif;,SOfrS ,xmblw trSefa&mufEdkifvdrfhr,f/ Sif;oGm;atmif Oyrmjyygr,f/
wufa&mufvmMuwJh udk,fpm;vS,frsm;ua&m? ausmif;om;rdbrsm;ua&m? owif;pmq&mrsm;ua&m
EdkifiHawmftxufwef;ausmif;rsm;rS ausmif;q&mOD;a&eJY wynfhOD;a&rrQbl;vdkY ,HkMunfaew,f/ trSef
wu,f urmYpHcsdefeJY xdk;Munfhawmh NAdwdefEdkifiHrSm q&m (1) a,mufr,f ausmif;om; (28) a,mufSd
571

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
w,f/ tar&duefeYJ qdAk ,
D ufrmS q&m (1) a,muf ausmif;om; (24) a,mufuspD Syd gw,f/ tdref ;D csif;
tdEd,jynfBuD;rSm ausmif;om; (32) a,muf q&m (1) a,mufSdygw,f/ jrefrmjynfrSm q&m (1)
a,muf ausmif;om; (26) a,mufSdygw,f/ tJ'Dvdk trSefa&mufatmif EIdif;,SOfapvdkygw,f/
(3) ynma&;qdkonfrSm vlxk\oabmxm;? vlxk\,HkMunfrIrsm;rSm tjrpfwG,faeygw,f/ vlxkoabm
xm;? vlxk\,HkMunfrIudk wr[kwfjcif; pGefYvTwfap&ef cJ,Of;ovdkyJ tjrpfwG,fNyD; ynma&;pepfudk
vnf; wr[kwfjcif; tjrpfrSEkwfypf&ef cJ,Of;wwfygw,f/ Oyrmjyr,fqdk&if b0opfzefwD;rIpDrHudef;
[m wuov
kd f wvrf;oGm;pepfrS pufrv
I ufrt
I oufarG;0rf;aMumif; ynma&;bufoYkd vrf;vT&J efjzpf
(Dignity of Labour) ac: pufjzifhvkyf&onhftvkyf/ ,if;rrQwrIudk ukef;atmfaeaomfvnf; ,ck
ausmif;toD;oD;rSmaeMuwJh ausmif;om;aygif; (1) oef;cGaJ usmaf usmaf &m? olwYkdrb
d ? aqGrsK;d ? rdwaf qGrsm;
a&m? wuodkvf wvrf;oGm;ynm? vcpm;ynm (0g) uRefynmudkyif ESpfoufaeMuygao;w,f/
tay:,Hay:vmwJh ynma&;pepfav;udk ref;rIwfNyD; jyKjyifvdkYr&yg/ tjrpfwG,fxm;wJh vlxk\,HkMunf
rI? oabmxm;udk jyKjyifajymif;vJay;rS &Edkifygw,f/ jrefrmEdkifiHuJhodkY 'Drdkua&pDEdkifiHrSmawmh tJ'Dvlxk
\,HMk unfraI wG? oabmxm;awGajymif;vJypfzYkd&m tcsed af wmh enf;enf;Mumw,f/ 'gayrJh wcgajymif;vJ
NyD;&ifawmh urmwnfoGm;Edkifygw,f/ 'Drdkua&pD[m 'Dvdkoabmawmh Sdygw,f/
ynma&;pHkprf;rIaumfrwDonf vdk&myef;wdkifodkY a&mufatmif vrf;ESpfoG,fjzifh csDwuf&ef pDpOfxm;ygw,f/
wvrf;rSm ESpfwdkpDrHudef;? tJ'DpDrHudef;eJY ,ckvufSdtajctaet& ajzSif;ay;EdkifwJh ynma&;jyemudk csufjcif;
ajzSif;ay;r,f/ wvrf;rSm ESpfSnfpDrHudef;? tJ'DpDrHudef;rSm wjznf;jznf; a&SnfajzSif;ay;rS&rnfh jyemrsm;yg0if
r,f/ oabmrSmawmh iSufzsm;zsm;NyD; acgif;udkufaewJh vlwa,mufudk yxracgif;udkufaysmuf&ef aq;wdkuf&ovdk
acgif;udu
k af ysmufaq; wdu
k w
f mu ESpw
f pkd rD u
H ed ;f ? tzsm;jywfomG ;atmif ukojcif;u ESpf n
S pf rD u
H ed ;f jzpfw,f/ tJ'aD wmh
ESD;aESmzvS,fyGJrSm acgif;udkufaysmufatmif? tzsm;jywfaq;[l ESpfrsKd;ESpfpm;cGJNyD; pOf;pm;apvdkygw,f/
ESpw
f pkd rD u
H ed ;f ud?k ESpf n
S pf rD u
H ed ;f rsm;twGuf tcsut
f vufrsm;udk SmazGonfah e&mrSm atmufygtcsut
f vuf
uav;awGudk xnfhoGif;pOf;pm;apvdkygw,f/
1/
vlOD;a&oef; (20) Sd jrefrmEdkifiHawmfrSm ,ckynma&;twGufaiG (13) uka# oHk;pGJygw,f/ EdkifiHawmftwGuf
oHk;aiGtm;vHk;\ 10.6% jzpfygw,f/ tJ'DoHk;aiG (1) uka#eJY &mcdkifEIef; (2.5) u (16) ESpftwGif; wjznf;jznf;
wufvm&ygw,f/ vlOD;a&oef; (20) Sd ,dk;',m;EdkifiHrSm 10.5%? vlOD;a&oef; (20) Sd tD*spfEdkifiHrSm 11%? vlOD;
a& (10) oef;Sd oD[dkVfrSm 18.1% ponfoHk;ygw,f/
2/
,ck jrefrmEdkifiHawmfrSm txufwef;ausmif;om;aygif; (3) odef;eD;eD;Sdojzifh vlOD;a&eJYpmaomf vl (60)
wGif txufwef;ausmif;om;aygif; (1) a,mufadS eNyD; tdref ;D csiEf ikd if jH zpfwhJ tdE,
d rSm vl (313) a,mufrmS txufwef;
ausmif;om; (1) a,muf? oD[dkVfwGif vl (38) a,mufwGif (1) a,muf? *syefwGif vl (26) a,mufrSm (1) a,muf?
qdkAD,ufEdkifiHjynfwjynfwGif vl (36) a,mufrSm (1) a,muf? ,l*dkpvm;AD;,m;wGif vl (35) a,mufrSm (1)
a,mufSdwm awGU&ygw,f/ *syef? qdkAD,uf? ,l*dkpvm;AD;,m;EdkifiHrsm;rSm txufwef;ausmif;ynmrSm roifrae&
jzpfygw,f/
3/
ynm&nftqifhtwef;rSmvnf; EdkifiHjcm;ynmawmfoif ausmif;om;aygif; ,cktcsdefrSm (500) ausmfrQ
Sd&m oufqdkifwuodkvfrsm;rS tJ'Dausmif;om;rsm;&JU ynm&nfwdk;wufrItwGuf auseyfw,fqdkwJh tpD&ifcHpmrsm;
&Sdxm;ygw,f/
4/
pmoifMum;&rnfh tcsdefumvtydkif;tjcm;[m ta&;BuD;ygw,f/ tcsKdUausmif;om;rsm;[m oifcef;pm
wckudk jrefjrefoif,lEdkifNyD;? tcsKdUrSmawmh aES;Muygw,f/ aemufawmhrS &Muygw,f/ 'gaMumifh (3) cguspepf/
rufx&pf atmifcsufnHhrIrsm;udk atmufyg tcsuftvufrsm;udk rSDNyD; pOf;pm;xdkufygw,f/
(u) jrefrmEdkifiHrSm ausmif;om;wa,muf[m (15) ESpfjynfh&if wuodkvf0ifcGifh&ygw,f/ tjcm;EdkifiHrSm
tenf;qkH; (17) ESpfSdrS &ygw,f/ NAdwdefEdkifiHrSm (18) ESpf? wkwfEdkifiHrSmvnf; (18) ESpfjzpfygw,f/
(c) jrefrmEdkifiHrSm ausmif;om;wa,muf wuodkvfa&mufatmif ausmif;rSm (9) ESpf pmoif&ygw,f/
tjcm;EdkifiHrsm;rSm (11) ESpf (12) ESpfausmf ae&ygw,f/ NAdwdefrSm (12) ESpf? tdEd,jynfrSm (11) ESpf?
wkwfjynfrSm (12) ESpf jzpfygw,f/
(*) jrefrmEdkifiHrSm aygif; (13) ESpfausmif;aeNyD;&if 'D*&D&Edkifygw,f/ tjcm;EdkifiHrSm tenf;qHk; (14) ESpf
Mumygw,f/ NAdwdefEdkifiHrSm (15) ESpf? tdEd,jynfrSm (13) ESpf? tar&duefrSm (16) ESpfjzpfygw,f/
572

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


tJ'v
D kd urmYtajctaeeJY EIid ;f ,SONf yD;rS tMuHtPfrsm; ay;apvdyk gw,f/ 'grSvnf; ausmif;om;rsm;&JU
taMumif;jycsuf[m ydkrdkcdkifrmawmifhwif;vmygr,f/ ynmwwfyk*dKvfrsm;\ tMuHPfay;csufrsm;eJY
vnf; wlvmNyD; trsm;&JUdak oav;pm;rIukd &Edik v
f mygvdrrhf ,f/ ,ckjynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmf ausmif;
aygif;pHyk nma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD;[m jrefrmEdik if yH nma&;&mZ0ifwiG f wcgrQrMuHKbl;wJh 'Dru
kd a&pDpepf
BuD;\ tajccHobm0w&yfjzpfygw,f/
tJ'aD wmh ed*;kH csKyftaeeJY ajymvdw
k mu rdryd g0iftMuHPfay;wJt
h ydik ;f rSm &mZ0ifwiG o
f mG ;atmif tjyKoabm
jzifh wnfwHhcdkifjrJwJh ynma&;pepfBuD;wck ay:aygufvmatmif rnfonfh tarSmifyh a,m*rS ruyfapbJ 'dYk ArmjynfBuD;&JU
ynma&;pepfBuD;[m ArmyDyAD rmqefqef aumif;&rnf[al om jzLpifwhJ pdwaf epdwx
f m;awGeYJ tMuHaumif;Pfaumif;
rsm; ay;Edkifygap[k qkawmif;tyfygw,f/
ynmrifBuD; pnfola'gufwmOD;buvnf; wufa&mufrdefYcGef;ajymMum;cJhonf/

ynmrif;BuD; pnfola'gufwmOD;b\rdefhcGef;
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf ausmif;om;aygif;pHkynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;odkh te,fe,frS wufa&mufvmMuwJU
ausmif;om;^ol udk,fpm;vS,ftaygif;wdkhynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; pwifzGifhvSpfwJhaeYrSm pum;tenf;i,fajym&vdkY rsm;pGm0rf;ajrmufrdygw,f/
,ck ausmif;aygif;pHkESD;aESmzvS,fyGJBuD; rnfuJhodkY jzpfay:vm&w,fqdkwmudk tm;vHk;odNyD;jzpfygw,f/ 'DESD;aESmzvS,f
yGBJ uD;rSm jynfaxmifpw
k ckv;kH u ausmif;om;ud,
k pf m;vS,rf sm; yg0ifawmh ausmif;om;ud,
k pf m;vS,rf sm;[m e,faygif;
pHu
k ausmif;om;rsm;eJY twlpm;? twlae? twlaqG;aEG; jyKvky&f awmhr,f/ ynma&;oabmw&m;? vlraI &;oabmw&m;
eJY Munfhr,fqdk&if 'g[m tvGefaus;Zl;Sdygw,f/ 'DESD;aESmzvS,fyGJBuD;om rjzpfajrmuf&if b,frSmwOD;eJYwOD; ,ck
uJhodkY awGUEdkifMurSmvJ/ 'gaMumifh tultnDay;wJh ynma&;pHkprf;rIaumfrwD[m rjzpfraeBudK;pm;vmwJh &efukef
wuodkvfausmif;om;or*a&m rsm;pGmaus;Zl;wifzdkYaumif;ygw,f/ 'DvdktcGifhtcgrsKd; jrefrmjynf ynma&;&mZ0ifrSm
wcgrQr&ao;ygbl;/ 'DtcGifhtcgBuD;udk tjyKoabmoufoufeJY toHk;jyKNyD; rSwfwrf;wif? &mZ0ifxdk;avmufr,fh
tMuHPfrsm;udk &vdrfhr,fvdkY arQmfvifhygw,f/
'DE;DS aESmzvS,yf BJG uD;udk jynfaxmifpw
k ckv;kH u apmifMh unfh em;pGiahf eMuw,f/ jynfaxmifpBk uD;wif ruao;
bl;/ jynfaxmifpBk uD;rSmSw
d hJ Edik if jH cm;om;rsm;uvnf; apmifMh unfah eMuw,f/ bmaMumifv
h nf;qdak wmh ,aeY ausmif;
om;rsm;[m aemifwaeY jynfaxmifpkBuD;rSm ae&mXmetoD;oD;uaeNyD; acgif;aqmif&r,f/ ynmrif;BuD;ae&mawG?
ygarmucsKyfae&mawG? 'k-t"dywdae&mawG? 0efBuD;csKyfae&mawG? pufq&mBuD;ae&mawG? Adou
k mBuD;ae&mawG? armifwYkd
r,fwdkY ,lMu&awmhr,f/ ]tayG;jrif tyifo}d qdkovdk armifwdkYr,fwdkY ,ckESD;aESmzvS,fyGJBuD;rS ay;onfhtMuHrsm;&JU
tqifhtwef;? tus,fteuf? ESD;aESmzvS,fyGJBuD;udk usif;yyHkrSaeNyD; ,ckacwfausmif;om;rsm;\ tem*wfudk odSdcefY
rSe;f Edik rf ,f/ 'gaMumifh 'Dwm0efBuD;[m tifrwefta&;BuD;wJt
h wGuf aumif;rGeaf om tMuHPfrsm;&Sv
d rd v
hf Ykd ,HMk unf
ygw,f/
,ck ES;D aESmzvS,yf BJG uD;udk usif;yay;wJt
h wGuf Edik if aH wmftpd;k &rSm (0g) vlxrk mS aiGaygif; (5) aomif;ausmfrQ
ukefusygw,f/ tpdk;&uay;wJh c&D;p&dwf? pm;p&dwfeJYvnf; ausmif;om;udk,fpm;vS,fawG b,favmufvdrfhrvJ/
ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm;vnf; rdrdwdkYtdwfxJu tenf;i,fawmh aiGukefMu&OD;r,f/ 'gwifruao;bl; pDpOf
ay;wJh ausmif;om;awG? e,frSvm&wJh udk,fpm;vS,fausmif;om;awGvnf; awmfawmfyifyef;MuvdrfhOD;r,f/ tJ'Dawmh
aiGukefvlyef; usKd;eyf&atmif udk,fpm;vS,fausmif;om;rsm; BudK;pm;tm;xkwf&OD;r,f/ 'grS EdkifiHBuD;om;yDor,f/
udk,fhwm0efudkodwJh ausmif;om;rsm; jynfaxmifpkom;rsm; jzpfw,f/ ,ck'Dwm0efudk xrf;aqmifEdkif&ifawmh aemif
jynfaxmifpkwm0efBuD;udk xrf;aqmifEdkifwJh pGrf;&nfSdNyD;vdkY rSwfwrf;wif&rSmyJ/
ynma&;pepf[m awmfawmfu
h kd oem;p&maumif;w,f/ bmyJjzpfjzpf ynma&;yJ tjypfwifMuwmyJ/ aps;awG
wufuek Nf yD? ynma&;pepf nHv
h Ykd y/J ynmwwfawG tvkyrf SMd ubl;? ynma&;pepfnv
hH Ykd y/J (3) cguswmvnf; ynma&;
pepfnHhvdkYyJ/ rufx&pfatmifcsuf nHhw,f? ynma&;pepf nHhvdkYyJ/ ausmif;aqmifawG jynfhaeNyD ynma&;pepfnHhvdkYyJ/
trsKd;rsKd;a0zefoHawG Mum;&w,f/ 'gaMumifh tJ'Dvdka0zefoHawG aysmufoGm;atmif 0dkif;0eftMuHPf&SdzdkY BudK;pm;&ef
vdktyfygw,f/
ynma&;pepf aumif;onfjzpfap? nHo
h nfjzpfap oifMum;rI (Teaching) eJY oif,rl I (Learning) uawmh
S&d r,f/ oifMum;ay;wm q&m? oif,w
l m wynf/h tJ'aD wmh ,ckw;kd wufaewJh pdwyf nmt& q&m-wynfh qufqaH &;
573

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
[m oif,o
l ifMum;wJah e&mrSm awmfawmfc&D;a&mufygw,f/ q&meJYoufqikd w
f hJ udpa wGuakd wmh jrefrmEdik if v
H ;kH qdik &f m
ausmif;q&mrsm;toif;csKyfESifh yl;aygif;apmifhaSmufaeygw,f/ ausmif;om;rsm;bufu aumif;oxufaumif;oGm;
atmifawmh 'DESD;aESmzvS,fyGJBuD;rS ay:xGufvmygvdrfhr,fvdkY ,HkMunfygw,f/
tar&duefwdkY? NAdwdefwdkY pwJhEdkifiHjcm;awGrSm enf;rsKd;pHkeJY q&mwynfh qufqHa&;aumif;atmif BudK;pm;Mu
w,f/ tJ'Dwdkif;jynfu q&mawGu jrefrmjynfrSm q&mwynfqufqHa&; b,fvdkvJar;awmh q&mwdkYu jrefrmjynf
rSm Ak'bmom xHk;wrf;pOfvmt& tmp&d,*kaPmteaEmSdw,f/ q&m[m bk&m;eJYwef;wl teaEmteE*dkPf;0ifvdkY
ajymawmh 'gjzifq
h &mudo
k ydwaf rSmufwmawG Srd mS r[kwb
f ;l aemfvYkd ajymMuw,f/ olwYkd wawGxifovdjk zpfatmif q&m
awGeYJ ausmif;wGi;f udpa wGrmS qufqw
H t
hJ cgrSm teaEmteE*P
kd ;f 0if[k wrsK;d wnf;owfrw
S &f ef (odYk r[kw)f owfrw
S f
xm;Edkif&ef? ,ckESD;aESmzvS,fyGJBuD;rS enf;vrf;rsm; ay:aygufvmvdrfhrnf[k arQmfvifhygw,f/
pmudkoif,lwJhae&mrSm rSefygw,f/ q&muvnf; aumif;&r,f/ oif&rJhpmuvnf; wynfh&JU touf?
ynmPfyg&rDeYJ udu
k n
f &D r,f/ wynfu
h ,
kd w
f ikd u
f vnf; ausmif;om;rsm;eJYwal tmif rSerf eS Bf udK;pm;tm;xkwrf I &dS r,f/
armifwYkd r,fwYkd i,fi,fu zwfz;l cJMh uwJh vSn;f orm;eJYa&ewfom;&JU yH0k wKrSm vSn;f orm;wa,muf[m rdrv
d n
S ;f bD;
THUxJrSmepfaeawmh a&ewfom;udkulnDygvdkY Sdcdk;awmif;yefw,f/ a&ewfom;u ]][,f vSnf;orm; udk,fwdkifcGeftm;
pdkufxkwfjcif;rSdbJ ighudkSdcdk;aejcif;onf tv[yifjzpf\/ oif\ykcHk;jzifh vSnf;bD;udkwGef; EGm;udkkef;apavmh}}
[kqdkrS vSnf;bD;udkykcHk;jzifhwGef;NyD; EGm;udkkef;apawmhrS vSnf;[m THUAGufxJuvGwfoGm;w,f/ tJ'DvdkyJ rnfolYudkrS
tm;rud;k yJ vSn;f bD;udk ykc;kH jzifw
h eG ;f ovdk ausmif;om;\tvkyu
f kd aZmufcsNyD;vkyo
f mG ;&if rdrw
d Ykdv&kd mc&D;udk a&mufEikd Mf u
ygvdrfhr,f/
,ckausmif;aygif;pHkESD;aESmzvS,fyGJBuD;udk usif;yay;&jcif;[m EdkifiHawmftpdk;&\ 'Drdkua&pDudk ,HkMunfrISd
aMumif; cdkifvHkwJhoufao om"uwckygbJ/ 'Drdkua&pDr,f ay:vpDac: pepfw&yf wDxGifr,fqdk&if rdk;ay:uusrvm
apygbl;/ oufqdkif&mwdkYESifh ESD;aESmzvS,fyGJNyD;rS ay:vpDudk jyKvkyf&ygw,f/ ,ck ynma&;pHkprf;rIaumfrwDu ausmif;
aygif;pHyk nma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD;udk ulnu
D sif;yay;&jcif;[m xd'k rD u
kd a&pD,MkH unfrEI iS hf aqmifu
G &f jcif; jzpfygw,f/
'Drdkua&pDrSm onf;cHpdwfawmfawmf arG;&w,f/ bmaMumifhvJqdkawmh 'Drdkua&pDrSm wOD;eJYwOD; oabmxm;tjrif
t,ltqjcm;em;jcif;udk vufc&H ygw,f/ trsm;oabmeJY nEd idI ;f NyD; taumifq;kH enf;vrf;udk trsm;aumif;usKd;twGuf
jyKvkyfay;&ygw,f/ aqG;aEG;wdkif;yifMuwJhtcgrSmvnf; 'Dvdk'Drdkua&pDpdwfeJY aqG;aEG;wdkifyifapvdkygw,f/ ynma&;
pHkprf;rIaumfrwDodkY tMuHPfrsm;ay;wJhtcgrSmvnf; 'Drdkua&pDpdwfxm;eJY ay;apvdkygw,f/
tJ'D 'Drdkua&pD,HkMunfrIt& ynma&;pHkprf;rIaumfrwDrSm a&;ajzolaygif; (600) ausmfxHrS tajzvTmrsm;
&SNd yD;ygNyD/ aumfrwDukd (3) pkcNJG yD; jynfaxmifpw
k 0Sr;f vH;k udk vSnv
hf nf oufaoaygif; (500) ausmx
f rH S EIwjf zift
h MuH
Pfay;csurf sm;udk ,lNyD;ygNyD/ Edik if aH &;? bmoma&;toif;tzGUJ toD;oD;eJYvnf; awGUqHak qG;aEG;NyD;ygNyD/ Ekid if jH cm;ynm
a&; yg&*lBuD;rsm;\ tMuHPfrsm;ukd EIwjf zifah omfvnf;aumif;? a&;om;apaomfvnf;aumif; ,lNyD;ygNyD/ aumfrwDrmS
vnf; tpnf;ta0;aygif; (75) Budrf usif;yNyD;ygNyD/ ,ck aemufqkH;taeeJY ausmif;om;rsm;&JU oabmxm;ukd&,l&ef
,ck ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJMuD; usif;yay;&jcif; jzpfygw,f/
ed*kH;csKyftaeeJY ajym&r,fqkd&if ausmif;om;ukd,fpm;vS,frsm;[m &efukefrSmSdpOf wOD;eJYwOD; &if;&if;ESD;ESD;
rdwfaqGrsm;zGJUNyD; cspfcspfcifcif aygif;oif;aexkdifapvkdygw,f/ NyD;awmhvnf; ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;rSmvnf;
tvGeftzkd;xkdufwefwJh tMuHPfrsm;ay;EkdifMuNyD; urmwnfatmifckdifjrJrJh ynma&;pepfBuD; ay:aygufvmatmif
yl;aygif;aqmifGufEdkifygapvkdY qkawmif;vdkufygw,f/
ESD;aESmzvS,fyGJonf yxrqkH;tBudrf usif;yjcif;jzpfNyD; tus,fjyefYqHk;ESifh pepftusqHk;jzpfonf/ A[dkjyif
qifa&;aumfrwD obmywd wuoOu| udkpdk;odef;u rdefYcGef; ajymMum;cJhygonf/

A[djk yifqifa&;aumfrwD obmywd wuoOu| udpk ;kd ode;f \rdechf eG ;f


<ua&mufvmMuwJU {nfUonfawmfrsm;ESifU &Jabmfausmif;ol^om;rsm;cifAsm;ausmif;om;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ zGifhyGJtcrf;tem;odkY <ua&muftm;ay;csD;jrifhMuwJh ynma&;0efBuD;?
ynmrif;BuD;eJY ynmydkif;qdkif&myk*dKvfrsm;? wuodkvf 'k-t"dywdeJY wuodkvfrS q&m^rrsm;? {nfonfawmfrsm;eJY
ausmif;om;&Jabmfrsm;udk jyifqifa&;aumfrwD&JUudk,fpm; aus;Zl;wifpum; uRefawmfajymMum;ygw,f/
uRefawmfwYkd jrefrmEdik if [
H m 'kw,
d urmppfBuD;twGi;f u ppfwvif;jzpfcyhJ gw,f/ ppfwvif;jzpfcw
hJ t
hJ wGuf
vlaetdrfajc? ausmif;ueftaqmuftOD? apwDykxdk;rsm;[m ppf'PfaMumifh ysufqD;cJh&ygw,f/ 'DysufqD;oGm;wJh t
574

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


xJrSm ausmif;taqmuftODeJY ausmif;oHk;qdkif&m ypnf;rsm;[m 61% avmufygoGm;w,f/ rysufqD;bJusefcJhwJh
ausmif;taqmuftODawG[mvnf; rysufpD;HkavmufyJ usefaecJhygw,f/
'kwd,urmppfBuD; NyD;aemuf ausmif;awGjyefzGifhNyD; ynma&;vkyfief;awG pcJhygw,f/ 'DvdkvkyfaqmifcJhwJh
tcsdefupNyD; ,aeYtxd ausmif;taqmuftOD? q&m? ausmif;oHk;y&dabm*awG[m vHkavmufw,fvdkY rSdcJhbl;/
ynma&;vkyfief;awG? pepfawG[mvnf; twnfwusrSdbl;? cPcP ajymif;cJh&ygw,f/ uRefawmfwdkY ausmif;om;
awG[mvnf; ynmoifMum;a&;eJYywfoufNyD; rvHkavmufrIawG? ynma&;vkyfief; twdtusrSdrIawGtwGuf ,aeY
txd awmif;qdkjcif;? wdkufyGJ0ifjcif;rsm; jyKvkyf&ygw,f/
'Dvdkynma&;twGuf vdktyfcsufawG? ynma&;twGuf epfemcsufawGeJY ywfoufNyD; ta&;qdkwdkufyGJ0ifcJh&
wm rsm;vmawmh 'gawG[m bmaMumifjh zpfay:vmcJ&h ovJvYkd tav;teuftmHpk u
kd Nf yD; avhvmMu&ygw,f/ 'Dvt
kd mkH
pdkufNyD; avhvmwJhtcgrSm wdkif;jynftajctaeeJY ynma&;pepfudk avhvmMuw,f/ uRefawmfwdkY wdkif;jynf[m 1948
ckupNyD; vGwfvyfwJh jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH jzpfvmwJh vGwfvyfcgpjzpfwJh uRefawmfwdkY EdkifiH0,f pD;yGm;a&;tm;jzifh
vnf;aumif;? vlrIa&;tm;jzifhvnf;aumif;? zGHUNzdK;wdk;wufjcif; rSdao;wmudk awGU&ygw,f/ ynma&;pepfudk avhvm
wJhtcgrSm ynma&;pepf[m tajccHtm;jzifh t*Fvdyfe,fcsJUorm;&JU acwftwdkif;jzpfaew,f/ rxl;jcm; rajymif;vJbJ
Sdaewmudk awGU&w,f/
'Dawmh wdik ;f jynftajctaeeJY ynma&;pepf[m rudu
k n
f b
D jJ zpfaewmudk uReaf wmfwYkd awGU&w,f/ urmYEikd if H
t&yf&yfdS ynma&;udk uRefwmfwYkd avhvmwJt
h cgrSm wdik ;f jynftajctaeudk rS;D NyD; ynma&;pepfukd a&;qG&J w,fqw
kd m
odcJhMu&w,f/ wdkif;jynftajctaeeJY ynma&;pepf[m udkufnD&w,f/ ynma&;pepfeJY wdkif;jynftajctae[m
cGjJ cm;vdYk r&bl;vdYk od&w,f/ tck uRefawmfwYkd ArmEdik if u
H kd Munfv
h u
kd w
f t
hJ cg wdik ;f jynfu vGwv
f yfw,f/ ynma&;u
rvGwv
f yf? ,ciftwdik ;f qdak wmh vlysKdayguftG,u
f kd EkYd pYkd oil ,favmufyx
J ifNyD; EdYk pYkd tG,t
f 0wftpm;awGukd 0wfcikd ;f
xm;ovdk jzpfaew,f/ 'DtwGuf ynma&;rSm ydkrdktusyftwnf; jzpfvmw,fqdkwm uRefawmfwdkY awGU&w,f/
'Dvdk avhvm&cJhwJh tcsufay:rSm rlwnfNyD; uRefawmfwdkYpOf;pm;Muygw,f/ ynma&; vdktyfcsufawGtwGuf
uRefawmfwdkYwawG[m awmif;qdkjcif;? wdkufyGJ0ifjcif; jyKcJhwm[m rSefvnf;rSefw,f? obm0vnf;usw,f? odkYaomf
'Dvdkawmif;qdkwmeJY vHkavmufNyDvm;? rvHkavmufao;bl;/ awmif;qdkvdkY &wmawG[m ynma&;pepfBuDudk zmax;HkyJ
jzpfw,f/ aemufNyD; jyefay:vmrSmyJ/ tJ'Dawmh ynma&;udk zmax;Hkr[kwfbJ tjrpfupNyD; jyKjyifajymif;vJEdkifrSom
jzpfr,fvdkY ,HkMunfcJhw,f/
'D,HkMunfcsuftwdkif; 1954-55 ckESpfupNyD; vufSdynma&;pepfudk jyKjyifajymif;vJay;zdkY awmif;qdkcJhMu
w,f/ 1956-57 rSmqdk&if wuodkvfausmif;om;or* trIaqmiftzGJUu wuodkvfynma&;udk jyKjyifajymif;vJzdkY
wifjycJhMuw,f/
uRefawmfwdkY ausmif;om;awG&JU awmif;qdkaomaMumifhwaMumif;? ynma&;XmerSmvnf; vkyf&if;udkif&if;
tusyftwnf; awGUvmwmuwaMumif; EdkifiHawmftpdk;&u ynma&;udk jyKjyifzdkY BudK;pm;wmawGudk wcsufwcsufrSm
yd;k pke;f MuL;vufovdk jrifawGUvdu
k &f w,f/ 'Dvjkd yKjyifzYkd BudK;pm;&if;u 1957 ckEpS rf mS Edik if aH wmf0efBuD;csKyfO;D Ek ud,
k w
f ikd f
obmywdtjzpf aqmifGufNyD; ynma&;pHkprf;rIaumfrwD zGJUpnf;cJhw,f/ ynma&;pHkprf;rIaumfrwDuaeNyD; EdkifiHjcm;
yg&*lawG ac:NyD;avhvmcJhw,f/ ynma&;eJYywfoufwJh ar;cGefawG ar;jref;wmawG jyKvkyfcJhw,f/
uRefawmfwdkY ausmif;om;awG[mvnf; ynma&;pHkprf;rIaumfrwDudk vufcHBudKqdkNyD; ynma&;ar;cGef;awG
ajzMum;cJhwJhtjyif EdkifiHa&;toif;tzGJUrsm;? vlxkudk,fpm;vS,frsm;? vlxktzGJUtpnf;rsm;? ynma&;uRrf;usifolrsm;
yg0ifwhJ ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD; usi;f yzdYk tMuHay;wifjycJw
h ,f/ 1957 ck? 'DZifbm (28-29) &ufaeY? armfvNrdKifNrdKU
rSm usi;f ycJw
h hJ wuov
kd af umvdyaf ygif;pHk aqG;aEG;yGrJ mS vnf; ynma&;ES;D aESmyGBJ uD;w&yf usi;f yzdYk wifjyqH;k jzwfcw
hJ ,f/
'DtMuHay;csuftay: rlwnfNyD; uRefawmfwYkd [m Edik if aH wmf0efBuD;csKyfO;D EkeYJ awGUqHak qG;aEG;cJw
h ,f/ ynma&;
pHpk rf;rIaumfrwDrv
S nf; wifjyw,f/ uRefawmfwYkd eYJ Edik if aH wmf0efBuD;csKyf[m rMumrMum aqG;aEG;MuwJt
h cgrSm ausmif;
om;rsm;omygSdwJh ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;w&yf usif;y&efeJY 'Dvdkusif;ywJhtcgrSm EdkifiHawmftpdk;&uyg ulnDr,f
qdkwJh oabmwlnDrIudk &Sdygw,f/ 'Dvdk EdkifiHawmftpdk;&eJY ynma&;Xmeuyg tm;wufoa&m ulnDwJhtwGuf 'DaeY
'DtcsdeftcgrSm ausmif;om;rsm;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;udk atmifjrifpGmusif;yEdkifjcif; jzpfayw,f/
'Dvjkd zpfay:vm&csuu
f kd avhvm&if uReaf wmfwYkd ausmif;om;awGa&m? Edik if aH wmftpd;k &uyg vufydS nma&;udk
jyKjyifajymif;vJzYkdqw
kd t
hJ csuu
f kd oabmwlMuw,f/ 'DoabmwlncD suu
f kd tajccHxm;NyD; awGUqHjk cif;aqG;aEG;jcif;jyKvkyf
cJw
h t
hJ wGuf ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD; usif;yEdik cf w
hJ ,f/ atmifjrifcw
hJ ,fqw
kd mxifmS ;cJw
h hJ tcsufw&yf jzpfygw,f/
575

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
aSUrSmvnf; ynma&;jyKjyifajymif;vJ&efqdkwJh tcsufudkrlwnfNyD; 'DvdkaqmifGufoGm;Mu&if; uRefawmfwdkYeJYwuG
wdkif;jynfuvdkvm;wJh ynma&;pepfBuD;udk rvGJraoGa&mufEdkifvdrfhr,fqdkwm wxpfcs,HkMunfygw,f/
'Dvdkynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ qdkwmrsKd;[m uRefawmfwdkY&JU &mZ0ifrSmrSdcJhygbl;/ 'g[m yxrOD;qHk;tBudrfyJ
jzpfygw,f/ 'DE;DS aESmzvS,yf rJG mS uRefawmfwYkd &UJ tawGUtMuHKeJY Edik if w
H umavhvm&wJh A[kow
k udak ygif;NyD; vufydS nm
a&; tajctaeudk a0zefo;kH oyfwifjyw,f/ a0zefo;kH oyfNyD;MuwJah emuf ynma&;eJYywfoufNyD; vdt
k yfaewJt
h csuaf wG?
ynma&;vkyfief;pepfawGudk wifjytMuHPf ay;rSmyJjzpfygw,f/
'Dvw
kd ifjy tMuHPfay;wJph mwrf;awG[mqd&k if (1) ynma&;0g'eJYoabmxm;rsm;? (2) rlvwef;eJY rlvwef;
vGefynma&;? (3) txufwef;vGefynma&;? (4) pufrIvufrI toufarG;0rf;aMumif;rIynma&;? (5) vlrsKd;pkynm
a&;? (6) oufBuD;ynma&;ESihf vlxyk nma&;wdYk jzpfygw,f/ tjcm;pmwrf;rsm;tjzpf oifMum;rIr@dKif bmom&yfpmwrf;
eJY q&mxkwfvkyfa&; pmwrf;wdkY jzpfw,f/
'Dvdk uRefawmfwdkYausmif;om;awG[m ynma&;pepf? ynma&;pDrHudef;rsm; csrSwfrItwGuf wwfEdkifwJh tul
tnDawGay;a&;? ynma&;jyKjyifajymif;vJEdkifa&;twGuf wwfEdkifwJh tultnDawGay;a&;/ ynma&;jyKjyifajymif;vJ
Edkifa&;twGuf ndEIdif;wdkifyif aqG;aEG;MuwmudkyJ ]EdkifiHa&;rSuif;ygp} qdkwJh oHo,MunfhMu? a&;Mur,fqdk&ifawmh
'Dyk*dKvfrsm;[m tifrwef tjrifusOf;NyD; ausmif;om;awGtay:rSm rvdkwrm tmCmwxm;olawGyJ jzpfw,fvdkY
uRefawmf ajymcsifygw,f/
ynma&;jyKjyifajymif;vJzdkYeJY ywfoufNyD; uRefawmfwdkY&JU &mZ0ifordkif;rSm 1920 ckESpfu wBudrf? ,ckwBudrf
(2) Budrf jzpfygw,f/ 1920 jynfhESpf ausmif;om;oydwfta&;awmfyHkudk avhvmr,fqdk&if EdkifiHa&;t& t*Fvdyfe,fcsJU
orm;&JU zdESdyfrIudkwGef;vSefNyD; rsKd;cspfpdwf"gwf aygufzGm;vmzdkY vIHYaqmfcJhwmSdcJhw,f/ ynma&;t&qdk&if ]trsKd;om;
ynma&;} qdkwJha<u;aMumfoH[m ynma&;jyKjyifzdkY trsKd;om;ynma&;udk tpm;xdk;zdkY BudK;pm;cJhMuwmjzpfw,f/ trsKd;
om;ausmif;awG trsKd;om;aumvdyfawG ay:aygufcJhwm[m xifSm;wJh trSwftom;awGyJ jzpfygw,f/
,ckwBudrf 1958 ckEpS rf mS awmh Edik if aH wmftpd;k & ud,
k w
f ikd u
f ynma&;pHpk rf;rIaumfrwDukd zGUJ um uRefawmfwYkd
ausmif;om;awGu ynma&;jyKjyifajymif;vJzYkd awmif;qdNk yD; tckvakd usmif;om; ynma&;ES;D aESmzvS,yf rJG sK;d usi;f ywm[m
ynma&;jyKjyifEdkifa&;twGuf 'kwd,tBudrf BudK;pm;jcif;yJ jzpfygw,f/ 1920 ckrSm uRefynma&;pepfudk zsufodrf;NyD;
trsKd;om;ynma&;udk tpm;xdk;um jyKjyifajymif;vJzdkY BudKpm;cJhwm[m wdkif;jynftajctaeu rvGwfvyfao;wJhb0?
uRefb0rdkY ratmifjrifcJhayr,fh 'DwBudrf? 'DwcgrSmawmh uRefawmfwdkYa&m? EdkifiHawmftpdk;&uyg yl;aygif;aqmifGuf
Mur,fq&kd ifawmh atmifjrifrI rvGrJ aoG&vdrrhf ,f/ ynma&;udk jyKjyifajymif;vJEikd v
f rd rhf ,fvYkd vIu
d v
f u
dI v
f v
JS JS ,HMk unf
vsufSdygw,f/
ausmif;om;rsm;ynma&;ES;D aESmzvS,yf JG usi;f yEdik af &;twGuf tultnDay;aom Edik if aH wmftpd;k &? vdt
k yforQ
pdwfa&mudk,fyg wwfpGrf;EdkiforQ aqmifGufulnDay;Muaom ynma&;XmeeJY rGefjrwfvSaom tMuHPfay;MuwJh
jyifyyk*dKvfrsm;ESifh ausmif;om;rsm;tm; aus;Zl;wifaMumif; xyfavmif; uRefawmfajymcJhygw,f/
- ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; atmifjrifygap
- ynma&;jyKjyifajymif;vJrI &SdEdkifygap
(1958 ckESpf? Mo*kwfv 9 &uf? paeaeY)

xdkESD;aESmzvS,fyGJwGif atmufygpmwrf;rsm;wifjycJUonf/
1/ ynma&;0g'wifjycsufpmwrf;
2/ oifMum;rIr@dKifbmom&yfESifh ywfoufaom oabmxm; (Language Policy)
3/ ynma&;vGwv
f yfciG phf mwrf; (Academic Freedom)
4/ ausmif;om;or*pmwrf;
5/ rlvwef;ynma&;pmwrf;
6/ rlvwef;vGefynma&;pmwrf;
7/ pufrIvufrIESifh toufarG;0rf;aMumif;ynma&;pmwrf; (Teaching and Vocational Education)
8/ vlrsKd;pkynma&;pmwrf;
576

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


9/ oufBuD;ynma&;pmwrf;
10/ vlxkynma&;pmwrf;
11/ tvGwfynmoifausmif;rsm;jyempmwrf;
12/ aq;odyHr[mXmepmwrf;
13/ tpdk;&pufrIvufrItxufwef;ausmif;pmwrf;
14/ ESD;aESmzvS,fyGJay:aygufvmyHkESifh tajccHoabmxm; taxGaxGtpD&ifcHpm

ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJjzpfajrmufa&;twGuf wuo\wifjycsuf
(1)
1948 ck? Zefe0g&Dv (4) &ufaeYwiG f jrefrmEdik if o
H nf vGwv
f yfaom Edik if w
H Edik if t
H jzpfoYkd a&mufcdS ahJ yonf/
e,fcsJUorm;vufatmufrS vGwaf jrmufum vGwv
f yfaom Edik if w
H Edik if H jzpfvmonfEiS t
hf nD e,fcsJUorm;vufxufu
if;wdkYtusKd;pD;yGm;twGuf vkyfaqmifcJhaom pD;yGm;a&;taqmuftOD? vlrIa&;? ynma&;? ,Ofaus;rItaqmuftOD
wdkYudky,fcsum jynfolvlxktusKd;twGuf vlxktusKd;jyK taqmufttHkopfudk xyfrHwnfaxmif&rnf jzpfayonf/
odkYaomf ,Ofaus;rIa&;&m tygt0ifjzpfonfh ynma&;taqmuftODudkum; vGwfvyfaomjynfaxmifpk
jrefrmEdkifiHawmfESifh udkufnDpGm jyKjyifajymif;vJjcif; rSdao;ay/ odkYtwGufaMumifhvnf; ,aeY ynma&;avmuwGif
tcuftcJ tusyftwnf;rsm; ay:aygufaeNyD;vQif rvdt
k yfaom tjzpftysufrsm; xGuaf y:aeonfrmS rsufjrifxifmS ;
jzpfayonf/
ay:aygufrIrsm;udk wuotrIaqmiftzGJUonf tav;teufpOf;pm;cJhonf/ ynma&;tajctaeudk rsuf
ajcrjywf avhvmMunfh cI o
hJ nf/ ,aeYjzpfay:aeaom tcuftcJrsm; tusyftwnf;rsm;udk jyKjyifzmax;Hjk zifh raysmuf
Edik af wmhbJ vufydS nma&;pepfBuD;wckv;kH udk ajymif;vJvsuf adS om jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmf tajctaeESihf udu
k n
f D
pGm jyKjyifa&;qGrJ o
S m ajyaysmufEikd rf nf[k awGUScd &hJ ayonf/ odYk awGUS&d onft
h m;avQmfpmG vufydS nma&;pepfBuD;udk
jyKjyifajymif;vJ&eftwGuf EdkifiHawmftpdk;&u OD;pD;um ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; w&yfudk usif;yay;&ef wuorS
awmif;qdkcJhayonf/
,ckuJhodkY vIHYaqmfawmif;qdkaepOf 1957 ckESpf? ZGefv (8) &ufaeYwGif &efukefNrdKUawmfcef;rBuD; EdkifiHawmf
0efBuD;csKyfOD;Eku EdkifiHawmftpdk;&\ (4) ESppf rD u
H ed ;f aMunmcsuf wGif ynma&;ESifhywfouf atmufygtwdkif;awGU&
ayonf/
]ynma&;pDrHudef;w&yfudk a&;qGJapcsifw,f/} tJ'D ynma&;pDrHudef;[m1/ jynfaxmifpkeJY toifhawmfqHk;jzpfNyD; uRefawmfwdkY tajctaeeJY wu,fwrf; taumiftxnfazmfEdkifwJh
pDrHudef;jzpfapcsifw,f/
2/ ynma&;rSmpdwf0ifpm;wJh jynfaxmifpkom;rSeforQ pkaygif;wdkifyifa&;qGJwJh pDrHudef; jzpfapcsifw,f/
3/ wjynfaxmifpkvHk;u vufcHEdkifwJh pDrHudef;jzpfapcsifw,f/
wzef (4) ESpfpDrHudef;TefMum;csufwGifynma&;onf ,ckvufSdynma&;pepfudk jyefvnfoHk;oyfNyD;vQif jyKjyifapcsifw,f/ tu,f vdktyfu
wckvHk;zsufypfNyD; topfwck jyefvnfa&;qGJapcsifonf[k TefMum;NyD; 0efBuD;csKyfu obmywdjyKvkyfum (9) OD;
ygaom ynma&;aumfrwDudk zGJUpnf;cJhayonf/ xdkaumfrSifudkyif aemufxyfcsJUxGifum zGJUpnf;cJhjyefonf/
uJodkY ynma&;ESifhywfouf jyKjyifajymif;vJoifhu ajymif;vJ&ef ynma&;aumfrSif zGJUvmjcif;onf
wuooabmxm;ESihf udu
k n
f o
D nft
h m;avsmpf mG xdak umfrSiu
f kd wuoonf c&D;OD;BudKqdjk cif;jyKcJo
h nf/ xdak umfrSiEf iS hf
ywfouf yl;aygif;ulnD&ef qHk;jzwfcJhayonf/
xdkYaemuf wuotrIaqmiftzGJUonf 24? 11? 57 &ufaeYwGif wuocef;r EdkifiHawmf0efBuD;csKyfESifh
awGUqHu
k m ynma&;ES;D aESmzvS,yf JG jzpfajrmufa&;twGuf wifjycJah yonf/ Edik af wmf0efBuD;csKyf OD;Ekuvnf; wuo\
wifjycsufudk ynma&;aumfrSifwGif tav;teuf pOf;pm;ygrnf[k jyefMum;ajymqdkcJhayonf/ xdkaqG;aEG;csuft&
ynma&;aumfrSifwGif wuoudk,fpm;vS,frsm; wufa&mufwifjycGifhudk &SdcJhayonf/ wuoudk,fpm;vS,frsm;
wifjy&mwGif ynma&;aumfrSifrS wuo\vdkvm;csufrsm;udk jynfhpHkpGma&;om;wifjy&ef ajymMum;cJhayonf/ xdk
ajymMum;csuft& wuotrIaqmiftzGJUrS pOf;pm;um ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJESifh ywfouf ESD;aESmzvS,f&ef tcsuf
577

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
rsm; ESD;aESmzvS,fyGJ\yHkpHrsm;udk xyfrHa&;om; wifjyvdkufygaMumif;/
(2)
ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJESifhywfouf1/ ynma&;0g'csrSwfjcif;ESifh ynma&;pepfudk avhvmoHk;oyfjcif;
2/ ynma&;pDrHudef;a&;qGJjcif; [l u@ESpf&yf Sdoifhonf[l ,lqayonf/
xdo
k Ykd ,q
l onfh tm;avsmfpmG ynma&;0g'csrSwjf cif;? ynma&;pepfrsm;udk avhvmoH;k oyfjcif;ESihf ywfouf
wuorS atmufygtwdkif; wifjyvdkayonf/
(2-u)
wdik ;f jynfwck\ ynma&;pDru
H ed ;f onf wdik ;f jynf\ &nfreS ;f &myef;wdik o
f Ykd csDwufa&;twGuf vH;k 0taxmuf
tul jzpfayonf/ wdkif;jynf\ pD;yGm;a&;pepf? vlaerIpepf? ,Ofaus;rIpepfwdkYESifh udkufnD&ayonf/ odkY udkufnDrS
omvQif a&;qGJxm;aom ynma&;pDrHudef; (odkY) ynma&;pepfonf jynfoludktusKd;jyKaom pDrHudef;? wdkif;jynfu
vufcEH ikd af om pDru
H ed ;f jzpfayvdrrhf nf/ xdu
k o
hJ Ykdr[kwb
f J wdik ;f jynf\ csw
D uf&mvrf;aMumif;? wdik ;f jynf\tajctaeESihf
uif;vGwfum a&;qGJvQif xdkynma&;pDrHudef; (odkY) ynma&;pepfonf av;axmifhESifhpuf0dkif;uJhodkY cGifrusbJ tusyf
twnf;rsm; ay:aygufum ysufpD;&rnf jzpfayonf/
odkYtwGuf ynma&;pDrHudef;? ynma&;pepfwckudk a&;qGJrnfqdkvQif yxrOD;qHk; wdkif;jynf\ &nfrSef;&m
yef;wdkif? pD;yGm;a&;pepf (Economic System)? vlaerItaqmufttHkwdkYESifh udkufnDonfh ynma&;0g' (Education
Policy) udk csrSwfoifhzdkYvdkayonf/
Oyrm- wkwfjynfolYorwEdkifiHwGif if;wdkY jyKjyifajymif;vJypfvdkufaom pD;yGm;a&pepf? vlaerIpepfwdkYESifh
udkufnDonfh ynma&;0g'udk EdkifiHvHk;qdkif&muGefz&ifhBuD;rS csrSwfvdkuf ynma&;pDrHudef;udk xdkcsrSwfvdkufaom
0g'tay:wGif tajccHum aemufrS a&;qGJay;cJhayonf/
ynma&;0g'ESif ywfouf 1948 ckEpS w
f iG ?f Edik if aH wmftpd;k &u 1946 ckEpS w
f iG f zGUJ pnf;cJah om (Educational
Policy Enquiry Committee) \ tpD&ifcHpmudk tajcjyKum ynma&;0g'[l atmufygtwdkif; aMunmzl;\/
1/ Adoption of a centralized control and administration of Education as in interim
and experimental measure;
2/ The discernment of the system of grant in aid; and the adoption of in its stead of a
system of state schools.
3/ The introduction of a pilot project for Compulsory Primary Education.
4/ The new grading of schools.
5/ The Provision of Vocational training and technical education and
6/ The adoption of Burmese as the medium of instruction in single unifiedsystem of
schools.

xdkYaemuf 1952 ckESpfwGif jynfawmfomynma&;pDrHudef; ESifh ywfouf a,bk,srludk atmufygtwdkif;


aMunmcJhjyefonf/
1/ To ensure a universal knowledge of the three Rs* among the citizens of the Union.
2/ To ensure the production of a sufficient number of technicians and technologists.
3/ To train and equip young man and woman so that they can adequately and efficiently
4/

perform their various duties as citizens of the Union.


To eradicate illiteracy and produce man and woman who posses the five strengths
(Bala Ngadan) and
To perpetuate democracy within the Union.

5/
txufazmfjyygtwdik ;f ynma&;rl? ynma&;0g'rsm;yifo
dS nf[k qd&k jim;aomfvnf; wdik ;f jynf\ &nfreS ;f &m
yef;wddkif? pD;yGm;a&;? vlaerIpepfwdkYay:wGif pepfwusoHk;oyfum a&;qGJvmaom 0g'r[kwfjcif;? xdkynma&;0g'
aMunmcsurf sm;onf Edik if aH wmf0efBuD;csKyf vdv
k m;ouJo
h Ykd jynfow
l &yfv;kH yg0ifa&;qGx
J m;aom 0g'r[kwo
f nft
h jyif
Note- the three Rs* - Reading, W'rting, A'rithemetic.

578

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


wdik ;f jynf&nfreS ;f &m yef;wdik o
f Ykd csDwufa&;twGuf taxmuftuljyKrnfh pDru
H ed ;f rsm;rygSjd cif;? pDru
H ed ;f ESi0hf g'oabm
xm;rsm; a&maxG;aejcif;? vufSdynma&;avmu tajctaersm;? jzpf&yfrsm;udk avhvmMunfhIvQifyif xdkynma&;0g'
onf rSefuefonf[k r,lqEdkifjcif;wdkYtwGuf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH\ &nfrSef;&myef;wdkif pD;yGm;a&;? vlaerIpepfwdkY
udkufnDonfh ynma&;0g'w&yfudk atmufygtcsuftvufrsm;wGif tajcjyKuma&;qGJ&ef vdktyfonf[k wifjyvdkay
onf/
1/ vufdS jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmf\ pD;yGm;a&;vlaerIpepf (Social Economic System) udk avhvmjcif;/
2/ vufdS jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmf\ &nfreS ;f &myef;wdik f ]qdk ,
S v
f pfEikd if aH wmf} udk avhvmaqG;aEG;jcif;/
(2-c)
xdu
k o
hJ Ykd Edik if aH wmf\ &nfreS ;f csufyef;wdik o
f Ykd csDwuf&mwGif taxmuftuljyKNyD;vQif Edik if aH wmf\ pD;yGm;a&;?
vlaerIpepfwdkYESifh udkufnDaom ynma&;0g'w&yfudk csrSwfNyD;vQif xdk0g' taumiftxnfazmfa&;twGuf taxmuf
tuljzpfap&ef vufSdynma&;pepfudk avhvmoHk;oyfjcif;? EdkifiHjcm;ynma&;pepfrsm;udk atmufygtwdkif; avhvmjcif;
jyKoifhonf[k wifjyayonf/
1/ vufSdynma&;pepfrS jzpfyGm;ay:aygufvmcJhaom jzpf&yfrsm;ESifh aumif;usKd;qdk;usKd;rsm;/
2/ vufSdynma&;avmuBuD; wckvHk;\ tajctaersm;? ausmif;rsm;? toufarG;0rf;aMumif;rsm;? q&mrsm;
ponf EdkifiHjcm;ynma&;pepfrsm; avhvma&;ESifhywfouf(1) qdkS,fvpfEdkifiHawmf wnfaxmifqJjzpfaom EdkifiHrsm;rS ynma&;pepfudkavhvmjcif;?
(wkwfjynfolYorwEdkifiH? ,l*dkpvm;AD;,m;)
(2) qdkS,fvpfEdkifiH xlaxmifNyD;jzpfaomEdkifiHrS ynma&;pepfudkavhvmjcif;? (qdkAD,ufkSm;)
(3) pufrIvufrIzGHUNzdK;aeaomEdkifiHrS ynma&;pepfudkavhvmjcif;? (tar&du)
(4) v,f,mpdkufysKd;a&;EdkifiHrS ynma&;pepfudkavhvmjcif;? ('def;rwf)
(5) vGwfvyfNyD;pEdkifiHrsm;rS ynma&;pepfudkavhvmjcif;? (tif'dkeD;Sm;-tdEd,)
(2-*)
txufazmfjyyg yxrydkif;jzpfonfh ynma&;0g'csrSwfjcif;? ynma&;avhvmokH;oyfjcif;ESifh ywfouf
rnfonfhykHpHjzifh ESD;aESmzvS,fyGJjyKvkyfrnfudk wuorS atmufygtwdkif; oabmxm;cJhayonf/
___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ (aysmuf)
csDwuf&mwGif wjynfaxmifvHk;u yg0if&ef vdkayonf/ odkYyg0ifrSomvQif atmifjrifayonf/ odkYtwGuf ynma&;
0g'csrSwf&mwGif wjynfaxmifvHk;u yl;aygif;csrSwfEdkif&efvdk\/ wenf;qdkaomf csrSwfvdkufaom ynma&;0g'onf
wjynfaxmifvHk;u vufcH&efvdktyfrnf[k ,lqayonf/
wzefvufSd ynma&;pepfBuD;udk avhvmoHk;oyfa&;rSm jynfaxmifpkwGif;Sd jynfolw&yfvHk; awGUMuHKcJhonf
jzpf tm;vHk;ESifhoufqdkifjcif;? EdkifiHjcm;ynma&;pepfudk avhvmjcif;rSmvnf; ynma&;pepf a&;qGJ&eftwGufvnf;
aumif;? rdrw
d Ykdynma&;pepfEiS hf EIid ;f ,SO&f eftwGuv
f nf;aumif; jzpfonft
h m;avsmpf mG jynfov
l x
l w
k &yfv;kH ESihf oufqikd f
ayonf/
odYk oufqikd o
f nfh tm;avsmpf mG yxrydik ;f jzpfonfh ynma&;0g'csrw
S jf cif;? ynma&;pepfukd avhvmoH;k oyf
jcif;ESihf ywfouf wEdik if v
H ;kH Sd jynfoYlu,
kd pf m;vS,rf sm; yg0ifoifo
h nf[k ,lqayonf/ xdo
k Ykd ,lqonfh tm;avsmpf mG
azmfjyyg tcsufrsm;twGuf ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;wGif1/ EdkifiHa&;tzGJUtpnf;rsm; (zqyv? yrnw? r[mArm? qdkS,fvpf? tvkyform; v,form; ygwD?
wdkYArm-------ponf)
2/ vlwef;pm;tzGJUtpnf;rsm; (awmifolv,form;? Awvp? wvnp? tvkyform;? wD,lpDbD? bDwD,lpD
ponf/)
3/ vlxktzGJUtpnf;rsm; (ausmif;om;vli,f? ukefonfyGJpm; ponf)
4/ ,ckvufSdynma&;aumfrSif
5/ ynma&;Xmeudk,fpm;vS,frsm;
6/ ynma&;wwfuRrf;olrsm;
579

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
7/ vlrsKd;pkudk,fpm;vS,frsm;
yg0ifumEdkifiHawmftpdk;&\ OD;pD;acgif;aqmifrIjzifh usif;yjyKvkyf oifhonf[l wifjyvdkayonf/
(3)
Edik if aH wmfdS toif;tzGUJ aygif;pHk ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD;rS ]ynma&;0g'} w&yf csrSwNf yD;pDcv
hJ Qif xd0k g'udk
taumiftxnf azmf&eftwGuf ynma&;pDrHudef;w&yf wenf;qdkaomf ynma&;pepfw&yfudk a&;qGJ&ayvdrfhrnf/
uJhodkY a&;qGJ&mwGifum; tpdk;&ynma&;Xme udk,fpm;vS,frsm;? ynma&;wwfuRrf;olrsm; yg0ifaom ESD;aESmzvS,f
yGJBuD; w&yfrSae wm0ef,lum a&;qGJ&rnf jzpfayonf/ EdkifiHawmfSd toif;tzGJUaygif;pHk taeESifhaomfum; rdrdwdkY
tvdu
k s ynma&;0g'w&yf csrw
S Nf yD;pD;onfh tm;avsmpf mG yg0ifvyk af qmif&ef wm0efrSad wmh[k ,lqayonf/ odYktwGuf
csrSwfxm;aom ynma&;0g'? ynma&;rlESifhtnD ynma&;pDrHudef;udk a&;qGJ&mwGif atmufygtwdkif; a&;qGJ&efvdktyf
ayonf/
(1) rlvwef;ynma&;
rlvwef;ynma&;wGif u@ESpf&yf yg0ifayonf/ emp&D (ac:) uav;oli,fausmif;ESifh rlvwef;ausmif;
jzpfayonf/
rlvwef;ausmif;onf ynma&;twGuf tajccHtkwfjrpfjzpfonfh tm;avsmfpGm ta&;tBuD;qHk; pOf;pm;&rnfh
tcsufjzpfayonf/ tajccHtkwfjrpf rcdkifrmvQif xdkynma&;pepfonf NydKuGJrnfjzpfayonf/ rlvwef;ynma&;udk
pOf;pm;&mwGif vlwdkif;ynmwwfa&;udk tajccHum roifrae&ynma&;pepfESifh xdkpepfjy|mef;cJhaomf pD;yGm;a&;t&
vkyfaqmifaeaom uav;oli,frsm; ynmoifMum;Edkif&ef pDpOfrIudkyg xnfhoGif;pOf;pm;oifhonf[k ,lqayonf/
ae&mwGif roifrae& ynma&;prf;oyfonfh (Project) tawGUtMuHKay:wGif tajccHoifhayonf/
(2) rlvwef;vGefynma&;
(5) wef;? (9) wef;rSonf wuodkvf0iftxd yg0ifaom ynmoifMum;a&;yifjzpfonf/ tqifhwGif
EdkifiHawmfynma&;0g'twGuf tav;xm;um pOf;pm;a&;qGJ&rnf jzpfayonf/
(3) txufwef;ynma&;
wuodkvfESifh (Institute) rsm; tygt0if jzpfayonf/
(4) toufarG;0rf;aMumif;rIynmoifMum;a&;rsm;
rlvwef;atmifjrifNyD; ynmqufvufroifMum;Edik af om uav;oli,frsm;twGuf vnf;aumif;? rlvwef;
vGeftqifhSd ausmif;om;rsm;twGuf vnf;aumif;? wuodkvfodkY ynmqufvufrqnf;Edkifolrsm;twGuf vnf;
aumif;? 'D*&DbGJU& toufarG;0rf;aMumif;ynm&yfrsm;twGuf vnf;aumif; pOf;pm;a&;qGJ&rnf jzpfayonf/
(5) oifdk;oifwef;rsm;
(Curriculum) ,ckvufdS oif;kd oifwef;rsm;udk aocsmusepGmppfaq; acwfaemufusjzpfaeaom oif;kd
oifwef;rsm;? wdk;wufaomacwfESifh rudkufnDaom oifdk;oifwef;rsm;udk avhvmjzKwfy,fjcif;? acwfESifhnDatmif
jyKjyifjcif;? EdkifiHawmfynma&;0g'udk taumiftxnfazmfaprnfh oifdk;oifwef;rsm; jzpfap&ef pDpOf&rnfjzpfayonf/
(6) q&mjzpfoifwef;rsm;
(u) vufSdq&m? q&mrrsm;wGif a[mif;EGrf;aomt,ltqrsm; 0ifa&muf cdkatmif;vsufSd&m EdkifiHawmf\
0g'? ynma&;0g'ESifhtnD jyKjyifajymif;vJa&;/
(c) q&mjzpfoifwef;ausmif;rsm; Teachership Training rsm;ta&;/
(*) q&mrsm;tcGifhta&;? vpmaiGowfrSwfjcif;rsm;udk pOf;pmaqG;aEG;&rnf jzpfayonf/
(7) ausmif;oHk;pmtkyfxkwfvkyfa&;
(8) oufBuD;ynma&;ESifU tm;vyfcGifUoifwef;rsm;ta&;
(9) okawoeSmazGa&; wdkhjzpfonf/
txufygtcsurf sm;udk Edik if aH wmfynma&;0g'ESit
hf nD a&;qG&J mwGif ynma&;Xmeud,
k pf m;vS,rf sm; ynma&;
wwfuRrf;olrsm;\ wm0efo
dS nfah vsmuf vufzdS UJG pnf;xm;aom ynma&;aumfrSif yk*Kd vfrsm;tjyif jyifyrS ynma&;
vkyo
f uf&ifo
h rl sm;? ynma&;aumfrSirf sm;? aumfrwDrsm;wGif yg0ifczhJ ;l olrsm;? ynma&;uRrf;usiforl sm;udyk g xyfrjH znfh
pGufum ndEIdif;a&;qGJ oifhonf[k ,lqygonf/
(4)
580

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


odYktwGuf wuorS xyfrw
H u
kd w
f eG ;f vdo
k nfrmS ta&;BuD;qH;k jzpfaom (Education Policy) udk jynfaxmifpk
om; w&yfvHk; vufcHonfh ynma&;0g'jzpfEdkifa&;? ynma&;pepf jzpfEdkifa&;twGuf tzGJUaygif;pHkESifh ynma&;qdkif&m
uRrf;usifolrsm; yg0ifaom ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;wckudk tjrefqHk;usif;y&ef wdkufwGef;vdkufygaMumif;/

aehpGJ- 7? 11? 57

trIaqmiftzGYJ
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* (wuo)
&efukefwuodkvf
&efukefNrdKY

jynfaxmifpjk refrmEdik if v
H ;kH qdik &f m ausmif;om;rsm;ynma&;ES;D aESmzvS,yf JG
ay:ayguv
f myHEk iS hf tajccHoabmxm; taxGaxGtpD&ifcpH m
&Jabmfudk,fpm;vS,ftaygif;wdkhcifAsm;jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ A[dkjyifqifa&;aumfrwDrS
ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ ay:aygufvmyHk? ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;udk rnfuJhodkY usif;yoGm;rnfudk tpD&ifcHvdkyg
onf/ txl;ojzifh ESD;aESmzvS,fyGJ\ tajccHoabmxm;udk azmfjytpD&ifcHrnf jzpfygonf/
ESD;aESmzvS,fyGJBuD; rnfonfhtwGufaMumifh rnfodkYay:aygufvmonfudk OD;pGmtpD&ifcHygrnf/ ESD;aESm
zvS,fyGJ obmywd\ rdefYcGef;wGif azmfjycJhNyD;jzpfojzifh tcef;udk tusOf;rQom tpD&ifcHrnf jzpfayonf/
'kwd,urmppfBuD; NyD;qHk;NyD;aemuf vGwfvyfa&;&SdcJhonfh jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHwGif ynma&;avmu
tusyftwnf; trsKd;rsKd;awGUMuHKcJh&onf/ odkYawGUMuHKcJh&aom tusyftwnf;rsm;udk ajzSif;&ef ausmif;om;xk
onf tBudrfBudrf tHk<uawmif;qdk wdkufyGJ0ifcJhMuonf/ jynfolvlxkw&yfvHk;uvnf; ynma&;tusyftwnf;udk
ajzSif;&ef vdktyfonfudk odSdvufcHcJhayonf/ tpdk;&onfvnf; ajzSif;Edkif&ef trsKd;rsKd; BudK;yrf;cJhayonf/
odkYaomf ,ckwdkif EdkifiHawmfonf ynma&;tusyftwnf;rS kef;xGuf r&Edkifao;ay/
udv
k ekd pD epf <uif;usef&pfaom tarGq;kd aMumifyh if odYk tusyftwnf; awGUae&jcif; jzpfayonf/ tajccH
usus pepfwckv;kH udk jyKjyifajymif;vJ rypfEikd o
f aGU rnfoYkd yif jyKjyifzmax;onfjzpfap tusyftwnf; qufvuf
awGUaernfom jzpfayonf/
tcsufudk ausmif;om;xkw&yfvHk;u ydkifEdkifpGm MunfhIEdkifcJhojzifh ynma&;a&;pepfwckvHk; jyKjyif
ajymif;vJypfNyD; ynma&;0g'opfudkcsrSwfum ynma&;pDrHudef;w&yf a&;qGJEdkifa&;twGuf or*rsm;rSOD;aqmifum
wdkufyGJ0ifcJh ayonf/
odkY wdkufyGJ0ifcJh&mwGif 1956 ckESpfwGif &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*rS wuodkvfynma&;
jyKjyifajymif;vJa&;twGuf a<u;aMumfcJhonf/ xdkESpfwGif ausmif;om;xkqEaMumifh wuodkvfrS (3) cgusESifh
65% ausmif;wuf&ufpepfudk pHkprf;a&;aumfrSif zGJUpnf;cJhayonf/ pmwrf;wapmifudk xdkaumfrSifrS xkwfjyefcJh
onf/ xdkpmwrf;tay: wuorS oabmxm;udk 31? 55? 67 aeYu xkwfjyef&mwGif jrefrmEdkifiH\ynma&;udk
zmax;Edkifa&;twGuf BuKd;yrf;HkrQjzifh tusyftwnf;rsm;rS rvGwfajrmufEdkif/ ynma&; jyKjyifajymif;vJa&;twGuf
Edik if aH &;ygwDrsm;rS ud,
k pf m;vS,rf sm;? vlxv
k w
l ef;pm;tzGUJ tpnf;rsm;rS ud,
k pf m;vS,rf sm;? q&mrsm;? vli,fausmif;
om;rsm;ESifh ynmSifrsm;tm;vHk;\ awGUqHkaqG;aEG;yGJBuD;udk EdkifiHawmftpdk;&rS OD;pD;usif;y&ef wifjycJhayonf/
odkY wifjyNyD;aemuf 8? 6? 57 &ufaeY EdkifiHawmf0efBuD;csKyf\ (4) ESpfpDrHudef;rdefYcGef;wGif ynma&;jyKjyif
ajymif;vJa&;twGuf azmfjycJah yonf/ (4) ESppf rD u
H ed ;f tpdwt
f ydik ;f w&yftjzpf ynma&;pHpk rf;rIaumfrwD zGUJ pnf;ay:
aygufvmcJhayonf/ odkY ajymMum;cJhonfhrdefYcGef;ESifh zGJUpnf;cJhonfh aumfrSifwdkYtm; ynma&;jyKjyifajymif;vJrI
tvm;tvmtwGuf c&D;OD;MudKjyKcJhayonf/
BuKdqkd rHk Qru ydrk akd tmifjrifEikd af &;twGuf tMuHPfrsm; ay;cJah yonf/ Edik if v
H ;kH qdik &f mynma&;ES;D aESmzvS,f
yGJudk vlxkvlwef;pm;rsm;? EdkifiHa&;ygwD? ynmSifrsm;? q&mrsm;? vli,fausmif;om; udk,fpm;vS,frsm; yg0ifNyD;
EdkifiHawmftpdk;&rS OD;pD;usif;yjyKvkyfay;&ef 7? 11? 57 &ufaeYwGif xyfrHwifjycJhjyefonf/
581

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
odYk wifjy&mwGif ynma&;pHpk rf;rIaumfrwDEiS hf tBudrBf udrf awGUqHak qG;aEG;cJ&h m ausmif;om;rsm;\ wifjy
csuftwdik ;f jynfph o
kH nfh Edik if aH wmfdS jynfov
l x
l w
k &yfv;kH udk ud,
k pf m;jyKEdik o
f nfh ynma&;ES;D aESm zvS,yf BJG uD;w&yf
usif;yEdkifa&;udk oabmwlnDcsuf r&SdEdkifbJ ausmif;om;rsm; ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; usif;yEdkifa&;udkom
ulnDcJhayonf/ odkY usif;yEdkifa&;twGuf wuotm; wm0efvTJtyfcJhNyD;aemuf usif;yvQif ynma&;pHkprf;rI
aumfrSifrS ulnD&efwdkYudk ulnDcJhayonf/ rnfodkYyifjzpfap jynfolvlxkw&yfvHk;tm; udk,fpm;jyKEdkifonfh ESD;aESm
zvS,fyGJBuD;w&yf usif;yEdkifa&;twGuf tm;xkwfBudK;yrf;onfhtaejzifh ,ckausmif;om;rsm; ESD;aESmzvS,fyGJBuD;
atmifjrifa&;twGuf BudK;yrf;cJh&ayonf/
,ckE;DS aESmzvS,yf BJG uD;udk &efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or*? rEav;wuov
kd af usmif;om;rsm;or*?
armfvNrdKifOypmaumvdyfausmif;om;rsm;or*? rauG;Oypmaumvdyfausmif;om;rsm;or*? ausmufjzLOypmaum
vdyfausmif;om;rsm;or*? ykodrfOypmaumvdyfausmif;om;rsm;or*ESifh ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;
tzGJUcsKyfwdkY yl;wGJum A[dkjyifqifa&;aumfrwDw&yf zGJUpnf;vkyfaqmifcJhayonf/

A[dkjyifqifa&;aumfrwD
wuorS
1/ udkpdk;odef; (obmywd)
2/ udkcifarmiftkef; (taxGaxGtwGif;a&;rSL;)
3/ udkodef;Sef
4/ udkcifatmif
5/ udkatmifxGef;

6/ udkPf&if
7/ udkcifarmifBuD;
8/ udkatmifomausmf
9/ udkvSwif
10/ udkav;GefY

jynfaxmifpjk refrmEkid if v
H ;kH qdik &f m

ausmif;om;rsm;ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJu


G ;D
A[djk yifqifa&;aumfrwD
( 1958 - 1959 )
Source: Oway Magazines

582

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


rwuorS
11/ udkapmvGif
12/ udkcsKd
13/ udkwifaT
14/ udkcifarmif0if;
15/
-

armfvNrdKifrS
16/ udkausmftkef;
17/ udkausmfvS
18/ udkrif;axG;
19/ udkausmfSdef
20/ rjrifhjzL?

rauG;rS
21/ udkGefYarmif
22/ udkrif;ausmf
23/ udkwifOD;
24/ udkxGef;EG,fOD;
25/ udkcspfaiG

ausmufjzLrS
26/ udkbwif
27/ udkpdk;0if;
28/ udkxGm;csKd
29/ udkbdk;wif
30/ udkpHvdIif

ykodrfrS
31/ udkcifxGef;
32/ udkGefY0if;
33/ udkjrifhodef;
34/ udkarmifarmifpdef
35/
-

Auorsm;tzGJYcsKyfrS
36/ udkaZmf0if;
37/ udkvSjrifh
38/ udkpGefwdwf
39/ udkjrifhOD;
40/ udkndK0if;

ESD;aESmzvS,fyGJOD;pD;tzGJY
1/ udkpdk;odef; (obmywd)
2/ udkapmvGif ('k-obmywd)
3/ udkcifarmiftkef; (taxGaxGtwGif;a&;rSL;)
4/ udkwifaT (wGJbuf-axGaxGtwGif;a&;rSL;)
5/ udkausmfvS
6/ udkrif;axG;

7/ udkGeYfarmif
8/ udkrif;ausmf
9/
10/
11/ udkcifxGef;
12/
-

OD;pD;tzGJUudk azmfjyygtwdkif; wuodkvfESifhaumvdyfor*rsm;rS udk,fpm;vS,f (2) OD;uspD yg0ifzGJUpnf;xm;


ayonf/ odYk ES;D aESmzvS,yf BJG uD;atmifjrifa&;twGuf jyifqifBudK;yrf;Mu&mwGif 0rf;omtm;&pGmESihf tm;ay;BudKqdak om
jynfot
l aygif;wdYk \ axmufct
H m;ay;rIukd &Scd MhJ uaomfvnf; wbufwiG v
f nf; rrSeu
f efaomoabmrsm;ESihf Munfh rI I
rsm;aMumifh vnf;aumif;? ausmif;om;rsm;tm; ESrd chf sMunfh t
I xifao;rIrsm;aMumifh vnf;aumif; taESmift
h ,Sut
f zsuf
tqD;rsm; &ifqdkifcJhMu&ayonf/
rnfodkYyifjzpfap ,aeYEdkifiHESifht0Srf; a'otoD;oD; ausmif;om;udk,fpm;vS,ftaygif;wdkY pka0;a&mufSd
aeMuayNyD/ Edik if aH wmf\ ynma&;0g'opf csrSwEf ikd af &;ESihf ynma&;pDru
H ed ;f w&yf a&;qGEJ ikd af &;twGuf pkaygif;aqG;aEG;
ESD;aESmzvS,f wdkifyifMuawmhrnf jzpfayonf/
&Jabmfudk,fpm;vS,ftaygif;wdkhrnfoYkdE;DS aESmMurnfenf;/ ES;D aESmNyD;aemuf Edik if aH wmftwGuf aumif;rGeaf om tMuHPfrsm;udk rnfoYkdpak ygif;
Murnfenf;/ onfwdkYum; ta&;BuD;aom pepfuspGmpOf;pm;&rnfh tcsufBuD;rsm; jzpfayonf/ tcsufrsm;
Sif;vif;aqmifGufEdkifa&;twGuf ,aeY&JabmfwdkY pkaygif;ESD;aESmMurnfh oabmtajccHrsm;udk wifjyvdkygonf/
OD;pGmyxr ES;D aESmzvS,yf \
JG qdv
k ckd suEf iS t
hf jccHukd Si;f vdyk gonf/ ES;D aESmzvS,yf q
JG o
kd nfrmS &JabmfwYkdMuHKawGU
aeus tpnf;ta0;rsm;? nDvmcHrsm;uJhodkY r[kwfay/ pkaygif;awGUqHkum qHk;jzwfcsufrsm;csrSwf? awmif;qdkcsufrsm;
awmif;qdk&ef pnf;a0;awGUqHk nDvmcHoabmrsKd; r[kwf/ ESD;aESmzvS,fyGJrSm pkaygif;awGUqHkum tajctaew&yf?
583

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
jyemw&yfudk tawGUtMuHKtoD;oD;ESifh,SOf ESD;aESmzvS,fMuNyD;aemuf xdktajctae odkYr[kwf jyem&yfrsm;udk
ajzSif;&efndEIdif; tajzSmMujcif;jzpfonf/
odkYESD;aESmzvS,f&mwGif tajctaersm;udk ay:vGifEdkifatmif aqG;aEG;&mwGif tajctaerSef &SdapEdkif&ef
twGuf pmwrf;rsm;udk zwfMum;um xdkpmwrf;rsm;tay: tajcjyKaqG;aEG;Muayonf/ wifjyaom pmwrf;rsm;onf
aqG;aEG;twnfjyK&rnfh pmwrf;rsm;r[kwf? tpD&ifcHpm oabmrsKd;r[kwf/ aqG;aEG;&mwGif tajccHoabmjzpfap&ef
wifjyonfh pmwrf;rsm;jzpfayonf/
pmwrf;rsm;tay:wGif tajccHum jynf0h pGmaqG;aEG;NyD;aemuf axmufc&H nfeT ;f csufrsm;? tMuHay;csufrsm;udk
pkaygif;xkw,
f l &ayonf/ axmufc&H nfeT ;f csurf sm;? tMuHay;csurf sm;udk pkaygif;xkw,
f o
l nft
h cef;wGif jynfph pkH mG ygSd
Edkifa&;udk t"du*kjyK&ayonf/
odkY ESD;aESmzvS,fyGJ tajccHoabmxm;rsm;udk wifjyNyD;aemuf &JabmfwdkYtm; ,aeYusif;yrnfh ynma&;
ES;D aESmzvS,yf BJG uD;onf jynfaxmifpjk refrmEdik if \
H ynma&;twGuf rnfonft
h cef;u@rS rnfoYkd aqmifu
G o
f mG ;&rnf
udk wifjyvdkygonf/
&Jabmfw-hkd
,aeY Edik if aH wmfynma&;twGuf vdt
k yfcsurf mS wdusaomtajctaeESihf udu
k n
f aD om ynma&;0g'opfw&yf
csrSwfEdkifa&;ESifh xdkcsrSwfaom ynma&;0g'tay:wGif tajccH EdkifiHawmf\vdktyfcsuf tvHk;pHkudk jznfhpGrf;Edkifaom
ynma&;pDrHudef;w&yf a&;qGJEdkifa&;jzpfonf/
ynma&;0g'opfw&yf csrSwfEdkifa&;ESifh ynma&;pDrHudef;w&yf a&;qGJEdkifa&;wdkYtwGuf ESD;aESmzvS,f
yGJBuD;rS xrf;aqmifMudK;yrf; ay;Mu&rnf/ ynma&;0g'opfw&yf csrSwfEdkifa&;twGuf EdkifiHawmf\ ,cifESifh ,ck
vdktyfcsufrsm;ESifh ynma&;tajctaersm;udk wdusydkifEdkifpGm oHk;oyfNyD;aemuf EdkifiHawmf\ ,ckvufSd tajctae?
EdkifiHawmf\ &nfrSef;csufrsm;ESifh tudkufnDqHk; ynma&;0g'opfw&yfudk csrSwfEdkif&ef vdktyfayonf/
xdkodkYcsrSwfaom ynma&;0g' tay:wGif tajccH ynma&;pDrHudef;w&yf a&;qGJ&mrSm ynma&;yg&*lrsm;\
wm0efomjzpfayonf/ ynma&;yg&*lrsm; a&;qGJrnfh ynma&;pDrHudef;twGuf ESD;aESmzvS,fyGJBuD;rS tydkif;vdkuf?
u@vdkuf ydkif;jcm;um csrSwfxm;aom 0g'ay:wGiftajccH tMuHPfrsm;ay;tyf&ef vdktyfayonf/ tMuHPfay;
csufrsm;rSmvnf; tao;pdw
f ausmif;wausmif;? NrdKUwNrdKU? a'owcktwGuf pdppfay;tyfcsufrsm; r[kwb
f J ynma&;
pDrHudef;\ tpdwftydkif;? u@rsm;twGuf ay;tyfonfhu@rsm; jzpfayonf/
tajccHoabmxm;rsm;ESihf ES;D aESmzvS,yf w
JG iG f ta&;BuD;onfw
h m0efrsm; xrf;aqmifEikd af &;twGuf ta&;
BuD;ayonf/ ES;D aESmzvS,yf rJG sKd;rSm Edik if aH wmf\&mZ0ifwiG f yxrqH;k tBudru
f sif;yonfh ES;D aESmzvS,yf BJG uD; jzpfonfh
tjyif ES;D aESmzvS,yf JG tawGUtMuHKtvGeef nf;um nDvmcHrsm;? uGe*f &ufrsm;\ tawGUtMuHKrsm;ESihf a&maxG;oGm;rnfukd
txl;*kjyK&rnf jzpfayonf/
xdkYjyif ESD;aESmzvS,fyGJBuD;twGif; aqG;aEG;Muaom aqG;aEG;csufrsm; tm;vHk;onf ynma&;twGuf tajccH
&nfG,fum aqG;aEG;&rnf jzpfayonf/ &JabmfwdkY\ rwluGJjym;jcm;em;onfh ,kHMunfcsuf? ,lqcH,lcsufrsm; tm;vkH;
z,fmS ;um Edik if aH wmf\vdt
k yfcsurf sm; jznfph rG ;f Edik af &;ESihf &nfreS ;f csurf sm; xajrmufatmifjrifEikd af &;wdYk twGuf OD;wnf
aqG;aEG;&rnf jzpfayonf/
odkY ESD;aESmzvS,fyGJtajccHrsm;udk ydkifEdkifpGm oabmaygufqkyfudkifrdum BudK;yrf;Mu&rnf jzpfNyD;vQif
ES;D aESmzvS,yf BJG uD;onf Edik if aH wmf\ tajctaevdt
k yfcsufrsm;udk jznfph rG ;f Edik o
f nfh ynma&;0g'opfw&yf csrSwEf ikd Nf yD;
vQif xd0k g'ay:wGif tajccHa&;qGrJ nfh ynma&;pDru
H ed ;f twGuf tvGet
f a&;wBuD;vdt
k yfrnfh tMuHPfay;csufrsm;
ay:xGufvmrnfjzpfayonf/
- ynma&;0g'opfcsrSwfEdkifa&;twGuf BudK;yrf;Mu
- ynma&;pDrHudef;opftwGuf tMuH Pfay;csufrsm; xGufay:vma&;twGuf BudK;yrf;Mu

1958 ckESpf? Mo*kwfv (9) &uf (paeaeh)


584

A[dkjyifqifa&;aumfrwD
(wuotaqmuftOD? &efukefwuokdvf)

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

ynma&;vGwfvyfcGifUpmwrf;
( aumfrSif )
Mo*kwfv (11) &uf
bGJYESif;obifcef;r (&efukefwuodkvf)
ausmif;om;rsm;ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD;wGif ynma&;vGwv
f yfciG Ehf iS hf ywfouf tajctae pmwrf;wck
wifjyaqG;aEG;&ef vdktyfayonf/
(1) ynma&;vGwfvyfcGifhoabmxm;
(2) ynma&;vGwfvyfcGifh ydwfyifrIaMumifh jzpfay:vmaomtE&m,f
(3) aqmifGufxdkufonfh axmufcH&nfTef;csuf (Recommendation) ponfh (3) ydkif;udk jyifqifa&;
aumfrwDrS wifoGif;vdkayonf/
(1) ynma&;vGwfvyfcGiUfoabmxm;ynma&;\&nfrSef;csuf (0g) OD;wnfcsufonf ausmif;om;vli,frsm;tm; rdrdwdkY\oabmtavsmuf
rdrdBudKufESpfouf&m rdrdwdkYoefpGrf;&mwdkYudk avhvmoif,lcGifh? A[kokwwdk;yGm;EdkifcGifh &Sdjcif;jzifh vlrItaqmufttHk\
vdktyfcsufrsm;? ,if;\tusKd;twGuf jynfoljynfom;aumif; wa,mufyDyD OD;vnfrokef xrf;GufEdkif&ef zefwD;ay;
Edik af om &nfreS ;f csufjzpf&ayrnf/ if;jyif ynma&;\&nfreS ;f csufonf ausmif;om;vli,frsm;tm; rdrw
d Ykd \ trsKd;om;
,Ofaus;rIudk av;pm;aponfhtjyif tjcm;vlrsKd;rsm;\ ,Ofaus;rIudkvnf; em;vnfav;pm;apjcif;jzifh if;wdkYtm;
trsKd;om;vGwv
f yfa&;? 'Dru
kd a&pDtcGit
hf a&;? Nidr;f csrf;a&;? tjcm;wdik ;f &if;om;rsm;\ jynforl sm;udk em;vnfav;pm;rI
Sdapjcif;udk zefwD;Edkifrnfh ynma&;&nfrSef;csuf jzpf&ayrnf/
if;&nfrSef;csuf (0g) ynma&; &nfG,fcsufrsm;\ tESpfom&toGifonf vlom;wdkY\ ESpfaygif;rsm;pGm
tywfwukwf BudK;pm;&if;rS ay;pGr;f Edik af om 0dZm ynm&yfrsm;udk avhvmqnf;yl;jcif;jzifh vnf;aumif;? tjyKoabmjzifh
wd;k wufxeG ;f um;atmif aqmifu
G jf cif;jzifh vnf;aumif; ay:vGix
f ifmS ;ap\/ qdv
k o
kd nfrmS ynma&;onf wckwnf;
aom vlrItaqmufttHk\ vdktyfcsufrsm;udk jznfhpGrf;Edkifaponfh oabmSd&rnf/ ynma&;ydkif;jcm;csufudk (Oyrm)
pufryI nm? pmayynm oif,&l rnfyh nm (Obligatory) ESihf oifvu
kd oifEikd af omynm (Non-obligatory Training)
ponfh tqufqufukd pkaygif;pyfvsOf; avhvm&onf/ avhvmjcif;jzifh ynma&;\ tESpfom&toGifudk aqmifap
onf/ ta&;BuD;aomtcsufrSm ynma&;udk rdrd\trsKd;om;bmom pum;jzifh t"duxm; oif,l&rnf/ odkY&mwGif
EdkifiHjcm;bmompum;udkvnf; txl;tm;ay;xdkufayonf/
txufyg&nfreS ;f csuEf iS hf tESpo
f m&toGiu
f akd qmifaom ynma&;onf 'Dru
kd a&pDtoGiaf qmifonfh (Democratic Education) jzpfayonf/ &nfrSef;csuf tESpfom&udk taumiftxnfazmfaom ynma&;vkyfief;wGif- rlvwef;ESifh rlvwef;vGefynma&; oifMum;cGifh
- EdkifiHa&;? pD;yGm;a&;? vlrIa&;? bmoma&; rcGJjcm;bJ vlwdkif;vGwfvyfpGm tcvGwf ynmoif,lcGifh
- tpdk;&rS wuodkvfynm&yfudk vlwdkif; wufa&mufoifMum;Edkif&ef tcvGwfynma&; aqmifGufjcif;?
axmufyHhaMu; vHkavmufpGmay;a&;? ausmif;aqmif ae&mxdkifcif; vHkavmuf oufomacsmifcsda&;
- ausmif;om;taqmufttHkyHkpHudk pepfwusjyifjcif;jzifh vlrItaqmufttHkwGif ausmif;om;rsm; rdrd
wdkYyg0ifonfh tcef;u@wdkif; vG,fvifhwul 0ifa&mufxrf;aqmifjcif; ponfhvkyf&yfrsm; (0g) vkyfief;
rsm;udk OD;aqmifaponf/
odkYvQif txufyg &nfrSef;csuftESpfom&ESifh vkyf&yfyHkpHwdkYjzifh wnfaqmufxm;aom ynma&;udk csKyfudkif
onfh oabmonf ynma&;vGwv
f yfciG u
hf kd ay;pGr;f Edik o
f nfo
h abm ouf0ifvmonf/ 'Dru
kd a&pDusaom ynma&;
ynma&;vGwfvyfcGifhonf odkYSd&rnf/
(u) ausmif;\vkyfief;wGif vGwfvyfcGifh? vkyfudkifaqmifGufEdkifcGifh oabmSd&rnf/ uJhodkY vkyfudkif&m
ausmif;om;? rdb? q&m oH;k yGiq
hf ikd cf sdecf iG o
f zG,f (Balanced Participation) yl;wGaJ qmifu
G &f rnf/
(c) ausmif;\wdk;wuf&mwdk;wuffaMumif; vkyfief;rSeforQ vkyf&mwGif raESmifh,Sufonfhjyif rdrdwdkY\ rlrrSef
aom oabmw&yfudk ausmif;xJwGif roGwfoGif;ap&ef aqmifGuf&rnf/
(*) pD;yGm;a&;ESihf Oya'vGwv
f yfciG hf tmrcHcsuf S&d rnf/ wcsed w
f nf;wGif avmu"gwfoyd EH iS hf ,Ofaus;rIynm
wdk;wuf&m wdk;wufaMumif; avhvmvdkufpm;cGifh Sdap&rnf/
585

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(C) ynmoifMum;pepf acwfrD&rnf/ qdkvdkonfrSm ynmoifMum;a&;ESifh vlYavmu tquftpyfSd&rnf/
trsKd;bmomtoGiaf qmif 0dZm enf;usaom ausmif;oH;k pmtkyrf sm; jy|mef;&rnf/ ausmif;om;rsm;tm;
wuodkvfESifh txufwef;ausmif; tkyfcsKyfa&;wGif yg0ifcGifhSd&rnf/ wuodkvfodkY ay;tyfxm;onfh
tcGifhta&;udk dkaoMu&rnf/
(i) ynma&;\qefYusifbufjzpfaom ppfom;pkaqmif;jcif;udk rSdap&/
(p) trsKd;orD;wdkif; trsKd;om;ESifh wef;wlynmoifMum;cGifh Sd&rnf/
(q) q&mrsm;cefYxm;&m ynmt&nftcsif;jzifh jzpf&rnf/ Edik if aH &;cGjJ cm;rI ryg0if&/ if;jyif q&mrsm;onf
rdrdwdkY BudKufESpfouf&m EdkifiHa&;0g'udk avhvmydkifcGifh Sd&rnf/
(Z) atmifjrifNyD;aom ausmif;om;rsm;tm; rdrdwdkYt&nftcsif;t& tvkyfvkyfydkifcGifh Sd&rnf/
(2) ynma&;vGwfvyfcGifUydwfyifrIaMumifU jzpfay:vmwwfaomtE&m,f
ynma&;tcGifhta&; aESmifh,Suf&m tmPmydkiftzGJUtpnf;ESifh jynfywdkif;wyg;rS 0ifa&mufzsufqD;jcif;udk
cH&wwfonf/ Oyrmjy&vQif tar&duefEdkifiHwGif ynma&;vGwfvyfcGifhydwfyifrIudk rsm;pGmawGUSd&ayonf/ OyrmvljzL-vlrJcGJjcm;oifMum;jcif;? vljzLausmif; vlrJrwufa&mufEdkif? wufa&mufvQif 0dkif;0ef;owfjzwfcH&onftxd
Oyrm- (Little Rock Affair in Sept 1957) ynmwwfygarmursm;pGmudk zrf;qD;csKyfaESmif ausmif;xkwfjcif;rsm;?
ppfaq;jcif;rsm;? Oyrm- (Loyalty Oath, Un-American Act) ponfjzifh tEkjrLygarmuBuD; Oppenheimer
uJo
h Ykdaom vly*k Kd vfrsm; w&m;pGcJ &H onf/ tvkyx
f w
k cf &H onf/ pmtkyjf y|mef;&m tenf;i,fw;kd wufaom toGit
f jyif
aqmifonfh pmtkyfrsm;udkydwfyifonf/ Oyrm- Mark Twain a&;om;aompmtkyfrsm; (A Connecticut Yankee
in Kings Author Court) ponfrsm; jzpfayonf/ if;aemuf ppfom;pkaqmif;jcif;? tEkjrL-[du
k Nf 'dK*siAf ;kH wdr;f aSmif
enf; ppfynm&yftaxGaxGukd ausmif;rsm;oifMum;jcif;? rdrw
d Ykd tvdu
k s ygarmursm;cefY azmifa';Si;f trsKd;rsKd;emrnf
jzifh wnfaqmufxm;aom ausmif;rsm;/ Oyrm- Morgan, Rockefeller career, and Ford ponhf taxmuf
tyHw
h nfausmif;rsm; urmYtESYt
H jym;wnfaqmuf 0g'oGwo
f iG ;f jcif; ponfh ynmvGwv
f yfciG u
hf kd ydwyf ifzsuq
f ;D onfh
oabm oufa&mufojzifh wdkif;jynf\ynma&;udk tE&m,fusa&mufaponf/
,aeYjrefrmjynf ynma&;avmuwGif ynma&;vGwv
f yfciG hf ydS g\avm[laom awG;ac:csufonf ay:ayguf
vmonf/ awG;ac:csufudk ajzqdk&vQif ynma&;vGwfvyfcGifhonf rSdao;[k qdkvdkonf/ ydkrdkxifSm;vdkayonfrSm
,ckavmavmq,f awGUSdae&aom jyemESifh ,cifMuHKawGUcJh&aom jyemrsm;udk OD;cdkufwifjy vdkayonf/
ausmif;oHk;pmtkyf jy|mef;&m trsKd;om;,Ofaus;rI xdef;odrf;Edkifonfh zGHUNzdK;Edkifonfh jynfoltcsif;csif;
&if;ES;D cspfMunfa&;udk zefw;D Edik o
f nfh pmtkyrf sm;udk jy|mef;onfxuf tcsif;csif; pdw0f rf;uGaJ paom ,Ofaus;rIacgif;yg;
aom ppfom;pkaqmif;onfh oabmyg0ifaom tpd;k &\ rlrrSeaf om t,ltqwdYk ukd oGwo
f iG ;f apaom npfnrf;onfh
toHk;tEIH;rsm; yg0ifaom pmtkyfrsm;udk ,ckxufwdkif tv,fwef;ausmif;rsm;rS wuodkvfausmif;rsm;txd jy|mef;
oifMum;vsufyif Sdaeao;onf/
Oyrm- tv,fwef;ausmif;rsm;wGif 0efBuD;csKyfOD;Ek a&;om;xm;aom vlxkatmfoHjyZmwfuJhodkY pmtkyf?
wyfxJu jrwfudkudk ponfwdkY jzpfonf/
wuodkvfrsm;wGifvnf; Oypmwef;wGif OD;Eka&;om;xm;aom ]jynfaxmifpyk ef;wdik }f uJhodkYaom 0g'oabm
oGwo
f iG ;f onfh pmtkyrf sm;jy|mef;jcif;/ qdv
k o
kd nfrmS wdik ;f jynftaMumif; odapvdv
k Qif txufygpmtkyf jy|mef;&efrvd/k
wdkif;jynf\ tkyfcsKyfyHk? zGJUpnf;yHkpmtkyfrsKd;? tajccHOya'uJhodkYaom pmtkyfrsKd; avhvmaponfum; rlrSefayOD;rnf/
,ckum; uJhodkYr[kwfbJ rdrdwdkYBuKdufESpfouf&m 0g'vrf;pOfudk twif;oGwfoGif;rnfh yHkpHkrsKd;jzpfvm vGwfvyfpGm
avhvmvdkufpm;cGifh ydwfyifjcif;w&yfyif/ if;aemuf wuodkvfodkY EdkifiHjcm;tultnDjzifh oifMum;ydkYcsay;aeaom
tjynfjynfqdkif&m qufoG,fa&; (International Relation) wGif if;oifMum;aom tar&duefq&mrsm;u rdrdwdkY
tar&duef0g'udkom OD;pm;ay;onf/ wzufowfusaom pmtkyfrsm;jy|mef;jcif;? oifMum;ay;jcif;? Oyrm- Perkins
a&; International Relations ponfESifh vlrIqufqHaA' (Sociology) wGifvnf; wzufowfusaom pmayrsm;
ydkYcsaejcif;wdkYonf ynma&;vGwfvyfrItE&m,frsm; jzpfayonf/
ausmif;q&mrsm; cefYxm;&mvnf; ygwDtvdkuscefYxm;jcif;aMumifhvnf; t&nftcsif;rSdaom q&mrsm;
aygrsm;apjcif;/ t&nftcsi;f jynf0h aom q&mrsm;\tcGit
hf a&; ydwyf ifc&H jcif;/ Edik if aH &;0g't& qefYusio
f nfxif&ol
rsm;tm; tvkyfrcefYjcif;? jzKwfjcif;/ (Oyrm-OD;wifaT (ac:) &Jabmfcsrf;at;tm; abm*aA' vufaxmufuxdurS
586

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


jzKwyf pfjcif;) q&mrsm;cefYtyf&m ygwDtvdkusqdk&mwGif ,aeYvufawGUvkyfae&m tv,fwef;? txufwef;ausmif;
rsm;wGif q&mrsm;cefYxm;&m oufqdkif&m zqyv axmufcHcsufygSdrS cefYxm;jcif;onf txiftSm;jzpfayonf/
if;tjyif wuodkvfvnf; q&mrsm;cefYxm;&m wuodkvfu vGwfvyfpGmaqmifGufcGifh r&EdkifbJ tjyifEdkifiHa&;
avmurS tpdk;&tmPmydkifrsm;? 0efBuD;rsm;onf 0ifa&mufjc,fvS,fMuonfrSm txiftSm;yif? txl;ojzifh &efukef
wuodkvfwGif udp rMumcPawGUae&ojzifh wuodkvfaumifpDonf Mum;raumif;avmufatmif owif;xGufcJh&
onfum; om"ujzpfayonf/
ynma&;vGwfvyfcGifhwGif tusKH;0ifaom ausmif;om;rsm; rdrdwdkY\ynma&;tcGifhta&; wdkufyGJwGif tmPm
ydik rf sm; 0ifa&mufaESmif,
h u
S jf cif;? Oyrm- 1953 ck? atmufwb
kd mv ausmif;wvydwaf &;vIyf mS ;rIwiG f ausmif;om;rsm;
vGwv
f yfpmG pnf;H;k cGihf qEjycGirhf sm;udk rw&m;ydwyf ifjcif;? zrf;qD;jcif;ESihf ausmif;xkwyf pfjcif;onf ynma&;vGwv
f yf
cGifhudk zsufqD;aESmifh,Sufaom aMumufrufzG,ftE&m,fBuD; jzpfayonf/
jrefrmEdik if w
H iG f ta&;BuD;qk;H aom ynma&;vGwv
f yfciG hf zsufq;D jcif;wckrmS or*rsm;udk rw&m;zsuford ;f ypf
vdu
k jf cif;jzpfonf/ uJo
h Ykdaom tjyKtrlonf vlYtcGit
hf a&;vGwv
f yfciG hf txl;ojzifh ynma&;avmuwGif vGyv
f yfpmG
zGJUpnf;wnfaxmifcGifhudk ydwfyifonfhtjyKtrl jzpfayonf/
ynma&;vGwfvyfcGifhESifh ywfouf ajrmufrsm;pGmaom ynma&;avmuwGif emrnfxifSm;aom yk*dKvf
ausmfrsm;? ynmSifBuD;rsm;u tus,fw0ifhrdefYMum;Muonf/ Oyrm- t*FvdyfynmSifBuD; bmx&ef&yfq,fu ]ynm
a&;avmuwGif ausmif;om;a&m q&myg vGwv
f yfpmG awG;ac:ciG ?Uf aqmifu
G cf iG ?Uf oifMum;cGiaUf y;&rnf} [k qdkxm;onf/
ynma&;avmuwGif twm;tqD;jzpfaprnfh taESmifht,SuftrsKd;rsKd;? ynma&;vGwfvyfcGifhudk ydwfyif onfh
csKyfcs,fjcif;? vGwfvyfpGmawG;ac:cGifh ydwfyifjcif;? q&mrsm;vkyfief;wGif 0ifa&mufaESmifh,Sufjcif;? ausmif;om;rsm;
\ ynma&;avmuwGif 0ifa&mufjc,fv,
S jf cif;? ynma&;rsufEmS vdu
k rf I jyKvkyjf cif;? ynma&;avmuwGif ppfpakH xmuf
ygwD0ifpakH xmufciG hf ponfh tmPmydik t
f pd;k &wdYk\ Ncdr;f ajcmufonfh toGiaf qmifonfh trIxrf;rsm; oGwo
f iG ;f jcif;wdYkukd
jyKvkyfaejcif;wdkYonf ynma&;vGwfvyfcGifh (0g) ynma&;avmu\ 'Drdkua&pDpepfudk vHk;0zsufqD;ydwfyifjcif; jzpfay
onf/
(3) txufyg ynma&;vGwfvyfcGifhoabmxm;
tajctaersm; axmufaI vhvm ES;D aESmzvS,yf BJG uD;rS ynma&;vGwv
f yfciG u
hf kd xde;f odr;f umuG,Ef ikd af om
atmufygvkyf&yfrsm;udk vkyfxdkufaMumif; &nfTef;vdkonf/
(u) 'Drdkua&pDusaom ynma&;pepfjyKjyifjcif;?
(c) wuodkvfausmif;rsm;wGif ynma&;vkyfief;rsm; oD;jcm;udk,fydkifjy|mef; aqmifGufEdkifcGifhSdjcif;?
(*) wuodkvfausmif;rsm;wGif csKyfcs,fxm;aom Oya'rsm;ESifh pnf;urf; (Unilateral Discipline)
rsm;udk kyfodrf;jcif;?
(C) ausmif;q&mrsm;udk EdkifiHa&;t&r[kwfbJ t&nftcsif;tvdkuf cefYxm;jcif;?
(i) q&m? ausmif;om; yl;wGJumuG,foifhjcif;?
(p) ausmif;om;or*rsm; zGJUpnf;cGifhay;vsuf ausmif;tkyfcsKyfa&;wGif yl;wGJwm0ef,lEdkifjcif;jzifh ynma&;
vGwfvyfcGifhudk xdef;odrf;Edkifjcif;?
-ponfwdkYudk t"duoabmt& aqmifGufoifhaMumif; ESD;aESmzvS,fyGJBuDrS wifjytyfygonf/
uJhodkY rdefYcGef;ajymMum;jcif;? pmwrf;rsm; wifjyjcif;rsm; jyKvkyfcJhonf/ ynma&;0g'ESifh ynma&;&nfrSef;
csufyef;wdkifrSm 'Drdkua&pDynma&; (Democratic Education) jzpfonf/ if;onf r[mAsL[mjzpfonf/ odkYaomf
vnf; wuojzpfysufcJhaom tawGUMuHKt& vufSdEdkifiHi,ftqifhwGif enf;AsL[mtaejzifh ausmif;omb0 om,m
ajzmifjh zL;a&;? oifMum;rItajctae wd;k wufaumif;rGeaf &; (Better Condition of Life and Study) om jzpf&rnf/
urmhausmif;om;or* (I.U.S) uvnf; uRefawmfwdkY EdkifiHrsm;twGuf twdkif;yif oabmxm;ygonf/
wuo? Auorsm;tzGUJ csKyf? wyfO;D rS ausmif;om;rsm;yl;aygif; ES;D aESmzvS,yf rJG wdik rf u
D wifjyrnfh pmwrf;
toD;oD;twGuf wm0efc,
JG
l tcsuftvufpak qmif;jcif;? pmwrf;a&;jcif;rsm;udk rem;raevkyu
f ikd Mf u&onf/ wdik yf if
oifholrsm;udk wdkifyif? tMuHPf&,loifhonfrsm;udk ,lcJhMuonf/ ESD;aESmzvS,fyGJwGif udk,fpm;vS,frsm;udk urmat;
ukef;ajrSd taqmiftoD;oD;wGif pepfwus ae&mcsxm;&onf/ tkyfpkcGJ tm;NydKifpnf;Hk;rIrsm; SdcJhygonf/ &efukef
587

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wuov
kd v
f rl sKd;pktoif;tzGUJ aygif;pHEk iS hf em;vnfr&I Sad tmif aqmifu
G &f jcif;? A[djk yifqifa&;aumfrwDrS udck sKd (rEav;
wuodkvf) ESifhtcsKdU EkwfxGufoGm;onfrSvGJ usefESD;aESmzvS,fyGJBuD;udk 13? 8? 58 &uf? eHeufykdif;wGif wuo
Ou| udkpdk;odef; acgif;aqmifonfh wyfOD;tkyfpku atmifjrifpGm usif;yNyD;pD;cJhonf/
ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;ESifh apwemrSefESifh dk;om;pGm&yfwnfjcif;udk odem;vnfonfESifhtrQ 0efBuD;csKyf
onf ESD;aESmzvS,fyGJ wufa&mufolrsm;udk npmjzifh {nfhcHonf/ azsmfajza&; tpDtpOfrsm;ygonf/ yxrwGif rlt&
vufcjH cif;rjyKcJah om txuausmif;om;or*rS ud,
k pf m;vS,rf sm;twGuf c&D;p&dwx
f w
k af y;&ef 0efBuD;csKyfu oabm
wlcJhygonf/ qufoG,fa&;wm0efcH ynma&;okawoet&mSd OD;bjrifhtm; xdkwm0efudk aqmifGuf&ef 0efBuD;csKyf
u ausmif;om;rsm;aSUyif EIwfrdefYay;cJhavonf/
ESD;aESmzvS,fyGJaMumifh tpdk;&\odumrsm;pGm wufoGm;onf/ tpdk;&ESifhausmif;om;Mum; tjrJwrf;uP
aump jzpfaerIrsm;udk ausmif;om;tzGJUtpnf;ESifh tpdk;&yl;aygif;vkyfaqmifEdkifjcif;? em;vnfrISdvmjcif; jzpfonf/
ES;D aESmzvS,yf JG tusKd;qufrmS yDuif;NrdKUawmfwiG f usif;yrnfh urmah usmif;om;or* (I.U.S) nDvmcHoYkd Auorsm;
tzGJUcsKyf? wuoESifh usefaumvdyfwuodkvf or*udk,fpm;vS,frsm; wufcGifh&&ef vrf;yGifhoGm;jcif; jzpfayonf/

jynfaxmifpjk refrmEdik if v
H ;kH qdik &f m ausmif;om;rsm;ynma&;ES;D aESmzvS,yf rJG S
xkwfjyefaMunmcsuf
1/
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtwGif;Sd wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pHkrS OD;pD;usif;yum jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHvHk;
qdkif&m ausmif;om;rsm;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJudk 1958 ckESpf? Mo*kwfv (9) &ufaeYrS (13) &ufaeYtxd &efukef
wuodkvf bGJUESif;obifcef;raqmif usif;yjyKvkyfcJhonf/ wuodkvfESifh aumvdyftoif;tzGJUrsm;rS udk,fpm;vS,f
aygif; (215) a,muf? EdkifiHawmftpdk;&wef;jrifhausmif;rS udk,fpm;vS,faygif; (441) a,muf? NrdKUe,fausmif;om;rsm;
or*rS udk,fpm;vS,faygif; (110) a,mufESifh pufrIvufrIESifh pdkufysKd;a&;ausmif;om; udk,fpm;vS,faygif; (11)
a,muf wufa&muf pkpkaygif; udk,fpm;vS,f (789) a,muf wufa&mufMuonf/
2/
ESD;aESmzvS,fyGJBuD;wGif jyifqifa&;A[dkaumfrwDrS a&;qGJum1/ ynma&;0g'wifjycsufpmwrf;
2/ oifMum;rIr@dKifbmom&yfESifh ywfouf oabmxm;wifjycsuf
3/ rlvwef;? rlvwef;vGefynma&;ESifh tvGwfynmoifausmif;pmwrf;
4/ twef;vGefynma&;pmwrf;
5/ pufrIvufrItoufarG;0rf;ausmif;ynma&;pmwrf;
6/ vlrsKd;pkynma&;pmwrf;
7/ ynma&;vGwfvyfcGifhESifh or*zGJUpnf;cGifhpmwrf;
8/ vlxkynma&;ESifh oufBuD;ynma&;pmwrf;[l pmwrf;aygif; (13) ck a&;om;wifjycJhonf/ aumfrSif
(8) pkcGJum aqG;aEG;cJhonf/
3/
ynma&;0g'wifjycsufpmwrf;udk 1958 ckESpf? Mo*kwfv (10) &ufaeYwGif wufa&mufvmaom udk,fpm;
vS,frsm;tm; tpk (5) pkcGJum aqG;aEG;cJhonf/ xdkaqG;aEG;yGJrsm;wGif wufa&mufvmaom udk,fpm;vS,fawmfrsm;
pdwt
f m;xufoefpmG yg0ifaqG;aEG;Muonf/ ynma&;0g' wifjycsupf mwrf;udk wufa&muf aqG;aEG;olrsm;u oabmwl
nD vIdufvSJpGmvufcHMuygonf/ pmwrf;a&;om;rIESifh ywfouf EdkifiHawmftpdk;&\ ynma&;0g'ESifh ynma&;
vkyfief;rsm;udk oHk;oyfa0zef&mwGif ydkrdkjynfhpHkvHkavmufpGm a0zef&efoifhaMumif;udk wifjyaqG;aEG;Muonf/ wifjy
aqG;aEG;csufuv
kd nf; jyifqifa&;A[dak umfrwDrS wifjycsufjzpfaom ynma&;0g' (8) &yfEiS yhf wfouf wufa&mufol
rsm;u ,ckxufydkNyD; tcsuftvufjynfhpHkpGm a&;oifhaMumif; tMuHay;&m A[dkaumfrwDrS vufcHoabmwlnDaMumif;?
wufa&mufol udk,fpm;vS,frsm;xJrS tcsKdUolrsm;u e,fcsJUya'o&mZfqefYusifa&; [laomtcsufudk tcsufw&yft
jzpfEiS hf vnf;aumif;? 'Dru
kd a&pDynma&;0g'udk tcsuw
f csut
f jzpf vnf;aumif;? (cultural autonomy) ,Ofaus;rI
vGwfvyfcGifh[laomtcsufudk vnf;aumif;? pm&dwr@dKifjrifhwifa&;? vlwdkif;usef;rma&;twGuf upm;ckefpm;tm;
ay;a&;[laomtcsufukd vnf;aumif;? Ak'b
momrl Ak'y nma&;jzpf&rnf [laomtcsufrsm;udk vnf;aumif; jznhpf u
G f
csrSwfoifhaMumif; wifjyaqG;aEG;Muonf/ xdktcsufrsm;ESifh ywfouf jyifqifa&;A[dkaumfrwDESifh oabmxm;jcif;
wlnrD rl Syd g/ rwlnrD o
I nfh taMumif;jycsuu
f rkd u
l m; aumfrSit
f oD;oD; wifjyaqG;aEG;csuu
f kd tpD&ifcaH om oD;jcm;pm
588

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


wrf;rsm;wGif ygSdNyD; jzpfygaMumif;/
4/
oifMum;rIr@dkKifbmom&yfESifh ywfoufaom oabmxm;wifjycsufpmwrf;udk 11? 8? 58 rS 12? 8? 58
&ufaeYwGif &efukefwuodkvf? *syfqifcef;r udkcifarmiftkef; (wuo) twGif;a&;rSL; obmywdjyKvkyf tcsuf
tvuf SmazGpak qmif;a&;aumfrwDrS udak tmifxeG ;f u wifjyoltjzpfaqmifu
G
f aqG;aEG;MuaMumif;? xdak qG;aEG;yGw
J iG f
ausmif;om;ud,
k pf m;vS,af ygif; (35) a,muf wufa&mufygaMumif;? oifMum;rIr@dKifbmom&yfonf jrefrmpmjzpf&rnf
qdkonfhtcsufudk wufa&mufolrsm;tm;vHk;u vIdufvSJpGm axmufcHoabmwlMuygonf/
]jrefrmvlrsK;d rsm;rSty tjcm;aom vlrsK;d rsm;oifMum;onfU rlvwef;ausmif;rsm; if;wdu
hk ,
kd yf ikd f bmompmay
udk oifMum;rIr@dKib
f mom&yftjzpf toH;k jyK&rnf} [laomtcsufudk >cif;csufxm;Sd&ef udk,fpm;vS,frsm;u wifjy&m
jyifqifa&;A[dkaumfrwD\ qEESifhudkufnDonf[k ,lqygaMumif;/
jrefrmbmomudk oifMum;rIr@dKifbmom&yftjzpf toH;k jyKaomfvnf; Edik if jH cm;pmayrsm;wGif t*Fvyd b
f mom
onf ta&;BuD;onfh tcef;rSmSad eao;onft
h wGuf t*Fvyd b
f momudk 'kw,
d roifrae& bmom&yftjzpf jy|mef;um
rlvwef;vGefrS pwifoifMum;oifhonf[laom udk,fpm;vS,frsm;\ wifjycsufrSmvnf; jyifqifa&;A[dkaumfrwD\
oabmESifhwlnDygaMumif;? oifyHkoifenf; ajymif;vJa&;? rlvwef;? rlvwef;vGefESifh wuodkvfwdkYonf ynmoifMum;
a&; pepfwusqufoG,f&ef vdktyfaeaMumif;udk wifjyMu&m jyifqifa&;aumfrwDrS vufcHobmwlnDygaMumif;/
5/
rlvwef;ynm? rlvwef;vGefynma&;? tvGwfynmoifausmif;rsm; [laom pmwrf; (3) apmifudk wuo
Ou| udpk ;kd ode;f (obmywd)? ykord Of ypmaumvdyo
f r* Ou| udck ifxeG ;f u (obmywd) tjzpfaqmif&u
G
f tcsuft
vuf pkaqmif;SmazGa&;aumfrwDrS udkbaumif;? udkeef;a0? udkatmifMunfwdkYu wifjyygonf/ aqG;aEG;yGJudk 1958
ckESpf? Mo*kwfv (11) &ufaeYrS (13) &ufaeY? nae (5) em&DcGJtxd bGJUESif;obifcef;raqmif aqG;aEG;Muygonf/
wufa&mufol udk,fpm;vS,faygif; (30*) a,mufjzpfygaMumif;? aqG;aEG;olaygif; (30) jzpfygonf/
rlvwef;ynma&;pmwrf;udk aqG;aEG;Mu&m A[dkjyifqifa&;aumfrwD\ wifjycsufpmwrf;udk wufa&muf
aqG;aEG;Muolrsm; oabmwlnD vufcMH uygonf/ pmwrf;yg tcsut
f vufrsm;ESihf ywfouf wifjyaqG;aEG;Mu&m0,f
t*Fvyd b
f momudk rlvwef;rS pwifvnf;aumif;? (3) wef;rS pwifvnf;aumif; oifMum;&ef ud,
k pf m;vS,t
f csKUd u
wifjy aqG;aEG;Muygonf/ xdkaqG;aEG;csufrSm jyifqifa&;A[dkaumfrwDESifh qEcsif;rwlnDyg/ oifMum;rIr@dKifbmom
&yf wifjycsufpmwrf;wGif wifjyNyD;jzpfygonf/ Ak'b
momudv
k nf;aumif;? pm&dwj yKjyifa&;udv
k nf;aumif;? rlvwef;
wGif pwifoifMum;ay;&efESifh ywfoufvnf; A[dkaumfrwDESifh oabmqEcsif; rudkufnDyg/ ynmoifMum;a&;\
&nfG,fcsufwGif jynfaxmifpkpdwf"mwfudef;atmifa&; xnfhoGif;&ef wifjyaqG;aEG;Mu&m A[dkjyifqifa&;aumfrwDrS
xnfhoGif;oifhonf[k oabm&Sdygonf/
txl;ojzifh rlvwef;ynmoifMum;a&; tydik ;f wGiyf gSad om rlvwef;ESihf q&mjyemtcef;udk wufa&muf
aqG;aEG;Muolrsm;u txl;wifjy aqG;aEG;Muygonf/ q&m? q&mrrsm; rvHak vmufrrI sm;? t&nftcsif; rjynfrh rI sm;udk
wifjyaqG;aEG;Mu&m jyifqifa&;A[dkaumfrwDESifh oabmxm;csif;wlnDonf/
rlvwef;vGeyf nma&;ESihf ywfouf ud,
k pf m;vS,af ygif; (19) a,muf aqG;aEG;G cGi&hf Sad Mumif;? A[dak umfrwD
\ wifjycsufpmwrf;udk aqG;aEG;oltm;vHk;uyif axmufcHaqG;aEG;Mu if;wdkY\ e,fajra'orsm;wGif ay:aygufae
aom vdt
k yfcsurf sm;? tjzpftysurf sm;udk wifjyaqG;aEG; axmufco
H mG ;Mu&mwGif A[dak umfrwDtaeESihf oabmwlnrD yI g
onfhtwGuf tvGwfynmoifausmif;pmwrf;wGif aqG;aEG;Mu&mwGifrlum; A[dkjyifqifa&;aumfrwD\pmwrf;udk >cif;
csufrSd axmufcHaqG;aEG;Muygonf/ omoemjyKausmif;rsm;udk EdkifiHawmftpdk;&uodrf;ydkuf&ef[laom udk,fpm;vS,f
wdkY\ wifjycsufrlum; A[dkjyifqifa&;aumfrwDu omoema&;ESifhywfoufae pOfpm;oifhonf[k wifjyygaMumif;?
txl;ojzifh raqG;aEG;vdkufMuaom ausmif;om;rsm;xHrS pmjzifhwifjyMuonfh wifjycsuf (131) csuf &SdaMumif;/
6/
txufwef;vGef ynma&;pmwrf;udk 11? 8? 58 &ufaeY? nae (3) em&DwGif wuocef;r vnf;aumif;?
12? 8? 58 &ufaeYwGif t*fvdyfpmcef;r vnf;aumif; aqG;aEG;Muygonf/ obmywdtjzpf rwuoOu| udkapm
vGiu
f aqmifu
G
f tcsut
f vufpak qmif;a&;aumfrwDrS udak rmifarmifeG Yf? udw
k ifxw
G w
f Ykdu wifjyygonf/ ud,
k pf m;
vS,faygif; (47) a,mufwuf (29) a,muf aqG;aEG;Muygonf/ pmwrf;wGifygSdonfhtwdkif; tydkif; (6) ydkif;
aqG;aEG;Mu&mwGif wufa&mufolrsm;\ oabmwlnDrI &Sdygonf/ oifMum;yHkpepfwGifygSdaom pmar;yGJpepfESifh
ywfouf udk,fpm;vS,fawmf (2) OD;u rausvnfojzifh A[dkaumfrwDESifh qEjcif;rwlnDjzpfcJhygonf/ ausmif;om;
r@dKifydkif;wGif udk,fpm;vS,frsm;u pmwrf;ygtcsufrsm;[l ,lqonf/ jynfhpHkpGma&;om;oifhonf[k wifjyMu&m
A[dkjyifqifa&;aumfrwDtaeESifh oabmwlvufcHygonf/ tjcm;tcsuftvufrsm;rSm jznfhpGuftMuHay;csufrsm;
589

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
jzpf oD;jcm;aumfrSiftvdkuf wifjyonfh pmwrf;rsm;wGif ygSdygonf/
7/
pufrIvufrI toufarG;0rf;aMumif;ynm&yfwifjycsuf pmwrf;rsm;udk 11? 8? 58 ESifh 12? 8? 58 &ufaeY
wGif avmu"gwfcef; (1) usif;yjyKvkyyf gaMumif;? obmywdtjzpf rwuo twGi;f a&;rSL; udw
k ifaTu aqmifu
G f
wifjyoltjzpf tcsuftvufSmazGpkaqmif;a&;aumfrwDrS udkpdk;ausmfuaqmifGufonf/ udk,fpm;vS,faygif; (50)
wufa&mufMuygonf/ A[dkjyifqifa&;aumfrwDrS wifjyaompmwrf;udk aqG;aEG;Muol udk,fpm;vS,frsm;u vufcH
oabmwl ,aeYxkwfvkyfvsufSdaom vufrIynmonfrsm;tm; ta&twGufuefYowfrI rSdap&efudk vnf;aumif;?
tkycf sKyfa&;ydik ;f wGif Edik if jH cm;rSpu
G zf ufrI uif;vGwaf &;[laom tyd'k u
f kd xnfo
h iG ;f &ef wifjytMuHay;Mu&m A[dak umfrwD
ESifh oabmqEjcif; wlnDrISdcJhygonf/
8/
vlrsKd;pkynma&;pmwrf;udk 11? 8? 58 &ufaeYrS 12? 8? 58 &ufaeYxd aumifppD nf;a0;cef;rwGif usif;yjyKvkyf
ygonf/ obmywdtjzpf wuotrIaqmif udkcifatmifu aqmifGuf tcsuftvufSmazGpkaqmif;a&;aumfrwDrS
udkatmifoef;? udkatmifomausmfwdkYu wifjyolrsm;tjzpf aqmifGufygonf/ udk,fpm;vS,faygif; (58) a,muf
wufa&mufaqG;aEG;Mu vlrsKd;pkpmwrf;yg oabmxm;wifjycsufESifh ywfouf aqG;aEG;oludk,fpm;vS,frsm;ESifh
oabmwlnD Muygonf/ odkYaomf vlrsKd;pkpmwrf;onf jynfhpHkaompmwrf;wck r[kwfao;aMumif;udk wifjy&m A[dk
jyifqifa&;aumfrwDrS vufcHygonf/
jynfaxmifpkpdwf"gwfzGHUNzdK;a&;pmydk'fudk tydk'f (2) aSUrSxnfhoGif;ay;&ef? rGefbmomudk tydkbmomtjzpfrS
pdwfBudKufbmomtjzpf jy|mef;&ef? vlrsKd;pkrsm;tm; ynma&;twGuf txl;&efyHkaiGxm;Sd&ef? ytdk0fhpmwrf;wGif ygaom
pmwrf;wckudk jznfhpGuf&ef tMuHay; wifjyMuygonf/
9/
ynma&;vGwfvyfcGifhESifh ausmif;om;or*pmwrf;udk 11? 8? 59 aeY? aeYvnfydkif;? 12? 8? 58 aeY?
eHeufydkif;wGif aqG;aEG;Mu&m udk,fpm;vS,faygif; (253) a,mufwufa&muf aqG;aEG;olaygif; (47) a,mufSdNyD;
pdwftm;xufoefpGm aqG;aEG;MuaMumif;? obmywdtjzpf udkaZmf0if; (Auorsm;zGJUcsKyf Ou|) u aqmifGufNyD;?
t&Hobmywdtjzpf udkpHvIdif (ausmufjzLOypmaumvdyfor*) u aqmifGuf tcsuftvufSmazGpkaqmif;a&;
aumfrwDrS udkaxG;wdkY wifjyMuygonf/ wifjycsufpmwrf;udk wufa&mufaom udk,fpm;vS,frsm;u vufcHaqG;aEG;
Muygonf/ ynma&;vGwv
f yfciG Ehf iS hf or*zUJG pnf;cGiu
hf kd tm;vH;k u vufcMH uayonf/ ausmif;aumifprD sm; rzGUJ pnf;&ef
ESifh zsufodrf;ay;&ef[laom tcsufudk udk,fpm;vS,ftcsKdUu wifjy&m A[dkaumfrwDESifh qEwlnDrI r&SdygaMumif;/
vlxkynma&;ESifh oufBuD;wuodkvfynma&;pmwrf;udk 11? 8? 58 &ufaeYwGif avmu"gwfcef;r (2)
aqG;aEG;Muygonf/ obmywdtjzpf AuotzGJUcsKyfrS trIaqmif udkpGefwdwfu aqmifGuf tcsuftvufSmazG
pkaqmif;a&;aumfrwDrS udkaX;atmifESifh udkodef;oef;xGef;wdkYu wifjyygaMumif;? udk,fpm;vS,faygif; (9) a,muf
wufa&mufaqG;aEG; 11? 8? 58 &ufaeY? nae (5) em&DwGif NyD;qHk;ygonf/ A[dkaumfrwD\ wifjycsufpmwrf;rsm;
ESifh ywfouf oabmxm; uGJvGJrIvHk;0rSdyg/ aqG;aEG;olrsm; vIdufvSJpGm axmufcHMuygonf/
10/
jynfaxmifpjk refrmEdik if v
H ;kH qdik &f m ynma&;ES;D aESmzvS,yf w
JG iG f A[djk yifqifa&;aumfrwDrS pmwrf;aygif; (13)
ck wifjyum aumfrSif (8) ckrS aqG;aEG;cJh&m a,bk,stm;jzifh A[dkaumfrwD\ wifjycsufpmwrf;udk vufcH udk,f
pm;vS,rf sm; oabmrwlno
D nfh tcsut
f vufrsm;So
d nfukd awGUS&d ygonf/ oabmrwlnrD rI sm;vnf; pmwrf;wckv;kH
tay:wGifr[kwfbJ tpdwftydkif;tvdkuf wifjycsufay:wGif rwlnDrIjzpfaMumif; xkwfjyefaMunmvdkufygonf/
11/
9? 8? 58 &ufaeYrS 13? 8? 58 &ufaeY? eHeufydkif;txd (5) &ufwdkifwdkif usif;yjyKvkyfcJhaom jynfaxmifpk
jrefrmEdik if v
H ;kH qdik &f m ausmif;om;rsm;ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD; jzpfajrmufa&;twGuf tultnDay;aom jynfaxmifpk
jrefrmEdik if t
H pd;k &? jynfaxmifpjk refrmEdik if H tpd;k &ynma&;XmeESihf Xmeqdik &f m t&mSrd sm;? e,frsm;Sd ausmif;tkyq
f &mBuD;
rsm;? &efukefwuodkvf 'k-t"dywdESifhwuG q&m? q&mrrsm;? tvkyform;rsm;tm; aus;Zl;wifSdygaMumif;? ESD;aESm
zvS,fyGJBuD;rS rSwfwrf;wifaMumif; xkwfjyefaMunmygonf/
ynma&;jyKjyifajymif;vJrI atmif&rnf

1958 ckESpf? Mo*kwfv (13) &uf (Ak'[l;aeh)


590

A[dkjyifqifa&;aumfrwD
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m
ausmif;om;rsm;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ
wuotaqmuftOD
&efukefwuodkvf

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

(c) Edik if jH cm;c&D;pOfrsm;


1958 ck Mo*kwfvwGif *syefEdkifiH? [DdkSD;rmNrdKU EsL;uvD;,m;AHk;qefYusifa&;nDvmcHudk wufa&muf&ef
wuoOu| udpk ;kd ode;f tm; zdwMf um;cJah vonf/ udpk ;kd ode;f onf ausmif;om;ES;D aESmzvS,yf JG
dS udak pmwmomuvm;
udk vTwfvdkuf&onf/
yDuif;NrKdU usif;yaom urmYausmif;om;rsm;or*tzGJU nDvmcHodkY Auorsm;tzGJUcsKyf Ou| udkaZmf0if;
OD;aqmif wufa&mufcJhavonf/ &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*? rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;or*?
armfvNrdKifOypmaumvdyfausmif;om;rsm;or* ponfwdkYonf urmYausmif;om;rsm;or*wGif tzGJU0ifr[kwfay? odkY
aomfvnf; urmhausmif;om;rsm;or*ESifh qufoG,frISdjcif; if;\vkyfief;pOfudk vufcHtaumiftxnf azmfcJhjcif;
ponfrsm;aMumifh avhvmoltjzpf wufa&mufciG &hf onf/ wuotzGUJ udk Ou| udpk ;kd ode;f u OD;aqmifvnf;aumif;?
rEav;wuov
kd af usmif;om;rsm;or*ukd udak pmvGiu
f OD;aqmifvnf;aumif; wufa&mufMuonf/ tmS? tmz&du?
vufwiftar&du? Oa&myEdik if aH ygif; (70) ausmfrS ud,
k pf m;vS,rf sm; wufa&mufMuonf/ jrefrmud,
k pf m;vS,t
f zGUJ rSm
OD;a&trsm;qHk; jzpfonf/ jrefrmudk,fpm;vS,ftzGJUonf OD;a&rsm;jcif;? wdk;wufaom EdkifiHa&;cH,lcsufSdolrsm; ygjcif;?
e,fcsJUqefYusifa&; ordkif;tpOftvm Sdjcif;wdkYaMumifh EdkifiHawmfawmfrsm;rsm;\ ta&;xm;cH&aom udk,fpm;vS,f
tzGUJ jzpfonf/ wkwjf ynfoYl orwEdik if H (10) ESpaf jrmuf vGwv
f yfa&;tcrf;tem;udv
k nf; wufa&mufco
hJ nf/ 0efBuD;
csKyf csLtifvikd ;f u vma&mufawGUqHEk w
I q
f ufonf/ xrif;pm;yGw
J iG f 'k-0efBuD;csKyfwOD;jzpfol rmS,[
f v
kd ;kH u EIwq
f uf
{nfch o
H nf/ Edik if t
H oD;oD;rS ud,
k pf m;vS,t
f zGUJ acgif;aqmifrsm;udk armfpw
D ek ;f u vufcaH wGUqH&k m udak Zmf0if; wufa&muf
cJhonf/
xdktcsdefjrefrmEdkifiH OD;Eku AdkvfcsKyfBuD;ae0if; tdrfapmifhtpdk;&tm; tmPmvTJajymif;ay;vdkufonf/ tajc
taerSefudk odap&efESifh tzrf;cH&&ifvnf; tzrf;cH&ygapawmh oabmjzifh udkaZmf0if;udk jyefvTwfvdkufonf/

(tay:-0J) wuoOu| udpk ;kd ode;f u ausmif;om;txdr;f


trSwt
f vHtm; AD,uferforw [dck srD if;xH ay;tyfpOf
(tay:-,m) ulrif;[dw
k ,faSw
Y iG f EIwq
f ufaysmjf rL;MupOf
(atmuf) wuo Ou| udpk ;kd ode;f tm; twif;ucdik ;f &mwGif

Source: Oway Magazines

591

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(*) 1958-59 ck wuoa&G;aumufyJG


1958-59 ck ynmoifESpfwGif zqyvNydKuGJonfh*,ufjzifh wuotrIaqmifaG;aumufyGJwGif &Jacgif
wzGJUvHk; vIyfSm;Edkifjcif; rSdawmhyg/ wyfOD;om NydKifbufrSd taG;cH&onf/
1/ udkcifarmiftkef;
Ou|
2/ udkbaumif;
'k-Ou|
3/ udkcifatmif
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
4/ udkjrifhodef;
wGJbuftaxGaxGtwGif;a&;rSL;ESifh owif;ESifhjyefMum;Xme
5/ udkwifatmif
aiGxdef;
6/ udkzdk;omab;
upm;ckefpm;ESifh,Ofaus;rIXme
7/ rcifcifwdk;
ausmif;om;oufomacsmifcsda&;XmerSL;
8/ udkom'dk;
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;XmerSL;
9/ udkndK0if;
vlxkqufoG,fa&;XmerSL;
10/ udkvSwif
tdk;a0wm0efcH
11/ udkodef;wef
yd#uwfrSL;

(C)

yrtBurd af jrmuf wuov


kd Ef iS ahf umvdyaf ygi;f pHak qG;aEG;yGJ

1959 ck? Zefe0g&Dv (2 - 3) &uf


wuotaqmuftOD? &efukefwuodkvf
&efuek w
f uov
kd ?f rEav;wuov
kd ?f armfvNrdKifOypmaumvdy?f ykord Of ypmaumvdy?f &efuek f aq;odyrH [m
Xme? rEav;aq;odyrH [mXme? tif*sief ,
D mausmif;om;rsm;or*EiS hf wuov
kd af umvdyt
f oD;oD;rS vlrsK;d pktoif;rsm;?
ausmif;om;tiftm;pkrsm;? o[m,ESihf pmzwftoif;rsm;? cdik t
f oif;rsm;? bmom&yfqikd &f mtoif;rsm;rS ud,
k pf m;vS,f
aygif; (96) OD;? avhvmol (35) OD; pkpkaygif; (131) OD;wdkYonf &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* taqmuftOD
wGif 1959 ck? Zefe0g&D (2-3) &ufaeYrsm;wGif cspfMunf&if;ESD;pGm awGUqHkaqG;aEG;cJhMuayonf/
,if; wuov
kd Ef iS ahf umvdyaf ygif;pHak qG;aEG;yGBJ uD;rSm wuov
kd Ef iS hf aumvdyt
f oD;oD;Sd vufcdS pH m;ae&aom
tajctae? pmwrf;rsm;udk qdkif&mwuodkvfaumvdyfESifh r[mXmeor*rsm;rS wifoGif;zwfMum;cJhMuayonf/ xdkwif
oGi;f pmwrf;rsm;? tajctaersm;ay:rlwnf ,aeY wuov
kd Ef iS ahf umvdyrf sm;Sd ausmif;om;rsm;\ b0tajctaeay:
wGif vnf;aumif;? wrsKd;om;vHk;ESifh ywfoufaom trsKd;om;a&;qdkif&m jyemrsm;wGif vnf;aumif;? EdkifiHwum
tajctaersm;ay:wGif vnf;aumif; tav;teuf wifjyaqG;aEG;cJhMuum atmufygtwdkif; oabmwlnDcsufrsm;?
oabmxm;rsm;ESifh tMuHay;csufrsm;udk wnDwGwfwnf; jy|mef;vdkufygonf/
yrtBudrfajrmuf wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pHk aqG;aEG;yGJrS atmufygtwdkif; oabmxm;rsm; xkwfjyef
vdkufonf/
(1) jrefrmEdkifiHSd wuodkvfESifhaumvdyfrsm;\ ausmif;om;b0a,bk,s tajctaersm;udk pkaygif;xkwf
jyef&ef jy|mef;onf/
(2) wuodkvfESifhaumvdyfrsm;\ pnf;urf;ESifhywfoufaom oabmw&yfudk xkwfjyefaMunm&efjy|mef;
onf/
(3) ,aeY ausmif;om;rsm;\ &ifqdkif&onfh tcuftcJjyemrsm;udk ausmfvTm;Edkifa&;twGuf ausmif;om;
aoG;pnf;nDGwfa&;twGuf vdktyfonfhtm;avsmfpGm ausmif;om;xknDGwfa&;twGuf yefMum;vTm
wapmif xkwfjyefjy|mef;cJhonf/
pkaygif;wdkufyGJ0ifMu&eftwGuf aqG;aEG;yGJBuD;rSjy|mef;vdkufaom oabmwlnDcsufrsm;
1/ 1958 ck? Mo*kwfv (9) &ufaeYrS (12) &ufaeYtxd &efukefwuodkvf usif;yNyD;pD;cJhaom jynfaxmifpk
jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;ESD;aESmzvS,fyGJrS csrSwfcsufrsm;udk taumiftxnfazmfMu&efESifh wrsKd;
om;vHk;yg0ifaom ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJw&yf usif;ya&;?
592

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


2/ EdkifiHawmftpdk;&rS ynma&;toHk;p&dwf wdk;jrifhoHk;pGJ&efESifh wuodkvfaxmufyHhaiG wdk;jrifhay;&ef?
3/ ausmif;rS xGufcGmoGm;aom ausmif;om;^olrsm;twGuf tmrcHcsuf&Sda&;?
4/ oHk;cgusausmif;xkwfpepf y,fzsufa&;?
5/ EdkifiHawmftpdk;&rS axmufyHhaMu; (stipend)?
6/ ausmif;om;or*rsm; vGwfvyfpGmzGJUpnf;cGifh &Sdap&efESifh or*zsufodrf;a&;trdefYudk kyfodrf;&ef?
7/ ausmif;om;or*rsm;u OD;aqmifvkyfudkifvsufSdaom oufomacsmifcsda&;vkyfief;rsm;wGif EdkifiHawmf
tpdk;&rS ulnDtm;ay;&ef?
8/ zrf;qD;xm;aom ausmif;om;rsm;tm; tjrefqHk;vTwfay;a&;?
9/ vlrsKd;pkrsm;aexdkif&mjynfe,frsm; Oypmaumvdyfrsm; zGifhvSpfay;&ef? vlrsKd;pkausmif;om;^olrsm; ynm
oifMum;a&;vG,u
f al p&ef tpd;k &rSppD Ofay;&efEiS hf tajctaersm; aumif;rGev
f ma&;twGuf zefw;D ay;&ef?
(Oyrm- c&D;oGm;vma&;ESifh axmufyHhaMu;rsm;)
10/ 1958 ck? pufwifbmvwGif yDuif;NrdKU usif;ycJhaom (5) Budrfajrmuf urmhausmif;om;uGef*&ufudk
axmufcHaMumif;/
wrsKd;om;vHk;ESifU oufqdkifaomta&;ESifU ywfouf atmufygtwdkif; xkwfjyefjy|mef;vdkufaMumif;
1/ jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;twGuf olremudk,fremNidrf;csrf;a&;rludk axmufcH ausmif;om;rsm;\ vlaerI?
pD;yGm;a&;IaxmifhrS oHk;oyfum yefMum;vTmwapmif xkwfjyef&ef?
2/ trsKd;om;vGwv
f yfa&;ESihf zGUJ pnf;tkycf sKyfyt
kH ajccHOya'udk xde;f odr;f umuG,Mf u&ef? yefMum;vTmwapmif
xkwfjyef&ef?
3/ 'Drdkua&pDtcGifhta&; umuG,fa&;twGuf xkwfjyefaMunm&ef/
EdkifiHwuma&;&mrsm;ESifUywfouf oabmxm;rsm;ESifUoabmwlnDcsufrsm;
1/ tEkjrL EsL;uvD;,m;vufeufrsm; prf;oyfazmufcGJjcif;udk &yfpJa&;? vufeufavQmhaygha&;? ppfpmcsKyf
ppftkyfpkrsm; zsufodrf;a&;twGuf awmif;qdk&efESifh urmYNidrf;csrf;a&; xdef;odrf;umuG,fMu&ef?
2/ 1959 ck? azazmf0g&Dv (2) &ufaeYrS (8) &ufaeYtxd tD*spftm&yforwEdkifiH udkifkdNrdKUwGif usif;yonfh
tmS-tmz&duvli,fnDvmcHBuD;tm; axmufcHBudKqdkaMumif;/
aqG;aEG;yGJBuD;rS atmufygtMuHay;csufrsm;udk jy|mef;vdkufaMumif;
1/ aumvdyfaygif;pHkaqG;aEG;yGJrsm; usif;ya&;twGuf tpOftvmw&yfjzpfap&ef xdef;odrf;Mu&ef? 195960 ckwGif ykodrfNrdKUwGif usif;ya&;twGuf 0dkif;0ef;BudK;yrf;Mu&ef?
2/ ausmif;om;tcsif;csif; cspfMunf&if;ESD;a&;? ,Ofaus;rI xdef;odef;jrifhwifa&;wdkYtwGuf wuodkvfESifh
aumvdyfrsm;yg0ifonfh ausmif;om;yGJawmfrsm; usif;ya&;? (1959-60 ckwGif rEav;NrdKU usif;ya&;
twGuf BudK;yrf;&ef)
3/ ausmif;om; oufomacsmifcsda&;vkyfief;rsm;wGif ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm; yl;aygif;vkyfaqmifMu&ef?
4/ ausmif;om;vkyfief; owif;rsm;zvS,fa&;twGuf wuodkvfESifh aumvdyfaygif;pHk jyefMum;a&;AsLdkwck
zGJU tcsdefrD pmapmifxkwfa0&ef/

593

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(i) cGx
J u
G cf iG Ehf iS hf Sr;f ausmif;om;rsm;aMunmcsuf
&efukefNrdKY ? Srf;jynfausmif;ol^ausmif;om;rsm;toif;
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHwGif;rS Srf;jynfcGJxGufEdkifcGifUESifUpyfvsOf;
&efukefNrdKY ? Srf;jynfausmif;ol^ausmif;om;rsm;toif; trIaqmiftzGJY\
oabmxm;xkwfjyefaMunmcsuf
Srf;jynfoltaygif;wdkhcifAsm;jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH? zGJUpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya' tcef; (10) yg yk'frrsm;t& vGwfvyfa&;&NyD;aemuf
(10) ESpfausmfvQif Srf;jynfonf jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtwGif;rS cGJxGufvdku cGJxGufEdkifcGifh &Sdxm;ayonf/
odYk &Sx
d m;onfukd Sr;f jynfu xdck x
JG u
G cf iG hf pGeYf vw
T &f ef tajccHOya' tcef; (10) yg yk'rf rsm;udk vdt
k yfovdk
jyifqifzdkY erfhcrf;trwf OD;xGef;at;u ,ck 1959 ckESpf rwfvwGif awmifBuD;NrdKUwGif usif;yrnfh Srf;jynfe,faumifpD
tpnf;ta0;wGif tqdkwifoGif;rnf[k 11?2? 59 aeY &efukefxkwf ]ae;Si;f } owif;pmwGif twdtvif; aMunmxm;
onfudk awGUSdzwfI&ojzifh uRefawmfwdkY &efukefNrdKU Srf;jynfe,fausmif;om;rsm;toif; trIaqmiftzGJUu xdkudpu
dk
av;eufpGm pOf;pm;oHk;oyfMuNyD;vQif oabmxm;udk xkwfjyefaMunmvdkufayonf/
OD;xGef;at; taMumif;jycsufrSm Srf;jynfu jynfaxmifpktwGif;rS cGJxGufEdkifcGifhSdaejcif;onf1/ jynfaxmifpkwnfjrJa&;twGuf tE&m,fjzpfap
2/ wdkif;wyg;wdkh 0ifa&mufpGufzufEdkif&eftwGuf vrf;cif;ay;&ma&mufonf [l jzpfayonf/
odYk aomf trSew
f &m;rSm OD;xGe;f at;\,lqcsufEiS hf ajymif;jyef jzpfaeayonf/ trSerf mS cGx
J u
G Ef ikd cf iG hf rSjd cif;
(0g) cGJxGufEdkifcGifhudk zsufodrf;jcif;wdkYuomvQif jynfaxmifpkwnfjrJa&;udk tE&m,fjzpfap wdkif;wyg;wdkY 0ifa&muf
pGufzufEdkif&eftwGuf tuGufaumif;qifay;&m a&mufayonf/ owdcsyfoifhonfrSm uRefawmfwdkY\ EdkifiHonf
jynfrESifhjynfe,frsm; pdwfwloabmwl yl;aygif;wnfaxmifxm;Muaom jynfaxmifpkEdkifiHBuD;wck jzpfaMumif;yif
jzpfayonf/ jynfaxmifpw
k &m;ay:wGif tajcpdu
k
f zGUJ pnf;wnfaxmifvmcJah om uReaf wmfwYkd jynfaxmifpt
k "dyg ,fukd
tjynft
h 0aqmifapNyD; jynfaxmifpk xm0&wnfjrJa&;udk tBuD;rm;qH;k aom taxmuftuljzpfap udv
k ekd eD ,fcsUJ orm;
wdkY\ tE&m,fudkwGef;vSefEdkifum vlrsKd;pkcsif; ppfrSefcdkifjrJaom cspfcif,HkMunfrIudk wnfaqmufEdkifayonf/ wcGef;xJ
qdk&vQif cGJxGufEdkifcGifhudkom tajccHOya'wGif cdkifcdkifrmrmBuD; xnfhoGif;xm;jcif; rjyKcJhygu jynfaxmifpkBuD;yif
ay:aygufEdkifcJhrnf r[kwfay/ odkYjzpfvQif vGwfvyfa&;udk aMunmEdkifcJhMurnf r[kwfay/ tb,faMumifhqdkaomf
1947 ck yifvpkH mcsKyfBuD; rcsKyfru
D Sr;f paom vlrsKd;rsm;u? ArmvlrsKd;BuD;tay: twdw&f mZ0ifu taMumif;rsm;aMumifh
pdwcf s,MkH unfjcif; rScd ahJ omaMumifjh zpfayonf/ odYkaomf zufqpf*syefqefYusiaf &;wGif vufwv
JG yk u
f ikd cf zhJ ;l waMumif;?
vlrsKd;pkrsm;tay: AdkvfcsKyfatmifqef;wdkY\ oabmxm;rSefuefcJh waMumif; taMumif;wdkYaMumifh yifvHkpmcsKyfudk
csKyfqdkEdkifcJhNyD; jynfaxmifpk wnfaxmifEdkifcJhjcif; jzpfayonf/
txufuqdkcJhonfhtwdkif; Srf;paom vlrsKd;pkrsm;u ArmvlrsKd;BuD;tay:wGif twdwf&mZ0ifu taMumif;
rsm;aMumifh pdwfcs,HkMunfjcif; rSdjzpfaecsdefwGif AdkvfcsKyfatmifqef;wdkYu Srf;wdkY\ pdk;&drfaMumifhMurIrsm; yaysmufoGm;
atmif1/ vGwfvyfa&;udk ArmjynfeJY vufwGJ,lyg/
2/ vGwfvyfa&;&NyD;wJhtcg ArmawGeJY aygif;csifrSaygif;Muyg? raygif;csifvnf;aeMuyg/
3/ ArmawGeJYaygif;vdkYSd&if ArmawGu rESdyfpuf&atmif Oya'awGbmawGeJY pepfwuscdkifcdkifvHkvHk pDrHjy|mef;
ay;ygr,f/
4/ tJ'Dvdk aygif;wmvnf; tjrJxm0pOf aygif;oGm;&r,f? b,fawmhrS cGJrxGuf&bl;&,fvdkY r[kwfygbl;?
oabmusoavmufaygif;? oabmrus&if cGJxGufoGm;Muyg/
5/ aygif;aewJhtcgrSm ]Armwusyf? Srf;wusyf} qdkwJh tcGifhta&; wef;wlnDrQrIeJY aygif;ygr,f/
6/ Srf;jynf&JUjynfwGif;a&;rSm bmrS0ifa&mufpGufzufjcif; rjyKygbl;/
7/ Srf;jynf&JUudk,fydkifjy|mef;cGifhudk dkaoav;pm;yghr,f ponfjzifh oabmxm;rSefuefpGmjzifh uwday;onfh
twGuf Srf;jynfu jrefrmjynfeJYvufwGJ vGwfvyfa&;wdkufyGJ0if&ef auseyfpGmqHk;jzwfvdkufNyD; yifvHk
pmcsKyfudk csKyfqdkcJhjcif; jzpfayonf/
594

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


xdkodkY yifvHkpmcsKyf csKyfqdkMuNyD;aemuf vGwfvyfa&;&NyD;vQif Srf;? Arm? u&if? u,m; tpSdaom trsKd;om;
rsm; rnfuJhodkY yl;aygif;zGJUpnf; aexdkifMurvJqdkonfh jyemudk pOfpm;ajzSif;&eftwGuf wdkif;jyKjynfjyKvTwfawmf
ac: jynfaxmifpzk UJG pnf;yHk tajccHOya'udk a&;qGMJ uayonf/ tajccHOya'a&;qGMJ upOfu Sr;f jynftwGuf ta&;BuD;
qHk; jyemrSm jynfaxmifpkxJwGif rnfuJhodkY yl;aygif;aexdkifoGm;MurvJ qdkonfhtcsufyif jzpfonf/ tcsufudk
pOf;pm;&m wd;k wufaeaom Edik if BH uD;rsm;wGif aqmifu
G Mf uouJo
h Ykd vlrsKd;pkrsm;\ ud,
k yf ikd jf y|mef;cGiu
hf kd tjynft
h 0ay;
&ef qHk;jzwf owfrSwfcJhMuayonf/
]udk,fydkifjy|mef;cGifUqdkonfrSm Srf;jynf\ ,aeh vGwfvyfa&;&NyD;? eufjzefwGif cGJxGuf oD;jcm;EdkifiHxlaxmif
csifonfqdkvQif xlaxmifEdkifcGifUSd&rnf/ xdkhtjyif Srf;jynfwGif Srf;jynfoltrsm; BudKufaompepft& tkyfcsKyfoGm;EdkifcGifU
vnf; Sd&rnf} [lyif jzpfayonf? tcsufudk rnfolrQ jiif;y,fEdkifrnf r[kwfay/
odkYr[kwfbJ ]cifAsm;wdhk usKyw
f ehkd hJ bmyJjzpfjzpf tjrx
J m0&aygi;f ae&r,f? usKyw
f o
hkd abmuswUJ tkycf sKyaf &;
rsKd;yJ wnfaxmif&r,f} [lqdkvQif Srf;jynf\vGwfvyfa&;rSm wef;zdk;rSd? udk,fwdkifjy|mef;cGifhvnf; t"dyg,frSd
jzpfoGm;ayvdrfhrnf/
odkYaomfvnf; AdkvfcsKyfatmifqef;wdkYu ]vGwfvyfa&;&NyD;&if? jynfaxmifpkwckvHk; wdk;wufBuD;yGm;atmif
(5) ESppf rD u
H ed ;f Bu;D (2) ckavmuf aoaocsmcsma&;qGNJ y;D vkyjf yyg&ap/ 'Dvkd wd;k wufatmif vkyjf yNy;D vdhk rauseyfao;bJ
Srf;jynfu udk,fUzmomudk,f MuHpnfvkyfaqmifcsifao;oyqdk&if cGJxGufNyD; oabmusvkyfyg/ 'D (10) ESpfudkawmU
onf;cHNyD; ESpfOD;ESpfzuftusKd;twGuf yl;aygif;aeapcsifao;ygw,f} [l apwemjzifh azsmif;zsajymqdkonfh twGuf
uRefawmfwdkY Srf;jynfolYacgif;aqmifrsm;uvnf; vdkufavsmoabmwlMuNyD; ](10) ESpftwGif;awmU jynfaxmifpkxJ
rSmyJ aeoGm;yghr,f? aemif (10) ESpfausmfNyD;rS b0tajctaetopft& wrsKd;wzHk jyefvnfpOf;pm;oifU&if pOf;pm;
yghr,f} [l uwdjyKcJhMuayonf/
xdkodkY jynfaxmifpk zGJUpnf;yHktajccH Oya'a&;qGJpOf tcgu uRefawmfwdkY Srf;jynfolUacgif;aqmifBuD;rsm;\
tajrmftjrifBuD;pGmjzifh awmif;qdkBudK;yrf;rIaMumifh jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH zGJUpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'tcef; (10)
yg yk'rf rsm;t& vGwv
f yfa&;&NyD;aemuf (10) ESpaf usmfvQif Sr;f jynfonf jynfaxmifpk jrefrmEdik if t
H wGi;f rS cGx
J u
G v
f u
kd f
cGx
J u
G Ef ikd cf iG u
hf kd &Scd jhJ cif; jzpfayonf/ odYk cGx
J u
G Ef ikd af om tcGit
hf a&;onf Sr;f jynfow
l &yfv;kH twGuf tvGejf rwfE;dk
zG,&f maumif;aom tcGit
hf a&;BuD; jzpfayonf/ tb,faMumifq
h akd omf cGx
J u
G Ef ikd af om tcGit
hf a&;onf Sr;f jynfol
w&yfvHk;\ vGwfvyfpGm udk,fydkifqHk;jzwf vkyfaqmifEdkifa&;twGuf tajccHOya't& tmrcHxm;aom aomhcsuftcGifh
ta&;BuD; jzpfaomaMumifhwnf;/ cGJxGufEdkifaom tcGifhta&;udk tajccHOya'wGif xnfhoGif;xm;jcif;onf (10)
ESpjf ynfv
h Qif cGx
J u
G Ef ikd &f eftwGuf xnfo
h iG ;f xm;jcif;r[kwaf y/ ,ckvnf;cGx
J u
G &f ef vHUI aqmfaejcif;r[kwaf y/ odYk aomf
jynfaxmifpkoabmrSm qdkif&mjynfe,frsm;\ oabmqEtavsmuf wu,fharwmppfESifh ESpfOD;ESpfzuf tusKd;&Sda&;
twGuf yl;aygif;aqmifu
G jf cif;om jzpfoifah yonf/ odYk jzifh yl;aygif;aqmifu
G rf o
S mvQif ppfreS af om yl;aygif;aqmif
Gufjcif; jzpfEdkifNyD; jynfaxmifpkBuD; xm0&wnfjrJoGm;Edkifrnf/ ]rif;wdkhbmyJjzpfjzpf rcGJxGuf&bl;? yl;aygif;ae&r,f}
[l t"rpepfjzifh Ncdrf;ajcmufNyD; "g;rdk;aygif;cdkif;jcif;onf rrSefuefay/ ]Sr;f wusy?f Armwusy}f qdkonfh wef;wlnD
rQaom tcGifhta&;awGvnf; tjynfht0&rnf/ Srf;jynf\jynfwGif;a&;udkvnf; vHk;00ifa&mufpGufzufjcif; rjyKbl;
qdkvQif ]a[U Sr;f awG rif;wdjhk ynfaxmifpx
k u
J cGx
J u
G Mf u} [l twif;armif;xkwfonfh wdkifatmif cGJxGufrnfr[kwf
ay/
odkY rcGJxGufjcif;rSm obm0usayonf/ Oyrm vifESifhr,m; qufqHa&;udk Munfhyg? vifu r,m;udk
xrif;0atmif rauR;? t0wfvnf; vSatmifrqifay;? t&ufr;l vmNyD; du
k v
f nf;ku
d ?f qJvnf;qJao; ti,ftaESmif;
vnf; xm;ao;qdkvQif ]]ighudkruGm&bl;}} [l aoewfjzifh &if0udkawhum Ncdrf;ajcmufonfhwdkifatmif b,frdef;rurS
ruGmbJaernf r[kwfay? uGmrSm aocsmonf/ odkY uGmjcm;onfrSm obm0us rSefuefayonf/ odkYaomf tpm
vnf; 0atmifauR;? t0wfvnf; vSatmifqifay;? vcvnf; tukeftyf? cifcifrifrif ,k,k,,aernfqdkvQif
]]rde;f ra& rif;uGmcsif&ifumG a[h}} qdo
k nfw
h ikd af tmif b,fred ;f rrS uGmcsifrnfr[kwaf y/ wlEpS u
f ,
kd &f moufyef d;k ajrus
aygif;oGm;rnfom jzpfayonf/ aocsmayonf? odkYaygif;oifjcif;onfvnf; obm0us rSefuefvSayonf/
odYk twGuaf Mumifh ta&;BuD;onfrmS ]]rif;wdYk rS ;f awG cGrJ xGu&f bl;}} qdNk yD; vufeufjzifh Ncdr;f ajcmuf&efrvdak y/
]]rif;wdYk cx
JG u
G &f r,f}} qdNk yD; twif;ESix
f w
k &f efvnf;rvdak y/ wu,frcGx
J u
G af pcsiv
f Qif wu,frcGx
J u
G af tmif apwem
jzLjzLpifpifESifh wef;wl&nfwl aygif;oif;qufqHoGm;Mu&efom t"duvdktyfayonf/ ESpfOD;ESpfzufvHk;u oabmxm;
rSefuefzdkY um,uHajrmuf vufawGU tjyKtpk? t,kt,SdzdkYomvQif y"mejzpfayonf/
595

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
twdkcsKyfqdk&vQif tajccHOya'wGif rGefjrwfvSaom cGJxGufEdkifonfh tcGifhta&;udk tcdkiftrm xnfhoGif;
xm;EdkifcJhonfh twGufaMumifhom jynfrESifh jynfe,frsm; pdwfwloabmwl yl;aygif; vufSdjynfaxmifpkBuD;udk zGJU
pnf; wnfaxmifEdkifcJhjcif; jzpfayonf/ cGJxGufEdkifaom tcGifhta&;udk tajccHOya'wGif xm0pOfwnfjrJatmif
umuG,x
f ed ;f odr;f Edik rf o
S mvQif Sr;f jynfow
l &yfv;kH twGuf Oya't& rdrw
d Ykd \uHMurmudk rdrw
d Ykd u,
kd w
f ikd f vGwv
f yfpmG
zefwD; vkyfaqmifEdkifcGifhSdaevQif Srf;jynf\ wnfwHhBuD;yGm;a&;udk tm;oGefcGefpdkuf BudK;yrf;vkyfaqmifonfESifhtrQ
jynfaxmifpkBuD; wnfwHhBuD;yGm;a&;twGuf vkyfaqmifaeorQ umvywfvHk; AdkvfcsKyfatmifqef;wdkY toufxifSm;
SdpOftcgu tajccHOya'wGif tcdkiftrmxnfhoGif;cJhaom rGefjrwfvSonfh cGJxGufEdkifcGifhudk rnfolrQ wpHkw&m
xdyg;jcif;? jyifqifjcif;? kyfodrf;jcif;? ao;odrf,kwfnHhatmif wenf;enf;jzifh MuHpnfjyKvkyfjcif; tvsOf;rjyKoifh
aMumif; uRefawmfwdkY trIaqmiftzGJUu tav;teufcH,lygonf/
odkYtwGufaMumifh Srf;jynfu tajccHOya't& cGJxGufEdkifcGifhudk pGefYvTwf&ef tajccHOya' tcef; (10)
Hygyk'frrsm; jyifqifzdkY erfhcrf;trwf OD;xGef;at;u rMumrDusif;yawmhrnfh Srf;jynfe,faumifpD tpnf;ta0;wGif
tqdkwifoGif;rnf[k twdtvif; aMunmvmjcif;onf- AdkvfcsKyfatmifqefESifUwuG Srf;jynfolacgif;aqmifrsm; tajrmftjrifBuD;pGmjzifU jynfaxmifpkay:xGef;a&;
twGuf tajccHOya'wGif tcdkiftrmxnfUoGif;cJUaom Srf;jynfolwdkh\ rGefjrwfvSonfU udk,fydkifjy|mef;cGifU
udk udkvdkeDe,fcsJYorm; tvdkawmfus rdkufrJpGmzsufqD;ypf&ef tm;xkwfvkyfaqmifvmjcif;/
- yifvHkpmcsKyft& jynfrESifUjynfe,frsm; pdwfwloabmwl yl;aygif;wnfaxmifMuaom oabmw&m;udk
ysufjym;atmif e,fcsJYorm;tvdkus tm;xkwfvkyfaqmifvmcJUjcif;ESifU
- jynfaxmifpk zGJYpnf;yHktajccHOya'udk puLpkwfjzpfoGm;atmif ,kwfrmpGm tm;xkwfvkyfaqmifvmjcif;
wdkhyif jzpfayonf/
,ckuJhodkY OD;xGef;at;u Srf;jynftoufjzpfaom tajccHOya'yg cGJxGufEdkifcGifhudk jyifqif&ef? zsufodrf;
ypf&ef tm;xkwfvkyfaqmifvmcJhjcif;onfomvQif Srf;jynf\ wnfjrJa&;udk vnf;aumif;? jynfaxmifpkwckvHk;\
wnfjrJa&;udk vnf;aumif;? tE&m,fjzpfap wdik ;f wyg;wdYk 0ifa&mufpu
G Ef ikd &f eftwGuf vrf;cif;ay;&m a&mufayonf/
,if;odkY jynfaxmifpkcspfpdwf? rsKd;cspfpdwf"gwf acgif;yg;vSaom e,fcsJUolvQKd? udk,fusKd;Smorm;? tmPml;?
trsKd;om;opmazmuf OD;xGef;at;u Srf;jynfolwdk\ tusKd;? jynfaxmifpkwckvHk;\ tusKd;udk ausmcdkif; Srf;jynf
tygt0if jynfaxmifpkwckvHk; qHk;IH;epfemap&eftwGuf udkvdkeDe,fcsJUorm;\ tvdkawmfus rdkufrJpGm tm;xkwfvkyf
aqmifvmjcif;udk uRefawmfwdkY &efukefNrdKU? Srf;jynfausmif;ol^om;rsm;toif; trIaqmiftzGJUu tjyif;txef Iwfcs
uefYuGufvdkufayonf/
xdkYjyif Srf;jynfolw&yfvHk;\ rGefjrwfvSpGmaom cGJxGufEdkifcGifhudk ao;odrf,kwfnHhoGm;atmif apmfbGm;
tcsKdUu rdrdwdkYtusKd;twGuf apmfbGm;tmPmpGefY avsmfaMu;awmif;&m aps;qpfonfhvufeuftjzpf toHk;jyKaejcif;
udkvnf; tjyif;txefIwfcs vdkufayonf/
Srf;jynftusKd;? jynfaxmifpkwckvHk;tusKd; vdkvm;Muaom Srf;jynfudk,fpm;vS,f trwfrsm;? apmfbGm;rsm;?
rdbjynfolrsm;? &[ef;oHCmrsm; tm;vHk;wdkYuvnf; Srf;jynfolwdkY\ udk,fydkifjy|mef;cGifhjzpfaom tajccHOya'yg
cGJxGufEdkifaom tcGifhta&;udk wvHk;wyg'rQ tjyiftqifrcH? tkwfodrf;rcHMubJ udkvdkeDe,fcsJUorm;wdkY\ vufudkif
wkwf? udk,fusKd;Sm tmPml; OD;xGef;at;\ t,kwfwrmjyifqifcsuf zsufodrf;&ef tm;xkwfvkyfaqmifvmjcif;udk
vSnf;aeavSatmif; jrif;apmif;rusef tjyif;txef IwfcsuefYuGufMuyg&ef EId;aqmfyefMum;tyfygonf/
- e,fcsJYolvQKd udk,fusKd;Smorm; tmPml; trsKd;om;opmazmuf OD;xGef;at;udk 0dkif;y,fMu
- Srf;jynf\ udk,fydkifjy|mef;cGifhudk umuG,fMu
- Srf;jynfolw&yfvHk; aoG;pnf;Mu
trIaqmiftzGYJ
Srf;jynfausmif;ol^ausmif;om;rsm;toif;
&efukefNrdKY
(15? 2? 59)
596

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

(p) wuov
kd t
f ufOya'udjk yifqifa&;ESihf ausmif;om;rsm;
tpdk;&rS 1959 ck? Zefe0g&D (17) &ufaeYwGif usif;yaom wuodkvfaumifpD tpnf;ta0;wGif &efukef
wuodkvftufOya'udk jyifqif&eftwGuf wifjycJhayonf/
xdktcg ausmif;om;rsm;or* (wuo) u atmufygtwdkif;jyefMum;cJhygonf/
1/
vufSdEdkifiHawmftpdk;&onf tdrfapmifhtpdk;& jzpfonf/ w&m;0iftpdk;&tzGJU jzpfay:vma&;twGuf w&m;rQ
waom aG;aumufyu
JG si;f yay;&efEiS hf Mum;umvtwGi;f wdik ;f jynfukd xde;f odr;f apmifah Smufxm;&ef wm0efom jzpfonf/
wdkif;jynftwGuf ta&;BuD;aomtufOya'udk? jyifqifcsufrsm;udk jyKvkyf&ef wm0efrSdonfhtwGufvnf;aumif;/
2/
tufOya'jyifqifcsufudk avhvmvQifvnf; wuodkvf0,fwOD;wnf; tmPmSifpepf jzpfay: vmap&ef
ESifh ynma&;vGwfvyfcGifhudk xdyg;um tjyiftyrS 0ifa&mufpGufzufEdkif&ef jzpfonf[lvnf;aumif;/
wuorS ausmif;omxkESifh jynfolvlxktm; wifjy tufOya'jyifqifjcif;udk uefYuGufcJhayonf/ xdkodkY
uefYuGufonfhtwGuf wuodkvfaumifpDrS axmufcHcsuft& jyKvkyfjyifqif&ygonf[laom tMuHtpnfysufjym;
wuodkvfaumifpDwGif tMuHPfawmif;cHjcif;om jzpfygonf[k aemufqkwfcJhavonf/
wuodkvfaumifpDrSvnf; wOD;wnf; tmPmydkifpepfodkY a&mufSdaprnfh jyifqifcsufrsm;ESifh ynma&;
vGwfvyfcGifhudk xdyg;aprnfh jyifqifcsufrsm;udk jznfhpGufxkwfy,f tMuHPfay;jcif; jyKcJhayonf/
xdkodkY ausmif;om;xku jyKvkyfcJhaomfvnf; azazmf0g&D (8) &ufaeYwGif usif;yaom jynfolYvTwfawmf
tpnf;ta0;yGw
J iG f &efuek w
f uov
kd f tufOya'jyifqifcsuf rlMurf;wifoiG ;f &ef txl;trdeYfjyefwrf; xGuaf y:vmonf/
if;wGif wuov
kd af umifprD S wuoud,
k pf m;vS,f (2) OD;udk xkwyf pf&ef jyifqifcsuf ygvmonf/ onfrmS
tdrfapmifhtpdk;&\ rdk;om;aom tjyKtrljzpfonf/ wuodkvfaumifpDwGif wifjypOfu rygSdcJhaomtcsufrsm;udk
,ckrSwifoGif;jcif;onf wuodkvfaumifpDudk vSnfhjzm;apmfum;vdkufjcif; jzpfavonf/ tpdk;&tzGJU\ *kPfodumudk
xdcdkufapaom vdrfvnfrIBuD;w&yf jzpfayonf/
wuodkvfaumifpDwGif wuoudk,fpm;vS,f (2) OD;udk jzKwfypf ausmif;om;rsm;u rJjzifha&G;aumuf&rnfh
udk,fpm;vS,f (2) OD;udk tpm;xdk;jcif;onf1/
wuoonf ausmif;om;xkw&yfvHk;u w&m;0ifwifajrmufxm;onfh tzGJUtpnf;jzpfonf[laom tcsuf
udky,fcsum ausmif;om;xktm;vHk;\ udk,fpm;vS,fr[kwf[laom oabmxm;oufa&mufjcif;? wenf;qdkaomf
&mZ0if tpOftqufSdcJhaom wuo\tcef;u@udk ESdrfhcsapmfum;jcif; jzpfonf/
2/
wuo\tcGifhta&;rsm;udk ,ckuJhodkYxdyg;um or*tcGifhta&;rsm;udk ydwfyif&ef MuHG,fjcif;jzpfonf/
xdkrQruao; ausmif;om;wdkif; or*0ifjzpf&rnf[laom tcsufudk zsufodrf;um or*zGJUpnf;cGifhudk yifydwfyif&eft
wGuf pwifjyifqifvmaom ajcvSrf; jzpfonf/
3/
wuoudk,fpm;vS,f (2) OD;udk jzKwfcsNyD;aemuf ausmif;om;rsm;u 'D*&D&NyD; (11) ESpf oufwrf;Sdaom
tjyiftyrS yk*dK vf (2) OD;tm; rJjzifh aG;aumuf&rnf qdkjcif;onf ausmif;om;xkw&yfvHk;\ w&m;0ifoabmxm;udk
wuov
kd af umifpw
D iG f wifjyjcif;rjyKEdik &f ef pDpOfjcif;vnf; jzpfonf/ tjyiftyrS wuov
kd w
f iG f 0ifa&muf taG;cH&jcif;
onf wuodkvfe,fajrudk jyifyEdkifiHa&;tzGJUrsm; ,SOfNydKifp&m ppfwvif;tjzpfodkY a&mufSdoGm;&ef um,uHajrmuf
jyKusifhvdkufjcif;yif jzpfonf/
odkY jyKvkyfonfhtjyif q&mrsm;? XmerSL;rsm; cefYxm;jcif;ESifh ywfoufvnf; ynma&;vGwfvyfcGifhudk
0ifa&muf pGufzufvmonf/
xdo
k Ykd ausmif;om;rsm; vIyf mS ;rIrsm; jzpfay:vmaomtcgwGif ppfum;rsm; wuo0if;xJoYkd aSU0ifaygufrsm;
u 0ifvmum ppfom;rsm; ckefqif;vmNyD; ausmif;om;rsm;tm; 0ifa&muf zrf;qD;Muavonf/ udkaZmf0if;? udkpdk;odef;?
udkbaumif;? udkcifarmiftkef;wdkh xGufajy;Muavonf/

597

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

OD;cifarmiftek ;f
(1958-59)
Source: Oway Magazines

&efuek Nf rKdUwGif arG;zGm;cJo


h nf/ wuov
kd 0f ifpmar;yGu
J kd a&eHacsmif;NrKdUrS 1951 ckEpS w
f iG f atmifjrifc
hJ wuov
kd f
ynm&yfrsm;udk qufvufoifMum;onf/
1954-55 ckEpS f wuotrIaqmiftzGUJ wGif td;k a0r*Zif;t,f'w
D mtjzpf aqmifu
G cf o
hJ nf/ 1957-58 ckwiG f
wuotrIaqmifwOD;tjzpf aG;aumufwifajrmufjcif; cH& twGi;f a&;rSL;tjzpf wm0efay;tyfjcif; cH&onf/
1958-59 ckwiG f wuoOu|jzpfonf/
1958 ckwiG f zqyvESpjf crf;uGNJ yD; Edik if aH &;ajymif;vJrrI sm;jzpfc\
hJ / xdpk Ofu Edik if aH wmf0efBuD;csKyf jzpfol OD;Eku
tpdk;&tmPmudk AdkvfcsKyfBuD;ae0if;tpdk;&tm; vTJajymif;ay;cJh\/ tmPmvTJajymif;ay;jcif;ESifh ywfouf
ausmif;om;rsm;u uefYuGufqEjycJhonf/
wuov
kd t
f if*sief ,
D mr[mXme ausmif;om;rsm; qEjyoydwaf rSmufco
hJ nf/ tif*sief ,
D mr[mXmerSL; aTUajymif;
ay;&\/ AdkvfcsKyfBuD;ae0if; tpdk;&vufxufwGif wuodkvftufOya' jyifqifcsufjyKvkyfonf/ tufOya'
jyifqifcsuft& wuov
kd af umifpw
D iG f yg0ifaom wuo ud,
k pf m;vS,Ef pS Of ;D tm; xkwyf pfjcif;? ausmif;om;
a&;rSL;rsm; cefYxm;jcif; jyKvyk cf \
hJ / ausmif;pnf;urf;ESihf ywfoufvnf;aumif;? wuov
kd t
f ufOya' jyifqif
csuftwGufvnf;aumif; ausmif;om;rsm;qEjyjcif; jyKcJhMuonf/
wuov
kd w
f iG f ygarmucsKyf a'gufwmxifatmif Ekwx
f u
G o
f mG ;ojzif?h ygarmucsKyf a'gufwmvSjrift
h m; cefYxm;
onf/ tcuftcJrsm;Mum;rS pwkwtBudrfajrmuf wuodkvfausmif;om;yGJawmfBuD;udk usif;yEdkifcJhonf/
1959 ck? {NyDv (3) &ufaeYwiG f Adv
k cf sKyfBuD;tpd;k &u wuotaqmuftODukd 0dik ;f um ausmif;om;acgif;aqmif
rsm;udk zrf;qD;onf/ Ou| udkcifarmiftkef;? trIaqmif udkzdk;omab;wdkY tzrf;cH&NyD;? 'k-Ou| udkbaumif;
ESihf twGi;f a&;rSL; udck ifatmifwYkd wdr;f aSmifaecJ&h onf/ wuo twGi;f a&;rSL;a[mif; udak tmifbef;? trIaqmif
a[mif; udkjrifhOD;wdkYvnf; tzrf;cHcJh&\/ udkcifarmiftkef;? udkzdk;omab;wdkYtm; EdkifiHtusOf;om;rsm;ESifhtwl
udu
k ;kd uRef;odYk ydYk aqmifjcif;cH&onf/
udck ifarmiftek ;f onf wuov
kd w
f iG f ynmqufvufqnf;yl;qJ jzpfonf/ (6) Budraf jrmuf ArmEdik if v
H ;kH qdik &f m
ausmif;om;rsm;or*tzGUJ csKyn
f v
D mcHrS Ou|tjzpf aG;aumufwifajrmufjcif;cH& ,ckwm0ef,l vkyaf qmifvsuf
Sdonf/ (tdk;a0) 1962 rwfv (2) &uf tmPmodrf;rIESifh ywfoufonfh xkwfjyefrIaMumifh Ou|tjzpfrS
z,f&mS ;cH&onf/ OD;cif armiftek ;f onf rd;k [de;f uk?d cifarmiftek ;f ponft
h rnfrsm;jzifh Edik if w
H umta&;tcif;rsm;ESihf
ywfouf EG,feDr*Zif;? rdk;*sme,fwdkYwGif a&;om;cJhonf/ 2006 ckESpf? arv (5) &ufaeYwGif &efukefNrKdUwGif
uG,v
f eG o
f nf/
598

&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* trIaqmiftzGUJ (1958-1959)

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

jynfaxmifpjk refrmEkid if v
H ;Hk qkid &f m
ausmif;om;rsm;ynma&;ES;D aESmzvS,yf JG
(1958 ck? Mo*kwf 9 &ufrS 13 &uf)

armfvNrKid Of ypmaumvdyaf usmif;om;or*


Ou| udak usmt
f ek ;f tzGit
Uf rSmpum;
ajymMum;aepOf

Source: Oway Magazines

oD;jcm;u@tvdu
k f ae&mcJ
G aqG;aEG;Muonf

599

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

1958 ck? Mo*kwv


f (9) &ufaehrS (13) &ufaehwikd f &efuek w
f uov
kd f bGEYJ iS ;f boifcef;raqmifwiG f jynfaxmifpjk refrmEkid if v
H ;kH qdik &f m
ausmif;om;rsm; ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG u;D usi;f yjyKvyk pf Ofu pkpak ygi;f ud,
k pf m;vS,f (789) a,muf wufa&mufco
UJ nf

(0J) ES;D aESmzvS,yf u


JG si;f y&modhk vmMupOf? (,m) rGe;f vGJ (1) em&DrS (2) em&D acw&yfem;csed w
f iG f

(0J) vlrsK;d pku,


kd pf m;vS,rf sm; pHv
k ifpmG jzif?h (,m) ES;D aESmzvS,yf JG Ny;D qH;k rnfn
U wGif ud,
k pf m;vS,af wmfrsm;tm; uyGrJ sm;jzifU *kPjf yK{nfcU MH uavonf
atmifjrifpmG usi;f yNy;D qH;k aemuf? bGEYJ iS ;f obifcef;rrS wuotaqmuftODohkd csw
D ufvmMupOf

Source: Oway Magazines

600

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1958 rS 1959 - 'Drdkua&pDa&; 'Drdkua&pDynma&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

601

wkwjf ynfoo
Yl rwEkid if ?H ,leefjynfe,fomG ;
&efuek w
f uov
kd f ausmif;om;cspMf unfa&; rdwq
f uftzG0YJ ifrsm;ESiUf
wkwt
f rsK;d om;? trsK;d oD; rsm;
ulrif;a[mfw,faY w
S iG f ku
d u
f ;l xm;pOf

Source: Oway Magazines

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

tcef; (22)
Nird ;f csr;f a&; 'Dru
kd a&pDa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; ausmif;om;xktcGifhta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;ESifY
trsK;d om;a&;toGif ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1959 rS 1960)

(u) 1959-60 wuoaG;aumufyJG


1958 tdrfapmifhtpdk;&vufxufwGif ausmif;om;rsm;ESifh tpdk;&rsm;rSm rsm;pGmjyem wufcJhavonf/
1958-59 wuoOu|opf usr;f opmused q
f ykd JG zqyvu Adv
k cf sKyfBuD;ae0if;tpd;k &tm; tmPmvTaJ jymif;ay;cJjh cif;udk
wuoonf oabmxm;rsm;xkwfjyefaMunm uefYuGufcJhavonf/ tif*sifeD,mausmif;om;oydwfta&;udk
OD;aqmifraI y;cJ\
h / ausmif;pnf;urf;udt
k aMumif;jyK tE&m,fay;vmrnft
h csuu
f kd uefYuu
G cf o
hJ nf/ 1958 wuov
kd f
Oya'jyifqifcsuftwGuf xdcu
kd cf sufrsm;udk azmfxw
k w
f ifjycJo
h nf/ ausmif;ydwcf geD;wGif ]or*Ou| udck ifarmiftek ;f ?
trIaqmif udzk ;kd omab;wdt
hk m; zrf;qD; udu
k ;kd uRe;f odyhk o
hkd nf? or*'-k Ou| udb
k aumif;ESiUf twGi;f a&;rSL; udck ifatmifwhkd
wdrf;aSmifae&onf/} 1958 wuodkvftufOya'jyifqifcsuft& wuo udk,fpm;vS,f aumifpDvlBuD; (2) OD;tm;
jzKwfypfco
hJ nf/ or*u,
kd pf m;vS,yf gaom ausmif;aqmifaumfrwDuv
kd nf; zsuo
f rd ;f cJ\
h / 1954-55 ckrpS aumufcH
ay;cJhaom or*0ifaMu;udk ausmif;om;wdkif;xHrS aumufray;? tcGifhta&;[lorQ kyfodrf;oGm;cJhonf/ or*udk
tzufzufrSNzdKzsuf&ef vHk;yef;cJhMuonf/ or*rsm; rNydKysuf? ausmif;om;tiftm; ausmif;om;vIyfSm;rIjzifh &yfwnf
vsuf Scd o
hJ nf/? ausmif;aqmifae&mcsxm;a&;rlukd qefYusifuefYuu
G af om rD;wkwu
f ikd q
f EjyyG?J rD;rSw
d q
f EjyyGrJ sm;jzifh
zdESdyfrIBuD; rem;onfhMum;u vIyfSm;aecJhonf/
1958-59 ckESpf or* tvkyftpnf;ta0;tm; wuotwGuf rSwfwdkifw&yf jzpfapcJhonf/ or*Ou|
udkudk;uRef; a&mufaeonf? or*'k-Ou| aSmifwdrf;ae&onf? odkYaomf or*tvkyftpnf;ta0;udkum; tcuftcJ
Mum;rS usif;yEdik cf o
hJ nf/ wuoaG;aumufyt
JG wGuf aG;aumufyt
JG &mScd efYum jyifqifEikd cf jhJ cif;? or*ukd qufvuf
&yfwnfEikd af pcJo
h nf/ or* yxrESpyf wfvnfaG;aumufyu
JG kd taESmift
h ,Suaf y;ao;\/ ausmif;om;wdYk tm; ausmif;
xkwx
f m;jcif;udk y,fzsuEf ikd cf o
hJ nf/ or*Ou|opf usr;f opmused q
f ykd u
JG kd xdpk Ofu tmPmrJjh zpfaom oefYiS ;f zqyv
Ou| OD;Eku jyKvkyfay;cJhonf/
or*Ou|opf usrf;opmusdefqdkyGJNyD;aemuf or*trIaqmiftzGJUtm; rD;wkwfudkif qEjycJhonfhtwGuf
602

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


awmif;yef&rnf[k qufvuftusyfudkifvmonf/ or*trIaqmiftzGJUonf tcsdefumvtajctaersm;udk MunfhI
avhvmonf/ or*wnfwHh&yfwnfEdkifa&;udk tav;teufxm;Muonf/ or*trIaqmiftzGJUu awGUqHkaqG;aEG;ajz
Sif;&ef qHk;jzwfrI jyKcJh&avonf/ 1960 ck vTwfawmfaG;aumufyGJ usif;y OD;Ek acgif;aqmifaom jynfaxmifpk
ygwD tpd;k &tzGUJ jzpfvmonf/ wuov
kd f t"dywd Edik if aH wmf0efBuD;csKyfu vdu
k af vsmrIay;ojzifh ausmif;om; awmif;qdk
csufta&; ajyat;cJhonf/ zrf;qD;um udkudk;uRef;ydkYcH&aom ausmif;om;rsm; vGwfcJh&onf/ aSmifwdrf;aeaom
ausmif;om;rsm;onfvnf; w&m;0if&yfwnfcGifh &SdcJhMuayawmhonf/
1959-60 wuotrIaqmifrsm;rSm
udkvSwif
udkpdef0if;
udkAaqGav;
udkndK0if;
udkjroef;
udkausmfvIdif
udkudkMunf
udkatmif0if;
rcifcifapm
udkatmifodrf;Edkif

Ou|
'k-Ou|
aiGxdef;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
wGJbuf-taxGaxGtwGif;a&;rSL;ESifh jyefMum;a&;XmerSL;
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;XmerSL;
vlxkqufoG,fa&;XmerSL;
ausmif;om;oufomacsmifcsda&;
tdk;a0wm0efcH
pmMunfhwdkufrSL;

(c) td;k a0r*Zif;rS ay;tyfaom0efccH surf sm;


1959 ckESpf yHkESdyfxkwfa0olrsm; (rSwfyHkwif) tufOya' yk'fr 7 (1) t& ay;tyfaom 0efcHcsufrsm;
atmufwGifvufrSwfa&;xdk;ol uRefawmf ------------- onf 1959 ckESpf? yHkEdSyfolrsm;ESifh xkwfa0ol
rsm; (rSwyf w
kH if) tufOya'\ 'kw,
d Z,m;wGif azmfjyxm;onfh atmufyg0efccH surf sm;ESit
hf nD wm0ef,al qmifu
G &f ef
uwd0efcHcsufjyKygonf/
(u)
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH zGJUpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'wGifygSdaom rlvtcGifhta&;rsm;udk ysufjym;ap&ef
MuHG,faom? odkYwnf;r[kwf ysufjym;rnfhtaMumif; jzpfay:apaom rnfonfh tMuHay;rI? wdkufwGef;rI? vIHUaqmfrI?
tm;ay;rI? odkYwnf;r[kwf 0g'jzefYrIrsKd;udkrqdk rnfonfhtcgrQ rjyKvkyfyg/
(c)
bmoma&;qdik &f m ud;k uG,rf u
I akd omfvnf;aumif;? ,HMk unfru
I akd omfvnf;aumif; rnfonht
f cgrQ rykwcf wf?
odkYwnf;r[kwf rIwfcsyg/
(*)
EdkifiHa&;tmPmudk vufeufjzifhodrf;,l&ef rnfonfhaSUIcsuf? odkYwnf;r[kwf usifhoHk;csufrsKd;udkrqdk
rnfonfhtcgrQ axmufcHjcif;? wdkufwGef;jcif;? vIHUaqmfjcif;? tm;ay;jcif;? odkYwnf;r[kwf 0g'jzefYcsday;jcif; rjyKyg/
(C)
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHwGif rnfodkYaomEdkifiHa&; tmPmSifpepfrsKd;udkrqdk aSUI&ef? wnfaxmif&ef
odkwnf;r[kwf usifhoHk;&ef? rnfonfhtcgrQ axmufcHjcif;? wdkufwGef;jcif;? odkYwnf;r[kwf 0g'jzefYcsday;jcif; rjyKyg/
(i)
twdkuftcH EdkifiHa&;tzGJUtpnf;rsm; xm;SdcGifhjyKaom ygvDref'Drdkua&pDpepfudk ysufjym;ap&ef MuHG,f
aom? odkYwnf;r[kwf ysufjym;rnfhtaMumif; jzpfay:apaom rnfonfhtMuHay;rI? wdkufwGef;rI? vIHUaqmfrI? tm;ay;rI?
odkYwnf;r[kwf 0g'jzefYcsdrIrsKd;udkrqdk rnfonfhtcgrQ rjyKyg/
(p)
vQKdU0Suf&JtzGJU (Secret Police) zGJUpnf; pdk;rdk;tkyfcsKyfonfhpepfrsKd; wnfaxmifjcif;udkaomfvnf; aumif;?
wnfaxmif&ef BudK;yrf;tm;xkwjf cif;udak omfvnf;aumif; rnfonft
h cgrQ tMuHay;jcif;? vIUH aqmfjcif;? wdu
k w
f eG ;f jcif;?
axmufcHjcif;? tm;ay;jcif; odkUwnf;r[kwf 0g'jzefYcsday;jcif; rjyKyg/
(q)
tjcm;EdkifiHwckckrS jzpfap? EdkifiHjcm;om;rsm;xHrS jzpfap? &efykHaiGtwGuf aiGaMu;? odkYwnf;r[kwf ypnf;
tultnD taxmuftyHu
h kd rSwyf w
kH iftmPmydik \
f BudKwifoabmwlciG jhf yKcsufr&bJ wdu
k f u
kd jf zpfap? oG,0f u
kd jf zpfap
rnfonfhtcgrQvufcHjcif; rjyKyg/
(Z)
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH zGJUpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'\rlrsm;udk qefYusifaom tzGJUtpnf;rsm;ESifh vkyfief;
rsm;udk rnfonfhtcgrQ axmufcHjcif;? tm;ay;jcif;? odkYwnf;r[kwf 0g'jzefYcsday;jcif;rjyKyg/
rSwfcsuf- tdk;a0r*Zif;rS ay;tyfaom0efcHcsuf rl&if;udk pmrsufESm (637) wGifMunfhyg/

603

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
txufyg0efcHcsufrsm;twdkif; xm0pOfvdkufem&ef wm0ef,lygonf/
tdk;a0wm0efcH
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*
wuotaqmuftOD? &efukefwuodkvf
(rSwfcsuf- 1959-60? twJG (1)? trSwf (10)? tdk;a0r*Zif;rS 0efcHcsufudk jyefvnfwdkufqdkif ul;,lazmfjyonf/)

(*)

rGejf ynfe,fazmfxw
k af &;twGuf &efuek w
f uov
kd rf eG af usmif;om;rsm; oabmxm;

,aeY rGew
f rsK;d om;vH;k \ pdwq
f Ejyif;jyaeMuonfh jyemrsm;? rGejf ynfe,fazmfxw
k af &; (0g) rGejf ynfe,f
&,la&; jyemyifjzpfonf/ jynfe,fazmfxkwfa&;onf jynfaxmifpktwGif;Sd rsm;jym;aomwm0eftcsKdUudk cGJa0
ulnDxrf;aqmifjcif;? kdif;yif;jcif;? 0dkif;0ef;aqmifGufjcif; ponfh oabmrsm;yif jzpfavonf/ jynfe,fwck
ay;vdkufjcif;tm;jzifh jynfaxmifpk\ tiftm;NydKuGJjcif;? pnf;vHk;nDGwfrI ysufjym;jcif; ponfrsm;udk zefwD;
ay;Edkifonfh oabmw&m;rsm; ay:aygufrIrSdaMumif;udkvnf; Srf;? csif;? ucsif? u&if? u,m;ponfh jynf
e,frsm;udk azmfxw
k af y;xm;onfuyifvQif cdik rf maomom"uw&yftaejzifh wnfadS eonfomru jynfaxmifpk
pdwf"gwf ydkrdkcdkifjrJwdk;wufonfh tvm;tvmrsm; SdaeaMumif;udkvnf; txiftSm; awGUjrifEdkifayonf/
rGefwrsKd;om;vHk;\ qEjzpfaom rGefjynfe,f&,la&; (0g) azmfxkwfa&;udk yxptzGJU Ou|BuD;jzpfaom
0efBuD;csKyfOD;Ekonf wBudrfru rGefvlxkrsm;tm; uwday;cJhonfudk yxptpdk;&\ t"duvkyfief;pOf rlw&yfjzpf
aMumif; uREkfyfwdkY tav;teuf ,HkMunfrdonf/ Ou|BuD;\ uwdESifhtnD rGefjynfe,fazmfxkwfa&;udpt
wGuf
tMuHay;tzGJUBuD;tm; wm0efvTJtyfvdkuf&mwGif rGefjynfe,fazmfxkwfa&;ESifh ywfoufaomqErsm; avhvmjcif;?
pkpH rf;ppfaq;jcif; vkyif ef;wdYk onf qufvufvyk af qmifomG ;&ef rvdt
k yfawmh? trSet
f m;jzift
h MuHay;tzGUJ BuD;onf
rGefjynfe,fudk rnfyHkay;rnf? rnfodkY taumiftxnfazmfrnf? rnfonfha'oudk rGefjynfe,ftwGif; xnfhoGif;
owfrSwfoifhonfudkom pHkprf;&efom vdktyfayonf/
jynfe,fwck azmfxw
k af &; vlxrk q
J Etm;jzifU tqH;k tjzwfay;aomrlonf 'Dru
kd a&pDa&mifjcnfoef;aeouJo
U hkd
xif&aomfvnf; trSet
f m;jzifU wtlwq
kH if; uREykf w
f rhkd eG t
f csi;f csi;f tm; aoG;uGaJ paompepfq;kd jzpfaMumif; tcdik t
f rm
,HkMunfonf/ if;pepfonf e,fcsJYt*Fvdyfwdkhu usifUoHk;cJUaom pepfa[mif;pepfaqG; r[kwfygavm/
trSet
f m;jzifh wdik ;f jynfBuD;wcktm; vGwv
f yfa&;ay;jcif; jzpfap? wdik ;f jynfi,frsm;tm; jynfe,fcaJG y;onf
jzpfap? vlxkrJqEjzifh qHk;jzwfdk;xHk;pHvnf; rSd? tpOftvmvnf; r[kwfay/ txufazmfjycJhaom Srf;? ucsif?
u&if? u,m;? csi;f jynfe,frsm; ay;cJph Oftcsed t
f cgu vlxrk q
J Eukd toH;k jyKcJjh cif;rSad omrlukd rGejf ynfe,fazmfxw
k f
a&; udpu
srSom toH;k jyKjcif;onf tvGerf oifah wmf ravsmfuefaom rlq;kd jzpfaMumif; uREfyk w
f Ykd ,MkH unfrad yonf/
NyD;cJhaom taxGaxGaG;aumufyGJwGif rGefvlxkw&yfvHk;u wdusjywfom;pGm rGefjynfe,fvdkvm;aMumif;
tjyif;tjyqEjycJNh yD; wqufwnf;yif &efuek Nf rdKUSd rGeaf cgif;aqmifvBl uD;rsm;? rGeaf 'oSd rGet
f iftm;pktoD;oD;wdYk
uvnf; tpdk;&tMuHay;tzGJUBuD;tm; waoG;woHwnf;? rGefjynfe,f&,la&;udkom jyif;jyaomqEjzifh wcJeuf
ajzMum; awmif;qdkcJhonf/
xdak Mumifh rGew
f rsK;d om;vH;k \qEjzpfaom rGejf ynfe,f azmfxw
k af &;jyemudo
k m tvsit
f jref azmfxw
k f
ay;oifhonf[k uREfkyfwdkY,HkMunfxm;onfhtwdkif; vmrnfh 1960 ck? Mo*kwfvtwGif; usif;yrnfh bwf*sufygvD
refwGif oufqdkif&mtpdk;&tzGJUrS rGefjynfe,fazmfxkwfa&; Oya'Murf;w&yfudk tcsdefrDwifoGif; owfrSwfay;&ef
uREfkyfwdkY &efukefwuodkvf rGefausmif;om;? ausmif;olrsm;u tav;teufawmif;qdktyfygonf/
trIaqmiftzGYJ
&efukefwuodkvfrGeftoif;
&efukef

604

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

(C) jrefrm&mZ0ifta&;
&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or*rS aemufqufwpJG mar;yGt
J a&;? jrefrm&mZ0ifo;D jcm;oifa&;ESihf 0&rf;
xkwfcHxm;&aom ausmif;om;rsm;ta&;twGuf ZGefv (24) &ufaeYwGif wuodkvft"dywd EdkifiHawmf0efBuD;csKyf
ESifh oGm;a&muf awGUqHkaqG;aEG; awmif;qdkcJhygonf/
xdak qG;aEG;yGw
J iG f aemufqufwpJG mar;yGJ usi;f ya&;ESiyhf wfouf wuorS Edik if aH wmf0efBuD;csKyftm; ynma&;
tajctaeaumif;rGef ausmif;om;rsm; pmar;yGJtatmifrsm;ygu wuodkvfpmar;yGJwckom SdoifhaMumif;? odkYaomf
wuov
kd w
f iG f ynma&;tajctae aumif;rGev
f matmif rvkyEf ikd b
f J pmar;yGw
J ckwnf;om usi;f yojzifh ausmif;om;rsm;
pmBudK;pm;aomfvnf; pmar;yGJtusrsm; epfem&aMumif;/ ,cifESpfpmar;yGJrsm;\ atmifcsuf&mcdkifEIef; rrDaMumif;?
jyKjyifajymif;vJvdkufaom ynma&;pepfwckonf ausmif;om;rsm;udk tusKd;jyKap&rnfhomjzpfNyD; ausmif;om;rsm;
epfemxdcu
kd rf I rjzpftyfaMumif;? odYk aomf ausmif;om;rsm; epfemae&ojzifh aemufqufwpJG mar;yGJ jyKvkyaf y;oifah Mumif;
tus,fw0ifh wifjycJhygonf/
Edik if aH wmf0efBuD;csKyfuvnf; xdt
k a&;ESiyhf wfouf if;oabmxm;udk wuo trIaqmifrsm;tm; jyefvnf
aqG;aEG;ojzifh t,ltqcsif; zvS,fEdkifcJhonf/ aemufqufwGJpmar;yGJusif;ya&;udk qD;edwftzGJUodkY wifjyay;rnf[k
jyefMum;vdkufygonf/ odkYaomf wuoESifh or*toD;oD;rS awmif;qdkcJhaomfvnf; 29? 6? 60 &ufaeYwGif usif;yaom
qD;edwftpnf;ta0;rS aemufqufwGJpmar;yGJ rusif;yay;awmh[k qHk;jzwfvdkufaMumif; xkwfjyef aMunmcJhonf/
jrefrm&mZ0ifudkvnf; ausmif;om;xktm; vSnfhpm;onfhoabm trnfajymif;Hkom ajymif;ay;cJhonf/ odkYtwGuf
or*rsm;u jrefrm&mZ0ifudpu
dkvnf; qD;edwfrS rvdkufavsmhcJhaMumif; xifSm;onf[k ,lqayonf/ jyemrsm;
omru wef;cGJwef;cspepfudkyg qD;edwfrS xyfrHtwnfjyKvdkuf jyefonf/
xdktcg ausmif;om;xkonf wcJeuftHk<uum 29? 6? 60 &ufaeYn ygarmucsKyf a'gufwmvSjrifh\
aetdrfodkY 0dkif;0ef;qEjycJhMuonf/ ygarmucsKyfonf ausmif;om;xk\ aSUarSmufwGif atmufygtcsuf (2) csufudk
uwday;cJhonf/
1/ qD;edwf txl;tpnf;ta0; ac:ay;&ef t"dywdodkY wdkufwGef;ay;rnf/
2/ qD;edwf txl;tpnf;ta0;wGif ausmif;om;xk\ qEbufrS rdrd&yfwnf awmif;qdkay;rnf/
odkYaomf aemufwaeYreufwGif ygarmucsKyfonf wuoudk,fpm;vS,frsm;ESifh awGUqHk&m tav;teuf
ay;cJhaom uwdrsm;udk rddrdodumudkyif rapmifhxdef;awmhonfhtvm; y,fzsufcJhjyefonf/ xdktcsdef tpdk;&ESifh ausmif;
om;xkrSm qufqHa&; ajyvnfvsufSdonf/ if;tajctaeudk ysufjym;atmif ygarmucsKyfu vkyfaqmifaeouJhodkY
Sdonf/ ausmif;om;rsm;\ vIyfSm;rIrsm; jzpfay:vmayonf/ qEjyMu&m- aemufqufwGJpmar;yGJ usif;yay;a&;
- jrefrm&mZ0if oD;jcm;oifay;a&;
- tpdk;&ESifU ausmif;om;xkqufqHa&; ysufjym;atmifrvkyfeJh
- ausmif;om;xkqE rkcsatmif&rnf

(i) wuo? Auorsm;tzGUJ csKy?f &uowdOhk ;D pD;usi;f yaom ausmif;om;xktpnf;ta0;tqdrk sm;


1/
2/

3/

tar&duefpGufzufrIESifh autrfwDusL;ausmfrIudk jynfolvlxkBuD;u rsufajcrysuf qufvufwdkufyGJ0if&ef


tMurf;zufrI Iwfcsa&;tqdk(u) azazmf0g&Dv (21) &ufaeY vli,f? ausmif;om;? trsKd;orD;ESifh jynfolvlxkqEjyyGJwGif yxptpdk;&u
tMurf;zuf ESdrfeif;jcif;udk IwfcsaMumif;/
(c) qEjyyGJESifhywfouf zrf;qD;xm;olrsm;tm; tjrefvTwfay;&ef/
(*) qEjyyGJ (2) OD;aoqHk; tajrmuftrsm;'Pf&m&jcif;twGuf wm0efSd jynfxJa&;0efBuD;? w&m;olBuD;
ESifh wm0efSdaom &JtzGJU0ifrsm;tm; ta&;,l&ef/
yk'fr (144) udk tjrefqHk;kyfodrf;&ef/

605

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(p) q|rtBurd af jrmuf ArmEdik if v


H ;kH qdik &f mausmif;om;or*rsm;tzGUJ csKyf nDvmcH
ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;or*tzGJUcsKyf nDvmcH q|rtBudrfudk wuotaqmuftOD 1960
ckESpf? atmufwdkbmv (20) &ufaeYrS (22) &ufxd usif;ycJhonf/ if;nDvmcHodkY q&mBuD;ocifukd,fawmfrIdif;u
o0PfvTmay;ydkY&mwGif-

q&mBuD;ocifudk,fawmfrIdif;\ o0PfvTm
q&marwmaSYxm;vsuf o0PfvTmyg;vdkuf&ayonf/ ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*tzGJYcsKyf\ (6) Budrfajrmuf
nDvmcHobmywdESifUwuG ausmif;om;udk,fpm;vS,ftaygif;wdkh,aeYrSp usif;yjyKvkyfvsufSdaom armifwdkY\ausmif;om;rsm; nDvmcHobifBuD;udk atmifjrifNyD;ajrmuf
onftxd aqG;aEG;usif;yEdkif&ef q&mtav;teuf qkawmif;arwmydkYovdkufygonf/
,if;odkY qkawmif;arwmydkYoNyD;aemuf q&mtenf;i,fqufvuf trSmpum;a&;om;ay;ydkYvdkufonfrSm
q&mwdkY jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHwGif tem*wfwdkif;oljynfom;wdkY\ aumif;usKd;csrf;omtwGuf tbufbufu pGrf;
aqmifEdkifrnfholrsm;wGif armifwdkYausmif;om;wdkYonf t"duyk*dKvfrsm; jzpfMuayonf/ NAdwdoQe,fcsJUvufatmufrS
jrefrmEdik if v
H w
G af jrmufa&;twGuf ESv;kH &nf? vuf;kH &nf trsKd;rsKd;wdu
k yf q
JG if&mwGif 1920 ckEpS f ausmif;om;ta&;awmf
yHkBuD;onf txufjrwfqHk;ESifh tcdkiftrmqHk; vufeufBuD;ozG,f jzpfcJhayonf/ ,aeYjrefrmEdkifiHonf txufyg
ausmif;om;ta&;awmfyHkBuD;udk tajccHum vGwfvyfa&;&Sd aMunmEdkifcJhNyDjzpfaomfvnf; ausmif;om;vli,frsm;\
ynmoifMum;a&;qdkif&mwGif rjynfh0rajyjypfSdvsufyif ae&ao;aMumif; q&mMum;od&ayonf/ trSefpifppf ,if;odkY
jzpf&jcif;rSm t&if;ppftjrpfajru qdkouJhodkY q&mwdkYwdkif;jynfwGif (12) ESpfausmfrQ jynfwGif;ppfjzpfae&aomaMumifh
jzpfonf[k ,lq&ayonf/
odYk jzpf&m Nidr;f csrf;pGmynmoifMum;vdo
k rl sm;? pD;yGm;Opmudk Nidr;f csrf;pGmvkyu
f ikd f mS azGvo
kd rl sm; ponfh jynfol
w&yfv;kH udk jynfwiG ;f ppf &yfpNJ idr;f csr;f &efuv
kd nf; wwfEikd o
f rQBudK;yrf;&efvakd yonf/ armifwYkdausmif;om;rsm; taeESihf
vnf; 0dkif;0ef;BudK;yrf;Mu&efvdkonf[k q&mxifjrifayonf/
uJhodkY Nidrf;csrf;a&;udk pkaygif;BudK;yrf;Mu&if; rdrdwdkYynmoifMum;a&;rsm;twGufudkvnf; qdkif&m rdb?
q&mwdkYESifh twwfEdkifqHk; nDGwfrQwpGmjzifh aqmifGufoifMum;oGm;&efudkvnf; EId;aqmfwdkufwGef;vdkayonf/
ed*;kH csKyftaejzifh ausmif;om;rsm;onf jrefrmEdik if t
H em*wfumvwGif om,m0ajyma&;twGuf acgif;aqmif
rIay;Edik &f ef? wzufryS nma&;udk rdbq&mwdYk EiS hf rQwnDw
G pf mG BudK;yrf;oifMum;vsuf wzufrv
S nf; jynfwiG ;f ppf&yfpJ
Nidrf;csrf;a&;twGuf 0dkif;0ef;BudK;yrf;Mu&ef q&mxyfrH wdkufwGef;EId;aqmfvdkuf&ayonf/
(yH)k
ocifudk,fawmfrdIif;
obmywd udkaZmf0if; rdefYcGef;ajymMum;&mwGif-

obmywd udak Zmf0if;rdechf eG ;f


{nfUonfawmfrsm;? rdwfaqGrsm;ESifU &Jabmfudk,fpm;vS,fawmfrsm;? avUvmolrsm;cifAsm;AuotzGJUcsKyf (6) Budrfajrmuf nDvmcHBuD;udk atmifjrifpGmusif;yEdkifa&;twGuf <uvmaom e,fajrtoD;
oD;rS nDtpfuakd wmf ausmif;om;rdwaf qGrsm;tm; trIaqmiftzGUJ ud,
k pf m; uRefawmftaeeJY c&D;OD;BudKqd
k *kPjf yKaMumif;
azmfjyyg&ap/
jyemaygif;ajrmufrsm;pGmeJY tcuftcJaygif;ajrmufrsm;pGmwdYk ukd ausmfveG jf zwfoef;NyD;? tckvkd usif;yEdik w
f hJ
nDvmcHBuD;[m jrefrmEdkifiHynma&;vIyfSm;rI &mZ0ifrSm xifSm;xl;jcm;vsuf Sdaeygvdrfhr,f/ (4) ESpfwdkifwdkif nDvmcH
rac:qdEk ikd cf yhJ J tckru
S sif;y&jcif;aMumifh rsm;jym;vSaom ausmif;om;vIyf mS ;rI tawGUtMuHKaumif;rsm;udk pkaygif;ES;D aESm
zvS,&f mnDvmcHBuD;jzpfygw,f/ 'Dnv
D mcHBuD;rSmyg0ifMuwJh ud,
k pf m;vS,ef YJ avhvmolrsm;? wuoor*rsm;? pnf;H;k
a&;aumfrwDrsm;? wef;cGw
J ef;cswdu
k yf 0JG if aumfrwD0ifrsm;rS jzpfMuvdYk yd
k <u,f0aom tawGUtMuHKSMd urSm jzpfygw,f/
nDvmcHtwGif;rSm nD&if;tpfudkwrQ yGifhvif;&if;ESD;pGm aqG;aEG;wdkifyifa0zefppfaq;MuzdkY? oifcef;pmaumif;rsm;SmazG
606

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


MuzdkY? aSUausmif;om;tusKd;jyK ynma&;wm0efrsm;twGufrS rSefuefwdusaom ynma&;vkyfief;pOfw&yfudk pkaygif;
csrSwfEdkifa&; &nfG,fMuzdkY wdkufwGef;yefMum;vdkygw,f/ txl;ojzifh ynma&;wdkufyGJ? ausmif;om;vIyfSm;rIwdkYESifh
ywfoufaom oabmxm;rsm;? t,ltqrsm;udk taumif;qH;k aom vrf;Terf w
I &yftaeeJY &,lEikd zf Ykd vdt
k yfygvdrrhf ,f/
'DaeY uRefawmfwYkd vkyu
f ikd af eMuwJw
h m0ef[m vGecf ahJ omtESpf (40) umv ynma&;vIy&f Sm;rI&UJ tquft
EG,jf zpfNyD; rNyD;qH;k ao;wJh 'Dru
kd a&pDynma&; vkyif ef;wm0efyjJ zpfygw,f/ 1920 ckEpS rf mS armfueG ;f 0if trsK;d om;atmifyJG
aeYBuD;udk arG;zGm;cJhNyD; tESpf (100) ausmf uRefjyKcJhwJh t*Fvdyfe,fcsJUorm;wdkYudk yxrqHk; qefYusifawmfvSefcJhwJh
trsKd;om;vGwv
f yfa&;vIyf mS ;rIBuD; pwifcjhJ cif; jzpfygw,f/ ausmif;om;rsm;taejzifh uRefynma&;? udv
k ekd yD nma&;rS
ocifynma&;? trsKd;om;ynma&;odYk ul;ajymif;a&; wm0efo
dS vdk jynforl b
d rsm;rSmvnf; uRefp;D yGm;a&;? udv
k ekd pD ;D yGm;
a&;rS ocifpD;yGm;a&; trsKd;om;pD;yGm;a&;odkY ul;ajymif;a&; wm0efSdcJhygw,f/ 'DwlnDrI (2) &yf[m yl;aygif;rdcJhwJh
tjyif ausmif;om;rsm;taeESihf trsK;d om;ynma&;&,la&;[m Edik if v
H w
G v
f yfa&;jyemeJY cGcJ mG vdYkr&bl;vdYk em;vnfcMhJ u
w,f/ 'gaMumifh 1938 ckESpf 1300 jynfhta&;awmfyHkBuD; ay:aygufcJh&w,f/ 1941 ckESpf t*Fvdyftm; jrefrmhajrrS
armif;xkwcf &hJ w,f/ 1945 ckEpS f zufqpfqefYusiaf &; jrefrmajrrS armif;xkwaf &;udk qufvufwu
kd yf JG qifcMhJ uwm[m
vGwv
f yfa&;wdu
k yf t
JG qifq
h ifrh sm; jzpfMuygw,f/ ausmif;om;rsm;taeeJY 'Dvw
G v
f yfa&;vIyf mS ;rIwavQmufrmS wuf<u
pGm yg0ifcJhwJh &mZ0iftpOftvm SdcJhygw,f/
1948 ck vGwfvyfa&; aMunmNyD;aemuf trsKd;om;wnfaqmufa&; wm0efrsm;eJYtwl trsKd;om;ynma&;
wm0ef[m 'GefwGJygvmcJhvdkY ausmif;om;xktaeeJY 'Dwm0efudk qufvufxrf;aqmif&if; ,aeY uRefawmfwdkYwawG[m
vnf; a&mufwJhae&mu rwnfrNidrfjzpfaeao;wJh trsKd;om;ynma&; jyKjyifajymif;vJa&;wm0efudk qufvuf xrf;
aqmifae&jcif; jzpfygw,f/
'g[m rsuaf rSmuftqifh ynma&;vrf;Terf I jzpfaeygw,f/ 'Doabmxm;awGukd taumiftxnfazmfae&wJh
Auorsm;tzGJUcsKyfacgif;aqmifrI[m cdkifrmvsufSdaewm[mvnf; tpOftvmt&wm0efausyGefwJh pnf;Hk;a&;acgif;
aqmifrIaMumifh jzpfygw,f/ 1920 ckESpf? 1928-1929 ckESpf trsKd;om;ynma&; wdkufyGJrsm;Mum;rSm 1936 ckESpf
ajymif;vJrrI mS Auo (A.B.S.U) XmecsKyfukd tkwjf rpfcsEikd cf yhJ gw,f/ AuoXmecsKyf[m ajymif;vJvm&wJh tajctaersm;
eJYtwl vGwv
f yfa&;aMunmNyD; (3) ESpaf jrmuf 1951 ckEpS ?f Mo*kwv
f (15) &ufaeYrmS Auorsm;tzGUJ csKyf (A.B.F.S.U)
udk wnfaxmifEdkif cJhjcif; jzpfygw,f/
Auorsm;tzGJUcsKyf[m trsKd;om;vGwfvyfa&; xdef;odrf;a&;wm0efBuD;udk aqmifGuf&if; ynma&;jyKjyif
ajymif;vJa&;? ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;? ausmif;om;b0 om,majzmifhjzL;a&;? Nidrf;csrf;a&;wm0efrsm;
wdkYudk qufvufxrf;aqmifEdkifcJhygw,f/ 1956 ckESpf or*rsm;zsufodrf;ypfwJh zqyvtpdk;&trdefYudk qefYusif&if;
or*rsm; vGwv
f yfpmG zGUJ pnf;cGi?hf ynma&;vGwv
f yfciG t
hf wGuf t"duwm0ef,l aqmifu
G cf yhJ gw,f/ 1958 ck oefYiS ;f
zqyv tpdk;&vufxufrSm tpdk;&eJY wGJzufvkyfaqmifrI&,lcJhNyD; ausmif;om;rsm;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; usif;ycJh
ygw,f/ ausmif;jyifyor*awGtm;vH;k w&m;0if todtrSwjf yKEdik cf iG &hf cJNh yD; ausmif;om;or*wnfwyhH ikd cf iG ehf YJ zsuford ;f
a&;trdeYf kyo
f rd ;f a&;twGuf 0efBuD;csKyfO;D EkeYJ aqG;aEG;&m 0efBuD;csKyfu obmywdvyk af ewJh ynma&;pHpk rf;rIaumfrwD
rSm pmwrf;wifxm;apzdkYeJY pHkprf;rIaumfrwDrSm qufvufaqG;aEG;zdkY tpDtpOfrsm;txd jzpfcJhygw,f/ 'gayrJh 1959
ckESpfrS 1960 ckESpfwdkifatmif AdkvfcsKyfae0if;tm; ygvDref'Drdkua&pDudkyif qefYusifNyD; aG;aumufyGJrvkyfbJ tmPm
vTJajymif;ay;vdkuf&wmeJYtwl wdkif;jynfeJYwuG ynma&;avmurSm rdk;arSmifuscJh&w,f? ausmif;om;acgif;aqmifawG
tzrf;cH&? udkudk;uRef;tydkYcH&? 0&rf;xkwfcH&wJh zdESdyfcsKyfcs,frIaygif;pHk &ifqdkifcJh&wm tm;vkH;odNyD;ygyJ/ 1960 ck
azazmf0g&DvxJrSm ausmif;om;awG rdbjynfolawG&JU pnf;Hk;rItiftm;eJY qEaMumifh ygvDref'Drdkua&pD vrf;yGifhNyD;
yxptpdk;&jyefwufvmwJhtcgrSm usaemfwdkY&JU 'Drdkua&pDtcGifhta&;tcsKdUudk jyefvnf&SdcJhw,f/ ausmif;om;acgif;
aqmifawG vGwfvyfpGm vIyfSm;aeEdkifcJhw,f/ ausmif;om;or*awG jyefvnfzGJUpnf;EdkifcJhw,f/ cktzGJUcsKyfnDvmcHudk
ac:qdkaeEdkifjcif;vnf; jzpfw,f/
Auorsm;tzGUJ csKyf[m e,fcsUJ NAdwo
d Qtpd;k &acwf Auoacgif;aqmifrI tquftEG,jf zpfNyD; ausmif;om;xk&UJ
udk,fpm;jyK&m ausmif;om;xkydkif tzGJUtpnf;w&yftaeeJY acgif;aqmifrIudk qufvufay;aewm jzpfw,fvdkY em;vnf
oabmaygufMu&ef jzpfw,f/
ynma&;oabmxm;eJY tzGUJ csKyftaetxm;wdYkukd wifjyNyD;wJah emuf nDvmcHac:qd&k wJt
h aMumif;udk ajymMum;
yg&ap/
1956 ck atmufwb
kd mvrSm yrtBudraf jrmufnv
D mcHac:qdck &hJ mrSm tifrwefus,jf yefYwhJ ausmif;om;ud,
k f
607

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
pm;vS,af wmfrsm;? avhvmolrsm; yg0ifcyhJ gw,f/ zqyvtpd;k &&JU or*zsuford ;f a&;trdeYf ukd uefYuu
G &f if; or*rsm;
wnfwchH ikd jf rJa&;eJY ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;twGuf trsKd;om;a&;aqG;aEG;yGBJ uD; jzpfajrmufa&;? Nidr;f csrf;pGm ynmoif
Mum;Edkifa&; vkyfief;pOfrsm;udk nDvmcHBuD;rSm csrSwfEdkifcJhygw,f/ azmfjywJh ynma&;wm0ef&yfrsm;udk acgif;aqmifNyD;
taumiftxnfazmfzdkY twGuf uRefawmfwdkY trIaqmiftzGJUudk vTJtyfcJhygw,f/
nDvmcHNyD;wJah emufyikd ;f rSm cufcw
J chJ sKyfcs,frrI sm;wJh vrf;c&D;udk jzwfoef;&jcif;jzpfvYkd ESppf Ofnv
D mcH ac:,l&
rSm jzpfayrJh rusif;yEdkifcJhygbl;/ 1957 ckESpf rEav;rSm yxrOD;pD;nDvmcHeJY 1958 ckESpf &efukefwuodkvfrSm
'kwd,wdk;csJU OD;pD;nDvmcH xyfac:EdkifcJhw,f/ vkyfief;awGtay:rSm ppfaq;wm? a0zefwm? aSUvkyfief;pOfawG twGuf
jyifqifwmawGudk vkyfEdkifcJhNyD; 'DaeYnDvmcHuGef*&uf ac:qdkEdkifwmjzpfygw,f/
1957 ck zqyvtpdk;&? 1958 ck zqyvtuGJ oefYSif;tpdk;&? 1959 ck AdkvfcsKyfae0if;tpdk;&? 1960
ckESpf yxp oefYSif;zqyvtpdk;&qdkwJh EdkifiHtkyfcsKyfa&; ajymif;vJrItrsKd;rsKd;rSm tzGJUcsKyfwm0efrsm;udk xdef;odrf;vkyf
aqmifcJhwmrdkY or*rsm;&JU tqifhtaetxm;& trsKd;rsKd;ajymif;vJcJh&ygw,f/
or*wnfwHhcdkifjrJa&; wdkufyGJwavQmuf 1957 ckESpftwGif;rSm ausmif;ol^ausmif;om;aygif; (20) ausmf
tzrf;cH&NyD;? ausmif;ol^ausmif;om;aygif; (300) eD;yg; ausmif;xkwfcHcJh&wJhxd &Jabmfrsm;[m wm0efudkraSmifbJ
vkyfaqmifMucJhygw,f/ uRefawmfwdkYeJY jynfolawG nDGwfvmwJhtcg? oabmxm;awmif;qdkrIawG rSefuefwJhtcg
vIyfSm;rItSdefMoZmaMumifh 1958 ckESpf oefYSif;zqyvtkyfcsKyfa&;rSm tzrf;cH&olawG jyefvTwfay;cJh&w,f/ ausmif;
xkwfxm;olawG ausmif;jyefoGif;ay;cJh&w,f/ Ncdrf;ajcmufrIawG kwfodrf;ay;vm&w,f/
&mZ0ifrmS rMuHKbl;ao;wJh 1958 ckEpS f Mo*kwv
f ausmif;om;rsm;ES;D aESmzvS,yf BJG uD; usif;yEdik cf NhJ yD; or*awG
w&m;0if&yfwnfciG ?hf or**P
k o
f u
d m awGukd jrifrh m;atmif vkypf rG ;f Edik cf yhJ gw,f/ aSUrSmqufvufNyD; 'D atmifjrifraI wGukd
taumiftxnfazmfzdkY jyifqifae&if; uRefawmfwdkYwawG yDuif;NrdKUawmfrSm usif;ywJh urmYausmif;om;rsm;or*
tzGJUcsKyf uGef*&ufrS jyefra&mufrD EdkifiHa&;tajctaeajymif;vJNyD; ppftpdk;& wufvmcJhygw,f/ wygwnf; ynma&;
avmurSm ppfrkefwdkif;awG xefcJhw,f/ EdkifiHeJYt0Srf; usD;vefYpmpm; ocFsKdif;wpjyifvdk jzpfae&pOfrSm usefae&pfcJhwJh
trIaqmifrsm;[m or*wm0ef&yfawGudk qufvufacgif;aqmifcJh&ygw,f/ or*qdkwmudk tpwkef;ZD0defcsKyfatmif
vkyfcJhwJh tE&m,fudk [efYwm;EdkifcJhwJh BuD;rm;aomwm0efudk ,lEdkifcJhygw,f/ txl;ojzifh wuodkvf? aumvdyfor*
awGrSm aG;aumufyGJawG jzpfajrmufcJhw,f/ or*vIyfSm;rIawG vkyfaqmifcJhwm[m or*&JUacgif;aqmifrI tquf
rjywfwmudk oufaocHjcif;ygyJ/
{nfUonfawmfrsm;? udk,fpm;vS,fawmfrsm;eJh avhvmolrsm;cifAsm;trsK;d om;ynma&; wnfaqmufa&;vkyif ef;awGrmS wuf<upGmwm0ef,v
l yk af qmifcv
hJ Ykd atmifjrifpmG usi;f yEdik f
cJhwJh 1958 ck? Mo*kwfv ausmif;om;rsm;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;rSm or*awG[m wcrf;wem;yg0ifcJhNyD; tzGJUcsKyf
&Jabmfrsm;[m wm0efausyeG pf mG ,lcw
hJ ,f/ uReyf nma&;rS trsK;d om;ynma&;udk ul;ajymif;Edik af &;wm0efawG[m rNyD;qH;k
ao;ygbl;/ pyful;ryful;umvrSm rwnfrNidrfjzpfae&wJh 'Dynma&; jyKjyifajymif;vJa&;pcef;rSm or*awGomrSd&if
rjzpfb;l vdYk em;vnfreI YJ twl vGwv
f yfa&;acwfwavQmufv;kH rSm or*awGupkd nf;H;k NyD; trsKd;om;wnfaqmufa&;vkyf
ief;awGeYJwygwnf; ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;rsm;udk aqmifu
G cf jhJ cif; jzpfygw,f/ uReaf wmfwYkdrmS jrefrmEdik if yH nma&;
0g' (ay:vpD)? ynma&;pepf? ynma&;vkyif ef;eJYywfoufNyD; aqG;aEG;ES;D aESmcsufawG &,lxm;NyD;ygNyD/ ausmif;om;rsm;
ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ&JU atmifjrifcsufawG &Sdxm;ygNyD/ 'Dxuf ydkrdkus,fjyefYwJh wrsKd;om;vHk;udk,fpm;jyK aqG;aEG;rJh
ynma&;aqG;aEG;yGJBuD;rSm wifjyppfaq;cHNyD; or*rsm;&JU wm0efcef;taeeJY ,laqmif&ef tqifoifhjzpfaeygw,f/
wavmuusif;ywJU q&mBuD;rsm;nDvmcHudk avUvmjcif;jzifU EdkifiHawmftpdk;&rSm(1) ynma&;tusyftwnf;jzpfaeaom
(2) jznfhpGufa&;twGuf pepfwckpkaygif;SmazG&ef qdkwJh vufcHrIudk tuJcwfvdkY&ygw,f/
'Daumif;rGeaf om vufcrH u
I kd rlwnfNyD; rMumrDumvrSm trsKd;om;ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD; jzpfajrmufa&;
twGuf jyifqifzdkYvdktyfovdk 0dkif0ef;vkyfaqmif&ef tpdk;&eJY q&mBuD;rsm;? rdbjynfolrsm;udk yefMum;ygw,f/ tpdk;&
oabmudk jynfolausmif;om;awGrSm csjy? aqG;aEG;jyNyD; tMuHPfaumif;awG ,loifhw,fvdkY wifjycsifygw,f/
ynma&;udk trsKd;rsKd;prf;oyfcJhvdkY EdkifiHrSmepfemcJhwmawGudk tpdk;&taeeJYoifcef;pm,lwwfzdkY tav;teufwifjycsif
ygw,f/ ynma&;vdktyfcsufawG zefwD;ay;a&;[m t"dujzpfygvdrfhr,f/ rxdkifcif ajcqif;vdkY r&ovdk tajctae
rSdao;? rjyKjyif rjznfhpGufEdkifao;bJ pepfwckudk t&rf;vkyf&if ratmifjrifbJ xdcdkufrSmawG pdk;&drf&ygw,f/ uRef
awmfwdkY ausmif;om;awG&JU wifjycsuf? ausmif;om;rsm;ESD;aESmzvS,fyGJrS &,lcsufawGudk 'Drdkua&pDudk av;pm;ygw,f
608

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


qdk&if vlwpkeJYpDpOfpOf;pm; aqmifGufwmxuf uRefawmfwdkY ausmif;om;awG&JUqEudk cH,lavhvm aqG;aEG;oifhw,f
qdkwm tpdk;&taeeJY oabmaygufzdkYvdkygw,f/
aSUrSm trsKd;om;ynma&;udk EdkifiHawmftusKd; wu,fjyKEdkifa&;twGuf trsm;BuD;vufawGUvkyfjzpfr,fh
tajctaersKd;a&mufatmif uRefawmfwdkYwawG trsm;BuD;yJ BudK;pm;&vdrfhOD;rnfqdkwm owday;vdkufygw,f/
udk,fpm;vS,fawmfrsm;cifAsm;trIaqmiftzGJU (4) ESpfoufwrf;rSm 'DaeYwrsKd;om;vHk;ta&;jzpfwJh jynfwGif;ppf&yfpJa&;wm0efrsm;udkvnf;
uRefawmfwdkYwawG twwfEdkifqHk; yg0ifcJhygw,f/ or*vIyfSm;rIBuD;rsm;rSm jynfwGif;ppf&yfpJa&; oabmxm;awGudk
vnf; csrSwfvkyfaqmifcJhygw,f/ jynfwGif;ppf[m trsKd;om;pD;yGm;a&;udkcsdeJYapNyD; tysufeJYtjzKef;twGufom jzpf
w,fvdkY? e,fcsJUorm;udkom tusKd;jyKNyD; EdkifiHawmfrSmepfem&vdkY? ynma&;udkxdcdkufapvdkY uRefawmfrsm; or*rsm;[m
tESpf (40) jynfwGif;ppf jzpfpupNyD; Nidrf;csrf;rI&a&;twGuf a<u;aMumfcJhygw,f/ ausmif;om;wdkif;pmoifEdkifa&;?
ausmif;wdkif;zGifhEdkifa&;? ynmSifaumif;rsm; ay:aygufa&;? jrefrmhvlUtzGJUtpnf;eJY jrefrmEdkifiHtm; tvkyftauR;jyKa&;
twGuf trsKd;om;tiftm;pkaumif;rsm; ay:aygufvma&;udk uRefawmfwYkd vv
kd m;ygw,f/ 'DtwGuf tmrcHcsufay;Edik zf Ykd
jynfwGif;ppf &yfEdkifrSjzpfr,f/ jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;udk ausmif;om;b0cHpm;csufrsm;t& tifrwefvdkvm;Muw,f/
'gaMumifh Nidr;f csr;f a&;vIyf mS ;rIawGrmS yg0ifcw
hJ ,f/ q&mBuD;rIid ;f &JUMo0g'udck ,
H Nl yD; ay;orQaomwm0efrsm;udk rem;rae
vkyfcJhMujcif; jzpfw,f/ ynmaumif;pGmoifEdkifa&;? ynmjyKjyifa&;vkyfief;[m jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; &,lzdkYeJYwquf
wnf; jzpfvdkYvnf; uRefawmfwdkYb0[m jynfwGif;ppf&yfpJa&;eJY wxyfwnf;jzpfaeygNyD/ 'gaMumifh tpdk;&eJYolykef
ESpfzufauseyfwJhenf;eJY &&? ppf&yfpJEdkifzdkY q&mBuD;rIdif;&JU aemufqHk;yefMum;csufudk uRefawmfwdkYaxmufcHaewmrdkY
aSUNidr;f csrf;a&;vkyif ef;rSeo
f rQ urmYNidr;f csrf;a&;? urmYppfwm;qD;a&;? ppfvufeufrsm;zsuford ;f a&;wdYk yg aqmifu
G zf Ykd
wjyHKBuD; Sdaewmudk rsufjcnfrjywfMuzdkYvnf; wdkufwGef;vdkufygw,f/
&Jabmftaygif;wdkhcifAsm;nDvmcHBuD;rSm &if;ES;D yGiv
hf if;pGm nD&if;tpfuw
kd rQ tawGUtMuHKrsm;? tjrifrsm;udk zvS,Mf uyg? aqG;aEG;Muyg?
oifcef;pmaumif;awGudk SmazGMuyg? tem*wfynma&; wm0efrsm;twGuf rSefaom oabmxm;? vrf;pOf? vkyfief;pOf
rsm;udk csrSwfEdkifMuygapvdkY wdkufwGef;tyfygw,f/
or*rsm; pepfwuszGJUpnf;&if;? Auorsm;tzGJUcsKyfBuD;udk us,fjyefYvmatmif vlrsKd;pkrsm;? aumvdyfrsm;?
wuodkvfrsm;? wef;jrifhausmif;rsm;? oufarG;rIausmif;rsm; SdSdorQ ausmif;om;xkBuD;tm; vTrf;jcHKudk,fpm;jyKonfh
tzGJUcsKyfBuD;jzpfvma&; &nfrSef;csuftwGuf 'DnDvmcHrSm cdkifjrJwJhtkwfjrpfukd cscJhMuygvdkY rSmMum;yg&ap/
&Jabmfor*rsm;udkvnf; wm0efBuD; (3) &yf ay;vdkufcsifwmuawmU1/ ausmif;om;b0udk rSefuefpGmusifhoHk;Edkif&ef?
2/ or*wm0ef? ausmif;om;tusKd;jyK vkyfief;rsm;udk pGrf;pGrf;wrH vkyfaqmifMu&ef?
3/ wrsKd;om;vHk;ta&;? wEdkifiHvHk;ta&;jzpfwJh trsKd;om;a&; wm0efrsm;vkyfaqmifMu&ef wdkY jzpfygw,f/
uRefawmfUoufwrf;rSm awGY MuHKcJU&wJU oifcef;pmtaeeJh1/ ausmif;om;obm0? ausmif;om;[efeJY rudkufnDwJh or*todkif;t0dkif;rS ausmfvGefvkyfcJhrdjcif;rsm;?
2/ ausmif;om;epfemcsuf? ausmif;om;wdkufyGJvkyfief;rsm;rSm wm0efausyGefcJhoavmuf jyKjyifa&;vkyfief;?
pmay? upm;ckefpm;? ,Ofaus;rIvkyfief;rsm;rSm tav;teuf xdef;odrf;TefMum; ray;cJhjcif;rsm; jzpfyg
w,f/
aSUrSmor*awGukd pnf;urf;wusav;pm;pGm pnf;H;k Mu&ef ausmif;om;xky;l wGv
J yk af qmifa&;ESihf nDw
G af &;
udk wnfaqmufMu&ef ausmif;om;? q&m? rdbem;vnfrIeJY vufwGJjcif;rsm; &,l&ef? urmYausmif;om;vIyfSm;rIeJY
trSefwu,f qufpyfEdkif&efpwJh taxGaxGaom or*pnf;Hk;a&; oabmxm;rsm;udk ay;cJhcsifygw,f/
twdwfumv nDGwfrIaMumifh&cJhaom atmifyGJrsm;udk om"ujyKNyD; tem*wfumv atmifyGJrsm;twGuf
tpGr;f ukef jyifqifMu&ef? tiftm;opf arG;Mu&efeYJ rdbjynforl sm;uvnf; om;orD;awGta&;rSm tmHpk u
kd
f vufwJG
vkyfaqmif&efyefMum;&if; ed*Hk;csKyfyg&ap/
- ausmif;om;tcGifUta&; umuG,fMu
- or*rsm; wnfwHUcdkifjrJygap
- ynma&;jyKjyifajymif;vJa&; atmifjrifygap
- Nidrf;csrf;a&; atmifjrifygap
609

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
xdkYaemuf trIaqmiftzGJU\ tpD&ifcHpmudk taxGaxGtwGif;a&;rSL; udkvSjrifhu wifoGif;cJhonf/
if;tpD&ifcHpm tESpfcsKyfrSmzqyv[m or*udkzsufodrf;a&;twGuf trdefYxkwfNyD;aemuf Auorsm; wnfwHha&;twGuf yrtBudrf
ajrmufnDvmcHudk atmifjrifpGm usif;yEdkifcJhw,f/ Nidrf;csrf;a&;eJY trsKd;om;a&;wm0efudk xrf;aqmifcJhw,f/ 1956
rS 1960 av;ESpftwGif; zqyvESpfjcrf;uJGpOf 'Drdkua&pDqefYusifa&;? tjyKwfwdkufa&;? e,fcsJUvufyg;apudk 0dkif;y,f
NyD; 'Drdkua&pDa&; tpOftvmSdwJh tiftm;pkudk axmufcHcJhw,f/ AdkvfcsKyfae0if; tpdk;&wufvmawmh 'Drdkua&pDqefY
usifa&;vkyfief;rsm; vkyfudkifvmcJhw,f/ ausmif;om;awG tzdESdyfhcHcJh&w,f/ ausmif;xkwf? 0&rf;ajy;&jcif;[m txG#f
txdyfa&mufcJhw,f/ olykefeJY aqGrsKd;awmfpyfw,fqdkNyD; vlrr,fausmif;om;rsm;udk e,fESifawmxkwfyGJBuD; usif;ycJh
w,f/
ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;rSm vufydS nma&;pepf pepfwusrSyd ekH YJ trsK;d om;ynma&;ES;D aESmzvS,yf JG usi;f y
&ef a<u;aMumfcJhonf/ xdkodkYBudK;yrf;rIaMumifh 1958 ck Mo*kwfv (9) &ufaeUrSm jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m
ausmif;om;rsm;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;udk atmifjrifpGm usif;yEdkifcJhw,f/
ynma&;toHk;p&dwf wdk;jrifhoHk;pGJa&;ESifhywfouf rsm;jym;aom ausmif;om;OD;a&ESifhtnD ynma&;toHk;
p&dwf wdk;jrifh&ef awmif;qdkcJhonf/ 1958-1959 ck &efukef xD;wef;OypmaumvdyftwGuf toHk;p&dwfrSm (42000)
jzpf&m ppfom; (10) OD;rQygaom wyfpdwfwpdwf toHk;p&dwfrQyifjzpfaMumif; axmufjycJhonf/ toHk;p&dwf enf;yg;rI
aMumifh ausmif;om;rsm; usef;rma&;? tawG;tac:&ifhoefrIESifh MuHcdkifwDxGifMuHqEdkifrIwdkY csKdU,Gif;&onfh'Pfudk
wdkif;jynfu aumif;pGmcHpm;ae&onf/ tusyftwnf;rsm; &ifqdkif&um ausmif;xkwfcH&ol ydkrdkrsm;jym; toHk;p&dwf
wdk;jrifh&ef wdkufyGJ0ifaom ausmif;om;or*rsm;udk zdESdyfzsufqD;vmonf/
'Drdkua&pDtcGifhta&;twGuf 'Drdkua&pDwdkufyGJrsm; wcJeufnDGwfpGm wdkufyGJ0ifcJhonf/ xdktcg or*udk
NzdKvJSzsufqD;&ef BudK;yrf;vmMuonf/ or*wnfwHhcdkifjrJa&;twGuf qufvufwdkufyGJqifEGJcJhMuonf/ or*rsm;
zsuford ;f &ef trdeYf xw
k cf ahJ om zqyvtpd;k &onf 'Dru
kd a&pDwu
kd yf JG vIid ;f wHy;kd rsm;Mum; NydKuGcJ sKyfNidr;f cJo
h nf/ tpd;k &ESihf
ausmif;om;qufqaH &; aumif;rGe&f ef yxptpd;k &onf ausmif;om;or* zsuo
f rd ;f a&;trdeYf ukd kyo
f rd ;f ay;&efvo
kd nf/
or*rsm; w&m;0ifxlaxmifcGifh ray;vQif tpdk;&ESifh ausmif;om;qufqHa&; oabmxm;rSefuefonf[k rqdkEdkif/
wuov
kd o
f r* OD;aqmifrt
I cef;udv
k nf; du
k cf sK;d wuov
kd t
f yk cf sKyfa&;aumifprD S or*u,
kd pf m;vS,rf sm;udk xkwyf ,f
cJhonf/
Nidr;f csr;f a&;twGuv
f nf; ausmif;om;xkonf jynfwiG ;f ppf'Pf? jynfwiG ;f rNidr;f csr;f rI'Pfukd jynfow
l &yfv;kH
ESit
hf wl cHpm;cJ&h onf/ jynfwiG ;f ppfukd taMumif;jyK zdEydS rf 'I PfccH &hJ onf/ jynfwiG ;f ppfaMumifh ppfp&dwf ydrk o
kd ;kH pGv
J mum
ynma&;toH;k p&dw\
f (4) qausmf jzpfco
hJ nf/ jynfwiG ;f Nidr;f csrf;a&; (8) OD;aumfrwD\ olremud,
k rf em Nidr;f csrf;a&;
vrf;pOfudk axmufcHcJhonf/ ausmif;om;? Nidrf;csrf;a&;? 'Drdkua&pDa&;twGuf tvm;tvmrSdonfh wnfjrJzqyvudk
qefYusif Nidrf;csrf;a&;? 'Drdkua&pDa&; tvm;tvmSdonfh oefYSif;zqyvudk axmufcHcJhonf/
EdkifiHwumvIyfSm;rIESifh yl;aygif;aqmifGufrItwGuf Auorsm;tzGJUcsKyfrSm urmUausmif;om;or*tzGJUcsKyf
(I.U.S) ESihf urmY'r
Du
kd a&pDvil ,frsm;tzGUJ csKyf (W.F.D.Y) wdYk\ tzGUJ 0ifjzpfonf/ or*zUJG pnf;cGiyhf w
d yf ifrI trdeYfxw
k f
jcif;udk wjynfv;kH uefuu
G q
f Ejywdu
k yf 0JG ifaejcif;udk urmYausmif;om;tzGUJ tpnf;rsm;rSwqifh wifjycJah yonf/ urmY
ausmif;om;or*rsm;u axmufcHtm;ay;rIrsm; rw&m;Oya'kyfodrf;&ef jrefrmtpdk;&tm; awmif;qdkuefYuGufpmydkY
ulncD o
hJ nf/ 1957 ck urmUausmif;om;ud,
k pf m;vS,f ud[
k mrm (*syef) jrefrmjynfoYkd a&mufvmNyD;? *smref'rD u
kd &ufwpf
ausmif;om;ud,
k pf m;vS,f rpwmzd*k ,fvf a&mufvmjcif;? pnf;a0;yGrJ sm; aqG;aEG;yGrJ sm; jyKvkycf o
hJ nf/ zqyvruGrJ u
D
urmYausmif;om;yGJawmfrsm;twGuf EdkifiHul;vufrSwfrsm; rxkwfay;cJhyg/ 1958 ck aEG&moDwGif wkwf-Armtpdk;&
cspMf unfrt
I & wuoOD;aqmifum ud,
k pf m;vS,f (50) ausmt
f zGUJ onf wkwjf ynfomG ;um ESpjf ynfaxmif ausmif;om;
vli,fwdkY\ cspfMunfa&; tkwfjrpfcsEdkifcJhonf/ zqyvzGJUNyD; oefYSif;tpdk;&vufvuf wuo? rwuo? rwuo?
ykodrfaumvdyfor*wdkYrS udk,fpm;vS,frsm; wkwfjynf? yDuif;NrdKUwGif usif;yaom (5)Budrfajrmuf urmYausmif;om;
rsm;or*tzGJUcsKyf nDvmcHodkY wufa&mufEdkifcJhayonf/ AdkvfcsKyfae0if; ppftpdk;&vufxuf ausmif;om;acgif;aqmif
rsm;pGm tzrf;cH&NyD; tcsKdUaSmifwdrf;cJh&onf/ 1958 ck 'DZifbmvwGif ausmif;om;or*tzGJUcsKyf 'k-Ou| rpwm
[efeufonf jrefrmjynfodkYa&mufvmcJhNyD; pwkwtBudrf ausmif;om;yGJawmfodkY wufa&mufcJhonf/ (6) Budrfajrmuf
urmYausmif;om;nDvmcH wufa&mufa&;twGuf oufqdkif&mtpdk;&ESifh wm0efcHwdkYu EdkifiHul;vufrSwf rxkwfay;
roGm;EdkifcJhay/
610

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


wef;cGJ? wef;cspepfwdkufyGJ0if pmwrf;udk wifoGif;cJhonf/ pmar;yGJrsm;ppfaq;&mwGif wcsKdUEdkifiHrsm; txl;
ojzifh tar&duef a&;ajz&aompmar;yGJrsm; rSd? ausmif;om;wdkY\ aeYpOftwef;wGif; vkyfief;rsm;? oifcef;pmrsm;?
avhusifhcef;rsm;udk MunfhNyD; tatmifay;aom ppfaq;enf;ESifh jrefrmjynfwGif toHk;jyKaeaom a&;ajzpmar;yGJ[l
ESpfrsKd;Sdonf/ xdkYaMumifh jrefrmEdkifiHwGif a&;ajzenf;ay:rlwnfum ausmif;om;rsm; aeYpOfvkyfief;? avhusifhcef;?
oifcef;pmudkyg xnfhoGif;wGufcsufaom pmar;yGJppfaq;enf;udk jyKoifhonf[k ,lqayonf/
EdkifiHawmfausmif;rsm;wGif (4) wef;? (7) wef;? (10) wef;rsm;wGif tpdk;&ppf pmar;yGJjyKvkyf&ef? azmfjyyg
tpd;k &ppfpmar;yGrJ sm; atmifjrifygu oufqikd &f mtqifEh iS hf udu
k n
f o
D nfh toufarG;0rf;aMumif;ynmudk oifMum;Edik &f ef
zefw;D ay;&rnf/ (10) wef; pmar;yGo
J nf wckwnf;aom pmar;yGjJ zpfaomfvnf; pmar;yGaJ tmifpm&if;wGif wuov
kd o
f Ykd
oGm;Edkif&ef tqifhtwef;rDolrsm;tm; wuodkvfodkY qufvufynmoifMum;EdkifcGifhSdaMumif; yl;wGJaMunmay;&rnf/
rSwcf su-f aMunmcsufonf ,cktpdk;&toHk;jyKaeaom (A-3) pepfESifhrwl/ wuodkvf? Oypm? odyHpmar;yGJrsm;wGif
atmifolrsm;xHrS tif*sifeD,m? aq;odyHodkY ynmoifMum;Edkifonfh oabmrsKd;jzpfonf/ wuodkvfodkY
roGm;jzpfolrsm;onf wuodkvfodkY0ifEdkif&eftwGuf xyfrHpmar;yGJajzqdk&ef rnfodkYajz&rnf[k ndEIdif;
owfrw
S &f rnf/ (10) wef;pmar;yGJ atmifjrifow
l ikd ;f tm; atmifvufrw
S w
f rsKd;wnf;udo
k m xkwaf y;&rnf/
odkYjzpf wef;cGJ? wef;cspepfudk uefYuGufcJhygonf/
(q) &efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* 1959-60 trIaqmiftzGUJ tpD&ifcpH m

&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*
( 1959 - 1960 )

trIaqmiftzGt
YJ pD&ifcpH m
1/ zGJUpnf;jcif;
2/ trIaqmiftzGJU0g'ESifh vkyfief;pOfrsm;
3/ trsKd;om;a&;twGuf aqmifGufcsufrsm;
4/ ausmif;om;tcGifhta&;rsm; xdyg;vmjcif;ESifh aqmifGufcsufrsm;
5/ ynmoifMum;a&;ESifhywfoufaom aqmifGufcsufrsm;
6/ yGJobiftcrf;tem;rsm;
7/ taxGaxGvkyfief;rsm;
8/ Xmeqdkif&mvkyfief;rsm;
9/ aus;Zl;wifSdjcif;
10/ ed*Hk;

611

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(1)
zGJYpnf;jcif;
(u) aG;aumufyt
JG &mScd efjh cif;- 1959-60 ckESpf &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* trIaqmifrsm; aG;aumufyGJ
twGuf wm0ef,laqmifGufrnfh 1958-59 ck &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* Ou| udkcifarmiftkef; tzrf;cH
ae&NyD; 'k-Ou|jzpfaom udkbaumif;rSm 0&rf;xkwfxm;rIaMumifh wdrf;aSmifaecJh&onf/ xdkYaMumifh 1959-60 ckESpf
trIaqmifaG;aumufyt
JG wGuf 1959 ck? Mo*kwv
f (8) &ufaeYwiG f jyKvkyu
f si;f yaom 1958-59 ckEpS f &efuek w
f uov
kd f
ausmif;om;rsm;or*\ tvkyftpnf;ta0;rS aG;aumufyGJt&mSd udkndK0if;ESifh aG;aumufyGJt&mSdtm; ulnD&ef
(Fore Teller) (4) a,mufudk aG;aumufwifajrmufcJhayonf/
xdo
k Ykd aG;aumufyt
JG wGuf aG;aumufyt
JG &mSrd S BudK;yrf;jyifqifaepOf 1959 ck? Mo*kwv
f (14) &ufaeYwiG f
rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;or*? Ou| udkapmvGiftm;vnf;aumif;? Mo*kwfv (16) &ufwGif rEav;
wuov
kd af usmif;om;rsm;or* 'k-Ou| udpk ed jf rift
h m;vnf;aumif; zrf;qD;jcif;twGuf aG;aumufyt
JG &mSrd S ,if;uJo
h Ykd
zrf;qD;jcif;udkuefYuGuf zrf;qD;xm;aom ausmif;om;rsm;tm; tjrefjyefvTwf&ef awmif;qdkcJhayonf/
(c) aG;aumufyrJG sm;- 1959-60 ckESpf &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* 'k-Ou|ESifh aiGxdef;wdkYudk aG;aumufyGJ
wifajrmuf&ef yxrtywf wuoaG;aumufyGJudk 1959 ckESpf pufwifbmv (3) &ufaeYwGif usif;yrnf[k aG;
aumufyGJt&mSdrS aMunmcJhonf/ 0ifa&muftaG;cHvdkolrsm;\ avQmufvTmrsm;udk 1959 ck? Mo*kwfv (28) &ufaeY
eHeuf (10) em&DrSp (31) &ufaeY? nae (3) em&DrwdkifrD aG;aumufyGJt&mSdxH wifoGif;&rnf[k aMunmcJhonf/
Ou|ESifh aiGxdef;ae&mrsm;twGuf ,SOfNydKiftaG;cH&ef avQmufvTmwifoGif;ol wOD;pDomSdNyD;? 'k-Ou|
ae&mtwGuf avQmufvTmwifoGif;ol (3) OD; SdcJhonf/ xdk,SOfNydKiftaG;cH&ef wifoGif;Muaom 'k-Ou| ae&mt
wGuf (3) OD; Sdonhfteuf (2) OD;rSm rdrdwdkYqEtavQmuf avQmufvTmrsm; jyefvnfkyfodrf;Edkifaom pufwifbmv
(1) &uf? nae (2) em&DwGif avQmufvTmrsm;udk jyefvnfkyfodrf;oGm;cJhonf/
xdkYaMumifh Ou|? 'k-Ou|ESifh aiGxdef; (3) ae&mpvHk;wGif ,SOfNydKiftaG;cHrnfholrSdawmhaomaMumifh Ou|
udkvSwif? 'k-Ou| udkpdef0if; (oHk;cG) ESifh aiGxdef; udkAaqGav; (bDat) wdkY a&G;cs,fjcif; cHcJh&onf/
trIaqmif (6) OD;ae&mtwGuf wuo 'kwd,ywfaG;aumufyGJudk aG;aumufyGJt&mSdtjzpf udkvSwifu
aqmifu
G u
f m 1959 ck pufwifbmv (10) &ufaeUwGif usif;yrnf[k aMunmcJo
h nf/ ,SONf ydKiftaG;cH&ef avQmufvmT
wifoGif;Muolrsm; (14) a,mufSdonfhteuf (2) OD;rSm rdrdwdkY qEtavQmuf avQmufvTmrsm; jyefvnfkyfodrf;ojzifh
usef o
dS l (12) a,mufEiS hf aG;aumufyjJG yKvkycf &hJ m ,SONf ydKiforl sm; teuf udn
k Kd 0if;? udjk roef;? udak usmv
f idI (f udx
k eG ;f ausm)f ?
udkxGef;vIdifaz (udkwifarmifaqG)? udkudkMunfESifh udkatmif0if;wdkYrSm rJtrsm;qHk;&Muojzifh 1959-60 ckESpf wuo
trIaqmiftjzpf taG;cHcJh&onf/
(*) trIaqmiftzG-YJ &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* 1959-60 \ yxrtBudrf trIaqmiftpnf;ta0;yGJudk
1959 ck? pufwifbmv (19) &ufaeYwGif jyKvkyfusif;ycJhonf/ xdktpnf;ta0;rS tdk;a0r*Zif;wm0efcHtjzpf rcif
cifapmESihf pmMunfw
h u
kd f yd#uwfwu
kd rf LS ;tjzpf udak tmiford ;f Edik w
f Ykd tm; aG;cs,fwifajrmufMuNyD; atmufygtrIaqmif
tzGJUudk zGJUpnf;cJhonf/
udkvSwif
Ou|
udkpdef0if;
'k-Ou|
udkAaqGav; (bDat)
aiGxdef;
udkndK0if;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
udkjroef;
wGJzuf-taxGaxGtwGif;a&;r;ESifh jyefMum;a&;XmerSL;
udkausmfvIdif
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;XmerSL;
udkwifarmifaqG
upm;ckefpm;ESifh ,Ofaus;rIXmerSL; (ausmufbDvl; wifarmifaqG)
udkudkMunf
vlxkqufoG,fa&;XmerSL;
udkatmif0if;
ausmif;om;oufomacsmifcsda&;XmerSL;
rcifcifapm
tdk;a0wm0efcH
udkatmifodrf;Edkif
pmMunfhwdkufrSL;
612

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


(C) qyfaumfrwDrsm;- tdk;a0r*Zif;wm0efcHESifh pmMunfhwdkufwm0efcHwdkYudk ajymif;vJcefYtyf&ef (4) Budrfajrmuf
trIaqmiftpnf;a0;wGif pOf;pm;? td;k a0r*Zif;wm0efcjH zpf udak tmiford ;f Edik t
f m; ajymif;vJcefYtyf rcifcifapmtm;
pmMunfhwdkufrSL;tjzpf ajymif;vJcefYtyfcJhonf/
&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or*\ zGUJ pnf;tkycf sKyfykH tajccHpnf;rsOf;Oya't& zGUJ pnf;&rnfh qyfaumf
rwDrsm;ESifh vdktyfaomXmersm;twGuf qyfaumfrwDrsm;udk atmufygtwdkif; zGJUpnf;cJhonf/
tdk;a0r*Zif;aumfrwD
udkatmifodrf;Edkif
tdk;a0wm0efcH
udkAaqGav; (bDat)
aiGxdef;
udkxGm;pdef
twGif;a&;rSL;
udkoef;armif
tvkyfrefae*sm
udkvSaT (aq;ausmif;)
aumfrwD0if
udkeE (jrefrmpm*kPfxl;)
aumfrwD0if
rcifcifapm (bDat-'DwD) aumfrwD0if
pmMunfUwdkufaumfrwD
rcifcifapm
udkeef;a0
udkAaqGav; (bDat)
udkoef;atmif (0dZmodyH-u)
udkarmifudk (OypmodyH-c)
udkMunfrif; (0dZmodyH-u)
udkatmifoef; (0dZmodyH-u)
ausmif;om;acsmifcsda&;aumfrwD
udkatmif0if;
udkpdef0if; (oHk;cG)
udkAaqGav; (bDat)
udkwifvIdif
udkjrifhaz (aq;ausmif;)
udkav;&D (0dZmodyH-c)
rpdefjrifh (0dZm-u)
rtrmpef; (bDat-tD;'D)

pmMunfhwdkufwm0efcH
twGif;a&;rSL;
aiGxdef;
aumfrwD0if
aumfrwD0if
aumfrwD0if
aumfrwD0if

wm0efcH
wuo'k-Ou|
aiGxdef;
twGif;a&;rSL;
aumfrwD0if
aumfrwD0if
aumfrwD0if
aumfrwD0if

(i) tzGiYJ ,frsm;twGuf wuoud,


k pf m;vS,rf sm;- &efuek w
f uov
kd u
f pm;ckepf m;aumifpt
D wGuf wuo ud,
k pf m;vS,f
rsm;tjzpf atmufyg (5) OD;tm; aG;cs,fcJhonf/
udkwifarmifaqG
upm;ckefpm;ESifh ,Ofaus;rIXmerSL;
udkausmfvIdif
wuotrIaqmif
udkjroef;
wuotrIaqmif
udkbGefY
wuotrIaqmif
udkwifGefY
wuotrIaqmif
(p) trIaqmiftpnf;ta0;rsm;- wuotrIaqmif tpnf;ta0;udk tBudrfaygif; (19) BudrfrQusif;ycJhonf/ tdk;a0
r*Zif;wm0efcHESifh pmMunfhwdkufrSL;rsm;twGuf (18) Budrfomjzpfonf/ trIaqmiftoD;oD; tpnf;ta0; wufa&muf
Muaom tBudrfrsm;rSm atmufygtwdkif;jzpfygonf/
udkvSwif- (17) Budrf? udkpdef0if;- (16) Budrf? udkAaqGav;- (11) Budrf? udkndK0if;- (18) Budrf?
613

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
udkjroef;- (17) Budrf? udkausmfvIdif- (19) Budrf? udkwifarmifaqG- (13) Budrf? udkudkMunf- (17) Budrf?
udkatmif0if;- (17) Budrf? rcifcifapm- (15) Budrf? udkatmifodrf;Edkif- (15) Budrf/
(2)
trIaqmiftzGJY0g'ESifU vkyfief;pOfrsm;
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* 1959-60 \ Ou|opf usrf;opmusdefqdkyGJudk 1959 ck? pufwif
bmv (25) &ufaeY &efukefwuodkvf? ,k'oefcef;raqmifwGif usif;yjyKvkyfcJhNyD; &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;
or* 1959-60 \ 0g'ESifhvkyfief;pOfrsm;udk atmufygtwdkif; aMunmcJhonf/
0g'
1/ ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;? tqifhtwef;jrifhaom ynma&;ESifh ausmif;om;b0 om,majzmifhjzL;a&;?
2/ ausmif;om;nDGwfa&;ESifh w&m;rQwaom ausmif;om;ta&;jyemwdkif;wGif aqmifGufvdkaom ausmif;om;
tiftm;pkrsm;? ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;wGJaqmifGufa&;?
3/ Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;? ,Ofaus;rI xdef;odrf;jrifhwifa&;ESifh ausmif;om;tcsif;csif; &if;ESD;pGmaygif;oif;
qufqHa&;/
vkyfief;pOfrsm;
1959-69 ckESpf vkyfief;pOfrsm;udk a,bk,s ausmif;om;xk vdktyfcsuftajccHrsm;udk csrSwfvdkufygonf/
xdktajccHvkyfief;rsm;udk rlwnf tao;pdwfvkyfief;csJUxGif vkyfaqmifoGm;rnf jzpfygonf/
1/ ,aeYtcsdeftcgwGif 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm; kyfodrf;cHae&onf/ 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm; qHk;IH;ae&onf/
ausmif;om;xktygt0if jynfov
l x
l \
k 'Dru
kd a&pDtcGit
hf a&; umuG,af &;wdu
k yf u
JG kd wuotaeESihf qifEw
JT u
kd yf JG
0ifrnf/
2/ ausmif;om;tcGifhta&; kyfodrf;cH&NyD; qHk;IH;vsufSdonf/ wuodkvfaumifpDwGifvnf;aumif;? ausmif;aqmif
aumfrwDwGifvnf;aumif; ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm; z,fxkwfjcif;cH&onf/ pepftrsKd;rsKd;? pnf;urf;trsKd;rsKd;
udk ausmif;om;xkqErygbJ jyKvkyfvsufSdonf/ ausmif;om;xkqErygbJ ausmif;aqmifrlopfudk twif;csrSwf
vkyaf qmifco
hJ nf/ rvdu
k ef mEdik o
f nfh pnf;urf;rsm; twif;tusyv
f yk cf ikd ;f vsuf So
d nf/ xdt
k csurf sm;rSm ausmif;om;
tcGifhta&; kyfodrf;cH&jcif;jzpfonf/ xdkYaMumifh ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;vkyfief;rsm; wuouvkyf
aqmifrnf/
3/ ynma&;wDxiG cf suf a<u;aMumfojH zifh ynma&;jyifqifcsurf sm; vkyaf qmifc\
hJ / xdjk yifqifcsuaf Mumifh ausmif;om;xk
ynma&;tusyftwnf;ESihf &ifqikd &f \/ ausmif;vcay;&jcif;? pmar;yGpJ epfopfaMumifh ynmoifMum;rI tcGit
hf a&;
qHk;HI;&jcif;? (2) cgusvQif ausmif;rSxGuf&jcif; ponfh tusyftwnf;rsm;ESifh &ifqdkifcJh&\/ xdktcsufrsm;rSm
ynma&;wDxGifcsufaMumifh jzpf\/ wuoonf ynma&;wDxGifcsuf ysufokOf;a&;twGuf wdkufyGJ0ifoGm;rnf/
ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;twGuf aqmifGufrnf/
4/ aESmifBudK;wnf; pGufzufrISdonfh tar&duef\ wuodkvftaxmuftyHhrsm;onf ,aeY ausmif;om;xktwGuf
vnf;aumif;? tem*wfwuodkvftwGuf vnf;aumif; BuD;pGmaomtE&m,f jzpfayonf/ wuodkvfe,fajrudk
0dik ;f &HvsufadS yonf/ aESmifBudK;wnf; pGuzf ufrI o
dS nfh tar&duef\ wuov
kd o
f Ykd axmufyrhH rI sm; wm;qD;a&;udk
wuorS aqmifGufrnf/
5/ rSefuefaom vkyfenf;vkyf[efESifh ppfrSefonfh ausmif;om;tusKd;jyK oufomacsmifcsda&;vkyfief;rsm; wuou
wdk;csJUvkyfaqmifoGm;rnf/
6/ tqifhtwef;jrifhaom wuodkvfjzpfvma&;? wuodkvfoD;jcm;vGwfvyfcGifh umuG,fa&;twGuf q&mausmif;om;
cspfMunfpGm yl;wGJvkyfaqmifa&;udk taumiftxnfazmf vkyfaqmifoGm;rnf/
(3)
trsKd;om;a&;twGuf aqmifGufcsufrsm;
jrefrmEdkifiHtwGif; wuodkvfESifhausmif;toD;oD;wdkY ynmoifvsufSdMuaom ausmif;ol? ausmif;om;rsm;
onf jynfolvlxk\ tpdwftydkif;w&yf jzpfonf/ jynfolvlxk\ &ifESpfom;orD;rsm;om jzpfayonf/ xdkYaMumifh
614

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


rdbjynfolwdkY\ jyemt&yf&yfwdkYonf om;orD;rsm;jzpfaom ausmif;ol? ausmif;om;rsm;\ ta&;tcif;rsm;om
jzpfayonf/ odkYtwGuf ausmif;ol? ausmif;om;rsm;onf rdbjynfoltaygif;ESifhqdkifaom ta&;tcif;rsm;wGif wm0ef
odpmG jzifh xrf;aqmifc&hJ onf/ jzpfpOfordik ;f udk 1300 jynfh tvkyo
f rm;? v,form;? ausmif;om;wdYk \ ta&;awmfykH
BuD;u txiftSm; oufaojycJhayonf/
(u) yk'fr (5) ESifU vdyfaomifuRef; / / 1958 ck? atmufwdkbmv (28) &ufaeYwGif ygvDreftpnf;ta0; ac:,l
um? 0efBuD;csKyfO;D Ek Ekwx
f u
G Nf yD; Adv
k cf sKyfBuD;ae0if; acgif;aqmifaom tpd;k &tzGUJ wufvmNyD;onfah emuf Nidr0f yfjym;a&;
yk'fr (5) ESifh ta&;ay:yk'frrsm;xkwfum ausmif;om;ESifhEdkifiHa&;orm;rsm;udk zrf;qD;cJhonf/ ausmif;om;rsm;ESifh
EdkifiHa&;orm;rsm;udk udkudk;uRef;odkY ydkYcJhonf/ xdkYaemuf udkudk;uRef;rS jyefvnfac:,lNyD; tcsKdUudkom jyefvTwfNyD;
tcsKdUudk qufvuf csKyfaESmifxm;onhfjyif AdkvfcsKyfae0if;tpdk;&onf xdkolrsm;tm; vdyfaomifuRef;odkY ydkYaqmif&ef
jyifqifcJhjyefonf/
odYk tE&m,frsm;vSaom vdyaf omifuRe;f odYk ydYk aqmifjcif;onf oem;nmwmrIuif;rJph mG nO;f yef;ESyd pf uf&m
oma&mufojzifh if;wdkYtm; vdyfaomifuRef;odkY rydkYaqmifyg&efESifh jyefvTwfyg&ef EdkifiHawmf0efBuD;csKyf OD;ae0if;xHodkY
awmif;qdk arwm&yfcHpmydkYcJhonf/
(c) ygvDrefaG;aumufyGJ rJay;a&; / / 1960 ck? azazmf0g&Dv (6) &ufaeYwGif usif;yjyKvkyfcJhonfh jynfolYvTwf
awmf aG;aumufyGJBuD;onf jrefrmjynfolwdkY\ tem*wfta&;udk qHk;jzwfapNyD;? aoa&;Sifa&;wrQ ta&;BuD;vSaom
aG;aumufyJG jzpfayonf/ ausmif;om;rsm;onfvnf; Edik if o
H m;jzpfonft
h m;avsmfpmG rdrw
d Ykd yikd q
f ikd af om rJjzifh yg0ifq;kH
jzwf&rnf jzpfayonf/
odkYtwGuf aG;aumufyGJwGif Nidrf;csrf;a&;ESifh 'Drdkua&pDa&;wGif tvm;tvmSd ynma&;wGifvnf; jynfol
vlxkw&yfvHk;u vufcHaom ynma&;pepfa&;qGJum ynma&;wDxGifvkyfaqmifcsufrsm;udk jyKjyifay;jcif;? ynma&;
toHk;p&dwf wdk;jrifhay;jcif;rsm;udk vkyfaqmifygrnf[k twdtvif;uwday;olrsm;tm; axmufcHtm;ay;Mu&ef wdkuf
wGef;cJhonf/
wuodkvfausmif;ol? ausmif;om;rsm; vGwfvyfpGmrJay;Edkifa&;twGuf avQmufvTmyHkpH (18-u) jzifh rdrdwdkY
wuov
kd rf o
S m rJay;Edik af &; pDpOfay;cJo
h nf/ avQmufvmT rsm;udv
k nf; wuorS vnf;aumif;? cdik t
f oif;rsm;rSwqifh
ydrk v
kd ,
G u
f al &;twGuf wm0ef,x
l w
k af y;jcif;jzifh vnf;aumif; aqmifu
G cf o
hJ nf/ odYk twGuf e,fraS usmif;ol? ausmif;
om;rsm;onf rJqEay;jcif; jyKEdkifcJhonf/
(*) wJtdrfaTYajymif;aom &ufaTYa&; / / &efukefjrLeDpDy,frS &efukefNrdKUtwGif;Sd aTUajymif;&ef usefSdaeao;aom
&yf uGufrsm;rS wJtdrfrsm;udk 1960 ckESpf? azazmf0g&Dv (17) &ufaeUrS (19) &ufaeYtNyD; ajymif;&rnf[k aMunmcJhay
onf/ xdktcsdefrSm aq;odyHausmif;om;ESifh wuodkvfausmif;ol? ausmif;om;rsm;wdkY pmar;yGJajzqdkaecsdef jzpfNyD;?
wuodkvfESifh tpdk;&ausmif;rsm; pmar;yGJajzqdkcsdef eD;uyfaeojzifh xdk&yfuGufwGif aexdkifolrsm;\ tcuftcJrsm;
ajyvnfa&;twGuf owfrSwfaom&ufrsm;wGif rajymif;aTUapyJ pmar;yGJNyD;rSompDpOf&ef awmif;qdkcJhonf/
(4)
ausmif;om;tcGifUta&;rsm; xdyg;vmjcif;ESifU aqmifGufcsufrsm;
tpdk;&tzGJUonf jynfolvlxk tusKd;jyKjzpfap&efrSm jynfolvlxk udk,fydkifaG;cs,fjcif;jzifhom &Edkifrnfjzpf
onf/ 'Drdkua&pDenf;t& wufvmaom tpdk;&omvQif jynfolYtpdk;&jzpfayrnf/ ygvDref'Drdkua&pDenf; r[kwfbJ
tpd;k & tmPmajymif;,lco
hJ jzifh Adv
k cf sKyfae0if;tpd;k &tm; wuorS uefYuu
G cf ahJ yonf/ wuorS BudKwifazmfjycJo
h nfh
twdik ;f yif jynfov
l x
l t
k wGi;f zrf;qD;jcif;rsm;? Ncdr;f ajcmufjcif;rsm;tm;jzifh 'Dru
kd a&pDtcGit
hf a&;rsm; ydwyf ifccH &hJ onf/
jynfov
l x
l \
k om;orDrsm;jzpfaom ausmif;ol? ausmif;om;rsm;wGiv
f nf; &Sx
d m;onft
h cGit
hf a&;rsm; ydwyf ifc&H jcif;?
zdESdyfcsKyfcs,frI trsKd;rsKd;udkcHcJh&jcif;rsm; jyKcJhayonf/
(u) ausmif;om;oHk;OD; ausmif;0ifcGifUy,fjcif; /
/ &efukefwuodkvfwGif wuoESifhwuG ausmif;om;xktm;
zdEydS &f efMuHpnfaeMuonfrmS MumcJNh yDjzpfonf/ odYk&mwGif wuo\ wGe;f vSeu
f muG,Ef ikd rf rI sm;aMumifh twefaemufqw
k f
615

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
oGm;&mrS AdkvfcsKyftpdk;& wufvmcsdefwGif ajAmifzdESdyfcsKyfcs,frIrsm;yif jyKrlvmawmhonf/
1959 ck? Mo*kwfv (31) &ufaeYwGif wuodkvfHk;rS ausmif;om; (3) OD;jzpfonfh wuoaiGxdef; udkA
aqGav; (Oya'0dZm yxrESp)f ESihf wuotrIaqmifa[mif;rsm;jzpfMuaom ud
k Pf&if (r[m0dZm -yxrESp)f ? udjk rifo
h ed ;f
(0dZmtaxGaxG*kPfxl;wef;-yxrESpf) wdkYtm; ausmif;0ifcGifhrS y,fzsufvdkufaMumif; aMunmcJhonf/ jzpf&yfwGif
wuodkvf\ tcGifhtmPmtydkifqHk;jzpfaom ygarmucsKyfudk,fwdkif rodvdkufaom jyKrlcsufjzpfaMumif; ygarmucsKyfrS
0efcHum ausmif;jyef0ifcGifh jyKcJhayonf/ odkYjzpf&onfrSm oufqdkif&mXmerS TefMum;csufw&yfom jzpfaMumif;
ygarmucsKyf\ xkwaf zmfajymjycsut
f & tmPmydik w
f Ykdonf ygarmucsKyfuykd if ausmv
f eG u
f m kyyf suq
f if;ysuf usL;ausmf
zdESdyfvmjcif;jzpfonf/
(c) atmufwdkbmausmif;aqmifaecGifU /
/ atmufwdkbm ausmif;ydwf&uftwGif jynfe,fausmif;om;rsm;ESifh
jyef&ef vrf;yef;c&D;cufcJaom ausmif;om;rsm;udkom taqmifaexdkifcGifh,lNyD; tr&ESifh &mrnaqmifrsm;wGifom
taqmifaecGifh jyKrnfjzpfaMumif; ausmif;aqmifaumfrwDrS aMunmcJhayonf/ xdkxkwfjyefaMunmcsufonf ausmif;
om;rsm;\ tcGifhta&;udk kyfodrf;jcif;om jzpfonf/ tpOftvmrsm;udk qefYusifum ausmif;om;rsm; pmayavhvm
jcif;udk taESmifht,Suf jzpfaponf/ atmufwdkbmausmif;ydwf&ufonf pmoifESpfukefqHk; ausmif;ydwfjcif;r[kwf?
acwausmif;ydwfjcif;om jzpfonf/ xdkYaMumifh ausmif;aqmifom;tm;vHk;wGif pmoifESpfrukefqHk;rcsif; ausmif;aqmif
rsm;wGif aexdkifcGifhSdaMumif;/
ausmif;aqmifaumfrwDrS ,if;ausmif;ydw&f ufwiG f ausmif;aqmifaexdik cf iG ahf y;xm;onfh ausmif;om;rsm;xHrS
aiG 14d^- aumufcHjcif;onfvnf; vHk;0rw&m;ay/ ausmif;aqmifaexdkifoltm;vHk;onf atmufwdkbmvtwGuf
aiGay;oGif;NyD;jzpfonf/ xdkYaMumifh atmufwdkbmausmif;ydwf&ufwGif ausmif;aqmifom;wdkif; rdrdwdkY taqmifrsm;wGif
tcrJhaexdkifcGifhonf rdrdwdkY\ udk,fydkiftcGifhta&;om jzpfaMumif;/
ausmif;aqmifaumfrwD\ jyKvkyv
f mcsufrsm;onf ausmif;om;tcGit
hf a&;udk csKd;zsufjcif;omjzpfNyD; ausmif;
om;udk,fpm;vS,f rygonfh aumfrwDrS ausmif;om;qEESifhqefYusifpGm tmPmSifqefqef jyKrlvmcsufrsm;om jzpf
aMumif;rsm;jzifh uefYuGufcJhonf/
wuoESifhtoif;tzGJUrsm;rS uefYuGufawmif;qdkaecsdefwGif ausmif;aqmifrsm;wGif wuodkvft&Hwyf&if;udk
xm;Srd nfjzpfaMumif; aMunmvdu
k jf yefonf/ aS;OD;pGm ausmif;aqmifrsm;jyif&eftwGu[
f
l ajymNyD;aemufwiG f wuov
kd f
t&Hwyf&if;awmh xm;Edik o
f nfqo
kd nfh jyem xyfqifch jhJ yefonf/ xdYkaMumifh ausmif;aqmifaumfrwD\ qH;k jzwfcsurf sm;
onf ausmif;om;rsm; taqmifwGifraea&;om &nfG,faom zdESdyfrIoufoufomjzpfaMumif; xifSm;ayonf/
odkYtwGuf &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* Ou|\ tcGifhtmPmt& wuorS ausmif;om;xk
tpnf;ta0;w&yfudk 1959 ck? pufwifbmv (23) &ufaeY? n (7) em&Dtcsdef wuocef;rwGif usif;yjyKvkyfcJhonf/
,if;pnf;a0;yGJrS atmufygtqdkrsm;udk wifoGif;qHk;jzwfcJhonf/
1/ atmufwdkbmausmif;ydwf&uftwGif; rdrdaexdkifonfh ausmif;aqmifwGif aexdkifcGifhrjyKbJ aiG 14d^ay;oGif;um tjcm;ausmif;aqmifrsm;wGif ajymif;aTUae&rnfqdkaom ausmif;aqmifaumfrwD\ qHk;jzwf
csufudk uefYuGufaMumif;/
2/ atmufwb
kd mausmif;ydw&f uftwGi;f wuov
kd t
f &Hwyf&if;udk ckw;kH vky
f wuov
kd ef ,fajrwGif ppftajc
cHpcef;zGifhvmjcif;udk uefYuGufaMumif;/
3/ odYk zdEySd cf sKyfcs,v
f mjcif;udk ausmif;om;xkpnf;a0;yGrJ S wqufwnf; wuov
kd ef ,fajrwGi;f vSnv
hf nf
qEjyuefYuGuf&ef/
pufwifbmv (23) &ufaeYnwGif ausmif;om;xkq;kH jzwfcsuft& qEjycJMh uayonf/ xdu
k pd E iS yhf wfouf
&efukefwuodkvfaumifpDrS wuotrIaqmifrsm;onf ausmif;pnf;urf;azmufzsufNyD; qlylonf[laom taMumif;jy
csufjzifh ygarmucsKyftm; (7) &uftwGif; awmif;yef&rnf? vufrSwfa&;xdk;&rnf[k qHk;jzwfaMunmcJhonf/
xdkjyemESifh ywfouf wuotrIaqmiftpnf;ta0;rS tav;teufpOf;pm;MuNyD;1/ xdkta&;onf q&mausmif;om; at;aq;ausvnfpGm ajzSif;oifhaom jyemw&yfom jzpfonf[k
wuorS ,HkMunfonf/
2/ xdkta&;aMumifh wuodkvf\ at;csrf;om,mpGmwnfSda&;ESifh Nidrf;csrf;pGmynmoifMum;a&;udk rxdcdkuf
ap&ef/
616

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


3/ xdkta&;aMumifh q&mausmif;om; yl;wGJaqmifGufa&;ESifh cspfMunf&if;ESD;a&; ysufjym;roGm;ap&ef/
4/ xdkta&;aMumifh rdbjynfolrsm;? q&m? q&mrrsm; pdwfrcsrf;rom rjzpfap&efESifh pdwfcsrf;omrI&ap&ef
[laom oabmxm;udk xkwjf yefaMunmum? atmufwb
kd m (1) &ufaeYwiG f trIaqmifrsm;onf ygarmu
csKyfxo
H mG ;a&muf odYkjzpfysu&f onfu
h pd E iS yhf wfouf rsm;pGm0rf;enf;ygaMumif;jzifh ajymum ausat;
cJhonf/
wuodkvfausmif;aqmifrsm;wGif wuodkvft&Hwyf&if;udk xm;&eftpDtpOfvnf; ysufoGm;cJhonf/
(*) atmufwdkbmv0ufxrif;zdk; /
/ atmufwdkbmvwGif ausmif;aqmifaeaom ausmif;ol^om;rsm; ausmif;
aqmifrae&ojzifh if;wdYk tm; taqmifrS xrif;rpm;aomaMumifh atmufwb
kd mv0uf xrif;zd;k rsm;udk jyef xkwaf y;&ef
awmif;qdkcJhonf/ ,if;awmif;qdkcsufaMumifhyif xrif;zdk; 21d^- 50 jym;udk taqmifaeausmif;ol^om; rsm;
jyefvnf&SdcJhMuonf/
(C) ausmif;pnf;urf;jyem /
/ ausmif;aqmifXmerS ausmif;pnf;urf;rsm;udkxkwfjyefcJh&m xdkpnf;urf;rsm;
wGif ausmif;om;rsm; rvdkufemEdkifonfhtcsufrsm; yg0ifaeonf/ wuoonf ausmif;pnf;urf;rsm;ESifh ywfouf
ausmif;pnf;urf;Srd u
I kd vdv
k m;onf/ ausmif;pnf;urf;Srd u
I kd ausmif;om;ESihf q&myl;aygif;um ynmay;vkyaf qmif&ef
vdktyfaMumif;rsm; wifjycJhonf/ pufwifbmv (8) &ufaeYwGif ygarmucsKyfESifh wuotrIaqmifrsm; awGUqHkpOfu?
ygarmucsKyfrS ausmif;pnf;urf;rsm;udk ausmif;om;or*ESifh o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;udk wdkifyifndEIdif;NyD;rS
twnfjyKrnf[k ajymqdkcJhonf/
xdak jymqdck surf sm;t& xkwjf yefxm;onfh pnf;urf;rsm;udk jyefvnfpOf;pm;yg&efEiS hf ausmif;om;ud,
k pf m;vS,f
rsm;ESifh tajytvnfndEIdif;NyD;rS twnfjyKyg&ef awmif;qdkcJhonf/
(i) ausmif;aqmifaumfrwDESifU ausmif;om;udk,fpm;vS,fjyem /
/ &efukefwuodkvf ausmif;aqmifta&;
jyemrsm;udk pDrt
H yk cf sKyf&eftwGu?f wuov
kd af umifpv
D ufatmufwiG f ausmif;aqmifaumfrwDNdS yD; ,if;aumfrwDwiG f
wuo ud,
k pf m;vS,f (2) OD; yg0ifcahJ yonf/ 1959 ck ausmif;zGiphf wGif wuoud,
k pf m;vS,rf sm; Ekwyf ,fxm;cJo
h nf/
xdkYaemuf ausmif;aqmifaumfrwD tpnf;ta0;rsm;odkY tvSnfhus ausmif;om;udk,fpm;vS,f (2) OD; wufa&muf&ef
ausmif;aqmif (2) aqmifodkY aumfrwDu zdwfac:cJhonf/ wuoESifh o[m,ESifh pmzwftoif;tzGJUcsKyfwdkYrS ,cift
wdkif; wuo udk,fpm;vS,ftm; jyefvnfay;&ef awmif;qdkaepOfwGif xdkuJhodkYxyfrHjyKjyifjcif;onf ausmif;om;xkudk
udk,fpm;jyK zGJUpnf;xm;aom tzGJUtpnf;rsm;udk todtrSwf rjyKvdkjcif;om jzpfonf/
xdYkaMumifh ausmif;aqmifaumfrwD\ rlrrSeaf om ausmif;aqmif (2) aqmifrS ud,
k pf m;vS,f (2) OD; zdwaf c:jcif;
udk uefYuGuf wuoESifh o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;tzGJUcsKyfwdkYrS cefYtyfxm;aom udk,fpm;vS,f (2) OD;udkom
vufcH&ef awmif;qdkcJhonf/ ,ckwGifrl wuo taxGaxGtwGif;a&;rSL;ESifh o[m,ESifh pmzwftoif;tzGJUcsKyf
Ou| wdkYudk vufcHxm;Sdayonf/
(p) aumifpDaG;aumufyGJ /
/ 1959 ck? rwfv (2) &ufaeYwGif usif;yaom jynfolYvTwfawmf nDvmcHrS
&efukefwuodkvftufOya' jyifqifcsufudk twnfjyKcJhavonf/ &efukefwuodkvftufOya' jyifqif&eftwGuf
wuodkvfaumifpDwGif tMuHPfawmif;cHpOfu rygcJhaom ]wuo udk,fpm;vS,fvlBuD; (2) OD;tm; jzKwfypf&ef}
jyifqifcsufudkvnf; txl;trdefYjyefwrf;xkwfum xnfhoGif;jyifqifcJhonf/
xdkodkY jyKvkyfjcif;onf wuoonf ausmif;om;xkw&yfvHk;\ udk,fpm;vS,fr[kwf[laom oabmouf
a&mufNyD;vQif wuo\ tcGit
hf a&;rsm;udk ydwyf if&efjyKvkyjf cif;? ausmif;om;wdik ;f or*0ifciG u
hf kd zsuford ;f or*zUJG
pnf;cGifhudk ydwfyif&ef jyKvkyfjcif;? wuodkvfe,fajrudk EdkifiHa&;tzGJUrsm;,SOfNydKif&m ppfwvif;tjzpfodkY a&mufSd&ef
jyKvkyfjcif; jzpfojzifh wuorS qEjyuefYuGufcJhonf/
ausmif;om;rsm; qEjyuefYuGufonfhMum;rSyif wuodkvftufOya'jyifqifcsufudk 1959 ck? rwfv (2)
&ufaeYwGif usif;yaom jynfolUvTwfawmfnDvmcHrS vufcHtwnfjyKcJhonf/ wuoonf xdktufOya'jyifqifcsuf
zsufodrf;a&;? wuo udk,fpm;vS,f aumifpDvlBuD; (2) OD; &Sda&;twGuf qufvufawmif;qdk wdkufyGJ0ifrnfjzpf
aMumif; aMunmcJhonf/
617

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wuov
kd t
f ufOya' jyifqifcsut
f & ausmif;om;ud,
k pf m;vS,f wuov
kd af umifpv
D Bl uD; (2) OD; aG;aumuf
yGJudk 1959 ck? 'DZifbmv (17) &ufaeYwGif usif;yrnf[k wuodkvfaumifpDrS aMunmcJhonf/ wuo\qEESifh
udkufnDrIrSdaomfvnf; ausmif;om;udk,fpm;vS,f trnfcHum ausmif;om;qEtwdkif; raqmifGufaom wuodkvf
aumifpDvlBuD; (2) OD; rjzpfap&efESifh ausmif;om;qErsm;udk wuodkvfaumifpDwGif wifjyEdkif&eftwGuf ausmif;om;
udk,fpm;vS,f aumifpDvlBuD; (2) OD;tm; wuoonf toif;tzGJUaygif;pHkESifh ndEIdif;aG;cs,fum 0ifa&muf,SOfNydKifap
cJhonf/
EdkifiHa&;tzGJUtpnf;rsm;odkYvnf; (1) wuodkvfe,fajrwGif EdkifiHa&; ppfwvif;rjzpfa&;? (2) ausmif;om;
tusKd; epfemcsufrsm;udk ausmif;om;xkqE? ausmif;om;xktjriftwdkif; aqmifGufEdkifa&;twGuf wuodkvfaumifpD
ausmif;om;udk,fpm;vS,f aG;aumufyGJwGif 0ifa&muf,SOfNydKifjcif; rjyK&ef arwm&yfcHcJhayonf/
odkY&mwGif EdkifiHa&;tzGJUtpnf;wckjzpfaom oefYSif;zqyvrS 0ifa&muf,SOfNydKif&ef jyifqifvmjcif;aMumifh?
oefYSif;zqyv\ qEt& wuoonf (3) Budrfwdkifwdkif awGUqHkaqG;aEG;cJhonf/ xdkodkY aqG;aEG;&mwGif oefYSif;
zqyvESihf wuoonf (1) 'Dru
kd a&pDa&; aqmifu
G rf rI sm;wGif wlncD surf sm;So
d nf? (2) ynma&; oabmxm;rsm;wGif
em;vnfrrI sm; Scd jhJ cif;wdYkaMumif?h ,aeY wuov
kd af usmif;om;xk\ vdv
k m;csurf sm;jzpfonfh ynma&;vkyaf qmifcsurf sm;
y,fzsufay;a&;? ynma&;epfemcsufrsm;udk aumifpDwGif wifjyawmif;qdkay;a&; ponfh rl (2) csufudk vufcHNyD;
Edik if aH &;tzGUJ tpnf;jzpfonfh oefYiS ;f zqyv\ ud,
k pf m;vS,t
f aeESihf r0ifb?J wuo\aG;cs,faom ud,
k pf m;vS,f
tjzpf 0ifrnfqdkygu wuorS axmufcHay;rnf[k wifjycJhonf/
odYk aomf oefYiS ;f zqyvtaeESihf vufrcHaomaMumifh wuoonf wuo\ aiGxed ;f a[mif; OD;wDy0D rf;ESihf
Ou|a[mif; OD;armifarmifausmf wdkYtm; udk,fpm;vS,ftjzpf aG;aumufum oefYSif;zqyv udk,fpm;vS,f OD;0if;?
OD;&mSpw
f YkdEiS hf ,SONf ydKifco
hJ nf/ wuoud,
k MkH unfjcif;? ausmif;om;xk\ tpOftvmESio
hf pmudck ,
H
l ausmif;om;tusK;d
o,fy;kd xrf;Gurf nfh wuoud,
k pf m;vS,rf sm;udk ,HMk unf&if;pGJ jdS cif;wdYk aMumifh wuoud,
k pf m;vS,rf sm;u tEdik &f Scd hJ
ayonf/ trdwuo\ *kPfodumudk pnf;vHk;nDGwfjcif; t&nftaoG;jzifh wifay;vdkMuojzifh armfvNrdKif? ykodrf?
ausmufjzLaumvdyf or*rsm;ESifh ausmif;ol? ausmif;om;rsm;rS nDGwfpGm rJay;cJhMuonf/
wuoonf aumifpaD G;aumufyw
JG iG f wuoud,
k pf m;vS,f (2) OD; tEdik &f cJah omfvnf; wuoud,
k pf m;vS,f
aumifpDwGif yg0ifcGifh&Sda&;rludkum; qufvuf udkifpGJjrJudkifpGJ wuodkvf jyifqifcsuftufOya' y,fzsufa&;udk
qufvufwdkufoGm;rnfom jzpfayonf/
(q) tzrf;cHausmif;om;rsm;pmar;yGJajza&; /
/ AdkvfcsKyfae0if; tpdk;&onf Nidrf0yfydjym;a&;udk taMumif;jyum
wuodkvfESifhtxufwef;ausmif;rsm;rS ausmif;om;rsm;udk yk'fr (5) jzifh zrf;qD;csKyfaESmifcJhonf/ 1958-59 ckESpfwGif
tzrf;cH&aom ausmif;om;tcsKdUrSm pmar;yGJajzcGifh avQmufaomfvnf; EdkifiHtpdk;&rS cGifhrjyKojzifh pmar;yJGajzqdkcGifh
r&Sdacs/ odkY zdESdyfcsKyfcs,frIrsm;aMumifh tzrf;cHausmif;om;rsm;twGuf txl;yifepfemcJh&onf/ odkYtwGuf 195960 ckESpf pmar;yGJwGif &oifh&xdkufaom tcGifhta&;t&? ajzqdkcGifhudk rdrdwdkY\ oufqdkif&maxmifwGif;rS ajzqdkcGifhjyK&ef
awmif;qdkcJhonf/
odkY&mwGif zdEdSyfcsKyfcs,frIudkom jyKvdkaom tpdk;&onf wOD;wa,mufudkrQ ajzqdkcGifhrjyKaMumif; jyefMum;cJh
ojzifh? vlYtcGifhta&;ESifh ynmoifMum;EdkifcGifhtcGifhta&; wm;qD;&ma&mufojzifh jyif;jyif;xefxef uefYuGufcJhonf/
(Z) or*0ifaMu;aumufcHay;&ef /
/ 1954 ckESpfrSp or*aMu;rsm;udk ausmif;0ifonfESifh wNydKifeuf
wuodkvfrS aumufcHay;cJhonf/ odkYaumufcHay;cJhjcif;onf wuoudk w&m;0iftodtrSwfjyKjcif;yifjzpfonf/
1959-60 ckESpfwGif ,cifuJhodkY aumufcHaeqJyif wydkif;wpor*aMu;rsm; aumufcHjcif;udk &yfqdkif;xm;cJhonf/
,ckEpS f 1960-61 wGiv
f nf; raumufcaH y;bJ xm;Scd ahJ yonf/ or*aMu;rsm;aumufcrH I &yfqikd jf cif;onf wuotm;
w&m;0iftodtrSwrf jyKonfh oabmjzpf\/ wuoud,
k pf m;vS,f aumifpv
D Ml uD;rsm;tm; y,fzsujf cif;? ausmif;aqmif
aumfrwDrsm;tm; zsuo
f rd ;f jcif;jyKNyD;aemufwiG f ,ckqufvuf or*ut
kd odtrSwrf jyK&ef vkyaf qmifjcif;yifjzpfonf/
jynfolvkxk\ 'Drdkua&pD tvm;tvm arQmfudk;csufjzifh tHk<uaxmufcHjcif;aMumifh wufvmaom oefYSif;
zqyv (,ck yxp) tpdk;&onfyif or*aMu;rsm; aumufay;&efudk jiif;qefxm;Sdayonf/ wuo\ ausmif;om;
udk,fpm;vS,f aumifpDvlBuD; (2) OD;\ aumifpDwGifwifjycsufudk uefYuGufMuojzifh xdktqdkudkwif&ef &yfqdkif;xm;cJh
&onf/
618

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


(ps) 0&rf;xkwfcH&aomausmif;om;acgif;aqmifrsm; /
/ AdkvfcsKyfae0if;tpdk;&tm; tmPmvTJajymif;ay;jcif;onf
ygvDref'rD u
kd a&pDenf;t& ajymif;vJjcif;r[kw?f tmPmudak oG;xGuo
f ,
H rkd rI Sb
d J twif;tusyo
f rd ;f ydu
k jf cif; jzpfonf/
xdkYaMumifh 'Drdkua&pDtcGifhta&;rsm; ydwfyifwm;qD;jcif;? jynfolvlxktwGif; zdESdyfcsKyfcs,frItE&m,frsm; usa&muf
jcif;rsm;cHcJh&onf/ wuoOu| udkcifarmiftkef;? trIaqmif udkzdk;omab;? twGif;a&;rSL; udkatmifbef;wdkY zrf;qD;
udu
k ;kd uRef;ydYk c&H NyD;? Auo'k-Ou|ESihf trIaqmifa[mif; udjk rifOh ;D ? tif;0aqmif o[m,ESihf pmzwftoif; trIaqmif
udkudef;aiG? wyfOD;trIaqmif udkudkBuD;ESifh Srf;trsKd;om; qdkif;EGefqdkif;? wuo'k-Ou|a[mif; udkpD wdkYrSmvnf;
zrf;qD;jcif;cHc&hJ onf/ wqufwnf;rSmyif wuo'k-Ou| udb
k aumif;? twGi;f a&;rSL; udck ifatmif? trIaqmifa[mif;
ud,
k w
k Ykd tjyif Auorsm;tzGUJ csKyf Ou| udak Zmf0if;wdYk tm; 0&rf;xkwjf cif; cHc&hJ onf/ ,ckwikd yf if 0&rf;jzifw
h rd ;f aSmifae
&qJ jzpfayonf/
jynfow
l Ykd \ 'Dru
kd a&pDarQmfu;kd csufjzifh wufvmaom OD;Ektpk;d &vufxufwiG ?f wuo\ awGUqHak wmif;qdk
csuft&? xdkausmif;om;acgif;aqmif;rsm; tzrf;cHygu oufnmpGmpOf;pm;rnfjzpfaMumif; aMunmvmcJhonf/ yxp
tpdk;&onf 'Drdkua&pDa<u;aMumfoHjzifh wufvmaom tpdk;&jzpfojzifh 'Drdkua&pDtcGifhta&;udk jynfolvlxkaSUarSmuf
wGif uwday;NyD;jzpfonf[k ,lqjcif;? ausmif;om;ESifhtpdk;& qufqHa&;ajyjypf aumif;rGefaejcif;wdkYaMumifh wuo
onf 0&rf;ausmif;om;rsm; tzrf;cHa&;twGuf jyifqifcJhayonf/
(5)
ynmoifMum;a&;ESifUywfoufaom aqmifGufcsufrsm;
(u) waehESpfbmomrajza&; /
/ wuodkvfqD;edwftzGJU\ qHk;jzwfcsuft& 1959-60 ckESpf wuodkvf pm
ar;yGJrsm;wGif waeYvQif ar;cGef; (2) ck ajzqdk&awmhrnf jzpfaMumif; aMunmcJhonf/ ausmif;om;xktwGuf
vHk;0tusKd;rjyK aom xdkqHk;jzwfcsuftm; wuorS uefYuGufcJhonf/ xdkYaMumifhvnf; Oypmwef;wGif waeYwbmom
pDom ppfaq;rnfjzpfaMumif; jyifqifaMunmcJhonf/
0dZm wef;rsm;tm; waeYar;cGe;f (2) ck ajzqdak &;rlum; aumifprD v
S ufct
H wnfjyKcJo
h nf/ tqdu
k kd aumifpD
rS vufcHtwnfjyK&mwGif aumifpD ausmif;om;xkqErygbJ vufcHtwnfjyKcsufom jzpfonf/
odkYtwGuf wuo\ ausmif;om; udk,fpm;vS,fvlMuD; (2) OD;rS aumifpDudk tjrefac:qdkcdkif;vsuf wzuf
wGif 0dZm wef;rsm;wGif qEvufrw
S rf sm;udk vdu
k v
f aH umufccH o
hJ nf/ vufrw
S af ygif; (2000) ausmf&Scd sdew
f iG f qD;edwrf S
waeYwGif ar;cGefwckomajz&ef wuo\awmif;qdkcsufudk jyefvnfqHk;jzwfcJhonf/ ausmif;om;rsm;twGuf vHk;0
tusKd;rSdaom rrSefuefonfh jyKrlvmcsufonf ausmif;om;xktm;aMumifh aemufjyefqkwfoGm;&jcif;jzpfonf/
(c) pmar;yGJar;cGef;aygufMum;jcif; /
/ 1960 ckESpf azazmf0g&DvwGif usif;yaom wuodkvf0ifpmar;yGJwGif
ocFsmbmom rSm;,Gi;f jcif;? t*Fvyd b
f mom csKdU,Gi;f jcif;rsm; jzpfay:NyD;aemuf? &mZ0ifbmomwGif ar;cGe;f aygufMum;
jcif; jzpfcJhonff/ ajrmif;jr? jrif;jcH? ausmufqnf? uom pmppfXmersm;ESifh NrdKUaygif; tawmfrsm;rsm;wGif pmar;yGJ
&mZ0ifar;cGef;rsm; aygufMum;ojzifh ausmif;om;rsm;qEjy pmajzcef;rS xGufcGmMujcif;? aumfrwDzGJU ar;cGef;rsm;
BudKwif dkufESdyfjzefYcsdjcif;rsm;? oufqdkif&mESifh NrdKUrdNrdKUzrsm;odkY wdkifwef;jcif;rsm; jyKvkyfcJhMuonf/
onfukd NrdKUjytkycf sKyfa&; wyfrawmft&mSrd sm;rS wdik ;f jynfrqlyal &;wGuf xde;f odr;f jcif;? apmifah Smufjcif;?
ydwfyifjcif;rsm;jzifh rNidrf;rcsrf;jzpf&rnfh jyemrsm;udk aSmif;uGif;EdkifcJhonf/ ,if;tajctaeudk taMumif;jyK
wm0efo
dS rl sm;onf tcGiahf umif;,lum a&iHEk w
I yf w
d f qdwq
f w
d af ecJMh uonf/ wuoonf &uo? Auorsm;tzGUJ csKyf
ESifh ndEIdif;um pmar;yGJar;cGef;aygufMum;&mwGif wOD;tay:wOD; wm0efvTJjcif;? (Debar) jyKvkyfjcif;? tajz vTmrsm;
wif;usyfpGmppfaq;jcif;rsm; rjyKvkyfbJ? wm0efSdolrsm;udk tjypfay;&efESifh pmar;yGJar;cGef;xkwfjcif;? jzefYcsdjcif;pepfudk
jyefvnf ppfaq;jyifqif&ef vdktyfaMumif;? ,if;ar;cGef;aygufMum;rItwGuf aygufMum;aomXmersm;wGif pmar;yJGrsm;
jyefvnfppfaq;ay;&ef awmif;qdkcJhonf/
xdu
k pd u
kd yxptpd;k &ESihf awGUqH&k mwGif oufnm pGm pOf;pmrnfqakd omfvnf; atmifpm&if;wGif qEjycJah om
ausmif;ol? ausmif;om;rsm; vHk;0xnfhoGif; rpOf;pm;aMumif; awGU&onf/ wm0efSdolrsm;vnf; wm0efr,lao;bJ?
ausmif;olausmif;om;rsm; tay:wGif wm0efrJh jyKrlcJhonf/
(*) pmar;yGJar;cGef;rsm;csKdY,Gif;jcif; /

/ 'kwd,urmppfBuD;tNyD; ausmif;rsm;jyefvnf zGifhvSpfonfrSp jrefrm


619

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
EdkifiHwGif ESpfpOfusif;yaom pmar;yGJwdkif;vdkyif csKdU,Gif;csufrsm; jzpfay:cJhonf/ 1960 ck? azazmf0g&Dv (16) &uf
aeYrpS usif;yaom wuov
kd 0f ifwef;pmar;yGw
J iG v
f nf; csKdU,Gi;f csufrsm; jzpfcjhJ yefonf/ t*Fvyd pf mar;cGe;f tcsKdUwGif
pmrsufESm wzufrygSdjcif;? ar;cGef;trSwf (4) wGif bmomjyefyg (odkYr[kwf) tusOf;a&;yg[l cGJr&Edkifaom rwd
usaom ar;cGef;udkar;jcif;? ocFsmar;cGef;vTm (2) t*FvdyfbmomESifh jrefrmbmom *Pef; (2) rsKd; jzpfaejcif;?
(7) yk'f ajzyg[l jrefrmbmomwGif ryg0ifjcif; paomcsKdU,Gif;rIrsm; jzpfcJhonf/
xdb
k momrsm;onf r,lrae&bmomBuD;rsm; jzpfjcif;aMumifh ausmif;ol? ausmif;om;rsm; twGuf BuD;rm;aom
epfemcsufrsm; jzpfayonf/ xdkYaMumifh ausmif;om;rsm; repfemap&ef aqmifGufay;&efESifh xdkodkYaqmifGufrIrsm;udk
wuodkvf0ifpmppfbkwftzGJUrS twdtvif; xkwfazmfaMunm&ef awmif;qdkcJhonf/
(C) ynma&;r[mXmeESifUaxmufyHUaMu; / / ,cifESpfrsm;u ynma&;r[mXmewGif axmufyHhaMu;,lol ausmif;
ol? ausmif;om;wdkif;tm; axmufyHhaMu;ay;cJhonf/ odkYaomf 1969-60 ckESpf axmufyHhaMu;,lvdkaom ausmif;ol?
ausmif;om; (300) cefYSdonfteuf (130) om ay;cJhonf/ aiGaMu;tusyftwnf;aMumifh ynma&;r[mXmewGif
oif,laeMuaom ausmif;ol? ausmif;om;tcsKdU axmufyHhaMu;r&rIaMumifh ynmqufvufoif,l&ef tcuftcJawGU
ae&onf/ ausmif;vc ray;Mu&aom ,cifESpfrsm;uyif axmufyHhaMu;&vdkolwdkif;tm; ay;EdkifcJhao;&m ausmif;vc
,laom 1959 ckESpfwGif ydkrdkom ay;Edkifp&mjzpfonf/
odYk twGuf ynma&;r[mXmeESihf ausmif;ol? ausmif;om;wdYk nEd idI ;f aqG;aEG;um if;wdYk oabmwlq;kH jzwfcsuf
twdkif; ay;apoifhaMumif; awmif;qdkcJhonf/
(i) jrefrm&mZ0ifoD;jcm;oifa&; / / &efukefwuodkvfwGif pmayoifMum; ydkYcsrIqdkif&mXmersm;teuf taSUwdkif;
&mZ0ifXme[l XmeSdcJhonf/ ,if;Xmeudk ppfNyD;acwf 1951 ckESpfwGif &mZ0ifXmerS cGJxkwfum oD;jcm;Xmewcktjzpf
wnfaxmifcjhJ cif; jzpfonf/ 1955 ckEpS w
f iG f wzef taSUwdik ;f &mZ0ifXme jrefrm&mZ0ifukd oD;jcm;bmomw&yftjzpf
wdk;csJUum 0dZmwef;rsm;wGif oifMum;ydkYcscJhavonf/ 1959-60 ckESpfwGif jrefrm&mZ0if oifMum;olaygif; (800)
ausmfxd wdk;wufrsm;jym;vmcJhonf/
xdkodkY wdk;wufrsm;jym;aeaom jrefrm&mZ0ifoifMum;ydkYcsrIudk 1960-61 ckESpfrSp &efukefwuodkvfwGif
oD;jcm;bmom&yftjzpf oifMum;jcif;rjyKawmhbJ zsufodrf;&ef &efukefwuodkvfqD;edwftzGJUrS qHk;jzwfcJhonf/ odkYt
wGuf toif;tzGJUrsm;? owif;pmq&mrsm;ESifh aqmif;yg;Sifrsm;rS uefYuGufa&;om; azmfxkwfvmcJhonf/ xdkYaMumifh
vnf; &efukefwuodkvfrS ajzSif;csufwckxkwfjyefcJhonf/ jrefrm&mZ0ifoifMum;jcif;udk zsufodrf;jcif;r[kwf? taSU
wdkif;&mZ0ifXmerS wdk;csJUum jrefrm&mZ0ifudk oD;jcm;bmom w&yftaejzifh oifMum;&mrS q&mrvkHavmuf jrefrm
&mZ0ifowfowf (odkYr[kwf) taSUzsm;&mZ0ifowfowf wckckudkom oifMum;jcif;jyK&ef qHk;jzwfjcif;jzpfaMumif;
azmfjycJhonf/
wuodkvfrS ajzSif;csuf? ygarmucsKyf\ ajymMum;csufwdkYudk avhvmygu q&mrvHkavmuf [laom
taMumif;jycsufom Sdayonf/ wuodkvfwGif q&mrvHkavmufjcif;rSm jrefrm&mZ0ifXme wckwnf;omr[kwf?
bmom&yftrsm;tjym;wGif rvHrk avmufjzpfaeonfrmS txiftSm; jzpfaeonf/ q&mrvHak vmufom bmom&yfrsm;
oifMum;ydYkcsjcif;udk &yfqikd ;f &rnfqv
kd Qif wuov
kd f oifMum;ydYkcsEikd o
f nfh bmom&yftenf;i,fom usef rdS nfjzpfonf/
jrefrm&mZ0ifudk oD;jcm;bmom&yftjzpf oifMum;ydkYcsEdkif&ef q&mrSdqdkjcif;rSmvnf; rrSefay/ jrefrm&mZ0if
jzifh &mZ0ifbmomwGif a'gufwmbGJU&cJhaom q&m? q&mrrsm; wuodkvfwGifSdayonf/ xdkYjyif jrefrm&mZ0ifudk
SmrD;S pkaqmif;cJah om q&mrsm;vnf; wuov
kd f Sad eayonf/ ,if;q&mrsm;u jrefrm&mZ0ifukd wuov
kd f oifMum;
ydkYcsay;Edkifygonf[l ajymqdkaeygvsuf q&mrvHkavmuf q&mrSd[k taMumif;jyaejcif;rSm rsm;pGmoHo,jzpfzG,f
Sdaeayonf/
wzef jrefrm&mZ0ifoifMum;jcif;udk zsufodrf;onfr[kwf? jrefrm&mZ0ifowfowf (odkYr[kwf) taSUzsm;
&mZ0ifowfowf (odYkr[kw)f taSUwdik ;f &mZ0ifEiS hf jrefrm&mZ0ifaygif;um wckcu
k kd aG;cs,o
f ifMum;&ef qdjk cif;rSmvnf;
jynfolvlxkESifh ausmif;om;xktm; vSnfhpm;rIjyKonfh oabmomjzpfonf/
wuov
kd w
f iG f jrefrmbmomudk oifMum;rIr@dKifbmomtjzpf jy|mef;csuEf iS yhf wfouf wuov
kd t
f mPmydik f
rsm;wGif rBudKufEpS o
f ufot
l csKdU Sad yonf/ xdo
k rl sm;onf t*Fvyd b
f momoifMum;rIr@dKif bmom&yftjzpf xm;vdo
k l
rsm; jzpfayonf/ jrefrmbmom oifMum;rIr@dKifjzpfonfukd zsuq
f ;D vdo
k rl sm;vnf; jzpfayonf/ odYktwGuf if;wdYkonf
620

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


t*Fvyd Ef iS jhf refrmbmom&yf (2) ckpvH;k udkd oifMum;rIr@dKifbmom&yftjzpf owfrw
S u
f m wpwpzsuford ;f &ef &nf,
G f
vsuf Sdayonf/
tcsKUd aomyk*Kd vfrsm;rSm &efuek w
f uov
kd u
f kd t*Fvefrv
S nf;aumif;? tar&duefrv
S nf;aumif; yHw
k u
l ;l csvakd y
onf/ jrefrmtrsKd;om;wuodkvftpm; EdkifiHjcm;yHkwlwuodkvfjzpfcJhvQif jrefrmEdkifiHtusKd;udk xrf;GufEdkifaom
wuodkvf jzpfvmrnf r[kwfay/ jrefrmESifht*FvefwdkY &yfwnfyHkudk rEIdif;,SOfbJ BudK;pm;jcif;onf? jrefrmtrsKd;om;
a&;udk qefYusifonfh oabmSdaeaMumif; xifSm;aeonf/
wdkif;jynfwdkif;rS &mZ0ifudk tav;xm;oifMum;&mwGif rdrdwdkYtrsKd;om;,Ofaus;rI tpOftvmudk xdef;odrf;
jcif;? wdik ;f jynfEiS v
hf rl sKd; wnfwahH tmif jyKrljcif; tajccHjzpfay&m jrefrmEdik if w
H iG f jrefrm&mZ0ifonf oifuo
kd ifoifah om
bmom&yfjzpfonf/ wuodkvfwm0efcH wa,mufajymif;wdkif; rdrdwdkYqEtavQmuf bmom&yfrsm; wdk;jcif;? zsufjcif;
jyKaevQif wuodkvf\ tem*wfonf &ifav;zG,f jzpfayonf/
jrefrm&mZ0if oD;jcm;oifMum;jcif;rS rcdik v
f akH omtaMumif;jycsufjzifh &yfqikd ;f xm;jcif;onf jrefrmwrsKd;om;
vH;k tm; *,ufu
kd cf wfvsuf Sad yonf/ wuoonf aEG&moDausmif;ydw&f uf arv (17) &ufwiG f Edik if aH &;tzGUJ tpnf;
rsm;? toif;tzGUJ rsm;? oHCmawmftSijf rwfrsm;odYk zdwMf um;um jrefrm&mZ0ifo;D jcm;oifa&;ESihf aemufqufwpJG mar;yGJ
jyKvkyfay;a&;udk Sif;vif;wifjycJhonf/ jynfaxmifpkoHCmhtzGJUcsKyfESifh wdkufe,foHCmrsm; tzGJUtpnf;udk,fpm;vS,f
rsm;rS tMuHay;aqG;aEG;Muayonf/ ,if;jyemtwGuf wuoonf ygarmuq&mrsm;tm; vdkufvHawGUqHkum
wifjyjcif;? ar;jref;jcif;rsm;jzifhvnf; BudK;pm;cJhayonf/
wuorS tBudrfBudrf wifjyawmif;qdkonfhMum;rS EdkifiHawmf0efBuD;csKyfOD;EkrS jrefrm&mZ0if oD;jcm;oifMum;
a&;tjyif jrefrm&mZ0if acgif;pD;vufatmufwGifom taSUzsm;&mZ0ifudk oD;jcm;oif&ef qD;edwfodkY tMuHay;cJhonf/
onfukd qD;edwrf S vdu
k af vQmjcif; rSjd yefojzifh aemufq;kH aumifprD S q&mudak c:,l&Sv
d Qif jyefvnf oD;jcm;oif&ef
[laom qHk;jzwfcsufcsum xm;Sdaom tajctaeodkY a&mufvmcJh&ayonf/
(p) aemufqufwGJpmar;yGJ /
/ 1960 ck ynmoifESpftpwGif? EdkifiHawmftpdk;&ESifh wuodkvfaumifpDrS &efukef
wuodkvfwGif tajymif;tvJ jyifqifcsufrsm; jyKvkyfcJhonf/ wuodkvftufOya' jyifqifcsuf? ausmif;vcaumufcH
jcif;? (2) cgus pepfusifhoHk;jcif;? pnf;rsOf;opfrsm; jyKvkyfjcif;? pmar;yGJpepfopfrsm; jyKvkyfjcif;rsm; yg0ifayonf/
pmar;yGpJ epfopfrsm; jyKvkyjf cif;ESihf ywfouf &efuek w
f uov
kd w
f iG f 1960 ckEpS rf S pNyD; ZGev
f aemufqufwJG
pmar;yGJrsm;zsufodrf; pmar;yGJwckwnf; usif;y&efjyifqifvmonfh pepfopfjzpfonf/ wuoonf 1958 ck? Mo
*kwfvwGif usif;yaom jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;rsm;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;rS csrSwfonfh ]trsm;BuKd uf
ynma&;pepfrsm;udk jyKjyifajymif;vJ zefwD;NyD;aomtcg pmar;yGJrsm;udk wESpfwBudrfppfaompepfodkh ajymif;oifUaMumif;}
oabmxm;udk axmufcHcJhonf/ odkYaomf ,cktajctaewGif trsm;BudKuftajctaeESifh udkufnDaom ynma&;pepf
tjzpf zefwD;aomtajctaeodkY ra&mufao;acs/
ynma&;ESiyhf wfouf pepfopfwck zefw;D rnfqykd gu xdpk epfEiS u
hf u
kd n
f aD om tajctaeudk BudKwifzefw;D
NyD;rSom pepfopfudkusifhoHk;oifhonf[k wuorS ,lqonf/ 1959-60 ckESpf pmoifESpfwGif ausmif;om;rsm;\
ynmoifMum;rI tajctaeonf pmar;yGJpepfopfESifh udkufnDjcif;? vdkufemEdkifjcif; tajctaerSdao;[k ,lqonf/
odkYaomf 1959 ck ESpfOD;rSyif ZGefvaemufqufwGJ pmar;yGJzsufodrf;NyD; pmar;yGJwckwnf;om ppfaq;rnf[k
aMunmxm;onhftwGuf ydkrdkBudK;pmcJhMuonf/ odkY&mwGif ar;cGef;vTm tcuftcJrsm;? usef;rma&;csKdU,Gif;rIrsm;aMumifh
pmar;yGaJ jzqd&k mwGif tcuftcJrsm;Scd o
hJ nf/ xdt
k csdeu
f yif 1960 ckEpS t
f wGuf aemufqufwpJG mar;yGw
J &yf ppfaq;&ef
aumifpDESifh qD;edwfwdkYodkY arwm&yfcHonf/
1960 ckESpf wuodkvfpmar;yGJwGif (65) &mcdkifEIef;pepf? tywfpOf enf;jyoifwef;rsm;? tprf;pmar;yGJrsm;udk
jyKvkyfrISdNyD; tenf;qHk;trSwf (34) ESifh ysrf;rQtrSwf (40) udk tatmifay;rnfaMunmjcif;? ,cifESpfrsm;u pmar;yGJ
(2) ckaygif; &mcdik Ef eI ;f xuf ,ckpmar;yGw
J ckwnf;onf rrsm;aomfvnf; odyef nf;rnf r[kwaf Mumif;yif ajymcJjh cif;rsm;
wdkYaMumifh ausmif;om;rsm;u arQmfvifhrI? tm;xm;rI SdcJhMuonf/ odkYaomf pmar;yGJatmifpm&if;rSm ,cifpmar;yGJwck\
&mcdkifEIef;xufyif ausmfvGefjcif;rSdonfudk awGU&onf/ odkYtwGuf ausmif;om;rsm; vGefpGmepfem&NyD; wzufwGif
(2) cguspepfEiS hf &ifqikd &f jyefonf/ onfukd wuov
kd t
f "dywd Edik if aH wmf0efBuD;csKyfoYkd yefMum;jcif;? awGUqHjk cif;jzifh
tjynfhtpHk wifjySif;vif;cJhonf/ wuodkvft"dywdrSvnf; aemufqufwGJ pmar;yGJusif;ya&;udk ZGefv (29) &uf
qD;edwftzGJUodkY wifjyay;rnf[k jyefMum;cJhonf/
621

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
1960 ck? ZGev
f (29) &ufaeYonf &efuek w
f uov
kd f armifr,fopfviG af eYjzpfonf/ wuov
kd t
f "dywdonf
xdktcrf;tem;odkY wufa&mufcg rdefYcGef;ajymMum;rnf jzpfonf/ odkYtwGuf wuorS ausmif;om;xkESifh t"dywd\
vmjcif;udk aumif;aomvmjcif;tjzpf todtrSwfjyKum BudKqdk&if; ausmif;om;xk\ aemufqufwGJ&a&;udk qEjyum
0dkif;0ef;arwm&yfcHyGJ jyKvkyfcJhonf/
1960 ck? ZGefv (29) &ufaeY nwGif wuodkvfqD;edwf tpnf;ta0;usif;yum wuodkvf aemufqufwGJ
pmar;yGJusif;y ray;EdkifaMumif; qHk;jzwfNyD;vQif xkwfjyefaMunmcJhonf/ ausmif;om;xkw&yfvHk; kwfjcnf;tHk<uum
(29) &ufaeYnrSmyif ygarmutm; 0dik ;f 0ef;ta&;qdk qEjycJMh uonf/ pdwv
f u
kd rf mefyg tajctaewif;rm;rI rjzpfap&ef
wuorS 0ifa&mufxdef;odrf;cJhonf? wm0ef,lcJhonf/ ygarmucsKyftaejzifh ausmif;om;xkbufrS &yfwnfum
aemufqufwGJ pmar;yGJusif;ya&; awmif;qdkay;rnf[k tcdkiftrm uwday;cJhonf/
odYk aomf aemufwaeY (30) reufwiG f uwdzsufvu
kd jf yefco
hJ nf/ xdYk aMumifh aemufqufwpJG mar;yGJ usif;ya&;
ESifh jrefrm&mZ0ifudk oD;jcm;,cifuuJhodkY oifMum;a&;twGuf (30) &ufaeYwGif rD;wkwfudkifqEjyyGJudk wuorS
atmifjrifpmG jyKvkycf o
hJ nf/ xdq
k EjyyGaJ Mumifh Zlvikd v
f (5) &ufaeY Edik if aH wmf0efBuD;csKyfO;D Ek\owif;pmSi;f vif;yGw
J iG f
aemufqufwGJ pmar;yGJjyKvkyf jzpfEdkifonfhenf;vrf;udk wifjyvmcJhonf/ ygarmucsKyfrsm; qD;edwftzGJUrSvnf;
oabmwl vufcHcJhayonf/
odkYtajctaersm; jyemrsm; ajyvnfaumif;rGefvmpOfwGif ZGefv (29) &ufESifh (30) &ufaeYrsm;wGif
qEjyjcif;aMumifh ausmif;om;rsm;pnf;urf; azmufzsufonf? xdkYaMumifh ygarmucsKyftm; aemifwGif odkYrusL;vGef
yg[k uwday;awmif;yef&rnf[k ygarmucsKyf (17) OD;u vufrSwfa&;xdk; aMunmcJhonf/ (29) &ufaeY qEjyjcif;
wGif wuorS 0ifa&mufxed ;f odr;f ojzifh at;csr;f oGm;aMumif;udk BudKqdak xmufco
H ifyh gvsuf (30) &ufaeYn wuou
OD;pD;NyD; pepfwusqEjyrIudk Iwfcsxm;ayonf/
wuoonf jzpf&yfudk oabmxm;&mwGif xdkuJhodkY qEjycJhMujcif;onf ausmif;om;xk\ w&m;aom
vdkvm;csuftwGuf rSefuefpGm awmif;qdkcJhjcif; jzpfonf/ xdkYaMumifh wuoESifh ausmif;om;xk\ awmif;qdkqEjyrI
onf rSefuefonf/ odkYaomf rSefuefaom awmif;qdkcsufrsm;udk awmif;qdk&m epfemcsufrsm; BuD;rm; jyKrlrIrsm;udk
rcHr&yfjzpfveG ;f aomaMumifh pdwv
f u
kd rf mefyg jyKrlcrhJ rI sm;Scd ahJ yonf/ xdpk w
d v
f u
kd rf mefyg jyKrIcrhJ rI sm;twGuf owfowfukd
awmif;yef&ef 0efrav;yg[k aMunmcJhonf/
wuotaeESihf wuov
kd \
f at;csr;f om,ma&;? Nidr;f csr;f pGmynmoifMum;a&;? q&mausmif;om; em;vnfrI
wdk;wufa&;? yl;wGJvkyfaqmifa&;udk vHk;0vdkvm;ayonf/ xdktcsufrsm; atmifjrifa&;udkvnf; tpOfwpdkuf BudK;pm;
cJhayonf/ odkYaomfvnf; jzpfvmaom jyemrsm;udk ajyvnfpGm ajzSif;Edkif&ef vdktyfonf[k ,lqayonf/
xdkYaMumifh ,if;jyemwGif q&mrsm;taeESifh wm0efSdaom jyemrsm;ay:wGif wm0efSdonf? wm0ef,l
onf[k azmfjyajzSif;&ef vdkayonf/ ausmif;om;rsm;taeESifhvnf; wm0efSdaom jyemrsm;tay:wGif wm0efSd
aMumif; azmfjyajzSif; wm0ef,l&ef vdkayonf/ rdrdwdkYwm0efSdaom tydkif;rsm;udkwm0ef,l wm0efruif;aMumif;
azmfjyajzSif;MurSomvQif ppfrSefaom q&m? ausmif;om;tMum; qufqHa&; ajyjypfrIudk&rnfjzpfNyD; at;csrf;om,m
aom wuodkvfudk tmCmwrSd zefwD;EdkifMurnfjzpfaMumif; wifjycJhonf/
odkY&mwGif Zlvdkifv (23) &uf wuodkvfqD;edwf tpnf;ta0;rS xdkjyemudk aumifpDodkYvTJum qHk;jzwf&ef
wifxm;qJyif jzpfonf/
aemufqufwGJpmar;yGJudpw
Gif wuoonf oabmxm;rSefuefpGmjzifh ausmif;om;xkESifhwom;wnf; &yf
wnfrIwdkYaMumifh rSefuefaomwdkufyGJrS rSefuefaomatmifjrifrI pmar;yGJudk &Sdjcif;jzpfonf/ odkY&mwGif q&mESifh
ausmif;om;wdkY\ qufqHa&;wGif wif;rmrItcsKdU Sdaeao;jcif;twGufum; 0rf;enf;zG,fyif jzpfonf/
(q) aq;odyHESifUtif*sifeD,m0ifcGifUt&nftcsif;ppfpmar;yGJ / / &efukefwuodkvf aemufqufwGJpmar;yGJ y,fzsuf
jcif;ESifhtwlyif 1960 ckESpf? ESpfOD;ydkif;uyif qD;edwfrS Oypmtxufwef; atmifjrifNyD; vdktyfaomtrSwfrjynfh
aq;odyHESifh tif*sifeD,modkY 0ifcGifhpmar;yGJajzvdkolrsm;tm; trSwfrjynfhaombmomudkom r[kwfbJ bmompHkjyefajz
&rnf jzpfaMumif; aMunmcJhonf/
odkYjyKvkyfjcif;onf aq;odyHESifh tif*sifeD,mwdkYwGif vHkavmufaom toHk;taqmifrsm; rSdjcif;aMumifh[k
twdtvif; 0efcHxm;jcif;Sday&m odkYjyKrIjcif;onf ausmif;om;? ausmif;olrsm;tm; aq;odyHESifh tif*sifeD,modkY
ta&mufenf;yg;&ef? ra&mufvmEdkif&efu vTJ bmrQt"dyg,f rSdacs/
622

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


odkYtwGuf wuorS awmif;qdkcJhonfhjyif wuo\ ausmif;om;udk,fpm;vS,frSvnf; ZGefv (29) &uf
wuodkvfqD;edwftzGJUodkY wifjyawmif;qdkcJhonf/ ,ck aemufqufwGJpmar;yGJwGif trSwfrjynfhaom bmomudkom
ajzcGifh&aomfvnf; rludkum; vufcHjcif;rSdao;acs/
(6)
obiftcrf;tem;rsm;
(u) usrf;opmusdefqdkyGJ /
/ &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* 1960-61 \ Ou| usrf;opmusdefqdkyGJ
udk 1959 ck? pufwifbmv (25) &ufaeY? aeYvnf (12) em&Dww
d w
d iG f &efuek w
f uov
kd f ,k'oefcef;r usif;ycJo
h nf/
usrf;opmusdeq
f ykd o
JG Ykd ausmif;ol? ausmif;om;rsm;? or*trIaqmifa[mif;rsm;? xifmS ;aomyk*Kd vfBuD;rsm; wufa&muf
Muonf/
1958-59 ckESpf wuoOu|a[mif; udkcifarmiftkef;rSm udkudk;uRef;odkY tydkYcH&aomaMumifh wuo Ou|
a[mif;ESifh EdkifiHawmf0efBuD;csKyfa[mif; OD;Eku wdkifay;um Ou|opf udkvSwif usrf;opmusdefqdkcJhonf/
tcrf;tem;wGif txl;{nfhonfawmftjzpf AdkvfrSL;csKyfa[mif;ausmfaZm? yxrqHk; wuoOu| OD;ausmfcif
wdkYrS rdefYcGef;toD;oD; csD;jrifhMuonf/ wuotrIaqmiftzGJU\ 0g'ESifhvkyfief;pOfudk aMunmcJhonf/
xdkusrf;opmusdefqdkyGJtwGuf tpOftvmt& ausmif;aeY0uf ydwfay;aeusudk ygarmucsKyfrS ydwfray;jcif;?
ygarmucsKyfESifh q&mrsm; rwufa&mufMujcif;onf 0rf;enf;p&mjzpfonf/
(c) urmUausmif;om;aeh /
/ Edk0ifbmv (17) &ufaeYudk urmYausmif;om;or* (I.U.S) rS ausmif;om;rsm;
aeY[k owfrSwfum ESpfpOfusif;ycJhonf/ jrefrmjynfwGif urmYausmif;om;aeYudk 1954 ckESpfrSp usif;ycJhonf/
,ckESpf wGifvnf; Edk0ifbmv (17) &ufaeYwGif wuojrufcif;jyifwGif usif;ycJhonf/ urmYausmif;om;aeY rwdkifrD
tBudKaeY rSp jrefrmausmif;om;vIyfSm;rI "gwfyHkwdkYudk vnf;aumif;? jrefrmEdkifiHwGif yef;csDausmfBuD;rsm;\
yef;csDum;trsKd;rsKd;udk vnf;aumif;? wuo pmMunfhcef;rwGif jyocJhonf/ urmYausmif;om;or* ordkif;pmapmifudk
a0 wuooufom acsmifcsda&; pma&;puL? pmtdwf ponfrsm;udv
k nf; a&mif;cscJo
h nf/ Edik if jH cm;rS ynmvma&muf
oif,laeMuaom vlrsKd;jcm;ausmif;om;rsm;rS rdefYcGef;toD;oD; ajymMuonf/ <ua&mufvmaom {nfhonfrsm;tm;
tauR;tarG;ESifh {nfhcHNyD; kyfSifjyum azsmfajzcJhonf/
(*) trsKd;om;atmifyGJaeh /
/ (39) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeYudk 1959 ck? Edk0ifbmv (25) &ufaeYwGif
wuo? Auorsm;tzGUJ csKyfEiS hf &uoausmif;om;or* (3) ckrS yl;wGu
J sif;ycJo
h nf/ Adv
k cf sKyfae0if;tpd;k &ESihf vlxt
k zGUJ
tpnf;rsm;odkY wckwnf;aom trsKd;om;aeY usif;ya&;twGuf yefMum;cJhonf/ (39) Budrfajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeY
udk wuov
kd ef ,fajr? Adv
k af tmifausm&f ifjyif usi;f ycJo
h nf/ trsK;d om;nDw
G af &;wnfaqmufa&;? trsK;d om;ynma&;
wnfaqmufa&;ESihf trsK;d om;vGwv
f yfa&; xde;f odr;f a&;paom tqdrk sm;wifoiG ;f qH;k jzwfco
hJ nf/ a[majymcsurf sm;udk
tpdk;&rS toHoGif;,lcJhonf/ trsKd;om;atmifyGJaeYnwGif yef;csDjyyGJ? ausmif;om;vIyfSm;rI "gwfyHkjyyGJ? tNidrfhuyGJ?
wuo &efyakH iGtwGuf pmaomufqikd rf sm; a&mif;jcif;rsm;ESihf wuo taqmuftODukd rD;xGe;f njd cif;rsm; jyKvkycf o
hJ nf/
(C) q|rtBudrfajrmufwuodkvfESifUaumvdyfaygif;pHkaqG;aEG;yGJ /
/ q|rtBudrfajrmuf wuodkvfESifhaumvdyf
aygif;pHkawGUqHkaqG;aEG;yGJudk 1959 ck? 'DZifbmv (7-8-9) &ufaeYrsm;wGif wuo taqmuftOD usif;yjyKvkyfcJh
onf/ &efukefwuodkvf? rEav;wuodkvf? armfvNrdKifOypmaumvdyf? rauG;Oypmaumvdyf? ausmufjzLOypmaum
vdy?f ykord Of ypmaumvdyf or*rsm;ESihf &efuek af q;odyEH iS hf tif*sife,
D mausmif;om;or*? oufBuD;wuov
kd af usmif;
om;or*? ausmif;om;tiftm;pkrsm;? o,m,ESihf pmzwftoif;aygif;csKyf? &efuek cf kid af usmif;om;or*EiS hf Auorsm;
tzGUJ csKyf? o,m,ESihf pmzwftoif;rsm; yg0ifum ud,
k pf m;vS,f (47) a,muf? avhvmol (21) a,mufwYkd wufa&muf
Muonf/
xdkaqG;aEG;yGJwGif wuodkvfESifhaumvdyfrsm; tajctae? ausmif;pnf;urf;? ausmif;om;nDGwfa&; oabm
xm;? zrf;qD;xm;aom ausmif;om;rsm; jyefvTwfa&;ESifh 0&rf;ausmif;om;rsm; jyefvnfkyfodrf;ay;a&; yefMum;csuf?
wuodkvfOya'jyifqifcsuf uefYuGufNyD;? aumifpDwGif oefYSif;rS 0ifa&muftaG;cHjcif;udk 0rf;enf;aMumif;rsm;udk
xkwjf yef&ef oabmwlcMhJ uonf/ pkaygif;awmif;qkMd u&eftwGuf jy|mef;vdu
k af om oabmwlncD sufrsm;udk csrSwEf ikd cf hJ
623

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
onf/ wrsKd;om;vHk;ESifhoufqdkifaom ta&;rsm;ESifhywfouf jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;ESifh trsKd;om;nDGwfa&; wnf
aqmufa&; yefMum;csux
f w
k &f efEiS hf Edik if w
H uma&;&moabmxm;ESihf aqmifu
G &f eftMuHay;csurf sm;udk jy|mef;Edik cf o
hJ nf/
(i) Adkvfatmifausmfaeh /
/ (21) Mudrfajrmuf AdkvfausmfaeY tcrf;tem;udk 1959 ck? 'DZifbmv (20) &ufaeY
wGif Auorsm;tzGUJ csKyf? &uowdYk EiS hf yl;wGu
J m Adv
k af tmifausmf\ ocFsKdi;f *lwiG pf k ;kH oGm;a&muf yef;acGrsm;cs t"d|mef
pmwrf;zwfMum; t"d|mefjyKcJhonf/
(p) [,f&Dwefaeh /
/ pwkwtBudrfajrmuf [,f&DwefaeYudk Auorsm;tzGJUcsKyf? &uowdkYESifyl;wGJum 1960
ck? rwfv (22) &ufaeYwGif jyKvkyfcJhonf/ or* (3) ckrS trIaqmifrsm; pka0;NyD; [,f&Dweftkwf*lSd MuHawmokef
odkY vGrf;olYyef;acG oGm;a&mufcsum t"d|mefpmwrf; zwfMum;cJhonf/
(q) trIaqmifrsm;tzrf;cH&aomESpfvnfaeh / / 1959 ck? {NyDv (3) &ufaeYwGif vufeufudkifwyfom; (200)
ausmfwdkYonf wuo taqmuftODudk 0dkif;0ef;um wuoOu| udkcifarmiftkef;? twGif;a&;rSL;a[mif; udkatmif
bef;wdkYudk zrf;qD;cJhMuonf/ wuotrIaqmif wOD;jzpfaom udkzdk;omab;tm;vnf; if;\aetdrfwGif zrf;qD;jcif;
jyKcJhonf/ wcsdefwnf;wGif wuo 'k-Ou| udkbaumif;? wuotwGif;a&;rSL; udkcifatmif? Auorsm;tzGJUcsKyf
udkaZmf0if;wdkYrSm wdrf;aSmifaecJh&onf/ zrf;qD;cH&aomausmif;om;rsm;rSm udkudk;uRef;odkY tydkYcH&onf/ xdktzrf;cH
&aom ausmif;om;rsm;ESifhtwl rEav;wuodkvfausmif;om;rsm;? txufwef;ausmif;om;rsm; vTwf&efESifh 0&rf;
ausmif;om;rsm;tm; 0&rf;kyo
f rd ;f &ef wESpaf jrmufaeYwiG f awmif;qdck o
hJ nf/ xdak eYwiG f ydpk wmrsm;uyfjcif;? 0rf;enf;aom
txdrf;trSwftjzpf tvHeufrsm; vTifhxljcif;rsm; jyKvkyfcJhonf/
(Z) udkvdkeDpepf qefhusifa&;aeh /
/ {NyDv (24) &ufaeYonf EdkifiHwumvli,fausmif;om;rsm;\ udkvdkeD
pepfqefYusifa&;ESifh Nidrf;csrf;pGm,SOfwGJaexdkifa&;aeY jzpfonf/ 1955 ck? {NyDv (24) &ufaeYwGif tif'dkeD;Sm;jynf
befa'gif;NrKdUwGif tif'dkeD;Sm;? tdEd,? oD[dkVf? wkwfjynfolYorwEdkifiH? jrefrmEdkifiH (5) EdkifiHrS OD;aqmif tmStmz&duwdkif;jynfrsm; yg0ifonfh befa'gif;nDvmcHudk usif;ycJhMuonf/ xdknDvmcHrS udkvdkeDpepfqefYusifa&;ESifh
Nidrf;csrf;pGmtwl,SOfwGJaexdkifa&;udk csrSwfcJhayonf/
xdkaeYwGif wuoonf Auorsm;tzGJUcsKyf? jynfolUvli,ftzGJUcsKyfwdkYESifh yl;wGJum udkvdkeDpepfqefYusifa&;?
Nidrf;csrf;pGm,SOfwGJaexdkifa&; atmifjrifa&;twGuf wdkufyGJ0if&ef aMunmcsuf xkwfjyefcJhonf/
(ps) tmZmenfaeh /
/ 1960 ck? Zlvdkifv (19) &ufonf AdkvfcsKyfatmifqef;ESifhwuG trsKd;om;acgif;
aqmifBuD;rsm; usqHk;onhf (13) ESpfajrmufaeY jzpfonf/ trsKd;om;ynma&;? trsKd;om;vGwfvyfa&; AdokumBuD;rsm;
tm; owd&OD;GwfonfhtaeESifh wuo? Auo? &uoESifh wef;cGJwef;cswdkufyGJaumfrwDrsm; yl;aygif;um tmZmenf
AdrmefodkY csDwuftav;jyKum wdkifwnfyGJ usif;ycJhMuonf/
(n) udkudk;uRef;jyefrsm;*kPfjyKyGJ /
/ 1958 ck? atmufwdkbmvwGif AdkvfcsKyfae0if;tm; oefYSif;zqyvrS
tmPm vTJajymif;ay;pOfu wuoonf tjyif;txef uefYuGufqEjycJhayonf/ xdkYaMumifhyif wuotm; EdkifiHa&;
tmCmwrsm;xm;um 1959 ck? {NyDv (5) &ufaeYwGif wuoOu| udkcifarmiftkef;? trIaqmif udkzdk;omab;ESifh
twGif;a&;rSL;a[mif; udkatmifbef;wdkYtm; zrf;qD; udkudk;uRef;odkY ydkYaqmifcJhayonf/ (13) vausmfrQ tcsKyf
taESmifcH&NyD; 1960 ck? arv (14) &ufaeYwGif jyefvnfvGwfvmcJhayonf/ rSefuefaom wdkufyGJrsm;? vIyfSm;rIrsm;
udk axmufcHum tcdkiftrmjyK&if; vli,fESifhausmif;om; acgif;aqmifrsm;tm; *kPfjyK&efvdkayonf/
odkYtwGuf 1960 ck? arv (21) &ufaeYwGif EdkifiHa&;ygwDrsm;? toif;tzGJUrsm;udk zdwfMum; wuo?
AouESifh jynfolYvli,ftzGJUcsKyfwdkYrS BuD;rSL;um *kPfjyKyGJ jyKvkyfcJhonf/

624

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


(7)
taxGaxGvkyfief;rsm;
1959 ck? 'DZifbmv (7) &ufaeYwiG f &efuek w
f uov
kd f "gwkaA'Xme ygarmuq&mOD;bd;k omonf uG,v
f eG f
tedpa &mufcJhayonf/ &efukefwuodkvfwGif (35) ESpfMumrQ trIxrf;cJhaom ynmSifq&mwOD; uG,fvGefoGm;jcif;udk
wuorS0rf;enf;aMumif; aMunm wuov
kd Ef iS ahf umvdyaf ygif;pHak qG;aEG;yGJ ud,
k pf m;vS,rf sm;ESit
hf wl ydYk aqmifco
hJ nf/
wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pHk ajy;ckefupm;yGJudk ausmif;om;or*rS ESpfpOfusif;ycJhMuonf/ xdkodkY usif;y
&mwGif wuodkvfupm;ckefpm;aumifpDrS aiGESifh tjcm;tultnDrsm; ay;jrJjzpf odkYjzpfjcif;aMumifh 1959-60 ckESpf
ajy;ckefupm;yGJtwGuf wuodkvfaumifpDrS aiG (2000) usyf xkwfay;&ef taMumif;Mum;cJhonf/ odkYaomf r&cJhyg/
1959 ck? 'DZifbmv (18) &ufwiG f usi;f ycJah om &efuek w
f uov
kd f bGUJ ESi;f obiftcrf;tem;wGif wuov
kd f
t"dywd EdkifiHawmf0efBuD;csKyf AdkvfcsKyfae0if;\ rdefYcGef;tm; wuorS BudKqdkcJhonf/ rdefYcGef;wGif ]q&m? ausmif;om;
jyemudk Oyrmjy b,fudprqdk jyifyya,m*r0if&if q&mESifUausmif;om; ndEIdif;ajzSif;vdkh&aMumif;}? ynma&;
pepfESifhywfouf ]vufydS nma&;pepfBu;D udk jyKjyifajymif;vJ&efvt
kd yfaMumif;? acwfEiS &Uf ifabmifwef;Edik af om ynma&;
pDrHudef;rsm;vdkaMumif;} jzifh ajymqdkcJhonf/ xdkYaMumifhwuorS BudKqdkaxmufcHjcif; jyKcJhonf/
1959-60 ckEpS f pmar;yGrJ sm; ajzqd&k awmhrnft
h wGuf ausmif;om;rsm; pmMunfEh ikd &f ef wuo tpnf;ta0;
cef;rtm; eHeufcif;rS n (12) em&Dxd zGifhvSpf Zefe0g&D (26) &ufaeYrS pwifcGifhjyKcJhonf/ pmMunfhEdkifa&;twGuf
tpDtpOfESifh vdktyfcsufrsm;udk jyKvkyfay;cJhonf/
&efuek w
f uov
kd ?f yif;,aqmif o[m,ESihf pmzwftoif; trIaqmif? or*0if ud0k if;armifonf azazmf0g&D
v (22) &ufaeYnu uG,v
f eG t
f edp a&mufcjhJ cif;? ynma&;XmerS aeYausmif;olwOD;jzpfol rwifwifat; (bDattD;'D)
yxrESpfonf 1960 ck? rwfv (6) &ufaeYwGif uG,fvGeftedpa&mufcJhjcif;? oxHkausmif;aqmif 0dZmodyH (u)
wef; ausmif;om; udkcspf0dwfonf 1960 ck? {NyDv (2) &ufwGif uG,fvGeftedpa&mufjcif;wdkYudk wuorS tokb
ydkYaqmifcJhonf/
1960 ckESpf? Zlvvdkif (7) &ufaeY t*Fvefjynf? udef;b&pfNrdKUwGif ygarmuq&mBuD; zmeDA,f uG,fvGef
tedp a&mufomG ;cJo
h nf/ q&mBuD;onf jrefrmjynfwiG f 1902 ckEpS rf pS tdik pf t
D ufpb
f 0ESihf trIxrf;cJNh yD; e,fcsJUacwf
vGwv
f yfa&;acwf wavQmufv;kH ESihf uG,v
f eG o
f nfah eYtxd jrefrmjynf\ okawoevkyif ef;rsm;udk tpOfwpdu
k v
f yk cf o
hJ l
jzpf\/ xdkYtwGuf wuorS q&mBuD;uG,fvGefojzifh rsm;pGm0rf;enf;aMumif; aMunmcJhonf/
rEav;aqmifwGif tpm;taomufrsm;aMumifh ausmif;om;rsm; rl;a0atmhtefum "gwfavQmukefMu\/
odYk twGuf ausmif;aqmift&mSrd w
S qifh ausmif;aqmifaumfrwDoYkd xdu
k o
f ifo
h vdk ta&;,laqmifu
G yf g&ef taMumif;
Mum;cJhonf/
(8)
Xmeqdkif&mvkyfief;rsm;
(u) jyefMum;a&;Xme /
/ wuo owif;ESifhjyefMum;a&;XmerS tcgtm;avsmfpGm owif;vTmrsm; xkwfa0
cJhonf/ wuo\vkyfief;rsm;? oabmxm;rsm;? owif;rsm;udk ausmif;ol? ausmif;om;xkodkY rjywfjzefYcsdcJhonf/
wBudrfvQif apmifa& (2000) cefYdkuf xkwfa0cJhonf/ 1960-61 ckESpf armifr,fopfvGif tBudKowif;vTm
xkwfa0cJhonf/
(c) oufomacsmifcsda&;Xme /
/ wuo oufomacsmifcsda&;XmerS zGifhvSpfxm;aomqdkifudk 1959-60 ck
ESpfpwGif wdk;csJUvkyfudkifjcif; jyKcJhonf/ wuodkvfor0g,r? tif;0pmtkyfwdkufESifh tquftoG,frsm;,lum pmtdwf?
pma&; puLESifh pmtkyfrsm;omru qyfjym? riftdk;? oGm;wdkufaq;? tvSukeftcsKdUudk wdk;csJUa&mif;cscJhonf/ yvyfpwpf
ypn;f rsm;ESihf ywfoufvnf; rSwyf w
kH ifuwfrsm;udk a&mif;csEikd cf o
hJ nf/ armfvNrdKifOypmaumvdyEf iS hf rEav;wuov
kd f
ausmif;om;or*rsm;odYk vnf; oufomacsmifcsad &;XmerS jzefYcsu
d m wifyYkdppD OfEikd cf o
hJ nf/ odYk &mwGif 1959 ck ukeq
f ;kH csed f
ydkif;rsm;wGifum; ypnf;Sm;yg;rI? aiGaMu;tcuftcJrsm;aMumifh qdkifydwfxm;cJh&ayonf/
(*) vlxkqufqHa&;Xme /
/ wuo vlxkqufoG,fa&;Xmeonf wuovkyfief;ESifh a&mpyfvsufSdonf
omrsm;ayonf/ jrefrmwdkY\ pmayavmu*kPfjyKjcif; txdrf;trSwfjzpfaom pmqdkawmfaeYudk ewfawmfvqef; (1)
625

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
&ufaeYwGif jyKvkyfusif;yjrJ jzpfayonf/ pmqdkawmfaeY\ tBudKaeYjzpfaom 1959 ck? Edk0ifbmv (29) &ufaeYnwGif
uavmiftoif;? pme,fZif;toif;wdYk EiS hf wuowdYk yl;aygif;um wuo taqmuftODwiG f pmqdyk nmSirf sm;jzpfaom
OD;at;armif? OD;azarmifwif? OD;odef;[ef? rif;ok0PfwdkYtm; uefawmhylaZmfyGJjyKvkyfum vli,fpma&;q&mrsm;\
a[majymyGJrsm;udk jyKvkyfcJhonf/
(C) upm;ckefpm;ESifU,Ofaus;rIXme / / wuo upm;ckefpm;ESifh,Ofaus;rIXmeonf wuodkvfausmif;om;rsm;
\ tm;upm;avmu tqifhtwef;jrifha&;twGuf wuodkvfq&mrsm\ vspfvsLIjcif;cHae&aom wuodkvftm;
upm;avmu zGUH NzdK;ap&ef ulnt
D m;ay;cJo
h nf/ jyify tm;upm;NydKifyrJG sm;wGif yg0if,OS Nf ydKifaom wuov
kd rf S tm;upm;
toif;tzGJUESifh ausmif;om;rsm;tm; txl;tm;ay;cJhMuonf/
wuodkvfESpfywfvnf ajy;ckefupm;yGJ ydkrdkpnfum;a&;twGuf yg0ifaqmifGufcJhonf/ 1959 ckESpf 'DZifbm
vwGif ,d;k ',m;jynf? befaumufNrdKU usi;f yaom taSUawmiftmSro
d m;pk tdv
k yH pfNydKifyt
JG wGuf aG;cs,jf cif;cH&aom
wuodkvfrS tm;upm;orm; (17) OD;tm; *kPfjyKyGJjzpfajrmuf&ef BudK;pm;aqmifGuf atmifjrifcJhayonf/
1959 ckESpf? 'DZifbmvwGif tdEd,jynf? tm*&mNrdKU usif;yjyKvkyfaom wuodkvfESifhaumvdyfaygif;pHk
ajy;ckeu
f pm;yGo
J Ykd &efuek w
f uov
kd rf S xl;cReaf om tm;upm;orm;rsm; yg0if,OS Nf ydKifEikd af &;twGuf wuov
kd t
f m;upm;
aumifpDrSwqifh ygarmucsKyfxHodkY awmif;qdkay;cJhonf/ xdkYaMumifhvnf; &efukefwuodkvfrS tm;upm;orm; (8)
OD; yg0if,OS Nf ydKifciG hf &Scd ahJ yonf/ jrefrmEdik if w
H iG f pmtkypf mwrf;rsm; Sm;yg;onft
h wGuf Edik if jH cm;wuov
kd rf S tm;upm;
pmtkyfrsm; vSL'gef;Edkif&ef pmjzifha&;om; tultnDawmif;cJhonf/ tcsKdUw0uf&SdcJhonf/
urmYausmif;om;or* 'k-Ou| rpwmtbl*pf'g&D\ a,bk,sowif;ay;csuft& 1961 ckESpf? Mo*kwfv
wGif blvaf *;&D;,m;jynf? qdzk ,
D mNrdKU usi;f yrnfjzpfaom urmYwuov
kd af ygif;pHk ajy;ckeu
f pm;yGw
J iG f &efuek w
f uov
kd f
rS xl;cRefaom tm;upm;orm;rsm; yg0if,SOfNydKifEdkifa&;udk wuodkvf upm;ckefpm;aumifpDwGif wifjy&m rltm;jzifh
vufcHvdkufNyD; jzpfonf/
&efuek w
f uov
kd f upm;ckepf m;aumifpw
D iG f q&m (5) OD;ESihf wuo ausmif;om;ud,
k pf m;vS,f (5) OD;yg0ifc&hJ m
EdkifiHjcm;rS enf;jyq&m awmif;,la&;udk upm;ckefpm;aumifpDwGif wifjyaqG;aEG;cJhonf/ xdkYtwGuf tar&duefjynf
zl;(vf)bdu
k pf rD u
H ed ;f rS bwfpuwfabm? abmfvaD bm? wif;epfEiS hf a&ul;wdYk twGuf enf;jyq&m rpwm'pfabmif;0g;
ESifh ZeD;wdkY rMumrDu a&mufSdvmcJhayonf/
wuov
kd t
f av;r tm;upm;HBk uD;wGif upm;ol vlO;D a&ESihf rnDrQvmonfwYkdukd awGUS
d taqmuftODopf
wdk;csJUa&;udk awmif;qdkay;cJh&m &SdcJhayonf/
&efuek w
f uov
kd f wBudrw
f cgrQ avhvmqefppfjcif; rjyKvkycf b
hJ ;l aom &efuek w
f uov
kd f tm;upm;avmu
ppfwrf;wapmifudk a&;om; wuodkvfupm;ckefpm;aumifpDodkY wifoGif;EdkifcJhonf/ b@maiG tcuftcJSdrlaMumifh
wuodkvfESifh aumvdyfaygif;pHk ajy;ckef;upm;yGJ rjyKvkyfEdkifcJh/ tm;upm;owif;pOf pmapmifrsm; rxkwfEdkifcJhay/
wuodkvf tm;upm;toif;tzGJUaygif;pHkESifh awGUqHkaqG;aEG;yGJw&yfudkvnf; Mo*kwfv wwd,ywftwGif;
jyKvkyf&ef pDpOfxm;onf/
1959 ckESpf? 'DZifbmvwGif jyKvkyfaom rEav;wuodkvf aiG&wkobifyGJodkY udk,fpm;vS,f vTwfjcif;?
wuo\ pDrHuGyfuJrIjzifh jyZmwfyg0ifujy EdkifcJhjcif;rsm;jzifh ulnDcJhonf/
(i) tdk;a0r*Zif;Xme /
/ tdk;a0r*Zif;onf &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*\ a<u;aMumfoHjzpfonf/
Zmwdrmefwuf<uzG,f pmrlrsm;? pmayajrmufaom pmaumif;ayrGefrsm;? Nidrf;csrf;a&;? rdwfaqGjzpfa&;ESifh ,Ofaus;rI
jrifhwifa&; wdkYtwGuf &nfoef xkwfa0cJhayonf/
1950-60 ckESpfonf wuo\ tESpf (30) ajrmufaom ESpfumvjzpfonf/ tdk;a0r*Zif;udk txl;xkwf
jzpfvo
kd nf/ odYk &mwGif &efyakH iG tcuftcJrmS rwnfaiGyif rSjd zpfco
hJ nf/ odYk twGuf &efyakH iGrsm;udk vdu
k v
f aH umufcu
H m
rwnfaiGSmazGcJh&onf/ yHkESdyfwdkufrSvnf; aiGaMu;twGuf rsm;pGmulnDcJhonf/ xdkYaMumifhrsm;pGmaom tcuftcJMum;
rSyif ESpf (30) ajrmuf wuo\ tdk;a0r*Zif;onf wrlxl;jcm;pGm xkwfa0Edkifayawmhrnf jzpfonf/ 1960 ck?
Mo*kwfvtwGif; xGufvmEdkifrnf jzpfonf/
(p) EdkifiHjcm;qufoG,fa&;Xme /
626

/ ausmif;om;xkESifh jynfolvlxktwGuf wuo\ ajymifajrmufaom wdkuf

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif


yGrJ sm;aMumifh vnf;aumif;? urmYausmif;om;tcsif;csif; aoG;pnf;nDw
G af &;vkyif ef;rsm;aMumifh vnf;aumif;? wuo
\ *kPfodumonf urmYwdkif;jynfrsm;wGif xifSm;ay:vGifcJhonf/ EdkifiHwum ausmif;om;avmuwGif xifSm;onfh
tzGYJ tpnf;rsm;jzpfonfh (IUS/ Cosec) ESpcf pk vH;k ESihf wuoonf qufo,
G cf o
hJ nf/ qufo,
G &f mwGif tajccHEpS cf suf
ay:wGif rlwnfNyD; qufoG,fcJhonf/
1/ EdkifiHwum ausmif;om;nDGwfa&; wnfaqmufa&;ESifh tvkyfwlyl;wGJvkyfaqmifa&;/
2/ e,fcsJUqefYusifwdkufzsufa&;ESifh urmNidrf;csrf;a&; wnfaqmufa&; ponfwdkY jzpfonf/
yrtBudraf jrmuf urmausmif;om;rsm;tzGUJ csKyf uGe*f &ufNyD;ajrmufNyD; aemufyikd ;f umvwGif taSUawmifyikd ;f
Sd ausmif;om;vli,ftzGJUtpnf;rsm;ESifh wuoonf qufoG,frIwGif txl;wdk;wuf aumif;rGefvmcJhonf/
awmiftmz&duwdkufSd ausmif;om;vli,frsm;\ vljzLvlrJcGJjcm;csuf wdkufzsufa&;wdkufyGJ? tJvf*sD;&D;,m;Sd
ausmif;om;vli,frsm;\ trsKd;om;vGwfajrmufa&;wkdufyGJ? awmifudk&D;,m; ausmif;om;vli,frsm;\ qpfref&D;
zufqpftmPmSiftpdk;& wdkufzsufa&;wdkufyGJ? wl&uDSd ausmif;om;vli,frsm;\ ref;ZD;zufqpftmPmSiftpdk;&
wdu
k zf suaf &;wdu
k yf ?JG *syefdS ausmif;om;vli,frsm;\ tar&duef wynfh tvdak wmf&d uDdS tpd;k &zsuaf &;? *syefjynftm;
uRefjyKvkyfrnfh *syef-tar&duef ppfajyNidrf;a&;pmcsKyf zsufodrf;a&;ESifh [dkuf'dk*sif-tEkjrLAHk; rprf;oyfrazmufcGJa&;?
vHk;0ydwfyifa&; Nidrf;csrf;a&;wdkufyGJwdkYudk wuorS axmufcHcJhonf/
wuoonf urmYausmif;om;rsm;aeYudk Edk0ifbmv (17) &ufaeYwGif wcrf;wem; atmifjrifpGmusif;yjyK
vkyEf ikd cf o
hJ nf/ "gwfyjkH yyG?J yef;csjD yyGrJ sm;tjyif <ua&mufvmaom {nfo
h nfrsm;tm; {nfcaH uR;arG;jcif;ESihf kyf iS u
f m;jzifh
azsmfajzjcif;rsm;jzifh usif;yEdkifcJhonf/ EdkifiHwumrS ynmoifrsm; pHknDpGm wufa&mufqifEGJcJhMuonf/
qdk ,
S v
f pfwikd ;f jynfrsm;rSty usefEikd if w
H umSd ausmif;om;rsm;ESihf wuoqufo,
G &f mwGif tquftoG,f
vG,fulonf/ qdkS,fvpfwdkif;jynfSd ausmif;om;vli,ftzGJUtpnf;rsm;ESifh wuoqufoG,f&mwGif EdkifiHawmf tpdk;&
onf qufoG,fa&;udk xdef;csKyfcs,fvS,frIrsm; jyKcJhonf/
urmYausmif;om;or*rS 'k-Ou| rpwmtbl*pf'g&DESifh tzGJU0if (1) OD;jzpfaom qefwdkqmwdkYonf jrefrm
EdkifiHodkY a&mufSdNyD; wuotrIaqmifrsm;ESifh w&m;0ifaqG;aEG;cJhonf/ odkYtwGuf urmYausmif;om;rsm;or*ESifh
wuo qufoG,fa&;onfvnf; ydkrdkwdk;wufvmcJhonf/
EdkifiHwum ausmif;om;vli,ftzGJUtpnf;rsm;rS usif;yjyKvkyfaom ESD;aESmzvS,faqG;aEG;yGJrsm;? uGefz&ifhESifh
uGef*&ufrsm;odkY wuorS udk,fpm;vS,fwufa&muf&ef tcsdefrD zdwfMum;cJhMuonf/
(6) Budrfajrmuf urmYausmif;om;rsm;or*tzGJUcsKyf uGef*&uf (atmufwdkbmvtwGif; tD&wfEdkifiH? buf*
'ufNrdKUawmf) odkY wufa&muf&ef urmYausmif;om;rsm;or*rS zdwfMum;cJhonf/
(9) Budraf jrmuf Edik if w
H umausmif;om;uGe*f &uf (Mo*kwv
f 21-31? qGpZf mvef) odYk Cosec rSvnf;aumif;?
tmSa'oE& ESD;aESmzvS,faqG;aEG;yGJ (rwfv 21 &uf {NyDv 8 &uf? rav;jynf) odkY Cosec rSvnf;aumif;?
wwd,tBudraf jrmuf Edik if w
H umausmif;om;rsm;ES;D aESmzvS,yf JG (pufwifbmv 1-11 &uf? pawmh[rk ;f ) odYk pawmh[rk ;f
A[dkausmif;om;rsm;tpnf;tHk;rS vnf;aumif;? aEG&moDausmif;oifwef; (Zlvdkifv 1-14 &uf? Crimea) odkY
qdkAD,ufEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;aumifpDrSvnf;aumif;? (11) Budrfajrmuf EdkifiHwumausmif;om;rsm;
ESD;aESmzvS,faqG;aEG;yGJ (Mo*kwfv 5-13 &uf qGD'if) odkY qGD'ifEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;or*rS vnf;aumif;?
(7) Budrfajrmuf EdkifiHwumausmif;om;uGefz&ifh (Zlvdkifv 18 - Mo*kwfv 14? *syef) odkY EdkifiHwum ausmif;om;rsm;
toif;? *syefrS vnf;aumif;? yxrtBudrfajrmuf EdkifiHwumausmif;om;rsm;ESD;aESmzvS,faqG;aEG;yGJ (Zlvdkifv 1727 &uf? ,l*dkpvyf) odkY ,l*dkpvyfEdkifiHausmif;om;rsm;or*rS vnf;aumif;? EdkifiHwumvli,faqG;aEG;yGJ ({NyDv
17-22 &uf? taemufbmvif) odYk wuotm; A.I.J (WR) rS vnf;aumif;? wufa&muf&ef zdwMf um;jcif;cHc&hJ onf/
xdkzdwfMum;csufrsm;udk wuoonf vufcH&Sdjim;aomfvnf; tajctaet&yf&yfrsm;aMumifh yg0ifaqG;aEG;
Edkifjcif; rSdcJhacs/ tajctaetusyfwnf; Mum;xJrS twwfEdkifqHk;BudK;pm;NyD; (6) Budrfajrmuf urmYausmif;om;or*
tzGJUcsKyfuGef*&ufodkY wuorS udk,fpm;vS,f wufa&mufEdkif&ef qufvufBudK;yrf; oGm;rnfjzpfonf/
(9)
aus;Zl;wif&Sdjcif;
1959-60 ckESpf wuotrIaqmif\ vkyfief;rsm;udk wifjycJhNyD;jzpfonf/
wuoaG;aumufyGJtwGuf aqmifGufay;aom aG;aumufyGJBuD;Muyfa&;tzGJUESifh q&m? q&mrrsm;tm;
627

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
vnf;aumif;? urmYausmif;om;rsm;aeYESifh trsKd;om;atmifyGJaeY jyyGJjyKvkyf&mwGif wm0ef,laqmifGufay;aom yef;csD
q&m OD;eef;a0tm;vnf;aumif;? "gwfyjkH yyGw
J iG f "gwfyrkH sm;pkaqmif;pdu
k x
f w
k af y;aom [Hom0wD owif;pmrS OD;aTarmif
tm;vnf;aumif;? rEav;aiG&wkobifoYkd uyGt
J ultnDay;&mwGif wm0efcu
H n
l aD y;aom vli,f'gdu
k w
f m wuov
kd f
jrwfav;tm;vnf;aumif;? w,fvDzHk;aMu;ray;qyfEdkifojzifh jyefvnfwyfqifay;&efBudK;pm;&m aiG (100) vSLay;
aom EdkifiHawmf0efBuD;csKyfOD;Ektm;vnf;aumif;? aiG (100) vSLay;aom wuoxrif;qdkifrS a':MunfMunftm;vnf;
aumif;? tdk;a0r*Zif; xkwfEdkifa&;twGuf rwnfaiGvSL'gef;yg0ifMuaom trIaqmifa[mif;rsm;? t&mSdBuD;rsm;?
ukefonfrsm;? owif;pmwdkufrsm;tm;vnf;aumif; wuorS txl;aus;Zl;wifSdaMumif; rSwfwrf;wiftyfygonf/
(10)
ed*Hk;
&Jabmfw-hkd
1959-60 or*oufwef;onf? ql;ajimifhcvkwfrsm;jzifh jynfhvQrf;aeaom tMurf;wrf;qHk;c&D; jzpfonf/
wjynfvHk;wGif 'Drdkua&pDqdwfokOf;um? jynfolw&yfvHk;rSm tylvHk;<uvsufSdaom umvjzpfonf/ jyif;xefaom
rkew
f ikd ;f Mum;0,f or*onf rm;rm;&yfEikd pf rG ;f ygrnfavm[l &ifwrrjzpfc&hJ onf/ ]ausmif;om;jynfot
l m;udk rnforl Q
rwm;Edik ?f wm;qD;Edik af om&mZ0ifonf urmwGirf S}d [laom oabmudk wkwjf ynfoYl orwEdik if H ausmif;om;jynfow
l Ykd
\wdu
k yf ?JG tm&yfjynfaxmifpo
k rwEdik if H ausmif;om;wdYk \ wdu
k yf ?JG tD&wfausmif;om;wdYk \ wdu
k yf ?JG *syefjynfausmif;
om;vli,frsm;\ *syef-tar&duef pmcsKyfzsufodrf;a&;ESifh uDSDtpdk;& EkwfxGufay;a&;wdkufyGJ? awmiftmz&duESifh
tJvf*sD;&D;,m; ausmif;om;vli,frsm;\ trsKd;om;vGwfajrmufa&;wdkufyGJ? awmifudk&D;,m;ESifh wl&uDSd ausmif;om;
vli,fwdkY\ zufqpftmPmSiftpdk;& wdkufzsufa&;wdkufyGJrsm;wGif txiftSm;jyvsuf Sdacsonf/
or*&aJ bmfw-hkd
wuoonf BuD;rm;aomtE&m,fESifh &ifqdkifcJh&NyD; ausmif;om;jynfolwdkYtwGuf aqmifGufcsufrsm;?
wuovkyif ef;wdYk ukd zsufq;D &ef w&m;rJph mG vkyMf uHjcif;rsm; cHcMhJ u&onf/ odYk wapvnf; igwdYk wuoonf oufwrf;
(30) jynfah jrmufco
hJ nfwikd af tmif ausmif;om;xktwGuf ud,
k u
f sKd;rzufaom&mZ0if? jynfov
l x
l t
k wGuf opmrzsuf
cJhaom tpOftvmrsm;udk tav;teufjyKum MuHUMuHUcH &yfwnfEdkifpGrf;cJhMuonf/ ausmif;om;jynfolwdkY tm;aMumifh
'Dru
kd a&pD\ qefYusib
f uftrdu
k o
f m;rsm;onf ,m,Dtm;jzifh z,fmS ;oGm;cJah yonf/ odYkaomf qufvuf BudK;yrf;&ay
OD;rnf? or*ysujf ym;ap&ef MuH,
G cf surf sm;Sad eay&m or*wnfwchH ikd jf rJa&;twGuf qufvufcsw
D ufMu&ef vkad yonf/
rSefuefaom oabmxm;ESifh ausmif;om;jynfolwdkY\ tiftm;onf atmifyGJudk qifETJEdkifrnfomwnf;/
-

igwdkhtm;um; ausmif;om;? igwdkhvufeufum; or*


ynma&;vkyfaqmifcsuf uefhuGufMu
or*wnfjrJa&; xdef;odrf;umuG,fMu
wuodkvfausmif;om;or* t"GefhSnfwnfjrJygap

aehpGJ- 1960 ck? Mo*kwfv 7 &uf (tdk;a0ESpfvnfpmapmif)

628

(yH)k
pdef0if;
'k-Ou|
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*
(1959-60)

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

OD;vSwif
(1959-60)
Source: Oway Magazines

u&ifjynfe,f? bm;tHNrKdUwGif arG;zGm;onf/ 1955-56 ckwGif armfvNrKdifOypmaumvdyfwGif ynmqnf;yl;


1957-58 wGif &efukefwuodkvf qufvuf ynmqnf;yl;onf/ 1958-59ckwGif wuotrIaqmiftzGJU
td;k a0r*Zif; t,f'w
D mtjzpf wm0efay;tyfjcif;cH& 1959-60 ckwiG f wuoOu|jzpfonf/ Ou|opf usr;f opm
used q
f ykd w
JG iG f xdpk Ofu oefYiS ;f zqyv Ou|jzpfol ,ckEikd if aH wmf0efBuD;csKyfO;D Eku opmqdak y;onf/
'Drdkua&pDa&; arSmifuscsdef wuoonf tusyftwnf;rsm;ESifh &ifqdkifcJh&onf/ wuo\ tcGifhta&;rsm;
kyo
f rd ;f cH&onf/ wuov
kd af umifpo
D nf or*0ifaMu;rsm; aumufcaH y;&mrS &yfqikd ;f ypfco
hJ nf/
ausmif;aqmifaecGifh pnf;urf;udk jyifqifum ae&mcsxm;rI ajymif;vJrIrsm;aMumifh ausmif;om;qEjyyGJrsm;
ay:cJo
h nf/ atmufwb
kd mausmif;ydw&f ufwiG f ausmif;om;rsm; ausmif;aqmifaecGiEhf iS hf ywfouf rD;wkwu
f ikd f
qEjyyGrJ sm;jzpfco
hJ nf/ wuov
kd t
f mPmydik rf sm;u awmif;yef&rnf[k tusyfuikd jf cif;cHc&hJ onf/
wuov
kd f tufOya'jyifqifcsut
f & ausmif;om;ud,
k pf m;vS,f wuov
kd af umifpD vlBuD; (2) OD;udk ausmif;om;
xk rJqEjzifhaG;cs,f&m wuorS wifoGif;aom udk,fpm;vS,f (2) OD; aG;cs,fcH&onf/
wuov
kd w
f iG f pmayoifMum;ydYkcs&m bmom&yfrsm;ESiyhf wfouf ajymif;vJjcif;rsm; jyKvyk cf \
hJ / jrefrm&mZ0ifukd
bmomw&yftjzpf oifMum;ae&mrS &yfqikd ;f ypfojzifh ausmif;om;jynforl sm;u uefYuu
G Mf uonf/ wuov
kd f
aemufqufwJG pmar;yGu
J si;f ya&;twGuf BuD;rm;aom ausmif;om;xkqEjyrIBuD;rsm; ay:aygufco
hJ nf/ ygarmu
csKyftrd u
f kd 0dik ;f ta&;qdjk cif;rsm; jzpfco
hJ nf/ wuov
kd t
f "dywd Edik if aH wmf0efBuD;csKyf OD;Eku jrefrm&mZ0ifukd
qufvufoifMum;apjcif;? aemufqufwJG pmar;yGu
J si;f y&ef wdu
k w
f eG ;f qH;k jzwfjcif;rsm; jyKco
hJ nf/ aemufqufwJG
pmar;yGrJ sm;udk pufwifbmvwGif usif;yay;cJo
h nf/
udkvSwifonf wuodkvf qufvufynm qnf;yl;qJjzpf\/

(wzufpmrsuEf mS rS)
udkpdef0if; (oHk;cG)- 1959-60 ck wuo ESpfywfvnftpD&ifcHpmonf wuoordkif;wGif txl;jcm;qHk; tjynfhpHkqHk;xJrS wckjzpfonf/
1971 ck? arvrS ZGefvtxd uRef;pepfzsufodrf;a&; tpmiwfcHqEjywdkufyJGwGif wdkufyJG0ifcJhNyD;? uRef;pepfysufNyD; tif;pdef
(wJGzufaxmif) odkY olYtm; vlemxrf;pOfjzifho,fum uRef;wdkuf tusOf;csxm;cJhonf/ uRef;wdkufyJG aemufxyf
ESp&f ufo;kH &ufqufygu udpk ed 0f if;yg aoqH;k oGm;Edik o
f nf/ if;'Pfrsm;aMumifh aoqH;k csed t
f xd use;f rma&;csKUd ,Gi;f cJ&h onf/
aemufq;kH tBudrf axmifxaJ &muf awmhvnf; if;'Pfrsm;aMumifyh if uG,v
f eG cf o
hJ nf/ (OD;vSaz rSwcf suf- jirf;? udpk ed 0f if;oHk;cG? pm- 12? trSwfpOf- 4? ar 2000/ w,fvDzkef;ar;jref;csuf)
1988 ck? pufwifbmv ppfwyftmPmodrf;tNyD; e,fpyfodkYxGuftvm rlvusef;rma&; csKdU,Gif;aom'PfaMumifh vrf;c&D;
zifhaES;aeNyD; ajcaxmufwGif'Pf&m&um e0w\ zrf;qD;jcif;cH&onf/ 1990 'DZifbmwGif tonf;toefaeraumif;
jzpf 1991 Zefe0g&Dvqef;wGif tif;pdefaxmifaq;HkodkY wifvdkuf&onf/ 1991 ck? Zefe0g&Dv (10) &ufaeYwGif
axmifaq;HkwGif uG,fvGefonf/ (tusOf;axmifxJrS tmZmenfrsm;? {&m0wDpmtkyfwdkuf? 1999? pm-18/ atatyDyD)629

&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* trIaqmiftzGUJ (1959- 1960)
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

rcifcifapm

udkAaqGav;

udkvSwif

udkpdef0if;

udkndK0if;

(pmMunfhwdkufrSL;)

(aiGxdef;)

(Ou|)

('k-Ou|)

(twGif;a&;rSL;)

udkjroef;
(wJGzuftwGif;a&;rSL;)

udkudkMunf

udkatmif0if;

udkwifarmifaqG

(vlxkqufoG,fa&;)

(oufomacsmifcsda&;)

(,Ofaus;rIESifhupm;ckefpm;)

ygy,m;

emdkif;em;

OD;uHodef;

udkausmfvIdif udkatmifodrf;Edkif
(EdkifiHjcm;a&;)

udkbay:

(tdk;a0wm0efcH)

udkvSausmf

&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* - td;k a0r*Zif;aumfrwD (1959-1960)

Source: Oway Magazines

630 rcifcifat; (trIaqmif) udkAaqGav; (aiGxdef;) udkatmifodrf;Edkif (tdk;a0wm0efcH) udkxGm;pdef (twGif;a&;rSL;)


udkoef;armif (trIaqmif) udkeE (trIaqmif) udkvSaT (trIaqmif)

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

Adv
k cf sKyBf u;D tpd;k &acwf wuo (17) vc&D; ("gwyf u
kH @)

rSwfcsuf- tdk;a0r*Zif;rS jznfhpGufazmfjyonf/

631

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

Source: Oway Magazines

632

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

Source: Oway Magazines

633

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

Source: Oway Magazines

634

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

Source: Oway Magazines

635

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

Source: Oway Magazines

636

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

(Ou| udv
k w
S if rdechf eG ;f ajymaepOf)

Source: Oway Magazines

637

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(0J- Ou|opf udkvSwif)

(yH-k if;aG;yJw
G iG f oefh iS ;f zqyv ud,
k pf m;vS,f ;HI ojzifh oefY iS ;f
rdom;pk I;H yJBG u;D [k ydpk wma&; vSnv
Uf nfvmMupOf)

Source: Oway Magazines

638

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

udak tmiford ;f Edik f - vufrSwfxdk;xm;ol tdk;a0wm0efcH udkatmifodrf;Edkifonf AuyodkY awmcdkoGm;cJhNyD; vlxka':trmom;tBuD; udkpdk;0if;ESifh
639
twl jzKwf? xkwf? owf- ao'Pfay;ta&;,lcH&onf/

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

640

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1959 rS 1960 - 'Drdkua&pDa&; vltcGifUta&; Nidrf;csrf;a&; trsdK;om;a&;toGif

641

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

tcef; (23)
Nird ;f csr;f a&; 'Dru
kd a&pDa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;ESifY
trsK;d om;a&;toGif ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1960 rS 1961)

(u) 1960-61 &efuek w


f uov
kd af usmif;om;or*trIaqmiftzGUJ
udkwifat;
udkwifarmif
udkeE (0dZm-*kPfxl;)
udkAaqGav;
udkapmarmif
udkxGef;Munf
udkrif;axG;
udkvSMunf
udkombef;
udkvSaT
udkjrodef;

Ou|
'k-Ou|
aiGxdef;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
wGJzuftwGif;a&;rSL;ESifh owif;ESifhjyefMum;a&;XmerSL;
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;XmerSL;
upm;ckefpm;ESifh ,Ofaus;rIXmerSL;
vlxkqufoG,fa&;XmerSL;
ausmif;om;oufomacsmifcsda&;XmerSL;
tdk;a0wm0efcH
pmMunfhwdkufrSL;

(c) &efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* (1960-61) Ou|opf usr;f opmused q
f ykd JG
Ou|opfudkwifat;rdefhcGef; (1960 ck? Edk0ifbmv 17 &uf)
{nfUonfawmfvlBuD;rif;rsm;? q&m^q&mrrsm;? &Jabmfausmif;ol^om;rsm;cifAsm;(31) ESpaf jrmuf wuoOu|tjzpf uReaf wmfu
h kd wm0efay;MuwJt
h wGuf 0rf;ajrmuf0rf;om *kP,
f rl yd gw,f/
ay;tyfwJhwm0efudkvnf; xrf;aqmifyghr,fvdkY usrf;opmusdefqdkNyD;ygNyD/
ausmif;om;xku ,Hk,HkMunfMunf ay;tyfwJh ausmif;om;wm0efrsm;eJY rdbjynfolrsm;uay;tyfwJh trsKd;
642

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


om;a&; wm0efrsm;udk wuo&JUordkif;pOfrSm ydkrdkxGef;ajymifa&;twGuf uRefawmfeJY uRefawmfhtrIaqmiftzGJU[m
ajc okwfykqdk;? a>rpG,fusKd;rQ xrf;aqmifyghr,fqdkwm uwday;yg&ap/
uRefawmfwdkY trIaqmiftzGJU&JU oabmxm;rsm;udk rajymMum;rD wuo&JUordkif;pOfrSm tMurf;wrf;qHk;vdkY
qdk&r,fh c&D;Murf;BuD;udk ausmfvTm;EdkifcJhwJh NyD;cJhwJhESpf trIaqmiftzGJU&JU atmifjrifpGmBudK;yrf;EdkifrIudk OD;pGmyxr
rSwfwrf;wifvdkygw,f/ wuoBuD; aysmufuG,foGm;atmif zsufqD;jcif;cH&wJhtcsdefrSm wuo wnfwHhcdkifjrJatmif
tE&m,ftaygif;ud&k ifqikd Nf yD; ausmif;om;xkEiS t
hf wl umuG,Ef ikd o
f t
l jzpf 1959-60 ckEpS f trIaqmiftzGUJ udk uReaf wmf
wdkY av;pm;*kPfjyK rSwfwrf;wifvdkufygw,f/
'DvNkd yD;cJw
h hJ trIaqmiftzGUJ u wnfwchH ikd jf rJatmif xde;f odr;f cJw
h hJ wuoudk uReaf wmfwUkd qufvufwm0ef,l
yghr,f? wuo&JUordkif;pOf xGef;ajymifatmif qufvufBudK;pm;yghr,f/ tvif;udktarSmifeJY zsufqD;wJY tcsdefumv
rsKd;ESifh MuHKvmjyefvQifvnf; uRefawmfwdkY wdkufcdkufausmfvTm;yghr,f/
'DaeYwjynfv;kH rSmSw
d hJ ausmif;om;rsm;&JUcHpm;csuf? epfemcsufrsm;[m trsm;tjym;Sw
d ,f/ wuov
kd af usmif;
om;awGyjJ zpfjzpf txufwef;ausmif;om;awGyjJ zpfjzpf cHpm;&csuf epfem&csufrsm;[m wlnyD gw,f/ 'DaeYwjynfv;kH rSm
or*awG vGwv
f yfpmG zGUJ pnf;cGihf rSjd zpfaeygao;w,f/ 'g[m 'Dru
kd a&pDa&;twGuf raumif;wJv
h uPm jzpfygw,f/
or*awG[m e,fcsJUqefYusifa&;ordkif;rSm tifrwefxGef;ajymifcJhygw,f/ 'Drdkua&pDudk wzGzGa<u;aMumfaewJh tpdk;&
acwfrmS or*awG vGwv
f yfpmG zGUJ pnf;cGihf rSad o;wm[mjzifh vGepf mG 0rf;enf;zdYk aumif;ygw,f/ wuo&JU 'DaeY&yfwnfrI
udkvnf; MunfhygtHk;? wuo&yfwnfae&wJh tajcaeawG[m wuoBuD; NydKuGJoGm;atmif zsufqD;EdkifwJh tiftm;rSd
ayr,fh wuotay:rSm IjrifaeMuwJh oabmxm;rsm; rSeu
f efvmNyDvYkd rqdEk ikd af o;ygbl;/ avsmayghpmG IjrifcsufawG?
wvGJwacsmf IjrifwmawG trsm;tjym; Sdaeygao;w,f/ wuoudkIjrifwJhae&mrSm ausmif;om;wm0efeJY trsKd;om;
wm0efrsm;udk ESpaf ygif; (30) wdik w
f ikd f rjywfrvyf xrf;aqmifcw
hJ hJ xrf;aqmifaeqJvnf;jzpfwhJ ArmjynfrmS oufwrf;
t&ifhqHk;aom tzGJUtpnf;BuD; wcktaeeJY MunfhjrifzdkYvdkygw,f/ udkvdkeDuRefjyKa&; 0g'orm;awG e,fcsJUorm;awG
zufqpfawG[m wuotaMumif; aumif;aumif;BuD; odoGm;ygw,f/
uRefawmfwdkYuawmh b,fvdk tajctaerSmyJa&mufa&muf or*awG vGwfvyfpGm zGJUpnf;cGifhESifh wygwnf;
trdwuoBuD; wnfwHhatmif uRefawmfwdkY toufeJYqufNyD; BudK;yrf;ygr,fvdkY uwday;ygw,f/
{nfUonfawmfrsm;? q&m^q&mrrsm;ESifU &Jabmfausmif;ol^om;rsm; cifAsm;wuo[m 'DuaeY trsKd;om;a&;wnfaqmufa&;udk xdyfwef;xm;NyD; BudK;yrf;oGm;ygrnf/ trsKd;om;ynm
a&; wnfaqmufa&;twGuf ynma&;jyKjyifajymif;vJa&; vkyfief;rsm;udk uRefawmfwdkY wifjy vkyfaqmifcJhMuygw,f/
'DuaeY ynma&;tajctae[m rwnfrNidrfeJY BuD;rmvmwJh tusyftwnf;udk &ifqdkifae&ygw,f/ vGwfvyfa&;&NyD;
(12) ESpf oufwrf;rSm ynma&;eJY ywfoufvdkY wdk;wufrI tvGefenf;yg;w,f/ 'DaeYynmoiftprSm ausmif;om;xkeJY
jynfoal wGyg tH<k uawmif;qdMk uwJh wef;cGw
J ef;csjyem? wuov
kd rf mS qd&k if aemufqufwJG jyemawG[m ynma&;
tusyftwnf; 'Pfcsuf&JU om"uawGygyJ/ aSUudk'Dtwdkif;om qufoGm;aer,fqdk&if ydkrdkqdk;0g;wJh tajctaeawG
jzpfay:vmrSmrdkY trsKd;om;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJBuD; w&yfusif;yNyD; ynma&;jyKjyifajymif;vJ&ef uRefawmfwdkY wifjycJh
ygw,f/
'gayrJh EdkifiHawmftpdk;&u ausmif;om;rsm; ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJudk oabmwlcJh 1958 ckESpfrSm jynf
axmifpkjrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;ESD;aESmzvS,fyGJBuD;udk uRefawmfwdkY ausmif;om;rsm;u atmifjrifpGm usif;y
EdkifcJhygw,f/ ynma&;jyKjyifajymif;vJrItwGuf ausmif;om;rsm;taeeJY aumif;jrwfaom tMuHrsm;udk ay;EdkifcJhygw,f/
odkYaomfvnf; EdkifiHvHk;qdkif&mtrsKd;om;ynma&; ESD;aESmzvS,fyGJBuD;w&yfudk qufvufvdktyfao;w,fvdkY EdkifiHawmf
tpdk;&tm; wdkufwGef;qJjzpfygw,f/ ynma&;jyKjyifajymif;vJrIrSm jynfolw&yfvHk;&JU yg0ifBudK;yrf;rI vdktyfw,fvdkY
uReaf wmfwYkd ,HMk unfygw,f/ 'gaMumifh Edik if aH &;ygwDrsm;? vlxv
k w
l ef;pm; tzGUJ tpnf;rsm;? ausmif;om;rsm;? Xmeqdik &f m
yk*Kd vfrsm;? ynma&;pdw0f ifpm;olrsm; tm;vH;k yg0ifaqG;aEG;ndE idI ;f vsuf Edik if v
H ;kH qdik &f m ynma&;ES;D aESmzvS,yf w
JG &yfukd
EdkifiHawmftpdk;&u OD;pD;usif;yay;ygvdkY xyfrHwdkufwGef;tyfygw,f/
vlBuD;rif;rsm;ESifU &Jabmfausmif;ol? ausmif;om;rsm;cifAsm;wuotpOftjrJ owdSdSdESifhxrf;aqmif&wJh wm0ef[m ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;jzpfygw,f/
ausmif;om;tcGit
hf a&; umuG,af &;udk rqkwrf epf uReaf wmfwYkd qufvuf xrf;aqmifyghr,f/ qH;k I;H aewJh ausmif;om;
643

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tcGifhta&; trsm;tjym;udkawmh razmfjyvdkawmhygbl;/ txifSm;qHk; om"uwckudk azmfjy&vQif AdkvfcsKyfae0if;
tpdk;&vufxuf 1959 ck &efukefwuodkvf tufOya'jyifqifcsuf[m wuo&JU e,fcsJUqefYusifa&;? trsKd;om;a&;
wdkufyGJrS&SdwJh ausmif;om;tcGifhta&;udk csKd;ESdrfvdkufjcif; jzpfygw,f/ 1958 ck jyifqifcsuft& wuo&JU w&m;0if
udk,fpm;vS,f (2) OD;udk &efukefwuodkvfaumifpDu xkwfy,fcJhygw,f/ wuodkvfaumifpDrSm tjcm;aomXmeawGu
wdkufdkufudk,fpm;vS,f yg0ifcGifh &Sdayr,fh wuoudkawmh 'DtcGifhta&; kyfodrf;ypfvdkufw,f/ 'g[m wuo&JU
xGef;ajymifwJh &mZ0ifudk csKd;ESdrfjcif; jzpfw,f/ wuo&JU&mZ0ifudk *kPfodumudk edrfhusatmif xdyg;apmfum;jcif;yJ/
'Dvdk wuoudk csKd;ESdrfwJhae&mrSm wuo acgif;aqmifa[mif;awG yg0ifaewmudk 0rf;enf;pGm awGU&w,f/
wuo&JU udk,fpm;vS,f (2) OD;[m &efukefwuodkvfaumifpDrSm yg0ifoifhw,fvdkY ,aeYwdkif uRefawmfwdkY
,HMk unfygw,f/ yg0ifciG &hf atmifvnf; qufvufwu
kd yf 0JG ifygr,f/ &efuek w
f uov
kd &f UJ ta&;tcif;rSeo
f rQrmS wuo
ud,
k pf m;vS,rf ygbJ b,fenf;ESirhf Q ajzSi;f vdYk r&bl;qdw
k m &mZ0ifu oufaocHaeygw,f/ tpd;k &? wuov
kd t
f mPm
ydkifeJY ausmif;om;qufqHa&;[m wuo udk,fpm;vS,f (2) OD; aumifpDtwGif;rSm&SdwJh w&m;0ifae&mrSefudk jyefr&
oaGU NyD;jynfhpHkrSm r[kwfygbl;/ 'gaMumifh ausmif;om;tcGifhta&; umuG,fa&;wdkufyGJrSm wuo udk,fpm;vS,f
(2) OD; aumifpDtwGif; yg0ifcGifh&Sda&;twGuf wuodkvftufOya' jyifqifcsufudk qefYusifwdkufyGJ0ifr,f? 'DOya'udk
kyfodrf;ay;ygvdkY awmif;qdkygw,f/
qufvufNyD; wuodkvf&JU ynma&;tajctaeudk tav;teuf ajymMum;vdkygw,f/ wuodkvfrSm ynm
oifMum;rItajymif;tvJ rsm;jym;w,f/ bmom&yfawmfawmfrsm;rsm;[m 'DESpfoifMum;cGifh&ayr,fh aemufESpfus&if
oifMum;cGifhr&eJY rwnfrNidrfjzpfaeygw,f/ oifMum;aewJh ae&mrSmvnf; q&m? ausmif;oHk;ypnf;? pmtkyfpmwrf;
rvHkavmufwJhMum;u tqifhtwef; jrifhwifa&;qdkNyD; oifMum;wJhtcgrSm tqifhtwef;rjrifhbJ ausmif;om;awGom
pmar;yGJtusrsm;wm awGU&ygw,f/
cufcufoifvdkY rdrdoifwJh bmomt,l enf;vmwmudk *kPf,laeMuwJhXmeawG wuodkvfrSm Sdaew,f/
tckq&kd if ausmif;om;awG[m rdrpd w
d 0f ifpm;&m? rdrt
d wGut
f vm;tvm? wdik ;f jynf&UJ vdt
k yfcsuf ponfwYkdukd rMunfEh ikd f
SmawmhbJ pmar;yGjJ refjrefatmifzUkd vG,u
f w
l b
hJ mom&yfawGuo
kd m oifMum;aewJt
h ajctaeudk 0rf;enf;pGmawGU&ygw,f/
'Dawmh ynmoifMum;rI rjynfhpHkwJhMum;u tqifhtwef;jrifhatmifqdkNyD; cufcufoif? cufcufar;? pmar;yGJusqHk;&if
ausmif;xkwfypf pwJh tifrwef&ifav;p&mb0udk ausmif;om;awG &ifqdkifae&ygw,f/
uRefawmfwYkd jzpfapcsifwmu pmayoifMum;rI vdt
k yfcsufrsm; jynfph akH tmifvyk yf g/ tqift
h wef;jriw
hf ifa&;
twGuv
f nf; wzufuBudK;pm;yg/ pmar;yGaJ tmifEikd af tmifvnf; oifMum;ay;yg/ pmar;yGu
J s&if ausmif;xkwyf pfwphJ epf
qdk;BuD;udk y,fzsufay;ygvdkY arwm&yfcHvdkygw,f/
'gawG[m ausmif;rSmpmoifae&cdkuf jyemrsm; jzpfygw,f/ rdrdausmif;uxGuf&if 'DaeYyJ ynmwwf
tvkyv
f ufrjhJ yemudk pwif&ifqikd &f ygw,f/ bDatawGomru bDtufpD tif*sief ,
D mawGyif tvkyv
f ufrhJ jyem
eJY MuHKawGUae&ygw,f/ tcsdefukef? aiGukef? vlyef;cHNyD; ESpfSnfvrsm;ynmoifMum;vdkY ynmjynfhpHkvmumrS xrif;
wvkwftwGuf tvkyfr&bl;qdkwJh tjzpfrsKd;uawmh tifrwef &ifemp&maumif;ygw,f/ 'Dynmwwf tvkyfvufrJh
jyemudk owdSdSdeJYajzSif;zdkY vdktyfaeygNyD/
ynma&; tusyftwnf;'PfeJY qufpyfaewJh pD;yGm;a&; tusyftwnf;'Pfudkvnf; ajymMum;vdkygw,f/
,aeYwdkif;jynfrSm pD;yGm;a&;usyfwnf;aeavawmh pD;yGm;a&;eJYqufpyfaewJh ynmoifMum;rIrSmvnf; cufcJwJhjyem
awG &ifqdkif&wm obm0ygbJ/ 'gaMumifh wdkif;jynfrSm pD;yGm;a&;usyfwnf; aewmawG? ynmoifa&; tqifhtwef;
edrfhusaewmawG wdkif;jynfzGHUNzdK;wdk;wufrI rSdwmawG[m wdkif;jynfrNidrf;csrf;vdkYbJ jzpfw,f/ 'gaMumifhrdkYvdkY wdkif;jynf
Nidrf;csrf;csifwJhqESdwJh uRefawmfwdkYu jynfwGif;ppfudk 'Drdkua&pDusus &yfpJcsifygw,f/
vlBuD;rif;rsm;cifAsm;'DuaeY wuodkvfBuD;&JU*kPfodum[m wdkif;jynfrSmtawmfyJ usqif;aeygw,f/ wuodkvftaMumif;
raumif;owif;rsm; ysHUvGiahf eygw,f/ 'g[mrrSeu
f efwhJ tkycf sKyfa&;aMumifh jzpfygw,f/ ynmoifMum;rIqikd &f myk*Kd vf
tcsif;csif; rnDGwfrI? av;pm;tyfaom Oya'pnf;rsOf;rsm;udk rvdkufemrIaMumifh ray:ayguf rjzpfoifhaom udpr sm;
jzpfyGm;&jcif;udk uRefawmfwdkY pdwfraumif; jzpf&ygw,f/ 'gaMumifh q&meJYausmif;om; wOD;udkwOD; em;vnfpGm
BudK;yrf;Mur,fqdk&if wuodkvf&JU*kPfodumudk jrifhwifEdkifygw,f/ 'DvdkjrifhwifzdkYtwGuf uRefawmfwdkYu aS;OD;pGm
vufurf; BudKqdkygw,f/
644

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


wuo&JU jynfwGif;vkyfief;udk ajymMum;NyD;aemuf EdkifiHwumvkyfief; wm0efrsm;udk ajymMum;vdkygw,f/
'gudrk ajymrD rMumao;rDu uRefawmfwYkd wuov
kd b
f EJG iS ;f obifcef;rrSm vmxdik o
f mG ;wJh wkwjf zLud,
k pf m;vS,u
f pd e YJ
ywfoufvdkY EdkifiHawmftpdk;&rSm trsm;BuD; csKdU,Gif;aewmqdkwm a0zefvdkygw,f/ oef;aygif; (650) wkwfjynfolY
orwEdkifiH jynfolawGudk udk,fpm;jyKwJh tpdk;&eJY cspfMunfpGmqufqHaecsdefrSm azmfrdkqmuRef;u (9) oef;aom vl
OD;a&udk udk,fpm;jyKwJh e,fcsJUorm;aemufvdkuf wkwfjzL? wenf;tm;jzifh Armhajray: usL;ausmfvk,ufaewJh
wkwjf zLudk uRefawmfwYkd tpd;k &u b,fenf;eJYrS vufoifrh cHoifyh gbl;/ Armh&efou
l kd uRefawmfwYkd rMunfjzLEdik yf gbl;/
wqufwnf;rSm 'DaeYEpS q
f ,f&mpkeYJ rpyf[yfawmhwhJ udv
k ekd pD epftykyt
f od;k udk urmYajray:u z,fmS ;ypfzYkdyJ
uRefawmfwdkY awmif;qdkygw,f/ w&m;rQwrI? vGwfvyfrI? wdk;wufzGHUNzdK;rIwdkYtwGuf trsKd;om;vGwfajrmufa&;udk
BudK;yrf;aeMuwJh tmS? tmz&du? vufwiftar&duefEdkifiHrsm;u jynfolawGudkvnf; uRefawmfwdkY axmufcHygw,f/
urmESit
hf 0Sr;f acgif;jyLxGuv
f mwJh ppftmPmSipf epfukd qefYusif vIyf mS ;awmif;qdak eMuwJh Edik if w
H um vli,fausmif;
om;rsm;&JU vkyfief;udkvnf; uRefawmfwdkY BudKqdkygw,f/ aemufqHk;taeeJY a[m'DurmBuD;rSm vHk;0rSdrjzpfwJh vHk;0
vufeufzsufodrf;a&;? urmNidrf;csrf;a&; xdef;odrf;umuG,fa&; vkyfief;awGtwGufvnf; jyif;jywJhqESdaMumif;
xkwfazmf tpD&ifcHvdkufygw,f/
vlBuD;rif;rsm;cifAsm;ed*Hk;csKyftaeeJY trsKd;om;a&;wm0efawGudk EdkifiHwuma&;&m wm0efawGeJY uRefawmfeJY uRefawmfhtrIaqmif
tzGJUu uwdwnfwnf opmSdSdeJY OD;aqG;qHjrnfh xrf;aqmifygrnfqdkwmudk {nfhonfawmfrsm;? q&m? q&mrrsm;
ESifhwuG &Jabmfausmif;ol? ausmif;om;rsm; aSUarSmufrSm t"dXmefjyKvdkufygw,f/

(*) 1960-61 ck ausmif;om;vIy&f mS ;rIrsm;


(*-1) aemufqufwGJpmar;yGJudp
wuoonf ,ckESpf aemufqufwGJpmar;yGJjyKvkyfay;&ef wuodkvfaumifpDtpnf;ta0; vnf;aumif;?
0efBuD;csKyfESifhawGUqHk&mwGif vnf;aumif; Sif;vif;wifjycJhavonf/ aemufqufwGJpmar;yGJ rusif;yay;ygu ausmif;
om;rsm; (1) ESpfydk tcsdefukefNyD; aiGukef? vlyifyef;rIrsm;jzifh tv[ epfemqHk;HI;&rnf/ wuoonf aemufqufwGJ
pmar;yGJtwGuf vIyfSm;awmif;qdkcJhjcif; jzpfonf/
(*-2) tar&duefoHHk;qEjyyGJ
tar&duefe,fcsJUusL;ausmfrItwGuf wuorS BuD;rSL; tpnf;ta0; usif;ycJhonf/ rpwmt,f*s,fvm
[laom uyvDwOD; wufa&mufcJhonf/ if;onf wuo&Jabmfrsm;udk qufoG,f tar&duefe,fcsJU usL;ausmfrI
rsm; qefYusifa&; vlxktpnf;ta0;odkY wufa&mufonf/ wuo tpDtpOfrSm pnf;urf;SdSd at;csrf;pGm qEjy&ef
omjzpfonf/ tar&duefoHHk; 0ef;usifwGif yxptpdk;&u t"dukPf;ESdrfESif;a&; &Jabmfrsm; csxm;onf/
odYk &mwGif oH;kH aSUa&mufaomtcg rpwmt,f*s,fvmonf oHq;l BudK;tumt&Hrsm;udk OD;aqmif z,fmS ;
avonf/ xdkYaemuf &&mcJrsm;jzifh aygufrIjzpfvmonf/ &Jrsm; rsuf&nf,dkAHk;oHk; vlpkcGJNyD;? t"dukPf;EdSrfeif;a&;&Jrsm;
u rnmrwm ausmif;om;rsm;udk eHygwfwkwfrsm;jzifh dkufESufMuonf/ udkwifatmifjrifh (zsmyHk) tar&duefoHHk;
axmifhwGif tdkufcH&onf/ ygarmucsKyf a'gufwmomvSudk,fwdkif vdkufvmum wuo&Jabmfrsm;udk twlxdef;
jyefac:oGm;onf/ ausmif;om;rsm; qEjyyJGNyD;aomf ab;rSy&dowfrsm;u ausmif;om;rsm; tdkufcH& a'goxGufum
ausmufwHwm;*wfudk 0dkif;&mrS &Jrsm;u aoewfjzifhypfcwf vlaoMuonf/
(*-3) ygarmucsKyftm; qefhusifrI
ygarmucsKyfa'gufwmomvS cefYxm;jcif;ESifhywfouf wuorS qefYusifuefYuGufrIjyKvkyf&m-

645

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* xkwfjyefaMunmcsuf
&efukefwuodkvfygarmucsKyf cefYxm;jcif;ESifhywfouf &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*u 26?
1? 61 aeYwGif ]ygarmuae&mtwGuf avQmufxm;ol oHk;OD;rSwOD;jzpfol a'gufomvSu 24? 1? 61 aeh oHHk;
wck {nfUcHyGJwGif olonfygarmucsKyfjzpf&ef (75) &mcdkifEIef; aocsmonf/ olonfygarmucsKyfjzpfvQif wuo
ESiUf ausmif;om;rsm;udk tjywftowf ESrd ef if;ypfrnf} [k ajymqdck o
hJ nf/ xdu
k pd u
kd a'gufwmomvSu r[kwaf Mumif;
jiif;qdkcJhonf/
wuoonf ausmif;om;tusK;d ? jynfot
l usK;d rSeo
f rQ &J&0J 0hH ahH SUwef;rS aqmifu
G cf o
hJ nf/ rnfonft
h cgrQ
yk*Kd vfa&;tm;jzifh tmCmwxm;um &efwu
kd af y;d;k xH;k pHrScd ?hJ jyKvnf; rjyKcJ?h jyKrnfvnf; r[kwaf y/ ausmif;om;
xktm;? wdkif;jynftm; vdrfnmcJhaom tpOftvmrSdcJhonfudk ordkif;u oufaocHvsufSdonf/
xdak eYu oH;kH {nfch yH w
JG iG f a'gufwmomvSonf pum;rsm; xkwaf zmfajymqdck ahJ Mumif; wuou tcdik t
f
rm odSd&onf/ xdkaeYu oHHk;{nfhcHyGJodkY wuoOu| udk,fwdkifwufa&mufcJhonf/ pum;rsKd; ajymqdkonf
rajymqdo
k nfrmS a'gufwmomvSomvQif todq;kH jzpfayonf/ tcsuEf iS yhf wfouf ajzSi;f rnfqv
kd Qif wuo
toifhSdonf/ wuotaejzifh udk,fawGUMum;cJholrsm;yif wifjyEdkifayonf/
a'gufwmomvS odkYajymqdkcJhjcif;rSmvnf; ,ckrSomr[kwf? wuoESifh ausmif;om;xktm; qefYusifcJh
aom pum;rsm;udk tpOftvmuyif ajymqdkcJhonfrSm jiif;uG,f r&Edkifay/ xifSm;vSayonf/
wuotaejzifh ,ckrQavmuf xkwfazmfa&;om;jcif;udkyif rvdkvm;ay/ odkYaomf vufSdygarmucsKyf
aG;cs,af &;ESihf ywfouf ausmif;om;rsm;? q&mrsm;ESihf qufqaH &;ajyjypfrnfo
h ?l wuov
kd yf nma&; wd;k wufa&;
aqmifGufEdkifrnfhol? wuodkvf Nidrf;csrf;om,ma&; aqmifGufEdkifrnfhol? vlawmfvlaumif;rsm; &Sda&;twGuf
xkwfazmf aMunm&jcif;jzpfayonf/
- wuoudkxdyg;rnfUtE&m,f umuG,fMu
- wuodkvfNidrf;csrf;om,ma&; BudK;yrf;Mu
aehpJG-27? 1? 1956
trIaqmiftzGJY
&efuefwuodkvfausmif;om;rsm;or*
&efukefwuodkvf

&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* xkwfjyefaMunmcsuf
&Jabmfausmif;ol^om;taygif;wdkh,aeY 28? 1? 61 &ufaeYwGif ygarmucsKyftopfaG;cs,fonfh wuodkvfaumifpDtpnf;ta0;udk usif;y
cJhonf/ ygarmucsKyf aG;cs,fyGJESifhywfouf &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* taeESifh1/ wdkif;jynf\ ynma&;wdk;wufa&;udk aqmifGufEdkifrnfhol?
2/ wuodkvf wdk;wufom,ma&;udk aqmifGufEdkifrnfhol?
3/ q&mrsm;? ausmif;om;rsm;ESifh qufqHa&;ajyjypf aumif;rGefrnfhol?
4/ Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;twGuf aqmifGufEdkifrnfhol?
5/ tusifhodum aumif;rGefjzLpifonfh oludkom aG;cs,fcefYxm;&ef wifjycJhayonf/
xdkwifjycsufudk wuodkvft"dywd? yxpXmecsKyfESifh aumifpDtzGJU0ifrsm;odkY wifjycJhayonf/ xdkodkY
wifjyaepOfrSmyif oufqdkif&mtpdk;& wm0efSdoltcsKdUu ausmif;om;rsm;ESifh qufqHa&;rajyjypfol wOD;tm;
rdrdwdkYtvdkus ygarmucsKyftjzpf cefYxm;a&;twGuf BudK;yrf;cJhayonf/ wuodkvftmPmudk vkyfMuHrIjyKvkyf
cJhayonf/ ygarmucsKyftjzpf 0ifa&muftaG;cHol a'gufwmomvSuvnf; ausmif;om;xkESifh wuotay:
racsiHaom pum;rsm; ajymqdkcJhayonf/ xdktcsufrsm;udk wuotaejzifh tav;teuf uefYuGufcJhayonf/
,aeY ygarmucsKyf aG;cs,f&ef aumifpDtpnf;ta0; usif;yaomtcgwGifvnf; wuoESifh wuodkvf
toif;tzGJUtpnf;rsm;u OD;aqmif oifhawmfaom aumif;rGefoludkom ygarmucsKyfaG;cs,fa&;? tqifrajyol?
racsiHoludk ygarmucsKyftjzpf raG;cs,fa&;? wuodkvftmPm vkyfMuHrIwm;qD;a&;wdkYtwGuf aumifpDtpnf;
646

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


ta0;udk 0dkif; qEjyMuayonf/
,aeYaumifpDyGJwGif 0ifa&mufavQmufvTmwifol (3) OD;teuf a'gufwmomvS (17) rJ? a'gufwmarmif
armifc (1) rJ? a'gufwmxGef;oif (0) rJ wdkYjzifh a'gufwmomvStm; ygarmucsKyftjzpf aumifpDu aG;cs,fcJhay
onf/
ygarmucsKyftjzpf aG;cs,fjcif;cH&aom a'gufwmomvSonf ausmif;om;rsm;ESifh tpOftvmtm;jzifh
qufqaH &; rajyjypfojl zpfonf/ ay:aygufcahJ om ausmif;om;jyemrsm;wGif ausmif;om;rsm;ESihf qefYusizf ufjzpf
cJhjcif;rsm; SdcJhayonf/ wuotaeESifhum; &efukefwuodkvf ygarmucsKyf aG;cs,f&mwGif ynma&;wdk;wufa&;?
wuov
kd o
f m,ma&;? Nidr;f csr;f pGmynmoifMum;a&;twGuf aqmifu
G Ef ikd cf NhJ yD; qufqaH &;aumif;rGe
f tusio
hf u
d m
rGefjrwfol ygarmucsKyf jzpfapvdkayonf/
&Jabmfausmif;ol^om;taygif;wdkh,ck ygarmucsKyftopfum; aG;cs,fNyD;oGm;NyD jzpfayonf/ wuotaeESifhum; wuodkvfwGif rvdk
vm;tyfaom jyemrsm; ray:aygufa&;? wdkif;jynfynma&; wdk;wufa&;? wuodkvfom,m wdk;wufa&;?
Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;twGuf qufvufBudK;yrf;oGm;rnfjzpfayonf/ wdkif;jynf\ynma&; wdk;wufa&;?
tem*wfwuodkvf wdk;wufom,ma&;? Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;rsm;twGuf qefYusifvmvQif ausmif;om;
xk aSUwef;rS qufvufwdkufyGJ0ifoGm;rnf jzpfaMumif; aMunmvdkufygonf/
wuodkvftmPmvkyfMuHrItwGuf qufvufwm;qD;Mu
ausmifom;tcGifUta&; umuG,fMu
ausmif;om;xk nDGwfMu
aehpJG-28? 1? 61
trIaqmiftzGJY
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*
&efukefwuodkvf

(*-4) ref;aq;ausmif;om;rsm;vIyfSm;rI
rEav;wuodkvfaq;odyHausmif;om;rsm;or*rS1/ (4) cgusESifh ausmif;xGufcJh&aom ausmif;om; (39) a,muftm; jyefvnfvufcHyg&ef
2/ (4) cgusNyD;rsm; pmar;yGJaemufxyf (2) Budrf ajzqdkcGifh&Sdyg&efESifh
3/ pmar;yGJppfcsdefrsm; ajymif;ay;yg&ef
-ponfh awmif;qdkcsufrsm;udk ynma&;bkwftzGJUodkY ay;ydkYcJhonf/
ynma&;bkwftzGJUrS tcsKdUudk vdkufavsm (4) cgus ausmif;om;rsm;tm; jyefvnfvufcHum aemufxyf
pmar;yGJ (1) Budrf ajzcGiahf y;rnf/ pmar;yGpJ pfrnfh tcsed rf sm;udk ,cifvESihf ZGev
f tpm; ,ckrwfvESihf pufwifbmvrsm;
ppfaq;ay;rnf[k ygarmursm;tzGJUu twnfjyKvdkufonf/
(*-5) [oFmwausmif;om;rsm;vIyfSm;rI
[oFmwNrdKUe,fausmif;om;or*\ trIaqmiftzGUJ tpnf;ta0;yGw
J &yfukd Zlvikd v
f (10) &ufaeY? aeYvnf
(12) em&D [oFmwNrdKU? igrsufESmbk&m;0if;twGif;Sd ig;uefavomZ&yfwGif usif;yonf/ tpnf;ta0; Ou|
udkwifaiGu obmywdtjzpf vnf;aumif;? twGif;a&;rSL;tjzpf udkaomif;u vnf;aumif; aqmifGufMuonf/
tpnf;ta0;wGif obmywdu rdefYcGef;ajymMum;NyD;aemuf NrdKUay:Sdvrf;rsm;wGif ydkpwmrsm;uyf wdkufyGJ
0if&ef? ausmif;om;xkBuD;\ epfemrIrsm;udk atmifjrifonftxd or*EiS ahf usmif;om;xk vufww
JG u
kd yf 0JG if&ef? &yfuu
G f
tvdkuf a[majymyGJrsm; jyKvkyf&efwdkYudk wnDwGwfwnf; qHk;jzwfonf/
xdkYaemuf ]aemufqufwGJ atmifpm&if; tjrefxkwfay;? wef;cGJwef;cs tjref&yfqdkif;ypf? OD;bdkwdk ausmif;om;
xkudk rvSnfUpm;ESifU? ynma&;0efBuD;OD;at;armif razmufjyefESifU? bDSDxHk;ESvHk;rlavmU? or*w&m;0if&yfwnfcGifUay;}
ponfh a<u;aMumfoHrsm; [pfa<u;cJhonf/
647

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(*-6) ref;ausmif;om;rsm;vIyfSm;rI
1961ck Mo*kwfv (15) &uf? eHeuf (7) em&DrS pwif rEav;cdkifAuorS OD;pD;NyD; em&Daygif; (60)
tpmiwfcq
H EjyyGu
J kd rEav; taemufawmifusK;H axmifw
h iG f usi;f y&m ausmif;om; (600) ausmyf g0if tpmiwfcq
H Ejy
Muonf/
ausmif;om;rsm;onf (2) cgusausmif;xkwfpepf &yfqdkif;ypf? wef;cGJwef;cs &yfqdkif;ypf? trsKd;om;ynma&;
ES;D aESmzvS,yf JG usi;f ya&;? ausmif;om;ta&; ygvrD efwiG q
f ;kH jzwfay;yg? at;csr;f pGm ynmoifMum;a&;twGuf tpmiwfcH
qEjyygonf [laom ydkpwmrsm;axmif tpmiwfcHqEjyMuonf/
(*-7) wef;cGJwef;cs&yfqdkif;ypfa&; ausmif;om;xkqEjyyGJ
wuodkvfwef;cGJwef;cspepf 'PfudkrcH&yfEdkifwJhtwGuf ausmif;om;rsm;onf wef;cGJwef;cs&yfqdkif;ypfa&;
aumfrwDukd ZGev
f (15) &ufaeY &efuek w
f uov
kd f or*cef;raqmifrmS &efuek cf dik af usmif;om;rsm;or*u aSUaqmif
zGJUpnf;cJhonf/ Auorsm;tzGJUcsKyfuvnf; NrdKUe,ftvdkuf cdkifwdkufyGJaumfrwDrsm; zGJUpnf; qEjycJhMuonf/ qEjy
rIrsm; us,fjyefYvm EdkifiHawmftpdk;&u owif;pmuGefz&ifhwGif (15) &ufeJY (1) vtMum;rSm aMunmEdkifvdrfhr,fvdkY
ynma&;0efBuD;u ajzMum;oGm;&onf/ xdkYaemuf 30? 7? 61 wGif 0efBuD;csKyfu owif;pmuGefz&ifhwGif aMunmcsuf
xkwfjyef&m1/ 1960-61 ckESpfrSm wef;cGJwef;cspepfudk &yfqdkif;ypfvdkufonf/ pepfa[mif;twdkif; vkyfrnf/ wuodkvf
pmar;yGJ rvkyfbl;/ ynma&;Xme vkyfrnf/
2/ 1962 ckESpfupNyD; wef;cGJwef;cspepfudk jyefusifUoHk;rnf/
3/ 1961 ckESpfupNyD; owrwef;pmar;yGJudk tpdk;&ppf rjyKvkyfawmUbJ ausmif;ppfom usif;yjyKvkyfrnf/
pojzifh vdkufavsmcJhonf/
(*-8) udkvdkeDpHepfqefhusifa&;aehvIyfSm;rI
21? 2? 61 &ufaeYwGif vli,fausmif;om;? trsKd;orD;tzGJUtpnf;rsm;u OD;aqmifaom udkvdkeDpepfqefYusif
a&;ESihf e,fcsUJ usL;ausmrf I uefYuu
G q
f EjyyGJ usi;f ycJo
h nf/ xdq
k EjyyGEJ iS yhf wfouf yxptpd;k &u tMurf;zufErdS Ef iS ;f NyD;
taMumif;trsKd;rsKd;jyum vlaygif;rsm;pGm zrf;qD;cJhonf/
xdkYodkY zrf;qD;xm;aomolrsm;udk vTwf&ef udkvdkeDpepfqefYusifa&;aeY vli,fausmif;om;? trsKd;orD; yl;wGJ
aumfrwD (wuoaqmuftODu) awmif;qdkcJhavonf/

(C)

&efuek w
f uov
kd f vlrsK;d pkausmif;om;rsm;tzGUJ csKyf

( 1960 - 61 )
1960-61 ckESpf &efukefwuodkvf vlrsKd;pkausmif;om;tzGJUcsKyfudk zGJUpnf; u@opfw&yf zGifhvSpfEdkifcJh
onf/ vlrsKd;pkordik ;f rSm armfueG ;f wifco
hJ nf/ vlrsKd;pkausmif;om;rsm;tm;vH;k wnDwGww
f nf; pkaygif;NyD; vlrsKd;pkrsm;
&JU ynma&;? ,Ofaus;rIeJY trsKd;om;a&;udk yl;wGJaqmifGuf&ef MuHG,fcJhMuonf/
trIaqmifrsm;
obmywdtzGYJ0ifrsm;
1/ pdkif;cGef;tHkwdkif (Srf;)
2/ udkapmarmif (&cdkif)
3/ rif;axG;vHk;ausmf (rGef)
4/ puGef;vGif (u&if)
5/ *Gef*sef (ucsif)
6/ udkaz0if; (u,m;)
7/ pDcdkifrif; (csif;)
648

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


1/ rif;pdk;jrifh (rGef)
2/ apmatrdk;vdk (u&if)
3/ *sKdI0g; (ucsif)
4/ ,l*sif;odkuf (Srf;)
5/ udkausmf&if (&cdkif)
6/ udkAsm;&,f (u,m;)?
7/ udkatmifausmf (u,m;)
8/ tifwdkeDGefYtkwf (csif;)

'k-Ou|
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
wGJbuftaxGaxGtwGif;a&;rSL;
b@ma&;rSL;
(Dr. Chao-Tzang Yawnghwe)
pm&if;ppf
jyefMum;a&;ESifh0g'jzefYcsda&;
ynma&;rSL;

0g'
1/ rnfonfhtpnf;tHk;? rnfonfhEdkifiHa&;ygwDrsm;\ vufatmufcH MoZmrjzpf&/
2/ vkyfief;pOftm;jzifhjzpfap? &nfG,fcsuftm;jzifhjzpfap wlnDaom rnfonfhtoif;tzGJUESifhrqdk yl;wGJvkyf
aqmif&rnf/
3/ ynma&;? ,Ofaus;rIESifh trsKd;om;a&;rsm;udk vkyfaqmif&rnf/
&nfG,fcsuf
1/ vlrsKd;pk ausmif;ol^om;rsm;tcsif;csif; cspfMunf&if;ESD;a&;? em;vnfrI&Sda&;? pnf;vkH;a&;ESifh twlwuG
ylaygif;vkyfaqmifa&;?
2/ vlrsKd;pkrsm;\ ,Ofaus;rIrsm;udk xdef;odrf;jrifhwifzvS,fa&;?
3/ vlrsKd;pkrsm;\ wef;wlnDrQa&;ESifh vGwfvyfa&;pdwf"gwfudk azmfxkwfjrifhwifay;a&;?
4/ ausmif;om;rsm;\ tcGifhta&;udk &,lxdef;odrf;umuG,fa&;/

jyifqifa&;aumfrwD Ou| apmatrd;k vdrk ed chf eG ;f


(vlrsKd;pkausmif;om;rsm;tzGJYcsKyf wnfaxmifjcif;ESifUrdwfqHktcrf;tem;)
<ua&mufvmwJU {nfUonfawmfeJh b0wlaqGrsKd;pk? vlrsKd;pk ausmif;ol^om;rsm;cifAsm;&efuek w
f uov
kd f vlrsK;d pktzGUJ csKyf wnfaxmifa&;ESihf 'kw,
d tBudraf jrmuf &if;ES;D cspMf unfa&; tcrf;tem;udk
<ua&mufcsD;jrihf tm;ay;MuwJt
h wGuf jyifqifa&;A[dak umfrwDtpm; vIu
d v
f u
dI v
f v
JS JS aus;Zl;wifygw,fqw
kd hJ pum;eJY
EIwfcGef;quf BudKqdkyg&ap/
{nfUonfawmfrsm;eJh cspfvSpGmaom b0wlvlrsKd;pk ausmif;ol^om;taygif;wdkh'DaeY aeYxl;aeYjrwfBuD;rSm 'D&efukefwuodkvf e,fajrrSmaeNyD; uRefawmfwdkY vlrsKd;pkausmif;om;rsm;&JU
u@opfw&yfvYkd ac:qdEk ikd w
f hJ tzGUJ csKyfBuD;udk vlrsKd;pkordik ;f rSm armfueG ;f wif&pfEikd af tmif xlaxmifEikd cf yhJ gNyD/ aS;OD;pGm
uReaf wmfwYkd 'DtzGUJ csKyfBuD;ay:aygufvm&yHu
k kd tenf;i,ftpD&ifcv
H ykd gw,f/ uReaf wmfwYkd&UJ 'DtzGUJ csKyfBuD;[m tajccHr?hJ
rlrJh? oabmw&m;rJh? vQyfwjyuf jzpfuwwfqef; ay:aygufvm&wJh tzGJUcsKyfr[kwfygbl;/ t&ifuwnf;u &efukef
wuov
kd af vmurSm aecJw
h hJ aemifawmf vlrsKd;pkausmif;om;rsm; ud,
k w
f ikd u
f 'Dvrl sKd;pk&UJ nDw
G af &;udk tajcjyKwJt
h zGUJ
rsKd;udk &nfpl;cJhygw,f/ MuHG,fcJhygw,f/ olwdkY&ifqdkifcJh&wJh b0tawGUtMuHK oifcef;pmawGudk tajcjyKNyD; uRefawmf
wdkY vlrsKd;pkausmif;om;awGtm;vHk; wnDwGwfwnf; pkaygif;NyD; uRefawmfwdkY&JU ynma&;? ,Ofaus;rIeJY trsKd;om;a&;
rsm;udk ylwGJvkyfaqmifEdkifMuzdkY arQmfrSef;MuHG,fcJhygw,f/
[dw
k ek ;f u nEd idI ;f aqG;aEG;jcif;? wlnaD omvkyif ef;rsm;udk vkyu
f ikd Ef ikd jf cif;qdw
k hJ tydik ;f avmufuo
kd m taumif
txnf azmfEdkifcJhw,f/ tckvdk pepfwus toif;tzGJUvdkuf? &nfG,fcsuf? 0g'? pnf;rsOf;Oya'rsm;eJY taqmufttkH
jyKwJh tzGJUcsKyftxd rwnfaqmufEdkifcJhygbl;/ 'gayrJh jyifqifa&;aumfrwDtzGJU&JU BudK;yrf;tm;xkwfrIaMumifh 'DaeYqdk&if
&efukefwuodkvf vlrsKd;pkausmif;om;rsm;tzGJUcsKyfudk atmifjrifpGm wnfaqmufEdkifjcif; jzpfygw,f/
{nfUonfawmfrsm;eJh b0wlvlrsKd;pkausmif;ol^om;taygif;wdkh'DtzGUJ csKyfBuD;[m ppfreS w
f hJ trsK;d om;a&;pdw"f gwf tajccH? oefYpifreG jf rwfvw
S hJ &nf,
G cf suef YJ cspcf if&if;ES;D rI
rSwfcsuf- apmatrdk;vdk (u&if) trnf&if;rSm apmtefumrdk;vdkjzpfonf/ oHawmifZmwdjzpf ,cktcg uG,fvGefNyDjzpfonf/ zcifrSm
649
eHrnfBuD; u&ifpma&;q&m wOD;jzpfaom "ruxdu q&mrdk;vdkjzpfonf/

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
uaeNyD; rSefuefdk;om;pGm ay:aygufvm&wJh tzGJUcsKyfjzpfaMumif; uRefawmf &J0HhpGm0efcH&Jygw,f/ 'Dvdk jrifhjrwfaom
&nf,
G cf su0f g'eJY awmifw
h if;cdik rf mwJh nDw
G af &;tiftm;awGaMumifh b,favmuf tiftm;BuD;rm;wJh tzsuo
f rm;rsm;
&JU rkefwdkif;ab;tE&m,frsm;eJY &ifqdkif&apumrl b,ftcgrS rNydKuGJrysufqD;Edkifygbl;qdkwm uRefawmf tav;teuf
,HkMunfygw,f/ vlYordkif;wavQmufudk qef;ppfvdkYSd&if ausmufacwfupNyD; ,ckuRefawmfwdkY&JU odyH acwfwdkifatmif
tqifhqifhwdk;wufajymif;vJvmwJh acwfBuD;jzpfygw,f/ 'DvdkacwfBuD;rSm uRefawmfwdkYwawG[m woD;wjcm;? bmod
bmom &yfwnfaevdkY rjzpfawmhbl;qdkwm od&ygvdrfhr,f/
wdk;wufaewJh acwfeJYtnD uRefawmfwdkY vlrsKd;pktm;vHk; &yfwnfEdkifa&;eJY wdk;wufzGHUNzdK;a&;udk aSUINyD;
'DtzGJUcsKyfudk wnfaxmifcJhMuygw,f/ tJ'gaMumifh 'DuaeY vlrsKd;pkausmif;om;rsm;&JU rGefjrwfoefYpifwJh &nfG,fcsuf
rsm;udk nDGwfpGm vkyfaqmifoGm;MuzdkY 'DtzGJUcsKyfBuD;udk wnfaxmifEdkifcJhjcif;tm;jzifh jrefrmordkif;udk wenf;wzHk
jznfhpGufa&;om;vdkufwmeJY wlygvdrfhr,f/
'gwifru vlrsKd;pk&JUu@udkvnf; ydkrdkxGef;ajymif awmufyvmEdkifr,fqdkwm rvGJraoGygyJ/
{nfUonfawmfrsm;eJh cspfvSpGmaom vlrsKd;pkausmif;ol^om;taygif;wdkhqufvufNyD; 'DtzGJUcsKyfBuD[m uRefawmfwdkY vlrsKd;pk&JUordkif;rSm b,favmuf ta&;ygt&ma&mufvmr,fh
tzGJUcsKyfBuD;jzpfaMumif;udk Sif;jyyg&ap/ uRefawmfwdkYEdkifiH[m aemifawmfArmrsm;eJY twl Srf;? ucsif? u&if? u,m;?
csif;? &cdkif? rGef pwJh vlrsKd;rsm;tygt0if aygif;pkaexdkifMuwJh jynfaxmifpkBuD; jzpfygw,f/ twdwfumvudk jyefvnf
qef;ppfvdkuf&if uRefawmfwdkY azmfjycJhwJh vlrsKd;pktm;vHk;awG[m oufOD;qHydkif bk&ifacwfrSmyJ jzpfjzpf? NAdwdoQe,f
csJUorm;eJY zufqpf*syefacwfrmS yJ jzpfjzpf? tifrwef pufqyk b
f ,
G af umif;wJh uRefb0udk qufwu
kd f tvl;tvSrd chf pH m;cJh
Mu&ygw,f/
'kw,
d urmppfBuD;NyD;aemuf uReaf wmfwYkd vlrsK;d pkawG[m e,fcsUJ vufatmufu vGwaf jrmufvNkd yD; ud,
k Mhf urm
ud,
k zf efw;D vdw
k hJ pdw"f gwfawG rMuHKzl;atmif wzGm;zGm; ay:aygufvmcJMh u&if; vH;k 0vGwv
f yfa&;twGuf wnDwGwf
wnf; pkaygif;wdkufyGJ0ifvmcJhMuygw,f/ 'DvdkeJYyJ 1947 ckESpfrSm vlrsKd;pkeJYpkaygif;NyD; vGwfvyfa&;&,lzdkYtwGuf yif
vHkpmcsKyfudk csKyfqdkcJhMuygw,f/ tJ'DpmcsKyfrSm t"du Edik if x
H al xmifciG ?Uf ud,
k yf ikd jf yXmef;cGirUf sm; &Scd pH m;apzdhk twdtvif;
xnfUoGif;cJUMuygw,f/
'gayrJh 1948 ckEpS f vGwv
f yfwhJ jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmf aMunmNyD;wJah emuf tckxufwikd f uRefawmfwYkd
vlrsKd;pkawG[m yifvHkpmcsKyfrSm oabmwlxnfhoGif;cJhwJh tcGifhta&;rsm;udk wif;jynfhusyfjynfh rcHpm;&bJ epfemqHk;IH;
ae&wm awGU&ygw,f/ 'gxufydkqdk;wmu uRefawmfwdkYvlrsKd;pkawG[m EdkifiHa&;t&vnf;aumif;? pD;yGm;a&;t&vnf;
aumif;? ynma&;eJY ,Ofaus;rIt&vnf;aumif; tppt&m&m zdESdyfcs,fvS,frI'Pf cHae&ygw,f/ 'DzdESdyfcs,fvS,frI
awG[m t*Fvyd ef ,fcsJUacwfu xufawmif ydrk &kd ufpuf qd;k 0g;ygao;w,f/ tcsKyftm;jzifh ajym&r,fq&kd if vlrsKd;pkrsm;
teuf ,ckvufSd vlrsKd;pkjynfe,fawG[m Armjynfr&JU yPmquf udkvdkeDEdkifiHav;rsm;b0 usa&mufaeygw,f/
{nfUonfawmftaygif;eJh b0wlvlrsKd;pkausmif;ol^om;rsm;cifAsm;uRefawmf tckwifjycJw
h hJ tajctaersm;&JU awmif;qdck suft& 'DuaeYwnfaxmifwhJ &efuek w
f uov
kd v
f rl sKd;pk
ausmif;om;rsm;tzGJUcsKyfBuD;udk arG;xkwfay;vdkuf&jcif;yJ jzpfygw,f/ 'gaMumifh 'DaeY[m uRefawmfwdkY vlrsKd;pkausmif;
om;rsm; &mZ0ifrSm armfuGef;wif&pfrJh aeYxl;aeYjrwfBuD; jzpfw,fqdkwm uRefawmftcdkiftrm ,HkMunfygw,f/
'DaeY uRefawmfwYkd &UJ 0rf;enf;aMuuGb
J ,
G &f m aumif;vSwb
hJ 0udv
k nf; wifjyvdak o;w,f/ 'DuaeY uRefawmf
wdkY&JU pD;yGm;a&;? ,Ofaus;rI? ynma&;eJY vlrItaqmufttHkrsm;[m NydKvJysufpD;csif;rvS ysufpD;usqif;jcif;cHae&
w,fqdkwm b,folvm jiif;EdkifyghrvJ/
'gawG[m acwfwacwf&UJ azsmufzsuv
f Ykdr&wJh urn;f ausmufpmawGyJ jzpfygw,f/ 'DuaeY uReaf wmfwYkdtzdYk
rSm 'Drdkua&pDt*Fg&yfrsm;jzpfwJh vGwfvyfrItcGifhta&; wef;wlrIawG[mvnf; pmtkyfBuD;xJrSmomSdNyD; vufawGUrSm
taumiftxnfSmr&ovdk jzpfaeygw,f/ ,aeY vlrsKd;pknDi,f? nDri,frsm;&JU aemifa&;udk pOf;pm;Munfh&if txl;yif
&ifav;p&m aumif;vSygw,f/
uRefawmf txufygwifjycJhovdkyJ 'DuaeY uRefawmfwdkYwawG&JU ,Ofaus;rI? pmay? ynma&;? pD;yGm;a&;
tcGifhta&; ponfrsm;tm;vHk;[m ,drf;,dkifNydKvJaewm txiftSm; awGUcJh&ygNyD/ 'Dvdk,drf;,dkifNydKvJaerIudk jyefvnf
ysKd;axmifzdkY[m uRefawmfwdkY &efukefwuodkvfrSmSdwJh vlrsKd;pkausmif;om;rsm;&JU vufxJrSm vHk;0wnfSdaew,fvdkY
,HkMunfrdw,f/ tJ'gaMumifh 'DaeY uRefawmfwdkYtzGJUcsKyf&JU a0iSxm;wJh0g'eJY&nfG,fcsufawG ygSdwJhtwdkif; tcsif;csif;
cspfcif&if;ESD;rI ydkrdkwdk;wufa&;? ,Ofaus;rI? ynma&;eJY trsKd;om;a&;rsm;udk uRefawmfwdkYwawG[m vufwGJNyD; pkaygif;
650

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


aqmifu
G Mf u&ef oHE|d mef tcdik t
f rmcsMuygpdYk / uReaf wmfwYkdwawG[m aemifwacwfwikd ;f jynfeYJ trsK;d om; wm0efrsm;udk
&mZ0ifuay;tyfovdk rSefuef&J0HhpGmxrf;aqmifzdkY rarhaysmuf&ef pGJjrJpGmrSwfxm;MuzdkY txl; vdktyfygw,f/
{nfUonfawmftaygif;eJh b0wlvlrsKd;pkausmif;ol^om;rsm;cifAsm;uRefawmfwYkd tckvkd wnfaxmifcw
hJ hJ tzGUJ csKyf[m vlrsKd;pk? vlrsKd;pkvYkd wzGzaG <u;aMumfaewm[m usOf;ajrmif;
aom vlrsKd;a&;pdwf"gwf vHk;0r[kwfygbl;qdkwm twdtvif; ajymMum;cJhyg&ap/
uRefawmfwdkY tzGJUcsKyfBuD;[m aemifudk taESmifht,Suf ab;tE&m,faygif;rsm;pGmeJY &ifqdkif&ayvdrfhOD;r,f/
b,fvykd ifBuD;rm;aom tE&m,feYJ MuHKawGU&apumrl wOD;ay:wOD; cspfcif&if;ES;D jcif;? pdwo
f abmxm;BuD;jcif;? onf;cH
jcif;eJY ta&;BuD;qHk;jzpfwJh aoG;pnf;nDGwfa&;udk tcdkiftrmwnfaxmifNyD; usa&mufvmorQ ab;tE&m,frsm;udk
atmifjrifpGm wGef;vSefNzdKcGif;ypfEdkifMu&ef tav;teuf wdkufwGef;cJhygw,f/
aemufq;kH taeeJY uRefawmfwYkd tzGUJ csKyf&UJ &nf,
G cf sufrsm; xajrmuf atmifjrifEikd yf gap/ vlrsKd;pkrsm; arQmfreS ;f
vHk;yef;aeMuwJh tem*wfacwfopfBuD;odkY tjrefqHk;wufvSrf;EdkifygapvdkY qkawmif;&if; ed*Hk;csKyfcJhygw,f/
]]&efukefwuodkvfvlrsKd;pkausmif;om;rsm;tzGJYcsKyf wnfwHUcdkifjrJygap}}
]]vlrsKd;pkausmif;om;tcsif;csif; aoG;pnf;nDGwfxm0&cdkifjrJygap}}

ausmif;om;;vIy&f mS ;rIwiG yf g0ifcahJ om vlrsK;d pkausmif;om;acgi;f aqmifrsm;

Source: AAPPB

Source: KW

Source: UNLD Press

Source: Peace Jounal

ide;f u,ef;xef (c) OD;aTat; a'guw


f mausmufcsr;f a,mifa0
(c)
,l*sif;odkuf (Srf;)
(u,ef;)

OD;vSaz (c) OD;wifaU Zmf


(&cdik )f

OD;ombef;
(&cdik )f

idef;u,ef;xef (c) OD;aTat; - 1962 ck? Zlvdkif (7) &uf ta&;tcif;jzpfyGm;csdefwGif &efukefwuodkvfwGif aemuf
qH;k ESpf ausmif;om;wa,mufjzpfNyD; if;ta&;tcif;wGif yg0ifco
hJ nf/ xdu
k mvwGif vlrsKd;pkausmif;om;rsm;tzJUG csKyf\
twGif;a&;rSL;csKyftjzpf aqmifGufcJhonf/ 1963 jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;? (6) cdkifqEjyyJGwGif vlrsKd;pkausmif;om;rsm;
tzJGUcsKyfrS wuf<upGmyg0ifEdkifa&;udk OD;aqmifrIay;cJhonf/ Nidrf;csrf;a&;aqG;aEG;yJGysuf tzrf;tqD;rsm;aMumifh wdrf;
aSmifaecJh&onf/ 1964 ck? Mo*kwfv (8) &ufwGif u,ef;jynfopfygwD wnfaxmifaomtcg twGif;a&;rSL;tjzpf
pwifwm0ef,lcJhonf/ u,ef;jynfopfygwD Ou|tjzpf 2006 ckESpf? Mo*kwf (21) &ufaeY uG,fvGefcsdeftxd wm
0ef,lcJhonf/ touf (65) ESpfwGif uG,fvGefonf/ (cspfMunfa&;? twJG- 4? Edk0ifbm? 2006? pm- 20)
a'guw
f mausmufcsr;f a,mifa0 (c) ,l*si;f odu
k f - vGwfvyfaom jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf\ yxrqHk;orwBuD;
p0faTodkuf\ om;jzpfonf/ 1962 ck? Zlvdkif (7) &uf ta&;tcif;jzpfyGm;csdefwGif vlrsKd;pkausmif;om;rsm;tzJGUcsKyf\
b@ma&;rSL;jzpfNyD; t*Fvyd pf menf;jytjzpf &efuek w
f uov
kd w
f iG f aqmifu
G af ecsed jf zpfonf/ 4if;ta&;tcif; aemufyikd ;f
1963 ckESpftxd wdrf;aSmifae&NyD; Srf;trsKd;om;a&;ESifh vlrsKd;pkta&;udprsm;twGuf ajratmufvIyf&Sm;cJh&onf/
1963 ckESpfwGif awmcdkcJh 1964 ck Srf;jynfwyfrawmf xlaxmif&mwGif OD;aqmifyg0ifcJhNyD; 1977 ckESpftxd
OD;aqmifco
hJ nf/ 1997 ck uae'gEdik if ?H NAdwu
d v
kd b
H ,
D mwuov
kd rf S Edik if aH &;odyyH g&*lbUGJ &Scd o
hJ nf/ trsK;d om;jyefvnf
oifjh rwfa&;tpDtpOf (NRP) ESihf (UNLD-LA) \ tqifjh rift
h MuHay;t&mSt
d jzpf aqmifu
G cf o
hJ nf/ Sr;f jynforl sm;
ta&;omru jrefrmwEdkifiHvHk;ta&; udprsm;jzpfonfh trsKd;om;jyefvnf&ifMum;apha&; udp&yfrsm;twGuf olb0
wavQmufvHk;ESifh uG,fvGefcsdeftxd epfjrKyfvkyfaqmifcJhonf/ 24? 7? 04 &ufaeY touf (65) ESpft&G,fwGif uae
651

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
'gEdkifiH? beful;Am;NrdKUwGif uG,fvGefcJhonf/ (Srf;oHawmfqifh? UNLD Press, Various Website)
OD;vSaz - ausmif;om;nDGwfa&;wyfOD; pwifzJGYpnf;prS p vlrsKd;pkudk,fpm;vS,fwOD; tjzpfyg0ifaqmifGufcJhNyD;
1956-57 wuotrIaqmiftzJGUwGif EdkifiHjcm;a&;Xmewm0efcHtjzpf wm0ef,lcJhonf/ 1962 Zlvdkif (7) &uf
ta&;tcif;jzpfymG ;csed w
f iG f &efuek w
f uov
kd ?f lyaA'XmewGif okyjf yq&mtjzpf wm0efxrf;aqmifaeonf/ if;ta&;
tcif;jzpfyGm;rIudk tpnf;ta0;pwifcsdefrS aemufqHk;ypfcwfonftxd wuoatmufxyfSd wuopm;aomufqdkifrS
wcsdefvHk; apmifhMunfhaecJhonf/ 1963 ckESpfwGif jynfwGif;Nidrf;a&;vIyfSm;rIwGif yg0ifNyD; 'DZifbmv (12) &ufaeYwGif
tzrf;cH&onf/ 12? 2? 69 &uf (jynfaxmifpkaeY) tif;pdefaxmifrSxkwf noef;acgifausmfwGif udk;udk;uRef;odkY
ydkYaqmifjcif;cH&onf/ udk;udk;uRef; uRef;zsufodrf;a&;wdkufyJGwGif yg0ifcJhonf/ 1971 Edk0ifbm (11) &ufwGif
uRef;zsufodrf;tNyD; tif;pdefaxmifodkY jyefa&mufvmonf/ tif;pdef axmifrS rvTwfciftxd nOf;qJcH&jyefonf/
1972 ck {NyDv (12) &ufwGif tif;pdefaxmifrS jyefvGwfvmonf/ Spfav;vHk;ta&;tcif;wGif yg0ifcJhonf/ 1989
a':atmifqef;pkMunf\ tmPmzDqefa&;vIyfSm;rI yg0ifNyD;aSmifwdrf;&um Mo*kwfv (8) &ufaeYwGif bk&m;oHk;ql
pcef;odkY a&mufSdonf/ ol\ a'gif;tdk;a0pmapmifrS ]]uRef;twdwft&dyfyrm}} tcef;quf aqmif;yg;onf udk,fawGY
uRef;tawGUtMuHKudk a&;om;xm; xifmS ;onf/ 1991 rS tcef;quftjzpfazmfjycJo
h nf/ a&'D,zkd &D;at;S jrefrmydik ;f
owif;axmuftjzpf vkyfudkifcJhonf/ &cdkifjynftrsKd;om;aumifpD (ANC) wGif tzJGU0ifwOD;tjzpf aqmifGufcJhonf/
wdik ;f &if;om;vlrsK;d rsm;aumifpw
D iG f (ENC) &cdik v
f rl sK;d pku,
kd pf m;vS,jf zpf jyefMum;a&;ESiphf nf;H;k a&;aumfrwD wm0efcH
tjzpf aqmifGufaeonf/ (jirf;? a'gif;tdk;a0/ w,fvDzkef;ar;jref;csuf/ tD;tefpD0ufbf)
OD;ombef;- &cdkiftrsKd;om; wOD;jzpfonf/ wyfOD;ausmif;om; wOD;jzpfNyD; wuo trIaqmiftjzpf 1960-61 ck
ESpw
f iG af qmif&u
G cf o
hJ nf/ 1988 aemufyikd ;f jynfaxmifpw
k ikd ;f &if;om;vlrsK;d rsm;'Dru
kd a&pDtzGYJcsKyf (UNLD) \ wdik ;f &if;
om;vlrsKd;pka&;&maumfrwD0ifESifh vkyfief;aumfrDwD0ifjzpfonf/ yxrtBudrf 1991 rS 1995 txd axmifcscH&onf/
,ckpmtkyfjyKpk&mwGif ulnDcJhrIjzifh 1998 wGif tzrf;cH&NyD; (6) ESpftMum 2004 ck? ZlvdkifvwGif axmifrS jyefvGwfvm
onf/ (atatyDyDbD? tifwmeuf)

(i) 1960-61 &efuek w


f uov
kd af usmif;om;rsm;or* tpD&ifcpH m
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*
( 1960 - 1961 )

trIaqmiftzGt
YJ pD&ifcpH m
1/ zGJUpnf;jcif;
2/ trIaqmiftzGJU0g'ESifh vkyfief;pOfrsm;
3/ trsKd;om;a&;twGuf aqmifGufcsufrsm;
4/ ausmif;om;tcGifhta&;rsm; xdyg;vmjcif;ESifh aqmifGufcsufrsm;
5/ ynmoifMum;a&;ESifhywfoufaom aqmifGufcsufrsm;
6/ yGJobiftcrf;tem;rsm;
7/ taxGaxGvkyfief;rsm;
8/ Xmeqdkif&mvkyfief;rsm;
9/ aus;Zl;wifSdjcif;
10/ ed*Hk;
(1) zGJYpnf;jcif;
(u) aG;aumufyGJrsm; / / 1960-61 &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*? Ou|? 'k-Ou|ESifh aiGxdef;wdkYudk
aG;aumufwifajrmuf&ef yxrtywf wuoaG;aumufyGJudk 1960 ckESpf? Mo*kwfv (19) &ufaeYwGif usif;yrnf[k
aG;aumufyGJt&mSdu aMunmcJhonf/ ,SOfNydKiftaG;cHvdkolrsm;\ avQmufvTmrsm;udk 1960 ck? Mo*kwfv (16)
652

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


&ufaeY? nae (3) em&DrwdkifrD aG;aumufyGJ t&mSdxH wifoGif;&rnf[k aMunmcJhonf/
Ou|ae&mwGif ,SOfNydKiftaG;cH&ef avQmufvTmwifoGif;ol (3) OD;SdNyD;? 'k-Ou|ae&mtwGuf avQmufvTm
wifoGif;ol (7) OD;ESifh aiGxdef;ae&mtwGuf (3) OD;SdcJhonf/ 'k-Ou|ae&mtwGuf (7) OD; teufwOD;tm; wuozGJU
pnf;yHkpnf;rsOf;ESifh rudkufnDojzifh y,fcscJhonf/
rdrdwdkYqEtavsmuf avQmufvTmrsm; jyefvnfkyfodrf;Edkifaom Mo*kwfv (17) &ufaeY? nae (3) em&Drwdkif
rD Ou|ae&mrS (2) OD;? 'k-Ou|ae&mrS (4) OD;ESifh aiGxdef;ae&mrS (1) OD;pD toD;oD;avQmufvTmrsm;udk jyefvnf
kyfodrf;oGm;aomaMumifh Ou|ae&mwGif udkwifat;rSm NydKifbufrSd taG;cH&NyD;? 'k-Ou|ESifh aiGxdef;ae&mrsm;
wGif (2) OD;pD ,SOfNydKif&ef usefcJhonf/
xdkYaMumifh 'k-Ou|ESifh aiGxdef;ae&mrsm;twGuf aG;aumufyGJjyKvkyf&m 'k-Ou|ae&mwGif udkwifarmifESifh
aiGxdef;ae&mwGif udkeEwdkYtm; aG;aumufjcif;cHcJh&onf/
trIaqmif (6) OD;ae&mtwGuf 'kwd,tokwf aG;aumufyGJudk 1960 ck? Mo*kwfv (25) &ufaeYwGif
usif;yrnf[k aG;aumufyGJt&mSd udkwifat;u aMunmcJhonf/ wuoaG;aumufyGJudk odumSdpGm usif;yEdkifa&;?
,SOfNydKifolrsm; tav;teufxm;Sda&;wdkYtwGuf 0ifa&muf,SOfNydKifolrsm;onf pabmfaiGusyf (50) (ig;q,fusyf)
wdwdudk avQmufvTmESifh twlwifoGif;&ef 0ifa&muf,SOfNydKifolonf ay;aom rJtm;vHk;wdkY\ (4) yHk (1) yHk r&SdvQif
xdkpabmfaiGudk wuorS odrf;,lrnf[k aMunmcJhonf/
avQmufvTmwifoGif;ol (8) OD; Sdonfhteuf (2) OD;rSm rdrdwdkYqEtavsmuf avQmufvTmrsm;udk jyefvnfkyf
odr;f oGm;ojzifh usefo
dS l (6) OD;jzpfaom udAk aqGav;? udrk if;axG;? udo
k mbef;? udv
k MS unf? udak pmarmif? udx
k eG ;f Munf
wdkY (6) OD;rSm wuo trIaqmifrsm;tjzpf ,SOfNydKifolrSd taG;cHcJh&onf/
(c) trIaqmiftzGYJ / / &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* (1960- 61) \ yxrtBudrf trIaqmiftpnf;t
a0;udk 1960 ck? Mo*kwfv (24) &ufaeYwGif jyKvkyfusif;ycJhonf/ xdktpnf;ta0;rS tdk;a0r*Zif;wm0efcH tjzpf
udkvSaTESifh pmMunfhwdkufrSL;tjzpf udkjrodef;wdkYtm; aG;aumufwifajrmufMuNyD; atmufygtwdkif; trIaqmiftzJGUudk
zGJUpnf;cJhonf/
udkwifat;
Ou|
udkwifarmif
'k-Ou|
udkeE (0dZm-*kPfxl;)
aiGxdef;
udkAaqGav;
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
udkapmarmif
wGJbuftwGif;a&;rSL;ESifh owif;ESifhjyefMum;a&;XmerSL;
udkxGef;Munf
EdkifiHjcm;qufoG,fa&;XmerSL;
udkrif;axG;
upm;ckefpm;ESifh,Ofaus;rIXmerSL;
udkombef;
ausmif;om;oufomacsmifcsda&;XmerSL;
udkvSaT
tdk;a0wm0efcH
udkjrodef;
pmMunfhwdkufrSL;
(*) qyfaumfrwDrsm; /
/ &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*\ zGJUpnf;tkyfcsKyfyHkpnf;rsOf; tcef;(10)? t
ydk'f (7) t& zGJUpnf;&rnfh qyfaumfrwDrsm;ESifh vdktyfaomXmersm;twGuf qyfaumfrwDrsm;udk atmufygtwdkif;
zGJUpnf; cJhonf/
tdk;a0r*Zif;aumfrwD
udkvSaT
tdk;a0wm0efcH
udkeE
(aiGxdef;)
udkxGm;pdef
twGif;a&;rSL;
udkausmfcif
tvkyfrefae*sm
udkvSwif
aumfrwD0if
udkZeDOD;
aumfrwD0if
r&D&Da|;
aumfrwD0if
653

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
pmMunfUwdkufaumfrwD
udkjrodef;
udkeE
udkwifarmif
udkjroef;
udkvSodef;
udkarmifarmifwifh
udkpdk;0if;

wm0efcH
(aiGxdef;)
'k-Ou|
twGif;a&;rSL;
aumfrwD0if
aumfrwD0if
aumfrwD0if

ausmif;om;oufomacsmifcsda&;aumfrwD
udkombef;
udkwifarmif
udkeE
udkjrifhaz
udkatmifausmfEk
udkpHausmfarmif
rjrifhjrifh

wm0efcH
'k-Ou|
(aiGxdef;)
twGif;a&;rSL;
aumfrwD0if
aumfrwD0if
aumfrwD0if

owif;ESifUjyefMum;a&;aumfrwD
udkapmarmif
udkwifarmif
udkausmfcif
udkrsKd;jrifh
udk0if;BudKif
udkjrifh
udkav;&D

wm0efcH
'k-Ou|
twGif;a&;rSL;
aumfrwD0if
aumfrwD0if
aumfrwD0if
aumfrwD0if

vlxkqufoG,fa&;aumfrwD
udkvSMunf
udkwifarmif
udkeE
udkudkMunf
udk0if;Akdvf
udkatmifjrifh
udkjrifharmif
rcifoef;jrifh

wm0efcH
'kOu|
(aiGxdef;)
aumfrwD0if
aumfrwD0if
aumfrwD0if
aumfrwD0if
aumfrwD0if

(C) tzGJYtpnf;rsm;twGuf wuoudk,fpm;vS,f


wuov
kd u
f pm;ckepf m;aumfrwDtwGuf wuoud,
k pf m;vS,rf sm;tjzpf atmufyg (5) OD;udk aG;cs,fco
hJ nf/
udkrif;axG;
upm;ckefpm;ESihf,Ofaus;rIwm0efcH
udkjrodef;
wuopmMunfhwdkufrSL;
udkwifarmifaqG
udkbGefY
udkausmfpdk;
654

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


(i) trIaqmiftzGJYtpnf;rsm;
wuotrIaqmiftpnf;ta0;udk (18) Budrfusif;ycJhonf/ tdk;a0wm0efcHESifh pmMunfhwdkufrSL;rsm; twGuf
(17) Budrfom jzpfayonf/ trIaqmifrsm;ESifh tpnf;ta0; wufaomtcsdefrsm;rSm atmufygtwdkif; jzpfonf/
udkwifat;- (18) Budrf? udkwifarmif- (12) Budrf? udkeE- (18) Budrf? udkAaqGav;- (18) Budrf?
udkapmarmif- (13) Budrf? udkxGef;Munf- (17) Budrf? udkvSMunf- (13) Budrf? udkombef;- (17) Budrf?
udkrif;axG;- (12) Budrf? udkjrodef;- (11) Budrf? udkvSaT- (17) Budrf/
(2) trIaqmiftzGJY\ 0g'ESifUvkyfief;pOfrsm;/
&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* 1960-61 \ Ou|opf usrf;opmusdeq
f ykd u
JG kd 1960 ck? Ed0k ifbmv
(17) &ufaeYwiG f wuocef;rusif;yum &efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* 1960-61 trIaqmiftzGUJ \0g'ESihf
vkyfief;pOfrsm;udk atmufygtwdkif; xkwfjyefaMunmcJhonf/
0g'
1/ ausmif;om;tcGifhta&;umuG,fa&;? tqifhtwef;jrifhaomynma&;ESifh ausmif;om;b0om,majzmifhjzL;a&;?
2/ ausmif;om;nDGwfa&;ESifh w&m;rQwaom ausmif;om;ta&;jyemwdkif;wGif aqmifGufvdkaom ausmif;om;
tiftm;pkrsm;? ausmif;om;tzGJUtpnf;rsm;ESifh yl;wGJaqmifGufa&;?
3/ Nidr;f csrf;pGm ynmoifMum;a&;? ,Ofaus;rI xde;f odr;f jriw
hf ifa&;ESihf ausmif;om;tcsif;csif; &if;ES;D pGmaygif;oif;quf
qHa&;/
EdkifiHwumausmif;om;vIyf&Sm;rIESifhywfoufonfh tajccHoabmxm;
1/ bmomt,l0g' rcGjJ cm;bJ? tom;ta&mif rcGjJ cm;bJ? Edik if w
H umausmif;om;rsm;ESihf &if;ES;D cspfMunfa&;? rdwaf qGjzpf
a&;wdkYtwGuf vkyfaqmif&ef?
2/ ynmoifMum;a&;tajctae ydrk w
kd ;kd wufaumif;rGeaf &;twGuf Edik if w
H umausmif;om;rsm;? ausmif;om;tzGUJ tpnf;
rsm;ESifh yl;aygif;aqmifGuf&ef?
3/ urmYNidr;f csr;f a&; xde;f odr;f a&;ESihf e,fcsUJ qefYusiaf &;? udv
k ekd pD epfqefYusiaf &;? trsK;d om;vGwaf jrmufa&; wdu
k yf rJG sm;
tm; taxmuftuljyK&ef?
4/ befa'gif;wGif usif;yaom tmS-tmz&duausmif;om;rsm;nDvmcHESifh (5) Budrfajrmuf urmYausmif;om;rsm;or*
nDvmcHBuD;rS csrSwfaom urmhjidrf;csrf;a&;xdef;odrf;a&;? vufeufavQmhaygha&;vkyfief;rsm;udk vkyfaqmif&ef?
5/ EdkifiHwumausmif;om;rsm; aoG;pnf;nDnGwfa&;twGuf BudK;yrf;aqmifGuf&efwdkY jzpfonf/
vkyfief;pOfrsm;
wuotrIaqmiftzGJUonf wuodkvf\ a,bk,stajctaersm;udk oHk;oyfum atmufygtajccHvkyfief;
rsm; csrSwfcJhonf/
1/ ESpfcgusausmif;xkwfpepf y,fzsufa&;?
2/ tcvGwf ynmoifMum;a&;pepf jyefvnf&Sda&;?
3/ wuodkvfwGif ynmoifMum;a&; tajctae aumif;rGefap&ef rzefwD;EdkiforQ ZGefvaemufqufwGJ pmar;yGJrsm;
qufvufxm;Sd ay;&ef?
4/ wuodkvfwGif jrefrmpmudk oifMum;rIr@dKiftjzpf owfrSwfay;&ef?
5/ pwdkifyif paumvmSpfrsm; t&nftwGufESifh t&nftcsif; wdk;jrifhay;&ef?
6/ jy|mef;aom ausmif;oHk;pmtkyfrsm;? ausmif;oHk;ud&d,mrsm; oufompGm&Sda&;?
7/ ausmif;om;rsm;twGuf Munf;? a&? av toGm;EIef;rsm; avQmhaygha&;?
8/ wuodkvfaxmufyhHaMu; ydkrdkay;&ef?
9/ ausmif;aqmifopfrsm; wdk;csJUaqmufvkyfay;a&;?
10/ t&nftcsif;jynfhq&mrsm; ydkrdkcefYxm;ay;a&;?
11/ tajctaeESifh rudkufnDbJ jy|mef;xm;aom ausmif;pnf;urf;rsm; y,fzsufay;a&;?
12/ 1959 ckESpf wuodkvftufOya' (jyifqifcsuf) y,fzsufay;a&;?
13/ q&mausmif;om; em;vnfrIwdk;wufa&;ESifh &if;ESD;pGm yl;wGJvkyfaqmifa&;twGuf BudK;yrf;&ef/
655

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(3) trsKd;om;a&;twGuf aqmifGufcsufrsm;
udkvdkeDpepfqefhusifa&;ESifU ulrifwefusL;ausmfrIqEjyyGJ
azazmf0g&D (21) &uf udkvdkeDqefYusifa&;aeYwGif vli,fausmif;om; trsKd;orD;tzGJUrsm;uBuD;rSL; udkvdkeD
pepfqefYusifa&;ESifh tar&duef autrfwDusL;ausmfrI uefYuGufqEjyyGJBuD;udk BuD;rSL;usif;yum b,fvf*sD,HoHHk;ESifh
tar&duefoHHk;rsm;odkY oGm;a&mufqEjycJhonf/
qEjyyGJwGif jrefrmjynf\ ajrmufbufESifh taSUbufa'orsm;odkY vufeufjzifh0ifa&muf usL;ausmfae
aom tar&duefe,fcsJUorm;\ cg;ydkufaqmif autrfwDusL;ausmfa&;orm;rsm;tm; armif;xkwfa&;ESifh uGef*dkjynf\
w&m;0if0efBuD;csKyf vlrGefbm;tm; owfjzwfvdkufrIudk uefYuGufa&;wdkYtwGuf jrefrmEdkifiHSd vli,fausmif;om;?
trsKd;orD;rsm;ESifh jynfolw&yfvkH; yg0ifum qEjycJhayonf/
odkY Nidrf;csrf;pGm qEjyolrsm;tm; yxptpdk;&onf rsuf&nf,kdAHk;? rD;owfydkuf? 0g;&if;wkwfrsm;omru
aoewfrsm;jzifyh if ypfcwftMurf;zufum t"rErdS Ef iS ;f cJah yonf/ odYktMurf;zufum &uf&ufpufpuf ESrd Ef iS ;f rIaMumifh
OD;vlav;ESifh udkoef;jrifhwdkY aoqHk;onfhtjyif? twGif;vlemtjzifh oHCmawmf (1) yg; tygt0if vlaygif; (53)
OD; 'Pf&m&um? tjyifvel mtjzpf trsm;tjym; 'Pf&m&Scd ahJ yonf/ nbufwiG f qufvufqEjyaom jynforl sm;tm;
qufvuf tMurf;zufESdrfESif;um yk'fr (144) xkwfcJhayonf/ vli,fausmif;om; jynfol tajrmuftrsm;udkvnf;
zrf;qD;cJhayonf/
xdYkaMumifh azazmf0g&D (24) &ufaeYwiG f tMurf;zufrI Iwcf sa&;? tar&duefpu
G zf ufrEI iS hf ulrifwefusL;ausmrf I
rsm;tm; rsufajcrysufa&;wdYk twGuf ausmif;om;xkqEjyyGu
J kd wuocef;rwGif Auorsm;tzGUJ csKyf? &uowdYk BuD;rSL;
um usif;ycJhonf/
xdYk jyif Adv
k rf LS ;csKyfa[mif;ausmfaZm acgif;aqmifaom e,fcsJUqefYusifa&;ESihf autrfwu
D sL;ausmfrI wdu
k zf suf
a&; trsKd;om;aumfrwDwGif yg0ifum wkwfjzLusL;ausmfrIqefYusifa&;vkyfief;rsm;wGif yg0ifcJhayonf/ AdkvfrSL;csKyf
a[mif;ausmfaZmftm; wuoodYk zdwaf c:um wkwjf zLusL;ausmfrEI iS hf ywfoufaom a[majymyGw
J ckukd jyKvkyu
f sif;ycJh
ayonf/
(4) ausmif;om;tcGifUta&;umuG,fa&;ESifU ywfoufaomaqmifGufcsufrsm;
(u) ausmif;pnf;urf;jyem /
/ ausmif;aqmifaumfrwDrS tMuHay;pnf;urf;rsm;udk a&;qGJxkwfjyefcJh&m
xdkpnf;urf;rsm;wGif ausmif;om;rsm; rvdkufemEdkifonfh tcsufrsm; yg0ifaeonf/ wuoonf ausmif;pnf;urf;Sd&
rnf[laom rludk vHk;0vufcHonf/ wuoonf ausmif;pnf;urf;ESifhywfouf ausmif;om;qEESifhtnD ausmif;
om;rsm;? q&mrsm; yl;aygif;ndEdIif;um ausmif;om;rsm;\ pmayoifMum;rItajctae? aexdkifrItajctaewdkYjzifh
udkufnDpGm a&;qGJxm;aom pnf;urf;rsm;jzpf&ef vdktyfonf[k wifjycJhayonf/
ausmif;aqmifaumfrwDrS wDxiG cf srSwv
f maom aoG;d;k om;d;k r[kwo
f nfh ausmif;pnf;urf;rsm;udk uefYuu
G f
cJhonf/
(c) ausmif;aqmifaumfrwDESifUausmif;omudk,fpm;vS,frsm;jyem /
/ 1959 ckESpf? pufwifbmvwGif &efukef
wuov
kd f ausmif;aqmifaumfrwDrS wuoud,
k pf m;vS,f (2) OD;tm; xkwyf pfcahJ yonf/ wuoonf ausmif;aqmif
aumfrwDwiG f wuoud,
k pf m;vS,f (2) OD; jyefvnfyg0ifa&;twGuf tpOftquf awmif;qdck o
hJ nf/ ,ckEpS w
f iG v
f nf;
ausmif;aqmifaumfrwDwiG f wuoud,
k pf m;vS,f (2) OD; yg0ifa&;twGuf xyfrBH udK;pm;&if; ausmif;aqmif aumfrwDxH
ar;jref;&mwGif ausmif;aqmifaumfrwDrS 1960 ckESpf? azazmf0g&D (3) &ufaeY wuodkvfaumifpDrS csrSwfcJhaom
o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;rS udk,fpm;vS,f (2) OD;tm; ausmif;aqmifaumfrwDwGif yg0ifcGifhjyK&ef[laom qHk;jzwf
csufudk jyefMum;cJhayonf/
odkY w&m;0ifjyefMum;csuft& avmavmq,f ausmif;aqmifjyemrsm;ESifh ywfouf qHk;jzwfcsufrsm;
csrSwfjcif;? aqmifGufjcif;rsm;wGif ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm; yg0ifEdkifa&;twGuf ausmif;aqmif o[m,ESifh
pmzwftoif;rsm;udk udk,fpm;jyKonfh o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;tzGJUcsKyf trIaqmiftpnf;ta0;rS o[m,ESifh
pmzwftoif;rsm;tzGUJ Ou|ESihf wuo vlxq
k ufo,
G af &; XmerSL;wdYk tm; ausmif;om;ud,
k pf m;vS,rf sm;tjzpf ausmif;
aqmifaumfrwDodkY apvTwfcJhonf/
ausmif;om;udk,fpm;vS,f (2) OD;teuf o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;tzGJUcsKyf Ou|udkom ausmif;aqmif
656

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


aumfrwDwGif vufcHNyD; wuovlxkqufoG,fa&;rSL;tm; o[m,ESifh pmzwftoif;rsm; tzGJUcsKyftrIaqmif r[kwf
aomaMumifh[k taMumif;jyum ausmif;aqmifaumfrwDwGif vufrcHbJ xm;cJhayonf/
,cifEpS Of ;D wGif ay:aygufaeaom ausmif;aqmif rvHak vmufrjI yemrsm;udk yg0ifajzSi;f &eftwGuf usefdS
aeaom ausmif;om;udk,fpm;vS,f (1) OD;ae&mwGif o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;tzGJUcsKyf twGif;a&;rSL;tm;
ausmif;aqmifaumfrwDoYkd ausmif;om;ud,
k pf m;vS,t
f jzpf xyfraH y;ydYk cYJ onf/ ausmif;aqmifaumfrwD obmywdonf
aemufxyfay;ydYk aom ausmif;om;ud,
k pf m;vS,t
f m; ausmif;aqmifaumfrwDwiG f vufc&H efukd taMumif;trsKd;rsKd;jyum
tcsdefqGJcJhayonf/
wcsdefxJwGif ausmif;aqmifaumfrwDwGif yg0ifaeaom ausmif;om;udk,fpm;vS,ftm;vnf; ausmif;aqmif
aumfrwDrS xkwfy,f&ef BudK;pm;jyefonf/ aumfrwDwGifyg0ifaom udk,fpm;vS,ftm; bGJU&oGm; ausmif;aqmifwGif
raeonfudk taMumif;jyum Mo*kwf (2) &ufaeYwGif usif;yaom? ausmif;aqmifaumfrwDodkY wufa&mufcGifh rjyKbJ
aumfrwDrS xkwfy,fcJhonf/
odkYaomf o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;tzGJUcsKyf twGif;a&;rSL;tm; tcsdefqGJxm;cJhaomfvnf; rSefuefaom
awmif;qdck suftm; rvGeq
f efEikd b
f J Mo*kwv
f (2) &ufaeYwiG f usif;yaom ausmif;aqmifaumfrwDoYkd wufa&mufciG jhf yK
cJh&onf/
(*) ausmif;om;rsm;tm; rw&m;dkufESufrI / / 27? 9? 60 &ufaeY? n (9) em&DwGif urmGwfvSnf;wef; t0dkif;
BuD;teD; vuf&nfaomuf&ef xGufvmaom ausmif;om; (3) OD;tm; 'k-AdkvfrSL;BuD;wOD;u dkufESufcJhayonf/
12? 11? 61 &ufaeYuvnf; tif;vsm;uefwGif iSufypfxGufaom ausmif;om;tcsKdUtm; ppfom;rsm; dkuf
ESufcJhayonf/
odYk tMurf;zuf&efpjcif;jzifh at;csrf;pGmaevdak om ausmif;om;rsm;tm; vIyf mS ;rIrsm;jzpfvmap&ef MuHpnf
zefwD;jcif;rsm;udk wuorS tav;teuf IwfcsuefYuGufcJhonf/ owif;pmSif;vif;yGJrsm;jzifh wuo\ oabmxm;
rsm;udk jynfolodkY wifjycJhayonf/
(C) trsKd;orD;ausmif;aqmifrsm; ESpfywfvnfnpmpm;yGJ /
/ trsKd;orD;ausmif;aqmif ESpfywfvnf npmxrif;
pm;yGrJ sm;udk ausmif;aqmifaSUjrufcif;jyifwiG f tpOftvmt& jyKvkycf MhJ uayonf/ ,ckEpS w
f iG f ausmif;om;a&;rSL;rsm;u
ausmif;aqmifaSU jrufcif;rsm;wGif usif;ycGirhf ay;bJ ausmif;aqmif xrif;pm;cef;wGio
f m usif;y&ef trdeYf ay;cJo
h nf/
odYk wm;jrpfjcif;onf ausmif;aqmif o[m,ESihf pmzwftoif;rsm;\ ta&;BuD;aom vkyif efrsm;tm; zsuq
f ;D ypfjcif;
csKd;ESrd yf pfjcif; oabmxm;odYk oufa&mufaeonft
h jyif? ausmif;aqmif ta&;tcif;rsm;wGif o[m,ESihf pmzwftoif;
rsm;\ vGwfvyfpGm aqmifGufEdkifcGifhudk ydwfyif&ma&mufojzifh wuoonf uefYuGufcJhayonf/
(i) ygarmucsKyfcefhxm;a&; /
/ AdkvfcsKyftpdk;&vufxufu cefYxm;cJhaom &efukefwuodkvf ygarmucsKyf
a'gufwmvSjrifh Ekwx
f u
G o
f mG ;ojzifh ygarmucsKyfae&mwGif xyfrcH efYxm;&ef ac:,l&m avQmufxm;ol (3) OD;Scd o
hJ nf/
wuodkvf tkyfcsKyfa&;? ynmoifMum;a&; jyemrsm;wGif ygarmucsKyfonf wuodkvfzGJUpnf;tkyfcsKyfyHkt& tmPm
tSdqHk; yk*dKvfjzpfaomaMumifh ygarmucsKyfcefYxm;a&;onf vGefpGmta&;BuD;onhf jyemjzpfayonf/ xdkYaMumifh
wuorS ygarmucsKyf cefYxm;a&;twGuf oabmxm;w&yfudk xkwfjyefaMunmcJhayonf/
wuodkvf tkyfcsKyfykHoPmefonf (Unitary System) jzpfonf/ odkYtwGuf ygarmucsKyfwGif tmPmrsm;
pkjyHKaeonf/ ygarmucsKyfonf wOD;wnf;tmPmSif jzpfaeonf/ wuodkvf wnfaqmufykHoPmefudk jyifqif&ef
vdktyfonf[k wifjycJhonf/
avmavmq,ftm;jzifh xdzk UJG pnf;tkycf sKyfypkH epfukd rjyifqifEikd rf D ygarmucsKyf aG;&mwGif ynmwd;k wufap&ef
aqmifGufEdkifrnfhol? tem*wf wuodkvf wdk;wufom,ma&;udk aqmifGufEdkifrnfhol? q&mrsm; ausmif;om;rsm;ESifh
qufqaH &; ajyjypfaumif;rGerf nfo
h ?l Nidr;f csrf;pGm ynmoifMum;a&;twGuf pGr;f aqmifEikd rf nfo
h ?l tusifph m&dw aumif;
rGefjzLpifrnhfoludkom aG;cs,fcefYxm;&ef wifjycJhayonf/
xdkoabmxm;udk EdkifiHawmf0efBuD;csKyfodkYvnf; wifjycJhayonf/ ygarmucsKyfcefYxm;a&;ESifh ywfouf
tpdk;&tmPmydkiftcsKdUu rdrdwdkY tvdkus cg;ydkufaqmif ygarmucsKyfwa,mufjzpfvma&; wuodkvfudk rdrdwdkY tvdkus
cs,fvS,fEdkifa&;wdkYtwGuf BudK;yrf;csufrsm;udkvnf; ausmif;om;xkodkY azmfxkwfwifjycJhayonf/
657

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
xdkYjyif ygarmucsKyfopfaG;cs,frnfh wuodkvfaumifpDtpnf;ta0;yGJodkY Zefe0g&Dv (28) &ufaeYwGif
wuoESifh tzGJUtpnf;aygif;pHku OD;aqmif 0dkif;0ef; qEjycJhMuonf/ wuodkvfaumifpD vlBuD;rsm;tm;vnf;
yef;Mum;vTm wapmifxw
k u
f m yefMum;cJah yonf/ wuov
kd af umifprD S ygarmucsKyftjzpf a'gufwmomvStm; aG;cs,f
cefYxm;cJhayonf/
ygarmucsKyftjzpf aG;cs,fjcif;cH&aom a'gufwmomvSonf ausmif;om;rsm;ESifh tpOftvmtm;jzifh
rajyjypfoljzpfaomfvnf; wuotaeESifh wuodkvfwGif rvdkvm;tyfaom jyemrsm; ray:aygufa&;? wdkif;jynf\
ynma&;wd;k wufa&;? wuov
kd f om,mwd;k wufa&;? Nidr;f csrf;pGm ynmoifMum;a&;wdYk twGuf qufvuf BudK;yrf;oGm;
rnfjzpfaMumif; aMunmcJhayonf/
(p) ausmif;aqmifrvHkavmufrIjyem /
/ ,ckESpf 1961 ck? ynmoifESpfwGif tpOftvmtm;jzifh SdaecJhaom
ausmif;aqmif rvHkavmufrIjyemrSm ydkrdkBuD;rm;vmcJhayonf/ &efukefwuodkvfwGif tpOftvmt& ausmif;aqmif
rvHak vmufrI cdS jhJ cif;aMumifh vnf;aumif;? vGecf ahJ omESpf pufwifbmv aemufqufwpJG mar;yGEJ iS hf rwfvpmar;yGrJ sm;wGif
atmifEIef;rsm;vmjcif;aMumifh vnf;aumif;? xD;wef;ESifh &efuif;aumvdyfudk tif*sifeD,mr[mXmeodkY kwfw&uf
aTUajymif;vmjcif;aMumifh vnf;aumif;? ay:aygufvmcJhonfh ausmif;aqmifjyemudk ajzSif;&ef BudKwif rjyifqif
aomaMumifh vnf;aumif;? ,ckEpS w
f iG f ausmif;aqmifrvHak vmufrjI yemrSm ydrk Bkd uD;rm;vmayonf/ odYkaomf wuov
kd f
tmPmydkifrsm;ESifh ausmif;aqmiftmPmydkifrsm;onf xdkjyemrsm;twGuf rnfodkYrQ BudKwifjyifqifjcif; rjyKcJhay/
ausmif;aqmifae&m rvHkavmufonfh jyemBuD;rm;vmNyD; xdyfwef;odkYa&mufvmrS ausmif;aqmiftmPmydkifrsm;
rsufvHk;jyL;cJh&ayonf/
ausmif;aqmifjyem BuD;rm;rIaMumifh wuoESifh o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;tzGJUcsKyfonf atmufyg
awmif;qdkcsufrsm;udk ausmif;aqmifaumfrwDodkY awmif;qdkcJhonf/
(u) wcef;vQif (2) a,mufxm;&ef?
(c) tu,f rvHkavmufvQif ,ckvufSd xrif;pm;cef;rrsm;wGif aexdkifapum ,m,Dxrif;pm;cef;rsm;
aqmufvkyf&ef?
(*) tu,f rvHkavmufvQif aexdkif&ef ,m,DwJrsm; aqmufvkyfay;&ef?
(C) ausmif;aqmifopfrsm; aqmufvyk af y;&efEiS hf ausmif;aqmifjyemudk ausmif;om;rsm;ESihf yl;wGaJ jzSi;f
&ef/
ausmif;aqmifae&mcsxm;a&;aumfrwDwGif ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm; yg0ifcGifhay;&ef awmif;qdkcJhay
onf/ xdkawmif;qdkcsufrsm;ESifh ywfouf 19? 6? 61 aeYwGif usif;yaom ausmif;aqmifaumfrwD tpnf;ta0;wGif
pOf;pm;um wcef; (2) a,mufxm;&efESifh ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm;tm; ausmif;aqmifae&mcsxm;a&;aumfrwD
wGif yg0ifcGifhay;&ef qHk;jzwfcJhavonf/
ausmif;aqmif ae&mrvHak vmufro
I nf ausmif;om;rsm;\ ynmoifMum;a&;udk rsm;pGmxdcu
kd o
f nf[k wuo
rS ,HkMunfayonf/ ae&mSdoavmufom ay;NyD;? usefolrsm; aecsif&mae rdrdwdkY bmomzefwD;Mu[laom tmPmydkif
wdkY\ t,ltqudk wuotaeESifh vHk;0vufrcHEdkifay/ xdkYaMumifh ausmif;aqmifaexdkif ynmoifMum;vdkonfh
ausmif;om;wdkif; ausmif;aqmifae&m&&ef wuoonf enf;vrf;trsKd;rsKd;SmMuH awmif;qdk wdkufyGJ0ifcJhayonf/
wuoonf avmavmq,f &ifqikd af e&aom ausmif;aqmifrvHak vmufrI jyemudk ajzSi;f Edik &f eftwGuf ,ckpmoif
cef;tjzpf jyKvkyfxm;aom bDtdkpDaumvdyftm; ausmif;aqmiftjzpf ajymif;vJum ausmif;om;rsm;tm;xm;&ef quf
vuf wifjycJhayonf/ odkYaomf 26? 6? 61 &ufaeY usif;yaom ausmif;aqmifaumfrwD tpnf;ta0;wGif wuo\
wifjycsuu
f kd ausmif;aqmifaumfrwD obmywd ygarmucsKyf a'gufwmomvSu vH;k 0vufrcHbJ obmywdtmPmoH;k
um y,fcscJhjyefonf/ xdkYaMumifh wuoonf 3? 7? 61 aeYwGif wuo ausmif;om;xk txl;tpnf;ta0;wck
ac:,lum ausmif;aqmifae&m tvHak vmuf&Sad &;? bDtpkd aD umvdyt
f m; ausmif;aqmiftjzpf ajymif;vJum ae&mcsxm;
ay;&efESifh ausmif;aqmifopfrsm; tjrefaqmufvkyfay;&ef wnDwGwfwnf; qHk;jzwfcJhavonf/ wuorS wifjycJh
aom wcef;ESpfa,muf aexdkifa&;rlwGif rauseyfaom ausmif;om;rsm; SdaeaomaMumifh wuoonf 3? 7? 61
&ufaeYwGif usif;yaom ausmif;aqmifaumfrwD tpnf;ta0;odkY ESpfa,mufwcef;pepfudk twif;rusifhoHk;bJ ESpf
a,mufESpfcef; aexdkifEdkifolrsm;udk if;wdkYqEt& ESpfa,mufa,mufcef; aexdkifcGifhjyK&ef wifjyawmif;qdkcJh&m ausmif;
aqmifaumfrwDrS y,fcscJah yonf/ xdYk jyif wuoonf txl;ausmif;om;tpnf;ta0;rS qH;k jzwfawmif;qdck sufrsm;udk
658

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


Zlvdkifv (8) &ufaeYwGif usif;yaom wuodkvfaumifpDodkY wifjyawmif;qdkcJhonf/ if;aumifpDtpnf;ta0; usif;y
aomaeYwGif wuoonf ausmif;om; (2000) ausmfESifh wuodkvfaumifpDtm; 0dkif;0ef;qEjycJhMuonf/ xdkUaMumifh
wuov
kd af umifprD S ausmif;aqmifae&mSmazGa&; txl;aumfrwDw&yf zGUJ pnf;um ausmif;aqmifaeolwikd ;f ae&m&Sad &;
wm0efay;tyfco
hJ nf/ ausmif;aqmifae&mSmazGa&;aumfrwDonf ,m,DwaJ usmif;rsm; aqmufvyk &f eftwGuf tpd;k &xH
aiG (7) odef; wifjyawmif;qdkcJhonf/ odkYaomf tpdk;&onf aiG (7) odef;udk xkwfray;bJaeojzifh ,aeYwdkif ,m,D
wJausmif; aqmufa&;vkyfief;rSm rpEdkifbJ jzpfaeayonf/ ausmif;aqmifr&ao;olwdkif; ausmif;aqmif&a&; jyem
rsm;vnf; ,aeYwdkifrajzSif;Edkifjzpfaeonf/ xdkYaMumifh ausmif;aqmifaeoifholwdkif; ausmif;aqmifae&m&a&;twGuf
Mo*kwfv (1) &ufaeYwGif usif;yaom ausmif;aqmifaumfrwD tpnf;ta0;odkY wuo&Jabmfrsm;onf ydkpwmrsm;
udkifaqmifum xyfrHqEjycJhMuonf/
,aeYxd ausmif;aqmifae&m r&Sdao;aom ausmif;ol? ausmif;om; trsm;tjym;Sdaeayao;onf/ if;wdkY
onf aexdik rf t
I cuftcJrsm;Mum;rS qif;&Jyifyef;pGm ynmoifMum;aeMu&ayonf/ if;wdYkEiS hf ywfouf ausmif;aqmif
aumfrwDESifhwuG wuodkvftmPmydkifrsm;wGifvnf;aumif;? EdkifiHawmftpdk;&wGifvnf;aumif;? wm0efBuD;rm;pGmSdae
onf[k wuorS ,lqayonf/ odkY&mwGif wm0ef&Sdol tmPmydkifrsm;taeESifh xdkausmif;ol? ausmif;om;rsm;twGuf
wdusaom oabmxm;rSdao;bJ jzpfaeay&m xdkjyem ajyvnfa&;twGuf qufvufaqmifGuf ajzSif;ay;&ef
vdktyfayonf/ wuotaeESifhvnf; ausmif;aqmifae&mr&Sdao;ol ausmif;om;rsm;twGuf qufvufwdkufyGJ0if
aqmifGufoGm;rnf jzpfayonf/
(5) ynmoifMum;a&;ESifUygwfoufaom aqmifGufcsufrsm;/
(u) aq;odyEH iS t
Uf if*sief ,
D m0ifciG t
Uf &nftcsi;f pmar;yGJ / / 1960-61 ynmoifESpf ESpfOD;ydkif;wGif &efukefwuodkvf
qD;edwfu Oypmtxufwef;udk atmifjrifNyD; aq;odyHESifh tif*sifeD,modkY 0ifa&muf&ef vdktyfonfh trSwfrjynfhol?
(Eligible) rjzpfolwdkYonf aq;odyHESifhtif*sifeD,modkY 0ifEdkifa&;twGuf bmompHk (5) bmompvHk; ajzqdk&rnfjzpf
aMumif; aMunmcJhonf/
odkYjyKvkyfjcif;onf aq;odyHESifhtif*sifeD,mwdkYwGif ausmif;taqmufttHk rvHkavmufjcif;aMumifh aq;
odyHESifh tif*sifeD,modyHodkY ausmif;ol? ausmif;om;rsm; ta&mufenf;&ef MuHpnfjcif;om jzpfayonf/ xdkYaMumifh
wuoonf (5) bmom jyefajza&;rludk uefYuGufum trSwfrjynfhaombmom&yfudkom jyefvnfajza&;twGuf
awmif;qdck ahJ yonf/ trSwrf jynfah om bmom&yf jyefajz&eftwGuf r&Sad omfvnf; (Eligible) oH;k bmomjyefajz&ef
wuodkvfaumifpDrS cGifhjyKcJhayonf/
(c) aemufqufwGJpmar;yGJusif;ya&; / / 1960 ck? pmoifESpf tprSp EdkifiHawmftpdk;&ESifh wuodkvfaumifpDu
&efuek w
f uov
kd w
f iG f ynma&;ajymif;vJjyifqifcsufrsm;tjzpf wuov
kd t
f ufOya' jyifqifjcif;? ausmif;vcaumufcH
jcif;? pnf;rsOf;opfrsm; jyKvkyfjcif;ESifh pmar;yGJpepfopfrsm; jyKvkyfjcif;wdkYudk pwiftaumiftxnf azmfcJhonf/
pmar;yGJpepfESifh ywfouf &efukefwuodkvfwGif 1960 ckESpfrSp ZGefv aemufqufwGJpmar;yGJudk zsuf
odrf;um pmar;yGJwckusif;y&ef pDpOfcJhonf/ odkUaomfvnf; 1960 ckESpf aemufqufwGJpmar;yGJ usif;yEdkifa&;twGuf
wuou awmif;qdkwdkufyGJ0ifcJh&m wuodkvftmPmydkifrsm; taejzifhvnf; aemufqufwGJpmar;yGJw&yfudk pufwif
bmvwGif usif;yay;cJhonf/ odkYaomf 1960-61 ckESpfwGif aemufqufwGJpmar;yGJudk zsufodrf;cJhonf/
wuotaeESifh ,aeYwuodkvf\ oifMum;ydkYcsyHkonf ajymif;vJjyifqifjyKpkjcif; rSdcJhao;? oifMum;ydkYcs
&ef tajctaejzpfonfh ausmif;taqmuftOD? ausmif;oHk;y&dabm*? t&nftcsif;jynfh q&mrsm; jynfhpHkvHkavmufjcif;
rSdao;? oifdk;oifwef; pmar;yGJpepfrSp ajymif;vJjynfhpHkjcif; rSdao;yg[k ,lqonf/ xdkYjyif ausmif;om;rsm;\
ynmoifMum;a&; tajctaerSm ausmif;aqmif rvHak vmufjcif;? pmar;yGu
J s ausmif;xkwpf epfrsm;jzifh Ncdr;f ajcmufcaH e
&jcif; ponfwdkYESifh rjynfhpHk rwnfrNidrfjzpfae&onf/ odkYaom tajctaersm;wGif aemufqufwGJ pmar;yGJrsm;udk
qufvufxm;Sd&ef vdktyfonf[k wuorS ,HkMunfayonf/ xdkUaMumifh wuoonf wuo\ oabmxm;udk
wuov
kd f aumifpo
D Ukd wifjyum aemufqufwpJG mar;yGJ xm;Sad &;udk awmif;qdck YJonf/ ausmif;om;xk twGi;f odUk vnf;
aemufqufwGJ pmar;yGJESifhywfoufaom oabmxm;udk xkwfjyefcJhonf/
(*) pmar;yGJpepfopf /

/ &efukefwuodkvfwGif 1960-61 ESpfrSp wuodkvfpmar;yGJ yHkpHopfw&yfudk usifhoHk;


659

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
aeonf/ wuotaejzifv
h nf; wuov
kd \
f vufpdS mar;yGpJ epfukd ajymif;vJa&;rlukd vufcaH yonf/ vufdS pmar;yGJ
pepfudk ajymif;vJypf&ef 1958 ckESpf Mo*kwfvwGif usif;yjyKvkyfaom jrefrmEdkifiH ausmif;om;ynma&;ESD;aESmzvS,f
yGJBuD;rSvnf;aumif;? 1960 ck atmufwdkbmvwGif usif;yjyKvkyfaom Auorsm;tzGJUcsKyfnDvmcHrSvnf;aumif;
csrw
S cf ahJ yonf/ xdYkaMumifh wuoonf ,aeYwuov
kd w
f iG f usio
hf ;kH aeaom pmar;yGpJ epfopftm; ynma&;tajccHay:
wGif rltm;jzifh oabmudkufnDayonf/
odYk aomf pmar;yGpJ epfopf wcktm; ajymif;vJrnfqv
kd Qif pmar;yGpJ epfEiS hf wqufwnf;jzpfaom oifMum;ydYk
csyHkpepf? oifMum;ydkYcsrI tajctae? oifdk;oifwef;rsm;udkyg jyKjyifajymif;vJ&ayrnf/ odkYrSomvQif wajy;nDaom
ajymif;vJr?I rSeu
f efaom jyKjyifrrI sm; jzpfrnf/ xdo
k Ykd tajctaet&yf&yfukd ravYvmrajymif;vJbJ pmar;yGpJ epfwckwnf;
udkom uGufuGufuav;jrif ajymif;vJ&ef BudK;pm;cJhonfqdkygu pdwful;,Ofjcif;rQom jzpfayonf/
,aeY wuov
kd t
f ajctaeudk jyefvnfqef;ppfvQif vufdS ynmoifMum;ydYkcsypkH epftm; ajymif;vJ&efppD Ofjcif;
rSdbJ vufSd ausmif;taqmuftOD rvHkavmufrI? ausmif;oHk;y&dabm* rvHkavmufrI? t&nftcsif;jynfh q&mOD;a&
ESifh ausmif;om;OD;a& rrQwrI ponfh oifMum;ydkcsa&; tajctaewdkYudk jyKjyifzefwD; jznfhpGufjcif;rsm;udk rawGU&ay/
xdkYaMumifh ,ckESpf pwifusifhoHk;aeaom pmar;yGJpepfopfonf wuodkvf tajctaet&yf&yftm; ajymif;vJ
jyKjyifjcif;rSb
d J atmifjrifEikd rf nf r[kwaf y/ xdYk jyif ,ckEpS u
f sio
hf ;kH aeaom pmar;yGpJ epf\ tcGit
hf a&;rsm;rSm rSwyf w
kH if
ausmif;om;rsm;om tjynft
h 0 &Sad yrnf/ xdYk aMumifh ausmif;om;wdik ;f rSwyf w
kH ifausmif;om;b0udk cH,El ikd af &;twGuf
pmar;yGJusausmif;xkwfpepfudk zsufodrf;&efESifh ausmif;aecsifolwdkif; ausmif;aecGifhjyK&ef vdktyfaMumif; oabmxm;
w&yfudk xkwfjyefcJhayonf/
,cktcgwGif wuodkvfwGif pmoifcef; rvHkavmufjcif;? q&m rvHkavmufjcif; jyem &ifqdkifae&onf/
wuou OD;pGm axmufjycJhonfhtwdkif; pepfrSm ratmifrjrif jzpfvm&onf/ enf;jyoifwef;rsm;rSm wywfxuf
wywf tcsdefavQmhvmonf/ q&mrsm;vnf; rEdkifreif;jzpfum ausmif;om;rsm;vnf; pdwfysufaeMuonf/ pmar;yGJ
pepfopfESifhywfouf wuoonf oabmxm;tjynfhtpHkudk xyfrHpOf;pm;um vkyfief;rsm; taumiftxnfazmf&ef
vdkayonf/
wuodkvf\ ynmoifMum;a&; wdk;wufaumif;rGefa&;twGufum; wyGJxdk;aq;NrD;wdkjzifh pdwful;wnfh&m
avQmufvkyfaer&? pdwful;,Ofr&[k wuou tav;teuf,HkMunfonf/ wuodkvfoifMum;a&; aumif;rGef
wd;k wufvmap&ef wuov
kd w
f iG f ynmoifMum;rItajctae ydrk w
kd ;kd wuf aumif;rGev
f map&ef ynma&;jyKjyif ajymif;vJ
a&;udkvnf; tav;teufxm;um aqmifGuf&efvdktyfayonf/
(6) yGJobiftcrf;tem;rsm;
(u) usrf;opmusdefqdkyGJ /
/ 1960-61ck &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* Ou|opf\ usrf;opmusdef
qdkyGJtcrf;tem;udk 1960 ck? Edk0ifbmv (17) &uf? aeYvnf (1) em&DtcsdefwGif wuocef;r usif;ycJhonf/
usdrf;opmusdefqdkyGJodkY ausmif;ol? ausmif;om;rsm;? or*trIaqmifrsm;? q&m? q&mrrsm;? EdkifiHjcm;oHHk;rsm;rS
{nfhonfawmfrsm; wufa&mufMuayonf/ usrf;opmusdefqdkyGJodkY q&mBuD;ocifudk,fawmfrIdif;u o0PfvGmay;ydkYcJh
onf/ usrf;usdeyf u
JG kd wuo\ yxrqH;k Ou| OD;ausmfcif vma&muf usrf;usdeaf y;cJo
h nf/ xdu
k srf;opmusdeq
f ykd w
JG iG f
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* trIaqmiftzGJU\ 0g'ESifhvkyfief;pOfrsm;udk aMunmcJhayonf/ usrf;opmusdef
qdkyGJwGif tpOftvmtm;jzifh ausmif;aeY0uf ydwfxm;cJhaomfvnf; ,ckESpfwGif ygarmucsKyfu ydwfray;cJhacs/ odkY
ygarmucsKyf\ tjyKtrltwGuf wuoonf 0rf;enf;aMumif; rSwfwrf;wifcJhayonf/
(c) atmufwdkbm txdrf;trSwfaeh /
/ 1953 ck? atmufwdkbm ausmif;wvydwfa&;ta&;awmfyHktm; tav;
teufxm;aomtm;jzifh atmufwdkbm (3) &ufaeYwGif ausmif;om;xk aoG;pnf;nDGwfa&; oabmxm;aMunmcsuf
wapmifudk xkwfjyefaMunmcJhonf/
(*) q|rtBudrfajrmuf Auorsm;tzGJYcsKyfnDvmcH / / ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJUcsKyf\ (6)
Budrfajrmuf nDvmcHudk wuocef;r 1960 ck? atmufwdkbm (20) &ufaeYrS (24) &ufaeYtxd usif;ycJhayonf/
wuo\ nDvmcHodkY aemifawmfnDawmf wuodkvfor*rsm;ESifhtwl wufa&mufcJhayonf/ &efukefwuodkvf\
tajctaeudk wifjyum Armw0Srf;vHk;Sd ausmif;om;rsm;\ b0tajctae? ynmoifMum;a&; tajctae? 'Drdkua&pD
660

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


a&; tajctaewdYkukd aqG;aEG;cJo
h nf/ nDvmcHBuD;rS ynma&; jyKjyifajymif;vJa&;? ynmoifMum;rI tajctaewd;k wuf
aumif;rGefa&;ESifh 'Drdkua&pDa&;? jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; awmif;qdkcsufrsm;udk csrSwfEdkifcJhayonf/
(C) urmhausmif;om;rsm;aeh /
/ Edk0ifbmv (17) &ufaeYudk urmYausmif;om;or*rS urmYausmif;om;aeY
tjzpf owfrw
S cf ahJ yonf/ ArmEdik if w
H iG f urmYausmif;om;aeYukd 1951 ckEpS rf S pwif usi;f ycJah yonf/ ,ckEpS w
f iG v
f nf;
urmYausmif;om;rsm;aeYudk wuojrufcif;wGif usif;ycJhayonf/ aeYwGif jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyfSm;rI "gwfyHk
jyyGJESifh rsufarSmufacwf yef;csDq&mrsm;\ aq;a&;yef;csDjyyGJudk wuo pmMunfhcef;wGif usif;ycJhayonf/ wuo
oufomacsmifcsda&;XmerS pma&;puL? pmtdwf ponfrsm;? ausmif;om;nDGwfa&;wyfOD;rS rkefY[if;cg;? bl;oD;aMumf
ponfrsm;udk a&mif;cscJhonf/ <ua&mufvmaom {nfhonfawmfrsm;? ausmif;ol? ausmif;om;rsm;tm; tNidrfhjzifh
{nfhcHazsmfajzcJhonf/
(i) trsKd;om;atmifyGJaeh / / atmufwdkbmv (27) &ufaewGif &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*? Arm
EdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJUcsKyf? &efukefckdifvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;or*wdkY yl;wGJum tBudrf (40)
ajrmuf trsKd;om;atmifyGJaeYudk wckwnf;aom trsKd;om;atmifyGJaeYBuD;tjzpf usif;ya&;ESifhywfouf oabmxm;
aMunmcsufwapmifudk xkwfjyefcJhayonf/ xdkYaMumifh EdkifiHawmftpdk;&u jrefrmEdkifiHSd EdkifiHa&;tzGJUtpnf;toD;oD;?
ausmif; om;or*rsm;yg0ifaom trsK;d om;atmifyaJG eYukd usi;f ya&;aumfrwDw&yf zJUG pnf;um tBudrf (41) Budraf jrmuf
trsKd;om;atmifyJGaeYudk 1960 ckESpf? Edk0ifbmv (12) &ufaeYwGif NrdKUawmfcef;raSUwGif usif;ycJhayonf/ xdktcrf;
tem;wGif ausmif;om;or*rsm; udk,fpm;vS,ftjzpf Auorsm;tzGJUcsKyf Ou| udkcifarmiftkef;u rdefYcGef;ajymMum;
cJhonf/ tcrf;tem;tNyD;wGif ausmif;om;or*BuD; (3) cku OD;aqmifum pDwef;vSnfhvnfyGJudk jyKvkyfcJhonf/
(p) Adkvfatmifausmfaeh / / (22) Budrfajrmuf AdkvfatmifausmfaeY tcrf;tem;udk 1960 ckESpf? 'DZifbmv (20)
&ufaeYwGif Auorsm;tzGJUcsKyf? &uowdkYESifh yl;wGJum Adkvfatmifausmf usqkH;cJhaom Adkvfatmifausmfvrf;wGif usif;y
cJhonf/ xdkaeYtcrf;tem;wGif ynma&;? ausmif;om;tcGifhta&; tqdkrsm;udk wifoGif;qkH;jzwfcJhMuonf/
(q) wuodkvfESifUaumvdyfausmif;aygif;pkHaqG;aEG;yGJ /
(Z) aumvdyfaygif;pkHajy;ckefupm;yGJ /

/ 1960 ck? 'DZifbmv ___ ___ ___/

/ ___ ___ ___ ___ ___ ___ /

(ps) wuo tESpf (30) txdrf;trSwf yrtBudrfajrmuf ausmif;om;yGJawmf / / ESpfESpfwBudrf usif;yjrJjzpf


aom yrtBudrfajrmuf ausmif;om;yJGawmfudk wuo tESpf (30) ajrmuf txdrf;trSwfyJGawmftjzpf wuodkvfwGif
Zefe0g&Dv (6) &ufaeYrS (10) &ufaeYtxd usif;ycJhonf/
yJaG wmftBudKaeYjzpfaom Zefe0g&Dv (5) &ufaeYEiS hf (6-7) &ufaeYrsm;wGif wuov
kd jf rufcif;jyif vlrsK;d pka&;
&ma[majymyJGrsm;? ppfrjzpfrDESifh ppfNyD;acwf ausmif;om;vIyfSm;rIordkif;rsm;udk vlrsKd;pka&;&macgif;aqmifrsm;? ausmif;
om;acgif;aqmifrsm;u a[majymMuonf/ yJGawmfuyJGtcrf;tem;rsm;udk ESpfpOfusif;yjrJjzpfaom ,k'oefjrufcif;wGif
ygarmucsKyfu vkyfcGifhray;cJhojzifh atmifausmf&ifjyifwGif usif;ycJh&onf/ uyJGtcrf;tem;zGifhyJGudk Zefe0g&Dv
(9) &ufaeYwGif wuoyxrOu| OD;ausmfcifu zGifhvSpfcJhonf/ if;tcrf;tem;wGif urmYausmif;om;or*rsm;
twGif;a&;rSL;tzJGY0if rpwmbif[ifywfta&mAfu rdefYcGef;ajymMum;cJhonf/
ausmif;om;yJaG wmf nrsm;wGif vlrsKd;pka&;&mjycef;? ausmif;om;vIyf mS ;rI wuotESpf (30) ordik ;f 0ifypn;f
jycef;? yef;csDq&mOD;eef;a0\ wyifwikd yf ef;csDjycef;? rsufarSmufacwf umwGe;f q&mrsm;\ acwfaMu;rHk umwGe;f jycef;?
tif*sifeD,mjycef;? aq;ynmjycef; ponfrsm;udk jyocJhonf/ oHHk;toD;oD;rSvnf; jycef;rsm;zGifhvSpfjyojcif;?
kyfSifjyojcif;jzifh ulnDcJhMuonf/
ausmif;om;yJGawmf&ufrsm;wGif vufa0SYNyKdifyJGrsm;? jcif;,dkifcwfNyKdifyJGrsm;? acsmwdkifwufyJGrsm;? 'dk;ywfNyKdifyJG?
aqmif;yg;NyKdifyJG? 0wKNyKdifyJGrsm;udkvnf; jyKvkyfcJhonf/ ausmif;om;yJGawmfBuD;udk atmifjrifxl;jcm;pGm usif;yEdkifjcif;rSm
wuodkvfvlrsKd;pktoif;rsm;tzJGUcsKyf udk,fpm;vS,frsm;? o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;tzJGUcsKyf udk,fpm;vS,frsm;?
tuo? quoESifh ausmif;om;xk\ yl;aygif;BuKd;yrf;rIaMumifhjzpfonf[k wuorS tav;teuf,lqayonf/
661

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
(n) [,f&Dwefaehtcrf;tem; /
/ yrtBudrfajrmuf [,f&DwefaeYtcrf;tem;udk Auorsm;tzGJUcsKyf? &uo
wdkYESifh yl;wGJum 1961 ckESpf? rwfv (22) &ufaeYwGif usif;yjyKvkyfcJhonf/ or* (3) ckrS trIaqmifrsm;pka0;NyD;
[,f&Dweftkwf*lodkY oGm;a&mufNyD; vGrf;olYyef;acGrsm;csum t"d|mefpmwrf;rsm; zwfMum;cJhonf/
(#) tmZmenfaeh / / 1961 ckESpf? Zlvdkifv (19) &ufaeY AdkvfcsKyfatmifqef;ESifh tmZmenfacgif;aqmifBuD;rsm;
usq;kH onfh (14) ESpaf jrmufaeYwiG f trsK;d om;ynma&;? trsK;d om;vGwv
f yfa&; Adou
k mBuD;rsm;owd& OD;Gwo
f nftae
ESifh wuo? Auorsm;tzGJUcsKyf? &uowdkY yl;aygif;um tmZmenfAdrmefodkY csDwuftav;jyKum? vGrf;olYyef;acGcsyGJESifh
uarmufurynma&; wdkifwnfyGJudk usif;ycJhonf/
(7) Xmeqdkif&mvkyfief;rsm;
(u) Edik if jH cm;qufo,
G af &; / / ausmif;om;xkEiS hf jynfov
l x
l t
k wGuf wuo\ ajymifajrmufaom wdu
k yf rJG sm;aMumifh
vnf;aumif;? urmYausmif;om;tcsi;f csi;f aoG;pnfn
D w
G af &;vkyif ef;rsm;aMumifh vnf;aumif;? wuo\ *kPo
f u
d m
onf urmYwdkif;jynfrsm;wGif xifSm;ay:vGifcJhonf/ wuoonf EdkifiHwumausmif;om; tzGJUtpnf;rsm; jzpfonfh
(International Union of Students, Co-ordinating Secretariat) rsm;ESiv
hf nf;aumif;? vli,ftzGUJ tpnf;rsm;
jzpfonfh (W.F.D.Y, W.A.Y) wdkUESifhvnf;aumif; qufqHcJhayonf/ txl;ojzifh (I.U.S, W.F.D.Y) wdkYESifh yl;wGJ
udkvdkeDqefYusifa&;? e,fcsJUqefYusifa&;? Nidrf;csrf;a&;? EdkifiHwumausmif;om;vli,fwdkufyGJrsm;udk vkyfaqmifEdkifcJh
ayonf/ xdkYjyif urmYEdkifiHt&yf&yfSd ausmif;om;tzGJUrsm;ESifh qufoG,fEdkifcJhayonf/ tdEd,? *syef? wkwfjynf?
AD,uferf? puFmyl? tD&wf? kSm;? zifvef? qGDZmvef? *smrPD? awmiftmz&du? t,fvf*sD;&D;,m; ponfhwdkif;jynftoD;
oD;\ ausmif;om;tzGJUrsm;ESifh tquftoG,f &SdcJhayonf/ odkY&mwGif tmS-tmz&du pnf;vHk;nDGwfa&;twGuf
tmS-tmz&du wdkif;jynftoD;oD;ESifh auseyfjynfhpHkvHkavmufonftxd qufoG,frI tcdkiftrmrSdcJhay/ (World
University Service W.U.S) tzGJUESifhvnf; 1958 ckESpfrSp ,aeYtxd qufoG,frItjynfht0 rSdcJhay/
wuoonf e,fcsJUqefYusifa&;tcef;wGif Auorsm;tzGJUcsKyfESifhtwl Armjynf ausmif;om;vli,frsm;
e,fcsJUtE&m,fESifh e,fcsJUqefYusifa&;ta&;awmfyHkrsm;tm; rsufajcrysufapa&;? trsKd;om;pnf;vHk;nDGwfa&; tif
tm;jzifh wdkufyGJ0if&ef tpOftjrJvIHUaqmf OD;aqmifcJhayonf/ if;jyif e,fcsJUqefYusifa&;tcef;ESifh qufpyf Armjynf
tm; wkwfjzLrsm; wdkufdkufusL;ausmfrI? tar&dueftpdk;&\ wdkufkdufpGufzufrIrsm;udk wuoonf tpOfowdSdcJh
ayonf/ xdYk aMumifh wkwjf zLusL;ausmfr?I tar&duefpu
G zf ufrI uefYuu
G f w
I cf syGrJ sm; jyKvkyo
f nfEiS hf wqufwnf;wGif
Edik if aH wmftpd;k &tm; e,fcsJUtay: jywfom;vmap&ef wdu
k w
f eG ;f cJah yonf/ txl;ojzifh tar&dueftpd;k &onf Armjynf
ESifh wkwfjynfolYorwEdkifiHESifh ___ &if;ESD;a&;udk rvdkvm;onfh tavsmuf ppfa&;? EdkifiHa&; ___ taESmifh
t,Sufay;aeonfudk wm;qD;&ef vdktyfcJhonf/ ___ ___ ArmpmcsKyf csKyfqdka&;? Ek-acsmif rlig;csufESifh
ArmEdkifiHMum;ae0g' ___ cJhayonf/ xdkYjyif tar&duefonf Armjynf\ pD;yGm;a&;? ___,Ofaus;rIwdkYwGif
0ifa&muf pGufzufEdkifa&; ___ qD;wdk;tkyfpkwGif;odkY yg0ifa&;wdkYtwGuf ___ ___ rsm; nDvmcHudk (Zefe0g&D
25 - azazmf0g&D __) ___aqmif ygupwef u&mcsdNrdKUwGif ___ ___ \ aumufuspfpOf;vJrIudk
azmfxkwfcJhayonf/ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ _______________/
EdkifiHwumausmif;om;rsm; cspfMunf&if;ESD;a&;twGuf wuo tESpf (30) ajrmuf ytBudrf ausmif;om;
yJGawmfodkYwufa&muf&ef EdkifiHwumvli,fausmif;om;tzJGUrsm;udk zdwfMum;cJhayonf/ (I.U.S) ___ eH,rf;
wuodkvfausmif;om;or*rS o0PfvTmrsm;&SdcJhonf/ *smref'Drdku&ufwpforwEdkifiHrS vli,fowif;pmq&m
rsm;tzJUG ? wkwjf ynfoYlorwEdik if \
H Edik if w
H umvli,fawGUqHak qG;aEG;yJG ud,
k pf m;vS,t
f zJUG ? (Co-sec) rS ud,
k pf m;vS,?f
MopaMw;vQjynf ausmif;om;tzJGU Ou| wuoodkY vma&mufcJhonf/
wuo\ Edik if w
H umqufqaH &;wGif jynfwiG ;f vIyf mS ;rIrsm;aMumifh pmtquftoG,rf sm;jzifo
h m jyKvkycf &hJ ?
wuoud,
k pf m;vS,rf sm; jyifyodYk xGucf mG cGirhf &cJah y/ tD&wfEikd if H b*'wfNrdKUwGif usif;yaom urmYausmif;om;or*
nDvmcHoYkd vnf;aumif;? armfpudNk rKdUwGif usi;f yaom Edik if w
H umvli,fawGUqHak qG;aEG;yJo
G Ykd vnf;aumif; wufa&muf&ef
Edik if u
H ;l vufrw
S f xkwyf a;&efawmif;qdck &hJ m yxptpd;k &rS jiif;qefcahJ yonf/ odYk tm;jzifh yxptpd;k &onf ausmif;
om;or*rsm;\ 'Drdkua&pDtcGifhta&;udk ydwfyifcJhayonf/ Armjynf\ wnfhrwfaom Mum;aea&;0g'udk rrSefruef
usifhoHk;cJhayonf/ zqyvtpdk;&? ppftpdk;&ESifh ,aeY yxptpdk;& vufxuftxd tpOftjrJ ausmif;om;vli,frsm;
\ EkdifiHwumqufqHrI tcGifhta&;udk ydwfyifcJhayonf/ yxptpdk;&\ jyKrlcsufESifh ywfouf wuoonf jynf
662

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


wGif;jynfy IwfcsuefYuGufcJhonf/
(c) tm;upm;ESifU,Ofaus;rIXme /
/ &efukefwuodkvf tm;upm;aumifpDwGif wuoudk,fpm;vS,f (5) OD;
yg0ifcJh&m wuo\ upm;ckefpm;vkyfief;rsm;pGmonf &efukefwuodkvf upm;ckefpm;aumifpD\ vkyfief;rsm;wGif
tusKH;0ifomG ;ayonf/ txl;ojzifh ,ckEpS w
f iG f wuov
kd u
f pm;ckepf m;aumifpo
D nf wuo\ wifjycsufrsm; tm;vH;k
vdkvdkyif vufcHvkyfaqmifonfudk awGUjrif&ayonf/
wuoonf ESpfvnf ajy;ckefupm;yJGBuD;udk ydkrdkpnfum;pGm usif;yEdkifa&;twGuf aqmifGufcJhayonf/
yg0if,SOfNyKdifaom pepfudk toif;vdkuf yg0if,SOfNyKdifapjcif;tm;jzifh yg0if,SOfNyKdifolOD;a& rsm;jym;vmonfomru
vma&muftm;ay;MunfhIolrsm;vnf; ydkrdkvma&mufcJhayonf/ ae&mxdkifcif; rvHkavmufrIESifh tjcm;vkyfief;jyifqifrI
tenf;i,fcsKdU,Gi;f onfrt
S y wuov
kd Ef pS yf wfvnfajy;ckeu
f pm;NyKdiyf BGJ uD;onf atmifjrifcrf;em;odu
k Nf rKducf ahJ yonf/
NyKdiyf q
GJ rk sm;udv
k nf; woD;wjcm; tcrf;tem;vky
f qkay;Edik cf ahJ yonf/ qkay;&mwGif ay;d;k ay;pOfrjyKvkyb
f J urmYt
EdkifEdkifiH wuodkvfBuD;rsm;\ yHkpHerlemudk,l aTa&mif? tjyma&mifpaom ta&mifrsm;cJGjcm; tqifhtwef;owfrSwf
csD;jrifhcJhayonf/ tm;upm;tqifhtwef;owfrSwfaom aTa&mif? tjyma&mif ponfwdkYudk ay;yHkay;enf; ]]rl}} ay:wGif
tcsKdUrauseyfMuay/ odkYaomf vkyfief;taumiftxnf azmfaom yxrESpftzdkY csKdU,Gif;csufrsm; SdrnfrSefaomfvnf;
aSUtzdkY tm;vHk;auseyfvmEdkifMuvdrfhrnf[k ,HkMunfayonf/
wuov
kd t
f m;upm; pmapmifukd tenf;qH;k oH;k vwBudrf xkwaf 0&efMuHpnf tm;xkwcf ahJ omfvnf; tusyt
f
wnf;trsKd;rsKd;aMumifh wapmifom xkwaf 0Edik cf ahJ yonf/ Edik if jH cm;oH;kH toD;oD;rS tm;upm; kyf iS u
f m;rsm; vma&muf
jyo&efpDpOfcJhaomfvnf; ratmifjrifcJhay/ wuodkvfSd tm;upm;toif;tzJGU aygif;pHkaqG;aEG;yJGw&yfudk jyKvkyf&efBuKd;
yrf;cJah yonf/ odYk aomf wuov
kd f dS tm;upm;tzJUG rsm;rSm wcsdew
f nf;jyefvnfzUGJ pnf;jcif; rSMd uojzifh aqG;aEG;usif;yJG
rusif;yEdkifcJh/ xdkYaMumifh wuodkvfSd topfjyefvnf zJGUpnf;NyD;aom tm;upm;toif;tzJGUrsm;udk ac:,l tm;upm;
tpDtpOfvkyfief; (Programme) a&;qJG&ef wuodkvfaumifpDwGif tMuHPfay;cJh&m aumifpDu vufcHcJhayonf/
wuov
kd Ef iS ahf umvdyaf ygif;pHk ajy;ckeu
f pm;yJBG uD;udk rEav;wGif usif;y&m &efuek w
f uov
kd rf S tm;upm;o
rm;rsm;tm; apvTwf,SOfNyKdif EdkifcJhonf/ &efukefwuodkvfrS trSwftrsm;qHk;jzifh yxrqk&SdcJhayonf/
wuorS oD;jcm;tm;upm;NyKdifyJG rusif;yEdkifcJhaomfvnf; ausmif;om;yJGawmfwGif jcif;,dkifcwfNyKdifyJGusif;y
jcif;? wuodkvfvufa0SYtoif;ESifh yl;wJG vufa0SYNyKdifyJG usif;yjcif;rsm;udk jyKvkyfEdkifcJhayonf/
urmYausmif;om;rsm;or*rsm;tzJGUcsKyfodkY &efukefwuodkvftwGuf tm;upm;ypnf;rsm; awmif;qdkcJh&m
tawmftoifh &SdcJhonf/ 1961 ckESpf? Mo*kwfv (22) &ufaeYrS pufwifbmv (3) &ufaeYtxd bla*;&D;,m;jynf?
qdzk v
D mNrKdUawmfwiG f usif;yonfh urmYwuov
kd af ygif;pHk ajy;ckeu
f pm;yJBG uD;odYk &efuek w
f uov
kd rf S yg0if,OS Nf yKdiEf ikd &f ef
trsK;d rsK;d MuHpBD uKd;pm;cJah yonf/ wuov
kd t
f m;upm;aumifpED iS hf wuov
kd af umifpo
D Ykd aiGaMu;uln&D ef awmif;qdck ahJ omf
vnf; aiGxkwfay;EdkifpGrf; rSdcJhay/ BuKd;pm;vsuf Sdaeayonf/
,Ofaus;rIqdkif&m vkyfief;rsm;wGif &efukefwuodkvfodkY tar&duef,Ofaus;rIudk umuG,f[efYwm;&ef?
ArmhtEkynm ,Ofaus;rIxrd ;f odr;f &ef aumfrwDwck zJUG pnf;&efBuKd;pm;cJo
h nf/ odYk aomfvnf; &efuek w
f uov
kd ,
f Ofaus;
rItoif; Sdaejcif;ESifh tjcm;taMumif; trsKd;rsKd;wdkYaMumifh qufvufraqmifGufEdkifcJhay/
(*) wuooufomacsmifcsda&;Xme /
/ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ __/
wuopm;aomufqdkifESifh ywfouf vGefcJhaom 1959 ckESpf trIaqmiftzJGUrS wif'gpepfjzifh aG;cs,fum
zGiv
hf pS af pcJah om or*pm;aomufqikd o
f nf wif'gpnf;rsO;f t& 1960 ckEpS w
f iG f oufwrf;aphNyD; jzpfojzpf wif'gaumfr
wDzUGJ pnf;um pepfwus rlrsm;csrSw
f rljzift
h uku
d t
f nDq;kH jzpfol OD;oGi-f a':oef;wdYk tm; wif'gay; qdik zf iG v
hf pS af pcJh
onf/ pm;aomufqikd o
f pfukd {NyDvwGizf iG v
hf pS cf &hJ m oefYiS ;f aumif;rGef vyfqyfaom tpmtm[m&rsm;&Sad &;? rQwaom
aps;EIef;jzifh 0,f,lpm;oHk;Edkifa&;ESifh pepfwusjzpfa&;wdkYtwGuf oufomacsmifcsda&;Xmetaejzifh wm0ef,lvkyfaqmif
vsuf adS yonf/ ,ckEpS w
f iG v
f nf; wuo oufomacsmifcsad &;qdik u
f kd ydrk jkd ynfph akH umif;rGepf mG wnfaxmifEikd af &;twGuf
BuKd;yrf;vsufSd&m rMumjrifhrD qdkifzGifhvSpfrnf jzpfayonf/
(C) vlxkqufoG,fa&;Xme /
/ wuo vlxkqufoG,fa&;Xmevkyfief;onf wuovkyfief;rsm;ESifh a&mpyf
vsuf o
dS nfom rsm;ayonf/ pmqdak wmfaeYjzpfaom ewfawmfvqef; (1) &ufaeY? nwGif wuov
kd u
f avmiftoif;ESihf
663

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
wuowdYk yl;aygif;um wuocef;rwGif pmqdak wmfynmSiBf uD;rsm; jzpfMuaom q&mBuD;ocifu,
kd af wmfridI ;f ? q&mBuD;
OD;azarmifwif? q&mrif;ok0PfESifh q&mOD;rsKd;rif;wdkYtm; uefawmhylaZmfyGJ usif;ycJhonf/ if;aemuf a[majymyGJudk
usif;y&m q&mrif;ok0PfESifh OD;rsKd;rif;wdkYu a[majymMuonf/
(i) tdk;a0r*Zif; /
/ tdk;a0r*Zif;onf &efukefwuodkvfausmif;om;or*rsm;\ a<u;aMumfoH jzpfonf/
tdk;a0onf ausmif;om;xk b0tajctaeESifh cHpm;csufrsm;? epfemcsufrsm;udk azmfxkwf&m wifjy&mjzpfonf/ jynfol
rdbrsm;ESifh ausmif;om;xk b0tajctae epfemcsufrsm;udk qufpyfwifjy today;&mvnf; jzpfonf/ tdk;a0onf
e,fcsJUorm; vufxufuyif e,fcsJUqefYusifa&;ESifh trsKd;om;vGwfajrmufa&; wdkufyGJwdkYtwGuf jynfolrdbrsm;ESifh
ausmif;om;xk w&yfvHk;tm; aoG;opfjznfh&m? tm;opfavmif;&m wGef;tm;jzpfcJhonf/
e,fcsJUqefYusifa&; trsKd;om;vGwaf jrmufa&; xde;f odr;f umuG,af &;? trsKd;om;ynma&; wnfaqmufa&;ESihf
'Drdkua&pDa&; wdkufyGJrsm;onf ,aeY tqHk;rowfao;acs/ tdk;a0onf wm0ef&yfrsm;udk xrf;aqmif&eftwGuf
aSUodkY qufvufcsDwufrnf jzpfonf/
1960-61 ckESpfonf tdk;a0r*Zif; (25) ESpfajrmufESpf jzpfonf/ xdkYaMumifh tdk;a0r*Zif;aumfrwDu
,if;r*Zif;udk txl;wvnf jyifqifxkwfa0rnf jzpfonf/
tdk;a0r*Zif;udk- or*wnfwHUcdkifjrJa&;? ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;?
- e,fcsJYqefhusifa&;? trsKd;om;vGwfajrmufa&; xdef;odrf;umuG,fa&;?
- trsKd;om;,Ofaus;rI xdef;odrf;jrifUwifa&;? Nidrf;csrf;a&; [laomtcsufrsm;udk tajccHxkwfa0rnf/
tdk;a0r*Zif;udk Edk0ifbmvwGif ausmif;om;xkvufodkY ay;ydkYjzefYcsdEdkifrnf jzpfonf/
(8) taxGaxGvkyfief;rsm;
1960 ckESpf? pufwifbmv (12) &ufaeY jynfolYvTwfawmfwGif ynma&;0efBuD; ajymMum;aom tpD&ifcHpm
twGuf EdkifiHa&;tzGJUtoD;oD;udk zdwfac:rnf/ wwdkif;jynfvHk;ESifh aqG;aEG;rnf[laom tcsufESifh ynma&;pHkprf;rI
aumfrSiw
f iG f Edik if aH &;tzGUJ tpnf; ud,
k pf m;vS,rf sm;udk xnfo
h iG ;f aqmifu
G af prnfqakd om ajymMum;csuw
f Ykdukd wuo
u axmufcHcJhonf/ trsKd;om;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ wckjyKvkyf&ef vdktyfaMumif;udkvnf; wifjycJhonf/
1960 ckEpS ?f Ed0k ifbmv (31) &ufaeYrS p &efuek w
f uov
kd f bGUJ ESi;f obifcef;rwGif usi;f yaom tmStaSU
zsm;qdik &f muif;axmufnv
D mcHoYkd jrefrmh&efol wkwjf zLud,
k pf m;vS,f wufa&mufjcif;ESihf nDvmcHusif;yaepOf bGUJ ESi;f
obif taqmuftODwGif wkwfjzLtvH vTifhxlxm;jcif;udk wuorS uefYuGufcJhonf/
1960 ckEpS ?f pufwifbmv pmar;yGw
J iG b
f UJG &olrsm;tm; 1961 ckEpS f 'DZifbmvwGif jyKvkyaf om bGUJ ESi;f obif
odkY wufa&mufcGifh rjyKjcif;udk uefYuGuf&efESifh wufa&mufcGifhjyK&ef awmif;qdkcJhonf/ odkYaomf ae&mrvHkavmufrI
taMumif;jyum wufa&mufcGifhrjyKcJhay/
(12) ESpfwdkif rw&m;zrf;qD;csKyfaESmifjcif; cHcJh&aom udk,fvufroefol 'kudwBuD; ocifaza|;tm; tjref
qHk;vTwfay;a&;twGuf awmif;qdkcJhonf/
,cifESpfwGif b@ma&;tusyftwnf;aMumifh rwyfqifEdkifaom pum;ajymaMu;eef; (w,fvDzkef;) udk
wuo udpr sm;ESifhwuG ausmif;ol? ausmif;om;rsm; vG,fvifhwul qufoG,fEdkifa&;wdkYtwGuf ,ckESpfwGif jyefvnf
wyfqifcJhonf/
1960 ck? rwfvwGif usif;yrnfjzpfaom wuodkvfpmar;yGJrsm;tm; ausmif;ol? ausmif;om;rsm; vGwfvyf
at;csrf;pGm pmMunfhEdkif&ef wuocef;rudk 23? 1? 61 &ufaeYrS pwifum pmMunfhcef;tjzpf zGifhvSpfpDpOfay;cJhonf/
0dZmodyH (u) ausmif;om; udkat;xGef;onf 1960 ck? pufwifbmv (__) &ufaeY uG,fvGeftedp
a&mufoGm;jcif;? OypmodyH (u) ausmif;om; udkav;vGifonf 1960 ck? Edk0ifbm (24) &ufaeYwGif uG,fvGeftedp
a&mufjcif;? Oypm0dZm (c) ausmif;ol rjrwfreG o
f nf 1960 ck? 'DZifbmv (16) &ufaeYwiG f uG,v
f eG t
f edp a&mufjcif;?
OypmodyH (u) ausmif;om; udkcifarmif&ifonf 1961 ck? azazmf0g&Dv (24) &ufaeYwGif uG,fvGef tedpa &mufjcif;/
0dZmodyH (c) ausmif;om; udkudkat;onf 1961 ck? {NyDv (15) &ufaeYwGif uG,fvGeftedpa&mufjcif;? 0dZmodyH
(u) ausmif;om; udkaZmf0if;xdefonf 1961 ckESpf? Zlvvdkifv (11) &ufaeYwGif uG,fvGeftedp a&mufjcif;wdkYudk
wuorS tokbydkYaqmifcJhonf/
664

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1960 rS 1961 - 'Drdkua&pDa&; vlrsKd;pkausmif;om;ta&; Nidrf;csrf;a&; trsKd;om;a&;toGif


(9) aus;Zl;wifSdjcif;
1960-61 ckESpf wuotrIaqmiftzGJU\ vkyfief;rsm;udk wifjycJhNyD;jzpfonf/
wuo aG;aumufyGJwGif yg0ifulnDay;Muaom ausmif;om;udk,fpm;vS,f aumifpDvlBuD;rsm;? wuo
Ou|a[mif;rsm;? wuo trIaqmifrsm;tm; vnf;aumif;? urmYausmif;om;aeYESifh ausmif;om;yGJawmfwGif yef;csDjyyGJ
twGufulnDaom yefcsDq&m OD;eef;a0tm; vnf;aumif;? ausmif;om;yGJawmf acwfaMu;rHk umwGef;jycef;twGuf
ulnDaom jrefrmEdkifiH umwGef;q&mrsm;toif;tm; vnf;aumif;? wuotESpf (30) ajrmuf? yrtBudrfajrmuf
ausmif;om;yGJawmfwGif wufa&mufzGifhvSpfay;aom wuo yxrOu| OD;ausmfciftm; vnf;aumif;? ausmif;om;yGJ
awmftwGuf aiG 1000d^- ulnaD om wuov
kd af umifpt
D m; vnf;aumif;? ausmif;om;yGaJ wmfwiG f ausmif;om;vIyf mS ;
rIordkif; jycef;twGuf "gwfyHkrsm; iSm;&rf;ulnDMuaom jrLrif;BuD;a[mif; OD;xGef;tHk? wuodkvfxifBuD;ESifh wyfrawmf
armfuGef;wdkuftm; vnf;aumif;/
'd;k ywfNydKifyw
JG iG f tuJjzwfvBl uD;rsm;tjzpf aqmifu
G af y;aom ygarmuO;D atmifvS trSL;jyKaom *DwynmSif
BuD;rsm;tm; vnf;aumif;? *Dwya'omazsmfajzcef;wGif ulnDMuaom a':aroef;trSL;jyKaom ynmSifrsm;udk vnf;
aumif;? pmayNydKifyGJwGif pmrlrsm;udk wnfjzwfaG;cs,fay;Muaom q&mBuD;rsm;tm; vnf;aumif;/
jyyGw
J iG f yg0ifun
l aD y;Mu aom wuov
kd pf me,fZif;toif;? wuov
kd "f gwfyt
kH oif;? aq;odyaH usmif;om;
rsm;or*? &efuek w
f uov
kd f vlrsKd;pktoif;rsm;tzGUJ csKyf? Adou
k mtif*sife,
D mausmif;om;rsm;toif;ESihf oH;kH toD;oD;
tm; vnf;aumif;/
uyGJwGifyg0ifujyaom wuodkvftif*sifeD,mausmif;om;rsm;or*? aq;odyHausmif;om;rsm;or*?
wuodkvfvlrsKd;pktoif;tzGJUcsKyf? o[m,ESifh pmzwftoif;rsm;? wkwftrsKd;om;ausmif;ol^om;toif;ESifh tjcm;
toif;tzGJUrsm;tm; vnf;aumif;/
jyifyrS vma&mufun
l MD uaom pE,m;cspfaqG? wuov
kd jf rwfav;? tqdak wmf udck ifarmifviG Ef iS hf *Dwynm
Sirf sm;tm; vnf;aumif;? pmqdak wmfaeYwiG f <ua&muftuefawmhc
H pmaya[majym cs;D jriMhf uaom q&mrif;ok0PfEiS hf
q&mOD;rsKd;rif;wdkYtm; vnf;aumif;? &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*wGif w,fvDzkef;wyfqifa&;twGuf tul
tnDay;aom vef'ef*dk;zvdyf OD;0if;Sdeftm; vnf;aumif;? &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*rS txl;aus;Zl;
wifaMumif; rSwfwrf;wiftyfygonf/
(10) ed*Hk;
wuov
kd af usmif;om;rsm;or*onf (31) ESpf wif;wif;jynfch NhJ yD; jzpfayonf/ wuoonf e,fcsUJ qefYusif
a&;? trsKd;om;vGwfajrmufa&;ESifh trsKd;om;ynma&;twGuf e,fcsJUvufatmufyif ajymifajrmufpGm wdkufyGJ0ifcJhay
onf/ Armjynforl sm;\ trsKd;om;vGwaf jrmufa&; wdu
k yf w
JG iG v
f nf; wuoonf aSUwef;rSwu
kd yf 0JG ifco
hJ nf/ wuo
onf jynfol\opmw&m;udk tpOfapmifhodcJhonfyif jzpfayonf/
,aeYwGif wuotm; zsufqD;rnfh tE&m,frsm;ESifh &ifqdkifae&onf/ wuo\ajymifajrmufaom tpOf
tvm? xGef;ajymifaom ordkif;tpOfudk arS;rSdefap&ef rvdkolrsm;u MuHpnfaeMuonf/ wuo odumusa&;twGuf
BudK;yrf;ae Muayonf/
wuoonf wuownfwHhcdkifjrJa&;? t"GefUSnfa&;twGuf rSefuefaom oabmxm;ESifh ausmif;om;
jynfolwdkY\ tiftm;ay:wGif tajcpdkufum aSUodkYqufvuf ___ ___ ___ /
(yk)H
wifarmif
'k-OuX
&efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*
(1960-61 ckESpf)

rSwfcsuf- tcsKdYrl&if;pmGufpmwrf;rsm;wGif pmvHk;rsm; zwfr&jcif;? pmrsufESmwrsufESmvHk; aysmufqHk;aeonf/


if;ae&mrsm;wGif ,ckuJhodkY _ _ _ _ _ _ _ _ _ / azmfjyay;xm;ygonf/

665

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

OD;wifat; (NrKd rY )
(1960-61)
Source: Oway Magazines

1957-58 wGif td;k a0r*Zif;aumfrwD twGi;f a&;rSL;tjzpf wm0ef,cl o


hJ nf/ 1960-61 ckEpS w
f iG f Ou|tjzpf
aG;aumufwifajrmufc&H onf/

&ef u k e f N rKd U NrKd U rtrsKd ; om;ausmif ; ausmif ; xG u f j zpf o nf / NrKd U rausmif ; om;a[mif ; rsm;tzJ G U wG i f
&moufyeftrIaqmifwOD; jzpfonf/ NrdKUrOD;wifat;[k vlord sm;aom aSUaeBuD;wOD;jzpfonf/ ,ckpmtkyaf &;om;
&mwGif ulnDcJhrIjzifh 1998 ESpfOD;wGif zrf;qD;cH&NyD; axmif'Pf (7) ESpfcsrSwfcH&onf/ awmifilaxmifrS 2003
Mo*kwv
f qef;wGif jyefvw
G v
f monf/ axmifruscifuwnf;u cg;ema&m*g&Scd NhJ yD;? axmifwiG ;f ydrk q
kd ;kd Gm;vmum
axmifrS vGwfajrmufNyD; (2) veD;yg;tMum 2003 ckESpf? atmufwdkbmv (2) &ufaeYwGif uG,fvGefonf/
aoqHk;csdefwGif touf (73) ESpf&Sd om;orD; (4) a,mufusef&pfcJhonf/ (atatyDyD? udkcGef;qdkif;)

&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* trIaqmiftzGUJ (1960- 1961)

Source: Oway Magazines

udkvSaT

udkapmarmif

udkAaqGav;

udkwifat; udkrif;odrf; udkeE

(tdk;a0t,f'Dwm) (wJGzuftwGif;a&;rSL;) (taxGaxGtwGif;a&;rSL;) (Ou|)

666

udkxGef;Munf

udkrif;axG;

udkvSMunf

(EdkifiHjcm;qufoG,fa&;)

(upm;ckefpm;ESifh,Ofaus;rI)

(vlxkqufoG,fa&;)

ygyD,m;

emdkif;em;

udkombef;

('k-Ou|) (aiGxdef;) (oufomacsmifcsda&;)

udkjrodef;
(pmMunfhwdkuf)

OD;uHodef;

udkbay:

udkvSausmf

(taqmuftODxdef;)

(pma&;BuD;)

(Hk;trIxrf;)

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1961 rS 1962 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xkcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

tcef; (24)
Nird ;f csr;f a&; 'Dru
kd a&pDa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; ausmif;om;xktcGifhta&;umuG,fa&;ESifh trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1961 rS 1962)

(u) &efuek w
f uov
kd af usmif;om;or* trIaqmiftzGUJ (1961-62)
Ou|

udkAaqGav;

(c) uarmufurynma&;wdu
k yf JG
(c-1) jzpfay:vmyHk
1960 ckESpf ynmoifESpfwGif ausmif;om;or*rsm;u OD;aqmif jrefrmwjynfvHk;rS ausmif;om;rsm;onf
uarmufurynma&; zsufodrf;a&;wdkufyGJBuD;udk tSdefjyif;pGm qifETJcJhMuayonf/ vGwfvyfa&; (14) ESpf umvwGif
ynmoifESpfwck qef;vmwdkif; wdkif;jynf\ taxGaxGynma&;tusyftwnf;rSm ydkBuD;rm;vmcJhonf/ ausmif;oHk;
pmtkyfrsm; aps;BuD;jcif;? aep&mausmif; rSdjcif;? oifay;rnfh ausmif;q&m rSdjcif;? ausmif;p&dwf rvHkavmufjcif;?
&mcdkifEIef; (90) ausmf usHI;onfh atmifpm&if;rsm;ESifh &ifqdkif&jcif;? pmar;yGJusonfhtwGuf ausmif;xkwfcH&jcif;?
tvkyfvufrJhb0a&mufjcif; jyemrsKd;pHk awGUMuHKae&onf/ jyemrsm; twdkiftqBuD;rm; us,fajymvmNyD;wdkif;
vlaerIpepfESifh ,aeYynma&;pepf\ tHacsmfaeonfudk jyoayonf/ yxptpdk;& vufxufwGif wuodkvf0ifESifh
ausmif;xGufpmar;yGJ cGJjcm;onfhpepf? wef;cGJwef;cspepfudk twif;tusyf jyefvnfusifhoHk;vmonf/ (2) cgusausmif;
om;? ausmif;olrsm;tm; ausmif;rSxkwfypfjcif; jyemrsm; &ifqdkifvm&onf/
1961 ck? azazmf0g&DvwGif ppfaq;NyD; ZGev
f wGif xkwjf yefvu
kd o
f nfh wuov
kd 0f ifEiS hf wef;jrifah usmif;xGuf
atmifpm&if;rsm; xGufvmaomtcg rajzolatmifaompm&if;? rajzonfhbmom *kPfxl;xGufonfh atmifpm&if;?
uarmufuratmifpm&if; jzpfvmonf/ xdktcg rajzolatmifNyD; rdrdwdkYusaeonfhtjzpfudk ausmif;om;rsm; &ifqdkif&
aomtcg uarmufurynma&;pepf'Pf cHpm;&csuf? wdkif;jynf\ vlaerIpD;yGm;a&;pepfESifh rudkufnDaom ynma&;
uarmufurjzpfrI? (2) cgusausmif;xkwfpepf wef;cGJwef;cspepfwdkYaMumihf ausmif;om;? ausmif;olrsm; aygufuGJ
667

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
vmonf/ uarmufurynma&; zsufodrf;a&;awmif;qdkcsufudk wcJeufa<u;aMumf awmif;qdkvmayonf/
(c-2) vIyfSm;rI
ArmEdik if v
H ;kH qdik &f m ausmif;om;or*rsm;tzGUJ csKyfu wjynfv;kH rS ausmif;om;rsm;\ epfemcsufukd qkyu
f ikd
f
OD;aqmif wdkufyGJ0ifavonf/ 26? 6? 61 &ufaeY wGif Auorsm;tzGJUcsKyfonf ausmif;om;rsm; epfemcsufrsm;jzpfonfh
awmif;qdkcsuf (4) csufudk EdkifiHawmftpdk;&odkY wifjyawmif;qdkcJhonf/
(1) wuodkvf0ifESifh wef;jrifhausmif;xGuf pmar;yGJ cGJjcm;ppfaq;jcif;jzpfonfh wef;cGJwef;cs pepf&yfqdkif;
ay;&ef?
(2) ESpfcgus ausmif;xkwfpepf rusifhoHk;&ef?
(3) wuov
kd 0f ifEiS hf wef;jrifah usmif;xGuf pmar;yGaJ tmifpm&if;rsm; uarmufurjzpfraI Mumifh tajzvTmrsm;?
trSwfpm&if;rsm; jyefvnfppfaq;NyD; pmar;yGJatmifpm&if; xyfrHxkwfay;&ef? xdkYodkYjzpfrIrsm;? csKdU,Gif;
csufrsm; rjzpfay:a&;ESifh wm0efSdolrsm;tm; ta&;,la&;twGuf EdkifiHawmftpdk;&u pHkprf;a&;aumfrSif
wckzGJU pHkprf;ay;&ef?
(4) vufSdynma&;pepfonf udkvdkeDynma&;udk zmax;onfh vlaerIpepfESifh rudkufnDbJ uarmufur
jzpfaeonf/ xdkuarmufur ynma&;udk zsufodrf; ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;/ trsKd;om;ynma&;
wnfaqmufa&;twGuf trsKd;om;ynma&;ES;D aESmzvS,yf BJG uD;wckukd Edik if aH wmftpd;k &u BuD;rSL; tjref
qHk;usif;y&ef/
awmif;qdkcsuf (4) csufudk wjynfvHk;rSm ausmif;om;? ausmif;olrdbrsm;onf wcJeufaxmufcH
wdkufyGJ0ifcJhMuayonf/
30? 6? 61 aeYwGif &efukefcdkifausmif;om;rsm;or*rS OD;aqmif &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*
cef;rwGif ausmif;aygif;pHk pnf;a0;yGBJ uD;jyKvkyu
f m awmif;qdck suBf uD; (4) csuu
f kd wcJeuf awmif;qdck \
hJ / jrefrmjynftESYH
ausmif;om;xkqEjyyGJrsm; qufwdkufjzpfay:vm\/ 14? 7? 61 wGif rEav;cdkifausmif;om;rsm;or*rS OD;pD;
ausmif;om;xk (3000) ausmfwufa&mufaom ausmif;om;xkqEjyyGJBuD; vkyfavonf/ 21? 7? 61 aeYwGif Auo
tzGJUcsKyfrS OD;aqmif wjynfvHk;twdkif;twmESifh uarmufurynma&;wdkufyGJ yg0ifMuonf/ &efukefNrdKUwGif ausmif;
om;xk waomif;ausmf yg0ifqEjyMu\/ wjynfvHk;tESHYtjym; wdkufyGJ0ifMuavonf/ &cdkif? Srf;? weoFm&D? jrpf0
uRef;ay:? ajrvwf? csif;wGif;? ucsifjynfe,ftESHYtjym; qEjyyGJrsm;? a&arQmyGJrsm;? rD;wkwfudkifqEjyyGJrsm;? uarmuf
urynma&; tavmif;aumifrD;IdUyGJrsm;jzifh yHkpHtrsKd;rsKd; wdkufyGJ0ifcJhav\/ a&eHajra'orS ausmif;q&mr wOD;onf
ausmif;om;rsm;\wdkufyGJwGif udk,fwdkifyg0if qifETJcJhonf/
(c-3) yxptpdk;&wkefhjyefrI? ausmif;om;wefjyefvIyf&Sm;rI
odkY ausmif;om;rsm;u uarmufurynma&;zsufodrf;&ef tHk<uawmif;qdkaecsdefwGif yxp ynma&;
0efBuD; OD;{armifonf 0efBuD;csKyf\ owif;uGefz&ifhrsm;wGifvnf;aumif;? owif;axmufrsm;ESifh awGUqHk&mwGifvnf;
aumif;? ]uarmufurawmU rjzpfygbl;} ]enf;enf;yg;yg;yg} ]tusyfudkifvQif aemufqufwGJatmifpm&if; rxkwfay;}
[k ausmif;om;xkudk Ncdrf;ajcmufavonf/
13? 6? 61 ESifh 30? 7? 61 &ufrsm;wGif ynma&;0efBuD;onf Auorsm;tzGJUcsKyf trIaqmifrsm;ESifh (2)
BudrfawGUqHk ausmif;om;rsm;\ awmif;qdkcsuf (4) csufudk wifjy awmif;qdkcJhavonf/ yxrtBudrf awGUqHkpOfu
ausmif;om;rsm;\ wifjyawmif;qdkcsufrsm;udk tpdk;&tzGJUodkY wifjypOfpm;ygrnf[k jyefMum;avonf/ 'kwd,tBudrf
awGUqHkaomtcg atmufygtwdkif; wm0efrJhjyefMum;cJhavonf/
Auorsm;tzGJUcsKyfonf wzufuwifjyawmif;qdk&if; wzufu xdkawmif;qdkcsufrsm;udk tav;teufjzpf
ap&ef ausmif;om;xkqEudk ydkrdkay;&efvdkjcif;? awmif;qdkcsuf w&m;rQw rSefuefaMumif; rdbjynfolrsm;tm; wm0efcH
odMum;apvdkjcif;rsm;aMumifh Zlvdkifv (21) &ufaeYwGif ydkrkdBuD;rm;aom twdkif;twmSdonfh uarmufurynma&;
wdkufyGJBuD;udk NrdKUawmfcef;raSUwGif &efukefcdkif ausmif;om;xkqEjyyGJBuD;udk rjyKvkyfrD ydkpwmwdkufyGJw&yfudk vIHYaqmf
pnf;Hk;cJhonf/ e,frsm;wGifvnf; wjynfvHk; wajy;nDwnf; jyKvkyfcJhayonf/ xdkwdkufyGJwGif ArmwjynfvHk;qdkif&m
tvGwfynmoif ausmif;q&mrsm;toif;csKyfESifh aqG;aEG;ndEdIif;cJhNyD; q&mtoif; axmufcHrI&cJhavonf/
yxrtpdk;&ynma&;0efBuD;\ jyefMum;csufrSm668

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1961 rS 1962 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xkcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


1/ pmar;yGJatmifpm&ifrsm; uarmufurjzpfonfqdkaom ausmif;om;pGyfpGJcsufudk twdtusodom&ef
ynma&;rif;BuD;a[mif; (3) OD; yg0ifaom pHkprf;a&;aumfrwDzGJU tpdk;&u pHkprf;rnf/ xdktzGJU\tMuH
ay;csuftwdkif; tpdk;&u aqmifGufrnf/
2/ ESpcf gusausmif;om;rsm; ausmif;jyefxm;a&;rSm ausmif;taqmuftOD? ausmif;q&mrvHak vmuf tpd;k &u
vufrcHEdkif/
3/ wdkif;jynf\ynma&; ydkrdkjrifhrm;vmap&eftwGuf vdktyfojzifh wef;cGJwef;cspepf y,fzsufay;&ef awmif;
qdkonfudk tpdk;&u rvdkufavsmEdkif/
4/ ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJudk ynma&;pHkprf;rIaumfrSif\ tpD&ifcHpmudkrlwnf usif;yay;rnf/
tpd;k &jyefMum;csufrsm;udk AuotzGUJ csKyfonf ynma&;0efBuD;aSUwGiyf if wxdik w
f nf; uefYuu
G cf ahJ yonf/
uarmufurjzpfrI rSe?f rrSef ynma&;rif;BuD;a[mif; (3) OD;yg0ifaom aumfrwDzUJG pHpk rf;ay;rnf[k ajymMum;jcif;onf
uarmufurjzpfru
I kd pHpk rf;&efrvd?k bmaMumifh uarmufurjzpf&onf rnforl sm;wGio
f m wm0efo
dS nfuo
kd m pHpk rf;a&;
aumfrSifzGJU tpdk;&u pHkprf;oifhonf/
ESpcf gusausmif;xkwpf epf rusifo
h ;kH &efEiS yhf wfouf ynma&;0efBuD; jyefMum;csufrmS rsm;pGmwm0efrv
hJ \
S /
ausmif;aecsifol ynmoifcsifolrsm;udk tajctaejynfhpHkatmif zefwD;ay;&rnf jzpfayonf/ ausmif;q&m? ausmif;
taqmuftOD rvHkavmuf[laom taMumif;jycsufjzifh ausmif;pmoifcef;rS uefxkwfrIrSm rsm;pGmwm0efrJhvSaom
jyKrlcsufjzpfonf/ ajzqdkaom ausmif;om; (100) wGif (90) usqHk;aecsdef? ESpfcgus ausmif;om;jzpfoGm;&ef rsm;pGm
vG,fulayonf/
wef;cGJwef;cspepfudk ynma&;tqifhtwef;jrifh&ef aqmifGuf&ygonf[k ajymqdkjcif;rSmvnf; toHaumif;
[pfaom jyefMum;csuo
f m jzpfayonf/ ynma&;udk tajccHusus jyKjyifajymif;vJNyD; vlaerIpepf wd;k wufjzpfay:csuEf iS hf
udu
k n
f aD tmifjyKvkyrf o
S m ynma&;tqift
h wef; jrifrh m;vmEdik af yrnf/ ynma&;&efyakH iG? ausmif;taqmuftOD? q&m?
y&dabm* jynfhpHkatmifvkyfrSom ynma&;tqifhtwef; jrifhrm;vmrnf/
ESD;aESmzvS,fyGJESifh ywfoufvnf; vkyfay;rnf[k jyefMum;aomfvnf; wdusa&&mrIrSd? tmCmwuif;Hk
vkyfay;onfh oabmqefonf/ ]]rif;wdkh ESD;aESmzvS,fyGJ vkyfay;ygqdkvdkhom vkyfay;wm? igawmU ESD;aESmzvS,fyGJ r,Hk
bl;? vlpkpum;ajymwmyJ}} [k wm0efrJhpGm ynma&;0efBuD;u ajymqdkavonf/
30? 7? 61 wGif ausmif;om;rsm; owif;pmSif;vif;yGJwck jyKvkyfNyD; tpdk;&jyefMum;csuf rrSefuefaMumif;?
wdkif;jynftxGwftxdyfjzpfonfh ygvDreftm; qEjyrnfjzpfaMumif; ajymMum; Auorsm;tzGJUcsKyfu OD;aqmif
jyifqifcJhavonf/
3? 8? 61 wGif &efukefcdkifausmif;om;xk qEjyyGJjzifh jyif;jyif;xefxef uefYuGufcJhonf/ xdkoabmxm;
rsm;udk pGJudkif Auorsm;tzGJUcsKyfonf &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*? &efukefcdkifausmif;om;rsm;or*ESifh
yl;aygif;aqG;aEG;um or*BuD; (3) ckyg0ifaom ]ynma&;epfemcsuf ygvDrefqEjyyGJaumfrwD} udk zGJUpnf;cJhonf/
pnf;Hk;rIabmifESifh wdkufyGJabmifcsJUonfh oabmjzpfonf/
1961 ck? Mo*kwv
f (24) &ufaeYwiG f vTwaf wmfukd 0dik ;f qEjy&ef Auorsm;tzGUJ csKyfu qH;k jzwfavonf/
Mo*kwfv (15) &ufaeYwGif vTwfawmfygvDrefpaomtcg rEav;cdkifausmif;om;rsm;or*rS OD;aqmif em&D (60)
tpmiwfcH qEjyyGJBuD;udk usKH;axmifhwGif usif;yvdkufonf/ qEjyyGJonf wjynfvHk;odkY *,ufdkufoGm;avonf/
Auorsm;tzGJUcsKyfonf wjynfvHk;Sd or*rsm;tm; rdrdwdkYa'otoD;oD;Sd vTwfawmftrwfrsm;xHrS vTwfawmftwGif;
0,f ausmif;om;rsm;\ awmif;qdck sufrsm;tm; wifjyawmif;qdak y;a&;twGuf uwdawmif;cHyrJG sm; usif;y&ef TeMf um;
avonf/ wjynfvHk;rS ausmif;om;or*rsm;\ qEuwdawmif;cHyGJrsm; usif;yMuonf/ tcsKdU yxp trwfrsm;onf
ausmif;om;rsm;udk aSmifNyD; &efukefodkY ajy;Mu\/ tcsKdUyxpESifh zqyvtrwfrsm;u ausmif;om;rsm;\ awmif;qdk
csufrsm;udk awmif;qdkay;ygrnf[k uwdjyKMu\/
xdkygvDrefwGif tpdk;&u Ak'bmomudk EdkifiHawmfbmomtjzpf jy|mef;&ef wifoGif;avonf/ xdkygvDref
tpnf;ta0;onf uarmufurynma&;? EdkifiHawmfbmomESifh bwf*sufvTwfawmf jzpfvmonf/ tpdk;&onf EdkifiH
awmfbmom jyemudk aSUwef;odkY wifav\/ wdkif;jynf tajctaerSmvnf; ygvDrefwGif wifoGif;rnfh EdkifiHawmf
bmomjy|mef;a&;udk pdw0f ifpm;vmMuonf/ yxptpd;k &onf xdt
k ajctaeudk taMumif;jyNyD; ausmif;om;qEjyyGu
J kd
ausmif;om;xk\ w&m;rQwaom 'Drdkua&pDvIyfSm;rIrsm;udk csKd;ESdrf&ef jyifqifvmonf/ ygvDrefusif;y&m twGif;0ef
H;k udk e,frjS yLapmxD; wjzpfvJ t&H&rJ sm; tjrefqifah c:NyD; &Jtiftm; (5000)? tcsKyfum;? oHcsyfumum; txyfxyf0ikd ;f
669

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
&Hum jynfolESifh ausmif;om;xkudk Ncdrf;ajcmufcJhonf/ yxptpdk;&onf EdkifiHawmfbmom ta&jcHK 'Drdkua&pDudk
zsufqD;avonf/ vTwfawmfESifh udkuf (100) twGif; qEjyjcif; rjyK&[laom wcsufvTwftrdefYudk xkwfavonf/
oHCmawmfrsm;onf Edik if aH wmfbmomjy|mef;onfh ygvDrefukd ausmif;om;rsm;qEjyyGaJ Mumifh rxdcu
kd af pcsi/f xdYk aMumifh
trsKd;rsKd; arwm&yfcHMuonf/ rdbjynfolrsm;onf dk;&mtpOfvmtm;jzifh Ak'bmomouf0if ,HkMunfMuolrsm;
jzpfay&m Edik if aH wmfomoemjyKvkyif ef;wGif pdww
f rd ;f GwMf uavonf/ tpd;k &uvnf; tpd;k &tmPmudk tpGr;f ukeo
f ;kH
vIHYaqmfonf/ wcsdefwnf;rSmyif jynfolrsm;u ausmif;om;rsm;qEjyvQif xdcdkufaoausrnf pdk;&drfavonf/ q&m
BuD;ocifudk,fawmfrIdif;uvnf; aemufxyf atmifausmfawG jzpfaeOD;rSm pdk;&drfaMumif; NiD;Smavonf/ owif;rsm;u
vnf; ausmif;om;qErjyMu&ef arwm&yfcHavonf/
ygvDrefqEjyaumfrwDonf aemufq;kH wGif tm;vH;k aom arwm&yfccH surf sm;ESihf rdbrsm;\ pdwcf sr;f oma&;udk
aSUI yHkpHajymif;vdkuf&onf/
(c-4) yHkpHajymif;vJjcif;
ygvDref qEjyaumfrwDonf yHkpHajymif;vJjcif;ESifh ywfouf aumfrwDtwGif;0,f jyif;xefpGm aqG;aEG;
cJhMuonf/ if;aumfrwDu zdESdyfcsKyfcs,frI uefYuGufa&;? uarmufurynma&; zsufodrf;a&;? ausmif;om;xk qE
jyyGJudk 24? 8? 61 wGif wuocef;r jyKvkyfcJhayonf/ ausmif;om;xk\ yg0iftm;rSm avsmhenf;oGm;avonf/
ausmif;om;xk Ncdrf;ajcmufcH&jcif;? vIyfSm;Edkifonfh &Jabmf (au'g) rsm; avsmhenf;oGm;jcif;? tcsdefkwfw&ufajymif;
vJpDpOf&jcif;twGuf vIHYaqmfrItwdkif;twmrSmvnf; enf;oGm;onf/ toHcsJUpufoHk;cGifhrSp rsm;pGmzdESdyfjcif;cHcJh&
ayonf/
ygvDrefqEjyaumfrwDonf ygvDrefqEjya&; oabmxm;udk ausmif;xdkifq&mawmfrsm;tzGJUcsKyftm; 22?
8? 61 aeYwGif avQmufxm;cJhayonf/ q&mawmfrsm;rSvnf; ausmif;om;wdkY\ wdkufyGJrSefuefaMumif;? ulnDrnfjzpf
aMumif; rdefYMum;cJhayonf/
uarmufurynma&;zsufodrf;a&;ESifh ywfouf ygvDrefqEjya&;tpDtpOfESifh ywfouf tzGJUcsKyfu
csrSwx
f m;aom oabmxm;rSm tajctaeay:wGif rlwnfjcif;jzpfaomaMumifh rSeu
f efonf[k ,HMk unfonf/ vkyef nf;
vkyf[efrsm;ESifh ywfouf csKdU,Gif;csufrsm;? rnDGwfrIrsm;Sdrnfjzpfaomfvnf; oabmxm; taejzifhum; rSm;,Gif;rI
rSdaMumif; vufawGUtawGUtMuHKt& xifSm;ayonf/
ynma&;rif;BuD;a[mif; (3) OD;yg0ifaom uarmufuratmifpm&if; pHpk rf;a&;aumfrwDu uarmufurjzpfrI
rsm;twGuf pHpk rf;rIrsm; jyKvkyo
f nf[q
k o
kd nf/ Auorsm;tzGUJ csKyfukd vma&mufawGUqH&k ef ac:qdo
k nf/ Auorsm;tzGUJ
csKyfrS oGm;a&mufrawGUacs/ ]]pmar;yGaJ tmifpm&if; uarmufurjzpfonfrmS wdik ;f odjynfojd zpfonf/ xdahk Mumifh pHpk rf;&ef
rvdk}} [laom oabmxm;ay;ydkYcJhonf/ pHkprf;a&;aumfrwDtpD&ifcHpm xGufvmaomtcg cyfzHk;zHk;tpD&ifcHcsufom
jzpfonfudk awGUSd&ayonf/ ausmif;om;rsm;taeESifh tpD&ifcHpmudk tHMojcif;rSdvSay/ aemufqHk; tpdk;&\aemuf
qufwJG atmifpm&if;rsm; xkwaf y;awmhrnf[k cdik rf maomowif;rsm; xGuv
f mavonf/ owif;tay: ausmif;om;
rsm;\ cdkifrmvSaom ,HkMunfcsufum; qufvufwdkufyGJ0ifawmif;qdk&ef vdktyfonf[k oabmaygufMuavonf/
10? 9? 61 &ufaeYwGif Auorsm;tzGJUcsKyf? &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*? &efukefcdkifausmif;
om;rsm;or*wdkY yl;wGJ ausmif;om; (52) a,mufyg0ifaom em&D (50) tpmiwfcHqEjyyGJBuD;udk &efukefNrdKU ql;av
bk&m;vrf;axmifhESifh taemf&xmvrf;axmifhwGif jyKvkyfavonf/ vlxk\axmufcHtm;ay;rI rsm;pGm&SdcJhonf/ tpm
iwfcH ausmif;om;rsm;onf rdk;xJavxJ0ifvm tm;ay;Muonf/ vlxkBuD;uvnf; rdk;xJavxJrSmyif vmtm;ay;
Muonf/ tpmiwfcpH Of oH;k pG&J efaq;0g;rsm; awmify&kH myHk jzpfaeayonf/ Nidr;f csr;f a&;zcifBuD; q&mBuD;ocifu,
kd af wmf
rIdif;u &ifxkremjzifh tpmiwfcHausmif;om;rsm;xH arwmo0PfvTm ay;ydkYcJhavonf/
yxptpd;k &onf ausmif;om;trsm;pk\ qEukd qefYusifvsufyif\
dS / ynma&;0efBuD; a'gufwm{armifu
]tpdk;&rSm &efolrsKd; (6) yg; 0dkif;wdkufaew,f} [kajymqdkNyD; ]ausmif;om;rsm;tm; &efoleHygwf (1)} wGifxm; ajym
qdkavonf/
uarmufurynma&; zsufodrf;a&;wdkufyGJonf tqufrjywf tSdefSdcJhayonf/ xdkYaMumifh &[ef;oHCm
awmfrsm;ESifh vlxk\ axmufcHrIjynfh0pGm &SdcJhayonf/ vTwfawmftrwfrsm;yif vTwfawmftwGif; ausmif;om;rsm;
wifjycsuu
f kd tav;ay; ajymqdv
k mcJo
h nf/ awmif;qdck suf (4) csut
f euf tpd;k &onf wpdww
f a'oudk vdu
k af vsmrnf
[k uwday;vmonf/
670

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1961 rS 1962 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xkcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


(c-5) uarmufurynma&;zsufodrf;a&; wdkufyGJumvwGifusif;yaom Auorsm;tzJGYcsKyfuGefz&ifU

ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJYcsKyf EdkifiHvHk;qdkif&muGefz&ifU
(1961 ck? pufwifbmv 30 &ufrS atmufwdkbmv 4 &ufaehtxd)
Edik if v
H ;kH qdik &f mnDvmcHBuD;udk wjynfv;kH Sw
d o
hJ r*rsm;rS ausmif;om;ud,
k pf mvS,af ygif; (243) OD; wufa&muf
onf/ nDvmcHBuD;rS 'Dru
kd a&pDa&;? Nidr;f csrf;a&;? trsKd;om;ynma&; wnfaqmufa&;? uarmufurynma&; zsuford ;f
a&; aSUvkyfief;pOfrsm;udk qHk;jzwfjy|mef;vdkufonf/ yxptpdk;&\ 'Drdkua&pDcsKd;azmufrIESifh ausmif;om;qEESifh
qefYusipf mG jyKrlrrI sm;udk nDvmcHu jyif;xefpmG Iwcf svu
kd o
f nf/ pkpnf;nDw
G pf mG wdu
k yf 0JG ifomG ;&eftwGuf wdu
k yf yJG pkH u
H kd
atmufygtwdkif; csrSwfvdkufonf/
(1) a&wdkwdkufyGJ
(2) a&&SnfwdkufyGJ
a&wdkwdkufyGJ
uarmufurynma&; zsufodrf;a&;twGuf ,ckESpfydkif; tBuD;rm;qHk;? tiftm;taumif;qHk;? wefzdk;tSdqHk;?
txufjrufqHk; wdkufyGJBuD;wckudk zefwD;um oufqdkif&mwm0efSdolwdkYtm; awmif;qdkwdkufyGJ0if&ef vdkayonf/
xufjruftm;aumif;aom wdkufyGJBuD; w&yfqifETJEdkifa&;twGuf oufqdkif&mor*rsm;onf ausmif;om;xktwGif;
ynma&;oabmxm;rsm; em;vnfoabmayguf jrifodonfhtwdkif; pnf;Hk;aqG;aEG;Mu&rnf/ igwdkYESifh rqdkif[laom
oabmxm; ausmif;om;twGif;0,f rSdatmif BudK;yrf;Sif;vif;wifjyum ausmif;om;xkw&yfvHk; 'ifjynfhtm;jynfh
yg0ifaom wdkufyGJyHkpHwckudk aG;cs,fvIyfSm;Mu&rnf/ wdkufyGJwGif 'Drdkua&pDcsKyfcs,frI uefYuGufa&;? uarmufur
ynma&; zsufodrf;a&;wdkYudk OD;wnfMu&rnf/
a&SnfwdkufyGJ
a&SnfwdkufyGJ[lonf igwdkYausmif;om;rsm;u qGJac:aom wdkufyGJr[kwf oufqdkif&mwm0efSdol tpdk;&\
oabmxm;ay:wGif wnfonf/ igwdYk \ uarmufurynma&; zsuford ;f a&;onf rSeu
f efonf/ ausmif;om;xkw&yf
vHk;uvnf; tm;SdpGmaxmufcHonf/ &[ef;Sifvljynfol w&yfvHk;uvnf; taustvnfoabmayguf odjrifum
wdu
k yf u
JG kd axmufco
H nf/ Edik if aH &;tzGUJ tpnf;rsm;uyif igwdYk\wdu
k yf u
JG kd axmufcv
H mMuonf/ odYkaomf oufqikd &f m
tpd;k &u oabmxm; wif;rmvGe;f onft
h ay:wGiu
f m; igwdYk \ uarmufurynma&;wdu
k yf rJG mS a&Snw
f u
kd yf t
JG oGio
f Ykd
a&mufEdkifonf/ a&SnfwdkufyGJonf ausmif;om;xkvIyfSm;rIomru oabmw&m;a&;&m wdkufyGJvnf;yg0ifonf/
or* &Jabmfrsm;onf ,aeY ynma&;rwnfNidrfrIudk ausmif;om;xk? jynfol? &[ef;ESifh vlwef;pm;rsm;xH csOf;uyfum

Source: Aung Tun's Original Copy

uarmufurynma&;
zsuo
f rd ;f a&;wdu
k yf u
JG mvtwGi;f
ac:qu
kd si;f yaom Auorsm;tzGcYJ sKyf
Ekid if v
H ;kH qdik &f muGezf &ifu
U kd 1961 ck?
pufwifbm 30 rS atmufwdkbm 1-23-4 aehrsm;wGif usi;f ycJo
U nf

671

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
axmufcHrI&atmif aqG;aEG;&rnf/ jzefYcsdwifjyEdkif&rnf/ tpdk;&\ ynma&;oabmxm; rrSefrI? wdusrSefuefaom
ynma&;pepfrJhrI? wnfNidrfajzmihfrwfaom oabmxm;rSdrIESifhwuG ynma&;uarmufurjzpfrIrsm;udk wifjypnf;Hk;
Mu&rnf/ wqufwnf;rSmyif ynmoifMum;rItajctae wdk;wufaumif;rGefa&;twGuf awmif;qdkcsufrsm;udk wifjy
awmif;qdkMu&rnf/ ynmoifMum;a&;tajctae wdk;wufaumif;rGefa&;ESifh ynma&;jyKjyifajymifvJa&;twGuf jynf
axmifpktwGif;Sd vlxkvlwef;pm;? vlxkudk,fpm;vS,frsm;? woD;yk*v
rsm;ESifh ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm; aygif;pHk
yg0ifaom trsKd;om;ynma&; ESD;aESmzvS,fyGJBuD;w&yfudk usif;yum ,aeYwdkif;jynfpD;yGm;a&; vIyf&Sm;rIrsm;ta&;ESifh
wdkif;jynfxlaxmifa&;twGuf vdktyfcsufrsm;ESifh udkufnDaom oabmxm;udkvnf; igwdkYausmif;om;xk w&yfvHk;
em;vnfMu&rnfom jzpfayonf/ jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; r&SdbJ? jynfwGif;trsKd;om;pD;yGm; wnfaqmufrIr&Edkif/
wqufwnf;rSmyif ausmif;om;wdkY\ b0tajctaeESifh ynmoifMum;rI tajctaerSmvnf; wdk;wufzGHUNzdK;vmrnf
r[kwfay/ tcsufudkvnf; tav;teufxm;um uarmufurynma&;wdkufyGJESifh qufpyfazmfxkwf oGm;&rnf
jzpfayonf/
tm;aumif;aom ausmif;om;xkqEjyyGJrsm;udk qufvufpnf;Hk; vkyfudkif&efjzpfNyD; wdkufyGJvkyfief;pOf w&yf
tjzpf &efukef? [Hom0wD? yJcl;? om,m0wD? tif;pdefcdkifwdkY yg0ifaom (5) cdkif ausmif;om;xkqEjyyGJBuD;udk
&efukefNrdKUwGif jyKvkyf&ef nDvmcHwGif wnDwGwfwnf; qHk;jzwfvdkufonf/
nDvmcHusif;yaepOftwGif; aemufqufwGJ pmar;yGJatmifpm&if; xGufvmonf/ aemufqufwGJ pmar;yGJ
atmifpm&if;xGuv
f maomcg ausmif;om;rsm; tm;wuf0rf;ajrmufMu\? tcsKdUuauseyfMu\/ tqufrjywf awmif;
qdk wdkufyGJ0ifcJhaom tcsuf (1) ckom &SdNyD; usef (3) csuf usefaeonf/
(c-6) ig;cdkifqEjyyGJ
&efukef? tif;pdef? [Hom0wD? yJcl;? om,m0wDwdkYrS ausmif;om;xkyg0ifaom (5) cdkif ausmif;om;xk
qEjyyGJBuD;udk Edk0ifbmv (14) &ufaeY uefawmfrifyef;jcH usif;yonf/ qEjyyGJrwdkifrDtwGif; Auorsm;tzGJUcsKyf
onf pnf;Hk;a&;wm0efcH trIaqmifrsm;onf (5) cdkifa'orsm;odkY jzefYqif;um cufcJBuD;pGm jyifqif&avonf/
aiGaMu;cufcJrI jyemrsm;? yxptpdk;&\ ydwfyifwm;qD;rIrsm;? Ncdrf;acsmufrIrsm; &ifqdkif jyifqif&av\/
ynma&;0efBuD; a'gufwm{armifonf yJcl;odkYa&mufvmNyD; (5) cdkifqEjyyGJwGif yJcl;tpdk;&ausmif;rS ausmif;om;rsm;
ryg0ifap&ef q&mrsm;u jyKvkyf&rnf[k ausmif;tkyfq&mBuD;rsm;odkY trdefYay;avonf/ &efukef &Jrif;BuD;rSmvnf;
uefawmfrifyef;jcHwGif qEjycGifhudk ray;bJxm;avonf/ tcsdefeD;uyfrS qEjycGifhjyKonf/ om,m0wDcdkifrS ausmif;
om;rsm;onf um;iSm;r& &xm;jzifhcsDwufMu&\/ rdk;ndKrSausmif;om;rsm;vnf; um;rSd (10) rdkifc&D;udk vrf;
avQmufNyD; rif;vSodkY vm&\/ yJcl;rS ausmif;om;rsm;onf ausmif;tkyfq&mBuD;\ ydwfyifrIudk qEjyqefYusifNyD;
qEjyyGJodkY csDwufvmMu&avonf/ qEjyyGJwGif ausmif;om;aygif; (4000) cefYyg0ifavonf/ &efukefwNrdKUvkH;odkY
(10) rdkifausmfcefY c&D;SnfcsDwufNyD; qEjyMu\/ jynfolvlxk\axmufcHrI wcJeuf&Sdonf/ vli,f? trsKd;orD;
tzGJUtpnf;rsm;rS c&D;SnfcsDwufqEjyyGJ vrf;c&D;wavQmufwGif a&rsm;? tazsmfrsm; qD;BudKwdkufauR; avonf/
NrdKUvlxku xrif;xkyfrsm;ay; ulnDavonf/ xrif;xkyfxJwGif aiGrsm;? aq;vdyfbl;rsm;? axmufcHtm;ay;pmrsm;
xnfhoGif; ay;Muavonf/
jynfov
l x
l \
k qEtavsmuf jzpfay:vmrIukd tpd;k &taeeJU rSeu
f efat;csr;f pGm ajzSi;f &rnft
h pm; 'Dru
kd a&pD
qefYusifaom tMurf;zufenf;rsm;udk toHk;jyKcJhonf/ &JtzGJUudk wkwfay; rauseyf aoewfxkwfay;&mrS ,cktcg
oHcsyfumum;awG wyfqifNyD;aMumif; ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;zGJUcsKyf Ou| udkcifarmiftkef;u zdESdyf
csKyfcs,frI uefYuGufa&;ESifh uarmufurynma&;zsufodrf;a&; (5) cdkif ausmif;om;xkqEjyyGJwGif ajymMum;oGm;\/
if;qEjyyGw
J iG f (5) cdik rf S ausmif;om; (2000) ausmf wufa&mufMu\/ udck ifarmiftek ;f u qufvufajymMum;&mwGif
1961 ckESpftwGif; vlxkqEjyyGJrSm yxp 'Drdkua&pDtpdk;&aMumifh vl (3) a,muf aocJh&NyD;jzpfonf/ azazmf0g&Dv
(21) &ufaeY e,fcsJUqefYusifa&;qEjyyGJwGif (2) a,mufESifh Edk0ifbm (10) &ufaeY ZmwfHkaSUqEjyyGJwGif (1)
a,muf aocJhonf/ 'DtjyKtrlawG qufvufusifhoHk;ae&if yxptpdk;&[m ykvdyftpdk;& jzpfvmrnfjzpfaMumif;/
yxptpd;k &[m ykvyd jf yem aomif;ajcmufaxmifukd tcGit
hf a&;,lNyD; e,fcsJUvkyMf uHrEI iS hf ppftmPmSit
f E&m,fawG
udk pdk;&drf&aMumif;? owif;pmtm;vHk;u tpdk;&&JU 'Drdkua&pDqefYusifaom Oya'zsufodrf;&ef ta&;qdkvmaMumif;?
owif;pm? ausmif;om;? &[ef;? ukefonf? trIxrf;awGudk &efoltjzpf aMunmvmwJh tpdk;&[mb,folrS udk,fpm;jyK
Edkifrnf r[kwfaMumif;? ausmif;om;xk&JU rSefuefwJhawmif;qdkcsufrsm;udk atmifjrifonftxd wdkufyGJ0ifoGm;rnfjzpf
672

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1961 rS 1962 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xkcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif

(tay:)
21? 2? 1961
&efuek cf kid af usmif;om;rsm;o*rS
Bu;D rI;usi;f yaom
uarmufurynma&;zsuo
f rd ;f a&;
ausmif;om;xkqEjyyGJ
(tv,f)
1961 ck? pufwifbmv
(10-11-12) &ufaehrsm;wGif Auo?
wuo? &uowdkhrS
Bu;D rSL;usi;f yaom
uarmufurynma&;zsuo
f rd ;f a&;
em&D (50) tpmiwfcq
H EjyyGJ
(atmuf)
(5) ckid af usmif;om;rsm;
uarmufurynma&;pepftm;
c&D;Sncf sw
D ufqEjy uefu
h u
G pf Of
r[mAEKvvrf;axmifU awGY jrif&yHk

Source: Aung Tun's Original Copy

673

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
aMumif; ajymMum;oGm;onf/ [Hom0wDckid f ausmif;om;ud,
k pf m;vS,f udx
k ifausmf? &efuek cf dik v
f ;kH qdik &f mausmif;om;
or* udk,fpm;vS,f udkzdk;xif? yJcl;cdkifausmif;om;or* udk,fpm;vS,f udkaZmfjrifh? om,m0wDckdif ausmif;om;
or*udk,fpm;vS,f udkxGef;SdefwdkY toD;oD; rdefYcGef;ajymMum;Mu\/
wef;cGJwef;cspepf &yfqdkif;ypfa&;? ESpfcgusausmif;xkwfpepf rusifhoHk;a&;? ynma&;toHk;p&dwf wdk;jrifh
oHk;a&;? trsKd;om;ynma&;ESD;aESmzvS,fyGJ usif;ya&;? vlxkvIyf&Sm;rIrsm;udk tMurf;zufajzSif;aeaom yxptpdk;
tm; IwfcsaMumif;? rEav;wuodkvfrS zrf;xm;aom ausmif;om;acgif;aqmifrsm; vTwfay;a&;ESifh 0&rf;kyfodrf;a&;?
ausmif;om;or* w&m;0ifzGJUpnf;cGifh ay;a&;? owif;pmrsm;\ 'Drdkua&pDtcGifhta&;wdkufyGJtm; axmufcHaMumif;?
jynfwGif;Nidrf;csrf;a&;udk aphpyfaqG;aEG; wnfaqmuf&ef tqdkrsm;udk wifoGif;qHk;jzwfMu\/
ausmif;om;xkonf pepfwuswef;pDxm;NyD; uefawmfrifyef;jcHrSxGufum aTwd*Hkbk&m;vrf;rS NrdKUwGif;odkY
c&D;Snf csDwufvSnfhvnf qEjyMu\/ aTwd*Hkbk&m;vrf;rS AdkvfcsKyfvrf;? Adkvfwaxmifbk&m;vrf;? r[mAEKvvrf;?
armfwifusKHBuD;vrf;? qlavbk&m;vrf;wdkYrS tpOfvdkuf wef;pDvSnfhvnfvmNyD; NrdKUawmfcef;raSU r[mAEKvvrf;
ay:wGif pkHk; tcrf;tem; kyfodrf;vdkuf\/ c&D;SnfcsDwuf&mwGif usKH;BuD;vrf;ESifh (13) vrf;xdyf ta&mufwGif
&efukefcdkifrS udkrsKd;0if;? yJcl;cdkifrS udkjr0if;wdkY rl;arhoGm; tif;pdefodkY ydkYvdkuf&onf/

(*) wuov
kd t
f wGi;f rS *,ufrsm;
Edk0ifbmv (11) &uf wuodkvfaumifpDtpnf;ta0;rS csrSwfcJhaom &efukefwuodkvf jrefrmpmXmewGif
ygarmucsKyf OD;{armiftm; jyefvnfcefYxm;&ef qHk;jzwfvdkufonf/ xdkudpE Sifhywfouf jrefrmpmXme ygarmucsKyf
tjzpf acw0ifa&muf trIxrf;vsufadS om OD;0ef\bufawmfom;rsm;u qlyu
l efYuu
G
f vIyf mS ;rIjzpfatmif zefw;D Mu
onf/ OD;{armifESifh OD;0efjyemwGif rludkab;csdwfNyD; wuodkvftmPmydkifrsm;onf yk*dKvftmPmudk aSUwef;odkY
xkwfcJhonf/ OD;0efbufrS wyfOD;uacgif;aqmif vdkufygvmavonf/ ygarmuOD;0ef vufxufwGif udkbaumif;?
udk,k paomolrsm;udk jrefrmpmXmewGif uxdursm; cefYaomaMumifh wyfOD;rsm;u OD;0efudk aus;Zl;qyfonfhtaeESifh
qlyluefYuGufMuoavm[k xifjrifp&mrsm; jzpfvmonf/ ygarmuOD;0ef vufxufwGif udkbaumif;? udk,kESifhwuG
tjcm;wyfOD;acgif;aqmif (7) OD;tm; ta&;ay:q&mrsm;tjzpf cefYxm;cJhavonf/

(C) rEav;vIy&f mS ;rI


rEav;wuodkvfausmif;om;or*rS OD;pD; pepfopfudk qefYusifuefYuGufonfh qEjyvSnhfvnfyGJudk
pufwifbmv (9) &ufaeY wuodkvfe,fajrwGif usif;y\/ ausmif;om; (1000) cefY rD;wkwfrsm;jzifh pepfopfudk
qefYusifonfh a<u;aMumfoHrsm;jzifh a<u;aMumfqEjyvSnfhvnfNyD; rEav;wuodkvf 'k-t"dywdOD;bpdefonf tdrf
wGif;Sdaomfvnf; tjyifodkYxGufrawGUbJ (2) em&DcefYMumrS ausmif;om;acgif;aqmifrsm;udk xGufawGU\/ qEjy
ausmif;om;xk aSUwGif 'k-t"dywdOD;bpdefu rEav;wuodkvf qD;edwftpnf;ta0;udk rlvtcsdefxufapm 13?
9? 61 aeYwGif ac:,laqG;aEG;ygrnf/ xdkqD;edwftpnf;ta0;wGif pepfopfudk jyefvnfpOf;pm; aqG;aEG;ygrnf[k
uwday;\/ odkYaomf wdusaomtajzr& rwuorS ausmif;om; (300) cefYwdkYonf pmar;yGJpepfzsufodrf;a&;ESifh
ywfouf pufwifbmv (14) &uf? nae (6) em&DwGif wuodkvfe,fajr qEjyyGJudkqufvufjyKvkyf\/ xdkqE
jyyGJodkY ausmif;om;rsm; tMurf;zufrnf[k aumvm[vowif;t& t"dukPf;ESdrfESif;a&;um;rsm; tygt0if &Jum;
(4) pD;wdkY wuodkvfe,fajrodkY a&mufSdvmonf/ n (8) em&DwGif 'k-t"dywdtdrf 0dkif;xm;aom wyfOD;ausmif;om;
rsm;tm; rsuf&nf,dkAHk; (5) vHk;ESifh aoewfrsm;ypfazmuf vlpkcGJ\/ ausmif;om; udkvSeD? udkodef;[ef? udkausmfoef;?
udk0if;armifwdkY 'Pf&mjyif;xef aq;HkwGif twGif;vlemtjzpf ukoxm;&\/
pufwifbmv (18) &ufwiG f rEav;wuov
kd f qD;edwEf iS ahf umifpD yl;wGt
J pnf;ta0;udk usi;f y&m ynma&;?
w&m;a&;ESifh jynfxJa&;0efBuD; a'gufwmOD;{armif? ref;'k-ta&;ydkif OD;armifarmifwdkY wufa&mufMuonf/ 'k-t"d
ywd OD;bpdefonf tpnf;ta0;wuf&ef &JtapmifhtaSmufrsm;jzifh ac:vm&\/ tpnf;ta0;wGif ynma&;0efBuD;u
ygarmucsKyfrsm;? aumifpED iS hf qD;edwt
f zGUJ rsm;tm; pmar;yGpJ epfopfukd BudKufvQifBudKufw,f? rBudKufvQif rBudKufb;l [k
yGifhyGifhvif;vif;ajymMuyg[k ajymMum;cJh&m ygarmutm;vHk;u xdkpepfjyKvkyfjcif;rSm aumif;aMumif;? uefYuGufp&m
rSdaMumif;? pepfopfrSm usLwdk&D,,f (Test) jzpfNyD; atmifrSwf&&ef ay;xm;aMumif; ajymMum;cJhonf/ ausmif;om;
674

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1961 rS 1962 - 'Drdkua&pDa&; ausmif;om;xkcGifUta&;umuG,fa&; trsKd;om;a&;toGif


udk,fpm;vS,f OD;xGef;a0u pepfopfpmar;yGJpepfudk wESpfaTUay;&ef awmif;qdkonf/ odkYaomf pmar;yGJpepfopfudk
pufwifbm (18) &ufwGifjyKvkyfrnf[k qHk;jzwfcJhMuonf/ tpnf;ta0;NyD;qHk;aomtcg wyfOD;twGif;a&;rSL;
udkatmifol? udkrif;ausmf? udkolawmfwdkY 0efBuD;ESifh 'k-t"dywdtcef;wGif vma&mufawGUqHkonf/ ausmif;om;acgif;
aqmifrsm;ESifhawGU&m wyfOD;acgif;aqmifrsm;u pufwifbm (14) &ufaeYu jzpfyGm;aomudpr Sm rdrdwdkY acgif;aqmif
jyKvkyjf cif; r[kwaf Mumif; 0efBuD;tm; wifjyonf/ xdYk aemuf wyfO;D opfEiS hf tiftm;wdYk u 0efBuD;tm; 0ifawGUMuonf/
ausmif;om;acgif;aqmifrsm;ESifh awGUtNyD; n (6) em&DwGif xGufvmaom 0efBuD;OD;{armiftm; ausmif;om;xku
0efBuD;tm; pepfopfzsufodrf;&efESifh 'k-t"dywdOD;bpdefudk jzKwfay;&ef ta&;qdkMu\/ 0efBuD;u ]'k-t"dywdeJhrdkh
ausmif;om;awG raowm? igvdkvlomqdk&if ausmif;om;awG aoukefNyD? &efukefrSmom 'Dvdkjzpf&if aoewfeJhypfcdkif;rSm}
[k ajymMum;vdkufonf/ pufwifbmv (15) &ufaeY nujzpfyGm;aom udpESifhywfouf 'k-t"dywd ODbpdefu
if;\tdrfudk cJESifhypfzsufqD;&mwGif acgif;aqmifonfh wyfOD;acgif;aqmifrsm;jzpfaom udkpdk;0if;atmif? udkatmifol?
udkrif;ausmf? udkaomif;aT? udkolatmif? udkbMunf? udkcifarmif0if;? udktkH;ausmfESifh Auorsm;tzGJUcsKyfrS udkrsKd;jrifh
wdkY (9) OD;tm; ta&;,l&ef atmifawmfrl&JXmeodkY wdkifMum;\/ ausmif;om;acgifaqmif (9) OD;udk yk'fr (147)?
(149) jzifh ta&;,lxm;\/ if; (9) OD;udkyif taSUydkif;&J0efaxmuf OD;apmpdefu &JwdkY\ tvkyfwm0ef0w&m;
aESmifh,SufrIjzifh ta&;,l&efwdkifMum; yk'fr (149)? (353) ESifh ta&;,lxm;\/
xdkESpf pepfopfpmar;yGJudk pufwifbmv (18) &ufaeYwGif pwifjyKvkyf&m vufeufudkif&Jrsm;udk pmar;
yGcJ ef;teD;wGif pmar;yGrJ prDuyif 0dik ;f 0ef;apmifMh uyfapavonf/ rEav;wuov
kd o
f Ykd a&mufadS eaom 'k&cJ sKyf OD;bat;?
&Jrif;BuD; OD;b&DwdkY\nTefMum;csuft& wkwfudkif? 'dkif;udkif? vufeufudkif&Jrsm;udk BudKwifcsxm;\/ eHeufydkif;wGif
(1433) OD;teuf (906) OD; 0ifa&mufajzqdk&m 63.22%? naeydkif;wGif (683) OD;teuf (417) OD;0ifa&mufajzqdk&m
61.05% &SdcJhonf/ pmar;yGJrprD wyfOD;ausmif;om;tcsKdUu tzrf;cHae&aom ausmif;om;rsm;udk oem;MuygOD;[k
a<u;aMumfcJhMuonf/ pmar;yGJpepfopf rajzolrsm;tm; ausmif;aqmifrsm; pufwifbmv (20) &ufaeYrSp aexdkif
cGifh rjyKawmhay/

(i) wyfO;D wdhk rlrrSerf rI sm;


wyfO;D wdYk onf aemufyikd ;f wGif rlrrSeaf omvkyaf qmifrrI sm;udk jyKvkyv
f mMuonf/ ausmif;om;ud,
k pf m;vS,f
aG;yGJwGif oefYSif;rS 0ifa&muftaG;cHaom OD;0if;ESifh OD;&mSpfwdkYtm; EdkifiHa&;orm;rsm;jzpfonf[k toHukef[pfum
Edik if aH &;orm;rsm;jzpfaom OD;wDy0D rf;ESihf OD;armifarmifausmf (yrnw) ud,
k pf m;vS,rf sm;udk rsupf rd w
Sd pf u
kH ef axmufcH
Muonf/ wuoonf ausmif;om;xktusKd;udk aqmifGuf&ef zGJUpnf;xm;aom tzGJUtpnf;jzpfonf/ odkYjzifh
ausmif;om;ESihf wuov
kd t
f mPmydik f tpd;k &wdYk tMum; jyemydrk sm;vmonf/ ausmif;om;BuD;rsm;\ wa,mufcef;ae
cGifhr&? ESpfa,mufcef;aecGifh&&ef ausmif;aqmifwdkufyGJwGif ausmif;ol (700) cefYESifh ausmif;om; (500) cefY wyf
OD;\ tapmifhwdkufyGJwGif ajrZmyifjzpfaeonf[k tmPmydkifrsm;u pGyfpGJMuonf/
xdt
k csdeaf usmif;aqmifwu
kd yf w
JG iG f oxHak qmifrpS wyfO;D wdYk BuD;pd;k cs,fv,
S o
f nfh ausmif;aqmifEiS hf o[m
,toif;tzGJUcsKyfrS xGufum tzGJUcsKyftm; tqufjzwfaMumif; aMunm raSUraESmif;yif tjcm;taqmifrsm;u
vdkufxGufvmonf/ wyfOD;\ MoZmonf ausmif;om;avmuwGif wjznf;jznf;usqif; vmonf/ owif;pmrsm;u
vnf; wyfOD;\ae&mwGif tpm;xdk;Edkifaom tzGJUtpnf;ay:vm&ef a&;om;vmMuonf/

675

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

OD;AaqGav;
(1961-62)
Source: Oway Magazines

bdu
k av;Zmwd jzpfonf/ ausmif;om;nDw
G af &;wyfO;D tzJUG 0ifwOD;jzpfonf/ 1959-60 wGif wuo aiGxed ;f
tjzpf aqmifGufcJhonf/ 1959 ckwGif Oya'0dZmyxrESpf wufa&mufcGifh wuodkvfHk;rS y,fzsufaMumif;
aMunmaomfvnf; ygarmucsKyfudk,fwdkif rodvdkufaom jyKrlcsufaMumifh ygarmucsKyfrS0efcHNyD; oludk,fwdkif
ausmif; jyef0ifcGifhay;cJhonf/ 1960-61 wGif wuo taxGaxGtwGif;a&;rSL;tjzpf aG;aumufwifajrmuf
cH&onf/ 1961-62 aemufq;kH wuo\ Ou|tjzpf aqmifu
G cf o
hJ nf/

1962 Zlvdkif (7) &ufaeYwGif wuo tpnf;ta0;cef;r aemufqHk; w&m;a[mcJhNyD; or*taqmufttHkudk


&Jrsm;0ifa&mufzrf;qD;&m tzrf;cH&onf/ 1963 ck? {NyDv (1) &ufaeY vGwfNidrf;csrf;omcGifhtrdefYt& jyefvGwf
vmonf/
1963 ck wuov
kd rf sm; jyefziG ahf omtcg wuo ae&ma[mif;wGif wJx;kd wuojyefvnfzUGJ pnf;a&; vkyif ef;
rsm; jyefvnfvyk af qmifco
hJ nf/ odYkaomf jynfwiG ;f Nidr;f csr;f a&;vIyf mS ;rI tSed t
f [kejf riv
hf mojzifh if;vIyf mS ;rIukd
tav;xm;vkyaf qmif vmMuonf/ wuo? Auo? &uowdYku jynfoYlaumfrwDEiS hf ndE idI ;f ajcmufcdik Nf idr;f
csr;f a&; qEjycsw
D ufyu
GJ kd vHaI qmfco
hJ nf/ 1963 ck? Ed0k ifbmv (14) &ufaeYwiG f Nidr;f csr;f a&;aqG;aEG;yJG ysujf ym;NyD;
zrf;qD;rIrsm; pwifjyKvkyv
f monf/ if;aemuf ausmif;rsm;ydwv
f u
kd af Mumif; aMunmcJNh yD; ppfwyfrS wuov
kd f
twGi;f odYk 0ifa&mufp;D eif;NyD; ausmif;om;rsm;tm; twif;tusyf tdrjf yefyYkdco
hJ nf/ wuo ,m,Dwu
J kd zsuq
f ;D
ypfvdkufonf/ ausmif;om;acgif;aqmif trsm;tjym; tzrf;cH&onf/ udkAaqGav;ESifh tjcm;ausmif;om;
f
acgif;aqmifrsm; wdr;f aSmifaeMuNyD; AuyodYk awmcdo
k mG ;Muonf/ (or*pmpOf? twJ-G 1? trSwf (3)? Zlvikd v
2005? qJAif;Zlvikd -f odrhk [kw-f ausmif;om;or*tpOftvmudak zsmufzsujf cif;? armifrkef;atmif)
1967 ckEpS f (yGiv
hf if;&moD) wGif {&m0wDwikd ;f ? iodik ;f acsmif;NrKUd e,f? anmifyifomESihf awmifMum;acsmif;GmtMum;
cv& (36) ppfaMumif;udk jzwfawmufwu
kd cf u
kd &f m if;wdu
k yf w
GJ iG f usq;kH onf/ A[dw
k yfrv
S maom udAk aqGav;
udk,fwdkif awmif;wdkufaom wdkufyJGjzpfonf/ Auy&JabmfwpfOD;rS udkAaqGav;tm; (55) vrf;pOform;
jzpfwJhtwGuf A[dkrSao'Pfay;NyD;om; jzpfwJhtwGuf if;wdkufyJGwGif vkyfMuHowfjzwfcJhaMumif; 0efcHcJhonf/
(vufa&;rl- ud,
k af wGY MuKH &olwOD; jyefvnfajymjycsuf - &JabmfcspfaxG;- A[dkuif;wyfzJGU- - 15^2^2007?
OD;ode;f 0if;)
wdk;wufaom ausmif;om;vufa&;[k xifSm;aomvuf0JpmvHk;udk wDxGifa&;om;cJholjzpfonf/
({&m0wDtifwmeufpmrsufESm? b0kyfyHkvTmu@? wifrdk;- AaqGav; odkYr[kwf vuf0JpmvHk;wDxGifo)l

676

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1962 - 'Drdkua&pDa&; ppftmPm&Sifpepfqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif

tcef; (25)
Nird ;f csr;f a&; 'Dru
kd a&pDa&;BuKd ;yrf;rI
'Dru
kd a&pDa&; ppftmPm&SifpepfqefYusifa&;ESifY trsK;d om;a&;toGif
ausmif;om;vIy&f mS ;rIordik ;f
(1962)

(u) Zlvikd v
f (7) &uf ta&;awmfyBkH u;D
(7) &uf Zlvdkifvta&;awmfyHkonf zufqpfqefaom zdESdyfcsKyfcs,fa&; vIyfSm;rIBuD; w&yfyifjzpfonf/
jrefrmEdkifiHordkif;wGif 'kwd,urmppfBuD;aemufydkif; wcgrSray:aygufcJhbl;ao;aom &ufpufrIvnf; jzpfonf/
ta&;awmfyHkwGif wdkif;jynf\ tem*wf om;aumif;&wemrsm;pGm a&wdrfepfcJh&onf/ &efukefwuodkvf e,fajronf
&J&eJ aD om ausmif;om;xk\ aoG;rsm;acsmif;pD;rwwf jzpfc&hJ onf/ wuov
kd yf &0Pfwckv;kH usnfqefEiS hf ,rf;aiGUrsm;
vTrf;rdk;cJhonf/ ppfwvif;yrm tavmif;csif;xyfum jrifraumif;aom Icif;onf wuodkvftm; ted|mkHum;csyf
BuD;tjzpf zefwD;cJhonf/

(c) jzpfay:vmyHk tajccHtaMumif;t&if;rsm;


rQ qdk;Gm;jyif;xefvSaom ta&;awmfyHkBuD;\ tjzpftrSef jzpf&yftajccHudk tav;teuf oHk;oyfzdkY
vdkonf/ Zlvdkifta&;awmfyHkonf ppfwyftmPmydkifrsm;\(1) xif&mpdkif; igwaumaumvdkaom ppf0g'ppfrme?
(2) ausmif;om;xktay:wGif xm;SdcJhaom zdESdyfcsKyfcs,fa&; tmCmww&m;?
(3) jynfov
l x
l Ek iS hf ausmif;om;xk\qEjzpfaom Nidr;f csrf;pGmajzSi;f a&;rlukd ypfy,fum tMurf;zufenf;udk
oHk;pGJjcif;wdkYrS aygufzGm;vmjcif;jzpfonf/
ausmif;om;vIyfSm;rI ordkif;wavQmufvHk;udk jyefMunhfvQifvnf; tmPmydkifwdkY\ tMurf;zuf0g'ESifh usL;
ausmfolrsm;uom jzpf&yfqdk;rsKd;udk aygufzGm;apcJhaMumif; txiftSm; awGU&ayrnf/ udkatmifausmfonf Nidrf;csrf;
pGmqEjy&if; e,fcsJUorm;wdkY\ tMurf;zufESdrfESif;rIatmufwGif usqHk;cJh&onf/ zqyvvufxufwGifvnf; atmuf
wdb
k mta&;awmfyo
kH nf tmPmydik w
f Ykd \ wrifzefw;D usL;ausmfrrI sm;rS aygufzmG ;vmonfh tMurf;zuf ESyd u
f yG rf BI uD;yif
677

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
jzpfonf/ [,f&Dwefta&;awmfyHkonfvnf; tmPmydkifwdkY\ csKdU,Gif;csufudk vlowfvufeufjzifh ajzSif;vdkufMu
jcif;jzpfonf/ ausmif;om;xkurauseyf qEjyaomtcg tMurf;zufenf;udo
k ;kH vsuf vufeufjzifv
h o
l wf ESyd u
f yG f
vdu
k Mf uonf/ 1961 ck rEav;wuov
kd \
f pepfopfta&;awmfyBkH uD;udk Munfv
h Qiv
f nf; tmPmydik w
f Ykd\ wzufowf
csrSwfxm;aom tajzESifh taopGJudkifrI? aemufqHk;tMurf;zufrIudk awGU&onf/ oifMum;rIrjynfhpHkaom pmar;yGJpepf
wckudk twif;csrSwfcJhonf/ ausmif;om;rsm;u yxrOD;pGm vdktyfaeaom ausmif;oHk;y&dabm*rsm;? q&mrsm; wdk;
csUJ yg? oifMum;rI tajctaersm; rjynfph rkH u
D mvwGif pepfopfukd &yfqikd ;f xm;[l wifjycJo
h nf/ odYk aomf tmPmydik f
wdkYonf vdkufavsmhrIrjyKcJhbJ aemufqHk; pufwifbmvwGif vufeufjzifh tMurf;zufajzSif;vdkufonf/ ausmif;om;
tajrmuftrsm; 'Pf&m&cJhonf/ zrf;qD;csKyfaESmifjcif;? 0&rf;ESifhqkaiGrsm; xkwfjcif;? ausmif;rS xkwfy,fjcif;wdkYudk
jyKvkyf jyif;xefpGm zdESdyfcsKyfcs,fcJhMuonf/
ordkif;pOfrsm;udk jyefMunfhvQif ausmif;om;wdkufyGJtm;vHk; tmPmydkifwdkY\ usL;ausmfrI? tMurf;zufrI?
ausmif;om;xkESifh jynfolYqE ypfy,frIrsm;udk awGU&ayonf/ wqufwnf; ausmif;om;xk\ Nidrf;csrf;pGmynmoif
Mum;a&;udk cspfjrwfEdk;jcif;? Nidrf;csrf;pGm qEjyenf;jzifhom awmif;qdkvIyfSm;cJhjcif; jzpfonf/ ppfwyftpdk;&onf
wufvmpOfuwnf;u Ade;f aAgi;f wD;xGuv
f monf/ xdt
k mPmodr;f yGw
J iG f ausmif;om; pyfrrD o
D u
kd rf mS paw;cHvu
kd &f onf/
tmPmodrf;NyD; oufwrf; (3) v twGif;rSmyif ausmif;om;xktm; zdESdyfa&;vkyfief;udk pwifvmayonf/ ynma&;
XmeESifh vHk;0rtyfpyfbJ ppfwyfoPmefygaom pnf;urf;rsm; csrSwfvdkufMuonf/ csrSwf&mwGif ausmif;om;xk
qE,ljcif;? ndEIdif;jcif;vHk;0rSdbJ aMumfjimbkwfwGif trdefYxkwfenf;rsKd;jzifh wzufowf csrSwfcJhonf/ pnf;rsOf;\
tESpfom&ydkif;onf zdESdyfcsKyfcs,fa&;owfowfudkazmfjyvsuf vkyfrlvkyf[efonf ppf0g'ESifUppfrme? igwaumaum
aom zufqpfvuPmudk aqmifaeonf/ tmPmydik w
f Ykd\ xdv
k yk if ef;onf ppfreS af om pnf;urf;rsm;jzpfonfh wdik af tmif
ratmifjrifEdkifaom vkyfenf;vkyf[efom jzpfayonf/
pnf;urf;wck atmifjrifa&;onf(1) if;pnf;urf;onf vdkufem&rnfh olrsm;\ b0ESifh [yfrd&ef?
(2) vdkufem&rnfh olrsm;udk,fwdkif todESifh,SOf vufcHvm&efwdkY vdkayonf/
ausmif;om;xk\qEurkd ,ljcif;? nEd iId ;f rIryvkyjf cif;wdYkonf b0ESi[
hf yfrad om pnf;urf;rsm;jzpfrvmjcif;\
tajccHjzpfayonf/ wzufowf ppfrdefYqefqef csrSwf ZGwftwif;vdkufemapjcif;onf todESifh,SOfvufcHvma&;
udk r&,lEikd af om vky[
f efomjzpfonf/ xdYkaMumifh ppfwyftmPmydik w
f Ykd\ pnf;urf;onf tESpo
f m&a&m vky[
f eft&yg
rSm;,Gif;cJhonfrSm xifSm;vSayonf/ ausmif;om;xkrSm pnf;urf;xm;Sda&;udk rltm;jzifhvufcHaMumif; twdtvif;
wifjycJhonf/ wqufwnf;wGif txufygtwdkif; ausmif;om;xkqE,la&;? q&m? ausmif;om;ESifh tmPmydkifwdkY
oHk;OD;oHk;zvS,f ndEIdif;a&;qGJa&;? todESifhvufcHvmatmif ynmay;a&;wdkYudk jyKvkyf&ef tBudrfBudrf wifjycJhonf/
odYk aomf tmPmydik rf sm;\ rsufEmS pHn
k aD wGUqkcH iG u
hf ykd if cg;cg;oD;oD;jiif;y,fum wuo\ wifjycsufukd vH;k 0Oayum
jyKcJhonf/
ausmif;om;xktaeESihf b0ESi[
hf yfrad om todjzifh vdu
k ef mEdik af om pnf;urf;rsm;t& ausmif;aqmifu,
kd yf ikd f
tkycf sKyfciG u
hf kd &,lvo
dk nf/ ausmif;aqmifu,
kd yf ikd t
f yk cf sKyfciG o
hf nf or*rsm;\ tpOfwpdu
k af wmif;qdck ahJ om tcGit
hf a&;
vnf; jzpfayonf/ ausmif;aqmifudk,fydkiftkyfcsKyfcGifh Sdjcif;tm;jzifh(1) ausmif;om;rsm;\b0udk ausmif;om;rsm;u ydkrdkxdawGUodSdjcif;?
(2) 'Drdkua&pD tkyfcsKyfrIpepfudk vufawGUusifhoHk; tavhtusifhjzpfvdkjcif;?
(3) ausmif;om;tcGifhta&;rsm;udk xda&mufpGm umuG,fEdkifjcif;?
(4) q&m? ausmif;om; em;vnfrI ydkrdk&SdEdkifjcif; wdkYaMumifh or*rsm;taeESifh tpOfwpdkufawmif;qdkcJh&jcif;
jzpfonf/
udk,fydkiftkyfcsKyfcGifhonf ausmif;om;rsm; xif&mvkyfa&;twGuf r[kwfbJ q&m? ausmif;om; ndEdIif;rIjzifh
pepfuspGm tkyfcsKyfa&;om jzpfayonf/ xdkodkY tajccHusaom ausmif;om;xk\ wifjycsufrsm;udk vHk;0OayumjyKjcif;
cHc&hJ avonf/ Nidr;f csr;f pGmynmoifMum;a&;udk cspjf rwfE;kd aom ausmif;om;xkonf Nidr;f csr;f pGm qEjyawmif;qdck o
hJ nf/
Nidr;f csrf;pGmvIyf mS ;awmif;qdrk ?I rsufEmS pHn
k aD jzSi;f rIonf ausmif;om;or*rsm;\ tajccHrjl zpfaMumif; ausmif;om;vIyf
Sm;rIordik ;f u oufaocHvsuf Sad eayonf/ vufeufro
hJ rl sm;yDyD tMurf;zufru
I v
kd nf; rvdv
k m;cJah y/ aygufurJG w
I ikd ;f
vnf; tmPmydik w
f Ykd \ usL;ausmfrrI S tMurf;zufrrI sm; ay:aygufvmaMumif;udv
k nf; ordik ;f jzpf&yfrsm;u txiftSm;
jyovsufSdayonf/ Zlvdkifv (7) &uf ta&;awmfyHkonfvnf; jzpfpOftrSefudk tmPmydkifwdkY\ usL;ausmfrI? tMurf;
678

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1962 - 'Drdkua&pDa&; ppftmPm&Sifpepfqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif


zufrrI sm;udk Si;f vif;pGm jrif&ayonf/ tmPmydik w
f Ykd \wzufowf igwaumaumrIaMumifh jzpfay:vm&aom ausmif;
om;jyemtm; at;csrf;pGmajzSif;&rnfhtpm; vufeufpGJudkif ajzSif;cJhMuayonf/

(*) rjzpfymG ;rD ausmif;om;rsm;rauseyfrrI sm;


arv (9) &ufwGif-

&efukefwuodkvftufOya'udk kyfodrf;onfUOya'
EdkifiHawmfawmfvSefa&;aumifpD Ou|onf atmufygOya'udk jy|mef;vdkufonf/
1/
(1) Oya'udk 1962 ckESpf &efukefwuodkvftufOya'udk kyfodrf;onfhOya'[k ac:wGifap&rnf/
(2) Oya'onf csufjcif; tmPmwnfap&rnf/
2/
(1) &efukefwuodkvftufOya'udk Oya'jzifh kyfodrf;vdkufonf/
(2) ,if;odkYkyfodrf;onfhtcg(u) jrefrmEdkifiHpum;&yf Oya'yk'fr (5) yg jy|mef;csufrsm; tusKd;oufa&muf&rnf/
(c) &efukefwuodkvfydkif ypnf;tm;vHk;onfvnf;aumif;? &efukefwuodkvf\ a<u;NrDwm0ef
tm;vHk;onfvnf;aumif; tpdk;& wnfSdoufa&muf ap&rnf/
3/
Oya' pwiftmPmwnfonft
h csderf S tpjyK Edik if aH wmfawmfveS af &;tpd;k &onf &efuek w
f uov
kd t
f m;
tqdkygkyfodrf;jcif;cH&aom &efukefwuodkvftufOya'jzifh ay;tyfxm;onfh tmPmESifhwm0ef0w&m;rsm;udk
qufvufoHk;pGJ aqmifGuf&rnf/
xdjhk yif 1962 ckEpS f rEav;wuov
kd t
f ufOya'udk kyo
f rd ;f onUf atmufygOya'udk Edik if aH wmf awmfveS af &;
aumifpD Ou|u jy|mef;vdkufonf/
1/
(1) Oya'udk 1962 ckESpf rEav;wuodkvftufOya'udk kyfodrf;onfhOya'[k ac:wGifap&rnf/
(2) Oya'onf csufjcif; tmPmwnfap&rnf/
2/
(1) 1957 ckESpf rEav;wuodkvftufOya'udk Oya'jzifh kyfodrf;vdkufonf/
(2) ,if;odkYkyfodrf;onfhtcg(u) jrefrmEdik if H a,bk,spum;&yfjzifh Oya'yk'rf (5) yg jy|mef;csurf sm; tusK;d oufa&mufap&rnf/
(c) rEav;wuodkvfydkif ypnf;tm;vHk;onfvnf;aumif;? rEav;wuodkvf\ a<u;NrDwm0ef
tm;vHk;onfvnf;aumif; tpdk;& wnfSdoufa&muf&rnf/
3/
Oya' pwiftmPmwnfonfhtcsdefrS tpy EdkifiHawmfawmfvSefa&;aumifpDtpdk;&onf rEav;
wuodkvftm; tqdkygkyfodrf;jcif;cH&aom 1957 ckESpf rEav;tufOya'jzifh ay;tyfxm;onfh tmPmESifhwm0ef
0w&m;rsm;udk qufvufoHk;pGJ aqmifGuf&rnf/

yHk
(Adkvfae0if;)
Ou|
EdkifiHawmfawmfvSefa&;aumifpD
1962 ckESpf? arv (9) &uf
1962 ck azazmf0g&DvwGif usi;f ycJah om &efuek cf dik ?f wef;jrifah usmif;xGupf mar;yGu
J dk zsuo
f rd ;f vdu
k af Mumif;
awmfvSefa&;aumifpDtpdk;&u aMunmcJhonf/ xkdudpESifh ywfouf Auorsm;tzGJUcsKyf? &uowdkYu uefYuGufcJh
Muonf/ awmfveS af &;aumifpt
D pd;k &u ar;cGe;f aygufMum;rIjzifh wef;jrifah usmif;xGupf mar;yGu
J kd zsuford ;f vdu
k o
f nf[k
qdkavonf/
679

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
ar;cGef;aygufMum;rI jyemay:ayguf&jcif;rSm ynma&;Xmewm0efcHrsm;\ rormrI? csKdU,Gif;ysufuGufrI
rsm;aMumifh jzpfonf[k Auorsm;tzGUJ csKyfrS ,lqcJah yonf/ tpd;k &tqufqufwYdkonf ar;cGe;f aygufMum;rIrsm;twGuf
oufqikd &f mwm0efcrH sm;udk ta&;r,lbJ ausmif;om;rsm;tay: yHck sum ajzSi;f cJah yonf/ ausmif;om;rsm;wGif tjypfrS?d
xdkYaMumifh oufqdkif&mwm0efcHrsm;tm; tjypfay;jcif;? ta&;,ljcif; rjyKvkyfbJ ausmif;om;rsm;tm; pmar;yGJcsypfjcif;?
ausmif;om;rsm;tm; pmar;yGJy,fjcif;rsm; jyKvkyfum ausmif;om;rsm;tay:yHkcsenf;udk Auorsm;tzGJUcsKyfu tpOftjrJ
uefYuGufcJhayonf/ xdkUjyif ZGefv (26) &ufaeYuvnf; wuorS ausmif;aqmifae&m r&ao;aom ausmif;om;rsm;
twGuf ae&mr&ol (1300) ausmftwGuf taqmifjyem ajzSif;ay;&ef wuodkvfaumifpDrSwqifh ygarmucsKyf
OD;um (ygarmucsKyf a'gufwmomvS ae&ma&mufvmol) xH pmay;ydkY vdkufavonf/
&efukefwuodkvf ausmif;jyefzGifhNyD;aemuf ausmiff;om;? ausmif;olrsm; vdkufem&rnfh pnf;urf;rsm;udk
wuov
kd t
f yk cf sKyfa&; tmPmydik rf sm;u aMunmcJ\
h / ,if;pnf;urf;csuf w&yftaeESihf ausmif;aqmifae ausmif;om;
rsm;twGuf npmpm;csdefudk nae (6) em&DcGJrS (7) em&DcGJtxd ajymif;vJuefYowfay;&ef ZGefv (25) &ufaeYu
jyKvkyaf om wuov
kd o
f [m,ESihf pmzwftoif;rS ausmif;aqmifjyemESihf ywfoufaom tpnf;ta0;rS awmif;qdk
cJhonf/ xkdYjyif ausmif;aqmifae ausmif;om;rsm; nzuf ausmif;aqmifodkY jyef0ifcGifhudk n (8) em&Dtpm; n (11)
em&Dtxd cGifhjyK&ef ausmif;pnf;urf;rsm; a&;qGJ&m ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm;u awmif;qkdonf/

(C) wuov
kd af umifpu
D kd zsuo
f rd ;f jcif;
arv (10) &ufaeY? (1) em&Dcw
JG iG f &efuek Nf rdKU? '*H&k yd o
f m Edik if aH wmfawmfveS af &;aumifpD Ou| Adv
k cf sKyfBuD;
ae0if;onf wuov
kd af umifpt
D zGUJ ud,
k pf m;vS,f toD;oD;jzpfMuonfh ynmrif;BuD; OD;bd;k xd?k ygarmucsKyf a'gufwm
omvS? aq;wuov
kd rf S a'gufwmarmifarmifat;? a'gufwmarmifarmifc? NrdKUawmf0efO;D ausmfrif;? twGi;f 0ef OD;ausmf
GefY? q&mBuD;OD;azarmifwif? OD;tkef;? ygarmursm;jzpfonfh OD;vSoGif? OD;at;vIdif? OD;bwkwf? OD;atmifcif? a'gufwm
bvSD tpSdonfh yk*dKvfrsm;? ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm; pkpkaygif; (28) OD;eJY awGUqHkcJhonf/
AdkvfcsKyfBuD;ae0if;u]]ausmif;awmfBuD;\ ta&;BuD;qHk;jzpfysufaeonfh tajctaeudkajym&vQif ausmif;om;ESifhq&m olYrdkao?
ighrdak oqdo
k vdk jzpfaeonft
h csuf jzpfw,f/ q&mavmua&m ausmif;om;avmua&m Edik if aH &;ya,m*0ifvmaeMu
w,f/ Sif;Sif;ajym&vQif taSUtkyfpka&m? taemuftkyfpka&m ya,m*awG0ifvmaeMuw,f/ udk,fem;vnfxm;wJh
q&morm;qdk&mrSm udk,fhzmomynmwwfaeHkeJY rNyD;bl;/ tusifhpm&dwaumif;&rJhtjyif? tcufcJqHk; ywf0ef;usifvl
trsm;&JU dak orI&Sad &;yJjzpfw,f/ ausmif;awmfBuD;rSvv
JG Qif ArmEdik if H ynmay;&rnft
h aqmufttHk rSad wmhaMumif;?
'Dtwdkif;qufoGm;ae&if wdkif;jynfb,fawmhrS aumif;rSmr[kwfbl;/ wuodkvfavmuwGif tpdk;&tmPmSdol
awGuvnf; 0ifa&mufNyD; EdkifiHa&;upm;aeMuw,f/ 'DuaeY aumifpDvlBuD;awGudk ac:NyD;ajym&wmuawmh wuov
kd f
aumifpDudk zsufodrf;vdkufNyDqdkwmbJ}} ajymMum;cJhonf/

1961-62 ynmoifEpS f wuov


kd af umifpt
D zJYG
(10? 5? 62 &ufaehwGif zsufodrf;cH&onf/)
t"dywd EdkifiHawmf0efBuD;csKyfOD;EkrSm awmfvSefa&;aumifpD\ xdrf;odrf;xm;jcif;cHae&onf/
1/ 'k-t"dywd OD;pHvGif
2/ ygarmucsKyf a'gufwmomvS
3/ ygarmu rppfvif;pa';
4/ a'gufwmudkudkav;
5/ 0DvsHayg
6/ a'gufwmausmfouf
7/ a'gufwmvSoGif
8/ a'gufwmqGef'&ef
9/ OD;at;vIdif
680

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1962 - 'Drdkua&pDa&; ppftmPm&Sifpepfqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif


10/ OD;bwkwf
11/ ynmrif;BuD; OD;bdk;xdk
12/ rpwmwDaubGef; (bJGU&olrsm;udk,fpm;vS,f)
13/ OD;pdefvS
14/ OD;atmifaz
15/ OD;ausmfjrifh
16/ OD;xGef;wif
17/ OD;at;armif (&efukefbm;aumifpD)
18/ OD;zdk;apm (aq;aumifpD)
19/ OD;yk (EdkifiHawmf&mxl;cefYxm;a&;tzJGU)
20/ OD;ausmfrif; (&efukefaumfydka&;Sif;)
21/ OD;&mSpf (ygvDrefudk,fpm;vS,f)
22/ ocifcspf
23/ OD;ausmfrif;
24/ apmqdk[kef; (ygvDrefudk,fpm;vS,f)
25/ OD;boif
26/ OD;oef;armif
27/ rpwmwDyD0rf; (ausmif;om;udk,fpm;vS,f)
28/ a'gufwmarmifarmifausmf (ausmif;om;udk,fpm;vS,f)
29/ OD;jrwfxGef; (jrefrmEdkifiHausmif;q&mrsm;toif;udk,fpm;vS,f)
30/ a'gufwmOD;azarmifwif (t"dywdudk,fpm;vS,f)
31/ a'gufwmbvSD
32/ OD;tkef;
33/ OD;rdk;jrpf (ynma&;Xme)
34/ OD;ausmfGefY (b@ma&;Xme)
35/ aq;odyHr[mXme-XmerSL;
36/ tif*sifeD,mXme-XmerSL;
37/ ynma&;r[mXme-XmerSL;
38/ OD;armifarmifpdef (t&mSd^ armfuGef;xdef;-oifMum;a&;)
39/ OD;vSatmif (t&mSd^ armfuGef;xdef;-tkyfcsKyfa&;)
40/ aiGpm&if;t&mSd

wuodkvfaumifpDudk jyefvnfzJGYpnf;jcif;
17? 5? 62 &ufaeh awmfvSefa&;aumifpD trdefhtrSwf (30)
1962 ckESpf? arv (17) &ufaeYwGif awmfvSefa&;aumifpD trdefYtrSwf (30) udk xkwfjyefaMunmNyD;
wuodkvfaumifpDudk jyefvnfzJGUpnf;cJhonf/
t"dywd
AdkvfrSL;csKyfoef;az
tzJGU0ifrsm;
AdkvfrSL;csKyfpef;,k
AdkvfrSL;BuD;oef;pdef
AdkvfrSL;BuD;wifpdk;
ygarmucsKyfOD;um

rSwfcsuf- 61-62 zsufodrf;cHwuodkvfaumifpD? awmfvSefa&;aumifpDtrdefYtrSwf (30) wuodkvfaumifpDjyefvnfzJGUpnf;jcif;(&efukefwuodkvf pdef&wkobif (2006)? xkwfa0- jynfolYbwfawmfom;rsm;? pm- 48? 49) rS ul;,lazmfjyonf/

681

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

(i) Zlvikd v
f (7) &uf ta&;awmfypkH wifjcif;

Source: Oway Magazines

Zlvdkifv (7) &uf? aeYv,f (1) em&DwGif &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;


or*rS BuD;rSL; ausmif;aqmifpnf;urf; kyfodrf;ay;a&;qEjyyGJ usif;y&m
obmywdtjzpf wuodkvfausmif;om;rsm;or* Ou| udkAaqGav;u aqmif
GufNyD;? tcrf;tem;rSL;tjzpf udkom'dk;u aqmifGufonf/ ausmif;om; (2000)
cefY wufa&mufMuonf/ xdktpnf;ta0;wGif ausmif;aqmifpnf;urf;rsm; zsuf
odrf;a&;? ausmif;aqmifaumfrwDwGif ausmif;om;udk,fpm;vS,f yg0ifcGifhay;&ef?
ausmif;aqmifvdkolwdkif; ausmif;aqmif&a&;twGuf ausmif;aqmifopfrsm;
aqmufvkyfay;&ef? zdESdyfcsKyfcs,fonfh ausmif;aqmifpnf;urf;rsm;udk kyfodrf;a&;
twGuf uefYuGufyGJrsm;usif;y qEjyvSnfhvnf&ef qHk;jzwfonf/
xdkYaemuf wuotaqmuftODaSUwGif pkHk;um rEav;ausmif;aqmif?
awmifilausmif;aqmif? '*Hkausmif;aqmif? aTbdkausmif;aqmif? t"dywdvrf;rS bGJU
wuo aemufq;kH Ou| udAk aqGav; ESif;obifudk t"dywdvrf;twdkif; pDwef;vSnfhvnf wuoaSU vlpkcGJvdkufMu
onf/
pDwef;vSnfhvnf&mwGif]rw&m;pnf;urf;awG tvdkrSd}
]rw&m;csKyfcs,frIawG tvdkrdS}
]ausmif;aqmifawGudk tusOf;aqmifrvkyfeJh}
]csKyfcs,frIawG tvdkrSd}
]rw&m;pnf;urf;awG zsufodrf;}
]ausmif;om;xk nDGwfMu}
xdkodkY a<u;aMumfoHrsm;jzifh wuf<upGm yg0ifcJhavonf/
ausmif;0ifcGifhESifh taqmif&a&;udk vHkjcHKa&;ESifh tkyfcsKyfrIaumfrwDrsm;\ axmufcHrIjzifh avQmufcJh&onf/
xkdYaemuf rdbtkyfxdef;ol\ 0efcHcsufuwdudkvnf; wifcJh&onf/ ,cktcg tusOf;axmifESifhrjcm; tcsKyfcHae&jyef
onf/ n (8) em&Dx;kd vQif taqmifwcH g;ydw?f vH;k 0tjyifrxGu&f ? ud,
k t
hf cef;rSmxdik Nf yD; pmMunfah e&rnf/ taqmifrLS ;
(odkYr[kwf) vufaxmuftaqmifrSL;u ppfaq;vQif rdrdtcef; Sdae&rnf/ rawGUvQif tcef;rSd[k rSwf,lvsuf
ta&;,lrnf/ xrif;pm;csed u
f v
kd nf; reuf (7) em&DrS (10) em&D naepmudrk l nae (6) em&DrS auR;rnf/ eHeufxrif;ESihf
naexrif;tMum; aumfzD (2) Budrfwkdufrnf ponfrsm;tjyif pnf;urf;azmufzsufvQif ausmif;aqmifrS xkwfypf
rnf[k pnf;urf;wydk'fqHk;wdkif; Ncdrf;ajcmufxm;onf/ ausmif;om;rsm;u if;pnf;urf;rsm;udk nDnDGwfGwfeJY
wdkuf&if b,folrSrcHEdkifbl;/ or* oabmxm;rsm;udk xkwfa0 o[m,ESifh pmzwftoif;rsm; tjrefzGJU&ef pnf;Hk;cJh
onf/ o[m,ESihf pmzwftoif;tm;vH;k yl;aygif;NyD; or*acgif;aqmifrEI iS hf wdu
k ,
f &l ef jzpfonf/ odYk aomf o[m,ESihf
pmzwftoif;rsm; zGJUpnf;rIudk tmPmydkifrsm;u vdkufvHaESmifh,Sufonf/ wzufuvnf; tvdkawmf&d ausmif;om;
vufwqkyfpmu ausmif;om;nDGwfa&; ysufjym;ap&ef? vufudkifwkwf pmzwftoif;rsm; zGJUpnf;&ef ajcykef;ckwfvm
Muonf/ ausmif;om;trsm;pkuvnf; o[m,ESifh pmzwftoif;rsm; zGJUpnf;Edkif&ef ykdrdkBudK;pm;vmMuonf/ Zlvdkifv
(6) &ufaeY? n (12) em&DwGif axmifaygif;rsm;pGmaom ausmif;om;rsm;onf taqmifwHcg; aomhcavmufrsm;udk
dkufcsKd;NyD; t"dywdvrf;rBuD;ay:wGif qEjyMuonf/ ausmif;om;xkonf t"dywdvrf;rS wqifh yk*H? jynf? waumif;
aqmifrsm;odYk oGm;a&mufNyD; rdrw
d Ykd b0wl ausmif;om;rsm;udk twlwuG qEjy&ef oGm;a&mufac:iifMuonf/ xkYd aemuf
ygarmucsKyf tdrfaSUwGif oGm;a&muf qEjyMuonf/
Zlvdkifv (7) &ufaeY? aevnf (1) em&DwGif wuotaqmuftOD zdESdyfcsKyfcs,fxm;aom taqmifpnf;
urf;rsm;udk uefYuGufqEjyyGJ w&yfyvkyf&eftwGuf tpnf;ta0;ac:,lcJhavonf/ if;tpnf;ta0;onf ordik ;f 0if
taqmuftODBuD;\ aemufqHk;tpnf;ta0; jzpfonfudk rnfonfUausmif;om;rQ rodSdcJUay/
wuoOu| udkAaqGav;u]]ArmjynfBuD;[m vGwv
f yfa&;&wm MumygNyD? 'gayr,fh 'DaeYtxd ynma&;[m rvGwv
f yfbJ uRefynma&;
udk zmax; oHk;pGJaeygw,f/ tpd;k &tqufquf[m ynma&;pepfurkd ajymif;vJbJ ynma&;pepfukd ajymif;vJzahkd wmif;qdk
682

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1962 - 'Drdkua&pDa&; ppftmPm&Sifpepfqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif


wJh ausmif;om;awGuo
kd m enf;trsK;d rsK;d ajymif;vJNy;D zdEydS cf yUJ gw,f/ 'DaehwufvmwJaU wmfveS af &;tpd;k &[mvnf; ynma&;
jyKjyifajymif;vJa&;udk rvkyfygbl;? trsKd;om;ynma&;twGuf pDrHudef;rsm;vnf; csrSwfjcif; rSdao;ygbl;/ 'gayr,fU
wuov
kd yf nma&; tqift
U wef;edru
Uf saerI[m pnf;urf;csK,
Yd iG ;f rIawGaMumifU jzpfw,fqw
kd UJ urmrSmrSad o;wJU ynma&;
oabmeJh ausmif;zGiu
Uf mpu pwifNy;D wif;usyw
f pUJ nf;urf;awGukd wzufowf vkyaf qmifvmygw,f/ pnf;urf;qdkwm

Source: The Student Movement and Civil War in Burma: page-84 (unknown)

Zlvikd v
f (7) &uf ausmif;aqmifpnf;urf;rsm;kyo
f rd ;f a&; pnf;a0;yJt
G Ny;D wuotaqmuftODrS ausmif;om;rsm;qEjy&ef xGuv
f mMupOf

683

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tkycf sKyforl sm;omrubJ vdu
k ef m&rnfh ausmif;ol? ausmif;om;awGyg yg0ifa&;qGrJ o
S m obm0usygw,f/ usifo
h ;kH Edik f
wJh pnf;urf;awGvnf; jzpfvmEdkifygw,f/ 'DaeY wzufowfa&;qGJxm;wJh pnf;urf;awG[m rlt&udk rrSefygbl;/
wdk;wufwJhEdkifiHawGrSm taqmifawGudk udk,fydkiftkyfcsKyfcGifhrsm;yif ay;aewJhumvrSm 'Dvdkwzufowf pnf;urf;awGeJY
csKyfcs,fxm;wm[m &mZ0ifudk aemufjyefqGJovdk jzpfaeygw,f/ uRefawmfwdkY[m txufwef;ynm oifMum;aeMu
&olrsm; jzpfygw,f/ 'Dawmh wOD;eJYwOD; ESD;aESmzvS,fcGifhqdkwmawG Sd&ygr,f/ 'grS ynma&;twGuf ydkrdk tusKd;jzpf
Edkifygw,f/ 'Dvdkr[kwfbJ n (8) em&Dxdk;vQif taqmifwHcg;awG aomhcwf? tcef;wcef;rS tcef;wcef;odkY rul;&?
ud,
k phf m;yGu
J ,
kd x
f ikd ?f pmzwf pnf;urf;rvdu
k ef m&if ausmif;aqmifrx
S w
k w
f ehJ nf;[m vufawGUrSmrjzpfEikd yf gbl;/ 'gwif
ruao;bJ xrif;auR;csdefudk eHeuf (10) em&DrS nae (6) em&Dtxdjcm;wm[m vufawGUrSm ausmif;om;awG 'ku
a&mufMuygw,f/ 'gawGaMumifh ESpfOD;ESpfzuf tkyfcsKyfola&m? vdkufemolyg yl;wGJndEdIif;NyD; pnf;urf;awG jyefvnfqGJzdkY
awmif;yefygw,f/ vufSd pnf;urf;awGudkom qufvufusifhoHk;vQif atmifjrifp&m vrf;rSdygbl;/ zdESdyfa&;twGuf
pnf;urf; trnfcHomjzpfygvdrfhr,f}} [k ajymMum;oGm;cJhonf/
ausmif;om;rsm;onf eD&Jaom cGyfa'gif;tvHudk avxJvTifh? ydkpwmrsdK;pHkudk udkif? aSUqHk;rSm BuD;rm;vSaom
cGyfa'gif;tvHBuD;udk jzefYvsuf ausmif;om; (10) a,mufcefY udkifaqmifvmMuonf/
]]&JabmfwdkY ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;udk pwifrjyKvkyfbJeJY csKyfcs,fa&;pnf;urf;awGudkom pepfwus
vkyfaqmifaewmudk uRefawmfwdkY qufvufwdkufyGJ0if&OD;rSm jzpfw,f/ ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;? trsKd;om;ynm
a&; wnfaqmufa&;twGuf aSUvkyfief;udk qufvuf vkyfaqmif&vdrfhOD;r,f? rw&m; ausmif;aqmifpnf;urf;awGudk
vnf; kyfodrf;zdkY vufwGJwdkuf&OD;rSm jzpfw,f/ 'DwdkufyGJawGtwGuf taumif;qHk;vufeuf[m ausmif;om;xknDGwf
a&;yJ? ausmif;om;nDw
G af &;ukd r&raewnfaqmufNyD; ausmif;om;or*&UJ cGyaf 'gif;tvHatmufrmS pkpnf;nDw
G Nf yD;
qufvuf wdkufyGJ0ifoGm;MuygpdkY}} [k trIaqmifwOD;u qEjyyGJ ed*kH;csKyfrdefYcGef;udk or*taqmuftODaSUwGif ay;NyD;
aemuf us,favmif Snfvsm;vSaom vufckyfoHrsm;jzifh ed*kH;csKyf rdefYcGef;qHk;oGm;avonf/

(p) tMurf;zdEydS rf pI wifNyD


qEjyyGNJ yD;aomtcg ausmif;om;rsm;onf or*aqmif vufbuf&nfqikd w
f iG f xdik af eMuonf/ taqmuftOD
atmufxyfwGif rkefYpm;olpm;? aumfzDaomufolaomufESifh IyfvsufSdonf/ taqmuftOD tay:xyfwGif cdkiftoif;
wckonfvnf; armifr,fopfviG f BudKqdyk jJG yKvkyv
f sufo
dS nf/ xdt
k cdu
k f t"dywdvrf;zufrS um;oH;k pD; or*taqmuf
tODaSUxd;k &yfNyD; ausmif;om;rsm;udk vdu
k v
f zH rf;qD;aeonf/ wdu
k yf t
kH us0wfxm;olreS o
f rQudk vdu
k zf rf;onf/ ausmif;
om;rsm; zrf;qD;&mwGif wuoOu| udkAaqGav;? AuoOu| udkouf? udkPf0if;? udkpdk;wifh? udk&Jjrifh? udkxdef0if;?
udkMunfGefY? udk0if;Munf? udkwifaiG? udkcsKdwdkYudk &efukef&JtzGJUu wuotaqmuftODay:wGif zrf;qD;&rdvdkufonf/
xdkowif;onf taqmifwckvHk; jyefYoGm;NyD;aemuf ]]ausmif;om;awG vmMua[h? igwdkh acgif;aqmifawG
zrf;aeNy}D } [k owif;jyefYomG ;onf/ ausmif;om;rsm;onf taqmifwikd ;f rS xGuv
f mum or*x0J if&ef BudK;pm;Muonf/
ausmif;om;rsm;udk zrf;qD;&m &Jrsm;udk jyefvnfckcHum ]ykvdyf tvdkrSd?} ]&J tvdkrSd}ponfjzifh atmf[pf
Muonf/ wuo taqmuftODESifh rsufESmcsif;qdkifwGifSdaom rEav;ausmif;aqmifESifh tr&ausmif;aqmifrS
ausmif;om;rsm;u cJrsm;jzifh aygufMuonf/ oxH?k yJc;l ausmif;aqmifrS ausmif;om;rsm;uvnf; cJrsm;jzifh ykvyd rf sm;udk
ypf ausmif;om;rsm;udk zrf;qD;rIxyfrvkyEf ikd af tmif umuG,Mf uonf/ cJaygufrrI sm;jym;vm ykvyd rf sm; wuov
kd 0f if;
tjyifodkY qkwfcGmay;vdkufonf/ xdkYaemuf ausmif;om;rsm;onf t"dywdvrf;Sd wHcg;udk ydwfvdkufMuonf/
nae (4) em&DwGif oD;oefY&JtzGJUrS &Jom; (100) cefYonf t"dukPf; ESdrfESif;a&;um; (2) pD;? aoewfudkif
wyfrawmfum; (5) pD; a&mufvmonf/ 'kwd,AdkvfrSL;BuD;pdefvGif? 'k-AdkvfrSL;BuD;ausmf? 'k-AdkvfrSL;BuD;armifarmifc
vufaxmuf&Jrif;BuD; OD;vSaiGwdkY urmGwf&JXmewGif a&mufSdaeonf/ oD;oefY&Jrsm;u rsuf&nf,dkAkH; (7) vHk; ypf
azmufvdkufonf/ ausmif;om;rsm;u qufvuf qEjya<u;aMumfaeqJ jzpfonf/ 'k-AdkvfrSL;BuD;pdefvGifu &Jrif;BuD;
OD;vSaiGtm; &Jrsm;jzifhom qlylrIxdef;ay;&ef wm0efay;onf/
nae (4) em&D (20) rdepfwiG f txl;owif; axmufvrS ;f a&;Xme &Jrif;BuD; OD;armifarmifEiS hf wwd,&mZ0wf
w&m;olBuD; OD;armifarmifMunfwdkY a&mufSdvmNyD; tajctaeudk tuJcwfMuonf/ AdkvfrSL;BuD;oef;pdef? AdkvfrSL;BuD;
wifpdk;? &efukef&Jrif;BuD; OD;cifarmifarmif? 'k-&Jrif;BuD; OD;oef;? 'kAdkvfrSL;BuD;pdefvGifwdkYvnf; a&mufSdvmonf/
nae (4) em&D (45) rdepfwGif rsuf&nf,dkAHk; (6) vHk;ypfNyD; ESdrfeif;jyefonf/ odkYaomf ausmif;om;rsm;
684

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1962 - 'Drdkua&pDa&; ppftmPm&Sifpepfqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif


qufvufqEjyae aemufxyfAkH; (4) vHk; xyf azmufonf/
ausmif;om;rsm; vIyfSm;rI tenf;i,f &yfqdkif;oGm;aomf 'k-AdkvfrSL;BuD;pdefvGifonf ausmif;om;rsm;qD
odkYoGm;NyD; ausmif;om;udk,fpm;vS,frsm; xGufyg[kajym&m udkusif? udkpdef0if;? udkxGef;ausmf? udk0if;GefY? wuodkvf
t&Hwyf&if;rS ppf0wfpHk0wfxm;aom udkvSxGef;wdkY xGufvmMuonf/ 'k-AdkvfrSL;BuD;pdefvGifu qlylrIudkxdef;ay;u
rdrdwdkY&Jrsm; jyefvnfkyfodrf;ay;rnf[k ajymonf/ ausmif;om;rsm;u ppf0wfpHk0wfxm;aom udkvSxGef;\tusudk
0dik ;f cRwNf yD; ppfO;D xkyu
f kd abmfv;kH vdv
k yk Nf yD; uefMuonf/ xdYk aemuf qEjyrIrsm;? cJypfrrI sm; qufvuf jzpfymG ;vmMuNyD;
oD;oefY&Jrsm;u rsuf&nf,dkAHk; (6) vHk;xyfrHypf&m rsuf&nf,dkAHk;aMumifh 'Pf&m&oGm;aom ausmif;om;rsm;udk tcsif;
csif;az;r taqmiftwGif;odkY ac:,loGm;onf/
nae (5) em&D (45) rdepfwiG f 'k-Akv
d rf LS ;BuD;pdev
f iG u
f &Jrsm;udk jyefvnfyk o
f rd ;f NyD; ppfwyfukd tapmifch svu
kd f
aomtcgwGif ausmif;om;rsm;onf t"dywdvrf;zufodkY ay (20) cefY qkwfoGm;NyD; ygarmucsKyfOD;um\ pudk'g
p^659? ausmif;kH;ykdif abmufp*Gef p^6203 udk vrf;ray:odkY wGef;vmNyD; rD;dIUvdkufMuonf/
ausmif;om;rsm; ydkrdkrsm;jym;vmNyD; qEjyrIjrifhrm;vmum a<u;aMumfoHrsm; ykdrdkjrifhrm;vmonf/ nae
(5) em&D rdepf (40) wGif 'k-AdkvfrSL;BuD;oef;pdefu qlylrI&yfqdkif;&ef ajymonf/ ausmif;om;rsm; qufvufqEjyae&m
ntcsdefwGif aoewfESifh ypfcwfESdrfeif;cJh&m aoqHk;rIrsm;? 'Pf&m&rIrsm; jzpfay:cJhonf/ &efukefcdkif &mZ0wfw&m;
olBuD;u urmGwft0dkif;BuD;e,fajrtm; yk'fr (144) xkwfjyefNyD; wuodkvfe,fajrtwGif; ae0ifrD;Nidrf;trdefY xkwf
vdkufonf/

wuo taqmuftODaSY
t"dywdvrf;rBu;D ay:wiG f
&JEiS aUf usmif;om;
y#dyujrifuiG ;f

Source: Aung Tun's Original Copy

ausmif;om;wdu
hk cJjzifaU yguf
&Jrsm;u rsu&f nf,Akd ;kH ypfNy;D
vlpck aGJ epOfawG&Y yHk

685

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

Zlvikd v
f (7) &uf ausmif;om;ESi&Uf J
tjyeftvSef y#dyujzpfymG ;Ny;D
ausmif;om;rsm;xyfrH zrf;qD;rIrvkyEf ikd &f ef
t"dywdvrf; t"dut0ifayguf wHcg;Bu;D udk
ausmif;om;rsm;u ydwx
f m;vdu
k o
f nf

Source: Aung Tun's Original Copy

rEav;aqmifEiS Uf
tr&aqmifEpS cf Mk um;rS
qEjya<u;aMumfaeMuaom
ausmif;om;rsm;tm; qlyrl rI jyK&ef
'k-Adv
k rf LS ;Bu;D pdev
f iG f
oGm;a&mufajymMum;aepOf

(q) aoqH;k ol? 'Pf&m&ol? aysmufq;kH ol? zrf;qD;cH&olrsm;pm&if;

686

aoqHk;olrsm;pm&if;
1/ armifcifGefY(c)cifarmifGefY
2/ armifpef;aT
3/ armifausmf0if;
4/ armifpdef0if;
5/ armifusifrdk;
6/ armifoef;xGef;
7/ armifwifGefY
8/ armifpdef0if;
9/ qlAm;
10/ udkwifxGef;

'k-ESpf (bDat)
tcef; (83)? ppfudkif;aqmif Oypmtydkif; (c)
rEav;aqmif
0dZm (c)
tcef; (91)? awmifilaqmif 0dZm (c)
xm;0,fausmif;? Am;u&m
awmifilBuD;
wuodkvf0ifpmppfXme? pma&;
xGef;tvGwfynmoifausmif;
tvkyform;
yJcl;aqmif

'Pf&m&olrsm;
1/ udkrif;vGif
2/ udkpdk;GefY
3/ udkPf

yif;,aqmif
waumif;aqmif
'*Hkaqmif

bDtufpD (c) wef;


tdkiftufpD (c) wef;
tdkifat (c)

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1962 - 'Drdkua&pDa&; ppftmPm&Sifpepfqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif


4/ udkwifvIdif
5/ udkwifxGef;
6/ udkpdk;0if;
7/ udkat;Munf
8/ udkcifOD;
9/ udkatmifrif;
10/ udkxGef;Nidrf;
11/ udkxGef;vIdif
12/ udkcspfatmif
13/ OD;zdk;pdef
14/ udkaxG;Edkif
15/ udkausmfodef;
16/ rpwmtm*,Drif;
17/ armifpdefoD
18/ udkpm&Dvdwf
19/ udkaevif;
20/ udkPf
21/ udkwifSdef
22/ udkausmfrif;
23/ udkwifatmif
24/ udkjrifhvGif
25/ udkbaomf
26/ udkatmifjrifh
27/ udk*geywf
28/ udk[ife&D
29/ udkjrwfNidrf;
30/ udkxGef;jrifhqefeD
31/ udkarmifarmifvwf
32/ udkvSatmif
33/ udkcifOD;
34/ udkrdk;pdef
35/ udkpwefavaomif;
36/ udkoef;a|;
37/ udkaTat;(c)tuf'0yfat;
38/ udkpdefwD
39/ udkpdk;0if;
40/ udkjrifhodef;
41/ udkpE&mwm;
42/ OD;pdefarmif
43/ armifpdef0if;
44/ udkcspfarmif
45/ rjrifhjrifh
46/ roef;&if

yk*Haqmif
waumif;aqmif
jynfausmif;aqmif
aeYausmif;om;
yif;,aqmif
aeYausmif;om;
rEav;aqmif
oxkHaqmif
oxkH (3) vrf;
"gwkaA'enf;jy
rEav;aqmif
*kHavQmfpuf? tvkyform;
wHwm;jzLae
tvkyform;wef;vsm;

jynfaqmif
yJcl;aqmif
yJcl;aqmif
waumif;aqmif
yk*Haqmif
yif;,aqmif
yif;,aqmif
yif;,aqmif
rEav;aqmif

tdkifat (c)
bDat (at)
tdkifat (bD)
tdkiftufpD (at)
bDat (bD)
bDtufpD (bD)
bDat (bD)
bDat (bD)
bDtufpD (bD)
bDat (bD)

OypmodyH (c)
Oypm (u)
Oypm (c)
0dZm (u)
0dZm (c)
0dZm*kPfxl;
0dZm (u)
Oypm (c)
Oypm (c)
0dZm*kPfxl;
Oypm (u)
0dZm (u)
Oypm (u)
Oypm (c)
0dZmwef;
0dZm (c)
0dZmodyH
OypmodyH (c)
OypmodyH (u)

t&yfom;
t&yfom;
t&yfom;
t&yfom;
aTbkdaqmif? rmvDrSL;
vuform;
pufrIvufrIausmif;om;
puffrIvufrIausmif;om;
wuodkvf0if;? t&yfol
wuodkvf0if;? t&yfol

687

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;
tzrf;qD;cH&olrsm;
1/ udkjynfGefY
2/ udkwifaiG
3/ udkwifxGef;(c)udkodef;xdkuf
4/ udkcspfarmif
5/ udk0if;Munf
6/ udkxdef0if;
7/ udkb&if
8/ udkouf
9/ udkBuD;pdef
10/ udkPf0if;
11/ udkAaqGav;
12/ udkouf0if;
13/ udknDav;(c)udk&Jatmif
14/ udkapmr&
15/ udkcsKdcsKd(c)udkjroef;
16/ udkrif;atmif(c)atmifatmif
17/ udkxGef;wif
18/ udkcifxGef;
19/ udkav;jcpf(c)udkwifvIdif
20/ udkwifat;
21/ udk0if;Munf

awmifilaqmif
(45)? tmwD;,m;vrf;

0dZm (u)
OyZm (u)
OyZm (u)
0dZm (c)
0dZm (c)
0dZm (c)
0dZmodyH (u)
0dZm*kPfxl;aemufqHk;ESpf
OypmodyH (u)

tr&aqmif
rEav;aqmif
rEav;aqmif
oufBuD;wuodkvf
Auo-Ou|
&uo-twGif;a&;rSL;
wuo-Ou|
yJcl;aqmif
ynmwefaqmifausmif;
tif;0aqmif
oxHkaqmif
awmifilaqmif

OypmodyH (c)

atmufMunfhjrifwdkifvrf;
trSwf (72)? vdIifjrpfvrf;
awmifilaqmif
rEav;aqmif

0dZm (u)
0dZmody H(c)
Oypm (c)
aq;odyHaemufqHk;ESpf
t&yfom;
t&yfom;

pm&if;rjyEdkifol? aysmufqHk;ol ausmif;om; (40) yg0ifonf/

(Z) wuotaqmiftODBu;D NzKd cjJG cif;


1962 ckESpf? Zlvdkifv (8) &uf? eHeuf (6) em&DwGif wuodkvfor*taqmuftODudk 'dkif;erdkufjzifh NzdKcGJypf
vdkufavonf/ e,fcsJUqefYusifa&;? zufqpfqefYusifa&;? trsKd;om;vGwfajrmufa&;ordkif; rSwfwdkifBuD;jzpfaom
&efuek w
f uov
kd o
f r* taqmuftODBuD;udk rdu
k rf pJ mG NzdKcGv
J u
kd o
f nf/ xkrd QESihf r&yfao;bJ wm0eftSq
d ;kH yk*Kd vfjzpfaom
awmfvSefa&;aumifpD Ou| AdkvfcsKyfBuD;ae0if;u ]if;taqmuftODrmS ausmif;om;rsm;udk tvGo
J ;kH pm;vkyu
f m ausmif;
tmPmydik Ef iS Uf tpd;k &udk ykeu
f efvaYHI qmfonft
U aqmuftOD jzpfvmaMumif;ESiUf ajratmufoyl ek rf sm; vQK0Yd u
S q
f ufo,
G &f m
XmecsKyfBuD;jzpf MumSnfcGifUrjyKEdkifojzifU NzdKcGJvdkuf&aMumif;? "g;"g;csif;? vSHvSHjcif;}[k ajymqdkoGm;avonf/ odkYaomf
wuoonfvnf;aumif;? Auoonfvnf;aumif; raoqHk;? tNzdKcGJrcH&ay/ ausmif;om;ordkif;onf qufvuf
xGef;ajymifaernf? ausmif;om;vIyfSm;rIonf qufvufSifoefaernfom jzpfonf/ trSefw&m;onf rnfodkYaom
tcgrQ zH;k uG,
f r&ay/ xm0&wnfjrJaeaom trSew
f &m;twGuf trSew
f &m;bufawmfom;rsm;u qufvuf avQmuf
vSr;f aeMuOD;rnf? trSew
f &m;udk qefYusiforl sm;vnf; Sad eOD;rnf? ausmif;om;ESihf ausmif;rsm;onfvnf; qufvufdS
aeOD;rnf/
(wzufpmrsufESmrS yHkrsm;)
tay:- wuotaqmuftOD aYS dS
Adv
k af tmifausmaf usmufwikd u
f kd
tysut
f qD;rsm;Mum;wGif odahk wG&Y onf
atmuf- (*) &ufaeh reuf (6) em&DwGif 'dkif;erdkufESifU
azmufczGJ suq
f ;D tNy;D Si;f vif;aeMupOf

688

Nidrf;csrf;a&; 'Drdkua&pDa&;BudK;yrf;rI - 1962 - 'Drdkua&pDa&; ppftmPm&Sifpepfqefhusifa&; trsKd;om;a&;toGif

Source: Aung Tun's Original Copy


Source: Unknown

689

jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIordkif; - atmifxGef;

Source: The Student Movement and Civil War in Burma: page-84 (unknown)

1962 ck? Zlvikd v


f (12) &ufaehxw
k f [Hom0wDowif;pm aSrY suEf mS zH;k wGif Zlvikd f (7) &ufta&; aemufqufwjGJ zpf&yfrsm;udk odahk zmfjycJo
h nf
(tay:^0Jzuf- om;aoqH;k aMumif;od& aiGa<u;aeaom rdcif/ tay:^nmzuf- ausmif;rsm;ydwv
f u
kd af Mumif;? ausmif;om;rsm;
tdrjf yef&eftrdex
hf w
k v
f u
dk o
f nf/ atmuf^0J- aoqH;k oltcsK\
Yd tavmif;rsm;udo
k m rdbaqGrsK;d ud,
k w
f ikd f oN*K[
cf iG &Uf cJMU uonf/)

690

a'gif;&moDjynfawmfvSefa&;

(1)
trSefw&m;&JU
&rufuGef,ufxJ
igh awmfvSefa&;twawG
0JysHoGm;w,f/
(2)
twdwf&mZ0ifqdk;
yJhwifoH[m
tmPmpufoHrPdtdrfudk
jymcs
&J&ifhwJhtem*wfrsKd;qufysKd
urmraMuwJh vufoD;qkyfxJ
tm;rmef
acgif;ndwfwcsuf
tjyHK;wvSnfh
tpfudkBuD;opfykwfyif
uMunfh
'gayr,fh
ppfbdeyfoHawG
ppfaoewfoHawG
ppfrsuf&nf,dkAHk;awG
ppf*ef;ydkufvHk;awGaMumifh
olYtoJtrm&Gwfu
awmufacgufaew,f/
uHah umf
pdefyef;
pG,fawmfawG[m
'@m&Dr[kwfwJh
usnfqHawGudk
a'gormefeJY
tHBudwfMunfhaew,f/

rm,meJU vSnfhpm;xm;wJh
ayvTmawG
jcaoFh (2) aumifu
[m;wdkuf&,farm
csKd;jzLwdkY&JUcg;oD;yHk&dyf
tdk;a0wdkY&JUawmifvdkyHkwJh
[pfa<u;oH
bGJUESif;obifcef;ru
&ifcGifydkufxm;wkef;bJ/
O'gef;raMu
urmwnfr,fh trSwfw&
Adkvfatmifausmf
ausmufwdkifuajym
or*ajrrIefUawG
em;pGifhodrf;xm;w,f/
[dk; - cyfvSrf;vSrf;u
wkdif (18) wkdifeJY
*syfqifacgif;avmif;rSm
aoG;pufawGeJY/
'g cGyfa'gif;wdkY&J
xm0&tjyHK;w&m;ay:uowd
ol&Jaumif;tmZmenfwdkY&JU
armfuGef;awGyJ/
(3)
arceJYrvdcom;awmf
]]r[m{&m0wD}}a&
jynfolawG&JU
zsm;emaewJhvGwfvyfa&;
tm;emaewJhom,mrI
acgifrvHkwJh aysmfTifrI
ted|mHkyef;csDum;xJu
trJa&mifaq;pufawG
'gawGudk rif;&JUopmw&m;eJY

691

oefYpify,fSm;
'Drdkua&pDtysKd&nfzsufol
vlYtcGifhta&;yef;a>col
jynfolYtaoG;udkaomuf
tom;udktjrnf;yGJvkyfaewJh
rdpmewfqdk;arG;pm;
rdef;rysuf&JUom;
bmr[kwfnmr[kwf
vlpmG vkyf
bmrxl;nmrxl;
wPSmcyfl;l;eJY
yvifay:wuf
rsKd;rppfwJh
[dk[mpm;wJh
0pDyg'fawGeJY xkwfydk;
0dyguBudrfwHeJY
&mZ0wfom;awG
uGyfrsufwJh
cHukef;rSm rif;&JUtm;rmefeJY
ajrjrKyfoN*K[fay;cJhyg
]r[m{&m0wD} a& - /

692

(4)
a&dkif;
ajrdkif;u
yef;dkif;awG
uEm&rJhtkdatppfawGjzwf
ppfrJh&yf0ef;qDtoGm;
odumysufyumawG&JU
w&m;ysufwJhpum;
tem;rowfwJhoGm;Mum;rSm
[dkrSmwpfyGifha<uus
'DrSmwpfyGifhajrc
useftyGifhawG aA'gysHtHudkcJ
]'kwm0wD} a&
rif;&JUOD;vnfrokefwJh
tMuifemw&m;eJY
aEG;axG;ay;cJhyg/

(5)
tawG;acguf rsKd;wHk;
todPfu edrfhIH;
tEkynmu a0;qHk;jzpfapwJh
vrdkuf
oufMum;tdk
&ifjyifudk
rif;&JUa'gif;aowJh
qifaowJh
a&pD;tm;rmefeJY
wdkufpm;
]oHvGif} a&
a&mifeDNzKd;armuf
tkPfta&muf
&ifjyifopfodkY ydkYaqmifay;cJhyg/
(6)
tdk;NzdKif;NzdKif;
cg;udkif;udkif;
tykyfeHYwvdIifvdIif
uifqmawmifrEdkif
acsmif;w[Gwf[Gwfqdk;
emwmSnpf u
JG yf
tyifysuf
[dkra&muf'Dra&muf
tyGifh
[dkrwnfh'Drwnfh
toD;
[dkvdkvdk 'Dvdkvdk
tjrpf - awGckwfvSJ
ajrr[DrSm
pdrf;vef;
Nidrf;csrf;wJh
ESif;yef;awG
pdkufay;cJhyg
]ppfawmif;} a&

(7)
awmfvSefa&;
ESvHk;ysuftm;aq;
aomufcsifolrsm;
awmfvSefa&;
aemufxrsm;
awmfvSefa&;
aiGpkpmtkyf
vkyfcsifolrsm;
awmfvSefa&;
rsufrSefpdrf;
wyfMunfholrsm;
'Dolrsm; 'Dolrsm; ]upye'D} a&
rif;&JUvIdif;eJY
o,faqmif
a&atmufocsKif;rSm
eef;awmfwnfaqmuf
olwdkYudk
urnf;wif
ae&may;vdkufyg/
(8)
aEG[m &moDtdrfr[kwf
oPmefkyfryD
a0'emav[yf
iSufzsm;pGJuyfaew,f/
trSm;zufwJh w&m;ysufawG
ykwD;wzufudkudkif
ightwGufqdkwJh
rmewufwJh
pum;tufawGeJU
"g;wpfvufudkqGJ
ighaqGighrsKd;
y&rJhawGzuf
'kudwpmaA'
aoewfwpfvufudkxrf;
tkdemusKd;uef;
'eduawGwyfqif
um&efrJhtqdyfawGvTwf

waqGvufopf
toGifeJY
aEGobm0udkzsuf
'Dawmh jcpfjcpfawmuftylcsdefrSm
ukwftusxlxl0wf
rD;xdkifvIHae&w,f/
aEGxJuwaygif;
waygif;xJu vli,fopfwdkYpsmye
waygif;xJu oHzaemifhatmuf
jzLpifwJhvGwfvyfa&;yef;yGifhrsm;
waygif;xJrS awmfvSefa&;awGx
aerif;u rsufaxmifheDeJYMunfh
ik0gcufay:u rsuf&nfpuftwGuf
wdrfoufwefYawGyifhoufdIuf
aeMuw,f/
aEG&JUt&dyf[m
avjyifudkjzwf
dk;rudkazmuf
awmifawGudkausmf
wdkufyGJ0ifvG,ftdwfvG,f
aoG;*vJhpm;
OD;xkyfudkaqmif;
tpdrf;a&mif
oHvGifcufudkcsD
trsKd;om;vGwfajrmufa&;twGuf
,rf;aiGUudky,f
(4) &ufaeYtysKdrudk
u,fwifzdkY
a'gif;jynfudk
jzefYusufcJhao;w,f/
(9)
rdk;[m
ZGef? Zlvdkif&JU
*E0iftedpa wG
jyefac:nd
Mo*kwfv&JUaeUopfrSm
yef;ykxktoday;
teufa&mifpufwifbmaeYudk
tkwf*loGif;zdkY
uwdjyKvdkufw,f/
693

694

ezm;BudK;wyfcH&wJh
csnfwdkifuEGm;
jcHapmifhacG;
nwa&;Edk;
tdyfa&;ysufoHeJY
iSufkyfqdk;aMumif;
rdk;pufyGifhvuFmawG
om;aMumjywf
rsKd;qufopfuAsmawG
udk,f0efysufusoGm;w,f/
rdk;xJurkwfokH
rkwfokHxJrSm
aT0ga&mifpyg;ESHawG
OD;armh
rkwfokHxJrSm
pmtHoHawGwdwf
rkwfokHxJrSm
awmfvSefa&;awGquf
wdrfjymutm;ay;
a0[ifuvufckyfwD;
ESif;qDjzLawG tm;wufcJhMuw,f/
rdk;&JUedrdwf[m
a&jyifudkMuufajccwf
urf;ajcudkajy;uyf
ajcmufaoGUrIudkab;iwf
ppfiwfrGwfolwdkYtwGuf
Zmwfodrf;cef;c&mrIwf
ppfESvHk;emolwdkYtwGuf
at;Nidrf;wJhyef;awmfquf
trsKd;om;vGwfajrmufa&;twGuf
cJawmifhawGy,f
(4) &ufaeY tysKdrudk
vufqGJEIwfqufzdkY
a'gif;jynfudk
vTrf;jcHKcJhao;w,f/

(10)
ESif;ou&mZfpuf
jrLcdk;em&DtdkrSm
tvif;a&mifawG
pkwfjyJjcpm;
tpawG zGmvefMuJ
,Ofaus;rIawGrIdwuf
'DZifbmaqmif;[m
tyl'D*&DqufcJh&w,f/
aoG;r&SdwJh
t"r0g'D
ayw&mrSm tMurf;zuf
jynfolawG toufquf
aqmif;tvSawG ysufcJh&w,f/
aqmif;xJu ESif;&nf
ESif;&nfxJu rsKd;qufawG
b0udkay;
tnMw toufawGpaw;
awmfvSefa&;u aoG;ykwfudkaq;
yvifodrf;yGJ
IH;edrfholawG
usdefpmqdk
vrif;rsufvHk;rSm
ta&mif[yf
ydawmufeJYtwl
ryGifhwJhca&awG
a<ucJh&w,f/
aqmif;&JUqHNrdwf[m
a0[ifudkodrf;
ta&mifawGudkxdef;
tdkufpyfpyfudkpdrf;
oHajcusOf;cwfcH&olawG
jrL;<u
wHcg;txyfxyfaemufolawG
pdwfus
trsKd;om;vGwfajrmufa&;twGuf
aMu;pm;awGudkz,f
(4) &ufaeY tysKdrudk
vufcsif;,SufzdkY
a'gif;jynfudk
AsL[mcif;cJhw,f/

(11)
tzdk;rIdif;a&
trsKd;dkif;awGu
kyfawGudkcsKyfaESmif
pdwfawGudkydwfavSmif
cHpm;rIawGysufjym;
qmavmifawGBuD;xGm;
aygufuGJrIudk
avjzwfatmif
taoowfaew,f/
tzqef;a&
trsKd;uef;awGaMumifh
vufxdyftopfeJY
tdyfr&wJhn
ausmcif;topfeJY
tusOf;cswJhn
a'gufajcusOf;eJY
wdkufydwfcH&wJhn
tdyfrufr[kwfwJh
'Dn 'Dn awmfvSefa&;rsufpdn
a&wdrfepfatmif
vkyfaeMuw,f/
tzdk;rIdif;eJY
tzqef;a&
awmfvSefa&;u 'l;raxmuf
awmfvSefa&;u OD;rGwf
awmfvSefa&;u tHI;ray;
awmfvSefa&; tzsuform;rsm;
pdwfawGarSmufrSm;
aoG;avacsmufjcm;aew,f/
(12)
tztdk&JU rajywJha<u;
nDtpfudkawG&JU toufeJYaoG;
&JabmfawG&JU acwfa[mif;rSmaqG;

oli,fcsif;awG&JU acwfopfrSmaEG; - atmif


tartdk&JU rsuf&nfudkwdwf
cspfolawG&JU pdk;GHUrIudktdyf
ESrysKdawG&JU dIufoHudkydwf
tdrfolawG&JU EGrf;vsrIudkrSdwf - atmif
trdajr tzEdkifiHrSm rvGwfvyfrIawG
usqHk;zdkY
awmfvSefa&;apmifudktkyf
aq;pufcyfrsm;rsm;
pkwfcsufcyfjyif;jyif;
awmfvSefa&; yef;csDum;qGJ
ighcEm urmrSm
awmfvSefa&; ZD0ydk;rTm;awG
x<uaomif;usef;
EdkifiHwumrSmtvHpdkuf
awmfvSefa&;twGuf
ighonf;ajc
taerwwfawmhbl;/

(13)
Ow&avawG
tdrfjyeftem;,lwJhtcg
awmifolawG
,mrD;dIUNyD;wJhtcg
aumufopfpm;yGJawG
usif;ywJhtcg
cgumbdk&mZD awmifxdyfa&muf
v&dyfvIHaewJh
(4) &ufaeYtysKdr
tjrefjyefvmyg/
awmfvSefa&;om;ysKdav;
usef;rmygap/
(atmifxeG ;f )

695

ausmif;om;vIy&f mS ;rI "gwyf t


kH csKUd
Source: Dr KTT (ASO's Students Movement

'kw,
d urmppftNy;D u &efuek w
f uov
kd f
wuov
kd af umifpcD ef;r

Source: Unknown

t"dywdvrf;qEjyyGJ (,mzuf tvHuikd Nf y;D qEjyaeolrmS


udv
k aS 0jzpfonf/ 1988ckEpS af emufyikd ;f
vlaY bmifopf'rD u
kd &ufwpfygw\
D
vTwaf wmfu,
kd pf m;vS,af vmif;tjzpf urmGwNf rKd eY ,frS
pm&if;wifoiG ;f Ny;D aG;aumufyrJG wdik rf w
D &uf e0wrS
zrf;qD;jcif;udck cH &UJ onf/)

Source: Dr KTT (ASO's Students Movement

tif;0aqmifaY q
S EjyyGJ (0Jr,
S m xdik af eolrsm;udck ifarmiftek ;f ? udak tmifcif? udek efZifvm)

Source: Dr KTT (ASO's Students Movement

696

&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* (wuo)
taqmuftODwiG f usi;f ycJaU om tpnf;ta0;

&efuek w
f uov
kd af usmif;om;rsm;or* Ou|rsm;
(1930-1962)
1/ udkausmfcif
2/ udkxGef;pdef
udkbdk;ul;
3/ udkpHazmfatmif
4/ udkodef;armif
5/ udkzdk;at;
6/ udEk k
7/ udk&mSpf
8/ udkb*srf;
9/ udkatmifqef;
udkA[def;

1930-31
1931-32
/
1932-33
1933-34
1934-35
1935-36
1936-37
1937-38
1938-39
/

10/ udkvSaT
11/ udkAaqG
12/ udkvSarmif

1939-40
1940-41
1941-42

udkxGef;pdef EkwfxGuf Mum;jzwfaG;aumufyJGjzifh aG;cs,fonf/

udak tmifqef; oufwrf;ukeaf tmif raqmifu


G b
f J wdYk Armtpnf;tH;k
odkY 0ifoGm; udkA[def; qufvufaqmifGufonf/

('kwd,urmppftwGif; wuodkvfausmif;om;rsm;or* zJGYpnf;jcif;rSdyg/)


13/
14/
15/
16/
17/
18/
19/
20/

udkoef;
udkoef;armif (ol&d,)
udkpdefvS
udk&efa0;
udkarmifarmifausmf
udkudkav;
udkpdefbef;
udkudkBuD;

1945-46
1946-47
1947-48
1948-49
1949-50
1950-51
1951-52
1952-53

(1953-54 wuodkvfausmif;om;rsm;or* aG;aumufyGJysuf wuodkvfausmif;om;or* rSday/)


21/
22/
23/
24/
25/
26/
27/
28/

udkwifxGef;
udkwifxGef; (ewfarmuf)
udkpodef;[ef
udkpdk;odef;
udkcifarmiftkef;
udkvSwif
udkwifat;
udkAaqGav;

1954-55
1955-56
1956-57
1957-58
1958-59
1959-60
1960-61
1961-62

697

aemufqufwJG

698

aemuf
aemuf
quf
qw
ufGJ w(24)
GJ

To
..............................
..............................
..............................
Date ..............................
All BURMA STUDENTS CONFERENCE
1. The above Conference will be held in Rangoon coming the third week of April,
1936, (most probably on the 21st and 22nd of April, 1936, the exact date and
place will be notified later) under the auspices of the Rangoon University Boycotters
council.
2. The session will last two days.
3. All schools and Colleges can send delegates to this CONFERENCE, and a fee of
Rs. 1/- will be levied for each delegate.
4. Free messing and accommodation for the delegates will be provided by the Rangoon
University boycotters Council during the Conference. But delegates will have to
bear their own travelling expense.
5. All Students wishing to attend as delegate are requested to inform the Rangoon
University Boycotters Council either individually or collectively.
6. The number of delegate is not limited.
7. These attending to attend the Conference are requested to send to the Rangoon
University Boycotters Council, before the 10th of April, 1936 all resolutions to be
moved at the Conference.
8. All delegate arriving at Rangoon are requested to report at the Headquarters,
Rangoon University Boycotters immediately on arrival in Rangoon. Previous
intimation of time and date of arrival should also be sent.

Conference Section,
University Boycotters Council
Shwedagon Pagoda,
Rangoon.
- 1 -

aemufqufwGJ (24)

ArmEdik if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*\ tkycf sKyaf &; - pnf;rsO;f Oya'
tcef; (1)
trnf
1/
/ tzGJUudk ]ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;or*XmecsKyf} [k ac:wGifap&rnf/ (aSUqufvufum;
twdkcsKH; ]Auo} [k ac:a0:vdrfhrnf/)
rSwfcsuf- or*cGJrsm;tzdkY? ausmif;eHrnfESifh cdkiftvdkuf NrdKUe,fwGJ ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*
cGJ[k ac:qdk&rnf/
&nfG,fcsuf
2/
/ tzGJU\ &nfG,fcsufrsm;um;/
(1) urmw0Sr;f vH;k Sad usmif;om;rsm;ESihf ae&mwdik ;f wGif &ifabmifwef; wOD;ESiw
hf OD; jzLpifaomarwmjzifh
qufqH&ef/ aygif;oif;qufqH pnf;vHk;um ausmif;om;avmuBuD;udk wnfaxmif&ef/
(2) ausmif;om;wdkif; ausmif;olwdkif;tm; um,Av? PAvESifh pm&dwzGHUNzdK; &ifhoef aumif;rGefap&ef/
(3) ausmif;om;wdkif; ausmif;om;wdkif;tm;? wkdif;cspfjynfcspf pdwf"gwfESifh vGwfvyfaom pdwf"gwfrsm;
arG;jrLay;&ef/
(4) wm0ef0w&m;rsm;udk odSdem;vnf&efESifh ausyGefpGmxrf;aqmifEdkif&ef/
(5) ArmEdik if \
H ynma&;tqift
h wef;udk jriw
hf if&efEiS hf ausmif;om;rsm;\ &oif&h xdu
k af om tcGit
hf a&;
rsm;udk w&m;aomenf;vrf;jzifh awmif;qdkEdkif&ef/
(6) ArmEdik if \
H vGwv
f yfa&;wnfwrhH w
I iG f ausmif;om;tiftm;pkonf wk;d wufaomwyfO;D tjzpfEiS hf yg0if
Edkif&ef jzpfayonf/
3/
/ txufygyk'fr (2) wGif azmfjyaom &nfG,fcsufrsm; atmifjrifap&ef or*\ atmufygvkyfief;rsm;udk
aqmifGufrnf/
(1) urmw0Srf;vHk;Sd ausmif;om;rsm;ESifh aygif;oif;qufqHEdkif&eftwGuf/
(u) urmvHk;qkdif&mausmif;om;tzGJUcsKyfESifh qufoG,fyl;aygif;rnf/
(c) Edik if jH cm;odYk ud,
k pf m;vS,rf sm;apvTwjf cif;? Edik if jH cm;rS ausmif;om;ud,
k pf m;vnfrsm; zdwMf um;
jcif;tm;jzifh rdrdausmif;om;rsm;ESifh EdkifiHtoD;oD;Sd ausmif;om;rsm;\ &if;ESD;pGm qufoG,frI
udk BudK;yrf;rnf/
(2) ausmif;om;wdkif;tm; um,Av? PAv? pm&dwAv? rdwAv? zGHUNzdK;&ifhoef aumif;rGefap&ef/
wkdif;cspfjynfcspf pdwf"gwfESifh vGwfvyfaom pdwf"gwfrsm; arG;jrLay;&ef wm0ef0w&m;rsm;udk odSdem;
vnf&ef ausyGefpGmxrf;aqmifEdkif&ef wdkYtwGuf(u) pum;&nfvkyGJ? aqG;aEG;yGJ? a[majymyGJrsm; usif;yjyKvkyfay;jcif;?
(c) oifwef;rsm; jyKvkyfay;jcif;?
(*) pmpDpmukH;NydKifyGJrsm; jyKvkyfay;jcif;?
(C) pmGufpmwrf; pmapmifrsm; dkufESdyfxkwfa0jcif;?
(i) pmMunfhwdkufrsm; zGifhvSpfay;jcif;?
(p) tdrfwGif;upm;rIrsm;ESifh jyifyupm;rIrsm;udk tm;ay; NydKifyGJrsm;usif;yay;jcif;?
(q) ausmif;om;rsm;ESpfouf&m? 0goemyg&m? aqG;aEG;yGJ tzGJUi,frsm;zGJUpnf;ay;jcif;?
(1) t*Fvdyfpm? (2) jrefrmpmay? (3) EdkifiHordkif;? (4) yx0D?
(5) ywf0ef;usifavmuESifhoufqdkif&m? (6) odyHynm? (7) wl&d,m?
(8) um,AvESifh tm;upm;? (9) EdkifiHa&;ynm? (10) tzGJUi,fwdkY jzpfonf/
(3) ArmEkdifiH\ ynma&;tqifhtwef;jrifhwif&ef/ ausmif;om;rsm;\tcGifhta&;rsm;udk umuG,f&efESifh
ArmEdik if v
H w
G v
f yfa&; wnfwrhH w
I iG f ausmif;om;rsm;or*onf wd;k wufaom wyfO;D tjzpf yg0ifEikd af &;
twGuf- 2 -

aemufqufwGJ (24)
(u) urmw0Srf;vHk;Sd EdkifiHtoD;oD;\ ynma&;pepf ynma&;0g'udk qnf;yl;avhvmjcif;/
(c) ynma&;ESiyhf wfowf jyKjyif&ef? csUJ xGi&f ef vdt
k yfonfrsm;udk oufqikd &f m tmPmydik rf sm;xHrS
awmif;qdkjcif;/
(*) pmrwwfol yaysmufa&;vkyfief;rsm;udk aqmifGufjcif;/
(C) EdkifiHa&;ynmESifh EdkifiHa&;0g'toD;oD;udk vGwfvyfpGm avhvmqnf;yl;jcif;/
(i) ausmif;om;wyfzGJUpnf; ppfynmavhusifhjcif;/
rSwcf su-f yk'fr (6) rysufcifpyfMum; (i) tydk'fwGif ausmif;om;&Jacgif[k eHrnfajymif;
ppfynmvufawGUavhusifhjcif;rS acw&yfpJxm;&rnf/
(p) ausmif;om;rsm;onf rnfonfyh gwD *dP
k ;f *Prqdk vkyif ef;pOfuu
kd n
f v
D Qif tultnDay;jcif;?
yl;aygif;aqmifGufjcif;rsm; jyKvkyfEdkifonf/
- ausmif;om;tusdK;twGuf wckwnf;omjzpf&rnf/
- wrsKd;om;vHk;ESifh oufqdkifaom EdkifiHa&;jyemrsm;
- ausmif;om;xkw&yfvHk;rS qHk;jzwfaomrlESifh vrf;pOfrsm;jzpfcJhaom jyemtoD;
oD;rsm;udk aqmifGufEdkifonf/
tcef; (2)
or*0ifaMu;ESifU or*0ifa&;
1/
/ ArmEdkifiH rnfonfhausmif;rsKd;rqdk? pmayoif,lavhvmqJ ausmif;om;? ausmif;olwdkif; or*0iftjzpf
vufcH&rnf/
2/
/ txufyg tcef; (2)? yk'fr (1) t& atmufazmfjyyg t&nftcsif;rsm;ESifh jynfhpHkolrsm;udkom or*0if
tjzpfvufcH&rnf/
(u) touf (10) ESpf jynfh&rnf/
(c) udk,fusifhw&m;aumif;rGef or*\aus;Zl;opmudk apmifhoddkaooljzpf&rnf/
(*) A[dt
k rIaqmiftzGUJ 0ifjzpfap? cdik t
f rIaqmiftzGUJ 0ifjzpfap (odYk r[kw)f or*ct
JG rIaqmif tzGUJ 0ifjzpfap
if;yk*dKvfrsm;xJrS ESpfOD;u tusifhpm&dwaumif;aMumif; tmrcH&rnf/
(C) or*\&nfG,fcsufESifh pnf;rsOf;rsm;udk em;vnfvdkufemEdkifol jzpf&rnf/
(i) A[dt
k rIaqmiftzGUJ rS tcsdet
f cgESiahf vsmfnpD mG owfrw
S af om0ifaMu;ESihf ESppf OfaMu;aiGrsm;udk ajyvnf
atmif ay;oGif;Edkifolrsm; jzpf&rnf/
(p) l;oGyfaoma&m*gESifh ul;pufwwfaoma&m*grsm; rSdap&/
(q) tpOftwdkif; wOD;\trdefYudkwOD; waoGrwdrf;emcH&rnf/
(Z) or*0ifvv
kd Qif rSwyf w
kH ifoufqikd &f mrS 0ifaMu;ESiw
hf uGay;,l axmufcpH mjzifh oufqikd &f mrSwqifh
pD or*cGJ NrdKUe,for*? cdkifor*\ vufrSwfygaom rSwfyHkwifwapmif XmecsKyfodkY ay;ydkY&rnf/
3/
/ or*0ifwdkif; or*tpnf;ta0;rsm; aG;aumufyGJrsm; rJay;ydkifcGifhSdap&rnf/
4/
/ or*0ifwOD; tjzpf0ifa&muf&ef t&nftcsif;ESifhjynfhpHkol wOD;onf taxGaxG twGif;a&;rSL; odkYr[kwf
or*cGJ twGif;a&;rSL;rS awmif;,l&SdEdkifaom toif;0ifyHkpHudk tcef; (2)? yk'fr (2)? tydk'fi,f (*) t&? tmrcHolESpfOD;
\ vufrSwfESifh wifoGif;&rnf/
5/
/ or*0ifwOD; jypfru
I sL;vGecf ahJ omf or*ct
JG rIaqmiftzGUJ u 'gPfu
kd jf cif;? acwEw
k yf ,fjcif;? vH;k 0Ekwyf ,f
jcif;wdYk ukd jyKvkyEf ikd o
f nf/ uJo
h Ykd jyKvky&f mwGif A[dt
k rIaqmiftzGUJ ud,
k pf m; ckid o
f r* Ou|\ oabmwlncD sufukd
&,l&rnf/
6/
/ txufyg yk'fr (5) t& tjypfay;jcif;cH&aom toif;0ifwOD;onf tu,f rauseyfvQif A[dkor*
OD;pD;tzGJU (odkYr[kwf) EkdifiHvHk;qdkif&m ausmif;om;nDvmcHrsm;wGif t,lcHydkifcGifhSdap&rnf/
7/
/ txufygtcef; (2)? yk'fr (357) ? or*trIaqmiftjzpf taG;cHEkdifcGifhonf EdkifiHa&;ygwDrsm;\
wm0efcH tvkyftrIaqmifrsm;jzpfaom or*0ifrsm; rSdap&/

- 3 -

aemufqufwGJ (24)

1/

tcef; (3)
or*\tzGJYtpnf;rsm;
/ or*\tzGJUtpnf;rsm;um; atmufygtwdkif;jzpfap&rnf/
(u) ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*nDvmcH (uGef*&uf)
(c) A[dkor*OD;pD;tzGJU (aumifpD)
(*) A[dktrSKaqmiftzGJU
(C) cdkiftrSKaqmiftzGJU
(i) NrdKUe,ftrSKaqmiftzGJU
(p) or*cGJtrSKaqmiftzGJU

tcef; (4)
ArmEdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcH
1/
/ ArmEdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcHwGif atmufygyk*dKvfrsm;yg0if&rnf/
(u) A[dktrSKaqmiftzGJU0ifrsm;
(c) cdkifausmif;om;or*wdkif;rS udk,fpm;vS,frsm;
(*) NrdKUe,for*rS udk,fpm;vS,frsm;
rSwfcsuf- ArmEdik if v
H ;kH qkid &f mausmif;om;or*crJG sm;rS trsm;qEt& aG;aumufwifajrmuf Edik if v
H ;kH qkid &f m nDvmcHoYkd
wufa&muf&rnfh udk,fpm;vS,fOD;a&udk A[dktrSKaqmiftzGJUu owfrSwfydkifcGifh Sdonf/
2/
/ ArmEdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcHudk omreftm;jzifh wESpfwBudrfus ESpfpOfusif;y&rnf/
3/
/ nDvmcHac:qdka&;ESifh ywfoufonfh aeY&uftcsdefESifh pnf;rsOf;rsm;udk A[dkOD;pD;tzGJUu owfrSwfa&;qGJ
ydkifcGifhSd&rnf/
4/
/ tu,f A[dt
k rSKaqmiftzGUJ tm; if;wdYk onf St
d yfaom tcGit
hf a&;rsm;xuf ydrk v
kd eG u
f
J aqmifu
G cf suf
qH;k jzwfcsurf sm; So
d nf[k ,lqcJv
h Qif if;wdYk EiS hf ywfouf nDvmcHwiG jf zpfap? A[dOk ;D pD;tzGUJ tpnf;ta0;
wGifjzpfap apm'uwufEdkifcGifh Sdonf/
5/
/ ArmEdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcHonf tcsKyftcsmtmPm tydkifqHk;jzpf atmufazmfjyyg udpr sm;ESifhywfouf
aom tqdkrsm; wifoGif;Edkifonf/ qHk;jzwfcsufrsm; csrSwfEdkifonf/
(u) or*\ tkycf sKyfa&; pnf;rsOf;rsm;udk jyifqif&ef? jznfph u
G &f ef? twnfjyK&ef (odYk r[kw)f y,fzsuf&ef?
(c) or*ESifhywfoufaom udprsm;?
(*) wEdkifiHvHk; wrsKd;om;vHk;ESifh ywfoufaomudprsm;/
6/
/ nDvmcHtpnf;ta0; or*EiS ahf omfvnf;aumif;? or*\vkyif ef;rsm;ESiafh omfvnf;aumif; ywfoufaom
ar;cGef;rsm;udk ar;jref;EdkifcGifhSdonf/ odkY&mwGif ar;jref;vdkaom ar;cGef;\ taMumif;t&mrsm;udk A[dktrSK
aqmiftzGJUodkY BudKwif taMumif;Mum;xm;ESifh&rnf/
7/
/ nDvmcHtpnf;ta0;rS cefYrSef;xm;onfh OD;a&\ xuf0ufwufa&mufvQif w&m;0ifxajrmufonf[k
rSwf,l&rnf/
8/
/ or*\ tkycf sKyfa&;pnf;rsOf;udk jyifqifjznfph u
G f (odYk r[kw)f y,fzsufjcif;rsm;udk nDvmcHtzGUJ 0if oH;k yHEk pS yf kH
u qErJay; qErJay;olwdkY\ oHk;yHkESpfyHku oabmusrSom twnfjyK&rnf/
9/
/ EdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcHrS A[dkOD;pD;tzGJUudk zGJUpnf;&rnf/ if;OD;pD;tzGJUwGif - pnf;rsOf;tcef; (4)? yk'fr
(1)? ydk'fi,f (u) ESifh (c) t& - A[dktrSKaqmiftzGJUESifh cdkifnDvmcHrsm;rS aG;aumufwifajrmufaom
udk,fpm;vS,frsm; yg0ifap&rnf/
10/
/ EdkifiHvHk;qdkif&mor*Ou|udk wESpfwBudrf usif;yaom EdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcHwGif qErJjzifh aG;aumuf
wifajrmuf&rnf/
11/
/ txufyg tcef; (4)? yk'fr (10) t& usif;yrnfhaG;aumufyGJudk pnf;rsOf;tcef; (17) t& usif;y&rnf/
12/
/ aG;aumufwifajrmufjcif;cH&aom Ou|onf pDrHESifhwGJbufvkyfudkif&ef &mxm;onfh A[dktrSKaqmif
tzGJU0ifrsm;\trnfrsm;udk aMunmNyD;vQif nDvmcH\oabmwlnDcsufudk &,l&rnf/
13/
/ or*\ESpfywfvnftpD&ifcHpmudk EdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcH (odkYr[kwf) trIaqmiftzGJUu wifjy&rnf/
- 4 -

aemufqufwGJ (24)
14/
15/

/ EdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcH tqdkygaG;aumfrwDtpnf;ta0;rsm;wGif A[dktrSKaqmiftzGJUOu|u obmywd?


taxGtaxGtwGif;a&;rSL;u tusKd;aqmiftjzpf toD;oD;jzpf&rnf/
/ tu,f pnf;rsOf;tcef; (4) yk'fr (14) twdkif; tzGJUoHk;yHkwyHk vufrcHEdkifvQif nDvmcH\ obmywdESifh
tusKd;aqmifudk A[dkOD;pD;tzGJU0ifrsm;xJrS trsm;qEt& aG;cs,f&rnf/

tcef; (5)
A[dkOD;pD;tzGJY
1/
/ tcef; (4) yk'fr (9) t& zGJUpnf;onfh A[dkOD;pD;tzGJUonf EdkifiHvHk;qdkif&m nDvmcHrSvGJ tcsKyftjcm
tmPmtydkifqHk;aom tzGJUjzpf&rnf/
2/
/ A[dktrSKaqmiftzGJUESifh rNyD;jywfEdkifaom jyemt&yf&yfudk A[dkOD;pD;tzGJUu aqG;aEG;qHk;jzwf&rnf/
3/
/ A[dkOD;pD;tzGJUudk ta&;ay:onfhtavQmuf ac:,lusif;yEdkifonf/ odkY&mwGifac:ydkifcGifhrSm Ou|ESifh A[dk
trIaqmiftzGJUom Sdonf/ EdkifiHvHk;qdkif&m nDvmcHac:ouJhodkY or*cGJrsm;u awmif;,lydkifcGifhrSd/
4/
/ pnf;rsOf;Oya'ESihf ywfoufaom tcsuftvufrsm;udk ,m,Djyifqif jznfph u
G jf cif;ESihf ,m,DEw
k yf ,fjcif;
rsm;udk A[dkOD;pD;tzGJUu qHk;jzwfjyKvkyfydkifcGifhSdonf/ odkY&mwGif vHk;0jyifqifjznfhpGufjcif;? Ekwfy,fjcif;rsm;udk A[dkOD;pD;
tzGJUu jyKvkyfydkifcGifhrSd/
5/
/ A[kOd ;D pD;tzGUJ onf A[dt
k rIaqmiftzGUJ 0if wOD;OD;tm; tjypftavsmuf &mxl;rS,m,DEw
k yf ,fjcif;? &yfqikd ;f
jcif;udk jyKvkyfydkifcGifhSdonf/
6/
/ A[dkOD;pD;tzGJU\ obmywdESifhtusKd;aqmifrsm;onf A[dktrIaqmiftzGJU\Ou|ESifh taxGtaxGtwGif;
a&;rSL; toD;oD;jzpf&rnf/
7/
/ A[dkOD;pD;tzGJUonf or*\vkyfief;pOf tajccHudk jy|mef;Edkifonf/ or*\ vkyfief;pOfrsm;ESifh ywfouf
A[dktrIaqmiftzGJUtm; pdppfEdkifonf? TefMum;Edkifonf/
8/
/ A[dkOD;pD;tzGJU\ tpnf;ta0;udk omreftm;jzifh wESpfvQif ESpfBudrf usif;y&rnf/ tpnf;ta0; ac:,la&;
rSm tcef; (5)? yk'fr (3) t&jzpfonf/ A[dkOD;pD;tzGJU\ ESpfywfvnf tpnf;ta0;wGif
(u) A[dktrSKaqmiftzGJU\ &nfG,fcsufrsm;udk vnf;aumif; ? tpD&ifcHpmrsm;udk vnf;aumif;? aqG;aEG;t
wnf jyK&rnf/
(c) or*\ &HyHkaiG pm&if;Sif;wrf;udk zwfMum;twnfjyK&rnf/
(*) ukefqHk;cJhaom ESpftwGif; NyD;cJhaomvkyfief;pOfrsm;udk trSm;trSef jyefvSefppfaq;jcif; ? a0zefjcif;rsm;
jznfhpGufjcif;rsm; jyKvkyf&rnf/
(C) or*\vmrnfhESpf 0ifaiG xGufaiG cefrSef;ajcpm&if;udk wifoGif;twnfjyK&rnf/
9/
/ A[dkOD;pD;tzGJU\ qHk;jzwfcsufrsm;ESifh ywfouf wifvdkvQif (odkYr[kwf) rauseyfcJhvQif qdkif&mnDvmcH
wGif t,lcHEdkifcGifhSdonf/

1/

2/

tcef; (6)
A[dktrIaqmiftzGJY
/ (u) aemufwBudrf Edik if v
H ;kH qdik &f mnDvmcHrS aG;aumufwifajrmufaom A[dt
k rIaqmiftzGUJ opf zGUJ pnf;NyD;
onftxd A[dkor*OD;pD;tzGJUrSty tmPmtydkifqHk;jzpf or*\aSUarSmufwGif usa&mufaom
jyemt&yf&yfudk aqG;aEG;qHk;jzwf ajzSif;ydkifcGifh Sdonf/ rdrdvufatmufcHor*rsm;\ vkyfief;&yf
toD;oD;wGif yg0if tMuHPfay;jcif;? wdkufwGef;jcif;rsm;udk vkyfEkdifonf/
(c) A[dt
k rIaqmiftzGUJ onf Edik if v
H ;kH qdik &f mnDvmcHEiS hf A[do
k r*O;D pD;tzGUJ rS vTt
J yfaom udpt
&yf&yfrsm;udk
jzpfajrmufatmifaqmifu
G &f ef tzGUJ taeESiahf omfvnf;aumif;? tzGUJ 0ifwOD;pDtaeESiahf omfvnf;aumif;
Sdap&rnf/
/ or*\A[dktrIaqmiftzGJU0ifrsm;rSm atmufygtwdkif;jzpfap&rnf/
(1) Ou|
(2) 'k-Ou|
(3) aiGxdef;
- 5 -

aemufqufwGJ (24)
(4) taxGaxGtwGif;a&;rSL;
(5) tjcm; (12) OD; xufrydkaom trIaqmifrsm;/
3/
/ Ou|ESiAhf [dt
k rIaqmiftzGUJ 0ifrsm;onf rnfonfEh ikd if aH &;ygwD\ wm0efc?H tvkyt
f rIaqmifrsm; rjzpfap&/
4/
/ or*0iftoif;om;tjzpf tenf;qHk;wESpf 0ifa&mufNyD;rSom A[dktrIaqmiftzGJUwGif yg0ifEdkifonf/
rSwcf su-f or*tzGUJ csKyfEiS q
hf ufo,
G Nf yD; or*crJG sm;wGif or*0iftjzpf tenf;qH;k wESpyf g0ifb;l olrsm;udk qdv
k o
kd nf/
5/
/ A[dt
k rIaqmiftzGUJ \Ou|onf A[dt
k rIaqmiftzGUJ 0iftjzpf tenf;qH;k wESpaf qmifu
G b
f ;l ol jzpf&rnf/
>cif;csuf- tcef; (17)? yk'fr (7) (u)? (c) t& aG;aumufEdkifonf/
6/
/ or*ESifhywfoufaom enf;Oya' Hk;vkyfief;ESifh oufqdkifaom enf;Oya't&yf&yfudk A[dktrIaqmif
tzGJUu owfrSwf&rnf/
7/
/ pnf;rsOf;tcef; (5)? yk'fr (5) t& Ekwfy,fcH&aom (odkYr[kwf) EkwfxGufvpfvyfaom trIaqmif
ae&mtwGuf A[dt
k rIaqmiftzGUJ u A[dOk ;D pD;tzGUJ \ oabmwlncD suft& aG;cs,fEikd o
f nf (odYk r[kw)f ,m,DcefYxm;
Edkifonf/
8/
/ tcef; (5)? yk'fr (5) t& Ou|Ekwfy,fcJhaomf (odkYr[kwf) EkwfxGufcJhaomf EkdifiHvHk;qdkif&mnDvmcH\
oabmwlnDcsufjzifh if;zGJUpnf;cJhaom A[dktrSKaqmiftzGJUrSm rysufbJ qufvuf w&m;0ifonf[k ,lq&rnf/
9/
/ A[dt
k rIaqmiftzGUJ onf or*vyk if ef; wGiu
f s,af p&eftwGuf trIaqmiftzGUJ cGrJ sm;ESihf XmecGrJ sm; zGUJ pnf;jcif;
rsm; jyKvkyfEkdifonf/
10/
/ or*tzGUJ csKyftwGuf taxGaxG0efxrf;rsm; cefYxm;jcif;? Ekwyf ,fjcif;? if;wdYk tm; vpmESihf axmufyahH Mu;
aiGrsm; owfrSwfjcif;wdkY A[dktrIaqmiftzGJUu vHk;0wm0ef,l aqmifGuf&rnf/
11/
/ A[dktrIaqmiftzGJUonf or*vkyfief;pOfrsm;twGuf pkaygif;acgif;aqmifrIESifh wGJbuf wm0efcHrIrsm;Sd
rnf/
12/
/ A[dktrIaqmiftzGJUonf or*vkyfief;w&yfw&yfESifh ywfouf vdktyfvQif wm0efcHrnf/ A[dkOD;pD;tzGJU
tpnf;ta0; ac:,lEkdifonf/
13/
/ or*tzGJUcsKyfydkif ypnf;tm;vHk;udkvnf; A[dktrIaqmiftzGJUu pDrHtkyfcsKyf&rnf/
14/
/ A[dktrIaqmiftzGJU tpnf;ta0;udk omreftm;jzifh &ufow (2) ywfvQif wBudrfus pnf;a0;&rnf/
15/
/ A[dktrIaqmiftzGJU0if wOD;OD;onf A[dktrIaqmiftzGJUtpnf;ta0;ac:,l&ef vdktyfonfxifvQif tjcm;
A[dktrIaqmif (2) OD;\ vufrSwfa&;xkd;axmufcHcsufudk Ou|xHwifoGif;vQif Ou|uA[dktrIaqmiftzGJU\ txl;
tpnf;ta0;udk ac:,l&rnf/
16/
/ tpnf;ta0;ac:ydkifcGifh tmPmSdolrsm;rSm Ou|ESifh taxGaxGtwGif;a&;rSL; jzpfonf/ odkY&mwGif Ou|\
oabmwlnDcsuf&&rnf/
17/
/ omreftpnf;ta0;ESifh txl;tpnf;ta0;rsm; tzGJU0ifOD;a& xuf0ufwufa&muf ta&;ay:tpnf;
ta0;rsm; Ou|yg0ifaom trIaqmiftzGJU0if (5) OD;wufa&mufvQif tpnf;ta0; jzpfajrmufonf/
>cif;csu-f A[dktrIaqmiftzGJU\ oHk;yHkwyHkuac:,l&ef? (3) cgwdwd taMumif;jy awmif;qdkcJhaomfvnf; Ou| rwuf
a&mufcJhvQif if;oHk;yHkwyHku pnf;a0;ydkifcGifh qHk;jzwfydkifcGifhSdonf/
18/
/ A[dktrIaqmiftzGJU0ifrsm;onf rnfonfhtcgrQ udk,fpm;vS,fvTwf vnf;aumif;? owif;pum;
taMumif;Mum;vnf;aumif; qErJray;&/
19/
/ A[dktrIaqmiftzGJUonf cdkifor*\ vkyfief;rsm;udk yg0ifaqmifGufEdkifonf/ tultnD ay;Edkifonf/
vkdtyfonf xifvQif vHk;0wm0ef,l acgif;aqmifEdkifonf/
20/
/ EdkifiHvHk;qdkif&m nDvmcHjzpfajrmufa&;twGuf A[dktrIaqmiftzGJU0ifwdkif; wm0ef,l&rnf/

1/

tcef; (7)
ckdifnDvmcH uGef*&uf
/ cdkifnDvmcHtpnf;ta0;wGif atmufygyk*dKvfrsm; yg0ifap&rnf/
(1) cdkiftrIaqmiftzGJU?
(2) A[dkor*OD;pD;tzGJUodkY wufa&mufaom cdkifudk,fpm;vS,frsm;?
(3) or*cGJrsm;rS trsm;qEt& aG;aumufwifajrmuf apvTwfaom udk,fpm;vS,frsm;/
- 6 -

aemufqufwGJ (24)
2/
3/

/ cdkiftrSKaqmiftzGJU or*cGJrsm;rS udk,fpm;vS,fOD;a&udk owfrSwfydkifcGifhSdonf/


/ (u) cdkifnDvmcHtpnf;ta0;udk or*tm;jzifh wpfESpfvQif ESpfBudrfus ac:,lusif;y&rnf?
(c) ta&;ay:cdkifnDvmcHudk cdkiftrIaqmiftzGJUu ac:,lEdkifcGifhSdonf?
(*) or*cOJG ;D a& oH;k yHw
k yHu
k awmif;qdck v
hJ Qif cdik t
f rIaqmiftzGUJ u &ufow (3) ywf BudKwiftaMumif;
Mum; cdkiftxl;nDvmcHudk ac:ay;&rnf/
4/
/ ESpyf wfvnf cdik n
f v
D mcHukd Edik if v
H ;kH qdik &f m nDvmcHrac:rDtwGi;f A[dt
k rIaqmiftzGUJ taxGtaxGtwGi;f
a&;rSL;\ TefMum;csuft& cdkiftrIaqmiftzGJUu BuD;rSL;usif;y&rnf/
ESpfywfvnfcdkifnDvmcHwGif1/ cdkiftrIaqmiftzGJUopfudk pnf;rsOf;tcef; (4)? yk'fr (11) (12) (13) twdkif;? pnf;rsOf;tcef; (15)
t& aG;aumuf wifajrmuf&rnf/
2/ EdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcHodkY wufa&mufrnfh A[dktrIaqmiftzGJUonf owfrSwfxm;onfh ta&twGuf
twdkif; udk,fpm;vS,frsm; aG;aumuf&rnf/ if;cdkifudk,fpm;vS,frsm;rSm EdkifiHvHk;qdkif&m nDvmcHwGif
A[dkor*OD;pD;tzGJU0iftjzpf taG;cH&rnfholrsm; jzpfonf/
3/ (u) or*vkyfief;ESifh ywfoufaomtqdkrsm; wifoGif; qHk;jzwfcsufrsm; csrSwfEkdifonf/
(c) EdkifiHjyemt&yf&yfESifh ywfoufaomtqdkrsm; wifoGif; qHk;jzwfcsufrsm; csrSwfEdkifonf/
5/
/ cdkifnDvmcHudk pnf;rsOf;tcef; (4)? yk'fr (14) ESifh (15) rsm; twdkif; aqmifGuf&rnf/
tcef; (8)
cdkiftrIaqmiftzGJY
1/
/ cdkiftrIaqmiftzGJUrSm cdkifnDvmcHrS trsm;qEt& aG;aumufwifajrmufaom tzGJUjzpf&rnf/
2/
/ cdkiftrIaqmifOD;a&rSm atmufygtwdkif;jzpfap&rnf/
(1) Ou|
(2) 'k-Ou|
(3) twGif;a&;rSL;
(4) aiGxdef;
(5) tjcm; 10 OD;xuf rydkaom trIaqmifrsm;/
3/
/ ckdiftrIaqmiftzGJUonf
(u) cdkifausmif;om;or*\ vkyfief;t&yf&yfwGif vHk;0wm0ef,l acgif;aqmif&rnf/
(c) A[dt
k rIaqmiftzGUJ \ ckid af usmif;om;or*vyk if ef;rsm;wGif yg0ifaqmifu
G jf cif;? tultnD
ay;jcif;ESifh vHk;0wm0ef,l acgif;aqmifjcif;rsm;udk vufcH&rnf/
4/
/ A[dktrIaqmiftzGJUodkY wvwBudrftpD&ifcHpmrsm; rSefrSefay;ydkY&rnf/
(1) pnf;Hk;rSKtiftm;
(2) vkyfief;pOfvmt&yf&yf
(3) b@ma&;tajctae
(4) XmetoDo;D toD;oD; tpD&ifcpH mrsm; yg0if&rnf/ cdik t
f rIaqmiftzGUJ Ou|ESihf twGi;f a&;rSL;
\ vufrSwfrsm;jzifh ay;ydkY&rnf/
5/
/ cdkiftrSKaqmiftzGJUonf(u) Hk;vkyfief;rsm;ESifh A[dktrIaqmiftzGJUrS TefMum;aomvkyfief;rsm;udk aqmifGuf&rnf/
(c) or*crJG sm;odYk A[dt
k rIaqmiftzGUJ rS ay;ydYk aom TeMf um;vTmrsm;udk rdwL rsm;jyKvky
f or*oUkd
jzefYcsd &rnf/
(*) or*cGJ\ pm&if;tif;rsm;ESifh vkyfief;pOfrsm;udk BudKwiftaMumif;Mum; ppfaq;Ekdifonf/
6/
/ cdkiftrIaqmiftzGJUonf or*vkyfief;t&yf&yfwGif yg0ifaqmifGufEdkifonf/ vkdtyfonfxifvQif vHk;0
wm0ef,l acgif;aqmifEkdifonf/
7/
/ cdkifb@ma&;/
8/
/ cdkifor*rsm;onf A[dkor*odkY ESpfpOfaMu; (50d) ig;q,fusyfwdwd ay;aqmif&rnf/
- 7 -

aemufqufwGJ (24)
tcef; (9)
NrdKYe,fnDvmcHtzGJY
1/
/ NrdKUe,for*nDvmcHudk NrdKUe,for*trIaqmif\ qEt& ac:Edkifonf/ NrdKUe,for*0ifrsm;\ oHk;yHkwyHk
uvnf; ac:,l&ef awmif;qdkydkifcGifhSdonf/
2/
/ NrdKUe,for*nDvmcHwGif atmufygyk*dKvfrsm; yg0ifap&rnf/
(u) NrdKUe,ftrIaqmiftzGJU
(c) NrdKUe,for*0ifrsm;
3/
/ NrdKUe,for*\ ESpfywfvnfnDvmcHudk cdkifnDvmcHrusif;yrD NrdKUe,ftrIaqmiftzGJUrS twGif;a&;rSL;\
TeMf um;csuft& usif;y&rnf/ (if;NrdKUe,ftwGi;f a&;rSL;\ TeMf um;csufonf NrdKUe,ftrIaqmiftzGUJ \ qH;k jzwfcsuf
t&om jzpf&rnf/)
4/
/ NrdKUe,for*ESpfywfvnfnDvmcHwGif
(1) NrdKUe,fnv
D mcHoYkd wufa&mufrnfh ud,
k pf m;vS,Of ;D a& ta&twGuu
f kd NrdKUe,f trIaqmiftzGUJ rS
owfrSwfonfh twdkif; jzpfap&rnf/
(2) NrdKUe,ftrIaqmiftzGJUopfudk pnf;rsOf;tcef; (17) t& aG;aumufwifajrmuf&rnf/
(3) (u) or*vkyfief;ESifh ywfoufaomtqdkrsm; wifoGif;cg qHk;jzwfcsufrsm; csrSwf&rnf/
(c) wEdik if v
H ;kH ESiyhf wfoufaom jyemt&yft&yfukd tqkrd sm;wifoiG ;f um qH;k jzwfcsufrsm;
csrSwf&rnf/
5/
/ NrdKUe,for*cGJ\ ESpfywfvnfnDvmcHwGif pnf;rsOf;tcef; (4)? yk'fr (14) ESifh (15)? tcef; (7)? yk'fr
(5) wdkYt& aqmifGuf&rnf/

1/
2/

3/

4/

5/

tcef; (10)
e,f&SdtrIaqmiftzGJY
/ NrdKUe,ftrIaqmiftzGJUrSm NrdKUe,fnDvmcHrS trsm;qEt& aG;aumufwifajrmufaom tzGJUjzpf&rnf/
/ NrdKUe,ftrIaqmifOD;a&rSm atmufygtwdkif;jzpfap&rnf/
(1) Ou|
(2) 'k-Ou|
(3) twGif;a&;rSL;
(4) aiGxdef;
(5) tjcm; (7) OD;xufrydkaom trIaqmifrsm;/
/ NrdKUe,ftrIaqmiftzGJUonf(u) NrdKUe,for*\ vkyfief;t&yf&yfwGif vHk;0wm0ef,l acgif;aqmif&rnf/
(c) cdik t
f rIaqmiftzGUJ \ NrdKUe,fausmif;om;or*vyk if ef;rsm;wGif yg0ifaqmifu
G jf cif;? tult
nDay;jcif;ESifh vHk;0wm0ef,l acgif;aqmifjcif;rsm;udk vufcH&rnf/
/ cdkiftrIaqmiftzGJUodkY wvwBudrftpD&ifcHpmrsm; rSefrSefay;ydkY&rnf/
(1) pnf;Hk;rItiftm;
(2) vkyfief;pOft&yf&yf
(3) b@ma&;tajctae
(4) XmetoD;oD;tpD&ifcHpmrsm; yg0ifonf/
NrdKUe,ftrIaqmiftzGJUESifh twGif;a&;rSL;vufrSwfrsm;jzifh ay;ydkY&rnf/
/ NrdKUe,ftrIaqmiftzGJUonf(u) Hk;vkyfief;rsm;ESifh cdkiftrIaqmiftzGJUrS TefMum;aomvkyfief;rsm;udk aqmifGuf&rnf/
(c) or*cGJrsm;odkY cdkiftrIaqmiftzGJUrS ay;ydkYaom TefMum;vTmrsm;udk rdwLrsm;jyKvkyfum or*
cGJodkY jzefYcsd&rnf/
(*) or*cGJ\pm&if;tif;rsm;ESifh vkyfief;pOfrsm;udk MudKwif taMumif;Mum;um ppfaq;Edkifonf/
- 8 -

aemufqufwGJ (24)
6/
/ NrdKUe,ftrIaqmiftzGJUonf or*\vkyfief;t&yf&yfwGif yg0ifaqmifGufEdkifonf/ vdktyfonf xifvQif
vHk;0wm0ef,l acgif;aqmifEdkifonf/
7/
/ NrdKUe,ftrIaqmiftzGJUtpnf;ta0; atmufyg pOf;pm;aqG;aEG;jcif;? qHk;jzwfjcif;rsm;udk jyKvkyf&rnf/
(u) NrdKUe,for*\ pnf;Hk;rItiftm;
(c) NrdKUe,for*\ b@ma&;oHk;pm&if;
(*) NrdKUe,for*\ aeYpOfvkyfief;
(C) NyD;pD;cJhonfh XmetoD;oD;\tpD&ifcHpmrsm;
(i) oufqkdif&me,fwGif; vlxkta&;ESifhywfoufaom jyemrsm;/
8/
/ NrdKUe,for*b@ma&;/
NrdKUe,for*onf cdkifor*odkY cdkifnDvmcH\ qHk;jzwfcsuft& qufaMu;ay;ydkY&rnf/
tcef; (11)
or*cGJnDvmcHtzGJY
1/
/ or*cGJnDvmcHudk or*trIaqmiftzGJU\ qEt&ac:,lEdkifonf/ or*cGJrsm;\ oHk;yHkwyHk uvnf;ac:,l
&ef awmif;qkdydkifcGifhSdonf/
2/
/ or*cGJnDvmcHwGif atmufygyk*dKvfrsm;yg0ifap&rnf/
(u) trIaqmiftzGJU
(c) twef;wm0efcHrsm;
(*) or*0ifrsm;
3/
/ or*c\
JG ESpyf gwfvnf nDvmcHukd NrdKUe,fnv
D mcHrusif;yrD qdik &f mor*cJG trIaqmiftzGUJ rS twGi;f a&;rSL;
\ TefMum;csuft& usif;y&rnf/
4/
/ or*cGJESpfywfvnf nDvmcHwGif
1/ NrdKUe,fESifh cdkifnDvmcHudkwufa&mufrnfh udk,fpm;vS,frsm;udk aG;&rnf/
2/ or*cGJtrIaqmiftzGJUtopfudk pnf;rsOf;tcef; (17) t& aG;aumufwifajrmuf&rnf/
3/ (u) or*vkyfief;rsm;ESifhywfoufaom tqdkrsm;wifoGif; qHk;jzwfcsufrsm;csrSwf&ef?
(c) wEdkifiHvHk;ESifhywfoufaom jyemt&yf&yfudk tqdkrsm;wifoGif;um qHk;jzwfcsufrsm;
cs&rnf/
5/
/ or*cGJ\ ESpfywfvnfnDvmcHwGif pnf;rsOf;tcef; (4)? yk'fr (14) ESifh (15)? tcef; (7)? yk'fr (5)
wdkYt& aqmifGuf&rnf/
tcef; (12)
or*rsm;ESifh trIaqmiftzGJY
1/
/ cdik v
f ;kH qdik &f mnDvmcHoYkd ud,
k pf m;vS,af pvTwaf om or*ct
JG zGUJ tpnf;wckonf NrdKUe,frw
S qifh cdik o
f Ykd
qufoG,fNyD;aom or*jzpf&rnf/ xkdqufoG,fjcif;udk A[dktrIaqmiftzGJUu todtrSwf jyKNyD;aomtcg or*tzGJU
csKyf\ w&m;0ifaomor*cGJwck jzpfvmonf/
2/
/ or*cGJ\trIaqmiftzGJUrSm pnf;rsOf;tcef; (15) t& or*cGJnDvmcHrS wifajrmufaom tzGJUjzpf&rnf/
3/
/ or*cGJtrIaqmiftzGJUrSm atmufygtwdkif;jzpfap&rnf/
(1) Ou|
(2) 'k-Ou|
(3) twGif;a&;rSL;
(4) aiGxdef;
(5) tjcm; (7) OD;xufrydkaom trIaqmifrsm;/
4/
/ or*cGJtrIaqmiftzGJUonf twdkifyifcHrsm;tjzpf oufqdkif&mausmif;om;or*\ twef;wm0efcHrsm;udk
cefYtyfEdkifonf/ xdkuJhodkY cefYtyf&mwGif oufqdkif&mtwef;\ oabmwlnDcsufudk &,l&rnf/ oufqdkif&m twef;rS
aG;aumufwifajrmufaom (odkYr[kwf) emrnfwifoGif;aom twef;wm0efcHrsm;udk todtrSwfjyK&rnf/
- 9 -

aemufqufwGJ (24)
5/
/ or*cGJtrIaqmiftzGJUonf oufqdkif&m or*tzGJU0ifrsm;tm; or*\0g'? &nfG,fcsufESifh vkyfief;pOf
rsm;udk vdkufemaqmifGufatmif BudK;yrf;&efwm0efSdap&rnf/
6/
/ or*c\
JG trIaqmiftzGUJ onf A[dt
k rIaqmiftzGUJ cdik t
f rIaqmiftzGUJ ESihf NrdKUe,ftrIaqmiftzGUJ \ TeMf um;
csufrsm;t& vkyfief;pOfrsm;udk aqmifGuf&rnf/
7/
/ or*cGJtrIaqmiftzGJU\tpnf;ta0; atmufygpOf;pm;aqG;aEG;jcif; qHk;jzwfcsufrsm;udk jyKvkyf&rnf/
(u) or*cGJ\ pnf;Hk;rSKtiftm;
(c) or*cGJ\b@ma&; toHk;pm&if;rsm;
(*) or*cGJ\ aeYpOfvkyfief;rsm;
(C) NyD;pD;cJhonfh |metoD;oD;\ tpD&ifcHpmrsm;
(i) oufqdkif&me,ftwGif; vlxkta&;ESifhywfoufaom jyemrsm;/
8/
/ or*cGJ\tpD&ifcHpmrsm;udk or*cGJtrIaqmiftzGJU twGif;a&;rSL;onf Ou|\vufrSwfjzifh NrdKUe,ftrI
aqmiftzGJUESifh NrdKUe,ftrIaqmiftzGJUrSwqifh cdkiftrIaqmiftzGJUwdkYodkY wvwBudrfay;ydkY&rnf/
9/
/ or*cGJtrIaqmiftzGJUonf
(u) or*cGJ\ vkyfief;rsm;wGif wm0ef,lum acgif;aqmif&rnf/
(c) cdkiftrIaqmiftzGJU\or*vkyfief;rsm;wGif yg0ifaqmifGufjcif;? tultnDay;jcif;ESifh vHk;0
wm0ef,l acgif;aqmifjcif;rsm;udk Gufaqmif&rnf/
10/
/ or*cGJtrIaqmiftzGJU\ tpnf;ta0;onf omreftm;jzifh &ufow (2) ywfvQif wBudrfusif;y&rnf/
tcef; (13)
or*\ b@ma&;
1/
/ or*ESifh oufqdkifaom tzGJUcsKyfSd &efyHkaiGtm;vHk;udk or*trnfESifh A[dktrIaqmiftzGJUu aG;cs,faom
bPfwGif tyfESHxm;&rnf/
2/
/ or*cGJrsm;onf NrdKUe,for*\nDvmcHqHk;jzwfcsuft& qufaMu;ay;ydkY&rnf/
3/
/ or*cGJrsm;rS 0ifaiGtm;vHk;udk? oD;oefYjy|mef;jcif;rdSonfh tjcm;0ifaiGtm;vHk;udk omref&efyHkaiGxJodkY
xnfhoGif;&rnf/
4/
/ tvSLaiGrsm;? o'gaMu;rsm;? aiGw;kd rsm;ESihf ESppf Of toH;k p&dwrf S ydak omaiGrsm;teuf tenf;qH;k oH;k yHEk pS yf u
kH kd
oD;oefY&efyHkaiGtjzpf ajymif;vJxm;&rnf/
5/
/ tvSLaiGrsm;? o'gaMu;rsm;? aiGwdk;rsm;ESifh ESpfpOftoHk;p&dwfrS ydkaomaiGrsm; twwfEdkifqHk; oHk;yHkESpfyHkudk
oD;oefY &efyHkaiGtjzpf ajymif;vJxm;&rnf/
6/
/ or*\ H;k toH;k aqmifrsm;? y&dabm*rsm; 0,f,jl cif;ESihf jyifqifjcif;rsm;rSty oD;oefY&efyakH iGukd A[do
k r*
OD;pD;tzGJU (odkYr[kwf) EdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcH\ qHk;jzwfcsufr&vQif roHk;&/
7/
/ EdkifiHjcm;odkY ynmawmfoifapvTwfjcif;? pHkprf;MunfhIa&;tzGJUrsm; apvTwfjcif;? EkdifiHjcm;rS tzGJUtoD;oD;udk
vufcHjcif;? taxGaxGtcrf;tem;ESifh {nfhcHjcif;wdkYtwGuf &efyHkaiGjyKvkyfxm;&rnf/
8/
/ ta&;BuD;aomudpr sm; ay:aygufvmaomtcg ta&;ay:&efyakH iGtjzpf A[dt
k rIaqmiftzGUJ upDr
H aumuf
cHEdkifonf/
9/
/ or*&efyHkaiG wdk;wufa&;twGuf aiGxdef;onf jyZmwfkyfSifyGJrsm;udk tvSLcHjcif;? uyGJrsm;usif;yjcif;ESifh
o'gaMu;rsm;udk or*cGJrsm;onf oufqdkif&mNrdKUrsm;wGif aumufcHEdkifonf/
10/
/ b@ma&;tceff; (13)? yk'fr (9) t& aumufcHaom &efyHkaiGrsm;udk A[dktrIaqmiftzGJUodkY rSefuefwduspGm
tpD&ifcH&rnf/
11/
/ or*tzGJUtpnf;wdkYonf tjcm;toif;tzGJUrsm;odkY &efyHkaiGudk vG,fvifhwulxkwf acs;iSm;jcif;rjyK&/
12/
/ or*&efyHkaiGrsm;xJrS aiGxkwf&ef csufvufrSwf (odkYr[kwf) A[dktrIaqmiftzGJUu pDrHay;&rnf/
13/
/ aiGxdef;onf oD;oefY&efyHkaiG wdk;wufapjcif;iSm tvSLaiGESifh o'gaMu;aiGrsm;pm&if;udk rdrdqEt& zGifh
xm;Edkifonf/
14/
/ or*\ 0ifaiG? xGufaiGpm&if;rsm;udk ppfaq;&ef A[dktrIaqmiftzGJUu oifhavQmfol wOD;OD;udk pm&if;ppf
tjzpf cefYxm;&rnf/
- 10 -

aemufqufwGJ (24)
15/
/ ESpfpOf EdkifiHvHk;qdkif&m nDvmcHrwdkifrD or*\ 0ifaiG? xGufaiGpm&if;rsm;udk pm&if;ppfu ppfaq;&rnf/
ppfaq;NyD;aomtcg pm&if;rsm;udk pm&if;ppf\ tpD&ifcpH mESiw
hf uG Edik if v
H ;kH qdik &f mnDvmcH rwdik rf D tenf;qH;k &ufow
ESpyf wfu BudKwifNyD; A[dt
k rIaqmiftzGUJ odYk aiGxed ;f u wifjy&rnf/ ESppf Of aiGpm&if;Si;f wrf;ESihf pm&if;ppftpD&ifcpH mudk
nDvmcHodkY wifjy&rnfh b@ma&;tpD&ifcHpm xnfhoGif;&rnf/
16/
/ or*tzGJUcsKyfxm;aom aiGpm&if;ESifh bPfpm&if;rsm;udk Ou|u ppfaq;&rnf/
tcef; (14)
or*ESifh tjcm;tzGJYtpnf;rsm;
1/
/ or*onf Edik if aH &;ygwD tzGUJ tpnf;rsm;\ vufatmufcrH [kw/f MoZmtmPmcHr[kw/f oD;jcm;vGwv
f yf
aom tzGJUtpnf;jzpf ausmif;om;vkyfief; ygwDya,m*rsm; vHk;0uif;Sif;ap&rnf/
2/
/ or*\ wm0efct
H rIaqmif &mxl;vufcx
H m;aom yk*Kd vfrsm;onf wm0efcrH sm;taejzifh ygwDya,m*rsm;rS
vHk;0 uif;Sif;ap&rnf/
3/
/ EdkifiHa&;ygwDwckck\ wm0efcH&mxl; vufcHxm;aom yk*dKvfonf trsm;qEt& or*\ wm0efcH&mxl;
rsm;udk vufcH&aomf oufqdkif&m EdkifiHa&;ygwD\ rlv tvkyftrIaqmif&mxl;rS EkwfxGuf&rnf/
4/
/ or*rsm;onf tzGJUcsKyf\cGifhjyKcsufjzifh (0g) TefMum;csufr&bJ rnfonfhtzGJUpnf;ESifhrQ qufoG,fjcif;
rjyK&/ twdkuftcH qefYusifbuf rjyK&/
5/
/ or*rsm;onf vlxkvkyfief;t&yf&yfwGif tzGJUcsKyf\trdefYtwdkif; waoGrwdrf;emcH aqmifGuf&rnf/
tcef; (15)
or*trnftoHk;jyKa&;
or*tzGJUtpnf;\ rnfonfhwm0efcH yk*dKvfrS or*\ trnfudkaomfvnf;aumif;? or*wGifaqmifGuf
aeaom wm0efuakd omfvnf;aumif; rdru
d ,
kd af &;ud,
k w
f m twGujf zpfap? or*EiS hf roufqikd af omudp t&yf&yftwGuf
jzpfap vHk;0toHk;rjyK&ef/
tcef; (16)
ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm;
1/
/ ausmif;ydwf&ufrsm;twGif; trIaqmif (3) OD;xufrenf; qkdif&mor*tzGJUtpnf;\ Hk;pdkuf&m NrdKUrsm;
usef&pfvQif if;wdkYrSm ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm; jzpf&rnf/
2/
/ ausmif;ydwf&ufrsm;twGif; trIaqmiftzGJU0if (3) OD;xufenf; qdkif&mor*tzGJUtpnf; Hk;pdkuf&mNrdKU
rsm; usef&pfcJhvQif vufSdtrIaqmiftzGJUu ausmif;ydwf&ufrwdkifrD or*0ifrsm;xJrS or*\ wm0ef0w&m;rsm;udk
xrf;Guf&rnf/ ausmif;ydwf&ufwm0efcH (3) OD;udk cefYxm;&rnf/
3/
/ qdkif&mtrIaqmiftzGJUonf ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm;\trnfrsm;udk aG;cs,fNyD;onfESifh wNydKifeuf
aMunm&rnf/
4/
/ ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm;onf b@ma&;XmerSty trSKaqmiftzGJU\ aqmifGufqJvkyfief;ESifh wm0ef
rsm;udk vufcH&rnf/
5/
/ ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm;onf(u) trSKaqmiftzGJUu vTJtyfcJhaom wm0ef0w&m;rsm;ESifh Hk;vkyfief;rsm;udk aqmifGuf&efomjzpfonf/
(c) or*tzGJUtpnf;wckvHk;ESifh oufqdkifaom vkyfief;BuD;rsm;udk qHk;jzwfajzSif; aqmifGufcGifhrSd/
6/
/ pnf;rsOf;tcef; (16)? yk'rf (5)? yk'rf i,f (c) ESio
hf ufqikd af om ta&;rsm;ay:aygufvmcJah omf ausmif;ydwf
&ufwm0efcHrsm;onf trSKaqmiftzGJUudk jyefvnfac:,l wm0ef0w&m;rsm;udk tyfESif;&rnf/
7/
/ aiGxdef;onf ausmif;ydwf&uftwGif; oufqdkif&m or*tzGJUtpnf;Hk;pdkuf&mNrdKU rSdcJhaomf trSKaqmif
tzGJUrS oabmwlnDcsufudk ,l oifhavsmf,HkMunfpdwfcs&aom or*0ifwOD;OD;udk ausmif;ydwf&ufwm0efcHtjzpf
cefYxm;NyD;vQif rdrdwm0ef0w&m;rsm;udk vTJtyfcJh&rnf/
8/
/ ausmif;jyefzGifh trSKaqmifa[mif;rsm; jyefvnfa&mufSdvmaomtcgwGif ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm;u
or*wm0ef0w&m;rsm;udk jyefvnfvTJtyf&rnf/
- 11 -

aemufqufwGJ (24)
tcef; (17)
aG;aumufyGJrsm;
1/
/ aG;aumufyrJG sm;udk tzGUJ tpnf;\ tcsKyftjcmta&mufq;kH aom ESpyf wfvnfnv
D mcHrsm;wGif usif;y&rnf/
2/
/ (u) aG;aumufyGJrsm;udk trSKaqmiftzGJU\ Ou|a[mif;rsm;u OD;pD;&rnf/ tu,f Ou|a[mif;onf
jyefvnftaG;cHvdkaomf (odkYr[kwf) aG;aumufyGJwGif ysufuGufcJhaomf qkdif&mor*tzGJUtpnf;rS
wm0efvTJtyfaom yk*dKvfu aG;aumufyGJwm0efcH OD;pD;oltjzpf aqmifGuf&rnf/
(c) or*cGJ aG;aumufyGJrsm;wGif qErJay; aG;aumufwifajrmufjcif;ESifh emrnfwifoGif;jcif; ESpf&yf
teuf or*tzGJUtpnf;u vdkvm;aom enf;pepft& aG;aumufyGJudk usif;y&rnf/
3/
/ aG;aumufyrJG sm;wGif rJqEpm&if;rsm;udk pkaqmif;jcif;? rJpm&if;rsm;udk ppfaq;jcif;rSm aG;aumufyw
JG m0efcH
OD;pD;ol\ wm0efjzpfonf/
4/
/ aG;aumufyGJwm0efcHOD;pD;olonf rdrdtultnD&&eftwGuf trSKaqmif&mxl;vufrcHrnfh or*0if (4)
OD;udk orm"dvlBuD;rsm;tjzpf cefYtyfxm;Edkifonf/
5/
/ aG;aumufyGJwGif vGwfvyfpGmESifh vQKdU0Suf wkdufdkufrJay;aom pepfudk toHk;jyK&rnf/
6/
/ or*odkY ay;qyf&efSdaom aMu;aiGt&yf&yfudk ajyvnfatmif ray;oGif;Edkifolrsm;onf aG;aumufyGJwGif
taG;cHEdkifcGifh? tqdkoGif;EdkifcGifh? axmufcHEdkifcGifhrsm; rSdap&/
7/
/ AuowGif taG;cHEdkifcGifh/
if;yk*dK vfonf ausmif;xGufcJhNyD; (2) ESpftwGif; ausmif;om;or*wGif taG;cHvdku atmufygt&nftcsif;
rsm;ESifh jynfhpHk&rnf/
(u) emrnfysuf rSdcJhbl;jcif;?
(c) AuowGif wm0efcHtrIaqmiftjzpf tenf;qHk; wESpf xrf;aqmifcJhzl;jcif;ESifh jynfhpHkcJhaomf yk*dKvf
tm; (Auo) wGif trsm;qEt& aG;aumufwifajrmufEdkifonf/
8/
/ taG;cHvdkolwOD;onf tenf;qHk; qdkif&mor*tzGJUtpnf;0if (2) OD;\axmufcHcsufESifh aG;aumufyGJ
wm0efcH OD;pD;olxHodkY taG;cHEdkifcGifh avQmufvTmwifoGif;&rnf/
9/
/ taG;cHEdkifcGifh avQmufvTmtpHkwckonf pnf;rsOf;t& jznfhpGuf&efvdktyfaom ta&;BuD;tcsufrsm;wGif
jznfhpGufjcif; ysufuGufcJhaomf if;avQmufvTmudk y,fcs&rnf/
10/
/ aG;aumufyGJusif;yaeonfh tcsdeftwGif; rnfonfhor*0ifrS taG;cHolvlwOD;\ aumif;usKd;qdk;jypfudk
qdkif&mor*tzGJUtpnf;odkY xkwfazmfajymqkd ydkifcGifhrSd/
11/
/ or*0ifwOD;vQif wm0efcH&mxl; wae&mtwGuf rJqEwckxuf ydkray;Edkif/
12/
/ wm0efc&H mxl; ae&mta&twGux
f ufy
kd taG;cHorl sm;cJv
h Qif rJta&twGuv
f u
kd f wm0efc&H mxl; aG;cs,f
&rnf/ qErJSifwOD;onf taG;cHrnfholwOD;twGuf wrJom ay;ydkifcGifhSdonf/
13/
/ qErJpm&if;udk aG;aumufyGJaeY (odkYr[kwf) aemufwaeYwGif wm0efcHOD;pD;olonf orm"dvlBuD;rsm;aSU
arSmuf ppfaq; aG;aumufwifajrmufcH&olrsm;\trnfpm&if;udk tjrefqHk;aMunm&rnf/
wm0efc&H mxl;tvdu
k f aemufq;kH taG;cs,fc&H rnfh trSwpf OfwiG f rJqErJ wlnaD eygu wm0efcOH ;D pD;olonf
tEdkiftIH; qHk;jzwfonfhqErJudk ay;ydkifcGifhSd&rnf/
14/
/ aG;aumufyGJtwGuf oD;oefYxm;onfh qErJyHkpHpmGufrsm;udk aG;aumufyGJwm0efcHOD;pD;olu xkwfa0
&rnf/
15/
/ rnfonfhqErJSifrS udk,fpm;vnfvTwfvnf;aumif;? pmjzifh taMumif;Mum;vnf;aumif; qErJay;ydkif
cGifhrSd/
16/
/ qErJta&twGufESifh ywfouf rauseyfcJhvQif aG;aumufyGJ aMunmNyD;csdefrS (72) em&DtwGif; qErJSif
(19) OD;\ qEjzihf rJpm&if;ta&twGufudk MunfhIEdkifonf/
17/
/ qErJSif av;yHkwyHku aG;aumufyGJusif;yNyD;onfh (7) &uftwGif; aG;aumufyGJESifh ywfouf rauseyf
aMumif; Ou|xH taMumif;Mum;vQif Ou|onf txl;tpnf;ta0;wckac: aG;aumufyGJ\ taMumif;t&mrsm;udk
aocsm*epGm pHkprf;&ef qErJSif (9) OD;yg0ifaom pHkprf;a&;aumfrwDudk aG;cs,f&rnf/
18/
/ xkdpHkprf;a&;aumfrwD\ oHk;yHkESpfyHku taG;cH&olwOD;onf rdrdtaG;cH&rItwGuf aiGaMu;tukeftuscH
aoG;aqmifcJhonf[k oabmwlnDcJhvQif if;taG;cH&rIudk w&m;r0if[k aMunm xkdtaG;cH&oludk or*wm0efcH
- 12 -

aemufqufwGJ (24)
&mxl;rsm;twGuf taG;cHEdkifcGifhrsm;rS wESpfwdwd &yfpJxm;&rnf/
tcef; (18)
enf;Oya'ESifU bdkifavmrsm;
1/
/ or*tkyfcsKyfykH pnf;rsOf;Oya'udk rlwnf enf;Oya'ESifh bdkifavmrsm;udk or*tzGJUtoD;oD;wdkYu
usepGm aqmifGufEdkif&efESifh usifhxkH;wkdY twllwljzpfap&eftwGuf A[dktrIaqmiftzGJUu jy|mef;Ekdifonf/
2/
/ enf;Oya'udk jy|mef;&m vnf;aumif;? jyifqifjznfhpGuf&m vnf;aumif;? xkwfy,f&m vnf;aumif;
EdkifiHvkH;qdkif&m nDvmcHuom jyKvkyfEdkifonf/
3/
/ enf;Oya'udk ,m,Djy|mef;jcif;? ,m,DjznfhpGufxkwfy,fjcif;rsm;udk A[kdOD;pD;tzGJUu jyKvkyfydkifcGifhtmPm
rsm;Sdonf/
AuoXmecsKyf
tkyfcsKyfa&;pnf;rsOf;Oya'udk 1308 ck? 1946 ck? Zlvdkifv (3) &ufaeYwGif usif;yaom ArmEdkifiHvkH;
qdkif&mausmif;om;rsm;or* nDvmcHwGif zwfMum;twnfjyKonf/
(yk)H
xGef;Gefh
taxGaxGtwGif;a&;rSL;
AuoXmecsKyf
1308-1946 ck? Zlvdkifv (3) &ufaeYnDvmcHwGif a&;qGJtwnfjyKcJhaom tkyfcsKyfa&; pnf;rsOf;Oya'udk
1948 ck? Zlvikd v
f (9) &ufaeY (6) Budraf jrmuf ArmEkid if v
H ;Hk qkid &f mausmif;om;rsm;nDvmcHwiG f xyfrjH yifqif Ekwyf ,fjznfh
pGuf zwfMum;twnfjyKonf/
(yk)H
atmifoed ;f
pnf;kH;a&;rSL;

- 13 -

(26)
aemufqufwGJ (24)
INTERNATIONAL UNION OF STUDENTS
DEPT . LB/ JP / BS

PRAHA 23. XII. 1958

Inter - University Consultative


Conference,
Rangoon University Students Union,
Union Building,
University of Rangoon,
Rangoon,
Burma.
Dear Friends,
On the occasion of the Inter-University Consultative Conference we send you our
greetings and hope that your conference will further consultative the unity of the Burmese
students and intensify their efforts to improve education, to restore peace and safeguard the
independence of your country, as well as strength their cooperation with the IUS and Students
of other countries.
All member organizations of the IUS look with sympathy and admiration towards
the Burmese students movements they highly appreciate your spirit of patriotism and
determination to build and develop, together with your people your beautiful country. Your
colleagues, particularly these in the newly independent countries of Asia and Africa, greatly
count on your support and your contribution to their fight against colonialism and imperialism.
The IUS is aware of the active participation of the Burmese students in the fight for
peace and for a ban of nuclear weapons. Undoubtedly it is a considerable contribution to
the world peace movement and to the common cause of humanity.
The Vth congress of the IUS in Peking has expressly supported efforts of Burmese
students to protect their democratic rights. Once again, we reiterate our full support for your
struggle to improve education, to remove fully legacies of colonialism and to defend your
national sovereignty and world peace.
Long Live the unity of students of the world 1.
Long Live the fraternal cooperation between the IUS and Burmese students.
Sd/ Jiri Pelikan
President of the IUS
- 14 -

aemufqufwGJ (28)
(24)

tqift
U rsK;d rsK;d Sad om AuotzGrYJ sm;\ Ou|pm&if; (1945-1958)
AuoXmecsKyf Ou|rsm;
udkoef;
(1945 ckESpf Ekd0ifbmvrS 1946 ckESpf Zlvdkifv)
udkoef;xGef;

(1946 ckESpf ZlvdkifvrS 1947 ckESpf Zefe0g&Dv)

udkoef;armif

(1947 ckESpf Zefe0g&DrS 1947 ckESpf 'DZifbmv)

udkxGef;GefY

(1947 ckESpf 'DZifbmrS 1948 ckESpf rwfv)

udkoef;MuG,f

(1948 ckESpf rwfvrS 1948 ckESpf Zlvdkifv)

udkoef;

(1948 ckESpf ZlvdkifvrS 1949 ckESpf azazmf0g&Dv)

Auo (awmwGif;) Ou|


udkwifaT
(1949 - 1950)
Auo (tzGJYcsKyf) Ou|
udkatmifoef;
(1949 - 1950)
Auo (oefhSif;) Ou|rsm;
udkpdefbef;
(1951 - 1952)
udk0if;az
(1952 - 1953)
Auo (udkudkBuD;-udkudkav;tzGYJ ) Ou|
udkukdBuD;
(1952 - 1953)
Auo (tDtufpftdk) Ou|rsm;
udkMunfGefY
(1954 - 1955)
udkcifarmifEG,f
(1955 - 1956)
Auorsm;tzGJYcsKyf
udkvS0if;
udkodef;atmif
udkcifausmf
udkcifarmiftkef;
udkaZmf0if;

Ou|rsm;
(1951 - 1952)
(1952 - 1953)
(1953 - 1954)
(1954 - 1956)
(1956 - 1960)

Auorsm;tzGJYcsKyfopf Ou|rsm;
udkbdk;omab;
(1958 ckESpf pufwifbmvrS 1959 ckESpf {NyDv)

rSwfcsuf- 1962 ck? rwfv (3) &ufaeYtxd Auorsm;tzJGUcsKyf\ Ou|rSm udkcifarmiftkef; jzpfNyD;? udkcifarmiftkef;udk
awmfvSefa&;aumifpD tmPmodrf;rI aMunmcsufaMumifh Ou|ae&mrS z,fSm;um 'k-Ou| udkoufrSm Ou| jzpfvmonf/
,ckrSwfwrf;udkrl rlvrSwfwrf;ygtwdkif; jyefvnfazmfjyonf/

- 15 -

aemufqufwGJ (30)

ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJYcsKyf

zGpYJ nf;tkycf sKyyf pHk nf;rsO;f Oya'


A-u-orsm; tzGcYJ sKyf - zGpYJ nf;tkycf sKyyf pHk nf;rsO;f Oya'tpD&ifcpH m
zGJUpnf;tkyfcsKyfykH pnf;rsOf;Oya'qdkonfrSm tzGJUtpnf;wckwGif toJESvkH;ozG,f rSdvQifrjzpfaom t&nf
tcsif;w&yfyif jzpfayonf/ ywf0ef;usifwGif jzpfay:wnfSdaeaom t&yf&yftajctaersm; tay:wGif ta&mif[yf
wnfSdaeoifhaom t&mjzpfNyD; tajctaersm;\ ajymif;vJjyKjyifoGm;&onfESifhtnD zGJUpnf;ykHonfvnf; ajymif;vJ
oGm;&ayonf/ zJGUpnf;ykHwGif tpnf;tkH;\wm0ef&yfrsm;udk azmfjyonfh &nfG,fcsuf? oabmxm;? vkyfief;pOf? zGJU
pnf;ykH toGifvuPm ponfh t*Fg&yfrsm; yg0if&ayrnf/ qdkif&mtzGJUtpnf;\ &yfwnfrIae&mtrSefudk &SdapNyD;
vIyfSm;rIvkyfief;? OD;wnfcsuf? Tefjycsuf/ xdef;odrf;ay;csufrsm;udk &,lapayonf/
ausmif;om;tzGJUtpnf;wck\ zGJUpnf;ykHpnf;rsOf;Oya'udk avhvmaomf ynma&;tajctaersm;? ausmif;
om;ESifh ausmif;taetxm;rsm;udkrSD ynma&;ESifh EdkifiHawmf rnfodkYqufoG,faeonf? rnfodkYaom jyemrsm;
jzpfay:aeonf? rnfonfo
h abmxm;ESihf vkyif ef;wdYkukd vkyaf qmiftyfonf? vIyf mS ;rI OD;aqmiftzGUJ tpnf; rnfoYkdwnf
aqmufoifhonf? zGJUpnf;oifhonf? pnf;kH;a&; oabmxm;ykHpH ponfjzifh t"duvdktyfaom taMumif;w&m;rsm;udk
vdkufem&rnfjzpfayonf/
jrefrmEdkifiH\ynma&;&mZ0ifESifh ausmif;om;vIyfSm;rI wckvkH;tay:wGif a,bk,stajccH aqG;aEG;Mu&ef
jzpfayonf/ 1885 ckESpf jrefrmEdkifiHwckvkH;udk t*Fvdyfe,fcsJUtpdk;&wdkYu odrf;ydkufNyD;aemuf t*Fvdyf tkyfcsKyfrIvuf
atmufwGif uRefEdkifiHtjzpf xm;Sdusa&mufapcJhonf/
jrefrmhpD;yGm;a&;wckvkH;onf t*FvdyfwdkYtwGuf tokH;csjcif;? e,fcsJUpepftwGuf tusKd;oufa&mufjcif;wkdY
jzpfapNyD; jynfow
l &yfv;Hk rSm aexdik rf t
I qift
h wef;? ,Ofaus;rItqift
h wef; wjznf;jznf; edru
hf svm&um qif;&Jom;
jynfob
l 0odYk qdu
k af &mufapcJo
h nf/ udv
k ekd pD ;D yGm;a&;? uRepf ;D yGm;a&;onf rnfonfh e,fcsUJ pepftwGuf rqdk toufn
S f
a&;om jzpfonf/
t*Fvdyf? jyifopfponfh t&if;SifEdkifiHBuD;rsm;\ t&if;Sifpepf wdk;wufvmrIaMumifh ukefypnf; ydkvQHrI?
ukefMurf;rsm; &,lvdkrI? ukefypnf;rsm; a&mif;cs&ef aps;uGufvkdvm;rI jyemrsm;udk ajzSif;&ef aps;uGufrsm; Sm&if;
udkvdkeDe,fy,frsm;udk SmazGvk,ufonfrS e,fcsJUpepfonf jzpfay:vmcJh&ayonf/
oifMum;ae&aom ynma&;onf rvGwfvyfaom tcsKyftcs,ftaESmiftzGJUcHxm;&aom uRefpD;yGm;a&;ESifh
wygwnf; uRefaumif;rsm; xkwv
f yk af &;omjzpfco
hJ nf/ edik if jH cm;om; e,fcsJUorm;tpd;k & tkypf ;kd rIpuf,E&m; vnfywf
Edkifa&;udkom &nfG,fcJhayonf/ EdkifiHtusKd;udk pGrf;aqmifEdkif&ef? trsKd;om;pGrf;tm;udk BuD;rm;vmap&ef? trsKd;om;
,Ofaus;rItiftm;pkBuD;jzpfvmap&ef &nfG,f&rnfjzpfaom ynma&;pcef;wGif &yfwnfcGifhr&bJ e,fcsJUtpdk;&wdkY
ay;orQudkom &,lae&aom ynma&;om jzpfcJhayonf/
vGwfvyfaomEkdifiHjzpfvma&;? vGwfvyfaomocifynma&; (0g) trsKd;om;ynma&;udk qufpyf e,fcsJU
acwf tajctaersm;u awmif;qdkcJhjcif;jzpfonf/ trsKd;om;ynma&; wnfaqmufa&; a<u;aMumfoHESifh ArmhvGwfvyf
a&;wkdufyGJ a<u;aMumfoHonf wxyfwnf; jzpfvmcJh&ayonf/
jynfolwdkYESifh ausmif;om;vufwGJ wm0efudk xrf;aqmif&rnfjzpfay&m ynma&;csKyfcs,frIrsm;tm;
ausmif;om;rsm;u pwif qefYusifwdkufcdkufvsuf ArmwjynfvkH; t*Fvdyfvufatmuf usa&mufNyD;aemuf (35)
ESpftMum 1920 ckESpf? 'DZifbmv (24) &ufaeYwGif ausmif;om;ta&;awmfykHBuD; ay:aygufcJhonf/ ,if;ta&;awmf
ykHBuD;\ aemufum; trsKd;om;wuodkvfESifh trsKd;om;ausmif;rsm; ay:aygufvmcJhonf/ "The Voice of Young
Burma" acgif;pOfjzifh oydwfpcef;rS xkwfjyefcJhaom aMunmcsuft& ]trdjrefrmjynfudk cspf&ef? vlrsKd;\ydkrdkt&m
a&mufaom ta&;udprsm;wGif udk,fusKd;udk jzKwfypfEdkif&efESifU aoaomfvnf; rdrdtrsKd;udkcspfaompdwfESifU aoEdkif&ef
wdkhonf A[ef;Sd trsKd;om;ausmif;rsm;\ [kef;[kef;awmuf &nfG,fcsufrsm;jzpfonf} ponfjzifh trsKd;om;ynma&;udk
vrf;Tefonfh oabmxm; t,ltqrsm;udk avhvm&Sdayrnf/
- 16 -

aemufqufwGJ (30)
trsKd;om;vGwfajrmufa&;twGuf udkvdkeDqefYusifa&;rsKd;aphudk tcdkiftrmcsEdkifaom umvjzpfcJhonf/ (20)
&mpkESpftapmydkif; Ak'uvsmP,k0toif;onf OD;pGmyxr trsKd;om;pdwf"gwfudk azmfxkwftm;jznfhaomtaeESifh
ay:aygufvmcJhonf/
yxrurmppf 1914-18 ckESpf Oa&mywGif vGwfajrmufa&;ppfyGJrsm;onf jrefrmjynf\ EdkifiHjcm;pdk;rdk;rI
qefYusifa&;tm; BuD;rm;pGm*,ufkdufapcJhonfhtjyif Ak'uvsm,k0toif;ae&mwGif wqifhjrifh ArmtrsKd;om;A[dk
aumifpDjzpfay:vmNyD; 1921 ckESpfwGif nDvmcHrsm;ac:qdkum jyKjyifa&;udk awmif;qdkjcif;ESifh ArmhvGwfvyfa&; jyem
rsm;udk udik w
f ,
G cf MhJ uonf/ odYk jzpf&jcif;rsm;onf udv
k ekd zD Ed ydS rf t
I m; rcHr&yfEikd v
f eG ;f aom jynforl sm;? ausmif;om;rsm;
oydwftygt0if vIyfSm;rIBuD;aMumifh jzpfayonf/ 1920-22 ckESpf trsKd;om;vIyfSm;rIrsm;ESifh wygwnf; (*sDpDbDat)
0HomEktoif;\ OD;aqmifrIjzifh t*Fvdyfe,fcsJUorm;tm; jyKjyifajymif;vJvmapcJhonf/
jrefrmhvGwfvyfa&; &mZ0ifrSwfwdkifBuD;jzpfonfh trsKd;om;atmifyGJaeYudk zdESdyfrItcuftcJrsm; tMum;rS
rSwfwrf;wifEkdifcJhonf/ trsKd;om;ausmif;rsm; wnfaxmifzGifhvSpfEdkifcJhonf/ ausmif;om;pnf;kH;a&;ESifh ausmif;om;
or*rsm; vdktyfvmaMumif; tajctaeu TefjycJhonf? ausmif;om;rsm;wGif wm0efrJh tacsmifa&omcdkvdkpdwfrsm;
r0ifoifhaMumif;? e,fcsJUorm;rsm;\ vSnfhpm;jzm;a,mif;rIrsm;tm; em;ra,mifoifhaMumif;? trsKd;om;tiftm;pkrsm;
nDGwfoifhaMumif; oifcef;pmaumif;rsm; ay;tyfcJhayonf/
1930-32 ckESpf q&mpHv,form; olykefxonfh vIyfSm;rIrsm;onf ArmhvlUtzGJYtpnf;tm; e,fcsJUqefYusif
a&;twGuf jywfom;Sif;vif;aom vrf;udk cif;usif;ay;cJhonf/ ausmif;om;rsm;taeESifh rSefaom e,fcsJUudkvdkeD
pepfqefYusifa&; oabmxm;udk csrSwfEdkifcJhNyD;aemuf 1931 ckESpf? Zefe0g&Dv (9) &ufaeYwGif &efukefwuodkvf
ausmif;om;rsm;or*ukd wdu
k yf rJG sm;Mum;rS wnfaqmufco
hJ nf/ jrefrmjynfwiG f yxrOD;qk;H aom ausmif;om;or*jzpf
t*FvefEdkifiH? atmufpzdkY'fwuodkvf zGJUpnf;tkyfcsKyfykH pnf;rsOf;Oya'wGif ygonfh ]ausmif;om;rsm;\ vlraI &;b0wGif
yl;aygif;aqmifGufa&;? vGwfvyfa&; jrwfEdk;onfUpdwf"gwf ay:aygufa&;? ausmif;om;rsm;\ wm0ef0w&m;rsm; odSda&;}
ponfh &nfG,fcsufrsm;udk vkyfaqmifcJhavonf/
wuoonf rsufESmjzLausmif;tkyfESifh tpdk;&\vSnfhpm;rIjzifh toGifysufcJh&m or*acgif;aqmifrsm;onf
tvkyaf umif;&a&; wud,
k af umif;pdwf arG;jrLa&; ponfh ocifynma&;vIyf mS ;rIrsm; ysufapEdik o
f nfh csKdU,Gi;f csufrsm;
udk jyKusifhcJhzl;Muonfudk 0rf;enf;pGmawGUSd&onf/ odkYaomf rD;wkwfausmif;om;rsm;\ BudK;yrf;csuft& ausmif;
om;ta&;? trsKd;om;EdkifiHa&;wdkYudk vkyfaqmif&rnf[laom todw&m;jzifh or*udk jyef acgif;aqmifEdkifcJhonf/
vrf;c&D;udk jzwfoef;vIyfSm;&if; ocifygwD? wdkYArmtpnf;tkH;ESifh yl;wGJqufpyfvmcJhonf/ 193637 ckESpfwGif jrefrmwjynfvkH;rS ausmif;om;rsm;udk pkpnf;Edkifa&;twGuf jyifqifrIrsm;jyKvkyfum 1936 ckESpf *sLAvD
a[m nDvmcHwiG f jrefrmEdik if v
H ;Hk qdik &f mausmif;om;rsm;or*ukd wnfaxmifEikd cf o
hJ nf/ odYk aomf pepfusaom us,fjyefY
aom ausmif;om;rsm;tm; wnfNidrfrSefuefpGm pkpnf;Ekdif&ef zGJUpnf;ykHrSd[k ,lqEdkifayonf/
1938 ckESpf (1300 jynfh ta&;awmfykH) onf e,fcsJUpepftm; 'kwd,tBudrf jyif;xefpGm xdk;ESufaom
wdkufyGJodkY t&nftcsif;t& ul;ajymif;vmcJhonf/ a&eHajrtvkyform;rsm;? om,m0wDv,form;rsm;ESifh ausmif;om;
wdkY\ pnf;vkH;nDGwfrIonf wdkufyGJtiftm;jzpfvmum ArmhvGwfvyfa&;twGuf tqkH;tjzwfay;rnfh tcef;rS
yg0ifcJhayonf/ e,fcsJUESifh azmufjyefa&; kyfao;tpdk;&wdkY\ vufcsufjzifh ausmif;om;acgif;aqmif Adkvfatmifausmf
usqkH;cJh&onf/
Auo? wuoESifh &efukefckdifausmif;om;rsm;\ nDGwfaomvIyfSm;rIudk ausmif;om;rsm;ut&,l EdkifcJh
onf/ udkvdkeDpepfrS vGwfajrmufa&;wdkufyGJ0,f e,fcsJUqefYusifa&;wyfaygif;pk tjrLawt&if;tjrpfudk OD;pGm&,lcJh
aom 1300 jynfh ta&;awmfykHonf jrefrmhvlrIawmfvSefa&;wGif BuD;rm;vSaom tcef;rS yg0ifcJhayonf/
1941 ckEpS rf S pwifjzpfay:cJah om 'kw,
d urmppftwGi;f zufqpfqefYusiaf &;wdu
k yf w
JG iG f Armhwyfom;aumif;
rsm;tjzpf wyfOD;rS ausmif;om;vli,frsm; yg0ifEdkifcJhjcif;rSm or*rsm;\ pnf;kH;a&;tiftm;aMumifh jzpfonf/ zqyv
tzGJYcsKyfudk us,fjyefYaom zufqpfqefYusifa&;trsKd;om;wyfaygif;pk taejzifh zGJUpnf;EdkifcJh&mwGif ausmif;om;acgif;
aqmifa[mif;rsm;\ yg0ifaqmifGufrIonf xda&mufvSayonf/
zufqpf*syef vufxufwGifyif ausmif;om;or*rsm;\tSdeft0gudk r&rae xdef;odrf; ay;EdkifcJhonf/
1945 ckESpf 'kwd,urmppftNyD; jrefrmjynfodkY t*FvdyfudkvdkeDtpdk;&onf tdEd,jynf? qif;rvm;NrdKUrS jyefvnfajymif;
aTUvmNyD; qif;rvm;ynma&;pDru
H ed ;f toGiw
f rsKd;aom udv
k ekd u
D Refynma&;udk ,laqmifow
G o
f iG ;f cJjh yefonf/ ausmif;
om;ESihf jynfow
l YkdwiG f Armhvw
G v
f yfa&;wdu
k yf EJG iS hf ocifynma&; 'Dru
kd a&pDynma&; vrf;Terf w
I m0efrsm;udk xrf;aqmif
- 17 -

aemufqufwGJ (30)
&efjzpfvmcJh Auo? wuo? &uoponfh ausmif;om;or*rsm;udk jyefvnf wnfaxmif zGJUpnf;jyefonf/
t"duwm0efBuD;tjzpf vGwv
f yfa&;awmif;qdck sufukd tjyif;txefaqmifu
G cf MhJ uonf/ 1946 ckEpS f taxG
axGoydwBf uD;ESihf e,fcsJUorm;t*Fvyd t
f pd;k &tm; tusyfuikd w
f u
kd cf u
kd af om vIyf mS ;rIwiG f wjynfv;Hk rS ausmif;om;rsm;
wuf<upGm yg0ifcJhayonf/ 1947 ckESpf jynfvkH;uRwf ausmif;om;oydwfwdkYudk Auo\ acgif;aqmifrIjzifh qifETJum
AdkvfcsKyfatmifqef;wdkY t*Fvef ta&;qdkaeonfh vGwfvyfa&;wdkufyGJudk tav;wif; ay;cJhEdkifonf/
1948 ckESpf? Zefe0g&Dv (4) &ufaeYwGif jrefrmEdkifiH vGwfvyfa&;&SdaMumif; aMunmEdkif&ef t*Fveftpdk;&
udk tusyfudkif wdkufckdufEdkifcJhavonf/ trsKd;om;vGwfvyfa&; &SdNyD;aemuf vGwfvyfa&;xdef;odrf;a&; wm0efrsm;
ESiw
hf ygwnf; trsKd;om;wnfaqmufa&;? trsKd;om;ynma&;vkyif ef;rsm;wGif ausmif;om;or*rsm;taejzifh qufvuf
xrf;aqmifcJhayonf/ 1948 ckESpf rwfvwGif pwif jynfwGif;ppfBuD; jzpfvm&um Armhynma&;twGuf &ifav;zG,f
tjzpfESifh &ifqdkifcJh&onf/ vkyfief;rsm;ESifhtwl AuoXmecsKyfESifh ausmif;om;or*tcsKdUonf vufeufudkifpGJonf
txd ajymif;vJoGm;cJh&onf/
or*rsm;\ ausmif;om;wm0efESifh trsKd;om;EdkifiHa&; wm0efrsm;waygif;wnf; vkyfaqmifjcif;udk rvdkvm;
aomvlwpk\ BudK;yrf;csuft& oefYiS ;f trnfcH AuopifNydKifwck ay:aygufco
hJ nf/ ausmif;om;tcGit
hf a&; umuG,f
a&;? ausmif;om;nDw
G af &; oabmxm;Sad om Auo\ rSeu
f efaom acgif;aqmifraI Mumifh oefYiS ;f ausmif;om;rsm;
\ pifjydKif Auoonf 1950- 51 ckESpfwGif nDvmcH rac:EdkifawmhbJ ausmif;om;xkESifh tqufjywfum aysmufuG,f
oGm;cJh&ayonf/
wuov
kd f ausmif;om;avmuwGif wG,u
f yfaeao;onfh oefYiS ;f trnfcH ausmif;om;tEG,w
f Ykd onfvnf;
rlrrSefaom acgif;aqmifrIaMumifh 1952 ckESpfwGif wuotcGifhtmPmrS ausmif;om;xk\ 0dkif;y,frIudk cH,lcJh&onf/
useffSdaeao;onfh oefYSif;ausmif;om; tiftm;pkonfvnf; jyif;xefaom ausmif;om;wdkufyGJtwGif; aysmufuG,f
cJh&ayonf/
1950-51 ckESpfwGif wjynfvkH;Sd ausmif;om;rsm;tm; jyefvnfpkpnf;&ef tajctaersm;t& ausmif;om;
pnf;kH;a&;vkyfief;rsm;udk jyifqifvkyfudkifcJh&if; 1951 ckESpf Mo*kwfv 15 &ufaeYwGif Auorsm;tzGJUcsKyf (ABFSU)
udk wnfaxmifzGJUpnf; jzpfay:aeaom trsKd;om;tajctaersm;t&(1) e,fcsJYya'o&mZfqefhusifa&;
(2) 'Drdkua&pDynma&;
(3) urmhNidrf;csrf;a&;
paom&nfG,fcsufrsm; csrSwfEdkifcJhonf/
zGUJ pnf;tkycf sKyfypHk nf;rsOf;Oya'ESiw
hf uG vkyu
f ikd cf ahJ omfvnf; wjynfv;Hk udk vTr;f jcHKaom taetxm;rScd ahJ y/
vlrsK;d pkausmif;om;or*rsm;tygt0if Edik if v
H ;Hk qdik &f mausmif;om;rsm;udk ud,
k pf m;jyKEdik o
f nfh twdik ;f twmtxd rus,f
jyefYaom zGJUpnf;tkyfcsKyfykHOya'ESifh Auorsm;tzGJUcsKyfudk acgif;aqmifcJh&ayonf/ wuodkvfaumvdyfor*rsm;ESifh
nDGwfpGm vufwGJrIrsm;udk &,lEdkifaomfvnf; tzGJUcsKyfonf ae&mtrSefwGif r&yfwnfEdkifcJhay/ txl;ojzifh wef;jrifh
ausmif;om;rsm;udk tajccH zGJUpnf;xm;aom or*ozG,f vkyfaqmifoGm;cJhavonf/
1949 ckEpS rf S ,aeYwikd f wuov
kd Ef iS hf aumvdyaf usmif;om;or*rsm;wGif Auorsm;tzGUJ csKyf 0g'vkyif ef;pOf
rsm;ESihf nDw
G af om acgif;aqmifr&I ,lEikd &f ef pGr;f aqmifEikd cf ahJ yonf/ 1953 ckEpS f wuov
kd af tmufwb
kd m ausmif;wv
ydwaf &;vIyf mS ;rIwiG f zqyvtpd;k & ynma&;avmutay: rSm;,Gi;f cJah om oabmxm;tjyKtrltm; wkYH jyefEikd cf o
hJ nf/
ausmif;om;nDGwfa&; NydKuGJaponfh qdkS,fvpf 'Dtufpftdk trnfcH ausmif;om;wpk\zefwD;rIudk &ifqdkifcJh&onfrSm
wuodkvf twdkif;twmwGifomru wjynfvkH;taeESifh pnf;kH;a&;qif;um Auo pifNydKifaxmifonf txdjzpfcJhay
onf/
odkYaomf rrSefrkd;om;aom 'DtufpftdkwdkYonf rnfrQyif aiGtmPmtcGifhta&;wdkYudk tokH;jyKaomfvnf;
ausmif;om;xkonf if;wdYk tm; rSeu
f efpmG jrifvmNyD; tqufjzwfjcif;cHc&hJ onf/ 'Dtufpt
f w
kd jzpfvJ ausmif;om;&Jacgif
tzGJUonf ausmif;om;avmuwGif tajcjyKjyefaomfvnf; ratmifjrifcJhay/ 1956 ckESpfwGif ausmif;om;or*rsm;
zsufodrf;a&;trdefYtm; qefYusifcJh or*wnfwHhcdkifjrJa&;? ynma&;jyKjyifajymif;vJa&; wm0efrsm;udk zdESdyfrIESifhtusyf
twnf;rsm;Mum;rS vkyfaqmifcJhonf/
1955 ckESpf yxrOD;pD;nDvmcHtm; rEav;jrdKUwGif usif;ycJh vIyfSm;rIudk okH;oyfum aSUvkyfief;pOfrsm;
csrw
S Ef ikd cf ahJ yonf/ 1958 ckEpS f Mo*kwv
f wGif oefYiS ;f zqyv tkycf sKyfa&;acwf ausmif;om;rsm;ynma&;ES;D aESmzvS,f
- 18 -

aemufqufwGJ (30)
yGJ tNyD; Auorsm;tzGUJ csKyf 'kw,
d wd;k csJU OD;pD;nDvmcHac:qdu
k m tzGUJ csKyf\ pnf;k;H a&;oabmxm;ykpH rH sm;ESihf pyfvsOf;
tzGJUBuD;rm;us,fjyefYEdkifa&;udk OD;wnfaom zGJUpnf;tkyfcsKyfykHpnf;rsOf;Oya'udk ,m,Dtm;jzifh twnfjyKcJhayonf/
,if;tzGUJ tpnf;\ t"du&nf,
G cf sufrsm;rSm ynma&;jyKjyifajymif;vJa&;? ausmif;om;tcGit
hf a&; umuG,f
xdef;odrf;a&;? vGwfvyfa&; wnfwHhcdkifjrJa&;? Nidrf;csrf;a&;wdkYudk tajccHxm; wjynfvkH;vTrf;jcHK udk,fpm;jyKaomtzGJU
csKyfBuD; jzpfvmapa&;udk toGifaqmifapcJhonf/
vuf,
dS m,D twnfjyKxm;aom zGUJ pnf;yk\
H &nf,
G cf surf sm;ESihf ykpH rH sm;onf vufjdS zpf&yfrsm;ESihf pyf[yfae
trsKd;om;ausmif;om;tzGJUtpnf; National Students Organisation (or) National Union of Students
wckjzpfvma&;odkY OD;wnfcJhayonf/ 1947 ckESpfrS p urmhausmif;om;rsm;or* I.U.S (International Union
of Students) ESifh w&m;0ifqufoG,fvmcJh&m Auorsm;tzGJUcsKyf\ EdkifiHwumausmif;om;vIyfSm;rIrsm; tusKd;jyK
aprnfh &nfG,fcsufESifh ykHpHrsm;udkvnf; pnf;rsOf;Oya'wGif Tefjyxm;ayonf/
,aeY ausmif;om;xkw&yfvkH;udk vTrf;jcHKonfh udk,fpm;jyKonfh pnf;kH;a&;ykHpHtwGuf wef;jrifhausmif;rsm;?
ckdifjrdKUe,for*rsm;? toufarG;0rf;aMumif; ynmoifausmif;rsm;? pufrIvuffrIausmif;rsm;? aumvdyfausmif;rsm;?
wuodkvfausmif;rsm;ESifh vlrsKd;pkausmif;om;rsm;udkyg tajccHxm;aom zGJUpnf;tkyfcsKyfykH pnf;rsOf;Oya'jzpfonf/
tem*wfArmjynf\ ausmif;om;rsm;twGuf wckwnf;aom tus,fjyefYqkH;aom trsKd;om;ausmif;om;
tzGJUtpnf;BuD; w&yfjzpfay:a&;? wnfaqmufEdkifa&;udk &nfrSef; nDvmcHBuD;wGif tajccsay;jcif; jzpfayonf/
Armhausmif;om;vIyfSm;rIwGif xl;jcm;vmaom oabmudk aqmif,laeonfh zGJUpnf;ykHtm; &JabmfwdkY tawGUtMuHK
aumif;rsm;udk &if;ES;D pGmzvS,Mf u aqG;aEG;a0zef jyifqifjznfph u
G f Muapvdo
k nf/ nDvmcHBuD;rS wcJeuf twnfjyK
Mu&ef jzpfayonf/
trIaqmiftzGYJ
ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJYcsKyf
ausmif;om;or*taqmuftOD
&efukefwuodkvf
&efukefNrdKY
aehYpGJ- 1960 ck? atmufwdkbmv (19) &uf

- 19 -

aemufqufwGJ (30)

ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJYcsKyf
\

zGpYJ nf;tkycf sKyyf pHk nf;rsO;f Oya'


tcef; (1)
trnf
1/
/ tzGJUudk ]ArmEdkifiHvkH;qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJYcsKyf} [k ac:wGifap&rnf/ twdkaumuftm;jzifh
]Auorsm; tzGJYcsKyf} [k ac:a0:vdrfhrnf/

2/

tcef; (2)
&nfG,fcsufrsm;
/ Auorsm; tzGJUcsKyf\ &nfG,fcsufrsm;rSm atmufygwdkYjzpfonf/
(u) 'Drdkua&pDynma&; wnfaqmufa&;twGuf BudK;yrf;&ef?
(c) ausmif;om;rsm;tm; um,? P? pm&dw? rdwAvrsm;ESifh jynfhpkHapNyD; jynfcspfpdwf"gwfudk arG;jrL
zGHUNzdK;apum wdkif;jynfESifhvlYabmif\ wm0ef0w&m;rsm;udk ausyGefpGm xrf;aqmifEdkifapa&; twGuf
aqmifGuf&ef?
(*) ausmif;om;tcGifhta&;rsm;udk umuG,f&ef?
(C) trsKd;om;,Ofaus;rIudk xdef;odrf;apmifhaSmufzGHUNzdK;wdk;wufap&ef?
(i) vGwfvyfa&; wnfwHhcdkifjrJa&;twGuf aqmifGuf&ef?
(p) urmhNidrf;csrf;a&; xdef;odrf;umuG,fa&;wGif yg0ifaqmifGuf&ef?
(q) e,fcsJUqefYusifa&;ESifh zufqpfqefYusifa&;wGif tm;ay;aqmifGuf&ef?
(Z) ArmEdkifiHausmif;om;nDGwfa&;udk wnfaqmuf&ef? urmw0Srf;Sdausmif;om;rsm;? ausmif;om;tzGJY
tpnf;rsm;ESifh &if;ESD;pGm qufoG,fyl;aygif; aqmifGuf&ef/

tcef; (3)
vkyfief;pOfrsm;
3/
/ txufyg &nfG,fcsufrsm; atmifjrifa&;twGuf Auorsm; tzGJUcsKyfonf atmufyg vkyfief;pOfrsm;udk
vkyfudkifaqmifGufrnf/
(u) 'Drdkua&pDynma&;udk wnfaqmufEdkif&eftwGuf ynma&;udk ydkrdktqifhtwef; jrifhrm;vmap&ef
ausmif;om;vIyfSm;rIrsm;? ESD;aESmzvS,faqG;aEG;rIrsm;? nDvmcHrsm; awmif;qdkcsufrsm;tm;jzifh aqmif
Gufjcif;/
(c) upm;ckefpm;NydKifyGJrsm;udk usif;yay;jcif;/
(*) upm;ckefpm; avhusifhrIrsm;udk tm;ay;jcif;/
(C) ausmif;om;wdkif;\ ynmavhvmqnf;yl;a&;ESifh ywfouf vdktyforQ tultnDrsm;udk ay;jcif;?
aqG;aEG;&ef tzGJUi,frsm;udk zGJUpnf;OD;aqmifjcif;/
(i) pum;&nfvkyGJrsm;? pmpDpmukH;NydKifyGJrsm;? a[majymyGJrsm;udk usif;yay;jcif;/
(p) pmoifwef;rsm; zGifhvSpfay;jcif;/
(q) pmMunfhwdkufrsm; zGifhvSpfay;jcif;? pmapmifrsm; xkwfa0rIwdkYudk OD;pD;jyKvkyfay;jcif;/
(Z) pnf;urf;udk kdaoatmifavhusifhay;jcif;/
(ps) udk,fusifhw&m; aumif;rGefa&;? pdwf"mwf jrifhjrwfa&;? trsm;ESifhcspfcif&if;ESD;pGm aewwfa&; paom
pdwf"gwfrsm;udkoGif;ay;jcif;/
- 20 -

aemufqufwGJ (30)
(n) vkyftm;udk kdaoaom pdwf"gwf? tvkyfudk cspfjrwfEdk;aom pdwf"gwfrsm; &Sdatmif jyKvkyfay;jcif;/
(#) pkaygif;vkyaf qmif&aomtvky?f apwemh0efxrf;tvky?f oefYiS ;f a&;vkyif ef;rsm;udk OD;pD;aqmifu
G jf cif;/
(X) trsKd;om;,Ofaus;rI? wdkif;&if;om;,Ofaus;rIrsm;udk avhvmrIudk tm;ay;jcif;? ,Ofaus;rIyGJawmfrsm;?
NydKifyGJrsm; toD;oD; usif;yay;jcif;/
(!) vGwv
f yfa&; wnfwchH ikd jf rJa&;? urmYNidr;f csrf;a&; xde;f odr;f umuG,af &;? e,fcsJUqefYusifa&;? zufqpf
qefYusifa&; paom ta&;udpr sm;wGif ausmif;om;ESifh trsKd;om;tusKd;twGuf jzpfygu ausmif;om;
qE ausmif;om;tm;ESifh 0ifa&mufaqmifGufjcif;/
() jrefrmwEdkifiHvkH;Sd ausmif;om;nDGwfa&;udk ausmif;om;tjrif? ausmif;om;qE? ausmif;om;
tiftm;wdkYjzifh ausmif;om;xkudprsm;wGif yl;wGJaqmifGufMujcif;jzifh ckdifrmpGmwnfaqmufjcif;/
(P) vli,f? trsKd;orD; tiftm;pkrsm;ESihf tusKd;wlupd r sm;wGif cspfMunf&if;ES;D pGm yl;aygif;aqmifu
G jf cif;/
(w) urmah usmif;om;rsm;or* (International Union of Students) ESihf w&m;0ifqufo,
G
f urm
w0Srf;vkH;Sd ausmif;om;rsm;ESifh cspfMunfpGm vufwGJaqmifGufjcif;/
(x) tdrfeD;em;csif;wdkif;jynfrsm;ESifh tmSwdkif;jynfrsm;rS ausmif;om;rsm;ESifh txl;cspfMunf&if;ESD;pGm
qufqHjcif;/
(') Auorsm; tzGUJ csKyf\ &nf,
G cf sufrsm; atmifjrifa&;twGuf vdt
k yfonf[k ,lqaom tjcm;vkyif ef;
pOfrsm;udk aqmifGufjcif;/
tcef; (4)
Auorsm;tzGJYcsKyf0if jzpfrI
4/
/ Auorsm; tzGJUcsKyfodkY tzGJUvdkuf qufoG,fyg0ifEdkifcGifh Sdonf/
5/
/ tzGJUvkdufyg0if&rnfh Auorsm; tzGJUcsKyf0ifrsm;rSm wuodkvfausmif;om;or*rsm;? aumvdyfor*rsm;?
toufarG;0rf;aMumif;qdkif&m ausmif;rsm;rS ausmif;om;or*rsm;? jynfe,fESifh vlrsKd;pk ausmif;om;or*rsm;? ckdif
ausmif;om;or*rsm;? NrdKUe,f ausmif;om;or*rsm;wdkY jzpfonf/
6/
/ tzGJUvdkufyg0ifMuonfh ausmif;om;or*rsm;rS or*0ifrsm;onf yk*dKvft&vnf; tvdktavsmuf
Auorsm; tzGJUcsKyf0ifrsm; jzpfvmMuonf/
7/
/ Auorsm; tzGJUcsKyf0ifrsm;\ tcGifhta&;rsm;rSm ausmif;om;or*rsm;wGif yg0ifaqmifGufEdkifcGifh? ausmif;
om;or* aG;aumufyGJrsm;wGif rJay;EdkifcGifh? taG;cHEdkifcGifhESifh tcsKdUaomtcGifhta&;rsm;wGif OD;pm;ay;&SdEdkifcGifhwdkY
jzpfonf/
8/
/ Auorsm; tzGUJ csKyf0ifrsm;\ wm0ef0w&m;rsm;rSm Auorsm; tzGUJ csKyf\ zGUJ pnf;tkycf sKyfyHk pnf;rsO;f Oya'udk
vufcHvdkufemjcif;? Auorsm; tzGJUcsKyf\ vkyfief;pOfrsm;wGif yg0ifaqmifGufjcif;? owfrSwfxm;aom or*0ifaMu;
ESpfpOfaMu;rsm;udk ay;aqmifjcif;wdkYjzpfonf/
9/
/ Auorsm; tzGJUcsKyf0ifrsm;onf EkwfxGufEdkifcGifh Sdonf/ EkwfxGufaom tzGJUtpnf;udk vufcH&mwGif
A[dktrIaqmiftzGJUu ,m,DvufcHEdkifonf/
10/
/ Auorsm; tzGJUcsKyf0ifrsm;udk or*ESifhywfoufaom jypfrIusL;vGefjcif;aMumifh tzGJU0iftjzpfrS xkwfy,f
ypfEikd o
f nftxd tjypf'Pfay;Edik o
f nf/ tjypf'Pfurkd auseyfvQif tqifjh rifah om or*trIaqmiftzGUJ rSonf Edik if v
H ;Hk
qdkif&m nDvmcHtxd t,lcHcGifhSdonf/
11/
/ Auorsm; tzGUJ csKyfwiG f tzGUJ 0iftjzpfvufcjH cif;? tzGUJ 0iftjzpfrx
S w
k yf ,fjcif; paomudpr sm;udk aqmifu
G f
&mwGif EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcHonf tmPmtydkifqkH; jzpfonf/
tcef; (5)
Auorsm; tzGJYcsKyfzGJYpnf;ykH
/ Auorsm; tzGJUcsKyfonf wEdkifiHvkH;Sd ausmif;om;rsm;udk tzGJUtpnf;tvdkuf pkpnf;xm;aom tzGJUcsKyf

12/
jzpfonf/
13/
/ Auorsm; tzGJUcsKyfzGJUpnf;ykHrSm atmufygtwdkif;jzpfonf/
(u) EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcH
- 21 -

aemufqufwGJ (30)
(c) EdkifiHvkH;qdkif&muGefz&ifh
(*) A[dktrIaqmiftzGJU
(C) tzGJUvdkufqufoG,faomausmif;om;or*rsm;
(i) jynfe,fESifh vlrsKd;pkausmif;om;or*rsm;
(p) ckdifausmif;om;or*rsm;
(q) NrdKUe,fausmif;om;or*rsm;
tcef; (6)
EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcH (uGef*&uf)
14/
/ EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcHonf Auorsm; tzGJUcsKyfwGif tmPmtydkifqkH; jzpfonf/
15/
/ EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcHwGif atmufygyk*dKvfrsm; yg0ifonf/
(u) A[dktrIaqmiftzGJU0ifrsm;
(c) tzGJUvdkufqufoG,fxm;aom ausmif;om;or*rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
(*) jynfe,fESifh vlrsKd;pkausmif;om;or*rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
(C) ckdifausmif;om;or*rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
(i) NrdKUe,fausmif;om;or*rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
16/
/ udk,fpm;vS,fOD;a& tcsKd;tpm;udk A[dktrIaqmiftzGJUu oifhavsmfovdk owfrSwfydkifcGifh Sdonf/
17/
/ nDvmcHudk omreftm;jzifh (18) v wBudrf usif;y&rnf/ odkYaomf vkHavmufaomtaMumif;SdvQif A[dk
trIaqmiftzGJUu aTUqdkif;ac:,lEdkifonf/
18/
/ nDvmcHac:,la&;ESihf ywfoufonfh tcsde?f aeY&uf? pnf;rsOf;rsm;udk A[dt
k rIaqmiftzGUJ u owfrw
S yf ikd cf iG hf
Sdonf/
19/
/ A[dktrIaqmiftzGJU\ owfrSwfqkH;jzwfcsufudk rauseyfvQif EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcHwGif wifjyuefYuGuf
Edkifonf/
20/
/ Auorsm; tzGJUcsKyf\ okH;ykHwykHSdaom tzGJUvdkuf qufoG,fxm;aom ausmif;om;or*rsm;u awmif;qdk
vQif nDvmcHudk ac:qdkay;&rnf/
21/
/ EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcHwGif atmufygudprsm;udk wifjyaqG;aEG; qkH;jzwfEdkifonf/
(u) Auorsm; tzGJUcsKyfESifh ywfoufaom udprsm;/
(c) ausmif;om;rsm;tm; oufa&mufxdcdkufEdkifonfh wEdkifiHvkH;? wrsKd;om;vkH;ESifh wurmvkH;qdkif&m
ta&;udprsm;/
22/
/ A[dktrIaqmiftzGJU ESpfywfvnftpD&ifcHpmudk nDvmcHwGif wifoGif;&rnf/
23/
/ A[kdtrIaqmiftzGJUudk nDvmcHwGif aG;aumufwifajrmuf&rnf/ aG;aumufjcif;qdkif&m enf;Oya'rsm;udk
A[dktrIaqmiftzGJUuaomf vnf;aumif;? nDvmcHuaomf vnf;aumif; jyKvkyf&rnf/
24/
/ Edik if v
H ;Hk qdik &f mnDvmcHonf wufa&muf&ef owfrw
S x
f m;onfh OD;a&\ xuf0ufEiS hf wOD;yd
k wufa&muf
vQif w&m;0ifxajrmufonf/

25/
26/

27/

tcef; (7)
EdkifiHvkH;qdkif&muGefz&ifh
/ EdkifiHvkH;qdkif&muGefz&ifhonf EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcH (uGef*&uf) rS vGJvQif tmPmtydkifqkH; jzpfonf/
/ EdkifiHvkH;qdkif&muGefz&ifhwGif atmufygyk*K dvfrsm;yg0ifonf/
(u) A[dktrIaqmiftzJGU0ifrsm;
(c) tzGJUvdkufqufoG,faom ausmif;om;or*rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
(*) jynfe,fESifh vlrsKd;pkausmif;om;or*rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
(C) ckdifausmif;om;or*rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
(i) NrdKUe,fausmif;om;or*rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
/ udk,fpm;vS,fOD;a& tcsKd;tpm;udk A[kdtrIaqmiftzGJUu oifhavsmfovdk owfrSwfEdkifcGifh Sdonf/
- 22 -

aemufqufwGJ (30)
28/
/ EdkifiHvkH;qdkif&muGefz&ifhudk A[dktrIaqmiftzGJUu ESpfywfvnf EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcH (uGef*&uf) ESpfck
tMum;wGif omreftm;jzifh wESpv
f Qif wBudrf ac:,lusif;y&rnf/ A[dt
k rIaqmiftzGUJ onf Edik if v
H ;Hk qdik &f m uGezf &ifu
h kd
aTUqdkif;xm;jcif;aomf vnf;aumif;? ta&;ay:uGefz&ifhtjzpf ac:,ljcif;udkaomf vnf;aumif; jyKvkyfEdkifcGifh Sdonf/
29/
/ owfrw
S x
f m;aom OD;a&\ xuf0ufxuf wOD;yd
k wufa&mufvQif Edik if v
H ;Hk qdik &f muGezf &ifo
h nf w&m;0if
txajrmufonf/
30/
/ EdkifiHvkH;qdkif&muGefz&ifhwGif A[dktrIaqmiftzGJU0ifrsm;\ vkyfief;rsm;udk ppfaq;a0zefjcif;? Auorsm;
tzGJUcsKyfESifh oufqdkifaom udprsm;udk wifjyaqG;aEG; qkH;jzwfjcif;wdkYudk jyKvkyfEdkifonf/
31/
/ EdkifiHvkH;qdkif&muGefz&ifhonf A[dktrIaqmiftzGJUtm; ,m,Dtm;jzifh jzKwfcsjcif;? ajymif;vJjcif;? Auo
rsm;tzGJUcsKyf\ zGJUpnf;tkyfcsKyfykH pnf;rsOf;Oya'udk ,m,Dtm;jzifh jyifqifjcif;rsm; jyKvkyfEdkifcGifhSdonf/
32/
/ EdkifiHvkH;qdkif&muGefz&ifh\ qkH;jzwfcsufrsm;udk EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcHwGif t,lcHEdkifonf/
33/
/ EdkifiHvkH;qdkif&muGefz&ifhrS ,m,Dajymif;vJxm;aom A[dktrIaqmiftzGJU\ vkyfief;rsm;onf vnf;aumif;?
,m,Djyifqifxm;aom zGJUpnf;tkyfcsKyfykH pnf;rsOf;Oya'onf vnf;aumif;? aemifwGif EdkifiHvkH;qdkif&mnDvmcH (uGef*
&uf) \ twnfjyKrIudk r&vifhupm; xdkMum;umvwGif w&m;0ifonf[k rSwf,l&rnf/
tcef; (8)
A[dktrIaqmiftzGJY
34/
/ A[dt
k rIaqmiftzGUJ onf Edik if v
H ;Hk qdik &f mnDvmcH (uGe*f &uf) ESihf Edik if v
H ;Hk qdik &f muGezf &ifw
h Ykd NyD;vQif tmPm
tydik q
f ;Hk jzpf zGUJ pnf;tkycf sKyfyt
Hk ajccHOya'u cGijhf yKxm;orQaom Auorsm; tzGUJ csKyf\ udpw
Ykd ukd qk;H jzwfaqmif
Guf ydkifcGifhSdonf/ vufatmufcHor*rsm;\ udprsm;wGifvnf; tMuHay;cGifh? yl;aygif;aqmifGufcGifh Sdonf/
35/
/ A[dktrIaqmiftzGJUwGif atmufygyk*Kdvfrsm;yg0ifonf/
(u) Ou|
(c) 'k-Ou|rsm;
(*) taxGaxGtwGif;a&;rSL;
(C) twGif;a&;rSL;rsm;
rSwfcsuf- A[dktrIaqmifOD;a&ESifh Xmersm;udk A[dktrIaqmiftzGJUu oifhawmfonf[k ,lqonfhtwdkif; owfrSwfEdkif
cGifhSdonf/
36/
/ 'k-Ou|rsm;ESifh twGif;a&;rSL;rsm;rSm ckdifNrdKUe,fausmif;om;or*rsm; qdkif&mtwGuf wOD;pD? wuodkvf
rsm;qdkif&mtwGuf wOD;pD? aumvdyfrsm;qdkif&mtwGuf wOD;pD? toufarG;0rf;aMumif;qdkif&m ausmif;rsm;twGuf
wOD;pD? jynfe,fESifh vlrsKd;pkausmif;om;rsm;qdkif&mtwGuf wOD;pDESifh tjcm;vdktyfaom XmeBuD;rsm;twGuf twGif;a&;
rSL; wOD;pDwifajrmuf&efjzpfonf/
37/
/ azmfjycJNh yD;aom XmeBuD;rsm;ESihf b@ma&;? pnf;k;H a&;? jyefMum;a&; paomXmersm;twGuf vkyif ef;us,jf yefY
Edkifeif;ap&eftwGuf AsLkdrsm;zGJUpnf; aqmifGufEdkifonf/
38/
/ A[dktrIaqmiftzGJUonf ta&;ay:vkyfief;rsm;twGuf oufqdkif&maumfrwDrsm; zGJUpnf;aqmifGufEdkifcGifh
Sdonf/
39/
/ A[dktrIaqmiftzGJUonf omreftm;jzifh wvvQifwBudrf tpnf;ta0; usif;y&rnf/
40/
/ A[dktrIaqmiftzGJU0ifOD;a&\ av;ykHwykHu awmif;qdkvQif A[dktrIaqmiftzGJU tpnf;ta0;udk ac:qdkay;
&rnf/
41/
/ A[dktrIaqmiftzGJU0if OD;a&\xuf0ufxuf wOD;ydk wufa&mufvQif tpnf;ta0;rSm w&m;0if tx
ajrmufonf/ ta&;wBuD; tpnf;ta0;rsm;wGif trIaqmiftzGJU0ifOD;a&\ okH;ykHwykHwufa&mufvQif w&m;0if tx
ajrmufonf/
42/
/ A[dktrIaqmiftzGJUonf A[dktrIaqmiftzGJU0ifwdkYtm; ,m,Dtm;jzifh Ekwfy,f jznfhpGufcefYxm;EdkifcGifh
Sdonf/
43/
/ A[dktrIaqmiftzGJU0ifwdkYonf Auorsm; tzGJUcsKyf\ vkyfief;rsm;udk aqmifGuf&mwGif tzGJUvdkufaomf
vnf;aumif;? wOD;csif;taeESifhaomf vnf;aumif; wm0efSdap&rnf/ pkaygif;acgif;aqmifrIESifh wGJzufwm0efcHrsm;
vnf; Sd&rnf/
- 23 -

aemufqufwGJ (30)

A[dt
k rIaqmiftzGYJ
Ou|
'k-Ou|rsm;

ckdif-NrdKYe,f

vlrsKd;pk

oufarG;

aumvdyf

wuodkvf

taxGaxGtwGif;a&;rSL;
twGif;a&;rSL;rsm;

ckdif-NrdKYe,f

vlrsKd;pk

oufarG;

aumvdyf

wuodkvf

Xmewm0efcHrsm;

ynm b@m

pnf;k;H jyefMum; Ekid if jH cm; oufomacsmifcsd upm;ckepf m;

,Ofaus;rI

tcef; (9)
Auorsm; tzGJYcsKyfodkh tzGJYvdkufqufoG,faom ausmif;om;or*rsm;
44/
/ if;ausmif;om;or*rsm;rSm 'Drdkua&pDusaom pnf;rsOf;Oya'rsm;ESifhtnD pepfwuszGJUpnf;xm;aom
or*rsm;jzpf&rnf/
15/
/ if;ausmif;om;or*rsm;onf if;wdkY\ oufqdkif&mvkyfief;pOfrsm;wGif Auorsm; tzGJUcsKyf\ taxGaxG
vkyif ef;pOfrsm;udk rqefYusifapbJ oD;jcm;vGwv
f yfpmG aqmifu
G Ef ikd cf iG hf So
d nf/ odYk aomf tjyifty tzGUJ tpnf;rsm;ESihf
qufo,
G &f mwGif vnf;aumif;? yl;wGaJ qmifu
G &f mwGif vnf;aumif; Auorsm; tzGUJ csKyf\oabmwlnrD u
I kd &S&d rnf/
46/
/ if;wdYk \udpr sm;udk aqmifu
G &f mwGif Auorsm; tzGUJ csKyf\ yl;aygif;aqmifu
G rf I tultnDwYkd ukd awmif;
qdk &,lEdkifonf/
tcef; (10)
jynfe,fESifUvlrsKd;pkausmif;om;or*rsm;
47/
/ ArmEdkifiHjynfe,frsm;twGif;Sd ausmif;om;or*rsm;onf if;wdkYa'oSd or*vkyfief;rsm; wGifus,f
atmifjrifa&;twGuf jynfe,fESifh vlrsKd;pk ausmif;om;or*rsm;udk zGJUpnf;wnfaxmif EdkifcGifhSdonf/
48/
/ if;ausmif;om;or*rsm;udk jynfe,fESifh vlrsKd;pkw&yfvkH;qdkif&m nDvmcHrsm;rS aG;aumufwifajrmuf
&rnf/
- 24 -

aemufqufwGJ (30)
49/
/ if;nDvmcHrsm; ac:qdka&;ESifh oufqdkif&m trIaqmiftzGJUrsm; zGJUpnf;a&;udk jynfe,fausmif;om;or*
trIaqmiftzGJUrsm;u oifhawmfonfhtwdkif; qkH;jzwfaqmifGufoGm;Edkifonf/
tcef; (11)
cdkifausmif;om;or*rsm;
50/
/ cdkifausmif;om;or*rsm;udk cdkifnDvmcHrsm;wGif wifajrmufzGJUpnf;&rnf/
51/
/ cdkifnDvmcHrsm;udk cdkifausmif;om;or*trIaqmiftzGJUu oifawmfonf[k ,lq owfrSwfonfhtwdkif;
usif;y&rnf/
52/
/ cdkifausmif;om;or*rsm;onf Auorsm; tzGJUcsKyf vkyfief;pOfrsm;udk atmifjrifatmif aqmifGuf&mwGif
tvGef tcsuftcsmusaom ae&mwGif wnfSdojzifh wckdifvkH;Sd ausmif;om;ta&;udp vIyfSm;rIrsm;wGif av;eufpGm
wm0ef,l tajrmftjrifBuD;rI? uRrf;usifvdrmrI? &J&ifhjywfom;rI? owdSdrIwdkYESifh vkHYv0D&d,BuD;pGm pdkufxkwfum
BudK;yrf; aqmifGufMu&rnf/
tcef; (12)
NrdKYe,fausmif;om;or*rsm;
53/
/ NrdKUe,fausmif;om;or* trIaqmiftzGJUu owfrSwfqkH;jzwfonfhtwdkif; usif;yaom NrdKUe,fnDvmcH
rsm;wGif if;ausmif;om;or*rsm;udk wifajrmufzGJUpnf;&rnf/
54/
/ if;wdkYonf NrdKUe,ftwGif;Sd ausmif;om;udprsm;udk wm0ef,laqmifGufMu&rnf/
tcef; (13)
or*qdkif&mqufqHa&;rlrsm;
55/
/ ausmif;om;or*rsm;\qufqHa&;rSm 'Drdkua&pDudk tajccHaom A[kdcsKyfudkifenf;pepf (Democratic
Centralism) t& jzpf&rnf/
56/
/ or*rsm;udk ausmif;om;xku 'Drdkua&pDenf;t& aG;aumufwifajrmuf&rnf/ or*tzGJUtpnf;
tqifhqifhudk atmufajcrS aG;aumufwifajrmufjcif;jzifh zGJUpnf;&rnf/
57/
/ or*tqifhqifhwdkYonf txufrSay;aom TefMum;csufrsm;udk atmufrSemcH aqmifGuf&rnf/
58/
/ tqkH;tjzwfrsm;udk rsm;&mpkjzifh jyKvkyf&rnf/ tenf;pkonf trsm;pk\qkH;jzwfcsufudk emcH&rnf/
59/
/ trsm;pk\ qkH;jzwfcsufudk remcHvdkaomf tenf;pkonf ausmif;om;xkudk 'Drdkua&pDenf;t& pnf;kH;um
rdrdwdkYudk,fwdkifu trsm;pkjzpfatmif BudK;yrf; qkH;jzwfcsufudk jyefvnfjyifqifEdkifonf/ odkY&mwGif trsm;pkqkH;jzwf
csufudk remcHvdk toif;tzGJUcGJ wnfaxmifjcif;? igwaumaumjcif;rsm;udk rjyKvkyf&/
60/
/ tenf;pk\ xifjrif,lqcsufrsm;udk vGwfvyfpGm xkwfazmfEdkif&eftwGuf trsm;pkwdkYu us,fjyefYaom
'Drdkua&pDSdap&ef wm0efcH&rnf/
61/
/ txuftzGJUtpnf;wdkYonf atmuftzGJUtpnf;wdkYxH TefMum;rIESifh vdktyforQaom tultnDrsm;udk
ay;&rnf/
62/
/ atmuftzGUJ tpnf;wdYk onf txuftzGUJ tpnf;wkYd xH tajctaet&yf&yfqikd &f m tpD&ifcpH mrsm;udk ay;ydYk NyD;
txufrS TefMum;onfwdkYukd atmifjrifxajrmufatmif BudK;yrf;aqmifGufMu&rnf/
tcef; (14)
b@ma&;
63/
/ or*rsm;\ b@ma&;udk or*0ifaMu;? ESpfpOfaMu;rsm;ESifh tvSLaiGrsm;rS &Sdonf/
64/
/ or*rsm;\ b@ma&;udk b@ma&;rSL;rsm;ESifh b@ma&;aumfrwDrsm;u SmMuHpkaqmif;NyD; okH;pGJa&;
udkvnf; if;wdkYuyif pepfwuscGJa0 ay;&rnf/
65/
/ wESpfvQifwBudrf owfrSwfxm;aom pm&if;ppfrsm;u or* b@ma&;tajctaeudk ppfaq;NyD;aemuf
b@ma&;rSL;u trIaqmiftzGJUodkY b@ma&; tpD&ifcHpmwapmifudk wifoGif;&rnf/
- 25 -

aemufqufwGJ (30)
tcef; (15)
ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm;
66/
/ ausmif;ydw&f uf twGi;f wGif ausmif;om;or*\ udpr sm;udk qufvuf aqmifu
G &f eftwGuf or*;Hk pdu
k f
&mXmewGif aexdkifaom okH;OD;xufrenf;aom trIaqmiftzGJU0ifwdkYtm; ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm;tjzpf vufSd
trIaqmiftzGJUu cefYxm;aMunm&rnf/
67/
/ ausmif;ydwf&ufwm0efcHwdkYonf or*tzGJUtpnf;wckvkH;ESifh oufqdkifaom udpBuD;rsm;udk aqmifGuf
ajzSif;EdkifcGifh rSd/ udpB uD;rsm;udk aqmifGufajzSif;&eftwGuf trIaqmiftzGJUudk jyefvnfac:,l wm0efudkjyefvnf
tyfESif;&rnf/
68/
/ ausmif;jyefzGifhaomtcg ausmif;ydwf&ufwm0efcHrsm;u trIaqmiftzGJUtm; wm0ef0w&m;rsm;udk jyefvnf
vTJtyfay;&rnf/
tcef; (16)
Auorsm; tzGJYcsKyf\ tvH? wHqdyfESifU oDcsif;
69/
/ Auorsm; tzGUJ csKyf\tvHrmS teDa&mifatmufcw
H iG f aT0ga&mif cGyaf 'gif;onf aT0ga&mif puf0ikd ;f twGi;f
wGif ud,
k yf ikd ;f usa&mufvsuf ygSad p&rnf/ tvH\tG,yf rmPrSm tvsm; (9) ay? teH (5) ayjzpfonf/ BuD;i,fr[l
if;tcsKd;tpm; tvdkufjzpfap&rnf/
70/
/ Auorsm; tzGJUcsKyf\wHqdyfrSm urmvkH;ykHoPmef aemufcHpuf0dkif;twGif;wGif pmtkyfzGifhvsufykH ygSdap
pmtkyfykH\vuf0JbufeHab;wGif rD;wkwfudk vufjzifhudkifaqmifxm;aomykH uyfvsufygSdap&rnf/ puf0dkif; tem;w
avsmufwGif ywfvnf0ef;&Hvsuf jrefrmbmomtm;jzifh ]ArmEk d i f i H v k H ; qk d i f & mausmif ; om;or* r sm;tzG J Y c sKyf }
t*Fvdyfbmomtm;jzifh "All Burma Federation of Student Unions" [k a&;om;&rnf/

Auorsm; tzGcYJ sKyf tvHEiS Uf wHqyd f

Auorsm; tzJcYG sKyw


f q
H yd u
f kd 1950-51 ckEpS rf S pwiftwnf
jyK oH;k pJcG UJ onf/ if;wHqyd rf mS urmah usmif;om;or*rsm;tzJcYG sKyf
(International Union of Students - IUS) \
rl&if;wHqyd jf zpfNy;D cGijUf yKcsuaf wmif; oH;k pJcG o
UJ nf/ ,aehtxd
qufvuftoH;k jyKaeqJjzpfonf/

71/

/ Auorsm; tzGJUcsKyf\ oDcsif;rSm - (wzufpmrsufESmwGif azmfjyxm;ygonf/)

tcef; (17)
zGJYpnf;tkyfcsKyfykHpnf;rsOf;Oya'jyifqifa&;
72/
/ Auorsm; tzGJUcsKyf\ ]zGJYpnf;tkyfcsKyfykHpnf;rsOf;Oya'} udk EkdifiHvkH;qkdif&mnDvmcH (uGef*&uf) jyifqif
jcif;? jznfhpGufjcif;? Ekwfy,fjcif;? zsufodrf;jcif;wdkYudk nDvmcHwufa&mufol okH;ykHESpfykH\ oabmwlnDcsuft& jyK
vkyfEdkifonf/
73/
/ ,m,Djyifqifcsufrsm;udk EdkifiHvkH;qkdif&muGefz&ifhwGif wufa&mufol okH;ykHESpfykH\ oabmwlnDcsuft&
yvkyfEdkifonf/
jznfUpGufcsufrsm;
tcef; (1)? tydk'f 1 wGif jznfUpGuf&ef
t*Fvdyfbmomtm;jzifh "All Burma Federation of Student Unions" [k ac:wGifap twdkaumuf
tm;jzifh "A.B.F.S.U" [k ac:a0:&vdrfhrnf/
- 26 -

aemufqufwGJ (30)
pmrsufESm (18)? tcef; (7)? tydk'f (28) atmufwGif oD;oefhtydk'ftjzpf xnfUoGif;&ef
Edik if v
H ;Hk qdik &f muGezf &ifo
h Ykd wufa&mufEikd cf iG hf adS om tzGUJ tpnf;OD;a&\ ok;H ykw
H yku
H awmif;qdv
k Qif A[dt
k rI
aqmiftzGJUu EdkifiHvkH;qkdif&muGefz&ifhudk ac:,lay;&rnf/
1958 ck? Mo*kwfv (15-16) &ufaehrsm;wGif &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or* taqmuftOD
usif;yaom 'kwd,tBudrfajrmuf wdk;csJY OD;pD;nDvmcHwGif wifoGif; ,m,DtwnfjyKonf/
1960 ck? atmufwdkbmv (20-21-22-23-24) &ufaehrsm;wGif usif;yaom (6) Budrfajrmuf ArmEdkifiHvkH;
qdkif&mausmif;om;or*rsm;tzGJYcsKyf EkdifiHvkH;qdkif&muGef*&ufwGif wifoGif;twnfjyKonf/

atmifyJGtqufquf cHOD;rnf
usm; / / igwkdY ausmif;om; aygif;pnf;vkdY nD&rnf - - trsKd;om;a&;ukd BudKqkdzkdY&nf - 'Drkdua&pDynma&;twGuf&nf - -wdkYtom; wdkYtaoG;paw;vSLrnf - r / / igwkd hausmif;om; aygif;pnf;vkdY nD&rnf - -trsKd;om;a&;ukd BudKqkdzkdY&nf - vGwfvyfckdifjrJ t"GefY &SnfzkdYtwnf- - jynfcspfpdwf"gwf arG;pkdY nD - usm; / / a[ - - nDnDnmnm - - vGwfvyfa&;xdef;odrf;rnf- - zufqpf0g'Dwkdufzsufrnf a[ - nDnDnmnm- - vGwfvyfa&;xdef;odrf;rnf - e,fcsJ h&efukd wGef;NzdKrnf - r /

/ ausmif;om;todESifh ausmif;om;tcGifhwifjyrnf- - aoG;pnf;vkdY yif &mZ0ifcef;quf&Snf


b0opf rkefwkdif; vSrf;csDzkdY &nf - - atmifyJGtqufquf cHzl;onf

usm; / / a[- - atmifNyD atmifNyD Nidrf;csrf;a&; xdef;odrf;rnf- - zufqpf0g'Dwkdufzsufrnf


a[ - - atmifNyD atmifNyD vGwfvyfa&;xdef;odrf;rnf - - e,fcsJU &efukd wGef;NzdKrnf r /

/ ausmif;om;todESifh ausmif;om;tcGifhwifjyrnf - -aoG;pnf;vkdY yif &mZ0ifcef;quf&Snf


Auorsm;tzJGUcsKyfOD;aqmif- - atmifyJGtqufquf cHOD;rnf - -/

t"dywdrsm;? tkycf sKyaf &;t&m&Srd sm;? armfueG ;f xde;f rsm; (1920-62)


wuodkvft"dywdrsm;
1920-23
qm&,f*sDe,f[ife&Dc&ufa'guf
1923-25
qmpyifqm[mukwfbwvm
1925
qm0DvsH*Refud
1925-27
qmpyifqm[mukwfbwvm
1928-30 qmcsm;vfpftvufZif;'g;tif;epf
1930-31 qm*sKd;ZufMo*wfpwyfarmifBuD;
1931-32 qmcsm;vfpftvufZif;'g;tif;epff
1932-36 qm[l;vif;pa'gif;pwDzifqifh

1936-39
1939-42
1947-56
1956-57
1957-58
1958-60
1960-62

wuodkvfudk,fpm;t"dywdrsm;
1947
0efBuD;apmpHzdk;oif
1948
0efBuD;Adkvfbdk;uGef;
1948
0efBuD;OD;xGef;jrifh (vif;ac;)
- 27 -

qmtmpDabma'gufuvyfaumhu&drf;
OD;wifxG#f
EdkifiHawmf0efBuD;csKyf OD;Ek
EdkifiHawmf0efBuD;csKyf OD;AaqG
EdkifiHawmf0efBuD;csKyf OD;Ek
EdkifiHawmf0efBuD;csKyf AdkvfcsKyfBuD;ae0if;
EdkifiHawmf0efBuD;csKyf OD;Ek

aemufqufwGJ (30)
1948-49
1949
1949-50
1950-56
1956-58
1958
1958
1958
1958-60
1960

0efBuD;OD;0if;
0efBuD;ref;0if;armif
0efBuD;OD;xGef;az
0efBuD;OD;oef;atmif
0efBuD;OD;xGef;wif
0efBuD;OD;&mSpf
0efBuD;ocifwif
0efBuD;OD;armifausmfuH
0efBuD;OD;um
0efBuD;a'gufwm{armif

wuodkvf 'k-t"dywdrsm;
1920-21
qmcsm;vfpfarmf*ef0ufAf
1921-27
qma&mbwfppf'eD*sKdif;vfpf
1927-31 qmbif*srif;[m;Awf[D;vf'f
1931-38 a'gufwmOD;quf
1938-39
qmjrbl;
1939-42
a'gufwmOD;quf
1947-49
OD;umpD
1949-52
w&m;0efBuD; OD;{armif
1952-58
w&m;0efBuD; OD;bdkBuD;
1958-59 a'gufwmxifatmif
1959
OD;pHvGif
tkyfcsKyfa&;t&mSd? tkyfcsKyfa&;rSL;ESifU ygarmucsKyf
1945-46 rpwmt,fvfxifpD
1946-47 a'gufwmxifatmif (ynma&;)? a'gufwmvSbl; (jyefvnfxlaxmifa&;)? OD;b (tkyfcsKyfa&;)
1947-58 a'gufwmxifatmif
1959-61 a'gufwmvSjrifh
1961
a'gufwmomvS
1962
OD;um
wuodkvfarmfuGef;xdef;rsm;
1920-22
rpwm'vsLtdefav
1922-27
rpwmatuif;bJ
1927-28
rpwmatom*k
1928-33 rpwmatuif;bJ
1933-35 rpwmbDtm&fyef;
1935-42 rpwmt,fvfxifpD
1947-53 OD;,kcif
ynma&;
1953-59
1959-61
1961

OD;,kcif
OD;boef;
OD;armifarmifpdef

tkyfcsKyfa&;
1953- 59
1959- 61
1961
- 28 -

OD;odef;armif
OD;armifarmifpdef
OD;vSatmif

aemufqufwGJ (31)

aemufqufwJG (31)

'Dru
kd &wfwpfausmif;om;rsm;tzGUJ
ArmEkid if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*
\
zGUJ pnf;tkycf sKyyf pkH nf;rsO;f Oya'

r*FvmpmyHEk ydS w
f u
kd f
trSwf (462) Adv
k cf sKyaf wmif vrf;rawmf
yef;yJwef;
armfvNrdKifNrdKY

- 29 -

aemufqufwGJ (31)

'Dru
kd &wfwpfausmif;om;rsm;tzGYJ
ArmEkid if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*
\
zGpYJ nf;tkycf sKyyf pkH nf;rsO;f Oya'

tcef; (1)
yk'fr- (1) trnf
tzGJUtpnf;udk ]ArmEkid if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*} [kac:wGifap&rnf/ twdkcsKyftm;jzifh ]Auo}
[k ac:wGifap&rnf/
yk'fr- (2) txdrf;trSwfESifU tvH
Auo\ txdrf;trSwfwHqdyfwHk;onf axmifhpGef;ig;ckSdaom Mu,fBuD;udk Mu,fi,fig;vHk;jcH&HNyD;?
Mu,fBuD;\ tv,fwGif ArmjynfyHkygSdap&rnf? if;ArmjynfyHktv,fwGif zGifhxm;aom pmtkyfyHkygSdap&rnf/
txdrf;trSwf\ ab;ywfvnfpuf0dkif;ESpfckMum;wGif ]]ArmEkid if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*}} ESifh ]XmecsKy}f [laom
pmwrf;ygSdap&rnf/
ckdifNrdKUe,frsm;\ wHqdyfwHk;rsm;rSm ]ArmEkdifiHvHk;qdkif&m? ausmif;om;rsm;or*cGJ}} ESifh oufqdkif&m ckdif
(odkYr[kwf) NrdKUe,frsm;\ trnfrsm; ygSdap&rnf/
Auo\tvHonf teDa&mifaemufcHum; tay:wGif tjzLa&mifcGyfa'gif;yHk ygSdap&NyD;? if;cGyfa'gif;yHk\
udk,fydkif;onf puf0dkif;wcktwGif;wGif Sdap&rnf/ xdktvH\ vuf0Jbuftxufa'gifhpGef;wGif a'gifhpGef; (5) ckSdaom
Mu,fjzLwck ygSdap&rnf/
yrmP- tvH\tG,t
f pm;rSm tvsm; (9) ay? teH (5) ayjzpfapNyD; BuD;i,fr[l xdt
k csKd;tpm;tvdu
k f jzpfap&rnf/
yk'fr- (3) wnfae&mESifU tus,ft0ef;
AuoXmecsKyf\ wnf&mXmerSm omreftm;jzifh &efuek Nf rdKUwGijf zpfapNyD;? jynfaxmifpjk refrmEkid if aH wmfw0Sr;f
vHk;wGif zGJUpnf;wnfaxmif&rnf/
yk'fr- (4) &nfG,fcsufrsm;
(1) jynfaxmifpkorwjrefrmEkdifiHawmf\ zGJUpnf;tkyfcsKyfyHktajccHOya'udk xdef;odrf;apmifhaSmuf vdkufem
&ef?
(2) 'Drdkua&pD0g'udk avhvmusifhoHk;&ef?
(3) Nidrfcsrf;a&;ESifh wnfwHcdkifjrJa&;udk ausmif;om;xktif;tm;jzifh tpGrf;ukef&,l&ef?
(4) Srf;? csif;? u&if? u,m;? rGef? &cdkif? jrefrmtpSdaom jynfaxmifpkwdkif;&if;om; tm;vHk;wdkY\
pnf;vHk;nDGwfa&;udk aqmifGuf&ef?
(5) vGwfvyfNyD;aom jynfaxmifpkEkdifiHawmfBuD;udk wdkif;wyg;om;wdkY vufodkYxdk;tyf uRefb0odkY
jyefvnfusqHk;aprnfh jynfwGif;rsKd;zsuf opmazmufwdkU\ ckwHk;taejzifh ausmif;om;xkw&yfvHk;tm;
aoG;aqmifjzm;a,mif;aeaom ausmif;om;opmazmufrsm;udk ausmif;om;avmurS tukeftpOf wdkuf
xkwf&ef?
- 30 -

aemufqufwGJ (31)
(6) EkdifiHawmfom,m0ajyma&;twGuf yg0ifaqmifGuf&ef?
(7) jynfaxmifpk jrefrmEkdifiHawmf\ ,Ofaus;rItqifhtwef;udk jrifhwif&ef?
(8) acwfrDSaom wdkif;jynftjzpfodkY wdk;jrifh&mwGif vdktyfonfh avmu"gwfq&mrsm;? tif*sifeD,mrsm;?
q&m0efrsm; tpSo
d nfh xl;cReaf om ynmwwfausmif;om;rsm;pGm ay:aygufvmap&eftwGuf tqift
h
wef;jrifhaom ynma&;udk wnfaqmuf&ef/
(9) ausmif;om;rsm;\ w&m;rQwpGm&oifh&xdkufaom tcGifhta&;rsm;udk tEkenf;jzifhawmif;qdk&ef/
(10) jynfaxmifpk ausmif;om;xkw&yfvHk;\ pnf;vHk;rItaqmufttHk cdkifrmawmifhwif;vmatmif
zefwD;&ef/
(11) ausmif;om;nDGwfa&;ESifh w&m;rQwaom ausmif;om;jyemwdkif;wGif ausmif;om;xk\ qEjzifh
ajzSif;&ef/
(12) ausmif;ol? ausmif;om;rsm;udk Avig;wefESifh jynfh0vmap&ef/
(13) jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHawmftwGif;Sd ausmif;om;rsm;ESifh urmYausmif;om;rsm; &ifaygifwef;
yl;aygif;aqmifGufEkdifap&ef/
(14) q&m? rdb? vlBuD;rsm;udk kdao&ef/
(15) (AuoXmecsKyf) tmPmydik t
f zGUJ rsm;u umvtm;avsmfpmG owfrw
S af om tjcm;aom&nf,
G cf sufrsm;
udk atmifjrifatmifaqmifGuf&ef/
tcef; (2)
toif;0ifa&;ESifh ESpfpOfaMu;
yk'rf - (5) jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHawmftwGif;Sd pmoifausmif;rsm;wGif ynmoif,laeMuaom ausmif;ol^om;wdkif;
or*0iftjzpf ygEkdifap&rnf/
rSwcf su-f pufrIvufrI twwfoifausmif;rsm;? pdkufysKd;a&;twufoifausmif;rsm;? ul;oef;a&mif;0,fa&;twufoif
ausmif;rsm;yg tcef; (2)? yk'fr (5) wGif tusKH;0ifonf/
yk'fr- (6) txufyg tcef; (2)? yk'fr (5) t& or*0ifvdkolrsm;onf atmufygazmfjyyg t&nftcsif;rsm;ESifh jynfh
pHkap&rnf/
(u) touf (18) ESpf jynfhap&rnf/
(c) l;oGyfaoma&m*g rSdap&/
(*) or*\ &nfG,fcsufrsm;ESifh pnf;urf;Oya'udk vdkufemusifhEkdifol jzpf&rnf/
(,) tusifhpm&dwaumif;rGef or*\aus;Zl;awmfudk apmifhodkdaool jzpf&rnf/
(i) A[dktvkyftrIaqmiftzGJU0ifjzpfap? ckdiftvkyftrIaqmiftzGJU0ifjzpfap? NrdKUe,ftvkyftrIaqmift
zGJU0ifjzpfap? odkYr[kwf or*cGJtrIaqmiftzGJU0ifjzpfap? if;yk*dKvfrsm;xJrS ESpfOD;\ tusifhpm&dw
aumif;rGefaMumif; axmufcHpm ygSdap&rnf/
(p) ___ ___ &nfG,fcsufrsm;udk usifhoHk;vdkufemEkdifol jzpf&rnf/
(q) or*rSay;tyfaom wm0ef0w&m;rsm;udk waoGrodrf;vdkufemaqmifGufEkdifol jzpf&rnf/
(Z) A[dktvkyftrIaqmiftzGJUrS umvtm;avsmfpGm owfrSwfaom ESpfpOfaMu;aiGrsm;udk ajyvnfatmif
ay;oGif;Ekdifol jzpf&rnf/
yk'rf - (7) or*0ifwOD;tjzpf0ifa&muf&ef t&nftcsif;ESifh jynfhpHkolwOD;onf or*cGJtwGif;a&;rSL;xHrS awmif;,l
&SEd idk af om toif;0ifavQmufvmT yHpk u
H kd tcef; (2)? yk'rf (6)? tyd'k if ,f (i) t& or*trIaqmifEpS Of ;D \ tusifph m&dw
aumif;rGefaMumif; axmufcHpmESifhtwl ESpfpOfaMu;udkyg wyg;wnf; ay;oGif;&rnf/
yk'fr- (8) or*0ifwdkif; or*tpnf;ta0;rsm;aG;aumufyGJrsm;wGif qErJay;ydkifcGifh? taG;cHydkifcGifhtqdk wifoGif;
axmufcHEkdifcGifh Sdap&rnf/
- 31 -

aemufqufwGJ (31)
yk'fr- (9) txufygyk'fr (8) t& or*trIaqmiftjzpf taG;cHEkdifcGifhonf EkdifiHa&;ygwDrsm;\ wm0efcHtvkyftrI
aqmifrsm;jzpfaom or*0ifrsm; rjzpfap&/
yk'fr- (10) or*0ifwOD;jypfrlusL;vGefcJhaomf or*cGJtrIaqmiftzGJUu wm0efcH&mxl;rS avQmhcsjcif;? or*rS acw
xkwyf ,fjcif; ponfwYkd ukd jyKvkyEf ikd o
f nf/ odYk aomf ckid o
f r*tvkyt
f rIaqmiftzGUJ \ oabmwlncD sufukd &,l&rnf/
yk'fr- (11) txufygyk'fr (10) t& tjypfay;cH&aom or*0ifwOD;onf rauseyfvQif A[dkaumifpD (odkYr[kwf)
EkdifiHvHk;qdkif&mnDvmcHobif t,lcHEkdifcGifhSdap&rnf/
yk'fr- (12) (u) or*0ifrsm;ESpfpOfaMu;rSm (1) usyf jzpfonf/
(c) if;ESpfpOfaMu;udk rlvtajccHor*cGJrsm;u aumufcH&rnf/ 0ifaMu;udk aumuf,lrnfr[kwf/
(*) rlvtajccHor*rsm;rS aumufcH&Sdaom ESpfpOfaMu;rsm;udk atmufygtcsKd;pm;twdkif; cGJa0,l&rnf/
rlvtajccHor*cGJrsm;
&mcdkifEIef;
10
NrdKUe,for*
&mcdkifEIef;
50
ckdifor*
&mcdkifEIef;
20
Auo (XmecsKyf)
&mcdkifEIef;
20
tcef; (3)
zGJYpnf;yHk
yk'rf - (13) Auo (XmecsKyf) \rlvtajccHor*rsm;rSm aus;Gm? (odkYr[kwf) &yfuGuf (odkYr[kwf) NrdKUr or*cGJrsm;
jzpfonf/
yk'fr- (14) Auo (XmecsKyf) \zGJUpnf;yHkrSm atmufygtwdkif;jzpfonf/
(1) rlvtajccHor*cGJrsm;
(2) NrdKUe,for*rsm;
(3) ckdifor*rsm;
(4) A[dktvkyftrIaqmiftzGJU
(5) A[dkaumifpDtzGJU
(6) EkdifiHvHk;qdkif&mnDvmcHobif/
yk'fr- (15) rlvtajccHor*wGif trIaqmiftzGJUwdkYudk ESpfpOfor*0ifrsm;\ ESpfywfvnftpnf;ta0;rS aG;aumuf
&rnf/
yk'fr- (16) NrdKUe,faumifpDESifhtvkyftrIaqmiftzGJUudk ESpfpOfNrdKUe,fnDvmcHu aG;aumuf&rnf/
yk'fr- (17) ckdifaumifpDESifh ckdiftvkyftrIaqmiftzGJUudk ESpfpOfckdifnDvmcHu aG;aumuf&rnf/
yk'rf - (18) ckid af umifpo
D nf zGUJ pnf;tkycf sKyfykH Oya'tcsut
f vufrsm;ESihf A[dak umifp?D A[dt
k vkyt
f rIaqmiftzGUJ wdUk \
pnf;urf;csufrsm;twGif;wGif rdrdwdkY\ckdiftwGuf aqmifGufzG,fSdonfrsm;udk vGwfvyfpGmaqmifGufEkdifcGifh Sdonf/
yk'fr- (19) rlvtajccHor*0ifrsm; tpnf;ta0;onf tMuD;qHk;aomtPmydkiftzGJUjzpfonf/ xdkxufvGefvQif NrdKU
e,for*odkY wuf&rnf/ NrdKUe,for*wGif NrdKUe,fnDvmcHonftBuD;qHk;aom tmPmydkiftzGJUjzpfonf/ xdkYxufvGef
aomf ckdifor*odkY wuf&rnf/ ckdifor*wGifckdifnDvmcHonf tBuD;qHk;aomtmPmydkiftzGJUjzpfonf/ xdkYxufvGef
vQif Auo (XmecsKyf) odYk wuf&rnf/ Auo (XmecsKyf) wGif Ekid if v
H ;kH qdik &f mnDvmcHobifonf tBuD;qH;k aomtmPm
ydkiftzGJUjzpfonf/ EdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcHobif rSdonfhtcg A[dkaumifpD? A[dkaumifpDrSdonfhtcg A[dktvkyftrI
- 32 -

aemufqufwGJ (31)
aqmiftzGJUwdkYonf tmPmydkiftzGJUrsm; jzpfonf/
yk'rf - (20) xdkYtwl ckdifor*ESifh NrdKUe,for*rsm;wGifvnf; nDvmcHobifrSdonfh tcg? oufqdkif&maumifpDtzGJU?
oufqdkif&maumifpDtzGJU rSdonfhtcg tvkyftrIaqmiftzGJUwdkYonf tmPmydkiftzGJUjzpfonf/
tcef; (4)
tkyfcsKyfpDrHyHkpH pepfESifU enf;vrf;rsm;
yk'fr- (21) ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*rsm;wGif tkyfcsKyfpDrH&eft"dutcsufrSm 'Drdkua&pDenf;pepft&?
aG;aumufwifajrmuf A[dkrS OD;pD;onfhpHepfjzpfonf/
(1) tm;vHk;aom aumifpDtvkyftrIaqmiftzGJUESifh udk,fpm;vS,frsm;udk trsm;qEtwdkif; aG;aumufwif
ajrmuf&rnf/
(2) A[dkor*\ trdefYudk vdkufemaqmifGuf&rnf/
yk'fr- (22) NrdKUe,f (odkUr[kwf) ckdifudk omreftm;jzifh tkyfcsKyfa&;e,ferdwftwdkif; vdkufem&rnf/ odkY&mwGif
tvkyfvG,fulapjcif;udk axmufxm; ckdifaumifpDu oifhavsmfovdk owfrSwfydkifcGifhSdonf/
yk'rf - (23) A[dktvkyftrIaqmiftzGJUonf ckdifor* rjzpfao;aom e,fSdor*rsm;udk wdkufkdufaomfvnf;aumif;
eD;pyf&mckdifor*udk aomfvnf;aumif; vTJtyftkyfcsKyfpDrHEkdifonf/
tcef; (5)
EkdifiHvHk;qdkif&m nDvmcHobif
yk'rf - (24) ArmEkid if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or* nDvmcHobifukd omreftm;jzifh wESpv
f Qiw
f Budru
f s usi;f y&rnf/
odkYaomf vHkavmufaomtaMumif;rsm;Sdu A[dkaumifpDuaomfvnf;aumif;/ A[dktvkyftrIaqmiftzGJUuaomfvnf;
aumif; aTUqdkif;Edkifonf/
yk'rf - (25) txl;nDvmcHobifrsm;udk taMumif;xl;vHak vmufr&I Su
d A[dt
k vkyt
f rIaqmiftzGUJ u jzpfap? A[dak umifpD
ujzpfap ac:,lEkdifonf/ xdkYtjyif EkdifiHawmftwGif;Sd ckdifor*rsm;\ oHk;ykHESpfyHkrS oabmwl ac:qdkcGifhawmif;vQif
vnf; ac:qdkay;&rnf/
yk'fr- (26) nDvmcHobifwGif udk,fpm;vS,frsm;rS wufa&mufEkdifolrsm;rSm(1) ukefqHk;onfhESpftwGuf A[dkaumifpDtzGJU0ifrsm;
(2) ukefqkH;onfhESpftwGuf A[dktvkyfrIaqmiftzGJU0ifrsm;
(3) ckdifor*rsm;rS enf;vrf;wus aG;aumufapvTwfvdkufaom udk,fpm;vS,frsm;
(4) NrdKUe,for*rS enf;vrf;wus aG;aumufapvTwfvdkufaom udk,fpm;vS,frsm;
rSwfcsuf- nDvmcHobifodkY wufa&mufrnfh udk,fpm;vS,fOD;a&udk A[dktvkyftrIaqmiftzGJUu owfrSwfydkifcGifh
Sdonf/
yk'rf - (27) NrdKUe,fESifh ckdifor*rsm;rS apvTwfaom udk,fpm;vS,frsm;udk NrdKUe,fESifh nDvmcHrsm;u aG;aumuf&rnf/
yk'fr- (28) EkdifiHvHk;qdkif&mnDvmcHobifodkY wufa&mufEkdifaom udk,fpm;vS,frsm;onf rdrdwdkYESifhoufqdkif&m ckdif
twGuf A[dkaumifpDtzGJU0ifrsm;udk oufqdkif&mckdife,frS wufa&mufaom udk,fpm;vS,frsm;xJrS trsm;oabmwl
aG;aumuf&rnf/ ckdifwckvQif A[dkaumifpD0if ESpfOD;aG;wifEkdifonf/
yk'fr-(29) EkdifiHvHk;qdkif&mnDvmcHobifrS A[dkaumifpDtzGJUudk zGJUpnf;&rnf/ if;A[dkaumifpDwGif - pnf;rsOf;Oya'
tcef; (3)? yk'fr (14)? tydk'f (4) ESifh tcef; (5)? yk'fr (28)? t& - A[dktvkyftrIaqmiftzGJUESifh oufqdkif&m
- 33 -

aemufqufwGJ (31)
ckdife,frS wufa&mufaom udk,fpm;vS,frsm;xJrS aG;cs,fay;aom udk,fpm;vS,frsm; yg0ifap&rnf/
yk'rf - (30) txufygtwdkif;zGJUpnf;vdkufaom A[dkaumifpDtzGJUonf EkdifiHvHk;qdkif&m nDvmcHobiftwGuf tqdkaG;
aumfrwDvnf; jzpf\/
yk'rf - (31) EkdifiHvHk;qdkif&mnDvmcHobif tqdkaG;aumfrwD tpnf;ta0;rsm;wGif A[dktvkyftrIaqmiftzGJU Ou|u
obmywd? taxGaxGtwGif;a&;rSL;u tusKd;aqmiftjzpf aqmifGuf&rnf/
yk'fr- (32) EkdifiHvHk;qdkif&mnDvmcHobif or*ESifhaomfvnf;aumif;? or*\vkyfief;rsm;ESifhaomfvnf;aumif;
ywfoufaom ar;cGef;rsm;udk ar;jref;EkdifcGifhSdonf/ odkY&mwGif ar;vdkaom ar;cGef;\taMumif;t&mrsm;udk A[dktvkyf
trIaqmiftzGJUodkY (7) &ufBudKwif taMumif;Mum;xm;ESifh&rnf/
yk'fr- (33)
(u) or*\tkyfcsKyfyHkpnf;rsOf;Oya'udk jyifqifjznfhpGwf (odkYr[kwf) y,fzsufjcif;ponfwdkYudk jyKvkyfvdkaom trI
aqmiftzGUJ ? (odYk r[kw)f or*0ifwOD;OD;onf taMumif;t&m pHv
k ifpmG jzifh Ekid if v
H ;kH qdik &f mnDvmcHobif rusif;yrD
wvBudKwif ay;ydkYxm;&rnf/
(c) xdEdk idk if v
H ;kH qdik &f mnDvmcHobifoYkd wufa&mufvmaom yk*K v
d rf sm;\ OD;a&oH;k yHEk pS yf u
kH oabmwlro
S m twnfjyK&
rnf/
yk'rf - (34) A[dktvkyftrIaqmiftzGJUujzpfap? A[dkaumifpDujzpfap nDvmcHobifusif;y&m enf;vrf;wusjzpfap
&ef vdktyfaompDpOfrIrsm;udk tajctaetm;avsmfpGm pDpOfGefMum;&rnf/
yk'rf - (35) omreftm;jzifh usif;yaom nDvmcHobiftwGuf Ekid if v
H ;kH qdik &f mor*Ou|udk jyefvnfaG;aumuf&rnf/
rnfuo
hJ Ykd Ou|aG;aumuf&rnfqo
kd nfh tpDtpOfukd A[dak umifprD jS zpfap? A[dt
k vkyt
f rIaqmiftzGUJ rSjzpfap pDpOfay;&
rnf/
yk'rf - (36) aG;aumufwifajrmufcH&aom Ou|onf rdrdESifhwGJbufvkyfudkif&ef vsmxm;onfh A[dktvkyftrIaqmif
tzGJU0ifrsm;\ trnfrsm;udk aMujimNyD;vQif nDvmcHobif\oabmwlnDrI&,l&rnf/
yk'fr- (37) EkdifiHvHk;qdkif&m nDvmcHobifwGif or*\ ESpfywfvnftpD&ifcHpmudk A[dktvkyftrIaqmiftzGJUobif
tzGJUu wifjy&rnf/
tcef; (6)
A[dkaumifpD
yk'rf - (38) tcef; (5)? yk'rf (2) t& zGUJ pnf;onfh A[dak umifpo
D nf Edik if v
H ;kH qdik &f mnDvmcHobifrv
S v
JG Qif tcsKyftcsm
tmPmtydkifqHk;aomtzGJU jzpf&rnf/
yk'rf - (39) A[dkaumifpDtpnf;ta0;udk omreftm;jzifh wESpfvQif (2) Budrfusif;y&rnf/ tpnf;ta0; ac:ydkifcGifhrSm
Ou|ESifh A[dktvkyftrIaqmiftzGJUom Sdonf/
yk'fr- (40) ta&;ay:A[dkumifpDtpnf;ta0;udk taMumif;tm;avsmfpGm ac:,lusif;yEkdifonf/ odkY&mwGif ac:,lydkif
cGifhrSm tcef; (6)? yk'fr (39) t&om ac:,lEkdifonf/
yk'rf - (41) A[dkaumifpD\ obmywdESifh tusKd;aqmifonf A[dktvkyftrIaqmiftzGJU\ Ou|ESifh taxGaxGtxGif;
a&;rSL; toD;oD;jzpfap&rnf/
- 34 -

aemufqufwGJ (31)
yk'fr- (42) A[dkaumifpDonf or*\0g'ESifh vkyfief;pOfudk jy|mef;Ekdifonf/ or*vkyfief;pOfrsm;ESifh ywfouf
A[dktvkyftrIaqmiftzGJUtm; pdppfEkdifonf/ TefMum;Edkifonf/
yk'rf - (43) A[dkaumifpDtzGJUonf A[dktvkyftrIaqmiftzGJUESifh rNyD;jywfEdkifaom jyem&yfrsm;udk aqG;aEG;qHk;jzwf
&rnff/
yk'rf - (44) A[dkaumifpDtzGJUonf A[dktvkyftrIaqmiftzGJU0if toD;oD;tm; tjypftavsmuf&mxl;rS ,m,Dxkwfy,f
jcif;? &yfqdkif;jcif;rsm;udk jyKvkyfydkifcGifh Sdonf/
yk'rf - (45) pnf;rsOf;Oya'ESifhywfoufaom tcsuftvufrsm;udk ,m,DjyifqifjznfhpGwfjcif;ESifh ,m,Dxkwfy,fjcif;
rsm;udk A[dkaumifpDtzGJUu jyKvkyfydkifcGifhSdonf/
yk'fr- (46) EkdifiHvHk;qdkif&mOu| (odkYr[kwf) A[dktvkyftrIaqmiftzGJU0ifrsm; vpfvyfcJhvQif A[dkaumifpDtzGJUu
yk*dKvftpm; aG;aumufwifajrmufcGifh Sdonf/
tcef; (7)
A[dktvkyftrIaqmiftzGJY
yk'rf - (47) A[dktvkyftrIaqmiftzGJUonf A[dkaumifpDtzGJUrS vGJvQiftmPmtydkifqHk;jzpf or*\wm0ef0w&m;rsm;
ESihf ay:aygufvmaom or*EiS o
hf ufqikd o
f nfh jyem&yfrsm;udk aqG;aEG;qH;k jzwfajzSi;f Ekid cf iG hf So
d nf/ vufatmufcH
or*rsm;\ vkyfief;&yfrsm;wGif yg0iftMuHPfay;jcif;? wdkufwGef;jcif;rsm;udk jyKvkyfEdkifonf/ vdktyfonfxifvQif
vHk;0wm0ef,l aqmifGufEkdifonf/
yk'rf - (48) A[dktvkyftrIaqmiftzGJUonf EkdifiHvHk;qdkif&mnDvmcHobifESifh A[dkaumifpDtzGJUrS vGJtyfaom udpt
&yf
&yfudk jzpfajrmufatmif aqmifGuf&ef tzGJUtaeESifhaomfvnf;aumif;? tzGJU0ifwOD;csif;taeESifhaomfvnf;aumif;
wm0efSdap&rnf/
yk'fr- (49) A[dktvkyftrIaqmiftzGJUonf atmufazmfjyygtwdkif; jzpfap&rnf/
(1) Ou|
(2) 'k-Ou|
(3) taxGaxGtwGif;a&;rSL;
(4) b@ma&;rSL;
(5) tjcm; (10) OD;xufrydkaom tvkyftrIaqmifrsm;/
yk'fr- (50) Ou|ESifh A[dktvkyftrIaqmiftzGJU0ifrsm;onf rnfonfhEkdifiHa&; ygwD\ wm0efcHtvkyftrIaqmifrsm;
rjzpfap&/
yk'rf - (51) A[dktvkyftrIaqmiftzGJUwGif yg0ifEkdif&ef or*0iftjzpf tenf;qHk; wESpfoufwrf;Sdolom jzpfap&rnf/
rSwcf su-f A[dkor*rS todtrSwfjyKxm;aom w&m;0ifonfh or*cGJrsm;wGif or*0iftjzpf tenf;qHk;wESpf yg0ifbl;
olrsm;udk qdkvdkonf/
yk'rf - (52) A[dt
k vkyt
f rIaqmiftzGUJ \ Ou|onf A[dt
k vkyt
f rIaqmiftzGUJ 0iftjzpf tenf;qH;k trIaqmif oufwrf;
ukefqHk;atmif aqmifGufzl;oljzpf&rnf/
yk'rf - (53) A[dt
k vkyt
f rIaqmif tzGUJ 0ifwOD;OD; Ekwx
f u
G cf ahJ omf (odUk r[kw)f xkwyf ,fjcif;cHc&hJ aomf? xdv
k pfvyfaom
trIaqmifae&mtwGuf A[dktvkyftrIaqmiftzGJUu ,m,DcefYxm;EkdifcGifh Sdonf/
- 35 -

aemufqufwGJ (31)
yk'rf - (54) A[dt
k vkyt
f rIaqmiftzGUJ Ou|Ekwx
f u
G cf ahJ omf (odYk r[kw)f xkwyf ,fjcif;cHc&hJ aomf? Ekid if v
H ;kH qdik &f mnDvmcH
obif\ oabmwlnDcsufjzifh? if;zGJUpnf;cJhaom A[dktvkyftrIaqmifrSm rysufbJ qufvuf w&m;0ifonf[k
,lq&rnf/
yk'rf - (55) A[dktrIaqmiftzGJUonf or*vkyfief;&yfrsm; wGifus,fap&eftwGuf tajctaet& XmecGJrsm;udk wdk;csJU
jcif;rsm; jyKvkyfEdkifonf/
yk'rf - (56) A[dktvkyftrIaqmiftzGJUonf or*ESifhywfoufaom enf;Oya'kH;vkyfief;ESifh oufqdkifaomenf;Oya'
t&yf&yfudk owfrSwfydkifcGifhSdonf/
yk'rf -(57) A[dktvkyftrIaqmiftzGJUonf A[dkor*twGuf taxGaxG0efxrf;rsm;cefYxm;jcif;? xkwfy,fjcif;? if;wdkY
twGuf axmufyHhaMu;aiGrsm; owfrSwfjcif;wdkYudk jyKvkyfEdkifonf/
yk'fr- (58) A[dktvkyftrIaqmiftzGJUonf or*ydkifypnf;tm;vHk;udk wm0ef,l xdef;xdrf;apmifhaSmuf&rnf/
yk'rf - (59) A[dt
k vkyt
f rIaqmiftzGUJ onf or*vyk if ef;pOfrsm;twGuf pkaygif;acgif;aqmifrEI iS hf wGb
J ufwm0efcrH rI sm;
Sdap&rnf/
yk'rf - (60) A[dt
k vkyt
f rIaqmiftzGUJ tpnf;ta0;udk omreftm;jzifh &ufow (2) ywfvQif wBudru
f s pnf;a0;&rnf/
yk'rf - (61) A[dktvkyftrIaqmiftzGJU0ifwOD;OD;onf? A[dktvkyftrIaqmiftzGJUtpnf;ta0;ac:,l&ef vdktyfonf[k
xifjrifvQif tjcm;A[dktvkyftrIaqmif (5) OD;\ vufrSwfa&;xdk;axmufcHcsufudk Ou|xH wifoGif;vQif Ou|u
A[dktvkyftrIaqmiftzGJU\ txl;tpnf;ta0;udk ac:,l&rnf/
yk'rf - (62) tpnf;ta0;ac:,lyikd cf iG t
hf mPmSo
d rl sm;rSm Ou|ESihf taxGaxGtwGi;f a&;rSL;jzpfonf/ odYk &mwGif trsm;\
oabmwlnDrISd&rnf/
yk'rf - (63) omreftpnf;ta0;ESifh txl;tpnf;ta0;rsm;wGif tzGJU0ifOD;a&xuf0uf wufa&muf ta&;ay:tpnf;
ta0;rsm; Ou|yg0ifaom tvkyftrIaqmiftzGJU0if (7) OD;wufa&mufvQif tpnf;ta0; jzpfajrmufonf/
yk'fr- (64) A[dktvkyftrIaqmiftzGJU0ifrsm;onf rnfonfhtcgrQ udk,fpm;vS,fapvGwf vnf;aumif;? pmjzifht
aMumif;Mum;vnf;aumif; qErJray;&/
yk'fr- (65) A[dktvkyftrIaqmiftzGJUonf or*0if (9) OD;yg0ifaom twdkifyifcHtzGJUwckudk zGJUpnf; tMuHPf
rsm; ,l&rnf/
tcef; (8)
ckdifnDvmcHtpnf;ta0;
yk'fr- (66) ckdifnDvmcHtpnf;ta0;udk omreftm;jzifh wESpfvQif wBudrfus ac:,lusif;y&rnf/
yk'rf - (67) txl;ckdifnDvmcHudk taMumif;xl;vHkavmufrISdu ckdiftvkyftrIaqmifujzpfap ckdifaumifpDujzpfap
ac:,lEidk o
f nf/ xdYk tjyifoufqikd &f mckid rf S or*cJG OD;a&oH;k yHw
k yHu
k oabmwl ac:qdck iG ahf wmif;vQif ckid t
f vkyt
f rI
aqmiftzGJUu &ufow (2) ywfBudKwif taMumif;Mum; ac:qdk&rnf/
yk'fr- (68) ESpfywfvnfckdifnDvmcHudk EkdifiHvHk;qdkif&mnDvmcHobif rusif;yrDtwGif; A[dktvkyftrIaqmiftzGJU
- 36 -

aemufqufwGJ (31)
taxGaxG twGif;a&rSL;\ GefMum;csuft& ckdiftvkyftrIaqmiftzGJUu BuD;rSL; usif;yxm;ESifhNyD;jzpfap&rnf/
yk'rf - (69) Ekid if v
H ;kH qdik &f mnDvmcHoYkd wufa&mufrnfh ckid rf u
S ,
kd pf m;vS,rf sm;udk ckid t
f vkyt
f rIaqmiftzGUJ u owfrw
S f
xm;onfh OD;a&twdkif; aG;aumufxm;&rnf/
yk'fr- (70) ckdifnDvmcHodkY udk,fpm;vS,frsm;tjzpf wufa&mufEkdifolrsm;rSm(1) ukefqHk;onfhESpftwGuf ckdifaumifpDtzGJU0ifrsm;
(2) ukefqHk;onfhESpftwGuf ckdiftvkyftrIaqmiftzGJU0ifrsm;
(3) A[dkaumifpDtzGJU0ifrsm;jzpfaom ckdife,frS udk,fpm;vS,frsm;
(4) NrdKUe,for*ESifh NrdKUe,ftwGif;Sd or*cGJrsm;rS enf;vrf;wus aT;aumufapvTwfaom udk,fpm;
vS,frsm;
rSwcf su-f ckid n
f v
D mcHoUkd wufa&mufrnfu
h ,
kd pf m;vS,Of ;D a&udk ckid t
f vkyt
f rIaqmiftzGUJ u owfrw
S yf ikd cf iG hf So
d nf/
yk'rf - (71) ckdifESpfywfvnfnDvmcHrS ckdifaumifpDudk zGJUpnf;rnf/ if;ckdifaumifpDwGif ckdiftvkyftrIaqmiftzGJUESifh
oufqdkif&mNrdKUe,f udk,fpm;vS,frsm;xJrS if;wdkYoabmus aT;aumufwifajrmufaom udk,fpm;vS,frsm; yg0ifap&
rnf/ NrdKUe,fwckvQif ckdifaumifpD0if( 4) OD; aG;wifEkdifonf/
yk'fr- (72) txufygtwdkif; aG;aumufwifajrmufvdkufaom ckdifaumifpDtzGJUonf ckdifnDvmcHtwGuf tqdk
aG;aumfrwDvnf;jzpf\/
yk'fr- (73) ckdifnDvmcHtqdkaG;aumfrwD tpnf;ta0;rsm;wGif ckdiftvkyftrIaqmiftzGJU Ou|u obmywdESifh
taxGaxGtwGif;a&;rSL;u tusKd;aqmiftoD;oD; jzpfap&rnf/
yk'rf - (74) ckid n
f v
D mcHwiG f ckid o
f r*EiS ahf omfvnf;aumif;? ckid o
f r*\ vkyif ef;rsm;ESiahf omfvnf;aumif;? ywfouf
aom ar;cGef;rsm;udk ar;jref;EkdifcGifhSdonf/ odkY&mwGif ar;vdkaomar;cGef;rsm;udk ckdiftvkyftrIaqmiftzGJUodkY (7)
&ufBudKwif taMumif;Mum;xm;&rnf/
yk'fr- (75) ckdifnDvmcHwGif ckdifor*ESpfywfvnftpD&ifcHpmudk ckdiftvkyftrIaqmiftzGJUu wifjy&rnf/
yk'fr- (76) ckdiftvkyftrIaqmiftzGJUopfudk ckdifnDvmcHrS tcef; (16) t& aG;aumufwifajrmuf&rnf/
tcef; ( 9)
ckdifaumifpDtzGJY
yk'fr- (77) tcef; (8)? yk'fr (71) t& zGJUpnf;onfh ckdifaumifpDonf ckdifnDvmcHrS vGJvQif tmPmtydkifqHk;aom
tzGJUjzpfonf/
yk'fr- (78)
(u) ckdifaumifpDtpnf;ta0;udk omreftm;jzifh wESpfvQif (2 ) Budrfusif;y&rnf/
(c) ta&;ay: ckdifaumifpDtpnf;ta0;udk taMumif;xl; tvHktavmufSdygu ac:,lusif;yEkdifonf/
(*) tpnf;ta0;ac:ydkifcGifhrSm- Ou|ESifh A[dktvkyftrIaqmiftzGJUom Sdonf/
(C) ckdifaumifpDtzGJU\ obmywdESifh tusKd;aqmifonf ckdiftvkyftrIaqmif\ Ou|ESifh taxGaxGtwGif;a&;rSL;
toD;oD;jzpfap&rnf/
yk'rf - (79) ckdifaumifpDopf? ckdiftvkyftrIaqmiftzGJUESifh rNyD;jywfaom udp& yfrsm;udk aqG;aEG;qHk;jzwf vkyfaqmif
&rnf/
- 37 -

aemufqufwGJ (31)
yk'rf - (80) ckid af umifpo
D nf ckid t
f rIaqmiftzGUJ 0if toD;oD;tm;vnf;aumif;? or*0if toD;oD;tm;vnf;aumif;?
tjypftavsmuf &mxl;rS ,m,Dcsxm;jcif;? xkwfy,fjcif;? &yfqdkif;jcif;? or*tjzpfrS ,m,D&yfpJjcif;rsm; jyKvkyfydkifcGifh
Sdonf/
yk'rf - (81) ckdifaumifpDonf ckdiftvkyftrIaqmiftzGJU0if wOD;OD;vpfvyfcJhaomf if;ae&mwGif yk*dKvftpm; cefYtyf
EkdifcGifhSdonf/
tcef; (10)
ckdiftvkyftrIaqmiftzGJY
yk'rf - (82) ckdiftvkyftrIaqmiftzGJUrSm ckdifnDvmcHrS trsm;qEt&aG;aumufwifajrmufaom tzGJUjzpfap&rnf/
yk'fr- (83) ckdiftvkyftrIaqmiftzGJUrSm atmufygtwdkif;jzpfap&rnf/
(1) Ou|
(2) 'k-Ou|
(3) twGif;a&;rSL;
(4) b@ma&;rSL;
(5) tjcm; (12) OD;xufrydkaom trIaqmifrsm;
yk'fr- (84) ckdiftvkyftrIaqmiftzGJUonf
(u) ckdifausmif;om;or*rsm;\ vkyfief;&yfrsm;wGif vHk;0wm0ef,l aqmifGuf&rnf/
(c) A[dt
k vkyt
f rIaqmiftzGUJ \ ckid af usmif;om;or*vyk if ef;rsm;wGif yg0ifaqmifu
G af y;jcif;? tultnD
ay;jcif;ESifh vHk;0wm0ef,l acgif;aqmifjcif;rsm;udk vufcH&rnf/
(*) kH;vkyfief;rsm;ESifh A[dktvkyftrIaqmiftzGJUrS TefMum;aomvkyfief;rsm;udk aqmifGuf&rnf/
(C) or*cGJrsm;odkY A[dktvkyftrIaqmiftzGJUrS ay;ydkYaomTefMum;vTmrsm;udk rdwLrsm;jyKvkyf or*odkY
jzefUcsd&rnf/
(i) or*\pm&if;tif;rsm;ESifh vkyfief;pOfrsm;udk BudKwiftaMumif;Mum; ppfaq;Ekdifonf/
yk'fr-(85) ckdiftvkyftrIaqmiftzGJUonf or*\vkyfief;t&yf&yfwGif yg0ifaqmifGufEkdifonf/ vdktyfygu vHk;0
wm0ef,l acgif;aqmifEkdifonf/
tcef; (11)
NrdKYe,fnDvmcHtzGJY
yk'fr- (86)
(u) NrdKUe,fnDvmcHtpnf;ta0;udk omreftm;jzifh wESpfvQifwBudrf ac:,lusif;y&rnf/
(c) NrdKUe,for*0ifrsm;\ oHk;yHkwyHku tpnf;ta0;ac:,l&ef awmif;qdkydkifcGifhSdonf/
yk'fr- (87) NrdKUe,fnDvmcHwGif atmufygyk*dKvfrsm; yg0ifap&rnf/
(u) ukefqHk;onfhESpftwGuf NrdKUe,faumifpDtzGJUrsm;
(c) ukefqHk;onfhESpftwGuf NrdKUe,ftvkyfrIaqmiftzGJU0ifrsm;
(*) oufqdkif&mNrdKUe,frS ckdifaumifpDtzGJU0ifrsm;
(C) NrdKUe,for*rsm;rS udk,fpm;vS,frsm;
yk'rf - (88) NrdKUe,for*\ ESpyf wfvnfnv
D mcHukd ckid n
f v
D mcH rusif;yrD NrdKUe,ftvkyt
f rIaqmiftzGUJ \ qH;k jzwfcsuf
t&? twGif;a&;rSL;u ac:,lusif;y&rnf/
- 38 -

aemufqufwGJ (31)
yk'fr- (89) NrdKUe,for*ESpfywfvnfnDvmcHwGif(1) NrdKUe,fnDvmcH wufa&mufrnfh udk,fpm;vS,fOD;a&udk NrdKUe,ftvkyftrIaqmiftzGJUu owfrSwf
ay;onfhtwdkif; jzpfap&rnf/
(2) NrdKUe,faumifpDtzGJUudk zGJUpnf;&rnf/ if;wGif nDvmcHwufa&mufaom or*cGJwdkif;rS udk,fpm;vS,f
(2) OD;uspDESifh NrdKUe,ftvkyftrIaqmiftzGJU yg0ifap&rnf/
(3) NrdKUe,ftvkyfrIaqmiftzGJUudk trsm;qEt& aG;aumufwifajrmuf&rnf/
(4) nDvmcHwGif NrdKUe,for* ESpfywfvnftpD&ifcHpmudk NrdKUe,ftvkyftrIaqmiftzGJUu wifjy&rnf/
(5) ckdifnDvmcHESifh EkdifiHvHk;qdkif&mnDvmcHodkY wufa&mufrnfh udk,fpm;vS,frsm;udk aG;cs,fxm;&rnf/
tcef; (12)
NrdKYe,faumifpDtzGJY
yk'fr- (90) tcef; (11) yk'fr (89) tydk'fi,f (2) t& zGJUpnf;aom NrdKUe,faumifpDonf NrdKUe,fnDvmcHrSvJTvQif
tmPmydkiftzGJUjzpfonf/
yk'fr- (91) NrdKUe,faumifpDtwGuf tcef; (9)? yk'fr (78)? tydk'fi,f (u? c? *? C)? yk'fr (79)? (80) ESifh (81)
rsm;uJhodkY vkyfaqmifEkdifonf/
tcef; (13)
NrdKYe,ftvkyftrIaqmiftzGJY
yk'rf - (92) NrdKUe,ftvkyt
f rIaqmiftzGUJ rSm NrdKUe,fnv
D mcHrS trsm;qEt& aG;aumufwifajrmufaom tzGUJ jzpf&rnf/
yk'fr- (93) NrdKUe,ftvkyftrIaqmiftzGJUOD;a&rSm atmufygtwdkif;jzpfap&rnf/
(1) Ou|
(2) 'k-Ou|
(3) twGif;a&;rSL;
(4) b@ma&;rSL;
(5) tjcm; (8) OD;xufrydkaom trIaqmifrsm;
yk'fr- (94) NrdKUe,ftrIaqmiftzGJUonf
(u) NrdKUe,for*vkyfief;&yfrsm;wGif vHk;0wm0ef,laqmifGuf&rnf/
(c) ckdiftvkyftrIaqmiftzGJU\ NrdKUe,fausmif;om;or*vkyfief;&yfrsm;wGif yg0ifaqmifGufjcif;? tul
tnDay;jcif;ESifh vHk;0wm0ef,l aqmifGufjcif;rsm;udkvnf; cH&rnf/
(*) kH;vkyfief;rsm;ESifh ckdiftvkyftrIaqmiftzGJUrS TefMum;aomvkyfief;rsm;udk aqmifGuf&rnf/
(C) or*cGJrsm;odkY ckdiftvkyftrIaqmiftzGJUrS ay;ydkYaom TefMum;vTmrsm;udk rdwLrsm;jyKvkyf or*cGJ
rsm;odkY jzefYcsd&rnf/
(i) or*cGJrsm;\ pm&if;tif;rsm;ESifh vkyfief;pOfrsm;udk BudKwiftaMumif;Mum;cg ppfaq;Edkifonf/
(p) ckdiftvkyftrIaqmiftzGJUodkY wvwBudrftpD&ifcHpmrsm; ay;ydkY&rnf/ tpD&ifcHpmwGif
(1) pnf;kH;rItiftm;
(2) vkyfief;pOft&yf&yf
(3) b@ma&;tajctaeESifh
(4) XmetoD;oD;rS tpD&ifcHpmrsm; yg0ifap&rnf/
yk'rf (95) NrdKUe,ftvkyt
f rIaqmiftzGUJ pnf; vkyif ef;t&yf&yfwiG f yg0ifaqmifu
G Ef idk o
f nf/ vdt
k yfygu vH;k 0wm0ef,l
aqmifGufEkdifonf/
- 39 -

aemufqufwGJ (31)
tcef; (14)
or*cGJnDvmcHtzGJY
yk'fr- (96) or*cGJnDvmcHudk or*cGJtrIaqmiftzGJU\ qEt& ac:,lEkdifonf/ or*cGJrsm;rS or*0ifOD;a& oHk;yHk
wyHkuvnf; ac:,l&ef awmifqdkEkdifonf/
yk'fr- (97) or*cGJnDvmcHwGif atmufygyk*dKvfrsm; yg0ifap&rnf/
(u) or*cGJtrIaqmiftzGJU
(c) NrdKUe,faumifpDwGif yg0ifaom oufqdkif&mor*rS aumifpDtzGJU0ifrsm;
(*) twef;wm0efcHrsm;
(C) or*0ifrsm;/
yk'rf - (98) or*cJG ESpyf wfvnfnv
D mcHukd NrdKUe,fnv
D mcHrusif;yrD oufqikd &f mor*cJG trIaqmiftzGUJ \ qH;k jzwfcsuf
t& twGif;a&;rSL;u ac:,lusif;y&rnf/
yk'fr- (99) or*cGJ ESpfywfvnfnDvmcHwGif(1) NrdKUe,fESifhckdifnDvmcHrsm;odkY wufa&mufrnfh udk,fpm;vS,frsm;udk aG;cs,f&rnf/
(2) or*cGJtrIaqmiftzGJUopfudk trsm;qEtwdkif; tcef; (17) t& aG;aumufwifajrmuf&rnf/
(3) or*cGJ ESpfywfvnftpD&ifcHpmudk trIaqmiftzGJUu wifjy&rnf/
tcef;- (15)
or*cGJtrIaqmiftzGJY
yk'rf - (100) ckid v
f ;kH qdik &f mnDvmcHoYkd ud,
k pf m;vS,rf sm;apvTwaf om or*cw
JG ckonf NrdKUe,for*rw
S qifh ckid o
f r*
odkY qufoG,fxm;aom or*cGJjzpf&rnf/ xdkqufoG,fjcif;udk A[dktvkyftrIaqmiftzGJUu todtrSwfjyKNyD;aomtcg
A[dkor*\w&m;0ifaom or*cGJwck jzpfvmonf/
yk'fr- (101) or*cGJtrIaqmiftzGJUrSm or*cGJnDvmcHtpnf;ta0;rS wifajrmufaomtzGJU jzpf&rnf/
yk'fr- (102) or*cGJtrIaqmiftzGJUrSm atmufygtwdkif; jzpfap&rnf/
(1) Ou|
(2) 'k-Ou|
(3) twGif;a&;rSL;
(4) aiGxdef;
(5) tjcm; (5) OD;xufrydkaom trIaqmifrsm;
yk'fr- (103) or*cGJtrIaqmiftzGJUwGif twdkifyifcHrsm;? twef;udk,fpm;vS,frsm; yg0ifap&rnf/ if;twef;
udk,fpm;vS,frsm;udk oufqdkif&mtwef;rS aG;aumufwifajrmufaom (odkYr[kwf) trnfwifoGif;aom twef;udk,f
pm;vS,frsm; jzpfap&rnf/
yk'rf - (104) or*cGJtrIaqmiftzGJUonf oufqdkif&mor*cGJSd or*0ifrsm;tm; or*XmecsKyf\ &nfG,fcsuf0g'ESifh
vkyfief;pOfrsm;udk em;vnfvdkufem aqmifGufap&ef wm0efSdonf/
yk'rf - (105) or*cGJtrIaqmiftzGJUonf A[dktvkyftrIaqmiftzGJU\ TefMum;csufrsm;t& vkyfief;pOfrsm;udk aqmif
Guf&rnf/
yk'fr-(106) or*cGJtrIaqmiftzGJUonf- 40 -

aemufqufwGJ (31)
(u) or*tcGJvkyfief;rsm;wGif wm0ef,laqmifGuf&rnf/
(c) NrdKUe,ftvkyftrIaqmiftzGJUESifh ckdiftvkyftrIaqmiftzGJUrS or*vkyfief;rsm;wGif yg0ifaqmifGuf
jcif;? tultnDay;jcif;ESifh vHk;0wm0ef,laqmifGufjcif;rsm;udk vufcH&rnf/
yk'rf - (107) or*cGJ\ tpD&ifcHpmrsm;udk or*cGJtrIaqmifrS twGif;a&;rSL;onf Ou|\ vufrSwfjzifh NrdKUe,ftvkyf
trIaqmiftzGJUESifh NrdKUe,frSwqifh ckdiftvkyftrIaqmiftzGJUodkY wvwBudrf ay;ydkY&rnf/
yk'fr- (108) or*cGJ trIaqmiftpnf;ta0;udk omreftm;jzifh &ufow (2) ywfvQif wBudrf usif;y&rnf/
tcef; (16)
or*b@ma&;
yk'rf - (109) or*ESifhXmecsKyf oufqdkifaom &efyHkaiGtm;vHk;udk or*XmecsKyftrnfjzifh A[dktvkyftrIaqmiftzGJUu
aG;cs,faombPfwGif tyfESHxm;&rnf/
yk'fr- (110) or*cGJrsm;onf aumufcH&Sdaom ESpfpOfaMu;rsm;xJrS tcef; (2)? yk'fr (12)? tydk'fi,f (*) t&
oufqdkif&modkY qufaMu;ay;ydkY&rnf/
yk'fr- (111) or*cGJrsm;rS 0ifaiGtm;vHk;ESifh oD;oefYjy|mef;jcif; rSdaom tjcm;0ifaiGtm;vHk;udk omref&efyHkaiGxJodkY
xnfhoGif;&rnf/
yk'rf - (112) tvSLaiGrsm;?o'gaMu;rsm;? aiGw;kd rsm;ESihf ESppf OftoH;k p&dwrf S ydak omaiGrsm;teuf tenf;qH;k oH;k yHEk pS yf u
kH kd
oD;oefY&efyHkaiGtjzpf ajymif;vGJxm;&rnf/
yk'rf - (113) or*XmecsKyf\ kH;oHk;ypnf;rsm;? y&dabm*rsm; 0,f,ljcif;ESifh jyifqifjcif;rsm;rSty oD;oefY&efyHkaiGudk
A[dkaumifpDtzGJU? odkYr[kwf EkdifiHvHk;qdkif&mnDvmcHobif\ qHk;jzwfcsufr&vQif roHk;&/
yk'rf - (114) Ekid if jH cm;odYk ynmawmfoif apvTwjf cif;? pHpk rf;Munfh aI &;tzGUJ rsm; apvTwjf cif;? ud,
k pf m;vS,f apvTwjf cif;
EkdifiHjcm;rS tzGJUtoD;oD;udk vufcHjcif;? taxGaxGtcrf;tem;ESifh {nfhcHjcif;wdkYtwGuf txl;&efyHkaiG jyKvkyfxm;&rnf/
yk'fr- (115) ta&;BuD;aomudprsm; ay:aygufvmaomtcg ta&;ay:&efyHkaiGtjzpf A[dktvkyftrIaqmiftzGJUu
pDrH aumufcHEkdifonf/
yk'rf - (116) b@ma&;rSL;onf oD;oefY&efyakH iG wd;k yGm;apjcif;iSm tvSLaiGEiS hf o'gaMu;aiGrsm; pm&if;udk rdrpd m&if;t&
zGifhxm;Ekdifonf/
yk'fr- (117) or*XmecsKyf\ 0ifaiGtoHk;pm&if;rsm;udk ppfaq;&ef A[dktvkyftrIaqmiftzGJUu oifhavQmfaomol
wOD;OD;udk pm&if;ppftjzpf cefYxm;&rnf/
yk'rf - (118) ESpfpOf EkdifiHvHk;qdkif&mnDvmcH rwdkifrD or*XmecsKyf\ 0ifaiGxGufaiGpm&if;rsm;udk pm&if;ppfu ppfaq;
&rnf/ ppfaq;NyD;aomtcg pm&if;rsm;udk pm&if;ppf\ tpD&ifcHpmESifhwuG EkdifiHvHk;qdkif&mnDvmcHobif rwdkifrD
tenf;qHk; &ufowywf (2) ywf BudKwifNyD; A[dktvkyftrIaqmiftzGJUodkY b@ma&;rSL;u wifjy&rnf/ ESpfpOf
0ifaiGpm&if;Sif;wrf;ESifh pm&if;ppftpD&ifcHpmudk nDvmcHodkY wifjy&rnf/ b@ma&;tpD&ifcHpmwGif xnfhoGif;&rnf/
yk'fr- (119) or*XmecsKyfxm;aom aiGpm&if;ESifh toHk;pm&if;rsm;udk 'k-Ou|u ppfaq;&rnf/
yk'rf - (120) or*&efyakH iG wd;k yGm;a&;twGuf b@ma&;rSL;onf jyZmwfyk f iS yf rJG sm;udk tvSLcHjcif;? uyGrJ sm;usif;yjcif;
- 41 -

aemufqufwGJ (31)
ESifh o'gaMu;rsm; aumufcHjcif;udk or*rsm;onf oufqdkif&m NrdKUe,fckdifrsm;wGif aumufcHEkdifcGifh Sdonf/
tcef; (17)
aG;aumufyGJrsm;
yk'rf - (121) aG;aumufyGJrsm;udk or*rsm;\ tcsKyftcsm tmPmtydkifqHk;aom ESpfywfvnfnDvmcHrsm;wGif usif;y
&rnf/
yk'fr- (122)
(u) aG;aumufyGJrsm;udk tvkyftrIaqmiftzGJU\ Ou|a[mif;rsm;u OD;pD;&rnf/ tu,f Ou|a[mif;onf jyef
vnf aG;cs,fcHvdkaomf (odkYr[kwf) aG;yGJwGif ysufuGufcJhaomf qdkif&mor*rS wm0efvTJtyfaom yk*dKvfu aG;
aumufyGJ wm0efcHt&mSdtjzpf aqmifGuf&rnf/
(c) or*cGJrsm;wGif qErJay; aG;aumufwifajrmufjcif;ESifh trnfwifoGif;jcif; ESpf&yfteuf or*cGJu vdkvm;aom
enf;pepft& aG;aumufyGJudk jyKvkyf&rnf/
yk'rf - (123) aG;aumufyGJwGif qErJpm&if;rsm;udk pkaqmif;jcif;? rJpm&if;rsm;udk ppfaq;jcif;rSm aG;aumufyGJwm0efcH
t&mSd\ wm0efjzpfonf/
yk'rf - (124) aG;aumufyGJwm0efcH t&mSdonf aG;aumufyGJ usif;y&eftwGuf trIaqmif&mxl;vufrcHrnfh or*0if
(4) OD;udk orm"dvlBuD;rsm;tjzpf cefYxm;cGifhSdonf/
yk'fr- (125) aG;aumufyGJwGif vGwfvyfpGmESifh vQKdU0Suf wdkufkdufrJay;aom pepfudk toHk;jyK&rnf/
yk'fr- (126) qdkif&mor*odkY ay;tyf&efSdaom aMu;aiGt&yf&yfudk ajyvnfatmif ray;oGif;aomolrsm;onf
aG;aumufyGJwGif taG;cHEdkifcGifh? tqdkwifoGif;EkdifcGifh? axmufcHEdkifcGifhrsm; rSdap&/
yk'rf - (127) taG;cHvo
kd l or*0ifwOD;onf tenf;qH;k qdik &f m or*0ifEpS Of ;D \ axmufccH suEf iS hf aG;aumufyw
JG m0efcH
t&mSdxHodkY taG;cHEkdifcGifhavQmufvTm wifoGif;&rnf/
yk'fr- (128) taG;cHEkdifcGifhavQmufvTm wpHkwckonf pnf;rsOf;t&? jznfhpGuf&ef vdktyfaom ta&;BuD;onfh tcsuf
tvufrsm;wGif jznfhpGufjcif; ysufuGufcJhaomf if;avQmufvTmudk y,fcs&rnf/
yk'fr- (129) or*0ifwOD;vQif wm0efcH&mxl;ae&m qErJwckxuf ydkray;Ekdif/
yk'rf - (130) wm0efcHwOD;vQif wm0efcH&mxl;ae&m ta&twGufxufydk taG;cHolrsm;cJhvQif rJta&twGuf tenf;
trsm;tvdu
k f wm0efc&H mxl; aG;cs,f&rnf/ rJqEiS w
f OD;onf taG;cHrnfo
h l wOD;twGuf wrJomay; ydik cf iG hf o
dS nf/
yk'fr- (131) aG;aumufyGJtwGuf oD;oefYxm;aom qErJyHkpHpmGufrsm;udk aG;aumufyGJ wm0efcHt&mSdu xkwfa0
&rnf/
yk'fr- (132) rnfonfhrJqESifrS udk,fpm;vS,fvTwf vnf;aumif;? pmjzifhtaMumif;Mum; vnf;aumif;? if;\
qErJay;ydkifcGifh rSd/
yk'fr- (133) qErJpm&if;udk aG;aumufyGJaeYwGifyif wm0efcHt&mSdonf orm"dvlBuD;rsm; aSUarSmuf ppfaq;
a&wGuf aG;aumufwifajrmufjcif; cH&olrsm;\ trnfpm&if;udk tjrefqHk;aMunm&rnf/
- 42 -

aemufqufwGJ (31)
yk'rf - (134) qErt
J a&twGuEf iS hf ywfouf rauseyfcv
hJ Qif aG;aumufyt
JG rIaqmifukd vnf;aumif;? aMujimNyD;csderf S
(40) em&DtwGif; rJqESif (21) OD;\qEjzifh rJpm&if;ta&twGufudk MunfhIppfaq;Ekdifonf/
tcef; (18)
aEG&moDwm0efcHrsm;
yk'rf - (135) aEGausmif;ydw&f ufrsm;twGi;f trIaqmif(3) OD;xufrenf; qdik &f mor*\ k;H pdu
k &f mNrdKUrsm; use&f pfcv
hJ Qif
if;wdkYrSm aEG&moDwm0efcHrsm; jzpfap&rnf/
yk'rf - (136) aEGausmif;ydwf&ufrsm;twGif; trIaqmif (3) OD;xufenf; qdkif&mor*\ kH;pdkuf&mNrdKUrsm; usef&pf
cJv
h Qif vuft
dS vkyt
f rIaqmiftzGUJ u ausmif;ydw&f ufrwdik rf D or*0ifrsm;xJrS or*\wm0ef0w&m;rsm;udk xrf;Guf
Ekdifrnfh or*0if (3) OD;tm; aEG&moDwm0efcHtjzpf cefYxm;&rnf/
yk'rf - (137) qdkif&mtrIaqmiftzGJUonf aEG&moDwm0efcHrsm;\ trnfrsm;udk aG;cs,fNyD;onfESifh wNydKifeuf aMunm
&rnf/
yk'rf - (138) aEG&moDwm0efcrH sm;onf b@ma&;XmerSty trIaqmiftzGUJ \ aqmifu
G q
f v
J yk if ef;rsm;ESihf wm0efrsm;udk
vufcH&rnf/
yk'fr- (139) aEG&moDwm0efrsm;onf(u) trIaqmiftzGJUu vTJtyfaom wm0ef0w&m;rsm;ESifh kH;vkyfief;rsm;udk aqmifGuf&efomjzpfonf/
(c) or*wckvHk;ESifhomqdkifaom vkyfief;pOfrsm;udk qHk;jzwfajzSif; aqmifGufydkifcGifh rSdap&/
yk'rf - (140) pnf;rsOf;Oya' tcef; (18)? yk'rf (139)? tyd'k if ,f (c) ESihf oufqikd af om ta&;rsm;ay:aygufvmcJah omf
aEG&moDwm0efcHrsm;onf trIaqmiftzGJUudk jyefvnfac:,l wm0ef0w&m;rsm;udk jyefvnftyfESif;&rnf/
yk'rf - (141) b@ma&;rSL;onf ausmif;ydw&f ufrsm;wGif qdik &f mNrdKUrScd ahJ omf tvkyt
f rIaqmiftzGUJ rS oabmwlncD suf
udk &,l oifhavsmf ,HkMunfpdwfcs&aom trIaqmifwOD;OD;udk aEG&moDwm0efcHtjzpf cefYxm;cJhNyD;vQif rdrdwm0ef
0w&m;rsm;udk vTJtyfcJh&rnf/
yk'rf - (142) ausmif;jyefzGifh trIaqmifa[mif;rsm; jyefvnfa&mufSdaomtcg aEG&moDwm0efcHrsm;u or*wm0ef
0w&m;rsm;udk jyefvnftyfESif;&rnf/
tcef; (19)
enf;Oya'ESifU bdkifavmrsm;
yk'fr- (143) or*tkyfcsKyfyHk pnf;rsOf;Oya'udk rlwnf if;Oya'ESifh bdkifavmrsm;udk or*toD;oD;wdkY usifhoHk;
aqmifGufEkdifcGifhESifh usifhxHk;wdkY twlwljzpfapEdkif&eftwGuf A[dktvkyftrIaqmiftzGJUu jy|mef;Ekdifonf/
yk'fr- (144) enf;Oya'udk jy|mef;&mwGifvnf;aumif;? jyifqif&mwGifvnf;aumif;? jznfhpGuf&mwGifvnf;aumif;?
xkwfy,f&mwGifvnf;aumif; EkdifiHvHk;qdkif&mnDvmcHobifuom jyKvkyfEkdifonf/
yk'fr- (145) enf;Oya'udk ,m,Djy|mef;jcif;? ,m,DjznfhpGuf xkwfy,fjcif;rsm;udk A[dkaumifpDu jyKvkyfydkifcGifh
tmPmrsm;Sdonf/

- 43 -

aemufqufwGJ (31)

ordkif;0ifpmGufpmwrf;rsm;

- 44 -

- 1 -

- 2 -

- 3 -

- 4 -

- 5 -

- 6 -

- 7 -

- 8 -

- 9 -

- 10 -

- 11 -

- 12 -

- 13 -

- 14 -

No. BC/3/57

10 January 1957

Dear Friend,
In accordance with the suggestions made at the Regional
Conference of Non-Governmental Organizations held in Colombo
that more material relating to the United Nations should be
made available in national languages, we are commencing
production of radio programmes in Burmese. The attached press
release will give you full information on this.

Yours sincerely,
Eugenio Soler-Alonso
DIRECTOR

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 15 -

The President,
University of Rangoon Students Union,
Rangoon.
Dear Sir,
The University of Malaya Historical Society is making a
Goodwill and study Tour of Burma between July and August this
year. The party comprising thirty students, including three
ladies, will leave for Rangoon on July 6th. They will return
from Rangoon on Aug. 7th after a months tour of the country.
Thus far we have been in touch with members of the staff
of the University of Rangoon who are helping us with our
arrangements, in particular Dr. Kyaw Thet of the Dept. of Far
Eastern History. We have also written to Dr. Ba Nyunt.
As one of the objects of this tour is to foster goodwill
and understanding among students of different nationalities
it is our hope that you will assist us meet students
informally beside the help you could give us as one student
organisation to another.
At this stage we are faced with the problem of finding
accommodation for the duration of our stay in Rangoon (July 9
to July 13; Aug 5 to Aug 7). I have been asked to write to
you by the Consul of the Union of Burma in Singapore
regarding this. He is also making other necessary
arrangements through the Burmese Foreign Office.
I would much appreciate it therefore, if you could
suggest suitable alternative accommodation since I have been
informed that the University hostels will be fully occupied
at that time. As regards accommodation at the other towns on
our itinerary, I have written to the Director of Public
Instruction.
I enclose herewith the tentative itinerary of our tour;
dates of arrival and departure given are only approximate. I
must before closing
rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 16 -

-2-

apologise for writing so late.


Thanking you,

Yours Faithfully,

(K. RAMANUJAM)
Hon. Secretary
Historical Society
University of Malaya
c.c. to

Dr. Kyaw Thet,


Dept. of Far Eastern History,
University of Rangoon.

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 17 -

- 18 -

- 19 -

Enclosure

- 20 -

- 21 -

....

- 22 -

- 23 -

- 24 -

- 25 -

SITUATION OF HUNGARIAN STUDENTS


REPORTS FROM INTERNATIONALORGANISATIONS (CONTINUED)
PAX ROMANA
In a special circular dates November 12, 1956, Pax Romana Published
the following appeal which had just been received from Budapest. The
appeal was due to have been broadcast on Radio Danapentele on November
8, 1956, according to Pax
Romana.
Budapest, 7 November, 1956.
APPEAL TO THE STUDENTS OF THE FREE WORLD
We, the Hungarian students call on the students of the Free World to
come to our aid in our calamitous situation. Do not let the Hungarian
drama be forgotten nor clouded by time. We call on you, students of the
Free World to demand:
1. An economic boycott of the Soviet Union. No one must buy Russian
products. Also, industrialists and businessmen must refuse to
buy or sell Russian raw materials, finished products or byproducts.
2. All sporting events with Soviets should be cancelled immediately.
The youth of Free World should not participate actively nor as
spectators in any sporting events in which Russian sportsmen take
part.
3.The sending or a United Nations Police Force to Hungary.
The Hungarian nation does not believe one word spoken by the Soviets.
The general strike continues. Nobody believes the promise given, that
if the people resume work, the Russians will leave Hungary.
In the last few days of our fight for Freedom, more than 12,000 young
people, both men and women, and many thousands of men and women workers
have died a heros death.
WE CALL ON THE YOUTH OF THE FREE WORLD TO SHOW THEIR SOLIDARITY WITH
US.
DO NOT DESERT US.
S.O.S.
S.O.S.
The Revolutionary Committee of the Hungarian Youth
(PAX ROMANA)

WORLD ASSEMBLY OF YOUTH


WAY issued the following circular on November 12, 1956:
The President of WAY, Antoine Lawrence, launched an appeal to all
National Committees on October 30th in which he asked for complete
cooperation by National Committees with National Red Cross group
units to aid the Hungarian insurgents.
After the change of the political situation in Hungary the Bureau
of WAY sent a cable on November 7th to the Secretary General of
the United Nations. This Cable is as follows:
rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 26 -

THE WORLD ASSEMBLY OF YOUTH PROTESTS AGAINST BRUTAL RUSSIAN ARMY


SUPPRESSION OF HUNGARIAN YOUTH AND PEOPLE STOP WAY INDENTIFIED
WITH STRUGGLE OF HUNGARIAN YOUTH FOR FREEDOM AND RIGHT OF SELFDETERMINATION SUPPORTS U.N. GENERAL ASSEMBLY DECISION AND LOOKS
TOWARDS U.N. TO ASSIST HUNGARIAN PEOPLE IN TIME OF NEED.
On November 8th, as a result of the urgent appeal sent to the fiftytwo Nation Committees of WAY throughout the world, WAY raised the
equivalents of $ 2000 to be given to the Hungarian people.
In order to complete the action taken by WAY on the international
developments over the past two weeks, we would like to quote a cable
sent by WAY to the U.N Secretary General.
WAY GIVES PROFOUND THANKSGIVING TO U.N. SECRETARY GENERAL ON
IMPLEMENTATION OF GENERAL ASSEMBLY DECISION FOR CEASE FIRE IN
EGYPT AND PRESERVATION OF PEACS AND U.N. CHARTER.
(WAY)
WORLD UNIVERSITY SERVICE
The latest circular, dated November 19, 1956, from WUS international
headquarters in Geneva read as follows:
Reporting from Vienna this afternoon, Mr. Hans Dall tells us that
150 Hungarian students are now housed in the hostel in Vienna. A
load of beds is on route from Denmark, and will make it possible
to house another 150-200.
For the present, their is pressing need for more clothing, but
books in Hungarian and dictionaries are urgently requested.
The Austrian government estimates that there were another 200
students among the refugee was entered Austria last week.
The British Council for Aid to Refugees has entrusted the British
WUS Committee with the coordination of all office for the
resettlement of students among the Hungarian refugees to be
received in Britain. A special Coordinating Committee is being
set up by WUS in conjunction with the National Union of Students
and all major associations concerned with higher education.
The International Association of University Professors and Lecturers
is establishing contact with Hungarian university teachers in
Austria. The Society for the Protection of Science and Learning
has offered funds and assistance to refugee professors and
lecturers.
The American WUS Committee is making a special for scholarship
and resettlement offers for Hungarian students.
The French government, in collaboration with universities and
voluntary agencies, has expressed its willingness to receive up
to 600 Hungarian students.
Over and above the offers already made from Switzerland, there is
a possibility of receiving and housing, as a group, a further 100
or 150 Hungarian students.
rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 27 -

SITUATION OF HUNGARIAN STUDENTS


REPORTS FROM NATION UNIONS (CONTINUED)
C A N A D A
The National Federation of Canadian University Students has issued the
following statement:
Since the coup detat in Czechoslovakia in 1948 relations between the
students of Canada and the students Hungary have been confined to infrequent
and sometimes unfriendly meetings at the Conferences of the Communistdominated International Union of Students.
Canadian students have never ceased to hope that conditions would alter
and that more normal and friendly relations would be established. During
recent days as the confused reports came in from Hungary this hope was
raised high. Unfortunately the high hope is no more and our first feeling
is one of sorrow at the fate of our fellow student in Budapest and other
Hungarian cities. Their bravery against overwhelming speaks more eloquently
than polemics in which we might engage.
Although the recent aspiration of Hungarian students seem for the time
being to have been crushed we nevertheless cherish the hope that it will
be possible to establish more friendly relations. Canadian students extend
to their Hungarian fellows, in their darkest hour, the hand of friendship,
and assures then that they ever ready to enter into free and friendly
relations on the basis of respect for each others national independence
and sovereignty.
(NFCUS)
L E B A N O N
The Secretariat has received the following cable singed by the Union
Nationale des Etudiants Universitaires au Liban:
The Arab Students Regional Organisation protests with force against the
aggression of the Soviet Army which has attempted by iron and fire to
stifle the cries of innocent Hungarian students eager for liberty. Such
colonialists, barbaric means will never succeed in eclipsing the sun of
emancipation which rises on these oppressed people.
(UNEUL)
N O R W A Y
The following information has been received from NSS about the development
of the actions for Hungary in Norway.
This morning the first (Hungarian) refugee student arrived by plane from
Vienna. She is 23, from Gyr, has passed her matriculation degree (Abitur),
but was not admitted at the university in her own country because of nonproletarian origin. She fled when the Russians came, and in Vienna she
seems by chance to have met the representative of the Norwegian Refugee
Council there, who invited her to come to us to study . . . . . . . .
Saturday last ,student restaurants in Oslo had herring on the menu instead
of meat which they ordinarily have, and we got the balance, kr.1200 ( 60),
for the students relief project. On Friday a three-days subscription of
5 kr. from each student is starting. The Oslo students were following up
very successfully in their Give one day action by other universities,
training college, secondary schools and so on, and we hope to get a part
of these proceeds . . . . . . . . Our plan is to invited 10 students, pay
all their expense the first year, and then the State Loan Fund is willing
rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/ - 28 -

to take over by granting loans to the refugees on the same terms as those
being for our own students.
(NSS)
U N I O N

O F

S O U T H

A F R A I C A

The National Union of South Africa Students issued the following statement
to the press on 13 November, 1956.
The Nation Union of South Africa has been following with anxiety the recent
events in Hungary.
It has come to our attention that course of the disturbances, students
actively engaged in the struggle for their freedom and that of their
universities have been made to suffer grievously as a result of military
and police action.
The National Union has for some time been of the opinion that all students
living in the totalitarian countries of Eastern Europe have been deprived
of fundamental academic freedom and the most elementary of student rights.
The view has been confirm by statement from leading academicians and
student leaders in Hungary by a call which we received from the staff of
the University of Szged.
It is a matter for deep regret that it has now become apparent that the
efforts of the students have been of no avail, and that their determined
actions have been taken at so great a cost.
The above statement was circulated to Students Representative Councils in
South Africa with a request from the NUSAS President, E.K. Wentzel, and
Vice President for International Relations, J. Ruban. to assist those
students who suffered as a result of military bombardment and police
actions. NUSAS asked that students donate to cash sums which may be used
by those distributing relief in whatever manner is most necessary.
(NUSAS)
W E S T

I N D I E S

The Guild of Undergraduates of the College of the West Indies issued the
following statement on November 9, 1956:
The Guild of Undergraduates wishes to express its sincerest sympathy and
complete solidarity with the students of Hungary in your fight to secure
our legitimate rights.
We believe that student have the right to establish and organise democratic
student government empowered to act within its constitution, without any
control of interference from the state. We believe in the autonomy of
Universities as centers of learning and research where enquiry for knowledge
can be pursued in an atmosphere of academic freedom, of students right to
express opinion on the development of their country and to obtain an
education in keeping with their aptitudes and interests.
It is our fervent hope that suppression of students will cease immediately,
your demands will be satisfied, and your former rights restored. We are
fully prepared to give you any possible form of assistance, and will in the
meanwhile give extensive publicity in our country to your struggle. We
shall be pleased to receive any further information you can offer.
(Guild of Undergraduates)
rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 29 -

COORDINATION COMMITTEE
International Relief for Hungarian Students
PROGRESS REPORT

As you will be aware a Coordinating Committee for


International Relief for Hungarian Students was set up as a result of
the conference attended by 13 National Unions of Students, WUS and
COSEC, which took place in Vienna November 10-11. The Committee,
which consists of the Austrian National Union of Students (OH), WUS
and COSEC, has two aims, to give immediate aid to Hungarian students
who are in need, and to convey to them the fullest possible
information on scholarships, which are offer to Hungarian refugee
students and to help them in any other way to pursue their studies.
The Committee has been working for one week now and is pleased
to present this report on its activities and on the current situation
regarding Hungarian students.
At the moment there are between 1200 and 1300 Hungarian refugee
students in Austria. It has not been possible to establish contacts
with students in Hungary in the past week, therefore the Committee
has concentrated on the work which could be done in Austria. About
400 of these 1200 students are living in one camp near Salzburg, St.
Wolfgang, all coming from the same University (Hochschule) in
Hungary. The rest of the students were when the Committee started its
work scattered in many different camps. The Committee felt that it
was essential in order to give efficient aid to register all these
students as quickly as possible and to gather all those who wish, in
one camp. To reach the first aim the Committee has distributed to all
refugee camps postcards printed in Hungarian asking for eight basic
points of information, which the camp authorities give to students.
These cards are returned free of charge to the committee. Furthermore
a detailed questionnaire on basis of the WUS Curriculum Vitae has
been prepared which the Hungarian students fill out when the
Committee contacts them after having received the postcards.
To reach the second aim, to gather the students in one place,
the Committee has succeded in obtaining a house in Vienna with a
capacity of 300-350 beds. The Austrian Government has recognised this
home as an official refugee camp and will, therefore, pay for the
food for the students living there. The camp which was opened
Saturday, November 17, took in 50 students the first day, the same
number to be received daily until the camp is full. At the moment,
though, it has not been possible to have all the beds promised by the
International Red Cross. The Committee is in contact with the
important international agencies which are working in Vienna to help
the Hungarians.
In order to give the students the required information about
scholarships the Committee is in contact with official authorities
from England, France, Canada and Germany and local authorities and
rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 30 -

student organisations in Belgium, Denmark, Sweden, Switzerland and


USA. A lack of contact is felt though with some of the National
Unions, which participated in the above-mentioned conference. The
Committee appeals to all National Unions of Students to send all
information about study possibilities in their countries to its
address immediately. All transport to another country from Austria
and from third to a fourth country if necessary will be paid by the
International Committee for European Migration (ICEM).
The Committee has been able to provide the students with
clothes from the supplies received from certain National Unions.
Clothes already collected by NUSs. but not sent yet, should be sent
as soon as possibles. It is the Committees opinion that now
collections of clothes are not necessary for the moment.
Financial support for the student home is urgently needed. Such
funds should be sent to WUS, Geneva, or directly to the Committee.
Furthermore blankets, sheets, soap, towels, pillows, books
(Hungarians if possible, otherwise illustrated magazines),
cigarettes, chocolate, tea, cocoa, coffee, marmalade are needed. The
donors should inform the Committee before goods are shipped, and if
the transport is by train the numbers of the wagons should be sent to
the Committee.
The administrative costs of the Committee are at the moment
being covered by a donation from the Danish National Union of
Students. It is our hope that the National Unions will help the
Committee in the work by keeping the closest possible contact and by
providing information on individual actions, study possibilities etc.
Vienna, Austria, November 19, 1956.

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 31 -

- 32 -

STRUCTURE AND FUNCTIONS OF THE DISZ OF HUNGARY

The name of the Union of Working Youth of Hungary (DISZ) has


figured prominently in reports of recent events in Hungary of which
the formation of student organisations independent from the DISZ was
one feature. As a consequence, the Secretariat has received a number
of requests for information with regard to the structure and
functions of the DISZ, the Student Section of which has in the
past been regarded as the national student organisation in Hungary.
During his visit to Budapest at the end of the June, 1956, the
Admistrative Secretary had discussion with offices of the DISZ and
was presented with a French copy of its Constitution. This document
was distributed in the original language to the participants at the
International Student Conference in Ceylon. On the basis of the
Constitution the following summery of the structure and functions of
the Union of Working Youth has been prepared.
There is no separate student organisation in Hungary. There is
an overall youth organisation, constitutionally bound to the
Hungarian Workers Party (the Hungarian Communist Party).There is a
Student Section within the administrative structure, but not within
the membership, and no national student meeting are held at which
policy decisions are taken.
The aims and objects of the organisation are summarised in
Clauses 2 and 3 of the Constitution which read:
1.

The Union of Working Youth (DISZ) is the reserve of the party


and its auxiliary in all aspects of the building of socialism,
the DIZS operates under immediate direction of the Hungarian
Workers Party: the resolutions of the Party are obligatory for
the DISZ. According to the principle of regional division, the
organisation of the DISZ are directed by the appropriate
organs and committee of the party. The Central Committee of the
DISZ is directly subordinate to the Central Committee of the
Party.

2.

The task of the DISZ consists in preparing its members to


become mamber of the Party. The highest honour which can be
obtained by a member of the DISZ is to become a member of the
Hungarian Workers Party.

3.

The DISZ supports in all its work the victorious doctrine of


maxist-leninism. The DIZS is the heir to the progressive
traditions of the revolutionary youth of 1848 and 1919, which
it continues. Its considers the Union of Young Communist
Workers of Hungary as its predecessor and applies in its work
the fighting experiences of the Union. It takes its example
from the leninist Komsomol, first rank fighter of the
international movement of progressive youth.

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 33 -

According to Clause 4,the Union of Working Youth in the spirit


of socialist patriotism and proletarian internationalism developes
in the youth an unshakable faith in the socialist Soviet Union,
liberator of our country, whose continual and friendly aid is the
gauge of our national independence, whose results we have obtained,
and of our peace. The Union maintains friendship between the
countries of the Peoples Democracies and teaches the youth to
support the struggle of the progressive youth of the world, to
appreciate the progressive national culture of other peoples of the
world and to hate the enemies of our country and our people.
The organisation is composed of individual units in factories,
business firms, the armed force, agricultural machinery situation,
agricultural cooperatives, State industries, educational
institutions, communes, administrations, local districts of at least
3 members of the DISZ.(Clause 29). (A later sector of the
Constitution is the devoted specifically to the organisations of the
Union of Working Youth in the Hungarian Peoples Army and in the
Armed formations of the Ministry of the Interior. (Clauses 34 to
36).
These units all form parts of regional grouping within the
framework of the Union. The constitution of each unit has to be
approved by The Executive Committee of the Union at a higher level
(Clauses 29). All groups are subject to decisions of the Central
Committee, the principle basis of the Union being democratic
centralism (Clause 9).
The Central Committee is responsible for the direction of the
Union between meetings of the Congress which are held every three
years. It was the Central Committee which decided on the question of
the invitation to the Sixth International Student Conference. The
Student Section and other sections are nominated by the Central
Committee: there is no specific mention of a Student Section in the
Constitution. All units of the Union (in the university institutions,
inter alia) operate under the directions of the Central Committee
(Clause 17) and when justified, the Central Committee has the right
to annul the elections of any or all of the name of any committee
(Clause 26).
In essence, the university student groups form local units
within the framework of the overall youth organisation. The youth
organisation is controlled by the Central Committee, which, for
administrative purposes, has a student section. The Central Committee
is directly subordinate to the Central Committee of the Hungarian
Workers Party.
Copies of the full Constitution can be obtained from the
Secretariat on request. The original supplied by the DISZ is in
French but translation are available in English and Spanish.

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 34 -

- 35 -

- 2 to the crowds, and in particular to young people at the universities.


The young people began to organise. They held meetings and
demanded their rights. Their demands at first remained within bounds
of university life - that Russian should be taken off the time table
as a compulsory language, and the number of compulsory classes
decreased, for example.
But changes in Poland and changes in the country itself
(rehabilitation of Rajk and others) encouraged them to come forward
with more radical demands: - withdrawal of Russian troops from the
country; open trial of Mihaly Farkas and his son. These demands were
no longer within the bounds of university life, but expressed the
will of the whole nation.
Among them was the demand to discontinue the norm and that of
compulsory contributions. With these they were able to recruit the
support of both the workers and the peasantry. Not only in Budapest,
but also in country places university students became organised and
at times they were more successful in the country.
Thus the university students of Szeged were the first to
withdraw from the then existing youth organisation, the DISZ and
this decision was of the greatest importance. The DISZ was, as it
were, the organ which aimed to educate young people at universities
in the Communist spirit and was recognised by the Communists
themselves as the gold-stock of the Party. Through it they tried
to mobilise and use young people in the interest of the Party. But,
the withdrawal from the DISZ had one aspect of even greater
significance.
In Hungary only children of working-class or peasant origin
were admitted to universities and these made up 80-90% of members.
Higher education was given only to young people whom it was felt
could be trusted. These then were the people enjoying to the greatest
extent the support of the State, and yet it was they who turned
against the existing regime. The Communists wished to cover up this
fact as it meant the complete failure of their rule - young people
they had trusted most had turned against them! They had been children
when the Soviet liberation came, for 12 years were raised in the
Communist spirit, were spoon-fed with its propaganda and yet they
rose to be rid of its oppressing yoke.
They had never known the real meaning of freedom; it had been
carefully hidden away. An airtight wall had shut them off from the
West. They had been raised in a cage, but now they wanted to break
loose of it; they wanted to find the freedom they so fervently
desired

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 36 -

- 3 and which had been so far denied them. They proved to Communists that
no propaganda whatsoever quench the thirst for freedom.
Following the example of the university youth in Szeged, one by
one, students in Budapest and elsewhere withdrew from membership of
the DISZ and formed the MEFESZ (Union of Hungarian University and
other tertiary students). This organisation was no longer to act as
the mouthpiece of Communism but to take up the interests of young
people at universities.
Events then moved quickly:
22 October: The students agree to approach the government and
organise a silent demonstration for 23 October. That night they paste
leaflets listing their demands on house walls in Budapest.
23 October: Groups loiter in the streets reading the students
declarations. Murmurs of approval are heard from the crowd.
The demonstration is scheduled for 2 p.m. At 1p.m. the Minister
of Internal Affairs withdrawn permission. Students send a deputation
to Broadcasting House and call upon the Minister of the Interior to
withdraw his statement. At 2 p.m. the Minister gives permission for
the demonstration. Thousands of students now make their way along
both sides of the Danube to Bem Joseph square situated in Buda. Here
the two processions meet, those from Pest passing through the inner
city. Along the route people everywhere raise the Hungarian flag. At
Bem joseph square, the students demand the Kossuth emblem and
soldiers of the army barracks standing in this square bring it out,
asking the crowd for cockades and joining the students to walk back
with them to Pest and the Parliamentary building. Meanwhile the
slogans of the crowd become more and more radical in character. The
most popular is Down with Ger ( Gero was then Prime Minister).
The crowd become denser and denser until it is 60 - 70,000
strong as it reaches the Parliamentary building. As leader of the
crowd, we first talk to them; then we demand that Imre Nagy talk,
since the masses have previously insisted he should be the leader of
the country. Students are promised their demands will be fulfilled
and it is declared on behalf of the government that Ger will give a
radio-speech. At 8p.m. Ger denounce us in his broadcast as fascist
hands and threatens punishment. At that moment Russian tanks are
already on their way to Budapest. Gers speech fill the people with
rage and they march along Stalin Road towards Stalin square to
destroy the Stalin monument. Another crowd makes its way towards
Broadcasting House to announce its 15 point proclamation. While the
crowd in Stalin square pulls down the

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 37 -

- 4 statue, these in Broadcasting House fire the first shot. And the
students demand printing of their 15 points the AVO (secret police)
open fire on them. This firing marks the beginning of the revolution,
and with arms obtained from the soldiers, students besiege
Broadcasting House. As soon as the crowds gathered on Stalin square
learn of the shooting, they disarm all soldiers in town and march to
the army barracks where the soldiers hand them arms.
This fact was also of prime importance. The police and the
armed forces whose task it was to protect the government, sided with
the people, and after all they were of the people. That night,
fighting started in Budapest. At first the army remained passive but
when Soviet tanks appeared the next day, they openly sided with the
people and began a fight of life or death.
The Soviet troops were supported by the AVO whose members have
even less regard for human life than the Russians, but I shall not
digress here is details have been given in the newspapers. Every
person who possessed arms or could obtain them, took part in the
fighting - soldiers, civilians, women and even children. To replenish
their ammunition the AVO use ambulances car to obtain protection and
then even fired at the ambulance personnel. Doctors were fired upon
and the streets littered with dead bodies and hospital packed so that
wounded lay on the floors. In the street, people queuing for bread
were fired upon with machine-guns and artillery. The peoples
ammunition was running out, but in spite of this, the revolution was
approaching a victorious end.
The government changed and Imre Nagy became Prime Minister
taking the place of Ger in the Cabinet. New people filled
ministerial seats and among them the despicable traitor Jnos Kdr
who had been a political prisoners under the Rakosi regime.
The government asked the Russians to withdraw their troops from
Budapest. Revolutionary committees were being formed and power was
now in their hands.
In the town itself there was chaos . A number of revolutionary
committees were at wars, the most powerful of which was the committee
of Hungarian intellectuals and it was this committee which had the
greatest influence over the population. Gradually the fighting
stopped, though here and there it continued against small scattered
groups of the AVO. Complete victory was nearly ours when the
insidious Russian intervention began.
Pretending to secure the withdrawal of Russian troops, they
occupied commune then lines between Budapest and Zahony. They
occupied the

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 38 -

- 5 airfields and all the other important points. Soviet tanks poured in
from Rumania, until a threefold ring encircled Budapest. The Soviet
attacked on 3 November.
It was historys most treacherous attack against a handful of
people fighting for their freedom in the middle of Europe.
The Soviet troops had a crushing superiority over the poorly
equipped Hungarian army. You all knew the rest.
Hungary has become one huge battlefield. There is ruin and
annihilation everywhere yet the people continue still their desperate
fight and will continue as long as they have weapons.
But rather let us consider what this revolution has taught us,
as it will be important for all countries and also for members of the
Communist Party in these countries.
In the first place, Communist policy has dropped its veil and
shown its real face. Soviet propaganda which has always been shouting
for peace and denouncing imperialism has not refrained from
insidiously attacking a small nation engaged in desperate fight for
its freedom. This must discredit the Soviet for ever in the eyes of
the world. Of added significance also is the fact that in the cases
of Korea and Vietnam, the Soviet Union declared the break-down of
capitalism had started when these countries broke the chain of
capitalistic oppression; but here we are with a country in the very
centre of Europe which wishes to break away from the Communist chain
after 12 years of propaganda. If the revolution successes, it will
serve as an example for all other democracies as well, for there have
been demonstrations in Rumania too. And to use the Soviet Unions own
phraseology: thus also the collapse of Communism has made a
beginning.
It was only to be expected for nations have always wanted
freedom and stills want it today, you will always want it even in the
face of oppression. And sooner or later, the world will have to
submit to the will of the millions of people fighting for their
freedom.
Hungary is not lost and shall not be lost, however small it may
be compared to the Soviet Union, for it has found many friends
throughout the world, such friends as sympathise with the fate of
this small Hungarian nation, still fighting for its freedom.

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 39 -

Students and the Hungarian Revolution

The following matrices of photographs are available and


will be sent to any student publication requesting them.
There is no charge for the service. Write to the Coordinating
Secretariat, Post Box 36, Leiden, Netherlands, or cable:
COSEC LEIDEN.
CAPTIONS FOR MATRICES
Please request matrices by number
N 1

Hungarian refugees on arrival at transit centre at


Traeskirchen, near Vienna, after being brought in
lorries and coaches from the point where they crossed
the frontier into Austria. Students among these groups
are picked out at Registration for special attention by
the Austrian National Union of Students and other
volunteer student helpers.

N 2

Where do we go next? - In crowded accommodation at


Traeskirchen transit center Hungarian students and their
young refugee discuss that the future might have in
store.

N 3

Half the Hungarian student refugees came from one


University and School of Agriculture at Sopron, near the
Austrian border. Together with their Rector and other
faculty members they have been given free one of a
former womens domestic science and commercial training
college at St. Wolfgang, near Salzburg, where they have
resumed coop rate university life. The picture shows
Sopron students outside one of their new university
buldings.

PLEASE CREDIT THESE PHOTOS TO COSEC


For futher information, please contact COSEC

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 40 -

SUPPORT FOR HUGARIAN STUDENTS


Since the original Hungarian uprising on October 23, initiated
largely by students of Budapest, students the world over have taken
part in one of the greatest expressions of solidarity ever accorded
on the international level to any action.
Unprecedented sums of money have been raised virtually over
night by National Unions of Students. For example, the Union in
Danmark collected DKr 90,000 ( 4,500, $ 12,600) in three days, in
Finland 2.5 million Finmark. ( 3,750, $ 10,500), in Holland Dfl
155,000 ( 14,500, $42,000) and in Sweden DKr 80, 000 ( 5,700,
$16,000) at a single student meeting. Students also donated large
sums for Hungarian students relief in England, France, Germany,
Norway, Scotland, South Africa, Switzerland and the United States,
among other countries.
There were expressions of students solidarity with Hungarian
students, including demonstrations at Soviet embassies, in Argentina,
Denmark, France, Germany, Italy, Luxembourg, Sweden and Switzerland,
to name the most prominent.
Official statements of support for Hungarian student demands
for academic freedom and university autonomy have been issued by
representatives National Unions of Students in every area of the
globe, including Austria, Canada, Denmark, Finland, France, Germany,
Holland, Indonesia, Italy, Lebanon, Mexico, Norway, Scotland, South
Africa, Sweden, Switzerland, United States, Vietnam, and the West
Indies. Support has been expressed by a number of international
university and student organisations including Pax Romana
(International Movement of Catholic Students and its graduate
partner), World University Service and the World Assembly of Youth.

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 41 -

- 2 In response to requests and following the initiatives of


National Unions of Students, the Coordinating Secretariat of National
Unions of Students (COSEC, Leiden, Netherlands) called a meeting of
National Unions in Vienna, with the Austrian National Union as host,
on November 10 and 11, to discuss the coordination of relief efforts
for Hungarian students. Fourteen National Unions of Students were
represented at the meeting. Its result was the establishment of a
Coordinating Committee composed of representatives of the Austrian
National Union of Students, World University Service, and the
Coordinating Secretariat.
This Coordinating Committee has been functioning since that
time in Vienna in an affort to provide immediate aid for Hungarian
refugee students in Austria - accommodation, clothing, food, books,
medicine - and to coordinate long term scholarship opportunities for
the students.
The Coordinating Committee reported on November 14 that some
1,300 Hungarian refugee students were in Austria. Since that time,
the Committee believes that the number has been more than doubled by
students fleeing from the fear of deportation of young people to the
Soviet Union. The latest estimate stand at around 3,000 and the
influx of student refugees continued.
Preliminary registration cards for almost 2,000 Hungarian
students have been collected by the Committee and complete curriculum
vitae for about 700 of these. The Committee reports that about 400
students have been accommodated at St. Wolfgang, Austria and about
300 in Graz, Austria and that a hostel accommodating up to 500
students in Vienna and another for about 120 in Switzerland have been
acquired by the Committee. Registration and accommodation of student
refugees is proceeding as rapidly as possible.
The International Red Cross, the Austrian Government and the
International Rescue Committee are providing the Committee with funds
for the accommodation of refugee students in Austria and for other
immediate material needs.
The principle objective of the Coordinating Committee is to
provide scholarships for Hungarian students to allow them to pursue
their studies in other university centres. Already a number have left
Austria for universities elsewhere in Europe, including 150 to
Germany, 45 to Holland and 20 to Switzerland. Hundred of scholarship
opportunities have been offered through National Unions of Students
and governments. The Committee

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 42 -

- 43 -

- 44 -

- 45 -

Circular No. 16/1956-57


Reference No. 110/Cuba

November 23, 1956

THE UNIVERSITY SITUATION IN CUBA


Dear Friends,
At the Ceylon Conference, in view of university situation
in Cuba, the following resolution are adopted.
The Sixth International Student Conference expresses its
solidarity with the Cuban students in the struggle for liberty
and for university autonomy in their country. Therefore the
Conference
urges COSEC to report about the university situation in
Cuba through its publications (Bulletins, circulars, etc.,),
in order to inform the students;
urges COSEC to send to the Cuban government the present
resolution and to inform it of the demands of the Conference
as follows:
a.) that funds be given to the universities, which belong to
it rightfully according to the Constitution;
b.) that freedom of association be granted to the students as
well as self-government to the universities;
c.) that detained students against whom no legal charges can
be brought be released;
d.) that students lives be respected and no bloodshed be
committed.
Lastly, the Conference urges the National Unions to give
full support to the Cuban students.
In this connection, the Secretariat wants to communicate
to you that it has brought the above-mentioned text to the
notice of the Cuban Government and that so far it has not
received any answer.
Later we have received reports from the Cuban University
Students Declaration(FEU)in which they inform us of the extremely
difficult situation through which they are passing, requesting
us to circulate this information to the National Unions.
It is therefore, in accordance with this resolution, that
we bring to your notice the information from the FEU, annexing
it to the present circular.

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 46 -

As on other occasions, we would appreciate very much if


you would inform the Secretariat of the actions which the
National Unions undertake to apply with the resolution of the
Ceylon Conference and the appeal of the FEU.
With best wishes,
THE COORDINATING SECRETARIAT

Jean Barros Barros


Associate Secretary

John M. Thompson
Administrative Secretary

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 47 -

- 48 -

- 49 -

- 50 -

- 51 -

- 52 -

- 53 -

- 54 -

- 55 -

- 56 -

- 57 -

- 58 -

- 59 -

-7-

- 60 -

- 61 -

- 62 -

- 63 -

- 64 -

- 65 -

- 66 -

- 67 -

- 68 -

VI th WORLD FESTIVAL OF YOUTH AND STUDENTS

PROFESSIONAL MEETINGS
There are the subjects proposed discussion in the meetings
between young people during the festival in Moscow.

Miners
- Working conditions, safety measures and ways of
safeguarding the health of young miners.
Farmers
- Possibility for young farmers to have their own farms
and the conditions for making them paying enterprises,
Exchange of experience on farming.
Dockers
- Protection of the labour of young dockers during
handing operations. Professional training, full
employment and permanent salaries for young dockers.
Electrical Engineer and Power Industry
- Conditions for the training and improvement of young
workers in the electrical engineering and power
industry.
Food Industry
- Mechanization and intensification of labour in the
food industry and the position of young workers.
Working conditions and health protection.
Building Workers
- Professional training.
- Mechanization in building and problems facing the
young builders.
Railwaymen
- Intensification of labour and working conditions.

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 69 -

- 70 -

- 71 -

- 72 -

- 73 -

- 74 -

- 75 -

- 76 -

- 77 -

- 78 -

- 79 -

- 80 -

- 81 -

- 82 -

- 83 -

- 84 -

- 85 -

- 86 -

- 87 -

- 88 -

- 89 -

- 90 -

- 91 -

- 3 stated in September, 1956 that where there is no segregation, as in the position


at certain Universities, it must be established or enforced. This same Minister
stated in July 1956 that apartheid would be established at the Universities
regardless of cost.
In reply to a repeated request from NUSAS and the open Universities to the
Minister of Education to receive a deputation to discuss University apartheid, he
replied the provision of separate facilities is the declared policy of the
Government and that therefore he was not prepared to receive a deputation to
discuss the question. This refusal seems to indicate that the Government are not
prepared to take into consideration the opinion of the Universities concerned.
Ever since the Government started threatening to interfere in the Universities
of Cape Town and the Witwatersrand, students and staff concerned have used to
arguments in reply - firstly, any enforcement of apartheid contrary to the wishes
of the Universities would be a clear violation of the independence of these
Universities; secondly, all the evidence from responsible persons intimately
connected with the system of non-segregation in the Universities proves that nonsegregation not only a workable policy, but appears to be the best educational
policy for South African Universities.
The independence of the Universities is a long-honoured tradition in the
Western world. It has through long experience been found essential for the proper
functioning of a University as a community of staff and students who seek the
truth, the ensure that there is no outside interference in the international
affairs of the University has four essential freedoms - whom to teach, how to
teach, what to teach and who shall teach. Any dictation to the Universities in
regard to any one of these freedoms must be seen as a possible fore-runner of
indoctrinated teaching. This is especially true in South Africa, where the
Government are committed to a policy of separate and different education for
Africans in the schools, as was conclusively proved by the Eiselen Commission as
an independent race and to equip the Africans to meet the demands which the
economic life of South Africa will impose upon him. (Dr Verwoerd)
The late Dr. T.B. Davie, Principal of the University of Cape Town, stated
in his Hoernle Memorial Lecture in 1955:
There can be little doubt that it is the intention of the framers of the Act that
the education of the African child shall be different from that of the European
and further, that this difference shall establish and perpetuate an inferior
status in the African in relation to the European. Those opposed to University
apartheid fear that this inferior education may be lot of non-white students at
any segregated colleges.
Most important of all, however, of the arguments which can be advanced for
the open Universities, is the success of the policy of academic non-segregation
as practiced at the Universities of Cape Town and the Witwatersrand for the past
50 years. Segregated Universities in South Africa, both white and black, are
often noted for their suspicion of people of the other race and for their extreme
nationalism. The open Universities, on the other hand, have made a notable
contribution to better race relations in South Africa. Anyone conversant with
South African problems will realise that what is most conspicuously lacking in
the Union today is an opportunity for educated persons of different races to meet
in a friendly manner and the discuss their problems objectively. The open
Universities offer the only regular opportunity in the whole of South Africa for
such contact. Any move which

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 92 -

- 3 -

prevents this contact between students and staff of different races at


the open universities must be as a threat to racial peace in South
Africa and eventually the whole continent.
The Universities of Cape Town and Witwatersrand have strenuously
argued that the presence of non-white students has made the open
Universities true Universities. There can be no doubt that segregation
would mean inferior facilities for non-whites and thus inferior education.
This inferiority is clearly demonstrated by a comparison of the poor
facilities at the University College of Ford Hare (established 1916)
and the other Universities. Similarly at the University of Natal the
facilities at the non-white section (except for the Medical School) are
much inferior to those provided for the white students. Throughout
South Africa it is commonly accepted that facilities for white should
be superior to those provided for non-whites. In fact, South Africa is
the only country in the world which, by a Separate Amenities Act,
declared that separate facilities for non-whites need not be equal.
NUSAS and the students of the open Universities go further, and support
the ruling of the United States Supreme Court that separate facilities
are inherently unequal.
None of the arguments against the open Universities have been
borne out in fact, and the Universities are defending their right to
admit non-whites as students with every means in their power.
We, as the representatives of over 10,000 South African students
and in particular those at the open Universities, address this letter
to you in other counties, in the hope that it will assist you to
understand the threat of interference by the South African Government
in the open Universities of Cape Town and the Witwatersrand, and that
we completely oppose any enforced apartheid in our Universities.

Cape Town, October, 1956.

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 93 -

- 94 -

- 95 -

- 96 -

- 97 -

- 98 -

Resolution adopted by the Sixth International Student Conference:


University Situation in South Africa
The Conference notes that South African Government has
indicated that it intends to introduce legislation at the
beginning of the next parliament which will have the effect of
ending the system of open universities at Cape Town and
Witwatersrand. The Conference therefore recommends to the
National Unions that as soon as the government of South Africa
gives public notice of its intention, the National Unions take
action to indicate their opposition to this proposal, such
action taking the form of direct letters to South Africa,
intervention with the governments diplomatic representatives,
and messages from leading educators and university authorities,
particularly in countries with a similar educational system to
that of South Africa.

..........
The Conference also:
..........
b

recommends that the protests of the National Unions of Students


against the introduction of segregation into the remaining
unsegregated universities should be channelled through the
Coordinating Secreariat in order that those protests should be
registered in the most effective way possible.

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 99 -

- 100 -

1st Dec, 1956


Dear Friend,
Herewith we are sending you a set of photos about the
activities of the Chinese people and youth in support the Egyptian
people in resistance to the Anglo-French aggression in Egypt. We
think it will be of use to your magazines or other publications.
The peoples movement in support of Egypt here is in full
swing. We believe that with the support of the people the world over,
the righteous struggle of the Egyptian people will certainly win.
With our fraternal greetings,
Sincerely yours,

Secretariat
All China Federation of Democratic Youth

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 101 -

TO:

National Union of Students


Student Body Presidents (U.S.)
International Persons

USNSA has made three full mailings to its member-school student body
presidents on the recent Hungarian crisis. What began as a sympathetic response
to Hungarian student demands for freedom has turned toward solving immediate
needs of refugee students who have fled from Hungary. But the original cause - the
cause for which Hungarian students have brought so much responsibility upon
themselves - has not been forgotten by U.S. students. U.S. students marked the
significance of Hungarian students in this revolt and their reasons for organizing
and fighting; U.S. students have regarded the Hungarian events not as an uprising
against one regime but lasted as a quest for freedom embodying the aspirations of
students of students throughout the world.
The second of our domestic mailings - that of 6 November - was sent in
similar form to overseas addresses. Here we will bring up-to-date our reporting
of the whole Hungarian situation.
I. HUNGARIAN STUDENT TOURS U.S COLLEGES UNDER USNSA PROGRAM
What part did Hungarian students play in the revolt? How was it that
University of Budapest and University of Sopron students organized independently
but at the same time, without corresponding or agreeing to organize? How was it
that Soviet soldiers had been variously informed that they were being sent to Suez
or to protect Hungary against Western invaders? How did the Sopron students
first formulate their demands and then turn to military action when Soviet
soldiers were ordered to break the revolt?
Istvan Lazlo, elected leader of the students of the University of Sopron
on 23 October, came to the U.S. on November 5 as a member of the mission to the
UN of Mrs. Anna Kethy, Minister of State without portfolio of the Imrc Nagy
government. When USNSA found that he was here, we endeavored to give him the
opportunity of speaking to college and university audience, the group to which he
thought the most important the Hungarian student plight be explained. In his
talks since October 18 he has explained some of the questions which we have stated
above.
USNSA has organized for Laszlo a tour of colleges and universities throughout
the U.S. We feel that it is important that the quest of Hungarian students for
freedom be explained, that their circumstances be described, and that the events
of the short-lived revolt be elaborated. By understanding this one instance in
which the Universities were oppressed, matriculation made dependent upon criteria
other than ability and effort, and limitations placed on personal freedom of
inquiry and expression, U.S. students can gain a better understanding of their
own freedom perhaps too often taken for granted.
Funds collected at meetings at which Istvan appears are to be given through
USNSA, at his request, to the COSEC WUS Austrian (NUS coordinating committee for
international Hungarian students relief In Vienna and to the Hungarian student
committee now being formed by elected representatives of the refugee students
centers in Austria.
rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 102 -

- 2 II. FROM CLIVE GRAY IN VIENNA AND CRAWFORD YOUNG IN PARIS


Gray is en route to take up study in India. He served as USNSA international vice
-president (1955-56).Young is a former Michigan Daily editor and USNSA representative
in Europe.
(1) BB343 B CDU092 53 PD INTL FR - CD PARIS VIA FRENCE 7 0130 (7 November)
LARKIN NATSTUD CAMBRIGEMASS
STUDENT REACTION SOVIET AGGRESSION IMMENSE STOP DEMONSTRATION FRANCE SWITZERLAND
SWEDEN BELGIUM HOLLAND STOP DANES COLLECT 5000 POUNDS STOP MEETING THIS WEEKEND
VIENNA ALL NUSS PLANNED STOP REGARDS
CRAWFORD
(2) B CDV 219 192 /191 1/51 PD INTL - CD WTRN VIA MACKAY 12 1720 LT
(12 November)
NATSTUD CAMBRIDGEMASS
CONFERENCE REPRENSENTATIVE 13 NUSES STOP CONFERENCE ESTABLISH 3-MAN COSEC WUS OH
COMMITTE TO SURVEY NEEDS REGISTER STUDENTS DISTRIBUTE FUNDS CONTRIBUTED NUSES WUS
STOP COSEC EFFECTIVE ACTION WIDELY HAILED EUROPE STOP ABOUT 1200 REFUGEE STUDENTS
HERE MOST SEPERATED SPECIAL STUDENT CAMPS RELIEF NEED GREAT SINCE STUDENTS FLED
MINUS EFFECTS STOP SOPRON UNIVERSITY LARGELY INTACT IN SALZBURG MAY REESTABLISH
SELF STOP MANY NUS GOVERNMENT SCHOLARSHIP OFFERS SHUOLD BE SOME AMERICA STOP
LASZLO ISTVAN LEGITIMATE RECOGNIZED LEADER IMPORTANT LOCALITY STOP ALL CABLE ME
HOTLE REGINA ANY ADVICE OR RELIEF RESULTS
CLIVE
(3)

FA6/19

NO5 /19 PARIS 240 18 2320 LT(19 November)

WORLDSTUD NY

(WORLD UNIVERSITY SERVICE 20 W 40 ST 3RD FLOOR)

LEAST 1200 HUNGARIAN REFUGEE STUDENTS INCLUDING MANY FORMER POLITICAL PRISONERS
HAVE FLED TO AUSTRIA MINUS BELONGINGS STOP HUNDREDS MORE EXPECTED IN FACE BRUTAL
SOVIET DEPORTATIONS STOP ALL IVE MET PARTCIPATED IN STUDENT INSPIRED NATIONAL
REVOLUTION STOP SHOW GREAT COURAGE AMAZING DEVOTION AND UNDERSTANDING DEMOCRATIC
IDEALS AND DETERMINATION RECOMMENCE CONSTRUCTIVE LIVES STOP EUROPEAN STUDENT
GROUPS PROVIDING MAGNANIMOUS ASSISTANCE BUT LARGE SCALE AMERICAN STUDENT HELP IS
ESSENTIAL STOP ON 11/16 INTERNATIONAL STUDENT COORDINATING COMMITTEE SUPPORTED
BY WUS AND USNSA ESTABLISHED SPECIAL HOSTEL 300 STUDENT REFUGEES FOR NEXT THREE
MONTHS STOP TREMENDOUS STEP FORWARD IN HANDLING STUDENT PROBLEM BUT STILL SHORT
RANGE NEED MONEY FOR MAINTENANCE HOSTEL ALSO TRANSPORTATION CLOTHING MISCELLANEOUS
EFFECTS BOOKS INSTRUCTION MATERIALS AND PERSONNEL STOP LONG RANGE NEED ASSIST
RESETTLEMENT FILL OUT GAPS EUROPEAN SCHOLARSHIP PROGRAMS PROVIDE EDUCATIONAL
FACILITIES ALL TYPES TO UNIVERSITY OF SOPRON NOW REESTABLISHING SELF NEAR
SALZBURG STOP NO POSSIBLITIES YET ENSURE CORRECT DISTRIBUTION STUDENT RELIEF IN
HUNGARY BUT ARE INVESTIGATING STOP HUNGARIAN STUDENTS LOOK TO AMERICA FOR AID AND
MORAL SUPPORT STOP HOPE WE WONT LET THEM DOWN STOP WE REQUEST SPEEDY INFORMATION
ADMISSION REQUIREMENTS DATES FOR REFUGEES INTO SCHOOL OFFERING SCHOLARSHIPS
ESPECIALLY MEDICINE ENGINEERING EG ANY EMERGENCY SIMPLIFICATIONS STOP OUR SUGGESTION
HAVE REFUGEES WORK ONE YEAR LEARN LANGUAGE THEN STUDY SINCE FEW BETTER THAN BROKEN
ENGLISH REGINA VIENNA MONAY PLEASE INFORM LARKIN
CLIVE
(4) BB287 B CDW051 314/311 1/50 PD INTL CD WIEN VIA MACKAY 23 1925 LT
(23 November)
NATSTUD CAMBRIGE (MASS)
NOW ORGANIZED 800 STUDENTS WEST AUSTRIA AND COMMITTEE FORMED ON BASIS REPRESENTATION
MOST REFUGEE STUDENT CENTERS BY MIDDLE NEXT WEEK STOP SOPRON STUDENTS CONCERNED
ABOUT LASZLO ABSENCE BUT THEY SAY OK ON 3 WEEKS US TRAVEL PROVIDED HE WRITES THEM
rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/ - 103 -

- 3 IMMEDIATELY TO INFORM OF ACTIVITIES STOP ADDRESS SOPRONER STUDENTSCHAFT LARGER


STROBL ST WOLFGANG SALZBURG AUSTRIA STOP US IMMIGRATION AUTHORITIES EMPHASIZING
FAMILY UNITS IN AWARDING VISA UNDER 5000 QUOTA AND MAY EXCLUDE STUDENTS FROM SAME
REQUEST YOUR HELP STOP JUST RETURNED FROM GRAZ EXEPECT REMAIN HERE MOST NEXT WEEK
THEN POSSIBLY WARSAW SINCE HAVE OBTIANED VISA STOP PLEASE ADVISE
CLIVE
(5) BA418 B CDU919 111 1/50 PD INTL FR - CD WIEN VIA MACKAY 27 2310 (27
November)
NATSTUD FOR JACQZ CAMBRIDGE (MASS) (WORLD UNIVERSITY SERVICE)
COORDINATING COMMITTEE REGISTRATION 1000 135 LIST US PREFERENCE SUBJECT ENGINEERING
DIFFERENT TYPES 60 MEDICINE 13 VETERINARY 4 CHEMISTY 10 HUMANITY 5 LAW 5
ARCHITECTURE 4 BUSINESS 4 ECONOMICS 2 AGRICULTURE 4 THIS ONLY SAMPLE LIST
INCLUDING SOME ALREADY DEPARTED THROUGH IRC STOP LEAST 150 MORE ESTIMATED US
PREFERENCE BASIS INTERVIEWS GRAZ VIENNA PROBABLY SIMILAR BREAKDOWN SUBJECTS STOP
LANGUAGE PROBLEM SERIOUS FEW KNOW ANY ENGLISH URGE PLAN JOB AND OR LANGAUE CLASSES
WITH UTILIZATION MOST STUDY SCHOLARSHIPS ONLY SEPTEMBER 1957 STOP WE READY SEND
STUDENT WHEN PROGRAM READY THIS REGARD AND IF VISA QUOTA LASTS OR IS RAISED STOP
SUGGEST IMMEDIATE EFFORTS SPECIAL VISA PROVISIONS STUDENTS
GRAY
These cables constitute the same information which the International Commission
has at its disposal. Note especially the language and quota problems.
III. RELIEF AND STUDY OPPORTUNITIES
Some funds will be needed for administrative expenses of the COSEC-WUS-OH
committee in Vienna. Registering students and keeping track of need there cost
money, but must be done if relief funds are to be distributed correctly and
scholarship needs and qualifications assessed. USNSA is prepared to transmit
funds to that committee or to the Hungarian student committee now formed. Member
schools wishint to follow this procedure may submit funds to the commission
office, indication preferences as to disposition.
World University Service is the chief avenue of student relief giving to
aid refugee students. The National Federation of Catholic College Students is
also able to transmit funds to appropriate channels. USNSA encourages your giving
through one of those two groups. World University Service has informed us that it
now has about $ 30,000. Major contributions so far recorded in New York, in
approximate figures and not differentiated between member and non- member schools,
are as follows:
Louisiana State University
University of So. California
University of Redlands
Cal Tech
Bryn Mawr
Miami University ( Ohio )
Vassar
Rollins College
Oberlin College
State College of Washington
Claremont
Chapman (enrollment 300)
UCLA
Long Beach State College
Yale University
Harvard University
Brown-Pembroke
Stephens College

1,850.00
587.00
1,000.00
6,000.00
898.00
500.00
2,156.00
1,000.00
576.00
1,664.00
570.00
1,000.00
500.00
500.00
6,000.00
2,000.00
1,313.00
500.00

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 104 -

This is not a complete list,


even of major contributions.
It is placed here to give an
index of the giving of some
institutions, and not tendered
as exhaustive.

Bradford Jr. College


Northwestern University
University of Illinois

- 4 495.00
3,000.00
2,000.00

Twenty-eight institutions have indicated to World University Service that


they can accept refugee students and provide financial aid. WUS estimates that
there are now firm offers of about 100 places. However, they note that particular
need lies for medical and engineering places.
The following addresses may be useful:
UNSA International Commission
142 Mt. Auburn Street
Cambridge 38, Massachusetts

National Federation of Catholic College


Trinity College
Washington, D.C

World University Service National Office, 20 West 40th Street, N. Y. 18, N.Y.
WUS Regional Offices:
1145 Massachusetts Avenue, Cambridge 38, Massachusetts
1001 Chestnut Street, Philadelphia 7, Pennsylvania
13 Auburn Avenue, Atlanta 3, Georgia
19 South La Salle Street, Chicago 3, Illinois
3012 Maple Avenue, Dallas 4, Texas
715 South hope Street, Los Angeles 17, California
813 S.W. 6th Avenue,
Portland 4, Oregon
Schools which have not done so are encourage to undertake emergency
fund drives for Hungarian student relief. For assistance contact a WUS
regional office at address at above.
In summary, U.S. schools may follow one of these courses:
(1) Raise funds, sending to USNSA for transmission to indicated point or
for use our Judgment, for relief or other purposes; USNSA may transfer
to WUS,
(2) Raise funds, sending to WUS or NFCCS, especially if moneys not
earmarked for administration, Hungarian committee, ect.
(3) Contact WUS regarding scholarship needs; obtain guarantee of tuition
from administration and provide funds to cover other needs; you may
communicate either to WUS or to USNS: on this matter.
(4) Continue to consider moral support of Hungarian students and
implications for freedom which their actions involved; but translation
of these sentiments to action most basis present need.
IV. USNSA CABLE
On 18 November USNSA sent the following two cables protesting widely
reported deportation of Hungarian students:
PRESIDENT DWIGHT D. EISENHOWER, WHIT HOUSE, WASHINGTON D.C.
USNSA PEPRESENTING 710,000 STUDENTS AND 311 COLLEGES AND UNIVERSITIES URGES
IMMEDIATE CLARIFICATION POSITION OF US GOVERMENT WITH RESPECT TO SOVIET DEPORTATION
OF HUNGARIAN STUDENTS STOP US GOVERNMENT MUST TAKE APPROPRIATE ACTION PROPER
EXERCISE OF MORAL POSITION THROUGH EFFECTIVE MECHANISMS STOP US STUDENTS MORE
EFFECTIVE UNITED URGING FREEDOM AND SAFETY OF HUNGARIAN STUDENTS THAN ANY PRIOR
STUDENT QUESTION STOP PLEASE REPLY USNSA THE MT AUBURN STREET CAMBRIDGE MASS
BRUCE LARKIN INTERNATIONAL VICE PRESENT
HARALD BAKKEN PRESENT
TO

COMMITTEE OF YOUTH ORGANIZATIONS OF USSR MOSCOW USSR

USNSA REPRESENT ING 710,000 STUDENTS AND 311 COLLEGES AND UNIVERSITIES URGENTLY
AND VEHEMENTLY PROTESTS DEPORATION OF HUNGARIAN STUDENTS FROM HUNGARY BY SOVIET
rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/ - 105 -

- 5 FORCES STOP EARIER REPORTS OF SOVIET OPPRESSION TELL TERRIBLE STORIES STOP
DEPORTATION EVEN MORE SCRRIFYING TO DEGREE ALMOST BEYOND COMPREHENSION! STOP
INSIST YOUR ORGANIZATION TAKE STAND BEFORE WORLD STOP SITUATION CRITICAL STOP
FAILURE TO ACT LEADS INEVITABLY AND JUSTIFIABLY TO COMPLETE ABSENCE OF TRUST AND
CONFIDENCE EITHER IN HUMANITY OF SOVIET STUDENTS OR REPRSENTATIVITY OF YOUR
ORGANIZATION STOP REPLY IMMEDIATELY NATSTUD CAMBRIDGE MASS
HARALD BAKKEN PRESENT
BRUCE LARKIN INTERNATIONAL VICE PRESENT
The following cable was sent to Eastern European national student organization:
US NATIOAL STUDENT ASSOCIATION REPRESENTING 710,000 US STUDENTS IN 311 COLLEGES
AND UNIVERSITIES CALLS ON YOUR ORANIZATION TO EXERT INFLUENCE IN BRINGING TO
HALT THE DEPORTATION OF HUNGARIAN STUDENTS FROM HUNGARY BY SOVIET TROOS STOP ALSO
REQUEST YOU QUESTION IUS STATEMENT REGARDING HUNGARIAN SITUTATION AS BEING
INCOMPLETE HYPOCRITICAL AND POLITICAL STOP FAILURE TO APPLY STATED PRINCIPLES
WOULD SUGGEST TO WORLD STUDENT COMMUNITY THAT YOUR ORGANIZATION NOT REPRESNTATIVE
PRESIDENT BAKKEN
VICE PRESIDENT BAKKEN
USNSA

28 November 1956
V

.COMMENTS
U.S. students have shown marked concern about these recent events. Students
courses in Hungarian universities have been disrupted; many students have chosen
to leave Hungary; the Hungarian Universities themselves were interrupted; Hungarian
students lack material necessities to study (although present reporters are that
distribution of funds in Hungary itself cannot be properly guaranteed and
administered).
But we wish to emphasize again that other cases of university suppression
and restriction of freedom exist and will be brought to our attention from time
to time. Perhaps they will not be so dramatic - they probably wont be. There
wont be so many newspaper headlines. Students alone may be concerned, not the
immediate fate of an entire country. But when that happens - as it may happen when
apartheid legislation is introduced into the parliament of the Union of South
Africa to segregate the open universities - anticipated for January - students
concern should be just as great as it has been in this crisis. Perhaps in other
cases money will not be involved, but rather legitimates and reasonable pressure
exerted from a strong moral position .Whatever form it takes, let us be aware
when it happens that the principle we follow is very much like the principle we
have worked from during these last few hectic weeks. The stakes are just as large.
USNSA wishes to thank the national unions and member schools which have
sent us their reactions, comment, and word of their doings.
We would like to hear from you soon.
Sincerely,
Bruce D. Larkin
International Vice-President

rSwfcsuf- rl&if;pmom;rsm;udk rlvtwdkif; jyefvnfdkufESdyfazmfjyonf/

- 106 -

- 107 -

rSjD irf;pmtkyrf sm;


(yxrwJG)
(1) OD;zkd;uGef;
- wpfjrdKUpDaewGmpDjcm;ukefjyD
(2) aunDydwf
- 1920 ausmif;om;oydwfukd,fawGU
(3) q&m[def
- oydwfacgif;aqmifwkdY\t"d|mef
(4) a'gufwmjrifhaqG
- &efukefwuodkvfausmif;om;rsm;or*
yxrqkH;Ou| ukdxGef;pdef
(5) ukd&m&Spf
- 1930 wuokdvfausmif;om;or* okdYpcJhonf
(6) OD;atmifZHa0
- oydwftoGifeJYtjrif
(7) armifqkyef
- trsKd;om;aeY orkdif;a&pD;aMumif;
(8) ukdwifh (ukd,fpm;) ukdxGef;az
- pdefayg[kdufpull;oydwf (ulSifoydwfarSmufausmif;om;)
(9) ndKjr
- uGsefawmfi&JacG; aqmif;yg;a&;pOfu
(10) ukdcifarmifav;
- &efukefwuokdvf acsmufjcm;cJhaom xkd (3) &uf
(11) a'gufwmjrifhaqG
- rEav;aumvdyfausmif;om;rsm; EkdifiHa&;vIyf&Sm;rI
(12) yD,mGefY
- [kdaeYwkef;u
(13) oydwfcif
- tif,m;u vmcJhonf
(14) aTjynfpkd;
- tkd;olMuD;
(15) vJhvJh0if;
- bk&m;aqmif;wef;u oydwfoH
(16) BudKUyifaumufom;
- tmabmfESpfrsdK;
(17) o&Jbat;
- oydwfukd,fawGU
(18) o&Jbat;
- yif;,aqmifokdY xrif;xkyfykdYpOfu
(19) b[def; (ayguf)
- ewftkd;uGJ
(20) odef;az
- ewftkd;uGJ
(21) odef;azjrifh
- wuokdvfy&0Pfukdausmf
(22) OD;oGif
- trsKd;om;wuokdvfzGifhyJGtcrf;tem; rdefYcGef;
(23) vlxka':trm
- usrqkHcJh&onf 1936 ta&;awmfykH
(24) wkd;wufa&; tkef;jrihf
- ESpf (50) qkdwm rMumvkdufyg
(25) wkd;wufa&; tkef;jrifh
- ausmif;om;eJY wkdYArm
(26) wif{ (Srf;jynf)
- Srf;-ArmaoG;pnf;a&;tp wuou
(27) ukdA[def;rS ukdpdefcdkokdYay;ykdYaom vufa&;rl&if;
(28) udkatmifqef;rS ukdpdefckdokdYay;ykdYaom vufa&;rl&if; (2) apmif
(29) ukdatmifqef;rS ukdjrpdefokdYay;pm
- t*Fvdyfvkd (4) apmif
(30) wwd,tMudrf AuouGefz&ifh bdwfMum;olrsm; pmtdwfpm&if;
(31) &J&Jawmuf oef;wif
- 1300jynfh ausmif;om;wkdufyGJ
(32) &J&Jawmuf oef;wif
- aoG;pnf;Mua[h
(33) ukdodef;atmif (ausmif;om;acgif;aqmif) - usaemfodcJhaom Akdvfatmifausmf
(34) wif;ukyfwifat;
- ausmif;om;vIyfSm;rI vGwfvyfa&;tkwfcsyfav;rsm;
- u -

(35) "rom&
(36) armifoefYpif (a';'&J)
(37) ausmfGefYrdk;
(38) armifxGef;oGif
(39) zsmykHpkd;
(40) rEav;ta&;awmfykH
(41) ocifpdefckd (vufa&;rl)
(42) ukdukd
(43) ukdukd (vufa&;rl)
(44) atmifqef;
(45) b[def;
(46) okyPu

- AkdvfatmifausmfeJYtwl qEjycJhonfhaeYu
- ausmif;om;wkdYaoG;ajruscJhpOfu
- Akdvfatmifausmfukd,fwkdifa&;cJhaom pmwpfyk'f
- cGyfa'gif;tvHatmufrSwkdufyGJ0ifcJhol
- atmifausmfpmay
- aejynfawmfvGwfvyfa&;
- avmifawmrJhta&;awmfykH&JU c&D;wpfaxmuf
- pmrwwfolyaysmufa&;rS NAdwdoQe,fcsJUawmfvSefa&;
- aqmif;yg;
- avmu0d[m&
- qif;&Jom;ypnf;rJhrsm;ESifhausmif;om;rsm;
- "rESifht"r

('kwd,wJG)
(1) ppfukdif;[efwif
- pmcsKyfpmwrf;rsm; (1-2-3)
(2) ppfukdif;[efwiff
- jrefrmEkdifiHawmfrSwfwrf; (1-2-3)
(3) ppfukdif;[efwif
- jrefrmhvGwfvyfa&;okdY (1-2-3)
(4) &JabmfvSrsdK;
- orkdif;0ifpmcsKyfpmwrf;rsm;
(5) a'gufwmoef;xGef;
- e,fvSnfh&mZ0if (y-'k-w)
(6) a'gufwmoef;xGef;
- acwfopf&mZ0if (y-'k-w)
(7) jrefrmhpG,fpkHusrf;
- twGJ (1) rS twGJ (15)
(8) jrefrmhpG,fpHkusrf; tESpfcsKyfrsm;
- 1987 rS 1995
(9) &efukefwuokdvf aT&wkpmapmif (ESpf 50) - twGJ (1)
(10) &efukefwuokdvf aT&wkpmapmif (ESpf 50) - twGJ (2)
(11) &efukefwuokdvf ESpf (50)
- (1920-70)
(12) &efukefwuokdvf pdef&wkpmapmif (75 ESpf) - twGJ (1)
(13) rdk;BudK;? Armhacwf? aMu;rHk owif;pmrsm; - 1945-1962
(14) tkd;a0*sme,frsm;
- &efukefwuokdvforkdif; (1920-70)
(15) tkd;a0r*Zif;
- 1947-48 rS 1960-61
(16) tkd;a0pmapmif aT&wkobif txl;xkwf
(17) tkd;a0 twGJ (1)? trSwf (5)
(18) tkd;a0 twGJ (1)? trSwf (7)
(19) tkd;a0 twGJ (5)? trSwf (1)
(20) The University Student's Union Magazine Vol: (2) -No: (1)
(21) The University Student's Union Magazine Vol: (4) -No: (1)
(22) The University Student's Union Magazine Vol: (4) -No: (5)
(23) aTwl*sme,frsm;
(24) rsKd;GefYr*Zif;rsm;
- c -

(25) Aef;armfwifatmif
(26) Aef;armfwifatmif
(27) wkdYArmtpnf;tkH;ordkif; jyKpka&;tzGJU
(28) wkdYArmtpnf;tkH;ordkif; jyKpka&;tzGJU
(29) OD;av;armif
(30) OD;av;armif
(31) orkdif;jzpf&yfrSef jyKpka&;tzGJU
(32) orkdif;jzpf&yfrSef jyKpka&;tzGJU
(33) &Jabmfaeatmif
(34) &Jabmfaeatmif
(35) wifxGef;atmif (jrefrmhtvif;)
(36) OD;atmifodef;[ef (0dZm-*kPfxl;)
(37) AkdvfcsKyfrdefYcGef;rsm;
(38) OD;ykav;
(39) okawoDjrifhxGef;
(40) wuodkvfae0if;
(41) atmifoef;
(42) atmifoef;
(43) pkaygif;
(44) tnMw&Jabmf
(45) arjrdKUcspfaqG
(46) wifpkd; (abm**kPf)
(47) AkdkvfcsKyfatmifqef;
(48) jrwfarmf
(49) odef;azjrifh
(50) odef;azjrifh
(51) odef;azjrifh
(52) odef;azjrifh
(53) vSuGefY
(54) vSuGefY
(55) ocifukd,fawmfrIdif;
(56) vlxka':trm
(57) 0d"l&ocifcspfarmif
(58) armifwifaT
(59) wkdufpkd;
(60) OD;bOD; (bDat)
(61) OD;zkd;usm;
(62) wwd,tBudrf AuouGefz&ifh (ykodrf)

- jreffrmEkdifiHorkdif;
- ukdvkdeDacwf jrefrmEkdifiHorkdif;
- wkdYArmtpnf;tkH; orkdif; (y)
- wkdYArmtpnf;tkH; orkdif; ('k)
- jrefrmEkdifiHorkdif; (y)
- jrefrmEkdifiHorkdif; ('k)
- jrefrmEkdifiHorkdif; (y^ 1958-62)
- jrefrmEkdifiHorkdif; ('k^ 1958-62)
- e,fcsJUtusOf;om; (y)
- e,fcsJUtusOf;om; ('k)
- jrefrmhEkdifiHa&;ESifh ocifbabmif;
- jrefrmEkdifiHorkdif;opf
- igwkdYAkdvfcsKyf bmvkyfcJhoenf; (y-'k-w)
- AkdvfcsKyftrGdKifokdYc&D;pOf
- AkdvfcsKyftrSwfw&
- atmifqef;
- atmifqef;rdom;pk
- AkdvfcsKyfatmifqef; twKywd
- arhaysmufr&aom atmifqef;
- jynfolcspfaom AkdvfcsKyf
- AkdvfcsKyf\ pD;yGm;a&; tjrif
- Armhpdefac:oH
- AkdvfcsKyfatmiffqef; EkdifiHa&;pD;yGm;a&;tjrif
- awmfvSefa&;umv EkdifiHa&;tawGYtMuHKrsm;
- taSUuae0ef;xGufonfhyrm
- ausmfjidrf;
- oydwfarSmufausmif;om;
- az-yk-Sdef
- MuHawmuajymaomorkdif;
- bGdKif;aumuf#Dum
- q&mBuD;ocifukd,fawmfrIdif;
- urmhvSnfhocifukd,fawmfrIdif;
- ocifukd,fawmfrIdif; olYpm? olYb0
- trsKd;om;ynm0efOD;zkd;usm;
- trsKd;om;aeYjzpfay:vmykH &mZ0if
- trsKd;om;aeY&mZ0if tusOf;csKyf
- ukdatmifqef;rdefYcGef;
- 8 -

(63) rEav;ta&;awmfykHrSwfwrf;
(64) jrbl;aumfrwD\tpD&ifcHpmESifhywfouf AuorScefYxm;tyfaom wuokdvfjyifqifa&;aumfrwDrSwfwrf;
(65) taSUOa&myArmausmif;om;rsm;aumfrwD - cGyfa'gif;pmapmif (1952)
(66) ppfukdif;[efwif
- vkH;0vGwfvyfa&;okdY
(67) ocifcspfarmif
- EkdifiHa&;a0zefcsufrsm;
(68) ocifAarmif
- 0HomEkta&;awmfykH
(69) wuokdvfpdefwif
- jrefrmhvGwfvyfa&;wkdufyGJESifh ocifApdef
(70) aTaoG;
- pdefrSefuif;tppf xif;jzpfcJhpOfu
(71) wkdufpkd;
- *sLAvDa[mjrifuGif;
(72) ausmfatmif
- or*tvHawmfatmuf0,f
(73) pHatmif
- nDGwfa&;\ta&;awmfykH
(74) aZ,smarmif
- puLjzLjyZmwf (c) ArmhEkdifiHa&;tajcae
(75) udktHhausmf
- 1980 ckESpf? r[m0dZmbJGU,lpmwrf;
(76) 0if;armifoef;
- ausmif;om;ta&;awmfyHk
(77) udkpdk;odrf;\ vufESdyfpufdkuf udk,fa&;&mZ0if
(78) cGyfa'gif;pmpOf (rwuo - 7 &uf? Zlvdkif)
(79) rsKd;cspfjynfolUygvDrefygwD (1^90)
(80) General Aung San
- Burma Challenge
(81) Mg Mg
- From Sangha to Laity Burmese Nationalist Movement
(1920-1940)

(82) U Nu
(83) Dr. Ba Maw

- Saturday's Son
- Breakthrough in Burma: Memoirs of a Revolution
(1939-1946)

(84) Dr. Htin Aung


- Modern Burmese History
(85) Htin Aung
- Stricken Peacock
(86) Maurice Collis
- Last and Fast in Burma
(87) G.E. Harvey
- Modern Burmese History
(88) Hugh Tinker
- Burmese Struggle of Indenpendence
(89) Dorthy Wooden
- State of Burma
(90) Robert Taylor
- Making of Burma
(91) M.A Rashid
- Report of Constitution Committee
(92) Aung San Suu Kyi
- Freedom From Fear
(93) Rangoon University Students' Union Constitution
(94) New Burma weekly
(95) Burma Gazetties - Vol: (1) to (24)
(96) Report of the Secretariat Incident Enquiry Committee

- C -

rSDjirf;aqmif;yg;rsm;
(1) ouf0if; - oxHkrD;yGm;
(2) oHrPd&Jabmfa[mif;wpk - 1946-47 ckESpfqDu wuodkvfausmif;om;oHrPdwyf
(3) 1953 rS 1962 cktxd pmGufpmwrf;? aMujimcsufrsm;
rSDjirf;pmtkyf-aemufqufwJG
1/ jirf; pmapmif- trSwfpOf (7) Zlvdkifv 2001? trSwfpOf (4) ar 2001
2/ a'gif;tdk;a0- (1^3) Mo*kwf 1997? (2^1) Zlvdkif? (1^2) Zlvdkif 1997
3/ atmifapmOD;- vGwfvyfa&;a&T&wk (yxr tBudrf)1998 Zefe0g&D
4/ wuodkvfae0if; jynfaxmifpkAdokum AkdvfcsKyfatmifqef; (yxrtBudrf 1997? arv)
5/ jr[ef AkdvfcskKyfatmifqef;{/fpmayvuf&m (1998? Zefe0g&Dv)
6/ ocifudk,fawmfrIdif;{/f vufa&G;pOfav;csKd;w&m (yxrtBudrf 1973? Zlvdkif)
7/ OD;Ek- ig;ESpf&moDArmjynf (1941-45) (yxrtBudrf 2002)
8/ wuodkvfESpfig;q,fjynfhpmapmif (1970)
9/ ausmfNidrf;-&JabmfoHk;usdyf yxrtBudrf (1938)
10/ '*kefwm,m zswfceJawGU&aomkyfykHvTmum;csyfrsm; (yxrtBudrf 1997 'DZifbmv)
11/ trsKd;om;aeYESifhtrsKd;om;ynma&;vIyf&Sm;rIUordkif;tusOf; (a&T&wkobif txl;xkwf (y^tBudrf? 11^1970)
12/ a&eHajrocifbwif 1300 jynfhESpf ta&;awmfykHrSwfwrf;
13/ armifrkef;atmif qJAif;Zlvdkif (odkU) ausmif;om;or*{/f tpOftvmudk azsmufzsufNcif; (1^3) Zlvdkif 2005
14/ tusOf;axmifxJrS tmZmenfrsm; (1999 {&m0wD)
15/ ArmjynfuGefNrLepfygwD&JU EkdifiHawmftmPmodrf;ydkufa&;vIyf&Sm;rIrsm; (5.8.89 txl;owif;pm&Sif;vif;yJG)
16/ wyfrawmfordkif; (y-twGJ? 1994 azazmf0g&Dv)? (yOrwGJ 1962-1974)
17/ atmifapmOD; (rIdif;&mNynfh) jrefrmEkdifiHausmif;om;vIyf&Sm;rIorkdif;tusOf; (w-tBudrf 1993 pufwifbm)
18/ &SpfpuefYNidrf pGefYvTwfol{/f&mZ0if (ar2006)
19/ cspfMunfa&;- twJG (4) Ekd0ifbm 2006
20/ wuodkvfaumvdyfr*Zif; 1939
21/ &efukefwuodkvfESpfvnfpmapmif twJG(3) trSwf(5) 1314 ck
22/ vlxka':trm 83 ESpfajrmuf txdrf;trSwf (y^tBudrf? Ekd0ifbm 29? 1998)
23/ a'gufwmoef;xGef; igajymcsiforQightaMumif; (y^tBudrf? 2001 ar)
24/ Nidrf;csrf;pGmtwl,OfwGJaexdkifa&; rl0g'rSonf ppfrSef aomNynfaxmifpkpepfqDodkY
25/ &efukefwuodkvfausmif;om;or* pdef&wk (wuo) 75 ESpf 2006
26/ tifwmeufpmrsufESm- 'DADowif;Xme? {&m0wDowif;Xme (b0kyfyHkvTm)? acwfNydKifowif;Xme? jrefrmowif;
qufoG,fa&;enf;ynm (bDtdkifwD)? 0DuDyD'D,m? atatyDyD? ol&d,

- i -

You might also like