LIGJI Nr.

03/L-006

PR PROCEDURN KONTESTIMORE

Kuvendi i Republiks s Kosovs,

N baz t nenit 65 pika (1) t Kushtetuts s Republiks s Kosovs,

Me qllim t krijimit t dispozitave ligjore pr zgjedhjen e kontesteve nga marrdhniet juridiko civile t personave fizik dhe juridik nga ana e gjykatave civile, si dhe

Me qllim t ndrtimit t nj sistemi ligjor t zgjedhjes s kontesteve civile n prputhje me standardet ndrkombtare,

Miraton kt LIGJ PR PROCEDURN KONTESTIMORE

PJESA E PAR

DISPOZITAT E PRGJITHSHME

KREU I

Neni l

Me Ligjin pr procedurn kontestimore caktohen rregullat procedurale n baz t t cilave gjykata i shqyrton dhe i zgjidh kontestet nga marrdhniet juridiko-civile t personave fizik dhe juridik, po q se me ligj t posam nuk sht prcaktuar ndryshe.

Neni 2

2.1 N procedur kontestimore gjykata vendos brenda kufijve t krkesave q jan parashtruar nga palt ndrgjyqse.

2.2 Gjykata i zbaton rregullat e t drejts materiale sipas muarjes s saj dhe nuk sht e lidhur me thniet e palve q kan t bjn me t drejtn materiale.

2.3 Gjykata nuk mund t refuzoj shqyrtimin dhe vendosjen mbi krkesat q jan n kompetencn e saj.

2.4 Pala duhet t ket interes juridik pr padin dhe pr veprimet procedurale tjera q mund t kryhen n procedur.

Neni 3

3.1 Palt mund t disponojn lirisht me krkesat juridiko-civile q i kan para-shtruar gjat procedurs.

3.2 Palt mund t heqin dor nga krkesat e tyre, ta njohin krkesn e pals kundrshtare si dhe t bjn ujdi (pajtim) gjyqsor lidhur me kontestin e tyre.

3.3 Gjykata nuk do t'i miratoj disponimet e palve q jan n kundrshtim me:

a) rendin juridik;

b) dispozitat ligjore;

c) rregullat e moralit publik.

Neni 4

4.1 Gjykata vendos pr krkespadin pas shqyrtimit t shtjes juridike n seanc t drejtprdrejt dhe publike.

4.2 Ndryshe nga dispozita e paragrafit 1 t ktij neni, gjykata vendos pr krkespadin n baz t veprimeve procedurale te

shkruara dhe provave t administruara n mnyr jo t drejtprdrejt, po q se kjo prcaktohet me ligj.

4.3 Gjykata e shqyrton shtjen n seanc jopublike vetm n rastet e prcaktuara me ligj.

Neni 5

5.1 Gjykata do t'i jep mundsi secils pal q t deklarohet rreth krkesave dhe thnieve t pals kundrshtare.

5.2 Vetm n rastet e prcaktuara me kt ligj gjykata ka drejt q t vendos mbi krkesn pr t ciln pals kundrshtare nuk i sht dhn mundsia q t deklarohet.

Neni 6

6.1 Procedura kontestimore zhvillohet n gjuhn q sht n prdorim zyrtar n gjykat.

6.2 Palt dhe pjesmarrsit e tjer n procedur, t cilt nuk e kuptojn apo nuk e flasin gjuhn q sht n prdorim zyrtar n gjykat kan t drejt q t prdorin gjuhn e vet apo gjuhn q e kuptojn.

Neni 7

7.1 Palt kan pr detyr t paraqesin t gjitha faktet mbi t cilat i mbshtesin krkesat e veta dhe t propozojn prova me t cilat konstatohen faktet e tilla.

7.2 Gjykata sht e autorizuar ti vrtetoj edhe faktet t cilat palt nuk i kan paraqitur si dhe ti marr edhe provat t cilat palt nuk i kan propozuar, vetm po q se nga rezultati i shqyrtimit dhe i t provuarit del prfundimi se palt kan pr qllim disponimin me krkesat me t cilat nuk mund te disponojn lirisht (t prcaktuar n nenin 3 paragrafi 3 t ktij ligji), n qoft se me ligj nuk sht prcaktuar ndryshe.

7.3 Gjykata nuk mund ta bazoj vendimin e vet n faktet dhe provat lidhur me t cilat palve nuk u sht dhn mundsia q t deklarohen.

Neni 8

8.1 Se cilat fakte do t'i konsideroj t provuara e cilat jo, vendos vet gjykata n baz t muarjes me ndrgjegje, e t kujdesshme t provave, por edhe n baz te rezultatit t gjith procedimit.

8.2 Gjykata me ndrgjegje dhe me kujdes e mon 'do prov ve e ve dhe t gjitha provat s bashku.

Neni 9

Palt ndrgjyqse, ndrhyrsit si dhe prfaqsuesit e tyre kan pr detyr q para gjykats t flasin t vrtetn dhe t'i shfrytzojn me ndrgjegje t drejtat qe u jan njohur me kt ligj.

Neni 10

10.1 Gjykata ka pr detyr t prpiqet q procedura t zhvillohet pa zvarritje dhe me sa m pak shpenzime, si dhe t bj t pamundur do shprdorim t s drejtave procedurale q u takojn palve sipas ktij ligji.

10.2 Po q se palt, ndrhyrsit, prfaqsuesit ligjor apo me prokur t tyre, me qllim q t'i dmtojn t tjert, q sht n kundrshtim me zakonet e mira, mirbesimin dhe ndrgjegjen, i shprdorojn t drejtat qe u jan njohur me kt ligj, gjykata kundr tyre do t caktoj dnime me t holla ose masa t tjera ligjore.

10.3 Nse palt, ndrhyrsit, prfaqsuesit ligjor ose prfaqsuesit e autorizuar vazhdimisht i shprfillin urdhrat e gjykats, dshtojn t ofrojn informacion sipas mandatit n kt ose n ndonj ligj tjetr n fuqi, ose dshtojn t paraqiten n seancat e caktuara, me qllim q ta vonojn procedimin e lnds, gjykata mund t urdhroj gjoba n t holla ose t zbatoj masa t tjera t prcaktuara me ligj.

Neni 11

11.1 Paln q nuk sht e prfaqsuar nga avokati, gjykata e udhzon se cilat veprime procedurale mund t'i kryej, sa her q konstaton se ajo nga padijenia nuk i shfrytzon t drejtat procedurale q i takojn sipas ktij ligji.

11.2 Gjykata duhet ta udhzoj edhe paln qe sht e prfaqsuar nga avokati pr veprimet procedurale, kur konsideron se prfaqsuesi nuk sht duke e kryer punn n mnyr profesionale.

Neni 12

Procedura e shkalls s par, si rregull, prbhet prej dy seancave gjyqsore:

a) seancs prgatitore;

b) seancs pr shqyrtim kryesor t shtjes.

Neni 13

13.1 Kur vendimi i gjykats varet nga zgjidhja paraprake e shtjes se a ekziston ndonj e drejt subjektive apo marrdhnie juridike, e lidhur me t ende nuk ka marr vendim, gjykata apo organi tjetr kompetent (shtja paraprake), ather gjykata ka tagr q vet ta zgjidh shtjen e till, n qoft se me dispozita t veanta nuk sht

caktuar ndryshe.

13.2 Vendimi i gjykats mbi shtjen paraprake ka efekt juridik vetm n procedimin n t cilin sht zgjidhur shtja e ktill.

Neni 14

N procedurn kontestimore gjykata, n pikpamje t ekzistimit t veprs penale dhe t prgjegjsis penale t kryersit, sht e lidhur me aktgjykimin e forms s prer t gjykats penale, me t cilin i pandehuri sht shpallur fajtor.

Neni 15

15.1 N procedurn e shkalls s par dhe procedurn sipas propozimit pr prsritjen e procedurs, vepron gjyqtari individual (i vetm).

15.2 N procedurn e shkalls s dyt dhe procedurn sipas revizionit vepron trupi gjykues prej tre gjykatsve.

15.3 Caktimin e kompetencs territoriale dhe zgjidhjen e konfliktit pr kompetenc e bn trupi gjykues prej tre gjykatsve.

Neni 16

Po q se pr veprimet procedurale t caktuara nuk sht prcaktuar me ligj forma n t ciln kryhen, ather palt ndrgjyqse i kryejn ato me shkrim jasht seancs ose gojarisht n seanc.

K REU II

KOMPETENCA E GJYKATS

1. Dispozitat e prbashkta

Neni 17

17.1 Gjykata sipas detyrs zyrtare, menjher pas marrjes s padis, duhet t konstatoj se a sht kompetente pr procedimin e shtjes q i sht paraqitur.

17.2 Ky vlersim i kompetencs bhet n baz te thnieve n padi dhe n baz t fakteve q i ka t njohura vet gjykata.

17.3 N qoft se gjat procedimit t shtjes ndryshohen rrethanat mbi t cilat sht mbshtetur kompetenca e gjykats, gjykata e cila ka qen kompetente n momentin e paraqitjes s padis mbetet edhe m tutje kompetente, prkundrejt faktit se ndryshimet e tilla e bjn kompetente gjykatn tjetr t llojit t njjt.

Neni 18

18.1 Gjykata, sipas detyrs zyrtare, gjat gjith procedurs kujdeset nse zgjidhja e kontestit hyn ose jo n kompetencn gjyqsore.

18.2 Kur gjykata gjat procedimit t shtjes konstaton se pr zgjidhjen e kontestit nuk sht kompetente gjykata vese ndonj organ shtetror tjetr, do t shpallet inkompetente, do t'i shpall t pavlefshme t gjitha veprimet procedurale te kryera dhe do ta hedh posht padin q i sht paraqitur.

18.3 Kur gjykata gjat zhvillimit t procedurs konstaton se pr zgjidhjen e kontestit nuk sht kompetente gjykata e vendit, do t shpallet inkompetente, do t'i anuloj veprimet procedurale t kryera dhe do ta hedh posht padin. Mirpo, gjykata nuk do t veproj ashtu nse kompetenca e gjykats s vendit ton varet nga plqimi i t paditurit, e i padituri e ka dhn plqimin e vet.

Neni 19

Secila gjykat gjat gjith procedurs s shkalls s par, sipas detyrs zyrtare kujdest pr kompetencn e vet lndore.

Neni 20

20.1 Po q se palt pr zgjidhjen e kontestit t caktuar e kan

kontraktuar arbitrazhin, gjykata, t cils i sht paraqitur padia pr t njjtin kontest midis palve t njjta, sipas prapsimit t pals s paditur do t shpallet inkompetente, do t'i anuloj veprimet e kryera n procedur dhe do ta hedh posht padin. Gjykata nuk vepron kshtu vetm po q se konstaton se kontrata mbi arbitrazhin nuk sht e vlefshme, se ka pushuar vlefshmria e saj apo se nuk mund t realizohet.

20.2 Prapsimi nga paragrafi l i ktij neni i padituri mund ta parashtroj m s voni me an t prgjigjjes ne padi.

Neni 21

21.1 Deri sa t merret vendimi mbi shtjen kryesore gjykata me an t aktvendimit do ta prfundoj procedurn kontestimore, n qoft se konstaton se procedura do t duhej te zhvillohej sipas rregullave t procedurs jokontestimore. Pasi t bhet i forms s prer aktvendimi n fjal, procedura do t vazhdoj t zhvillohet sipas rregullave t procedurs jokontestimore n gjykatn kompetente.

21.2 Veprimet procedurale t kryera nga gjykata kontestimore (kqyrja direkt, ekspertiza, dgjimi i dshmitareve etj.), si dhe vendimet q i ka marr kjo gjykat, nuk jan t pavlefshme vetm sepse jan kryer n procedimin kontestimor dhe nuk do te kryhen rishtas.

Neni 22

22.1 Gjykata mund t shpallet jokompetente n pikpamje territoriale

vetm sipas prapsimit t pals s paditur t parashtruar me an t prgjegjs n padi.

22.2 Mbi prapsimin nga paragrafi l i ktij neni gjykata vendos m s voni n seancn prgatitore, prkatsisht n seancn e par pr shqyrtimin kryesor, po q se seanca prgatitore nuk sht mbajtur.

22.3 Gjykata mund t shpallet inkompetente n pikpamje territoriale, sipas detyrs zyrtare, vetm kur ekziston kompetenca territoriale ekskluzive e ndonj gjykate tjetr, por me s voni deri ne momentin e paraqitjes s prgjigjjes n padi.

Neni 23

23.1 Pasi t bhet i forms s prer aktvendimi mbi inkompetencn (nenet 20 dhe 22 t ktij ligji), gjykata pa vones, e m s voni brenda afatit prej tri ditsh, do t'ia drgoj lndn gjykats e cila sipas mendimit te saj sht kompetente.

23.2 Gjykata t cils i sht drguar lnda do ta procedoj shtjen juridike sikurse procedimin ta kishte filluar pran saj.

23.3 Veprimet procedurale t kryera nga gjykata inkompetente (kqyrja n vend, ekspertimi, dgjimi i dshmitarve etj.) nuk jan t pavlefshme vetm nga shkaku se i ka kryer gjykata inkompetente dhe nuk ka nevoj q prsri t kryhen.

Neni 24

24.1 Nse qoft se gjykata t cils i sht drguar lnda konsideron se sht kompetente pikrisht gjykata q ia ka drguar lndn, ose ndonj gjykat tjetr, ather ajo do t'ia drgoj lndn, brenda afatit prej tri ditsh, gjykats q duhet ta zgjidh kt konflikt kompetence. Gjykata t cils i sht drguar lnda nuk vepron kshtu vetm kur konstaton se ajo i sht drguar pr shkak t gabimit t hapur, kurse sht dashur t'i drgohet ndonj gjykate tjetr, n t cilin rast lndn do t'ia drgoj gjykats tjetr dhe pr ket gj do ta njoftoj gjykatn q ia ka drguar lndn.

24.2 N qoft se sipas ankess kundr aktvendimit t gjykats s shkalls s par, me t cilin ajo sht deklaruar e inkompetencs territoriale, vendimin e ka marr gjykata e shkalls s dyt, ather ky vendim, n pikpamje t kompetencs e obligon edhe gjykatn t cils i sht drguar lnda, n qoft se gjykata e shkalls se dyt, q e ka marr vendimin sipas ankess, sht kompetente pr t zgjidhur konfliktin lidhur me kompetencn midis ktyre dy gjykatave.

24.3 Vendimi i gjykats s shkalls s dyt mbi inkompetencn lndore t gjykats s shkalls s par e obligon do gjykat t cils i drgohet m von lnda e njjt, n qoft se gjykata e shkalls s dyt sht kompetente pr zgjidhjen e konfliktit lidhur me kompetencn midis ktyre dy gjykatave.

Neni 25

25.1 Konfliktin lidhur me kompetencn midis gjykatave te llojit t njjt e zgjidh gjykata q sht m e lart dhe e prbashkt pr gjykatat n konflikt.

25.2 Konfliktin lidhur me kompetencn midis gjykatave t llojit te ndryshm e zgjidh Gjykata Supreme e Kosovs.

Neni 26

26.1 Mbi konfliktin lidhur me kompetencn mund t vendoset edhe kur palt nuk jan deklaruar me prpara lidhur me kompetencn.

26.2 Pr derisa t mos zgjidhet konflikti lidhur me kompetencn, gjykata t cils i sht drguar lnda, ka pr detyr t'i kryej ato veprime procedurale pr t cilat ekziston rreziku i shtyrjes.

26.3 Kundr aktvendimit me t cilin vendoset mbi konfliktin lidhur me kompetencn nuk lejohet ankimi.

Neni 27

Secila gjykat kryen veprime procedurale brenda territorit te vet, por prjashtimisht, pr shkaqe t arsyeshme, gjykata mund t kryej veprime t caktuara edhe n territorin e gjykats tjetr. Pr kt gj njoftohet gjykata n territorin e s cils do te kryhet veprimi apo sht kryer veprimi.

2. Kompetenca e gjykatave n kontestet me element ndrkombtar

Neni 28

28.1 N pikpamje t kompetencs s gjykatave tona pr zgjidhjen e kontesteve t shtetasve t huaj, q gzojn t drejtn e imunitetit dhe pr zgjidhjen e kontesteve t shteteve t huaja dhe t organizatave ndrkombtare, vlejn rregullat e s drejts ndrkombtare.

28.2 Gjykata e vendit sht kompetente pr zgjidhjen e kontestit kur kompetenca e saj n kontestin me element ndrkombtar sht caktuar shprehimisht me an t ligjit apo me an t kontrats ndrkombtare

28.3 N qoft se n ligjin ton, apo n kontratn ndrkombtare nuk ka dispozita decidive pr kompetencn e gjykats s vendit pr llojin e caktuar te kontesteve, gjykata e vendit sht kompetente t gjykoj n llojin e till t kontesteve edhe kur kompetenca e saj rezulton nga dispozitat e ktij ligji mbi kompetencen territoriale te gjykats s vendit.

3. Kompetenca lndore

Neni 29

N procedur kontestimore gjykatat gjykojn brenda kufijve t kompetencs s vet lndore t caktuar me ligj.

4. Prcaktimi i vlers s objektit t kontestit

Neni 30

30.1 Paditsi ka pr detyr q, n kontestet pasurore-juridike, n padi ta prcaktoj vlern e objektit t kontestit. Si vler e objektit t kontestit merret parasysh vetm vlera e krkess kryesore.

30.2 Kamatat, shpenzimet procedurale, penalitetet e kontraktuara dhe krkesat tjera ankesore, nuk merren parasysh n qoft se nuk prbejn krkes kryesore.

Neni 31

N qoft se krkesa ka t bj me dhniet e ardhshme q prsriten, vlera e objektit t kontestit llogaritet sipas shums totale t tyre, por jo m tepr se deri n shumn q i prgjigjet shums totale t dhnieve pr nj koh m s shumti prej pes vjetsh.

Neni 32

32.1 N qoft se nj padi e ngritur kundr nj t padituri prfshihen disa krkesa q mbshtetn n t njjtn baz faktike dhe juridike, ather vlera e objektit t kontestit caktohet sipas shums s prgjithshme t vlers s t gjitha krkesave.

32.1 N qoft se krkesat n padi rezultojn nga baza t ndryshme, apo n qoft se jan ngritur kundr disa t paditurve, vlera e objektit te kontestit caktohet sipas vlers s secils krkes ve e ve.

Neni 33

Kur kontesti ka t bj me ekzistimin e raportit t mditjes apo t qiras, ose me raportin e shfrytzimit te baness apo t lokaleve t puns, vlera e kontestit llogaritet sipas shums njvjeare t mditjes, respektivisht t qiras, prve n qoft se sht fjala pr raportin e mditjes apo t qiras q vlen pr koh m t shkurtr t kontraktuar.

Neni 34

N qoft se me padin krkohet vetm dhnia e siguris pr ndonj krkes apo pr vendosjen e s drejts s pengut, vlera e objektit t kontestit caktohet sipas shums s krkess q duhet siguruar. N qoft se objekti i pengut ka vler m t vogl se krkesa q duhet siguruar, si vler e objektit t kontestit do te merret vlera e objektit t pengut.

Neni 35

35.1 N qoft se krkespadia nuk ka t bj me t holla, por paditsi n padin e tij thekson se pranon q n vend t prmbushjes s krkespadis t marr shumn e caktuar t t hollave, ather si vler e objektit t kontestit do te merret kjo shum.

35.2 N raste t tjera, kur krkespadia nuk ka t bj me te holla, vendimtare do t jet vlera e objektit te kontestit t ciln e ka treguar paditsi n padin e tij.

Neni 36

N qoft se paditsi nuk e ka prmendur fare vlern e objektit t kontestit n padin e paraqitur n gjykat, apo n qoft se ai vlern e till e ka caktuar tepr t lart apo shum m t vogl se q sht ajo realisht, ather gjykata sipas detyrs zyrtare, apo sipas prapsimit t pals s paditur, m s voni n seancn prgatitore, e nse kjo nuk sht mbajtur, ather n seancn pr shqyrtimin kryesor t shtjes juridike, por para se t filloj shqyrtimi i shtjes kryesore, shpejt dhe n mnyr t prshtatshme do ta caktoj, prkatsisht do ta verifikoj saktsin e vlers s treguar n padi nga paditsi. N rast t ktill gjykata vendos me aktvendim kundr t cilit nuk lejohet ankimi.

5. Kompetenca territoriale

a)

Kompetenca e prgjithshme territoriale

Neni 37

37.1 N qoft se me ligj nuk sht caktuar kompetenca ekskluzive territoriale e ndonj gjykate tjetr, pr procedimin e shtjes sht kompetente gjykata e kompetencs s prgjithshme pr paln e paditur.

37.2 N rastet e prcaktuara me kt ligj, pr procedimin e shtjes sht kompetente, prpos gjykats s kompetencs s prgjithshme territoriale edhe gjykata tjetr e caktuar.

Neni 38

38.1 Pr procedimin e shtjes juridike sht e kompetencs s prgjithshme territoriale gjykata n territorin e t cils i padituri e ka vendbanimin.

38.2 N qoft se i padituri nuk ka vendbanim, e kompetencs s prgjithshme territoriale sht gjykata n territorin e t cils i padituri e ka vendqndrimin.

38.3 N qoft se i padituri, prpos vendbanimit e ka edhe vendqndrimin n ndonj vend tjetr, kurse sipas rrethanave t rastit konkret mund t supozohet se ktu do te qndroj pr nj koh t gjat, e kompetencs s prgjithshme territoriale sht edhe gjykata e vendqndrimit t pals s paditur.

Neni 39

39.1 Pr gjykimin n kontestet kundr Kosovs, njsis s vetqeverisjes lokale, si dhe formave tjera t organizimit territorial, e kompetencs s prgjithshme territoriale sht gjykata n territorin e s cils ndodhet selia e kuvendit t saj.

39.2 Pr gjykimin n kontestet kundr personave juridik t tjer e kompetencs s prgjithshme territoriale sht gjykata n territorin e t cils ndodhet selia e tyre e regjistruar.

Neni 40

Pr gjykimin n kontestet kundr qytetarit t Kosovs q banon vazhdimisht n botn e jashtme, e kompetencs s prgjithshme territoriale sht gjykata e vendbanimit t tij t fundit n Kosov.

b) Kompetenca e veant territoriale

b.1. Kompetenca territoriale ekskluzive

Kompetenca n kontestet lidhur me sendet e paluajtshme

Neni 41

41.1 Pr gjykim n kontestet lidhur me pronsin dhe t drejtat sendore t tjera mbi sendet e paluajtshme, n kontestet pr shkak t pengim posedimit mbi sendin e paluajtshm, si dhe n kontestet nga raportet e qiradhnies s paluajtshmris, ose nga kontratat pr shfrytzimin e banesave apo t lokaleve t puns, sht ekskluzivisht kompetente gjykata n territorin e t cils ndodhet paluajtshmria.

41.2 Po q se paluajtshmria shtrihet n territorin e disa gjykatave, pr procedim t shtjes sht kompetente donjra nga to.

Kompetenca n kontestet lidhur me mjetin e fluturimit

Neni 42

42.1 N qoft se pr procedimin e shtjes n kontestin lidhur me t drejtn e pronsis apo t drejtave sendore t tjera mbi mjetin e fluturimit si dhe n kontestet nga raporti i qiradhnies s mjetit t fluturimit sht kompetente gjykata e Kosovs, ekskluzivisht sht kompetente n pikpamje territoriale gjykata n territorin e s cils mbahet regjistri n t cilin sht regjistruar mjeti i fluturimit.

42.2 N qoft se pr kontestin pr shkak t pengim posedimit n mjetin e fluturimit nga paragrafi l i ktij neni sht kompetente gjykata n Kosov, e kompetencs territoriale, prve gjykats n territorin e t cils mbahet regjistri n t cilin sht regjistruar mjeti i fluturimit, sht edhe gjykata n territorin e s cils sht br pengimi.

Kompetenca pr kontestet n procedurn prmbaruese dhe t falimentimit

Neni 43

Pr procedimin e kontesteve q lindin gjat dhe lidhur me procedurn e prmbarimit gjyqsor apo administrativ, gjegjsisht gjat dhe lidhur me procedurn e falimentimit, n pikpamje territoriale sht ekskluzivisht kompetente vetm gjykata n territorin e s cils ndodhet gjykata, e cila sht duke zhvilluar procedurn prmbaruese apo t falimentimit, gjegjsisht gjykata n territorin e s cils sht duke u kryer prmbarimi administrativ.

b.2. Kompetenca territoriale e zgjedhur

Kompetenca n kontestet martesore

Neni 44

Pr gjykim n kontestet pr konstatimin e ekzistimit apo t mosekzistimit t martess, pr anulimin e martess apo zgjidhjen e saj, kompetente sht, pr-pos gjykats s kompetencs s prgjithshme territoriale, edhe gjykata n territorin e s cils bashkshortt kan pasur vendbanimin e fundit t prbashkt.

Kompetenca ne kontestet pr vrtetimin apo kundrshtimin e

atsis apo amsis

Neni 45

N kontestet pr vrtetimin ose kundrshtimin e atsis apo amsis fmija mund t ngrej padi qoft n gjykatn e kompetencs s prgjithshme territoriale qoft n gjykatn n territorin e s cils e ka vendbanimin apo vendqndrimin.

Kompetenca n kontestet pr ushqimin ligjor

Neni 46

Pr zgjidhjen e kontesteve sht personi q krkon gjykats s kompetencs n territorin e s cils vendqndrimin.

lidhur me alimentacionin, po q se padits alimentacion, sht kompetente, prpos s prgjithshme territoriale, edhe gjykata paditsi e ka vendbanimin, gjegjsisht

Kompetenca n kontestet pr shprblimin e dmit

Neni 47

47.1 Pr gjykim n kontestet lidhur me prgjegjsin jokontraktuale pr demin, prve gjykats s kompetencs s prgjithshme territoriale, sht kompetente edhe gjykata n territorin e s cils

sht kryer veprimi dmtues apo gjykata n territorin e s cils ka lindur pasoja e dmtimit.

47.2 N qoft se dmi sht shkaktuar pr shkak t vdekjes apo t lndimit t rnd trupor, kompetente sht, prpos gjykats nga paragrafi l i ktij neni, edhe gjykata n territorin e s cils paditsi e ka vendbanimin, respektivisht vendqndrimin e vet.

47.3 Dispozitat e paragrafve l dhe 2 t ktij neni do t aplikohen edhe n kontestet sipas padive civile kundr shoqrive t sigurimit pr shprblimin e dmit personave t tret n baz t dispozitave mbi prgjegjsin direkte t tyre, kurse dispozita e paragrafit l t ktij neni edhe n kontestet lidhur me krkesat e regresit n baz t shprblimit t dmit kundr debitorve te regresit.

Kompetenca n kontestet pr mbrojtjen e s drejts n baz t garancis s prodhuesit

Neni 48

Pr gjykim n kontestet pr mbrojtjen e s drejts n baz t garancis shkresore kundr prodhuesit q e ka dhn garancin sht kompetente, prpos gjykats s kompetencs s prgjithshme territoriale pr t paditurin, edhe gjykata me kompetenc t prgjithshme territoriale pr shitsin, i cili gjat shitjes s sendit ia ka dorzuar blersit garancin shkresore t prodhuesit.

Kompetenca n kontestet nga marrdhnia e puns

Neni 49

N qoft se n kontestin nga marrdhnia e puns padits sht puntori, pr gjykim sht kompetente, prpos gjykats s kompetencs s prgjithshme territoriale pr t paditurin, edhe gjykata n territorin e s cils kryhet puna ose sht kryer, respektivisht gjykata n territorin e s cils puna sht dashur t kryhet, si dhe gjykata n territorin e s cils sht themeluar marrdhnia e puns.

Kompetenca sipas vendit t pagess

Neni 50

Pr gjykim n kontestet e poseduesit t kambialit apo t ekut kundr nnshkruesit sht kompetente, prpos gjykats s kompetencs s prgjithshme territoriale, edhe gjykata e vendit t pagess.

Kompetenca sipas vendit ku ndodhet njsia e personit juridik

Neni 51

Pr gjykimin e shtjes n kontestet kundr personit juridik, njsia e t cilit ndodhet jasht selis s tij, n qoft se kontesti rezulton nga

marrdhnia juridike e ksaj njsie t personit juridik, prpos gjykats s kompetencs s prgjithshme territoriale sht kompetente edhe gjykata n territorin e s cils ndodhet ajo njsi e personit juridik.

Kompetenca n kontestet pr shkak t pengim-posedimit mbi sendin e luajtshm

Neni 52

Pr zgjidhjen e kontesteve pr shkak t pengim-posedimit mbi sendet e luajtshme sht kompetente, prpos gjykats s kompetencs s prgjithshme territoriale, edhe gjykata n territorin e s cils sht br pengimi.

Kompetenca n kontestet nga marr dhniet kontraktuese

Neni 53

N kontestet pr vrtetimin e ekzistimit apo mosekzistimit t kontrats, pr prmbushjen apo zgjidhjen e kontrats, si dhe n kontestet pr zhdmtime t shkaktuar nga mos prmbushja e kontrats, prpos gjykats s kompetencs s prgjithshme territoriale, e kompetencs territoriale sht edhe gjykata e vendit ku sipas marrveshjes s palve kontraktuese i padituri ka detyr ta prmbush kontratn.

Kompetenca n kontestet nga marrdhniet trashgimore-

juridike

Neni 54

Gjersa procedura trashgimore t mos prfundoj me vendim t forms s prer, pr gjykim n kontestet nga marrdhniet trashgimore-juridike, si dhe n kontestet lidhur me krkesat e kreditorve ndaj trashgimlnsit, prpos gjykats s kompetencs s prgjithshme territoriale, e kompetencs territoriale sht edhe gjykata n territorin e s cils ndodhet gjykata q zbaton procedurn trashgimore.

c). Kompetenca territoriale ndihmse

Kompetenca pr bashkndrgjyqsit

Neni 55

N qoft se me nj padi jan paditur disa persona (neni 265 paragrafi l i ktij ligji), kurse pr ta nuk ekziston kompetenca territoriale e s njjts gjykat, kompetente sht gjykata e cila sht gjykat e shtjes me kompetenc territoriale pr nj nga t paditurit, e n qoft se midis tyre ka obligues kryesor dhe aksesor, gjykata q sht e kompetencs territoriale pr ndonjrin nga obliguesit kryesor.

Kompetenca n kontestet martesore

Neni 56

Po q se n kontestet martesore gjykata e vendit ton sht kompetente nga shkaku se bashkshortt e kan pasur vendbanimin e fundit t prbashkt n Kosov, gjegjsisht nga shkaku se paditsi e ka vendbanimin n Kosov, kompetente n pikpamje territoriale sht gjykata n territorin e s cils bashkshortt e kan pasur vendbanimin e fundit t prbashkt, prkatsisht gjykata n territorin e s cils paditsi e ka vendbanimin.

Kompetenca n raportet pasurore-juridike te bashkshortve

Neni 57

Po q se n kontestet lidhur me raportet pasurore-juridike t bashkshortve sht kompetente gjykata e vendit ton nga shkaku se pasuria e bashkshortve ndodhet n Kosov, ose nga shkaku se paditsi n kohn e paraqitjes s padis e ka vendbanimin apo vendqndrimin n Kosov, e kompetencs territoriale sht gjykata n territorin e t cils paditsi e ka vendbanimin apo vendqndrimin n kohn e paraqitjes s padis.

Kompetenca n kontestet pr vrtetimin apo kundrshtimin e amsis apo atsis

Neni 58

Po q se n kontestet pr vrtetimin e amsis apo atsis sht kompetente gjykata e vendit ton nga shkaku se paditsi e ka vendbanimin n Kosov, e kompetencs territoriale sht gjykata n territorin e t cils paditsi e ka vendbanimin.

Kompetenca n kontestet pr ushqimin ligjor

Neni 59

59.1 Po q se n kontestet me element ndrkombtar pr ushqimin ligjor gjykata e vendit ton sht kompetente nga shkaku se paditsi e ka vendbanimin n Kosov, e kompetencs territoriale sht gjykata n territorin e s cils paditsi e ka vendbanimin.

59.2 Po q se kompetenca e gjykats s vendit ton ekziston nga shkaku se i padituri e ka pasurin, nga e cila mund t realizohet ushqimi ligjor n Kosov, ather e kompetencs territoriale sht gjykata n territorin e s cils ndodhet pasuria e t paditurit.

Kompetenca pr personat pr te cilt ne Kosov nuk ekziston gjykate e kompetencs territoriale

Neni 60

60.1 Padia me krkesa pasurore-juridike kundr personit pr t cilin n vendin ton nuk ka gjykat t kompetencs territoriale mund t'i paraqitet secils gjykat n territorin e s cils ndodhet fardo pasurie e tij apo sendi q krkohet me padi.

60.2 Po q se ekziston kompetenca e gjykats s vendit ton nga shkaku se detyrimi sht krijuar gjat kohs s qndrimit t t paditurit n Kosov, ather e kompetencs territoriale sht gjykata n territorin e s cils sht krijuar detyrimi lidhur me t cilin ka lindur kontesti.

60.3 N kontestet kundr personit pr t cilin n Kosov nuk ekziston gjykat e kompetencs territoriale, pr detyrimet te cilat duhet prmbushur n vendin ton, padia mund t'i paraqitet gjykats n territorin e s cils duhet prmbushur detyrimin e tille.

Kompetenca sipas vendit ku ndodhet prfaqsia e personit t huaj n Kosov

Neni 61

Pr kontestet kundr personit fizik apo juridik q e ka vendbanimin respektivisht selin jasht vendit ton, n pikpamje t detyrimeve q jan krijuar n Kosov, apo q duhet t prmbushn n Kosov, padia mund t'i paraqitet gjykats n territorin e s cils ndodht prfaqsia e prhershme e tij pr Kosovn, apo qendra e organit t cilit i sht besuar kryerja e punve t tija.

6. Caktimi i kompetencs territoriale pr padit kundr

shtetasve te huaj

Neni 62

Po q se n shtetin e huaj shtetasi i jon mund t paditet n gjykatn e cila sipas dispozitave t ktij ligji nuk do te ishte e kompetencs territoriale, ather pr t njjtn shtje juridiko-civile e njjta kompetenc do t vlej edhe pr shtetasin e shtetit t till n gjykatn tone.

7. Caktimi i kompetencs territoriale nga gjykata e larte

Neni 63

N qoft se gjykata kompetente, nga shkaku i prjashtimit t gjyqtarve apo nga ndonj shkak tjetr nuk mund t procedoj, ather ajo do ta njoftoj pr kt gjykatn e shkalls m t lart me qllim q ta caktoj nj gjykat tjetr nga territori i vet, por q sht e kompetencs lndore pr shtjen konkrete.

Neni 64

Gjykata supreme mundet, sipas propozimit t pals apo ta gjykats kompetente, t caktoj nj gjykat tjetr, por q sht e kompetencs lndore, q t veproj n lndn konkrete, po q se sht e qart se kshtu me leht do t kryhet procedura apo kur pr nj gj t ktill ekzistojn shkaqe tjera t rndsishme.

Neni 65

Po q se pr zgjidhjen e shtjes sht kompetente gjykata e vendit ton, por sipas dispozitave t ktij ligji nuk mund t konstatohet se cila gjykat sht e kompetencs territoriale, ather Gjykata Supreme, sipas propozimit t pals e cila e ngrit padin, do ta caktoj gjykatn e kompetencs territoriale.

8. Marrveshja mbi kompetencn territoriale

Neni 66

66.1 N qoft se me ligj nuk sht prcaktuar kompetenca territoriale ekskluzive e gjykats pr shtjen konkrete, palt mund t merren vesh q n shkall t par t gjykoj gjykata q nuk sht me kompetenc territoriale, me kusht q kjo gjykat t jet me kompetenc lndore.

66.2 N qofte se me ligj sht prcaktuar se pr zgjidhjen e shtjes konkrete me kompetenc territoriale jan dy ose m tepr gjykata t vendit ton, palt mund t merren vesh q n shkall t par t gjykoj nj prej ktyre gjykatave ose ndonj gjykat tjetr q sht e kompetencs lndore.

66.3 Marrveshja nga paragrafi 2 i ktij neni, vlen vetm n qoft se sht hartuar me shkrim dhe firmosur nga t dy palt, si dhe po q se ka t bj me kontestin konkret, ose me disa konteste, por q

rezultojn nga nj raport i caktuar materialo-juridik.

66.4 Dokumentin mbi marrveshjen, paditsi duhet t'ia bashkangjes padis.

66.5 Po q se padia nuk i sht paraqitur gjykats s caktuar me an t marrveshjes i padituri mund t krkoj q padia t'i drgohet gjykats se kontraktuar.

66.6 Krkesn nga paragrafi 5 i ktij neni, i padituri mund ta parashtroj si prgjigje n padi dhe duke ia bashkangjitur asaj dokumentin q e prmban marrveshjen mbi kompetencn territoriale.

K REU III

PRJASHTIMI I GJYQTARIT NGA GJYKIMI

Neni 67

Gjyqtari nuk mund ta procedoj shtjen juridike:

a) n qoft se sht vet pal, prfaqsues ligjor apo me prokur i pals, apo n qoft se me paln sht bashkkreditor apo bashkdebitor ose i obliguar pr regresim, apo n qoft se n t

njjtn shtje sht dgjuar si dshmitar ose si ekspert;

b) n qoft se pala ose prfaqsuesi ligjor apo me prokur i saj sht kushri gjaku n vijn vertikale deri n cilndo shkall, kurse n vijn horizontale deri n shkall t katrt, apo n qoft se sht bashkshort, apo gjini e krushqis deri n shkall t dyt, pavarsisht nse martesa ka pushuar ose jo;

c) n qoft se sht kujdestar, adoptues ose i adoptuar i pals, i prfaqsuesit t saj ligjor ose me prokur;

d) n qoft se n t njjtn shtje ka marr pjese n dhnien e vendimit t gjykats m t ult, ose te organit tjetr, ose n procedurn e ndrmjetsimit;

e) n qofte se ka vepruar n shtjen n t ciln sht br ujdia gjyqsore, e me padin e ngritur krkohet anulimi i ujdis s ktill;

f) n qoft se sht aksionar apo antar i shoqris tregtare q sht pal n procedurn e iniciuar me padi;

g) n qoft se ekzistojn rrethana t tjera q e vejn n dyshim paansin e tij.

Neni 68

68.1 Pala e paraqet krkesn pr prjashtimin e gjyqtarit posa t ket msuar se ekziston ndonjri nga shkaqet e prjashtimit, por m s voni deri n prfundim t shqyrtimit t shtjes, e nse nuk ka pasur shqyrtim t saj, ather deri n momentin e marrjes s vendimit meritor.

68.2 Pala mundet n mjetin e goditjes s vendimit prfundimtar apo n prgjigjen n mjetin e goditjes ta emrtoj gjyqtarin q nuk do t mundej t marr pjes n dhnien e vendimit pr shkak te ekzistimit t rrethanave nga neni 67 i ktij ligji.

68.3 Pala mund ta krkoj prjashtimin e gjyqtarit t caktuar me emr dhe mbiemr q vepron n shtjen konkrete, prkatsisht t kryetarit t gjykats i cili duhet t vendos mbi krkesn pr prjashtimin e gjyqtarit.

68.4 Pala ka pr detyr q n krkesn pr prjashtim t'i cek rrethanat nga t cilat prfundon se ekziston ndonj baz ligjore pr prjashtimin e gjyqtarit.

Neni 69

69.1 Nuk sht e lejuar krkesa pr prjashtimin e gjyqtarit:

a) me t ciln krkohet prjashtimi i t gjith gjyqtarve t gjykats q do t mund t gjykonin n nj kontest t caktuar;

b) pr krkesn pr t ciln sht vendosur njher;

c) n t ciln nuk sht arsyetuar shkaku n baz t t cilit krkohet prjashtimi.

69.2 Krkesn nga paragrafi l i ktij neni e hedh posht gjyqtari q sht duke proceduar shtjen.

69.3 Kundr aktvendimit nga paragrafi 2 i ktij neni nuk lejohet ankes e posame.

Neni 70

70.1 Mbi krkesn e pals pr prjashtimin e gjyqtarit vendos kryetari i gjykats.

70.2 N qoft se pala e krkon prjashtimin e kryetarit t gjykats nga vendosja mbi krkesn e saj, vendimin pr prjashtimin e merr kryetari i gjykat pr nj shkall m t lart se ajo e shtjes.

70.3 Mbi krkesn e pals pr prjashtimin e kryetarit t Gjykats Supreme t Kosovs vendos seanca e prgjithshme e gjyqtarve t saj.

70.4 Para nxjerrjes s aktvendimit mbi krkesn pr prjashtimin do t merret deklarata e gjyqtarit, prjashtimi i t cilit krkohet, e sipas

nevoje, do t bhen edhe ekzaminime tjera.

70.5 Kundr aktvendimit me t cilin aprovohet krkesa pr prjashtimin e gjyqtarit nuk lejohet ankimi, kurse kundr aktvendimit me t cilin refuzohet krkesa e till nuk lejohet ankim i veant.

Neni 71

71.1 Gjykatsi posa ta kuptoj s sht shtruar krkesa pr prjashtimin e tij ose ekzistojn shkaqet pr prjashtimin e tij sipas nenit 67 t ktij ligji, sht i detyruar ta ndrpres procedimin dhe ta njoftoj kryetarin e gjykats.

71.2 Prjashtimisht nga paragrafi 1 i ktij neni, kur krkesa pr prjashtim sht bazuar n nenin 67 pika g , gjykatsi e njofton kryetarin e gjykats dhe mund ta vazhdoj procedimin derisa t vendoset lidhur me krkesn pr prjashtim, vetm t atyre veprimeve q rrezikohen nga shtyrja

71.3 Kryetari i gjykats, kur krkohet prjashtimi i tij, e cakton zvendsin nga radht e gjykatsve t gjykats s shtjes, nse nj gj e till nuk sht e mundur, vepron sipas nenit 63 t ktij ligji.

Neni 72

72.1 Dispozitat e ktij ligji pr prjashtimin e gjyqtarve do t zbatohen n mnyr t prshtatshme edhe ndaj procesmbajtsve.

72.2 Pr prjashtimin e procesmbajtsit vendos gjyqtari i shtjes.

K REU IV

PALT DHE PERFAQESUESIT E TYRE

Neni 73

73.1 Pal n procedur mund t jet do person fizik dhe juridik.

73.2 Me dispozita t veanta caktohet se kush tjetr, prpos personave fizik dhe juridik, mund t jet pal n procedur.

73.3 Gjykata e shtjes mundet, prjashtimisht, me efekt juridik n shtjen konkrete, t'ua njoh cilsin e pals edhe atyre formave t bashkimit q nuk kan zotsin pr t qen pal sipas dispozitave t paragrafit 1 dhe 2 t ktij neni, po q se vrtetohet se, duke marr parasysh objektin e kontestit, n esenc i prmbushin kushtet esenciale pr fitimin e zotsis pr t qen pal, e sidomos n qoft se disponojn me pasurin n t ciln mund te kryhet procedura e ekzekutimit.

73.4 Kundr aktvendimit nga paragrafi 3 i ktij neni, me t cilin njihet cilsia e pals n shtjen konkrete nuk lejohet ankim i veant.

Neni 74

74.1 Pala q sht plotsisht e aft pr t vepruar mund t kryeje vet veprime n procedur (zotsia procedurale).

74.2 Personi madhor t cilit i sht kufizuar pjesrisht zotsia pr t vepruar, ka zotsi procedurale brenda kufijve t zotsis s vet pr t vepruar.

74.3 I mituri q nuk e ka fituar plotsisht zotsin pr t vepruar, ka zotsi procedurale brenda kufijve n t cilt i njihet zotsia pr t vepruar.

Neni 75

75.1 Paln e cila nuk e ka zotsin procedurale e prfaqson n procedur prfaqsuesi i saj ligjor.

75.2 Prfaqsuesi ligjor caktohet me ligj ose me aktin e organit kompetent shtetror, t dhn n baz t ligjit.

75.3 Prfaqsuesi i personit juridik caktohet me ligj apo me aktin e prgjithshm t personit juridik.

Neni 76

Gjat tr procedurs gjykata duhet t kujdeset, sipas detyrs zyrtare, nse personi q paraqitet si pal mund t jet pal n procedur dhe nse sht me zotsi procedurale, nse paln me pazotsi procedurale e prfaqson prfaqsuesi i saj ligjor, dhe nse prfaqsuesi ligjor ka autorizimin e veant, kur ai sht i nevojshm.

Neni 77

77.1 Prfaqsuesi ligjor mundet, n emr t pals, t'i kryej t gjitha veprimet n procedur, por n qoft se pr paraqitjen ose pr trheqjen e padis pr pohimin prkatsisht pr heqjen dor nga krkespadia, pr prfundimin e ujdis gjyqsore apo pr kryerjen e veprimeve t tjera n procedur, ne dispozita t veanta sht prcaktuar q prfaqsuesi duhet t ket autorizim t veant, ai mund t'i kryej kto veprime vetm n qoft se ka autorizim t till.

77.2 Personi q paraqitet si prfaqsues ligjor ka pr detyr q me krkesn e gjykats t provoj se sht prfaqsues ligjor i pals. Kur pr kryerjen e veprimeve t caktuara procedurale nevojitet autorizimi i veant, prfaqsuesi ligjor ka pr detyr t provoj se ka autorizim t till.

77.3 Kur gjykata konstaton se prfaqsuesi ligjor i personit nn kujdestari nuk tregon kujdes t duhur n prfaqsim, do ta njoftoj pr kt gj organin e kujdestaris. Po q se pr shkak t pakujdesis s prfaqsuesit do t mund t shkaktohej dmi pr personin nn kujdestari, gjykata do t ndalet s proceduari dhe do t propozoj q

t caktohet prfaqsuesi tjetr ligjor.

Neni 78

78.1 Kur gjykata konstaton se personi q paraqitet si pal nuk mund t jet pal n procedur, dhe se kjo munges mund t evitohet, do ta ftoj paditsin q t bj ndreqje t nevojshme n padin ose do t ndrmarr masa t tjera me qllim q procedura t mund t vazhdohet me personin q mund t jet pal n procedur.

78.2 Kur gjykata konstaton se pala nuk ka prfaqsues ligjor apo se prfaqsuesi ligjor nuk e ka autorizimin e veant, kur ky nevojitet, do t krkoj q organi kompetent i kujdestaris t'ia caktoj kujdestarin personit me pazotsi procedurale, respektivisht do t ftoj prfaqsuesin ligjor q t pajiset me autorizim t veant ose do t ndrmarr masa t tjera q nevojiten q pala me pazotsi procedurale t prfaqsohet n mnyr t drejt.

78.3 Gjykata mund t'ia caktoj pals afatin pr evitimin e t metave nga paragrafi 1 dhe 2 t ktij neni. Derisa t mos evitohen kto t meta n procedur mund t kryhen vetm ato veprime procedurale, pr shkak t shtyrjes t t cilave do t mund t lindnin pasoja t dmshme pr paln.

78.4 Po q se t metat e treguara nuk mund t mnjanohen, apo n qoft se afati i caktuar nga gjykata kalon pa sukses, gjykata me aktvendim i abrogon veprimet e kryera po q se jan prfshir me t metat n fjal dhe do ta hedh posht padin, po q se t metat kan natyr t till q pengojn procedimin e mtutjeshm t shtjes.

78.5 Kundr aktvendimit me t cilin urdhrohen mnjanimin e t metave nuk lejohet ankimi.

masat

pr

Neni 79

79.1 Po q se gjat zhvillimit t procedurs n gjykatn e shkalls s par tregohet se procedura e zakonshme rreth caktimit t prfaqsuesit ligjor pr t paditurin do t zgjaste shum, kshtu q pr kt arsye do t mund t lindnin pasoja t dmshme pr njrn apo pr t dy palt, gjykata do t'i caktoj t paditurit prfaqsuesin e prkohshm.

79.2 Nn kushtet nga paragrafi l i ktij neni, gjykata do t'i caktoj t paditurit prfaqsuesin e prkohshm sidomos n kto raste:

a) n qoft se i padituri nuk e ka zotsin procedurale, ndrsa nuk ka prfaqsuesin ligjor;

b) n qoft se ekzistojn interesat e kundrta t t paditurit dhe t prfaqsuesit ligjor t tij;

c) n qoft se t dy palt ndrgjyqse kan t njjtin prfaqsues ligjor.

79.3

Gjykata do t'i

caktoj

pals

paditur

prfaqsuesin

prkohshm edhe n kto raste :

a) n qoft se vendqndrimi i t paditurit sht i panjohur, kurse i padituri nuk ka prfaqsues me prokur;

b) n qoft se i padituri ose prfaqsuesi ligjor i tij, nuk kan prfaqsues me prokur, ndodhn jasht shtetit, kurse drgimi i shkresave nuk ka mundur tu bhet.

79.4 Pr caktimin e prfaqsuesit t prkohshm gjykata do ta njoftoj pa shtyrje organin e kujdestaris, si dhe paln kur kjo sht e mundshme.

Neni 80

Gjykata ia cakton prfaqsuesin e prkohshm edhe personit juridik duke i zbatuar n mnyre adekuate dispozitat e nenit 79 t ktij ligji.

Neni 81

81.1 Gjykata e cakton prfaqsuesin e prkohshm nga radha e avokatve.

81.2 N rastet nga paragrafi 2 i nenit 79 t ktij ligji i padituri ka pr detyr t deponoj shumn e t hollave pr pagimin e shpenzimeve t prfaqsuesit t prkohshm, kurse n rastet nga paragrafi 3 i t

njjtit nen shpenzimet i deponon paditsi.

Neni 82

82.1 Prfaqsuesi i prkohshm i ka n procedur, pr t ciln sht caktuar, t gjitha t drejtat dhe detyrat e prfaqsuesit ligjor.

82.2 Prfaqsuesi i prkohshm t drejtat dhe detyrat e prmendura i ushtron derisa t paraqiten n gjykat i padituri apo prfaqsuesi me prokur i tij, gjegjsisht derisa organi i kujdestaris ta njoftoj gjykatn se e ka caktuar kujdestarin.

Neni 83

Ne qoft se prfaqsuesi i prkohshm i sht caktuar t paditurit pr shkaqe t treguara n nenin 79 paragrafi 3 pika a) dhe b) t ktij ligji, gjykata brenda afatit prej shtat ditsh do t jap shpallje e cila do t botohet n gazetn zyrtare dhe afishohet n tabeln e gjykats s shtjes, sipas nevojs edhe n ndonj mnyre tjetr t prshtatshme.

Neni 84

Zotsia procedurale e palve ndrgjyqse n gjykatat tona vlersohet sipas dispozitave ligjore t vendit ton.

K REU V

PERFAQESUESIT ME PROKUR

Neni 85

85.1 Palt mund t kryejn veprime n procedur personalisht ose me an t prfaqsuesit me prokur (autorizim), por gjykata mund ta ftoj paln q ka prfaqsues q n gjykat personalisht t deklarohet pr faktet q duhet vrtetuar n procedurn konkrete.

85.2 Pala e prfaqsuar mund t vij n gjykat kurdoher dhe t jap deklarata krahas prfaqsuesit t vet, por paln kundrshtare, dshmitart dhe ekspertt mund t'i marr n pyetje vetm nprmjet prfaqsuesit, po q se ky sht i pranishm n seancn gjyqsor.

Neni 86

86.1 Prfaqsues me prokur i pals mund t jet do person q ka zotsi t plot pr t vepruar.

86.2 Veprimet n procedur t cilat i kryen prfaqsuesi i pals brenda kufijve te autorizimit kan efekte juridike sikur t'i ket kryer vet pala.

Neni 87

87.1 Pala mund ta ndryshoj ose ta revokoj deklaratn prfaqsuesit n seancn n t ciln sht dhn deklarata e till.

87.2 N qoft se prfaqsuesi i pals e ka pohuar ndonj fakt n seanc n t ciln nuk ka qen e pranishme pala, apo n qoft se ai e ka pohuar ndonj fakt me an t parashtress, kurse pala me von e ndryshon apo revokon pohimin e till, gjykata i vlerson t dy deklaratat n pajtim me kt ligj.

Neni 88

88.1 N qoft se gjykata konstaton se prfaqsuesi i pals, q nuk sht avokat, nuk sht i zoti ta kryej kt detyr, ather ajo duhet ta njoftoj paln me pasojat e dmshme q mund t lindin pr shkak t prfaqsimit t ktill.

88.2 Po q se gjykata konstaton se prfaqsuesi q sht avokat nuk e kryen detyrn n pajtim me Ligjin mbi avokaturn, gjykata pr nj gj t till e njofton Odn kompetente te Avokatve.

Neni 89

Pala mund ta autorizoj prfaqsuesin e saj q t'i kryej vetm disa

veprime t caktuara apo t gjitha veprimet n nj procedur.

Neni 90

90.1 Vllimin e autorizimeve t prfaqsuesit me prokur e cakton vet pala.

90.2 N qoft se pala ia ka dhn prokurn pr ndjekjen e shtjes n gjyq personit q sht avokat, por pa i caktuar m pr s afrmi autorizimet e tij, avokati n baz t prokurs s ktill sht i autorizuar q:

a) t'i kryej t gjitha veprimet n procedur, e sidomos t paraqes padin, ta trheq at, ta parashtroj prgjigjen n padi, ta pohoj krkespadin ose t heq dor nga krkespadia, t lidh pajtimin gjyqsor, t parashtroj mjetin e goditjes s vendimit si dhe t heq dor nga kjo e drejt apo ta trheq mjetin e till t parashtruar, por edhe t propozoj caktimin e masave t prkohshme t sigurimit t krkesave;

b) t parashtroj krkes pr ekzekutimin ose sigurimin dhe t kryej veprime t nevojshme lidhur me krkesn e till;

c) t pranoj prej pals kundrshtare shpenzimet procedurale t caktuara nga gjykata;

d) ta autorizoj avokatin tjetr me shkrim q t kryej disa veprime

t caktuara procedurale, por jo edhe q t veproje n seancn pr shqyrtimin kryesor t shtjes.

90.3 Pr paraqitjen e propozimit pr prsritjen e procedurs avokatit i nevojitet prokur e veant, n qoft se nga koha kur vendimi sht br i forms se prer kan kaluar m tepr se gjasht muaj.

90.4 Avokatin mund ta zvendsoj praktikanti q sht duke punuar tek ai, por vetm para gjykats s shkalls s par.

Neni 91

91.1 N qoft se pala n prokur nuk ia ka caktuar me hollsisht autorizimet prfaqsuesit, prfaqsuesi q nuk sht avokat mundet n baz t prokurs s till, t'i kryej t gjitha veprimet procedurale, por gjithmon i nevojitet autorizim shprehimor pr trheqjen e padis, pr pohimin e krkespadis apo pr heqjen dor nga ajo, pr lidhjen e pajtimit gjyqsor, pr heqjen dor nga e drejta e paraqitjes s mjetit t goditjes s vendimit, apo pr trheqjen e tij dhe pr kalimin e prokurs nj personi tjetr, si dhe pr paraqitjen e mjeteve t jashtzakonshme t goditjes se vendimeve.

91.2 Prfaqsuesi me prokur i pals q sht person juridik edhe kur nuk sht avokat, mund t'i kryej t gjitha veprimet nga paragrafi l i ktij neni pa pasur nevoje pr autorizim shprehimor t saj.

Neni 92

92.1 Pala e jep autorizimin pr prfaqsim n form t shkruar ose gojarisht n procesverbal tek gjykata.

92.2 Pala q nuk di shkrim /lexim ose q nuk sht n gjendje t nnshkruhet do t vej n prokurn e shkruar, shenjn e gishtit tregues. N qoft se n kt rast prokura i jepet personit q nuk sht avokat, nevojitet prania e dy dshmitarve, t cilt do t nnshkruhen ne prokure.

92.3 Po q se dyshohet n vrtetsin e prokurs, gjykata mund t vendos me aktvendim q t paraqitet prokura e verifikuar. Kundr ktij aktvendimi nuk lejohet ankimi.

Neni 93

93.1 I autorizuari pr prfaqsim ka pr detyr q me rastin e kryerjes s veprimit t par n procedur ta paraqes prokurn.

93.2 Gjykata mund t lejoj q veprimet n procedur pr paln prkohsisht t'i kryej personi q nuk e ka paraqitur prokurn, por njkohsisht do ta urdhroj at q brenda afatit t caktuar ta paraqes prokurn ose aprovimin e pals pr veprimet procedurale t kryera.

93.3 Pr derisa t mos kaloj afati pr paraqitjen e prokurs, gjykata do ta shtyj marrjen e vendimit prfundimtar. N qoft se ky afat kalon pa sukses, gjykata do t'i anuloj veprimet procedurale t kryera

nga personi pa prokur, dhe do t vazhdoj ta procedoj shtjen pa i marr n konsiderat veprimet e kryera nga ai.

93.4 Gjykata ka pr detyr q gjat gjith procedurs t kujdeset nse personi q prezantohet si prfaqsues sht i autorizuar pr prfaqsim. Po q se gjykata konstaton se personi q prezantohet si prfaqsues nuk sht i autorizuar nga pala pr nj gj t till, do t'i anuloj veprimet procedurale t kryera nga personi i till, po q se veprimet e tija pala nuk i ka pranuar m von.

Neni 94

94.1 Pala mund ta revokoj n do koh prokurn, kurse prfaqsuesi mund ta denoncoj at gjithashtu n do koh.

94.2 Revokimi, respektivisht denoncimi i prokurs duhet t'i komunikohet gjykats n t ciln zhvillohet procedura, me shkrim ose gojarisht n procesverbal.

94.3 Revokimi, respektivisht denoncimi i prokurs vlen pr paln kundrshtare q nga momenti kur t'i jete komunikuar.

94.4 Pas denoncimit t prokurs prfaqsuesi ka pr detyr q edhe 15 dit t kryej veprime procedurale pr paln q ia ka dhn at, po q se sht nevoja q t evitohet ndonj dm q mund t'i shkaktohet brenda ksaj kohe.

Neni 95

95.1 Me vdekjen e personit fizik, gjegjsisht me shuarjen e personit juridik shuhet edhe prokura t ciln ai e ka dhn.

95.2 N rast t falimentimit prokura e dhn nga debitori n falimentim shuhet n momentin n t cilin sipas dispozitave n fuqi shkaktohen pasojat juridike t hapjes s procedurs pr falimentimin.

K REU VI

GJUHA NE PROCEDUR

Neni 96

96.1 Palt dhe pjesmarrsit e tjer n procedur kan t drejt q n procedurn para gjykats t prdorin gjuhn e vet apo gjuhn t ciln e kuptojn.

96.2 N qoft se procedura nuk zhvillohet n gjuhn e pals, gjegjsisht t pjesmarrsve t tjer n procedur, do t sigurohet sipas krkess s tyre prkthimi gojarisht n gjuhn e tyre apo n gjuhn q e kuptojn, i t gjitha parashtresave dhe provave shkresore, si dhe i asaj q parashtrohet n seanc gjyqsore.

96.3 Palt dhe pjesmarrsit e tjer n procedur do t njoftohen me t drejtn q procedurn verbale ta ndjekin ne gjuhn e tyre me an t prkthyesit. Ato mund t heqin dor nga e drejta e prkthimit, po q se deklarojn se e njohin gjuhn n t ciln zhvillohet procedura. N procesverbal do t shnohet se u sht dhn udhzimi pr t drejtn e prdorimit t gjuhs s tyre, si dhe deklaratat e palve dhe t pjesmarrsve t tjer lidhur me udhzimin e dhn nga gjykata.

96.4 Prkthimin e bjn prkthyesit.

96.5 Shpenzimet e prkthimit mbetn n ngarkim t buxhetit te gjykats.

Neni 97

Letrthirrjet, vendimet dhe shkresat tjera gjyqsore u drgohen palve dhe pjesmarrsve t tjer n procedur n gjuhn q sht n prdorimin zyrtar n gjykat.

Neni 98

Palt dhe pjesmarrsit e tjer n procedur i drgojn gjykats padit, ankesat dhe parashtresat e tjera t tyre n gjuhn q sht n prdorim zyrtar n gjykat.

K REU VII

PARASHTRESAT

Neni 99

99.1 Padia, prgjigjja n padi, mjetet e goditjes s vendimit dhe deklaratat e tjera, propozimet dhe njoftimet, q bhen jasht seancave gjyqsore, paraqiten me shkrim (parashtresat). Kushtin e forms s shkruar e prmbushin edhe parashtresat e drguara me an t telegrafit, telefaksit apo posts elektronike. Parashtresat e ktilla quhen t firmosura , po q se n to sht treguar drguesi.

99.2 Parashtresat duhet t jen t kuptueshme dhe t prmbajn do gj q nevojitet dhe e mundson veprimin sipas tyre. Ato duhet t prmbajn sidomos: emrin e gjykats, emrin dhe mbiemrin (emrtimin e personit juridik), vendbanimin apo vendqndrimin (selin e personit juridik) e palve, t prfaqsuesve t tyre ligjor apo me prokur, po q se i kan, objektin e kontestit, prmbajtjen e deklarats dhe firmn e parashtruesit.

99.3 N qoft se deklarata prmban ndonj krkes, pala duhet n parashtres t'i tregoj faktet mbi t cilat e bazon krkesn, si dhe provat kur sht nevoja pr nj gj t ktill.

99.4 Parashtresat q drgohen me an t posts elektronike duhet t verifikohen me an t firms s kualifikuar elektronike.

Neni 100

Parashtresat, dhe shkresat q i bashkngjiten atyre, q duhet t'i drgohen pals kundrshtare i dorzohen gjykats n numr t mjaftueshm ekzemplarsh pr gjykatn dhe paln kundrshtare.

Neni 101

101.1 Dokumentet q i bashkngjiten parashtress dorzohen n origjinal, t prshkruara apo t fotokopjuara.

101.2 Po q se pala parashtress ia bashkngjit origjinalin e dokumentit, gjykata do ta mbaj kt ne dosjen e lnds, kurse pals kundrshtare do t'i lejoj kqyrjen e tij. Pasi t pushoj nevoja q dokumenti n origjinal t mbahet n gjykat, ai i kthehet paraqitsit, me krkesn e tij, por gjykata mund t krkoj nga paraqitsi q prshkrimi apo kopja e tij t'i bashkngjitet dosjes s lnds.

101.3 Po q se parashtress i sht bashkangjitur kopja apo prshkrimi i dokumentit, gjykata, me krkesn e pals kundrshtare, do ta ftoj parashtruesin q t'ia paraqes gjykats dokumentin n origjinal, kurse pals kundrshtare do t'i lejoj kqyrjen. Kur nevojitet nj gj e till, gjykata do t caktoj afatin, n t cilin duhet t dorzohet dokumenti, respektivisht t kqyret ai.

101.4 Kundr aktvendimeve t nxjerra n baz t paragrafve t

msiprme t ktij neni nuk lejohet ankimi.

Neni 102

102.1 Kur nj parashtres nuk arrin t jet e kuptueshme dhe e plot, si krkohet n paragrafin 2 t nenit 99, gjykata do ta thrras personin q e drgon ta korrigjoj ose ta plotsoj parashtresn. N nj rrethan t till, gjykata e udhzon paln pr korrigjimet dhe pr plotsimet q do t zn vend dhe e cakton nj periudhe treditore pr korrigjimin dhe pr plotsimin e parashtress.

102.2 N qoft se parashtresa e lidhur me afat korrigjohet, gjegjsisht plotsohet dhe i dorzohet gjykats brenda afatit t caktuar pr nj gj t till, do t konsiderohet se i sht parashtruar gjykats n ditn kur sht paraqitur pr t parn her.

102.3 Do t konsiderohet se sht trhequr parashtresa po q se nuk i kthehet gjykats brenda afatit t caktuar, e n qoft se i kthehet pa u korrigjuar, gjegjsisht pa u plotsuar, parashtresa do t hidhet posht.

102.4 N qoft se parashtresat apo dokumentet q i bashkngjiten nuk jan dorzuar n numr t mjaftueshm ekzemplarsh, gjykata do ta ftoj parashtruesin q brenda afatit t caktuar t'i paraqes ato. Po q se parashtruesi nuk vepron sipas ktij urdhri, gjykata do ta hedh posht parashtresn e tij.

K REU VIII

DRGIMI I SHKRESAVE

Mnyra e drgimit

Neni 103

103.1 Shkresat drgohen nprmjet posts, por mund t drgohen edhe nprmjet puntorit t autorizuar t gjykats, t personit juridik t regjistruar dhe autorizuar pr kryerjen e punve t komunikimit. Shkresat mund t'i dorzohen adresatit n gjykat drejtprsdrejti apo n ndonj mnyr tjetr t prcaktuar me ligj.

103.2 Drgimi mund t bhet nprmjet posts elektronike. N rast t ktill, konsiderohet se sht kryer dorzimi i shkress ne momentin kur sht drguar nprmjet posts elektronike.

Neni 104

104.1 Drgimi organeve shtetrore dhe personave juridik u bhet duke iu dorzuar shkresat personit t autorizuar pr pranimin e tyre apo t punsuarit q gjendet n zyrn, gjegjsisht n lokalin e puns.

104.2 Drgimi personit juridik mund t'i bhet edhe nprmjet njsis

s tij po q se kontesti ka lindur nga raporti juridiko-civil i saj.

104.3 Drgimi i shkresave sipas dispozitave t paragrafit 1 dhe 2 te ktij neni bhet edhe kur palt e prmendura n kta paragraf e kan caktuar pr prfaqsues t vet personin e punsuar, q sht puntor i tyre.

104.4 Personave ushtarak, puntorve t policis dhe puntorve t komunikacionit toksor dhe ajror dorzimi i letrthirrjes mund tu bhet edhe nprmjet komands, prkatsisht eprorit t tyre direkt, e sipas nevojs n kt mnyr mund t'u drgohen edhe shkresat tjera.

Neni 105

105.1 Kur dorzimi i shkresave duhet t'u bhet personave ose institucioneve n botn e jashtme, apo t huajve q gzojn t drejtn e imunitetit, drgimi i tyre do t bhet n rrug diplomatike, n qoft se n kontratn ndrkombtare, apo n kt ligj nuk sht prcaktuar mnyr tjetr e komunikimit.

105.2 Drgimi personit juridik q e ka selin n botn e jashtme mund t'i bhet edhe nprmjet prfaqsis s tij n Kosov.

Neni 106

Personave t privuar nga liria drgimi u bhet me an t drejtoris s burgut, prkatsisht drejtoris s institucioneve pr ekzekutimin e

sanksioneve penale dhe pr kundrvajtje.

Neni 107

107.1 Kur paln e prfaqson prfaqsuesi i saj ligjor apo me prokur, shkresa i dorzohet prfaqsuesit ligjor, prkatsisht prfaqsuesit me prokur.

107.2 Po q se pala ka m tepr prfaqsues ligjor apo me prokur, mjafton q shkresa t'i dorzohet njrit nga ta.

Neni l08

108.1 Drgimi avokatit, q sht prfaqsues i pals, i bhet edhe duke iu dorzuar shkresa personit q sht i punsuar n zyrn e tij.

108.2 N qoft se avokati e ushtron profesionin n banesn e vet, n mnyr adekuate zbatohen dispozitat e nenit 111 t ktij ligji.

Neni 109

109.1 Drgimi i shkresave bhet do dit nga ora 7,00 - 20,00 n banesn apo n vendin e puns s personit t cilit duhet dorzuar ato, ose n lokalet e gjykats kur ky person ndodhet n lokalet e gjykats.

109.2 N qoft se dorzimi i shkress nuk mund t bhet n adresn dhe kohn e prmendur n paragrafin e msiprm, ather ai mund te behet ne do kohe dhe vend tjetr.

Neni 110

110.1 Padia, prgjigjja n padi, letrthirrja pr n seanc, urdhrpagesa, aktgjykimi dhe aktvendimi, kundr t cilit lejohet ankim i veant, mjeti i goditjes s vendimit, i dorzohet personalisht pals, gjegjsisht prfaqsuesit ligjor apo prfaqsuesit me prokur t saj. Shkresat e tjera do t'i dorzohen personalisht adresatit kur nj gj e ktill shprehimisht parashihet me kt ligj apo kur gjykata konkludon se pr shkak t dokumenteve origjinale q i jan bashkangjitur shkress q duhet dorzuar, ose nga ndonj shkak tjetr, nevojitet kujdes i shtuar.

110.2 N qoft se personi t cilit duhet dorzuar personalisht shkresa nuk gjendet atje ku duhet br dorzimi, dorzuesi do t njoftohet se kur dhe ku do t mund ta gjej kt person dhe do t'ia lej ndonj personi t theksuar n nenin 111 paragrafi 1 dhe 2 t ktij ligji njoftimin me shkrim q pr marrjen e shkress t jet n ditn dhe n orn e caktuar n banesn e vet, prkatsisht n vendin e vet t puns.

110.3 Po q se edhe pas ksaj dorzuesi i shkress nuk e gjen personin t cilit duhet dorzuar shkresa, ather ai do t veproj sipas dispozitave t nenit 111 t ktij ligji, dhe kshtu dorzimi do t

konsiderohet i kryer.

Neni 111

111.1 Po q se personi t cilit duhet br dorzimi i shkress nuk gjendet n banesn e vet, dorzimi bhet duke iu dhn shkresa ndonj antari t rritur t familjes s tij, i cili ka pr detyr ta marr shkresn n dorzim, e po q se as kta nuk gjendn n banes, shkresa do t'i jepet fqinjit, po q se pajtohet me nj gj t ktill. Dorzimi i kryer n kt mnyr konsiderohet i vlefshm.

111.2 Po q se drgimi bhet n vendin e puns s personit t cilit duhet t'i jepet shkresa, kurse ky person nuk gjendet aty, shkresa mund t'i dorzohet personit q punon n t njjtin vend, n qoft se ai pajtohet q ta marr shkresn.

111.3 Nuk lejohet dorzimi i shkress personit i cili merr pjes n procedur si kundrshtar i personit t cilit duhet dorzuar shkresa.

111.4 Personat t cilve u sht br dorzimi i shkresave sipas dispozitave t siprme t ktij neni, n vend se adresatit, kan pr detyr q shkresn t'ia dorzojn ktij te fundit.

Neni 112

Kur personi t cilit i sht drguar shkresa, prkatsisht antari i rritur i familjes s tij, prkatsisht personi i autorizuar ose i punsuari

n organin shtetror apo n personin juridik, pa ndonj arsye t ligjshme refuzon ta marr n dorzim shkresn, dorzuesi do t'ia lej n banes ose n lokalet n t cilat punon personi i till apo do t'ia bashkngjis shkresn n dern e baness apo lokalit t puns. N flet drges do t shnohet dita, ora dhe shkaku i refuzimit t marrjes si dhe vendi ku sht ln shkresa. Komunikimi i kryer n kt mnyr quhet i ligjshm.

Neni 113

Po q se konstatohet se personi t cilit duhet br dorzimi i shkress mungon dhe se personat e prmendur n nenin 111 paragraft 1 dhe 2 t ktij ligji nuk do t ken mundsi q shkresn t'ia dorzojn me koh, shkresa do t kthehet n gjykat me nj shnim n flet dorzimin se ku ndodhet adresati.

Neni 114

N qoft se dorzimi i shkress subjektit t regjistruar n regjistrin publik nuk mund t'i bhet n adresn e treguar n regjistr, komunikimi bhet duke u ngjitur shkresa n tabeln e shpalljeve t gjykats, dorzimi konsiderohet i kryer pas skadimit t afatit prej shtat ditsh nga dita e afishimit n tabeln e shpalljeve t gjykats.

Neni 115

115.1 N qoft se dorzimi i shkress personit fizik sipas dispozitave t nenit 110 dhe 113 t ktij ligji nuk sht i mundshm, komunikuesi do ta kthej shkresn n gjykatn e cila e ka urdhruar

drgimin. Po q se kemi t bjm me komunikimin nprmjet posts, shkresa i kthehet posts s vendbanimit t adresatit. N dern, prkatsisht n arkn postare t adress s vendbanimit lehet njoftimi n t cilin tregohet vendi ku ndodhet shkresa, afati prej pesmbdhjet (l5) ditsh brenda t cilit adresati duhet ta marr shkresn, dita n t ciln lajmrimi i sht dorzuar personit q e ka pranuar dhe nnshkrimi i dorzuesit. N shkresn e kthyer tregohet emri i komunikuesit, shkaku pr veprimin n kt mnyr dhe dita n t ciln lajmrimi i sht ln marrsit.

115.2 Po q se adresati nuk e merr shkresn brenda afatit prej pesmbdhjet (15) ditsh supozohet se sht kryer komunikimi n ditn kur n dern, prkatsisht n arkn postare sht ln njoftimi.

115.3 Pr drgimin e kryer n mnyrn e prcaktuar n kt nn duhet njoftuar gjykatn q e ka urdhruar drgimin e shkress.

Ndrrimi i adress

Neni 116

116.1 N qoft se pala ose prfaqsuesi i saj, gjat zhvillimit t procedurs apo para se t kaloj afati prej gjasht muajsh pas prfundimit t procedurs me vendim t forms s prer, e ndrrojn adresn n t ciln bhet dorzimi i shkresave kan pr detyr q pr kt gj ta njoftojn menjher gjykatn.

116.2 N qoft se kundr vendimit t forms s prer brenda afatit nga paragrafi 1 i ktij neni paraqitet revizioni, afati i till zgjatet deri

sa t kalojn gjasht muaj nga dorzimi i vendimit i dhn sipas revizionit, me t cilin revizioni hidhet posht, refuzohet apo vendimi i goditur me revizion ndryshohet.

116.3 N qoft se kundr vendimit t forms s prer para se t skadoj afati nga paragrafi 1 i ktij neni, paraqitet propozimi pr prsritjen e procedurs, afati i till zgjatet deri sa t kaloj afati gjasht mujor pas marrjes s forms s prer t vendimit t dhn n procedurn e prsritur, kundr t cilit nuk sht paraqitur ankesa, prkatsisht nga skadimi i afatit gjasht mujor nga dita n t ciln pals i sht dorzuar vendimi i shkalls s dyt.

116.4 Po q se n procedurn sipas mjetit te goditjes se jashtzakonshme prishet vendimi i forms s prer dhe shtja kthehet n rigjykim, do t konsiderohet se afati nga paragrafi 1 i ktij neni as q ka filluar t ec.

116.5 N qoft se pala apo prfaqsuesi i saj nuk e njoftojn menjher gjykatn pr ndryshimin e adress, gjykata do t urdhroj q drgimet e mtutjeshme t shkresave t bhen me an t afishimit t tyre n tabeln e shpalljeve n gjykat. Kjo mnyr e komunikimit bhet deri sa pala apo prfaqsuesi i saj ta njoftoj gjykatn pr adresn e re t saj.

116.6 Komunikimi nga paragrafi 5 i ktij neni konsiderohet i kryer pas kalimit t shtat ditve nga dita e afishimit t shkress n tabeln e shpalljeve t gjykats.

116.7 N qoft se prfaqsuesi pr pranimin e shkresave e ndrron adresn deri n skadimin e afateve nga paragraft 1-3 t ktij neni , e

pr nj gj t till nuk e njofton gjykatn, ather gjykata, me shpenzimet e pals, ia cakton pals prfaqsuesin pr pranimin e shkresave nprmjet t cilit do t'i dorzohen shkresat, derisa mos t njoftohet nga pala se ka caktuar prfaqsues t ri me prokur.

Neni 117

Organi kompetent ka pr detyr q pals e cila ka interes juridik t'ia komunikoj adresn e personit t cilit duhet br dorzimi i shkresave. Interesi juridik provohet me certifikatn e gjykats se shtjes pr padin e ngritur apo pr ekzistimin e gjyqvarsis.

Prfaqsuesi pr pranimin e shkresave

Neni 118

118.1 Kur paditsi apo prfaqsuesi i tij ndodht n botn e jashtme, e nuk kan prfaqsues n Kosov, kan pr detyr q me rastin e paraqitjes se padis n gjykat t emrojn prfaqsuesin pr pranimin e shkresave. Po q se ata nuk veprojn kshtu, gjykata me shpenzimet e paditsit ia emron ktij prfaqsuesin pr marrjen e shkresave dhe nprmjet tij thirret paditsi apo prfaqsuesi i tij, q brenda afatit t caktuar ta emrojn prfaqsuesin pr marrjen e shkresave. Po q se pala apo prfaqsuesi i saj nuk e cakton prfaqsuesin pr marrjen e shkresave brenda afatit t caktuar, gjykata e hedh posht padin me an t aktvendimit t cilin ia drgon paditsit, apo prfaqsuesit t tij, nprmjet prfaqsuesit pr marrjen e shkresave t emruar nga ajo.

118.2 Paditsin apo prfaqsuesin e tij ligjor q ndodht n botn e jashtme, q nuk kan prfaqsues n Kosov, gjykata, q me rastin e drgimit t shkress s par, i thrret q brenda afatit te caktuar t emrojn prfaqsuesin pr marrjen e shkresave n Kosov, me krcnim se n t kundrtn gjykata paditsit, me shpenzime t tij, do t'ia emroj edhe prfaqsuesin pr marrjen e shkresave nprmjet t cilit do t lajmrohet paditsi, gjegjsisht prfaqsuesi i tij, pr emrimin e br n kt mnyr.

118.3 Pals q e revokon prfaqsuesin pr pranimin e shkresave, pa e caktuar nj prfaqsues tjetr pr nj gj t till, gjykata ia komunikon shkresat duke i afishuar ato n tabeln e shpalljeve n gjykat, derisa pala e till ta caktoj prfaqsuesin tjetr pr pranimin e shkresave.

118.4 Ne qofte se prfaqsuesi pr pranimin e shkresave heq dor nga autorizimi, e pala nuk emron prfaqsues tjetr brenda afatit tridhjet (30) ditor nga dita kur gjykata sht njoftuar pr heqjen dor nga autorizimi, gjykata pals, me shpenzimet e ksaj t dyts, ia emron prfaqsuesin pr pranimin e shkresave dhe nprmjet ktij ia drgon t gjitha shkresat derisa mos t marr njoftim nga pala pr emrimin e prfaqsuesit t ri.

118.5 Shpenzimet pr prfaqsuesin e emruar t paditsit, apo t t paditurit, pr pranimin e shkresave, ka pr detyr t'i deponoj paditsi. Po q se paditsi nuk e bn deponimin e duhur, padia do t hedhet posht.

118.6 Dispozitat pr emrimin e prfaqsuesit pr pranimin e shkresave pr paln e paditur prshtatshmrisht do t aplikohen edhe pr njoftimin e personit t tret pr procedurn e iniciuar, si dhe

pr emrimin e para ardhsit juridik.

Neni 119

119.1 Po q se m tepr persona bashkrisht padisin, e nuk kan prfaqsues ligjor t njjt, e as prfaqsues t prbashkt me prokur, gjykata mund t'i thrras q brenda afatit t caktuar ta emrojn prfaqsuesin e prbashkt pr pranimin e shkresave. Njkohsisht, gjykata do t'i njoftoj paditsit se cilin nga ta gjykata do ta quaj prfaqsues t prbashkt pr pranimin e shkresave, po q se ata vet nuk e emrojn prfaqsuesin e till.

119.2 Dispozitat e paragrafit 1 t ktij neni do t zbatohen edhe kur jan paditur disa persona si bashkndrgjyqs unik.

Drgimi i shkresave nga vete palt

Neni 120

120.1 Drgimi i shkresave pals kundrshtare, prve shkresave q duhet dorzuar personalisht, mund t bhet me plqimin e gjykats, edhe nga vete pala.

120.2 Ne rastin nga paragrafi 1 i ktij neni, pala nj ekzemplar do t'ia drgoj pals kundrshtare n pajtim me dispozitat e ktij ligji mbi komunikimin, kurse ekzemplarin tjetr gjykats, me njoftim se pals tjetr i sht br drgimi qe m par.

120.3 Drgimi i br n mnyrn e prcaktuar me paragrafin 2 t ktij neni konsiderohet se sht mnyr e rregullt e komunikimit.

Flet drgesa

Neni 121

121.1 Vrtetimin mbi dorzimin e br t shkress (dftesn e komunikimit) e nnshkruajn marrsi dhe dorzuesi. Marrsi do ta shkruaje vet me shkronja n dftesn e komunikimit datn e marrjes s shkress.

121.2 N qoft se marrsi nuk di shkrim lexim, apo nuk sht n gjendje t nnshkruhet, dorzuesi do t shkruaj emrin dhe mbiemrin e tij, e me shkronja ditn e marrjes s shkress dhe do t vej shnim pr 'arsye marrsi nuk e ka firmosur vet dftesn e komunikimit.

121.3 Po q se marrsi refuzon ta firmos dftesn e komunikimit, komunikuesi do ta konstatoj nj gj t till n dftesn e komunikimit dhe do ta shkruaj me shkronja datn e dorzimit dhe kshtu konsiderohet se sht kryer dorzimi i rregullt.

121.4 Nse komunikimi sht kryer sipas dispozits s paragrafit 2 t nenit 110 t ktij ligji, n dftesn e komunikimit, prpos vrtetimit

mbi marrjen e shkress, do t shnohet se me par sht br njoftimi me shkrim.

121.5 N rast se sipas dispozitave t ktij ligji shkresa i sht dorzuar personit tjetr, e jo atij q sht dashur t'i dorzohet shkresa, n dftesn e komunikimit komunikuesi do t shnoj se n far marrdhnie ndodhn kta dy persona.

121.6 N qoft se n dftesn e komunikimit sht shnuar gabimisht data e dorzimit, do t konsiderohet se dorzimi sht br at dit kur sht dorzuar shkresa faktikisht.

121.7 Po q se dftesa e komunikimit sht humbur, fakti i dorzimit t shkress mund t provohet edhe n mnyr tjetr.

Shikimi dhe prshkrimi i shkresave n dosjen e lnds

Neni 122

122.1 Palt kan t drejt t'i shikojn dhe t'i prshkruajn shkresat e dosjes s lnds s procedurs n t ciln marrin pjes.

122.2 Personave t tjer, q kan interes t arsyeshm, mund t'u lejohet shikimi dhe prshkrimi i shkresave t veanta t dosjes s lnds.

122.3 Kur procedura sht n zhvillim e sipr, lejen pr shikim dhe prshkrim e jep gjyqtari i lnds, kurse kur procedura ka prfunduar, kryetari i gjykats, respektivisht puntori n gjykat t cilin e cakton ai.

K REU IX

SEANCAT DHE AFATET

Seancat

Neni 123

123.1 Seancn e cakton gjykata sa her q nj gj t till e parashikon ligji ose kur e krkojn nevojat e procedurs. 123.2 Kundr aktvendimit mbi caktimin e seancs nuk lejohet ankesa.

123.3 Gjykata i thrret pr pjesmarrje n seanc palt dhe personat e tjer, pranin e t cilve e konsideron t nevojshme. Bashk me letrthirrjen pals i drgohet parashtresa q ka dhn shkas pr caktimin e seancs, kurse n letrthirrje tregohet vendi, lokali dhe koha e mbajtjes s seancs. N qoft se bashk me letrthirrjen nuk drgohet parashtresa, n letrthirrje do t tregohen palt ndrgjyqse, objekti i kontestit si dhe aktiviteti q do t ushtrohet n seance.

123.4 Gjykata posarisht, me an t letrthirrjes, i paralajmron palt dhe pjesmarrsit e tjer pr pasojat ligjore pr mosardhje n seanc.

123.5 Pala q ka ardhur n seanc pas fillimit t saj nuk mund t krkoj prsritjen e veprimeve procedurale t kryera n mungesn e saj.

Neni 124

124.1 Seanca zakonisht mbahet n ndrtesn e gjykats.

124.2 Gjykata mund t vendos q procesi t zhvillohet n nj vend tjetr, jo n ndrtesn e gjykats, nse kjo vlersohet si e nevojshme, nse kjo e lehtson qasjen pr cilndo pal, ose nse kjo kursen koh, prpjekje dhe shpenzime procedurale.

124.3 Kundr aktvendimit pr mbajtjen e seancs jasht ndrtess s gjykats nuk lejohet ankesa.

Afatet

Neni 125

125.1 Po q se afatet nuk jan caktuar nga ligji, ato i cakton gjykata, duke marr parasysh rrethanat e rastit konkret.

125.2 Afati t cilin e cakton gjykata mund t zgjatet me propozimin e personit t interesuar, po q se pr nj gj t till ekzistojn shkaqet e arsyeshme.

125.3 Propozimi pr zgjatjen e afatit duhet t paraqitet n gjykatn e shtjes para se t skadoj ai.

125.4 Kundr aktvendimit me t cilin pranohet apo refuzohet propozimi pr zgjatjen e afatit gjyqsor nuk lejohet ankesa.

Neni 126

126.1 Afatet llogariten me dit, muaj dhe vite.

126.2 N qofte se afati sht caktuar me dit, prjashtohet nga llogaritja dita n t ciln ka filluar ngjarja ose koha nga e cila duhet t filloj afati, kshtu q pr fillim t afatit merret dita e par e ardhshme.

126.3 Afati q sht caktuar n muaj ose n vite mbaron me kalimin e asaj dite t muajit t fundit q ka t njjtin emr ose numr me at t dits q ka filluar afati.

126.4 Kur nj dit e till mungon n muajin e fundit, afati mbaron me

kalimin e dits s fundit t ktij muaji.

126.5 Kur dita e fundit e nj afati bie n dit feste shtetrore apo ditn e diel ose n ndonj dit tjetr kur nuk punon gjykata, afati mbaron n ditn e puns, q vjen pas asaj t pushimit.

Neni 127

127.1 Kur parashtresa sht e lidhur me afat, konsiderohet se sht parashtruar me koh, po q se i sht dorzuar gjykats para se t ket mbaruar afati.

127.2 N qoft se parashtresa sht drguar me an t posts me letr rekomande apo n rrug telegrafike, dita e dorzimit n post konsiderohet si dit e dorzimit n gjykatn t cils i sht drejtuar. Po q se parashtresa sht drguar me an t telefaksit si dit e dorzimit konsiderohet dita kur telefaksi sht pranuar n gjykat.

127.3 N qoft se parashtresa sht drguar n rrug telegrafike pa i prmbajtur t gjitha elementet e domosdoshme pr t vepruar sipas saj, konsiderohet se sht parashtruar brenda afatit, vetm po q se brenda afatit tre ditor nga dita kur telegrami i sht dorzuar posts, n gjykat dorzohet parashtresa drejtprsdrejti apo me an t letrs rekomande.

127.4 Po q se parashtresa drgohet me an t posts elektronike, si koh e dorzimit n gjykat konsiderohet koha e treguar n verifikimin e nnshkrimit elektronik t kualifikuar.

127.5 Pr personat q ndodhn n ushtri n shrbim t detyrueshm ushtarak, dita e dorzimit t parashtress n njsin ushtarake, gjegjsisht n institucionin ushtarak konsiderohet si dit e dorzimit n gjykat. Kjo vlen edhe pr personat e tjer n ushtri q jan n shrbim n njsit ushtarake, gjegjsisht n institucionet ushtarake, n vendet n t cilat nuk ekziston posta e rregullt.

127.6 Pr personat e privuar nga liria, dita e dorzimit t parashtress n drejtorin e burgut konsiderohet si dit kur i sht dorzuar gjykats.

Neni 128

128.1 N qoft se parashtresa q lidhet me afat i sht dorzuar apo drguar gjykats jokompetente brenda afatit, kurse n gjykatn kompetente arrin pas skadimit te afatit, do t konsiderohet se sht ruajtur afati po q se paraqitja e saj n gjykatn jokompetente mund t'i vishet padijenis apo gabimit t hapur t parashtruesit.

128.2 Dispozitat e nenit 127 t ktij ligji zbatohen edhe lidhur me afatin brenda t cilit, sipas dispozitave t posame, domosdo duhet t ngritt padia, si dhe lidhur me afatin pr parashkrimin e kredive apo t ndonj t drejte tjetr.

KTHIMI NE GJENDJEN E MPARSHME

Neni 129

129.1 Ne qoft se pala nuk shkon n seanc fare apo e humb afatin pr kryerjen e ndonj veprimi procedural dhe pr kt shkak e humb t drejtn q m von t kryej veprimin procedural t lidhur me afat, gjykata do t'i lejoj ksaj pale, me propozimin e saj, ta kryej m von kt veprim, po q se e konstaton se ekzistojn shkaqe t arsyeshme t cilat nuk kan mundur t parashikohen e as t evitohen.

129.2 Kur lejohet kthimi n gjendje t mparshme procesi kontestimor kthehet n at gjendje n t ciln ndodhej para mosveprimit dhe prishen te gjitha vendimet q i ka dhn gjykata pr shkak t mosveprimit.

Neni 130

130.1 Propozimi pr kthimin n gjendje t mparshme i paraqitet gjykats n t ciln sht dashur t kryhet veprimi procedural i pakryer.

130.2 Propozimi duhet t paraqitet brenda afatit shtat (7) ditor nga dita kur ka pushuar shkaku i mosveprimit, e po q se pala m von ka msuar pr mosveprimin, ather afati llogaritet nga dita kur ka msuar pr mosveprimin.

130.3 Pas kalimit t gjashtdhjet (60) ditve nga dita e mosveprimit

nuk mund t krkohet kthimi n gjendjen e mparshme.

130.4 Po q se kthimi n gjendje t mparshme krkohet pr shkak t mos ruajtjes s afatit pr kryerjen e veprimit procedural, propozuesi ka pr detyr q propozimit t'ia bashkngjis veprimin e shkruar procedural t pakryer me koh.

Neni 131

Nuk lejohet kthimi n gjendje t mparshme nse nuk sht ruajtur afati pr paraqitjen e propozimit pr kthimin n gjendje t mparshme apo nse pala nuk ka ardhur n seancn e caktuar pr shqyrtimin e propozimit pr kthimin n gjendjen e mparshme.

Neni 132

132.1 Propozimi pr kthimin n gjendje t mparshme zakonisht nuk ndikon n rrjedhn e procedimit, por gjykata mund t vendos q procedimi t ndrpritet derisa t bhet i forms s prer aktvendimi mbi propozimin.

132.2 N qoft se sht paraqitur propozimi pr kthimin n gjendjen e mparshme gjat zhvillimit t procedurs s shkalls s dyt, gjykata e shkalls s par duhet ta njoftoj pr propozimin e paraqitur gjykatn e shkalls s dyt.

Neni 133

133.1 Propozimin e paraqitur pas afatit, apo propozimin e palejueshm pr kthimin n gjendjen e mparshme gjykata e hedh posht me an t aktvendimit.

133.2 Lidhur me propozimin pr kthimin n gjendjen e mparshme gjykata cakton seanc vetm kur nj gj t till e propozon pala shprehimisht. Po q se faktet n t cilat mbshtetet propozimi jan t ditura botrisht (notore) gjykata nuk cakton seanc n asnj rast. Po n kt mnyr gjykata vepron edhe kur faktet n t cilat mbshtetet propozimi jan qart t pajustifikueshme, por edhe kur gjykata ka prova t mjaftueshme n dosjen e lnds pr dhnien e vendimit sipas propozimit pr kthimin n gjendjen e mparshme.

133.3 Kundr aktvendimit me t cilin aprovohet propozimi pr kthimin n gjendje t mparshme nuk lejohet ankim i veant.

133.4 Kundr aktvendimit me t cilin refuzohet propozimi pr kthimin n gjendje t mparshme nuk lejohet ankim i veant, prve kur propozimi paraqitet nga shkaku i dhnies s aktgjykimit pr shkak t mungess s pals s paditur nga seanca gjyqsore.

K REU X

PROCESVERBALET

Neni 134

134.1 Procesverbali prpilohet pr veprimet e kryera n seanc gjyqsore.

134.2 Procesverbali prpilohet edhe mbi deklaratat dhe njoftimet e rndsishme q i bjn palt ose pjesmarrsit e tjer jasht seancs. Pr deklaratat dhe njoftimet m pak t rndsishme nuk prpilohet procesverbal, por vetm do t vihet shnim zyrtar n mbshtjellsin e lnds.

134.3 Procesverbalin e shkruan procesmbajtsi.

Neni 135

135.1 Procesverbali duhet t'i prmbaj: emrin e gjykats, vendin ku kryhet veprimi, ditn dhe orn kur kryhet veprimi, objektin e kontestit dhe emrat e palve t pranishme ose t personave t tjer, si dhe t prfaqsuesve ligjor ose me prokur t tyre.

135.2 Procesverbali duhet t prmbaj t dhna esenciale pr prmbajtjen e veprimit t kryer. N procesverbalin e seancs pr shqyrtimin kryesor t shtjes duhet t prfshihet sidomos: nse seanca sht mbajtur me dyer t hapura apo t mbyllura, prmbajtja e deklaratave t palve, propozimet e tyre, provat q i kan ofruar, provat q jan shfrytzuar, duke u treguar prmbajtja e thnieve t dshmitarve dhe ekspertve, vendimet e gjykats t marra n seanc, por edhe vendimi burimor i dhn pas prfundimit t seancs pr shqyrtimin kryesor t shtjes juridike.

Neni 136

Procesverbali duhet t mbahet rregullisht, n t nuk guxon te fshihet asgj, t shtohet ose t ndryshohet. Pjest e tija t anuluara duhet t mbeten t lexueshme.

Neni 137

137.1 Procesverbali prpilohet duke i treguar gjyqtari procesmbajtsit me z se ka do t shkruaj n procesverbal. Me lejen e gjyqtarit, pjesmarrsit n procedur prmbajtjen e deklaratave t tyre mund ta diktojn n procesverbal nprmjet procesmbajtsit.

137.2 Palt kan t drejt ta lexojn ose t krkojn q t'u lexohet procesverbali, si dhe t paraqesin kundrshtimet e veta n prmbajtjen e procesverbalit. Kt t drejt e kan edhe personat e tjer, deklarata e t cilve sht prfshir n procesverbal, por vetm sa i prket pjess s procesverbalit q e prmban deklaratn e tyre.

137.3 Korrigjimet apo shtesat lidhur me kundrshtimet e palve apo t personave t tjer n prmbajtjen e procesverbalit, apo me iniciativn e gjyqtarit, bhen n fundin e procesverbalit. Me krkesn e subjekteve t prmendura shkruhen n procesverbal edhe kundrshtimet e tyre t pa aprovuara nga gjyqtari.

Neni 138

138.1 Gjyqtari mund t vendos q procesverbali t mbahet me an t mjeteve teknike gjegjse, apo me an t stenografimit.

138.2 N pikpamje t kundrshtimeve lidhur me prmbajtjen e procesverbalit nga paragrafi l i ktij neni n mnyr adekuate zbatohen dispozitat e nenit 137 paragrafve 2 dhe 3 t ktij ligji.

138.3 Po q se procesverbali nuk sht mbajtur n form t shkruar, procesverbali i shkruar duhet t prpilohet brenda afatit prej tri ditsh. Brenda tri ditve te tjera palt kane te drejt ta shikojn dhe kopjojn procesverbalin e shkruar dhe t bjn kundrshtime lidhur me parregullsit eventuale t tij.

138.4 Mbi kundrshtimin nga paragrafi 3 i ktij neni vendos gjyqtari jasht seance.

138.5 Shiriti i magnetofonit mund t shlyhet pas skadimit t afatit pr kundrshtim, e nse pala ka br kundrshtim lidhur me saktsin e procesverbalit, pasi t bhet i form s prer vendimi mbi shtjen kryesore.

Neni 139

139.1 Procesverbali nnshkruhet nga gjyqtari, procesmbajtsi, palt, prkatsisht nga prfaqsuesi ligjor apo me prokur i pals, si dhe nga interpreti.

139.2 Dshmitari dhe eksperti e nnshkruajn deklaratn e vet n procesverbal vetm ather kur dgjimi i tyre bhet n gjykatn e porositur.

139.3 Personi q nuk din shkrim dhe lexim ose personi q nuk mund t nnshkruhet do te vej n procesverbal shenjn e gishtit tregues, kurse procesmbajtsi e shkruan nn shenjn e gishtit emrin dhe mbiemrin e tij.

139.4 Po q se pala, prfaqsuesi ligjor apo me prokur i saj, dshmitari apo eksperti largohet para se t nnshkruhet n procesverbal apo refuzon t nnshkruhet, kjo rrethan shnohet n procesverbal dhe tregohet arsyeja e mos nnshkrimit.

Neni 140

140.1 N qoft se vendimi merret n trup gjykues, pr kshillimin dhe votimin prpilohet procesverbal i veant. Po q se n gjykatn e lart, lidhur me mjetin e goditjes s vendimit, vendimi sht marr unanimisht, nuk do t prpilohet procesverbal, por n vendimin burimor do t vihet shnim pr kshillimin dhe votimin.

140.2 Procesverbali mbi kshillimin dhe votimin duhet t prmbaj rrjedhn e votimit dhe vendimin q sht marr. Procesverbalin e nnshkruajn antart e trupit gjykues dhe procesmbajtsi.

140.3 Procesverbali mbi kshillimin dhe votimin mbyllet n nj zarf t

veant.

140.4 Ky procesverbal mund t shikohet vetm nga gjykata m e lart kur vendos mbi mjetin juridik, e n kt rast procesverbali do t mbyllet prsri n nj kopertin t veant n t ciln do t shnohet se procesverbali sht shikuar.

K REU XI

VENDIMET GJYQSORE

Neni 141

141.1 Kur Gjykata Evropiane pr t Drejtat e Njeriut konstaton se sht shkelur ndonj e drejt ose liri themelore e njeriut e parapar n Konventn Evropiane pr Mbrojtjen e t Drejtave dhe t Lirive t Njeriut dhe n Protokollin plotsues t Konvents, pala brenda afatit prej tridhjet (30) ditsh nga dita q ka marr form t prer vendimi i Gjykats Evropiane pr t Drejtat e Njeriut, mund t parashtroj krkes pr ndryshimin e vendimit me t cilin sht shkelur ajo.

141.2 Krkesa parashtrohet n Gjykatn e Kosovs q ka vepruar n shkall t par, n procedurn n t ciln sht marr vendimi, me t cilin sht shkelur e drejta ose liria themelore e njeriut.

141.3 N procedurn sipas krkess pr ndryshimin e vendimit me t cilin sht shkelur e drejta apo liria e njeriut, n mnyr t

prshtatshme zbatohen dispozitat e ktij ligji pr prsritjen e procedurs.

141.4 N procedurn e prsritur gjykata sht e detyruar q t'i marr n konsiderat qndrimet e shprehura n vendimin e forms s prer t Gjykats Evropiane pr t Drejtat e Njeriut me t cilin sht konstatuar shkelja e t drejtave dhe lirive themelore t njeriut.

Neni 142

142.1 Gjykata jep vendime n seanc gjyqsore apo jasht seance.

142.2 Vendimet e gjykats jepen n form t aktgjykimit apo t aktvendimit.

142.3 Mbi krkespadin gjykata vendos me aktgjykim, kurse n procedurn sipas padis pr shkak t pengimit t posedimit me aktvendim.

142.4 N procedurn e dhnies s urdhrpagess aktvendimi me t cilin aprovohet krkespadia jepet n form t urdhrpagess.

142.5 Pr t gjitha shtjet tjera gjykata vendos me an t aktvendimit.

142.6 Vendimi mbi shpenzimet procedurale i prmbajtur n aktgjykim

konsiderohet aktvendim.

AKTGJYKIMI

Neni 143

143.1 Me aktgjykim gjykata vendos mbi krkesn q ka t bj me shtjen kryesore dhe me krkesat aksesore.

143.2 N qoft se me nj padi jan prfshir disa krkespadi, gjykata, zakonisht vendos pr t gjitha me nj aktgjykim te vetm.

143.3 N qoft se gjykata i ka bashkuar disa procedime me qllim t shqyrtimit t prbashkt t shtjeve, kurse pr vendosje prfundimtare sht pjekur vetm njra nga to, mund t jepet aktgjykimi vetm pr shtjen e till.

Neni 144

144.1 Gjykata mund ta urdhroj paln e paditur q ta prmbush premtimin e caktuar vetm po q se krkesa e paditsit sht br e realizueshme para se t prfundoj shqyrtimi kryesor i shtjes.

144.2 Po q se gjykata e aprovon krkesn pr ushqim ligjor apo pr kompensimin e dmit n form t rents, pr shkak t fitimit t humbur, apo t ardhurave tjera nga puna, i padituri mund t

detyrohet edhe realizueshme.

pr

premtimet

ende

nuk

jan

br

144.3 Po q se premtimi q sht objekt i krkespadis nuk sht br i krkueshm deri n prfundimin e shqyrtimit kryesor, gjykata e refuzon krkespadin si t parakohshme.

Neni 145

N qoft se paditsi ka krkuar me padi q i padituri ta dorzoj sendin e caktuar, duke deklaruar n padi, apo deri n prfundimin e shqyrtimit kryesor se pranon q n vend t sendit t krkuar, t'i paguhet nj shum e t hollave, ather gjykata, nse e aprovon krkespadin, n aktgjykim mund t konstatoj se i padituri do t lirohet nga detyrimi i dorzimit t sendit po q se e paguan shumn e till t t hollave.

Neni 146

146.1 Kur pala me aktgjykim urdhrohet q ta prmbush ndonj pretim, do t caktohet edhe afati brenda te cilit duhet t prmbushet ai.

146.2 Po q se me dispozita t posame nuk sht prcaktuar ndryshe, afati pr prmbushjen e pretimit sht pesmbdhjet (15) ditor, por pr detyrimet q nuk prbhen n t holla gjykata mund t caktoj afat m t gjat. N kontestet nga marrdhniet n t cilat sht dhn kambiali apo eku afati pr prmbushjen e detyrimit

sht shtat (7) ditor.

146.3 Afati pr prmbushjen e pretimit fillon t ec ditn e par pas dorzimit t aktgjykimit pals s urdhruar pr prmbushjen e pretimit.

a)

Aktgjykimi i pjesshm

Neni 147

147.1 N qoft se prej disa krkespadive, pr shkak t pohimit ose n baz t shqyrtimit t mjaftueshm, njra ose disa sosh, jan pjekur pr vendim definitiv dhe meritor apo n qoft se vetm pjesa e nj krkese sht pjekur pr vendim meritor, gjykata mundet, n pikpamje t krkesave t prgatitura, prkatsisht t pjess s krkess s prgatitur, ta prfundoj shqyrtimin dhe ta jep aktgjykimin (aktgjykimi i pjesshm).

147.2 Aktgjykimin e pjesshm gjykata mund ta jep edhe kur sht ngritur kundrpadia nga pala e paditur, po q se pr vendim sht prgatitur vetm krkesa e padis apo vetm krkesa e kundrpadis.

147.3 Gjat vlersimit nse duhet dhn aktgjykimi i pjesshm gjykata e merr ne konsiderat sidomos madhsin e krkess apo t pjess s krkess q sht prgatitur pr vendim.

147.4 N gjykimin n t cilin me padi apo kundrpadi jan prfshir m tepr krkesa nuk lejohet dhnia e aktgjykimit t pjesshm po q se pr shkak t natyrs s raportit kontestues pr themelsin e krkesave t tilla mund t vendoset vetm me an t nj aktgjykimi.

147.5 N pikpamje t mjeteve t goditjes dhe prmbarimit aktgjykimi i pjesshm konsiderohet si vendim i pavarur.

b) aktgjykimi ne baze te pohimit

Neni 148

148.1 N qoft se i padituri deri n prfundimin e shqyrtimit kryesor t shtjes e pohon krkespadin pjesrisht apo trsisht, gjykata e jep, pa shqyrtim t mtejm, aktgjykimin me t cilin e aprovon pjesn apo gjith krkespadin (aktgjykimi n baz t pohimit).

148.2 Gjykata nuk e jep aktgjykimin n baz t pohimit, edhe pse jan plotsuar kushtet e nevojshme, po q se konstaton se sht fjala pr krkesn me t ciln palt nuk mund t disponojn lirisht (paragrafi 3 i nenit 3 t ktij ligji).

148.3 Dhnia e aktgjykimit n baz t pohimit mund t shtyhet pr m von n qoft se sht e nevojshme q pr rrethanat nga paragrafi 2 i ktij neni t merren njoftimet e duhura.

148.4 Deklaratn mbi pohimin e krkespadis i padituri mund ta

revokoj verbalisht n seanc gjyqsore, apo me an t parashtress jasht seancs gjyqsore, edhe pa plqimin e paditsit, deri n momentin e dhnies s aktgjykimit.

c) aktgjykimi ne baze te heqjes dore nga krkespadia

Neni 149

149.1 N qoft se paditsi, deri n prfundimin e seancs pr shqyrtim kryesor t shtjes, heq dor nga nj pjes e krkespadis apo nga e gjith krkespadia, gjykata pa shqyrtim t mtejshm e jep aktgjykimin me t cilin e refuzon krkespadin n pjesn nga e cila paditsi ka hequr dor apo n trsi (aktgjykimi n baz t heqjes dor

149.2 Pr heqje dor nga krkespadia nuk nevojitet plqimi i pals s paditur.

149.3 Gjykata nuk e jep aktgjykimin n baz t heqjes dor nga krkespadia edhe pse jan plotsuar kushtet e nevojshme pr nj gj t till, po q se konstaton se sht fjala pr krkesn me t ciln palt nuk kan t drejt t disponojn lirisht (paragrafi 3 i nenit 3 t ktij ligji).

149.4 Dhnia e aktgjykimit n baz t heqjes dor nga krkespadia shtyhet pr m von po q se sht e nevojshme q t merren njoftime pr rrethanat e paragrafit 3 t ktij neni.

149.5 Deklarata me t ciln sht br heqja dor nga krkespadia gojarisht n seanc gjyqsore ose me an t parashtress jasht seancs gjyqsore, mund t revokohet nga pala paditse edhe pa plqimin e pals s paditur, deri n momentin e dhnies s aktgjykimit.

d) aktgjykimi pr shkak t padgjueshmeris / mosbindjes

Neni 150

150.1 N qoft se i padituri, brenda afatit t prcaktuar me kt ligj, nuk e paraqet n gjykat prgjigjen n padi, gjykata jep aktgjykim me t cilin e aprovon krkespadin (aktgjykimi pr shkak t mosbindjes) po q se jan plotsuar kto kushte:

a) po q se t paditurit i sht dorzuar rregullisht padia dhe thirrja pr dhnien e prgjegjs n padi;

b) po q se themelsia e krkespadis del nga faktet e treguara n padi;

c) po q se faktet mbi t cilat mbshtetet krkespadia nuk jan n kundrshtim me provat q i ka propozuar vet paditsi apo me faktet e ditura botrisht.

150.2 Nuk do t jepet aktgjykimi pr shkak t mosbindjes prkundrejt plotsimit t kushteve nga paragrafi 1 i ktij neni, nse gjykata konstaton se sht fjala pr krkesn me t ciln palt nuk kan t drejt t disponojn lirisht (paragrafi 3 i nenit 3 t ktij ligji).

150.3 Dhnia e aktgjykimit kontumacional do t shtyhet n qoft se ka nevoj q pr rrethanat nga paragrafi 2 i ktij neni t merren njoftime t duhura.

150.4 N qoft se nga faktet e treguara n padi nuk del themelsia e krkespadis, gjykata cakton seanc prgatitore dhe po q se ne seancn e ktill paditsi nuk e ndryshon padin, jep aktgjykim me te cilin e refuzon krkespadin.

150.5 Kundr aktvendimit t gjykats me t cilin refuzohet propozimi i paditsit q t jepet aktgjykimi kontumacional nuk lejohet ankimi.

150.6 Ne rastet nga paragrafi 3 i ktij neni aktgjykimi kontumacional mund t jepet edhe pa u dgjuar palt.

e) Aktgjykimi pr shkak t mungess

Neni 151

151.1 Kur t paditurit padia nuk i sht drguar pr prgjigje, por vetm bashk me letrthirrje pr n seanc prgatitore, e ai nuk

vjen n seanc deri n prfundimin e saj, apo n seancn e par pr shqyrtim kryesor, nse seanca prgatitore nuk sht caktuar fare, gjykata me propozimin e paditsit apo sipas detyrs zyrtare e jep aktgjykimin me t cilin aprovohet krkespadia (aktgjykimi pr shkak t mungess) po q se plotsohen kto kushte:

a) nse i padituri sht thirr rregullisht pr n seanc;

b) nse i padituri nuk e ka kontestuar krkespadin me an t parashtress;

c) nse themelsia e krkespadis del nga faktet e treguara n padi;

d) nse faktet n t cilat bazohet krkespadia nuk jan n kundrshtim me provat e paraqitura nga vet paditsi apo me faktet e ditura botrisht;

e) nse nuk ekzistojn rrethana notore nga t cilat del prfundimi se e kan penguar t paditurin shkaqe t arsyeshme q t vij n seanc.

151.2 Nuk do t jepet aktgjykimi pr shkak t mungess prkundrejt plotsimit t kushteve nga paragrafi 1 i ktij neni, po q se gjykata konstaton se sht fjala pr krkesn me t ciln palt nuk kan t drejt t disponojn lirisht (paragrafi 3 neni 3 i ktij ligji).

151.3 Dhnia e aktgjykimit pr shkak t mungess shtyhet po q se ka nevoj q pr rrethanat e paragrafit 2 t ktij neni t merren njoftimet e duhura.

151.4 N qoft se nga faktet e treguara n padi nuk del themelsia e krkespadis, kurse padia n seancn gjyqsore nuk sht ndryshuar nga pala paditse, gjykata do t jep aktgjykimin me t cilin refuzohet krkespadia si e pa themelt.

151.5 Kundr aktvendimit me t cilin refuzohet propozimi i paditsit pr dhnien e aktgjykimit pr shkak t mungess nuk lejohet ankimi.

151.6 N rastet e prcaktuara n paragrafin 3 t ktij neni aktgjykimin pr shkak t mungess gjykata mund ta jap pa dgjimin e palve.

f) aktgjykimi pa shqyrtim kryesor te shtjes

Neni 152

Po q se i padituri me an t prgjigjes n padi i ka pohuar faktet vendimtare, prkundrejt kontestimit t krkespadis, gjykata mundet pa caktuar seance gjyqsore, t jep aktgjykim (neni 143 dhe 147 t ktij ligji), nse nuk ekzistojn pengesa t tjera pr dhnien e tij.

DHENIA, HARTIMI ME SHKRIM DHE DERGIMI I AKTGJYKIMIT

Neni 153

153.1 Gjykata e jep aktgjykimin m s voni brenda afatit prej pesmbdhjet (15) ditsh nga dita e prfundimit t shqyrtimit kryesor. Koha n t ciln jepet aktgjykimi quhet dita n t ciln ai hartohet me shkrim.

153.2 Po q se gjyqtari e kalon afatin nga paragrafi 1 i ktij neni, ai ka pr detyr q me shkrim ta njoftoj kryetarin e gjykats pr shkaqet e tejkalimit te tij.

Neni 154

154.1 Pas prfundimit t shqyrtimit kryesor gjykata i njofton palt e pranishme pr ditn e dhnies s aktgjykimit. Po q se ndonjra nga palt nuk ka marr pjes n seancn pr shqyrtimin kryesor, gjykata me shkrim do t njoftoj at pr ditn e dhnies s aktgjykimit.

154.2 N qoft se palt jan njoftuar rregullisht pr ditn e dhnies s aktgjykimit, afati pr ankim kundr aktgjykimit fillon te ec ditn e nesrme pas dorzimit t aktgjykimit.

Neni 155

155.1 N rastet e jashtzakonshme, gjykata mund t vendos q drgimi i aktgjykimit t bhet edhe n nj mnyr tjetr t

prshtatshme, por jo n kundrshtim me dispozitat e ktij ligji.

155.2 Pals e cila nuk ka qen e njoftuar rregullisht pr ditn e dhnies s aktgjykimit, gjykata detyrimisht ia drgon aktgjykimin n pajtim me dispozitat e ktij ligji pr drgimin e shkresave.

Neni 156

Aktgjykimi kontumacional, aktgjykimi pr shkak t mungess dhe aktgjykimi i gjykats s shkalls s dyt i dhn pa u mbajtur seanc pr shqyrtim t shtjes juridike, i drgohet palve ne pajtim me dispozitat e ktij ligji pr drgimin e shkresave.

Neni 157

N rastin nga neni 153 paragrafi 2 i ktij ligji, gjykata posa t konstatoj se do t shtyhet dita e dhnies s aktgjykimit, do t'i njoftoj palt pr nj gj t till, e aktgjykimi i dhn do tu drgohet palve sipas dispozitave t ktij ligji mbi drgimin e shkresave.

Neni 158

N rastet nga nenet 155,156 dhe 157 t ktij ligji afati pr paraqitjen e mjetit t goditjes fillon t ec nga dita e nesrme n t ciln pals i dorzohet aktgjykimi.

Neni 159

Aktgjykimin burimor e nnshkruan gjyqtari.

Neni 160

160.1 Aktgjykimi i prpiluar me shkrim duhet ta ket: pjesn hyrse, dispozitivin, arsyetimin dhe udhzimin mbi t drejtn e ankimit kundr aktgjykimit.

160.2 Pjesa hyrse e aktgjykimit prmban: emrin e gjykats, emrin dhe mbiemrin e gjyqtarit, emrin dhe mbiemrin, vendbanimin, gjegjsisht vendqndrimin e palve, t prfaqsuesve t tyre ligjor dhe me prokur, tregimin e shkurtr t objektit t kontestit dhe vlern e tij, ditn e prfundimit t shqyrtimit kryesor, tregimin e palve, t prfaqsuesve t tyre ligjor dhe me prokur q kan qen t pranishm n seancn pr shqyrtimin e till si dhe ditn kur sht dhn aktgjykimi.

160.3 Dispozitivi i aktgjykimit prmban: vendimin me t cilin aprovohen apo refuzohen krkesat e veanta q kan t bjn me shtjen kryesore dhe krkesat aksesore, vendimin pr ekzistimin apo mosekzistimin e krkess s parashtruar me qllim kompensimi t saj me krkespadin si dhe vendimin mbi shpenzimet procedurale.

160.4 Arsyetimi i aktgjykimit prmban: krkesat e palve, faktet q i kan parashtruar dhe provat q i kan propozuar, cilat nga faktet e tilla i ka vrtetuar, pse dhe si i ka vrtetuar ato fakte, e po q se i ka vrtetuar me an t provave, cilat prova i ka shfrytzuar dhe si i ka

vlersuar ato.

160.5 Gjykata posarisht tregon se cilat dispozita t s drejts materiale i ka zbatuar me rastin e vendosjes mbi krkesat e palve. Kur sht nevoja gjykata deklarohet edhe lidhur me qndrimet e palve pr bazn juridike t kontestit, si dhe pr propozimet dhe prapsimet e tyre, pr t cilat gjykata nuk ka br arsyetime t vendimeve q i ka dhn me hert gjat procesit gjyqsor.

160.6 N pjesn arsyetuese t aktgjykimit kontumacional, aktgjykimit n baz t pohimit, aktgjykimit n baz t heqjes dor nga krkespadia, apo t aktgjykimit pr shkak t mungess, jepen vetm arsyet q e justifikojn dhnien e aktgjykimeve t ktilla.

Neni 161

Po q se palt pas shpalljes s aktgjykimit kan hequr dor nga e drejta e ankimit, si dhe kur ato nuk kan krkuar shprehimisht q aktgjykimi, q do tu drgohet, ta prmbaj pjesn arsyetuese, gjykata nuk do ta arsyetoj posarisht aktgjykimin e dhn, por vetm do t tregoj se palt kan hequr dor nga ankimi dhe se nga ky shkak aktgjykimi nuk sht arsyetuar.

Aktgjykimi plotsues

Neni 162

162.1 Po q se gjykata nuk ka vendosur mbi t gjitha krkesat q sht dashur t prfshihen me aktgjykim, ose kur vetm nj pjes e krkess ka mbetur pa u prfshir me t, pala mundet brenda afatit prej pesmbdhjet (15) ditsh nga dita kur i sht dorzuar aktgjykimi t'i propozoj gjykats q t bj plotsimin e tij.

162.2 Po q se pala nuk paraqet propozim pr plotsimin e aktgjykimit do t konsiderohet se padia sht trhequr n pjesn q ka mbetur pa u prfshir me aktgjykimin e dhn.

162.3 Propozimi i vonuar apo i pathemelt pr plotsimin e aktgjykimit, hidhet posht prkatsisht refuzohet nga gjykata pa u caktuar seanc gjyqsore.

Neni 163

163.1 Kur gjykata konstaton se propozimi pr plotsimin e aktgjykimit sht i themelt, e cakton seancn pr shqyrtim kryesor t shtjes, me qllim t dhnies s aktgjykimit pr pjesn e krkess q nuk sht zgjidhur (aktgjykimi plotsues).

163.2 Aktgjykimi plotsues mund t jepet edhe pa u hapur prsri shqyrtimi kryesor, po q se kt aktgjykim e jep gjyqtari q e ka dhn aktgjykimin e par, por pas konstatimit se krkesa pr t ciln propozohet plotsimi sht i shqyrtuar mjaftueshm.

163.3 N qoft se propozimi pr plotsimin e aktgjykimit ka t bj vetm me shpenzimet e procedurs, aktvendimin mbi propozimin e

jep gjykata pa caktuar seanc gjyqsore.

Neni 164

164.1 N qoft se, prpos propozimit pr plotsimin e aktgjykimit, kundr tij sht paraqitur edhe ankesa, ajo nuk e drgon ankesn n gjykatn e shkalls s dyt derisa t mos merret vendimi mbi propozimin pr plotsim, si dhe derisa t mos skadoj afati pr goditjen e tij.

164.2 Po q se kundr vendimit mbi plotsimin e aktgjykimit ngrihet ankesa, kjo ankes s bashku me ankesn kundr aktgjykimit t par, do t'i drgohet gjykats s shkalls s dyt.

164.3 N qoft se aktgjykimi goditet me an t ankess vetm nga shkaku se gjykata nuk ka vendosur me t pr t gjitha krkesat e palve q jan objekt i procesit gjyqsor, ankesa do t konsiderohet si propozim pr dhnien e aktgjykimit plotsues.

Korrigjimi i aktgjykimit

Neni 165

165.1 Gabimet n emra dhe numra, si dhe gabimet tjera n shkrim dhe llogaritje, mungesat n aspektin e forms s aktgjykimit dhe mospajtimi i kopjes me origjinalin e aktgjykimit, i korrigjon gjykata n do koh.

165.2 Korrigjimi i gabimeve bhet me aktvendim t posam q shkruhet n fund t origjinalit t aktgjykimit, kurse palve u drgohet kopja e aktvendimit t till.

165.3 Po q se midis origjinalit dhe kopjes s aktgjykimit ekziston mospajtimi n pikpamje t ndonj vendimi t prmbajtur n dispozitivin e aktgjykimit, palve do t'u drgohet kopja e korrigjuar e aktgjykimit, duke treguar se me kt kopje t aktgjykimit zvendsohet kopja e mparshme e aktgjykimit. N rast t ktill afati pr ankim kundr pjess s korrigjuar t aktgjykimit fillon t ec nga dita e dorzimit t kopjes s korrigjuar t aktgjykimit.

165.4 Pr korrigjimin e aktgjykimit gjykata vendos pa dgjimin e palve.

Forma e prer e aktgjykimit

Neni 166

166.1 Aktgjykimi i cili nuk mund t goditet me an t ankess bhet i forms s prer pr aq sa sht vendosur me t mbi krkespadin apo t kundrpadis.

166.2 Gjykata gjat gjith procedimit t shtjes kujdeset sipas detyrs zyrtare se a mos sht gj e gjykuar shtja e ngritur me padi dhe nse konstaton se procedura sht iniciuar pr krkesn pr t ciln ekziston vendimi i forms s prer, padia duhet t hedhet

posht si e palejueshme.

166.3 Po q se n aktgjykim sht vendosur mbi krkesn t ciln i padituri e ka parashtruar me an t prapsimit me qllim t kompensimit me krkesn e padis, ather vendimi pr ekzistimin apo mosekzistimin e krkess s till t t paditurit bhet i forms s prer.

Neni 167

167.1 Aktgjykimi i forms s prer prodhon efekt juridik vetm ndrmjet palve ndrgjyqse, prve kur nga shkaku i natyrs s raportit kontestues apo, sipas urdhrit t ligjit, prodhon efekt kundr personave t tret.

167.2 Forma e prer e aktgjykimit lidhet pr gjendjen e raportit juridik n kohn e prfundimit t shqyrtimit kryesor t shtjes.

Neni 168

N rast t gjykimit t mvonshm sipas padis s pals t ngritur kundr ndrhyrsit q bashk me t ka marr pjes n procedurn e mparshme, gjykata nuk mund t vendos n kundrshtim me vendimin e mparshm, prve se kur e aprovon prapsimin pr

ndjekjen e shtjes n gjyq me pa ndrgjegje.

Neni 169

169.1 Gjykata sht e lidhur pr aktgjykimin e saj q nga momenti i dhnies s tij.

169.2 Aktgjykimi vepron ndaj palve nga dita e dhnies, kurse n rastet nga nenet 155,156 dhe l57 t ktij ligji, nga dita kur u sht dorzuar.

K REU XII

AKTVENDIMI

Neni 170

170.1 T gjitha aktvendimet q jepen n seanc gjyqsore i shpall gjyqtari.

170.2 Aktvendimi i shpallur n seancn gjyqsore u drgohet palve n kopje t verifikuara vetm nse mund t goditen me ankes t posame, apo nse n baz t aktvendimit mund t krkohet menjher prmbarimi, apo nse nj gj t till e krkon drejtimi i

procesit.

Neni 171

171.1 Gjykata sht e lidhur pr aktvendimet e saja, po q se ato nuk i prkasin drejtimit t procesit, apo nse me kt ligj nuk sht prcaktuar ndryshe.

171.2 N rastet n t cilat aktvendimi nuk i drgohet palve, ai ndaj tyre prodhon efekt posa t jet shpallur.

Neni 172

172.1 Aktvendimet t cilat gjykata i jep jasht seancave gjyqsore u komunikohen palve duke iu drguar kopja e vrtetuar e aktvendimit.

172.2 Po q se me an t aktvendimit refuzohet propozimi i njrs nga palt, pa dgjim paraprak t pals kundrshtare, ather ksaj t dyts nuk i drgohet aktvendimi i till.

Neni 173

Aktvendimi duhet ta ket arsyetimin po q se kundr tij mund t bhet ankim i veant, e mund t prmbaj at edhe n ndonj rast tjetr kur gjykata e quan t nevojshme nj gj t till.

Neni 174

Aktvendimet e forms s prer gjobat e shqiptuar sipas dispozitave t ktij ligji prmbarohen sipas detyrs zyrtare.

Neni 175

Dispozitat e neneve 146, 153, 160 dhe 169 paragrafi 2 t ktij ligji n mnyr t prshtatshme aplikohen edhe kur kem t bjm me aktvendimet.

PROCEDURA SIPAS MJETEVE T GODITJES

K REU XIII

Mjetet e zakonshme t goditjes

ANKESA KUNDER AKTGJYKIMIT

E drejta e ankimit

Neni 176

176.1 Kundr aktgjykimit t dhn nga gjykata e shkalls s par palt mund t bjn ankim brenda afatit prej pesmbdhjet ditsh (15) nga dita e dorzimit t kopjes s aktgjykimit, po q se me kt ligj nuk sht caktuar ndonj afat tjetr. N kontestet nga raportet n t cilat sht dhn aktgjykimi n baz t kambialit apo ekut, afati pr ankim sht shtat (7) ditor.

176.2 Ankimi i br brenda afatit t prcaktuar me ligj pengon q aktgjykimi t bhet i forms s prer n pjesn e goditur me ankim.

176.3 Mbi ankimin kundr aktgjykimit vendos gjykata e shkalls s dyt.

Neni 177

177.1 Pala mund t heq dor nga e drejta e ankimit q nga momenti kur i sht dorzuar aktgjykimi.

177.2 Deri ne momentin e dhnies s vendimit t gjykats s shkalls s dyt pala mund ta trheq ankesn e paraqitur.

177.3 Deklarata pr heqjen dor nga e drejta e ankimit dhe ajo pr trheqjen e ankess nuk mund t revokohet.

Prmbajtja e ankess

Neni 178

Ankesa duhet t prmbaj:

a) tregimin e aktgjykimit kundr t cilit paraqitet ankimi;

b) deklaratn se aktgjykimi kundrshtohet n trsi ose n pjesn e caktuar;

c) shkaqet e ankimit me arsyetim;

d) ankimit.

nnshkrimin

paraqitsit

Neni 179

179.1 N qoft se ankesa nuk i prmban elementet nga neni 178 i ktij ligji (ankesa jo e plot), gjykata e shkalls s par me an t aktvendimit, kundr t cilit nuk lejohet ankimi, e thrret ankuesin q brenda afatit prej shtat ditsh ta plotsoj ankesn e paraqitur.

179.2 Po q se ankuesi brenda afatit nga paragrafi 1 i ktij neni nuk vepron sipas krkess s gjykats, gjykata me aktvendim e hedh posht ankesn si jo t plot.

Neni 180

180.1 N ankes nuk mund t paraqiten fakte t reja dhe t propozohen prova t reja, prve se kur ankuesi jep prova se pa fajin e vet nuk ka mundur t'i paraqes, prkatsisht t'i propozoj gjer n prfundimin e shqyrtimit kryesor n gjykatn e shkalls s par.

180.2 Duke i treguar faktet e reja, ankuesi ka pr detyr q t'i prmend provat me t cilat faktet e tilla do t vrtetoheshin, kurse duke i treguar provat e reja, ka pr detyr t'i prmend faktet t cilat me provat e tilla duhet vrtetuar.

180.3 Prapsimi i parashkrimit dhe prapsimi me qllim kompensimi, q nuk jan paraqitur n gjykimin e shkalls s par, nuk mund t paraqiten me ankes.

180.4 Po q se me paraqitjen e fakteve t reja dhe me propozimin e provave t reja, shkaktohen shpenzime procedurale n procedurn e ankimit, shpenzimet e tilla i mbetn n ngarkim pals q i ka paraqitur faktet e reja, prkatsisht q i ka propozuar provat e reja.

Shkaqet nga t cilat mund t goditet aktgjykimi

Neni 181

181.1 Aktgjykimi mund t goditet:

a) pr shkak t shkeljes s dispozitave t procedurs kontestimore;

b) pr shkak t konstatimit t gabuar apo jo t plot t gjendjes faktike;

c) pr shkak t zbatimit t gabuar t s drejts materiale.

181.2 Aktgjykimi n baz t pohimit dhe aktgjykimi n baz t heqjes dor nga krkespadia mund t goditen pr shkak t shkeljes s dispozitave t procedurs kontestimore, apo nga shkaku se deklarata e pohimit, gjegjsisht e heqjes dor nga krkespadia, sht dhn n lajthitje apo nn ndikimin e dhuns apo mashtrimit.

Neni 182

182.1 Shkelja thelbsore e dispozitave t procedurs kontestimore ekziston n oft se gjykata gjat procedurs nuk e ka zbatuar apo ka zbatuar n mnyr jo t drejt ndonj dispozit t ktij ligji, kurse kjo ka pasur apo ka mund t ket ndikim n nxjerrjen e aktgjykimit t ligjshm e t drejt.

182.2 Shkelja thelbsore e dispozitave t procedurs kontestimore ekziston gjithmon:

a) n qoft se gjykata sht prbr jo sipas dispozitave ose n oft se n nxjerrjen e aktgjykimit ka marr pjes gjyqtari q nuk ka marr pjes n seancn kryesore;

b) n qoft se sht vendosur pr krkesn e cila nuk bn pjes n juridiksionin gjyqsor;

c) n oft se n nxjerrjen e aktgjykimit ka marr pjes gjyqtari i cili sipas ligjit duhet t prjashtohet, respektivisht me vendim t gjykats ka qen i prjashtuar ose me rastin e dhnies se vendimit ka marr pjes personi i cili nuk e ka cilsin e gjyqtarit;

d) n oft se gjykata sipas prapsmit t palve gabimisht ka vendosur se sht e kompetencs lndore;

e) n oft se sht vendosur pr krkesn sipas padis t ngritur pas afatit t prcaktuar me ligj;

f) n oft se gjykata ka vendosur pr krkespadin pr t ciln sht me kompetenc lndore gjykata m e lart e llojit t njjt, gjykata e llojit tjetr;

g) n oft se n kundrshtim me dispozitat e ktij ligji, gjykata e ka bazuar vendimin e vet n disponimin e palejueshm t palve, (neni 3 paragrafi 3 i ktij ligji);

h) n qoft se n kundrshtim me dispozitat e ktij ligji, gjykata ka

nxjerr aktgjykim pr shkak t pohimit, mosbindjes, mungess, heqjes dor nga krkespadia, ose pa mbajtjen e shqyrtimit kryesor;

i) n qoft se ndonjrs nga palt me veprimin e paligjshm, e sidomos me mosdhnien e mundsis pr shqyrtimin e shtjes n gjykat;

j) n qoft se n kundrshtim me dispozitat e ktij ligji, gjykata e ka refuzuar krkesn e pals, q n procedur t prdor gjuhn dhe shkrimin e vet e t ndjek procesin n gjuhn e vet, kurse pr kt arsye ankohet;

k) n qoft se n procedur si padits, ose i paditur, ka marr pjes personi q nuk mund t jet pal n procedur, apo n qoft se paln q sht person juridik nuk e ka prfaqsuar personi i autorizuar, ose n qoft se paln me pazotsi procedurale nuk e ka prfaqsuar prfaqsuesi ligjor ose n qoft se prfaqsuesi ligjor, respektivisht prfaqsuesi me prokur i pals nuk ka pasur autorizim t nevojshm pr zhvillimin e procedurs apo pr kryerjen e ndonj veprimi n procedur, n qoft se zhvillimi i procedurs, respektivisht ushtrimi i veprimeve te veanta n procedur nuk sht lejuar m von;

l) n qoft se sht vendosur pr krkesn pr t ciln vazhdon procedura apo pr t ciln m par sht nxjerr aktgjykimi i forms se prer, ose prej t cilit paditsi njher ka hequr dor ose pr t cilin sht lidhur pajtimi gjyqsor;

m) n qoft se, n kundrshtim me ligjin sht prjashtuar publiku n seancn kryesore;

n) n qoft se aktgjykimi ka t meta pr shkak t t cilave nuk mund t ekzaminohen, e sidomos n qoft se dispozitivi i aktgjykimit sht i pakuptueshm apo kontradiktor me vetvete ose me arsyet e aktgjykimit, apo nse aktgjykimi nuk ka fare arsye apo n t nuk jan treguar fare arsyet pr faktet vendimtare, ose ato arsye jan t paqarta, ose kontradiktore, ose nse pr faktet vendimtare ekzistojn kundrthnie midis asaj q n arsyet e aktgjykimit thuhet pr prmbajtje t dokumentit ose t procesverbalit pr thniet e dhna n procedur dhe t vet atyre dokumenteve ose t procesverbalit;

o) n qoft se me aktgjykim sht tejkaluar krkespadia.

Neni 183

183.1 Ekziston vrtetimi i gabuar apo jo i plot i gjendjes faktike kur gjykata gabimisht e ka vrtetuar ndonj fakt vendimtar, prkatsisht kur faktin e till nuk e ka vrtetuar fare.

183.2 Ekziston konstatimi jo i plot i gjendjes faktike edhe kur pr kt flasin faktet e reja apo provat e reja.

Neni 184

Zbatimi i gabueshm i s drejts materiale ekziston kur gjykata nuk e ka zbatuar dispozitn e s drejts materiale qe sht dashur ta zbatoj, apo kur dispozitn e till nuk e ka zbatuar n mnyr t

drejt.

Procedura sipas ankess

Neni 185

Ankesa i paraqitet gjykats e cila e ka dhn aktgjykimin e shkalls s par, n nj numr t mjaftueshem ekzemplarsh pr gjykatn dhe paln kundrshtare.

Neni 186

186.1 Ankesn e paraqitur tej afatit t parashikuar me ligj, at jo t plot, apo t palejueshme e hedh posht me aktvendim gjykata e shkalls s par pa caktuar fare seanc gjyqsore.

186.2 Ankesa sht e pa afatshme po q se sht paraqitur pas skadimit t afatit ligjor pr paraqitjen e saj.

186.3 Ankesa sht e palejueshme po q se e ka paraqitur personi q nuk sht i autorizuar pr paraqitjen e saj, apo personi q ka hequr dor nga e drejta e ankimit apo q e ka trhequr ankesn e paraqitur, apo n qoft se personi q e ka paraqitur ankesn nuk ka interes juridik pr paraqitjen e ankess.

Neni 187

187.1 Nj ekzemplar t ankess s paraqitur me koh, t lejueshme dhe t plot, gjykata e shkalls s par ia drgon pals kundrshtare, e cila mundet, brenda afatit prej shtat ditsh, t paraqes po n kt gjykat prgjigje n ankese.

187.2 Nj ekzemplar t prgjigjes n ankes gjykata e shkalls s par ia drgon ankuesit menjher, ose m s voni brenda afatit shtat ditor nga arritja e saj n gjykat.

187.3 Prgjigja n ankes e paraqitur pas afatit nuk do t merret n shqyrtim nga gjykata e shkalls s dyt.

187.4 Parashtresat q mbrrijn n gjykat pas arritjes s prgjegjs n ankes, apo pas skadimit t afatit pr prgjigje n ankes nuk do t merren n shqyrtim, prpos kur gjykata nga pala shprehimisht krkon deklarata plotsuese.

Neni 188

188.1 Pas pranimit t prgjigjes n ankes, apo pas skadimit t afatit pr prgjigje n ankes, gjykata e shkalls s par ankesn dhe prgjigjen n ankes, nse sht paraqitur me t gjitha shkresat e lnds ia drgon gjykats s shkalls s dyt n afat prej shtat ditsh m s shumti.

188.2 Po q se ankuesi pretendon se n procedurn e shkalls s par jan shkelur dispozitat e procedurs kontestimore, gjykata e shkalls s par mund t jep shpjegime lidhur me thniet n ankes q i prkasin shkeljeve t tilla, e sipas nevojs mund t bj hetime me qllim t verifikimit t saktsis s thnieve prkatse ne ankese.

Neni 189

189.1 Pasi t arrij n gjykatn e shkalls s dyt dosja e lnds, gjyqtari relator e prgatit raportin me qllim t shqyrtimit t lnds n gjykatn e ankimit, e cila gjykon me trup gjykues t prbr nga tre gjyqtar.

189.2 Gjyqtari relator, po q nevoja, nga gjykata e shkalls s par mund t krkoj raport pr shkeljet e dispozitave procedurale dhe mungesat tjera t prmendura n ankes, si dhe t krkoj q, me qllim t konstatimit t shkeljeve, prkatsisht mungesave t tilla, t bhen hetimet e duhura.

Neni 190

190.1 Gjykata e shkalls s dyt vendos pr ankesn n seanc t trupit gjykues ose n baz t shqyrtimit t shtjes n seanca gjyqsore.

190.2 Gjykata e shkalls s dyt e cakton shqyrtimin e shtjes kur vlerson se pr konstatimin e gjendjes faktike, saktsisht dhe plotsisht, duhet vrtetuar fakte t reja dhe marr prova t reja nn

kushtet e nenit 180 paragraft 1 dhe 2 t ktij ligji.

190.3 Gjykata e shkalls s dyt do ta caktoj shqyrtimin e drejtprdrejt t shtjes edhe po q se aktgjykimi i shkalls s par sht anuluar dy her dhe kur n seancn e kolegjit vlerson se aktgjykimi kundr t cilit sht paraqitur ankimi sht bazuar n shkeljet esenciale t dispozitave t procedurs kontestimore, apo n gjendjen faktike t konstatuar gabimisht apo n mnyr jo t plot.

190.4 Gjykata e shkalls s dyt mund ta caktoj shqyrtimin e shtjes edhe kur vlerson se me qllim t konstatimit t drejt t gjendjes faktike duhet prsri t merren t gjitha ose disa nga provat e administruara n gjykatn e shkalls s par.

Neni 191

191.1 Pr n seancn e shqyrtimit t shtjes drejtprsdrejti thirren palt, prkatsisht prfaqsuesit e tyre ligjor apo me prokur, si dhe dshmitart dhe ekspertt, dgjimin e t cilve e quan t nevojshm gjykata e ankimit.

191.2 Po q se nga seanca mungon ankuesi, shqyrtimi nuk bhet, kurse vendimi do te merret n baz t thnieve t ankess dhe t atyre n prgjigjen n ankes.

191.3 Po q se n seancn e caktuar pr shqyrtim t shtjes nuk vjen pala q nuk sht ankues, gjykata vepron n t dhe e jep vendimin meritor.

191.4 N letrthirrjen pr seanc pala njoftohet procedurale t mosardhjes n shqyrtimin e shtjes.

me

pasojat

Neni 192

192.1 Shqyrtimi i shtjes para gjykats s shkalls s dyt fillon me shpjegimet e thukta t relatorit lidhur me shtjen, por pa e shprehur mendimin e tij rreth themelsis s ankess.

192.2 Pas ksaj lexohet aktgjykimi, apo pjesa e tij e goditur me ankes, e kur sht nevoja edhe procesverbali mbi shqyrtimin kryesor para gjykats s shkalls s par. Mandej ankuesi e arsyeton ankimin e vet, kurse pala kundrshtare prgjigjen n ankes.

192.3 Po q se ndonj mjet provues nuk mund t shfrytzohet drejtprdrejt, gjykata e ankimit vendos q t lexohet procesverbali n pjesn q e prmban provn e till.

Neni 193

E gjith ajo q sht parashikuar me kt ligj, pr procedurn e shkalls s par, n mnyr adekuate do t zbatohet edhe n procedurn para gjykats s shkalls s dyt.

Kufijt e ekzaminimit t aktgjykimit t shkalls s par

Neni 194

Gjykata e ankimit ekzaminon aktgjykimin e shkalls s par n at pjes n t ciln sht goditur me ankes dhe at brenda kufijve t shkaqeve t treguara n ankes, duke u kujdesur sipas detyrs zyrtare pr zbatimin e s drejts materiale si dhe pr shkeljen e dispozitave t procedurs kontestimore nga neni 182 paragrafi 2, pika b), g), j), k) dhe m) t ktij ligji.

Vendimet e gjykats s shkalls s dyt mbi ankesn

Neni 195

195.1 Gjykata e ankimit mundet, n seancn e kolegjit apo n baz t shqyrtimit t shtjes t br drejtprdrejt para saj :

a) ta hedh posht ankesn si t vonuar, jo t plot apo t palejueshme;

b) ta prish aktgjykimin e goditur dhe ta hedh posht padin;

c) ta prish aktgjykimin e goditur dhe ta kthej shtjen n rigjykim n gjykatn e shkalls s par;

d) ta refuzoj ankesn si t pathemelt dhe ta vrtetoj aktgjykimin e goditur;

e) ta ndryshoj aktgjykimin e shkalls s par.

195.2 Gjykata e shkalls s dyt nuk sht e lidhur pr propozimin e parashtruar ne ankes.

Neni 196

Ankesn e vonuar, jo t plot, apo jo t lejueshme, e hedh posht gjykata e shkalls s dyt me aktvendim, po q se nuk e ka br nj gj t till gjykata e shkalls si parashikuar n (nenin 186).

Neni 197

Gjykata e shkalls s dyt n seancn e kolegjit, apo n baz t shqyrtimit t br t shtjes, me aktvendim e prish aktgjykimin e shkalls s par dhe shtjen ia kthen pr rigjykim t njjts gjykat t shkalls s par, n qoft se konstaton se ekziston njri ndr kto shkaqe t prmendura n ankes:

a) po q se n kundrshtim me dispozitat e ktij ligji gjykata e ka dhn aktgjykimin n baz t pohimit, apo aktgjykimin n baz t

heqjes dor nga krkespadia;

b) po qe se ndonjrs nga palt me veprim t kundrligjshm, e sidomos pr shkak t mos thirrjes n mnyr t rregullt, nuk i sht dhn mundsia q t marre pjese n shqyrtimin e shtjes, kurse veprimi i tille ka pasur ndikim n dhnien e vendimit t ligjshm dhe t drejt;

c) po qe se gjykata e ka dhn aktgjykimin pa e br shqyrtimin kryesor te shtjes juridike;

d) po q se n dhnien e aktgjykimit ka marr pjes gjyqtari i cili sipas vet ligjit duhet t prjashtohet nga gjykimi.

Neni 198

198.1 N qoft se gjykata e shkalls s dyt konstaton se n gjykatn e shkalls s par sht vendosur mbi krkesn e cila nuk bn pjese n kompetencn gjyqsore, apo pr krkesn pr t ciln ekziston gjyqvarsia n gjykimin tjetr, apo pr t ciln ekziston aktgjykimi i forms s prer, apo nga e cila paditsi ka hequr dor, ose pr t ciln ekziston pajtimi gjyqsor, ather ajo e prish aktgjykimin e shkalls s par dhe e hedh posht padin.

198.2 N qoft se gjykata e shkalls s dyt konstaton se n procedurn e shkalls s par ka vepruar, si padits apo i paditur, personi q nuk mund t jet pal ndrgjyqse, apo nse paln q sht person juridik nuk e ka prfaqsuar personi i autorizuar, apo nse paln me pazotsi procedurale nuk e ka prfaqsuar

prfaqsuesi ligjor, apo nse prfaqsuesi ligjor, ose ai me prokur, nuk i ka pasur autorizimet e duhura pr ndjekjen e shtjes n gjyq, apo pr kryerjen e veprimeve procedurale t veanta, gjegjsisht nse veprimet e caktuar t kryera n procedur m von nuk i ka aprovuar vet pala, varsisht nga natyra e shkeljes konkrete t ligjit, e prish aktgjykimin e shkalls s par dhe ia kthen shtjen gjykats kompetente te shkalls s par, apo e prish aktgjykimin dhe e hedh posht padin.

198.3 Kur gjykata e shkalls s dyt e prish aktgjykimin e gjykats s shkalls s par dhe shtjen ia kthen t njjts gjykat pr rigjykim, ajo mund t urdhroj q rishqyrtimi i shtjes t bhet nga gjyqtari tjetr.

198.4 N pjesn arsyetuese t aktvendimit, me t cilin prishet aktgjykimi i shkalls s par, duhet treguar se cilat dispozita t procedurs kontestimore jan shkelur dhe ka e prbn shkeljen e till.

Neni 199

Gjykata e shtjes ka pr detyr q menjher pasi t'i arrij aktvendimi i gjykats s shkalls s dyt, t caktoj seancn prgatitore apo seancn pr shqyrtimin kryesor t shtjes e cila duhet t mbahet m s voni brenda afatit tridhjet (30) ditor pas arritjes s aktvendimit t gjykats s shkalls s dyt, si dhe t'i kryej t gjitha veprimet procedurale dhe t'i shqyrtoj t gjitha shtjet kontestuese q i ka ofruar gjykata e shkalls s dyt n aktvendimin e saj.

Neni 200

Gjykata e shkalls s dyt me aktgjykim e refuzon pathemelt dhe e vrteton aktgjykimin e shkalls konstaton se nuk ekzistojn shkaqet nga t cilat aktgjykimi, e as shkaqet pr t cilat ajo kujdeset zyrtare.

ankesn si t s par nse sht goditur sipas detyrs

Neni 201

Gjykata e shkalls s dyt n seancn e kolegjit, apo n baz t shqyrtimit t shtjes kryesore drejtprsdrejti, me aktgjykim e ndryshon aktgjykimin e shkalls s par, po q se konstaton se ekziston ndonjri nga kto shkaqe t treguara n ankes:

a) nse ka konstatuar se ekziston shkelja e dispozitave t procedurs kontestimore, prpos atyre t prmendura n nenin 197 t ktij ligji;

b) nse n seancn e kolegjit, me an t vlersimit ndryshe t shkresave dhe provave t marra n mnyr indirekte, ka konstatuar gjendje tjetr faktike nga ajo e prmbajtur n aktgjykimin e shkalls s par;

c) nse pas shqyrtimit direkt t shtjes, n baz t provave t reja, apo n baz t marrjes rishtas t provave t administruara nga gjykata e shkalls s par, ka konstatuar gjendje tjetr faktike nga ajo e prmbajtur n aktgjykimin e shkalls s par;

d) nse konsideron se gjendja faktike e prmbajtur n aktgjykimin e shkalls s par sht konstatuar drejte, por e drejta materiale sht zbatuar gabimisht nga gjykata e shkalls s par;

e) nse ka konstatuar se me aktgjykimin e shkalls s par sht tejkaluar krkespadia ashtu q me t sht pranuar me tepr se q sht krkuar me padi.

Neni 202

N qoft se gjykata e ankimit, n seancn e kolegjit, konstaton se me aktgjykimin e shkalls s par sht tejkaluar krkespadia, ashtu q me t sht vendosur pr ndonj shtje tjetr e jo pr at t ngritur me padi, ather ajo me aktvendim e prish aktgjykimin e shkalls s par dhe e kthen shtjen pr procedim t serishm.

Neni 203

Gjykata e shkalls s dyt nuk mund ta ndryshoj aktgjykimin e shkalls s par n dm t pals ankuese, po q se vetm ajo ka br ankim, e jo edhe pala kundrshtare.

Neni 204

N arsyetimin e aktgjykimit, gjegjsisht t aktvendimit, gjykata e shkalls s dyt duhet t'i vlersoj thniet n ankes q kan qen t rndsis vendimtare pr dhnien e vendimit t saj.

Neni 205

Gjykata e shkalls s dyt ia kthen t gjitha shkresat e lnds gjykats s shkalls s par me nj numr t mjaftueshm ekzemplarsh t vendimit t vet pr t' ua drguar palve dhe personave t interesuar, si dhe nj ekzemplar pr gjykatn e shkalles s par. Gjykata e shkalls s dyt e bn nj gj t ktill brenda afatit tridhjet (30) ditor nga dita e dhnies s vendimit t saj.

ANKESA KUNDR AKTVENDIMIT

Neni 206

206.1 Kundr aktvendimit t gjykats s shkalls s par lejohet ankimi, n qofte se n kt ligj nuk sht prcaktuar q ankimi nuk lejohet.

206.2 Po q se me kt ligj parashihet shprehimisht se ankimi i veant nuk lejohet, aktvendimi i shkalls s par mund t goditet vetm me an t ankess q paraqitet kundr vendimit me t cilin prfundon procedimi i shtjes n gjykatn e shkalls s par.

Neni 207

207.1 Ankesa e paraqitur brenda afatit ligjor e pengon prmbarimin e aktvendimit, n qoft se me kt ligj nuk sht parashikuar ndryshe.

207.2 Aktvendimi kundr t cilit nuk lejohet ankim i veant mund t prmbarohet menjher.

Procedura sipas ankess dhe vendimet e gjykats s shkalls s dyt

Neni 208

N procedurn sipas ankess s veant, t paraqitur kundr aktvendimit, n mnyr adekuate do t zbatohen dispozitat e ktij ligji q vlejn pr ankesn kundr aktgjykimit, prve dispozitave me t cilat parashihet mundsia e shqyrtimit t shtjes drejtprsdrejti nga gjykata e shkalls s dyt.

Neni 209

Duke vendosur pr ankimin e veant, gjykata e shkalls s dyt mund:

a) t hedh posht ankesn si jo t kohshme, jo t plot, apo jo t lejueshme;

b) t refuzon ankesn si t pa themelt dhe e vrteton aktvendimin e gjykats s shkalls s par;

c) t aprovon ankesn dhe t ndryshon aktvendimin e goditur;

d) t aprovoj ankesn dhe t anuloj aktvendimin e goditur, e kur sht nevoja ta kthej shtjen n procedim t serishm.

Neni 210

N procedurn e shkalls s dyt sipas ankess jo t veant shkaku pr t cilin sht sulmuar aktvendimi shrben si nj nga shkaqet e goditjes s vendimit prfundimtar. Kur gjykata e shkalls s dyt konstaton se ekziston parregullsia e pretenduar lidhur me aktvendimin e goditur me ankes jo t veant veprohet n ndonjrn nga mnyrat e prcaktuara n nenin 195 t ktij ligji.

K REU XIV

MJETET E JASHTZAKONSHME T GODITJES

REVIZIONI

Neni 211

211.1 Kundr aktgjykimit t gjykats s shkalls s dyt, palt mund t paraqesin revizion brenda afatit prej tridhjet (30) ditsh nga dita n t ciln u sht dorzuar aktgjykimi.

211.2 Revizioni nuk lejohet n kontestet pasurore-juridike n t cilat krkespadia ka t bj me krkesat n t holla, me dorzimin e sendit, ose me prmbushjen e ndonj premtimi tjetr, po q se vlera e objektit t kontestit n pjesn e goditur t aktgjykimit nuk i kalon 3.000 Euro.

211.3 Revizioni nuk lejohet n kontestet pasurore-juridike n t cilat krkespadia nuk ka t bj me krkesat n para, me dorzimin e sendit apo me prmbushjen e ndonj premtimi tjetr, po q se vlera e objektit t kontestit e treguar n padin e paditsit nuk e kalon shumn prej 3.000 Euro.

211.4 Prjashtimisht edhe kur sht fjala pr krkespadin nga paragraft 2 dhe 3 t ktij neni, revizioni gjithmon sht i lejuar:

a) n kontestet pr ushqim;

b) n kontestet pr shprblimin e dmit pr ushqimin e humbur, pr shkak t vdekjes s dhnsit t ushqimit;

c) n kontestet nga marrdhniet e puns t cilat i fillon i punsuari

kundr vendimit pr shuarjen e marrdhnies s puns.

Neni 212

Pr revizionin vendos Gjykata Supreme e Kosovs.

Neni 213

Revizioni i paraqitur nuk sht penges aktgjykimit t forms s prer t goditur.

pr

prmbarimin

Neni 214

214.1 Revizioni mund t paraqitet:

a) pr shkak t shkeljes s dispozitave t procedurs kontestimore nga neni 188 i ktij ligji e cila sht br n procedurn e gjykats s shkalls s dyt; b) pr shkak t zbatimit t gabuar t s drejts materiale;

c) pr shkak t tejkalimit t krkespadis, po q se kjo parregullsi sht br n procedurn e zhvilluar n gjykatn e shkalls s dyt.

214.2 Revizioni nuk mund t paraqitet pr shkak t konstatimit t

gabuar apo jo t plot t gjendjes faktike.

214.3 Kundr aktgjykimit t dhn n procedurn e shkalls s dyt, me t cilin vrtetohet aktgjykimi ne baz t pohimit, revizioni mund t paraqitet vetm nga shkaqet e prmendura n paragrafin 1 pika a) dhe b) dhe paragrafin 2 t ktij neni.

214.4 Kundr aktgjykimit t shkalls s dyt me t cilin vrtetohet aktgjykimi i shkalls s par, revizioni nuk lejohet pr shkak t shkeljes se dispozitave t procedurs kontestimore nga paragrafi l pika a) e ktij neni, po q se ekzistimi i tyre nuk sht prmendur fare n ankes, prve se kur sht fjala pr shkeljet pr t cilat kujdeset sipas detyrs zyrtare vet gjykata e shkalls s dyt dhe ajo e revizionit.

Neni 215

Gjykata e revizionit e shqyrton aktgjykimin e goditur vetm n pjesn e tij t goditur me an t revizionit dhe vetm brenda kufijve t shkaqeve t treguara n revizion, por duke u kujdesur sipas detyrs zyrtare pr zbatimin e drejt t s drejts materiale dhe pr shkeljet e dispozitave t procedurs kontestimore q kan t bjn me zotsin pr t qen pal dhe prfaqsimin e rregullt.

Neni 216

Palt mund t parashtrojn me revizion fakte t reja dhe t propozojn prova t reja vetm nse ato kan t bjn me shkeljet e dispozitave t procedurs kontestimore t bra n procedurn e

gjykats s shkalls s dyt.

Neni 217

Revizioni i dorzohet gjykats s shkalls s par e cila e ka dhn aktgjykimin e shkalls s par, n numr t mjaftueshm pr gjykatn dhe paln kundrshtare.

Neni 218

Revizionin e paraqitur pas skadimit t afatit ligjor, apo at jo t plot, me an t aktvendimit e hedh posht gjykata e shkalls s par, pa mbajtur seanc gjyqsore.

Neni 219

219.1 Nj ekzemplar t revizionit t paraqitur me koh dhe q sht i plot dhe i lejueshm, gjykata e shkalls s par, brenda afatit shtat ditor, ia drgon pals kundrshtare.

219.2 Pala kundrshtare ka t drejt q, brenda afatit shtat ditor,nga dita n t ciln i sht dorzuar revizioni, n gjykatn e shkalls s par ta paraqes prgjigjen n revizion.

219.3 Pasi t arrij prgjigja n revizion apo pas skadimit t afatit pr prgjigje,revizionin dhe prgjigjen, nse sht paraqitur, gjykata e

shkalls s par ia drgon gjykats s revizionit, bashk me dosjen e lnds, brenda afatit shtat ditor, nprmjet gjykats s shkalls s dyt.

Neni 220

Gjykata Supreme vendos mbi revizionin, vetm n baz t shkresave n dosjen e lnds, n seanc t trupit gjykues.

Neni 221

Revizionin e vonuar, jo t plot dhe t palejueshm me, aktvendim e hedh posht gjykata e revizionit, po q se nj gj t till nuk e ka br gjykata e shkalls s par brenda kufijve t autorizimeve t saja (neni 218 i ktij ligji).

Neni 222

Gjykata Supreme e refuzon revizionin si t pathemelt, me an t aktgjykimit, po q se konstaton se nuk ekzistojn shkaqet e cekura n revizion.

Neni 223

223.1 N qoft se gjykata e revizionit konstaton se ekziston shkelja e dispozitave t procedurs kontestimore pr shkak t t cilave mund

t paraqitet revizioni, prpos shkeljeve t caktuara n paragraft 2 dhe 3 t ktij neni, ather ajo, duke marr parasysh natyrn e shkeljes, me aktvendim e anulon pjesrisht apo plotsisht aktgjykimin e shkalls s dyt dhe t par, apo vetm aktgjykimin e shkalls s dyt dhe ia kthen shtjen pr rigjykim gjyqtarit tjetr apo t njjt t gjykats s shkalls s par, gjegjsisht kolegjit tjetr apo t njjt t gjykats s shkalls s dyt, ose gjykats tjetr kompetente.

223.2 N qoft se n procedurn e shkalls s par apo t dyt sht vendosur mbi krkesn q nuk bn pjes n kompetencn e gjykatave, apo q prbn gj t gjykuar, ose nga e cila paditsi ka hequr dor, apo pr t ciln ekziston ujdia gjyqsore, gjykata e revizionit me aktvendim e anulon aktgjykimin e goditur me an t revizionit dhe e hedh posht padin si t palejueshme.

223.3 Po q se n procedurn e shkalls s par apo t dyt, si pal paditse apo e paditur ka marr pjes personi me pazotsi pr t qen pal ndrgjyqse, apo nse paln q sht person juridik nuk e ka prfaqsuar personi i autorizuar, apo nse paln pa zotsi procedurale nuk e ka prfaqsuar prfaqsuesi ligjor i saj, apo n qoft se prfaqsuesi ligjor apo me prokur i pals nuk e ka pasur autorizimin e duhur pr ndjekjen e shtjes n gjyq ose pr kryerjen e veprimeve procedurale konkrete, gjegjsisht po q se ndjekjen e shtjes n gjyq apo kryerjen e veprimeve procedurale konkrete nuk e ka aprovuar pala m von, ather gjykata e revizionit, varsisht nga natyra e shkeljeve procedurale ekzistuese, vepron sipas dispozitave t paragrafit 1 apo 2 t ktij neni.

Neni 224

224.1 N qoft se gjykata e revizionit konstaton se e drejta materiale

sht zbatuar gabimisht, me aktgjykim e aprovon revizionin e paraqitur dhe e ndryshon aktgjykimin e goditur.

224.2 Po q se gjykata e revizionit konstaton se pr shkak t zbatimit t gabueshm t s drejts materiale, apo pr shkak t shkeljeve t rregullave procedurale, gjendja faktike nuk sht vrtetuar plotsisht dhe se pr kt arsye nuk ekzistojn kushtet pr ndryshimin e aktgjykimit t goditur, ather ajo me aktvendim e aprovon revizionin dhe e anulon pjesrisht apo trsisht aktgjykimin e shkalls s par dhe t dyt, apo vetm aktgjykimin e shkalls s dyt, dhe shtjen ia drgon pr rigjykim gjyqtarve t njjt apo t tjer t gjykats t shkalls s par apo t dyt.

Neni 225

Po q se konstaton se me aktgjykimin e forms s prer t gjykats s shkalls s dyt sht tejkaluar krkespadia, gjykata e revizionit me aktgjykimin e saj e aprovon revizionin e pals dhe e ndryshon aktgjykimin e goditur.

Neni 226

Vendimi i gjykats s revizionit u drgohet palve nprmjet gjykats s shkalls s dyt brenda afatit tridhjet (30) ditor.

Neni 227

Po q se me dispozitat e neneve t ktij kreu nuk parashikohet ndonj gj tjetr, n procedurn sipas revizionit, n mnyr adekuate zbatohen dispozitat e ktij ligji mbi ankesn kundr aktgjykimit, prve dispozitave me t cilat parashihet mundsia e mbajtjes s shqyrtimit t shtjes kryesore n gjykatn e ankimit.

Revizioni kundr aktvendimit

Neni 228

228.1 Palt mund t paraqesin revizionin vetm kundr aktvendimeve t forms s prer me t cilat prfundon procedura e gjykats s shkalls s dyt.

228.2 Nuk lejohet revizioni kundr aktvendimeve nga paragrafi 1 i ktij neni n kontestet n t cilat nuk do t ishte i lejuar revizioni kundr aktgjykimit.

Neni 229

2291 Revizioni sht i lejueshm kurdoher kundr aktvendimit t gjykats s shkalls s dyt me t cilin ankesa e paraqitur kundr vendimit prfundimtar hidhet posht prkatsisht me t cilin vrtetohet aktvendimi i shkalls s par mbi hedhjen posht t revizionit t paraqitur kundr vendimit prfundimtar.

229.2 Revizioni sht i lejueshm edhe kundr aktvendimit t gjykats s shkalls s dyt me t cilin sht vendosur mbi propozimin pr prsritjen e procedurs.

229.3 Revizioni nuk lejohet kundr aktvendimit mbi shpenzimet procedurale.

Neni 230

N procedurn sipas revizionit kundr aktvendimit n mnyr adekuate aplikohen dispozitat e ktij ligji mbi revizionin kundr aktgjykimit.

Neni 231

Gjykata t cils i kthehet pr gjykim t ri shtja juridike sht e lidhur pr pikpamjen juridike mbi t ciln bazohet aktvendimi i gjykats s revizionit me t cilin sht anuluar aktgjykimi i shkalls s dyt.

PRSRITJA E PROCEDURS

Neni 232

Procedura e prfunduar me aktgjykim dhe aktvendim t forms s

prer t gjykats mund t prsritet sipas propozimit t pals:

a) n qoft se pals me veprim t kundrligjshm, e sidomos n rast t mos thirrjes pr n seanc nuk i jepet mundsia q t marr pjes n shqyrtimin e shtjes kryesore;

b) n qoft se n procedurn e prfunduar ka marr pjes si padits ose si i paditur personi q nuk mund t jet pal ndrgjyqse, apo n qoft se paln q sht person juridik nuk e ka prfaqsuar personi i autorizuar, ose po q se paln me pazotsi procedurale nuk e ka prfaqsuar prfaqsuesi ligjor i saj, ose n qoft se prfaqsuesi ligjor, respektivisht prfaqsuesi me prokur i pals, nuk ka pasur autorizim t duhur pr ndjekjen e shtjes n gjyq apo pr kryerjen e veprimeve procedurale t caktuara, po q se ndjekja e shtjes n gjyq apo kryerja e veprimeve procedurale t caktuara nuk sht lejuar me von nga pala;

c) n qoft se vendimi prfundimtar i gjykats sht bazuar n deklarata t rreme t dshmitarve apo t ekspertve ose n dokumentin q sht falsifikuar apo n t cilin sht verifikuar prmbajtja e pasakt;

d) n qoft se vendimi prfundimtar i forms s prer sht pasoj e veprs penale t gjyqtarit, t prfaqsuesit ligjor apo me prokur t pals, kundrshtare apo t personit t tret;

e) n qoft se pala fiton mundsin ta prdor vendimin e forms s

prer t gjykats, i cili m par, sht dhn n procedurn e zhvilluar midis palve t njjta pr t njjtn krkespadi;

f) n qoft se vendimi prfundimtar i forms s prer sht bazuar n nj vendim tjetr gjyqsor, ose n vendimin e ndonj organi tjetr, kurse ky vendim sht ndryshuar, prishur apo anuluar n mnyr t prer;

g) n qoft se pala merr dijeni pr fakte t reja ose gjen prova t reja, ose e fiton mundsin q t'i prdor ato, n baz t t cilave pr paln do t mund t merrej vendim prfundimtar m i favorshm, sikur faktet dhe provat e tilla t ishin prdorur n procedurn e mparshme.

Neni 233

233.1 Nga shkaqet e treguara n nenin 232 pika a) dhe b) t ktij ligji nuk mund t krkohet prsritja e procedurs, po q se ato jan prdorur pa sukses n procedurn e mhershme.

233.2 Nga shkaqet e treguara n nenin 232 pika g) e ktij ligji prsritja e procedurs mund t krkohet vetm po q se pala, pa fajin e saj, nuk ka mundur ti parashtroj kto rrethana para se t ket marr fund procedura e mparshme me vendim gjyqsor t forms s prer.

Neni 234

234.1 Propozimi pr prsritjen e procedurs paraqitet brenda afatit prej tridhjet (30) ditsh, dhe at:

a) n rastin nga neni 232, pika a) e ktij ligji, q nga dita kur pals i sht dorzuar vendimi i forms s prer;

b) n rastin nga neni 232, pika b) e ktij ligji n qoft se n procedur si padits apo si i paditur ka vepruar personi q nuk mund t jet pal ndrgjyqse nga dita n t ciln vendimi i sht dorzuar personit t till;

c) n qoft se paln q sht person juridik nuk e ka prfaqsuar personi i autorizuar, apo n qoft se paln me pazotsi procedurale nuk e ka prfaqsuar prfaqsuesi ligjor i saj nga dita n t ciln vendimi i sht dorzuar pals, gjegjsisht prfaqsuesit ligjor t saj, e po q se prfaqsuesi ligjor, gjegjsisht me prokur i pals, nuk ka pasur autorizim t duhur pr ndjekjen e shtjes n gjyq, apo pr kryerjen e veprimeve procedurale t caktuara, nga dita kur pala ka marr dijeni pr kt shkak ;

d) n rastin nga neni 232, pika c) e ktij ligji - nga dita n t ciln pala ka marr dijeni pr aktgjykimin penal t forms s prer;

e) n rastin nga neni 232, pika d) e ktij ligji - nga dita n t ciln pala ka marr dijeni pr vendimin penal t forms s prer, e nse procedura penale nuk mund t zhvillohet, ather nga dita kur ka marr dijeni pr pezullimin e procedurs penale,apo pr rrethanat pr

shkak t penale;

cilave

nuk

mund

iniciohet

procedura

f) n rastet nga neni 232, pika e) dhe f) t ktij ligji - nga dita n t ciln pala ka mundur ta prdor vendimin e forms s prer q sht shkak pr prsritjes s procedurs;

g) n rastin nga neni 232, pika g) t ktij ligji - nga dita n t ciln pala ka mundur t'i parashtroj n gjykat faktet e reja, gjegjsisht mjetet provuese t reja.

234.2 Po q se afati i caktuar n paragrafin 1 t ktij neni do t fillonte t rrjedh para s vendimi t ket marr form t prer, ky afat do t llogaritet nga momenti n t cilin vendimi bhet i forms s prer, n qoft se kundr tij nuk sht paraqitur ankesa, gjegjsisht nga dita e dorzimit t vendimit t forms s prer t gjykats s lart t dhn n shkall t fundit.

234.3 Pas kalimit t afatit prej pes vjetsh nga dita kur vendimi bhet i forms s prer, propozimi pr prsritjen e procedurs nuk mund t paraqitet, prvese kur prsritja krkohet nga shkaqet e prmendura n nenin 232, pika a dhe b t ktij ligji.

Neni 235

Mbi propozimin pr prsritjen e procedurs vendos gjykata e shkalls s dyt, dhe at gjyqtari individual i cili nuk ka marr pjes n dhnien e vendimit t shkalls s dyt n procedurn e

mparshme.

Neni 236

236.1 Propozimi pr prsritjen e procedurs i paraqitet gjithmon gjykats q e ka dhn vendimin e shkalls s par.

236.2 N propozim duhet treguar sidomos: baza ligjore n mbshtetje t t cils krkohet prsritja e procedurs, rrethanat nga t cilat rezulton se propozimi sht paraqitur n afatin ligjor dhe mjetet provuese me t cilat arsyetohen thniet e propozuesit.

Neni 237

237.1 Propozimin pr prsritjen e procedurs t paraqitur pas afatit ligjor, at jo t plot, apo t palejueshm, e hedh posht gjykata e shkalls s par me an t aktvendimit pa mbajtur seanc gjyqsore.

237.2 Po q se gjykata e shkalls s par nuk e hedh posht propozimin, nj ekzemplar t tij ia drgon pals kundrshtare,e cila ka t drejt q brenda afatit pesmbdhjet (15) ditor t prgjigjet lidhur me t.

Neni 238

Pasi t arrij prgjigja lidhur me propozimin, apo pasi t skadoj afati

pr prgjigje, gjykata propozimin, bashk me prgjigjen n t, po q se sht paraqitur, me t gjitha shkresat e lnds ia drgon gjykats s shkalls s dyt brenda afatit prej tet (8) ditsh.

Neni 239

239.1 Gjykata e shkalls s dyt vendos mbi propozimin pr prsritjen e procedurs zakonisht jasht seance pr shqyrtim kryesor.

239.2 Po q se gjykata vjen n prfundim se sht i domosdoshm shqyrtimi i till, ajo do t veproj n pajtim me dispozitat e neneve 191 dhe 193 t ktij ligji.

Neni 240

240.1 Gjykata e shkalls s dyt, pasi t jepe vendimin mbi propozimin pr prsritjen e procedurs, gjykats s shkalls s par ia drgon dosjen e lnds me nj numr t mjaftueshm ekzemplarsh t vendimit t saj.

240.2 N aktvendimin me t cilin lejohet prsritja e procedurs shqiptohet vendimi me t cilin anulohet ai i dhn n procedurn e mparshme.

240.3 Kundr aktvendimit t gjykats s shkalls s dyt me t cilin aprovohet propozimi pr prsritjen e procedurs nuk lejohet ankimi.

240.4 Ankesa kundr aktvendimit t gjykats s shkalls s dyt me t cilin refuzohet propozimi pr prsritjen e procedurs i paraqitet t njjts gjykat, e cila sipas ankess vendos n trup gjykues t prbr nga tre gjyqtar.

Neni 241

241.1 N procedurn e prsritur n gjykatn e shkalls s par nuk mund t veproj gjyqtari q ka dhn vendimin n procedurn e mparshme.

241.2 Gjykata e shkalls s par e cakton seancn prgatitore menjher pasi t'i arrij aktvendimi i gjykats s shkalls s dyt, e m se voni brenda afatit tet (8) ditor.

RAPORTI MIDIS REVIZIONIT DHE PROPOZIMIT PR PRSERITJEN E PROCEDURS

Neni 242

242.1 N qoft se n afatin pr paraqitjen e revizionit pala e paraqet propozimin pr prsritjen e procedurs vetm nga shkaqet pr t cilat mund t paraqitet revizioni, do t konsiderohet se pala e ka paraqitur revizionin.

242.2 Po q se pala paraqet revizionin pr shkakun se n procedurn e shkalls s par apo t shkalls s dyt sht vendosur mbi krkesn pr t ciln ka ekzistuar vendimi i forms s prer, apo pr krkesn nga e cila paditsi ka hequr dor n nj procedur t mhershme apo, pr t ciln ekziston ujdia gjyqsore, dhe n t njjtn koh, apo m, von paraqet propozimin pr prsritjen e procedurs, nga cilido shkak i prmendur n nenin 232 t ktij ligji, gjykata e ndrpren procedurn sipas propozimit pr prsritjen e procedurs derisa t prfundoj procedura sipas revizionit.

242.3 Po q se pala paraqet revizionin nga cilido shkak, prvese nga shkaqet e prmendura n paragraft e siprm, dhe n t njjtn koh, apo m von, paraqet propozimin pr prsritjen e procedurs, nga shkaqet e nenit 232 pika c) dhe d) t ktij ligji q jan argumentuar me an t aktgjykimit penal t forms s prer, gjykata do ta ndrpres procedurn sipas revizionit derisa mos t prfundoj procedura lidhur me propozimin pr prsritjen e procedurs.

242.4 N t gjitha rastet e tjera n t cilat pala paraqet revizionin, kurse n t njjtn koh apo me von e paraqet propozimin pr prsritjen e procedurs, gjykata do t vendos se ciln procedur do ta vazhdoj e ciln do ta ndrpres, duke i marr parasysh t gjitha rrethanat e rastit, e sidomos shkaqet nga t cilat jan paraqitur t dy mjetet e goditjes si dhe provat e propozuara nga palt.

Neni 243

243.1 Dispozitat e nenit 242 paragraft 1 dhe 3 te ktij ligji do t aplikohen edhe kur pala se pari ka paraqitur propozimin pr prsritjen e procedurs e pas ksaj e ka paraqitur revizionin.

243.2 N t gjitha rastet tjera n t cilat pala e paraqet propozimin pr prsritjen e procedurs e pas ksaj e paraqet revizionin gjykata, zakonisht, e ndrpret procedurn sipas revizionit derisa mos t prfundoj procedura sipas propozimit pr prsritjen e procedurs, prvese kur konstaton se ekzistojn shkaqe t justifikueshme pr veprim ndryshe.

Neni 244

244.1 Aktvendimin nga neni 242 t ktij ligji e jep gjyqtari i gjykats s shkalls s par po q se propozimi pr prsritjen e procedurs arrin n gjykatn e shkalls s par para se lnda sipas revizionit t'i jet drguar gjykats s revizionit.

244.2 N qoft se propozimi pr prsritjen e procedurs arrin pasi t'i jet drguar lnda gjykats s revizionit, aktvendimin nga neni 242 t ktij ligji e jep gjykata e revizionit.

244.3 Aktvendimin nga neni 242 t ktij ligji e jep gjyqtari i gjykats s shkalls s par, prve kur lnda, n kohn kur revizioni arrin n gjykatn e shkalls s par, sipas propozimit pr prsritjen e procedurs i sht drguar gjykats s lart pr vendosje, n t cilin rast aktvendimin e jep gjykata e lart.

244.4 Kundr aktvendimeve nga paragraft 1 dhe 2 t ktij neni nuk lejohet ankimi.

KRKESA PR MBROJTJEN E LIGJSHMRIS

Neni 245

245.1 Kundr vendimit gjyqsor t forms s prer prokurori publik mund t ngrej krkesn pr mbrojtjen e ligjshmris brenda tre muajsh. Afati pr ngritjen e krkess pr mbrojtjen e ligjshmris nga paragrafi 1 i ktij neni llogaritet:

a) kundr vendimit t marr n shkall t par, kundr t cilit nuk sht br ankim prej dits kur ky vendim nuk ka mundur m t kundrshtohet me ankim; b) kundr vendimit t marr n shkall t dyt, kundr t cilit nuk sht deklaruar revizioni prej dits kur ky vendim i sht drguar asaj pale s cils i sht drguar m s voni.

245.2 Kundr vendimit nga paragrafi 1 i ktij neni, t nxjerr n shkall t dyt, kundr t cilit palt kan deklaruar revizion, prokurori publik mund t ngrej krkes pr mbrojtjen e ligjshmris vetm brenda tridhjet (30) ditsh nga data kur i sht drguar revizioni i asaj pale, revizioni i s cils i sht drguar me hert.

245.3 Krkesa pr mbrojtjen e ligjshmris nuk lejohet kundr vendimit q me rastin e revizionit ose te krkes pr mbrojtjen e ligjshmris e ka marre gjykata me kompetenc pr t vendosur pr kto mjete juridik".

Neni 246

Krkesa pr mbrojtjen e ligjshmris kundr vendimit nga neni 245 i ktij ligji ngritt nga prokurori publik, n pajtim me ligjin.

Neni 247

247.1 Prokurori publik mund ta ngrej krkesn pr mbrojtjen e ligjshmris:

a) pr shkak te shkeljeve esenciale t dispozitave t procedurs kontestimore, n qoft se shkelja ka t bj me kompetencn territoriale , po qe se gjykata e shkalls s par e ka nxjerr aktgjykimin pa seanc kryesore, kurse e ka pasur detyr ta mbaj seancn kryesore, po qe se sht vendosur pr krkesn, rreth s cils kontestimi sht n vazhdim, apo n qoft se n kundrshtim me ligjin, sht prjashtuar publiku n seancn kryesore;

b) pr shkak t aplikimit t gabueshm t s drejts materiale.

247.2 Prokurori publik nuk mund t ngrej krkesn pr mbrojtjen e ligjshmris pr shkak t kaprcimit t krkes-padis dhe as pr shkak t vrtetimit t gabueshm apo jo t plot t gjendjes faktike.

Neni 248

Sipas dispozitave te ktij ligji gjykata me kompetenc pr t vendosur pr krkesn pr mbrojtjen e ligjshmris do t veproj edhe kur vrteton se ekziston shkelja esenciale e dispozitave t procedurs kontestimore q sht br n procedur para gjykats t shkalls s par.

Neni 249

N qoft se kundr t njjtit vendim jan paraqitur si revizioni ashtu edhe krkesa pr mbrojtjen e ligjshmris, gjykata kompetente do te vendos pr mjetet juridike me nj vendim.

Neni 250

Pr seancn n t ciln gjykata do t vendose lidhur me krkesn pr mbrojtjen e ligjshmris do t njoftohet prokurori publik kompetent.

Neni 251

Kur vendos pr krkesn pr mbrojtjen e ligjshmris, gjykata do t kufizohet vetm n ekzaminimin e shkeljeve q i thekson prokurori publik n krkesn e vet.

PJESA E DYT

GJYKIMI N SHKALL T PAR

K REU XV

NGRITJA E PADIS

Neni 252

Gjykimi i nj shtje n gjykat fillon me paraqitjen e krkespadis me shkrim (padi detyrimi, vrtetimi dhe ndryshimi).

Prmbajtja e padis

Neni 253

253.1 Padia duhet t prmbaj:

a) krkesn e caktuar n pikpamje t shtjes kryesore dhe krkesave aksesore;

b) faktet krkesn;

mbi

cilat

paditsi

bazon

c) tilla;

provat

me

cilat

vrtetohen

faktet

d) kontestit;

vlern

e)

bazn

juridike

dhe

f) t dhnat e tjera q duhet t'i ket do parashtres (neni 99 i ktij ligji).

253.2 Gjykata nuk sht e lidhur me bazn juridike t krkespadis.

253.3 Gjykata do t veproj sipas padis edhe kur paditsi nuk e ka treguar bazn juridike t krkespadis.

253.4 Paditsi ka pr detyr q padis t'ia bashkangjis vrtetimin mbi taksn gjyqsore t paguar.

253.5 N qoft se paditsi nuk e paguan taksn gjyqsore t prcaktuar pr padin as pas vrejtjes s drguar nga gjykata, edhe pse nuk ekzistojn konditat pr lirim nga detyrimi i pagimit t takss gjyqsore, do t konsiderohet se padia sht trhequr.

Padi vrtetimi

Neni 254

254.1 Paditsi mund t krkoj me padi q gjykata vetm t konstatoj ekzistimin, prkatsisht mosekzistimin,e nj t drejte apo t nj raporti juridik,ose vrtetsin, gjegjsisht mos vrtetsin e ndonj dokumenti.

254.2 Padia e ktill mund t ngrihet kur kjo sht prcaktuar me dispozita t posame, apo kur paditsi ka interes juridik q gjykata t vrtetoj ekzistimin apo mosekzistimin e ndonj t drejte apo t raportit juridik, ose vrtetsin, respektivisht mos vrtetsin e ndonj dokumenti para se t jet br e krkueshme krkesa pr pretim nga raporti i njjt.

254.3 Po q se vendimi mbi kontestin varet nga fakti nse ekziston ose nuk ekziston nj e drejt apo raport juridik, i cili gjat procedimit t padis sht kontestuar, paditsi mundet, krahas krkess ekzistuese, ta parashtroj edhe krkespadin me qllim q gjykata t vrtetoj se raporti i till ekziston, respektivisht se nuk ekziston, po q se gjykata para s cils sht duke u zhvilluar procedimi sht kompetente pr krkesn e till.

254.4 Parashtrimi i krkess sipas dispozits s paragrafit 3 t ktij neni nuk do t konsiderohet si ndryshim, i natyrs objektive, t padis.

Prfshirja e disa krkespadive n nj padi

Neni 255

255.1 N nj padi paditsi mund t'i prfshij disa krkesa kundr t njjts pal t paditur po q se ato t gjitha jan t lidhura me t njjtn baz faktike dhe juridike.

255.2 N qoft se krkesat nuk jan t lidhura me t njjtn baz faktike dhe juridike, ato mund t prfshihen n nj padi kundr t njjts pal t paditur vetm po q se e njjta gjykat sht e kompetencs lndore pr seciln nga kto krkesa dhe kur pr t gjitha krkesat sht e prcaktuar i njjti lloj i procedurs, e gjykata vjen n prfundim se prfshirja e krkespadive t tilla n nj padi i kontribuon ekonomis s procedimit ( bashkimi kumulativ i krkespadive). Po q se nj gj e till nuk i kontribuon ekonomis s procedimit, gjykata, m s voni n seancn prgatitore, sjell aktvendim pr ndarjen e procedurs.

255.3 Paditsi mundet n nj padi t'i prfshij dy apo m tepr krkespadi q jan t ndrlidhura midis tyre, dhe t krkoj q gjykata ta aprovoj t dytn me radh vetm po q se e para refuzohet ( bashkimi eventual i krkespadive).

255.4 Bashkimi i krkespadive mund t bhet sipas paragrafit 3 t ktij neni vetm po q se gjykata sht e kompetencs lndore pr donjrn nga krkesat e prfshira n nj padi, dhe nse pr t gjitha krkesat sht prcaktuar i njjti lloj i procedurs.

255.5 Me aktgjykimin me t cilin aprovohet krkespadia nn nj shuhet gjyqvarsia e krijuar lidhur me krkespadin n numrin 2.

Kundrpadia

Neni 256

256.1 I padituri ka t drejt t paraqes kundrpadi derisa nuk ka prfunduar seanca prgatitore, gjegjsisht seanca e par pr shqyrtimin kryesor, po q se seanca prgatitore nuk sht mbajtur fare, n qofte s :

a) krkesa e kundrpadis ka lidhje me at t padis (kundrpadia kodekse);

b) midis krkespadis dhe asaj t kundrpadis mund t bhet kompensimi (kundrpadia kompenzuse)

c) me kundrpadi krkohet vrtetimi i ndonj t drejte apo raporti juridik nga ekzistimi apo mosekzistimi i t cilit varet trsisht apo pjesrisht vendimi mbi krkesn e paditsit (kundrpadia prejudiciale).

256.2 Pas mbajtjes s seancs nga paragrafi 1 i ktij neni, kundrpadia mund t ngrihet vetm me plqimin e

paditsit.

256.3 Kundrpadia nuk mund t paraqitet po q se pr procedimin e krkess nga kundrpadia sht kompetente gjykata e llojit tjetr.

256.4 N rastin nga paragrafi 1 pika a) e ktij neni gjykata mund t vendos ndarjen e procedimit sipas kundrpadis nga ai sipas padis, po q se kt e krkojn shkaqet e ekonomis s gjykimit.

Ndryshimi i padis

Neni 257

257.1 Ndryshim t padis prbn ndryshimi i njjtsis s krkespadis, zmadhimi i krkespadis apo parashtrimi edhe i nj krkese tjetr krahas asaj ekzistuese.

257.2 Padia nuk quhet e ndryshuar po q se paditsi e ka ndryshuar bazn juridike t krkespadis, po q se e ka zvogluar krkespadin, apo po q se i ka ndryshuar, plotsuar apo prmirsuar, thniet e caktuara n padi.

Neni 258

258.1 Paditsi mund ta ndryshoj padin m s voni deri n prfundimin e seancs prgatitore apo deri n fillimin e seancs pr

shqyrtim kryesor t shtjes, po q se seanca prgatitore nuk sht caktuar fare. N rast t ktill gjykata t paditurit duhet t'i jep koh t nevojshme q t prgatitet pr shqyrtim t padis s ndryshuar.

258.2 Pas prfundimit t seancs prgatitore, e m s voni deri n mbylljen e seancs pr shqyrtim kryesor, gjykata mund ta lejoj ndryshimin e padis vetm po q se konstaton se ndryshimi nuk ka pr qllim zvarritjen e gjykimit dhe po q se i padituri pajtohet me ndryshimin e padis.

258.3 Konsiderohet se ekziston plqimi i t paditurit pr ndryshimin e padis po q se ai fillon t marr pjes n shqyrtimin e shtjes s padis t ndryshuar, pa e kundrshtuar m par ndryshimin.

258.4 Gjykata n rastin e paragrafit 2 t ktij neni e lejon ndryshimin e padis edhe po q se i padituri e kundrshton ndryshimin n qoft se plotsohen kto kondita:

a) paditsi, pa fajin e tij, nuk ka mundur m par ta ndryshoj padin; b) i padituri ka mundsi t marr pjes n shqyrtimin e shtjes t ngritur me padin e ndryshuar pa u shtyre seanca kryesore.

258.5 N qoft se padia sht ndryshuar n seancn n t ciln i padituri nuk sht i pranishm, gjykata duhet ta shtyj seancn dhe t'ia drgoj t paditurit kopjen e procesverbalit nga seanca e ktill.

258.6 Kundr aktvendimit me t cilin lejohet apo refuzohet ndryshimi i padis nuk lejohet ankim i veant.

Neni 259

N qoft se paditsi e ndryshon padin, duke krkuar nga e njjta baz faktike sendin tjetr apo nj shum t hollash, i padituri nuk mund ta kundrshtoj at po q se ndryshimi sht pasoj e rrethanave t krijuara pas ngritjes s padis.

Neni 260

260.1 Po q se plotsohen konditat e prcaktuara n nenin 258 paditsi mund ta ndryshoj padin edhe ashtu q n vend t t paditurit t par ta padis nj person tjetr.

260.2 Pr ndryshimin e padis n mnyrn e prcaktuar n paragrafin 1 t ktij neni sht i nevojshm plqimi i personit q duhet t hyj n gjykim n vend t t paditurit, e po q se i padituri ka filluar t marr pjes n shqyrtimin e shtjes kryesore, nevojitet edhe plqimi i tij.

260.3 Personi i cili hyn n gjykim n vend t pals s paditur duhet ta pranoj at n gjendjen n t ciln ndodhet n momentin kur hyn n t.

Neni 261

261.1 Paditsi mund ta trheq padin pa plqimin e t paditurit deri n momentin n t cilin i padituri e paraqet n gjykat prgjigjen n padi.

261.2 Padia mund t trhiqet edhe m von, deri n prfundimin e shqyrtimit kryesor, n qoft se i padituri e jep plqimin pr nj gj t till. Po q se i padituri brenda shtat (7) ditsh nga dita e njoftimit pr trheqjen e padis nuk deklarohet pr kt gj, do t konsiderohet se e ka dhn plqimin pr trheqjen e padis.

261.3 Po q se padia sht trhequr, gjykata jep aktvendim me t cilin konstatohet se sht trhequr padia. Ky aktvendim i drgohet t paditurit vetm po q se padia i sht dorzuar me par.

261.4 Kundr aktvendimit me t cilin konstatohet se sht trhequr padia nuk lejohet ankimi.

261.5 Padia e trhequr konsiderohet se nuk sht paraqitur asnjher dhe mund t paraqitet n gjykat prsri.

Ekzistimi i gjyqvarsis (Litispendenca)

Neni 262

262.1 Gjyqvarsia krijohet q n momentin n t cilin t paditurit i

dorzohet padia.

262.2 Sa i prket krkess t ciln pala e ka parashtruar gjat zhvillimit t procedurs, gjyqvarsia krijohet n momentin n t cilin sht njoftuar pala kundrshtare pr krkesn e till.

262.3 Gjat kohs s ekzistimit t gjyqvarsis pr t njjtn krkespadi nuk mund t iniciohet gjykim i ri midis palve t njjta. Po q se, prapseprap,bhet nj gj e till, gjykata e hedh posht padin.

262.4 Gjykata gjat gjith procedurs, sipas detyrs zyrtare, kujdeset nse sht n zhvillim e sipr gjykimi tjetr pr t njjtn krkespadi midis palve t njjta.

Neni 263

263.1 N qoft se ndonjra nga palt e tjetrson, gjat zhvillimit t procedurs sendin apo t drejtn e krkuar me padi, nj gj e till nuk pengon q procedimi t prfundoj midis palve t njjta.

263.2 Personi q e ka fituar sendin apo t drejtn gjat zhvillimit t gjykimit mund t hyj n procedur, n vend t paditsit apo t paditurit, vetm me plqimin e t dy palve ndrgjyqse.

263.3 Ne rastin e paragrafit 1 t ktij neni aktgjykimi prodhon efekt edhe ndaj fituesit t sendit apo t drejts gjat zhvillimit t procesit

gjyqsor.

K REU XVI

Bashkndrgjyqsia

Neni 264

264.1 Padia mund t ngrihet bashkrisht nga shum padits ose kundr shume t pa diturve (bashkndrgjyqesia) n rast se:

a) n pikpamje t objektit t kontestit jan n bashksi juridike apo nse t drejtat e tyre, prkatsisht detyrimet, burojn nga e njjta baz faktike apo juridike (bashkndrgjyqsia materiale)

b) objekt kontesti jan krkesat, prkatsisht detyrimet e t njjtit lloj q mbshteten n bazn faktike dhe juridike esencialisht t njjt dhe po q se ekziston kompetenca lndore dhe territoriale e t njjts gjykat pr seciln krkes dhe pr secilin t paditur (bashkndrgjyqsia formale);

c) nj gj e ktill parashikohet me ndonj ligj tjetr.

264.2 Deri ne prfundimin e seancs prgatitore, prkatsisht t seancs pr shqyrtimin kryesor t shtjes, po q se seanca

prgatitore nuk sht caktuar fare, paditsit mund t'i bashkohet, nn kushtet e paragrafit 1 t ktij neni, edhe nj padits tjetr apo t zgjerohet padia edhe n nj t paditur tjetr, duke u marr plqimi i ktij.

264.3 Personi q i bashkohet paditsit, prkatsisht personi n t cilin zgjerohet padia duhet ta pranoj procedurn n gjendjen n t ciln ndodhet n momentin kur ai hyn n t.

Neni 265

265.1 Paditsi me padin e tij mund t prfshij dy ose m tepr t paditur edhe n mnyr q t krkoj q krkespadia t aprovohet ndaj t paditurit (te dyt) po q se refuzohet si e pa baz ndaj t paditurit (t par) ( bashkndrgjyqsia me t paditurin eventual).

265.2 N mnyrn e prcaktuar n paragraf 1 t ktij neni paditsi mund t'i prfshij me padi dy a m tepr t paditur n qoft se ndaj secilit nga ta e parashtron t njjtn krkespadi, apo nse ndaj ndonjrit nga ta parashtron krkespadi tjetr por qe sht n lidhje me krkespadin e par, si dhe po q se pr seciln nga krkesat e tilla sht e kompetencs lndore dhe territoriale e njjta gjykat.

Neni 266

266.1 Personi q trsisht apo pjesrisht e krkon sendin apo t drejtn lidhur me t ciln sht n zhvillim e sipr procedura midis dy palve ndrgjyqse, mundet q n gjykatn e shtjes t'i padis ato me padin e tij deri n prfundimin e procedurs me vendim t

forms s prer (ndrhyrja kryesore)

266.2 Po q se gjykata vendos, t ndalet s proceduari padin e par, ather aktgjykimi me t cilin aprovohet krkespadia e ndrhyrsit kryesor ka rndsin paraprake (prejudiciale) pr gjykimin sipas padis s par.

Neni 267

Debitori kryesor dhe dorzani mund t paditen bashkrisht, n qoft se kjo nuk sht n kundrshtim me prmbajtjen e kontrats mbi dorzanin

Neni 268

Secili bashkndrgjyqs n procesin kontestimor sht pal n vete dhe kryerja apo moskryerja e veprimeve t tilla procedurale, as nuk i shkojn n favor e as n dm bashkndrgjyqsve t tjer.

Neni 269

269.1 N qoft se sipas ligjit ose pr shkak t natyrs s raportit juridik kontesti mund t zgjidhet vetm n mnyr t njjt ndaj t gjith bashkndrgjyqsve (bashkndrgjyqsia unike), ather ata t gjith konsiderohen si nj pal ndrgjyqse e vetme, kshtu q n rastin kur ndonjri nga bashkndrgjyqsit nuk e kryen ndonj veprim procedural, efekti i veprimeve procedurale t kryera nga

bashkndrgjyqsi tjetr shtrihet edhe n ata q nuk i kan kryer veprimet e tilla.

269.2 Po q se bashkndrgjyqsit kryejn veprime procedurale q dallohen mes tyre, ather gjykata e merr n konsiderim at veprim procedural q sht pr t gjith ata m i favorshmi.

Neni 270

270.1 Po q se afatet pr kryerjen e veprimit procedural t caktuar skadojn n koh t ndryshme pr bashkndrgjyqsit n bashkndrgjqsi unike, ather veprimin e till procedural mund ta kryej secili bashkndrgjyqs derisa mos t skadoj afati i fundit i prcaktuar pr kryerjen e tij.

270.2 Secili nga bashkndrgjyqsit ka t drejt q t bj propozime lidhur me drejtimin e procesit gjyqsor.

K REU XVII

Pjesmarrja e personave te trete ne procesin kontestimor

Neni 271

271.1 Kushdo mund t ndrhyj n nj proces kontestimor q zhvillohet ndrmjet personave t tjer, kur ka interes juridik pr t

mbshtetur njrn ose tjetrn pal ndrgjyqse, me t ciln bashkohet n gjykim pr ta ndihmuar at.

271.2 Ndrhyrsi mund t hyj n procesin gjyqsor gjat gjith procedurs q prfundon me marrjen e forms s prer t vendimit mbi krkespadin, si dhe gjat procedurs q iniciohet me mjete goditjeje t jashtzakonshme.

271.3 Deklaratn pr hyrje n procesin kontestimor ndrhyrsi mund ta bj me shkrim jasht seance apo verbalisht n seanc gjyqsore.

271.4 Parashtresa e ndrhyrsit i drgohet t dy palve ndrgjyqse, e kur deklarata e ndrhyrsit sht dhn n seance gjyqsore, ather pjesa prkatse e procesverbalit i drgohet vetm pals q nuk ka qen e pranishme n seanc.

Neni 272

272.1 Secila nga dy palt ndrgjyqse mund t'ia kontestoj ndrhyrsit t drejtn e ndrhyrjes n gjykim dhe t propozoj refuzimin e tij.

272.2 Derisa aktvendimi, me t cilin sht refuzuar pjesmarrja e ndrhyrsit t ket marr formn e prer, ndrhyrsi mund t marr pjes n procedur dhe veprimet e tia procedurale nuk mund t prjashtohen.

272.3 Kundr aktvendimit t gjykats me t cilin pjesmarrja e ndrhyresit nuk lejohet ankesa e posame.

aprovohet

Neni 273

273.1 Ndrhyrsi ka pr detyr ta pranoj procesin kontestimor n at gjendje n t ciln ndodhej n momentin kur ka ndrhyr n gjykim. Gjat procedimit t mtejme ndrhyrsi ka t drejt t parashtroj propozime dhe t kryej veprime procedurale tjera brenda afateve n t cilat kto veprime do t mund t'i kryente pala t cils i sht bashkuar.

273.2 Po q se ndrhyrsi ka hyr n procesin kontestimor deri n momentin kur vendimi mbi krkespadin sht br i forms s prer, ai ka t drejt ta paraqes edhe mjetin e jashtzakonshm t goditjes s vendimit t ktill.

273.3 Po q se ndrhyrsi paraqet kundr vendimit mjetin e goditjes ather nj ekzemplar i tij i drgohet edhe pals ndrgjyqse t cils i sht bashkuar me qllim q ta mbshtes gjat gjykimit t shtjes. 273.4 Veprimet procedurale t kryera nga ndrhyrsi kan pr paln, t cils i sht bashkuar ai, efekt juridik vetm po q se nuk jan n kundrshtim me veprimet procedurale t saja.

273.5 Me plqimin e t dy palve ndrgjyqse personi i tret q ka ndrhyr n gjykim mund t zr vendin e pals pr t ciln ka ndrhyr dhe kjo e fundit t dal jasht gjykimit.

Neni 274

274.1 N qoft se efekti juridik i aktgjykimit duhet t shtrihet edhe n ndrhyrsin, ather ky i fundit e ka n gjykimin kontestimor pozitn procedurale t bashkndrgjyqsit unik me paln t ciln e ka mbshtetur gjat procedimit t shtjes (neni 275 i ktij ligji).

274.2 Ndrhyrsi me pozitn procedurale t bashkndrgjyqsit unik mund ta paraqes mjetin e goditjes s jashtzakonshme edhe n procesin kontestimor n t cilin nuk ka marr pjes deri n momentin kur vendimi mbi krkespadin ka marr form t prer.

Emrimi i paraardhsit juridik

Neni 275

275.1 Personi q sht paditur si posedues i nj sendi apo si shfrytzues i nj t drejte pasurore dhe q pretendon se sendin e posedon, respektivisht se t drejtn e shfrytzon n emr t personit t tret mundet, m s voni n seancn prgatitore, e po q se kjo nuk sht mbajtur, ather n seancn pr shqyrtim kryesor t shtjes, nprmjet gjykats ta thrras at person t tret ( paraardhs juridik) q n vend t tij t hyj si pal e paditur n gjykim.

275.2 Plqimi i paditsit, q n vend t pals s paditur nga ai t hyj n gjykim paraardhsi juridik, nevojitet vetm n qoft se

paditsi kundr t paditurit parashtron edhe krkesa q nuk varen nga ajo se a e mban n posedim ose jo sendin n emr t paraardhsit, respektivisht e ushtron ose jo t drejtn e caktuar n emr t paraardhsit juridik.

275.3 Ne qoft se paraardhsi juridik q sht thirr rregullisht nuk vjen n seanc gjyqsore apo nuk pranon q t hyj n procesin kontestimor n vend t pals s paditur, ather ky i fundit nuk mund t kundrshtoj pjesmarrjen n shqyrtimin e shtjes s ngritur me padi kundr tij.

Njoftimi i personit t tret pr procesin gjyqsor

Neni 276

276.1 Secila pal mund t thrret n gjykimin e shtjes nj person me t cilin mendon se e ka t prbashkt shtjen, ose nga i cili mund t krkohet nj garanci ose shprblim, q lidhet me prfundimin e shtjes.

276.2 Personi i tret thirret me krkes t shkruar q mund t paraqitet deri n prfundimin e gjykimit me vendim t forms s prer. N shkresn e till, e cila personit t tret i drgohet nprmjet gjykats s shtjes, tregohet shkaku i thirrjes dhe gjendja n t ciln ndodhet procesi kontestimor.

276.3 Pala q e ka njoftuar personin e tret pr procesin gjyqsor nuk mund t krkoj pr kt arsye ndrprerjen e gjykimit, shtyrjen e seancs, apo zgjatjen e afateve pr kryerjen e veprimeve

procedurale.

K REU XVIII

Ndrprerja e gjykimit dhe pushimi i gjykimit

Neni 277

Procesi gjyqsor ndrpritet:

a) kur pala ndrgjyqse vdes ose e humb zotsin procedurale, e nuk ka t caktuar prfaqsues me prokur n gjykim;

b) kur prfaqsuesi ligjor i pals vdes ose shuhet autorizimi i tij pr prfaqsim, e pala nuk ka t caktuar prfaqsues me prokur n gjykim;

c) kur pala q sht person juridik pushon s ekzistuari, respektivisht kur organi kompetent jep vendim t forms s prer pr ndalimin e puns tij ;

d) kur paraqitet propozimi pr fillimin e procedurs s falimentimit n kontestet n t cilat i padituri sht debitor falimentues

e) kur pr shkak t lufts ose pr shkaqe t tjera pushon puna n gjykat;

f) kur ndrprerja e gjykimin parashihet me ndonj ligj tjetr.

Neni 278

278.1 Prve rasteve t parashikuara me kt ligj, gjykata e ndrpret gjykimin:

a) po q se ka vendosur q vet t mos e zgjidh shtjen paraprake (neni 13 i ktij ligji);

b) po q se pala ndodhet n zonn e cila, pr shkak t ngjarjeve t jashtzakonshme (vrshimet, trmeti etj) sht shkputur nga gjykata.

278.2 Gjykata mund ta caktoj ndrprerjen e gjykimit n qoft se vendimi mbi krkespadin varet nga fakti nse sht kryer delikti ekonomik apo vepra penale q ndiqet sipas detyrs zyrtare, kush sht kryersi dhe nse ai sht i prgjegjshm, e sidomos kur paraqitet dyshimi se dshmitari ose eksperti ka dhn deklarat t rreme, apo se dokumenti i prdorur si mjet provues sht i rrem.

Neni 279

279.1 Si rezultat i ndrprerjes s gjykimit, afatet pr zhvillimin e veprimeve procedurale, po ashtu ndrpriten.

279.2 Gjat kohs sa zgjat ndrprerja e gjykimit, gjykata nuk mund t kryej kurrfar veprimesh procedurale, por po q se ndrprerja sht shkaktuar pas prfundimit t seancs pr shqyrtim kryesor t shtjes, gjykata mund t jep vendimin meritor n baz t materialit procedural nga shqyrtimi i br.

279.3 Veprimet procedurale t kryera nga njra pal gjat kohs sa zgjat ndrprerja e gjykimit nuk prodhojn kurrfar efekti juridik ndaj pals kundrshtare. Efekti i tyre fillon vetm pasi t vazhdoj procesi gjyqsor i ndrprer.

Neni 280

280.1 Procedura q sht ndrprer pr shkaqe t treguara n nenin 277 paragrafi 1 pika a)-d) t ktij ligji do t vazhdohet kur trashgimtari, apo kujdestari i pasuris trashgimore, prfaqsuesi i ri ligjor, administratori i falimentimit apo pasardhsi juridik i personit juridik, e marrin prsipr procedurn apo kur i thrret gjykata ta bjn kt, me propozimin e pals kundrshtare.

280.2 Procedura q sht ndrprer, nga shkaku i prmendur n nenin 277 paragrafi 1 pika e) t ktij ligji, do t vazhdoj s zhvilluari pasi ta anuloj moratoriumin gjykata e falimentimit.

280.3 Po q se gjykata e ka ndrprer gjykimin nga shkaqet e prmendura n nenin 278 paragrafi 1 pika a) dhe paragrafi 2 t ktij ligji, gjykimi do t vazhdoj pasi t prfundoj procedura n form t prer tek gjykata apo organi tjetr kompetent, apo kur gjykata e shtjes konstaton se nuk ekzistojn m arsyet pr t pritur prfundimin e saj.

280.4 N t gjitha rastet e tjera gjykimi i ndrprer do t vazhdoj me propozimin e pals pasi t ken pushuar shkaqet e ndrprerjes.

280.5 Afatet t cilat pr shkak t ndrprerjes s gjykimit kan pushuar t rrjedhin, pr paln e interesuar fillojn t rrjedhin rishtazi, nga dita kur gjykata ia drgon aktvendimin mbi vazhdimin e gjykimit.

280.6 Pals q nuk e ka paraqitur propozimin pr vazhdimin e gjykimit aktvendimi pr vazhdimin e tij i drgohet sipas dispozitave t nenit 110 t ktij ligji.

Neni 281

281.1 Ankesa kundr aktvendimit me t cilin konstatohet (neni 277 i ktij ligji), apo caktohet (neni 278 i ktij ligji) ndrprerja e procedurs, nuk e pengon ekzekutimin e aktvendimit.

281.2 N qoft se gjykata gjat seancs gjyqsore e refuzon propozimin pr ndrprerjen e gjykimit dhe vendos q gjykimi menjher t vazhdoj s zhvilluari, kundr ktij aktvendimi nuk

lejohet ankes e posame.

Neni 282

282.1 Pushimi i gjykimit shkaktohet kur vdes pala,apo kur mbaron se ekzistuari, po q se objekt kontesti jan t drejtat q nuk mund t kalojn n trashgimtart e pals, prkatsisht n pasardhsin juridik t saj.

282.2 N rastet nga paragrafi 1 t ktij neni aktvendimi pr pushimin e gjykimit i drgohet pals kundrshtare, trashgimtarve, prkatsisht pasardhsit juridik t pals, pasi t jen caktuar ata.

282.3 Trashgimtarve t pals s vdekur, sipas propozimit t pals kundrshtare apo sipas detyrs zyrtare, gjykata ua cakton prfaqsuesin e prkohshm t cilit ia drgon aktvendimin mbi pushimin e gjykimit, po q se konstaton se procedura trashgimore mund t zgjas shum koh.

282.4 Aktvendimi mbi pushimin e gjykimit i dhn nga shkaku i mbarimit t personit juridik i drgohet pals kundrshtare dhe pasardhsit juridik t personit juridik, po q se ky i fundit ekziston.

282.5 Derisa t bhet i forms s prer aktvendimi mbi pushimin e gjykimit, lidhur me afatet pr kryerjen e veprimeve juridike, me t drejtat e palve dhe veprimet e gjykats n mnyr adekuate zbatohen dispozitat mbi ndrprerjen e gjykimit.

KREU XIX

Ndihma juridike

Neni 283

283.1 Gjykatat kan pr detyr t'i japin njra tjetrs ndihm juridike n proceset kontestimore.

283.2 N qoft se gjykata e lutur nuk sht kompetente pr kryerjen e veprimit pr t cilin sht lutur, do t'ia drgoj lutjen gjykats kompetente, respektivisht organit tjetr shtetror, e pr kt gj do ta njoftoj gjykatn nga e cila i ka ardhur lutja. Po q se gjykats se lutur nuk i sht e njohur gjykata kompetente, prkatsisht organi shtetror tjetr, gjykata e lutur ia kthen lutjen gjykats s shtjes.

Neni 284

284.1 Gjykatat u japin ndihm juridike gjykatave t huaja n rastet e prcaktuara me an t kontratave ndrkombtare, si dhe kur ekziston reciprociteti n dhnien e ndihms juridike. N rast dyshimi pr ekzistimin e reciprocitetit, njoftime jap Ministria prkatse.

284.2 Gjykata nuk do ti jep ndihm juridike gjykats s huaj po q se kjo e fundit krkon kryerjen e veprimeve q jan n kundrshtim me rendin juridik. N rast t till gjykata e lutur do t'ia drgoj

kryesisht lutjen Gjykats Supreme e cila jep vendim definitiv.

Neni 285

Gjykatat u japin ndihm juridike gjykatave t huaja sipas mnyrs s parashikuar me ligjin e vendit. Veprimi procedural q sht objekt i lutjes s gjykats s huaj mund t kryhet edhe n mnyrn q krkon gjykata e huaj, po q se procedura e till nuk sht n kundrshtim me rendin juridik.

Neni 286

N qoft se me kontrat ndrkombtare nuk sht prcaktuar ndryshe, gjykatat do t'i marrin n procedim lutjet pr dhnien e ndihms juridike t gjykatave t huaja vetm po q se jan drguar n rrug diplomatike dhe n qoft se lutja dhe shkresat q i jan bashkangjitur jan hartuar n gjuhn q sht n prdorim zyrtar n gjykat, apo n qoft se sht bashkangjitur prkthimi i tyre i legalizuar n at gjuh.

Neni 287

Po q se me kontrat ndrkombtare nuk sht prcaktuar ndryshe, lutjet e gjykatave t vendit pr ndihm juridike u drgohen gjykatave t huaja n rrug diplomatike. Lutjet dhe shkresat tjera q i bashkngjiten duhet t hartohen n gjuhn e shtetit t lutur, ose duhet t'u bashkngjitet prkthimi i tyre i legalizuar n at gjuh.

KREU XX

Mosrespektimi i gjykats

Neni 288

288.1 Gjykata gjat zhvillimit t procedurs do ta dnoj me gjob deri n 500 Euro paln, prfaqsuesin ligjor, prfaqsuesin me prokur, apo ndrhyrsin i cili me veprimet procedurale i ka keqprdorur rnd t drejtat q i jan njohur me kt ligj.

288.2 Po q se me an t veprimit procedural nga paragrafi 1 i ktij neni ndonjrit nga pjesmarrsit n procedur i sht shkaktuar dm i natyrs juridiko civile, me krkesn e t dmtuarit gjykata vendos pr kompensimin e dmit n t njjtin proces gjyqsor.

Neni 289

289.1 Me dnim n t holla prej 100- 500 Euro gjykata e gjobit paln apo pjesmarrsin tjetr n procedur i cili me an t parashtress e fyen gjykatn.

289.2 N qoft se pjesmarrsi n procedur apo personi q sht i pranishm n vendin ku mbahet seanca pr shqyrtimin e shtjes e

fyen gjykatn, apo pjesmarrsit tjer n procedur, e pengojn punn apo nuk i respektojn urdhrat e gjyqtarit pr mbajtjen e rendit dhe qetsis, gjykata do ta qortoj at. Po q se qortimi tregohet i pasuksesshm, gjykata personin e qortuar do ta largoj nga vendi ku mbahet seanca gjyqsore ose do ta dnoj me gjob deri ne 500 Euro, kurse mundet edhe ta largoj edhe ta dnoj me gjob.

289.3 N qoft se pala apo prfaqsuesi me prokur i saj largohet nga vendi i seancs, seanca do te mbahet pa pranin e tyre. Po q se prfaqsuesi me prokur i pals edhe gjat zhvillimit t mtutjeshm t procedurs bn veprime t prcaktuara n paragrafin 1 dhe 2 te ktij neni, gjykata mund t'ia ndaloj prfaqsimin e mtutjeshm t pals.

289.4 Kur gjykata e dnon me gjob ose e largon nga vendi ku mbahet seanca gjyqsore avokatin apo praktikantin e avokatit si prfaqsues me prokur, do ta njoftoj pr kt Odn e Avokatve.

Neni 290

Gjykata e dnon me gjob deri ne 500 Euro prfaqsuesin pr marrjen e shkresave i cili n kundrshtim me dispozitat e nenit 118 t ktij ligji nuk e njofton gjykatn pr ndrrimin e adress. Prfaqsuesin e ktill, me krkesn e pals, gjykata e detyron me shpenzimet e shkaktuara me mos njoftimin pa justifikim pr dyshimin e adress.

Neni 291

291.1 Personin q pa arsye refuzon ta marr shkresn, si dhe at q n mnyr tjetr e pengon dorzimin e shkress, duke vshtirsuar apo pamundsuar kshtu zbatimin e dispozitave t ktij ligji mbi dorzimin e shkresave, gjykata e dnon me gjobe deri n 500 Euro.

291.2 Me krkes t pals gjykata e detyron personin nga paragrafi 1 i ktij neni q t'i paguaj shpenzimet q i ka shkaktuar me qndrimin e tij t prcaktuar n paragrafin 1 t ktij neni.

Neni 292

292.1 Kur dshmitari q sht thirrur nuk paraqitet pa shkaqe t arsyeshme, ose pa leje apo shkak t arsyeshm largohet nga vendi ku duhet t dgjohet, gjykata do t urdhroj sjelljen e tij me detyrim dhe pagimin e shpenzimeve t sjelljes me detyrim, si dhe do ta dnoj me gjob deri n 500 EU.

292.2 N qoft se dshmitari vjen n vendin e mbajtjes s seancs dhe prkundrejt paralajmrimit mbi pasojat, refuzon t dshmoj apo t prgjigjet n pyetjet konkrete, kurse gjykata shkaqet e refuzimit i quan t pa arsyeshme, mund ta dnoj me gjob deri n 500 Euro, e n qoft se edhe pas ksaj refuzon t dshmoj, mund ta burgos. Burgimi zgjat gjersa dshmitari t mos pranoj t dshmoj, apo gjersa dshmia e tij t mos bhet e panevojshme, por jo m tepr se tridhjet (30) dit.

292.3 Me krkesn e pals, gjykata do t vendos q dshmitari e ka pr detyr t'i paguaj shpenzimet t cilat i ka shkaktuar me mosardhjen e vet t paarsyeshme, respektivisht me refuzimin e

pajustifikuar pr t dshmuar.

292.4 Po q se dshmitari m von e justifikon mungesn e vet, gjykata do ta revokoj aktvendimin mbi dnimin, e mund ta liroj krejtsisht dshmitarin, apo pjesrisht, nga detyrimi i pagimit t shpenzimeve. Gjykata mund ta revokoj aktvendimin e vet mbi dnimin edhe kur dshmitari t ket pranuar m von t dshmoj.

Neni 293

293.1 Gjykata mund ta dnoj me gjob deri n 1000 Euro ekspertin q pa ndonj shkak t arsyeshm nuk e dorzon brenda afatit t caktuar konstatimin dhe mendimin e vet, apo q pa arsye nuk vjen n seanc edhe pse sht thirrur rregullisht.

293.2 Me dnim nga paragrafi 1 i ktij neni gjykata e dnon ekspertin q pa ndonj arsye refuzon ekspertimin.

293.3 Me krkesn e pals, gjykata mund ta detyroj ekspertin me pagimin e shpenzimeve t shkaktuara me mos drgimin e shkress, q e prmban konstatimin dhe mendimin e tij, pa arsye, me munges t paarsyeshme, respektivisht me refuzim t paarsyeshm t ekspertimit.

293.4 Aktvendimin mbi dnimin e ekspertit gjykata mund ta revokoj nn kushtet e nenit 292 paragrafi 4 t ktij ligji.

293.5 Dispozitat e ktij neni n mnyr t prshtatshme zbatohen edhe pr interpretimin gjyqsor.

Neni 294

Po q se personi i dnuar me gjob sipas dispozitave t ktij ligji nuk e paguan dnimin n afatin e caktuar, ai do t zvendsohet me dnim burgimi i cili e zgjat at n proporcion me lartsin e gjobs s shqiptuar, ashtu si sht prcaktuar me Kodin penal, por jo m shum se nj (1) muaj.

Neni 295

295.1 Ankesa kundr aktvendimit nga neni 288, 289, 290 paragrafi 1, neni 292 paragrafi 1 dhe neni 293 paragrafi 1 i ktij ligji nuk e shtyn ekzekutimin e aktvendimit.

295.2 Ankesa kundr aktvendimit nga neni 292 paragrafi 2 dhe neni 293 paragrafi 2 i ktij ligji nuk e pengon ekzekutimin e aktvendimit, prvese kur n ankesn e till sulmohet edhe vendimi i gjykats me t cilin nuk jan aprovuar arsyet e dshmitarit pr mosdhnien e deklarats apo t prgjegjs n pyetjen konkrete, prkatsisht arsyet e ekspertit pr moskryerjen e ekspertimit.

K REU XXI

SIGURIMI I KRKESPADIS

Neni 296

296.1 Pr vendosje mbi propozimin pr sigurim t paraqitur para se t jet ngritur padia pr fillimin e procedurs kontestimore, si dhe gjat procedurs s till, sht kompetente gjykata q vepron sipas padis. Vendimin mbi masn e sigurimit e jep gjykata q vepron n shkall t par, kurse gjykata m e lart ather kur propozimi pr marrjen e saj sht paraqitur pas drgimit t dosjes s lnds sipas ankess n kt gjykat.

296.2 Pasi t jet br i forms s prer aktgjykimi mbi krkespadin, pr propozimin e sigurimit vendos gjykata q do t ishte kompetente pr vendosje mbi krkespadin n shkall t par.

Neni 297

297.1 Masa e sigurimit mund t caktohet:

a) n qoft se propozuesi i sigurimit e bn t besueshme ekzistimin e krkess apo t s drejts subjektive t tij , dhe

b) n qoft se ekziston rreziku se pa caktimin e mass s ktill pala kundrshtare do t mund ta pamundsonte apo vshtirsonte

dukshm realizimin e krkess, sidomos me tjetrsimin e pasuris s vet, me fshehjen e saj, me ngarkimin apo me ndonj mnyr tjetr, me t ciln do ta ndryshonte gjendjen ekzistuese t gjrave, ose n ndonj mnyr tjetr do t ndikonte negativisht n t drejtat e propozuesit t sigurimit.

297.2 Po q se nuk sht prcaktuar ndryshe me ligj, gjykata e cakton masn e sigurimit vetm nn kushtet q propozuesi i sigurimit, brenda afatit t caktuar nga gjykata, ashtu si parashihet me Ligjin mbi Procedurn Prmbarimore, jep garanci n masn dhe n llojin e caktuar nga gjykata, pr dmin q mund t'i shkaktohet pals kundrshtare me caktimin dhe ekzekutimin e mass s sigurimit.

297.3 Po q se propozuesi nuk jep garanci brenda afatit t caktuar gjykata e refuzon propozimin pr caktimin e mass s sigurimit. Me krkesn e propozuesit gjykata mund ta liroj at nga detyrimi i dhnies s garancis po q se konstatohet se nuk ka mundsi financiare pr nj gj t till.

297.4 Bashksit e pushtetit lokal jan t prjashtuara nga detyrimi i paragrafit 3 t ktij neni.

Neni 298

Garancia nga neni 297 i ktij ligji kthehet brenda afatit prej shtat (7) ditsh nga dita n t ciln shuhet masa e sigurimit. Po q se n ndrkoh propozuesi i sigurimit e ngrit padin pr kompensimin e dmit, gjykata kompetente pr gjykimin e padis do t vendos pr

lnien n fuqi t mass s sigurimit.

Neni 299

299.1 Pr sigurimin e krkess n t holla mund t caktohen kto masa t sigurimit:

a) ndalimi kundrshtarit t sigurimit q ta tjetrsoj, fsheh, ngarkoj ose disponoj me pasurin e caktuar me vler t mjaftueshme pr sigurimin e krkess s propozuesit t sigurimit. Ky ndalim do t regjistrohet n regjistrin publik prkats;

b) ruajtja e pasuris me t ciln ka t bj ndalimi nga pika e siprme nga gjykata n depozitn e saj, kur ka mundsi pr nj gj t till, apo duke iu dhn n posedim propozuesit t sigurimit apo personit t tret;

c) ndalimi debitorit t kundrshtarit t sigurimit q ktij t fundit t'i prmbushet krkesa apo dorzohet sendi, si dhe ndalimi kundrshtarit t sigurimit q ta pranoj sendin, ta realizoj krkesn apo t disponoj me t;

d) parashnimi i s drejts s pengut mbi sendin e paluajtshm t kundrshtarit t sigurimit, apo mbi t drejtn e regjistruar n sendin e paluajtshm, gjer n vleftn e krkess kryesore, me kamata dhe shpenzime procedurale, pr t ciln sht dhn aktgjykimi i cili ende nuk sht br i ekzekutueshm.

299.2 Aktvendimi me t cilin caktohet masa e sigurimit i drgohet kundrshtarit t sigurimit, debitorit t kundrshtarit t sigurimit, e kur sht rasti edhe regjistrit publik prkats. Masa e sigurimit konsiderohet e zbatuar n momentin kur aktvendimi i dorzohet kundrshtarit t sigurimit apo debitorit t tij, po q se i sht dorzuar ktij t fundit, apo regjistrit publik prkats, varsisht nga ajo se cila nga kto tri data t dorzimit sht m e hershme n pikpamje kohore.

299.3 N rajonet n t cilat nuk ekzistojn librat publike, masat e sigurimit nga ky nen do t zbatohen duke u zbatuar rregullat procedurale adekuate t procedurs prmbarimore.

Neni 300

300.1 Pr sigurimin e krkess s drejtuar kah sendi i caktuar apo kah nj pjes e tij mund t caktohen kto masa sigurimi:

a) ndalimi kundrshtarit t sigurimit q ta tjetrsoj, fsheh, ngarkoj apo disponoj me pasurin kah e cila sht drejtuar krkesa. Ky ndalim do t evidentohet n regjistrin publik prkats;

b) ruajtja e pasuris t cils i prket ndalimi nga pika a) e ktij paragrafi dhe at duke u depozituar n gjykat, nse kjo sht e mundshme, apo duke iu dorzuar n posedim propozuesit t sigurimit apo personit t tret;

c) ndalimi kundrshtarit t sigurimit q t kryej veprime me t cilat mund t dmtohet pjesa e pasuris kah e cila sht drejtuar krkesa, apo urdhri kundrshtarit t sigurimit q t'i kryej veprimet e caktuara t nevojshme pr tu ruajtur pasuria apo pr tu ruajtur gjendja ekzistuese e rrethanave;

d) autorizimi i propozuesit t sigurimit q t'i kryej aktivitetet e caktuara.

300.2 Dispozitat e paragrafit 2 dhe 3 t nenit 299 t ktij ligji zbatohen edhe n rastin e sigurimit t krkess s drejtuar kah sendi i caktuar apo kah nj pjes e tij.

300.3 Masat e sigurimit nga ky nen nuk guxojn n trsi ta prfshijn krkesn q sigurohet me an t tyre.

Neni 301

Pr sigurimin e t drejtave tjera apo pr ruajtjen e gjendjes ekzistuese t rrethanave, mund t caktohen kto masa sigurimi:

a) ndalimi kundrshtarit t sigurimit q t'i kryej aktivitetet e caktuara, po urdhri q t'i kryeje aktivitetet e tilla, me qllim t ruajtjes s gjendjes ekzistuese apo pengimit t dmtimit t pals kundrshtare;

b) autorizimi i propozuesit t sigurimit q t'i ndrmarr aktivitetet e caktuara;

c) lnia e pasuris s caktuar t kundrshtarit t sigurimit pr ruajtje dhe prkujdesje personit t tret;

d) dhe masa tjera t cilat i cakton gjykata si t domosdoshme pr sigurimin e krkespadis s propozuesit t sigurimit.

Neni 302

302.1 Kundrshtari i sigurimit i cili vepron n kundrshtim t aktvendimit pr ndalimin e tjetrsimit, fshehjes, ngarkimit apo t disponimit me pasurin prgjigjet sipas rregullave t s drejts civile. Pas parashnimit t ndalimit, e deri sa ai t jet n fuqi, nuk sht i mundshm regjistrimi n regjistrin publik i asnj ndryshimi t t drejtave t krijuara n baz t disponimit vullnetar t kundrshtarit t sigurimit.

302.2 Tjetrsimi apo ngarkimi n kundrshtim me urdhrin e gjykats mbi ndalimin e tjetrsimit, fshehjes apo disponimit me pasurin nuk ka efekt juridik ndaj propozuesit, prpos kur ka vend pr aplikimin e rregullave mbi mbrojtjen e fituesit t ndershm.

302.3 Dispozitat nga paragrafit 1 dhe 2 t ktij neni n mnyr t prshtatshme aplikohen edhe pr rastin e veprimit t personave n

kundrshtim me vendimin e gjykats mbi caktimin e masave tjera t sigurimit.

302.4 Me an t mass s sigurimit nuk fitohet e drejta e pengut, prpos n rastin e justifikimit t parashnimit t s drejts s pengut nga pika d paragrafi 1 i nenit 299 t ktij ligji.

Neni 303

Gjykata mundet, duke i marr parasysh rrethanat e rastit konkret, ti caktoj prnjher m tepr masa t sigurimit, kur ka nevoj pr nj gj t till.

Neni 304

304.1 Masa e sigurimit mund t propozohet para inicimit dhe gjat zhvillimit t procesit gjyqsor kontestimor si dhe pas prfundimit t tij, derisa ekzekutimi t prfundoj plotsisht.

304.2 Propozimi paraqitet n form t shkruar. N qoft se propozimi sht i lidhur me procesin gjyqsor q sht n zhvillim e sipr, ai mund t paraqitet edhe gojarisht n seanc gjyqsore.

304.3 N propozimin pr caktimin e masave t sigurimit propozuesi i sigurimit duhet ta tregoj n t krkesn, pr sigurimin e t cils bn propozim, masn e sigurimit q e propozon, mjetet dhe objektin e mass t sigurimit. N propozim duhet t tregohen edhe faktet mbi

t cilat mbshtetet krkespadia, si dhe t propozohen mjetet provuese me t cilat mund t provohen pretendimet e parashtruara n propozim. Propozuesi i sigurimit ka pr detyr, po q se ka mundsi, q mjetet provuese t'ia bashkangjit propozimit.

304.4 Pr propozimin mbi caktimin e masave t sigurimit t paraqitur gojarisht n mnyr t prshtatshme aplikohen dispozitat e paragrafit 3 t ktij neni.

Neni 305

305.1 Prvese n rastet e prcaktuara me kt ligj, masa e sigurimit nuk mund t caktohet po q se kundrshtari i sigurimit nuk ka pasur mundsin q t deklarohet pr propozimin e caktimit t saj.

305.2 Propozimin pr caktimin e masave t sigurimit gjykata, bashk me shkresat q i jan bashkangjitur, ia drgon kundrshtarit t sigurimit me njoftim se mund t paraqes prgjigje t shkruar brenda afatit shtat (7) ditor.

Neni 306

306.1 Me propozim t propozuesit t sigurimit t paraqitur me propozim pr caktimin e mass s sigurimit gjykata mund ta caktoj masn e prkohshme t sigurimit pa njoftim dhe dgjim paraprak t kundrshtarit t sigurimit, po q se propozuesi i sigurimit e bn t besueshm pretendimin se masa e sigurimit sht e bazuar dhe urgjente dhe se me veprim ndryshe do t humbte qllimi i mass s

sigurimit.

306.2 Vendimin nga paragrafi 1 t ktij neni gjykata ia drgon kundrshtarit t sigurimit menjher. Kundrshtari i sigurimit brenda afatit prej tre (3) ditsh n prgjigjen e tij mund t'i kontestoj shkaqet pr caktimin e mass s prkohshme t sigurimit, e pas ksaj gjykata duhet t caktoj seanc n tri ditt e ardhshme. Prgjigja e kundrshtarit t sigurimit duhet t prmbaj pjesn arsyetuese.

306.3 Pas mbajtjes s seancs nga paragrafi 2 e ktij neni gjykata me aktvendim t veant e anulon aktvendimin me t cilin e ka caktuar masn e prkohshme ose e zvendson me nj tjetr aktvendim mbi caktimin e mass s sigurimit n pajtim me nenin 307 t ktij ligji. Kundr aktvendimit t ri pr caktimin e mass s sigurimit lejohet ankimi.

Neni 307

307.1 N aktvendimin mbi caktimin e mass s sigurimit gjykata e prcakton llojin e mass, mjetet me t cilat ajo do t realizohet dhunshm dhe objektin e mass s sigurimit, duke i aplikuar prkatsisht rregullat e procedurs gjyqsore prmbaruese. Gjykata sipas detyrs zyrtare ia drgon aktvendimin mbi caktimin e mass s sigurimit gjykats prmbaruese kompetente me qllim t ekzekutimit t tij t prdhunshm dhe regjistrit publik me qllim t regjistrimit n t.

307.2 Po q se me qllim t realizimit t urdhress apo ndalimit t caktuar duhet ndryshuar mjetet apo objektet e sigurimit propozuesi i sigurimit mund t propozoj ndryshimin e till n t njjtn procedur

dhe n baz t urdhress apo ndalimit ekzistues.

307.3 Aktvendimi me t cilin sht caktuar masa e sigurimit ka efekt t aktvendimit mbi ekzekutimin nga Ligji mbi procedurn prmbaruese. Masa e sigurimit i detyron palt e procesit, si dhe personat q jan n ndrlidhje me to, por vetm pasi t jen lajmruar pr masn e sigurimit t caktuar me aktvendim.

307.4 Aktvendimet nga paragrafi 1 dhe 2 t ktij neni duhet ta ken pjesn arsyetuese.

307.5 Kur gjykata sipas detyrs zyrtare cakton masn e sigurimit, ather ajo i zbaton n mnyr t prshtatshme dispozitat e ktij neni.

Neni 308

308.1 Kur masa e sigurimit caktohet para se t jet ngritur padia, me vendimin me t cilin caktohet masa e sigurimit caktohet edhe afati jo m i shkurtr se tridhjet (30) ditor brenda t cilit propozuesi i sigurimit duhet t ngrit padin.

308.2 Propozuesi i sigurimit duhet t'i paraqet gjykats provn nga e cila shihet se ka vepruar n pajtim me paragrafin 1 t ktij neni.

Neni 309

309.1 Masa e sigurimit e caktuar me vendim t gjykats mbetet n fuqi deri sa mos t jepet vendim tjetr mbi masn e sigurimit.

309.2 Po q se nuk aprovohet krkespadia me aktgjykimin e shkalls s par, gjykata kompetente mund ta lej n fuqi masn e sigurimit deri sa aktgjykimi i shkalls s par t mos beht i forms s prer.

309.3 Masa e sigurimit e caktuar mbetet n fuqi m s shumti deri n skadimin e afatit prej tridhjet (30) ditsh pas krijimit t kushteve pr ekzekutim t detyrueshm

309.4 Masn e sigurimit t regjistruar n librat publike gjykata e fsheh kryesisht.

Neni 310

310.1 Kundr aktvendimit t shkalls s par mbi masn e sigurimit mund t paraqitet ankesa brenda afatit prej shtat (7) ditsh nga dita e dorzimit t tij.

310.2 Ankesa i drgohet kundrshtarit t sigurimit i cili brenda afatit prej tre (3) ditsh nga dorzimi ka t drejt t paraqes n gjykat prgjigjen n ankes.

310.3 Mbi ankesn vendos gjykata e shkalls s dyt brenda afatit pesmbdhjet (15) ditor nga dita n t ciln i arrin prgjigja n ankes apo skadimit t afatit pr paraqitjen e saj.

310.4 Ankesa nuk e shtyn ekzekutimin e aktvendimit nga paragrafi 1 t ktij neni.

310.5 Kundr aktvendimit mbi masn e prkohshme nuk lejohet ankimi.

Neni 311

311.1 Po q se jan caktuar masat e prcaktuara me nenin 299 paragrafi 1 pika a) dhe b) dhe nenin 306 paragrafi 1 me propozimin e kundrshtarit t propozuesit, apo t ruajtsit, gjykata vendos q t shiten sendet e luajtshme q prishen shpejt apo nse ekziston rreziku nga rnia e dukshme e mimit t sendeve t ktilla.

311.2 Shitja e sendeve nga paragrafi 1 i ktij neni bhet sipas rregullave pr ekzekutimin mbi sendet e luajtshme.

311.3 Po q se sht caktuar masa e sigurimit nga neni 300 paragraf 1 pika c) t ktij ligji gjykata mundet, me propozimin e propozuesit t sigurimit apo t kundrshtarit t tij, me vendos q propozuesit t sigurimit t'i kaloj e drejta e realizimit t krkess, po q se ekziston rreziku i mos realizimit t saj, pr shkak t vonimit n realizimin e saj,

apo rreziku i humbjes s t drejts s regresit ndaj personit t tret.

311.4 Shuma e t hollave e fituar me shitjen e sendeve t luajtshme apo me realizimin e kredis ruhet n depozitim gjyqsor deri n momentin e heqjes s mass s sigurimit apo deri n momentin e propozimit t ekzekutimit t saj, por m s voni brenda afatit prej tridhjet (30) ditsh nga dita n t ciln kredia bhet e arritur/krkueshme. Dobit e tjera t fituara me arritjen krkueshmrin e kredis deponohen, po q se ka mundsi, n depozitn gjyqsore, apo caktohet mnyr tjetr e ruajtjes deri n momentin e heqjes s mass s sigurimit, prkatsisht derisa propozuesi i sigurimit t propozoj ekzekutimin, por m s shumti 30 dit nga dita kur kredia bhet ekzekutive.

Neni 312

312.1 Propozuesi i sigurimit n propozimin e tij pr caktimin e mass s sigurimit, ose m von, mund t deklaroj se pajtohet q, n vend se t caktohet masa e sigurimit, do t ishte i knaqur me dhnien e pengut nga ana e kundrshtarit t tij.

312.2 Dhnia e pengut n vend t mass s sigurimit mund t caktohet edhe me propozimin e kundrshtarit t sigurimit po q se me kt pajtohet propozuesi i sigurimit.

Neni 313

313.1 Po q se propozuesi i sigurimit brenda afatit t caktuar me aktvendimin mbi caktimin e mass s sigurimit nuk paraqet provn e

prcaktuar n nenin 314 t ktij ligji gjykata do ta prfundoj procedurn dhe i anulon veprimet e kryera.

313.2 Me propozim t kundrshtarit t sigurimit procedura e filluar do t prfundohet dhe veprimet e kryera do t anulohen, po q se rrethanat pr shkak t t cilave sht caktuar masa e sigurimit, m von kan ndryshuar dhe e kan br t pa nevojshme at.

313.3 Gjykata sipas propozimit t kundrshtarit t sigurimit e prfundon procedurn dhe i anulon veprimet e kryera edhe po q se:

a) kundrshtari i sigurimit e deponon n gjykat shumn e detyruar t krkess q sigurohet, me kamata dhe shpenzime;

b) kundrshtari i sigurimit e bn t besueshm pretendimin se krkesa n momentin e dhnies s aktvendimit mbi caktimin e mass s sigurimit sht realizuar apo se ka qen mjaftsisht e siguruar;

c) me vendim t forms s prer sht vrtetuar se krkesa nuk sht krijuar apo se sht shuar.

313.4 N rastet nga paragrafi 1 dhe 3 pika b) dhe c) t ktij neni, shpenzimet e krijuara me caktimin dhe zbatimin e mass s sigurimit i ngarkohen propozuesit t sigurimit.

Neni 314

314.1 Shpenzimet e shkaktuara gjat paraprakisht i bart propozuesi i sigurimit.

procedurs

sigurimore

314.2 Po q se propozimi pr caktimin e mass s sigurimit paraqitet gjat zhvillimit t procedurs kontestimore apo t ndonj procedure tjetr gjyqsore, gjykata kompetente pr vendosje mbi krkespadin, apo mbi krkesn tjetr, vendos se cili i bart shpenzimet e caktimit dhe zbatimit t mass s sigurimit.

Neni 315

Propozuesi i sigurimit ka t drejt, sipas rregullave t prgjithshme t s drejts pasurore, q t'i kompensohet dmi q i sht shkaktuar me mosrespektimin e aktvendimit mbi masn siguruese t caktuar.

Neni 316

Kundrshtari i sigurimit ka t drejt, sipas rregullave t prgjithshme t s drejts pasurore, q t'i kompensohet dmi nga propozuesi i sigurimit i shkaktuar me masn e sigurimit pr t ciln sht vrtetuar se ka qen e pa baz apo t ciln propozuesi i sigurimit nuk e ka justifikuar.

Neni 317

Krkesat pr shprblimin e dmit nga neni 315 dhe 316 t ktij ligji parashkruhen brenda afatit prej 1 viti nga dita e mbarimit t efektit t aktvendimit me t cilin masa e sigurimit sht caktuar.

Neni 318

Masat e sigurimit t krkespadis i zbaton gjykata q do t ishte kompetente pr ekzekutimin e aktgjykimit t forms s prer.

KREU XXII

MJETET PROVUESE DHE MARRJA E PROVAVE

Dispozita t prgjithshme

Neni 319

319.1 Secila nga palt ndrgjyqse ka pr detyr t provoje faktet mbi t cilat i bazon krkimet dhe pretendimet e veta.

319.2 T provuarit prfshihen n t gjitha faktet q jan t rndsishme pr dhnien e vendimit.

319.3 Gjykata vendos se cilat prova do t merren me qllim t vrtetimit t fakteve vendimtare.

Neni 320

Gjykata sht e autorizuar q t'i marr edhe provat q nuk i kan propozuar palt, po q se konstaton se ato tentojn t disponojn me krkesat me t cilat nuk kan t drejt t disponojn (neni 3 paragrafi 3 i ktij ligji).

Neni 321

321.1 Nuk ka nevoj t provohen faktet e ditura botrisht e as faktet q i ka vrtetuar gjykata n gjykimet e mhershme.

321.2 Nuk ka nevoj t provohen faktet t cilat pala i ka pohuar para gjykats gjat procesit gjyqsor.

321.3 Gjykata ka t drejt t vlersoje, duke i marr parasysh t gjitha rrethanat e rastit konkret, se a do ta merr si t pohuar apo si t kontestuar faktin t cilin pala njher e ka pohuar e pastaj trsisht apo pjesrisht e ka kontestuar, apo e ka kufizuar pohimin duke shtuar fakte tjera.

321.4 Faktet, ekzistimin e t cilave e presupozon ligji, nuk duhet provuar, por mund t provohet mosekzistimi i tyre, po q se me ligj nuk sht prcaktuar di tjetr.

Neni 322

322.1 N qoft se gjykata n baz t provave t marra (neni 8 i ktij ligji) nuk mund t konstatoj me siguri ndonj fakt, pr ekzistimin e faktit do t prfundoj duke i aplikuar rregullat mbi barrn e provs.

322.2 Pala q pretendon se i takon nj e drejt ka pr detyr t provoj faktin q sht qensor pr krijimin ose realizimin e saj, po q se ligji nuk parasheh di tjetr.

322.3 Pala e cila e konteston ekzistimin e ndonj t drejte e bart barrn e t provuarit t faktit q e ka penguar krijimin apo realizimin e saj, ose n baz t t cilit ka pushuar se ekzistuari, po q se ligji nuk parasheh di tjetr.

Neni 323

Po q se vrtetohet se pals i takon e drejta q t'i shprblehet dmi me t holla apo me sende t zvendsueshme, por pa mundsi q t caktohet shuma e t hollave, apo sasia e sendeve t tilla, apo se nj gj e tille do t mund t bhej me vshtirsi shum t mdha, gjykata pr kt do t vendos sipas muarjes s lir.

Neni 324

324.1 Provat merren n seancn pr shqyrtimin kryesor t shtjes.

324.2 Gjykata mund t vendos q prova e caktuar t merret prpara nj gjykat tjetr (gjykata e porositur). N rast t till procesverbali mbi provn e marr lexohet n seancn pr shqyrtimin kryesor t shtjes.

324.3 Kur gjykata vendos q nj prov t merret prpara gjykats s porositur, n letr porosin pr marrjen e provs prshkruhet gjendja e shtjes sipas t dhnave nga shkresat e lnds dhe posarisht do t theksohet se cilat rrethana duhet t kihen posarisht parasysh me rastin e marrjes s provs.

324.4 Pr seancn e marrjes s provave para gjykats s porositur duhet t njoftohen edhe palt ndrgjyqse.

324.5 Gjykata e porositur, me rastin e marrjes s provs, i ka t gjitha autorizimet t cilat i takojn gjykats s shtjes me rastin e marrjes s provave n seancn pr shqyrtimin kryesor t shtjes.

324.6 Kundr aktvendimit t gjykats me t cilin marrja e provs i sht besuar gjykats s porositur nuk lejohet ankim i veant.

Neni 325

Po q se sipas rrethanave t rastit mund t supozohet se nj prov

nuk do t mund t merret brenda nj afati t arsyeshm apo n qoft se prova duhet t merret jasht shtetit, gjykata n aktvendimin mbi marrjen e provave do ta caktoj nj afat deri n t cilin do t pritet q prova t merret. Pas kalimit t afatit t till shqyrtimi i shtjes do t bhet pavarsisht se prova e till nuk sht marr.

KQYRJA NE VEND

Neni 326

326.1 Kqyrja n vend ndrmerret sa her q mohet e nevojshme q pr vrtetimin e ndonj fakti, apo pr sqarimin e ndonj rrethane, duhet t bhet vrojtimi i drejtprdrejt nga gjykata e shtjes.

326.2 Marrja e provs me an t kqyrjes s drejtprdrejt mund t bhet edhe me bashkveprimin e ekspertit.

Neni 327

Po q se sendi q duhet kqyr nuk mund t sjellt n gjykat apo n qoft se sjellja e tij do t shkaktonte shpenzime t mdha, gjykata e bn kqyrjen e sendit n vendin ku ai ndodhet dhe me at rast hartohet procesverbali.

Neni 328

328.1 N qoft se duhet t kqyret sendi i cili ndodhet tek njra nga palt ndrgjyqse, apo tek personi i tret, ather n mnyre adekuate do t aplikohen dispozitat e ktij ligji me t cilat parashihet mnyra e marrjes s shkresave prej palve apo personave t tret.

328.2 Po q se duhet t kqyret sendi q ndodhet tek organi shtetror, ose personi juridik, t cilit i sht besuar ushtrimi i autorizimeve publike, pr marrjen e tyre do t zbatohen dispozitat e ktij ligji me t cilat sht rregulluar mnyra e marrjes s dokumenteve nga kto organe apo persona juridik.

328.3 Pr kryerjen e kqyrjes palt ndrgjyqse njoftohen rregullisht.

SHKRESAT

Fuqia provuese e shkresave

Neni 329

329.1 Shkresa t ciln e ka hartuar n formn e caktuar organi shtetror brenda kufijve t kompetencs s vet, si dhe shkresa t ciln n form t till e ka hartuar ndrmarrja apo organizata tjetr n ushtrimin e autorizimeve publike q i jan besuar me ligj (dokumenti publik), provon saktsin e asaj q konfirmohet apo caktohet n t.

329.2 T njjtn fuqi provuese e kan edhe shkresat tjera t cilat, me

dispozita t veanta, n pikpamje t fuqis provuese jan barazuar me shkresat publike.

329.3 Lejohet q t provohet se n shkresn publike faktet jan konstatuar jo saktsisht apo se shkresa sht hartuar n mnyr jo t rregullt.

329.4 Po q se gjykata dyshon n autenticitetin e shkress, mund t krkoj q pr kt t deklarohet organi nga i cili shkresa duhet t jet hartuar.

Neni 330

Po q se me kontrat ndrkombtare nuk sht prcaktuar ndryshe, shkresat publike t huaja t legalizuara sipas ligjit, kan, me kusht reciprociteti, t njjtn fuqi provuese sikurse shkresa publike e vendit.

Neni 331

331.1 do pal ndrgjyqse detyrohet kryesisht t paraqes shkresat q ka prdorur pr t provuar thniet e veta.

331.2 S bashku me shkresn e hartuar n gjuh t huaj paraqitet edhe prkthimi i legalizuar nga ana e prkthyesit gjyqsor t prhershm.

Neni 332

Po q se dokumenti ndodhet tek organi shtetror, ose personi juridik, t cilit i sht besuar ushtrimi i autorizimeve publike, kurse pala vet nuk sht n gjendje ta dorzoj apo tregoj at, ather gjykata sipas propozimit t pals do ta marr sipas detyrs zyrtare kt dokument.

Neni 333

333.1 N qoft se njra pal i referohet nj shkrese dhe pohon se ajo ndodhet tek pala kundrshtare, gjykata me aktvendim do t thrras kt t fundit q ta paraqes shkresn, duke ia caktuar pr kt nj afat t arsyeshm.

333.2 Kundr aktvendimit nga paragrafi 1 i ktij neni nuk lejohet ankim i veant.

Neni 334

Pala nuk mund t refuzoj paraqitjen e dokumentit, po q se ajo vet i sht referuar dokumentit si mjet provues pr thniet , apo n qoft se sht fjala pr dokumentin t cilin sipas ligjit ka pr detyr ta dorzoj ose ta tregoj apo, n qoft se dokumenti, duke marr parasysh prmbajtjen e tij konsiderohet si i prbashkt pr t dy palt.

Neni 335

335.1 N pikpamje t s drejts s pals pr t refuzuar paraqitjen e dokumenteve t tjera, do t zbatohen n mnyr adekuate dispozitat e neneve 342 dhe 343 t ktij ligji.

335.2 Kur pala q sht ftuar t paraqes shkresn mohon se shkresa ndodhet tek ajo, ather pr konstatimin e ktij fakti gjykata mund t marr prova.

Neni 336

Duke marr parasysh t gjitha rrethanat e rastit konkret, gjykata do t moj, sipas bindjes s vet, se far domethnie ka fakti se pala q e ka n posedim shkresn nuk sht e gatshme ta dorzoj at n gjykat. Kjo vlen edhe pr rastin kur pala nuk vepron sipas aktvendimit pr dorzimin e dokumentit, apo kur mohon se ai ndodhet n posedimin e saj.

Neni 337

337.1 Sipas propozimit t pals gjykata mund ta urdhroj personin e tret q ta paraqes dokumentin q shrben si prov pr vrtetimin e ndonj fakti vendimtar

337.2 Personi i tret mund t refuzoj dorzimin e shkress vetm n

pajtim me nenin 342 dhe 349 t ktij ligji.

337.3 Para se t jep aktvendim me t cilin personi i tret urdhrohet ta dorzoj dokumentin, gjykata e thrret at q t deklarohet.

Neni 338

338.1 Kur personi i tret e konteston detyrimin e dorzimit t dokumentit q ndodhet tek ai, gjykata vendos se a sht ai i detyruar ta dorzoj at ose jo.

338.2 Kur personi i tret mohon se dokumenti ndodhet tek ai, gjykata mundet, ta vrtetoj kt fakt, t marr prova.

338.3 Aktvendimi i forms s prer pr detyrimin e personit t tret q ta dorzoj dokumentin mund t prmbarohet nprmjet gjykats kompetente sipas rregullave t procedurs prmbaruese.

338.4 Personi i tret ka t drejt t krkoj pagimin e shpenzimeve q i ka pasur lidhur me dorzimin e dokumentit. Edhe pr kt rast zbatohen n mnyr t prshtatshme dispozitat e nenit 355 t ktij ligji.

DSHMITART

Neni 339

339.1 do person q thirret si dshmitar ka pr detyr t'i prgjigjet thirrjes, e n qoft se me kt ligj nuk sht prcaktuar ndryshe, ka pr detyr edhe t dshmoj.

339.2 Si dshmitar mund t pyetn vetm personat q kan aftsi t japin informata mbi faktet q duhet t provohen.

339.3 T miturit nn katrmbdhjet vje mund t pyeten si dshmitar vetm kur thniet e tyre jan t domosdoshme pr zgjidhjen e shtjes.

Neni 340

Pala e cila propozon q personi i caktuar t pyetet si dshmitar duhet m par t tregoj se pr far duhet t dshmoj ai, si dhe ta tregoj emrin, mbiemrin dhe vendbanimin e tij.

Neni 341

Nuk mund t dgjohet si dshmitar personi i cili me thniet e tij do ta cenonte detyrn e ruajtjes s sekretit zyrtar apo ushtarak, derisa organi kompetent t mos e liroj nga kjo detyr.

Neni 342

342.1 Dshmitari mund t refuzoj t dshmoj:

a) mbi at q pala ndrgjyqse ia ka besuar si prfaqsuesit t vet me prokur;

b) mbi at q pala ose personi tjetr ia ka treguar dshmitarit si rrfyesit t vet;

c) mbi faktet q i ka marr n dijeni dshmitari si avokat, si mjek ose n ushtrimin e ndonj profesioni apo veprimtarie tjetr, po q se ekziston detyrimi q t ruhet si sekret ajo q merr n dijeni gjat ushtrimit t profesionit apo t veprimtaris s vet.

342.2 Personat e ktill gjykata i njofton me t drejtn e refuzimit t dhnies s deklarats s dshmitarit.

Neni 343

343.1 Dshmitari mund t refuzoj prgjigjen n pyetjet e caktuara, n qoft se pr kt ekzistojn arsye t rndsishme, e sidomos n qoft se me prgjigjen n kto pyetje, do t'ia ekspozonte prgjegjsis penale vets, apo t afrmit e tij t gjinis s gjakut n vij vertikale deri n cilndo shkall, e n vij horizontale deri n

shkalln t tret prfundimisht, bashkshortin e vet, ose t afrmit e gjinis s krushqis deri n shkall t dyt prfundimisht, edhe po q se ka pushuar martesa, personin me t cilin jeton n bashksi jashtmartesore, apo kujdestarin e vet, ose personin nn kujdestarin e tij, adoptuesin apo t adoptuarin e vet.

343.2 Gjykata ka pr detyr ta njoftoj dshmitarin me t drejtn e refuzimit t prgjigjes n pyetjet e natyrs s prmendur n paragrafin 1 t ktij neni.

Neni 344

Dshmitari nuk ka t drejt q, pr shkak t rrezikut nga psimi i dmit pasuror, t refuzoj dshmimin lidhur me veprimet juridike t krijuara n pranin e tij si dshmitar i ftuar, me veprimet q n pikpamje t raportit kontestues i ka kryer me cilsin e paraardhsit juridik, apo t prfaqsuesit t njrs nga palt ndrgjyqsore, me faktet q kan t bjn me raportet pasurore t kushtzuara me lidhjen familjare apo martesore, me faktet q kan t bjn me lindjen, vdekjen apo lidhjen e martess, si dhe kur me dispozita t posame ka pr detyr t jep deklarat apo t bj njoftime.

Neni 345

345.1 Justifikueshmrin e arsyeve pr refuzimin e dshmis, apo t prgjigjes n pyetjet konkrete, e mon gjykata n t ciln dshmitari duhet t dgjohet. Kur sht nevoja lidhur me kt me par mund t dgjohen palt ndrgjyqse.

345.2 Kundr aktvendimit nga paragrafi 1 i ktij neni palt nuk kan t drejt ankimi t veant, kurse dshmitari kt aktvendim mund ta sulmoj vetm me an t ankess s paraqitur kundr aktvendimit me t cilin sht dnuar me gjob, ose me burgim, nga shkaku se ka refuzuar t dshmoj ose t jap prgjigje n pyetjet konkrete ( neni 292 paragrafi 2 i ktij ligji).

Neni 346

346.1 Thirrja e dshmitarit bhet me an t letrthirrjes n t ciln tregohet emri, mbiemri, profesioni, vendi dhe koha e ardhjes, lnda lidhur me t ciln thirret, dhe theksimi se thirret n cilsin e dshmitarit. N letrthirrje dshmitari paralajmrohet pr pasojat e mosardhjes n gjykat pa arsye, si dhe pr t drejtn q t'i paguhen shpenzimet.

346.2 Thirrja e dshmitarit me moshe nn katrmbdhjet behet nprmjet prindrve ose kujdestarit ligjor.

vje

346.3 Dshmitart t cilt pr shkak t moshs s shtyr, smundjes ose t metave fizike nuk mund t vijn n gjykat, do t dgjohen n banesn e tyre apo n lokalet tjera n t cilat ndodhen.

Neni 347

347.1 Dshmitart dgjohen ve e ve dhe pa pranin e dshmitarve q do t dgjohen m von. Dshmitari ka pr detyr q prgjigjet t'i jap gojarisht.

347.2 Dshmitari m par njoftohet me detyrn q t flas t vrtetn dh se asgj nuk guxon ta lej n heshtje, pastaj do t paralajmrohet pr pasojat e dhnies s deklarats s rreme. Pas ksaj dshmitari pyetet pr emrin, mbiemrin, emrin e babait, vendlindjen, moshn dhe pr raportin e tij me palt ndrgjyqse.

Neni 348

348.1 Pas pyetjeve t prgjithshme, dshmitarit i bn pyetje pala q e ka propozuar thirrjen e tij, e pas ksaj pala kundrshtare.

348.2 Gjykata n do moment mund t'i bj pyetje dshmitarit

348.3 Dshmitari gjithmon pyetet si i ka marr n dijeni gjrat pr t cilat dshmon.

Neni 349

Kur ndrmjet thnieve t dshmitarve ka mosprputhje t tilla q krijojn vshtirsi lidhur me konstatimin e fakteve t rndsishme, gjykata vet, ose me krkesn e palve, bn ballafaqimin e dshmitarve t pyetur m par. Te ballafaquarit do t pyeten pr seciln rrethan pr t ciln nuk kan dhn deklarata t njjta, dhe prgjigjet e dhna futn n procesverbal.

Neni 350

Pas mbarimit t dshmis dshmitari mund t largohet me leje t gjykats. N rast nevoje t marrjes prap n pyetje, ather gjykata urdhron q ai t qndroj n sall pa kontaktuar me dshmitart e tjer.

Neni 351

Pala q ka krkuar thirrjen e nj dshmitari mund t krkoj q ai t mos pyetet. Krkesa merret parasysh n rast se pala tjetr sht dakord dhe kur gjykata mon se pyetja e tij nuk do t jet e nevojshme pr sqarimin e shtjes.

Neni 352

Kur gjat gjykimit t shtjes rezultojn t sqaruara faktet dhe pretendimet e palve, gjykata vet ose me krkesn e tyre, mund t heq dor nga pyetja e dshmitarve t tjer t thirrur pr kt qllim.

Neni 353

Gjykata mund t lejoj dshmitarin q t prdor shnime ose t dhna t tjera t shkruara, kur flasin pr shtje q kan t bjn me llogari e t dhna q sht vshtir t mbahen mend.

Neni 354

354.1 Dshmitari q nuk e din gjuhn n t ciln zhvillohet procedura pyetet me an t prkthyesit.

354.2 N qoft se dshmitari sht i shurdhr, pyetjet i bhen me shkrim, e n qoft se sht memec, do te ftohet q prgjigjet t'i jap me shkrim. Po q se pyetja e dshmitarit nuk mund t bhet n kt mnyre, do t ftohet interpreti i cili mund t merret vesh me dshmitarin.

354.3 Gjykata e njofton interpretin pr detyrn e transmetimit t sakt t pyetjeve q i bhen dshmitarit dhe t prgjigjeve q do t'i jap dshmitari.

Neni 355

355.1 Dshmitari ka t drejt kompensimi t shpenzimeve t udhtimit, ushqimit e t fjetjes, si dhe pr kompensimin e fitimit t humbur.

355.2 Dshmitari duhet ta krkoj kompensimin menjher pasi t pyetet, n t kundrtn e humb t drejtn e kompensimit. Gjykata ka pr detyr ta njoftoj dshmitarin pr pasojn e ktill.

355.3 N aktvendimin me t cilin caktohen shpenzimet e dshmitarit,

caktohet edhe shuma e t hollave q paguhen nga paradhnia e depozituar nga palt, e po q se paradhnia nuk sht br, urdhrohet pala q dshmitarit t'ia paguaj shumn e caktuar brenda afatit prej shtat (7) ditsh.

355.4 Ankesa kundr aktvendimit nga paragrafi 3 e ktij neni nuk e shtyn ekzekutimin e tij.

EKSPERTT

Neni 356

Gjykata, me propozimin e palve mund t bj t provuarit me an t ekspertizs, sa her q pr vrtetimin apo sqarimin e fakteve, apo t rrethanave t caktuara nevojitet dijeni profesionale t ciln nuk e ka gjyqtari i shtjes.

Neni 357

357.1 Pala e cila e propozon ekspertizn ka pr detyr q n propozimin e saj ta tregoj objektin dhe vllimin e ekspertizs dhe ta propozoj personin q do ta bj ekspertizn.

357.2 Pals kundrshtare duhet dhn mundsia q t deklarohet lidhur me ekspertizn e propozuar.

357.3 Po q se palt nuk merren vesh pr personin q do t bj ekspertizn si dhe pr objektin dhe vllimin e tij, vendimin pr kt do ta jep gjykata.

Neni 358

358.1 Ekspertizn e kryen nj ekspert.

358.2 Gjykata, me propozimin e pals, mund t'i caktoj m tepr ekspert pr lloje t ndryshme ekspertizash.

358.3 Ekspertet caktohen, n radh t par, nga radha e ekspertve t prhershm t emruar nga gjykata pr llojin e caktuar t ekspertimit.

358.4 Ekspertizat me t ndrlikuara i besohen n rend t par institucioneve profesionale (spitaleve, laboratorve kimike, fakulteteve etj).

358.5 Po q se ekzistojn institucionet e specializuara pr llojet e caktuara ekspertizash (ekspertiza e monedhave t falsifikuara, e dorshkrimeve, mandej ekspertiza daktiloskopike etj), ather ekspertizat e tilla do t'u besohen institucioneve t tilla.

Neni 359

359.1 Eksperti i caktuar ka pr detyr t'i prgjigjet thirrjes s gjykats dhe t parashtrojn konstatimin dhe mendimin e tij.

359.2 Gjykata do ta liroj ekspertin, me krkesn e tij, nga detyra e ekspertimit nga shkaqet pr t cilat dshmitari mund t refuzoj t dshmoj, ose q t jap prgjigje n ndonj pyetje konkrete.

259.3 Gjykata mund ta liroj ekspertin, me krkesn e tij, nga detyra e ekspertimit edhe pr shkaqe t tjera t justifikuara.

259.4 Lirimin nga detyra e ekspertimit mund ta krkoj edhe personi i autorizuar i organit apo organizats n t cilin sht i punsuar eksperti.

Neni 360

360.1 Eksperti i caktuar mund t prjashtohet nga detyra e ekspertimit po pr ato shkaqe pr t cilat prjashtohet gjyqtari nga gjykimi, por pr ekspertim mund t merret edhe personi q m par sht pyetur si dshmitar.

360.2 Pala mund ta paraqes krkesn pr prjashtimin e ekspertit posa t merr dijeni pr shkakun e prjashtimit, por m s voni para fillimit t marrjes s provs me an t ekspertimit.

360.3 N krkesn pr prjashtimin e ekspertit pala ka pr detyr t'i tregoj rrethanat mbi t cilat e mbshtet krkesn e saj pr

prjashtim.

360.4 Mbi krkesn pr prjashtimin e ekspertit vendos gjykata e shtjes.

360.5 Kundr aktvendimit me t cilin aprovohet apo refuzohet krkesa pr prjashtimin e ekspertit nuk lejohet ankim i veant.

360.6 N qoft se pala ka msuar pr shkakun e prjashtimit pasi t jet kryer ekspertiza, dhe pr kt arsye e bn kundrshtimin e ekspertizs, ather gjykata vepron sikur n rastin kur krkesa paraqitet para se t jet kryer ekspertimi.

Neni 361

Marrjen e provs me an t ekspertizs gjykata e cakton me vendim i cili duhet t prmbaj:

a) emrin, ekspertit;

mbiemrin

dhe

profesionin

b) kontestit;

objektin

c)

vllimin

dhe

lndn

ekspertimit;

d) afatin mendimit.

pr

paraqitjen

me

shkrim

konstatimit

dhe

Neni 362

362.1 Eksperti gjithmon thirret n seancn pr shqyrtimin kryesor t shtjes.

362.2 Kopjen e aktvendimit nga neni 359 t ktij ligji gjykata ia drgon ekspertit bashk me letrthirrjen pr n seanc kryesore.

362.3 N letrthirrje gjykata i kujton ekspertit se mendimin e tij duhet ta paraqes me nder dhe n pajtim me rregullat e shkencs dhe profesionit, si dhe pasojat q i shkaktohen nga mosparaqitja e konstatimit dhe mendimit brenda afatit t caktuar, prkatsisht nga mosardhja pa arsye n seancn gjyqsore. Po n letrthirrje eksperti njoftohet me t drejtn pr shprblimin q i takon pr punn e kryer si dhe me t drejtn q t'i paguhen shpenzimet e bra lidhur me ekspertizn.

Neni 363

363.1 Eksperti ka t drejt t njihet me materialet e shtjes, t marr pjes n seanc gjyqsore, t bj pyetje, t jap shpjegime dhe t krkoj nga palt t marr t dhna si dhe nga t trett

brenda kufijve t nevojshm pr kryerjen e detyrs.

363.2 Kur sipas vendimit t gjykats pr kryerjen e ekspertimit sht e nevojshme q eksperti t njihet me sende, evidenca, llogari e dokumente t tjera, palt mund t jen t pranishme dhe mund t'i paraqesin ekspertit me shkrim mendime, vrejtje t specialistve t tyre, t cilt mund t pyetn me cilsin e dshmitarit, ose krkesa q lidhn me plotsimin e detyrs, por gjithnj brenda kompetencave t caktuara n aktvendimin e gjykats.

Neni 364

364.1 Konstatimin dhe mendimin e tij me shkrim eksperti duhet t'ia dorzoj gjykats para s t filloj seanca pr shqyrtimin kryesor t shtjes, po q se gjykata nuk vendos ndryshe.

364.2 Mendimi i ekspertit gjithmon duhet t jete i arsyetuar.

Neni 365

Po q se eksperti nuk e paraqet konstatimin dhe mendimin brenda afatit t caktuar, gjykata, pasi t skadoj afati t cilin ua len palve pr deklarim lidhur me moskryerjen e ekspertimit, e cakton ekspertin tjetr.

Neni 366

366.1 Kur shihet se ekspertimi sht i mangt ose i paqart, si dhe kur ka ndryshim mendimesh midis ekspertve, gjykata, kryesisht ose me krkesn e ndonjrs nga palt, mund t krkoj sqarime plotsuese. N rast t ktill ekspertit i caktohet nj afat brenda t cilit duhet t dorzohet konstatimi dhe mendimi me shkrim.

366.2 Po q se eksperti as pas thirrjes s gjykats nuk e paraqet konstatimin dhe mendimin e plot dhe t qart, gjykata, pas deklarimit t br nga palt, cakton ekspertin tjetr pr ekspertim.

Neni 367

Gjykata ua drgon palve konstatimin dhe mendimin e shkruar s paku tet (8) dit para se t filloj seanca pr shqyrtimin kryesor t shtjes.

Neni 368

Seanca pr shqyrtimin kryesor mbahet edhe po q se eksperti nuk vjen n t. Prjashtimisht nga paragrafi 1 i ktij neni, gjykata ,sipas propozimit t palve mund ta shtyj shqyrtimin e shtjes dhe t caktoj seanc t re, pr n t ciln thirret eksperti po q se konstaton se prania e tij sht e domosdoshme pr sqarimin apo plotsimin e konstatimit dhe mendimit t tij.

Neni 369

369.1 Kur jan caktuar m tepr se nj ekspert, t gjith ata mund ta paraqesin konstatimin dhe mendimin e prbashkt po q se nuk ka dallime midis tyre. N qoft se ekzistojn dallime n konstatimet dhe mendimet e tyre, ather secili nga ta paraqet konstatim dhe mendim te veant.

369.2 N qoft se t dhnat e ekspertve n konstatimin e ekspertve dallohen esencialisht, apo nse konstatimi i tyre sht i paqart, jo i plot apo kontradiktor me vete veten apo me rrethanat e shqyrtuara, e kto t meta nuk mund t evitohen me dgjimin e prsritur t ekspertve, do t prsritet ekspertimi me ekspert t njjt apo me ekspert t tjer.

Neni 370

Kundr aktvendimeve nga neni 356, 360 dhe 364 t ktij ligji nuk lejohet ankimi.

Neni 371

Lidhur me marrjen e provs me an t ekspertimit n mnyr adekuate zbatohen dispozitat pr pyetjen e dshmitarve, po q se me dispozitat e ktij ligji nuk sht prcaktuar ndryshe.

Neni 372

Dispozitat ligjore lidhur me ekspertimin n mnyr t prshtatshme zbatohen edhe pr interprett gjyqsor.

DGJIMI I PALVE

Neni 373

Me propozimin e pals, gjykata mund t vendos q t merret prova me an t dgjimit t palve.

Neni 374

Gjykata vendos q t pyetet vetm njra pal ndrgjyqse, po q se pala tjetr refuzon t pyetet apo nuk vepron sipas thirrjes s gjykats.

Neni 375

375.1 Pr paln e cila nuk e ka zotsin procedurale pyetet prfaqsuesi ligjor i saj.

375.2 Gjykata mund t vendos q n vend, apo krahas prfaqsuesit ligjor t pals, t pyetet vet pala, po q se sht i mundshm dgjimi i saj.

375.3 Pr personin juridik q sht pal ndrgjyqse dgjohet personi q sht i caktuar pr prfaqsimin e tij me ligj ose me aktin e prgjithshm t tij.

375.4 Po q se si pal ndrgjyqse n njrn an marrin pjes disa persona, gjykata do t vendos se a do t pyetn t gjith ata apo vetm disa sosh.

Neni 376

376.1 Letrthirrja pr n seanc i drgohet personalisht pals, apo personit q do t pyetet n vend t pals.

376.2 N letrthirrje theksohet se n seanc do t merret prova me dgjimin e palve dhe se pala q vjen n seanc mund t pyetet n munges t pals tjetr.

Neni 377

Nuk mund t prdoret kurrfar mase shtrngimi ndaj pals q nuk i prgjigjet thirrjes s gjykats pr tu pyetur, e as t detyrohet ajo pr t dhn deklarat.

Neni 378

Dispozitat e ktij ligji me t cilat sht rregulluar marrja e provs me an t dshmitarve aplikohen edhe me rastin e marrjes s provs me an t dgjimit t palve, po q se pr dgjimin e palve nuk sht parashikuar shprehimisht dhe posarisht di tjetr.

SIGURIMI I PROVES (PARAPROVA)

Neni 379

379.1 Kur nj prov, nga e cila vart zgjidhja e kontestit ose q ndikon n sqarimin e tij, ka rrezik t zhduket ose t vshtirsohet marrja e saj, me krkesn e pals se interesuar mund t urdhrohet marrja para koh e saj, qoft gjat zhvillimit t procesit gjyqsor qoft para fillimit te tij.

379.2 Sigurimi i provs mund t krkohet para dhe gjat procedurs s iniciuar pr prsritjen e gjykimit t prfunduar me vendim t forms s prer.

Neni 380

Krkesa pr sigurimin e provs paraqitet ne gjykatn q sht duke shqyrtuar shtjen dhe, ne rast se padia nuk sht ngritur ende, ne gjykatn e vendit ku ka banim personi qe do te pyetet ose ku ndodhet sendi q duhet te kqyret. Ne rastet e ngutshme krkesa pr sigurimin e provs mund t paraqitet n gjykatn e vendit ku ka banim personi q do t pyetet ose ku ndodhet sendi q duhet t

kqyret, prkundrejt faktit se padia sht ngritur.

Neni 381

N krkesn pr sigurimin e provs duhet t tregohen prova q do t merret, rrethanat dhe faktet pr vrtetimin e t cilave shrben ajo dhe arsyet q e justifikojn marrjen e saj prpara se t vij koha normale pr marrjen e provave. N krkes duhet t tregohet emri dhe mbiemri i pals kundrshtare, prve kur ajo sht e panjohur.

Neni 382

382.1 Kopja e krkess i komunikohet pals kundrshtare, prve kur ajo nuk dihet ose kur marrja e provs nuk lejon shtytje.

382.2 Aktvendimi me t cilin pranohet krkesa pr sigurimin e provs duhet t tregoj provn q do t merret dhe mnyrn e marrjes s provs si dhe faktet apo rrethanat q duhet t provohen me t.

Neni 383

383.1 N qoft se pals kundrshtare nuk i sht drguar me par krkesa pr sigurimin e provs, ather ajo i drgohet bashk me aktvendimin me t cilin sht pranuar dhe caktuar seanca pr marrjen e provs.

383.2 Pals kundrshtare t panjohur, apo t cils nuk i dihet vendbanimi, gjykata mund t'ia emroj prfaqsuesin e prkohshm me qllim q t marr pjes n seancn e caktuar pr marrjen e provs. Pr emrimin e prfaqsuesit t prkohshm nuk ka nevoj t bhet shpallje publike.

383.3 N rastet e ngutshme gjykata mund t vendos q prova t merret para se t'i drgohet vendimi, me t cilin sht pranuar krkesa pr sigurimin e provs, pals kundrshtare.

383.4 Kundr aktvendimit t gjykats, me t cilin pranohet propozimi pr sigurimin e provs, si dhe kundr aktvendimit me t cilin vendoset q marrja e provs t filloj para se aktvendimi t'i drgohet pals kundrshtare, nuk lejohet ankimi.

Neni 384

384.1 Mosparaqitja e pals q ka krkuar sigurimin e provs n seancn pr marrjen e provs sjell refuzimin e propozimit, prve kur marrjen e saj e krkon pala kundrshtare ose kur gjykata mon se kjo sht n dobi t procesit gjyqsor.

384.2 Pr mnyrn e marrjes s provs dhe pr fuqin e saj provuese zbatohen rregullat e prgjithshme.

Neni 385

385.1 Po q se prova sht marr para se t jet ngritur padia, procesverbali mbi marrjen e provs ruhet n gjykatn n t ciln sht prpiluar ai.

385.2 Po q se procedura sipas padis sht n zhvillim e sipr, e sigurimin e provs nuk e ka br gjykata e shtjes, ather procesverbali i drgohet asaj gjykate.

K REU XXIII

PRGATITJA E SHQYRTIMIT KRYESOR

Dispozita t prgjithshme

Neni 386

386.1 Gjykata menjher pasi t'i arrij padia i fillon prgatitjet pr shqyrtim kryesor t shtjes.

386.2 Prgatitjet e ktilla i prfshijn ekzaminimin paraprak t padis, drgimin e padis pals s paditur pr prgjigje t domosdoshme, mbajtjen e seancs prgatitore dhe caktimin e seancs pr shqyrtim

kryesor t shtjes.

386.3 Gjat prgatitjes s shqyrtimit kryesor palt mund t drgojn parashtresa n t cilat i tregojn faktet dhe provat t cilat mendojn ti propozojn pr marrje.

Neni 387

387.1 Me qllim q shtja t prgatitet sa m mir pr t'u zgjidhur shpejt e drejt, gjykata q nga momenti i arritjes s padis e deri n momentin e caktimit t seancs pr shqyrtim kryesor t shtjes me aktvendim vendos pr:

a) dhnien e prgjigjes n padi nga pala e paditur;

b) sigurimin e provs;

c) trheqjen e padis;

d) ndryshimin e padis;

e) ndrprerjen e procedurs;

f) pjesmarrjen e ndrhyrsit;

g) hyrjen e paraardhsit juridik n procesin gjyqsor;

h) veimin apo bashkimin e dy proceseve gjyqsore;

i) caktimin apo zgjatjen e afateve gjyqsore;

j) caktimin apo shtytjen e seancave;

k) rivendosjen n gjendjen e mparshme;

l) masat e prkohshme t sigurimit;

m) sigurimin e shpenzimeve procedurale;

n) lirimin e pals nga pagimi i shpenzimeve procedurale;

o) deponimin procedurale;

paradhnies

pr

shpenzimet

veprimeve

p) caktimin e ekspertit; q) emrimin e prfaqsuesit t prkohshm;

r) drgimin e shkresave gjyqsore;

s) masat pr prmirsimin dhe plotsimin e parashtresave;

t) rregullsin e prfaqsimit dhe t prokurs;

u) mos kompetencn e gjykats;

v) bashkimin e padive;

w) pushimin e gjykimit kur hedhet posht padia apo kur trhiqet ajo, si dhe t gjitha shtjeve tjera q kan t bjn me drejtimin e gjykimit.

387.2 Kundr aktvendimeve t dhna gjat prgatitjes s shqyrtimit kryesor q kan t bjn me drejtimin e gjykimit nuk lejohet ankimi.

Neni 388

Gjat fazs s prgatitjes s shqyrtimit kryesor gjykata mund t jap aktgjykimin n baz t pohimit, aktgjykimin n baz t heqjes dor nga krkespadia, aktgjykimin pr mos bindje, aktgjykimin pr shkak t mungess si dhe t miratoj ujdin gjyqsore t palve.

SHQYRTIMI PARAPRAK I PADISE

Neni 389

Pas shqyrtimit paraprak t padis gjykata mund t'i nxjerr t gjitha aktvendimet e prmendura n nenin 392 t ktij ligji, prvese kur kemi t bjm me shtjet pr t cilat pr nga natyra e tyre, apo sipas dispozitave t ktij ligji, aktvendimi mund t jepet vetm n fazn e mtutjeshme t procesit kontestimor.

Neni 390

Nse gjykata konstaton se padia sht e pakuptueshme apo jo e plot, apo se ekzistojn mungesa q kan t bjn me zotsin e paditsit apo t paditurit q t bhet pal ndrgjyqse, apo me prfaqsimin ligjor t tyre, apo mungesa q i prkasin autorizimit t prfaqsuesit q ta inicioj procedurn kontestimore, kur autorizimi i till krkohet me ligj, gjykata me qllim t heqjes s mungesave t tilla i ndrmerr masat e nevojshme t prcaktuara me kt ligj (neni 79 dhe 102 i ktij ligji).

Neni 391

Pas shqyrtimit paraprak t padis gjykata me aktvendim e hedh posht padin si t palejueshme po q se konstaton se: a) shtja e ngritur me padi nuk hyn n kompetencn gjyqsore;

b) palt kan lidh kontrat pr zgjidhjen e kontestit t tyre nga arbitrazhi;

c) pr shtjen (litispendenca);

ngritur

me

padi

ekziston

gjyqvarsia

d) shtja sht gj e gjykuar (res iudicata);

e) pr objektin e kontestit sht lidhur ujdia gjyqsore, se paditsi n gjykat ka hequr dor nga krkespadia, se nuk ekziston interesi juridik i paditsit pr padi vrtetimi;

f) padia sht paraqitur pas skadimit t afatit, po q se me dispozita t posame sht parashikuar afati pr paraqitjen e saj;

g) paditsi brenda afatit t caktuar nga gjykata nuk i ka hequr mungesat nga neni 79 dhe 102 t ktij ligji.

Neni 392

Pas shqyrtimit paraprak t padis gjykata me aktvendim shpallt jokompetente dhe lndn ia drgon gjykats pr t ciln mendon se sht kompetente pr gjykimin e shtjes s ngritur me padi, po q se konstaton:

a) se nuk sht e kompetencs territoriale pr gjykimin e shtjes;

b) se nuk shtjes.

sht

kompetencs

lndore

pr

gjykimin

Neni 393

Gjykata, n qoft se konsideron se nuk ka material procedural t mjaftueshm pr dhnien e aktvendimit mbi ndonj shtje q sht paraqitur gjat shqyrtimit paraprak t padis, do t vendos lidhur me t pasi t arrij prgjigja n padi e t paditurit ose gjat seancs prgatitore apo n seancn pr shqyrtim kryesor t shtjes, po q se nuk sht mbajtur seanca prgatitore.

PRGJIGJA N PADI

Neni 394

Gjykata padin, me shkresat e bashkangjitura, ia drgon t paditurit pr prgjigje brenda afatit prej pesmbdhjet (15) ditsh nga dita kur sht paraqitur n gjykat padia e rregullt dhe e plot.

Neni 395

395.1 I padituri, pasi t'i dorzohet padia, me shkresat e bashkangjitura eventualisht, ka pr detyr, q brenda afatit prej pesmbdhjet (15) ditsh, t prgjigjet me shkrim n padi .

395.2 Me rastin e drgimit t padis gjykata do ta udhzoj t paditurin pr detyrimin nga paragrafi 1 i ktij neni, pr prmbajtjen q duhet ta ket prgjigja n padi si dhe pr pasojat procedurale n rast se nuk e paraqet n gjykat, brenda afatit t duhur, prgjigjen n padi.

Neni 396

396.1 N prgjigje i padituri duhet t'i parashtroj prapsimet procedurale eventuale dhe t deklaroj se a e pohon apo e kundrshton krkespadin,si dhe t tregoj t dhnat q domosdo duhet t'i ket do parashtres (neni 99 i ktij ligji).

396.2 Po q se i padituri e konteston krkespadin, prgjigja n padi duhet t'i prmbaj edhe faktet mbi t cilat i padituri i mbshtet thniet e tij dhe provat me t cilat provohen faktet e tilla.

Neni 397

Gjykata vepron sipas nenit 102 t ktij ligji, po q se konstaton se prgjigja n padi sht e pakuptueshme apo jo e plot, me qllim t heqjes s mungesave t ktilla.

Neni 398

Kur gjykata, pasi t'i arrij prgjigja n padi, konstaton se ndrmjet palve nuk sht kontestuese gjendja faktike, dhe se nuk ekzistojn pengesa t tjera pr dhnien e vendimit meritor, ather ajo, pa caktuar fare seanc gjyqsore, mund ta jep aktgjykimin me t ciln e pranon si t themelt krkespadin.

Neni 399

399.1 Kur gjykata, pasi t'i arrij prgjigja n padi, konstaton se nga faktet e treguara n padi nuk del themelsia e krkespadis, ather ajo do te jep vendimin meritor me t cilin refuzohet si e pathemelt krkespadia.

399.2 Krkespadia sht e pathemelt, n vshtrim t paragrafit 1 t ktij neni, po q se qartazi sht n kundrthnie me faktet e treguara n padi, apo, po q se faktet mbi t cilat mbshtett krkespadia qartazi jan n kundrthnie me provat t cilat i ka propozuar paditsi, apo me faktet q jan botrisht t ditura.

SEANCA PRGATITORE

a) Dispozita t prgjithshme

Neni 400

400.1 Pasi t arrij prgjigja n padi gjykata e konvokon seancn prgatitore.

400.2 Po q se i padituri nuk ka paraqitur prgjigje n padi, e nuk jan plotsuar kushtet pr dhnien e aktgjykimit kontumacional, gjykata do ta konvokoj seancn prgatitore pas skadimit t afatit ligjor pr paraqitjen e prgjigjes n padi.

400.3 Datn e mbajtjes s seancs prgatitore gjykata do ta caktoj, sa her q sht e mundur, pasi t jet konsultuar me palt ndrgjyqse.

400.4 Seanca prgatitore mbahet, si rregull, m s voni brenda afatit prej tridhjet (30) ditsh nga dita n t ciln gjykats i ka arritur prgjigja n padi e t paditurit.

Neni 401

Seanca prgatitore sht e detyrueshme, prvese n rastet n t cilat gjykata, pasi t'i kt arritur prgjigja n padi, konstaton se ndrmjet palve nuk ka fakte kontestuese (neni 403 i ktij ligji) apo kur, nga shkaku i pandrlikueshmris s kontestit, vjen n prfundim se nuk ka nevoj t konvokohet seanca prgatitore.

Neni 402

402.1 N letrthirrjen pr n seanc prgatitore gjykata i njofton palt pr pasojat e mosardhjes n seanc, si dhe pr detyrn q m s voni n seancn prgatitore duhet t'i parashtrojn t gjitha faktet n t cilat i mbshtesin krkesat e tyre, si dhe t'i propozojn t gjitha provat q dshirojn t merren gjat procedurs, por edhe q n seanc t'i sjellin t gjitha shkresat dhe sendet q dshirojn t'i prdorin si mjete provuese.

402.2 Letrthirrja pr n seanc prgatitore, si rregull, u drgohet palve s paku shtat (7) dit para dits n t ciln mbahet ajo.

Neni 403

403.1 Seanca prgatitore fillon me shtjellimin e padis n mnyre koncize nga paditsi, e pastaj i padituri n t njjtn mnyr e parashtron prgjigjen n padi.

403.2 Kur sht e nevojshme gjykata do t krkoj nga palt sqarime lidhur me thniet apo propozimet e tyre.

Neni 404

404.1 Pas parashtrimit t pretendimeve t padis dhe prgjegjs n padi kalohet n shqyrtimin e shtjeve q kan t bjn me pengesat pr procedim t mtejm t shtjes juridike. Lidhur me pengesat

procedurale mund t merren prova po q nevoja pr nj gj t till.

404.2 Gjykata, sipas prapsimit t pals apo sipas detyrs zyrtare, do t vendos mbi shtjet nga neni 390 t ktij ligji, po q se me dispozitat e ktij ligji nuk sht prcaktuar ndryshe.

404.3 N qoft se gjykata nuk e miraton prapsimin e pals, me t cilin pretendohet se ekziston ndonjra nga pengesat pr procedimin e shtjes, vendimin mbi prapsimin do ta jep bashk me vendimin mbi shtjen kryesore, me prjashtim t prapsimit t kompetencs territoriale.

404.4 Kundr vendimit nga paragrafi 3 i ktij neni nuk lejohet ankim i veant.

Neni 405

Gjat procedimit t mtejm n seancn prgatitore bisedohet pr propozimet e palve dhe pr faktet mbi t cilat mbshtesin propozimet e tyre.

Neni 406

406.1 Varsisht nga rezultati i shqyrtimit n seancn prgatitore gjykata do t vendos se ka do t jet objekt shqyrtimi dhe cilat prova do t merren, n seancn pr shqyrtimin kryesor t shtjes.

406.2 Propozimet t cilat nuk i konsideron esenciale pr dhnien e vendimit meritor gjykata i refuzon dhe n aktvendimin me t cilin e bn nj gj t till ajo i tregon shkaqet e refuzimit.

406.3 Kundr aktvendimeve nga paragrafi 2 e ktij neni nuk lejohet ankim i posam.

406.4 Gjat procedimit t mtejm t shtjes gjykata nuk sht e lidhur me vendimet e dhna n baz t dispozitave t ktij neni.

Neni 407

407.1 N qoft se gjykata, me propozimin e pals, vendos q t merret prova me an t ekspertimit, ather ajo e cakton edhe afatin brenda t cilit eksperti me shkrim duhet ta paraqes konstatimin dhe mendimin e vet.

407.2 Me rastin e caktimit t afatit t till gjykata duhet t ket parasysh faktin se konstatimi dhe mendimi i shkruar duhet drguar palve s paku shtat (7) dit para se t mbahet seanca pr shqyrtimin kryesor.

Neni 408

408.1 Po q se n t njjtn gjykat jan n zhvillim e sipr dy apo m tepr gjykime ndrmjet personave t njjt, apo n t cilat i njjti

person sht kundrshtar i paditsve apo t paditurve t ndryshm, gjykata mund t'i bashkoj t gjitha ato me aktvendim me qllim t shqyrtimit t prbashkt, nse me nj gj t till do t zvogloheshin shpenzimet dhe do t prshpejtohej shqyrtimi i shtjeve. Pr t gjitha gjykimet e bashkuara jepet nj aktgjykim i prbashkt.

408.2 Gjykata mund t vendos q t shqyrtohet n mnyr t veant ndonj krkes e nj padie unike, dhe pas shqyrtimit t till, t jep vendime t posame mbi krkesat e padis.

408.3 Pr t vepruar sipas paragrafit 1 dhe 2 t ktij neni nevojitet plqimi i palve.

408.4 Aktvendimet nga paragrafi 1 dhe 2 t ktij neni mund t jepen, si rregull, m s voni n seancn prgatitore apo deri n fillimin e shqyrtimit kryesor, po q se seanca prgatitore nuk sht caktuar fare.

408.5 Kundr aktvendimeve t dhna n baz t ktij neni nuk lejohet ankimi.

Neni 409

409.1 N qoft se n seancn prgatitore nuk vjen pala paditse, edhe pse sht thirrur rregullisht, padia konsiderohet e trhequr, prve kur i padituri krkon q seanca t mbahet.

409.2 Po q se n seancn prgatitore nuk vjen i padituri q sht thirrur rregullisht shqyrtimi vazhdon t bhet me paln paditse t pranishme.

Neni 410

Sa i prket drejtimit t procedurs, n seancn prgatitore gjykata i ka t gji-tha autorizimet q i takojn edhe n seancn pr shqyrtimin kryesor t shtjes.

b)Ndrmjetsimi dhe pajtimi gjyqsor

Neni 411

411.1 Po q se gjykata e gjen t nevojshme nj gj t till, ather ajo m s voni n seancn prgatitore, duke marr parasysh natyrn e kontestit dhe rrethanat tjera, u propozon palve ndrgjyqse q kontestin ta zgjidhin n procedurn e ndrmjetsimit t rregulluar me ligj t veant.

411.2 Zgjidhjen e kontestit me an t ndrmjetsimit mund ta propozojn edhe vet palt me marrveshjen e tyre. Propozimin e ktill palt mund ta bjn deri n prfundimin e seancs pr shqyrtimin kryesor t shtjes.

Neni 412

Palt mund ta zgjedhin kontestin e tyre me an t pajtimit gjyqsor gjat gjith gjykimit (pajtimi gjyqsor).

Neni 413

413.1 Gjykata gjat gjith procedurs, e sidomos n seancn prgatitore, bn t gjitha prpjekjet, por n mnyrn q nuk e rrezikon paansin e saj, pr t zgjidhur kontestin me pajtim, kur e lejon natyra e shtjes.

413.2 Me qllim q t kontribuoj n pajtimin gjyqsor gjykata mund t'ua bj palve propozimin si t arrijn pajtimin, duke i marr parasysh dshirat e palve, natyrn e kontestit, raportet midis tyre si dhe rrethanat e tjera.

Neni 414

414.1 Me an t pajtimit gjyqsor mund t prfshihet e gjith krkespadia apo vetm nj pjes e saj. Gjykata me an t aktvendimit e miraton pajtimin gjyqsor.

414.2 Palt nuk mund t zgjidhin kontestin e tyre me an t pajtimit gjyqsor kur krkespadia ka t bj me t drejtat me t cilat ato nuk mund t disponojn lirisht (neni 3 paragrafi 3 i ktij ligji).

414.3 Kur gjykata merr vendim me t cilin nuk lejon pajtimin gjyqsor t palve, ather ajo ndalet s proceduari derisa mos t bhet i forms s prer vendimi.

414.4 N rastin nga paragrafi 2 i ktij neni gjykata, prapseprap, marrveshjen e palve e fut n procesverbal i cili i shrben gjykats s ankimit pr vlersimin e lejueshmris s pajtimit t pa miratuar.

414.5 Kundr aktvendimit me t cilin refuzohet pajtimi lejohet ankimi i posam.

Neni 415

415.1 Pajtimi gjyqsor bhet, si rregull, prpara gjykats s shkalls s par.

415.2 Po q se n gjykatn e shkalls s dyt sht duke u zhvilluar procedura sipas ankimit, gjykata e shkalls s par e njofton gjykatn e ankimit pr pajtimin e br n kt faz t gjykimit. Pas ktij njoftimi gjykata e ankimit e prfundon procedurn e ankimit me supozim se sht trhequr ankesa.

415.3 Pajtimi gjyqsor mund t bhet edhe n gjykatn e shkalls s dyt gjat shqyrtimit t drejtprdrejt t shtjes.

415.4 Po q se pajtimi gjyqsor bhet pas dhnies s aktgjykimit t

shkalls s par, ather gjykata me aktvendim e anulon aktgjykimin e till. Aktgjykimi anulohet nga gjykata e shkalls s par edhe kur pajtimi sht br gjat zhvillimit t procedurs s shkalls s dyt.

415.5 Kundr aktvendimit nga paragrafi 4 i ktij neni nuk lejohet ankimi.

Neni 416

416.1 Marrveshja e procesverbalin gjyqsor.

palve

mbi

pajtimin

prfshihet

416.2 Pajtimi gjyqsor quhet i prfunduar n momentin kur palt pasi ta lexojn procesverbalin mbi pajtimin e nnshkruajn procesverbalin gjyqsor.

416.3 Palve u jepet kopja e verifikuar e procesverbalit, ku sht prfshir pajtimi.

416.4 Pajtimi gjyqsor duhet t prmbaj edhe marrveshjen mbi shpenzimet gjyqsore. Po q se palt nuk merren vesh rreth shpenzimeve, ato mund t krkojn q vendimin mbi shpenzimet gjyqsore ta jep gjykata e shtjes.

Neni 417

Gjykata gjat gjith procesit gjyqsor kujdeset kryesisht nse ai sht duke u zhvilluar lidhur me krkespadin mbi t ciln m par sht br pajtimi gjyqsor, dhe po q se konstaton se ekziston ai, e hedh posht padin e paraqitur.

Neni 418

418.1 Pajtimi gjyqsor mund t goditet vetm me an t padis.

418.2 Pajtimi gjyqsor anulohet, n qoft se sht prfunduar nn ndikimin e lajthimit, mashtrimit apo dhuns.

418.3 Pajtimi gjyqsor anulohet edhe po q se n prfundimin e tij ka marr pjes pala me pazotsi procedurale, apo nse paln e till nuk e ka prfaqsuar prfaqsuesi ligjor apo nse paln e ka prfaqsuar personi i pa autorizuar, ose personi q nuk ka pasur autorizimin e nevojshm pr kryerjen e veprimeve procedurale t veanta, prve kur veprimet e tilla jan aprovuar m von nga vet pala.

418.4 Padia pr anulimin e pajtimit gjyqsor nga paragrafi 2 dhe 3 t ktij neni mund t ngrihet brenda afatit prej tridhjet (30) ditsh nga dita e marrjes s dijenis pr shkakun e anulimit, e m s voni brenda afatit prej nj (1) viti nga dita e prfundimit t pajtimit gjyqsor.

Neni 419

419.1 Personi q ka ndrmend t ngrej padi mundet, nprmjet

gjykats s shkalls s par n territorin e s cils pala kundrshtare e ka vendbanimin, t prpiqet q t bj pajtimin gjyqsor.

419.2 Gjykata t cils i sht paraqitur propozimi i till do t thrras paln kundrshtare dhe do ta njoftoj me propozimin pr pajtimin gjyqsor.

419.3 Shpenzimet e ksaj procedure i bart paraqitsi i propozimit.

c) Konvokimi i seancs pr shqyrtimin kryesor t shtjes

Neni 420

420.1 N seancn prgatitore gjykata me aktvendim e cakton:

a) ditn dhe orn e mbajtjes s seancs pr shqyrtim kryesor t shtjes;

b) shtjet q do t shqyrtohen dhe bisedohen n seancn kryesore ;

c) provat q do t merren n seancn kryesore;

d) personat q do t thirren pr n seanc kryesore.

420.2 Seanca kryesore do t mbahet, si rregull, m s voni brenda afatit tridhjet (30) ditor nga dita n t ciln sht mbyllur seanca prgatitore.

420.3 Gjykata mund t vendos q seanca pr shqyrtim kryesor t shtjes t mbahet menjher pas asaj prgatitore.

420.4 Po q se gjykata mon se shqyrtimi kryesor do t zgjat m tepr se nj dit, seanca do t konvokohet pr aq dit me radh sa sht e domosdoshme q shqyrtimi t bhet n vazhdimsi.

Neni 421

421.1 Me prmbajtjen e aktvendimit nga neni 420 paragrafi 1 t ktij ligji njoftohen palt e pranishme n seanc prgatitore dhe atyre nuk do t'u drgohet as aktvendimi e as letrthirrja pr n seanc kryesore. 421.2 Gjykata i njofton palt e pranishme n seanc prgatitore edhe pr pasojat procedurale t mosardhjes n seancn pr shqyrtim kryesor t shtjes.

Neni 422

422.1 Pr n seanc kryesor me letrthirrje thirren palt q nuk kan qen t pranishme n seancn prgatitore, si dhe dshmitart dhe ekspertt q duhet t paraqiten sipas vendimit t gjykats pr

marrjen e provave.

422.2 N letrthirrjen pr n seanc kryesore gjykata i paralajmron t ftuarit pr pasojat e mosardhjes n seanc.

422.3 Pals q nuk ka qen e pranishme n seancn prgatitore, bashk me letrthirrjen pr n seanc kryesore i drgohet edhe kopja e procesverbalit t verifikuar nga seanca prgatitore.

KREU XXIV

SHQYRTIMI KRYESOR 1) Zhvillimi i shqyrtimit kryesor

Neni 423

423.1 Gjyqtari i shtjes e deklaron hapjen e seancs si dhe objektin e shqyrtimit 423.2 Pas ksaj gjykata verifikon paraqitjen e t ftuarve dhe heton shkaqet e mosparaqitjes n seanc si dhe rregullsin e thirrjeve t atyre q nuk kan ardhur.

423.3 N qoft se paditsi nuk vjen n seancn kryesore, edhe pse sht thirrur rregullisht, konsiderohet se e ka trhequr padin,

prvese kur i padituri deklaron se krkon q t zhvillohet shqyrtimi kryesor i shtjes n munges t paditsit.

423.4 Po q se n seancn pr shqyrtim kryesor nuk vjen i padituri q sht thirrur rregullisht, ather shqyrtimi kryesor i shtjes bhet pa pranin e tij.

Neni 424

424.1 Gjykata, s pari, sipas prapsimit t pals apo sipas detyrs zyrtare, konstaton nse ekzistojn pengesat procedurale pr procedimin e mtutjeshm t shtjes, dhe vepron n pajtim me dispozitat e nenit 388 t ktij ligji, po q se me dispozitat e ktij ligji nuk sht parashikuar ndonj gj tjetr.

424.2 N qoft se gjykata nuk e miraton prapsimin nga paragrafi 1 i ktij neni, ajo, pa marr parasysh se a sht shqyrtuar ai bashkrisht me shtjen kryesore apo ndaras nga ajo, vendimin mbi prapsimin e jep bashkrisht me vendimin mbi shtjen kryesore.

424.3 Kundr vendimit me t cilin refuzohet prapsimi i pals nga paragrafi 1 i ktij neni nuk lejohet ankim i veant.

Neni 425

425.1 Po q se m par nuk sht mbajtur seanca prgatitore, shqyrtimi kryesor i shtjes zhvillohet n kt mnyr:

a) paditsi jep shpjegime t thukta rreth krkesave t parashtruar n padi;

b) i padituri n mnyr t thukt e paraqet prgjigjen n padi;

c) po q se sht propozuar marrja e provs me an t dgjimit t palve, s pari pyetet paditsi e mandej i padituri;

d) merren n pyetje dshmitart, s pari ata t propozuar nga pala paditse e mandej ata t propozuar nga pala e paditu ;

e) merren provat e tjera, prfshir edhe ekspertimin;

f) pas marrjes s t gjitha provave, t dy palt, por s pari paditsi e mandej i padituri, i drejtohen gjykats me shpjegimet prfundimtare, me t cilat i prmbledhin aspektet faktike dhe juridike t shtjes kryesore;

g) gjykata mund t'i lejoj paditsit q shkurtimisht t deklarohet lidhur me fjaln prfundimtare t pals s paditur;

h) po q se paditsit i sht lejuar deklarimi rreth fjals s fundit t pals s paditur, ather edhe ksaj i lejohet q shkurtimisht t deklarohet rreth thnieve t fundit t pals paditse.

425.2 Prjashtimisht, gjykata mund t lejoj q veprimet procedurale t kryhen me renditje tjetr n seancn pr shqyrtim kryesor t shtjes.

425.3 Kundr aktvendimeve nga paragrafi 2 i ktij neni palt ndrgjyqse nuk kan t drejt ankimi.

Neni 426

426.1 Gjykata kujdeset q shqyrtimi kryesor t zhvillohet n drejtimin e duhur dhe n mnyr t rregullt, pa shtyrje t panevojshme.

426.2 Gjykata gjat shqyrtimit kryesor kujdeset pr mbajtjen e rendit n salln e gjykimit dhe pr dinjitetin e gjykats.

426.3 Gjykata i ndrmerr masat ndaj personave q e prishin rendin n salln e gjykimit apo e cenojn dinjitetin e gjykats dhe t pjesmarrsve tjer n procedur, n pajtim me dispozitat e ktij ligji mbi mosrespektimin e gjykats.

Neni 427

Procedura n shqyrtimin kryesor zhvillohet gojarisht, kurse provat merren drejtprdrejt prpara gjykats, po q se me kt ligj nuk sht prcaktuar ndryshe.

Neni 428

428.1 Secila nga palt n shpjegimet e veta duhet t'i parashtroj t gjitha faktet e nevojshme pr arsyetimin e propozimeve t veta, t ofroj prova t nevojshme pr vrtetimin e thnieve t saja, si dhe t deklarohet lidhur me thniet dhe provat e ofruara nga pala kundrshtare.

428.2 Palt gjat zhvillimit t shqyrtimit kryesor mund t paraqesin fakte t reja, dhe t propozojn prova t reja, vetm po q se e bjn t besueshme rrethann se pa fajin e tyre nuk kan mundur t'i paraqesin, respektivisht propozojn n seancn prgatitore.

Neni 429

Palt mund t'i paraqesin edhe pikpamjet juridike t tyre q kan t bjn me objektin e gjykimit.

Neni 430

430.1 Me rastin e marrjes s provs me an t dgjimit t palve, paln s pari e pyet prfaqsuesi me prokur i saj, e pastaj pala kundrshtare.

430.2 Po q se pala q dgjohet nuk ka prfaqsues me prokur, s

pari e pyet gjykata.

Neni 431

431.1 Palt ndrgjyqse u bjn pyetje dshmitarve dhe ekspertve.

431.2 Gjyqtari s pari ia jep fjaln pals e cila e ka propozuar dshmitarin apo ekspertin, mandej pals kundrshtare, e me pastaj, po q se ka nevoj, prsri pals q e ka propozuar.

Neni 432

Gjyqtari mund t'u bj pyetje palve, dshmitarve apo ekspertve n t gjitha fazat e marrjes n pyetje.

Neni 433

433.1 Gjykata nuk e lejon kryerjen e veprimeve procedurale t cilat nuk jan qensore pr procesin gjyqsor.

433.2 Gjyqtari nuk lejon t bhen pyetje n t cilat prmbahen sugjerimet se si duhet dhn prgjigjja n to (pyetjet sugjestive) . 433.3 Gjyqtari nuk lejon t bhen pyetje q jan t parndsishme

pr shtjen dhe n t cilat jan dhn prgjigjet.

433.4 Me krkesn e pals, n procesverbal regjistrohen pyetjet t cilat nuk i ka lejuar gjyqtari.

433.5 Gjyqtari nuk lejon fyerjen dhe shqetsimin e dshmitarve dhe ekspertve me rastin e marrjes n pyetje.

palve,

Neni 434

434.1 N qoft se gjyqtari e urdhron nj gj t till, n salln e gjykimit mbeten t qndrojn dshmitart dhe ekspertt e pyetur.

434.2 Po q se pala krkon, dshmitari i pranishm, q sht pyetur m par, mund t merret prsri n pyetje n t njjtn seanc, kur nj gj t ktill e lejon gjyqtari i shtjes.

Neni 435

435.1 Gjykata nuk sht e lidhur me aktvendimet q kan t bjn me drejtimin e shqyrtimit kryesor.

435.2 Kundr aktvendimeve q kan t bjn me drejtimin e shqyrtimit kryesor nuk lejohet ankim i veant.

Neni 436

436.1 Pasi t prfundojn t gjitha fazat e shqyrtimit kryesor dhe pasi t jet i gatshm pr zgjidhje kontesti, gjykata e shpall t mbyllur shqyrtimin kryesor.

436.2 Gjykata mund ta prfundoj shqyrtimin kryesor t shtjes edhe po q se nuk ka arritur ende ndonj shkres q prmban prova t nevojshme pr vendosje, si dhe procesverbali mbi provat e marra nga gjykata e porositur, po q se palt heqin dor nga bisedimi rreth provave t tilla, ose kur gjyqtari i shtjes mendon se nuk ka nevoj pr bisedimin e till.

2) Shtyrja dhe vazhdimi i seancs gjyqsore pr shqyrtim kryesor

Neni 437

437.1 Gjykata mund ta shtyj seancn e konvokuar pr shqyrtim kryesor para se t filloj ajo, po q se konstaton se nuk jan plotsuar prezumimet ligjore pr mbajtjen e saj, apo se provat e caktuara pr marrje nuk do t mund t bhen t pranishme deri n fillimin e seancs.

437.2 Gjykata ka pr detyr q, m s voni shtat (7) dit para fillimit t seancs, q t bj verifikimin nse jan plotsuar kushtet nga paragrafi 1 i ktij neni.

437.3 Kur e shtyn seancn , gjykata, pr kohn e mbajtjes s seancs s shtyr menjher i njofton t gjith personat e thirrur m par.

Neni 438

438.1 Me propozimin e pals gjykata mund ta shtyj seancn e filluar vetm nga kto shkaqe:

a) n qoft se pa fajin e pals q e propozon shtyrjen e seancs nuk ka mundsi q t merret ndonj prov e caktuar pr marrje, e q sht e rndsishme pr dhnien e vendimit te ligjshm ;

b) n qoft se t dy palt bashkrisht e propozojn shtyrjen e seancs me qllim t zgjidhjes paqsore t kontestit apo me qllim t pajtimit gjyqsor.

438.2 Pala mund ta propozoj shtyrjen e seancs vetm nj her nga shkaku i njjt.

438.3 Kur shtyhet seanca e filluar, gjykata menjher i njofton personat e pranishm pr vendin dhe kohn e mbajtjes s seancs s re.

438.4 Gjykata nuk ka pr detyr q ta njoftoj pr vendin dhe kohn e seancs s re paln q nuk ka qen e pranishme n seancn e

shtyr prkundrejt thirrjes s rregullt.

Neni 439

Po q se n seanc nuk ka mundsi t merret ndonj prov e caktuar. Gjykata mund t vendos q t vazhdohet shqyrtimi i shtjes, por me kusht q me von, n seanc t re, t merret vetm prova e till si dhe t bisedohet rreth saj.

Neni 440

N seancn e re t caktuar pas shtyrjes s shqyrtimit t shtjes, veprimet procedurale t kryera do t kryhen prsri vetm po q se gjykata konsideron se nj gj e till sht e domosdoshme pr dhnien e vendimit t ligjshm.

Neni 441

441.1 Seanca pr shqyrtimin kryesor t shtjes nuk mund t shtyhet pr koh t pa caktuar.

441.2 Seanca kryesore dgjimore nuk mund t shtyhet m shum se tridhjet (30) dit, prve rasteve t prcaktuara me ligj.

441.3 Gjyqtari ka pr detyr ta njoftoj kryetarin e gjykats pr seciln shtyrje t seancs. Ky i fundit mban evidenc pr shtyrjet e

seancave pr secilin gjyqtar.

441.4 N qoft se shtyhet seanca, gjyqtari ka pr detyr q t'i merr t gjitha masat e mundshme me qllim q t hiqen shkaqet q e kan shkaktuar shtyrjen, si dhe me qllim q n seancn e ardhshme t prfundoj normalisht shqyrtimi i shtjes

441.5 Kundr aktvendimit t gjykats me t cilin shtyhet seanca apo refuzohen propozimet e palve pr shtyrjen e seancs, nuk lejohet ankim i posam.

Neni 442

Po q se seanca e filluar nuk mund t prfundoj brenda t njjts dit, gjyqtari do ta caktoj vazhdimin e seancs pr ditn e ardhshme t puns (vazhdimi i seancs).

Neni 443

Dispozitat e neneve 437-442 t ktij ligji, aplikohen n mnyre t prshtatshme edhe pr seancn prgatitore.

3) Mbajtja e seancs kryesore me dyer t hapura

Neni 444

444.1 Shqyrtimi kryesor i shtjes bhet publikisht.

444.2 N vendin ku mbahet seanca pr shqyrtimin kryesor mund t jen t pranishm vetm personat e moshs madhor.

444.3 Personat q jan t pranishm n seanc nuk guxojn t mbajn arm apo mjete t rrezikshme.

444.4 Dispozitat e paragrafit 3 t ktij neni nuk kan t bjn me rojtart e personave q marrin pjes n procesin gjyqsor.

Neni 445

Gjykata lejon, me vendim t arsyetuar, q gjykimi i shtjes trsisht apo pjesrisht, t bhet n seanc me dyer t mbyllura/jo publike/, vetm kur:

a) sht e nevojshme t ruhet nj sekret zyrtar dhe rendi publik;

b) prmendn sekrete tregtare, apo shpikjesh, nga publikimi i t cilave do t cenoheshin interesa q mbrohen me ligj;

c) prmenden rrethana nga jeta intime private e palve dhe e pjesmarrsve t tjer n proces.

Neni 446

446.1 N gjykimin e shtjeve me dyer t mbyllura lejohen t qndrojn n salln e gjyqit vetm palt, prfaqsuesit e tyre ligjor ose me prokur dhe ndrhyrsit. Me lejen e gjykats mund t qndrojn n salln e gjyqit personat zyrtar t caktuar, puntort publik dhe shkencor, po q se nj gj e till sht me interes pr shrbimin e tyre, prkatsisht pr veprimtarin e tyre publike apo shkencore.

446.2 Gjyqtari do ti paralajmroj personat q jan t pranishm n seanc nga e cila sht prjashtuar publiku, se e kan pr detyr ta ruajn si fshehtsi do gj q msojn n seancn e ktill, si dhe pr pasojat e zbulimit t fshehtsis.

Neni 447

447.1 Aktvendimin pr zhvillimin e gjykimit me dyer t mbyllura gjykata duhet ta arsyetoj dhe ta shpall publikisht.

447.2 Kundr aktvendimit me t cilin vendoset zhvillimi i gjykimit me dyer t mbyllura nuk lejohet ankim i veant.

Neni 448

Dispozitat pr zhvillimin e gjykimit me dyer t hapura n mnyr

adekuate do t zbatohen pr seancn prgatitore dhe at prpara gjykats s porositur.

KREU XXV

SHPENZIMET PROCEDURALE

1)

Prbrja e shpenzimeve procedurale

Neni 449

449.1 Shpenzimet procedurale prbhen nga harxhimet e bra gjat dhe lidhur me procesin gjyqsor.

449.2 Shpenzimet procedurale prfshijn edhe shprblimet pr punn e avokatit e t personave t tjer t cilve ligji u jep t drejtn e shprblimit.

Neni 450

Secila pal paraprakisht vet i bart harxhimet q i ka shkaktuar me veprimet procedurale t veta. Neni 451

451.1 Shpenzimet pr dshmitart, ekspertet dhe pr kqyrjen e sendeve ose kqyrjen n vend parapaguhen nga pala q i ka krkuar, n shumn q ka caktuar gjykata me aktvendim.

451.2 Kur marrjen e provs e propozojn t dy palt bashkrisht, ather gjykata vendos q shumn e nevojshme pr pagimin e shpenzimeve paraprakisht ta deponojn t dy palt n pjes t barabarta.

451.3 Gjykata do t heq dor nga marrja e provs n qoft se shuma e nevojshme pr mbulimin e shpenzimeve nuk deponohet n afatin e caktuar nga gjykata.

451.4 Prjashtimisht nga dispozitat e paragrafit 3 t ktij neni, n qoft se gjykata cakton sipas detyrs zyrtare marrjen e provave pr vrtetimin e fakteve lidhur me zbatimin e nenit 3 paragrafi 3 t ktij ligji, kurse palt nuk e deponojn shumn e caktuar, ather shpenzimet pr marrjen e provave do t paguhen nga mjetet e gjykats.

Neni 452

452.1 Pala e cila e humb procesin gjyqsor trsisht ka pr detyr q pals kundrshtare gjyqfituese, dhe ndrhyrsit q i sht bashkuar, t'ia shprblej t gjitha shpenzimet gjyqsore.

452.2 Po q se paditsi vetm pjesrisht ka sukses n procesin gjyqsor, ather gjykata mundet, duke marr parasysh suksesin e arritur, t caktoj q secila pal t'i bart shpenzimet e veta apo q

njra pal t'ia shprblej tjetrs, dhe ndrhyrsit q i sht bashkuar, pjesn proporcionale t shpenzimeve. 452.3 Gjykata mund t vendos q njra pal t'i shprblej t gjitha shpenzimet q kan pasur pala kundrshtare dhe ndrhyrsi q i sht bashkuar, n qoft se pala kundrshtare nuk ka pasur sukses vetm n pjesn proporcionalisht t pa rndsishme t krkess s vet, kurse pr shkak t ksaj pjese nuk jan krijuar shpenzime t veanta.

452.4 Varsisht nga rezultati i t provuarit gjykata do t vendos nse shpenzimet nga neni 443 paragrafi. 4 t ktij ligji do t'i bart njra apo t dy palt, ose shpenzimet e tilla do t mbetn n ngarkim t mjeteve financiare t gjykats.

452.5 Kur krkespadia ka t bj me t holla, e paln paditse e prfaqson avokati apo prfaqsuesi ligjor t cilit me ligj t posam i njihet e drejta q t'i shprblehen shpenzimet, ather shpenzimet pr prfaqsim do t caktohen sipas lartsis s krkess n t holla q sht pranuar me aktgjykim.

Neni 453

453.1 Me rastin e vendosjes se cilat shpenzime do t'i shprblehen pals, gjykata do t marr parasysh vetm ato shpenzime q kan qen t nevojshme pr ndjekjen e shtjes n gjyq. Se cilat shpenzime kan qen t nevojshme, si dhe mbi shumn e shpenzimeve, vendos gjykata duke muar me kujdes t gjitha rrethanat.

453.2 Po q se sht parashikuar tarifa pr shprblimin e avokatve, apo pr shpenzimet tjera, ather kto shpenzime do t matn sipas tarifs s till.

Neni 454

454.1 Pala ka pr detyr q, pavarsisht nga ajo se cili e ka fituar procesin gjyqsor, t'ia shprblej pals kundrshtare shpenzimet q ia ka shkaktuar me faj t vet ose me rastin q i ka ndodhur asaj.

454.2 Gjykata mund t vendos q prfaqsuesi ligjor apo me prokur i pals t'ia shprblej pals kundrshtare shpenzimet q ia ka shkaktuar me faj t vet.

454.3 Pr krkesat pr shprblimin e shpenzimeve nga paragraft 1 dhe 2 t ktij neni gjykata duhet t vendos me aktvendim pavarsisht nga vendimi mbi shtjen kryesore.

Neni 455

N qoft se i padituri nuk i ka dhn shkas padis, nga shkaku se e ka pohuar krkespadin dhe ka qen i gatshm ta prmbush detyrimin e vet, paditsi duhet t'ia shprblej t paditurit shpenzimet e procedurs.

Neni 456

456.1 Paditsi q e trheq padin ka pr detyr q t paditurit t'ia shprblej shpenzimet procedurale prvese kur trheqjen e padis e ka br menjher pas prmbushjes s detyrimit nga ana e t paditurit.

456.2 Pala q e trheq mjetin e goditjes s vendimit ka pr detyr q pals kundrshtare t'ia shprblej shpenzimet e krijuara lidhur me mjetin e goditjes.

Neni 457

457.1 Secila nga palt i bart shpenzimet e veta n qoft se procesi gjyqsor ka prfunduar me pajtim gjyqsor me t cilin nuk sht rregulluar shtja e shpenzimeve gjyqsore.

457.2 Shpenzimet e pajtimit gjyqsor t tentuar, por pa sukses, bjn pjes n shpenzimet procedurale.

Neni 458

N qoft se n gjykimin sipas padis pr prjashtimin e sendeve nga ekzekutimi i detyrueshm pranohet krkespadia, kurse gjykata konstaton se i padituri, si kreditor n procedurn prmbaruese ka pasur shkaqe t justifikueshme t konsideroj se nuk ekzistojn t drejtat e personave t tret mbi sendet e tilla, ather gjykata do t vendos q secila nga palt i bart shpenzimet e veta.

Neni 459

459.1 Bashkndrgjyqsit i bartin shpenzimet gjyqsore n pjes t barabarta.

459.2 Po q se ekzistojn dallime t rndsishme n pikpamje t pjesve q u takojn n objektin e kontestit, gjykata do t caktoj, sipas prpjestimit t pjesve t tilla, sa do t jet pjesa e shpenzimeve t ciln do ta shprblej secili bashkndrgjyqs ve e ve.

459.3 Bashkndrgjyqsit q jan prgjegjs solidar n pikpamje t shtjes kryesore, prgjigjen solidarisht edhe pr shpenzimet q duhet paguar pals kundrshtar gjyqfituese.

459.4 Pr shpenzimet e shkaktuara me veprimet procedurale t veanta t nj bashkndrgjyqsi, bashkndrgjyqsit e tjer nuk jan prgjegjs.

Neni 460

Kur prokurori publik apo Ombudspersoni marrin pjes n procesin kontestimor si pal ndrgjyqse, atyre u takon e drejta n shpenzimet procedural sipas dispozitave t ktij ligji, por jo edhe e drejta e shprblimit pr punn e kryer.

Neni 461

Dispozitat mbi shpenzimet procedurale zbatohen edhe pr palt q i prfaqson prfaqsuesi publik. N rast t ktill shpenzimet procedurale e prfshijn edhe shumn q do t'i njihej pals n emr t shprblimit pr avokatin si prfaqsues me prokur.

Neni 462

462.1 N qoft se paraardhsi juridik i emruar e merr prsipr rolin e t paditurit, i padituri paraprak nuk mund ta paraqes krkesn q t'i paguhen shpenzimet procedurale t gjykimit nga i cili ka dal jasht.

462.2 Paraardhsi juridik i t paditurit, po q se del gjyqfitues, mund t'i krkoj si pjes e shpenzimeve t t'ia edhe shpenzimet e t paditurit paraprak.

462.3 Po q se gjykimi mbaron n disfavor t t paditurit t ri, ather ky ka pr detyr q paditsit t'ia paguaj shpenzimet t cilat me aktivitetin e tij i ka shkaktuar i padituri paraprak.

Neni 463

463.1 Pr pagimin e shpenzimeve procedurale gjykata vendos vetm me krkesn e specifikuar t pals, pa br asnj shqyrtim verbalisht lidhur me krkesn.

463.2 Pala ka pr detyr q n krkesn e saj n mnyr t specifikuar t'i tregoj shpenzimet pr t cilat krkon shprblim, duke parashtruar prova pr shpenzimet e bra, po q se nuk ekzistojn provat e tilla n dosjen e lnds.

463.3 Pala duhet ta paraqes krkesn pr pagimin e shpenzimeve m s voni deri n prfundimin e shqyrtimit q i paraprin vendosjes mbi shpenzimet, e po q se sht fjala pr dhnien e vendimit pa u br shqyrtim paraprakisht, ather pala ka pr detyr q krkesn pr shpenzimet e procedurs ta parashtroj n propozimin mbi t cilin gjykata duhet t vendos.

463.4 Pr krkesn e pals pr pagimin e shpenzimeve t procedurs, gjykata do t vendos n aktgjykimin ose aktvendimin me t cilin prfundon procedura prpara ksaj gjykate.

463.5 Gjat zhvillimit t procedurs gjykata vendos me aktvendim t veant pr pagimin e shpenzimeve t procedurs vetm ather kur e drejta e shprblimit nuk varet fare nga vendimi mbi shtjen kryesore.

463.6 N rastin nga neni 456 t ktij ligji, n qoft se trheqja e padis, apo e mjetit me t cilin sht goditur vendimi i shkalls s par, nuk sht br gjat shqyrtimit direkt t shtjes nga gjykata e shkalls s dyt, krkesa pr shprblimin e shpenzimeve mund t paraqitet brenda afatit prej pesmbdhjet (15) ditsh pas marrjes s njoftimit pr trheqjen e padis, prkatsisht mjetit t goditjes.

Neni 464

Me rastin e dhnies s aktgjykimit t pjesshm gjykata mund t vendose q vendosjen mbi shpenzimet procedurale ta lej pr vendimin prfundimtar.

Neni 465

465.1 Kur gjykata e hedh posht ose e refuzon mjetin e goditjes s vendimit, ather ajo duhet t vendos edhe pr shpenzimet e krijuara n procedurn sipas mjetit t till t goditjes.

465.2 Kur gjykata e ndryshon vendimin sipas mjetit t goditjes, apo kur e anulon vendimin e goditur dhe e hedh posht padin si t palejueshme, ather ajo duhet t vendos pr t gjitha shpenzimet e procedurs.

465.3 Kur anulohet vendimi, kundr t cilit sht paraqitur mjeti i goditjes dhe lnda kthehet pr rigjykim, do t lihet q pr shpenzimet lidhur me procedurn sipas mjetit t goditjes t vendoset me vendimin prfundimtar.

465.4 Gjykata mund t veproj sipas dispozits s nenit 3 t ktij neni edhe kur vendimin, kundr t cilit sht ngritur mjeti i goditjes, vetm pjesrisht e anulon.

Neni 466

466.1 Vendimi mbi shpenzimet i prmbajtur n aktgjykim mund t goditet vetm me ankesn kundr aktvendimit, po q se njkohsisht nuk goditet edhe vendimi mbi shtjen kryesore.

466.2 Dispozita e paragrafit t m siprm zbatohet edhe kur vendimi, me t cilin prfundon procedura e shkalls s par, ose procedura sipas mjetit t goditjes, e ka formn e aktvendimit, e jo t aktgjykimit.

466.3 Po q se njra pal e godet aktgjykimin vetm n pikpamje t shpenzimeve, e tjetra n pikpamje t shtjes kryesore, ather gjykata e shkalls s dyt do t vendos me t njjtin vendim mbi t dy mjetet e goditjes.

2)

Shpenzimet n procedurn e sigurimit t provs

Neni 467

467.1 Shpenzimet e procedurs pr sigurimin e provave i bart pala e cila e ka paraqitur krkesn pr sigurimin e provs (paraprova). Ajo ka pr detyr q t'i paguaj edhe shpenzimet pals kundrshtare, respektivisht prfaqsuesit t prkohshm t emruar t asaj.

467.2 Kto shpenzime propozuesi i sigurimit t provs mund t'i realizoj me von si shpenzime gjyqsore, varsisht nga suksesi n procesin gjyqsor t mvonshm.

3)

Lirimi nga pagimi i shpenzimeve gjyqsore

Neni 468

468.1 Gjykata e liron nga pagimi i shpenzimeve gjyqsore paln e cila, sipas gjendjes s vet t prgjithshme pasurore sht n pamundsi t'i prballoj ato shpenzime pa dmtuar ushqimin e domosdoshm t vet dhe t familjes s ngusht t saj.

468.2 Lirimi nga pagimi i shpenzimeve gjyqsore prfshin lirimin nga pagimi i taksave gjyqsore dhe lirimin nga deponimi i paradhnies pr shpenzimet e dshmitarve, t ekspertve t kqyrjes n vend si dhe t shpalljeve gjyqsore.

468.3 Gjykata mund ta liroj paln vetm nga taksat gjyqsore po q se me pagimin e tyre do t paksoheshin dukshm mjetet pr ushqimin e saj dhe t familjes s ngusht t saj.

468.4 Me rastin e dhnies s aktvendimit mbi lirimin nga detyrimi i pagimit t shpenzimeve gjyqsore gjykata duhet t'i moj me kujdes t gjitha rrethanat, e sidomos do ta marr parasysh vlern e objektit t kontestit, numrin e antarve t familjes dhe t ardhurat q i ka ajo dhe antart e familjes s saj.

468.5 Vendimin mbi lirimin nga shpenzimet gjyqsore gjykata e jep brenda afatit prej shtat (7) ditsh nga dita e paraqitjes s krkess.

Neni 469

469.1 Vendimin mbi lirimin nga pagimi i shpenzimeve gjyqsore e jep gjykata e shkalls s par me propozimin e pals.

469.2 Pala ka pr detyr q, bashk me propozimin, t paraqes certifikatn mbi gjendjen pasurore t dhn nga organi kompetent.

469.3 Kur kjo sht e nevojshme edhe vet gjykata mund t marr sipas detyrs zyrtare t dhna t domosdoshme dhe njoftime mbi gjendjen pasurore t pals q e krkon lirimin, e pr kt gj mund t dgjohet edhe pala kundrshtare.

469.4 Kundr aktvendimit me t cilin aprovohet propozimi nuk lejohet ankimi.

Neni 470

470.1 Kur pala sht liruar nga pagimi i t gjitha shpenzimeve gjyqsore, gjykata e shkalls s par, me krkesn e saj, vendos q ta prfaqsoj avokati, po q se kjo sht e nevojshme pr mbrojtjen e t drejtave t saja.

470.2 Pala t cils i sht caktuar prfaqsuesi lirohet nga pagimi i harxhimeve faktike dhe i shprblimit t prfaqsuesit t caktuar.

470.3 Si prfaqsues i pals caktohet avokati t cilin e zgjedh kryetari i gjykats . 470.4 Prfaqsuesi i emruar mund t krkoj, pr shkaqe t arsyeshme, q t shkarkohet nga detyra e prfaqsimit t pals. Mbi krkesn e avokatit vendos gjyqtari i shtjes.

470.5 Kundr aktvendimit mbi shkarkimin e avokatit nuk lejohet ankimi.

470.6 Kundr aktvendimit t kryetarit t gjykats me t cilin pranohet krkesa e pals pr emrimin e prfaqsuesit nuk lejohet ankimi.

Neni 471

Kur pala sht liruar nga t gjitha shpenzimet gjyqsore, nga mjetet financiare t gjykats bhet parapagimi pr shpenzimet e dshmitarve, ekspertve, kqyrjes direkte si dhe t publikimit t shpalljeve gjyqsore dhe harxhimeve faktike t prfaqsuesit t caktuar.

Neni 472

472.1 Aktvendimi mbi lirimin nga pagimi i shpenzimeve gjyqsore dhe mbi emrimin e prfaqsuesit mund t anulohet nga gjykata e shkalls s par gjat zhvillimit t procesit gjyqsor, po q se

vrtetohet se pala sht n gjendje t'i bart t gjitha shpenzimet procedurale. N rast t ktill gjykata duhet t vendos nse pala do t'i kompensoj krejtsisht apo pjesrisht shpenzimet dhe taksat gjyqsore nga t cilat sht liruar me par, si dhe harxhimet faktike dhe shprblimin pr prfaqsuesin e emruar nga gjykata.

472.2 N rastin nga paragraft e siprme, s pari duhet kompensuar shumat e paguara nga mjetet financiare t gjykats.

Neni 473

473.1 Taksat dhe shpenzimet e paguara nga mjetet financiare t gjykats, si dhe harxhimet faktike dhe shprblimi pr prfaqsuesin e emruar t pals prbjn pjes t shpenzimeve gjyqsore.

473.2 Pr pagimin e shpenzimeve t tilla nga pala kundrshtare, q e humb procesin gjyqsor, vendos gjykata n baz t dispozitave ligjore mbi detyrimin me pagimin e shpenzimeve gjyqsore.

473.3 Taksat gjyqsore dhe shpenzimet e paguara nga mjetet financiare t gjykats arktohen sipas detyrs zyrtare nga gjykata e shkalls s par prej pals s ngarkuar pr pagimin e shpenzimeve t tilla.

473.4 N qoft se kundrshtari i pals s liruar nga pagimi i shpenzimeve gjyqsore sht ngarkuar me pagimin e shpenzimeve gjyqsore, kurse konstatohet se ai nuk sht n gjendje t'i paguaj ato, gjykata pas konstatimit t till mund t vendos q shpenzimet nga paragrafi 1 t ktij neni t'i paguaj trsisht apo pjesrisht pala e

liruar, pikrisht nga objekti i kontestit q i takon si pal gjyqfituese. Me kt detyrim t pals gjyqfituese, t liruar m par nga pagimi i shpenzimeve gjyqsore, nuk prekt e drejta e saj q t'i paguhen nga pala kundrshtare gjyqhumbse t gjitha shpenzimet gjyqsore sipas rregullave t prgjithshme.

PJESA E TRET

PROCEDURAT E POSAME KONTESTIMORE

KREU XXVI

PROCEDURA NE KONTESTET NGA MARREDHENIA E PUNES

Neni 474

N qoft se n kt kapitull nuk ekzistojn dispozita t posame, n kontestet nga marrdhnia e puns zbatohen dispozitat tjera t ktij ligji.

Neni 475

N kontestet nga marrdhnia e puns, e sidomos me rastin e caktimit t afateve dhe konvokimit t seancave gjyqsore, gjykata gjithmon do t ket parasysh nevojn e zgjidhjes s ngutshme t

kontesteve nga marrdhnia e puns.

Neni 476

N aktgjykimin me t cilin urdhrohet prmbushja e ndonj detyrimi gjykata cakton afat shtat (7) ditor (afati paritiv).

Neni 477

Afati pr paraqitjen e ankess kundr aktgjykimit apo kundr aktvendimit sht shtat (7) ditor.

KREU XXVII

PROCEDURA N KONTESTET PR SHKAK T PENGIMIT T POSEDIMIT

Neni 478

Po q se n kt kapitull nuk ekzistojn dispozita t posame, n kontestet pr shkak t pengimit t posedimit zbatohen dispozitat tjera t ktij ligji.

Neni 479

Me rastin e caktimit t afateve dhe konvokimit t seancave gjykata gjithmon i kushton kujdes nevojs s zgjidhjes s ngutshme t kontesteve pr shkak t pengimit t posedimit, por duke marr parasysh natyrn e secilit rast konkret.

Neni 480

Shqyrtimi i shtjes sipas padis pr shkak t pengimit t posedimit do t kufizohet vetm n konstatimin dhe t provuarit e fakteve t gjendjes s fundit t posedimit dhe t pengimit t br. Prjashtohet mundsia e shqyrtimit lidhur me t drejtn e posedimit, me bazn juridike, ndrgjegjshmrin ose pandrgjegjshmrin e posedimit. Prjashtohet mundsia q n kontestet pr shkak t pengimit t posedimit t parashtrohet krkesa pr shprblimin e dmit t shkaktuar me an t veprimeve me t cilat sht br pengimi i posedimit.

Neni 481

481.1 Afatin pr prmbushjen e detyrimeve q u jan caktuar palve gjykata e cakton varsisht nga rrethanat e do rasti konkret.

482.2 Afati pr paraqitjen e ankess sht shtat (7) ditor.

483.3 Pr shkaqe t rndsishme gjykata mund t vendos q ankesa mos ta pengoj prmbarimin e aktvendimit.

483.4 Kundr aktvendimeve t dhna n kontestet pr shkak t pengimit t posedimit revizioni nuk sht i lejuar.

Neni 482

Paditsi e humbe t drejtn q n procedurn prmbaruese t prmbush detyrimin e aktvendimit me t cilin i padituri urdhrohet q ta prmbush detyrimin e caktuar, po q se nuk e ka iniciuar procedurn prmbaruese brenda afatit prej 30 ditsh pas skadimit t afatit paritiv.

Neni 483

Prsritja e procedurs s prfunduar me vendim t forms s prer n kon-testet pr shkak t pengimit t posedimit lejohet vetm nga shkaqet e prcaktuara n nenin 232 pika a) dhe b) t ktij ligji, dhe vetm brenda afatit prej tridhjet (30) ditsh nga dita n t ciln sht br i forms s prer aktvendimi prfundimtar.

KREU XXVIII

PROCEDURA NE KONTESTET E VLERES SE VOGEL

Neni 484

Po q se n kt kapitull nuk ekzistojn dispozita t posame, n procesin gjyqsor pr zgjidhjen e kontesteve t vlers s vogl zbatohen dispozitat tjera t ktij ligji.

Neni 485

485.1 Konteste t vlers s vogl, n vshtrim t dispozitave t ktij kreu, jan kontestet n t cilat krkespadia ka t bj me krkesa n t holla, shuma e t cilave nuk sht m e madhe se 500 Euro.

485.2 Si konteste t vlers s vogl konsiderohen edhe kontestet n t cilat krkespadia nuk ka t bj me krkes n t holla, por n t cilat paditsi n padin e tij ka theksuar se pranon q, n vend t prmbushjes s krkess jo n t holla, t'i paguhet shuma e t hollave q nuk sht me e madhe se 500 Euro.

485.3 Kontest i vlers s vogl konsiderohet edhe ai n t cilin objekt i krkespadis nuk sht shuma e t hollave, por dorzimi i sendit t luajtshm vlera e t cilit, e treguar n padi nga paditsi, nuk e kalon shumn prej 500 Euro.

Neni 486

Nuk konsiderohen konteste t vlers s vogl, n kuptimin e dispozitave t ktij kreu, kontestet lidhur me sendet e paluajtshme, kontestet nga marrdhniet e puns dhe kontestet pr shkak t

pengimit t posedimit.

Neni 487

487.1 N procedurn sipas padis pr zgjidhjen e kontestit m vler t vogl ankimi i veant lejohet vetm kundr aktvendimit me t cilin prfundon procesi gjyqsor i shkalls s par.

487.2 Aktvendimet e tjera, kundr t cilave sipas ktij ligji lejohet ankimi i veant mund t goditn vetm me an t ankess kundr vendimit me t cilin prfundon procedura.

487.3 Aktvendimet nga paragrafi 2 e ktij neni nuk u drgohen palve posarisht, por shpalln n seanc gjyqsor dhe inkorporohen n vendimin prfundimtar.

Neni 488

N procedurn pr zgjidhjen e kontesteve me vler t vogl, procesverbali nga seanca pr shqyrtimin kryesor, prve t dhnave nga neni 135 paragrafi 1 i ktij ligji, prmban:

a) deklaratat e palve me rndsi esenciale, e sidomos ato me t cilat trsisht apo pjesrisht pohohet krkespadia, ose hiqet dor nga krkespadia, me t cilat ndryshohet apo trhiqet padia, si dhe deklarata mbi heqjen dor nga e drejta e ankimit;

b) prmbajtjen esenciale t provave t marra;

c) vendimet kundr t cilave lejohet ankimi dhe q jan shpallur n seancn pr shqyrtimin kryesor t shtjes;

d) nse palt kan qen t pranishme me rastin e shpalljes s aktgjykimit, e po q se kan qen t pranishme, a jan udhzuar n cilat kushte mund t bjn ankim.

Neni 489

489.1 Po q se pala paditse e ndryshon krkespadin me an t zmadhimit t saj duke kaprcyer kshtu kufirin prej 500 Euro, procedura e filluar do t vazhdohet dhe prfundohet sipas dispozitave pr procedurn kontestimore t prgjithshme t ktij ligji.

489.2 Po q se paditsi deri n prfundimin e seancs pr shqyrtimin kryesor t shtjes q sht duke u zhvilluar sipas dispozitave mbi procedurn e prgjithshme kontestimore e zvoglon krkespadin nn shumn prej 500 Euro, procedura e mtejme do t zhvillohet sipas rregullave t ktij ligji pr procedurn pr zgjidhjen e kontesteve me vler t vogl.

Neni 490

490.1 N qoft se paditsi nuk vjen n seancn e par t shqyrtimit

kryesor t shtjes, prkundrejt thirrjes s rregullt, do t konsiderohet se e ka trhequr padin, prvese kur i padituri n seancn e till krkon q t vazhdohet me shqyrtimin e shtjes n munges t paditsit.

490.2 Po q se nga seanca e par pr shqyrtimin e shtjes kryesore mungojn t dy palt ndrgjyqse, prkundrejt thirrjes s rregullt, do t konsiderohet se paditsi e ka trhequr padin.

Neni 491

491.1 Aktgjykimi ose aktvendimi me t cilin prfundohet procedura e zgjidhjes s kontestit me vler t vogl mund t goditet me ankes vetm pr shkak t shkeljes esenciale t dispozitave mbi procedurn kontestimore dhe pr shkak t zbatimit t gabuar t s drejts materiale.

491.2 N aktgjykimin, prkatsisht aktvendimin nga paragrafi 1 t ktij neni ,gjykata ka pr detyr t'i prmend shkaqet n baz t t cilave mund t bhet ankimi.

491.3 Kundr aktgjykimit ose aktvendimit t shkalls s par nga paragrafi 1 t ktij neni, palt mund t ankohen brenda afatit prej shtat (7) ditsh.

491.4 N procedurn e zgjidhjes s kontesteve me vler t vogl afati paritiv pr prmbushjen e premtimit dhe ai pr dhnien e vendimit plotsues sht shtat (7) ditor.

KREU XXIX

PROCEDURA E DHNIES S URDHRPAGESS

Neni 492

N qoft se n kt kapitull nuk ekzistojn dispozita t posame, n procedurn e dhnies s urdhrpagess zbatohen dispozitat e ktij ligji me t cilat sht rregulluar procedura e prgjithshme kontestimore.

Neni 493

493.1 Kur krkespadia ka t bj me krkes n t holla q sht br e realizueshme, e q provohet me dokument t besueshm q i sht bashkangjitur padis n origjinal apo kopje t legalizuar, ather gjykata do ta urdhroj t paditurin q ta prmbush krkespadin (urdhrpagesa).

493.2 Dokumente t besueshme konsiderohen sidomos:

a) dokumentet publike;

b) dokumentet private, n t cilat nnshkrimin e debitorit e ka

verifikuar organi kompetent pr verifikime;

c) kambialet dhe eqet me protest dhe fatur kthyese, po q se jan t nevojshme pr themelimin e krkess;

d) ekstraktet e verifikuara nga librat afariste pr pagesat e shrbimeve komunale t furnizimit me uj, energji elektrike dhe bartjen e mbeturinave;

e) faturat;

f) dokumentet q sipas dispozitave ligjore t posame kan rndsin e dokumenteve publike.

493.3 Gjykata e jep urdhrpagesn, edhe kur paditsi nuk e krkon nj gj t till, po q se i gjen t plotsuara kushtet pr dhnien e saj.

Neni 494

494.1 N rastet n t cilat, sipas Ligjit mbi procedurn prmbaruese, mund t krkohet ekzekutimi n baz t dokumentit t besueshm, gjykata e jep urdhrpagesn vetm po q se paditsi e bn t besueshm ekzistimin e interesit juridik pr dhnien e urdhrpagess.

494.2 Po q se paditsi nuk e bn t besueshm ekzistimin e

interesit juridik pr dhnien e urdhrpagess, gjykata e hedh posht padin si t palejueshme.

494.3 Kur krkespadia ka t bj me krkesn n t holla q sht br e realizueshme e q nuk sht m e madhe se 500 Euro, gjykata e jep urdhrpagesn kundr t paditurit edhe po q se padis nuk i sht bashkangjitur dokumenti i besueshm, por n padi sht treguar baza juridike e krkess dhe shuma e detyrimit si dhe provat me an t t cilave mund t provohet vrtetsia e pretendimeve t paditsit.

494.4 Urdhrpagesa nga paragrafi l e ktij neni mund t jepet vetm kundr debitorit kryesor.

Neni 495

495.1 Urdhrpagesn gjykata e jep pa konvokuar kurrfar seance gjyqsore dhe vetm n baz t materialit procedural t prmbajtur n padi.

495.2 N urdhrpages gjykata do t caktoj se i padituri ka pr detyr q brenda shtat (7) ditsh, kurse n kontestet lidhur me kambialin dhe ekun brenda tri (3) ditsh, pasi t'i dorzohet urdhrpagesa me shkrim ta prmbush krkesn e padis bashk me shpenzimet gjyqsore q i ka caktuar gjykata, ose q brenda t njjtit afat ta paraqes prapsimin kundr urdhrpagess. N urdhrpages gjykata e paralajmron t paditurin se prapsimi i paraqitur me vones do t hedhet posht.

495.3 Urdhrpagesa u drgohet t dy palve ndrgjyqse.

495.4 Bashk me urdhrpagesn t paditurit i drgohet edhe padia me shkresat q i jan bashkangjitur.

Neni 496

496.1 N qoft se gjykata nuk e aprovon propozimin pr dhnien e urdhrpagess, ather ajo do ta vazhdoj procedurn e prgjithshme sipas padis.

496.2 Kundr aktvendimit me t cilin nuk aprovohet propozimi pr dhnien e urdhrpagess nuk lejohet ankimi.

Neni 497

497.1 I padituri mund ta godit urdhrpagesn vetm me an t prapsimit.

497.2 Po q se urdhrpagesa goditet vetm n pikpamje t vendimit mbi shpenzimet procedurale, ather vendimi i ktill mund t goditet vetm me an t ankess kundr aktvendimit.

497.3 N pjesn n t ciln nuk sht goditur me prapsim,

urdhrpagesa bhet e forms s prer.

Neni 498

498.1 Prapsimin e vonuar, jo t plot apo t palejueshm gjykata e hedh posht pa mbajtur seanc gjyqsore.

498.2 N qoft se prapsimi sht paraqitur brenda afatit ligjor, gjykata do t vlersoj nse nevojitet m par t konvokoj seanc prgatitore apo menjher t konvokoj seancn pr shqyrtim kryesor t shtjes.

498.3 Gjat seancs prgatitore palt mund t parashtrojn fakte t reja dhe t propozojn prova t reja, kurse i padituri mund t bj kundrshtime t reja n pikpamje t pjess s goditur t urdhrpagess.

Neni 499

N aktgjykimin mbi shtjen kryesore gjykata do t vendos nse urdhrpagesa mbahet n fuqi trsisht apo pjesrisht ose anulohet.

Neni 500

500.1 N qoft se i padituri pretendon se nuk kan qen t plotsuara kushtet ligjore pr dhnien e urdhrpagess (neni 493 dhe 494), apo

se ekzistojn pengesa procedurale pr procedim t mtejm, ather gjykata s pari do t vendos mbi kt pretendim. N qoft se konstaton se pretendimi i till sht i bazuar, gjykata me aktvendim do ta prish urdhrpagesn, dhe pasi t bhet i forms s prer ky aktvendim do t filloj shqyrtimin e shtjes kryesore, po q se pr nj shqyrtim t ktill ka vend.

500.2 N qoft se gjykata nuk e aprovon pretendimin e till, do t kaloj n shqyrtimin e shtjes kryesore, kurse aktvendimi i gjykats do t inkorporohet ne vendimin mbi shtjen kryesore.

Neni 501

Po q se lidhur me prapsimin, me t cilin pretendohet se krkespadia ende nuk sht br e realizueshme, gjykata konstaton se ajo sht br e realizueshme pas dhnies s urdhrpagess, por para s t ket prfunduar shqyrtimi kryesor, gjykata do ta anuloj me aktgjykim urdhrpagesn dhe do t vendos mbi krkespadin.

Neni 502

502.1 N qoft se gjykata pas dhnies s urdhrpagess shpallet jokompetente n pikpamje lndore, ather ajo e anulon urdhrpagesn dhe pasi t bhet i forms s prer aktvendimi mbi inkompetencn ia drgon lndn gjykats pr t ciln mendon se sht e kompetencs lndore.

502.2 Po q se gjykata pas dhnies s urdhrpagess konstaton se sht inkompetente n pikpamje territoriale, ajo nuk do ta anuloj

urdhrpagesn, por pasi t bhet i forms s prer aktvendimi mbi inkompetencn do t'ia drgoj lndn gjykats pr t ciln mendon se sht e kompetencs territoriale.

503.3 I padituri mund t pretendoj se gjykata q e ka dhn urdhrpagesn sht jokompetente n pikpamje territoriale vetm n prapsimin e paraqitur kundr urdhrpagess.

Neni 503

503.1 Gjykata mund t shpallet inkompetente n pikpamje territoriale vetm deri n momentin e dhnies s urdhrpagess.

503.2 I padituri mund t pretendoj se gjykata q e ka dhn urdhrpagesn sht jokompetente n pikpamje territoriale vetm n prapsimin e paraqitur kundr urdhrpagess.

Neni 504

504.1 Kur gjykata, n rastet e prcaktuara me kt ligj, me aktvendim e hedh posht padin, ather ajo me t njherit e anulon edhe urdhrpagesn.

504.2 Paditsi mund ta trheq padin pa plqimin e t paditurit vetm deri n momentin e paraqitjes s prapsimit. Po qe s paditsi e trheq padin, gjykata me aktvendim e anulon urdhrpagesn e dhn.

504.3 Po q se i padituri deri n momentin e mbylljes s seancs pr shqyrtim kryesor t shtjes heq dor nga t gjitha prapsimet e bra, urdhrpagesa mbetet n fuqi.

KREU XXX

PROCEDURA NE KONTESTET TREGTARE

Neni 505

505.1 N procedurn pr zgjidhjen e kontesteve tregtare zbatohen dispozitat e ktij ligji pr procedurn e prgjithshme kontestimore, po q se n dispozitat e ktij kreu nuk sht prcaktuar di tjetr.

505.2 Rregullat procedurale pr procedurn e zgjidhjes s kontesteve tregtare zbatohen n t gjitha kontestet pr t cilat sipas Ligjit mbi Gjykatat sht kompetente gjykata tregtare, prvese n kontestet pr t cilat sht kompetente sipas trheqjes (atraksionit) s kompetencs lndore.

Neni 506

Faktet lidhur me qarkullimin e mallrave dhe shrbimeve t cilin e shoqrojn dokumentet standarde afariste, si rregull, provohen me kto dokumente.

Neni 507

Gjyqtari sht i autorizuar q n rastet e ngutshme t konvokoj seanca me an t telefonit apo telegramit.

Neni 508

Revizioni n kontestet tregtare nuk lejohet n qoft se vlera e objektit t kontestit n pjesn e goditur t aktgjykimit t forms s prer nuk i kalon 10.000 Euro.

Neni 509

N procedurn e zgjidhjes s kontesteve tregtare vlejn kto afate:

a) afati prej shtat (7) ditsh pr prgjigje n padi;

b) afati prej pesmbdhjet (15) ditsh pr paraqitjen e propozimit pr kthimin n gjendjen e mparshme nga neni 130 paragrafi 3 i ktij ligji;

c) afati prej shtat (7) ditsh pr ankesn kundr aktgjykimit apo aktvendimit;

d) afati prej tri (3) ditsh pr paraqitjen e prgjigjes n ankes;

e) afati prej shtat (7) ditsh (afati paritiv) pr prmbushjen e detyrimit n t holla, e pr prmbushjen e premtimit jo n t holla gjykata mund t caktoj afat m t gjat.

Neni 510

510.1 N procedurn pr zgjidhjen e kontesteve tregtare t vlers s vogl konsiderohen vetm ato konteste n t cilat padia ka t bj me krkes n t holla e cila nuk e kalon shumn prej 3. 000 Euro.

510.2 Konsiderohen konteste t vlers s vogl edhe kontestet n t cilat padia nuk ka t bj me krkes n t holla, por paditsi n padin e tij deklaron se pranon q, n vend t premtimit jo n t holla, t'i paguhet shuma e t hollave q nuk e kalon at prej 3.000 Euro.

510.3 Konsiderohet kontest i vlers s vogl edhe kontesti n t cilin objekt kontesti nuk sht shuma e t hollave por dorzimi i sendit t luajtshm vlera e t cilit, e prmendur nga paditsi n padi, nuk e kalon shumn prej 3.000 Euro.

KREU XXXI

PROCEDURA E GJYKIMEVE TE ARBITRAZHIT

Neni 511

511.1 Palt mund t merren vesh q zgjidhjen e kontestit, lidhur me t drejtat me t cilat mund t disponojn lirisht, t'ia besojn arbitrazhit.

511.2 Marrveshja pr arbitrazh mund t bhet nga palt pr zgjidhjen e kontestit t caktuar apo pr zgjidhjen e kontesteve q mund t lindin midis tyre nga raporti materialo-juridik i caktuar. Marrveshja pr arbitrazhin sht e vlefshme vetm po q se sht lidhur n form t shkruar.

511.3 Marrveshja pr arbitrazh konsiderohet e lidhur n form t shkruar edhe kur sht lidhur me kmbimin e letrave, telegrameve, telekseve apo mjeteve tjera t telekomunikacionit q e mundsojn provn e shkruar mbi marrveshjen e prfunduar.

511.4 Marrveshja pr arbitrazh konsiderohet e lidhur n form t shkruar edhe po q se sht lidhur duke u kmbyer padia, n t ciln paditsi pretendon se ekziston marrveshja dhe prgjigja n padi, n t ciln i padituri nuk e mohon nj gj t till.

511.5 Marrveshja pr arbitrazh mund t provohet vetm me an t shkresave.

Neni 512

Marrveshja pr arbitrazh sht e lidhur vlersisht edhe kur dispozita mbi kompetencn e arbitrazhit prmbahet n kushtet e prgjithshme pr lidhjen e kon-tratave materialojuridike.

Neni 513

513.1 Numri i arbitrave t arbitrazhit duhet t jet gjithmon tek.

513.2 Po q se me marrveshjen e palve nuk sht caktuar numri i arbitrave, ather secila nga palt e emron nga nj arbitr, kurse kta t dy bashk e zgjedhin kryetarin e arbitrazhit.

Neni 514

514.1 N qoft se palt pr zgjidhjen e kontestit t caktuar e kan kontraktuar kompetencn e arbitrazhit, gjykata t cils i sht paraqitur padia pr zgjidhjen e t njjtit kontest dhe midis palve t njjta, sipas prapsimit t t paditurit shpallet jokompetente, i anulon veprimet procedurale t kryera dhe me aktvendim e hedh posht padin si t palejueshme.

514.2 Prapsimin nga paragrafi 1 e ktij neni pala e paditur mund ta parashtroj m s voni n momentin e paraqitjes s prgjigjes n padi.

Neni 515

515.1 Paln e cila n baz t marrveshjes pr arbitrazh duhet ta emroj arbitrin mund ta ftoj pala kundrshtare q brenda afatit pesmbdhjet (15) ditor ta bj emrimin e till si dhe ta njoftoj pr emrimin e br.

515.2 Ftesa nga paragrafi 1 e ktij neni sht e vlefshme vetm po q se pala e cila e ka br at e ka emruar arbitrin e vet dhe pr nj gj t ktill e ka njoftuar paln kundrshtare.

515.3 Kur n baz t marrveshjes pr arbitrazh emrimin e arbitrave duhet ta bj personi i tret, donjra nga palt mund t'ia bj ftesn nga paragrafi 2 i ktij neni personit t till.

515.4 Personi i ftuar q ta bj emrimin e arbitrit t arbitrazhit sht i lidhur me emrimin e kryer posa t njoftohet pr emrimin pala kundrshtare, respektivisht njra nga palt.

Neni 516

516.1 Ne qoft se arbitri nuk emrohet n kohn e duhur, e nga marrveshja nuk del di tjetr, arbitrin e propozon gjykata shtetrore sipas propozimit t pals.

516.2 Po q se arbitrat nuk mund t pajtohen rreth zgjedhjes s

kryetarit, e nga marrveshja e palve pr arbitrazh nuk del di tjetr, kryetarin e arbitrazhit, sipas propozimit t cilitdo arbitr apo t cilsdo pal, e emron gjykata shtetrore.

516.3 Pr emrimin e arbitrit, prkatsisht t kryetarit t arbitrazhit sht kompetente gjykata e shkalls s par e cila do t ishte kompetente pr zgjidhjen e kontestit po t mos ekzistonte marrveshja pr arbitrazh.

516.4 Kundr aktvendimit t gjykats nuk lejohet ankimi.

516.5 Pala e cila nuk dshiron t'i shfrytzoj autorizimet nga paragrafi 1 dhe 2 t ktij neni mund t krkoj me padi nga gjykata kompetente pr emrimin e arbitrit apo t kryetarit t arbitrazhit q ta quaj t pavlefshme marrveshjen pr arbitrazh.

Neni 517

517.1 Prve rastit nga neni 516 i ktij ligji, secila nga palt mund t krkoj me padi q gjykata shtetrore ta shfuqizoj marrveshjen pr arbitrazh n qofte s:

a) palt brenda afatit prej tridhjet (30) ditsh nga ftesa e par pr emrimin e arbitrit nuk mund t merren vesh pr zgjedhjen e arbitrit q do t duhej ta emronin bashkrisht;

b) personi i cili n vete marrveshjen pr arbitrazh sht emruar

arbitr nuk dshiron apo nuk mund ta ushtroj misionin e besuar.

517.2 Mbi padin e ngritur sht kompetente t vendos gjykata e prmendur n nenin 516 paragrafi 3 t ktij ligji.

517.3 Pr n seancn pr shqyrtimin e krkess s paditsit gjykata i fton t dy palt, por ajo mund t merr vendim edhe kur palt e ftuara rregullisht nuk paraqitn n seancn e ktill.

Neni 518

518.1 Deklaratn pr pranimin e misionit q i sht besuar arbitri duhet ta bj me shkrim. Nj gj t till arbitri mund ta bj edhe ashtu q e nnshkruan marrveshjen e palve pr arbitrazh.

518.2 Arbitri ka pr detyr ta kryej misionin q i sht besuar n kohn e duhur dhe t'i kryej veprimet n procesin e arbitrazhit pa e zvarritur at. Po q se palt nuk jan marr vesh ndryshe, ato mund ta shkarkojn arbitrin i cili nuk i kryen ashtu si duhet, dhe me koh, detyrat nga misioni q i sht besuar.

518.3 Arbitri ka t drejt n pagimin e shpenzimeve dhe shprblimin pr punn e kryer. Palt n pjes t barabarta i bartin shpenzimet dhe shprblimin q i takon arbitrit pr punn e kryer.

Neni 519

519.1 Arbitri ka pr detyr t prjashtohet kur ekzistojn shkaqet e prjashtimit t parashikuara pr prjashtimin e gjyqtarit t gjykats shtetrore me kt ligj.

519.2 Prjashtimi i arbitrit mund t krkohet nga palt edhe ather kur arbitri nuk i ka kualifikimet e duhura pr t cilat ato jan marr vesh, si dhe kur ai nuk i prmbush detyrat.

519.3 Pala e cila vet, apo bashkrisht me paln tjetr, e ka emruar arbitrin mund ta krkoj prjashtimin e tij vetm nse shkaku i prjashtimit ka lindur, apo pala ka marr dijeni pr t, pasi t jet emruar arbitri.

519.4 Palt mund t merren vesh pr procedurn e prjashtimit t arbitrit, por nuk mund ta evitojn zbatimin e dispozitave t paragrafit 7 t ktij neni.

519.5 Kur mungon marrveshja nga paragrafi 4 e ktij neni, pala duhet t'ia paraqes krkesn pr prjashtimin e arbitrit arbitrazhit brenda afatit pesmbdhjet (15) ditor nga dita n t ciln ka marr dijeni pr emrimin e arbitrit apo pr cilndo rrethan nga paragrafi 1 dhe 2 t ktij neni. Krkesa pr prjashtimin e arbitrit duhet te jet me shkrim dhe t'i prmbaj shkaqet e prjashtimit.

519.6 Po q se arbitri, prjashtimin e t cilit e ka krkuar pala, nuk trhiqet nga arbitrazhi, vendimin mbi prjashtimin e merr gjykata e arbitrazhit n prbrjen e te cils paraqitet edhe arbitri i till.

519.7 N qoft se krkesa pr prjashtimin e arbitrit mbetet e pasuksesshme, pala q e ka br krkesn e till mund t'i drejtohet gjykats shtetrore nga neni 516, paragrafi 3 q ta merr vendimin pr prjashtimin e arbitrit. Kt krkes pala duhet ta paraqes brenda afatit prej tridhjet (30) ditsh nga dita n t ciln i sht dorzuar vendimi i arbitrazhit me t cilin sht refuzuar krkesa e saj pr prjashtimin e arbitrit.

Neni 520

520.1 Gjykata e arbitrazhit ka t drejt q t vendos pr kompetencn e vet, si dhe mbi prapsimet e palve lidhur me ekzistimin dhe vlefshmrin e marrveshjes pr arbitrazh.

520.2 Prapsimin pr inkompetencn e arbitrazhit i padituri duhet ta parashtroj me an t prgjigjes n padi. Kur konstatohet se paraqitja me vones e prapsimit sht e justifikueshme, arbitrazhi mund ta marr n konsiderat prapsimin e vonuar.

520.3 Po q se arbitrazhi e quan vendin kompetent pr zgjidhjen e kontestit, secila nga palt mund t krkoj nga gjykata shtetrore e prmendur ne nenin 516 paragrafi 3 i ktij ligji q t vendos lidhur me problemin e lindur. Krkesa duhet t paraqitet brenda afatit prej tridhjet (30) ditsh nga dita n t ciln pals i sht dorzuar vendimi i arbitrazhit.

Neni 521

Ne qoft se palt nuk jan marr vesh ndryshe, procedurn e arbitrazhit e cakton vet arbitrazhi.

Neni 522

522.1 Ndaj dshmitarve, palve dhe personave t tjer q marrin pjes n procesin e arbitrazhit, arbitrazhi nuk mund t prdor mjete shtrnguese e as t shqiptoj dnime.

522.2 Arbitrazhi mund t krkoj nga gjykata shtetrore e kompetencs territoriale ndihm juridike n form t marrjes s provave t cilat nuk mund t'i merr vet.

522.3 N procedurn e marrjes s provave do t zbatohen dispozitat e ktij ligji mbi marrjen e provave nga gjykata e porositur.

Neni 523

Arbitrazhi mund t jep aktgjykimin n mbshtetje t parimit t ndershmris (ex aequo et bono) vetm po q se palt e kane autorizuar pr nj gj t till.

Neni 524

524.1 Kur arbitrazhi prbhet prej disa arbitrave, aktgjykimi merret me shumicn e votave, po q se me marrveshjen pr arbitrazh nuk sht prcaktuar di tjetr.

524.2 N qoft se nuk mund t arrihet shumica e duhur e votave, arbitrazhi ka pr detyr q pr nj gj t ktill t'i njoftoj palt.

524.3 N qoft se palt nuk jan marr vesh ndryshe, n rastin e paragrafit 2 t ktij neni, donjra nga palt ka t drejt q me padi t krkoj nga gjykata shtetrore e prmendur n nenin 516 paragrafi 3 deklarimin e marrveshjes pr arbitrazh t pa vlefshme pr t ardhmen.

Neni 525

525.1 Aktgjykimi i arbitrazhit duhet ta ket pjesn arsyetuese vetm kur palt nuk e kan prcaktuar t kundrtn.

525.2 Origjinalin e aktgjykimit dhe t gjitha kopjet e tij i firmosin t gjith arbitrat.

525.3 Aktgjykimi quhet i vlefshm edhe po q se ndonjri nga arbitrat e refuzon firmosjen e tij, por vetm n qoft se at e kan firmosur shumica e arbitrave. N rast t ktill n vet aktgjykimin duhet konstatuar faktin e refuzimit t firmosjes nga arbitri konkret.

525.4 Palve u dorzohen kopjet e aktgjykimit nprmjet gjykats t prmendur n nenin 522 paragrafi 3 t ktij ligji.

Neni 526

Origjinali i aktgjykimit dhe dftesat pr dorzimin e aktgjykimit palve ruhen tek gjykata e prmendur n nenin 516 paragraf i 3 t ktij ligji.

Neni 527

527.1 Aktgjykimi i arbitrazhit e ka ndaj palve fuqin e vendimit t forms s prer po q se me marrveshjen pr arbitrazh nuk sht prcaktuar mundsia e goditjes s aktgjykimit n arbitrazhin e shkalls s dyt.

527.2 Gjykata e prcaktuar n nenin 516 paragraf 3 i ktij ligji, me krkesn e palve, e vn n kopjet e aktgjykimit klauzoln (vrtetimin) mbi plotfuqishmrin dhe ekzekutueshmrin e aktgjykimit.

Neni 528

528.1 Aktgjykimi i arbitrazhit mund t anulohet sipas krkess s pals.

528.2 Pr t vepruar sipas padis sht kompetente gjykata shtetrore e prmendur n nenin 516 paragrafi 3 i ktij ligji.

Neni 529

Anulimi i aktgjykimit t arbitrazhit mund t krkohet:

a) n qoft se fare nuk sht lidhur marrveshja pr arbitrazh apo n qoft se ajo sht e pavlefshme;

b) n qoft se n pikpamje t prbrjes s arbitrazhit ose lidhur me dhnien e vendimit sht shkelur ndonj dispozit e ktij ligji apo e marrveshjes pr arbitrazh t palve;

c) n qoft se aktgjykimi nuk e ka pjesn arsyetuese sipas nenit 525 paragrafit 1 t ktij ligji, ose n qoft se origjinali apo kopjet e aktgjykimit t arbitrazhit nuk jan firmosur n mnyrn e caktuar n nenin 525 paragrafit 2 t ktij ligji;

d) n qoft se gjykata e arbitrazhit e ka tejkaluar kufirin e detyrs s vet;

e) n qoft se dispozitivi i aktgjykimit sht i pakuptueshm apo kontradiktor me vetveten;

f) ne qofte se gjykata konstaton se, edhe pse pala ndoshta nuk e prmend kt shkak anulimi; aktgjykimi i arbitrazhit sht n kundrshtim me rendin juridik te vendit tone;

g) ne qofte se ekziston ndonjri nga shkaqet pr prsritjen e procedurs kontestimore nga neni 232 i ktij ligji.

Neni 530

530.1 Padia pr anulimin e aktgjykimit t arbitrazhit mund t ngritet n gjykatn kompetente brenda afatit prej tridhjet (30) ditsh.

530.2 Po q se anulimi i aktgjykimit krkohet nga shkaqet e treguara n nenin 529 pika a) - f) t ktij ligji, afati tridhjet (30) ditor pr padi llogaritet nga dita n t ciln aktgjykimi i sht dorzuar pals, por, po q se pala pr shkakun e anulimit ka marr dijeni m von, afati llogaritet nga dita e marrjes s dijenis pr t.

530.3 N aspektin e llogaritjes s afatit kur anulimi krkohet nga shkaku i prmendur n pikn g) t nenit 529 t ktij ligji, do t aplikohet dispozita adekuate e nenit 234 pika a) dhe b) t ktij ligji.

530.4 Pas kalimit t nj (1) viti nga dita n t ciln aktgjykimi i

arbitrazhit sht br i forms s prer nuk mund t krkohet anulimi i aktgjykimit.

Neni 531

Palt me marrveshje te tyre nuk mund te heqin dore nga zbatimi i nenit 519 paragrafi 1 dhe 2, nenit 525 paragrafi 2 dhe 3, dhe neneve 528 - 531 t ktij ligji.

KREU XXXII

DISPOZITAT TRANZITORE DHE T FUNDIT

Neni 532

532.1 N qoft se para hyrjes n fuqi t ktij ligji ka filluar t zhvillohet procesi gjyqsor n gjykatn e shkalls s par, ather procedura e mtutjeshme do t zhvillohet sipas dispozitave t ktij ligji.

532.2 Ne shtjet juridike nga paragrafi 1 e ktij neni n t cilat sht konvokuar seanca prgatitore ose ajo kryesore, por para se t ket filluar shqyrtimi kryesor, gjykata do ta revokoj aktvendimin me t cilin sht konvokuar seanca dhe do ta ftoj paln e paditur q ta paraqes me shkrim prgjigjen n padi sipas ktij ligji.

532.3 Ne shtjet nga paragrafi 1 e ktij neni, n t cilat ka filluar shqyrtimi kryesor lidhur me to, gjykata ka pr detyr q n seancn e ardhshme t'i kryeje t gjitha veprimet q duhet kryer sipas dispozitave t ktij ligji n seancn prgatitore. Mbajtja e seancs s till do t'i krijoj t gjitha pasojat procedurale q i ka seanca prgatitore e mbajtur sipas dispozitave t ktij ligji.

Neni 533

533.1 N qoft se para fillimit t zbatimit t ktij ligji sht dhn aktgjykimi i shkalls s par, ose aktvendimi me t cilin sht prfunduar procedura n gjykatn e shkalls s par, ather procedura e mtejme do t zhvillohet sipas dispozitave t deritanishme.

533.2 Ne qoft se pas fillimit t zbatimit t ktij ligji anulohet vendimi i shkalls s par nga paragrafi 1 e ktij neni, ather procedura e mtejme do t zhvillohet sipas ktij ligji.

533.3 Mbi revizionin e paraqitur kundr vendimit t shkalls s dyt q ka marr form t prer, n gjykimin e filluar para fillimit t zbatimit t ktij ligji, vendost sipas rregullave t procedurs kontestimore q kan qen n fuqi deri n ditn e fillimit t zbatimit t ktij ligji.

Neni 534

Po q se para fillimit t zbatimit t ktij ligji padia i sht dorzuar t paditurit, ather n procedurn e mtejme nuk zbatohen dispozitat

e nenit 150 t ktij ligji, por kushtet pr dhnien e aktgjykimit t padgjueshmris, do t vlersohen sipas dispozitave t gjertanishme.

Neni 535

Prej dits n t ciln ky ligj hyn n fuqi, procedura e pezulluar do t vazhdoj s zhvilluari sipas dispozitave t ktij ligji.

Neni 536

Dispozitat e ktij ligji q kan t bjn me procedurn e arbitrazhit do t zbatohen n arbitrazhin e kontraktuar pas fillimit t zbatimit t ktij ligji.

Neni 537

Me hyrjen n fuqi t ktij ligji shfuqizohen: Ligji mbi Procedurn kontestimore ("Gazeta zyrtare e RSFJ" , Nr. 4/76, si dhe Ligjet mbi ndryshimin dhe plotsimin e Ligjit mbi procedurn kontestimore t publikuara n "Gazetn zyrtare t SFRJ", Nr. 36/77, 36/80, 69/82, 58/84 dhe 74/87) si dhe dispozitat tjera t mvonshme.

Neni 538

Ky ligj hyn n fuqi pesmbdhjet (15) dit nga dita e publikimit n Gazetn Zyrtare t Republiks s Kosovs.

Ligji Nr. 03/ L-006 30 qershor 2008