You are on page 1of 12

Nr.11243- 01479-000-2011 i Regj.

Themeltar
Nr.00-2011-1360 i Vendimit (357)
VENDIM
N EMR T REPUBLIKS
Kolegji Civil i Gjykats s Lart, i prbr nga:
Ardian Dvorani
Evelina Qirjako
Andi eliku
Medi Bici
Fatos Lulo

- Kryesues
- Antar
- Antar
- Antar
- Antar

n datn 05.07.2011, mori n shqyrtim n seanc gjyqsore shtjen civile, q u prket


palve:
PADITS: Shoqria CityPark shpk.
E PADITUR:
Qndra Shqiptare e Ndrmjetsimit dhe Arbitrazhit Tregtar me
emrtimin Medart.
OBJEKTI I PADIS:
Konstatimi i pavlefshmris i vendimeve t pals s paditur pr caktimin e arbitrave dhe
fillimin e gjykimit pr mosmarrveshjen civile midis
shoqris CityPark dhe Colliers International.
BAZA LIGJORE: Ligji nr.8788, dt.07.05.2011 Pr organizatat jofitimprurese, neni
400 e vijues i K.Pr.Civile, K.Pr.Administrative.
Gjykata e Shkalls s Par Tiran, me vendimin nr.ska, dt.13.05.2011 ka
vendosur:
Rrzimin e krkess t t paditurit, si t pabazuar n ligj.
Kundr vendimit t Gjykats s Shkalls s Par Tiran, nr.ska, dt.13.05.2011, n
mbshtetje t nenit 59 t K.Pr.Civile, brenda afatit ligjor, ka paraqitur ankim t veant
pala e paditur Qndra Shqiptare e Ndrmjetsimit dhe Arbitrazhit Tregtar, duke krkuar
prishjen e vendimit dhe nxjerrjen e shtjes jasht juridiksionit gjyqsor, pr kto
shkaqe:
- Mes shoqris CityPark shpk dhe Colliers International shpk sht lidhur nj
kontrat, ku palt kan rn dakort pr zgjidhjen e mosmarrveshjeve nprmjet
arbitrazhit. N rastin konkret, procedura e arbitrazhit sht n zhvillim e sipr, n
prputhje me dispozitat e K.Pr.Civile.
1

- T gjith krkimet e pals paditse, prfshir ato t krkimeve paraprake, q


lidhen me mosmarrveshjen mes palve mund t ngrihen vetm para gjykats s
arbitrazhit. N mbshtetje t nenit 414 t K.Pr.Civile, kur nj mosmarrveshje
sht duke u shqyrtuar nga nj gjykat arbitrazhi, kur ajo (mosmarrveshja) i
drgohet pr shqyrtim nj juridiksioni tjetr, ai duhet t shpall moskompetencn.
Edhe n rastet kur procedura e arbitrazhit nuk ka filluar duhet t disponohet n t
njjtn mnyr, prve kur klauzola e arbitrazhit sht haptazi e pavlefshme.
- T gjitha vendimet e marra nga gjykata e arbitrazhit, deri n dhnien e vendimit
prfundimtar nuk i nnshtrohen asnj shqyrtimi apo ankimi nga gjykata e rrethit.
Kundr vendimit t gjykats s arbitrazhit mund t ushtrohet ankim n gjykatn e
apelit, por nisur nga prmbajtja e klauzols s arbitrazhit rezulton se palt n
rastin konkret, vendimin e arbitrazhit e kan konsideruar q t jet i forms s
prer, duke hequr dor nga do ankimim.
- Gjykata e rrethit nuk ka juridiksion t shqyrtoj pretendimet n lidhje me
prcaktimin nse gjykata e arbitrazhit sht formuar n mnyr t rregullt ose jo,
n kundrshtim me ligjin ose jo, dhe aq m pak me an t vendimit pr dhnien e
mass s siguris t vendos pezullimin e procedurs s arbitrazhit.
KOLEGJI CIVIL I GJYKATS S LART
pasi dgjoi gjyqtarin Fatos Lulo; prfaqsuesin e pals paditse, av. Spiro
Dodbiba, q krkoi rrzimin e ankimit t paraqitur dhe lnien n fuqi t vendimit t
Gjykats s Rrethit Gjyqsor Tiran; prfaqsuesen e pals s paditur, av. Entela
Memishaj Shehaj, e cila krkoi prishjen e vendimit t Gjykats s Rrethit Gjyqsor
Tiran n lidhje me rrzimin e krkess s pals rekursuese pr nxjerrjen jasht
juridiksionit gjyqsor t Gjykats s Rrethit Gjyqsor Tiran t gjykimit t shtjes
gjyqsore dhe nxjerrjen e shtjes jasht juridiksionit t gjykats s arbitrazhit dhe
pushimin e gjykimit t shtjes; si dhe pasi shqyrtoi shtjen n trsi,
VREN
Pala e paditur sht nj shoqri tregtare, e regjistruar dhe q ushtron aktivitetin
tregtar sipas t drejts tregtare shqiptare. Prej saj sht kryer ndrtimi i nj qndre
multifunksionale tregtare. Mes pals paditse dhe shoqris Colliers International
shpk, edhe ky subjekt i t drejts tregtare shqiptare, sht lidhur nj kontrat shrbimi ku
kjo shoqri (Colliers International) merrte prsipr kryerjen e nj varg shrbimesh n
fushn e konsulencs s marketingut, ndrmjetsim n lidhje me qerat e njsive
tregtare, menaxhim pasuris etj.
N kontratn prkatse t shrbimit, neni 16.1, sht rn dakort q kur
mosmarrveshjet t mos gjenin zgjidhje me mirkuptim palt ti drejtoheshin Qndrs
Shqiptare pr Ndrmjetsim dhe Arbitrazh, e cila do t gjykonte shtjen me nj panel
prej tre arbirtrash.
Qndra Shqiptare e Ndrmjetsimit dhe Arbitrazhit Tregtar me emrtimin
Medart, gzon personalitet juridik dhe rezulton t jet regjistruar n regjistrin prkats
2

t OJF pran Gjykats s Shkalls s Par Tiran, me vendimin nr.73, dt.30.12.2002 t


ksaj gjykate. Bordi drejtues i ksaj organizate prbhej nga shtetasit D. Kore, A.
Fullani, A. Hoxha, V. Kosta dhe T. Zaka. N statutin e ksaj qndre parashikohej si
objekt i veprimtaris dhe zgjidhja jashtgjyqsore e mosmarrveshjeve tregtare dhe
civile mes organizimit t ndrmjetsimit dhe arbitrazhit me arbitrat e prfshir n Listn
e Qndrs. Drejtor i Prgjithshm i ksaj qndre, sipas shnimeve n regjistrin prkats,
rezulton t jet caktuar shtetasi Agron avo.
Mes pals paditse dhe shoqris Colliers International shpk rezulton se ka
lindur nj mosmarrveshje n lidhje me pagesn e detyrimeve sipas kontrats s
shrbimit. Shoqria Colliers International shpk n kto kushte, n zbatim t klauzols
s arbitrazhit i sht drejtuar pals s paditur me qllim fillimin e procedurave t
arbitrazhit pr shqyrtimin e mosmarrveshjes.
Me njoftimin dt.23.06.2010, Kryetari i Bordit t Qndrs, shtetasi A. Hoxha ka
njoftuar paln paditse n lidhje me fillimin e procedurs s arbitrazhit. Nisur nga fakti
se shoqria Colliers International shpk kishte caktuar arbitrin e saj, i krkohej pals
paditse q t caktonte dhe ajo nj arbitr. Rezulton se dhe pala paditse ka przgjedhur
nj arbitr, pr t marr pjes n panelin prkats.
Fillimisht me akt shkresor, pala paditse i sht drejtuar pals s paditur duke i
krkuar q ti ver n dispozicion rregulloren e brndshme, procedurat pr zhvillimin e
arbitrazhit, kushtet pr caktimin e arbitrave, listn e arbitrave dhe dokumentacionin e
paraqitur nga shoqria Colliers International shpk.
N vijim, pala paditse i sht drejtuar srish me shkres pals s paditur duke i
parashtruar pretendimin se ajo nuk mund t organizonte nj procedur arbitrazhi pr sa
koh q prej vitit 2007, pala e paditur kishte pezulluar aktivitetin e saj financiar. N
cilsin e dokumentacionit provues t ktij fakti, u paraqit shkresa dt.12.07.2007 ku pala
e paditur i drejtohej Drejtoris s Tatimeve Tiran, me qllim pezullimin e aktivitetit
fiskal. Po ashtu, sht ngritur pretendimi se veprimet e kryera nga Kryetari i Bordit t
Qndrs n zhvillimin e procedurave t arbitrazhit jan t pavlefshme pr shkak se
personi q prfaqson qndrn n marrednie me t trett sht vetm Drejtori
Ekzekutiv.
Pala e paditur i sht prgjigjur ktyre pretendimeve nprmjet shkress
dt.15.10.2010, duke pretenduar se pezullimi i veprimtaris fiskale nuk do t thot se
qndra nuk ekziston juridikisht, prsa koh ajo sht e regjistruar n regjistrin e
organizatave. Pala e paditur ka vijuar zhvillimin e procedurave, duke prfunduar
caktimin e panelit t arbitrave, si dhe duke caktuar datn pr zhvillimin e seancs s
arbitrazhit. Ndrkoh pala paditse i sht drejtuar juridiksionit gjyqsor me krkes
padin, objekti i s cils dhe baza prkatse ligjore pasqyrohen m lart n kt relacion.
Gjat gjykimit t shtjes, n seancn e veprimeve prgatitore, pala paditse ka
krkuar dhe vendosjen e mass s sigurimit t padis, duke u pezulluar t gjitha
procedurat e arbitrazhit.
Pala e paditur ka pretenduar se objekti i ktij krkimi paraprak nuk mund t
shqyrtohet nga juridiksioni gjyqsor pr sa koh ato (krkimet) jan pjes e nj
procedure arbitrazhi e si t tilla duhet t shqyrtohen vetm nga paneli prkats i
3

arbitrave. Gjykata e shkalls s par Tiran e ka rrzuar krkesn pr nxjerrjen e shtjes


jasht juridiksionit gjyqsor. N po t njjtn seanc (dt.13.05.2011) Gjykata e Shkalls
s Par Tiran ka vendosur pranimin e krkess pr sigurimin e padis, duke pezulluar t
gjith procedurn e arbitrazhit.
Kolegji Civil i Gjykats s Lart, pasi shqyrtoi shtjen n sanc gjyqsore erdhi
n prfundimin se vendimi i gjykats s shkalls s par Tiran, sht nj vendim i drejt
dhe i marr n zbatim t dispozitave proceduriale civile.
Gjat shqyrtimin t shtjes n fjal, Kolegji Civil vlersoi pretendimet e
parashtruara n ankimin e veant t pals s paditur Qndra Shqiptare e Ndrmjetsimit
dhe Arbitrazhit Tregtar me emrtimin Medart n lidhje me faktin nse mund t bhet
objekt i gjykimit nga juridiksioni civil i zakonshm nj mosmarrveshje, e cila rrjedh
nga nj marrveshje arbitrazhi lidhur mes dy palve, me vullnetin e tyre t lir.
Nisur nga praktika e mparshme e Kolegjit Civil t Gjykats s Lart, n nj
shtje e cila sht e lidhur me palt n konfliktin aktual, shoqrin CityPark shpk dhe
Collins International shpk, nnvizohet se nuk mundet t prjashtohet a priori
juridiksioni gjyqsor civil i zakonshm nga shqyrtimi i mosmarrveshjeve q ngrihen
mbi bazn e zbatimit t nj kontrate, pr zgjidhjen e konflikteve n zbatim t s cils
palt kan rn dakort q ti drejtohen nj gjykate arbitrazhi.
Kolegji Civil i Gjykats s Lart e gjen me vend t prsris qndrimin e mbajtur,
nga po kjo Gjykat, n vendimin nr.00-2010-425 (92), ku sht argumentuar se: se
pr aq koh sa palt kan zgjedhur pikrisht gjykatn e arbitrazhit si gjykat kompetente
pr t zgjidhur mosmarrveshjet midis tyre, ato jan t detyruara q t respektojn
parimet e prgjithshme dhe rregullat e prcaktuara pr procedurn e arbitrazhit si n
K.Pr.Civile dhe n aktet ndrkombtare, duke patur parasysh gjithmon hierarkin e
aplikimit t tyre, sipas parashikimeve t nenit 116 dhe 122 t Kushtetuts s Republiks
s Shqipris. N lidhje me krkimin q ka br krkuesi n kt gjykim pr sigurimin e
padis: Ligji nr.8687, dat 09.11.2000 Pr aderimin e Republiks s Shqipris n
Konventn Europiane t Arbitrazhit, neni 6, pika 4, shprehimisht thot: 4. Nj krkes
pr masa t prkohshme ose masa sigurimi, q i sht drejtuar nj autoriteti gjyqsor,
nuk mund t konsiderohet si e papajtueshme me marrveshjen e arbitrazhit, as edhe si
nj shtrim i thelbit t shtjes n gjykat. Rregullorja e Arbitrazhit e UNCITRAL
(Komisioni i Kombeve t Bashkuara pr t Drejtn Ndrkombtare Tregtare), miratuar
me vendimin nr.31/98, dat 15.12.1976 t Asambles s Prgjithshme t OKB, neni 26,
pika 3, shprehimisht thot: Nj krkes pr masa t prkohshme, q i drejtohet nga
ndonjra prej palve nj autoriteti gjyqsor, nuk do t konsiderohet e papajtueshme me
marrveshjen e arbitrazhit, ose si heqje dore nga kjo marrveshje. Rregullat e
Procedurs pr Arbitrazhin t Qndrs Shqiptare t Ndrmjetsimit dhe Arbitrazhit
Tregtar MEDART, pika 22/c, shprehimisht thot: Krkesa pr marrjen e masave pr
sigurimin e padis q i sht adresuar nga ndonjra prej palve nj autoriteti gjyqsor,
nuk do t konsiderohet q sht n mosprputhje me marrveshjen e arbitrazhit, ose si
nj heqje dor nga kjo marrveshje. N analiz t dispozitave t siprcituara, Kolegji
Civil i Gjykats s Lart arrin n konkluzionin se nj marrveshje e vlefshme arbitrazhi
nuk i pengon palt ti drejtohen nj autoriteti tjetr gjyqsor, si sht n rastin konkret,
4

Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran (e cila sht gjykat kompetente), pr krkimin


marrje e mass s sigurimit t padis. Paraqitja e nj krkes t till nuk mund t
konsiderohet si e papajtueshme me marrveshjen e arbitrazhit, apo si nj shqyrtim i
themelit t shtjes. Ky trajtim q i bhet mass s sigurimit ka si qllim kryesor faktin
q palt t ken mundsi t realizojn sa m shpejt, dhe n mnyr sa m efektive t
drejtat e tyre... klauzola e arbitrazhit e parashikuar n nenin 16/1 t Kontrats dat
05.01.2008 t lidhur mes palve ndrgjyqse, nuk parashikon shprehimisht q palt,
edhe pr krkimet n lidhje me masat e sigurimit, duhet ti drejtohen domosdoshmrisht
vetm gjykats s arbitrazhit. N kto kushte, referimi q bn Gjykata e Rrethit Gjyqsor
Tiran tek neni 414/2 i K.Pr.Civile mohet nga ky Kolegj i gabuar, pasi kjo dispozit
rregullon juridiksionin e gjykats s arbitrazhit pr zgjidhjen n themel t
mosmarrveshjeve q mund t lindin midis palve kontrakore si rrjedhoj e
mosrespektimit t kontrats, dhe nuk bn fjal pr krkime t llojit marrja e mass s
sigurimit t padis, i cili sht nj krkim i veant q nuk ka lidhje me themelin e
shtjes. Ky krkim mund t merret n shqyrtim nga autoriteti gjyqsor, dhe kjo e fundit
sht e detyruar q ta shqyrtoj at n prputhje me K.Pr.Civile (nenet 202 e vijues).
Duke qen se vendimi i msiprm sht marr n interpretim t s njjts
kontrat, e cila prbn bazn e lindjes s marrdhnies juridike mes palve konkrete
ndrgjyqse, Kolegji Civil i Gjykats s Lart gjen me vend t shprehet se do
interpretim i kundrt i pretendimeve t ngritura nga pala e paditur n ankimin e veant,
nuk do t ishte i drejt dhe ligjor.
Kolegji Civil i Gjykats s Lart mon t nnvizoj po ashtu se n rastin konkret,
objekti i krkimit dhe shkaku ligjor ku mbshteten pretendimet e pals paditse, bjn
pjes n rrethin e mosmarrveshjeve t nj karakteri juridiko-civil, t cilat i nnshtrohen
shqyrtimit nga gjykatat e juridiksionit civil t zakonshm. Duke iu referuar objekti t
padis, rezulton se sht krkuar pavlefshmria e veprimeve t ndrmarra nga pala e
paditur Qndra Shqiptare e Ndrmjetsimit dhe Arbitrazhit Tregtar me emrtimin
Medart.
Ky pretendim sht bazuar n faktin se veprimet e ksaj qndre, t przgjedhur
nga palt me detyrn e organizimit t arbitrazhit mes shoqris Colliers International
shpk dhe shoqris CityPark shpk jan t pavlefshme pasi jan marr n kundrshtim
me ligjin ligji nr.8788, dt.07.05.2011 Pr organizatat jofitimprurese, nga nj subjekt i
cili ligjrisht, nuk gzon cilsit e Drejtorit Ekzekutiv e pr kt arsye nuk mund t
prfaqsoj subjektin n marrdhnie me t trett, ku prfshihet dhe pala paditse.
sht e drejta dhe detyrimi i gjykats, q gzimin e prsonalitetit juridik t pals
s paditur dhe vlefshmrin e veprimtaris s saj, par kjo n kuadrin e organizimit t
arbitrazhit, ta vlersoj dhe n referenc t rrethans juridike t parashtruar nga pala
paditse, se qndra n fjal prej nj periudh m shum se 3 vjeare e ka pezulluar
aktivitetin e saj fiskal, pran administrats tatimore. Objekti i krkimit t pals paditse
n rastin konkret, sht qartazi i ndryshm nga ai mbi t cilin detyrohet t shprehet
paneli i arbitrave, ka pal t ndryshme dhe baz ligjore, krejt t pavarur nga dispozitat e
kontrats s lidhur mes shoqris Colliers International shpk dhe shoqris CityPark
shpk.
5

Prsa m lart, Kolegji Civil i Gjykats s Lart mon se ankimi i veant dhe
shkaqet q ai prmban, nuk e bjn t cnueshm vendimin e marr nga gjykata e
shkalls s par Tiran. Kjo e fundit me t drejt ka vlersuar se shqyrtimi i shtjes bn
pjes n juridiksionin gjyqsor, sikundr me t drejt ka vendosur t disponoj n lidhje
me krkesn pr sigurimin e padis, prsa koh procedura e arbitrazhit do t mund t
konsiderohej e pavlefshme n prfundim t shqyrtimit gjyqsor t shkaqeve t
pretenduara e q lidhen me veprimet administrative t pals s paditur, n organizimin e
procedurs s arbitrazhit, ngritjen e gjykats etj.
PR KTO ARSYE
Kolegji Civil i Gjykats s Lart, n baz t nenit 484/a t Kodit t Proedurs
Civile
VENDOSI
Lnien n fuqi t vendimit nr.ska, dt.13.05.2011 t Gjykats s Shkalls s Par
Tiran.
Tiran, m 05.07.2011
Mendim Gjyqtari n Pakic
Un, gjyqtarja Evelina Qirjako, antare e Kolegjit Civil t Gjykats s Lart nuk
jam dakort me vendimin e shumics s antarve t ktij Kolegji t cilt n lidhje me
shtjen civile me padits shoqrin City Park Shpk, e paditur Qndra Shqiptare e
Ndrmjetsimit dhe Arbitrazhit Tregtar me emrtimin MEDART, me objekt
Konstatimin e pavlefshmris s vendimeve t pals s paditur pr caktimin e arbitrave
dhe fillimin e gjykimit pr mosmarrveshjen civile mes shoqris City Park dhe Colliers
International, kan vendosur: Lnien n fuqi t vendimit nr.8020, dat 13.05.2011 t
Gjykats s Rrethit Gjyqsor Tiran.
Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran me vendimin e msiprm ka vendosur:
Rrzimin e krkess s t paditurit si t pabazuar n ligj.
Vendimi i msiprm i Gjykats s Rrethit Gjyqsor Tiran vjen n kundrshtim t
plot me ligjin procedurial, dhe si i till ai duhet t ndryshohet.
Fillimisht vlersoj t theksoj se vendimit nr.8020, dat 13.05.2011 t Gjykats s
Rrethit Gjyqsor Tiran i mungon arsyetimi ligjor pr t treguar dhe kuptuar se prse kjo
gjykat ka arritur n kt konkluzion, kusht ky i parashikuar n nenin 310 t K.Pr.Civile.
Referuar t drejts son proceduriale arsyetimi ligjor i vendimit nuk duhet t jet i
prcipt dhe i pakuptueshm, por ai duhet t prmbaj qart zhvillimin e procesit,
shtjet e diskutuara, pretendimet e palve, paraqitjen e plot dhe t sakt t fakteve t
6

cilat kan rendsi pr shtjen, provat e administruara dhe t debatuara gjat gjykimit q
kan uar n bindjen e brendshme t gjykats, bazn juridike t prdorur nga gjykata pr
t arritur n prfundimin prkats, parimet e s drejts q jan prdorur prej saj etj.
Arsyetimi i vendimit sht n t njjtn koh detyrim kushtetues i prcaktuar
qart n nenin 142, pika (1) t saj n t cilin thuhet shprehimisht se: Vendimet
gjyqsore duhet t jen t arsyetuara.
Arsyetimi i vendimit sht nj garanci kushtetuese q shtja sht shqyrtuar me
hollsi dhe prgjegjshmri nga ana e gjykats, dhe se kjo e fundit pas nj hetimi t plot
dhe t gjithanshm ka dhn nj vendim t bazuar n ligj. Kur flasim pr vendim t
arsyetuar nnkuptojm analizn ligjore t plot t fakteve dhe provave, analizn juridike
dhe bazn ligjore ku mbshtetet gjykata n dhnien e vendimit. Arsyetimi i vendimit
sht nj kusht i domosdoshm edhe pr shqyrtimin q do ti bjn shtjes gjykatat m
t larta.
Arsyetimi q ka prdorur Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran n vendimin e saj i
cili ka uar at n prfundimin pr t rrzuar krkesn e paraqitur nga ana e paditur sht
se: ...(i) krkimi i paditsit sht n juridiksionin gjyqsor, pasi ajo sht nj
mosmarrveshje civile midis palve ndrgjygjse, (ii) shtja nuk hyn n juridiksionin
administrativ, (iii) nj sr mosmarrveshjesh mes palve n lidhje me procedurn e
arbitrazhit mund t zgjidhen nga gjykata e shkalls s par...
N analiz t sa m sipr vlersoj t theksoj se sht e vrtet q n juridiksionin e
gjykatave hyjn t gjitha mosmarrveshjet civile t parashikuara n K.Civil, dhe n ligje
t veanta, por ky juridiksion (i quajtur juridiksioni i zakonshm) nuk mund t ushtrohet
kur shtja sht duke u gjykuar nga nj gjykat arbitrazhi. Sa m sipr, sht
parashikuar qart n nenin 414 t K.Pr.Civile n t ciln thuhet shprehimisht se: Kur
nj marrveshje q sht duke u shqyrtuar nga nj gjykat arbitrazhi i drgohet pr
gjykim nj juridiksioni tjetr, ky i fundit duhet t deklaroj moskompetencn.
Ka rezultuar qart q konflikti mes palve ka filluar dhe i sht nnshtruar
procedurs s arbitrazhit n referim dhe zbatim t nenit 16 t Kontrats s Shrbimit t
dats 05.01.2008 t lidhur midis shoqris City Park Shpk dhe shoqris Colliers
International Shpk, n t ciln sht parashikuar ndr t tjera se: ...T gjitha
mosmarrveshjet t cilat mund t lindin n lidhje me kt kontrat dhe q nuk jan
zgjidhur me mirkuptim do t zgjidhen nga MEDART nga tre arbitra. Vendimi i tyre do
t jet prfundimtar pr palt.
N analiz t ksaj klauzole rezulton qart q (i) palt e kan prcaktuar me
vullnetin e tyre cila do t jet gjykata kompetente q do t shqyrtoj mosmarrveshjet e
tyre dhe kjo do t ishte gjykata e arbitrazhit, (ii) ky gjykim do ti nnshtrohej rregullave
t qndrs MEDART, (ku nj nga rregullat ishte dhe caktimi i arbitrave), (iii) palt me
vullnet kan hequr dor dhe nga e drejta e ankimit kundr ktij vendimi.
7

Kjo klauzol arbitrazhi ka rezultuar e vlefshme, dhe nuk sht goditur pr


pasaktsi, apo pavlefshmri si parashikohet n nenin 404 t K.Pr.Civile. Prsa koh kjo
marrveshje rezulton e vlefshme, t gjitha mosmarrveshjet midis palve duhet ti
nnshtrohen procedurs s arbitrazhit (neni 403 i K.Pr.Civile).
Ka rezultuar q gjykata e arbitrazhit sht formuar n respektim t krkesave t
neneve 408-412 t K.Pr.Civile dhe gjykimi ka filluar.
Vlersoj se pas fillimit t procedurs s arbitrazhit t gjitha krkesat q palt
mund t ken n lidhje formimin e ksaj gjykate, n lidhje me vendimet e marra prej saj
(qofshin t ndrmjetme apo prfundimtare) mund t paraqiten vetm para ksaj gjykate
ose t ankimohen n Gjykatn e Apelit Tiran n baz t nenit 434 t K.Pr.Civile.
N kt dispozit parashikohet qart se: Ndonse palt n marrveshje kan
parashikuar heqjen dor nga ankimi, vendimi i gjykats s arbitrazhit mund t ankohet
n gjykatn e apelit vetm kur: (a) gjykata e arbitrazhit sht e formuar n mnyr t
parregullt....
Pikrisht pika (a) e ksaj dispozite ka parasysh faktin nse emrimi i arbitrave
(pra krijimi i gjykats s arbitrazhit), nuk sht br n prputhje me parashikimet e
neneve 408-412 t K.Pr.Civile.
Nuk ka asnj parashikim n K.Pr.Civile apo n ndonj ligj tjetr t veant q
veprimet administrative t realizuara nga nj qendr e cila do t organizoj gjykimin n
arbitrazh, si sht MEDART (neni 407 i K.Pr.Civile), apo vendimet e vet gjykats s
arbitrazhit ti nnshtrohen gjykimit t Gjykats s Rrethit Gjyqsor Tiran.
Paditsi nprmjet padis s tij krkon pavlefshmrin e vendimeve t Qendrs
MEDART pr caktimin e arbitrave. Vlersoj se sa m sipr ka lidhje direkt me formimin
e trupit gjykues, dhe me krijimin e gjykats s arbitrazhit e cila n parashikim t nenit
434, pika (a) t K.Pr.Civile mund t kundrshtohet vetm n Gjykatn e Apelit Tiran.
Gjykata justifikon vendimin e saj me faktin se ka dhe nj sr mosmarrveshjesh
t tjera n lidhje me procedurn e arbitrazhit pr t cilat palt mund ti drejtohen
gjykats s zakonshme (nenet 409, 411, 421 t K.Pr.Civile). Po t shikohen me radh
kto dispozita t cituara edhe nga gjykata, konstatohet leht se nuk jemi prpara asnj
rasti nga ato q parashikojn kto dispozita.
Konkretisht n nenin 409 t K.Pr.Civile thuhet se: Palt mund t merren vesh n
mnyr t pavarur pr procedurn e mospranimit t nj arbitri.

Kur mungon nj marrveshje e till, pala q kundrshton emrimin e arbitrit


duhet t'ia bj t ditur ktij t fundit, brenda 10 ditve nga marrja dijeni e emrimit,
shkaqet e mospranimit.
N rast se arbitri pr t cilin sht krkuar prjashtimi nuk trhiqet nga misioni
ose procedura e caktuar nga palt nuk i jep zgjidhje ktij kundrshtimi, vendos gjykata e
arbitrazhit pa pjesmarrjen e arbitrit pr t cilin sht krkuar prjashtimi. Kur edhe
kjo e fundit nuk i jep zgjidhje krkess pr prjashtim, vendos gjykata e shkalls s par,
jo m von se 15 dit nga dita e ardhjes pr gjykim t ksaj mosmarrveshjeje.
N nenin 411 t K.Pr.Civile thuhet shprehimisht se: Kur palt caktojn arbitrat
n numr ift, gjykata e arbitrazhit plotsohet me nj arbitr t caktuar sipas
marrveshjes s palve dhe n munges t saj, nga arbitrat e emruar prej palve. Kur
kto nuk kan mundur t caktojn arbitrin, ky caktohet nga kryetari i gjykats s
shkalls s par.
Caktimi i arbitrit sipas ksaj dispozite n do rast duhet t bhet brenda 15 ditve
nga marrja dijeni pr nj detyrim t till .
N nenin 421 t K.Pr.Civile thuhet se: Gjykata e arbitrazhit vepron vet pr
marrjen e provave t nevojshme. N rast se ndeshen vshtirsi n marrjen e tyre, si
mund t jet refuzimi pr tu paraqitur n gjykatn e arbitrazhit pr t paraqitur nj
prov shkresore ose pr t marr t dhna nga nj institucion shtetror a privat, kto i
krkohen gjykats s shkalls s par e cila vepron sipas rregullave t prcaktuara n
kt Kod pr gjykatat.
Rezulton (nisur nga krkimi i paditsit n padi) se ky i fundit ka krkuar
pavlefshmrin e vendimeve pr caktimin e arbitrave n nj koh q dy arbitra jan
caktuar nga vet palt, me vullnetin e tyre t lir dhe t plot (njeri nga shoqria City
Park dhe tjetri nga shoqria Colliers International), dhe vetem i treti sht caktuar nga
MEDART n prputhje me rregulloren e saj.
Rezulton q t tre arbitrat kan pranuar me shkrim misionin e tyre dhe kan filluar
gjykimin.
Neni 408 i K.Pr.Civile parashikon se: Gjykata e arbitrazhit quhet e formuar
rregullisht kur arbitri ose arbitrat jan emruar n perputhje me dispozitat e ketij kreu
dhe ata kan pranuar me shkrim misionin q u sht besuar.
Gjykata n vendimin e saj (pr kt arsye themi se nuk ka arsyetim ligjor) nuk i
referohet asnj dispozite ligjore konkrete se cila nuk sht respektuar nga ana e Qendrs
MEDART. A mund t ngrihet ky pretendim gjat kohs q gjykata e arbitrazhit sht
duke gjykuar shtjen pasi arbitrat kan pranuar misionin e tyre dhe ajo qe sht m e
rndsishme sht se ku e gjen kompetencn kjo gjykat t marr n shqyrtim nj
krkim t till.

Vlersoj se arsyetimi q bn gjykata se meq konflikti mes palve sht nj


mosmarrveshje civile palt kan t drejt ti drejtohen gjykats s zakonshme sht i
pabazuar n ligj, pasi thelbi i konfliktit n shtjen objekt gjykimi nuk sht se e far
natyre sht mosmarrveshja, por a sht kompetente gjykata e zakonshme t marr n
shqyrtim kt lloj krkimi (shtja ka lidhje me kompetencn) n nj koh q palt kan
rn dakort q mosmarrveshjet do ti nnshtrohen procedurs s arbitrazhit, dhe n nj
koh q ky gjykim ka filluar nga kjo gjykat?
Dhe jo vetm kaq, por gjykata shkon dhe m tej kur thot se nuk rezulton q
shtja objekt gjykimi duhet t zgjidhet m par n rrug administrative, n nj koh q
juridiksioni administrativ nuk sht shtruar asnjher pr diskutim nga palt
ndrgjyqse.
Nuk jam dakort me vendimin e shumics dhe me mnyrn se si ajo i referohet
vendimit t Kolegjit Civil t Gjykats s Lart nr.92, dat 02.03.2010. Vendimi i
Kolegjit Civil t Gjykats s Lart nr.357, dat 05.07.2011 n referim t ktij vendimi
thot se: ...Nisur nga praktika e mparshme e Kolegjit Civil t Gjykats s Lart n
nj shtje e cila sht e lidhur me palt n konflikt nnvizohet se nuk mund t
prjashtrohet apriori juridiksioni gjyqsor civil i zakonshm nga shqyrtimi i
mosmarrveshjeve q ngrihen mbi bazn e zbatimit t nj kontrate pr zgjidhjen e
konflikteve n zbatim t s cils palt kan rn dakort q ti drejtohen gjykats s
arbitrazhit.
Vlersoj t theksoj se vendimi i msiprm i Kolegjit Civil t Gjykats s Lart me
nr.92, dat 02.03.2010 nuk ka asnj lidhje me shtjen objekt gjykimi dhe si rrjedhim
nuk mund dhe nuk duhet t merret si referenc.
Objekt gjykimi n vendimin nr.92, dat 02.03.2010 ka qen Marrja e mass s
sigurimit t padis dhe jo shqyrtimi n themel i shtjes. N kt vendim sht
parashikuar qart se: ...pr aq koh sa palt kan zgjedhur pikrisht gjykatn e
arbitrazhit si gjykat kompetente pr t zgjidhur mosmarrveshjet midis tyre, ato jan t
detyruara q t respektojn parimet e prgjithshme dhe rregullat e prcaktuara pr
procedurn e arbitrazhit si n K.Pr.Civile dhe n aktet ndrkombtare, duke patur
parasysh gjithmon hierarkin e aplikimit t tyre sipas parashikimeve t nenit 116 dhe
122 t Kushtetuts s Republiks s Shqipris.
Ky Kolegj sht shprehur vetm pr masn e sigurimit n kt gjykim duke
theksuar se kjo mas mund ti nnshtrohet juridiksionit gjyqsor n baz t (i) Ligjit
nr.8687, dat 09.11.2000 Pr aderimin e Republiks s Shqipris n Konventn
Europiane t Arbitrazhit, neni 6, pika 4 i t cilit shprehimisht thot se: ....4. Nj
krkes pr masa t prkohshme ose masa sigurimi, q i sht drejtuar nj autoriteti
gjyqsor, nuk mund t konsiderohet si e papajtueshme me marrveshjen e arbitrazhit, as
edhe si nj shtrim i thelbit t shtjes n gjykat, dhe (ii) Rregullores s Arbitrazhit t
UNCITRAL (Komisioni i Kombeve t Bashkuara pr t Drejtn Ndrkombtare
10

Tregtare) miratuar me vendimin nr. 31/98, dat 15.12.1976 t Asambles s


Prgjithshme t OKB, neni 26, pika 3, i s cils prcakton shprehimisht se: Nj krkes
pr masa t prkohshme q i drejtohet nga ndonjra prej palve nj autoriteti gjyqsor
nuk do t konsiderohet e papajtueshme me marrveshjen e arbitrazhit, ose si heqje dor
nga kjo marrveshje.
Rregullat e Procedurs pr Arbitrazhin t Qndres Shqiptare t ndrmjetsimit dhe
Arbitrazhit Tregtar MEDART, n pikn 22 (c) prcaktojn shprehimisht se: Krkesa
pr marrjen e masave pr sigurimin e padis q i sht adresuar nga ndonjra prej
palve nj autoriteti gjyqsor, nuk do t konsiderohet q sht n mosprputhje me
marrveshjen e arbitrazhit, ose si nj heqje dor nga kjo marrveshje.
Pra, duke analizuar aktet ligjore kombtare dhe ndrkombtare sa m sipr
Kolegji Civil i Gjykats s Lart ka vlersuar se ...nj marrveshje e vlefshme
arbitrazhi nuk i pengon palt ti drejtohen nj autoriteti tjetr gjyqsor, si sht n
rastin konkret, Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran, (e cila sht gjykat kompetente), pr
krkimin marrje e mass s sigurimit t padis. Paraqitja e nj krkese t till nuk
mund t konsiderohet si e papajtueshme me marrveshjen e arbitrazhit apo si nj
shqyrtim i themelit t shtjes.
Pra, po t lexohet dhe analizohet gjith vendimi nr.92, dat 02.03.2010 do t
shikojm se ai flet vetm pr masn e sigurimit t padis si nj mas paraprake e cila
mund t merret dhe para ngritjes s padis dhe para se t krijohet gjykata e arbitrazhit,
dhe n asnj rast nuk flitet pr krkime t tjera apo vendime t cilat paraqiten apo
merren pasi t jet krijuar gjykata e arbitrazhit dhe t ket filluar pun kjo e fundit. Masa
e sigurimit gzon nj trajtim t veante nga t gjitha krkimet e tjera q mund t ken
palt gjat gjykimit, dhe pr shkak t ksaj specifike ajo sht trajtuar dhe nga shum
akte ligjore t brndeshme dhe ndrkombtare t cilat u prmendn m sipr, dhe kjo
specifik qndron n shpejtsin me t ciln ajo duhet t merret, efektivitetin q ajo
duhet t ket me qllim sigurimin dhe ekzekutimin e nj vendimi prfundimtar.
Nuk rezulton n vendimin e Gjykats s Rrethit Gjyqsor Tiran apo n vendimin
e shumics asnj trajtim i legjislacionit vendas ose apo i akteve ndrkombtare ku ne
kemi aderuar q paditsi krkimet q ai ka paraqitur n krkes padi tia drejtoj
Gjykats s Rrethit Gjyqsor Tiran, si ka ndodhur n rastin e krkimit q ka paraqitur
shoqria Colliers International Shpk. pr masn e sigurimit t padis.
N kto kushte, vlersoj se referimi q shumica e Kolegjit Civil bn tek vendimi
nr.92, dat 02.03.2010 pr t ln n fuqi vendimin e Gjykats s Rrethit Gjyqsor
Tiran sht i gabuar dhe jo relevant. Vlersoj t pabazuar dhe pretendimin e paditsit
gjat gjykimit t ksaj shtje n Gjykat t Lart se ai krkon pavlefshmrin e ktyre
vendimeve pr shkak se Qendra MEDART sipas tij nuk mund t zhvilloj nj procedur
11

arbitrazhi, pasi kjo e fundit ka pezulluar aktivitetin e saj q prej 6-mujorit t dyt t vitit
2007.
Pezullimi i aktivitetit t Qndrs n asnj rast nuk do t thot q Qndra nuk
ekziston apo nuk funksionon. Qndr nuk sht gj tjetr vese nj person juridik q ka
pr objekt t veprimtaris s saj kryerjen e shrbimeve dhe realizimin e projekteve pr
qllime n t mir dhe n interes t publikut.
Pikrisht kto organizata jofitimprurse e fitojn personalitetin e tyre juridik ditn
q vendimi i gjykats pr regjistrimin e saj ka marr form t prer dhe e humbasin kt
personalitet ditn kur vendimi i gjykats pr regjistrimin e saj ka marr form t prer.
Rezulton q kjo Qendr vetm ka pezulluar aktivitetin e saj prsa koh ajo mbahet
nga donatort (gj q sht e lejuar n baz t nenit 37 dhe 38 t Ligjit nr.8788, dat
07.05.2001 Pr organizatat jofitimprurse), dhe nuk sht shprndar, likuiduar dhe
regjistruar (neni 44 - 48 e ligjit t msiprm). Prsa koh kjo Qndr vazhdon t jet e
regjistruar n regjistrin e organizatave jofitimprurse n baz t Ligjit nr.8789, dat
07.05.2001 Pr regjistrimin e organizatave jofitimprurse, dhe nuk sht regjistruar,
gj q mund t konstatohet dhe verifikohet shum leht n respektim t nenit 39 t Ligjit
nr.8789, dhe veprimtaria e saj dhe veprimet e kryera prej prfaqsuesve t saj jan t
ligjshme.
Marrdhniet e saj me zyrn e tatimeve (nuk duhet harruar fakti q kto zyra jan
t prjashtuara nga tatimet dhe marrdhniet jan m tepr informuese n lidhje me
aktivitetin) nuk cnojn n asnj rast veprimet e Qndrs t cilat kan lidhje me
ushtrimin e veprimtaris s saj, q sht organizimi i nj arbitrazhi.
N kto kushte, vlersoj se vendimi i Gjykats s Rrethit Gjyqsor Tiran me
nr.8020, dat 13.05.2011 duhet t ndryshohej dhe Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran
duhet t vendoste moskompetencn dhe drgimin e shtjes prane gjykats s arbitrazhit
pr vazhdimin e gjykimit si gjykat kompetente.
Evelina Qirjako

12

You might also like