Professional Documents
Culture Documents
Themeltar
Nr.3 i Vendimit
VENDIM
N EMR T REPUBLIKS
Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart t prbr nga:
Xhezair Zaganjori
Ardian Nuni
Ardian Dvorani
Arjana Fullani
Evelina Qirjako
Aleksandr Muskaj
Guxim Zenelaj
Edmond Islamaj
Mirela Fana
Medi Bici
Shklzen Selimi
Artan Zeneli
Admir Thanza
Tom Ndreca
Artan Broci
Kryesues
Antar
Antar
Antare
Antare
Antar
Antar
Antar
Antare
Antar
Antar
Antar
Antar
Antar
Antar
MARJANA PRNUCA.
GJOK SHOTA
KOMISIONI VENDOR I
VLERSIMIT T
TITUJVE T
PRONSIS PRAN
PREFEKTIT T
QARKUT DURRS.
XHENTIL KUPE
KOMUNA BUBQ.
ZYRA VENDORE E
REGJISTRIMIT T
PASURIVE T
PALUAJTSHME KRUJ.
OBJEKTI I PADIS:
Detyrimin e t paditurit Gjok Shota t m kthej dhe t posedoj lirisht:
pasurin me nr.80/6 n zon kadastrale 1185,
tok ar me siprfaqe 8445 m2 me kto kufizime:
V-80/5, L-80/7, P-143, e ndodhur n fshatin Bilaj, Komuna Bubq,
n pronsi t paditses Marjana Prnuca.
Baza Ligjore e Padis: Neni 296 i Kodit Civil,
neni 31 dhe 32 i K.Pr.Civile,
1
1.
2.
3.
4.
VREJN
Rrethanat e shtjes
T paditurit n kundrpadi Xhentil Kupe si kryefamiljar n familjen bujqsore t prbr prej
tij dhe paditses Marjana Prnuca (bashkshortja) i sht dhn n pronsi 10 000 m2 tok
ar, n Fshatin Bilaj, n mbshtetje t ligjit 7501 Pr tokn.
Me an t kontrats s shitblerjes nr.88 Rep, nr.37/3 Kol, dat 19.01.2008, i padituri n
kundrpadi Xhentil Kupe, i ka shitur bashkshortes s tij, paditses Marjana Prnuca, pjesn
q i takonte n kt pasuri me siprfaqe 8446 m2. M pas me an t kontrats nr.231 dat
25.02.2010, paditsja i ka shitur nj siprfaqe prej 1000 m2 shtetasit Tomor Cenka.
Ndrkoh, siprfaqja tjetr sht zn nga i padituri kundrpadits Gjok Shota.
Paditsja ka ngritur padi n gjykat duke krkuar lirimin dhe dorzimin e siprfaqes s toks
t zn n mnyr t padrejt nga i padituri kundrpadits Gjok Shota. Gjat gjykimit, n
muajin Shtator t vitit 2013, i padituri Gjok Shota ka paraqitur nj kundrpadi, n t ciln
kundrshton aktin e cituar m sipr t marrjes s toks n pronsi nga Xhentil Kupe dhe
kthimin n gjendjen e mparshme. Me paraqitjen e kundrpadis, gjykata nuk sht shprehur
nse e pranonte apo jo dhe ka vazhduar gjykimin. M pas, gjyqtarja e shtjes sht
transferuar n nj tjetr gjykat dhe n kt mnyr shtja sht hedhur prsri n short.
Gjyqtarja, e cila pas hedhjes s shortit duhet t gjykonte shtjen, n seancn prgatitore t
dats 05.02.2014, me vendim t ndrmjetm ka vendosur t lejoj marrjen n shqyrtim t
kundrpadis. Pas ktij hapi procedural, nga ana e gjykats sht marr n shqyrtim
kompetenca lndore e saj n shqyrtimin e shtjes, nisur nga vendimi Unifikues nr.3, dat
06.12.2013 i Kolegjeve t Bashkuara t Gjykats s Lart. Pala paditse ka krkuar q
kundrpadia t gjykohet n gjykatn administrative, duke qen se akti i marrjes s toks n
pronsi nga Komuna Bubq, Qarku Durrs, sht nj akt administrativ i lshuar nga njsit e
qeverisjes vendore. Pala e paditur kundrpaditse nuk ka pasur ndonj kundrshtim n lidhje
me kompetencn e gjykats q do shqyrtonte kundrpadin.
Gjykata e Rrethit Gjyqsor Kruj me Vendimin nr.36, dat 05.02.2014, ka vendosur t shpall
moskompetencn e saj n lidhje me kt shtje dhe drgimin e akteve Gjykats
Administrative t Shkalls s Par Tiran, si gjykata kompetente n zgjidhjen e shtjes. N
3
kundrpadis ka lidhje me at t padis ose kur midis tyre mund t bhet kompensimi. N
referim t dispozits s msiprme, vihet re se kushtet pr paraqitjen e kundrpadis dhe
marrjen e saj n shqyrtim nga ana e gjykats jan: s pari, pasja lidhje n mes krkimeve t
padis dhe t kundrpadis, ose s dyti, kompensimi n mes tyre.
11. Kriteri i par pr t pranuar marrjen n shqyrtim t nj kundrpadie sht pasja lidhje midis
krkimit t kundrpadis dhe atij n padi. Krkimet e padis dhe t kundrpadis kan lidhje
me njra tjetrn ather kur faktet q parashtrohen n kundrpadi kan t bjn me po ato
fakte t parashtruara n padi, ose edhe kur mbshteten n fakte t tjera t paprmendura n
padi, por jan krkime q varen nga njri tjetri n zgjidhjen e tyre. Lidhja midis padis dhe
kundrpadis nuk duhet par thjesht formalisht dhe n mnyr t ngusht, pasi krkimet n
padi dhe kundrpadi mund t rrjedhin nga i njjti titull ose jo, por mjafton q kto krkime t
ken n themel t secilit t njjtin raport juridik n mes tyre. E rndsishme sht q t
ekzistoj nj raport i till juridik, n t cilin t vihet n dukje lidhja objektive n mes t padis
dhe t kundrpadis, raport i cili t jet i drejtprdrejt dhe t bj t prshtatshm dhe t
nevojshm gjykimin e njkohshm t ktyre dy krkimeve n nj proces t vetm.1
12. Kriteri i dyt alternativ q parashikon ligji, me qllim q gjykata t pranoj marrjen pr
shqyrtim t nj kundrpadie, sht edhe kompensimi n mes t krkimeve t padis dhe
kundrpadis. N kt rast, krkimet n kundrpadi mund t mos ken lidhje me krkimet n
padi, mund t mos mbshteten n t njjtat fakte mbi t cilat mbshtet padia, madje mund t
mos ket lidhje me to. E rndsishme sht q kto krkime n kundrpadi, t mund t
kompensojn krkimet e parashtruara n padi.
13. Duke pasur parasysh natyrn juridike t kundrpadis, si nj krkim i pavarur nga padia, por
q paraqitet n t njjtin gjykim pr tu shqyrtuar bashk me padin, mund t qndroj m
vete dhe rrjedhimisht mund t shqyrtohet m vete. Megjithat, jo pa qllim ligji e ka
parashikuar mundsin, por jo detyrimin, e shqyrtimit t tyre s bashku n nj proces t
vetm dhe t njkohshm (simultaneus processus). Qllimi i ligjit n kt drejtim ka qen
sigurimi i nj mnyre efektive mbrojtjeje pr t paditurin, q po n at gjykim t filluar, jo
vetm t kundrshtoj padin, por edhe t paraqes krkime ndaj paditsit. Po kshtu,
shqyrtimi s bashku i padis dhe kundrpadis ka t bj me shmangien e dhnies s disa
vendimeve t ndryshme n lidhje me t njjtn shtje, e po kshtu ka t bj edhe me
ekonomin gjyqsore pr palt dhe dhnien zgjidhje t mosmarrveshjeve n mes tyre.
14. Nga sa m sipr, Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart vlersojn t analizojn
problemin e kompetencs lndore t gjykatave pr shqyrtimin e tyre, kur kto kan natyra t
ndryshme. Kshtu, n lidhje me gjykatn kompetente pr shqyrtimin e kundrpadis t
paraqitur n nj gjykim t filluar pr shqyrtimin e nj padie, neni 55 i Kodit t Procedurs
Civile ka prcaktuar se: gjykata q shqyrton gjykon padin kryesore sht kompetente pr t
shqyrtuar edhe krkesat dytsore, kundrpadin ose ndrhyrjen kryesore. N kt rast,
gjykata merr vendim pr bashkimin e tyre n nj shtje t vetme.
15. Nenet 55 dhe 160 t K.Pr.Civile, t cilt jan rregullimi procedural n lidhje me padin dhe
kundrpadin, nuk prcaktojn kritere mbi natyrn e krkimeve q prcaktojn gjykatn
kompetente, e cila do t shqyrtoj kundrpadin e paraqitur n nj gjykim t filluar. T vetmet
kritere t prmendura n kto dispozita jan kushti i lidhjes ose kompensimit me padin. N
nj interpretim formal t normave t msiprme, n pamje t par, normat e msiprme ln
t kuptohet se gjykata bhet kompetente pr shqyrtimin e kundrpadis pr shkak se ka
kompetencn pr shqyrtimin e padis dhe si pasoj e lidhjes n mes tyre. Kshtu gjykata,
edhe sikur t mos jet kompetente nga pikpamja lndore pr shqyrtimin e kundrpadis,
bhet kompetente pr shkak se ka kompetencn pr shqyrtimin e padis dhe si pasoj e
lidhjes apo kompensimit q kundrpadia ka me padin.
1 Qndrim i mbajtur dhe n doktrinn e t drejts procedural italiane Codice di Procedura Civile e Norme Complementari
con il comento della giurisprudenza della Cassazione Milano. Dott. A. Giuffre Editore, fq. 164, 165.
16. Megjithat, Kolegjet vrejn se pasi gjykata t vlersoj nse krkimet n kundrpadi kan
ose jo lidhje me kundrpadin dhe nse kompensohen n mes tyre, duhet t verifikoj nse
sht kompetente pr ta gjykuar at kundrpadi. Neni 41 i K.Pr.Civile parashikon se: N
kompetenc t gjykats s shkalls s par jan t gjitha mosmarrveshjet civile e
mosmarrveshjet e tjera t parashikuara n kt Kod e n ligje t tjera. N referim t ksaj
dispozite, gjykata civile mund t marr n shqyrtim vetm shtjet q i jan ln n
kompetencn e saj nga K.Pr.Civile, e po kshtu nga ligje t tjera t cilat bjn kompetente
kt gjykat. N interpretimin e kundrt t dispozits s siprcituar, gjykata civile nuk mund
t shqyrtoj mosmarrveshje q nuk jan n kompetencn lndore t saj. Pra, pavarsisht se
n K.Pr.Civile nuk thuhet konkretisht n ndonj dispozit konkrete, gjykata mund t
shqyrtoj nj kundrpadi vetm nse ka kompetencn lndore pr ta gjykuar at.
17. N ndryshim nga K.Pr.Civile n fuqi, Ligji nr.2625, dat 17.03.1958 Mbi Kodin e
Procedurs Civile t Republiks Popullore t Shqipris, e kishte parashikuar shprehimisht
q kundrpadia mund t shqyrtohej bashk me padin nse i prkisnin kompetencs lndore
t s njjts gjykat. Konkretisht, neni 37/1 i K.Pr.Civile R.P.Sh, parashikonte: Gjykata q
shqyrton padin kryesore sht kompetente pr t shqyrtuar edhe padin aksesore, kundra
padin dhe ndrhyrjen kryesore. Pr shtjet q jan n kompetencn e gjykats s qarkut,
sipas piks 5 t nenit 22 t ktij Kodi, nuk mund t shqyrtohen nga gjykata popullore bashk
me padin kryesore. N kto raste gjykata popullore ose mban dhe shqyrton vet padin
kryesore, ose bashk me shtjen tjetr ia drgon pr shqyrtim gjykats kompetente t
qarkut. Pra sipas ksaj dispozite, kundrpadia paraqitej n gjykatn n t ciln sht n
zhvillim e sipr procesi pr shqyrtimin e padis ndaj t paditurit. Por nse pr krkesn e
kundrpadis ishte kompetente nj gjykat e llojit tjetr, rregullimi i siprcituar nuk kishte
vler. N nj rast t till, i padituri, pr krkesn e tij, duhej t krkonte mbrojtjen juridike t
s drejts subjektive n gjykatn kompetente.
18. Me hyrjen n fuqi t ligjit 49/2012 Pr organizimin dhe funksionimin e gjykatave
administrative dhe gjykimin e mosmarrveshjeve administrative, situata paraqitet ndryshe
nga sa u analizua m sipr, pasi tashm jan krijuar gjykatat administrative me kompetenc
lndore trsisht t ndar. Ky ligj rregullon n trsi fushn e kompetencave t gjykats
administrative t krijuar me an t ktij tij, parimet, mnyrn e organizimit dhe funksionimit,
procedurn e gjykimit administrativ, ekzekutimin e vendimeve, etj. Neni 7 i Ligjit 49/2012 ka
prcaktuar rrethin e shtjeve q mund t gjykoj gjykata administrative, si vijon:
a) mosmarrveshjet q lindin nga aktet administrative individuale, aktet nnligjore normative
dhe kontratat administrative publike, t nxjerra gjat ushtrimit t veprimtaris administrative
nga organi publik; b) mosmarrveshjet q lindin pr shkak t ndrhyrjes s paligjshme ose t
mosveprimit t organit publik; c) mosmarrveshjet e kompetencave ndrmjet organeve t
ndryshme administrative n rastet e parashikuara nga Kodi i Procedurave Administrative;
) mosmarrveshjet n fushn e marrdhnieve t puns, kur pundhnsi sht organ i
administrats publike; d) krkesat e paraqitura nga organet administrative pr shqyrtimin e
kundrvajtjeve administrative, pr t cilat ligji parashikon heqjen e liris deri n 30 dit, si
nj lloj t dnimit administrativ pr kundrvajtsin; dh) krkesat e paraqitura nga
kundrvajtsit pr zvendsimin e dnimit administrativ me heqje lirie deri n 30 dit me
dnimin me gjob.
19. Ndrkoh neni 8 /2 i Ligjit 49/2012 Pr organizimin dhe funksionimin e gjykatave
administrative dhe gjykimin e mosmarrveshjeve administrative parashikon se far nuk
mund t gjykoj kjo gjykat, duke prcaktuar se: Gjykata administrative nuk shqyrton
mosmarrveshjet; b) shqyrtimi i t cilave, sipas legjislacionit n fuqi, sht n kompetencn e
nj gjykate tjetr.
20. Pas hyrjes n fuqi t Ligjit 49/2012, Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart, me vendimin
Unifikues nr.3, dat 06.12.2013, theksuan ndarjen prfundimtare prsa i prket kompetencs
6
lndore n mes t gjykats civile dhe administrative. Ligji 49/2012 ashtu si edhe K.Pr.Civile,
nuk kan ndonj dispozit q t trajtoj problemin e kompetencs lndore t gjykats q
duhet t shqyrtoj kundrpadin, nse kjo e fundit paraqitet n nj proces gjyqsor gjat
shqyrtimit t padis, por q ka natyr t ndryshme prej saj. Kjo natyr e ndryshme ndikon n
faktin q nse krkimi i kundrpadis do t paraqitej n nj gjykim tjetr i ndryshm nga ai i
padis, nuk do t mund t shqyrtohej dot n t njjtn gjykatn ku po shqyrtohet padia, pr
shkak t moskompetencs lndore t gjykats. Pra e thn ndryshe, nse kjo kundrpadi do t
paraqitej vemas nga padia n nj tjetr gjykim, ajo nuk do t mund t merret n shqyrtim
nga gjykata, pr shkak se i mungon kompetenca lndore.
21. N kt kuptim, sht i nevojshm nj interpretim n trsi i dispozitave t dy ligjeve q
rregullojn respektivisht veprimtarin e gjykatave civile dhe atyre administrative, n drejtim
t kompetencs lndore n shqyrtimin e krkimeve n padi dhe kundrpadi. Problemi q
duhet analizuar sht kuptimi dhe vlera n aktualitetin e sotm juridik t nenit 55 t
K.Pr.Civile.
22. Ligji 49/2012, n munges t parashikimeve procedurale t hollsishme, ka rregulluar
mnyrn e funksionimit t gjykatave administrative, parimet themelore, procedurn e
gjykimit, etj. Duke mos i rregulluar n hollsi do problem q i takon gjykimit, n kt ligj
sht parashikuar mundsia e referimit n K.Pr.Civile pr shtjet t cilat nuk jan rregulluar
nga Ligji 49/2012, duke vn kushtin e vetm q ky rregullim i K.Pr.Civile t mos bjer n
kundrshtim me normat dhe parimet e Ligjit 49/2012. Konkretisht n nenin 1 pg.2 t tij
parashikohet se: Dispozitat e ktij ligji plotsohen me parashikimet e Kodit t Procedurs
Civile, me prjashtim t rasteve dhe pr aq sa ky ligj nuk parashikon ndryshe. N kto
kushte, vet ky ligj, pr ato shtje t cilat nuk i ka parashikuar, ka lejuar referimin n
K.Pr.Civile, pr aq sa nuk bien ndesh me normat e vendosura nga Ligji 49/2012. N kto
kushte, shtrohet i nevojshm interpretimi ligjor i zbatimit t nenit 55 t K.Pr.Civile n lidhje
me ndarjen e kompetencs lndore t gjykats n at civile dhe administrative. Pra n
kontekstin e ri ligjor natyrshm lind pyetja se cili sht kuptimi ligjor i nenit 55 n lidhje me
zbatimin e tij nga t dy gjykatat, kur ka krkime si jan padit dhe kundrpadit e natyrave
t ndryshme.
23. Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart vlersojn se neni 55 i K.Pr.Civile, prvese duhet
interpretuar jo n mnyr formale, duhet par edhe n kontekstin historik dhe situatn ligjore
n t ciln sht miratuar. Vet sistemi gjyqsor prpara dats 04.11.2013 ndahej n gjykata
civile dhe gjykata penale. Kodi i Procedurs Civile ka rregulluar n trsi procedurn e
gjykimit civil, i cili ishte i ndar n seksione t posame si administrative, familjare, etj.
sht e vrtet se gjykimet e posame si p.sh. ato administrative ishin t rregulluara n
mnyr t veant nga gjykimet civile, por rregullat e gjykimit, t drejtat dhe detyrimet e
palve, parimet, etj., mbeteshin t njjtat pr t gjitha kto gjykime. Pavarsisht se edhe para
krijimit t gjykatave administrative ka pasur brenda t njjtit gjykim krkime t natyrs civile
dhe t natyrs administrative, gjykata q shqyrtonte padin, i ka marr n shqyrtim edhe
krkimet e natyrs tjetr t parashtruara n kundrpadi, pr shkak t parashikimit ligjor t
nenit 55 t K.Pr.Civile. Ajo q duhet theksuar sht se bhet fjal pr t njjtin ligj
procedural, i cili parashikonte t gjith procesin gjyqsor civil, e po kshtu edhe prjashtimet
apo rregullimet specifike, prmes dispozitave t gjykimeve t posame. Vet dispozitat e
posame t K.Pr.Civile, n lidhje me gjykimet e seksioneve administrative, nuk prmbanin
ndonj rregullim specifik n kundrshtim me nenin 55 t K.Pr.Civile. N themel t tyre t
gjitha kto gjykime kishin t njjtin ligj me an t cilit gjykatat civile dhe seksionet e tyre,
prfshir edhe ato administrative, ushtronin aktin n drejtim t zgjidhjes s
mosmarrveshjeve.
24. Tashm situata juridike ka ndryshuar, pasi me miratimin e ligjit 49/2012 bhet fjal pr dy
gjykata trsisht t ndryshme, me kompetenca t mirprcaktuara dhe t ndara lndore,
7
29. Nj qndrim t till mbajn edhe legjislacionet e huaja, n vendet q kan gjykata
administrative, si Italia, Gjermania, Franca, etj. Sipas jurisprudencs s ktyre shteteve,
gjykata q po shqyrton padin bhet kompetente pr shqyrtimin e kundrpadis nse ekziston
lidhja objektive n mes tyre, por gjithmon kur kundrpadia i prket kompetencs lndore t
asaj gjykate.2
30. Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart e mojn t rndsishme shtjen e kompetencs
lndore t gjykatave, pr shkak t rndsis q ka n zhvillimin e nj procesi t rregullt ligjor,
nj ndr elementet themelor t t cilit sht gjykata e krijuar me ligj. N kt kontekst,
fjala ligj, sipas nenit 42 t Kushtetuts, prfshin edhe legjislacionin pr krijimin dhe
kompetencn e gjykatave, ku kompetenca pr gjykimin e mosmarrveshjeve administrative
i sht caktuar vetm gjykats administrative, ashtu si mosmarrveshjet civile mund ti
shqyrtoj vetm gjykata civile. Nse nj gjykat nuk ka kompetenc lndore pr t shqyrtuar
nj kundrpadi si nj krkim i ngritur n nj gjykim, sipas legjislacionit prkats, kjo gjykat
nuk sht e krijuar me ligj sipas kuptimit t nenit 42/2 t Kushtetuts dhe nenit 6/1 t
Konvents. sht qndrim i konsoliduar tashm i jurisprudencs se mosrespektimi i ligjit
procedural lidhur me kompetencn lndore, prbn nj cenim t rnd t rendit kushtetues
dhe juridik, si cenim t drejtprdrejt t procesit t rregullt ligjor, shkelje e cila bie ndesh me
pikn 2 t nenit 42 t Kushtetuts.
31. N lidhje me kt prfundim, Gjykata Kushtetuese ka nj praktik t konsoliduar. Kshtu, kjo
gjykat, ndrmjet t tjerave, n vendimet nr.41, dat 29.12.2005, nr.14, dat 17.04.2007 dhe
nr.11, date 23.04.2009 ka disponuar se shprehja gjykat ... e caktuar me ligj n nenin 42/2
t Kushtetuts, mbulon jo vetm bazn ligjore pr vet ekzistencn e gjykats, por edhe
kompozimin e trupit gjykues t ngarkuar pr shqyrtimin e do shtje konkrete.
Po n lidhje me rndsin e respektimit t kompetencs lndore, Gjykata Kushtetuese
shprehet edhe se shqyrtimi i nj shtje ... nga nj gjykat jo kompetente nuk prbn n do
rast vetm nj shkelje procedurale, por ka t bj edhe me respektimin e t drejts
kushtetuese pr tu gjykuar nga nj gjykat e caktuar me ligj. Marrja nga nj gjykat e
kompetencs q i takon me ligj nj gjykate tjetr mund t bhet vetm nse e lejon ligji dhe
vetm nga gjykatat q ai cakton. M tej, Gjykata Kushtetuese arrin n prfundimin se:
Mosrespektimi i kompetencs lndore e bn vendimin gjyqsor absolutisht t pavlefshm dhe
pretendimi pr respektimin e ksaj kompetence mund t ngrihet si nga palt n do faz t
procesit ... gjykimi i nj shtje n kompetencn lndore t nj gjykate tjetr prbn nj
proces jo t rregullt ligjor n kuptim t nenit 42 t Kushtetuts dhe nenit 6/1 t Konvents
Evropiane pr t Drejtat e Njeriut. S fundi, Gjykata Kushtetuese sht shprehur n mnyr
t qart dhe direkte se Gjykata e Lart, si organi m i lart i pushtetit gjyqsor, ka pr detyr
funksionale q t mbaj t gjitha gjykatat brenda kufijve t kompetencave t tyre (sidomos
kompetencs lndore) ...... Pretendimi i mungess s kompetencs lndore sht i
rndsishm pr verifikimin e kushtetutshmris s procesit t zhvilluar n ato gjykata.
2 Sipas jurisprudencs italiane kundrpadia q nuk e prjashton kompetencn lndore t gjyqtarit q po shqyrton padin,
mund t pranohet kur krkimet e kundrpadis varen nga i njjti titull q jan n themel t padis, por mund t ken edhe
tituj t ndryshm mbi t cilt bazohen, por mjafton q t ken lidhje objektive n mes tyre (Cass., 7 Marzo 1985,
n.1873).Kur kundrpadia i prket kompetencs lndore t nj gjyqtari tjetr, gjykimi i njkohshm i tyre ) (il simultaneus
processus), i parashikuar n nenin 36 t K.Pr.Civile, nuk mund t vazhdoj nga gjyqtari kompetent pr shqyrtimin e padis.
N nj rast t till derogohet nga kriteri i prgjithshm I kompetencs pr shkak t lidhjes n mes t ktyre krkimeve dhe
secila duhet t paraqitet dhe shqyrtohet nga gjyqtari kompent sipas rregullave t zakonshme, me pasojn e ndarjes s
gjykimeve t lidhura, (Cass., 28 Giugnio 1975, N. 2567).
Po kshtu n vendimin Cass., 7 Febbraio 1996, gjykata sht shprehur sen rastin e kundrpadis s paraqitur nga i
padituri q e tejkalon kompetencn n vler t gjykats q po shqyrton padin, ai duhet t vendos ndarjen e shtjeve, duke
mbajtur shtjen t ciln e ka n kompetenc ekskluzive dhe duke ia drguar kundrpadin, gjykats kompetente pr vlern e
atij krkimi.
32. N kto kushte, Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart arrijn n interpretimin unifikues
se: Nse n nj gjykim civil paraqitet nj kundrpadi e natyrs administrative, gjykata q
po shqyrton padin nuk mund t shqyrtoj kt krkim t t paditurit pr shkak t
mungess s kompetencs lndore t gjykats q po shqyrton padin. Nse n nj gjykim
administrativ paraqitet nj kundrpadi e natyrs civile, gjykata q po shqyrton padin nuk
mund t marr n shqyrtim edhe kundrpadin, pr shkak se i mungon kompetenca
lndore e saj. 3
33. Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart vrejn se mbshtetur n rregullimet ligjore, i
njjti standard interpretimi vlen edhe pr gjykatn q do t shqyrtoj krkimet e nj padie, kur
kto krkime kan natyra t ndryshme me njri tjetrin, t tilla q prcaktojn kompetenc
lndore t gjykatave t veanta. Pavarsisht se nj shtje e till nuk sht shtruar pr
unifikim, Kolegjet mojn se duhet marr n shqyrtim prej tyre, pasi sht rrjedhoj logjike e
interpretimit t kryer n kt vendim, lidhur me padin dhe kundrpadin q jan t natyrave
t ndryshme.
34. Neni 23 i Ligjit 49/2012 parashikon se: N nj krkespadi mund t parashtrohen disa
krkime, n rast se gjykata sht kompetente pr t gjitha krkimet. T njjtin rregullim e
parashikon edhe neni 159 i Kodit t Procedurs Civile, kur shprehet se N nj krkespadi
mund t parashtrohen shum krkime, n rast se gjykata sht kompetente pr t gjitha
krkimet. N interpretim t kundrt t ktyre dispozitave, n nj krkespadi nuk mund t
parashtrohen krkime q nuk hyjn n kompetencn lndore t gjykats s cils i drejtohet
krkespadia. Nse kto krkime t natyrave t ndryshme parashtrohen n nj krkespadi, n
kuptim t dispozitave ligjore t msiprme, rregullimit ligjor t ndryshm, parimeve t
ndryshme t gjykimit civil dhe atij administrativ, gjykata ku kto krkime paraqiten nuk
mund t`i gjykoj t gjitha. N kto kushte, pavarsisht faktit nse kto krkime jan nj
bashkim i thjesht apo i ndrvarur i tyre, gjykata ku ato jan paraqitur sht e detyruar q t`i
ndaj dhe t shpall moskompetencn pr ato krkime t cilat ligji i ka prcaktuar n
kompetencn lndore t nj gjykate tjetr.
35. N koherenc me arsyetimin e kryer m lart, Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart
vlersojn se praktika gjyqsore e deritanishme e njsuar me vendimin nr.4, dat 10.12.2013
do t duhet t ndryshohet edhe pr shtjet me krkime t prziera. Krkimet e natyrave t
ndryshme civile dhe administrative, si ato t parashtruara n kundrpadi, e po ashtu edhe ato
t parashtruara me an t padis, tashm nuk mund t gjykohen m s bashku, pasi ligji ka
prcaktuar q duhen gjykuar nga gjykata t ndryshme.
36. Konkretisht, n Vendimin nr.4, dat 10.12.2013 t Kolegjeve t Bashkuara t Gjykats s
Lart, sht njsuar praktika si m posht:
A. Kur n objektin e gjykimit ka disa krkime si t natyrs civile dhe administrative dhe
kto krkime konstatohen nga gjykata se jan nj bashkim i thjesht i tyre, ather
referuar nenit 61 dhe 159 t K.Pr.Civile dhe 13 dhe 2 t ligjit 49/2012, gjykata duhet t
veoj objektet q nuk jan n kompetencn e saj lndore duke tia kaluar ato gjykats
kompetente.
B. Kur n objektin e gjykimit ka disa krkime si t natyrs civile dhe administrative dhe
kto krkime konstatohet nga gjykata se jan nj bashkim i ndrvarur mes tyre, ather
referuar nenit 55 t K.Pr.Civile dhe nenit 24 t ligjit 49/2012 dhe zbatimit t parimit lex
specialis derogat generali, gjykata kompetente sht si m posht:
kur n objektin e gjykimit pala paditse ndr t tjera ka pr objekt kundrshtimin e nj
akti administrativ dhe nga pasojat e aktit prodhohen pasoja civile n do rast kompetente
sht gjykata administrative.
3 Kundr ktij qndrimi t arritur lidhur me shtjen e par t shtruar pr unifikim, jan shprehur kundr Gjyqtart Mirela
Fana, Medi Bici, Artan Broci.
10
kur nj ndr objektet e gjykimit sht nj krkim m natyr civile, por q sht i lidhur
ngusht me aktin administrativ dhe pasojat e ktij akti kan ardhur nga vullneti shtetror,
ather prsri gjykat kompetente sht gjykata administrative.
kur objektet e tjera t padis jo t natyrs s mosmarrveshjes administrative jan t
ndrvarur nga pasojat e aktit administrativ dhe n kt rast kjo t on tek kompetenca e
gjykats administrative.
37. Kolegjet e Bashkuara vlersojn se pavarsisht diferencs s pakt kohore n mes t ktyre
dy vendimeve njsuese, duke pasur pr baz vijimsin e deritanishme t praktiks gjyqsore,
problemet q kan rezultuar me hyrjen n fuqi t Ligjit 49/2012, t cilat jan prmendur edhe
m lart, fakti se praktika n lidhje me gjykimet administrative sht akoma e pakonsoliduar,
ka vend pr t ndryshuar Vendimin nr.4, dat 10.12.2013 t Kolegjeve t Bashkuara t
Gjykats s Lart, lidhur me mnyrn e shqyrtimit nga gjykatat t krkimeve me natyra t
ndryshme brenda nj padie.
38. Kushtetuta e R.Sh, n nenin 141/2 njeh vetm dy forma t vendosjes s precedentve nga
Gjykata e Lart: njsimin e praktiks gjyqsore dhe ndryshimin e ksaj praktike. Vet sistemi
gjyqsor ka si funksion t tijin interpretimin e ligjeve duke i aplikuar ato n lidhje me
rrethanat e nj shtje konkrete. Vendimet njsuese apo ndryshuese t praktikave t
mparshme t Kolegjeve t Bashkuara t Gjykats s Lart jan ligj pr gjykatat n gjykimin
e rasteve t ngjashme. Kto vendime jan reflektim i praktiks gjyqsore t gjykatave t
faktit, ose edhe t vet Gjykats s Lart, e po kshtu edhe reflektim i ndryshimeve ligjore.
Vet praktika e Gjykats s Lart mund t evoluoj, duke reflektuar problematikat e sistemit
gjyqsor, e po kshtu n funksion t siguris juridike, interpretimit dhe aplikimit sa m t
drejt dhe koherent t ligjit, vet kjo gjykat mund t ndryshoj praktikn e saj. Ndryshimi i
praktiks gjyqsore sht standard i njohur n t gjitha vendet e tjera, e po kshtu ndiqet edhe
nga vet Gjykata e Strasburgut. Konkretisht, me hyrjen n fuqi t ligjit 49/2012, fakti q n
gjykime t ndryshme ka padi q prmbajn krkime t natyrave t ndryshme, ka sjell nj
ngr t madh n sistemin gjyqsor, me shum mosmarrveshje kompetencash n mes
gjykatave t natyrave t ndryshme. N kt kuptim Kolegjet vlersojn se ndryshimi i
praktiks gjyqsore sht i nevojshm dhe i diktuar nga praktika gjyqsore.
39. N kto kushte, Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart e ndryshojn interpretimin njsues
t dhn ligjit 49/2012, n pg. 46, pikat A dhe B t Vendimit nr.4, dat 10.12.2013 t
Kolegjeve t Bashkuara t Gjykats s Lart 4, si vijon:
Kur n objektin e gjykimit t nj shtje ka disa krkime si t natyrs civile dhe
administrative, kto krkime pavarsisht faktit nse kan nj lidhje t thjesht n
mes tyre, apo jan edhe t ndrvarura nga njra tjetra, referuar nenit 61 dhe 159 t
K.Pr.Civile dhe 13 dhe 23 t ligjit 49/2012, gjykata duhet t veoj krkimet q nuk
jan n kompetencn e saj lndore, duke ia kaluar ato gjykats kompetente.
II. N lidhje me shtjen e dyt t shtruar pr unifikim
40. shtja e dyt q u shtrua pr unifikim ka t bj me: Si do veprohet n lidhje me
kompetencn lndore t gjykats n lidhje me shqyrtimin e kundrpadis, n gjykimin n
shkall t par, apel dhe Gjykat t Lart, pr shtjet n t cilat kundrpadia sht paraqitur
para dats 04.11.2013.
41. Nj trajtim i till vrehet se krkon vmendje nga ana e Kolegjeve t Bashkuara, nisur nga
disa faktor. Pas dats 04.11.2013, pr shkak t hyrjes n fuqi t ligjit 49/2012, do shtje e
natyrs administrative, pavarsisht gjendjes dhe shkalls s gjykimit, i kaloi gjykatave
4 Pika C e ktij paragrafi ka mbetur e pandryshuar.
11
t krkimit tjetr, duke sjell nj zvarritje t pajustifikuar t gjykimeve, kur tashm ato jan
pranuar t gjykohen s bashku. Palt ndrgjyqse n gjykimin e filluar n kohn q nuk
kishte hyr akoma n fuqi ligji 49/2012, presin prgjigje nga gjykata brenda nj afati t
arsyeshm n lidhje me krkimet e tyre. Qllimi i ligjvnsit me miratimin e ligjit 49/2012
nuk ka qen zvarritja e gjykimeve, por prkundrazi prshpejtimi i tyre, duke pasur parasysh
vet procedurn dhe afatet kohore t shkurtra n lidhje me gjykimet administrative.
47. Vonesat q sjell ndarja e krkimeve t natyrave t ndryshme n nj shtje, cenojn
stabilitetin dhe sigurin e marrdhnieve juridike n mes t subjekteve t s drejts. Nga ana
tjetr, ato kufizojn t drejtn e shtetasve pr nj gjykim brenda nj afati t arsyeshm, si
pjes e t drejts pr nj proces t rregullt ligjor. N kuadr t KEDNJ, sht detyrim i
shteteve garantimi i afatit t arsyeshm kohor t gjykimit t nj shtje, me qllim mbrojtjen
t gjitha palve ndrgjyqse nga vonesat e gjata procedurale dhe dhnien fund t pasiguris s
interesave t shtetasve.
48. N Vendimin Njsues nr.3, dat 06.12.2013 Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart jan
shprehur se: Parimi i gjykats s caktuar me ligj, i t drejts s ankimit, si dhe i siguris
juridike jan ngushtsisht t lidhura me njra tjetrn. Si element i siguris juridike, mbrojtja
e pritshmrive t ligjshme nga rendi juridik ka t bj me t drejtn q kan personat fizik
dhe juridik pr t gzuar pasojat e pritshme t rendit juridik n fuqi n kohn kur ata
ushtrojn t drejtat e tyre t ligjshme. Pr m tepr, kur ktyre personave i vijn pasoja t
pafavorshme nga ndryshimi i legjislacionit, ky i fundit nuk mund t veproj me efekt
prapaveprues. Parimi i prgjithshm sht se masat me efekte t pafavorshme dhe
njkohsisht prapavepruese jan t ndaluara dhe prjashtimet mund t parashikohen vetm
n rastet kur synohen t mbrohen interesa publike m t larta dhe n raste t prcaktuara
qart nga ligjvnsi (shih pg. 27). Njkohsisht, Gjykata Kushtetuese sht shprehur se:
...ligjvnsi duhet t mbaj parasysh se nj situat t rregulluar m par, parimisht mund ta
ndryshoj vetm nse kjo sjell pasoja pozitive pr subjektet prfituese dhe jo kur ndryshimi i
akteve e prkeqson situatn, pra i heq subjekteve fituese nj t drejt t fituar m par......
(Shih vendimin nr.2/2013; vendimin nr.9/2007 t Gjykats Kushtetuese).
49. sht e rndsishme t theksohet se nj interpretim i till kryhet pr shkak t nj situate
kalimtare dhe t prkohshme, pr nj kategori t caktuar shtjesh, duke mbajtur parasysh
parimin e siguris juridike, prfundimin e gjykimit brenda nj afati t arsyeshm kohor n
kuptim t nenit 6 t KEDNJ si dhe parimin e pritshmrive t ligjshme t shtetasve. N kto
kushte, Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart mojn se n lidhje me shtjet e
prmendura m sipr gjykimi duhet t vazhdoj n t njjtn gjykat, pa u lidhur me
ndryshimet e mvonshme t kompetencs lndore t gjykats n lidhje me disa prej
krkimeve n padi apo kundrpadi.
50. N vijim t ksaj analize, Kolegjet e Bashkuara arrijn n konkluzionin njsues se:
i.
shtjet n t cilat gjat gjykimit sht paraqitur nj kundrpadi, e cila ka
natyr t ndryshme nga ajo e padis (respektivisht administrative ose civile), n
rast se kundrpadia sht paraqitur n gjykat para dats 04.11.2013, do t
vazhdojn t gjykohen n gjykatn kompetente pr shqyrtimin e padis, si n
gjykimin n shkall t par, gjykat t apelit, apo Gjykat t Lart.
ii.
shtjet t cilat n objektin e tyre kan disa krkime si t natyrs civile dhe
administrative, krkime t cilat jan paraqitur prpara dats 04.11.2013, do t
vazhdojn t gjykohen nga gjykata ku ato jan paraqitur.5
51. N kt aspekt, problem i cili duhet trajtuar dhe q krkon vmendje sht edhe ligji mbi
bazn e t cilit gjykatat do t vazhdojn shqyrtimin e ktyre shtjeve dhe do ti zgjidhin ato.
5 N lidhje me kt shtje kan shprehur mendimin e tyre kundr Gjyqtart Ardian Dvorani, Ardian Nuni, Aleksandr
Muskaj, Arjana Fullani, Evelina Qirjako, Artan Zeneli.
13
52. Neni 72 i Ligjit 49/2012 ka parashikuar se: 1. N datn e fillimit t funksionimit t gjykatave
administrative hyjn n fuqi ndryshimet e mposhtme: a) n ligjin nr.8116, dat 29.3.1996
"Kodi i Procedurs Civile i Republiks s Shqipris", i ndryshuar; iiii) nenet nga 324 deri
n 333 shfuqizohen. N referim t ksaj dispozite tranzitore t Ligjit 49/2012, vrehet se
jan shfuqizuar dispozitat ligjore n t cilat mbshtetej vendimmarrja e gjykats n lidhje me
gjykimin e shtjeve administrative. Prandaj nga ana e gjykatave civile do vazhdoj gjykimi i
shtjes n trsi duke zbatuar rregullat e procesit gjyqsor civil. Megjithat, duke pasur
parasysh se gjykatat civile, pr shkak t situats kalimtare, do t shqyrtojn edhe disa krkime
q mund t jen krkime t padis ose kundrpadis, t cilat jan t natyrs administrative,
pr dhnien zgjidhje t ktyre krkimeve ato do zbatojn pr aq sa munden, pa i rn ndesh
procedurs se gjykimit civil dhe pa vshtirsuar gjykimin e shtjes, rregullat e gjykimit
administrativ. N kt kuptim, pa cenuar rregullat e gjykimit civil, n lidhje me mnyrn e
zgjidhjes s ktyre krkimeve me natyr administrative, gjykatat civile do t mbajn parasysh
parashikimet e N.40 t ligjit 49/2012. Po kshtu e kundrta, edhe gjykatat administrative q
pr shkak t ksaj situate kalimtare do t gjykojn krkime t natyrs civile, do t mbajn
parasysh rregullat e K.Pr.Civile. Ktu bhet fjal pr ato shtje q u kan kaluar gjykatave
administrative nga Vendimi nr.3, dat 06.12.2013 i Kolegjeve t Bashkuara t Gjykats s
Lart dhe q krahas padive me natyr administrative, kan edhe kundrpadi apo krkime me
natyr civile. Pr shkak t dallimeve q kan gjykimi administrativ me gjykimin civil, duke
filluar q tek barra e provs, mnyra e gjykimit t shtjes, vendimi q merret, etj, gjykatat,
deri n ezaurimin e ksaj situate kalimtare, do t vazhdojn t gjykojn sipas ligjit q
rregullon kompetencn e tyre lndore, pra gjykatat civile sipas K.Pr.Civile dhe gjykatat
administrative sipas Ligjit 49/2012.
III. N lidhje me zgjidhjen e shtjes
53. Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart vrejn se krkimi i padis s ngritur nga ana e
paditses Marjana Prnuca ka t bj me t drejtn e pronarit pr krkimin e sendit nga
posedues t paligjshm, e drejt kjo me natyr private. Ndrkoh, kundrpadia ka t bj me
pretendimin e t paditurit Gjok Shota, se titulli i pronsis s paditses, e konkretisht akti i
marrjes s toks n pronsi sht i pavlefshm, duke krkuar edhe kthimin e palve n
gjendjen e mparshme.
54. N Vendimin nr.2, dat 10.03.2014 Kolegjet e Bashkuara jan shprehur se:
...mosmarrveshjet q burojn nga aktet e marrjes s toks n pronsi, q kan t bjn me
kundrshtimin e tyre, jan t natyrs administrative, pavarsisht natyrs civile t pasojave q
akti i dhnies s toks n pronsi apo prdorim ka sjell pr palt e interesuara (pg. 24). Nga
shqyrtimi i dosjes gjyqsore, rezulton se i padituri Gjok Shota e ka ngritur kundrpadin n
muajin Shtator 2013. I padituri e ka paraqitur kundrpadin n gjykatn ku po gjykohej padia,
brenda t njjtit proces gjyqsor, n Gjykatn e Rrethit Gjyqsor Kruj.
55. Gjykata e Rrethit Gjyqsor Kruj me vendimin nr.36, dat 05.02.2014, ka vendosur t shpall
moskompetencn e saj n lidhje me kt shtje dhe drgimin e akteve Gjykats
Administrative t Shkalls s Par Tiran, si gjykata kompetente n zgjidhjen e shtjes. N
kt vendim, gjykata ka arsyetuar se gjykimi i kundrpadis ka natyr administrative dhe ky
objekt sht primar n raport me objektin e padis, prandaj kompetenca lndore i takon
gjykats administrative.
56. Gjykata Administrative e Shkalls s Par Tiran, me vendimin e seancs prgatitore t
dats 26.02.2014, ka vendosur t ngrej shtjen e mosmarrveshjes pr kompetenc para
Gjykats s Lart, duke arsyetuar se mosmarrveshja n mes t palve sht e natyrs civile,
pasi krkimi i padis lidhet me t drejta t pronsis dhe pikrisht me padin e rivendikimit t
parashikuar nga neni 296 t Kodit Civil. Sipas ksaj gjykate, n referim t interpretimit
14
15
MENDIM PAKICE
Ne gjyqtart Artan Broci dhe Medi Bici, nuk jemi dakord n lidhje me pikn e par t
unifikimit n vendimin nr.3, dat 28.04.2014 t Kolegjeve t Bashkuara t Gjykats s Lart,
pr arsyet si m posht vijojn:
shtja u trhoq pr shqyrtim n Kolegjet e Bashkuara pr t orientuar e udhhequr
praktikn gjyqsore pr zbatimin e njllojt dhe t prpikt t normave t s drejts
procedurale, lidhur me konfliktet e kompetencs lndore, n lidhje me pyetjet:
Nse n nj gjykim civil paraqitet nj kundrpadi e natyrs administrative ose e
kundrta (n nj gjykim administrativ paraqitet nj padi e natyrs civile), si do t veproj
gjykata n lidhje me kompetencn lndore pr shqyrtimin e ktyre krkimeve?
Si do veprohet n lidhje me kompetencn lndore n gjykimin n shkall t par, apel
dhe Gjykat t Lart, pr shtjet n t cilat kundrpadia sht paraqitur dhe pranuar pr
tu marr n shqyrtim para dats 04.11.2013? Po n rastet kur kundrpadia sht
paraqitur para dats 04.11.2013, por gjykata ka pranuar t marr (ose e merr) n shqyrtim
kundrpadin pas ksaj date?
I.
6 Shfuqizuar fjalia e fundit e paragrafit t dyt me vendimin nr.46/1999 t Gjykats Kushtetuese; ndryshuar titulli,
shfuqizuar paragrafi me ligjin nr.8812, dat 17.05.2001, neni 90.
16
N rastin konkret nuk ndodhemi prpara nj rekursi dhe aq m pak prpara praktikave
t ndryshme t Kolegjeve t Gjykats s Lart, pasi vet Kolegji Administrativ i Gjykats s
Lart iu sht referuar rasteve t paraqitura pr shqyrtim dhe qllimi ka qen shmangia n
t ardhmen e qndrimeve t ndryshme.
Ky arsyetim nuk gjen mbshtetje ligjore, pasi ne vlersojm se para se t ndrmerret nj
iniciativ ligjore nga autoritetet kompetente pr t thirrur Kolegjet e Bashkuara pr njsimin
ose ndryshimin e praktiks gjyqsore duhet t ekzistoj nj praktik gjyqsore (dhe jo raste),
qoft e gabuar apo qoft kontradiktore, n mnyr q Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s
Lart ta unifikojn, njsojn apo ndryshojn at. Ky parashikim kushtetues mbron Gjykatn e
Lart ndaj prirjes pr ndrhyrje kundrejt s drejts ekskluzive t pushtetit ligjvns pr t
br ligj dhe t drejts ekskluzive t pushtetit gjyqsor pr t interpretuar ligjin edhe kur ky
sht kontradiktor, i paqart apo mungon, (shiko nenin 1, paragrafi i dyt i Kodit t
Procedurs Civile).
Ne vlersojm se kjo shtje nuk duhej drguar pr gjykim n Kolegjet e Bashkuara t
Gjykats s Lart referuar edhe ligjit 49/2012 Pr Organizimin dhe Funksionimin e
Gjykatave Administrative dhe Gjykimin e Mosmarrveshjeve Administrative, ku n nenin 13
t tij sht parashikuar rregullimi specifik i mosmarrveshjeve t kompetencave (midis
gjykatave), lndore, funksionale dhe toksore.
N pikn e par t nenit 13 parashikohet se: Moskompetenca lndore dhe funksionale
ngrihet edhe kryesisht n do gjendje dhe shkall t shqyrtimit.
M tej n pikn 6 parashikohet se: Mosmarrveshjet zgjidhen nga Kolegji Administrativ
i Gjykats s Lart, i cili vendos n dhom kshillimi me tre gjyqtar brenda 10 ditve nga
data e marrjes s akteve. Vendimi u njoftohet menjher gjykatave n mosmarrveshje dhe
palve.
Nga prmbajtja e paragrafit t siprcituar, rezulton i shprehur qart vullneti i ligjvnsit
pr zgjidhjen e mosmarrveshjeve n lidhje me kompetencn, qoft kur paraqitet nga gjykatat
dhe qoft kur kemi ankim t palve. Vendimmarrja e Kolegjit Administrativ t Gjykats s
Lart pr trheqjen e shtjes n Kolegjet e Bashkuara nuk gjen mbshtetje ligjore dhe si e
till ajo sht e pabazuar n ligj.
Pr sa m sipr, shtjes s drguar n Kolegjet e Bashkuara duhet ti jepej prgjigje nga
ana e Kolegjit Administrativ t Gjykats s Lart, n dhom kshillimi, me tre gjyqtar
brenda 10 ditve, dhe jo n seanc publike.
II. N lidhje me pikn e par t njsimit t praktiks nga ana e Kolegjeve t Bashkuara
t Gjykats s Lart n vendimin unifikues.
Nse i referohemi dispozitave t ligjit 49/2012, vm re se ai nuk sht thjesht nj ligj
organik q rregullon vetm shtjet e organizimit dhe funksionimit t gjykatave
administrative dhe statusin e gjyqtarve. Ky ligj parashikon gjithashtu edhe parime t
prgjithshme t gjykimit administrativ dhe norma procedurale q lidhen me juridiksionin,
kompetencn e gjykatave administrative, prbrjen e gjykatave sipas shkallve t gjykimit
dhe natyrs s shtjeve, si dhe fazat procedurale t gjykimit deri n ekzekutimin e vendimit.
Pra, n trsi, ky ligj sht me natyr procedurale.
Duke studiuar n mnyr harmonike dhe t integruar Kodin e Procedurave Civile dhe
Ligjin nr.49/2012, ku n nenin 1, pika 2 t ligjit nr.49/2012 Pr organizimin dhe
funksionimin e gjykatave administrative dhe gjykimin e mosmarrveshjeve administrative,
sht parashikuar se Dispozitat e ktij ligji plotsohen me parashikimet e K.Pr.Civile, me
prjashtim t rasteve dhe pr aq sa ky ligj nuk parashikon ndryshe, n kushtet kur ligji
nr.49/2012 nuk ka parashikuar rregulla n lidhje me kundrpadin (kujtojm ktu se ka
rregulluar bashkimin e krkimeve dhe bashkimin e padive, respektivisht nenet 23 dhe 24), pra
17
8 Neni 72/a i Ligjit 49/2012 botuar n Fletoren Zyrtare nr.53, dt. 16.05.2012, faqe 2701, i hyr n fuqi me dat 04.11.2012.
N nenin 72/a, nn titullin Shfuqizime dhe ndryshime, ky ligj disponon se 1. N datn e fillimit t funksionimit t
gjykatave administrative hyjn n fuqi ndryshimet e mposhtme: a) n ligjin nr.8116, dat 29.3.1996 Kodi i Procedurs
Civile i Republiks s Shqipris, i ndryshuar: i) n nenin 35, shkronja b shfuqizohet; ii) n nenin 320, shkronja a
shfuqizohet; iii) nenet nga 324 deri n 333 shfuqizohen;.
18
ndryshon ligji material, do t vazhdoj t zbatohet ligji i mparshm. Prjashtim bjn rastet
kur vet ligji i ri ka parashikuar fuqin prapavepruese t tij.
Nga ana tjetr, zbatimi i ligjit procedural lidhet me momentin kur zhvillohet gjykimi pr
shqyrtimin e mosmarrveshjes para gjykats. N ndryshim nga ligji material, ligji procedural
do t zbatohet kur gjykata vihet n lvizje pr shqyrtimin e nj mosmarrveshjeje. Nse gjat
shqyrtimit gjyqsor t nj shtjeje, ligji procedural ndryshon, ather n gjykim do t
zbatohet ligji i ri, me prjashtim t rastit kur vet ky ligj n dispozitat kalimtare ka
parashikuar q pr njfar kohe, ose rrethana t caktuara, t vazhdoj zbatimi i ligjit t
vjetr procedural....
T njjtin qndrim ka mbajtur edhe Gjykata Kushtetuese, e cila ka theksuar vazhdimisht
pr kushtetutshmrin e nj procesi duke theksuar se, n t drejtn procedurale ndryshe nga
ajo materiale, ligji i ri ka fuqi edhe pr shtjet q jan n gjykim, me prjashtim t rastit kur
vet ai shprehet ndryshe duke parashikuar dispozita procedurale kalimtare (vendimi
nr.11/2009 t Gjykats Kushtetuese). Ky prjashtim nga rregulli, sht n vullnetin e
legjislatorit, i cili shprehet n parashikimin e dispozitave kalimtare pr zbatimin e ligjit t
vjetr procedural.
E njjta logjik dhe praktik juridike e ligjvnsit, n respektim t nenit 42 dhe 135 t
Kushtetuts, sht ndjekur me krijimin n Republikn e Shqipris t gjykatave t shkalls s
par dhe t apelit pr krimet e rnda. Kshtu, neni 11/2 i Ligjit nr.9110, dat 24.07.2003
dispononte se shtjet penale, q do t jen n gjykim n gjykatat e shkalls s par e t
apelit deri n ditn e fillimit t funksionimit t gjykatave pr krime t rnda, do t
prfundohen nga kto gjykata. Ndrkoh nn t njjtn logjik kushtetuese neni 13/3 (i
ndryshuar) i Kodit t Procedurs Penale dispononte se gjykatat e apelit pr krimet e rnda
shqyrtojn n shkall t dyt, me trup gjykues t prbr nga pes gjyqtar, shtjet e
gjykuara nga gjykata e krimeve t rnda. Ligjvnsi, nprmjet ktyre dy dispozitave, ashtu
sikur me dispozitat tranzitore t Kodit t Procedurs Civile t vitit 2013, sht kujdesur q t
krijoj vijueshmri t procesit.
Sjellim n vmendje Vendimin Unifikues Penal nr.1, dt. 16.04.2004, i cili ka unifikuar
praktikn se Gjykata e Apelit e Krimeve t Rnda nuk mund t shqyrtoj n shkall t dyt
shtje q jan shqyrtuar n shkall t par nga gjykatat e rretheve gjyqsore para dats
01.01.2004, t cilat, sipas nenit 75/a t K.Pr.Penale, jan n kompetenc t gjykatave t
krimeve t rnda. Po ashtu, m par ksaj sentence unifikuese, n t njjtin vendim
megjithse jo me statusin e unifikimit, Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart pranuan se
nuk mundet kurrsesi shtjet q jan pr gjykim n gjykatat e rretheve gjyqsore, pas
prezantimit t kompetencs lndore t re t gjykats s krimeve t rnda, ti kalojn ksaj t
fundit.
Pr sa m sipr, ne gjyqtart e mendimit t pakics vlersojm se n rastin kur Kolegjet e
Bashkuara i japin prgjigje pyetjes ligjore t ngritur para tyre se - kur n nj gjykim civil
paraqitet nj kundrpadi e natyrs administrative ose e kundrta (n nj gjykim
administrativ paraqitet nj padi e natyrs civile), gjykata q ka kompetencn lndore pr
shqyrtimin e ktyre krkimeve sht Gjykata Administrative - ky qndrim unifikues sht
qart nj kaprcim i veprimtaris s Kolegjeve t Bashkuara t Gjykats s Lart mbi
domenin ekskluziv t pushtetit ligjvns, duke e shfuqizuar n fakt dispozitn e nenit 55 t
Kodit t Procedurs Civile, dhe duke br ligj, gj e cila sht qartazi ndrhyrje n
pushtetin legjislativ dhe shkelje e parimit t ndarjes s pushteteve n Republikn e
Shqipris. N kt mnyr ndryshohet aksioma e njohur dhe pranuar se kundrpadia
ndjek fatin e padis.
Vlersojm se, edhe me kt ometim t pretenduar ligjor, srish gjykatat n
vendimmarrjet e tyre do t duhet t bazoheshin n ligjin material dhe ligjin procedural dhe,
kur nuk ka ligj, ato do t duheshin t mundoheshin t krijonin vet nj norm t till nga
20
materiali dhe kuadri normativ n fuqi, jurisprudenca, doktrina e mbi t gjitha Kushtetuta
(shiko nenin 1 paragrafi i dyt i Kodit t Procedurs Civile). N vijim t ksaj ideje Gjykata
Kushtetuese n Vendimin nr.28, dt. 16.12.2008 nn t njjtn logjik ka interpretuar se N
baz t ktij parimi gjykata duhet t krkoj gjithmon brenda rendit juridik t shtetit
shqiptar normn q rregullon nj rast konkret. Ajo duhet t mbshtetet n nj autoritet q ka
forcn e ligjit dhe q zgjidh mosmarrveshjen konkrete. N rast se nj norm e till nuk
ekziston ajo duhet t krkoj edhe norma t tjera q rregullojn rastet analoge. Gjykata, pr
zgjidhjen e nj mosmarrveshjeje ka detyrn funksionale pr t kryer interpretime t
ndryshme n lidhje me kuptimin e normave, me krkimin e normave q rregullojn rastet
analoge apo me identifikimin e parimeve t prgjithshme dhe t jurisprudencs kushtetuese.
Duke ju kthyer shtjes konkrete kundrpadia sht e parashikuar shprehimisht n nenin
160 t K.Pr.Civile, n t cilin parashikon se: I padituri ka t drejt t paraqes kundrpadi
kur krkimi i kundrpadis ka lidhje me at t padis ose kur midis tyre mund t bhet
kompensimi.
Kundrpadia mund t paraqitet derisa nuk ka prfunduar hetimi gjyqsor dhe i
nnshtrohet t gjitha rregullave t caktuara pr ngritjen e padis.
Kur t metat e kundrpadis nuk plotsohen n afatin e caktuar nga gjykata, kundrpadia
kthehet.
Nga interpretimi i dispozits s msiprme, rezulton se legjislatori i njeh t paditurit t
drejtn pr t paraqitur kundrpadi, n nj gjykim t nisur. I padituri n gjykim, i thirrur
rregullisht nga pala paditse mund t mbaj kundrejt krkimeve t padis sjellje t ndryshme,
q mund t ken synim lejimin ose ndalimin e pranimit t padis, dhe q prbjn mbrojtjen e
t paditurit n gjykim.
N rast se sjellja e t paditurit sht e till q i kundrejtohet paditsit pr t ndaluar
pranimin e padis s tij, n vetvete kjo sjellje do t nnkuptoj dy kategori: kundrshtime q e
mbajn konfliktin gjyqsor brenda kufijve t krkespadis, t cilat i quajm prapsime - dhe
kundrshtime q zgjerojn kufijt e (objektit) padis me krkime t tjera t t paditurit
kundrejt paditsit, t cilat i quajm kundrpadi.
N kt kuptim, kundrpadia sht padia e t paditurit, nj akt/mjet procedural drejtuar
kundrejt paditsit, n mbshtetje s t drejtave dhe interesave t personit/personave t paditur,
me nj funksion t dyfisht; i cili konsiston n mbrojtjen e tij ndaj krkimeve t paditsit dhe
n t njjtn koh prmbushin t drejtn subjektive apo interesin e ligjshm (q parashtrohet
n objektin e kundrpadis), q ka i padituri ndaj paditsit dhe q ushtrohet n nj gjykim t
filluar nga paditsi. Kundrpadia sht parashikuar si nj e drejt/interes procedural i t
paditurit dhe duhet vullneti i tij pr ta br pjes kundrpadin n nj gjykim t nisur.
Vlersohet gjithashtu se prve vullnetit t t paditurit pr t paraqitur ose jo kundrpadi,
nga interpretimi logjik dhe sistematik i neneve 55 dhe 160 t K.Pr.Civile, rezultojn edhe disa
kushte-premisa pr t pranuar nj kundrpadi n nj proces apo gjykim t nisur midis palve;
Kushti i par i pranimit t nj kundrpadie sht plotsimi i t gjitha kushtet q ka
vendosur legjislatori pr paraqitjen e padis, si n form ashtu edhe n prmbajtje. Pra
kundrpadia duhet t jet e materializuar n nj dokument, n form t shkruar, n gjuhn
shqipe, ku t jen materializuar gjithashtu krkesat e neneve 154 dhe 154/a t K.Pr.Civile.
Kushti i dyt rezulton nga paragrafi i par i nenit 160 t K.Pr.Civile, i cili nnkupton se
kundrpadi mund t paraqitet nga ana e t paditur n ato raste kur:
i)
Krkimi i Kundrpadis ka lidhje me at t padis (koneksiteti), pra kur
ndrmjet krkimeve t padis dhe t kundrpadis nuk ka ndryshime n bazn
juridike dhe n shkakun ligjor, dhe q pretendimet e padis dhe t
kundrpadis duhet t ket lidhje apo koneksitet me njeri tjetrin.
ii)
Kur objekti i kundrpadis mund t bj kompensim me objektin e padis;
iii)
Kur jemi para nj kundrpadie paragjykimore (prejudiciale), e cila paraqitet
21
titullar i nj procesi gjyqsor dhe prball tij sht caktuar nj gjyqtar (gjykat), q n
kohn dhe momentin e caktimit ka marr juridiksion dhe kompetenc, ka garancin e akteve
se nuk do t ket mundsi q ky gjyqtar t spostohet, ndryshohet (translatio iudicii), apo t
shndrrohet m von ex ante factum n gjykat/gjyqtar pa juridiksion apo jokompetent.
Parimi i siguris juridike: Gjykata Kushtetuese n vendimin 43/2011, ka vlersuar se
siguria juridike, mbrojtja e t drejtave t fituara, si dhe e pritshmrive t ligjshme, si
standarde kushtetuese t trajtuara vazhdimisht nga jurisprudenca kushtetuese,...Rregullimet
ligjore q kan t bjn me t drejtat e shtetasve duhet t ken qndrueshmri t mjaftueshme
q siguron vijimsin e tyre. Si rregull, nuk mund t mohohen interesa dhe pritshmri t
ligjshme t qytetarve nga ndryshimet n legjislacion dhe shteti duhet t synoj t ndryshoj
nj situat t rregulluar m par vetm nse ndryshimi sjell pasoja pozitive, ...(shih vendimet
e Gjykats Kushtetuese nr.34, dat 20.12.2005; nr.9, dat 26.02.2007; nr.4, dat 12.02.2010,
nr.24, dat 12.11.2008; nr.31, dat 18.06.2010).
Standardi i afatit t arsyeshm. Gj.E.D.Nj. ashtu si edhe Gjykata Kushtetuese n
jurisprudencn e tyre t konsoliduar kan prcaktuar se do shtet antar, d.m.th. Pal e Lart
Kontraktuese, duhet ta prcaktoj dhe parashikoj n mnyr t till organizimin dhe
funksionimin e pushtetit gjyqsor q t mundsoj prmbushjen e ktij detyrimi kushtetues.
Me paraqitjen e kundrpadis, me natyr administrative, do proces gjyqsor detyrohet t
konstituohet edhe njher rishtazi n gjykatat administrative, duke u br nul nj proces i
mparshm. Apriori kjo praktik gjyqsore sjell cenimin e procesit t rregullt ligjor tek t
gjitha proceset gjyqsore q detyrohen t nisin nga e para, pikrisht n elementin e afatit t
arsyeshm.
Ekonomia gjyqsore - Gjykata n vendimmarrjen e saj duhet t mbaj parasysh parimin
kushtetues dhe procedural t ekonomis gjyqsore procesuale, derivat i drejtprdrejt i
procesit t rregullt ligjor, konkretisht i s drejts pr gjykim brenda nj afati t arsyeshm.
Megjithse Kushtetuta dhe ligji nuk e artikulojn n mnyr eksplicite, institutet
procedurale dhe vet ligji procedural sht hartuar duke pasur parasysh parimin e krkess
dhe nevojs pr ekonomi gjyqsore, pasi n ligjin procedural civil jan sqaruar institutet si
bashkndrgjyqsit aktive dhe pasive procedurale, kalimi dhe zvendsimi procedural,
personat e tret, ndrhyrja kryesore, litispendenca, bashkimi i padive, bashkimi i krkimeve
apo bashkimi i shtjeve, etj., duke nnkuptuar edhe kundrpadin. N arritjen e ktij
konkluzioni gjykata duhet t mbaj parasysh jo kuptimin e ngusht (stricto sensu) t ktij
parimi, d.m.th. jo vetm kohn fizike apo kohzgjatjen e procedimit, por kuptimin e gjer
(lato sensu) t ktij parimi, dhe benefitin pr t cilin sht parashikuar n legjislacionin
procedural civil.
Referuar sa m sipr, ne gjyqtart e pakics jemi kundr unifikimit t praktiks nga ana e
Kolegjeve t Bashkuara, t arritur n pikn e par dhe q ka t bj me ndarjen e shtjeve.
Vet qndrimi i shumics n pikn e par t ktij unifikimi vjen n kundrshtim me pikn
e dyt, ku n fakt q nj pjes e shumics s piks s par u bashkua me gjyqtart e pakics
pr mosndarjen shtjes n gjykim, duke ndryshuar apo korrigjuar vet vendimin Unifikues
t Gjykats s Lart nr.3, dat 06.12.2013, por vetm sa i takon shtjeve me kundrpadin,
duke lejuar vazhdimin e prfundimin e gjykimeve n ato gjykata ku kishin filluar gjykimet.
Artan Broci
Medi Bici
24
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
MENDIM PAKICE
Un, gjyqtarja Mirela Fana, jam gjyqtare n pakic n lidhje me shtjen e par t
unifikimit t praktiks gjyqsore n vendimin nr.3, dat 28.04.2014 t Kolegjeve t
Bashkuara t Gjykats s Lart, ku shumica ka vendosur se: nse n nj gjykim civil
paraqitet nj kundrpadi e natyrs administrative, gjykata q po shqyrton padin
nuk mund t shqyrtoj kt krkim t t paditurit pr shkak t mungess s
kompetencs lndore t gjykats q po shqyrton padin. Nse n nj gjykim
administrativ, paraqitet nj kundrpadi e natyrs civile, gjykata q po shqyrton
padin nuk mund t marr n shqyrtim edhe kundrpadin pr shkak se i mungon
kompetenca lndore e saj.
Si gjyqtare n pakic jam e mendimit se, prfundimi i arritur n sentencn e par
unifikuese n vendimin nr.3, dat 28.04.2014 t Kolegjeve t Bashkuara t Gjykats
s Lart, nuk ka ezauruar qllimin dhe problematikn e shtjeve t vna n bisedim
n kt gjykim pr efekt unifikimi, pr sa i prket kuptimit juridik, sistematik dhe t
harmonizuar t termave dhe shtjeve q kan t bjn me mjetet procedurale n
procesin gjyqsor si padiadhe kundrpadia.
Qndrimi i shumics q ka arritur n sentencn njsuese se nse n nj gjykim
paraqitet nj kundrpadi e cila ka natyr t ndryshme nga ajo e padis (respektivisht
administrative ose civile) ato duhen veuar, sht i gabuar.
Kam mendimin se qndrimi i shumics s Kolegjeve t Bashkuara t Gjykats s
Lart bie ndesh me nenin 55 t Kodit t Procedurs Civile, i cili parashikon qartazi n
pjesn relevante t tij se: Gjykata q gjykon padin kryesore sht kompetente pr t
shqyrtuar edhe ... kundrpadin..., si dhe nenin 160 t K.Pr.Civile, i cili jep
prkufizimin e mjetit procedural t kundrpadis, duke prcaktuar se: I padituri ka
t drejt t paraqes kundrpadi kur krkimi i kundrpadis ka lidhje me at t padis
ose kur midis tyre mund t bhet kompensimi...
N interpretim t dispozitave procedurale t siprcituara, legjislatori jep nj
prkufizim t vetm t kundrpadis, i cili vlen si pr nj kundrpadi q pr nga
pikpamja lndore sht e natyrs civile, ashtu edhe pr nj kundrpadi
administrative.
N terminologjin e neneve 55 dhe 160 t K.Pr.Civile, t para n harmoni mes tyre,
sht evidente se qllimi i legjislatorit nuk ka qen kufizimi i prdorimit t
kundrpadis si mjet procedural vetm pr krkime q i prkasin s njjts natyr
mosmarrveshjeje nga pikpamja lndore, pra ngritja vetm e nj kundrpadie civile
n rastet e padis civile, apo ngritja vetm e nj kundrpadie administrative n rastet e
padis administrative. Nse ky do t kishte qen qllimi i legjislatorit, ather ai do t
ishte shprehimisht i pasqyruar n dispozitat e msiprme, qoft n momentin e hyrjes
n fuqi t Kodit t Procedurs Civile, qoft prgjat ndryshimeve q ai ka psuar me
kalimin e kohs, qoft edhe n ndryshimet m t fundit ku nj pjes e dispozitave t
ktij Kodi u shfuqizuan me qllim pikrisht funksionimin e gjykatave administrative.
Kundrpadia prbn mjetin dhe t drejtn subjektive procedurale q ligjvnsi i ka
njohur t paditurit pr t mbrojtur t drejtat dhe pretendimet e tij, t cilat i
kundrdrejtohen paditsit, jo m tashm thjesht n formn e prapsimeve, por n
formn e nj pretendimi t ri, t lidhur pr nga objekti i krkimit me objektin e padis,
apo kur ndrmjet padis dhe kundrpadis mund t kryhet kompensimi. E thn
ndryshe, kundrpadia prbn padin e t paditurit kundr paditsit brenda t njjtit
gjykim, me an t cilit i padituri krkon arritjen e nj prfitimi t ndryshm nga
thjesht rrzimi i padis.
Kushtet kumulative t ekzistencs s kundrpadis jan krejtsisht t qarta, t
prcaktuara nga neni 160 i K.Pr.Civile; s pari kundrpadia t ngrihet nga i padituri
25
27