o

1*el
(
I

I
I
i

I
l'r . I
iiY,
))
llrilililuururuu|ililtililil
LOKANTAMIZDA PRENS VE PRENSESLER
DAIMATAZE VE BOL MASAL SOSU ILE SUNULUR

Lili Zografu
Qev.Kriton Dingmen

Lili Zc>grafu 1922'de Girit'te dofdu. Ilk ve orta

dfirenimini orada tamamlaArktan sonra
Ingiltere'de loloJi okudu. yunanistan'a ddnUnce
fi
*1ilu'V? yerleqti ve uzun yrllar gazetecilik yaptr.
Ilk kitabr "Sevda'yr (6yk0ier) tg+g,aa, o z6man
igin yi:ldu bir mebla[ olan 2.OOO Drahmi
ddeyerek kendisi yayrnlattr. Temmuz l990,da
qrkan en son kitabr "Dirn Oldu Sevgilim', (<iykU)
bir ay iginde onbeq basla yaptr. Es6rleri, Nikos
Kazancakis (deneme-19S9), Maria poliduri
lbtyogra{i-t961), I-a,netliler (dyk0ler-1962),
It{ikagl- (roman-1965), Elitis (deneme, l9Zti,
fylAak koymaya gelen ne oldu (oyun-I572),
E[itimin yrkrmr (deneme-1972), iZ Kasrm-
tsUyOk Katliamm Gecesi (anr- 1974), Karyotakis
- Poliduri - Septisizmin baqlangrcr (d-eneme,
g (dykuler- I e78), Kaybotan
192.2)'. M9 sl9[i FahiE
:

Kadm (ciykuler- l98l), Sivaritissa (roman.tgeZ)

U,.o-r
" "-,,.. Fqrnrvauaie
-

J- J,.'.
l
 'l
il

LOI(ANTAIVIIZDA
PRENS \TE PRENSESLER
naiue
TAZE VE BOL
IT{ASAL SOSU iLE
SUNULUR

LILI ZOGRAFU

Yunanca ashndan Qeviren

Ltlkirnlamlzcla|)rcnsvcPrcnscslcrDainraTaz.cr'eBolN4asalSostl
tarafindan
Kriton Dingmen
iic Sunulur, Yunanca ashndan Kriton l)incmcn
4ilimize q""iltmi; fi,,i,"iD;gl Unitcsln.l" (,ilirk Aklr,har.'rrlizgisini,
"i,,',
Halil Scvcrnrtrntaj,nt,"'apnltitrr' Klriplrlr Entre Scnim 'lir'' cnlcrnig' Paro gra-
f"iktc- | bral rim Qclmccioilu haztrlatnt; t tr'
Kun:tk vc
'"'5.4", lc baskr At'han Matbaasrnda Ertlcnt Usta tarallnd:n yapllml!'
tjJ,.i:ilrlcmisrir. Sizlcrc ulagrrn bu kitabLn pakctlcmcsini isc
Fahrican Dcmirkrnh yapmaktadrr'
f'A 1. Basrm, EYltil 1990'

]b:rt MlTosyAYrNCrLrK
'i \'Li. oba Sok. 9/1 Cihangir/ISTANBUL
L"' '';' 8 14987 37 -38 Fax:14902 18
L '" Ll ISBN : 975-7468-00-2
q.
{ q ,) Mitos, Boyut Ltd $ti.'nin kurulugudur'
{:,f
Ll 46993
 Btr girig gibi

MASAI;I-ARIN G.TJCIJ

Kadrnlar, sozlerim sizleredir!.. Dinlevin!

Stzlere bir piens Derrnenli gtemezsiniz, herhalde. Sizler icin

gapabilecegtm bir geg uarsa, o da, prensi" ijldilrmekttn pclmul<
prensesi de berqber, ta.biL.. En tqfak b{r saggnlic, gunr ue ger-
geklkten nasibini alamamrg o agaptlil< kOte kirtioiaz ettmd6n.
Bilmem, dikkat ettiniz mt? eeuremizde agakta dura.bilen bir
geg kalnwdu Sauag ser.rdahsr dtngamu, en"uJak btr oziru 6ne
s-uryne geregini" dugmadan ue gokettipt ga$ama aldvrnad"ctn
6nine gelen her g-eA-i. gakp kauurmakta. Xati\lerden mi, goksa
tnsan, haguan ue bitkilertn amaftsvca gok edilmelerinden ht sOz
etmemizl" istersiniz? Grueltm garattklar kogbolugor, g\kterden
kul la1 gokolugor, mqr azlanntls ag aglar tcoru7l<tarria.an" agrt kah-
g or, denizler kurug up dqurg antklaint g ttirig orlar.

Motor seslerinden bagka btr gegL duydttgunuz uar mt? Malci-

ne ulultulan,..fabrka iniltileri ue balkoilarlmut g\zetligen heti-
kopterlerden bol ne uar k{! Doga,ntn Uagammr rci.ttetm$ barbar
bir bolluk! Ku' sesleri susnluS, Sog\i rengi degismig; gilnel de
inscnlEr ue duggusalhgt ue hatta dldirmeiin korkungtugunu do-
nulclag ttr v c a s m a p arlaklg vtt g ltirmgtir.
9"<tn bagkklarna bir goz attetmzfi.a, habercilikte okugucu-
'nun krgkrrttlmastndaki amacl g\receksiniz: "Ho<iigan'Ia, iomo-
seksiiqllerl 6dunigor' ; ue, alt baslk olarak ,'gerekg6 onlara kargt
duA dulcla.rL neJ r e t mi7'
^Egcinsellerden sOz edflmekte euliltk hayatt goLgnstvth7or ue
bu -Eekilde, gartlandvtlmtg neJret hipokrit hristiAai uiangdghgnt
kqktrtarak' :bfu\t!, bmALiQ i" kendisne g 6reu e{inmt, Udti; a;, ;
uarhg tnt da kendtliginden g asallagtrrmqf olugor.

-6Jkesi" ile naztlegmrg hrlstfganlgm gahttdi

HoolIgan'Iann
dldSmanlgt arastnda herhangi btr Jarkti oldtginu riu zinnedi- .

gorsunta?
 Sortre, Yahudi Sorunu lsunlt krtaDmda, btlinglenmem{5 kitle-
nur kendusure ortak b{r o;mae qrama gabast tAinde, bv gana itil-
mtglrgt ue daha giksek ideallertbtima geters{zttgigle, Yafuidileri"
kendtleri. olmas alardt daht ugdur aca! tnd.an s6z eder.
Yanm gamalak olugmug disitnceler daima hatalrdtr. Bu ttr
digttnceler ise, insan actmasvhgtnr canh tutabilme amactgla,
kendi &lgntlerine uggun masd{laP trEdurarak belli hedefler olugtu-
r].trlar. ' ' '
,. ,,
Srstemin, gucirnil neAe daAandvd.tgtnr anllAor rnusunuz?
M as allqra, ug dttntlmuS a aAwtz mas allar a ! V e, g enilerini bulama-
dgtnda da; etkinliklert dmenmg eskilerint kotartp geniden orta-
ga atar: s-tislti pris|ri Aeni aflrbalqlar iginde geger akge modaga
ugdurarak plasaAa s{trer. Bu gAn iEin motoskletlen segmq du-
rumu4dgo.Hooltg an' larn g eni bir gey mr oldug unu s anrg or sunuzT
Aktnulabin gasagn!
"Egcinsellere neJret" geklinde ortaga siirdttkbrt kur, hrrsti-
Eon kamgrsr gekllnde son rki bin senedir siiregelen, ue esastnda,
Isa'dan 1nceki 3.gg'de Yunan ugarhgtna kargr olugmuS Yahudi
neJretinin srstemlegmesrrden bo6ka bfr geg degildt.
Ugdurulmug masallar, ststemin kaleleri gekltnde karg,rmlza
gtkar; kuramtkurmak iginf ise kargttlartna, gtqhecilere, anargist-
Iere, marksistlere, nedenli uega nedensiz bagkaldtranlara, Iiberal
uega dqmactlarabvqkv.
t/lusal Direnjs'imizin, EAM*'vt gdrketnli sauagrmrra kargr
agaltlk Sag'ut 6ne sttebildigi "koualar dolusu masurn uatandag
g6zi" teranesinden baska ne uar ki?
Gelin g6ntn ki, Direng'in resrrlen kabul ediliqi gibi ktttsan-
mt5 bir karar dahi, ktrk gtld"an beri pek gok @rerrci ue asker nesli
iginde kdklegtirdmrp bu masaltn korkurqlulu kargrsurda bir trtrl[
tuhnamamaktadv.
Insan aklntn glnlendirilmesinin tekelinin egemen srnglur
elinden kurtulmastndan sonradv ki srstem, artd< Istramlo'rla ug-
ragmaktgn uazgegmg bulunmaktadr. Roussecu'dan beri gaztl-
mry mflyonlarca kitab ue gagtnlart, ho,klarol. bilgisizlili ue sl&'re-
gelen gktct masallann istatistkLeri ile kargrlagtrmaga kalkarsak
gtldtrmamu igten deg il!
'lkinci Dunya Savagr srrasrnda iggalci Alman-ltalyan kuwetlerine direnigi
sirrduren ve iggalin bitiminden soma iqbirlikgiler ve Ingilizlerle qarpl$an 6rglt; jg-
birlikgilerle giriAtigi dahili savag srmsrnda, Sa[ kesim tarafrndan, kargrtr olanlann
gozlerini oyup kovalar doldurmakla itham edilmigtir. (K.D.)
o I
- .DtngaAt,geniden olugturan bu son garnt gAzgl iginde aga
gidtlmig-kadtn b a gkaldv st dting ag sarmr5-tdm 5 tr iianmad,X
ue giuenmezlik iginde gocttklar anne-babalarmdan neftet ettiril-
mig-kentler "huzur euleri" ismi alttnd"a terkedtlm9 ub is?nme_
ye-n gagltlarla dolmup-olasr bagkaldtnlart lnleme amctcl ile get_
kililer Aurupa ue Amerika'daki okullara uguShnrcu d.agtni.ga
O.qst-gmp-liy MgrqueT dqmup-bir Che ifraiete ugrai,; * un'8t-
dilrhlmtLg-Naziler Yahudt geklinde hortlamqdtr.
Bir Eeg miunuttum, goksa? }nemlibir geg mi?
, Cerige ne m(. kaldt? Btr bagka ugdurma, bin gildan da eski
bir masal! Yalenlartn 9n asagLhgt! Guntimoz gvilglptak gttzelleri-
ntn, .starlartn gazetecilerle plptrklan sdgtegilerde "ha{atlarntn
ideal erkepi"ni. beklemekte o[dtt]dcrtnt bildirmeleri sqfsat?s ur
.. . _K{\ ola bu? Gaget tabii ki, masq,lda ginelenen ue Jakat bir
tirlu esklmegen prens! Agnt masal, gilzgillar bogrttca iccrdmt Iz-
Iegerek stregelmekLe-
_
Bu srire iginde gtrtlgtplak kalvrcaga kadar lizumsuz olan her
geglerini", Sapkalan, uqun topu\lan, tq gamag_vlqn korseleri, sttl_
genleri Jtrlatrnrg olmalan negt JarkeUirir ki? 1zente tek sa.ktadk-
Iart geg, bir gttn prenstn gelip onlart mullu edecegine dair sarsd_
,maz [nang!
Kadtnt, kendi" 6z benligirte kargr sorumlulugtndan Dazgeglr_
te n b u ruhsal g rktma ne den olan b tr p s kozla kaiy k ar g aglu. "
ry
Q.OnkO, bekligen, hiq bir zaman ue higbir gekttde garatct ola-
ryta7l Ya1gmg kargt olan aglgtn ue hqtta merakvt bagkalart tara-
Jtndan giderllmesi" beklendtginde ise, duntm d"afw d.i kottdesir...
Bu aglilc rte kadar zaualh ue zaglf ise de, ku.gkusuz, b{r gAn ganttt
istegecektir: sunulan sonuq neden rlas etmigtir? ebnl<i, euftlilr, o
beklenen "b1g1k mutluh.tgu" g eilrmemigttr.
Bumasal, pargalqnmq btr dtlngada, her gegiasaQilatrp goz-
-Iagttrarak
ue tttm ahldk \geterini ortad"stkatdirirak, pa uir{rn"-
sesuart b.ir egitim srstemi tgtnde eglendirfcl btr rola de rlstldnmig
bulunmaktadtr. Tam zerginliklerlne kargrn msakktan nasibtni af.-
mgf$ kaba eJendtlertnin el{nden gekmedigikalmamq dunga gi-
ze.li zaual-h eulatlgtn acl AnagLsL lte igi titre:nrcmrg brr
gosterebilir misiniz? Duntn bir dakka! kngtn dedks6, bAtbn
io."gi ad""
zengtnler demedil<! Ya, gans! ya, ona ne dentelt! gans, Jaktr eu-
latl.tgt ipeklerle
-sap.(Biligorsum.u,
-sarrnalaga"ca.k
ue mm g1;e\gtit gOzler
6nine grkaracaktv! hagatta her geg dtsuelfsten
b-agka bir Seg deQildir). Ve gte, rum
ve €te,
9lrl.g{rzel prensesteri bi
tr.rm prensesleri bIr gana iterek,
Jaktr oldtthukadar da.
faktr oldugu la olan pamu}eprensese
ailizel olan nclirtknrpnsoce /!t
de[icesine agk
olacqk ue onu muththtk digarlania gotriiecek gok zengin * yok -
gftlr prens geligor! Ne zanedigorsgtnta, siz! Onunlabuten{il<ten
sonrq da, dununJakir eulathgthem zengin hem de kralige olacak!
Bdgle ohnca da, mutluolmamastnaolqnak uqr mt?
Bttndan sonra da slqantmlzt ortaga atabiliriz: Marx incesi
ue sonrosr dtrnga proleter kadtnlan! Tnualhgtnann..Tftlamasr altm-
da btrlegintz! Sizler iqin de bir gerlerde bir prens bekligor!!
Kadtnn t:0,m hagatvun ue mutlulugunun erkege bagh olmast
geklinde beliren ue sflrekli ginelenen bir sugla kary kargtgagu.
Kendi mutlulugunun bir erkele bagk oldugu ue tAm gOzel beklen-
tilerin ancak bir erkekle eulgnme sonucu tamantlanacagl inanel-
na kdle eden masal, kadtnt kendisinin trim kargr kogma ue bag-
kaldnma gilcnaL oftadan gok etmektedlr.
Erkekler tarafndan idare edilen dttngamu, karqlar ue g6kle-
rin biitin uJuldarnt erkeklere t:e onlartn isteklerire uAgwr olara-k
gaymqttr. Ve kadtna, yapamndaktbAtitn beklentilerin qncak bir
erkek-koca aracthgryIa gergekle gebilecegi inanctnt ltttfetmistir.
Binlerce gtllk begin grJ<anmalart sonucu gartlano,rak bog bir
konserue kutusuna d<inrigmug olqn kadtn beAni" ancak toplumun
ue crilenin garantiledtqi eulilk mutlulttgu ile dolobilmektedir.
Emin olun ki, mosql, gunlhk modaga ugabtlmesi iqin her ne
kqdar masallardan anndrnlm6 bir hauaga sokulmug ise de, bu
ghnkti disco dtingasnda da, bu gLnk& kular kanakgla sudvtla-
rak daha da gtqlenmig olarak sttregelmektedir.
***
Yagam surlna aktl erdiremegen firsan begnL arrcak son tig
bin gtldan beridir ki. uarlgtn sttrd:&ritlebilmesi igur daima bir gi.J-
tin gerektilini kaurtg abilmiglr: at-krsak, lwroz-tautrlc, teke -kegL
erkek-dgL
Ne uqr kL bu gok inemli gdzlem lwmen gasaklar li.stesine
alrnm6, ue, astrlarca bag yasak olarak sttregelmektedir. Cinsel
birlkteligin gemek Aeme seAa. fulada rahatlama kadar dogal bir
hak oldugunu kadvttn hig bir zqmen dlrenmemesi- uega @ren-
migse urufmast gerekir.
D@arun bu dqurgan ue meAt)e ueren tannsal arrnaganvTa -
-ttcretsiz egitirnde oldugu gibi- herkese uerilmig bu grlce sunuAa
neler oldu? Sogtanlagtr! Yilzgtllardtr ki erkekler -salak tauus
kupu mlsali- kakqnlar, bagtrklar, kafr.anlar, cilbbeler, apuletler,
taglar, nisan ve igaretler, redingotlar, srlshi gapkalar, pagauralar
ue Lacost'Iarla bezenmi.S gdrkemlt bir kendini begenmistiJ< iqinde
gwLmektedtr! Erkekler kendi kendilerini masallagttrmaktalar.
Galip, Lider, j6n, katil, gair, y&ksekten bakan ue etde eden lup o!
Ne uar ki, erkek, hIq bir zaman, Doga'nn gergekten uermekte ol-
dugu ue penis-uagina b0t0nlegmesirii olugturacak (dqal erkek)
6! e sini. tagrmry de g ildir.
B
Eski zaman satrcsmrn e;egine g1ktedigi binlerce renkli tuv-
ztuvt etrafr.akt kadvtlara elindeki gvEvak de satmaga galqten-
da garathgt pvtltth wertiai andrrrcasrnd ic.mizi h6platan" o"ott-
zelim duggu zenginliklerlnden ortq. kalan nedir ki.!
. - -Kadtnlar iqin histeri, utang ue beklenti g:irttmr! Kalvolast
kekler!
er_
.
hrE
?*o olaglartnda mq.fikemelerde dauq" ed{lenin ne oldupunu
dtigrindtin)z mil? Kadm uag{nas( Medeni httl<ttktan nilrr*-
surzlug a g egirtlen kadn uag inas 1..
_ !,ar ollna-dogurma organlarvrt itham edilmeleri somrcu. cin_
sel dilflA konusu mubassr, polis ue -gok deJa oldugu gAi_ iilu
sgpken hti<ulc7ulan deurege iokan bir sttq hiline geitrttitStt .
Hristig an k aranbg tnrn etkts inde ins anhg a't entellektilel dt tze -
ginin dupmesigle beraber hagat borsasnd,a erkektigin ta.huilleri.
guikselmrg, ue bu sure-tle, - gagamutda eulilk'en degerLiii
err5ilmesi grig btr mutluhtk-kqdln.*
stmgesi halne getmigtir.
K"drl Ao?grsvu dfizenlegen bu beg de, potigamintn izln bel-
gesini-salhgarak eulIl{ge girerken ka.dn, tam teistne, omtr bouu
bagldk garanti.stni dne sirerek satrya grkardrpt uaginasat gAiiqj
ue zorlamalara alet etmisttr. Ne gazdc ki, tttm b"tatlara Lorgni,
mutlulttl< g elmtg ordu.
- " Pdaln hallerde begler ne gapstn? Bu kqaman sa.htekarl0t
-tryaurmu$
kabul edecekler mi? Kendi.sinin olduQu iriin
birisine rastladv' mt" hti? Ne desur ginU "ldeal^orit erkekiei u,e
buna beruer bu stiru martauar ile begnlnin grkanmrg ormasrnrn
sonrmlusu bentm mt desin? Ag, hamilcrgln'1d""-t iilcii;;;;;
ki? Ben de senin gtbi gerim, ugurum, ugarurrm, igerim, soluk alr-
rtm,,gaglantr ue 6lirim... trcptmiz gtbI.. Oqa'nvt kanunlart ue
gozdaglart kargrsrnda, cikim kargrJurd,a zaielrt bir insancitoi
bagka negtmk{l Susuz ue zquaIIL.,. bir parga seugtge muhtag...
Ama sen, o kutsanmq kantmla...
B6gb bir gey denir mt? O zaman ter geg olt-Ost olacak!
Tqm tersine, silrekli bir mutluluk g6steristne girqigor.
QOnku,.o d9, bu oAunu kazanmastntn gerdktgt tnancvlh,a...bel_
t er ke g in, me tr e s i ile g ag ry ab tlmes i ug runa kar s nt 6ld1r _
19-m9mig
4igLrril gQntria. Kendi garptk aitagryna gdre) giztt kalocak bir
6di,trme olag t bog anrnadan igid.ir ; grt^XX, dncelile kansvu kendi
mq.h olqrak g hrmekte dtr ; agnca da,- b ag ar:r
ulgnt kabule ai iaii
Acrnagmamaktadtr.
Buna kar1vt, kadn intihara kalkrgrr. efun]rcJ, tilm gagamtbo_
aunca en Ast beklenti, mttluluQun o'nahtart, cinseltigintil. tek ue
sgn sg1agr olarq.k kabul etmg oldugu k6i ue kaura/ntardan ag-
rtlmay t b ir tlrlit g 6 ze alqmamaktodtr.

Gegenk6, Selanik'te kf.grctrl< anastbir kadn intihar etmis-
tr. Kocasrnnr kendtsine g6sterdislkoti mrtamelege arttk katlana-
mtgordu. Kapryt agp gtdeceline de, kendrsinf lcttrban ederek, bu
girtgtrnr tle kocastnt 6fnir bogu cezalandvtnak istemrgtr. Kendisi.-
ne bvaktgt mektupta "bent btr ghn \ld1recegin ue. sonurula
hap s e dtqece g trrden eminim... gxttldarvnlzn kimse s iz kalmqma-
Iart tgin UagamLma son uerigorum..." dige gazmtgtt yaloln! Ad,a-
mtn kabahgt ue hunharlgtndan agrt, kendtsi de cinsel husterrsi-
nin kurbant zaualh ltir hastadan bagka bir geg degItdi..
Erkil toplumlarda gegerli ue beklenti komedistne dagah bu
tfir topltLmsal galanlardan nefret ederim. Bukadtrun intitnn, guz
btninct" kez olarak, ugdunrlmug masallarla gergeklegmig begii gt-
kanmalartntn Doga kanunlartntn dahi onOie gegebilecegtit aog
rulqmaktadtr.
Kendrsrni kurtaracak tek gegin kendistne karfl duqdugu gu-
benin oldugunu, ne gaztk ki, kadn g{mdige kadar bt [arli t$re
nememlgtir. Tam terstne, kendisine, istedisi ter gegtn gergekleg-
mes-ini daima ba.ba, erkek kctrdeg, kcrca gilti bir erkekten
b ekleme s i 6! r etilm iS t ir.
Sustem astrlarca bu gekilde sttre geldtgine g6re de, o da, cin-
sel goksunluJ<tan baska bir Seg olmtgan "namusu"nu da, kendisi-
ne olabildilince rahat bir gagamrn temtn edilebilmestne kargrhk
olarak, bulabildQi en gilksek bIr Jigata satthga gtkarmaktan
b agka b ir gare bulamamqtv.
KanunAaprcLolqrak erkek de, crnsel rslemi bir suc haline qe-
ttrerek, eulilk 6n kogulu rle, kendisuri. toplumsal, madat ve bt6lo-
jk mutlulugun tek @esi olarak dne srirmrig ue kabul etmrptir.
Tek btr kigige baghlk, mllgonlarca kadn rEin, hastahle srnrr-
lartnt da agan bir saplantt haline gelmigtir. Ve, erl-<ekler tarafn-
dan gaztlmtg milgonfarca AazLn sig1tasi bu saplaitryt besleilek
en ufak bir mutlulttk duggttsunu gagamaksuvt hapjatlarvu sur-
Tt5 ,g-b,t,r^jg
aana
milgonlarca kadfiIa kargrlagmrg it*-ru. n&t",
ctun Kactor gakn bir gegmtste clnsel lwzztn kendisi de ga_
saklanmrgtu pelopo_nez'de liocasi ile birtikte gasadrgt cinsel
me:n uJak bir . dle-
katthmt g\steren kadutlara kirking fu a"giro'"t
hrdt; ginlcl "ne gani, o, bir orospu ile mi eulenmgti!"
Aman, ne olursunuz kargr kogmaQa geltenmegin!
1969'de Minotis tb. gaptrgtm bir goniSmede, bu gtnlerdekt
ahl ak
lgqe.rlerinin. g tttrilrp nden g aknt[ordu. Kendtsr gii t b ; ;A;_
mtn ,'ruaKr
degerrerini tartqma kon,su gapab{lecek rnsanlann
bulunmasndan gok OzgfindtL kngtn ses ionunun delisk daloa-
Ianmalart ile. qalkalanan konugma gelalesi igtnde, "Uii" ;;i:i"t,
az'iz harymeJendt, babamda 6glesine saglam"ahlakt anOe, uariil
lart uardt ki", annemle ancak grcut< gap"n:r;.k istedgt ;;;r;
m6tr.." dedigini sdglesem inanv mrsulz? iZ;-
Ve, bir olag!
Btr dulun, mirasrnrn bug1k bfr
bolliLm:DLrui ki. metrestne bvak_
mq rahmetli kocasmrn uas{getnamesini bozabirmesi ic'r orcliit
saua$un saagvr ma.hkenteleri tam onbir gtl ipgal etmrstir.
Erkek: Meslekten fukttkgq sulh hakimt
Kadtn: Tagrada dogmuS ue bug:iLmfig
Erkek: Bir hilkat garlbesl. 6ne uzanmq bir g@stm Azerine
kenetlenmtE gene.si, btrbtguk metreAi jeg^ijei aogu, X:ii-
buru ue patlak g\zlert ile tantklar talaJindan"erre"til"ao it.,-
r ak t antmlanm r; t rr. (Tahidromo s g azeie s i, S g:g 2)
.

gagesi ile dOngagt sarrnr$ duntmdqdtr. Cerek metresler gerekse gaget tabii her tkt taraftn
.zeuc? ue
auukatlan tiim iddia.larmt rahmetlinn fto/tctua girktnligi. uze:iii
Bunu s6glerken de, kadntn, eulenmekle kabul elmig bulun- oturtmuSlardv.
qugu tek erkeje baghhgtnt bir derecege kadar kanttlagan eude
kapahlEvrt s6z konusu olduQu di'nkli zamandsn sozelmigoruz g,irkinlieinin kendtsigle
herharEi bir ctsel iligkige
^,__'-P*?gy
uermed{gi ue gtrkinligfnin
€blAr,nttz bugine aittir. Kadvalar igin tek gage ue [nang olarak ?I?FK _gorinumindeki AaratttgL tigafir
"ebediget"i gleyen "Arlequin" ttpi ucuz agk romanlart yagm fmga- lLk duAgusugla kendtlerine baQlanmtg otdugu,, sa=uula ilnt
-kuie e"ie,
-ue sr4suzluklannr sauunmuglardv.
ttmut sarmtg bulunmaktadtr. Kendilerini Lwr g6ren begeJendige nqmLls isb, kendi.st ile
kary dugdttklart arzunun kolagldcla bir bagka erkege y\nlenebi euli oldugrtta g6re, namusun_un ta*rgrrmas'ra ai, niii" {"iu--
lecegi hu.susunda kqdtnlart inandtnnqmu olana.ksu. Au hastqccr \4,rgtn-rfef .sLirmuSl0r. Ne denir kit'Kargd mrasgrlar hakkutda
bqgtmhlEa kargr sauagacq.k en son krpinin erkegtn olacagmt utr- aa ner tKoL cle Kocamla ancak ue ancak seruettni elde etmek rgin
tlamamua gerek yoktur. Kendi buyurg anhgrna kargt sauagman gitmektegdiler; gtutkii, 6glesine iSrerry g\rfinbm, parasal beklentt
?r' olmaksutn, herhangt bir kadntgekn@e oranakt""**i{i
kolag mtdtr? B6glelikle, erkekler ue dtsiler kendtlertnin tei kur- oil
bqnt hem de cellatt olmak|advlar. dugu"nu sdglOgordl.
Bu suretle, cinsel hazztn o egsiz gizelligini dugmakslztn ue grmdq ister istemez, a.khmua b6gle bir soru gelmez mi: Ken_
t
t
t
10 ll
 dist, kocasrnrn pdrasrnl gigenler gibi bir orospu olmadrgma gore,
neden onttrtla eulendiT
Sulh hakiminur sagrn zevcesinin kisililini, kendlsinin mah-
kemege sunmu9 buhndugu ue eulenmeden d6rt gd 6nce, daha
henAz bir damat adagt iken, kocasrnrn g1nclermis oldugu mektu-
bun igeriginden kolagca anlay abiliriz.
"...qayet bir gun seninle evlenirsem, bunu ancak senin
bana bakrp h?metimi yapman ve tum huysrzluklanmr kabul
etmen igin yapaca{rm. Yani, agafr yukarr bir hizmetgi olarak
seni alaca$tm; q0nku, sana sbyledigim gibi, beq para etmezsin.
f'um istek ve emirlerime tam bir itaat gdstermen gerek. En ufak
bir karqr koyma veya iEgirzarhsr istemedisim gibi, senin tek bir
konuda dahi herhangi bir karar almana da izin vermiyece[im.
lligkilerin, hareketlerin, isteklerin, elbiselerin ve Aenelde ttm ki-
Eisel sorunlarrn benim kendi denetimimden geqlikten sonra ve
iznimle yerine getirilebileceklerdir. Kadtn arkadaq edinmeni is-
temem. Qocuklan sewnem. Bana tamamen baqefmeni iste-
rim...".
Bogle bir mektuptan sonra onunla eulendi. mt? Haqtr! Onun-
la, agagdaki mektubu oldktan sonra eulendiJ ISte bu kinct mek-
tLtp:
"...Ben ahlaksrzh[rn iginde batmrq ve dunyanln en ahlaksrz
kadrnlan ile iliqki kurmuqtum. Tum bunlar hoquma giderdi, ve
hAlA da hoquma gider. Senin o gok ahlakh karakterine beq pa-
rahk de$er vermedi{imi anla! Sendeki bu hastaca romantDmve
manastrr ahlakr yerine, benden dnce 2-3 sevgili de[igtirerek bir
gok seviqme o1rununu dfrenmiq olmanr ve benim de ddrduncu
olmamr ye$erdim. Di$erlerine sdyledi$im gibi, sana da s6yliye-
yim: ben oynaga bakanm! Sen ise, ahlakrn ve usluluSun ile dik-
katimi ve sayglml kazanaca[rnr ummuqtun..."
Her ne kadqr sulh hakimintn bu saggrdeler egi, rahnvtli ta-
raJtndan boEanma istegi ile Ag kez mq.hkemelerde sriniklenmrp^
,ise de, ellerindeki bu mektup\ar sagesirtde tiim boSanma istekle-
rine karg r kog abilm{.gtL
Yukanda. soglediQimiz gibi, ueraset dcuasr onbir gtl srirmrig-
tiu gtlu;,kn hig bir mahlceme lwrhargi bir karara uarabilme cesare-
tini gdsteremryordu. Kimi. hakh grkaracakt? Olmrig olsa dahi,
kararlartgla pek gok zaualh krgrrin Aazgslnt etkilemis saggn bir
meslektaEr st41u bulmags. olanak uar mrgdt?
I2
Ne ntuflu bir sonug kv meghur dosga bir gun yargttag'a
uardt. Ve, igte karar!
'Yargrtay vasiyetnameyi geqerli saydrflr gibi, her iki "oros-
pu"yu da kanuni zevce kadar kanuni miraset olarak
kabul eder.
Qunku davacr, kendisine savgl gdstermedikten sonra
- han
gi hakla kocasrnrn kend i sini i ayinasrnr be kliyebilme k-
tedir?
Yukandaki mektuplan almrq olmasrna karyrn davacr ev-
- lenme{i kabul ettifiinb gore, iki davahdan de$iqik bir ah-
laki benli$e sahip oldufunu nasrl 6ne surebilmektedit?
A1.nca, davacr, bdylesine belgeleri kamuo5runa g6stere-
- rek aga$rhk varh$rnr sergilemege cesaret -etmig-olmasr
keyfiyeti de,.kendisinin insan saygrnhgr konusundaki be-
lirgin bilgisizli[ini kanrtlamaktadrr.
Kendisinden istemiE bulundu{u 6zgurlu$r-i defalarca
- reddetmiq olduktan sonra, nasrl oluyoida OIUyu suqhya-
bilmektedir? Mahkemenin gdrt$une gdre, kimse kimse-
nin mah de$ildir.
Aynca, davacrnrn, gtkardan baqka bir nedenle hig bir ka-
- drnrn sulh hakimi ile yatamryaca$r nedeniyle diSer iki mi-
' rasQlnm ahlaksz olduklan savr, kendisinin de avnr ucube
ile evlenebilmesi iQin sekiz sene beklemiE olmasi nedeniy-
Ie gegerli sayrlamaz.
Mahkeme, sulh hakiminin, hakl olarak, kendisine katla-
. - namadr$rna inanmaktadrc. Zira, benliSini en ufak bir say-
gtnhk, dzgurluk ve mutluluktan yoksun edecek kadlr
kendisine karqr boylesine insafsz ve acrmasz olan bir
kimsenin hig bir kimseden hig bir Eeyi istemeSe hakkr
yoktur. Mahkeme ona higbir qey veremez. "Kendinize ait
hakls, ancak diSerlerine sevgi ile da$rtmrg olduSunuz
haktan elde edebilirsintz."
Size uerdigim bu kararvt gergek otdulu1o ha.kikaten, inandt-
nv mt? Sizlerle dalga gegigorunl gaLu! Erkeklerden olugan her-
hangi bir mq.fkeme b\glesine ubrilerle ollilgti hakh grkarabitir
mtgdi? Ne uar ki" ISte o zaman gerek toplumsal delerlerimizin ge-
rekse ahlaki. anlagqtmvtn zaJerini kutlamrg olacaktk. Agrca d.a,
dauagt sonttglandtran "6lu hakh bulunmugtu/, geklirdekt karar
da tamamen hakh dayanaklara oturrntq olacaktt
Bana ka.Ivsa, ben bu namuslu harumefendtgi Sintagma meg -
dantnda donundan asp bttttin kad:'nlarv.r 6ntnd.en gegmeteriti
:
,'
i t3
T
n
u e ttktirilg e lngmalartnt is teg ecektim.
Bana kattlmrAorsunuz, degil mt? Bilitlontm: nedentnin de
sugluluk duggulannudan kagnakland,Evtt da... Herhalde bir ku-
k-ardeginiz, tegze ueya Aegen ue belk{ de kvtnu toplum agrsm-
dan kendisinin hakh gkabilmesi igin ga -her zamcti gekilbakr
mtnd"an degilse de- beruer bir ucttbe ile hagatnt birlegtirmek,
uega,tim genAligi pahastna gegZ olarak uerebilecegt kaft temin
etmek, uegahut ta, sozkonusu sulh hakiminin saygtrleger eginde
oldugu glbt", portakal gtgeklerinden gaptlmq dt)7il; ta; ile ;ris&.i
bay ue sugu gekilmig kaynak mrsalr kuru rahmt ile krlisenin esi-
lini. agabilmesi. igt4 sekiz sene beklemek suretigle kendi krgusel
umut kiprts Onde gimtllup kalmq ttr i -.
C insel org anlanmtz a Lqf anlatainaz s tna.
. _Kendlsine kary saggmlgt olmaqan bir kadma
tabilirsin! Agnt gekilde, bu sallgtnltk goktugu
nastl lal anla-
ned.enigle kendislnt
gqlagacak hakimleri de nerede bulabtlirsin! Erkek gttaAmtA top-
lumlardakikadnlarda srkhkla rasllanan ue esasrtd.a ahlak gok-
sunlugu ile birlkte segreden bu kendine kargr saygsalil<, erkek-
Ierin neden oldup u bir duntmdur.
,_ -Taparcasma seudtQimi zqnnettigim siirgilndeki kocama
-ilk,krcamt kastediyontm- kargr besledigim duggutara kargrn, uO-
cttdumun ta'r.amen allrt De deg$ik bir lisoLn konuSmctkta otdttQu
nu Jarkettigtmde 6gle-s ine geigtim kt... yasttlarmtd.an olug an"bir
euliler grubu ile beraberken bir akgam "seuiaoftrm, ne demektir!
aArlca.,. du,ggulartmlz ile uicudumuz arasvtda ne bigint bir bag
Iantt olabiltr! Neden sadece erkek poligam olsun? Ben kcr,crma {a
plAorum... ne uar kL herhangi birfsinfn beni kucctklamasuta da
ihtigactm uar! na AapaALm, gani... desenize bana!.." dtge orlatla
attrm...
Yeni geni.Jarketmekte oldulum bu bAgtrlc bulug kargrsnda
gerQegi",arrAordum. Gelin gdrttn kL arkadatlartm kaptlartnt bana
kapatttlar... Ama, biligordum ki, hanrmlartn dirrdiliden rictimin
kocalartnuT Aantslra seugtlileri de uqrdt...
Vicudumuzun sorumsuz ue sagv olup salgt bezlerintn $leu-
lerinden olu;'an kendisine 6zgti bir hsanla duntmunu ue gerek-
sinmele_rini anlatmaga gahstrlt husus-u Ise, gogumtrzu gileden gv
karv. Ve bilh-cssa, g{mdilerde degil de, Re{ch't. rster'sosyalist
olsun ister olmcsm hig bir Aurupa rilkesinin kqbut etiedigi
1944'teki anlagqt glzOnlne alvsak, olagv't bogutlartnt dqha da
T4
igi anlamq oluruz. Bundan sonra da, Reich'in Amerkct'ga srgm-
mastyla olaglar daha da bttgilgecek, kendf. huzurunun bozulaca-
lnt anhgan Amerkq Aurupantn atmala cesaret etmedili son
adtmt attgor: kapattldtgt hctpiste Reich'in kalp sektesi sonucu
"tctbii" bir ll:0,mle 6lmesi!
iglevlerintn btr streden beri (M.E. 7OO) ceza fuikukttnu ilgi-
lendiren maddelertn kapsamtna girmig oldugundan ulcttdun ha-
berdar olmasrnrn olanaksu oldugu gerQeginin biltnmesi, sade ka-
dvllara degIl, erkeklere de gasaklctrmtg dtnumdadr. Bir bu
eksktt! Salak kadtnlara dOSOnme olana|tnt tantmak! "Salak" ta-
birinibegendiniz mi? Ama, neden? Dtsindttklerinilne siren tirm
kadtnlar igin erkeklerin kullandtklart tabir bu delil midir?
Aktllara durgunltl< ueren a "ztna suQ risttsri" ttygulamalart
srrasmclcr gtrtlErplak olarak polis karokolunq" stlrtLklenen bilim
adcrmt, agdtn herhangi bir erkegin, kiSittpintn orselenmig oldttlu
saur ile ba|vtp gagtrdrStnt, i.sgan ettiQini, gikagette bulurtdugrttu
hi4 dugdurutz mu? Qtt gok!
Gelin g6riin ki, ztnantn "sug" olarak kabul edilmedisi* gimdi-
Ierde, bu konuda erkekler isgan etmege baglamrglardv. Gaget
tabit kt, tilm hrlstigan dtingctsnda, ztnqnln "st4" olarak kabul
edilmemesi durumu, onun, bciganmaQa neden olarak kabul edil-
mesine mant olmadt! Btztm, "gok aktllt" hristtgan dungamuda...
Erkeklerin bu baskaldtrmalartntn esas nedeni de, boganma i;te-
minde bulwtanlartn bilhassa kadmlqrtn olmalandv. OlagLartn
gok bttgilk bir gilzdeslnde, zinaaa zorlqmalartnedentgle, erkekle-
rin kadailart orospuluga sirttlclediklerini gdrnrfiz. EuIi. btr erkege
karrsrnur kendisini" aldattgtnt s\glegin de, sue karpr nasrl da
amansu bir clripman kesildigini gorfirsttrtilz! Nedeni de, bu duru-
mu kendisinin gimdige kadar bilmeml-g olmasr degil de, bundan
b6gle gormemeztikten gelmesine mani olmu$ olntanudtr. Erkek,
gqwThil<Ia, bu durunlu bite-btle kabul etmektedir; ne uar kt, "er-
kektik gLrrutu" kab1lu engellemektedir. lns an' uticttdttnun tekdI-
zelkten skildgtnt ue, beraber gagadgt krgrye kargr olan seugisi
azalmaksutn, btr deggiklige gereksinme dugdtEunu o da. btlmez
mi?
Sireg ele n klk:i.k alqg anhklar, korkular, dauranrg k abplan,
rahat etme gibi pek gok husus, kiptleri ortak bir Aa.Solma ebgnt
gotirmektedir. Aile tle ilgili geure duggusunun neddn otdugu
huzur ue mutluluga kargrn, galanlarnt deuqm ettirmek ilzere top-
lumun ugdurdugu AapaA bir kwumdan bagka btl SeA olmagan
e ulili! in temelinde g atan s agmahk, bu latruma g irenleri. ttmAgb
*Son birkag yldan beri Yunan Ceza Kanunu'na g6re
zina"sug" olrak kabul
edilmemekiedir. (K.D.)
I
I
I l5
I
rl
 sarar. Kendilerine binbir agncahl< tarudgt ue aptaba gururlartnr
okgadgt igin de, erkekler bu anlagmanrn esiri t{altne gelmlsterdir.
, Qilnga Kadtnlar Harekettnin guzgdtmun en ilnem|i olagt
ol arak eagda; bir tarihgi tardvtdan kabul editmesi bogwu degil-
dir.
Fu gr kargrlagtrklart herSeg{ gkan kadtnlartn, tilm sapma
ue abartmalarc kargrn, bir gtin hWAk @mizlik)e ilagacaklarna
tnantgorum. Bub{igAk galan ue dolandvrcilgtortaga grkarmie- ol-
duklart tgindir de, btrgtin artk herhcrngi bir uzlagmaga Aanag,ma-
ntaktadtrlar. Bundan b6gle, bllimsel olarak elde edi[mig bilgi,
bulqu ue uerileri toplumun apagk orta!)a kogmastna ue kabul et-
mesine srar etmekle, esasta onlart ahlaksulasttrntaktan baska
bir gege qaramtAan bu ginin gegerli, ahlaktnt gaclstmaktad.vlar.
Ne1s btr tigatro oAUnuna konu olabtlecek agagtdaki olctg
pek gok gegi ortaga kogmaktadu'.
Egcinsel erkek btr arkadagmt, en uJak btr arzu iqtenligi. belir -
ti'ini benligtnin derinliklerinde gomdiren ue kalr bir altlak eQtttmi
ile getr;nrig olmakla tam bir cinsel sqfkk iqinde bulunan ue dola-
gsryla erkeginin bu halinden haberi. olmanlan gfizel bir kadtnla
gtllarca eull kalmqtt. Ne uqr ki, kadu'nn eulendkten on iki tttl
sonra otuz-otuzbeg gaplartndaki tehlikeli d\nemegte, belkf" de
kendfsi kadar sal olan 11eni bir erkege rasllamrg olmosL rkrsini
de biribtrlerinin kucaQtna itmig ue uiicutlartndan zeuk ue hegecan
Selalelerinin bogalmalartna neden olmugtu. Birdenbire karylagtr
gLbu Atrce muthtluk ue haz, eultlik hagatnda gtllarca katlanmq
oldugu bir surLi eksiklilc ue gauanhklart gagrqtvarak ser4gilisin-
den nedenleri sormasrna gol agtnca da, kadm kocasrnur egcinsel-
Iig ini 6! r e nmg bulunug or.
Ka/r ahlok kwallartgla egltilmi:t bulunan kadm, kocastna,
bogka bir erkegi seumekte olmasr nedenigle -kocqsmtn egcmselli,
!i" nedenl ile degil- boganmalartntn eerektigini s6gler.
Egcursel erkek, pank tginde bana kogarak, senelerden beri
kendt 6z benltgine kargt sdglemekte oLdulu galanlara beni de
inandtrnrala galqmaktan bagka Eare bulamadu Qok sewliQi ue
kagbetnek istemed{Qi kcnsrnl kendisine geri ddnmesr hu-susun-
da ikna etmemi isttgordu. Ne uar ki, kertdisintn seudilt ue clort
elle sarrlntq olup kagbetmektenkorktugu geg, senelerce taslmak-
ta olduQu maskeden baska bir geg degildL Gerek kendisnin ue
gerekse boganmak istegen korrsmn gahgtrklan ortamda. erkegtn
egcinselligi eskiden beri btlinmekte oldtgu igln de, bu duruntun
ortaAa grkmasr gibt sosgal btr endisesi" sdz konusu olamazdt
Ancak, egcinsellerin t:d:m kimlikteri aileleridir: onu kaybetmekten
5dleri patlar. Bana gelince, dauranqt ue ahla.k anlagqt baktmm-
dan kartstna kary dugdugum saAgLAt kendisinden saklamak zo-
IA
rtrtda kalarak, kendisine, bogle btr grigrnin netices[z kalacagt
qibi tam bir sorumlulttl< duggttsu ile harekeL eden karsvu geri
"rlon ngu kimsenin ikna e[emigeceglni anlalmaQa 9al61tm' Bo-
gonmd kot,-,sundo, karrst, kendisinin egcrnsellEur i .kullanmaga'
Lagma g6re de, bu boganma olagtnt ailesitle izah etmege gal6a-
cagLml dq ilaue ettim.
igte busureLLe, adamvT ablasr iIe enistesine -gelin-kertdileri-
ne de birer ad. takalvn: Kosta ue Niki' gtderek, kadtntnbir ba7ka-
stnt seudigtni ue bu nedenle cle boganmak istedigini s^gledim.
Dostlqrrm'ol an her fki"si cle gosktna d6nmttsttL Saklamasa ggl€tt-
grm htrsnsun ortaAa grkmairru 6nlemek ue 6ne sird1lum QQig'It
itmtkuvuetlendirtnei iA.*, bir ara, deurimcidOgincelert ile bilinen
ioitir;g,o ddnerek, btr bapkasrnt seu1li$i iEin agrtlmak istemekle
kadmln gok dirust daurandEtnt s6gledim.
"Neler sogltiyorsun gahu! Dilrlst daurqnmakla ler Seg
-
hal edtLigor mu?; cllge Kosta agzmdan kbptkler saQa:ro,k bqna
gAklendi:
"AnltgamlAonrm Kostdl Kadtntn daurantgtnur d&r&st
- inkar mt etmekseni
oldugtnu istigorsun?"
ISte o svctcla Koslct, Jrenlenemegen bir ^olke .ile o ana kadar
konuga kar6mamrg olan-kartstna ddndl: "Sdgle! bana kargt du-
nist Jlmanr hq senden istedtm mt? Yook! ffig-le b-ana! hiq senden
b6gle bir geg isLedim mi? Dkkat et! Senden hig bir zaman -ue-hig
bi/ gekttde 5,6$estne namuslu ue dfirilst itiraJlar rstemem! K';,lah-
lart degigir? o zaman!"
U stime gullanmag tn! Btraktn da bttireg im!
Ewt, eJendtm! Her iktsi de karde1Lerinin egcursel oldulunu
pekala btliiorlardt. Geltn gbnin kt, buna ragmen, kadntt mahke-
'nvlerde srin-tlcleu ebtlnrcleii tgtn ellerinden geleni g apttlar'
Dwun bir c)ak{ka! Eulttik kwumu iginde pek gok gifiin mutlu
olabileceltni gad-stmtgorum' Her ne kadar bogle bir ay'uyy|
otugmasi4tnlher seiden euuel, brlhass-a erllegIy gok gtrl<sek bir
antbt< nttaginr tairriasr, De qAnL gekilde, kadtnm da kocasmr
kendi mutiuLugunun tek ka1;nagr olarak gdrmemest gerekli
isede...
Ama, benim de sizlere bir sorum olacak: bu gekilde mutltL
olanlartn saursuu. bana sdgligebilir misiniz? Ortuk gagamtn s&-
rekli bir agirlamalar ue anlaimatar rtttini twtine-gehp te. kocanr
zii oirrc iad"n agrlma Istegini ortaga atqnda kagnu-bu dunr
ma hazvlrlcl bulindurutz? ue, kag bininiz hig beklemediginiz btr
durumla karg rlagmrg oLmakla g rlctldtnu?
Ve bu hagat anlagtgtnva kargr gocukl arvtuvt gost-ermekte oL'
grl<ar ac ak
duklart kt41ris emenii nede nini anltg amamanut hakLt
1a
LT
 ne gtbi" btr imqit kendilerine uerd{Qinizt
bana soyligebilirslniz? e7ilerek bir gegLer Jrsrldor...
gimdf de, baska bir
sontn tle kargt kargryagu.
kun htg btr qacltlkre t".EiroJr"i",2,i'i)",", eagdag geng Egi olmaksutn hig bir Aqrattgar Ao;so;maslna olanak A-okhtr;
acaba o kutn srkrntrsmr gideiebilir Qv<ardgt derkanrt, bu beiaberlk bir ailege dai$Aice de, duntm tan^lag'' Ne uqr
iii iogrr, d"ostlartm! Binlerce
kez ha17v! ennkn. o,e"r{t" r"pi"ni""i'-"r"r ki, brna ragmen, eulilgn makbul saydmast olano'ksa,dn
deuam edeselmekted"t ; i" i"iiliiL;;;; r,iE d"elgmed.en hctla Agnt gatt altvrda Aa:iam, bu dttr:.tmun ancak pek az sorunu
,"
reng bir dintn tcat;yj2t-2tar"t jardraA, ne d.e, sen{" nesl{n t!_ Eoteiiaigm kabul eftlgimlzde bIr anlam ta1v ue sonuca uardw'
e!{t{m tara"fvtd.an dn
ufak bir degt$lme Wrcrmamt$Llr. Mutlulugun ancak erkek uastasqla getirildrline inanmak ue
Tersrnr sauunmak i+i.n,istcdi.gi.kad.ar b,nu bekleiek tamamen paranogak ve hastqca bir dttumu ak-
gr?rnstn, ne gazk ki, Zitiiiii: mutluttk g&r'rdai zembtlle getirilecek Jasutge de'
Easdas senq ka cta.,maiatda; ;;;;il;
siaiiii"ii"i'":,ffi;
lamadlqt her seui. kendistne kri;;i;k";"tirecegi. ;" gildir.
Ei"rcil,
d6rt elte sa'tmr$.*b rtu" tnancna halu Erkek ue agnt gekttde kadn uicudunutt sunduklart gagatrct
g1r(ktrnun agariad.gt aega"ii;;;;.'H'/r'n""ioaor, bu ganku crkek. ho" ttn, oiunla kiqisel mutlulu-gu kangltn.namq'Sn-
di iisii:aoT..uonm$ oranr ise
ilgttt"olmayan
Cereekten. uy
d-e...
rekir. Qinktr heikesn etde elligi mutltltk, kendisinm bogttllarrg-
!:gt:li. nlr?
InanmlAorum, ond"an,bu-gan ae
DeQtSmLp use de,
*ieiJn gene
kt bunct pek Ia oranttLrdv.
eskt beklentiler
*!:! y:? ipek bcrceg i.rmrfc_esfne, L."Ji"i.,.f
masr isteniyort. GenE ka, ctug.makta itiugu.., muiluluk varat_
y"gt Eii"iini;I;;,
sorunu otdu,unun farknda"utle deoiiitr";
t"slem tle clolirag ctca$ r;r;-j;rkr;;; b" ";&tui;;,;;; AqlJrt hesaplagma
oi#"frg,
ro r. g
.Crnsel birlesme
anrnLn hemen ardtnclan te.kdiizeltgtn
gergek.
Iigt beltrtr. ve. ister ;t.;;g'jil;&", ner insan haz Kargrlagtrlrmu tek bigttk galan, galnvca "kadalt Aatqm-
kasrlmasr ile btrlkte ?lr"i
tim n"riitgrir"ri"O, her gbnktr son dan-atalagi p:ag erkek uaiudwtdan s99er': dige Jormttle..n!il9"i
sade {n_
s ancrq a ddnugrir... k
y1ltrilmq ri 1l"ryil rU ulratilmtS... eOnki, midir? BultisGu kauramanu ue bundqn kopabilmeniz dALesine
tnsanlar Dqa,run ahlaktna sahip ,iLgU[n1it. " otic kt! Sizleri" sizLer kadcr degersiz old:n erkeklere ue onlartn ar'
"tiiorrno baQrmh ktlan bu gabek bagnt dislerinizle s6kry atn! Ya'
crnser kuqnltkrart soresince, birregmereri.
crmacr tie, erkek
ue dgt hasuairar btrutrtelrit
ran bu sorkemll' nnn:1:: iiJa6i' iJ^rrt"r..ve hagattorugrr.r- sii-iir-git tl1erden, kocdman taJ.1ardan, renkli toman1ardan ue
a"1, i"16)ramtcrnmaga bagtt or- edebi agk galanlartndan anttnv!
ortaga grkar. SL, 6v Dqranrn, drgisine Bfligorum,gt4ttlrsizdenbuistedigim'Kasastntmilgonlarlo
T:I1yr|..k"nd-ittg{nd.en
nerkc,n lim d1ngaq agctktarnin altni'sei bi dotdirdlgurutz"Viglklaki*' nin erkek roL arkadafl i!e. ozde SLes!11'
auyaunGii'ii#,9*"n9,uitns^nJu;-';::,:i9"'U,ffi:li}#g:l: iuai" l{nonoo k"atlonmanuln gtk oldugwtu damankenin biligontm' Vit'
ce4t lum Aaklasma airislmlertntn rindekt qtael ve aunt zamandq ruhsttz ue canstz gagt
gorantz. Drisrinme Letistne.:gh,phtgi-iirojrnoan qeri geuritdtgtnt '^riir, hig gtpranmadan'
kendt kendi'Ierine
li^"ift tarl teln haguanlarn "ii
sunulai. Insan kant tle beslenerek
ue"t erri o-td"*iari si;;;;; sureceg tnizcren emi- uaslanmadqn ue t|azil buruSmad.an uzun siire aatLaqn mqsallar'
'aiii.t caalar gibtl Vuguktakt de zaualllllg'lvt kullanarak, ister
::i::_g-.:yg6qlnr<i,..1<a4ynt"rd;-&+;;;;kurilwtdekend{ken.
aue r tne g e t e rlt d eg tll erdtr.
Piqmalion'u u6ua Euitla'At islerse KameLgah Kadvt't oynasur' bog
Kendt kendine ug\11tt olma.gazgsru htE
btr garattk kabul kifonudaki" ,af".k Uegnt torputegerek mutLu bir pamukprenses
A,pagrgttlcan ld:m haguantdrtn"suru yalamnr r s tudiimTekle dt.
!\nz
mqtart da burust kanltnd"in U"Etci ii ha.Iinde gaS amak tct oI_
W..'. uouo, bttkilerd.e de Euita uega MarErcrite Gautier ol... Sen, gatakltk.azg,^ l:?!!
Xy:i,g\,-yu slzreriz. Ince tzi it ;i;inrn Sulh haknniri't o kairsr ile birlkte seni de S'rtagmo Megdant'rtda
dqra sannd.a, d,atrartnt qsacagnl!
b{r kctdtn-sqi.. oin-gi" an, ai fk;;;;" t;i;
?::IuFte .sana vaamry deha. klr,a Lmint b;i;r"r-;"
Ktsa-tombalak
selui" denir... Bunu orga,a"ai1c9n;"
ik{s i de huzurtu hareke ts,uitkte;;'
i;;;Id;gunu btten gokt F,;; her
k a,rlar ; anc ak, r0zg
ai;i" #; Lece a anl' ana durtr Bilhassa ucuz melodram filmleri qeviren tamnmrg;runanh film artisti'
(K'D')
ar es ttg ird"e- Gi" itiii ns tnn d.ognt tarilkla '

1B l9
 ve tttm erkekler' kartlart ile gattkrartnd.a
rine sardtm etsin drq-e; zeuke uarqbirmere-
edeceklerdir. elnkn. b(3rc. !"":!rl;.;;rilijip orotortnda taksim
qOzA dogmazlgtnl saAls.;. kurbanlar-
l:.I:?::"g"tamlctsttrdgt {Eln, Lek.it osii-un_tek btr erkeye ba!
IutK ttgruna olenlerin sonuncur-u
olarak iiii.-gor nx rslerim...
10 Kasmr l9B2

EWi YA T'IDA... AYIA, HAI-A'PAMUI(PRENSES

P.S. Benim tek ba5tma 6teceQime.bolonayrh,

len kaugantn bedeMir bu... che,ni
Bcakalannrn 6zgilrlAitr icin ueri-
hatlosv uido1oiilr..

20
 Bizim Hariklia, ister yanhEhk de istersen qansrzhk' iqte
Utiyfe- aii"V"Va geliniEti. Doflumundln .uq yrl dnce babamz
olriruq oldtigrina gore, baqka ne diyebilirsin ki"'
cle kabahath olan fakirin allah belasrnr versin' Bdy-le-
-[ii.y,Ui.rt
lgese
rin. bir koyde nasrl sakl5rabilir de dt!l:L 9t:
"tt
Kurlajrn lafr bile e.d1tm.gcti' Anamln parasl oa
kulp taka'bilirsin!
olsi, ben de o zar'anlaida daha da buyu-k olsam' gunaha gire-
iAllahln sana gondermig
kalasrndan kim atabilirdil
".lJ'nni"i
oliuAu bir gocugu sen nasrl dldurebilirsin!"'"
gu iqe kangan hangi allahttr, be anne? Sen de gok iyi- bilir-
sin ki, bu iqlere karrqrru"q birisi varsa, o da yukarr mahalledeki
nalbant Manol'dan bagkasr defildir'
Ah benim zavallt annecifim! Ne yaparsrn ki' ben o zaman-
U.a" a"tta kug,r".rktr*; yoir"., topiuinumuzdaki sagmahklar
hakkrnda sana ne stlyleyice$imi gokiyi bilirdim' Qunki' nikahlt
;ki;g;;e^. .rtt"t t "ig.sini iaqraigrna gore' Mervem Ana Aibi bir
o t*.,t.i--I;;"" ;k;"%; t[humladrgr igin gebe.kal-
sev olursun.
irir" a.*.rfer de, gocuflun allahrn gonderdiflini sdylerler' Ama'
Xo""tr yok da seni-gebJ btrakan komEu oldu mu' igte o zaman
bir pic"doEurdufiun-u yedi duvele yayarlar"' tam tersine' bu igi
;"ili"1;;itgi"lt a.iqii"up' Allah rizr olsun demeleri $erekir-
ken.
Ne var ki, o srralarda benim daha buyuk ve bugunku
aklt-
ma sahip olmam lazrmdr ki, tum bunlan kendilerine soyllyebtle-
yim.
Babarrr dldufunde anam otuziq yaglannda bir. hadrnd-t'
Otuztiq yrlhk bir elma a[acr! Tucalrnda iki gocu$u,vt llft]l9T;
den baEka bir geyi olmayan kendisi ile kim yelldel,:t':t]t:-t;'
gll-
ema. vi rmcudu! Odun toplarken memesi sana bir doKunsa
grna d6nerdin..' nerede kaldr nalbSnt!"
Ufacrk olmamza karqrn, ustumuze gdken ayrp nedeniyle
tek bir negeli gun dahi gdrmedik! Yedi yaqlna gelinceye Kadar
Hariklia'mz, eid.tt drgari grkarmadrk' Bir gun onu kiliseye 96-
turdu$umde, herkes sokafla firlamtg "kime benziyor be' var]ge-
23
 lio'nun piqi?" diye birbirlerine soruyordu, Ve, al sana lqte bdylece, utancrmvrn nedeni olan gunahkar.alnelntT
sana dedikodulirt DoSmuE oldufuila go*. i";firy;';.1,k alaylar, al den baqka 5ir deste$imiz olmakszrn fakirlik ve utang iqinde bu-
pabilirsi n ki'.. Krrkr nr-doldurdu k"tan: #;; v"aUf..',qff.ha bin Eift<r-,t zenginler var da, liri zeytinlerinin'. di-
g.r. i.ii J.,ry, ;H; da tarlalannrn Qapalanmaslnl lsteror oe
jcin, 91y plpaza gdturmezsen, "3"i" at saia (zrndrk) i.f.*U,... Eeri baElannrn, bagkasr
iltovbe, esta{fumllah... !"""*il Uii dilim "ekmeAe galErrdr. Digei kadrnla'n gundeliSi
onbeq drahmi ise, anam"on ahrdr. Ve' bundan Eikayet.etme$e
y.q,ru bitirdiEinde, allahrn belasr komgu kanlar jan-
, Yedi eve f.ufttigr"au da, "buna gukretmen 11"-" deyip. sustuyllll,' 11-
darmay gonderdii6r; yedisini cloiduraug""i-gdi.' q""r;" *.t"",It olmastna karqtn kendisine iq vermiq olryakla buyuk iyi-
okula giinclermemizi kan ui .*r.a.i. -stiyi.yii u"rril J.;d"#;
nereden bilebilirdi qocufumuzun yecli yiq,iir. ;1a"C;;il"T"i iit i. U,rt"n*ug oldukiarrnr hatrrlatrrlardr. Kaldr ki,-kime Eikayet
istemez,. gereldi belgeyi atmak- iqin haai katk git etsin! Desene bana! Bize dahi, gikayet edemezdi"' yalntzca'
a.;;;i-kJ;;_
ne. EIi krrrlasr katio -hemen doqendi: H*if.fii, r.oti^il;;lid;; sivah basdrtosunu gozlerine dofru indirir, bn de yOzrlnu dahi
iiti^", gibiolurduk... g"anafa yemegimizi koyduktan sonra da' bir
dul Evangelia Arapaki'ni" g"yri ii.i* dils?, ocaftn yanrna gdkerdi'
ioi"g.r. R.rtUt sessiz ve
Zavalh anam da. qaglanhfir iqinde ,,pek iyi... ama, yolu Bu srralarda da, harp patlamrq oldu"' bitti diyene k3dg
bil_
medifine gore nasrl okuia
ana... ama, o yoldan geqmektir -git6ini, ary"'"orui. vof hiiyarr, Ue da. diferi baEladr: lggal dedilderi yani"' Kbyum v Italyanlarla
giiq olinr. clolmultu: oh. be! boylesine temiz ve guzel .insan-gormemlElrK"'
. Erkek kardeqim Kosti ile ben onu aratTTo,a alarak okulun b." ons-eklzinde, Kosti'miz onbeqinde, Hariklia'mz
kaprsrna goturcluk; ne var ki, ;;J;" sonra onu komya- da on "qlgt-y"kan
civartnda.
-kadar
cak olan kim?
lqgal'in ilk senesi idi... Bir giil.kaplmlz qahnarak- iqeri'.9
Ve, birinci srnrfrn qocuklarr iQeri girer girrnez, tumu, ,*..r? kadar hiq gormedigim gilzrllikte. kitap gibi' silslg puslu
beE sr_ elbiseler, insantn ag-
raya yr8-rlmrglar da altrncryr boq birak"mrglai. uarikli*'*,ru, bir kadrnrn girdigini g6rd1k. Dekolteli ipek
okul yrllan suresince ontiir Eocuk UirUiii.ri"" yr{rlmrq i.,i' zrnr aqtk briakaii treyneUi mem.eler uzerine taht kurmuq alttn
da, ona
flli. kez dahi agzlarrm aqmamrS. Tumunun ie"gtizu q.;"A"_ tolvelir icinde esiktJdurarak elektrik gibi yanan gozleri ile gu-
muzun ustrine qevrili; o da ortada iaq kesili durur.l -' !---o- i.,ti".y.t.t b?e bahyor, qaglanhErmzla eSleniyor.dunesi eir ,a5a'
Sen de otur, der ona o$retmen. Hariklia da gidip srrtr d-onuk arlaml durterek bu gelen hantmtn kimin oldu-
nrn ucuna iliqir. boq srra_ Eunu sordum. "ErAini" dedi, kupkuru bir ifade ile annem. Ama'
"Siz oradakiler! Neye oralarcla y{rlctrnz! 3 n.U.f. cibi kadrn"ttim evi aya[i kaldrran baSngmalar, dpucuk-
gelip buradaki bog yerlere otursanri,idiyerek,
Andoni, Angelikil ler. sulm?ler ve kucaklagmalar iginde anneme sarrldr'
dg;;G; B;;;_
kinin. oturdugu sriiyr gdstermiEse a., riiur".t""?o.t
I'N.d.r, bana boyle qaErffI'llq gibi bakryorsunuz-be? Aferin
mrq olan Andoni ve An"gelikiye i.f. nii adrir attrramach.
.ii.-"..ii sana. yenge! Qoguklann qimdiye kadar.ismimi dahi duymYQ.cle-
"Dedi{imi duvmadrnz mr?,, diye pillert "siz,-benim, rahmeili babanorn kardeqi oldu-$umu bilmi-
ogretmen usteleyinee
Angeliko hemen poql{r: ',niq ofd;g"-Tii" rr.r, yanrnda cle. ioi- ."""""" z? Halanrztm benl Ne var ki, Atina'da yagadlA-rm
narn; sonra, eve ddndri{timde anneir beni ddver..". orur_ iql", y"f"o"ayazlanbir ayhfirna Aya Yani'deki mallanma gelebi-
liyordum..."
, Yertutup da insanlara a5nbrnr yayrnamasl iqin de, Hariklia,
crhz irucuduna omuzlannr tollatrp t"i""*r"rr", Ve, yeniden hepimize dpucukler! Hariklia'ya {3 dOn-dti,,o1-11
dr.
irmsrkr V.piqtri: cla'optu. kucakladr. "Ah, zavalhcrk, gok zayrll Hadi yenge'-ibrigi
ateee sur de bir kahve iqelim... o esnada da rahatqaslna konu.-
geveliyordu: "Ozur di-
, Jnanrr
kendi
nrrsrn? lgte., tum yaqamlnca da. dalsrz aSaq misali
vocudu icine srkrgmrg "olarak fr.p U.iVf"
$uruz, dertleqirZ..." Annem afzrnrn .iqinde.
nereden bulahm?"
V"t"iryi ;&; lerim, Ergini, ama biz kahveyi
buyudu... menesiz, sagrlsv...
'Ay, tuh! ne yaztk ki sana getirmege akrl etmedim" neyse'
Brrak ki. yuzu.hiq gtilmedi garibin! Toplumun ,,namuslu tekrar geldifinde unutmam..."
ki_
Eiuerl .araslndS piqterin- gillme hakhna sahip olmadrklannr bil_ 'Yani, burada mr kalacaksrn?"
olgl lqln, gocuk Eibi o da gulmek istedi[inde, gtilme ortaya
ma$a korktufundan vazg6gip gerisin g-..iye igzr.ra trllliyor"grk_ "Benim kahyayr, Kostaki'yi hatrrlarsrn! Olmuq' gTib"'
zavalhnrn afzinr buruqtuilyiorai.
--- o---J ve Atina aqhk iqind6, harp var... kime brrakayrm paralart? onun
25
24
 igin de, kzrmr teyzesine brrakarak mallanmrn idaresini elime
3lp?g" geldim". lft t o.asr oi;"$,"qapalaind
k rkt;;lanndaki Ergini hata, de bana baqka erkekleri da tatmama imkan verdi[i igin, Allah
;
;;ft . l;?;; nur iginde yatrrsrn". Gayet tabii, halamdan- bpVlg blr konugma
:t^:-Pgq 1 _?:rtl
n 1 oplam akt an, k
maxran l(anburu qrkm-rg, yaz_klq demeden dmrunbe drinvanrn il;;l beklemedi[im igin kan belmime firladr. Bu halimle beni $6rme--
"merdivenden
ayrFrn r s rrbnda taqrmaklan gokmuE .;;t. ;;;E;k;'+;:1tj mesi igin Ost kata grktr[rmda- da ne .$6r!YtpJ
tr. lnanamryorduki Ne var ki, ilk k.; ;l;;;k .ililJ;;;d;B;_ Baqka ilir brtfenin ustunde altm.gergeve iqine konmrlg bagka bir
nrn gelmig olmasrndan Oylesine memnunduk ki.. krravath ve b5nkh beyin resmi. lqte orada.-ilk kez-olarak'.U11tP
"Qocuklarrn da buytid.u$ung oda kadar ko6aman yata[r, dantelli gargaflan ve lurmzl iplikle
.buradaki €ore Vangelio, bundan bdyle isim iElemeli yastrklin gdrdum. "ln a-qa$r be! pureyi yapmgm
malanmda sil galq?caks?no. v. a;,-v.#"ii;:
ra ddediEimin avnrsrnr verece[im. Hey gidi "Lt.r. tcin oitatesleri sov bakavrm..." diyen halamrn sesi beni ayrlttt'
h.yt ; h&#fiivti;; "ivtisilirlerimizin {elece[ini ve benim de yemek haztrlamamtn
duna sr{"amryacik t o"a y,ii.rff i;"i#r:.:'
gerekti[ini sana sdYlemedim mi?"
Zeytin.yafrnrn hazrr oldu$u haberini kendisine ulaqtrrcLk_
,tan sonra 'Ve, yLrkandaki resimde olan bey kim? hala..."
bizlere tekrar gelclilinde neler getirmedi,
qeker, kahve... hatta bir tivuk... "sizlere biiyumurta neleri tin, "Obor kocam"
ktiqtk yiyip ingallah toparlanrr g.rr-Uyor y;p;;" l;;
musun, zavalhcrk 'Ve neden onun resmi hem daha biiy0k hem de altm gerge-
verem... " diye de ekledi. veli?"
, B"rq da bylesine
,oulamaTclrn... bir fistan getirdi ki, tum kdvde bir esini "Qunku o zengindi; dikkat etl lrumurta alam iyi galkala ki
ne cicelder, ne yegillikler... ovalarla g-tit<leri gdrrir- kdpursun!"
dy" ? kumaqta... tsiztere o_guire'kaaaihei siyah g?y;l;;;?;;; Ve, en sonda, sabun kdpiisun'e benzediSinde de lrumurta
miz .ise, biiyle bir Eeyi dinlemek dahi'istemiydrdu. ,,nunlar
yefi3, Ergini... ve terbiyeli-uslu olmakta" U"qka' bi;;.y;;;; akrnr pastantn uzerine ddktii; ben ise, igindeki marmelada act-
drm.
voktur..."
Ve bufeden grkardrsr kardan da beyaz masa drtulerinin
.,Ir.,"k,bu
_,, diye
zi"
sa.gmahl<lan! cenqlik ve guzelliktir fakirli{in
eeyi-
halamz karErhk verdi. "ve. bilfiriq .i,-xr""r."r.?r'-irX"i trzerine uzun bacakh ca-m bardaklan stralarken de "dikkat et
oenl- Dlr sure iqin evime alaca$rm; yesin, semizlensin dd ke;di_ de, krrmayasrn" diye ikaz etme$i unutmadr.
sini yamayaca{rmz iyi bir gocu*k buiahm." O strada kapr gahnmtEtr. "Kim ola, hala?" diye sordum'
"Ha5nr, Ergini, bizim de burada bir lokrna yemeSiniz "$imdi d$renirsin... meleklerqahr gibi iki. bgV e.9llo*, p,9.n
"Nevse! Size ovle geliyorl Aynca, eve birazcrk
var.,, kapryr agrncala kadar, sen hemen koq taran da kendine gekidu-
yardrm.etmesi zen ver..."
igin de, ihtiyacrm .i", on"...
Eskiden kahyasrnm kullandr$r ve iginde dar bir yata[r olan
. A+"Tt_".pek hoguna gitmedi ise de, halamr da hrmak
mtyordu. Kaldr ki. btiylece, evdeki aqlann sayrsr da azalmrq iste_ mutfaErn vanrndiki uf,ak kilerde kalacaflrmr dnceden bana s6,y-
caktr.
ola_ i.*iiti. Kirca yorekli halam yata$a garc-af dahi yaymrqtr'evin Daha
kaprvt kapatrp saQlmr aQmaAa zaman bulamamrEtrm ki, gi-
Vg iqte, halamrn evine ayak basmrq
.havada "otdu. olmakla aristokrat bir riii"'a., stivtencea-eti sihirblzlar gibi hediyelerle yoklu'- gerqek-
kendimi bulmam bir o. Uil i" a.gri. b."b"t"?, 6i. ten meleklerqahr gibi iki bey gozuktu. Neler getiriyorlardl,-neler!
glraydr. "B6yle-put gibi duracasrna saransana"biraz bet'ruE vai Saraolar. mezeler, tatfilar... Ve, getirdiklerini masaya blralor br-
Kl, o zamana kadar ben boyle evlere hiq girmemiqtim. Bu ne i.tttiu, da, hadii. ikisi de halamrn ustone! Biri btrakrp dtgeri
hala, bufe; ve bu, kanape; blnlar ai mitlE, kadifeii, iipn-r baqhyordu... boynundan, a$zrndan 6pmeler, okqamalar, Eaka-
selerdeki kutsal masadaki gibi... Aman AI.h;i ;;-wii;;ii;; rrili
laqmalar, fikirdegmeler, gulmeler..
atmalar! Ve duvarlarda da.-uzerleri ipek lte:U" d" d.c;;:;;;b_
meli atlas kumaqlar: karEr duvardirur,ae a.-"Jtr"?J";".tt Qaglunhk iqinde kaprmr kapattrm.
aEk!".yazrh kanath bir melek. Bufenin ustunde d.;;;_ "Gelsene kzl gel de, adamlarla taruE'l-{iye ,s91len9n tqze'
:311,h",y
{aslncla Kravaill ve b5nkh bir beyin resmi bulunan ailastan min sesi ile berabJr kaprntn aqtlmast bir oldu' 'Yefenim Kirya-
kalp ve matem qiqekreri. "Kim bti, hala?" ;n"n*.iiir riri"" bir kio! Bu Mario, bu da Alfredo!" Biri "nasrl dedin?" diye sorarken
Srlp n"t"ttt da kah-kahalara lo$uluyordu. "Kiry.akio"'"; ve' melekler-
q"htot da "bnavo, bravo'la:r ar-asmda yarr )runanca yart frenkge
26
27
 bir geyler sdyluyorlardr. benim! Nasrl da beni bdvle canavarlara teslim ettin! lqte o anda,
koyden getirdigim bar,ril gtizume iligti. Kaldrrabilirsen, kaldrr!
._.. "Konug be, a$zrnr ag! Selamlag aclamlarla!,,Ben ise, kucuk fum gUctimle asrlarak kaprya dayattrm. Aq ulan qimdi_peze-
dilimi yutmuq gibi idim.'eirisi u"r.yi ;i,;jiil.;;ilitil
dak grkardrktan sonra da giqelerd'e" Uiii"t aqtr: ,,Kiryakios,un i;: venk.- aqabilirsen ag! Ailem?de yeni bir orospuya yer yok! So-
qerefe igmek" Ve, hala,.ggne t<i1rt<4ralan yunmadan yataArn bir kdEesine btrzuldum. Biraz sonra da, ses-
koyveicli. oniar a" e.il ier kesildi. Ivi aEai*. anla iste! Ve, tam bu strada halamtn sesi
sin " bubuna Kirvakio, " !i tsi n',bubuni r<irylLl.:, v-.:' il ;.%_
ber katrhyorlardi gulmeden; bir n."ai*TL* bunrann ; t0m evde yanhlandr: "Ah, anactftm! Oluyorum... dluyorurn ana-
nedenini crSrm..."
anlamryan_ "lq.be! iq biraz dudagrn gulumsesin! Isi ,.hiii.;_
bi. "ku.'giizet, Demek ki, meleklergahrntn di[eri onu oldurtiyor! Halamr dl-
Mele kl erEah lan da " gnzet
T:r, ^"i1 i' Nlhavet a iy. t.tri# J"
rurlarol. mas.aya- oturduk. Ama, halamrn hazrrladrAr cluruyorl HalacrSrm, halam benim! Dtqanda olan iblis beklerken
ve_
1n 9
y"tq!.
kl er ye.n e qti4 eib
ieki ddkup te kibrtfle
i de gi td i. G;i; ;; i; o;t;ri;;;; il;fi; i ;" ben ne yapabilirim? Yataflrn yanrnda diz gdktum. "Hay Allahtm!
Acr b?e. Iki zavalh ve korumasz kadrna acr! Halact[rm! Guzelli-
ateElemege i"arr"r".*
lar! Ve, bunla' da zevkle.yiyorla;dl.;-?C;el. qok giir;li-i;;i;
"d;;i;k: Ainin boylesine boqa gitmesi ne act! Ne istedin de' bZe harp
memnun olduktan sonra, 6eh ne yapabilirclim! " icmrq bJ katil ltalyanliin ga$rrdrn!" Ben zaten kendisine, gelme-
Ben ise, artrldarr gd,rdukqe igim srzhyordu. pirzolanrn lerinden gok 6nce, biz yemelderi servis tabaklarrna dizdi[imizde
kemi_ soylemiqtim: "Hala, bunlar bizim duEmailmv de[il mi?" diye;
finde kalmrq bir parmak kalinh{rndaki'eti gordukqe de f<osia_
ki'mizle hastahrdr' Hariklia'mz ;-Lffi^g.l;yordu. Ah! bir topla- arna, o beni "belediye bagkaru, yabanct dil bildi$im iqin, benden
Komandatur'dan Cemaatimiz'e bir izin kopanlabilmesi igin ken-
XIP_tF:1.$e, foye .geri . giuigimae oiraia a. eliui.iir-r!,ir
bunlarl du$unuyordum dileriyle konuqmamt istedi; ne yapmarnl istersin? koyumuzun
ki, meleldergahlanndan'-birinin koca iyiligi iein onlan davet ettim" diye yanrtlamrEtr. Ah, zavalh hala!
kolu ile belime si'rdrsrnr ve difler ai ii. a-. qarapla dolu kadehi
a{zrna dayadr{rnr gordum. tsan"a yardrm ead, umuau;t;;;; Koy0muzun iyili$i igin kendini feda ettin! 'Ah! Aya Falurgo!
tara'na dcindufitlrnde, diSer meiekgahrnrn kocaman ili;;; Baira akrl ver... ne yapaca$tm! G6ster mucDeni de, Eimdi bize
gd[sune atrp ikiiri *"r"."i"i"-"r"",.,, opmekte oldu_ bir komEuyu, bir erke$i g6nder... yoksa beni de dldurecekler'.'
!:f-.lllgjldum.
q:]"" Ergini halam da, krkrr krkrrlar arasinda, ha bire kurtulsarn-da, ne olacak! Sabah jandarmalara ne diyeyim! Hala-
saglannr okquyordu. Her halde aSzrmdan bir mln can qekiqti$ini duydu$umda bir surgtinun arkastnda sin-
1,t",9]?:p1.]?I1tl
iii... kaqmrq olacak ki, halam qaliacrktan bana bir GlAa mig oldufiumu mu? tsana da "sen neden sinmiqtin" diye sormaz-
"hadi, Kiryakiol masaln topla ki <inumuzde yemek ;Tr;; lar mt?
artrklan kal_
"
f^"?l " ded i. _Masayr toplamaSa baqlamrq trm" ki, elimde i;b;k;_ Ve iqte o strada, ikinci kez olarak, halarnrn feryadr heryerde
:]1 lre Tutla,ga dogru_yururken ltalyan'rn koca elinin butlanmrn yankrlandr: "Ah!, ah! zavaJln bana binlerce ah! bitirdin beni, me-
araslncra dorastr[rnr Iarketlim. 'l'abaklar elimde nasrl da avakta leklerqahr! ruhum sana teslim..."
durabildiSimi bii allah bihrr rvrut faga dog;-t"i"a,;;ffi Ah, halacr$rm! yedi canh halacr[rm! ruhunu bir an dnce
kamdan Alfredo... o'u qok k6iii-8;fii; or*i'i gli.-r.i.;,.=: teslim et de kuitul katilin brqaklarrndan! Ve ben de, elimden bir
hemen- "pardon sinyorina, ben gidiyoi iil*.r." deo'i ve-iielanri"
fu.
gey gelmeden, surgunun arkastna sinmig olaytm... ne act!..
bulundu.Eu avluya iogry yoneld-i. i;bulil^, bogaltrp k"l;;;i;;
gdp tenekesine doker arikmez de halamr korumik.ize.e Afhyor, halam igin a[rtlar okuyordum.
treme'
yemek odasrna dtindum.. Bir taraftan a[lamanrn, difer taraftan bana iqirmig oldukla-
Bomboq! Salona gegmiq, olabilecekleri dugunerek ,,hala,, n garabrn etkisi ile -zaten ilk kez igiyordum- bir sure sonra sz-
..
diye, sesleniyordum ki,*uit klttaki ayat< sesteri mrEtrm.
ma. kogarak kapryr arkadan stirgriledim. tvi iffri".*irr;;;;;i,; "r.rl".-.au",f] Gun a$anyordu ki, odamrn kaprsrna vurmalar ile kangtk
rini qcizmek uzere iken drEardai kaprnrn"vurur*".i halamrn seii b6ni uyandrrdt. "Daha uyuyor mdsun be! Uyan da
".:ftiriiJ-
sozleri, elbisemin diie;;i;Jni'1.""id.1_, kahve igelim!" Dona kaldrm! Ruhum qrlop gitmek tlzere idi. Ba-
f::^.1:,j:".,_u5l"y'.
Kapattrrdl. Korku icinde y_ataSa iliqtim. Ne ohlaktrm? Diqardaki vr:lu yana gekmemle kapryr aQmam bir oldu! Ve igte, 6numde,
bir yandarr".S.,;,? firyiki", qt"L,i sri tum i:anhhfr ile Ergini hala duruyor! Sagr omuzlanna ddkiil-
i"]:H-:t"hr
Den oerKen i;l- ;;;;;
diAer vandan da kaprya yukleniyordu. Aey. Alla_ muq, gecelifin danttllerinden taqan iri memeleri' gumta gibi
hrm! Herif mele-kreiqahr desil, inri'sl'n rlGnaisi idit n"i""r,-, parlayan gozleri ile bir yapma bebek kadar guzel!

2a 29
 "Hala, sen tilmedin mi?',
van'rn kzhArmr almrg olmasrna hiq pigman olmadlm! Gergek bir
"Neden OlecekmiEim! Kagrrdrn mr sen?,, ineleklersa[r! A]lah Eahidimdir, Alfredo ile kardegim Kosti'nin
"Seni d1... dldurmedi mi?" drqrnda bir erkefi se'rrnigsem iki g6zum aksrnt
' "Kim, be?" Bir sure sonra harp bitmiqti. Ve, kraligenin kendisi taa k0y-
"lta\ran" lerimize kadar geldi. Hey, allahrm! Ne, tantana! Ben de, bir za-
manlar, Ergini lialamrnkinden bOyuk bir zenginli[in olamryaca-
"Ne zaman? grnr sanmiqtrml.. lqte orada arabalan, ipekler igin-de- suslu
be hala! Olaum, bittim diye bagran sen de{il lapkah kanlan ve surattnr srvamlq boyalarryla taq bebeSe ben-
_r;;:;S.t.ytn, zemiE kraligeyi gdrecektin.
"Hadi be, salak! O stralarda ben tam geliyorduml,, Kafasr da, kanepe yastrfr
-glbi misali buklelerle dolu! Bir harika!
kahveyi pigirmek rizere mutfa{" a.g; dedi ve Kucaflrnda da, kafasr iirvrrcrk beyaz bir tdrk duruyordu;
".yirtti. biraz'ionra, onun kurk defil de bir k0pek oldufunu anladrk'
'l'irmiim0zu meydanda topladrlar. Orada da, Alfredo'm gibi bol
*** srrmalt birisi, kialiqemizin tdm harp yetimlerini okutmak uzere
alaca[rnr soyledi. i|irzlan ebe, erkelderi de den?c1 YaPacaklar-
GulumsemeEe ve o tuhaf yemekleri yeme[e yeni mrq; ?eniz hayatrna dayanamryacak kadar -zaytf olanlar da,
yordum ki, erkeli kardegim x6"ti ,ar.,. yeni baqh_ poit. ttt"mrrru olarak yetiqtirilecekmig. Ve hemen' Kosti'mizi
kOye ddnmeni istiyor.
ii["-gdtoi. senin hemen ahp subay gibi bir qapki oturttular kafastna. Ne var ki, Cemaat
naqkanrnrn- dedigi gibi yetim de[il de piq olduSu igin Harik-
"Neden be! hasta mr?'. "Defil de yalnz,
gelmeni istiyor." Tum keyfim kZq;;air.'i,cit senin hemen eve lio'muzu almadrlar.
sonra ben gelir seni geri alinm" diye fisJaadr
d., bir- ---\
kac b..r'
Aun 'Yani. kovumizde bdylesine ahlakszhklarrn oldu$unu bel-
hatam, geleyen bir ki[rdr kraliqe-mize ben nasrl gonderebilirim?" diye
Eve gider gitmez anam ustune gullandr.
durumu agrklama$a kalloqh.
"Halana orosDu da deseler, kaybedecek
bir qeyi yok! Nasrl Boylesine bir hakszh[l allah da kabul etmez. Ben de, ken-
gdTdygU il.i.kocanrn parasrnr yiyor.
:13
ulan azgrn kancrk kcipek, bii ltalyan "d;"1";Ama, sana Aelince. dim oturdum ve bir mektuP Yazdrm.
sa$rr sultan da duyduktan sonra ieni kim "ld;E;;; fiIvi.Jii
alrr.",-*o*"-
"ltalyan dostum olmasa da, beni kim ahf? Sdylesene Kraliqe Hantm,
bana!,,
"Evini yakma$a yeltenen seni! ateeler Bir igigiz ue sizin de' igi olmanut dileriz. Ben bir 1ksttz ohtp
vaksrnt,, arrftem rlulau, ue de bir elkek kardegim uar. Ancak, bogttk bir
"Beni yakan ltalyan
yr, yoksa sen miltn? Beni sevdi{i iein, gansvltQtmu oldu, ue annem[z, rahmetLi kocastntn \lttmfrnden tig
ve de nalbinttan pig bir tiarjeqim ;kilil;" gtt sonra dogurdu,. Bdglece, pig olan bir -kardegimiz uar. I17ni. Ha
bitmediEi icin
'V;,, ltal_
yan benimle evlenecekr Ama.
tjldty*
b;;;"ri,?;;t;"f
yl dofru ddndtigumde, onu, ir.p-.gf.*.fi ilff' H.j_ Itntfa. gima{ise, kogimrtzin
-b
ahlaksu oldugunu 1srenme-kle Azi,
iJ.atgi"i. lece g iniz ne denigle askantmu onu ebe meklep ine g lrtderrnemi-
du.Eu gibi sarprlmrq a!"zcrgr it., ;fr k;;;;'-;ifi;;.* rj_
bakmakta oldugunu gd"rdU;. "ils --Y-.
ze mcmt oluqor. Kralicem, btr kere dqmuS oldtktan sonra' onu ne
tlapabiliriz{ 1tdilreltm mt, gani? Ne akrl uerirseniz onu Aapaca-
"gv.
Zgval! anacrfrm! Eservarsa, allah beni de, gunahkar Vn, size selam ederim, kukardegi, Niohartden Kaguli'nln Ktr'
seni de affetsin! 6nu ndrede bul;yilii;ii.h;f";;;;;.;# olan
gakio'su.
de onun gibi zensinler tarafindan i,i"""g1*,
soyliyeyiml Soytan_
tI
rara^ f-el],-1'ie
I
gal iyrye cegi .r anr", J.izflil ?.,
d;-d.
gunah yazlmaz. BiZe ise, ister ltalyandrL;la-lm;"t.r;i Gil.;il; Anlryacafirn, zenginler istedi$ine gdre, allah da mucizesini
mayaltm, ancak achktan glberdigimizal gunah yazrf_Li vaotr. Ve. piclerin deletim sayrldrklan nedeniyle Hariklia'mztn
be! Manas.trra kaparsalar?ut i, -f,"ffi iJi"""j 6U! mettebine girebilhresi iqiri saraydan kdyomirze kaSrt geldi'
;?iliik i;.,
ma zaten karar vermiEtim. Ve, benimle evlinmemig r;ffii;;#i Bovlece, k:zrmti, ug sene iqin okula ahp kapattrlar. Do1ruruIma-
ise de, Ital_ sr gereken iki afzdan kurtulmugtuk'.. Bana gelince..' Ben ne
30
 olacaktlm. Ve gene de. onu orten toprak tuy gibi
gini halam kuitarrcrm otau. ;cei a;';;;;Atina,ya hafil olsun, Er_
alayrm... bu_ igin yatmasr da yemesi de bedavaydr. Difler sekiz krzla beraber
radaki mebus closilanmla seni bir iqe y;rlequirr*g;Ei;il;. Dlr. odada kalryor, ve haltada bir qrlilq izni aldr[rnda da bize
ve hemen iqe koyulduk. Her ne k"ci".'arr'em bana beddualar gelip gdni$riyorduk.
g\uyor idi iie del ben gene ona ,'merak etme; nasrl olsa oracla Kosti benimle kalma[a baEladrktan sonra da, bana "ikiniz
iki qocuaumuz vari ben.-onlarla oa igiGn.".sim"diyerek ra'at- -burada. nasrl srsrp uyuyablliyoriunuz?', diye sormuEtu-l;ist.i si
latma[a qahqryorclurn.
gallm: isterse.srfmryahm, kendi evimi satrn alabilince$e kadar
_. Halama her gun gok onemli bir avukat gelirdi. Apartmana
pantalonunun clufimelerini 'cozerek Lo""*"rr_
burada kalmak zorundaTnz. Kosti'nin aldrsr maaqr bir ydrde top_
fllL"_. €iIT., de.
fayaca$z-, - ben de bokumu kurutaca$rm", ama, evlenebiheht
nKra eQl olmayan nrarifetlerini.drgari qrkanyor, igin gerekli evi de alaca[rm. Sen de mezu;r olup do$umhaneyJ
halarnrn ';t! brk
trrn ben senden yahu... artrk cravlniii,v".i,;; gegtikten sonra da aynr qeyi yapmaya bakl
leri ve kah kah aia' a ras rncla il1"'li;e;d;;i;
ve yakalar yakalarniv da nerecre -'."i"1"'. tr^?i".i;';; ; ?;;;l;;;. "Kim alr beni?"
"il"n rr.."i"i"i-
oltrrsa olsun, "Seni kim rni ah.z Seni-en iyisi alrrl Burasr ne kdydur
itl: !.$.*ukl.a. !u iq yemek yectisiniiz masada otuvoiau, ve ne
nemen ustune binivordu. Ne ise ki. yeirek yerken ,;.tti de burada koydeki pezevenkler var! Lafa bak ber onir kim atii-
..iiri".i-
du. lste bu aclam
nimi bildiren bir, ka{rt e* il;, ;;f;i;krJh;;;#;L;i',r#:
'it vercli. Ar'a Ue", tag,.t,
mrg! Doktorlarrn agrk olduktan sonra evlendilrteri dunya kadir
hastabalucr var! sen evini kur, qeyizini dtz de bakr dariat bulu-
9elaze varrnlE gibi aglamaya ba_sladrm. ,,Hizmelqi ^fa,g,i"iln,'""?h nur mu bulunmaz mr?
hala! tsir de beni uiz)h royae" niri[3^ti;; liil ii;y ,iii ot.v,.n--fr.
renirse ne olacak!" "Sus be! sumuklErini sil l., k;;;;'a,V;?;;i'd: - - Gergekten de, tayini yaprldrktan sonra kzrmz bavaEr ser_
pildi, cesaretlendi. tvt-aaqrrui tumunit bankaya t"trnt'o;i" ;.
okul kaArdrnla seni m-ebus Vrr"tlif.
fazla!... "-Ne var ki, -" yupi""tirkt uirm"tqilik de sana gryim-kuqam, ne sevgili, ne de buna benzer tjirsivle iipitenivoi_
du. Almakta oldu{u bahqiqterden ancak bizi geiip gofii""iiqin
da' halam, ailah o"rat "iti"if.;iil;;; -Lrilt
.graqmalarrm sonun_
gerelrli yol masrafinr ayrdrktan sonra gerisirii e-t<siksiz olar:ak
feyberi
benim btirocla bir bakinhk
vucudunri tttir"i",--[.ri]i""
-"-u* oLr"L t"yi.rirrri kopardr. bankaya y,atrnyordu. Hastahanede de, iiddi olmasr
, Ve, .ge-rgekten de, yeniden clofrnug gibi oldum. Kdltntn ""a."i"i".
lrencl isi n i diserlerine drnek olarak gdsteriyorlarmrq. Hatta, sdyli-
adrnr dahi kimsenin duj.rnamrE otcrfigu itinJa" ye-siiyliye, nihayet gultimsemeyi de d[renmiEti 'Vtni
Bu arada da iki yl geqib Kosti'miz ;kul;;n mezun
laribim.
"."i'til';;,;
olarak kos_
dogant
-atlp da annesine gdtOrdu[tinde gtilumsemen gerek,, diye
koca bir posta dagrticrJr oldu. ikaz.ediyordu baghemqiie. Beq frt sonia aa, tern-i3e;;ti, ;;
ameliyathaneye almrElar. Bundan bdyle ne lug, ne ot"r"L,-
, Eski bir evin qatr katrnda yanyrkrk bir gamaErrhaneyi kira_
larnrq;trm. IEine, ancak, halamin #;;-;;;"F;ld'ft kan, ne de kirli kanla. yrkamasr geiekiyordui rte tarrtai ".
;;rriy;'ii; DoSurmaya giderler de. bir tas su isrtrp 6rahn", v,fi"-"p, "arr
J.!Vd.." getirmiq oldugum qeyiz bi;lunun srgabilecegi " ufacrk etmezler! Ancak, ttrm bunlar artrk geride kalmrgtr:-g0nkUlame_
ut ri
bir oda' yenrek pisirrriek iqin tuttanJtgi- g"? oclaya sr{-
nradr{r iqin, onu-drganda t.jr""ii l"tr""ji.r. ,"ro.rrrlnmasr Iiyathanede-n_ grlap da babaya ',oEltinuz oldu, hiyrri, ofi"h; a-",
'cagr igin de demez 51tllt0gq cebeindiriyor{u... bazen de ikiy&liigu... Eht kz
bir tepsi ile ustunu ortmek ,or,rrrtrlg,r.rJaydrm. Akd;i;;rgr;
den qrktrktan sonra d",y?,,..y; k; a;;;6g;;;i;;H$_ olunca, bir ellililde idare ederdi.
$ukta yeme$imi orada pi iriraim. Askerlikte gegirmiE oldu$u iki yrh qrkarrrsak, Kosti ile ga_
Sonunda Kosti,wi de yarruna alarak ikimiz orada onatrr..Jnh. ge.girdik. Ve-
nihayet, daireyi alabildim.
JllArln3ede
Itil
baEladrk. yeme{imi2i aniak k"pryr-;;r; somyenin kalrnaSa odalr, ama buyrlk, kullanma sahasr net 4O m6tre... zemin
ot urmak s ure tivle viveb iliyor,,i rr,iira,i giiL.iz
kenanna lcatr olduEu igin de avludan da faydalanryorduk.,Gavet tabii. pa-
lenrnemesi iein de .rsiune'ir., gt;dj;
oittii, iy.nil fi ,: ramzyetmedifi igin bono imzalamz ger6kti... Urrak ki, oturaca_
;;;;"rduk. Uyumak iste_
glgimirzde, de. ayakkab-rt""*o? f,r,#J,'t liri Srmz bir sanda$emiz dahi yoktu.
somyeye qrkrp
so1runmak, mandah sJirmek ve blbiselerimizi"or",ru yatafirn di.,ke;;;: Kosti'ye "sen istedi$in kadar drlan... ben ev kurmak istivo_
na kognak gerekiyordu yT! ?.h{ defilt" 9edim, ve, gondol Upindeki kanepenin y"r,rrid"
Ftrariklia'mrz bizden daha qansh idi. Okulcla yatrp lKr Kortugu ve ulak orta masasr ile krrmrzr bir salon ta-lumr rs-
kalktr{r
P.afad.tm;..masaya-da ili murano sigara tablasr yerlegtirdim.
Dipte de, iki tahta karyola yatak odasinr oluqturuy.irrdu; ne var
32

mlur9,3l-, -.*q
i![@r,

ki, biz ahEtrgrmz igin, gopunlukla, Kosti lle beraber bir yatakta
yatryorduk. Bonolardan kurtulmamtz beg yrhmrzt aldr. Yaz gel-
diginde kardegim, bono derdimiz bitti$ine gore, iznimizi aldtflt-
msda kdye gitmemizi 6nerdi. Kendisi baabaz.t kdye gider, ana-
m:zt ziyaiet ederdi. Ben ise, kdyden ayrrldrfrmdan beri bir daha
geri dtinmemiEtim. Ama, UQUmuz her ay annemize y0zelliqer
drahmi gdndermekte olduSumuz igin de, kendisi orada kralige
gibi yaEryordu.
"Bog versene sen! ben kdye gitmem! ne zaman giderim, bilir
misin? KOrk yakah siyah bir paltom ile yantmda zincirinden
qekip gekiqtirece[im beyaz bir fino kdpe$im oldu$u zaman! I)e-
lirdirn mi? Neye yahu! Gegirmig oldukl^rrmrz artrk.gegmiEte
kaldr! Ben de artrk bir hantmtm! DdqenmiE daire sahibi, kosko-
ca bir bakanhk memuruyum. Beni tekrar gdrdtklerinde, kdyde-
ki kadrnlarrn hasetten gatlamalannt isterim.
O yaz Hariklia'mz Doflumevi'nde kat krdemlisi olmuqtu.
Elizi gdrmege geldi$inde, gulumserken artrk yuzunUn hig qarpil-
madrsrnr farkettik... beraberinde de tig parga stit bdrefi getir-
miqti. "Hemen de akltnr havalara ugurttup para harcamalarrna
baqlama!" diye grluEtrm. Do$umevinde doSuran soylu kadrnlann
para ile gigek satrnaldildannt duyduSumda da, b0yle bir Eeyi
nasrl yapabildiklerini kafam bir ttlrlti almadr; olacak gey de$il-
di!..
"Dur be! sattn almadrm ben bunlarr! Kendisine pek gok
tath geUrilen yeni do$um yapmlq bir harum bdna verdi." Ama'
ondan sonra da epeyce tath yedik; aynca, l;,er pazat, hatta'
bazen hafta arastnda da et alryorduk. Yalnz, ne yalan s0yltye-
yim, Hariklia olmadan bdyle iyi qeyleri yiyemiyorduk, bir turltl
boSazrmdan gegmiyorlardv Bazen Hariklia'ya gitmeSe niyetlen-
digimde, bu husuilarda gok tutucu olan Kosta araya girer "bu
ya$mur altrnda sokaf,a grlup ta Do$um Evi'ne gidilir mi, yahul
akhnr mr kagrrdrn?" diye grluqrrdr. Oysa, oraya kadar gidip
onunla biraz vakit geQirmem hoEuma giderdi. Kat lsdemlisi ol-
duktan sonra Hariklia artrk hastahanede yatmryor, kat ktdemli-
,lerinin kaldr[r yandaki iki kath binada kendisine de bir oda ay-
irlmrEtr. Gayet tabii, eski bir bina idi; arna, ne de olsa anahtan
cebinde olan ve hantm gibi girip grkabilecefin sana ait bir odan
olmasr iyi bir Eeydi...
Bir arkadagr ile paylaqtrfr odada iki yatak, el-yuz yrkamak
igin bir musluk, elbiseleri igin de her birine a1m birer elbise as-
krsr vardr; drEardaki koridorda da, tum kat krdemlilerinin ortak
kullandrklan hela... Yer ddgemesinin eski olmast, ve afnca; p-
kanacaklan bir dugun bulunmamast nedeniyle di$erleri idareye
topluca gikayette bulunduklan halde, Hariklia onlara katilma-
dr. 'Verdikleh btiyle bir maagtan, ve a)irrca da, bir maaq kadar
34
tutan topladrprmrz bahqiqlerden sonra bir de qikayet mi edelim?
Yok benim'qikayetim" deyip kesmigti.
Kendisine lahana dolmasr gdturdu[um bir akqam, au gdz-
yaElarr dOken oda arkadagr ile dertleqirken buldum. "Zavalh
krz... onbeq yldr bir doktorla beraberdi... adamrn geng asistan-
hfrndan beri... ve Eimdi de, adam evlenmeSe kalkmrq... bir baq-
kasr ile tabii..." diye izah etti Hariklia, arkadaqmrn bir ara drqarr
grkmasmdan faydalanarak. "Gdruyor musun? kimse onlan al-
mlyor; herkes Qeytze bakryor; yaqamlannrn en guzel yillannr
kullahdrktan sonra onlarr brrahp gidiyorlar..." diye ekledi. Hakh
idi. "Yalnrz, ne var ki, b6ylesine ciddi bir kz olan seni, qayet iliq-
ki kursaydrn, bir doktor da alrrdr..." dedim. "Ne yani, ben sevgili
mi tutaca[rm? Bilmig ol ki, hig kimse beni kuq0k duqurmeye-
cek!" diye hrgrmla bana karqilrk verdi.
"Bir dugtin, ben Hariklia! $ayet seni bir doktor alsaydr da,
kdye gitseydin... neler olurdul l-um o pis, mendebur a$rzlara dy-
lesine bir cevap olacaktr ki... ah! senin yerinde ben olsaydrm..."
"Bak Kiryakio! Ben kendi evimi kurmadan ewel erke$e
bakmam! Arna, geyizim tam olduktan sonra da, damat 6yle bir
bulunur ki... bak, gor, o zaman... doktor da olmasrn... belki de
bir avukat veya subay... her ne ise..."
Kardegim olduSu iqin degil, ama gergekten bu kz hem alul-
h hem de namuslu idi. Dedi[i gibi de yaptr! Evden sbz ediyo-
rum... hem de, ne ev! Hariklia'mz basbaya$ bir saray yaptrrdr!
Garibim, bbylesine yrpratrcr bir iqte tam otuz yrl galqmqb. Sag-
lan a[armrE, hatta go[u ddk0lmriqtu bile... bir tutam sagr kal-
mrgtr zavalhnrn! "Gayet tabii, yorgunluktandrr! baqka neden ola-
cak? a, krzrm!" dedi[imde, o, her zamanki sesi ile "dyle
diyorsun, abla, ama ben de yaqlandrm, artrk..." diye yanrthyor-
du. "Duymryayrm bir daha bdyle bir sdzu! yaglanmrg! sen geng
krza benziyorsun!" diye grkrgtrm. Ve, gergekten de, evi satrn al-
drktan sonra adeta gengleqti. Evi de 6yle bir ddqedi, dyle bir
stisledi ki! B0yle bir qeyi ancak sinemalarda gdrmtgttm.
Dofum Evi'nin yalunlannda ddrt odah koca bir dairel Tabii.. iqi-
min yanmda olsun, der... Mahalle de, soylu mu soylu! Yan kom-
Qumrzun her ciqe kallugmda osuruklarryla uyandrSrmz benim
dairem gibi degill
Baqta, kendisini bizim mahalledeki bir dtlkkana, "Luks
MefruEat"a gdttrdtim. Adam sipariqimizi alabilmek igin gok uS-
raqh ise de, bizimki hig yanaqmadr.
"BebeSine nasil bakmasmm gerekti$ini dSrenmesi igin beni
evine davet eden bir harumdan, trlm sosvetenin mobilvalannr
yaptrrdr{r bir dtikkanrn adresini aldrm" diy6 izah etti bani.
Ve, ne iqlemeli btlfeler, koltuklar, prrl prrrl yanan kristaller!
35
Hay, anacaElm benim! Harildia'mzrn yatak odasrm bir gdrsen!
Qtkard{rm bu istawozun hakkr igin, iqte naht ktiyiimuzUn
meydanr kadar geniq bir yatak! tumu de, ustten de altlan da iq-
lemeli!.. Ne komodinler, tum duvarr kaplayan koca bir ayna!
Ma{aza sahibinin mutfak igin gdnderdiSi baqkh bir adarn da,
duvarlan baqtan baga asma dolaplarla donatmq; rnutfak pen-
ceresindeki krrmzr beyazh perdeleri. dahi adam hazrrlayrp getir-
miq ve asmlE.
Kosti'miz bir turlu inanamryordu. Hariklia'mz da, "aman,
evin ddqenmesi'tamamlanmadair ve orta btyuk avizeyi
dan, Kosti gelmesin" diye israr ediyordu. Biz-ta, Mesolion"sma-cad-
desindeki bir av?e sergisine gittik! Akhn kagar! tsenim gdzum
renkli bir avizeye talqldr...resim gibi... Almr anda da, HlriHia
bana "iqte bu!"-diye gdstermez m"i? Emin ol ki, koca Atina'da
bundan daha gdrkemlisi yok! Kanatlarrnrn ustunde birer rgrk
taqryan iki kuquk melek! her melek de ayn renkte giyinmiq; biri
pembe di$eri de mavi-mor! goz0nun onune getirebiliyor
musun? altr rq.rk, yani oniki renkli melek... yalnrz tumunun de
kanatlarr beyazl do$rusu da, bu! yani...
Gdzlerimizi bu avizeden bir turl0 ayrramadrfrmvl goren
ma$aza sahibi "di$er avizelere de balun, hantmet'endi... onlar da
gok guzel... bu, en pahahsr..." diye gulumseyerek bDe yaklaEtr.
"Ne kadar pahah? yani..." diye Hariklia'mrz adamr kesti.
"Patission caddesinde bunun igin elli vermeniz icap eder.
Ama,'burasr fabrikanrn satuq yeri oldu$u igin, bizden'yalnrz
otuz bine alabirsiniz" Hey, Allahrm! nasrl da, bize de difier ha-
nrmlar gibi oldu$umuz gUnU gdsteidin! Ve, Hariklia cuZdanrnr
agtp saydr da saydr! "Bana bunu gdndermenizi istiyorum... ad'
resim Eu, apartman adr gu, numarasr Eu..." Herif de ha bire gil-
lumsriyor, ha bire e[iliyor, ha bire bizi selamhyordu...
Salon-yemekodasrnrn parkesini dylesine parlatmrqtrk ki,
trpkr bir ayna gibi avizeyi yankrlatryordu. Ay! unutuyordum! Ka-
narya sansr ipekli bir gr,izel yatak drtusu ile, her komodinin ba-
qtna konmasr igin birer dantelli abajur. Hele banyo! tumu fistr-
ki... fayanslar, kuvetler, hela, krglairnr yrkadrldirr di$er gey...
hepsi tamam... 6yle ki, igine girip igemege qekinir insan...
tsuferlerde bardaklar, fincanlar,. glrla... avn awr kahve ve
gay fincanlan.., iki de buyUk gtimUq tabak. "fiu Uaar QeJn ne-
rede o$rendim, be Hariklia! Sen artrk gergek bir aris[okrat
oldun! Ve, yatak odasrndan gegilen bu ufak odayr ne yapacak-
stn?" "Burasr qocuk odasr olarak kullanrlrr... simdi, bunu brak
da gel mutfa$a gidip bir kahve piEirelim..." Aman allahrm! Mut-
fak penceresi perdelerine uygun masa drtusu ile sanda\re yas-
ttldarr dylesihe guzel duruyordu ki... Duqrin bir kere! yer d69e-
36
pegi d-9 uygln renkte! alma gibi parhyan krrmzr ufak yer kare-
leri... Burada. anhyorsun ya, gunluk kullanrm igin biqka fin-
can, baqka bardak, ba$ka tabaklar... ve, 6yle bir kahve ibri$i gr-
kardr ki, trpkr gumtq! -
O srralarda hasta. olan anamlzl gdrmek igin iki gtrnluSUne
k0ye giden Kosti'nin diinup de eve ilE geliqindeki ytiiUnu [tire-
cektin. ''Sen saray mr yaptrdm, bet" Htriklia'nrn da aSzr mirflu-
luktan bir yana kagryordu.
"Bdylesine bir eve de esash bir damat gerek,' diyordu Kosti
bir odadan di$erine girip grkarken! Yatak od-asma geldiginde ise
dona kaldr. 'Yahu bqrasr, vitrinlerde gdrdUglimuz bii sergiye
benziyor! Yata$a bak, bel burada mr yatryorsun?"
'Yok, be Kosti... .ahEamadrm... her akEam geliyor, tozunu
alyor, parkedeki ayak izlerini silip parlatryor..."ve, sonra da,
DoEtsA Evi'ndeki odama ddnuyorum... buraya pek ait defilim...
simdilik..."
lqle o anda Kosti'nin parmaftndaki alyansl g6zume garptr.
"Nedir bu? niqanlandrn mr?"
. Kosti, limon gibi sapsan, baqrnr e$di. yakasrndan yakalaya-
rak onu vargucr,rmle sarstrm: "Konuq ulan! konuq... konug uian
kdpek! qimdi gebertirim seni...". "Ana... ana diyor ki... slzin ev-
lenmenize engel olmakla s?i mahvettiSi ve sonunda da torun
yuzt -gdrmedi$i igin bir turlti ruhunu teslim edemiyormuq...
etse de, hig rahat etmiyecek... hiq olmazsa, banden bir torun
gdrsun.. .diyor..."
"Ulan, senden mi istiyor torunu?.. Ve ben... Sunca yrldrr..."
"Sus!
.bir .bilsen!..Sus diyorum! Trlm kdyde bizim igin neler sdyleniyor...
Anladrn mr, qimdi!.."
"Ulan imansz, bunca yrldrr hig bir qey sdylenmiyordu da,
Eimdi mi senin utanman tuttu?.."
"Ne y_apabilirdim, benl Niganlanmadan buradan qrlup gicler-
-kaprdan grkar grkmaz asacafrm kendXrni! bil buhut gt-i-
sen,, sen
nahkar da olsam y-eni bir utancr kaldrramam artrk! diye ddirl-
nuyordu zavalh kadrn..."
'Ya ben? Kaldrrabilir miyim? Cevap ver bana! yaElandrktan
ve tek bagrma kaldrktan sonra, ben kaldrrabilir mivim? Ve. her-
hangi kimseye bakmamr yasakladrfrn, boqu tioquia gegirdigim
o koca otuz yrl!.. ben de..."
,lamaktaPlwt.. ag?pr kapattr- ve ipek yatak drttisune kapanmrq ag-
olan Hariklia'ya bagrmr qevirdi...
Hariklia Dofum Evi'ndeki odasrnr brrahrp benimle yagamak
j 37
!
trzere evime gegti. Cumartesileri apartmantna gider, havalandt-
rrr, parke ile mutfaktaki yer karolarrnt parlatr, parlak ibrikte
kahveyi kaynatarak iger v sonra da uyuma$a evime ddnerdik...

Atina, 22 $ubat 1982

I.OI<ANTNfiIZ)AYALT,fiZ DUMANI OSTUiVDP TIJTIr.T] W

KATTfIS.IZ AIII,AK SUNULT'R

38
 Ben bu igleri gok iyi bilirim; sen beni dinle! Bakma onun
bu ihtiyar haline. Ah krzca$zrm, bu herif daha ufacrk gocukken
de'taqa bir vurdu mu onu ddrde bdlermiq; dyle ki, henuz oniki-
sinde iken babasr onu kayrgla ddvduEunde, hakarete davana-
maylp kafasryle duvara oyle bir vurdu-ki, duvarda kocamin bir
delik agrlmrg. Ve ister inan ister inanma, basmda en ufak bir
srynk Cahi olmamls,
lqte o zamandan beri de kdyde herkes onu Bofiakafah diye
ga$rrr. Gergekten de, kocaman bir kafasr ve de guc"u var...
-
Ama ne guA! Kdyde olen oldu mu, onu srrtlalnp ta mezarh-
fia-kadar gOturen ddrt kigiden biri hep o olur! MeZarh[a qrkan
yokuq da yokuq yani; bir gdrsen nefesin kesilir.
Dogrusu, \dyumuzde pek olen olmazt Eh, iqte... onbeg,
yirmi yrlda bir dlen olursa... o kadar...
- On-un igin de mezarh$rn yolu yoktur. Bir dlumden di$erine
-kadar da dncekini unuturuz.
Yok, canrm! Ne araba ne de baEka bir Eey grkabilir. Tepeye
kadar trrmanan elli-yr"iz metrelik bir patika! Ama, dyle bir mah-
zarasl var kil tOm ova ve deniz arkanda; bir de vaidrn mr, i$te
'limu ayaklarrnrn albndal Diyeceksin ki, neye yararl mezanmu-
da m3nzara yoksa gikayet mi edece[iz yani...
Hig hasfalandrgr yoktu. Ne var ki, Argiro'yu dOvdukten
sonra, namr ile yad edelim, Aya Yorgi herifi ce2alandrarak kolu-
nu sakat brraktr.
Demek istedi ki, ulan, benim o kadmr korudu$umu bilmi-
yor musunuz? Oyle ise, sen nasil el kaldrnrsm ona! -'
. Kdytim0zde herkes ona orospu Argiro deidi. Topra$r bol
olsun, kocasr dldukten sonra adr orospu Argiro dulu diye de$iq-
ti; yani, adma bir Onvan takrlmrq gibi oldu...
Do$ru, lasbaya$1 bir tinvan oluyor. etinku, kocan yaqadr-
Sr surece baqka erkeklerin pek olmaz; ama dldrikten sonra ka-

4T
drnca$z ne yapstn?
Evet, kzrm, basbayapr rttyasrnda gOrmuq Aya Yorgiyi. Cap-
canh atrna binmiE de, tam Onunde canavarl dldurtrken gdr-
mug. Canavann geberirken debelenmeleri srrastnda da, namr
ganla dolu azu, tekmesi ile canavan bir yana ittikten sonra
itrndan hafifge e$ilmiE ve "Argiro, ben senin igin geldim" diye
kendisine soylemig. Zavalhcrk da, korku iqinde -uyanarak
"benim olmemi istiyor" diye sagmr-baEtnr yolmafa baqlamrqh-ki'
tam o srrada, t0m son yllarrnr aqlo ile yanarak gegirmig olan
ihtiyar Markomanoli kaptdan igeri girmiQ.
Do[rusu, kart zampara Argiro'yu gok seviyordu. IEte, roya-
yr do$ru olarak tabir eden de o oldu.
"Sdyle ulan bana, rtryayr gdrdugunde ost0n drtulY muydg,
6rtus0z-muydu?" Boylesine bir srcakta balkonda yataiken ustu
rtrt0lu olabilir miydi?
"Balkonda ve drtus0z, dyle mi? Ne olacak! G0kten Allah o
qdzalan Auzelliklerini gorup te gaqtrtnca, qaElunh[r iginde (bak
!ahu! goklerdeki yrldrzlanmztn mrhlan gevqedi de birer birer
insanlarrn tarlalanna duq0yor) diye Aya Yorgi'ye seslenmiq.
Onun da (bir gidip tophyayrm) diye atrna atlamasryla balkon-una
gelmesi bir oldu. Farl-ayinin yrldizlar de[il de baldrlannrn oldu-
[unu gOrunce de, gOzU dOnerek sana gercegi s6yledi! "Ben
senin iqin geldim" dememig mi sana?"
"Ama, neden acaba tam dnumde canavan oldttrdu?"
"Senin koruyuculu$unu ustlendifini ilan etmig oldu. Yani'
sana dokunanln vay haline!"
"Maqallah, maEallah" diye yata$rndan ba$rrryormuQ Argi-
ro'yu dertli gdrme[e katlanamryan felgli kocast.
Gel gtir ki, Markomanoli ruyayr tastamamrna doSru te-fsir
etmiq oldu. Qtrnku, seksendokuzunda dldufiunde qok bilgindi!
Argiro guzel miydi mi, sordun? Oltlere bile can katryordul
Sana gir kadannr soyliyeyim ki, beyaz baldrrlan tlzerine a-dmgle-
rek yelleri sildi[ini goieh felgli dahi dayanamryarak "gel ulan,
gel de hala dlmedifimi anlal" diye seslendl$ind-e,- Argiro y.grbe?i-
ii elinden hemen atar ve kahkahalar iginde rslak serin elleri ile
hastanrn takrmtaklavatmt avugluyordu... ve qukrediyordu
adamcaEz...
Adamtn her istefiint yerine gettriyordu. O da hr-rzur iginde
gitti. Bir bebek gibi "bakryordu dna. lster tarlalarla, ister eEek
veya kegilerle, isferse sevgililerle gUnUnU geQirsin kararlltk bastt
mi hemen evine gidtyor ve felgli kocastyla uSraqryordu; bir taraf-
tan yeme$ini yediriiken, di$er taraftan da stkrntrstnr azaltmak
iqin koyun tuh dedikodulannt iletiyordu. Kim gitti, kim geldi'
42
kim pig do$urdu, kimi sevgilisi ile bastrlar... her qeyi...
Kadrnrn kimseden pervasl olmadr[r iqin de her qeyi anlatr-
yordu; kocasr da ona lnanryordu.
"Ulan kan, bonoya yatracak pararnvrn olmadr[rnr sdyledi-
finde, tanm memuru sar]a sulandimr?,'diye soruyoidu.
"Kutsal istavroz uzerine yemin ederim, gOzlerim aksrn ki,
hayrr... Birazcrk krgrmr elledi, iqte... o kadar...'i
Ve sarkmrg ar,rrrtlan ile katrlryordu gulmekten ihtiyar.
"gansrn varsa, herif qikayet etmez de tarlayr kaybetmeyiz...',
"Nerede bende o Eans! beni dul brrakman vazglmda olduEu-
na g9{e, ne olurdu senin bir tarlan daha olsaydr.l. o z.man"da
gundelik peqinde koqmazdrm..."
, Kadrn gundeliklere giderdi de, peqinden de nerede galryaca-
Smr 6$renen erkekler ko$ardr. eunk0, kendisi gdmelip de fistanr
p Suzelim-krgr listune gerildi mi, ete$i de 3rukanlara grkarak
bembeyaz baldrrlannr ortaya grkanyordu.
. Herkes te biliy-ordu bunu! Gunduzleri canh, geceleri de ni-
yalannda gdrurlerdi onu...
Bilirsin! Nesi eksikse ruyasrnda herkes onu g610r. Argiro
bir koru1rucu anyordu ve igte Aya yorgi grka geldi. bnhr dair-
gilo'yu istediklerinden, ruyalannda, ayakta v?ya gdmelmiq ola_
rak o nefis yontulmug bacaldan ve btifuk gUnihrn ucuna liadar
s5rnlmrg etelderi ile onu sayrklarlardr.-
Srrf seyretmesinin dahi kendisine yettisini felqli de s6ylti-
yor, vq bazr sabahlarl Argiro'nun tavuklarveya domuzlarla-ufi-
raqarak zarnanlnl geqirdifinde de, iqinin biiazcrk ferahlamaEr
igin, bir an ewel gelip odayr silpurmesini istiyordu.
, Onun gibi evine d0qktin, tistu prnl prnl olan bir baskasr g6_
r0lmemiEtir. Onun yanrnda, biz di{er kadrnlar pis sayrlrrdrk. "
Gel gtlr ki bir sabah, her zamankinin tersine, Arpiro felcive
pek- guler yuz gdstermedi. "Ne yapahm! Allahr da baqt"an
s,k;i.
bu kan! Gene de bana rzun dayandr" diye zavalh aidrndan ge-
qirdi. Aprca da, komEu kadrnlann kendisine yetiqtirdilderi fra-
berleri pek be$enmryordu. Kadrnm asrk suratli etiafi temizledi-
gl bir srrada da, aSzmdan kagrdr: "sevgilinin olduSunu
d{renmedi$imi.mi zannediyorsun?" Argiro, o yontu gibi vucirdu-
nu dikleqtirerek do$ruldu ve sulan al6n yeibezinielinde tuta-
rak cevabr yapqtrdr: "Neden olmasm?"
Evet, gekinmeden y0zone kargr sdylemigti. Korkacak
mrydr? Qilnku, k:z,caprzrm, erkeklerden ancik seni ddvebilecek-
leri hallerde korkului! Onunkisinin ise, a$zma lokmasmr koSra-
bilecek takati dahi yoktu.
 "Galiba krrk yaqlarrnda olduSumu unutuyorsun! Yoksa,
kanatsz kuq rnisali yata$a felgli dtgmenin kabahati bende mi?"
diye ba[rdr.
"Elaleme ne diyece[iz, bel Son yllanmda bana bolmuzlu di-
yecekler..."
"Merak etme sen, nasrl olsa dhiler bo5muz grkarmaz. Sende
diE kalmadr da, bolmuz mu gtkacak! Ruyanm grktr[rna ve Aya
Yorgi'nin ta kendisi defilse de onun gibi bir koru1rucu1ru bana
gonderdi$ine qtl kredeceSine drlanryorsun " !
"Sevsinler seni! Hatrnn icin, aziz- d0nvava inecek ha! crldr-
yor musun, sen?"
"Onu bir gdr de, sonra konug! lnanrr mlsrn, yoksa inanrnaz
mrsrn bana!.."
'Yani, nasrl?" diye lurgrn bir sesle sordu.
"Srrtr tam bir ddnum! BasbayaSr yuruyen koca bir grnar!
Ruyamda gordugUm Aya Yorgi gibi de simsiyah ve vahgi...
"Deme, yahu!"
"Qrkardrfrm istavroz uzerine yemin ederim ki do$ru soylu-
yorum, be Yani. Qapalamasrnr bir gdrseydin, anlardrn. Qapasrnr
Uzefine indirdi[i topra{a oylesine acryomm ki...".
"Ne oluyor, yani ona?"
"Beni altrna aldr[rnda grkardr[rm iniltilerin aJmlslnr o da gr-
karryor..."
'Yapma, be! Ulan, bu iqlere koydekiler ne diyecek?"
"Bog versene sen... onlara da, sundurmalarda surd0rduk-
Ieri aramalara da..."
Qunku, yavruca$zrm. tum erkeklerin gozu ustundeydi.
Boylesine diri sa{nh lssrak erkeksiz yapafiLaz, diyorlardr. Ama,
gel de yakala! Ve, herhangi bir sabahrn erken saatinde veya
ikinde rlzere sallanarak uzak bir tarladan geldifini gdrduklerin-
de, hepsi avk6pekleri gibi izlerini bulmafa kolrulurlardr. Gdzcu-
l0k yaptrSr bir ikindi uzeri, Argiro'nun de$irmenin arkasrndan
yukanya doSru seyirtmesiyle Markomanoli'nin de tarlanrn aqa-
$rsrna do[ru kagtrSrnr farkettifinde sucu Yorgara'nrn ba$rrEma-
lart hala kulaklanmda. Saniye kagrrmadan de$irmendeki asma-
ntn yanrndaki sundurmaya vardr$mda da kryameti koparmqb.
"Kogunuz komgular koqunuz! Saman hala ilrk.:i'rhtiyar becerdi
onu!" Ve, diSer tanrklarrn gelmesine kadar so[umamasr igin,
her iki eli ile samanr kaplamaSa qahEryordu.
llk varan Sguroyorgi olmuqtu; "bu besbelli.. kadrmn koku-
sunu ahyorum" diyordu.
44
Gergekten de etrafa keskin bir hindistancevizi kokusu ya-
yrlmrqtr.
Olamazt Markomanolis onu beceremezdi! Yalmzca. "kaldrr
ulan... elbiselerini kaldrr ki oralannr gdreyrm..." deyip duruyor-
du. "Peki, bana ne vereceksin?" "Bir ellilik". Argiro da ete$ini
kaldrrdr mr, ihtiyann geneleri titreme$e ve gdzleri gaqrlaqmafa
baghyordu. Bir defasrnda ellemek igin elini uzattr$rnda da 6yle-
sine bir tekme yedi ki, yere kapanrverdi. "Elli drahmiye seyret-
mek fena mr?" lhtiyar da, bir ellilik daha grkanp oralara brrak-
trktan sonra da, el peqrevi iqin bir ytzlUk tarife haline gelmiq
oldu.
BaEka ne olmasrnr belderdin ki? Felqli, Argiro'nun bir gun
onu brralop gidece$inden fena halcle korkma[a baglamrgtr. Ve,
bir gun dayanamadr: "Ben derim ki, sevgilini de eve getirsen hiq
te fena olmryacak! Nasrl olsa, benden korkacafrnz bir qey yok!
Benim felqli oldu[um igin onu olduremiyece$imi tum kdy
bilir..."
Evet; o da sevgilisini eve getirdiginde zavalh ihtiyar rahatla-
dr. Ne var ki, ev kuguk oldu$u iqin, gece bolrunca rezaletlerini
duyuyordu. Tam hazza vanrken Platanos oylesine bO{uruyordu
ki, bilmeyenler on dananrn birden bofazlandrfrnr sanrrlardr. Bir
sure sonra birbirleriyle iyice kaynaqrnca da, iqlerini bitirince,
ara duvan yumruldayarak "daha yavaq olun, be!.. duvarlar tis-
tume qdkup altlannda kalaca$rm" diye ihtiyar onlarla efleniyor-
du; ve, o zalnan da, Platanos'un kolruverdi$i kahkahalar ile du-
varlar b0sbutun yerlerinden olmuyordu. Onu gdrmege
gittifimde, hasta "ben bir gun duvarlarrn altrnda kahp gdgece-
[im, bilmiq ol!" diye gulerek olanlan anlatryordu. Ama, artrk, bir
gtrn tek baqrna dlece$inden korkmadr[t igin de huzurlu idi.
Bir g0n Argiro eve srrtlamrg oldu[u bir bohga ile gelmiEti.
Platanos kansrndan aynldrfr igin, bundan bdyle qamaqrrlarrnr o
yrkayacaktr.
"De ki, bu da kocamdr; ben de vazifemi yapaca$rm."
"Ulan, ben varken o nasrl senin kocan olabilir? Kaldr ki,
onun da kansr ve qoculdan da var..."
"Merak etme! Artrk kansrnr istemiyor. gimdiden hazrrhklr
olmak daha iyi defil mi? Resmen o boganrncaya kadar da sen
nasrl olsa dleceksin: biz de hemen evleniriz."
O akqam ilgu de dylesine grlgrncasrna eflenmiqler ve kuttik
gibi sarhoq olmuglar ki, Argiro ortaya grhrp olmadr{rnda, bir
yandan Platanos kadrnrn taptaze ekmek somununa benzeyen
baldrrlanna saldrrrrken dte yandan yata$rnda mrhlanmrg felgli
de "amanrm ne gilzel! amanrmt.." diye gogup duruyordu.
45

Komgulan Katerinaki o gece e$lencesini bana anlattrken
"Platanos'un kahkahalanndan duvarlar ykrlacak diye ddum
patladr" demigti. Herifin ne Allahtan ne de insanlardan korkusu
yoktu.
7-aten ne kanun ne de kural tantyordu. Hayvanlar'gibi.
Hayvanlann kanunlan var mt ki?
Ama, onda, vahgi hayvanlann duygusalhSt vardt. 'lbk bir
kiqiye kdt0lti$tl dokunmamrgtt. Cezadan korktu$u igin de$il;
kdttl0kyapma$a tenerzisl etfniyordu. Tiim kdy hallo ava gtksa
da, onun silahla avlandt[rnt gdren hiq olmadr. Nasrl lrur0yordu,
biliyorsunuz? Ayafa kalkmrg aslan gibi; afirr ve emin...
Babasrnr mt sordun? Babast basbayaSt bir Kerveros'tu*.
Kervecos, iqte! Sana ne diyeyim? Herkes onu dyle qafirtr-
dr.DaSda yaqryan
-konuEan ve yalnzca sorulerindeki hayvanlarla ve dF
Allah"ile bir yabani. Ama. dyle keqiqgesine de$il;
grlnku ahbaplan ve ahbaph[r da oluyordu...
Hayrr, kendi suruleri yoktu. Harpler ve ayaklanmalar stra-
smda iki kansrnt ve beq kzrnr gdmdtikten ve doksantnda tek
bagrna kaldrktan sonra ilik gibi geng bir kadrnla er4enen zer.girr
bir a$anrn hZmetinde imig. A{a, sanki Oylesine genQ bir kadnla
evlenmesi yetmiyormu$ gibi, mahm brrakacak bir de evlat isti-
yorrnuQ.
lnsanrn doksantnda gocu[u olabilir mi? Kadrn da, ne diye-
yim, otuzunda ve de kor pargasr gibi...
A{a, bir gtn, karanhk bastrrdr$rnda k0ydeki kimseye his-
settirmeksDin sessizce eve gelmesi igin Kerveros'a haber yollar.
Nedenini sdyliyeyim mi? Yuruyugun0 nasil anlataytm? Sen' hig
yuruyen bir dafr gdrdun mtl? Onun gibi bir qeyt Karanhk ba-"111-
ca da, zengin aSa kansrna "odaya grk ta beni bekle" diye sdyler.
O da grkarak elbiseleriyle yataSa uzanr. Ve, birden, sanki
ttrm Kolokotronis'ler** birden yOklenmiq gibi, merdivenlerden
bir ufultunun yukselmesiyle titrek lamba rqr$rnda, koca bir-ca-
navann Ustune gullandr$rnr gorilr. Ondan sonrasl mt? Prt'ulaY-r
Eagrdr artrk! Ve igte ikincisi, iqte UeUngusu... ve, bir t0rlu bit-
miyordu. Horozlar dtme$e baqlamrEtr ki "yeter arhk Kerveros, in
aga[r" diyen kocaslnrn sesini duydu.
'Yunan mitolojtsine g6re 6ltiler tilk€int ylineten tann Hadesln bekgi k6pe$i. Va-
zifesi, dirilerin igeriy€ girmesini ve dltilerin dc drganya gkmasru <i,nlemekti. K.D.)
'r Yunan 6z,gurhik savagrnda efsancleqmig ulusal kahraman. (K.D.)
46
rt
s
Anladrn mr, qimdi... Platanos bu herifin gocupu! Qok geg-
memiqti ld, ihtiyar 6ldo; ve ne zenginlik ne de silroler kaldr...
hepsi duman gibi daglltp ugtu. Kadrn hemen yeniden-evlendi.
Qo'cuEu da, ahirlardafu yardakqrlara brraktl ona en ufak bir ilgi
[o"teim.ai.. Tum bu olinlardan buygk bir aga[rlanma duyarak
.'sanki ben kegi imigim de, bana binmesi iqin bir tekeyi irstume
sordtt" diye hep sdylenirdi.
Yawucak da, biraz buyuntp serpilince adanrn dbor ucuna
Adeup Aitti. K6yumOzO sevdi-ve yerleqti' Evlendi$i ilk kansr da
[uzei marnar: diyebilirim ki, Argiro'dan da gtizel.
Ne var ki, gocu$um, Argiro'da erkekleri baqtan qtkaran bir
qey vardr.
tJgu de iyi gieginiyordu. AnlaqmrElardr. Platanos gahgkan,
felsli de memhundu. Ikisinin kegibolmuzu toplama$a gittikleri
bir sabah felgli dldu.
Bilirsin, Eyhll kegiboynuzu zamanldr. Aractya teslim edile-
bilmeleri igin onlan toplamak ve quvallara doldurmak gerekiyor-
du. Kadrntnkileri topladtktan sonra da, stra onunkilere $eldi.
. Platanos'un malt var m5rdr mr, dedin? AdamcaSzm topu to-
puna kbyun dbur ucunda Ue veya ddrt kegibo-ynuzu a$a-ct ya
var ya yirtttu... Boqantp mallan a)nnnca' o da kendi a[aglannt
geri aldr.
Brrakttklarrnda felgli gok iyimiq. Yrkamrqlar, yedirmiqler' giq
giqelerini de tertemiz olarak yanlna brrakmrqlardr. Allahr var...
ne aiyevim... tam ev kadrnt yani!.. Giderlerken de, Platanos o
dev vuiudu ile felgliye do$ru- eSilerek apzrna yarlar bir sigarayr
yerlegtirmig.
Dofrusu, ihtiyar da onu kendi 6z akrabasr $ibi seviyordu.
"Benim artrk gdzum arkada kalmaz... biliyorum !d Argir-o'm iyi
ellerde. Yalnzi dikkat et! Paralan gok sever! Ona kti'til laf etmek
istemem... Kanmdtr, ve koru5rucusu Aya Yorgi beni cezalandmr!
Ama, her qeye kargrn gozunu ag!" diye bir gtin Platanos'un dik-
katini qekmiq.
lEte, bunlan dtig0ntlrken de sigarayr a$andan dtlqtirmtiq.
lstedi[i bir qeyin olup olmadt$tnt sormak iqin o g{ln kendisine
u[rarirqtrm; bana "hayr, sanclm yokt.. ritzgann a$nsr olur mu,
Katerina? aynt kagmma midemde de var... aJmen' sanki igimde
biri var da-ufak ufak yudumlarla yolu aqlyor'. qtlnk0, ne-de
olsa, azrcrk sanclm var... igimde y0ruyeni, sanki.bir anda gtktp
giderken gorecekmiSim glbi oluyor...t' demiqti- lgmesi igin su
verdim ve gitUm. Tam ruhunu teslim ediyordu H,4{8T9' yaryn-
da herif, yetiqmiq. Ve, hemen de, igi yanan bir dul gibi ddvttn-
mefe baqlamrq.
i 47
I
I
 Do$rusunu sdylemek gerek! Kadrnca$rz diivunmfig dur-
muq...
Fotini'nin, kocasr Diyakomanoli'yi Old0rdukten sonra gdm-
d0rmeden, kdyOmiizde yol olmadr$r iqin geciken jandarmalann
kendisini ahp gdtUrUnceye kadar gegen iki gtin iginde durma-
macaslna yakt{r a$rt bir yana, Argiro'nun felgli igin sdyledi[i
a$rt kadar dokunakhsr k6ytimuzde duyulmamqtr.
. GdzyaElan iginde Oylesine ince ve dokunakh sdyl0yordu ki,
erkek ya da kadrn olsun, higbir y0re$in dayanmasr olanaksrzdr.
Yiiriirken Aeri qtga bogan senin
Kara. topraga tnmene kimd{r gardtm eden!
YantciStm, kocam benim! Nerege, geri dinmeksizin nerege
gider,
Grderstn de, beni, bu dungada gapagalnu terkedilmg
keklik misali b rakrs ur.
Platanos koca srrtrna yrikleyrp mezarhk yokugunu trrma-
nrncaya kadar, lstawoz hakkr igin, taglar dahi gd,ryaQlanna bo-
$ulmuqtu.
Platanos, basbayaSr tek baqrna tabutu srrtlayrp gdturm0g-
tO; di$er Oq tabut taEryrcrsrndan Oylesine kocamandi ki, tabu-
tun difer kdqeleri taErycrlarrn omuzlannrn gok yukansrnda ka-
hyordu. Arkasrndan da, baqrnr-saqrnr yolan Argiio.
Neden bent bekfemedin, kvgmtm sano Yani
Seninle 6b1r dilngada da eg olmqktt emelim
Yani'm, karto,Ltm benim! Ktrgmtm so:no'! !
Eutp sabrtqerekbana
Eu acryt 6bilr dAnyaya dek taptmam qtn...
Yokuqu brmanrrken ikide bir bayrldr$rndan, kendisine gel-
mesi ve afrtrna devam edebilmesi iqih efaftaki kadrnlann t*am
bir qiqe sirkeyi bitirmeleri gerekmigti.
Kocasrnrn matemini tutup tutmadr$rnr merak ediyorsun;
de[il mi? Hem de nasrl tuttul Erke$ine olan saygrsrnr gditermek
igin hem baqmr drttti hem de karalara btrund:ii Llq yrt tamam-
lanana kadar mezara grkrp kandili yakmadrSr tek bir Cumartesi
bile gegirmedi.
Hayatta oldu$u strece kocasr da durumu kabul ettifine
gdre, Platanos ile beraber ya$amasrna kimsenin s0yliyebilebeSi
bir laf yoktu. Ta ki, cemaate gekidtizen verme$i amagladr$rnr
gdylryen yeni papazrn kd5rumUze ayak bastr$r o kahrolasr gune
kadar.
48
.:
uEl
Kahrolasr gun derken, gerqekten Steliani'nin haklu var.
Qoluk gocuguyla, pigleriyle, akrlh-uslu ve dindar kanlar5rle her-
kes iyi-kdtu geginip gidiyordu. O safra benizli, ddlsrlz papazrn
kdy0 alt-Ost etme$e ne gere$i vardr?
"1'opunuzun Allah belasrnr versin! Siz, bu halinizle, kendi-
nlze cemaat mi diyorsunuz, ulan! Allahrmzr da bozacaksrnv!"
diye kufrediyordu papaz. "Neden be papaz efendi bdyle sdyl0-
yorsun? Yani bizim burada kdyumuzdeki Allah baqka da, baq-
kentteki baEka mr?" soruyordu zangog.
"Gayet tabii! Bozuklann Allah da bozukturl Bizimki namus-
ludur, ciddidir; ve btiyle namussuzluklarr, boqanmalan, ayrplarr
da hoq gdrnez. B6yle geyleri hig bir zarnan kabul etmiyece$im".
Sanki, lozrm, bizim tum koy boEanmrq ve aynlmrytrl Topu
topuna iki orospumuz vardr. Platanos'un boganmasrna neden
olan Argiro ile, dedilderine gdre onu duzemedi$i igin kocasrnr
kor.rnuq olan Lenara!
Papazrn Platanos ile konuqup konuqmadrSrnl ml soruyor-
sun? Ne gezer! Qapasrna azrcrk kargr koyrna{a yeltenen topra$a
dafr tagr inletecek diE grcrrdatan Platanos ile gbrtrqmek srkr mr?
Papal kolayyolu segti, Bo{akafahya yanaqdr.
Bo$akafah Platanos'un damadrydu krzr ile evlenmiqti. Oyle
bir kz ki, hey y0ce allahrm, bebek! Bo$akafah kilise idare heye-
tinde aza olduSu igin de, papaz, ikide bir baqrnrn etini yeme$e
baglamrgtr. "Sen ki, kilisemZin bir adamrsrn, kayrnpederinin
boyle bir rezaletine gOz yummaga utanmryor musun?"
Bunlan yalnz Bofakafah]a mr sdyluyordu? But0n k0yet
"Ayrp s?lere! Ayrp!" Siiyliye s6yliye Platanos ile Argiro'nun ayrbr
kocamanlaqtr, etrafa yayildr, trim kdyl0lerin evlerine szarak en
namuslulann bile evlerinden narnusu silkip attr. "Allah bunun
aclsrnl bizden qrkaracakl Hem de hakluyle..." diyorlardr.
Sen de bilirsin! Allahrn evlilik bag ile baglamq olduSu bir
kankocanrn araslna girmenin b0ytk bir gunah oldu$unu Incil
deyazar.
Karara varan, baqta erkekler oldu. lEtah kabartan, gunaha
sokan bir ruh gibi geceleri tum namuslu yataklan dolaqan Argi-
ro orospusunun kabahatli oldu[unu herkes kabul etti. Hatta,
baz:Jan, gece uyandrklannda onu odalannd3n szrp kagarken
gdrd0klerini dahi dne stirdtiler. Yani, namussuz kan, srrf r0ya-
lara girip gfinaha sokmak igin, geceleri evleri dolagryormuq.
Sonralan kadrnlar da, bu aubrn hem kendilerine hem de
gocuklanna, hatta piglerine dokuhduguna fikir birliSi ettiler.
Ve, gel gor ki, koyun en akrlhlan ve yaqlilan dahi Plata-
nos'u rahat brakmryorlardr. "Ulan Platanos, nasil oldu da bdy-
49
 ;
lesine bir.aVrpr ]rg$nnrn da, damatlanmn da baqlanna getir-
dinl Sen bizi dinle! En iyisi, kovuver bu orospulru!,,-
Bdyle bir teklifi hiq beklemedisi igin, platanos qagrnp kaldr.
Kansrm b-oqamrg oldugu beq yrl Once kimseden bii lieliine qrk-
InqTrSq.d?,neden, Eimdi herkes tst0ne gullanryordu? Onlinn
hakh olduldarrnr kendisi de anlryordu. Anhyordu da, kaprdan
grkar grkmaz baqkasma koqacafirndan emin-olduSu bu kiraur-
muqu nasrl brakabilirdi? Ve, yatagma bagka bir elke$in girece-
{i aldrna geldikgede, dnune irkanr dldUrrnege hazrrlirirngla
qapaslna.sarihyordu. Ttim erkeklerin kendisini Uoyle bir geye it_
mekte olduklannr da apaqrk goruyordu.
Kci'ylunun dttquncesini anlamtyor musun? Bunca vrl plata-
no9 t9k baqrna Argiro'nun keyfini ikaracafirna, dld0rniesi daha
iyi! -l,latanos hapse, Argiro mezara! HayaLnda ilk kez olarak,
sdyliye sdyliye kendisini katil yapacaklarindan korkuyordu.
. .K$nln- namr,.sunu kurtarma$a kendisine g6rev edinmiQ
ya|a|t ng$$afah ile tom k0yluler 6ir olmuqtu. Ne"var ki,.Bo[ai
kafah da kaSnnpederinden korkuyordu. Bu iqte kendisine yir-
dtm eden kim oldu, biliyor musun? Argiro'nun kendisi!
tabii, Argiro bu iqi bilmeden, istemeden yaptr. Dul
,kalrr
. 9.y..t
kalmaz, bundan sonra platanos'un artrk avucuhd-a oldu_
Sunu sanmrqtr. Ulan, Toplum'dan korkmadan kan bogamrg bir
e-rke$i, biiyle bir erke$i sen nasil avucunun iginde biliriint Koca
dirnyaya srsmaz bdyle bir erkek!
Sonu gelmez isteklerine baElamrqtr. platanos,un, bankada-
,ki paralannr
kendisinin namrna yatrrmasrnr tutturmuqtu.
Va.rdr bir gey.ler! Yuz bin, degil ya! "Kan be, evlenecefimize
gdre, benim paralanm senin parah da olmgracak mr?,'
, "Hayr da hayrr! KdyUn en gtzel kadmr olduSum ve bana
da senin sahip olduSun igin t0m k6y seni loskanryor!',
Pl"-tgop da- patlattrgr kahkahalarla duvarlan titretiyordu.
..--.
"Ulan,
mendir."
{i$erleri de gtzel de, mesele, heriflerin donuna senin gir-
. Argiro krzrp ta kafasma bir saksr firlattrSrnda, ustti-baEr
s_aksr_ pargalan ve topralda berbat olsa da hiq'i<rzmazdr. yerin-
den de krmrldamaz, yalnuca "karma$a acrmadin mr, be" diye ha-
vrflanrrdr.
.. 4m1 A{giro, dedi$im
dive diretirdi.
dedik, ille de paralan namrma yatrr
. Albp$lnr gegkin Platanos
relerini kaybetmek irzere
ise, senelerce galqmasrnln seme-
oldu$unu driqtnme[e liaglamrgtr.
Omrtl bo5runca kdy0n butiln tarlalarrnr defalarca gapala-
50
mrg kocaman elleri tom sermayesini oluqturuyordu', Ne. v.ar
\i'
artik vorulmuStu. Tarlalar kendisini insanlardan claha iyl anll-
vorlarir. Kocaman bacaklanyla ezdiflinde de, altrndaki topra$m
6i; t"hJ urperdi[ini duyaidr. 'Acrttrm mt sizi? Ama, baqka
diye-adeta 6ztir
turtri nasrt sulan l"qip tekiar canlanacaksrnrz?"
aii.v"ref. mrrrldanridi. Zaten baqka bir Eeye ermezdi kafasil.. Ve,
iJil S-ai zora rasuamrEtr' $imdiye kaciar hep iginin -gekti$ini
vlpmistu hayabnda ilk kCz yaptr[rnrn doSru olup,olmadt$r.soru-
i..tqtligryordu. Sonuirda aa, ufaln qekmekten UqlF Pil
'buiamryordu; fiqtlann birbirinin ardmdan diplerini
i*.i
""'ii. vri
6r1-"i.tt." karsin da, bii turlu somsuna yantt bulamryordu'
Sanki, b0yle bir sorunun yanrttnr bulan varmlq gibi"'
Bir gece kdrkutuk sarhoq olmuEtu. Dedilderine gdre uq kilo
$arap, yirmibeE bira ve aJrnca da rakr igmigti' Ama'
gene cle'
il."diliiri donuna hapsetmiq olan o allahrnbelast kan ile nasrl
baqa grkacafirna bir turlu akrl erdiremiyordu'
gimdiye kadar yapmrq olduklan.y.etmiyo5myg gibit aY ?91
Aunlerde inadr tutmut. isteklerini elde etmek igin. ony evden
R;"*;g" kalkrqmrqtr. Anhyacafrn gibi, olup bitenlerden haberle-
ri otsun diye bir-ii<i pezevengig6rtvlendirmiE olan Platanos'un
;k;;L;dium bunlan gunl [unune o$renmekteydiler'g6sten1el(
Kaldt
ki, salak kan da, sOzum ona gUcunu etrala lly-elYle'
her Eeyi etrafa kendisi yayryordu. '-Ot]t ben kovdum! Ya! ve'
dedirir ki ona, paraJn tistriir6 yazmap' karar verinceye kadar da
aeri ddnmesin...,, eir gun kdyun idare heyeti ve kilise heyeti
Eaqkanlan. beraberce 19me bahanesiyle-, 1dam1 yanaQlp- o-nu
ivice sarhos ettikten sonra, biraz ileride beklemekte olan BoEa-
-fui.tr;"r"
dL yardrmryla, kaprsr agrk brrakrlmrg evine -karanhktt
vi sarhoq trat'iyla daTarkrna varmamrEtr- sokmuqlar'
Sabahleyin ayrhp kendine geldi$inde, "ulan kimse beni
aftfa aiy" danalar gibi bttgtferek kaprya bir yuklendi
"o["mlu"
ki.-. drsarr crktrErnda ne gorsun? Ya! Kadm-erkek tum komQulan
l;;h";$. "Misult"ttt niaEallah! evin efendisit Eerefli evine hoE
geiaint" diye hepbirden tempo tutturmaz mr?
Gergekten de, az-buz qey deSilt Platanos kim ki, tUp \Oy
kendisinL bOylesine saygr g6siersiir! Herkes de olup bitenlerden
memnundu!
Qaktrn, de$il mi? Kendileri ihtiyar cadaloz kanlan
ile ztba-
nrken platanoJun Argiro ile yatakta sefa surmesine katlanamt-
yorlardt.
Brrak ki, bu namussuz Argiro da, k0y0n buttin kadrnlannt
f""f<"-"qiikdt grldrtryordu! Yaii, kendisi en ryising sahipmiql
l,leler sbvluvorrirus di' nele/? 'Vallahi, bir damla uyku girmiyor
gozumeieeni rahit brakmtyor kil Herif adam deSil ki, bir azgm
5t
 bo[a, mubarekt Her gece yedi kez ister! Bak! yaptrSrm Ogugt0[u bir srrada, fistamntn Yu$any-a do[ru qrkmasryla do-
kutsal ls_
la]/Toz gtzrimU grkarirn, 6n ufat nir yatarrr* rr*"u...,,yaqh kal_ nunun*ortaya grkmast bir oldu. Dohu da simsiyahh' maten ge-
taklar da, hasetten aSzlannr q"p,iijtrp aururtarA,. ,Tum-u'ila_ it re$i...
caklanndan akrp gittigi isin de agrziJnnda y.-killi_,
diye de azsrn kirr" otip tiitente,.i -"G;;" h.;i;-;dG;;;, I Ne yaptr$rnr gok iyi biliyordu. Qunko, Platanos onu bu ha-
----- ".t; livle bif g'ors-e. dayanamryacaktr- Ne var ki. krztm,
ikisi kahkahalara bofull.ir.-
h"erhalde
"t ot'unkirqkistlz
kartstnrn* baqma gelenleri antmsamtg olsa
$imdi bana soracaksrn; o sabah evinin .nundeki manzara gerek ki, o, gozu yerde kegiboynuzu toplam{$a -devam.ededur-
ile karqrlagrnca. herif ne yaptr? i;.i: k_;"Eo,;-k iruq. Ve, dediklerine gore de, y0zu balur gibi kaskab imiq.
mu onu korkuttu! yann i<aprmrn tinune Eir". kt;"d;;;dp y";;;'ili;
\ Etraftakilerden ses sedanrn grkmamast Ozerine Argiro gozt-
giderim, diye duE0ndti.
nu aralaytp ta durumu anlaytnca yeniden a$lamalara ve ba$ng-
Ve,- boqanma ilamrnr, dUSun taglan ile malara 6agtaar. "Ah, Platanos! Sen olmadan dayaname.m ben
sonra ikona clolabrna. kaldrrirrs ola.r kansrnrn birlikte sardrktan
evinde kardr- bu hayata... sdyledilderime inanmryorsan, ddn de vucudumdaki
Adam evine donunce.de, kans.aogi" fuf..yem yangrna bak! icrmastz adam! Aya-Yani'nin koca ateEi beni ko-
na gidip kandili vaktrktan Ana,ntn ikonasr_
y&. kapanarakd"ul;r;-;;;l; inur"leEtirmeden benim igin rahat yok, artrk.'. Senin igin ve de
Mery6m "o.,r, sen olmadan bu guzelli$imin k0mtlrleqmesine nastl da igin gd-
TS:' g6re,
grna Il..V, .,{nam ben imi i.um-yl9"-,na. bakire kaldr_
sen anlarsrn derdimdent Hei ne kaclar, v""i"a"
'f;"riar"ri;i, turuyor! Ah, seni aclmass erkek!.."
erkefini ve hele hele gibi bi;..f..Ci-i,ie
gm.igin bu iqlerden pek.anhyair;a;" Ama gel gor ki, Argiro tum bunlarr bagkastna yapa+9.11
'latanos d"... Ne ise...,,Ve, kendi_ baqkasr ldl etlilenen. Qunku, o zamana F"4?t kadnrn guzelligi
sinin Meryem Ana,dan clahjgansh olmisrndan biraz cla ;1;;
rak, Ana'mzrn ikonosr dnunde de tarn krrksekiz hakkrnda pek gok qey duymuq olan Bo$akafah dayanamayp 96-
yatmrE! Sana bu sciylediklerimi bana t."ai"i kez secdeye zunu kadrna qivirinie, bacaklanmn ve de kalgalannln o peryb9-
anlattr. yaz parlaklgt karqsrnda bakrqtnrl QgQrlaQtr$rnr, ferinin.kaybol-
Sonbahar ile'btrlikte kegiboynuzlannln toplanma bugunu hisietti. Gergekten de, alevleriyle bakrqtnr- kdrleten v-e
z.amanL
gi-g:lliEiryen. bir sabah. o"ii. gu" tu- ttrri viicudunu sararak elbiselerini de atege veren bir yan$rnla
bo1muzu a[aglannr n bulu ndufu Gpeye "[,rm.a"n,
yollandrlar. "iiJlii_ karyrla g mrq tr. Arttk dayanamadt. Kudurmuq-gastna kadrntn-.us -
B.a+$ tqm haqmeti ile- Bogakafah, biraz arkada planatos tUne qullandr. Bir taraitan deli gibi her tarafina vurmafa' di[er
en arkada da seisi?, terbiycTi,
da$rn tepesinden kenhisi"i ""iii
il.i'uail.-Ail;;;il; ve taraftin da grnlgrplak soy.rncaya kadar elbiselerini parqalama[a
koyutdu. eman"elafrrmt O ne bigim bir dayakt-r!.. Dayaktan
P!:, vamaca trrmanmakta olafrgunu
giro'nun
gosterie{e baqlamrqtr ki, Ar_
bahbaqka bir gey! Yozunu Argiro'nun ko1rnuna sokmuq' binler-
tnki geliyor, gdrmemerli[i;; g;li;i, ;;/.-bJgataiott eii.a,r.' bi
dig;;l;;;8"ilft .;;. ce torbadan kaqan hava misali iniltileriyle tum baytn inletiyor-
siyahlar givinmis ormasrna du. Argiro mu ne yapryordu? O, bir turlU doguramay.an.inek
gr' ?eltigi ve- onu nde zam ba ktan 5ar!rn, goik'aLaqtr'cr bir gun rsrar gibi d6belenip duiuyordu: "Platanos, erke$im ve hazinem
bir parlakhk'icinde
ir;;ts;;;; b;; l;; i;kuii ;F;
Senim! Ne biqim ellerb beni brrakhn?.." Anladr$rn gibi' kendisi
t:p:V..9.Fry
-krrgrnhkla- Sff,l;..m. ".'d
Ve, thrlatarrn gitine
yaklaqtrErnda, iqini ao[t.i," ,,Utanmryror de ne biqim bir dayak yedi[inin farhrnda de$ildi. Bu esnada, Bo-
kalpsiz herift Nasri da,_yabin .G;i;; tiiitopuzt musun, ulan fakafah'nrn karrsida, ister kocasrna yardrm etsin igin-de,-ister-
arrmu,a vzan_
malarrna Din verdin! Koca,beE. y,ab&;;';", '"r."-tJp$, ien kadrnr dldurmesine mani olsun iqin de, kavgaya katllarak,
iginde daima beraberce topladik-onl"i".L x"rp yerine !"?gi kocasrnt kadrnrn ustunden gektikten sonra, yerden do$rulmafla
dahi bunu bana yapmamdn tazrmai...,;"' -- tag tagrsan gabaladl$r strada Argiro'ya dylesine bir tekme yerleqtirmiE ki
Hig biri a{zrm dahi agmadr. Sanki, sessiz tarlalarda gum diye"yeniden yerE devrilniiE. Ve, kankopa beraber-ce dorrme-
hic bir !e toyri:tairtar. Plalanos oradan aynldrktan sonra da, dovme fas-
qey- olmamr g giu i teq i. uoyn
gdzlerin_e ina.namryoid
*,. to-pr"*.c"' a.";- .iil;;. d"ir" f,na dnne de kanqtt. "Can kurtaran yok mu? Oldtiruyorlar
ona. ba{rnp kufrelseydi. ]l'poyJ;sir1;-;rd;i; ;i;t;".g;;; : k."rk;
ertfu aiya4;;;il iqte o zaman tum
daglan inleten cr.rrkianna baqradi ';oilt;;"*, pratanosr
rum da, beni kiv:bedv9p,1.r;iJJi, ;;;'.;k dt; ti,hivo-
k;+;il i;il; ' Dinsel efsaneye gdrc, geri d6ntip bakmasr Tann tarafindan,kendisine ya-
rek srrtust{r driguveiai. Du9;;f;;';I,-.t.xtrtilerin basrna saklandrg halde, meialr-nedeii ile daymamryarak yasaEa kargr geldi$i iqin ceza-
landrnlmrq ve tuz sutunu haline gelmigtir, (K.D.)

52 53

benit" diye inliyordu Argiro. Ancak, feryadlarr, tepenin arkaslna
doSru srvrgmrq olan Platanos'a ulagamryordu...
Tam krrk gon keten tohumu lapalan ile sanhp sarmalan-
mry olarak yattl Argiro. Lapa rtsttlne lapa koyuyordu da, kat-
ran rengini olmuq o karbeya2r etin renginin agrlacafr yoktu.
Mahkemede eteklerini yrrkan gekerek "bakrn, hakim
!"yr-*, beni, ne hale sokmuglar" diye qikayet etti de, reis beye-
fendi bu densizlise kzrp "indir! indir -elbiselerini, sayglstz
kadrn!" diye azarladr onu.
Karar verecek de kim, be gocu$um! Aile de aile diye tuttu-
rup, sonra da her haltr yiyen herifler mi? Brrak, allaha$krna, bu
yalancr pehlivanlan!..
Bir sene bo5runca ttim kdy bu olayla galkalandr durdu!
sanki kaltlErn yedi$i dayakta birazcrk kendilerinin de payr var-
mrq da, ondaki guzellikten bir nebze tat almrqlardr.
Esas qimdi sdyliyeceklerime dikkat et, krzrm! eunku, her
Eeyde Allahrn parmagr var! Bir yaz gunU, 6Sle uzeri, Bof,akafah
katrnna binmig bahgesinden ddnuyormuq. Sakin, lrumuEak bir
hayvan. Ama, nasrl oldu da birdenbire acarlagarali iki dn aya[r
uzerine kalkh da onu tistunden firlattr, iqte onu hiq anhyamadr.
Kayrnpederi gibi kendisi de gok a$rr oldu$u igin, de, tum aSrrh$r
ile yanrna do$ru dugtii
Kolu paramparga olmuEtu; omuzu, koldan da beter.
Hemen Atina'ya en Onlu doktorlara gdttrmuEler. Orada, iki
g6ztm, afedersin, nahl qu kadar demirlerle kolunu tutturmus-
lar. Kdy bayram etti; ne de olsa, Bo$akafah iyi gocuktur: onu
iyilegtiren Allaha bin q0kur... qiftgi adam... ya kolunu kesseler-
di, ne yapacaktr adamca$2...
- Ve,
gibi...
krrkrncl gunde de iyileEmiE olarak kdye ddndri. Eskisi
iqte, birazcik zayrflamrq... bu kadar... treiit<i kolu da, bas-
bayaSr iyi... Ama, ne var ki, lurrk taraftaki omuzu hareketsizlik-
ten yapqt{r iqin, kolu, bir t0rlu, zavalhcr[m Wcudundan ayn-
lamwordu.
-eazar
gUnU de, Argiro, kilisedeki tdrenin tam ortasrnda Aya
Yorgi'nln ikonasrnrn dnttne gidip ttq kez secdeye yatmaz mr!
"$uk0rler sana, Aya Yorgi'm... benim gibi kimsesiz 6ir dulu ko-
rudu$un ve katillerimi cezalandrdr$rn igin Etiktirler!.." Bunlan
kilisenin iqinde yriksek sesle sdyledisi igin de, ttrm kdy hemen o
ruyayr hatrrlamrq... ve, da[lar-taqlar dahi ttrpermig... yal.. Anla-
yacaBln, yani, Aya Yorgi demek istedi ki, yahu, siz benim onu
korudu$umu biliyorsunuz... eee... koruduflumu bildifiniz
halde, nasil da cesaret edip ona el kaldrnr da sakatlarsrnrzt.I
Ondan sonra ise, neler oldu nelerl Ne dinsel tdrenler. ne
54
dualar, ne adaklar, ne sunular! Ve,-safrabenvll.papaz,y"lt 9:
vedi... herif dvlesine semizlendi ki, karrst az kalsrn geDe Kallp
"gocuk dofuraiaktr..
Derler ki, Bo$akafah'nrn zavalh kanst ta Tino'ya* kadar
giaip, ;JamiJoldufiu gibi, onbeqa$ustos tbrenleri suresince tam
ifri giln iki gdce, ag-''.'d. secdecie,*kocaslnln kolu igin yalvarmrq
durmuq...
BoEakafah da Yanrnda... tabii" Meryem Ana mu-cizesini
a"bitai ya... o da, geqirmi! oldu[u ameliyatlar-
-"ktd;;;u""r.
J^"-iit jt"iz kaldrgi igii, kansrnrn yantnda uzanmrE Yltryor-
*"E. Gat" da dua ustune dua ediyoi ve ikide bir adamt durtup
;"iJ", iri" krmrldadr mr?" diye sonuyormuE" o ise "yok' yahu!"
deyip gene uYkuYa daltYormuE.'.
Gerive d0nd0klerinde, her ikisi de aEa$r-yukan sakattt'
cu"rru, ir.i aun surekli yaptrsr secdelerden ve de dizleri ustun-
inipdurdufu igin' ikinci
i.f.i'lf,l.f"i3." k"dt.u.r iyitii.tn" kanbacaklannrn
punUn sonunda kalkmak istedi!'inde taE Kesrrorgr-
Doktorlan g?Errmrqlar'
ii;; ;"1;; kt-ita"tu**ar grnr fa"rketmiq'
il;;i"h;;i;-kaidrrmrslar. .l damarlan trkanmtq demiqler'''
Bunlartn sonunda, Bo[akafah'nrn tepesi atrnca da soluSu
papazda almq.
"Nasrlsrn, sevgili gocuPum?"
'Anantn drekesil Kolumun lumrldamadlgml - gdrmuyor
musun! Ne mucizeler, ne dualarl Hig biri iEe yaramadrl Muc2eyi
simdi senin vapman lazrm! Qunktl kolumun sakatlanmaslna
;;;; .i""i"i Korkup bir daha ihtiyarla gonaha girmemesi iqin
kanyr ddvmemi o$utlEyen sen de$il misin!"
"Evet, ama' onun Aya Yorgi'nin korumasr alhnda oldu$unu
bana sdylemedin kit.."
"lvil ema, Meryem Ana Aya Yorgi'den buyuk deSil mi?
Nederi araya girip kdlumu krmrldatmadr!"
"Evet, doSru.'. daha bfiyu\ olmastna bUyu$.de."' ama' ne
de olsa, hakar"et etti[in azizin iglerine kanqamaz ki""'
"Aman sevsinler, ne hakaret ettik yal Sanki' kaltak onun
sevgifisi lmiq de' beni arsrz orospunun hhtn igin sakat brrakhl"
"Kufor etme, sevgili gocu$um! Qtinkrl, lsa efendimiz de
fvfagaefena'yr korumuqive, gun;hsv olan ilk taqr atsn demiq"'
"Ulan, pis papaz, btrton bunlar Aim.dr-+i ?4t1? geldit Ikn-
yr dovmem iqinbaqrmrn etini yiyen sen de$il misin?"
ktliscnin bulundu$u Ege adasr' (K'D')
'Mucizeleri ile tanlnan Meryem Ana
55
 .
1
i
Y., Bq$etsfah'nm kafasr attrSr gibi, o koca kafasr ile papa-
zrn alnrna dyle bir vurmu$ ki, o anaa koca bir kraak sesinin du-
yulmasl ile- birlikte yaprgrk kol da serbestlenmig. Eh, iqte, esaS
olanlar ondan sonra oldut Bo{akafah her iki eli-ile papazr dvle-
sine dtirrmuq ki, wicudu ctlbbesinden de kara olmuE!
P.apaz krk gtn yataga mrhlanmq. yani, Argiro,nun yatakta
.
gegirdi$i surenin tamr tamamma a5rnrsr! e0nku, her Eej,. allah-
tan, -kuca9vrm... BoSakafah ise zevkten grldrmq. Her iLi kolu-
It" d3 sa[a sola indirip ka]drrarak gtnlerce dolaqmrq ve kdylti_
lere "lgte, mucize bu, be! Ama, mucizeyi ben yaptrmi Azrcrli da
papazn yardrmr olmuq" diye ba[rrmrq durmuE.
T\rm bunlardan sonra, papazrn ne yaptrsmr soracaksrn. $i_
fayete bulunulup dava aqrlmisr igin <ies:poTa muracaat etmiE $I?liKA TAIIT, bagbu! a sagg'j.orlo'...
ise de, o, olup bitenl_eri Osrendikten sonra izin vermemiq. ,'Otui
oturdu$un yere! Bir bu eksikti! Mahkemelerde srlruklenip halkr
katliama azmettirmek- nedeniyle rezil mi olmamzr istiybrsun?
Ulan, senin iqin kilisede mi, yoksa elalemin yataklanndi mre.."
Ve, bdylece de, allah selamet versin, eunku her ne kadar
yaglanmrE ise de gene iyi gocuktur, Bo$akafah iEin iginden sry-
rrlmrg oldu...

Milatos, 28 Eyhil 1982

56
 t
i*
l$

ii
il

Evet, sayrn Baqkan, adlm Teo Tadulis.

Evet, sayrn Bagkan, onu ben dldrrrd0m. Zaten itiraf etmig
bulunuyorum...
Plqman mrytm? $u an dahi, Eayet dirilece$i tutsa' onu tek-
rar Oldtrrurum...
Bdylesine nefret ettiSimi bilmiyordum.
Kabul edelim ki, nefret ediyordum. Arha' emin olun kj, nef-
ret etmem gerektifi kadar da degil... Yani, bir insan hayah de[e-
rinin kargrlifr olacak kadar de$il...
Gayet tabii, efendim, kendi hayatrmdan sdzediyorum"'
Bu iqi tekrar evlenebilmem igin yaplp y-apmadt[tmt ml soru-
vorsunul? Qok qakacrsrnv, sayrn Baqkan. Yapttklanmrn sonuq-
i".rnrn farlundi olmadr[rmt mr sanlyorsunttz? Biliyorsunuz
clefil mi? Polise olay ben kendim bildirdim.
Hoq gttrugUnuze nasrl stirnmrq olabilirdim! Beni guldurme-
vin, efend"imt bunkU. hig biri-nDin -sayn Heyetiniz, demek is-ti-
yo**- beni kurtarmanrza olanak yok! Size gerekli.olacak-delil-
ieri temin etmekten baEka tek bir endiEem yok... Inantn bana'
efendim...
Evet, dediSinZ gibi! Oldurme olaymt kastediyorum'
Basbaya[r! Qunku suqsuz olabilirdim.
Nasrl mr? Ttlm bu iqlere karar veren kendisiydi de' ondan",
Ah! Ceni'nin programladr$r, karar verdi$i bir qeyden kagm-
mamz olanakszdt.
Hayrr! Hayrr! Sagmalamryoruml Herhangi hafifletici bir ne-
deni ne arryoi ne dq dne suiuyorum! Qunkil, bdyle bir neden
vok!
Gayet tabii ki, koca altmrq uS yilhk hayattmt namuslu bir
vatandaq olarak gegirdim.
Oztir dilerim, efendim... Ama, ben, hiqbir zamar. 'namuslu
(ecmiQ,in i$lenen bir katil olayrnda herhangi hafifletici bir etki-
Sinin otacahrnt kabul etmiE d-e$ilim. Hig olmazsa, kendi agtm-
dan, iqlemiq bulundu$um bu katil olayr nedeniyle ewelki
"namuslu gegmiq,in gOz ontne ahnmasrnr istemlyorum.
Efendim, siz, benim kag yrldan beri geceleri, gizli ve umut-
suzcaslna, bdylesine bir dldtlrme olayrnr gerqekleqtirmiE oldu-
[umu bilemezsiniz.
Her zaman o kadrnr deSil, tabii... Onu tantmadan gok
ewel...
Kanmr sevmiq oldufum gok doSru. Ama, ondan o kadar
nefret ettifim de do[ru... Ne var ki, ondan hiq bir zaman, haket-
ti$i kadar, hakkrm olaca[r kadar da nefret etmedim. Qunku,
6yle olsaych, onu terkedip bir baEkasr ile yaqama[a baqlamam
gerekirdi. Am4 yapam azdrm. Kenclisinin onaylamadtfr herhan-
gi bir geyi yapamazdrm, ki... Belki de, korkuyordum kendisin-
i;
den... her ne kadar, bir sure sonra, bu, bana yetmez olmu$ ise
in
ll
de...
Esasrnda, sayrn'Baqkan, farkmda olmadan, kendisiyle ev-
lenmiE olmam ile ondan 6c almq oldum.
Onceden bunu ben nasrl dttgunebilirdim? Kendisinclen 6c
alabilmem igin tek bir yol vardr: Kendisinin ayarlamrq bulundu-
$u programrnr bozmak! Boqansaydrk da, gene programrnr boz-
muE olacaktrm; b6yle bir durumda kurtulabilecek miydim? Bu
takdirde, beraber yaEamamzr ayarlamrq oldu$u gibi ayrrlmamr-
zr da ayarlamrq olacaktr. Brrahrn ki, bciyle bir Eey boquna idi,
olanakszdr... Bunu yapma[a cesaretim olmayacaktr.
Demek istedi$im de bu. Her ne kadar ondan boqanma$a
cesaretim yok idi ise de, onu dldurecek cesareti buldum.
Qunkii, artrk onu hiq g0rmeyecegim gibi, bundan boyle de, onu
her gdruqumde srkrntrdan bo$ulmayacaktrm... Korkudan da,
keza...
lgte o brqakla tum bu saydrklanmr dld0rmilq oldum. Siz de
bilirsiniz, sayrn BaEkan,'gok kez, eski nedenlere bafih olmakla
beraber ancak son olarak ortaya qrkan ve nedenlerini aEan ha-
reketlerimiz olmaktadr.
Ne demek istediSimi siz nasrl anhyabileceksiniz! Otuz iki
senedir ben bir gey anlryamamrg olduktan sonra... lqte bunun
igindir ki, kendimi savunmarna da gerek yok! Kaldr ki, savun-
marn neye yanyacak!..
Cevap vereyim efendim. *Programlgrordun derken neyi mi
kastediyorum? Ceni'nin, kendi yazgsml oldu$u gibi benim yaz-
grmr da ayarlamakta oldu$unu; ikimizin de yazgrsr uzerine bu-
yurganh$rnr srirdrtrdu$rinu! Rastlantrsal, beklenmlyen, insancr
olabilecek her qeyi qok dnceden dnhryordu. Hoguna gitmeyen
hig bir gey gegerli olamazdr. *Butun bunlann ailemizde yeri yok,
60
derdi. Btlttin bunlar dedi[i de, hoquna gitmeyen herhangi bir
geydi; kendisinin uygun bulmadr$r veyahut ta kendi dz yargsr-
nrn do$ru bulmadrSr qeyler. Oyle bir hale gelmiEtim ki, kendisi-
nin onceden programlamamrE oldufu gok dnemli ve kotu bir
qeyin baqrmrza gelmesini atzular olmugtum... Kendisinin 6nliye-
meyeceSi bir qey... diyelim ki, brga[rm!... Ilk kez olarak, arnansv
gdzleri beni kugOmsemeyeceklerdi...
Oh! nasrl da gaqrrmrqtr! Zannediyorum ki, brga$r giirdilgUn-
de anlamrqtr. I)avranrqrmdan mr? Belki... Belki davranrgrmdan,
belki de yUz ifademden!... Ona aclmlq olmam dofaldrr. Ama, o
anda de$il... O srrada de[il!
Evet, korkmuEtum. Brqaflr ilk vuruqumda kendisini kaybet-
medi. Hzrrhkszdr. Dedigim gibi, hayatmda istemedi$i herhangi
bir Eeyi beklemezdi.
Tum bunlara karqrn da, beklenmedik bir olayrn ortaya grkr-
Ernda kendisine ozgu bir yol ile ondan dylesine nefret ederdi ki,
sonunda, o olayr kendi kafasr iqinde yok etmiq olurdu.
Size qimdi ne sdyliyeyim? Bakrn! Bir drnek verebilirim...
Komunist olduklarr igin, iki kardeqinden de dlesiye nefret eder-
di.
Nasil oldu$unu ben de bilmiyorum. Bagta Direniq'e katrl-
mrqlar, EAM'a... o zaman da...
Sayrn tsagkanrm, kendisinin ve tum ailesinin hakarete u$-
ramrq oldu$unu kabul etti. Efendim, gayet soylu bir aile stizko-
nusuydu... Babalan koramiraldi, Yunan bahriyesinin donanma
komutanr... Her iki gocu[un komrlnist olmalarr, t0m aile igin
gok a$rr bir darbe olmugtu. Kendinizi onlann yerine koyabilir
*
T misiniz?
t.
,f
a
Efendim, Ceni'nin en ulak bir tartrqmaya yer brakmaksr-
I. zrn, hatta abartma derecesinde de cliyebiliriz, saygl duydu$u
s
f, aile gelenek ve kaidelerine hakaret etmig olmalan nedeniyle...
l.
j Ceni mi? O, kendisinin kutsal olarak kabul etmig oldu[u ve
I
I anne ile babasrnrn kurmuq olduklan katr ve yaklaqilmaz kural-
larla gevrelenmiq bir davranrq kahbr iqinde hareket etmekteydi.
i Zaten, komunist krz kardegi ile olan bitmez tilkenmez kav-
gaslnln temel nedeni de buydu. Kz kardeqi de *zavalh Ceni'nin,
gok sa$lam ahlak kurallan var... ya! De$il mi, ablacr$m! savaE,
nazi, iqgal, toplanma kampr, iq savag, atom bombalan... hatta
cunta... ne merem geylermiq bunlar! Senin bunlardan hig habe-
rin yok! Aman, dikkat et de senin o sa[lam kurallann sarsrlma-
sm!" diye alay etmekten geri kalmazdr.
Krz kardeqi iqin, ister aileden isterse aile dqrndan olsun,
kimse (komunist kz) lakabrndan bagka bir ad kullanmadr.
61
 Hayrl kardeglerine karEr da, kendisine karEr duyduSum
nefretin a1mlsrnl beslemekte olduSumu sdyliyemem. Hatta, on-
lara karEr sevecenlikle yaklaqt{rmr da sdyliyebilirim.
ldeolojilerini bir yana braksak, genelde normal kigilerdi.
Evet, erkek kardeqi qok geng yaqta stirgtinde dlmriE; ben, esas
olarak komunist krzdan sdzetmek istiyorum.
Sayrn Bagkan, her kes onu dyle adlandrdr$rna gore... Bu
duruma sildrlda rastlarz.. gocuklannr orospu, komunist, eEcin-
sel olarak topluma damgalamrg olmakla, gocuklannrn ahlaksz
veya suglu davranrErndan kendilerini soSrutlamrq olurlar: bir
Qeqit tssgls6r[lma gdre, benim ahlak gorugum fark]tdrrD savun-
masr sergilenmiq oluyor. Daha dune kadar hergrin rastladrgr-
mz, hatta bugun dahi gdrebildifimiz (namus kan davalan)mn,
kurbanrn namussuzlufuna karqr namus gdsterisinden baeka
bir nedenleri varmrdrr{2 Hepsi aynrydr, efendim! A$zrndan (ko-
munist kz) lafinrn her grkrqrnda, karrm, kolerahdan sdzedilmig-
cesine i$renti ile urperirdi. Anasr bile, tOm tutuculu{una ra$-
men, o krzrndan hep (komunist orospu) diye s6z ederdi.
Evet, efendim... buyuk bir aqk sonucu evlenmiqtik... Tabii,
kendi ydnumden olan bir aqk... demek istiyorum...
Kanm mr? Onun, hayatmm herhangi bir ddneminde her-
hangi bir kimseyi sevebilmiE olmasrnr d0q0nemiyorum.
Katiyetle, efendim! Kendi dz hayalinde yaqattr{r ve bagkala-
rrnrn da bu qekilde gdrmelerini istediSi varhktan baqka hiq kim-
seyi! Size nasrl anlatayrm? Karakterleri izah edemezsiniz...
ancak yaEryabilirsinizl Bagta b2ler olmak trzere her Eey ve her-
kes de$iqir. Gayet tabii. Hig kimse, toplumu lurkrnda gdrebildi$i
gibi yirmisinde gdremez. Benden, qimdi, yirmibeq yaqrnda aqrk
oldu[um ve otuzunda evlendifim o guzel hakkrnda dtrqtince ve
if;adelerimde tarafsz olabilmemi nasrl istgebilirsiniz?
Aynca da, onun o srralarda benim igin besledi$i duygulan
da nasrl bilebilirim?
Gtizel, gok guzel bir kadrn... Belki de, onu mahveden guzel-
liSi olmugtur! Onu tehdit eden ve sonunda alt eden zaman da,
onun baEdtiqmanrydr. Do$a'ya dahi, yaqamlna girmesine izin
vermiyordu... nefret ediyordu DoSa'dan...
Sayrn Baqkanrm, size verdi$im yanrtlarda gegmiQi bugtin-
den, deneyimlerimden, yanrlmalanmdan soyuthyamryaca$mr
kabul etmeniz lazrm. Zamanla drin ve bugun birleqerek ortak
bir anlam kazanrrlar.
Bug0n igimde dnceden bende olmryan pek gok inang,
durtu ve hatta Eekil ve karakter de oluqmuq bulunmaktadr.
Size, ancak bu gdruE agrsr iginde benim ve Ceni'nin ortak yaga-
62
mr haklqnda bilgi verebilirim.
Evet, Ceni'ye delicesine aqrk oldu$um igin evlendim"' ve,
onun da bana taptrSt inancmdaydtml
Gavet tabii, bdvle bir sev sdz konusu deflildi. Gerqekte' ilk
andan 6eri, kendisi-igin ben ilaima bir obje-koca olmugtum'
Durumum, kendisi hakkrnda (ba$anh kiqilik) masahnrn
gergeklegmesi iqin kendisi tarafindan 6ne surolen son bir koz
Starat<, dnceden ayarlanmtqh. TUm bunlar' anlryaca$rnrz gibi'
sizin hig te habeririiz olmadan pro$ramlanmq olurlar'
O sralarda, b6yle bir durumu hiq bir gekilde kabul etmeme
olanak tantmayacak kadar agtkttm.
Kendi resmimin bu boglu$unu doldurmanr senden bgkltyo-
rum. istivorum, emredivorum.-Kimsin sen? lstedi$in ne? Isteye-
ceEin nei Ama, ben saira bunlart ne sordum, ne de soraca$rm!
O,itrr*trn dnceden ayarlanmtqtrr. Nasil yani? Ocafrn karqtsmda
duracak kanapeninlii gibi! Oh' orada ne gtlzel gidiyo-rt Odanrn
penceresiz duvanna aI UUfeyi koymak lazrm..' yata$t da, tam
brada! Ve, gdreyim seni! Yata[rmda sen, -iQ y.erimde .s,el' ara-
bamda qdftti sen, bana tapan liocam sen! Ne, bana arttk tapmt-
yor musun? Ne hakla!
lEte bdyle! Hoquna gitmeyen herhangi bir geytn- oJqArr|]|fl
olanaic tarirmryordu. Soylemigtim size; Po$aly-a dahi .etkisini
odsterio onu hirpalamaslna izin vermiyordu... Hoquna gitmeyen
ffer seyi ortadarrkaldrrma yetenegine sahipti. 7-amana dahibuy-
rufunL Aecirmek istiyordd.. sanki, yaqamakta olan milyonlarca
gifiq insinin yanrndi bir o kadar da yaEh kiEinin var oldu$unu
hig farketmemiQ gibi."
panlda-
Aqa[r-yukarr 6ylet Genqlerin yrjz ve -vucutlannda
yan rarnindan, sanki nesnel bir qeymig gibi, nefret ederdi'
Do[aldrr ki, bir zamanlar ona acryordum. Yanrnda pek gok
ddnem leqirdim. Baqta deli' kdr' katlantlmasr gUQ bir aqk'
Evet, rastlantr sonucu taruqtrk. Anbar memuru olarak qa-
hgtrfrm Kzil Hag'ta..
Ben mi? Agh$rmr doyuramayacak
-cemiyef kadar duEtik rnaaqh,
urkek, gekingen,'u-tangag' hayatrndan hig bilgisi olma-
yan biri...
Petralona'daki bir bodrum katrnda sakat anamla yagtyor-
dum.
Tabii, efendim, kardeglerim vardr." erken evlenmiq, fakir'
gtndelikqi iqgiler... en kugtlkleri oldu$um igin de, ana bana
dOgmuEttr.
O da Kzil Hag'ta.
 Harbtn sona ennesiyle, franszca konuEan ttim genq ve
aydr! krzlar oraya kapaklanmrglardr. Hemen gdze girpardr.
Kendisini di$erlerinden ayrrt ettiren bir tarafi vardr. llk -dnce,
gnzelligi. Sonra giyiniAi. Qok Erk bir kadrn. Aman efendim, ne
Iqgal'den bahsediyorsunuz! O gunlerde herkes Amerikahlann
eskileri ile giyinirdi. Bir de, saygrszhsa kadar varan tavn! Ken-
$isin9 Oylesine bir guveni vardr ki! Bir dr0mcek gibi gitgide ge,
liEtirdiSi ve bir harp dncesi soyluluSu, gdrkemli bti donanma
komutanr koramiral baba ve rtrya gibi bii yaqamdan olugan bir
masal aSrnr etrafina drer dururdu. Sonug{a, kendisi de masal-
daki prenses rolunti Ostlenirdi.
Size, nasrl ?ah edeyim? Sokafla grkmasr, kahraman veya
gtiyaly-e rolundeki artistlerin sahneye grkrgr gibi bir Eeydi. Xendi-
si korkung derecede mutsuzdu... mutsuz olinasr Aereirirdi... Do-
flaldrr ki, size Eimdi tum bu anlattrklanmrn o sriarda {arlonda
de$ildim.
Benim e{itimimi mi soruyorsunuz? lggal srralannda ta-
mamladlErm bir ticaret lisesi. Qok sonralan, yani yakrn tarihte,
yaqlandrktan sonradrr ki, bir kiqinin kendi3iyle iyi iliqkilerde
bulunmamaslnln ne denli kdtrl olduSunu anhyaUildim; kendi dz
benligini kabul etmeyip inkar etmesinin, kiqiligini red etmesiyle
kendi gerqek varoluguna tamamen yabancr biiimge pegine k6g-
maslnln aclslnl yeni yeni kavrayabiliyorum.
- - Hangi edebiyattan sdz ediyorsunuz, Reisbeyfendi? Ben mi
edebiyat yapryo_rum? Ben de kendi kiqili$imin, srradanh$rmrn
huzurunu yitirdim... Uydurmug olduflu kendi masahnr vE bU-
ytklUk hezeyanlannr bana aktardr... -
Oyleyse neden mi onunla evlendim? Efendim, l0tfen anla-
ym! O srralarda ben geng, tecrubesiz, fakirdim ve karsrmda
punya gtzeli bir masal prensesi duruyordu. Hem de ipiklere
bur0nmtlq...
- lqte, esas bu soruJru sorrnanv gerekir. O, neden benimle
evlendi. Asrl soru, bu olsa gerek!
- Peqinde koEanlar var mrydr? TUm erkeklerl Mudtrrler, mes-
lektaElar... Onlarla ltiks lokallere, isimlerini dahi dqrmamrc ol-
du$um restoranlara giderdi. Bir gUn benimle bir-donduima
yemek uzere-sintagma'daki bir kahvede oturma algakgOntillU-
Sunti gdsterdi. Her ne kadar ben bir limonata istediysem de,
gene, paramrn grkrgrp giluqmayaca$r kuqkusuyla ec-el terleri
ddktiim. O gece, rshk galarak mutluluk iginde 6vime d6ndum.
Pozuk yayh somye uzerine dugtukten sonradrr ki afilamaEa
baEladrm... 'Nereye gidiyorsun ulan, gulsuz herif, diye Joruycil-
dum kendime.
Evet, do$rul Tum bunlara karqrn o zamana kadar evlenme-
64
miq olmasrnrn nedenini bir ttirhi anhyamryordum.
. , O.lyll"
oyte
tanrgtrgrmd.a yirmibeginde gdrunuyor ve kendisi de
sdylilyordu: ne var ki, rahat_rahat oluzbeginde imig-
Qok sonralan d{rendim.
Evet, evlenmemizden dnce... ama dnemsemedim.. benden
dokuz yaq buyuk olmasrnr umursamayacak kadiio;; dki;;:'
Dedi{im gibi, deli oluyordum onun igin...
pek_ gok hiqbir zanan kabul etmedi. Oysa ki, kabul etsevdi,
YaErnr
huzursuzluktan kurtulacagrndari oyt."i". *"tl;;h_
caktr ki!... Yaqr, tum.yag{nr
.boyunc-a, orru' Ln biiyiik ;;;"i;l
mugtur; ve kefaretini de basbaya{r
dcledi. Bildigi; Ua^., ii.,
haya t., kendisinin gergek ve zamai kavramlanyl.l;rEilJ ;;_
lflmlndan kendisine iki acr ders vernriq.
Hayrr efendim.,. ilk aEkr ben deSildim.
Buyuk aqkrnr lggal srralannda yagamrqtr. Olgun, yakrErkh
ye aynca. da eski bir banka mudtirii tai... "eitaigin da*,'ii..
harp nadeniyle. faaliyeri durdurutmue ltaly; riSn-iliil:.."6
zamana kadar bir tagra gehrinde yaqamakia olan ailesi, o
larda baba evinden kaqrp Selanifi'e"giderek EAM'a kairh;srra- ;ki
kuquk kardeqin kontrol altrna ahnabilmeleri iqin, Selanik,e ta_
Ernmtqtr. Biri, ewelce sciz etti$imiz tomunist krz evlenmiq ve ko
casr ile,-hapiste bulunuyordu.*t<ugUk erkek kardesia. aif"
mrqtr. Her ikisini de tekrar aile qergevesi iqine soLanitecJtteiini "*
umit ettikJeri igin de peqlerinden gitmiqlerdi. Bdyle bir a"irr-""
bir bu rj uva ailesi iqin taqrdr$r .anlimr gbrm Uyor inusunuz?
Peki efendim... bankacrya ddnelim. Dedi{im gibi, aile Sela_
nik'e tagrnrnca ceni mudtrrl6 tanrEtr. onu da?ile Sovr"i"p" *"
sahnrn orgusii igine almrqtr. lEte. boylece, iyi_kotti bi;;d;;,k
duruma sahip olan ailesi,_C.eni'nin tiayal gtlcu ile
ai-le- g_eldini alrp grkmrqtr. Hikaye uydrirmlsrna kim
C.k;.G;bn;
engel-oluUi-
IIrql Kr...
. Hep uyduruyordu..lginde priyumtiE olduflu iki kath baba
evi, mermer merdivenli bir konak haqmeiini ahjrordu. gaUasrnin
emir erleri ise tizel uniformah hizmetLarlar oluil srkmrstr. l"varr-
n. varh.frn r dahi, kendisini n pirruzld ;i;iliJ,']i.;;
:mrnlI:$::Fn
besliyen tahvillere ddnri gt0rmri qt ti.
. Bilmiyorum,
sat1ttan
kabahat kadrnlarcla ml, yoksa bizler birer
baska.bir qey de[it miyiz? Aniadr$rm kudJ-il;.
|99g
DanKacl da, tlpkr benim gibi, ceni'nin masumiyeti ve el deEme-
miE.bekareli ile deliye donmuqtu. DuEunun Oiiaefat Oi*.;;;;
na kadar hiq qrplak erkek gdrmemiqti. Beraber olduklari bir
gece okqamalann doz,nu kaqirrp ikisinin de alevlendgi;;;,ra-
da, bacaklannrn arastnda bir qeyin dolaEmakta oldu?unl-iar_
65

kettiAini ve onu avuqlaytp Eaqlonhkla baktrktan sonra'.yantnda-
[i;;R;E .voieo, nund tiir'uiksana ne merem Eeydir [s!r di1'e
sordu$inu keidisi komonist kza anlatmqb.
Gayet tabii,evlendifim9de p-akye idi, efendim' Bankact da'
kendisiirin yirmibeg ya"qrnda oldu&unu . sanryordu,' Y,": -btliT'
dunyayr yeriiden oluElurmasr iqin Tann'ntn Hawa'yt bana gon-
J.iririi oldrrg, inancinda oldufuma ve diyeceksiniz! Krrl'nda ve
ve
bakire bir kXdrnt Bir turlti aniryamryoruin... Bciylesine can_lt
bu kadar brgak darb-esine kargrn bir turlu baEefme-
"bit
"ti.Et"-, bakirelik buyrufunu kabul ettiren guq ve
-biqim vucuda bu
v.tt
bir qeydil
Sonuncla, kendisine clelicesine agrk olan bankacryr d." *3-
sallannrn Orgiisu iqine doladr. Hangi niteli.Ei aradtly q^' ke1dl;
sinde bulamizdrnz. Mtsrrda surgiindeki hukumette koramiral
ve clonanma komutanr olan oturikh baba, aile zenginli[i' lcztn
guzelli{i ve masumiyeti. Bdylece, evlenmek igin kzt istemeye
[arar.iierdi. Anasrna-da murlcaat etmeden ewel, Ceni'nin ken-
ai.ltr., sonralan selanik'teki di$er Yahudilerle birlikte nazj
yahudi
k;;il; gonderilmig olan gok [w,-et v9 fakat fakir lir
itiraf etti' Artrk
krzr ile harpiin once niganlanmrg-bulunduflunu
her kes. bir yahudilerin kamplarda yok edilmiq olclugunu Du-
mekteydi. V;, kurtuluq- ganlarrnrn galdr$r . !it,, gl'l- Yo^S-:
ceni,nin annesine giderek kendisini resmen istedi. Anne onu
bir ana kraliqe edasryla kabul etti. Gayet tabii"' Esas Ean ve Ee-
refler bundair sonri koramiralin ddnmesinden sonra baqlrya-
caktt.
$aka mr yaplyorsunuz? B6yle bir qeyin sdzunu dahi
etmek
ist.riiyoiaui intiyiesine ciddi bir konu hakkrnda tek baqrma bir
t utati var"mam! Nasrl olsa' amiralin donanmastyla birlikte
JOttmesi gok surmeyecek! Qocuk hakkrnda boyle bir karartn so-
i"^i"f"Ci"u alam"am!" diye onu -tersledi' Garibim' her ne
kadar, hTg olmazsaniqanlairmalan konusunda israr ettiyse de'
t-oE"-".idi. nAmiralin-gok katr kurallan varE diye .tt""ll1.1"-1-'
dirLtiyordu; rqocugunu tom 6rf ve adetlere uygun,gir !_e,!]19..!I^
lendiimek istimedi qok dofaldrr.. hele, di$er qocuklanmvrn.Dze
ilkiirditderi bunca acr vei:tanglardan- sonra"' her ne hal ise'
iif.*iii" sosyal seviyesine uygun bir dufnn toreninin yapilma-
sr Earttlr.,
Ceni'nin reaksiyonunu mu sordunuz?-Yorgo zaten yaEltydt;
krrk iki yaqrnda; *s6n ise, daha gocuk saytlrrsrno diye likrini be-
lirtmiqti"hanlmanne. nAnne, akhnt baErna topla!. bdn. otuzumu
i"[i"it g.gtimn drye Ceni'nin karqr koSrmasr olanaksrzdt'
Nereden rni bunlarr biliyorum? Saytn Baqkan' komunist
"
krz diye adlandrrdrklan ktz kardeqi burada! Kendisine sorun!
66
Bana tum bu olup bitenleri anlatan da kendisi, zaten... Ana-kz
igin zaman, kendilerinin kararlagtrrdrklan anda durmuqtu:
yirmi ikide. Donanmasrnrn baqmda Akdeniz'i katederek d6n-
mekte olan koramiralin tum Eatalatrnr arkasrna almq o eqi bu-
lunmaz Ceni'yi beldemekte olan gdrkemli yazgryr zaten kimse
onceden bilemezdi.
II Harpten sonra tum kavramlann artrk basitleqmig olduflu ve
biribirlerini sevmekte olmalanndan baqka hiq bir qeyin dnemi-
t$
tt nin olmadrfr hususunda anneyi inandrrabiimesi iqin, zavalh
ti damat adalnnrn butun girigim ve izahlan boquna idi. Baba evi-
nin merdivenlerini kaplayacak gdrkemde duvaksrz ve eteksiz bir
evlenmeyi zaten Ceni de dugunrnuyordu. Ayrrca, hergeyde ilk ve
l$ son sozun sahibi ve kararlarrn amiri olmasrnr isteven amiralin
isteklerine mutlak olarak itaat etmesini, gocuklu[undan beri.
annesi kendisine cifiretmiqti. $imdi de, kardeqlerinin bunca ko-
ffi m0nist skandallanndan sonra, amiralin bu iki gocu$unu evlat-
hktan red eclece$ine ve dolayrsryla Ceni'nin aile servetinin tek
varisi kalacaErna kendisini inandrrmrqtr. tstiylece, amiralin Eeref-
li ddnugunde haz.v bulunmak uzere ana-krz Atina'ya indiler.
Maalesefl Her ikisinin de kendisine yaluEtrrdrklan lakap
(qerefli Odisseus) idi... ama, ne yazrk ki, qerefli Odisseus zafeii
kazanmrq olan di$erleriyle birlikte ddnmemiq! Garibim amiral
iyice tozutmuqtu. Esasrnda namh bir zampara ve ondan da
buyrik kumarbaz olan amiral, aile baskrsrndan da uzak kahnca,
Kahire _ile Iskenderiye arasrndaki eflence hayatma iyice batmrq
ve iqinden qrkamamrEb.
-Nasrl mr? Di$erleri nasrl batryorsa! Kendisini iyice kumara
verdifi bir srrada binlerce lirahk karqrhksz qekleri imzalamq.
Qogaldrr ki, surgrindeki hukumetin prestijinin korunmasr igin
skandal kapattlmrq ise de, amiral istifaya mecbur brrakrlmrg.
Hayrr efendim! Borg, son kuruquna kadar 6denr4iq.
Emeklilik ikramiyesi ve borcun bitimine kadar surmek
Ozere her ay begde ddrdunun haciz edildiSi emekli maaqr ile...
Sdzun lusasr, beq parasz kalmrqtr.
Nasil donebilirdi, sayrn Baskanl Cadaloz kansrnr dusun-
dtlkge ayagmm baSr g6zrtiuyordu.
t{
l* -H"ytr, eFndiml Her qeyin bdylesine yanhq algrlanmrg ve yo,
rumlanmrq olduSu bu deweden Ceni hig sdz etmedi bana.
tt Evet, efendiml Her gey tamamen yanhq algrlanryor ve yo-
t*
tiIt rumlanryordu... Her ne kadar amiral ddpmemiq ve h-er ikisiirin
t{ de kuli$rna binlerce liralk borqlanna ait sdylentiler galmmq ise
de, onlar tum bunlara inanmama$a direniyorlardr.
l$
Aksi halde, hergeyden vazgegmiq olmalan gerekiyordu...
rt
,l
o/
tr
l[
derin gegmiElere ba$h kdklerden yannki gorkemli ruyalara
kadar..l AynCa. burada, *bu gibi geyler bizim ailede olamaz' lak-
torunun de etkisi buytiktur.
Namus y4rgllarl ve puritanizmleri sonucu, o-hoQgorus0z ve
katt-sert aniiraiin, o puritan aile reisinin kendilerinin zalimi
olma rolunden vazgeqmiq olabilecefini bir turlo kabullenemi-
yorlardr. Kendilerini gerqe[e gekrnefe gahqan komunist kzdan
da nefret ediyorlardr.
Kendilerine neler mi diyordu? oKesin yahu bu Odisseus
masalt ve sagmahklanntzt! Sizin bu qiirsel vecdinizi doyuracak
baqka birini bulsanrza... Odisseus hiss?lifin, dolandlrtcthfrn,
gergek defer yargrlanna sayglstzh{rn simgesidir.'
Anlayacafirnu gibi Ceni grlglna donuyordu. nAman ablact-
[rm, ne olurstin, azicrk bu ilk okul mitolojisinden sryrrl da, s?e
5nu peketlenmig olarak gonderecek baEka bir salaln bulunma-
srna dua etl Yoksa, artrk amirali manrirali bir daha goremezsi-
niz!, diye usteliyordu komunist ktz.
Alt-ust olmuq Ceni ise "tabii, donmesinden odun kopuyor"'
qunku ddndufiunde seni dldurecefini qok iyi bihyorsunr $ibi
histerik qrflhklarla rahatlama$a gahqryordu.
nsen beni dinle. kzrm! O serseri suratlt Odisseus'un ltha-
ki'ye dtinUqu bir rastlantrdan baqka bir Eey defiildir.'
*Terbiyesizli$in ile beni etkileyemezsin! Siz komunistler
neye saygi gosterdiniz ki, mitolojimize de saygr gosteresiniz'
geldinde tum nefretini kusuyordu Ceni..'
Komunist l<rz ise durmadan alay ve kahkahalara bo€ulu-
yordu: *tsak, benim Suzel ablacr$rrn. Akrlh Antinoos, herifin ue
kaErtcrhArnrn larlunivannca, ondan kurtulmak iqin uyutarak
heirencEcik lthaki've ve oradaki hanlmefendisine postalar..' ge-
miden de,'uyanrp 6ilerinden kaqmasrp diye, donsuz olarak ka-
raya firlatlerdiler. Sen beni dinle! Neyaplpyap da,.bankacr ile
bii an dnce evlen!.. Yoksa, durumunu pek parlak gdrmuyo-
rum...D
Bu sure iqinde, iki aqrk mektuplaqmalartna devam etmek-
teydiler. O srralarda frayit tolay olmadr$r gibi. seyahatler de
k6lay de$ildi, Reisbey... Yunanistan ateq iginde idi."
Amiralin donanma ile donmedigini gdrunce, eVlenmeleri
hususunda kaynanastnr ikna edebilir umudu- ile Yorgo-bir-iki
kez Atina'ya irimiq isg'de' higbir gey elde edemedi"' Qunku'
bundan b6yle kzrnrn yapaca[r herhangi bir evlilik' ka5rnanantn
hesabrna uymuyordu.
Amiral hazretlerinin bir yerde dayanamayaca$tnt ve tgkrar
kendisine donece$ini biliyorclu. Bunun iqin de, kullanabilece[i
6B
tek silah, tepetalda gitmiq aile Eerefini harekete getirmek iqin
kendisine yolladrfr ateg gibi mektuplanydr.
Eskiden amiral (vazife seyahetleri) gibi laflarla ipin ucunu
kagrnr gibi oldufunda, kendisini hep bu yolla geriye getiriyor-
du. Yooo!... bu kadar da deSil! Amiral iqin en 6nde gelen husus,
daima, qerefi olmugtu... Kendisi iqin qeref, hayatla kendisini
ba{layan bir evlilik aliansr gibi bir Eey idi... Adi suqlular gibi su-
rekli olarak hapse girip qrkan iki anarqist-komrlnist gocu$u ne-
deniyle qerelinin lekelenmesinin yanr srra, namus ve dOrustltlk
timsali olan buyuk kzrnrn evlenememe tehlikesiyle kargr kargr-
ya kalmasr da, faciayr busbutun korkunqlagtrrryordu.
Otuz yaqrnda idi, artrk...
Amiral ne mi yapryordu? Hig kimseye beq parahk 6nem ver-
di[i yoktu! Ileride komunist ]<rza aqrklamrg oldufiu gibi, kendisi
oylesipe derin umutsuzluk ugummlanndan gegmiqti ki, bdyle
sagmahklar kendisine vrz geliyordu.
Olanlan lszrna kendisi anlatmrgtr. oYanan elektri$in altrnda
urkutucu bir parlakhkla masamda duran ve bahriye bakanrnrn
bana brraktrfir tabancanm gortnttsu karErsrnda tum bir geceyi
uykusuz geqirdirn. Es_asrnda, bana soyledi{ine gdre, intihar
etmem gerekiyormuq. Oltimumle siz aileme neden olaca$rm acr-
nrn hayalinin bana verdifi tuhaf bir hazla ust uste afladrktan
sonra, cil0mumden sonraki aclntzln beni ilgilendirmediSini anla-
drm. Bir sure sonra, neden ve kime karqr bdyle bir girigimde bu-
lunmak zorunlulu{unda oldufiumu kendime sorma$a baEladrm.
Bahriye bakanrna gitre, b6yle bir hareketim kendi silahrma
karqr olan borcumdu! Silahrma kargr! Bir daha tekrarlanmaya-
cak bir hayat karqrsrnda'silahrn ne 6nemi olabilirdi? Intihar
etme emrini aldrktan sonraki dugunce ve duygulanml sana an-
latamam. Oltim karqrsrnda her qeyin nasrl da zayrfladr$rnr ve
gulunq bir anlam kazandr[rnr bilemezsim! Rahatlamrs bir Eekil-
de uniformamr qrkarrp pijamalanmr giydikten sonra kahvalttmr
getirmeleri igin telefon etti[imde sabah olmuEtu. Ve, sonra otu-
rup istifamr fazdrm.r oNeden tum suslerin ve kordelalann ile in-
tihar etmen gerekiyordu, baba?o <Qunku krzrm, toplumsal do-
landrncrh$rn yalanlannr hayatrmzrn bitiminden sonralara da
uzatmak isterler...,
Ytiksek bir subayr anarqist olarak tanrmlayan ben miyim,
reis bey? Hayrr, kesinlikle bti'yle bir dtiquncem yok... daima
saygr duyarrm. Ancak adamrn o andaki ruhsal durumunu izaha
qalryryorum, efendim. lqte krzr burada... Kendisine de sorabilir-
siniz olayr...
Bana kahrsa, babanrn komunist kv.tna tam bir dtrtrstlulde
iqini agmasr hiq de tuhaf gelmiyor; hatta, tamamen do$al bulu-
69
yorum. Askerlik hayatmda oldu$u $ibi, hastahane veya hapis-
hane hayatrnda kuwetli dostluklann olugtuflunlr v-e sonugta da
Aok iAtenlikli agrldamalann yaprldrklanm siz de biliyorsunuz'
ieis biy! Her birinin durumu-farkh nedenlere baSh ise de,-gerek
surguri olantn gerekse komunist kzrn aile ve toplumdan drqlan-
mrEllduklan a(rkbr- Her ne kadar, bana gdre, ikisi de durumu-
nu-kendisi segmiq oiup bundan da son derece hognut ise de...
Tam tersi, reis beyefendi! One stlrduklerinZ' intihar etmek
suretiyle narnusunu 6narmasr {urumundan ne kadar guglukle
srynlmq oldu$unu kanrtlamaktalar.
Buna benzer bir durumla hig karqrlaqmadtftm igin' benim
de bdyle bir dummda alrnr doqunceleri gd,sterip gostermiyecegi-
mi bilemem. Kendisini bafihyan vatan, millet, silah namusu gibi
kavramlara sayglsrz dawandrgr kuqkusuzdur. Bu, gok agiltl
efendim.
Krztna. cTUm vasamtms boyunca kafamzt utuledikleri bu
qeyler nedir ki? Neienini biliyor musun? Bize- ait oldu$unu ken-
aiinlzi de inandrrdtklan bir nedenle bizleri 6lume $dndermeleri
igin! Kendilerine yaprlan istek ve kargrltldara g0r€ trizleri lopta-n
sitabilmeleri igin!,Sonugta da, aynr Eekilde' kdleli{imizden ol-
duSu gibi dzgurluk igin verdi$im? savaElardal dl fayda]alrlar.
Aniryoisun! Namusun igin intihar etmen gerek!-Hangi de$er dl-
qUleriyle namusuma fiyat bigti[ini bana soyleyebilir misin?
iavrn-bakan... Lafa bak be! Ulusun temsilcisiymig! Ulusun size
geieksinimi var, Olume hazrrlantn! Ulusun artrk size gereksini-
iri t<almadr, ve, gene de dlume mahkum ediliyorsunuz! Bizler
de burada, kutsal gorevinize de$er bigmek igin hazr bekliyoruz!
Ama Btrinci Dtinya Savaql'nda siperlerde geQirmiq oldu$um
ontlg yhmt bana kim geri verecek? $imdi de, glli dtirt yagrnda
intiliai edecekmiqim! Yoksa, bana karqr besledikleri tom saygtyt
kaybedebileceklermigt Stgmrqtm saygtlar-rnal Ve, Ikinci ?tiry1
SivaErnrn milyonlaria Oltisunttn qu anda-elde ettifi nedir ki?
Psorokostena*-'nln Bahriye bakanrntn onlara duydu$u saygt
sonsuzmuq! Aman ne buyOk qey! Emin ol ki' bir tabancanrn eq-
lifinde gegirdifiin bir gecenin sabahrnda 6lme cesaretini veya
dingah[ci k6ndine laygrnh$r bulmairSrnda,- ondan sonra
hayit oylesine kolaylaErr ve sen de aptalca zrrvalardan oylesine
kurtulursun kib demigti.
Sayrn Baqkamm, ben size t0m bunlarr anlatmazsam' karqt-
laqtrklan yeni hayatrn gergeklerini kabule bir t0rlu yanaqmlyan
it<i Uarnrir sergiiedikleh komikotrajik dummu nasrl kawayabi-
leceksiniz?
.Psorokostena (bitli Kostena), Yunanhlann Ytrnanistan igin bazen kullandlk-
lan krigrimseme dolu bir ad. K.D.)
70
Amiralin eskiden sahip oldu$u o sarsrlmaz kural ve de$er
yargrlannrn nereye gittiklerini ben ne bileyim? Ben kendisini, ai-
lesinin parasal yrlcmrnrn sorumlulu$u ve yalanlanmn nefreti al-
trnda ezilmiq bir ykrntr olarak tanrdrm.
Tabii efendim, bir gun ddndU; ne var ki, gerek Yorgo gerek-
se Ceni igin artrk qok geg idi.
Pek gok Eeyin de$igmiq olmasmdan ne haberleri oldu ne de
haberleri olmasrnr istediler. Amiral hakkrnda yayrlan sbylenti ve
dedikodular her ne kadar kulaklanna gelmekte idi ise de, ttlm
bunlarrn, kendilerini krskanan bagta komttnist kz olmak uzere
etrafin yaydr$r yalanlar oldufu inanci ile rahatlamaktaydrlar.
Kahredici bafrmhhklan olmadan kendilerinin, etrafinda cart-
curt edece$i kimse olmadan da amiralin yaSlyamlyacaSr nedeni
ile, Odisseus'lannrn ddnmemiq olmasrnr basit bir gecikme ola-
rak yorumlamaktaydrlar
Sayrn Baqkanrm, hayat bilge ve aptal gdzetmeksizin kan
dereleri iginde de surup gider. Ne var ki, bu noktayr, nazilerin
Selanik'ten toplanma kamplanna gdrdermiQ olduklan yetmigbin
yahudiden ancak yedisinin -pek hatrrlamryorum, belki de onye-
disinin- ddnmuq oldu[unu gazetelerin yazmlq oldu{unda da an-
hyamadrlar. Ne ise, hayatta kahp geriye d0nebilen bu bir avug
yahudinin iginde, eski bankacr ve qimdi boggezen olup zengin
ve guzel Ceni'nin damat adayr Yorgo'nun eski niEanhsr Elvira da
bulunuyordu.
Size ne diyeyim! Her ne kadar ancak otuz yaqrnda idiyse
de, tam bir yrkrm iginde imig. Dunyada kimsesi olmadr$r igin
de, do$ruca niqanhsrnrn evine gitmiq. Aile, kendisini, sanki hiQ
istenmeyen ve beklenilmeyen bir hayaletmiq gibi karqrlamrq.
Zaten, hayaletten de pek farkr yokmuq; otuzddrt yaqrndaki bu
kadrnrn bir zamanlar genq ve guzel olabileceSini dugundurecek
hig bir Eey kalmamrqtr Ostrinde; yUzUnU kavruk, pis ve kuru bir
deri kaphyordu.
Kuru gdzlerinin ilk kargrlaqtrklan gey Yorgo'nun yazrhane-
sinde duran tanrmadr[r gfizel bir kadmm kocaman foto[rafiydr.
Yorgo da, Elvira'nrn gdrilnUmunun kendisinde yarattr$r aclma
hissine yenilmemesi kaygrsryla, her Eeyi hemencecik aqrklayrver-
miqti. Belirsiz yannr agrsmdan zengin Ceni ile" evliliSini daha
gergekci bir gozle deSerlendirmekte olan' ailesi de, hemen
Yorgo'nun yardrmrna koEmuq. NiEarun resmi bir anlam ve igerik
taqrdl$mr vurgulayarak,T tekrar geri ddnece[ini hig kimsenin
beklemedi$i Elvira'nrn bu husupta anlayrqh davranmasrnrn ge-
rektifiini belirttiler. Kendisi de gbrdyordu ki, artrk Yorgo, resim-
de genglik ve guzellik iginde parrldayan ve qok kdklu ve saygm
7l
 bir aileden gelen Ceni ile ciddi ba[lantrlar iginde bulunuyordu..'
Haytr, onu kovmadrlar! Kendisine bir Ylr -tgain- edinc,eye
kadar 6ski niEanhstnrn evinde birkag gtn kalabilirdi... boyle
Eeylerin sdzu dahi edilmez... onu, go-k dahafazla, istedi$i kldg
[uimak isterlermiq... ne var ki, Kahire'de harp malzemesi al-
makta olan koramiralin -Ceni Yorgo'ya bbyle yazryordu-
bugun-yann gelmesi beklendifli igin, evdeki varhfr'^ahlak kural-
tari eoti sert i'e katr olan puritan koramiral tarafindan yanhq
tefsir edilebilirmiq.. anlardr, ya'..
Elvira'nrn grhp gelmesi ile karqrlaEmrq bulundu$u bu guq
durumdan ancak hemen evlenmeleri ile .grkabilece[ini aqrklayan
bir mektubu, Yorgo hig zaman kaybetmeiden Ceni'yi yolladr.
Kendisini daha nelerin bekledi[ini bilmeyen Ceni'nin
dnune koca bir ikilem yukselmiqdi. Ailenin iginde bulundufu -
ahlak aqsrndan de[ilse de- a$r parasal yrlomdan Yorgo'ya
nasrl sdiedebilirdi? Aynca da, amiralin hiq de kesin olmayan
dcinugu hak-lunda da he diyebitirdi? Aile prestijinin sarsllmast-
na nasrl neden olabilirdi.
Sayrn tsaEkantm, rrresele, kadrnlann iflah olmaz sersemli$i
sayesinde qOziilmuE oldu. llk 6nce, maddi agrdan kendilerinin
ae UiiyUt< bir yrlom iqinde bulun?n Yorgo'nun ailesinin gergek-
ciliginin defiqinesine neden olan bir kanun Ektr.
Sdyliyeyim size: Hayatta kalmrq bulunan y-ahudiler en.uzak
akrabaiannin dahi mirasrna sahip olacaklardr. Bu suretle de,
istenmeyen
- Elvira, bir gun iqinde gok zengin oluverdi.. Bu
durum, bir dereceye kadar, Yorgo'nun vicdantnt rahatlalmtq
oluyordu. Ama, almr zamanda' o gllne kadar -sure- gelen
Ceni'nin nazlanndan, hantmannenin kargr' koymalanndan ve
hergun gelmesi beldendi$i halde bir ttrrlu gelmeye" gdf."9-
us'rin yo"klu[undan brkmlq olan Yorgo'nun ailesi de, artrk Elvi-
ra'yl g-Uzelce,
"otmayacak
tathca ve hiq olmazsa el_ altrnda bulundurmast
fena biri olarak gormege baqlamrE, bu ybne de
Yorgo'ya hafiften baskr yapmaya baqlamtqh.
Yorgo, deSil! Hatta bdyle bir Eeyi kendisine sbyleme$e dlhi
cesaret
-etm.tiiiql.t. Tam tersine, kendisi Ceni'ye trmitsiz bir
mektup yollamrq ve, bir taraftan Elvira'nrn bu beldenilmiyell
zenginiiginin ikisi igin oluqturduE-u tehlikelerden sdzederek
ufa[ yofiu bir gantajda bulunmakla beraber, her qeyi ve herkesi
bir yana brakarak kagmalannt dnermiqti.
Ceni'nin Yorgo'nun peqine gitme anusundaki samimiyeti-
nin derecesini pek bilmem. Ancak, iki gun sonra kendisil:ln
yeni bir mektupalmrq oldufunu biliyorum' Bu defa, mektup El-
vira'dan geliyoictir. oYorgo ile birbirinizi ne denli sevdifinizi Lrili-
72
L
yofum; sizin, benden ne kadar trst0n oldufiunuzu bildiEim eibi..
qok geng. en az benden on yl genq otduA;;;;, ;;k;il;?i;
saygrn bir baba ile size tapan isil bir hairrmefendi olan bii
ngye y-e kardeqlere sahip oldu,Eunuzu... ve, ayrlca, qok
an-
oldu[u nr.r.r.... ytiz da zen_
-gin
yaslm. topranhla kamplarrnda _yaErnd-a imiqim gi6i goitinJn--"t"rl.iit
bana zorla yrptrrrlmrs amelivat_
tan sonra anne olabilme umudumun yilirilmi$ .fi;;;,;fiy"
da tamamen kimsesiz olmamla sizden dylesine
de dfesine defersizim ki... Trim bunlari L".ii"] %isoV"
Aeri ve size Eore
DlraKmanlz iqin 6nOniize diz qdkup yalvarmak cesarelini buldu_
b?;;
g6re beni deli olarak xinut'etineniz gerek...
$uma
yrf..; !_rVlesine -genqsiniz ki, hayat tum0tle sizi belki de tivre-
beklivor: "pek
qoK_oegerrr erkek sizi sevmek ve mutlu etrnek iEin
bir i$aretiirizi
bekliyor... Yorgoyu bana brralenzt Kendiniz onu brraktlErnzda.
DerKl bana aclr ve beni kovmaz.. Iyi insandrr... belki de,
b"eni ahr
da... acryrn bana..., diye yazryordu mektupta.
koca bir ggceyi a[fryara\ geqirmiS. yorgo,yu sevip sev_
*^,9:li
mectlgtnt ve ne kadar sevdifini bilmiyorum. g]tajpim bir
sev
varsa, o da. kendisini surekli yalanlinnrn icrne h-ipis ;rfi""
. bulmasrdrr. Guzelrisini bir y-ana
-brrakacak
Kenotstne mal etmekte oludu{u tum nitelikler "r,ris"r<, v"'n;airirii
sah[e idi. Elvira
ile yaqrttr. Evlenme muamele"lerinin hazrrla";;;-ia;;^ g;;iiil
999"-- kaydrnr, surekli olarak kendisinden istemesine flarsn.
?i l_ly-.] ", Y,.rgo'ya
vermefie cesaret edemiyord u. S."gili.
f:e^l1]_y
lln ltlTedigi
aglrrlgt
iqin, kendi kendine uydurmuq olctlugu masa_ ";;i:
attlnda qdkmuq ve yrkrntrlann altmda kalmrq1l.
. Ce.ni.Ve luy-.t vermiE ve onu bir matahml$ Sibi gdrmus
olan tek kisi bu vahudi-kz olmuqtur. Bir kag yrl son-ra, c"eni,nin
kendisi de, buyrik kalpli dawanii"r. v"ig.y,iorvira'ya k",'ail-
nin brrakmrq oldu$una inanma$a baqlamiqfi.
Tabii, efendim... Bir kag ay iqinde evlenmiqler.
Benim Ceni'yi tanrmam ise, ttim bunlardan bir yrl sonrasl_
na rasuar.
Pe$iEmiq miydi mi, diye sordunuz? Hayrr, efendim! Heo
aynr! Ancak, masahnr yenilemesi iqin kullandrg, *d .m.yi-a"i
figtirmiqti. Her Eeyden ewel, Sintagma bdlgesiide nens Uii t o_
oturuyordu... Maddi durumunun Aok ryr olmasr gereki-
tr#3.
Ne mucize, ne bir qey! Komunist krzrn dedifi gibi *ne kadar
serseri, dolandrncr, aqa$:hk kimse varsa tUmil Ea$,rn
yjl9lrn't"33", faydalanabilir! ye-rer ki, milliyetqiligini itan ;i;il.
"d;;;
(,'el'r oanr olsarar. duzen taraftarlannr korur...
zavalh babanrn tum suqu kumarbazhktan baqka bir
nerede kaldr ki,
- -J a"fifaii
-- sev --o"e"
Ve bdyJece, yeniden saygln bir aile oluverdik!,.
73

hiiktlmet, eski konaktan-bir dai19)n tql9i"i-
Gerqekten de,
n. vermik suretiyle, suqlu olmakla beraber milliyetqili[ini
ilan etmig koramirali korumug oldu.
Tamamiyle yasal olarak! lggal strasrnda ytirurltrSe gltt"i9
olan terkediimi{ m0lk ve. binalarrn "kamulaqtnlmast iqlemi'
iggal sonrasr yrllarda da devam edegelmigti.
Evet. amiral ister istemez ddnmilgtu.
Komunist krzrn demesine gdre, tantnmayacak bir halde
imiq. Her qeye bogvererek, Ceni'nin tam tersine, durumunu ve
kiEiiigini slruam"ga en ufak bir gaba $ostermiyordu' ,B.byle,c:
de, ailesine karqr y:eniden herhangi bir sorumluluk almaktan da
hurtulmuq otuyoiOu. Ytkrmrnr Ortmek iqin ne bir gaba, ne bir
istek...
Kanstna ve Ceni've olanlarrn tumunfl anlatmrq oldu[unu
sanmryorum; ne var-ki, onlartn, her Eeyi bilmekte olmalannt
do[al 6uluyordu; yalanlamaSa da hig yanaqmryordu'
Komunist kiz babasmr hep *alga}r gdnullu, lrumuEak" diye
tanrmhyordu.
Evet, efendim! Babast ddnmeden ewel krz hapisten qtkmtE-
tr: yalnz kocastnt surgune gdndermiQlerdi'
,Babam tamamen defiqmigti' Ne eski havasr, ne de cakast
kalmrEtr. Zavalhlar!' Elbisd Ostlerinden grkh mt, grplafa ddner-
lerl Ne iddiasr ve ne de sdz0n0 geqirme iste$i vardr arttk"' oysa
ki, eskiden, herhaliyle bunlart belirtmefle bilhassa,dzen goste-
tiiai... Utt"i. ki, btlyle bir girigimde bulunmasr da boEuna ola-
caktr... artrk, hiq birimiz gocuk de[ildik!
Bdyle bir de$igimi Ceni ile annesiniri al'irllan bir turlU almt-
-do$al Hele Xoriluhist kza
yordu. karEr ggstermekte 9?tt,y:
"ta-Y,$y,
gibi baba-toz
dawanrg anneyi qaqrrtmrqtr.- Dili tutulmuQ
arisrndaki konugmiya tanrk oluyordu. nAnneme 'kaltrsa'
[uU"* benimle kargriaqrr kargrlaqmaz tabancastnr gekip-ilebeni bir
orada vuracakmtg! Oylesine zevklendim ki! Bir lflum
kzrm oldu[unu, liocait tn nerede oldu$unu bilmedi$imi ve ken-
Ai"i Ao.ta,ri.ten sonra da ondan boqanma$a kararh oldu$umu
sdyledimn Eeklinde, babasr ile ilk karqrlaqmasrnl anlattr bana'
"Neden knrrrf?"
"Qtinkr:r baba, herkes, hele geng ise,-harp strasrnda,qgk
bulunui; gunku kendisi de olgr'rnluga
defa zbrlanmq seqimlerde
zorlanmaktadir. trie var ki, bir sure sonra durulur, dengelegir"'
"Qocuklann nerede gimdi?"
"Evde. baba"
"Neye buraYa getirmedin?"
74
"Onlarr isteyip istemeyece$ini bilmiyordum. "
O stralarda annem hrqrmla ahldr. "Her ne halse, onlarr ben
istemiyorum; burasrnr kom0nist yetiqtirme yurduna qevirmek
niyetinde hig degiliz! Sdyledim sana! Krzrn bir komtrnisttir!"
Babam hiq cevap vermedi; baqrnr eSdi ve sustu. Annem ise,
qaEhnhk iqinde ona qrkrqryordu: "kafasrnt neye krrmadr[rnr bir
turlii anhyamryorum!...".
Ceni de "sade komtinist deSil, o, bir aEiftedir de! ailemizi le-
keledifi gibi, itibarrmrut da bozmaktadrr; gdreceksiniz... onun
yuzunden ben evlenmiyece[im!" Babamrn gdsterdigi sessiz des-
tekten de cesaretlenerek cevabr yaprqtrrdrm: " sevgili ablacr$rm,
daha benim ortalara grkmamdan gok 6nce, evlenebilmen igin
bol zamanrn oldu! iqi o zarnan neden b6ceremedin?"
Galibq',hsldt idi, reis beyefendi. QOnkO, bir sure sonra, iki
kardeEin komunist olmasr herkes igin bir kurtuluq tahtasr du-
rumunu almrEtr. Ailenin herhangi bir bireyi tarafindan iqlenmig
ve yagamlanna olumsuz etkide bulunmuq olan yanhqlar, hata-
lar, hatta pederbeyin herzeleri unutulmuq ve herqeyin faturasr
iki kardeqin kom0nistlifine yiildetilmiqti.
Hig de saqma de{il, efendim! Hatta, anne duruma resmi bir
hava vermefe niyetlenmiEti. Iqinde bulundu$u kaytszhktan qr-
karma{r amaqlayarak, kocasrndan gazetelere ilan vermesini ve
geleneksel milliyetgi tutumunu sadakatle devam ettiren aile na-
mrna iki gocufiunu red etmiq bulundu$unu bildirmesini iste-
miqti.
Buna rafimen, amiral, baba-aile arasrndaki eski kuwet]i
iliqkileri eEgudumleqtirecek b6yle bir rolu kabullenme$i yadsr-
mrqh. Zaten, bu durumundan, bilinqli ve istemli olarak qoktan
istifa etmiE bulunuyordu. Her kese ve hergeye karqr tam bir
umursamazhk igindeydi. "Aile reisli$i gorevim bitti; hig kimse
beni tekrar silah altrna alamazl Otuzbes vrldrr baba olarak,
koca olarak oyunun tum kurallanna uydumi ne yani, siz hig ol-
gunlagmayacak mrsrnz? yahul" diye duygulannr komunist loza
aktanyordu.
AnarEist olup olmadrSrnr bilmiyorum, sa5nn bagkan! Ancak,
onu neden gene eski despot durumuna ge.i getirtmek istedikle-
rini gok iyi anl5rordu. Qunku, ailenin parasal durumunun dU-
zeltilmesi sorumlulu[unu kabul etmeksizin, eski despot davra-
nl$rnl almasrna olanak yoktu. Gayet tabii bu olacak bir Eey
deSildi. Ana-kz ise, onu tekrar sert-cezalandrncr kigili$i ile kar-
Eilannda gdrebilmeleri igin, kendisinin Mrsr'daki UzUa& gegmi-
qini unutma[a hazr idiler.
Evet efendim! Tekrar onun cezalandrncr imajlnl arryorlardr.
75

Qunk0, kadrnlarda o gune kadar devam edegelen antikomunist
saprkhk, bilhassa Cehi'de, bundan b0yle yerini derin bir bek-
lenti yrkrmtna vermiEti.
Gayet basit efendim! Ceni, katr ve hoggorugsuz bir -ahlak
anlayr$i iQinde gegirdi$i genqlifinin hesabtntn babasr tarafindan
oderirnesini beilirl'ord[.'-BabaJinrn, ailesine kabul ettirmig bu-
lundufu harp dncesi kah kurallannt tek bir kez dahi gifneme-
miq olmakla, Qimdi, iki kardeqinin babasr tarafindan red edil-
meierini ve, en buyuk U;tz olarak, kendisine de sosyal
durumlanna uygun bir evliliSin temin edilmesi suretiyle bu he-
sabrn amiral taraftndan odenmesini istiyordu'
Ve, zavalh adamrn artrk ayaklan ustOne duracak hali ol-
madr$rnr da gormek istemiyorlardr.
Ceni'yi yrkan ikinci bir nokta da, aile kurallannrn igine
etmiE bulunan komunist kzln baba tarafindan cezalandrnlma-
mrE olmasr bir yana, serbest y+Eannllq bir hayatrn tum-zevkini
tad-arak ustuste evlendi$i, qocuk sahibi oldu[u ve t0m takirlifi-
ne karqrn mutlu ve neEeli bir gdnlinum iginde olmasryrdr. Alrrtc-a,
Ceni'den on 1nl sonra doSmuq olmast da, onun korkung ve affe-
dilmiz temel sugunu oluqturuyordu.
Ne mi bekliyordu? Krz kardeqinin idam edilmesini.
Bu suretle, artrk, suglulartn saytst ikiye yukselmiqti.
Gayet tabii! Birisi, aile milliyetgili$inden kaganlan idam
mangasr kargrstna gtkarmayan baba, artrk geqerlili$ini yitirmiq-
ti. Krzma gelince...
Ne olmastnt bekliyordunuz. l<t?.. Babantn katr aile reisliflin-
den istifa etmesiyle gdvEemig olan demir kurallarrn canlandrnl-
malan gdrevini Ceni ustlenmiq bulunuyordu; ve' sonugta, ba-
banrn kendisi de, aile reisli$ini OstlenrniE olan Ceni'ye bo1run
eSme zomnda kaldt.
Hayrr, efendim! Koramiralin tam bir paqawa haline gelmg-
sine engel olmantn do$ru olaca$r gerekgesi ile kendisine iade
edilmiq ltiban sonucu, Ceni yeniden biryuk bir konumu elde
etmig oluyordu.
Bu arada ortaya grkan act bir olay, kendisine, $brkemli bir
qrlaqta bulunmasma olanak sa$ladr. Gdrdufu igkenceler sonu-
cu Makronisi'de* dlmuE oldu[u haberi aileye ulaqtr ulagmaz,
karar ve hareket yetkilerini Ceni hemen ele aldr. Herkese olayla
en ufak bir qekilde ilgilenmesini yasak etti. Ne gazetelere dlum
ilanr verilecek ne de yas tutulacaktr. Aksi halde, srlrgunde
'Yunan ig harbinden sonra komunistlerin su{gtin edildikleri ufak bir Egc
adasr. (K.D.)
76
tr
dlm0q kom0nist bir kardeqlerinin varhsrnr kabullenmiE olacak-
lardr; boylesine soylu bir ailede bir komunistin erkmasr da, ola-
H
**
ill1l;ul3llu, .r, de[ildik; yeni niEanla.'*,uuo. rEte o srra-
tllu larda da komunist krzr yeni tanrmrgttm. 'Abla ile anaya bak! Be-
densel ve duygusal olarak bir insanr yok sayabilecek aqa$rh$rnr
t-$
It.
It gdsteren bu karavanacrlar aristokrasisine bak! Domuzlar gibi.
Gizli de olsa, onun iqin bir tek gdzyaqr ddkt0lderi yok! Bir kar-
|ltil deq, bir evlat oldufunu bir yana brrak! Yahul ortada, yedifi da-
t7
lii yaktan ig kanama sonucu olen yirmiuq yaErnda geng bir adam
t* var! AEafilrk, imansz kanlar! Bu gocuk, iqkenceci rolunti be-
nimsemiq kendi yaqrtlan erlerin postallarryla attrklarr tekmelerle
l4
t$ dluyor da, pargalanmrg etleri karqrsrnda iginiz hiq mi szlamryor
ulan? Ytrnanistanr parqalaclldarr gibi etlerini de pargalamrq ol-
l$ dtrklan bu delikanhyr hiq birin? mi do$urmadt be? Siz naziler-
t1" den de, emniyetqilerden de betersinD bel Qunku, hiq olmazsa,
gerqefin ve olduSunu onlar bilmezler! Oslunuz dldu, o[lunuz
kayboldu! Ve ben nefret ediyorum sizden, nefret.. ve ttim dm-
rflmce sizlerden nefret edecegimt" diye ba{rnyordu genq kadln.
"Bir orospunun sevgisine hig kimsenin ihtiyacr yok!" diye-
rek anasi arkasrndan kapryr kapattr ve hemen odasrna koqtu.
"Duydun mu? hemen evlathktan red et ki, bir daha buraya
adtm atmasrn!"
"Qrk odamdan ulan i$reng karrl Katil karr! Ulan, o[lun,
oflun olduruldil be! O{lun! Anlamryor musuntz? Ve, qimdi de
benden di$er gocu$umu de red etmemi istiyorsun, ha!" diye,
amiral eline ne gegirdiyse kansrnm kafasrna firlattr.
It Bilmiyorum, efendim. llk srralarda amiralle hiE gdrfiEmu-
H yorduk. Bir kdgede terk etmiE, bir tabak yemeSi dnune brrakr-
tf yorlardr... Verici olmaktan grkmrq bir tann, ancak aEafirlanrr...
t.I
IX ona acrnmaz bile...
Hayrr, butun bunlarr qok sonralan anlayabildim. Bana
karqr ise, bu evlilikten gok krrgrn ve ulaqilamayan baba kome-
lt disini olmuyorlardr. "Seni benden gok aEa$r buluyor! lEin esasr,
bu!" diye Ceni fisrldryordu, bana. Gerqekte ise, ne kendisine ne
tI de duygulanna metelik verdikleri yoktu. Bbylece, terkedilmiqli-
itIt'
II $in iginde, o$lu igin amiralin a$amrq olup olmadr$rm bilmiyo-
rum.
l{
rt Ne yapabilirdim ben, reis beyefendi? Higbir qeyi ne gdrebile-
cek ne de duyabilecek durumdaydrm... Cerri'yi deli gibi seviyor-
It
dum.
Kendisinin benimle bir aqk evlili$i yapmamry oldu$unu
lil ancak oldukqa sonra kavrayabildim. Neden benimle evlendlgini
stze izah edeyim mi? Evet, ben gok fakir ve de$ersiz, tamamen
77

silik bir kimse idim; ama, tum bunlara rapmen' onlardan daha
daasaEtolduEumiqin.hayranlanarastnda'kendizava]lrlrklan-
;;;;a".yt-ithit.al utarimryacaklan tek kisi orkuyordum
de ben .olu1'or-
ki'
dum. VazEecip nisant bozmisrndan dylesine ancaK
vasadrklan koca odalardaki insanr donduran boElugu.
'."rL"diiii." otdrke. bir sure sonra gdrebildim' Tek bir eqya
voktu. Esvalan taqradan getirebilmeleri iqin gerekli parayl vere-
Le[ini aniiral soylemiEti. Belki de' parasl yokJu"' .dalra satr- aKla
;;"d ol""i J" ni... Hdr biri, iqinde bir tek yalaF y9 bir iki
"dalveden bagka bir eqyasr olmayan, bir nlasa dahil bulunlnayan
buz gibi bir odada YaErYordu.
Buna raSmen, nasrl oluyordu- da peqinden kogan koca bir
hawan kitle6i vardr? Hepiini donanma komutant' Sintag-o
mX;[kt e", iocunugunu g;qirmig ve iginde boyumuE.oldufiu
gorunmez konak masallarlyla ulrutuyordu' Bunca selalet' zaval-
iri,l; a;; neireti saklamak rizere-etrafincla birer sahne deko-
ru gibi yukselen sainsrz Yalanlar!
Ben ise, kendimi dtlnyanrn en gansh kimsesi' kendinden
usttin pek qok kimseyi yenmiq bir qampiyon olarak, q?1!ryI
dum. tsenim hiq kimseyi yenmiE olnladrfltmt' Ceni ve hayranla-
rrnrn Ceni'nin kendisin'in"uydurinuq gtaugg pqVqkt$ ve asalet
yJ..ttatrna yenilmiq olduklannr nereden bilebilirdim?
Evdeki durumumu mu soruyorsunuz? Herkes beni basit
bir kabullenme hali ile karqrladr' Ne var ki' ailenin soylultrEu ve
vuceli{ihususundabendeOylesinebirurkekli}tvevecdnalr
ir"s;-"Ei" r.i, uuEtu olduSu libi ueni gimdi de ko"nnalartndan
6dum kopuyordu.
Kendisiniresmenistememiginpederbeyin.huzurlartna'gt-
Dlr
krErmr Ceni ayarlamrqtr' S?e anlatamayacaftm -k"q^t.soguK
balma haii ieinde beni kabul bu1rurdu. BaluErmresir
".r'Getten surekli gozumun igine bakarak konuEuyor' benl nlp-
'eclercesine
yrrttk ve pis
i;;;A"..ge gahfryor gipiydi" Sanki,.uzerindekikasrrma[a
pij;;l"" ii. xog.atn if"li somytyi $ozumden 9a-
bahyordu...
"KarErma grkmak cesaretini nastl ve nered-en bulduEunu
bir turlu anhyamryorum! Sen, bir yerlerde gahEan fakir. b.ir
memur, krzrmi istemek uzere evime galdiginde' olayr-n fn9n1i1n
farkrnda mtstn?" Gtizlerini htqtmla bana dikti ve ytzunu.lnce
;;;;k;;; y.klaEtrrdr. "Git, dblabrnt as! Evet' lutfen' gi! {e aq
ve bak! KaQ tane tayy6r0 var! Onlarca elbise' tuvalet' paltolar"'
yirmi gift ajrakkabr, iki tane kurk""
Evet, sayn baEkan! But0n bunlar do$ruydu'
. Once de size s6ylemiq oldufum gibi' babaslntn ismi
saye-
sinde-,-t-tiyrik bir dairede 6nemli bir yere kendisini tayin ettir-
'7e
miqti. lEte orada, hayatrntn buyuk hilnerini elde etti. Kendisinin
qoli akrih bir kadrn 6lduguna hepimizi nasil inandtrmrq olduEu-
nu bir t0rlti anhyamtyoium... Kaldr ki' bana sorarsanz' ashn-
da, zaman zaman belirgin aptalhk durgunluklarl gosteriyordu...
Efendim, bunlan sdylerken, ben herhangi bir hafifletici
sebep bulma peqinde delitm. tsabasr onu tayin ettirdi$in-de'
kenclisinden evraklarrnt gatirmesi istendi. Olabildi$ince gecikti-
rerek, sonunda, kendisiiri on yaq kug0k gtisteren bir do$um
kaydrnr elde etme[i baqardt. Bir kaq glin sonra personel ."yd.q-
ru onu ga$rrmrgtr. "Hantmefendi, burada her halde
-bir yanhglk
olsa gerekil' diyb nazik bir qekilde evralc,gbsterdi. Ceni, o nefis
cliqleiini gosteierek gulumstlyordu: "ne $ibi bir yanlghk?". "Bize
veimig oiitugunuz lGe diplomasrnrn tarihi 1926;- do$um kaydt-
nrz ise L92r'. Ceni hep sofukkanh idi: "yanhqhk bunun nere-
sincle?". "tsilmiyorum efendim... ama herhalde ddrt yaErn{a li.ge.
yi bitirmiq olmanza olanak yok!.'." diyerek zavalh adam iki elini
yanlanna do$ru kaldrrdr.
Hayrrl llk isteyiEimde onunla evlenmedik. QUnklt' ben evle-
rinden i:rkar qrkmaz babasr kendisini ga[rrarak iyice haglamtg.
"Beni, bir koramirali, b0ylesine renksiz bir solucanla gorug-
turmekten utanmuyor musunuz? Bu mu ulan sendery guzel'
qok zeki ve tahsilli liztmdan bekiediflim damat? Senin gibi gqzel
bir kadrnr.t nastl ve kiminle evlendifini biliyor musun? Ulan
aptal kan! bana kimin layk oldu[unu hig duqundtn mu? Dtye-
dn ki, Merkez Bankastnin umum mudunl! lgte, o zaman bunu
gayen olarak bilir ve sonugta da onunla evlenirsin!".
Ne yapabilirdim? Onu kaybettim... Yakrqtklr kava\reler'
meslek adamlart, hususi arabalar, luks kultplere kanEarak ye-
niden biyuk hayattna baqlaclt.
Gayet tabii.. tum bunlar, masaldaki prensle en ufak bir il-
gisi olniayan iddiasrz soJrum nedeni ile beni agrkga k0gumseyen
anaslnrn onayryla oluyordu.
Kvtntn bulriiklu k ve soylulttk uydurmalannt kdroklemelde'
kurnaz amiralin gayesi ise bambaEka idi. Kztrun, ya ttim aileyi
srrtlayacak zengln- birtsini gergekten kafeslemesini, -veyahut'
zaten ottzdokuzuna l'armrQ kztntn hig evlenmeyip ailenin so-
rumlulufunu yuklenmesini planhyordu.
Evet, oldukga zengin bir taErnmaz mal servetine sahipti. Ne
|r var ki, aile tarafindan yeniden suglandrnlmasrna neden olacak
eski defterleri agtrrmamak igin, o gune kadar onlan elden qrkar-
mafla cesaret edememiqti. lima' b1r yrl sonra, Ceni lcrrlam dol-
it durirp bir oldu bittt ile benimle niganlandrktan sonra' amiral,
olayr^kullanarak, bize yardtm etme bahanesiyle elinde olan her
i*
Eeyi satma$a baqladt
79

Anladrnz mr? Bdylece amiral, mutluluk iginde, kendisini
yeniden yeqil guhanrn dnunde buldu.
Bwe mi? Beg para vermedi; hig olmazsa, bu bahmdan,
benim resmen bii haberim olmadt. Amiralin huzurunu herhan-
gi bir qekilde bozmamak igin ayak uElanma basarak eve girip
[rhyordum. "...aman yavaq.'. baba uyuyor:..'l Yey? "y^avaq!
iq..d. babanrn bir bakan ziyaretgisi var-.."larla herkes fisrlda-
qarak konuguyordu. Ve, baba derken de, cezalandrnct tanri
dermiq gibi bir tavtr takrnryorlardt.
Ne diyorsunuz! efendim. Garibim, yan odada tek baqma ya-
qryordu. Her gdrduklerinde de, kugumsemelerinin ve Ceni'nin
Umitsiztik iqin-de yapmak mecburiyetinde kalmrq oldu$u aqaft-
latrcr evlili$ine karqi sorumlulu$ulun Qamurunu srgratmaktan
da {eri kaiinrVorlardr. Kendisinin tek duguncesi ise, farkettirrne-
den"bir sevleri satabilmekten baqka bir qey de$ildi.
Nasrl mtf Her qeyi surekli olarak benden saklamalartna
olanak yoktu ki... Bir-gun' bitaz gene qalmak iqin amiral beni
cairrdr; ashnda. zavallinln sigarasl yoktu... iqin farkrna vardrk-
f"n her gidigimde sig-ara paketimi odastnda unutmafa
"ottt..
bilhassa ozen gdsterme$e baEladtm.
Bunlardan Ceni'ye mi scizedeyim? O kadar da deflil! A*it3]-
lik masahntn tum gerekgelerine bilhassa dikkat etmem gereJq-
yordu. Farkrna vaimadin ben de tiyatro \uqpanyasrntn bir
iiyesi olup gtkmrqttm. Durumu kawama[a baqladr$rmr hisset-
tirseydim, kuqkuiuz Ceni beni kovardt. $Vry d-ur-un1 evl^e1n19-
mizd'en so.tr", benim igin de gegerli olma$a baEladr. En ufak bir
zorbahsr olmayan yumuqak ie sessiz bii insan olduE-umu eok
ivi bilivordu. Ama.-inanlrraz'srrrv. beni kendisinin gok korktu$u
rie qeldndifi sert bir kimse olarak tanrttyordu; benim igin hig-de
.lvdtt olmlamakla beraber, bana kuwetli ve sert bir erkek rolu-
n-u-o1mat ma[a baE lamr Et r.
Ne mi demek istivorum? Sert erkek kim, ben kim!"' Ben
ortada varken de yoklien de, benim igin bir komedi oynanlyor-
du. 'Yoo! kocah bdyle ahlaksvhklart kabul ,etmez"- veya
"kocam bunu bana musaade etmez!" Kendisinin loskandr$t ve
gekemedifi bir kadrn arkadaqt igin de "kocam onu gok gekilmez
bulur; siz"e mi gelelim? bir kocama soraylm'.. Teo'ma sormadan
ben hiq bir k#ar alamam... Ah! bilemezsinZ ne kadar sert ol-
duSunul Zor bir erkek!"
Evet. Teo'su dediEi bendim. Ttlm bunlardan da, baqta, bas-
baya$r gururlanryordrfm... O gule kadar hig kiT"g bana b0yle,-
sirie lii 6nem vermemiqti. Anhyacafrnz, kendisi hem el'endi
hem de kdle rolunu birden oynuyordu. Kararlan igin karar v€-
remiyecek biri varsa, o da bendim!
80
Sayrn Baqkanrm, beni bir gdpten de aqa$r- g0rttyor{u. l9k
bir hulurlu gun geqirmedik. "Kullandr$rm yer bezi, benim igin
senden daha yararhdrr" diye aga$rhyordu beni.
Evet, efendim. Kendisine katlandrfirm igin beni kugumsu-
vordu. Ben hala, bir yerde ufak bir memurdum ve kendisinin
aldr{r maaqrn ancak yansrnr alabiliyordum.
il
tsir sure sonra, yani kamulaqttrmalar bitince, anne-babasr
$ vakrnrmrzda bir ev liiraladrlar' Babast arttk yatalaktr. Bildi$im
"kadan ile, Ceni'nin bana hig bir zaman aqrklamamtg oldufu
$,
korkunQ bir aile skandaltndan sonra babalan hasta dugmuqtti'
$ Ben. tum bunlan, babalarrnr tamamen etkisizlegtirebilme-
leri amact ile kuwetli bir ortak aile igi cehpesi oluEturabilmek
t igin komunist luzr da gafrrdrklannda d$rendim.
Galiba, elenclim, Ceni ile evlenmemizden sonra amiral pu-
$
t.
sulayr iyice elden kagrmrE ve her qeyi elden grkarmaSa baqla-
I mrqtt.
"Davet edilmig olma gerefini neye borglu oldu[umu bilme-
den gittim. Zaten,'erkek kardeqimin dlum0nden sonra kendile-
$ rinl "hig gormeniQtim. Amiralin her Eeyr elden grkardr[tnt ve
ll
qimdi de,"elde kalin tek mal olan baba eYini de satmak uzere ol-
{
f duEunu soylediler. Onlara inanarak kendilerine katrldrm. Arala-
nn"da, iki g"ocuflu ile en fiakir olanr bendim. Ugumuz de odasrna
$ sirdik. uei birimlzin, kendi aqtstndan, ddu kopuyordu. Zalim-
I,. Een, olo olsa da korkarstn..." diye olanlan bana anlatmaSa baq-
ladt.
Hayr, dlrnemigti. Komunist kz her qeye politika gozU,ile
baktrfirigin rahatsz oluyordum... Kendisine de bu huzursuzlu-
Eumu' soyledim. "Haksr2srn" dedi: "ben politikayr, go$unlukla'
;le iliqkiieri4i izleyerek kawadrm". Ve bana, qimdi ismini hattr-
layamayacagim yabancr bir yazann, kiqinin kapitalist toplumu
t<iUutte"nme5l iqin gerekli hazrrlanmasmrn begikten baqlayaca-
Srndan soz ettifiini sdYledi.
"Anhyacafrn, aile,' toplumsal sistemin bir mikrogra{si ola-
.
rak, gocu$u, ii.tiae korkmast ve baqefmesi ve sonl]Qta da trpkt
senin gibirobot bir vatandag haline gelmesi igin ilk $ununden
beri eIitir.
Evet, beni kastediYordu.
Kendisine soyledim, sayrn baEkan! Yagamakta oldu$u tra-
-iqin ne fikrimi de$iEtirebilecefi ne.de beni krs-
yattaki hig bir geyin
i<andrrabifece$i propagandasrnm bana iqlemedifini, agtkca
sdyledim... Korkung bir selalet igindeydi.'.
O mu?'Guluyor ve benimle alay ediyordt: "4h' zavalltm!
Ceni hanrmrn o zengin ziyafetlerini ne denli bir korku ile karqt-
8l
ladr[lnr hiq a]drna getirdin mi? Ka5nn pederinden korkuyorsun,
-kaynanandan korkuyorsun, karrndan korkuyorsun... hele bir
baslq ile karErlagtr[rnda nasil da donuna edecegini gttrflrsun!".
'Amiralin odasrna girerken, Ogtin0zun de nasrl korktu$unu
daha biraz dnce ifade ettin" diye karErhk verdim.
"Evet, do[ru! Ama, anaJnln, gerginlik ve kararhhktan yiizti-
niln nasrl da qirkin, lnsafsrz, sert ve kararmrg bir hal almrg ol-
dufiunu gormen lazrmdr. Babam ise, tam tersine, kurumu$ bir
a$ag dahndan sarkarcasrna duran Ostundeki eski piiamasr ile
acr bir gdrunilm iginde idi... altrn srrmalan, dolduruimug omuz-
larr, parlak Oniformasr iqindeki o giizel babayr hig de hahrlatmr-
yan yrllarrn qdkertti$i yaglanmrq girkin bir insancrk... evet,
1'eo'cu[um, korku dolu bir hfizunden baqka bir Eey deAildi. Za-
limin kendi tabarndan korkmadr{rnr mi sanryorjuhf O-nde vu-
ruyup yata$tnrn onunde duran anama, aikadaki Ceni'ye've
agrk kaprnrn eEifinde duran bana baktrkga korkusu artrybrdu.
Qarptr{r yeri-yrkan bir taE gibi kuru ve katr sesi ile anarn konug-
lnaSa baEladr.
"BZe tek kalan evi de satma$a kalktr[rnr duy-
dum... dikkat et, yoksa..." Srrtr bana dttnuk oldu[u iqin kendiJi-
ni goremiyordum. Yalnzca, gogs0ne dolru sallanmakta olan bir
brgafrn urkUttcu gdrqntUst -karErsrnda srrt Ostu hareketsiz
duran ihtiyarrn gOzlerinin kocaman agrldrfrnr, gdkmtg a'urrrtla-
nntn solduSunu, urkek baluqrnrn EaEkrnhk iginde o parlak
cisme saplandr[rnr gcirdum. Anlaqrhyordu ki, anam, benim 96r-
memem iqin, brga$r elbisesinin koluna saklamrqb. edzlerinin
dnunde gidip gelen brgak altrnda dona kalmrq, dehget icinde
s,inmig babama "6ldrlreceSim seni" diye baSrnyordu. Arkamda
da Ce-ni. her qeyin gerekti$i gibi seyre<iip etme<iiginl denetlerce-
sine duruyordu. Tumtr bir ayrp ve herbirim? de1$renq bir aqa-
grlanmadan b3+\a bir qey defiildik. Dunyanrn dayanrlinaz yrla,
mr altmda birlegmiE, rezillegmig, zavalh insancrklarcirk...
biribirinin katili olan aqagrhk varhklar... Biraz balrrsa, karqr ko-
yabilseydi!...-Ancak, tersine gewilmig bir kaplumba$a gibi gare-
siz drrruyordu. Bir zamanlar, bahkgrlanrr aSlarr ile -kocaman
bir deniz kaplumba[asrnr karaya gektiklerinigOrmuqttm; eg-
lenmek iqin de, tersine gevirmiqlerdi; o koca iirkin hawanin
kendisini savunma veya kagabilme olana[mdan yoksun liahgrnr
gdrecektin! Bir ara "duuur!" diye igimden-frrlayan qrfhfirmr duy-
dum. Onlann sug orta$r olmu$tum... "yapma, yalvirlrrir sana,..
brrak kendisini!" diyerek anaml geriye qekme$e baEladrm; ken-
disini-zorlutla drgairya grkarabildlm... Kendimten g"eqtim ve ko-
ridorda vrkrldrm."
gunlan bana, bir kalp ndbeti gegirdi{i igin amirali hasta-
-haneye kaldrrdr{rmu uq gtn sonra, komfinlsi
ktz anlattr. Ceni
idareyi elinde tutup her Eeyi kendisinin ydnettifi srra]arda, ko-
82
munist lazla uzun sure yalnz kalma firsattnr bulmugtuk'
Onceden bazr ufak tefek qikayetleri olduSunu zannediyo-
rum. Ancak, infarktus, komunist kztn iddiastna gdre' ggqirmig
olduEu korkunun sonucundan baqka bir qey de$ilmig' Ocalma
brCair aklna saplanntrq karrsrnrn yan odada oldufunu bilerek,
gecel'erini koskoca odasrnda yapayalnz gegirmesi pek hoq Dlr
ley olmasa gerek.
Bu olaydan sonra ne olmasrnt beklerdiniz? O gUnden sonra
biribirleriylL ne konuStular ne de karErla.Etrlar. Birisi evde dola-
;;k ; dig.ri odastnda kilitleniyordu' onlan bir duvar de[il'
i-rtr.q liir nefret uqurumu ayriyordu' Olumune kadqr geegn
Oyle ki'
r.f.ir- uif icincle aralannclaki irefiet gitgide buyudu'
"toca"srnrn ol6sunu dahi gbrme[i reddetti. Ama, cenaze to-
Xadrn
i*i kupkuru yuzrlinu sakhyan uzun siyah ipeldi
matem "i.""ttda,
drtulerini de takmaktan $eri kalmadr'
Kanm rnr? "l)onanma kornutanh$r ifa etmiq olmasr" nede-
nivle resmi toren ve bilinen senaryolarla gomillmekte olan
''biba"nrn kendisine son kez olarak vermekte oldu[u bobur-
lenrne yapay neza-
-f..i- firsatrnrn tadrnr zevkle qrkarryordu. Bir ara, ogelen
g.ifticuguyf" kilisenin kaprsrnda durarak ''resmi
,ru^i1t karqiiadrgrnr gdrdum... kilisenin iginde bir davetimiz var-
mrg, sanki...
O zamanlarda anlamlyordum. Olaylan gdruyordum d1' bir
ttirlu. de{erlendiremiyordum. oylesine. a.gtkttm ki. o slralarda
Ceni,nin s6vmeden beriimle evlenmig olabilecegini duqilnemiyor-
dum.
Sayrn bagkantm, babastnr dahi defersiz gdge,si,n.g. ",:q::
olan vriunr noktasrnda bulunan beni nasrl sevmiq olabilirdi ki?
guzel bir
cJJir.i, "aamcasz kendilerine otuz yrlhk tantanal-vebir
lra""- vermis oimastna karqrn' ona kargr en ufak acrma
hryg.t".t.t,, bile gostermiyorlardr.
Bu cluntrnu ihtiyar bilmez olur muydu? Kanm hiE bir
r.amarr bwi yalmz brrakmama[a bilhassa. dzen gdsteriyordu'
b.ff.i a., banl ailenin kirli gamalrrlannr agrklamasrndan korku-
kalmrE oldufumuz sayrh saatlerin biri de' ken-
F;4". BaEbaqayattr[r
disinin klinikte gunlerden birindeydi'
' "Bu vasrmda ne anladlm, biliyor musun?" diyg baqladu
"toplumuir, biri, uhl.k"rz bir komediyi oynamamtza zorladl$tnr'
H.i a"t"* veya kiqiye bir etiket yaprqtriryor ve !r9r qeyin-bgne
gore oluQaca[ina inairryoruz. Aile-nuTullgr gocuklar-mutluluk'
[an- s.vgi, oiospu-narnus suz. .. . ve, gekebildi[in kad ar,ge k!, ]1im
havatlrn"bown-ca. zaman zaman yasalhktan stynltP kendisine
ivi Dara 6d;diEim icin de rahatqastna bir yere atabilecegim bir
droip,t ile e[ienmeyi qok severdim. Ve, harpte hergey alt-ust
83
 olup bir an iginde parasal ydnden yrkrldrfirmda, a]tmrs altr va-
$
Elnoa.lKen ney anladrm, biliyor musun? kutsal aile ismi al..-rn_
oa. Jnlrarca bir kerhaneyi beslemekte oldu{umu! Evet! yrllarca
kendilerini kutsal, namuslu, ne istersen aE aive tauur eiirr-im
bir suru orospu1ru evimde banndrnp tesfu;si;.;
kapr sessizce aqrhp komrlnist krz igeri suzulu_
..O,:lr.tarda
verdl. yuzilm ne k6tu-bir hal almrqtr ki, beni gdstererek,
kahka_
halar iginde "aman, yavaE ol! y8rci, e;r;;;
diye laf^babacr[rm,
artr. llitiyar-amirat. bJna sciyl.riiq .iJ;L:
lannr il..:I.!"
l::1" kendisine de lekrarladr. Ben ise. komunist de olsa, kendi
6z k,otna b6vle sevleri sdyliyebileceSine bil ttriii il;;;;;;;_
dum.
"Neden bana boyle bakryorsun?'. diyerek konugmasrnr
durdu,-'sevgili aileni ile tek-baghhsrmri ne oldugunu biirrrry", sur_
musun? tahvillerim!'
gitti... ve, bunu da kendin anladrgrn iqin
eoK l:9I:: !:a"Tu
^^,- memnunum... Bize vermiE olduldarrnr sal.rnaktan biqka ne
soyloyordun tom yaqamrmz-bo1runcat Oedigin gibi, il; i;;
orospularrn gibi k;ll;ndrn! Srrf 'sani iiiot.'-'"rri-iCi"--;;,
geyi bize vermekten geri kalmlyordun" diye araya girdi ;;;
hzr.
"Ben mi?" qaglonhkla sordu amiral.
"Evet,-sen! gimdi sdyledin ya! Kadrnlann para
kazanmalan
iqin vucutlannr satmakt-an ba$ka bir yol otaUit."egini hi dU-
gilndun mu? Namuslular ya lek bir kiEiize ba{h ofu"ZL.
kire. olacak! _ orospular -ise, kendilerini t-.ik.*-rL*"dJiJr
"."L
U"_
rraEKa rurlu duQundtfun hig oldu mu?,'
gaka.mr yaplyorsunuz? Arniralin"Ceni ile bu qekilde
konug_
maslna hig imkan varmrydr? Aga{r_yukan yatalak kaldrEr icin.
:?l *"kir,"gle, qk+gm]ari hep yinin"da iait.'e<iyfesi".
ca konuqtugu tek kiEi kom0nist lozr idi... "f,T"tli.l
Ceni kendisini sever miydi? Gene qaka yapryorsunuz, her
halde, efendim... tsaqldngrgti.\uzun sui-eAen U'.ii frir- .ff."_
bir yere qrkrnadrErinrzdan yalunr gibi -ol*"ii;;, E;;;,
f:_I_iCil
DUna col( l(zmrstr.
'.{abay yalnrz mr brakaca$u?yani, onu orospunun
ne mi brakmamrzr istiyorsun?"
elleri_
Evet, komunist hzdan sdzediyordu. Sevgisi ve baEhhEr
krmrndan babasrnr inandrmasr gei€kiy"rdu. 61., u"""r.ii' ba_
iil-
il11qibi 9"*g,lvolgu. Bu arada,-ceni, kendisine t il;I."'t&
"ti1tr1n
kenctisi oldu$unu dne surerek, kalmakta olduEumuz
se'l Dodrumdan kurtulmamz iqin evi kendisine verniesinin
do$ru olaca$rnr hatrrlatmaktan da geri kalmryordu.
Evet, baqlangrgta, amiralin aSrrrna gidip de iki kath evi
84
kendisine verecefi umudu ile yanbodrum bir daire kiralamtgttk'
Benim gibi birisi"ile evlenmiq-olduktan sonra, babaslntn bizim
bu vasam tarzrmrzr gok do$al karqrladr[rnl gorUnce' $uzel bir
evd6 oturmadrkga beni kendisinin duqledi[i dah.a yoksek bir
sosyal qeweye sokamayaca$r kanrsrna vardr. Odum koptu:
harioi para iie bunlarr vipacaktrkz O zaman, orta Do$u'ya gi-
derfen amiralin brrakmr$ oldu[u bin altrnr annesinin kendisi
igin saklamtq oldu[unu ortaya qikardr. Nefretlerinin temel nede-
ni de, zatin bu-radan kaynaldanryordu' Amiral geri dondukten
sonra hayatrnr yeniden tanzim etmek igin o parayt- istemiq
ise de, dirne kendisine yalan sdyliyerek, paranln bir krsmtntn
sarfedilmiq oldu$unu, bir krsmthrn da Ceni igin geyiz olarak
saklandr[rnr bildirmiqti. Bundan bdyle de babastntn evden drqa-
n qrlup b'itim yag" lmvl gdremeyecefiine ve dolayrsryla bu ba-
nmaan gupheienmeyece$ine gore. altrnlarrn bir ktsmrnr alarak
Aqk guzei bi. dai.. kiraladrk' Ancak, tom bunlarl, anamr evden
kovaca$tm koquluYla YaPrYordu.
Kalmakta oldu[umuz yanbodrumda anam yantmtzda^idi'
Bu, evlenmeden dnie ileri sUrmtiq oldu$um bir koguldu' Ceni
-hanrm Biraz karql koyar
ise, zavalh ihtiyan aqafrhyordu. gibi oldum'
"Anan evden gikmadrkga, anne bize baq para dahi ver-
mez" diye kanm diretti.
Ne yapabilirdim? Kabul ettim. Aynca,- hamm ar.IleIe dikkat
ve ozen'gdstermemizin, babaya kar$t beslemekte oldu$u nefret
bakrmrnd'an suJruna gore gitmemvin, ve, istesek de istemesek
de kendisine ilii toru-n vermis olan komunist ktz ile arastnda
olan ktrgrnh$r beslememDin gart oldu$unu ima etti. Bu balum-
dan Ceni'nin ciddi kaygrlan vardr.
"lster misin, bir an igin ihtiyarhk duygusalh$rna kaptltp
serveti onlara da[rtsm?"
Ne diyeyim? Her geyi dnceden sezen ve her gey iqin, dnce-
den onleni aian kanmrn zekasrna hayrandrm.
Hayrr! Ug kez dugok yaptr. Biliyorsunuz, evlendi$imizde
lark yaqlannda idi. Hig bir umut yoktu'
Bakire olmasrnrn bdyle bir onem taqtdt{rnr ben nereden
dus0neyim? efendim... Bakire olmasr, o gtne kadar benim igin'
'kendisiire karqr duydufum aElu ve haSrranhfl arttrrmaktan
baqka bir anlam taqrmryordu. Ugitnco dqq-ug-u nedeniyle acil
olarak kaldrrdr$rmz klinikte kendisine mudahale edilirken ame-
livathanenin diqrnda bekledifimZde, komunist luz birdenbire
blna sordu: "TLo be, bana -do$ruyu sdylesenet Evlendifinde
Ceni bakire miYdi?"
"Gayet tabii" dedim.
85
 "Zavalhcrk" diye yanrtladr, uzgUn bir Eekilde bagmr salhya-
rak.
Qok lozmrgtrm; namuslu ve dur0st bir kadnla evlenmiE ol-
marnr aclmasr, basbaya$r, banabir hakaretti... reis bey!
"Sus, yahu.. kimseye sdyleme bu saqmahldan! Ikiniz de,
hangi asrda yaqadr$rnzrn farkrnda degilsin?! Krrkmda bakire!
Ondan sonra da, bu suskun vucudun sana gocuk do$urmasrnr
istiyorsun, ha!..."
Sonralan, ablasrna da aynr qeyleri tekrarladr.
"Krrk yrl iglevsiz braktrfrn bir vucudurf buzul0p kuruma-
maslna olanak var mr? Yahu! Vucudurnuz bir mabettir. be!
Kandillerinin de, buhurdanhldannrn da, pis papazlannrn da
var olrnalarrnl ve yanmalannr ister!..
Haytr, efendim! Onumde, ablasrna, yaqrndan hig sciz etme-
di! Yalnz, karrm, bakireli$ini krrk yrl korumug olmasr nedeniyle
kendisiyle dalga geqti[ini bana soyledi.
YaEamrmzda kendi agrmzdan de$erli olan ne kadar yargr
varsa hepsini yrkuyordu, efendim. Gayet tabii, sonralan, doktor-
lar da, krrk yaq'lanncla bir kadrnrn dofurmasrnrn ne kadar gug
oldu$unu izah etmigler... tabii, o zarnana kadar bakire kalmrq
oldu$u igin de[il... ne var ki, bu hususta da bazr nazik ve olqu-
lu sorulan oluyordu...
Hayr, baqka hig bir umud kalmamrEtr. Qocu$umun olma-
srnt gok istedifiim igin, oldukga mutsuzdum. Bu karmaEa srra-
srnda da anam dldt. Selanik'te. Atina'daki diSer gelinler de onu
evlerinde istememiqlerdi. Bdylece de, onu, en fakir kv karde-
qime yolladrm. Kocasr demiryollannda makasgr idi. Barakalarda
yagryorlardr. Ceni, onlara ayda beg bin drahmi yollamamlzln ge-
rekti[ini s0yluyordu. Ilk ayda da, havale ka[rdrnr kendisine gds-
termemi istedi; sonra, bu k0lfeti benden alarak bundan bdyle
parayl kendisinin postalayaca[rnr sdyledi! Qok sonradrr ki,
Ceni'nin gitgide havaleyi bine indirmiq oldu$unu luzkardegim-
den 6$rendim.
Bu nedenle kendisinden nefret etmefe baqlayrp baElamadr-
$rmr bilemem... hatrlamlyomm... olaylar utang ve sugluluklar
iqinde birikiyordu... Yalnv... o zamanlarda onu sevdi$imi biliyo-
rum... Her Eeye beni inandrrryor, babanrn dltrm0nden sonra
ytiksek bir hayata kanEaca$rmz umudu ile beni oyalryordu... o
zaman, kuqkusuz, sosyal seviyemiz gok y0kselecekti... Ne ya-
parslmz ki, babamn tjlumu gecikiyordu. En ufak bir eflence ol-
makszrn, sekiz yl yaEh bir adamrn baqucunda gegmez... Baba-
nm dlece$i ve bizim de kendi arabamzr alaca[rmz, iki kath evin
bize kalaca[l gUnU bek]emekle, ve, orospu komunist kza inat,
86
hanrmannenin alttn liralarryla o zarnan neler yapacaSrmzr duq-
lemekle gegen Ytllar'..
Ne aiyeyim, efendim? Ben de komirnistlerden nefret edSror--
tek
dum. Bir"e$ittit<tir tutturmuqlar $idiyorlar' Eqitli$i.,isteyen du-
bir zengini formedim. Her halde bunlar bir geyler bilir' diye
qunuyordum...
Ve, bekledi{imu o buytik gun geldi! thtiyar 6l9il; H:T:l
Atina'nrn en unlu gewesinde buyuk bir daire satln alclll(. AraDa
aldrk. ffendisi parayattrarak' ileiide ufak bir fabrikaya $fnu€en
G;Ji F;i trirauni. Mutluydum. $avet tabii, kdpekki' gibi qalqt-
z.nAin olma kaygrirna dylesine.kap'lmrQtrk iqimden
""iJ""i.duqun"du{um tek bir qey yoktu"' oyle ki' anamrn cenaze-
L"if."
sine bile gidemedim.
AqaEr yukart onu akltmdan silmiqtim"' yifuyo**: ili
nryorduit...bilemem efendim... sanki duygusal bir katlllk Kapla-
migtr igimi... yavaqQa... ama kesin."
Onun annesini mi? Bizimle yaqryordu, efendim! Koca gtktnt
ile! Amiralden kendisine kalan rirai{ ve iki kath evdeki payr da
cabast!
Havtr. efendim! Amiral. Ceni'nin istefini yapmadr' . Belki
de. zanLttikleri kadar kdtu de$ildi." belki de' oylesine bilmrqtr
-belki de, dnumt'rzde duran yaqa-
k: il;.ye boqverdi... hatta,
kendisi
;;";k u-iit*s ytid"tt koca sekizini, ucuz hesabr uBrunavardt$tnr
i"i.t f.a" eden Ceni'deki bu aqafrhk kdlelifin farkrna
Aost.tm.m.k igin... bilmiyorum." sizi yantltmal( istemem"' yal-
irz. vasivetname brrakmamrg oldu$u kesin!"'
DoEaldrr ki, efendim. kanmtn dnerdiBi yaqama..ben .de
uvdum."Kaldr ki, kendisi. benim 6z duygulanmr da dile.getlr-
niekten geri kalmryordu. "Kocam hanlmanneme taplyor': llK oa-
ii.t"i"i s?tn alrrk6n bilhassa dikkat etti$img husus"hantman-
nenin odasr olmuEtu.
Evi namtna ahp almadr$lml ml, soruyorsunuz? Aman' efen-
dim! H;; ;;t kendisine aittir. Kendisini .ldt'dtrgulldg' mirasr-
; komuhist krztn gocuklanrun konacafrm duqunme.sine
zarnan bulamamtg olmasrna gok uzultyorum' Qunku' bu' Ken-
disi igin dlumden-de beter bir ceza olacaktr
Evet, efendim. Kendim bol para kazanma$a baqlayrp iki
araba, u{ yazhk villa, iki daire da}ia aldrktan sonra da"'
Fabrtka da kendi namrnda... bankalardaki paramz da
aynr...
Haur, bundan hig Eikayet etmedim' Hatp, bunun igin ken-
disinde-n nefret etmeyi de akhmdan geqirmedim' Her ne Kaqar'
;;;il d" bankada liiqisel ufak bir-hesabtm olmastntn gerek-
87
tiSine kendisini inandrnncaya kadar yrllarca suren bir mtcade-
le vermem gerekmiQ ise de..-"Beq bin irahmilik bir bononun im-
zalanrnasr iqin, m0qteriyi orada brrakrp bunca yol yaparak bu-
r.1y1 k1d-ar gelip-sana imzalatmakta ne denli' b6ni kuq0k
duqurduSunti anhyor musun?" diye defalarca sdyluyordum.
'Baqanh-h1yat-'dedi$imiz bu cehenneme gitgide batmakta
,.
oldugumun farkrnda degildim. EvlendigimizaJaftrktan nefesi-
min kokmakta oldu$unu, beE parasrz iken sayesinde bevefendi
oldugumu, ve, Erk bir salona uymayacak kaciar basit bir halk
adamr olmam nedeniyle kendisinin de sosyete hayatrndan uzak
kalmak zorunlufunda kaldrgrnr her firsattl bana"hahrlatmat<ia
idiyse de...
. Haksrz de{ildi, reis beyefendi. Gerqekten baqanh olama-
drm. Ceni beni, hep, elinde bir viski bardaEr ile salonumuzda
misafirlerimizin arasrnda duqluyordu. emai ne yalan sdyhye-
yim, b.eni !<lyle br1 eve her gdturuqunde, ben dainia gekingln ve
beceriksZdim. Srk srk yanrma gelerek ',dans etmeSe kallisanat
aptal-gibi ne duruyorsun!" diye durttiyordu. Dani bitince de,
gene. ht.$lmla-yantma geliyor, "Dans edecek daha az orospu biri_
sini bularnadrn-mr! yoksa, ustune yaprgtr[rnr gdrmedim mi, sa_
nlyorsun" larla baqrmrn etini yiyordu.
Ben mi? Beni lilskandrfr dugtincesiyle gururlanryordum.
Qok sonra, beni de kendisine ait oh:p hig i<imJenin elin-den ala-
mlylca.qllillerce eqyadan biri olarak kabul etti$i igin !6yle ha-
reket ettiflini anladrm.
. _ .Evi-mizg hig bir zarnan arladaq ga[rrmadrk. Krskandr$r igin
deEll.. kendisinin hayalta tek bii lr[adaqr yoktu. Higi.. ne
kadrn, ne de erkek!...- UrkUrtucu bir Eeydi. Dostluk, yiqamrn
temel dselerinden biridir: bunun en guiel- dme$i ae, ins'an1n ftir
dostu igin. beklenti ytkrmrna uSramisrna karqin, bir dosta Au-
venme gereksiniminin daima kurwetli kalmasrdrr.
. - fIiS bir zaman evimize herhangi bir kimseyi kabul etmiyor-
duk. Ilk Tk? Vtt-t babasr ile gegirdift. ondan sdnra, bir onug yrh
da rigrimtiz. biribirimize yaptErk olarak hanrmanne ile yaqadll.
Tam tersi, efendim... maddi bakrmdan gok rahattrk. Tah-
min ediyorum
-ki, lir stlre sonra, babasrnrn iki harp arasrndaki
devresindekinden de zengin olmuqtuk.
Hig-bir yere grkmryorduk. Ihtiyarlar hayatta olduklan sure-
ce, yanlanndan hig ayrrlmadrk. lkisini gdmdtrkten sonra da,
9eni, bir savurganhk delili[ine tutulmuqtu... nasrl diyeyim... en
btiy0k e$lencemZ haline gelen bir savuiganhk amo('u-icindev-
dik. Satrn aldrsrmz ilk daire qok bUyuktri. lgine girip otuiauEu-
muzun ikinci yrhnda ise her Eeyi tamamdr. Yeme-[< s-ervis takrin-
larr ve gUmUQ gatal-brgaktan gift yatak odalanna kadar...
88
Kime? misafir edecefiimiz kadar sevece{imv bir arkadag hig
bulamadrk ki... Zamanla, Ceni igin, be{endi[i ve bizde olmayan
bir qeyi almamast, imkansz bir hal almrqtr. Bdylece de, aynt
elektrikli eEyadan iki-trgu, sabit veya portatif PgE cok radyo,
ikinci ve uguncu yemek talqmr oda dolaplanmzr doldurmugtu.
Ne diyeyim, size! Porselen devresinden plastifle, kristalden
bakelite ve oradan da Awupa seramiklerine gegtik. Keten gar-
qaflardan "qekerim, utulemeSe hiq gereSi yok' drye tantm-lanan
i amerikan geqidine. Zamanla elbise dolaplan, mutfak ve ofis do-
laplan, b0feler a$ana kadar dolmuq, yeni sattn ahnacak geylere
yer kalmamtqtt.
Ogleleri eve ddndu$umde, nege iginde ,b,ana-"yet1i- surpriz-
ler" dile tanrmladrklarml gosteriyordu. Brgaklar, kagrklar, 6rtu-
ler, yastrklar, vazolar... 'ne aldtysa ka[rdrndan gtkanyor-v9 pen
gordlkten sonra etrafimzdaki e.qyalar uzerine brrakryorduk. Hig
bir yere sr$amaz olmuqlardt. Ustleri dolduSu- iqin kanapeleri
bir yana brraktrk sandalyeler ile tek bir gun dahi kullanmadt$t-
mrz boyuk ziyafet masasl ve gtnlUk yemek masasrnrn trstleri
dolmugtu. Kuvetleri plastik biiyuk kova, ktiguk kova, lefen ve
leAenciklerle dolmug olduklan iqin evdeki her iki banyoyu battal
bii hale Aetirmiqtik. Ben mi rahatsz olayrm? Neler diyorsunuz
siz? OyleEine bir aqhk ve fakirlik iginde buy0mtigtum ki' tum
bunlai, mutluluk iginde g6zlerimi kamaqtrnyordu. Akqamlart ne
denli yorgun donsem de, bir koltufu boqaltrp iliqebilmem ve te-
levizyon seyredebilmem iqin mecmua, -dergl,_ gazete,- reklam
aliqi-tomarl,arr ile bog ve dolu kutu yr[rnlannr kaldrmak zorun-
da kalmamt tamamen dofal buluyordum. Brrak ki, yemek za-
manlarrnda, ne kadar acelede de olsam, masadaki bir suru vazo
ve. paketi kaldrnp tabaklara yer agmam gerekiyordu.
Bir gun, dayanamryarak, "bir lokma yemek yiyebilmem igin
beni hamala gevirdin, be Ceni..." diyecek oldum. Kilgumseyerek
beni baqtan aga$r strzdri: "tembel ve buldu$u ile yetinen bir ha-
yatrn temsilcisisint Bana rastlamak gansrn olmasaydt, qimdi
sen hala Petralona'daki bodrumda yaqtyacaktm!"
Hep bdyie konuqurdu. Ama ertesi gun, gene iEve ve naz
iqinde beni karErhyor, ve "hoE geldin kocacr[rml sana byle bir
strprizim var ki!... ben Teo'mu dylesine severim ki, yorulmasrna
dayanamam" diyerek, o gtn yeni aldr$r evin ddrduncu agrhr
kalamr masastnr g0steriyoidu.
lzah edemiyorum. Kendisini gdsterme gabastndaydr,
desem, kimseyi davet etmiyordu ki... Kiminle yanqryordu? Son
senelerde bu soru1ru kendime kaq kez sordum... Onu qileden gr-
karan biri varsa, onun da komunist kz oldufunu anlamrqtrm.
Kendisi yan y'rkrk, eski bir evde yokluk iginde yagamakta idiyse
89

de, bizim hayatrn tantanastndan hig etkilenmiyordu. Hatta, ter-
sine gogunlukla bizimle dalga geqti$inin farktndaydtm.
Deliye ddntlyordu, Ceni; ne var ki, yeni aldrfirmz herhangi
bir qeyle luzkardegine gdsterigte bulunmadrkqa rahat edemedi-
[ini de anlryordum. Komunist lruz eve giriyor, etrafa bir gbz gegi-
riyor ve neqeli bir sesle "qu son zamanlarda siz nerelerde oturu-
yorsunuz, allah aqktna? yerde mi?" diye soruyor ve yere
gdkuyordu; gulerek de ekliyordu: "hig de fena de[il... kae kat
oldu bunlar, artrk?"
Hep "kat" derdi. Ceni'ye gdre hahlarr Ost ilste koymanm hiq
bir zararr olmadrsr gibi, iyi hahlann kullanrldrkqa deSerleri de
artryormuq. Ben ise, itiraf edeyim ki, her zaman altta kalandan
daha da iyi olmryan ustteki iki yeni hah tarafindan ortunen alt-
takinin ne anlam taErdrfrnr bir t0rlil kavrayamryordum.
"Ah, zavalhcrSrm! Sen ne anlarstn bunlardan! Petralo-
na'daki kul0benizde de mi vardt, bunlar?" diyerek beni sustu-
ruyordu. tsen susuyordum; ama, kom0nist kz, onun tum bu
bdburlenme heyecanrnr srfira indiriyordu.
Satrn almtE oldu[umuz ilk tatil evimizi gdrmesi igin qa$rrdr-
Srmzda bastr[r kahkahalan bir torlu unutamam. O srralarda
Ceni, yeni bazr ihtal mah peluq taban hahst gdrmtig ve gildr-
mrqb. Atina'daki eve de o taban hahsrnr doEedikten sonra ust0-
ne di[er hahlan serince hztnt alamamq ve tatil evini de aynt
peluE hah ile dogetmiqti. Kom0nist krz kahkahalarla gultiyor,
ddvtrnriyordu: "Allahrnrzt severseniz, yahu, siz t0munuz mtt gtl-
drrdr? Denizden yirmi metre igeride hem de peluE ddgenir mi,
be?" Orada, bir dereceye kadar hakh idi. Ceni ise, ona artrk hig
bir geyi gdstermeyecegine yemin etmiEti.
Yeminini tutamadt. Bir turlu nedenini anlayamadtStmt
kabul etmem gerekir. Sanki, kzkardeqine gdsterig yapmazsa
mutluluk ve memnunlu$u tam4mlanmayacakh.
Hayrr, bunu kdtulukten yapmryordu... Bunu red ediyorum,
sayrn bagkan... duydu$u, daha gok, yalnrzhk ve baqansrzhktr.
Bilhassa anasr dld0kten sonra, tatsz yaEamtmzt hayranlt$t ile
destekliyecek kimse kalmamrqtr. Anastnrn kendisine kargr gds-
termekte oldu{u haqtaca sevgisi, vazifesini yerine getirmiq ol-
makla mutlu hissetmesi gerekti[i hususunda, bir bakrmdan,
bir teminat oluyordu. Ama, anastnrn dlumu ile bu bog inancrnr
destekliyecek bir kimsesi kalmamqtt. Ben de, artrk onu sevmi-
yordum.
Onu her ne kadar hep kufurlerle isimlendiriyor idiyse de,
istediSi gibi yaEama cesaretini gdstermekte olduSu iqin, daima
ieinin derinliklerinde, komunist krza karqr derin bir laskanma
duygusu beslemekteydi.
90
r
r
I
:
(
Eminim ki, sayrn bagkan' bir sureden- beri de benden'kur-
tulmak, beni kovmik istiliordu; benden nefret ediyordu"'
I
Ne var ki, b6yle bir gey yapmakla hayattaki baqarrszh$mt
i kabul etmig olacaktr'
i Bir tirrl0. anhyamadr$r ve fakat esasrnda gok krskandr$r.bir
i.rrn fakirlifli ile boEi.tmtqh$r ve $trvensizli$ine karqrn, kz-
;
".v,
kaidesinin nasrl da hayatta kalabildifi idi.
t Kiiqu$un evlilifin'i nastl karqrlamrE oldu[unu bana sorsanr-
i za, saJnn bagkarum.
*
Yefeninin, evet, komunist krzrn, o hiq serrmediEi ku karde-
qinin k?rnrn evlilifiinden soz ediyorum. B1r gti.ll.ti[lg 9z9f eve
rreldiEirnde crlgrn gJbiydi. tsir sureden beri kendisine hig bir
qey
I 3;;iy";4,-il: qii?t,i biliyordum ki' iq ddvflqe kadar uzayacak-
*: tr.
*I "Duydun mu?"
T
"Neleri?" diye gekingenlikle sordum.
"Marta, sev$ili krz kardegimin lazr evleniyor!"
"Sevinmiyor musun? Sdze oyle bir bagladrn ki, sanki, arka-
srndan, bir piq doSurdu[unu s6yleyece$ini sanmtqtrm"
"Kiminle evlendi[ini sonnuyosun, amat Ne dersin?"
"Ne bileyim?"
"Bir bilim adamr, bir meslek adamr ile'.' Evetl Begparasz'
a"ns.tr, luzhSrnr parkta brakmrE blr -orospucuk, kendisini duz-
muj otan fiiterie erkekten arta kalan bir eamctnrn* kzr bir
Uitim ile evleniyor! Konuqsana! Senin igin normal mi?"
"aamt
"Olmasr mr gerek, olmamast mr?"
Dunyadaki tum patrikhanelerin lanetini uzerime ya[dr-
mrEgaslna bana bakh.
Nasrl anlamlyorsunuz, efendimt Bizlerin iginde.mutsuzcasr-
na WzdoEumuz" bolluk ve parasal baqan masahnr, bir kez
dahi, komUnist krz yrkma$r baEarmrEh.
Size temin ederim ki, ona actyordum" ama ne yapqbiljr-
dimt Binimle evlenmie olmasrndah nasrl kendisini teselli ede-
bilirdim... Hayatrn iqte bdyle oldu$unu, ikimizin fe.y.aElanma$a
baqladr$rmrzr, ve iyi de olsa kdtu de olsa bu tlayah bir yercle lia-
builenrfremiz gerektigini kendisine nasil anlatabilirdim?
*Komtrnist direnig drgttu EAM'I oluqturan harflerden orta-
ya grkan (eamcr) kelimesi. (K.D.)
91
 lqte, o srralardadtr ki, iqine daldr[rmrz inqaat orgazml canr-
mza okudu. Yedi yrl iqinde yedi yazhk ev yaptrk.
Onlan ne mi yaptr? Gdrmesi iqin komtinist krzr qa$rnyor-
duk.
Ne bileyim ben! Hasetinden belki de dn0muzde patlar,
<liye.. Tum bunlar ise, ona vz geliyordu... Evet, reis beyefendi;
bu kadrn bize gok kdtiilukyaptr. "Aferin, aferin gocuklar... ma-
qallahl qok guzel!" Bunlan da ne zaman sOyledi biliyor musu-
nuz? Uguncu villamzr kendisine gosterdigimZde! Ki, o villa ger-
gekten bir harika idi.
lkincisi, Ceni'nin drg dergilerden esinlenerek kendisine tak-
tt{t isme gdre, bir pavyondu... soylemiqtim s?e, deSil mi? kendi-
si franszca da biliyordu...
Villayr gostermek uzqre kendisini goturdufiumuzde, sohba-
hann sonlanydr. Akgama do[ru varmrqtrk. Turn dukkanlar'ka-
palt. Ktqlama{a yiiz tuttu$unda kapkaranhk evleri, ma{azalan,
heryerin kapah oldufu yazhk bolgelerin ne denli huzunlu oldu-
Sunu biliyorsunuz. llkyazh{rmu igin arsa aradr$rmzda, beSen-
difim" yerin etrafindaki difer arsalar da boq oldu[undan, o
yerin tumunu sahn almqtrk. Bdylece de, zamanla tum yazhlda-
rrmrzr buyuk alanrn igine serpiEtirmiqtik.
Konuya geliyorum efendim. Saat akqamtn onuna yaklagr-
yordu.
"Eee!... ne olacak? ben acrktrm.." dedi komunist kz.
"Pirzola piqirecefim.;. yeni satrn aldr{rmv oca}r gdrmedin
mi? yedi dakikada et lokum gibi oluyor." Ne var ki, buzdolabrnr
agtr$rnda, buzluktaki etin taq kesilmiq oldu$u g6rtldu.
"lki gUnde ancak qozulur" dedim.
"tJzmeyin kendinizi; parryondaki buzdolabrm daima hafifte
galqtrnyorum... orada guzel bonlilelerimjz var..." diye Ceni bizi
rahatlatb.
Oraya gittik! Orada da, bonfileler kahn buz tabakalan ile
Ortulmuqtri. Oradan da btyuk villaya gittikse de, gene kuzey
kutbu ile karqrlaqtrk.
Her evde birer ve hepsi de dolu dort buzdolabrmz var idiy-
se de, havanrn klqlayaca$rnr hesaplayamamrEtrk. Ve, bizdeki bu
srklntl yetmiyormua gibi, komunist kz kanapeye srrt ustU uza-
ntp kahkahalara bofulmaz mr? Iqte bu kahkahalar iginde her
Qey birbirinin ardrndan yrkrhyordu: Ceni'nin d0rustlu$u,
Deka'lann amirallik sulalesi ve sonra da gr-izelim yazhklanmz.
"Bir bunu agmadrnrz! Bunu da agsanzat" diye kahkahalar
arasrnda parmafr ile dipfrizimizi gdsteriyordu komunist krz.
92
"Guzelim. bu dipfrizdir; igte, asrl bunun qozulmesi igin tam bir
hafta ister!" qeldinde gururlu bir saflrk iginde yanrtladr, Ceni.
"Oyleyse, neden b0ylesine kocaman, be qocuklar'? I-okanta
mr agacaksrnz?"
Ceni tam firsatr yakalamrqb.
"Almt s6zleri, onu sahn alrrken de bayi bize soylemiq;li:
bZim b6yle bir iqte gahqtr$rmzr sanmrgtr; hatrrhyormusun,
Teo?... Aynr qey de, o b0y0k radyomuzu aldr$rmrzda da olmrrr
tu... de$il mi, l'eo?
Bir an iginde, komunist kzrn gdzlerinde bir gelik panltrnrrr
yandr$rnr gdrcliim. Allahrm, kendisini dylesine iyi tanryordum ki!
O korkung geceln canlandrrma$a Ceni inat etmig olsa idi, dylesi
ne bir kavga qrkacaktr ki!... ve, yapabilirdi de... insafsz katrlrfr
nr bilinglendirdi[ini hig gormuE de[ilim... Almr olaylar, yargr ik'
ilgili konularda da ortaya qrkryordu.
tsilmem... belki de, pek onemli bulmayabilirsiniz. Kaytn vir
lidemin yardrmr ile daha yeni yeni toparlanmafa baqlamrqtrli.
Ceni, dugledi[i radyoyu seqmiq ve onu alma{a gidiyorduk. D;rlr:r
o zamanlarda Yunanistan'da televizryon yoktu. Evden Erknrirli
uzere idik ki, telefon qaldr. Telefon eden kilqUk krz yefieni irli.
Evet, komunist krz kardeqinin krzr. Bir motbrsikletin erkek kar
deqine qarpmlE oldu[unu, ve beyin sarsrntrsr'$egiren kuEuflirrr
hastaneye kaldrnldrSrnr, annesinin de kendisini yalnz brrah:r
rak hasta kardeqinin peqinde hastahaneye gitmiE oldu[unu a[
Ityarak anlatryordu.
Ceni sinirlenerek telefonu kapadr. KeQke aemasa idi. ginrrli
oraya uframak zorundaytrk. Nitekiin de, gittik. Oraya bir gdz at
trktan sonra dukkana u$ramayr kararlaqtrrdrk.
Bizim iqin gok dnemli idi, efendim. Yeni aldr[rmz mahn rr
akqam evimizde olmasrnr istiyorduk.
Hastahaneye vardlglmzda, habrladr[rm kadarr ile devlt'l
hastanesi idi, bizi, onbeQ mumluk bir ampulun aydrnlatbflr gri
leqmig kirli garqaflr, beE yatakh, penceresiz bir odaya gdturclii
ler. Baqrndaki buz kesesiyle yataSrnda yatan onrlg yaqlanndaki
soluk gocuk bilincini yitirmiqU.
O stralarda, koridorda birisi ile konuqan komttnist krzrn se
sini duyduk. "Binikiy0z drahmiyi bu srrada, hemen ben nerc
den bulayrm! Sbyledim size, bin altryuz drahmi maaE alan bir
memurum!" Kocasr surgundeydi; baba olmayrnca da, haclnlanrr
gocuklannr sigortalamalanna olanak yoktu.
"OdeyemiyeceSinize gdre, gocugunuzu ahp evinize gidiniz"
diye kargilrk veriyordu bir erkek sesi.
. "Hala bilings2dir, ve, doktora gdre de yerinden krmrldamir
9ll
masr gerekir."
"Ben doktor defilim, muhasebeci)nm... ve, iqimi yapmak
istiyorum" diye diretiyordu erkek sesi.
"Hig olmasza gtin aglrlncaya kadar musaade edin.. size s6z
veriyorum, paralan bulup size getirecefim... yemin ederim..."
"Ben anlamam! $imdi ddeyemezseniz o$lunuzu altn ve
gidin!$imdi!"
"Burasr felaket kokuyor... gel gidelim... korkung bir qey..."
Ceni kolumdan tutmug, beni koridora doSru s0rukluyordu.
Muhasebeci uzaklaElrken, komunist kv arkasrndan onu sessiz-
ce izliyordu. Bizi gdrunce gul0msedi.
"Geldiniz mi? Sdylediklerimi duydunuz mu?"
"Onemli bir gey oldu{unu sanmlyorum", dedi Ceni. "Qocu-
Sun dunrmunu dSrenmek igin yarln sana telefon eclerim...
qimdi acelem var, qekerim... aldrfrmz yeni radyomuzu bu
akEam evim?e teslim etmeleri igin ma$azaya uSraytp ddememiz
lazrm... b?i bekliyorlar..."
Arkasr boqlufa bakan yrkrlmrE bir evin penceresine benzer
gozlerini aqrnrQ, karqrmzda sessiz duruyordu krz kardegi.
"Hadi, geQmiq olsun" diyerek Ceni beni kolumdan gekip dr-
Ean grkarryordu; ter iginde kalmrgtrk.
"Nereye gittiSimizi sbylemene gerek var mtydt?"
"Neden olmasrn?"
"Parasr olmadr{r iQin, gocugunu hastahaneden kovduklan-
nl gdrmedin mi?..."
"lsyancr rolune qrkmasrnt bu mi sdyledik? KomUnizmi seq-
ti$ine gdre, ideolojisini 6desin!"
"Qocu[a bir gey..."
"Brrak yahu, sen del Allahagkrna! Uzulme sen... sefaletleri
onlarr bafiryft hale getirmiqtir..."
gayet doSruca eve gitmig olsa idik, kuqkusuz onu dovecek-
tim. Ama, biraz sonra, binbir gtrlumseme ve gecikmiq oldu$u-
muz iQin herkese ydneltti$i afdilekleri iqlnde maSazaya gittik....
ve, biraz sonra, yeni radyomuzun verdi[i neqe bana herqeyi
unutturmugtu.
Evet, baglangrgta bir-iki kez ddvmiigttrm; sonra ise, nerede
duracaSrmr bilmedi$imden, bdyle bir qeye hig giriqmedim.
Hayrr, sayrn baqkan, ta baqtan ondan nefret etmeme olanak
yok! Daha ziyade qagrrryordum. Hayatta en fazla sevmig oldu-
[um kadrndr o! Kendisine uygun bir kimse oldu[umu kanrtla.
yabilmek igin delicesine galqmq ve sonunda da zengin olmuE-
94
tum. Ne onun efiitimi, ne sosyal durumu ve ne de parast v-ardt
bende; baqlarken, ona kargr duyduflum baShhkve durustlukten
baqka sermayem yoktu; ister iqgi, isterse sonralan iEveren, ola-
rak nerelerdC Aalqtrysam daima namuslu bir kimse olarak ta-
mndtm.
Biliyorum, efendim; bir katilin namustan bahsetmesi
tuhaf geliyor. Ama kimse bana karqr hig kugku duymamtqtr.
Ceni harig! O, zaten kural olarak kimseye inanmamrqtl... inan-
mrq oldu[u bir kimse varsa, o da, belki de anastydr.
Ancak bu, benim iqin qok b0yUk bir hakaretti. Sugsuz ol-
mana karqrn, daima, en basit bir qey iqin dahi, kendini temZe
qrkarma{a gahqmanrn, kendisine sdyledifin her_ qey igin guphe-
lenen biri ile yagamanrn ne denli $Og oldu[unu bilir mistnlz?
Sonunda, hig konuEmama[a karar verdim. Gayet tabii' dn-
ceden, dilimin ddndti$u kadanyla, boyle bir Eeyin bir erkek igin
gok aqa[rlayrcr bir durumu oluEturdufunu anlatma$a gahqtty-
sarn da, tum gabam boguna icli.
Belki de, beni daima karErtr olarak gormesini hakh grkara-
cak tek gey, aramudaki belirgin yag farlo idi. Ama' buna ben ne
yapabilirdim ki? Zamanla, sanki benimle sadist Jrir- oyuna gir-
-n-r6gesine,
benim igin onemli oldufiunu bilhassa bildigi konula-
ra saldrnyordu; ve, kendimi frenliyemryecek denli ktzdt$tml gor-
dufunde- de "aman efendim, senin dokunulmaz haysiyetine
dokunduk" diyerek alayh alayh gulumsuyordu.
Damar hastahsrna yakalanmrgttm. Kuwetli bir pehrizin
yanr srra, sigara ve iqkiyi de kesmem gerekmiqti' Doktorlar, -he-
yecan ve sinirlenmelerden uzak tam bir istirahat dnermiglerdi.
Hastahfrmdan otur0 Uzuldti mu? Uguncu qahtslara hasta-
hsrmr anlatmastna baksanz, bu kadrnrn mezanmln uzerine in-
tihar e.dece[ini santrdtnu. Ama, laf aramrzda, hastalanmrE ol-
mama son derece bozulmuEtu.
"Bakiyorum, sen bu arabalar ve istirahatlere gok iyi alry-
tm... tum bunlar tembelli$inden baqrna geldi! Toyota'sn havanl-
zr nasil atabilirsiniz? efendim..."
Ben mi? O arabayr almamrz igin, asrl kryameti koparan o
olmuqtu. Ama, aynt zamanda, hastalandr$tm iqin de-gok-sevin-
migti. Bir an 6nc-e yaElanmamr istiyor, "gekerim, bu' bir derece-
ye kadar da bir yaq meselesidir" diye ahkam kesiyordu. Esasrna
bakarsanu, sanki bir kahyasmt veya mallarrndan bir qeyt kay-
bedecekmiE gibi ddu pathyordu. Benden mutlak bir disiplin
bekliyordu. Ama, sigara veya iqki olmaksrztn, senden nefret
eden"ve kuqku duyin bir liadrna nasrl dayanabilirsin! 7-aten'
zevk alaca$rmrz baqka hig bir qey kalmamqtr; tum e$lencemZ
clK

ahqveriq ve-
-yeme i-qmede srnrrlanryordu. Ne seyahat ettik
insan tanrdrk, ne de misafir a$rrladrk! Etraflanndan kopmuq,
biribirinden nefret eden iki kilinin tek baqlanna yagamalan
korkunq bir Eeydir.
- flayrr! Gengken ve daha bdyle paramrz yokken bo$anmayr
hig duEilnmedim. Kuguk burjuvl teibiyesi aimrqtrm, sainn baE-
kanrm. Tum dmr0mce kanmr sevmem gerekti{ine inaruyordum.
Evlilik konusunda bana verilmiq bulunlan da')ianrE .ue i,rqurr".
kahplarrnrn drqrna qrkamazdrm. tsu nedenle de, kanrnrn komti-
nist k.zkardeEini kugumsuyordum, onu ahlaksrz olarak Aoru_
yordum; karrmla hiq bir konuda uymadr[r igin de, memnuriolu-
yordum. lkde bir erkek degiqtiriyor, evtitigi aqa{rhyor, bZleri
ikiyu.zlulOkle su-qluyordu. Ve, bdylece, kendi kuial vti inanqlan-
mrn kole-si olarak, igimdeki her qeyin yrkrlmakta olclugunu anla_
ma[a qok geg kaldrm.
HastalandrErmda ellibeEimde olmam gerekiyordu. lgte o
zaman anladrm ki, hayrr efendim, anlamadrm da o bana agrlda_
dt ki, onu artrk sevmiiordum...
Umursamqlordq, bile! Kurallarrm nedeni ile. onu hic bir
zamar' ve her ne olursa olsun brrakmryaca$rmdan emin oldl{u-
na gore...
Hangi. kurallar? d-iyorsunuz!... Benimle alay etme{e haklsr_
nrz, sa1nn baEkanrm. Soylu kanmr rahatsz etti$i iqin inamr ba-
rakaya gdndermiS olmam ml kural, yoksa, siksen ddrdune
kadar bir turlu dlmeyen kaynanama <iadrhk etmem rni kural?
Her qeyi onlardan elde ettifim iqin deSil, efendim... sade,
.b."."9"
iqin de$il... tamamen haslaca bir clUq*unce ile, elde etmiq
oldu$um bu mtikemmel evlilik ile sadece sosyal srnrlrrnr defis]
tirmekle kalmayrp, bu srnrfin insanlan Aibi diisunmevi ve ciav_
ranmayt da dSrenmemin gerekli oldu$una ve ancak 6u suretle
onlar gibi olaca$rma inanryordum. -
Evet! Nihayet, boganmayr duEunme[e
.bol paramrz baglachfirmda artrk
vardr. Yani, parh onda idi..l Ceni'de... O zarnan
leye yarayacaktr? Ellibeqinden sonra, yrllann yorgunlu$u altln_
da ezik olarak gekip gitseydim tamamen sokaklirda [alacak-
trm.
Kendi namrmda neyim mi vardr? Bankada otuzbeq binlik
kiqisel bir hesabrm! Ne ile Jqsryacaktmr? Amiralin cledigi gibi,
otuzbeq- yrlhk yorucu kocahk hizmeti igin herhangi bir er;efiihk
maaql da olmakszrn!...
Hakhsrnz! Uzun bir sure igin, bu yrllan gekilmez ve acr ola-
rak duqunmuyordum. Tam tersine, rirutlu oldu{uma kenclimi
inandrrma$a gahqlyordum. Baganh! Ve, birclenijire, bosannra
96
f
olasrhBmr duqrindtrkqe grnlgrplak ve beg parasz oldu$umu an-
ne ladrm! Beraber y-aAa-qa duqtimuzu gerqeklegtirmege iik girigti-
Sim- zamandan da fakir! Qunku artrk ben ne genqtim ne de
i yagh... bir kOF! Budurumum, size ewelce sdzetti[im aga$rlatrcr
inanmazh$m kesin bir kanrh oluyordu.
Ben mi fiabrikatdr? Bir kdle... lEte, bu kadar! Oynadr$r oyu-
1un h-alkgtleqmesi igin beni boyunduru$u altrna-alan taqratr
hasta kafah bir burjuva kadrnrn liOlesi... Vi, ne oyun! Sevircisiz!
Bizimle ilgilenen kimse yoktu ki... Evimizdeki isiifleri gdrup de
g0lmeden
-katrlan kzkardeginden baEka... "gergekten, sizinki
tam komedi..." diyordu.
-kanh{rmr
-!.r Eey kendisinden kaynaklanryordu... genqlik ve gahg-
istedi[i gibi kahplamrEtr... gunku, masalinrn $ekillei-
me,si iqin kullandr[r basit bir arag olup grkmrgtrm; amiral
Deka'nrn baEanh krzr bir prensten bagkasiile evlenmi$ olamaz-
dr! Ve, benim de bdyle olabilmem iQin gerekli her Eeyi virmiEti.
Kesinlikle, efendim... durustluS0mti kullandr. Bir qeyizi
yiyip bitiren ne ilk ne de son kiqi ola-aktrm! Bunu da cok M-bi-
liyordu. Bir an igin dahi, bir stire sonra galEamryabtlecegimi
driqunerniyordu. Ben ise, onun pavyon dadigi blim meq-hur
ikinci yazhk evimki yaptrktan sonra zaten damar hastalt$rna
yakalanmrEtrm... ve, iqi dewetmeSi d0qtrndum
. He_rye1 deEjl, efendim; en uygun bir zamanr ayarlamaSa ga-
hEtrm. Ve bir ?kqam eve dondu$r.imde komunist -kzr orad'a gO-
runce, frrsatr deferlendirmek istedim. Bu konuda kzkardeqiiin
bana yardrm-etmesinden qok, Ceni'nin, karqrsrnda daima olma-
dr$r gok mutlu ve aqrk zevce rolunden yararlanmak istiyordum;
b-ep !e, anhyacalrnrz gibi, almr derecede ona taparcasina agrk
oldu[umu gdstermege qahgrrdrm.
ptiylece, ben eve girer girmez Ceni aya{a kalkarak komedi-
baEladr ve ayaga lr{ayarak dpuctikler arasrnda ',hoq geldin
-sine
benim tath hastam" qeklindeki her zamanki tatszhklannr-serEi-
ledi. Sonra da, igeriden koca bir krrmzr kadife getirerek krzk;r-
deqine gitsterdi. Krzkardeginin tepkisinin "oh, illahrm! ne kdtt
krrmzl! gdzlerimi rahatsz ediyor'' oldu$unu gdrunce de hig bo-
zuntuya vermedi, "hakhsrn" dedi.
"Oyle ise neye aldrn?"
"Perdelik igin istiyordum... ancak, dikiEe.verince$e kadar
-
da y_eni bir perdelik buldum ki... g6r,bak... bir harika...-aegit mi
Teo?... neden sen konuqmuyorsun?" diye de sahte bir endi e ile
bana y6neldi.
"Qok yorgun hissediyorum, be Ceni..."
"Daha gok, korkmug demek istivorsun!"
97

"Ne ise... ne drlgunrlyorum, biliyor musun? lgi dewetme-
9i..."
"Qahqmadrktan sonra da, ne yapacaksrn? Allahaqlona""'
"lstirahat edece$im Ceni... Onsekiz yaqrndan beri qa}Etyo-
rum ve altmtgtna da yaklaEtrm"' ve, her ne halse' nah"' Qu Ka-
darctk bir trkaqla her an dlebilirim".''
"Olecekmig... lafa bak! hadi, hadi"' kalkyerinden!""'
"Senin iqin bilmiyoruln; ne var ki, ben pek * wt.!i":
Nasrt olSa' bir giln 6lecegiz"' de$il mi Ceni'ci[im!
".tmivoi"*...
Yoksi, niyetin Yok mu?"
Ne idi de' bu laflan ettim. Kuma[a baqlarken' hep oldu$u
gibi, krrmzrlaqtrfirm farkettim.
"Ilen satmlyorum!" diye hiddetle ba[rrdr' "Seni de iQten 9l-
karmtyorum! Bunun ne demek oldu$unu biliyor musun?"
"Kesinlikle! Yani, kendim qtkarsam' beni iqten prkarmadt[t-
na gdre, tazminata hak kazanmlyorum"'"
"Evet, gok,iyi anladm! Bana baksana sen! akrlh yalT"'
Daireler, vilialar, arabalarclan." elin altmdaki tum bu luksten
faydalanman iqin qahqman $erek!"
Ha5nr, efendim' O gune kadar komunist laza karqt triq !oy-
lesine dgrk vermemiqti."si.rirli bir qekitde kalkb ve kadifeyi eline
aldt.
"$imdi, bana bunu ne yapman gerektigini sdyliyecek
misin?"
"Toz bezleri.."
"Qrldrdrn mt, sen? Bunun ne kadar pahah olduSunu bili-
yot *ir"""i grrak ki, yirmibeg metre kadife var burada""'
Ve, kom0nist kz yeniden o sinir bozucu grllme.sinelraqladr'
ise'
Gene, o pis kdtflluklerlnden birini kusacaSrnt anladtm' Ceni
ona, gaE-hnhkla baluYordu.
"Gtllecek ne buldun ki?..."
Bu kez ise' komunist krz lnzmrqtt' Tekrar guldu'
"Neyi hatrrladrfrmr biliyor musun, be Ceni? Daha do$trsu'
bana neyi hatrrlattr[rnr?"
Andoni F.'nin anne annesini' O bUytk ve qok zengin aile-
nin soysuzlaqmq kadmmt..'
Memleketlerindeki o buyuk soylu kadrna kendisini benzet-
miE olmasrndan gururlan ai zavalli Ceni' krzkardeqinin h,azrla-
makta oldupu lna{a duEmuqtu.
"Neden ben sana o kadtnt hatrrlalmrE oldum? Oh'
98
lbo'cufum, oturduklan kona$r gdrmen laztmdt. DtiEtin ki, son-
ralan, salonlarr ve teraslan harig, yirmi odah otele ddnugttlrol-
dO... Masal gibi bir Qey... gergekten, masal gibi... Teo..."
"Her ne kadar tig o$lu ve ddrt kzt var idiyse de, Andoni'nin
anneannesi dltlmune kadar o koca servetin idaresini elinde tu-
tuyordu" diye kz kardegi stlrd0rdti.
"Dur, canrm... kzlanntn qeyizlerini vermemig miydi?" diye
Ceni atrldr.
"Elinde tuttuklanna gdre, vermi$ olduSu o geyizler bir Eey
de$ildi... ve, ne denli bir heyecanla dltimtlnir beklediklerini an-
larsrn,.."
"'Do{ru, Teo... mulku... basbaya$r qatolardr... binlerce
ddn0m..."
'Aferin! Hatrrladr$rm kadarr ile, dldu$tnde seksenbeEinde
vardr... ve hala, korkung bir direng gdsteriyordu. Ne var ki, ni-
hayet, bir giln nallan dikti! Olum ddge$inde Uq g0n yatmrqtr da,
ruhu bir ttlrhi grkmryordu. Doktorlann, sabrrslzkvlarrna, anne-
lerinin artrk nerede ise dlil olarak kabul edilebilece[ini sdyledik-
leri son gece idi ki, aralannda en cesuru, yastt$rn altrndan, ana-
lannrn bir turlu elinden ayrrrnadr$r anahtar dizisini gekmef,e
yeltenmiE. Anneannesinin yalnz tath tarafinr bilen dokuz yaqla-
hndaki k0quk dostum Andoni ise, yaklaqmakta olan dhlmfln
haLreri ile uzgun, bir kdEede btztilmtiq bekliyormuE. O zamana
kadar hiq bir bilgisi olmadr[r dltim olayr, ve gugltikle nefes alabi-
len anneannesinin solgun ifadesi onu qaqtrtmtqh. Bir an iginde,
6lum beklentisi iqinde olan hizmetgi ve efendileri ve de koca ko-
nafr saran o urkutucu sessizliSin, yandaki odadan gelen ve
kendisinin anhyamadtfr, hig bir qeye benzetemedi$i tuhaf ses-
lerle parqalandr{mt gdrmtQ. Grrr! Grrr! Grrr! gibi... Gdrdukleri
bir leqi parqalamak tgin {lzerine u$uQen vahEi kuqlann grkardtk-
lan gr[hklar gibi acayip sesler geltyormuq yan odadan. Korku
iginde yerinden kalktr... Bir an igin vahqi kuElann balkon kapr-
smdan odaya girip anneannesini ahp kaqrracaklanndan korka-
rak odadan srvtqmak istemiq. Koridora grktr$rnda ise, gdrdu$ft
manzaradan, dona kalmrg. Agrk dolaplann dnfinde o uzun
boylu, grlzel, soylu tlq krzkardeg ellerine gegirdilderi kumag top-
lanndan en iyisini kapmak ve di$er kardeEin daha iyi bir topu
eline gegirmesini onlemek iqin saqsaQa birbirleriyle giriqmiqler-
di; ve kargrsmdakinin ddrt elle sanldr$r kumaq topunu digleriyle
kapma$a gahqrrlarken de hahlar uzerine sagtlan kumaElar liyme
liyme pargalarup dururlarrms. Andoni'yi tirk0tmrlg olan sesler
i$te Uu yritrtan,- pargalanan kumaglardan gtkan seslermiE. ,lgin
asrl tlrktitucu tarafi da, anneannenin kazara uyarup da tekrar
yagama ddnme olasrltsrnr dnlemeleri igin, aralanndaki tum bu
99
amansz kavga esnasmda a$zlanndan en ufak bir sesi grkar-
mama$a ve oluEan gUriilttyu olabildiSince ortme[e bilhassa
ozen gostermekte olmalanymq.
Analannr beldemekte olan dlum karqtstnda bile hala bir
qey dfrenemeyen krzlanna miras brraktrSr aqgdzl0l0gU ile dlum
ddge$inde yapayalnrz kalmq anneannesi son nefesini verirken,
Andoni da, tum bu olanlan anlatnaz gozlerle seyredip duruyor-
mus."
Ceni'nin gdzleri nefret ategi ile yantyordu. "Ne demek isti-
yorsun! Sdylesene bana! Ne demek istiyorsun ahlaksz, bagan-
srz kadrn!"
"Hig! tsenimkiler hariq, kag ye[eninin bekliyecefini hiq du-
qtlndun mu? Sen de, ulan! salak herif'!..."
"Evet, reis beyefendi... bana bu geklide hitap etti, efen-
dim... hep bdyle konuEur... kullandr$r ifadeleri sebze halinde
bile kullanmazlar...
"Ulan salak" diye devam etti "bazr bazr bir kitap da oku! za-
ran olmaz sana, korkma! orada goreceksin ki, Roma'da Neron
dahi, kendisine yrllarca sadrk kalmrq kdlelerini bir sure sonra
serbest brralurmrq... serbest kdle denilenler iqte bunlarmrq..."
O gunden sonra, bir daha yeniden galqma konusuna de-
$inme cesaretini hig bulmadrm, efendim. Kanm boylesine kzgrn
ve krzkardeqinin bu anlatrErndan bylesine krrgrndr ki, yeni bir
olayla karqilaEmafla dayanamazdrm.
Evet, inkar etmiyorum. Artrk kendi yaqamrmla da ilgilen-
meSe baqlamrgtrm. Yeme$e uqte geliyor, ve Ceni'nin yaptt$t alq-
veriEler, dukkanlann yeni ucuzluk haberleri ile ilgili konuqma-
larr bitirinceye kadar da yeme$imi yeme$e gayret ediyordum.
Sonra da... sokaSa!
Nereye gidebilirdim, efendim! Tekrar fabrikaya. ..
Gayet tabii ki, inanryordu... her telefon ediqinde beni orada
buldupuna gdre... Koltu{uma uzanryor ve akqama kadar da ga-
zete veya bir kitap okuyarak sakinleqiyordum... ve de, olabildi-
Since geg ddnuyordum
Katiyen! Hig qikayet etmiyordu. Qok a$r galtEmakta oldu-
flum fikri hoquna gidiyordu. Ne var ki, kendisinin de bana pek
katlanabildi$ine inanmtyorum... karqiltklt idi bu hisler...
Hayrr, .hayatrmda pek 6nemli qeyler olmazdt... zaten tUm
yaqantrmrz ufak tefek miskinlik ve aEa$ilrklarla doluydu.
Hastah$rm dahi bizim igin dnemli bir konuyu oluqturmu-
yordu. Ttlm problemlerimiz daima bizden bir Eeyler aqlran veya
bizi brralap giden gundelikgiler, kapkacaklar, lzgaralar, tavalar
100
ile yalnzhflmzln neden oldufu umutsuzluk arasmda dolanrp
duruyordu.
Q6zOm hiq yoktu. Yalnzh$rmrz dayanrlmaz bir hal aldtkga'
daima bir neden bulur ve komunist lluza telefon ederdi. Almt
zamanda, bana "ben duygusal bir insanrm, Teo'cu$um... hassas
da... bunun iqin de onun alayct davrantglanna dayanamam!"
derdi.
Ben mi? Ben daima onun fikrine kattlrdtm.
Her konuqmamz daima kavga ile bitti$ine gore, bir sUre
sonra, benim onunla laf olsun diye aynr fikirde imiqim gibi g6-
rtlnme$e qahEtr[rmr kendisinin anlamtg oldu$unu samyorurn'
S?e pek tuhaf goronse de, israr ediyorum, kendisini dldor-
mem fikrini kafama sokan kendisidir.
Efendim, bu sdyledikierimi hafifletici neden ileri stirmek
igin s0ylemiyomm ki... Ya bana sormalnn, veyahut ta, sorarsa-
nrz, slze soyliyecelderimi dinleyiniz.
lEimi satmadrSrm gibi, bbyle bir gey yapmamtn benim igin
buyirk bir aptalhk oldufunu da anladtm.
Bagka bir sr$rnaftm yoktu ki... Onu ne l<adar az gOrUrsem
benim igin o kadar iyi idi. Doktorlar bana, rahat ve huzurlu bir
hayat surersem daha epeyce yagayabilecg$imi sdylemiglerdi.
Evde buna olanak voktu. Daima doktz haberlerinden bitaz
once eve gehyor ve fohtika ile tazla ilgileniyormuqum havastnt
vererek yanm saatlik bir huzuru elde ediyordum. Sonra da,
hemen uykuya dalmrE gibi yaptyordum.
Hayrr. akgamlan yemek yemiyordum. Kendisinin uyudu.fu-
nu anladrfrmda da, sessizce kalhp yatafa gidiyordum.
Hayrr efendim, bu durumdan hig qikayet etmiyordu. Komu-
nist klrza da, "Teo'm akEamlan iqten dlti gibi ddntiyor.. ve hemen
de koltukta szrveriyot''diye izah ediyordu. O ise, kahkahalar ile
guluyor ve herzamanki i$neleyici sdzlerini ortaya atmaktan geri
kalm5lordu. Sonunda da, hakh grkh.
KomOnist krz, efendim,.. gocuk meselesi nedeniyle...
Butun bayah$rna karqrn, rezil olmaktan kurtulmadft.
Hayrr, evlat edinmedik. Bir ara bunu duEunmttq oldu$unu
ve hatta bu konuda anastyla gdruAtugtlnti bir gun komunist
hza agftlamrq. Anasr ona "deli misin sen! kendisine eve bir
gocuk getirdikten sonra, mahvoldun, gittinl arttk elini dahi sana
surmiyecek... bunca u$ursuzu dunyaya getirmiQ olan beni din-
lesene sen!" diye grllgarak mani olmug.
Evet efendim... tabii ki, onu dinlemiq... zaten tilm karar-
lar hantmanneden grkryordu. Bundan sonra, artrk problemim?
tol

baqka bir qekil almrE bulunuyordu. Evlili[imizin. ilk yllannda,
evde devamh kalacak hizmetgi olarak alabileceSimrz bazr adab
geng luzlara rastlamrg isek de, gayet tabii bize uygun de[illerdi.
Geng bir krzrn evimizde bannabilmesine olanak var mtydt? Ne
var i<i, artrk o da yaqlanryor. eski canhhsrnr kaybediyor: ve,
Atina'nrn iginde de drqrnda da kocaman, stlpermarket gibi e$-
yayla doldurulmuE bir suru evimiz vardt.
Hig bir z.aman bir yazh$rmzr kiraya vermedik... yrkacaklar,
harap edeceklerdil... Anhyaca$mu gibi, esas sorun baEka idi...
etrafimz pek gok yazhkcr kadrnla dolacaktr... hem de, kag yaq-
lannda!... ve etrafimda da "donsuz", igveli, nazh dolantp dura-
caklardr.
Bir kuzini, bu bakrmdan bue gok yardrm etti. Sosyal yar-
drm bakanhSr kanalrfa, bir terkedilmiE gocuklar merkezinden
gelen onddrt yaglanndaki bir krzcafzr alrnrqtr. Boyle gocuklann
tumun0n yerleqtirilmeleri bir yana, e$itimleri iqin de 1'etimha-
nelerin uygunsuzluklan gdz 6nune ahnarak, bdylelerin, bir 6n
araqtrrma sonucu uygun bulunacak ve parasal durumlarr iyi ai-
lelerin yanlanna verilmeleri kararlaqtmlmqtr. Qocu$un, kendi-
sini alan aile igindeki ileriki hayatr da, bir sosyal hizmet uzmanl
tarafindan izlenmig olacakb. Ayda bir aileyi ziyaret ederek hem
gocufun hem de hanrmrn birbirleri hakkrnda gdr0Q ve kantlan-
nr o$renmiq oluyordu. Qocu$un akla gelmedik iqler alhnda kal-
madr{r, iyi beslendi$i gibi bazr konularda kendisinin olumlu ka-
nrlara varrnasl gerekiyordu; a)rnca da, istediSinde, gocu$un
okula gitmesi de gerekmekteydi.
Bize de bir tane getirdiler. Qingene anasr tarafindan btra-
krlmrq, aghk iginde klranan, melek y0zlu oniki yaqlarrnda bir
ktzca$r2.... dylesine urkek, sessiz ve ufak tefek yapilr idi ki, onu
goren, kendisini en gok sekiz yaqlannda samrdr.
Hayr, ben orada deSildim... Neqe iginde yeni keqfini bir an
ewel gdrmem iqin akqam erken gelmemi telefonda tenbihlemiq-
ti.
YumuEak ve sevgi dolu bir sesle "igte Martactk, Teo'm... ya-
nrmzda Aok lyl bir kw olacak.. gunku anast kagmrs ve onu so-
kaga atmrq... qimdiye kadar, sokaklarda dilenen kuquk serseri-
lerden biri idi... ama, biz ona gok iyi bir terbiye velece$Z...
bundan bbyle gok ryi, qok sdz dinler, qok gahqkan, gok yumu-
qak bagh olmazsa onu yetiqtirme 5rurduna kapataca$mt sdyle-
yen mukemmel bir sosyal hizmet uzmanl hamm bize getirmiS"
diyerek kendisini bana tanrttr.
l\uca{u hrgkrrrklarla aflarken igim bulantyor, Ceni'yi to-
katlamamam iqin kendimi zor tutuyordum. Qocu$un simsiyah
gdzlerinden sicim gibi yaElar akryordu; her ne kadar bu husus-
702
larda gok dikkatli isem de, omtzlanna dugen simsiyah saqlartnl
okEamaktan kendimi alamadtm.
"Sen hig i$renmiyor musun? gingene gocu[u o\ludunu
duymadrn miZ Hanrmanne gok krzdr..." diye Ceni bana fisrldadr.
Nedenini hemen sdylemedi. Yeme$e oturdu$umuzda, qocu$un
ne oldu$unu sordum.
"Neye yeme$e gelmiYor?"
"Onceden yedi, o..."
Kanm alev saqan gozlerle bana bakarken kaynanam susu-
yordu. Yalnu kaldr[tmzda Ceni hemen hucuma geqti.
"Nereden grktr bu modern fikirlerin? Evlatltk bDimle yiye-
cek! tsOyle bir qeyi, kendisi gibi bir aristokrattn bir hizmetgi ile
aynr masada yiyebileceSini annemin dnrlnde nasrl sdyliyebilir-
sin!"
"Bu gocuflu hizmetqi olarak kullanacaksan, onu gimdiden
kovacaStm... 6unu bilmig ol!" diye karqrhk I'erdlm. "Anladt$tm
kadan lle,bir aile ortamtna muhtag bir yetime gatt ile fazladan
bir tabak yemefii, nastl olsa, bakanhk da vermektedir"'
" "Her ne halse, qingene gocu$un hanrmanne ile almt ryasa--
da oturmastnr bir daha dne surme..' g0nku, sana bunu asla af-
fetmeyecek. Hantm annemin iki erkek hizmetgisi ile..."
"tsiliyorum, biliyorum... iki de kadrn h?metqisi varrmq... ve
bunlarrn hig birisinin do$rudan do[mya annenin gozUne bak-
maslna Dni yokmuq! Ve, igte bunun iqin de kardeqlerin komO-
nist olup grkmqlar..." diye s0zun0 kestim.
Boyle bir sdzun nasrl olup da a$zrmdan kagtrlrnr bir ttlrlu
anhyamryorum. tsaqka geyler sdylemek istemigtim. Sanki kor-
kunq birdeniz canan'anntn kargtsrndaymlq gibi, Ceni'nin gozleri
lruvalanndan firladt.
"Demek ki, bize karqt olan nefretin ve duydu$un aqaft-
hk kompleksi oylesine buyuk ki, seni komunistlerle aynt du-
zeye getiriyort dile mi! Ulair, iktidan ele aldrklannda seni don-
stiz drakacaklar! Sen de yeniden kole olacakstn... zaten d9[ru
vapabildiEin ki? Kdle! Anltyor
-musun? "Oyletek sey koleiikten baska nedirgirmekten
ise iunta aleyhtan havalara vazgegl
Qift arabali beyefendi roltnu oyrlaJnaru devam,ettiren, Papado-
pulos* de$il mi? Bunu bilmiyor musun?"
'1966-1974 yellanndaki Yunan Cuntasrnm lidcri.
(K.D.)
103
 Hanrmrmla, iqte hep bdylesine grpta edilecek seviyelerde
tarttqryorduk. Eidylece de, "komtrnist" tekliflerimden vazgegerek
olabildi[ince eve geQ ddnme$i srirdurdUm. Ama, ben hangi sa-
atte ddnersem ddneyim, gocukca$zr hep dizleri tlzerine gdkmUq
ve parkeleri cilalarken buluyordum. Sciz geligi... evimizde parke-
nin agrkta kahp gdrtlduSu boq bir metrekare kalmqsa... tsazen
de, gocuk "hanrmefendi, bltirdim" diye mrnldandr[rnda da,
kanm onu, bulaqrk yrkamasr igin mutfa$a gonderiyordu.
Bulagrk makinemiz kullanrlmaz olmuEtu; iik haftasrnda
bazt qeyleri yanmlg ve yedek pargalann bulunmadrSrnr bize sdy-
lemiglerdi... AkEamlarr eve ddndilfumde gocuSu qahqrrken bul-
mak istemedi$imi bildirmigtim; dylesine kesin bir tavrr alrnrq
olmam gerek ki, karqr koymadan kabul etti. Ertesi akEam geli-
qimde kug0$ti hig bir yerde gOrmedim.
"Marta nerede?"
'Odasrnda"
"Biraz televizyon seyretmesi iqin neden qa[rmryorstn? Hu-
metgi odasrna cevirmiE oldufun 2xl genigli$indeki bir kilere ka-
patrlmrE bir pocu[u cluqunebiliyor musun?"
Onu qa[rrdr ve hol ile oda arasrndaki kapr egi$inde brraktr.
Oradan, mutluluk iginde, parlak gOzleri ile televi4ron seyredi-
yordu.
"Neye oturmas rnr s0ylemiyorsu n?" diye frs ildad rm.
"Qunku evimizde, anne-babamrn dntinde hizmetgiler hig
oturmazdr. Yoksa, annemin kalp ndbeti mi geQirmesini i'stiyor-
sun?"
"Ceni, hanrm anne burada deSil ki... odasrnda uzanmrQ
kendi televizyonunu seyrediyor.. ".
"Pek iyi... ben hanrm de$il miyim?"
"Ceni, l97o'teyiz! bunu hiq anlamryacak mrsrn! Bana bu
sdylediklerin elli yrl 6nce olurdu!..."
Yaqrnr hatrrlatacak saJnlarln ifade edilmeleri korkung bir
sugu oluqtumyordu: bizim igin, zamanln daima olduSu yerde
durmasr ve kesinlikle ilerlememesi qarttr.
"Kdleler daima kble kalacaktrr!... ve, ayrrca, senin bu gin-
gene parQasr ile dayanrgmanr bir ttrrlu anlamlyorum" diye baSrr-
maga baqladr.
Hapr, sanmryorum. Genelde, hangi qeye kargr bir yakmltk
ve sevgi gdstermiQsem, daima, ona duqman bir tutum geligtiri-
yordu. Biliyordum; ancak, o pocuk igimde dylesine bir sevecen-
lik yaratryordu ki, bu duygumu saklamama olanak bulamryor-
dum. Bdylece, eve bir saat ewel ddnme[e baqladrm; hig
l04
olmazsa, bu surette, Marta'nrn parke cilalatma s0resi bir saat
Iusalmrq oluyordu. Do{aldrr ki, 6ir strre sonra Ceni bunu anla-
mrg oldu.
. Sevgi gdsterileri mi? Allah bilir, ne kadar igim gekiyor idiyse
de, o zavalh baqrnr okgama$a hig bir zaman cesaret edemedim.
A-y1c_a, benim bu algak gdnullulugUm konusunda kanmrn haklr
olabilece$i duquncesi de igimde vardr... Kabul edivorum: kendi
slnrfindaki bir beyefendinin bdyle bir hizmetgi parqasrna vakrn_
hk gostermesi olacak qey de$ildi... tsu konuda babasr berii eok
kugumsemiqti...
Bir akqam gocuSu hig bir yerde bulamadrm.
"Nerede Marta?"
"Cezah"
"Ne yaptr?"
"Dugunebiliyor rnusun, ben kendisine buz dolabrna el sur_
r"-gliliyas-akladrfirm halcle, dolabr aqtr ve en azrndan yanm qige
sutti igti. Ve, aq olsa, neyse... QaJnnl iqmiqti!..,,
. '.Irgk iyi., ama, bozulduklan igin daha aqmadan pek gok sut
Eigesini attrfrmrza gdre, neden sen ona eay veriyorsuhf,,
"Do$mug oldu$u qadrrda Qingene kadrnrn onu srit
ile bti_
yutmuq olduSunu sanmam!"
Ceni'nin belki de hSkh oldu$unu dug0nme$e baElamrqtrm.
Kaldr ki, artrk takactm kalmadrf-r igin, hakh diolsam, hii bir
tahqmaya- katrlmayacaflrma karar vermigtim. Aynca, halk sinrfi_
na karqr duymakta oldu$u k0qumsemenin kendisinin ait oldu_
gu soylu kti ke nden ka5maklanrp kalmaklanmadrSnr do gu nme$e
baElamrgtrm.
Televi.4ronun_ karqrsrna geqtim. Ama, bir an iginde, farkrna
yarr.nadan aya[a kalkarak k0guSun odacrgrna gittim. eocukca_
$z baErnr yastr$rn altrna sokntu$, divanrn-bir liOoesind'e briziil_
muEtrl; yatafr kan iqinde idi. Korku iqinde ',nedii bunlar?,' dive
991dum. Sesimi dqyar duymaz, gocuk hrgkrnkJara baqladr:
"Sutti igmekten baqka bir qey yapmadrm, efendim. Kanlai iqin
benim hig bir kabahatim yokl Hairrm efendiye anlattrmt ama, o
bana. regeli de galmrg old-ugum igin kanlarrn aktrSrm sdyledi...
ama ben b6yle bir sugu iqlemedim...,'
_ Ha.1el59t etti[inde, zava]h bacaklarrnrn kana bulanmrg oldu_
Sunu gdrdum.
"Ceni, Ceni, buraya-gel! ASlama... her qeyi temizleyece$i2...
kabahatin olmadrsrnr biliyorum." diye gocu$u sakinleqtirrie$e
gahqtrm.
Ceni gdninmuyordu. Onu arkada, yatak odasrnda buldum.
105
 "lgeri gel! zannedersem zavalhcrk aybaqr oldu ve korku tqin-
dedir; hadi, tem?liyiver garibi!"
"Ben mi? Ulan geri kalmrg heril bu gingeneye ben mi el su-
rece[im ve temizliyece$im? lsreniyorum ondan! Senden ve de
pastrrma kokan solrundan i$rendi[im gibi ondan da i$reniyo-
rum."
Diqlerimi srkarak kendimi tutmafa gahgttm.
"O bir bebek, be Ceni! bizim torunumuz olabilirdi.'."
"Benim torunlanm yokl Yoksa, adet gdrmesi seni tahrik etti
de, igin onu qelunefe mi baqladr?"
Kafama dank dedi: ve, durmamacaslna uSt tiste vurmafla'
onu dovmeSe bagladrm. O srrada kapr zilinln qalmasr, qok iyi bir
rastlantt oldu. celen komunist kvdr; mutluluk iqinde, biz.e klru-t'
nrn hamileliSini bildirme$e gelmiqti. Her ikimiz de, 6yle bir
halde idik ki, dururnumuzu saklamafa qahqmamu gulilne ola-
caktr. Aynca, oLwz yrldrr, kzkardeEine inat, kendisitli daima
mutlu olarak gdstermig olan Ceni beni kotulemek igin a{ttna
geleni sdyl0yordu.
"Bak! bir hizrnetgi igin beni ne hale getirdi! Evet, nefret ecli-
yor benden! Bunu bilmig ol! Benden nefret'edryor ve- bir gun
beni dlcltirecek! tsunu bil ve ondan daima korkmuE oldufuma
da tantk ol!"
Olup bitenleri kendisine anlatttm.
"Peki, peki... sakin olun! ben gidip kzrn iEini hallederim."
"Ne krzr be! git de gci,r... seni kusturacak bir Qingene oros-
pusu..." diye qr$hklarrna devam ediyordu Ceni.
Biraz sonra komunist kz geri ddndufiinde bizi odada
buldu.
"Hangi krzdan soz ediyorsunuz sv, yahu! O, bir bebek be!
Nasrl yaptrn bunu, be Ceni! grldrrdm mr? Onu so]'up ytkadtfltm-
da gdrmeliydin! $u kadarcrk bir lagr var... Eu kadarctkl Allahmr,
bu bir bebek be! qeycifini gdrecektin... qu kadarcrk bir gocuk
bel..."
"B:ze komunist deflerlerini gdstermek igin gene ftrsat bul-
dun! Yrlan seni!"
"Sana, ne diyeyim? zavalltm benim... Do$urmadtftn gocuk-
lar gok gansh imiEler... bilsen ki, kag kez bunu duEundum!
Ama, nereden grktrgrn bellil lqkencede pargalanarak dldtirul-
muq o$luna dahi aSlamayan canavar anamln tginden grkttn! Ne
olacak!..."
'Teo, s<iyledilderini duyryor musun? Bana nastl hakaret
ettifini gdruyorsun da en ufak bir gey sOylemiyorsun!'r
r06
Ne yapabilirdim, reis bef?
"Bdyle konuqmana izin vermiyorum" dedim.
lqte, o zaman da, komrinist kz bana gullandr.
"Ne izni vermiyorsun, ulan! Sana sdyliyeyim mi? Sen de
aynr cinayetin suq orta[nrn! Korumasz bir bebeSe nasrl igkence
edersiniz, be! Ne halda, ulan katiller! Konug ulan! Ha5nr de, ba-
kayrm! Ne hale getirdi seni be! Derini degiEtirip, seni 1ruzluk ve
binliklere sardr... bu kahrolasr deli kan.."
"l'eo, ttim bunlara nasil izin veriyorsun!" diye Ceni gr$hklan
bastrnyordu
"Bana ne Zin verecek, be! f i.ikurmugtim ikin?in de suratr-
na! Ulan, ikinizden biri, doftrrmamrg olduSunuz goculdan Alla-
hrn acrmrg olunclu[u hiq dugundunUz mli? Lafa bak be! Srittinr.i
galmrg! Agr do1rur ki, hrrsz olmasrn!"
Ceni ise, durmadan "Kov onu, Teo!" diye ba$rrryordu.
Hiq bir qey yaparnadrm! Felg olmuqtuml llk kez olarak, ken-
disine tum bunlarr sOyledi[ine de seviniyordum... benim sdyli-
yemedi$ime gore...
"Kimin igin saldryorsun, be! lkiniz de ihtiyarsrruz! lhtiyar ve
hasta! Ve, ufacrk bir gocu$un bir Eeyler yemesini dnhiyorsu-
nuz!"
Hayrr; kom{nist ku.bv.i polise bildirmedi. Her ne kadar, bu
bakrrndan ikimiz de korktuk ise de. "lhtivar" kelimesini kullan-
drktan sonra, Ceni, kararr kendisi vererek,. koludan tuttu$u
gibi kardegini drgarr firlath.
llkbahar gelmigti. Yeni arabamzla hanrmanneyi ufak bir
gezintiye grkarahm dedik.
"KugOSe de, hazrlanmaslnl sdyle... ug aydrr buradan, kapr-
dan drgarr qrkarmadrk onu." dedim Ceni'ye.
Hig kargr koymadu sanlyorum, sut olayrnrn gok taze olma-
sl, onun b6yle yumuqak hareket etmesine neden oldu. Ne ise...
hanrm annenin inmesine yardrm etmek igin, odasrna gittik. Ko-
ridora geldi$inde kUqu$On mutluluktan parlryan gdzlerle asan-
stirun kaprsrnr agrk tuttu$unu g6r0nce, durdu.
"Ne igi var bunun,. burada" diye buz gibi bir sesle sordu.
"Onu da beraber alacapu, anne..." Ceni izaha kalluEtr.
"Peki... o halde beni brakm:zlBen gelmiyorum!"
"Neden. anne?"
'Yani, ben arkada hizmetgi lle mi oturaca$rm?"
"Anne, araba gok geniq..." diyecek gibi oldum.
t07

"Haytr, odama ddnece$im'.. siz gidiniz"-"
"Peki, geliniz, gidiyofuz..Marta, sen geriye ddn! Seni baqka
bir defia alaca$z!"
Yok, canrm! Kuquflu hig drqan qrkarmaciik. Her pazar, ana-
kz. t0m mutluluklarriir, onu kendilerine temin eden efendile-
rinden -yani, benden- alan huzurlu aile rolunu olmamaktaydr-
lar. Hanrm annenin hastalandrSl gUnlerde de, ki bu durum stk-
lrkla tekrarltyordu, Ceni, qekilmez bit teyze kutna,kendisini
davet ettirerek oraya gidiyorduk; yabancr bir eve de hizmetgtyi
bizimle suruldiyemeyece$imize gore, Marta gene evde kalmtE
oluyordu.
Bir sabah bana mahallemizdeki polis karakolundan tele-
fon ettiler. "Bir ara gelebilir miydiniz? Sizi bu saatte rahatsz et-
tisimiz igin ozur diii:riz" Bir qey diyemedim. C_unta devresi idi.
Aiihm hemen o bDim komunist kzla goculdarrna gitti. Iqte'
Eimdi kurtulamayacaSz.. en sonda bizi de pislilderine bulagtr-
dr... pezevenk karr, diye duq0ndum.
"Ne oluyor? AkEam uzeri gelemez miyim?" sordum.
"Onemli bir qey de$il, endiqe etmeyin. Kannz ile evinizde
bulundurdu[unuz ufak bir klz gocu[u buradalar..' ve, her
halde hemen gelmeniz doflru olur." Buz kesildim! Ceni ve
Marta. Kalbinide bir srkrqma duydum; bir Eey bofiaztmr trkryor-
du... Damarlanmda trkag oluquyor, diye duEundim...Park ye-
rinde gecikmemem iqin. hemen bir taksiye atladtm. Omrumde
ilk kezipolisle bir iqim oluyordu, reis bey... Karakolla hiq bir iliE-
kim olmamrqh o zarnana kadar.
Nasrl korkmryayrm? Ben daima sessiz, sakin bir vatandaq'
trm. lbkrar sofuk kanhh[rmr bulmaya gahEtm; anltyorsunuz,
hep o kan prhtrsr korkusunclan!
lqeri girdigimde, canltdan qok olu gibi duran Ceni ile karqt-
laEtrm. Kargr lioltukta da, Marta, qu kadarcrk bir qey' bir poli-
sin kucaSmda oturuyordu. Uq di$er polis de, alayct bir tavtrla,
ayakta duruyorlardt.
bir alma-
Ne de olsa, reis beyefendi, halk stntfi, sdzu edilen
sz dahi olsa. bir noktada birbirine stmstkt sanlmaktadtr. Sar-
hoq gibi idim. Alaycr bir ses bana sesleniyordu.
"Beyim, caddede, lruzlerce araba ara-stnda gdzyaqlan iqinde
kogarak yardrm dileyen bu gocufu bulduk."
"Marta'yr mr? Ama, neden?" diye bitik bir halde sordum.
"Gdrdu$untrz gibi... yaklagrn, yaldaqtn'- elendim!... .friT
bunlara ba[rn! yUiae, boyunda. kolcafzlarda belirgin olarak
hanrmtnztn parmaklarr dumyor. "
I08
" lco. lnan ki elimi surmeclim ona!"
"lsrar etmeyin, efendim... Bdyle devam ederseniz adli tabibe
gdn<lt'r t'biltrizl"
'l'itriyordum. Qoctrftr zarnanrnda kovmuq olsaydrm bunlar
olnr;ryacaktt. Evet, kovtttam gerekiyordu. Anamt kovduSum
gil;i... Daha ne bileyirn, benim igin sevgili olan her qeyi kovmuq
olclu{um gibi... Nasrl cla duEtnmemiqtim. Ceni'nin ne. denli
kol:ry ve utanmazcasttra yalan sdyledifiini biliyordum. Ama, dt-
rcttim.
"Komiser bcy, kanm hig bir zaman yalan sdylemez. Ve, go-
cu$a vurmachflrnr sdyledigine gdre, ona inantyorum."
Polisler, alayh bir ifade ile kds dinlediler.
'Avlrr::r, annem de bazr-baz; beni doverdi; ne var ki, beni
ser,rne<iigi iEin dovdu[unu hiq duqtrnmezdim. Kanm da,
Marta'ya taplyor; bundan eminim..." diye surdurdum.
Komiser araya girdi. "Efendim, galiba, siz ddnup kaptdan
grktrktan sonra evinizde neler oldu[unu pek bilmiyorsunuz.
Hanrmrnzr karakola davet ettikten sonra neler oldu[unu size
anlatmak istiyorum. Kendisi geldi[inde, hepimD kUqUSU sakin-
leqtirme$e gahqryorduk. lbm bunu bagarmrEtrk ki, hantm
geldi."
"Marta, hanrm bu mu?"
Qocuk hrgkrrrklar iginde a[ltyordu.
"Sevi d6ven bu mu?"
"Bu ve annesi"
Kannrz araya girdi. "Yalan! bu, bir sokak serserisidirl Ne
ben ne de annem hiq ddvmedik. ElimZi stirme$e tenezz0l etmi-
yoruz... dokunma(a dahi..."
"Evet, beni ddvuyordunuz... sonra da, hantm anneniz bagt-
mr ahp kalorifere vurma[a baEladr. Siz de, yapma anne! dldu-
receksinl dediniz. tsUyUk hantm da, bir daha beyefendi dnunde
a$larsam beni hemen yettqtirme yurduna gOnderecegini sdylu-
yor, ba[rnyordu."
O zaman da hanrmrnz, burada, hepimizin dnunde kugu$e
donerek "Nasrl da oturdufun yerden benimle konuqmaSa cesa-
ret ediyorsun! terbiyesizt hemen ayaSa kalkl" drye gtktqtt.
Dayanamadrm, kendisine ddndtim:
"Orta ga$arda mr yaqryorsunuz, hanrmefendi?"
"Siz bir qingene kadrnrnrn gocu$unun, bir pigin sdyledikle-
rine inanrr da, bir hanmrefendiye inanmadrktan sonra..."
"Bunlarr deSerlendirecek olan savcrdrr; gunku, anhyaca$t-
109

nz gibi, hantmrntzt (kuqii$e kdtu muamele)den savcrlt$a $on-
derriek zorundayu..."
Bir gey anlamryordum: tek isteSim, -o korktufum trkacrn
bir an onc6 gelip beii goturmesi'.. ne bekhyordu, cloktorlar he-
vecan ve uZuniulerden uzak kalmamt istemiglerdi"' qonku'
-boyle
agagrlanmalar alsllanna gelmemiqti.
Polisler sordu: '.TUm bu iEkencelerden sizin haberiniz hig
yok muydu?"
"Anltyamtyorum, komiser bey...nasrl da, iEkenceden- sdze-
debilivoriunriz onu takip eden sosyal hizmet uzmanr hantm
Qok riemnundu; kendisinb sorabilirsin?. Size telefonunu
vere-
biliri.n. Hatta, yakrnlarda, fabrikadan eve donuEumde kendisi-
ne rastladtm da, qocufun yantmzda qok mutlu olrnast nedeniy-
le bana tegekkur dahi etti..."
Polis baqnr salhyordu; ne var ki, artrk, hig te alayh bir hali
yoktu.
"Siz bilmiyorsunuz! Sosyal hizmet uzmanr evinize gelecefii-
nizi hantmtnrza telefon ettifiinde, hanrmlnz, kuquflu' memnun
olmadrdrnr sdvlediEi takdirde kendisini kuguk gocuklara 6zel ve
eo.rrt,ti.t.t trJr gu"n kamgrlandr$t farelerle- dolu kuguk hucreli
bir hapishane olan rslah.evine gonderllmek Ozere sosyal hizmet
.rzm"ntna verecefiini sdyluyor, onu korkutuyordu"'
Gdmlefiimin tere bulandr$nr anhyo,r, ama, kalbimin iqini
bitirecek o"ttkacr. da bir turi"O gelmediginl gorerek, bir Eeyler
mrnldanmak gereksinimini duydum.
"Her halde, sokaklarda buyomug bdylesine ufak bir gocu-
Sun sdyledilderine inanamazstnv.'1"
"Blz de bunu gok isterdik' Ama' kuqi:$un ilk kez' olarak ay-
bagr gordufunde karrnzln ona nasrl dawandrfrnr biliyor?u1u.'
KO;Uk. her*sevi bize anlattr. Qimdi de, kannzla kaytnvaldengin
ned.n bu giiri ktrqu$e boylesine kudurmuEgaslna vurmug oI-
duklannr 6[reneceksiniz. Hadi, I korkma Marta"' seni sevlyoruz
ve seni kqruyoruz... bak, yamndaTnzl?.."
Marta yeniden hrqkrnldarla a$lamafa baqladt'
"lhtiyar kadrn geldi[inde buyok lanyoyrl yrkryordum' Hiq
konuqmidan r0stume do[ru eSilmiEti. Sonra da hantmlmlQagr-
Jt. Cri"i, kog gel! Bu oroipu piargasrnrn pisliklerine bak! Hantm
efendi Seldi,'i6zlerini kociminlaqt*dr ve sonra da etegiml kal-
aiiai c?". k"ttlut, gene mi pialiklef Ne yaptrn sen! diye ba-
^-i
ArrmaEd bagladr. Hayrr, haSnr efendim! Iki go1qm kor olsrrn ki
6ir sev vapmadrm! Yalancrl kim bilir neler galdtn gene! lntlyar
bu.orospu parqastnt!
u."i t".ti*itiyor. durmamacasrna da, kovgr$hklar
kov q,tnut erie mikroplar sagryor! diye de attyordu' Ha-
110
nrmrm da, ustume qullanarak, bana ttim bu gdrdtiklennizi
yaph. BOtOn bunlar olurken oralarda duran kova kayarak dev,
rildi. Ikisi de deli gibi ba$rrryordu. Ben de, bu arada firsah bul-
dum, kaprya koEtum ve drEan grktrm... ama, nerede oldufumu
ve nereye gidece$imi de bilmiyordum."
"Peki, sen hig dqan grkmryor muydun, Marta?",
"Hayrrl Hig bir zaman"
"Efendilerinin arabalan ile gezme$e grktrklan pazar grinle-
rinde de mi?" diye, Ceni'nin sonradan bana sdyledi[ine gdre,
her geyi kuqukten d$renmiq olan polisler sorgulama$a devam
ettiler.
"Hayrr! Hanrm efendi beni uyudu$um kilere kitliyordu."
"Beyin dn0nde mi?"
"Hayrr! Sen arabayr qrkar da, ben de arkandan geliyorum,
cliyerek onu aqafirya gdnderdikten sonra beni kitliyordu."
'Yagh harum nerede idi?"
"Bazen onlarla beraber, bazen de odasrnda... ama, beni qr-
karmryordu"
'"Tum cumartesi-pazar suresince de evde olmadrklan oluyor
muydu?"
"Tabii!"
"Seni ne zaman grkanyorlardr?"
"Gene hanrmefendi, bey yukanya grkmadan dnce geliyor ve
beni kilerden grkarryordu."
"Guzel yemekler yiyordun, degil mi?"
"Evet! Hanrm efendi, gok et yedifiim igin kanad{rmr sdylu-
yor ve tabaklannda arta kalan salgalara ekmek banrp veriyor-
du; ayrrca, ihtiyann lapasrndan da veriyordu"
"Efendim! Evinizde olup bitenlerden en ufak bir haberin2
olmadr$rnr gdrd0gfimtz igin, igkence iddiasr ile sizi savcrh$a
ve nneyece{ iz. Y aln:z, telefon ettifimZ bakanhktan bize sdyledik-
lerine gdre, tamamen b0rokratik nedenlerle, gocu$un evinize
ddnmesi gerek."
"Hayrr! Hayrrl Beni fareli hapishaneye gdndermenizi istiyo-
rum"
Polislerin ddrd0 de, Marta'yr sakinleqtirmeye galqryorlardr.
"Marta'crk, sosyal hizmetlerdeki krzrn gelip seni almasr gerek;
ama, kendtsi bugun Atina'da de$il; yarrn vazifesine ddner ddn-
mez sana gelecek; bOylece, hepimiz onu bekliyece{iz... efendin
de beraber..."
I 1.1
 Marta aflamaYa devam ediYordu.
"Kapryr agrp gittigim igin, bey $ider gitmez hantm beni dl-
dorecek."
"sosval hizmetteki krz gelinceye kadar, bey yanrndan aynl-
mayacak. Biz de akqam uzeri geJip sizleri gdrurlY" a]'nca da'
varin sabah da geceCeAiz. Nasrlbldu[unu sen kendin bDe anla-
iacaksrn! Sen UEd"en kiorkmuyorsun, de{il mi?"' Biz senin dos-
tunuz! tsak, hig kimse sana el uzatmtyacak!"
Ceni'ye bakmaktan utanryordum. Kendisinin lutfunda br-
ralulmtg iga$rlanmrq bir kimse olma!1 bylesine altgmtqtlm ki"'
v- Eimdi di, "kendisi, solmug ve bitmil bir qekilde koqede bttzul-
mUQtU.
"Gidelim, Ceni" diyerek yavaqga kolundan tuttum' SessZce
beni takip etti. Qocuflu elime verdiler. Kuca[rma almaft gok,is-
terdim. onu kalbmii ustune baslp, inandrrma[a gahqacakttm
$
$.
ki... boq, verin, saqmaltyorum, reis bey...
Elinden tuttum, polislere teEekktrr ettim ve gittik'
Sonra, mr? Ne olmasntt beklerdin?'
Hayr, ona vurmadrm.
Onomde gocu[un yemefini verdi. Kendisinden bunu ben
istemedim. Ktiq1k"yem-ek ye"rken de, teyzesinin krzrna telefon
ederek, gingene taz.r nedeniyle baqrna gelenleri anlattr' Benirn
igin de'kbciman laflar etti. 'Kocam gelif gelmez, iElerin nasrl da
defiiEtifini g6rmen lbzrmdr' lary lil beyefendi idi: Hatrmz igin
ttait."is"v"ctltfa vermiyoruz, dediler.. Gerqekten de, Teo'm bir
beyefendi idi..."
Sbylediklerini dinliyor ve kafamt duvarlara vuracaglm geli-
yordu. Hiq Uir Eey anlamama olanak var mrydt?
Sonugta, qocuk yetigtirme lrurduna gitti. Baqka gottrrecek-
leri bir veileri voktu.-Srkhkla onu hatrrhyordum. Gidip onu gdr-
mege q6k istedim. Cesaret edemedim. B'dylece, evimizde bir go-
cu$-un" b0yumesini gorebilme firsatrnt da son kez olarak
kafrrmrq oidum... imkanrm olsaydt...
Bunun igin mi, dldttrd0m? Bunu mu soruyorsunuz? Marta
igin mi? $aka mr yaplyorsunuz, efendim!...
Ceni... de$iqti mi? Ilitaz 6nce sZe izah etme$e qahgtun
efendim... TUniliu olanlar boga gitti. Her geqen gun. onu daha
da sewek goruvordum. Ogle yeme$ini, kendi konuqmalanyla
dolduiaugu"yedi dakikaya inaiidim;
-akqamlan.da, duzine
-yarlm
televi4roniarimz ile doiduruyordum. Ne val ,hr buyuF ve bir
ttirlu 6itmez t{lkenmez bir felaket, daima, oldufu yerde duru-
yordu. Cumartesi-pazarlardaki gidip gelmeler... bir saat gidig ve
1t2
pazarlan da bir saat ddnuq gergek btr felaketti. VarllBl ve-sonu
gelmez gevezelt$t beni gildrrtryor, ve durum, yan yolda' daima
kavga ve acr kof0rlere ddnug0yordu.
"Sust yoksa, biribirimizi dldiirece$lzl" diye ben ba$rnrken, o
da geri kalmryor ve t0m guc0 ile "Artrk bana katlanamryorsunl
yokEa, anlamidrgrmt mt saruyorsun?" gibt cevaplarla karqrhk ve-
hyor, "beraber gaqirdigimiz bu bir-kag saatte dahi nefretini gD-
leyemiyorsun" diyerek kavgayr kdrtrkltyordu.
Ve, hadi sil bagtan, kendisine borglu olduklanmrn teker
teker ayrrntrlarryla anlatilmalan... Ben de, anlryorsunuz... ona
Adre cevap verivordum... Bir sure sonra da, kabul etmem lazrm,
Icrm*rz bluyoidum... artrk onu sa5rmlyordum... daha do$rusu,
artrk ondan korkmuyordum...
Evet efendim, Marta'nrn kovulmasmrn etkisi olmuqtur. Bil-
hassa, Marta'ya bilmem ne yapmam iqin kendisini evde istedifi-
mi sdylemesinden sonra...
Eh! Bdyle bir sdzden sonra, iki kiqi arasmda ne kalabilirdi
ki?"
Israr etmeyinl Onu neden terk edemedi$imin sebeplerini
anlatmrqttm. Hatta, ona acryordum, bile...
Neden ona aclmryaytm, efendim! Dof,rusunu sdyltlyorum'..
Acr bir qekilde yaglanryordut Gayet tabii, kendislnin eslid gUzelli-
finden baqka heitrangi iyi blr hatrram yoktu'.. Genelde ondan
[aqtrgm igin y0z0ne bakmtrdrgrmdan, bazen, akqamlan koltuk-
ta uyukladrArnda kendisine bakarken protez geneli a$zt yart
agrk uyuyak-almrE bir ihtiyarcr$r gdrtlyordum'.. ona aclmamama
imkanvir mrydr? Ama, benim bu acrma duygumu da oldtrdti.
Her zaman esya ve elbise ile dolu, ancak hig oturmadr$tmz
krqla gibi \tzanrp duran kahrolast villalanmza ziyaretlerden biri
idi... [iq bir kimseyle merhabalaqma olana$rnr bulamad{rmtz a
ziyareUerden biri... Yolda, bir ara bana donerek "Durl Yeter
artrkt Oaha fazla ktrftir etme banat Emrediyorum sanal Ve, bil
ki, intikamrmt da hazrladtm... bir g0n arabamn kaprcmt aEp
kendimi drqan firlataca[rm... ve, dldtlrece$im kendimi... ama,
tedbirlerimide aldrm... Ite zannettin yani? lntihar edecef,im de,
sen sonra paramla eSlenecek misin? Notere brrakmrq oldlggm
bir mektubum var; beni defalarca tehdit etmiq oldu$unu bildir-
miq durumdaylm... anltyorsun ya... bundan bdyle, ba$tma gelg-
celi herhangibir kazada, daima serveUme konman-iqin beli pl-
dtirmilq olmania suglanmq durumdasrn... lqte b0ylet Yedin
mi?" lslerik gr$hklar attyordu. 'Yedin t6' Pis herifl Onun igin
de, bana hakaret etmekten vazgegl.."'
. B6ylece, benim igin, o $iine kadar beni devamh bir panik
rt3

iginde yaqatan kan prhtrsr korkusuna ilave bir yenisi baghyor-
du. Ondan artrk korkmadr$rmr anladrktan sonra, o gune kddar
tek bir bakrqr ile bana yarattrfir pani$in gok daha kdttis0ntl ve
s0reklisini yaqatmak iqin, Ceni yeni ve igitilmemiq bir ydntern
bulmuE oluyordu. Beni bdylesine blr korku iginde yaqatarak,
bundan bdyle, kendisi ile gegirmiq oldu$um yaqam komedisini
alaya almama Zin vermiyordu.
Hayrr, reis beyefendi. Hiq kimsenin, bunca yrl bdylesine bir
yaEama katlananiryacaSrnr ifade etmiq bulunin bildzrm ile
aSmr karuda de$iliml Ben, higbir zaman hig bir kimseye qikayet-
te bulunmuq de[ilim. Mutlu olmam gerekiyordu. Kanm bunu
istiyordu. Beni segti, g0zunde beni prens yaptr, bagarmam igin
trlm olanaklarr elirhe verdi. Mutlu olmasavdrm cok nankdr
olmam gerekird!. Ve, bir gok da gOzel yrl yiqadrm. Komunist
kzrn savunmaslna gereksinim yokl Onun dug0nce ve inanglan-
na katrldrprma inanmanrzr istemem. Ben, reis beyefendi, daima
sakin ve kanunlara uyan bir vatandaq oldum. Euna da, rsrar
ediyorum. Onun igin de, onun savunmaslna ihtiyacrm yok.
Bunlan, kzkardeginin zenginligine karEr duydu[u hasetten
yaptrSr karusmdayrm.
Kanmrn hakkr vardr. Bana bir defa "hatrlryacaksrn. bak!
bu aga$rhk kan bir gUn bizi rezil edecek... Parti dahi onu attrk-
tan sonra..." demiEti.
. "Ne yani, artrk kom0nist deSil mi?"
"Hayrr efendiml Ne hale d0qttl$tine bak! KomOnistler dahi
onu isterniyorlar... nerede kaldr, ailesi..."
Evet. reis bey, konuya ddneyim. Bir srra, aya$rm kdtuleq-
migti. Kanm lngiltere'ye gitmeme rsrar ediyordu.
"Herhalde, kesmeleri gerekecek' diyordu, sevincini sakhya-
mayarak; "ameliyat olacaksan, ben de gelirim."
Evet efendim, lngiltere'ye gittim... bir kag gunlugtne... her
akgam bana telefon ediyordu.
"Ne zaman ddnuyorsun, sevgilim?"
Olabildi$ince uZattrm. Mektubun karabasanrndan kurtul-
mugtum; beh orada oldu$um sflrece, intihar etmesi ile baira
gantaj yapamazdr. Gevqeme, silktrnet, kalbime do$ru ilerlemek-
te olan kan prhtrsr, ttlm bunlar beni daha da kuwetli yapmlq-
tr... veyahut ta, daha umursamaz...
Bir akqam, gene, l.ondra'daki kalqrmr neden bdyle uzatryo-
rum diye telefondan gr$lftlar koparryordu.
"Ddnmezsem, ne olacakl" diye sakin bir sesle sordum.
Bir an igin durdu; sonra, kendinden emin bir sesle ba$rrdr:
tt4
f*
f,
r "Orada ne ile yaqryacaksrn? Hangi parayla? Ben seni burada
rf
avucumun iginile tirtuyorum. Her Eeyi ayarlryan beniml Hayatm
bana ba$r... geri ddnmek istemedi[ini Sok lyi biyomm].ama' ne-
reve Pid;ceks-in? Hic kavqln olmasrnl Ben intihar edece$im"'
i"n uzakta iken deEf-.. ddndu$tlnde ki, mektuburh iEe ya-
"ti-t",
rasln...
Gayet tabii, dondum. Otuz yrlhk btr yagam. Anltyorsunuz..'
ben kendisinden do$dum, kendisinin yarunda-.. mrlkemmel ya-
santilr bir tuccar, biifabrikatdr, soylubir aileden gelen bir kadt-
mn mutlu kocasr... {e, Olumirnun-ertesi gunU elinde mektubu
ile gelen polisle mi [karqllagacaktrm. Ben sugsuzken, kanmrn
katili mi olacaktrm?..
Bdyle bir mektubun bulunmadr$rnr biliyorum, reis beyefen-
di. Ami nasrl bilebilirdim. Oylesine duzenliydi ki.., v9' her g-eyi
dylesine kusursuz ayarlryordu ki.. Baqta da sdyledif,im gibi'
kendi yazgrslna ve binim yazgrma varrncaya kadar'.. O mektu-
bu yazmairrE olduSunu nasrl dupunebilirdim!
' K"ldt ki, sizin, benden suQsuz olduSumu kanttlamamr iste-
veceEinizi de bilmiyordum. Sugsuz! Anlryor musunuz? Sugunu
-kabu"l
etmen yeterii oluyor... Ama, iE sugsuzlu[a $elince, ona
kimin ihtiyacr var kit..
O zaman da, size gimdi sdylediklerimden farkh bir Qey sdy-
lemiyecektim... inanacak mrydmz? Siz' sugsuzu aramryorsu-
nuzisrrgsuzluk iz brrakmaz ki... Sizin suglulara gereksiniminiz
var... Bagannz, suglulann varhstna ba$h...Sugsuzlar lse, Ollgm-
siz insantrklar... onlar sizlere ne gibi bir lavang verebilirler ki"'
Milatos, 25 A$ustos 1982
ll5