Shtyllat e Imanit

www.iu.edu.
sa
www.iu.edu.sa

! !"

! !"

Titulli i origjinalit: Erkanul Iman
Prktheu: Lulzim Blaka
Recensent: Enes Goga
E rejta e !otimit sht e rezer"uar nga #rkth$esi
2
www.iu.edu.sa
www.iu.edu.sa
3
%&'(TET E
I)*+IT
,BE'I)IT-
%&'(TET E
I)*+IT
,BE'I)IT-
)!retria e *ra!is 'auite
)inistria e *rsimit t Lart
&ni"ersiteti Islamik i )eins
.rejtoria e 'tuime"e 'hkencore
'ektori i Prkthime"e
)!retria e *ra!is 'auite
)inistria e *rsimit t Lart
&ni"ersiteti Islamik i )eins
.rejtoria e 'tuime"e 'hkencore
'ektori i Prkthime"e
($rje
Kushtet e imanit jan: Besimi n Allahun, besimi n
Melekt e Tij, besimi n Librat e Tij, besimi n t Drguarit
e Tij, besimi n Ditn e undit dhe besimi n Kaderin e Tij
!"#t i mir a$" j" i mir.
Allahu i Lartsuar th"t:
_ _ o _ __ _ _ _
_ _ __ _ _ o _ _
_ _ _ # $ %& '(( ) *
%&#or mirsi e "rtet sht ajo e atij / i !eson
*llahut0 .its s 1unit0 melek"e0 li!rit0 t
.rguar"e&' ()l Bekare *++,.
. __ _ _ _ __ _ ,
. ox ___ ...
# $ %& +,- ) .
%&'ecili i !esoi *ll2llahut0 engjj"e t Tij0 sh#allje"e t
Tij0 t .rguar"e t Tij3 +e nuk !jm allim n
asnjrin nga t .rguarit e Tij&' ()l Bekare 2-.,.
__ __ o _ _ a _ # $ %&
./ ) *
%+e 4o sen e kemi krijuar me kaer (/aktim,3' ()l Kamer
01,.
Th"t i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem:
%4mani sht t bes"sh Allahun, Melekt e Tij, librat e Tij,
Ditn e undit dhe t bes"sh n 5aktimin (Kaderin, !"#t i
mir a$" j" i mir' (Muslimi,.
0
4mani sht #jal me gjuh, bindje me 6emr dhe
3e$rim me gj7mt7r, sht"het me $un t mira dhe
$aks"het me mkate.
_ _ __ . o _ _ _ _ _ _ _ , _ _ _ o _ _ _ _
o o_ _ _ __ o o _ _ o _ __ __ o : _,
aq _ _ o_ _ _ _ o _ a q
_ __ _ _ _ _ o _ _ o o _ : _ o :
o oo c: , a # $ %01
+ 2 . *)
%E0 !esimtar t "rtet jan "etm ata0 t cil"e kur
#rmenet *llahu u rrn/ethen zemrat e t$re0 kur u
le5ohen ajetet e Tij u shtohet !esimi0 he / jan t
m!shtetur "etm te 6oti i t$re3 .he0 t cilt 7alin
namazin he nga ajo0 me 4ka +e i 7urnizuam0 ata ja#in3
T tillt jan !esimtar t "rtet he #r kt kan
"ene t larta te 6oti i t$re0 kan 7alje he kan 7urnizim
n mn$r t nershme.' ()l )n#al 220,.
_ _ _ ___ , o _ _ o
|__ _ _ a q # $ %3! '45 *)
%&%ush nuk i !eson *llahut0 engjj"e t Tij0 li!ra"e t
Tij0 t guar"e t Tij he its s 7unit0 ai ka hum!ur
te#r larg3' ()n 8isa9 *3:,.
4mani mundet me !en me gjuh, $.sh. ;rkujtimi i
<"tit (dhikri,, lutja (duaja,, urdhrimi n t mir dhe
ndalimi nga e ke!ja, le=imi i Kur9anit e t ngjashme.
Mundet me !en edhe me 6emr, $.sh. Bindja n 8jsin e
Allahut n <"trim, n Adhurim, n )mrat e 5ilsit e Tij
dhe n "bligimin e adhurimit t Allahut 8j e t $a sh"!
dhe gjith >ka h7n n t !"#t nijet a$" !llim.
8 $rku#i6imin e besimit h7jn edhe $unt e 6emrs,
si> jan: T dashurit e Allahut, #rika e sh$resa ndaj <"tit,
mbshtetja n T (te3ekkuli, e t ngjashme. ) h7jn n kt
-
$rku#i6im edhe 3e$rat e gj7mt7r3e, si> jan: 8ama6i,
agjrimi dhe kushtet tjera t 4slamit
*
, Lu#ta
2
n ?rugn e
Allahut, krkimi i dijes e t ngjashme.
__ __ o o_ _ _ __ o o _
_o _ __ # $ %01 + *)
%&kur u le5ohen ajetet e Tij u shtohet !esimi&' ()l
)n#al 2,.
_ _ ___ _ _
x o _ __ _ o x _o _ __
_ __ # $ %61 . *)
%*i sht / n zemrat e !esimtar"e huroi /etsin
#r ta shtuar ata !injen n !esimin e "et / kishin3' ()l
et2h 0,.
4mani sht"het sa her ! sht"hen 3e$rat e mira t
r"bit dhe at" me t /ilat i a#r"het <"tit dhe $aks"het sa
her ! $aks"hen 3e$rat e mira t tij dhe at" me t /ilat i
a#r"het <"tit. @jithashtu ndik"jn edhe mkatet: 8se
mkati sht shirk i madh, a$" ku#r i madh, ather
6h3lers"het esen/a e besimit t ligjshm dhe e ka $rishur
besimin, e nse mkati sht di> tjetr nga kt", ather
6h3lers"het $rs"smria e tij e "bliguar, nj"ll"set $astrtia
e tij dhe d"bs"het.
__ _ _ ___
_ _ __ ... #
$ %3! ., *)
*
<ekati dhe Aa=hi.
2
;r$jekja a$" =hihadi.
:
%'8ka $shim se *llahu nuk 7al ,mkatin- t8i
#rshkruhet *tij shok ,shirkun e mah-0 e #r#os ktij
,mkati- i 7al kujt o&' ()n 8isa9 0.,.
. o oo _ _ _ __ _ o _ __ _
_ _ __ , o o: _ _ o __ ...
# $ % (. *)
%*ta !etohen n *llahun se nuk kan thn ,asgj t
ke/e-0 e n t "rtet0 kan thn 7jal t ku7rit0 he
mohuan #as !esimit t t$re ()t Teube +0,.
Th"t i Drguari i Allahut sal2lall2llahu alejhi 3e sel2
lem: %8uk sht besimtar la3iri gjat la3iritetit t tij, e as
hajni nuk sht besimtar gjat hajnis, e nuk sht besimtar
as ai ! $in 3er gjat $irjes s saj' (Buhariu dhe Muslimi,.
%ushti i #ar: Besimi n *llahun e Lartsuar
93Realizimi i ktij !esimi
+
?eali6"het besimi n Allahun e Lartsuar me kt" !
3ij"jn:
E #ara2 Bindja se kj" kreatur e ka 8j <"t t Betm, !
Betm Ai e krij"i, e 6"tr"n dhe e udhhe!, i ndr7sh"n
>shtjet e saj, me #urni6im, me #u!i e me 3e$r, duke e
gjallruar dhe duke e 3dekur, duke i br d"bi dhe duke e
dmtuar. <"t ! nuk ka tjetr $"s Tij, bn Bet >9t d"j dhe
gj7k"n si t d"j, e larts"n knd t d"j dhe e $"shtr"n
knd t d"j, n d"r t Tij sht mbretrimi i !iej3e dhe
t"ks e ! sht i @jith#u!ishm mbi >d" gj, ! di >d" gj,
i $ane3"jshm $r nd"knd. ) gjith >shtja sht n
dshirn e Tij, e gjith e mira sht n d"rn e Tij, nuk ka
sh"! n $unt e Tij, e as mbi6"trues mbi t n >shtjet e
Tij. ;rkundra6i, e gjith kreatura, !"#shin melekt, njer6it
a$" =hint jan r"br t tij, ! nuk dalin nga 6"trimi i Tij,
#u!ia e Tij e as nga dshira e Tij, !"#t i Lartsuar. ;unt e
tij nuk jan t ku#i6uara, e as nuk ku#i6"hen me numr, e t
gjitha kt" s$e/i#ika jan t 3rteta 3etm $r T t Betmin
e t $a sh"!, e nuk i merit"n at" askush $"s Tij dhe nuk
lej"het $rshkruarja dhe 3rtetimi i nd"njrs $rej t7re $r
dik tjetr $"s Allahut t Lartsuar.
Th"t Allahu i Lartsuar:
_ _____ __ _ __ o _ _ _
_ _ _ o _ _
_ aq _ _ _ o ___ _ _o
_ __. _ o ___ oo ___
__. _ _ o __ o ___ o _ _
_o _ ... # 7$ %& +' 8
++ *)
%: njerz0 ahurojeni 6otin tuaj0 i cili ju krijoi ju"e
ehe ata / ishin #ara jush ashtu / t jeni t
e"otshm3 *i0 i cili #r ju !ri tokn shtrat
,"en!anim-0 e /iellin kulm0 e #rej /iellit ju lshoi shi
.
me t cilin ju siguroi lloje t 7ruta"e si ush/im #r ju;'
()l Bekare 2*222,.
_ : _ _ _ o _ _
__ _ __
__ __
ox _ _ __ _ _ c aq
# 09 87: %$ +5 *)
%Thuaj: : *llah0 'unues i 4o seni0 Ti ia je#
#ushtetin atij / o0 Ti ia he/ #rej ore #ushtetin atij /
o he e #rul at / o0 e lartson at / o3 <o e mir
sht n orn Tne0 "rtet0 Ti ke munsi #r 4o
gj=' (Ali 4mran 2:,.
_ __ o ___ _ _ __ _ _ _
_ o :_ o _ _
o _ x a # 8; %$ 5 *)
%+uk ka asnj gjalles n tok / *llahu t mos ket
garantuar 7urnizimin e saj0 *i e i "en!animin he
"enstrehimin e saj ,#as "ekjes-3 T gjitha ,kto- jan
n li!rin e /art ,Le"hi )ah7uh-' (Aud :,.
... ____ _ _ o ___ _ _ _ _
_ x _ _ _ a # 8<: %$
-. *)
%;>a0 "etm *tij i takon krijimi he sunimi3 I
mahruar sht *llahu0 6oti i !ot"e' ()l A9ra# -0,.
E $ta2 Bindja se Allahu i Lartsuar 3e>"het me )mrat m
t bukur dhe 5ilsit me t $l"ta, disa $rej t /ila3e ia
nj"#t"i r"b3e n Librin e Tij a$" n Cunnetin e t Drguarit
t #undit t Tij, Muhammedit sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem.
Th"t Allahu, !"#t i Lartsuar:
_ __ o ___ _ _ _ o _ _ _ _ _ _ .
_ ___ o ___ o o _ _ _ __ o a _
# 8<: %$ ',= *)
1
%*llahu ka Emrat m t mir0 anaj *t thirrnie me ata
e hi/uni nga ata / !jn shtrem!rime me emrat e Tij3
*ta kan #r t8u nuar #r "e#rimet e t$re' ()l A9ra#
*.D,. Th"t i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: %Me
t 3rtet Allahu ka 11 emra e kush i ms"n (i 3rtet"n dhe
$r#it"n nga $rmbajtja e t7re,, d" t h7j n Ehennet. Ai
sht Tek dhe e d"n tekun' (Buhariu dhe Muslimi,.
Kj" bindje sht e ndrtuar mbi d7 themele t mdha:
*.Allahu ka )mra t bukur dhe 5ilsi t $rs"sura !
argument"jn /ilsi t $rs"sura e j" t mangta nga asnj
$ik3shtrim. 8uk i $rgjas"n dhe nuk e sh"!r"n n t"
asgj dhe asnjra nga krijesat.
8ga )mrat e Tij, !"#t i Lartsuar, sht )l Aajju (4
@jalli, dhe Ai e ka /ilsin e @jallris, e /ila "blig"het t9i
3rtet"het Atij, i Lartsuar !"#t, n mn7r t $rs"sur
ashtu si i tak"n Atij, e kj" gjallri sht @jallri e $l"t dhe
e gjithm"nshme, jan $rmbledhur n t ll"je t shumta t
$rs"smri3e si> jan Dija, u!ia e t ngjashme, gjallri !
nuk sht e $ara$rir $rej j"gjallris, gjallri ! nuk i
nnshtr"het #undit. Th"t i Lartsuari:
_ _ _ __ __ ___ _ _ _ __ o c
... # 8& %$ +-- *)
%*llahu3 +uk meriton t ahurohet ikush #os Tij3 I
Gjalli0 ?igjiluesi3 +uk e ze t koturit0 e as gjumi;' ()l
Bekare 2--,.
2.Allahu i Lartsuar abs"lutisht sht i 6h3eshur nga /ilsit
e mangta e t metat, si> jan gjumi, $aa#tsia, m"sdija,
$adrejtsia e t ngjashme, ashtu si> sht i 6h3eshur nga
$rgjasimi me krijesat. ;ra, "blig"het m"himi i asaj ! e ka
m"huar Allahu $r 3eten e Tij dhe ! e ka m"huar i
Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem $r <"tin e Tij.
@jith ksaj i sht"het bindja se Allahu sht i /ilsuar me
$rs"smri, t kundrtn e at7re ! i m"h"hen Atij, e nse e
ia m"h"jm Atij t k"turit, me kt e 3rtet"jm Bigjlimin
*D
e $rs"sur t Tij, e nse ia m"h"jm gjumin, e 3rtet"jm
@jallrin e Tij t $rs"sur. Kshtu $ra, >d" m"him i
di!ka#it $r Allahun e Lartsuar, $rmban n 3ete
3rtetimin e t $rs"surs, t kundrts s tij, e Ai sht i
;rs"sur e >d" gj $"s Tij sht e mangt. Th"t i
Lartsuari:
... o_ _ c _ x _ a
# 8>? %$ '' *)
%&*snj sen nuk sht si *i@ *i sht .gjuesi0
'hikuesi' ()sh shura **,.
... _ :__ a # 8@AB %$
.5 *)
%&e 6oti $t nuk u !n #arejtsi ro!r"e' (ussilet 0:,.
... _ . __ _ _ _ o o _ _
o ___ _ ... # 8CB %$ .. *)
%*llahu nuk sht i till / nonj sen n /iej a#o n tok
t mun ta !j t #aa7t *t' (atir 00,.
... _ __ _o a # 8 %$ 5. *)
%&e 6oti $t nuk sht / harron' (Merjem :0,.
Besimi n )mrat, 5ilsit dhe ;unt e Tij sht rruga
e 3etme $r nj"hjen e Allahut dhe adhurimin e Tij. Kj"
sht se$se Allahu e $amunds"i $r r"bt e Tij n kt
b"t ! ta sh"hin me s7, $"r e ha$i kt $"rt t dijes, !
$rmes saj e nj"hin <"truesin dhe t Adhuruarin e t7re dhe
e adhur"jn n $r$uthje me kt nj"hje t 3rtet dhe t
shnd"sh. Adhuruesi e adhur"n at ! e /ils"n,
#alsi#ikuesi
3
e adhur"n at ! nuk ek6ist"n, $rgjasuesi
0
e
adhur"n idhullin, e m7slimani e adhur"n Allahun e Betm,
! nuk e ka lindur dik, e as ! sht i lindur, e ! askush
nuk sht i barabart me T.
3
Ai ! i shtrembr"n ku$timet e ajete3e dhe hadithe3e e sid"m"s at7re ! kan t
bjn me )mrat dhe 5ilsit e Allahut !uhet alsi#ikues (Muattil,.
0
;rgjasues sht ai $ers"n ! i $rgjas"n 5ilsit e Allahut me at" t krijesa3e
**
Duhet t9i kemi $aras7sh te 3rtetimi i )mra3e t
bukur t Allahut >shtjet 3ijuese:
*.Besimi n 3rtetimin e t gjith )mra3e t bukur, t
$rmendura n Kur9an dhe Cunnet, $a br nd"nj shtes n
t" a$" mangsim.
_ _ _ _ _ __ __ _ __ _ _ _ _ _ o _
o _ _ _ . _ o _ _ o _ _ _ . , a q q
# 8?D %$ +4 *)
%*i sht *llahu / nuk ka zot tjetr #r"e4 Tij0 sunues
i #rgjithshm0 i #astr0 sh#timtar0 sigurues0
m!ik/$rs0 i #lot7u/ishm0 m!izotrues0 i
mahrishm3 I lartsuar sht *llahu nga 4ka i
sho/rojn' ()l Aashr 23,. Fsht 3rtetuar me Cunnet, se
i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem e ka dgjuar nj
njeri duke thn: %G <"ti im, un $" krk"j $rej Teje, se Ti
je Ai ! t tak"n #alnderimi, nuk merit"n kush adhurim
$"s Teje, @jithbmirs, Ch$iks i !iej3e dhe t"ks, "
<"trues i Madhshtis dhe 8derimit t $a ku#i, " 4 @jall
dhe Bigjlues'. Tha i Drguari i Allahut sal2lall2llahu alejhi
3e sel2lem: %A e dini se me >ka e luti AllahunH' 4 than:
Allahu dhe i Drguari i Tij e din m s miriI Tha: %;asha
At ! sh$irti im sht n d"rn e Tij, e ka lutur Allahun me
)mrin e Tij m t madh, )mr me t /ilin nse lutet me t,
$rgjigjet, e nse i krk"het di>ka, je$ ' ()bu Da3udi dhe
Ahmedi,.
2.Besimi se Allahu sht Ai i 5ili e emrt"i Beten e Tij, e
nuk emrt"het $rej dikujt nga r"brit, e Ai, i madhruar
!"#t, sht ! e la3dr"i Beten me kt" )mra, e nuk jan
emra t sh$ikur e t krijuar.
3.Besimi se )mrat e bukur t Allahut $rmbajn n 3ete
d"methnie shum t $rs"sura, nuk ka mangsi n t" nga
asnj $ik3shtrim, dhe "blig"het besimi n kt" ku$time,
ashtu si> "blig"het besimi n kt" )mra.
*2
0.Gblig"het res$ektimi i ku$time3e t kt7re )mra3e dhe
m"skundrshtimi i t7re !"#t me shtrmbrimin e t 3rtets
s t7re a$" me m"himin e t7re.
-.Besimi n gjith at ! e $rmban se/ili )mr, duke
#illuar $rej rregulla3e e mandej gjith asaj ! nnrenditet
$as t7re: 3e$rime3e dhe ndikime3e.
;r t9i !artsuar kt" $es >shtje, d" t sjellim nj
shembull $r t" me )mrin e Allahut, Es 'emi8u (Dgjuesi,.
Gblig"hemi $r kt )mr t9i kemi $aras7sh kt" gjra:
A, Besimi n 3rtetimin e )mrit %Dgjuesi', si nj nga
)mrat e Bukur t Allahut, se sht i $rmendur n Kur9an
dhe Cunnet.
B, Besimi se Allahu sht Ai i 5ili e emrt"i Beten me kt
)mr, ka #"lur $r t dhe e ka 6britur n Librin e Tij
madhsht"r.
5, Besimi se %Dgjuesi', argument"n %dgjimin', e k7
sht nj nga 5ilsit e Tij.
J, Gbligimi i res$ektimit t 5ilsis s dgjimit $r t /iln
na argument"i )mri %Dgjuesi' dhe ndalimi i shtrembrimit
t ku$timit t 3rtet t saj a$" m"himit t saj.
D, Besimi se Allahu dgj"n >d" gj dhe se dgjimi i Tij
$r#shin t gjith 6rat dhe besimi n ndikimin !
nnrenditet $as ktij besimi e ! sht mbik!7rja e
Allahut, dr"ja dhe #rika ndaj Tij. @jithashtu bindja e $l"t
n at se Allahut, !"#t i Lartsuar, nuk i #shehet asgj.
Duhet t kemi $aras7sh n 3rtetimin e 5ilsi3e t
$rs"sura t Allahut me sa 3ij"n:
*.Brtetimin e t gjitha 5ilsi3e t $rmendura n Kur9an
dhe Cunnet, $r Allahun e Lartsuar, si t 3rteta $a nd"nj
shtrembrim a$" m"him.
2.Besimi i $rer se Allahu i Lartsuar sht i /ilsuar me
5ilsi t $rs"sura, i ;astr nga >d" /ilsi e mangt.
*3
3.8dalimi i $rgjasimit t 5ilsi3e t Allahut me /ilsit e
krijesa3e. 8uk sht askush si Allahu i Madhruar as n
5ilsit e Tij e as n ;unt e Tij. Th"t i Lartsuari:
o_ _ c _ x _ a #
8>? %$ '' *)
'hikuesi' ()sh shura **,.
0.M"sinteresimi i $l"t $r nj"hjen e #"rms s kt7re
5ilsi3e, se nuk e di #"rmn e 5ilsis s Allahut askush
$r3e> Tij, $ra, nuk ka mundsi ! krijesa t arrij te kj"
nj"hje.
-.Besimi n at ! nnrenditet $as kt7re 5ilsi3e, !"#shin
at" rregulla, a$" ndikime ! i $rmbajn, e >d" 5ilsi
$rmban n 3ete adhurim.
;r t9i !artsuar kt" $es >shtje, d" ta sjellim nj
shembull $r t", me 5ilsin e Allahut, El Isti"a8u,
%Kndrimi mbi Arsh
-
'. Gblig"hemi $r kt 5ilsi t9i kemi
$aras7sh kt" gjra:
*.Brtetimi i 5ilsis %Kndrimi mbi Arsh' $r Allahun e
Madhruar dhe besimin n t $asi! sht $rmendur n
argumentet e sheriatit. Th"t Allahu i Lartsuar:
_ o _ _ _ _ o _ a # 8EC
%$ - *)
%)shiruesi / /nron m!i *rsh' (Ta Aa -,.
2.Brtetimi i 5ilsis %Kndrimi mbi Arsh' $r Allahun e
Madhruar, n mn7rn m t $rs"sur ashtu si i tak"n Atij,
!"#t i Lartsuar. Ku$timi i saj sht Lartsimi dhe 8gritja
e Allahut mbi Arshin e Tij realisht, ashtu si i tak"n
Madhris s Tij.
3.8dalimi nga t $rgjasuarit e !ndrimit t Krijuesit mbi
Arsh, me !ndrimin e krijesa3e, duke e dit se Allahu sht
i $a3arur dhe nuk ka ne3"j $r Arshin, e !ndrimi i
-
r"ni i Allahut =hel2le shanuhu
*0
krijesa3e "blig"het nga 3arsia dhe ne3"ja. Th"t Allahu i
Lartsuar:
o_ _ c _ x _ a #
8>? %$ '' *)
'hikuesi' ()sh Chura **,.
0.8dalimi i detali6imit rreth mn7rs s !ndrimit t
Krijuesit mbi Arsh, se kj" sht >shtje e #sheht ! nuk e
din askush $r3e> Allahut a66e 3e =hel2le.
-.Besimi n dis$"6itn dhe ndikimin ! nnrenditet, e !
sht 3rtetimi i madhshtis s Allahut, Lartmadhris dhe
Krenaris ! i tak"n Atij. ) argument"n kt Lartsia e Tij
abs"lute, !"#t i madhruar, mbi t gjith kreaturn dhe
animi i 6emra3e n kt madhshti ashtu si th"t njeriu n
se=hde: Cubhane rabbijel a9la (4 $astr nga >d" e met sht
<"ti im i Lartsuar,.
E treta2Besimi i r"bit se Allahu sht <"ti i Brtet !
merit"n t 3e>"het n t gjitha adhurimet, !"#shin at" t
ha$ura a$" t #shehta, duke m"s i br sh"! Atij.
Th"t i Lartsuari:
o _ _ o , __ ' o_ __ _ _ o _ _ _ _ _ o _
_ _ _ ... # 8FD! %$ 45 *)
%+e rguam n 4o #o#ull t rguar / t8u thon:
*huroni "etm *llahun0 e largonu tagut"e
A
;' ()n
8ahl 3:,. @jithashtu >d" i drguar i ka thn $"$ullit t 3et:
... __ o _ _ _ _ _ o __ __ _ ox ... #
8<: %$ -/ *)
adhuronie Allahun, nuk keni zot tjetr pos Tij (El
Araf 59).
:
Tagut: Jd" gj tjetr e adhuruar $"s Allahut. @jithashtu Djalli, shejtant, gurt,
dielli, 7jet, !enit njer6"re, engjjt, ik"nat, 3arret, udhhe!sit, sistemet sunduese e
t ngjashme me t" kur adhur"hen, merren si tagut. Tagut ka edhe ku$timin e
gj7katsit t rem.
*-
__ __ __ _ __ __ o _ _ x e o _ _
_ __ ... # 8! %$ - *)
%E uke /en se ata nuk ishin t urhruar me tjetr0
#os / ta ahuronin *llahun me nj ahurim t sin/ert
naj Tij0 / t largohen #rej 4o !esimi t kot&' ()l
Bejjine -,.
8 t d7 Cahihet
+
transmet"het se i Drguari i Allahut
sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem i ka thn Muadhit: %A e di
se /ila sht e drejta e Allahut ndaj r"b3e dhe /ila sht e
drejta e r"b3e ndaj Allahut'. Thash
.
: Allahu dhe i
Drguari i Tij e dijn m s miri. Tha: %) drejta e Allahut
ndaj r"b3e sht ! ta adhur"jn At $a i sh"!ruar askend
n adhurim, e e drejta e r"b3e ndaj Allahut sht ! m"s ta
dn"j askend ! nuk i ka br sh"! n adhurimin e Tij'.
<"ti i Brtet sht Ai ! 6emrat drejt"hen drejt Tij
dhe mbushen me dashuri ndaj Tij $a $asur ne3"j $r
dashuri ndaj dikujt tjetr, mja#t"hen me sh$resn n T $a
sh$resuar nga dikush tjetr. Lan t $a3arur nga dikush
tjetr, n lutje e krkim t ndihms $rej Tij, n #rik e dr"j
ndaj Tij.
__ . ___ _ _ _ _._ ___ _ o
_ _ _. ____ _ _ _ _ ox _ a q # 8GD
%$ 5+ *)
%%jo ngase *llahu sht *i i "rteti0 he at / lusin ata
#os Tij sht e kot3 *llahu sht "rtet *i i larti0 i
mahi' ()l Aa=h=h :2,.
K7 sht $ra Te3hidi (8jsimi, i Allahut n 3e$rat e
r"b3e. ) rndsia e te3hidit sillet n $ikat 3ijuese:
+
Librat e Buhariut dhe Muslimit, me $rmbledhje t hadithe3e t sakta.
.
Ktu #let Muadhi.
*:
*.Fsht #illi i #es, !llimi i saj, mbarimi i saj, e dukshmja
dhe e #shehta e saj, sht thirrja e t gjith t Drguar3e
alejhimus selam.
2.;r shkak t ktij te3hidi Allahu e krij"i kreaturn, i
drg"i t Drguarit e i 6briti librat, e gjithashtu $r shkak t
tij krijesat ran n m"s$ajtim dhe u ndan n besimtar dhe
!a#ir, n t lumtur dhe n t dsh$ruar.
3.Fsht "bligimi i $ar $r >d" t m"shritur m7sliman
dhe sht >shtja e $ar me t /iln h7n njeriu n 4slam dhe
e #undit me >ka del nga kj" b"t.
?eali6imi i Te3hidit: Fsht 6h3eshja dhe $astrimi i tij nga t
gjitha nj"llat e shirkut, bidatit
1
dhe mkate3e. 8dahet n d7
gru$e: 4 "bliguar dhe i $re#eruar.
?eali6imi i "bliguar $rbhet nga tri gjra:
*.<h3eshja e tij nga shirku ! e 6h3lers"n esen/n e
te3hidit.
2.<h3eshja e tij nga bidatet t /ilat e 6h3lers"jn
$rs"smrin e "bliguar t tij, a$" e 6h3lers"jn esen/n e
tij nse jan nga bidatet ! t sh$iejn n ku#r.
3.<h3eshja e tij nga mkatet t /ilat mangs"jn
sh$rblimin e tij dhe ndik"jn ke! n t.
8drsa reali6imi i $re#eruar sh$jeg"het me shembujt
e m$"shtm:
A.?eali6imi i $rs"sur i 4hsanit
*D
.
B.?eali6imi i $rs"sur i bindjes.
C.?eali6imi i $rs"sur i durimit t mir, duke m"s u ankuar
te dikush tjetr $"s Allahut t Lartsuar.
.?eali6imi i $rs"sur i lutjes s Allahut, duke u $a3arsuar
nga krijesat e Tij.
1
Bidat sht risi n #e.
*D
4hsani sht ta adhur"sh Allahun sikur je duke e $ar At.
*+
D.?eali6imi i $rs"sur i mbshtetjes (te3ekulit,, duke i ln
disa nga $unt e lejuara si> jan krkimi i rukjes
**
dhe
ikti3aja
*2
, duke u mbshtetur n Allahun e Lartsuar.
Dh.?eali6imi i $rs"sur i dashuris (ndaj Allahut,, duke iu
a#ruar Allahut t Lartsuar me adhurime 3ullnetare (na#ile,.
Ai i /ili e reali6"n te3hidin n mn7rn ! e
$rmendm dhe sh$t"n nga shirku i madh, sigur"het nga
!ndrimi i gjithm"nshm n <jarr, e ai ! sh$t"n nga
shirku i madh e i 3"gl, e larg"het nga mkatet e mdha,
sigur"het $l"tsisht n kt dhe n b"tn tjetr.
Allahu i Lartsuar:
__ _ _ _ _ _ _ _
__ ... # 83! %$ ., *)
%'8ka $shim se *llahu nuk 7al ,mkatin- t8i
#rshkruhet *tij shok ,shirkun-0 e #r#os ktij ,mkati-
i 7al kujt o&' ()n 8isa9 0.,.
_ _ _ _ __ o: _ _ __ : _ __ o: _ ___ _ _ _ _
o __ _ o a_q # 8H %$
,+ *)
%*ta / !esuan he !esimin e t$re nuk e ngatrruan me
!esim t kot0 at$re u takon t jen t sigurt he ata jan
n rrug t rejt' ()l )n9am .2,.
4 kundrt me te3hidin sht shirku, me tri ll"jet e tij:
*.Chirku i madh ! e 6h3lers"n esen/n e te3hidit, e
Allahu nuk e #al kt 3e>se me $endim, e ai ! 3des me kt
mkat d" t jet $rgjithm"n n =hehenem. K7 shirk sht
t9i sh"!r"j r"bi <"tit t 3et dik tjetr n adhurim, ta lus
At ashtu si e lut Allahun, e ka $r !llim at, mbshtetet n
t, sh$res"n n t, e d"n at, i #rig"het atij, ashtu si e d"n
Allahun dhe ashtu si i #rig"het Atij.
**
?ukje: T shruarit me an t le=imit t Kur9anit.
*2
Ll"j mjekimi i k"hs s mesjets, ! bhet me gjil$r t n=eht.
*.
... _ _ __ o _ _ o _ _ o_ _ _ _ _ _
_ _ _ . x _ _ _ . ___ a q # 8"I
%$ (+ *)
%&ai / i #rshkruan 6otit shok0 *llahu ia ka naluar
,ia ka !r haram- atij Bhennetin he "eni i tij sht
6jarri3 Pr mizort nuk ka nihms' ()l Maide +2,.
2.Chirku i 3"gl ! e 6h3lers"n $rs"smrin e te3hidit,
sht >d" mjet i /ili t !"n drejt shirkut t madh. ;.sh.
betimi n dikend tjetr $"s Allahut dhe s7#a!sia.
3.Chirku i #sheht, ! lidhet me !llimet dhe nijetet. Mundet
me !en shirk i madh e mundet me !en i 3"gl, ashtu si> u
s!arua m lart.
Transmet"het nga Mahmud ibn Lebid radijall2llahu
anhu se i Drguari i Allahut sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem
ka thn: %Aj" ! m s shumti #rig"hem $r ju3e sht
shirku i 3"gl'. ) $7etn: Jka sht shirku i 3"gl " i
Drguar i Allahut. Tha: %C7#a!sia' (Ahmedi,.
C3.e7inicioni i I!aetit ,ahurimit-
4badeti (adhurimi, sht term gjith$rmbledhs $r
>d" gj ! e d"n Allahu dhe sht i kna!ur me t, si
bindjet, $unt e 6emrs dhe $unt e gj7mt7r3e dhe >d" gj
e /ila t a#r"n te Allahu, !"#t $un a$" lnie (e $uns s
ke!e,.
A7n gjithashtu n $rku#i6imin e ibadetit >d" gj ! e
ka ligjsuar Allahu n Librin e Tij a$" n Cunnetin e t
Drguarit t Tij Muhammedit sal2lall2llahu alejhi 3e sel2
lem. Bjn $jes ktu adhurimet e ll"jll"jshme. Ka $rej t7re
adhurime t 6emrs si> jan gjasht kushtet e imanit, #rika,
sh$resa, mbshtetja, sh$resa n mshir, #rika nga
*1
ndshkimi e ibadete tjera. Ka $rej t7re edhe adhurime t
dukshme si> jan nama6i, 6ekati, agjrimi dhe ha=hi.
4badeti (adhurimi, nuk sht i 3le#shm derisa t
ndrt"het n d7 themele:
4 $ari sht sin!eriteti n adhurimin e Allahut dhe
m"ssh"!rimi i dikujt tjetr n adhurim, e k7 sht ku$timi
i dshmis La ilahe il2lall2llah (8uk merit"n kush adhurim
$"s Allahut,. Th"t i Lartsuari:
___ _ _ _ _ . _ _ _ _ __ _ _ _. o ___ _
o o _ __ __ _ _ _ _ _ _ _ __ _ o oo
o: o _ o o oo _ _ _ _ o
_ _ _ o __ ,a q # 8J %$ 4 *)
%?ini re= *hurim i sin/ert sht "etm ai #r *llahun=
+rsa ata / n "en t Tij ahurojn mi/ t tjer
,uke thn-: +e nuk i ahurojm ata #r tjetr0 "etm
/ t na a7rojn sa m a7r *llahut0 s8ka $shim se
*llahu o t gj$koj mes t$re #r at / ata ishin n
kunrshtim3 E0 sht e "rtet se *llahu nuk uhzon
n rrug t rejt0 at / sht rrenacak0 jo!esimtar'
()6 <umer 3,.
__ __ __ _ __ __ o _ _ x e o _ _
_ __ ... # 8! %$ - *)
%*ta nuk ishin t urhruar me tjetr0 #os / ta
ahuronin *llahun me nj ahurim t sin/ert naj
Tij;' ()l Bejjineh -,.
4 d7ti sht $asimi i asaj me t /iln ka ardh i
Drguari i Allahut sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem. ;ra, ! t
3e$r"j r"bi at ! e ka 3e$ruar i Drguari sal2lall2llahu
alejhi 3e sel2lem, n mn7rn se si e 3e$r"i ai $a nd"nj
shtes e as mangsim. ) k7 sht ku$timi i dshmis
Muhammedun resulull2llah (8uk merit"n kush $asim $"s
Muhammedit t Drguarit t <"tit,.
Th"t Allahu, !"#t i Lartsuar:
2D
o _ _ o: _ _ __ oo _ _ o : _
: ... # 09 87: %$ 4' *)
%Thuaj: +se e oni *llahun0 ather ejani #as meje /
*llahu t ju oj0 t8ju 7al mkatet tuaja&' (Ali 4mran
3*,.
... __ _ __ _ _ _ o _ _ _ ...
# 8?D %$ ( *)
%&<ka t8ju je# Pejgam!eri0 at merrnie e 4ka t8ju naloj0
#rm!anju&' ()l Aashr +,.
_ . _ _ _ . o : o
__ o o o ___ _ o _ o _ _ _ o
a # 83! %$ 5- *)
%Pr 6otin tn jo0 ata nuk jan !esimtar erisa t mos
zgjehin t$ #r t gj$kuar n at kon7likt mes t$re0 e
#astaj ,#as gj$kimit tn- t mos niejn #akna/si
nga gj$kimi $t he ,erisa- t mos !inen sin/erisht'
()n 8isa9 :-,.
T adhuruarit e $l"t nuk reali6"het $a kt" d7
>shtje:
) $ara: ;rs"smria e dashuris ndaj Allahut, ashtu!
r"bi i je$ $r$arsi dashuris ndaj Allahut dhe dashuris
ndaj at7re ! i d"n Allahu, $ara dashuris ndaj >d" gjje
tjetr.
) d7ta: ;rs"smria e nnshtrueshmris dhe e
$ruljes ndaj Allahut, ashtu! r"bi i nnshtr"het Allahut
duke i kr7er urdhrat e Tij dhe duke u larguar nga at" ! i
ka ndaluar Ai.
;ra, t adhuruarit sht sh$rehje ! $rmbledh
$rs"smrin e dashuris dhe $rs"smrin e nnshtrimit,
$ruljes, sh$ress dhe #riks. Me kt reali6"het t
adhuruarit e r"bit ndaj <"tit dhe Krijuesit t Bet. Duke e
adhuruar Allahun r"bi arrin te dashuria e Allahut dhe
kna!sia e Tij. Allahu dshir"n ! r"bi i Tij t9i a#r"het me
2*
at" ! ia bri "bligim. ) sa m shum ! r"bi i sht"n
ibadetet 3ullnetare (na#ilet,, sht"het a#ria e tij ndaj Allahut
a66e 3e =hel2le dhe ngritet shkalla e tij tek Allahu. Kj"
bhet shkak $rej shka!e3e t h7rjes n Ehennet me
mirsin e Allahut dhe me mshirn e Tij. Th"t Allahu
subhanehu 3e teala:
__ o _ o _ o _ _ __ _ . o _ a
# 8<: %$ -- *)
%Lutnie 6otin tuaj t #rulur e n heshtje0 #se *i nuk i
o ata / e te#rojn' ()l A9ra# --,.
D3*rgumentet e Te"hiit ,+jsis- s *llahut
Argumentet ! dshm"jn 8jsin e Allahut jan t
shumta, e ai ! $rsiat n t" dhe i studi"n me mendjen e
tij, $ajiset me dituri dhe i sht"het bindja e tij n Be>imin e
<"tit subhanehu 3e teala, n 8jsimin e Tij n Be$rat,
)mrat, 5ilsit dhe n t adhuruarit e Tij.
;" sjellim si shembuj disa nga kt" argumente:
*.Madhshtia e krijimit t ksaj ek6isten/e, $re/i6iteti i
ndrtimit t saj dhe ll"jll"jshmria e krijesa3e t saja,
sistemi $re/i6 n t /ilin e/n. Ai i /ili $rsiat dhe mend"n
n kt", bindet n 8jsin e Allahut. Ai i /ili $rsiat n
krijimin e !iej3e dhe t"ks, krijimin e diellit dhe t hns,
krijimin e njeriut dhe ka#sh3e, krijimin e bim3e dhe
gjra3e t ngurta, bindet se kt" kan 8j Krijues t
;rs"sur n )mrat e 5ilsit e Tij, n t adhuruarit e Tij, e
kt" argument"jn se Ai sht 8j, i Betmi ! merit"n
adhurimin.
Th"t Allahu, i Lartsuar !"#t:
22
_ o_ _ _ _ _ _ __ _ _ _ o _ _
_ _ o aq _ _ __ _ _ o _ o eo_
_ _ __ o aqq _ _ _ o_ _ _ _
o _ _ _ o _ o aq q #
83 %K$ 4' 2 44 *)
%.he n t ,tok- +e kemi krijuar !jeshk t
#aluhatshme / t mos i lkun ata0 he n#r to kemi
!r lugina e rrug n mn$r / ata t in t
orientohen3 Eiellin ua kemi !r kulm t sigurt0 #or ata
z!ra#sen #rej at$re argumente"e3 *i sht / krijoi
natn e itn0 iellin e hnn he secili #rej t$re noton
n or!it' ()l )nbija 3*233,.
_ __ o _ _ o _ __ _ _ _ _ ___
: ___ _ _ _ _ __ x _ a qq #
8H %$ ++ *)
%+ga argumentet e Tij sht krijimi i /iej"e e i toks0
nr$shimi i gjuh"e tuaja he i ngj$ra"e tuaja3 Ehe n
kt ka argumente #r !ott' ()r ?um 22,.
B.Aj" me t /iln Allahu i drg"i t Drguarit, si> jan
ligjet, dhe i #"r/"i ata me shenja e argumente ! dshm"jn
8jsin e Tij dhe Be>imin e Tij a66e 3e =hel2le n adhurim.
) gjith aj" ! e bri ligj Allahu $r krijesat e Tij sht
argument i !art se kt" rregulla nuk bur"jn nga askush
$"s <"tit t Mrt e t Ditur $r krijesat e Tij, ! e di se >ka
ju $rshtatet ($rej ligje3e, krijesa3e t tij. Th"t Allahu
=hel2le shanuhu:
o _ _ o ___ _ _ o _ _ _ ___ : _ _ _ x _
_ _ _ o _ ... # 8""D %$
+- *)
%+e i rguam t .rguarit Ton me okumente t /arta
he +e z!ritm me ata li!rin he rejtsin / t8i
#rm!ahen njerzit t s rejts&' ()l Aadid 2-,.
23
_ _ o o _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ __ _ _
o __ _ _ _ _ . _ _ o o _ ox _
a__ # 83 %$ ,, *)
%Thuaj: Ehe sikur t !ashkoheshin njerzit he
5hint #r t sjell nj %ur8an t till0 ata nuk o t
mun t !nin si k$ sao / o ta nihmonin njri 2
tjetrin' ()l 4sra ..,.
F.8at7rshmria (#itreja, t /iln e mb"lli Allahu n 6emrat
e r"b3e re6ult"n n $ranimin e 8jsis s Allahut. Kj"
sht >shtje e 3end"sur thell n sh$irtra. Derisa ta g"dit
njeriun nd"nj dm e gjen kt nat7rshmri dhe i kthehet
Allahut, e nse njeriu sh$t"n nga d7shimet, e d7shimet
jan at" ! ia ndrr"jn nat7rshmrin e tij, nuk d" t kishte
gjetur kna!si sh$irtr"re, 3e>se $ranimit dhe nnshtrimit
$ara Be>imit t Allahut n adhurim, n )mrat, 5ilsit e
Be$rat e Tij dhe nnshtrimit ndaj ligjit t Tij, me t /ilin i
drg"i t Drguarit e Tij, $a!ja e sh$timi !"#shin mbi ta.
o: ___ o _ o _ _ _ _ _ _ _
_ o_ o _ _ _ _: _ __ o,___
_ _ _ _ o aq _ ox o _ __ ___ _ ___
o _ _ _ _ _ . x , _ a q #
8H %7$ 4= 8 4' *)
%Pr/enro "et"eten tne sin/erisht n 7en0 i larguar
#rej 4o t kote0 ,e ajo 7G sht-0 nat$rshmria e *llahut
n t ciln i krijoi njerzit0 s8ka nr$shim ,mos
nr$shoni- t asaj nat$rshmrie t krijuar nga *llahu0
ajo sht 7eja e rejt #or shumica e njerz"e nuk e in0
,#r/nrohuni n at- T kth$er sin/erisht tek *i0 kini
7rik #rej Tij0 7alnie namazin e mos u !ni nga
ihujtart' ()r ?um 3*23*,.
20
%Jd" #"shnj lind me nat7rshmrin (! e ka mbjellur
Allahu,, e $rindrit e tij e jehudi6"jn a$" e kristiani6"jn
a$" e me=husi6"jn
*3
,&, e mandej le="i (ajetin,:
%nat$rshmria e *llahut n t ciln i krijoi njerzit'
(Buhariu,.
%ushti i $t: Besimi n melek
93.e7inicioni
Besimi n melek (engjj, sht bindje e $rer se
Allahu ka melek ! i ka krijuar nga drita, t krijuar $r ta
res$ektuar At, nuk i shkelin urdhrat e Allahut dhe
3e$r"jn ashtu si> urdhr"hen, e madhr"jn Allahun nat e
dit e nuk mr6iten, nuk e di numrin e t7re askush $r3e>
*3
) bjn me=husi. Me=husi ju thuhet adhurues3e t 6jarrit.
2-
Allahut dhe i ka "bliguar Allahu me 3e$ra e det7ra t
ndr7shme. Th"t Allahu i Lartsuar:
... __ o _ __ _ _ _ _
_ __ _ _ ... # 8& %$
'(( *)
*llahut0 its s gj$kimit0 melek"e&' ()l Bekare *++,.
... . __ _ _ _ __ _ , .o x ___
... # 8& %$ +,- *)
%&'ecili i !esoi *llahut0 melek"e t Tij0 sh#allje"e t
Tij0 t .rguar"e t Tij3 +e nuk !jm allim n
asnjrin nga t .rguarit e Tij&' ()l Bekare 2.-,.
8 hadithin e nj"hur t Ehibrilit, kur u $7et i
Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem $r imanin, islamin
dhe ihsanin, Ehibrili i tha: M treg" $r imaninH 4 tha i
Drguari i Allahut sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: %T
bes"sh Allahun, melekt e Tij, Librat e Tij, t Drguarit e
Tij, Ditn e undit dhe t bes"sh Kaderin !"#t i mir a$"
j" i mir'.
Shkalla e besimit n melek n Islam:
Besimi n melek sht kushti i d7t n mesin e
gjasht kushte3e t imanit, kusht $a t /ilin nuk sht i sakt
dhe nuk $ran"het imani i njeriut.
M7slimant kan k"n/en6us (i=hma, se besimi n
melekt e nderuar sht i "bliguar, e ai i /ili e m"h"n
ek6isten/n e t7re, a$" ek6isten/n e disa $rej t7re ! i ka
$rmendur Allahu i Lartsuar, ka m"huar (ka br ku#r,
dhe ka kundrshtuar Kur9anin, Cunnetin dhe 4=hmain
(k"n/en6usin,.
... _ _ _ ___ , o _ _ o
|__ _ _ a q # 83! %$ '45 *)
2:
%&%ush nuk i !eson *llahut0 engjj"e t Tij0 li!ra"e t
Tij0 t guar"e t Tij he !ots tjetr0 ai ka hum!ur
te#r larg' ()n 8isa9 *3:,.
C3)n$ra e !esimit n melek
Besimi n melek ka as$ektin e $rgjithshm dhe t
detali6uar. Besimi n melek n as$ektin e $rgjithshme i
$rmban disa >shtje, e $rej t7re:
E #ara: ;ranimi i ek6istimit t t7re, se ata jan krijesa nga
krijesat e Allahut, i ka krijuar Allahu $r ta adhuruar At.
)k6isten/a e t7re sht reale, nse ne nuk i sh"him nuk d"
t th"t kj" se at" nuk ek6ist"jn. Ca e sa $rej krijesa3e t
imta n gjithsi nuk i sh"him, $" at" n realitet ek6ist"jn.
4 Drguari i Allahut sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem, e
ka $ar Ehibrilin
*0
n #"rmn e tij t 3rtet d7 her. Disa
sh"k t t Drguarit i kan $ar disa melek t
$ers"ni#ikuar n tru$ njeriu.
Transmet"n 4mam Ahmedi n (librin e tij, Musned,
nga Abdullah ibn Mes9udi radijall2llahu anhu, i /ili ka
thn: %) ka $ar i Drguari i Allahut sal2lall2llahu alejhi 3e
sel2lem, Ehibrilin, n $amjen e tij, e i kishte :DD krah, e
se/ili $rej krah3e e mbul"nte h"ri6"ntin'. Fsht 3rtetuar
n hadithin e nj"hur t Ehibrilit, hadith ! e ka transmetuar
Muslimi, se Ehibrili alejhis selam, ka ardhur n #"rmn e
nj njeriut me tesha shum t bardha, me #l"k shum t
6e6a, ! nuk dall"heshin n t gjurmt e udhtimit, e nuk e
njihte askush $rej sahabe3e
*-
.
E $ta: 5aktimi i t7re n shkalln t /iln ju ka /aktuar
Allahu, e ata jan r"br t <"tit e t k"manduar (nga Ai,, i
nder"i Allahu dhe e ngriti $"6itn e t7re duke i a#ruar $ran
*0
)mr i melekut
*-
Cahabet jan sh"kt e t Drguarit, <"ti !"#t i kna!ur me ta
2+
Tij, e $rej t7re ka ! u drguan me sh$allje e $un tjera, e
mundsit e t7re jan 3etm at" t /ilat ju munds"i Allahu.
Me gjith kt ata nuk e kan n d"r, as $r 3ete e as $r t
tjert dmin a$" d"bin, $r3e> asaj ! u /akt"n Allahu. ;r
kt nuk lej"het ! at7re t9u bhet nd"nj ll"j adhurimi, e
lere m t ju $rshkruhen at7re /ilsi h7jn"re, ashtu si
$retend"jn kristiant $r Ch$irtin e Chenjt
*:
alejhis selam.
__ _ __ _ o _ _ o_ _ _ o o o_ . aq
_ o o _ o ___ . o aq #
83 %7$ +5 8 +( *)
%E ata than: I Gjithmshirshmi ka 7mij= Larg saj
/o7t )ahria e Tij= >o0 ata jan ro!r t nershm=
E nuk 7lasin #ara Tij0 ata "e#rojn me urhrin e Tij'
()l )nbija 2:22+,.
... _ o _ _ _ _ ___ _ o a
# 8D %$ 5 *)
%&/ nuk e kunrshtojn *llahun #r asgj / *i i
urhron he #unojn at #r t ciln jan t
urhruara' ()t Tahrim :,.
Kj" $jes e imanit sht e "bliguar $r >d" m7sliman
e m7slimane, jan t "bliguar ta ms"jn dhe ta bes"jn, e
askush nuk ars7et"het $r m"sdijen e tij.
Besimi n melek n as$ektin e detali6uar i $rmban
disa >shtje, e $rej t7re:
E #ara: Materia e krijimit t t7re.
4 krij"i Allahu i Lartsuar melekt $rej drits ashtu si
i krij"i i Madhruari =hindt $rej 6jarrit dhe bijt e Ademit
$rej dheut. Melekt u krijuan $ara krijimit t Ademit alejhis
selam.
*:
Ch$irti i Chenjt sht nj nga emrat e Ehibrilit.
2.
Ka ardhur n hadith: %M krijuan melekt $rej drits, u
krijuan =hindt $rej 6jarrit $a t7m dhe u krijua Ademi $rej
asaj ! ju ka $rshkruar ju3e' (Muslimi,.
E $ta: 8umri i melek3e.
Melekt jan krijesa ! nuk e di numrin e t7re askush
$"s Allahut a66e 3e =hel2le se jan t shumt, e nuk gjendet
n !iell nd"nj 3end sa katr gishtrinj e ! nuk nd"dhet at7
nj melek n se=hde a$" n kmb. Ashtu edhe n Bejtul
Ma9mur ! nd"dhet n !iellin e shtat h7jn >d" dit nga +D
mij melek, e nuk kthehen kurr m, e kj" argument"n
shumsin e t7re. 8 ditn e Kijametit <jarri d" t ket +D
mij mbik!7rs ($rej melek3e,, e me >d" mbik!7rs nga
+D mij melek ! i shrbejn.
... _ : _ o _ __ .... # 8L"
%$ 4' *)
%&e ushtrin e 6otit tn nuk e i kush #os *tij&' ()l
Mudeththir 3*,.
Ka ardhur n hadith se i Drguari sal2lall2llahu alejhi
3e sel2lem ka thn: %Ka rnkuar !ielli dhe ka t drejt t
rnk"j se nuk ka n t nd"nj 3end sa sh$uta e kmbs
3e>se n t t gjendet nd"nj melek n se=hde dhe n ruku'.
Dhe treg"n sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem $r Bejtul
Ma9murin: %A7jn n t >d" dit nga +D mij melek e nuk
kthehen m' (Buhariu dhe Muslimi,. @jithashtu sal2lall2
llahu alejhi 3e sel2lem tha: %5akt"hen $r Ehehennemin at
dit +D mij mbik!7rs e me se/ilin $rej t7re nga +D mij
melek' (Muslimi,.
Ktu na bhet e !art se numri i melek3e sht i
madh, $.sh. ktu arriti numri i t7re n 0,1 miljard melek. )
sa sht numri i melek3e tjerH 4 madhruar !"#t Ai ! i
krij"i dhe e shums"i numrin e t7re.
E treta: )mrat e melek3e.
21
Gblig"het t bes"jm n ata ! i emr"i Allahu n
Kur9an a$" i emr"i i Drguari i Tij sal2lall2llahu alejhi 3e
sel2lem n Cunnet. Melekt m t mdhenj jan tre:
4 $ari sht Ehibrili, ! !uhet edhe Ehebrail. K7
sht Ch$irti i Chenjt ! t Drguar3e alejhimus selam ju
6bret Ch$alljen me t /iln ngjallen 6emrat.
4 d7ti sht Mikaili, ! !uhet edhe Mikal. Fsht
$rgjegjs $r shirat ! e ngjallin T"kn dhe e sjell shiun
at7 ku e urdhr"n Allahu.
4 treti sht 4sra#ili. Fsht i ngarkuar me det7rn e
#r7erjes s Curit
*+
, me t /iln $r#und"n jeta e Dunjas dhe
#ill"n jeta (e amshuar, e Ahiretit, #r7erje ! $rmban n 3ete
ngjalljen e tru$a3e.
E katrta: 5ilsit e melek3e.
Melekt jan krijesa k"nkrete, kan tru$a k"nkret, t
/ilsuar me /ilsi tru$"re e m"rale e $rej /ilsi3e $" i /ekim
kt":
*3Jan krijesa madhshtore me trupa shum t mdhenj. 4
krij"i Allahu subhanehu 3e teala melekt me #"rma
madhsht"re, t #"rt ashtu si ju tak"n $r det7rat e t7re t
#amshme me t /ilat i ka ngarkuar Allahu n !iej dhe t"k.
B3Kan krah. Allahu subhanehu 3e teala ju krij"i melek3e
nga d7, tri, katr $al krah, e edhe m shum se ka!. 4
Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem e ka $ar Ehibrilin
n #"rmn e tij, e i kishte :DD krah me t /ilat e mbul"nte
tr h"ri6"ntin. Th"t Allahu i Lartsuar:
o _ _ _ o _ _ o _ __ _ _ _ _ ___ _ _
_ __ o ___ _ _ _ _ _ _
__ ... # 8CB %$ ' *)
%1alnerimi i /o7t *llahut0 %rijuesit t /iej"e e toks
'ajuesit t engjj"e me nga $ #al0 tri #al e katr #al
*+
B"ris
3D
krah0 nrmjetsues ,n mes Tij he Pejgam!er"e-3 *i
shton n krijim 4ka t oj&' (atir *,.
F3Nuk kan nevoj pr ngrnje e pirje. Allahu i Madhruar
i krij"i melekt ashtu ! ata nuk kan ne3"j $r ngrnje e
as $irje, nuk mart"hen e as nuk shum"hen.
<3Jan t menur. 4 #"ln Allahut dhe Ai ju #"li at7re, i
#"ln Ademit dhe t Drguar3e.
.3Kan mundsi t personi!ikohen. Allahu ju dha melek3e
mundsin ! ta ndrr"jn $amjen e t7re e t
$ers"ni#ik"hen n #"rma t burra3e. K7 sht kundrshtim i
idhujtar3e t /ilt $retenduan se melekt jan bijat e
Allahut.
8e nuk e dim mn7rn e $ers"ni#ikimit t t7re, $"r e
dim se ata $ers"ni#ik"hen, n #"rm $re/i6e, e /ila e
3shtirs"n dallimin mes t7re dhe njer63e.
.h3"dekja e melekve. Melekt 3desin t gjith n Ditn e
Kijametit, me gjith melekt e 3dekjes. ;astaj ringjallen $r
t9i kr7er det7rat me t /ilat i ka ngarkuar Allahu.
E3Ibadeti i melekve. ) adhur"jn melekt Allahun e
Madhruar me ibadete t ndr7shme si> sht nama6i, duaja,
madhrimi
*.
, rukuja
*1
, se=hdeja
2D
, #rika, dr"ja dhe dashuria e
t tjera.
5ilsit e adhurime3e t t7re jan:
*.Anga6himi dhe 3a6hdimsia $a kurr#ar mr6ie.
2.Cin!eriteti (ibadetet bhen $r Allahun,.
3.4 $rmbahen urdhra3e dhe ju larg"hen t ndaluara3e
$asi! jan t mbr"jtur $rej mkate3e.
0.M"destia $ara Allahut me gjith ibadetin e shumt. Th"t
Allahu i Lartsuar:
o_ _ _ _ aq # 83
%$ += *)
*.
Cubhanallah
*1
;rulja
2D
Brja e ballit, hunds, kmb3e e duar3e n t"k
3*
%*ta e lartsojn ,*llahun- nat e it he nuk
mrziten' ()l )nbija 2D,.
E #esta: ;unt e melek3e.
4 kr7ejn melekt disa $un t #amshme me t /ilat i
ka ngarkuar Allahu, e $rej at7re $un3e:
*.Mbajtja e Arshit.
2.Meleku i ngarkuar me 6britjen e sh$allje3e te t
Drguarit.
3.?uajtja e Ehennetit dhe e <jarrit.
0.;rgjegjsit e re3e, shira3e dhe bim3e.
-.;rgjegjsit e k"dra3e.
:.Meleku i "bliguar $r #r7erjen e Curit.
+.T ngarkuarit me shkrimin e 3e$ra3e t bij3e t Ademit.
..T ngarkuarit me ruajtjen e bij3e t Ademit. ;"r, kur
Allahu e ka /aktuar nd"nj >shtje $r ta (njer6it,, ata e
ljn t ju nd"dh >ka sht /aktuar.
1.;rgjegjsit $r sh"!rimin e njeriut dhe thirrjen e tij n t
mira.
*D.T ngarkuarit me lngun e ngji6ur
2*
n mitr, me 3njen
e sh$irtit n tru$in e #mijs dhe shkrimin e ri6kut e $uns
s tij, si dhe shkrimit t lumturis a$" j"lumturis s njeriut.
**.;rgjegjsit me marrjen e sh$irtra3e t bij3e t Ademit
n k"hn e 3dekjes.
*2.T ngarkuarit $r marrjen n $7etje t njer63e n 3arret
e t7re dhe $rkujdesja me >ka $as"n $r ta, !"#t sh$rblim
a$" dnim.
*3.T ngarkuarit me $r/jelljen e selamit tek i Drguari sal2
lall2llahu alejhi 3e sel2lem, nga ana e $asues3e t tij.
Kshtu nuk ka ne3"j m7slimani kur dshir"n t9i
drg"j selam Muhammedit alejhis selam t shk"j tek ai
(te 3arri i tij,, mir$" mja#t"n t !"j sala3at e selam $r t
$rej >#ard" 3endi, e melekt e bartin dhe e $r/jellin at
2*
Lng ! krij"het $as bashkimit t 3e63e mashkull"re me at" #emr"re. Allahu i
Madhruar ka /aktuar melek t $"sa>m ! ja$in $rgjegjsi $r kt
32
selam te i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem. ;"r,
udhtimi drejt Ehamis s ;ejgamberit bhet $r t9u #alur
n t
22
.
Ata kan edhe $un tjera t shumta, e kt" ! i /ekm
jan m t nj"hurat, e kt" jan disa $rej argumente3e $r
t":
_ _ o oo _ _ _ o o
_ _ _ _ _ ... #
8BM %$ ( *)
%+rsa ata ,engjjt- / e !artin *rshin he ata / jan
#rreth tij0 lartsojn me 7alnerim 6otin e t$re0 i
!esojn *tij he i luten *tij t8i 7al ata / !esuan &'
(@a#ir +,.
o ___ o o _ _ __ _ _ __ _
__ _ _ ... # 8& %$ /( *)
%Thuaj: %ush sht armik i Bhi!rilit ,sht armik i
*llahut-0 e ai me urhrin e *llahut e z!riti %ur8anin n
zemrn tne&' ()l Bekare 1+,.
... _ _ __. _ _ _ o o _
_ __ ___ _ _ _ _ o: o ___ _ _ ___ ___ ...
# 8H %$ /4 *)
%&E0 sikur t8i shihje mizort kur jan n agoni t
"ekjes0 e engjjt kan shtrir uart e "eta ,me
nshkim- e ,u thon-: 'h#tonie #ra "et"eten ,nse
muneni-&' ()l )n9am 13,.
E gjashta: Gbligimet e njer63e ndaj melek3e:
2Besimi n ta.
2Dashuria ndaj t7re, madhshtimi i t7re dhe $rmendja e
3lera3e t t7re.
28dalimi i sharjes s t7re, /ungimit (t 3lera3e, t t7re a$"
tallja me ta.
22
8ama6i n Ehamin e ;ejgamberit n Medine e ka 3lern e *DDD nama6e3e n
=hamit tjera
33
2Largimi nga gjrat ! i urrejn melekt, se ata dmt"hen
nga gjrat $rej t /ila3e dmt"hen bijt e Ademit.
D31r$tet e !esimit n melek
2?eali6imi i imanit, se imani nuk sht i 3le#shm $a besuar
n ta.
2Dituria rreth madhshtis s Krijuesit t t7re t Chenjt e t
Lartsuar, #"r/s s Tij, se$se madhshtia e krijimit rrjedh
$rej madhshtis s Krijuesit.
2Chtimi i imanit n 6emrn e besimtarit $rej nj"hjes s
/ilsi3e, rrjedha3e dhe det7ra3e t t7re.
2Ciguria dhe !etsimi sh$irtr"r i besimtar3e kur Allahu i
#"r/"n me melek
23
.
2Dashuria ndaj melek3e duke $atur $aras7sh $unt e t7re,
si> jan ibadetet n mn7r m t $rs"sur dhe krkimi i
t7re #alje $r besimtart.
2Mrrejtja e $un3e shkatrrimtare dhe mkate3e.
2alnderimi i Allahut subhanehu 3e teala $r kujdesin e Tij
ndaj r"b3e t Bet, ashtu! i "blig"i disa $rej melek3e !
t9i ruajn ata, t9ju shn"jn 3e$rat e gjra tjera t d"bishme
$r ta.
23
) ka !llimin n k"h lu#te
30
%ushti i tret: Besimi n li!ra
Besimi n librat e Allahut t 6britur te t Drguarit e
Tij alejhimus selam sht kushti i tret $rej kushte3e t
imanit. Allahu i Lartsuar i ka drguar t Drguarit me
s!arime dhe 6briti te ata librat si mshir $r krijesat dhe
udh6im $r ta, ashtu! ta arrijn lumturin n Dunja e
Ahiret. @jithashtu (i 6briti librat, $r t $asur nj rrug ! t
e/in n t dhe $r t !en gj7kats mes njer63e n gjrat !
ata nuk $ajt"hen.
o _ _ o ___ _ _ o _ _ _ ___ : _ _ _ x _
_ _ _ o _ ... # 8""D %$
+- *)
%+e i rguam t .rguarit Ton me okumente t /arta
he +e z!ritm me ata li!rin he rejtsin / t8i
#rm!ahen njerzit t s rejts&' ()l Aadid 2-,.
__ __ _ o __ o _ _ __ _ .
_ ___ _ _ _ o o x o __ _ _ _ _ _ o _
# 8& %$ +'4 *)
%+jerzit ishin nj #o#ull ,t 7es s nat$rshme islame- e
,kur u #r4an- *llahu rgoi Pejgam!ert #rgzues
he /ortues0 he at$re *i u z!riti ehe li!rin me 7akte t
sakta #r t gj$kuar n at / u kunrshtuan nrmjet
"eti&' ()l Bekare 2*3,.
3-
93Realiteti i !esimit n li!ra
Besimi n libra sht 3rtetim i $rer se Allahu ka
libra t /ilt i ka 6britur te t Drguarit e Tij, $a!ja e
mshira !"#shin mbi ta. Ata libra jan me t 3rtet nga
#jalt e Tij, jan drit dhe udh6im, e aj" ! ata $rmbajn
sht e 3rtet, e sin!ert, drejtsi ! duhet t $as"het dhe t
$un"het me t. 8uk e din numrin e libra3e askush $"s
Allahut.
... _ , _ _ _ _ o o a # 83! %$
'5. *)
%&e )usait i 7oli *llahu me 7jal' ()n 8isa9 *:0,.
__ o ___ x _ _ o _ _ __ _ _ o
__ _ _ _ ... # 8 %$ 5 *)
%E nse nokush #rej ihujtar"e t krkon strehim0 ti
strehoje n mn$r / t8i gjoj 7jalt e *llahut &' ()t
Teube :,.
C3.is#ozita e !esimit n li!ra
Gblig"hemi t bes"jm n t gjith librat t /ilt i ka
6britur Allahu te t Drguarit e Tij, alejhimus selam. Allahu
tebareke 3e teala, ka #"lur me t 3rtet $rmes kt7re
libra3e, ata jan t 6britur e j" t krijuar, e ai ! i
kundrsht"n ata, a$" nj $jes t t7re ka br ku#r.
Th"t Allahu dhul =helal:
_ _____ _ _ _ _ __ _ _ __o_ _ o _ _ _ _
_ _ o _ _ _ _ _ __ o _ _
_ ___ , o _ _ o |___ _ a q
# 83! %$ '45 *)
3:
%: ju / !esuat0 !esoni "azhimisht *llahut0 t
.rguarit t Tij0 li!rit / graualsht ia sh#alli t
.rguarit t Tij he li!rit / e #at z!ritur m #ar3
%ush nuk i !eson *llahut0 engjj"e t Tij0 li!ra"e t Tij0
t guar"e t Tij he !ots tjetr0 ai ka hum!ur te#r
larg' ()n 8isa9 *3:,.
_ _ : _ _ ___ o _ ___ _ _ _ _ _ a
# 8H %$ '-- *)
%.he k$ sht li!r i !ekuar0 +e e z!ritm0 #asoni at
he 7rigohuni ,nga *llahu- ashtu / t mshiroheni' ()l
)n9am *--,.
D3+e"oja e njerz"e #r li!ra he urtsia e z!ritjes s
t$re
*.K t jet libri i 6britur te i Drguari ba6 $r $"$ullin e
tij, ! t ba6"hen n t n nj"hjen e #es s t7re.
2.K t jet libri i 6britur te i Drguari, gj7kats i drejt $r
$"$ullin e tij n >d" gj ! nuk $ajt"hen.
3.K ta ruaj ai libr i 6britur #en $as 3dekjes s t
Drguarit $a marr $aras7sh largsin e 3ende3e a$" k"hs,
ashtu si> sht rasti n Thirrjen e t Drguarit t"n
Muhammedit sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem.
0.K t jen kta libra argumente $r Allahun ndaj krijesa3e
t Tij, e nuk lej"het $r ta kundrshtimi i t7re e as dalja $rej
$arime3e t t7re.
__ __ _ o __ o _ _ __ _ .
_ ___ _ _ _ o o x o __ _ _ _ _ _ o _
... # 8& %$ +'4 *)
%+jerzit ishin nj #o#ull ,t 7es s nat$rshme islame- e
,kur u #r4an- *llahu rgoi Pejgam!ert #rgzues
3+
he /ortues0 he at$re *i u z!riti ehe li!rin me 7akte t
sakta #r t gj$kuar n at / u kunrshtuan nrmjet
"eti' ()l Bekare 2*3,.
H3)n$ra e !esimit n li!ra
Besimi n libra ka as$ektin e $rgjithshm dhe
as$ektin e detali6uar. 8 as$ektin e $rgjithshm besimi n
libra sht t bes"sh se Allahu ka 6britur libra te t
Drguarit e Tij, $a!ja e sh$timi !"#t mbi ta.
8 as$ektin e detali6uar besimi n libra sht t
bes"sh librat ! i emrt"i Allahu n Kur9anin isnik, e
msuam se ata jan Kur9ani, Te3rati, <eburi, 4n=hili,
#letushkat (suhu#et, e 4brahimit dhe Muss. T bes"sh se
Allahu ka edhe libra tjer ! i ka 6britur te t Drguarit e
Tij, e nuk i din emrat e as numrin e t7re askush $r3e> Atij
! i ka 6britur, i Madhruar e i Lartsuar !"#t.
@jith kta libra kan ardhur ! ta 3rtet"jn
Te3hidin (8jsin, e Allahut, 3e>imin e Tij n adhurim, !
ta 3rtet"jn $unn e mir, ndalimin nga shirku dhe
shkatrrimin n T"k. )sen/a e Thirrjes s t Drguar3e
sht nj, $"r kan dallim n ligje e rregulla.
Besimi n libra sht $ranim i 6britjes s t7re te t
Drguarit e m$arshm, e besimi n Kur9anin sht $ranim
i tij dhe $asim i asaj ! gjendet n t. Th"t Allahu i
Lartsuar:
__ ___ _ _ o _ __ o _ . _ _ _ _
_ ___ , ... # 8& %$
+,- *)
%I .rguari i !esoi asaj / iu sh#all #rej 6otit t Tij0 si
he !esimtart3 'ecili i !esoi *llahut0 melek"e t Tij0
li!ra"e t Tij0 t .rguar"e t Tij' ()l Bekare 2.-,.
3.
__ __ __ __ o _ __ o : __ _
_ __ o ___ ... # 8<: %$ 4 *)
%Pr"etsoni at / ju sht z!ritur nga 6oti juaj0 e mos
#asoni #os Tij e"lija ,mi/0 nihms0 m!rojts / ju
msojn t ahuroni tjetr ken #os *llahut-' ()l A9ra#
3,.
Kur9ani 3e>"het nga librat e m$arshm n disa
>shtje:
*.Ai sht mrekulli n tekstin dhe d"methnien e tij, n
realitetet k"sm"l"gjike e shken/"re ! jan n t.
2.Ai sht libri i #undit !iell"r, me t u $r#undua 6britja e
libra3e, ashtu si> u ndr$re ;ejgamberia me t Drguarin
t"n Muhammedin sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem.
3.Allahu e m"ri $rsi$r ruajtjen e tij $rej >d" shtrembrimi
a$" ndr7shimi. ;rkundra6i librat tjer u shtrembruan dhe
u ndr7shuan.
0.Ai sht 3rtetues i libra3e ! jan $ara tij.
-.Ai sht anulues i t gjith libra3e t m$arshm
20
.
_ __ _ o _ _ _ _ _ o x o
, o o o o o a ...
# 8N %$ ''' *)
%*i ,%ur8ani- nuk sht !ise e trilluar0 #or "rtetues i
asaj / ishte m #ar ,li!ra"e t shenjta- he s/arues i
4o seni0 e ehe uhrr7$es e mshir #r nj #o#ull
/ !eson' (Lusu# ***,.
I3Pranimi i lajme"e t li!ra"e t m#arshm
20
Anulues i rregulla3e dhe ligje3e ! gjinden n ta, e j" m"hues i t7re.
31
Lemi t bindur se lajmet t /ilat ju ka sh$allur Allahu,
t Drguar3e t Bet n librat e m$arshm, jan t 3rteta
$a #ar d7shimi n t".
Kj" nuk d"n t th"t ! t $ran"jm at ! gjendet n
librat ! i kan s"t )hli Kitabi
2-
, se ata jan shtrembruar e
ndr7shuar e nuk kan mbetur n "rigjinalitetin n t /ilin i
ka 6britur Allahu te t Drguarit e Tij alejhimus salatu 3es
selam.
Aj" ! e dim sigurt nga ata libra sht aj" ! na ka
lajmruar Allahu n Librin e Tij (Kur9anin, ku th"t:
___ _ _ _ _ _ a q : o__ _ _ _ _
aq _ ___ o _ o _ __ aq _ ___ _
_ o_ _ __ _ _ aq _ ___ _ o _ a
_ o oo _ __ _ _ o __ _ a # 8!
%K$ 45 2 .' *)
%*#o nuk sht in7ormuar me at / sht n 7letushkat
e )usait he t I!rahimit0 / gjithnj i #lotsoi
o!ligimet3 ,E n to shkruan- se askush nuk e !art
!arrn ,mkatin- e tjetrit he se njeriut nuk i takon
tjetr "etm se ajo / ka #unuar he se muni i tij m
"on ,itn e gj$imit- o t shihet0 #astaj ai sh#r!lehet
me sh#r!limin m t #lot' ()n 8e=hm 3:20*,.
o o _ _ _ _ a _ oo x _ o___ a
_ __ _ _ _ _ _ __ _ _ a _ o__ _ a _
# 8O: %K$ '5 2 '/ *)
%Po ju i je#ni #r#arsi jets s ksaj !ote0 e ihet se jeta
e !ots tjetr sht m e o!ishme he e #rjetshme3
?rtet0 kjo ,kshill- gjenej ehe n !roshurat e #ara:
n !roshurat e I!rahimit he t )usait' ()l A9la *:2*1,.
Ca ju $rket rregulla3e t t7re: At" ! gjenden n
Kur9an jemi t "bliguar t9ju nnshtr"hemi, n dallim $rej
at7re ! gjenden n librat e m$arshm, s $ari shik"jm se
2-
Lehudit dhe kristiant
0D
m"s jan n kundrshtim me ligjin t"n, (e nse jan, nuk
$un"jm me t", j" se jan t k"ta, $"r se jan t 3rteta $r
k"hn e t7re e ne nuk jemi t "bliguar me at" ligje, se jan
anuluar me ligjin t"n. ) nse $rk"jn me ligjin t"n,
ather jan t 3rteta dhe ligji 7n e argument"n saktsin
e t7re.
A3Li!rat /iellor / jan #rmenur n %ur8an e
'unnet
93%ur8ani 1isnik
Kur9ani sht jal e Allahut ! i ka 6britur
Muhammedit sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem, t Drguarit t
#undit. Fsht libri i #undit ! 6briti, Allahu e m"ri $rsi$r
ruajtjen e tij $rej shtrembrime3e dhe ndr7shime3e dhe e
bri anulues t libra3e tjer. Th"t Allahu i Lartsuar:
__ __ o _ o , _ _ _ __ _ _ _ a _
# 8D %$ / *)
%+e me mahrin Ton e sh#allm %ur8anin he +e
gjithsesi jemi m!rojts t tij' ()l Ai=hr 1,.
__ ___ o _ __ _ _ _ _ _ o _ . _ . ox o
o _ __ o o _ o _ : o __ ___ _ _ ...
# 8"I %$ ., *)
%+e ehe t$ ,)uhamme- ta z!ritm li!rin ,%ur8anin- e
"rtet / sht "rtetues i li!ra"e t m#arshme he
garantues i t$re3 Gj$ko0 #ra0 mes t$re me at / *llahu e
z!riti&' ()l Maide 0.,.
C3Te"rati
0*
Te3rati sht libri ! Allahu ia 6briti Musait alejhis
selam dhe e bri udh6im e drit, ! t gj7k"jn me t t
Drguarit e Beni 4srail3e dhe rabint
2:
e t7re.
Te3rati n t /ilin jemi t "bliguar t bes"jm, sht
ai ! Allahu ia 6briti Musait alejhis selam, e nuk sht
Te3rati ek6istues i shtrembruar ! e kan s"t )hli Kitabi.
__ _ __ _ ___ _ _ _ _ . o c o oo _
. _ _ _ _ _ _ ___ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _
__ _ o _ _ _ ... # 8"I %$
.. *)
%?rtet / +e ia z!ritm Te"ratin ,)usait- he at$ #ati
uhzim he rit0 me an t t cilit Pejgam!ert / iu
nnshtruan ?ullnetit t *llahut #lotsisht0 gj$kuan he
uhho/n 4i7utt3 ,Po kshtu- ehe ra!!int0 ehe
uhhe/sit ijetar t 7es0 se#se at$re iu ishte !esuar
m!rojtja e Li!rit t *llahut&' ()l Maide 00,.
D3In5hili
4n=hili sht libri ! Allahu ia 6briti 4sait alejhis
selam me t 3rtetn, si 3rtetues i libra3e !iell"r !
6britn $ara tij.
4n=hili n t /ilin jemi t "bliguar t bes"jm, sht ai
! Allahu ia 6briti 4sait alejhis selam me ba6at e 3eta t
shnd"sha, e nuk jan ungjijt e shtrembruar ! gjenden
s"t te )hli Kitabi.
_ _ _ _ _ _ __ o _ _ o _ ox
o _ _ _ _ o__ o _ o c
_o . _ o x o _ _ _ o o
x _ a # 8"I %$ .5 *)
2:
;rijs #etar te Beni 4srailt dhe te jehudit s"t
02
%+e "azhuam gjurmt e t$re ,t Pejgam!er"e- me
Isain0 !irin e )erjemes0 "rtetues i Te"ratit / kishin
m #ar3 *tij i ham In5hilin0 / sht uhzim i rejt
he rit0 / sht "rtetues i Te"ratit / kishin #ran0
/ ishte uhzues e kshillues #r t e"otshmit' ()l
Maide 0:,.
;rej asaj ! $rmbanin Te3rati e 4n=hili ishte edhe
$rg6imi $r drgimin e t Drguarit t"n Muhammedit
sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem. Th"t Allahu i Lartsuar:
_ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ o
_ o _ _ o _ _ _ o o _ o _ o
_ _ oo : _ o __ _ : o _ _ __ _
o o o o __ _ _ ___ _ _ _ __ o: o _
... # 8<: %$ '-( *)
%*ta t cilt e njekin t .rguarin0 Pejgam!erin / s8i
t shkruaj e as t le5oj t cilin e gjejn t shkruar n
Te"rat / e kan n uart e t$re he n In5hil@ ai i
urhron ata #r t mira he i nalon nga t k/iat@ u
lejon at$re si t ligjshme t mirat he ua nalon si t
#aligjshme t n$tat@ ai i 4liron ata nga !arrt e rna
he nga #rangat / /en m!i ta&'
2+
()l A9ra# *-+,.
H36e!uri
<eburi sht libri ! Allahu ia 6briti Da3udit alejhis
selam. <eburi n t /ilin jemi t "bliguar t bes"jm sht ai
! Allahu ia 6briti Da3udit alejhis selam e nuk jan
shtrembrimet ! i #utn at7 jehudit. Th"t Allahu i
Lartsuar:
2+
Fsht e sh$rehur !art n Te3rat dhe n 4n=hil, edhe$se librat e $ar jan
ndr7shuar dhe sh#7t7ruar, $ra$se$ra$ $r"#e/i t !arta treg"jn $r ardhjen e
;ejgamberit Muhammed sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem, si $r shembull te:
Deutern"mi *.:*., 2*:2*N ;sallmet **.:22223N 4saia 02:*2*3N Aab 3:320N Mateu
2*:02203N Eh"ni *0:*22*+, *0:2:22., *::+2*0 e tjer
03
... _ o__ _ _ _ o a q # 83! %$
'54 *)
%&e .a"uit i #atm hn 6e!urin' ()n 8isa9 *:3,.
I31letushkat e I!rahimt he )usait
Kt" jan #letushkat ! Allahu iu dhur"i 4brahimit
dhe Musait alejhimas selam. letushkat jan humbur e nuk
dihet gj $rej t7re $r3e> asaj ! sht $rmendur n
Kur9anin isnik dhe Cunnet.
___ _ _ _ _ _ a q : o__ _ _ _ _
aq _ ___ o _ o _ __ aq _ ___ _
_ o_ _ __ _ _ aq _ ___ _ o _ a
_ o oo _ __ _ _ o __ _ a # 8!
%K$ 45 2 .' *)
%*#o nuk sht in7ormuar me at / sht n 7letushkat
e )usait3 .he t I!rahimit0 / gjithnj i #lotsoi
o!ligimet3 ,E n to shkruan- 'e askush nuk e !art
!arrn ,mkatin- e tjetrit he se njeriut nuk i takon
tjetr "etm se ajo / ka #unuar he se muni i tij m
"on ,itn e gj$imit- o t shihet Pastaj ai sh#r!lehet
me sh#r!limin m t #lot' ()n 8e=hm 3:20*,.
o o _ _ _ _ a _ oo x _ o___ a
_ __ _ _ _ _ _ __ _ _ a _ o__ _ a _
# 8O: %K$ '5 2 '/ *)
%Po ju i je#ni #r#arsi jets s ksaj !ote0 E ihet se
jeta e !ots tjetr sht m e o!ishme he e #rjetshme3
?rtet0 kjo ,kshill- gjenej ehe n !roshurat e #ara:
+ !roshurat e I!rahimit he t )usait' ()l A9la *:2*1,.
00
%ushti i katrt: Besimi n t .rguarit
,Pejgam!ert
CJ
-
93Besimi n t .rguarit alejhimus selam
Fsht nj nga kushtet e imanit, e nuk reali6"het imani
$a kt besim.
Besimi n t Drguarit sht bindje e $rer se Allahu
ka t Drguarit e Bet ! i ka 6gjedhur $r ti $r/jell
drgesat (sh$alljet, e Tija, e ai ! i $as"n ata sht i
udh6uar, e ai ! nuk ju bindet at7re sht i humbur. Ata
2.
@jat tekstit d" t $rd"ret edhe #jala %;ejgamber' edhe %i drguar' ! kan
ku$tim t njjt
0-
$r/jelln at ! ju 6briti Allahu n mn7r t !art, e kr7en
det7rn
21
e 3et, e kshilluan $"$ullin, lu#tuan n rrugn e
Allahut me nj $r$jekje t 3rtet, i $ara!itn argumentet,
e nuk ndr7shuan asgj, e as nuk shtrembruan, e as nuk
kan #shehur di>ka nga sh$allja me t /iln u drguan. 4
bes"jm t gjith ata (t drguar, ! i ka emrtuar Allahu
dhe ! nuk i ka emrtuar, e >d" i drguar $rg6"n $r t
Drguarin ! 3jen $as tij, e (i Drguari, i #undit $rej t7re i
3rtet"n ata ! ishin $ara tij.
__ _ _ . __ _ _ _ _ _ _ _ o_ __ _ _ _ _ _ _ __
:_ o__ _ __ _ __ o _ __ _ _ _ __ _
_ __ _ __. _ _ o : ox ___ o: o
_ _ o a q # 8& %$ '45 *)
%>u ,!esimtar- thuani: +e i !esuam *llahut0 at / na
u sh#all ne"e0 at / iu sh#all I!rahimit0 Ismailit0
Is8hakut0 >aku!it he ni#a"e
DK
0 at / i sht hn
)usait0 Isait he at / iu sht hn nga 6oti i t$re
Pejgam!er"e0 ne nuk !jm allim n asnjrin #rej
t$re he ne "etm atij i jemi !inur' ()l Bekare *3:,.
Ai ! e $rgnjeshtr"n nj t drguar e ka
$rgnjeshtruar At ! e ka 3rtetuar at (t drguar,, e
kush nuk i bindet atij nuk i sht bindur Atij ! ka
urdhruar $r $asimin e tij. Th"t i Lartsuari:
__ . _ _ _ _ _ __ _ _ ox _ _
. o o o o _ __ _ _ _
ox __ a _ __ _ _ _ _ __ _ _ o _ o o ___
__ _ o _ _ o a # 83! %7$
1508 151 *)
%'8ka $shim se ata / nuk !esojn *llahun he t
.rguarit e Tij0 shirojn t !jn allim mes *llahut
21
) kr7en emanetin ! ju dha Allahu
3D
8i$at jan djemt e Lakubit dhe $asardhsit e t7re
0:
he t .rguar"e t Tij e thon: +e i !esojm isa e
nuk i !esojm isa t tjer e uan t marrin rrug mes
ksaj3 T tillt jan jo!esimtart e "rtet@ e +e kemi
#rgatitur nim t 7ort e nn4mues #r jo!esimtart'
()n 8isa9 *-D2*-*,.
C3Realiteti i Pejgam!eris
;ejgamberia sht ndrmjetsim mes Krijuesit dhe
krijesa3e, n $r/jelljen e ligjit t Tij, mirsi ! Allahu ja
dhur"n kujt t d"j $rej r"b3e t Tij, e 6gjedh ($r t
drguar2;ejgamber, knd t d"j $rej krijesa3e t Tij, e nuk
i tak"n kujt 6gjedhja $"s Allahut, i Madhruar !"#t. Th"t
Allahu =hel2le shanuhu:
_ _ _ . _ ___ _ _ . _ _ _ _ . __ _ _ |
c x a # 8GD %$ (- *)
%*llahu zgjeh t rguar #rej engjj"e he #rej
njerz"e0 *llahu gjon e sheh' ()l Aa=h +-,.
;ejgamberllku dhur"het e nuk #it"het, as nuk arrihet
me res$ekt e adhurim t shumt (ndaj Allahut,, as nuk 3jen
me 6gjedhje a$" krkes t t Drguarit, $"r, sht 6gjedhje
3etm e Allahut a66e 3e =hel2le. Th"t Allahu i Lartsuar:
... _ _ o o o o _ __ _ _ o o _ __
a q # 8>? %$ '4 *)
%*llahu "e4on #r T at / o he e uhzon at / i
rejtohet *tij' ()sh shura *3,.
D3&rtsia e rgimit t Pejgam!er"e
Mrtsia e drgimit t ;ejgamber3e shmbllehet me
shum >shtje e $rej t7re:
E #ara28=jerrja e r"br3e nga adhurimi i r"br3e n
adhurimin e <"tit t r"b3e dhe nga r"bria e adhurimit t
0+
krijess n lirin e adhurimit t <"tit t r"b3e. Th"t
Allahu i Lartsuar:
__ _ o ___ _ __ o o .x _ _ a #
83 %$ '=( *)
%E +e t rguam t$ ,)uhamme- "etm si mshir #r
t gjitha krijesat' ()l )nbija *D+,.
E $ta28j"hja e !llimit $r t /ilin Allahu i krij"i krijesat,
e ai !llim sht adhurimi i Tij dhe njsimi i Tij, !llim k7
! nuk njihet 3e>se $rmes t Drguar3e, ! Allahu i
6gjedhi $rej krijesa3e t Tij dhe i nder"i ata mbi t gjith
njer6imin (dhe b"tt,. Th"t i Lartsuari:
o _ _ o , __ ' o_ __ _ _ o _ _ _ _ _ o _
_ _ _ ... # 8FD! %$ 45 *)
%+e rguam n 4o #o#ull t rguar / t8u thon:
*huroni "etm *llahun0 e largonu jaj"e ,ahurimit
t t$re-=&' ()n 8ahl 3:,.
E treta2;ara!itja e argumente3e $ara njer63e me drgimin
e ;ejgamber3e. Th"t i Lartsuari:
_ _ _ _ _ _ _ _ _ | o _
_, _ _ _ _ o a # 83! %PP$
'5- *)
%T rguar / ishin lajmgzues e krcnues0 ashtu /
#as rgimit t .rguar"e njerzit t mos ken ars$e
sh7ajsimi #ara *llahut3 *llahu sht kuroher i
Gjith7u/ishm0 m i &rti Gjithgj$kues' ()n 8isa9 *:-,.
E katrta2C!arimi i disa gjra3e t #shehta ! nuk i arrijn
njer6it me mendjet e t7re, si> jan )mrat e Allahut dhe
5ilsit e Tij, nj"hja e melek3e, Dits s @j7kimit e t
tjera.
E #esta2T !enit e ;ejgamber3e shembuj t mir, duke
$asur $aras7sh se Allahu i $l"ts"i ata me m"ral t lart,
dhe i ruajti ata $rej d7shime3e dhe e$she3e. Th"t i
Lartsuari:
0.
_ __ _ _ _ _ _ _ _ _ _ o _ ... #
8H %$ /= *)
%*ta ,t .rguarit e #rmeur- ishin / *llahu i "uri n
rrug t rejt0 anaj ti merri shem!ull n uhzim' ()l
)n9am 1D,.
o _ _ _o : _ . __ o ... #
8!D %$ 5 *)
%)e t "rtt / tek ata #ati shem!ull t shkl/$er #r
ju #r t njekur&' ()l Mumtehine :,.
E gjashta2;rmirsimi i sh$irtra3e, $astrimi dhe shkl!imi
i t7re, dhe trhe!ja e 3rejtjes ndaj t7re, nga >d" gj ! i
nd7t. Th"t Allahu i Lartsuar:
_ _ _ _ _ o o o _ _ o o _ _ __
, _ _ _ ... # 8
%$ + *)
%*i sht / t #ashkolluar"e u rgoi Pejgam!erin nga
mesi i t$re / t8ju le5oj ajetet e Tij0 t8i #astroj ata0 t8ua
msoj li!rin he urtsin&' ()l Ehum9a 2,.
Th"t i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: %Me
t 3rtet jam drguar ! t9i $rs"si 3lerat e m"ralit'
(Transmet"jn Ahmedi dhe Aakimi,.
H3.et$rat e t .rguar"e alejhimus selam
;ejgambert kan det7ra t #amshme, $" i $rmendi disa
$rej t7re:
*3;ara!itja e legjislaturs (sheriatit, dhe thirrja e njer63e
n adhurimin e Allahut t Betm dhe largimin nga adhurimi
i dikujt tjetr $"s Tij. Th"t Allahu i Lartsuar:
. _ _ o _ _ _ _ _ _ oo o o oo
_ ___ _ __ _ __ , _ _ _ o a q_ # 8QJR
%$ 4/ *)
01
%*ta0 t cilt i kumtojn sh#alljet e *llahut0 i 7riksohen
"etm *llahut e askujt tjetr #os Tij0 e *llahu mja7ton
t jet llogarits' ()l Ah6ab 31,.
B3C!arimi i #es. Th"t Allahu i Lartsuar !"#t:
o _ _ _ __ ___ o _ __ o, _ x __ _
o_ __ o _ _ _ a # 8FD!
%$ .. *)
%;T$ ta z!ritm %ur8anin / t8u sh#jegosh njerz"e at
/ u sht sh#allur at$re0 me sh#res se o ta stuiojn'
()n 8ahl 00,.
F3Mdh6imi i $"$ullit drejt t mirs dhe largimi i t7re nga e
ke!ja, $rg6imi i t7re me sh$rblim dhe kr/nimi i t7re
me dnim. Th"t Allahu i Lartsuar:
_ ... # 83! %$ '5- *)
%T rguar / ishin lajmgzues e krcnues&' ()n
8isa *:-,.
<3;rmirsimi i njer63e me shembull t mir e m"str t
$rs"sur si n #jal ashtu edhe n $un.
.3;ara!itja e ligje3e t Allahut ndr njer6 dhe 6batimi i
t7re.
.(3Dshmimi i t Drguar3e ndaj $"$uj3e t 3et n Ditn e
Kijametit se ju kan $r/jellur !art (misi"nin e t7re,. Th"t
Allahu =hel2le shanuhu:
o_ _ _ __ _ o_ _ __ _ o_ _ _
_ __ _ o a # 83! %$ .' *)
%.he si o t jet gjenja e at$re ,/ nuk !esuan-0 kur
+e o t sjellim shmitar #r 4o #o#ull0 e t$ o t
sjellim shmitar m!i ata ,/ nuk !esuan-L' ()n 8isa9
0*,.
I3Islami sht 7eja e t gjith t .rguar"e
-D
4slami sht #eja e t gjith t Drguar3e nebij dhe
resul
3*
. Th"t Allahu =hel2le shanuhu:
__ . _ _ _ :_ _ _ _ ... # 09
87: %$ '/ *)
%1eja e #ranueshme tek *llahu sht islami&' (Ali
4mran *1,.
K t gjith thrrasin n adhurimin e Allahut t
Betm dhe largimin nga adhurimi i tjetrkujt $"s Tij. )dhe
nse dalluan ligjet e n"rmat e t7re, ata jan t bashkuar n
nj esen/ e aj" sht 8jsimi (i Allahut2te3hidi,. Th"t
Muhammedi sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: %;ejgambert
jan 3lle6r&' (Buhariu,.
A3T .rguarit jan njerz / nuk e in t 7shehtn
,gaj!in-
Dituria mbi t #shehtn sht $rej /ilsi3e A7jn"re e
nuk sht $rej /ilsi3e t t Drguar3e, se$se ata jan njer6
si njer6it e tjer. Ata han e $in, mart"hen, #lejn,
smuren dhe l"dhen. Th"t i Lartsuari:
__ _ . o ___ _o . x . _ _ _ __ _ __ ,_ _ _
_ _ _ . o o _ ___ _ ... # 87S1
%$ += *)
%+e #ara teje rguam Pejgam!er t tjer0 #or ehe
ata ishin t rguar / kan ngrn ush/im0 / kan
ecur e shetitur n#r tregje&' ()l urkan 2D,.
o _ _ o ___ _ o _ __ o o ___
o # 8": %$ 4, *)
3*
D7 ll"je ;ejgambersh. +e!ij jan ;ejgambert ! nuk kan legjislatur t re $"r
thrrasin n ligjet e t Drguar3e $ara t7re, e Resul jan ;ejgambert ! kan
legjislatur t re
-*
%+e rguam ehe #ara teje t rguar he at$re u
munsuam t ken gra e 7mij&' ()r ?a9d 3.,.
@jithashtu ata (t Drguarit, $rjet"jn at ! e
$rjet"jn njer6it tjer, si breng"sja, g6imi, $r$jekja dhe
akti3iteti. Be>se ata i 6gjedhi Allahu ! ta $r/jellin #en e
Tij, nuk e din t #shehtn, $r3e> asaj ! ju ka treguar
Allahu. Th"t <"ti, !"#t i Lartsuar:
_ o o _ _ _ o _ ___ aq ___
_ _ _ _ __ o x o
_o aq # 8T 7$ 26 8 27 *)
%,*i i ?etm sht- i Gjithituri i Gaj!it ,i t
#anjohurs0 7shehtsi"e- he askujt nuk ia sh#all
7shehtsin e Tij3 Pr"e4 nonj t .rguari t cilin *i e
ka zgjehur he #astaj *i !n nj gru# ,meleksh- roje
t ecin #ara tij he #as tij' ()l Ehinn 2:22+,.
M3Paga!ueshmria e Pejgam!er"e
Allahu subhanehu 3e teala i 6gj"dhi $r drgesn e
Tij dhe $r/jelljen e saj krijesat me t 3le#shme, m t
$rs"surat n m"ral e #i6i"n"mi. Kshtu i ruajti ata nga
mkatet e mdha, e i larg"i nga >d" e met, n mn7r ! ta
drg"jn sh$alljen e Allahut te $"$ujt e t7re, duke !en t
$agabuar n at ! e lajmr"jn nga Allahu, i Madhruar
!"#t, gjat $r/jelljes s drgess s Tij. ) n kt
($agabueshmrin e t7re, ka k"n/en6us t Mmmetit. Th"t
Allahu i Lartsuar:
_ _____ _ __ __ o _ __ _ _ o:_
o _ _ _ _ _ _ _ _ o _ _ _
# 8"I %$ 5( *)
%: ti i rguar= %omunikoje at / t8u z!rit #rej 6otit
tn0 e nse nuk !n ,kumtimin n trsi-0 ather nuk e
-2
ke kr$er #rcjell rgesn e Tij3 *llahu t garanton
m!rojtjen #rej njerz"e&' ()l Maide :+,.
. _ _ o _ _ _ _ _ _ oo o o oo
_ ___ _ __ _ _ ... # 8QJR %$ 4/ *)
%*ta0 t cilt i kumtojn sh#alljet e *llahut0 i 7riksohen
"etm *llahut e askujt tjetr #os Tij&' ()l Ah6ab 31,.
:_ o _ _ _ o _ _ _ o___ o _ _ _ o _ ___ _
o o _ _ o_ __ o _ | aq _ #
8T %$ +, *)
%Pr ta itur ,#r t8u ukur- se ata kan kumtuar
sh#alljet e 6otit t t$re0 he se *i ka #r7shi at te ata0
he *i e i sasin e 4o gjje / ekziston' ()l Ehinn 2.,.
) nse iu sh$t"n nd"nj mkat i 3"gl, ! nuk ka
lidhje me sh$alljen, ai (i Drguari, iu s!ar"n at7re
($"$ullit,, dhe menjher $end"hen tek Allahu e kthehen
tek Ai, e (ai mkat bhet, sikur t m"s ishte #are. Arrijn me
kt nj grad m t lart nga aj" ! e kishin m hert, e kj"
$r shkak se Allahu i 3e>"i ;ejgambert e Tij, $a!ja dhe
sh$timi !"#shin $r ta, me m"ral t $rs"sur, /ilsi t mira
dhe i >rrnj"si nga >d" gj ! e k"ntest"n 3lern dhe
$"6itn e t7re.
J3+umri i t .rguar"e ,ne!ij he resul- he m t
"e4uarit #rej t$re
Fsht 3rtetuar se numri i t Drguar3e ?esul, $a!ja
dhe sh$timi i Allahut !"#shin $r ta, sht mbi tre!ind e
dhjet. Kj" gjindet n #jaln e t Drguarit sal2lall2llahu
alejhi 3e sel2lem, kur sht $7etur mbi numrin e ?esul3e:
%Tre!ind e $esmbdhjet' ()l Aakimi,. ) t Drguarit
8ebij jan m shum. Ka $rej t7re (;ejgamber3e, !
Allahu na ka treguar $r ta n Librin e Tij, e ka edhe ! nuk
-3
na ka treguar $r ta. Allahu i ka $rmendur me emra n
Librin e Tij 2- t drguar, nebij dhe resul. Th"t Allahu i
Lartsuar:
_ o o _ o _ o _ o _ o
o_ ... # 83! %$ '54 *)
%.he ,rguam- t rguar m #ar / t rr7$em #r
ta0 he t rguar t tjer #r t cilt nuk t rr7$em&'
()n 8isa9 *:3,.
_ _ __ _ o__ : o__ __ _
__ _ __ _ :: c : a _q _ o _ _ _ o __
o _ '_ , _ o _ _ o o _ _
_ o_ ___ _ _ _ , o
x o _ a _ _ , _ _ _ __ o
. x _ _. _ a _ _ o __ _ _ o oq_ ,
_ _ _ x _ _ _ a _ o: _ ____ _ o __
_ oo _ o: _ o __ _ _ o : o a _
# 8H %K$ ,4 2 ,( *)
%%to jan argumentet tona / ia ham I!rahimit
kunr #o#ullit t tij3 +e ngrisim n shkall t lart at
/ uam3 6oti $t 4o sen e " n "enin e "et0 asgj nuk
mun t8i 7shehet3 +e atij ,I!rahimit- i 7alm Is2hakun
he >aku!in he secilin #rej t$re e uhzuam3 ) #ar
ehe +uhun e #atm uhzuar3 E nga #asarhsit e tij
,t I!rahimit- uhzuam .a"uin0 'ulejmanin0 Ejju!in0
>usu7in0 )usain he (arunin3 %shtu i sh#r!lejm
!amirsat3 ,sh#r!l$em- Ehe 6ekerijan0 >ahjan0
Isain0 Ilijasin t gjith #rej t mir"e t #rsosur3
,sh#r!$lem- Ehe Ismailin0 Eljesan0 >unusin he
Lutin3 T gjith kta i "e4uam m!i njerzit tjer3 Ehe
isa nga #rinrit0 nga #asarhsit he nga "llezrit e
t$re i zgjohm ,#r Pejgam!er- he i uhzuam n
rrug t "rtet' ()l )n9am .32.+,.
-0
Allahu i 3e>"i disa nebij nga t tjert. Th"t i
Lartsuari:
... o _ _ _ o __o_ _ _ _ o ...
# 83 %$ -- *)
%&+e kemi alluar isa Pejgam!er ,ne!ij- nga t
tjert&' ()l 4sra --,.
@jithashtu Allahu i 3e>"i edhe disa resul nga t
tjert. Th"t i Lartsuari:
_ _ _ o __ o ... #
8& %$ +-4 *)
%%ta ,#r t cilt t rr7$em- jan resul0 isa #rej t$re
i alluam nga t tjert' ()l Bekare 2-3,.
) m t mirt $rej t7re jan Mlul A6mi (T Drguarit
e 3end"sur,, ! jan $rej t Drguar3e resul. Ata jan
8uhi, 4brahimi, Musa, 4sa dhe i Drguari j"n Muhammedi
alejhimus selam. Th"t i Madhruari:
o o _ _ _ o _ _ _ __ o _ _ ... #
8<&R %$ 4- *)
%Ti ,)uhamme- uro0 ashtu sikurse uruan t
.rguarit e "enosur&' ()l Ahka# 3-,.
__ _ ___ _ _ o_ _ _ o __
_ o _ _ ___ o _ _ _ o a
# 8QJR %$ ( *)
%,Prkujto- %ur +e e morm ,me !etim- #rej
Pejgam!er"e #remtimin e t$re@ ehe #rej teje0 #rej
+uhut0 I!rahimit0 )usait0 Isait !irit t )erjemes0 #ra
morm #rej t$re !es t 7ort' ()l Ah6ab +,.
Muhammedi alejhis selam sht me i miri $rej t
Drguar3e (resul, dhe Bula e ;ejgamber3e (nebij3e,,
Mdhhe!si i t de3"tshm3e, <"triu i bij3e t Ademit,
;rijsi i ;ejgamber3e kur t bashk"hen dhe "lsi i t7re
(hatibi,, ;r"nar i @rads s 8derit ! e lakm"jn njer6it e
$ar dhe t #undit, $r"nar i lamurit t #alenderimit dhe
--
Aaudit
32
t $ashtershm, 8drmjetsues i krijesa3e. )
drg"i Allahu me sheriatin m t mir, e bri $"$ullin e tij,
$"$ullin me t mir ! d"li $rej njer63e, i $rmbledhi tek
ai dhe te $"$ulli i tij 3lerat dhe mirsit, ! i dall"i me
$"$ujt $ara t7re, ata jan $"$ulli i #undit i krijuar dhe
$"$ulli i $ar ! ringjallet.
Th"t i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: %Lam
3e>uar $rej t Drguar3e tjer me gjasht gjra' (Muslimi,.
@jithashtu ka thn, $a!ja dhe sh$timi !"#shin $r t:
%Mn jam 6"triu i bij3e t Ademit n Ditn e Kijametit, e
n d"rn time d" t jet #lamuri i #alenderimit, $a mburrje.
) nuk d" t ket nd"nj t drguar at dit si Ademit e t
tjert, 3e>se d" t jet nn #lamurin tim, Ditn e Kijametit'
(Transmet"jn Ahmedi dhe Tirmidhiu,.
) $as t Drguarit sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem me
3ler sht 4brahimi alejhis selam i dashuri i Mshiruesit
33
,
e kta d7 t dashur jan m t dalluarit $rej ;ejgamber3e t
Bend"sur, e mandej 3ijn ata tre tjert $as t7re.
N3'henjat ,mrekullit2 mu5hizet- e t .rguar"e
alejhimus selam
Allahu i $r#"r/"i t Drguarit e Tij, $a!ja e sh$timi
!"#shin $r ta, me shenja t mdha e mrekulli t >uditshme,
! t9ju shrbejn si argument a$" ne3"j. ;rej t7re sht
Kur9ani isnik, ndarja e hns, shndrrimi i shk"$it n
gjar$r, krijimi i 6"gj3e nga dheu e t tjera. Mrekullit j"
t 6ak"nshme jan argument i 3rtetshmris s
;ejgamberis, e kerametet
30
jan argument $r besimin e
32
Burimi i ;ejgamberit n b"tn tjetr
33
Aalilur ?ahman (i dashur i Mshiruesit, i Allahut,
30
;rjetimi i >udira3e nga besimtart
-:
$ers"nit ($re6ent, n 3rtetshmrin e ;ejgamberis. Th"t
Allahu i Madhruar:
o _ _ o ___ _ _ o _ _ ... #
8""D %$ +- *)
%+e i rguam t .rguarit Ton me okumente t
/arta&' ()l Aadid 2-,. Th"t i Drguari sal2lall2llahu
alejhi 3e sel2lem: %8uk ka nd"nj t drguar 3e>se t9i sht
dhn nd"nj shenj ! n ba6 t saj t9i bes"jn njer6it, e
me t 3rtet aj" ! m sht dhn mua (si shenj e
mrekulli,, sht sh$allja ! m 6briti (Kur9ani,, e sh$res"j
! t jem m i $asuari n Ditn e Kijametit' (Buhariu e
Muslimi,.
9K3Besimi n Pejgam!erin e t .rguarit ton
)uhammeit sal2lall2llahu alejhi "e sel2lem
Besimi n ;ejgamberin e tij sal2lall2llahu alejhi 3e
sel2lem sht themel i madh $rej themele3e t imanit, e nuk
reali6"het imani $a t, th"t Allahu i Lartsuar:
o :_ o _ _ _ _ _ __ _ o o ___ _ _
_o x a q # 861 %$ '4 *)
%E kush nuk i !esoi *llahut he t .rguarit t Tij0 +e
#ra0 #r jo!esimtart kemi #rgatitur zjarr shum t
7ort' ()l et9h *3,.
Th"t i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: 'Lam
urdhruar ! t9i lu#t"j njer6it derisa t dshm"jn se nuk
merit"n kush adhurim $"s Allahut dhe se un jam i
Drguari i Allahut' (Muslimi,.
8uk $l"ts"het besimi n t sal2lall2llahu alejhi 3e
sel2lem $a disa >shtje e $rej t7re:
E #ara28j"hja e t Drguarit t"n Muhammedit sal2lall2
llahu alejhi 3e sel2lem, e ai sht Muhammedi djali i
Abdullahut, birit t Abdulmutalibit, birit t Aashimit, e
-+
Aashimi ishte $rej #isit Kurejsh, e Kurejshitt jan arab, e
arabt jan $rej $asardhs3e t 4smailit birit t 4brahim
Aalilit $a!ja e sh$timi i <"tit !"#shin $r t dhe $r t
Drguarin t"n. Ka jetuar :3 3ite, 0D $ara ;ejgamberis dhe
23 3ite si ;ejgamber nebij dhe resul.
E $ta2Brtetimi i tij n at ! na lajmr"i, res$ektimi i tij
n at ! na urdhr"i, largimi nga aj" ! na ndal"i dhe
adhurimi i Allahut me at ! ai e ligjs"i.
E treta2Bindja se ai sht i drguar i Allahut te =hindt dhe
njer6it e se/ili $rej t7re duhet ta $as"j. Th"t i Lartsuari:
o _ _____ _ _ _ __ _ _ o o_ __ _ ...
# 8<: %$ '-, *)
%Thuaj ,)uhamme-: : ju njerz= &n jam i .rguari
i *llahut te t gjith ju&' ()l A9ra# *-.,.
E katrta2Besimi n sh$alljen e tij dhe se ai sht m i miri
;ejgamber dhe 3ula e t7re. Th"t i Lartsuari:
... _ _ _ _ : _ __o _ _ ... #
8QJR %$ .= *)
%&ai ishte i .rguari i *llahut he "ul e t gjith
Pejgam!er"e&' ()l Ah6ab 0D,.
(Besimi se, Ai sht i dashuri i Mshiruesit, 6"triu i
bij3e t Ademit, $r"nar i ndrmjetsimit t madh, i 3e>uar
me gradn e nderit ! sht grada m e lart n Ehennet,
$r"nar i Aaudit t $ashtershm, dhe se $"$ulli i tij sht
$"$ulli m i mir. Th"t Allahu i Lartsuar:
ox o _ __ __ _ _ ... # 09
87: %$ ''= *)
%>e jeni #o#ulli m i o!ishm0 i arhur #r t mirn e
njerz"e&' (Ali 4mran **D,. ;"$ulli i tij sht edhe m i
madhi $rej ban"r3e t Ehennetit dhe sh$allja e tij sht
anuluese e sh$allje3e t m$arshme.
-.
E #esta2Allahu e $r#"r/"i me mrekullin m t madhe dhe
shenjn m t !art, e aj" sht Kur9ani i Madhrueshm,
jala e Allahut e ruajtur nga ndr7shimet. Th"t i Lartsuari:
_ _ o o _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ __ _ _
o __ _ _ _ _ . _ _ o o _ ox _
a__ # 83 %$ ,, *)
%Thuaj: Ehe sikur t !ashkoheshin njerzit he
5hint #r t sjell nj %ur8an t till0 ata nuk o t
mun t !nin si k$ sao / o ta nihmonin njri 2
tjetrin' ()l 4sra ..,.
__ __ o _ o , _ _ _ __ _ _ _ a _
# 8D %$ / *)
%+e me mahrin Ton e sh#allm %ur8anin he +e
gjithsesi jemi m!rojts t tij' ()l Ai=hr 1,.O
E gjashta2Besimi se i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2
lem e ka $r/jellur drgesn (e Allahut,, e ka kr7er
emanetin, e ka kshilluar $"$ullin, nuk ka ln t mir !
nuk e drejt"i dhe n=iti $"$ullin n t, e as t ke!e ! nuk e
ndal"i e trhe!i 3rejtjen $"$ullit $rej saj. Th"t i
Madhruari:
o _ , _ __ c ___ o _ o : _ :
o_ . x o _ c c: a q_ PP#
8 %$ '+, *)
%>u"e ju erhi i rguar nga lloji juaj0 atij i "ie rn
#r "uajtjet tuaja0 se#se sht lakmues i rrugs s rejt
#r ju0 sht i nijshm he i mshirshm #r
!esimtart' ()t Teube *2.,.
Th"t i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: %Jd"
i drguar ! Allahu e drg"i $ara meje e $ati $r "bligim !
ta drejt"j $"$ullin e 3et kah e mira dhe t9ju trhe! 3rejtjen
nga e ke!ja' (Muslimi,.
E shtata2Dashuria ndaj tij sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem,
dhnia $r$arsi e dashuris s tij, ndaj 3etes dhe krijesa3e
-1
tjera, madhshtimi i tij, admirimi i tij, ngritja e tij, res$ekti
dhe $asimi i tij, se$se kt" jan det7rat ! na "blig"i Allahu
n Librin e Tij $r t Drguarin e Tij sal2lall2llahu alejhi 3e
sel2lem. Dashuria ndaj tij sht dashuri ndaj Allahut, e
res$ekti i tij sht res$ektim i Allahut. Th"t Allahu
subhanehu 3e teala:
o _ _ o: _ _ __ oo _ _ o : _
: _ _ _ c c: a q # 09 87:
%$ 4' *)
*llahu t ju oj0 t8ju 7al mkatet tuaja0 se *llahu sht
/ 7al shum0 mshiron shum' (Ali 4mran 3*,.
Th"t i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: %8uk
bes"n askush $rej jush derisa t jem un m i dashur tek ai
se #miu e $rindi i tij dhe njer6it n $rgjithsi' (Buhariu
dhe Muslimi,.
E teta2Cala3ati dhe selami $r t
3-
sal2lall2llahu alejhi 3e
sel2lem, dhe t sh$eshtuarit e t7re, se$se sht k"$rra/ ai i
/ili $rmendet i Drguari $ara tij e nuk i drg"n sala3ate.
Th"t Allahu =hel2le shanuhu:
__ _ _ _ _ ___ _ _ o _ _ _ _____ _ _ _ _ __
__ o _ _ _ _ o a # 8QJR %$
-5 *)
%Osht e "rtet se *llahu he engjjt e Tij rgojn
sala"at #r Pejgam!erin3 : ju / keni !esuar0 rgoni
#ra sala"at he #rshneteni me selam' ()l Ah6ab -:,.
%Kush m drg"n mua nj sala3at, Allahu i drg"n atij
dhjet sala3ate' (Muslimi,.
Fsht i 3rtetuar edhe sala3ati n raste t ndr7shme, e
$rej t7re n uljen e nama6it (teshehud,, n duan e Kunutit
3-
Me kt nnku$t"het lutja $r $a!e e sh$tim $r Muhammedin alejhis selam sa
her ! t $rmendet emri i tij
:D
dhe nama6in e =hena6es, n hutben e =humas, $as e6anit,
gjat h7rjes n =hami dhe gjat daljes, n dua (lutje,, kur t
$rmendet emri i tij, sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem, e n
raste tjera t ndr7shme.
E nnta24 Drguari i Allahut sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem
dhe t Drguarit tjer $a!ja dhe sh$timi !"#shin $r ta,
jan t gjall te <"ti i t7re, me nj jet t Ber6ahut
3:
m t
$rs"sur e m t lart se jeta e dshm"r3e. ;"r, kj" jet
nuk sht sikur jeta e t7re n T"k, sht jet ! nuk dihet
#"rma e saj dhe ! nuk e larg"n nga ata emrin e 3dekjes.
Th"t i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: %Me t
3rtet Allahu ia ka ndaluar t"ks, ngrnjen e tru$a3e t
;ejgamber3e' ()bu Da3udi dhe 8esaiu,. @jithashtu th"t:
%Ca her ! nd"nj m7sliman t m drg"j selam, Allahu
ma kthen sh$irtin ! t9ia kthej selamin atij' ()bu Da3udi,.
E hjeta2;rej res$ektit ndaj t Drguarit sht m"sngritja e
6ra3e $ara tij gjat jets s tij dhe gjat selamit $r t te
3arri i tij.
Th"t Allahu subhanehu 3e teala:
_ _____ _ _ _ _ __ _ __ o o ___ o o o
_o _ _ __ o o _ _ o _ o _ o o oo
___ o oo _ o ___ o: _ __ aq
# 8KD %$ + *)
%: ju / keni !esuar0 mos ngritni zrin tuaj m!i zrin e
Pejgam!erit he mos iu ngrmoni atij si i ngrmoheni
njri2tjetrit0 e t zhuken "e#rat tuaja #a e hetuar' ()l
Au=hurat 2,.
) shenjtria e tij sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem $as
3dekjes sht njs"j si shenjtria e tij n ditt e jets s tij e
duhet ta nder"jm ashtu si> e nder"i gjenerata e $ar,
Allahu !"#t i kna!ur me ta, e ata ishin njer6it ! m s
shumti u $ajtuan me t, njer6it m t largt nga
3:
Leta e Ber6ahut, sht jeta $as 3dekjes, n 3arre
:*
kundrshtimi i tij dhe #utja e risi3e ! nuk jan n #en e
<"tit.
E njm!hjeta2Dashuria ndaj sh"k3e, #amiljes dhe gra3e
t tij
3+
. Dashuria ndaj t gjith3e dhe largimi nga ndasimi,
sharja, sh$i#ja ndaj t7re n nd"nj gj, se$se Allahu ka !en
i kna!ur me ta dhe i 6gjedhi ata ! t9ia sh"!r"jn t
Drguarin e tij sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem dhe e "blig"i
$r kt $"$ull dashurin ndaj t7re.
Th"t i Lartsuari:
. __ _ _ ___ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
_ o __ _ __ _ o _ _ o ... # 8
%$ '== *)
%*llahu sht i kna/ur me t hershmit e #ar #rej
muha5hir"e ,emigrues"e- he #rej ensar"e
3.
,"enas"e2nihmtar- he #rej at$re / i #asuan ata
me #un t mira0 e ehe ata jan t kna/ur naj Tij&'
()t Teube *DD,.
Th"t i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: %M"s
i shani sh"kt e mi, se$se edhe sikur dikush $rej ju3e t je$
(sadaka, me 3ler sa k"dra e Mhudit
31
nuk d" t arrinte as
gj7smn e 3lers s t7re
0D
' (Buhariu,.
;l!ehet nga ata ! erdhn $as t7re ! t krk"jn
#alje $r ta dhe ta lusin Allahun ! t m"s le n 6emra asnj
urrejtje ndaj t7re. Th"t Allahu i Madhruar:
3+
@rat e ;ejgamberit sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem !uhen ndr7she nnat e
besimtar3e dhe $as 3dekjes s ;ejgamberit e kan $asur t ndaluar martesen
3.
Muha=hirt jan m7slimant ! u sh$rnguln nga Meka n Medine, e )nsart
jan ban"rt 3endas t Medins ! i $ritn ata dhe i strehuan
31
K"dr n Medine
0D
Fsht $re6ente te disa sekte e sid"m"s te ?a#idinjt sharja dhe nn>mimi i
sh"k3e t ;ejgamberit. ?a#idinjt a$" disa sekte t t7re i k"nsider"jn j"besimtar
shum nga sahabet. C"t k7 sekt sht i $r!endruar me shumi/ n 4ran e ka t till
edhe n 4rak (0DP, e n 3ende t shumta t b"ts islame. ) sharja e sh"k3e t
;ejgamberit sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem ! jan gjenerata e art e 4slamit sht e
ndaluar me t gjitha n"rmat e Cheriatit 4slam
:2
. _ _ __ | o . _ _ _ . _
_ _ o _o . _ __ _ _ _ o o o _ oq_
_ _ _ ____ _ __ c a #
8?D %$ '= *)
%Ehe ata / kan arhur #as t$re e thon: 6oti $n0 7alna
ne he "llezrit tan / #ara nesh u #ajisn me !esim he
mos lejo n zemrat tona 7ar urrejtjeje naj at$re /
!esuan3 6oti $n Ti je i !ut0 mshirues' ()l Aashr *D,.
E $m!hjeta2Largimi $rej ekstremi6mit n t sal2lall2
llahu alejhi 3e sel2lem, se ekstremiteti sht $rej ke!brje3e
m t mdha ndaj tij. 4a trhe!i 3rejtjen sal2lall2llahu alejhi
3e sel2lem $"$ullit t tij $rej ekstremi6mit dhe te$rimit n
la3drimin e tij, dhe $rej ngritjes s tij n nj shkall m
te$r sesa e ka ngritur Allahu, ! sht shkall e 3e>ant $r
<"tin a66e 3e =hel2le.
Th"t i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: %Me
t 3rtet un jam r"b, $ra thuani r"b i Allahut dhe i drguar
i Tij, e nuk dua ! t m ngritni me shum se shkalla ime'.
@jithashtu tha: %M"s m madhr"ni ashtu si e madhruan
kristiant djalin e Merjemes' (Buhariu,. 8uk lej"hen $ra, t9i
lutemi atij, t9i krk"jm ndihm, t bjm ta3a# rreth 3arrit
t tij, t bjm ne6r n emr t tij, t $rejm kurban $r
hir t tij, se t gjitha kt" jan shirk, e Allahu na ka ndaluar
t i bjm adhurime dikujt tjetr $"s Tij.
8 ann tjetr, m"sres$ekti i ;ejgamberit sal2lall2
llahu alejhi 3e sel2lem, ndjenja e nn>mimit $r t, $aksimi
dhe ulja e 3lers s tij sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem, a$"
tallja me t sht de6ertim (dalje, nga 4slami dhe m"him i
Allahut dhul =helal. Th"t Allahu =hel2le shanuhu:
... o _ _ ___ _ __ o : . o o a __
o _ o o : _ __ ... # 8PP
%$ 5- 8 55 *)
:3
%E nse i #$et ti ata ,#rse tallen-0 o t thon: +e
"etm jemi mahnitur e 7ruar3 Thuaj: * me *llahun0
li!rin he t .rguarin e Tij talleniL )os krkoni 7are
njes0 ju mohuat #as !esimit tuaj&' ()t Teube :-2::,.
Dashuria e sin!ert ndaj t Drguarit sal2lall2llahu
alejhi 3e sel2lem sht aj" ! t sht7n drejt shembllimit me
udh6imin e tij, $asimit t sunnetit t tij dha largimit $rej
>d" gjje ! e kundrsht"n rrugn e tij alejhis salatu 3es
selam. Th"t Allahu i Lartsuar:
o _ _ o: _ _ __ oo _ _ o : _
: _ _ _ c c: a q # 09 87:
%$ 4' *)
*llahu t ju oj0 t8ju 7al mkatet tuaja0 se *llahu sht
/ 7al shum0 mshiron shum' (Ali 4mran 3*,.
Gblig"hemi ! t m"s jemi t skajshm n
madhrimin e ;ajgemberit (as te$r shum, e as m $ak,,
sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem, nuk bn t9i m3ishen atij
/ilsit h7jn"re, e as nuk bn t 63"gl"het e drejta e tij n
res$ektim, e as n dashuri, ! $ara!itet n $asimin e
sheriatit t tij, e/jen n udh6imin e tij dhe shembllimin
me t alejhis salatu 3es selam.
E trem!hjeta2Besimi n ;ejgamberin sal2lall2llahu alejhi
3e sel2lem reali6"het duke 3rtetuar dhe duke $unuar me at
! ka ardhur ai, e k7 sht ku$timi i d"r6imit ndaj tij sal2
lall2llahu alejhi 3e sel2lem. ?es$ektimi i tij sht res$ekt i
Allahut =hel2le shanuhu, e kundrshtimi i tij sht
kundrshrim i Allahut.
Me reali6imin e 3rtetimit dhe $asimit t tij sal2lall2
llahu alejhi 3e sel2lem, reali6"het edhe besimi n t alejhis
salatu 3es selam.
:0
%ushti i #est:Besimi n .itn e 1unit
93Besimi n .itn e 1unit
Besimi n Ditn e undit sht bindja $r
$r#undimin e jets s ksaj b"te dhe h7rjes $as saj n b"tn
tjetr, ! #ill"n me 3dekjen dhe jetn e Ber6ahut (jeta n
:-
3arre6a, dhe kal"n me Kijametin, $astaj ringjalljen,
sh$rblimin a$" dnimin, deri te h7rja e njer63e n
Ehennet a$" n Ehehennem.
Besimi n Ditn e undit sht nj nga kushtet e
4manit, kusht ! 4mani $l"ts"het me t, e kush e m"h"n ka
br ku#r. Th"t Allahu i Lartsuar:
... __ o _ __ _ _ _ _ ... #
8& %$ '(( *)
*llahut0 its s 7unit&' ()l Bekare *++,.
Ka thn i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem, n
hadithin e Ehibrilit: %&Ai tha: QM treg", >Rsht imaniH
(;ejgamberi, Tha: QT bes"sh Allahun, engjjt e Tij, librat e
Tij t Drguarit e Tij, Ditn e #undit dhe t bes"sh n t
/aktuarit e Tij t t mirs dhe t ke!esQ&' (Muslimi,.
@jithashtu "blig"hemi t bes"jm edhe n
$aralajmrueset e Dits s undit $r t /ilat na ka
lajmruar i Drguari i Allahut, sal2lall2llahu alejhi 3e sel2
lem, ! njihen si shenjat e Kijametit.
Dijetart i kan ndar kt" shenja n d7 gru$e:
*.Chenjat e 3"gla ! jan $aralajmruese t a#rimit t
Kijametit, e at" jan shum dhe shum $rej t7re kan
nd"dhur e mund t themi se shumi/a e t7re kan nd"dhur.
;rej kt7re shenja3e jan: Drgimi i Muhammedit
sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem, humbja e emanetit
(besnikris,, 6bukurimi i =hami3e dhe krenimi me t",
marrja e >"ban3e me ndrtimtari
0*
, lu#timi i >i#ut3e dhe
3rasja e t7re, ngushtimi i k"hs
02
, $a$unsia, $ara!itja e
s$r"3a3e t shumta, sh$eshtimi i 3rasje3e, shtimi i
$r"stitu/i"nit dhe mkate3e. Th"t Allahu i Lartsuar:
0*
Marrja e njer63e me $un ! nuk jan k"m$etent $r t"
02
<bulimi i mjete3e trans$"rtuese dhe 63"glimi i k"hs s udhtime3e $rej 3endit
n 3end
::
_ __ _ _ _ _ a # 8& %$
' *)
%)omenti ,i katastro7s s #rgjigjthshme- sht a7ruar0 e
hna sht 4ar ,n $sh-' ()l Kamer *,.
B.Chenjat e mdha jan at" ! nd"dhin a#r Dits s
Kijametit dhe sh#a!ja e kt7re shenja3e sht 3rejtje ($r
njer6it,. At" jan dhjet shenja dhe asnj $rej t7re nuk
sht $ara!itur.
;rej kt7re shenja3e jan: Ardhja e Mehdiut
03
N
sh#a!ja e De=hallit
00
N 6britja e 4sait nga !ielli si gj7kats i
drejt, ! e then kr7!in, e mb7t derrin dhe De=hallin, e
3end"s =hi6jen
0-
dhe sund"n me sheriatin e 4slamit,
$ara!iten Le=hu=hi dhe Me9=hu=hi e bn dua kundr t7re
(4sa alejhis selam, dhe 3desinN tri shembjet e t"ks, nj
shembje n lindje, nj n $erndim dhe nj n gadishullin
arabikN t7mi i dendur ! sh$rthen nga !ielli, ! humb
3etdijen e njer63e dhe i $r#shin t gjithN ngritja e
Kur9anit nga t"ka n !iellN lindja e diellit nga $erndimiN
dalja e ka#shs
0:
N dalja e 6jarrit t madh nga Adeni
0+
! i
db"n njer6it n drejtim t Chamit, e njherit kj" sht
shenja e #undit $rej shenja3e t mdha.
Transmet"n Muslimi nga Audhej#e ibn Msejd el
@i##ari radijall2llahu anhu ! th"t: )rdhi i Drguari i
Allahut sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem e ne ishim duke
biseduar. 8a $7eti: %Jka $" bised"niH' Than: ;"
bised"jm $r Kijametin. Tha (i Drguari,: %8uk nd"dh ai
derisa t sh#a!en $ara tij dhjet shenja'. ) i $rmendi:
03
Cundimtar i m7sliman3e $ara Dits s Kijametit ! rrjedh nga #isi Kurejsh,
#amilja Beni Aashim ! sht #amilja e Muhammedit sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem
00
Krijes e Allahut ! bn mrekulli me !llim ! t9i mashtr"j besimtart dhe t9i
larg"j nga besimi. Fsht edhe s$r"3a m e madhe ! ju nd"dh nd"njher
besimtar3e. ;r kt >d" i drguar ia ka trhe!ur 3rejtjen $"$ullit t 3et $rej tij
0-
Ehi6ja sht tatim ! e $aguajn >i#utt dhe kristiant n shtetin islam, $r
sigurin ! iu "#r"n k7 shtet
0:
Ka#sh ! del nga t"ka
0+
K7tet n Lemenin e s"tm
:+
%T7min, De=hallin, ka#shn, lindjen e diellit nga $erndimi,
6britjen e 4sait birit t Merjemes, Le=hu=hin, tri shembjet,
nj n lindje, nj n $erndim dhe nj n gadishullin arabik,
dhe e #undit $rej t7re sht 6jarri ! del n Lemen dhe i
db"n njer6it&' (Muslimi,.
@jithashtu th"t i Drguari i Allahut sal2lall2llahu
alejhi 3e sel2lem: %Del n #undin e $"$ullit tim Mehdiu, e
Allahu i dhur"n shiun, t"ka je$ #r7tet e 3eta, sht"het
$asuria, &, shum"het $"$ulli, e kshtu jet"jn shtat a$"
tet, d"methn 3ite' (Aakimi n Mustedrek,.
Fsht /ekur se kt" shenja jan t nj$asnjshme, kur
t $ara!itet njra $rej t7re $as"het $rej tjetrs e kshtu me
rradh derisa t bhet Kijameti me lejen e Allahut t
Lartsuar.
Me #jaln Kijamet sht $r !llim: Dita kur dalin
njer6it $rej 3arre3e t t7re me urdhrin e <"tit t t7re ! t
ja$in ll"gari, sh$rblehen t mirt e ndshk"hen t k!injt.
Th"t Allahu i Madhruar:
o oo o _ o ___ _ _ o _ o o _ ____
_ _ __ a q # 8U %$ .4 *)
%.itn kur uke u ngutur alin #rej "arre"e0 sikur
nguteshin te ihujt' ()l Meari=h 03,.
Kj" dit sht $rmendur me emra t ndr7shm n
Kur9anin isnik. ;rej at7re emra3e jan: Dita e 8gritjes
(Leumul Kijameh,, Jasti @"dits ()l Kariah,, Dita e
Ll"garis (Leumul Aisab,, Dita e @j7kimit (Leumud din,,
Katastr"#a ()t tammeh,, 8d"dhia e Madhe ()l Bakia,, )
Brteta e ;ashmangshme ()l Aakkah,, r7erja e D7t e
Curit ()s Cahhah,, Trishtimi ()l @ashije, si dhe emra tjer.
Dita e Ngritjes2 th"t Allahu =hel2le shanuhu:
_ __ _ _ a # 8& %$
' *)
%Betohem n itn e kijametit (ngritjes,' ()l Kijameh *,.
:.
asti Godits2 th"t Allahu i Lartsuar:
_. _ a _ _ _ aq # 8:&
%7$ ' 8 + *)
%<asti goits0 e 48sht 4asti goits' ()l Kariah *22,.
Dita e llogaris2 th"t Allahu i Lartsuar:
... __ _ _ . . _ _ __ _ | . _ _ _
o _ _ aq # 8V %$ +5 *)
%&*ta / largohen #rej rrugs s *llahut i #ret nim i
rn #r shkak se e harruan itn e llogaris' (Cad 2:,.
Dita e Gjykimit2 th"t i Lartsuari:
_ _ o _ a _ _ o x _ __ a
# 8W1X %7$ 14 8 15 *)
%.he se mkatart jan n Bhehennem3 *t$ 7uten ata
itn e gj$kimit' ()l 4n#itar *02*-,.
Katastrofa2th"t Allahu subhanehu 3e teala:
__ __ o _ __ ___ _ _ o o _ aq #
8K:! %$ 4. *)
%Por0 kur t "ij katastro7a m e mahe' ()n 8a6iat 30,.
Ndodhia e Madhe2 th"t Allahu i Madhruar:
__ __ _ _ a # 8S %$ ' *)
%%ur t !jer +ohia e )ahe' ()l Bakia *,.
E Vrteta e Pashmangshme2 th"t Allahu =hel2le
shanuhu:
_ __ _ a _ _ __ _ a q # 8SD
%7$ ' 8 + *)
%E ?rteta e Pashmangshme0 48sht e ?rteta e
Pashmangshme' ()l Aakkah *22,.
Fryerja e dyt e Surit2 th"t Allahu i Madhruar:
_ __ _ __ _ ___ _ a q q # 8Y: %$ 44 *)
%Pastaj0 kur t "ij 1r$erja e .$t e 'urit' (Abese 33,.
rishtimi2 th"t i Lartsuari:
:1
o _ ___ _ _ a # 8Z
%$ ' *)
%* t ka arritur ngjarja e m!ulimit ,trishtimit-' ()l
@ashijeh *,.
C3)n$ra e !esimit n .itn e 1unit
Besimi n Ditn e undit ka as$ektin e $rgjithshm
dhe t detali6uar.
As$ekti i $rgjithshm sht t bes"sh se ek6ist"n nj
dit n t /iln Allahu i mbledh gjeneratat e hershme dhe t
3"nshme dhe i sh$rblen si$as $un3e t t7re, nj gru$ h7n
n Ehennet e nj gru$ n 6jarr. Th"t i Lartsuari:
o _ . __ x _ __ _ _ a _ o _ __ _ _ o _
o o a # 8S %7$ ./ 8 -= *)
%Thuaj: Ehe t #art ehe t 7unit= %emi #r t8u tu!uar
n nj it t caktuar=' ()l Bakia 012-D,.
As$ekti i detali6uar sht besimi n detalet e gjra3e
! nd"dhin $as 3dekjes, dhe i $rmbledh disa >shtje:
) $ara2 '#ro"a e "arrit. Kj" s$r"3 sht marrja n
$7etje e njeriut $as 3arrimit t tij, rreth <"tit t tij, #es s tij
dhe t Drguarit t tij Muhammedit sal2lall2llahu alejhi 3e
sel2lem. Allahu =hel2le shanuhu i $r#"r/"n besimtart me
jaln e "rt (Chehadetin,, ashtu si sht /ekur n hadith,
kur t $7etet $rgjigjet: %<"ti im sht Allahu, eja ime
sht 4slami, ;ejgamberi im sht Muhammedi sal2lall2llahu
alejhi 3e sel2lem' (Buhariu dhe Muslimi,.
Gblig"het besimi n at ! e argument"jn hadithet,
se d" t $7eten (njer6it, nga d7 melek
0.
, mn7rn e
marrjes n $7etje, >#ar $rgjigjie ka besimtari e >#ar
hi$"kriti (muna#iku,.
0.
Melekt ! i $7esin njer6it n 3arr, i kemi $rmendur n ka$itullin e besimit n
melek
+D
) d7ta2 .nimi he sh#r!limi n "arr. Gblig"het
besimi n dnimin e 3arrit dhe sh$rblimin n tN se 3arri
"se sht gr"$ $rej gr"$a3e t Ehehennemit, "se sht
k"$sht $rej k"$shte3e t Ehennetit
01
N se 3arri sht i $ari
3endbanim i b"ts tjetr, e ai ! sh$t"n n t aj" ! 3jen
$as sht m e leht $r t, e kush nuk sh$t"n aj" ! 3jen
$as sht edhe m e rnd $r t, $ra kush 3des $r at sht
br Kijameti i tij
-D
.
Ch$rblimi dhe ndshkimi sht si $r sh$irtin ashtu
edhe $r tru$in n 3arr, e nd"njher 3e>"het sh$irti ($rej
tru$it,, dnimi i tij (3arrit, d" t jet $r 6ullum!art e
sh$rblimi $r besimtart e sin!ert.
4 3dekuri ndshk"het a$" sh$rblehet n Ber6ah (jeta
$as 3dekjes,, i 3arr"sur !"#t a$" j". 8se ($as 3dekjes,
sht djegur, a$" #und"sur, a$" e kan ngrn egrsirat "se
6"gjt, gjithsesi d" ta ka$l"j k7 sh$rblim a$" ndshkim.
__ _ . o _ o _ _ o _ o __ _
__ o ___ _ _ . o _ ___o _ _ a # 8BM
%$ .5 *)
%*ta i nnshtrohen zjarrit mngjes e m!rmje0 e n
itn e kijametit ,u thuhet engjj"e-: Ithtart e 7araonit
7utni n nimin m t rn=' (@a#ir 0:,.
%)dhe sikur t m"s 3arr"seshit, d" ta lusja Allahun ! t9ju
sh$t"j $rej dnimit t 3arrit' (Muslimi,.
) treta2 1r$erja e 'urit. Curi sht bri n t /ilin #r7n
4sra#ili alejhis selam. Kur t #r7j hern e $ar, 3desin t
gjitha krijesat $r3e> at7re ! dshir"n Allahu, mandej #r7n
$r hern e d7t, e ringjallen t gjitha krijesat (e krijuara,
01
) lus Allahun ! t ma bj 3arrin tim k"$sht $rej k"$shte3e t Ehennetit si dhe t
gjith m7sliman3e e m7slimane3e.
-D
Bdekja !uhet edhe Kijameti i B"gl
+*
$rej k"hs kur Allahu e ka krij"i b"tn e deri n Ditn e
Kijametit. Th"t i Madhruari:
_ _ o _ _ o_ __ _ _ __ _ __
_ _ _ o ___ _ _ o c _ a _
# 8J %$ 5, *)
%.he i 7r$het 'urit he !ie i "ekur 4ka ka n /iej he
n tok0 #r"e4 at$re / o *llahu ,t mos "esin-0
#astaj i 7r$het atij hern tjetr0 kur /e0 t gjith ata t
ngritur e #resin' ()6 <umer :.,.
%Mandej i #r7het Curit&,mandej nuk mbetet askush ! nuk
bie i 3dekur, mandej lsh"n Allahu nj shi t leht $rej t
/ilit mbijn tru$at e njer63e, mandej $ra$ i #r7het Curit,
kur ja ata t ngritur e duke $ritur' (Muslimi,.
) katrta2 Ringjallja. Allahu =hel2le shanuhu i
ngjall t 3dekurit $as #r7erjes s d7t t Curit, e ngriten
njer6it $ara <"tit t b"t3e. Kur t ja$ Allahu leje $r
#r7erjen e Curit dhe kthimin e sh$irtra3e n tru$at e t7re,
ather njer6it ngriten nga 3arret dhe e/in me 3ra$ te
3end!ndrimi i /aktuar, t 6bathur, t 6h3eshur, t $a br
s7net e $a asgj me 3ete. ;ritja sht e gjat e dielli i
$r/ll"n ata me n=ehtsi t madhe, e i ka$l"jn djerst $rej
3shtirsis s !ndrimit at7. Ka $rej njer63e ! ka$l"hen
nga djerst deri te n7jet e kmbs, disa deri n gjunj, disa
deri n sh"k, disa deri n gj"ks, disa deri n krah e disa
ka$l"hen trsisht, e kj" 3aret $rej $un3e t t7re.
?ingjallja sht e 3rtet e !ndrueshme e
argumentuar me #e, sh!isa
-*
dhe l"gjik.
Argumentet n #e: T shumta jan /itatet n Librin e
Allahut si dhe tekstet e 3rteta $rej Cunnetit t ;ejgamberit
t <"tit sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem, ! argument"jn dhe
3rtet"jn (ringjalljen,. Th"t Allahu =hel2le shanuhu:
-*
Argumentimi me sh!isa sht se ka $rej njer63e ! kan $ar mrekullin e
ringjalljes me s7t e 3et, si d" t sh$jeg"het m $"sht.
+2
... o _ _ o _ ... PP#
8T %$ ( *)
%&Thuaj: Po0 #asha 6otin tim0 #a tjetr o t
ringjalleni&' ()t Tegabun +,.
_ __ _ _ _ ___ _ ... # 83
%$ '=. *)
%&*shtu sikur e kemi 7illuar krijimin ,tuaj-0 e
rikthejm&' ()l )nbija *D0,.
Th"t ;ejgamberi sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem:
%Mandej i #r7het Curit &, mandej nuk mbetet askush !
nuk bie i 3dekur, mandej lsh"n Allahu nj shi t leht $rej
t /ilit mbijn tru$at e njer63e, mandej $ra$ i #r7het Curit,
kur ja ata t ngritur e duke $ritur' (Muslimi,.
... _ oo _ _ _ c: a _ o _ oo o
_ _ __ ___ ___ _ ___ o :: a _
# 8Y %7$ 788 79 *)
%&tha: %ush i ngjall eshtrat uke /en ata t kal!urL
Thuaj: I ngjall *i / i krijoi #r her t #ar0 e *i sht
shum i ijshm #r 4o krijim' (La Cin +.2+1,.
Argumentet sh!is"re: Allahu e $ara!iti ringjalljen
$ara r"b3e t Tij n kt b"t. 8 (Kur9an, ka$itullin )l
Bekare $rmenden $es raste: ?ingjallja e $"$ullit t
Musait $as 3dekjes s t7re, ringjallja e t 3rarit $rej Beni
4srail3e, ringjallja e $"$ullit ! d"ln nga sht$it e 3eta
$r t9i ikur 3dekjes, ringjallja e atij ! kal"i $ran #shatit
dhe ringjallja e 6"gj3e t 4brahimit alejhis selam.
Argumentet l"gjike: Argumentimi me t" bhet nga d7
knd3shtrime.
*.Allahu i Lartsuar sht Krijuesi i !iej3e dhe t"ks dhe
gjith >ka ka n t", i krij"i n #illim, e Ai ! ka mundsi t9i
krij"j n #illim nuk ka $engesa t9i rikthej $rsri.
+3
B.T"ka mund t jet (3ende 3ende, e 3dekur, $a kurr#ar
jetese n t, e Allahu lsh"n n t shi, gjelbr"het e ngjallet
$rej >i#te3e t ndr7shme (t krijesa3e,, e Ai ! ka mundsi
! ta ringjall at (t"kn, $as 3dekjes s saj, Ai ka mundsi
t9i ringjall edhe t 3dekurit.
) $esta2 +gritja0 grum!ullimi0 llogaria he
sh#r!limi. Bes"jm n grumbullimin e njer63e dhe
marrjen e t7re n $7etje, 6batimin e drejtsis ndaj t7re dhe
sh$rblimin e krijesa3e si$as $un3e t t7re. Th"t Allahu i
Lartsuar:
... _ _ o _ o _ o ___ a #
8N[ %$ .( *)
%&he +e i tu!ojm ata e nuk na m!etet asnj #rej t$re
#a e tu!uar' ()l Keh# 0+,.
_ ___ _ __ _ _ __ _ _ _ o _ a _ __
_ ___ o _ o _ a q _ a q
# 8SD %K$ '/ 2 +' *)
%%ujt t8i je#et li!ri i "et nga e jathta e tij0 ai o t
thot: : ju0 /e0 le5onie li!rin tim= &n kam /en i
!inur se o t ja# llogarin time3 .he ai ather sht
n nj jet t kna/shme' ()l Aakkah *122*,.
_ ___ _ ___ _ _ o_ _ o : _ __ o _ a q
o:_ o ___ _ o _ a q # 8SD %7$
+- 8 +5 *)
%+rka/0 kujt i i#et li!ri i tij nga e majta0 ai thot: : i
mjeri un0 t mos m je#ej 7are li!ri im3 .he t mos
ijsha 7are se 4ka sht llogaria ime' ()l Aakkah 2-22:,.
@rumbullimi ()l hashr, sht ngritja dhe tubimi i
njer63e n 3end!ndrimin e /aktuar $r t ja$ur ll"gari, e
dallimi i tij $rej ringjalljes !ndr"n n at se ringjallja sht
kthimi i sh$irtra3e n tru$a, e grumbullimi sht ngritja e
kt7re t ringjallur3e dhe tubimi i t7re n 3end!ndrim.
+0
Ll"garia e sh$rblimi: Allahu i $r!endr"n r"bt e
Tij $ara Beti dhe i nj"#t"n ata me 3e$rat ! i kan 3e$ruar.
Ll"garia e besimtar3e t de3"tshm bhet me
$ara!itjen e 3e$ra3e t t7re (mkate3e,, derisa ata ta
ku$t"jn mirsin e Allahut ndaj t7re, ! ua #shehi at"
(3e$ra, n Dunja dhe ua #ali n AhiretN ngriten si$as besimit
t t7re, i $resin melekt ! i $rg6"jn me Ehennet, i
sigur"jn ata $rej trishtimit e tmerrit t ksaj dite shum t
n=ehtN e 6bardhen #7t7rat e t7re, ! at dit jan t
shndritura, t bu6!eshura e t g6uara.
) $rgnjeshtruesit e kundrshtuesit ll"gariten me nj
ll"garitje t 3shtir e $re/i6e $r >d" t $un t 3"gl a$"
t madheN trhe!en 63ar $r #7t7re Ditn e Kijametit, si
nn>mim $r ta dhe sh$rblim $r at ! e 3e$ruan dhe $r
at se kan $rgnjeshtruar (#en islame,.
T $art ! d" t ll"gariten n Ditn e Kijametit jan
ummeti i t Drguarit t"n Muhammedit sal2lall2llahu alejhi
3e sel2lem, e me ta jan +D mij 3et ! h7jn n Ehennet
$a kurr#ar ll"garie e dnimi $r shkak t imanit t t7re t
$l"t, e ata jan ! i ka $rshkruar ;ejgamberi sal2lall2llahu
alejhi 3e sel2lem n hadith: %8uk krk"jn rukje, e as nuk e
$rd"rin Kejjin dhe lshimin e $llumba3e $r #at
-2
, $"r
mbshteten n <"tin e t7re', e $rej t7re sht sh"ku i
#amshm i ;ejgamberit, Mkashe ibn Muhsin.
@jja e $ar $r t /iln merret n ll"gari njeriu $rej
t drejta3e t Allahut sht 8ama6i, e gjja e $ar !
gj7k"het mes njer63e $rej t drejta3e t t7re sht gjaku
-3
.
) gjashta2 (aui ,Burimi i Pejgam!erit-. Bes"jm
n Aaudin e ;ejgamberit sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem, e ai
sht burim i madh e #isnik, rrjedh $rej $ijes s Ehennetit,
-2
8 k"hn e =hahilietit $ara nd"nj 3endimi me rndsi jan lshuar $llumbat t
#lutur"jn duke krkuar #atin me kt gj dhe kan 3end"sur n ba6 t sh"rtit !
$r/akt"hej nga kta $llumba
-3
Ka !llim $r gjak, jetn e njeriut, e ata ! mb7sin njer6 t $a#ajshm kan
dnim shum t madh $r mkatin e t7re
+-
lumit t Keutherit, e n 3endtubimin e Kijametit $ijn at7
besimtart $rej ummetit t Muhammedit sal2lall2llahu alejhi
3e sel2lem.
;rej /ilsi3e t tij jan kt": Fsht m i bardh se
!umshti, m i #t"ht se akulli, m i mbl se mjalti, m i
kndshm se miskuN sht te$r i gjer dhe i gjatN >d" knd
i tij sht larg sa e/ja nj muajN kush $in $rej tij nj her nuk
ka etje kurr $as ksaj.
Th"t 4 Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem:
%Aaudi im sht i madh sa t e/sh nj muaj, uji i tij sht
m i bardh se !umshti, era e tij sht m e kndshme se
misku, e shkl!imi i tij sht sikur i 7je3e n !iell, e ai !
$in at7 nuk ka kurr m etje' (Buhariu,.
) shtata2 'he7ati ,+rmjetsimi-. Kur t sht"hen
s$r"3at mbi njer6it, n 3end!ndrimin e madh dhe 6gjat
$ritja e t7re, n=it"jn ! t ndrmjets"j dikush $r ta te
<"ti i t7re, $r t9i sh$tuar ata $rej mundime3e e tmerrit. T
Drguarit e 3end"sur (Mlul A6mi,, nuk munden t
ndrmjets"jn, deri kur 3ie rradha e t Drguarit t"n
Muhammedit sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem, ! Allahu ja
#ali gabimet e shkuara dhe t ardhmet. Ai ngritet n nj
shkall, ashtu! e la3dr"jn t hershmit e t 3"nshmit
(gjith njer6imi,, e sh#a!en $"6ita dhe grada e tij e lart.
Bn se=hde nn Arsh, e Allahu e #r7m6"n me #alenderime
dhe la3data ! t9i drejt"het Atij, krk"n leje $rej <"tit t tij
dhe Ai ia lej"n ! t ndrmjets"j $r krijesat, ! t #ill"j
gj7kimi, $as brenga3e e tmerrit t $a$rshkrueshm ! i
ka$l"i.
%Dielli d" t n=ej n Ditn e Kijametit, derisa djerst t
arrijn n gj7sm t 3esh3e, e duke !en n kt gjendje
(njer6it, krk"jn ndihm nga Ademi e mandej nga
4brahimi, Musa, 4sa, e mandej nga Muhammedi, e
+:
ndrmjets"n ! t #ill"j gj7kimi i njer63e, & '
(Buhariu,.
;r kt ndrmjetsim t madh Allahu =hel2le
shanuhu e ka 3e>uar ;ejgamberin sal2lall2llahu alejhi 3e
sel2lem. Ai gjithashtu d" t bj edhe ndrmjetsime tjera
alejhis salatu 3es2selam:
*.8drmjetsimi i tij sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem $r
ban"rt e Ehennetit ! t ju lej"het h7rja n Ehennet. Th"t
i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: %D" t shk"j t
dera e Ehennetit e d" t krk"j ! ta ha$in, d" t th"t r"ja:
Kush je tiH ) d" t them: Muhammedi. D" t m th"t: Lam
i urdhruar ! t m"s ja ha$ dern askujt $r$"s teje'
(Muslimi,.
2. 8drmjetsimi i tij sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem $r
njer6it t /il3e ju bara6"hen 3e$rat e mira dhe t k!ia, e
ndrmjets"n $r ta ! t h7jn n Ehennet. Mir$" kj"
sht 3etm mendim i disa dijetar3e se$se nuk
argument"het me nd"nj hadith t 3rtet t ;ejgamberit
sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem e as t tjetrkujt.
3. 8drmjetsimi i tij sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem $r ata
(m7sliman, ! e kan merituar Ehehennemin, ! t m"s
h7jn n t. Argumenti i ksaj sht hadithi i ;ejgamberit
sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: %8drmjetsimi im (d" t
jet, $r ata ! kan br mkate t mdha $rej ummetit
tim' ()bu Da3ud,.
0. 8drmjetsimi i tij sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem $r
ngritjen e grad3e t ban"r3e t Ehennetit. Argument sht
#jala e ;ejgamberit sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: %G
Allahu im, #ale )bu Celemen dhe ngrite gradn e tij n mes
t t udh6uar3e' (Muslimi,.
-. 8drmjetsimi i tij sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem $r
njer6it ! h7jn n Ehennet $a dhn ll"gari e $a
mundime. Argument $r kt sht hadithi i Mkashete ibn
Muhsin ! #let $r +D mij $ers"nat ! d" t h7jn n
++
Ehennet $a dhn ll"gari dhe $a mundime, e ;ejgamberi
sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem u lut $r t (Mkashen, duke
thn: %G Allahu im, bre $rej t7re' (Buhariu dhe Muslimi,.
:.8drmjetsimi i tij sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem $r ata
! kan br mkate t mdha e kan h7r n Ehehennem,
$r t9i n=jerr ata $rej tij. Argument sht #jala e
;ejgamberit sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: %8drmjetsimi
im (d" t jet, $r ata ! kan br mkate t mdha $rej
ummetit tim' ()bu Da3ud,. @jithashtu th"t: %D" t del nj
$"$ull $rej <jarrit me ndrmjetsimin e Muhammedit, d" t
h7n n Ehennet e d" t !uhen Ehehennemij
-0
' (Buhariu,.
+.8drmjetsimi i tij sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem $r
6butjen e dnimit $r ata ! e merit"jn, si> sht
ndrmjetsimi i tij $r a=hn e tij )bu Talibin. Th"t
;ejgamberi sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: %8d"shta d" t9i
bj d"bi ndrmjetsimi im n Ditn e Kijametit e d" t
3end"set n dallga 6jarri ! ja ka$l"jn n7jet e kmb3e e i
3l"n maja e k"ks
--
' (Buhariu dhe Muslimi,.
8uk 3len ndrmjetsimi tek Allahu =hel2le =helaluhu
3e>se nse i $l"ts"n d7 kushte:
A.Kna!sia e Allahut $r ndrmjetsuesin dhe t
ndrmjetsuarin.
B.Leja e Allahut t Madhruar $r ndrmjetsuesin ! t
ndrmjets"j.
Th"t Allahu =hel2le =helaluhu:
. _ __ _ o _ ... # 83
%$ +, *)
%...he ata nuk mun t nrmjetsojn0 "e4se #r ata
me t cilt *i sht i kna/ur...' ()l )nbija 2.,.
-0
Ba6hdimi i ktij hadithi argument"n se $" me ndrmjetsimin e Muhammedit
sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem, d" t9ju hi!et k7 emrtim si dhe >d" shenj ! i bn
ata t dall"hen se dikur kan !en n <jarr. ) k7 ll"j i njer63e jan m7slimant !
kan br mkate t mdha e ! i $aguajn me !ndrimin e t7re n Ehehennem.
--
K7 sht dnimi me i leht i Ehehennemit.
+.
... ... __ _ _ _ _ __ __ #
8& %$ +-- *)
%&%ush mun t nrmjetsoj te *i0 #os me lejen e
TijL&' ()l Bekare 2--,.
) teta2 Peshoja ,)izani-. ;esh"ja sht e 3rtet dhe
"blig"hemi t bes"jm n t. Me $esh"j n Ditn e
Kijametit Allahu =hel2le shanuhu i $esh"n 3e$rat e r"b3e
$r t9i sh$rbl7er ata si$as 3e$ra3e t t7re. Fsht $esh"j !
ka d7 krah dhe ka gjuh, maten me t 3e$rat, a$"
#letushkat ku shn"hen 3e$rat, a$" 3et 3e$ruesi. 8d"shta
maten t gjith kta, $"r kriter $r $eshn e rnd dhe t
leht jan 3e$rat e j" 3et 3e$ruesi e as #letushkat.
_ o _ o _ _ _ _ c _ o_o
__ _, _. o _ . o _ o___ _ _ , _ .x _
a # 83 %$ .( *)
%+ .itn e Gj$kimit +e o t "m #eshoja t rejta0 e
askujt nuk i !het e #arejt asgj0 ehe nse sht
,"e#ra- sa #eshoja e nj kokrre t melit +e o ta sjellim
at3 E mja7ton / +e jemi llogarits' ()l )nbija 0+,.
o _ o _ o _ _ __ _ __ _ _ _
_ a_ _ _ _ __ _ _ _ _ _ _ _
___ _ _ _ __ _ _ __ a_ PP#
8<: %7$ , 8 / *)
%*t it #eshimi ,masa- sht i rejt3 *tij / i
rnohen #eshojat0 ata jan t sh#tuar3 %ujt i "ijn
leht #eshojat0 ata e hum!en "et"eten0 ngase i re7uzuan
argumentet Tona me t #arejt' ()l A9ra# .21,.
%;astrtia sht gj7sma e imanit, ndrsa elhamdulilahi
(#alnderimi Allahut, e mbush $esh"jen' (Muslimi,.
@jithashtu th"t sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem:
%Bend"set $esh"ja n Ditn e Kijametit, e edhe sikur t
+1
$esh"heshin n t !iejt dhe t"ka d" t mja#t"nte' ()l
Aakim,.
) nnta2 'irati. Bes"jm n Ciratin, e Cirati sht ur
! shtrihet mbi Ehehennem dhe sht 3endkalim i #rikshm
dhe i tmerrshm. Kal"jn njer6it mbi t ($r t shkuar,
drejt Ehennetit. Dikush kal"n n t sh$ejt sa l3i6ja e
!er$ik3e, dikush si reja, dikush si era, dikush si 6"gu,
dikush si kuajt #isnik, e dikush duke 3ra$uar. ) kalimtart
tjer ka $rej t7re ! trhe!en 63arr n t, kal"jn n ba6 t
3e$ra3e t t7re, derisa t kal"j $ers"ni ! drita (e imanit, t
tij sht sa gishti i 3"gl i kmbs, e ka ! edhe hidhen e
bien n <jarr, e kush e kal"n Ciratin h7n n Ehennet.
4 $ari ! kal"n n t sht i Drguari j"n
Muhammedi sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem, mandej ummeti
i tij, e nuk #let at dit askush $r3e> ;ejgamber3e, e lutja
e ;ejgamber3e at dit d" t jet: %G Allahu im, sh$tim,
sh$tim'. 8 Ehehennem ka grem>a ! gjenden n t d7
ant e Ciratit, nuk e din madhsin e t7re askush $r3e>
Allahut a66e 3e =hel2le, e hedhin knd t d"j Allahu $rej
krijesa3e t Tij.
5ilsit e tij: Fsht m i m$reht se sh$ata, m i h"ll
se !imja e #l"kut, i rrsh!itshm, nuk !ndr"n n t kmba
e askujt $r3e> e atij ! e ka $r#"/uar Allahu, sht i
ka$luar me errsir, drg"hen amaneti dhe lidhjet
#are#isn"re e !ndr"jn rr6 Ciratit, si dshmi $r ata ! i
kan 6batuar a$" i kan ln at".
__ o: ___ _ _ _ _ __ _o o _ o a
_ _ _ _ __ .x __ _ _ _ o a q #
8 %7$ (' 8 (+ *)
%.he nuk ka asnj #rej jush / nuk o t8i a7rohet atij3
%$ ,kalim a7r Bhehennemit- sht "enim i kr$er i
6otit tn3 Pastaj0 ,#as kalimit #ran tij- o t8i sh#tojm
.D
ata / ishin ruajtur ,mkate"e-0 e zullum/art o t8i
lm at$ t gjunjzuar' (Merjem +*2+2,.
%Cjellet Cirati mes d7 krah3e t Ehehennemit, e un me
ummetin tim d" t jemi t $art ! d" ta kal"jm (e d" t
sh$t"jm,' (Muslimi,.
@jithashtu th"t sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem:
%Cjellet ura e Ehehennemit, e jam un me ummetin tim !
kal"jm t $art, e lutja e ;ejgamber3e at dit d" t jet:
G Allahu im, sh$tim, sh$tim' (Buhariu dhe Muslimi,.
Th"t )bu Ceid el Audrij radijall2llahu anhu: %M ka
lajmruar se ura sht m e h"ll se !imja e #l"kut dhe m e
m$reht se sh$ata' (Muslimi,.
@jithashtu ka thn i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e
sel2lem: %D" t drg"hen amaneti dhe lidhjet #are#isn"re, e
d" t !ndr"jn rr6 Ciratit n t djatht e t majt, e kal"n
i $ari $rej jush si reja& mandej si era, mandej si 6"gu, duke
u sht7r nga 3e$rat e t7re, e i Drguari juaj d" t !ndr"j
mbi Cirat duke thn: S<"ti im, sh$tim, sh$tim9 derisa ta
munds"jn kt 3e$rat e r"b3e, mandej 3jen njeriu i /ili
nuk mundet t kal"j 3e>se 63arr, e n d7 ant e Ciratit ka
grem>a t 3arur, ! marrin ata ! jan t urdhruar, e ka
$rej t7re ! d" t jen t lidhur n$r grem>a $"r sh$tues
$rej <jarrit e ka tjer ! d" t jen t 3arur' (Muslimi,.
) dhjeta2 %antare. Bes"jm se besimtart nse e
kal"jn Ciratin d" t ndalen n Kantare. Kantare sht 3end
mes Ehennetit dhe <jarrit, ku ndalen besimtart t /ilt e
kan kaluar Ciratin dhe kan sh$tuar $rej <jarrit, ! t9i
marrin hakin njri tjetrit $ara h7rjes n Ehennet, e $asi t
$astr"hen u lej"het h7rja n t.
%Ch$t"jn besimtart $rej <jarrit e mandej ndalen n
Kantare mes Ehennetit e <jarrit, e marrin hakun njri tjetrit
$r $adrejtsit ! kan !en mes t7re n Dunja. ;asi! t
.*
$astr"hen u lej"hen at7re ! t h7jn n Ehennet&'
(Buhariu,.
) njmbdhjeta2 Bhenneti he Bhehennemi.
Bes"jm se Ehenneti sht i 3rtet dhe se Ehehennemi
sht i 3rtet, ! t d7 ek6ist"jn e nuk kan #und,
$rkundra6i jan t $rhershm. Begatit e ban"r3e t
Ehennetit nuk $r#und"jn, e dnimi i ban"r3e t <jarrit
$r ata ! jan gj7kuar nga Allahu me $rjetsi (n t,, nuk
kal"n e as nuk ndr$rehet. ) besimtart n <"tin 8j,
n=jerren nga ai (<jarri,, me ndrmjetsim t
ndrmjetsues3e dhe me mshirn e m t Madhit
Mshirues.
Ehenneti sht sht$ia e nderit ! e ka /aktuar Allahu
$r t de3"tshmit n Ditn e Kijametit. 8 t rrjedhin
lumenjt, ka dh"ma t larta, gra t bukura (h7rija,, ka n t
>ka mall6"hen sh$irtrat dhe kna!en s7t $rej asaj ! s7ri
kur nuk e ka $ar, e as 3eshi nuk e ka dgjuar, e as !
dikush e ka imanigjuar. 8uk kal"n e as nuk $r#und"n
begatia e tij, sht e gjithm"nshme e $a ndr$rerje. )ra e tij
dgj"het n largsi t d76et 3ite3e, e m e madhja begati n
t sht t $amurit e Allahut nga besimtart me s7t e t7re.
Ka#irt jan t $ri3uar nga t $amurit e Allahut. )
kush e m"h"n t $amurit e Allahut nga besimtart, ai i ka
bara6uar ata me !a#irt n kt ndales.
8 Ehennet ka *DD shkall, mes se/ils shkall ka
ha$sir sa $rej t"ks e n !iell, e shkalla m e lart sht
irdeusi i Lart. Kulmi i Ehennetit sht Arshi i
Mshiruesit. Ehenneti i ka tet d7er, e mes d7 an3e t
se/ils der ka ha$sir sa $rej Mekkes e deri n Ai=hr, e
nj dit d" t jet i mbushur, e m i ulti $rej ban"r3e t
Ehennetit d" t ket ($r"n, sa dhjet her t"ka.
Th"t Allahu i Lartsuar $r Ehennetin se sht:
.2
_ __ x _ a qq # 09 87: %$
'44 *)
%&i #rgatitur #r t e"otshmit' (Ali 4mran *33,.
;r $rjetsin e ban"r3e t Ehennetit dhe se ai nuk
ka mbarim, Allahu =hel2le shanuhu th"t:
o __ __ o o _ _ o ___ _ _
__ _o ___ _ _ _ o _ _ o _ _
a_ # 8! %$ , *)
%'h#r!limi #r ta te 6oti i t$re: Bhennetet e *nit
n#r t cilt !urojn lumenj0 e at$ jan #rgjithmon0
#ak#utur3 *llahu sht i kna/ur naj t$re0 e ehe ata
t kna/ur #rej Tij3 E k$ sht #r at0 / i ka #asur
ron 6otit t "et' ()l Bejjine .,.
Ehehennemi (<jarri, sht sht$ia e dnimit ! e ka
/aktuar Allahu $r !a#irt dhe mkatart. 8 t gjendet
mundimi m i rnd dhe dnimet e ll"jll"jshme. ?r"jtart e
tij jan melekt e ash$r dhe t rre$t. Ka#irt jan
$rgjithm"n n t, ush!imi i t7re sht <ekkumi
-:
e $ija e
t7re sht gjaku i !elb"sur. <jarri i Dunjas sht nj $jes
nga shtatdhjet $jest e n=ehtsis s Ehehennemit. )
Ehehennemi ka gjashtdhjet e nnt $jes, t gjitha sikur
6jarri i Dunjas bile edhe m shum
-+
.
Ehehennemi nuk ng"$et me gjith ata ! i hedhin n
t, $rkundra6i th"t se a ka t tjer. 4 ka shtat d7er dhe
se/ila der ka $jesn e 3et t 3e>ant.
Th"t Allahu teala $r <jarrin se:
_ __ __ a q # 09 87: %$
'4' *)
%&sht #rgaitur #r #a!esimtart' (Ali 4mran *3*,.
-:
<ekkumi sht $em e Ehehennemit me #rute shum t $akndshme, ! sikur nj
#rut t hidhej n det d" ta !elbs"nte at.
-+
<jarri i Ehehennemit djeg +D her m shum se 6jarri i Dunjas.
.3
Th"t Allahu dhul =helal rreth !ndrimit t
gjithm"nshm t ban"r3e t tij n t dhe se ai nuk sht
kalimtar:
__ _ _ _ __ _ _ __ _ _ _ x a _ __
_o ___ ... # 8QJR %7$ 5. 8 5- *)
%*llahu i ka mallkuar jo!esimtart he #r ta ka
#rgatitur zjarr t nezur 7ort3 *t$ o t m!esin
#rgjithmon;' ()l Ah6ab :02:-,.
D31r$tet e !esimit n .itn e 1unit
Besimi n Ditn e undit ka #r7te t rndsishme, ja
disa $rej t7re:
*.Dshira $r brjen e 3e$ra3e t mira dhe $rkujdesja (!
t m"s i lsh"jm, duke sh$resuar sh$rblimin.
2.Dr"ja nga brja e mkate3e a$" t kna!urit me t", duke u
#riksuar $rej dnimit t asaj dite.
3.8gushllimi i besimtarit $r at ! i kal"n n kt b"t
-.
,
me begatit ! i sh$res"n $rej asaj b"te dhe sh$rblime3e t
saj.
0.Besimi n ringjallje sht esen/a e lumturis s indi3idit
dhe sh"!ris. 8jeriu nse bes"n se Allahu i Lartsuar d"
ti9i ringjall krijesat $as 3dekjes s t7reN d" t9i gj7k"j dhe
sh$rblej si$as 3e$ra3e t t7reN d" t9i mirret haku
6ullum!arit $rej atij ! i ka br 6ullum bile edhe haku i
shta63eN (njeriu, d" t !ndr"j n res$ektimin e Allahut,
d" t k$utet #illi i s ke!es, sh$rndahet e mira n sh"!ri,
e /ila ka$l"het $rej 3lera3e dhe !etsis.
-.
Me at ! nuk e ka n kt b"t, si> sht luksi a$" gjrat e ndaluara.
.0
%ushti i gjasht:Besimi n %aer
93Prku7izimi i %aerit he rnsia e !esimit n t
Kaderi
-1
sht /aktimi i Allahut $r nd"dhit, ashtu si
sht $ara$rir n diturin e Tij dhe si> sht $r#shir n
urtsin e Tij. ) gjith kj" i tak"n #u!is s Tij se$se Ai
sht i #u!ishm mbi >d" gj dhe bn >9t d"j.
Besimi n Kader sht $rej besimit n <"trimin e
Allahut subhanehu 3e teala dhe sht nj nga kushtet e
imanit ! jan t d"m"sd"shme $r $l"tsimin e imanit.
__ __ o _ _ a _ # 8&
%$ ./ *)
%+e 4o sen e kemi krijuar me %aer' ()l Kamer 01,.
-1
;ara/aktimi h7jn"r i t gjitha gjra3e $ara krijimit t t7re, shkruar n Librin e
?uajtur A7jn"r t Bendime3e $r >d" nd"dhi t >d" gjje.
.-
Th"t ;ejgamberi sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem:
%Jd" gj nd"dh me Kader, bile edhe e $amundshmja dhe e
mundshmja, "se e mundshmja dhe e $amundshmja'
(Muslimi,.
C3'hkallt e %aerit
Besimi n Kader nuk $l"ts"het $a i reali6uar katr
shkall:
) $ara: Besimi n dijen e hershme
:D
t Allahut, dije !
$r#shin >d" gj. Th"t Allahu i Lartsuar:
o:_ ___ _ o _ .___ _ _ _ o _ _ _ _. _ o ___ _
__ _o _ __ __ _ _ cx a #
8GD %$ (= *)
%* nuk e ke itur se *llahu i 4ka ekziston n /iell e n
tok0 e tr ajo sht e shnuar n li!r0 ajo #r *llahun
sht shum leht' ()l Aa=h=h +D,.
) d7ta: Besimi n shkrimin n Leuhi Mah#udh (Libri i
?uajtur A7jn"r i Bendime3e, i t gjith /aktime3e ! i ka
ditur Allahu. Th"t Allahu =hel2le shanuhu:
_ _ o _ _ ... # 8H %$
4, *)
%...+e nuk kemi ln #as ore asgj n Li!r&' ()l
)n9am 3.,.
Th"t i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem: %4
shkr"i Allahu kaderet e krijesa3e $ara se t9i krij"nte !iejt
dhe t"kn $r $esdhjet mij 3jet' (Muslimi,.
) treta: Besimi n dshirn e 6batueshme t Allahut dhe n
#u!in e Tij abs"lute. Th"t Allahu i Madhruar:
_ __ _ ___ ___ _ __ _ _ _ . x _ _ _ a q _
# 8 %$ +/ *)
:D
Dija e Allahut $ara krijimit t krijesa3e, #jala sht $r )6elin
.:
%E ju nuk o t shironi0 #o t mos jet se shiron
*llahu0 6oti i !ot"e' ()t Tek3ir 21,.
4 ka thn ;ejgamberi sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem
$ers"nit ! i tha SJka t dshir"j Allahu dhe ti9: %A i bre
Allahut sh"kH ;"r (thuaj, >ka t dshir"j Allahu i Betm'
(Ahmedi,.
) katrta: Besimi se Allahu sht Krijues i >d" gjje. Th"t
Allahu i Lartsuar:
_ _ _ , __ , o , a q
# 8J %$ 5+ *)
%*llahu sht krijues i 4o seni he *i sh m!ik/$rs
naj 4o gjje' ()6 <umer :2,.
_ _ _ o: _ _ o a_ # 8KBA
%$ /5 *)
%E *llahu ju krijoi ju"e ehe at / e #unoni' ()s Ca##at
1:,.
%Allahu krij"n >d" sajues dhe at ! e saj"n ai' (Buhariu,.
D3+arja e caktime"e
*.5aktimi i $rgjithshm $r t gjitha nd"dhit. K7 sht ai
! u shkrua n Leuhi Mah#udh, $ara krijimit t !iej3e dhe
t"ks $r -D mij 3jet.
B.5aktimi jets"r. K7 sht /aktimi i >d" gjje ! i nd"dh
r"bit $rej #utjes s sh$irtit e deri n 3dekjen e tij.
F.5aktimi 3jet"r. K7 sht /aktimi i asaj ! nd"dh >d" 3it,
/aktim k7 ! bhet 8atn e Kadrit
:*
$r >d" 3it. Th"t
Allahu teala:
:*
8ata e Kadrit sht n muajin e ?ama6anit, $"r nuk dihet saktsisht se /ila nat
sht, mir$" dihet se sht njra nga kt": 2*, 23, 2-, 2+ dhe 21.
.+
_ oo ___ o : a # 87\"
%$ . *)
%+ at ,nat- zgjihet 4o 4shtje n mn$r t #rer'
()d Duhan 0,.
<.5aktimi dit"r. K7 sht /aktimi i >d" nd"dhie dit"re, si
krenaria, $"shtrimi, dhnia, ndalesa, lindja, 3dekja e t
tjera. Th"t Allahu i Lartsuar:
_ _ _ _ o ___ _ o __ a q_
# 8TR %$ +/ *)
%*tij i rejtohet me lutje kush sht n /iej e n tok he
*i n 4o moment sht i angazhuar n 4shtje t reja ,7al
mkate0 largon !rengosje0 je# jet0 je# "ekje0 krijon
gjenje0 zhuk t tjera etj3-' ()r ?ahman 21,.
H3Besimi i sele7it
AC
n %aer
Allahu sht Krijues, <"t dhe ;r"nar i >d" gjje. Ka
/aktuar kaderet e krijesa3e $ara se t9i krij"nte, i /akt"i at7re
a#atet (se sa d" t jet"jn,, #urni6imin, 3e$rat dhe /akt"i se a
d" t jen t lumtur a$" d" t jen t dsh$ruar, e >d" gj e
e3ident"i n Leuhi Mah#udh. Aj" ! e dshir"i Allahu
nd"dh, e aj" ! nuk e dshir"i nuk nd"dh. ) din se >ka ka
nd"dh e >ka d" t nd"dh, e sikur t nd"dhte si d" t
nd"dhte. Ai sht i #u!ishm $r >d" gj, e udh6"n knd t
d"j dhe e humb knd t d"j. ?"brit kan dshir e #u!i
! $un"jn si$as saj, brenda asaj ! u /akt"i Allahu dhe
bes"jn se r"bt nuk dshir"jn $r3e> nse dshir"n
Allahu. Th"t Allahu teala:
_ _ _ _ _ _ _ o _ _ _ ... #
8K! %$ 5/ *)
:2
Cele#i jan t $art tan, gjeneratat e $ara m7slimane, ku bjn $jes ;ejgamberi
sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem me sh"kt e tij dhe ata ! i $asuan ata me bmirsi.
..
%E ata0 t cilt lu7tuan #r hir Ton0 +e0 me siguri o t8i
orientojm rrugs #r te +e&' ()l Ankebut :1,.
Allahu i Madhruar sht Krijues i r"b3e dhe i
3e$ra3e t t7re, e ata jan kr7esit e 3rtet t at7re 3e$ra3e,
e nuk ka ars7etim $r askend $ara Allahut $r nd"nj
"bligim ! nuk e ka kr7er a$" $r nj ndales ! e ka br,
$rkundra6i, Allahu ka argument t #"rt kundr njer63e.
Ars7etimi me Kader lej"het 3etm $r #atke!si e j" edhe
$r tur$e e mkate. Treg"n ;ejgamberi sal2lall2llahu alejhi
3e sel2lem rreth Ademit dhe Musait alejhimas selam:
%;"lemi6uan Ademi dhe Musa. Tha Musa: Ti je Ademi !
mkati 7t t n="rri nga Ehenneti. 4 tha Ademi: Ti je Musa
! t 6gj"dhi Allahu $r sh$alljen e Tij dhe jaln e Tij, e
mandej m aku6"n mua $r nj >shtje ! sht /aktuar $r
mua $ara se t krij"hem. Kshtu u ars7etua Ademi $ara
Musait' (Muslimi,.
I3?e#rat e njerz"e
Be$rat t /ilat i krij"i Allahu i Lartsuar n gjithsi
ndahen n d7 gru$e:
4 $ari: Be$rat e Allahut tebareke 3e teala n krijesat e Tij, e
nuk ka t drejt askush n t" ! t dshir"j a$" t 6gjedh,
$"r, at" jan si$as dshirs s Allahut, si> jan jeta, 3dekja,
smundja dhe shndeti. Th"t i Lartsuari:
_ _ _ o: _ _ o a_ # 8KBA
%$ /5 *)
1:,.
_ _ _ o _ o _ o , o o: ___ o ___ _
# 8] %$ + *)
.1
%*i sht / krijoi "ekjen he jetn0 #r t8ju #ro"uar se
cili #rej jush sht m "e#rmir&' ()l Mulk 2,.
4 d7ti: Be$rat ! i $un"jn krijesat me dshirn e t7re. Kt"
3e$ra bhen me 6gjedhje t at7re ! i 3e$r"jn dhe si$as
dshirs s t7re, $asi! Allahu ju dha kt mundsi. Allahu
=hel2le shanuhu th"t:
_ __ _ __ a q _ # 8
%$ +, *)
%Pr at nga mesi / shiron t gjenet n t "rtetn'
()t Tek3ir 2.,.
... ... __ __ o _ __ #
8N[ %$ +/ *)
%&E "rteta sht nga 6oti juaj0 e kush t oj0 le t
!esoj0 e kush t oj0 le t mohoj&' ()l Keh# 21,.
Ata (njer6it, d" t #alender"hen $r 3e$rat e
la3druara dhe d" t !"rt"hen $r 3e$rat e !"rtueshme, e
Allahu nuk dn"n 3e>se $r >shtjet n t /ilat ka ln
mundsi 6gjedhjeje $r njer6it. Ci> th"t Allahu teala:
... __ o_ ___ :__ a q_ # 8^ %$
+/ *)
%&he &n nuk jam zullum/ar #r ro!rit' (Ka# 21,.
8jeriu e din dallimin mes 6gjedhjes dhe det7rimit,
$.sh. njeriu 6bret nga kulmi me shkall, 6britje kj" ! e
6gjedh 3et, $"r, mundet ! ta rr6"j dikush nga kulmi. )
$ara ishte 6gjedhje e e d7ta ishte det7rim.
A3Pikat e #r!ashkta mes krijimit t *llahut he
"e#rs s ro!it
Allahu krij"i r"bin dhe krij"i 3e$rat e tij. 4 dha atij
dshir dhe mundsi. ?"bi sht 3e$rues direkt dhe i 3rtet
i 3e$rs s tij, $asi! ka dshir dhe mundsi. Kshtu nse
1D
bes"n, kj" sht me dshirn dhe mundsin e tij, e nse
m"h"n, ai sht !a#ir me dshirn e tij t $l"t. Kj" sht
sikur t themi: K7 #rut sht $rej ksaj $eme, k7 $r"dukt
sht $rej t"ks, ! d"methn se sht dal nga aj", e edhe
nga Allahu ! d"methn se Ai e krij"i (at #rut, $rej saj.
Ktu nuk ka as$ak kundrthnie, ktu $r$uthen Ligji i
Allahut dhe Kaderi i Tij.
_ _ _ o: _ _ o a_ # 8KBA
%$ /5 *)
1:,.
_ _ ___ __ o ___ _ __ a _ _ _ a
_ o a _ _ ___ o_ o _ a_
_ , _ _ a_ _ _ a #
8F %K$ - 2 '= *)
%E0 sa i #rket atij / je# he ruhet0 he "rteton
!inshm #r m t mirn0 +e o ta #rgatitim at #r
m t lehtn3 E sa i #rket atij / !n ko#rraci he
nien "eten t #a"arur ,nga 6oti- he / #rgnjeshtron
at m t mirn0 +e o ta #rgatisim #r m t
"shtirn' ()l Lejl -2*D,.
M3:!ligimi i njeriut rreth %aerit
Gblig"het njeriu rreth Kaderit me d7 >shtje:
) $ara: T krk"j ndihm nga Allahu n kr7erjen e
3e$ra3e t lejuara dhe n largimin $rej 3e$ra3e t ndaluara.
T e lus At ! t9ia lehts"j e t9ia larg"j 3shtirsit, t
mbshtetet n T e t krk"j mbr"jtje $rej Tij, e kshtu
sht i ne3"jshm $r t n kr7erjen e t mirs e lnien e
s ke!es. Th"t Muhammedi sal2lall2llahu alejhi 3e sel2
1*
lem: %Kujdesu $r at ! t sjell d"bi. Krk" ndihm nga
Allahu e m"s u bj i d"bt. 8se t g"det di>ka, m"s thuaj:
sikur t 3e$r"ja kshtu, d" t nd"dhte kj", $"r thuaj: Allahu
e ka /aktuar dhe >ka ka dashur Ai ka 3e$ruar. Ce$se Qle32iQ
(sikur t..., e #ill"n 3e$rimin e djallit'.
) d7ta: Duhet t dur"j n at ! e ka t /aktuar e t
m"s d"bs"het. Ta dij se aj" sht $rej Allahut, t
kna!et e t d"r6"het. Ta dij se aj" ! e g"diti, nuk d"
t mund t shmangej, e as aj" ! sht shmangur nuk d"
ta g"das. Th"t i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem:
%Dije se aj" ! t ka g"ditur nuk d" t mund t shmangej,
e as aj" ! t sht shmangur, nuk d" t g"diste'.
J3T kna/urit me Gj$kimin he %aerin
Duhet t kna!emi me Kaderin se$se sht $rej
$l"tsimit t kna!sis me <"trimin e Allahut. Duhet !
se/ili besimtar t kna!et me gj7kimin e Allahut, se aj" !
e ka br Allahu dhe gj7kimi i Tij sht e tra hajr, drejtsi
dhe urtsi. Atij ! i sht !etsuar sh$irti i tij n at se aj"
! e ka g"ditur nuk d" t mundte t shmangej, e as aj" !
sht shmangur nuk d" ta g"dasN e ka sh$tuar sh$irtin e tij
$rej lkundje3eN e ka larguar $rej jets s tij breng"sjen dhe
kundrthnienN nuk $ikll"het $r at ! i ka kaluar, e as
nuk #rig"het $r t ardhmen e tij. Me kt" k7 sht njeriu
m i lumtur, sh$irtrisht m i miri dhe m i !eti. Ai i /ili e
ku$t"n se a#ati (jets"r, i tij sht i /aktuar, ri6ku i tij i
numruar, se #rika nuk mund t9ia 6gjas jetn, e as k"$ra/ia
nuk mund t9ia sht"j ri6kun dhe >d" gj sht e shkruarN
dur"n s$r"3at ! e kan g"ditur, i krk"n #alje Allahut $r
gabimet dhe tur$et ! i ka br, kna!et me at ! i ka
/aktuar AllahuN e me kt bashk"n res$ektimin e urdhrit
dhe durimin $rball s$r"3a3e.
Th"t Allahu =hel2le =helaluhu:
12
__ _ ___ o o _ __ __ _ _ _ _ o _
_ _ _ o c : a # 8T %$ '' *)
%<7aro e ke/e / noh ,goet-0 nuk mun t jet
nr$she0 "etm si#as caktimit t *llahut0 e kush i !eson
*llahut0 *i ia uhzon zemrn e tij@ *llahu sht i
gjithijshm #r 4o sen' ()t Tegabun **,.
o o _ _ . __ o _ _ o _
# 8BM %$ -- *)
%Ti !n urim0 se #remtimi i *llahut sht i "rtet0
krko 7alje #r mkatin tn&' (@a#ir --,.
N3&hzimi sht $ llojesh
4 $ari: Mdh6imi me argumentimin e t 3rtets dhe
"rientimit n t. K7 udh6im sht $r t gjitha krijesat dhe
kt e kan mundsi ;ejgambert dhe $asuesit e t7re. Th"t
Allahu i Madhruar:
_ __ o _ __ __ o : o a q #
8>? %$ -+ *)
%&+ t "rtet0 ehe ti uhzon #r n rrugn e rejt'
()sh Chura9 -2,.
4 d7ti: Mdh6imi me sukses dhe $r#"r/im $rej Allahut,
bmirsi $rej Tij dhe nder $r r"bt e Tij t de3"tshm. K7
udh6im sht 3etm n mundsin e Allahut. Th"t Allahu
dhul =helal:
_ __ o _ o o ___ __ _ _ o __
# 8_A& %$ -5 *)
%Osht e "rtet se ti nuk mun ta uhzosh at / o ti0
#or *llahu uhzon k t oj&' ()l Kasas -:,.
9K3.shira n Li!rin e *llahut sht $ llojesh
13
4 $ari: .shira kosmologjike e caktuese. Kj" sht dshira
abs"lute $r t gjith ek6isten/n. Jka dshir"n Allahu
bhet e >ka nuk dshir"n nuk bhet. Kj" dshir e "blig"n
$l"tsimin e sendit ! dshir"het, e nuk e "blig"n t
dashurit dhe kna!sin, $r3e> nse lidhet me dshirn
legjislati3e. Th"t Allahu =hel2le shanuhu:
_ _ _ __ _ o o _ o . : _ __ ...
# 8H %$ '+- *)
%*t / *llahu shiron ta uhzoj0 ia zgjeron zemrn
#r ,t #ranuar- islamin&' ()l )n9am *2-,.
4 d7ti: .shira 7etare he legjislati"e. Kj" dshir sht t
dashurit e sendit ! dshir"het, at7re ! e ndjekin at dhe
kna!sia ndaj t7re. Kj" nuk e "blig"n $l"tsimin e sendit
! dshir"het $r3e> nse sht e lidhur me dshirn
k"sm"l"gjike. Th"t Allahu subhanehu 3e teala:
... ... _ _ _ _ #
8& %$ ',- *)
%&*llahu me kt shiron lehtsim #r ju0 e nuk
shiron "shtrsim #r ju&' ()l Bekare *.-,.
Dshira k"sm"l"gjike sht m e $rgjithshme se$se
>d" dshir legjislati3e ! ka nd"dhur sht njk"hsisht
dshir k"sm"l"gjike, e >d" dshir k"sm"l"gjike ! ka
nd"dhur nuk sht med"em"s dshir legjislati3e. ;.sh. n
imanin e )bu Bekrit radijall2llahu anhu jan reali6uar ! t
d7 ll"jet e dshira3e. ) shembull $r reali6imin e dshirs
k"sm"l"gjike sht ku#ri i )bu Ehehlit, e nuk sht
reali6uar dshira legjislati3e, $asi! sht dshiruar
legjislati3isht imani i tij. ;ra, Allahu edhe nse ka dshiruar
mkatet me /aktim dhe dshir k"s"m"l"gjike, Ai nuk
kna!et me t" nga as$ekti #etar, nuk i d"n at" dhe nuk
urdhr"n n t". ;rkundra6i i urren dhe ndal"n $rej t7re dhe
e kr/n"n mkatarin, e e gjith kj" sht me Kaderin e Tij.
10
) sa i $rket $un3e t mira dhe imanit, Ai, i
madhruar !"#t, i d"n dhe urdhr"n n t" dhe i $remt"n
3e$ruesit t t7re sh$rblim t mir. Ai, nuk mkatn"het
($rej njer63e, 3e>se me dshirn e Tij, e nuk nd"dh asnj
send 3e>se me dshirn e Tij. Th"t i Lartsuari:
_ _ _ ... # 8J %$
( *)
%&*i nuk sht i kna/ur me mos!esimin e ro!r"e t
?et&' ()6 <umer +,.
_ _ _ _ _ . _ a q # 8& %$ +=- *)
%&E *llahu nuk e o 4rregullimin ,7esain-' ()l Bekare
2D-,.
993'hka/et t cilat e nr$shojn %aerin
Allahu =hel2le shanuhu ka /aktuar $r kaderet e 3eta
shka!e me t /ilat at" ndr7sh"hen dhe nuk nd"dhin, e at"
shka!e jan lutja, sadakaja (lm"sha,, ila>et, marrja e
masa3e $re3enti3e, n >d" as$ekt t Kaderit t Allahut, deri
edhe n $amundsi dhe mundsi.
9C3<shtja e %aerit sht sekret i *llahut naj
krijesa"e
Thnia se Kaderi sht $rej sekrete3e t Allahut ndaj
krijesa3e, sht e ku#i6uar 3etm n ann e #sheht t
Kaderit. ?ealitetin e gjra3e nuk e di askush $r3e> Allahut,
e nuk arrin te t" as njeriu. ;.sh. Allahu i humbi dhe i
udh6"i (krijesat,, ju m"rri dhe ju dha jetn, ju ndal"i
($asurit, dhe ju dha. ;ejgamberi sal2lall2llahu alejhi 3e sel2
lem th"t: %Kur t $rmendet Kaderi $rmbajuni (keni
kujdes,' (Muslimi,.
1-
8drsa ant tjera t Kaderit, si urtsit e tij t mdha,
shkallt, gradt dhe ndikimin e tij, lej"het s!arimi i t7re $r
njer6it dhe nj"hja e t7re, se$se Kaderi sht nj nga
kushtet e 4manit ! duhet t ms"het dhe njihet.
Th"t Muhammedi sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem,
kur u $rmenden kushtet e 4manit $ara Ehibrilit alejhis
selam: %K7 sht Ehibrili e ka ardhur ! t9ua ms"j #en
tuaj' (Muslimi,.
9D3*rs$etimi me %aer
AD
Dija e Allahut t Lartsuar $r gjrat $ara se t
nd"dhin at", sht sekret ! nuk e din askush $r$"s Tij, e
$anj"hur $r njer6it e nuk mund t gjej askush ars7etim
($r mkatet, e 3eta n t. ;ra, Kaderi nuk sht ars7etim
$r askend, !"#t $ara Allahut, !"#t $ara krijesa3e t Tij, e
sikur t9i lej"hej dikujt t ars7et"het me Kader $r t k!iat
! i bn, ather nuk d" t ndshk"hej 6ullum!ari, as nuk
d" t lu#t"hej mushriku, nuk d" t 6bat"heshin ligjet (e
dnime3e,, nuk d" ta ndr$rente askush 6ullum!arin (nga
$adrejtsit e tij,, e k7 sht >rregullim n #e e n t"k, e
dihet #"rt mir dmi i ksaj.
4 themi atij ! ars7et"het me Kader se ti nuk je as$ak
i sigurt se a d" t jesh $rej ban"r3e t Ehennetit a$"
<jarrit, e sikur ta dije me siguri kt, ather nuk d" t
kishim urdhruar ($r t mira, e as nuk d" t kishim ndaluar
(nga t k!iat,, $"r, t themi $un" (3e$ra t mira, me
sh$res ! Allahu t dhur"j sukses e t jesh $rej ban"r3e
t Ehennetit.
Ka thn i Drguari sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem
kur sht $7etur $r ars7etimin me Kader: %;un"ni, e se/ilit
:3
Ars7etimi me Kader sht t th"t dikush kur t bn nd"nj krim, se nuk duhet t
dn"het se$se aj" ! e ka br sht me Kaderin e Allahut.
1:
$rej jush i sht lehtsuar aj" $r t /iln sht krijuar, e
kush sht $rej t lumtur3e i sht lehtsuar $una e t
lumtur3e (! sh$ie n lumturi,, e kush sht $rej t
dsh$ruar3e i sht lehtsuar $una e t dsh$ruar3e
:0
' e
mandej e le="i sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem (jaln e
Allahut,:
_ _ ___ __ o ___ _ __ a _ _ _ a
_ o a _ _ ___ o_ o _ a_
_ , _ _ a_ _ _ a #
8F %K$ - 2 '= *)
%E0 sa i #rket atij / je# he ruhet0 he "rteton
!inshm #r m t mirn0 +e o ta #rgatitim at #r
m t lehtn3 E sa i #rket atij / !n ko#rraci he
nien "eten t #a"arur ,nga 6oti-0 he /
#rgnjeshtron at m t mirn0 +e o ta #rgatisim #r
m t "shtirn' ()l Lejl -2*D,.
9H3+jekja e shka/e"e
AI
,se!e#e"e-
8jeriut i $ara!iten (n jetn e tij, d7 >shtje: Jshtja
n t /iln ka gjindshmri dhe kj" nuk i $amunds"het atij
dhe >shtja n t /iln nuk ka gjindshmri dhe nuk bn t
ank"het $r t. Allahu subhanehu 3e teala i din #atke!sit
edhe $ara se t nd"dhin at", e dija e Tij $r t" nuk sht
shkak ! e sht7n #atke!in n #atke!si, $"r at" nd"dhin $rej
shka!e3e ! renditet $r nd"dhjen e t7re. 8se nd"dhja e
t7re sht $r shkak t m"skujdesit t $ers"nit, duke i
inj"ruar shka!et dhe mjetet ! e mbr"jn at $rej rnies n
#atke!si, (shka!e me t /ilat, e ka urdhruar #eja e 3et !
t9i $rd"r, ather ai sht #ajt"r $r $akujdesin e tij n
:0
T lumturit jan besimtart e t dsh$ruarit jan mkatart
:-
Fsht $r !llim, ! kur dshir"jm ta kr7ejm nj $un, duhet t9i ndjekim, t9i
kr7ejm t gjitha shka!et ! na munds"jn kr7erjen me sukses t asaj $une
1+
mbr"jtjen e 3et3etes dhe n m"skr7erjen e shka!e3e t
nat7rshme t /ilat e mbr"jn at. ) nse sht i $a#u!i n
mbr"jtjen $rej #atke!si3e ather ai ars7et"het.
8djekja e shka!e3e nuk e m"h"n Kaderin e as
mbshtetjen n Allahun, e $rkundra6i aj" sht $jes e
t7re. Mir$" nse nd"dh nj /aktim, ather "blig"het t
jemi t kna!ur e t9i d"r6"hemi atij dhe duhet t gjejm
$rehje n #jalt %) bri Allahu Kader, e >ka dshir"i Ai
3e$r"i'. 8drsa $ara nd"dhjes (s /aktimit t Allahut,,
njeriu duhet t ndjek shka!et e ligjshme dhe mbr"jtset
$rej kadere3e me kadere (tjera, se$se gjith>ka sht me
Kaderin, /aktimin e Allahut,. T Drguarit i kan ndjekur
shka!et dhe mjetet t /ilat i kan ruajtur ata $rej armi!3e
t t7re, edhe$se ata kan !en t ndihmuar me Ch$alljen
dhe Mbr"jtjen $rej Allahut dhul =helal. 4 Drguari i Allahut,
Muhammedi sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem, 6"triu i at7re
! mbshteten n <"tin, i ka ndjekur shka!et, me gjith
#"r/n e mbshtetjes s tij n <"tin e tij.
Th"t Allahu =hel2le shanuhu:
__ ___ __ : o _ o _ o_ o _ .
_ _ o , # 801 %$ 5= *)
%E ju #rgatituni sa t keni munsi 7orce0 ,mjete
lu7tarake- e kuaj t caktuar #r !etej kunr at$re ,/
trahtojn- e me t0 ,me #rgatitje- ta 7riksoni armikun
e *llahut0 armikun tuaj&' ()l )n#al :D,.
_ _ _o_ __ _ o __ _ o _ _ _ _ _ ,
o_ __ _ a # 8] %$ '- *)
%*i sht / ju"e tokn ua !ri t #rshtatshme0 anaj0
ecni n#r #jes t saj he sh7r$tzoni !egatit e Tij0
me/ "etm te *i sht e arhmja' ()l Mulk *-,.
Th"t Muhammedi sal2lall2llahu alejhi 3e sel2lem:
%Besimtari i #"rt (n besim, sht m i mir dhe m i
dashur tek Allahu se sa besimtari i d"bt, dhe te se/ili ka
1.
d"bi. Kujdesu $r at ! t sjell d"bi. Krk" ndihm nga
Allahu e m"s u bj i d"bt.8se t g"det di>ka, m"s thuaj:
sikur t 3e$r"ja kshtu, d" t nd"dhte kj", $"r thuaj: Allahu
e ka /aktuar dhe >ka ka dashur Ai ka 3e$ruar. Ce$se Qle32iQ
(sikur t..., e #ill"n 3e$rimin e djallit' (Muslimi,.
9I3?enimi #r at / e mohon %aerin
Kush e m"h"n Kaderin, ka m"huar nj themel nga
themelet e Cheriatit dhe me kt ka br ku#r. Kan thn
disa nga sele#t: %;"lemi6"jini kaderijt
::
me dituri, e nse
m"h"jn ather kan br ku#r, e nse jan t kna!ur
(me ku#r, ather armi!s"jini'.
9A31r$tet e !esimit n %aer
Besimi n Kader ka #r7te dhe ndikim t mir, !
ndihm"jn n $rmirsimin e Mmmetit dhe indi3idit, e disa
$rej t7re $" i $rmendim m $"sht:
9.;rej (besimit n Kader, rrjedhin ibadete dhe /ilsi
t la3drueshme, si> jan sin!eriteti2 4hlasi $r Allahun (n
t gjitha 3e$rat,N mbshtetja n AllahunN #rika nga AiN
sh$resa dhe mendimi i mir $r TN durimi dhe #"r/a e
$rmbajtjesN lu#timi i $esimi6mitN kna!ja me AllahunN
njsimi i Allahut n #alnderim e g6imi me begatit dhe
mshirn e TijN m"destia $r hir t AllahutN lnia e
mendjemadhsis dhe mburrjesN e rrjedh $rej dhnies (s t
h"lla3e, $r t mira t ndr7shme, bindja n Allahun,
trimriaN kna!sia dhe krenaria e sh$irtitN ambi/iet e lartaN
seri"6iteti n >shtjeN durimi n skamje dhe smundjeN
::
Kaderijt jan nj sekt ! e m"h"jn Kaderin e ! e k"nsider"jn 3eten
m7sliman. 8dikimi i t7re sht $re6ent edhe n k"hn t"n, e 3len t /eken disa
h"=hallar tan ! kan de3ijuar nga ku$timi i sele#it mbi Kaderin dhe mund"hen
! bindjet e t7re t9ia im$"n"jn mass e /ila i kundrsht"n n ba6 t nat7rshmris
s $astr (#itres,
11
sh$timi nga 6iliaN lirimi i mendjes nga bindjet e
b"tku$timet e k"taN rehatia e sh$irtit dhe !etsia e 6emrs.
C.Ai ! bes"n n Kader e kal"n jetn e tij n rrug t
drejt, nuk sht i $akna!ur me begatit, nuk bhet
$esimist $rej #atke!si3e, e sht i bindur thell se dmi !
e ka g"ditur sht s$r"3 me Kaderin e Allahut, nuk
ank"het $r t, $rkundra6i dur"n dhe sh$rblehet.
D.Besimi n Kader mbr"n $rej shka!e3e t humbjes
dhe $r#undimit t ke!, se$se i mbjell atij (! bes"n,
$r$jekje t gjithm"nshme $r !ndrim (n rrugn e drejt,,
$r shtimin e $un3e t mira dhe largimin nga mkatet.
H.Besimi n Kader mbjell tek besimtart $rballim
t #atke!si3e me 6emr t #"rt dhe bindje t $l"t duke i
6batuar shka!et. Th"t ;ejgamberi sal2lall2llahu alejhi 3e
sel2lem: %) >uditshme sht >shtja e besimtarit. Jshtja e
tij sht krejt mir $r t dhe nuk sht e till $r askend
tjetr. 8se besimtarin e g"det g6imi, ai #alnder"n
(Allahun,, e kj" i sjell d"bi, kurse nse e g"det e ke!ja, ai
bn durim (sabr, andaj edhe kj" i sjell d"bi' (Muslimi,.
:+
Fjala e !rkthyesit
Nuk sht hera e par # le$uesit sh#iptar i para#itet
nj vepr si kjo ku jan trajtuar shtjet m t rndsishme
t !es islame% shtjet e besimit n gjasht t vrtetat% me t
&ilat na ka urdhruar Allahu $hel'le shanuhu( )or% k* libr
i shkruar nga nj grup dijetarsh # japin msim n
+niversitetin Islamik t ,edins sht dika i veant(
Shpjegimet e shkurtra e t #arta pr temn t &iln e
trajton% jan karakteristik e ktij libri( Nuk e di se sa e
kemi reali-uar prkthimin e tij n gjuhn ton sh#ipe% por
:+
alnderimi i tak"n Allahut <"tit t b"t3e. M $r#undua $rkthimi i ktij libri
(d"ra e $ar, me : Ca#er *023 (*1 $rill 2DD2, n Medine.
*DD
besojm se do t jeni t kna#ur( ,os harroni t na i
drgoni edhe vrejtjet tuaja% nse keni hasur dika t
pa#art% nse mendoni se prkthimi nuk sht i #lluar% apo
nse keni !ardo lloj s*gjerimi( . lus Allahun e /artsuar
t na i !al mkatet tona e t na bj prej at*re # e besojm
me besim t vrtet ashtu si e besuan t Drguarit% n kr*e
me ,uhammedin sal'lall'llahu alejhi ve sel'lem% ashtu si e
besuan shokt e tij t ndershm% .bu Bekri% 0meri%
0thmani% Aliu e t tjert% Allahu #o!t i kna#ur me ta(
Besojm se ne me prkthim e ju me le$im e persiatje do ta
!itojm s bashku kna#sin e Allahut( 1alnderoj Allahun
# m ndihmoi gjat ktij prkthimi si dhe e lus At # ta
udh-oj n rrug t drejt popullin ton(
"ul#im $laka
Medine % Safer &'() *(+ Prill (++(,
Prm!ajtja e lns
A7rja&&&&&&&&&&&&&&&..&..3
%ushti i #ar: Besimi n *llahun e Lartsuar&&&&&&.+
*.?eali6imi i ktij besimi................................................+
2.De#ini/i"ni i ibadetit&&&&&&&&&&&&&2D
3.Argumentet e Te3hidit.................................................23
%ushti i $t: %ushti i $t: Besimi n melek.....................2+
*.De#ini/i"ni&&&&&&&&&&&&&&......&.2+
2.Mn7ra e besimit n melek&&&&&&...........&2.
3.r7tet e besimit n melek&&&&&&&......&&3:
%ushti i tret: Besimi n li!ra&&&&&&&&&..&&...3+
*.?ealiteti i besimit n libra&&&&&&&&&&..3.
*D*
2.Dis$"6ita e besimit n libra&&&&&&&&&&3.
3.8e3"ja e njer63e $r libra&&&&&&&....&&.31
0.Mn7ra e besimit n libra&&&&&&&&..&&0D
-.;ranimi i lajme3e t libra3e t m$arshm&............02
:.Librat !iell"r n KurRan dhe Cunnet&&&&&.&..00
%ushti i katrt:Besimi n t .rguarit&&&&&&&&..01
*.Besimi n t Drguar&&&&&&&&&&&.....01
2.?ealiteti i ;ejgamberis&&&&&&&&&&.....-*
3.Mrtsia e drgimit t ;ejgamber3e&&&&..&&.-*
0.Det7rat e t Drguar3e&&&&&&&.&&.&&.-3
-.4slami sht #eja e t gjith ;ejgamber3e&&&&.--
:.T Drguarit jan njer6, nuk e din t #shehtn&....--
+.;agabueshmria e ;ejgamber3e&&&&.&&&..-+
..8umri i t Drguar3e&&&&&&&&..&&&...-.
1.Mrekullit e t Drguar3e&&&&&&..&..&&..:2
%ushti i #est:Besimi n .itn e 1unit&&&&&&&&+2
*.Besimi n Ditn e undit&&&&&&&&...&&.+2
2.Mn7ra e besimit n Ditn e undit&&&..&.&&+:
3.r7tet e besimit n Ditn e undit&&&&.&.&&1*
%ushti i gjasht: Besimi n %aerin e *llahut.....................13
*.;rku#i6imi i Kaderit&&&&&&&&&.&&&.13
2.Chkallt e Kaderit&&&&&&&&&&&.&&..13
3.8darja e /aktime3e&&&&&&&&&&...&&.1-
0.Besimi i sele#it n Kader&&&&&&&&&...&.1:
-.Be$rat e njer63e&&&&&&&&&&&&&&1+
:.;ikat e $rbashkta mes krijimit dhe 3e$rs..............1.
+.Gbligimi i njeriut rreth Kaderit&&&&&&..&....11
..T kna!urit me Kaderin&&&&&&&&&&.&*DD
1.Mdh6imi sht d7 ll"jesh&&&&&&&.&&......*D*
*D.Dshira sht d7 ll"jesh&&&&&&&&.&.&..*D2
**.Chka!et ! e ndr7sh"jn Kaderin.............................*D3
*2.Kaderi sht sekret&&&&&&&&&&&&&*D3
*3.Ars7etimi me Kader&&&&&&&&&&.&&.*D0
*0.8djekja e shka!e3e&&..&&&&&&&&.&&*D-
*-.Bendimi $r at ! e m"h"n Kaderin&&&..&&.*D+
*:.r7tet e besimit n Kader&&&&&&&&.&&*D+
jala e $rkth7esit&&&&&&&&&&&&&&&&&..*D1
*D2
*D3

Shtyllat e Imanit

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Shtyllat e Imanit

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

www.iu.edu.

You might also like