You are on page 1of 50

y&dwfBuD; 11-okwf

ygVdawmf jrefrmjyef

rmwdum

taMumif;t&m pmrsufESm

y&dwfBuD;ed'gef; ygVdawmf ---------- 1


y&dwfBuD;ed'gef; jrefrmjyef ---------- 2
1/ r*Fvokwf ygVdawmf ---------- 4
r*Fvokwf jrefrmjyef ---------- 5
2/ &weokwf ygVdawmf ---------- 8
&weokwf jrefrmjyef ---------- 10
3/ arwåokwf ygVdawmf ---------- 15
arwåokwf jrefrmjyef ---------- 16
4/ cE¨okwf ygVdawmf ---------- 18
cE¨okwf jrefrmjyef ---------- 18
5/ arm&okwf ygVdawmf ---------- 20
arm&okwf jrefrmjyef ---------- 21
6/ 0¥okwf ygVdawmf ---------- 22
0¥okwf jrefrmjyef ---------- 23
7/ "Z*¾okwf ygVdawmf ---------- 24
"Z*¾okwf jrefrmjyef ---------- 27
8/ tm#mem#d,okwf ygVdawmf ---------- 33
tm#mem#d,okwf jrefrmjyef ---------- 35
9/ t*Fkvdrmvokwf ygVdawmf ---------- 39
t*kFvdrmvokwf jrefrmjyef ---------- 40
10/ aAmZÑ*Fokwf ygVdawmf ---------- 40
aAmZÑifokwf jrefrmjyef ---------- 41
11/ ykAÁPSokwf ygVdawmf ---------- 43
ykAÁPSokwf jrefrmjyef ---------- 45
aus;Zl;awmf&Sif v,fwDq&mawmfbk&m;BuD;\
ckepfaeY bk&m;&Sdcdk;ESifh qkawmif; trQa0

Mumoyaw;aeY/ /oHk;vlY&Sifyif? uRefYxdyfwif? aomif;cGifpMum0Vm? ewfjA[®mwdkY? nDnm


½Hk;pk? awmif;yefrIaMumifh? &wke*dk? &Tef;&Tef;pdkonf? 0gqdkvjynfh? <uufrif;aeY0,f? csrf;ajrh
MunfjzL? oaE¨,lonf? ewfvlNidrf;bdkY udef;ygudk/
aomMumaeY/ /oaE¨,lum? q,fvMumaomf? r[mouú&mZf? ajcmufq,fh&SpfMuHK? uqkef
vjynfh? aomMumaeY0,f? csrf;ajrhpHkpD? vkrÁdeDü? r[DvdIufql? zGm;awmfrlonf? ewfvl
atmifNrdKU vrf;ygudk/
wevFmaeY/ /zGm;jrifajrmufaomf? q,fhajcmufESpf&G,f? ysKdEke,fü? oHk;oG,fa&Teef;? odrf;jref;
NyD;vpf? q,fhoHk;ESpfvQif? bkef;opfvQHvl? pHawmfrlí? &G,frlEkjzdK;? ESpfq,fhudk;0,f?
av;rsKd;edrdwf? ewfjy[dwfaMumifh? a&Tpdwfjiifûid? oHa0ydku? 0gqdkvjynfh? usm;rif;aeY0,f?
csrf;ajrh&*Hk? awm&yfvHIonf? pHkNrdKifyif&dyf crf;rSmudk/
Ak'¨[l;aeY/ /awm&yfNrdKifay:? ajcmufESpfaysmfí? cgawmfwpfyHk? yGihfcsdefMuHKu? uqkefvjynfh?
qifrif;aeY0,f? ajrhy&ar? yv’ifaAGxuf? a&TanmifawmfBuD;? AdwmefxD;ESifh? rNiD;MunfjzL?
aeawmfrlvsuf? &efjrLcyif;? trdkufoif;udk? t&Sif;y,fazsmuf? tvif;aygufu? xGef;awmuf
bkef;awmf? aomif;vHk;ausmfonf? oHk;azmfvlwdkY Nidrf;ygudk/
paeaeY/ /bk&m;jzpfcg? rd*'godkY? pMuma&TzGm;? jzefYcsDoGm;í? ig;yg;0*¾?D pHktnDESifh? r[D
wpfaomif;? wdkuftaygif;rS? canmif;uyfvm? ewfjA[®mtm;? 0gqdkvjynfh? paeaeYwGif?
a<uUa<uUvQHwuf? "r®pufudk? rdefY>rufaxGjym;? a[mazmfMum;onf? w&m;ewfpnf &Grf;
w,fudk/
t*FgaeY/ /w&m;ewfpnf? aqmf&Grf;vnfu? oHk;rnfbHkodkuf? wpfaomif;wdkuf0,f? uRwfxdkuf
ool? ewfçvlçjA[®m? owå0gudk? acrmaomifodkY? azmiful;wdkYjzifh? aqmifydkYNyD;um? 0gav;
q,fhig;? oufum;½Spfq,f? pHkjynfh<u,fu? &mav;q,fh½Spf? ouú&mZf0,f? e,frv’m
wdkif;? pHEIdif;r,kwf? ukódEém½Hk? tifMuif;pHü
k ? uqkefvjynfh? t*FgaeY0,f? csrf;ajrhedAÁL?
pHawmfrlonf? 0Sef;qlaomif;vHk; ausmfw,fudk/
we*FaEGaeY/ /edAÁLpHNyD? ½IrtDom;? od*Ða&TavSmf? tavmif;awmfud?k xdka&mfuqkef? vqkwf
MuHKí? *VKefaeY0,f? cdk;aiGUraESm? "mwfawaZmvQif? &SifapmÓPfpuf? "d|mefcsufjzifh?
vQHwufaumfa&mf? rD;ylaZmfonf? arGawmf&Spfpdwf <uif;w,fudk/
qkawmif;/ /xdkckepfaeY? omcsrf;ajrhudk? aqGUaqGUMunfjzL? tm½Hk,lvsuf? oHk;vlwdkYewf?
jrwfxufjrwfom;? udk,fawmfzsm;udk? oHk;yg;rSefpGm? 0E´emESifh? o'¨gNzdK;NzdK;? uRef&Sdcdk;onf?
aumif;usKd;cyfodrf; <u,fapaomf/
tqHk;b0? wdkifjyefuvnf;? ynmht&m? bd"r®mESifh? aMunmausmfMum;? vltrsm;udk
w&m;pnfBuD;? zdrfhzdrfhwD;í? rD;q,fhwpfwef? jidrf;&mrSefonf? edAÁmefatmifNrdKUa&mufapaomf/

om"k- om"k- om"k/


y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -1-

y&dwfBuD; 11-okwf
ygVdawmf jrefrmjyef

earm wó b*0awm t&[awm or®morÁK'¨ó

y&dwfBuD;ed'gef;

1/ orEÅm puú0gaVok? tMwm*päEÅK a'0wm/


o'¨r®H rked&mZó? okPEÅK o*¾armu©'H/
2/ "r®ó0eumavm t,H b'´EÅm/
3/ earm wó b*0awm t&[awm or®morÁK'¨ó/
4/ a, oEÅm oEÅpdwåmç wdo&Po&Pmç {w¬ avmuEÅa& 0g?
bkr®m bkr®m p a'0gç *kP *P *[Pç Asm0#m oAÁumvH/
{aw tm,EÅK a'0gç 0& ueura,ç ar½k&maZ 0oaEÅm?
oaEÅm oaEÅmoa[wHkç rked0&0peHç aomwk r*¾H or*¾g/
5/ oaAÁok puú0gaVok? ,u©m a'0g p jA[®aem/
,H tarS[d uwH yknH? oAÁorÜwådom"uH/
6/ oaAÁ wH tEkarm'dwGm? or*¾g omoae &wm/
yrm'&[dwm a[mEÅK? tm&u©mok 0daooawm/
7/ omoeó p avmuó? 0k¹Dk b0wk oAÁ'g/
omoerÜd p avmuOö? a'0g &u©EÅK oAÁ'g/
8/ o'¨ð a[mEÅK okcD oaAÁ? y&d0ga&[d twåaem/
teDCm okrem a[mEÅK? o[oaAÁ[d Ówdbd/
9/ &mZawm 0g apm&awm 0g
rEkóawm 0g trEkóawm 0g
t*¾dawm 0g O'uawm 0g
ydompawm 0g cgPkuawm 0g
uP³uawm 0g eu©wåawm 0g
-2- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

Zey'a&m*awm 0g to'¨r®awm 0g
toE´d|dawm 0g toyÜK&doawm 0g
p@ [w¬d tó rd* a*gP ukuúK& t[d0dpädu rPdoyÜ 'Dyd
tpä w&pä olu& r[ðo ,u© &u©om'D[d
ememb,awm 0g emema&m*awm 0g
ememOy'´0awm 0g tm&u©H *PSEÅK/

y&dwfBuD;ed'gef; jrefrmjyef

1/ vlwdkYaexdkifvsuf&Sdaom þpMu0VmESifhtwl wGJzufwnf&Sdaom ywf0ef;


usif pMu0Vmwpfaomif;rS aomif;avmu"mwf ewfjrwftaygif;wdkY &[ef;
wdkY\ rif;jzpfawmfrlaom jrwfpGmbk&m;\ ewf&GmedAÁmef csrf;omrSefudk
ay;pGrf;Edkifaom olawmfaumif;w&m;udk em;Mum;tHhaomiSm þae&mþa'o
odkY vma&mufMuygukefavmh? vma&mufí ½dkaopGm em,lMuygukefavmh/
2/ tdk aomif;avmu"mwf ewfjrwftaygif;wdkY ,cktcgonfum; jrwfpGm
bk&m;\ w&m;awmfudk emMum;&rnfh r*Fvm tcgawmf jzpfavonf/
3/ uGßEfkyfwdkYonf ypönf;av;yg;tvSLudk cH,lawmfrlxdkufaomç vlolav;yg;
rodrjrifEdkifonfh qdwfuG,f&mae&mü jzpfapumrl raumif;rI 'kp½dkufudk
jyKvkyfjcif; tvsif;r&Sdaomç b0oHo&mbD;\ tuefY taxmufozG,f
jzpfapwwfaom tvkyf[lorQudk jyKvkyfjcif;r&Sdaomç udavomwdkYudk tNyD;
owfz,f&Sif;NyD; rdrdtvdkvdk udk,fawmfwdkif opömav;&yfw&m;jrwfudk xdk;xGif;
odjrifawmfrlNyD;aom bkef;awmf teEÅ\t&Sif bk&m;ociftm; OD;nGwf&Sdcdk;
Muygukef\/
4/ þpMu0Vmü vnf;aumif;? jyifypMu0Vmrsm;ü vnf;aumif;? aexdkif
vsuf&SdMuukefaom udk,f£a`E´vnf;Nidrfouf? pdwf"mwfvnf; jidrfoufvsuf
&SdMuukefaom &wemoHk;yg;udk qnf;uyfudk;uG,fNyD; avmuDaus;Zl; avm
ukwå&m aus;Zl;wdkYudk &&SdEdkif&ef tjrJwrf;vHkYv pdkufvsuf&SdMuaom bkr®pdk;ewf
(ajrrSDewf)? tmumopdk;ewf(aumif;uifaeaomewf)taygif;ESifhwuG jrwfaom a&Tpdkif
twdNyD;aom jrif;rdk&fawmifrif;ü rSDwif;aexdkifMuaom ewfolawmfaumif;
taygif;wdkYonf aomuuif;a0; aexdkifa&;twGuf a&mifh&JvG,fjcif;\
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -3-

taMumif;jzpfaom bk&m;pum;awmfjrwfudk em,lyefqif&eftvdkYiSm wnD


wnGwfwnf; pka0; a&mufvmMuygukefavmh/
5-6/ pMu0Vm[lorQü bDvl;rsm;? ewfrsm;ESifh jA[®mrsm; &SdMuukefonfyif
jzpf\/ uGßEfkyfwdkYonf pnf;pdrfcsrf;om[lorQudk jzpfay:vmapEdkifonfh
aumif;rIukodkvfudk jyKvkyfcJhMuNyD; jzpfygonf/ toif bDvl; ewf jA[®mwdkY
onf uGßEfkyfwdkYjyKvkyfaom ukodkvfaumif;rIudk 0rf;ajrmufMunfEl;Muyg/
uGßEfkyfwdkYESifh wpfpdwfwpf0rf;wnf;xm;um jrwfpGmbk&m;\ tqHk;tr
omoemawmfü arGYavsmfESpfNcKdufMuyg/ apmifha&Smufxdkufolrsm;tm; apmifh
a&SmufMunfh½I&onfh oifwdkY\ vkyfief;wdkYudk rarhravsmh txl;aqmif&Guf
awmfrlMuyg/
7/ jrwfpGmbk&m;\ tqHk;tr omoemawmfjrwfBuD;onf vnf;aumif;?
vlwdkY\ urÇmavmuBuD;onf vnf;aumif; xm0& wdk;wufBuD;jrifhygap?
omoemawmfESifh vlYavmuudk ewftaygif;wdkYu tjrJrjywf Munfh½I
apmifha&SmufMuygap/
8/ rnfolrqdk ol\todkif;t0dkif;ESifh twlwuG csrf;omygap? 0rf;ajrmuf
&TifjyHK; ESvHk;csrf;ajrhMuygap/
9/ rif;ab;? cdk;olab;? vlab;? bDvl;ab;? rD;ab;? a&ab;? ajrbkwf
bDvl;ab;? opfikwfab;? ql;ajimifhab;? raumif;aomeu©wfab;? Zeyk'f
a&m*gab;? rrSefuefaomw&m;ab;? rSm;aomt,l0g'ab;? vl,kwfrmwdkY
\ab;? þodkYaom ab;qdk; tEÅ&m,fqdk;wdkYrS vnf;aumif;? qifqdk;?
jrif;qdk;? om;aumifqdk;? EGm;qdk;? acG;qdk;? a>rqdk;? uif;qdk;? a>rpdrf;qdk;?
opfqdk;? 0Hqdk;? atmif;qdk;? 0ufqdk;? uGßJqdk;? bDvl;qdk;? a&apmifhbDvl;qdk;
ponfwdkYaMumifh jzpfwwfonfh ab;trsKd;rsKd;? a&m*gtrsKd;rsKd;? Oy'ftrsKd;
rsKd;wdkYrS vnf;aumif; (vlwdkYuif;a0;atmif rjrif&atmif ewftaygif;wdkYu)
tapmifhta&Smuf wm0ef,lMuygukef/

y&dwfBuD;ed'gef; jrefrmjyef NyD;\/


-4- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

1- r*Fvokwf

1/ ,H r*FvH 'Gg'o[d? pdEÅ,ðok oa'0um/


aomw¬meH em"d*päEÅd? t|wðåoOö r*FvH/
2/ a'odwH a'0a'a0e? oAÁygy0demoeH/
oAÁavmu[dww¬m,? r*FvH wH bPmr a[/
3/ {0H ar okwH-
{uH or,H b*0g om0w¬d,H 0d[&wd aZw0ae temxyd@duó
tm&mar/ tx acg tnw&m a'0wm tbduúEÅm, &wdå,m tbduúEÅ-
0PÖm au0vuyÜH aZw0eH MobmaowGm a,e b*0g? awEkyouFrd?
OyouFrdwGm b*0EÅH tbd0ga'wGm? {urEÅH t|mod/ {urEÅH Xdwm acg
om a'0wm b*0EÅH *gxm, tZÑbmod/
4/ A[l a'0g rEkóm p? r*Fvmed tpdEÅ,Hk/
tmucFrmem aomw¬meH? jAL[d r*Fv rkwårH/
5/ tao0em p AmvmeH? y@dwmeOö ao0em/
ylZm p ylZae,smeH? {wH r*Fv rkwårH/
6/ ywd½lya'o0gaom p? ykaAÁ p uwyknwm/
twåor®myPd"d p? {wH r*Fv rkwårH/
7/ Am[kopöOö odyÜOö? 0dea,m p okodu©dawm/
okbmodwm p ,m 0gpm? {wH r*Fv rkwårH/
8/ rmwmydwk Oy|meH? ykwå'g&ó o*Fa[m/
temukvm p ur®EÅm? {wH r*Fv rkwårH/
9/ 'geOö "r®p&d,m p? ÓwumeOö o*Fa[m/
te0ZÆmed ur®med? {wH r*FvrkwårH/
10/ tm&wD 0d&wD ygyg? rZÆygem p oH,arm/
tyÜrma'g p "ar®ok? {wH r*Fv rkwårH/
11/ *g&a0g p ed0gawm p? oEÅK|d p uwñkwm/
umave "r®ó0eH? {wH r*Fv rkwårH/
12/ cEÅD p aom0pówm? orPmeOö 'óeH/
umave "r®omupäm? {wH r*Fv rkwårH/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -5-

13/ wayg p jA[®p&d,Oö? t&d,opöme 'óeH/


edAÁmeopdäud&d,m p? {wH r*FvrkwårH/
14/ zk|ó avmu"ar®[d? pdwåH ,ó e urÜwd/
taomuH 0d&ZH acrH? {wH r*Fv rkwårH/
15/ {wm'domed uwGme? oAÁw¬ ry&mZdwm/
oAÁw¬ aomwð¬ *päEÅd? wH awoH r*Fv rkwårH/

r*FvokwåH ed|dwH/

r*Fvokwf &Gwfzwf&jcif; tusKd;

r*Fvokwfudk rjywf&Gwfzwfo&ZÑm,fí vdkufemusifhMuHvQif rnfonfh


ae&mrSm aeonfjzpfap ab;tEÅ&m,fuif;onf/ &efolwdkYu rdrdtm;
ratmifjrifEdkif/ rdrd\ b0tqifhtwef;onfvnf; wpfaeYxufwpfaeY
wdk;wufcsrf;omvmrnfjzpfayonf/ tcsKyftm;jzifh &efuif;onf? olwpfyg;
raumif;rMuHEdkif? b0tajctae BuD;yGm;wdk;wufaponf/ r*fÓPfzdkvfÓPf
onfyif r*Fvm&Sdaom rdrd\ pdwfoEÅefrSm ay:vmEdkifayonf/

r*Fvokwf jrefrmjyef

1/ edAÁmefcsrf;omudk vdkcsifawmifhw ESpfoufMuukefaom ewfvltaygif;


wdkYonf wpfq,fhESpfESpfwdkYumvywfvHk; owå0gtrsm; BuD;yGm;csrf;om
aMumif;jzpfaom r*Fvmw&m;awmfudk MuHpnfMuavukef\? xdkodkYMuHpnfMu
avukefaomfvnf; oHk;q,f&Spfyg;tjym;&Sdaom r*Fvmw&m;awmfudk (BuD;yGm;
a&;w&m;awmfudk) rodEdkifMuukef/
2/ ewfwumwdkY\ OuúXf 0dok'¨dewf jzpfawmfrlaom jrwfpGmbk&m;onf
tvHk;pHkaom owåavmu\ tusKd;pD;yGm;tvdkYiSm xdkr*Fvmw&m;awmfudk
a[mMum;awmfrl\? owå0gtrsm; BuD;yGm;csrf;omaMumif;vnf;jzpf\? cyfodrf;
aom raumif;rIudkvnf; zsufpD;y,fazsmufwwf\/
tdk- olawmfaumif;taygif;wdkY-
xdkr*Fvmw&m;awmfudk igwdkY&GwfzwfMuygukefpdkY/
-6- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

3/ t&Sifbk&m; r[muóy þr*Fvokwf trdefYawmfudk &SifawmfAk'¨


rsufarSmufawmfrS þodkYaom tjcif;t&mjzifhomvQif Mum;emrSwfaqmif
&yg\/
tcgwyg; jrwfpGmbk&m;onf om0w¬djrdKUteD; temxydPfola|; aqmuf
vkyfvSL'gef;tyfaom aZw0efausmif;wdkufBuD;ü oDwif;oHk;aeawmfrl\?
xdktcg trsKd;trnftm;jzifh rxifr&Sm; tvGefESpfvdkzG,ftqif;&Sdaom ewf
om;wpfa,mufonf nOfhOD;,HvGefNyD;aom oef;acgif,Htcgü tvHk;pHkaom
aZw0efausmif;wdkufudk udk,fa&mifudk,f0gjzifh xGef;vif;apNyD;vQif jrwfpGm
bk&m; &Sdawmfrl&modkY csOf;uyfav\? csOf;uyfNyD;aomtcg jrwfpGmbk&m;udk
tvGef½dkaopGm&Sdcdk;í]]a0;çeD;çavnm jrifh&ma&hSaemuf}} jypfajcmufuif;uGm?
oifhwifh avsmufywfpGmaom ae&mü&yfav\? &yfNyD;vwfaomf xdkewfom;
onf jrwfpGmbk&m;udk þodkY avQmufxm;awmif;yef\/
4/ bkef;awmfBuD;aom jrwfpGmbk&m;-
edAÁmefcsrf;omudk vdkcsifawmifhw ESpfoufMuukefaom ewfvltrsm;wdkYonf
owå0gtrsm; BuD;yGm;csrf;omaMumif;jzpfaom r*Fvmw&m;awmfudk MuHpnf
MuavukefNyD? xdkodkY MuHpnfMuukefaomfvnf; rodMuygukef? bkef;awmf
BuD;awmfrlaom &Sifawmfjrwffbk&m;onf xdkxl;jrwfvSaom r*Fvmw&m;
awmfudk a[mMum;awmfrlygt&Sifbk&m;/
5/ tdk ewfom; olrdkufwdkYudk rrSD0Jrqnf;uyfjcif;? ynm&SdwdkYudk rSD0J
qnf;uyfjcif;? ylaZmfxdkufolwdkYudk ylaZmfjcif;? þw&m;oHk;yg;onf jrwfaom
r*Fvmrnf\[lí rSwfavavmh/
6/ tdk ewfom; avsmfuefoifhjrwfaom t&yfüaexdkifjcif;? a&S;a&S;b0u
jyKcJhbl;aom ukodkvfaumif;rI &Sdoljzpfjcif;? tusifhw&m; rysufjym;atmif
rdrdudk,fpdwfudk aumif;pGmxdef;odrf; apmifha&Smufjcif;? þw&m;oHk;yg;onf
jrwfaom r*Fvmrnf\[lí rSwfavavmh/
7/ tdk ewfom; tMum;tjrifrsm;aomoljzpfjcif;? vufrIynmtp&Sdaom
twwfwdkYudk wwfajrmufjcif;? aumif;pGmoifMum;NyD;aom udk,fusifh0denf;
w&m;&Sdjcif;? aumif;pGmajymqdktyfaom pum;&Sdjcif; þw&m;av;yg;onf
jrwfaom r*Fvmrnf\[lí rSwfavavmh/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -7-

8/ tdk ewfom; trdtbwdkYudk vkyfauR;arG;jrLjcif;? om;r,m;wdkYudk


csD;ajr§muf axmufyHhjcif;? v,fvkyfukefoG,f a&mif;0,fjcif;paom taESmuf
t,Sufr&Sdaom trIwdkYudk jyKvkyfjcif;? þw&m;oHk;yg;onf jrwfaom
r*Fvmrnf\[lí rSwfavavmh/
9/ tdk ewfom; ay;urf;pGefYBuJ vSL'gef;jcif;? okp½dkufw&m;q,fyg;wdkYudk
usifhoHk;jcif;? taqGtrsKd;wdkYudk csD;jr§ifhaxmufyHhjcif;? Oykofapmifhjcif; a&wGif;ç
a&uef wl;jcif;paom tjypfr&Sdaom tvkyfwdkYudk jyKvkyfjcif;? þw&m;
av;yg;onf jrwfaom r*Fvmrnf\[lí rSwfavavmh/
10/ tdk ewfom; raumif;rIrS pdwfjzifh a0;pGma&SmifMuOfjcif;? raumif;rIrS
udk,fEIwfwdkYjzifh txl;a&SmifMuOfjcif;? ao&nfao&uf aomufjcif;rS aumif;
pGma&SmifMuOfjcif;? ukodkvfaumif;rIwdkYü rarhravsmhjcif;? þw&m;av;yg;
onf jrwfaom r*Fvmrnf\[lí rSwfavavmh/
11/ tdk ewfom; ½dkaoxdkufaom olwdkYudk ½dkaojcif;? rmefrmeudk ESdrfhcs
jcif;? &orQESifh a&mifh&JvG,fjcif;? oljyKzl;aom aus;Zl;udkodjcif;? oifhavsmf
aomtcgü olawmfaumif;w&m;udkemjcif;? þw&m;ig;yg;onf jrwfaom
r*Fvmrnf\[lí rSwfavavmh/
12/ tdk ewfom; onf;cHjcif;? olawmfaumif;wdkY qHk;rtyfaom pum;udk
em,lvG,fjcif;? &[ef;oljrwfwdkYudk zl;jrifjcif;? oifhavsmfaomtcgü w&m;
pum;udk aqG;aEG;ar;jref;jcif;? þw&m;av;yg;onf jrwfaom r*Fvmrnf
\[lí rSwfavavmh/
13/ tdk ewfom; jcdK;jcHpGmusifhjcif;? jrwfaom tusifhudkusifhjcif;? t&d,m
olawmfaumif;wdkY\ opömav;yg;w&m;udk odjrifjcif;? wPSmrSxGufajrmuf
&m t&[wåzdkvfwnf;[laom edAÁmefudk rsufarSmufjyKjcif;? þw&m;av;yg;
onf jrwfaom r*Fvmrnf\[lí rSwfavavmh/
14/ tdk ewfom; avmu"Hw&m; &Spfyg;wdkYESifh awGYMuHKaom &[EÅm\
pdwfonf rwkefrvIyf? pdk;&drfaMumifhMujcif;vnf;r&Sd? udavom &r®uf[laom
jrLvnf;r&Sd? aMumuf&GHUxdwfvefY ab;vnf;r&Sd? þw&m;av;yg;onf
jrwfaom r*Fvmrnf\[lí rSwfavavmh/
15/ tdk ewfom; ewfESifhwuGaom vlwdkYonf þoHk;q,fh&Spfyg;tjym;
&Sdaom r*Fvmw&m;awmfwdkYudk oif,l vdkufem usifhoHk; tm;xkwfukefonf
-8- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

&Sdaomf tvHk;pHkaomt&yfwdkYü &efolwdkYonf ratmifEdkifMuojzifh Munfvif


at;jr csrf;omjcif;odkY a&mufMu&ukef\/
tdk ewfom; xdkoHk;q,fh&Spfyg; r*Fvmw&m;awmfonfomvQif ewfvl
wdkY\ jrwfaom r*Fvmrnf\[lí rSwfavavmh/

r*Fvokwf jrefrmjyef NyD;\/

2- &weokwf

1/ yPd"meawm y|m, wxm*wó 'o yg&rda,mç


'o Oyyg&rda,mç 'o y&rw¬yg&rda,mwd
orwåðoyg&rda,mç yOö r[my&dpöma*ç
avmuw¬p&d,H Óww¬p&d,H Ak'¨w¬p&d,EÅd
wdaóm p&d,ma,mç ypädrba0 *AÇa0guúEÅðç
Zmwðç tbdedu©reHç y"mep&d,Hç aAm"dyv’auF
rm&0dZ,Hç oAÁñkwnmPyÜ#da0"Hç
"r®puúyÜ0wåeHç e0 avmukwå&"ar®wd
oaAÁydç ar Ak'¨*kaP tm0aZÆwGm
a0omvd,m wDok ygum&EÅa&ok
wd,mr&wåð y&dwåH ua&maEÅm
tm,o®m tmeE´aw¬a&m 0d,
um½knpdwåH Oy|aywGm-
2/ aum#Dowo[aóok? puú0gaVok a'0wm/
,óm}PH y#d*¾PSEÅd? ,Oö a0omvd,m yka&/
3/ a&m*grEkó'kAdÇu©? orÇLwH wd0d"H b,H/
cdyÜ}rEÅ&"mayod? y&dwåH wH bPmr a[/
4/ ,meD" blwmed orm*wmed? bkr®med 0g ,med 0 tEÅvdau©/
oaAÁ0 blwm okrem b0EÅK? taxmyd ouúpö okPEÅK bmodwH/
5/ wo®m [d blwm edomarx oaAÁ? arwåH ua&mx rmEkod,m yZm,/
'd0g p &awåm p [&EÅd a, Avð? wo®m [d ae &u©x tyÜrwåm/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -9-

6/ ,HudOöd 0dwåH £" 0g [k&H 0g? oa*¾ok 0g ,H &weH yPDwH/


eaem orH tw¬d wxm*awe? £'rÜd Aka'¨ &weH yPDwH/
{awe oapöe ok0w¬d a[mwk/
7/ c,H 0d&m*H trwH yPDwH? ,'Zöß*g ousrkeD orm[dawm/
e awe "ar®e orw¬d udOöd? £'rÜd "ar® &weH yPDwH/
{awe oapöe ok0w¬d a[mwk/
8/ ,H Ak'¨aoa|m y&d0PÖ,D okpð? orm"d} rmeEÅ&du}n} rm[k/
orm"dem awe oarm e 0dZÆwd? £'rÜd "ar® &weH yPDwH/
{awe oapöe ok0w¬d a[mwk/
9/ a, yk*¾vm t|owH yow¬m? pwåm&d {wmed ,k*ged a[mEÅd/
aw 'u©daP,sm ok*wó om0um? {awok 'dEémed r[yævmed/
£'rÜd oHaC &weH yPDwH? {awe oapöe ok0w¬d a[mwk/
10/ a, okyÜ,kwåm reom 'aVSe? eduúmrdaem a*gwromoerSd/
aw ywådywåm trwH 0d*,S? v'¨g rk"m edAÁKwð bkOÆrmem/
£'rÜd oHaC &weH yPDwH? {awe oapöe ok0w¬d a[mwk/
11/ ,xdE´cDavm yx0dódawm od,m? pwkAÇd 0gaw[d torÜurÜda,m/
wxlyrH oyÜK&doH 0'grd? a,m t&d,opömed ta0pö yówd/
£'rÜd oHaC &weH yPDwH? {awe oapöe ok0w¬d a[mwk/
12/ a, t&d,opömed 0dbm0,EÅd? *rÇD&yane oka'odwmed/
udOömyd aw a[mEÅd bkoH yrwåm? e aw b0H t|r}rm'd,EÅd/
£'rÜd oHaC &weH yPDwH? {awe oapöe ok0w¬d a[mwk/
13/ o[m0}ó 'óeorÜ'g,? w,}ók "r®m Z[dwm b0EÅd/
ouúm,'d|d 0dpdudpädwOö? oDvAÁwH 0gyd ,'w¬d udOöd/
14/ pwl[yga,[d p 0dyÜrkawåm? qpömbdXmemed tbAÁ umwHk/
£'rÜd oHaC &weH yPDwH? {awe oapöe ok0w¬d a[mwk/
15/ udOömyd aom ur® ua&mwd ygyuH? uma,e 0gpm O' apwom 0g/
tbAÁ aom wó y#dpä'g,? tbAÁwm 'd|y'ó 0kwåm/
£'rÜd oHaC &weH yPDwH? {awe oapöe ok0w¬d a[mwk/
16/ 0eyÜ*karÁ ,xm zkódwa*¾? *drSme rmao yXro®ðd*darS/
wxlyrH "r®0&H ta'o,d? edAÁme*grð y&rH [dwm,/
-10- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

£'rÜd Aka'¨ &weH yPDwH? {awe oapöe ok0w¬d a[mwk/


17/ 0a&m 0&ñl 0&a'g 0&m[a&m? tEkwåa&m "r®0&H ta'o,d/
£'rÜd Aka'¨ &weH yPDwH? {awe oapöe ok0w¬d a[mwk/
18/ cDPH yk&mPH e0 ew¬d orÇ0H? 0d&wåpdwåm} ,wdau b0o®ð/
aw cDPADZm t0d½lVSdqE´m? edAÁEÅd "D&m ,xm,H y'Dayg/
£'rÜd oHaC &weH yPDwH? {awe oapöe ok0w¬d a[mwk/
19/ ,meD" blwmed orm*wmed? bkr®med 0g ,med 0 tEÅvdau©/
wxm*wH a'0rEkóylZdwH? Ak'¨H erómr ok0w¬d a[mwk/
20/ ,meD" blwmed orm*wmed? bkr®med 0g ,med 0 tEÅvdau©/
wxm*wH a'0rEkóylZdwH? "r®H erómr ok0w¬d a[mwk/
21/ ,meD" blwmed orm*wmed? bkr®med 0g ,med 0 tEÅvdau©/
wxm*wH a'0rEkóylZdwH? oHCH erómr ok0w¬d a[mwk/

&weokwåH ed|dwH/

&weokwf &Gwfzwf&jcif; tusKd;

uyfBuD;oHk;yg;udk ausmfeif;apEdkifonf? pkef;çwapäç ua0 ya,m*[lorQ


udkEdkifonf/ taMumif;trsKd;rsKd;aMumifh qif;&J'ku©a&muf&aomtcg tcsKyf
axmif aESmiftdrfponfwdkYü usa&mufaeaomtcg tjrefvGwfajrmufap
Edkifonf/ ewfaumif;ewfjrwfwdkY\ apmifrMunfh½Ijcif;udk cH&rnfjzpfay
onf/

&weokwf jrefrmjyef

1/ 'DyuF&m jrwfpGmbk&m; ajcawmf&if;ü ed,wAsm'dwfudk cH,lawmfrlonf


rSpí Opömçom;çr,m; wdkif;um;jynf&GmponfwdkYudk y,fcGmpGefYvSL jznfhusifh
awmfrlvsuf a&S;bk&m;wdkYESifhtvm;wlpGm <uvmawmfrlaom jrwfpGmbk&m;\
q,fyg;aomyg&rDawmf/
rsufpdçem;çESmç ajcçvufpaom udk,ft*FgwdkYudk y,fcGmpGefYvSL jznfhusifh
awmfrlaom q,fyg;aom Oyyg&rDawmf/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -11-

udk,ftoufudk riJhuGuf rn§mwm y,fcGmpGefYvSL jznfhusifhawmfrlaom


q,fyg;aom y&rw¬yg&rDawmf? þtrQ oHk;q,faom yg&rDawmfwdkYudk
vnf;aumif;/
Opömçom;çr,m;ç udk,ft*Fgç touftm;jzifh ig;yg;aom pGefYjcif;BuD;wdkY
udkvnf;aumif;/
tvHk;pHkaom owåavmuBuD;\ tusKd;pD;yGm; tvdkYiSm usifhawmfrljcif;?
trsKd;om;wdkY\ tusKd;pD;yGm; tvdkYiSm usifhawmfrljcif;? bk&m;jzpfjcif;
tvdkYiSm usifhawmfrljcif;? þoHk;yg;aom tusifhjrwfwdkYufdk vnf;aumif;/
tqHk;pGefaom udk,fawmf\tjzpfü trd0rf;wGif;0,f y#doaE¨aeawmf
rljcif;? zGm;jrifawmfrljcif;? awmxGufawmfrljcif;? 'kuú&p&d,m usifhawmfrl
jcif;? aAm"dyv’ifü rm&fig;yg;udk atmifawmfrljcif;? oAÁñkwÓPfudk
&awmfrljcif;? "r®pMumw&m;awmfudk a[mawmfrljcif;wdkYudk vnf;aumif;/
r*fav;yg; zdkvfav;yg; edAÁmeftm;jzifh avmukwå&m w&m;udk;yg;wdkYudk
vnf;aumif;/
þtvHk;pHkaom bk&m;*kPfaus;Zl;awmfwdkYudk atmufarhqifjcifNyD;vQif
a0omvDjynf jrdKU½dk;oHk;xyfwdkY\tMum;ü nOfhoHk;,HywfvHk; y&dwft&H
twm;udk jyKawmfrlaom t&SiftmeE´m rax&fuJhodkY oem;jcif; u½kPm
&Sdaompdwfudk udk,fpDudk,fiS xm;Muukefvsuf-
2-3/ pMu0Vm uka#wpfodef;ü aexdkifMuukefaom ewftrsm;wdkYonf
&weokwf y&dwfw&m;awmf\ wefcdk;tmPmpufudk ESpfoufMunfjzL cH,l
Muavukef\/ þ&weokwf y&dwfawmfonfomvsif a0omvDjynfü
iwfrGwfacgif;yg;jcif;ab; tema&m*gab; bDvl;ab; þab;BuD;oHk;yg;
wdkYudk vsifjrefpGm uG,faysmuf jidrf;at;apawmfrl\/
tdk-olawmfaumif; taygif;wdkY xdk&weokwf y&dwfawmfudk igwdkY&Gwfzwf
MuukefpdkY/
4/ ajrüwnfukefaom ewfwdkYonfvnf;aumif;? aumif;uifüwnfukef
aom ewfwdkYonfvnf;aumif;? þt&yfodkY tnDtnGwf vmMuukef\?
tvHk;pHkomvQifjzpfaomewfwdkYonf ESpfouf&Tifjy 0rf;ajrmufMuapukefo
wnf;? xdkrSwpfyg;vnf; (igbk&m;)a[mtyfaom y&dwfw&m;awmfudk
½dkaopGmemMuapukefownf;/
-12- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

5/ ewfrsm;wdkY xdkYaMumifhomvQif toifewftm;vHk;wdkYonf (a[mawmfrl


tyfaom y&dwfw&m;awmfudk pdwfü)odkrSD;odrf;qnf;Muukefavmh? vlowå0g
taygif;ü arwåmudkjyKMuukefavmh? tMuifolwdkYonf aeYü vnf;aumif;?
nOfhü vnf;aumif; oifwdkYtm; ylaZmfyojcif;udk jyKMuukef\? xdkYaMumifh
omvQif xdkvlwdkYudk rarhravQmh apmifha&SmufMuukefavmh/
6/ þvlYjynfüvnf;aumif;? e*g;ç *VKefjynfwdkYü vnf;aumif;? ewfjynf
wdkYü vnf;aumif; ESpfoufjcif;udk jzpfapwwfaom rGefjrwfaom tvHk;pHk
aom tMuif &wemrsKd;onf&Sd\? xdk&wemrsKd;wGif jrwfpGmbk&m;ESifhwlaom
&wemrsKd;onfr&Sd? bk&m;[laom þ&wemonfvnf; tjrwfqHk;jzpf\?
þopömpum;aMumifh (owå0gwdkY) csrf;omMuygapownf;/
7/ udavomukef&mjzpfaom &m*\uif;&mjzpfaom aojcif;uif;aom
jrwfaomtMuifedAÁmefudk wnfMunfaompdwf&Sdaom omuDEG,fzGm; jrwfbk&m;
onf &awmfrl\? xdk(edAÁmef) w&m;ESifhwlaom wpfpHkwpfckaom &wemrsKd;
onfr&Sd? edAÁmefw&m;[laom þ&wemonfvnf; tjrwfqHk;jzpf\? þopöm
pum;aMumifh (owå0gwdkY) csrf;omMuygapownf;/
8/ jrwfpGmbk&m;onf tMuif(t&[wår*fESifh,SOfaom) orm"dudk pifMu,f
\[k csD;rGrf;awmfrl\? tMuif(t&[wår*fESifh,SOfaom) orm"dudk rdrd
tjcm;rJhü tusKd;ay;\[k (bk&m;&SifwdkY) a[mqdkukef\? (t&[wår*fESifh
,SOfaom)orm"dESifhwlaom w&m;rsKd;onfr&Sd w&m;awmf[laom þ&wem
onfvnf; tjrwfqHk;jzpf\? þopömpum;aMumifh (owå0gwdkY)csrf;omMu
ygapownf;/
9/ av;a,muftpHkjzpfukefaom xdkyk*¾dKvf&Spfa,mufwdkYudk olawmfaumif;
wdkYonf csD;rGrf;tyfukefjyD? jrwfpGmbk&m;\ wynfhjzpfukefaom xdkyk*¾dKvfwdkY
onf jrwfaomtvSLudk cHxdkufukef\? xdkyk*¾dKvfwdkYü vSLtyfaomtvSLwdkY
onf tusKd;BuD;ukef\? oHCm[laom þ&wemonfvnf; tjrwfqHk;jzpf
\? þopömpum;aMumifh (owå0gwdkY)csrf;omMuygapownf;/
10/ a*gwrjrwfpGmbk&m;omoemü tMuif (&[EÅm)yk*¾dKvfwdkYonf cdkifjrJ
pGmaompdwfjzifh aumif;pGmtm;xkwfMuukef\? (udavomwdkYrS)xGufajrmuf
Muukef\? xdkyk*¾dKvfwdkYonf &xdu
k faom t&[wåzdkvfudk &Muukefonf
jzpfí aojcif;uif;aomedAÁmefudk tm½HkjyKaomtm;jzifh &ukefvsuf rysuf
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -13-

rpD; t&[wå zvormywfudk cHpm;ukef\? oHCm[laom þ&wemonf


vnf; tjrwfqHk;jzpf\? þopömpum;aMumifh (owå0gwdkY)csrf;omMuygap
ownf;/
11/ ajrüpdkufxltyfaom wHcg;wdkifonf t&yfav;rsufESmwdkYrS vmaom
avwdkYaMumifh rwkefvIyfouJhodkY t&d,mopömwdkYudk ynmjzifhouf0ifíjrif
aom aomwmyefyk*¾dKvfudk xdkwHcg;wdkifESifhwl\[k igqdk\? oHCm[laom
þ&wemonfvnf; tjrwfqHk;jzpf\? þopömpum;aMumifh (owå0gwdkY)
csrf;omMuygap ownf;/
12/ tMuif (aomwmyef)yk*¾dKvfwdkYonf eufeJaom ÓPfynm&Sdaom
jrwfpGmbk&m; aumif;pGma[mMum;tyfaom t&d,opömwdkYudk xif&Sm;atmif
jyKukef\? xdkyk*¾dKvfwdkYonf jyif;xefpGm arhavsmhMuapumrl &SpfMudrfajrmuf
b0udk r,llukef? oHCm[laom þ &wemonfvnf; tjrwfqHk;jzpf\?
þopömpum;aMumifh (owå0gwdkY) csrf;omMuygapownf;/
13/ xdkyk*¾dKvfonf aomwmywådr*fÓPfudk &onfESifh wpfjydKifeufomvQif
ouúm,'d|d 0dpdudpäm oDvAÁwy&mrmo þw&m;oHk;yg;wdkYudk y,fpGefYtyf
ukef\? udavompdk;pOf;rQ &Sdapumrl-
14/ tyg,fav;yg;wdkYrSvGwf\? (tmeEÅ&duuHig;yg;ESifh ed,wrdpäm'd|d [l
aom)ajcmufyg;aomw&m;wdkYudk rjyKawmhjyD? oHCm[laom þ&wemonf
vnf; tjrwfqHk;jzpf\? þopömpum;aMumifh (owå0gwdkY)csrf;omMuygap
ownf;/
15/ xdk(aomwmyef)yk*¾dKvfonf udk,fjzifhvnf;aumif;? EIwfjzifhvnf;aumif;?
pdwfjzifhvnf;aumif; raumif;rIuHudk jyKapumrl xdkrdrdjyKaomuHudk rzHk;vTrf;
awmhjyD? edAÁmefudk jrifNyD;aom (aomwmyef)yk*¾dKvf\ zHk;vTrf;jcif;rjyKawmh
onfhtjzpfudk (jrwfpGmbk&m;)a[mtyf\? oHCm[laom þ&wemonfvnf;
tjrwfqHk;jzpf\? þopömpum;aMumifh (owå0gwdkY)csrf;omMuygapownf;/
16/ aEGOwk\tpjzpfaom wefcl;v\ yifvHk;uRwfyGifhaom awmtkyfonf
usufoa&&Sdí wifhw,fouJhodkY xdkawmtkyfvQif Oyrm&Sdaom edAÁmefodkY
a&mufapwwfaom (y&d,wåd)w&m;awmfjrwfudk (edAÁmef)tusKd;iSm a[mawmf
rl\? bk&m;[laom þ&wemonfvnf; tjrwfqHk;jzpf\? þopömpum;
aMumifh (owå0gwdkY) csrf;omMuygapownf;/
-14- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

17/ jrifhjrwfonfjzpfí jrifhjrwfaom edAÁmefudk odawmfrlaom jrifhjrwf


aomw&m;udkay;wwfaom jrifhjrwfaomr*fudk aqmifwwfaom rdrdxuf
omolr&Sdaom jrwfpGmbk&m;onf jrifhjrwfaomw&m;awmfudk a[mMum;awmf
rlNyD? bk&m;[laom þ&wemonfvnf; tjrwfqHk;jzpf\? þopömpum;
aMumifh (owå0gwdkY) csrf;omMuygapownf;/
18/ (tMuif&[EÅmyk*¾dKvfwdkYtm;) uHa[mif;ukefNyD uHopfr&SdawmhNyD? vm
vwåHYaomb0ü wyfrufjcif;uif;aom pdwf&Sdukefonf y#doaE¨rsKd;aph ukef
NyD;onfjzpfí pnfyifjyefYyGm;aom qE´r&Sdukef? qDrD;onfNidrf;ouJhodkY ynm
&Sdaom xdk&[EÅmwdkYonf cE¨mZmwfodrf;Nidrf;ukefNyD? oHCm[laom þ&wem
onfvnf; tjrwfqHk;jzpf\? þopömpum;aMumifh (owå0gwdkY) csrf;om
Muygapownf;/
19/ ajrüwnfukefaom ewfwdkYonfvnf;aumif;? aumif;uifüwnfukef
aom ewfwdkYonfvnf;aumif;? þt&yfodkY tnDtnGwfvmukef\ xdkig
wdkYonf vmjcif;aumif;awmfrlaom ewfvlwdkYylaZmftyfaom jrwfpGmbk&m;udk
&Sdcdk;ygukef\? (owå0gwdkY) csrf;omMuygapownf;/
20/ ajrüwnfukefaom ewfwdkYonfvnf;aumif;? aumif;uifüwnfukef
aom ewfwdkYonfvnf;aumif;? þt&yfodkY tnDtnGwfvmukef\ xdkig
wdkYonf udavomwdkYudk zsufqD;aomtm;jzifhjzpfaom ewfvlwdkY ylaZmftyf
aom w&m;awmfudk &Sdcdk;ygukef\? (owå0gwdkY) csrf;omMuygapownf;/
21/ ajrüwnfukefaom ewfwdkYonfvnf;aumif;? aumif;uifüwnfukef
aom ewfwdkYonfvnf;aumif;? þt&yfodkY tnDtnGwfvmukef\
xdkigwdkYonf rcRwfr,Gif; usifhjcif;&Sdawmfrlaom ewfvlwdkYylaZmftyfaom
oHCmawmfudk &Sdcdk;ygukef\? (owå0gwdkY) csrf;omMuygapownf;/

&weokwf jrefrmjyef jyD;\/


y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -15-

3- arwåokwf

1/ ,ómEkbm0awm ,u©m? ae0 'aóEÅd bDoeH/


,Od§ap0gEk,kOÆaEÅm? &wdåE´d0} rwE´dawm/
2/ okcH okywd okawåm p? ygyH udOöd e yówd/
{0rm'd*kPlaywH? y&dwåH wH bPmra[/
3/ u&PD,} rw¬ukoave? ,EÅ oEÅH y'H tbdoarpö/
oauúm OZl p ok[kZl p? ol0apm pó rk'k tewdrmeD/
4/ oEÅKóaum p okba&m p? tyÜudapöm p ov’[ku0kwåd/
oEÅdjE´da,m p edyaum p? tyÜ*aAÇm ukavoG} eEk*da'¨g/
5/ e p ck'´} rmpa& udOöd? a,e 0dñl ya& Oy0a',sKH/
okcdaem 0 acrdaem a[mEÅK? oAÁowåm b0EÅK okcdwwåm/
6/ a, aupd ygPblww¬d? wom 0g xm0&m 0} e0aoom/
'DCm 0g a, 0 r[EÅm? rZÑdrm &óum tPkuxlvm/
7/ 'd|m 0g a, 0 t'd|m? a, 0 'la& 0oEÅd t0d'la&/
blwm 0 orÇa0oD 0? oAÁowåm b0EÅK okcdwwåm/
8/ e ya&m y&H edukaAÁx? emwdranx uw¬pd e uOöd/
Asma&moem y#dCon? emnrnó 'ku©rdapä,s/
9/ rmwm ,xm ed,Hykwå? rm,kom {uykwå rEk&au©/
{0rÜd oAÁblawok? rmeoH bm0a, ty&drmPH/
10/ arwåOö oAÁavmuo®d? rmeoH bm0a, ty&drmPH/
O'¨H ta"m p wd&d,Oö? torÁm"H ta0& roywåH/
11/ wd|H p&H edodaEém 0? o,maem ,m0wm}ó 0dwrda'¨g/
{wH owð t"da|,s? jA[®}arwH 0d[m&} rd"} rm[k/
12/ 'dd|dOö tEky*¾r? oDv0g 'óaee orÜaEém/
umarok 0dae,s a*"H? e [d Zmwk*¾AÇao,s yke a&wd/

arwåokwåH ed|dwH/
-16- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

arwåokwf &Gwfzwf&jcif; tusKd;


arwåokwfudk tjrJrjywf &Gwfzwfavh&SdolwdkYrSm tajcmuftvSefYrcH&jcif;?
tema&m*guif;jcif;? tdyfrufqdk; edrdwfqdk; twdwfqdk;rsm; rawGUMuHK&jcif;?
vlewftrsm;cspfcifjcif;? tqdyf vufeuf rpl;&Sjcif;? ½l;oGyfaom a0'em
uif;jcif;rSpí jA[®mhbHka&mufonftxd tusKd;ay;EdkifpGrf;&Sdavonf/
arwåokwf jrefrmjyef

1/ arwåokwfy&dwfawmf\ wefcdk;&SdefapmftmEkabmfaMumifh bDvl;Murf;wdkY


onf aMumufrufzG,faom tqif; toH tp&Sdaom tm½HkwdkYudk rjy0Hh
rajcmuf0HhMuavukef? arwåmokwfy&dwfawmfudk nOfhtcgü vnf;aumif;?
aeYtcgü vnf;aumif;? rysif;r&d vHkYvjyKí &Gwfzwfaomolonf/
2/ csrf;ompGmtdyf&\? tdyfaomfvnf; raumif;aom tdyfrufudk wpdk;wpd
rQ rjrifruf? þodkY tp&Sdaom *kPfaus;Zl;taygif;ESifh jynfhpHkaom arwåm
okwf y&dwfawmfudk tdk- olawmfaumif;wdkY igwdkY&GwfzwfMuygukefpdkY/
3/ avmuDavmukwå&m tusKd;pD;yGm;ü vdr®maomolonf jidrfoufat;csrf;
aom edAÁmefudktm½HkjyKí þqdkvwåHYaom olawmfaumif;enf;vrf;udk usifhMuH
tm;xkwf jyKvkyftyf\? udk,fESifhtoufwdkYudk riJhuGuf rn§mwm jyKvkyf
jcif;iSm pGrf;Edkif&m\? udk,fEIwfESpfyg; ½dk;om;ajzmifhrwf&m\? pdwfoabm
xm; aumif;pGm ajzmifhrwf&m\? qdkqHk;rvG,f&m\? El;nHhodrfarGY&m\?
olwpfyg;tay: axmifvTm;aom rmefrmer&Sd&m/
4/ a&mifh&JvG,f&m\? arG;jrLvG,f&m\? enf;yg;aom trIudpö&Sd&m\?
ayghyg;aom toufarG;jcif; &Sd&m\? jidrfoufaom £a`E´&Sd&m\? t&m&m
ü cGJjcrf;pdwfjzm &J&ifhaom ÓPfynm&Sd&m\? udk,fEIwfESvHk; oHk;yg;vHk;
½kefY&if;Murf;wrf;rI r&Sd&m? 'g,umwdkYü wG,fwmrufarmrIr&Sd&m/
5/ ynm&SdwdkY uJh&JY½Iwfcstyfaom wpfpHkwpfckaom raumif;rIudk tenf;
i,frQaomfvnf; rjyKrvkyf&m? cyfodrf;aom owå0gwdkYonf udk,f\csrf;
omjcif;ESifh jynfhpHkMuygapukefownf;? pdwfcsrf;omjcif;ESifh jynfhpHkMuygap
ukefownf;? ab;&ef Oy'´a0g r&SdMuygapukefownf;/
6/ t<uif;r&Sd tvHk;pHk xGufouf 0ifouf&Sdaom owå0g? xif&Sm;&Sdaom
owå0g? xdwfvefYwwfaom owå0g? wnfMunfNidrfoufaom owå0g?
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -17-

&Snfaom owå0g? wdkaom owå0g? ykuGaom owå0g? rwdkr&Snfaom


owå0g? BuD;aom owå0g? i,faom owå0g? rBuD;ri,faom owå0g?
qlaom owå0g? MuHKUaom owå0g? rqlrMuHKUaom owå0g/
7/ rsufpdjzifh jrifaumif;aom owå0g? rsufpdjzifh rjrifaumif;aom owå0g?
ta0;üaeaom owå0g? teD;üaeaom owå0g? xif&Sm;jzpfay:jyD;aom
owå0g? jzpfqJwnfaeaom owå0g? þtvHk;pHkaom owå0gwdkYonf
udk,fpdwfESpfjzm csrf;omjcif; &SdMuygapukefownf;/
8/ wpfa,mufaomolu wpfa,mufaomoludk trsufrxGufygapvifh?
wpfpHkwpfckaom trIudpöü wpfa,mufaomolu wpfa,mufaomoludk
n§Of;qJcsKyfcs,faom um,uH 0pDuHjzifhvnf;aumif;? cdkuf&efrsufyGm; tjidK;
xm;aom pdwfjzifhvnf;aumif;? tenf;i,frQaomfrS rxDrJhjrif ratmufarh
ygapvifh? tcsif;csif;\ qif;&J'ku©udk tvdkr&Sdygapvifh/
9/ trdonf rdrd&ifaoG;jzpfaom wpfOD;wnf;aomom;i,fudk touf
twGufaMumifh tzefwvJvJapmifha&SmufouJhodkY þenf;twlomvQif cyfodrf;
aomowå0gwdkYü twdkif;t&Snfr&Sdaom arwåmpdwfudk yGm;ap&m\/
10/ umrb0wnf;[laom atmufavmuü vnf;aumif;? ½lyb0wnf;
[laom tv,favmuü vnf;aumif;? t½lyb0wnf;[laom txuf
avmuü vnf;aumif;? þavmuoHk;yg;wdkYü ydkif;jcm;vGwfuif; usOf;ajrmif;
jcif;vnf;r&Sd udk,fwGif;ab;&efvnf;r&Sd tyab;&efvnf;r&Sd twdkif;rod
cspfcifjrwfEdk;aom arwåmpdwfudkvnf; yGm;ap&m\/
11/ &yfaepOfaomfvnf;aumif;? oGm;aepOfaomfvnf;aumif;? xdkifaepOf
aomfvnf;aumif;? vJavsmif;aepOfaomfvnf;aumif;? rtdyfridkuforQ umv
ywfvHk; omoemawmfBuD;ü arwåmpdwfESifh,SOfí aexdkifjcif;udk ]]jrwfaom
aexdkifjcif;}} [lí jrwfpGmbk&m;wdkY a[mawmfrlukef\/
12/ arwåmur®|mef;udk pD;jzef;tm;xkwf jyKvkyfaomolonf tjrifazmuf
jyef rdpämÓPfodkY ruyfra&mufaomaMumifh avmukwå&moDv &Sdonfjzpfí
r*fÓPftjrifESifh jynfhpHkjyD;vQif 0w¬Kumr udavomumrwdkYü wyfruf
armjcif;uif;aomaMumifh aemufwzef trd0rf;wGif; y#doaE¨aejcif;odkY
{uefra&mufawmhNyD/
arwåokwf jrefrmjyef NyD;\/
-18- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

4- cE¨okwf

1/ oAÁmoD0doZmwDeH? 'dAÁrEÅm*'H 0d,/


,H emaowd 0doH aCm&H? aooOömyd y&dó,H/
2/ tmPmacwårdS oAÁw¬? oAÁ'g oAÁygPdeH/
oAÁaomyd ed0ga&wd? y&dwåH wH bPmr a[/
3/ 0d½lyau©[d ar arwåH? arwåH {&myax[d ar/
qAsmykawå[d ar arwHå? arwHå uPSma*gwrau[d p/
4/ tyg'au[d ar arwHå? arwHå 'dGyg'au[d ar/
pwkyÜa'[d ar arwHå? arwHå A[kyÜa'[d ar/
5/ rm rH tyg'aum [dðod? rm rH [dðod 'dGyg'aum/
rm rH pwkyÜa'g [dðod? rm rH [dðod A[kyÜa'g/
6/ oaAÁ owåm oaAÁygPm? oaAÁ blwm p au0vm/
oaAÁ bj'med yóEÅK? rm uOdö ygy}rm*rm/
7/ tyÜrmaPm Aka'¨g? tyÜrmaPm "ar®m/
tyÜrmaPm oHaCm? yrmP0EÅmed o&Doyged/
t[d 0dpädum owy'D? OPÖembD o&Al rlodum/
8/ uwm ar &u©mç uwH ar y&dwåH? y#duúrEÅK blwmed/
aom[H earm b*0awm? earm owåEéH or®morÁK'¨geH/

cE¨okwåH ed|dwH/

cE¨okwf &Gwfzwf&jcif; tusKd;

a>rab;uif;Edkifonf? tjcm;tqdyf&Sdaom owå0gwdkYab;rSvnf; vGwfEdkif


onf? a>rudkufuif;udkufcH&aom tcgrsKd;üvnf; tMudrfMudrf&GwfEdkifonf?
ab;&efudk ausmfvGefEdkifonf/

cE¨okwf jrefrmjyef

1/ 2/ ewfaq;0g; ewfrEÅ&m;onf tvHk;pHkaom a>rrsKd;av;yg;wdkY\ vsif


aomtqdyf Murf;aomtqdyfudk y,fazsmuf Nidrf;at;apouJhodkY þcE¨
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -19-

y&dwfawmfonf tmPmacwf pMu0Vmuka#wpfodef;vHk;ü aexdkifMuukef


aom owå0gteEÅwdkYtm; vsifaomtqdyf Murf;aomtqdyfudkvnf;aumif;?
xdkrSwpfyg; opfçusm;tp&Sdaom ab;&eftaygif;udk vnf;aumif;?
tvHk;pHkaom tjcif;t&mjzifh tcgcyfodrf; y,fazsmufwm;jrpfawmfrlEdkif\/
tdk-olawmfaumif;taygif;wdkY xdk cE¨okwfy&dwfawmfudk igwdkY&GwfzwfMu
ukefpdkY/
3/ 0d½lyu© e*g;rif;wdkYESifhwuG trsKd;taqG a>rwdkYü ig\cspfjrwfEdk;jcif;
onf ysHUESHYapownf;? {&myx e*g;rif;wdkYESifhwuG trsKd;taqG a>rwdkYü
ig\cspfjrwfEdk;jcif;onf ysHUESHYapownf;? qAsmykwå e*g;rif;wdkYESifhwuG
trsKd;taqGa>rwdkYü ig\cspfjrwfEdk;jcif;onf ysHUESHYapownf;? uPSma*gwr
e*g;rif;wdkYESifhwuG trsKd;taqG a>rwdkYü ig\cspfjrwfEdk;jcif;onf ysHUESHYap
ownf;/
4/ ajcr&Sdaom owå0gwdkYü ig\cspfjrwfEdk;jcif;onf ysHUESHYapownf;/
ajcESpfacsmif;&Sdaom owå0gwdkYü ig\cspfjrwfEdk;jcif;onf ysHUESHYapownf;/
ajcav;acsmif;&Sdaom owå0gwdkYü ig\cspfjrwfEdk;jcif;onf ysHUESHYapownf;/
rsm;aomajc&Sdaom owå0gwdkYü ig\cspfjrwfEdk;jcif;onf ysHUESHYapownf;/
5/ ajcr&Sdaom owå0gonf ighudk rn§Of;qJygapownf;? ajcESpfacsmif;
&Sdaom owå0gonf ighudk rn§Of;qJygapownf;? ajcav;acsmif;&Sdaom
owå0gonf ighudk rn§Of;qJygapownf;? rsm;aomajc&Sdaom owå0g
onf ighudk rn§Of;qJygapownf;?
6/ cyfodrf;aom owå0gtvHk;pHk xGufoufç0ifouf&Sdaom owå0gtvHk;pHk
twåabmxif&Sm;&Sdaom owå0g þowå0gtm;vHk;wdkYonf aumif;jrwfaom
tm½HkwdkYudk awGYjrifMuygapukefownf;? raumif;aom tm½Hkonf xdkowå0g
wdkY\ txHodkY ruyfa&mufygapownf;/
7/ jrwfpGmbk&m;onf EdIif;,SOfjcif;udk jyKwwfaom udavomr&Sd? w&m;
awmfonf EdIif;,SOfjcif;udk jyKwwfaom udavomr&Sd? oHCmawmfonf
EdIif;,SOfjcif;udk jyKwwfaom udavomr&Sd? &ifjzifhwGm;í oGm;wwfukef
aom a>r? uif;NrD;aumufç uif;ajcrsm;ç yifhulç wufwlç <uufwdkYonf
EdIif;,SOfjcif;udk jyKwwfaom udavom &Sdukef\/
-20- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

8/ igonf tapmifhta&Smufudk jyKvkyftyfNyD? igonf t&Htwm;udk


jyKvkyftyfNyD? tusKd;rJhudk tvdk&Sdaom owå0gwdkYonf zJcGg xGufoGm;Mu
avukefavmh? igonf a&Tbkef;awmfocif &Sifawmfjrwfbk&m;tm; ½dkaojrwfEdk;
vufpHkrdk;í &Sdcdk;yg\/ 0dyóDtp&Sdaom ckESpfqlukefaom bk&m;&SifwdkYtm;
vnf; ½dkaojrwfEdk; vufpHkrdk;í &Sdcdk;ylaZmfyg\/

cE¨okwf jrefrmjyef jyD;\/

5- arm&okwf

1/ yla&EÅH aAm"dorÇma&? edAÁwåH arm&a,med,H/


a,e oH0d[dwm&u©H? r[mowåH 0aep&m/
2/ pd&óH 0g,rEÅmyd? ae0 ou©ðok *PSdwHk/
]]jA[®rEÅ}}EÅd tu©mwH? y&dwåH wH bPmr a[/
3/ Oa'w},H pu©Krm {u&mZm? [&dó0aPÖm yx0dyÜbmaom/
wH wH erómrd [&dó0PÖH yx0dyÜbmoH?
w,m}ZÆ *kwåm 0d[a&rk 'd0oH/
4/ a, jAm[®Pm a0'*l oAÁ"ar®? aw ar earm} aw p rH ygv,EÅK/
erw¬K Ak'¨geH} erw¬K aAm"d,m/ earm 0drkwåmeHç earm 0drkwåd,m/
£rH aom y&dwåH uwGm? arma&m p&wd {oem/
5/ tayw},H pu©Krm {u&mZm? [&dó0aPÖm yx0dyÜbmaom/
wH wH erómrd [&dó0PÖH yx0dyÜbmoH?
w,m}ZÆ *kwåm 0d[a&rk &wåð/
6/ a, jAm[®Pm a0'*l oAÁ"ar®? aw ar earmç aw p rH ygv,EÅK/
erw¬K Ak'¨geHç erw¬K aAm"d,m? earm 0drkwåmeHç earm 0drkwåd,m/
£rH aom y&dwåH uwGm? arma&m 0go} ruyÜ,d/

arm&okwåH ed|dwH/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -21-

arm&okwf &Gwfzwf&jcif; tusKd;

yD,aq;cwfjcif;? ykPÖuwdkufjcif; ponfjzifh olwpfyg;wdkYu raumif;


rMuHEdkifatmif umuG,fEdkifonf? txl;ojzifh tysKd&nf tysKdUodu©mudk
jrwfEdk;aom rdef;uav;rsm;twGuf tumtuG,faumif;jzpfonf/ tEÅ&m,f
jyK&ef wpfpHkwpfa,mufu rdrdaemufodkY vdkufaeaomtcgrsm;wGif &GwfEdkif
onf? olwpfyg;u rdrd\ &mxl;tajctae avQmMuatmif MuHpnfaevQif
vnf; tumtuG,faumif;wpfck jzpfayonf/ vkyfMuHowfjzwfrI rcH&
atmifvnf; pGrf;ayao;onf/

arm&okwf jrefrmjyef

1-2/ oAÁnKwÓPfawmf\ tajccHtaqmuftODjzpfaom yg&rDwdkYudk


jznfhusifhawmfrlpOftcg Oa'gif;rsKd;ü jzpfawmfrlcdkuf bk&m;tavmif; Oa'gif;
rif;onf þarm&y&dwfjzifh rdrdudk,fudk ab;tEÅ&m,fuif;atmif pD&ifxm;
avonf/ rkqdk;wdkYonf bk&m;tavmif;Oa'gif;rif;udk zrf;,l&ef ESpfaygif;
rsm;pGm BudK;pm;cJhMuaomfvnf; zrf;í r&EdkifMuukef? þarm&y&dwfudk
jrwfaom rEÅ&m;[líyif jrwfpGmbk&m;a[mMum;cJh\/
,cktcg þarm&y&dwfawmfudk uGßEfkyfwdkY pkaygif;&GwfqdkMuukefpdkY/
3/ aerif;onf vlwdkY\ rsufpdozG,fvnf;jzpf\? NydKifbufuif;aom
rif;vnf;jzpf\? a&Ttqif;ESifhwlaom tqif;vnf;&Sd\? ajrjyifwpfckvHk;udk
xGef;yaom tvif;a&mifvnf;&Sd\? ,ck þaerif;onf wufvwfay\/
uGßEfkyfonf a&Ttqif;&Sdaom ajrjyifü xGef;vif;awmufyaom þaerif;udk
&Sdcdk;yg\? ½dkaoyg\/ ,aeYwpfaeYvHk; toifaerif;\ tapmifhta&Smufudk
cH,ljyD; uGßEfkyfaeygtHh/
4/ jrwfpGmbk&m;wdkYrnfonfrSm raumif;rI[lorQudk tyjyKukefjyD;jzpf\?
w&m;tm;vHk;udk odjrifawmfrlMuNyD;jzpf\? xdkbk&m;&SifwdkYtm; uGßEfkyf&Sdcdk;
yg\/ xdkbk&m;&SifwdkYuvnf; uGßEfy
k fudk apmifha&SmufMuygapukefownf;/
opömav;yg;udk odjrifNyD;aom yk*¾dKvfwdkYtm;vnf; &Sdcdk;yg\/ t&[wår*f
ÓPfç oAÁnKwÓPfawmftm;vnf; &Sdcdk;yg\/ udavomrS uif;vGwfukef
-22- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

NyD;aom yk*¾dKvfwdkYtm;vnf; &Sdcdk;yg\/ t&[wåzdkvfw&m;tm;vnf; &Sdcdk;


yg\/ OD;nGwfyg\/
þodkYvQif bk&m;avmif; Oa'gif;rif;onf y&dwft&Htwm;udk jyKNyD;rS
tpm&SmxGufav\/
5/ aerif;onf vlwdkY\ rsufpdESifhwl\? jrwfaom rif;vnf;jzpf\?
a&Ttqif;ta&mifvnf;&Sd\? ajrjyifüvnf; xGef;vif;awmufy\? þaerif;
onf ,ck0ifav\/ uGßEfkyfonf a&Ttqif;&Sdaom ajrjyifü awmufyaom
ta&mif&Sdaom &Sifaerif;udk OD;nGwf&Sdcdk;yg\? ,ckwpfnOfhvHk; t&Sifaerif;
\ tapmifhta&Smufudk cH,lí uGßEfkyfaeygtHh/
6/ raumif;rI[lorQudk z,f&Sm;jyD; w&m;tvHk;pHkudk odawmfrlukefaom
bk&m;&SifwdkYtm; OD;nGwf&Sdcdk;yg\/ xdkbk&m;&SifwdkYonf uGßEfkyfudk apmifha&Smuf
ygapownf;/ opömav;yg;udk odjrifNyD;aom t&d,myk*¾dKvfwdkYtm; vnf;
aumif;? t&[wår*fÓPfç oAÁnKwÓPfawmftm;vnf;aumif;? udavom
taESmiftzGJYrS vGwfajrmufNyD;aom yk*¾dKvfwdkYtm;vnf;aumif;? t&[wåzdkvf
w&m;awmftm; vnf;aumif; uGßEfkyf&Sdcdk;yg\/ OD;nGwfyg\/
þodkYvQif Oa'gif;rif;onf y&dwft&Htwm;udkjyKí nOfhtcgü aeav\/

arm&okwf jrefrmjyef jyD;\/

6- 0¥okwf

1/ yla&EÅH aAm"dorÇma&? edAÁwåH 0¥Zmwd,H/


,ó awaZe 'g0*¾d? r[mowåH 0d0ZÆ,d/
2/ ax&ó om&dykwåó? avmuemaxe bmodwH/
uyÜ|m,ð r[mawZH? y&dwåH wH bPmr a[/
3/ tw¬d avmau oDv*kaPm? opöH aomap,s} Ek'´,m/
awe oapöe um[mrd? opöud&d,} rkwårH/
4/ tm0aZÆwGm "r®AvH? o&dwGm ykAÁau Zdae/
opöAv} r0óm,? opöud&d,} rumo}[H/
5/ oEÅd yu©m tywem? oEÅd yg'g t0Oöem/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -23-

rmwm ydwm p edu©EÅm? Zmwa0' y#duúr/


6/ o[ oapö uaw r,SH? r[myZÆvdawm odcD/
0aZÆod aomVou&Domed? O'uH ywGm ,xm odcD/
oapöe ar oarm ew¬d? {om ar opöyg&rD/

0¥okwåH ed|dwH/

0¥okwf &Gwfzwf&jcif; tusKd;

rD;ab;vGwfuif;apEdkifygonf? rdrdudk,fwdkif rD;ab;roifh&atmif rdrd


&yfuGuf rD;ab;uif;atmif opömjyKEdkifonf/

0¥okwf jrefrmjyef

1/ oAÁnKwÓPfawmfudk &&Sdjcif;\ tajccHjzpfaom yg&rDwdkYudk jznfhusifh


aom bk&m;tavmif;onf EkpOfb0u iHk;iSufrsKd;ü jzpf&avonf/ bk&m;
tavmif;iHk;i,fudk þy&dwfawmf\ wefcdk;aMumifh awmrD;uGif;&av\/
2/ þy&dwfawmfudk t&Sifom&dykwå&mr[max&fjrwftm; jrwfpGmbk&m;
a[mMum;awmfrlcJh\/ þy&dwfawmfonf urÇmwnfvdrfhrnf/ wefcdk;vnf;
vGefpGmBuD;\/ ,cktcg xdkiHk;rif;y&dwfudk uGßEfkyfwdkY pkaygif;&GwfqdkMuygpdkY/
3/ avmuü oDv\*kPfaus;Zl;onf &Sday\/ rSefuefaomopöm pum;
onf &Sday\/ udk,fa&;ç EIwfa&;ç pdwfa&; vHk;0pifMu,fjcif;onf&Sday\/
owå0gwdkYtm; Muifemoem;jcif;onf &Sday\/ þodkYaom opömpum;jzifh
twkr&Sdaom opömjyKjcif;udk igbk&m; EkpOfu jyKcJhzl;avjyD/
4/ opömw&m;\ pGrf;yum;udk qifjcifoHk;oyfNyD; a&S;a&S;aombk&m;&Sif
wdkYudk atmufarhowd&NyD; opöm\tpGrf;udk trSDjyKí opömjyKcJhzl;avNyD/
5/ tdk awmrD; ighrSm tawmifwdkY &Sdygaomfvnf; rysHEdkifao;yg? ighrSm
ajcwdkY &Sdygaomfvnf; roGm;wwfao;yg? ig\ rdbwdkYonfvnf; (ighudk
xm;í) xGufoGm;MuavNyD? tdk awmrD; ighudk zJMuOfygavmh/
-24- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

6/ cspfom;om&dykwå&m þuJhodkY igbk&m;avmif;iHk;i,fu opömjyKvdkuf


aomtcg opömjyKNyD;onfESifhwNydKifeuf awmrD;onf a&odkYa&mufí zJMuOf
&ouJhodkY ighudkzJMuOfav\? t&SdeftvQHBuD;rm;vSaom awmrD;onf rif;y,f
16-y,fpmcefYrQ uGif;av\/ cspfom;om&dykwå&m ig\opömpum;ESifh
wlaom w&m;rnfonf r&Sdacs? þyg&rDum; igbk&m;\ opömyg&rDyif
jzpfawmhonf/

0¥okwf jrefrmjyef jyD;\/

7- "Z*¾okwf

1/ ,óm} Ekó&aPemyd? tEÅvdau©yd ygPdaem/


ywd|} r"d*päEÅd? blrd,H 0d, oAÁxm/
2/ oAÁKy'´0ZmvrSm? ,u©apm&m'dorÇ0g/
*Pem e p rkwåmeH? y&dwåH wH bPmr a[/
3/ {0H ar okwH-
{uH or,H b*0g om0w¬d,H 0d[&wd
aZw0ae temxyd@duó tm&mar/
4/ wMw acg b*0g bdu©L tmraEÅod ]]bdu©a0g}}wd/
]]b'aEÅ}}wd aw bdu©L b*0awm ypöaómoHk/
b*0g {w'a0gp-
blwykAÁH bdu©a0
a'0gok&o*Fgarm orkyAsLaV§m ta[mod/
tx acg bdu©a0 oauúm a'0gerdaE´m
a'a0 wm0wðao tmraEÅod-
oap rm&dom a'0geH o*Fgr*wmeH OyÜaZÆ,s
b,H 0g qrÇdwwåH 0g avmr[Haom 0g?
rar0 wo®ð ora, "Z*¾H Oav’mau,smx/
rrH [d a0g "Z*¾H Oav’mu,wH
,H b0dówd b,H 0g qrÇdwwåH 0g
avmr[Haom 0g aom y[D,dówd/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -25-

5/ aem ap ar "Z*¾H Oav’mau,smx?


tx yZmywdó a'0&mZó "Z*¾H Oav’mau,smx/
yZmywdó [d a0g a'0&mZó "Z*¾H Oav’mu,wH?
,H b0dówd b,H 0g qrÇdwwåH 0g
avmr[Haom 0g aom y[D,dówd/
6/ aem ap yZmywdó a'0&mZó "Z*¾H Oav’mau,smx?
tx 0½kPó a'0&mZó "Z*¾H Oav’mau,smx/
0½kPó [d a0g a'0&mZó "Z*¾H Oav’mu,wH?
,H b0dówd b,H 0g qrÇdwwåH 0g
avmr[Haom 0g aom y[D,dówd/
7/ aem ap 0½kPó a'0&mZó "Z*¾H Oav’mau,smx?
tx þomeó a'0&mZó "Z*¾H Oav’mau,smx/
þomeó [d a0g a'0&mZó "Z*¾H Oav’mu,wH?
,H b0dówd b,H 0g qrÇdwwåH 0g
avmr[Haom 0g aom y[D,dówDwd/
8/ wH acg ye bdu©a0
ouúó 0g a'0gerdE´ó "Z*H¾ Oav’mu,wH
yZmywdó 0g a'0&mZó "Z*¾H Oav’mu,wH
0½kPó 0g a'0&mZó "Z*¾H Oav’mu,wH
þomeó 0g a'0&mZó "Z*¾H Oav’mu,wH
,H b0dówd b,H 0g qrÇdwwåH 0g
avmr[Haom 0g aom y[Da,xmyd aemyd y[Da,x/
9/ wH udó a[wk¿
oauúm [d bdu©a0 a'0gerdaE´m
t0Dw&ma*g t0Dwa'gaom t0Dwarma[m
bD½k qrÇD OMwmoD yvm,Dwd/
10/ t[Oö acg bdu©a0 {0H 0'grd-
oap wkrSmuH bdu©a0
t&n*wmeH 0g ½ku©rlv*wmeH 0g oknm*g&*wmeH 0g
-26- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

OyÜaZÆ,s b,H 0g qrÇdwwåH 0g avmr[Haom 0g?


rar0 wo®ð ora, tEkóa&,smx-
11/ ]]£wdyd aom b*0g t&[Hç or®morÁKa'¨gç 0dZÆmp&PorÜaEémç
ok*awmç avmu0d'lç tEkwåa&m yk&do'r®om&xdç
ow¬m a'0rEkómeHç Aka'¨gç b*0g}}wd/
12/ rrH [d a0g bdu©a0 tEkó&wH
,H b0dówd b,H 0g qrÇdwwåH 0g
avmr[Haom 0g aom y[D,dówd/
13/ aem ap rH tEkóa&,smx?
tx "r®H tEkóa&,smx-
14/ ]]oGmu©mawm b*0wm "ar®mç oE´d|daumç tumvdaumç
{[dyódaumç Moyae,sdaumç ypöwåH a0'dwaAÁm 0dnL[D}}wd/
15/ "r®H [d a0g bdu©a0 tEkó&wH
,H b0dówd b,H 0g qrÇdwwåH 0g
avmr[Haom 0g aom y[D,dówd/
16/ aem ap "r®H tEkóa&,smx?
tx oHCH tEkóa&,smx-
17/ ]]okyÜ#dyaEém b*0awm om0uoHaCmç
OZkyÜ#dyaEém b*0awm om0uoHaCmç
Ó,yÜ#dyaEém b*0awm om0uoHaCmç
omrDpdyÜ#dyaEém b*0awm om0uoHaCmç
,'d'H pwåm&d yk&do,k*ged t| yk&doyk*¾vm?
{o b*0awm om0uoHaCm
tm[kaea,smç yg[kaea,smç
'u©daPa,smç tOÆvDu&PDa,mç
tEkwå&H yknau©wåH avmuóm}}wd/
18/ oHCH [d a0g bdu©a0 tEkó&wH
,H b0dówd b,H 0g qrÇdwwåH 0g
avmr[Haom 0g aom y[D,dówd/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -27-

19/ wH udó a[wk¿


wxm*awm [d bdu©a0 t&[H or®morÁKa'¨g
0Dw&ma*g 0Dwa'gaom 0Dwarma[m
tbD½k tqrÇD tEkMwmoD tyvm,Dwd/
20/ £' ra0gp b*0g? £'H 0wGme ok*awm
txmy&H {w'a0gp ow¬m/
21/ t&an ½ku©rlav 0g? oknm*ga& 0 bdu©a0g/
tEkóa&x orÁK'¨H? b,H wkrSmu aem od,m/
22/ aem ap Ak'¨H oa&,smx? avmuaZ|H e&mobH/
tx "r®H oa&,smx? ed,smeduH oka'odwH/
23/ aem ap "r®H oa&,smx? ed,smeduH oka'odwH/
tx oHCH oa&,smx? yknau©wåH tEkwå&H/
24/ {0H Ak'¨H o&EÅmeH? "r®H oHCOö bdu©a0g/
b,H 0g qrÇdwwåH 0g? avmr[Haom e a[ówd/

"Z*¾okwåH ed|dwH/

"Z*¾okwf &Gwfzwf&jcif; tusKd;

þokwfudk &GwfzwfyGm;rsm;vQif ydkrdkí ÓPfaumif;vmapEdkifonf/ rnf


onfhae&modkYjzpfap aeYaeYnn wpfa,mufwnf;oGm;&J? vm&J? ae&Jap
onf/ pdwfwefcdk;vnf;BuD;vmvdrfhrnf? y&dwfowftv,frSm ajym&J qdk&J&Sd
vmEdkifonf/ rdrd\b0tajctae cdkifjrJaponf? &mxl;wnfjrJa&; pnf;pdrf
wnfjrJa&;twGuf tusKd;jyKvdrfhrnfjzpfonf/

"Z*¾okwf jrefrmjyef

1/ þ"Z*¾okwfy&dwfawmfudk atmufarhqifjcifumrQjzifh aumif;uifüyif


wnfcdkufMuHKaomfvnf; ajrjyifrSmvdk cdkifcdkifjrJjrJ wnfcGifh&avonf/
2/ þ"Z*¾okwfy&dwfawmfaMumifh bDvl;ab;? cdk;olab;paom ab;
tEÅ&m,ftoG,foG,frS vGwfajrmufMu&aom vlwdkYudk a&wGufíyif rukef
Edkifygacs/ ,cktcg þy&dwfawmfudk uGßEfkyfwdkY pkaygif;&GwfMuygukefpdkY/
-28- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

3/ oHCOuú| oHCem,ujzpfawmfrlaom r[muózt&Sifbk&m;


tuGßEfkyftmeE´max&fonf þ"Z*¾okwfy&dwfawmfudk jrwfpGmbk&m;xHrS
wdkuf½dkuf þuJhodkY Mum;emrSwfom;xm;vdkufyg\/
tcgwpfyg;ü jrwfpGmbk&m;onf om0w¬djynf temxydPfaoa|;BuD;\
ESvHk;arGYavsmf aysmfzG,f&m&Sdaom aZw0efausmif;BuD;ü oDwif;oHk;aeawmf
rlygonf/
4/ xdkodkYaeawmfrlpOftcg jrwfpGmbk&m;u ]]&[ef;wdkY}}[lí &[ef;trsm;udk
ac:awmfrlygonf/ &[ef;wdkYvnf; jrwfpGmbk&m; pum;awmfudk cH,l&ef
toifhjzpfMuygonf/ xdktcg jrwfpGmbk&m;u þodkY rdefYMum;a[m>ruf
awmfrlygonf/
cspfom;wdkY a&S;tcgu wm0wðomewfESifh tok&mewfppfonfwdkY ppfcif;
cJhMuzl;\/ xdktcg odMum;rif;onf wm0wðomewfppfonfwdkYudk ac:,lNyD;
þodkY ajymMum;cJh\/ ]]tarmifewfom;wdkY oifwdkYonf ppfajrjyifrSm
aMumuf&GYHjcif;? wkefvIyfjcif;? MuufoD;arG;nif;xjcif;rsm; jzpfcJhonf&Sdaomf
igodMum;rif;\ wHcGefzsm;udk armfíMunfhvdkufMuukefavmh? þodkY Munfh
vdkufygvQif oifwdkY taMumufajyMuvdrfhrnf/ rwkefrvIyf &J&ifhvmMu
vdrfhrnf? MuufoD;arG;nif;xjcif;rsm;vnf; ajyaysmufoGm;Muvdrfhrnf}}/
5/ ]]tu,fí ig\ wHcGefzsm;udk armfí rMunfhjzpfvQif yZmywdewfrif;
\ wHcGefzsm;udk armfíMunfhMu? þodkY yZmywdewfrif;\ wHcGefzsm;udk
MunfhMuvQifvnf; aMumufjcif;? wkefvIyfjcif;? MuufoD;arG;nif;xjcif;rsm;
aysmufuif;oGm;vdrfhrnf}}/
6/ ]]tu,fí yZmywdewfrif;\ wHcGefzsm;udk armfí rMunfhjzpfvQif
0½kPewfrif;\ wHcGefzsm;udk armfíMunfhMu? þodkY 0½kPewfrif;\
wHcGefzsm;udk MunfhMuvQifvnf; aMumufjcif;? wkefvIyfjcif;? MuufoD;arG;nif;
xjcif;rsm; uif;aysmufoGm;vdrfhrnf}}/
7/ ]]tu,fí 0½kPewfrif;\ wHcGefzsm;udk armfí rMunfhjzpfvQif
þomeewfrif;\ wHcGefzsm;udk armfíMunfhMu? þodkY þomeewfrif;\
wHcGefzsm;udk MunfhMuvQifvnf; aMumufjcif;? wkefvIyfjcif;? MuufoD;arG;nif;
xjcif;rsm; ajyaysmufoGm;vdrfhrnf}}/
þodkYvQif odMum;rif;u wm0wðomewfwdkYudk today;av\/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -29-

8/ cspfom;&[ef;wdkY ewfwdkYt&Sif odMum;rif;\ wHcGefzsm;udk armfíMunfh


aomewfrsm;? odkYwnf;r[kwf yZmywdewfrif;? 0½kPewfrif;? þome
ewfrif;wdkY\ wHcGefzsm;udk armfíMunfhaom ewfrsm;tm; aMumufvefYjcif;?
wkefvIyfjcif;? MuufoD;arG;nif;xjcif;rsm; aysmufaomfvnf; aysmufrnf?
raysmufbJvnf; aecsifaevdrfhrnf/
9/ taMumif;rlum; ewfwdkYt&Sif odMum;rif;vnf; &m*uif;ol r[kwf?
a'gouif;olr[kwf? arm[uif;olr[kwf/ oludk,fEdIufu aMumufwwf\?
wqwfqwfwkefwwf\? vefYzsyfwwf\? xGufajy;wwf\/
10/ cspfom;&[ef;wdkY igbk&m;onfum; rvGJ{uef þodkY a[maytHh?
awmxJü wpfyg;wnf;aeaomtcg? opfyif&if;ü aeaomtcg? qdwfNidrf
&mwGif aeaomtcgrsm;ü aMumuf&GHYjcif;? wkefvIyfjcif;? MuufoD;arG;nif;
xjcif; wpfckck jzpfvmcJhvQif bk&m;*kPfawmfudk þodkYatmufarhMuavmh/
11/ jrwfpGmbk&m;onf udavomwdkYrS uif;a0;awmfrl\? udavom
&efolwdkYudk y,fowfNyD;jzpf\? oHo&mpuf0ef;\ tuefYtaxmufrsm;udk
zsufqD;NyD;jzpf\? ypönf;av;yg; ylaZmftxl;udk cH,lawmfrlxdkuf\? qdwfuG,f
&mt&yfüyifvQif raumif;rI'kp½dkufudk a&Smifawmfrl\/ odkYjzpfí ]]t&[H}}
[laom *kPfawmfESifh jynfhpHkygayonf/
jrwfpGmbk&m;onf aumif;rGefvSpGm o,rÇLÓPfjrwfr[mjzifh rdrdtvdkvdk
opömav;yg; w&m;jrwfudk xdk;xGif;íodawmfrl\/ odkYjzpfí ]]or®morÁKa'¨g}}
[laom *kPfawmfESifh jynfhpHkawmfrlygay\/
jrwfpGmbk&m;onf 0dZÆmoHk;yg;? 0dZÆm&Spfyg;? p&Pwpfq,fhig;yg;wdkYESifh
vHk;0OóHk jynfhpHkawmfrlay\/ odkYjzpfí ]]0dZÆmp&PorÜaEém}}[laom *kPfawmf
ESifh jynfhpHkawmfrlygay\/
jrwfpGmbk&m;onf edAÁmefodkYomvQif ajzmifhajzmifhrwfrwf aumif;pGm oGm;
awmfrl\? pum;qdk&ef cGifhajcmufwefwdkYwGif [kwfrSefusKd;aMumif; pum;
aumif;udkom qdkawmfrlwwf\/ odkYjzpfí ]]ok*awm}}[laom *kPfawmfESifh
jynfhpHkawmfrlygay\/
jrwfpGmbk&m;onf umravmu? ½lyavmu? t½lyavmu[laom avmu
oHk;yg;? wpfenf;tm;jzifh owåavmu? ocFg&avmu? Moumoavmu
[laom avmuBuD;oHk;yg;wdkYudk razmufrjyef o,rÇLÓPfjzifh trSefxdk;
-30- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

xGif; tvif;xifay: odjrifawmfrl\/ odkYjzpfí ]]avmu0d'l}}[laom *kPf


awmfESifh jynfhpHkawmfrlygay\/
jrwfpGmbk&m;onf rdrdudk,fwdkifvnf; twkr&Sd? olwpfyg;wdkYtm;vnf;
twkr&Sdaom rdrd\w&m;jzifh qHk;rwwf\? qHk;rxdkufaom vl? ewf?
bDvl;? wd&pämefMurf;rsm;udkyif ao0yfNidrfoufatmif Edkifeif;pGm qHk;rawmf
rlEdkif\/ odkYjzpfí ]]tEkwåa&m yk&do'r®om&xd}}[laom *kPfawmfESifh
jynfhpHkawmfrlygay\/
jrwfpGmbk&m;onf vltaygif;? ewftaygif;wdkYtm; aumif;pGm oGefoif
qHk;rwwfaom vlewfwdkY\ q&maumif;jzpfawmfrl\/ odkYjzpfí ]]ow¬ma'0
rEkómeH}}[laom *kPfawmfESifh jynfhpHkawmfrlygay\/
jrwfpGmbk&m;onf w&m;tm;vHk;udk udk,fwdkifvnf; xdk;xGif;odjrifawmf
rl\? olwpfyg;wdkYtm;vnf; opömav;yg;w&m;udk odjrifatmif a[majym
jyoEdkif\/ odkYjzpfí ]]Aka'¨g}}[laom *kPfawmfESifh jynfhpHkawmfrlygay\/
jrwfpGmbk&m;onf tpdk;&jcif; w&m;&Sdjcif; tjcHt&Hrsm;jcif; usufoa&
&Sdjcif; tvdktwdkif;jzpfjcif; vHkYvpGrf;tm;tjynfh&Sdjcif;[laom bkef;awmf
ajcmufyg;ESifhvnf; jynfhpHkawmfrlay\/ odkYjzpfí ]]b*0g}}[laom *kPfawmf
ESifh jynfhpHkawmfrlygay\/
12/ þuJhodkY igbk&m;\ *kPfawmf aus;Zl;awmfwdkYudk qifjcifatmufarh
Muavmh/ bk&m;*kPfudk qifjcifatmufarhrdonf&Sdaomf oifwdkYtm; aMumuf
½GHYjcif;? wkefvIyfjcif;? MuufoD;arG;nif;xjcif;[lorQ aysmufuif;oGm;ay
vdrfhrnf/
13/ tu,fí bk&m;*kPfudk rqifjcif? ratmufarhrdonf&Sdaomf jrwfpGm
bk&m; a[mMum;xm;aom w&m;awmf\ *kPfawmfudk þodkYatmufarh
owd&Mu-
14/ w&m;awmfonf jrwfpGmbk&m;u aumif;pGma[mMum;xm;aom w&m;
awmfjzpfaomaMumifh ]]oGmu©mw}} [laom *kPfESifh jynfhpHkygayonf/
w&m;awmfonf rsufarSmufüyif aumif;usKd;csrf;omudk ay;wwfaom
aMumifh ]]oE´d|du}}[laom *kPfESifh jynfhpHkygayonf/
w&m;awmfonf tcgrvifh tusKd;ay;wwfaomaMumifh ]]tumvdu}}
[laom *kPfESifh jynfhpHkygayonf/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -31-

w&m;awmfonf vmygç ½Iygç usifhMuHyg[lí rygygatmif ac:aqmif


wdkufwGef; jynTef;jcif;iSm xdkufaomaMumifh ]]{[dyódu}} [laom *kPfESifh
jynfhpHkygayonf/
w&m;awmfonf vlwdkYtm; ewf&GmedAÁmefodkY ydkYaqmif ay;wwfaomaMumifh
]]Moyae,sdu}} [laom *kPfESifh jynfhpHkygayonf/
w&m;awmfonf ynm&Sdol &Sifvltaygif; olawmfaumif;wdkY taejzifh
toD;oD; wpfOD;pD wpfOD;pD rdrdwdkY\pdwfü uyfí aqmifxm;xdkufaom
aMumifh ]]ypöwåH a0'dwaAÁm 0dnL[d}} [laom *kPfESifh jynfhpHkygayonf/
15/ þodkYvQif w&m;awmf\ *kPfawmfudk qifjcifatmufarhrdaomoltm;
aMumufjcif;? wkefvIyfjcif;? MuufoD;arT;nif; xjcif;[lorQ vHk;0aysmuf
uif;oGm;ayvdrfhrnf/
16/ tu,fí bk&m;*kPfudkaomf vnf;aumif;? w&m;*kPfudkaomf vnf;
aumif;? rqifjcif ratmufarhjzpfygu jrwfpGmbk&m;\ wynfhom;oHCm
awmf\ *kPfaus;Zl;udk atmufarh&m\/
17/ jrwfpGmbk&m;\ wynfhom; oHCmawmfonf edAÁmeftusKd;iSm aumif;aom
tusifhudkom usifhawmfrlwwfygay\/ odkYjzpfí ]]okyÜ#dyaEém}} [laom*kPf
&Sday\/
oHCmawmfonf eddAÁmefr*fzdkvf&&Sda&;twGuf ajzmifhrwfpGm vrf;rSefaom
tusifhudkom usifhawmfrlygay\/ odkYjzpfí ]]OZkyÜ#dyaEém}} [laom*kPf
&Sday\/
oHCmawmfonf edAÁmef&&Sda&;ESifh oifhavsmfavsmufywfaom tusifhudkom
usifhawmfrlygay\/ odkYjzpfí ]]Ó,yÜ#dyaEém}} [laom*kPf&Sday\/
oHCmawmfonf t½dktaojyKjcif;udk cH,lxdkufatmif tusifhoDvudk
aumif;pGm jznfhusifhawmfrlygay\/ odkYjzpfí ]]omrDpdyÜ#dyaEém}} [laom*kPf
&Sday\/
xdkbk&m;wynfh t&d,moHCmonf ta&twGufav;pHk yk*¾dKvf&Spfa,muf
&Sday\/ xdkoHCmawmfonf ta0;rS wul;wuaqmif,lí ylaZmforIjyKjcif;
udkvnf; cH,lxdkuf\/ odkYjzpfí ]]tm[kaea,sm}} [laom *kPf&Sday\/
{nfhonfwdkYtm;&nfpl;í txl;jyKvkyfxm;aom ypönf;0w¬KwdkYudkvnf; rdrd
tm;vSLvQif aumif;pGm cH,lxdkufay\/ odkYjzpfí ]]yg[kaea,sm}} [laom
-32- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

*kPf&Sday\/
avmuü tjrwfqHk; taumif;qHk;jzpfaom tvSLudkvnf; xdkufxdkufwef
wef cH,lEdkifay\/ odkYjzpfí ]]'u©daPa,sm}} [laom*kPf&Sday\/
vlewfwdkY\ &Sdcdk;jcif;udkvnf; cHxdkuf\/ odkYjzpfí ]]tOÆvDu&PDa,m}}
[laom*kPf&Sday\/
vlwdkYu aumif;rIwnf;[laom rsKd;aphudkpdkufysKd;&m BuJcs&m twkr&Sd
v,fajraumif;ozG,fvnf; jzpf\/ odkYjzpfí ]]tEkwå&H yknau©wåH avm
uó}} [laom*kPfESifh jynfhpHkay\/
18/ þodkYvQif oHCmawmf\ *kPfawmf aus;Zl;awmfwdkYudk qifjcif
atmufarh&m\/ oHCmh*kPfodkY pdwfnGwfí tm½HkjyKrdaom oifwdkYtm;
aMumufvefYjcif;? wkefvIyfjcif;? MuufoD;arG;nif;xjcif;[lorQ uif;aysmuf
oGm;vdrfhrnf/
19/ xdkpum;rSefay\/ taMumif;rlum; 0dyóDpaom a&S;a&S;aom bk&m;
&Sifrsm;enf;wl aumif;pGmyGifhxGef;vmaom igbk&m;onf vl ol av;yg;
uif;onfh qdwfuG,f&mt&yfüyif raumif;rIudk rjyKrvkyf? aumif;pGm
udk,fwdkif opömw&m;jrwfudk xdk;xGif;odjrifNyD;jzpf\/ wPSm&m* vHk;0
uif;\/ trsufa'go vHk;0uif;\/ rodarm[ vHk;0uif;\/ taMumuf
tvefYr&Sd? aMumufí wkefvIyfonf[lí vHk;0r&Sd? aMumufvefYí xGufajy;
onf[lívnf; b,fcgrQr&Sd? odkYaMumifh þodkYaom bk&m;*kPf w&m;*kPf
oHCm*kPfudk tm½HknTwfí MunfndKpdwfxm; yGm;rsm;olrSm aMumufjcif;?
wkefvIyfjcif;? MuufoD;arG;nif;xjcif;[lorQ uif;aysmuf&NrJ jzpfavonf/
20/ jrwfpGmbk&m;onf þpum;udk rdefYawmfrl\/ xdkYaemuf qufvufí
þodkYwzef rdefYMum;awmfrljyef\-
21/ cspfom;&[ef;wdkY oifwdkYonf awmüjzpfap? opfyif&if;ü jzpfap?
qdwfuG,f&mt&yfü jzpfap? bk&m;*kPfudk owd&Mu? owd&vQif oifwdkY
raMumufr&GHY aeEdkifMuvwåHU/
22/ vlewfwdkY\ tBuD;tjrwfjzpfawmfrlaom jrwfpGmbk&m;\ *kPfawmfudk
rqifjcif ratmufarhjzpfMuvQif oHo&mrS xGufajrmufaMumif; aumif;pGm
a[mMum;xm;aom w&m;awmf\*kPfudk owd&Mu/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -33-

23/ w&m;awmf\*kPfudk trSwfr&MuvQif aumif;rIrsKd;aphpdkufysKd;&m twk


r&Sd v,fajraumif;ESifhwlaom oHCmawmf\*kPfawmfudk qifjcifyGm;rsm;Mu/
24/ þuJhodkY jrwfpGmbk&m;\ aus;Zl;awmf *kPfawmfudkjzpfap? w&m;awmf
jrwf\ aus;Zl;awmf *kPfawmfudkjzpfap? oHCmawmf\ aus;Zl;awmf *kPf
awmfudkjzpfap qifjcifatmufarhonf&Sdaomf aMumufvefYjcif;? wkefvIyfjcif;?
MuufoD;arG;nif; xjcif;[lorQ vHk;0 rjzpfay:vwåHU/

"Z*¾okwf jrefrmjyef jyD;\/

8- tm#mem#d,okwf

1/ tyÜóaEé[d emxó? omoae om"kor®aw/


trEkaó[d pa@[d? o'g udAÁdoum&dbd/
2/ y&domeH pwóEéH? t[ðom, p *kwåd,m/
,H a'aood r[m0Da&m? y&dwåH wH bPmr a[/
3/ 0dyódó p erw¬K? pu©KrEÅó od&Drawm/
odcdóyd p erw¬K? oAÁblwmEkurÜdaem/
4/ a0óbkó p erw¬K? ESmwuó wyódaem/
erw¬K uukoE¨ó? rm&aoemyr'´daem/
5/ aumPm*reó erw¬K? jA[®Pó 0koDrawm/
uóyó p erw¬K? 0dyÜrkwåó oAÁ"d/
6/ t*Ð&oó erw¬K? ousykwåó od&Drawm/
a,m £rH "r®H a'aood? oAÁ'ku©myEl'eH/
7/ a, pmyd edAÁKwm avmau? ,xmblwH 0dyódoHk/
aw Zem tydokPmx? r[EÅm 0Dwom&'g/
8/ [dwH a'0rEkómeH? ,H eróEÅd a*gwrH/
0dZÆmp&PorÜEéH? r[EÅH 0Dwom&'H/
9/ {aw pan p orÁK'¨g? taeuowaum#da,m/
oaAÁ Ak'¨g ororm? oaAÁ Ak'¨g r[d'¨dum/
10/ oaAÁ 'oAvlaywm? a0om&aZÆ[k} yg*wm/
oaAÁ aw y#dZmeEÅd? tmobH Xme rkwårH/
-34- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

11/ oD[em'H e'aEÅ} aw? y&domok 0dom&'g/


jA[®puúH y0awåEÅd? avmau tyÜ#d0wåd,H/
12/ Oaywm Ak'¨"ar®[d? t|m&o[d em,um/
Amwåðovu©Playwm? oDwmEkAsOÆem"&m/
13/ AsmryÜbm, okyÜbm? oaAÁ aw rkedukOÆ&m/
Ak'¨g oAÁñkaem {aw? oaAÁ cDPmo0g Zdem/
14/ r[mybm r[mawZm? r[mynm r[AÁvm/
r[mum½kPdum "D&m? oaAÁomeH okcg0[m/
15/ 'Dyg emxm ywd|m p? wmPm avPm p ygPdeH/
*wD AEÅL ra[ómom? o&Pm p [dawodaem/
16/ oa'0uó avmuó? oaAÁ {aw y&m,Pm/
awom}[H od&om yga'? 0E´mrd yk&dokwåar/
17/ 0pom reom ap0? 0E´mar}aw wxm*aw/
o,ae tmoae Xmae? *rae pmyd oAÁ'g/
18/ o'g okace &u©EÅK? Ak'¨g oEÅdu&m wk0H/
aw[d wGH &u©dawm oaEÅm? rkawåm oAÁba,[d p/
19/ oAÁ a&m*g 0deDrkawåm? oAÁoEÅmy0ZÆdawm/
oAÁa0&} rwduúaEÅm? edAÁKawm p wk0H b0/
20/ awoH oapöe oDave? cEÅDarwåmAave p/
awyd tarS} Ek&u©EÅK? ta&ma*e okace p/
21/ yk&w¬dro®ð 'dombma*? oEÅd blwm r[d'¨dum/
awyd tarS} Ek&u©EÅK? ta&ma*e okace p/
22/ 'u©dPo®ð 'dombma*? oEÅd a'0g r[d'¨dum/
awyd tarS} Ek&u©EÅK? ta&ma*e okace p/
23/ ypädro®ð 'dombma*? oEÅd em*g r[d'¨dum/
awyd tarS} Ek&u©EÅK? ta&ma*e okace p/
24/ Owå&o®ð 'dombma*? oEÅd ,u©m r[d'¨dum/
awyd tarS} Ek&u©EÅK? ta&ma*e okace p/
25/ yk&w¬dare "w&a|m? 'u©daPe 0d½lVSaum/
ypädare 0d½lyau©m? uka0a&m Owå&H 'doH/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -35-

26/ pwåma&m aw r[m&mZm? avmuygvm ,oódaem/


awyd tarS} Ek&u©EÅK? ta&ma*e okace p/
27/ tmumo|m p blr|m? a'0g em*g r[d'¨dum/
awyd tarS} Ek&u©EÅK? ta&ma*e okace p/
28/ £'¨draEÅm p a, a'0g? 0oEÅm £" omoae/
awyd tarS} Ek&u©EÅK? ta&ma*e okace p/
29/ oAÁDwda,m 0d0ZÆEÅK? aomaum a&ma*g 0deówk/
rm aw b0EÉ}EÅ&m,m? okcD 'DCm,kaum b0/
30/ tbd0g'eoDvdó? edpöH 0k¹kmypm,daem/
pwåma&m "r®m 0¹kEÅd? tm,k 0aPÖm okcH AvH/

tm#mem#d,okwåH ed|dwH/

tm#mem#d,okwf &Gwfzwf&jcif; tusKd;

þokwfudk rjywf&Gwfay;vQif ewfwdkYu vdkvm;onf? ewfvdku vlvdk?


vlvdku N*dK[fr? uHZmwm xvmapEdkifonf? pkef;ya,m*? wapä? ajrzkwf
bDvl; yl;uyfvQif þokwfjzifh xkwfjypfEdkifonf? ya,m*cGmaq; wpfrsKd;
jzpfayonf/ þokwfudk &Gwfay;vQif vlemudk tyrrSDEdkifay/

tm#mem#d,okwf jrefrmjyef

1/ olawmfaumif;taygif;u aumif;ygayonf[k vu©HcsD;usL;xm;aom


jrwfpGmbk&m;\ omoemawmfudkyif rMunfndKrouf0ifEdkifMuaom vlMurf;
bDvl;wdkYonf &ufpufwwfMuukef\/ rnfonfhtcgrqdk EdkifxufpD;eif;
ESdyfpufuvl jyKwwfMuukef\/
2/ xdkbDvl;Murf;wdkYu y&dwfowfudk rn§Of;qJ rESdyfpufEdkifap&efESifh olwdkY
uyif ulnDapmifha&Smufvmap&ef &nf&G,fcsufjzifh BuD;jrwfaom vHkYv&Sd
awmfrlaom jrwfpGmbk&m;u þtm#mem#d,y&dwf t&Htwm;udk a[mMum;
awmfrlcJhjcif; jzpfayonf/ ,cktcgü þy&dwfawmfudk uGßEfkyfwdkY pkaygif;í
&GwfqdkMuygukefpdkY/
-36- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

3/ pu©Kig;yg;ESifh jynfhpHkawmfrlaom bkef;usufoa&ESifh jynfhpHkawmfrlaom


0dyóDjrwfpGmbk&m;tm; tuGßEfkyf\ OD;nGwf&Sdcdk;jcif; jzpfygap? owå0g
tm;vHk;tay: Muifemoem;rIjzifh tpOfoem; apmifha&Smufawmfrlaom odcD
jrwfpGmbk&m;tm;vnf; tuGßEfkyf\ OD;nGwf&Sdcdk;rI jzpfygap/
4/ raumif;rI tnpftaMu;udk aq;aMumoefYpifNyD;jzpfaom? jcKd;jcHaom
tusifhudkvnf; usifhawmfrlaom a0óbljrwfpGmbk&m;tm;vnf; tuGßEfkyf
&Sdcdk;yg\? rm&fppfonftaygif;udk ESdrfeif;atmifjrifawmfrlaom uukoef
jrwfpGmbk&m;tm;vnf; tuGßEfkyf &Sdcdk;yg\/
5/ raumif;rI[lorQ tyjyKNyD;aom ig;yg;aom0oDabmfESifh jynfhpHkawmf
rlaom aumPm*Hk jrwfpGmbk&m;tm;vnf; tuGßEfkyf&Sdcdk;yg\? cyfodrf;aom
udavomwdkYrS vGwfuif;awmfrlNyD;aom uóyjrwfpGmbk&m;tm;vnf; uGßEfkyf
&Sdcdk;yg\/
6/ a*gwrbk&m;&Sifonf vlwdkY\ qif;&J'ku©[lorQudk y,fajzmufEdkifpGrf;
&Sdaom w&m;awmfjrwfudk a[mMum;awmfrlay\? udk,fawmfrSvnf; ta&mif
t0g uGefYjrL;jzm,Suf xGufawmfrl\? bkef;usufoa&ESifhvnf; jynfhpHkawmf
rlay\? ousomuD0ifrif;om;vnf; jzpfawmfrl\? xdka*gwrjrwfpGmbk&m;
tm; tuGßEfkyf\ OD;nGwf&Sdcdk;jcif;onf jzpfygapownf;/
7/ avmuü Nidrf;at;ukefNyD;aom bk&m;&Sif tqlqlwdkYonf ,xmblw
ususodukef\? acsmypfukef;wdkufaom pum;rsKd;udk rnfonfhtcgrQ qdkrdefY
awmfrrl? BuD;vnf;BuD;jrwfukef\? aMumuf&GHYjcif;vnf; uif;ukef\/
8/ 0dZÆmoHk;yg;? 0dZÆm&Spfyg;? p&Pwpfq,fhig;yg;wdkYESifh jynfhpHkawmfrlí
jrwfvSpGmaom &J&ifhjcif;twd&Sdawmfrlaom ewfvlwdkY\ tpD;tyGm;udk aqmif
awmfrlwwfaom a*gwrEG,fzGm; &Sifawmfjrwfbk&m;udk &Sdcdk;OD;nGwfMuyg
ukef\/
9/ 0dyóD? odcD? a0óbl? uukoef? aumPm*Hk? uóy? a*gwr
[laom bk&m;ckESpfqlwdkYESifhwuG tuka#ru rsm;vSpGmaom bk&m;&Sif
tm;vHk;wdkYonf yapöuAk'¨g &[EÅmrsm;ESifh wlawmfrrlukef? qdkcJhyg oAÁnL
bk&m;&Sifcsif;om wlawmfrlMuukef\? bk&m;&Siftm;vHk;yif wefcdk;£'¨d vGefpGm
BuD;rm;Muukef\/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -37-

10/ cyfodrf;ukefaom bk&m;&SifwdkYonf tm;awmfq,fyg;ESifh jynfhpHkawmfrl


Mu\? &J&ifhaom a0om&ZÆÓPfESifh jynfhpHkawmfrlMu\? jrwfaoma,musfm;
Oob jzpfawmfrlí oAÁnKwÓPfudk &&SdaMumif;0efcHMuukef\/
11/ bk&m;&SifwdkYrnfonf y&dowfAdkvfyHktv,fü vGefpGm&J&ifhawmfrlMu\/
auo&mZmjcaoFhrif;uJhodkY &J&J&ifh&ifhpum;qdkMu\? rnfolwpfOD;wpfa,muf
rQ rvnfrywfapEdkifaom "r®pMumw&m;awmfudkvnf; vnfywfapukef\/
12/ bk&m;&SifwdkYonf vloHk;yg;wdkY\ c&D;vrf;nTefjzpfMu\/ bk&m;\ aus;
Zl;w&m; q,fh&Spfyg;ESifh jynfhpHkMuukef\/ oHk;q,fhESpfyg;aom a,musfm;jrwf
wdkY\ vu©PmawmfBuD;wdkYESifhvnf; jynfhpHkawmfrlMu\/ vu©Pmawmfi,f
&Spfq,fwdkYESifhvnf; jynfhpHkawmfrlMu\/
13/ bk&m;&Sif[lorQ udk,fawmftvHk;rS wvHrQavmuf a&mifjcnfawmftjrJ
xGufvsuf&Sd\? &[ef;[lorQwdkYxuf BuD;jrwf\? cyfodrf;aom w&m;udk
vnf; od\? udavom tmoa0gvnf; uif;\? rm&fig;yg;udkvnf;
atmifNyD;jzpf\/
14/ bk&m;&SifwdkYonf rsm;jrwfaom a&mifjcnfawmf? BuD;aomwefcdk;?
xGwfjrwfaomynm? pGrf;oefaomcGeftm;? twdkif;rodaomu½kPm? pGJjrJ
aomvHkYvwdkYudk ydkifawmfrlMu\? owå0gtrsm;\ aumif;usKd;csrf;omudk
vnf; aqmifawmfrlwwfMuukef\/
15/ bk&m;&SifwdkYonf owå0gtaygif;wdkY\ rSDcdk&muGßef;vnf; jzpf\? udk;
uG,f&mvnf; jzpf\? wnf&mvnf; jzpf\? apmifha&Smuf&mvnf; jzpf\?
ab;tEÅ&m,frS ykef;uG,f&mvnf; jzpf\? vm;a&muf&mvnf; jzpf\? aqGrsKd;
ozG,fvnf; jzpf\? atmufarh&mvnf; jzpf\? jrwfpGmbk&m;&SifwdkYonf
jrwfaomrSD&mvnf; rnfay\? owå0gwdkY\ tpD;tyGg;udkvnf; &SmMuHavh
&SdMuukef\/
16/ xdkbk&m;&Sifwdkif;onf ewfwdkY\vJavsmif;&m? vlwdkY\rSDcdk&m jzpfMu
ukef\? tuGßEfkyfonf a,musfm;[lorQwdkYxuf omvGefjrifhjrwfawmfrlaom
xdkbk&m;&SifwdkY\ ajcawmfwdkYudk OD;ESdrf½dkusKd; &Sdcdk;yg\/
17/ tuGßEfkyfonf tdyfaeaomtcgü jzpfap? xdkifaeaomtcgü jzpfap?
&yfaeaomtcgü jzpfap? vrf;oGm;aeaomtcgü jzpfap? rnfonfhtcgü
-38- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

rqdk xdkbk&m;&SifwdkYtm; EIwfjzifhvnf;aumif;? pdwfjzifhvnf;aumif; tjrJ


rjywf &Sdcdk;yg\/
18/ udavomtyltaygif;udk Nidrf;at;atmif jyKawmfrlwwfMuukefaom
bk&m;&SifwdkYonf oifhudk csrf;omatmif rjywfapmifha&Smufygapownf;/
bk&m;&SifwdkY\ tapmifhta&Smufudk cH,l&aom oifonf Nidrfoufcsrf;ajrh
ygap? ab;tEÅ&m,fcyfodrf;rS uif;vGwfygap/
19/ oifonf temr&Sd yuwdusef;rmol? ylyefjcif;uif;ol? &efol[lorQ
udk vGefajrmufEdkifol? Nidrf;at;csrf;ajrhol jzpfygapownf;/
20/ xdkbk&m;&SifwdkYonf oDvç opömç cEÅDç arwåmwdkY\ pGrf;yum;jzifh
uGßEfkyfwdkYudk temr&Sd yuwdcsrf;omatmif tpOfoem; apmifha&SmufMuygap
ukefownf;/
21/ ta&hSrsufESm t&yfü wefcdk;BuD;aom *E¨AÁewfwdkY &SdMuukef\? xdkewf
wdkYonf uGßEfkyfwdkYudk temr&Sd yuwdcsrf;omatmif tpOfwpdkuf apmifh
a&SmufMuygapukefownf;/
22/ awmifbuft&yfrsufESmü wefcdk;BuD;aom ukrÇPfewfwdkY &SdMuukef\?
xdkewfwdkYonfvnf; uGßEfkyfwdkYudk temr&Sd yuwdcsrf;omatmif tpOfo
jzifh apmifha&SmufMuygapukefownf;/
23/ taemuf t&yfrsufESmü wefcdk;BuD;aom e*g;wdkY &SdMuukef\? xdke*g;
wdkYonfvnf; uGßEfkyfwdkYudk temr&Sd yuwdcsrf;omatmif tpOfojzifh apmifh
a&SmufMuygapukefownf;/
24/ ajrmufbuft&yfrsufESmü wefcdk;BuD;aom bDvl;wdkY &SdMuukef\? xdk
bDvl;wdkYonfvnf; uGßEfkyfwdkYudk temr&Sd yuwdcsrf;omatmif tpOfojzifh
apmifha&SmufMuygapukefownf;/
25/ ta&hSt&yfrsufESmü *E¨AÁewfwdkYudk tpdk;&aom "w&|ewfrif;? awmif
t&yfrsufESmü ukrÇPfwdkYudk tpdk;&aom 0d½lVSuewfrif;? taemuft&yf
rsufESmü e*g;wdkYudk tpdk;&aom 0d½lyu©ewfrif;? ajrmuft&yfrsufESmü
bDvl;wdkYudk tpdk;&aom uka0&ewfrif;/
26/ xdkewfrif;BuD;av;a,mufwdkYonf vlwdkYudk apmifha&SmufwwfMuukef
\? ta>ct&Hvnf; rsm;ukef\? xdkewfrif;BuD;wdkYonf uGßEfkyfwdkYudk tem
r&Sd yuwdcsrf;omatmif tpOfrjywf apmifha&SmufMuygapukefownf;/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -39-

27/ aumif;uifüwnfaom ewfrsm;? ajrüwnfaom ewfrsm;? e*g;rsm;


onf wefcdk;tvGefBuD;Muonf? xdkwefcdk;BuD;ewfe*g;wdkYonf uGßEfkyfwdkYudk
temr&Sd yuwdcsrf;omatmif tpOfrjywf apmifha&SmufMuygapukefownf;/
28/ wefcdk;BuD;aomewfwdkYonf þbk&m;omoemü aeMuukef\? xdk
omoemewfwdkYonfvnf; uGßEfkyfwdkYudk temr&Sd yuwdcsrf;omatmif
tpOfrjywf apmifha&SmufMuygapukefownf;/
29/ ab;&efcyfodrf; uif;apukefownf;? pdk;&drfaMumifhMu uif;apukefo
wnf;? tema&m*g[lorQ aysmufapukefownf;? oifhtm; tEÅ&m,fwpfpHk
wpf&m rjzpfapownf;? csrf;csrf;omomESifh touf&SnfpGm ae&ygapownf;/
30/ &wemjrwfoHk;yg;tm; ½dkaopGm &Sdcdk;qnf;uyfavh&Sdaomol? oDv&Sdolç
orm"d&Sdolç ynm&SdolwdkYudk tjrJrjywf ½dkaoav;pm;wwfolonf touf
&Snf\? tqif;vS\? csrf;omBuD;yGm;\? cGeftm;Av wdk;wufav\?
touf&Snfjcif;? tqif;vSjcif;? csrf;omBuD;jcif;? cGeftm;BuD;jcif;[laom
þaus;Zl;w&m;wdkYonf xdkyk*¾dKvftzdkY xm0pOf wdk;wufvsufom aeMu
ukefownf;/

tm#mem#d,okwf jrefrmjyef jyD;\/

9- t*Fkvdrmvokwf

1/ y&dwåH ,H bPEÅó? edodEé|mea"m0eH/


O'urÜd 0demaowd? oAÁar0 y&dó,H/
2/ aomw¬dem *AÇ0k|meH? ,Oö oma"wd wcFaP/
ax&ó}*Fkvdrmvó? avmuemaxe bmodwH/
uyÜ|m,ð r[mawZH? y&dwåH wH bPmr a[/
3/ ,awm}[H b*ded t&d,m, Zmwd,m Zmawm/
embdZmemrd oOödpö ygPH ZD0dwm a0ga&maywm/
awe oapöe aomw¬d aw a[mwk aomw¬d *AÇó/

t*FkvdrmvokwåH ed|dwH/
-40- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

t*Fkvdrmvokwf &Gwfzwf&jcif; tusKd;

rD;tzGm;&cufaeaom udk,f0efaqmif rdcifavmif;wdkYtm; om;zGm;&vG,f


ulaponf/ þy&dwfa&udk wdkufay;Edkifonf/ zGm;cgeD;rS &Gwfzwfonfxuf
aeYaph vaph zGm;cgeD;vmvQif rjywf &Gwfzwfay;oifhonf/ wd&pämefrrsm;
arG;zGm;&vG,fatmifvnf; þy&dwfjzifhyif ulnDEdkifayonf/

t*kFvdrmvokwf jrefrmjyef

1/ þt*Fkvdrmv y&dwfawmfudk &Gwfzwfaom rax&fjrwfwdkY\ xdkifonfh


ae&mudk aq;aMumonfha&onfyifvQif ab;&ef[lorQudk ajymufuif;ap
wwf\/
2/ t*Fkvdrmv y&dwfawmfonf udk,f0efom;udk csrf;om;vG,fulpGm csufcsif;
zGm;apEdkifaom tpGrf;&Sd\? t*Fkvdrmvtrnf&Sdaom rax&ftwGuf jrwfpGm
bk&m; a[mMum;awmfrlaom y&dwfawmfjzpf\? tm,kuyfywfvHk; wnf\?
wefcdk;vnf; tvGefBuD;\? xdky&dwfawmfudk ,cktcg uGßEfkyfwdkY pkaygif;
&GwfqdkMuygpdkY/
3/ ]]tdk-ESr igonf t&d,mZmwf &[ef;jrwfjzpfaomtcgrSpí aoap
vdkaom apwemjzifh owå0gwpfaumifaumifudk owfzl;onf[kigroday}}
xdkodkYrSefaom opömpum;aMumifh oifhtm;csrf;omygap? udk,f0efom;vnf;
csrf;omygap/

t*kFvdrmvokwf jrefrmjyef jyD;\/

10- aAmZÑ*Fokwf

1/ oHoma& oHo&EÅmeH? oAÁ'ku©0demoae/


owå "ar® p aAmZÑa*F? rm&aoemyr'´ae/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -41-

2/ AkZÑdwGm a, pdar owåm? wdb0g rkwåukwårm/


tZmwd} rZ&mAsm"ð? trwH edAÇ,H *wm/
3/ {0rm'd*kPlaywH? taeu*kPo*F[H/
Moo"Oö £rH rEÅH? aAmZÑ*FOö bPmra[/
4/ aAmZÑa*Fg owdocFgawm? "r®meH 0dpa,m wxm/
0D&d,H yDwd yó'¨d? aAmZÑ*Fg p wxmya&/
5/ orm"kayu©m aAmZÑ*Fg? oawåaw oAÁ'ódem/
rkedem or®'u©mwm? bm0dwm A[kvDuwm/
6/ oH0wåEÅd tbdnm,? edAÁmem, p aAm"d,m/
{awe opö0aZÆe? aomw¬d aw a[mwk oAÁ'g/
7/ {uo®ð ora, emaxm? arm*¾v’meOö uóyH/
*dvmae 'ku©daw 'doGm? aAmZÑa*F owå a'o,d/
8/ aw p wH tbdeE´dwGm? a&m*g rkpöðok wcFaP/
{awe opö0aZÆe? aomw¬d aw a[mwk oAÁ'g/
9/ {u'g "r®&mZmyd? a*vanem} bdyDVdawm/
pkE´aw¬a&e wHa,0? bPmaywGme om'&H/
10/ oar®m'dwGme tmAm"m? wrSm 0k|mod Xmeaom/
{awe opö0aZÆe? aomw¬d aw a[mwk oAÁ'g/
11/ y[Dem aw p tmAm"m? wdPÖEérÜd ra[odeH/
r*¾[wm udavom0? ywåm} EkyÜwåd"r®wH/
{awe opö0aZÆe? aomw¬d aw a[mwk oAÁ'g/

aAmZÑ*FokwåH ed|dwH/

aAmZÑifokwf &Gwfzwf&jcif; tusKd;

vlrrmrsm;udk a&m*goufomvmaponf? aysmufuif;apEdkifonf? aq;½Hk


rsm;wGif txl;&Gwfoifhonf? yif&if; aAmZÑifokwf oHk;okwfudk wGJí&Gwf
vQif ydkaumif;onf/
-42- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

aAmZÑifokwf jrefrmjyef

1/ aAmZÑifckESpfyg; jrwfw&m;onf oHo&mü usifvnfaeMu&aom


olwdkY\ qif;&J'ku©udk oufomaysmufuif;apEdkif\/ x<uaomif;usef;
vmaom udavomwdkYudkvnf; ESdyfuGyfqHk;rEdkif\? t&[wår*f\ t*Fg
tpdwftydkif;vnf; jzpfay\/
2/ owå0gwdkYonf aAmZÑifckESpfyg; jrwfw&m;udk 'd|odjrifMuygvQif
b0oHk;yg;rS uGßwfvGwfMu&ukef\? jrwf&modkYvnf;a&mufukef\/ y#doaE¨
ae&onfhab;? tdk&onfhab;? em&onfhab;? ao&onfhab;wdkY uif;aom
edAÁmefodkYvnf; a&mufMu&ukef\/
3/ qdkcJhNyD;aom *kPfaus;Zl;wdkYESifhomru tjcm;aom *kPfaus;Zl;wdkYESifh
jynfhpHkonfhtjyif aq;vnf;jzpf rEÅ&m;vnf;jzpfaom þaAmZÑify&dwfawmf
udk uGßEfkyfwdkY pkaygif;&GwfqdkMuygpdkY/
4-5/ aAm"dÓPf\ t*Fgtpdwftydkif;jzpfukefaom owd? ynm ("r®0dp,)?

0D&d,? yDwd? yó'¨d? orm"d? Oayu©m þw&m;ckESpfjzmwdkYudk aAmZÑif


w&m;rsm;jzpfMuonf[lí w&m;tm;vHk;udk odjrifawmfrlaom jrwfpGmbk&m;
u xkwfaz:a[mMum;ay\/ xdkaAmZÑifckESpfyg;udk yGm;rsm;tyfukef\/ xyfí
xyfí yGm;rsm;tyfukef\/
6/ þaAmZÑifckESpfyg; jrwfw&m;udk yGm;rsm;onf&Sdaomf w&m;xl; w&m;
jrwfwdkYudkvnf; wdk;wufodapEdkifonfh tusKd;&Sd\/ udavom Nidrf;at;jcif;
tusKd;vnf;&Sd\? t&[wår*fudk &&Sdjcif;tusKd;vnf;&Sd\/
þodkY rSefaompum;udk qdkojzifh oifhtm; tcgcyfodrf; pD;yGm;csrf;om
jzpfygapownf;/
7/ tcgwyg;ü jrwfpGmbk&m;onf rusef;rmojzifh qif;&J'ku©a&muf&aom
&Sifarm*¾vmefESifh &Sifr[muóyrax&f ESpfyg;wdkYtm; aAmZÑifckESpfyg;
jrwfw&m;udk a[mMum;awmfrlcJh\/
8/ xdkrax&fESpfyg;onf aAmZÑifw&m;awmfudk vGefpGmESpfoufMuonfhtwGuf
w&m;emqJ cPrSmyif tema&m*grS oufomaysmufuif;cJh&avonf/
þodkY rSefaompum;udk qdkojzifh oifhtm; tcgcyfodrf; pD;yGm;csrf;om
jzpfygapownf;/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -43-

9/ tcgwyg;ü jrwfpGmbk&m;udk,fwdkif tema&m*g zdpD;ESdyfpufjcif;udk


cHawmfrl&\? xdktcg pkE´rax&fjrwfudk ½dkaopGm aAmZößifw&m;a[mapNyD;
jrwfpGmbk&m;emMum;awmfrlonf/
10/ aAmZößifw&m;udk ESpfvdkawmfrlí a[maomcPrSmyif tema&m*g
aysmufuif;avonf/
11/ r[muóyrax&f? r[marm*¾vmefrax&fESifh bk&m;&SifwdkYtm; tem
a&m*gwdkY uif;aysmufMuukef\/ r*fjzifhy,ftyfaom udavomwdkYuJhodkY
tema&m*gwdkYonf aemufxyf rjzpfEdkifMuawmhay/
þodkY rSefaompum;udk qdkojzifh oifhtm; xm0&csrf;omjcif; jzpfyg
apownf;/

aAmZÑifokwf jrefrmjyef NyD;\/

11- ykAÁPSokwf

1/ ,H 'kEédrdwåH t0r*FvOö? a,m pmremayg oukPó oa'´g/


ygy*¾a[m 'kókydeH tuEÅH? Ak'¨gEkbma0e 0demo}arEÅK/
2/ ,H 'kEédrdwåH t0r*FvOö? a,m pmremayg oukPó oa'´g/
ygy*¾a[m 'kókydeH tuEÅH? "r®mEkbma0e 0demo}arEÅK/
3/ ,H 'kEédrdwåH t0r*FvOö? a,m pmremayg oukPó oa'´g/
ygy*¾a[m 'kókydeH tuEÅH? oHCmEkbma0e 0demo}arEÅK/
4/ 'ku©yÜwåm p ed'´Ku©m? b,yÜwåm p edAÇ,m/
aomuyÜwåm p edaómum? a[mEÅK oaAÁyd ygPdaem/
5/ {wåm0wm p tarS[d? orÇwH yknorÜ'H/
oaAÁ a'0g}Ekarm'EÅK? oAÁorÜwdåod'¨d,m/
6/ 'geH ''EÅK o'¨g,? oDvH &u©EÅK oAÁ'g/
bm0embd&wm a[mEÅK? *päEÅK a'0wm}*wm/
7/ oaAÁ Ak'¨g AvyÜwåm? yapöumeOö ,H AvH/
t&[EÅmeOö awaZe? &u©H AE¨mrd oAÁaom/
8/ ,HudOöd 0dwåH £" 0g [k&H 0g? oa*¾ok 0g ,H &weH yPDwH/
-44- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

e aem orH tw¬d wxm*awe? £'rÜd Aka'¨ &weH yPDwH/


{awe oapöe ok0w¬d a[mwk/
9/ ,HudOöd 0dwåH £" 0g [k&H 0g? oa*¾ok 0g ,H &weH yPDwH/
e aem orH tw¬d wxm*awe? £'rÜd "ar® &weH yPDwH/
{awe oapöe ok0w¬d a[mwk/
10/ ,HudOöd 0dwåH £" 0g [k&H 0g? oa*¾ok 0g ,H &weH yPDwH/
e aem orH tw¬d wxm*awe? £'rÜd oHaC &weH yPDwH/
{awe oapöe ok0w¬d a[mwk/
11/ b0wk oAÁr*FvH? &u©EÅK oAÁa'0wm/
oAÁAk'¨gEkbma0e? o'g okcD b0EÅK aw/
12/ b0wk oAÁr*FvH? &u©EÅK oAÁa'0wm/
oAÁ"r®mEkbma0e? o'g okcD b0EÅK aw/
13/ b0wk oAÁr*FvH? &u©EÅK oAÁa'0wm/
oAÁoHCmEkbma0e? o'g okcD b0EÅK aw/
14/ r[mum½kPdaum emaxm? [dwm, oAÁygPdeH/
yla&wGm yg&rD oAÁm? yawåm oarÁm"d}rkwårH/
{awe opö0aZÆe? aomw¬d aw a[mwk oAÁ'g/
15/ Z,aEÅm aAm"d,m rlav? ousmeH eE´d0¹kaem/
{0ar0 Za,m a[mwk? Z,ók Z,r*Fav/
16/ tyÜ&mZdwyv’auF? oDao ykxk0dyku©av/
tbdaoau oAÁAk'¨geH? t*¾yÜawåm yarm'wd/
17/ okeu©wåH okr*FvH? okyÜbmwH ok[k|dwH/
okcaPm okrk[kawåm p? ok,d|H jA[®pm&dok/
18/ y'u©dPH um,ur®H? 0gpmur®H y'u©dPH/
y'u©dPH raemurÜ®H? yPD"d aw y'ud©aP/
19/ y'u©dPmed uwGme? vbEÅ}aw¬ y'u©daP/
aw tw¬v'¨g okcdwm? 0d½lV§m Ak'¨omoae/
ta&m*g okcdwm a[mx? o[ oaAÁ[d Ówdbd/

ykAÁPSokwåH ed|dwH/
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -45-

ykAÁPSokwf &Gwfzwf&jcif; tusKd;

j*dKvfqdk;? edrdwfqdk;? tdyfrufqdk;wdkYudk uif;apEdkifonf? uHZmwmedrfhaecdkuf


txl;&Gwf&efoifhonf? vkyforQvkyfief; txpfxpf taighaighjzpfaevQif
þokwfudk txl;&Gwfoifhonf? ta&;BuD;aom udpöwpfckckudk atmifjrif
atmif aqmif&Gufvdkaomtcg rvkyfrD þokwfudk o&Zöß,fyg? rkcsatmif
ygvdrfhrnf/

ykAÁPSokwf jrefrmjyef

1/ raumif;aom edrdwf? raumif;aom tr*Fvm? rESpfoufzG,fjzpfaom


iSufqdk;oH? raumif;aom N*dKvfpD;N*dKvfeif;? rESpfoufp&m tdyfrufqdk;
ponfwdkYonf jrwfpGmbk&m;\ BuD;jrwfaom tmEkabmfawmfaMumifh rus
ra&muf uif;aysmufygapownf;/
2/ raumif;aom edrdwf? raumif;aom tr*Fvm? rESpfoufzG,fjzpfaom
iSufqdk;oH? raumif;aom N*dKvfpD;N*dKvfeif;? rESpfoufp&m tdyfrufqdk;
ponfwdkYonf w&m;awmf\ BuD;jrwfaom tmEkabmfawmfaMumifh rusr
a&muf uif;aysmufygapownf;/
3/ raumif;aom edrdwf? raumif;aom tr*Fvm? rESpfoufzG,fjzpfaom
iSufqdk;oH? raumif;aom N*dKvfpD;N*dKvfeif;? rESpfoufp&m tdyfrufqdk;
ponfwdkYonf oHCmawmf\ BuD;jrwfaom tmEkabmfawmfaMumifh rusr
a&muf uif;aysmufygapownf;/
4/ 'ku©a&mufaeMuoltm;vHk; 'ku©uif;Muygap? ab;awGYaeMuoltm;vHk;
xdkab;tEÅ&m,frS uif;vGwfMuygap? pdk;&drfaomujzpfaeMuoltm;vHk; pdk;
&drfaomu uif;Muygap/
5/ txufwGif azmfjycJhNyD;aom pum;pOfjzifh uGßEkfyfwdkYonf aumif;rIudk
qnf;yl;cJhMuygonf/ þonfudk ewftaygif;wdkYu 0rf;ajrmuf0rf;om
om"kac:Muygukef/
-46- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

6/ t&m&mjynfhpHkrI csrf;omrI &Sdvmatmif ,Hk,HkMunfMunfjzifh vSL'gef;


Muyg? tusifhoDv apmifhxdef;Muyg? ur®|mef;bm0em yGm;rsm;Muyg?
,cktcgü w&m;em a&mufaeMuaom ewftaygif;wdkY jyefoGm;EdkifMuygNyD/
7/ tm;awmfq,fyg;ESifh jynfhpHkawmfrlMuukefaom jrwfpGmbk&m;? yapöu
Ak'¨g bk&m;? &[EÅmt&SifoljrwfwdkY\ ÓPAvpGrf;&nf wefcdk;jzifh t&yf
xuf0ef;usifrS tapmifhta&Smufudk zGJUyg\/
8/ vlYjynf? e*g;jynf? *VKefjynf? ewfjynfwdkYü&Sdaom &wemwdkYonf
bk&m;wnf;[laom &wemESifhrwlacs? xdk&wemwdkYxuf bk&m;&wemonf
omvQif ydkíjrwf\? þopömpum;aMumifh owå0gtrsm; csrf;omMuygap
ownf;/
9/ vlYjynf? e*g;jynf? *VKefjynf? ewfjynfwdkYü&Sdaom &wemwdkYonf
w&m;wnf;[laom &wemESifhrwlacs? xdk&wemwdkYxuf w&m;&wemonf
omvQif ydkíjrwf\? þopömpum;aMumifh owå0gtrsm; csrf;omMuygap
ownf;/
10/ vlYjynf? e*g;jynf? *VKefjynf? ewfjynfwdkYü&Sdaom &wemwdkYonf
oHCmwnf;[laom &wemESifhrwlacs? xdk&wemwdkYxuf oHCm&wemonf
omvQif ydkíjrwf\? þopömpum;aMumifh owå0gtrsm; csrf;omMuyg
apownf;/
11/ oifhtm; r*Fvmcyfodrf; jynfhpHkygap? ewfwdkYu oifhudkapmifha&Smuf
ygap? tm;vHk;aom jrwfpGmbk&m;wdkY\ wefcdk;awaZmf tmEkabmfawmf
aMumifh oifhtm; csrf;omokc xm0& jynfhpHkygap/
12/ oifhtm; r*Fvmcyfodrf; jynfhpHkygap? ewfwdkYu oifhudkapmifha&Smuf
ygap? tm;vHk;aom w&m;awmfwdkY\ wefcdk;awaZmf tmEkabmfawmfaMumifh
oifhtm; csrf;omokc xm0& jynfhpHkygap/
13/ oifhtm; r*Fvmcyfodrf; jynfhpHkygap? ewfwdkYu oifhudkapmifha&Smuf
ygap? cyfodrf;aom oHCmawmfwdkY\ wefcdk;awaZmf tmEkabmfawmfaMumifh
oifhtm; csrf;omokc xm0& jynfhpHkygap/
14/ r[mu½kPm&Sif jrwfpGmbk&m;onf urÇmolurÇmom; taygif;\
tusKd;pD;yGm;tvdkYiSm yg&rDawmfudk jznfhusifhawmfrlcJhojzifh jrwfvSpGmaom
t&[wår*fÓPf? oAÁnKwÓPfodkY a&mufawmfrlcJhavNyD? xdkodkYrSefaom
y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef -47-

opömpum;udk qdk&aomaMumifh oifhtm; pD;yGm;csrf;om wdk;wufjzpfxGef;


ygapownf;/
15/ omuD0if rif;taygif;wdkY\ ESpfouf0rf;ajrmufjcif;udk wdk;yGm;apaom
jrwfpGmbk&m;onf aAm"dyif&if;ü rm&fig;yg;udk atmifjrifawmfrlouJhodkY
xdkYtwl oifhtm; atmifjrifjcif;jzpfapownf;? atmifoifhatmiftyfaom
r*Fvm[lorQ oifhtm; atmifjrif&&Sdygapownf;/
16/ oAÁnKbk&m;tqlqlwdkY Ak'¨gbdaour*Fvm cH,l&mvnf;jzpfaom
urÇmajrtjyifü txl;wifhw,fí ajrwumwdkY\ tOD;txdyfvnf;jzpfaom
ty&mZdwyv’ifawmfü jrwfpGmbk&m;onf vloHk;yg;wdkYxuf jrwfaom
bk&m;tjzpfodkY a&mufojzifh 0rf;ajrmufawmfrlcJhavNyD/
17/ þenf;twl oifhtm;vnf; eu©wfaumif;MuHKygap? r*Fvmaumif;
&Sdygap? csrf;ajrhpGm eHeufrdk;aomuf tvif;a&mufygap? aumif;pGm wdk;
wufygap? puúefYwdkif; rdepfwdkif; em&Dwdkif; aumif;usKd;csrf;om r*FvmESifh
jynfhpHkygap? tusifhjrwfudk rjywfusifhMuHaeaom olawmfaumif;wdkYtm;
aumif;pGm ylaZmfjcif; jzpfygapownf;/
18/ jrwfaomudk,ftrI? jrwfaomEIwftrI? jrwfaompdwftrI &Sdygap?
aumif;jrwfaom um,uHrI? 0pDuHrI? raemuHrIwdkYü oif\pdwfudk
aqmufwnfEdkifygapownf;/
19/ vlcyfodrf;? ewfcyfodrf;wdkYonf jrwfaom trIudpöwdkYudk aqmif&Guf
MuonfhtwGuf jrwfaomtusKd;w&m;wdkYudk &Muukef\? jrwfaomtusKd;
w&m;udk &&SdaomolwdkYonf csrf;csrf;omom &SdMuukef\? xdkolwdkYonf
bk&m;omoemü BuD;yGm;wdk;wuf vmMuukef\/ xdlolwdkYonf rdrdwdkY
taqGtrsKd;wdkYESifhtwl usrf;rmcsrf;omMuygapukefaomf/

ykAÁPSokwf jrefrmjyef jyD;\/

y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef NyD;\/


-48- y&dwfBuD; 11-okwf ygVdawmf jrefrmjyef

]]tbdPSokwf ygVdawmf}}

yOödrmed bdu©a0 Xmemed tbdPSH ypöa0u©dwAÁmed


£w¬d,m 0g yk&daoe 0g *[a|e 0g yAÁZdawe 0g/

uwrmed yOö-
1/ Z&m"ar®mrSd? Z&H tewDawmwd tbdPSH ypöa0u©dwAÁH/
2/ Asm"d"ar®mrSd? Asm"ð tewDawmwd tbdPSH ypöa0u©dwAÁH/
3/ r&P"ar®mrSd? r&PH tewDawmwd tbdPSH ypöa0u©dwAÁH/
4/ oaAÁ[d ar yda,[d remay[d emembma0g 0dembma0grSdwd
tbdPSH ypöa0u©dwAÁH/
5/ ur®óaumrSd ur®'g,ma'g ur®a,med ur®AE¨K ur®yÜ#dó&aPm?
,H ur®H u&dómrd uvsmPH 0g ygyuH 0g?
wó 'g,ma'g b0dómrDwd tbdPSH ypöa0u©dwAÁH/
£rmed acg bdu©a0 yOö Xmemed tbdPSH ypöa0u©dwAÁmed
£w¬d,m 0g yk&daoe 0g *[a|e 0g yAÁZdawe 0g/

]]tbdPSokwf jrefrmjyef}}

&[ef;wdkY ig;yg;ukefaom þtaMumif;w&m;wdkYudk rdef;ronfvnf;aumif; a,mufsm;


onfvnf;aumif; vlonfvnf;aumif; &[ef;onfvnf;aumif; aeYnOfhrjywf qifjcif
tyfukef\/
tb,fig;yg;wdkYenf;[lrlum;/
igonf tdkjcif;oabm½Sdonf? tdkjcif;oabmw&m;udk rvGefqefEdkifacs/ þodkY aeYnOfhrjywf qifjciftyf\/

igonf emjcif;oabm½Sdonf? emjcif;oabmw&m;udk rvGefqefEdkifacs/ þodkY aeYnOfhrjywf qifjciftyf\/

igonf aojcif;oabm½Sdonf? aojcif;oabmw&m;udk rvGefqefEdkifacs/ þodkY aeYnOfhrjywf qifjciftyf\/

ightm; cyfodrf;ukefaom cspfESpfvdktyfukefaom/ ESvHk;udkyGm;apwwfukefaom taqGtrsKd;


taqGcifyGef; cspfuGßrf;0ifolwdkYESifh t&yfwpfyg;odkY ajymif;oGm;ojzifh ½SifuGJ uGJ&jcif;
onf vnf;aumif;/ b0wpfyg;odkY ajymif;oGm;ojzifh aouGJuGJ&jcif;onf&Sd\/ þodkY
aeYnOfhrjywfqifjciftyf\/ igonf uHomvQif rdrdOpöm&Sdonf/ uHomvQif tarGcH½Sd
onf/ uHomvQif taMumif;½Sdonf/ uHomvQif taqGtrsKd;½Sdonf/ uHomvQif udk;
uG,f vJavsmif;&m½Sdonf jzpf\/ aumif;onfvnf;jzpfaom? raumif;onfvnf;
jzpfaom? xdkuHudkjyKtHh xdkaumif;rI raumif;rIuH\ aumif;arG qd;k arGcHonf jzpf&tHh/
þodkY aeYnOfhrjywf qifjciftyf\/ &[ef;wdkY þig;yg;aom taMumif;w&m;wdkYudk
rdef;ronfvnf;aumif; a,mufsm;onfvnf;aumif; vlonfvnf;aumif; &[ef;onf
vnf;aumif; aeYnOfhrjywf qifjciftyfukef\/

You might also like