Πίτερ Ουστίνοφ 

 
 

© Allan Warren

Τον Σερ Πίτερ Αλεξάντερ Ουστίνοφ οι περισσότεροι από εµάς έχουµε ταυτίσει µε
τον Ηρακλή Πουαρό, τον πανέξυπνο, πλην ιδιόµορφο, χαρακτήρα που έπλασε η
Αγκάθα Κρίστι. Ωστόσο ο Ουστίνοφ, εκτός από ηθοποιός, υπήρξε συγγραφέας,
σκηνοθέτης, σεναριογράφος, δηµοσιογράφος, αφηγητής, παρουσιαστής και
διπλωµάτης τουλάχιστον, έτσι ώστε δικαίως µπορούµε να τον χαρακτηρίσουµε ως
έναν από τους πλέον χαρισµατικούς ανθρώπους του 20ου αιώνα.

[1]
Ο Πίτερ Ουστίνοφ εννήθηκε στις 16 Απριλίου 1921 στο Σουίς Κότατζ του Λονδίνου µε καταγωγή
από τη Ρωσία, Αιθιοπία και Γερµανία. Ο προπάππος του, από τον πατέρα του, ήταν Εβραίος
πρόσφυγας από την Κρακοβία και αργότερα ως µέλος ελβετογερµανικής ιεραποστολής µετοίκησε
στην Αιθιοπία όπου και παντρεύτηκε. Ο «ευγενής» πατέρας του, Γιόχαν φον Ουστίνοφ, είχε
υπηρετήσει στη γερµανική αεροπορία κατά τον Α΄ Παγκόσµιο Πόλεµο και αργότερα τη δεκαετία
του 1930 ως δηµοσιογράφος ενός επίσης γερµανικού ειδησεογραφικού πρακτορείου. Περίπου δύο
χρόνια µετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία (1935) ο Γιόχαν άρχισε να δουλεύει για τη
βρετανική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών ΜΙ5, ενώ πήρε και τη βρετανική υπηκοότητα για
να αποφύγει τις διώξεις. Ορισµένοι συγγραφείς ισχυρίζονται, µάλιστα, ότι ο πατέρας του Ουστίνοφ
ήταν ο γνωστός πράκτορας µε το κωδικό όνοµα U35 ενώ ο ίδιος αναφέρει σε βιβλία του ότι στο
σπίτι τους γίνονταν συναντήσεις Γερµανών και Βρετανών στρατιωτικών. Η µητέρα του Ναντέζντα
Λεοντίενβα «Νάντια» Μπενουά ήταν ζωγράφος και χορογράφος ρώσικων µπαλέτων µε καταγωγή
από τη Ρωσία, Γαλλία και Ιταλία. Ο πατέρας της, Λεόν Μπενουά, υπήρξε αυτοκρατορικός
αρχιτέκτονας και κάτοχος του πρώτου και περίφηµου έργου του Λεονάρντο ντα Βίντσι µε τίτλο
«Madonna and child with flowers» που είναι γνωστό ως «Benois Madonna», ενώ ο θείος της
Αλεξάντερ Μπενουά υπήρξε σκηνογράφος µπαλέτου και συνεργάτης του Στραβίνσκι. Η γαλλική
καταγωγή οφείλεται στον προπάππο της, σεφ στο επάγγελµα, ο οποίος µε την έκρηξη της Γαλλικής
Επανάστασης, έφυγε από τη χώρα του για να γίνει σεφ του Τσάρου.

.
Είχε δύσκολα παιδικά χρόνια λόγω της καταγωγής των γονέων
του, ωστόσο φοίτησε σε ένα καλό σχολείο του Λονδίνου
(Γουέστµονστερ) µε προσαρµοσµένο στη γλώσσα όνοµα (Πίτερ
Όστιν) αν και εναντιωνόταν σε διάφορες συµβουλές σχετικές µε
την τροποποίησή του, όπως για παράδειγµα να καταργήσει το
«φον» και να διατηρήσει το «Ουστίνοφ». Έχοντας λάβει
µαθήµατα υποκριτικής τέχνης έκανε το ντεµπούτο το 1938 στο
«Πλέιερς Θίατερ» που έχει παράδοση ως µιούζικ χολ.
Αργότερα έγραψε ότι «δεν ήµουν από τα παιδιά που νιώθουν
ακαταµάχητη έλξη για το δράµα. Ήταν ένας δρόµος διαφυγής
από τη θλιβερή φυλή αρουραίων του σχολείου».

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσµιου Πολέµου υπηρέτησε στον

βρετανικό στρατό, ως απλός στρατιώτης και ως αγγελιοφόρος,
οδηγός, υπηρέτης και φρουρός (δηλαδή ως batman) του
Ντέιβιντ Νίβεν. Τότε, εµφανίσθηκε σε ταινίες προπαγάνδας
όπως «One of Our Aircraft is Missing» (1942) ενώ µετά τη
λήξη του πολέµου άρχισε να γράφει.

Η πρώτη µεγάλη επιτυχία ήρθε µε την «Αγάπη των τεσσάρων

Εικόνες από ταινία «τόνωσης συνταγµαταρχών» (1951), ένα θεατρικό δύο πράξεων, όπου
του ηθικού» την περίοδο του τέσσερεις συνταγµατάρχες καταγόµενοι από τις αντίστοιχες
πολέµου. Εκτός από τον υπερδυνάµεις (ΕΣΣ∆, Γαλλία, ΗΠΑ και Αγγλία) έχουν φθάσει
Ουστίνοφ, διακρίνονται ο σε αδιέξοδες διαπραγµατεύσεις. Ένας άντρας τους µαγεύει και
Ντέιβιντ Νίβεν και ο Τρέβορ τους πείθει να τον ακολουθήσουν σε ένα κοντινό κάστρο που
Χάουαρντ. βρίσκεται η Ωραία Κοιµωµένη. Όταν την αντίκρισαν, και
έχοντας την ψευδαίσθηση ότι θα την ξυπνήσουν, άρχισε ο
καθένας να την εξιδανικεύει σύµφωνα µε τις καταβολές του και τις παραδόσεις του. Κανείς όµως
δεν κατάφερε να την αφυπνίσει κι έτσι ο Σοβιετικός και ο Άγγλος έφυγαν ενώ ο Αµερικανός και ο
Γάλλος αποφάσισαν να περιµένουν εκεί έναν αιώνα ακόµη ώστε να έχουν µια δεύτερη ευκαιρία
(σηµ: κάτι θυµίζει αυτό).

[2]
Την ίδια χρονιά ενσάρκωσε τον Νέρωνα στην υπερπαραγωγή «Κβο Βάντις». Το φιλµ στο οποίο
πρωταγωνιστούσαν επίσης ο Ρόµπερτ Τέιλορ και η Ντέµπορα Κερ ήταν υποψήφιο για οκτώ Όσκαρ
αλλά δεν απέσπασε ούτε ένα. Ο Πίτερ Ουστίνοφ, ωστόσο, τιµήθηκε µε τη Χρυσή Σφαίρα ανδρικού
ρόλου.

Τέσσερα χρόνια αργότερα (1955)

συµπρωταγωνίστησε µε τον Χάµφρεϊ Μπόγκαρτ
και τον Άλντο Ρέι στη χριστουγεννιάτικη
κωµωδία «∆εν υπάρχουν άγγελοι» παίζοντας το
ρόλο ενός από τους τρεις δραπέτες οι οποίοι
τελικά επέλεξαν να γυρίσουν πίσω στη…
γαλήνη της φυλακής µια και δεν άντεξαν τον
έξω κόσµο! Η καριέρα του συνεχίστηκε µε
επιτυχίες όπως το «Ροµανόφ και Ιουλιέτα»
(1956) θεατρικό έργο ιδιαίτερα χλευαστικό για
τον Ψυχρό Πόλεµο που εκτυλίσσεται στην
Στο ρόλο του Ζιλ στο φιλµ «∆εν υπάρχουν
µυθική ευρωπαϊκή χώρα Κονκορντία. Τη χώρα
άγγελοι»
φλερτάρουν τόσο οι Αµερικανοί όσο και οι
Σοβιετικοί, ωστόσο τα παιδιά των εκεί διπλωµατών τους, ερωτεύονται και οι οικογένειες γίνονται
… Καπουλέτοι και Μοντέγοι.
.
Το 1960 εµφανίζεται στην ταινία «Σπάρτακος»
στο ρόλο του Γναίου Λέντουλου Βατιάτου που
είχε τη σχολή µονοµάχων στην Καµπανία όπου
σύµφωνα µε µια εκδοχή οδηγήθηκε ο Σπάρτακος
µετά τη σύλληψή του ως λιποτάκτης από το
ρωµαϊκό στρατό. Τότε ο Ουστίνοφ τιµήθηκε µε
το Όσκαρ δεύτερου ανδρικού ρόλου.
Ακολουθούν πολλοί ρόλοι µεταξύ των οποίων
εκείνος του Κάπτεν Βέρε στο «Μπίλι Μπαντ»
(1962) και ενός ηλικιωµένου διασωθέντα από
καταστροφή στο «Λόγκανς Ραν» (1976), αλλά
και φωνητικά στην Ντίσνεϊ µε γνωστότερο έργο
τον «Ροµπέν» (1973). Όµως η συµµετοχή του
στο «Τοπ Καπί», στο ρόλο του Άρθρουρ που
έχοντας αναλάβει να παραδώσει να αυτοκίνητο
στην Κωνσταντινούπολη µπλέκει άθελά του
στην κλοπή, του χαρίζει δεύτερο Όσκαρ στην
ίδια κατηγορία (β΄ ανδρικού ρόλου). Επίσης από
το 1944 µέχρι το 1984 σκηνοθέτησε αρκετές
ταινίες αλλά και όπερες µε κορυφαίες τις
κωµικές «Τζιάνι Σκίκι» του Πουτσίνι και
«Ισπανική ώρα του Ραβέλ» αλλά και τον
Στον Σπάρτακο. Britannica «Μαγικό Αυλό» του Μότσαρτ.
.
.
Παρ΄ όλα αυτά ο ρόλος εκείνος για τον οποίο θαρρείς ότι είχε κοπεί και ραφτεί στα µέτρα του ήταν
η ενσάρκωση του Ηρακλή Πουαρό στο φιλµ «Έγκληµα στο Νείλο» οπότε θεωρούµε ότι ο
χαρακτήρας της Αγκάθα Κρίστι αναδείχθηκε ίσως και καλύτερα από τα βιβλία. Ο Ουστίνοφ, στο
ρόλο του «αστείου» Βέλγου ιδιωτικού ντεντέκτιβ, κλήθηκε να λύσει µια εξαιρετικά δύσκολη
υπόθεση αναζητώντας τον πλέον µυστηριώδη δολοφόνο στην καριέρα του. Το φιλµ προτάθηκε για
τα βραβεία Όσκαρ, της βρετανικής ακαδηµίας κινηµατογράφου (BAFTA), Έντγκαρ Άλαν Πόε,
[3]
Ίβινινγκ Στάνταρντ Φιλµ όπως για τη Χρυσή Σφαίρα και το Νάσιοναλ Μπορντ οφ Ριβιού,
αποσπώντας αρκετά από αυτά κα ειδικότερα ο Ουστίνοφ παρέλαβε το Ίβινινγκ Στάνταρντ Φιλµ
στην κατηγορία πρώτου ανδρικού ρόλου.

Αν και οι παραγωγοί δεν κατάφεραν να

ξεπεράσουν σε αριθµό εισιτήριων το «Έγκληµα
στο Όριαν Eξπρές» την άλλη µεγάλη επιτυχία που
βασιζόταν σε βιβλίο της Κρίστι που προτάθηκε, το
φιλµ έκοψε 17 εκατοµµύρια εισιτήρια µε
αποτέλεσµα να ακολουθήσουν και άλλα όπως
«Κακό κάτω από τον ήλιο» (1982), «Ραντεβού µε
τον θάνατο» (1988), «∆εκατρείς σε δείπνο (1985),
«Η αφροσύνη του νεκρού» (1986), «Τραγωδία σε
Τρεις πράξεις» (1986).

Ηρακλής Πουαρό-Πίτερ Ουστίνωφ

Εδώ αξίζει να σηµειωθεί ότι στο καστ του «Όριαν Εξπρές» που επέβαινε ως Πουαρό ο Άλµπερτ
Φίνεϊ, περιλαµβάνονταν µεγάλα ονόµατα του κινηµατογράφου όπως οι: Ίνγκριτ Μπέργκµαν, Λορίν
Μπακόλ, Σον Κόνερι, Μισέλ Γιορκ, Βανέσα Ρεντγκρέιβ, Ζακλίν Μπισέ, Άντονι Πέρκινς κ.ά., αλλά
και ένας Έλληνας, ο Τζορτζ Κουλούρης, στο ρόλο του γιατρού Κωνσταντίνου. Όπως γίνεται
αντιληπτό µε ένα τέτοιο καστ η επιτυχία ήταν µοιρασµένη σε πολλούς ηθοποιούς ενώ στο
«Έγκληµα στο Νείλο» αναντίρρητα ο Ηρακλής Πουαρό-Πίτερ Ουστίνοφ είχε τη µερίδα του
λέοντος.

Ο Πίτερ Ουστίνοφ εκτός από την

υποκριτική, σκηνοθετική και
συγγραφική του δραστηριότητα
ανέπτυξε και µεγάλη
κοινωνικοπολιτική δράση και
µάλιστα σε διεθνές επίπεδο.

Χρήσιµο εργαλείο υπήρξε η

γλωσσοµάθειά του καθώς το
πολυπολιτισµικό και πολυεθνοτικό
προφίλ των προγόνων του, του
έδωσαν την ευκαιρία να µάθει
άριστα την αγγλική, γαλλική,
ισπανική, ιταλική, γερµανική και
ρωσική γλώσσα,
συµπεριλαµβανοµένων και των
Συνοµιλώντας µε τον Κέρµιτ, ως γκεστ σταρ στο Μάπετ διαλέκτων, ενώ γνώριζε λίγο την
Σόου (1976) ελληνική και τουρκική.

Μόνιµος κάτοικος από το 1960 της Ελβετίας και πολίτης της χώρας αυτής, για να αποφεύγει την
υψηλή φορολόγηση των υψηλών εισοδηµάτων που επιβλήθηκε στο Ηνωµένο Βασίλειο, πολύ
σύντοµα έγινε Πρέσβης Καλής Θέλησης της UNICEF (1969). Θέση που διατήρησε µέχρι το
θάνατό του και από την οποία του δόθηκε η ευκαιρία να προσφέρει στα «Παιδιά του Κατώτερου
Θεού». Ταυτόχρονα από το 1991 προέδρευε της ΜΚΟ «World Federalist Movement» µε το όνειρο
µιας µόνο χώρας σε όλη τη Γη, θέση την οποία κατείχε επίσης µέχρι το θάνατό του.

[4]
 Στο πλαίσιο αυτών των δραστηριοτήτων είχε
την ατυχία να γίνει µάρτυρας της δολοφονίας
της Ίντιρα Γκάντι. Πράγµατι την ηµέρα που
δολοφονήθηκε, από δύο σωµατοφύλακές της,
η Ινδή Πρωθυπουργός (31/10/1984) είχε
ραντεβού µαζί του σε συνέντευξη που θα
ενσωµατωνόταν σε ντοκιµαντέρ της
ιρλανδικής τηλεόρασης. Επίσης είναι γνωστό
πως ο Ουστίνοφ υποστήριζε την κινεζική
κυβέρνηση, χωρίς να χάνει ευκαιρία να το
δηµοσιοποιήσει όπως σε µια οµιλία του στο
Πανεπιστήµιο Ντάρχαµ (2000), που
υποστήριξε πως «οι άνθρωποι
O Ουστίνοφ µε παιδιά στην Καµπότζη. διαµαρτύρονται επειδή η κινεζική κυβέρνηση
Φωτό: Charton δεν σέβεται περισσότερο τα ανθρώπινα
δικαιώµατα. Αλλά µε έναν πληθυσµό τέτοιου µεγέθους είναι πολύ δύσκολο να έχουν την ίδια
στάση για τα ανθρώπινα δικαιώµατα». Ο Ουστίνοφ δεν παρέλειψε να τοποθετηθεί και για τον
πόλεµο του Ιράκ (2003) παροµοιάζοντας σε συνέντευξή του τον Τζορτζ Μπους µε τον Νέρωνα!

Το γεγονός ότι είχε αλλάξει την

υπηκοότητά του δεν στάθηκε
εµπόδιο στο να λάβει τον τίτλο του
ιππότη (Sir) ούτε να διορισθεί
πρύτανης του Πανεπιστήµιου
Ντάρχαµ, του οποίου το
µεταπτυχιακό κολλέγιο αργότερα
πήρε το όνοµά του (Κολλέγιο
Ουστίνοφ).

∆ιετέλεσε επίσης επικεφαλής των

πρυτάνεων του σκοτσέζικου
Πανεπιστήµιου Ντάντι,
διαδραµατίζοντας µάλλον το ρόλο
του εξισορροπιστή µε τους
φοιτητές τη δεκαετία του 1970. Οι
φοιτητές του σπουδαίου αυτού
Πανεπιστήµιου που αποτελεί το
πρώτο κέντρο της UNESCO στο
Ηνωµένο Βασίλειο, µέχρι σήµερα
διαφοροποιούνται πολιτικά από
εκείνους άλλων Πανεπιστηµίων µε
Την εποχή που ήταν πρύτανης στο Πανεπιστήµιο Ντάρχαµ αποτέλεσµα ο Σύλλογός τους να
µην µετέχει στην Εθνική ένωση
Φοιτητών αλλά στον Συνασπισµό Φοιτητών Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης.

Ο Ουστίνοφ ήταν και επίσηµος διδάκτωρ του πανεπιστηµίου Vrije, ενώ το όνοµά του πήραν,
ακόµη, η ∆ιεθνής Ακαδηµία Τηλεοπτικών Τεχνών και ένα Βραβείο που δίνεται κάθε χρόνο σε
νέους σεναριογράφους τηλεοπτικών σειρών

[5]
 Ο Πίτερ Ουστίνοφ πέθανε στις 28
Μαρτίου 2004 από καρδιακή
ανεπάρκεια στο σπίτι του στην
Ελβετία προφανώς µε την ελπίδα
όχι µόνο να µην χορταριάσει το
µνήµα του, που άλλωστε ήθελε να
χαράξουν και σχετική φράση σε
αυτό, αλλά κυρίως την ελπίδα να
συναντηθεί µε τον εαυτό του.

Κι αυτό επειδή στην

αυτοβιογραφία του µε τίτλο
«Αγαπητέ µου» (1977) είχε γράψει
για το alter ego του: Έχουµε
περάσει πολλά µαζί, αγαπητέ µου,
και όµως ξαφνικά νοµίζω ότι δεν
γνωρίζουµε ο ένας τον άλλο σε
όλα.-
.
Ο Ουστίνοφ διαβάζοντας Ουστίνοφ, Audiobook

Πηγές
-Peter Ustinov, Wikipedia
-Peter Ustinov, THE LOVE OF FOUR COLONELS
-Το τελευταίο αντίο στον Πήτερ Ουστίνοφ. Ήταν όλα τους παιδιά του! Unicef
-Benois Madonna, Leonardo da Vinci
-Άλµπερτ Φίνεϊ, iShow, ο κόσµος της Showbiz
-Murder on the Orient Express (1974), IMDb, The Internet Movie Data Base
-Death on the Nile (1978 film), Wikipedia
-Hercule Poirot, Wikipedia
-University of Dundee, Wikipedia

[6]