Professional Documents
Culture Documents
tcef; ( 1 )
tcef; ( 2 )
½SiZf edE\
´ tjzpftysuo f nf oefvsiNf rKUd twGif tcsKUd tdrrf sm;odYk wd;k wd;k Buw d Bf uwd f ysUH ESo
YH mG ;av\/ uRe;f wdik f
BuD;rsm;? ,dk;',m;yef;cufBuD;rsm;jzifY BuD;us,fcrf;em;vSaom oefvsif0efrif;\tdrf½Sd tcef;wcef;üum; tapcH
rdNidrf;omESifY reef;EG,fuav;wdkYonf wpkHw&mudk wD;wdk;ajymqdkvsuf½SdMuav\/ reef;EG,fuav;rSm
NyK;H ra,mifa,mifEiS Yf rsuEf mS uav;nKv d ukd ?f nSK;d i,fvu
kd ?f ylaqG;[efaygufvu kd Ef iS aYf ejcif;jzifY pdwEf v S ;Hk udk xdcukd af om
taMumif;t&mudk ajymqdkaeMuonfudk cefYrSef;Edkifav\/ rdNidrf;omum; vuf[efajc[efESifY ...
]] bk&m;uRerf &JUarmif ausmaf omif;[m tJ'aD usmif;rSmaeawmY ausmaf omif;tdrv f m&if tukeo f &d wmbJ?
uRerf rajym0HyY gbl;? EG,Ef , G af r;awmfrvl o Ykd m t&JpeG aYf jym&ygw,f/ olcY rsmrSm EG,Ef , G uYf kd arwåm½Sad ewm tawmf
Mum½SmNyw D /YJ EG,Ef , G u f vnf; toufawmfwm 13ESpjf ynfch geD;uav;omqdw k ,f? ud, k v f ;Hk ud,
k af ygufu 0g;rQppf BYkd u;D vdk
uspfvpf0g0if; xGm;BuKdif;acsmarGUwmudk; bk&mY ...}}
]] 'Dvdkqdk&if ol½dkUu arwåm½SdMua&mvm; rNidrf;om&JU ...}}[k oabm½dk;uav;ESifY ar;jref;vdkuf&m?
rdNidrf;omrSm NyKH;&,fvsuf ...
]] aMomf ...EG,fEG,fuawmY tupm;rysuf uav;pdwfraysmufao;bl;/ 'gayr,fY EG,fEG,f&JU [efyef
trlt&m ½ky&f nf½yl um,uawmY wu,ft Y ysKBd u;D jzpfaeNy/D em;axmifawmfryl gOD;? olcY rsm qGr;f rpm;Edik b f J wrSKid x f J
rSKdifaeawmY q&mawmfu oem;wmeJY udk,fawmfwdkif qGrf;cHxGufMuGNyD; 'Dtdrfawmfudk aeYwdkif;wufawmfrlowJY/
aemufawmY w&m;eJjY yoqk;H rayr,fY r&bl;qdu k ;kd / wynhaf wmfawmY olt Y wGuef t YJ oufw&kd awmYr,fvYkd avQmufxm;
owJ/Y 'geJY q&mawmfb&k m;vnf; wynhu f &kd ifwyg;udk EG,Ef , G &f UJ tay;eJY pmwapmifa&;Ny;D ay;apowJ/Y EG,Ef , G u f
arwåmr½Sdbl;? 'Dvdkvl bmtokH;usovJqdkwJY t"dyÜg,feJYaygYav ...}}
]] tvdk bk&m;a& ...EG,fEG,f bmrSrod&ygbJuvm;? b,fYES,fvkyfMuwmwkef; ...}}
]] 'g[m q&mawmfYtBuHwJY? EG,fEG,fu rkef;&if ol &[ef;abmifjrJ&JUvdkYwJY ...}}
]] tEdkY ol &[ef;abmifwufzdkY BuKd;pm;ae½SmywJYvm; ...}}
]] b,fBuKd;pm;EdkifrvJ ...ckeuajymygyaum? udk&ifjyefwyg;udk ½Gmu oN*FKd[f&awmYrSmyJ ...}}[k rdrd
Bum;od&orQudk csJUxGifajymjyvsuf½Sdav\/ reef;EG,fuav;um; a½S;tcgurl uav;pdwfrQjzpfcJY&m? Nidrf;om\
ajymjycsut f & rdro d nf ri,fawmYaMumif;udk yxr em;vnfav\/ xdo k Ykd tysKad ygufp tysKad bmf0ifpwGif vkvifysKd
wdo Yk nf arwåmul;pufum cspb f uf½mS vdMk upjryJ gvm; [laom obm0udv k nf; od½o dS mG ;av\/ xdrk w S zef rdrad MumifY
vlwzufom; 'kua© &muf½mS onf [laom owif;udMk um;&jyefaomtcg pdwEf v S ;Hk udk ,lBuK;H ypfvu kd o f uJo Y Ykd xdcu kd f
oGm;av\/ ½SiZf edE\ ´ ud, k v f ;Hk ud,k af yguf? ½kyv f u©Pm [efyeftrlt&mrsm;udv k nf; t½kyaf &;jyouJo Y Ykd ay:ayguf
vmcJYavawmY\/
tapcHr\ a½SUüum; ]]aMomf ...oem;p&myguvm;}}[k omrnom [efaqmifajymqdkvdkufaomfvnf;
twGif;pdwfrSmrl tawmfylavmifí oGm;½Smav\/ avmuü jzpfwwfaom obm0yifwnf;/ at;at;aq;aq;
aexdik cf aYJ om reef;EG,u f av;onf pdwEf v S ;Hk udk rnfrQxcd u kd ½f mS oenf; [lru l m;? xdo k wif; Mum;&onft h csed u f pí
xdktaMumif;udkom wawG;xJawG; wylxJylESifY aerd½Smav&m? tpm;rrSef ttdyfrrSefawmYbJ ESpf&uftMumwGif
anmifapmif;ay:ü acGacGuav; ae&m½SmavawmY\/ rdbESpyf g;rSmum; jymjymovJjzpfí aeMu½Smav\/ ud, k rf yl
acgif;rcJbJ tdyf&mxJwGifvJaeonfh a&m*gudkrodMu? aq;q&mrsm;udk jyo&müvnf; a&m*gudk rqkH;jzwfEdkif?/
aA'ifEiS Yf ya,m*q&m? ewf0ifypk mä ef;wdu Yk kd ar;aomtcgvnf; rdrw d t
Ykd ,loef&mudk ajymqdq k ;Hk jzwfvsuaf eMuojzifY
tcufBu;D cufíaeMu&mrS 0efuawmfBu;D onf tapcHrsm;udk wOD;pD ppfaq;av\/ rdNird ;f om tvSno hf aYkd &mufvQif
½SiZf edEt
´ aMumif; olow d ,fxifygaMumif; rwifrus oHawmfO;D wif&mrS awG;awmrdMuojzif?Y reef;EG,u f av;tm;
acsmaY rmYar;Muav\/ reef;EG,u f av;vnf; rjiif;omojzifY [kwrf eS af Mumif;0efc&H m? 0efrif;ESiYf 0efuawmfBu;D onf
tjyifbufodkYxGufum wdkifyifMujyefav\/
]] uRefrawmY odyfNyD;½SufawmYwmbJ? trdEdkYrS rpifao;bl; 'Dvdkjzpf&w,fqdkwm ...}}
]] r[kwfbl; ½Sifr? a½S;b0u a&pufyg&if BuD;aomi,faomr[kwfbl;? jzpfwwfwJY obm0bJ ...}}
]] olYpdwf wcgxJjywfoGm;atmif [dk armif½SifaoNyDvdkY ajymvdkufMupdkYvm; ...}}
]] [m ...'Dvq kd &kd ifvJ olvnf; wcgxJaooGm;rSmaygY? usKyo f abmawmY orD;tqk;H rcHEikd b f ;l / armif½iS u f kd
vlxu G cf ikd ;f Ny;D aMumif;vrf;xm;vdu k rf ,f? [kad ½S;a½S;wke;f uxkpH v H kd orD;½Siu f oruf½mS &wmbJjzpfjzpf orD;rao&if
NyD;a&maygY ...}}
]] uRefrvJ udk,fvG,farG;&wmygbJ ...'gayr,fY 'djyifenf;vrf; r½SdawmYbl;vm; ...}}
]] r½Sdbl; r½Sdbl; ...½SifrbJ oGm;NyD; armif½SifudkvlxGufcdkif;? tdrfac:cJYr,fYtaMumif;udk ajymayawmY?
[kwfvm; ...olYpdwfoufom&m&atmif ajymygaemf ...}}
]] [dk armif½Sifu Mum;&wJYowif;twdkif;jzifY aorsm;aoaerSef;rS rodbJ ...}}
]] tdk ...aorS aowJt Y vdu k af ygY? oleY m;rSm owif;aumif;Mum;&if oufomygvdrrYf ,f ...}}[k qdo k jzifY
0efuawmfBu;D vnf; orD;\tcef;od0Yk ifum taptyg;rsm;udk tjyifox Ykd u G af pav\/ xdaYk emuf orD;\ ezl;qHpwdu Yk kd
prf;oyf,k,um ]]orD; EG,fEG,f ...b,fYES,faeao;ovJ? r,fr,fwdkY tjypfrwifygbl;? b0u taMumif;yg&if
'Dvdkjzpfwwfw,fvdkY crnf;awmfuvJ ajymqdkae½Smygw,f? orD; pdwfaumif;atmifaeyg? [dk armif½Sifudk vdifjyef
cdkif;NyD; ae&mcsxm; ay;ygvdrfYr,f ...}}[k ajzmif;jzajymqdk½Smav\/ reef;EG,f\ rsufESmtrlt,muav;rSm
tenf;i,f Munfvifívmav\/ wzef rarQmfvifYaom rdrdpdwf\jzpfysufykHudk awG;½Sufum rsuf&nfrsm;usqif;
vmjyefav\/
q&mawmfb&k m;um; vlrrm ½SiZf edE\ ´ eHab;wGix f ikd u f m vlrrm\ZmwmcGiu f kd yk&ydu
k w
f ckwiG f uefu
Y q
l EH iS Yf
jcpfum wGufcsufMunfh½SKaeawmfrlvsuf½Sdav\/
]] igYwynfh bmrSrjzpfEdkifbl;? tcdkuftwefYroifYwJYtcg 'DvdkBuKHawGU&wmbJ? odrfv*frSm we*FaEG-t*Fg
yl;NyD; Ak'¨[l;u uef&moDrSmaew,f? wynfhvJ em;vnfw,fr[kwfvm; ...tck tm,ku 12vkH; 2yg'f 3ADZem
qdkawmY uk#KrÜtdrfrSm pkwftdrfpkwfBuKdufbJ? 'gayr,fY eu©wåduD'omeJYqdk&if Mumoyaw; xlv'omrSm &m[k
tEÅ&'om pm;qJtcdkuftwefYuav;rSm 'Dvdkzsm;aewmbJ? aumZm&m[ku od[f&moD? paeu yxPDtdrfrSm
qdkawmY 'guav;wck enf;enf;qdk;ayr,fY raxmif;wmygbl;? igYwynfh rausmfapmbJ ppfolBuD;rjzpfbJ raoEdkif
ygbl;uG,f ...}}[k tm;ay;pum;ajymMum;awmfral omfvnf;? vlrrmrSm rsuv f ;Hk zGiMYf unf½h x Hk ufyí
kd bmrSrajymEdik f
½Smacs/ cyfawGawG aMumifwufwufjzpfíom aeawmY\/ xdktcdkuf ausmif;om;wa,muf q&mawmfbk&m;tm;
0wfcsum oefvsif0efrif;a&muf½SdaeaMumif; ajymqdkav&m? q&mawmfbk&m;vnf; avvkHaom vlrrmcef;rS
xGufBuGum ae&mxdkifwGif wifyv’ifcsdwfxdkifawmfrl&if; ...
]] b,fYES,f 'umBuD; ...bmudpörsm; taMumif;xl;½SdvmygovJ ...}}
]] udpöxl;awmYr½Sdygbl; bk&mY ...q&mawmfeJY qGrf;cHwJYtcg vdkufygavY½SdwJY armif½Sif aeraumif;bl;
Mum;vdkY tar;tjref; vm&jcif;yg bk&m; ...}}
]] aMomf ...aMomf ...armif½SifZedE´vm;? odyfNyD; rusef;rrmjzpfae½Smw,f 'umBuD;&JU ...}}
]] bmjzpfvdkYwkef; bk&mY ...tat;rdvdkYvm; ...}} ( rod[efaqmifí ar;av&m )
]] [m ...'umBuD; bm&,fvdkYr[kwfbl;? qGrf;rpm;bJae&mu zsm;wmygbJ? 'Doli,fudk cufygw,f?
pdwfu olrsm;eJYrwlbl; ...}}
]] pdwfESvkH;BuD;ykH&ygw,f bk&m;? em;½Gufum; acgif;um;eJY OmPfvJ xufjrufykH&ygw,f ...}}
]] 'gYaMumifY q&mawmf *½kpdkufukoae&wmaygY? y&d,wådbufu tvGefOmPfoGm;wJY oli,fbJ ...}}
]] b,ftcef;rSmvJ bk&mY ...}} ( xdktcg teD;½Sd vli,fwa,mufu tckwif tdyfaysmfoGm;aMumif;ESifY
tcef;wcef;udk vufnSKd;xdk;jyav\/ ) q&mawmfvnf; ...
]] tdy&f if oloufomatmifvYkd tdyaf q;wdu k x f m;wm 'umBu;D ? cufygw,f ...'Doil ,f? q&mawmfawmY
ollYtwGuf ,lBuHK;r&jzpf&awmYr,f xifyg&JU ...}}
]] olYZmwdrsKd;EG,fudk rod&bl;vm; bk&mY ...b,folYtquftEG,fygvJ ...}}
]] oefvsifta½SUydkif;u bdk;&Jausmf&JUajr; ...½SifjrwfvS&JUom;aygY ...}}
]] aMomf ...bd;k &Jausmf odNyb D &k mY ...½Sijf rwfvq S w kd m t&ifq,fEpS af vmufu awmifio l m;wa,mufeYJ
taMumif;ygNyD; ypfxm;cJYwJY oli,fr r[kwfvm; bk&mY ...}}
]] [kwfw,f 'umBuD;? ol½dkU&JUtjzpftysufuvJ oem;p&m? 'DvdkjzpfysufcJYMuwmudk; ...}}[k ZmwfvSefí
rdefY`rGufawmfrlvsuf½Sdav\/
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
ouú&mZf 962ck? wydw Yk v
JG qef; 4&uf paeaeYonfum; &wemyl& t0a½TNrKUd awmfwckv;Hk rd;k csKe;f onfyh rm
rsm;pGmqlnHvsuf½Sdav\/ jrefrmYZmwd jrefrmYaoG;tppfjzpfMuukefaom bk&ifrif;jrwf\ ppfonfawmf wyfom;
wdkYonf bkHausmfwHcg;rSxGufjyLvsuf csDwufvmMuav&m NrKdUawmfolNrKdUawmfom;wdkYonf ppfvrf;rab;rS wdk;a0SU
jynfhusyfatmif Munfh½SKaeMuav\/ ydk;ykqdk;atmufydk;usKdufvsuf ppf0wfwefqmwdkYjzifY aoewf "m;vSHwdkYudk
xrf;aqmifum av;a,mufwwGJ tqufrjywf ½Tifysaom rsufESmtrlt,mwdkYjzifY b,fnmnDnD vSrf;vsuf½SdMu
onfudk jrifMu&aom jrefrmYaoG; t½G,fvGeftbdk;BuD;rsm;yif i,fEkysKdrspfcsifaompdwfrsm; ay:aygufvmMu[ef
½Sdav\/ ajcvsifwyfom;rsm; tpOftvdkufxGufMu&mwGif ppfatmifvHrsm; wHcGefrsm; wvlvlwvGifYvGifY 0ifYwuf
ae&mwGif wHy;kd oH? c&moH? ppfatmifpnf½rG ;f oHwrYkd mS vnf; qlncH srd rYf rG ;f vsu½f adS v\/ ab;rS wjyL; ESpjf yL;ponfjzifY
a&wGufaeMu&m a&wGufolrsm;yif ppfom;aygif; 5000cefYwGif yg;pyfanmif;um axmifaygif; wmjyESifY cefYrSef;
wGufqaeMu&awmY\/
ajcvsifwyfrsm;aemufrS jrif;wyfom;rsm;rSmvnf; vSH½Sifrsm;? tJarmif;ac: vSHrBuD;rsm;? aoewfrsm;
ud,k pf ED iS x
Yf uG cf mG Mu&m? jrif;cGmoHrsm;rSm qlnyH u G ½f u
kd u
f m ajrpdik Ef ;Hk cJwYkd ab;odpYk ifxu G vf suf jrLrsm; waxmif;axmif;
jzpfíaeav\/ jrif;wyfaemufrS qifwyfrsm;ygvm&m OD;pD;? ukef;vnfpD;? yJYcsdyf ppfom;rsm;? ppfAdkvfrsm; aygif;0ef;
txG#f atmifv&H &J EJ iS Yf jrifawGUMu&um omvGeí f pdwx f MuMG uuke\ f / xdw k yfom;pk\ tvsm;um; av;&mwGi;f cefY
½Snaf vonf[k cefrY eS ;f Muav\/ qifwyfrsm; wjznf;jznf;a½GUvsm;csw D ufpOf ajcvsiw f yfom;rsm; qufívmjyef
av\/ xdktcgusrS a½SUwyfonf wyfOD;rQomjzpfí aemufxyfrnfrQvmOD;rnfudk apmifYpm;Munfh½SKaeMuav\/
wyfvrf;jywdo Yk nfvnf; uwDyå guGyBf urd v f ;Hk rsm;jzifY vltaygif;wdt Yk m; ab;odv Yk rf;csUJ ay;apvsuf csw D ufvu kd yf gvm&m
a½SUwyfO;D rS wHy;kd oH? c&moH? pnforH sm;udk oJo Y rYJ QMum;&pOf? tvGeq f n l v H aS omtoHrsm;udk qufvufíMum;&av\/
ppfom;rsm;\ ZeD;rsm;? uav;rsm;? rdwaf qGrsm;onf vufjyESKwq f ufMu&if; atmifygap? Edik Mf uygap[k qkawmif;
Muuke\ f / tcsKUd ppfom;rsm;rSm aysmaf ysm½f iT ½f iT Ef iS Yf ajcrSecf swD ufvsu½f &dS m tcsKUd ppfom;rsm;rSmum; om;r,m; rsuEf mS udk
jrif&vQif rsuEf mS tenf;i,fysuMf uav\/ od&Yk mwGif ZeD;onfrsm;rS auGUvGeo f mG ;aomtcg ppfaoG;ppfpw d f 0ifa&muf
vmum trsm;enf;wlyif aysmf½TifpGm xGufcGmMuavawmY\/
ppfwyfrsm;rSmum; a½SUwyfO;D twdik ;f yif ppfMuyf? ppfrLS ;? ppfAv kd ?f ppfu?J wyfrLS ;Bu;D rsm; tkycf sKyv f suf vdu k yf g
vmMu&m ppfjrif;rsm;\[DoH? ppfqifrsm;\aMuG;aMumfoHwdkYjzifY aumif;uifebH[Datmif toHvSKdifatmif toHvkH;
jyef[yfíaeavawmY\/ jrif;wyfqifwyfrsm;qkH;aomtcg wzef ajcvsifwyfonf xGufay:ívmjyefav\/
xdek nf;twdik ;f wyfaygif;ig;wyf xGucf mG Ny;D aemuf ajcvsiw f yfom;rsm;ay:xGuv f maomtcg? ]]a[m ...
tdrfa½SUrif;wyfawmfxGufvmNyD/ tdrfa½SUudk,fawmfuav;[m oufawmf 20ausmfrQ½Sdao;w,f/ bkef;vuf½kH;?
tmPmESijYf ynfph í Hk tvGeu f suo f a&½Swd ,f}} ponfjzifaY jymqd&k if; Munf½h KS aeMu&mrS tm;vk;H vuf,u S af eMuav\/
tdraf ½SUOy&mZmum; a,mufsm;tmZmenfyo D aom trlt,m vu©PmjzifY £a`E&´ &vdu k yf gí oGm;awmfral v\/
xdaYk emufrS tajrmuforH sm; wNcrd NYf crd MYf um;&Ny;D aemuf atmifpnfatmifarmif; wD;cwfaqmf½rG ;f oHrsm;udk qufvuf
Mum;&jyefav&m ]]a[m bkef;awmfBuD;bk&m; wyfrawmfxGufNyD}}[k ajymqdkpOf ]][JY xdkifMu? acgif;ikHY vuf,SufMu}}
[laom toHrsm;ukMd um;&Ny;D aemuf a½Tav;udik rf sm; Burd v f ;Hk udik rf sm; ajy;vTm;vrf;z,f oef½Y iS ;f aeMuonfukd jrifMu
&av\/ wyfom;rsm;rSm bk&ifrif;jrwfu, kd af wmfwikd f uGyu f v J suyf gvmojzif?Y rsuEf mS trlt&m a½SUwyfom;rsm;xuf
wif;rmcefYnm;ykH&av\/ a½SUwyfOD;um; jrefrmc&D; 2wdkifausmfausmfcefYodkY a&muf½SdaeojzifY tdrfa½SUrif;wyfrS
toHrsm;udk oJYoJYomMum;&avawmY\/
rSwfcsuf / / jrefrmEdkifiHü bkef;vuf½kH;tmPm tBuD;rm;qkH;? udk,fawmfwdkif pGrf;&nfowdåESifY jynfhpkH
awmfrlvSí jrefrmEdkifiHawmfudk tus,fqkH;csJUxGifawmfrlcJYonfh [Hom0wDqifjzL½Sifrif;w&m;BuD; (bk&ifYaemif)
ewf½Gmvm;onfhaemuf om;awmftdrfa½SUrif; xD;eef;qufcHcJY&m? tqdkyg om;awmfudk nDawmfawmifilrif; eef;rS
csNyD;aemuf bk&ifYaemifrif;w&m;BuD;ydkifqdkorQ e,fy,ftoD;oD; rusKd;rEGH raoroyf tpdwfpdwftrTmrTmuGJí
jcm;em;Muav&m rif;&JeE´rw d b f UJG cH anmif&rf;rif;w&m;Bu;D onf crnf;awmf bk&ifaY emifrif;w&m;Bu;D \ bke;f vuf½;Hk ?
tBuOH mPf pGr;f tifowåt d xl;½Sad wmfro l nft h wdik ;f wdik ;f jynfukd wvk;H waygif;wnf;jzpfatmif BuaH qmifwu kd cf u
kd f
odrf;½kH;awmfrlaom tcsdefjzpfavonf/ ,ckppfcsDaomtcsdefum; anmifa½Te,fudk odrf;&efjzpfav\/
tcsKUd aomvkvifysKw d oYkd nfvnf; ppfa&;ppf&m em;vnfaomtbd;k Bu;D rsm;tm; qnf;uyfar;jref;vsu½f &dS m?
þppfwyfrsm;onf ½Srf;jynfanmifa½TodkY csDwufawmfrljcif;aMumif;/ b,*grPd wwyf? &mZoBuFef wwyf?
oD[yawY wwyf? oD&daZ,saemf&xm wwyf? oD&d"r®maomu wwyf? tdrfa½SUrif; wwyf? rif;w&m;BuD;bk&m;
wwyf? wyfaygif; 7wyf? wdkufqif 300? jrif; 4000? ajcvsifppfom; 35000rQygaMumif; ajymqdkvsuf½SdMuav\/
wyfom;rsm;rSm tukerf [kw?f wcsKUd rQomjzpf&m? tvd½k adS wmfrv l Qif ode;f oef;csí D &Edik af Mumif;? þppfom;rsm;xJwiG f
qifjzL½Sifrif;w&m;BuD;vufxufuwnf;u ppf&nf0aom ppfom;BuD;rsm;vnf;ygaMumif;? ppfbufuRrf;usifaom
olrsm;onf anmif&rf;bk&m;\ bke;f vuf½;Hk OmPfprG ;f owåu d kd ,kMH unfí tajrmuftjrm; 0ifa&mufvmMuaMumif;
rsm;yg ajymqdkvsuf½SdMuav\/
jrefrmppfwyfrsm;onf awmifbufudk;c½dkif? ausmufqnfe,frSjzwfvsuf? waeYvQif jrefrmq,fwdkifrQ
rSerf eS cf sw
D ufvsu½f MdS uav\/ ompnfe,frw S zef ta½SUawmifbuf uavm? atmifyef;ponfwu Ykd dk acsmif;ajrmif;
awmifi,ft&yf&yfausmjf zwfvsuf wdu k pf nfwu kd af rmif; wD;ESi[ f pfaMu;G um tm;wufoa&mcsMD u&m? anmifa½ToYdk
a&muf&ef c&D;wwdkifrQvdkawmY\/ ppfjrif; 4000ESifY wyfOD;csD&aom AdkvfcsKyfeE´ypönf;onf anmifa½TapmfbGm;\
wyfawmfom;rsm;t&dyftqifudk txl;*½kpdkufvsuf½Sd&m? toHBuD;toHi,frwl qlnHaom armif;wD;oHrsm;vnf;
jrefrmwyfOD;udk zkH;vTrf;oGm;ouJYodkY rSwfxif&av\/ jrefrmwyfrSL;? wyfuJrsm;ESifY jrif;pD;ol&Jrsm;rSmvnf; vufajc
wMuMG ujG zifY tBu;D tcsKyw f t
Ykd rdeu Yf kd apmifpY m;aeav&m? jrefrmYowåu d m; aemufqw k af vYr½S?d a½SUodYk xd;k wufwu kd cf u kd f
avY½o dS nft h wdik ;f ½Sr;f apmfbmG ;wyfO;D udk jrefrmwyfO;D onf pwifwu kd cf u
kd af vawmY\/ ½Sr;f wyfom;rsm;rSm jrif;wyf
qifwyfrSpí jrefrmrsm;xifouJYodkY tenf;i,frQr[kwf? 39e,frS pkaygif;vsuf tvkH;t&if;BuD;pGmjzifY wdkufcdkuf
aomaMumifY tm;csi;f rrQojzifY jrefrmwyfO;D onf tajcrvSjzpfysuaf epOf wyfO;D Adv k cf sKyf eE´ypön;f vnf; jrif;wpD;jzifY
tjyif;pdkif;um "m;uGyfvsuf ]]rqkwfeJY BuHBuHcHMu}}[k trdefYxkwfum aqmfMoae&m ppfyGJwGif EdkifvQifEdkif? rEdkifvQif
aopjr[ J k pdwaf cgif;rmMuaom jrefrmppfonfawmfwo Ykd nf ½Gy½f yG cf RcH RH xd;k ckww f u
kd cf u
kd Mf uav&m a½SUwyfO;D rS ½Sr;f wyf
tiftm;udrk cHEikd o f jzifY y&rf;ywmjzpfMu&av\/ ½Sr;f ppfwyfrsm;vnf; jrefrmwyfO;D udk zdzpd ;D pD;Edik v f u kd o f jzifY ½Gy½f yG cf RcH RH
a½SUodkYcsDwufwdkufcdkufvsuf½Sd&m? jrefrm'kwd,wyfOD; ycef;BuD; oD[yawYwyfodkYwdkif a&mufvmav\/
AdkvfcsKyfoD[yawYvnf; ]]a[Y aemufjyefrMunfheJY rsufESmapmif; acgif;tjywf? 'D½Srf;awGudk bZmrSK&rvJ? a½SUodkY
zdzdpD;pD;wdkuf}}[k "m;ESifYtjyif;uGyfuJvsuf wdkufcdkufckcHavae&m? aoewfoH tajrmufoHwdkYrSmvnf; wrdk;vkH;
qlnHvsuf ajAmif;qefaeavawmY\/ AdkvfcsKyfoD[yawYwyfrS AdkvfcsKyfBuD;udk,fwdkif ½Srf;wyfusnfqHrsm;tMum;rS
jrif;wpD;ESifY vufatmuf AdkvfrSL; wyfrSL;rsm;tm; tm;ay;wdkufwGef;um ]] 'g ArmuG? ½Srf;udk b,fawmYrS r½SKH;bl;?
½SKH;&if aozkdYaumif;onf? ao&rJYtwlwl ppfwdkuf&if;ao&r,f? rif;wdkY&JUqkvmbf[m aoqkbJ ...}}[k tm;ay;
pum;ajymMum;&if; awmifaY wmifBY u;D ckcw H u kd cf udk af eav&m? ½Sr;f ppfwyfrsm; tm;aumif;aomjrefrmwyfukd rxd;k azmuf
EdkifbJ tcsdeftawmfMumatmif vkH;axG;wdkufcdkufvsufyif ½SdMuav\/
tdraf ½SUrif;um; a½SUrS tajrmufoH aoewforH sm; w&HrjywfMum;&aomfvnf; igYwyfawmfom;rsm;Edik &f rnf
[k ,kMH unfvsuf cyfreS rf eS yf if csw D ufawmfrcl aYJ v&m? jrif;apausmf ppfom;wOD;onf a½SUrSaemufoYkd tjyif;pdik ;f ESiv f suf
]]oHawmfOD;wif&ef-oHawmfOD;wif&ef}}[k [pfatmfpdkif;ESifvm&m? rMumrD tdrfa½SUrif;a½SUawmfodkYa&mufavvQif
jrif;ay:rSqif;ouf vuf,u S uf m ]]rSev f yS g? wyfO;D eE´ypön;f wyf ysuaf Mumif;ygbk&m;? ,ck oD[yawYwyfawmfEiS Yf
axG;&pfwdkufcdkuf BuHUBuHUcHqJygbk&m;? MumvQif ½Srf;tiftm;rsm;vGef;í wyfawmfodkYaygufrnfpdk;&aMumif;ygbk&m;}}
tdrfa½SUrif;u at;aq;aomtrlt&mjzifY ]]aumif;NyD armifrif; cHEdkifatmifcHESifYMu? igudk,fawmfwdkif
wdkufrnf? trdefYawmfjyef ...}}[k rdefYqdkawmfrlvdkufojzifY jrif;apausmfvnf; a½SUwyfodkY trdefYawmfjyefESifYav&m
tdraf ½SUbk&m;ud, k af wmfwikd f wduk af wmfrv l rd rYf nf[Mk um;od&aom wyfawmfom;wdrYk mS tm;tifwrsK;d wufvsuf vuf½dS
"m;vSH aoewfwdkYudk acR;pD;uyfaevsufyif twif;xdk;ckwf ypfcwfwdkufcdkufvsuf½SdMuav\/
tdrfa½SUrif;um; rdrdwyfawmfwGif ppfuJBuD;tjzpf tjrJac:avY½Sdaom ]]vuf0Jpnfol}}udk qifawmf
bkef;awmufytm; a½TuBuKd; wefqmyvmrsm; wif;usyfcdkifrmatmif Munfh½SKjyifqifawmfrlapNyD;rS ]]vuf0Jpnfol?
oifYudkig,kHMunfonf? owdåvnf; a,mufsm;yDoonf? ukef;vnfpnf;/ wyfawmfom;rsm; toifYjyifMu ...}}[k
trdefYawmfudk ppfem;cHrsm;rSwqifY toD;oD; cPcsif;qifYqdk ac:awmfrlvdkuf&m? wwyfvkH; ysHUESHUvsuf crnf;awmf
rif;w&m;BuD;\ anmif&rf;ygvl&if;? tif;wa&mfpk? wppk? wufwl&efaemif? aoewfvkvifawmf? vuf0Ja½T"m;?
vufsma½T"m;wd\ Yk i,fom;rsm;ESiw Yf uG wdu k pf nfwu kd af rmif; wD;cwfaqmfEKS ;d um twif;csw D ufav&m? oD[yawYvJ
tdraf ½SUbk&m;ud, k af wmfwikd f csw D ufvmNyjD zpfojzifY txl;tm;½Sv d suf ]]wdu k af [Y wdu k Mf u ...tdraf ½SUbk&m;vmNy}D }
[k trdefYjyefav&m? ½Srf;wyfom;rsm;vnf; ppfwdkufemrnfausmf tdrfa½SUbk&m;vmNyD[laom toHudkMum;vQif
pdwfwrsKd;jzpfíoGm;Mu[efwlav\/ tdrfa½SUwyfawmfom;rsm;um; ol&JbDvl;rsm;uJYodkY wzuf&efoludk &efolrSwf?
rdrdwdkY jrefrmwyfrsm;udkyifausmfvGefvsuf ½Srf;ppfom;rsm;tm; xdk;ckwf½dkufESuf aoewfoHw'dkif;'dkif;ESifY wdkufzsuf
aeMuav&m? apmfbGm;\wyfom;rsm;onf wyfajcysufvsuf aemufodkY wpwp qkwfpjyKav\/ ½Srf;ppfom;rsm;
a½GUonfujkd rifav jrefrmwyfom;rsm; tm;wufavjzpfum twif;zdMuav&m? wpl;vTm;vTm;ESiaYf eaom tdraf ½SUrif;
qifawmfrSm þwyfBuD;wckkvkH;udk ywffcsmvSnfhíaeonf[k xifrSwf&av\/
anmifa½TapmfbGm;onfum; rdrdwyfom;rsm; tajcrvSonfudk jrifojzifY aemufodkYqkwfrSef;rodqkwfum
anmifa½TNrKdUwHcg;udkydwfí ckcHrnftaeESifY wdkufcdkufaeav&m? wyfawmfrS ]]NrKdUwHcg;rydwfrdapeJY-NrKdUwHcg; rydwfrd
apeJY ...}}[k [pfatmfaomtoHrsm;ESifYwuG jrefrmwyftvkH;t&if;wdkYonf ½Srf;wyfom;rsm;ESifY ta&ma&m
taxG;axG; ckwjf zwf&if;yif NrKUd wHcg;udpk ;D rdav\/ tdraf ½SUud, k af wmfvnf; qifawmfjzifY NrKUd wHcg;odYk twif;0ifav&m
ESpzf ufrS nSyv f suv f w T af om vS½H iS rf sm;onf uke;f vnfp;D vuf0pJ nfo\ l tJarmif;vSjH zifY ½du k cf wfumuG,jf cif;jzifY
tdrfa½SUudk,fawmfrSm toufab;rS vGwfuif;cJYav\/ jrefrmwyftm;vkH; 0ifrdaomtcg ½Srf;wyfom;rsm;vnf;
vufeufcsum apmfbmG ;ESiw Yf uG tnHch MH uav\/ aemufq;Hk wyfrS b0½Sirf if;w&m;Bu;D onf om;awmf tdraf ½SUrif;u
½Sr;f apmfbmG ;rsm;ESiw Yf uG rSL;rwftcsKyt f csm[lorQukd a½SUawmfta&mufqufoiG ;f av&m? anmif&rf;bk&m;u ...
]] tarmifapmfbGm;wdkY ...igYom;awmf&JU bkef;vuf½kH;udkyif rcHEdkifMuukefwum; ...}}
]] rSefvSyg ...rcHEdkifMuaMumif;ygbk&m; ...}}
]] igud, k af wmfwikd f jrefrmwdo Yk pömcHe,fy,frsm; axmifxm;vsu½f o dS nfukd opömawmfc&H ef odr;f oGi;f aejcif;
yifjzpfonf/ igwdkY bdk;awmf bDawmfrsm; vufxufuyif 39vkH;rSKdif;udk tpdk;&aom tarmifapmfbGm;rsm;wdkYudk
bdk;ab;bDrsm; opömcHí ao0yfpGmaecJYMuonf/ igwdkYonf rnfrQ pGrf;tifowåd wefcdk;½Sdonf[k tarmifwdkYtm;
ppfqifíjyacsaomfjim;? igwdo Yk nf tarmifw\ Ykd tkycf sKyaf &;? jynfwiG ;f pD;yGm;a&;? tarmifwpYkd w d Bf uKu d f pDrcH efcY aJG &;
wduYk kd rnfonft h cgrQ 0ifa&mufpu G zf ufawmfral vYr½SMd u? igwdjYk refrmbk&if ousomuD0ifrif;rsK;d ? jrefrm½d;k tpOfrmS
rdrdwdkY vufeuftiftm;aumif;í EdkifiHi,frsm;udk odrf;ydkufaomfvnf;? xdkEdkifiHi,frS a½TaiGypönf;vmbfvmbudk
wyfrufarmí EdkifYxufpD;eif; rw&m;odrf;,lavYr½SdaMumif; tarmifwdkYtodyifjzpfonf/ ,ckvnf; tarmifwdkY
tnHrh cH axmifxm;ckcH í H om Edik ef if;atmif wdu k cf u kd af omfvnf;? tarmifwEYkd ikd if uH kd igwdo Yk rd ;f rnfr[kw?f tarmif
wdkYonf igwdkY\opömudk cH½kHrQom? aemiftcg raxmifxm;raESmifY,Sufavatmif pDrHvdkonf}}[k rdefYawmfrlav&m
½Sr;f apmfbmG ;rsm;vnf; vuf,u S Of ;D csum opömawmfcyH grnfb&k m;[k avQmufxm;Muojzif?Y toD;oD;udk opömawmf
ay;í vGwfvyfpGmaexdkifMu&ef csufcsif; cGiYfjyKawmfrlcJYav\/
aemufwaeYwiG f jrefrmppfwyfBu;D onf tif;0aejynfawmfoYkd jyefvnfqw k cf mG cJaY v&m uavm? atmifyef;
paom NrKdUrsm;tvGefwGif nae 3A[kd&farmif;cefYwGif ppfpcef;csvsuf aeMuav\/ vuform; ud&d,mESifYwuG
wHwm;? wJtrd f taqmuftvkyf tvGeu f Rr;f usiMf uaom jrefrmppfom;rsm;onf cPjcif;yif Adv k rf LS ; ppfurJ sm;tzdYk
wJrsm;ESiYf bk&ifrif;jrwfEiS Yf tdraf ½SUud, k af wmftzdYk ,m,DweJ ef;rsm;udk aqmufvyk Nf y;D pD;av\/ ae0ifonfEiS w Yf NyKid ef uf
awmif&yd af wmifajc\ t½Sed af MumifY qD;ESi;f aygufwo Ykd nf wvk;H wpkwnf; wzGzJ u JG svsu½f &dS m? ppfom;rsm;rSm csr;f at;p
jyKojzifY rD;xif;rsm;zdí k aeMuav\/ tdraf ½SUrif;\wJeef;awmfEiS Yf wac:omomavmufwiG f vuf0pJ nfoEl iS Yf tjcm;
Adkvfrsm; wnf;cdkaeMu&m vuf0Jpnfolum; wpkHw&mudk jyefvSefawG;awmonfhtoGifESifY ai;armae½Smav\/
tdrfa½SUrif;\wyfawmfwGif tdrfa½SUrif;rSm AdkvfcsKyfjzpfí vuf0JpnfolrSm ppfuJjzpf&um;? tdrfa½SUrif;uvGJvQif
xdkwyfwGif tBuD;qkH; ppfuJbuft&m½SdjzpfojzifY tjcm;ppfrSL; ppfuJrsm;rSm tedrfYwGif cpm;aexdkifMu&av\/
aoG;aomuf a&mif;&if;buf AdkvftcsKdUwdkYom ppfuJBuD;\azmfa½GpGmjyKrlcsufaMumifY eD;eD;uyfuyfaeEdkifMuav\/
xdktcdkuf ½Srf;tbdk;BuD;wa,mufESifY q,fESpft½G,f oli,fwa,muftm; ppfrSL;wa,mufa½SUaqmifvsuf
vuf0Jpnfol\tem;odkY a&muf½Sdvmav\/ vuf0Jpnfolvnf; oli,ftm; aoG;ajymouJYodkY pl;pdkufMunfh½SKum
]]b,fuvJ armifrif;}}[kar;av\/
]] rSefvSygbk&m; onfoli,fu t½Sifbk&m;awGUvdkaMumif;ajymí onftbdk;BuD;ESifY wyfawmfom;rsm;udk
wqifYwqifY ar;jref;ojzifY ac:aqmifvm&jcif;jzpfygonf bk&m; }}
]]a[Y oli,f? rif;ub,fuvJ? b,folYom;vJuGJU}}[k ar;vdkuf&m uav;rSm zswfvwfoGufvufpGm
]]uRefawmf ½SifjrwfvS&JUom;? uRefawmfYtar oefvsifrSm bdk;&JausmfeJYaew,f? uRefawmfYtazu udk&JacgifwJY}} [k
qdkpOf? tjcm;AdkvfrSL;rsm;onf vuf0Jpnf\rsufESmudk Munfh½SKMuav\/ vuf0Jpnfolum; xdktcgusrS om;\
cspjf cif;jzifY uav;tm;ayGUzufum &ifciG w f iG xf m;&if; ]]rif;tazudk odovm;}}[k erf;½SKwaf r;jref;av\/ uav;rSm
aoG;ajymonft h vm; rlvuyif þvlBu;D onf rdrt d azjzpfrmS bJ[k xifrw S af epOf? ppfuBJ u;D u zGi[ Yf ajymaomtcg
0rf;enf;0rf;omjzpfvsuf zcif\vnfyif;udk wif;usyfpGm ayGUzufxm;rd½Smav\/
ppfuJBuD; vuf0Jpnfolvnf; om;uav;tm; tm;yg;w& xyfrHerf;½SKwf ayGUzufxm;&mu ]] rifYudk taz
ay;cJYwJYemrnf rSwfrdao;&JUvm;uGJU? rif; 'Dudk bmvdkYvdkufvmwmwkef; ...}}[k ar;jref;av&m? t½G,fESifYrvkduf
jyefajymonfudk ai;pdkufem;axmifMuav\/
]] uRefawmf tcgv,fom;u tazypfoGm;w,fqdk ...bdk;bdk;uajymw,f? bkd;bdk;u eifYtazemrnf
armif&aJ cgifw?YJ awmifib l &k ifq
Y rD mS ppfrLS ;uav;tjzpfeaYJ eowJ?Y aemuf eifaY rareJt Y aMumif;ygNy;D eifu Y akd rG;awmY
bkef;jrifYvdkY emrnfay;owJY? aemufawmY eifYtaz[m eifa&m-eifYtareJY 'dkYudkygypfNyD; t0udk xGufoGm;owJY/
bd;k bd;k [m vufsmwHcg;rSL;Bu;D wJ?Y tazxGuo f mG ;awmY bd;k bd;k udk awmifib l &k ifu ,kMH unfawmfrrlb;l qkNd y;D wHcg;rSL;
rvkyf&awmYbl;? bkd;bkd;eYJuRefawmfwdkY oefvsifrSmajymif;NyD;aeMuw,f? bdk;bdk;vJ olYv,fawGudk olYwynfhawGeJY
vkyfudkifNyD; at;at;pm;aomufae&w,f? ararvJ uRefawmfeJY tvGrf;ajz&owJY? aemuf uRefawmf uav;awGeJY
upm;awmY ]]a[Y tazr½SdwJYaumifuav; ...tvGefapmfum;wJYaumifuav;}}eJY qdkMuw,f? olrsm;awmY
bkef;BuD;ausmif;oGm;&if olYtazawGeJY? uRefawmfawmY arar&,f? bdk;bdk;&,f? 'DvdkoGm;&w,f? &efjzpfMu&ifav
uReaf wmfu b,forYl rS aMumufb;l uReaf wmf½u kd w
f mbJ? ½du k &f if bmwJYJ ...xxufq;kd qdv k m; ol½Ukd ajymMuw,f?
aemuf ararYukd txyfxyfar;awmYrS araru taz½Sw d ,fvaYkd jymw,f? uReaf wmf tazYukd Munfch siw f ,f? Ny;D awmY
tazYukd tarYqjD yefac:csiw f ,f? tazjyefvu kd rf ,f r[kwv f m;}}[k wGww f ;D wGww f m ar;jref;aeav&m? zcifBu;D rSm
rsuf&nfrsm;0Jvsuf ai;armae&½Smav\/
]] aeygOD; vluav;&JU ...rif; b,fYES,f 'Dudka&mufvmwmvJ ...}}
]] uReaf wmfvJ tazb,frmS vJqakd wmY tif;0r,fqv kd Ykd arar&,f vdu k yf aYkd y;yg ...bd;k bd;k &,f vdu k yf aYkd y;yg
eJaY jymwm? c&D;u a0;w,fw?YJ 'geJY uReaf wmfwYkd t&yfxu J ukeo f nfO;D pd;k jrwdv Yk n S ;f eJY tif;0txd oGm;Mur,fqv kd Ykd
olwdkYeJY vdkufajy;vmw,f? vlBuKHudkvJ rSmxm;cJYw,f? tif;0a&mufawmY NrKdU½dk;ta½SUawmifbufu ppfom;awG
xGuo f mG ;Muwm uReaf wmfwMYkd unf&h ao;w,f? ud&k aJ cgifqw kd YJ vlwa,mufukd rodb;l vm;ar;awmY b,forl rS odb;l ?
aemuf OD;pd;k jruar;ay;rS tr,fav; emrnfrac:ygeJ?Y r[mOy&mZm&JU vl,pHk pfuBJ u;D vuf0pJ nfoq l wkd m i,femrnf
udk&JacgifwJYqdkrS odyf0rf;omNyD;? uRefawmfwa,mufxJ aemufu ajy;vdkufcJYw,f ...}}
]] ppfwyfBuD;udk tajy;vdkufayr,fY rrSDbl;? xrif;uvJ odyfqmawmY bkef;BuD;ausmif;rSm0ifNyD; pm;&w,f?
nusawmYvJ tajy;vdu k vf mwm? va&mifeYJ tazwdpYk pfwyf em;aewmawGU&vdYk ar;jref;vmr,fvyk w f ,f? vlawG&UJ
ab;u aoewfxrf;NyD; vrf;avQmufaewJY vlBuD;wa,mufu aoewfBuD;eJYcsdefaevdkY ajrBuD;rSm0yfNyD;ae&w,f?
NyD;awmY uRefawmfaewJYtem;u opfyifuvSKyfaeawmY vSHeJYvSrf;ypfvdkufw,f? ol½dkUqD rvm&bl;xifyg&JUvdkY
cyfa0;a0;rS opfyifwyifay:wufNyD; opfyifcGMum;xJrSmtdyf&w,f? 'Dvdkcsnhf 4-5n opfyifay:rSmtdyfNyD;
vdkufvmawmY atmufu usm;awGu wcgwav tay:armYarmYMunfhw,f? reufus&if 'DtaumifawG½Sdovm;
qdkwmMunfhNyD;rS twif;ajy;&w,f? aemufqkH; [dk½Gm bm½Gmac:ovJ? tJ'DrSm tpmrpm;&vdkY tm;jywfvJaeawmY
'Dtbdk;BuD;u uRefawmfYudk auR;arG;jyKpkxm;½Smw,f? Armwyfqdk&if 'Dvrf;ujyefrSmbJ? 'D½GmtvGefrSm ppfpcef;cs
wwfw,fqdkvdkY 15&ufavmuf apmifYae&w,f ...}}[k pDumywfukH;ajymqdkav&m? ppfuJBuD;rSm ]]jzpfrSjzpf&yav
vluav;&,f ...}}[k nnf;wGm;pOf AdkvfrSL;BuD;wa,mufu ]]tif; aoG;aomufwJYom;uawmY toufi,fi,f
½Sad o;? tazYaoG;ygbJAsm? Munfph rf;yg awmBu;D awmifBu;D xJ wa,mufxJ raMumufr½GUH vdu k af jy;vmw,f ...}}[k
ajymqdkav\/ ppfuJBuD;um; om;jzpfoltm; auR;arG;xm;aom ½Srf;tbdk;BuD;tm; vufpGyf? txnfwdkYudk qktjzpf
ay;cJYNyD;vQif jyefívTwfvkdufav\/ xdkYaemuf om;uav;tm; wnvkH; ,k,jyKpkvsuf? eHeufvif;aomtcg rdrd
pD;aomqifwGifwifí t0aejynfawmfta&muf wifaqmifcJYav\/
uav;rSmum; t0aejynfawmfwGif 14-5&ufcefYMumvQif? uav;wdkYobm0 rdcifudk vGrf;qGwfjyefojzifY
zcifBuD;yg vdkufydkYzdkY ylqmvsuf½Sdav\/ xdktcsdefum; anmif&rf;rif;w&m;BuD;onf crnf;awmf qifjzL½Sifbk&m;\
e,fy,f t&yf&yf wvkH;wpnf;wnf;jzpfatmif wdkufodrf;zdkYta&;BuD;vSojzifY vuf0JpnfoluJYodkY ta&;t&m
a&mufaom ppfuJBuD;wa,mufvkH;udk wvESpfvcefY cGifYvTwfxm;Edkifrnfr[kwf&um;? opöm½Sdaom ZeD;onfESifY
a,mu©rBu;D tm; rsm;pGmawGUvdak omfvnf; xdt k Buu H v
kd ufavQmu Y m? om;uav;udk ukeaf &mif;vmMuaom OD;pd;k jr
qdo k El iS t
Yf yfEíHS vufaqmifypön;f ? aiGaMu;? trSmpmrsm;udyk g a&;om;vsuf uav;udk acsmaY rmYjyefvw T v f ukd &f av\/
]] olpY mxJrmS bke;f Bu;D qD oD;oefpY mwapmif ygvmao;w,f? bke;f Bu;D eJY armif&aJ cgifuawmY awmifix l uJ
od&if;pG?J tpu awmifirl mS bke;f Bu;D vkyaf epOfuwnf;u 0ifxu G o f mG ;vmaewm? bke;f Bu;D oefvsirf mS ausmif;vm
xdkifawmYvJ vSLzG,f0w¬K rjywfydkYavY½Sdw,f? olYom;udk &[ef;abmifjrJr,fxifu &[ef;abmifta&mufydkYzdkY? rjrJu
avmuDynm wwfatmifoifzdkYvJ rSmvdkufavawmY? oli,f 10ESpft½G,fuwnf;u tdrfudk aeYcif;avmufjyefNyD;
ausmif;rSm tdyfpm;ae½Smw,f 'umBuD;? bkef;BuD;rSm ykxkZOfqdkawmY 'if;uav;udk om;vdkcspfrdw,f? tckawmY
'if;uav;aMumifY cufwmbJ ...}}[k rsufESmawmfnSKd;vsuf nnf;wGm;½Smav\/
0efrif;u ai;pdkufem;axmif&mrS ]]udk&JausmfeJY wynhfawmf pum;rpyfrdMuvdkYyg bk&m; ...udk&JacgifeJY
wynfah wmf[m a&mif;&if;buf aoG;aomufrsm;yg? ol awmifit l rd af ½SUqDrmS wyfrLS ;uav;tjzpfEiS Yf aepOfuwnf;u
txl;cifcyYJ gw,f? aemuf wynfah wmfu uAsm? vuFm? &wk oDqakd &;pyfrKS rmS ewf½iS u f , kd af wmfu oabmusawmf
rlvdkY? oefvsif0eftjzpfeJY ydkYxm;wmuvm; bk&m;}}[k jyefavQmufxm;&m? udk&ifwyg;u ½SifZedE´Edk;aeNyDjzpfaMumif;
avQmufxm;vmojzifY pum;qufjywfomG ;av\/ 4if;wdYk pum;ajymcsed rf mS rsm;pGmrMum jrefrmwem&DavsmaY vsmrY Q
jzpf&m? oefvsi0f efrif;rSm q&mawmf\ajymjycsuu f kd pdw0f ifpm;onfxuf rdro d rD;ESiYf 'kuj© zpfaeaom armif½iS \ f
taMumif;udk b,fvdkqufpyf,l&ygYrvJ[k awG;awmaejcif;ursm;ojzifY? pum;qkH;MuvQif ]]'gxuf armif½Sif
bma&m*gvJ bk&mY}}[k qufíar;av&m? q&mawmfrSm pum;tpcufvSojzifY awGa0íae&mu ]],ck 'umBuD;eJY
onfoli,fYtaz a&mif;&if;bufqdkvdkY ajym&OD;r,f? 'umBuD;oli,f[m [dka½S;wkef;u oD[dkVfuRef; olMuG,forD;
wa,muf ...}}[k armif½SifESifY reef;EG,fuav; jzpfysufaeykHudk ESKdif;,SOfajymjyav&m? 0efrif;rSm olYorD;vnf;
þodjYk zpfysuaf eaMumif; ajym&rnfcufvo S jzifY y&d,m,fjyKum ]]'Dvjkd zifY bk&m;wynfah wmfukd apmapmrdeyYf gawmY?
'if;wdkY vlBuD;csif; aMumif;vrf;xm;NyD; okH;ESpfokH;oD;avmuf apmifYapwmaygY? armif½Sifudk tm;ay;pum; ajymMuyg
bk&m; ...}}
]] om"k om"k? bkef;BuD; tvGeftrif; 0rf;ajrmufw,f 'umBuD;? 'umBuD; rsufESmjyay;ygOD; }}? bkef;BuD;ESifY
0efrif;onf ½SiZf edEt ´ eD;odYk xíoGm;Muav\/ bke;f awmfBu;D onf ½SiZf edE\ ´ ud,
k u f av;udk tomt,mvSKyv f suf
]][JY ZedE´ eifYudk usef;rmatmifjyKwJY? a[m'D 0efrif;u cGifYjyKvdrfYr,f? Munfhprf; 'DrSm 0efrif;}}[k ajymqdkav&m?
½SifZedE´rSm jyL;us,faomrsufvkH;BuD;rsm;udk cyfarS;arS;zGifYum Munfh½SKNyD; jyefírSdefaeav\/ 0efrif;u ]]armif½Sif?
usef;rmatmifBuKd;pm; ...}}[k ajymqdkNyD;vQif q&mawmftm;0wfcsvsuf 0efrif;xGufcGmoGm;av\/
tcef; ( 3 )
½SiZf edEE´ iS Yf reef;EG,u f av;wduYk m; ESpOf ;D ESpzf uf vlBu;D rsm;u oabmwlBuNy[ D al om toHMum;uwnf;u
a&m*ga0'em oufomívmcJYMu&m? wvcGJ ESpfvtMumwGif ESpfOD;pvkH; 0NzKd;pdkajyí? ½SifZedE´um; ½Sifemrnf
aysmufum armifbek ;f jrif[ Y al om i,femrnfjzifY oefvsiw f iG f vlarmfjzpfíaeav\/ wHcg;rSL;a[mif; bd;k &JausmEf iS Yf
½Sijf rwfvw S v Ykd nf; q&mawmfu tusK;d taMumif;ajymjyojzifY oefvsi0f efrif; oabmwlrnft h csuu f kd od½&dS um;?
rdrwd \ Ykd aowGi;f xGuf om;ajr;uav;twGuf txl;0rf;omMuav\/ vlBu;D rsm;0wå&m;twdik ;f aMumif;vrf;xm;
&onfjzpf&m? ouú&mZf 969ck? uqkefvwGif oefvsif0efrif;tdrfü vlBuD;vlaumif;tcsKdUESifY q&mawmfbk&m;BuD;
ud,k w f ikd f a&muf½adS eav\/ y&dowfrsm;tm; vbuf&nf jrefrmrkerYf sm;jziYf auR;arG;{nfch NH y;D ? bd;k &Jausmu f rdrad jr;?
t0aejynfawmf ppfuJBuD; vuf0Jpnfol\om; armifbkef;jrifYtm; aersKd;ausmfacgifbGJU& oefvsif0efrif;\orD;
½Sifeef;EG,fESifY aMumif;vrf;apYpyfaMumif;? rdrduvnf; rdbrS tarG&aom v,fajry,fw&mudk ,ckuyif vufzGJU
ypönf;tjzpfESifY ay;tyfonfhtjyif? EGm;t½SOf; 20? EdkYpm;EGm;r 35½SOf;? jrif; 3aumifwdkYudkvnf; ay;tyfaMumif;ESifY
ajymqdk&m? oefvsif0efrif;uvnf; ,ckuyif rdrduvnf; v,fy,f 50? aiGcGuf 10? a½Tvuf0wfvufpm;rsm;
vufzUJG xm;aMumif; ajymqdMk uav\/ orD; ½Sief ef;EG,f 16ESpjf ynfah omtcg vufxyfr*Fvmtcrf;tem;udk usi;f y
rnfjzpf&m? ,ckuwdxm;aom ypönf;rsm;udk tydkifay;tyfrnfjzpfaMumif;ESifY toD;oD; ESKwfuwdxm;Muav\/
ykq;kd rwdrk ½Sn?f yk0grjynhw f jynfEiS Yf cyfwnfwnfxikd v f su½f adS om armifbek ;f jrifo Y nf vlBu;D rsm;\rsuEf mS udk
Munfhvsuf rsufvkH;Munfvifíaeav&m? rdciftem;wGif xdkifíaeaom ½Sifeef;EG,fuav;um; ½SufpEdk;aom
trlt&mjzifY OD;acgif;udak tmufcsíae½Smav\/ Muv G mMuaom y&dowfrsm;vnf; owdo Yk m;owdo Yk rD;wdYk wifw
Y ,fy?Hk
a½SUaemufvu kd yf w
Hk u Ykd kd cs;D rGr;f ajymqdv k suf jyefomG ;Mu&m? ESpzf ufrb d ESiYf tdrw f iG ;f tapcHtcsKUd om use&f pfMuav\/
4if;wdv Yk nf; {nfch &H mrS q&mawmf\a½SUodv Yk ma&mufí udpNö y;D pD;aMumif; avQmufxm;awmfrMl u&m? q&mawmfvnf;
om"kac:vsuf rsKd;aumif;aqGaumif; yDoaMumif;? wifYw,foifYjrwfaMumif;rsm;udk rdefYawmfrlNyD;vQif jyefMuG&ef
jyifqifawmfrl&m? tm;vkH; 0wfcsuefawmY&if; usef&pfMuav\/
a½S;xk;H pHum; rdbvlBu;D csi;f aMumif;vrf;Ny;D aomf rdr\ d &nf;pm;tdro f Ykd yke;f vQK;d uG,v f QK;d r[kw?f ajymifajymif
wif;wif; 0ifxu G o f mG ;vmEdik Mf uav\/ ESpOf ;D awGUqkMH uaomtcgüvnf; ESpOf ;D tuvufryg pum;xm0Suv f 0kd u S ?f
a½S;wke;f utaMumif; `ru G v f `kd ru
G Ef iS Yf nOfeh ufrS jyefavY½MdS u&m? ESpOf ;D awGUqku H m rsuEf mS csi;f 00Bu;D Munf½h KS Mu&onf
udkyif auseyfíaeMuav\/
]] av;w&mYqD? xkHxkHi,farT;? ukefukefa0;NyDrdkY ...}}paom awmifwGif;OD;aMumY\ ½SmykHawmfüyg0ifonfh
av;w&mqDum; [dka½S;ya0PDuyif eef;awmfoleef;awmfom; olaX;olMuG,fwdkY okH;pGJMuonfh qDarT;rsKd;jzpfcJY\/
qDcsdefwusyfom;vQif aiG'*Fg;usyfw&m (0g) tav;w&may;&aomaMumifY av;w&mqD[kac:av\/ oefvsif
0efrif;\ wyifwikd ef ef;[kqt kd yfaom orD;uav; ½Sief ef;EG,\ f tcef;ü oif;ysUH arT;BuKid u f m wvSKid v f KS id jf zpfaeaom
&eHYum; xdk&eHYyifjzpfvdrfYrnfwum;/ onfanmiftxufrS jrifYwufaomtkH;puf&mwGif rapmif;wapmif;ESifY
acgif;uav;ruswus rSDumae½Smrluav;rSm ½Sifeef;EG,fuav;yifjzpf\/ xdkaeYxdktcsdefü qwfozl;&JUw½kHESpf½kH
paomoDcsi;f ray:ao;í oDcsi;f oHyifr[kwv f ifu Y pm; tjcm;aw;&wkuav;rsm;udk wd;k wd;k oDqí kd aeayvdrrYf nf/
tapcH rdNidrf;omum; pmqdkawmf e0a';BuD;\ bk&m;wdkif&wkrsm;udk oHaeoHxm;ESifYzwfíaeav&m ½Sifeef;EG,f
uav;rSm rsufawmifpif;vsuf aomwtm½kH cHpm;aeav\/ xdktcdkuf tdrfa½SUzdeyfcRwfrS ESKwfqufoH? rdrdtcef;
qDodkY a&mufvmaomajcoHudk Mum;&av&m? &ifuav; wMuGMuGjzpfvsuf vufuav;jzifY tomzdrdav\/ tysKd
Zmwf0ifcgpwGif tzdkqdkí ,ifzdkrSroef;zl;ao;onfhtwdkif; txl;wkefvSKyfacsmufjcm;aeav&m ...
]]EG,Ef , G f a[m vmNy?D bk&m;uRerf oGm;awmYr,f ...}}[k rdNird ;f omuajymav&m? ]]tdk ½Siu f vJ ta&;xJusrS
b,fuo kd mG ;&rSmvJ? EG,Ef , G t Yf em;aeprf;yg? pum;rajymwwfygbl; ...}}[k rNyK;H wNyK;H ajymaepOf Oyuvlxu G o f nf
tcef;0odkYa&mufvmav\/ uRef;wdkifBuD;rsm;wGif xGef;nSdxm;aom qDrD;wdkifrsm;onf rD;awmufrsm;,drf;uvsuf?
½Sivf x l u G t f m; ajymifavSmifíjyaeonf[k xifrw S &f av\/ armifbek ;f jrifu Y m; tjyifwiG f owdaå umif;olwa,muf
jzpfvsuf? þae&mwGif tb,fYaMumifY&ifckef&onfudk rpOf;pm;wwfatmifjzpfaeav\/ arT;BuKdifaom&eHYonf
wysUH ysUH vSKid o f if;vsu½f &dS m? ]][,f bmaMumuf&rSmvJ? ol&o J bl ufp;D wmr[kwb f ;l }}[k ajcvSr;f rsm;udk a½SUodYk twif;
rSw
d í f wd;k av\/ rdNird ;f omum; tpdr;f oufoufjzpf½mS olEpS Of ;D jzpfysuyf u Hk kd acgif;ikí YH NyK;H ae&mu ...]]EG,Ef , G u f vJ
ud,k q Yf v D mwm ac:rSaygY ...}}[k wd;k wd;k ajymrS ]]tdk ...olrY supf jd rifom;bJ? vmwwfygw,f ...}}[k jyefajympOf?
½SifvlxGufonf ppfyGJBuD;wyGJudk ZGwfrSdwfwdkufcdkufvdkuf&bdouJYodkY EG,fEG,f\anmifapmif;wGif 0ifíxdkifav\/
EG,fEG,fuav;onf MunfvifaomrsufvkH;uav;jzifY wcsufrQvSefíMunfhNyD;vQif 4if;\udk,fuav;udk
BuKUH BuKUH ,k, YH jYHk zpfatmifjyifí xdik af eav\/ tuif;yg;aom rdNird ;f omonf ]]EG,Ef , G f r,fawmfBu;D cdik ;f xm;wmuav;
oGm;Ny;D vkyaf csygOD;r,f ...}}[k ajymajymqdq k kd rwfwwf&yfav&m? EG,Ef , G u f av; ESKwcf rf;jyifpOfüyif taygufoYkd
xGucf mG oGm;av\/ armifbek ;f jrifu Y m; vnfacsmif;xJrS renf;nSpx f wk &f aomavoHjzifY ]]use;f rmygNyv D m; EG,Ef , G }f }
[kar;jref;vdu k &f m? 4if;pum;onf armifbek ;f jrifaY ½G;cs,&f mwGif a½S;OD;ay:xGuv f maompum;jzpfojzifY &,fz, G yf if
jzpfapumrl EG,Ef , G o f nf OD;acgif;udn k wd uf m ]][kwu f YJ use;f rmygNyD ...}}[k ajymqdak v\/ xdw k iG f pum;&yfvsuf
wOD;udw k OD; twefMumMunf½h KS aeMu&m? rsuEf mS csi;f qkrH v d Qif EG,Ef ,
G u f acgif;uav;atmufoYkd tcsvu kd ?f EG,Ef , G \ f
wudk,fvkH;udk uodkPf;uGufusatmif Munfh½SKaerdav\/
EG,Ef , G u f jyefíarmYaomtcg rsuEf mS csi;f qkjH yefojzif?Y ]]tdk oljzifMY unfEh ikd &f efaum ...}} ajymqdv k u
kd af om
toHav;udyk if em;0ifcsKv d su?f xdt k cgusrS pOf;pm;xm;orQ pum;pay:um ]]tckvrkd Munf&h &if aoawmYr,f...
EG,Ef , G aYf MumifY touf,, YJ u YJ sew
f o YJ rl sm; 'DavmufMunfw h muav;udk 0efrwdo k ifyY gbl; ...}}[k avavQmufqufrd
ojzifY ...]]tdk EG,fEG,fu rMunfh&bl;vdkYrajymygbl;? 'gxuf udkbkef;jrifYudk wckar;csifw,f ...}}[k r&Jw&JESifY
pav&m? ]]bmwke;f EG,Ef , G f ar;prf;ygOD; ...}}[k cGijYf yKavvQif ]]aMomf ...EG,Ef , G &f UJ toufui,fi,f? cifw, G w f YJ
pdwfu tm;BuD;vdkY wjcm;enf;eJY tawG;acsmfawmfrrlbl;vm;vdkYygbJ ...}}[k tvGefYtvGef ½SufaMumufaom
trlt&mjzifY ar;jref;av&m ...
]] rxifygbl; EG,Ef , G f ...rxifygbl;? EG,Ef , G u Yf kd tvGeyf J 'Duarwåm½Sad eawmY wkjYH yefwo YJ abmjzpf&r,fvYkd
,kMH unfygw,f? EG,Ef , G &f UJ ½ky&f nfuav;[m tvGet f zd;k xdu k wf efwYJ tqif;ajytoGix f ;l olrYkd 'djyifxifrmS ;zG,&f m
taMumif;r½Sd½dk;trSefyg ...}}
xdkYaemufrlum; &mZ0if Zmwfedygwf taMumif;rsm;ESifY a½S;wkef;utaMumif;awGudk &if;ESD;pGmajymqdkí
aeMuav\/ armifbek ;f jrifo Y nf tonf;pGcJ spcf ifou l av;xHrS oufBu;D acgif;csomomwGif ESKwq f ufxu G cf mG cJ&Y m?
zdeyfcRwfüapmifYaeaom oli,fcsif; jrpHudkvufukwfESKd;um aetdrfokdYjyefvmcJYav\/ tdrfodkYa&mufaomtcg
EG,Ef , G uf av;\ tjyKtrl tpcyford ;f udk pOf;pm;ay:ayguf&if; tawmfnOfeh ufrS tdyaf ysmaf v&m? EG,Ef , G u f av;
rSmvnf; armifbek ;f jrif\ Y a,mufsm;yDoyk?H toHví Hk Munfvifjywfom;oGuv f ufpmG ajymjyykw H yYkd g wa&;a&;jrifvsuf
tdyfaysmf½Smav\/ teD;rS ,yfcwfay;aeaom tapcHrsm;vnf; toD;oD; tdyf&modkY0ifMuav\/
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
oli,ftyd q f w
d f tcsed w f csed üf oefvsiNf rKUd ta½SUydik ;f ok;H aqmifNyKid f tdrBf u;D waqmif\ wckaomtcef;wGif
touft½G,ftm;jzifY 30ausmf 40eD;yg;½Sd rdef;rBuD;wOD;onf aypmwcsyfudkzwf½SK&if; rsuf&nfrsm; wawGawG
pD;usvsufae½Smav\/ touf 17ESpfcefY qHyifawmifqkyfcefYudk ydk;rnf;csnfygESifY pD;íxm;aom vkvifysKd
wa,mufonf teD;odkYa&mufvmum rdcifvufxJupmudk qGJ,lzwf½SKaeav\/
]] pma&;rSmMum;vdkufonf ½SifjrwfvS? nJwdkYudk aeYpOfrjywf igtrSwf&onf/ igYom;uav; bkef;jrifYudk
csi;f jyefomG ;uwnf;u tjrrJ jywf vGr;f emusvsu½f &dS m? ,ck aejynfawmfwiG f crnf;awmfrif;w&m;Bu;D odEpDé pfyu JG
tjyef ewf½mG vm;í om;awmfBu;D Oy&mZmonf r[m"r®&mZmtrnfEiS Yf xD;arGeef;arGukd qufcv H su½f o dS nf/ igYrmS
,ck rif;w&m;vufxufawmfwiG f a½S;uxufyrkd í kd wefc;kd ½So d nfuwaMumif;? Edik if aH wmf ao0yfyjd ym;atmif wdu k cf u dk f
odrf;oGif;ae&onf waMumif;rsm;aMumifY nJwdkYxHvmcsifvsuf rvmEdkifjzpfonf/ nJwdkY uqkefvu yg;vdkufaom
pmudk 0gqdkvwGifa&muf½Sdaomfvnf;? ppfcsDoGm;ae&í 0gacgifvjynfhausmfrSzwf&onf/ zwfNyD; ,ckpmudk jyefa&;
&onf/ bke;f jrifu Y kd aersK;d ausmaf cgiforD;ESiaYf y;pm;ojzifY txl;0rf;ajrmufonf/ igESiYf a&mif;&if;bufjzpfí pdww f l
udk,fwljzpfcJYzl;olrsm;jzpfonf/ igYrSm nJwdkYudk vGrf;emusayr,fY nJwdkYta&;xuf EdkifiHta&;? omoemta&;u
ydrk Bkd u;D av;vSonft h jyif? wdik ;f jynfcspo f w
l ikd ;f jyKvyk tf yfaom 0wå&m;jzpfojzif?Y ppfyw JG iG f aouao? raou nJwEYkd iS Yf
jyefvnfqaHk wGU&rnf[k atmufarYonf/ igYom;uav;udk igwdw Yk ikd ;f jynfEiS t Yf rsK;d udck sp&f ef nTeMf um;ygav/ þpmudk
vl,w Hk a,mufwiG f tyfvu kd &f í nJwzYkd wfNy;D u rD;wifygav/ igYom;ESiiYf g tquftoG,½f adS Mumif; tjcm;olrodu?
csif;\aemifa&;aumif;rnf[k ,kHonf/ nJwdkYigwdkYuHaumif;vsif 4-5ESpfwGif awGUqkHjyefaygif;&rnfvdkYxifonf/
armif&Jacgifu t0aejynfawmfrS 969ck 0gacgifvjynfhausmf q,f&ufaeYwGif a&;ydkYonf/ }}
]]uReaf wmfvJ vGr;f wmyJ arar ...'gayr,fY b,frmS wwfEikd yf gYrvJ? uReaf wmfwu Ykd u H 'Dvzkd efvmwmud;k }}
[kajymqdkaeav&m? ½SifjrwfvSrSm om;uav;\rsufESmudk wcsufrQMunfhNyD;vQif ]]igYom;[m rif;tazeJY wcsufrQ
omNyD;wlw,f? rif;tazuawmY w,loefBuD;uGJU? olYpdwfrxif&if aemufrqkwfbl;? ararYudk oltvGefcspfw,f?
cspf&ufeJY igYom; tcgv,fom;rSm pGefYypfxGufcGmoGm;wmbJ}}[k rdrdwdkYtaMumif;udk jyefajymif;ajymqdkae½Smav\/
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
awmifilNrKdU vufsm0if;awmfrSL;BuD;\aetdrfwGif 0if;rSL;BuD;\orD; touf 20t½G,fcefY½Sd ½SifjrwfvSonf
rdrdESifY&nfiH&if;½Sdol wyfrSL;uav; armif&JacgifESifY cspfwif;ESD;aESm ajymqdkvsuf½SdMuav\/ xdktcsdefum; awmifil
bk&ifxuf om;awmftdrfa½SUrif; ewf½Sifaemifonf tvGefwefcdk;BuD;cdkufjzpfavonf/ ½SifjrwfvS\ acsmvSaom
*kPo f wif;onf awmifiNl rKUd wGif ausmaf Zmxif½mS ;aomfvnf; wyfrLS ;uav;\ ol&owåu d , kd MHk unfow l rYkd mS wkNyKid f
ydk;yef;jcif;rjyK0HYMuacs/ tdrfa½SUrif;om;\uRef,kH AdkvfrSL;rif;xifvufsmbGJUcH armif&mpdk;wa,mufomvQif tNyKdif
yd;k yef;0HaY v\/ vufsm0if;rSL;Bu;D um; armif&aJ cgiftm; orD;arwåmrQaeonfukd auseyfojzif?Y rdrt d rd w
f iG f 0ifxu G f
oGm;vmaeonfukd cGijYf yKxm;cJaY v\/ armif&mpd;k um; tdraf ½SUrif;uRe, f jHk zpfojzifY ypfypfcgcgajym&ef cJ,Of;vSojzifY
tvdu k of ifpY mG aexdik cf &YJ av\/ ½Sijf rwfvu S m; armif&aJ cgifukd arwåmrQoavmuf armif&mpd;k tm; arwåmrJaY v&m
awGUqkHonfhtcgwdkif; rdrdarwåmr½Sdonfhtajctaeudk ajymjyaomfvnf;? armif&mpdk;onf vufavQmYjcif;r½Sd?
½SifjrwfvSESifY eD;uyfpGm pum;ajym&onfudkyif auseyfíaecJYav\/ armif&Jacgifonf þuJYodkY aemufaemifu
taMumif;rsm;udk awG;awmylyefrdaomtcg cspfoluav;tm; ...
]]jrwfvS&,f ...igawmY nJudk b,fvdkcspfw,fvdkY nJtodbJ? &mpdk;u tdrfa½SUuRef,kHqdkawmY oif;u
tdraf ½SUud, k af wmfut kd m;ud;k Ny;D twif;BurH mS udk pd;k &dr&f ygw,f? nJ&UJ crnf;awmfu tvdw k vl u kd rf jS zifY usKyrf mS &ifueJG meJY
ao½kH½SdawmYw,f}}[k vSKdufvSJpGmajymvdkufaomtcg? ½SifjrwfvSum; ajyusaeaom qHyifrsm;udkodrf;½kH;um
aemufwGJxkH;&if; ...
]] udk&Jacgif&,f ...usKyfpdwfaepdwfxm;udk awmf todom;bJ? usKyfpdwfrSm awmfuvGJ&if zGJESifYqefuGJ
avmufrS 'djyifvludk rxifygbl; ...}}
]] 'guawmY ajym½dk;xkH;pHudk;uGJU? wu,fY tusOf;tusyfus&if bJYES,fvkyfrvJ ...}}
]] 'DawmY touftaocHjyvdkufr,f od&JUvm; ...}}[k tm;wufoa&m ajymqdkav&m? armif&JacgifrSm
cspfoltm; Munf½TifaomrsufESmjzifY auseyfpGmMunfh½SKaeav\/ xdktwGif; jyif;xefaom ajceif;oHudkMum;&ojzifY
ESpfOD;rSm NidrfoufíaeMuav&m? wif;rmcufxefaomtrlt&mjzifY AdkvfrSL;rif;xifvufsm\ trlt&mudk jrifawGU
Mu&av\/
]]a[Y &Jacgif? 'DaeY rif;wdw Yk yfu ppfa&;jyzd½Yk w dS ,f? 'DrmS bmvmvkyaf ewmvJ ...}}[k cyfrmrmajymvdu k &f m?
&Jacgifonf wif;rmaom trlt&mjzifY ...
]] usKyfvmcsifvdkY vmaewmbJ? rif;tyl wa½G;om;rS rygbl; ...}}
]] rif;xuf&mxl;BuD;wJYAdkvfrSL;? rif;igYudk rcefYav;pm;rajymeJY ...}}
]] a[Y rif;AdkvfrSL;ayr,fY igYwyfu Adkvfr[kwfbl;? rqdkifwJYol&JUtrdefYudk emcH&rSmvm; ...}}
]] w,f 'Dtaumif "m;pmjzpfomG ;a&mYr,f ...}}[k toifv Y ,G í f ,lvmaom "m;tdrrf S "m;½Snu f kd qGx J w
k f
vdkuf&m? &Jacgifvnf; rwfwwf&yf &ifudkaumYvsuf? ]]ckwfvdkufprf;yg cH&Jygw,f}}[k ajymqdkpOf? ½SifjrwfvSonf
vlESpfa,mufMum;u rwfwwf&yfvsuf? ]]awmfwdkY[m ausmfraumif; Mum;raumif;}}[k 0ifa&mufjzefajzav\/
rif;xifvufsmum; tdraf ½SUuRe, f jHk zpfí omrnvlwa,mufjzpfvQif owfypf0aYH omfvnf;? armif&aJ cgifrmS awmifil
bk&ifrif;jrwfxH ppfAdkvfcsKyfBuD;u toem;cHí omrefppfom;uav;b0rS wyfrSL;tjzpftxd csD;`rSifYjcif;cH&ol
jzpfojzifY? tu,fí &JacgifwpkHw&mjzpfu ppfAdkvfcsKyfBuD;cHrnfr[kwf[k awG;rdaomaMumifY? ]]rif;vdktaumifeJY
igY"m;rwefao;bl;}}[k "m;ukjd yeford ;f av\/ &Jacgifvnf; wm½Snpf um;rajymvdo k jzifY ]]jrwfvaS & jyefvu kd Of ;D r,f?
nJ&JUopömudk vkHatmifapmifYygbd ...}}[kqdkum xGufíoGm;av\/ rif;xifvufsmu ukwifwGifxdkifum ...
]]b,fEY , S w
f ek ;f jrwfjrwfuYJ ...'Dvkd taumifpw k af MumiYf armifu Y akd oGzaD wmfrw l mvm; ...}}[k rcsKrd csOf
rsufESmESifY ar;jref;av&m? ½SifjrwfvSvnf; rSwfavmufatmifajymrnf[k oabmydkufvsuf ...
]] usKyfwckajymr,f? awmfwdkYusKyfwdkYpD;wJY &xm;aemufu uyfygwJYjrLrSKH[m &xa&EkjrLvdkYac:w,f? tJ'D
jrL[m qHyifwyif&JU tykH 36ykHrSm wykHrQ½Sdw,f? aemufwcg x&Haygufu aepG,fa&mufvdkY jrif&wJYjrLrSKHawG[m
wZÆm&DjrLvdkYac:w,f ...}}
]] 'g bmjzpfovJ jrwfjrwfuJY? bmawGavQmufajymae&wmvJ ...}}
]] qkH;atmif em;axmifygOD;? tJ'D wZÆm&DjrL[m &xa&EkjrL&JU 36ykH ykH&if wykHbJyrmP½Sdw,f? 'DawmY
Bwdef;q {u t|xGufvkduf&if wZÆm&DjrL[m qHwyifyrmP&JU waxmifYESpf&mudk;ajcmufykHrSm wykHbJ½Sdw,f? tJ'D
wZÆm&DjrL&JU 36ykH wykHudk tEkjrLvdYkac:w,f? tEkjrL&JU 46ykH wykH½SdwJYjrLudk y&rmEkjrLvdkYac:w,f? tJ'DjrLudk bk&m;
&[EÅmrsm;rS jrifEdkifw,f? 'DawmY y&rmEkjrL&JU toacFsykHrSm wykHavmufrS awmfYudkarwåmr½Sdbl;? 'g aemufqkH;odzdkY
pum;bJ ...}}[k ajymqdkNyD;vQif oGufvufpGmae&mrSxoGm;av&m? rif;xifvufsmonf tHYtm;oifYusef&pf&mu
rvSrf;csifYvSrf;csif ajcvSrf;rsm;jzifY xGufcGmoGm;&av\/
rif;xifvufsmum; rdrd tBudrfBudrf oGm;a&mufydk;yef;orQ aemufqkH; tcsnf;ESD;jzpf&onfudk awG;awmrd
aomtcg? xdo k Ykd tcsn;f ES;D jzpf&jcif;onf &JacgifaMumif[ Y k pdwEf v
S ;Hk axmif;vSojzifY tdraf ½SUud, k af wmfxH &JacgifEiS Yf
tcspftwGuf "m;upm;vkdaMumif;rsm;udk avQmufxm;av\/ tdrfa½SUrif;vnf; ]]igYuRefrS wu,fYowådcJ? rif;
"m;upm; qdk&mrSm ol&Jaumif;wkdYtvkyfyJ? i&Jacgif&JU AdkvfcsKyf aersKd;oufawmf½SnfqD taMumif;Mum;vdkufrnf}}[k
rdefYawmfrlav\/
rMumrD tdraf ½SUbk&m;tdraf wmfwiG f rif;xifvufsmtrnfcH Adv k rf LS ;armif&mpd;k ESiYf ocF,mbGUJ cH wyfrLS ;uav;
&JacgifwdkY "m;pGrf;jyMurnf[laom owif;rsm; xGufay:vmav\/ wyfrSL;uav;um ol&owådESifY jynfhpkHonf[k
ausmMf um;aomfvnf;? "m;a&;rnfrQwwfuRr;f onf[k rodMuolursm;av\/ rif;xifvusmf um; "m;a&;vSaH &;wGif
NyKdifbufr½Sd uRrf;usifoljzpfaMumif;udk od½Sdolrsm;ojzifY wyfrSL;uav;twGuf oem;Muav\/ aersKd;
oufawmf½n S u f m; rdrcd s;D `riS x
Yf m;aom wyfrLS ;uav;udk om;t&if;ozG,f cspcf if&um; 3-4ESpcf efY "m;a&;vSaH &;udk
jyoxm;aomfvnf; yGJawGUrjrifbl;ojzifY pdwfrcsatmifjzpfíaeav\/
csed ;f qdak omaeY&ufow Ykd ikd af omtcg? tdraf ½SUud, k af wmfEiS Yf Akv d rf LS ;wyfrLS ;rsm; ae&mtqifq Y ifY edrjYf rifY &mxl;
jcm;í om;em;pGm jyifqifxm;vsu½f adS v\/ ajruGuw f ckwiG u f m; q,fawmifywfvnfcefaY jrudk ½Si;f vif;xm;av\/
tdrfa½SUrif;onf aersKd;oufawmf½Snftm; ]]b,fYES,f oufawmf½Snf? "m; b,f"m;udk a½G;cs,fxm;ovJ? "m;trsKd;
wl&r,faemf}}[k rdefYav&m ...
]] rSefvSyg ...uRefawmfrsKd; pdwful;udk avQmufcGifYjyKawmfrlyg }}
]] wifap ...}}
]] ,ck wyfrSL;uav; &JacgifESifY AdkvfrSL; &mpdk;wdkYta&;rSm csif;wdkY&nf;pm;ESifYywfoufí tcspfppfyGJrQ
jzpfygonf/ onfuo YJ Ykd udpu ö av;ESiYf wOD;wa,muf toufq;Hk ½SK;H apvQi?f ppfyw JG iG f t&ma&mufow l OD; qk;H ½SK;H rnf
jzpfí? crnf;awmfbk&m; tjypfwifawmfrlygvdrfYrnf/ odkYjzpfygaomaMumifY csif;wdkYtm; vkH;ywfwrdkuf? t½Snf
okH;awmifxGm½dSaom wkwfrsm;jzifY wOD;udkwOD; wkwfa&;jyvsuf rxEdkifatmif ½dkufMuapvQifoifYygrnfbk&m; }}
armif&aJ cgifum; "m;jzpfap? aoewfjzpfap? ,SONf yKid 0f aYH Mumif; avQmufxm;vdak omfvnf;? rdrAd v kd cf sKyBf u;D \
trdefYudk vGefqef&ef cJ,Of;ojzifY acgif;ikHYem;axmifaeav\/ trSeftm;jzifY AdkvfcsKyfBuD;onf rdrd\wyfrSL;uav;
ta&;edrfYvQif oufom&m&apawmY [laom oabmjzifY BuHpnf&jcif;jzpfav\/
xdkodkY jyifqifajymqdkaeMucdkufwGif vufsm0if;rSL;BuD;ESifY orD; ½SifjrwfvSwdkY vma&mufvsuf½Sdonfudk
y&dowfwYkd 0dik ;f 0ef;Munf½h KS Mu&if;? tcsppf pfyjJG zpfxu dk af om ½ky&f nfEiS jYf ynfph yHk gayonf[k cs;D rGr;f Muav\/ om;tz
ESpOf ;D um; tdraf ½SUud, k af wmf\trdeu Yf kd rvGeqf efEikd o f jzifY vma&mufMu&jcif;jzpfav\/ xdpk Oftcgüum; tdraf ½SU
ud, k af wmf ewf½iS af emifrmS &mZ"mwkuvsmudk pGv J rf;aecdu k jf zpfojzif?Y ½Sijf rwfv\ S ½kyt f qif; rnfrQwifw Y ,fapumrl
wdrf;nGwfawmfrljcif;r½SdcJYacs/ udk,fawmfwdkif wnfom;tESpf wkwfESpfacsmif;udk udkifwG,fMunfh½SKvsuf vufqjzifY?
]]tvGeaf v;ayw,f armifrif;rsm;? omrnvlrsm;onf wkw\ f tzsm;u udik w f , G af 0S, Y rf;Edik zf yYkd if cJ,Of;vdrrYf nf}}[k
rdefYqdkav\/ xdkYaemuf tdrfa½SUuRefawmfwa,muftm; wkwfrsm;udkcsdefwG,fap&m? tav;csdefnDrQvsuf½SdojzifY?
]]udkif; tav;csdefawmY ajymzG,fr½Sd? odkYaomf pma&;wHcsí a0iSawmfrlrnf}}[k rJvdyfESpfck ay½Gufi,fwGifa&;vsuf
pmrwwfaom vufyg;ap tdraf ½SUtysKad wmfwOD;udk tESKu d cf ikd ;f um a0iSvu kd af v\/ ½Sijf rwfvu S m; ½Suaf Mumufaom
trlt&mjzifY tdrfa½SUtysKdawmfrsm;tvnfwGif OD;csxdkifae&m? armif&Jacgif\rsufvkH;rSm rD;awmufrwwfjzpfí
aeav\/ tdrfa½SUrif;tm; vuf,Sufvsuf avQmufxm;cGifYawmif;NyD;vQif ...
]] ,ck wkwf½dkufí yGJudk0ifETJwdkufcdkuf&rnfrSm pifppfjyKrlxdkufaomtcsufr[kwfyg? uRefawmfrsKd; Mum;zl;
oavmufrmS ESpOf ;D NyKid f &nfiMH u&mwGif vkrH ysKu d arwåma0cGrJ &jzpfvQio f m tcsppf pfyjJG zifY tEdik , f Ml u&pjrjJ zpfygonf/
,ckwrlum; rif;xifvufsmtm; ½Sijf rwfv\ S arwåmwkv YH , S jf cif; vk;H 0r½S?d uReaf wmfrsK;d tay:üom arwåmcsed cf iG v f Qm
tpGef;xGufvsuf? &moufyefaygif;oif;zdkY uwdxm;NyD;jzpfygonf }}
y&dowfxJrS ]][JY &Jacgif? aMumufovm;}}[k ar;Muav\/
]]raMumufygbl; ...tusKd;taMumif;udk avQmufxm;jcif;rQjzpfygw,f? 'DppfyGJudk 0rf;ajrmufpGm0ifETJzdkY
toifyY g}}[k ajymNy;D vQif rdryd q k ;kd udk wif;rmatmif atmufy;kd usKu d af v\/ rif;xifvufsmvnf; toifjY yifqifvsuf
½Sdav\/ rif;xifvufsmrSm wyfrSL;uav;armif&Jacgifxuf vufav;vkH;cefY t&yfjrifYvsuf½dSav\/ udk,fvkH;
ud, k af ygufrmS vnf; oefrmxGm;BuKid ;f vsu½f &dS m? ½Sijf rwfvu S av;rSm Edik rf ES ikd yf gYrvm;[laom trlt&mjzifY Munf½h KS rd
&Smav\/ od&Yk mwGif wyfrLS ;uav;\ t&yftarmif;onfvnf; ao;i,fvo S nfr[kw/f txl;ojzifY vufarmif;td;k ?
&iftyk Mf uu G o f m;rsm; azmif;MuaG ejcif;onfyif odik ;f ESiYf "m;vSt H a&;wGif ESp½f n S v f rsm; avYusicYf o YJ wl OD;jzpfaMumif;
azmfjyouJYodkY xifrSwf&av\/
ESpOf ;D om; wkww f acsmif;pDuikd rf ad v&m? tjcm;ppfAv kd Ef pS Of ;D onf 'dik v f Bl u;D tjzpf ab;uapmifaY eMuav\/
armif&aJ cgifonf wkw½f n S u f kd tzsm;uudik v f suf a0S, Y rf;Munf&h m? rif;xifvufsmvnf; tvm;wl jyKrv l su½f adS v\/
ESpfOD;om; &ifqdkif av;awmifuGm &yfaeapNyD;aemuf tcsufay;vdkuf&m ESpfOD;pvkH; tuJcwfvsuf wOD;udkwOD;
twefMum Bunf½h KS aeav\/ rif;xifvufsmonf &Jacgif\i,fxyd w f nfwh nfu h kd wtm;uke½f u kd cf vJG ukd &f m? &Jacgifonf
4if;\wkwfjzifYcHí ab;odkYwdrf;z,fvdkufav\/ wzef &Jacgif\wkwfzsm;onf rif;xif\ &if0t½SKdufudk aqmifYí
xd;k vdu k &f m vsijf refaom rif;xif\vufonf &Jacgif\wkwzf sm;udk ab;odw Yk rd ;f vdu k o f jzif?Y tm;vGev f suf &Jacgif\
rsuEf mS rSm rif;xif\ &if0em;qDoYkd xd;k usomG ;pOf? rif;xifonf 4if;\wkwjf zifY em;xifut kd ½du k ?f &Jacgifu vufuikd \ f
t&if;bufu wawmifcefYxGufíaeaomwkwfjzifY ckcHvdkufav\/ ESpfOD;om; rwdk;ra0SYEdkif wkwfoH wcRifcRif?
wcsucf sujf zifY jrnfxu G wf u dk cf u
kd af e&m? rif;xifonf tcsuaf umif;udo k m apmifpY m;aeav\/ &Jacgifvnf; tvpf
apmifYaeoljzpfojzifY rif;xif&if0odkY a½S;enf;wkwfzsm;jzifY wtm;xdk;vdkuf&m? rif;xif\wkwfzsm;jzifY ½dkufcwf
wdr;f a½SmifpOf? &Jacgif\rsuEf mS onf rif;xifa½SUodu k somG ;cdu k ?f rif;xif\ b,fbufvufo;D onf &Jacgifudk ususee
xd;k vdu k &f m? &Jacgifonf vufo;D ygcGirYf ½Sd xifrw S u f m trSww f rJY rwdr;f rdojzifY ezl;rsupf rS aoG;rsm;,dpk ;D usav\/
y&dowfrsm;u ]]rw&m;bl; ...'grw&m;bl; ...}}[k atmf[pfMu&m? tdraf ½SUrif;u "m;jyojzifY Nird o f uf
vuf,u S í f omaeMuav\/ ESpOf ;D pvk;H xrif;wvk;H csucf eft Y Mum armíae&m rif;xifvufsmrSm ydí k armae[ef
wlav\/ &JacgifrSm a'gojzpfvsuf vkyfaeMutwdkif; wkwfzsm;jzifY a½SUodkYwtm;xdk;vdkuf&m? rif;xifonf cgwdkif;
uJYodkYyif wkwfzsm;ESifYcwfz,fvdkufav\/ odkY&mwGif &Jacgifonf xdktBudrfü wu,ftm;pdkufxdk;jcif;r[kwf?
rif;xiftm; vSnphf m;jcif;rQjzpf&m? 4if;\ud, k of nf rif;xif\a½SUodaYk &mufonfEiS w Yf NyKid ef uf rif;xif\yg;csw d u f kd
b,fvufoD;jzifY uspfuspfygatmif wG,fvdkuf&m? rif;xifrSm rwfwwfu yufvufvefum vJusoGm;ojzifY 'dkif
vkyo f rl sm;u wm;xm;&av\/ tdraf ½SUrif;um; yxr rdru d Re, f u
Hk pí vufo;D tok;H jyKojzif?Y &Jacgif\ aemufxyf
vufo;D ok;H jcif;udk tjypfrwifEikd b f J trf;wrf;wrf;jzpfaepOf? y&dowfxu J ]]rif;xifvufsm½SK;H NyD ...&JacgifEikd Nf y}D }
[k atmf[pfMuav\/
tdraf wmf0efwa,mufu ]]rNy;D ao;bl;? vufo;D csi;f uvJpY m;acsMu½kb H ½J adS o;w,f}}[k ajympOf? rif;xifu
',drf;',dkifESifY rwfwwf&yfum ]]wkwfESifYwdkufíom Mum;azmufMujcif;jzpfygw,f? "m;csif;wdkufrSmom omí
aumif;rnf? cGijYf yKawmfryl gbk&m;}}[k avQmufxm;av\/ &Jacgifvnf; ]]BuKu d &f mESiYf wdu k Ef ikd w f ,f? vufo;D wvk;H ESiYf
tEdik rf ,lvykd gbl;}}[k ajymqdMk u&m? tdraf ½SUrif;vnf; "m;csi;f upm;vQif uRe, f u Hk Edik rf nf[k awG;awmvsu?f aersK;d
oufawmf½Snftm; ]]b,fYES,f oabm&ovJ ...}}[k ar;awmfrlav\/ AdkvfcsKyfBuD;vnf; rdrdtcspfawmf\
vufpGrf;udk jrif&NyD;jzpfojzifY? ]]"m;csif;,SOfrS pdwfauseyfykHygbk&m;}}[k avQmufxm;av\/
uGr;f w,mnufcefMY umvQif ESpOf ;D om; "m;ud, k pf ED iS Yf &yfrMd ujyefav\/ ESpOf ;D ESpzf uf toufvu k m NyKid q f ikd f
Mu&mwGif? taMumuft½GHUuif;rJY wif;rmaomowådESifYjynfhpkHjcif;? yGJOD;wcsD pD;rdjcif;wdkYonf t"dutcsufjzpf&um;
&Jacgifonf rdrdEdkifrnf[k ,kHMunfNyD;jzpfonf/ rif;xifvufsmrSm rdrd*kPfaMumifY ½Sufíyif "m;ESifYupm;vdkaMumif;
ajymjy&apumrl? &Jacgif\wkw½f n S u f ikd yf ?Hk ajcrsm;tuGucf sy?Hk vufo;D jyif;ykw H rdYk mS 4if;\tonf;ESv;Hk udk ajcrGEikd af om
tpGrf;½Sdonf[k awG;awmrdav&um; ½GHUovdkvdkjzpfoGm;[ef½Sdavonf/ tcsufay;vdkufonfESifYwNyKdifeuf NyKd;NyKd;
jyufjyufjzpfaeMuaom "m;ESpfvufrSm wcRifcRif wjcpfjcpfESifY rD;yGifYonfhtcg yGifYaeav\/ rif;xifvufsmum;
"m;a&;wGif wkwu f ikd o
f nfxuf tqaygif;rsm;pGm usiv f nfojzifY &JacgifrmS cHppfuom vufjrjJ rEJ iS Yf ckcí H ae&av\/
rlv pdwfavsmY&rvdkjzpfaom rif;xifonf &JacgifcHppfupm;aeonfudk awGU&aomtcg? b,fajcmufnmvSefYjzifY
twif;xd;k ckwv f su½f \ dS / od&Yk mwGif &Jacgif\vufonf tvGeo f efrm&um; 4if;\"m;jzifY wcgwcg jyefí wGuv f u kd f
onfuykd if rif;xif\vufrmS usiw f ufomG ;cJaY v\/ wcsw D iG f rif;xifonf 4if;\"m;jzifY &Jacgif\OD;acgif;udrk ;kd í
ckwv f u dk &f m? &Jacgifonf 4if;\"m;jzift Y umvdu k ?f "m;csuaf jymif;vsuf &Jacgif\&if0odYk pdu k v f ukd v f Qi?f vsijf refaom
&Jacgif\vufonf rif;xif\"m;udk cyfjyif;jyif; "m;aESmifb Y ufEiS ½Yf ukd uf mvdu k &f m? rif;xif\vufr"S m; vGwx f u G f
oGm;av\/ rif;xif\rsufESmrSm aoG;rsm;qkwf,kwfouJYodkYjzpfaepOf? ]]rckwfygbl;? "m;aumufygOD;}}[k &Jacgifu
NyK;H &,fajymrS "m;udv k sijf refpmG aumufNy;D vQif wdu k Mf ujyefav\/ &Jacgifu cHppfu wdu k pf pftaetxm;odYk ul;vsuf
b,fjyefnmjyef acsmufveS u Yf pm;&mu wcsut f wdr;f wGif rif;xif\eHab;odx Yk ;kd vdu k &f m? rif;xifonf aysmaY cGvsuf
vJusoGm;av\/ y&dowf\MobmoHonfvnf; wcJeufxGufay:vmawmYonf/
&Jacgifonf tdrfa½SUudk,fawmftm; rwfwwf&yf vuf,Suft½dktaoay;um ]]bk&m;uRefawmf vufjyif;
oavmuf rpdkufvdkufygbl;? oif;udk aq;ukvdkY&Edkifatmif cyfqqxdk;ygonfbk&m;}}[k oHawmfOD;wif&m tdrfa½SU
ud, k af wmfrmS ]]tdr;f awmfayY ol&aJ umif;}}[k ½SuNf yK;H NyK;H vsuf rdeaYf wmfrNl y;D aemuf? ]]udik ;f armifrif;rsm;? igud, k af wmfwikd f
vufxyfay;awmfrrl nf}}[k &JacgifEiS Yf ½Sijf rwfvt S m; vufxyfay;awmfral v\/ tdraf ½SUuRe, f rHk sm;vnf; rif;xif
vufsmtm; ayGUcsDoGm;vsuf orm;awmfrsm;ESifYukoaeav&m? y&dowfrsm;vnf; wpwp vlcsif;uGJum tcspfppfyGJ
uav; NyD;qkH;cJYavNyD/
wyfrSL;uav; &Jacgifum; NrKdUxJwGif vlBuD;rsm;? ppfbuft&m½Sdrsm;ESifY wcgxyfrHí vufxyfyGJusif;y
NyD;aemuf bk&ifrif;jrwfay;oem;awmfrlaom wyfrSL;uav;aetdrfrS tcGifYawmif;um vufsm0if;rSL;BuD;tdrfwGif
ZeD;cifyGef; aysmf½TifpGmaexdkifvsuf½Sdav\/
xduk o YJ Ykd aexdik &f mrS wESpt f MumwGif om;a,mufsm;av;zGm;jrifav&m armifbek ;f jrif[ Y k trnfay;av\/
rif;xifvusmf vnf; tema&m*gaysmufuif;vsuf ppfyrJG sm;wGif atmifEikd af omaMumifY wyfAv kd rf LS ;rS ppfuBJ u;D &mxl;
txd wdk;wuf&½Sdav\/ ocF,mbGJUcH wyfrSL;uav;ESifYvnf; oabmBuD;pGm rdwfaqGjzpfqufqHvsuf 0ifxGuf
oGm;vm aexdik v f su½f adS v\/ tdraf ½SUud, k af wmfum; ppfa&;ppf&mxuf &wk? uAsm? tJtb H ufukd ydrk akd v;pm;awmf
rlojzifY ppfa&;ppf&mudk *½kpdkufaom wyfrSL;uav;onf &mxl;wkd;wufjcif;r½SdEdkifatmif jzpfaeav\/
waeYoüum; wyfrSL;uav; pdwfemzG,f&m taMumif;w&yfonf ay:aygufcJYav\/ awmifilopfawmrS
aMumYí&cJYaomqifBuD;rSm vl 70tm;½Sdí xl;tqifYqifY cwfxm;&av\/ xdkqifudk rnfolupm;0HYoenf;[k
upm;0HYolrsm;udk ppfbufqdkif&mrS tdrfa½SUrif;trdefYESifY½Smap&m aemufqkH;wGif wyfrSL;uav;udknTefMuav\/
wyfrSL;uav;vnf; qifzrf;qifaMumY tBudrfBudrfvdkufygzl;aomaMumifY upm;0HYaMumif; oHawmfOD;wif&m? rMumrD
qifusKH;udkjyifqifapvsuf rnfonfhaeY&ufwGif wyfrSL;uav; ocF,mbGJUcH &Jacgifonf tqdk;qkH;qif½dkif;BuD;udk
upm;vdrrYf nf[k ajymqdv k su½f MdS uav\/ ½Sijf rwfvu S av;um; rdrcd ifyeG ;f twGuf pdwrf at;aomfvnf;? owdt å &m
rajymomojzifY ab;rxd&ef qkawmif;íom ae&m½Smav\/
þaeYum; wyfrLS ;uav; qifupm;rnfah eYjzpfav\/ opfwikd rf sm;jzifY pdu k x f xl m;aom qifusK;H wGif wyfwikd f
xdyfü vlrsm;jynfhESuf wdk;a0SYíaeMuav\/ vlaygif; 150cefY qGJnSyfoGwfoGif;vmcJYaom qifBuD;rSmvnf; rmef
wokHokHESifY rkef,dkaeouJYodkY xifrSwf&av\/ vlrsm;u xkd;qG½dkufESufxm;aomaMumifY qifBuD;rSm cGmwjyifjyif?
tpG,w f armYarmYjzpfae&if; qifusK;H twGi;f vSnyhf wfajy;vTm;umaeav\/ vlaemuftcsKUd onf apmifrsm;udk ypfcs
vdkuf&m? qifBuD;onf apmifudktajy;oGm;í tpG,fESifYxdk;? ajcESiYfeif;zJY? ESmarmif;ESifYudkifum usKH;opfwdkifrsm;udk
wzk;H zk;H ½du
k af v\/ xdt k wGi;f vlaemufwa,mufonf teD;rS vlwa,muftm; usK;H wGi;f odw Yk eG ;f csvu dk &f m? tqdyk g
vlrSm us&mu opfwdkifodkYwufaomfvnf; rwufEdkifojzifY [kdajy;onfajy;jzpfíae&m? qifBuD;uvnf; 4if;tm;
acsmufjyouJYodkY xifrSwfojzifY twif;vdkufíaeav\/
usKH;ay:uvlrsm;rSm a0gueJ &,farm vufckyfwD;íaeMuav\/ toufpGefYajy;&aom crsmrSmum;
]]tr,fav; u,fawmfryl gOD;? tara& ao&awmYr,f}}[k atmfav tay:uvlpu k &,farmMuav jzpfysuaf e&m?
wcsDü xdkvlonf cvkwfwdkufítvJwGif qifBuD;u cGmjzifY½Syfvdkuf&m? w*Rwf*RwfjrnfoH aoG;rsm;yef;ae[efyg
jrif&&m? y&dowfrmS omvGeaf useyfvsuf vufcyk w f ;D um &,farmMuav\// qifeif;cH&aomvlum; ,yfawmifyrm
jzpfvsuf qifBuD;\ESmarmif;wGif t½dk;tom; wjcm;pD ajrmufygvmcJYav\/
odkYESifYyif qifBuD;rSm ol&JpD;íaepOf? ]]a[m wyfrSL;uav; wyfrSL;uav;}}[k atmfMuvsuf y&dowfrsm;
Nird o
f ufíoGm;av\/ &Jacgifum; qifBu;D onf vlwa,mufuekd if;owfpOf tjcm;qifrsm;uJo Y Ykd nmoefreS ;f odojzif?Y
usK;H wGi;f odYk ckecf sro d nfEiS w Yf NyKid ef uf tuJukd Munf½h KS aeav\/ qifBu;D um; usm;Bu;D rsm;uJo Y Ykd MumMumtuJrcwf?
vlrnf;rnf;jrif&majy;vm&m? &JacgifrmS ajy;í roGm;bJ qifBu;D ESieYf ;D uyfvo S jzifY tpG,Ef iS w
Yf nfw h nfx h ;kd todyw f iG f
0JbufodkYa½Smifwdrf;um qifYzifem;wGif a&mufí aeav\/ qifBuD;rSm nmoefjzpfonfhtwdkif; nmbufodkY
auGUvSnfhzrf;,l&m &JacgifrSm b,fbufaygifab;u uyfvsuf vsifjrefpGmwdrf;z,faeojzifY qifBuD;rSm rl;csm
ywfcsmvSno fh uJo Y Ykd jzpfaeav\/ qifBu;D onf vSnzhf rf;í r&aomtcg &yfwefaY e&m &Jacgifvnf; qifucGmvsuf
ajy;[efaqmifav\/ qifBu;D onf 4if;\pG,pf jHk zifY twif; xd;k ody&f m &JacgifrmS tpG,Ef pS cf Mk um;odaYk &mufomG ;vsuf
qifBuD;u ajrodkYpdkufvQif 4if;\cE¨mudk,ftay:ydkif;udk qifpG,fay:odkY`rSifYwifvdkuf? qifBuD;acgif;axmifvQif
ajcudkatmufcsvdkufESifY a½SUodkY wpwp wdk;íoGm;av&m usKH;opfwdkifrsm;wGif qifpG,fxdk;pdkufrdonfwdkifatmif
4if;rSm qifpG,frsm;Mum;rS ygoGm;av\/
qifp, G rf mS ok;H awmifcef½Y n S &f m opfwikd w f iG f wxGmcefjY rKyaf omfvnf;? &Jacgif\ud, k rf mS qifp, G Mf um;wGif
vGwfaeojzifY a0gueJ Mobmay;MuaomtoHrsm;udk Mum;&av\/ qifBuD;txufwnfhwnfh opfudkif;xdyfwGif
aeMuolrsm;u rae&JawmYojzifY aemufoq Ykd w
k af jy;Muav\/ &JacgifrmS qifp, G af y:rS qifO;D uif;ay:odYk wufro d nf
ESifYwNyKdifeuf qifBuD;onf &Jacgiftm;tyg,lvsuf ESmarmif;jzifY½dkufcsrnf[k ESmarmif;udk &JacgifteD;odkY
a`rmS ufvu kd &f m? &Jacgifu rnfojYkd yKvyk o f nfrod? tvGeu f s,af vmifpmG atmfjrnfvsuf ajy;jyefav\/ &Jacgifvnf;
qifOD;uif;ay:rS ausmay:odkYul;vsuf rusatmif owdxm;vdkufvsuf½Sd&m? qifa&onf vlrsm;udkcgcsEdkifatmif
tavsmt Y wif;vkyEf ikd o f jzifY ajy;&if;vTm;&if; tcgcsvu kd ?f &Jacgif atmufov Ykd rd t
Yf us? vsijf refaom qif\ajcrsm;jzifY
½Syvf u
kd &f m rMunf0h o YH w l rYkd mS rsupf rd wdS í
f aeMuav\/ od&Yk mwGif &JacgifrmS vsijf refpmG vSrd í Yf xvdu k o f jzifY qifcmG ESiYf
vGwfoGm;um b,fbufab;wGif uyfrdjyefav\/ qifBuD;onf nmvSnfhvdkufzrf;&m &Jacgifvnf; wdrf;a½Smif&if;
cGmtdk;udk "m;a`rSmifjzifYxdk;av\/ qifBuD;onf tonf;cdkufatmifemusifvSojzifY jyif;pGmatmfjrnfav\/
&Jacgifvnf; cGmtd;k ESpzf ufukd qufumqufum "m;a`rmS ifjzifx Y ;kd av&m? aemufq;Hk wGif qifBu;D onf atmfjrnfvsuf
usKH;wGif;odkY vSnfhywfajy;vTm;aeav&m wd&pämef\oabm tuif;yg;aom&Jacgifonf 4if;\ tusÐteDa&mif?
ykqdk;teDa&mifudk qifBuD;jrifatmifjyum twif;vdkufvsuf½Sdav\/
qifBuD;um; rajy;omvQif ckcHrnfjyif&m? &Jacgifonf b,fbufab;odkY tajy;uyfvsuf cGmtdk;udk
"m;a`rmS ifjzifx Y ;kd jyefav\/ y&dowfrsm;\ MobmoHrsm;um; em;yGiv Yf rk wwf jzpfaeav\/ aemuf uGr;f w,mnufcefY
tMumwGiu f m; qifBu;D rSm rdrt d m;Edik rf nfoh cifEiS aYf wGUNy[ D k 0efco H nft h vm; wyfrLS ;uav; ausmay:wufp;D onfukd
cgcsjcif;rjyKbJ? "m;a`rSmifjzifY em;½Gufudk cRef;ozG,fxdk;um tcsufay;&modkY tvdkvdkyif vdkufíae&½Smav\/
xdtk csed rf yS if rdru d pd Nö y;D pD;ojzifY qifBu;D tm; xl;jyefcwfum usK;H wGi;f üyifxm;cJí Y tjyifoYkd xGuv f mav&m wyfrLS ;
uav;\ppfwyfrS wyfom;vli,frsm;onf 4if;wdkY\wyfrSL;uav;udk 3-4a,muf xrf;ydk;í ,laqmifoGm;av\/
a½S;qefqefvBl u;D wdrYk mS wyfrLS ;uav;\ pGr;f &nfowåu d kd Mum;odMuaomtcg? jrwfpmG bk&m;ocifrmS emVm*D&q d ifukd
tEkenf;jzifY acscRwaf wmfro l nf/ wyfrLS ;uav;um; avmuDom;jzpfonft h avsmuf tMurf;udik í f acscRwEf ikd of nf/
a,mufsm;aumif;yDoygayonf[k csD;rGrf;vsuf½SdMuav\/
tcef; ( 4 )
tdraf ½SUrif;vnf; wyfrLS ;uav;ESiw Yf uG rif;xifvufsmbGUJ cH Akv d rf LS ;yg rdrpd t H rd af wmfoYkd qkvmbfrsm;ay;&ef
ac:,lav\/ rSL;rwftcsKUd ESiYf Adv k rf LS ;rsm;vnf; wyfrLS ;uav;\pGr;f &nfowåu d kd txl;cs;D rGr;f vsu½f MdS upOf? tdraf ½SU
rif;onf taqmifuikd w f OD;tm; aiGo;Hk ydómud, k cl aYJ pí? ]]armifrif;rsm; apmapmujrifawGUMu&onft h wdik ;f aMumYí
&cgp qif½dkif;BuD;tm; omrefa,mufsm;wa,mufESdrfeif;jcif;iSm pGrf;Edkifrnfr[kwf&m? wyfrSL;uav; &Jacgifonf
ol&aJ umif;yDyD owdBu;D pGmESiYf Edik ef if;ayojzifY qkaiGo;Hk ydóm ay;oem;awmfrv l u kd of nf/ jrefrmrSeo f rQ twk,zl , G f
aumif;ayonf}}[k rdefYawmfrlvsuf? wyfrSL;uav;tm; aiGxkwfudk xrf;xkwf,lapawmfrlav\/ xdkYaemuf wzef
rif;xifvufsmtm; ac:,lawmfrljyefvsuf [oFmap &wkydk'fpkHwyk'fudk pmqdkawmfwOD;tm; zwfMum;apvsuf?
armifrif;rsm;onf &wktqdk tzGUJ tok;H tESKe;f rnfuo YJ Ykd ½Syd goenf;[k ar;jref;awmfral v&m? ]]tvGef uspv f pfom,m
aysmfzG,f&m½SdaMumif;ygbk&m;}}[k oHawmfOD;wifMuav\/ ]]armifrif;rsm; vuf½kH;&nfxuf ESvkH;&nfu
ta&;Mu;D aMumif;? ESv;Hk &nform;onf vuf½;Hk &nform; ode;f oef;csí D tok;H csEikd o f nf/ xdaYk MumifY rif;xifvufsmtm;
xl;uJpGm qkvmbfcsawmfrlrnf}}[k vuf0wfawmf a½TvufaumufwuGif;ESifY aiGig;ydómudk xkwf,lcJYapí qkcs
ay;oem;awmfrlav\/
wyfrSL;uav;um; rdrd toufwzsm; pGefYpm;&aomtvkyftwGuf ta&;rBuD;ouJYodkY ajymjyawmfrlí?
zifxdkifay:wGif pnf;pdrfESifY ab;&efraMumuf&? at;at;vlvla&;om;aom pmwyk'fudk t[kwfBuD;xifum ydkrdk
csD;`rSifYjcif;udk t[kwfBuD;xifum ydkrdkcsD;`rSifYjcif;udk rsm;pGmtcH&cufaomfvnf;? rdrdvSKyf½Sm;vQif rdrdom a½S;OD;pGm
'kua© wGUrnfaMumifY aiGxyk u f tkd omydu k vf suf xGucf &YJ av\/ tdraf ½SUrif;\ rsuu f , G w f iG uf m; ]]b,fEY ,
S f wyfrLS ;rif;?
usKyw f rYkd mS wdik ;f jynfwjynfv;Hk rqk;H ½SK;H &ef? olw
Y ikd ;f jynfuw kd u kd cf u
kd &f ef toufpeG &Yf wJY vlpm;awGawmY t&mra&mufovdk
qk;H jzwfawmfryl guvm;? udik ;f Asm ...'djyifwikd ;f jynfu ppfvmwdu k v
f Qif ewf½iS u f ,kd af wmf a&;pyfawmfrw l YJ &wkawG
½Gwfzwfo&ZÑm,fNyD; xkwfvdkYEdkifrSmwJYvm;? 'grsm;awmY olYuRef,kHudk aoG;aomufu ppfyGJrSmEdkifvdkufvdkY qif½dkif;eJY
ao&ifao? rao&if 'Dvv kd yk rf ,fqNkd y;D vkyaf wmfrw l m xifyg&JU ...}}[k ajymaomfvnf; wyfrLS ;uavum; pum;
wkHYjyefrajymbJ ]]ol0goemygwmudk tpGJoefNyD; ay;oem;awmfrlwmaygYAsm? t½SifarG;rS BuD;jyif;& qdkwmvdkaygY}}[k
omrnom jyefajymvdkufav\/
odkYaomf wyfrSL;uav;\pdwfüum; tdrfa½SUudk,fawmftay: tcJrausawmYacs/ wdkif;jynf\ ajcvuf
jzpfaom ol&Jaumif;wdkYtm; ½SKHUcsjcif;rSm rdrdtwGufomr[kwf? toufay;ípGefYpm;vdkaom ol&Jaumif;wdkif;odkYyif
xdcdkufrnfjzpfojzifY? tdrfa½SUrif;\0g'onf ol&Jaumif;tm;vkH;odkY rysHUESHU rpGJ,lap&ef rnfodkYBuHzef&ygrnfenf;[k
awG;awmrdav\/ rnfonfw h ikd ;f jynfürqdk pmayorm; vlEv k , l OfawG½o dS ifo
Y nfum; rSe\ f / od&Yk mwGif ol&aJ umif;
wdrYk mS rdrwd Ykd um,Av\ ppfrKS ppfa&; ponfwaYkd MumifY pmayESiYf rEkEikd jf zpfwwfav&m? xdo k &l aJ umif;rsm;udk pmay
orm; vlErk sm;xuf ydt k a&;ay;oif\ Y / 'D0g'udk pGv J rf;atmif ppfbufqikd &f mrsm;odYk ajymMum;tH?Y xdaYk emuf tdraf ½SU
ud, k af wmf\ tjyKtrlurkd BuKu d o f jzifY awmifirl x S u G íf tjcm;ppfbuftm;ay;aom wdik ;f jynfoYkd ul;ajymif;oGm;tH/Y
odkYrSom usef&pfolrsm;udk owd&&pfMurnf[k tmZmenfpdwful;rsKd;udk wudk,fwnf;Budwfí awG;awmaeav\/
rnfodkYyif awG;awmaeapumrl ZeD;onfESifY om;uav;\ rsufESmudk vGwfvGwfrcGm&ufatmif jzpf&aomtcg?
rSKid af wGcsí aerd½mS av\/ od&Yk mwGif tdraf ½SUud, k af wmfEiS Yf tvdak wmftcsKUd rSm pm&wkNyKid yf rJG sm; rMumcPusi;f yjcif;?
ol&Jaumif;rsm;ESifY ESKdif;,SOf qkvmbfydkrdkay;oem;jcif;rsm;udk Budrfzefrsm;pGm Mum;od&aomtcg wudk,fwnf;
acsmif;ajrmif;owfjzwfvakd ompdwrf sm; ay:aygufvmav\/ xdx Yk uf omvGeq f ;kd 0g;csurf mS ukvm;jzLEdik if uH oabFm
ukvm;tcsKUd tm; rsuEf mS omay;íqufqjH cif;? ukvm;jzLEdik if u H ygvmcJaY om ypön;f rsm;udk jrefrmYa½TaiGwjYkd zifY vJv, S f
tokjH yKjcif; ponfwjYkd zifY jyKral wmfrjl cif;rsm; jrifawGU&aomtcg? rjzpfawmYb;l ...rdro d nf þwdik ;f jynfü MumMum
aevQif tcufBuKHawmYrnf[k ppfom;rsm;tm; rdrd\0g'udkajymjyí ZeD;ESifYom;uav;yg ac:aqmifum t0
aejynfawmfodkY ajy;awmYrnf[k pdwful;av\/
wnaeum; ½SifjrwfvSonf jzLjzLazG;azG; a&aq;ig;uJYodkYaom om;OD;uav;udk aqmifyef;ykcufBuD;wGif
yufvufvSefodyfxm;um `rSLíaeav\/ uav;rSmum; MunfvifaomrsufvkH;BuD;jzifY vSefMunfhum 0l;0g;ESifY
ajcum;,m;vufum;,m; jrL;wl;aeav&m? vluav;avY ararYom;av;? rif;taz b,foGm;ovJ? rifYtaz
jyefrvmao;bl;aemf? igYom;vnf; rift Y azvdk ol&aJ umif;Bu;D jzpf&r,f? td-k igYom; tquftvufu xGm;BuKid ;f r,fY
ykHyg? yg;tdkYBuD;u rdkYrdkYeJY ...}}[k MunfEl;aepOf? aemufrS ajcoHMum;ojzifY vSnfhMunfhvdkuf&m? rsufESmrMunfrvif
jzpfaeaom cifyGef;onfudk jrifawGU&av\/
wyfrSL;uav;um; uav;udkayGUcsDvdkuf? zuf&rf;erf;½SKyfNyD;vQif ]]jrwfvSa& ...'DudkvmygOD; ...eif
igYukd t[kwcf spu f vYJ m; ...}}[k wk;H wdwad r;vdu k &f m? rsuEf mS rSm uspD ,faomtrlt&m r[kwo f jzifY aMumifwufwuf
Munf½h KS aerd&m? ]]cspu f v YJ m; ...}}[k xyfar;jyefav\/ ]]ud, k v Yf ufxu J om;uav;MunfNh y;D pOf;pm;&if usKyaf jymzdYk
rvdkygbl;? bmjzpfvmwmvJ ...uaeY pum;xl;xl;qef;qef;awG ar;aeygNyD ...}}
]] r[kwb f ;l uG,f ...usKyf 'Dwikd ;f jynfrmS aevdrYk jzpfawmYb;l ? usKyf b,fenf;eJrY mS raeEdik af wmYb;l ...}}
[k tdrfa½SUudk,fawmf\0g'ESifY rdrd\rauseyfykHwdkYudk ajymjyaeav\/
]] 'gjzifYvnf; udk,foGm;&m usKyfvdkufrSmaygY ...udk,fYudk tyfESHNyD;bJ[m bmajymp&mvdkovJ? wuwnf;
udk,fYr,m; olrsm;vdk uysuf,ysuf rSwfovm; ...}}[k rNyKH;wNyKH;ajymqdkav\/
]] udkif; ...usKyf xrif;jyifacsOD;r,f? ay; uav; ...usKyfudk txdef;qDtyfxm;r,f ...}}[k qdk&m?
]]aeygapuG,f ...igcsDaeygYr,f ...}} uav;i,ftm; `rSLacsmYíae&pfav\/
aemufwaeYü wyfrSL;uav;onf ppfwyfodkY twdkifyifcH xGufíoGm;&m? awmifilrS [Hom0wDudk wdkufí
odr;f NyjD zpfaMumif;? ,ck awmifib l &k ifEiS Yf [Hom0wDb&k ifrmS nDaemifawmfjzpfí [Hom0wDb&k ifrmS tBu;D jzpfaMumif;?
om;awmf tdrfa½SUudk,fawmf\tvdktwdkif; wdkufawmfrlrnfjzpfaMumif;? armifwdkY igwdkYrSm wyg;uRefjzpfí awmifil
bufrS wdkuf&rnfjzpfaMumif; AdkvfcsKyfBuD;uajymjyav&m ...
]] uReaf wmfawmY ppfrwdu k cf if t0odaYk jy;rnf[k Bu½H , G yf gonf/ tdraf ½SUud, k af wmfoabmudk rESpNf cKu d yf g?
ol&aJ umif;rsm;udk ½SKwcf sonft h jyif? ukvm;jzLrsm;udv k nf; ta&;ay;awmfrv l eG ;f tm;Bu;D ygonf}}[k ajymqdak v\/
]] tdr;f ...,ck [Hom0wDukd wdu k rf nfq&kd mrSmvnf; olt Y vdak wmfjzpfayw,f? [Hom0wDb&k if[m pdwEf v S ;Hk
tvGefaumif;½Smawmfrlw,f ...}}[k ajymjyav\/
aemufrMumrD awmifib l &k ifu [Hom0wDb&k iftm; wku d cf ukd &f m? nDawmfvckd siv f Qif wdik ;f jynfuqif;ay;rnf
[lí tnhcH &H m? tus,cf sKyEf iS Yf awmifio l Ykd ac:aqmifc\ YJ / awmifial &mufvQif tdraf ½SUrif; ewf½iS af emifu owf&ef
awmif;qdk&m? crnf;awmf awmifilbk&ifu ]]igYtpfudkudk bk&m;wql *lwvkH;odkY udk;uG,frnf? owfcGifYrjyK ...}}[k
qdak omtcg crnf;awmfrodatmif bBu;D awmf [Hom0wDb&k ifukd tdraf ½SUrif;u owfavonf/ (þum; tus,f
rcsJUomí tdrfa½SUrif; ewf½Sifaemifoabmudkod&ef tusOf;csKyf azmfjy&jcif;jzpfygonf/ )
wyfrSL;uav;vnf; AdkvfcsKyfBuD;ESifY wD;wdk;wdkifyifNyD;vQif aetdrfodkY apmapmpD;pD; jyefcJYav\/ vufsm
0if;rSL;Bu;D ESiYf orD; ½Sijf rwfvw S oYkd nf xdak eYnaewGif acgif;csi;f ½du k u f m wdik yf ifíaeMuav\/ 4if;wdEYk pS Of ;D pvk;H \
rsuEf mS rSm rsm;pGmrMunfomvSb?J rsu&f nf0ikd ;f vsu½f adS eMuonfukd axmufojzif?Y pdwEf v S ;Hk udk tvGex f cd u kd af Mumif;
xif½Sm;apav\/ xdktcdkuf rdrdwdkYtcef;wGif ZeD;onftm; toifYrawGU&aom wyfrSL;uav;onf tdrfa½SUcef;odkY
wkHYjyefxGufcJY&m? uJvm; rapYwapYcsxm;&mrS om;tzESpfOD;½Sd&modkY 0ifcJYav\/ wyfrSL;uav;0ifvmonfudk
jrif&onfESifYwNyKdifeuf ½SifjrwfvS\udk,fuav;rSm w½G½GvSKyfum w½SKyf½SKyfidkaMuG;ae½Smav\/ 0if;rSL;BuD;vnf;
rsufpdrsufESmnSKd;i,fvsuf av;aq;aomtoHjzifY ...
]] tb[m rif;wdu Yk kd om;&if;orD;&if;vdb k J cspcf ifw,f? rif;wdt Yk BuuH v kd J oabmrwlp&mr½Sb d ;l / 'gayr,fY
rif;wdkY ZeD;armifESHxGufvQif txGufaES;vdrfYr,f? rif;wdkYtxGufaES;vQif orD;ygvdkufygoGm;vsufeJY tbrod&
aumif;vm;vdkY &mZ0wfab;oifYawmYr,f? wyfom;tcsKdUeJY AdkvfrSL;rsm;vJ om;&JU0g'udk ajymaeMuw,f? om;udk
ol½Ukd cspMf uwJt Y wGuf txift½Sm; oHawmfO;D wifrnfo h rl ½SMd uao;bl;? waeYaeY tdraf ½SUud, k af wmfem; aygufMum;&if
tukef "m;pmjzpfMuawmYr,f? 'gYaMumifY wvavmufqikd ;f Ny;D tbeJt Y wl ajy;MuwmaygY? uav;vJ i,fEv k aS o;w,f?
rif;wdkYudk rrdbl;xm;OD;? usef&pfwJYtb 'ku©jzpfrSmudk pOf;pm;ygOD;vdkY jrwfvSudkajymjyaewmbJuG,f ...}} ajymqdk
av\/
]] tbajymwmvJ [kwfwmbJ? 'gayr,fY uRefawmfqdkif;vdkYrjzpfbl;? qdkif;&if ½SifuGJruGJbJ aouGJuGJMuyg
vdrfYr,f? udkif; jrwfvS nJ ridkygeJYawmY? nJom;eJY nJtbqDrSm ae&pfMu? igwudk,fwnf; xGufoGm;r,f ...}}
]]usKyfae&pfvdkY b,fjzpfrSmvJ udk&Jacgif&JU? usKyfwdkY'DrSm rsufESmi,feJYae&pf&rSmaygY? bmbJjzpfjzpf usKyf
vkdufcJYr,f ...}}[k twif;ajymqdkvsuf½Sd&m? 0if;rSL;BuD;rSm ]]at;uG,f? tbvJ toufBuD;ygNyD? aor,fqdk&ifvJ
aoaysmyf gNyD }}[k rcsrd qefaY jymqd½k mS av\/ om;tzok;H OD;tm; pum;qufírajymEdik b f J awGa0íaeMu&m? tcsed rf mS
ukefrSef;rodukefcJYav\/ tbdk;BuD;vnf; bk&m;pifrS ysm;za,mif;wdkiftxkyfBuD;udk rD;cwfausmufrD;jcpfjzifY
rD;awmufudk,lvsuf nSdxGef;NyD;vQif bk&m;½Sdcdk;íaeav\/
]] 'DvdkqdkawmYvJ tbudk odyfoem;w,f? iguvJ roGm;rjzpf b,fYES,fvkyf&ygYrvJ? awmfoGm;&if usKyfvJ
vdkufrSmaygY? uav;eJY vlvGwfajy;&&if oGm;Edkifygw,f ...}}
]] cufw,f cufw,f? tbaMumifcY ufw,f? olyY gac:&rSmuvJ vdu k cf sirf ,fr[kwb f ;l ? Ny;D awmY Bu;D awmifY
BuD;rm;eJY &mZ0wfawmfruif;rSjzifY nJwdkYigwdkY ESdyfpufvdkYjzpf&w,fqdkNyd; taoajzmifY½SmrSm r[kwfbl; ...}} [k
nnf;av&m ...
½SifjrwfvSrSm cifyGef;onftm; cspfpdwfESifYajym&aomfvnf; zcifBuD;tm; u½kPmoufvSojzifY pdwfESvkH;
ra0cGJEdkifbJ tcsdeftwefMumatmif awGíaerdav\/ xdktcdkuf 0if;tjyifbufrS ]][JY 0if;rSL;BuD; wHcg;zGifYay;?
r½SMd ubl;vm; ...}}[laom wif;rmonft h oHukd Mum;&av\/ ]]a[m jrwfvaS & cufuNy?D trdeaYf wmfeYJ igYuzkd rf;bdYk
vmMuNyx D ifw,f? igraeYu tdraf ½SUud, k af wmftaMumif; raumif;tawmfajymcJw Y ,f? 'gudMk um;vdYk rif;vkvifrsm;eJY
tzrf;cdkif;NyDxifw,f ...}}[k ajymav&m? ½SifjrwfvSrSm csKH;rJcs idkaMuG;ae½Smav\/
]]a[Y a[Y ridek ?YJ vl&yd rf rd ,f ...igYom;uav;udk aumif;aumif;Munf?h igjywif;u ckecf sNy;D taemufzuf
0if;udkckefxGufr,f? ar;&if jyefrvmao;bl;ajym? aeOD; tbudk igajymOD;r,f ...}}[k 0if;rSL;BuD;qD tajy;oGm;NyD;
]]tb tb}}[k vufukyf&m? tbdk;BuD;rSm bk&m;0wfjyK&mu wkefwcdkufjzpfí ae½Smav\/
]]raMumufeJY? aeYuxJu jyefrvmbl;ajym? ta&;½Sd&if AdkvfcsKyfBuD;uyf? uRefawmfajy;r,f}}
]] [JY wHcg;zGifYygawmYvm; ...}}[laom tmPmoHESifY 'kH;'dkif;xk½dkufoHrsm;udk Mum;&av\/
tbd;k Bu;D vnf; jymjymovJ tdraf y:rSqif;um 0if;wHcg;udzk iG v Yf ukd &f m? tdraf ½SU0efEiS Yf "m;vSu H , kd pf D udik v
f suf
½Sdaom vkvifwusdyfcefYudk jrif&av\/ ]][JY tdrfay:wufzrf;}} qdkonfESifYwNyKdifeuf? vkvifwdkYrSm tdrfay:odkY
tESt YH jym; ½SmazGMuaomfvnf; rawGUojzif?Y ]]0if;rSL; aoQmifqaJG xmif;ar;[JY ...}}[k trdeaYf y;jyefojzif?Y oefrmaom
vkvifwa,mufonf 0if;rSL;BuD;\aoQmifudk qGJumaxmif;&if; ]]i&Jacgif b,frvJ}}[k ar;av\/
0if;rSL;BuD;um; cg;aumYvsuf emusifvSojzifY ]]csrf;omay;ygbk&m;? i&Jacgif aeYcif;uwnf;u tdrfodkY
jyefrvmao;yg ...}}[k qdo k jzif?Y ]]udik ;f olu Y kd aESmifBuK;d wnf;Ny;D ,lcMYJ u}}[k trdeaYf y;umac:aqmifomG ;avonf/
0if;rSL;Bu;D tm; rnfrQ½u kd Ef u
S pf pfaq;apumrl om;rufuav;tm; iJu Y u G o f jzifY trSeu f rkd ajym tHBuw d cf aH eav&m?
½SifjrwfvSum; zcifvnf; &mZ0wfab;oifYrnfrod? cifyGef;onfvnf; ab;awGU rawGU rodaomaMumifY?? t½l;r
uav;yrmjzpfum wnvkH; idkaMuG;ylaqG;ae½Smav\/ aemufwaeY eHeufvif;rS AdkvfcsKyf aersKd;oufawmf½SnfxH
tusK;d taMumif;ajymqd&k m? Adv k cf sKyBf u;D vnf; bk&ifrif;jrwfxH tcpm;0ifvsuf ocF,mbGUJ cH wyfrLS ;uav;&Jacgifonf
a,mu©MoZmcHr[kwaf Mumif;? 4if;ud, k wf ikd f xif&mjyKonft h wGuf 0if;rSL;Bu;D tm; tjypfrv S wT of ifaY Mumif; trsK;d rsK;d
taMumif;jy avQmufxm;awmfrl&m? bk&ifrif;jrwfvnf; tdrfa½SUrif;xHrS Ekwf,lawmfrlvdkufav\/
okdY&mwGif 0if;rSL;BuD;tm; ,kHMunfawmfrrlojzifY &mxl;rS EkwfxGufawmfrlapav&m? 0if;rSL;BuD;rSmvnf;
awmifiw l iG rf aeawmYbJ ½Syd pön;f rsm;udk xkcaJG &mif;csNy;D vQif rdbtarGtESpf v,fajr½S&d m oefvsio f Ykd orD;½Sijf rwfv?S
ajr;uav; armifbek ;f jrifY vlrr,fEiS Yf ajymif;a½TUaexdik Mf uav\/ ½Sijf rwfvrS mS vnf; tdraf xmifopfrxlaxmifbJ
wyfrLS ;uav; waeYvmEd;k ESit Yf csed uf ek í
f ? om;uav; 11ESpt f ½G,rf mS wBurd f ZmwfaMumif;tusO;f csKyaf jymzl;aMumif;?
½SifjrwfvSonf vlvm;ajrmufaom om;BuD;tm; txufygtwdkif; jyefajymif;ajymqdkaecJY&m ...
]] EdkY aeygOD; arar&JU ...tazu wcgrS rvmawmYbl;vm;? &ufpufvdkufwmaemf }}
]] &ufpufw,fvdkY b,f[kwfrvJ vluav;&,f? olYtaMumif;uvJ ½Sdao;wmudk;uGJU? tJ ...ol vlBuKHyg;
vdkufwJY pmuav;½Sdao;w,f? igYom;udk jyOD;r,f ...}}[k aypmwckudk xkwfíjyjyefav\/
]] pmyg;vdkufonf ½SifjrwfvS ...ydkYavmif;aom arwåmaMumifY usef;rmonf/ nJwdkYESifYwuG tbyg
usef;rmatmif arwåmavmif;onf/ wdkYom;uav; bkef;jrifY ,ckqdkvQif okH;cgvnfavmuf½Sda&mYr,f? pum; wDwD
wmwmESiYf olt Y azudk ar;½SmvdrrYf ,f? cGcJ mG í ESpEf pS cf efMY umrS nJwx Ykd H pmay;&onfrmS ppfyrJG sm;wGif c&D;a0;vdu k yf g
ae&aomaMumifjY zpfonf/ xGuaf jy;aomnu om;uav; 0ifMunfeh rf;½SKy&f if; igtvGef ESv;Hk 0rf;i,fro d nf/ &mZ0wf
ab;aMumifYom tvGwfajy;&onf? 0if;x&Hudk ausmfrdpOfü vlapmifYrawGU? NrKdUwHcg;txGufwGif rif;xifvufsm
toHESifYwlatmif trdefYoHESifY ajymxGuf&\/
odaYk omf aemufu ajcvsiaf wmf 5OD; tjyif;vdu k v f mMuonf/ c&D;ESpw f ikd cf efw
Y iG f va&mifuav;ESiYf csi;f wdu Yk kd
jrifí tajy;tvdu k ?f tJarmif;ESiYf unifyifukd wawmifcefpY ;l atmifx;kd jyrS csi;f wdYk wkv YH nS jhf yefay;Muonf/ c&D;jyif;
oGm;í t0aejynfawmfodkY 15&ufESifYa&mufonf/ b0a&pufaMumifY a½T"m;AdkvfwOD;u vufcH oHawmfOD;wifay;
ojzifY t&nftcsi;f ppfaq;Munf½h KS Ny;D vQif r½SKUH rcs wyfrLS ;uav;&mxl;yifay;onf/ rd;k nSi;f ? rd;k aumif;wdu k íf tjyef
vlwaxmifwyfukd tkycf sKy&f aom Adv k rf LS ;t&mud&k ½So d onf/ aemiftcg jynfxaJ &; rNird rf 0yfjzpfojzifY anmif&rf;
bk&m;xH 0ifpm;zdkYBuH½G,fonf/ ol&Jaumif;udk csD;`rSifYavY½Sdí udk,fawmfwdkif crnf;awmfuJYokdY pGrf;tifowåd½Sdonf
[laom ppfa&; qufumqufumawGU&acsrnf/ nJudkcspf\? nJudkcspfonfxuf EdkifiHESifY ppfa&;udk ydkrdkcspfcif
aomaMumifY ta&; ydjym;ao0yfrS jyefvmrnf/ nJapmifYEdkifuapmifY? rapmifYEdkifu nJjyKvdk&m cGifYjyKonf/ txl;
rSmvdck suu f m; om;uav;udk tazwljzpfatmif BuK;d pm;yg? i,fpOfwiG f racsmufveS yYf geJ?Y r½du k yf gESi?Yf tbuvnf;
A[kokw½Sdí &mZ0ifwGifxif½Sm;aom ol&Jaumif;rsm;taMumif;? om;uav; i,fEkpOfu tonf;pGJrSwfrdatmif
cPcPajymjyygap ...igYom;BuD;vQif aoa&;BuKHu ol&Jaumif;tjzpfESifY aocsifatmif pdwfpGJemygap ...
armif&Jacgif t0aejynfawmfrS ay;ydkYonfhpm
tcef; ( 5 )
aemufwaeYeeH uf qGr;f cHjyefcsed üf um; oefvsi0f efrif;tdrw f iG f tdref ;D csi;f rsm;? jrefrmtrSKawmfxrf;a[mif;rsm;
qif;wufíaeMuonfudk awGUjrif&av\/ vlBuD;vlaumif;rsm;pkHaomtcg oefvsif0efrif;u rdrd\orD;axG;
½Sifeef;EG,fudk t0aejynfawmf ppfuJBuD; vuf0Jpnfol\om; armifbkef;jrifYESifY vufxyfr*Fvm tcrf;tem;
jyKvkyfjcif;jzpfaMumif;? rdrdwdkYonf vGefcJYonfESpfESpfu aMumif;vrf;uwdxm;cJYaom v,fajrypönf;rsm;udk vufzGJU
tyfEaHS Mumif;rsm;udk ajymqdv k su½f adS v\/ vli,fEpS Of ;D um; t0wftpm; om;em;pGm0wfqifvsuf ckjH rifw Y iG f xdik í
f
aeMu&m? vufxyftcgay;csed f eD;onfEiS w Yf NyKid ef uf? jrefrmynm½SBd u;D wOD;u aiGzvm;Bu;D wGif owdo Yk m;owdo Yk rD;
vufrsm;udk udkifwG,fqufpyf xyfvsufxm;um? okwdMobm r*Fvmpum;rsm;udk ajymqdkvsuf½Sdav\/
0efuawmfBu;D um; rdrw d wYkd ikd ;f jynfwiG f cs;D `riS aYf wmfr&l if; rif;w&m;Bu;D ½Sad wmfryl gu? rdrw d u Ykd o
YJ Ykd tqift Y wef;
½SdonfhtajctaerSm rnfrQcrf;em;avrnfudk awG;awm0rf;enf;um rsuf&nfrsm;vnfívm½Smav\/ ½SifjrwfvS
rSmvnf; rdrcd ifyeG ;f onfom½Syd gu? om;uav;\vufxyfyrJG mS rdpzHk pkEH iS Yf *kPu f suo f a& rnfrQ½rdS nfukd awG;rdojzifY
rsuf&nf0dkif;jyef&m? 0if;rSL;BuD;u ckvdk r*FvmtcgwGif rsufESmnSKd;i,fí rsuf&nfrvnfMu&ef owday;NyD;aemuf?
tjcm;&if;ES;D olwYkd vufzUJG pm&if;udk pma&;awmfwOD;u zwfMum;vsu?f vufxyftcrf;tem;rSm Ny;D qk;H íoGm;av\/
y&dowfrsm;vnf; wpwp pJíoGm;av&m tdrfoltdrfom;rsm;omvQif usef&pfMuavonf/
vwfqwfMunfE;l aom tMuif ZeD;cifyeG ;f tjzpfjzifY aygif;oif;aexdik Mf uaom bke;f bke;f ESiYf EG,Ef , G w f uYkd m;
wOD;rsufESmuav;udk wOD;rjrif& raeEdkif? waeYwmuav;xGufcGmvQif &ufMum umvul;vsuf ESpfy&dapäyif
usL;cJYonf[k rSwfxifavY½SdMu\/ acsmif;jcm;udEé&mwdkY wnwmESifY ESpfaygif; 700? okH;&ufavsmY idkaMuG;Muonf
[laom bv’mwd, edygwfawmfukd tjcm;olrsm;xuf t"dygÜ ,faygufMu\/ t½G,rf sm;uvnf;i,f? tcsprf mS vnf;
vufO;D awGUjzpfojzif?Y tcspyf ifv,faMumwGif epfarsmvdu k yf gvsu?f tPÖ0gjyifus,u f ykd if i,fonf[k rSwx f ifMu[ef
½Sdav\/ xdkuJYodkY aysmfjrL;cspfcifMuí &ufowåwywftMumwGif tvif;a&mifxGef;nSdNyD;umptcsdefü oefvsif
0efrif;onf armifbek ;f jrift Y m; 4if;xHyg;odv Yk ma&muf&ef ac:,lvu kd af v\// armifbek ;f jrifo Y nf ZeD;onftem;rS
tomxum 0efrif;teD;odkYa&mufvQif? 0efrif;onf av;av;pm;pm;Munfh½SK&if; ...
]] igYom;BuD;wa,mufbJ tm;udk;&ykHaygufvdkY? aemufutaMumif; wdkifyifzdkYac:wmbJuGJU ...}}
]] bbpDrHawmfrlorQ wprusef toufpGefYaqmif½GufzdkY toifYyg ...}}
]] bb[m EG,fEG,feJY tjrefvufqufapwm[m taMumif;ESpfck½Sdw,f? wcku EG,fEG,ftm; tjcm;ydk;yef;
olrsm; &efr½SmEdkifatmifjzpfw,f? usefwcsufuawmY igYom;BuD;&JU Zmwmpef;v*f ½kyfvu©PmESifYwuG? tb\
ol&owåad oG;ygodvYkd tb\vl,jHk refjrefjzpfNy;D wkid yf ifp&mudk jrefjrefwikd yf if&atmifvyYkd u J UJG ? usr;f *efrmS vJ ppfyrJG mS
owåad umif;olukd tvd½k &dS r,f? wdik yf ifcsi&f if ESKwv f o
Hk ul kd tvd½k &dS r,f? eufew J yYJ pk mä udo
k cd si&f if ynm½Su d dk tvd½k dS
&r,f? xrif; tazsmfeJY pm;p&muav;&&if cspfoludk tvdk½Sd&r,f qdkwJYtwdkif;? igYom;BuD;rSm owådeJY ESKwfvkHvkH
ae&mrSm tbtoufESifYtwl cspfcif,kHMunf&r,fvdkY pdwfcs&ayw,f? 'gYaMumifY uaeYnjzifY ZmwfvSef&OD;r,f
vluav;&JU ...}}
]] rSefyg ...rdefYorQ pOf;pOf;pm;pm; em;axmifvdkaMumif;yg ...}}
]] igYom; [Hom0wDqifjzL½Sifrif;w&m;BuD;&JUtaMumif; Mum;zl;w,fr[kwfvm;uGJU ...}}
]] rSeyf g azazeJY bd;k bd;k ajymjyvdYk od&aMumif;yg? i,femrnf ½Si&f x J #G ?f aemuf bk&ifaY emif ausmx f ifaemf&xm?
aemuf qifjzL½SifqdkNyD; jrefrmwEdkifiHvkH;udk tkyfpdk;ydkifowJYtjyif? ,dk;',m;? Zif;r,fwdkYyg EdkifiHawmfjzpfzl;w,fvdkY
od&aMumif;yg ...}}
]] tdrf; ...qifjzL½Sifrif;w&m;BuD;vufxufu bb&JUcrnf;awmf[m 'D oefvsif0efrif;aygY? bbvJ
crnf;awmf&JUtarGudk qufcHtkyfpdk;cJY&w,f? aemuf qifjzL½Sifrif;w&m;BuD; ewf½Gmvm;&ifbJ xD;eef;qufcHwJY
om;awmftdrfa½SUrif;udk rusKd;EGHMubJ? awmifiluwrif;? jynfuwrif;? ½Srf;apmfbGm;awGu wrsKd;qdkovdk jcm;em;
Muw,fuUJG ? tvGe0f rf;enf;p&maumif;wJY jrefrmwdo Yk abmawGb?J wefc;kd tmPmBu;D wJY yk*K¾ v d wf OD;ay:rS wEdik if v H ;Hk udk
odrf;BuKH;tkyfcsKyfEdkifw,f? EdkYr[kwf&if rif;vkyfcsifwJYolawGay:NyD; wdkufMucdkufMu? wa,mufraumif; wa,muf
BuHMu? qif;&Jom;awG aoG;xGufoH,dkeJYaoMu? ypönf;qkH; tiftm;enf;jzpfMu&w,f? aemuf anmif&rf;bk&m;
vufxufusawmY bke;f wefc;kd ½Sv d mjyef&ifb?J wcsKUd anmif&rf;vufatmufrmS 0ifa&mufMuw,f? ckawmY anmif&rf;
bk&m; odEu Dé tjyef ewf½mG vm;vdYk om;awmftrd af ½SUrif; xD;eef;qufcaH ew,f? bk;d awmfqifjzL½Sif owård sK;d rdYk rSL;rwf
aus;uRef apmfbGm;apmfcHrSpí txl;,kHMunfudk;pm;jcif;udk cHawmfrl&w,f ...}}
]] bbwdYk oefvsirf mS vnf; qifjzL½Sib f &k m; ewf½mG vm;Ny;D wJaY emuf? ukvm;iZifum[m rkwrå pm; Anm;'v
&JUom; Anm;EG,u f kd orD;ay;Ny;D crnf;crufzrf;Muw,f? rkwrå pm;&JU tultnD&vQif b,fou Yl rkd Q rusK;d EGaH wmYb;l ?
olwrif;vdb k J jyKral exdik w
f ,f? 64ckEpS u f aygYu, G ?f 65ckEpS rf mS &cdik bf &k ifu om;awmftrd af ½SUOy&mZmeJY ppfwyfawG
vTwNf y;D wduk af wmY &cdik rf if;om;½SK;H Ny;D ukvm;vufxaJ &muf&½Smw,f? aemuf auseyfatmif aiGaMu;ay;urf;awmif;Ny;D
ukvm;udk rif;wyg;uJYodkY ajymqdkokH;ESKef;&w,f? aemuf awmifiluvnf; ukvm;axmifxm;ykHudk rcHEkdifvdkY qif300?
jrif;3000? ppfom;30000eJY wdu k cf u
kd w
f ,f? ukvm;bufu NrKUd pD;NrKUd eif;aumif;Ny;D tajrmufaoewfxx l yfvYkd awmifil
bk&ifvJ ruyfEkdifbl;? tavQmYay;&w,f? tJ'Daemuf ukvm;iZifumudk wdkufcdkifEdkifolr½SdbJ bk&ifwqlvdkaexdkif
vmwm uaeYwdkif 5ESpf 6ESpf&moDxJ a&mufvmNyDuGJU? bb owdxm;Munfh½SKcJYoavmufjzifY tawmfqdk;½Gm;aeNyD?
½Sifbk&ifawG tvkH;t&if;eJYwdkufayr,fY rEdkifMuawmYbl; vluav;&JU ...}}
]] bbwdYk jrefrmawGuawmY bmrqdk aygYaygYqq aexdik cf MYJ uw,f? vlrsK;d jcm;ukvm;awGu 'Dvrkd [kwb f ;l ?
qifjzL½Sifrif;w&m;vufxufu iZifumwdkYvdk ukvm;jzLawGudk 400pk 500pk ppfwyfzGJUNyD; aus;uReftjzpf tokH;cs
cJYw,f? bkef;vuf½kH;eJY jynfhpkHwJYyk*¾KdvfqdkawmY ukvm;awG raxmifxm;0HYbl;? 'gayr,fY oif;wdkY tcGifYta&;udk tjrJ
MunfhNyD; ae&muGufuav;wckawmif;w,f? jrefrmEdkifiHudkvJ b,fae&mu bmxGufw,f? b,fvrf;c&D; b,fvdk
oGm;&w,fqw kd m tukepf pHk rf;Ny;D xm;Muw,f? aemufq;Hk oif;wdYk tm;jznf&h if; Edik if u H o kd rd ;f cJw
Y ,f? enf;a&mYovm;
vluav;? tvGerf b S J tonf;emp&maumif;w,f? oefvsiu f kd tcdik t f rmjyKNy;D '*ke?f 'v? ajrmif;jr? ykord f [db k ufqkd
rkwrå pm;u rkwrå ? armfvNrKid ?f a&;? xm;0,f? Nrw d tf xd ol½Ukd ydik u f ek Mf uNy?D ol½Ukd &JUtBuu H rMumrD tiftm;jznfw h if;
NyD;wJYaemuf [Hom0wDudkwdkufr,f? aemuf t0aejynfawmf? aemuf jrefrmEdkifiHawmfwckvkH; ukvm;jzLEdkifiH
vkyfawmYr,f? 'gawGudk bbwdkY b,fYES,fBuHpnf ckcH&rvJ/
bb[m olw&Ykd UJ tkycf sKyaf &;tzGUJ rSm twdik yf ifct H &m½Sw d OD; tjzpfeyYJ g&awmY ol½Ukd vkyyf u Hk ikd yf aHk wGukd bb
tukefod&w,f? jrefrmbk&ifawG rtkyfcsKyfwwfvdkY olwdkY odk;aqmif;ukvm;jzL&JU ,Ofaus;rSKjziYf tjrifus,fatmif
vkyfrwJY? vlawGEdk;Mum;atmif vkyfrwJY? 'gawGudk tcsKdUjrefrmawG ,kHMunfMuw,f? MunfnKdMuw,f? bb pkHprf;
od&oavmufq&dk if ukvm;jzLrSmvJ iZifumwdv Yk rl sK;d u ylwauwJ?Y onfjyif 'wfcsv f rl sK;d ? pydev f rl sK;d vdk vljzLrsK;d awG
trsm;BuD;wJY? 'DvlrsKd;awG[m ZrÁL'Dyg ae&mwdkif;rSm jynf½SmNyD; ul;oef;a&mif;0,fa&;bef;jyum? olwdkYEdkifvQif
vufeufESifYwdkufodrf;? aemuf wdkif;jynfrSm½SdwJYvlrsKd;awG wpwp wdrfaumatmifvkyf? oif;wdkYvlrsKd;awGu tJ'D
wdik ;f jynf&UJ tqDtESpaf wGukd &atmif,al vY½MdS uwJt Y aMumif; 'wfcsv f rl sK;d wOD;u bbudak jymjyw,f vluav;&JU?
b,fYuavmufaMumufp&maumif;ovJ? tJ'D vlrsKd;jcm;tkyfpdk;wmaMumifY vlrsKd;aysmuf&r,f? wkdif;jynf½Sd tzdk;wef
ypön;f tuke&f r,fq&kd if aoolEiS b Yf mrSrjcm;awmYb;l ? oif;wdt Yk ,l0g'uvJ rdpmä 'd|jd zpfavawmY onfEpS af jcmufEpS f
twGi;f rSm oif;wdt Yk yk cf sKyvf jYkd zpfysuaf e&ykuH kd bbajymjyr,f ...}}[k oefvsi0f efrif;\ajymjycsurf mS tvGew f &mrS
rSwo f m;zG,af umif;vSojzif?Y armifbek ;f jrifrY mS oefvsi0f efrif;ajymorQukd aocsmav;eufpmG pOf;pm;í em;axmif
aeav\/
]] oif;wdkYtkyfcsKyfrS tusifYpm&dwåawG tawmfysufpD;ukefMuNyD? ysufpD;½kHomr[kwf? aiGaMu;vnf; tawmf
ukecf ef;cJ&Y yku H kd bbajymjyr,fuUJG ? bbwdYk jrefrm wvdik ;f u&ifvrl sK;d awG[m t&ufaopmaomufpm;zl;ol tvGef
enf;yg;cJw Y ,f? wcsKUd wav ½Sjd yefygvJ "eda&udk yke;f vQK;d uG,v f QK;d eJY aomufMu&w,f? "eda&wjrLukd aMu;enf;enf;eJY
aomufpm;Mu&w,f? ukvm;jzLawGa&mufrS olwdkYoabFmEdkifiHuygvmwJY aot&uftrsKd;rsKd;udk okH;pGJMu&w,f?
jApfcg;ac:wJY aopmudkav abmfwusyfom;udk wusnfavmufom&NyD; vlwa,muf aumif;aumif;rrl;bl;wJY?
ysm;&nfygwJaY ouawmY abmfaiG 4-5usyo f m;eJY vJ&w,f? rif;w&m; wyifa½Tx;D ysupf ;D wJaY orsK;d aygYu, G ?f tJovdk
t&ufrsK;d udk od;k aqmif;ukvm;jzL vl*P k wf efawGu xrif;yG{J nfch &H mrSm tok;H jyKawmY jrefrmtxufwef;pm;awGu
onf[mudk *kP½f w Sd ,fxifNy;D aomufMuw,f? wpwp BuKu d Ef pS o f ufvmMuNy;D ESpEf pS af vmuftMumrSm aot&ufqikd f
tBuD;tus,f zGifYvSpfa&mif;csapw,f? NrKdUBuD;½GmBuD;awGrSmqdk&if onfqdkifrsKd;½SdwmcsnfhbJ? b@ma&;pm&if;rSm
Munfh&if? wESpfrSm aotwGuf oabFmjynfu aiGydóm ESpfaomif;zdk; okH;aomif;zdk; 0,f,lMuw,f? tbdk;wefwJY
aoudkraomufEdkifolrsm;twGufvJ "eda&udk qdkifwnfcif;a&mif;cGifYjyKNyD;? tJ'Dqdkifay:u tcGeftwkwf,lMuw,f?
jrefrmwvdik ;f tukef a½S;uxuf aomufpm;olaygrsm;vdYk tcGet f wkwq f w kd mawG ydNk y;D &w,f? wdik ;f jynfawmY vdrrf KS
cd;k rSKqw kd mawG wd;k wdNk y;D vmwmaygY? 'DtaMumif;udk bbajymjywJt Y cg? 'Dvkd pnf;urf;pepfusus qdik u f em;eJY rzGi&Yf if
wdww f w d yf ek ;f aomufpm;MurSmbJw?YJ Ny;D awmY tcGeaf wGuvJ enf;wmr[kwb f ;l ? 'gawGyw d &f if olwt Ykd yk cf sKyaf &;udk
xdcdkufrSmbJwJYuG,f? 'Dxufqdk;wmu txuftnmu w½kwfawGudkvufoifYcHNyD; bdef;qdkifzGifYwJYtvkyfudk vkyfMu
ao;w,f? ol½dkUtaMumif;jycsufuawmY t&ufqdkifvdkygbJ bmrStaMumif;rxl;ygbl;? 'gawGudk vluav; pOf;pm;
MunfhayawmY? tu,fí jrefrmbk&ifrif;jrwfuom pdk;ydkif&if trsKd;wl jrefrmtcsif;csif;jzpfwmu waMumif;? Ak'¨
bmomjzpfwmu waMumif;wdkYaMumifY? &if0,fom;uJYodkY udk,fYjrefrmtrsKd;om; ysufpD;epfemzdkYudk jyK&ufygYrvm;?
&mZ0iftqufquf b,frif;vufxufrS onfvdkjyKawmfrrlMubl;? bbwdkY&JU aemifvmaemufom;awGvJ bbwdkY
tck BuKH&awGU&wJY b0qdk;eJY rBuKHMuygapeJY? olwdkYvlrsKd;om; udk,fYpD;yGm; udk,fYtusKd;omMunfhNyD; trsKd;rwlwJY
wdik ;f &if;om;awG acG;jzpfjzpf uRejf zpfjzpf olwx Ykd if&mvkyw f wfMuavawmY? awG;rdwidk ;f b,favmuf atmYEv S ;Hk emp&m
aumif;ovJ? Ak'¨bmom w&m;awmft½SdefudkcdkvSKHwJY jrefrmawGraomuf&if NyD;wmbJqdkayrifY? tmPm½SdolawGu
raumif;wJYtrSKudkyaysmufatmif ESdyfuGyfapmifYa½SmufEdkifrS jzpfwmuvm;uGJU ...
ckeifu aoeJYysufpD;ykHudk ajymcJYNyDaemf? NyD;awmY wzef avmif;upm;awGrSmvJ ol½dkU&JUOya'eJY rupm;&bl;
qdNk y;D ? avmif;upm;Edik w f YJ ud&, d mawGukd a&mif;csciG jYf yKw,f? bk&m;yGJ tBu;D tus,jf zpfwt YJ cg? wcgw&H tBu;D tus,f
qdkNyD; avSyGJ? jrif;yGJ? EGm;NyKdifyGJawGtjyif? aMuGtHupm;yGJ MuufwdkufyGJwdkYudk tBuD;tus,f avmif;upm;cGifYjyKcJYw,f?
wdkYvlrsKd;awG[m 'DbufrSmtm½kHpl;pdkufNyD; pD;yGm;a&;tvkyf bmwckrQ *½krpdkufvdkMubl;? NyD;awmY aiGaMu;ukefuswJY
yvD½dkufjcif;eJY? 'djyif bbrac:wwfwJY upm;ckefyGJ trsKd;rsKd;awGudkvJ usef;rma&;bef;jyNyD; rsKd;apYcsMuw,f? b,f
vlrsK;d rqdk topftqef;udk ESpo f ufMuwJt Y wkid ;f vduk ef mupm;MuawmY xdx k u kd &d , d mrsm;twGuf aiGaMu;tqrwef
ukefusMu&w,f ...
vlrsK;d ysupf ;D a&;udk bbajymjyOD;r,f? olwu Ykd v k m;jzLu wefc;kd tmPm½Si?f bbwdu Yk aus;uRejf zpfaeawmY
olwv Ykd yk o f rQ Munf½h KS ae&wmbJuUJG ? [dk ukvm;rnf;wdik ;f jynfu ukvm;rnf; yoDawGtrsm;Bu;D ol½ekd yYJ gvmMuw,f?
a½S;uwJu tcsKdU½SdMuw,f? jrefrmbk&ifawGvufxufu armfvdkYawmifrMunfh&JwJY ukvm;rnf;awGu jrefrmr?
wvdkif;r pwJY vkHrysKdawGudk ol½dkU ,liifodrf;ydkuf r,m;jyKvdkY? olwdkYuarG;wJY AE¨awG[m jrefrmr[kwfMuawmYbl;?
bmomuGJukefMuNyDuGJU? bbwdkYu wpkHw&majym? ol½dkUu wzufwvrf;jyKMuw,f? onfvdk ukvm;rnf;awGu
jrefrmwvdkif;eJY tdrfaxmifjyKcsifatmif w&m;pD&ifwJYtcg bbwdkY jrefrmckHorwf a½S;tpOftvm Ak'¨bmomeJY
"r®owfeJY r[kwfawmYbl;? ol½dkU A&if*sDbmomeJY pD&ifw,f? ukvm;rnf;jzpf&if udk&efqdkwJY w&m;eJY pD&ifw,f?
w&m;jzpf&if jrefrmu½SK;H ? ukvm;u tjrEJ ikd af eawmY? ukvm;awGu jrefrmwvdik ;f rawGukd ol½Ukd Edik if u H r,m;Bu;D rsm;eJY
uGu J mG pOfrmS taysm, f Ml uwm bbwdb Yk mrSrwwfEikd af wmbl; ...vufyu kd Mf unf½h KS ae&wmbJ? ukvm;w0uf jrefrm
w0ufjzpfMu&awmYr,f/
pD;yGm;a&;bufuqdk&if ylwauom;awG[m vmbaMumifY bbwdkYudk vufeufESifYtcdkiftrmpdk;aewm
jzpfawmY tcktajctaerSm bbwdYk qefpyg;? yJ? ajymif;udk oabFmjynfEiS Yf ukecf si;f zvS,&f if ol½Ukd BuK;d udik af eMuw,f?
ukvm;awGqw kd mvJ jrefrmwvdik ;f awGxuf 0D&, d aumif;wmuwrsK;d ? ukvm;jzLawG umomay;wmuwrsK;d aMumifY
ol½Ukd vJ aMu;&wwfawGjzpfuek Mf uygNy?D aemuf ESpf 20-30Mum&ifjzifY jrefrmwdt Yk rd , f m v,fawG ajrawG ol½Ukd vufxJ
a&mufrnfhta&;udk tptejrifMu&NyD? ukvm;jzLawGuawmY bbwdkYjrefrmEdkifiHudk omvm,HZ&yfvkyfNyD;
&uf&ufpufpuf usiBYf uu H ek Mf uNyu D UJG ? bmomt,l0g'udk em;axmifO;D ? ol½Ukd A&if*sb D momudk vlBu;D awG a[mr&awmY
uav;awGa[mzdYk pDrMH uNy?D pDryH u Hk olwu Ykd jrefrmwvdik ;f pmoifausmif;awG tcrJzY iG ?Yf aiGuek cf NH y;D wnf? ol½Ukd bmom
oifausmif;udk *kP½f adS tmifvyk ?f ol½Ukd bmomwwfwo YJ ul kd vcpm;tjzpfeYJ *kPx f ;l ay; pma&;pmcsjD zpfapw,f? ol½Ukd
bmom0ifvQif todtrSwfjyKMuw,f? 'DawmY u&ifawG wvdkif;awG tajrmuftjrm; ykodrfe,frSm ol½dkUbmomudk
0ifMuw,f? tcGifYta&;udk,lMuw,f? b,fYuavmuf epfemp&maumif;ovJ ...tkyfcsKyfa&; ajymcGifYqdkcGifYudkvJ
ol½u Ykd wzufjzpfuek Mf uNy?D 4-5ESpMf umao;w,f b,fu Y avmufq;kd ½Gm;ukeMf uNyv D ?J Mum&if A&if*sb D momud;k uG,w f YJ
EdkifiHBuD;jzpfukefawmYr,f ...
tkycf sKyaf &;udak jym&OD;r,f ...iZifumqdw k m olUuG,&f mrdo Yk majymwm? tm;vk;H bJ olu Y kd ocifBu;D bk&m;vdYk
ac:w,f? 'l;axmuf½cdS ;kd t½dt k aojyK&w,f? olu Y kd oabFmjynf ylwaubk&if&UJ ud, k pf m;cefv
Y u kd wf YJ bk&ifcrH if;Bu;D wJ?Y
'wfcsfvlrsKd;wa,muf ajymjycsuftwkdif;qdk&if ppfonfvufeufudk ylwaubk&ifu axmufyHYNyD; jrefrmwEdkifiHvkH;
odr;f zdw Yk ?YJ tcktwdik ;f qd&k if jrefrmEdik if u H kd ol½Ukd rodr;f Edik b f ;l qdzk &Ykd m cJ,Of;aew,f? tJonfawmY olEY ikd if o H rd ;f csi&f if
olYEdkifiH&if;om;awGudk vSnfhjzm;&r,fqdkwJYtwdkif;? ol½dkUu Oya' pepfususeJYtkyfcsKyfw,f? vufnSKd;raumif;
vufnKS ;d bJ pD&ifw,f? wdik ;f &if;om; olwxl;t,l0g'udk raESmif, Y uS yf gbl;vdYk tqd½k w Sd ,f? 'gayr,fv Y nf; aiGaMu;?
vmbfvmb tvkyf&mxl;eJY bb ckeuajymovdk ol½dkUbmomudkBuD;yGm;atmifvkyfw,f? jrefrmbkef;awmfBuD;awG
a½S;uvdk wefcdk;r½SdMuawmYbl;? bkef;BuD;awG ½kH;a&muf&if ol½dkUOya'eJY pD&ifvdkufwmbJ? rif;BuD;ae&m[m ol½dkU
ydik qf ikd w f ek ;f rdYk rsuEf mS jzLjzpfcsijf zpfygapawmY? 'djyifae&mawGrmS jrefrmwvdik ;f wdu Yk kd ,k, H MHk unfMunfxm;zd[ Yk m rxm;bl;?
vcudkvJ ol½dkUrsufESmjzL ylwauvlrsKd;qdk&if pmrwwfayr,fY vcBuD;BuD;ay;NyD; csD;`rSifYw,f? ol½dkU tkyfcsKyfwm
raumif;bl;ajym&if tusKd;tjypfajymcGifYr½Sdbl;? ol½dkUrkef;atmifvkyfw,fqdkNyD; Oya'eJY axmifwef;csw,f? udkif;
vluav;? jrefrmbk&ifydkif wEdkifiHudk ol½dkUwdkufodrf;wm rw&m;ygbJ? tJovdk wdkufodrf;wm rw&m;bl;vdkYajym&if
ol½dkUrkef;atmifvkyfwmqdkNyD; axmifwef;cs&r,fwJY? wcsKdU pdwfrxdef;EdkifwJYvlawGu tJovdkajymMuvdkY axmifwef;
uscJY&½Smw,fuGJU ...
vluav;ui,fawmY bmrSrodc&YJ ao;bl;/ wcsKUd jrefrmwvdik ;f awGu ckxufxd vljzLawGtyk pf ;kd vdYk wdik ;f jynf
aumif;pm;w,fvx Ykd ifaeMuw,f/ wdik ;f jynftajctaeu ckeajymovdk taysmt f avmfrmawGaMumifY oabFmjynfukd
abmfawG a½TawG ay;Mu&vSNy?D Ny;D awmYum cgom? ouúvyfpwJY ukeaf wG? zvf rSef ykw;D pwJY ukeaf wGukd tqift Y wef;
ra½G; ok;H pGMJ uvdYk ESpw f ikd ;f aiGawGuek Mf u&Ny;D wdik ;f jynfrmS wpwpxdcu kd v
f mNy/D a½S;u qefwwif; ½Guef w D usyo f m
ay;&w,f? ck ½GufeDESpfusyfjzpfw,f? qefaps;aumif;vdkY v,fy,frsm;rsm;½SdwJYolawG enf;enf;awmfMuayr,fY
qif;&Jom;awG rpm;Ekid af wmYb;l / tcGeu f vJ [du k ,l 'Du,leYJ bbwdYk 'Dtwdik ;f omMunfah e&if Edik if v H q J ;Hk ? vlrsK;d vJ
jyKef;awmYr,fuGJU ...}}
xdktcg armifbkef;jrifYonf av;eufpGm pOf;pm;em;axmifae&mrS wcsufrQarmfMunfhum ...
]] EdkY bb&,f? bbvJ todom;eJY? bb bmrSrBuHpnfbl;vm; ...}}
]] BuHpnfcJYvdkY bb 0ef&mxl;jyKwfoGm;wmaygYuG,f? 'DvdkuGJU ...bbu tkyfcsKyfa&;xJrSm jrefrmbk&if
½Spd Ofuwnf;u trsK;d t½d;k t&nftcsi;f tvdu k f 0efjzpfcwYJ ,f/ 'DawmY ylwaurif;tkypf ;kd ayr,fY olu Y kd wGzJ ufxm;
oifYw,fqdkNyD; xm;Muwmudk;/ trSefuawmY bbudk bef;jyNyD; bbawmifauseyfwm? bbvufxJ wm½SnfpGm
aecJYwJY qif;&Jom;awGvnf;vdkY bbudk,fwdkifuvJ ajymapcsifw,f? bbudkjrifNyD;awmY tm;usapcsifwJY qE´bJ?
olwdkY[m bbudk trsKd;rsKd;aoG;aqmifw,f ...'gayr,fY bbu rSefrSefbJ/ tkyfcsKyfa&; enf;vrf;rus&ifvnf;
ckcHajymwmbJ/ 'DtxJ bbae&mrsKd;vdkcsifwJY [dk b,ausmfolqdkwJYtaumifu t&ifwkef;u bbwdkifyifwJYudpö
awGudk iZifum jyefajymjywmudk;uGJU/ 'gawmif b,folb,f0gvdkY rajymjyrdayvdkYom ...ol½dkUvufatmufrSm
bbudkESpfNyD; bbMoZmanmif;wJYvlawGudk rif;wdkY olYtrSKvJxrf;yg? udk,fYjrefrm tusKd;aqmifzdkYvnf; rarYygeJY?
waeYaeYrSm igwdkYu tkyfcsKyfwJYae&m rsm;rsm;,lNyD; wvkH;wpnf;wnf; vkyfBuHMu&r,fvdkY pum;oGif;xm;wmudk;?
'gudk b,ausmfolu oHawmfOD;wifawmY twGif;ppfaq;Muw,f? oufao ouúm, tcdkiftvkHr&ayr,fY
iZifumu 0efrif;udk oltkyfcsKyfpOfrSm r½SKwfrcs olaumif;jyKcJYaMumif;? odkY&mwGif 0efrif;onf pdwfwajzmifYwnf;
oGm;ykH vu©Pmr&í 0ef&mxl;rSjzKwfcsvdkufaMumif;? þodkYjzKwfcsaomfvnf; &du©mawmfudkrl w0ufrQay;urf;rnf
jzpfaMumif;ajymjyw,f? 'if;wdkY&du©mr,lbl;qdk&if olykefeJYrjcm;jzpfrSmaMumifY bmrSrajymbJ bbjyefvmcJY&w,f?
'g[m bbta&;eJY bbwdkY jrefrmwvdkif;wdkYta&;bJuGJU vluav;&JU ...}}
]] 'gjzifY 'Dvl,kwfrmawG vufatmufuvGwfatmif b,fvdkvkyfrSmvJ bb&JU ...}}
]] tawmfawmY cufwmbJ? ol½dkUu tkyfcsKyfa&;rwwfMuvdkY vdr®matmif oGefoifay;r,fwJY? 4-5ESpfeJY
usKyw f w
Ykd wfygNy?D usKyw f b Ykd momtkycf sKyyf g&apqd&k if olyek jf zpfMuawmYr,f? trSeaf wmY uk, d b Yf &k ifeYJ uk, d af evmwJY
vlrsKd;? 'DarsmufvdktaumifawGu vufeufeJYzdNyD; rw&m;tkyfpdk;wmudk rcsdrqefYcHae&mwmuGJU? oefvsif '*kH ykodrf
ajrmif;jrrSm½Sw d YJ jrefrmwvdik ;f awGuvnf; ppfbufuekd m;rvnf? ppfa&;ppf&mrod? use;f rma&;qkw, f w k ?f pD;yGm;a&;
ysufjym;? trsKd;ysuf? 'Dvdkjzpfaewmudk tvsiftjref jyKjyifNyD;rS vkyf&vdrfYr,f? bmrqdk vlBuD;awGqDu tBuHOmPf
,lNyD; wdkifwkdifyifyifvkyfzdkYbJ/ bbrSmvJ pdwfwludk,fwl rdwfaqGawG½SdawmY a½S;rDaemufrD orm"d½SdwJYvlBuD;awGeJY
tBuHOmPf,lvkyf&atmif pOf;pm;MuwmaygYuG,f? vluav;ZmwmudkvJ bbu ppfaq;NyD;rdkY vluav;rSm
aemufvu kd if ,fom; trsm; But H m;pnftm;½S&d r,fY Zmwm½Sib f ?J Ny;D awmY ajrmufbufwvTm;u jrefrmbk&if wefc;kd
BuD;ayr,Yf ukvm;udk EdkifcsifrSEdkifrSm? ol½dkUudk tm;udk;vdkY rjzpfbl;uGJU? udk,fwdkYuvnf; BuKd;pm;ESifYMurSaygY? udkif;udkif;
rif;vJ anmif;a&mYr,f? pOf;pOf;pm;pm;eJY tdyfayawmYuG,f ...}}[k vlcsif;cGJvdkufMuav\/
armifbek ;f jrifu Y m; rdrt d yd cf ef;odaYk &mufvQi?f anmifapmif;ay:wGif rdrad y:vmEd;k ay:vmEd;k ESiYf arQmu f ;kd &if;
tdyfaysmfae[efwlaom ½Sifeef;EG,fuav;ab;u tom,SOfvsuf ypfvSJcsNyD;vQif qufvufpOf;pm;umaeav\/
xdt k cgü ukvm;iZifumonf Ak'b ¨ mombk&m;rsm;udk wdww f w d cf ;kd |myemazmufvsuf a½Tqif;wk aiGqif;wkrsm;udk
t&nfusKu d m? a½Tjym;aiGjym;vkyNf y;D oabFmjynfyaYkd Mumif;? rdpmä 'd|jd zpfaMumif; q&mawmf ajymjyzl;onfuv kd nf;aumif;?
eifwaYkd ,mufsm;vl½, G rf eS uf "m;odik ;f ? vSo H ikd ;f ? aoewfypf? jrif;pD; ponfwu Ykd wkd wf&rnf[k 15ESpf t½G,u f ,aeYwikd f
avYusifYoifMum;ay;ykH? ppfrSKxrf;a[mif;wdkYtm;ac:í ppfwdkufcdkufykHwdkYudk wdwfwdwfykef; oifMum;apjcif;wdkYudk
ay:aygufvmcJaY v\/ wcgw&H ppfom;a[mif;wa,mufEiS Yf awmypfomG ;&eftaMumif;jyvsuf awmxJoaYkd &mufvsif
opfyifwyifukd "m;xpfvsuf rSeaf tmifvufwnfph rf;&ykw H u Ykd ykd g awG;rdaomtcg rdrEd iS w Yf uG vl½, G w
f w Ykd m0ef rnfoYkd
½So
d nfukd &dyrf pd jyKvmav\/ a,mu©rjzpfaom oefvsi0f efrif;ajymjycsuu f kd pOf;pm;rdaomcg ylwauvlrsK;d rSeo f rQ
wdt Yk m; tpdr;f vdu k 0f g;pm;csipf w d rf sm;yif ay:aygufvmojzifY awmfawmfEiS t Yf yd rf aysmEf ikd ½f mS bJ? MuufO;D wGeaf vmufusrS
ZeD;onftm; urÁvmapmifavsmusaeonfukd jyifqifumNcKaH y;&if; cyfauG;auG;uav; tdyaf rmusíoGm;av\/
aemufwaeYeHeuf tdyf&mrSEdk;avvQif armifbkef;jrifYonf t&if;ESD;qkH;oli,fcsif; jrpHESifY &JabmfwdkYtm;
4if;\aetdro f aYkd c:vsuf tusK;d taMumif;udk wdik yf ifíaeMuav\/ armifbek ;f jrifo Y nf oefvsi0f efrif;ajymjyaom
wdkif;jynf\tjzpftysufudk jyefMum;NyD;vQif ...
]] ,ck igwdv Yk yk &f r,fY wm0efurao;bl;? wkid ;f jynfrmS ½Sw d v YJ w l ikd ;f ylwautkypf ;kd jcif;raumif;yk?H wpwpeJY
wdik ;f jynfEiS Yf vlrsK;d bmom omoem yaysmuf&r,ft Y a&;udk em;vnfatmif ajymjyzdv Yk vkd rd rYf ,f? 'Dvakd jymjyzd[ Yk mvJ
vlpkvla0;ESifY y&dowftv,frSmajym&if 'ku©jzpfMur,f? 'DawmY eD;&meD;&mvufukyfNyD; ajymxm;MuzdkY pDrH&vdrfYr,f?
tif; 'dv Yk J 'Dvo kd abm&wmyJoil ,fcsi;f &JU? tvGet f a&;Bu;D wJu Y pd uö jzifY 'dv Yk il ,fawG&UJ tay:rSm wm0efa&mufcNYJ y?D
'dkYwawG toufpGefY raqmif½Guf&if tESpf 40-50twGif; uRefpm&if;urwufEdkifbJ tcufBuD; cufMuawmYr,f?
'djYk refrmvlrsK;d awGMunfOh ;D uGUJ ? 912ckEpS rf mS ½Sr;f od[ k efbmG ; rw&m;tkycf sKypf ;kd rd;k awmY rif;Bu;D &efaemifpwJY vli,fawG
ykefuefNyD; atmifjrifcJYMuw,f? 'dkYvlrsKd;[m b,fvlrsKd;jcm;vufatmufrSm wm½SnfpGmacgif;ikHYNyD; uRJawGEGm;awGvdk
cHcJYr,fqdk&if aemifvmaemufom;awG uJY&JUp&mjzpfawmYr,f? wu,fvdkY 'dkYtckvdk BuHpnfvdkYratmifjrifbl;xm;?
'dkYvlrsKd;[m atmifwmratmifwm *½krpdkufbl;? vlrsKd;jcm;vufatmufrSm b,fawmYrS acgif;ikHcHaer,fYvlrsKd;
r[kwfbl;vdkY 'dkY&mZ0ifrSm aemifxifay:NyD;? aemifvmaemufom;rsm; Munfh½SKtwkcdk;MuvdrfYr,f? taMumif;rSmvJ
vlrsKd;wrsKd;udk tjcm;wrsKd;u tkyfpdk;Edkifw,fqdkwm tkyfpdk;cH&wJYvlrsKd;awG nHhzsif;vdkYqdk&r,f? 'dkYu vlawGtrsm;BuD;?
vlwikd ;f pdwrf mS rif;wdt Yk yk pf ;kd wmrcHvb kd ;l ? owfcsif owfypfvu kd ?f tukeaf o&ifat;wmbJvYkd rsuEf mS xm;wif;wif;ESiYf
aqmif½u G Mf uvQif ol½Ukd wm½Snrf tkycf sKyEf ikd yf gbl;? ckawmY olw&Ykd UJ &mxl;*kPx f ;l vmbfvmbawGarQmu f ;kd Ny;D ud, k uf sK;d
½SmwJY ArmawGaMumifY ol½dkUu tkyfcsKyfaeEdkifwm? 'DawmYum a½S;OD;pGm udk,fusKd;½Smorm;awGudk yaysmufatmif
vkyf&r,f ...}}
]] rif;ajymovdkqdk&if 'dkY[m tpkeJYvkyfvdkYr&bl;? 'dkYbmomw&m;uvJ tawmfcufwmbJuGm ...
odyfcufwmbJ }}
]] a[Y pOf;pm;raeeJY? q&mawmfudkoGm;NyD; avQmufxm;wdkifyifMupdkY ...}}[k okH;a,mufom; csdef;csufum
wuGpJ D trSww f rJY oefvsiq f &mawmfxo H Ykd oGm;Muav\/ oefvsiq f &mawmfum; rif; 3qufraD omyk*K¾ v d jf zpfojzif?Y
wdkif;jynf\tajctaeudk aumif;pGmod½SdawmfrlcJYav\/ jrefrmvlrsKd;ESifY bmom omoemtajctae waeYwjcm;
qkd;½Gm;cJYykHudkjrifav? wynfhwyef;ESifY ,kHMunfpdwfcs&aom jrefrmwvdkif;rSeforQ owdw&m;&&ef wdwfwdwfykef;
a[mjyavY½o dS jzif?Y ylwaubk&ifcrH if;Bu;D yif txl;*½kpu kd jf cif;udk cHc&YJ av\/ wOD;pD trSww f rJq Y u kd af &mufvmaom
wynhfa[mif;rsm;udk bk&m;ausmif;twGif;odkY ac:aqmifoGm;NyD;vQif tusKd;taMumif; aqG;aEG;vsuf½SdMuav\/
]] tdr;f ...rif;½dUk udk igoifMum;jyocJw Y mawG pOf;pm;rd&if? rif;wdYk bmudak qmif½u G Mf u&r,fqw kd m pOf;pm;
MuzdkYbJ? aqmif½Guf&mrSmvJ owdå½Sdol? ESKwfvkHol? toufpGefY0HYolawGudk vl&if;tjzpfeJY tokH;csMu&r,f ...}}
]] rSefvSyg ...wynfhawmfwdkYoabm r½Sif;wmuav; avQmufxm;csifygonfbk&m;? wynfhawmfwdkY[m
tEkeJYr& odMuygNyD? tMurf;udkifNyD; ckwfvm;jzwfvm;vkyfzdkYuvJ wdkif;jynfEdkifiHtwGuf i&Judkus&if wynhfawmfwdkY
&ifpnf;NyD;cHr,fbk&m;? 'gayr,fY vlBuD;tcsKdU tpGJoefawGu i&JaMumufNyD; aemufwGefYae&if tultnD &wef
oavmuf r&rSmpdk;vdkY ...}}
]] rduk yf gbd wynf&h ,f ...oD[Vkd rf mS 'k|*grPdrif;taMumif; zwfz;l Muw,fr[kwv f m;? igu tJ'0D wåKukd
zwfcdkif;wmr[kwfbl;? 'D 'k|*grPdrif;BuD;[m vlawG ra&rwGufEdkifatmif owfjzwfcJYw,fr[kwfvm;? tJ'Dvdk
owfwmawG[m olrY mS i&JrBu;D bl;? rBu;D wmawGukd q&m½Si;f jyr,f ...aus;ukvm;awG[m Ak'b ¨ momudk zsuq f ;D
aew,fr[kwv f m;? tJ'D Ak'b ¨ momudk jyefvnfxeG ;f um;atmifvyk zf u Ykd vJ aus;ukvm;awGowfNy;D rS txajrmufr,f
qdak wmY aus;ukvm;Edik if aH wGukd yxrwdu k o f rd ;f ? aemuf omoemjyK&½Smwmud;k ? rif;Bu;D [m aus;ukvm;aowmxuf
Ak'¨bmomxGef;um;a&;udk pOf;pm;wmudk;? Oyrm jcykH;y½GufwufvdkY bk&m;apwDysufrSmpdk;awmY jcykH;yk½Guf aowm
raowm ta&;rxm; rpOf;pm;bJ? bk&m;MunfnKpd w d Ef iS Yf wHjrufv&JS if ukov kd &f ovdak ygY? 'DawmY rif;wkw dY ikd ;f jynfrmS
rif;wdv Yk rl sK;d Bu;D yGm;csr;f omrS rif;wdu Yk ;kd uG,w f YJ omoemBu;D yGm;r,f? rif;wdAYk 'k b ¨ momBu;D yGm;vdw k pYJ w d uf kd aESmif, Y u S f
orQ udk,fYbmom BuD;yGm;csifwJYpdwfeJYowfjzwfwm i&JrBuD;bl; ...ukodkvf&r[JY ...}}
]] wynfah wmfwYkd twdtvif;avQmufxm;&&if? tjzLtrnf;ra½G;owfrS wynfah wmfwo Ykd moemBu;D yGm;rSmrdYk
tJ'gudk ar;aewmbk&m; ...}}
]] a½S;u 'k|*grPdrif;BuD; aus;ukvm;awG ppfwdkufwkef;u? &[EÅmt½SifjrwfawGawmif Ak'¨omoem
BuD;yGm;a&;qdkNyD; ppfwyfa½SUu vdkufygawmfrlMuw,f? &[EÅmrsm;yif vdkufygavao;awmY ykxkZOfvlom;awGu
bmudk*½kpdkufawmYrvJ ...Edkifatmifom wdkufMuwmaygY? ,ck igvJ igwdkY bmom omoemab;&efaMumifY ig
wwfEdkifoavmuf vkH;yef;ae&wm igYwynfhwdkYpOf;pm;zdkYbJ? eifwdkYysufpD;&if igwdkYqGrf;iwfzdkY[m vufiif;'ku©bJ }}
wynfhcspfokH;OD;um; q&mawmf wdkuf½dkufrdefYawmfrrlaomfvnf;? wdkif;jynfEdkifiH trsKd;bmom omoem
aumif;pm;atmif aqmif½Guf&mü vludkowfaomfvnf; i&JrBuD;? ukodkvf&onf[laom t"dyÜg,frsm;ay:ayguf&m
rsm;pGm tm;wufaeyk&H av\/ armifbek ;f jrifu Y m; rdrd pdwuf ;l BupH nf&orQukd q&mawmftm; qufvuf avQmufxm;
jyefav\/
]] wynfah wmf onfvpkd w d u f ;l &w,fb&k m;? vli,fawG aot&ufraomuf a½SmifMuOfwYJ 0wftoif;woif;
zGJUr,fbk&m;? tJ'D 0wftoif;zGifYvdkuf&if taomuftpm; taysmftyg; enf;yg;zdkYr[kwfvm;bk&m;? 'djyiftcsufu
avSNyKdifyGJawG usif;yzdkYpdwful;xm;ygw,f? ukef;bufuvJ jrif;cif;twwf? odkif;twwf? vufa0SY? jrm;ypftwwf?
vlajy;yGJawGusif;y? tavmif;tpm;r½SdwJY a½TaiG yef;xdrfausmfrsm;tm; xkvkyfapNyD; qkawGay;? tJ'Dvdk vltrsm;
vSKyfvSKyf½G½GjzpfcdkufrSm? wdkif;jynf&JUtjzpf wynfhawmfwdkYvkyfief;udk vufukyfNyD; ajymjyr,fbk&m; ...}}
]] tdr;f tckjzifY 'Denf;yJ½w dS mbJ? 'djyifenf;eJY ylwauvlrsK;d tkypf ;kd wmb,fv?kd 'dt
Yk yk cf sKycf siw
f ,f? tkycf sKyo f xl J
'dkYygr,fqdkwmawGql&if rif;wdkYBuHorQ ysufpD;ukefrSmbJ? 'Dvdk ajymcGifYqdkcGifYudkvJ ol½dkUjyKMur,f rxifbl; ...}}
]] wynfhawmfavQmufxm;ovdk vlawGpdwf0ifpm;atmifvkyfNyD;awmYrS? wynfhawmfwdkYvdkwmawG&atmif
BuKd;pm;r,fbk&mY ...}}
]] tdr;f ...tajymvG,o f avmuf tvkyrf vG,b f ;l uGUJ aemf? MuyfMuyfowdjyK? ukvm;jzLawGu odyNf y;D yg;w,f?
NrKUd Bu;D ½GmBu;D wdik ;f rSm olwv
Ykd rl sK;d tBu;D tuJeYJ jrefrmvli,f rif;vkvifuav;awGxm;w,f? Ny;D awmY olwt Ykd vdv
k u kd rf ,fY
vli,fuav;awGa½G;NyD; olvQKdvTwfxm;wmawGvJ tajrmuftjrm;? onfawmYum wynfhwdkYrSm vl,kHowfao&
qdkovdkrjzpfapeJY? t&mcyfodrf; vlBuD;rsm;eJYwdkifyifvkyfMuOD;? udkif; udkif; oGm;Mu? Mum&if ausmif;om;i,fawG
pum;jyefYoGm;r,f }}[k qdkojziYf okH;OD;om; xGufvmMuav\/
tcef; ( 6 )
tcef; ( 7 )
tcef; ( * )
tcef; ( 9 )
rmpwm tefaxmfeu D m; tmar;eD,ef; vlrsK;d jzpfí? ylwaubk&ifcH (iZifum)\ nmvuf½;Hk ozG,f tm;ud;k
&aom ppfAv kd rf sm;teuf wOD;tygt0ifjzpfavonf/ 4if;wdrYk mS vufeuftm;ud;k ESiYf wdik ;f &if;om;wdt Yk m; *½krpdu k ?f
yrmrxm;aecJ&Y m? armifbek ;f jrifo Y nf xdv k jl zLrsm;udjk zKw&f ef ol\wm0ef[k ,lrw S xf m;oljzpfonf/ armifbek ;f jrif\ Y
pdwfü tvGefrsm;jym;vSaom wdkif;&if;om;rsm;wGif vlOD;a& tenf;i,frQaom vljzLrsm;u vufeuftm;udk;NyD;
tkyfpdk;aeonfudk tvGefcHjyif;&um;? 'if;wdkYu vltenf;i,f - wdkYu trsm; EGm;awGom acgif;ikHYrnf ...igwdkY
rcHb;l ? pdwaf cgif;rmol jzpfonft h wdik ;f ? rmpwm tefaxmfeu D kd igwdAYk rmonf b,fov Yl ufatmufrS acgif;ikcYH aH eaom
vlrsKd;r[kwfaMumif; oufaojy&ef trsKd;rsKd; pOf;pm;íaeavonf/
aemufwaeY rGe;f ,dr;f omomtcsed üf oefvsirf pS pfwyftcsKUd ykord o f x
Ykd u
G cf mG oGm;Muonfukd vltrsm; 0dik ;f 0ef;
Munfh½SKMuavonf/ wdkif;oljynfom;wdkY apwemtavsmuf? ppf½SKH;ygap ...aoukefygap [laom wdk;wdk;Budwf
qkawmif;oHrsm;udkvnf; Mum;&avonf/ naecif;odkYa&mufaomtcg rsufESmjzLppfAdkvfwOD;onf oefrm
xGm;BuKid ;f aom jrif;Bu;D udpk ;D vsuf cyfjznf;jznf; jrpfqyd o f q Ykd if;av&m 4if;\aemufrS aoewfu, kd pf ED iS Yf rif;vkvif
5OD;wdkYvnf; vdkufygívmav\/ vrf;rBuD;um; tdrf0if;x&Hrsm;qufvsuf ESpfzufydwfjzpfae&m? wpkHwOD;onf
rsufESmjzLtm; owfjzwfvdku? &ifqdkifwdkufcdkufonfhenf;xuf tjcm;aumif;aomenf;vrf;r½Sdacs/xdktcdkuf
od;k udak qmif;vsuf ylwaut0wftpm;udk 0wfqifxm;onfh xGm;BuKid ;f aom rsuEf mS jzLwa,muf onfvnf; rmpwm
tefaxmfeDESifY &ifqdkifvmvsuf½Sd&m? tefaxmfeDrSm rnfolrnf0g[k odvdkojzifY *½kpdkufum Munfh½SKíaeav\/
4if;wdvYk rl sK;d tcsi;f csi;f xifrw
S í f vnf; cyfaygYaygYaeav&m? 0g;ESp½f u kd cf eft
Y uGmwGif tqdyk g od;k aqmif;onf
4if;\ausmrS aoewfudk,lí tefaxmfeD\&if0odkY wnfhwnfhcsdefavonf/ xdktcgusrS tefaxmfeDvnf; &efol
jzpfreS ;f odawmYojzif?Y 4if;\aoewfux kd w k , f í
l vufrrS wef;rdcif 'dik ;f ueJ toHMum;&Ny;D aemuf jrif;ay:uusav\/
4if;\aemufygwdkYvnf; jrif;pD;odk;aqmif;Adkvftm; aoewfESifY NyKdifqdkifypfcwfMuav&m? odk;aqmif;AdkvfrSm ra½Smif
rwdrf; 4if;wdkYwl½lodkY jrif;udkpdkif;vsuf? teD;odkYa&mufvQif ajymifvufaom"m;½Snfudk 0ifYumckwfjyefojzifY tHYtm;
oifv Y su½f adS om rif;vkvifwYkd z½dzk &J ajy;vTm;Muav\/ xdt k wGi;f jrif;pD;Adv
k v f nf; a½SUodq Yk ufí jrif;udpk ikd ;f av&m?
uif;vSnfh jrif;pD;ppfom; 10OD;cefYESifY &ifqdkifawGUojzifY? aoewfESifYckcHypf&if; jrif;udk aemufjyefvSnfhcJY&av\/
tawmfpdkif;rdaomtcg tjcm;wzufrSvnf; jrif;pD; 20cefY tjyif;csDwufvmonfudk jrif&&m? 4if;rSm ESpfzufydwf
vrf;Mum;wGif rdíaeawmYojzifY? rdrdaoewfwvufjzifYom ckcHypfcwfae&av\/
ta0;rS w'dkif;'dkif;ypfcwfaeMuaom aoewfusnfqefwdkYrSm 4if;\ OD;acgif;ESifY eHab;rsm;rS jzwfoef;
ausmv f eG íf oGm;Muav\/ jrif;wyfom;wdv Yk nf; 4if;wdt Yk v,f½dS vlq;kd tm; ESpzf ufnyS f ypfcwfaeMu&mrS toD;oD;
aemufjyefwkefYvsuf xdk;ckwfMujyefojzifY Munfh½SKvdkuf&m t&yfom;vli,f 4-50cefYwdkYonf jrif;wyf aoewfudkif
wdkYtm; aemufuydwfqdkYum 0g;&if;wkwfESifY twif;0ifí ½dkufESufaeonfudk jrif&av\/ odkY&mwGif jrif;wyfom;
rsm;rSm aoewf "m;vSH vufeufaumif;rsm;ygojzifY vli,frsm; aemufqw k Mf u&av&m? jrif;pD;vlq;kd ½S&d modYk ESpzf uf
nSyfí tajy;pdkif;cYJMuav\/ jrif;pD;orm;vnf; [dkvSnfhonfajy;ESifY BuH&mr&ojzifY 0if;x&Hwckab;odkYuyfum
jrif;ay:rS rwfwwf&yfvsuf tdrf0if;wcktwGif;odkY 0ifajy;av\/ jrif;pD;wyfom;rsm;vnf; jrif;ay:rSqif;um
0if;x&Hudk csKd;zJY0ifa&mufaeMuav\/
jrpHum; tdraf ygufrw S cH g;udk vsijf refpmG zGiaYf y;vsu?f ]]armifbek ;f jrifY ...oli,fcsi;f jrefjref0if? ig tjyifu
pum;rsm;aer,f? r[ef&if aemufaz;rvG,faygufuqif;? okH;tdrful;NyD; &JabmfwdkYtdrful;ajy; ...}}[k ajympOf?
vlqdk;Adkvf[efaqmifaom armifbkef;jrifYonf jrpH\tdrfwGif;odkY 0ifajy;av\/ jrif;wyfom;rsm;vnf; twif;
wufa&mufum tdrfwGif;odkY0ifMurnftvkyf ...
]] a[Y b,fYES,fwyfom;rsm;vJ? b,folYtrdefYeJY igY0if;x&Hudk csKd;&wmvJ ...}}[k jrpHu qD;íar;jref;&m?
wyfom;acgif;tBuD;u ]][JY ...'Dtaumif ½dkuf[? olykefBuD;udk vufcHwJYtaumif ...}}[k trdefYay;av&m?
]]b,foluolykefvJ? usKyftdrf b,folrSrvmbl; ...}}[k jiif;qef&if; taygufuqdkYíaeav\/
jrpHrSm owådtxl;aumif;ojzifY wyfom;rsm; ½kwfcsnf;r0ifEdkifatmif ckcHaeav&m? 4if;tm; ½dkufESuf
vJusrS tdrfwGif;odkY0ifEdkifMuav\/ xdktcdkuf atmufapmifYrsm;u ]]ajy;NyD ajy;NyD}}[k atmf[pfojzifY? vl 2usdyfcefY
ygaom jrif;wyfom;wdv Yk nf; twif;qif;um vdu k Mf ujyefav\/ teD;tem;tdr½f iS w f rYkd mS 0if;wHcg;udk tvG,w f ul
zGirYf ay;bJ ]]vGwaf tmifajy; vGwaf tmifajy;}}[k atmfMuav\/ rMumrDyif &Jabmf\tdraf y:odw Yk ufr&d m &Jabmfonf
armifbkef;jrifYtm; tdrfoGif;odkYoGif;vsuf 4if;rSm "m;wpif;ESifY ckcHíaeav\/ jrif;wyfom;rsm;vnf; &Jabmf
ckcHonfudk 0dkif;½dkufESuf&if; twif;0ifa&muf½SmazG&m vlqdk;tm; rawGU&/ rsufajcvkH;vkH;jywfoGm;ojzifY jrpHESifY
&Jabmftm; toD;oD; zrf;qD;wkwaf ESmif ac:aqmifomG ;Muav\/ xdt k wGi;f rif;vkvifacgif; ylwauvlrsK;d t&m½Sd
wOD;ESiYf rif;vkvifrsm;vnf; a&muf½v dS m&m? t&m½Su d wpkw H &mudk trdeaYf y;vdu k of jzif?Y awmifyikd ;f oefvsi0f efrif;
tdrfodkY ajy;Mujyefav\/
oefvsi0f efrif;tdraf y:odYk twif;wufa&mufum ]]bke;f jrifaY um bke;f jrif}Y }[k ar;Mu&m? aoQmifukd wapmif;
xk;H vsuf ykq;kd pudk b,fvufuqGí J xGuv f maom armifbek ;f jrift Y m; jrifawGU&&m? tm;vk;H tHt Y m;oifaY eMuav\/
tcsed t f enf;i,ftwGi;f rSm od;k aqmif;Adv k v f yk of l armifbek ;f jrifjY zpfu þrQ rarmryef; £a`E&´ & [efaqmifaeEdik rf nf
r[kw?f ,ckru l m; at;aq;aomtrlt&mjzifY nmvufu xrif;rsm;vl;ayvsuf ]]bmudpyö gvJcifAsm}}[k csKcd sKo d mom
ar;jref;EdkifaomaMumifYwnf;/ jrefrmrif;vkvif tBuD;tuJwOD;u ]]olr[kwfygbl; ...'Davmufjrefatmif ol
rajymif;Edik yf gbl;? oGm;½SmMuygpdYk ...}}[k ylwaubmomjzifY acgif;tBu;D tm; ajzmif;jzajymqk&d m ylwumt&m½Sv d nf;
rausrcsrf;ESifY qif;íoGm;av\/ oefvsifwNrKdUvkH;vnf; rmpwmtefaxmfeDtm; vlqdk;wa,muf aoewfjzifY
ypfoGm;aMumif;? jrpH? &JabmfwdkY tzrf;cH&aMumif;rsm;udk tkwftkwfusufusuf wcJeuf ajymqdkaeMuav\/
ylwaubk&ifcH\ tdrfawmfüum; ta&;BuD;aomt&m½Sdrsm; acgif;csif;½dkufíaeMuav\/ bk&ifcHvnf;
tefaxmfeD tavmif;rS&onfqdkaompmudk zwf½SKa'gyGaeav\/
]] ylwauvlrl sK;d tm;vk;H odapvdo k nf/ igwdYk wvdik ;f jrefrm vlrsK;d rsm;onf rnfonfv h rl sK;d vufatmufwiG rf S
uRet f jzpfEiS Yf acgif;ikcYH aH eaom vlrsK;d rsm;r[kwaf cs/ toifww Ykd iG f vufeuftm;ud;k ½Sad omfvnf; wdik ;f oljynfom;rsm;
pnf;vkH;nDnGwfrSK igwdkYvufwGif ½SdorQ umvywfvkH; ...oifwdkYonf igwdkYtay:wGif tkyfcsKyfa&; vufvGwf
ray;oa½GU oifwdkY\tkyfcsKyfrSKudk tcdkiftjrJrjzpfatmif igwdkY tjrJaESmifY,Sufrnf/ tenf;i,fvpf[if;vQif
tefaxmfeDuJYodkY toufudk tqkH;pD&ifrnf/ oifwdkYtoufudkESajrmu bk&ifcHESifYwuG ylwautm;vkH; oifwdkY
wdkif;jynfodkY ajy;Muap ...
olykefacgif;aqmifa&;ay;aompm }}
bk&ifcu H m; tefaxmfet D owfc&H cdu k f tenf;i,f ausmcsr;f oGm;[efwal v\/ od&Yk mwGif 4if;rSm y&d,m,f
tvGerf sm;oljzpfonft h wdik ;f ? avSmifNyK;H NyK;H um jrefrmwvdik ;f t&m½Sw d bYkd ufov Ykd n
S í
hf ]]uREykf rf mS ppfonf vufeuf
tajrmuftjrm;½Sv d suef YJ 'DvNkd crd ;f ajcmufwm[m &,fp&mraumif;bl;vm; armifrif;wdYk ...}}[k ajymav\/ xdt k cg
tvdkawmf&d t&m½Sdwa,mufu 'l;wkyfvuf,Sufí½Sdcdk;um ...
]] t½Sifbk&m; Oya'onf tvGefodrfarGU,Ofaus;aom vlrsKd;rsm;ESifYomwefygonf? wvdkif;jrefrmwdkYESifY
rwefyg/ ,cktcg xif&mvli,frsm;udk zrf;qD; rD;avmifwdkufoGif;rS ab;&efuif;Nidrf;rnfxif&aMumif;ygbk&m; }}
]] vlq;kd tenf;i,ftwGuf vlaumif;rsm;udk 'kur© ay;bl; armifrif;? vlaumif;rsm;[m ,ckvkd vl&rf;um;
uav;rsm;twGuf uREfkyfbufu ulnDMuygvdrfYr,f ...}}
]] rSefvSyg ...MuLyifckwf MuLikwfrSrusefapeJY qdkwJY jrefrmpum;ykH½Sdí avQmufxm;&aMumif;yg ...}}
]] jrefrmrsm; 'gaMumifY Oya' rao0yfjcif;jzpfw,f? vl&rf;um;uav;rsm;u uREkfyfwdkYudk b,fenf;ESifY
acszsufEdkifpGrf;½SdrvJ? rMumrD 'if;wdkYacgif;tBuD;udk rdatmifBuKd;pm;&r,f? vlBuD;rsm;udk 4if;wdkYwlom;rsm;twGuf
0efcHap&r,f? 0efrcHEdkifol\om;orD;rsm;udk zrf;qD;csKyfaESmif&r,f? vTwfawmfu trdefYxkwfap armifrif; ...}}
]] rSefvSyg þtwdkif;vnf; oifYjrwfaMumif;ygbk&m; ...}}
]] tefaxmfeDxHu &aompmrsKd; wdkif;jynfrodatmif ESKwfvkHMu&r,f armifrif;rsm; ...}}
]] rSefvSyg vrf;axmifYvrf;rrsm;rSm ½Srf;rSKdif;cHrSifa&;puúLrsm; a&;uyfxm;í vkvifrsm; tukefodrf;qnf;
xm;&ygonf/ xdkpmrsm;rSm ysHUESHYcJYNyD;jzpfaMumif;yg ...}}
]] b,fvdkrsm; a&;qGJxm;ovJ armifrif; ...}}
]] ylwauvlrsKd; uRefjzpf&onfxuf taocH&jcif;ujrwfonf/ ylwauvlrsKd;rSeforQ awGU&mrSmowfMu?
ylwau\ tvdkawmf&drSeforQudkvnf; owfMu? ukvm;rnf;rsm;vnf; igwdkYwdkif;jynfwGif vlpGmvkyfíaeMuojzifY
toufESifYwuG tdk;tdrfypönf;wdkYudk vk,ufowfjzwfMu? ykodrfNrKdUudk erlem,lMuvdkY ygygonf ...}}
]] [m; [m; [m; 'Dvjkd yKrcl surf sK;d [m rif;r½Sw d w
YJ ikd ;f jynfrS vkyEf ikd w
f ,f armifrif;? rif;vkvifEiS Yf olvQKrd sm;
vlOD;a&wdk;í txl;aqmif½GufMu&rnf }}[k ajymqdkNyD;vQif nDvmcHtpnf;ta0; vlpkcGJMuav\/
tcef; ( 10 )
tcef; ( 11 )
tcef; ( 12 )
tcef; ( 13 )
r[maqG