Professional Documents
Culture Documents
olup ak uta zt ynde ilerlemektedir. Akm gibi sfrlar (dmler) yerine gerilimin
izgi sonlarndaki maksimumlar (halkalar) hari olmak zere gerilim dalm da duran dalga
rntlerine sahiptir. Her bir rntde her bir yar dalga boyunun integral saysnca
maksimumlar ve minimumlar tekrarlar. Her bir dalga rntsnn maksimumlar ve sfrlar
arasnda /4lk aralklar mevcuttur. Ak ulu tel antenler zerindeki akm ve gerilim
dalmlar
ak ulu iletim hatlar zerindeki duran dalga rntlerine benzerdir. Duran dalga
rntlerine sahip akm ve gerilimi ortaya koyan lineer antenler, ak ulu telden gelen
yansmalardan oluur. Bu ak ulu tel yansmalar duran dalga ve rezonans antenler olarak
belirtilir.
Antenler, yryen dalga (dzgn) rntlerine sahip olarak tasarlanabilir. Bu, anten telinin
iyice sonlandrlmasn salayabilir ki bylece yansmalar tamamen giderilemese de minimum
olur. Yeryz zerinde yatay alan byle uzun tele sahip anten rnei ekil 10.1de
gsterilmitir. Terminal girileri toprak ve tel sonundan oluur. Bu konfigrasyona Beveraj
ya da dalga anteni denir. Yryen dalga antenlerinin birok farkl konfigrasyonlar da
mevcuttur. Genel olarak bir veya birden fazla yryen dalga eklinde ifade edilebilen akm ve
gerilim dalmna sahip tm antenler genellikle ayn ynde yryen dalga ve rezonans
olmayan antenler olarak ifade edilirler. Bir ilerleyen faz rnts genellikle akm ve gerilim
dalmlaryla ilikilendirilir. Dipol gibi duran dalga antenleri, zt ynde ilerleyen (leri ve geri)
dalgalardan oluan yryen dalga antenleri olarak incelenebilir ve ekil 10.1 (a)daki yryen
dalga akmlar
ve
yaylm katsays
zayflama
sabiti,
faz sabiti (radyan/metre) olmak zere yryen dalga ile ilikilidir. Ayrca
szntdan kaynaklanan kayplar toprak ve tel kayplardr. Toprak kayplaryla beraber omik
kayplar da gz nnde bulundurmak iin zayflama katsays
eitlii bir sabit olarak olarak dnlr. Blm 4de zetlenen metodlar
kullanlarak uzak alanda kolayca ifade edilebilir.
Denklem (10-2a)
Denklem (10-2b)
Denklem (10-2c)
Burada K, dalga boyunca iletim hatt faz sabitinin
ve ekil 10.1(b)de
ve geri ynde
ilerleyen dalga akm
ve
iken
ve
ise, tek ana kulan maksimumu hala dzlem boyunadr ki Vyi ikiye ayrr,
fakat V dzleminden yukar doru eimi artar. Bu, antenin optimum yansma iin dalgalar
yukar iyonosfere doru iletmesi
(a) Topraklanm (b) Topraklanmam
ekil 10.9 Sonlandrlm V tipi antenler
ya da iyonosferden aaya doru yansyan sinyalleri almas istendiinde gereken
karakteristik tasarm olabilir. Uygun alma iin genellikle i a yaklak olarak
seilir. Bu yapldnda, iki V bacaktan gelen alan takviyeleri, Vnin bir bacak ynll iki kez
hesaplanarak bir toplam ynll oluturur. Her biri bacak uzunluuna sahip simetrik bir V
tipi anten iin en byk ynll oluturan bir optimum i a vardr. V dipollerinin
optimum i alar iin veri tasarm Moment metodu teknikleri kullanlarak hesaplanmtr
*5+ ve bu veri tasarmlar ekil 10.10(b)de gsterilmitir. Her bir ekilde koyu eriler
hesaplanan verilere uygun ikinci veya nc dereceden polinomlar gsterirken noktalar (.)
ise Moment metodu kullanlarak hesaplanm deerleri gsterir. Maksimum ynllkler ve
optimum i alar iin polinomlar altta verilmitir.
Denklem (10-19a)
Denklem (10-19b)
Denklem (10-20b)
Kesik izgili eriler ampirik formllerden elde edilen verileri gsterir *6+. Vnin uygun giri
empedanslar dz dipollerden ok az daha kktr. Dier bir V tipi anten yaps ekil
10.11(a)nn iinde gsterilmitir. V toprak dzlemine bir adan eimi olan ve grnts
kesik izgi ile belirtilen bir monopol telden oluur. Vnin uzunluu ile beraber i as anten
ayar iin kullanlabilir.
(a) Optimum i a
(b) Maksimum ynllk
ekil 10.10 V dipollerde kol uzunluunun bir fonsiyonu olarak maksimum ynllk iin
uygun i a (SOURCE: G. A. Thiele and E. P. Ekelman, Jr., Design Formulas for Vee Dipoles,
IEEE Trans. Antennas Propagat., Vol. AP-28, pp. 588
eimi olan tel gruplandrmasdr. Antenin Moment metodu ile elde edilen
hesaplanm empedansn izimi ekil 10.11(b)de gsterilmitir. Bu anten kendisine dikey
dorultusu ile
ve
iken, sarm yatay eklini alr ve helezon dnlerindeki sarmal antene dnr.
Dier yandan
olduunda
ise sfrdan byk emberi olan tam helezon oluur. Fakat helezon halkaya dntnde
0
).
Helezon geometrisi i a sfra yaklatnda apnda bir halkaya ve i a
ye
yaklatnda ise uzunluuna sahip bir dorusal tele dnr. Helezonu snrlayan
geometriler bir halka ve bir dipol olduuna gre, normal modda kk helezondan nan
uzak alan srasyla dipol ve halka bileenleri
ve
dir
ve (4-26)da ifade edilen bu alann gsterimi denklem (10-25)de gsterilmitir.
Denklem (10-25)
Burada , ile yer deitirilmitir. Ayrca halkadan nan ve (5-27)de ifade edilen elektrik
alan
ve
bileenlerinin genlik oranlar eksenel oran (EO) olarak ifade edilir ve denklem
(10-27)deki gibi ifade edilir.
Denklem (10-27)
ve/veya eksen orann deitirerek . deeri zel bir durumdur ve
olduunda yatay kutuplanma dalgasnn dorusal kutuplanmasn salar (Helezon, bir
halkadr). ,
0
) ve ucu oklu yansmalar azaltmak iin iyice
sonlandrlr. Dalga boyu ile karlatrlabilecek kadar kk olmas gereken normal modun
geometrik boyutlar zerindeki ma karakteristikleri ile ciddi bir ilikisi olduundan, band
geniliinde kk yer kaplar ve etkin mas ok kktr. Pratik olarak bu mod ilemi
snrldr ve nadiren kullanlr.
B. Eksenel Mod
Byk kolaylkla oluturulabilen daha pratik ilem modlar vardr ki bunlar eksenel veya
boyuna-mal moddur. Bu mod ileminde sadece bir ana kulak vardr ve
Maksimum ma iddeti ekil 10.14(b)de gsterildii gibi helezon ekseni boyuncadr. Daha
kk kulaklar eksene eimli bir adadr.
Bu modu harekete geirmek iin ap ve aralnn dalga boyu kesirleri byk
olmaldr. Dairesel kutuplanma iin, ncelikle temel kulakta helezon emberi
0
C
aralnda olmaldr (Yaklak olarak optimum 1
0
= C ile) ve aralk miktar yaklak olarak
4 ~ S dir. a genellikle
dir. ap en az 2
0
olan anten ou zaman bir
toprak zeminle balantl olarak kullanlr ve koaksiyel hatla beslenir. Bununla birlikte, dier
besleme tiplerinin (Dalga klavuzlar ve dielektrik ubuklar gibi) olumas mmkndr,
zellikle mikrodalga frekanslarnda. Bu ilem modunda helezon boyutlar ok nemli deildir,
bundan dolay ok daha geni band aralnda gerekleir.
C. Tasarm lemi
Eksenel mod iinde yan helezonun terminal empedans yaklak olarak 100 ile 200 ohm
arasnda bir deer ile rezistif olur. Daha kk hatta 50 ohm gibi deerler iyi bir besleme
tasarmyla gerekleir. Ampirik ifadeler byk lm says temelinde elde edilir *8+ ve bu
ifadeler birok parametreyi belirlemek iin kullanlr. Giri empedans (Saf rezistif) denklem
(10-30) ile ifade edilir.
Denklem (10-30)
ve yaklak iin tamdr, yar-g band genilii;
Denklem (10-31)
Sfrlar arasnda geni band genilii;
Denklem (10-32)
Ynllk;
Denklem (10-33)
Eksenel oran (Artan ynllk durumunda);
Denklem (10-34)
ve normalize edilmi uzak alan rnts;
Denklem (10-35)
Denklem (10-35a)
Tipik boyuna mal dizi; Denklem 10-35b)
Hansen-Woodyard boyuna mal rnt iin; Denklem (10-35c)
Tm bu ilikiler yaklak olarak
0
C
, ve deer aralklarnda
geerlidir.
Denklem (10-35)de verilen helezonun uzak alan rnts baz varsaymlarla
gelitirilmitir. Bunlar: Helezonun zde dnlerinin bir dizisinden meydana geldii
(Dierlerine gre her biri dzgn olmayan akm ve zdetir), birbirleri arasnda uzakl olan
bir dzgn araln olduu ve elemanlarn ekseni boyunca konumland varsaylmtr.
Denklem (10-35)deki terimi her bir tek dnteki alan rntsn gsterir ve denklem
(10-35)deki son terim N elemanlarndaki bir dzgn dizideki dizi arpandr. Toplam alan dizi
arpan ile her bir dnten gelen alanlarn arplmasyla elde edilir (rntnn arplmas).
Denklem (10-35a)da deeri, serbest uzayda helezon boyunca ilerleyen dalgann hz
orandr. Tipik boyuna yan rntye veya (10-35c)de Hansen-Woodyard boyuna yan
rntsne gre seilir. Bunlar alttaki ifadelerden elde edilir.
eitli helezon dnleri arasndaki tipik boyuna mann bal faz + (Dizi elemanlar)
denklem (6-7a)da verilmitir veya
Denklem (10-36)
Burada , helezon dnleri arasndaki aralktr. Bir boyuna yan tasarm iin,
annda her bir dnteki ma e fazl olmaldr. Dnler arasnda helezon teli boyunca
dalga,
dalga hz ile
) ve bir helezon
deildir. Bundan dolay bir sonraki deer dir ve bir helezonda ilk iletim moduna
karlk gelir. Denklem (10-35b) ve (10-38)deki belirtilen ifadede yerine konursa
eitlik (10-38a)ya dnr.
Denklem (10-38a)
Boyuna mal ma iin denklem (10-37)in altta belirtilen denklem (10-39)a eit olmas da
benzer bir yoldur.
Denklem (10-39)
Denklem (10-39) zldnde ifadesi iin denklem (10-40) oluur.
Denklem (10-40)
iin denklem (10-40), denklem (10-40a)a dnr ki bu ifade denklem (10-35c)nin
bir e deeridir.
Denklem (10-40a)
rnek 10.1
Eksenel modda ilemek iin 10-dnl bir helezon tasarlaynz,
1.
a. emberi (
0
cinsinden), i asn (Derece cinsinden) ve dnler arasndaki aral (
0
cinsinden) belirleyiniz.
b. Altta belirtilen ifadeler iin helezon teli boyunca bal dalga hzn (serbest uzarda)
belirleyiniz.
i. Tipik boyuna mal tasarm
ii. Hansen-Woodyard boyuna mal tasarm
c. Ana kulak yar-g bant geniliini (Derece cinsinden) belirleyiniz.
d. Alttaki belirtilen ifadeleri kullanarak ynll (dB cinsinden) belirleyiniz.
2. Tipik ve Hansen-Woodyard tasarmlar iin normalize edilmi -boyutlu dorusal g
rntsn iziniz.
zm:
1.a. Optimum bir tasarm iin
~ ~ o ,
0
C
0 0
231 . 0 ) 13 tan( tan o
o
= = C
b. Sradan bir dn uzunluu
0
2 2
0
2 2
0
0263 . 1 ) 1 ( ) 231 . 0 ( = + = + = C S L
Bundan dolay bal dalga hz:
i. Tipik boyuna mal iin:
8012 . 0
20 21 231 . 0
0263 . 1
1
0 0
0 0
0
=
+
=
+
= =
S
L
v
v
p
h
ii. Hansen-Woodyard boyuna ma iin:
8012 . 0
20 21 231 . 0
0263 . 1
)
2
1 2
(
0 0
0 0
0
=
+
=
+
+
= =
N
N
S
L
v
v
p
h
c. Denklem (10-31)e gre yar-g bant genilii:
o
2135 . 34
) 231 . 0 ( 10 1
52 ) ( 52
2 3
0
= = ~
NS C
HPBW
d. Ynllk:
i. Denklem (10-33) kullanlarak:
65 . 34 ) 231 . 0 )( 1 )( 10 ( 15 15
2
3
0
2
0
= = ~
S C
N D (Boyutsuz) 397 . 15 = dB
ii Directivity bilgisayar program ve denklem (10-35) kullanlarak:
a. Tipik boyuna mal ( 8337 . 0 = p ): 678 . 12
0
= D (Boyutsuz)
03 . 11 = dB
b. H-W boyuna mal iin ( 8337 . 0 = p ): 36 . 26
0
= D (Boyutsuz) = 14.21 dB
e. Denklem (10-34)e gre eksenel oran:
05 . 1
20
1 20
2
1 2
=
+
=
+
=
N
N
EO (Buyutsuz) = 0.21 dB
2. Tipik ve Hansen-Woodyard olmak zere ki boyuna mal tasarm iin -boyutlu dorusal
g rntleri ekil 10.16da gsterilmitir.
(a) Tipik boyuna mal (b) Hansen-Woodyard boyuna mal
ekil 10.16 Tipik sarmal ( 8337 . 0 = p ) ve Hansen-Woodyard ( 8012 . 0 = p ) boyuna mal
tasarmlar iin -boyutlu normalize edilmi genlik dorusal g rntleri
D. Besleme Tasarm
Eksenel modda ilenen sarmal antende denklem (10-30) kullanlarak hesaplanan nominal
empedans 100-200 ohmdur. Bununla birlikte birok patik iletim hatlar (Bir koaksiyel gibi) 50
ohm civarnda karakteristik empedanslar vardr. Daha iyi bir uyumlandrma elde etmek iin,
helezon giri empedans ona yakn bir deerde olmaldr. Bunun baarlabilmesi iin birok
yolla da yaplabilir. Helezon giri empedansn etkin olarak kontrol etmenin bir yolu da
besleme bitiiindeki helezonun ilk 1/4lk dnnn doru tasarlanmasdr *8+,*12+.
Helezon giri empedansn 150 ohmdan 50 ohma ekebilmek iin, ilk 1/4'lk dn teli, bir
erit yapnsa dz olmal ve helezon iine gei olduka yava yava olmaldr. Bu, teli
beslemeden oluturarak yaplr ve helezon oluumunun banda, e genilie sahip bir erit
yapsnda dzlenerek ve bir plaka dielektrik yksekliinde kaplanm toprak dzlemine
neredeyse temas eder.
Denklem (10-41)
Burada
e = Beslemeden balayan helezonun iletken erit genilii
r
c = Toprak dzlemi kapsayan plakann dielekrik sabiti
0
Z = letim hattnn giri karakteristik empedans
Genel olarak eritten dzenli dairesel tele ve tasarlanan i aya kadar olan helezon
geilerinin erit konfigrasyonu aama aama ilk 1/4-1/2lik dnler ile olur.
Bu modifikasyon iletken-toprak dzlemindeki etkin iletim hatt karakteristik empedansn
azaltr ve var olan bir deerden daha dk bir empedans salar
ama azalm bant genilii olur. rnein, 50-ohmluk ve 2:1den daha dk VSWR oranna
ve %40 stnde bant geniliine sahip bir helezon, 140-ohmluk %70 bant geniliine sahip
bir helezonla karlatrlabilir. Buna ek olarak 50-ohmluk helezon 140-ohmluk %20 bant
genilii ile karlatrldnda %12 zerinde bant geniliine 1.2:1den daha dk bir
VSWRa sahiptir.
Besleme noktasnn yanndaki iletkenin kalnln arttrmann basit ve etkin bir yolu, bir
ince metal eriti iletken helezona balamaktr *12+. rnein, 70-mmlik genilie sahip bir
metal erit, 13-mmlik apa sahip iletken teli olan ve 230.77 MHzde ilenen bir helezon
iinde 50-ohmluk bir empedans oluturmak iin kullanld.
ekil 10.17de toprak dzlem ile kap ekline getirilmi piyasada mevcut helezonlar
gsterilmitir. Bu helezonlar, 100-160 MHz aralnda olmak zere 100 MHz iin 6 dB ve 160
MHz iin 12.8 dB kazan ile sa el kuralna gre dairesel kutuplanmtr (RHCP). Sa ele gre
telin dnmesi aka fotorafta grlmektedir. Eksenel oran 100 MHzde 8 dB ve 160 MHzde
2 dBdir. Bir 50-ohmluk hatta bal olan belirli ilenen frekanstaki maksimum VSWR oran
3:1i gemez.
Helix diye adlandrlan bir MATLAB bilgisayar program, bir helezon anten tasarlamak ve
incelemek iin gelitirildi. Program tantm kitabn ekindeki CD iinde bulunan READ ME
dosyasnda mevcuttur.
10.3.2 Elektrik-Manyetik Dipol
Daha nceki blmde belirtildii gibi normal modda ilenen sarmal antenin dairesel
kutuplanmas, helezon geometrisinin birka yatay kk halkalar ve dikey sonsuz kk
dipollerden olutuu dnlerek elde edildi. Daha sonra sadece bir halka ve bir tek dikey
dipole sahip antenin teoride eliptik bir kutuplanma ile ma yapt grld. dealde btn
uzayda dairesel kutuplanma, her bir elemandaki akm dipol ve halka arasndaki mevcut gc
blerek kontrol edilebilirse mmkndr ve bylece her bir yan alan iddeti genlii eit olur.
ekil 10.17 Toprak dzlem ile kap ekline getirilmi piyasada mevcut bir helezon. (Courtesy:
Seavey Engineering Associated, Inc, Pembroke, MA).
ekil 10.18 Elektrik-Manyetik dipol konfigrasyonu. (SOURCE: A. G. Kandoian, Three New
Antenna Types and Their Applications, Proc. IRE, Vol. 34, pp. 70W
(1946) IEEE).
Anten gibi deneysel modeller biri 350 MHz civarnda dieri 1.2 GHzde ilenerek
tasarlanm ve yaplmtr *13+. Bunlardan biri tasla izilmi olarak ekil 10.18de
gsterilmitir. 1.15-1.32 GHz aralnda llen VSWR oran 2:1den dktr.
Bu tip bir anten, dikkat edilir bir snmlemenin olduu UHF haberleme anda ok
kullanldr. Byle durumlarda yatay snmleme ve dikey bileenler farkl olarak etkilenirler
ve ayn durumda eitlilik olmayacaktr. Neyse ki sert durumlarda bile, her zaman dierinden
daha az etkilenen bir bileen olacaktr ve bu srekli haberlemeyi salar. Ayn sonular VHF
ve/veya UHF yaynnda uygulanr. Ayrca, bu tip ileten bir anten yatay veya dikey kutuplanm
elemanlar bile iyice almasn ve alc istasyonun mimari tasarmnda da bir kolaylk
olumasn salar.
10.3.3 Dorusal Elemanlarda Yagi-Uda Dizisi
Bir dier HF (3-30 MHz), VHF (30-300 MHz) ve UHF (300-3000 MHz) frekans aralnda yan
anten Yagi-Uda antenidir. Bu anten ekil 10.19da gsterildii gibi birka dorusal dipol
elemandan meydana gelir. Biri besleme hattndan direkt olarak enerji verirken dierleri ise
akmlar karlkl balam sayesinde indklenen parazitik yanlar gibi davranrlar. Bir Yagi-
Uda anteni iin yaygn bir besleme eleman, katlanm bir dipoldr. Bu yan zellikle bir
boyuna mal dizi gibi ilemek iin tasarlanr ve bu, ileri ynde kulak iinde parazitik
elemanlarla salanr.
ekil 10.19 Yagi-Uda anten konfigrasyonu
Dierleri arka tarafta yanstc gibi davranrken bu parazitik elemanlar ynlendirici gibi
davranrlar. Yagi ynlendiricilerin srasn bir dalga-kanal olacak ekilde tasarlamtr. Yagi-
Uda dizisi toplum tarafndan bilinmese bile, okuyucularn ou tarafndan bilinebilecei
zere, ev TV anteni olarak yaygn bir ekilde kullanlmaktadr.
Bu yaycnn orginal tasarm ve alma ilkeleri ilk defa Japonca olarak yaynlanan Journal
of I.E.E of Japan dergisinde, Japonyadaki Tohoku Imperial Universitesinden S.Uda tarafndan
aklanmtr. Daha sonra, daha ok okunan ve yaylan makalede *15+,Udann
meslektalarndan biri olan H.Yagi,ayn yaycnn alma eklini ngilizce olarak aklamtr.
Bu makale bir klasik olarak deerlendirilmi ve 1984te IEEEnin yznc yl kutlamalr
erevesinde Proceeding of the IEEE*15+, de orijinal ekliyle yeniden baslmtr. Dalgaboyu
4.4 m de bir huzme yaycs olan Profesr Udann bu almasnn ngilizce olarak Yagi
tarafndan yazldnn bilinmesine ramen, tm dnyada bu yaycdan anten szlnde
marka bir terim olan Yagi anteni olarak bahsetmek gelenek halini ald. Bununla birlikte iki
mucidinin de katklarn yanstmaya daha uygun olmas iin bu kitapta Yagi-Uda anteni olarak
adlandrlacaktr. Yagi ve Uda almalarn 1920 lerin banda yapmalarna ve 1920 lerin
ortalarnda yaynlamalarna ramen, 1928 de Yaginin Birleik Devletleri ziyaret etmesine ve
New York, Washington ve Hartfordda Radyo Mhendisleri Enstitsnn toplantlarnda
almalarn sunmasna kadar Birleik Devletlerde tam olarak kabul grmemiti. Ardndan,
Haziran 1928de onun almas Proceeding of IREde yaynland ki radyo dalgalarnn bir
ncs olan H.Dellinger, Washington D.Cdeki Standarlar Brosu Radyo Blmnn efi
olarak almaktayd ve bu almay olaanst temel olarak nitelendirdi ve Byle bir
alma hi dinlememitim ki bu almann klasik olmaya aday olduundan o kadar eminim
diye yazd. So true!!
1984 te yznc yln kutlad1884-1984. Gerekten, 1963te IRE ve AIEE nin birlemesiyle
IEEE biimlendi. 1984 yl boyunca, Proceedings of IEEE, daha nceleri IRE veya IEEE de
yaynlanm elektrik mhendisliinin farkl alanlaryla ilgili baz klasik almalar orijinal
biimlerinde tekrar yaynlad. Antenler, sadece Yagi*15+ tarafndan yaplan alma yeniden
yaynland. Bu tek olmad, 1997de Proceedings of IEEE Yaginin allmasn ikinci defa
orijinal olarak yeniden yaynlad*15+*16+.
Bu bize elektrik mhendislii mesleindeki bu zel klasik anten tasarmnn etkisi hakknda bir fikir
vermektedir.
Ak literatr ve dier yerlerde, Yagi-Uda anteni kapsaml analitik ve deneysel incelemelerle yer
almaktadr. oundan haberimizin olamayabilecei bu katkda bulunanlarn tmn listelemek
imkanszdr. Bununla birlikte, analizde gze arpan noktalar zetlemeye, yaycnn almasn genel
olarak aklamaya ve baz tasarm verilerini sunmaya alacaz.
Boyuna-mal bir huzme biimini baarmak iin, huzme ynndeki parazitik elemanlar, uzunluk
olarak besleme elemanndan biraz kktrler. Tipik olarak src eleman /2 den hafif kk
uzunlukla rezonedir (genelde 0.450.49), halbuki ynlendiricilerin uzunluklar 0.4 - 0.45 civarnda
olmaldrlar. Bununla birlikte ynlendiricilerin ayn boyda ve/veya ayn apta olmalar gerekli deildir.
Ynlendiriciler arasndaki mesafe tipik olarak 0.3 - 0.4 olup, optimum tasarmlar iin dzgn
(uniform) olmas gerekli deildir. 6 toplam uzunluklu Yagi-Uda dizisi iin toplam kazancn 0.3 ya
kadar olan ynlendirici mesafesinden bamsz olduu deneysel olarak gsterilmitir. 0.3 dan daha
byk ynlendirici aralklarnda kazanta nemli bir d (5-7dB) gzlenmitir. Anten iin kazan,
0.024 ya kadar olan ynlendirici yaraplarndan bamszdr. Yanstcnn uzunluu
besleyicisininkinde biraz byktr. Ayrca, yanstc ve src elemanlar arasndaki mesafeler, src
eleman ile en yakn ynlendirici arasndaki mesafeden biraz kktrler ve 0.25 da optimuma yakn
bulunurlar.
Her bir ynlendiricinin uzunluunun ona karlk gelen rezonant uzunluundan daha kk
olmasndan dolay, her birinin empedans kapasitiftir ve akmlar emk indkler. Benzer olarak
yanstclarn empedanslar indktif olup akm fazlar indklenen emknnkinden geridedir.
Ynlendirici ve yanstclardaki akmlarn toplam fazlar tek bana onlarn uzunluklar ile belirlenmez
ayn zamanda komu elemanlar arasndaki mesafelere de baldrlar. Bu yzden, rezonant
uzunluklarndan biraz kk (/2 den kk) uzunluklaryla uygun mesafeli elemanlar ynlendirici
olarak davranrlar nk, yaklak olarak eit genlikli akmlaryla bir dizi biimindedirler ve eit
ilerleyen faz kaymalar enerjilenmi elamann alann ynlendiricilere doru zorlayacaktr. Benzer
olarak, /2 veya daha byk uzunluklu dzgn aralkl yerletirilmi elamanlar yanstc olarak
davranacaktrlar. Bu yzden bir Yagi-Uda dizisi, performansnn yryen dalgann faz hz ve her bir
elemann akm dalmyla belirlendii bir yryen dalga yaps olarak kabul edilebilir. Ynlendiriciler,
yanstclar ve src elemanlarla ilgili nceki tartmalarn ilk rezonansa dayandna dikkat
edilmelidir. Daha yksek rezonanslar , 3/2 uzunluklarna yakn noktalarda mevcut olup fakat
nadiren kullanlrlar.
Pratikte, yanstcnn ana rol, enerjilenmi ilk elemann yanndaki ilk elemanla olup, eer birden
fazla (en fazla iki) eleman yanstc olarak kullanlrsa bir Yagi-Uda anten kazancnda ok kk bir
performans kazanlr. Bununla birlikte, eer bir diziye daha fazla ynlendirici eklenirse nemli
ilerlemeler baarlabilir. Pratik olarak, ok kk kazancn tesinde, daha ok u elemanlardaki
indklenen akmlarn genliindeki azalmalardan dolay daha ok ynlendirici ilavesinin bir snr vardr.
Genel olarak ou anten 6-12 civarnda ynlendiriciye sahiptirler. Bununla birlikte ou diziler 30-40
elemanl olarak tasarlanrlar. Dizi uzunluklarnn tipik olarak 6nn katlarnda olduu *17+ de
bahsedilmiti. Toplam kazancn tipik olarak 30-54 civarnda olabilecei (14.8-17.3dB) bu dizilerde
dalga boyu bana 5-9 civarnda bir kazan (izotropiklie bal) tipik bir deerdir.
Bir Yagi-Uda antende genel olarak ilgilenilen ma karakteristikleri, ileri ve geri ynl kazanlar, giri
empedans, bant genilii, batan sona oran (FBR) ve yan kulaklarn genliidir. Ynlendirici ve
yanstclarn ap ve uzunluklar, kendi aralklar gibi, optimum karakteristikleri belirlerler. Birka yldr
optimum tasarmlar deneysel olarak gerekletirilmilerdir. Bununla birlikte, analitik formlasyonlara
dayal bir ok deiik saysal teknikleri kullanan hzl bilgisayarlar, optimum alma performanslarn
salayacak ekilde dizilerin geometrik boyutlarn tretmek iin kullanlmaktadrlar. Genellikle, Yagi-
Uda dizileri dk giri empedansna ve greceli olarak dar bant geniliine(%2 civarnda) sahiptirler.
Her ikisindeki iyiletirmeler dierlerinden(kazan., yan kulaklarn genlii vb. gibi) dn verilerek
baarlabilir. Genelde zel tasarma bal olarak bir ara yol bulunabilir. Dier parametrelerin
performansn etkilemeden giri empedansn artrmann bir yolu, bir besleyici eleman eklinde
empedans yklemesi yapmaktr.( such as a two-element folded dipole with a step-up ratio of about
4). Optimum eleman aralndan daha geni aralklarda FBR (batan sona oran) 30 civarnda(15dB)
olarak baarlabilir, fakat onlar genellikle dier istenen karakteristikleri biraz iyiletirmek iin
uyumlatrlrlar.
Performans ksmda dikkate alnabilecei sylenerek, Yagi-Uda dizisi zetlenebilir.
1.yanstc-besleyici dzenlemesi
2.besleyici
3.ynlendiricilerin sras
It has been concluded, numerically and experimentally, that the reflector spacing and size have (1)
negligible effects on the forward gain and (2) large effects on the backward gain (front-to-back ratio)
and input impedance, and they can be used to control or optimize antenna parameters without
affecting the gain significantly. Besleyici uzunluu ve yarap, ileri yndeki kazan zerinde kk bir
etkiye sahiptir fakat geri ynl kazan ve giri empedans zerinde byk bir etkiye sahiptir.
Ynlendiricilerin bykl ve aralklar, ileri ynl kazan, geri ynl kazan ve giri empedans
zerinde byk bir etkiye sahiptir ve onlar dizinin en kritik elemanlar olarak dnlrler.
Yagi-Uda dizileri pratikte ok yaygndrlar nk, onlar arlk olarak hafif, yapm iin basit, dk
maliyetli ve ou uygulamalar iin istenen karakteristikleri orta lekte salamaktadrlar. Elemanlarn
kk bir says iin (tipik olarak be veya alt) tasarm basittir fakat yksek bir ynll baarmak
iin ok sayda eleman kullanlrsa, tasarm olduka kritik olmaktadr. Bir Yagi-Uda antenin
ynlln artrmak veya E-dzlemindeki huzme geniliini azaltmak iin, bir perde anten biimi
oluturmak amacyla, Yagi-Uda dizilerinden birka sra kullanlabilir.*18+
A. ntegral Denklem-Moment Metodu
Yagi-Uda dizileri iin bir ok analitik formlasyonlar [21]-[30] ve deneysel aratrmalar*19+,*20+
mevcuttur.
[25] ile benzer yntem (8-24) Poclingtonun integral denklemini temel almtr bu yntemin
birini burada belirtmi *25+, ama (8-22) Poclingtonun integral denklemini temel almtr ve
Tirkas tarafndan formalize edilmitir [26]. Prensipte, karlkl etkileim dahil bile edilir ve,
eleman saylar zerinde snrlamalar yoktur. Bununla birlikte, hesaba dayal amalar iin
blm 8.4deki yntemleri temel alan nokta-uyumlama yntemleri, btn elemanlarn
yzeylerindeki her yere gre her bir elemann ekseni zerindeki ayrk noktalarda integral
denklemini deerlendirmek ve salamak kullanlmtr. Snr koularnn uyumland ayrk
noktalarn saylar hesaplanan verilerin deneysel sonularla iyice karlatrlmas iin yeterli
olmaldr.
Bir snrsz serbest uzayda bir elektrik akm kayna tarafndan oluturulan toplam alan iin
(8-22)deki Poclingtonun integral denklemini temel alan teori, veya
Denklem (10-42)
Burada
Denklem (10-42a)
Denklem (10-43)
Salad durumda denklem (10-42), denklem (10-44)e dnr.
Denklem (10-44)
Biz imdi denklem (10-44)deki ilk integral terimine younlaacaz. ntegrali alnan
denklem (10-44)deki ilk terimin baz ksmlar altta ifade edilmitir.
Denklem (10-45)
Denklem (10-45a)
Denklem (10-46)
Denklem (10-46a)
Bu ifadelerle denklem (10-44), denklem (10-47)ye dnr.
Denklem (10-47)
htiyacmz olan her bir tel ucundaki akm yok olur *rnein,
, eleman
uzunluunu gsterir. Denklem (10-53)n birinci ve ikinci trevleri yerine konduunda
denklem (10-52)nin ii denklem (10-54)e dnr.
Denklem (10-54)
Sins fonksiyonundan dolay, denklem (10-54)de sadece
zerinden integrali
alndnda denklem (10-55) oluur.
Denklem (10-55)
Burada Denklem (10-55a)
Denklem (10-55b)
Toplam eleman says
Burada
, ekil 10.20(a)da gsterildii gibi her bir tel yarap merkezinden herhangi bir tel
merkezine olan uzaklk mesafesidir.
(10-55)in integral denklemi her bir eleman iin geerlidir, ve akm moddaki saylarnn
her eleman iin ayn olduu dnlr. (10-55) integral denklemine Moment Metodu ile
zm uygulamak iin, her bir tel eleman segmenti halinde alt gruplara blnr. Bunlarn
dnda hareket eden elemanlar iin her bir elemanda uyumlama tel merkezinde yaplr. ekil
10.10(b)de gsterildii gibi her segment iin her bir uyumlama noktasnda denklem (10-
55)deki
ifadesinin
noktalarnda yok olmas gereklidir, modlar olsa bile ekil 10.20(c)de gsterildii gibi
beslemedeki segment bu kapsamn dndadr. Bu durum tane eitlik oluturur.
Besleme eleman zerindeki . eitlik, hareket eden elemanlarn besleme noktasnda
(
) tm m modlar iin normalize edilmi akmn birlikte *25+,*27+ veya denklem (10-
56)ya eit olma kouluyla oluur.
Denklem (10-56)
Alttaki belirtilen ilemler temel alndnda, dorusal denklemlerde bir sistem alttaki
ilemlerin etkileri dikkate alnarak oluturulur.
a. Her bir tel segmentinde her modun ayn tel zerindeki her segment ile olmas durumu
b. Her bir tel segmentinde her modun dier teller zerinde her segment ile olmas durumu
Dorusal denklemlerde bu sistem denklem (10-53)de belirtildii gibi her teldeki akm
dalmnn karmak genlik katsaysn bulmak iin zlr. Bu durum *25+de bir -elemanl
dizide (Bir ynlendirici, bir yanstc ve hareket eden eleman) her tel iin iki mod iin ispat
edilir.
(a) Ayrma mesafesi
(b) Parazitik elemanlar (c) Hareket eden eleman
ekil 10.20 Yagi-Uda dizisinin Moment Metodu iin geometrisi (SOURCE: G. A.
Thiele, Yagi-Uda Type Antennas, IEEE Trans. Antennas Propagat., Vol. AP-17, No. 1,
pp. 24
B. Uzak-Alan rnts
Bir kere akm dalm bulunduunda, her eleman iin uzak-blge alan blm 3de zetlenen
yntemler kullanlarak bulunabilir. Yagi-Uda dizisinde toplam alan, her birinden gelen
alanlarn toplamyla elde edilir.
Blm 3de zetlenen ilemler yaplarak, blm 3.6da ve denklem (10-57)de ifade edilen
uzak-blge elektrik alan, z eksenine paralel dorultuda ynlenen elemann modlar ile
elde edilir.
Denklem (10-57)
Denklem (10-57a)
Burada
), -
dzlemi (
)dir. Her bir elemann merkezindeki bir akmn elemann konumuna gre izimi ekil
10.22de verilmitir. Merkezde besleme elemannn akm denklem (10-56)da belirtilmitir. nemli bir
nokta, Yagi-Uda dizisinde kalite ls, kablo ile uyumlu olan yanstc aralnn bir fonksiyonu olarak
batan-sona doru rnt orandr *
].Bu, ynllk
boyunca 5 . 0 1 . 0 aral iin ekil 10.23de gsterilmitir. Bu tasarmda, ynllk 1 . 0 aral iin 15.2
dBden 5 . 0 iin 10.4 dBye kadar aama aama ve monoton bir ekilde azalrken yaklak 23 . 0 arala
sahip bir yanstc iin maksimum batan-sona oran oluur.
Bir dier parametrik gzlem, batan-sona orann ve ynlln ynlendirici aralnn bir fonksiyonu
olarak deiimidir. Bu durum, 1 . 0 dan 5 . 0 ya kadar olan aralk iin ekil 10.24de gsterilmitir.
Ynlln 1 . 0 aral iin 12 dBden 45 . 0 aral iin 15.3 dBye hafif bir art gsterdii aka
bellidir. 45 . 0 dan daha byk aralklar iin ynllkte dik bir d meydana gelir. Bu durum *19+ ve
*28+deki, Yagi-Uda dizi tasarmnda 4 . 0 dan daha byk aralklar iin ynllkte byk dlerin
olduu sonucuna da uyum gsterir. Bu tasarm iin, ekil 10.24de grld gibi batan-sona oranndaki
deiimler ynlendirici aralnn bir fonksiyonu olarak ok daha duyarldr ve ynllkteki 20-25 dBnin
zerindeki sapmalar, aralkta yaklak 05 . 0 lk deiime neden olur. ekil 10.24de gsterilen batan-
sona oranndaki deiimler ynlendirici aralnn bir fonksiyonu olarak daha az sayl bir Yagi-Uda dizi
tasarmnda olmad bellidir. Bununla birlikte daha byk eleman sayl tasarmlar iin daha belirgin
olduu aikrdr. Btn bunlar blm sonunda belirtilen tasarm problemlerinde ispat edilmitir.
ekil 10.21 15 Elemanl Yagi-Uda dizisinde ve dzlemi genlik rntleri
ekil 10.22 15 Elemanl Yagi-Uda dizisinde her bir elemann merkezinde normalize edilmi akm
ekil 10.23 15 Elemanl bir Yagi-Uda dizisinde yanstc aralnn bir fonksiyonu olarak, ynllk ve batan-sona
oran
ekil 10.24 15 Elemanl bir Yagi-Uda dizisinde ynlendirici aralnn bir fonksiyonu olarak, ynllk ve batan-
sona oran
D. Optimizasyon
Dizide ma karakteristikleri dizideki geometrik parametreleri kontrol ederek ayarlanabilir.
Bu durum 15 elemanl bir dizide, aralklarda dzgn deiimler oluturarak ve dzgn
uzunluklar kullanlarak 10.23 ve 10.24de ispat edildi. Bununla birlikte bunlar ve dier dizi
karakteristikleri dzgn olmayan ynlendirici uzunluklar ve ynlendiriciler arasndaki
aralklar kullanlarak optimize edilebilir. rnein, yanstc-uyarc aral ve tm elemanlarn
uzunluu sabitte kalrken ynlendiriciler arasndaki aralk deiebilir. Byle bir ilem Cheng
ve Chen tarafndan pertrbasyonel yntemi kullanarak 6-elemanl dizide ynll optimize
TABLO 10.1 6-Elemanl bir Yagi-Uda dizisinde ynllk optimizasyonu (Ynlendirici aral pertrbasyonu),
51 . 0
1
= l , 50 . 0
2
= l , , 43 . 0
6 5 4 3
= = = = l l l l o 003369 . 0 =
TABLO 10.2 6-Elemanl bir Yagi-Uda dizisinde ynllk optimizasyonu (Tm eleman aralklar pertrbasyonu),
51 . 0
1
= l , 50 . 0
2
= l , , 43 . 0
6 5 4 3
= = = = l l l l o 003369 . 0 =
etmek iin kullanld *28+. Bataki sonular ve optimize (pertrbe) edilmi dizi tablo 10.1de
gsterilmitir. Ayn dizide, dier tm parametrelerdeki sabit deer devam ederken btn
aralklara deiimi iin izin verirler. Sonular ekil 10.2de grlmektedir.
Dier optimizasyon ilemi, tm elemanlar arasndaki aral bir sabitte tutmak ve ynll
optimize etmek iin uzunluu deitirmektir. 6 elemanl bir dizinin *26+ sonular tablo
10.3de grlmektedir. En yksek optimizayon aralk ve uzunluklar deitirmektir. Cheng ve
Chen, uzunluklar sabitte tutarken aralklar deitirerek ilk defa baarl optimize etmi
oldular [29]. Daha sonra optimize edilmi aralklar sabitte tutarken ayn dizide
uzunluklardaki pertrbasyon ilemini yaptlar. Bu ilem sonular ekil 10.25de gsterilen
uzak-alan -dzlemi ( ) rntleri ile tablo 10.4de grlmektedir. Hepsinde,
ynllkteki gelimeler ve batan-sona oran not edilmitir. deal optimizasyon uzunluk ve
aralklarn ayn anda deimesini salamak ile olur. Optimizasyon ilemi tekrar tekrar
yaplm olsa da *28+ ve *29+da byle optimizasyonlar olumamtr.
TABLO 10.3 6-Elemanl bir Yagi-Uda dizisinde ynllk optimizasyonu (Tm eleman uzunluklar pertrbasyonu),
, 250 . 0
21
= s , 310 . 0
65 54 43 32
= = = = s s s s o 003369 . 0 =
TABLO 10.4 6-Elemanl bir Yagi-Uda dizisinde ynllk optimizasyonu (Ynlendirici aralklarnda pertrbasyon),
o 003369 . 0 =
ekil 10.25 Balang ve pertrbe edilmi anten rntlerinde normalize edilmi genlik ve 6 elemanl Yagi-Uda
dizileri (Tablo 10.4). (SOURCE: C. A. Chen and D. K. Cheng, Optimum Element Lengths for Yagi-Uda Arrays,
IEEE Trans. Antennas Propagat., Vol. AP-23, pp. 8
Ynllk olarak optimize edilmi Yagi-Uda anteninde inceleme yaplan dier parametre
frekans bant genilii idi *30+. Byle bir ilemin sonular ekil 10.26da gsterilmektedir. 6-
elemanl bir dizi olan anten bir merkez
frekansnda bir
optimum ynllk elde etmek iin tm elemanlar zerinde aralk pertrbasyonu kullanlarak
dizi tasarland. Tablo 10.22de geometrik parametreler listelenmitir. Balangta ve optimize
edilmi dizilerde 3 dB bant genilii ayn olarak grlr.
n salamad ve
de 9.2 dB ynlle sahip (Toprak zerinde ayn ykseklie sahip ilgili bir
2 dipol) bir Yagi-Uda dizisi tasarlaynz.
zm:
a.
olmak zere
11 ) 2 ln( 2
2
= = O a b t i salamak iin seildi.
Birok Yagi-Uda tasarmlar birincil elemanlar gibi dipoller ve baz halkalar kullanlarak
uygulanr, delikleri [39] ve
mikroerit yama elemanlarnn kullanld Yagi-Uda tasarmlar mevcuttur *40+. Mikroerit
tasarm ncelikle mobil haberlemede dk-al uydudan alm iin gruplandrlmtr *40+.
10.4 MULTMEDYA
CD iinde mevcut ve kitabn bir blmnde alttaki belirtilen multimedya kaynaklar
deerlendirmek, anlamak ve bu blmn konularn grselletirmek iin dahil edilmitir.
a. Cevaplar ile beraber, Java-tabanl interaktif anket.
b. Matlab bilgisayar program,
- Beveraj
- Helezon
Beveraj ve Helezon antenlerde ma karakteristiklerini gsterme ve hesaplama iindir.
c. Matlab ve Fortran bilgisayar program, belirlenen bir Yagi-Uda dizi tasarmnda ma
karakteristiklerini gsterme ve hesaplama iindir.
d. ok renkli olarak Power Point (PPT) sunular.
REFERENCES
1. C. H. Walter, Traveling Wave Antennas, McGraw-Hill, New York, 1965.
2. J. D. Kraus, Electromagnetics, McGraw-Hill Book Co., New York, 1992.
3. J. G. Brainerd et al., Ultra-High-Frequency Techniques, VanNostran d, New York, 1942.
4. L. V. Blake, Antennas, John Wiley and Sons, New York, 1966.
5. G. A. Thiele and E. P. Ekelman, Jr., Design Formulas for Vee Dipoles, IEEE Trans.
Antennas Propagat., Vol. AP-28, No. 4, pp. 588590, July 1980.
6. W. L. Weeks, Antenna Engineering, McGraw-Hill, New York, 1968, pp. 140142.
7. D. G. Fink (ed.), Electronics Engineers Handbook, Chapter 18 (by W. F. Croswell),
McGraw-Hill, New York, 1975.
8. J. D. Kraus, Antennas, McGraw-Hill, New York, 1988.
9. A. A. de Carvallo, On the Design of Some Rhombic Antenna Arrays, IRE Trans. Antennas
Propagat., Vol. AP-7, No. 1, pp. 3946, January 1959.
10. E. Bruce, A. C. Beck, and L. R. Lowry, Horizontal Rhombic Antennas, Proc. IRE, Vol. 23,
pp. 2426, January 1935.
11. R. S. Elliott, Antenna Theory and Design, Prentice-Hall, Englewood Cliffs, New Jersey,
12. J. D. Kraus, A 50-Ohm Input Impedance for Helical Beam Antennas, IEEE Trans. 1981.
Antennas Propagat., Vol. AP-25, No. 6, p. 913, November 1977.
13. A. G. Kandoian, Three New Antenna Types and Their Applications, Proc. IRE, Vol. 34,
pp. 70W75W, February 1946.
14. S. Uda, Wireless Beam of Short Electric Waves, J. IEE (Japan), pp. 273282, March
1926, and pp. 12091219, November 1927.
15. H. Yagi, Beam Transmission of Ultra Short Waves, Proc. IRE, Vol. 26, pp. 715741, June
1928. Also Proc. IEEE, Vol. 72, No. 5, pp. 634645, May 1984; Proc. IEEE, Vol. 85, No.
11, pp. 18641874, November 1997.
16. D. M. Pozar, Beam Transmission of Ultra Short Waves: An Introduction to the Classic
Paper by H. Yagi, Proc. IEEE, Vol. 85, No. 11, pp. 18571863, November 1997.
17. R. M. Fishender and E. R. Wiblin, Design of Yagi Aerials, Proc. IEE (London), pt. 3,
Vol. 96, pp. 512, January 1949.
18. C. C. Lee and L.-C. Shen, Coupled Yagi Arrays, IEEE Trans. Antennas Propagat., Vol.
AP-25, No. 6, pp. 889891, November 1977.
19. H. W. Ehrenspeck and H. Poehler, A New Method for Obtaining Maximum Gain from
Yagi Antennas, IRE Trans. Antennas Propagat., Vol. AP-7, pp. 379386, October 1959.
20. H. E. Green, Design Data for Short and Medium Length Yagi-Uda Arrays, Elec. Engrg.
Trans. Inst. Engrgs. (Australia), pp. 18, March 1966.
21. W. Wilkinshaw, Theoretical Treatment of Short Yagi Aerials, Proc. IEE (London), pt. 3,
Vol. 93, p. 598, 1946.
22. R. J. Mailloux, The Long Yagi-Uda Array, IEEE Trans. Antennas Propagat., Vol. AP-14,
pp. 128137, March 1966.
23. D. Kajfez, Nonlinear Optimization Reduces the Sidelobes of Yagi Antennas, IEEE Trans.
Antennas Propagat., Vol. AP-21, No. 5, pp. 714715, September 1973.
24. D. Kajfez, Nonlinear Optimization Extends the Bandwidth of Yagi Antennas, IEEE Trans.
Antennas Propagat., Vol. AP-23, pp. 287289, March 1975.
25. G. A. Thiele, Analysis of Yagi-Uda Type Antennas, IEEE Trans. Antennas Propagat.,
Vol. AP-17, No. 1, pp. 2431, January 1969.
26. P. A. Tirkas, Private communication.
27. G. A. Thiele, Calculation of the Current Distribution on a Thin Linear Antenna, IEEE
Trans. Antennas Propagat., Vol. AP-14, No. 5, pp. 648649, September 1966.
28. D. K. Cheng and C. A. Chen, Optimum Spacings for Yagi-Uda Arrays, IEEE Trans.
Antennas Propagat., Vol. AP-21, No. 5, pp. 615623, September 1973.
29. C. A. Chen and D. K. Cheng, Optimum Element Lengths for Yagi-Uda Arrays, IEEE
Trans. Antennas Propagat., Vol. AP-23, No. 1, pp. 815, January 1975.
30. N. K. Takla and L.-C. Shen, Bandwidth of a Yagi Array with Optimum Directivity, IEEE
Trans. Antennas Propagat., Vol. AP-25, No. 6, pp. 913914, November 1977.
31. P. P. Viezbicke, Yagi Antenna Design, NBS Technical Note 688, U.S. Department of
Commerce/National Bureau of Standards, December 1968.
32. S. Adachi and Y. Mushiake, Studies of Large Circular Loop Antennas, Sci. Rep. Research
Institute of Tohoku University (RITU), B, Vol. 9, No. 2, pp. 79103, 1957.
33. J. E. Lindsay, Jr., A Parasitic End-Fire Array of Circular Loop Elements, IEEE Trans.
Antennas Propagat., Vol. AP-15, No. 5, pp. 697698, September 1967,
34. E. Ledinegg, W. Paponsek, and H. L. Brueckmann, Low-Frequency Loop Antenna Arrays:
Ground Reaction and Mutual Interaction, IEEE Trans. Antennas Propagat., Vol. AP21,No.
1, pp. 18, January 1973.
35. D. DeMaw (ed.), The Radio Amateurs Handbook, AmericanRadio Relay League,
Newington, CT, 56th ed., 1979.
36. A. Shoamanesh and L. Shafai, Properties of Coaxial Yagi Loop Arrays, IEEE Trans.
Antennas Propagat., Vol. AP-26, No. 4, pp. 547550, July 1978.
37. L. C. Shenan d G. W. Raffoul, Optimum Design of Yagi Array of Loops, IEEE Trans.
Antennas Propagat., Vol. AP-22, No. 11, pp. 829830, November 1974.
38. A. Shoamanesh and L. Shafai, Design Data for Coaxial Yagi Array of Circular Loops,
IEEE Trans. Antennas Propagat., Vol. AP-27, No. 5, pp. 711713, September 1979.
39. R. J. Coe and G. Held, A Parasitic Slot Array, IEEE Trans. Antennas Propagat.,
Vol. AP-12, No. 1, pp. 1016, January 1964.
40. J. Huang and A. C. Densmore, Microstrip Yagi Antenna for Mobile Satellite Vehicle
Application,IEEE Trans. Antennas Propagat., Vol. AP-39, No. 6, pp. 10241030, July 1991.
PROBLEMLER
10.1 (10-1a) ile verilen akm dalm iin;
(a) Uzak-blge alan iddetinin, (10-2a) ve (10-2b),
(b) Ortalama g younluunun, (10-4) ve (10-5),
(c) Inan gcn, (10-11) ifadelerine eit olduunu gsteriniz.
10.2 Telin ekseninden,
(a) 10
(b) 20 lik alarda maksimum oluacak biimde, l=50 uzunluklu (uzun telle sonlandrlm)
bir Beverage antende, dalgann faz hzn (serbest-uzaya kyasen) belirleyiniz.
10.3 x ekseni boyunca konumlandrlm ve bir ucundan beslenen l uzunluklu, sonlu ve
uyumlandrlm uzun lineer antenin (yryen dalga) akm dalm
Olarak verilmektedir. Standart kresel koordinatlarda, uzak blge elektrik ve manyetik alan
bileenlerini bulunuz.
10.4 z ekseni boyunca konumlandrlm ve z=0 ucundan beslenmekte olan l uzunluklu bir uzun
lineer anten (yryen dalga), z=1 ucundaki bir ykte sonlandrlmtr. Teldeki akm dalm
olup, herhangi bir yansma yoktur. R ve l nin bir fonksiyonu olarak,
(a) Uzak blge kresel elektrik bileenlerini,
(b) u=t/2 ynndeki ma iddetini belirleyiniz.
10.5 Eksenden 10 lik bir ada ilk maksimumu oluacak biimde bir Beverage anten
tasarlaynz. Hattaki dalgann faz hzn serbest uzaya ayn kabul ederek,
(a) Uzunluklar(tam ve yaklak olarak),
(b) Sonraki alt maksimumun oluaca alar(tam ve yaklak olarak),
(c) a ve bde bulunan maksimumlar arasndaki sfrlarn oluaca alar( tam ve yaklak
olarak),
(d) tam ve yaklak uzunluklar kullanarak ma direncini,
(e) tam ve yaklak uzunluklar kullanarak ynll bulunuz. Bulduunuz sonular Beveraj
bilgisayar programn kullanarak dorulaynz.
10.6 Bir uzun tel yryen dalga antenin ilk maksimumunun telin ekseninden 25lik bir ada
olmas istenmektedir. Tel anten iin;
(a) Gerekli tam uzunluu,
(b) Ima direncini,
(c) Ynll(dB olarak) bulunuz. Tel serbest uzaya maktadr.
10.7 l=2 ve l=3 uzunluklu bir uzun telin ynlln hesaplaynz. Beveraj bilgisayar
programn kullanarak dorulaynz.
10.8 d apl uzun bir tel, topran h yksekliinde (havada) yerletirilmitir.
(a) h>>d kabul ederek karakteristik empedans bulunuz.
(b) Bu deeri (10-14) ile karlatrnz.
10.9 Beverage (uzun tel) antenler, ana huzmenin maksimumu ufuun birka derece stnde
olduu ufuk tesi haberlemesi iin kullanlrlar. l uzunluklu ve /200 yarapl tel antenin,
mkemmel elektrik iletkenlikli sonsuz boyuttaki bir dzlem zerinde z eksenine paralel
yerletirildiini kabul ederek(x ekseni toprak dzlemine deydir);
(a) Edeer iki elementli dizi iin dizi faktrn belirleyiniz.
(b) letken dzlemin varlnda telin normalize edilmi elektrik alan nedir?
(c) Duran dalga oluturmayacak ve herhangi bir yansmay ortadan kaldracak, sonlandrma
ucuna yerletirilebilecek yk direnci nedir?
10.10 Ufuk tesi haberleme sisteminde eksenden 10lik bir ada ilk maksimumu oluturacak
yarm dalga boyunun tek katlarna eit uzunluklu ok uzun bir rezonant tel tasarm iin arzu edilir.
Tasarm gerekliliklerini karlamak iin rezonant antenlerin,
(a) Yaklak uzunluunu ( olarak)
(b) Ima direncini,
(c) Ynlln belirleyiniz.
Bir yryen dalga anteni rezonant (duran dalga) anten yapmak iin bir yk direnci ile
sonlandrlr. Eer tel antenin yarap /400 ve mkemmel iletkenlikli dz bir toprak
dzlemi zerinde /20 yksekliinde yatay olarak yerletirilirse;
(d) Bunu baaracak yk direnci ne olabilir?
10.11 l=2 ve l=3 bacak uzunluklu bir V antenin optimum ynlln hesaplaynz. Bu
deerleri Problem 10.7 ile karlatrnz.
10.12 Optimum ynll 8dB olacak ekilde bir simetrik V anten tasarlaynz. Her bir bacan
uzunluunu( olarak) ve Vnin toplam kapsad ay (derece olarak) bulunuz.
10.13 Problem 10.12 yi 5dBlik bir optimum ynllk iin tekrarlaynz.
10.14 Maksimum ynllkl bir V-dipol tasarm iin arzu edilir. Her bir kolun uzunluu 0.5dr.
(Tm V-dipoln toplam uzunluu dr). Tasarm gerekliliklerini salayacak,
(a) V-dipoln toplam kapsad a(derece olarak) nedir?
(b) Ynll(dB olarak),
(c) Eer tm antenin kazanc %35 ise, kazanc(dB olarak) bulunuz.
10.15 10 tane zde elemanl V-anten dzgn enine mal bir dizi oluturacak ekilde z ekseni
boyunca yerletirilmitir. Her bir eleman 9dBlik maksimuma sahip olacak ekilde tasarlanmtr.
Her bir elamann enine ma yapaca (u=90) ve elemanlar aras akln /4 olduu kabulyle;
(a) Her bir Vnin kol uzunluunu ( olarak)
(b) Her bir Vnin kapsad ay,
(c) Dizinin yaklak toplam ynlln(dB olarak) bulunuz.
10.16 0.25X10
-3
yarapl, /4 uzunluklu, 90 bkl rezonant, toprak dzlemi zerine
yerletirilmi bir tel anten tasarlaynz.
(a) Bklmenin hangi ykseklikte olmas gerektiini,
(b) Antenin giri direncini,
(c) Anten 50Oluk bir hatta balandnda VSWR deerini bulunuz.
10.17 Normal moda 400 MHz de alan be-sargl sarmal bir anten tasarlaynz. Sarglar aras
boluk /50 dir. Antenin dairesel kutuplanmaya sahip olmas istenmektedir.
(a) Helezonun (sarmaln) evre uzunluunu(
0
ve metre olarak),
(b) Tek bir sargnn uzunluunu,
(c) Sarmaln toplam uzunluunu(
0
ve metre olarak),
(d) Aralk asn(derece olarak) bulunuz.
10.18 4 sargl bir normal anten 880 MHz frekansta normal mod da almakta ve bir kablosuz
hcresel telefon iin anten olarak kullanlmaktadr. Sarmal antenin L uzunluu 5.7 cm ve her bir
sargnn ap 0.5 cmdir. Aada istenenleri belirleyiniz.
(a) Sarglar arasndaki akl(S;
0
olarak),
(b) Her bir sargnn uzunluunu, (L
0
;
0
olarak),
(c) Tm helezonun toplam uzunluunu,
(d) Helezonun eksenel orann,
(e) d kknn cevabna dayal olarak , helezon tarafndan nan uzak-blge alann baskn
bileenini (E
u
veya E
|
),
(f) Sarmaln esas kutuplanmasn (dikey mi, yatay m) ve nedenini belirleyiniz. Anten temel
olarak bir lineer dikey tel anten gibi mi yoksa yatay halka gibi mi maktadr? Niin?
Aklaynz.
(g) R
r
=640(L/
0
)
2
kullanlarak belirlenebilecei kabulyle sarmal antenin ma direncini
bulunuz.
(h) Snrsz bir toprak dzlem zerine yerletirilen L uzunluklu tek bir dz tel monopoln
(Sarmaln L uzunluuyla ayndr) ma direncini bulunuz.
(i) g ve h klarndaki deerlere dayanarak, bir hcresel telefon iin anten olarak
kullanlmada tercih edilebilirlii hakknda ne sylersiniz? Aklaynz.
10.19 Sarmal antenler, dier antenin kutuplanmasnn tm zamanlarda sabit olmasnn gerekmedii
yerlerde uzay uygulamalar iin sk sk kullanlrlar. Kesintisiz bir haberleme salamak iin, sarmal anten
yaklak olarak dairesel kutuplanmay salayacak ekilde tasarlanr. Eksenle mod da alan on-sargl bir
helezon iin,
(a) Optimum alma iin helezonun yarapn (
0
olarak), aralk asn (derece olarak) ve sarglar aras
akl ( olarak),
(b) Yar-g huzme geniliini (derece olarak),
(c) Ynll (dB olarak),
(d) Eksenel oran (boyutsuz),
(e) Haberleme sisteminin dier anteni eer lineer olarak kutuplanmsa, alnan iaretin minimum
kaybn (dB olarak)
i. Dikey ynde,
ii. Dikeyle 45 bal eimli ynde,
belirleyiniz.
10.20 Giri empedans 110O civarnda olacak ekilde eksenel modda alan sekiz-sargl bir sarmal anten
tasarlaynz. Gerekli ynllk 10 dBdir. Helezon iin aada isteneleri yaklak olarak belirleyiniz.
(a) evre uzunluu(
0
olarak),
(b) Sarglar arasndaki aral (
0
olarak),
(c) Yar-g huzme geniliini(derece olarak),
(d) Simetrik azimutal rnt kabulyle, Krausun formln kullanarak ynll belirleyiniz. stenen
deerle karlatrnz.
10.21 Eksenel oran 1.1 olan, eksenel mod da 100MHz de yan bir optimum boyuna-mal sarmal anten
tasarm istenilmektedir.
(a) Ynllk(boyutsuz ve dB olarak),
(b) Yar-g huzme geniliini(derece olarak),
(c) Giri empedans,
(d) 50 Oluk bir hatta baland zaman VSWR deerini,
(e) Tipik boyuna-ma iin helezon boyunca yryen dalgann dalga hzn(m/s olarak) belirleyiniz.
10.22 Ana kulakta dairesel kutuplanmaya sahip ve eksenel mod da 300 MHz de alan be-sargl bir
sarmal anten tasarlaynz.
(a) Optimuma yakn evre uzunluu (
0
ve metre olarak),
(b) Optimuma yakn aralk as tasarm iin akl(
0
ve metre olarak),
(c) Giri empedansn,
(d) Yar-g huzme geniliini(derece olarak), ilk-sfr huzme geniliini(derece olarak),
ynll(boyutsuz ve dB olarak) ve eksenel oran,
(e) Anten 50 O ve 75 Oluk koaksiyel hatlara baland zaman VSWR deerini, belirleyiniz.
10.23 Problem 10.22 iin alamay,
(a) Tipik enine mal,
(a) Hansen-Woodyard enine mal,
(b) p=1
kabul ederek normalize edilmi kutupsal genlik rntsn iziniz.
10.24 Problem 10.22 iin alamay,
(a) Tipik enine mal,
(b) Hansen-Woodyard enine mal,
(c) p=1
kabul ederek, Blm 2deki Directivity bilgisayar programn kullanarak ynll(dB olarak)
hesaplaynz.
10.25 Problem 10.22deki tasarm 500MHz iin tekrar ediniz.
10.26 Bir yar-g huzme genilii 45, aralk as 13 ve evresi 60 cm olan 500MHzde alan
bir boyuna-mal sa-el kutuplanmal helezon tasarlaynz.
(a) htiya duyulan sarg saysn,
(b) Ynll (dB olarak),
(c) Eksenel oran,
(d) Bal olarak sabit kalacak olan gerekli pareametreleri salayacak en dk ve en yksek
frekanslar,
(e) Merkez frekanstaki giri empedansn ve d kkndaki gibi band kenarlarn belirleyiniz. (en
dk-en yksek frekanslar).
10.27 Kutuplanmas yaklak olarak dairesel olan, eksenel modda alan ve 15dB ynllkl bir
sanal anten tasarlaynz. Sargalr aras aklk
0
/10dur.
(a) Sarglarn saysn,
(b) Eksenel oran (boyutsuz ve dB olarak) belirleyiniz.
(c) Kraus ve Tai&Pereirann formllerini kullanarak ynll(dB olarak) belirleyiniz.
stenilen deerle nasl karlatrlabilir?
(d) Eksenel modda may salayan sarglar arasndaki progressive a kaymasn belirleyiniz.
10.28 Merkez frekans 10 GHz ve herbir sargnn evre uzunluu 0.95
0
olan on-sargl bir sarmal
anten tasarlaynz. Aralk asn 14 kabul ederek,
(a) Antenin alma modunu,
(b) Yar-g huzme geniliini,
(c) Ynll(dB olarak) belirleyiniz. Bu cevab Krausun forml kullanlarak bulunan
sonula karlatrnz.
10.29 evre uzunluu bir dalga boyu olan on-sargl kaypsz bir sarmal anten, 78 Oluk bir
koaksiyel hatta balanm ve 500MHzde uzay gemisi haberleme sistemi iin bir verici anten
olarak kullanlmaktadr. Sarglar aras aklk
0
/10dur. Vericiden koaksiyel hatta iletilen g 5
Wattr. Antenin kaypsz olduu kabulyle,
(a) Inan g nedir?
(b) Eer anten ynbamsz ise, 10km mesafede g younluu ne olacaktr.
(a) Verici anten on-sargl helezon ve gzlemler ana kulan maksimumu boyunca yapld
zaman, ayn mesafedeki g younluu nedir?(watt/m2)
(b) Eer ana kulan maksimumu boyunca gelen dalga ile uyumlu kutuplanm zde on-
sargl bir helezon alc anten olarak yerletirilirse, alnabilen maksimum g ne
olur?(Watt)
10.30 Eksenel modda alan 20 sargl bir sarmal anten 500MHz uzun mesafe heberleme
sisteminde verici anteni olarak kullanlmaktadr. Alc anten lineer olarak kutuplanm bir
elemandr. Alc ve verici anten kutuplanmalarnn uyumsuz olmalarndan dolay ne kadarlk bir
kayp oluur? (dB olarak).
10.31 Lineer elemanlardan oluan bir Yagi-Uda dizisi, merkez frekans 183 MHz olan balca 8
kanal olan bir TV anteni olarak kullanlmaktadr. Dzenli /2 lik bir dipo dizide besleme eleman
olduunda yaklak giri empedans 18Odur. Bu anten yaklak olarak 300Oluk karakteristik
empedans olan bir ikiz-kurun hat kullanlarak TVye balanabilir. Merkez frekans 183 MHzdir.
(a) VSWR oran 1.1 den daha az veya eit tutulmak istenirse, dizinin en kk giri
empedans ne olabilir?
(b) stenen VSWR zelliklerini karlamak iin halihazrdaki beslemeyi deitirmenin en iyi
yolu nedir? Bunu salayacak yorumlarn ayrntl olarak aklaynz.
10.32 Besleme eleman olarak bkl bir dipol kullanarak TV alcs iin tasarlanan bir Yagi-Uda
dizisinin giri empedans 300+j25 tir. Bu anten, karakteristik empedans 300O olan bir kaypsz
ikiz-kurun hat ile TV antenine balanacaktr. Giri empedansnn imajiner ksmn elemine
etmek iin, 300Oluk karakteristik empedansl ksa devre edilmi iletim hatt, bkl besleme
dipol elemannn besleme noktalarnda antene paralel olarak balanacaktr.
(a) Bu ii baarmak iin gerekecek, bkl dipoln beslemelerine paralel balanacak ksa
devre edilmi hattn reaktansn belirleyiniz.
(b) Ksa devre iletim hattnn reaktansnn endktif veya kapasitif olup olmadn belirtiniz.
(c) Ksa devre iletim hattnn en ksa uzunluu nedir?(
0
olarak)
(d) Antenden Tv alcsna ikiz-kurun hattaki VSWR deeri nedir?
10.33 Aadaki ekilde gsterilen elemanl Yagi-Uda dizisinde ynlendirici ve src
elemanlar arasndaki mesafenin etkisini yaklak olarak hesaplaynz. Antenin uzak-blge ma
alann
olarak kabul ediniz.
Burada s
12
, yanstc ve drc arasndaki mesafe, s
23
ise, src ve ynlendirici arasndaki
mesafedir. Bu problem iin s
12
=0.2, s
23
=0.15, 0.20 ve 0.25 alnz.
(a) Inan g rntlerinin kutupsal izimlerini E ve H dzlemlerinin ikisi iinde
yapnz. G rntsn u =t/2,| = t/2 iin normalize ediniz. E dzlemi ve H dzlemi
iin iki ayr izim yapnz.
(b) Aada verilen ifade ile E dzlemindeki FBR (front-to-back) deerini hesaplaynz.
10.34 Aadaki zelliklere sahip bir 27 elamanl Yagi-Uda dizisini bu blmdeki Yagi-Uda
bilgisayar programn kullanarak analiz ediniz.
N=toplam elaman says =27
Ynlendirici says =25
Yanstc says =1
Yanstcnn toplam uzunluu =0.5
Besleyicinin toplam uzunluu =0.47
Her bir ynlendiricinin toplam uzunluu =0.406
Besleyici ve yanstc arasndaki mesafe =0.125
Bitiik yanstclar arasndaki mesafe =0.34
a=telin yarap =0.003
her bir eleman iin 8 mod kullannz. Aada istenilenleri hesaplaynz.
(a) Uzak alan E ve H rntleri (dB olarak),
(b) Dizinin ynll (dB olarak),
(c) E-dzlemindeki huzme band geniilii(derece olarak),
(d) H-dzlemindeki huzme band geniilii (derece olarak),
(e) E-dzlemindeki FBR deerini (dB olarak),
(f) H-dzlemindeki FBR deerini (dB olarak)
10.35 Problem 10.34 aadaki zelliklere sahip elemanl dizi iin tekrarlaynz.
N=toplam elaman says =3
Ynlendirici says =1
Yanstc says =1
Yanstcnn toplam uzunluu =0.5
Besleyicinin toplam uzunluu =0.475
Her bir ynlendiricinin toplam uzunluu =0.445
Besleyici ve yanstc arasndaki mesafe =0.2
Bitiik yanstclar arasndaki mesafe =0.16
a=telin yarap =0.005
her bir eleman iin 8 mod kullannz.
10.36 Kanal 2 iin 54 MHzden balayan ve Kanal 13 iin 216 MHZ de sonlanan tm VHF TV
kanallarn kapsayan bir Yagi-Uda dizisi tasarlaynz.(Baknz Ek IX). Tasarmn f
0
=216 MHzde
olmasn salaynz. ekil 10.26da iaret edildii zere, kazancn f<f0da kayda deer bir
etkilenmesi olmadndan, bu tasarm tmyle 216 MHZin altndaki frekanslarda
yaplmaldr. Antenin kazanc 14.4 dB olmaldr. Elemanlar ve destekleyici borular d
yaraplar srasyla 3/8 in (~0.95 cm) ve in (~1.90 cm) olan alminyum tplerden
yaplmaldr. Elemanlarn saysn, uzunluk ve aralarndaki mesafeleri ve dizinin toplam
uzunluunu bulunuz.(, metre ve feet olarak).
10.37 Problem 10.36y aadakilerden herbiri iin tekrarlaynz.
(a) VHF-TV 26 kanallar (5488 MHz. Baknz Ek-IX)
(b) VHF-TV 7-13 kanallar (174216 MHz. Baknz Ek-IX)
10.38 88-108 MHzlik tm FM bandn kapsayan bir Yagi-Uda anten tasarlaynz. (200 KHz
aralkl 100 kanal. Baknz Ek-IX). stenen kazan 12.35 dBdir. Tasarm f
0
=108 MHz de
gerekletiriniz. Elemanlar ve destekleyici borular d yaraplar srasyla 3/8 in (~0.95 cm)
ve in (~1.90 cm) olan alminyum tplerden yaplmaldr. Elemanlarn saysn, uzunluk ve
aralarndaki mesafeleri ve dizinin toplam uzunluunu bulunuz.(, metre ve feet olarak).
10.39 Tm UHF-TV kanallarn kapsayan bir Yagi-Uda anten tasarlaynz. (512-806 MHzl.
Baknz Ek-IX). stenen kazan 12.35 dBdir. Tasarm f
0
=806 MHz de gerekletiriniz.
Elemanlar ve destekleyici borular d yaraplar srasyla 3/32 in (~0.2375 cm) ve 3/16 in
(~0.475 cm) olan telden yaplmaldr. Elemanlarn saysn, uzunluk ve aralarndaki mesafeleri
ve dizinin toplam uzunluunu bulunuz.(, metre ve feet olarak).