You are on page 1of 123

Ou_ kh jYfhka fkd<fha fnod u msKi

s hs'

;s., ksiairK jkfha luia:dkdpdh


ufydamdOHdh ud;r YS% {dkdrdu
iajJhka jykafia

;s., ksiairk jkfh foiQ


fhda . djpr ;hg lugyka nK

;s., ksiairK jkfha luia:dkdpdh


ufydamdOHdh ud;r YS% {dkdrdu
iajJhka jykafia

;s ., ks i a i rk jkfh foiQ
whs;sh

fhda.djpr ;hg lugyka nK

;s., ksiairK jkh ixrCIK uKav,h

uqKh

Y%S' nq' j' 2554 jH' j' 2011

,s ;s r
Printing Industries

306" weUq,afoKsh yxosh" kqf.af.dv'


0718152131/0112835583
lithira2008@yahoo.com

;s., ksiairK jkh ixrCIK uKav,h

ii

fmrjok
iajlaLdf;d N.j;d Ofud - ;%smsgl mhdma;sh iys;
kjf,djq;=re Ouh" ish,a, okakd jQ ish,a, olakd jQ Nd.Hj;=ka
jykafia iska wd l<HdK jYfhka o" udOH l<HdK jYfhkao
wjidk l<HdK jYfhka o lrk ,o neka iajdlaLd; k f'
ij{hka jyka f ia ijdikd il,la f ,a Y hka flfrka
ijdldrfhka kau re mru Y=oO
a ika;dk we;sj wy;a .=Kfhys
msysgd foiQ neka o Ouh iajdlaLd;h'
ixL; wixL; ij Ouhka ijdldrfhka iajlSh m%{dfjka u
wjfndaO fldg iud inqoO
a .=Kfhys msyg
s d foiQ neka o Ouh
iajlaLd;h'
;%sd" wIaG d" mif<dia prK Ouhka m%;s,dN fldg
cdprK imkak .=Kfhys msyg
s d foiQ neka o Ouh iajdlaLd;h'
iqmY=oO
a jQ wdh wIaGdx.sl ud.fhys .ukafldg w;Hka; mdY=oO
a
jQ ksjdK Od;=j idlaId;a fldg iq.f;d .=Kfhys msyg
s d foiQ neka
o Ouh iajdlaLd;h'
f,d f,d;=rd ys;iqj msKsi fo ksiqkayg ioy foika
iir l;ka t;r l< neka" i;a:d fojukqii
a dkx .=Kfhys msyg
s d
foiQ neka o Ouh iajdlaLd;h' .dNSr p;=rdh i;Hh wjfndaO
fldg wka whg;a wjfndaO lrjd nqoaO .=Kfhys msysgd foiQ nekao
Ouh iajdlaLd;h'
w[a[d ;;a:x mido;a:x i;xf fyd;s uka;kd iud
inqrcdKka jykafia foiQ Y%S ioaOuh ;a; m%idoh iy wjfndaOh
msKi
s mj;S' wu;xofodj fid fyd;s fhd Ou ukqidi;s iud inqoO
a
foaYs; Y%S ioaOufhys msysgd isg foaYkd lsu wuD;h fnod uls'

wE; w;S; Nj ixidrfhys isg oS> ld,Skj Nd; iqNd;


wd;au ika;dk ord ishd jQ o" foaYSh yd NdId Ifhys iy ;%smsgl
mHdma; - m%;sm;a;s Oufhys mrm%dma;s jQ o" Y%S ,xldfj f:h NsCIQ
jxYfha uqka u,a lvla jeks jQo" Y%S ,xldf rdu[a[ uyd ksldfha
Y%S l,HdKs fhda.dY%u ixia:df m%OdkdpdhH_ jQ o" ;s., ksii
a rK
jk wdrKHfha m%Odk luia:dkdpdhH_ jQ o" w;s.re mQckSh
ufydamdOHdh ud;r is {dkdrdudNsOdk udyshka jykafia iska
wjia:dkql,
+ j fhda.djpr i msig foaYkd lrk ,o Ou foaYkd
/ila m.; lrk ,j" bka foaYkd mka;shla fufia uqKh lrjd
Ouodk jYfhka fnodfoka mskukqfha ioy wudri |ykq
leu;s fn!oaOd fn!oaO .sys me ieuf.a ys; iqj msKi
s wuduy ksjka
iqj wfmaCIdfjks'
foaYkd ,sms imhd mskeuQ mQcH WvBh.u Ouj ia:rhka
jykafiag o" mQcH WvQ.m, Ourxis ia:rhka jykafiag o"msgm;a
lsfuka yd fidam;a ne,Sfuka Wmldr l< mQcH fldaf jmam iajdka
jykafia" ud;f,a uydkdu iajdka jykafia" nv,al=Uqf wkqreoaO
iajdka jykafia" ymqrefoKsfha mshoiaik iajdka jykAfia hk
iajdka jykafia,dg o" f oy fmd; Nd;d lrk ieug o
wdhqrdfrda.Hd iem;a" YS, iud m%{dNsjDoah;a fof,dj iqn fi;;a"
OHdkdNs{d ud. M, ksjdK Od;=j;a iqjfia idCId;a fjd'
rx ;sG;= ioaOfud-Ofu fydka;= i.drjd
ifj i;a;d ldf,k -iud foafjd mjiai;=
^nqoaOf>dai udys - w;a:id,skS&

fuhg ys;e;s"

kdWhfka whOu ia:r"


kd Whfka wdrKH fiakdikh"
mkaish.u - 60554

iii

00

yekau
fr ifJ;d mldfiJ;s
ysujfJ;dp mnnf;d
wifJ;F: k iiJ;s
r;;sx F;d h:d ird

^O' m' 304 .d:dj&

Nd; Ndjkd we;s idOQyq r ishdyq o ysuj;a mp fuka ^wE;g h;a


h;a u& m%lg fj;s' fuys wd{dk mqoa.,fhd ? k ,o yShla fuka fkd
mefK;a'
wmj;a jod< w;s mQckSh ud;r is {dkdrdu iajdka jykafia
ms<sn| ta iqj| u;lh wuq;=u wisu;a fohls' fldmuK l,a .sh;a th
w;ajehd fjka wmg jhu ljhs'
wud x is keKr udysu .=K iurej kka m< jQ iajdka
jykafiaf.a .=K iure l,dmfha tu ixialdrl iajdka jykafia
miqu ,smsfhys ,shd olajd we;s m ^wxl 4 hgf;a& udys f,aLk yd
foaYk tl;=jla fojk fmd;la jYfhka t<soelaf woyila mej;sk'
fuh h wdldrhlg th l%shd;aul lsula f,i oelah yel'
rejka rdcmCI uy;auhdf.a fYaI Wkkaj yd odhl;ajh hgf;a
lu,a weUq,f
a oKsh uy;d we;= ,s;r
s ldh uKav,h Yd, Wkkajlska
fuys ksudj ish'
m%:ufhka fmd;la f,i t<soelaf thg wdOdr Wmldr l<
msi;a tl fia fuys ,d u;la l< hq;af;a wkqfudaokd YSIfhks'
f ish fokdg u wm udysmdKka jykafia t<s fmfy<s lrka
udj; ;u ;udf.a m%;smodj fjd f ;fha u" fuu f.!;u is
inqoaO Ydikfha u i;Hh idCId;a lr.ekSug fuu Ou odkuh
l=i,h fya;=fjd hs m;kafka ffu;%sfhks'
WvBh.u Ouj Nsqj
;s.," ksiairK jkh

2011-11-11

kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii///


1' ;Kyd i,,iiyJ;rx - nqoOummmq..,x"
wyx jfJo uydrx - nqoOudpp nJOqkx'
2' hx lfrdufi n%yuqfkd - iux fofjys udix"
;cc;=hyx liid - NJoidux lfrdu f;'
3' Fjfuj wdis iunqfoOd - ;=jx iF:d wkqF;frd"
ifojlix f,dlix - kF f; mmq..f,d;s'
1' ;DIaKd kue;s yq, Wrd y<" wiudk mqoa., jQ" p;=i;Hhka
iajhN+{dkfhka wjfndaO l<" uydr jQ"

iQh nkaOq jQ"

nqrcdKka jykafiag uu kuialdr lr'


2' ksldKka jykai" fohka iu. wms h ie,ls,a,la n%yauhdg
l<uq o" th Tn jykafiag lrkafkuq' tfyhska th Tn
jykafiag lruq'
3' iajdks Nd.Hj;=ka jykai" Tn jykafiau ish,a, uekeka
o;a fial' Tn jykafia u W;= Ydia;DDka jykafia jk fial'
fohka iys; f,dalfhys Tn jykafiag iudk mqo.
a ,fhla ke;af;a h'

iv

v
lef,a .fya uf,a iqjka f,dalhdg oy isis,;a" iqj|j;a lsug
luGdkdpdh mQcH WvBh.u Ouj" mQcH Wvq.m, Ourxis
iajdka jykafia,d m%Odk ishu in%yu
a pd jykafia,dg iS,d m%;m
s ;a;s
mQcdf wdkqNdjfhka laf,aI udrd mxp udr n, | oud iS,fhka"
iudfhka" m%{dfjka" m%;sm;a;sfhka fmrmi i|la fia rdcudkj
ksjka u. hdf Yla;sh" n,h" ffOh" hh ,efjd

in odkx Ou odkx kd;s


ish odkhhkag jvd Ou odkh W;=h
inn odkx Ouu odkx kd;s
inn rix Ouu rix kd;s
inn r;sx Ouu r;sx kd;s
;KyCLfhd inn CLx kd;ss

inq Ydikh rlakd jQ;a" nn<jkakd jQ;a" ishu iuHla oDIal


fo foaj;djqka jykafia,d" ishu in%yaupdka jykafia,d fuu Ou
odkuh l=i,h wkqfudaoka fj;ajd

wdi odk ish,a, wNsnjd Ou odkh ch .kS


wdi ri ish,a, wNsnjd Ou rih ch .kS
wdi we,S ish,a, wNsnjd Ou r;sh ch .kS
f,!lsl iemla ish,a, wNsnjd wud uy ksjk ch .kS

^Ouu moh&
uy fmdf<da;,h iu;,d fldg wiqka mkjd nq" mfia nq" uyry;ka
jykafia,d jvd ysjd m%KS; u isjqmifhka mQcd lrkjdg;a jvd
f,dajduydmdh" iQjdiQ oyila fjfyr ydr" f;jkdrduh" mQjdrduh
jeks ydr f.dvke.Sug;a jvd i;r mo .d:djlska ;r j;a flfrk
Ou odkuh w;s W;= hhs nqoaO jpkh uqkska ms<s.;a wm f oy fmd;
uqKh lrjd Ou odk jYfhka mskukqfha wiS; Y%oaOdfjks'
w;smQckSh ud;r Y%S {dKdkdrdu udyshka jykafia iska ;s.,"
ksiairK jkfha fhda.djpr i msig foaYkd lrk ,o lugyka nK
foaYkdjkaa fufia uqKh lr ieoeyej;=ka msig ms<s.kajkq ,eu ud
,o W;= ,N Nd.Hhla fldg i<l'
fuu Ou odkuh l= i ,h" wmj;a jod< w;s mQ c H uyd
luGdkdpdh ud;r {dkdrdu ysmdKkaf.a ish iuHla m%d:kd
iuDoaO;ajhg m;aug fya;= fjd
inqoaO Ydikfha r jkh msKsi m%;sm;a;suh nqoaO Ydikh
kd isgqjkakd jQ w;s mQcH kdWhfka whOu iajdkajykafiag
f,djq;=rd inqoaO rdcHh msKsiu f l=i,h taldka;fhka fya;= fjd

fuu .%ka:h mYS,kh lsfuka ,o yels m%fhdack buy;a h' tfia


lsfuka nqoau;a mdGl mskaj;=kag ; iekis,a, u ,efjd fuu
.%ka:h uy;a mY%uhlska uqK oajdrfhka ms keug odhl jQ ish .sys
me l,HK ;% ieug ksjfka iekiSu ,efjd
tfiau fuu Ou odkdksixY mqKH iNdrh wm kka h mrf,dj
.sh {d;s nkaOq j.hdg ksjka wjfndaOu msKsi u fya;= fjd wmf.a
foudmshka fom<g;a" udf.a wdorKSh | we;= orejkag;a ksla ksfrda.S
iem ,en" iqjfia mdr;d imQK lr" ksjk wruqKq lr .ekSug fuu
Ou odkuh l=i,h fya;= fjd
fuu .%ka:h uqKh lr ka z,s;srZ ys lu,a weUq,afoKsh uy;d
we;= ldh uKav,hg ksjk wruqKq fjd ish i;a;ajfhda ksla
fj;ajd ksjkska iekiSu ,efjdzhs fu;a is;ska m%d:kd lr'
wkka; wm%udK fo ksiqka iys; f,dalhdg ksjka iqj msKsi
fya;= jQjd jQ" iud inq mshdKka jykafia foaYkdfldg jod<d jQ"
ioaOuh uq uy;a f,dal Od;=j ;=< nenf,ajd

ish i;a;j
a fhda iqjm;a fjd
rejka rdcm
2011-11-21

r: 0714881192

01

mgqk
1

iqfLd nqoOdkx Wmmdfod

01

iS, iQ;%h

21

kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii$$$

i;s imc[a[h

37

ydk Nd.sh 1

52

iqfLd nqoOdkx Wmmdfod - iqLd ioOuu foikd


iqLd ix>ii idu..S - iu..dkx ;fmd iqfLd;s

Ndk Nd.sh 1 1

66

wdkdmdki;s iudh

73

wdkdmdkd i;s Ndjkdj

86

wkqmiaikd

100

h:d nqnnq,lx mfii

118

uyd i<dh;ksl iQ;h


%

134

mksndk iQ;%h

151

iud Ndjkd

164

n plaLq [dKh

179

i;r lugyka Ndjkd

191

iq.f;da jdoh

209

2
3
4
5
6

01
11
21
31
41
51

iqfLd nqoOdkx Wmmdfod

^Ou mo nqoaO j.a. msgqj 469&

wo fjila mqr mif<diajl fmdah oji hs' fmdfydhla


yehg fkdfhla wkaoka isys lghq;=" ie,lsh hq;=" jkd
khla nj mqx nqoaOd.ldrhd mjd okak ldrKhla' b;d
l=vd <uhd mjd okakjd fjila mif<diajl fmdah kh b;d
jkd tlla nj' f fhda.djpr msi fYaIfhka th okakjd
we;s' ta okakd ksidu th ud;Dld lrf.k lreKq lSmhla
i|yka lsug wo kfha n,dfmdfrd;a;= jqKd'
2524 jeks fjila mif<diajl hs f' iud inqrcdKka
jykafia msksjka mEjhska miqj ms<f
s j,g .Kka lrf.k hk
fldg mksjdKfhka miqj ,efnk 2524 jeks fjila fjila
fmdah kh hs' f fjila kh" fhda.djprhkag lSm wdldrhlska
u isyh
s g .;hq;= lreKla nj" ;ekla nj fYaIfhka u;la
lrkakg i;=gh
q 's f fjila mif<diajl 2524 jdrhla nqrcdKka
jykafia f.a msksjka mEfuka miqj we;s jqKd' Th ;r jdr
.Kklg l,ska nqoaO;ajh ,nd.;a; Wkajykafiag fjila
mif<diajlj,a 45la f.jkak isoO
a jqKd' Bg biafi,a,d ;j;a
jir .Kkla Wkajykafia f.jd ud' f fjila mif<diajl
lsjyu fjila udifha ,efnk mif<diajl hs' nqqrcdKka
jykafiaf.a f ;fha isys lghq;= lreKq rdYshla fuk isoaO

02
jqKd' ta j;udk ;fha hs' Bg m<uq;a Wkajykafia inkaOj
fYaI is rdYshla ,efnkakg we;s' fYaIfhka u;la lrkjd
k Wkajykafia h ojil mxlr ij{hka jykfiaf.ka
jrK .;a ; d k" ta jrKh ,ndmq kh;a fjila mq r
mif<dia j l khla nj foa j ;djka f .a i|yka ls j,s k a
ys;d.kak mqjka'
idLd pJu hqF;d - Oqjx nqfoOd Nii;s mqry| tlal
fhp id kel; wo fh, ;sfhkjd' ta ksid Tnjykafia
taldka;fhka nq fjkjd lsh,d Wka jykafia bfhys foaj;dfjda
wyfia isg lshkak mgka .;a;d' fjila mif<diajl lshkafka mqr
pkahd mif<dia ojila imQK lr we,a,d f kfha id
kel; lshk kel;;a tlal tl;= fjkjd' t;fldg id kel;
yd fhKq mQK pkahdf.ka i|yka jk udih hs fjila udih'
id kel; lshk tl f,dalfha b;d jkd kel;la jYfhka
i|yka fjkjd' b;ska ta jrK .;a; kh" nqug wka;su
NlhdKka jykafia flfkla jYfhka Wmam;a;h
s ,enQ kh" nq
jQ kh;a msksjkamdmq kh;a lshk fjd wfma fn!oaO idys;H
.%k:
a j, i|yka lrkafka f fjila mif<diajl kfha is jQ foa
jYfhkqhs' tal wmg m%S;shg fya;=jk ldrKhla' nqrcdKka
jykafiaf.a yeu l%h
s djlau tla;rd ksh; l%uhla wkqj bfg u
jf.a isoO
a fj,d ;sfhkjd' ta ksid fufyu isoO
a jqKd lsh,d wmsg
ys;g .kak mqjks' iuyr flfkla fkdfhla fya u; lshkjd'
kuq;a wmg ys;d.kak mqjks Wkajykafiaf.a ta ksh; l%h
s djla
taldka;fhka isoO
a fjkak bv ;sfhkjd uyd mqKH iNdrhla
;sp ksid' ta tlal u ys;kak fk tod ;sp fjila mif<diajl
fkd fjhs wo ;sfhkafka' t;fldg wr jrK ,efnkakd jQ
wjia:df ,enqKq fjila mif<diajl kh fkd fjhs miqj
,enqfKa' t;ek ,enqKq tl fjkska tlla' ld,h fmr<s fmr<s

03
hk ksid tal fkd fjhs fjkska ld,hla' kuq;a wmg ys;kak
mqjka f f,dalfha is inkaOj l,amkd lr n,kfldg f
f,dalfha is tla;rd kshdu Ouhlg hg;afj,hs isoO
a fjkafka'
ksl u bf u isoO
a fjkjd fkd fjhs'
f f,dalfha jdih lrk f i;a;ajhkaf.a tla;rd lu
Yla;shla weiqre lrf.k f,dal Od;=j;a Bg Wmldr fjka
.uka lrkjd' f f,dal Od;=j we;=f<a jdih lrk" f jdhq
uKav,h" f Yajh" lshk kka i|yka jkakd jQ f ilaj,
we;=f<a jdih lrkakd jQ f i;a;ajhka f.a jk l%uh" ;h
mj;ajd .ekSug Wmldr jk fya foaj,a fl we;=f<ka u
iemfhkjd' ta iemfhkakd jQ l%uhg lshkafka iD;= n,h lsh,hs'
iD;= n,h( hqKqjg fya;=jk iD;= n, ;sfhkjd' kdY
ug fya;= jk iD;= n,h ;sfhkjd' jD` ldrl iD;= n,h" ;s
ldrl iD;= n,h iy ydks ldrl iD;= n,h lsh, iD;= n,h
;=ka hlg lafjkjd' ta ta i;ajhkaf.a ludkqrEmj" ta
i;ajhkf.a meje;aug .e,fmk wkaoug" tl ld,hl f
iD;= n,h jD` ldrl fjkjd' iuyr ld,j, ta jD` ldrl
lshk wjia:dj k;rfj,d ;sldrlj kej;s,d yskjd' hqKqj
kej;s,d yskjd' B<g ydksldrl lsh,d l%ufhka msySug
hkjd' l,shq.h jYfhka i|yka jkakd jQ f ld,fha
fYaIfhka u i,lkak ;sfhkafka iD;= n,h ydksldrl jYfhka'
ta ydksldrl iD;= n,h mj;skakd jQ wjia:df uy mska we;s
W;a;uhka jykafia,d f.a ta mqKH n,h ksid jD` ldrl
;;a;j
a hl=;a we;sfjkjd' wr mdr Ouhkaf.ka imQK fjp
fndai;aj ufyda;a;uhka jykafia,d f.a Wmam;a;sh ,enqKd u
wkak ta fya jD` ldrl - ;s ldrl lshk f wjia:d folu
f we;=<; ,efnkak mqjka' ta ksid ta n,fhka f,dal Od;=j
tla;rd hl iekiSulg m;afjkjd' fukak f ldrKh

04
i,id .ekSug nqrcdKka jykafiaf.a foaYkdjla ud bm;a
lr.;a;d' ka ta m<uqj m%ldY l< .d:df i|yka jk woyia
wm%lg keye' fndfydu fokdg m%lghs'
iqfLd nqoOdkx Wmmdfod - iqLd ioOuu foikd
iqLd ix>ii idu..S - iu..dkx ;fmdiqfLd
lreKq y;rhs tafla i|yka fjkafka' m%isoaO lreKq y;rla'
iqfLd nqoOdkx Wmmdfod nqrcdKka jykafia,df.a Wm; iemhs'
f nqjrekaf.a Wmam;a;sh iemhs' nqjreka jYfhka hlsis
wjia:djl nqug iqiq W;a;ufhla f,dalfhys Wmam;s;sh
,nd.;a;d k" tf;la ;ju;a nqka jykafia Wfka ke;s kuq;a"
ta wjia:df mgka u thska f,dalhdg iemhla ie,fikj' wms
i,ld n,uq isoaOd: f.!;u W;a;uhdKka jykafia hlsis
wjia:djl ul=i ms<sis| .;a;d k ta wjia:df mgka u oi
tlv uila u l=fia jdih lr,d thska ys fjkakd jQ wjia:df
uq f,dalh u iekiqkd' w;rla ke;sj .sksoe,a j,ska fj<s fj<S
lE .yka" fudr.ika" ishd jQ wmdfha i;a;ajhskaf.a ta lE
.eys,a, ;djld,slj ixiskd' wmdfha .sks,a ;djld,slj
ke;sjqKd' f nqoaO ufyda;a;uhdKka jykafiaf.a Wmam;a;sh
ksihs ta foa isoaO jqfka' wmdfha .skaor ks,d wmdhg ;djld,sl
iekis,a,la ,enqKd' iqfLd nqoOdkx Wmmdfod nqjrhkaf.a
bmu iemhla lshk fukak f ldrKh f wkqj ys;kak
fk' fm%a; wmdhj, la | - | oE;a Tf ne|f.k w~ w~d
je<ms je<mS lsisu wdydrhla ke;sj - yshd jQ fm%a;hkag
wdydr ,enqKd" l ksjqkd" iekis,a, ,enqKd' idOq idOq lsh,d ta
fm%a;fhda;a i;=gq jqKd ta wjia:df ' wr wmdfha bkak
i;a;ajhkq;a i;=gq jqKd ta wjia:df ' ;sika i;a;ajfhda
f.j,aj, ;eka ;eka j, u,mq~qj, ne|s,d yshd' i;a;ajfhda
urkak iQodkj iuyrg f.j,aj, ne|f.k yshd' ta i;a;=

05
lE..yd yshd' Wkaf.a u<mq~q le,d .shd' l=vqj, od,d yshd
k l=vqj, fodrj,a we,d .shd' Tjqkag leu;s wkaoug mshdir
lr, hkak mCISkg
a mqjkalu ,enqKd' f,dl= iekis,,
a la ,enqKd'
fjk fjk i;=ka o ta yg ne,d yshd k Th wjia:df
thska ksoyia jqKd' ;sika wmdfha;a" ukqIHhka w;r;a fkdfhla
fya la | | ys i;a;ajhka yd ukqIHhka yshd' weye
fmakafka ke;sj f,dalfha fudku fohlaj;a n,d.kak nej
i;ajfhda yshd' ta f.d,a,kag fmfkkak mgka .;a;d' lk
wefykafk ke;sj is mqoa.,hkag lk wefykak mgka .;a;d'
wekak nej ysh i;a;ajhkag j wekak mqjka jqKd'
fjk fjk hlsis wvqmdvqjla ;snqKd k" nv.sks la ;snqKd
k" fjk fjk la lror ;snqKd k" tajd ixis,d .shd'
wyfia mshdir lrk i;a;j
a hskg
a " fmdf<df wek i;a;j
a hskg
a
lsiu
s lrorhla ke;sj wekak" mshdir lrkak mqjka" ksoyfia
yeisfrkak mqjka wjia:djla ie,iqkd' nqmshdKka jykafia
nqfjkak biafi,a,d u Wmam;a;sh ,ep wjia:df u Th
fya fohla isoaO jqKd' iqfLd nqoOdkx Wmmdfod lshk f
ldrKh t;ek u imQK hs'
nqrcdKka jykafia f.a woyi yd n,mqjyu fjd mqx
foaj,a' fjd uyd Yd, foaj,a jYfhka wmsg fmfkkak mqjka'
kuq;a Wkajykafiaf.a woyi yd n,mqjy u fjd mqxhs'
Wkajykafia nq jqKd' nq jqKdhska miafia f,alhdg Ou
foaYkd l<d' nq jQ wjia:df ;a wr fha u foaj,a isoaO jqKd'
fkdfhla jkd foa j ,a is o a O jq K d' tfyu fkdfjhs "
Wkajykafiaf.a Ouh f,dalfhys me;srekd' Wka jykafia Ou
foaYkd l<d' foaYkd lrkfldg fohka - n%yauhka - ukqIHka
muKla fkdfjhs wjfiai ish i;a;ajfhda u ta foaYkdfjka
iekiqkd' ixidrfhys lsisu yirla ke;sj" f;areula ke;sj" j
weoao f i;a;j
a hkag Wkajykafiaf.a ta foaYkdj wy,d ixidrh

06
f;are .ekSf Yla;h
s ,enqKd' iqLd ioOuu foikd lsh,d
lSf ta ksihs' Wkajykafiaf.a Ou foaYkdj wy,d ixidl la
.sks ksjd .;a;d' wkka; ld,hla uq,af,ys f ixidrfhys la
|-| wdjd jQ f i;a;j
a hkaf.a la f.dv nqrcdKka jykafiaf.a
Ouh wy,d ksjd .;a;d' f uyd fmd<f ;sfhkafka je,sleg
lhs' Bg jvd la f.dvla kak iQodk fj,d iqiqj ys
i;a;ajfhda yshd iQis wixfLhHla" wixfLH is y;rla'
idudkHfhka .Kka lrkfldg wixfLhHla .Kka lr,d bjr
lrkak nE' kuq;a fldgia jYfhka lshk fldg .Kka lr,d
wjika lrkak ne fldgia isy;rla ishd' b;ska wixfLHh
isy;rl i;a;j
a hka wr ;uka .g kak ;sp l k;r lr
.;a;d' |mq l bjr fj,d ;snK
q d' B<g kak ;sp lska
f Wkajykafia f.a Ouh wy,d ixi|Su ,nd .;a;d' ksjd .;a;d'
ta l bjr lr .;a;d' isy;r wixfLhHhla i;ajhka wkka;
wmudK la f.dvlska Wkajykafia ksoyia l<d'
iq L d ioOuu foikd ioa O u foa Y kdj ls h ka f ka
Wkajykafiaf.a u Ou foaYkdjg hs' tu foaYkdj;a Wmam;a;sh
jdf.a u f i;a;ajhkag iem f.k fokjd lsh,d ta ksihs
nqrcdKka jyiafiaf.a %S uqLfhka u f woyi msgjqfka' tod
muKla fkd fjhs wo;a tfyu hs' wo wmsg iekis,a, ;sfhkafka
Wkajykafiaf.a Ou foaYkdj ksid hs' Wkajykafia Ou foaYkd
l<d' iEfyk ;rula Ou foaYkd l<d' m%udKj;a wkaoulg"
Wka jykafiag wjYHh ;rug ish jev lr,d wjika l<d'
wjika lr,d Wkajykafia msksjka md jod<d' msksjka mdkak
l,ska Wkajykafia foaYkd l<d fhd fjd wdkJo uhd Ofuud p
kfhd p foisf;d fid fjd uuppfhk iF:d lsh,d .eUqre
jpkhla Wkajykafia foaYkd l<d'

07
Wkajykafia msksjka mEf ksl u fkd fjhs" wmg hula
b;=re lr, hs' jpkfhka muKla fkd fjhs l%shdfjka b;=re
lr, hs" Wkajykafia msksjka md jodf<a' Wkajykafia msksjka
mEjdg wo;a jev bkakjd hk yeSu we;s lr.kak mqjka f
foaYkdj ksid' wdkkaoh ud iska h Ouhla khla foaYkd l<d k ta Ouh;a
kh;a fol udf.a wejEfuka f;dmg Ydia;D lD;H isoaO lrkjd we; lsh,d
nqrcdKka jykafia jev bkakd jQ ld,fha u hs wkqYdikd
lf<a' Wkajykafia fldhs;r wmg lreKdjla" ffu;%shla we;s
l<d o tl Ydia;Dka jykafia flfkl= fkd fjhs" wiQydroyila
OuialkaOhka jYfhka wiQydroyila Ydia;Dka jykafia,d wmg
b;=re lr,d ;sh,hs Wkajykafia msksjka mEf' ta ksid
Wkajykafia f.a lreKdj wo;a wmg mj;skjd' wo wms i,lkak
fka" f .s,kami mQcd lf<a" u,a myka mQcd lf<a" Wkajykafiag
jevlg fkdfjhs' thska wfma hq;l
= u wms bIaG l<d' Wkajykafiag
wms .re l<d'
hlsis flfkla ;j;a ie,lsh hq;= flfkl=g .re lrkjd
k" jkaokd lrkjd k" mykla ;sh,d .re lrkjd' hlsis
jkd fohla bm;a lr,d ;sh, hs ta .relsu lrkafka'
nqrcdKka jykafiag" uyd ldreKsl jQ ij{ jQ nqrcdKka
jykafiag wms ta fya .re lsula wo ojfia lf<a' f u,a
myka mQcd lsu;a we;a; jYfhka u wms ka fu;ek b|f.khs
is lf<a' nqrcdKka jykafiag f f.!rj lsf wms fu;ek
u yshd fkdfjhs' wms nqrcdKka jykafia iamY l< yeu
;ekg u ys; fhfojd' ta ;eka j,g ys; hejd' isuy fndaka
jykafia" Ksh" idrdkd;a" l=iskdrd" ieje;a kqjr" Yd,d
uy kqjr Th wd ;ekaj,g wfma ys; fhfojd' Wkajykafia
iamY lrmq ;eka" jevys ;eka j,g wms ys; hejd' ys; hj,d
Wkajykafia Ou foaYkd l< wkaou u;alr .;a;d' wkqrdOmqrhg

08
ys; hejd' Y%S uyd fndaka jykafia <g" rejkaue,s uyd iEh
<g" :Qmdrduh <g" uyshx.Kh <g" Th fya wmg isys
lrkak mqjka yeu ia:dkhlg u ys; fhdo,d Wkajykafiag
.re l<d' ta .re lf<a Wkajykafia f,dalhdf.a ys; msKsi
foaYkd l<d jQ Ouh wmg ,e,d ;sfhk ksi hs' ta ,eu ksid
ta Ouh mq Wkajykafiag f.!rj ls jYfhka flf<ys .=K
ie,lS jYfhka wms f ie,ls,a, lf<a'
f ksid lsj fkd yels" m%udK l< fkd yels" wmudK
l=i, ;a;jdr rdYshla wfma wNHka;rfha ;ekam;a jqKd"
me,mh jqKd" mej;=kd' f l=i, ;a; jdr .Kka lrkak
nE' tl tl l%shdjla l%shdjla .dfka" ta jdf.a u Yrh fhdojkakd
jQ wjia:df " jpkfhka isjk l%shdjla l%shdjla .dfka" ta
fol u fhdokafka ke;sj ys; muKla fhdokakd jQ wjia:df
iy udkisl l%shdjla l%shdjla .dfka we;s jqfka l=i,uh Yla;s
rdYshla' f wjia:dj uq,af,a muKla fkdfjhs g l,ska mgka
u f fjkqfjka ;=ka wdldrhlska l=i, Yla;s rdYshla my<
jqkd' flg wmsg jHjydr lrkak yels hs m%jdyhla lsh,d"
l=i, Yla;s m%jdyhla lsh,d' .x.djl c, m%jdyhla jdf.a wfma
ys;a keue;s .xdf l=i, Yla;s m%jdyhka ;=ka ylg my<
jqKd lsh,d wms l,amkd lrkak k' f we;s fjp l=i,
Yla;sh ;u ;uka ys; fhdodmq ;rug n,j;a fjkjd' n,j;a
Yla;shla we;s fjkjd' ;uka fyd|g i,l,d" fyd|g kqjK
fhdo,d Y%oaOdj fhdo,d" isysh fhdo,d hh fhdo,d" n,mdkakd
jQ m%;sreoaO woyia uOkh lrf.k" Wmldrl Ouhka <d
lrf.k" ta is;a meje;ajQjd k" ta wjia:df f ;a; Yla;s
m%jdy ;=k b;d n,j;a fjkjd' f yg we;s fjp ;a;
Yla;s m%jdy ;=k" wms n,dfmdfrd;a;= jkakd jQ wkaoug wfma
wNsu;d:h uqka m;a lr .ekSug f l=i, Yla;s m%jdyhka lSm

09
wdldrhlska wmg Wmldr fjkjd' tl wdldrhla k( wfma
wNHka;rfhys l,ska we;sfj,d ;snqKq" l,ska hqKq fj,d ;snqKd
jQ ndOl lu f.hla bm;a fj,d hlsis ylska wfma
jevg ndOd lsug bm;a fjp fyda bm;a fjkak ;snqKq
hlsis wl=i, Yla;s m%jdyhla we;ak tajd whska lrkjd' tajd
whska lsf l%shdj isfjkjd' tal tlla'
B<g wmg Wjukd lrkakd jQ l=i, Yla;s f. wm ;=<
;sfhkjd' tajdg u;= ug bv ke;sj ;snqKd' flfkl=f.a ;a;
ika;dkh inkaOj l,amkd lr,d n,kfldg f ;a;
ika;dkfha f lu Yla;k
S a uyd id.rfhys /,a, jf.a fkdfhla
yg ms,d ;sfhkafka' f ;a; Yla;Skag lu f. lsh,d
lshkafk' f lu f. fkdfhla wkaoug ms,d ;sfhkjd'
we;e gl f lu f. bm;a fjkak nerej <x fj,d
;sfhkjd' bm;a fjkak nej whska fj,d ;sfhkjd' jkd
lu f. bm;a fjkak nej ;sfhkjd' fukak f fya
jkd lu bm;a fjkak nej ;sfhkjd k wkak tajd" f
lu f.hka" f wo l<d jQ l=i, Ou f.hka bm;a fj,d
wr Wjukd lu l biairyg .kakjd' t;fldg wfma ta jev
id:lj f.kshkak wmg n,h ,efnkjd' ta n,fhka wr ndOl
lu f. whska lrkakd jdf.au Wmldr lu f. rdYshla
biairyg .kakjd' f yg wr Wmldrl lu f. rdYsh
bm;a jqkyu" ta jdf.au wo isoaO lr.;a;d jQ lu f.;a
bm;a jqkyu" ta fome;a;lska wmg Wmldr ,efnkjd' b;ska
wms ta Wmldr n,dfmdfrd;a;= fjkafka fjk fudlla j;a i|yd
fkdfjhs' wm n,dfmdfrd;a;= jkakd jQ wfma h W;aud:hla
we;ak wkak ta W;a;ud:h imQK lr.ekSug hs wms
n,dfmdfrd;a;= jkafka' f fjila udifhka wdrN fjp
wka;su oji wo fjila mqr mif<diajl oji' B<g wo f
fudfydf;a mgka" fyg mE,fha mgka tydg biairyg wm

10
wmf.a fhda.djpr ; fudk wkaoulg o .uka lrjkafk
lsh,d ka wms fkd wvqj ;SrKh lrf.k ;sfhkak k' wfma
; .uka lrjkafka Ydikh hqKq lrf.k bhg hdug hs'
wfma ; .uka lrjkafka Ydikh hqKq lrf.k nqoO
a Ydikfha
.=K hqKj
q g f.kshk jev ms<f
s j<l hs' ndOl mrudKq ud;%hlaj;a
reoaO Ou we;ak ta ish,a, u" ^f,dl= tajd .ek lshkak fohla
kE& f .=K Ouhkaf.a n,fhka" f ;a; m%jdyhka f.a n,fhka
whska fj;ajd lshk woyila we;s lr.kak k'
f fya lghq;= lrkakd jQ wjia:df f islr.;a;d
jQ lu rdYsfhka wmg u;=jg;a mdl ,efnkjd' ta jdf.a u
m%jD;a;s lu f. lsh,d fohla ;sfhkjd' m%jD;a;s lu f.
iy Wmam;a;s lu f. lsh,d j. folla ;sfnkjd' m%jD;a;s
lu f. f fudfydf;a ,efnkjd' ka miafi;a ,efnkjd'
fyg;a ,efnkjd' wksoao;a ,efnkjd' ;j;a tydg ,efnkjd'
f fya ixidl jYfhka isoaO lr.;a fkdfhla m%jD;a;s
lu we;s' fj;a wmg Wmldr jk foaj,a' kej; kej;;a
bm;a fj,d wfma ;a; Yla;sh jvd jOkh lr.ekSug tajd
Wmldr fj;ajd lshk woyi wms we;s lr.kak k' f l
wmg ,enqfka fudk n,fhka o@ iqLd ioOuu foYkd lshk
Wkajykafiaf.a foaYkdfjka ,enqfKa' ta wkqj ys; fhou ksihs
,enqfKa' nqrcdKka jykafia hlsis woyila kakd k
f,dalhdg tal jrkafka kE' taldka;fhka jrkafka kE' iqLd
ioOuu foYkd ioaOu foaYkdj iemj;a lsh,d Wka jykafia
foaYkd l<d' ta iemj;a u Wkajykafia jevysh ld,fha muKla
fkdfjhs" ta ldf,ka miqj;a isoO
a jqKd' msksjkamEjhska miafi;a
isoaO jqKd' wo;a isoaO fjkjd' fyg;a isoaO fjkjd' fooyia
mkaishhla ld,h uq,af,a muKla fkd fjhs mkaoyila l,a
uq,af,;a ;j;a tydg;a isoaO fjkak bv ;sfhkjd' ta ksid wms
n,j;a Yajdihla ;shd.kak k' Wkajykafia f.a Ou foaYkdj

11
Wvhs wms f .uka lrkafka' ta Ou foaYkdj wrCId lsug hs
wms f n,dfmdfrd;a;= fjkafka' tfia n,dfmdfrd;a;= fjkakd
jQ wms Ouuh woyia j,ska ys; mqrjd f.k thska m%fhdack
.kak iQodk ug wjYHhs' fYaIfhka u;la lr .kakg
;sfhkafka nqrcdKka jykafia lSm wjia:djl u foaYkd
lr,d ;sfhkjd Ofuud yfj rCL;s Ouupd wms Ouh wdrCId
lrk msila' Ydikh rlsk msila' ta msi taldka;fhka u
Ouh rlskjd' Ouh we;a wmsj wdrCId lrk nj wms ;ka
Yajdifha ;nd.kak k' wms ;kshu j;a fjkjd fkd fjhs'
wirK ; fkd fjhs wfma ;' fhda.djpr ; fYaIfhka
u iirKhs" ikd:hs' ikd: jQ ; hs fhda.djpr ;' tal
fydka l,amkdjg wrf.k wms ;ka Yajdih ;nd.kakg
k' ta nqoaO foaYkdfjka wmg msysg ;sfhkjd' Oufhka msysg
;sfhkjd' Ou Ydikfhka wmg msysg ;sfhkjd' Ydikh wkqj
lghq;= lrkakd jQ fo foaj;djqkaf.ka msysg wmg ;sfhkjd'
fl wms ;ka Yajdifha ;shdf.k jev lrkak k' nqrcdKka
jykafia jod< iqLd ioOuu foikd lshk f woyi ks;r u
ysf;a ;shdf.k jev lrkak k' iqfLd nqoOdkx Wmmdfod" iqLd
ioOuu foikd lshk f lreKq fol u ka imQK hs' we;a;
jYfhka u ka ys;a Ou woyia j,ska ms,d jdf.hs ;sfhkafk'
Wodr woyilska hqla;j imQK lrf.k hs ys; ;sfhkafka'
B<g wmg ;j tlla ys;kak ;sfhkjd' iqLd ix>ii
idu..S nqrcdKka jykafia fl jodf<a fudlg o@ Wkajykafia
f.a Ydikh tydg f.kshkak bkafka" /lf.k hkak bkafka
i msihs' i msig w; kakd Wkajykafia" i msi .ek
Wkajykafia ys; fhjd' Wkajykafia ta i msig f,dl= nrla
;snd' uf.ka miafi f ud we;sl< jkd Ou Ydikh
/l.kak bkafka i msi hs' f i msi is,d .sfhd;a tal

12
rlskak yn fjkafka kE' ta ksid Wkajykafia fyd|g fl
nf,ka ;ekam;a lsug hs f jpfka fhf' iqLd ix>ii
idu..S ix>hdf.a iu.sh iem f.k fok tlla' tal wks;a
me;a;g .;af;d;a CLd ix>ii fNfod' widu..S CLd ix>hdf.a
iu.sh ke;ak" fNao fj,d k t;k iqLhla kE' lla t;k
;sfhkafka' l,amkd lr,d n,kak k" .eUqrg ys;,d n,kak
k" f nqoaO Ydikh wdrCId lrkak bkafka ljqo@ lshk
ldrKh' ;u ;uka ys;kak fk uu hs nqoaO Ydikh wdrCId
lrkak fk' fld;k Ydiksl jev l<;a tal uf.a jevla' wms
ys ; ka k k tfyuhs ' fld;ek fyda Ndjkdjla fyd|g
f.kshkjd k is,a mqrkjd k t;ek uf.a' fld;ek y
Ndjkdj fyd|g lrkjd k Ndjkdfjka fyd|g m%;sM, ,e,d
;sfhkjd k t;ek uf.a' uf.a jevla imQK jqKd' talg
i;=gq fjkjd' wr uf.a lshk yeSu tn wjia:dj, b;du
m%fhdackhs' uf.a lshk tl iuyr ;ekaj, fyd| kE' kuq;a
nqoaO Ydikh inkaO lrf.k uf.a lshk tl fyd|hs'
ix>hd lshkafka fYaIfhka ljqo@ kslx isjqre od.;a;
;rug ix>hd fjkafka kE' kshu ix>hd fjkak hg;a msfihska
l,HdK mD:.ack ;;ajhg j;a meKs,d ;sfhkak k' b;ska
ix> ;;a;ajhg tkak .=K rlskjd k t;fldg fyd|g i;r
ixjr iS,h rlska is, iqoah imQK lrf.k" ;a; iqoah
imQK lrf.k" iqoah imQK lrf.k Th ;rka
j;a bkakjd k wkak t;ek fyd| ix>hd bkafka' t;fldg
;j tydg hqKq lrf.k bkakjd k" ta ;rug ix>lu ;sfhkjd'
f .=K Ou wdrd lrk msi ys;kak k ;uka i msig
whs;s hs lsh,d' t;fldg f wms;a bkafka i msig whs;s
Woh yehg hs lsh,d' f bkak i msi ys;kak k' wr
nqrcdKka jykafia f.a jpkh i,lkak fk'

13
iqLd ix>ii idu..S idu..S - f iu.sh w;s jkd
fohla' fl ;shd.kak k' ulaksido Wkajykafia fufyu
jodf<a@ hlsis wjia:djl f iu.sh ke;s Wkd k todg ;eka
;eka j, wyquqj, wm%ikak is we;s fjkjd' wkak wrhd
fufyu hs' fuhd fufyu hs' wrhd n,k ye fyd| kE' wrhd
hk ye fyd| kE' wrhd l:d lrk ye fyd| kE' thdf.a jev
fyd| kE' Th fya ;eka;eka j, fldrkjd k t;ek
iu.shla kE' t;fldg fudlo iu.shla ke;s jqkdu fjkafka@
Ndjkdj f.kshkak nE' wr flh ksid we;sfjkafka fkdfhla
fya ysf;a f.' krl me;af;a f. we;sfjkafka' b;ska wr
iqLd ix>ii idu..S lshk tfla wks;a me;a;hs ta fNfod
ix>ii CLd ix>hdf.a fNaoh" wiu.sh" lla' iu..dkx ;fmd
iqfLd iu.s we;a;kaf.a" iu.s jQ msfiys" ;uhs ;fmda .=Kh
iemj;a jkafka'
;fmda .=K Ndjkdj( iS,h" iudh" m%{dj lshk fjhs
;fmda .=Kh lshkafka' iu.sh ke;ak iS,h /l.kak ne
fjkjd' i;s i mc[a [ h ke;s fjkjd' bka s h ixjrh
ke;sfjkjd' t;fldg wixjrh" m%udoh" tydg .g .g krl
me;a; hs jefvkafk' nqrcdKka jykafiaf.a wkd.; Nh ms<sn|
foaYkdjl Ndjkdf fhfok fhda.djprhka .ek tl ldrKhla
i|ykaj ;sfhkjd' ka f wjia:df fyd|g ix>hd iu.s
fj,d bkakjd' we;e gl f ix>hd wiu.s fjkak;a mqjka'
wiu.s jqfkd;a uf.a Ndjkdjg ndOhs lsh,d ta wh i,lakk
k' ta ksid iu.s imkak wjia:df yels;dla rg Ndjkdf
fhfokak hs lsh,d Wkajykafia wkqYdikd l<d' iu.shla ke;s
wjia:df ysf;a Tjqfkdjqka flfrys lreKdj" ffu;%sh ke;s
fjk fldg Ndjkdjla f.ks h ka k neye' ta ke;s fjk
tlaflkdf.a Ndjkdj muKla fkdfjhs wks;a we;a;kaf.a
Ndjkdj f.kshkak;a neye' wkak talhs Nhdkllu' iuyr g

14
wms ys;uq tlaflfkla fokafkla inkaOj lreKdjla" ffu;%h
s la
ke;sj ys;a md fjkjd lsh,d kuq;a ta ksid ;j;a Wohg ta
f,f tkjd'
wr jix.; lsh,d j.hla ;sfhkjd' ixl%uK frda.
lsh,d frda. cd;shla ;shkjdfka' udre fj udre fj hk
tajd' wkak ta ixl%uK frda.hla jdf.a fjkjd' .ska .g" .ska
.g wrka hkjd' fukak f ksid wo nqrcdKka jykafia
foaYkd lrmq ta Ouh bm;a lrf.k wms n,dfmfrd;a;= jk
wfma woyi fudlla o@ ksjka wjfndaO lrf.k iir lska
ksoyia u hs' tal ldgj;a ndrfokak neye' ldf.j;a wvqmdvq
ksid whska lrkak neye' odhlhkaf.a wvqmdvqjla ksidj;a wksla
fha wvqmdvqjla ksidj;a fyda lemlrejkaf.a wvqmdvqjla ksidj;a"
f woyi ldgj;a Ndrfoka k neye' ta fudl o@ wms
n,dfmdfrd;a;= fj,d f wdrKHhg meKsfha" f wdrKHh
mirh weiqre lrkak n,dfmdfrd;a;= jqfka" wr ksjka m%;HCI
lr.ekSf m%Odk mrud:fha msysg, hs' fuhska msg fudku
woyilaj;a kE f fhda.djprhkaf.a' tal ug fyd|g lsj yelshs'
tfiak ksjka lSug lghq;= lrkak n,dfmdfrd;a;= jk f
fhda.djprfhda ;u ;ukaf.a wNHka;rj, wks;a mqoa.,hka .ek
hlsis fkd mEiaiql ;sfhkjd k" wukdm woyia ;sfhkjd
k" fkd .e,fmk woyia ;sfhkjd k" ta fya woyia f
wjia:df nqrcdKka jykafia fjkqfjka" Ou Ydikh
fjkqfjka" uyd ix>r;akh fjkqfjka judrkak k'
Wodr mqoa., iehq;a" uq.,ka" wdkkao" kkao" rdyq," ldYHm
wd uy ry;ka jykfia,df.a kdufhka" nqoO
a Ydikfha kdufhka
;u ;ukaf.a wNHka;rfha ;sfhk ta fkd .e,fmk woyia f
wjia:df judrd od, fyd| msis yoj;la" msis ys;la
we;slr .kak k' msis ;a; ika;dkhla we;s lr.kak

15
k' f msis ;a; ika;dkh ;uhs tydg wmg mj;ajd .kakg
mqjka fjkafka' tfyu ke;sj wr wikSml" f j,l" f
jer" f ysf;a flf<ia tlal .uka lrk fldg ljodj;a kshu
m%;M
s , ,nkak neye' yeu flfkla u n,dfrd;a;= fjkafka kshu
wkaoka ksjka wjfndaO lr .ekSug k hlsis j, yeS
;sfhkjd k" fkd .e,fmk yeS ;sfhkjd k" fudk wkaoka
y tajd w;ayer imQKfhka u ys; msis lr.kak k' msis
ys;la we;s lr .ekSu .ek nqrcdKKka jykafia jodf<a
mNiirox NsCLfj F;x lshk tl' ys; m%Ndiajr ;;a;j
a hg
m;alr .kak k' Ydka; ;;a;j
a hg muqKj
q d .kak k' nqrcdKka
jykafia inkaOj Wkajykafiaf.a foaYkd wy,d" Wkajykafiaf.a
foaYkdfjka flf,ia ;jmq" Y%djlhka jykafia,d lshdmq jpk
folla u;la lr,d fokak i;=gh
q 's
fid N.jd nyqJkx j;CL Ouudkx wmyF;d ta Nd.Hj;a
nq rcdKka jyka f ia " ud ms < s n |j fndfyda la fldgila
Wkajykafia uf.a ika;dkfha ;s,d whska l<d' Wkajykafia ta
jdf.a u ug <d fjkak ne ug w; .ykak ne b;du wE;
;sp jkd .=K Ou" iem fldgila ug bm;a lr,d kakd
lsh,d m%ldY l<d' ry;ka jykafia,dhs Th wdldrhg m%ldY
lf<a' iemhg meKs,d wr la bjrlr f.k" kshu iemh
f;are wrf.k Wkajykafia,d nqrcdKka jykafia fjkqfjka
Tkak Th l m%ldY l<d'
wms;a wkak ta yg ys;df.k" wfma n,dfmdfrd;a;=j tal
hs lshk yeSu we;slr f.k ta kshu la fldgia imQKfhka
ta nq rcdKka jyka f ia f .a kdufhka wms whs k a ls ug;a
Wkajykafia kdufhka iem fldgia <xlr .ekSf woyiskq;a
wms wfma j,l whska lrkak k' j, woyia whska lrkak
k' flf,ia woyia whska lr odkak k' ksflf,ia woyia

16
ysf;a ;ekam;a lr.kak k' ksflf,ia" lreKd ffu;%S mQjl
idOdrK Ydka; odka; m%KS; woyia f ;a; ika;dkfha mqrjd
.kak k' ta yg wfma ;a; ika;dk mqrjd .kakfldg
iu..dkx ;fmd iqfLd lsh,d foaYkd l< Wkajykafiaf.a
foaYkdj ishhg ishhla l%shdf fhdojkak mqjka fjkjd'
tafla lsis uykaishla keye' kshu wkaka l%shdf fhfokjd'
iu..kdkx ;fmd iqfLd iu.s jQjkaf.a ;mi iemhs'
iu.s ke;a;kag iemh we;af;a keye' tal ke;sfj,d hkjd'
f.,d hkjd' ;mi f.,d hkjd' iS,h ke;sfj,d hkjd'
iudh ke;sfj,d hkjd' m%{dj ke;sfj,d hkjd' kslx ysia
ksiqka fldgila njg m;afj,d hkjd' fukak f l wo
n,dfmdfrd;a;= jqkd lshkak'
wms tydg f,dl= wIaGdk Yla;shlska hqla;j jev lrkak
n,dfmdfrd;a;= jk msila fjkak k' f,dl= ;a; Yla;shla
we;s lrf.k" wIaGdk Yla;shla we;s lrf.k jev lrkak
n,dfmdfrd;a;= fjk msila bkak nj uu okakjd' ta Wohg"
ta we;a;kag" ta mskaj;=kag Yla;sh jefvk wkaoug hs wo f
l:dj lrkak uu n,dfmdfrd;a;= jqfka' ka iuyr gl fj,dj
yqdla .shd lsh,d uu ys;kjd' kuq;a ug f l;d l<hs lsh,d
lla yhsfhka l;d l< hs lsh, wudrejla kE ta fudlo uf.a
ys;g;a f,dl= Yla;shla wo wdjd' ydrhg .sfh;a ta Yla;sh
yskaohs' ;j;a tydg f Yla;sh f.kshkak uu n,dfmdfrd;a;=
fjkjd' f Yla;sfhka idudkHfhka f,!lsl jYfhka woyia
j,g keUqre fjkak fkdfjhs" f,daflda;a;r jYfhka .=K Ou
hqKq lr .ekSug Wmldr jk wkaoughs f Yla;sh fhdokak
uu ka u;a;g;a n,dfmdfrd;a;= jkafka' f ;h fldhs
fj,df bjr fjhso lsh,d lshkak nE' fndfydu rp ;hla'
kuq;a ys; ;sfhkjd n,j;aj' ta lshkafka f Ydikh hqKq

17
lr,Sug" wr m%Odk woyi we;s lrf.k bm;a fjp" bm;a
lr.;a; ys; ;j fyd|g ;sfhkjd' f mskaj;=ka fyd|g
jevlrkjd k fyd|g jev lrk fldg uf.a ta ys; ;j ;j;a
Wkka fjkjd' ta k s i d f ms ig fYa I fhka ls h ka k
n,dfmdfrd;a;= fjkjd ka fndfyda ld,hla .;jqKd f
wdrKHfha jev mgka wrf.k' n,dfmdfrd;a;= ;rug id:lj
jev f.kshkak yn jqfka kE' tajd ys;k fldg iuyr g
ixf.hla we;sfjkjd' kuq;a wms f,dal Ou j,g hg fjkak
k kE' wms wikSm fj,d f,dal Ou j,g hg fjkjd' lfha
wikSm" ysf;a wikSm Th fya wikSml fkdfhla fya
tajd we;s fjkjd' jdg hg fjkjd' tajdg hgfjk tl is;la'
kuq;a hgfj,d bkak krl hs' hg jqkdu hg fjp nj f;are
.kak k' f;are wrf.k tal wyl od,d wdfha ke.S ysg,d f
jev lrkak n,dfmdfrd;a;= fjkak k' ta woyi ;ka
;shd.kak k' f fhda.djprhkag;a fkdfhla wvqmdvql
we;sfjkak mqjka' t;fldg lemlrejkaf.ka" odhl Wohf.ka"
msfika" ld,.=Kfhka jdf.a u ;ukaf.a Ydl ;;a;aj wkqj;a
fkdfhla wvqmdvql yskak mqjka' ta fudk wvqmdvqjla we;s
jqk;a ys; wvqmdvq lr.kak krlhs' hlsis mrud:hla bIaGlr
.ekSug biairyg mh ;snd k ta mh tfyu u biairyg u
f.kshkjd ila tal miaig .kafka kE lsh,d woyi ;shd.kak
k' tal ysf;a ;shdf.k jev lrkak Wkka fjkak k'
Ouh wmg msysghs' nqrcdKka jykafia jodf<a Ouh
l%shd lrkjd' Ouh l%shd fkd lrk fohla fkd fjhs' tal
l%shdldhs' wms ksl ysh;a iurg Ouh l%shdlrkjd' wms tal
f;are .kak k' ta l%shd lrk Ouh wms f;are wrf.k wm
;=< hqKq lr.;a; yefha wkak ta l%shdld;ajh wmg tl;=
fjkjd' wmg ;sfhkafka f Ouuh woyia wm ;=< hqKq

18
lr.kak k' wr wOuh" flf,ia iys; woyia" whska lrkak
W;aidy oeu hs' Odl woyia wfma ys;aj, hqKq lrk fldg
Ouh wmg Wmldr lrkjd'
nqrcdKka jykafia wfma bfha b|f.k wfma u ysi w;
.dka wmg Wmldr lrkjd lsh,d wms ys;kak k' nqrcdKka
jykafia msksjka mEjd lsh, fldfyao nqrcdKka jykafia
is ka f ka ls h , ys ; ka k krl hs ' Wka j yka f ia f .a Ouh
;sfhkjd' ta Ouh nqrcdKka jykafia u hs' we;e g
nqrcdKka jykafiaf.a fYfhka Ouh bm;a fj,d wmg
Wmldr fjkjd' tal wms ys;kak k' f Oufha n,h tfyu
hs' wkak ta ksid wms ;kshu jev lrkjd fkdfjhs' wr uq,ska
lsjd jdf.a wms wirKj wkd:j jev lrkjd fkdfjhs' ikd:j"
irKj Ouh tlalhs wms jev lrkafka' wfma ; /l.ekSug"
wfma woyia imQK lsug Ouh bm;a fj,d ;sfhkjd'
bhg;a bm;a fjkjd taldka; hs' ta nj f mskaj;=ka f;are
wrf.k wfma f jkd ;j,ska tl fudfyd;laj;a" ^fudfyd;
lshk tl b;du mqxhs& tl CIKhlaj;a" wmf;a fkd hkak"
wyl fkd hkak wms jev f.khkak k' wyl hkjd lshkafka
fudllao@ ysf;a flf,ia j,g hg fj,d" flf,ia j,g bv
f.k jev lf<d;a ld,h wfm;a .shd fjkjd' m%udofha je,d
ld,h .; l<d k ta ld,h wyl .shd' ld,h ldf.k .shd'
ld,fhka kshu m%fhdck .kak k" fudfyd;la whska lrkafka
ke;sj" fudfyd;la ys; Oufhka whska lrkafka ke;sj" m%udofha
jefgkafka ke;sj" flf,iaj,g bv ;nkafka ke;sj" lghq;=
lrkjd k wkak talhs jkd foa' m%fhdackj;a foa tl hs
lsh,d i,ldf.k" l,amkd lrf.k fudfyd;la wyl odkafka
ke;sj wm%udj jev lrkafkhs lshk tl hs wjidk jYfhka
lshkak n,dfmdfrd;a;= jkafka'

19
wo jeks fjila mif<diajl ojil" f rf fkdfhla
;ekaj, f fjila W;aijh inkaOj fkdfhla foaj,a we;s'
f;drKa .yf.k fjk fjk ;% y.iaif.k" fmryerj,a
lrf.k fkdfhla fya foaj,a lrkjd' kuq;a wfma f fjila
W;aijh fjkqfjka n,dfmdfrd;a;= jQ f m%;sm;a;suh mQcdj,a"
f bm;a fj,d lrmq fjk;a yeu fjila fmryerlau" fjila
W;aijhlau" l%h
s djlau wNsNjkh lr,d jvd by<ska u;=fj,d
yskjd we;s' fl f,dl= Yla;h
s la' ta nj l,amkd lrf.k f
msi iq msila jqk;a uu iqhs lsh,d i,lafka kE' f we;a;kaf.a
woyia jkjd' f fya woyia we;s we;a;ka ishhlska odylska
tlaflfkla fydhkak wudrehs' ta ksid f f;a,d we,a,d
bkak msi mdr mqrdf.k wdj msila jYfhka i,lkak
mqjka' ta hg uu i,lkjd' f we;af;da ta nj ys;g .kak
k' wms f tl inkaOhlska" tlu tl inkaOhlska hql;
a j
f jev lrkafka' fudk u fNaohla j;a wm ;=< we;af;a kE'
fyd| lreKdj" ffu;%h
s " ffu;%S ldhlu" ffu;%u
s h jd.alu"
ffu;%u
s h ufkdalu" ffu;%f
s hka hql;
a j ffu;%f
s hka fm fm
wms f jev l lrkakg n,dfmdfrd;a;= fjkakg fk' biairyg
;sfhk jev l inkaOj;a wfkHdakH wdOdrh ;sfhkak k'
ys;k
s a wdOdrh ;sfhkak k' jpkfhka wdOdrh ;sfhkak fk'
l%h
s dfjka wdOdr ;sfhkak fk' tksid .e k keye' .euhs"
we,Suhs neuhs uq,djg fya;j
= k wkaof foaj,a" flf,ia we;sjk
foaj,a' tajdhska whska fj,d" fjkafj,d" b|f.k wr ffu;%u
S h
ldhlu" ffu;%u
s h jd.alu" ffu;%u
s h ufkdalu lshk fjd
mj;ajka ys;k
s a ys;g inkaO fjkakg k' fufyu lghq;=
lrkfldg nqoO
a Ydikh;a hqKq hs' ;uka ;=< nqoO
a Ydikh;a
hqKq fjkjd' ;a; ika;dkj,a hqKq fj,d ksjdKh wjfndaO
lr .ekSf jev ms<f
s j< id:l fjkjd'

20

21

B<g wms f ia:dkfha is lr .;a;d jQ ishu


l=i,dksixihka tlla tlla .dfka ;ekam;a is;ska l,amkd
lrkak fk' f fudfyd; fjk ;=re wfma ys;a j,ska lhska
jpkfhka hk ;=ka fodka u islr .;a;d jQ ishu l=i,
iNdrhka nqoaO Ydikh wdrd lrkakd jQ" nqoaO Ydikh
inkaOj ids orkakd jQ h ;r fo foaj;d iuQyhla
we;ak" n%yau iuQyhla we;ak" ta jf.a u nqoaO Ydikfha hqKqj
n,dfmdfrd;a;= fjkakd jQ h;dla i;a;aj fldgila we;ak"ta
yeu flfkla u f mska wkqfudaoka ;j ;j;a nqoaO Ydikh
iarj .g mj;ajd f.k hdug" wdrd lr .ekSug wmg Wo
fj;ajd lsh,d fohka n%yauhka wdkag mska fokak fk'
ta jf.au f hg lghq;= lsug m<uq fldgu wmg Wo
jqkq foumshka ifydaor ifydaohka jf.a u wdpdh WmdOHhka
jykafia,d;a Wo jqkd' f hg wmg Wo jqkq O mqoa.,hka
bkakjd' b;ska ta yeu flfkl=g u f mska ,efjd' {d;s
ys;j;a;= yeug u f mska ,efjd' ta ish fohka we;=
n%yauhka we;= f ukqIHhka ish {d;s ;%dka iys; ish
i;a;aj f,dalhdg u f l=i,a w;am;a ta yeu fokd u W;=
ksjdKh wjfndaO lr .ks;ajdZhs m%d:kd lruq'
id id id

2
iS, iQ;h
%
kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii$$$
1' h:x pfr h:x ;sfgG - h:x .fpP h:x ifh
h:x iu[cfh NsCLq - h:fuj kx midrfh
2' WoOx ;shx wmdkx - hdj;d c.f;d .;s
iufjC;d p Ouudkx - LJOdkx Wohnnhx
3' fpf;diu:idx
- isCLudkx iod i;x
i; ;x mys;f;;dZ;s - wdyq NsCLq ;:dOJ;s
^wx-ks(2$3&

wo ojfia n,dfmdfrd;a;= fjkjd Ndjkdj inkaOj u


fYaI lreKq lla m%ldY lsug' fYaI lreKq lshkafka( miq.h
s
j;djl Ou fldgia folla tlg inkaOfjk ;eklg wjq;a
keje;ajj
q d' t;ek m<uq fldgiska i|yka fjkafk fhda.djpr
;hg yefrk yehs' fhda.djpr ;h wdrN lr,d" tal
tla;rd ;;a;j
a hlg hqKq fj,d m;afjk ippdkqf,du lshk
;;a;ajh hs uq,ska i|yka jqfka' B< fojeks ikaia:dkh
jYfhka ippdkqm%dm;sh lshk t;;dj;d p ipp ukqmm;;s
fyd;s lsh,d foaYkdj wjika l<d nqrcdKka jykafia' ip
lshkafka ksjdK Ouhg hs' kshu mrud: i;Hh lshkafka
ksjdK Ouhg hs' ta ksjdK Ouh" m%;HCI lrk ms<f
s j<
uq , s k a i|yka l<d' B< fojeks fldgis k a Wka j yka f ia
n,dfmdfrd;a;= jqfka th ,nd.kak ye .ek lshd fokakhs'
talg meKSu n,dfmdfrd;a;f
= jka fhda.djpr ;hla .; lrk
flfkl=g fu;k ys;d.; hq;= lreKq rdYshla ta w;rg je,d

22
;shkjd' hfula fhda.djpr ;hla wdrN lr,d Ndjkdjl
fhfokjd' tlaflda iu: Ndjkdjla fjkak mqjka' tfyu ke;ak
oYkd Ndjkdjla fjkak mqjka' ta fofla u wdrNh iudkhs'
ta fofla u mOdk hhla" oe W;aidy lsula" .kak k'
iu: jYfhka fyda oYkd jYfhka fyda hhla .kakjd' ta
.kak hh im, lr .kak mqjka fjkafka B<g hs' fukak
f hh .kak ms<sfj< idudkHfhka ys;g .kak fk'
luia:dkhla lSju ta luia:dk f,dl= tajd ;shkjd' mqx tajd
;shkjd' iu: luia:dk ;shkjd' oYkd luia:dk ;sfhkjd'
iu: luia:dk jYfhka y;<syla fmkak,d ;shkjd' oYkd
luia:dk jYfhka .Kka ke;s wjia:djka ;sfhkjd' fudk
l%uhlska y f oYkdj fyda iu:h wdrN lrkakd jQ
wjia:df ta Ndjkdf fhfok fhda.djprhd iska ms<m
s eh
hq;= ;;a;j
a hka ms<n
s |j k ish hq;h
= 's tfyu ke;ak oYkd
m%;m
s ;a;h
s ;a iu: m%;m
s ;a;h
s ;a lshk Th m%;m
s ;a;s folu f;are
wrf.k yekf.k ;sfhkak fk' t;fldghs tal lrf.k
hkak mqjka fjkafk'
;ukag .e,fmk luia:dkhla ys;g wrf.k" bf.k f.k"
ta bf.k .;a; luia:dkhg wkqj Ndjkdj mj;ajdf.k hk
wjia:df yeu luia:dkhlg u" yeu Ndjkd wdrNhlg u
uq<k
s a ,eh hq;= ;;a;j
a hla ;shkjd' ta uq<k
s a ,eh hq;= ;;a;j
a h
f;are .kak k' tal fmd ;;a;j
a hla' mqo.
a ,sl ;;a;j
a jYfhka
fkdfhla l%u ;shkjd' tajd ys;g .kak fyd| keye' Ndjkdf
fhfok flfkl=g mqo.
a ,sl jYfhka fkdfhla fkdfhla l%u"
ye.S " Ndjkd wjia : df we;s fjkjd' oYkd wd
luia:dkhkag isoO
a fjk Th wd foaj,a inkaOj we;sjk ta
mqo.
a ,sl ;;a;j
a ys;g .kak fyd| keye' ta lshkafka luia:dkhla
lrf.k hkakd jQ wjia:df Ndjkdf fhfok fhda.djprhd
ys;kafk Ndjkdjg fhdod.;a; luia:dkh .ek fkd fjhs'

23
jeh ys; jkafka wr l,ska wy, ;sfhk is wdh .ek hs'
ks;r ys; tajdg fhdojkjd' ta jf.a ;;a;j
a hla ug ;ju wdf
keye lsh lshd is;kjd' b;ska wkak tal tkl n,dfmdfrd;a;=
fj,d isk ksid ka f Ndjkdf ys; keye' t;fldg Ndjkdf
fkdfjhs ys; ;sfhkafka' wr wkd.f;a n,dfmdfrd;a;= fjkakd
jQ is foi hs ys; fhdokak n,dfmdfrd;a;= fjkafka' ta ksid
wr mqo.
a ,sl ;;a;j
a inkaOj ys;kak u fyd| keye' ta lshkafka
ka iuyr fhda.djprhka Ndjkd lrf.k hk wjia:df
lshkjd fndfydu wudrefjka uykaisfhka Ndjkdj lrf.k
hkjd kuq;a fudku oYkhlj;a wdf keye' ;du t<shla wdf
keye lsh,d' Th yg foaj,a ys;kj' b;ska ta we;a;df.a
n,dfmdfrd;a;j
= f Ndjkdjg .;a luia:dkh inkaO lrf.k
ys; fhdod .ekSfuka iudh hqKq lr.ekSu fyda n,j;a lr
.ekSu fkdfjhs' wr oYkh lsgq lr .ekSu hs n,dfmdfrd;a;=
fjkafka' b;ska tfyu jqkyu Ndjkdj msfykjd' ta ksid fudk
luia:dkhla y ys;g wrf.k lrf.k hkakd jQ wjia:df
wr ndysrj ,efnkakd jQ foaj,a .ek f,dl=jg ys;kak krlhs'
,enqfkd;a f,dl=jg ys;kak krlhs' oYk" wdf,dal" fjk foaj,a"
is wd fudk fudkj ,enqK;a tajd mqx foaj,a jYfhka
i,lkak k' m%Odk foa fudlla o@ Ndjkdj i|yd fhdod.;a
luia:dkfhka ys; tydg fuydg hkak fkd kj;ajd .eksu
hs' talhs m%Odk woyi fjkafka' ;ukag ys;d.kak ;sfhkafka
fukak f l hs' fudlla o@ luia:dkfhka ys; jkafka
ke;sj" wms fjk wruqKq Tiafia ys; jjkafka kE' lshd yslau
hs' w;S; u;lh;a fjk;a foaj,a inkaO wkd.; m%d:kd;a
lv,d od,d ;sfhkjd' tajd Wjukd kE' t;fldg wr wruqKq
inkaOj we,S" .e lshk f fol lduPkao jYfhka we,S
- ne o" jHdmdo jYfhka .eu o Th fol;a le,d ;sfhkafka'

24
t;fldg B<g hh ;sfhkak k' fyd|g hfhka
ys; Tijdf.k bkakd jdf.a ;;a;j
a hla jegfykak k' ta ksid
ys; yexf.kak hkafka kE' ,Sk fjkafka kE' iuyr fj,djg
okafku ke;sj ys; ,Sk fjkjd' Ndjkd luia:dkhl ys;
fhdodf.k bkakd jQ wjia:f fyd|g Wkkaj ;sfhkjd'
fyd|g hh ;sfhkjd' kuq;a luia:dkfha ys; fh ;sfnk
g okafku ke;=j ys; ,Sk fj,d ;sfhkjd' hh wvqlu hs
fj,d ;sfhkafka' kshu hh ;sfhk nj hs ;ukag jegfykafka'
kuq;a ffp;isl hh kE' ffp;isl hh ke;s ksid" ys;g
inkaO hh wvq ksid" ys; yexf.kak hkjd' yexf.kjd' ys;
yex.=kyu iq f,djla ys; yex.s,d ;sfhkjd' kuq;a ;ukag
jegfykjd tla;rd wjula jf.a tlla' fukak fu;ek
/jfgkak krlhs' ys; ,Sk fj, hs ta wjia:dfj ;sfhkafka'
wkak ta ksid wr wi,a,k
S ;;ajhg ys; muqKj
q d .kak k'
wi,,Sk lshkafka ys; koaOfhka yelsfKa ke;s .;sh hs'
fukak f ksid f ;;a;j
a h yod .ekSug fhda.djprhdg fok
Wmfoila nqrcdKka jykafia f m<uqfjka m%ldY lf<a' iS,
iQ;h
% foaYkd l<d' foaYkd lr, wka;f
s .d:d mx;shla foaYkd
l<d' ka f m%ldY lf<a ta .d:d l hs' fhda.djprfhl= ks;r u
ys;g .;hq;= lreKq lla tafl ;sfhkafka'
h:x pfr h:x ;sfgG - h:x .fpP h:x ifh
h:x iu[cfh NsCLq - h:fuj kx midrfh
oYkd Ndjkdj lrk we;af;d jqk;a lula keye" iu:
Ndjkdj lrk we;a;ka jqk;a lula keye" Ndjkd wruqKl ys;
fhdodf.k bkakjd' wr fya ys; ;ekam;a fj,d;a ;sfhkjd' ta
;ekam;a ug ndOd jYfhka fndfyda g wruqKq we;sfjkjd'
talg ;lh lsh, lshuq' fkdfhla fya ;lhka we;s fjkjd'

25
Th tk ;l kj;ajkak lsh,d .sfhd;a je fjkjd' .g .g
je, fkd le fkdfhla fya ;lhka we;s fjkjd' jd
kj;ajkak wudrehs' oYkd Ndjkdf tal fYaIfhka ;shkjd'
.g tkjd' kj;ajkak neye' tf;ka ;sfhkafka tkak bv
wk tlhs' tf;ka ;ukaf.a ys; ixjr lr .kakjd' ta ixjr
lr .ekSug Wmdh;a wks;a wjia:djkay"s bh ;=fka ;a" ms<m
s k
ye;a nqrdcdKka jykafia f jodf<a' f Ndjkdjg b|.kakd
jQ wjia:df ys;g tk ;l wvqlr .ekSug" ixis|jd .ekSug
;sfhk m%Odk u ud.h jkafka bh w;r mj;akd jQ wks;a
wjia:dj, ixh; uhs'
h:x pfr h:x ;sfgG ixh;j - ixjrj lsf wruqKg
.efgkafka ke;=j" neula ke;sj" uq,dfjkafka ke;sj ysl
a u hs'
Th ;=k hs idudkHfhka isoO
a fjkafk' fndfyda g wruqKla
bm;a jqkyu tlaflda ta wruqK iu. wef,kjd' tfyu ke;ak
wruqKg reoaO fuka .e we;slr .kakjd' tfyu ke;ak
uq,d fjkjd' Th ;=kg u jefgkafka ke;sj ys; ixjr lr
.kakhs lsfj' ys; ixjr lr .kak lshkafka" h:x pfr
yeisfrkakd jQ" wekakd jQ" wjia:df ixh;j kshu yg
fufkys lsfuka i;s iumc[[ fol fyd|g fhfukqhs'
biafi,a, i;sh fhdokak mqre fjkjd' B<g imc[a[h
fhdokak mqre fjkjd' biafi,a, i;sh fhdojkjd' wruqK wrka
tal isyshg .kakjd' t;fldg wekakd jQ wjia:df " md
Tijkakd jQ wjia:df ta Tlafldu isyf
s hka hql;
a j lrkjd'
tajdf.a u kqjKska hql;
a j;a lrkjd'
weu lshkafka ilauk hs' Ndjkd i|yd ilauka lrkjd'
wjfiai fmd fmd l%h
s d inkaOj weu we;sfjkjd' prKh
^weu& lrk ta yeu wjia:djl u ixh; fjkafkhs lsjd
nqrcdKka jykafia' ixh;j tajd lrkak fk'

26
prf;dms NsCLfj NsCLqfkd wNscCOd jHdmdfod .f;d
fydJ;s koOx WoOppl=ll=ppx lspPd mySKd fydJ;s' prums
fid NsCLfj tjuN=f;d wd;dms T;;dms i;;x i;x mys;f;;dZ;s
jqpp;s
lsh, nqrcdKka jykafia jod<d' fndfydu fydka Th l
u;l ;shd.kak fk' wekakd jQ wjia:df lshkafka ilauka
Ndjkdf muKla fkd fjhs" wks;a weka isk wjia:dj,
wruqKq tkjd' fldkau lshkjd k m[ap kSjrK Ouhkag
ys; kefjkjd k wkak y kE' tajdg hgjqfka ke;s k"
kSjrK ta fj,df u;=fjkafka ke;s k ixh;hs' Wmkakd jQ
wjia:df ldupPkao kSjrK kE' tflka lrorhla kE' jHdmdoh
kSjrKfhka lrorhla kE' koO kSjrKh kE' WoOpp l=Cl=pp
kSjrKfhka lrorhla kE' lspPd kSjrKfhka lrorhla kE'
tajd whska fj,d' tajd whska fjp fj,dj ixh;hs' f fya
ixh; u bh y;f u mj;ajkak k' f ixh; u
Wmldr fjkjd meKSug wr n,dfmdfrd;a;= jkakd jQ ;;a;j
a hg'
ta ;;a;ajh fudlla o@ ys; ;ekam;a lr .ekSug" jk ys;
;lhkaf.ka whska lrf.k ;ekam;a lr.ekSug fukak fl
Wmldr fjkjd' ixh; u bh y;f u fk'
h:x pfr h:x ;sfG wek g;a isgf.k bkakd jQ
wjia:df ;a ta yg flf,ia tkafka ke;sj is; ;ekam;a
lr.kak k' wd;dms-T;;dms lsh, .=K folla ;sfhkjd' ta
we;a;kaf.a wd;dms hfhka ^flf,ia ;jk hh lsh, hs
talg lshkafka& ihk bhf ;a ta yg u ixh;j ihkh
lrkj' tal wuq;= hs' l,ska lrmq fya ihkhla fkdfjhs'
fhda.djprhd ihkfhka lrkafka tla;rd brshjla meje;au
hs' ihkfha ;a Ndjkdj tfyu u hs' Ndjkdf ys; fhdodf.k
ld,h .; lrkjd' t;ekska wr kSjrKhkaf.ka ys; whskalr
.kakjd' kSjrKhkaf.ka ys; whska lrf.k jdih lrkjd'

27
h:x iu[cfh NsCLq w; yels<Su - ll=, wels<Sf
ixjr u' t;fldg .uka lrkakd jQ wjia:df ;a ll=,
wl=<kjd ta jdf.a u w; .ykjd' iu[cfh NsCLq h:fuj
kx midrfh f w; .yk fldg ta jdf.au wl=<k fldg ta
yeu wjia : djl u wr yg lrkjd' fldfydu o@
kSjrKhkaf.ka ys; whska lrf.k isysh;a kqjK;a msisj
fhdokak fk' ry;ka jykafiaf.a ;a; mrmrdjla jf.a
msisj ys;la ;shdf.k w; . weu" yels<Su lshk f fol u
lrkak fk' f yg lghq;= lsu hs Th uq,a .d:dfjka
i|yka fjkafka' f ;;a;ajh we;s lr.ekSug fhda.djprhd
lla uykais .kak fk' ta jdf.au ys; lla Wkka lrkak
fk' ta jdf.au ys; lla fjfyi jkak k' ksl u f
;;a;ajh tkafka kE' f ;;a;ajhg muqKqjd .ekSug uq,ska
imQK lr .;hq;= lreKq rdYshla ;sfhkjd' oYkdj lrk
we;a;kag fYaIfhka tal ;sfhkjd'
nqrcdKka jykafiaf.a .=K w;r m%isoaO .=K folla
W.kajkjd' ccdprK iumJk lshk ccd .=Kh hs" prK
.=Kh hs lshk fol' cd lshkafka( miaikd {dk" ufkdauh
boa wd {dk wgla W.kajkjd' cd jYfhka tajd ,nd .ekSug
prK Ou fk lrkjd' prK Ou mif<dila W.kajkjd'
wfma nqrcdKka jykafiaf.a .=K w;r ;shk iuyr d Ou;a
prK Ou;a lshk f foflka imQK fjp mqoa.,hd hs
NjH mqoa.,hd lshkafka' imQKfhka u NjH mqoa.,hd Tyqhs'
we;e fgl fhda.djprhkaf.a cd .=Kh wvqhs' prK .=Kh
jefhka ;sfhkjd' iuyrfgl prK .=Kh wvqhs' cd .=Kh
jeh ;sfhkjd' ta ta wvq jelf yeyehg ta ;;a fjkia
lj,g mefKkakg bv ;sfhkjd' cdprK lshk f .=K
folla u imQK fjp fhda.djprhkag f,fyisfhka u mqjks

28
lghq;= lrkak' tajd ksl u bf u tkafka kE' ta .=K m%Odk
jYfhka pK Ou l uykaisfhka we;s lr.kakg k' iu:
oYkd lrk fhda . djprhka g ,nd .ekS u g prK Ou
tfld<yla ;sfhkjd'
wmKaKl Ou( Ouh inkaO fmd;am;a n,k we;af;da
okakjd' md;sfudCL ixjr ixjqf;d yr;s ta yg i|yka
fjkjd iS,h' pCLqkd rEmx ijd k ksF;..d yS fyd;s
kdkqnH[ck..dys yS lsh, Th yg W.kajkjd bkah
s ixjrh
ms<n
s |j' t;fldg fNdacfka u;a;[aC;dj iy cd.hdkqfhda.h;a
f y;r wmKaKl Ouhs' fjd m%isoaO lreKqhs' iS,h jqkyu
me fhda.djprhkaf.a i;r ixjr iS,h;a" .sys fhda.djprhkag
wdj wIaGul iS,h" wGdx. iS,h" oi iS,h wd jYfhka
Wfmdai:;a i|ykafj,d ;sfhkjd' f hg f iS,h imQK
fjkak fk' iS,hla imQK ke;=j Ndjkdjla lrkak
n,dfmdfrd;a;= fjk Woh;a bkakjd' kuq;a iS,h tla;rd uQ,
Ouhla' uQ, Ouhla ksid tal wjYHhs' ta iS,h wjYHhs lshk
tfla f;areu;a" iS,fhka m%fhdack .kak;a bf.k f.k ;sfhkak
fk' ;uka ta rlsk Ys,fhka m%fhdack .kafka fldfyduo
lsh,d f;are .kak fk' ta ;uka rlsk iS,h ojilg ish
ierhla wdjckd lrkak fk' wdjckd lrkjd lshkafk
i,l, n,kak k' t;fldg n,j;a m%S;shla we;sfjkjd' ta
m%S;shu iudhg Wmldr lr.kak mqjks'
mS;s ukii lfhd miiuN;s' miioO ldfhd iqLx fjfo;s'
iqfkd F;x iudh;s Tkak Th hyg iS,h fyd|g
yod.kak fk' iudh;a fyd|g hqKq lrka ta yg bkash
ixjr iS,h;a ;shd .kak fk'
bkash ixjrh( wei" lK" kdih" j" lh" ys; lshk f
brka yh wruqKq j, mg,e,d we,Su" .eu" uq,du lshk f

29
iajNdj j,g m;auhs f bkah
s kaf.a iajNdjh' tajdg wiqfjkak
fkd f bkash oajdrhka /l.ekSu i;shg ndrfokak fk'
i;shg ndr,d ixjr lr.kak fk' bkash ixjrh fyd|g
;sfhkjd k wr iS,fhka m%fhdack .kakjd jdf.a bkash
ixjrfhkq;a fhda.djprhdg m%fhdack .kak mqjka' zyh jeoEre
bkashhka uf.a fndfydu fyd|g ;ekam;afj,d ;sfhkjd' ka
fukak f yg hs tal ;sfhkafkaZa lsh, i,lkakd jQ wjia:df
fhda.djprhdg m%S;shla we;sfjkjd' m%S;sh iudh ,ndf.k
hqKq lr.ekSug Wmldr fjkjd' wr ;l whskalr .ekSug
Wmldr fjkjd'
B<g fNdcfka uF;[C;dj( fNdacfka u;a;[aC;dj
lsfj muK k wdydr .ekSu' wdydrfhys muK k .kak
fk' ;;a;j
a h k.kak fk' bkah
s ka l=,mamj
q k wdydr .kak
krl hs' iuyr wdydr ksid brka l=,mamq fjkjd' tfyu fjk
wdydr .kak krl hs' Yrhg wys;lr wdydr .kak krlhs'
m%udKh n,df.k wdydr .kak fk' jeh wdydr .;af;d;a
ksu; jefjkjd' ta ksid tal tla;rd m%udKhlg .ekSug mqre
fjkak fk' wvqlr f.k;a fyd| kE' je lrf.k;a fyd| kE'
Iu lr f.k;a fyd| kE' wvq lr.kafka ke;sj" je lr.kafka
ke;sj" Iu lr.kafka;a ke;sj" wdydr .kak mqre fjkak
fk' t;fldg u;a;[aC;dj m%udKh k .ekSu;a ;;a;j
a h
k.ekSu;a wdydrfha ksjer nj kf.k wdydr .ekSu;a fjkj'
cd.hdkqfhda.h lshk tl inkaOj fYaIfhka lshkak
lreKq rdYshla ;sfhkjd' . l;djlg nyskakhs isoaO fjkafk'
ta lshkafka cd.hdkqfhda.h wjYH tlla' f fhda.djprhdg
lshkafk fkdks|d ys|Su lshk tlhs' idudkH woyi cd.rKH
lshkafka ks jckh lsu' f ks jckh lsu lshk tl
foaYkdf u W.kajkjd ms<sfj<g' foaYkdf W.kajkafka

30
fldfydu o@ oj,a ld,h uqukska u Ndjkdjg fhdojkjd'
jix pXlfuk ksiccdh lsh, uq ojfia u ilauka Ndjkdjhs
mh_ H Xl Ndjkdj hs ls h k foflka hq l a ; j" wdjrKS h
Ouhkaf.ka ^flf,iqkg
a inkaO lrk" ksjk wdjrKh lrk"
j<lajk kSjrK Ouhkaf.ka& ys; msis lrf.k jdih
lrkjd oj,a ldf,a' rd;%sfha m%:u hduh" uOHu hduh" mYau
hduh lsh,d hdu ;=kla ;sfhkjd' yekaoEf yfha b|,d oyh
muK olajd m%:u hduh hs' B< meh y;r uOHu hduh hs' B<
meh y;r mYa u hduh hs ' fuhs k a Ndjkdj mgka . ka k
fhda.djprhd m%:u hduh;a wr g oj,a jdf.a u Ndjkdf
fhfokj' b|Suhs" ilaukhs hk foflka hqla;j ld,h .;
lrkjd' uOHu hdufha isysfhka hqla;j kskaog m;afjkjd'
isysfhka hqla;j lshkafka Ndjkd wruqfKys luia:dk ys;
fhdodf.k ihk bhfjka ld,h .; lrkjd' t;fldg
fjkod ksod .kakjd jdf.a fkd f' fhd.djprhd ta wjia:df
luia:dkhg ys; fhdodf.k ksodf.k ys; yl=<df.k
bkakjd' B<g mYau hdufha uq, thska ke.skjd' mYau
hdufha imQKfhka u Ndjkdfjka ld,h .; lrkjd' Th
hg oj,a ld,h;a" rd;%S hdu foll=;a Ndjkdf fh u uOHu
rd;%sfha kskaog neiSu Ndjkdj mgka.kak fldg lrk idudkH
ms<sfj, hs' Th ;rka mgka .kakg;a iuyrekag wudre hs' ta
ksid ;j;a lla fome;af;ka f uOHu hduhg tl;= lrf.k
ksod .kakjd' wka;sf wr uOHu hduhg fome;af;a Ndjkdf
fhfokj' Th hg lrf.k hkakd jQ fhda.djprhdg wudrejla
fkkafka keye' tljrg u f,dl=jg wdrN lf<d;a ksueu
imQKfhka tljr u jelr .;fyd;a Ndjkdj .g u
mj;ajkak neye' tal ne nrla lrg .;ag u. lvd jefgkjd
jf.a' ta ksid ne nr lrg .kafka ke;sj flka l jelr

31
.kakjd' uOHu hdufha Ndjkd ld,h flka l fldg
lr.kakjd' wks;a fome;a;g Ndjkdj jelr .kakjd'
ndysr wruqKq j,g ys; hkafka ke;sj ys; ;ekam;a lrf.k
bkak fhda.djprhdg f bkah
s ka l=,mamq lrjk" bkah
s ka mskjk
jevj, fhfok ukqIHkag jdf.a Yrhg j;a" ys;g j;a fjfyila
fkkafka keye' bkah
s ka ndysr wruqKj
q , fhdoj,d tajdhska
fkdao fjk lghq;= j, fhfok fldghs f lhghs ys;ghs
folg u uykais fkkafk' ta jdf.a u f Yrfha N+; Ouhka
fndfyda fihska f.jd odkafka wr ndysr fkdao l%h
s djka ksidhs'
ys; ;ekam;alr bkakd jQ fhd.djprhdf.a Yrhg f,dl= fjfyila
fkkafka kE' fjfyila fkkafka ke;af;a fudl o@ ys; ;ekam;a
jQ g Ydl fldgia wr ;r blaukg f.fjkafka keye'
fndfyda ish
q hghs flka l hs Yr fldgia f.,d hkafk'
ta ksid Y%duh jeh kE keye' fhd.djprhdg kskafoka
n,dfmdfrd;a;= fjkafka Y%duh hs' fyd|g ys; ;ekam;a fj,df
ldhsl Y%duh Wjukd ke;=j ys
s hg lsiu
s wudrejla keye' n,kak
nqrcdKka jykafia fldhs ;r wjfhka bkakjd o@ fndfydu
iq fj,djhs Yrh i;mamd .kafka' ta ;r ish
q jQ ;;a;j
a hlg
.sh Wkajykafia l fj,djhs ta hg jev jdih lrkafka'
Ndjkd lrk fhda.djprhd;a iq fj,djla we;e g okafka u
ke;=j wr Y%duh .kakjd' tal okafk;a keye' iuyr g b|f.k
u Y%duh .kakjd wudrejla keye' yenehs ta ;;a;j
a hg tkf;la
talg mkskk
a hkak fyd| kE' ta ;;a;j
a hlg tkl fhd.djprhd
mek,d wudre |skk
a krlhs' wudre kjd lshkafka Ndjkdjg
fkd .e,fmk hg ksjrkak .sfhd;a Bg myqfjksod Ndjkd
lrkak fjkafka kE' ksod.kak hs fjkafka' iuyrg wudre
we;sfjkjd' l%ula l%ufhka hqKl
q r .kak k' fyd|g hqKq
jqkdhska miafia kskao Wjukd ke;s ;;a;ajhg m;afjkjd'

32
fhda.djprhdg tal ;ukag u f;afrkjd' cd.hdkq fhd.h
Tkak Th h hs' tal b;ska lrf.k .sh flfkl=g hs fyd|g
f;afrkafka' ta ksid Ndjkdf fhfok ms<f
s j<g wkqj ;ukag
u jegfykjd we;s cd.hdkq fhd.h'
fukak f hg iS,h" bkash ixjr iS,h" fNdacfk
u;a;[aC;dj" cd.hdkqfhda.h lshk f Ou wmKaKl Ou
yehg oelajkjd' wks;a i;amqreI Ou y; jkafka ioaOd" ys"
T;a;mam" nyqiaiq;" hh" i;sh iy m%{dj hs' Tkak Th lreKq
y; fyd|g u;l ;shd.kak fk' oYkd Ndjkdj lrf.k
hk flfkl=g;a Th l ;sfhkak fk' t;fldg Th y;hs
uq,k
s a lshdmq y;rhs Th Ou tfldf<dy u iu: Ndjkd oYkd
Ndjkd lrk fhda.djprhka m<uqfjka we;s lr.kak fk'
wms oeka ta Ou y; inkaOj yekaulg nyskak fk'
ioOd( Y%oaOdj ;sfhkak k' iuyr g fkdfhla foa okak
we;af;da Ndjkdjg wdjyu ys;kjd" wr jH Ou inkaO
kHdh;a" ridhk dj;a inkaOj wy, mqrehs' lr, mqrehs'
iuyr g ta jH lSmhla tl;=fuka wvqje lsfuka ^ridhk
dj, tfyu W.kajkjd& ta hg ffl;a tajd fjd lla
tl;= l< g wr fha m%;sM,hla" f,daflda;a;r Ouhla
,nd.kak yelsfjkjd' wmg kE keye Th ioaOd wd foaj,a
lsh,d ys;kak mqjka' ioaOd fudlgo@ f jev l f jf.a
fhju" wr jH l tl;=lrdu m%;sM,hla ,efnkjd jf.a"
fjd tl;= l< g ,efnkakg fk f fha m%;sM, Tfydu
lsh,d ioaOdj wyl odkak hkjd' tfyu yhkafka keye'
ioaOdj uq,ska ;sfhkak k' tal ke;ak w,a,d .kak neye'
wfkla tajd wyqfjkafk;a keye' tajd wE;a fjkjd' tkak tkak
u wjYH Ou l wE;a fjkjd' ioaOdj fyd|g ;shd.kak fk'
nqrcdKka jykafia taldka;fhka ij{hs' Wka jykafia ish,a,
o;a W;a;uhka jykafia flfkla' uyd ldreKslhs' ta fyhska

33
f lshk foaj,a jrkafka keye' tajdf.a u uydldreKsl ksid
taldka;fhka u i;Hhs" ys;j;a' i;ajhskag jrkafka ke;s jev
ms<sfj<la foaYkd l< udf.a ij{hka jykafia lsh,d Wka
jykafia flfrys Nla;sh we;slr .kak k' Wkajykafia
W.kakmq m%;m
s ;a;s Ouhl uu fhfokafka' fl ffkh_Hdkslhs'
kshu wkaof fhfkd;a taldka;fhka u kshu m%;sM, ;shkjd
lsh,d Ouh flfrys Yajdihla ;sfhkak fk' f Oufha
m%;sM, ,nmq W;a;uhka jykafia,d to;a ishd wo;a bkakjd'
f Oufha m%;sM, ,nd.;a;d jQ W;a;uhka jykafia" nqrcdKka
jykafia,d ug msysghs" Ouh ug msysghs' ta ix> r;akh ug
msysghs lsh,d Y%oaOdj we;slr .kak fk' m%;sm;a;s Ouh
inkaOfhka fYaIfhka ioaOdj we;slr .kak k' m%;sm;a;s
Ouh taldka;fhka m%;sM, iys; hs lsh,d Yajdih ;nd.kak
fk' wfudCL Y%oaOdj lsh,hs lg lshkafka' tal fufyu
fjkak mqjka' wfrfyu fjkak mqjka' Th fha iel
Wmojka tydg fuydg mksk ys;g lsPdj hs lshkafka'
wfudCL lshkafka wkak ta lsPdj lv,d ou,d taldka;fhka
ys; msysgqjk .=Khghs' wkak ta wjia:df Ndjkd fhda.shdg
Ndjkdjg Wjukd ldrKd ilia fjkjd' fukak f ksid
Y%oOdj b;du Wmldr fjkjd'
wksla ldrKh ys T;ma" f fol;a Wmld fjkjd' ,ecd"
nh fol Wjukdu hs' f foaj Ou fol ;sfnkak fk'
nyqiiq; Ndjh ;sfnkak fk' nyqiiq; Ndjh lshkafka fndfyda
u Ou bf.kSu fkdfjhs' wjYHu Ou ldrKd l ys;g
wrf.k ;ekam;a lrf.k ;sfhkak k' wjYHu Ou lshkafka
fudkj o@ oYkd Ndjkdjg N+ jk Ou l f;are wrf.k
;sfhkak fk' oYkd Ndjkd mj;ajkafka fldfya o wkak
talhs oYkd N+ lshkaafka' tajd f;are wrka ;sfhkak fk'
f rEm Ou fudkjd o lshd f;are wrf.k ;sfhkak fk'

34
^ta rEm j,ska mG" wdfmda" f;afcda" jdfhda lshk f Ouhkaf.a&
iajNdjh f;are wrf.k ;sfhkak fk' mppF: ,CLK
lshk fukak f rEm wd ta ta Ouhkag wdfksl m%;HCI
,CIK ms<sn|j kf.k ;sfnkakg k' ta Ouhka inkaOj
mG" wdfmda" f;afcda" jdfhda wd fjka fjka jYfhka fldgia
f;are wrf.k ;sfhkak fk' rEm fldgia inkaOj yq.dla
kf.k ;sfhk ;rug meye,shs' ialkaO" Od;= wdh;k" bkash"
mp iuqmm
a doh Tkak jd inkaOfhka f;areula ;shk ;rug
fl f,a i s f hka jgyd .ka k mq jka ' Ndjkdf jd
jegfykjd' jegfyk fldg ;ukag uq,djla ke;=j f;are
.kak mqjka wr uu l,ska oek .;a; foa ;uhs ka ug f
Ndjkdf jegfykafka lsh,d' ke;sk ks;ru wykak isoaO
fjkjd fl fldfyduo" fl fldfyduo lsh,d'
nyqiiq; lu( ys; f;are wrf.k ;sfhkak fk' ys;
f;are .ekSug we;s tlu foa wruqKhs' wruqKla iu. ys;
,efnkafka pCLq [[dKh" fid; [[dKh" >dK [[dKh"
jyd [[dKh ldh [[dKh ufkd [[dKh jYfhka
ys;a yhla ;sfhkjd' Th ys;a yh f;are .kak f,aishs'
remhla inkaO fjkjd pCLq [a[dK ys;g" Yohla
inkaO fjkjd fida; [a[dK is;g" iqjola $ .|la inkaO
fjkjd >dk [a[dK ys;g" rihla inkaO fjkjd yd
[a[dK ys;g" fMdGhla inkaO fjkjd ldh [a[dK
ys;g" fuhska neyer fjk hlsis wruqKla inkaO fjkjd
ufkda [a[dK ys;g' f hg ys; f;are .kak fk' ys;
inkaO ffp;isl yq.la nek lla j;a f;are .kak fk'
;lh" pdrh" m%;
S h
s " Miaih" fokd" i[a[dj" f;kdj ;a;h
lshk Th l fyd|g fyda idudkHfhka fyda f;are wrf.k
;sfhkakg fk' t;fldg nyqYe% ; hs lsh,d lshkak mqjka' ;j
yq.dla f inkaOj okakjd k okakd ;rug u Ndjkdj
f,fyis hs' nyqYe% ;lu ;sfhkakg u fk'

35
B<g h_H wjYH nj f;afrkjd' l=iS; fjkafka ke;sj
lghq;= lsug Wmldr fjkjd hh'
i;sh ( i;sh fydo tlla nj okakjd'
wks;a tl m%{dj( m%{dj lshkafka ixialdrhka' f
Ndjkdjg .;a; wruqKq inkaOj;a ta wruqKg inkaO fj,d
we,s,d bm;ajk ;j;a foaj;a hk fjd ish,a,u ixialdr
fjkjd' f ixialdrhkaf.a .=Kh tlska tlg fjkalr f;are
.kakg mqjka Yaf,aIS .;sh m%{djhs' t;k isoO
a fjkafka oYk
lD;h hs' i;sfhka flfrkafka jgyd u" u;=lr,d u hs' fukak
f l fu;k tfld<yla ;sfhkjd' fjd fyd|g ys;g wrf.k"
Ndjkdjg uq,ska u fukak f l ;uka ;=< ;sfnkjd o lshd
l,amkd lr n,d wvqk imQK lr .kakg fk' ke;sk
hqKq lr .kakg fk' tfyu f wdldrhg f Ndjkdf
id:l;ajh ,nd .kakg mqjka'
f hg Ndjkd lrk wjia:df isf;a ;ekam;a lu
fyd|g ,efnk wjia : djla ;s f nkjd' tg wr kS j rK
Ouhkaf.ka ys; whska fjkjd' ta kSjrK Ouhkaf.ka ys;
whska fj,d ys; fyd| hqKq ;;a;j
a hl ;sfhkjd k wkak tn
wjia:df ys; foi n,kak mqre fjkak fk' t;fldg
;udf.a ys; ;=< wr Y%oO
a d bkah
s Ouhka je,d ;sfnk nj
fmfkkjd' g l,ska wr hqKq lr.;a Ou f wjia:df ;j
rg;a n, jYfhka jefvkjd' n, jYfhka jefvkjd lshkafka
wr reoaO Ouhlska lmd fkdjk ;;a;j
a hg f Ou hqKq
fj,d ;sfhkjd' wY%oO
a djlska lmd fkd jk .;sh hs'
Y%oaOd n,h( m%udofhka lmd fkd jk .;sh hs'
i;s n,h( uq,djlska lmd fkd jk .;sh hs'
h n,h( l=iS; lka lmd fkd jk weo yef,kafka
ke;s .;sh h n,h hs' Th hg n, ;;a;ajhl meKs,d

36
;sfhkj o lsh,d i,ld n,kak fk' tajdf.a u bkash .ek
lshkafka hula wm;s jYfhka ,efnkjd k Y%oaOdj wm;s
jYfhka ,efnkakg mqjka" m%{dj wm;s jYfhka ,efnkakg
mqjka" i;sh wm;s jYfhka ,efnkakg mqjka' f tl tl
Ou fjk fjk u ,efnk ye i,lkak mqre fjkak k'
Th fya hqKq wjia:djla ;sfhkjd k Tkak Th wjia:djg
lshkafka iudfha Wmpdr wjia:dj lsh, hs' Th Wmpdr wjia:dj
T;k Tfydu mj;ajd f.k ;j ;j;a hqKqjg m;alr .kak hs
uykais fjkak fk' lefvkak fkd" jefgkak fkd" f
;;a;ajh biairyg f.kshkak uykais .kak fk' tfyu
hkfldg Wmpdr" wkqf,dau ;;a;j
a hkag fojeks uOHu ;;a;j
a hla
,efnkjd' tal hqKqhs wrg jvd' t;ek ;a ;j;a tydg hqKq
fjkfldg" ta ;ud lrkakd jQ Ndjkdf yehg" iu: Ndjkdjla
fyda oYkd Ndjkdjla fyda ta foflka tlla yehg m%{dj
fyda wmKdj imQK fjkjd' fukak f ;;a;ajhg muqKqjd
.ekSug hs uykais .kak fk' ta uykais .kakjd lshkafka
,Sula fkdfjhs' fkdlvjd f.khdu hs' ndysr ndOl j,ska"
jer foaj,a j,ska ys; whska lrf.k ys; jefgkak fkd wr
;;a;ajfhka .g f.kshkak mqjka Yla;shla we;s lr .ekSu hs
f hqKq lr.ekSu hs lshkafka'
t;fldg wo Tkak Th lhs lshkak n,dfmdfrd;a;=
fjkafka' fjkska ojil ;j lla tydg lshkak n,dfmdfrd;a;=
fjkjd' wo ojfia fukak f hg f Ndjkdf fhfok
fhda.djprhka ta ;ukaf.a Ndjkd ys; fydog ;ndf.k ;j
rg;a je hqKq lr .ekSug Wkka fjkak fk' f lrkq
,nkakd jQ Ndjkd j, n,fhka ;uka n,dfmdfrd;a;= jkakd jQ
W;a;ud:h blaukska u w;am;a lr .ekSug yelsfjd lshd
m%d:kd ;shd .ksuq'
id id id

37

3
i;s imc[a[h
kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii$$$
i;siumcf[[ NsCLfj" wi;s iumc[[ mJkii
y;+mksix fyd;s ysfrdF;mmx' ysfrdF;fmm wi;s ysfrdF;mm
mJkii y;+mksfid fyd;s bJshixjfrd" bJsh ixjfr wi;s
bJshixjr mJkii y;+mksix fyd;s iS,x' iSf, wi;s iS,
mJkii y;+mksfid fyd;s iuudiud' iuudiuduys wi;s
iuudiud mJkii y;+mksix fyd;s h:dN+; [dKoiikx
h:dN+; [dKoiifk wi;s h:dN+; [dKoiik mJkii
y;+ m ks f id fyd;s ks nodrdf.d' ks nodrdf. wi;s
ksnodrd. mJkii y;+mksix fyd;s uqF;s[dK oiiJkx'
^wx' ks' 5$340&

wo Ou foaYkdj lrkak n,dfmfrd;a;= fjkafka wr


uq,ska m%ldY lrmq oYkd {dk l%uhg ndysrj nqrcdKka
jykafiaf.a ;j;a tla;rd ksjdK.d m%;sm;a;s ud.hla
meye,slr ug hs'
nqrcdKka jykafia m%Odk jYfhka n,dfmdfrd;a;= jkafka
ksjdK .dKS m%;sm;a;sh u;=lr ug hs' mqoa.,hkaf.a ;;a;ajh
wkqj;a" mqoa.,hkaf.a woyia j, ye yehg;a" mqoa.,hkaf.a
Od;= .=K wkqj;a Wkajykafiaf.a foaYkdj fkdfhla l%u j,g
ys,d .sys,a,d ;sfnkjd' wmg;a" f ld,fha fkdfhla fya
mqoa.,hkaf.a ye yehg;a Ndjkd ud. ,efnkakg mqjks'
iEu mqoa.,hl=g u tl u Ndjkd l%uhla yhkafka kE' ta ta
mqoa.,hkag .e,fmk wkaoug wms fydh,d wkqkag lshd fokakg

38
fk' wm oka k d ;rka wmf.a ta ldhh b;d fydka "
lreKdfjka bIaG lrkakg tla;rd l%uhlg wms ne|s,d ;sfhkjd'
NsCIQka jykafia flfkla jqkyu" ta NsCIQka jykafia fYaIfhka
fhd.djpr jykafia flfkla jQ g ta fhda.djprhd kf.k
;sfhkakg fk ksjdK .dKS m%;sm;a;sh ia;r lsf
ms<sfj<j,a' ;ud hlsis l%uhlska ksjka ,nd.ekSf ud.hl
fhkd k" tfyu ke;ak mqre lr.;a;d k" ta mqre lr
.;a;d jQ l%uh u wka whg lshd fokakg .shdu iuyr fgl
wvqmdvq yskjd' fkdfhla l%u nqrcdKka jykafiaf.a foaYkdf
;sfhk ksid wms ta l%u fldhsj;a f;are wrf.k ;sfhkak k'
nqrcdKka jykafia Wkajykafiaf.a ksjdK .dKS ud.
m%;smodj foaYkd lrkfldg m%Odk jYfhka iS,h bm;a
lrf.k hs th bm;a lrkafka' iS,h hqKq lr.;a mqoa.,hl=g
ta iS, iqo
a h imQK fjkfldg B<g iqo
a h imQK
lr .ekSug Wmldr jkakd jQ foaYkdjla ;sfhkjd' wr >
;rk m%;smodj lshk f l%uh wkqj Wkajykafia iS,fhka
mgka wrf.k iudh" m%{dj Th wd l%ufhka jefvk yehg"
mqoa.,hdf.a wNHka;rh jefvk yehg foaYkd lrkjd'
iuyr ;ekl ta mqoa., ;;a;ajh f;are .;a Wkajykafia
iS,h ueoaog f.k hkjd' is,hg uq,ska ;j;a h hq;= foaj,a
;shk nj Wkajykafia yjka foaYkd lrk ;eka ;shkjd'
f foaYkdj ta i;s imc[a[h msKsi hs' Wkajykafia" uq,ska
i;s imc[a[h hqKq lr.kak lsh, hs foaYkd lrkafka'
idudkHfhka ta iS,h hqKq jQ mqoa.,hdg fjkak mqjka' iS,h
.ek m%Yk
a hla kE' kuq;a mqo.
a ,hdf.a fjk wvqmdvql we;sfjkak
mqjka' kElu ;sfnkjd" kuq;a ;ukaf.a kElu kshu hg
l%shdf fhdojkakg Tyqg wjia:djla keye' ta wjia:dj i,id
.kafk;a kE' f ksid Wkajykafia uq,ska i;s imc[a[hg ta
fhda.djprhd fhduq lrkjd'

39
i;siumcf[[ wi;s iumc[[ mJkii y;+mksix
fyd;s ysfrdF;mmx h mqoa.,fhl=g i;s imc[a[h ke;ak"
tn mqoa.,hd Tyqf.a ys;ska ysfrdF;mmx y;+mksix ys T;ma
lshk f .=K Ou fol ,nd .ekSug Wmldr jkakd jQ ;;a;ajh
ke;slr f.k hs ;sfhkafka' ys" T;ma fol wjYH lreKq
folla' ys T;ma fol we;s f m%;H ke;s lr.;a ;eke;a;d
ljqo@ ta i;s imc[a[h ke;s ;eke;a;d hs' Tyqg i;s
imc[a[h we;sjf
q ka kE' ta jdf.a u i;s imc[a[h Tyqf.ka
neyerfj,d .shd' i;s imc[a[fhka Tyq ka m;g meKs,d'
t;fldg ys T;ma fol wjYH u .=K Ou folla' fjd
idudkH ksjdK.d m%;sm;a;shg muKla fkdf f,!lsl
hqKqjg;a Wmldr fjkjd' f,!lsl" f,daflda;a;r lshk .=K
folg u ys T;ma fol Wmldr fjkjd'
ysh lshkafka mjg ,ecdu hs' mjla bm;a jQ yefha
l=l,
= a msydgqjla .skk
a g we,ajyu wks;a me;a;g lerls,d hkakd
jdf.a ys; whska fj,d hkjd' ysh wkak ta fya ;;a;ajhla'
T;a;mamh lSf Nhu hs' wl=i, Ouhla ys;g wdjyu
ta tk wjia:df f,dl= Nhla ;e;s .ekSula we;s lr .kakjd'
t;fldg ys lshkafka ms<sl=,a lsu' T;a;mamh lSf Nhu'
ta foflka u wl=i,a bm;a jqkq wjia:df u ys; wks;a
me;a;g hjkjd' tg wl=i,h me;a;g ys; hkafka kE' tflka
msg mksk .;sh hs ;shkafka' ys T;ma fol ;shkjd k f
.;sh /l.kak mqjka' fjd wjYH u Ou folla' f fol
ysf;a n, mj;ajkafka ksl u fkdf' i;s imc[a[h ;shk
flfkl=g hs tajd we;sfjkafka' t;fldg i;s imc[a[h
hqKq fj,d ;shkjd k ys T;ma fol;a Tyqg ;sfnkjd' ys
- T;ma fol f,dal md,l Ou lsh, hs nqoaO Oufha i|yka
fjkafka' wNsOufha W.kajkjd f,dal md,l lhhs lsh,d
ffp;isl folla' t;fldg f ys - T;a;mam fol f,dal

40

41

md,l Ou folla' fl fyd|g ka f;are .kakg mqjks' h


;a; ika;dkhl ys T;ma ke;ak t;k f,dl= j, lula
m%lgj mj;skjd' wks;a tl" f,dalhdf.a iodpdr Ou kshu
wkaoka mj;ajd .ekSug Wmldr jkafka f ys T;ma fol hs'
ta ksid tajdg f,dal md,l lhhs lshkjd' iuyr ;ekl
fjdg lshkjd foaj Ou lsh,d'
ysT;;mm iumJkd - iqClOuu iudys;d
ifJ;d immqfid f,dfl - foj ouud;s jqppfr
^cd' md' 1$4&

Tkak Th hg cd;l foaYkdj, i|yka fjkjd" ys T;ma


folg foaj Ou hs lsh,d' ta ;r Wiia f wx. fol ika;dkhl
we;slr .ekSug fukak f i;s imc[a[h wjYH njhs nqrcdKka
jykafia foaYkd lf<a' fjk ;ekaj, i;simc[a[h g jvd
lla my<skh
q s foaYkd lr,d ;sfnkafka' kuq;a f ia:dkfha th
foaYkd lrkq ,nkafka uq,k
s a u i;s imc[a[h wjYH njhs' i;s
imc[a[h ta ;r jkd tlla' i;s imc[a[h ms<n
s |j foaYkd
lSmhla meje;a jQ nj ug u;lhs' i;sh hs" imc[a[h hs fol
Ndjkd mgka .kakd jQ we;a;kag;a Ndjkdj .g f.khkakd jQ
we;a;kag;a taldka;fhka u m%fhdack hs'
i;s imc[a[h( i;sh lshkafka isysh hs' OudkqrEmj
f;are .ekSu imc[a[h hs' t;fldg ta kqjK lshk tl hs'
isysh hs" isyskqjK hs i;s imc[a[h hs lshkafka' f fol
fyd|g ;sfhkak fk lshk tlhs nqrcdKka jykafia foaYkd
lf<a' f fol ke;ak ys T;ma fol mj;skafka keye lsh,
hs Wkajykafia jodf<a'
t;fldg ys TF;fmm wi;s ys TF;mm mJkii
y;+mksfid fyd;s bJsh ixjfrd flfkl=g bkash ixjrh
ke;s fjkjd' ta ldg o@ ys T;mam fol ke;s flkdg bkah
s

ixjrhl=;a keye' bkash ixjrh ke;sfjkjd' t;fldg Tyqg


i;sh keye' imc[[h;a keye' t;fldg ys T;ma fol
ke;sj jev lrkak fjkjd' ,ecd nh fol ke;s fjkfldg
bkash ixjrh;a ke;s fjkjd' zbkash ixjrhZ hs lsf fudlla
o@ f,dl= f;areula we;s" ljqre;a okak fohla bkash ixjrh
lshk tl' kuq;a bkah ixjrh .ek ys;,d ;sfhkafka lhs'
wei" lk" kdih" j" lh" ys; lshk f bkash Ou yh;a
t;fldg weig yuqjk rEm" lkg yuqjk Yo" kdihg yuqjk
.| iqj|" jg yuqjk rih" lhg yuqjk iamYh" ys;g wruqKq
jk Ou lshk fukak fjd bkash ixjrhg wod< fjkjd'
f wjia:dj, fyd|g wr i;s imc[a[h t;kg Wjukd
lrkjd' kuq;a f foaYkdf uq,ska u tal i|yka l<d' i;sh
fydka fhdodf.k bkak fldg hs bkash ixjrh imQK
fjkafka' f bkash ixjrh ;u ;uka f;are .kak fk"
zuf.ka f bkash ixjrh imQK fjkjd o@Z lsh,d' ka wdid
Wmk jia;= fkdfhl=;a ;sfhkjd' ta jdf.a u oafYh Wmk
jia;=;a ;sfhkjd' Th jia;= rEm fldgia jYfhka ;sfhkjd'
t;fldg isjr
q e-mslr-wdydr mdk j.;a fjk fjk;a fkdhl=;a
foaj,a" mqoa.,fhda Th fome;a;g u fya;a;= jk wkaof jia;=
;sfhkjd' tl fldgila m%sh jia;= ksid we;s fjkjd' ta wdidj
hs' wks;a fldgi ksid oafYh we;sfjkjd' Th folu we;s fkd
jqk;a iuyr fgl fudayhla we;s fjkak bv ;sfhkjd' zflg
wyq fkd jdih lrkak fkZhs lshk yeSu ;shd .kak k'
weye" lk" kdih" j" lh" ys; lshk fukak fjd fudk
wkaoka o uf.a mqo.
a ,sl ;;a;j
a h flfrys n,mdkafka@ fldhs
hg o fjd inkaOj ksjer l%u ms<n
s |j isyh
s fhdokak
fk' f bkash ixjrh ms<sn|j ks;r ie<ls,u
s ;a ug wjYH
lrkjd' f bkah
s ixjrh h;ekl wvqmdvq fjkjd k wvqmdvq
fjkfldg isoO
a fjk foa B<g lshkak fk'

42
bJsh ixjfr wi;s bJsh ixjr mJkii y;+mksix fyd;s
iS,x bkash ixjrh ke;ak t;ek iS,hg Wjukd lrk m%;H
keye' m%;H ke;s fj,d' t;fldg f;are .kak fk" wr
;ukag yuqjk" ;ukaf.a bJsh j,g yuqjk" jia;= ksid wdidj,a
we;sfjkjd k" ;ryj,a we;sfjkjd k" BIHdj,a we;s fjkjd
k" udkak we;s fjkjd k" fudavlu we;s fjkjd k"
t;ek bkash ixjrh ke;s nj' bkash ixjrh ke;s fjkfldg
fudlo fjkafka@ iS,h ke;s fjkjd' iS,h ,nd .ekSug" hqKl
q r
.ekSug wjYH m%;H t;ek keye' fukak fl fuf;kag
tkfldg ;ukaf.a ys; fyd|g ls%hdf fhdo,d n,kak fk'
wms is,a iudoka fjkjd' is,a wrf.k bkakjd' m%d;sfudaCI
ixjr iS,hla wdrCId lrkak" m%Odk jYfhka YslaId mo wdrCId
lrkak ne, hs bkafka' wms fmkakq lrf.k bkafka iS,hla'
kuq;a g uq,ska i|yka fjp bkash ixjrh le,d k fu;k
iS,h wdrCId f fya;+ka le,d' iS,h wdrCId lsf fya;=j
fudlla o@ ta bkash ixjrh hs' t;fldg bkash ixjrh ke;ak
iS,h kE' t;fldg iS,hlska fmkS ish;a iS,h Tyq ;=< keye'
wms - ;uka .ek kshu wkaoka is; fhdo,d n,kak fk'
;ukaf.a bkash ixjrh fudk fudk wkaoulska o l%shdlrkafka"
fudk ;;a;j
a hlg o bkah
s ixjrh ;sfhkafka" lsh, ys; fhdo,
n,kak fk' wvqmdvql ;sfhkjd k ilia lr.kak fk'
f uq,ska lshdmq .=K l( i;s iumc[[h" ys-TF;mmh" bJsh
ixjrh lshk f l l%ufhka fya;= idOl ;sfhkak fk'
wka;sf iS,hg nei .;a g f iS, Y=oah hs' we;e
;ekl bkash ixjrh iS,hla jYfhka i|yka fjkjd' ka
fu;k iS,h fjku hs bkash ixjrh fjkuhs ;sfhkafka' f
nqoaO foaYkdf fndfyda ;ekaj, bkash ixjrh fjku hs" iS,h
fjku hs ;sfhkafka' iS,h lsh, m%Odk jYfhka lshfjkafka
m%d;sfudaCI ixjr iS,h hs' wks;a tajd talg Wmldr jk Ou

43
jYfhka i|yka fjkjd' t;fldg fuka k f wka o ug
fhda.djprfhl=g iS,h wjYHh hs lshk tl B<g f;are
.kak mqjks'
iSf, wi;s iS, mJkii y;+mksfid fyd;s iud t;fldg
iS,h ke;s" iS,fhka msys,d k iS,fhka m;a;shg meKs,d
k" iud m%;H ke;s lrf.k hs ;ssfhkafka' iudh we;s f
m%;H ke;' iudh we;s ug m%;H ke;ak iudh we;s jkafka
keye' iS,h ke;ak iudh keye' t;fldg iS,h fydka
;sfhk flfkl=g iudh ;shd.kak mqjka lshk tl fukak
f lreKska f;are .kak mqjks' fl okak u ldrKhla' f
Ou mrmrdj" l%ufhka wdj Ou mrmrdjla' fyd|g ys;g
.ekSug hs f u;la lrkafka' fya;= M, jYfhka bm;a l<
Ou mrmrdj fukak fufyu hs' iS,h hqKq fjkfldg iuh
hqKq fjkjd' iS,h fydka ;sfhkjd k iudh hqKq lr.kak
Wmldr fjkjd' ta lshkafka fufyu hs' iS,h fyd|g ;ekam;a
lrf.k" fydka /lf.k bkak mqo.
a ,hd iS,h fufkys lrkjd'
fyd|g iS,h fufkys lrk fldg m%S;sh we;s fjkjd' m%S;sfhka
m%fudaoh we;s fjkjd' m%fudaoh lshkafka i;=g' i;=fgka miafia
iqLh we;sfjkjd' iqLfhka miafia ;uhs Tkak iudh we;s
fjkafka' ksh; jYfhka f foaYkdf i|yka fjkafka iS,h
hs" iudh hs tlg tl inkaO Ou folla jYfhka' t;fldg
iudfha m%;Hh iS,h hs' hlsis flfkl=g fyd|g iS,h wdrCId
fj,d ;sfhkjd k ta we;a;dg iudh ys keye' iudh hqKq
lrkafkhs lsh,d wuq;=fjka n,dfmdfrd;a;=jla fjkak fk
keye' fyd|g iS,h ;sfhkjd k tfyu ;sfhk flkdg iudh
,nd.kak mqjka lshk tl hs tys f;areu'
Ndjkdf fhfok fhda.djprhd .ek wms l,amkd lr,d
n,uq' biafi,a,d u ys;kafka iS,h .ek hs' iS,h fydka

44
;shdf.k" B<g hlsis Ndjkd wruqKl ys; fhdo,d i;s
imc[a[h /l.kak hs idudkH l%uhg n,kafka' nqrcdKka
jykafia f foaYkdf i;s imc[a[h g jvd by<ska
fmkakqjd' fl;a iuyr mqoa.,hkag Tfrd;a;= fokakd jQ" wjYH
jkakd jQ l%uhla nj f ksid f;are .kak fk' mqoa.,hd
fyd|g hqKq k biafi,a,d i;s imc[a[fhka mgka .kak
fk' i;s imc[a[h fyd|g hqKq lrf.k hkak hs lsh,d
;sfhkjd' iS,h .ek Tyqg l;djla lrkafka keye' i;s
im[a[h hqKq lrf.k hoa iS,h .ek u;la lrkafka keye'
t;fldg i;s imc[a[hg inkaOjk B< lreKq l( ys
- T;a;mamh" bkah
s ixjrh Th lshk fjd wdrCId fjk ms<f
s j<
Tyqg bfg u fmakjd' B<g iS,hg nyskjd' is,h .ek uq,ska
l;d lrkafka keye' iuyr Woh iS,h lshkfldg lla
nhhs' jd lrkak nE' Th YsCId mo f.dvla rlskak wudrehs
lsh," Tkak Th fya ys;g jO fok tlla lsh, ta we;a;kg
jegfykafka'
fukak f l%uh" i;s imc[a[h uq,ska wdmq l%uh"
hqKq lrf.k hkfldg bfg u iS,hg jefgkjd' ta jdf.a
u" Ndjkd lrkak hs lshkfldg iuyr flfkl=g tal kslx
ldrhla jf.hs' f Ou l%uh mqre lrf.k" mqyqKq lrf.k
hkfldg bfg u Ndjkdjg jefgkjd' ys; ;ekam;a fjkjd'
;ekam;a jqkdhska miafia" zka ud iska lrkak ;sfhkafk l=ula
o@ ka iS,h fyd|g msisj ;sfhkjd' ka B<g ys; ;ekam;a
lr .kak fkZ lshk yeSu we;sfjkjd' fyd|g iS,h rlsk"
Ndjkd lrk iuyr mqoa.,hka bkakjd' msila tlal lghq;=
lrk fldg Tkak iS,h fydka rlskjd' wks;a Woh is,a
rlskafka kE' ta we;a;kag;a iS,h inkaOj lreKq lshkjd' ta
hg lreKq lshk fldg ta we;af;d;a is,a iudoka fjkjd' ta
we;af;d;a is,a mqrkjd' B<g wr lreKq lshdmq we;a;d ys;kjd

45
zf we;af;d hs uu hs ka tl .dkhs' ta ksid Bg jvd by<ska
yskak fkZhs lsh, yesula we;slrf.k iudhl=;a hqKq
lr.kakjd' t;fldg wr iS,h Wmldr lr .kakjd iudhg'
fukak f fya iajNdjhla ;sfhkjd'
wms;a iuyr gl ta ta mqoa.,hka inkaOj w;ayod ne,Sug
ys;d .kakjd k" f mqoa.,hka inkaOj;a f l%uh id:lj
f.kshkak mqjka' okafku ke;sj ta mqoa.,hka fyd| ulg"
hy ulg" yrjd .kak mqjka' t;fldg fukak f iudh
.ek hs ka f l;dj' iudh okakjd f we;af;da' tal wuq;f
= jka
ia;r lrkak fohla kE' ysf;a ;ekam;a lu fyd|g hqKq
fjp iudh ;sfhkjd' oYkd iudh ;sfhkjd' iu: iudh
;sfhkjd' wmKd iudh ;sfhkjd' t;fldg f iud
inkaOj uq,ska mgka .kak fldg iuyr g iu: iudh
fjkak mqjka" oYkd iudh fjkak mqjka" oYkd
lrf.k hkakd jQ wjia:df ys; ;ekam;a fjkjd' tal oYkd
iudh hs' fu;ek wr iS,fhka ,nd .;a; iudh hs bm;a
lr,d ;sfhkafka' iS,fhka bm;a lr.;a; iudh hs lsh,
lshkafka iS,h wdjckd lsfuka" ta ud. wkqj ys; fhdo,d
we;slr .;a;d jQ ysf;a tllu hs' f iS,fhka we;s lr.;a;djQ
iudh hs' t;fldg tal iu: iudhla' f iudh hqKq fjkak
fk' fudk l%uhlska y fl hqKqjg m;alr.kak fk' ta
hqKqjg m;alr .kafka wr iS, Y=oh lsh,d i;a; Y=oafha
lafjk uq,a tl' t;fldg ta Y=oah hqKq fjkfldg B<g
wr g Y=oh lshk fojeks tl ,efnkjd' t;fldg f
Y=oah lsh,d lSf oYkd jYfhka ,efnk iudh
;sfhkakd jQ wjia:djla fjkak;a mqjka' iu: jYfhka ys;
hqKq lrf.k iudh we;slr.;a;d jQ wjia:djla fjkak;a
mqjks' f iudh .ek ;j;a tydg ys;k fldg wmKd
iudh hs lshk OHdkfhka ,efnk iudhla ;sfhkjd' ud.M,

46
,nk wjia:df we;sfjkakd jQ iuhl=;a ;sfhkjd' ud.M,
,nk wjia:df we;sjk iudh wmKd iudhla' t;fldg
wr CIKsl iudh wmKd ;;a;j
a hg .sy,
s ,
a hs ud.M, wjia:df
imQK fjkafk'
f ud.M, ,nkakd jQ wjia:dj inkaOj jpkhla u;la
jq K d ka ' ud.M, ,nk wjia : df f ;a ; hla
we;sfjkjd' ud. is; we;sfjk ;a; h lsh, talg
lshkafka' ys;a fm<l h wjia:djl f,daflda;a;r ud. ys;
my< fjkjd k ta my< jkakd jQ ysf;a uq,a fldgi f,!lslhs'
w. fldgi f,daflda;a;r hs' ta ;a; fha t;fldg mlu"
Wmpdr" wkqf,dau lshk Th l;a f,daflda;;
a r fkdfjhs' f,!lsl
hs' f.da;%N+ lshk ys; f,!lsl;a fkdfjhs' f,daflda;a;r;a
fkdfjhs' f folg ueoafoa ;sfhk tlla' tal tl me;a;lg
.Kka .kak nE' ud. ys; f,daflda;a;r hs' t;fldg f is;a
mx;shg ;a; h hs lsh,d lshkjd' f ;a; h mgka
.kakd wjia:df ^;a; h hs lsh,d lshk f is;a fm<
mgka .kakd wjia:df & yeu ys;lg u wruqKla ;sfhkak
k' wruqKla ke;s ys;la kE' t;fldg mlu wjia:df
ysf;a wruqK fudlla o@ ixLdr ^ixialdr Ou&' Wmpdr wjia:df
Wmpdr ys;g;a ixialdr hs wruqKq jkafka' tajd;a f,!lsl hs'
wkqf,dau wjia:df wkqf,dau ysf;a wruqK fudllao@ ta wruqK;a
ixialdr hs' tal;a f,!lsl hs' T;k wkqf,dauhg .shd ys;'
fyd|g hqKq fjp wkqf,dauh f.da;%N= j,g inkaO hs' kuq;a
wkqf,dau ysf;a wruqK ixialdr hs' f.da;%N+ ysf;a wruqK ixLdr
hs' f.da;%N+ ys;g wruqKq fjkafka ksjk hs' wkqf,dau ys;g
wruqKq fjkafka ixialdr hs' ixialdr wruqKq fjkj hs lshkafka
Ndjkdjg wruqKq lr .;a; foaj,a ms<sn|j wks;H jYfhka k
.ekSu hs" la jYfhka k .ekSu hs" wkd;au jYfhka k .ekSu
hs' wks;H jkafka fudkjd o@ la jkafka fudkjd o@ wkd;au

47
jkafka fudkjd o@ f ixialdrfhda hs' tfyk ixialdr hs
t;k wruqK fjkafka' t;fldg f ;a; hl idudkH
kS;shla ;sfhkjd wNsOu foaYkdj,a j, tl ;a; hl
,efnk wruqK tlla h hq;= hs lsh,d' kuq;a ta kS;sh le, hs
fu;k ;sfhkafka' levqfk ulaksid o@ fu;k f,dl= jev
ms<sfj<lg ys; hg jqKd' ta fudlla o@ Ndjkduh jev ms<sfj<g
hs ys; hgjqfka' Ndjkduh jev ms<sfj<g ys; hg fjkfldg
wr idudkH kS;sh fkdfjhs" fYaI kS;shla fu;k wvx.=
fjkjd' we;e fgl fjk ;ekaj,;a Th fya wruqKq follg
fmrf,k hl=;a fmakjd' t;fldg ysf;a ;;a;ajh n,kfldg
ldujpr ys;" B<g ta ldudjpr ;;a;ajfha .sys,a,d wka;sug
fyd|g hqKq fjkfldg rEmdjpr" uy.a.; ;;a;ajhg tkjd'
uy.a.; ;;a;ajfhka ;uhs wr f,daflda;a;r ;;a;ajhg tkafk'
f,daflda;a;r ;;a;ajh ,nkjd;a iu. uy.a.; ;;a;ajh tys
wvx.= fj,d ;sfhkafka' ta lshkafka f,daflda;a;r ys;la
we;sfjkfldg" ta f,daflda;a;r ys; wr uy.a.; ;;ajfhka"
rEmdjpr ;a ; hls k a u hs " imQ K fjka f k' ldudjpr
;;a ; a j fhka rEmdjpr ;;a ; a j hg m;a f j,d ta f lka ;uhs
f,daflda;;
a r ;;a;j
a hg yefrkafka' fukak f fjki ksid
f wruqKq fNaoh we;s fj,d ;sfhkjd' f ksid f;are .kakg
fk fidajdka ud. ys;" ilDod.d ud. ys; wd ud. ys;a
my< jkakd jQ wjia:df ta f,dafld;a;r ys; wruqKq lrkafka
wkak wr ksjk hs' f.da;%N+ ys;;a wruqKq lrkafka ksjk hs'
fukak f wjia:df fidajdka ud. {dkh ,ndmq flfkla
.ek wms l,amkd lruq' fidajdka ud. {dkh ,nd.;a; ta
we;a;g mqjks Bg miafia f ;uka ,nd.;a;d jQ fidajdka
ud. {dkfha M,h fojeks jrg" miq jrl " ,ndf.k ksjka
rih N=la;s kak' talg lshkjd M, iudm;a;sh hs lsh,d' ta M,
iudm;a;sh ,nd.;a;d jQ wjia:df wr uq,ska oYkd Ndjkdj

48
l<d jdf.a u oYkd Ndjkdj lrf.k hkak fk' oYkd
Ndjkdj lrf.k .shyu wka;f
s ,efnkafk ta ;ud ,nd.;a;d
jQ ud.fha M,h hs' ta M,h ,ndf.k ;ukag leue;s ;dla fj,d
wIaGdk lr, jdih lrkakg mqjks' we;eg flfkl=g
mqjks tl mdrg u" ta jdf.a u m%d:kd wIaGdk moafoka"
l%ufhka oYkd {dk ms<f
s j<ska ,ndf.k ta M, ys; ,nd.kak'
flfia fyda f fya ,nd.;a; hlsis f,daflda;a;r .=Khla
we;ak ta .=Kh kej;;a N=la;s ug n,dfmdfrd;a;= jk
;eke;a;d wm%udo fjkak k' m%udo fjkak krlhs' m%udohg
jegqfkd;a wdfh kej; tal .kak nefjkjd' M, iudm;a;shg
iujkak nefjkjd m%udofha jegqfkd;a' ta m%udoh jeug
fya ; = ( ix>ks l dj" f,v" .s k a .g u lrka k d jQ jev
^ludrdu;dj& lshk tajdhs' oji uq,af,a u jev" oji uq,af,a
u l;dj" oji uq,af,a u f,v' Tfydu jqfkd;a ta we;a;d
msfykjd' iuyr g f,fvla jqk;a lula kE' iuyr f,vqkg
a
mqjka" me;a;lg fj,d kshdf.k bkakjd k ta fj,df"
;ukag wIaGdk lr,d wr ;ukaf.a .=Kh kej; u;=lr .kak'
ta f,f .eku ys; ys;d f,fg hg fj,d bkakjd k tal
lr.kak ynfjkafka kE' tflka msfykjd' fukak f
ksihs m%udofha jefgkak krl hs lsh,d lshkafka' msyS fodrg
je,d l;djg hkak krlhs'
t;fldg wr Niai lshk ks;r m%udofha je jYfhka
l;df fhu f fhda.djprhdg fndfydau krl hs' ta miai
fjkak Tfk hs lshkafka fukak f ldrKh ksihs' m%udofha
jefgkafka ke;sj" ;uka ,nd .;a; .=Kh kej; kej; ,nd
.ekSug wIaGdk lr .kakg fk' wrfyu wIaGdk lrf.k
ta fya lghq;= lrk fldg hlsis wjia:djl ;uka ,nd
.;a ; d jQ ud. ys ; " M, ys ; kej; jrla u;= l r .ka k
n,dfmdfrd;a;= fjkjd k" ta wjia:df ta ld,h uq,af,a u

49
ta ys; u mj;skak kE' wIaGdk l<d jQ ld,h ;=< ta ys; u
mj;ajkak fk' wkak tal fyd|g f;are .kak kE' tfyu
ke;ak" jegyqfka ke;s k" tfyu ys; mej;=fka ke;s k
tal wvqmdvqjla' uq ld,fha u ys; imQKfhka u ta fjkqjg
fhdokak fk' tfyu fjkafka ke;s k kej; jrla wdfh
wIaGdk lr,d imQK lr.kak fk' fukak f l lshkak
hs n,dfmdfrd;a;= jqfka'
B<g iudh' iuduys wi;s iud mJkii y;=mksix
fyd;s h;dN+; [dKoiikx
h:dN+; [dK oiik lshk tl miq.sh ojfia ia;r l<d'
Nh;=mgGdk [dKh t;fldg oYkd {dk yqdla hqKq
lr .ekSfuka we;sfjp [dKhla" Nh;=mGdk {dkh' iudh
ke;ak wCO;a; - nysoO
a d h:dN=; [dK oiaikh we;sug
ndOd fjkjd' iudh hs flg Wmldr fjkafka' iudh hqKq
lrf.k" oYkd iudh hqKq lrf.k" iuuikh fyd|g hqKq
lr.kakjd' imQKfhka u iuikh ke;s k Wohnh
imQK fjkafk keye' fyd|g iuikh hqKq fjkak k'
ziuikhZ hs lshkafka ixialdrhka tlla tlla mdidu fyd|g
jegfykak i,iajd .ekSu hs' ;uka ms<n
s |j;a wkqka ms<n
s |j;a
h:dN+; {dk oiaikh jYfhka fyd|g luia:dkhg inkaO
fjp ixialdr fldgia muKla fkdj ;j ;j;a fldgiq;a ish,a,
u mdfya imQKj iuikh we;sfjkak fk' iuikh
imQK jqfka ke;s k Wohnnh imQK fjkafka kE' tal
h; imQK jqkdg u' Wohnh imQK fjkak k
iuikh imQK fjkak fk' iuikh imQK fjkfldg
Wohnh imQK fjkjd' Wohnh imQK fjk fldg Nx.h"
Nx.h imQK fjk fldg Tkak Nh [dKh we;sfjkjd' fukak
f Nh {dkh ;uhs Nh;=mgGdk [dKh lshk oYkd {dkh'

50
h:dN+; {dkoiaikh fyd|g hqKq fjk fldg ksnodj
we;s f jkjd' ks od[dKh ls h ka f ka oYkdf n,j;a
wjia:djla' Nx. wjia:df mgka u oYdj n,j;a' ksod
wjia:df fYaIfhka n,j;a' tal hqKq jqkyu rd. lshk
ud. wjia:dj hs we;s fjkafka' zud. wjia:djZ hs lshkafka wr
uq,k
s a lshdmq ms<f
s j,g oYkd l%uh hqKq lr.ekSu hs'
t;fldg ksnod rdf. wi;s ksnod rd. mJkii
y;+mksix fyd;s uqF;s [dKoiikx uq;;
a s [dK oiaik hs
lSf u keu;s M,h kqjKska lSu hs' ka ksodj iy rd.h
lshk f fol ke;sk uql;
a s [dK oiaikhla we;af;;a kE'
uql;
a s [dK oiaikh hs lshkafka( uql;
a h
s lshkafka M,h"
[dK oiaikh hs lshkafka kqjKska lSu hs' ;uka ,nd .;a;d jQ
a h
s kej; kqjKska l .ekSu hs" m%;HCIlr
uql;
a h
s " ud. uql;
.ekSu hs' fukak fl hs f Ou l%uh' f Ou l%uh wms
fyd|g ys;g .kak k' ;u ;ukaf.a Ndjkd l%u inkaOj;a
flg ys; fhdod .;a;g lula kE' ta jdf.au wkqkg
a Wmfoia
fokakd jQ wjia:df ;a fl b;du m%fhdackj;a fjkjd we;
lsh,d uu ys;kjd' ta ksid fukak f wo lshdmq lreKq l" ta
lshkafka i;s imc[a[fhka mgka f.k B<g ys-T;mamh"
B<g bkah
s ixjrh" B<g is,h" B<g iudh" B<g h:dN+;
{dk oiaikh" B<g ksod rd.h" B<g uql;
a s {dk oYkh"
t;fldg f lshk Ou l hlsis ika;dkhl l%ufhka hqKq
lr .;af;d;a uql;
a s {dk oYkh olajd i|yka jk f .=K
l l%u l%ufhka fya;M
= , jYfhka ;u ;ukaf.a ika;dkj,
hqKj
q g m;ajk ye l .kakg mqjka fjkjd' ksjka ud.h
jYfhka fjd hqKq lr .ekSu hs wms n,dfmdfrd;a;= jkafka'
hqKq fjkakd jQ wNHka;r ika;dkhl jefvkakd jQ fYaI .=K
Ou mrmdrdjla ;sfhk nj ;u ;uka u f;are .kak k' ta

51
lshkafka Y%oO
a d bkah
s Ouhka jefvkak fk' wdh wIaGdx.sl
ud. Ouhka jefvkak fk' fndCOx. Ouhka jefvkak
fk' i;r i;smGdk Ou jeks foaj,a jefvkak fk'
Th fyka i;a;sia fndamdCIsl Ou ta ika;dkfha
jefvkak fk' ta jefvk g hs f Ou l%uh fya;M
= , jYfhka
l%u l%ufhka hqKq fj,d yskafka' ta l f foaYkdf i|yka
fj,d kE' fjk ;ekaj, i|yka fjkjd' ta fjk ;ekaj, i|yka
jk Ou yehg ys;d.kak fk' wms Ndjkdj f.kshkakd jQ
wjia:df f {dk mrmrdf we;=<; wr lshk wkaoug
i;a;i
s a fndamdCIsl Ou ish,a,u ;uka ;=< jefvkak fk'
jefvk yehg wms l%h
s d lrkak fk' ta hg l%h
s d lrkfldg
wfma ;a ; ika ; dkh flf,iq k a f .ka ms is fjkjd' ta
flf,iqkf
a .ka msis fjk fldg {dk hqKq fjkjd' Y+rfjkjd'
{dkh hqKq fjk fldg" Y+r fjk fldg ta ys;g inkaO fjk
flf,ia ;ox. jYfhka" IalNk jYfhka lv, wka;f
s
ksjka m%;HCI lr.kakd jQ wjia:df iuqfo m%ydKfhka
flf,ia iyuq,k
s a u lvkjd' ta fya flf,ia lefuka ;u
;uka n,dfmdfrd;a;= jkakd jQ wkaoug f ish lska ksoyiaj
,nk wuduy ksjka iqj ,nd.kak yels fjd lsh, m%d:kd
lr.kak'
id id id

52

53

4
ydk Nd.sh 1
kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii$$$
cys NsCLfj Ofuuys iuJkd.f;d NsCLq wNfnnd ;;%;f;%j
iCNnn;x mdmqKs;=x i;s i;s wdh;fk' l;fuys Pys@ bO
NsCLfj NsCLq" bfu ydkNd.shd Ouud ;s h:dN+;x kmmcdkd;s"
bfu ;sNd.shd Ouud;s h:dN+;x kmmcdkd;s" bfu fiiNd.shd
Ouud;s h:dN+;x kmmcdkd;s" bfu ksfnnONd.shd Ouud;s
h:dN+;x kmmcdkd;s" willppld p" fyd;s wimmdhld p'
bfuys fLd NsCLfj Pys Ofuuys iukkd.f;d NsCLq wNfnnd
;;% ;f;%j iCNnn;x mdmqKs;=x i;s i;s wdh;fk
^wx( ks( 4$226&
f foaYkdj iud inqrcdKka jykafia wx.=;;
a r isfha
foaYkd l< foaYkdjla' wx.=;a;r ksldfha Plal ksmd;fha
iCNnn iQ;%h jYfhka i|yka jk nj m<uqfjka u;la lrkak
k' b;du wjYH lreKq rdYshla wvx.= jk f iQ;%fhka woyia
lrk lreKq l fhda.djpr mskaj;=kag m%fhdckj;a fjkjd
we; lshd ud l,amkd lrkjd' Ndjkdjla lrk fj,dfj we;s
h hq;=" k.; hq;=" wjYH lreKq" fndfyda rg f fhda.djpr
msig fYaIfhka u;la lrh hq;= lreKq" rdYshla ;sfnkjd'
we;e g Ndjkdj lrf.k hkg ta lrf.k hk Ndjkdj
kshu wkaoug m%;sM, iys;j bhg lrf.k hEug ndOd lrk
jev ms<sfj<j,a ;sfhkjd' wkak ta jev ms<sfj<j,a ksid kshu
;;a;ajhg Ndjkdj muqKqjd .kak neye' Ndjkdj muKla fkd
fjhs" m%;sm;a;s iuQyh u ndOdjg ,lafjkj' m%;sm;a;s lSjyu
iS,fhka wdrN fj,d mmod[dKoiaik Y=oafhka wjika

jkakd jQ f m%;sm;a;s ud.h hs' f > m%;sm;a;s ud.h ;=<


iS,fha mgka u NjHlu;a" wNjHlu;a fol u ie,fikjd'
iS,h mqrkakd jQ wjia:df ta mqrk iS,fhka kshu ;;a;ajh"
kshu m%;sM," fk<d.kak ne fjkafk wr wNjHlu ksihs'
NjH mqoa.,hd" iqiq mqoa.,hd" iS,fhka kshu m%fhdack i,id
.kakjd' iS,fha mgka tydg ;sfnkakd jQ ishu jev ms<sfj<
f iS,h iu.u lvdlmam,a u ksid kshu ;ekg" kshu ia:dkhg"
hka k neu;a ls h k fuka k fjd we;s fjka f k ta ta
mqo.
a ,hkaf.a l%h
s d fodaIh ksihs' l%h
s d fodaIh ke;sj kshu wkaoka
lrf.k hkak mqjka fjkjd k tn mqoa.,hkag lshkjd
NjH mqoa.,fhda lsh,d' ta NjH mqoa.,fhda fjkafk fjk hlsis
fohla ksid fkdfjhs" ta mqoa.,hdf.a l%shd iuQyh ksid u hs' l%shd
ud,dj ksid" fyd| l%shd iuQyfhka" fukak f mqoa.,fhda
f;arelr .ekSuhs wo n,dfmdfrd;a;= jkafka' tal b;du;a
wjYH fohla' iS,h iudh m%{dj hhs lshkq ,nk fldgia ;=k
hs m%Odk jYfhka m%;sm;a;s jYfhka l;d lrkafka'
t;fldg wNjH ug fya;=jk lreKq lhs nqrcdKka
jykafia jodf<a' wNfnnd ;;%;f;%j iCNnn;x mdmqKs;=x
i;s i;s wdh;fkj f bm;a jQ fYaI lreKqj, kshu
m%;Hlr wkaoka k .ekSu l<hq;= lreKq ;sfhkjd' ta iS,h
mqrkakd jQ wjia:df u bm;a fjp fYaI lreKq wkqj
iS,fhka n,dfmdfrd;a;= fjkafk l=ula o@ wmmidrh hs'
wmamidrh keu;s f wdksixih i,id .ekSug iS,h Wmld
fjkjd' kuq;a f wjia:dj i,ld .kakg we;e flfkl=g
nefjkjd' nefjkafka fukak f wNjHlu ksihs' ta wNjH
ug lreKq y;rla nqrcdKka jykafia foaYkd l<d' iS,h"
iudh" m%{dj lshk lreKq ;=fka u ta inkaO fYaI
;;a;j
a hlg meKSug mqo.
a ,hd wNjH fjkjd' bfu ydkNd.shd

54
Ouud;s h:dN+;x kmmcdkd;s' f lreKq" f Ou" ydkNd.sh
lsh, f;are lr.kak k' kuq;a hlsis flfkla f ydkNd.sh
;;a;ajh okafka ke;s k wkak tf;ka ;a f we;a;d
wNjHfhla fjkjd' ta .=Kh ms<sn|j ydkNd.sh Ou fukak
fjd lsh,d f;are lr .kak nelu tl lreKla'
;sNd.sh( bfu ;sNd.shd Ouud;s h:dN+;x kmmcdkd;s
f lreKq ;s Nd.sh lshd f;are lr.kak fk' kuq;a f;are
lr.kak nelu tl lreKla'
fiiNd.s h ( bfu fiiNd.s h d Ouud;s h:dN+ ; x
kmmcdkd;s f foaj,a" f Ou" fYaINd.sh lsh, f;are
lr.;af;a kE'
ks f nnONd.s h ( bfu ks f nnONd.s h d Ouud;s h:dN+ ; x
kmmcdkd;s f Ou ksfnONd.sh lsh, we;s iefhka f;are
.kafka kE' fukak f lreKq y;r hs ta ta Ouh ms<sn|j
meKs wjia:df u kshu wkaoka m%;HCI lr, k .ekSug
wjYH jk lreKq y;r jkafka' kej;;a flfhka ys;d.kak
fk iS,h" iudh" m%{dj lshk f .=K Ouhka m%;sm;a;sh hs
lshk ldrKh' f m%;sm;a;s wdrN lrkakd jQ wjia:df
m%;sm;a;s t;ku kej;s,d r|,d ;sfhkjd k tal hqKqjla
fkdfjhs' biairyg .uka lrkak fk' hqKqjg .uka lrkak
k' ta hqKj
q g .uka lsug Wmldr jk lreKq y;rla ;sfnkjd'
Wmldr fkdjk lreKq;a y;rla ;sfnkjd' Wmldr fkdjk
lreKq y;frka hql;
a ;eke;a;dg lshkjd wNjH mqo.
a ,hd lsh,d'
ta wNjH ug fya;= lreKq y;rla ;sfnkjd' ta fudkjd o@
m%;sm;a;sh ms<sn|j ydkNd.sh Ou fydka fkd okakdlu"
;sNd.sh Ou fydka fkd okakdlu"
fiiNd.sh Ou fydka fkd okakdlu"
ksfnO Nd.sh Ou fydka fkd okakdlu

55
lshk Th fydka fkd okakdl y;r hs wNjH ug
fya;= jYfhka lafjkafka' fukak f fkd okakd lreKq y;r
f;are lr.kakg k'
fYaIfhka f;dard .; hq;= lreKq y;rla yehg ydkNd.sh
Ou" ;sNd.sh Ou" fiaiNd.sh Ou" ksfnONd.sh Ou
lshk foaj,a ie,flkjd' ydkNd.sh Ou lshkafk msySu Nckh
lrkakd jQ" msySu fiajkh lrkakd jQ" msySug fya;=jkakd jQ
lreKqhs' ;sNd.sh lshkafka biairyg hqKqjg hkafka ke;=j
,;a;ek u" t;ek u" kej;s,d ;sfhk Ou' fiaiNd.sh lshkafka
,;a;ek u kj;skafka ke;sj biairyg hk iajNdjh" f.k hd
yels iajNdjh we;s Ou' ksfnONd.sh Ou lshkafka oYkd
Ndjkdj uqka muqKqjkakd jQ lreKq lshk tlhs'
wms tl lreKla bm;a lrf.k n,kak fk' uq,
iS,h mqrkakd jQ wjia:df yeu m%;sm;a;shlg u uq, iS,hhs'
ta iS,h mqrkakd jq we;a;ka fukak f lreKq f;are lr.kak
fk' ydkNd.sh Ou k.kak fk' Gs;sNd.sh Ou k .kak
fk' fiiNd.sh Ou k.kak fk' ksfnOdNd.sh Ou
k.kak fk' iS,hg ydkNd.sh Ou fudkj o@ Y=o
a ud.fha
f inkaOj fyd|g ia;rhla lr, ;sfhkjd'
fhdO fij;s iiSf, - iS,jfJ; k fij;s
jF:q;sClfu fodix - k mii;s wooiq'
;sNd.sh iudh inkaOj Y=oa ud.h n,kfldg Th
hg fyd| ia;rhla f;are .kak mqjks' tuksid f
we;a;kag ta inkaOj je ia;r lshkak n,dfmdfrd;a;=
fjkafk keye' idudkHfhka iS,h wmsis ug fya;= jkafka
iaiS, mqoa.,hka wdY%h lsu hs' iaiS, mqoa.,hka wdY%h lrk
fldg iS,jka;hdg jqk;a iS,h ;shd.kak mqjka fjkafk kE'
iS,h lsgq lr .kakjd' ta ksid iaiS, mqoa.,hka weiqre lsu

56
iS,hg ydkNd.sh Ouhla' ydk ;;a;ajhg" msfyk ;;a;ajhg"
muqKqjd .kafka ke;sj iS,h rlskak k is,aj;=ka wdY%h lrkak
fk' is,aj;=ka fiajkh lrkak fk' is,aj;=kag .re lrkak
fk' iS,h ms<sn|j tfyu hs i|yka fjkafka'
B<g" iS,hg ;sNd.sh lreKq lshkafka( iS,h imQK
lrkjd" thska i;=gq fjkjd yer bka tydg W;aidy fkd lsuhs'
iS,fhka i;=gq u krl o@ iS,h muKla fkd fjhsfk f
Ydikfha ;sfhkafk' thska tydg Wiia .;s.K
= ;sfhkjfk'
tajd .ek n,dfmdfrd;a;= ;nkafka ke;sj ug we;s f YsCIdmo l
/l.;a;d u" Bg jvd by<ska lrkak nE f ldf,' Tkak Th hg
ys; kj;aj .kakjd' tydg hkafka ke;sj kj;skjd' ta kj;sk
.;sh we;s Ndjh hs fukak f ;sNd.sh lshkafka' biairyg
hkafka kE'
iS,hla mqrkafk l=ula i|yd o@ iS,hla rlskf
a k iudh
hqKq lsug" iudhg Wmldr lr .ekSug' ta iudh Wmldr lr
.kakjd B<g oYkd {dk j,g' oYkd {dk Wmldr lr
.kakjd ud. M, ksjdK wjfndaO lr.ekSug' fl hs Ydiksl
ms<f
s j;' ta hg hkafka ke;sj iS,fha /, kslka bkakjd k
wkak tal ;sNd.sh hs'
fiaiNd.sh lshkafka fudlla o@ iS,hla wdrCId lrk
we;a;d l,amkd lrkjd"
f iS,h ud iudoka jqfka ksjka olskk
a n,dfmdfrd;a;f
= jka' fjk
tlla i|yd fkdfjhs' ksjka lSug k tydg hkak fk' f YS,fhka
i;=gf
q jkak nE' ;j tydg hkak k' ;j tydg iudh hqKq lr.kak
k' oYkdj hqKq lrf.k kshu wkaoug uu ksjdKh m%;HCI lr.kak
k lsh,d Th fy n,dfmdfrd;a;= u fiaiNd.sh hs'

57
ksfnnONd.sh lshkafk oYkd {dk weiqre lrk .;sh
hs' wr yg iS,h imQK lr.kak .uka iudh hqKq lrf.k"
iudfhka oYkdjg nyskjd' oYkd {dk ,nd f.k taflka
ksjka m%;HCI lr .kakg n,dfmfrd;a;= fjkjd' ta yg
n,dfmdfrd;a;= fjkakd jQ iS,h ksfnnONd.sh ;;a;j
a h hs'
iS , h ms < s n |j ydkNd.s h " ;s N d.s h " fia i Nd.s h "
ksfnnONd.sh lshk wjia:d y;r Th hg f;are .kak k'
iS,h lshk tl f h hs' tal idudkH ;;a;ajh hs' iudh
ms<sn|j ydkNd.sh ;;a;ajh Bg jvd Wiia fjkjd' tal
fYaIfhka f;are .; hq;a;la'
iudh( iS,hla Wv b|f.k iudh rlskk
a n,dfmdfrd;a;=
fjkak k' oYkd Ndjkdj lrkakd jQ Woh" lrkak
n,dfmdfrd;a;= fjk Woh iudh hqKq lrkak n,dfmdfrd;a;=
fjkjd' ta iudh ke;ak oYkd {dk ,efnkafka ke;s nj
okakjfk' ta ksid iudh hqKq lrkak n,dfmdrd;a;= fjkak
k' hqKq lrkakd jQ iudh" CIKsl iudh" Wmpdr iudh"
wmKd iudh lsh, Th hg wjia:d ;=kla ;sfhkjd' CIKsl
iudh jqk;a" Wmpdr iudh jqk;a" wmKd iudh jqk;a
tajdfha ydkNd.sh ;;a;ajh ta we;af;d okafka keye" ;ukaf.a
.=Kh msysp nj;a k .kak k' kuq;a iuyfrla okafka
keye' kuq;a msys,d' iudhg ydkNd.sh jkafka kSjrK Ou
hs' ldupPkao" jHdmdo" koO" WoOppl=Cl=pp" lspPd lshk
fukak f lreKq f iudhg ydkNd.sh lreKq fjkjd'
ydkNd.sh lreKq okafk ke;ak" fukak f lreKq ydkNd.sh
lsh, okafka ke;ak" ta mqoa.,hd ;uka ,nd .;a;d jQ ta
iudfhka kshu m%fhdack .ekSug kqiaifila fjkjd lsh, hs
nqrcdKka jykafia jodf<a' tg Tyq iudfhka ,nd .; hq;=
fYaI m%fhdackhla we;ak tn m%fhdackhla ,nd .kak

58
iqiafila fjkafk ke' NjHfhla fjkafk kE' wNjHfhla
fjkafk t;fldg fndfydu wudrefjka lreKq /ialr f.k
uykais fj,d iudhla hqKq lr.;a;;a fukak f kSjrKhlg
je,d" kSjrKhlg mg,e," okafk u ke;sj iudh ke;s
lr.kakjd' wdfha we,a, b|f.k luia:dkhg ys; fhjyu
ys; jkjd' tydg fuydg jkjd' l= yrflla jf.a ys;
jkak mgka.kakjd' f fudlo jkafk@ ys; lshk tl fuhd
okafk keye' okafk ke;af; ulaksid o@ fukak f ydkNd.sh
Ou okafk ke;slu ksihs' fyd|g fufkys lrkak k' fyd|g
f;are .kak k' zuf.a ys; f yg jkafk kslx fkfjhs
f ydkNd.sh Ou ud k.;af; kE' ydkNd.sh Ou j,ska
mSvdjla we,a,dZ lsh, mqx wkaoug ;Kaydjla wdjd' mqx wkaoug
wdmq ;Kaydj f,dl= fj,d .shd' f,dl=fj,d .sys,a,d wka;sf
okafku kE t;ek iudh tfyu mskau le,d-,d-ys,d
.shd' t;fldg ys; krla u we;s jqkd' wkqka ksid muKla
fkdfjhs ;uka ksidu;a f ;;a;ajh f ;ryhs" jHdmdohhs
we;s fjkjd'
wkqkaf.a jev ksid wkqkaf.a l;dj,a ksid;a" ;ukaf.a jev
ksid;a jHdmdoh we;s fjkj' ;ryd we;s fjkjd' iuyr g ta
fj,df ;ry we;s jqkdg Bg miafia okafk kE' u;l kE'
kuq;a Ndjkdj lrkjd' uq,ska we;s fj,d ;sp wr ;a;
iudh kej;S .sys,a,d' ka b| .;a;yu tkafk kE' fudlo fl
fjkafka@ lshk tl .ek Tyqg l,amkdj kE' fudlo@ wr ;ry
fjp .;shj;a u;l ke;s ksihs' l,n,ld ;hla jqkyu
tal u;l kE' u;l ke;sjqkdu wr iudh ka kE' jdjqkd'
fyd|g Ndjkd l<d' l,ska fyd|g iudhla we;sjqkd' miafi
we,a,d b| .;a;yu iudh ,efnkafka kE' ta wr jHdmdoh
ksihs' lK.dgqj;a fyd| kE' f,dl= ;ry fkdfjhs f lK.dgqj"
fodki" fldalj;a fyd| kE' udkisl laL fokdj" ldhsl

59
laL fokdj" idudkHfhka Th ;ry lshk fl%daOh" wr ;ka
ne|.kakd wd>d; .;sh lshk jd ;sfhkjd k iudhla
we;sfjkafk;a kE' wrj u;=fjkfldg ;sp iudh tfyu
mska u le, hkjd' , hkjd' ydkNd.sh Oufukak f
yg f;are .kak k' jHdmdoh" ;ry" ffjrh" ldhsl l"
udkisl l" lK.dgqj" fodki Th k j,ska i|yka jk
fjd fkdk jd lrkak fyd| kE' iudh n,dfmdfrd;a;=
fjk ;eke;a;d yels;dla rg Tkak Th ydkNd.sh Ou fldgia
f;are .kak k Th hg'
B<g koOh( koaOh lshkafka iudh ke;slrk
tlla' ;uka okafku ke;=j koaOhg hg fjkjd' flda ug
fudlj;a je/oaola jqfka kE' ux Ndjkd l<d' fyd|g ys; ;ekam;a jqkd'
kuq;a ka tal kE lsh, fhda.djprhd l,amkd lrkjd' ulaksid

o fl ke;sjqfka lshk tl okafk kE' koaOhg hg jqKd'


yq fj,djla u hg fj,d yshd' Ndjkd lrkak .sys,a,d Ndjkd
wruqfKa ys; ;shdf.k l f,djla yshd' kuq;a miafia jqfka
fudlla o@ Ndjkd wruqfKka ys; mekakd' fuhdg kskao .shd
okafk u ke;sj" koaOhg hgfj,d fndfyda fj,djla yshd'
thdf.a ysf;a Ndjkd wruqfKa ys; ;snqKd" Ndjkd l<d lsh,d'
kuq;a Ndjkdj le,hs ;snf
q Ka' ydkNd.sh Ouhla j koaOh;a
krl tlla' talg hgfjkak krlhs' koaOhg hg fjkafk
ke;=j fndfydu miai fjkak k'
WoOpp l= Cl= pp fol;a ta yhs ' Woa O ph" ys f ;a
fkdikaiqkalu hs' fudkfudkjd y mg,e,s ksid ys; wjqiaid
.kakjd' tajd iudh ke;s ug Wmldr jkakd jQ foaj,a' ta
jdf.au l=lal=ph lshkafka ms<sirh" mYap;a;dmh hs' hlsis
jrola l<d k lrmq jro ksid kej; kej; miq;e,s we;s
fjkjd' lr.kak nefjp foaj,a inkaOj;a miq;e,s we;s
fjkjd' lrmq jro ksid;a miq;e,s we;sfjkjd' tajd we;sjqkdg

60
kej; flfrkafka kEfk' tajd ysf;a we;sfjp Ou' ta ksid
imQKfhka taflka ys; whska lr.kak k' tajd u;la
lrkafku ke;sj jevlrf.k hkak k'
iuyrg tajd wdjyu f iudh le,d hkjd' kej;
u;=lr .kak nerej hkjd' ojia .Kkla i;s .Kkla isg udi
.Kkla r isg we;sfjp hqKqj tl fudfyd;lska lvdodkak
f ydkNd.sh Ou j,g mqjka' taksid f ydkNd.sh Ou
inkaOj fYaIfhka ie,ls,su;a fjkak k'
lspPd - ielh lsPdj;a ta yhs' Ndjkdj inkaOj
ielh yqla krl fohla' fndfydau f,aif
s hka we;sfjkjd ielh'
zfjd yhhs o@ keoao@ wr wyj,a Woh;a lshkjd fjd
yhkafka kE lsh,d' fldfydu fjhso okafk kEZ lsh, iel
we;sfjkjd' f ldf,a lrkak nE lsh,d iuyre lshkjd' jd
bhg wrf.k iel we;s lr .kakjd' ys; jefgkjd wka;sf
iudh je,d hkjd' mCIdlrk n,dfmdfrd;a;=fjka
Ndjkdf fhfokak fyd| kE' Ndjkdj yo lsh, n,kak"
luia:dkh y o lsh,d n,kak" mCId lsf woyiska lrkak
fyd| keye' t;ek ;sfhkafka fof.hdj" lsPdj' tal;a
fyd| keye' taflka iudh ke;s fjkjd' fukak f yg
ydkNd.sh lreKq f;are f.k Ndjkd lrkakd jQ fhda.djprhd
f iudh hqKq lr.ekSug n,dfmdfrd;a;= fjkak k' f
hg f ydkNd.sh Ou hlsis flfkl=f.a ika;dkfha
jefvkjd k ta we;a;d ta iudfhka kshu wkaoug m%fhdack
.ekSug oCIfhla fkdfjhs' iqiafila fkdfjhs' ydkNd.sh Ou
kf.k thska wylafjkjd k tn we;a;d iudfhka m%fhdack
.ekSug iqiq fjkjd' f iudhg ydkNd.sh Ou jd hs'
;sNd.sh" iudhg ;sNd.sh lshkafka fudkjd o@ Wmpdr
iud ;;a;j
a h fyda wmKdf uq,a wjia:dj fyda ,enqKd' iudh
,ndf.k ;sfhkjd' fldka lshkjd k m%:u OHdk iudh

61
,enqKd' wmKd jYfhka m%:u OHdkh iudh ,enqKd' ta ,ep
fhda.djprhd m%:u OHdk iudh ,ep nj fyd|g f;are
.kak k' m%:u OHdkh ,enqK lsh, f;are .kafk wr ;l"
pdr" m%S;s" iqL" tal.a.;d lshk f OHdk wx. fyd|g m%lgj
fkk ksihs' ka kSjrK imQKfhka u whskafj,d .sys,a,d'
lsgqjlj;a kE' ;lal" pdr" m%S;s" iqL" tal.a.;d lshk fjd
fyd|g ysf;a jevlrkjd' rjqfu jevlrkjd' ys; msgg hkafk
ke;sj ks;ru ys; wruqfKa ;sfhkjd' fukak f wjia:dj"
m%:u OHdk wjia:dj' ;lal" pdr" m%S;s" iqL" tal.a.;d lshk
f wx. fyd|g i,lka k mq jka ' f ks i d ydkNd.s h
;;a;ajfhka iudh whska jqKd' tfy;a ;sNd.sh ;;a;ajhla
,efnkak fya;= ;sfhkjd' ;sNd.sh lshkafka l=ula o@ m%:u
OHdkh ,ndf.k m%:u OHdkfha u yshg we;s jevla keye'
;sh OHdkh ,nkag tmdhe' ;sh OHdkh ,nd .ekSug m%:u
OHdkfhka whska fjkak k' m%:u OHdkh wdidfjka ;shdf.k
ysfhd;a" wr m%:u OHdkfha wdidj ;shdf.k ysu t;k ta
iudfha ;sNd.sh wjia:dj fjkjd' m%:u OHdkfha wdidj
;shdf.k bkakl ;sh OHdkhg Tyqg hkak nE' ;sh OHdkhg
hkak k m%:u OHdkfha wdidj lvkak k' m%:u OHdkfha
wdidj ;nd.ekSu hs m%:u OHdk ksldka;sh lsh, lshkafka' ta
m%:u OHdk ksldka;h
s yqdla fj,djla ;ndf.k ysu hs ;sNd.sh
;;a;ajh' tal f;are .kak k' ug Wjukd lrkafk m%:u
OHdkfhka kj;skak fkd fjhs' ;sh OHdkhg mefKkak hs
fk' ;sh OHdkh ,nd.kak k wh tfyu lrkafka keye'
ffl u wdidj ;shdf.k" fl u /l n,df.k bkakjd k
;sNd.sh lshkafka tlhs' ;sNd.sh lshkafk kej;s,d bhg
hkafk ke;s ;;a;ajh hs' talg ffl wdidj w;ayer od,d
fojeks tlg m%d:kdj ;shdf.k wdfh kej; wruqKg ys;
fhdoj, fufkys lrkak k' t;fldg ;sh OHdkh ,nd.kak
mqjka fjkjd'

62
;sh OHdkh ,nd .ekSug Wmldrfjk Ou ilia lr.ekSu
fiaidNd.sh hs' m%:uOHdkfhka bkak tlaflkd ;sh OHdkh
,nd .ekSug lghq;= lrkjd k ta wjia:dj" ta lghq;= lsu'
fiiNd.sh tlla' m%:u OHdkfhka ;sh OHdkh ,nd.kakjd'
;sh OHdkfhka ;D;sh OHdkh ,nd.kakjd' ;D;sh Odkfhka
p;=: OHdkh ,nd .kakjd' fukak f yg hs ms<sfj<
;sfnkafka' we;e fgl f m%:u OHdkfha b|f.k hfula
oYkd Ndjkjd lrkjd' oYkd Ndjkdj lrkafk ke;sj
ksl u tal ;shdf.k bkakjd k ksfnO Nd.sh fjkafka kE'
oYkd Ndjkdjg f OHdkh yrjd .kakjd' ta yrjd
.kakjd lshkafk m%:u OHdkh ,nd.;a; fhda.djprhd m%:u
OHdkhg iujkjd' ;sh OHdkh ,ndf.k bkakjd k talg
iujkjd' ;D;sh OHdkh ,ndf.k bkakjd k talg iujkjd'
p;=: OHdkh ,ndf.k bkakjd k ta p;=: OHdkhg
iujkjd' flfia fyda ;uka ,nd.;a;d jQ ta OHdkhkag iujkjd'
ta iuje, bjrfj,d" ta OHdkfhka keS isg,d" ;udf.a OHdk
;a;fha ;sfhk OHdk wx. fufkys lrkjd' tfyu ke;ak" ta
OHdkfhka keS isg ;ukaf.a OHdk ;a;hg ys; fhdokjd'
fldfydu y ;ukaf.a ys; fufkys lrkak mqjka Yla;h
s la f
OHdkfhka keS is mqo.
a ,hdg ,efnkjd' iudu;aj ne,sf
idudkH wjia:djlg jvd ys; fyd|g fmakjd' hlsis OHdkhla
,nd.;a mqo.
a ,fhl=g iud ys;k
s a ,efnkakd jQ fYaI m%;M
s ,hla
fl' f ;uka ,nd.;a OHdk ;a;h" ;a; ika;dkh" fyd|g
weyeg fmfkkakd jdf.a ys;g m%;HCIj m%lgj fmakjd' tf;ka
ta m%lgj fmfkkakd jq is; i,lk fldg ta is;g inkaO"
ys;g tl;=fj,d jevlrkakd jQ" ffp;isl w;=frka Miaih Tyqg
fmakjd' i[a[dj Tyqg fmakjd' f;kdj Tyqg fmakjd' Mii"
fokd" i[[d" fp;kd lshk f lhs is;hs lshk f lreKq
my fyd|g ys;g fmakjd' Miai m[apul Ou lsh,d fjdg

63
ls h ka f ka ' Mia i h mia f jks f ldg we;s Ou iuQ y h f
fhda.djprhdg fmakjd' Miaih weyeg fmakk
a d jdf.a ys;g fmakjd'
weyeg fmakjd jdf.a u wruqK tlal yemS yemS tl;= fjka
;sfhk Miaihh fmakjd' wruqK;a tlal ,efnkakd jQ u fmakjd'
wruqK wkd .ekSf ix{dj fmakjd' wruqK l%h
s df fhdojk
f;kdj fmakjd' wruqK k.;a;d jQ ys; fmakjd' fmakjd
lshkafk ys;g fkkjd' ta ys;gu ys; fkkjd' Th yg wr
iudu;a ys; ksid" iudhlska ke.Sis ksid" fl fYAI
oYkhla jYfhka f;are .kakjd' f hg Miai m[apul
Ouhka jegyqkd'
yDoh( f ys; fldfyao lsh, i,lkakd jQ wjia:df
Tyqg f;afrkjd yDoh rEmfha hs f ys; mj;skafka lsh,d'
yDoh rEmh lshkafka fudlla o@ Wmdod rEmhg hs' Wmdod rEmh
mj;skafka i;r uyd N+;hkaf.a wdOdrfhka' t;fldg Wmdod
N+; ixLHd; jQ jia;= rEmh fmakjd' B<g jia;= rEmhg wdY%h
jQ mG rEmh" wdfmda rEmh" f;afcda rEmh" jdfhda rEmh lshk
f i;r uyd N+;hka Tyqg m%lgj jegfykjd'
t;fldg fiiq Wmdod rEm;a fmakak mgka .kakjd' f;are
.kak mgka .kakjd' t;ek uq Yrhg u ys; fhfokjd'
Tyqf.a ys; fldfyaj;a hkafka ke;sj uq Yrfha u ys; .uka
lrkjd' t;fldg" fu;k ;sfhkafk kdu rEm ud;%hla fkao@
kdu lsh, fldgila iy rEm lsh, fldgila fu;k ;sfhkafka"
f kdu rEm muKhs fu;k ;sfhkafk" i;a;ajfhla mqoa.,fhla
we;af; kE lsh, Y=oah we;sfjkj'
B<g imamph jYfhka f kdurEm Ouhka f yg
we;sfjkj' bfg we;sjqKd fkdfjhs' wcd" ;Kayd" Wmdodk"
lu jYfhka ;sfnkakd jQ f fya;= f.dvla ksid f rEmh
we;sjqkd' f wruqKq ksid kduh we;sjqkd' f hg f kdu
rEmhka fya;= iys;j hs we;sjkafka' fya;=jla ke;sj we;sjkafka

64
kE lsh, m%;H jYfhka kdu rEmhka ms<sn|j wjfndaOhla
we;sfjkjd'
t;ek g Y=o" lXLd;rK Y=o olajd u .uka
lrkak mqjka' t;fldg fukak f hg lXLd;rK
Y=ofhka tydg ;sfhk u..d u.. [dK oiik Y=o" mmod
[dK oiik Y=o lshk f Y=o mrmrdfjka tydg ;sfnk
oYkd {dk my< fuka [dK oiik Y=o ixLHd; jQ
ud. {dkh wjfndaOfuka ksjdK Ouh wjfndaO lr.kak
mqjka' fukak flg ksfnnO Nd.sh ;;a;ajh lshkjd' iudh
ms<sn|j fufia i|yka lrkak fya;=j" oYkd {dk hqKq
lrk we;a;kag jqk;a uq,ska u Wjukd lrkafka iudh hqKq
lr.ekSu ksihs'
iudhg ndOl ydk Nd.sh Ouhka f;are .kak k'
;s Nd.sh Ouhka f;are .kak k' fii Nd.sh Ouhka
f;are .kak k' ksfnnO Nd.sh Ouhka f;are .kak k'
iS,h ms<sn|j;a iudh ms<sn|j;a Th hg ydk Nd.sh" ;s
Nd.sh" fii Nd.sh yd ksfnnO Nd.sh lshk foaj,a oek .kak
k' Th hg oYkd {dk u hs f m%{dj lsh,d lshkafka'
oYkd Ndjkdj hqKq lrk ta fhda.djprhka iudh hqKq
lr f.k hkakd jQ wjia:df oYkd {dk j,g nyskjd' ta
wjia:df ;a f ydk Nd.sh wd Ou y;r oek.;af;a ke;s
k" fhda.djprhdg ta oYkdfjka kshu m%fhdack ,nd.kak
mqjka lula ,efnkafka keye' kshu wkaoug tajd oek.;af;a
ke;s k" wksh fha m;a;slr ;;a;ajhkag;a mefKkakg
bv ;sfhkjd' tuksid oYkd {dk hqKq lrkakd jQ wjia:df
ydkNd.sh Ou ,efnkafka f hg hs" ;sNd.sh Ou f
hg hs" fiiNd.sh Ou f hg hs" ksfnnONd.sh Ou
f hg hs lsh,d ta wjia:d y;r;a f;are .kak k' ta wkqj
lghq;= lrkak n,dfmdfrd;a;= fjkak k'

65
;j yqla foa .g lshkak ;sfhkjd' oYkd {dk j,
,efnk ydkNd.sh lreKq l fYaIfhka lshkak ;sfhkjd'
;sNd.sh lreKq fYaIfhka lshkak ;sfhkjd' Th lreKq fol
;uhs fYaIfhka lshkak ;sfhkafk' ta ksid b;s yh fjkska
ojilg ;shkjd' kg f Ou foaYkdj kj;ajkjd' f lshdmq
ms<f
s j<g f iudh hqKq lrf.k hdug fYaIfhka i,lkak
k' iS,h .ek wuq;=fjka lshkak fohla we;af;a keye' iudh
.ek fYaIfhka i,ld .kak k' wr ydk Nd.sh ;;a;ajhg
;ukaf.a iudh jefgkak fkd wdrCId lrf.k" ;s Nd.sh
;;a;ajfhka ;shd.kafk ke;sj fiiNd.sh" ksfnnO Nd.sh
;;a;ajfhka hqKq lr.kak n,kak k' f m%{dj" oYkd
m%{dj"ta hg hqKq lr.kak n,kak k' ta fyka hqKq
lr.kska f ,nd .;a;d jQ nqoafOd;amdo ld,fhka" jkd jQ
m% j Dcd im;a ; s f hka " .= K im;a ; s f hka " l<HdK ;%
im;a ; s f hka wms ks h u m% f hda c k ,nd.ka k k' wms
n,dfmdfrd;a;= jkakd jQ wkaoug ta wuduy ksjk m%;HCI lr
.ekSug Yla;sh ,efjdhs lshd m%d:kd lruq'
id id id

66

67

5
Ndk Nd.sh 11
kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii$$$
wdrN: ksCLu: - hq[c: nqoO idifk
Oqkd: uppqfkd fikx - k,d.drxj l=[cfrd
fhd buix Ouukfh - wmmufJ;d fyii;s
mydh cd;s ixidrx - CLiiJ;x lii;S ;s
wo oji .ek ys;kak k' jia ji,d udi folla blauj,d
;sfhkjd' wo;a tla;rd wdrNhla jYfhka i,lkak k' f
fhda.djpr ;h yev.iajd .ekSug" wdrCIdlr .ekSug" hqKj
q g
m;alr .ekSug Wmldr jkakd jQ Ou foaYkdjla u;la lf<a' f
we;af;da okakjd f .d:dj' yeuodu;a lshkjd f .d:d fol'
b;ska ta yeuodu lshk f .d:d fol wo u;la lf<a fudlgo@
f fhda.djprhkaf.a ys;a Wkka lr,Sug hs' fhda.djpr ;hla
.ek ys;,d n,k fldg" ta fhda.djpr ;hg inkaO lr,
f .d:d fol fhdok fldg fndfydu wf.a we;s meye,s
wjfndaOhla we;sfjkjd'
wdrN: ksCLu: - hq[c: nqoO idifk
Oqkd: uppqfkdfikx - k,d.drxj l=[cfrd
nqrcdKka jykafia m%Odk jYfhka bm;a l< woyi(
Oqkd: uppqfkdfikx lshk tl' udrhdf.a fiakdj ^flf<ia
fiakdj& lmd lr, wE;g ;,a lr, odkak' wef;la ng.d,la
| oukjd jf.a f udr fiakdj" flf,ia f.dv" Oqkd: wE;g
;,a lr odkak lshk m%Odk woyi hs thska lafjkafka' ta
m%Odk woyi iuDoaO ug Wmldr fjk l%h
s d lla uq,k
s a m%ldY

lf<a" wdrN: ksCLu:" hq[cp nqoO idifk lshk jpk ;=fkka'


wrN:ZZ jev mgka .ks' ksCLu: kslf
a u' l=i;
S lka whsk
a
lghq;= lrkak'
hq[c: nqoO idifk nqoO
a Ydikfhys fhfo' iS," iud"
m%{d lshk f ;=k hs nqoO
a Ydikh lshkafka' f nqoO
a Ydiksl
.=K Ouhka hqKq lrkak' t;fldg wr nqoO
a Ydiksl .=K
Ouhka hqKq lr.ekSf l< hq;f
a ;a l=ula o@ f flf,iqka
whska lsu hs'
uppqfkdfikx udrhdf.a fiakdj" lsh, lsf flf,ia
iuQyhg' fhda.djprhd ;ukaf.a Ndjkd ukisldrfha fhfokakd
jQ wjia:df ;ukag lrkak ;sfnkakd jQ m%Odk l%h
s dj fjkafkaa
nqoO
a idikfha fhu hs' nqoO
a Ydikfha fhu lshkafka l=ula o@
flf,iqka yd igka lsu hs' ta flf,iqka yd igka lsug
lue,sj b|,d neye' ksodf.k b|, neye' kslx b|,d neye'
hh inkaO wjia:d ;=kla ;sfhkjd' wdruN Od;=" ksCLu
Od;=" mrlalu Od;= lshk wjia:d ;=k' f wjia:d ;=k l%ufhka
imQK fjkak fk'
wdrN Od;=( mgka .ekau" mgka .ekSf ;;a;j
a h" iajNdjh'
kslL
a u Od;=( ksl
a f iajNdjh'
lshk jpkh wmg fyd|g fmakjd' f fhda.djpr msi
wNskI
s l
a u
% Khla lr,d f tl;= jqfka' fldfya fldfya y ysgmq
msila tla;rd wNskI
s l
a u
% K kue;s l%h
s djlska tlg inkaO fj,d
ka f lghq;= lrkak n,dfmdfrd;a;= fjkafka' fudk l%uhlska
fyda f fhda.djprhkaf.a ys;j
a ,g jegqKd" ksjk fidhkak
kE' lska ksoyia fjkak k' nqoaO Ydikhla ;sfhkjd'
nqrcdKka jykafia flfkla f,dalfha my< jqkd' Wkajykafiaf.a
Ouhla ;sfhkjd' taflka iekiSula ,nd.kav mqjjka lshk

68
fukak f woyia j,ska tla;rd woyila fudk l%uhlska fyda
ys;g jegqkd' kEhka tlal tl;= fj,d bkakd jQ wjia:djl
fyda fjk hlsif
s jl=f.a l;djla wyf.k bkakd jQ wjia:df
fyda tfyu ke;ak fmd;la n,kakd jQ wjia:df fyda
tfyu;a ke;ak fi,a, msfha fyda tfyu;a ke;ak hqoO
a
N+hl fyda f woyi wdjd' woyi wdjyu ta woyi u;=lr.kak"
l%h
s df fhdojd .kak mqjka ;r uykais .kak fk' we;e
g uykais wrf.k" ta wNskI
s l
a u
% Khg iQodk fjkak fk'
we;e fgl uykaih
s la ke;sj wNskI
s l
a u
% Khg iQodk fj,d
wNsksIal%uKfha fhfokjd' f ish,a,u isoaOfjkafk merKs
tla;rd lu inkaOhla wkqj hs' luh lshkafka Ydiksl
woyia u;=lr .ekSug iqiq WmksYh
% im;a;f
s hka hql;
a u hs'
tla;rd lu f.hl n,h ksid" ud inkaOj ug ys;d.kak
mqjka" udj tla;rd wkaoulg me;a;lg ;,a l<d' ysgmq me;af;ka
fjkska me;a;lg ;,a l<d' ysgmq me;a; fyd| keye' fyd|
ke;s me;af;ka fyd| me;a;lg ;,a l<d' ta wjia:dj ug f;arefKa
miafia' f jdf.a fndfyda fokdj ;,a lr, odkjd fyd| fyd|
me;sj,g' krl me;a;l jev lrk fldg fyd| me;a;lg ;,a
lrkjd' fuh wNsksIal%uKhg fhduq lsu hs' tal WmksY%h
im;a;sfhka flfrk fohla' fukak f fha WmksY%h
im;a;h
s l n,h ksid wNskI
s l
a u
% Kh flrekd' ta wNskI
s l
a u
% K
l%h
s dfjka inkaO isk f fhda.djpr msi i;=gf
q jkak fk'
wms f ia:dkfha jia jeiqjd' jia ji,d f foudihla .;
l<d' ysij
a .; lf<a keye' yels;dla rg Wkka jqkd' wms f
Ndjkd ukisldrfha fhfokafka lsh,d ys;k fldg f we;a;kag
i;=gq fjkakg mqjka' ;j;a bhg ;sfhkjd jia udi folla'
m%Odk jYfhka ;sfhkafka tl udih hs' idudkHfhka udi folla
;shkjd' t;fldg f udi fofla ;a Bg jvd Wkkajla

69
we;slr .ekSug fukak f Ouh fhduq lr.kak fk' ys;g
.kak fk'
ks;r isyf
s hka hql;
a j" ks;r fufkys lsfuka hql;
a j f
.d:dj iCOdhkd lrkakg fk' wdrN:" ksCLu:" hq[c:
nqoO idikfk' Oqkd: uppqfkdfikx - k,d.drxj l=[cfrd
lsh,d fjku mo fjka lr,d isys lrkak mqre fjkak fk'
t;fldg isf;a my<fj,d ;snqKd k hlsis Wl,shla"
lue,slula" j, lula tajd whska fjkjd' wr mrCluOd;=
lshk h lrkakg wjia:dj ie,fikjd' ksCLuOd;= hkafkka
yekafjk wNskI
s l
a u
% Kfha we;a;kag" B<g mrlalu Od;= lshk
f hh lsug wjia:dj ie,fikjd' fukak f wjia:df "
ta mrlaLu Od;= lshk W;aidyfha fhfokakd jQ wjia:df "
fYaIfhka ys;g .;hq;= foaj,a ;sfhkjd' nqrcdKka jykafia
fidak iajdka jykafiag l< wjjdohg wkqj hh fhdod.kak
uykais .kak fk' hh iu;djh lsh,d tlg lshkafka' ;ka
hh lr,;a neye" kuq;a fkdkj;ajd hh lrkakg fk'
m%udKhg jvd Yrhg Tfrd;a;= fkd fok f,ig hh lrkak
.sfhd;a th lrf.k hdug fkd yels fjkjd' n,dfmdfrd;a;=
id:l lr.kakg neye' ta ksid m%udKj;aj hh lrkakg
fk' f hg hh l< hq;= nj hs nqrcdKka jykafia
fuhska woyia lf<a' l=i;
S lug jefgfkakg bv fkd jev
lrkak fk' is; l=i;
S lug jegqfkd;a fudlo fjkafka@ ldu
woyia j,g jefgkjd" flf<ia woyia j,g jefgkjd' ta ksid
imQKfhka u hh lrkak hkakd jQ wjia:f l=i;
S lu
whska lrf.k nqrcdKka jykafiaf.a nqoO
a Ydikh .ek u;la
lr .kak k' ta fha nqoOa Ydikh iuhs uu f jev lrkak
n,dfmdrd;a;= fjkafka" jev lrkafka lsh,d is;g .kak k'

70
fhd buix Ouukfh wmmufF;d fyii;s" mydh
cd;sixidrx CLiiJ;x lii;s h lsis flfkla f nqoO
a
Ydikfha wmmufF;d fyii;s - fkd mudj lghq;= lrf.k
hkjd k" zzmydh cd;s ixidrx CLiiJ;x lii;s - f ish,q
ixidr l" cd;s crd urKdfhka fmf<k f ixidr l" whska
lr ksjk m%;HCI lsug iu:fhla fjkjd lsh,d Wka jykafia
jod<d' fukak flhs wmg u;= lr.kak ;sfhkafka' nqka jykafia
f .d:d fol fudk ;r woyilsk"a fudk ;r jkd i;Hhlska
foaYkd l<d o lsh,d nqrcdKka jykafiaf.a u jpkhg t
n,ka wms fuys w:h uikakg fk" iCOdhkd lrkakg
fk' uqLhlska msgfjp Ouhla f' t;fldg ta Ouh .ek
kej; kej;;a l,amkd lr,d kej; kej;;a ys; fhdodf.k
ys; Wkka lrkakg fk' f wkqj hlsis flfkla jev
lrkjd k taldka;fhka u ksjk m%;HCI lr .kak mqjka
fjkjd" ish la ixisjd .ekSug mqjka fjkjd lshk woyihs
f foaYkd lf<a'
uu fhda.djprhkag fmd wjjdohla" fYaI wjjdohla"
fokak n,dfmdrd;a;= fjkjd' ta ;ud fhda.djpr ;h .;
lrk w;f ;ukag ,efnk fkdfhla fha mdvq ;sfnkjd'
ka fhda.djprfhla jYfhka lghq;= lrkakd jQ wjia:df ta
fhda.S ;h iuyr g lgql iys; fjkjd" la iys; fjkjd'
wudrefjka ta ;udf.a Ndjkdj lrf.k hkakg wjia:dj
ie,fikjd' tn wjia:df iemhla m%d:kd lrkjd' g jvd
ug lla myiq we;ak fndfydu fyd|hs" iem myiq we;ak fyd|hs"
msKv
a md;h fydog ;shkjd k fydohs" isjrq e fydog ;shkjd k fyd|hs"
fiakdik g jvd fydog ;shkjd k fyd|hs" .s,kami g jvd fyd|g
;shkjd k fyd|hs lsh,d Tyqg ysf;kjd' f hg ysf;k g

we;e g fhda.djpr ;fhka msfyk yehl=;a nqrcdKka

71
jykafia tl wjia:djl jod<d' iehq;a yduqrefjd;a ta woyi
;j;a wjia:djl foaYkd l<d'
fhda.djprhd msySug lreKq ldrKd lSmhla ;sfnkjd'
fhda.djprhd ;h .;lrk fldg iem .ek is;kakg krlhs'
iem;a Wjukd ;uhs' kuq;a ta .ek is; t<Ujd f.k hkak
krlhs' talg wms lshkafka iem fkdfjhs immdh lsh, hs'
imamdh lshk jpkh hs iem jkafka' iem n,dfmdfrd;a;= jkafka
kE' ,dN n,dfmdfrd;a;= jkafka kE' iehq;a yduqrefjda jod<d"
bOdjqfid NsCLqfkd mF;ii yrf;d wmrd ksrdhF;jqF;sfkd
bpPd Wmmcc;s rd.dh Tkak Th fya foaYkdjla mgka .;a;d'
weje;ak"s oYkd Ndjkdf fhfok flfhka lghq;= lrk
NsCIqka jykafiag ,dNh .ek wdidjla we;sfjkjd' fukak fl
lrorhla" WgGy;s" >g;s" jdhu;s B<g okafku ke;sj wr
,dN u;=lr .ekSf woyi msKi
s WgGy;s W;aidy lrkjd'
>g;s .efgkjd' jdhu;s ;j ;j;a jEh lrkjd' ;F:
WgGyf;d >gf;d jdhuf;d ,dfNd kqmmcc;s Th yg W;aidy
lrk fldg" tys fhfok fldg" .efgk fldg ,dN ,efnkafk
ke;sfjk fldg lK.dgq fjkjd' fyd|g u lK.dgq fjkjd'
we;e g mmqf w; .i.id w~kak mgka .kakjd ,dN .ek
n,dfmdfrd;a;= jqkd' ug y .sfha keye lsh,d' f NsCIqj fukak f
hg lghq;= lsu fya;= fldgf.k" fidal u fya;= lrf.k"
ta NsCIqj oYkd ud.fhka msgg jefgkjd" thska msfykjd
lsh,d Wkajykafia jod<d'
fukak fl fhda.djprhkag fyd| mdvula' ,dN .ek
ys;kak hkak krl hs' ta ,dN lSjyu ndysr foaj,a muKla
fkd fjhs" m%ixYdj;a ,dNhla" ls;sh;a ,dNhla' t;fldg ta
fya fkdfhla foaj,a ;sfhkjd ,dN .ek" wjYH fohla .ek
ys;=jg jrola keye' wjYH k m%udKhg jvd .ska .g ,dN

72

73

.ek ys; ys;d .sfhd;a wkak wr l hs fjkafka' tajd .ek wdidj


we;s jqk yefha ta .ek W;aidyjka; fjkjd' t;fldg kej;
kej; tys fhfokjd' ta fya lghq;= lrf.k hkfldg
wjidkfha fYdal fj,d" lK.dgq fj,d" Ndjkdj fldfya .shd
o lsh,d u;l ke;s fjk ;rug fjkska me;a;lg jefgkakg
isoO
a fjkjd' fukak f ldrKh .ek wfma fhda.djprhka ys;g
.kak k' nqrcdKka jykafiaf.a foaYkdj;a" iehq;a iajdka
jykafiaf.a foaYkdj;a folu tl;= lr,d nejyu tlu woyihs
ms,
s Uq jkafka' f fya foaYkdjla f fya mqo.
a ,hka wg
fofkla inkaOj tl iQ;h
% l i|ykafj,d ;sfhk nj u;lhs'
ta wg fokdf.ka lSm fofkla fydka lghq;= l,;a lSm fofkla
,dN ksid msyqKd' we;e g iuyrekag W;aidyjka; fjk
fldg" uykais .kak fldg ,dN ,efnkjd' ,dN ,efnk g
thska u;a fjkjd' thsk;
q a fhd.ajpr ;h my;g jefgkjd'
we;e g we;e flfkla ,dN ,ndf.k idudkHfhka ys;kjd'
ys;j
= g tal ;ukaf.a ys;g m<sfndaOhla jYfhka .kafka kE' ta
inkaOj lsiu
s W;aidyhla kE' W;aidy .kafka ke;=j bkak
fldg bfu ,efnkjd' ,enqKq g m%udohg fkdje mfNda.
lrkjd'
id id id

6
wdkdmdki;s iudh
kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii$$$
whums fnd NsCLfj wdkdmdki;s iud Ndjkd Ndf;d
nyq,Slf;d ifJ;d fpj mKsf;d p wdfijkfldp iqfnd p
ydfrd WmmJkq mmfJk mdmfl wl= i f, Ofuu Gdkfid
^ixhqla; 5-2$106&
wJ;rOdfm;s jQmifu;s
wo fjila fmdah ojila' fyg;a fjila fmdah khla' NsCIQka
jykafia,df.a fmdah l%uh wkqj wo hs fjila mif<diajl'
.syshkaf.a is,a iudoka u wkqj ka iu; fj,d ;sfhkafka
fyg fjila fmda h oji ls h ,hs ' fjila fmdfydh kh
wdkdmdki;s iudh;a" mpiuqmamdoh;a hk fol fkdfhla
wkaoka jD; jk" jrKh jk" m%ldYhg mefKk khla'
nqrcdKka jykafia wdkdmdki;s iudh uq,a lrf.k hs mp
iuqmm
a do Ouhka ukisldrh lsug wdrN lf<a' f wdkdmki;s
iudfha;"a mpiuqmm
a do Oufha;a f,dl= inkaOhla ;sfhkjd'
wo f fhda.djpr msig u;lalr fokak n,dfmdfrd;a;= jkafka
wdkdmk i;s iudh inkaOj hs' ta .ek wo hlsis wjjdohla
lrkak hs woyia lrkafka'
Yrfhys wNHka;rfha yg.kakd jQ jdfhda Od;=j;a" msg;ska
we;=<g tk jdfhda Od;=j;a lshk f fol u wr ndysr uyd jdhq
uKav,hg inkaOhs' f,dalfha h jdhq uKav,hla ;sfhkjd
k ta jdhq uKav,hg f Yrh wNHka;rfhka mek k.skakd
jQ jdfhda fldgi;a" msg;ska f Yrhg we;=jkakd jQ jdfhda
fldgi;a lshk f folu inkaO hs' uq f,dal Od;=j u
inkaOj l,amkd lrk fldg fjd tl u jdhq id.rhla f,i

74
ie,flkjd' tlu jdhq id.rhlhs f i;a;ajhka j;a fjkafka'
f jdhqj ke;s k Tjqka j;a jkafka kE' ta ksid f jdfhda
Od;=jg lshkjd m%dKh lsh,d' c.;a m%dKh lsh,d ixialD;
NdIdf jHdjydr flfrkjd' bkahdkq Woh c.;a m%dKh
lsh,hs f jdhqjg lshkafka' f,dalfha mK lshk f;areuhs ta'
f jdfhda Od;=j uq,a lr f.k" jdfhda fldgia uq,a lr f.k"
wOHd;al hqKqjg Wmldrjk wkaoug lrk f wdkdmdk i;s
Ndjkdj nqrcdKka jykafiaf.ka u hs wdrN jqfka' nqrcdKka
jykafiaf.ka u hs f,dalhg th odhdo jqfka' f wdkdmdk i;s
Ndjkdjg f,dalhd fkdfhla fkdfhla l%u j,g k yod .;a;d'
jHjydr lr.;a;d' Ndjkd l%u;a fkdfhla fkdfhla ;d,hg
ilialr .;a;d' bkahdkq fhda.Ska f wdkdmkfha fldgila
bm;a lrf.k m%dKhduh lsh,d jev ms<sfj<la lrf.k
hkjd' wdkdmdk Ndjkdfjka b;d iq fldgila ;uhs m%dKhduh
kka lrf.k hkafka' m%dKhdu lshk jpkfha f;areu m%dKh
mdkh lsu" wdrCIdlr .ekSu" /l .ekSu hkqhs' f wkaoug
m%dKh lshk jdfhda Od;=j wdrCId lrf.k md,kh lsuhs ta
m%dKhdufhka lrkafka' ta lrkakd jQ m%dKhdu l%uh merKs
fo fmd;a j,;a i|yka fjkjd' m%dKhdu lrk ye f fo
fmd;aj,g wdf nqrcdKka jykafiaf.ka u hs' nqrcdKka
jykafia f,dalhg ys jQfha f wdkdmk i;s iud l%ufhka
uhs' tfia ,enqKq f wdkdmdk i;s Ndjkd l%uhhs l,l
msys,d .sys,a,d wka;sf fo fmd;aj, i|yka fjkafka' ta
ksid f Ndjkdf wdrNh nqrcdKka jykafiaf.ka u
we;sjqKd lshk tlhs wms f;are .kak k' nqrcdKka
jykafiaf.ka ,ep Ndjkd l%uhla wdkdmdk i;s Ndjkdj'
wdkdmdk Ndjkdj lrkakd jQ wjia:df fhda.djprhka
iska ms<m
s eh hq;= Wmfoia rdYshla i|yka lr ;sfnkjd' idudkH

75
jYfhka wdkdmdk Ndjkdj;a fjk fldhs fha fyda Ndjkdjla
lrk wjia:df ;a fhda.djprhka iska l< hq;= mQjlD;Hhla
;sfhkjd' tal f msi okakjd' mQjlD;Hh fyd|g ilialr
f.k" mQjlD;Hfhka ys; fyd|g ;ekam;a lrf.k tla;rd
wkaoulg iudhla hqKq lrf.k hs f wdkdmdk i;s Ndjkd
l%uh tfyu ke;s k luia:dkh wdrN lrkafka'
ta .ek fYaIfhka lshkjd k wdrCIl ms;a lla
;sfhkak k' i;r lugyka fyd|g ilia fj,d ;sfhkak;a
k' nqoaOdkqiai;s Ndjkdj fyd|g hqKqfj,d ;sfhkjd k
tal b;du m%fhdackhs' ffu;%S Ndjkdj;a ta jdf.a u m%fhdackj;a'
;j;a lsj hq;af;a f ldhd.i;s Ndjkdj" wiqN Ndjkdj wdh
weiqfrka ys; uOkh lr,d ;ekam;a lrf.k ;sfhk flfkl=g
wdkdmk Ndjkdf fudk h fyda lrorhla ke;sj kshu
wkaoug Ndjkdj f.k hkakg mqjks' talg wka;sf
urKdkqiai;sh;a Wmldr fjkjd' fYaIfhka nqoaOdkqiai;sh;a"
ffu;%S Ndjkdj;a" wiqN Ndjkdj;a lshk f luia:dk ;=k
yqdla rg ilia lrf.k ;sfnkakg k' ta ta wjia:dj,
tajd m%fhdackj;a jk ye wdkdmdk Ndjkdj lrf.k hkakd
jQ fhda.djprhl=g f;are .kakg mqjka fjkjd' ta fha
wjYH wjia:djla meKsh yefha ta ta Ndjkdj,a wdrN lrkak
.sfhd;a tal yhkafka kE' wdkdmdki;s Ndjkd lrkakd l,a
we;=j f wdrl Ndjkdj,a fyd|g mqre lrf.k ;snqKd u ta
ta wjia:dj, m%fhdack .kakg mqjka' ta ksid fYaIfhka
nqoaOdkqiai;s" ffu;%S" ta jf.a u wiqN lshk f Ndjkd ;=k;a
;rula rg urKdkqiai;sh;a hqKq lrf.k ;su wjYH hs'
B<g wdkdmk Ndjkdj lrk ;eke;a;d wNHka;r ndysr
jYfhka msis fjkak fk' bjiSfuka iskakg fk' ;udf.a
Yrh fyd|g msisj ;nd.kak fk' isjqre mialdr" bkak

76
;ek wdh fyd|g msisj ;nd.kak k' fyd| jd;dY%hla
;sfhk ;ekla jkakg fk' iq< ;ka yuk ;ekl=;a fkd
idudkHfhka iq< yuk ;ekla fjkakg fk' iq< ke;s
;ekla fyd| kE' wdf,dalh fydka ;sfhk fyd| msis
jd;djrKhla ;sfnk ;ekla ilia lr.kakg fk' ;=kr
q ejkag
; m;Hd. lsfuka ;a; Yla;sh hqKqlr ;shd.kak fk'
fudk u fya;=jla ksidj;a ndysr wruqKlska lmd fkd jk
fkd ;efjk" fkd ief,k ;;a;j
a hlg muqKj
q df.k is; mj;ajd
.kak W;aidy .kak fk' f ;r fufyu lshkafka kslu
fkdf" tla;rd w;alS rdYshla bm;a lrf.khs' ta w;alS
lshkak Wjukdjla keye' fukak f ;;a;ajh fyd|g /lf.k
lghq;= lsu wdkdmdk i;s Ndjkdj mqre lrk we;a;dg Ndjkdj
id:lj lrf.k hkak b;d jeo.;a fjkjd'
ta wdkdmdk Ndjkdj mgka .kak fldg ;=Kqrejka lud
lr.ekSu" ; m;Hd.h wdh fYaIfhka ilia lr.kak
fk' tfyu lr,d wr iqiq ia:dkhl" Wcqxldhx mKsOdh
muqLx i;sx WmgGfmFjd lshk foaYkdjg wkqj" fyd|g Yrh
iDcqj ;ndf.k bfha isyh
s msyg
s j
q d .kak wjYH hs' fYaIfhka
i,lkak lreKla u;la lr fokak b;d iqiq hs' fndfyda
luia:dk .ek nqrcdKka jykafia foaYkd lrk g fYaI
fiakdik im;a;shla .ek foaYkd lf<a kE' tfy;a f
wdkdmdk i;s Ndjkdj W.kajk" foaYkd lrk yeu ;ekl u
fiakdikh ms<sn|j k i|yka l<d' Yrh ;nd.kak ye
kshu l<d' Th hg i,lk g fl fYaIfhka i,ld f.k
l< hq;= Ndjkdjla nj f;are f.k tys fhfokak k'
Ndjkdjg iqiq ld,h inkaOj i,lk g ojfia oj,a
ld,fha fmrjre ld,h" miajre ld,h lsh, ld, folla ;sfhkjd'
rd;%S ld,fha fmrhu" uehu yd mYau ^whu& lsh,d fldgia

77
;=kla ;sfhkjd' fuhska Ndjkdj wdrN lsug b;du iqiq
fj,dj jYfhka lshkak mqjka wh ld,h b;du jkjd
lsh,d' t;fldg wh ld,fha Yr lD;H wdfhka ieye,a
;udf.a Yrh fyd|g msis lrf.k jkaokd wdh ksu lr,d"
lla jHdhduhl Yrh fhdoj,d B<g f Ndjkdj mgka
.kak fk' oji wdrNfha uq,a Ndjkd wjia:dj whu;a
B< wjia:dj Wfoa odkfhka miqj;aa iqiq hs' B<g oyj,a
odkfhka miqj ilauka lsfuka mehla muK ld,h .;lr
folg muK kej; mhxl Ndjkdj wdrNhg fyd|hs' Ydka;
odka; ksfid,auka rd;%S ld,h;a Ndjkdjg b;d fyd| wjia:djla
f,i ie,flkjd' f hg f Ndjkd lrk we;af;da ojilg
;=kajrla fyda y;r jrla Ndjkd lrkak ld,h fhdod .ekSu
jkjd' b;du;a u fyd| fj,dj Wfoa ld,h hs' Yrfha iakdhq
uKav,h imQKfhka u ks,d" ys;;a ;ekam;afj,d ;sfnk
tn wjia:djl mgka .ekSu fldhs Ndjkdjg;a b;du;a u fyd|hs'
f hg ld,h fyd| ye f;are lr.; hq;= hs'
B<g f Ndjkd mgka .ekSf .g u lrf.k" lrf.k
hkafka kE' mehla lr,d kj;ajkak fk' bh udrelrkak
fk' fjkska woyila ys;g fokak fk' Ou iCOdhkhla"
ms;a foaYkdjla" ilauka Ndjkdjla Th wd foalg udre lrkak
fk' uq,ska ks;a;= 45la fyda mehla muK b|f.k Ndjkd
l<dg jrola keye' B<g tal udre lrkjd ilaukg' t;fldg
iCOdhkdjla" fmd;la ne,Sula" j;la ms<f
s j;la lsu wd fohl
fh B<g kej; jrla wr kshu lrmq f,df u Ndjkdj
mgka .kakjd' f fhka udrefjka udrejg Ndjkdj lrf.k
hkjd' f mgka .ekSu inkaOj hs Th hg lshkafka'
mgka.ekSf tl jrg u .g fkd kj;ajd u f.k hkafka
keye lshk tlhs fuhska woyia flfrkafk'

78
Th hg l< hq;= f Ndjkdj i|yd wr kshu wkaoug
noaO mh_HXlfhka" W!renoaOdikfhka b|f.k bkak mqjka
k fyd|hs' tfia fkd yels k" iqiq" myiq wkaoug b|f.k
Wmu jYfhka Yrh iDcqj ;nd .kakg k' m,,Xlx wdN=Fjd
Wcqx ldhx mKsOdh muqLx i;sx WmgGfmFjd lsh,d Th hg
nqrcdKka jykafia fl lrk ms<sfj< b.ekakqjd' m,,Xlx
wdN=Fjd - m,la ne|f.k ^bof.k bu& myiq wkaoug b|f.k
bkak yod .kakjd' blaukg fokdjla fkd jk wkaoug tal
mqre lr.kakg fk' lh mqre lr.kakg fk' tal ldh
Ndjkdjla lsh,d ys;df.k talg lh fyd|g ilia lr,d ;shd
.kakg fk' fokdj ke;sj fndfyda fj,djla bkakg mqjka
fuka taflka f,dl= Yla;h
s la ys;g ,efnkjd' taki
s d m,,Xlx
wdN=Fjd hk f jpkh wms f;are lr.kak fk' m,la
ne|f.k hkak tys f;areuhs'
Wcqx ldhx mKsOdh - Wmu jYfhka Yrh iDcqj
;ndf.k f lh iDcqj ;nd.ekSu fYaI lreKq rdYshla
i,ldf.k hs u;la lr,d ;sfhkafka' f yehg Yrh ;nd
fkd .ekSfuka fokdj,a yg .kakjd' f l| muKla fkdf
ysi;a weo ke;sj ;shd .kak fk' l|;a weo ke;sj ;shd .kak
fk' ysi tl me;a;lg yefrkak fokak krlhs' iuyrekaf.a
ysi tl me;a;lg yefrkjd' uQK;a tl me;a;lg yefrkjd'
Th hg bf isoaOjk mqre ;sfhkjd' ta mqre ksid Yrh
;=< kj;ajd .kakg ne fokdj,a we;sfjkjd' ta ksid fyd|g
Yrh fl<ska ;shd.kak fk' ysfia mgka l| fyd|g iDcqj
;shd.kak fk' mh_HXlh;a fyd|g ;shd .kak k' mgka
.ekau tfyuhs' t;fldg f hg lh iDcqj ;shdf.k B<g
l< hq;af;a l=ula o@
ksisfJkdjd ksisfJkduyS;s mcdkd;s bof.k bkakd jQ
fhda.djprhd ;ud bof.k bkakjd" bof.k bkakjd lsh,d

79
fufkys lrkjd' fufyu lshkafka wdrNfha mgka .;a
Wohg hs' mgka wrf.k mqre isk we;a;kag f ;r
foaj,a lshkakg Wjukd kE' f mgka .kakd wjia:df isk
flfkl=g m%fhdackhla jk wkaoug hs meye<s lr,d lshkafka'
t;fldg" wei mshdf.k Yrhg is; fhdojkjd' ka g
biairfj,d mQjlD;sh wdh lr,d ys; yqla ;ekam;a fj,hs
;sfhkafka' ;e;am;a jqKq ys; wr ysk Yrhg fhduq lrkjd'
t;fldg ys" ys lsh,d fufkys lrkjd' t;fldg l
fj,djla hkfldg weyeg msx;+rhla fmfkkjd jdf.a bhj
ys ; g fma k a k mgka .ka k jd' ;uka f .a ys ; g ta l fyd|g
jegfykak bv fokak k' ys" ys lsh,d fufkys
lrkfldg ;j;a fyd|g jegfykjd' uq Yrh u fydog
jegfykjd' Yrh ms,d" ms,d yels<s,d hkjd jf.a;a
fmfkkak yels hs' f kdiamq~q foflkq;a yq<x we;= fjkjd"
msg fjkjd jf.a fkkjd' tal bfu fkkjd ila talg
kau ys; fhdokafka kE' f hg Yrhg ys; fhdodf.k u
bkak g wdYajdi-m%Yajdi ^wdk-wdmdk& m%lgj fkkak mgka
.kakjd' kdiamq~q foflka fldhs me;a;l fyda yefmka m%lgj
we;= fjk iq<x /,a,g" ta l%shdjg" ys; fhdokjd' ta ys;
fhdok wjia:df lrkafka l=ula o@ yqiau we;= f ;a"
msgf ;a kdiamq~q fofla flfrk l%shdj fyd|g i,lkak
fk' yems" yemS we;= fjkjd' yems" yemS yqiau msgfjkjd'
wdYajdi - m%dYajdi ^wdkdmdk& Th folhs we;s fjkafka' talg
fyd|g ish
q j ys; fhdokak fk' fld;ek yefmka" fld;ek
jka we;= fjkjd o" msgfjkjd o lshk tlg fyd|g ys;
fhdokak k' tal u;a;g yq.dla Wmldr hs' fyd|g m%lgj
jefok ;ekg ys; fhdojkjd' uiSf nqoafhka hq;=j l
fj,djla is; fhdodf.k bkak fldg fkkjd h ;ekl
yemSf.k yqiau msgfjkjd' yemSf.k we;= fjkjd' wkak ta

80
yefmk ;eklg ys; fhdod f.k bkakjd' wdkdmdk ks;a;
lsf talg hs' tfia bkak .uka u wdkdmdk fol flfrk
ye ys;ska i,lkjd' wdYajdi-m%dYajdi fol flfrk ye
i,lkafka m%Odk jYfhka jdhqj jk ;ekg ys; ;shdf.k
isfukq hs' iamYjk ;ekhs ys; fhdodf.k bkafka' tfyu
isk w;r wdYajdi m%dYajdi fol bf jefgkak ykjd'
we;=fjk g we;=fjk nj i,lkjd" msgfjkg msgfjk
nj i,lkjd' Th hg fhda.djprhdg yq fj,djla tl
wruqfKa u ys; ;shdf.k bkak mqjka fjkjd'
f hg mgka .kakd flfkl=g mQjdpdhka jykafia,d
W.kaj,d ;sfhkjd .Kka lsf l%uhla' tlhs" folhs" ;=khs
wd jYfhka wr yqiau jef " we;=f " isjk jdr .Kk
wkqj .Kka lsf l%uhla olajd ;sfhkjd' t;fldg ta .Kka
lsf l%uh wdrN lrkak lshd u;la lf<a ;ka ys; t;k
neo ;shd .ekSug yels jk ksihs' tfyu ke;=j hlsis flfkl=g
mqjka k iarj u ys; fhdod.kak .Kka lsf l%uh t;r
wjYH keye' .Kka lsf l%uh nqrcdKka jykafia f.a
foaYkdjla fkd f' wdpdhhka jykafia,d f.a u;h hs' .Kka
lsu lrf.k .sh fndfyda u fokdg uq<ska th yqdla Wmldr
Wkd' tal wkq.ukh lrk flkdg jqk;a miaig tal Wjukdjla
keye' tal kj;d oukjd' ta ksid u f hg lrf.k hkak
uykais .kak fk' b;ska wr yqiau jk ;ek i,ldf.k yqiau
we;=u - msgu folg ys; fhdodf.k bkakjd' Th folg
ys; fhdod f.k fy,af,kafka ke;sj Yrh fl<ska ;nd.;a
ms<sfj,g u bkakjd' kshu fj,dj tk;=re Th hg lghq;=
lrf.k hkjd' f fhka Ndjkd lrk wjia:df wdYajdi
m%dYajdi fofla fkdfhla fha fjkiau we;sfjkak mgka
.kakjd' iuyr wjia:djl f,dl=jg fkkjd' tl fj,djl
kdiamqvq fol ms,d we;=,a fjkjd" msg fjkjd fkkjd' ;j;a

81
fj,djlg ndf.g fl fkkjd' iuyr g flka l ySka
fkd kS hkjd' fkd kS .shdu lsisu wuq;a;la ys;kak krl
hs' ta fj,djg;a ;uka wr l,ska jekq ;ekg u ys; fhdod
f.khs bkafka' t;k u ys; fhdod f.k bkak fldg Tkak
wdfh;a kej; yqiau fkkak mgka .kakjd' Th fha
iajNdjhla tfla ;sfhkjd' f l%shdj,sfha ,dl wdYajdi m%dYajdi" iqLqu wdYajdi-m%dYajdi" iqLqu;r wdYajdi - m%dYajdi
lsh,d fldgia ;=kla ;sfhkjd' uq,ska u is; l,n, iys;
wjia:df fkkafka ,dlj hs' ys; ;ekam;a fjk fldg
iqLqu fj,d ;j;a tydg ;ekam;a fjk fldg iqLqu;r fjkjd'
tal idudkH ys;lg fkkafka keye' ;ekam;a fjp ys;lg
fyd|g fkkjd' ta ksid ys; ;ekam;a fjkak ;ekam;a fjkak
ishq wdYajdi m%dYajdi jqk;a ta fhda.djprhdg fkkak mgka
.kakjd' ta ksid wr hg fkd kj;ajd u Ndjkdj lrf.k
hd hq;=hs lshk tl hs wmg meye<s lrkak ;sfhkafka'
B<g fYaIfhka lshkak ;sfhkafka f wdkdmdk
Ndjkdj lrf.k hk wjia:df ndysr foaj,a ksid ysf;a
mg,e,s we;s fjkak bv ;sfhkjd' tajd l,a we;sj u f;are
.kak fk' ndysr foaj,a ksid ys; l,n, Wfkd;a f Ndjkdj
fkd lvjd lrf.k hkak ne fjkjd' Ndjkdj fkd lvjd
f.khk ghs" Ndjkdf kshu m%;sM, ie,fikafka' fkd lvjd
f.khkjd lshkafka ta ta ksh; f,dj,a w; ykafka ke;sj
Ndjkd lsu hs' f hg Ndjkd lrf.k hk wjia:df wr
wdYajdi-m%dYajdi jegySf.k hk w;r weye mshdf.k bkak ta
wjia:df u tla;rd wdf,dalhla fmfkkak mgka .kakjd'
l,duehka jeks mqx mqx t<s olskakg ,efnkjd' fjk;a
fjk;a fYaI oYk my< fjkak mqjka' wyj,a oYkh my<
fjkjd lshd kshuhla keye' mqo.
a ,hka wkqj fkdfhla fkdfhla
;d,hghs jegfykafk' f Ndjkdj f.k hkakd jQ mqoa.,hl=g

82
lrkakg ;sfhkafka ndysr wruqKq flfrys wjOdkh fhduq fkd
lr Ndjkdj bhg lrf.k hk tlhs' f Ndjkdj Th hg
.g u lrf.k hk wjia:df wr uq,ska lSjd jdf.a ndOl
Ou mek k.skjd' ta ndOl uevf.k bhg u hkak fk'
tajd whska lrf.k biairyg .uka lrkak kE njhs" fYaIfhka
u;lalr .kakg ;sfhkafka'
f wdkdmdk Ndjkdj inkaOj nqrcdKka jykafia
l< foaYkd mdGhla ka m<uqfjka u;lalr kafka' nqrcdKka
jykafia fjk;a luia:dkhla foaYkd lrk wjia:djl ;a
f wdkdmdk i;s iudh .ek l<d jQ tla;rd foaYkdjla
ixhq;a isfha;a lajqkd' thska fldgila uu ka m%ldY lrkjd'
whums fLd Ns C Lfj wdkdmdk i;s iud Ndf;d
nyq,l
S f;d ifJ;dfpj mKsf;d p wfipkfld p iqfLd mdfld
WmmJkqmmfJk mdmfl wl=if, Ofuu Gdkfid wk;rOdfm;s
jQmifu;s lsh,d foaYkd l<d' fuys wdkdmdk i;s iudh
jKkd lrmq jpk rdYshla ;sfnkjd'
whums fLd NsCLfj wdkdmdk i;s iud uyfKks f
wdkdmdk i;s iudh o ifJ;d fpj Ydka; o fjhs' mKSf;d
p m%KS; o fjhs' wfipkfld p wuq;=fjka flg Yla;shla
odkak Wjukd kE' fl we;=f<a u fYaI Yla;shla msislula
;s f hkjd' iq f Ld mdflda iq L mdlhl= ; a ;s f hkjd'
WmmJkqmmfJk mdmfl wl=if, Ofuu Gdkfid wk;rOdfm;s
ta ta wjia:df my< fjkakd jQ wl=i, woyia we;ak" kSjrK
jYfhka my< jkakd jQ wl=i, woyia we;ak tajd jydu whska
lrkjd' jQmifu;S ixis|jkjd' fukak f wdksixihka wr
uq,ska m%ldY l< wkaoug mgka .;a wdkdmdk luia:dkhg
wkqj ,efnkakd jQ ;a; iudh wdkdmdk iudh ;=<ska
we;sfjkjd' f ;a; iudhg meKSf uq<ska u Wmpdr
wjia:dj k.kakg mqjka' lduPkaod kSjrK whska fuka
fhda.djprhdg tla;rd oYk fldgila my< fjkjd'

83

wdkdmdkfhka oYkdjg
B<g wdkdmdk fol wruqKq lrf.k u;=fjp tla;rd
m%;sNd. ks;a;la fmfkkakg mgka .kakjd' fhda.djprhdg
t;fldg tal tla;rd wdf.hla jdf.a fjkjd' ta mNd. ks;a;
k hg ;ekam;a lr .kakg fhd.djprhdg mqjks' tal
f,dl= lrf.k fyda mqx lrf.k fyda wE;ska ;shdf.k fyda
<ska ;shdf.k fyda lghq;= lrkakg mqjks' ta mNd. ks;a;
fyd|g iliajk
q dhska miq hqKj
q g f.k hdfuka wmKd wjia:dj
,efnkjd' wmKd wjia:dj lshkafka OHdk wjia:dj hs'
OHdk( m%:u OHdk wd jYfhka OHdk i;rla ,nd .kakg
mqjks' iu: Ndjkd l%uh wkqj wdkdmdk i;s iudh imQK
fjk ye hs f foaYkd lf<a' fun wdkdmdk i;s iudhla
we;s lr.;a ;eke;af;l=g ,efnkakd jQ wdksYxi lla m<uqfjka
m%ldY lf<a' fYaIfhka nqoaO Ydikfhys lghq;= lrkakd jQ
fhda.djprhka OHdk ,nd .kak;a n,dfmdfrd;a;= fjkjd'
tfy;a OHdkfhka u i;=gq fjkak n,dfmdfrd;a;= fjkafka
kE' OHdkh Wmld lr .kakjd oYkdjg' t;fldg wr
fha Wmpdr ;;a;ajhlg meKs wjia:djg;a ys; fyd|g
;ekam;a fjkjd' f fhda.djprhdg leue;a;la ;sf k f
Wmpdr iudh oYkdjg fhduq lr .ekSug f wjia:df
mq jks ' wdkdmdk i;s h oYkdjg fhduq lr .ekS u g
n,dfmdfrd;a;= jkafka k f hg ys; kSjrKhkaf.ka
whs k a fj,d tla ; rd wka o ulg ;eka m ;a fjkl
n,dfmdfrd;a;=fjka bkak k' ys; fyd|g ;ekam;a jqkdhska
miqj fjkod jdf.a u wdkdmdk folg ;udf.a ys; fhduq lrkjd'
f wkaoug oYkdjg ys; fhduq lrkakd jQ fhda.djprhd tys
mrud:hka fYaIfhka i,lka wdkdmdk folg ys; fhduq
lrkjd' ta fhduq lrkakd iska tys mrud:hka fydka f;are
wr.kak fk'

84
wdYajdi-m%iajdih we;=<; ygf.k msgjk jdfhda Od;=j"
msg; ygf.k we;=<g mefKk jdfhda Od;=j" lsh,d jdfhda
Od;= fldgia follska hql;
a hs' we;=<g ygf.k msgg mefKkakd
jQ jdhq Od;=j fhda.djprhd f;are .kafka ;a;c jdfhda Od;=
rEmhla f,ig hs' msg; ygf.k we;=<g mefKk jdfhda Od;=j
fhda.djprhd i,lkafka W;=c jdfhda Od;= rEmhla yehg hs'
t;fldg ;a;c jdfhda Od;=j rEmh;a W;=c jdfhda Od;= rEmh;a
lsh,d Th hg jdfhda Od;= rEm flgia foll l%shdld;ajhla
f ka ug fkkafka lsh,d fhda.djprhd i,lkjd' f
fkkafka ;a;c yd W;=c jdhq fldgia folla lshk tl fyd|g
fjka lrf.k i,lkjd' ta jdfhda Od;= kSu ufkd iuMii
jYfhka fkk fldg Mii ffp;islh mj;skjd' ta Miaih
iu ufkda iMiaifhka yg.kakd fokdj fkkjd' ta
fokdj inkaO fp;kd ffp;islh;a fkkjd' ta fkk
Mii" fjokd" i[[d' fp;kd" F; hk Miai mxpul Ouhka
f we;a;dg jegfykjd' Miai mxpul Ou jYfhka ,efnkakd
jQ ta Ou fldgi kdu f.dvla yehg;a" wr F;c" W;=c
jYfhka ,efnkakd jQ jdfhda Od;= fldgi rEm f.dvla yehg;a
i,lka f hg fu;k f ,efnkafka kdu rEm fldgia
folla h lshk tl fhda.djprhd fyd|g f;are wrf.k fufkys
lrka ld,h .; lrkjd' ta fufkys lsu mgka .ekSu ksid
f we;a;dg wr l,ska we;sfjp Wmpdr iudh ;j ;j;a
hqKq fuka kdu-rEm mfpo [dKh my< fjkjd' wjfYaI
Ndjkdj, i|yka wkaoug kdu rEm mfo [dKfha mgka
mpph m..y [dKh" iuuiik [dKh" WohnNh [dKh wd
{dkhka l%u l%ufhka hqKq lrf.k oYkdf .eUqrg neye
.ekSfuka iuIKh" m%;HfjCId wdh mj;ajkak Yla;sh
fhda.djprhdg ,efnkjd'

85
oYkd Ndjkd( oYkd {dk ms<sn| ia;r ;j;a
;sfhkjd' ta .ek miqj lshkakg n,dfmdfrd;a;= fjkjd' kg
wr iu: iud jYfhka Th wdkdmkd fol lrf.k hk wjia:df
tajd oYkdf fhdod .ekSug l,amkdjla we;s jqkd k ta
wjia:df f hg ms<m
s eh hq;h
= s lshk ldrKh ka m%ldY
lf<a' ta ksid ta hg oYkdjg fhduq oYkd {dk my<
lrf.k ta oYkd {dk j,ska ;ox. jYfhka flf<ia ke;s
lrf.k" wjidkfha iuqfpPo mydk jYfhka ud. {dkhka
o mmiio mydk jYfhka M,hka o ,nd .ekSfuka ksjk
m%;HCI lr .ekSug;a" tajdf.a u m%;HfjCId {dk l%shdf
fhofuka kej; kej;;a ksjdK Ouh m%H;CI lr .ekSfuka
;ud n,dfmdfrd;a;= jkakd jQ ta W;a;ud:h imQK lr .ks;j
a d
lsh,d u;la lrkjd' th u;la lrka wo f" fjila fmdah
ojfia" u,amyka mQcd lr,d" nK oy ms;a lsh,d" fohkag mska
,d f wjia:df luia:dkhlg ys; fhdokak wmg wjia:dj
,enqKd' ta ksidu iEu flfkla u l,amkd lr.kak fk wm
n,dfmdfrd;a;= jkakd jQ W;a;ud:h blaukska wmg ,nd.ekSug
wjia:dj ,efjd wm f f.khkakd jQ Ndjkd jev ms<f
s j<
fudk u wkaoulskj
a ;a lvfjkafka ke;sj" lvlr .kafka ke;sj"
r woyia we;slrf.k f.kshkak fk" lshk woyi we;slr.kak
fk' fkdfhla ndOd tkak mqjka fkdis;+ wkaoka' ta iEu
ndOdjla u fome;a;g ;,a lr ou,d" mSrd ou,d bhg .uka
lrkak mqre fjkak k' ta hg bhg .uka lrka f
Ndjkdj imQK lrf.k ;uka n,dfmdfrd;a;= fjkakd jQ
W;a;;r wuduy ksjk m%;HCI lrkakg f yEu flfkfl=g
u yels fjd
id id id

86

87

7
wdkdmdkd i;s Ndjkdj
ks;a; m%lgjk wjia:dj
kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii$$$
mskaj;a fhda.djprfhks"

wdkdmdkd i;s Ndjkdj lrf.k hkfldg ks;a; m%lgj


fmfkk wjia:djl=;"a iudh hqKq jQ wjia:djl=;"a fhda.djprhd
yg hlsis wjia:djl ,efnkjd we;s'
fukak f wjia:dj inkaOj wm f;are .kak fk'
wdkdmdk kss;a; m%lgj fmfkkafka fndfyda r iudh hqKq
jqkdhska miqj hs' iudh fndfyda rg hqKqjg m;au lSm
wdldrhlska ie,fikjd' hqKf
q jka imQK jQ iudhl ,CIK
y;rla ;sfhkjd'

;;: cd;dkx Ouudkx wk;s j;;k;d


ta iud isf;a yg .;a;d jQ Y%oaOd" m%{d hk f Ou fol
tlsfklg fkd blaujk ;;a;ajhl mj;skakg fk' Y%oaOdj;a
m%{dj;a fol Tjqfkdjqka tlsfklg iuj mj;skakg fk'
tal tl wjia:djla'

bJhdkx talri;d
Y%oaOd" i;s" h" iud" m%{d bJshhka myla iud is;l
jev lrkjd' f jev lrkakd jQ bJshhka my iuj mj;skafka
l,d;=rlska' tlska tlg iuj hs fndfyda g mj;skafka' ta
iuu nyq,j hq., jYfhka mej;sh hq;af;a' Y%oaOd" m%{d fol
iu fjkak fk' iud" h fol iu fjkak fk' ta fha
iuu mej;sh hq;af;a i;sh;a iu`. hs'

hlsis wjia:djl f hq., fol;a i;sh;a lshk f Ou


my talri jqfkd;a tajd tlu wruqKla w,a,d f.k hqKqjg
m;au" tla l%shdjla lrk iajNdjh" lshk ;;a;ajhg m;afjkjd'
ta fha iajNdjhla jefvkakg fk' tal fofjks ldrKh'

;m. h jdyk;d
Bg iqiq wkaoug hh mj;ajkakg fk' iuyr fgl
hh je fjkakg mqjka' hh wvq fjkakg mqjka' hh
je jqfkd;a WoaOphg jefgkjd' hh wvq jqfkd;a ys; ,Sk
njg" koaOhg jefgkjd' tfyu ke;sj Bg iqiq ;rug
hh jefvkakg fk' tal ;=kajeks ldrKh hs'

wdfiajkh
by; lreKq ;=k imQK fuka f,dl= f,djla" fndfyda
f,djla" fndfyda jdr .Kkla mj;skakg fk' talg wms
wdfiajkh lshkjd'
fukak f lreKq y;r imQK fuka iud is; hqKq
fjkjd' f y;rg my; i|yka lreKq yh;a tl;= jqkdu
imQK iud is;l ,CIK oyhla ;sfhkjd' ta lreKq yh
k"
w;S;hg fkd jklu
wkd.;hg fkd jklu
lduPkaofhka fkd nef|k nj
jHdmdohlska fkd .efgk nj
koaOfhka ,Sk fkd jk nj
WoaOpfhka fkd isfrk nj

f lreKq yh;a by; i|yka lreKq y;r;a lshk ,CIK


oyhlska hqla;j fndfyda jdr .Kkla iud ;a;h mj;skakg
fk' t;fldg tl hqKq fjp is;la'

88
ta fha hqKq fjp is; hlsis wjia:djl wr uq,ska
i|yka l< iud ks;a; iu`. tlg uqyqKg uqyqK ,df.k
bkakdla fuka je f,djla mj;skakg fk' ta fha je
f,djla mj;skk
a d jQ iud ks;a; f hg fndfyda f,djla
mej;s , d tla ; rd Ydka ; wjia : djl f fofla tl;= j la
isfjkjd' ta lshkafk wr iud ks;af;a f hqKq fjp
iud is; nei .;a;dla fuka" isula we;s fjkjd' flhs
m%:u OHdk is; lsh,d i|yka fjkafk' f inkaOj i,lkak
fk nqrcdKka jykafiaf.a foaYkdj wkQj" i;Clx ipdrx
fjlcx m%S;s iqLx mGucCOdkx Wmiumcc yr;s''' lsh,d
i|yka lrk m%:u OHdk ;a;h hs f i|yka jqfka'
ta m%:u OHdk ;a;fhys ;lalh ;sfhkjd' pdrh
;sfhkjd' m%S;s iqn fol ;sfhkjd' tal.a.;djh ;sfhkjd'
t;fldg wx. myla ;sfhkjd' f wx. mfya n,fhka l,a
we;sj" Wmpdr wjia:df u kSjrK my whska jqKd' lduPkao
wd kSjrK my whska jqkd' ta ksid wmg i|yka lrkakg
mqjka wx. myla m%ySk jqkd" wx. mylska hqla; jqkd lsh,d'
ta m%:u OHdk ;a;fhys ;;a;ajh hs' f m%:u OHdk
;a;fhys we;s iajNdjh hs' ta iud ks;a;g ;a;h we;=
lrf.k je f,djla ;nd.kakg fyd| keye' tal uE;a lr
.kakg fk' B<`.g kej;;a ys;k fldg u talg we;=
fjka k mq jka ' ys ; kfldg u we;= fjkjd fmrg jvd
f,aisfhka' t;fldg u iq f,djlaj;a kj;ajkafk ke;sj u
iu: ks;a;g iud ;a; we;= lrkjd' ta jf.a u uE;a
lrkjd' kej;;a we;= lrkjd' uE;a lrkjd' ta hg
isjdrhla" ;siajdrhla lrkak mqre lrkak fk' fl wr
iud ks;a;g iud ;a;h we;= fuhs lshkafka tla;rd
jYS Ndjhla' talg lshkafka iudmcck lsh,d' B<g bka
uE;a lrkjd lshkafka WgGdkh' iudmckh mqre lrkak

89
fk" WGdkh mqre lrkak fka' ta fol fyd`og mqre
jqkyu ys;= yefh u iudmckh isoaO fjkjd' ys;+ yefh u
WGdkh imQK fjkjd' l fyd`og hqKq jqkdhska miafia
;=kafjks ldrfKa .kak fka'
;=kafjks ldrfKa fudlla o@ wgGdkh tla;rd ks;a;=
.kKla m<uqfjka i,ld f.k" ks;a;=jla folla i,ld f.k
OHdkhg iuje jdih lrkjd lsh,d wIaGdk lrf.k
OHdkhg iujkjd' ta jf.a u ks;a;= folla wIaGdk l<d
k ta ks;a;= fol bjr fjk fldg jf.a bfg u t;k
WGdkh tkjd' wdfh msysfha ke;sk kej; jdrhla lrkjd'
ta hg lr,d y .shdhska miafia ;j;a ks;a;= folla" B<`.g
ks;a;= ;=kla" ks;a;= myla" oyhla" myf<djla" iaila" ;syla
Th wd jYfhka wIaGdkh mqre lrkjd' wIaGdkh mqre
lr,d we;e fgl mehla folla jqk;a wIaGdk lrf.k tla
iudm;a;shl bkak mqjka ;;a;ajhlg m;a lr .kak fk'
fu;ek jYSNdj ;=kla lshjqkd' iudmck" WGdk" wIaGdk'
B<g wdjcck mqre lr .kakg fk' wdjckh
lshkafka" wr fh iuje,d bjr fj,d taflka WGdkh
fj,d i,lkjd OHdk ;a;fha ;snqKq wx.' ta wx. ;ukag
fyd|g m%lg fjkjd' m%lg ke;sk kej; jrla iuje,d
wdfh ke.sg,d fufkys lrkjd' fufkys lrk fldg wr
;lal" pdr" m%S;s" iqL" tal.a.;d lshk f wx. my fyd|g
jegfykjd' ta jegfyk fldg uq, isg w.g;a" w. isg uq,g;a
;j rg;a ie,lSu mqre fjk fldg wdjckh jYfhka
ykajkjd'
B<g mppfjCLK" mpfjlaLK jYfhka lshkafka
fjdfhka lrk l%shd iys;j fl ,K fyd|g fufkys
lrkjd' wr hg u fufkys lrkjd' fukak f hg
jYSNdj myla ;sfhkjd' mxp jYS lshkafka fl'

90
f mxp jYS mqre lr .;a;yu ta m%:u OHdkh fyd|g
meye,shs' ta jf.a u ta we;a;dg m%:u OHdkh ms<sn|j ys;+
yefha iudm;a;shg iujkak mqjka' iuje,d ke.skak
mqjka' wdjckh mqjka' mpfjlaLKh mqjka'
B<g wr wdjckh fufkys lrk wjia : df"
mpfjlaLKh fufkys lrk wjia:df ta fhda.djprhdg we;e
g f wx.hka ms<sn|j j,;djhka jegfykjd' iuyr g
;lal pdr fol u j, jYfhka jegfykjd' j, jYfhka
lshkafka ,dl jYfhka jegfykjd' ,dl lshk tfla
f;areu wr kSjrKhkag lsgq luhs' tal we;sfjkak bv ;sfhkjd
kSjrKhkaf.ka' ta ksid fjd ke;s" B< OHdkh ,efjd
lsh,d wIaGdk lr .kakjd' we;e g ta;a ;lal pdr fol
u ta hg jegfykjd' we;e g ;lalh muKla jegfykjd'
fldfydu y wr hlsis wx.hla ,dl jYfhka" m<sfndaO
jYfhka jegyqkd k" B< wx.hkaf.ka hql;
a j fofjks OHdkh
,efjd lsh,d wIaGdkh lrkjd' wIaGdk lr,d wdfh;a
mNd. ks;a;g ys; fhdoj,d Ndjkdf fhfokjd'
Ndjkdf fhfokjd lshkafka fufkys lsu mgka .kakjd'
tfyu mj;ajk fldg m%;
S "s iqL" tald.%;d lshk wx. ;=fkka
hql;
a j oa;Sh OHdkh ,efnkjd' tal;a wr hg m%.K
= lr
.kakjd' m%.K
= lr .;a;yu tys;a wr m%;
S h
s inkaOj ,dl
;;a;j
a h jegfykjd' m%;
S h
s ksid iuyr g lduPkao wdh we;s
fjkak mqjka' ;lal wdh we;s fjkak mqjka' m%yK
S fjp
wx. kej;;a we;s fjkak mqjka' th i,ld f.k wIAGdk
lrkjd B<`.g ;=kf
a jks OHdkh ,efjd lsh,d' tg m%;
S "s iqL"
tald.%;d lshk wx.hkaf.ka hql;
a j ;D;sh OHdkh ,efnkjd'
B<`.g p;=;a: OHdkhg wIaGdk lrkjd' ta jf.au iqLfha
wr ,dl ;;a;ajh oel,d B<`.g WfmaCId" tald.%;d foflka
hqla;j p;=;a: OHdkh ,efjd lsh,d wIaGdk lrk fldg"

91
wIaGdk lr,d wr uq,ska jf.au Ndjkdf fhfok fldg ta
we;a;dg p;=;a: OHdkh ,efnkjd' tal;a wr fha jYSNdjhg
muqKqjdf.k jdih lrkjd' fukak f hg f OHdk y;r
hqKqlr .kak mqjka fjkjd'
wdkdmdk i;sh
miaikdjg yerf 1 jk l%uh

f OHdk y;r idudkH jYfhka iuyr flfkl=g


miaikd mdol jYfhka fhdokak mqjka' iuyr flfkl=g
G Ou iqL ydr iqL msKsi mejf;kjd' ta wd;af iemfia
jdih lrk iudm;a;shg iuje,d ld,hla .; lrkak'" iqjfia
ld,h .; lrkak" kSjrK wd foaj,a j,ska whska fj,d
myiqfjka jdih lsug n,dfmdfrd;a;=fjka f OHdk j,g
iujkjd'
f miaikd mdol lshkafk p;=;:
a OHdkhg u iu je,d
thska ke.S iskjd' ixialdrhka iuIkh lrkjd' t;k
ixialdrhka ;sfhkjd wdkdmdk jYfhka' ta ixialdrhka fufkys
lrkjd' wfkla ixialdr fufkys lrkak mqjka' tfia fufkys
lrk fldg" idudkHfhka OHdkhlg iujeK;a lrkafk
thska ke.S isg OHdk wx.hka fufkys lrkjd' OHdk wx.
lshkafk ta kdu Ou' ta kdu Ou ^lshk& OHdk ;a;fha
;snqKq OHdk wx.hka muKla fkdfjhs wjfYaI kdu Ou"
ffp;isl kdu Ou;a" iu`. u fufkys fjkjd' t;fldg tu
OHdk ys;;a iu`.u kdu Ou iuQyh fufkys lrkjd' tajd
fyd|g ,CIK" ri" mpqmGdk" moGdk jYfhka fufkys
lrkjd' B<`.g wks;H" CL" wkd;au" jYfhka fufkys lrkjd'
ta hg fufkys lrk fldg B<`.g rEm fldgia fufkys
lrkjd' kdu Ouhka mj;skafk rEm fldgfi' rEm fldgfiys
lshkafk j;a:q rEmh' j;a:q rEmh i;r uyd N+;hkaf.ka

92
mj;skafk' i;r uyd N+;fhda lshkafka mG" wdfmda" f;afcda"
jdfhda lshk f Ou iuQyh'
f foaj,a wr hg ,laLK" ri" mpqmGdk" moGdk
jYfhka" wks;H" laL" wkd;au jYfhka fufkys lrkjd' ta
fufkys lrk wjia:df ta we;a;dg kdu rEm Ou jYfhka
m%lgj jegfykjd' fjkodg jvd fyd`og jegfykak mgka
.kakjd' idudkH jYfhka OHdkhlg iujeos,d Th hg
fufkys lrkakd jQ wjia:df " wjfYaI we;a;kag jvd fyd`ka
kdu rEm Ouhka m%lgj jegfykjd' kdu rEm Ouhka fyd`og
m%lgj jegfykjd' ta ksid miaikdjg fndfydu Wmldr hs'
ta ksid fukak fu hg kdu rEm Ouhka fufkys
lrk fldg kdu rEm mfo{dKh" iqoa wd iqoa
y;" my< fuka ksjdKh m%;HlaI lr.kakg mqjka fjkjd'
fukak fl wdkmdk i;s Ndjkdj miaikdjg yrjkakd jQ
tla wjia:djla jYfhka i,lkakg mqjka'

wdkdmdk i;sh
miaikdjg yerf 2 jk l%uh

f miaikdj wdrN lrk ;j;a l%uhla oek.kakg


fk' iuyr fhda.djprhka ;uka m%:u wd OHdkhka ,nd
f.k ish;a" th mdol lr.kafka ke;sj OHdkhg iuje,d
thska ke.sg B.djg rEm Ouhka fufkys lsug wdrN lrkjd'
wdkdmdk Ndjkdj oshqKqlr .;a; fhda.djprhd ta wdkdmdk
fol yqre lrf.k oYkdj mgka .kakjd' f hg;a ;ukag
m%lgj oefkk wdYajdi m%dYajdi fol .ek is; fhdojkak
mqre fj,d oeka ;sfhkafka' tajd fyd`og m%lg fjkakd jQ
wjia:df we;=<g jkakd jQ jdfhda Od;=j" msgg kslafukakd
jQ jdfhda Od;=j lsh,d Od;= jYfhka wdYajdi m%dYajdi fol
ie,lSu wdrN lrkjd' jdfhda Od;=f iuqrK lD;Hh" tydg

93
fuydg hk .;sh" fyd`og u m%lg fjkjd' fu hg m%lg
fjk wjia:df ta fhda.djprhdg kdiamqvq fofla u fyda tll
fyda m%foaYhl yemSfuka ta jdfhda Od;=j m%lgj oefkkjd' ta
yefmk ;ek yefmkafka ta ;o .;sfhka hql;
a ksid' ;o .;sfhka
hqla; m%foaYh ta wjia:df ta fhda.djprhdg fufkys lrkak
mqjka mG Od;=j lsh,d' mG Od;=f ,laIKh ;o .;sh' f
mG Od;=j Th hg fyd`og m%lgj oefkkjd'
kej; kej;;a i,l,d n,kjd' f ;sfhkafka mG Od;=j
hs' f oefkkafka mG Od;=jhs lsh,d' t;fldg B,`.g f
mG Od;= fldgia tl;= lr f.k ;sfhkafka wdfmda Od;=fjka
nj f;are .kakjd' wdfmda Od;=f ;sfhk ix.%y ,laIKh
tl;= lrk .;sh' msvq lrk .;sh l%shdj jYfhka ta wjia:df
fhda.djprhdg jegfykjd' ta hg uq,skau jdfhda Od;=j
jegyqkd' B,`.g mG Od;=j jegyqkd' oeka ta fhda.djprhdg
wdfmda Od;=j;a i,ld .kakg mqjka fjkjd' )))
B<`.g fhda.djprhdg oefkkjd WKqiq .;sh" isis,a .;sh
lshk f wx. fol f;afcda Od;=f ,laIKhk yehg'

WKay;a: ,laLKd f;afcda Od;= lshmq wkaoug WIaK .;sh


wfkla me;af;ka iS;, .;sh" f folu f;afcda Od;=f ,laIKhs'
f hg f fhda.djprhdg m%lgj oefkkjd mG Od;=j"
f;afcda Od;=j" jdfhda Od;=j" wdfmda Od;=j lshk f i;r uyd
N+;hka' {dkjka; fhda.djprhl=g fu i;r uyd N+;hka
,laLK" ri" mpqmGdk" moGdk jYfhka wjfndaO fjkjd
k fl hs ,laLKdruKsl miaikdfjhs lshkafka' fl
;j ;j;a hqKq fjkjd' ta jf.au i;r uyd N+;hkag iunkaO
WmdodrEm;a ody;rla ;sfhkjd' ta ody;r;a Th ohg u tlska
tl" tls k a tl i,ld n,k fldg m% l gj oefkkjd'
fhda.djprhdg f hg rEm fldgia ish,a,u ,laLK" ri"
mpqmGdk" moGdk jYfhka jegfykjd' B,`.g fjd fjkia

94
jk iajNdjh" we;sfjk ke;sfjk iajNdjh" oefkk fldg tafla
idu[a[ ,Kh lshk wks;H ,K;a jegfykjd' ta tlalu
laL ,Kh" wk;a; ,Kh lshk f ,K;a jegfyk
fldg idu[[ ,CLKdjfndaO ixLHd; ,laLKdruuKsl
miaikdj imQK fjkjd'
f ,laLKdruKsl miaikdj f hg imQK fjk
fldg rEmh inkaOj;a kduh inkaOj;a jegfykjd' kduh
jYfhka m%lgj oefkk is; ;sfhkjd' ta is; oeka ta iEu
wjia:djl u" fjd oefkkafka is;g ksid [a[dK Od;=f
is; i,lkjd' t;fldg B<`.g Miaih oefkkjd' wefok .;sh
oefkkjd" fokdj oefkkjd" ix{dj oefkkjd" f;kdj
oefkkjd" ukisldrh oefkkjd" i;sh oefkkjd' f hg
kdu Ou;a ;j fndfyda rg jegfykak mgka .kakjd' tajd;a
wr hg ,laLKd jYfhka wks;H wd jYfhka jegfykakd
jQ wjia:df ta fhda.djprhdg kdu rEm mfo {dkh
imQK lr.kakg wjia:dj ie,fikjd' kdu rEm mfo
{dkh imQK ug iudu;a is;g ta kdu rEm Ouhka
fyd`ka jegfykakg fk' ta tlalu i;a;ajfhla mqoa.,fhla
ufula we;af;a keyehs lshk ye`.Su Tyqg we;s fjkakg mqjka'
tal iqoah hs' t;fldg iqoah imQK fjkjd'
t;fldg f jf.a fya;= inkaOj i,lkakd jQ wjia:df
wcd" ;Kayd" lu" wdydr" Miai" kdu rEm lshk fu fya;=
kdu rEmhka we;s ug fya ; + ; a jYfhka wjfnda O hla ta
fhda.djprhdg ,efnkjd' iudu;a is;g Wmldr jkakd jQ
fjd jegfyk fldg ta we;a;df.a w;S; jYfhka mej;=kd jQ o
wkd.; jYfhka we;a;d jQ o ;ud inkaO kdu rEm Ouhka
ms<n
s `oj we;s fjkakd jQ hlsis lspPdjla" h ielhla" ;snK
q d
k taj ke;s fj,d hdu' lxLd;rK iqoahhs ta lxLd;rK
iqoafhka miqj kej; iuiaik {dkh my< fjkjd'

95
iuiaik {dkh hqKq fuka ish ixialdr Ouhka" kdu
Ouhka yd kdurEm Ouhka" ta ish,af,a u fya;= Ouhka fkd
kj;ajd imQKj iuiaikh lrkakg ta fhda.djprhdg
wjia:dj ie,fikjd' ta wjia:df iuYk {dkh hqKq
fjkjd' iuiaik {dkh hqKq fjkakd jQ wjia:df Wohnnh
[dKh my< fjkjd' f hg f WohjHhd {dk mrmrdj
fl<jr ixialdr WfmalaLd" wkqf,dau {dkhkag miqj ,efnk
f.da;%N+ {dkfhka ksjdKh wruqKq fuka B<`.g ud.
{dkfhka ixialdr ks;a; mj;ajd" f folu;a ke;s lsfuka"
m%ySK lsfuka" ksjdKdjfndaOfhka ud. {dk imQK
lsfuka m%:u ud. {dkh imQK lr.kakg mqjkalu
,efnkjd'

wdkdmdk i;sh
miaikdjg yerf 3jk l%uh'

wdkdmdki;s luia:dkfha u Y=oaO oYkdj jYfhka


fhdod f.k Ndjkdj mj;ajdf.k hk l%uhl=;a ;sfhkjd'
B<`.g wr lduPkao" jHdmdo" WoaOp l=lal=p" lsPd hk
fjd ke;s fuka Ydka; .;shla ;ekam;a .;shla we;sfjkjd'
fl iudfha f,dl= u ,Khla" mmQK ,Khla jYfhka
i,lkak mqjka' f wjia:df wdkdmdk folg fyd`og ys;
fhdojkjd' wdkdmdk folg ys; fhdojk fldg" l,ska mqre
lrmq flfkl=g k wdkdmdk fol fndfydau f,aisfhka m%lgj
oefkkjd' tfyu oefkkafka k imQK wdkdmdk Yrhg
ys; fhdoj,d ta wjia:df oefkk wdkdmdk fol f;are
.kakjd' ta wjia:df we;=<g jeu;a msgg ksl=;a u;a lshk
f fol u meye,sj oefkkjd' yemSf.k we;=fjkjd'
yemSf.k msgfjkjd' fj,djl f,dl=jg oefkkjd' fj,djl
ySkshg oefkkjd' ySkshg oekqk;a f,dl=jg oekqk;a ta yeu

96
wjia:djl u yefmk ;ekg is; fhdokjd' we;=u msgu
fol fyd`ka fufkys lrkjd' tal kdia mqvqf tl me;a;lg
oefkkak;a mqjka udrefjkak;a mqjka' tal fome;a;g u
oefkkak;a mqjka' ms,d oefkkak;a mqjka' kej;s,d jf.a
oefkkak;a mqjka' ta fldfydu jqk;a fldfydu oekqk;a
kj;ajkafka ke;sj u yefmk ;ekg is; fhdod f.k fufkys
lrka jdih lrkak fk' th fufkys lrkakd jQ wjia:df
i;smGdk iQ;%fha i`oyka wdldrhg >xjd wiiffJ;d >x
wiiid;s mcdkd;s " >xjd miiifJ;d >x miiid;s
mcdkd;s hk wdldrhg ta wdYajdi m%Yajdi fol .g u
oefkkakd jQ wjia:df .g mj;skjd lshd fufkys lsu
we;slr .kakjd' fldgg mj;skakd jQ wjia:df fldghs
lsh,d oek .kakjd' f hg wdYajdi m%Yajdi fol ms<sn`oj
.g oefkkjd k . wjia:dj .ek ;j;a fufkys lrkjd'
fldgg oefkkjd k fldg jYfhka fufkys lrkjd' fufia
fufkys lrkakd jQ wjia:df is; ;j;a fyd`og ;ekam;a
fjkjd'
B<`.g innldh mixf miiisiid;s isCL;s lshkafka
B<`. fldgi .ek i,l,d wdkmdk fofla by<g hkakd jQ
yqiau ms<sn`oj;a my<g ksl=;afjkakd jQ yqiau ms<sn`o j ;a
i,lkjd' tafla mgka.ekau fyd`og isysfhka i,lkak fka'
ueoao i,lkak fka' wjidkh i,lkak fka' we;=fu ;a
oefkkjd' msgf ;a uq," ueo" w. lshk wjia:d ;=k fyd`og
i,lkak fk' fyd`og l,amkdfjka fufkys lrka jdih
lrkak fk'
nqrcdKka jykafia innldh lsh,d lsf wdYajdi lfhys
wdYajdi fldgfiys" ta jf.a u m%Yajdi lfhys m%Yajdi fldgfiys
ish,a, jYfhka .efkk k uq," ueo" w. lshk fu wjia:d

97
;=k fufkys lrkjd' mgka .ekSu ;sfhkjd' wjidkh ;sfhkjd'
B<`.g ueoao;a tkak mqjka' ta hg fyd`og kqjK fhdod
f.k" i;sh fyd`og fhdod f.k l%shd lrkakd jQ wjia:df
fuh wudrejla ke;sj f,fyisfhka fufkys fjkak mqjka'
uq, lla wudrejg oekqk;a miqj f wdYajdi m%Yajdi folu
ms<sn`oj uq," ueo" w. lshk fu wjia:d ;=k u olskjd' uq,
fufkys fjkjd' ueo fufkys fjkjd' w. fufkys fjkjd'
f wdYajdi m%Yajdi fol l,ska jegyqfka tl fldgila
yehg hs' tlla jYfhka" wdYajdih lshkafka tlla jYfhka"
m%Yajdih lshkafka tlla jYfhka jegyqfka' oeka wr uq," ueo"
w. lshk f ;=k jegfyk fldg uq, tlla" ueo tlla" wjidkh
tlla' ta w;frys uq,;a fldgia lsysmhla" ueo;a fldgia lsysmhla"
w.;a fldgia lsym
s hla' t;fldg f ;=k tl wdYajdihl wdYajdi
rdYshla' m%Yajdihl m%Yajdi rdYshla' rdYshla lshkafka tlla
fkdfjhs' rdYshla' rdYshla fjkafka tlla we;s fj,d ke;s
fjkjd' ;j tlla we;s fj,d ke;s fjkjd' B<`.g ;j tlla
we;s fj,d ke;s fjkjd' ;j tlla we;s fj,d ke;s fjkjd'
wdYajdifha;a m%Yj
a difha;a Th hg we;s ke;s fol
;uhs f wks;H;dj fmkak
q lrk ks;a;' ks;a;la jYfhka
we;s uhs ke;s uhs olsk fldg wks;H;djh m%lgj oefkkjd'
wks;H;djh fyd`og m%lgj oefkk fldg wdYajdi m%Yj
a di foflau
laL ,Kh;a jegfykjd' wkd;au ,Kh;a jegfykjd' Tkak
Th jf.a wks;H ,laIKh" laL ,Kh" wkd;au ,Kh lshk
f ,K ;=k u fu we;a;dg jegfykjd'
f hg wks;H" laL" wkd;au lshk f ,K ;=k
jegfykak l,ska fu fhda.djprhdg ;j wjfndaOhla fjkak
fka" wr .efgk ;ek Od;= fldgia ms<sn`oj iajNdjh" .efgk
foa" .efgk ;ek ;;a;ajh" B<`.g WKqiqu" iS;, lshk f
hg f;areu .; hq;= Od;= y;r" uyd N+; y;r" f;are

98
.kakg k' ffla ,laLK ri mpqmGdk moGdk jYfhka
,laLKdjfndaOh <`.ghs fu wks;H laL" wkd;au lshk
,Khka jegfykafka' fl hs idudkH ms<f
s j,' we;e fgl
wks;H ,Kh" laL ,Kh" wkka; ,laIKh lshk fjd
l,a we;=j;a jegfykjd' kshu l%uhk mp;a; ,laLKh lshk
ta ta foaj,a j,g wh;a mqoa.,sl ,K uq,ska jegfykak fka'
B<`.g yeu tlg u idOdrK" yeu ixL; Ouhlg u idOdrK
wks;H" laL" wkd;au" lshk ,K ;=k jegfykjd' fukak
fl hs f iajNdjh'
f ,K fol fyd`og jegyqkdhska miqj kdu rEm fol
ms<sn`oj wjfndaOhla we;s lr .kakjd' fjd kdu" fujd rEm"
fjd rEm" kdu fkfjhs' fjd kdu" rEm fkfjhs lsh,d' Th
hg kdu rEmh;a ms<sn`oj fyd`og wjfndaOh we;sfjkj o@ ta
wjia:df ta kqjKska wdYajdi m%Yajdi mj;sk ;ek muKhs
ys; me;s,d ;snqfKa' wka;sf uq ysiu flg ia:dk jYfhka
wrf.k imQKfhka fn,af,ka by< fldgi u; u jdfhda
Od;=" mG Od;=" wdfmda Od;=" f;afcda Od;= wd jYfhka rEm
fldgi;a tajdg inkaO kdu fldgi;a imQKfhka uq ysi
;=<u me;s,d hkjd fmakjd'
B<`.g l%u l%ufhka f.dia uq Yrhu tl msKv
a hla jYfhka
wjfndaO fj,d ;sfhkjd' ish,a,u jdfhda Od;= uq,a lrf.k
mG Od;=j" wdfmda Od;=j" f;afcda Od;=j hk fjd inkaO
ie,ls,a, we;s fjkjd' B<`.g tajd inkaO plaLq" fida;" >dK
yd" ldh uk lshk f bkash yh;a" B<`.g rEm Yo" .kaO"
ri" iamY" wruqKq lshk fjd m%lg fjkjd' ta hg rEm
Ou;a wjfndaO fjkjd' B<`.g kdu Ou;a m%lg fjkjd' f
hg kdu rEm Ouhka fyd|g kshu wkaoug jegfyk nj'
;kslr u uQ mxpialkaOh( rEm ialkaOh" fokd ialkaOh"

99
ix{d ialkaOh" ixialdr ialkaOh" [a[dK ialkaOh lshk
f ialkaO my;a n,kakg fk' f Yrh uu fkdfj hs'
mqoa.,fhla fkdfj hs ffla ;sfhkafka kdu rEm ud;%hla
lsh,d Th hg kdu rEm mfo {dkh we;s fjkjd' mpph
m.a.y {dkh we;s fjkjd' bka miqj wr uq,ska lshmq wkql%uhg
{dk my< fuka wka;sf ksjdK wjfndaOh ie,fikjd'
f wkaoug Ndjkd jvd .kska ;u ;ukaf.a m%d:kd iM,
lr .kska wjidkfha ish flf,iqkaf.ka ksoyia Ydka;
wud uy ksjka im;a ,nd .ekSug yels fjd!!!
idOq idOq idOq

100

101

8
wkqmiaikd
kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii$$$
wksF;dkqmiikx NdfjfJ;d ksF;x mcy;s
wmmksys;dkqmiikx NdfjfJ;d mKsx mcy;s
iq[[;dkqmiikx NdfjfJ;d wNssksfjix mcy;s
wGdri miaikdjka w;=frka fldgia oyhla m%ldY jqKd'
;j m%ldY lrkak ;sfhkafka wghs' thska ;=kla wo flfhka
u;la lr fokakhs n,dfmdfrd;a;= fjkafka' wkqmiaikd oywg
inkaOj kej;;a ie<lsh hq;=hs' f wkqmiaikd oywg u mqre
lrkak wjYH keye' uq,ska ;sfnkakd jQ wkqmiaikdjka fyd|g
u imQK jqfkd;a w. fldgia bfg imQK fjkjd' ta
lshkafka wksppdkqmiikdj" CLdkqmiikdj" wkF;dkqmiikdj
lshk f wkqmiaikd ;=k mQKj ys;g jegyqKyu f oy wg
u taflka imQK lr.kak mqjka' WmksY%h im;a;s ;sfhk
uyd {dkjka;hkag taflka ksjk imQK fjkjd' thskq;a
iuyr flfkl=g tl wkqmiaikdjla fyd|g jefvkfldg B<
;sfnk wkqmiaikd fol;a imQK fjkjd' me;s,d hkjd' ta
wkq m ia i kd oy wf u ;s f hka f ka wks pdkq m ia i kd"
laLdkqmiaikd" wk;a;dkqmiaikd" lshk wkqmiaikd ;=k hs'
fjkilg ;sfhkafka wkspdkqmiaikdj meye,sj" imQKj
wjfnda O fjka f ka W.a > ;{ mq o a . ,hka g hs ' fndfyd u
f,fyisfhka wr uq,a fldgia uq,a wjia:df u imQK
fjkjd' tfyu fkdjk wks ; a we;a ; ka g Bg jvd
i;a;dkqmiaikdj hqKq lr.kakg fka' ta lshkafka wkqmiaikd
y;' taflkq;a imQK fjkafka ke;s we;a;kag oi wkqmiaikdj

.kak fka' wkspdkqmiaikd" laLdkqmiaikd" wk;a;dkqmiaikd"


ks odkq m ia i kd" rd.dkq m ia i kd" ks f rda O dkq m ia i kd"
mks i a i .a . dkq m ia i kd" Lhdkq m ia i kd" jhdkq m ia i kd"
mkdudkqmiaikd lshk wkqmiaikd oyh" oy wdldrhlska f
oYkd kqjK me;srf l%uh" ta we;a;kaf.a kqjK mqre
lrmq ye yehg" p; wkqj" Od;= wkqj" t;fldg oelSu wkqj"
fjd ia;r jYfhka m%lg fj,d hkjd iuyrekag' iuyrekag
wkqkaf.a Wmfoia wkqj imQK fjkjd' imQK lr .kakg
mqjka fjkjd' we;e flfkl=g idudkHfhka iq WmfoaYhla
,enqKyu" ta iq WmfoaYfhka wkqmiaikdjka me;s,d .sys,a,d"
imQKfhka kqjK ys,d .sys,a,d" oekSu je fjkjd' {dkh
ilia fjkjd' tlaflda Th wkqmiaikd oyh iuyr flfkl=g
oi wdldrhlska u imQK fjkjd' t;fldg kqjK imQK
fjkfldg ta ixialdrhka ms<sn|j jegySu ;shqKq fj,d hkjd'
i| fj,d hkjd' wks;H" laL" wkd;au lshk f ,K
;=ku hs f oyfhka jefvkafka' kuq;a wks;H ,Kh ia;r
jYfhka" laL ,Kh ;j;a ia;r jYfhka" wk;a; ,Kh
;j;a ia;r jYfhka jegfyk iajNdjh hs ffla ;sfhkafka'
fukak f ksid f wkqmiaikd oyh" ixialdrhka flfrys
oYkd kqjK msysgqjk l%u oyhla u oeka m%ldY jqKd'
<g thskq;a imQK fkdfjk we;a;kag ;j;a ia;r
jYfhka wkqmiaikd ;=kla m%ldY fjkjd' wks;a;dkqmiaikd"
wmamksys;dkqmiaikd" iq[a[;dkqmiaikd hk f ;=k hs' f
wkqmiaikd ;=k oYkd Ndjkdf fl<jrl ,efnkjd'
fndfyda g ,efnkafka f wkqmiaikd ;=k ,K ;=kla
jYfhka' wks;Hdkqmiaikd" laLdkqmiaikd" wk;a;dkqmiaikd
lshk wkqmiaikd ;=k fyd|g hqKq fjkfldg f wkqmiaikd
;=k;a hqKq fjkjd' t;fldg f wkqmiaikd ;=k" f ksid

102
ys;d.kak ;sfhkafka ksjkg meKSf fodrgq ;=kla jYfhka
;sfhkakg mqjka wkqmiaikd ;=kla jYfhka' ksjkg meKSf
fodrgq jYfhka ;sfhkfldg f,daflda;a;r {dkhkag uq<ska
,efnkakd jQ {dkhla ;sfhkjdfka" ljqre;a okakjd f.da;%N+
{dkh lsh,d' wkqf,dau f.da;%N+ {dkh lsh,d' wkqf,dau f.da;%N+
{dk ,efnkakd jQ wjia:df f ,K ;=k wjfndaO fjkjd
fndfydu fokdg' t;fldg wkqf,dau f.da;%N+ {dkh ,nd.kak
u fk f,daflda;a;r {dkhla ,nd.ekSug' ta wkqf,dau f.da;%N+
{dkh wkqf,dau jYfhka wkqf,dauhg miqj ,efnk f.da;%N+
{dkh ,efnkakd jQ wjia:df f ,K ;=k jegfykjd'
ta jegfykakd jQ wjia:df ,K ;=fkka tlla ;shqKqj
jegfykjd' wks ; a ta j d idudkH jYfhka jegfykjd' ta
inkaOj ia;rhla" idudkH fl ia;rhla wo lshkakg
n,dfmdfrd;a;= fjkafka'
wks ;a ; dkq m ia i kdj
uq <s ka
i|yka
fjka f ka '
wks;a;dkqmiaikdj" wmamys;dkqmiaikdj" iq[[
a ;dkqmiaikdj'
wks;a;" wmamksy;
s " iq[[
a ; lshk f ;=k uql;
a s uqL jYfhka
i|yka fjkafka' uqla;s lshkafka ksjk' uqL lshkafka fodr"
fodrgqj' t;fldg ksjkg fodrgqjla jYfhka iu; fj,d
;sfhk lreKq ;=kla fl' wks;a; fodrgqj" wmamksy;
s fodrgqj"
iq[a[; fodrgqj hk fjd fodrgq ;=kla jYfhka iu; fj,d
;sfhkafka' ta lshkafka ksjka wjfndaO lr.kakd jQ wjia:df
we;e flfkl=g wks;a; jYfhka ksjk wjfndaO fjkafka'
we;e flfkl=g wmamksys; jYfhka ksjk wjfndaO fjkafka'
we;e flfkl=g iq[a[; jYfhka' tal idudkH jYfhka oeka
wks;a; lshk iajNdjh wms f;are .kak fk'
ks;a; lshkafka Wmmdo mjF; uq,f;d wdlfrd ksF;x
ks;a; lsh,d lshkafka f ixialdrhkaf.a Wm;' ta jdf.a

103
meje;au' Wm; uq,a lr.;a; ta jdf.au meje;au uq,a lr.;a;d jQ
tla;rd wdldr iuQyhlghs ks;a; lsh,d lshkafka' ks;s" igyka
lsh,d lshkafka wfma jHjydrfha yehg tla;rd igyka iuQyhla
;sfhkjd f ixialdrhkaf.a' ix{d mQjlj ys;g jeoao .kafka
f ks;a;la w,a,f.khs' oeka mqgqj lsjyu mqgqf tla;rd
yevyqrelula w,a,.khs ys;g .kafka' we|" nxl=j" f.h" ksyd"
ia;%sh" mqreIhd" <uhd" ;reKhd" uy,a,d" Th hg w,a,.kafka
ixialdr f.dvla' Th ixialdrhka ys;g .kakfldg wr ix{dj
uq,a lrf.k tla;rd ks;a;la wkqjhs .kafka' fjd ixialdrhka
;=< ;sfnkakd jQ foaj,a' f,dalhdf.a meje;aug Wmldr jkakd jQ
foaj,a' ta wkqj f,dalfha meje;aug Wmldr jkakd jQ foa" m;g
Wmldr jkakd jQ foa f ks;s lshk tajd' ;j;a fl ia;r
lrkjd k" ia;r jYfhka ys;kjd k" oeka m%foaY jYfhka
. rgj,a" t;fldg c, m%foaY" c,h ke;s m%foaY" wyi" t;fldg
wyihs fmd<jhs w;r ;sfnkakd jQ foaj,a" Th hg f,dalfha
m%foaY jYfhka ys;g .kakd jQ iajNdj,a ;sfhkjd' taj;a ks;s'
ta jf.a u ld, jYfhka w;S; ld, lsh,d tla;rd ld, ks;a;la
wkqj .ekSula ;sfhkjd' w;S; fjp ld,h' t;fldg u;a;g
fjkak ;sfnkakd jQ ld,h' j;udkj bkakd ld,h' Wfoa
ld,h" oj,a ld,h" ijia ld,h" rd;%S ld,h" fukak f hg
f fkdfhla fha m%fNao fn ys;g wr.kafka f ks;s
wkqj' f yevyqrel wkqj hs' fjd f yevyqrel ;sfnkafka
fldfy o@ f ixialdr Wvhs' f ixialdrhs f ks;s jYfhka
.ka k ;s f hka f ka ' f ks ;s .ekS u whs k a fjkfldg u
ixialdrhka w,a,kak neye' ixialdrhka wyqfjkafka keye'
ixialdrhka wyqfjkafka f ks;s tlal .kakfldg hs' h
wjia:djl f ks;s ys;ska whska jqfkd;a tfyu todg ixialdr
wyqfjkafka keye' ks;s;a tlalhs ixialdrhka .kafka' f
ks;s .;sh keye ksjfka' igyka" yevyqrel" ks;s fudku

104
fohlaj;a keye' wms ksjk inkaOj l:d lrkfldg" Tkak
ksjka oelal we;af;d bkakjd' ksjka wjfndaO lr.;a; we;af;d
bkakjd' f wks;a; lshkafka ks;a; ke;s tlhs' ks;a;
lshkafka f f,dalfha ixialdr inkaOj .kakd jQ yevyqreluhs'
th ke;slu wks;a;luhs' f wks;a; .;sh ;sfnkafka fldfya
o@ ksjfka' ta ksjfka keye yevyqrelula ys;g .kafka' f
yevyqrelula ys;g .kafka ke;s ksid idudkH uyckhdg ksjk
w,a,.kak neye' ksjk lsjyu fudlj;a keye fkao@ t;ek
uql;
= a ke;sk fudlgo ksjk m;kafka@ fu;r uykais .kafka
fudlgo lsh,d ysf;kjd' ys;,d iuyrg j, fjkjd'
idudkH uyckhd ksjkg ys; j, lr.kafka Tkak Th
hg ys;,d' kuq;a f yevyqrel wd foaj,a tlal ;sfnkafka
fudkj o@ la f.dvlafka' la f.dvlska jg jqKq ;j;a la
f.dvla' ta jdf.au ;j;a la f.dvla weo .kak .;s' f ks;s;a
tlal ;sfhkafka tal' fl f;are .kafka ke;=j wr ks;s
.ek ys; mqre lrmq tlaflkd f ks;s ke;ak ksjk fudlgo
lsh,d ys;kjd' wkak wr la f.dv inkaOj ys;,d n,kak
fk tfyu flkd' la f.dvlska jgfjp la f.dvla' ta jf.a
u la f.dvla weo.kak la f.dvla' ta fha ;;a;ajhla f
ixialdrj, ;sfhkafka' ta .;sh ksjfka keye' t;fldg w;S;fha
wixLH .Kka ksjkg meKqk W;a;ufhd" .Kka lr,d
lshkak ne ;r f.dvla ksjkg meKshd' w;S;fha ksjka
oelal Woh lsh,d fjk u fldgila fjkafj,d keye ksjfka'
j;udk Ydikfha ksjka oelal wh fldprj;a bkakjd' ta
we;a;kaf.a fldgi lsh,d fjk u iu;hla we;af;a keye'
ld, jYfhka ta ksjfka keye' wkd.;hg;a tfyuhs' wr ksjfka
iajNdjh f wks;a; iajNdjhhs'
wks;a; iajNdjh ys;g jeoao.ekSuhs f wkqmiaikdfjka
flfrkafka' mqre lsuhs wkqmiaikdfjka flfrkafka' f

105
wkqmiaikdj mqre lsug wkspdkqmiaikdj hqKq fjkakg
fka ' wks pdkq m ia i kdj" t;fldg rd.dkq m ia i kdj"
ks f rda O dkq m ia i kdj" Ldhdkq m ia i kdj" jhdkq m ia i kdj"
mkdudkqmiaikdj lshk fjd jefvkak fka' fjd fyd|g
je,d je,d hkfldg f ixialdrhka ms<sn|j ;sfnkakd jQ
;;a;ajh tlska tlg" tlska tlg fjka fjka ;udf.a ys;g
we;= fjkjd' ixialdr fldgia fjka fjka fjka tlska tlg
fjkafj,d ;udf.a is;g we;= fjkak mgka .kakjd' t;fldg
ta fjkafj,d fjkafj,d lshkafka Ou jYfhka' iajNdj jYfhka
f f.dvla ;snqKg f f.dv lv,d |,d" oeuyu tlla
fkfjhs tal rdYshla' ta rdYsh wr hg fufkys lrf.k"
fufkys lrf.k hkakd jQ wjia:df ;a wr Wmmdfod
m[[dh;s" jfhd m[[dh;s" ;sii w[[F;x m[[dh;s
jYfhka Wmamdoh fmfkkjd' fjfh f. f. hk ye
fmfkkjd' f oeka ;snqKd ;j;a wjia:djl fjk;a hlg
fmrf<kjd' fudk fohlaj;a tl hlg ;sfhkafka ke;s nj
fyd|g jegfykjd' ;sii w[[F;x m[[dh;s" ;sksudks
NsCLfj iXL;ii" iXL; ,CLKdks' l;udks ;Sks@ Wmmdfod
m[[dh;s f iajNdjh fyd|g m%lgj jegfykjd" fmakjd' ta
m%lgj jegfykafka ksjfka iajNdjh hs' wks;a; jYfhka f
iuYkh lrkakd jQ wjia:df ys;g inkaOfj,d ;snK
q
wr w,a,d.kakd ks;s" ta ta fldgia w,a,.kak .;sh ke;sfj,d
hkjd' wr uq<ska lsjfk >k ix{dj myfjkjd lsh,d'
ldhdkqmiaikdj hqKqfjkakd jQ wjia:df >k ix{dj
ke;sfjkjd' >k ix{dj ke;su lshkafka fukak f hg
ks;a; jYfhka .ekSu t;ek wvq fjk tlhs' f.,d hk tlhs'
oYkd Ndjkdf fhfokakd jQ mskaj;=kag f ks;a;
,Kh f. f. hkjd' ys;ska whska fjkjd' ys;ska whska

106
fjk fldg wr ixialdr fldgi;a ys;g jegfykafka" inkaO
fjkafka Od;= fldgia jYfhka' Od;= lsjyu iu; jYfhka
fmkakq lrkak fohla t;ek keye' ta ksid wr ys; ta Od;=
,Kh ys;ska .kakjd' kuq;a ta Od;= ,Kh .kakd jQ ys;g
wr ndysr jYfhka ;snqK ks;s fldgi tkafka keye' wks;a;
jYfhka fmfkk ksid ks;s jYfhka ;sfnk yevyqrel
fmfkkafka keye' kuq;a Od;= ,Kh fmfkkjd' fukak f
wjia:df " >k ix{dj ke;s fjkak mgka .;a; wjia:df
mgka f wjia:djg tkl u fhda.djprhkag ;uka .;a;
ixialdr wruqKq" luia:dk wruqKq muKla fkfjhs" ndysr j
;sfnkakd jQ foaj;a fmfkkjd' hqKq fjp ys; ;sfnkakd jQ
wjia:df yevyqrel whskafj,d idudkH ishq wjfndaOhla
we;ss fjkjd ixialdrhka inkaOj' ta ishq wjfndaOh ksid
.; hq;= fohla keye" yeu tlla u ke;sjqKd lsh,d jegySu hs
tn wjia:df we;sjkafka' ke;sjqKd fkdfjhs f;are .kak
fka Od;= ,Kh hs jegyqfKa' Od;= ,Kh jH jYfhka
.kak fohla ke;s ksid fhda.djprhd ys;kjd f ke;sjqKd
lsh,d' Yrh ke;s jqKd' Tj ke;s jqKd' l| ke;s jqKd' w;a
md ke;s jqKd' foaj,a ke;s jqKd lsh,d Th hg lshkjd
iuyrgl' we;a; ;uhs ta lshkafka' fukak f ks;a; ,Kh"
ks;s .kakd ,Kh ke;s jqKd' Od;= ,Kh hs jegyqfKa'
Od;= ,K ishq ksid ishq ys; fmkafka keye' ishq ys;
fmakafka ke;s ksid ke;s tlla jYfhka i<lkak mqjka'
fukak f wkspdkqmiaikdj wksppdkqmiikx NdfjfJ;d
ksF;x mcy;s tk ks;H ks;a;" ks;H jYfhka ks;s .kak
iajNdjh ke;s fj,d .shd' t;fldg fu;ek f wkqj ksjk
ta we;a;g fyd|g wjfndaO fjkjd' wks;a; fudlaL uqLhg
wkqj ksjk ta fhda.djprhdg kshu jYfhka wjfndaO fjkak
mgka .kakjd' t;fldg Th m<fjks ldrKh hs' f wks;a;

107
,Kh wks;a oYkd Ndjkd l%u oy y; u imQK lr,d
wka;sug hkfldg;a fl my< fjkak mqjka' ta lshkafka tal
f;are .kak fk' oYkd Ndjkdf oYkd lrk
fhda.djprhd okakjd ;%s,Kh hqKq fjkjd' l%u l%ufhka
;%s,Kh hqKq fj,d .sys,a,d wka;su {dk fldgig mefKk
fldg;a f ;%s,Khkaf.ka tla ,Khla bm;a fjkjd'
t;fldg fukak f wks;a; ,Kh hqKqjg uqkam;aj u
wjfndaO fjk fhda.djprhdg' ;%,
s Khkaf.ka wks;H ,Kh
imQKj hqKj
q wjfndaO jqKd k fhda.djprhdg ta wjia:df
;a ta ud.fhka fhda.djprhdg fmfkkjd ksjk' wks;a;
uqlaL jYfhka ksjk fmfkkjd' ta fmfkkakd jQ wjia:df
f.d;%N+ {dkh ,n,d B<g ta wkqj f,daflda;a;r ud.
{dkh ,n,d B<g ta wkqj f,daflda;a;r M, {dkh ,nd
.kak mqjka fjkjd' taflka wjidkhs' wr bka tyd ;sfnk
foaj,a idudkH jYfhkq;a f wks;a; ,Kh Wiia jYfhka
uqkam;a fukq;a wjfndaO fjk .;sh hs fhda.djprhdg
;sfhkafka'
t;fldg B<g wmmKsys;dkq miikx NdfjfJ;d mKsx
mcy;s lshkafka wmamKsys;dkqmiaikdj lshk tlhs' tal;a
fudlaL uqLhla' mKsy;
s wmamKsy;
s lshk jpk folhs' wmamKsy;
s
lshkafka ksjfk ,Khla' mKsy;
s lshkafka ixidfr ,Khla
mKs lshkafka m%d:kd' m%d:kdj,a lsjy u wdYdjka"
;Kaydfjka flrk foaj,a" lsh,d wms i,lkjd' ixialdrhka
inkaO lrf.k fkdfhla fha wdYdj,a we;s lr lr hk
tlhs ;sfhkafka' we;e fldgilg wdYd lrkjd' ta wdYdj
ksidu iuyr fldgilg reoaOl lrkjd' t;fldg tl
fldgilg ;Kaydj" rd.h" wdYdj" f,daNh ;sfhkjd' talg
reoaOl lrk lhlg oafYh" fl%daOh" BIHdj lrkjd'

108
t;fldg b;=refjkak fohla we;af;a keye' f wdYd lrkjd'
wdYdj ixidfr meje;aug Wmldr jk tlla' wdYdj ;sfhk
ksihs uq, b|,u f ixidrh wdrN lf<a' ixidl ;hla
wdrN lrkafka wdYdj uq,a lrf.k hs' f wdYdj uq,a lrf.k
,nd.kakd foa fudkjd o@ okafk u ke;=j ,nkafka l=Kq
f.dvla' la f.dvla' kuq;a ta wjia:df " m%d:kd lrkakd jQ
wjia:df " fjd la f.dvla jYfhka ys;kafka keyefka'
ys;kak neye' ys;Sula isoaO fjkafka keye' l=ula ksid o@ wr
woHdjla ;sfhkjdfka' woHdj;a fudayh;a ;sfhkjd' fudayfhka
fl mg,j,d fmkakq lrkjd jkd fohla jYfhka' jkd
fohla jYfhka fmkakq l<yu Th ys;g fndfydau jkd
fohla ;sfhkafk lsh,d wdYd lrkjd' f wdYd lr,d ,nd.;af;a
fudlla o@ fuka k f la f.dvla ;s f hk ixfF;k
m[pqWmdodkCLJOd CLd lsh,d nqrcdKka jykafia jod< la
f.dvlg' ta wdYdj,aj, bjrhla keye' bjr ke;af;a fudl o@
oeka wdYdjlska hula ,nd .kakjd' ,nd .;a; foa ;sfhkafka
keye' ta hg ;sfhkafka keye' l fj,djlska ke;s fjkjd'
mkdu lg mefKkjdfka' mkdu ;;a;ajh fjkia
fjkjd' fjkia fjk fldg fl w;a lr.kak fjkjd'
t;fldg w;a lr .;a;yu wdYdj je lr.kakjd' ;j tydg
wdYdj hkjd' ,efnk ,efnk ;dla u wdYdj je fjkjd'
wdYdj jefvkak jefvkak ;j;a m%d:kd lrkjd' ,efnk
,efnk foa ke;s fjkjd' ke;s fjkak ke;s fjkak ;j;a
m%d:kd lrkjd' m%d:kd lrk foa ,efnkjd' iuyr g fkd
,e hkjd' fkd ,e hk fldg la fjkjd' ,efnk fldg
;Kaydj we;s lr .kakjd' f hg ixidrh lshkafka fudllao
lshk tl fyd|g f;are .kak mqjka' f,dl=u {dkjka;hka
hg bkak Woh lrkafka fudlla o@ fukak f lhs lrkafka'

109
f la f.dvla tlal mg,e mg,e wdYdj,a hqKq lrk tlhs
lrkafka' f la f.dv hqKq lsu hs mKs lshkafka' fl
ixidfr ;sfhk tlla' fl hs mqre foa' t;fldg f wdYdj,a"
m%d:kdj,a keye ksjfka' ksjfka /f|kafka kE tajd' fudku
m%d:kdjlaj;a t;ek keye' m%d:kdj,g wkqj ,nk fohl=;a
keye' f hg t;ek ;sfhkafka idudkH f,dl= f;ola
mEula" iuq;af;ackhla' ta lshkafka fu;ek ;sfhk f la
f.dka ug is; hqKq lsula'
la f.dvg /jgqKq Woh la f.df u meg,s,d bkakjd'
wr ksjfka ;sfhk wmamKsys; lshk ,Kh bm;a fjk
fldg ;sfhk la f.dv fyd|g u f;a,d flg Nh we;s
fjkjd' l lla jYfhka jegfykjd' l lla jYfhka
jegfyk fldg wkak fCLdmksid ioOd lsh,d ;;a;ajhla
;sfhkjd' tal ,dNhla' fudlo lafLdmksid ioaOd Y%oaOdj we;s
ug uQ,sl fya;=j;a l Y%oaOdj we;s jqjyu ta Y%oaOdj uq,a
lrf.k bka tydg jev l f.k hkakg yels fjkjd' {dkuh
jev l id:lj f.kshkakg mqjka fjkjd wr l wkqj l
uq,a lrf.k Y%oaOdj u;= jqkyu' t;fldg Y%oaOdj ksid m%fudaoh"
i;=g we;s fjkjd' t;fldg tla;rd m%fudaohl=;a ;sfhkak
fka ffl jev f.kshkak' t;fldg fukak f n,h" Yla;sh
fhda.djprhdf.a ys;g ldjoaok ,Khla wmamKsy;
s dkqmiaikdj
lshk tl' ksjfka ;sfhk zwmamKsys;Z lshk f ,Kh
fhda . djprhdg ldjkjd' ldjefuka oYkd Ndjkdj
imQKfuka wmmKsys; ,Kh uq,a lrf.k wksp" laL
lshk fofjks ,Kh ta mqoa.,hdg ;shqKqj wjfndaO fjkjd'
t;ek Tyqg talu ksjkg fodrgqjla fjkjd' wmamKsys;
,Kh ksjfka tla;rd fudlaL uqLhla' ksjkg we;= jk
tla;rd fodrgqjla' ta uskq hs oYkdj imQK lrf.k
wka;u
s wjia:df " wkqf,dau f.da;N
% + wjia:df " laL ,Kh

110
u;= fjkafka' ta wkqj ys;ska wr .;a;d jQ ixLdr f.dfvka tydg
ys;kak mkskak mqjka fjkjd' f ixLdr f.dfvka tydg
ixLdr ;;a;ajhg ys; fmr< .kak Yla;sh ,efnkjd ta
fhda.djprhdg' ixLdr lshk ksjkg ys; fmr< .kak mqjka
Yla ; s h la ,efnkjd f wkq m ia i kdfjka ' t;fldg f
wkqmiaikdj hqKq lrk fldg f ixialdrhka ms<n
s |j ;sfnkakd
jQ m%d:kdjka fudk fudk wkaof m%d:kd o lsh,d lshkak
Wjukdjla keye' idudkH we;a;kaf.a m%d:kdj,a yd nejyu
bjrhla keyefka' fukak f wkqmiaikdj fyd|g f.ksfpd;a"
f wkq m ia i kdj fyd|g imQ K jq f kd;a wr wdYdjka "
m%d:kdjka t;ek u le,d hkjd' m%d:kd lrkak fohla
we;a f ;a keye' fl ys i a jevla " fnd<| jevla ls h ,d ta
fhda.djprhg fmfkkak mgka .kakjd' mksx mcy;s lsf
talhs' kdkdm%ldr m%d:kdj,a ;sfhkjd' tajd imQKfhka f
wjia:df ke;s fjkjd' ksjka oelald jdf.hs ke;s fjkafka'
B<g ksjka wjfndaO lr .ekSf Yla;sh;a ,efnkjd' t;fldg
Th fofjks fldgi hs lSf'
;= k a f jks fudla L uq L h jYfhka i|yka fjka f ka
iq[[;dkqmiikd NdfjfJ;d wNskf
s jiumcy;s fl fuda
uqL lshkakd jQ wjia:df iq[[; uqla;sh hs uq,ska i|yka
fjkafka' B<g iq[[; fudfCLd" wksF; fudfCLd"
wmmKsy;
s fudfCLd lsh,d ;sfhkjd' ffla ms<f
s j< fldfydu
jqk;a lula keye' fodrgq ;=fkka tlla ;uhs iq[[; fudfCLd
lsh,d lshkafka' ksjkg mefKkakd jQ tla;rd fodrgqjla
iq[[; ,Kh' wkd;au ,Kh hqKq jqkq fhda.djprfhl=g"
ta lshkafka wks;H" laL" wkd;au lshk f ,K ;=k u
je,d uqka m;a fjkjd wkd;au ,Kfhka' wkd;au ,Kh
uqka m;a fjkakd jQ fhda.djprhdf.a Ndjkd is;g bm;a
fjkafka f iq[[; ,Kh hs' iq[[; ,Kh lshkafka

111
fudlla o@ iq[[ lshkafka zysiZa lshk f;areu' iq[[; lshkafka
Y=kH;djh' f Y=kH;dj ksjdKfhys tla;rd ,Khla'
idudkH mqoa.,hkag" ixialdr f.df we,s,d jdih lrkakjqkag
ksjk iq[[;hs lshk fldg talg ys; fhdokak neye' ys;
fhdokafka keye' Y=kH k fudkj j;a ke;ak fudkjg o@
t;ek m;kafka lsh,d" ta fjkqjg uykais .kafka fudkjg o@
lsh,d ;ukaf.ka u ;uka m%Yak wy.kakjd' f hg fyd|g
meKs ri we;s lEu u" ta meKs j." t;fldg m<;=re j."
uia" udxY" t<j j." fkdfhla foaj,a ;sfhk lEug ug ta
fudku fohlaj;a keye' b|.kak mqgqjla" ksh.kak we|la"
t;fldg bkak f.j,a fodrj,a" t;fldg ;ukaf.a ys;j;a Woh"
jevldrfhd" jeysfhd"< uqo,a Th fudku fohlaj;a keye'
fudkjo ys;a .kak ;sfhkafka T;ek@ iq[[; hs' ta fh
idudkH mqo.
a ,hkag ksjk .ek tmd fjkjd Tfydu ys;kfldg'
wms f ixialdrhkaf.a f;dr;=re oeka okakjd fhda.djprhka
jYfhka' fhda.djprhkag f;a,d ;sfhkjd ixialdrhkaf.a
;;a;ajh' f iq[[; lSf fudlj;a keye lshk f;areu
fkfjhs' m<sfndaOj,ska ;=rka fj,d ;sfhk tlhs' m<sfndaO
;sfhkafka fldfyo@ f ixialdrfh' fufy ;uhs m<sfndaO
;sfhkafka' oeka f fhda.djprfhd okakjd m<sfndaO' oeka Ndjkd
lrkak hkfldg wrfyka ioao wefykjd' Tkak m<sfndaO' wr
me;af;a fkdfhla fha ioao tkjd Ndjkd lrkak neye lshd
ksh .kakjd iuyfrla' taj;a tlal is; reoaOj igka lrkjd'
fufy i;a;= lE .ykjd' i;a;= o,kjd' lshkak ne ;r
foaj,a m<sfndaO jYfhka tkjd' idudkH jYfhka Th Tj;a
m<sfndaO ;uhs' oyh ouk fj,djg tal;a m<sfndaOhla' iS;,la
;sfhk fj,djg tal;a m<sfndaOhla' ysi /jq,a jep wjia:df
tal;a m<sfndaOhla' nv.skakla wdmq wjia:df tal;a
m<sfndaOhla' nv.sks ke;s wjia:djla wdfjd;a wdydr .kak

112
Wjukd fj,df tal;a m<sfndaOhla' fukak f hg m<sfndaO
fkdfhla tajd ;sfhkjd' idudkH jYfhka wms ys;,d n,kak
fka f iuqoh Ndl flf,ia iuQyh .ek' ziuqoh NdlZ
lshkafka iuqoh i;Hhg wvx.= fjk fl,ia iuQyh hs' ta .ek
ys;,d n,kak fka'
Th iuqoh i;Hfha ;sfhkjd m<sfndaO lrk .;shla'
wdhqykfgGd" ksOdkfgGd" ixfhd.fgGd" m<sfndOfgGd bfu
pF;dfrd iuqohii iuqohgGd" ;:d w:;d wk[[;d Tkak
Th iuqofha ,Kh' wdhqykgG lu /ia lrkjd' ksOdkfgGd"
ixfhd.fgGd t;fldg tl;= lrkjd' l tl;= lrkjd' l
tl;= lsu hs lrkafka' ksOdkh t;fldg lg fya;= u'
wka;sf lshkafka m<sfndfOd' f ;Kaydj uQ,sl jYfhka
,efnk f iuqoh mdsl flf,ia iuQyhkaf.a flfrk n,j;a
u Wml%uh" n,j;a u krl jev ms<sfj< fudlla o@ m<sfndaOh'
fukak fu;ek lshk f m<sfndaOh lshk tl' f inn
m<sfndOfhys iq[[;d" iq[[;x lsh,fk lshkafka' fyd|
jevla lrkak hkfldg m<sfndaOhla"' m<sfndaOhla lshkafka
tal;a kj;a;,d odkjd' fyd| jefg lror lrkjd' f iajNdjh
fyd|g isysfhka hqla;j l,amkd lrkjd k" fndfyda g
f;are .kak mqjka fjkjd' tn wjia:dj, l,n, fjkak
krl hs' ;ryd .kak krl hs' ;ryd .;af;d;a ;ukag u hs
tafla wjdish' ;ryd .kafka ke;=j ys; ;ekam;a lrf.k" f
;Kaydfjka flfrk m<sfndaOhla lsh,d f;are wrf.k tal
whska lrf.k jev lrkak uykais .kak fka ysysg' m<sfndaO
u iajNdjhla' flf,ia m<sfndaO ksid we;sjk ;j;a m<sfndaO
;sfhkjd' fyd|g iS, iudodkhla ;shdf.k lghq;= lrkak
yok fldg m<sfndaOhla tkjd' Ndjkdjla lrkak iQodk fjk
fldg m<sfndaOhla tkjd' talg yria fjkjd' fjk h lsis
fohla bm;a fjkjd' ysfia lelal=ula" jd; wudrejla" mdo

113
lelal=ula" nf wudrejla ke;ak fjk N+; lrorhla fyda
wN+; lrorhla bm;a fj,d fl j<lajkak hkjd' wms
/jfgkak krl hs' f ixidrfha ;sfhkafk Th fha m<sfndaO
f.dvla' t;fldg fukak f m<sfndaO .ek wms ks;r u ys;g
.ka k fk' f m<s f nda O fhka ;= r ka fjp ;ek ;uhs
iq[[;d:_ ksjk lshkafka' wkd;au ,Kh hqKq fjkafka
m%{dj hqKq jqk mqoa.,hkag' Y%oaOdj hqKq jqk mqoa.,hkag
wks;a; ,Kh hqKq fjkjd' YS,fhka hqKq jqk mqoa.,hkag
wks;a; uq,a fjkafka keye' Th h hs iajNdjh' f m%{dj
hqKq lr .;a; mqoa.,hkag hs ksjk jegfykafka' iq[[;
,Kh ykd.ka f ka ' tfyu we;a ; ka f . ys ; g fyd|g
.e,fmkjd tal' .kak fohla keye f ixidrfha' f yeu
tlla u m<sfndaOj,ska hqla;hs' ksjk ta m<sfndaOj,ska ksoyia'
taldka; jkd ia:dkh lsh,d fyd|g ksjkg ys; fhdod .kak
mqjka fjkafka m%{djka;hkag hs'
ilaldh m<sfndaOh .ek wms ys;kak fk' oeka
ukqIHfhda ilaldh m<sfndaOfhka fm<s fm<S bkafka' ta
lshkafka uyd {dkjka;fhda f ilaldh m<sfndaOfhka
fmf<kjd' fudav Woh;a ilaldh m<sfndaOfhka fmf<kjd'
fudav Woh ilaldh m<sfndaOh ksid talg wyqfj,d m
isoaO lr.kakjd' {dkjka; Woh f ilaldh m<sfndaOh
ksid l=i,a lrf.k ixidrh la lr.kakjd' f la f.dv la
lr.kakjd f foflka u' f ilaldh m<sfndaOh ke;s
lsug fjk fudku l%uhlaj;a keye' fl u ke;s lrkak
fka' ialdh m<sfndaOfhka ksoyia ug k" ilaldh h
u ke;s lrkak fka' fjk fudkjd l<;a yhkafka keye'
lsppd" iS,nn; mrdudi t;fldg ldurd." jHdmdo" udk"
WoOpp" woHd Th wd h ;dla flf,ia iuQyhla we;ak f
yeu laf,aIhla u m<sfndaO' f flf,ia m<sfndaOj,ska ksoyia

114
ug k" ta flf,ia u ke;s lrkak fka' fjk fudk fohlaj;a
lr,d ta ksjk w;am;a lr.kak mqjka fjkafka keye' fukak
f ksid iq[[; ,Kh m%{djka;hdg" m%{dj wlj ;sfhk
mq o a . ,hdg jegfykjd' m% { d uq l a ; ls h ,d mq o a . ,fhla
bkakjdfk" f m%{d uqla;" WNf;dNd. uqla; Th wd
mqoa.,hkag fukak f iq[[; ,Kh fyd|g jegfykjd'
t;fldg f iq[[; ,Kh jegfykafka wkd;au ,Kfhka'
wr uq,ska i|yka lrmq wksp" laL" wk;a; lshk ,K w;ka
;=kf
a jks ,Kh' t;ek;a wr uq,a ,K ;=k idudkH jYfhka
wkd;au ,Kh fYaI jYfhka'
B<g mksiai.a.dkqmiaikdj hqKq fjkjd' t;fldg
mksii
a .a.dkqmiakdj hqKq jqkyu ;j;a wkd;au ,Kh fyd|g
jegfykak mgka .kakjd' t;fldg ta wkd;au ,Kh fyd|g
jegfykakd jQ wjia:df " f fhda.djprhdf.a wka;su
fudfydf;a " Ndjkdj id:l fjkakd jQ wjia:df ksjk
fmfkkjd' ksjfka fodrgqj jk iq[[; ,Kh wkqj ksjk
fmfkkjd ta mqoa.,hdg' f ishu uQ,hkaf.ka ksoyia fjp
tla;rd taldka;" idrj;a" Ydka; jQ iekis,a, fu;ek hs
;s f hka f ka ls h ,d ta mq o a . ,hdg jegfykjd' fuka k f
wkqmiaikdj lrkakd jQ wjia:df ta hg ta mqoa.,hdg f
Ou ia j Ndjh jegfykjd' t;fldg iq [[;dkq m iikx
NdfjfJ;d wNsksfjix mcy;s zwNsksfjixZ hkak;a f;are
.kak fka' wNsksfi hk jpkh fufyu lsysmhlg inkaO
lr,d ;sfnkjd' wNsksfi lshkafka zwe;=uZ lshk tl hs'
zwNsZ hkakhs" zksfiZ hkakhs fol tl;= lr, hs wNsksfi
lsh,d jpkh ye,d ;sfhkafka' we;=u' we;=u hkqfjka
lshk fldg fudllg o@ we;= fjkafka@ ;sfhkjd ixidf
mqre lr.;a; m,a,di yeS' m,a,di lshkafka jer me;a;g

115
.ekSufka' i;H me;a;" we;a; me;a; w;yer od,d taflka wi;H
me;a; .kakjd' wi;H me;a; .ekSuhs zm,a,di.%dySZ lshkafka'
ta m,a,di.%dyh f;dar .kak fka oeka ixialdrhka inkaO
lr,d' ixialdrhkaf.a ;;a;ajh lshk tl fya;= m%;H wkqj hs
my< fjkafka' f ixialdr tl fj,djlg zfya;=jZ fjkjd'
tl fj,djlg tal zM,hZ fjkjd' M,h jqk tl ;j;a tllg
fya;j
= fjkjd' taflka ;j;a M,hla Wmojkjd' fya;= M, jYfhka
mj;akd ixialdr Ou rdYshla f ;sfhkafka' f ;sfnkakd jQ
f ixialdr" fya;= M, jYfhka ;sfnk ixialdr l+vqj" ixialdr
.%yKh foi idudkH uyckhd n,kafka ks;H jYfhka' fl
.g .g ;sfhk fohla lsh,d' ta lshkafka iuyr fofkl=g
ke;s fjkj;a fmakjd' fmkqkg fudlo ke;s jqk;a tal wdfh;a
ierhla t;ek u ;sfhkjfk lsh,d wdfh;a ys; yod.kakjd' ta
jf.a u yeuod u ks;H hs lsh,d yeSula ;sfhkjd' ta jf.a u
fl iemhla lsh,d yeSul=;a ;sfhkjd' ffl l fmakjd
we;e gl' f,v yefok fldg" ysfia lelal= yefok fldg"
nf wudrej yefok fldg" jd; lelal= fldkao lelal=
we;sfjk fldg l fmakjd' fmkqk;a tal ;j llska ke;sfjk
ksid tal hglr .kakjd' idudkH jYfhka ffl ;sfhkafka
iemhla' l hs lshkafka fudlo lsh,d m%Yak;a lrkjd' fl
fyd| fohla h lshka iqN jYfhka .kakjd' l" iqL jYfhka
.kakjd' B<g fu;ek f hg mj;ajd .kak k neye'
fu;ek jkd yrhla ;sfhkak fka' f|kafka ke;=j yeuodu
.g f.k hk tla;rd Yla;su;a fohla ;sfhkak fka' talg
wms lshkafka fudlla o@ f wd;auh lsh,d' tl wd;aful=;a
fu;ek ;sfhkjd' t;fldg fu;ek ks;Hhs lsh,d yeSul=;a
;sfhkjd' tal;a tla;rd m,a,dihla' B<g iemhs lsh,d tlla
;sfhkjd' tal;a m,a,dihla' wiqN tl iqNhhs .kakjd' th;a
m,a,dihla' wdkd;au tl wd;auh lsh,d .kakjd' fukak f

116
hg ixialdrhka ms<sn|j ;sfnkakd jQ wks;H" laL" wk;a;"
wiqN lshk f ,Khka lv,d od,d ta fjkqjg ysf;ka u
ks;H" iqL" w;a;" iqN lshk y;r wdldrhl m,a,di f.dvla
we;s lr .kakjd' Th we;s lr.kak m,a,di f.dvg ;uhs
wNsksfi lshkafka' f wNsksfi .;sh fldhs ;r rg hkjd
o lsh;fyd;a by< wdh ud.hla ,efnkl u hkjd' wr uq,a
wdh ud.j, ishu m,a,di lvkak neye' lla b;=re
fjkjd' b;=re jqk tajd tyd tyd lvd.kak mqjka fjkjd'
fldgila lefvkjd" la |,d lvd.kak mqjka fjkjd uq,a
wjia:df ' t;fldg fukak f wNsksfi ,Kh f
iq[a[;dkqmiaikdj fyd|g hqKq fjp mqoa.,hdf.a ysf;ka
le,d hkjd' ta we;a;kaf.a ysf;a ;sfnkafka keye wNsksfi
.;sh;a' fukak f hg oeka lreKq ;=kla m%ldY l<d'
wks;a;dkqmiaikdj" wmamksy;
s dkqmiaikdj" iq[[
a ;dkqmiaikdj"
lshk wkqmiaikd ;=k hs' t;fldg w;k oyh hs' wkspdkqmiaikd"
laLdkqmiaikd" wk;a;dkqmiaikd" t;ek ;=khs" tl ikaia:dkhla
ta' ks odkq m ia i kd" rd.dkq m ia i kd" ks f rda O dkq m ia i kd"
mksii
a .a.dkqmiaikd hk ;ek tl ikaia:dkhla' Lhdkqmiaikd"
jhdkqmiaikd" mkdudkqmiaikd lshk ;ek tl ikaia:dkhla'
B<g wks;a;dkqmiaikd" wmamksy;
s dkqmiaikd" iq[[
a ;dkqmiaikd
lshk ;ekg tkfldg tl ikaia:dkhla' t;fldg oeka
oy;=khs' oy wfgka ;j myla ;sfhkjd' t;fldg ta my miafia
fjk ojil ixfamfhka lshkak n,dfmdfrd;a;= fjkjd' wo
fka fuhska kj;ajkak hs n,dfmdfrd;a;=j'
fhda.djprhka i,lkak fka nqrcdKka jykafia ta ta
fhda.djprhkaf.a ta ;;a;aj wkqj" mqre wkqj luia:dk ,d
ia;r foaYkdjka l<d ta wjia:dj, ' we;e g we;e
mqoa.,hkaf.a oYkd Ndjkd l%uh ilia lsug Wkajykafia

117
iuyr g ojila ;r uykais .;a;d' iuyr wjia:dj, meh
.Kka ta fjkqfjka fhkd Wkajykafia' iuyr ;ekaj,
Wkajykafia foaYkd lrmq oYkd Ndjkd l%u f iQ;%j,
i|yka fj,d keye' oYkd Ndjkd l%uh Wmfoia kakd lsh,d
;sfhkjd ila fukak f oYkd Ndjkd l%uh kakd lsh,d
keye' kuq;a f l%u ry;ka jykfia,d w;r .ska .g wdjd'
ix.dhkdj, fmd;aj,g wvx.= lrkafka ke;=j ry;ka
jykfia,d w;r wdjd ta Wmfoia l%u l' uq,ska fldKav[a[
yduqrejkag" Noah" jmam" uydkdu" wiai lshk f yduqrejkag
,d ;sfhk Wmfoia l%u" fukak fjd kakd lsh,d keye'
kuq;a Wkajykafia,d okakjd' Wkajykafia,df.a YsIHhka
jykafia,dg Wkajykafia,d m%ldY l<d' ta YsIHhka jykafia,d
B< we;a;kag m%ldY l<d' ta jf.a u wks;a idmq;% wd W;a;uhka
jykafia,dg ,ep ta Wmfoiq;a" Wkajykafia,d ;ukaf.a YsIH
wkaf;ajdisldkag lsh,d kakd' ta wkqj .sh oYkd Ndjkd
l%u ;uhs f miNsod u.a. md<sfha wdfha i|yka fj,d
;sfhkafka' tajdfha i|yka fjk lreKq lla Th m%ldY lf<a'
;j tydg ;sfhkafk;a tajd inkaOj hs' ta ksid wo l,amkd
lr.kakg fka nqrcdKka jykafiaf.a ta ia;dr foaYkdjg
wvx.= jkakd jQ oYkd Ndjkd l%uj, lla wmg f wykak
,enqfKa' wks;a taj;a l%u l%ufhka wms oek.kak fka' oekf.k
tajd kj;ajkafka ke;=j l%shdf fhdojkak fka' l%shdf
fhdoj,d {dkh hqKq lrf.k flf,ia ke;s lrf.k ;u
;uka m%d:kd lrkakd jQ wkaoug ksjka m%;H lr .ekSug
W;aidy .kakd yehg f mskaj;=kag wo u;la lrkjd'
idOq

idOq

idOq

118

119

9
h:d nqnnq,lx mfii
kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii$$$
h:d nqnnq,lx mfii - h:d mfii ulx
tjx f,dlx wfjCLk;x uppqrdcd k mii;SZZ;s
[u( m( w( 427]
oYkd Ndjkdj ms<sn|j g m%:ufhka lSmj;djla u
fkdfhla fha foa Y kdj,a meje;a j Q j d' wo ojfia ;a
n,dfmdfrd;a;= fjkafka ta oYkd l%uhla u;=lr ug hs'
oYkd Ndjkd l% u rdYs h la nq o a O foa Y kdfj ,efnkjd'
nqrcdKka jykafia ;uka jykafiag yuqjk" fkhH ckhka
jYfhka bm;a jk" fohka" n%yauhka" ukqIHhka lshk f
i;a;aj fldgia j,g .e,fmk wkaof fkdfhla fha foaYkd
mj;ajd ;sfhkjd'
oYkd Ndjkdj f.k hd hq;= l%u tlla folla fkdfjhs"
Wkajykafiaf.a foaYkd j,g ys; fhdojk fldg wmg fmakjd
oYkd l%u fkdfhla fhka ;sfnk nj' nqrcdKka jykafia
Ouh foaYkd lrk f,dj, ta ta mqoa.,hkaf.a ;;a;ajh
wdihdkqih {dkfhka ;SrKh lr.kakj' kshu wkaoka
wdihdkqih {dkfhka ;SrKh lr.kak mqjka fjkafka
nqrcdKka jykafiag u muKhs' wksla uyry;ka jykafia,dg;a
;rula rg f;are .kak mqjka' kshu jYfhka wdihdkqih
{dkh ,efnkafka nqrcdKka jykafiag hs' ta ksid we;e
mqoa.,hka yslauug nqrcdKka jykafia u hs bm;a fjkak
fk' fjk flfkl=g ta ldhh kshu wkaoka imQK lrkak
mqjka lula keye'

oYkd Ndjkdf mQj wjia:dj" uOHu wjia:dj" wka;u


s
wjia:dj lsh,d wjia:d ;=kla ;shkj' mQj wjia:dj lshkafk
iS, Y=o
a h iy F; Y=o
a h hqKq lr.;a;d jQ wjia:dj hs' uOHu
wjia:dj jYfhka ie,flkafka g Y=o
a h" lXLd;rK Y=o
a h
iy u..du.. [dKoiik Y=o
a h lshk f wjia:djka ;=khs'
wjidk f;jk wjia:dj jkafka mmod [dKoiik Y=o
a h
iy [dKoiik Y=o
a hhs' fuhska [dK oiik Y=o
a h lshkafka
f,daflda;;
a r ud. {dkhla ,nd.kak wjia:dj hs' f [dK
oiik Y=o
a h ie,fikakd jQ l%uh fkdfhla hg ,efnkjd'
uq,a lreKq l idudkHfhka ldg;a fldhs l%u j,sk;
q a imQK
lrkak mqjka fjkjd'

iS, Y=oh(
iS, Y=o
a h kshu jYfhka iS,fhka u we;s lr.kak fk'
fkdfhla l%u j,ska ;a; Y=o
a h lshk tl we;s lr.kak mqjka'

F; Y=oh(
we;e flfkl=g iS, Y=o
a h ksidu ;a; Y=o
a h lshk
tl we;s lr.kak mqjka' we;e flfkl=g odkuh mskl
a ula
lr," u,la mQcd lr," Th fha idudkH mskl
a ula l<;a ;a;
Y=o
a h we;s lr.kak mqjka' ta lshkafka isf;a ;ekam;a lu
we;s lr.ekSug mqjka'
nq.=K Ndjkdfjka isf;a ;ekam;a lu we;s lr.kak mqjka'
isf;a ;ekam;a luh lshkafka hqKq ;;a;j
a hg .sh iudh hs'
talg OHdkhka iu. ,efnk wmkd iudh lsh,;a lshkjd'
mQjfha ,efnkakd jQ wjia:df Wmpdr jYfhka is; iudu;a
fjkjd' Bg;a uq,k
s a CIKsl jYfhkq;a ;a; iudh we;s lr.kak
mqjka' f fldhs wkaoulska fyda ysf;a iudhla we;slr .ekSu
;a; Y=o
a h hs' ;a; Y=o
a hl msy
s ug wr fhka ;ukaf.
iS,h wdjckd lr, thska m%;
S h
s we;s lr.kak fk' ta m%;
S h
s

120
ksid miaioah we;s fjkjd' miaioah ksid iqLh we;s fjkjd'
iqLh we;s flkdg iqfkd F;x iudh;s lshk hg ;a;
iudh we;s fjkjd' ta ksid iS,h;a" iqLh;a iudhg Wmldr
fjkjd' nq.=K Ndjkdj;a" ffu;%S Ndjkdj;a Wmldr fjkjd'
hg;a msfihska fydka odkhla ta .ek l,amkd lrkakd jQ
wjia:df " f fh W;a;u mqkHfCI;%hlg hs wfma f
odkuh mskl
a u meje;a;f
= lshd ta odkh ms<n
s |j kshu wkaoka
i,lkakd jQ wjia:dfj ta mskj
a ;=kg
a m%;
S h
s " m%fudaoh" miaioah"
iqLh" iudh lshk fjd we;s lr.kak mqjka' Th fha
iajNdjhla ;sfhkjd' f fldhs fldhs l%ufhkq;a iudh we;s
lr.kak mqjka'

g Y=oh(
h ixialdr f.dvlg ys; fhdo, we;slr .kak mqjka
iqoah lshk tl' wr iudfhka hqla;j ixialdrhka
iuYkh lrkakd jQ wjia:df " kdu-rEm Ouhka ms<n
s |j
wd;au oDIah ke;s lrf.k f kduh hs' f rEmh hs' fuhska
tyd i;a;j
a fhla mqo.
a ,fhla we;af;a keye' lsh, wr iudu;a
ys;g fuh tla;rd {dkhla jYfhka my< fjkak fk' ta
{dkhla jYfhka my< jqkd jQ wjia:df ta {dkhg ndOl j
ishd jQ flf,ia fldgila ;ox. jYfhka whska fjkak fk'
idudkHfhka fl kduhhs" fl rEmhhs lsh, ie,lS
ud;%fhka u fkdfjhs f iqo
a h we;s fjkafka' tal wr
fh tla;rd Yla;su;a iudhla Wv b|f.k ixialdrhka
iuYkh lsf iar jYfhka ysf;a we;sjk meje;au ms<n
s |
{dkh hs' t;fldg ta {dkh idudkHfhka n,k g ,CIK
oyhlska ;r hql;
a fjkak fk' fl mqx tlla fkdfjhs'
g iqoh msfykak fkd" tal Wvu b|f.k ;j;a tydg
Ndjkd lrkakd jQ wjia:df lXLd;rK Y=oh ie,fikjd'
tal;a tla;rd {dkhla yehg hs ie,flkafka' wr iudh" F;

121
Y=oh hs' g Y=oh;a iu. hs lXLd;rK Y=oh ,efnkafka'
we;e gl g Y=oh hs lXLd;rK Y=oh hs lshk f
folu tlg ie,fikjd' mpphm..y [dKh lsh, i|yka
fjkafk fya;=M, jYfhka f ixialdr Ouhkaa ish,a,
jegfykakg mgka .ekSu hs' tal {dkhla' iar {dkhla' ta
{dkh jegfykakd jQ wjia:df talg ndOl jYfhka ;sp
flf,ia rdYshla whska fjkak fk'
we;e gl f g Y=oh hs lXLd;rK Y=oh hs
lshkq ,nk fjd jqk;a yeu flfkl=g tl hlg we;sfjkafka
kE' yeu lreKlska u fjd we;s lr.kak mqjka fjkafk;a
keye' iuyrekag kshu wkaoka iudh we;s jqkdg miafia g
Y=o lXLd;rK Y=o lshk foaj,a my< fkd k;r fjkak;a
bv ;sfhkjd' tn wjia:djl wr Ndjkd l%u fjkia lrkak
fk' fndfyda g tfyu lrf.k hkakd jQ wjia:df kshu
wkaoug jegfykafk ke;ak" imQK fjkafk ke;ak" ta
ixialdr jYfhka wruqKq lrkakd jQ luia:dkh fjkia lrkak
fk' nqrcdKka jykafiag fyd|g fmakj th fjkia l< hq;=
;ek' iehq;a uyry;ka jykafia fndfyda ld,hla luia:dk
lshd tajd msis lr flfkl=g Ndjkdjg Wmfoia kak' kuq;a
Tyqg kshu m%;M
s , .kak nejqKd' kshu ;;a;j
a hlg iudhla
.kak nejqKd' nqrcdKka jykafia <g meKfuka miafia
Wkajykafiag tl ojilska tal Wkajykafia < ;snk
q fohla
kak jf.a wrka fokak mqjka jqKd' fudl o@ wr mqo.
a ,hkag
.e,fmk wkaoug luia:dkhg ys; fhduqlrjkak Wkajykafiag
mqjka' ta ksid" nqrcdKka jykafiaf.ka f ld,fha Wmfoia
,eug ke;s ksid" wms luia:dkh udrelrkak kE' nqrcdKka
jykafia fkdfhla wjia : dj, ta fhka l,s k a l,
luia:dk kj;ajd fukak fl lrkak lsh,d' luia:dkh
udre lr, , ;sfhkjd'

122
fukak f ka m%ldY l< .d:dj talg fyd| ksoYkhla'
uluujgGdkl NsCIQka jykafia,d wruqKq lrf.k foaYkd
lrmq .d:djla tal' Wkajykafia,d hqKq wkaoka Ndjkd l<
we;af;d' kuq;a ta we;a;kag m%;M
s , ,enqfk keye' tk .ufka
ta we;a;kag tla;rd wruqKla yuq jqKd'
h nqn
q " j.hla fmkqkd' f h nqn
q inkaOj ta we;a;kag
ys;g tal fyd|g jegyqkd' merKs mqreoaola Bg fya;= jqkd' merKs
mqre wkqjhs luia:dk fndfyda g meye,sj fmakafk"
jegfykafka' luia:dk lshkafka hlsis ixialdr fldgila"
fudk h wkaof fyda ixialdr fldgila' wyj,a fldgi hs
lsh, kshu lrkak neye' tfyu Wjukd lrkafka keye'
we;eg flia .yla fjkak mqjks' we;e g ysia ln,la" o;a
weghla" u,la" tfyu;a ke;ak hlsis isula fjkak mqjks'
f we;a;kaf.a fmr is; fhdodmq hlsis mqreoaola wkqj wr h
nqn
q ms<n
s | ys; we,d .shd' j;=f we;sjk h nqn
q laldu
,iaikg jegfykjd' fyd|g re l+vj
q la jf.a fmfkk h
nqn<
q yd merKs mqreoaola wkqj wdYdfjka jf.a n,kjd' n,kfldg
ta wdYdj |f.k fl ke;sfj,d hkjd" ,d hkjd' ,d
hkfldg u wr wdYdj le,d .sy,
s ,
a " ,iaikg ;snK
q foa ke;s
jqKd fkao@ lsh, Tkak yeSula we;s fjkjd' t;fldg ta
hg luia:dkhlg ys; fhdokak mqjka'
j;=f h nqn<
q la we;sfjkafka lreKq lSmhla tl;= fj,hs'
u;=mg
s c,h ;sfhkak fk' talg h jefgkak fk' talg
wr hlsis j cd;shla tl;= fjkak fk' ta tlalu talg jdhq
Odrdjl=;a we;= fjkak fk' t;fldg ta jdhq Odrdf n,fhka
wr h nqn,
q kshu wkaoug yskjd' ta fha tlla n,, mqre
flfkl=g ffl ,iaikhs lsh,d ys; weo .ekSula ;sfhkjd'
ys; weo .;a; ;rug fl f|k fldg ys; wksla me;a;g
yefrkjd' t;fldg wdYdj le,d hkjd' zf ;r ,iaikg

123
;snk
q foa levqk fkao@Z lsh, ixf.hla we;s fjkjd' ka Tfydu
,iaikg ;snK
q rEmhla rEm fjk fldg t;ek u ixf.h
we;s fjkjd' tg luia:dkhlg ys; fhdokak mqjka fjkjd'
=j;a tfyuhs' =j lshk tl wE;g fmak fohla'
wE; bo, nejyu tal fndfydu ,iaikg fmakjd' wj ;ka
jegqk .%Siau ld,hl wE; b|, n,kfldg f =j /,a,
.ykakd jf.a" j;=r f.dvla jf.a jegfykjd' tfyu n,kfldg
fndfydu ruKSh lula jegfykjd' kuq;a t;ekg .shdu tal
keye' =j lshk tfla ;;a;j
a h tfyuhs' wrlg ys; fhdodf.k
bkak fldg ta fhdodmq ys; ta tlalu wks;a me;a;g yefrkak
bv ;sfhkjd' t;ek we;s fjkafk ixf.hla' wdYdjla"
neula we;s lr.;a;= jia;=fjys u" ke;su fmak fldg
n,j;a ixf.hla we;s fjkjd' ta ixf.h luia:dkhlg
fhdokjd' fukak f Yrh;a wkak ta fhka n,kak k'
t;fldg" h:d nqnnq,lx mfii nqnq< yd h hlg n,jd
k" tafl i;H ;;a;ajh wkqj n,kjd k" ta jf.au h:d
ulx =jla yd we;a; we;s yehg n,kj jf.a n,kj
k tajdfhys jkdlula fmakafka keye'
tjx f,dlx wfjCLJ;x upPqrdcd k mii;s" fu;ek
;ukaf.a wd;au Ndjhg hs f,dalh lSf' ;ukaf.a wd;au Ndjhg
wr ys; fhdokjd' wr h nqn<
q fuka we;s jqk ixf.h msg"
=j yd n,,d taflka we;s jqk ixf.fhka hql;
a j ys;
fhdojkjd f f,dafla ydg' idudkHfhka f,dalh lsh, l:d
lrkafk f i;a;ajhka jdih lrk ia:dkhg hs' fu;ek f
lshkafk ;udf.a wd;au Ndjh" ;ukaf.a ;h" foi n,kak hs'
tjx ta hg ksiaidr jYfhka" h nqnq<la jYfhkaa" =jla
jYfhka f wd;au Ndjh foi n,kakd jQ ;eke;a;dj upPqrdcd
k mii;s urKh fkd olS'

124
t;fldg ta we;a;dg urKh olskak isoaO fjkafka keye'
tfyu ke;ak urKhg ta we;a;dj olskak ,efnkafka keye'
f;areu fudllao@ tn flfkl=g urKh isoaOfjkafk keye
lshk tl hs'
ka ffl wr uq,ska lshmq ms<sfj,g f foaYkdfjka
wka;sug nqrcdKka jykafia wjkafk l=ula o@ urKh
mefKkafk ke;af; ldg o@ f,dalfha bkak ukqIHhka ldg;a
urKh mefKkjd' ksiqkag urKh mefKkjd' fohkag"
n%yauhkag" ;sika i;a;ajhskag urKh mefKkjd' ldgo
urKh mefKkafka ke;af;a@ ry;ka jykafiag urKhla
keye' Wka jyka f ia uefrka f ka keye' ms ks j ka m dkjd'
msksjkamdkjd lshk jpkh hs urKh hs lshk jpkh hs'
fol w;f f,dl= fjkila ;s f nkjd' nrm;, fjkila
;sfnkjd' urKh lshkafka ;h ksreoaO fj,d ;j;a ;ekl
Wmam;a;shg iqiq u' .ska .g u fjk isoahla tal' ry;ka
jyka f ia f.a ;h wjika u urKhla fkdfjhs '
Wkajykafiag lsisu urKhla keye' f ixialdrhkaf.a ksu
hs Wkajykafiag ,efnkafka' ixialdr ish,a, u ksfjkjd'
f,dalfha bkakd ;=re isoaOfjkafk bu hs' fkdfhla
l%u j,ska fjkjd' cd;s crd urK fidal mfoaj la fodkia
lshk tajd tlla tlla mdid l,amkd lrkak fk' ka fu;k
wka;sug u nqrcdKka jykafia fmkakqf urK l inkaOj
hs' g biafi,a,d flfkl=g ,efnk la f.dvla ;sfhkjd'
g l,ska la f.dvlg hgfj, ;s, wka;sug hs i;a;ajfhl=g
urKh mefKkafka' wka;sug l fmkaj, hs Wkajykafia
f foaYkdj wjika lrkafka' f urKh ,nkak biair
fj,d f,dl= la f.dvla |, hs i;a ; a j hd urKhg
mefKkafka' i;Hhla jYfhka kuq;a nqrcdKka jykafia
fu;k f,dl=jg u fmkakqf i;a;ajhkag fkk urKh

125
lshk l fndfydu wudre tlla nj hs' j;afjk tlaflkd
urKhg ks;ru nh hs' we;e g urKh lshk jpkhg;a
fndfydu fokd nh hs' wms okakjd f,dl= jia;=j ;sfnk uy
Okj;a iuyr Woh bka k nj' urKh inka O j l:d
lrkjg;a ta wh i;=gq keye' ta fudl o@ wr uyd OkialkaOh
w;yer, hkak isoaO fjkjfk' tal u;la lrkjg;a i;=gq
keye' tal wefykak ke;sfjkak hs iuyrg Tjqka l:d
lrkafk'
urK fmd<j,aj, urKh inkaOj Ouh foaYkd lrk
g tal wy.kafk ke;sj fjk;a l;dj,a lrk Woh bkakjd'
uy Okj;a Woh jqk;a ta ;r urKhg Nh .;shla Tjqkg
a
;sfhkafk' wykakj;a i;=gq keye' ta ;r u urKhg nh hs' Bg
biafi,a, hs cd;s CLh we;s fjkafka' tajg nh ke;af; taj
u;l ke;s lrf.k" tajd ys;k
s a hg lrf.k isk ksi hs' m%n,
u l" Wm;ska u ,efnk cd;s lhs' talhs nrm;, u l' ta l
,enqK ksi hs bka fuydg ;sfhkakd jQ f laf.dv we;sfj,d
;sfhkafk' f lg hs Nhfjkak k' cd;s l lshkafk Wmam;a;s
wjia:dfj ,efnk l' ta wjia:df muKla fkdfjhs" u
l=il fyda hlsis fjk;a ;ekl Wmam;a;h
s la ,enqKd k ,enqK
fj,dfj isg u" ms<i
s |
s .ekSf wjia:df mgka u" la f.dvla
w;a|skjd'
ms<i
s f
s |k wjia:df mgka .; lrkakd jQ ld,h ;=< la
f.dvla fkkjd' ysfjkakd jQ wjia:dfj;a ysfj,d f,dalhg
my< jqkd jQ wjia:dfj;a l,ska fkd ;snK
q uyd la f.dvla we;s
fjkjd' wudrefjka |.kak ;sfnk la f.dvla we;sfjkjd'
wr iq<;a tlal tl;=fj,d ,s f.dvla kdfyka we;=
fjkjd yqiu
a .kak fldg tal bjikak nerej ;uhs fmd Wka
lE.ykafka' fmd tldg ta wjia:df ke.skak neye' wudrejla

126
lshd .kak neye' nv .skk
a la lshd .kak;a neye' fudku fohlaj;a
lr.kak nerej fldpr ojia bkakj o@ yefrkak fmrf,kak
nerej ta jf.a la f.dvlhs iskafka' fj ys;, n,mqjyu urK
lg jvd la f.dvla t;ek ;sfhkafk' ta hg fndfyda ld,hla
.; lrkak kE' Bg miafia crd lg mefKkjd' jHd lg
mefKkjd'
f,vg meKshd u fldhs ;r lafjkj o@ f la Tlafldu
blauj,hs urK lg hkafka' jHd l" crd l" fjdhska
fmf<k we;af;d wms lalfk fkdfhla ;ekaj,' wms lal
crdfjka fmf<k Woh" jHdhlska fmf<k Woh isyh
s la ke;sj
lE.yk ye' wr f,v we;s jqkdu isyh
s la keye' ta jdf.a u
crdfjka fmf<k wjia:df ;a lsis isyh
s la ke;sj o,kjd'
jHdhlska fm<S urKhg m;afjk flfkla uu lal' ta wjia:df
ug we;sjk
q ixf.h lshkak neye' ;reK NsCIQka jykafia
kul=;a ud;a frdyf,a bkak wjia:df " ud bmsg u ta
NsCIQka jykafiag f,dl= wudrejla yekd' fnfy;a oao' fnfy;a
j.hla o, jy, ;sn' fyd|gu wudrehs' l fj,djla .shdg
miafi f ;reK NsCIqj o,kak mgka .;a;d" wr jy, ;snk
q
taj Tlafldu tydg fuydg lr, o,kjd" o,kjd' mqu wkaof
s,,
s ,
a la' f urKh isoO
a lr .ekSug fldhs;r uykaih
s la
.kakjo lshk tl ug f;areKd' mqu wkaof uykaih
s la wrka
;uhs wka;f
s fydaia .d,d ke;sfj,d .sfha' mqu wkaof lla
ug ta fj,df fmkqfka'
f urK l" Th fh fkdfhla wkaof la |,d ;uhs
urKhg mefKkafk' Bg biairfj,d wr crd l" jHd l
we;s fjkjd' fndfyda fokdg f urK l lshk tl u;l kE'
kuq;a i;a;j
a hka urK lg fndfydu nh hs' f Nh we;s lrk
urK l fmkaj, hs" nqrcdKka jykafia" f ;r Nh Wmojk"
l:d lrk g wykak wi;=gq fjk f urKfhka ksoyia fjkak

127
mqjka l%uh fukak fl hs lsh, jodf<a' f oYkd Ndjkd
l%uh t;fldg ldh Ndjkd l%uh hs' i;smGdk iQ;h
% flg
wvx.= fjkjd' oYkd Ndjkdj fuys imQKfhka u wvx.=
fjkjd' f foaYkdf nqrcdKka jykafia fmkajf
Q ha Wohnnh
{dkfha mgka tyd {dk mrmrdj ,efnk yehs' oYkd
Ndjkdj lrkakd jQ wjia:dfj h nqn
q jf.a f Yrh jegfyk
wjia:djla ;sfhkjd' {dk fm< fkd le .g mj;sk g" ta
wjia:df u" hqKf
q jka mj;sk iudu;a is;g f ixialdr;a"
;ukaf.a Yr l+vqj" tfyu ke;ak" ;uka Ndjkdjg .;a;=
luia:dkh" me;s,d" lafj,d" ia;drhg meKs," nqn
q odkak
jdf.a jegfykak mgka .kakjd' t;fldg tal Wohnh {dkh
,efnk wjia:dj hs'
idudkHfhka fu;k f Yrh kue;s f,dalh h nqn<
q la
jf.a i,lkakh lsh, lSjd u wmg ;j;a woyila .; yels hs'
fjk ;ekaj, nqrcdKka jykafia f m[apialiaOh ms<n
s | Wmud
lSmhla fmkajkjd' m[apialkaOhg inkaO lr, Wmud myla
fmkak
q l<d'
fMkmsKvQmux rEmx - fjokd nqnnqmud
ul+mud i[[d - ixLdrdlomud
^ix' ks' 3$244&
lsh,d Th hg foaYkdjla l<d' t;ek i|yka fjk
fldgia folla fu;k i|yka jqKd'
zzfjokd nqnnqmud m[apialkaOfhka fokdj jegfyk
yehs ta' t;fldg fokdkqmiaikd Ndjkdjg ys; fhdod f.k
bkak flfkl=g f Ndjkd l%uh fyd|g w,a,kjd' fokdj
nqn<
q lg iudkj i,lkak lsh,hs Wkajykafia jodf<a' nqn<
q hs
fokdjhs fol iudk hs' iudk lrkak mqjka' w;k lreKq
y;rla ksid nqn<
q la we;sfjkjd' fokdj;a we;sfjkafk lreKq
y;rla wkqj hs'

128
fokd we;sfjk lreKq y;r k rEmh" pCLqj" pCLq
[[dkh iy pCLq iuMiih hs' weig rEmhla yuqfjkjd'
t;fldg plaLq {dkh we;sfjkjd' Miaih ksid fokdj
we;sfjkjd' plaLq {dkhhs" rEmhhs" plaLj
q hs hk ;=k we;sfjk
fldg Miaih we;sfjkd' fokdj;a wr hg lreKq y;rla
ksid we;sfjkjd' ta jf.au fokdf iqL fokdj;a fndfydu
fyd|g ;ukaf.a ys;g .efkkjd' h nqn,
q ke;sfjkak jf.a u"
f fyd|g we;sfjp iqL fokdj;a ke;sfjkjd' t;fldg
nqn<
q ke;s jqkdu wks;H yeSu we;s jqKd jf.a u iqL fokd
we;s jqk wjia:df ;a tal ke;su iu u wks;H ,CIKh
i,lkak mqre fjkak fk' t;fldg f iqL fokdjhs laL
fokdjhs lshk folhs m%lgj fkkafk' kuq;a WfmalL
a d fokdj
jeh m%lg fjkafka keye' tal;a i,lkak mqre fjkak k'
fokdj i,lkakd jQ fhda.djprhka iqL fokd - la
fokd fol fyd|g ys;g .kak bv ;sfhkjd' kuq;a WfmalL
a d
fokdj" uOHia: fokdj" i,lkjd u' fokdj inkaO
ie,lsh hq;= lreKq lSmhla ;shkjd' pCLqiuMiic fokdj"
fid;iuMiic fokdj" >dkiuMiic fokdj" jydiuMiic
fokdj" ldhiuMiic fokdj" ufkdiuMiic fokdj lshd
yh hlg fokdj we;sfjkjd'
ys;, n,kak" fyd|g ys; fhdokak' weyeg rEmhla
yuqfjkfldg isfjkafk l=ulao@ plaLq [a[dKh my< u hs'
plaLj
q lshkafk plaLq m%idoh hs" meye,s .;sh hs' ta meye,s
.;sfhys f rEmh ms<
s Uq fjkafk' tfia ms<
s Uq fjkfldg plaLq
[a[dKh ie,fikjd' plaLq [a[dKh lshk is; my< fjkjd'
wkak t;ek ;sKKx ix.;s Mfiid hkqfjka foaYkdjla
;sfhkjd' f lreKq ;=k tl;= u ksid Miaih we;sfjkjd'
Miaih lshkafk yemSu' tal f,dl= yemSula fkdfjhs' tlg neu
jf.a tlla' t;fldg rEmh plaLq m%idohg we;= fjk fldg

129
plaLq [a[dKh we;sjK
q d' ta plaLq [a[dKh yd iu Miaih
bmkd' Mii mpphd fjokd hlsis ;eklg Miaih we;s jqKd
k tal m%;Hh lrf.k we;sfjkjd fokdjla' t;fldg wkak
rEmh lal" olsk fldg u Miaih we;s jqKd' Miaih tlal u we;s
jqfka fudlla o@ fokdj we;s jqKd'
fhda . djprhd Th fokdj i,lkj o@ fndfyda g
i,lkafk keye" w;yer, kslx bkakjd'
kuq;a fhda.djprhd fokdj i,lkak fk' t;ek
fokdj lshkafk lla u u fkdfjhs' wei inkaO lrf.k"
rEmh wruqKq lrf.k ula we;sfjkjd' Th u ;uhs fokdj
lshkafk' ta u uOHia: jYfhka kjd' iqL jYfhka kjd'
la jYfhka kjd' fukak f u wm%lg hs' tal m%lg lr,
i,lkak fk' lkg Yohla wefykjd' ta wefyk fldg;a
fida; m%idohg ^lfka ;sfnk meye,s .;shg& wr Yoh we;=
fjkjd' t;fldg u fida; [a[dKh my< fjkjd' fida;h
hs" ioaoh hs" fida; [a[dKh hs ;=k tl;= fjkfldg fida;
iMiaih we;sfjkj' fida; iMiaih ksid u we;sfjkjd'
wkak ta fokdj;a i,lkak mqre fjkak fk'
kyhg hlsis .| iqj|la fkkjd' ta wjia:df
we;sfjkafk >dK [a[dKh' ta >dK [a[dKh iu. we;s
fjkafk Miaih' ta Miaih iu. fokdj we;sfjkjd' ta |Su;a
fhda.djprhd f;are .kak fk' ta .|" iqj| fkk fldg
u k.kak k' fokdj i<lkak mqre fjkak fk'
tfyu ke;ak kSu u'
B<g jydj( jg rihla fkkjd" ta fkk fldg u
wkak jyd [[dKh;a Miih;a" Miih tlal u fokdj;a
ri u;a isfjkjd' tal k fyd|g m%lg fjkjd'
B<g lhg fMdgGnnh fkkjd' ta ks i d Mia i h
we;sfjkjd' Miaifhka fokdj we;sfjkjd'

130
B<g ukig OudruK <xfjkjd' B<g ufkd
[a [ dKh;a ufkd iuMiih;a ta ks i d ufkd iuMiic
fokdj;a we;sfjkjd'
fukak f hg yh wdldrhlg fokd my< fjkjd'
Yrh .ek ys;k fldg yh me;a;lska nqnq u;=fjk fohla
jYfhka ys;kak mqre fjkak fk' Th fokd nqnq yh
me;a;lska we;sfjkafk yhg ,s nqnq we;s jqKd jf.a' yh
me;a;lska we;sjk nqnq yd l,amkd lr nejyu wkak ta
jf.hs fokdj we;sjk h;a'
b;ska" f yh wdldrhlska we;sfjk f fokdj,a tlla
fkdyer i,lkak mqre fjkj k wkak oYkdj ta yfha
fyd|g hqKq hs lsh, lshkak mqjka' ta wjia:dfj w;a
fkdyer fokdj,a i,lkakd jQ flfkl=g tafl wks;H;dj;a
fyd|g jegfykjd" laL;djh;a jegfykjd" wkd;au;dj;a
jegfykjd' f ;%s,CIKh u fyd|g jegfyk wjia:df
oYkdj uqkam;a fjkjd' t;fldg fjokd nqnnqmud lshdmq
ldrKdj hs Th lsf' nqrcdKka jykafia fu;k jodf<a
h:d nqnnq,lx Mfii lshk hg nqnq n,kakdla fuka f
Yrfha ;sfhk fokd rdYsh fyd|g i,ld n,kak lsh, hs'
fjd kshu wkaoka n,f;d;a f urKfhka ksoyia fjkak
mqjka lsh,d Wkajykfia jod<d' ry;au ,nd.kak" wy;a
ud.h ,nd.kak" mqjka nj jod<d'
u ^=j&" = Wmudj fmkajQfha ix{djg hs' ix{dj
lshk tl yekSu' ta yekSu Nhdkl fohla' wms fndfydu
fyd| fohla yehg ie,l=jg ix{dj Nhdkl hs' ta ta mqoa.,hka
fkd msg fmr<kak" ;HdoDIahg yrjkak yels Thsg jvd
fohla we;af;a keye'
;Hd ix{djg yerefkd;a tfyu" ta ;Hd ix{dj hqKq
Wkdhska miafia" tal uyd oDIahlg yefrkjd' ta ix{dj

131
lshkafk rEm i[[d" ioo i[[d" .JO i[[d" ri i[[d"
fMdgGnn i[[d" Ouu i[[d j,g hs' Th hg ix{dj,a
;sfhkjd' Th ix{dj,a lshkafk yekSj,g hs' yh wdldrhlg
yekS we;slr .kakjd'
mGx mGf;d i[cdkd;s' mGx mGf;d i[[Fjd
mGx fu;s u[[;s' mGf;d u[[;s' mGhd u[[;s' mGx
wNskJo;s
Th fha foaYkdjla uQ,mhdfh W.kaj, ;sfhkafk'
;Hd oDIahlg f i[a[dj uq,f
a jk ye Wkajykafia W.kaj,
;sfhkafka'
t;fldg mGx mGf;d i[cdkd;s wr yekSu ix{djla
njhs fu;k lSfj' mG lshk f foaj,a ms<n
s |j ta ta ;;a;j
a fhka
ix{djka we;s lr.;a;d' ix{dj we;s lr.;af;a zuuZ lsh,d
zuf.aZ lsh,d" zuf.a wd;auhZ lsh,d' Th hg oDIah;a" udkh;a"
wdYdj;a iu hs f ix{dj we;sfjkafk' ta fh .g u
we;slr .;a;du" f we;s lr.;a;= ix{dj idudkH ix{djla
fkd fjhs" m; ix{djla' i[[d m,,dih lsh, l:d
lrkafk tal hs'
i[[d m,,di" ;; m,,di" g m,,di( m<uqj
we;sfjkafk f ix{d m,a,dih hs' f ix{d m,a,dih
;a; m,a,dihg fya;= fjkjd' t;fldg Tyq uyd ;Hd oDIal
mqoa.,fhla fjkjd' tn ;;a;ajhlg yefrkak fya;=j f
i[a[dj hs' fl kshu wkaoka i,lkjd k =jla jYfhka
i,lkak k' =j yd wE; bo,d n,k fldg fudavfhd k
l,amkd lrkj tal fndfydu ,iaik hs lsh,d' iuyr uqjka
j;=r lsh, l,amkd lrf.k =j miafia jkjd lshkjfk'
jkak jkak =j tydg tydg hkjd' b;ska fjfyi muKhs
we;sfjkafka'

132
wkak ta fh ta =jg /jgqfkd;a wr ;Hd oDIahg
jefgkakg isoO
a fjkjd' ix{d kue;s =jg /jgqfkd;a ;Hd
oDIahg jefgkak isfjkjd'
ta ksid ix{dj we;s jqk wjia:dfj tal wr =jla jYfhka
i,lkak mqrefjkak k' f rEmh lshk i[a[dj kshu jYfhka
i,lkak k'
rEmh ke;sjk fohla' fl remamk ,CIKfhka hql;
a fohla'
Yoh;a tfyu hs' fl wks;H" laL" wkd;au jyfhka i,lkjd
k fjk fohla keye' tfyu fkd fjhs uq,dfjka ks;H" iqL"
w;a;Ndj jYfhkqhs i,lkafk' tfyu Wkdu f ix{dj Nhdkl
tlla fjkjd' wr =j jf.a krlg yskjd' nqrcdKka jykafia
jodf<a {dkjka;hd kshu wkaoka l,amkd lrkafka =j
lsh,d .kak fohla Tyqg keye lsh, hs' kdkak j;=r jf.a
fmkqkg kdkak hla keye' Ndcklg .kak mqjka fohla
fkfjhs' f ix{dj lshk tl;a wkak ta h hs' f ixialdr
fldgia jdf.a u wks;a foaj;a tfyuhs lshd i,lkak lsh,d
Wkajykafia jodf<a' h:d mfii ulx f ixialdr l+vj
q ;a
wkak ta yg i,lkak lsh,d" imQKfhkau wr ta ta fldgia
muKla fkdfjhs uq mxpialkaOh u Th hg i,lkak lsh,
hs Wkajykafia jodf<a' hlsis wjia:djl kshu wkaoka jegyqKd
k" ta kshu wkaoka jegfykakd jQ wjia:df ffl kshu
;;a;j
a h" h:d;;a;j
a h jegyqKd k" fl la f.dvla" ffl
.kak fohla we;af; keye" idrhla we;af;a keye lsh,d i,lkakd
jQ wjia:df laL i;Hh ms<n
s | wjfndaOh we;sfjkjd'
f laL i;Hh we;sjf
q ka m%:u ;Kaydj ksihs" uq,a ;Kaydj
ksihs" lsh,d iuqoh i;Hh jegfykjd' f laL i;Hh;a f
iuqoh i;Hh;a fol ixidrh hs' Njh hs' wms f .g u
mj;ajdf.k hkafka f Njh hs' zNjfhka whska u ;uhs ksfrdaO
i;HhZ lsh, l,amkd lrkakd jQ wjia:df ksfrdaO i;Hh ta

133
we;a;dg we;sfjkjd' B<g ksfrdaO i;H ,nd .ekSug f ud.
i;Hhfha lghq;= lrkak kh lsh,d wdh wIaGdx.sl ud.h ta
we;a;dg meye,s fjkjd' ta wdh wIaGdx.sl ud.h imQKfhka
hqKq fuka ish flf,iqka ke;slr, wry;a ud.h wjfndaO
lr.kak mqjka fjkjd lshk tlhs nqrcdKka jykafia f.a
foaYkdj'
ta ksid wo ojfia h nqnq<la" =jla jYfhka f
wd;auNdjh inkaOj l,amkd lrkak k' tmuKla fkd fjhs
wksla wjia:dj, Wk;a Ndjkd lrkakd jQ wjia:df Wk;a h
h foaj,a" f ixialdr fldgiaj,g whs;s foaj,a" jegyqfkd;a
tajdg ys; fhdokjd' ys; fhdo, m,a,dij,g jefgkafk ke;sj
kshu ;;a;j
a fhka i,lkak mqre fjkak k'
ta fh i,lkak mqre fjk fldg kshu wkaoug p;=rdh
i;Hh wjfndaO lr.kak mqjka fjkjd' ta p;=rdh i;Hh
wjfndaO lsfuka ;uka iska n,dfmdfrd;a;= jkakd jQ wuduy
ksjk m%;HCI lr.kak mqjka nj i,l.kak k'
fjkod fukau wo ojfia ;a u,a myka mQcd lsfuka" ms;a
nK oy lshd .ekSfuka" fkdfhla fha mska rdYshla lr.;a;d'
f wjia:df ;a" wo fmdah ojfia ;a" mska rdYshla islr.;a;d'
f isoO
a lr.;a;d jQ msk"a fo foaj;dfjda wkqfudaoka fj;ajd
wmf.a ish {d;SyQ wkqfudaoka fj;ajd wmg o f fya;f
= jka
ishu ixidl lska ksoyia fuka ,efnk Ydka; wuduy
ksjka im;a ,efjdhs lsh,d m%d:kd lr.kak'
id id id

134

135

0
1
uyd i<dh;ksl iQ;h
%
kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii$$$
fid fh Ouud wNs[[d mf[[hHd" f; Ofuu wNs[[d
- mcdkd;s' fh Ouud wNs[[d myd;nnd" f; Ofuu wNs[[d
mcy;s' fh Ouud wNs[[d Ndfj;nnd" f; Ofuu wNs[[d
Ndfj;s' fh Ouud wNs[[d ipld;nnd" f; Ofuu wNs[[d
iplfrd;s'
^uyd i<dh;k iQ;%h&
wo n,dfmdfrd;a;= fjkafka oYkd Ndjkdjla .g
mj;ajd f.k hd hq;= ms<sfj<j,a w;=frka tla;rd ms<sfj<la
laug hs' nqrcdKka jykafiaf.a Yd, Ou foaYkdjl tl
m%foaYhla ,ndf.k wka;sug m%ldY lf<a' m%ia;=;hg" m%Odk
jYfhka woyia lrmq foag" Wmldr lr.ekSug hs f l bm;a
lf<a' oYkd Ndjkdjla mgka .kakd fhda.djprhd ;=< ;sh
hq;= Wiia .=K Ouhka inkaOj fldmuKj;a f;arelr ,d
we;s' f;are lrf.k;a we;s' idudkH jYfhka mOdkshx. myla
W.kak,d ;sfhkjd' ta mOdkshx. my imQKj ;sfhkjd k
jrkafka ke;sj iu: Ndjkdjlska fyda oYkd Ndjkdjlska
fyda kshu m%fhdackh i,id .kak mqjka' iu: Ndjkdjla
lr;;a oYkd Ndjkdj lr;;a f W;= .=K Ouhka ta
fhda.djprh ;=< ;sfnkjd k ta Ndjkdj f,aisfhka id:l
lr .kak mqjka' ta jdf.a u ;j;a wjYH .=Kdx. rdYshla
;s f nkjd' m% O dk jYfhka fhda . djprhd ;= < tlu
n,dfmdfrd;a;=jlska ;ukaf.a Ndjkd ldhh lrf.k hdf
woyi ;sfhkakg fk' we;e g f Ndjkdj f.khk
fhda.djprhd ndysr woyia we;s lr.kakjd' f Ndjkd ud.h

lrkafka w;ayod ne,Sug hs tfyu ke;ak wkqka bfha lshd


mEug hs tfyu;a ke;ak fYaI foaj,a f,dalhd b ;eug
hs fkdfhla fYaI foaj,a ;sfhkaafka ,dN" lS;s" m%ixid" lshk
fjd ,eug Wmldr jk wkaof foaj,a f,dalhd bfha fjd
lshd mEug f fha mqx woyia bm;a lrf.k lrkakg
.sfhd;a Ndjkdj id:l lr .kakg neye' ta ksid kshu ksii
a rK
woyia ;sfhkakg fk' ta jdf.au ;=reKqjka flfrys Y%oaOdj
Nla;sh ^n,j;a Yajdih& ;shk ;rug f Ouhka ;uka ;=<g
f,aisfhka we;= lr .ekSug mqjka fjkjd'
Y%oOd( Tlmamk Y%oaOdj lshk n,j;a Y%oaOdj fhda.djprhdg
wjYHhs' tydg hqKq lr.kakg ;sfnkakd jQ jkd .=K Ouhka
tafla n,fhka ;ud ;=<g we;=lr .kakg mqjka fjkjd'
Y%oaOdj w;la jdf.a lsh,d iuyr ;ekl ia;r lrkjd' ta
jdf.a u Y%oaOdf tla;rd ,CIKhla ;sfhkjd iumCLJOk
lsh,d iumCLJOkh bhg meKSuhs' n,df.k hkfldg
Ndjkdj lrkakg l,ska jqk;a" Ndjkdj lrk wjia:df
jqj;a f jev ms<sfjf<a ;sfhk wudrelu ksid fkdfhla fha
Ialr;dj,a j,g uqyqK ug bv ;sfnkjd' ixidr l Nhdkl
jYfhka jegfykak mgka .kakjd' tajdf.a u Nhdkl ixidr
flka t;ru f,ais kE' tal wudre fohla lsh,d Th hg
woyia fjkak bv ;sfhkjd' tn wjia:df wr iumCLJOk
lshk Y%oaOdf .=Kh bm;a lr .;a;du" fldhs;r wudre
Wk;a fldhs;r Ialr jqk;a ug f lrkak mqjka lshk
woyi we;s lrf.k biairyg mkskk
a mqjks' fl iumCLJOk
,CIK hs' ta jdf.a u Y%oaOdf ;sfhkjd wuq[pkh lsh,d
tlla' w lshkafka wdOdrh hs' uq[ph lshkafka u hs'
ifoOhH ioaf`OhH jia;= lshk weoysh hq;= jia;= jYfhka we;s
fjkakd jQ" ta me;a;g f me;a;g fmfrf<kakd jQ .;sh whska

136
lr,d taldka;fhka u tl woyilg ys; uqod,Su hs wuq[pkh
lshkafka' t;fldg tal;a Y%oaOdf tla;rd ,CIKhla' fukak
f ,CIK wkqj Y%oaOdj fhdod .kakg n,dfmdfrd;a;= fjk
fldg fhd.djprhd f,dl= oCIfhla fjkjd' ta lrf.k hkakd
jQ fhda. luh imQKj" id:lj lrf.k hkak mqjka' f
hg Y%oaOdj Wmldr fjkjd'
we;e g fkdhla foaj,a okak Woh" fkdfhla wf;a Ou
lreKq jdf.a ndysr foaj,a inkaOj lghq;= lrmq Woh" ys;kjd
nqrcdKka jykafia h hlska ;ukajykafia iska h jkd
.=K Ouhla w;am;a lr .;a;d k ta i|yd Wkajykafia ldj;a
.ek Yajdihla ;enqf keye' b;ska ta hg wmsg;a ne wehs@
wms;a ta hg lrkjd' ljqrej;a wmg kE keye' Y%oO
a djg jia;=
jYfhka ljqrej;a ;shd .ekSug wmg wjYH keye' lshd Th
hg ;=kr
q ejka me;a;lg oukjd' nqrcdKka jykafia" Ouh"
ix>hd me;a;lg od,d" whska lr,d fukak f hg lrf.k
hkfldg m%;M
s , ,efnkakg kE lsh,d ipPJoh" im%OdkFjh
bm;a lrf.k Ndjkdj wdrN lf<d;a ta lrf.k hkakd jQ
Ndjkdfjka kshu m%;M
s ,hla" kshu m%fhdackhla ,nd .kak mqjka
jkafka keye' f Y%oO
a dfjka hql;
a j lghq;= lsu tla;rd Ydia;h
% la
jdf.a fohla' ta ksid tal b;du;a m%fhdackj;a .=Khla nj i,ld
.kak fk' f Y%oO
a d .=Kh wvq k nqoO
a dkqii
a ;s Ndjkdfjka ta
Y%oO
a d .=Kh je hqKq lr .kak fk'
nqrcdKka jykafiaf.a .eUqre .=K j,g ys; fhdo,d" ta
.=K j,ska ys; w,xldr lrf.k" iridf.k" ikd: lrf.k"
tajdf.a u Ou .=K .ek ys;,d thsk;
q a ;ukaf.a ;a; ika;dkh
ikd: lrf.k" w,xldr lrf.k msjrdf.k" ix> r;akh
flfrys ;sfnkakd jQ .=Khka ;ud ;=< ie,lSfuka hqKqjg
m;alrf.k lghq;= lrkakg hkakd jQ fhda.djprhl=g id:l

137
m%;sM, fudk wkaoulskaj;a fkd ,e hkafka kye' ta ksid
Y%oaOdj b;du;a m%dfhdackj;a tlla nj f;are .kakg fk' ta
fhka Y%oaOdfjka bm;a fj,d oYkd Ndjkd lrk
fhda.djprfhla .ek wms ys;uq'
fhda.djprhd hlsis luia:dkhla f;are wrf.k ta
luia:dkh .g mj;ajdf.k hd hq;= ms<f
s j< i,ldf.k wdrN
lrkak jqjukd hs' ta wjia:df wdkdmdk i;s Ndjkdj fyda
flaid tla;rd fldgila wrf.k tajd Od;= jYfhka bm;a
lrf.k ^Od;= ukisldrh& Ndjkdj wdrN lrkjd' wkdmdk
i;sh bm;a lrf.k Ndjkd lrf.k hkjd' ta hg uq<ska u
Ndjkdj wdrN lrkakd jQ wjia:df ys;g fyd|g Yla;sh
we;slr .eksug Wjukd lrkakd jQ mQj lD;H wdh wvq mdvq
ke;sj lrkakg fk' tajdf.a u Y%oaOdj fydog Wmojdf.k
n,j;a kElu;a Yla;h
s ;a we;s lrf.k Ndjkdj wdrN lrkjd'
tfia wdrN lr,d" we;e g" f fhda.djprhd ojia lSmhla
Ndjkd lrf.k hkakd jQ wjia:df fkdfhla wudrel
mefKkag bv ;sfnkjd'
fuys ka ;sfnkafka l,ska f.k .sh jev ms<f
s j< fkdfjhs'
f ka Ndjkdjl hs fh iskafka' l,ska meje;ajQfha Y% jQ
bhdm: Yla;shla' l%uj;a fkd jQ idudkH bh meje;aula
uq,ska lf<a' f Ndjkdj f wdldrhg lrf.k hkakd jQ
wjia:df tla;rd ms<sfj<lg l%udkql+,j bh mj;ajkak
isfj,d ;sfhkjd' fldka u lshkjd k bof.k ta mhxl
Ndjkdj lrk fudfydf;a fkdfhla fha wmyiq l
we;sfjkjd' we;eful=g wmyiql we;s jkafka keye' l,ska
mqreoao ;sfhkjd k wmyiqjla ke;sj f,aisfhka lrf.k hkak
mqjka' tfyu ke;s flfkfl=g b|f.k b|Su;a Ialrhs' b|f.k
bka k d jQ wjia : df tydg fmrf<ka k fk' fuydg

138
fmrf<kak fk' w; mh fjkia lrkakg fk' ;sfhk ;ekska
fjkia lrkak fk' yefrkak kE' hlsis hhlska wdikh
lla ilia lr.;a;;a luia:dkfha ys; msyg
s j
q d.kak wudre hs'
ys; jkjd' tal;a ilia lr.kakg fk' wdikh Ialr ke;sj"
fokdjla mSvdjla ,nkafka ke;sj hg;a msfihska meh folla"
;=kla myiqfjka tfyu b|f.k bkak mqjkalu we;slr.kak
fk' meh folla muK myqfjk fldg ;=kajeks mefha
iuyrgl fyd|g ys; ;ekam;a fjkjd' f wji:dj tkf;la
yels;dla rg W;aidy ordf.k bkak mqre lr.kak fk'
bjiSfuka ys; ;ekam;a lrf.k mhxlfha fokdjla ke;sj"
lsiu
s fy,a,la ke;sj wr yg meh lSmhla bkak mqre lr.ekSu
m%Odk ldrKhla' tal lrkak l ld,hla hkak mqjka'
B<g ;sfhkafka ys; ;l j,ska wdrCId lr.ekSu hs'
ys;g fkdfhla fya ;l bm;a fjkjd' tajdhska is;
wdrCId lr.kak;a mqre fjkak fk' t;fldg wdik ch"
;l ch lshk Tkak Th wjia:d fol u isysm;a lr .kak
fk' fukak f f,djg Wjukd lrkakd jQ Wmfoia wdh
fyd|g f;are wrf.k Ndjkdj wdrN lrf.k bhg hkak
fk' t;fldg ;l ke;s j Ndjkd luia : dkfha ys ;
fhdodf.k jdih lrkakd jQ wjia:df ta Ndjkdjg fhdod
.kakd luia:dkh l=ula jqj;a" ta ixialdr Ou jYfhka ta
luia:dkhg .;a;d jQ wruqfKys u ys; fydka ;ndf.k
fjkia fkd isug yels wjia:djla tkjd' ta lshkafka
luia:dkh fyd|g meye<sj ;udf.a ys;g jegfykakd jQ
wjia:djla tkjd' ta fldfydu wjia:djla o@ isf;a mSvdjla
ke;s" mh_Hxlfhka mSvdjla ke;s" ;lj,ska mSvdj;a ke;s"
wjia:djla' imQKfhka u jdf.a luia:dkfha ys; msysgkjd'
luia:dkh fydog fhda.djprhdg m%lgj jegfykjd' fid
fh Ouud wNs[[d mf[[hHd f; Ofuu wNs[[d mcdkd;s

139
nqrcdKka jykafia f foaYkdj lf<a wkak tfyu hqKq
fjp mqoa.,hl= inkaOjhs lshk tl m<fjks ldrK hhs' ta
fhda.djprhd wm ys;kjdg jvd hqKq ;;a;j
a hl ys; mj;ajkakd
jQ mqoa.,hl= nj u;l ;shd .kakg fk'
fid - ta fhd.djprhd fh Ouud wNs[[d m[[hHd
- h Ou fldgila YsIaG {dkfhka kf.k wks;H" laL"
wkd;au" jYfhka f;are.; hq;= k" f; Ofuu wNs[[d
mcdkd;s ta Ouhka YsIaG {dkfhka kf.k wks;H" laL"
wkd;au jYfhka f;arelr .kshs' Th jpk we;=f<a woyia
fndfyduhla .efj,d ;sfhkjd'
fhda.djprhdg luia:dkh fydog u m%lgj jegfykak
mgka .kakd wjia:df uq,ska f luia:dkhg wvx.= Ou
fldgi ij,CIK jYfhka jegfykjd' ia j ,CIKhg
mppF; ,CIKh lsh,;a lshkjd' idudkH jHjydrh yehg
mqoa.,sl ,CIKh lsj;a jrola keye' f fhda.djprhdg uq,ska
u mqoa.,sl ,CIKh jegfykjd' ta fudk wjia:df o@ wr
yqdla hqKqjg meKshd jQ wjia:df mqoa.,sl ;;a;ajh
jegfykjd' ta mqoa.,sl ;;a;ajh jegySug l,ska f;are .;
hq;= lreKq rdYshla ;sfnkjd' tl jrg u tajd isoaO fjkafka
keye' tal nqrcdKka jykafia f foaYkdjg uq,ska m%ldY
fldg jod<d' plaLqj" rEmh" plaLq [a[dKh" plaLq imiaih"
plaLqimiaicdh ksid we;sfjk fokd fldgia ;=k lshk
Tkak Th yhla ;sfnkjd' wei" lk" kyh" j" lh" ys; lshk
f bkash Ou yhg inkaO jk wjfYaI Ou fldgia
inkaOj;a by; wdldrhg fjd u;lhg bm;alr .kakg
fk' fjd wudre foaj,a fkdf' f fldgia inkaOj idudkH
i;a;ajhdf.a yeSu fldfydu o@ idudkH i;a;ajhd fjdfha
kshu ;;a;ajh fkdfjhs .kafka'

140
pCLq[p NsCLfj woOdkx miix h:dN+:x Th hg hqKq
jQ fhda.djprhka f plaLqj - fida;h - >dkh - ydjh - lh
-uk lshk Th yh;a t;fldg Th yhg ;j;a tydg inkaOjk
fldgia ms<sn|j;a h:dN+; {dkfhka n,kjd'
idudkH Woh plaLqjg wdid lrkjd' uf.a weye" uf.a
lK" uf.a kyh" uf.a j" uf.a Yrh" uf.a ys; ta jdf.au
rEmh" Yoh" .kaOh rih" fMdGnh" Ouh ta jdf.a u plaLq
[a [ dKh" fida ; [a [ dKh" >dk [a [ dKh" yd
[a[dKh" ldh [a[dKh" ufkd [a[dKh plaLq iMiaih"
fida; iMiaih" >dK iMiaih" yd iMiaih" ldh iMiaih"
ufkd imiaih plaLq iMiai fokd ;=k" fida; iMiai
fokd ;=k" >dk imiai fokd ;=k" yd imiai fokd
;=k" ldh iMiai fokd ;=k" ufkda imiai fokd ;=k
lshk f inkaOfhka idudkH ckhd we,Sfuka .efuka
uq,dfuka fjd bm;a lrf.k bkafka' ta ksid idudkH
uyckhdg h:dN+; {dkh keye' fhda.djprhd h:dN+; {dkh
mj;ajk ksid we,Sula kE" .eula kE" uq,dula kE" t;fldg
fhda.djprhdf.a ;;a;ajh hs f lshkafka' fhda.djprhd tys
kshu ;;a;ajh wNs[[d m[[d lshk f ;;a;aj foflka
f;are .kakjd'
udf.a plaLqj" ug whs;s plaLqj" wfkla plaLq j,g jvd
fydohs lssh,d Th hg fudk fudk l%uhlska y plaLqj
inkaOj wkaO nd,hska flf,ia Wmojd .kakjd' tfyu Wmojd
.kafka keye fhda.djprhd' f plaLqf ;;a;ajh i,lka
oYkd luia:dkh f.khkakd jQ fhda.djdprhdg biafi,a,d
u f plaLqj ys;g jefgkafka keye' tal ys;g jefgkafka
fojeks wjia:df hs' uq,k
s a u fhda.djprhd wkdmdki;s Ndjkdj
lrf.k hkjd k" wkdmdk Ndjkdf ys; fhdod .kakjd

141
k" oYkdj jdfhda Od;=fjka wdrN fjkjd' jdfhda Od;=fjka
wdrN jQ wdkdmdk Ndjkdf talg inkaO lrf.k ta
jdfhda Od;=fjys wNs[a[d" m[a[d hk fol fydog jegfyk
fldg B<g Bg inkaO wksl=;a Od;=;a f;arelr .kakjd'
jdfhda Od;=j jf.au mG Od;=j" f;afcda Od;=j" wfmda Od;=j
lshk y;ru ta hg f;arelr .kakjd' tajd f;are lr .;a
g wdYajdi-m%Yajdi fol uq,alrf.k mgka .;a ta mG Od;=
fldgia ish,a,u i,lkak mqre fjkjd' B<g tal me;s,d
.sys,a,d uqukska u mG Od;= ish,a, u w;a;sl ndysr
jYfhka f;are .kak mqre fjkjd' wfmda Od;=;a tfyu hs"
jdfhda Od;=;a tfyu hs' mG" wdfmda" f;afcda" jdfhda lshk f
Od;=" y;r u f uydN+; y;r u" fyd|g f;are lr .kakjd'
B<g Wmdod rEm;a k .kakjd' Ndjkdjg iqiqhe hs
i,ld .kak mqjka fldgia l;a i,lkak mqre fjkjd' ta
i,lkak mqre fjp ;eke;a;dg uq YrfhA u we;s fjp
kqjKla md lrkak mqjka fjkjd' fukak fun wjia:djl
wka;sf plaLqjg;a ys; fhdokjd' plaLqjg ys; fhdok fldg
pCLq[p fLd NsCLfj cdkx miix h:dN+;x uyfKks" ta
fhda.djprhd plaLj
q h:dN+; [dKfhka f;are .kakjd' h:dN+;
[dKfhka f;are .kafka fldfydu o@ f plaLqf ;sfnkjd
mG" wdfmda" f;afcda jdfhda" lsh,d Od;= y;rla' ffla ;j;a
;sfhkjd Wmod rEm fldgia lla' .Kka lr,d n,kfldg f
plaLqj inkaO lrf.k rEm rdYshla ;sfhkjd' rEmhla
n,kfldg pla L q m% i doh ls h k tlg hs m% l gj fyd|g
fmfkkafka' ta rEmh ne,Sug Yla;sh ,efnkafka pCLq m%idofha
n,fhka' plaLq m%idohg rEm Pdhdj jefgkjd' plaLq m%idoh
lshkafka f wefia meye,s .;sh hs' tal okakjd f we;af;da'
f plaLq m%idoh ;kslr mj;skafka keye' m%ido rEmh lshk

142
tl Wmdod rEmhla' wefya ;shk meye<s lug hs m%ido rEmh
lshkafka' ta m%ido rEmh fjka lr,d .kak ne ;r fohla'
kuq;a ;sfnkjd' fl ldg;a f;are .kak mqjks' ta meye,s
.;sh ;shk ksihs ndysr rEmj, fijke,a, ^Pdhdj& flg
jefgkafka' ta ksid ffla m%ido rEmh lshk Wmdod rEmhla
;sfhkjd' Wmdod rEmj, iajNdjh uyd N+; weiqre lsu hs'
t;fldg mG" wdfmda" f;afcda jdfhda lshk y;rhs jKak"
.kaO" ri" cd t;k y;rhs tl;=j wgla fjkj' plaLq m%ido
rEmh;a" fjd j;a lrk Yla;sh lshk f;akash rEmh;a
we;=j oyhla talg inkaO fjkjd' plaLq oilh lsh, lg
lshkafka' ka tal f;are .;a;d k" nqrdcdKka jykafia
fu;ek jod<d" f fhda.djprhd ka f plaLqj f;are .;a;
nj' fukak f oYk lD;Hh lsug wr m%idoh Wmldr fjkjd'
m%ido rEmh weiqre lrf.k ;sfhkjd uyd N+; y;rla' B<g
jKaK" .kaO" ri" cd lshk fjd ;j y;rla ;sfhkjd'
t;fldg fl uefrkak fkd j;a lrjk Yla;shla ;sfhkjd
fl we;=f<a' plaLq oilh lSf flg hs' Th plaLq oilh
f;are .kak k' Th plaLq oilh Th yg neqjyu ffl
wdid lrkak fohla keye' wuq;=fjka yodmq fohla keye'
ludkqrEmj msysgmq fohla fu;k ;sfhkafka' f pCLq oilh
jdf.au Ndj oilh lsh, oilhl=;a ;sfhkjd'
Ndj oilh( ia;%S Ndj" mqreI Ndj lshk f foflka tlla
flfkl=g ;sfhkjd' ta Ndjh hs" f;akash hs" wr lshk wg hs
lshk f oyh tl;= jqkyu Ndj oilh yefokj' fukak f
hhs ffla ;sfhk ;;a;ajh'
pCLq lshk tl wdid lrkak" wef,kak fohla fkd fjhs'
/jfgk fohla fkd fjhs' fl wks;H iajNdjhg mefKkakd
jQ fohla' wks;H iajNdjhlg fmr<Sug ^mkdu iajNdjhlg&

143
iqiqj ;sfhk tlla fl' mkdu Ouhla fu;k ;sfhkafka
lsh, fyd|g f;are .kakjd' rEmh .ek;a tfyu hs' weyeg
yuqfjkj rEm Pdhdj' ta rEm Pdhdj;a talg inkaO rEmh;a wr
yg u iuQ y hla yehg hs fu;k ;s f hka f ka ' fu;k
jKdh;kh hs bm;a fjkafka' ta inkaOj;a h:dN+:
[dKfhka kshu wkaoug f;are .kak k' B<g ta fol u
inka O lrf.k pla L q [a [ dKh we;s fjkjd' pla L q
[a[dKfhka ;uhs fmkSu imQK fjkafka' t;k plaLq
[a[dKh lshkafka ys;ghs' plaLq [a[dKh hs rEmh hs" plaLq
m%idoh hs lsh, ;=kla ;sfhkjd' f ;=k tl;= fjp ;ek
Miaih we;sfjkjd' ;sKKx iX.;s Mfiid' Mii mpphd fjokd
f ;=fka tl;=j ksid Miaih we;s fjkjd' Miaih we;sfjk
fldg Miaih;a f;are .kak k' f plaLq iMiaih;a mkdu
iajNdjhg ;=vq mj;skk
a d jQ fohla' t;fldg ta plaLq iMiaih
ksid fokdjla we;sfjkjd' ta fokdj;a mkdu iajNdjhg
hg;a jk tlla' iar tlla fkdfjhs' iodld,sl fkdjk tlla
lsh,d h:dN+; jYfhka f;are .kak fk' f f;are .ekSug
Wjukd lrkafka iudh hs' wr fya fyd| iudhla ;sfhkak
fk' ta fya iudhla ;sfhkakd jQ wjia:df Tkak ffla
we,Sula we;sfjkafka kE' f fyka i,lk fldg weye .ek
j;a" weyeg bm;a jk rEm .ekj;a" talg inkaO fjk
[a[dKh .ekj;a" Miaih .ekj;a" fokdj .ekj;a" we,Sula
neula we;sfjkafk keye'
hlsis hlska kshu wkaoka fjd f;are .;a;d k
we,Sula we;sfjkafka kE'
pCLqix k idrcc;s" rEfmiq k idrcc;s' pCLq [[dfk
k idrcc;s' pCLq iuMfii k idrcc;s' hums ;[p pCLq iuMii
mpphd Wmmcc;s fjohs;x iqLx jd CLx jd wCLu iqLx jd

144
;iums k idrcc;s Tkak Th lshk plaLqj" rEmh" plaLq
[a[dKh" plaLq iMiaih" fokdj lshk f foaj,a ks;r u
wfma ys;aj,g inkaO fjkjd' f bkash j,g f.dapr jkafka
fjd' fufia bm;a jk fjd kshu wkaoka f;are .;a;d
k tn wjia:df we,Sula we;sfjkafka kE' we,Sula fjkak
bvla ke;sfjk fldg fhda.djprhdg mqjks f,fyisfhka
Ndjkd ldhh lrf.k hkak' f ;;a;ajhg tkak lla m%udo
fjkak fk' wNs[a[d - m[a[d lshk f wjia:d fol
mshuka lrkak fk'
wNs[[d wjia:dj( ta Ouhka inkaOj mqoa.,sl ;;a;ajh
f;are lr .ekSu hs' mppF; ,CLK mfjoh lsh, hs talg
lshkafka' f jia;= inkaOj mqoa.,sl ,CIKh m%;sfo lsu
tafl ;sfhkak fk' f bm;a jk foaj,a inkaOj ta mp;a;
,CIK wjfndaOh fyd|g ;shd .kak fk' tal ;shd .;a;yu
B<g m[a[d lshk wjia:djg mefKkjd' ;j tydg ys;
;ekam;a lrf.k hkakd jQ wjia:df fl wks;Hhs" ixL;hs"
mkdu Ouhlah lsh, f;are .kakjd' wks;H k hula
tal l hs" hula l k tal wkd;au hs lsh,d Th hg f;are
.kakjd' m[[d lsf f ;;aFjhg'
fh Ouud wNs[[d mf[[hHd f; Ofuu wNs[[d
mcdkd;s lsh,d nqrcdKka jykafia m%ldY lf<a fhda.djprhd
f.a f hqKq wjia:dj .ek hs' ka Tyq fyd|g ys; ;ekam;a
lrf.k ;sfhkjd' ;ekam;a lr.ekSug lsis ndOdjla kE'
luia:dkhg ys; fh,d ;sfhkjd' wkak ta wjia:df plaLj
q
muKla fkdfjhs " rEmh we;= wjfYa I is h u fldgia
wNs[af[hH m[af[hH Ou jYfhka i,ld n,k fldg ta ta
mqoa.,hkaf.a kqjKg f.dre jk yehg" Yla;sfha ye yehg"
ys; fhdokak mqjka fjkjd' rEm" fokd" ix{d" ixLdr"

145
[a [ dKh" pla L dh;kh" rEmdh;kh" ioa O dh;kh"
.kaOdh;kh" ridh;kh" fMdGndh;kh" Oudh;kh"
rEmdruK" ioa o druK" .ka O druK" ridruK"
fMdGndruK jYfhka Tkak Th yg o; hq;= Ou
yels;dla rg Tyqf.a {dk Yla;shg f.drejk yeyehg
bm;a fjkjd' tajd bm;a fjk fjk yehg fufkys
lrka jdih lrkjd' ta bm;a jk Ou ,CIK jYfhka Th
hg fufkys lrkfldg wjfndaOh tkak tkak je fjkj'
wNs[a[d - m[a[d lshk f .=K j,ska ta fhda.djprhdg
hqKqj i,id.kak mqjka'
tn wjia:df fhda.djprhdg wr iuuik [dKh fyd|g
meye,sj fkkjd' wksp" laL" wkd;au lshk f ,CIKhka
fyd|g jegfykafka" Wohnh {dkh mgka .;a ;eka isgka u
hs' Wohnh {dkh lsfj fjd we;sfjk ke;sfjk ye
jegySu hs' f Ou fldgia fjk fjku jegfyk fldg tajdfha
we;s yd ke;s n,kjd' tg wksp" laL" wkd;au lshk
f ,CIKhka fyd|g jegfykak mgka .kakjd' fukak f
hg wNscdkkh hs mcdkh hs lshk mppF; ,CLK h;a
idu[[ ,CLK h;a lshk f ,CIK fol fyd|g f;are
.;a; fhd.djprhdf.a oYkd {dkh hqKq fjkjd' t;fldg
Wohnhd oYkd {dk my< fjkjd' ta Wohnhd oYkd
{dk my< jkakd jQ wjia:df ta oYkd {dk my< fjkafka
;ox. jYfhka Bg ndOl laf,aYhka whska fukq hs' ta wjia:dj
foaYkd lf<a" fh Ouud wNs[[d myd;nnd f; Ofuu wNs[[d
mcy;s lshk fukak f hg oYkd {dk my< jkakd jQ
wjia:df ta oYkd {dk j, n,fhka Tyqf.a wNHka;rfha
ys; ;=< fndfyda ld,hla iarj ;ekam;a fj,d ;snqKq fndfyda
flf,ia ;ox. jYfhka l%u l%ufhka whska fj,d hkjd' ta

146
whskajk laf,aYhka inkaOj ys;, n,mqjyu fkdfhla"
fkdfhla foaj,a" tk( Ydiaj; oDIahg inkaO tajd" Wfo
oDIahg inkaO tajd" t;fldg >K ix{djg inkaO tajd"
.g u wdjd jQ ;DIaKd inkaO laf,aYhka" oDIahg inkaO
laf,aYhka" udkhg inkaO laf,Yhka" f fya flf,ia
Odrdjla oYkd {dk j, n,fhka l%u l%ufhka ;ox. jYfhka
le" le" " hkjd' ta oYkd {dk m%Odk jYfhka
wgla tydg ;sfhkjd' ta wg u hqKq fjkakd jQ wjia:df
flf,ia rdYshla Tyqf.a wNHka;rfhka whska fjkjd' miqoaO
ika;dk ;;a;ajhlg m;afjkjd' oYkd Ndjkdj fkd lvjd
n,j;a Wkkajla we;sj" f,dl= mqKH Yla;shla we;sj" hhla
we;sj mj;ajdf.k hkjd k ta wjia:df fndfyda rg f
flf,ia whska fj,d yskjd' ixidrh inkaOj ta we;a;dg
uy;a f.dvla fyd|g jegfykjd' fndfyda g l,ska ys;d
.kakjd jH f,dal hym;a" n%yau f,dal hym;a lsh,' kuq;a
Ndjkdj hqKq wjia:df n%yau f,dal mjd wks;Hh" laL"
wkd;au lshk f ,CIKhkaf.ka mSvd jk ;eka nj;a ta ksid
taj;a hcklhs lsh, Tyqg jegfykjd' fukak f ksid ta
wNHka;rfha ;sfnk flf,ia rdYsh whska fjkjd' flf,ia
rdYsh whska fjk fldg f fhda.djprhdf.a ika;dkh msis
ika;dkhla njg m;afjkjd' iuyrg fhda.djprhd f
wjia:df ;uka ksflf,ia mqoa.,fhla jYfhka ys;d.kakjd'
wr Wohnh {dkh uq,a wjia:df f we;a;d fndfydag
/jfgkjd' tal mkakd f.k hk fldg we;a; jYfhka u ksjk
f yhs lsh,d kshu wkaoug jegfykjd jdf.a fmkSula
iuyrekag we;s fjkjd' kshu wkaoka m%;HCIj ksjk wjfndaO
fjkafka keye' ksjk f y h hq;=hs lsh,d fndfydag
fhda.djprhdg jegfykjd' f ixidrh .sks.;a f.hla jf.a
jegfykjd' f,daN lshk ish u f,v j,ska msp ;ekla

147
fl' ;ukaf.a ika;dkfha Th fya l,amkd we;sfjkjd' ta
fya l,amkd fjkakd jQ wjia:df f fhda.jrhdf.a ;;a;j
a h
b;du hqKqfjka hqKqjg hkjd' f fojeks wjia:dj hs'
nqrcdKka jykafia f foaYkdj lf<a uydi<dh;ksl iQ;%fha
hs 'tys tla;rd fldgil hs fl ;sfhkafka' f woyi nqrcdKka
jykafia foaYkd lf<a ry;ka jykafia f.a ;;a;j
a h fmkak
q
lsug hs' ry;a ug Wmldr jk Ou iuQyhla bm;a ls
jYfhkq hs nq rcdKka jyka f ia f foa Y kdj,a lf<a '
idudkHfhka fhda.djprfhla jqk;a ms<m
s eh hq;f
a ;a f ms<f
s j<g
hs' nqrcdKka jykafiaf.a woyi wr fya ksid;a ry;a ug
Wmldrl Ouh jYfhka f l foaYkd lrmq ksid;a myd;n
Ou jYfhka fu;k fmkakq lf<a wccdj hs ;Kydj hs' tajd
ry;a ud.hg whs;s foaj,a'
fidajdka mqoa.,hl=f.a ;;a;ajh .ek wms ys;kak fk
B<g' wms uq,ska fidajdka ug hs n,dfmdfrd;a;= fjkafka' ta
fidajdka ug n,dfmdfrd;a;= jkakd jQ fhda.djprhd f yg
u hs ta Ndjkdj lrf.k hkafka' wr oYkd {dk mrmrdj
.g mj;ajf.k hdf w;ka m;r k;r ula fjkjd' f
fidajdka ud. {dkh ,nd .ekSf l%u lSmhla ;sfhkjd'
W.>;[ mqo.
a ,fhla inkaOj i,lk fldg" W.a>;[a
mqo.
a ,hd lshkafka bm;a l< Ou iuQyh bm;a l< fj,df
u fyd|g f;are wrf.k ta wkqj Ndjkd ukisldrh fhdod
f.k ta Ndjkd ukisldrfhka blaukska oYkd [dK my<
lrf.k ud._ M, ,nk ;eke;a;d hs' ta mqoa.,hd ksodj
fndfydau blaukska ,nd.kakjd' ksodfjka rd.h" rd.fhka
uqla;sh" uqla;sfhka uqla;s [dK oYkh Tkak Th fha
fndfydau fl l%uhlska W.a>;[a[ mqoa.,hdf.a wjfndaOh
is fjkjd' fidajdka u fndfydau blauk hs" f,ais hs'

148
iehq;a iajdka jykafia mn%dcl ld,fha wiai iajdka
jykafiaf.ka .d:djla weiqjd' ta .d:dj imQK fjkak;a l,ska
fidajdka ud. {dk" M, {dk ,ndf.k wjika lr.;a;d'
Ouh inkaOj is;Sf ta ;r Yla;shla Wkajykafiag ;snqKd'
ta Yla;sh .ek mqu fjkak fohla keye' Wkajykafia fndfyda
ld,hla uq ,a f ,a oYkd Ndjkdj mq r e lrf.k is h
W;a;ufhla' f ;fha ;a wOHd;al mdY=oafhka msis
;hla .; l< flfkla' ta ld,fha nqoaO Ydikhla ke;=j u
yq.dla hqKqj lghq;= l< flfkla' merKs .=K ;snqKd' mdr
Ou ms,d ;snqKd' W.>;[ lshk kqjK ;snqKd'
W.>; lshkafka bm;a l< foa" jD; l< foa"
lshkafka k .;a ;eke;a;d' W.>;[ lshkafka bm;a l<
Ouh k .kakd" bm;a l< muKska k.ka;d lshk tl hs'
m;[ lshk mqoa.,hd Bg jvd lla wvqhs' ta;a
foaYkdjla l< g tal hlsis hlska fno,d fmkakQ yefha
u oYkd ukisldrh mj;ajd f.k OudjfndaOh lrkakg
mqjka ta m;[ mqoa.,hdg' m;; lshkafka ia;r
lrk ,oao lshkafka tfia ia;r lrk ,oao k .kakd"
fno,d fjkalr fmkakq lrmq foa ta tlalu f;are .kakd
mqoa.,hd' tn mqoa.,fhda fndfyda u mdr Ouhkaf.ka msrsp
W;a;ufhda hs' fidajdka ug ta mqoa.,hdg fndfyda u f,fyishs'
wks;a we;a;kag lla wudre hs' ta ksid iEu flfkl=g u f
hg ish,a, u lrkak mqjka fjkjd lshd lshkak;a krl hs'
ys;kak;a krl hs' wkqmqnn isCLd" wkqmqnn mmod lshmq
ms<sfj<g wkqmQj ;df,g ms<sfj<ska fl isfjkak fk'
ms<sfj;a mqrkak fk' wkqms<sfj<ska iS, iqoa" ;a; iqoa"
iqoa wd iqoa mrmrdj mqyqKq lrf.k hkakg fk'
tfyu mqyqKq lrf.k hkakd jQ flfkl=g hs wka;sf [dK
oiik iqoh yuqjkafka'

149
[dK oiik iqoh( fuh ,nd .kakg uq<ska mmod
[dK oiik iqoafha w. iXLdrefmCLd [dKh ,efnkjd'
wkqf,dau [dK ixLdr WfmlaLd [dKfhka kshu fjkjd' .g
mj;ajd f.k .shd [dK mrmrdf ixLdr WfmlaLd [dKfha
hs tla;rd kshuhla is fjkafka' ta wjia:df miaikd j
fyd|g hqKq fjkjd' ta hqKq fjp miaikdj .ska .g
hqKq bhg hkfldg wkqf,dau wjia:df WgGdk.dkS
miikdj lsh, hs lsh fjkafka'
wkqf,dau [dKh ixLdrefmlaLd [dKfha hqKq fjp
tla;rd ,Khla' fuys wks;H" laL" wkd;au lshk ;%,
s CIKh
fyd|g jegfykjd' wka;f
s tla ,CIKhla j u jegfykjd'
imQKfhka jegfykjd' ta j u imQKj jegysp ,CIKh
wkqj WGdk .dkS miaikdj isfjkjd'
B<g hs mluu wkqf,du lshk f wjia:djg mefKkafka'
ta WGdk .dks miaikdjla' WGdkh lshkafka ixidr
lska fyda flf,iqkf
a .ka ke.S isu hs' ta ke.S isu isfjkafka
f,daflda;a;r ud.hlska' tal WGdk .dkS lsh,d ta yg
ys;kak k' f,daflda;a;r ud.hg mefKkakd jQ miaikdj
WGdk .dKS miaikdj hs' h wjia:djl f,daflda;a;r
ud.hla ,nd .kakjd k ta ,nd .kakd jQ wjia:df we;sjk
;a; mrmrdj hs f WGdk.dkS miaikdjhs lshkafka'
t;ek tla;rd ,CIKhla jegfykjd' ta jegyqKq ,CIKh
bm;a lrf.k f.d;%N= [dKh my< fjkjd' ta f.da;N
% = [dKh
my< fjkakd jQ wjia:df ;ukaf.a ys; tla;rd ;;a;ajhlg
.sh nj f;are .kak mqjka fjkjd' f.d;%N= [dKhg .sys,a,d
kej; wdmiq tkafka keye' tys kej;s,d t;k u ;sfhkafk;a
kE' biairyg u hs hkafka' ta ksid fu;k iq f,djla ys;
fkdkS hk wjia:djla ;sfhkjd' ta lshkafka f.da;N
% += [dKfhka

150

151

flfrkafka ksjka wjfndaOlr .ekSu hs' f.d;%N+ [dKfha wruqK


ksjk hs' ta ksjk wruqKq lrf.k f.da;N
% + [dKh my< jQ g u
wr ,CIKhg wkqj ksjk wruqKq lr .kska ta flf,ia iSudjla
lvka fukak f wIaGdx.sl ud.hg whs;s .=K iuQyh;a ;ud
;=< hqKq lr .kakjd' hqKq fjp .=K iuQyh bm;a lr
.kska wkka; ld,hla uq,af,ays u lsPd wd flf,ia
j,ska ;e ;e ;sp f ;a; ika;dkh ksjka f ud.
{dkh;a ta tlal u M, {dkh;a my< fj,d B<g m%;HfjCId
{dk my< fjkjd' fukak fl fidajdka f m<fjks wjia:dj'
fida;dmkak lshkafka ta mqo.
a ,hdg hs' fida;dm;a;s lshkafka
ta .=K Ouhg hs' fida; lshkafka j;=r myrg' c, myrg fida;
lshkjd' .l ;shk uqyoq l ;shk j;=r myrg fida; lshkjd' ta
fida;h jdf.a ksid f Ou iuQyhg;a lshkjd fida;h lsh,d' ta
fudllao ta Ou iuQyh@ wdHIAGdx.sl ud.h hs' iud
fida;h" iud ilmam fida;h" iud jdpd fida;h" iud
luka; fida;h" iud wdj fida;h" iud jdhdu fida;h"
iud i;s fida;h" iud iud fida;h lsh,d Th hg fida;
rdYshla ;sfhkjd' Th fida; rdYsh idudkHfhka j;=r myrla
jf.a' .l" we,l" fod<l j;=r myrla wka;su olajd .uka
lrkjd k .uka lrkafka uy uqyoq g hs' ta c, Odrdj jefgkafka
uy uqyoq g hs' ta jdf.a u iud g wd c, Odrdjka jefgkafka
fldydg o@ wuD; uyd ksndkhg hs' wuD; uyd ksndkh olajd
fkd kej;S .uka lrkakd jQ j;=r myrg hs f fida;h lsh,d
lshkafka' ta fida;hg wdf;d mcckx wdmfJkd lshk
wdldrhg m;a u isfjkjd'
id id id

11
mksndk iQ;h
%
kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii$$$
iS,x iud m[[dp - uqF;S p wkqF;rd
wkqnqoOd bfu Ouud - f.d;fuk hiiiskd
^>ksldh mksndK iQ;% msgqj 190&

wo tla;rd fYaI fmdah ojila ksid lreKq lla u;lalr


fokak hs ud l,amkd lf<a' ,xldf nqoaO Ydikh msysg jQ
ysuy ry;ka jykafiaf.a jev ms<sfj,g inkaOjk khla
jk wo k fmdfidka fmdah jYfhka olajkak mqjka' t;fldg
tn ojil ta nqoaO Ydikh .ek i,l,d" l,amkd lr,d" ta
nqoaO Ydiksl .=K ;u ;uka ;=< hqKq lr .ekSug kslaf,aIS
wIaGdk mj;ajd .ekSug fyd|u khla njg wo k m;a fjkjd'
we;e g ;h inkaO fkdfhl=;a lror" m%Yak ;uka g
we;s fjkak mqjka' j, l we;sfjkak mqjka' fjk fjk
jev ksid wvqmdvql ksid is;g j,l my< fjkak mqjka'
tn wjia:djl tajd u.yrjd .ekSug fyd| u wjia:dj nqoaO
Ydikh inkaOj l,amkd lsu hs' nqjrhka f,dalfha my<
u ,N ldrKhla nj yeuod u wms u;la lrkjd' wm yeu
fokdu ta ,N jQ nqjrhkaf.a my< ulska ,efnk nqoaO
Ydikhla wmg ,enqkd lsh,d i;=gq fjkak fk' ta ,enqKq nqoaO
Ydikfhka jev .ekSug ys; yod .ekSu hs fYaIfhka l,amkd
lrkakg ;sfhkafka' ud m<uqfjka m%ldY lrmq .d:dj nqoaO
Ydikh u inkaO lrk .d:djla'

152
iS,x iud m[[dp - uqF;S p wkqF;rd
wkqnqoOd bfu Ouud - f.d;fuk hiiiskd
f.!;u nqrcdKka jykafia iska YS,h" iudh" m%{dj"
uql;
a h
s lshk fukak f lreKq y;r f;are wrf.k f,dalhdg
m%ldY l<d lshk woyi hs wms f .d:dfjka .kak k' f
iQ;h
% g inkaO woyia rdYshla ka tydg ;shkjd' wmg ud;Dldj
jYfhka .kak ;sfhkafka Ys," iud" m%{d lshk f ;=k;a"
wka;sf i|yka jk uqla;sh;a lshk f lreKq y;r hs' f
lreKq j,g inkaOfj,d ;shkjd wkq;a;rd lsh,d mohla'
t;fldg W;= jQ YS,h" W;= jQ iudh" W;= jQ m%{dj" W;= jQ
uqla;sh lsh,d Th hg fjkalr ys;g .kak k' wdh jQ
YS,h" wdh jQ iudh" wdh jQ m%{dj" wdh jQ uql;
a h
s nqrcdKka
jykafia fidhd .;a;d' fidhd f.k f,dalhdg m%ldY l<d' ta
nqoaO Ydikh hs wo ;shk nqoaO Ydikh'
ksjka olsk YS,h( i;r ixjr YS,h wdrCId lrkakd jQ
mskaj;=ka o Bg my< YS,hka iudoka fj,d wdrCId lrkakd jQ
mskaj;=ka o is;kakg k ta ;uka iudoka jQ YS,h;a ksjka lSu
msKsi iudoka fj,d ;shk tajd nj' wdh Ndjh ,efnk tajd
nj' idudkHfhka f,dalfha Woh is,a iudoka fjkjd" wdrCId
lrkjd' kuq;a ksjka wjfndaOlr .ekSf mrud:h fmr
fldg is,a iudoka fjkafkda" wdrCId lrkafkda wvqhs' nqoaO
Ydikfha muK hs tfyu ksjka lSug Wmldr jkakdjQ iS,hla
;sfnkafka'
t;fldg ta iS,h wdrCId lrk mskaj;=kag fojkqj lrkak
;sfnkafka iudh imQK lr .ekSu hs' ta iudh iu: iudh"
oYkd iudh lsh,d foms<sfj<lska u ,nd.kakg mqjka'
fukak f iud lshk jpkh ldg;a fydog mdv ;sfnkjd'
fydog u;l ;sfhk jpkhla kuq;a fuys ;=< ;sfnk m%fNao ta
;rug m%lg kE' mdvug wvq hs' ta ksid iud hk jpkh wms

153
f;are lr .kak k' th tl..;d ;a; tald.%;dj jYfhka
i|yka fjkjd' ta tlalu F;g;s lsh,d jpkhla i|yka
fjkjd' F;g;s" ;a; tald.%;d tl..;d Th k j,ska
i|yka jk idudkH ffp;islhla' t;fldg ta ffp;islh
ishu is;aj, ,efnk tlla' ishu is;aj, f tal.a.;djh
,efnkjd' ta ta wjia:dj yehg" ta ta is;aj, wjfYaI ;a; wx.
wkqj fl idudkH ;;a;ajfhka ;rula hqKq ;;a;ajhg;a"
hqKq ;;a;ajfhka b;d Wiia hKq ;;a;ajhg;a ye,d yskjd'
WodyrKhla jYfhka l,a m kd lrk g tl..;d ls h k
ffp;islh isf;a tllu we;s lrkjd' kd kd wruqKqj,ska
is; whska lr,d tl wruqKl ;ekam;a lsuhs tal.a.;d lsh,d
lshkafka' f we;af;da ljqre;a okakjd f WoOpp ys; lshk
tl weiaiqKq ys; hs' ta weiaiqKq ysf;;a tal.%;djh ;shkjd'
weiaiqkq isf;ka tal.%;djh ;shkjd k fldfydu o f
tal.%;djh t;k ,efnkafka lsh,d iuyr g m%Yak tkak
mqjka' tla;rd wkaoulg t;k tal.%;djh ;shkjd' hqKq keye'
hqKq lka fydogu wvqhs' fjk ;ekaj, hqKqj je hs' fu;k
hqKj
q wvq ;;a;j
a hlska hql;
a jQ tal.%;djhla ;sfhkafka' fukak
f ksid F;g;s - tl..;d - fF;l..;d lshk f jpk
;=k iudh ms<sn| idudkH jpk jYfhka i,lkak k' fjd
tl;= fj,d hqKq fuka ,efnkakd jQ ;;a;ajhlg hs iudh
lshkafka'
iudh( iud bJsh" iud n,h lsh,d fohlg
,efnkjd' fl idudkH iudh" iud n,h" iud bJsh
lsh,d Th hg ,efnkjd' idudkH iudh fjkhs' iud
n,h fjkhs ' t;fldg Bg;a jvd fjkia fF;l..;d"
F;g;s lshk fjd' ;af;al.a.;d" ;a;;s lshk fjdfha
hqKq ;;a;ajh hs iudh lshkafka'

154
wdh wIaGdx.sl ud.fha ,efnk iuud iudh fldgia
;=klska hql;
a hs' iud jdhdu" iud i;s" iud iud lshk wx.
;=klska hql;
a hs' t;k iud ialkaOh lshk tl n,j;a' wdh
wIaGdx.sl ud.fha ,efnk iud iudh;a wks;a ;ekaj,
,efnk iudh;a hqKq lr .ekSug fhda.djprhka uykais .kak
k' f uykais .kak Woh iska i,ld ne,sh hq;"= i,ld
ne,Sug iqiq lreKq lSmhla ;sfnkjd' iud ys;la iud .=Kfhka
imQK lrf.k OHdk ;;a;ajhg muqKqjd .ekSug f,dl=
wIaGdk Yla;h
s la ;sfhkag fk' wLKav jev ms<f
s j<la ;sfhkakg
fk' fkd kj;ajd f.k hk i;sfhka mj;ajk wLKav jev
ms<f
s j<la ;sfhkak fk' f iudh we;slr .ekSug" hqKl
q r
.eksug luia:dkhlg ys; fhdojkak fk' ys; fhdod f.k
Ndjkd lrkjd' l f,djla Ndjkd lr ke.sg hkjd' wdfha
kej;;a wr luia:dkhg ys; fhdoj,d kej;;a Ndjkd lrka
l fj,djla b|f.k b| ke.sg hkjd' kuq;a ldHh imQK
keye' fl imQK lr .ekSug lreKq fydog l,amkd lr,d
ys; ;ekam;a fjk wkaoug Ndjkdf fhfoka f ysf;a
;;a;j
a h;a iudu;A ys;la hqKq lr .ekSug iqiq jev ms<f
s j<la
f;are wrf.k luia:dkhg ys; fhdokak k' fudk
luia:dkhla jqk;a wvqmdvq tlla jYfhka i,lkak fydo keye'
nqoaOdkqiai;s Ndjkdfjka OHdkhla ,efnkafka kE lshk
tl m%isoaO hs' ud.M, ,efnkafka kE lshk tl;a m%isoaO hs'
kuq;a nqrcdKka jykafia u jod<d nqoaOdkqiai;s Ndjkdjla
lr,d f flf,iqkaf.ka msis fjk ms<sfj< ;sfhkjd lsh,d'
buums NsCLfj wkqii;sGdkx wdruuKx lFjd tjXlfpp
iF;d iqcCOJ;s lsh,d" uyfKks f wkqiai;sGdkh ^wkqj
fufkys ls f ldrKh& wruq K q jYfhka f.k we;e
i;a ; a j fhda fuys u ms is Ndjhg m;a j ka k dy' f
wkqiai;sGdkh lshkafka nqoaOdkqiai;sh hs'

155
wkqii
a ;s yhla ;sfhkjd' ta wkqii
a ;s yh inkaOj uu
foaYkd lr,d ;shkjd' f wkqii
a ;sGdkh wruqKq lrf.k we;e
we;af;da f flf<iqkf
a .ka msis fjkjd' ixidr flka ksoyia
fjkjd lsh,d nqrcdKka jykafia jod<d' ta ksid luia:dkh
lshk tl mqxh lsh,d ys;kak fydo keye' fndfydu f.!rjfhka
luia:dkhg ys; fhdokak fka' nqoO
a dkqii
a ;s" ffu;%h
s wd
jYfhka ;sfnkakd jQ iEu luia:dkhla u jdf.a lr,d bjr
lrkak nE' tfyu i,l,d f ;uka luia:dkh jYfhka wrf.k
ys; fhdokakd jQ wruqK inkaOj i,ld n,kakg fk' Ndjkd
lrkakd jQ wjia:df ;a; iudh uq<k
s a we;sfjkak Wjukd
hs' ;a; iudh we;slr .ekSug iudhg mmJ: Ou_ ^iudhg
ndOd lrk reoaO Ou& f;are .kakg fk' f fhda.djprhka
okakjd mxpkSjrKhka iud is;g ndOl fjk nj' iud is;la
imQK lr .ekSug kSjrKhka ndOlhs" m<sfndaOhs' ta ksid
kSjrKhka .ek l,a we;sj is;kak fk' lduPkao kSjrKhka
ys; wjq,a lrkjd" ne lrkjd" ndysr foaj,a j,g ys; jjkjd'
mqx wdYdjla jqk;a ndOl fjkjd' fmd foalg jqk;a wdYd
lrka k hka k fydo keye' ta f lka ys ; krla fjkjd"
flf,fikjd' ta ksid lduPkaofha ;shk wdkj i,lkak
fk' lduPkaoh tkafka fudl o@ th tkafka f wruqKq iu
hs lsh
s ,d i,lkak k' f ;;a;j
a h uq,l
a rf.k ;sfnkakd jQ"
uq,a neif.k ;sfnkakd jQ ;Kayd wkqifha n,fhka fl
u;=fjkjd' ta u;= ug f fudavlu Wo fjkjd' fjd wdYajdo
lsf woyi;a f fudavlug Wo fjkjd' wdj - ;Kaydj
bm;a lrf.k fjd we;s fjkafka' ta ksid fjd whskl
a r
.kak fk' ;Kayd lduPkaoh ys;k
s a kE lka neyer lr
.kak fk'
jHdmdoh( ^;ry& fl;a fyd| kE' i[[dKl"
w[[dKl fudk fohla .ekj;a .eu fyd| kE' we;e g

156
i[[dKl foaj,a j, .efgkjd' ne ;ek w[[dKl
foaj,aj,g ;a .efgkjd' ta lshkafka iuyr gl oafYh" jHdmdoh"
kej; kej; we;sfjk fldg yuqfjk yuqfjk tlaflkdg
fodia lshkjd' yuqfjk yuqfjk tlaflkdg nkskjd' wka;f
s
nefjk ;ek ljqre;a ke;ak fudllg fyda .ykjd" t;fldg
w[[dKl foa tlal;a .eu krlhs' iir lalrk tlla lshd
oafYh whskl
a r .kak fk' oaffYhka ys; msis lr.kak
fk ta fj,dfju' ta jdf.u ysf;a ,Sk iajNdjh we;s lrk"
lfha j,lu we;slrjk f koaOh" tal;a ta hg i,l,d
isf;ka whskl
a r .kak fk'
f hg ksodf.k l=i;
S fj,d f nqoO
a Ydikfhka m%fhdack .kak
neye' jkd rejka j,g jvd" ueKsla j,g jvd jkd nqoO
a Ydikhla" nqoO
a
r;akhla wmg ,e,d ;sfnkafka' f Ydik r;akfhka m%fhdack .ekSug
ksodf.k nE" lue,s fj,d nE" W;aidy .kak k' kshu wkaougu W;aidy
.kak fkhs lsh,d wr W;aidyjka; woyia bm;a lrf.k

koaOh isf;ka whska lr.kak fk'


B<g WoOpp ^f isf;a weiaif
S .;sh& we;s fjkjd' ta
jdf.au l=Cl=pph we;sfjkjd' ;uka lrmq jer inkaOj;a
lrkakg nefjp foaj,a inkaOfhkq;a l=ll
a
= ph we;sfjkjd'
tajd .ek ys;kak ;sfnkafka" fjd .ek fldpr ys;j
= ;a kej;
kej; tal yokak nE' ta ksid uu fl whska lrkjd' f
weiai
s p .;sh hs' f l=ll
a
= ph hs' folu whska lrkak k'
lsh,d Ydka; is;la mj;ajka WoaOp l=ll
a
= ph whskl
a r .kakjd'
B<g lspPdj( ielh' fjd y hhs o@ fkd hhs o@
lsh,d iel we;s fjkjd iuyrekag' tfyu ys;kafka ke;sj
taldk;afhka nqoaO Ydikh ffkH_hdksl hs" Ou r;akh
taldka;fhka m%;M
s , ,nd.kak mqjka tllah lsh,d lspdj;a
whska lrkakg k' Th myu whskl
a r .;a;yu f,dl= Yla;h
s la

157
tkjd' fjd whskl
a r .kak fldg wm f;are .kak k f
ysf;a ;;a;j
a h' ys;la my< fjkafka ffp;isl;a ^;a;dx.;a&
iuhs' ta ffp;islhka f.ka m%Odk jYfhka iudhlg Wmldr
jkakd jQ ;lal" pdr" m%;
S "s iqL" tal..;d lshk ffp;isl myla
;shkjd' ;lal" pdr" m%;
S "s iqL" tal..;d hk f wx. my wms
i,lkak fk' fyd|g f;are .kak fk' f iud is;lg
Wmldr fjkye i,l,d ta ;a;dx. wj lr .kak fk'
;Cl( f ;Clh lshk tl fndfydag Ndjkdjg ndOlhs'
kuq;a Ndjkdjg Wmldr jkafk;a ;lh u hs' ;lh Ndjkdjg
Wmldr fjkjd' ;lh wruqKg neye .kak iajNdjh hs
mj;skf
a ka' ta ;lh wruqKg neye .kak iajNdjh ;shk ksid
f ysf;a my< jk WodiSklu" ,Sklu" whska lr .ekSug ;lh
Wmld fjkjd' .ska .g u ;l lrkak .sfhd;a Ndjkdj
lrkak neye' kuq;a Ndjkd wruqK we;=f,a f ;lh l%h
s d
lrjkak W;aidy .;af;d;a" l%h
s d flfrfjd;a wkak ta wjia:df
koaOh whska fjkjd' f wdldrhg koaOh whska lr
.ekSug ;lh Wmldr lr.; hq;h
= 's Wmldr lr f.k bka
tydg hEug fkd Ndjkd wruqfKa u ;lh fhdod .kak k'
Ndjkd wruqKg u nisk ;df,g is; fhdod.; hq;h
= 's
pdr( f ;lh jdf.au f pdrh;a m%fhdack hs' pdrh
m%{d .;s ffp;islhla' zzpdrhZZ lshkafka jrKh lsu ^i,ld
ne,Su& jf.a tlla' t;fldg tal m%{d .;sh hs' lreKq fydh,d
n,k .;sh hs' lsPdj ke;slr .ekSug fl Wmldr lr.kak
mqjka' pdrh;a fyd|g wjfndaO lrf.k tys fhfok ye;a
Ndjkd wruqfKa yeisfrk ye;a k.kak k' pdrfha iajNdjh
wruqfKa ys; yiqrejk .;sh hs' ta .;sh mk fmdjd .kak fk
.; hql;
a lrjd .kak fk'

158
mS;s( B<g mS;sh mskjk .;sh' we;e g je fj,djla
Ndjkdf fhfok g wruqK tmdfjk .;shla we;sfjkjd'
fndfyda g Ndjkd wruqK tmd fjkjd' ta tmdfjk .;sh ke;slr
.ekSug Wmldr fjkjd mS;s ffp;islh' ta lshkafka mS;s
ffp;islh ksihs f jHdmdoh ke;s fjkafka' jHdmdo ffp;islh
ke;s lr .kak mqjka fjkafk f mS;s ffp;islh hqKq lr
.ekSfuka' fl mskk iajNdjh hs'
iqL( B<g uq;d iajNdjh we;s ffp;islhla iqLh kka
lafjkafka' Ydka; iajNdjfhka ysf;a mj;ajkafka iqLh hs' wr
WoaOp l=ll
a
= p lshk kSjrKh whska lr .ekSug f iqL
lshk ffp;islh Wmldr lr.kak mqjks'
tl..;d( ta ta wruqfKa" tl wruqKla m%Odk lrf.k" ys;
mj;sk iajNdjh hs tal.a.;d ffp;islh' taflka f ldupPkao
lshk ;Kaydj ke;s lr.kak mqjka' fukak f yg f
;a;dx. ;udf.a ys; ;=< jev lrk yehg i,l,d" Wkkafjka
ta ys; ilialr .kak fk' fukak f yg ;lal" pdr"
mS;"s iqL" tal.a.;d lshk f OHdkx. my mj;ajd .ekSfuka"
f;are wrf.k u;=lr .ekSfuka iud ;a;hlg ndOl jYfhka
yskd kSjrK my whska lr.kak mqjka' t;fldg uq, u
fhda.djprhd fukak f l l,amkd lr f.k Ndjkdf ys;
fhdokak uykais .;af;d;a wr tmdl ke;sfj,d" lfha ysf;a
j,l ke;sfj,d je fj,djla iudu;a ys;lska hqla;j
ld,h .;lrkak mqjka' fukak f fya we;s lr .;a;
iudhla ms<n
s |j nqrcdKka jykafia tla wjia:djl jod<d'
Pys NsCLfj Ofuuys iuJkd.f;d NsCLq ysujJ;x mnn;rdcx
modf,hH lreKq yhlska imQK jQ NsCIqj ysudf,a mj;
rdchka |,d ug Yla;h
s we;s flfkla fjkjd lsh, Th
fy foaYkdjla l<d fLd mk jdfod Pjdh wccdh zf
j, wdj .ek lshkaku fohla we;af;a keyeZ lsh,

159
Wkajykafia jod<d' f lreKq yfhka hql;
a fhda.djprhdg wdj
o u t;r f,dl= fohla fkdf lshk tl nqrcdKka
jykafia jod<d' iud Ndjkdj inkaO jkd lreKq yhla
Wkajykafia foaYkd fldg jod<d' f lreKq yh ixfCIamfhka
ys;g .kak" u;l ;nd .ekSug" ka lshdfokak n,dfmdfrd;a;=
fjkjd'
iudii iudmF;s l=if,d fyd;sZZ wd jYfhka lafjk
iudmF;s l=i,;d" ;sl=i,;d" jqgGdk l=i,;d" l,,;d l=i,;d"
f.dpr l=i,;d" wNskSydr l=i,;d lshk fukak f lreKq
lhs'
ta iudii iudmF;s l=i,;d m<uqjk ldrKh hs' ka
iudhla we;slr .;a;d lshkafka f hg lreKq ms<sfh<
lrf.k Ndjkdf fhk we;a;dg iudh hqKq jqkd' ta hqKf
q
wjia:d ;=kla ;sfhkjd' mlu ks;a; iu. jev lrk
wjia:dj" W.a.y ks;a; iu. jevlrk wjia:dj" mNd. ks;a;
wjia:dj lsh, wjia:d ;=kla ;sfhkjd'
mlu wjia:dj lshkafka Ndjkdj uq,ska mgka .kak
ms<sfj<hs' luia:dkhg Wjukd lrk lreKq l ilia lr
f.k" talg kshu wkaoug ia:dkh ilia lrf.k" ;udf.a
wNHka;r ndysr fofla wvqmdvql whska lr f.k" iqiq
jd;djrKhla we;s ;ekl kshu wkaoug b|f.k Ndjkdj
mgka.kakjd tk mlu wjia:djhs' mlu wjia:df ;a
jevlrf.k hk fldg t;k ysgka u wr uq,ska lshdmq lreKq
l fyd|g ys;ska wrf.k" iudhla ,nd .ekSug ;sfhk
;;a;ajh" iajNdjh" fyd|g ys;g wrf.k jev f.khkak fk'
fyd|g ysf;a imyxikh we;slr .kak k' ta hg we;slr
f.k fkd lvjd lghq;= lrf.k hkakd jQ wjia:df W.a.y
wjia:djg mefKkjd' W.a.y wjia:dj lshkafka ks;a; ys;g

160
jep" my< fjp" wjia:dj' ta W.a.y wjia:dj kj;ajkafka
ke;sj tal;a .g u lrf.k hkfldg iqiq wkaoug ta wruqK
ms<n
s |j mNd. ks;a; my< fjkjd' t;fldg mlu wjia:dj"
W.a.y wjia:dj" mNd. ks;a; ;sfnkakd jQ wjia:dj lshk
wjia : d w;ka fuka k f ;= k a j eks wjia : df b;du
ie,ls,af,ka jevf.k hkak k' b;d ie,ls,af,ka jevf.k
hkfldg hlsis ojil wr mNd. ks;a; inkaO lrf.k
f ioaOd bkash Ouhka l%u l%ufhka fudardf.k .sys,a,d
wka;sf Wmpdr wjia:djg mefKkjd' Wmpdr wjia:df
wr m<uqfjka lshdmq kSjrK Ouhka imQKfhka u whska
fj,d kS j rK ys ; la my< fjkjd' kS j rK ls f
kSjrKhkaf.ka whska fjp msis fjp ys;la' ta wjia:dj;a
blaujd f.k OHdk wjia:djg mefKkjd' ta hg OHdk
wjia:djg meKSu m%:u OHdkh ,nd.;a;d lsh,d i,lkjd'
fukak f m%:u OHdkh ,nd.;a; ;eke;a;d lrkafka
l=ula o@ lshk tl hs B<g wr lreKq yfhka i|yka jkafka'
m%:u OHdkh ,nd f.k B<g ;sh OHdkh" ;D;sh OHdkh"
p;=: OHdkh jYfhka Th hg OHdk ,nd .kakjd' l%u
l%ufhka f OHdk ,nd .;a;d jQ Woh kslx bkafka keye'
iudm;a;s l=i,;djh we;s lr.kak fk' iujkak mqre
fjkak fk' iujeu lshkafka" hlsis wjia:djl ;uka ,nd
.;a;d jQ" ta OHdk ;a;hg kej;;a is; fhu hs' ta OHdk
;a;fhka hqla; ys;la ;nd f.k jdih lsuhs' tal fyd|g
mqre lr.kak fk' iujkak ks;ru mqre lrkak fk' ta
iujkak mqre lrk tlaflkd B<g WGdk ;;a;ajh"
blauKg OHdkfhka ke.S isu ^jqGdkh&" mqre fjkak fk'
ta OHdk ys; ks;r u ;shd.kak nE' OHdk ys;ska hqla;j ks;r

161
u bkak nE' t;fldg OHdkhg iujekd' B<g taflka
ke.skak;a mqre fjkak fk' ke.S isg wdfh iujkak mqre
fjkak fk' wdfh;a taflka ke.S iskak mqre fjkak fk'
Th hg .ska .g iudm;a;s" jqGdk lshk f jiS;d fol
lrf.k hkak fk'
B<g Th w;f ;sfhkjd ;s l=i,;d lsh,d tlla'
iudii ;s l=i,;d iuyr gl f iudh ,efnkjd"
iudm;a;shg iujkjd' ta tlalu ys; whska fjkjd' tfyu
.;shla ;sfhkjd' ta whska ug lshkjd jqGdkh lsh,d'
okafku ke;sj tljrg u jqGdkh isoaO fjkjd' fukak f
ksid ;s l=i,;djh hqKq lrkak k' iudm;a;s ;a;fhka
hqla;j iuje, taflka hqla;j fndfyda f,djla bkak mqre
lr.kak fk' talg ks;a;= .Kkla hqKq lr.kak fk'
ks;a;= myla b" ks;a;= oyhla b" ks;a;= myf<djla
b" ks;a;= ;syla b" mehla b" lsh,d Th hg wIaGdk
lr.kakjd' tal ;s l=i,;djh hs'
B<g ;uhs pqGdk l=i,;djh lshk iudfhka ke.S
isf yelshdj mqre l< hq;= jkafka' t;fldg im;a;shg
iujka k mq r e fjka k k' ta f lka ke.S is ka k mq r e
fjkak fk'
t;fldg y;rfjks ldrKh iudii l,,;d l=i,;d
iudh hqKq lr.;a;d' hqKq lr.;a;d jQ iudh ms<sn|j
iumyxik we;slr .kak fk' kshu wkaoug imyxikh
fhdod .ekSug mqre fjkak fk' l,a,;djh lshkafka
ksfrda.l
S u hs' tal fyd|g Yla;u
s ;aj ;shd.kak fk'
B<g f.dpr l=i,;d( f.dapr l=i,;djh lshkafka ,nd
.;a;d jQ f iudh f wruqKq ksihs we;s jqfka' f lisK
wruqK ksid fukak f iudh we;sjk
q d lsh,d ;uka f;are

162
wr.kak fk' mG lisKh ksid fukak f iudh lsh,d Th
hg wruqKq inkaOj;a oCI;djh ;shd.kak fk' tal;a mqre
lr, u hqKq lr.kak fk'
B<g yh jeks ldrKh wNskSydr l=i,;d( wNskSydr
l=i,;djhZZ lshkafka( m%:u OHdkhg iu jkjd' B<g thska
ke.S iskjd' B<g ta tlalu ;sh OHdkhg" p;=: OHdkhg
iujkjd' tydg tydg ;sfnkakd jQ iudm;a;j
s ,g iujkak
mqjkalu we;slr.kak fk' Th hg m%:u OHdkd ta ta
iudkag iujef olu we;s lr .ekSu wNskN
s dr l=i,;djh
hs' fukak f l lshkak n,dfmdfrd;a;= jqfka iudhla hqKq
lr ;a; flfkl=g tajd inkaOj l%h
s dld;ajh hqKq lr.kak
ye k .ekSug hs' fhda.djprhka wudrefjka ;a; iudh
we;slr .kafka' ysf;a tllu we;slr .kafk fndfydu
wudrefjka' myiqfjka fkd fjhs' t;fldg wudrefjka Ialrj
we;s lr.;a;= f ;a; iudh tydg Yla;u
s ;a lr.ekSug Wkka
fjkak k' ta ta wjia:df k;r fjkak krl hs' ka we;s
g jvd f.kshkak neye lsh, k;r lrkak krl hs' ;j
tydg lrf.k hkak fk' ;j tydg Yla;su;a lr.kak fk'
hlsis hlska Ydl j,lula wdh ;sfnkjd k tajd
u.yrjd f.k kej; kej;;a tys fhfokak fk' tfyu
fhfokakd jQ flfkl=g ljod y n,dfmdfrd;a;= id:l
lr.kak mqjka' f iudh imQK lr.;af;d;a ka tydg
;sfnkakd jQ m%{dj hqKq lr.ekSu wudrejla fjk tlla keye'
f,fyis fjkjd'
m%{dj lshkafka oYkd Ndjkdj' ta tlal u ud.M,
lshk fjd Bg we;=<;a fjkjd' t;fldg f,daflda;;
a r ud.
Oufhys f m%{dj fY%I
a G
a m%{dj jYfhkqhs i<lkafka' Th
lshk m%{dj hqKq lr .ekSug f iu: iudh Wmldr fjkjd'
hlsis iu:hla wrf.k Ndjkd lrf.k hkakd jQ flfkl=g

163
f OHdk Ouhka my< lr.kakg mqjka jqfkd;a ta we;a;g
f,aisfhka mqjka fjkjd oYkdjg tajd yrjd .kakg'
oYkdjg yrjd f.k oYkdj .g u lr f.k f.dia oYkd
frekq wjia:df f,daflda;;
a r ud. jYfhka ;sfnkakd jQ
fidajdka" ilDod.d" wkd.d" wy;a lshkakd jQ f W;= ud.
Ouhka ,nd.kak mqjka fjkjd' ta tlal u M, Ouhkq;a
,nd.kak mqjka fjk nj l,amkd lrkak fk' f l ,nd
.;af;d;a talhs nqoO
a Ydikh lshkafka' nqoO
a Ydikh hqKq lr
.kakjd lshkafka ;uka ;=< u f l hqKq lr .ekSu hs'
fldfyj;a ia:dkhlj;a" wkqka <j;a" ld <j;a fkdf ;uka
;=<hs f l hqKl
q r .kakg fk' ;u ;uka ;=< f l
hqKl
q r .ekSug wo wo u uykais .kakg fk' ta ukao@ wo oji
.ek fYaIfhka i,ldf.k" f nqoO
a Ydikh msyg
s j,d f
wkaO i;a;j
a iuQyhg jev idod fokakd jQ nqoO
a Ydikhla we;s
lrmq oji wo oji hs lsh,d tn ojil wm Wkkajla we;slr
.kakg fk' wIaGdk Yla;h
s la we;slr .kakg fk' wms f
lrf.k hkq ,nkakd jQ f W;= m%;m
s ;a;s ud,df n,h fya;=
fldg f.k f lshkakd jQ wdH jQ YS,h imQK lrf.k"
iudh hqKq lrf.k" tu.ska oYkd Ndjkdj jvd flf,ia
ke;s lsfuka W;= jQ f,daflda;;
a r ud.M, Ouhka ,nd .;
yelsfjdZhs lshd m%d:kd we;slr .ksu'q
id id id

164

165

2
1
iud Ndjkd
kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii$$$
p;fiid bud NsCLfj iud Ndjkd' l;ud p;fiid"
wF NsCLfj iud Ndjkd Nd;d nyq,Sl;d gGOuu iqLydrh
ixjF;;s ' wF Ns C Lfj iud Ndjkd Nd;d nyq , s l ;d
[dKoiik m,dNdh ixjF;;s' wF NsCLfj iud Ndjkd
Nd;d nyq,Sl;d i;siumc[[dh ixjF;;s' wF NsCLfj
iudNdjkd Nd;d nyq,Sl;d wdijdkx Lhdh ixjF;;s'
^wx( ks( 411-5-1&
wo n,dfmdfrd;a;= jkafka iud Ndjkdj ms<n
s | ia;rhla
m%ldY lsug hs' nqrcdKka jykafia f.a f iQ;% foaYkdf
i|yka fjkj iud Ndjkdj ms<sn| m%fhdack y;rla' iud
Ndjkdj hqKq lsfuka ,nd.; yels m%fhdackj;a lreKq y;rla
u f iQ;% mdGfha i|yka jk nj i,lkak k'
m%Odk jYfhka Wkajykafia f iud Ndjkdf uq,a
lreK jYfhka foaYkd f i|yka lf<a gGOuu iqL ydrdh
ixjF;;s lshk tlhs'
wF NsCLfj iudNdjkd Nd;d nyq,Sl;d gGOuu
iqLydrdh ixjF;;s hkafkka ta uq,a lreK lafjkj'
uyfKks" hqKq lrk ,o" kej; kej; nyq, jYfjka
mj;ajk iud Ndjkdjl wdksixY jYfhka tlla GOu
iqL ydrh msKsi mj;skjd' gGOuu iqL ydrdh lshk
jpkfhka lafjkakd jQ f;areu jkafka byd;aufha u ,nd
.; hq;=" ,efnk iem yrKh msKsi f iudh Wmldr jkjd

lshk woyi hs' f ldrKh ia;r jYfhka i<lk g byd;aufha


,nd.; hq;= iem yrKh ms<sn|j i,ld .; hq;= l%u lSmhla
;shkjd' byd;aufha lshkafka j;udk ;fha u lshk
f;areuhs' j;udk ;hla yeu flfkl=gu ;sfhkjd' f
j;udk ;h iemj;a lr .ekSu f,dalfhys tl l%uhlghs
is fjkafka' nqrcdKka jykafiaf.a woyi wkqj fjk;a l%uhla
wkq.ukh fjkjd' tal b;d u fyd| l%uhla' f,dalfhys ta
j;udk ;h iqjm;a lr .ekSug fhfok l%u rdYshla
;sfnkjd' tlla mdid i,ld n,kg fndfyda > l:djla
lrkak wjYH hs' idudkH jYfhka ys;kfldg f,da jeishd
iemhla lsh,d tlla fidhkjd' ta iemh fidhkafka bkashhka
msku ;=<ska' wei" lk" kdih" j" lh" is; lshk bJshhka
yh mskug ks;ru n,dfmdfrd;a;= fjkjd' idudkH f,dalhd
n,dfmdfrd;a;= fjkafka f brka mskfuka iemh idod
.ekSughs'
brka mskug fhdod .kakd fkdfhla l%u uyckhd
w;f ;shkjd' ysi" w;-mh" wei" lh iy uq Yrh mqyqKq
ls jYfhka fkdfhla fha iem ,nd.ekSug Wml%u Tjqka
fhdod .kakjd' ta fha ;sfhkakd jQ Wml%u rdYsh inkaOfhka
is ; d neg fkdfhl= ; a Ydia ; % hq K q ls ug f,da l hd
n,dfmdfrd;a;= fjk nj fmakjd' ;jo" fkdfhl=;a Ys,am" kS;s
wdh;a" Th w;rg ;j ;j;a djka o" mqyqKq lrkakg ie,iq
lrkjd' fjd ;=<ska iem fydhkak hs n,dfmdfrd;a;= fjkafka'
f fhka iem fydhdf.k hkakd jQ f .uk ksula olskafka
keye' f,dalfha hlsis iem ;;a;ajhla ;sfhkjd k tys
wjidkhg .sys,a,d;a ;Dma;shla .kafka keye' wjidkhla ke;sj
t;k wiykhlg je la fjkjd' f hg n,k g" idudkH
f,dalhd iem ,nd.kakhs lsh,d jk ,a, igkla jf.hs'

166
tla;rd Odjk f.hlska flfrkakd jQ fuu igk bjrhla
keye' f,dalh yd n,mqjyu" fkdfhla fokd .ek l,amkd
lr,d n,mqjyu" iefjdu jia;=j fydhkak o,kjd' kqjK
fydhkak o`.,kjd' ;j ;j;a foaj,a fydhkak o,kjd' f
,s,a, bjrhla keye' wka;sf wiykhlg mSvdjlg je,
hs kj;skafka' kuq;a ta whg iem lshk tlla we;af;a u keye'
fukak f iemhla ke;s ckhd yd n,, hs nqrcdKka jykafia
foaYkd lf<a gGOuu iqL ydrh msKsi tl;= lr .; hq;= tlla
f iud Ndjkdj lsh,d'
j;udk ;h inkaOfhka i,ld n,k g nqrcdkka
jykafia iska foaYkd l< GOu iqL ydrdh msKsi tl;=
lr .; hq;= tlla f iud Ndjkdj lshkafka' byd;aufha
j;udk ;h iemj;a lr .ekSug Wmldr jk foa k l=ula
o@ iud Ndjkd lsh,d tla lreKla jYfhka Wkajykafia foaYkd
l<d' j;udk ;fha u iykhla fkd ,nd lafjk
uyckhdg fl fydo m%;sluhla" ms<shula jYfhka bm;a
l< yels wkaoulska iykhlska hqla;j lghq;= lsug Wmldr
fjkjd' t;fldg f iud Ndjkdj lshk jpkh jeh
f;darkak k keye' fhda.djpr msig m%lg jpkhla' fu;k
GOu iqL ydrdh" lshk jpkfhka i|yka l< wjia:d
inkaOfhka ys;kfldg fl m%:u OHdkfha mgka p;=:;a
OHkh olajd i|yka jk OHdk ms<sfj< nj f;re .kak
fk' m%:u OHdkh ,ndf.k B<g oa;Sh OHdkh" ;D;sh
OHdkh" p;=:;a OHdkh" lshk f wkaoug OHdk ,nd.ekSu
hs" fuys i|yka fjkafka' bO NsCLfj NsCLq fjjldfuys
pp wl=if,ys Ofuuys i;Clx ipdrx fjlcx mS;siqLx
mGucCOdkx Wmiumcc yr;s lsh, m%:u OHdkh inkaOj
hs i|yka fjkafka'

167
fu;k OHdkh ,nd .ekSu inkaOj ;rul WmfoaYhla
wjYH hs' f OHdk y;r inkaOj flfhka ys;g .kak k'
NjfYaIh msKsi fya;= jkakd jQ OHdk ;sfhkjd' GOu iqL
ydrh msKsi Wmldr jkakd jQ OHdk ;sfhkjd' NjfYaIh
lshkafka m%:u OHdkh wd f OHdk y;r ,nd.;a;d u th
fkd keiS ;nd .;af;d;a ta ;nd .;a Wohg n%yaumdic"
n%yaumqfrdays;" uydn%yaud jYfhka i|yka jk n%yau f,dalj,
Wm; ,nd .kak mqjka jrkafka ke;sj' OHdk hqKq lr
f.k ta hqKq lr .;a; OHdkh fkd lvd" fkd kid ;nd
.;af;d;a ta mskaj;=kag mqjka n%yau f,dal im;a;sh ,nkak'
NjfYaIh lsh,d m%ldY lf,a fukak fl' NjfYaIh m%d:kd
lrf.k OHdkh ,nd .ekSf l%uh nqoaO Ydikfha we;=<;a
keye' nqoaO Ydikhg we;=<;a fkd jkafka ulaksid o@ nqoaO
Ydikfha jev ms<sfj< jg.d jev ms<sfj<la ksid'
jg.d" jg.d" lsh,d m%;m
s ;a;s fldgia folla fjkjd'
jg.d lshkafka jHf,dal ukqIH f,dal" n%yauf,dal j, iem
;sfhkjd lshk yeSfuka tys bm j;a fjkakg Wmld
jkakd jQ jg.d mskal' nqoaO Ydikfha flfrkakd jQ mskal
jg.d mskal jYfhka ie<lsh hq;=hs' f ksid Ydiksl
fhd.djprhka iska f iud Ndjkdj hqKq lrk g ta
lshkafka m%:u OHdkd OHdk ,nd.ekSu g lghq;= lrkakd jQ
wjia:df taj inkaOj fYaI yeSula we;s lr.kak fk'
m%:u OHdkd OHdk wg ,nd.ekSug lisK Ndjkdj Wmldr
fjkjd" m%:u" oa;Sh" ;D;sh OHdk ,nd .ekSug fu;a;d" uq;d"
lreKd lshk Ndjkd Wmldr fjkjd' fukak f hg f
OHdkhka ,nd.kakd jQ wjia:df nqoaO Ydiksl fhda.djprhd
l,amkd lrkafka GOu iqL ydrh msKsi iud Ndjkd
OHdkhka ,nd .kakjd lshk yeSfukq hs ta fha lghq;=

168
lrkak mgka .kakd jQ wjia:df ta fhda.djprhdg Ydiksl
uqyqKjr hqKq ug wCOdih yhla hqKq lr.ekSug wgqjdj,
m%ldY lr, ;sfhkjd' iqoa ud.fha i|yka P wcCOihd
fndiF;d fndmmdldh ixjF;;s lsh,d
fkCLuucCOdihd fndiF;d >rdjdfi fodi oiidfkd
mfjlcCOdihd fndiF;d iX.KSldh fodi oiidfkd
wf,dNcCOdihd fndiF;d fodfi fodi oiidfkd
wfodicCOdihd fndiF;d fodfi fodi oiidfkd
wfudycCOdihd fndiF;d fudfy fodi oiidfkd
ks iirKcCOdihd fndiF;d innNj.;S i q fodi
oiidfkd lsh,d wCOdih yhla W.kaj,d ;sfhkjd' fl
fYaIfhka ys;g .kak fk' idudkH oYkd Ndjkdj mqre
lrk whg Wk;a f woyia yh imQK fjkak fk' OHdk
Ndjkd mqre lrkakd jQ Wohg;a Ydiksl uqyqKqjr hqKq ug
k" ta jf.a u jg mCIhg ;udf.a ys; keUqre ug k"
fukak f woyia yh Tyqf.a ys; ;=< ;ekam;a lr .kak fk'
f wCOdi yh" woyia yh" m%d:kd yh fndmmdlh msKsi
mj;skjd'
fndah lshkafk ud. {khg hs' fida;dm;a;u
s .a. {dkh"
ilDod.du.a. {dkh" wkd.du.a. {dkh" wry;a;u.a. {dkh"
lsh,d Th hg ud. j,g hs fndah lsh,d i|yka jkafka'
f fnda [dK mqyqKq lrjd .ekSug" f;dard .ekSug" ilialr
.ekSug Wmld fjkafka f woyia yh hs' f woyia yh
fydog ysf;a me,mhka fjkak fk' we;e gl fjd kshu
wkaoka isf;a l%shdf fkd fhjfyd;a fyu ysf;a n,j;a
j, lula u;=fjkav bv ;sfhkjd' f ksid ys; ilialr
.ekSug" ys; ;ekam;a lr .ekSug" ys; hqKq lr .ekSug f
woyia imQK fjkak fk'

169
fkCLuucCOdih( ffkIa l % u H woyi imQ Kfhka
;sfhkak fk' fhda.djprhl= ;=< oYkd Ndjkdj l<;a"
OHdk Ndjkd l<;a wdrNfha fklaLu woyia ;sfhkak
fk' fklaLu woyi ;ka u ke;sfjk fldg fklaLuhg
reoaO lduCOdih u;=fjkjd' m[aplduh inkaOj woyia
u;=fj,d yskjd' fndfydag wdrN l< OHdk jev ms<f
s j<j,a"
ud. Ndjkdj" OHdk Ndjkdj wd fldg ;sfnkakd jQ f
Ndjkd l%uhka w;r u. lvd lmam,aug fya;= fjkjd' f
fklaLuCOdih ke;sj ldu woyia ysf;a n,mEu ksid" f,dl=
ldu woyila Wjukd keye" idudkHfhka mqx ldu woyila
Wk;a n,mdk fldg fklaLu woyia whska fjkj' hgm;a
fjkjd'
ukdm jQ rEm" Yo" .kaO" ri" fMdGn wruqKq" ta jf.a u
thg wkql+,jk OudruK lshk fjd bm;a fjk fldg
fklaLuCOdih lshk tl hg hkjd' f ksid fklaLu
woyig m%;sreoaO merKs mqre woyia imQKfhka u whska
lr, odkak fk' tajd j<,d odkak fk' ys;g tkak fokak
krl hs' ;uka mqre lrmq riaidj,a inkaO foaj,a hglr,
whska lr, u odkak fk' ;ka u taj tlal f ldu woyia tau
ks i hs fkla L u woyi hg fjka f k' ta tla l u OHdk
Ndjkdjlska m%Odk jYfhka lrkak n,dfmdfrd;a;= fjkafk
kSjrKhka IalNkh lsu hs' kSjrKhkaf.a mg,e,a, ksid
f ys; fldhs;r rg krla fjkjo lshk tl lsh, bjr
lrkak neye' tafl wdkj rdYshla ;sfhkjd'
tys uq,au kSjrKh lduPkao kSjrKh hs' f lduPkao
kSjrKhg inkaOlr f.k ;j ;j;a kSjrKhka .ska .g u
my< fjkak bv ;sfhkjd' fukak f ksid m<uqfjka wr
fklaLuCOdih lshk jkd woyi imQK fjk fldg

170
>rdjdfi fodi oiid lshk f m%;M
s ,h Tyqf.a ysf;a n,mdkjd'
fklaLu woyi ysf;a n,mdk fldg .sysf.h ms<sn| fodia
olskak fk' .sysf.h .sksf.hla jYfhka Tyqg jegfykjd'
.sysf.h .sksf.hla jYfhka jegfykakg k fklaLu
woyi ijm%ldrfhka ysf;a n,j;a jkakg fk' ta fklaLu
woyi ijm%ldrfhka ysf;a n,mj;ajk fldg .sysf.h inkaO
woyia ke;sfjkjd' tafl fodia fmfkkjd' fodia fmfkk
fldg Ydiksl uqyqKqjrla t;ek ,efnkjd' Ydikhg we;=
fjkak kEh lshk yeSula we;s fjkjd' tfyu ke;ak
Ydikhg we;= fjkjd' fklaLu woyfia jkdlu talhs'
fklaLu woyi Yd, jYfhka me;sfrp tlla' m%Odk jYfhka
wr ud. {dk kue;s fnda ;a;h hqKq lr .ekSug Wmldr
fjkjd'
B<g mfjlcCOdihd fndiF;d .KiX.Ksldfh fodi
oiidfkd fndafh weKd jQ W;a;ufhd mfl woyilska
hqla; jQjdyq .KiX.Ksldfjys fodia ols;a' t;fldg fndah
hqKq lrkakg n,dfmdfrd;a;= fjk mskj
a ;d mfjlCOdifhka
hql;
a fjkjd' ks;r u fljdih relrkjd' fklaLuCOdih
hkafkka Ydikhg we;= u;a" mfjlCOdih hkafkka
idikhg we;= fj,d l%shd lrkak wdrN lsu;a lshk f
fol tlg inkaO lr.kak mqjks' f woyia fol tlg
tl;= lrk fldg f,dl= inkaOlula we;s lr.kak mqjka'
Ydikhg we;= fjkafk fudlla i|yd o@ flh" relu
n,dfmdfrd;a;=fjka' t;fldg Ydikhg we;= f u f
flh ;sfhkak fk' fndfyda g Ydikhg we;= fj,;a
bfg ,nd.kak mqjka flh whskalr .kakjd" tal ke;s
lr .kakjd' tal ke;slr .kafka k lkau hs" ;ukaf.a
ksoyi ;shkjd" .sysf.hska whskajqk yefha fl ;hla
.; lsug'

171
mqx mqx jev ;sfhkak mqjka' tflka flhg ndOdjla
keye' wr mfjlCOdih; tlalu .KiX.Ksldfjka whska
fj,d jdih lrkak ysf;kjd'
.KiX>Ks l dj ls h k tl uyd Nhdkl tlla '
.KiX>Ksldj lshk jpkfha f;areu( tl;= fj,d iem |Sula'
;kshu j;a fjkak leu;s keye' ;kshu bkak fldg tal
weg fndfydau wudrehs' ys;g;a wudrehs' f,dl= mSvdjla jYfhka
i,lkjd ;kshu j;afjk tl' fl fudlla o f yg
fldfydu o bkafka@ lsh,d fndfyda u wdudrehs" ys;g tksid
;j flfkla tl;= lr.kak n,dfmdfrd;a;= fjkjd' ta tlaflkd
tl;= jqkdu talg ;j;a tla flkla" ta hg ;siafia u msi
je fjkjd' ;kshu j;a fjkj k n%yau iuh lsh, hs
lshkafka' ;ksj jdih lrkakd jQ NsCIQj" fhda.djprhd" n%yauhd
jf.a lsh,d lshkjd' n%yauhd jf.a ;hlska j;a fjkjd'
n%yauhdf.a ;h Wm;ska u iemj;a ;hla n%yau ;hg
iuj ;hla .; lrkjd ;ksj bkak flkd' ;j flfkla
tl;= lrf.k n%yau ;h ke;s lr .kakjd'
fokafkla tl;= jqk yefha fofhda jf.a lshkjd'
fohkaf.a ;sfhkafka l%Svd fka' fi,a, lsu fka' t;fldg
fokafkla jqk yefha t;ek l%v
S djla ;sfhkafka fu;k flh
keye' l%v
S dfjka n,dfmdfrd;a;= ke;s fohla we;s fjkjd' B<g
fokakf.ka bjr fjkafka keye' ;=kafofkla fjkjd' wdmq
yefha t;k .ula flda , dy, f.dvla fuka k flhs
.KiX>Ksldfj ;shk jro lshkafka' Th .KiX>Ksldj lshk
tl yeu ;ek u ;shk tlla'
f,dalfha yeu ;ek u krldhla" ;sika wmdhla' fm%a;
f,da l fha ;s f hk .KiX>Ks l dj wmdhj,a j , ;s f hk
.KiX>Ksldj ksiqka wr.kakjd" jH f,dal;a wr .kakjd'

172
jH f,dalfha oyia .Kkla msjrdf.k iemhs lshk fohla
|skak n,dfmdfrd;a;= fjkjd f .KiX>Ksldf yehg
Tfydu ;uhs' f .KiX>Ksldfha fodia olskjd k hlsis
flfkla" thdg mqjks fndah w;am;alr .ekSug" fnda[dK
w;am;a lr .ekSug" .KiX>Ksldj rek fndah we;ehs is;j
= ;a
fndah ,efnkafka keye' ;ka u tal ysf;a ;shd.kak k'
mfjlcCOdihd fndiF;d .KiX.Ksldfh fodioiifkd
fndai;a;jre lshk ksjka n,dfmdfrd;a;= fjk iEu flfkl=g
u t;fldg mfjl woyia ;sfhkak fk' .KiX>Ksldfj
fodia olskak fk'
wdf,dNcCOihd fndiF;d f,dfN fodioiidfkd
wdfodicCOihd
fndiF;d
fodfi
fodioiifkd
wfudycCOfih fndiF;d fudfy fodioiifkd - Th lreKq
;=k m%isoaO hs'
wf,daN woyia" wfuday woyia hqKl
q r .kak k' ks;r u
f m%d:kdj ;sfhkak kE fydka tajd hqKl
q r .ekSug f,daN"
fodai" fuday lshk f wl=i,a uq,a ;=k;a tajdfha wdkj .;af;a
;e;ak wf,daN woyila hqKq lr.kak mqjka lula keye'
oafYfha fodia" wdkj" f;are .;f;a ke;ak woafYh hqKq
lr.kak Tyqg mqjka lula keye' fudayfha fodia wdkj f;are
.;af;a ke;ak Tyqg fudayh whska lr.kak mqjka lula keye'
ta ksid m<uqfjka l< hq;f
a ;a f,daN" oafY" fuday lshk fjdfha
;sfhk wdkj" idudkHfhka ys;, n,k tlhs' f,daNh ksid
fldhs;r mSvdfjkjd o@ oafYh ksid fudayh ksid fldhs;r
mSvd kj o@ f,daNfhka hql;
a j lrk l:dj" l%h
s dj" ys;k
is;
s ,a, ;ukf.a ys; msKi
s keye' fudf,dj ys; msKi
s " mrf,dj
ys; msKi
s keye' oafYh" fudayh inkaOj;a l,amkd lrkak
fk tfyu hs'

173
wms l,amkd lr, n,uq" fyd|g f;are wrka n,uq'
f,daNfhka hql;
a j is;
s ,a,la is;kakd jQ wjia:df Tyqg
we;a; fydhd.kak neye fkao@ fudayfhka hql;
a j is;
s ,a,la
is;kakd jQ wjia:df Tyqg we;a; fydhd .kak neye fkao@
lsh, f;are .kak fk' f,daNhg" oafYhg" fudayhg hgfj,d
lreKq fydhkak hkak ljodj;a uykais fjkak krl hs' hlsis
wjia:djl" idudkH ;fha Wmka f,daN" oafY" fuday lshk
f flf,iaj,g hgfj,d lshkjdk tn wjia:dj,
l:dlrkak krl hs' jev lrkak krl hs' is;
s ,s .g mj;ajkak
krl hs' tn wjia:dj, h h lreKq f;darkak krl hs'
yels;dla rg ksYaYo fj,d Ouhg ys; fhduqlr .kak
n,dfmdfrd;a;= fjkak fk' fukak fu;k fhd.ajdprhkag
b;d m%fhdackj;a fohla fYaIfhka i,ld .; hq;;
a la u;la
lrkj f,daN" oafY" fuday fjd bm;a fjp wjia:dj, ta
f,daNh tlal;a" oafYh tlal;a" fudayh tlal;a igka lrkak
hdu Nhdkl fohla' ta ksid tn wjia:dj, kj;skk
a k'
lla kej;s,f
a ,a ys; fhdod.kak uykai.
s kak fk' yels;dla
rg kej;s,f
a ,a ys; fhdokak uykais .kak fk' ta jf.au ta
lreKq f;are .kak;a uykais .kak fk'
f,daNh we;sfjp wjia:dfj kej;s,,
a la we;s lr.kak
fk' ysf;a keje;aula we;s lr.kak fk' fyd|g i;sh
fhdod.kak fk' fyd|g isyh
s fhdodf.k wr f,daNh f;are
.kak uykais .kak fk' jeh rg fkdfjhs ;rula rg ys;
fhdok fldg f,daNh whska fj,d hkjd' okafk u ke;sj f,daNh
wels<,
s hkjd' f,daNh f;are .kak fhda.djprhd uykais .kak
fldg f,daNh whska fjkjd' oafYh;a tfyuhs' oafYhla we;sfjp
fj,dfj o,kak krl hs' l,n, fjkak krl hs' oafYh
tlal igka lrkak krl hs' fykau isyh
s fhdod.kakjd' fyka
isyh
s fhdod f.k oafYh" jHdmdoh lshk fjdfha iajNdjh

174
fydog i,l, n,kjd' ta yfha i,ld n,k fldg tal bfg
u ke;sfj,d hkjd' fukak f wdf,daN" wfodai" wfuday lshk
f woyia hqKq lsf jkdlu f;are .kak;a mqjks' f
hg fhda.djprhka jiska l<hq;= lreKq ;=k fudlla o@
f,daN" oafY" fuday lshk f lreKq ;=fka wdkj" fodia"
k .ekSula" tajf.a u wf,daN" wfodaI" wfuday lshk f woyia
;=k hqKqlr .ekSu;a lshk fukak f l fhda.djprhka
iska l< hq;=hs' t;fldg fu;k lreKq myla imQK jqKd'
yhjk ldrKh zksiirKOHdihZ lshk tl' f ksiairK
woyia ;uhs jg.d woyig imQKfhka u ;=vqfok lreK'
ks i a i rK ls h ka f ka imQ Kfhka u whs k a u" rd.fhka "
oafYfhka" fudayfhka ksii
a rK u hs' t;fldg yeu wl=i,hla
u yeu ksjrKhla u" yeu Njhlska u" yeu je/oaolska u" kslau
ksiairKh hs'
t;fldg ksiairK woyi" ish lska" jer j,ska kslaf
woyi hs' ta ksiairK woyi hqKq fjk fldg th hqKq lrkakd
jQ fnda i;a;ajhdg innNj.;Siq fodioiidfkd fukak f
jg.d woyi fydog hqKq fjkjd bfgu' ldu" rEm" wrEm
Njhka o iq.;s" wukqiai.;s" foaj.;s wd .;s jYfhka ;shk
ia:dk o Wmam;a;sh ,ndf.k iem |skakg ;shk ia:dk hs'
yeu fokdg u mdfya fjdfha iem ;sfhkjd lshk yeSula
;s f hkjd' ta j d whs k a l r .ka k ;s f hka f ka uyka i s f hka '
ukqIHf,dafla" jHf,dal yfha" n%yauf,dal oyifh;a iemla
;shkjd lsh,d Th hg ys;kjd' kqjK md lr,d" Ouh
wkqj l,amkd lr,d nqoO
a Ouh fyd|g ys;g wr.;a;du n,kakg
mqjks fjdfha iemla ke;s nj' fjdfha bmos,d iemla kak
n,dfmdfrd;a;= u {dkjka; lula fkd fjhs lshk yeSu
we;slr .kak mqjka' uykaisfhka fyda f woyi we;slr
.kak mqjka'

175
oYkd Ndjkdj hq K q lr.;a ; = fhda . djprhd h
wjia:djl f jdf.a oYkd hqKq lr .kafka k wkak tn
wjia:dj, fl bfg u my< fjkjd' f {dk f kSu"
innNj.;Siq fodioiidfkd f woyia we;a;dg bf u
my< fjkjd' wuq;=fjka W.kajkak fohla keye' wuq;=fjka
ys;kak fohla keye' ;sika wmdfha" fm%a; wmdfha" wguy
krldfh" Tiq m ;a krl j, l ;s f hkj ls h , uq , s k a
fhda.djprhd l,amkd lrkak fk' Tyqg ta oYkd {dk
hqKq jqkdg miafiaa f wka;su wjia:df" Tyqf.a lka bfg
u msgfjkj uu uq,ska n,dfmdfrd;a;= jqfka i;r wmdfhka
ffrkakg hs' kuq;a uu ka n,dfmdfrd;a;= fjkafka uq
ixidrfhka u fokakhs" lshk yeSu" fukak f woyi
oYkd {dkh hqKq jQ wjia:dfj ;sfhkjd' kuq;a idudkHfhka
uq,a wjia:df tfyu ysf;kafka keye' fhda.djprhd l,amkd
lr, ys;g wr.kak fk' kqjKska i,l .kak fk" ukqIH
f,dafl iem fudkj o@ ;sfhkafk mSvd f.dvla fkao" ffl
fldfyo iem ;sfhkafk@ la f.dvl jep Woh tlal igka
lrkjd ila lsh, lhs ukqIH f,dafl lrkafk' jH f,dafl
lrkafk;a Th fh la f.dvlg hg;au hs' l bjr lf,a
keye' n%yauf,dafl t;k;a la f.dvlg msysg fj,hs iskafk'
fukak f cd;s crd urK lshk fjhs m%Odk la f,i
.efkkafka' f Njfha fld;ekj;a jd ke;s ;ekla we;af;a
keye' fjd la nj yenE k" cd;s" crd" urK lshk fjd la
nj yenE k" f Njfha yeu ;eku la ;sfhkafka lshk f
yeSu" fukak f woyi" fhda.djprhd we;s lr .kak k'
ka uq , s k a i|yka l<d P wcCOihd fndiF;d
fndmmdldh ixjF;;s lshk f woyi' Ndjkdjla lrkak
n,dfmdfrd;a;= fjk fhda.djprhd" uq,ska u f woyia yh

176
imQK lr.kak fk' f woyia yh imQK lrf.k
ksndK wuq;a;s" ksndKkskak" ksndKmNdr is;la my<
lr.kak fk' ksndK wuq;a;" fjkak fk' wuq;a;sh
lshkafka tys ksYaphg meKSu hs taldka;fhka ksjk hs uu
n,dfmdfrd;a;= fjkafk lshk yeSfuka hqla; u" ksndK
wuq;a; uhs' ksndKkska" ksndKmNdr lshk jpkj,ska
l:d lrkafk;a ta woyi u hs' ksjkg keUqre jQ" ksjkg keuqkd
jQ" ksjkg w;sYhkau keuqkd jQ ys;la we;slr f.khs f iud
Ndjkdfj fhfokak fk' f iud Ndjkdfj f woyiska
hqla;j Th hg fhfok fldg Njhka inkaO wdYdjla
we;sfjkafk keye' ta jdf.au iudh inkaOj l,ska j;djl
m%ldY l<d z;sNd.shZ iudhla ;sfhkjd lsh,d' ;sNd.sh
;;a;ajfhka hqKq lr .ekSug fukak f fh iudhlg
ys; fhofuka f wCOdih yh fhofuka" mqjka nj l,amkd
lrkak fk' t;fldg f hg f iud Ndjkdf wdrNfha
u f m%d:kd j,ska hqla;j Ndjkd lsu hs" fhda.djprhka
iska l< hq;af;a' ta hg lrkakd jQ iud Ndjkd w;=frka
,efnkakd jQ tla;rd m%M,hla Wkajykfia jodf,a gGOuu
iqLydrdh ixjF;;s lsh,d' byd;aufhys u iemj;a ;hla
.; lsug mqjka fjkj f iud Ndjkdfjka hkak tys
f;areu hs'
f iud Njkdj hkak tys f;areu hs' f hg m%:u
OHdkd OHdk y;r ,nd .;a;d u" hg;a msfihska m%:u OHdkh
fyda ,nd .;fyd;a" ta m%:u OHdkhg iuje, wIaGdk lr
.;a; fj,djla bkakg mqjka fjkjd' m%:u OHdkh lshk
tlk ta ;r ire idr iudm;a;shla fkd fjhs' m%:u OHdk
iudm;a ; s h ia r iudm;a ; s h la fkd fjhs ' ta ula k s i d o@

177
mGucCOdkii ifood lKgfld m%:u OHdkhg Yo lgqjla
jeksh' mqx Yohla ksid;a m%:u OHdkfhka ke.S iskakg
isoaO fjkjd'
fndfydu wudrefjka m%:uOHdkhg iuje, wIaGdk
lrf.k mehla m%:u OHdk ;a;fhka b lsh,d bkakjd"
kuq;a mska Yo tkjd' ukqIH Yohla" ;sika Yohla" iD;=
jYfhka we;sjk Yo;a ;sfhkjd' fudk l%uhlska y Yohla
we;sjqk yefh wr OHdkfhka ke.skak isoaO fjkjd' ta
Wk;a" m%:u OHdkfhys Wk;a ioaohla ke;s ;ek k meh
.Kkla ld,h .; lrkak mqjka fjkjd' ta ksid m%:u OHdkhg
jvd by< Ohdkhla ,nd .ekSug uykais .kak fk' f OHdk
w;=frka p;=: OHdkh jf.a by< OHdkhla ,nd .ekSug uykais
.kak fk' f OHdk w;=frka p;=: OHdkh k Yla;su;a' ta
Yla;su;a wkaoug p;=: OHdkfhka hqla;j jdih lrkakd jQ
wjia:df ksjrKhkaf.ka mSvdjla Tyqg ,efnkafka keye'
kSjrKhkaf.ka mSvdjla ke;s ksid iemj;a j ld,h .; lrkak
mqjka fjkjd' B< tl ;lalhkaf.ka mSvdjla fjkafka
keye' t;fldg m%S;s" iqLj,ska mSvdjla ke;sj WfmaCIdj,ska
iy.;j ld,h .; lrkak mqjka fjkjd' p;=: OHdkh
jeks n,j;a OHdkhla hqKq lr .;fyd;a' ta ksid m%:u OHdkh
,nd .;af;d;a t;ekska kj;skafka ke;sj ;j;a tydg OHdk
jYfhka p;= : OHdkh ola j d hq K q lrf.k .s f hd;a
taldka;fhka u f ,nd.;a ;h iudm;a;h
s g iujka iemj;a
;hla jYfhka .;lrkak mqjka' ta ksid l,amkd lr.kak
k m<uqjeks ldrKh hs wo u;la lf<a'
B< ldrKdj,a fojeks wjia : djl u;la lrka k
n,dfmdfrd;a;= fjkjd' ka wo ojfia f hg l,amkdjg

178

179

.kak fk' jkd woyia rdYshla wmg bm;a lr.kak mqjka


Wkd' jkd mqKH woyia rdYshla u;=lr .;a;d' we;s lr .;a;d'
;u ;ukaf.a is;aj, fuhska u;= lr .;a;d jQ" is lr .;a;d jQ
is;s,s mrmrdf n,h fya;= fldg f.k wmg ishu ixidl
lska ksoyia fuka ,nk Ydka; wud uy ksjka im;a;sh ,nd
.ekSug yels fjd lsh,d m%d:kd ;shd .ksuq'
id id id

3
1
n plaLq [dKh
kfuda ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii$$$
l;udp Ns C Lfj iudNdjkd Nd;d nyq , S l ;d
[dKoiikm,dNh ixjF;;s" bO NsCLfj NsCLq wdf,dli[[d
ukislfrd;s" jdi[[x wgGd;s" h:d jd ;:drF;sx" h:drF;sx
;:d jd' b;s jfgk fp;id wmfhdkfoOk immNdix F;x
Ndfj;s' whx NsCLfj iudNdjkd Nd;d nyq,Sl;d [dKoiik
m,dNdh ixjF;;s'
^wx' ks' 2$88&
iud Ndjkdf m%fhdack jYfhka uq,ska fldgia lSmhla
m%ldY fj,d we;s' wo m%ldY lrkak n,dfmdfrd;a;= fjkafka
iud Ndjkd n,fhka we;s fjkakd jQ {dk oiaik lshk wxYh
hqKqu .ekhs' iud Ndjkdj fkdfhl=;a foag Wmldjk
ye uq,ska m%ldY jqKd' wo [dK oiaikh ,nd .ekSug iud
Ndjkdfjka Wmldr jk ye m%ldY fjkafka'
iud Ndjkdj lshk fldg tal m%isoaO jpkhla' iud
Ndjkdj" oYkd Ndjkdj lsh,d folla ;shk nj f we;af;da
okakjd' iud Ndjkdj lsjd u iqoa yf;ka fojeks Y=oah
hs' {dk jYfhka i,lk fldg ;=kajk {dkh hs iud
Ndjkduh [dK m%ldY fjkafka iq;uh [dKh" YS,uh [dKh"
iud Ndjkd [dKh lsh,d Th fhka l;d lrk ;ekaj,"
[dK jYfhka l;d lrk g ;=kafjks tl hs' iS, iqoa" ;a;
iqoa lshk f Y=oa kdufhka l;d lrk fldg fojeks
wjia:dj hs' iud Ndjkd lshk jHjydrh ,efnkafka iqoa
l;df ;a; iqo
a h lshk fldgig hs' fuhska iud Ndjkdj
[dK oiaikh ,nd .ekSug Wmldrjk ye hs wo m%ldY fjkafka'

180
l;udp Ns C Lfj iudNdjkd Nd;d nyq , S l ;d
[dKoiikm,dNdh ixjF;;s ls h , tlla ;s f hkjd'
{dkoiaikh ,nd.ekSug m%fhdack jkakd jQ iud Ndjkdj
ljf o@
bO NsCLfj NsCLq wdf,dl i[[x ukislfrd;s jd i[[x
wgGd;s f idikfhys NsCIqj wdf,dal i[a[x ukislfrd;s
- l,ska .;a; wdf,dal i[a[djla fufkys lrhs' jd i[a[x
wgGd;s- oj,a hk yeSu wIaGdk lr .ks' h:d jd ;:d
rF;sx- oj,a h ms<sfj,lg is;s,s my< f k ;:d rF;sxrd;%Sfhys;a ta hg t<sh iys;j ys;a my< fjkjd' h:d r;a;sx
;:d jd- ta hg oj,a fun k rd;%sh;a tn hs' b;s
jfgk fp;id wmfhdkfoOk immNdix F;x Ndfj;sfufia zjfgk fp;idZ - jD; jQ is;ska" zwmfhdkfoOkZ fkd nek fkd jeiqk is;ska hqla;j " zimmNdix F;x Ndfj;sZ
- wdf,dal iys; jQ is;la" fj;sZ jvhs' whx jqpP;s NsCLfj iud
Ndjkd Nd;d nyq,Sl;d [dKoiik m,dNdh ixjF;;s'
uyfKks f hg l%shdlrkakd jQ NsCIQjf.a iud
Ndjkdj {dk oiaikh ,nd .ekSug Wmldr f' hhs lshkq
,ef' fukak f hg hs f iQ;% fldgfia woyi' ziud
Ndjkdj {dkoYkh ,nd .ekSug Wmldr fjhsZ lshk m%Odk
fl f;areu hs {dkoiaikh lshk f jpkfhka m%Odk
jYfhka f;dard .kak ;sfhkafka'
nqrcdKka jykafiaf.a foaYkdf {dkoiaik lshk jpkh
yh wdldrhlg jf.a fn,d fjkia w:j, i|yka fj,d
;sfhkjd'
oYkdjg;a we;e ;ekl {dkoiaik lshk jpk
i|yka fjkjd' we;e foaYkdj, f,dflda;a;r ud.hg;a
{dkoiaik lshk jpkh jHjydr fjkjd' f,daflda;;
a r M,hg;a

181
f ku jHjydr fjkjd' B<g mppfjCLK [dKhg;a"
pq;=mmd; [dKh lshk nnpCLq [dKhg;a {dkoiaik lshk
ku jHjydr fjkjd'
ta ta ;ekaj, fh, ;sfhk ye yehg f;dard.kak fk'
ta lshkafka nqoO
a foaYkdfj {dkoiaikh lshk jpkh ;sfnkjd
k tal fudk w:hl o fh, ;sfhkafk lsh, ia;r
foa Y kdfjka f;da r d frd .ka k fk' f foa Y kdf
{dkoiaikh lsh, l:d lrkafka nplaLq {dkhg hs'
f nplaLq {dkh f,!lsl tlla' nplaLq {dk"
pq;=mmd; {dk lshk fol u tlu fldgig whs;s {dkhla'
nplaLq {dkh f,!lsl wNs{d kka i|ykajk wNs{d mfya
wka;sug i|ykajk" uqfka u i|ykajk" {dkh hs'
boOx nnfid;x mrF; cdkkx
mqfnnksjdidkqii;sfpp nnpCLQ;s m[pOd
Th lshk hg wNs{d my i|ykajk ;ek nplaLq
lshkafk miajeks tl' ta nplaLq kdufhka l:d lrk miajeks
wNs{dj hs fuys i|ykajk f {dkoiaikh lshkafk'
t;fldg iud Ndjkdj hqKq lsfuka nplaLq {dkh
,nd.; yels fjkj lshk m%Odk woyi hs" fl f;areu hs"
fflka .kak ;sfhkafk" iud Ndjkdj lshkafk hlsis
luia:dkhla wrf.k Ndjkd lrkakd jQ" ^iui;<sia luia:dk
j,ska wmkdj ,efnkakd jQ - OHdkh ,efnkakd jQ" hlsis
luia:dkhla wrf.k Ndjkd lrkakd jQ& wjia:df m%:u
OHdkd ta OHdkhka ,nd.;a;d u" ta ,nd.;a;d jQ iud Ndjkdj
fyd|g hqKq lr.;a;d u" fuys i|ykajk {dkoiaikh ,nd.;
yels hs' t;fldg {dkoiaikh lshkafk wms f;are .kak
fk jeia ,nd .ekSu lsh,d'

182
nqrcdKka jykafiaf.a f foaYkdj wkqj" wgqjdpdka
jykafia tal fjka lr fmkajd ;sfhk f foaYkd mdGfha
i|yka fjkafka nplaLq {dkh .ek hs' ta p;=mmd; {dkh
lshk kkq;a i|yka fjkjd' t;fldg {dkoiaikh" pq;=mmd;
{dkh" nplaLq {dkh lshkafk;a tlla jYfhkq hs f
ia:dkfh i<ld .kak fk' fuh ,nd .ekSug Wmldr jYfhka
Wkajykafia jodf<a wdf,dl i[[x ukislfrd;s jdi[[x
wgGd;s lsh, hs' talg Wmldr jYfhka wdf,dal ix{djka
fufkys lrkak mqre fjkak k' hqKq lr.;a;d jQ wdf,dal
ix{djla ;sh hq;= hs' fufkfys lsug hs wdf,dal ix{dj
lshkafka' ka lisK jYfhka i,lk g" f;afcda lisKh
;sfhkjd" od; lisKh ;sfhkjd" wdf,dal lisKh ;sfhkjd"
Th tla ; rd lis K hla wkq j Ndjkdj hq K q lr.ka k jd'
Ndjkdfjka OHdkhla ,nd .kakjd' ta lshkafk lisKhla
jvdf.k W.a.y ks;a; mNd. ks;a; lshk f wjia:dj,a
blauj,d ta mNd. ks;a; weiqre lrf.k wmkd lshk OHdk
;a;h hqKq lr.kakjd'
fYaIfhka i,lk fldg f OHdk ,nk wjia:df
fhda.djprhd mqre fj,d ;sfhkak fk ysf;a jD; wjia:djla
jf.a u kSjrKhkaf.ka fkd jeisp wjia:djla ;nd .ekSug'
f fh {dk oYkhla ,nd.ekSu i|yd fhda.djprhd uq,a
mshjr jYfhka jD; is;la we;slr .kak mqre fjkak fk'
wNs{d ,nd .ekSug u fkdj oYkd iudhg" idudkH iudhg"
mjd iqiq ys;la mj;ajd .ekSug Wmldrjk wkaoug mqre fjkak
fk' ta hg Wmldr jk ys;la meje;au nqrcdKka jykafia
ykajd jodf< jfgk fp;id wmfhdkfoOk immNdixF;x
Ndfj;s lsh, hs'

183
jD; jQ ys;la ;nd.kak uykais .kak w;f u ta jD;
jf.a u lduPkaod kSjrKhkaf.ka fkd nek" fkd jeiqk
is;la mj;ajd .ekSug uykais .kak fk l,a we;sj u' tfyu
flfkl=g hs f {dk oYkh imQK lr.kakg mqjka
fjkafk' is; jD; u lshkafk m%lg uhs' m%lg ys;la we;s
lr.kak fk' wm%lg ;;a;ajfhka ;shd.kak krl hs' ta jdf.a
u fkd jeisp is;la fjkak fk' fkd jeiqkd lshkafka
kSjrKhkaf.ka wdjrKh fkd u hs' kSjrKhkaf.ka isf;a
jeiSu isoaO fjkjd" wdjrKh fjkjd' wdjrK kka l:d
lrk f lduPkao kSjrKh ksid isf;a wdjrKh we;sfjkj"
jeiSu we;sfjkjd' jHdmdoh ksid" koaOh ksid" WoaOp
l=lal=ph ksid isf;a jeiSu we;s fjkjd' t;fldg lspdj
ksid ysf;a jeiSu we;s fjkjd'
f hg isf;a we;sfjkakd jQ jeiSu fkdfyd;a wdjrKh
ke;s lrf.k ks;r u jdih lrkak mqre fjkak fk' t;fldg
tn is; m%lg is;la fjkjd' wm%lg is;la ks;r u f
kSjrKhkaf.ka jeyqkd jQ wre jqk is;la ;nd f.k bkak
fldg iudhlg bvla ,efnkafk keye' ys; iudfhka whska
fjkjd' iudhlg Wmldr fjkafka keye' fukak f ksid
immNdix F;x Ndfj;s m%Nd iys; jQ" wdf,dal iys; jQ is;la
ks;r mj;ajd .ekSug uykais .kakjd'
ta l f fh lis K hla hq K q lrf.k" ,nd.;a ; = "
OHdkhlska ,nd.;a;d jQ wdf,dalh muKla fkdfjhs lisK
Ndjkdjla ke;sju;a idudkHfhka rd;%s ld,fha fyda oyj,a
ld,fha hlsis wdf,dalhla is;g f.k ta .;a;d jQ wdf,dalh
isf;a ;ekam;a lr.kak uykais .kakjd' oj,a ld,fha ,efnkakd
jQ iQhdf,dalh wkqj" ke;ak fjk hlsis t<shla wkqj ,ep
wdf,dalhg is; fhdo, tal ysf;a ;ekam;a lr.kak uykais

184
.kakjd' rd;%s ld,fha hlsis t<shla lalu tal;a ys;g wrf.k
ta wkqj ysf;a ;ekam;a lr.kak uykais .kak k' ysf;a ;ekam;a
lr.;a; wdf,dalh we;e g ke;sfjkak mqjka' kej;;a
.kak fk' kej;;a wrf.k kslka bkak fj,dj,aj,g ta
t<sh u;=lr.kak fk'
tal mqre lrf.k hk fldg weye mshdf.k l f,djla
hk fldg wr t<sh bfg u tkj' u;=fj,d yskjd' t;fldg
mqx t<sh iuyrg f,dl=fj,;a fmakjd' fyd|g ys; ;ekam;a
k f,dl=jg we;s lr .kak;a mqjka' Bg;a jvd f,dl= lr
.kak;a mqjka' lisKhla wkqj OHdkhla ,nd.;a;d jQ ;eke;a;dg
th fYaIfhka lr.kakg mqjka' th hqKq lrk ms<f
s j, wNs{d
.ek W.kajk ;ekaj, ia;r iys;j i|yka fjkjd' ta ;ekaj,
lisK wgla i|yka fjkjd' idudkH wNs{d ,nd .ekSug OHdk
jYfhka m%:u" oa;sh" ;D;Sh" p;=: OHdkh" wdldidk[apdh;kh"
[a [ dK[a [ dh;kh" wdls [ a [ [a [ dh;k fkji[a [ d
kdi[a[dh;k OHdkh lsh, OHdk wghs' lisK;a wghs'
b;ska jd ^wNs{d& ,nd.;a;d jQ we;af;da fYaI mqreoaola"
m%.K
= ;djla we;slr .ekSug f,dl= uykaih
s la .kak fk' ody;r
wdldrhlska ;a;moukh lrk ye wNs{d ,nd.kak ;ekaj,
ia;r jYfhka W.kaj, ;sfhkjd' ta ;r uykaishla .kafk
ke;sj ys;+ yehg wNs{dj,a l%shdf fhdojkak neye' ys;+
yefha wNs { d l% s h df fhdojd,S u g wjYH jka k d jQ f
m%.K
= ;djhg;a f immNdi;; lsh, m%ldY lrkjd' ta fh
is;la we;slr .;a;d jQ tlaflkd fid tjx iudysf; fF;
miqfoO mfhdodf; wkX.fk .;+mClsf,fi uqN+f;
luukS f h f; wdfk[cmmfF; pq ; = mmd; [dKh F;x
wNsky
s r;s wNskJs kdfu;s lsh, Th hg m%ldY lr, ;sfhkafk
imamNdi ;a;h inkaO ;;a;ajhg hs' th fldhs;r hKq o

185
fldhs ;r f inkaOfhka jevl< hq;= o lsh, wr fhdomq
fYaIK mo wkqj f;are .kak mqjka' is; inkaO lrf.k
fldhs ;r uykaishla wrf.k f hqKqj we;slr .; hq;= o
lshk tl ta fYaIK mo j,ska f;are .kak mqjka'
t;fldg ta fh lghq;= l<d jQ fhda.djprfhl=g fukak
f fh nplaLq {dkh my<fjk ye nqrcdKka jykafia
foaYkd l<d'
f nplaLq {dkh idudkHfhka f,!lsl jYfhkq;a
,efnkjd' t;fldg we;e W;a;uhkag ud. wjia:df o
m%:u ud.fha ;a" f wNs{d ,efnk ye uydiuh iQ;%fha
i|yka fjkjd' fidajdka ud. {dkfhka u ,enqK ye;a"
iuyrekag wkd.d ud.fhka miafia wy;a ud. {dkh
,efnkakd jQ wjia:df f wNs{dj,a ,efnk ye m%ldY
fjkjd'
nq rcdKka jyka f ia g nq o a O {dkh iu u fjd
imQKfhka u ,enqK nj m%ldY fjkjd' tn ;ekaj, cd
lsh,d m%ldY fjkjd' d ;=k lsh,d fldgia ;=klg i|yka
fjkjd'
mqfnnksjdix fhd fj i..dmdh[p mii;s
wf:d cd;sCLhx mf;:d" wNs[[dfjdisf;duqkS
f yhg i|yka jkafka ;%sdj f,daflda;a;r wjia:dj
.ek hs' f lshkafka f,!lsl wjia:dj jYfhkq;a i,lk
fldg OHdk ,nd .kakd jQ we;a;kag ixidrfha OHdkdNs{d
mqre lrmq uyfndai;ajre jeks fY%I
a G
a W;a;uhskg
a p;=: OHdkh
,nd.ka k fldg u fjd imQ K fjkjd' we;e
fndai;ajrekag tl lisKhla ms<sn| jevlrk fldg lisK
ish,a,la u imQK fj,d wIaG iudm;a;s m[apdNs{d imQK

186
fjkjd' idudkH jYfhka l:dlrk fldg f OHdk wNs{d
lshk fjd f,dl= foa jYfhka i|yka fjkafka keye'
nqoaO foaYkdf fmd foaj,a jYfhka i|yka jkafka
p;=:OHdk olajd jQ rEmdjpr OHdkfhda hs' t;fldg thska
tyd ;sfhkakd jQ wrEmdjpr OHdk lshk fjd gG Ouu
iqLydrdh ixjF;;s lsh, i|yka fjk ms<sfj,g fjd
byd;aufha u myiq jrKh i|yd fhfokakd jq foaj,a ila
flf,ia imQKfhka leug Wmldr jkakd jQ foaj,a fkd
fjhs'
f OHdkhka mdol lrf.k oYkd jvkakd jQ wjia:df
flf,ia leug tajd Wmldr lr.; yelshs' ta ksid iuyr
;ekaj, i|yka fjkjd iud Ndjkd .ek;a tuska wNs{djka
,nd.kak wkaou;a" {dkoYk wd wNs{dj,a ,nd.;a;;a g
tyd ;sfnkakd jQ b;d Wiia Ou jk fidajdka" ilDod.d"
wkd.d" wry;a lshk f ud. M, Ouhka b;d Wiia m%KS;
Ou jYfhka ;sfnk nj hs" nqrcdKka jykafia m%ldY lf<a'
wNs{d iys;j f wIaG iudm;a;s ,enqj;a tal ta ;r f,dl=
fohla jYfhka .Kka .; hq;= kE lshk tlhs Wka jykafia
foaYkd lf<a' hlsis hlska oYkd Ndjkdj hqKq lrf.k
fudk u wNs{djla j;a ke;=j fidajdka ud. {dkh ,nd.;a;d
k th b;d Wiia fohla" b;d m%KS; fohla' fkd kefik
im;a;h
s la tal' f,daflda;;
a r Ou w;ka fidajdka ud. {dkh
,nd.;a;d k th b;d Wiia fohla' b;d m%KS; fohla' fkd
kefik im;a;shla tal" f,daflda;a;r Ou w;ka fidjdka
ud. {dkh my< u tl' ta my< u fida;dm;a;s ud. {dkh
,nd.;a;d k tal wr wNs{d iys; j wIaGiudm;a;s ,nd
.kakjdg jvd ,CI fl, flda jdrhlska Wiia nj hs nqrcdKka
jykafia fjk iq;j
% , foaYkd lr, ;sfhkafka' ta ksid l,amkd

187
lr .kak fk' ;l Ndjkdj,a lsfuka ,efnkakd jQ OHdk
wNs{d lshk fjd fkd fjhs wm n,dfmdfrd;= h hq;af;a'
nqoaO Ydikhla ,nd.;a; wm n,dfmdfrd;a;= h hq;af;a
oYkd Ndjkdj uqka muqKqjd .ekSu hs' oYkd Ndjkdj
uqka muqKqjd .ekSug Wmldr jkakd jQ iud Ndjkdj ms<sn|
foaYkdj < wjia:djl wykag ,efnkjd we;s'
wo ojfia m%ldY lrkakg n,dfmdfrd;a;= jqfka fukak
f {dk oYkh ,nd.ekSug Wmldr jkakd jQ iudh .ek
muK hs' tla;rd fldgila f iQ;% foaYkdfjka lajQfha' wms
taflka .;hq;= m%fhdackh jYfhka i<ld .kakg k {dk
oYkh hqKq lr .ekSu fyda wm jvkakd jQ iu: Ndjkdj fyda
oYkd Ndjkdj fyda flfia h hq;= o hkak fjk fjk
wjia:dj, m%ldY l<d'
iu: Ndjkdjg;a oYkd Ndjkdjg;a Wmldr jk tla;rd
woyila m<uqfjka m%ldY l<d' fudllao ta woyi@ wdf,dal
iys; j is; ;nd .ekSu ^flf<iqka f.ka fkd jeiqk is;la
jYfhka ;nd .ekSug W;aidy .ekSu& iu: Ndjkdj;a" oYkd
Ndjkdj;a lrk yeu wjia:djl u m%fhdackj;a jk nj isys
lghq;= hs' oYkd Ndjkdj fyda iu: Ndjkdj fyda lrkakg
mgka .;a;' ta lrkakg mgka .;a;d jQ wjia:df l< wdrNh
fkd lvjd lrf.k hkak k' wjqre .Kka l<;a ta Ndjkdj
lvu ksid ta Yla;sh le, hkjd' ta lv u isoaO fjkafk
f kSjrKhka ksid' wfma f ys; fyd|g;a bv fokj we;e
g krlg;a bv fokjd' b;ska fl f;are .kak k
fhda.djpr yeu flfkla u' ysf;a iajNdjh fl hs' wms ys;ska
jev.;af;a ke;ak CIK im;a;sh wmf;a hkj' f ;a;
ika;dkh .g u msis ;a; ika;dkhla lr f.k mj;ajd
f.k hdug uykais fjkak k' W;aidy .kak k' ;a;

188
ika;dkh krla ug" krl w;g yeug Wmldr fjkafk f
ixlsf,ai lshk tajd'
Ip; ixlsf,ih" ;Kyd ixlsf,ih" g ixlsf,ih
t;fldg ixlsf,ai lshkafka ls,sgq Iap; ksid" jer yeis
ksid" lh jpk lshk f fofla yeis ksid Iap; ixlsf,ai
we;s fjkjd'
kd kd m%ldr wdYdjka ksid ;Kayd ixlsf,ai we;sfjkjd'
fkdfhla fh weoyS ksid ixlsf,ai we;s fjkjd' fukak
f hg f flf<ia j,g bv fkd jdih ls ug
fhda.djprhka uykais .kak k' rEm ;Kaydj" Yo ;Kaydj"
.kaO ;Kaydj" ri ;Kaydj" fmdGn ;Kaydj" Ou ;Kaydj
lsh,d Th yh wdldrhlg ;Kaydj we;s fjkjd' rEmhla .ek
;Kaydj we;s fjkjd' fkdfhla fh foaj,a inkaOj Yohka
.ek" iqj| j. .ek" ri inkaOj" iamI inkaOj" thska
ndysrj ys;gu inkaOjkakd jQ Ou ;Kaydj lsh, tlla
we;sfjkjd' f fha ;Kaydj,g bv fkd jdih lrkak
uykais .kak fk' f ;Kaydj,aj,g hg jqfkd;a wr iu:
Ndjkdj;a w;ru. je, hkjd' fjk jpk j,ska lshkjd k
bka s h ixjrh fyd|g ;s f hka k fk' ta jf.a u
fhdaksfidaukisldrh md lrkak;a uykais .kak k'
fhdaksfidaukisldrh lshkafka kqjK fhdod jdih lsufka'
fndfyda g wfhdaksfidukisldrh ksid fkd u. .uka lrkjd'
ys; fldhs;r krl ;;a;ajhg m;afjkj o lsh, ys;, wjidk
lrkak neye' wfhdaksfidukisldrfhka ;,a lrf.k .sh ys;
wka;sf uyd ldka;drhlg jep ;;a;ajhla jf.a fjkjd'
w.la uq,la fidhd.kak nej lrlj,d ;nkjd'
ta ks i d wfhda k s f ida u kis l drfhka whs k a fj,d"
fhdaksfidaukisldrh md lrkak W;aidy .kak k' yeu
wjia:djl u ys; msisj ;nd .kak W;aidy lrkak fk'

189
msis is;la ;shd.kak fk' wels,sp ys;la ;shd .kak krl
hs' jD; ys;la ;shd.kak fk' tn ys; msis hs' f;acia
imkak hs' t;fldg ta fya f;acia imkak jQ m%Nd imkak
jQ ys; b;d jkd tlla jk nj f foaYkdf i|yka fjkjd'
ta jf.a u n,dfmdfrd;a;= jkakd jQ wkaoug iu: Ndjkdj hqKq
lr.kak mqjka' wLKavj ;a; ika;dkh mj;ajd .ekSf
yelshdj we;s ksid fukak f jf.a iu: Ndjkdj;a oYkd
Ndjkdj;a lshk fol u fydka f.kshkak mqjka fjkjd'
fhda.djprhka f ldrKh fyd|g ys;g wrf.k ;uka lrkakd
jQ Ndjkdj imQK fyd| Ndjkdjla lr .ekSfuka ;uka
n,dfmdfrd;a;= jk wkaoug ,nd.kakg ;sfnkakd jQ W;=
m%fhdackh ,nd .ekSug W;aidy .kak k' ta fya l,amkd
lrf.k wo ojfia f foaYkdj wjika lrkak n,dfmdfrd;a;=
fjkafka' m%Nd iys; jQ is;la Wmojdf.k" wdf,dal iys; jQ
is f ;a n,fhka " jD; jQ is f ;a n,fhka " kS j rKhka f .ka
fkdjeiqk isf;a n,fhka ;ud n,dfmdfrd;a;= jkakd jQ Ndjkdf
m%;M
s ,h taldka;fhka ,nd .kakg mqjka jk nj thska i,lkak
fk' ta fha i,ldf.k wo ojfia ta n,dfmdfrd;a;= jkakd
jQ ;u ;ukaf.a Ndjkdj,a lr.ekSug wgka lr.kak'
nqoafOda;amdo ld,fhka" jkd laIK im;a;sfhka kshu
m%fhdack .kak k' wms mudfjkak krlhs' fkdmudj lghq;=
lrkak k' wkqkaf.a Wmfoia wjjdo ks;r n,dfmdfrd;a;=
fjkak k keye' ;ukag ;uka wjjdo lr.kak k' wr
plaLqmd, yduqrejka jykafia jf.a ;ukag ;uka wjjdo
lrf.k ys; yod.kak uykais .kak k' f nqoaOYdkfhka
nqoafOd;amdo ld,fhka" jkd K im;a;sfhka wms m%fhdack
.kak k' ta fha m%fhdack .ekSfuka n,dfmdfrd;a;= jkakd
jQ W;a;ud:h uqka muqKqjd .ekSu hs lshk m%d:kdj we;s

190

191

lrf.k wo f fmdah ojfia isoaO lr.;a;d jQ /ialr .;a;d jQ


msx nf,ka f Ndjkduh l%shdj,a ;j ;j;a uqka muqKqjd
.ekS u g Yla ; s h ,efjd f ms k a f,da l md,l fofhda
wkqfudaoka fj;ajd wkqfudaoka fuka wfma f Ndjkdjg h
h ndOd mefKkjd k tajd k;r lr," Ndjkdjg Wmldr
Ou <d lrfuka Wo fo;ajd' ta jdf.au wmg o f Ndjkdj,a
f l%shd ud. M,hka" ;j;a tydg hqKq lrf.k wjidkfha
nqoaOd ufyda;a;uhka iska ks iekiS meK jod< Ydka;
wuduy ksjka im;a;sh ,nd.ekSug wmg yelsfjd lsh,d
m%d:kd lruq'
id id id

4
1
i;r lugyka Ndjkd
kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii$$$
kysox is, udrnN kysox wfmmk :du;d
ksnndKx w.J;nnx inn.J:mmfudpkx ;s

wo oji f ms<sn| lrmq ixOdkd;aul jev ms<sfjf,a


fofjks oji jYfhka i,lkak mqjka' m<fjks wdrN lrk
kfhys iq wjjdohla kakd' wo;a fokakg ;sfnkafka Ndjkdj,a
ms<sn|j Yla;sh we;s lr .ekSug" w;r;=r my< fjkakd jQ
ndOl ke;s lrf.k Yla;sh hqKq lr .ekSug Wmldr jkakd jQ
Wmfoia lla muK hs'
nqrcdKka jykafiaf.a foaYkdjla bm;a lrf.k hs fl
lshkak n,dfmdfrd;a;= fjkafka' yeu fhda.djprfhla u
n,dfmdfrd;a;= fjkafk wo fyda fyg fyda f ;fha fyda
blaukska u ksjka wjfndaO lr .ekSug hs' ksjka wjfndaO lr
.ekSug mgyeKs jk reoaO jk fhda.djprfhla we;af; kE'
f msi fYaIfhka ksjka wjfndaO lsug" lr .ekSug bm;a
fjp msila' wo mj;ajdf.k hk jev ms<sfj, wkqj uq,ska
lSm kulg u;la l<d Wkkafjka hfhka jev lrk h'
bhg lsug b;d u iqiq jev ms<sfj,la wo fh,d ;sfhkafka'
fkd wvqj hh fhdodf.k jev f.k hdug iqiq jev ms<f
s j,la'
ta jdf.a u wks;a w;g lue,sj j;a fjkjd k l=iS; lka
neyer j j;a ug;a f jev ms<sfj, fyd|g bv ;sfnkjd'
f bkak fhda.djprhd" tl kulaj;a ta fy l=iS;j kslug
jev lsug" kslug ld,h f.ug n,dfmdfrd;a;=jk flfkla
we;af; kE' ta ksid f jev ms<sfj<g f fhdod ;sfnk ld,

192
igykg" wkqj f msig fyd|g u .e<fmk tlla f,i i,ld
thska kshu m%fhdack .ekSug Wkka fjkak'
nqrcdKka jykafiaf.a foaYkdj uq,ska m%ldY lf<a kysox
is, udrnN kysox wfmmk :du;d - ksnndKx w.J;nnx inn .J:mmfudpkx ;S' f ksjka wjfndaO lr .ekSf jev
ms<sfj< is, udrnN ,sys,a wdrNhlska lr.kakg mqjka
tlla fkd j' kysox wfmmk :du;d iaj,am W;aidyhlskq;a
mqjka tlla fkfu hs' ksjka wjfndaO lr .ekSug l<hq;=
wdrNh f,fyis wdrNhlska mqjka fjkafk kE lshk tl
Wkajykafiaf.a m<fjks woyi' hka; wdrNhlska mqjka
fjkafk kE' ta jf.a u wfmmk :du;d iaj,am W;aidyhlskq;a
mqjka fjkafka kE' iar jQ ;o wrNhla ;sfhkak fka'
is;g ldjoao .;a; ;o wdrNhla ;sfhkak fka ksjka wjfndaO
lr .ekSug n,dfmdfrd;a;= jk flkd ;=<' wks;a tl :duh
hh" n,h" Yla;sh yels;dla rg fyd|g fhdod.kak uykais
.kak fka' fhdod .ekSug wIaGdk lr .kakg Tfka' f
fol ke;s jqfkd;a ksjka wjfndaO lr .kakg mqjka fjkafka
kE lshk tlhs nqrcdKka jykafia f foaYkdfjka woyia
lf<a' ksjka wjfndaO lr .ekSug n,dfmdfrd;a;= jk fhda.djrhd
;u wruqK id:l lr .ekSug wdrNh u ;oj j f.khkak
fka' wdrNhla ;shd.kak fka' ,sys,a jev ms<sfj,lska"
hka; jev ms<sfj<lska" mqjka fjkafka kE' wdjdg .shdg
bkakjd fjkqjg jev lsfuka f ksjk wjfndaO lr .kakg
mqjka fjkafk kE' fudk u Ndjkdjlaj;a id:l lr .ekSug
mqjka fjkafk kE' iaj,am wdrNhlsk fydaa ,sy,
s a wdrNhlsk'a
wdrNhla ;sfhkak fka' fYaIfhka oYkd Ndjkdj
f.khk fhda.djprhdg wdrNh id:l lr .ekSug" wdrNh
lr .ekSug" imQK lr .ekSug" Wmfoia fndfyd u ;ekaj,
i|yka fjkjd'

193
oYkd Ndjkdj lrk fhda.djprhd oYkd Ndjkdjg
m<uqfjka i;r lugyka j,ska iar lr .kak fka lshk
wjjdoh g l,ska u ,d ;sfhkjd' i;r lugyka fyd|g
imQK lrf.k ;sfhkjd k oYkd Ndjkdj f.k hdu
f,ais hs' i;r lugyka fydka ;shd.kak fka' f fhda.djprhka
okakjd i;r lugyka inkaOj' ta jdf.a u fndfyda rg
lr.;a wh' ffla m%fhdackh;a u;la lr fokak fka' i;r
lugyka jYfhka n,k fldg m<uqfjka ;sfhkafka nqoO
a dkqii
a ;s
Ndjkdj hs' nqoO
a dkqii
a ;s Ndjkdj fyd|g hqKq lrf.k" imQK
lrf.k" ;s h kjd k nq o a O dkq i a i ;s Ndjkdfjka is f ;a
imykaikh we;slr .kakg mqjks' ta ksid Ndjkdj imQK
lr .ekSug m<uqfjka kj .=Kh f;are iys;j is;g wrf.k
tl tl .=Khla is;k
s a wrf.k Ndjkd lrkak fka' tl .=Khlg
ys; fhdojkak fka' l,la taflka ys; ;ekam;a jqkyu B<
.=Khg ys; fhdojkak fka' B<g B< .=Kh' Th yg
.=K kjhg ms<sfj<ska ys; fhdojkak fka' uq, ysgka w.g;a
w. ysgka uq,g;a Th hg .g u mqre lr.kak fka' f
mqre lrf.k hkakd jQ wjia:df we;e .=K fyd|g m%lgj
fkkjd' we;e .=K m%lgj fkkafk kE' fyd|g m%lgj
fkkjd lshkafk thska isf;a iudhla we;sfjkjd" isf;a
imykaikh we;s fjkjd' t;fldg m%S;sh we;sfjkjd' taflka
n,j;a fjkial rdYshla isf;a my< fjkjd' f fya isf;a
m%S;shla i;=gla we;s lr .ekSug Yla;su;a jk wkaoug ta ta
.=Khka fufkys lr,d mqre lr .kak fka' ta yg lrf.k
hkakdjQ wjia:df h .=K tlla fyda lSmhla wkqj is;
;ekam;a lr .ekSug mqjka fjkjd k muKla is; fhdodf.k
kej; kej;;a tajdhska is; ixis|jkjd' tfyu fhdodf.k
hkfldg b;du fyd|g is; mykakakd jQ" isf;a m%ikak Ndjh

194
we;sfjk .=K lsysmhla fyda ;sfhkak mqjka' ta lsysmh fyd|g
hqKq lr.kak fka' kej; kej; hqKq lr.kak fka' kej;
kej; hqKq lrf.k taflka m%fhdack i<id .kak fka' ta
lshkafk we;e gl ys yefh u is; fhdojkjd ;uka mqre
lrmq nqoO
a dkqii
a ;s .=Khg' ta fhdok fldg u wr isf;a fjkial
j,l ;snqK k wr j,l ish,a, ue~f.k fyd|g
m%ikak .;shla" ksp .;shla" ;ekam;a .;shla" isi,
s a h Odrdjla
kdjkakd jdf.a" jelaflfrkakd jdf.a iquOqr ksula" iekiSula
is;g we;sfjkjd' lhg;a tal fkkjd' m%S;sh we;s fjkjd'
i;=g we;sfjkjd' fukak f fy iajNdjhg hs imykaik
;;a;ajh lshkafka' f imykaik ;;ajh we;s lr .ekSu
wjYHh hs' fl f yg mqre lrf.k ;shd.kak fka'
nqoO
a dkqii
a ;sh mqre lrf.k hqKq fjkak fka lshkafka Tkak
lg hs'
ffu;%S Ndjkdj;a ta jdf.a u mqre lr,d ;shd.kak fka'
ffu;%S Ndjkdj mqre lrk Woh yels;dla rg tal hqKq
lr,d ;shd.kak fka ffu;%S Ndjkdj' Wmpdr ;;ajh;a blaujd
wmKd ;;ajhlg muqKqjdf.k ;shkjd k ta ;rug u hs
ffla m%fhdack .kak mqjka fjkafk' f,dl= m%fhdackhla
i<id .kakg mqjka fjkjd wmKd ;;a;ajhlg ffu;%S
Ndjkdj muqKqjdf.k ;sfhkjd k' idudkH jYfhka ta .ek
i<ld n,uq' fndfyda g f ffu;%S Ndjkdj lrk we;af;da
uu ksla fjjd" kSfrda.s fjjd" iqjm;a fjjd lsh,d Th
yg lshkjd' tal idudkH ffu;%shla ;uhs' kshu wkaoug
ffu;%S lrkjd k wyx wffrda fyda" wnHdmfcda fyd
wKSf>d fyda" iqw;a;dkx myrd lshk fukak f fldgia
y;rg wkqj is;ska hqKqjla we;s lr .kak fka' isxyf,ka
lshk fldg uu ffjr ke;s fjjd" uu ;ryd ke;s fjjd"

195
uu la mSvd ke;s fjjd" uu iqjm;a fjjd lsh,d jpk
y;rla mqre lr.kak isfjkjd' f jpk y;r l%ufhka
isf;a j,l wvq ;;ajhg muqKqjkakd jQ jpk y;rla fjkjd'
ta lshkafka tys f;areu jYfhka i,lkak fka' ffu;%sh
jHdmdohg m%;sreoaO Ouhla nj' jHdmdoh lshkafka fl%daOh"
;ryd" ffjrh Th k j,ska lshfjkakd jQ tajd' f jHdmdoh
lshk tl ;ka n,mj;ajkakd jQ wjia:df Bg jHjydr
lrkjd ffjrh lsh,d' t;fldg jHdmdofha f,dl=u wjia:dj
ffjrh hs' Bg jvd wvq wjia:dj ;ryd lsh,d jHjydr lrkjd'
tal;a blaujdmq wjia:dj mSvd" wdhqO mSvd ,efnk wjia:dj'
B< wjia:dj fodkia wjia:dj' fodkia lshkafk lK.dgqj'
t;fldg Th y;r u ffu;%shg reoaOhs' ffu;%Sh hqKq lrk
we;a;d tafla reoaO Ouh fydhkak fka' fydhkfldg Tkak
m<uqfjka u wyqfjkafka ffjrh' uu ffjr ke;af;la fjjd
- uu ffjr ke;s fj" uu ffjr ke;s fj" uu ffjr
ke;sfj lshkafk fka' t;fldg ;uka ;=<ska ffjr whska
fjk ye i,lkak fka' i,lka fl fufkys lrkak
fka' yels;dla rg fl lrf.k hk fldg ;ukaf.a is;"
;a; ika;dkh ffjrfhka msisfjk ye jegfykak mgka
.kakjd' fl fyd|g jegfyk fldg tal we;s'
Bg mia f ia ;ry ,Kh .ka k jd' ;ry ls h ka f ka
;djld,slj ta ta fj,djg we;sfjk isf;a flak;
a s .;sh' t;fldg
ta .;sh;a jHdmdofha tla fldgila' tal ffu;%shg reoaO fojeks
fldgi hs' uu ;ry ke;af;la fjjd" uu ;ry ke;af;la
fjjd" uu ;ry ke;af;la fjjd" uu ;ry ke;af;la fjjd
uu ;ry ke;af;la fj' uu ;ry ke;af;la fj lsh,d Th
yg ;ryska ;djld,slj ta ta wjia:djg we;sfjkakd jQ
jHdmdoh lshk ;a; ,dYh ke;sj udf.a is; msis fjd

196
lshk m%d:kdj;a mqrelr .ekSu hs ;sfhkafka' t;fldg tal;a
lrf.k u ta hg hkfldg ka fojeks wjia:dj;a Th yg
l<yu taflkq;a msis fjkjd' tal ffu;%sfha fojeks wjia:dj'
;=kafjks wjia:dj jYfhka .kak ;sfnkafka wr ldhsl
mSvdj hs' ldhsl mSvd ksid isf;a .egq we;sfjkjd' uu la mSvd
ke;af;la fjjd' uu lamSvd ke;af;la fjjd" uu lamSvd
ke;af;la fjjd Th yg ;uka ;=< wr lamSvd .;s whska
fjk ye i,lka taflkq;a is; msis lr.kakjd' ka yqla
rg ffu;%sh yq.dla imQK hs'
;j;a tlla ;sfhkjd' fodkia lK.dgq ksid isf;a
ffu;%shg myr .yk wjia:dj,a ;sfhkjd' ta lK.dgqu hs' ta
ksid wms jHdjydr lrkjd iqjm;a fjjd lsh,d' lK.dgqfjka
whska u yeu fldgilska u iqjm;a ula jYfhka i,ld f.k
y;rfjks ldrKhg is; fhdojkjd' uu iqjm;a fjjd" uu
iqjm;a fjjd lsh,d lshkjd' t;fldg ;ukag ys;kak mqjka"
ys; fhdojkak mqjka wr m<uqfjka lshdmq ffjr j,ska wyla
fukq;a iqjm;a u" ;rfyka wyla fukq;a iqjm;a u" mSvd
j,ska wyla fukq;a iqjm;a u" lK.dgq la fodkia wdfhka
whska fukq;a ,efnkafk iqjm;a u' f yg iqjm;a u
lshk tl f,dl= jpkhla' ljo y ys;kak mqjka iqjm;a
fjd lsh,d' fuu iqjm;a u .ek i,lka uu iqjm;a fjjd
lsh,d wr ys; yd n,df.khs Th l ys;kak fka' ys; yd
n,df.k uu iqjm;a fjjd" uu iqjm;a fjjd" uu iqjm;a
fj" uu iqjm;a fj" uu iqjm;a fj lsh,d ys;kak fka'
t;fldg Tkak i;r wdldrhlska ;udf.a ysf;a mdY=oah
we;sjqkd jHdmdofhka whska fuka' jHdmdoh whska fuka ;ud
;=< i;r wdldrhlska mdY=oah we;s fjkfldg u ffu;%S jka;
fjkjd' t;k ffu;%sh ;sfhkafk' ka uu ffu;%S lr lsh,d

197
jpkfhka l:djla lshkak Wjukd kE' ffu;%shg reoaO f
lreKq whska fjkfldg u Tyqf.a ;a; ika;dkh nod.kakj'
w,a,.kakjd f ffu;%sh" ta uDlu" fudf<dlalu' b;ska kej;
kej; iqjm;a fjjd" uu iqjm;a fj" uu iqjm;a fj
hkqfjka fufkys lrk g fyd|g ;ukaf.a iajrEmh ;ukag
fmakjd' t jdf.au ysf;a ;ekam;a lula we;s fjkjd' ysf;a
ksula fkkjd' ysf;a ;ekam;a lu;a fkkjd' ;ukaj ;ukag
fyd|g fmakak iskjd' ta ;dla fl fyd|g lrf.k hkak
fka' uu ffjr ke;sfj" uu ffjr ke;sfj" uu ;ryd
ke;sfj" uu ;ryd ke;sfj" uu la mSvd ke;sfj" uu la
mSvd ke;sfj" uu iqjm;a fj" uu iqjm;a fj lshkjd'
fukak f yg lrf.k hkfldg ;ukag ffu;%h
s imQKhs'
B,g ;ukag fyd|g ffu;%sh imQK fjp yefh u B<g
kj;a;kafk ke;=j ;ukaf. .re iNdjkSh jYfhka i,lk
ys;jf;la" f ys;j;d fufkys lr,d bm;a lrf.k f
ys;j;do" udf.a f wij,a ys;j;do ud fukau lshk fldgu
;ukaf.a wr ffu;%suh woyig ys; fhdokak' ud fukau udf.a
fuu ys;j;d lshkfldgu ys;j;dg ys; fhdokak' ys;j;d o
ffjr ke;sfjd" ;ryd ke;sfjd" la mSvd ke;sfjd" la
mSvd ke;s fjd" iqjm;a fjd" iqjm;a fjd lsh,d Th yg
ffu;%S lrkak fka ys;j;dg wr f ;ukag ffu;%S lr,d
mqre tlaflkdg mqre jqkdhska miafi fl f,aishs' Th yg
ffu;%S lrf.k lrf.k hkakd jQ wjia:df ta wkqj ys;
;ekam;a fjkjd' ta wkqj ys; ;ekam;a fjkjd lshkafka wr
;udf.a ys;j;d fyd|g ;ukag fmakakd jdf.a weyeg fmakakd
jdf.a ys;g fkkak mgka .kakjd' ta jdf.a u kSjrK jYfhka
ys; ;ekam;a fjkjd" kSjrKhkaf.ka whska fj,d fndfyda rg
ys; ;ekam;a fjkjd' fndfyda rg ys; ;ekam;a fjkjd' Ydka;

198
fjkjd' b;ska ta Ydka;j ta yg ffu;%S lrf.k lrf.k
hkfldg ys;j;dg" ta ys;j;d wruqKq lrf.k ys; ;shd.kak
mqjka fjkjd' ys;j;d wruqKq lrf.k ys; ;shd.kak mqjka
fjkjd' ys;j;d wruqKq lrf.k ys; ;nd.kak mqjka fjkjd'
wru ;uka fyd|g ta fy i,lmq ys;j;d wruqKq lrf.k l
fj,djla ys; ;shd.kak mqjka ta ys;j;df.a wruqfKa' ys;j;a
wruqfKa ys; ;ndf.k l fj,djl bkak mqjka' tal w;ayod
n,kak fka lSm ierhla u' ys yefh u talg ys; fhdokak
fka' .ukla hk fj,djlg jqk;a lula kE fjk jevla lrk
fj,djlg jqk;a lula kE fudk wjia:djl jqk;a lula kE'
ys yefh talg ys; fhdokjd' ys;+ fj,dfj l fj,djla
bkakjd' ys; fhdok fldg u wr uq,ska wkaoug u ys; ;ekam;a
fj,d k Tkak imQK hs' talu kej; kej;;a lr,d mqre
lr.kak fk'
B<g lrkak ;sfhkafka uOHia: flfkla f ys;j;d
.ek ;j lla ys;kak lshkak ;shkjd' ;j;a ys;j;=ka we;ak
ta ys;j;=kq;a f ys;j;dg tlalr,d ishu ys;j;a;= .ek
kej; jrla ys; fhdokjd' t;fldg ishu ys;j;a;= tfyu
imQK jqkdhska miafia ;uhs uOHia:fhl=g ys; fhdokafk'
uOHia: flfkla wrf.k uOHia:hdg iqjm;afjd" iqjm;a
fjd lshk tl i,lkjd' wr uq,ska jdf.a u ffjr" ;ry"
lamSvd iqjm;a lsf jpk fhu yqla u fyd| hs' we;e gl
uOHia: flfkla .ek ys; fhdokfldg ys; j, fjkak;a
bv ;sfhkjd' kej; kej;;a wr ys;j;d wruqKq lrf.k
ffu;%sh jvkak fka' ys;j;d wruqKq lrf.k ffu;%sh lr,d
ta tlal u wr uOHia:hg fhdokak fka' f uOHia:hd o"
uOHia: ;eke;a;d o ud fuka u lsh,d ysysg ffu;%S lrkjd'
uOHia:hdg ys; hlsis ylska j, ff.k tkjd k

199
kej; jrla wdmiq yefrkak ;ukag ffu;%S lr,d" ys;j;dg
ffu;%S lr,d wdfh;a mKfmdjd f.k ;=kf
a jks wjia:djg hkjd'
tal;a imQK jqkyu B< ffjr flfkla ys;kjd' ffjr"
wm%sh" wukdm flfkla isysm;a lrkjd' ta we;a;dg;a Th yg
ud fukau uf.a ys;j;d" f uOHia:hd" fukau f wys;j;a
;eke;a;d o f mqoa.,hd o ffjr ke;sfjd ffjr ke;s
fjd" ;ryd ke;s fjd ;ryd ke;sfjd" la mSvd ke;s fjd"
la mSvd ke;s fjd" iqjm;a fjd lsh,d ta we;a;kag;a Th
yg ffu;%S lrkjd' ta yg ffu;%Sh lefvkak mqjka'
kej; kej;;a w;ajehd lr.kak fka' ;ukag ffu;%S lr,d"
ys;j;dg ffu;%S lr,d ffu;%sh hqKq lrf.k" uOHia:hdg;a
ffu;%S lr,d ffu;%h
s hqKq lrf.k" B< wm%h
s wukdm flkdg
ffu;%S lrkjd' tfyu lrf.k lrf.k hkfldg Tkak thdg;a
ffu;%sh y hkjd' t;fldg ka fldgia y;rlg ffu;%S lr,d
mqre jqkd' ;uka" ys;j;d" uOHia:hd" ffjfhda" Th y;r
fokdg u ffu;%S lr,d fyd|g mqre jqkdg miafia B<g
lrkak ;sfhkafk fudlla o@ y;r fokdg u tljr jfg u
ffu;%S lrkjd' uu ffjr ke;s fjjd' ;ryd ke;s fjjd"
;ryd ke;s fjjd" la mSvd ke;s fjjd" iqjm;a fjjd'
ud fuka u" udf.a ys;j;d o ffjr ke;s fjd" ;ryd
ke;s fjd" la mSvd ke;s fjd" iqjm;a fj;ajd' ud fuka u"
udf.a ys;j;=ka fuka u" uOHia:fhda o ffjr ke;s fj;ajd"
;ryd ke;s fj;ajd" la mSvd ke;s fj;ajd iqjm;a fj;ajd' ud
fuka u" udf.a ys;j;=ka fuka u" udf.a uOHia:fhda fuka u"
udf.a wm%sh wukdmfhda o ffjr ke;af;da fj;ajd" ;ryd ke;s
fj;ajd" la mSvd ke;s fj;ajd" iqjm;a fj;ajd" uu ffjr ke;s
fjjd lsh,d Th yg uu" ys;j;a;=" uOHia:fhda" ffjfhda
lsh,d fldgia y;f u ys; fhdodf.k hkjd' ys; fhdodf.k

200
lshkafk ta y;rg u ffu;%S lrf.k lrf.k hkjd' tfyu
ffu;%S lrf.k .sys,a,d ffu;%sh f wkaoug mqre fjkfldg
f ffu;%sh lshk tfla iajNdjh uDlu" ysf;a uDlu we;s
uhs' ysf;a uDlu we;s fjkfldg ysf;a uDlu tlal u fmd
yesul=;a we;sfjk fldg ysf;a uDlu tlal u fmd yeSul=;a
we;sfjkjd' ffu;%S fmd yeSu we;sfjkjd' fmd yeSu we;s
fjkfldg f mqoa.,sl yeS lvfj,d hkjd' f uu lshk
tl mqoa.,sl yeSula' ys;j;d lshk tal;a mqoa.,sl yeSula'
uOHia:hd lshk tl;a mqo.
a ,sl yeSula' ffjfhd lshkafk;a
mqo.
a ,sl yeSula' ta mqo.
a ,sl yeS f.,d .shyu b;=re fjkafk
fudlla o@ ffu;%S iy.; woyia' msis ffu;%S iy.; woyia'
Th ffu;%S iy.; msis woyia we;s jqkyu ia:dk y;r u" uu"
ys;j;d" uOHia:hd" ffjrhd lshk f y;r u tlla yg
jegfykjd' tlla yg jegfykjd' uu lsh,d fjkil=;a
we;af;a keye' uOHia:hd lsh,d fjkil=;a we;af;a keye' f
y;f u ;sfhkafka i;a;aj yeSu hs ;sfhkafk'
ta mqoa.,hdg ffu;%sh fyd|g iliaff.k hk fldg
iliafjk fldg Th y;f u l%shd fhfok fldg wka;sf
b;=re fjkafk i;a;aj ix{dj" i;a;aj ix{dj b;=re fjk
fldg le,d .sfha fudlla o@ i;a;aj iSud le,d .shd' ysf;a
;sp iSudj,a le,d .shd iSud y;rla ;sfnkjd' wd;au iSudj"
ys;j;a iSudj" uOHia: iSudj" ffjr iSudj" iSud y;rlg fldgia
lrf.k bkafk f f,dalh u' wkak t;fldg f ffu;%sh
b;du hqKq ;;a;ajhlg .shd lsh,d lshkjd' iSud ifNao
wjia:df ;sfnkafka' iSud ifNaoh lshkafka ffu;%S Ndjkdf
b;d Wiia wjia:djla" iSud ifNaofhka iSud ke;s fjkjd'
t;fldg ta yg jev lrkakd jQ wjia:df fhda.djprhdf.a
ysf;a my< fjkafka i;a;j
a ix{dj uqukska u ishu i;a;j
a fhda

201
lshk yeSu we;s fjkjd' ish i;a;ajfhda lshk jpfk md
lrkak mqjka fjkafk fhda.djprfhl=g Tkak Th wjia:df
' wkak t;ek fhda.djprhd wr fNao wjia:dj,a .kafk
ke;=j ish i;a;ajfhda ksla fj;ajd" kSfrda.S fj;ajd" iqjm;a
fj;ajd" ksNh fj;ajd lsh,d fjk jpkfhka lSj;a ta wjia:df
jrola kE' ish i;a;ajfhda kSfrda.S fj;ajd" iqjm;a fj;ajd"
lska fo;ajd" ksNh fj;ajd lshk fukak f fldhs jpkfhka
jqk;a ta wjia:djg lula kE' ta jf.au ish i;a;ajfhda lshk
jpkh ta wjia:df .kakg fka' ta fy ish i;a;ajfhda
lshk yeSfuka hqla;j ffu;%S lrk" is; mj;ajdf.k hkakd
jQ fhda.djdprhdg ta ish i;a;ajhka wruqKq lrf.k isf;a
iudh we;s fjkjd' ;a; iudh" ;a; tald.%;dj" iudh
we;s fjkjd' ;a; iudh ;a; tald.%;dj" iudh we;s fjkjd'
ish i;a;ajhka wruqKq lrf.k" f ish i;a;ajfhda lshk
fldg u Tyqf.a is;g wr ishu i;a;ajhka ;uka < wE; yeu
;eku iskakd jQ h;dla i;a;aj fldgila we;ak ta ish
i;a;ajhka fkd fjkiaj tlla tlla mdid fjka fjka j
fmfkkjd fkfuhs ish i;a;ajhka jYfhka Tyqf.a is;g
wruqKq fjkjd' ta fy ish i;a;ajhka wruqKq lrf.k
fndfyda f,djla ys; mj;ajdf.k hkjd fndfyda f,djla
ish i;a;j
a fhda iqjm;a fj;ajd" ish i;a;j
a fhda ksNh fj;ajd"
ish i;a;ajfhda u lska fo;ajd lsh,d' Th yg Ndjkd
lrf.k lrf.k hkjd ta wjia:df wr i;a;aj yeS wkqj
is; mj;skfldg ta is;" isf;a wruqK ;ukag m%lg fjkak
mgka .kakjd'
ys; fydog meye,s fjkfldg ysf;a wruqKla m%lgj
fkkafka fl ld,h hs' ys; fyd|g m%lgj fkkjd k
ysf;a wruqK;a m%lgj fkkak mgka .kakjd' t;fldg f

202
ffu;%s is;" Th fya iudu;a ys; l%ufhka mj;sk wjia:df
wr i;a;aj wdruKh;a ;j;a rg m%lgj jegfykak mgka
.kakjd' tu i;a;aj wdruKh i;a;ajhka jYfhka jegySf.k
jegySf.k .sys,a,d wka;sf fndfydu wE;ska fmfkkakg
mgka .kakjd tla;rd wdf,dalhla" kslx rjqula fkkakg
mgka .kakjd' ta rjq wdf,dal t<shla fmfkkak mgka .kakjd'
ta t<sh ;j ;j;a m%lg jqkdhska miafia tal u ;j ;j;a tydg
Ndjkd lrf.k hkjd' ta fya Ndjkd lrf.k lrf.k
hkakd jQ wjia:df wka;sf wr wf,dlu;a m%Ndiajr .;sh
;ukaf. ys;g fyd|g jegySf.k jegySf.k .sys,a,d wka;sf
ta wdf,dal mqxch;a ys;;a lshk f fol l,ska wE;afj,hs
;snqfKa' wE;ska wE;ska jf.hs ;snqfKa' wka;sf wr wdf,dalu;a
m%Ndjh we;=<; f ys; lso.;a;d jf.a fmfkkak mgka .kakjd'
t;fldg ta fol u" ys; hs wruqK hs fol tlg tl;= fjkjd'
wkak ta tl;=u hs fukak f wmKdj h lshkafka' m%:u
OHdkh lsh,d lshkafk;a talg hs' m%:u OHdkh jYfhka
i,lkak ;sfhkafk;a tal hs' wkak ta yg my< jqkdhska
miafia fkd kj;ajd kej; kej;;a iqjm;a fj;ajd" ishish
i;a;ajfhda ksla fj;ajd" kSfrda.S fj;ajd" iqjm;a fj;ajd lsh,d
fufkys lrka tfyu ys;df.k taflka ys; whska lrkjd
fj,djlg' wIaGdk lr .kakjd uu fukak fupr fj,djla
fl ys; ;shd .kakjd lsh,d' B<g ta fj,dj bjr jqkdhska
miafia taflka ys; whska fjkjd' B<g wdfh;a talg we;=
lrkjd' Th yg ys; mqre lrf.k hkjd' f fya mqre
lsf Wiia l%uhla ;sfhkjd' m%:u wjia:df ys; Wiia
wdldrfhka u hqKq jqKyu B<g fojks OHdkh ,nd .kak"
B<g ;=kafjks OHdkh ,nd .kak" B<g y;rfjks OHdkh
,nd .kak mqjka fjkjd'

203
idudkHfhka wka;sug OHdkh ,efnkafka keye' WfmlaId
OHdkh ,efnkafka keye' bka uq,ska ;sfnkakd jQ OHdk ;=k
,nd .kakg mqjka fjkjd' f fya ,nd.;a OHdkhla we;s
lr.;af;d;a ta fhda.djrhdg Ndjkd lrkak fndfydu f,fyis
hs' B<g fflka yqla myiql we;s fjkjd' f yg we;s
lr.;af;d;a" f ffu;%s Ndjkd Yla;sfhka oYkd Ndjkdj
b;du fydka f.k hEug mqjka fjkjd' b;du fydka f.k
hdug mqjka fjkjd lshkafka we;e glg oYkd Ndjkdj
lrf.k hkakd jQ wjia:df ndysr Wmj we;s fjkjd' ndysr
jYfhka i;=re lrkakkaf.ka h lsis ndOdj,a we;sfjkjd
Ndjkdj lrf.k hdug" tn wjia:djla wdmq yefh u fukak
f ffu;%S Ndjkdj mqre lr,d ;shk tl" kej; talg iu
je,d taflka hqla; fj,d b|f.k fufkys lrkjd" ta ndOl
ke;s fjd lsh,d' ndysrj ;sfnkakd jQ ish ndOdj,a bfg u
ke;s fjkjd' fldhs ;r f,dl= ndOdjla ;snqK;a ffu;%S
OHdkhlg iu je,d wIaGdk l<yu tajd imQKfhka u
ke;s fj,d hkjd ishu ndOdj,a' t;fldg ndysr N+; fodaI
jYfhka we;sfjkjd" .%y wm, jYfhka we;sfjkjd ndOl'
;ukaf.a Ydl Od;= fldam jYfhkq;a ndOdj,a we;sfjkjd
ndOl' ;uka f .a Ydl Od;= flda m jYfhkq ; a ndOdj,a
we;sfjkjd' tajg jqk;a fndfyda u m%fhdack hs ffu;%shg
iuje,d tajhska wIaGdk lrkfldg" f fldamfjp f
fodaIh whska fjd lsh,d wIaGdk lrkjd' t;fldg whska
fjkjd' ysfia lelal=ul=;a we;s fjkfldg ffu;%shg iu je,d
talu wIaGdk lr .kakjd'
t;fldg tajdf.a u ka fndfyda g fhda.djpr flfkl=g
lrorhs" Th b|f.k je fj,d bkakfldg fokdfjka mSvd
we;s fjkjd' fokdfjka mSvd kfldg f fy OHdkhla

204
ke;;a lula keye idudkHfhka ;rula rg ffu;%S lr,d
mqre lr,d ;sfhkjd k ta ffu;%S ys; wr fokdj ;shk
;ekg ys; fhjy u fokd l fj,djla fufkys lrkfldg
wr ;o fokdj ke;s fjkjd' f Tf lelal=u" t;fldg
fldkafo lelal=u" nf lelal=u" w;mh lelal=u Th wd foaj,a
;o foaj,a jqk;a fyd|g ffu;%sh fufkys lr,d ffu;%shg iu
jkak mqjka k iuje,d thska ke.S isg wIaGdk lrkjd
k wrl ke;s fjkjd' idudkHfhka ffu;%shla hqKq lr.;a;
flfkl=g jqk;a ta ffu;%Sh u h woyiska hqla;j wrlg ys;
fhdodf.k iqjm;a fjd" iqjm;a fjd" iqjm;a fjd lsh,d
fufkys lrkfldg whska fjkjd ffu;%S n,hg u' f ffu;%S
n,fh nqrcdKka jykafia wkqiia f.dvla foaYkd lr,d ;shkjd'
tal okakjd f fhda.djpr msi fYaIfhka f Ndjkdfjka
m%fhdack yelsfjk y i,ld n,,d f ffu;%sh fyd|g hqKq
lr.kak uykais .kak fka' ffu;%sh fyd|g hqKq lr .;a;y
u wNHka;r jYfhka mj;skakd jq o ndysr jYfhka mj;skakd
jQ o yeu ndOlhla u whska lrf.k Ndjkdj bhg lrf.k
hkak mqjka fjkjd f ffu;%S Ndjkdfjka'
ms<sl=,a Ndjkdj o i;r lugyka j,ska hqKq lr.kak
fka' ms<sl=,a Ndjkdj ldh.;di;s Ndjkdj jYfhka tal hqKq
lr.ka k fka ' B<g y;rfjks ldrKh fjka f k
urKdkqiai;sh' urKh .ek l,amkd lr .kakg fka' f
yg oYkd Ndjkdfj fhfok mskaj;=kag m%Odk jYfhka
uq,ska u u;la lf,a nqoaOdkqiai;s Ndjkdj' ta Ndjkdj" oYkd
Ndjkdj lrf.k hkakd jQ wjia:f oYkdj w;ka m;r
lvfjkjd' lvug fya ; = fjkjd' tmd we;s fjkjd'
lue,sl we;s fjkjd' tn wjia;dj, f nqoaOdkqiai;s
Ndjkdj lr,d m%S;sh we;s lr.kak fldg" ;a; imyikh

205
we;s lr.kak fldg" hh we;s lr.kak fldg wr j,l
u. ye,d isf;a n,j;a Wkkajla we;s fjkjd' B,g oYkd
Ndjkdj lrkjd' ta jdf.au wr fy ndysr iD;= fldamdfhka
we;s ndOdjla" fudkh ndOdjla fyda meKs,d ;sfhkjk
fukak f ffu;%sfhka tal ke;s lr.kakg mqjka fjkjd' ta
fj,djg oYkdj lrf.k hkakd jQ wjia:df wr fy
.eula we;s fjkjd k wr oYkdj kj;aj,d bjrfj,d
B<g mqre lrmq ffu;%sh ys;g wrf.k kej; kej;;a ffu;%S
lrkjd' t;fldg wrj ixis,d hkjd' B<g wdfh;a mgka
.kakjd oYkdj'
Th jdf.a u rd.d woyiaj,ska is; j, fjk fj,dj,a
;sfhkjd' ys; lsgq fjk wjia:dj,a ;sfnkjd' tn wjia:d
j, jefj,d bkafk ke;=j fudfyd;laj;a bkafk ke;=j ta
tlalu jdf.a oYkdj kj;aj,d ys;g .kak fka mlal+,
ukis l drh' ldh.;di;s Ndjkdj lr.;a f ;d;a " mq r e
lr.;af;d;a ta Ndjkdjl b;ska f .eg ke;sfj,d ys;
ilia fjkjd' fndfydau m%fhdackhs f kjiSjlh mqre lr
.ekSu" iSjl kjh mqre lr .;a;y u lduPkaohla bm;a
fjp yefh u hqKq lr.;a; wruqKq bm;a u y iuu ta
lduPkaoh imQKfhka u whska fj,d hkjd' Tkak Th
fy iajNdjhla ;shkjd' tal hqKq lr.kak fka' kjjiSlh
yqla fyd|hs'
t;fldg B<g urKi;sh hqKq lr.;a;yu lue,slu"
tmdlu" wr;sh we;s fjp wjia:djl wr fyd|g ;uka hqKq
lr .;a; urKi;sh bm;a lrf.k meyeula ke;ak
uefrkjd ls h k yeS u we;s lrf.k meyeula ke;a k
uefrkjd lshk yeSu we;s fjkfldg blaukg u Wkkafjka
Ndjkdj lrkak mqre fjkjd' fukak f yg i;r lugyka

206
j,g lshkaafk p;=rdrlaId" wdrlaId i;r lsh,d' wdrlaId i;r
oYkd Ndjkdjg wdrlaId i;rla ;sfhkjd lsh,d f;are
.kak fka' ;h wdrlaId lrkjd muKla fkdfjhs oYkd
Ndjkdj /lf.k mj;ajd .ekSug Wmldr fjkjd lsh,d
;sfhkjd' fukak f yg oYkd Ndjkdj mgka .kak
l,ska fukak f wkaoug f i;r lugyka fyd|g u ;yjqre
lr .kak fk' fyd|g iarj hqKq lr .kak fka' iarj
hqKq lr.;a;y u lsiu
s njhla mels,u
S la ke;=j u;a;g oYkd
Ndjkdj lrf.k hkakg mqjka fjkjd' oYkd Ndjkdj
lrf.k hk flfkl=g fkdfhla fy ndOdj,a we;s fjkjd'
;l ksid ndOdj,a we;s fjkjd' ;l .g .sys,a,d bjr
fj,d tal u lduPkaohg yefrkjd" ;Kaydjg yefrkjd
fkdfhla fy wdYdj,a wrf.k tkjd' f ksid ;lj,ska
miai ug;a fl b;du Wmldr fjkjd' f i;r lugyka'
ta jdf.a u ndysr fjk fjk Wmj" tmdl wdfhka wdrlaId
ug;a f i;r lugyka Wmldr fjkjd' fukak f ksid
fokdj,ska wdrlaId ug" ;l j,ska wdrlaId ug" fkdlvjd
Ndjkdj .g u lrf.k hdug fukak f i;r lugyka
j,ska ,efnkakd jQ m%fhdackh lsh,d wjika lrkak neye' ta
ksid wo u;la lrkak ;sfhkafk u;a;g ka iuyrla Ndjkd
lrf.k hkjd" iuyr we;af;d wdrN lrkak iQodk f.k
hkjd" wdrN lr,d bkakjd iuyr we;af;d' f yeu flfkl=g
u m%fhdackj;a fjk wkaoughs wo f lreKq l u;la lf<a'
f i;r lugyka ldg;a m%fhdack hs fyd|g id:lj ilia
lr .;a;yu' ta ksid nqoaOdkqiai;sh" ffu;%sh" ldh.;di;sh"
urKi;sh lshkakd jQ f i;r lugyka fyd|g ;yjqre lrf.k
ilia lrf.k hqKq lrf.k u;a;g n,dfmdfrd;a;= jkakd jQ
oYkdj lrf.k hdug wIaGdk lr .kakg fk' ta wIagdk
lrf.k wo ojfia kshu oyka u nqrcdKka jykafia

207
foaYkdl< Ouhla wms isysm;a lr.kak fka' fukak f
fy i;r lugykaj,ska id:l wkaof wdrNhla lrkakg
mqjka ksid nqrcdKka jykafiaf.a wr uq,a wjjdoh u;l
;shd.kak fka'
kysox is, udrnN kysox wfmmk :du;d
ksnndKx w.J;nnx inn.J:mmfudpkx ;s
ish flf,ia .eg iskakd jQ f ksjk wjfndaO lr
.ekS u g ia j ,a m wdrNhls k a mq jka fjka f k kE ls h ,d
Wkajykafia jod<d' ta jodrdmq foaYkdj wkqj iaj,am wdrNh
lshkafk hka; wdrNh' f hka; wdrNhla fkf f,dl=
iEfyk wdrNhla ;shd.kak fka' iEfyk wdrNhla lshkafk
iar wdrNhla' iar wdrNh k fukak f yg i;r
lugyka iar jYfhka we;s lrf.k flg nyskak fka'
t;fldg f,dl= wdrNhla fjkjd' ta jf.a u iaj,am ia:dkhla
fkfuhs f,dl= ia:dkhla .kak uykais fjkak fka' ;h
mrjg ;nd hfhka fhfokak fka' ;h bm;a lrf.k
;h .sh;a fl k;r lrkafk ke;=j fl lrf.k hkjd
lshk yeSu we;s lrf.k Ndjkdfj fhfokak uykais .kak
fka' f;a wdYdj" lh ms<sn| wdYdj fjd w; yer,d wms
n,dfmdfrd;a;= fjkafk fukak f Wiia ;;ajhla" ksjka
wjfndaO lr .ekSf ;;ajhla' tal ,nd.eksug f wdYdj,a
;shdf.k mqjka fjkafk kE' ne ;shdf.k mqjka lula
we;sfjkafk;a kE' fkdfhla foa inkaOj ne ;shkjd'
fkdfhla foaj,a mqx foaj,a" f,dl= foaj,a iuyr g ;uka
ys;kjd f,dl=hs lsh,d' Ouh wkqj neju mqxhs' ta ksid
fudku neulaj;a ;shd.kak fyd| keye' neula ke;=j .eg
,sydf.k .g u f Ndjkdj lrf.k hkak fka lshk ;o
wIaGdkhla ;shd.kak fka' ta fy hhla fhdod.kak

208

209

fka' ta fya hhla fhdod.; hq;= hs lsh, hs nqrcdKka


jykafia jodf<a' ta ksid f mskaj;a fhda.djpr msi ;u ;uka
n,dfmdfrd;a;= jkakd jQ ta iud:h blaukska u idod .ekSug
f fy i;r lugyka id:lj lrf.k hkak fka' id:l
lrf.k Ndjkdjg nyskak fka' Ndjkdjg neye, ;udf.a
;h h;;a ;udf.a Yrhg ydkshla jqk;a Ndjkdj kj;ajkafk
keye lshk ;o wIaGdkfhka hqla;j lghq;= lrf.k hkak
fka ' tfia lrf.k hka k d jQ wjia : df ;uka f .a
n,dfmdfrd;a;= taldka;fhka id:l lr .kakg mqjka fjkjd'
ta ksid f id:l jQ m%;m
s ;a;s n,fhka ;u ;uka n,dfmdfrd;a;=
jkakd jQ ta W;= ksjdK iod:h taldka;fhka u idlaId;a
lr .ekSug yels fjd lsh,d m%d:kd lr .kak'
id id id

5
1
iq.f;dajdoh
kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii$$$
wmmudfok NsCLf imdfo:" ,,fNd nqfoOdFmdfod
f,dlix" ,,fNd ukqiiF;m ,dfNd" ,,Nd CIK
ium;;s" ,,Nd mnnccd ,,Nx ioOuu ijkx" ,,fNd
iFmqreI ixfifjd
oeka wmg jkd wjia:d lSmhla tlg ,e, ;sfhkjd' ta
,e, ;sfhk fohska m%fhdack .kak okafka ke;s wh fndfydu
fokhs' thska m%fhdack .kak Woh;a lla bkakjd' b;d iq
.Kkla m%fhdack .kakjd' ta ,N wjia:dj, m%fhdack
.kak msi weyqlka fokak tkjd nqrcdKka jykafiag'
nqrcdKka jykafia km;d foaYkdjla lrkjd' fudlla o@
iq.f;dajdoh lsh, talg lshkafk' km;d ldgo foaYkd
lrkafka@ ;uka jykafia jev bkak ;ek jdih lrk iajdka
jykafia,dg' ta Wkajykafia,d w;ka iuyr we;a;kag foaYkd
fka keye' ta ry;ka jykafia,d' ry;ka jykafia,d ta w;f
weyqlka f.k bkakjd' wkd.d W;a;uhka jykafia,d;a ta
msfia bkakjd' ilDod.d W;a;uhka jykafia,d;a ta msfia
bkakjd' fidajdka W;a;uhka jykafia,d;a bkakjd' fidajdka
nj ,nd.ekSug lghq;= lrk l,HdK mD:.ack W;a;uhka
jykafia,d;a ta msfia bkakjd' f msi yd n,dmqjd u msp
imQK fjp msila' ta msig hs nqrcdKka jykafia f
iq.f;dajdoh foaYkd lf<a' km;d ta ^iqiq wjjdo lf<a&
iq.f;dajdoh fudllao ta@

210
wmmudfok NsCLfj iumdfo:" ,,fNd nqfoOdFmdfod
f,dlix" ,,fNd ukqiiF;m ,dfNd" ,,Nd CIK iumF;s"
,,Nd mnnccd ,,Nx ioOuu ijkx" ,,fNd iFmq r eI
ixfifjd
fukak f foaYkd woyi wudre kE f;are .kak' ,N
lreKq 7 la fu;ek W.kajkjd' ,N lshk tfla f;areu
,nd.kak wudrehs' tfyu ke;sk ,efnkafk ke;s fndfyda
ld,hla .kakd nj hs'
uq,ska u nqrcdKka jykafia jpkhla md lrkj
wmmudfok NsCLfj iumdfo: lshd' t;k f,dl= w.%dihla
;sfhkjd' NsCLf lshkafka iajka jykafia,dg hs' ta msfia
we;e g NsCIqKS msi;a bkakjd' Wmdil msi;a bkakjd'
Wmdisld msi;a bkakjd' m%Odk msi ;uhs NsCIq msi' ta NsCIq
msif.a kka Tlafldag u l;d lrkafka' wks;a tl NsCIq lshk
jpkfha f;areu NsCIQka jykafia,d lshk tlfka' kuq;"a ;j;a
f;areula ;sfhkjd'
ixidfr Nhx bCL;S ;s NsCLq ixidrfha nh olskakdg
NsCLq lshkjd' t;f;dg Wmdil Wkakefya,dg;a NsCLq lshkak
mqjka' kuq;a jHjydrfha keye'
jpkfha f;areu wkqj k Wmdil" Wmdisld" NsCIq" NsCIqKS
lshk msia y;rg u NslaLq lshkak mqjka' ixidf Nh olskakd"
ixidf Nhdklhs' f Nhdkl ixidrfhka wms tf.dv fjkav
kE' f Nhdkl ixidf bjrhla keye' ffla la f.dv
bjrhla keye' ta ksid fflka wms tf.dv fjkak fka lshd
ixidf Nh olsk msi ;uhs f fya Ndjkd lrkafka' f
Ndjkd lrkafka ixidr lska tf.dv hdf woyi we;s msihs'
ta ksid nqrcdKka jykafiaf.a jpkhg f msi;a wvx.= fjkjd'

211
wmmudfo: iumdfok mud fkd iS,h" iudh" m%{dj
lshk f W;= .=KOuhka hqKq lr .kak' iS,h hqKq lrkak"
iudh hqKq lrkak" m%{dj hqKq lrkak" lshk wjjdoh hs
foaYkd lf<a' iS,h lshkafka idudkH iS,hla fkdf' ksjka
olsk iS,h lshkafka wdj wIaGul iS,h hs' m%Odk;u jYfhka
wdj wIaGul iS,hg hs ksjka olsk iS,h lshkafka' ta fudlo@
tal f;are .kak bkak f msi" Ndjkd lrk Woh iS,
iudoka fjkfldg wdj wIaGul iS,h iudoka fjkak fka'
oi is,a .kak tl jrola keye' tal msfrkak ;sfhkak fka'
fudlo flg ksjka olsk iS,h lshkafka@ wdh wIaGdx.sl
ud.hg whs;s wx. wgla ;sfnkjd' iS," iud" m%{d lshk
fldgia ;=khs tafl ;sfhkafka' wdh wIaGdx.sl ud.hg whs;s
iS, fldgia l Tlafldu f wdj wIaGul iS,fha ;sfhkjd'
wdh wIaGdx.sl ud.h ksjka u. k wdj wIaGul iS,h;a
ksjka u. hs' ta ksid tal f;are lr,d ;shd .kak fk'
t;fldg t;k wg hs" lhska flfrk jer j,ska wE;au iy
jpkfhka flfrk jer j,ska wE;au" ksjka olsk iS,h
lshkafka;a f iS, iudh hs'
Ndjkd lrk msi okakjd iudh lshkafka fl hs lsh,d'
fYaIfhka u u;l ;shd .kak k iudh k jkafka ke;s
ys;la fjkak fka' jk ys; iudh fkd f' kdkm%ldr
me;a;g jkjd k is;" t;k iudhla keye' iudh hqKq
jqkd lsh,d lshkafka jkafka ke;s ys;la y.iai .kakjd'
jk ys;ska fldpr fldmuK wk:" ysxid" msyS isoaO fjkj
o lsh,d lshkak nE' jkafka" ys;ska jkafka fldydg o@ m%udo
jkafka fldydg o@ j, j,d .syska jer isoaO lr.kakjd'
ta ksid jk ys; kj;ajd .ekSu ;uhs iudh lshkafka' iudfha
idudkH ,CIK f;are .kak fk' iudfhka kSjrK l

212
hgm;a lr .kak fk' wdidj,a ta fj,djg wvq lr.kak fk'
;ryj,a wvq lr.kak fk' lsPdj,a wvq lr.kak fk'
ksnr .;sh wvq lr.kak fk' t;fldg Tkak Th hg ys;
msis fjk fldg t;k ;sfhkjd iudu;a is;' Th iudh
fldgia ;=klg ;sfhkjd' tal;a f;are .kak fk' f Ndjkd
lrk Woh' CIKsl iudh lsh,d ta fj,djg muKla we;sfjk
iudh ;djld,sl hs' Wmpdr iudh lsh,d tlla ;sfhkjd'
Wmpdr iudh lsh,d lshkafka idudkHfhka ys; hqKq lrf.k
luia : dkhg ys ; fhdodf.k bka k tlg' ta fj,df
imQKfhka luia:dkh fyd|g m%lg fjkjd' ys; ;ekam;a
fjkjd' fyd|g ys; ;ekam;a fjkfldg jkafka kE' B<`.g
wkak wr kSjrK l ta fj,djg imQKfhka u whska fjkjd'
tal ;uhs Wmpdr iudh lshkafka' Wmpdr lshkafka imfha
yeisu lshk f;areu' ta ys; imfha ;sfhkafka ldg o@ fldydg
o@ OHdkhla ,nd.ekSug imj jdih lrkjd' Wmpdr iudh
;sfhkjd' B<`.g wmKd iudh lshk tl ,efnkjd' tal
f,dl= hs' OHdkhla ,nd.ekSu jYfhka tal we;s jkafka' tajd
idudkHfhka f,dl= ia;r ;sfhk foaj,a' fukak f hg
f iudh hqKq lr .ekSug nq.=K Ndjkdj lrkak u fk'
ffu;%S Ndjkdj lrkak u fk' ms<sl=,a Ndjkdj lrkak u
fk' t;fldg urKdkqiai;sh inkaOj Ndjkd lrkak u
fk' miaikdjg l,ska i;r lugyka l l mqre lrkak
fk' tajdhska ,efnkafka iudh hqKqlr .ekSu' B<`.g ;uhs
m%{dj' m%{dj lshkafka fukak f is,aj;=ka lrk miaikd
Ndjkdjg hs' m%{d Ndjkdj lshkafka fukak f kqjK hqKq
lrk Ndjkdj lshk tl hs' iS," iud" m%{d" iS,h lshkafka
wr l,ska lshQ ksjka olska iS,hhs iudh lshkafka f
miaikdjg' t;fldg iS,h" iudh" miaikd m%{dj lshk

213
f lreKq ;=k hqKl
q r .kak mudfjkak tmd lsh,d nqrcdKka
jykafia foaYkd l<d' wmmudfok iumdfo: iS," iud" m%{d
lshk f W;= .=K Ouhka hqKqlr .kak lsh,d lreKdjka;
uEKs flfkla' lreKdjka; msh flfkla orejkag wjjdo
lrkakd jdf.a nqrcdKka jykafia ;ukaf.a ta msig o wjjdo
l<d' ta wjjdo lrk wjia:df iS," iud" m%{d lshk fjd
hqKqlr .ekSug mud fkdfjkakZhs lshkafka ulaksid o@
f ,N foaj,a ,e,d ;shkjd oeka' thska m%fhdack
.kak fk' lreKdjka; msh flfkla' lreKdjka; uEKs
flfkla jkd foaj,a ^iudm;a;s lreKq ;=kla u& biairyg
,d fukak fjdhska m%fhdack .kak mq;%hsks orejks fukak
fjdhska m%fhdack .kak mud fjkak tmd lsh,d foudmsfhda
wjjdo lrkjd jdf.a Bg;a jvd lreKdjlska Wkajykafia lreKq
y;la bm;a l<d' fukak f iudm;a;s lreKq y; u;l
;s h d.ka k ,,fNd nq f oOdmmdfod f,dliix" ,,fNd
ukqiiF; m,dfNd ,,Nd LK iumF;s" ,,fNd mnnccd ,,Nd
ioOuu ijkx" ,,fNd immqi ixfifjd lshk tajd' t;fldg
fukak f lreKq y;u" wmg wo ,e,d ;sfhkjd' nqoafOd;amdo
ld,hla t<,d ;sfhkjd' nq flfkla f,dalfha my< fjkafka
fndfyda l,d;=rlska' ,efnkafka ke;s ;rula ;shkafka' .Kka
lrkak ne ;rul ld,hla f,dalfha nqkaf.ka Y+kH fj,d
;sfhkjd' nqjrfhla ke;sj wkaOldrfha;a ;sfhkjd' wkak
tfyu ldf,l nqflfkla my< fj,hs f,dalhg t<sh fokafka'
ta f,dalhg t<sh fok nqflfkla f,dalfha my< jqkd' Ouhka
foaYkd l<d' ta ta foaYkd lrmq Ouhka ms,d ;sfhkjd' f,dal
38 l' wkak tal ;uhs nqof
a Od;amdo ld,h lshkafka' tn ld,hla
wo ;sfhkafka' fflka wms m%fhdack .kak fk' f nqof
a Oda;m
a do
ld,fhka wms m%fhdack .kak fk'

214
B<`.g ukqIH f;a .ek wms ys;,d n,kak fk' wo wms
ukqIH ;hla ,ndf.k bkafk' f ukqIH ;fha fldhs
;r Wiia tllao lsh,d ksid okafk keye' ukqIHhdf.a
ukqIH ;;a;j
a h ksyd okakj k fflka b;du jkd m%fhdack
.kak mqjka' ukqIH ;fhka .kak ;sfhk b;du Wiia
m%fhdckhla ;uhs nqqrcdKka jykafia .;af;a' nqqrcdKka
jykafia ukqIH ;hla ,ndf.khs nq flfkla jYfhka
f,dalfha lghq;= lf<a' wo nqrcdKka jykafia,d wdhhka
jykafia,d ljqo@ nqrcdKka jykafia flfkla fjkafka ljq
o@ ukqIH ;hla" uyry;ka jykafia,d wdhhka jykafia,d
ljq o@ f.a Ydikfha lghq;= lrkafka ukqIH ; ,nd.;a
whhs' yk.kak pl%j;s rcqfjkafka ljq o@ ukqIHfhd' wkak
ta ksid l,amkd lr.kak fk ukqIH ;fha jkdlu .ek'
jkd ukqIH f;a ykd.kak fk' ukqIH f;a fnodf.k
n,h g fldgia ;=klg fnokak mqjka' m%Odk mx;sfha ksii
a "q
uOHu mka;sfha ksiaiq" ;=kajk mka;sfha ksiaiq lsh,d' f
mx;s fNaoh f f,dal iu; mx;s fkdfjhs' yq`.la foam," nQo,a"
kEoEfhda" wrf.d,af,d" f f.d,af,d we;s k by< mx;sh
lsh, lshkjd' kuq;a nqrcdKka jykafia lsfj tfyu fkfuhs'
ysf;a yehghs Wkajykafia foaYkd lrkafk' ;%f
s ya;l
= ukqii
a fhd
bkakjd' W;am;a;sfhka u ;%sfya;=l ksiaiq fya;= ;=klska Wmka
Woh' ta f.d,a, m<fjks mx;sh' fya;= follska Wmkak ksiqka
bkakjd' ta f.d,af,d fofjks mx;sh' tl fya;=jlska Wmkak
ksiaiq bkakjd' wfya;=l lsh,d lshkjd' ta f.d,af,d ;=kafjks
mx;sh' wfya;=l ukqiai ks;r f;are .kak wudrehs' ta lshkafka
W;am;a;f
s hka wkaO fj,d" W;am;a;f
s hka fj,d" W;am;a;f
s hka
f.d fj,d" fldr fj,d jdih lrk Woh ;uhs wfya;=l
jkafka' W;am;a;sfhka u ,efnk tjeks ;hg ;uhs ;=kajk

215
mx;sfha ksiaiqhs lshkafka' wr ;%sfya;=l lu ,nd.kak ne
fjkjd' ta oafya;= lu ,nd.kak;a nefjkjd' ta ksidu tal
fya;=l ksiaiq kE' ta whg wfya;=l lsh,hs lshkafka' wf,daN"
wfodaI" wfuday lshk f fya;= ;=k mska lrkakd jQ wjia:df
ta ysf;a ;sfhkak fk' wf,daN-f,daNfhka wylau" wfodaIoafIfhka wylau" wfuday-fudayfhka wylau' fukak f
woyia ;=ku msjrd.;a; ys;lska hqla;j h flfkla l=i,hla
lf<d;a" talg ta wjia:df wr hg md lrkak mqjka
Wfkd;a wkak ta l=i,hg lshkjd ;%sfya;=l l=i,h lsh,d'
fldfydu o@ ta l=i,h lrk wjia:df u,la mQcd lrk
wjia:df fjd' mykla m;a;= lrk wjia:df fjd" nKla
wyk wjia:df" okla fok wjia:df" fudk y msxlula
lrk wjia:djl f,daN ys; whska lr .kak fk' ta fj,djg
imQKfhka u wudrehs k ta fj,df ta inkaOfhka
imQKfhka wf,daN woyi ;shd.kak fk' lreKd ffu;%S
iy.; woyia we;s lr.kak fk' woafY woyia we;s lr.kak
fk' Y%oaOdj" lu" lu mdl inkaOfhka fyd|g Yajdih
;shd .kska wfuday" m%{d woyi we;slr.kak fka' tfia
we;slrf.k ta lrk l%shdj tlalu wr fya woyia j,"
mg,e,d Y% fj,d ;sfhkak fk' t;fldg ta l=i,hg lshkjd
;%f
s ya;l
= l=i,hhs lsh,d' fya;= ;=klska hql;
a l=i,h" ta ;%f
s ya;l
=
l=i,hhs' ;%f
s ya;l
= woyia lSm jrla we;slr .ekSfuka we;sjkafka
;%f
s ya;l
= W;alDIaG wjia:djhs' ta ;%f
s ya;l
= W;alDIaG jQ l=i,hlska
;uhs ;%sfya;=l m%;sikahla ,efnkafk' ;%sfya;=l m%;sikah
lshkafka fya;= f.dvlska hqla; jQ W;am;a;s jdrhla ,efnk tl'
t;fldg ta we;a;f.a W;am;a;h
s tlalu inkaO fj,d ;sfhkjd
{dkh" lreKd ffu;%S iy.; woyia m;Hd. woyia" wf,daN
woyia" wfodaI wiyia" wfuday woyia lshk f woyia j,ska

216
msp is;la we;s mqoa.,fhla ;uhs Wiia mqoa.,fhla fjkafka'
Wiia u ta mqoa.,hdg ;uhs ;%sfya;=l mqoa.,hd lshkafka' ta we;a;d
Ndjkd lrkak .sfhd;a" Tkak ta kshu wkaoug l%shd lrk
fldg l,HdK ;% weiqr ,ndf.k ;uka fyd`og jev lrf.k
myiqfjka mqjka f OHdk ,nd.kav' m%:u OHdk" ;sh OHdk"
;D;s h OHdk" p;= : OHdk wdldidkd[jdh;k"
[a [ dK[a p dh;k" wdls [ a j [a [ dh;k" fkji[a [ d
kdi[a[dh;k lshk f wiydh Yla;sh ,nd.kak mqjka
;%sfya;=l mqoa.,hkaghs' f fha miaikd Ndjkdj lf<d;a
fidajdka ud. {dkh ,nd.kak mqjks' ilDod.d" wkd.d"
wry;a ud. {dkh ,nd.kak mqjks ;%sfya;=l mqoa.,hkag'
oafya;=l mqoa.,hkag tfyu W;aidy lrkak ta ;r Yla;shla
keye' kuq;a Tyq;a fyd`o flfkla' Tjqka yeu flfkla u l,amkd
lr.kav fka" f ukqIH f;a wms ,nd .;a;' ta ,nd.;a
ukqIH f;a .kak ;sfhk Wiia u m%fhdacfka wmsg ,nd .kak
mqjka' wms wr ;%f
s ya;l
= " oafya;l
= taj inkaOj iel ysf;kafka
ke;sj Ndjkd lrf.k hkak fk' tal wyl hkafka keye'
iuyre lshkjd f Ndjkdj yhkafka keye' f ldf,a ksjka
,nd.kav neye' Th lshk foaj,a ,nd .kav neye' ta ksid kslka
bkak' oka fokak lla' is,a rlskak lla lsh,d lshkjd' ta
lshkafka kshu wjjdohla fkdf' l,amkd lr,d n,kav fk'
f Ndjkdj lshk tl wyl hk fohla fkfjhs' lrf.k hk
wjia:df wyl hk fohla fkfjhs' taldka;fhka u ffl
m%fhdacfka f f;a u ,efnkjd' bf.k .kak Wohg"
/lS rCIdj,a lrk Wohg" fjk fjk lghq;= lrk Wohg"
kslx bkak Wohg" yeu flfkl=g u Wmldrhs f Ndjkdj'
wkak ta ksid f,daflda;a;r ud. Ouh ,enqK;a" fkd ,enqK;a
Ndjkdj w;aykafk keye' yq`.la Wkkafjka lghq;= lrkak

217
fk' ,e, ;sfhk jkd wjia:dfjka m%fhdack .kak fk'
ukqIHfhla fj,hs fjd lr.kak mqjka' ;sifkla jqfkd;a
neye' iuyr g fmf;hka" fohka jqk;a neye' fofhla
jqk;a wudrehs' n%yaufhla jqk;a fndfyda g wudrehs f
miaikdj lrf.k hkak' talg ndOdj,a ;sfhkjd' ukqIHhd
;uhs flg iqiaid' ,N ukqIH ;hla ,nd .;a;d' f
,N ukqIH ;fhka wms m%fhdack .kav fk' fl ,Nhs
lshkafk ukqIH ;hla k ,efnkafk l=i,hlska' ta ksid
l,amkd lrkak k wfya;=l ukqIHhd Wk;a Ndjkd lrkak
fk' wyl hkafka kE tal' miqj oafya;=l fjkak mqjka'
;%sfya;=l fjkak mqjka' wkak ta ksid l,amkd lr.kav
fk wms wo ,n, ;sfhk ukqIH f;ka m%fhdack .kav
fk' wkak ta ksid l,amkd lr.kav nqoafOd;amdo ld,h .ek
wms lsjd' tal;a fndfydau ,N tlla'
CIK iumF;s lshk tl" tal;a ,N fohla' jkd
wji:djla' ta lshkafka ukqIH f;a iuyr g Ndjkd lrkak
ne ld,j,a ;sfhkjd' jljdkq ;sfhkjd' rgj,a ;sfhkjd'
oeka m%;Hka; foaYh lsh, lshk m%foaY ;sfhkjd' m%;Hka;
foaYfha iskafka je i;a;= jf.a wh' Ndjkdjla ;shd ukqIH
Ouhlaj;a okafka kE' ta wh ys;kafk;a Ndjkdj lrkak
ynfjkafk kE lshdhs' wrem f,dalh ;shkjd Ndjkd lrkak
neye' wfkl i;r wmdfh Wmkak;a Ndjkd lrkak neye'
t;fldg wi[[ f,dlh lsh, f,dalhla ;sfhkjd' wi[[
f,dlh lshkafka n%yau f,dalj, wi{ ;,hla' wi{ lshkafka
ys; ke;s rEmhla' ys; ke;s lh ;rla ;sfhk" lh ke;s ys;
;rla ;sfhk n%yau f,dal ;sfhkjd' ta ksid l,amkd lr .kav
fk ta fya krl n%yu
a f,dalj, bmfkd;a Ndjkd lr.kakg
neye' wks;a tl weia" lka" kdid wd iy f bkash Ouhka"
kqjK lshk fjd ke;s Wk;a Ndjkd lr.kak neye' wkak ta

218
ksid l,amkd lr.kak fk tajdhska whska fjp jkd CIK
im;a;shla wmg ,e, ;sfhkjd lsh,d' f wjia:df th
hqKq lr.kak fk'
t;fldg B<`.g ;sfhkafka ,,N ioOuu ijKx nK
wykak ,eu;a ,N fohla' f ldf,a nK wykak wmg
,efkjd' nK oek.kak fmd;a m;a ;sfhkjd' nK lshk we;af;d
bkakjd' kuq;a f nK lshk we;af;d;a ke;s fjkjd' fmd;m;;a
ke;s fjkjd' Tlafldu ke;sfjk ld,hla ;sfhkjd' wr
oyfid`v rcqrejkaf. l:dfj ;sfhkjd" oyfid`v rcqrefjda
lshkafka fnda i;a;aj flfkla' ta W;a;uhdg kElu ;snqKd'
nK mohla wy.kak' wud;Hhkaf.ka weyqjd nK mohla okakj
o lsh,d@ wfka foajhka jykai wms nK mo okafka keye" ta
fudlla o lsh,j;a okafka keye lsjd' tf;ka rf wK
fnrhla hejd nK mohla okak flfklag ,CI .Kkla fokj"
flda .Kkla fokj we,a, nK lshkakehs lsh,d' wK fnf
kslx wdjd flfkla ke;sj' wka;sf rdcH fokjhs lsjd' ug
rdcH jevla keye lsh,d lef,ag jeKd@ ta ;r rg ,N
jqKd' ta fya j, ;;a;ajhlg m;ajqKd ta ld,fha' f
ldf,a Ouh ;sfhkj' ta Ouh wykak;a ,efnkj' ta ksid
,ep wjia:dfjka m%fhdack .;af;d;a" wfma ysf;a ;ekam;alr
.;af;d;a wkak wr ke;s ldf,g m%fhdack .kak mqjks' wfma
ys; fyd|g yrjf.k jev lr.kak wjia:dj i,iajd.kak
fk' ta ksid ta w;skq;a l,amkd lrf.k" Ouh ,Nhs"
,N jQ Oufhka wms m%fhdack .kav fk'
wks;a tl ,,fNd immqi ixfifjd i;a mqreIhka weiqre
lsu ,Nhs lshkjd' ;ukq;a fyd| jevlrka wkqkq;a fyd|
jef fhdojk whg ;uhs i;a m q r eIfhda ls h ka f ka ' ks h u
i;amqreIfhda lshkafk wkak ta whg ;uhs' tal ksid l,amkd
lrkak wkak ta lreKq l bm;a lr,d nqrcdKka jykafia

219
km;d f foaYkd lrkjd' Wkajykafia f iq.f;dajdoh
ls h k tl foa Y kd lrkjd' t;fldg m% O dk jYfhka
Wkajykafia bm;a lrkjd" f OHdk ;%sYsCIdj hqKq lr
.kak lsh,d' nqrcdKka jykafia f hg km;d u foaYkd
lrkafk fudlo lshk tl;a ys;d n,kak fk' wo;a foaYkd
l<d' fyg;a foaYkd lrkjd' wksoaod;a foaYkd lrkjd' jev
lrk yeuodu Wkajykafia foaYkd lrkjd f Ouh' f
foaYkd lrk tfla f;areu ta ;r Nhdklhs k" f ;;a;ajh
ysf;a ;;a;ajh ta jf.a u nqrcdKka jykafiag fmkajd'
Wkajykafia uq,ska u foaYkd lrkafk' m%udofhka whska fjkak'
wm%udofhka lghq;= lrkak hs lsh,fk' f m%udofha je,d
lafjk i;a;j
a hka Wkajykafiag fmakjd' n,k n,k me;af;ka
la fjkjd' w`vkjd' lE .ykjd' fkdfhla fya m;aj,g
meKs,d bkakjd Wkajykafiag fmakjd' f fudlo f
wkaoka lafjkafka@ m%udoh ksid' ta ksid Wkajykafia yeuodu
wm%udo moh bm;a lrkjd' mudfjkak tmd' f .=KOu
hqKq lr.kak' mudfuka f fh mdl la ,efnkjd'
i;r wmdfha jefgkjd' wkka; ld,hla ksrfh la|skjd'
weye mdod.kak nefjkjd mudu ksid' ta ksid mud fjkak
tmd lsh,d Wkajykafia wjjdo lrkjd' b;ska Tkak Th hg
iq.f;dajdoh foaYkd lrkjd Wkajykafia' f iq.f;da jdoh
km;d u;la lr.kak fk f ys;j;=ka' wks;a tl wo f
miaikd Ndjkdj inkaOj m%Yak tfyu keoao bm;a
lrkak ug fndfydu f,aisfhka lsh,d fokak mqjka' lrmq
foag m%Yak ;sfhkak;a fka'
l=i,hla lrk fldg Bg miafia ta l=i,h ;%s,CIKhg
yrjkak lsh,d" wks;H" lH" wkd;au jYfhka i,lkak lsh,d
lshkjd'

220
tal fyd|hs' miaikd Ndjkdj Bg;a jvd f,dl=jgfka
hkafka' idudkH Wohg l=i,hla l< wjia:df ;a" Th
miaikdj u;= lr.kak fka' ta lshkafka miaikdj lrk
wjia:df wuq;= tlla keye' miaikd Ndjkdf flfrkafk
u wks;H" laL" wkd;au jYfhka ne,Sufka' wr wjia:df ;a
ne,Su fyd|hs' t;fldg tal;a mqre fjkjfka'
l=i,hla lrkfldg f wjia:df we;sfjp kdurEm
Oufhda CIKhla" CIKhla mdid hdfuka wks;Hhs' hdu
ksid la jkafka h' kj;ajkak ne ksid wkd;au jkafka h' wr
we;sfjp l=i, ys; u ;shd.kak neye' tal ke;s fjkjd
lshkafka ys; ;=kf
S jkjd' mdl ke;sfjkjd lshk tl fkfjhs'
l=i,hla lryu tafla mdl ;sfhkjd' ys; muKla ke;sfjkjd'
ysf;a iajNdjh tl hlg ;shd.kak neye' wfma Yrh .ek
wmg oeka f;aafrkafka keye' fmfkkafka keye' kuq;a ys;
.ek wmsg f;are .kak mqjks' f t;fldg ;sp ys;a
fkfjhs oeka ;sfhkafka' wuq;=fjka we;sfjp ys;a f.dvla
;sfnkafka' msx lrk wjia:df we;s fjp ys;a' msx lr,
bjrfjk fldg u ke;sfjkjd' ta fjkqjg w;a ys;a my<
fjkjd' f ys;a muKla fkfjhs kdurEm folu we;sfjka
ke;sfjka mj;sk tajd' .g u ;sfhk tajd fkfjhs' oeka wmsg
fmakjd fufyu n,df.k bkakfldg wehs fjd ke;sfjkafka"
fjd ;shkjd fkao lsh,d' kuq;a we;=f<a fjdfha we;sfjka
ke;sfjka ;shk iajNdjhla ;sfhkafka' ffla ;shk fldgia
rdYsh ;shkjd' fudkj o@ mG" wdfmda" f;afcda" jdfhda" jK"
.kaO" ri" cdh lshk Y=oaO wIaGlhla ;sfhkafka' f wg u
we;sfjka ke;sfjka mj;sk f rEm Oufha ys;;a ta h hs'
we;sfjka ke;sfjka mj;skjd' tal fyd|g miaikd lrk
fldg fmakak fka' Tkak Th miaikdj lrk wjia:df

221
uq,ska u wks;H" laL" wkd;au fkfjhs i,lkafka" kdu rEm
Ouhs i,lkafka'
iuyre lrkafka msu" yels<Su" iuyre wdkdmdfka' fol
u jrola kE' msu yels<Sf ys;kak fka" msfnkjd
lshkafka rEm fldgila biairyg we;su hs " yels<Su lshkafka
ta rEm fldgi u wks;a me;a;g ke;sfjka" ke;sfjka hdu hs'
we;su hs" ke;su hs" t;k ;sfhkafka' ta rEm fldgi oekSu
kduh hs' msfnkjd lsh,d oefkkjd' oefkkjd lshkafka
kduhg hs' msu rEmh hs' tal oekSu kduh hs' kduh lshkafka
fudlla o@ ys; hs" ffp;isl hs f.dvlg ;uhs kdu lshkafka'
f kdu-rEm fol hs f msu yels<Sf ;sfhkafka' ta fol
fufkys lrka Ndjkd lrkak fka' f;areu we;s lr.kak
fka' msu muKla fkfjhs yels<u
S ;a ne,sh hq;= hs' msfnkjd
yelsf<kjd lshk fldg tafla woyi .kak fka' msu
lshkafka rEm fldgi hs' tal oekSu kdu fldgi hs' t;fldg
f kdu rEm fol;a yelsf<k wjia:df ;a msfnk wjia:df
;a tal oekSu kduh hs' yels<Su lshkafka fudlla o@ kdu rEm
fofla meje;auhs f msu yels<Su lshkafka' wkak ta hg
ne,sh hq;= hs'
wks;a tl wdkdmdfka wdkdmdfka ;sfhkafka jdfhda
Od;=j hs' jdfhda Od;=j lshkafka rEm fldgilafka' rEm fldgi
lshkafka oeka mG" wdfmda" f;afcda" jdfhda lshk f foaj,a
j,g hs' t;kska f wdYajdi - m%dYajdi lshk f jdfhda Od;=j
;ukag oefkkjd' wdkdmdk Ndjkd lrk Woh lrkak fka
msu yels<Sug jvd lla wuq;=fjka fyd|g uQ,sl jYfhka ys;
;ekam;a lrf.k bjrfj,d B<`.g fyd|g tajd i,lkak mqre
u hs' wdkdmdfkg tlmdrg u ys; fhdokafka keye' m<uqfjka
u Yrhg ys; fhdodf.k l f,djla bkakjd' l f,djla

222
bkakfldg bfg u oefkkjd fu;ek yqiau jefgkd nj' ;j
lla bji,d talg ys; fhdodf.k fl f;are wr.kak uykais
.kak' fukak f tl;ekl yefmka we;=fjk msgfjk f
jdfhda Od;=j" f wdYajdi" m%dYajdi fol" we;=fjkjd msgfjkjd
oefkkjd' ta oefkkafka hlssis ;ekl yefmk ksihs' yq<`.la
wmg oefkkafka wef`.a yefmk ksihs' ke;ak .ia fld<ka
fy,fjk ksihs' wkak ta jdf.a hs' jdfhda Od;= lshd lshk f
iq<`.;a wmsg oefkkafka hlsis ;ekl yefmk ksihs' ta yefmk
;ek fyd|g f;are .kak fka' fukak fu;k yefmkjd
kdfya w.a.siafia" tfyu ke;ak m,af,yd yfha" tfyu;a
ke;ak ;j;a tjeks u me;a;l yefmkjd oefkkjd' iuyrekag
oefkkafka Wvq f;df,a' fldfydu y wr oefkk tl" bf u
oefkk tlhs fufkys lrkak fka' bf u oefkkak .shyu
oefkk wjia:dfj yefmk ;ek f;are .kak fka' yefmk
;ek f;are wrf.k ta yefmk ;ekg ys; fhdokjd' ys;
fhdodf.k t;k nekaod jf.a ys; ;shd.kak fka' fld;k o@
yqiau /,a, we;= fjk ;ek' we;= fjk fldg we;= fjkjd
lsh,d fufkys lrkjd' ys; fuydg .kafka keye' yqiau /,a,
hk ud.h yd n,ka f ka keye' wr jefok ;ek ys ;
;shd.kakjd' we;= fjk fldg we;= fjkjd lsh,d f;are
.kakjd msg fjk fldg msg fjk nj f;are .kakjd' yqiau
/,a, jefok ;ek ys; ;shd .kakjd'
uu lsf wr yefmk ;ek ys; nekaod jf.a ;shd.kak
fka lsh,d' nekaod jf.a ;shdf.k Tkak we;=<g hk fldg
we;= fjp tl f;are .kak fka' msg fjk fldg msg
fjp tl f;are .kak fka' tydg fuydg ys; hjkak krl
hs' tl ;ek u ys; ;sfhkak fka' tydg fuydg ys; .sfhd;a
fudlo fjkafka@ iudh ke;s fjkjd' iudh lshkafka tl

223
;ekl ys; ;shk tlfka' wkak ta hg n,kjd' l jroaof.k
;shkjd fndfydu fokd' wkak talhs f lshkafka' f hg
f we;=fjk msgfjk foa fudlla o@ rEm Ouhkaf. jdfhda
Od;=jhs' Od;= jYfhka t;k i,lkafka jdfhda Od;=j' tal oekSu
kduhhs' kduh ys;hs' fl yefmkafka fldfyo@ mG Od;=j
iu`. t;fldg Od;= folla oefkkjd' iuyr fj,djg fl
WKqiqug;a oefkkjd' iS;,g;a oefkkjd' t;fldg ta f;afcda
Od;=jhs' wdfmda Od;=j;a oefkkak mgka .kakjd' Od;= y;r u
f;are .kak mqjka fjkjd' wks;a tl [a[dK Od;=j;a
tlal Od;= myla oek.kak mqjka fjkjd' Od;= inkaOj
f;areula we;slr .;af;d;a b;du jkd wjfndaOhla ,efnkjd'
yenehs tlmdrg u l lrf.k hkak neye' mqjka ;r
uykais wrf.k tl;ek u ys; ;shd.kak fka' tl ;ekl ys;
;shdf.k .g u Ndjkd lrkak fka' Ndjkd lrf.k lrf.k
hkfldg fkdfhla fha lror we;s fjkak mqjka' ys; jkak
mqjka' kej; wrf.k fufkys lrkak' fufkys lrf.k
l,la hkfldg fl b;du fyd`og jegfykak mgka .kakjd'
fndfydu myiqfjka lrkak mqjka fjkjd' wr msu yels,Su
Ndjkdj jf.a u fl;a f,aisfhka lrkak mqjka' iuyrekag
fu;k oefkkafka keye' fu;k jkjd oefkkafka kE' uu
okakjd lSmfofkla lshkjd oefkkafka keye lsh,d' wkak ta
we;a;kag fyd`ohs msu yels,u
S ' Ndjkd kj;ajkak fka keye'
ta we;a;kag msu yels,Su Ndjkd lrkak mqjka' wr hg
ys; ;ekam;a lrf.k msu yels,Su Ndjkd lrkfldg kE
lka mqnkak hkak fyd`o keye' bfu msfnk ye n,kjd'
ys; fhdokak' msfnk ye l fj,djla n,dk bkak
fldg" ys; fhdodf.k bkakfldg msfnkjd" yelsf,kjd"
ofkkjd' fndfydu fyka ta l oefkka f ka ' ms fnkjd"

224
yelsf,kjd' msfnkjd" yelsf,kjd' t;fldg msu;a yels,u
S ;a
lshk f rEm Ou folhs" ta wkQj oekS jYfhka mj;sk kdu
Ou folhs" ug f jegfykafka' f hg Od;= jYfhka
wdkdmdfka jegfyk fldg f uu lshkfka fudlg o@ f
Od;= f.dvlg hs' Od;= f.dv whska lfrd;a uu keye fydhd.kak'
wkak ta fha woyila" wjia:djla tkjd' wkak ta wjia:dj
tklu f hg lrf.k hkak fka' Ndjkdj f hg
lrf.k hkak fka' Ndjkdj lrf.k hkfldg wka;sf
fu;k ;sfhkafka Od;= f.dvla nj fmakjd' mG Od;=j"
wdfmda Od;=j" jdfhda Od;=j" f;afcda Od;=j" [a[dK Od;=j
iy ;j;a Od;=jla ;sfhkjd wdldY Od;=j lsh,d' wkak oeka
fu;k wr kdifha isre yfha ;sfhkafka wdldY Od;=j hs'
Od;= yhla jegfykak mqjka' wdkdmdfka lrkfldg Od;=
yhla jegfykak mqjka' nf,ka ys;kak hkak fyd| keye'
jegfyk fldg f;are .kak fka fukak f jegfykafka
fukak f Od;+ka" fukak f wjia:djhs ug oefkkafka
lsh,d' ta tlalu wr [a[dK Od;=j" mG Od;=j oefkkjd'
wdfmda Od;=j oefkkjd' jdfhda Od;=j oefkkjd' f;afcda
Od;=j oefkkjd' wdldY Od;=j oefkkjd' Od;= yhhs'
wr mqlal=id;s lsh,d rc flfkl=g nqrcdKka jykafia
foaYkd lrkjd p Od;= iuJkd.f;d NsCLq mqfid Wkajykafia
mgka .kafka tfyu' NsCIqj lsh, ta we;a;g wduka;%Kh l<d'
NsCIqj f mqreIhd" f mqoa.,hd lshkafka' uu lshkafka Od;=
6lg hs' Od;= 6 whska lf<d;a mqoa.,hd keye lshd Tkak Th
foaYkdj l<d' Od;= yh fjkal<d' mG Od;=j" jdfhda Od;=j"
f;afcda Od;=j" wdfmda Od;=j" wdldY Od;=j" [a[dK Od;=j
jYfhka Od;= yh fu;k ;sfhkafka' mqoa.,fhla we;af;a keye'
flfkla" ufula we;af;a kE' fukak f wjfndaOh we;sjk
q fyd;a

225
wkak todg g Y=oh we;s fjkjd' t;l f bjiSfuka
hqla;j Ndjkd lrkak fka' lrf.k hkfldg fukak f
woyi jegfyhs'
ta tlalu bfg l,amkdjg ths f kdu Ou;a f rEm
Ou;a wr lshk Od;= ish,a,;a bf we;sfjp foaj,a fkfjhs
lshd ljqre;a ujdmq foaj;a fkfjhs lshd' tfyu k hlsis
fya;=jlska yg.;a; foaj,a nj jegfykjd' l,ska we;slr.;a;
;Kaydjla ksid" woHdj ksid f lu /ialrd' ta lu wkqj
;uhs f m%;sika [a[dKh we;s jqfka' m%;sika [a[dKh
lshkafka i;a;ajhdf.a m<fjks Wmam;a;sh' tal tlalu kdu"
rEm lshk fldgia folla we;s jqkd' ta kdurEm fldgia fol
jefj,d .sys,a,d wdh;k we;s jqkd' wdh;k ksid iamYh
^Miaih& lshk yemSu we;s jqkd' Tfydu yemSu we;sjkafka f
wdh;k ksid' iamYh ksid fokdj we;s jqkd' fokdj ksid
;Kaydj we;s jqkd' ;Kaydj ksid Wmdodkh we;s jqkd' Wmdodkh
ksid w,a,d .ekSu" uu lsh,d w,a,d .ekSu we;s jqkd' Wmdodkh
ksid Njh we;s jqkd' wmsg W;am;a;sh ,enqfka ta ksid' t;fldg
cd;s" crd urK wd foaj,a we;s jqkd' Tkak Th fya;= M,
jYfhka i,lkak mqre u ;uhs mpph m..y [dKh
lshkafka' ta fofjks [dKh' t;fldg l,amkd lrkak fka
wr Ndjkd lrk Woh Ndjkdj fyd|g lrf.k hkfldg wr
kdu rEm jYfhka ie,l=jd' ta kdu fldgihs rEm fldgihs
Od;= fldgia jYfhka ie,l=jd' ta Od;= fldgiaj,;a ;sfhkafka
kdu rEm fldgia folhs' f kdu;a f rEm;a lshk f foaj,a'
f kduh oek.;a;d u kdufha fya;=j oek.;a;d' rEmh
oek.;a;d u rEmfha fya;=j oek.;a;d' ta hg kdu;a wjfndaO
jqkd' rEm;a wjfndaO jqkd' B<`.g kduh;a kdufha fya;=j;a
oek.;a;d' kduh we;sfjkafka" ys;la we;sfjkafka hlsis

226
wruqKla ksid' wruqKla ke;ak ys; we;sfjkafka kE' ta hg
kduh inkaOj;a' rEmh;a wrka wr hg mpp iuqmmdoh
lrf.k hkjd' rEmh we;sjqk ms<sfj,;a iu`. t;fldg fldgia
y;rl wjfndaOh oefkkjd' fudllao@ kduhhs" kdufha fya;=j
hs" rEmhhs" rEmfha fya;j
= hs" jYfhka fldgia y;rl wjfndaOhla
we;s jqkd' fldgia y;r lsjdu fu;k rdYshla" nod.kak ne
;r f.dvla" fu;k ;sfhkafka' f ;r Yd, f.dv u tlla
tlla mdid isyslrkak mqre fjkak fka' wka;sf talg ;uhs
iuuiik [dKh lshkafka' t;eka mgka f W.kajk"
miaikd [dK lhs mj;ajkafka'
f miaikd [dK j,ska flfrkafka fudlla o@
wms f miaikd lrk msxj;=ka fYaIfhka i,lkak
fka miaikdj lshkafka [dKh nj' f m%Odk [dKh"
f,daflda;a;r [dKhla ,nd .ekSug Wmldjk uQ,sl wjfndaO
[dKh' f [dKh ,nd .ekSug iudh Wjukd fjkjd'
iudhla ke;ak f [dKh ,efnkafka kE' ta ksid iudh
we;sjk ;df,g yels;dla bjiSfuka fkd kej;S Ndjkd lrkak
fka' Ndjkd lrk Woh Tkak wo Ndjkd lrd' fyg lrkafka
keye' ta Woh wksoaod lrkafk;a keye' Bg miqjod Tkak
fndfydu Wjukdfjka lrkjd' tfia fkdfldg fl wLKavj
f.kshkak fka' wo;a Ndjkd lrkjd' fyg;a Ndjkd lrkjd'
iajdka jykai" oeka < b|ka" Ndjkdjg b|.;a; fjf,a
b|ka" oe,a,hs riafkhs fndfydu ;ka oefkkjd' t;fldg ta
wf;a hkak o@ tfyu ke;ak tajd fufkys lrkak o@ k
fj,djla Ndjkd mHhxlfha bkak mqjks'
wkak tajd oefkk fldg fudllao oe,a, f zf;afcda
Od;=jfkaZ f;afcda Od;=j jefykjd' tajd fufkys lrkak fka'
oeka f msu yels,Su o lrkafka@

227
tfyhs iajdkS'
msu yels,Su fldhs hg o oefkkafka@
le le hkjd oefkkjd iajdkS'
ta le le hkjd oefkkjd' tajd fyd|hsfka zWohjHhZ
lshkafka talg' wkak tal i,lkak fka' ta le le hk
h oefkk fldg tal fufkys lrkak fk' wks;Hh"
wks;Hhs lshk tlhs t;kska f;are .kak fka'
Bg biairfj,d f kdu rEm Ou jegyqkd o@
tfyhs iajdks' mdv lr,d ;shk ksido okafk keye'
wms wNsOuh yq`.dla mdv lrkjd'
wkak ta hg lla lror fjkjd ;uhs' ta jqk;a ta
we;a;kag;a f,aishs Ndjkd lrkak' ta jqkdg fyd`og f;are
.kak fka f mdvu o tkafka Ndjkdj o lsh,d'
oeka tal kj;a;,d Ndjkdj lrkjd' f bjikak ne
riafka ;uhs' tal fodaIhla fkfjhs fkao iajdks@
tal fufkys lrkfldg yhhs' tal jrola keye' tal
fyd`og fufkys lrkak fka' f f;afcda Od;=j hs' f;afcda
Od;=j lsh,d fufkys lrkfldg y hhs' wvqfj,d hkjd'
iajdka jykai ug f we;su ke;su fndfydu ishqj
fmakjd' fjk lsif
s ohla f Yrhla ;sfhkjd lsh,j;a fmakf
a ka
keye'
oeka Th fufkys lrkafka fudllao@
wdkdmdfka'
talg u ys; fhdodf.k bkak fka wdkdmdfkg' tal u
fufkys lrkk fka' tal fyd`ohs'
fokdj" yduqrejfka yq`.la wudrejg fokdj ;shkjd'

228
yq`.dla wudrejg fokdj ;shkj o@ b;sx fudlo lrkafka
talg@

zfokdjZhs fokdjZhs lsh,d fufkys lrkjd'


ta fokdj tka f ka fldhs ; ru fj,djlg miq j o@
idudkHfhka b`o.kak fj,djg kEfka fkdj' ta fokdf
fohla ;shkjd' fokdj inkaOj ms<smk fohla
;shkjd' idudkH fokdjla ;shkfldg zfokdj" fkdjZ
lsh,d fufkys lr,d luia:dkhg ys;.kakjd' bjikak ne
fokdjla wdfjd;a fokdj mj;sk ;ekg ys; fhdo,d zfokdj"
fokdjZ lsh,d fufkys lrk .uka u i,lkak fka fokdj
tkafka ulaksid o lsh,d@
f fokdj tkafka ulaksid o@
i,dh;k mpphd tfiid' tii mpphd fjokd' m%;Hh ksihs
f fokdj we;sjkafka' tiih we;sjkafka wdh;k ksid'
wdh;k lshkafka f rEm" Yo" .JO" ri" iamI lshk tajfka'
oeka pCLq" fid;" >dk" jyd jd wdh;kfhda hs' f
wdh;k lshk fjd ksihs Miih we;sjkafka' fu;k Miih
lshkafka fokdj we;s jk ;ek' f fokdj lshkafka Th
folla tlg yefmk ;ek' Th Miih lshkafka fkd.e,fmk
folla we;sfjk fldg CL fjokdj' .e,fmk i;=fgka folla
we;sfjk fldg iqL fjokdj' uOHi: fjokdj wks;a fokdj'
fu;k f fkd.e,fmk folla tl;=fjk ksihs Miih' fu;k
f Miih ksihs fokdj we;sjkafka' Miih lshkafka yemSu'
fudkjf.a yemSuo@ fkd.e,fmk folla yefmk ksihs lsh,d
lshkjd'
Tkak Th hg f;areu wkqj i,lka t;kg u ys;
fhdod f.k zfokdj" fokdjZ lsh,d wr fokdj ;shk ;ek

229
iajNdjh ys;g wr.kska Ndjkdj lrkak fka' f rEm
Ouhka oefkkafka ys;g" f kdu Ouhka oefkkafka ys;g
hs' kdu rEm Ouhka folla fu;k ;sfhkafka' t;k;a f,dl=
Ndkdjla fjokdkq m iikd ls h ka f k ta l g hs ' fu;k
oefkkafka ys;ghs' tal ku Ouhla' fokdj mj;skf
a k rEmhla
wkqjhs' fokdj;a kdu Ouhla' ^oekSu;a kdu Ouhla& fu;ek
;sfhkafka fokdj" rEmh weiqre lr.kska' t;fldg Tkak
Th Ou iajNdjh ys; fhdoka fokdj" fokdj lsh,d
fufkys lrf.k bkakfldg ke;sjqfkd;a fu;k" ;jrg;a
fokdj we;sfjkafka keye'
ta tlalu wks;H fufkys flrefjd;a fyd`oo iajdks@
bfgu tal ke;sjqkdhska miqj wks;H fufkys lrkak
fka' oeka idudkHfhka iuyrgl Th mqx fokdjla wdfjd;a"
fufkys lrkfldg ke;sjqkd k wks;H lsh,d ys;kjd'
fokd wks;Hhs tfyu ie,l=f ke;ak fokdj"
ke;sjqfka ke;ak wks;H lsjg f;afrkafka kEfka' ke;s
jqkdhska miafia talg u ys; fhdodf.k fufkys lrkak fka'
wka;sf fokdj wdfha tkafka keye'
iajdks" f fokdj lSm m,l oefkkjd k" ta hg
fokd lSmhla u oefkkjd k fufkys lrkafka fldfydu o @
m%Odk jYfhka fokdj oefkk ;ekg ys; fhdojkak'
iuyr fj,djg iajdks Tlafldu fokd tl jf.a
oefkkjd k'
Tlafldu tlg w,a,,d fufkys lrkak mqjka k fyd`ohs'
Tlafldu yeu;ek u ;shk fokd" f Miih ksihs we;sfjkafka
lsh,d' Mii mpphd fjokd lsh,d" ta fokd Tlafldu tl
ys;ska wrf.k fufkys lrkjd' ta fufkys lrka bhj
fjkia lrkak fyd| keoao iajdkS@

230
fufkys lrka bhj fjkia l<dg lula keye' ta;a
blaukg fokdj ;shk ff,a bhj fjkia lrkak fyd|
keye' lla bjif.k fokdj fufkys lrkak fka' neu
k fyd| fjkafka ke;ak bhj fjkia l,dg lula keye'
fokdjg;a bv fokak k'
iajdka jykai uu Ndjkd lrkjd' yeu;siafia u ug
f;afrkafka uql=;a kE lsh,d' wefykjd" ljqre;a kE' wef`.a
uql=;a f;afrkafka kE' ljqrey oelafld;a fiaru CIKhlska u
miafjkjd' fmakjd" le,d ,d iqkf
a j,d fmakjd' ,s fjkjd'
tl fj,djlg lsisu fohla f;afrkafka kE wefykjd ;rhs'
ldf.j;a rEmhla" .yla fld<la" lsisfohla f;afrkafka kE"
miafjkjd fmakjd'
oeka yq`.la l,a o Ndjkd lrkak wrka@

wjqre y;rla ;r fjkjd iajdkS'


.shd lfndvZ Ndjkd lrkak'
fudlla o msu yels,u
S o oeka lrkafka@ lfndv fudlla
o lsf@

wdYajdi m%dYajdi lrkafka' iajdka jykai lfndv


fufkys lrkak lsjd' tal;a f;afrkafka kE' iS;,la f;afrkjd
uu bkakjo okafka keye'
t;fldg ys; ;shk nj f;afrkj o@

tfyuhs iajdka jykai'


wefykjd' nK tfyu wykfldg yduqrefjda fmakafk;a
hfjkjd jf.a'
fyd|hsfka ;j tfyu lrf.k hkak'

231
wo ojfia g jvd hula lshkak n,dfmdfrd;a;= fjkafka
keye' wo ojfia iq.f;dajdofhka |la muKla u;la lf<a'
fjd kej; kej;;a i,ldf.k" ;u ;uka n,dfmdfrd;a;=
jkakd jQ" ta W;= ud.h yels;dla blaukg ,nd.kakg f
we;a;kag Yla;sh ,efjd lshd uu m%d:kd lrkjd'
wdldigGd p N=uugGd $$$
foaYlhdKka jykafia"
;s., ksiairK" jk fikiqkam;s
ud;r YS% {dkdrdu iajdka jykafia

232

233
kfud ;ii N.jf;d wryf;d iuud iunqoOii ///

fhda.djpr wIaGdk
kuF:q iF:q f kd ;
iid - ojujd ufyis f kd
;i
hf;d
mmN+ ; d ks h Hdkd - mm
;;s uydryd
hf;dm
mm;
1'

;= K q r ejka flfrys udf.a weoys , s u ;a .= K h;a f.!rjh;a ksn| jefvk fia


jev lr' thu udf.a Ydiksl ;fha hqKqjg;a" wdrdjg;a mru m%;I
s G
a dj
fjd hs wIaGdk lr'

2 ' uu yeu wjia : df u yeu l% s h djla u i;s imc[a [ fhk


fhka hq l a ; ug
iarj wIaGdk lr'
3 ' lsiu
s islmohla uef f;kdjlg j;a bvla fkd ,efnk fia ksr;=rej iSug
wIaGdk lr .ks'
4 ' ldhd ;%
s O oajdrfha u ixjrh fydka iq/lsj ;ndf.k ud lrk yeu jefvys
u fhfokakg wIaGdk lr .ks'
5 ' ryiska j;a ldhdfha wixjl l%shdjla fkdlsug wIaGdk lr .ks'
6 ' OQ;dx.d Wiia .=Khka iaj ika;dkfhys hqKj
q g m;a lr .ekSug wIaGdk
lr .ks'
7 ' , Ns Q ms iu weiq r e ls ug fmdfrdka jk uu ta ud wkq.ukh lrk
jev ms<sfj, weKula fkdue;sj wkqkag m%isoafha fyda wm%isoafha m%ldY
fkdlsug bgd .ks'
8 ' ia:dkhka" odhlhka" .sys me YsIHhka ;eksug blauka fkdjkafkZhs
bgd .ks'
9 ' wkqkaf.a jer yd wvq m dvq l fidhka" fpkh lrka ta wkqjj;a"
uf.a is;g flf,ia woyia .,d tkakg;a bv fkd;nd iSug bgD .ks'
1 0 ' ud < we;s fohska" ud kqfuka wkqkag Wmldr jkakg i;=gq jk uu" ta uf.a
mqjkal Tjqka bfha laug fkdhkafkZhs bgd .ks'
1 1 ' wkqkaf.ka ;= g q m~q r e ms<s.ekSf uu fYaIfhka wdrd h hq;= yehg
bgd .ks'

1 2 ' ,N jQ o" w;ssfY%aIaG jQ o" inq iiqfka .=Khka ueoafoa udf.a lh;a" is;;a
ks;r ;nd .ekSug uu wIaGdk lr .ks'
1 3 ' udf.a ;h .=Kh iu.hs' thska f;dr k ta ;fhka iiqkg j;a" f,djgj;a"
ug j;a" jevla ke;' tneka .=K ;h /l.ekSug ug Ndr jQ m%Odku jevla
nj uu bgd .ks'
1 4 ' ud wi, bka k d jQ fyda ms s g ;s k a bka k d jQ fyda Iu mq o a . ,hka wruq K q fldg
f.k flda m hla " oa f Ihla " fkdi;= g la my< lr fkd.kafk' thska ueiS
nila fkdlshkafk' jevla o fkdlrkafk hs bgd .ks'
1 5 ' ud ;=< ;sfnk .=K fyda ke;s .=K fyda m%ldY lsug fyda wkqkag weug
fyda W;aidy fkdorZhs wIaGdk lr .ks'
16
16' wmamsP;d" ika;=;d" iqNr;d" mf;kd" wixi.a.;d" hdrN;d hkd
.=Khka hqKq lrka oil:d jia;+ka ms<n
s | l:d jia;+ka imqrd,Sug bg .ks'
1 7 ' ksr:l ldhsl l%shd o" tn jQ u ni
nia o" is;=,
,s o" fkd meje;aug W;aidy
orkafkZhs wIaGdk lr .ks'
1 8 ' uu wkqkf
a .a kq.=K fj; is; fhdod th ls<
s lr fkd .kska ;u .=K hqKj
q g
wod< is;a i;ka mj;ajkafkZhs bgd .ks'
1 9 ' ud is;a ;=< lreKd" ffu;%S wd .=Kfhda ksn| jefv;a" thska ksn| ud is;ai;ka
iekfiajd hs wIaGdk lr .ks'
2 0 ' Wiia .=Kh flfrys;a" ta .=Kfhka hq;a W;=uka flfrys;a .re lsf"weiqre
lsf" msf" tajd wdoYhg .ekSf woyi ks;s ud ;=< jefjdZh
jefjdZhs bgd .ks'

w mmudo r;d i
k;d - mudfo Nh o
iijd
ik
oi
iij i
k;s f k
wNf
nnd mydKdh - ks nndKf
wNfn
ndKfi
ik
wl=i,a lsug leue;a;;a" l=i,a lsug miqng u;a hk m%udo
oyfuka we;s j k wks I a G mdl k" wm% u do oyfuys weKq
i;amqreIfhda iq.;sfhka" OHdkfhka" ud._fhka" M,fhka fkdmsyS
ksjk imfhys is;a'

imdol
w;smcQ H ufydamdOHh ud;r Y%S {dkdrdu udysmdKka jykafia

You might also like