Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Nin kha 2011-2013

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

Chng 7

Cc la chn chnh sch kinh t v m

Cc c quan qun l kinh t cc nc ang pht trin c nhng la chn g xy dng chnh sch cp v m v khu vc? Cc hn ch v kh nng iu hnh chnh sch ht sc khc bit nhau gia cc nc. Trong chng ny, chng ta c gng phn loi cc kh nng qun l iu tit kinh t v m, sau trong chng 8, chng ta s xem xt n tng trng v chnh sch khu vc). Chng ta bt u bng cch xem xt cch thc cc dng vay mn rng ca t nhn v chnh ph v cn cn ti khon vng lai tng tc vi nhau nh th no t ngn hn n trung hn. Phn ton i s h tr c trnh by trong ph lc 7.1, xem xt cc m hnh h cch, cc mi quan h gia cc bin s dng (lu lng) v mc (tr lng), v cc l thuyt v t gi hi oi. Cc gi chnh sch kinh t v m ph hp vi s kt hp gia cc giai on ti chnh v cc h cch rng buc cng c xem xt n. Sau , vic tho lun s chuyn sang cc k thut qun l vn, bao gm kim sot cc dng vn quc t v qun l iu tit cc th trng ti chnh ni a, v cc vn trng tm v pht trin ti chnh. Chng ny kt thc vi nhng cn nhc lin quan n vin tr nc ngoi. iu chnh kinh t v m thun chu k v ba h cch Cc m thc vay mn rng trnh by trong chng 5 l mt im khi u huch phn tch s pht trin kinh t v m. Nh chi tit trong phn ph lc 7.1, cc lu lng ny tch lu thnh nhng thay i trong bng cn i k ton c phn loi nh trnh by trong bng 6.1, ni kt vi nhau thnh mt mng li cht ch gia kha cnh thc v kha cnh ti chnh ca nn kinh t. Nu mt khu vc c vay mn rng dng, khu vc b sung thm cho cu hiu dng v ti khu vc ny chi tiu vt qu thu nhp. Mt khc, tng vay mn rng ca tt c cc khu vc phi bng khng nh mt iu kin cn bng kinh t v m, ngha l: Vay mn rng t nhn + Vay mn ca chnh ph + Cn cn ti khon vng lai = 0. (L d nhin, ti khon vng lai cng l vay mn rng nc ngoi ngha l, vay mn rng bi phn cn li ca th gii t t nc c nhng ti khon m chng ta ang xem xt.) Vic xem xt cch thc cc dng vay mn rng c ng thi nh th no ngoi trng thi cn bng cng rt c ch. V d, s gia tng thu nhp t nhn s lm cho chi tiu t nhn tng t hn hay nhiu hn so vi mc tng thu nhp ca h? Tng chi tiu nhiu hn tng thu nhp c ngha l khu vc t nhn hnh ng thun chu k; tng chi tiu t hn tng thu nhp l mt hnh vi nghch chu k. Mt suy ngh tc thi cho ta thy rng nu tng vay mn rng ngoi trng thi cn bng u c hnh vi thun chu k, th h thng v m s gp trc trc. S gia tng i cht ca thu nhp s kch thch chi tiu mt lng nhiu hn, iu ny c th cho l s kch thch sn lng v thu nhp nhiu hn na, v v.v Ngi ta khng bao gi quan st thy kiu bt n
Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor 1 Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

ny, v th ta c th kt lun mt cch kh chc chn rng tng vay mn rng tht ra c tnh nghch chu k. Hnh 7.1 Vay mn rng nghch chu k Vay mn rng

Chnh ph

Cn cn ti khon vng lai

Sn lng Tng

T nhn

Hnh 7.1 minh ha mt tnh hung trong c ba dng vay mn rng theo khu vc u nghch chu k - ngha l khi thu nhp tng, chi tiu t nhn tng mt lng t hn (hay u t tng t hn tit kim), xut khu tng t hn nhp khu (v th cn cn ti khon vng lai b xu i), v thu tng nhiu hn chi tiu chnh ph. ng biu th tng vay mn rng l tng theo chiu dc ca ba ng biu th theo khu vc. im ct trc honh l mc sn lng trng thi cn bng. Khu vc t nhn trong hnh 7.1 c thng d (vay mn rng c gi tr m) v cho chnh ph v phn cn li ca th gii vay. Nu ng vay mn rng t nhn dch chuyn hng ln (thng d t nhn gim do u t tng chng hn), th ng tng vay mn rng cng dch chuyn hng ln. Nn kinh t s t trng thi cn bng mi vi mc tng sn lng cao hn (mt im nm pha bn phi ca trng thi cn bng ban u), gn lin vi cn cn ti khon vng lai v thm ht ngn sch thp hn.

Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor

Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

Trn thc t, khng phi mi mc vay mn rng ca khu vc m ta quan st c u c tnh nghch chu k. V d, trong s liu ca Hoa K vi khu vc t nhn c tch ra thnh cc h gia nh v cc doanh nghip, ch c chnh ph c hnh vi nghch chu k, cn hai khu vc t nhn u c hnh vi thun chu k, v ti khon vng lai v c bn l theo chu k (Barbosa-Filho v nhng ngi khc 2008). Mt s vng nh minh ha trong chng 5 cng c hin tng tng t: vay mn rng t nhn c xu hng tng ln trong nhng thi k i ln trong chu k kinh t. Cc ngha kinh t v m c phc tho hnh 7.2, trong khu vc t nhn c hnh vi thun chu k v hai khu vc kia c hnh vi nghch chu k. ng biu th tng vay mn rng vn c dc m, nhng khng nghing nhiu. Mt ln na, s gia tng vay mn t nhn s lm dch chuyn ng tng vay mn rng ln trn, dn n sn lng cao hn. V dc ca ng tng vay mn rng khng nghing nhiu, nn sn lng s tng rt nhiu v c th chm phi gii hn ngun lc, kch thch lm pht hay khng hong bn ngoi; khng hong bn ngoi xy ra l do tnh trng xu i nhiu ca ti khon vng lai. Ni vn tt, chi tiu thun chu k ca khu vc t nhn to ra s i ln mnh m trong chu k kinh t v to ra thm ri ro lm pht v/hay khng hong cn cn thanh ton. Tnh hung ng s trong hnh 7.2 thm ch cn c nhiu kh nng xy ra hn nu chnh bn thn chnh ph cng c hnh vi thun chu k, nh tho lun trong chng 1. Cc chnh sch b tr vn kh thi nhng tht kh khn, nh s tho lun sau trong chng ny. Bt ngun t nghin cu ca Hollis Chenery (v d nh Chenery v Bruno 1962), trong kinh t hc pht trin c mt truyn thng lu di l dc sc phn tch cc hm vay mn rng di dngcc h cch.1 Thut ng ny nhm cho thy mc vay mn rng c gi tr dng qu cao ca khu vc t nhn (h cch ngun hay h cch tit kim) hay ca chnh ph (h cch ngn sch) hay s thm ht ti khon vng lai ln (h cch bn ngoi) c th a nn kinh t n ch trc trc. Phn tch h cch thc nghim i vi cc dng vay mn rng nh tho lun trong chng 5 ni tip trc tip quan im ny ca Chenery. V d, chng ta c th xem xt c sc li sut vo khong nm 1980 nh tho lun trong chng 2, i km vi s ct gim cho vay mi t nc ngoi. Mt t nc nh Brazil, m trc y vn c thm ht ti khon vng lai ln v vay mn nhiu n hn, thm ch l vay ti tr cho cc ngha v thanh ton n hin hnh,2 phi chuyn giao ngha v thanh ton n ngoi t mnh nc ngoi bng cc ngun lc ring ca t nc. Hn na, t h ly ca c sc, hu ht cc nc quc hu ho n tng c vay bi khu vc t nhn (hay cc doanh nghip nh nc) v dch chuyn gnh nng n sang cho chnh ph.

Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor

Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

Hnh 7.2 Trng thi gn bt n c tnh thun chu k Cc h cch

Chnh ph

Cn cn ti khon vng lai Tng Sn lng

T nhn

Nhng tc ng mang tnh h qu di ngc ny thm ch cn phc tp hn, nhng cc nh hng in hnh c th c m t trong hnh 7.3. iu kin ban u bao gm vay mn rng t nhn thun chu k qu cao v cc h cch ngn sch cng nh h cch bn ngoi u ln. ng biu th ti khon vng lai dch chuyn hng ln v vay mn rng mi t bn ngoi tr nn bt kh thi (ngoi cc khon vay phi chnh thc di hnh thc kht n thanh ton tng ln). Nhn b ngoi, iu ny c v nh s ci thin cn cn bn ngoi m s dn n tng cu hiu dng, nhng trong trng hp ny, b ngoi tht ra ch l nh la. Xut khu rng khng tng; m ng hn, iu bt buc l s chuyn giao ngun lc ra nc ngoi nhiu hn. V c bn, s chuyn giao c thc hin bng cch ct gim nhp khu tho iu kin rng buc v hn ch ngoi hi, cho d vic ph gi thc v chnh sch nh hng cng c th lm gim cu nhp khu ng vi mc sn lng cho trc v lm tng cung xut khu. Bin php hu hiu nht gim nhp khu l thng qua thu hp tng cu. Vn trc mt l vic gim tng cu s c phn b nh th no gia cc h cch ngn sch v h cch ngun ca khu vc t nhn. Mt yu t phc tp l: nhp khu hng ha vn c th l mt cu phn quan trng ca tng u t, nn gim h cch ngun ca khu vc t nhn thng qua ct gim

Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor

Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

hnh thnh vn mi c th l mt phng tin hu hiu tho iu kin rng buc bn ngoi.D nhin, vi u t gim, trin vng tng trng tng lai s b tn hi. Hnh 7.3 Cc phn ng trc c sc bn ngoi bt li Cc h cch

Chnh ph

T nhn

Sn lng Tng

Cn cn ti khon vng lai

Nh m t trong hnh 7.3, vay mn rng ca chnh ph gim nh v chnh ph nhn lnh vic thanh ton dch v n (li v vn vay) ca khu vc t nhn. Phn cn li ca gnh nng iu chnh c m nhn bi khu vc t nhn, m c th din ra thng qua gim tiu dng b p t bi thu lm pht. S ct gim tin lng theo gi tr thc do lm pht gy ra (to thnh tit kim p buc) cng c th ng vai tr trng tm trong vic gim tiu dng t nhn thc. Nh c v ra trong biu , khu vc t nhn dch chuyn t ngi vay mn rng thnh ngi cho vay rng. H cch ngn sch gim nhng vn cn c gi tr dng. V ng tng vay mn rng c dc m v khng nghing nhiu, nn sn lng st gim rt mnh. Nu xem xt theo chiu ngc li, hnh 7.3 cho thy s p ng kh d trc mt vn may v ngoi hi cho php c c thm ht bn ngoi ln hn nhiu. Cu hi thc t l, iu kin thun li ny c th ko di c bao lu?

Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor

Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

Ni tm li, hai vn bnh n then cht m cc nc ang pht trin c th phi ng u l h cch bn ngoi rng buc (c th pht sinh do mt din tin pht trin bt li nh t l trao i ngoi thng gim mnh lm xu i ti khon vng lai hay do cc dng lu chuyn vn bt n nh vn xy ra ph bin hn trong nhng nm gn y) v hnh vi thun chu k v pha khu vc t nhn hay nh nc. Cng c kh nng xy ra s mt n nh ti chnh c tnh thun chu k nh tho lun trong chng 6. Ta c th trin khai nhng loi chnh sch g bnh n h thng v m khi c s xut hin ca cc kt hp tnh hung ny? tr li cu hi trn, trc tin ta xem xt chnh sch kinh t v m ri sau xem xt vic qun l vn (ti khon vn v cc qui nh thn trng). Hnh thc can thip th ba, tp trung vo pht trin khu vc ti chnh, nh c phn tch trong chng 6. Cc chnh sch kinh t v m Chnh sch ngn sch nghch chu k Nh chng ta thy, hnh vi thun chu k ca chnh ph v t nhn c th d dng lm mt n nh nn kinh t. Do , quy tc th nht ca chnh sch kinh t v m l chnh ph nn trnh chnh sch ngn sch thun chu k v thay v th, nn iu hnh chnh sch theo chiu ngc li i ng vi hnh vi thun chu k ca khu vc t nhn. Nh chng ta s thy trong cc phn tip theo, nhng nn kinh t m ca i vi ti khon vn, chnh sch tin t nghch chu k i mt vi nhng rng buc nghim ngt, v do , nhu cu phi c chnh sch ngn sch nhm c gng iu ho chu k kinh t cng tr nn bc thit hn. Tuy nhin, thc hin cc chnh sch ngn sch nghch chu k khng phi l mt nhim v d dng. Mt kh nng kh d l s dng qu bnh n ngn sch d tr ngun gia tng thu ngn sch c tnh tm thi t thu nh vo nguyn liu th xut khu tng gi nhanh v bt ng. Nhng h thng thu c thit k tt, thu ht c mt phn ng k tin thu t s gia tng thu nhp (v d nh cc biu thu thu nhp lu tin) l mt cu phn thit yu trong vic qun l nghch chu k nh vy, d nhin l vi iu kin cc khon thu ny khng c dng cho chi tiu. Khi , qu bnh n ny c th c tch lu nh d tr ngoi hi, hay nh ngun ca ci quc gia m ta s thy trong cc phn tip theo, c th gip t nc t bo him trc nhng hin tng dng t ngt ca cc dng ti tr bn ngoi cng nh s sp gi xut khu. Cc chnh sch nghch chu k tch cc hn c th c hnh thc thu nh vo hng xut khu v cc dng vn vo (qui nh d tr bt buc khng sinh li i vi cc dng vn vo do ngn hng trung ng ban hnh, m chng ta s tho lun sau, cng c nh hng tng t). Cng c th iu chnh chi tiu ca chnh ph mt cch nghch chu k, nhng cuc tranh lun lu nay v s iu chnh sao cho chnh xc cho thy rng s thay i tu nghi trong chi tiu cng c th kh c s dng mt cch hu hiu, v chng lin quan n tr ng k trong qu trnh ph duyt v thc hin. Cc nhn t bnh n t ng th tt hn nhiu. Mt mng li an sinh c thit k tt bo v nhng nhm ngi d b tn thng trong cc cuc khng hong (c a chung nh mt phn ca h thng bo v x hi lu di ca chnh ph) l mt nhn t bnh n t ng c th ng vai tr x hi v kinh t v m c li. Mng li an sinh ny l c ch ch yu cc nc cng nghip di hnh thc bo him tht nghip. Mc d kh thit k v p dng trn thc t, vic thit lp cc quy tc cn i thm ht chnh ph trong chu k kinh t cng l mt mc tiu chnh sch ng mong i. Quy tc ph hp nht trn phng din ny l mt quy tc nh hng theo chnh ph nhm vo mc tiu thm ht
Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor 6 Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

ngn sch c cu bn vng ngha l thm ht c iu chnh theo cc dao ng thun chu k ca s thu thu v chi ph mng li an sinh c s dng nh cc nhn t bnh n t ng. Nu tun theo quy tc nh vy, th chi tiu, bao gm chi tiu gn lin vi mng li an sinh s c mt nhp u n di hn v thm ht ngn sch hin hnh s gim trong nhng thi k bng pht kinh t v tng ln trong nhng thi k khng hong. Nh th hin bng biu trong hnh 7.1 n 7.3, cc yu cu vay mn rng ca chnh ph s c dc m dc ng hn. Quy tc ny c th c kt hp vi mt quy tc khc, nhm mc tiu thm ht tng ng vi yu cu u t khu vc cng. S kt hp ny s lm cho quy tc ny tng ng vi iu m ngi Anh gi l quy tc vng v ngn sch thc cht l chnh ph ch vay mn trong di hn u t. Trong bt lun trng hp no, c quy tc vng ln quy tc c cu u khng trnh c vic s dng chnh sch ngn sch nh mt cng c bnh n mnh khi cn thit. Cc chnh sch chi tiu khu vc cng tu nghi s c ku gi h tr cho vic phc hi kinh t khi cu t nhn rt yu cng nh ct gim chi tiu nhm iu ho tng cu khi chi tiu t nhn sinh si ny n. Ct gim thu v tng thu cng ng vai tr ny trong chu k kinh t. Tuy nhin, thay i chi tiu khu vc cng c nh hng trc tip n tng cu, trong khi s thay i thu ch c nh hng gin tip. Li sut Nh lp lun trong chng 1, li sut thc thp v n nh c th h tr u t vo cng sut sn xut v tng trng. Tuy nhin, mt th thch to ln ca chnh sch tin t l cc th trng vn m ca thc cht t ra mt mc sn i vi li sut trong nc v to ra hnh vi thun chu k. L do nm cc hot ng ti chnh hng chnh lch n gin. Ta hy xem mt nh u t so snh chi ph vay mn trn th trng nc nh v trn th trng nc ngoi. Theo gi tr bng ni t, chi ph vn thc ca nhng khon vay t nc ngoi s l li sut vay mn ngoi t gc (v d nh li sut LIBOR tnh bng USD mc tin khng hong thng thng khong 3 phn trm mt nm vo gia nm 2008) cng vi ph b ri ro th trng i vi t nc ang xem xt (khong 2 phn trm) cng vi t l mt gi k vng, lm tng chi ph ni t tr dt khon vay bng USD.3 i vi mt t nc in hnh, tng ba khon mc ny trc cuc khng hong 2007-08 c th bng 8-10 phn trm, nhng trong qu kh khng xa lm, hay sau tnh trng tan chy ti chnh vo thng 9-2008, n c th d dng ln n hn 20 phn trm, v c ph b ri ro v t l mt gi k vng u cao hn. Chi ph vay mn ny ng vai tr nh mt mc sn i vi li sut bng ni t, m ta c th gi l li sut ngang bng. Tnh trng cnh tranh khng hon ho trong khu vc ngn hng v qui nh d tr bt buc cao i vi tin gi c th cng pht huy tc dng lm tng li sut cho vay ln trn mc sn ny v gy sc p i vi li sut tin gi ngay bn di n. im phc tp chnh l: ph b ri ro i vi cc nc ang pht trin c xu hng tng ln trong sut thi k khng hong, cng lc , tnh trng khan him ngoi hi khin cho ni t b mt gi. Hu qu l mc sn i vi li sut trong nc c xu hng tng ln vo nhng lc nn kinh t bc vo suy thoi, lm tnh hnh cng t hn. i li, khi ti tr nc ngoi di do, ph b ri ro c xu hng gim v s mt gi ni t gy sc p va phi hay c thay th bng s
Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor 7 Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

ln gi. V th, li sut ngang bng c xu hng gim khi nn kinh t m rng nhanh chng. Nu xu hng lan truyn trong nc, n s nh tip thm nhin liu cho thi k bng pht kinh t. Nhng dao ng thun chu k ca li sut ngang bng4 ny l l do ch yu khin ng biu th h cch khu vc t nhn c xu hng c dc dng nh th hin trong hnh 7.2 v 7.3 ch khng c dc m nh trong hnh 7.1. Nh ta thy, h qu l: hot ng kinh t li cng dao ng nhiu hn thng qua chu k kinh t. Chn mc tiu lm pht Nhng dao ng li sut thun chu kchnh l s i nghch ca mnh lnh qun l tin t c tnh nghch chu k tiu chun. Theo nguyn tc qun l tin t nghch chu k, c quan qun l tin t nn gim li sut trong thi k khng hong v nn tng li sut trong thi k bng pht kinh t. Trong mt nn kinh t vo giai on ti chnh II (hay cao hn), cc nghip v th trng m ca ngn hng trung ng l cng c chn la. Hc thuyt chnh thng hin nay t b cc m hnh lm pht n gin theo thuyt trng tin thin v vic chn mc tiu lm pht (inflation targeting). L thuyt ny xut hin ln u tin trong cc nn kinh t cng nghip. N chng qua ch l mt on lp li mi m hn v mt m hn (bossa nova) ca nh lut Say.5 Trng thi ton dng lao ng by gi c gi l NAIRU (non-accelerating inflation rate of unemployment: t l tht nghip khng lm gia tng lm pht), mt t vit tt m ch c cc nh kinh t hc mi c th a thch. c lng NAIRU bng kinh t lng ho ra tht kh khn, khng ch v n l s hng tung gc trong mt phng trnh hi qui t l lm pht. iu u tin m ngi ta hc c trong kinh t lng c bn l cc s hng tung gc l nhng s hng thay i t ngt. Thm ch nu qu ng l nh th, th theo quy tc Taylor hin c chp nhn mt cch rng ri, ngn hng trung ng c cho l s gim li sut ngn hn khi lm pht gim di mc mc tiu ngm nh hay mc tiu c cng b trc; v trong trng hp ngc li, ngn hng trung ng s tng li sut khi lm pht cao hn mc mc tiu.6 Nu lm pht c xc nh ch bi pha cu, iu ny ho ra l mt quy tc nghch chu k. Trong mt m hnh n gin ho, lm pht s tng khi tht nghip gim xung di mc NAIRU v s gim khi tht nghip tng ln trn mc NAIRU. Do , quy lut ny c xu hng bnh n t l tht nghip xung quanh mc NAIRU. Mt ngn hng trung ng c lp (v c bn c ngha l ngn hng trung ng khng trc tip bo co cho B Ti chnh) c cho l s gip vic nh mc tiu lm pht thm ng tin cy. nh hng nghch chu k khng chc xy ra nu ngun gc tng lm pht khng phi l do cu ni a m l mt c sc cung, nh s tng mnh gi du v gi lng thc vo na u nm 2008. Mt quy tc n gin s l: ngn hng trung ng nn lm ng trc c sc ny nh th ch l nht thi. Nhng nu ngn hng trung ng lo s rng cc c sc s lm tng tin lng v gi c hn na (ci gi l nh hng t hai) vi ri ro chuyn ha c sc gi c thnh s gia tc lm pht lu di, th ngn hng trung ng s c gng chng li tnh trng tng gi thng qua tng li sut. H qu l ngn hng trung ng s chuyn ha c sc cung thnh vic gim cc hot ng kinh t. cc nc ang pht trin, ngi ta khng ch nhiu n NAIRU, v bt k phn tch tin t no cng phi xem xt n t gi hi oi v cc dng vn trong bc tranh tng th. iu ny to ra hai im phc tp chnh. Th nht v nh lu trn y, chnh sch li sut nghch chu k i ngc li vi logic dao ng thun chu k ca li sut ngang bng. Bng cch c gng tng
Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor 8 Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

li sut ni a trong thi k bng pht kinh t, khi li sut ngang bng c xu hng gim, ngn hng trung ng s to ra s khch l to ln i vi cc dng vn chy vo thm na, iu ny tip n s cng c xu hng ln gi ni t. iu ngc li s xy ra trong thi k khng hong, khi li sut ngang bng tng, vic gim li sut ni a c th khuyn khch hin tng tho chy vn. im phc tp th hai l t gi hi oi tham gia vo s hnh thnh gi ni a, mt cch trc tip thng qua hng ha tiu dng nhp khu v xut khu, v mt cch gin tip thng qua c cu chi ph ca nhng hng nhp khu nguyn liu u vo cho vic sn xut ca h. Nhng mi lin kt ny thuc v loi c sc cung i vi mc gi nh tho lun trn y, vn c tnh cht thun li trong nhng thi k bng pht kinh t. ng tin mnh hn dn n lm chm tnh hnh lm pht v gip ngn hng trung ng t c mc tiu ca mnh. Kt hp gia ni t ln gi v dng vn vo c th dn n bng pht kinh t vi lm pht thp, nhng ci gi phi tr l thm ht bn ngoi gia tng, to ra tnh trng d b tn thng trc hin tng dng t ngt ca ti tr bn ngoi. Ngc li, trong thi k kinh t i xung, nhng n lc gim li sut s c xu hng cng c p lc mt gi ni t v dn n dng vn ra thm na. nh hng mt gi ni t i vi gi c trong nc by gi c tc dng nh mt c sc cung bt li v c th dn n vic c quan qun l tin t chn mc tiu lm pht nhm gia tng thay v ct gim li sut, v th s lm tng tnh trng suy thoi. Do , khi logic li sut ngang bng c tnh thun chu k, th nng lc qun l li sut mt cch nghch chu k ca ngn hng trung ng s ch c hn v tht ra c th lm tng tnh thun chu k ca dng vn v do cng l tnh thun chu k ca vay mn rng khu vc t nhn v chi tiu i km v dn n s bin ng t gi. Do nh hng ca t gi hi oi i vi mc gi trong nc, c quan qun l tin t trn thc t (nh Brazil v Mexico chng hn7) c th chng li s mt gi ni t trong thi k khng hong nhng phi chu ng s ln gi ni t trong thi k bng pht kinh t. iu ny c xu hng dn n li sut bnh qun cao v t gi hi oi mnh trong chu k kinh t, phng hi n hot ng kinh t thc. Tm li, s dao ng thun chu k ca li sut ngang bng lm gim kh nng iu hnh ca c quan qun l tin t trong vic thc hin chnh sch nghch chu k mt cch tht s. Mt tri ca vn l c quan qun l tin t c th dch chuyn trc trc sang t gi hi oi. Trong ti khon vng lai, s ln gi ni t trong thi k bng pht kinh t c xu hng dn n thm ht ln lm cho nn kinh t tr nn cc k d b tn thng trc s o ngc mnh m tnh trng sn c ngun vn bn ngoi v/hay chi ph ca cc ngun vn bn ngoi. Nh lu trn y, kt qu c th l dc dng ca ng biu th vay mn rng khu vc t nhn; v iu tip n s gy ra nhng dao ng mnh trong hot ng kinh t. Cch duy nht thot khi tnh trng b tc l mt t hp hai chnh sch b tr ln nhau. Th nht l iu ho nhng dao ng ca t gi hi oi, thng qua can thip mnh vo th trng ngoi hi. Th hai l b gy t nht mt phn s kt ni gia li sut trong nc v li sut ngang bng thng qua iu tit ti khon vn. By gi chng ta s chuyn sang nhng vn ny. Qun l d tr ngoi hi Nhn t gc bnh n, l do c bn ca s can thip mnh vo th trng ngoi hi r rng xut pht t tho lun trn y: n gip iu ho nh hng ca nhng c sc mnh bn ngoi c
Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor 9 Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

hnh thnh bi nhng dao ng ca cc ngun ti tr bn ngoi (ngha l nhng c sc ko di i vi ng biu th ti khon vng lai trong cc hnh t 7.1 n 7.3) v c th l gip trnh nhng dao ng mnh ca li sut ngang bng, khi m t gi hi oi l mt trong nhng yu t quyt nh. Thm vo , vic can thip mnh cn c bin minh nhn t gc pht trin. Do , vic tch lu d tr vo nhng thi k bng pht kinh t gip iu ho nh hng ca dng vn thun chu k i vi t gi hi oi. Nu c b tr tho ng, nhng chnh sch nh th c th gip t c c hai mc tiu t gi hi oi v li sut, nh trnh c tnh th ba iu khng th xy ra ng thi ca cc nn kinh t m.8 Mt logic n gin p dng cho nhng nc xut khu hng ha s khai ng trc cc c sc t l trao i ngoi thng. Tht vy, tit kim mt phn doanh thu xut khu cao v thu ngn sch gn lin vi n l mt cch thc hnh tt, nh lu trn y. Ni khi qut hn, ngi ta c th lp lun rng nhng dao ng c tnh chu k ca doanh thu xut khu nn c qun l thng qua nhng dao ng theo chu k ca d tr ngoi hi (hay ca ci quc gia) nhm tch lu ngun cung ngoi hi d tha vo nhng thi k bng pht kinh t s dng trong cc cuc khng hong sau . Nhng cuc khng hong rt d di vo cui thp nin 90 khin cc nc ang pht trin tch cc s dng cng c chnh sch ny v trong mt s trng hp cn s dng ht sc tch cc. Cc nc chu dn ng, nhng xu hng cn bao qut hn v i tr hn.9 Vic s dng cng c chnh sch ny cng l mt phn ng trc cc cuc khng hong chu v nc Nga vo nm 1997 v 1998, bc l tnh trng thiu cc th ch tho ng qun l nhng cuc khng hong bt ngun t hin tng dng t ngt ca ti tr bn ngoi, cng nh vic p t nhng iu kin gn lin vi nhng dng vn c sn, ch yu l cc chng trnh ti chnh khn cp ca IMF. Ni cch khc, khi khng c bo him tp th c cung ng bi mt t chc quc t (loi bo him m chnh ph cc nc v cc ngn hng trung ng cung ng cho h thng ti chnh trong nc), t bo him tr thnh phng n duy nht sn c qun l nhng dao ng mnh trong ti tr nc ngoi. Vic t bo him trc cc cuc khng hong ti chnh i hi t nc phi duy tr d tr ngoi hi t nht tng ng vi cc ngha v n bn ngoi ngn hn, vn c th d dng tho chy trong thi k khng hong (iu ny c gi l quy tc Guidotti-Greenspan). Nhng chc chn cn i hi hn th na, v cc dng vn di hn cng c th b ct gim mnh trong nhng cuc khng hong. Do , nhu cu d tr ngoi hi thn trng t l vi tng ngha v n nc ngoi; t l ny cng ln nu ti khon vn cng m ca.10 Can thip vo t gi hi oi cn c mc tiu pht trin vt ln trn s iu ho nh hng bin ng ti khon vn (v r rng cng bao gm cc ng c trng thng). Nh ta s thy trong chng 8 v chng 9, mt t gi hi oi cnh tranh c th c nhng nh hng tch cc i vi tng trng. Trnh nhng bin ng mnh trong t gi hi oi thc cng l iu then cht mang li ng c khuyn khch n nh cho cc nh sn xut v xut khu hng ha v dch v cnh tranh vi hng nhp khu ngha l n nh cho cc nh sn xut hng ha v dch v c th ngoi thng. L d nhin, hai ng c ny c quan h qua li vi nhau, v gim bin ng gi i vi hng ha c th ngoi thng s khuyn khch u t vo cc khu vc ny. Ni c th ra, iu quan trng l trnh ng cho s bng pht ti nguyn thin nhin v ti khon vn dn n ln gi mnh ni t lm tn ph khu vc sn xut v xut khu ngoi ti nguyn thin nhin (li l cn bnh H Lan). L d nhin, nhc im ca s can thip vo th trng ngoi hi l: vic tch lu d tr th tn km, v vic cc nc ang pht trin u t vo d tr cc chng khon bng ng tin mnh
Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor 10 Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

phi ri ro mang li li sut thc rt thp v ph thuc vo s bin ng t gi hi oi gia cc ng tin ln. Hn na, d tr gia tng thng phi c b tr trnh nhng bin ng mnh trong cung tin ni a v cho vay (xem chng 6). Nu tri phiu ngn hng trung ng hay tri phiu chnh ph c s dng lm cng c b tr, th li sut i km thng cao hn so vi sinh li t u t vo d tr nc ngoi, v v th to ra thua l cho ngn hng trung ng (thng c gi l hin tng gn nh thm ht ngn sch quasi-fiscal deficits ). Cc k thut qun l vn S chuyn i thanh khon nh tho lun trong chng 6 l mt ngun c bn gy bt n cc nn kinh t ang pht trin. Cng vi nhng ti sn thanh khon nh d tr quc t, c cu n ca cc nc ng vai tr then cht khi c cc iu kin rng buc bn ngoi. Ni c th ra, nu c hin tng dng t ngt ca ti tr bn ngoi, vn ngn hn c th s tho chy ra khi t nc rt nhanh. iu cng nh hng n hnh vi ca yu cu vay mn rng khu vc t nhn, c xu hng lm cho hnh vi ny c tnh thun chu k. D tr ngoi hi c th ng vai tr nh mt c ch bo v qun l nhng dao ng ny, nhng l mt c ch tn km, nh trnh by trc y. Khi , s qun l iu tit ti khon vn tr thnh mt cng c chnh sch thit yu qun l cc nh hng bt n ny. Cc qui nh v ti khon vn c xem l mt cng c qun l n, cc bin php kim sot vn c xy dng trn s kin l th trng s trng pht nhng h s n nc ngoi khng vng chc. Do , trong nhng thi k bng pht kinh t, cc qui nh nn nhm vo mc ch ci thin h s thi hn n ca cc ngha v n nc ngoi c khu vc t nhn ln nh nc. L mt ngha v n (khng c nu r trong bng 6.1), u t trc tip nc ngoi FDI xem ra bin ng hn so vi cc dng u t gin tip v cc dng n, ng thi to ra s chia s ri ro gia cc nh u t trong nc v nc ngoi. Mt khc, FDI ni chung c chi ph cao hn cc hnh thc ti tr bn ngoi khc. Vi vai tr nh l mt cng c chnh sch kinh t v m, vic qun l iu tit ti khon vn nhm mc ch gim dng ti chnh quc t bt n, thng l nguyn nhn ci r ca cc chu k bng pht - v, v nhm mc ch tng phm v iu hnh ca cc c quan qun l tin t. Vic qun l iu tit ti khon vn c th gip i ngc chiu gi trong thi k kinh t i ln thng qua cho php thc hin chnh sch tin t tht cht v gim p lc ln gi ni t. Vic v hiu ha hay b tr dng vn v vic tch lu d tr tn km nh cng c km gi. Trong mt cuc khng hong, cc bin php kim sot vn c th to ra phm vi cho chnh sch tin t m rng. Bt k trong trng hp no, vic qun l iu tit cng c th gip c quan qun l tin t kt hp chnh sch tin t nghch chu k vi vic chn mc tiu t gi hi oi tch cc v mc ch pht trin. Trn thc t, vic qun l iu tit th trng vn to ra phn khc th trng vn trong nc v quc t, nhng iu ny phn nh s kin l cc th trng t bn thn chng phn khc ri. Dng vn thun chu k mnh hng ti cc nc ang pht trin qu tht l h qu ca s phn khc, trong cc nc ang pht trin c xem l nhng ngi vay ri ro v v th nhn c dng vn vo ln trong nhng thi k m cc tc nhn th trng ti chnh thm kht ri ro nhng ri sau cc dng vn ny bt thnh lnh dng li khi c mt tm l tho chy theo cht lng (xem chng 1).

Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor

11

Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

Cc bin php kim sot s lng truyn thng thuc loi nh c s dng Trung Quc v n (nhng dn dn c bi b ti cc nc ny cng nh cc nc khc trc y), thng phn bit gia ngi c tr v phi c tr, v trong ngi c tr cng phn bit gia doanh nghip v phi doanh nghip. Cc qui nh cm hay hn mc trn c th c ban hnh i vi vic vay mn nc ngoi ca ngi c tr trong nc, hay i vi cc nh u t nc ngoi nhn v th u t chng khon trong nc. Cng c th c cc qui nh gii hn cc hnh thc vay v cho vay khc nhau bng ngoi t ca cc ngn hng. Cc bin php kim sot da vo th trng, c thc hin trong nhng thp nin gn y chu M Latin v Malaysia, bao gm thu hay qui nh d tr bt buc khng sinh li (unremunerated reserve requirement, URR) i vi cc dng vn vo, v thu thot ra i vi cc dng vn ra. Cc cng c da vo th trng c xu hng t tu nghi hn so vi cc phng php trc tip. Tip bc nghin cu ca Ocampo (2008), mt t liu nghin cu ln v cc kinh nghim ny dn n nm kt lun chnh: 1. Cc bin php kim sot i vi c cc dng vn vo v vn ra c th c tc dng, nhng cc c quan qun l tin t phi c kh nng qun l thc hin qui nh ng thi khp li cc khe h ca lut php v c bit l trnh tham nhng. Nhng c ch iu tit lu di c th c tht cht hay ni lng nhm p ng trc tnh hnh th trng, bao gm chu k kinh t, xem ra ng c a chung hn so vi vic nhiu ln t ra cc quy tc ri li rt li. 2. Cc bin php kim sot ngoi hi v hn ch nh lng c th l phng tin tt nht km gi s nhy cm trong nc trc cc dng vn quc t (bng chng l vic trnh c khng hong chu ca Trung Quc v n vo cui thp nin 9011). Tri li, qui nh d tr bt buc khng sinh li v cc bin php tng t c th ch c nh hng nht thi i vi cc dng vn vo (nht l nu chng khng c chng xc khi ang trn gia tng), nhng nh hng n chnh lch li sut v theo ngha ny, y l mt cng c b tr hu ch cho cc chnh sch kinh t v m nghch chu k. 3. Qui nh d tr bt buc khng sinh li v cc qui nh d tr khc gip km ch n ngn hn, vn ht sc bin ng v v th l ngun gc ng k gy ra tnh trng d tn thng. 4. bo m hiu lc ca cc qui nh th trng vn, mt s can thip vo cc giao dch ti khon vng lai cng c th cn thit. Qui nh ngha v bn ngoi t thu t xut khu cho nh nc hay cc qui nh phn lung giao dch thng mi thng qua cc trung gian c ph duyt l cc v d v vn ny. 5. C l quan trng hn c, cc bin php kim sot l mt cng c b tr cho cc chnh sch v m khc, bnh n v duy tr mc gi v m vng chc, ch khng phi thay th cho cc chnh sch . Cc bin php kim sot vn hin nhin phi c ci gi ca n. Kim sot vn lm tng chi ph ti tr trong thi k bng pht, nhng chnh xc l iu m ta cho l s phi lm. Trong di hn, kim sot vn c th cn tr s pht trin cc th trng phi sinh v khng khuyn khch hot ng ca nhng nh u t t chc nc ngoi vn c th hnh ng nh nhng ngi kin to th trng ni a. S nh i gia hiu lc ngn hn ca cc bin php kim sot vn v nh hng di li di hn khng thun li th khng n gin v ta cn phi lu .

Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor

12

Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

Cc qui nh thn trng S phn bit gia qun l iu tit ti khon vn v cc qui nh thn trng nh hng n dng vn xuyn bin gii th khng hon ton rch ri. C hai cng c u nhm mc ch lm cho h thng ti chnh n nh v hu hiu hn. Mt lnh vc ng quan tm l vic vay mn ngoi t bi nhng cng ty phi ti chnh khng c ngun thu bng ngoi t - ngha l nhng cng ty sn xut hng ha v dch v phi ngoi thng.12 C th tng tng ra nhiu qui nh hn ch khc nhau, nhng c l n gin nht l cm nhng cng ty khng c doanh thu bng ngoi t khng c vay mn nc ngoi hay vay mn ngoi t trong nc. Nh mt s la chn, c th ban hnh cc bin php trng pht da vo gi i vi vic vay mn nh vy. Cc ri ro kinh t v m m chng ta phn tch cng l mt mi quan ngi chnh ca qui nh thn trng, v chng nh hng n sc khe ca h thng ti chnh. Theo truyn thng, qun l ri ro trong kinh t hc vi m c ch o hng ti vic gim nhng ri ro ph thuc vo cc c im ca nhng ngi vay ring l. Nhng cn c nhng ngun ri ro gn lin vi s thay i chnh sch kinh t (v d nh thay i li sut v t gi hi oi), s bin ng ti tr bn ngoi, v hnh vi thn chu k ca khu vc t nhn, nht l trong nhng thi k kinh t bng pht. Tnh hnh cn tr nn t hn bi tnh thun chu k ca cc cng c iu tit truyn thng, bao gm cc tiu chun quc t c ban hnh bi U ban gim st ngn hng Basel. b sung cho phn tho lun v n by ti chnh thun chu k trong chng 6, ta s xem xt mt v d lin quan n qu d phng thua l cho vay (hay d tr), vn c xu hng gn lin vi n khng tr ng k hn hin hnh hay cc k vng ngn hn v gi tr n ny. Trong thi k bng pht kinh t, gi tr n khng tr ng k hn thng thp; s kin ny v nhu cu d phng ri ro c hn c th khuyn khch ngi ta chp nhn ri ro. Trong mt cuc khng hong, s tng vt n khng tr ng hn nhanh chng lm cn kit qu d phng hin hu. Cc t chc ti chnh s phi s dng vn b p thua l, nhng khi , ng vi cc qui nh qun l iu tit vn, cng sut cho vay ca h s b hn ch v do c th chm ngi cho tnh trng sit cht tn dng. H cng c th bn phn no ti sn, nhng cch lm ny xem ra khng phi l mt gii php khi nhiu t chc ti chnh mun lm iu cng mt lc. Vic bn tho ti sn trong tnh th ny s gy ra thua l ng k v hin tng sit cht tn dng s lan rng. Khng cn phi ni thm, nhng vn ny c th c bit nghim trng ti nhng nc ang pht trin ch va mi bc vo nn ti chnh giai on IV v V. Hu ht cc ngn hng v cc t chc ti chnh khc c xu hng thc hin vic d phng ngay st vo lc cc khon vay sp n hn v khng k vng s c hon tr. Tuy nhin, ngnh bo him thc hin d phng khi mt hp ng bo him c k kt. S tng ng i vi ngn hng l hy k vng xy dng qu d phng khi cc khon vay c gii ngn ch ng ch n khi c hon tr (hay ni ng hn l khng c hon tr). Kiu hnh ng ny nghch vi chu k ti chnh, v n chng qua l tng ngun vn ring ca ngn hng (comm trong bng 6.1) trong thi k bng pht, m s cho h nhiu c hi iu hnh qun l thua l trong thi k khng hong. Trong h thng ny, vn d phng tch lu trong thi k kinh t i ln v c th c a vo mt qu (cng vi d phng c bit i vi ti sn xu hay nhng ngi vay b nguy kch ti chnh). Qu ny c th c rt ra trong thi k khng hong b p thua l cho vay v thua
Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor 13 Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

l ti sn khc. H thng ny ch c tnh trung tnh vi chu k, v thc cht n thun chu k trong hot ng cho vay, nhng vn tin b ng k so vi thng l thc hnh hin nay. Cch lm ny c p dng Ty Ban nm 2000. Mt phng n khc, m mt s nh phn tch xut gn y, l tng yu cu vn trong thi k bng pht kinh t, ngha l buc cc t chc ti chnh phi tng comm thng qua bm thm vn chnh thc ch khng phi thng qua vn d phng.13 Cc quy tc nghch chu k trc tip hn v vic thay i lin ly ri ro tn dng ca cc t chc ti chnh cng ng mong i. Ni c th ra, c th bt buc gia tng d phng chung hay d phng theo ngnh c th i vi cc tc nhn ti chnh khi c s tng trng tn dng thi qu so vi tiu chun, hay khi c tnh trng thin lch cho vay hng ti nhng ngnh ph thuc vo cc dao ng theo chu k kinh t, v (mt ln na) khi c s tng trng cho vay ngoi t trong nhng ngnh sn xut hng ha v dch v phi ngoi thng. Tht vy, mi biu hin mt cn xng v tin t trong bng cn i k ton cng nh trong cc dng thu nhp v thanh ton k vng u nguy hi v nn c qu d phng.14 Vn sau cng v quan trng i vi qun l nghch chu k l vic nh gi ti sn iu chnh theo th trng. Thng l thc hnh ny l tt nhn t gc minh bch ca bng cn i k ton ca cc tc nhn ti chnh, nhng c nh hng thun chu k rt mnh, v gi ti sn (i vi c phiu v bt ng sn) c tnh cht ht sc thun chu k. Mt nh hng tng t cng gn lin vi gi ca nhng ti sn dng lm ti sn th chp cho vay. Nu khng c sn mt th trng ph hp (nh i vi nhng cng c phc tp nh l cc ngha v n chng khon ho) cc qui nh thng yu cu rng gi phi c xy dng bng cc m hnh, vi nhng h ly nh m t trong chng 6. Trong nhng thi k bng pht kinh t, c hai thng l ny u gp phn cho hin tng bng pht tn dng da vo li tc vn, mang tnh chu k cao. Trong nhng thi k khng hong, thua l vn i km buc cc t chc ti chnh phi bn ra mt s ti sn, nhng vic bn tho nhng ti sn nh vy s lm vn tr nn ti t hn, nh vch ra trc y. Nh vy, ngay c nu vic iu chnh theo th trng tip tc c a chung v nhng l do minh bch, cn phi c mt s c ch nht nh nhm trnh ng cho tnh trng bng pht gi theo chu k gp phn cho n by ti chnh, chng hn nh cc qui nh hn ch i vi gi tr ti sn c th s dng bo m tn dng hay pht hnh tri phiu. i vi nhng t chc gp trc trc trong thi k khng hong, s dung tng ca lut php - theo ngha l khng p t vic iu chnh theo th trng trong thi k kinh t i xung - c th ph hp, cho d iu cng c mt tri ca n.15 Trong bt lun trng hp no, nhng qui nh c tc dng nghch chu k trong thi k kinh t sa st (nh s dung tng ca lut php chng hn) v khng lm g c trong thi k kinh t bng pht s khng khuyn khch hnh vi thn trng ca khu vc t nhn. V th, vic thit k qui nh phi c tnh i xng. Vin tr nc ngoi kt thc tho lun ny v t nn mng cho phn tch trong chng 6, tht c l khi ta xem xt vn vin tr nc ngoi. Vin tr thng chy vo cc nn kinh t c c cu ti chnh giai on I (hay nhiu lm l giai on II). Trong bng 6.1, iu cho php chnh ph nhn thm nhiu khon vay nc ngoi e hn v gim vay mn t cc ngn hng Bcomm v Bcent, c th cho l ng vi cc h qu bnh n tin t. Ta c th thy tc ng kinh t v m tc thi ca vin tr nc ngoi trong hnh 7.1 v 7.2. Ngun lc thm vo ny cho php ng vay mn rng ca chnh ph dch chuyn hng ln
Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor 14 Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

thng qua chi tiu nhiu hn hay ct gim thu. Vic ct gim thu cng kch thch vay mn rng t nhn mt cch trc tip. Hai s dch chuyn hng ln ny s dn n nhp khu nhiu hn v ng ti khon vng lai s dch chuyn xung di gi cho tng bng khng. ng tng vay mn mi s dch chuyn hng ln, dn n mc sn lng cao hn v pha bn phi ca trng thi cn bng ban u. Thc cht, nn kinh t nh hnh li hp thu mt dng ti chnh vo lin tc. L d nhin, nhng ri ro nh tnh trng bc pht cn bnh H Lan hnh thnh bi s ln gi ni t do ngoi hi vo nhiu l mt kt qu tim nng c th xy ra. Thm ch nu c th trnh c nhng ri ro nh vy, th ngha ca s ng gp ti tr gia tng i vi tng trng kinh t trn u ngi l g? Ta i qua nhng vn c bn, nhng cng tht hp l khi xem xt li vn di gc vin tr, vn c nhiu kha cnh mu thun. C mt cu chm ngn ni ting ca Lo T gip ta m t chnh xc hai ngha: Cho ngi ta mt con c v bn gip nui sng h trong mt ngy ng s tr gip bn ngoi c th l s pht chn. Nhng c th cho rng mc ch tht s ca vin tr l dy ngi ta (nn kinh t quc gia) cu c v nui sng h trn i. Nh trnh by trong chng 1, mt quy tc thc nghim cu c thnh cng l nn kinh t phi duy tr tng trng sn lng trn u ngi hng nm t nht 2 phn trm. To ra cng n vic lm phi theo kp vi tng dn s. Ngoi s phn bit ca Lo T, vin tr nc ngoi cn c nhng im phc tp khc. Chc chn vin tr nc ngoi gip pht ng kt qu tng trng 2 phn trm mt nm hay nhanh hn trong cc mi trng chnh sch a dng. Nh nhn mnh nhiu ln, s sn c ca ng tin mnh b gii hn thng l tnh trng tht c chai nghim ngt mt nn kinh t ang pht trin, lm km hm c cung ln cu. Nh tho lun trc y, nu cu hiu dng c th gia tng v t nc sn c ngoi t chi tr cho hng nhp khu i km, iu c th kch thch u t v i mi ca khu vc t nhn. ng thi, nhp khu c th mang li nhng hng ha v cng ngh thit yu tng cng sut sn xut. Sau y l cc v d: Nhng n lc vin tr u tin thnh cng nht l K hoch Marshall sau Chin tranh th gii II chu u v chng trnh ti thit song hnh Nht Bn. Cc chng trnh ny ch trng vo vic ph v tnh trng tht c chai v ngoi t (thiu ht USD) thng qua cc bin php can thip nh nc v t nhn phi hp, tri vi s m nh gy y v t do ho th trng. iu ng nh l ngi M gip thc hin cng vic ti thit l chng trnh New Dealer (c thit k y mnh phc hi kinh t v ci cch x hi) mt cch d dng vi mt nh nc theo ch ngha can thip. Trong thp nin 60 v 70, t nc Hn Quc vi b my k hoch ho v khng t do thng thong s dng cc dng vn vo v s tip cn th trng c ngi M bo m to ra mt c s cng nghip kinh khng, bt u bng hng dt may ri tip tc vi cc nh my thp hi nhp ln nht th gii v tin ln trong hot ng sn xut con chp my tnh, t v Internet bng thng rng ph sng hn 90 phn trm t nc. Tnh hnh kinh t quc t ca Hn Quc l h qu ca chnh tr chin tranh lnh, nhng cc nh lp k hoch ca t nc tn dng mi c hi h c c. Trong thp nin b nh mt 1980, Chile t c thnh qu tt hn phn cn li ca chu M Latin nh nhn c vin tr nc ngoi khng l t cc t chc ti chnh quc t ng h quan im chnh sch tn t do ca t nc. Hng xut khu da vo ti nguyn thin nhin ngy cng tinh xo h tr cho s m rng kinh t.
Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor 15 Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

Mt s nn kinh t chu Phi cn Sahara hin c t l tng trng ng n vi s h tr t cc nc ty bc chu u (Nordic) v cc nh ti tr khc cung ng cc dng vin tr u n trong nhiu thp nin v nhng l do a chnh tr ring. Trong tt c nhng nc ny, s dch chuyn to ln trong c cu kinh t hnh thnh bi s kt hp gia chnh sch k tr t trn xung di v i mi t pht t di ln trn. Ngay c t nc Chile tn t do, chnh ph cng nht qun h tr vic m rng xut khu nng sn v khong sn. L d nhin, ngy nay, quan im chnh thng l quan im phn i s can thip ca nh nc, mt quan im gn nh b b qua vo thi K hoch Marshall hay thi bc pht tng trng ca Hn Quc. Trong hai hay ba thp nin va qua, nhiu gi vin tr v chng trnh ci cch kinh t thm nhun t tng ng thun Washington khng to ra c cc mi lin kt gia tng trng cu, nng sut, v vic lm. Mc thu nhp trn u ngi khng tng v ngi lao ng b mt vic bi t do ho thng mi phi ln vo cc hot ng phi chnh thc v ch va sng. Trong tnh hnh ny, vin tr nc ngoi trong iu kin tt nht cng ch l mt hnh thc pht chn, v trong iu kin t nht l mt tham nhng thi tha. Vin tr chc chn c th c nhng tc ng tch cc cp vi m. S b th t nc ngoi c th gip cu cha bnh u ma hay xo b tnh trng suy dinh dng tr em, nhng ch l s b th m thi. Nh chng 3 cho thy, trong nhng thp nin gn y, nhiu nn kinh t ngho tri qua nhng ci thin ng k trong gio dc tiu hc (cng nh chm sc y t) nhng vn khng th tng trng. Ngay c nu ng khen ngi v thnh cng theo cc gi tr ring ca n, s h tr k thut nh hng con ngi cp h gia nh (nh c bin h bi Sachs 2005) khng chc trc tip kch thch s m rng trong ton th nn kinh t v xo i gim ngho lu di. Nhn v tng lai, vin tr nc ngoi chc chn ch c sn vi s lng hn ch. c lng chi ph cho chng trnh Cc mc tiu thin nin k, vn ch trng vo cc kt qu nhanh chng, l hn 150 t USD mt nm. Trn nguyn tc, cc dng vin tr hin nay vo khong 100 t USD bao gm xo n v hp tc k thut m thc cht khng c chuyn giao ngun lc cho nc nhn vin tr. Qu Tin t quc t khng cho php chnh ph cc nc a gi tr xo n vo vic chi tiu gia tng cho cc hot ng xa ngho do ni lo s m nh (khng c bng chng) rng s gia tng chi tiu ngn sch s kch thch lm pht khng th kim sot c. Thm ch nu gi tr vin tr, cc mc tiu nhn o v s mi lng ca IMF c thnh hin thc i chng na, th n lc Cc mc tiu thin nin k ch c th thnh cng nu n a cc nn kinh t vo l trnh tng trng bn vng. Trong qu kh, vin tr i khi cng khi mo tng trng, nhng thng th khng lm c iu . C nhiu th thch phi vt qua. cp vi m, ch ring vic gia tng ngun vn nhn lc khng thi s khng h tr tng trng u n tr khi khi ng c cc doanh nghip nng sut cao. Tinh thn kinh doanh l yu t thit yu cho mc ch ny v s c n p. Nhng iu s khng xy ra mt cch t pht trong mi trng th trng t do ho. Nh nc phi ng vai tr nng mnh m. Khng gian chnh sch hin c phi c m rng cc nc c th s dng nhng cng c nh mc bo h hp l, tn dng mc tiu, v tr cp
Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor 16 Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

sn xut nhm nh hng ngun lc hn ch vo cc mc ch sn xut. Li th kinh t theo qui m c tim nng sn c trong nhiu tuyn n lc nhim v ca ta l nhn din v h tr cc li th . Lin kt cc iu kin rng buc v chnh sch pht trin gii ngn vin tr - thng l thc hnh tiu chun ca Ngn hng Th gii v Qu Tin t quc t - hon ton l phn tc dng. Trong nhng nm gn y, nhiu nc chu Phi cn Sahara tm c mt gii php mi: vin tr Trung Quc. Da vo thnh tch tng trng mnh ring ca mnh, t nc ti tr ny l d nhin khng phn i mt nh nc theo ch ngha pht trin. H ch trng vo vic a cc nn kinh t ny tng trng, trn c s khai thc cc c hi xut khu nguyn liu th m bn thn Trung Quc to ra, v cng khng rng buc vi cc iu kin ca cc th ch Bretton Woods. Ph lc 7.1: Vay mn rng, cc bng cn i k ton v kinh t v m ca nn kinh t m Ch u tin trong phn ph lc ny ni v cch thc tng tc gia t nhn, chnh ph v cn cn ti khon vng lai. Sau , chng ta s trnh by cch thc cc dng vay mn c tch lu vo tr lng ti sn nh th no nh minh ha trong bng 6.1. K n, chng ta tho lun v cc m hnh Mundell-Fleming ni ting (hay m hnh IS/LM/BP) v m hnh cn cn danh mc t kinh t v m ca nn kinh t m, v cch thc chng lm nn tng cho tnh th b tam bt kh thi hay ba iu khng th xy ra ng thi (sai lm) nh trnh by trong chng 1. Ph lc ny kt thc bng phn tho lun v nhng yu t ng nng, k vng c th nh hng n t gi hi oi. Chng ta s lm vic vi cc dng sn lng hng nm, vay mn rng, v cc bin s khc t cc ti khon sn xut v thu nhp quc gia v cng vi cc tr lng tng ng t bng cn i k ton. Cc k hiu c th c l gii theo gi th trng hin hnh hay gi thc (c lng gi th trng c kh lm pht bng mt ch s gi) tu bi cnh. T chng 1, ta nh li rng trong ti khon quc gia, thu nhp quc gia c xc nh bng sn lng quc gia. V mc ch hin thi, tht hp l khi ta m rng vic hch ton i cht bao gm kha cnh cung ca nn kinh t: cung X bng gi tr gia tng Y (hay GDP) c to ra trong nn kinh t cng vi nhp khu eM* biu th bng ni t ng vi t gi hi oi e (M* l k hiu ca kim ngch nhp khu theo gi th gii): X = Y + eM*. Vic s dng cung c m t bng phng trnh: C+I+G+EX=0 (2) (1)

Trong C l tiu dng t nhn, I l u t (tng hnh thnh vn c nh cng vi tch lu hng tn kho), G l chi tiu chnh ph cho hng ha v dch v, v E l xut khu. Bo co thu nhp-chi tiu ca khu vc t nhn c th c vit l: NP = I + C + T + ZP Y (3)

Theo bo co ny, vay mn rng ca khu vc t nhn NP s bng chi tiu tr thu nhp. Nu dng chi tiu ln hn dng vo, khu vc ny s phi tng ngha v n rng vi phn cn li ca nn kinh t.16
Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor 17 Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

Cc khon mc mi l thu T v chuyn giao ZP cho phn cn li ca th gii, biu th bng gi trong nc. Cc v d v chuyn giao l chuyn li nhun v nc v thanh ton li vay nc ngoi. Nu mt khon chuyn giao nh tin ca di dn chuyn v nc, n s lm tng thu nhp v s c vit l e trong l gi tr bng ngoi t ca dng vo t nc ngoi. Tit kim t nhn SP bng thu nhp tr i chi tiu phi u t, ngha l tr i tiu dng, thu v chuyn giao. Thay th cc s hng trong phng trnh (3), ta thy vay mn rng bng u t tr i tit kim: NP = I SP. Vay mn rng ca chnh ph NG l: NG = G + ZG T (4)

Trong ZG l chuyn giao cho phn cn li ca th gii (mt s lng m, e , c th tiu biu cho vin tr nc ngoi nhn c nh ngoi t di hnh thc vin tr thun tu so vi mt khon vay). Vay mn rng ca phn cn li ca th gii NR tng ng vi vic nc nh tip thu ti sn nc ngoi hay gim ngha v n nc ngoi. Vic giao dch phi xy ra thng qua thng d ti khon vng lai ca cn cn thanh ton. NR = E eM* Z Trong Z = ZP + ZG (cng cc s hng biu th cho cc dng vo nu cn). Gi N l tng vay mn rng. minh ha, gi s vay mn rng ca t nhn v chnh ph v cn cn ti khon vng lai (dng vay mn rng ca phn cn li ca th gii) u ph thuc vo mc sn lng Y. Khi , iu kin then cht cho cn cn kinh t v m l: N(Y) = NP(Y) + NG(Y) + NR(Y) = 0 (6) (5)

Khi phng trnh (6) c tha, xem xt hch ton thu nhp-chi tiu, ta thy iu kin cn cn vt cht (2) cng tho. Gi s thot u Y tho phng trnh (6) nhng sau bng n tng ln. Nu p li, N(Y) gim xung, th tng chi tiu ca nn kinh t s gim xung thp hn thu nhp (tng vay mn rng tr nn m) v ngi ta s k vng Y s quay li mc xc nh bi phng trnh (6). Kiu p ng nghch chu k ny gip bnh n h thng. D nhin, mt (hay hai) yu t bt k trong ba yu t NP, NG hay NR u c th p ng thun chu k trc Y, nhng min l N(Y) i xung khi Y i ln, th nn kinh t vn vn hnh n tho. Khi tch lu theo thi gian, cc dng vay mn rng to thnh cc bng cn i k ton nh trnh by trong bng 6.1. Thi on ph hp vi tho lun trnh by y l ngn hn, v d nh mt thng, mt qu hay nhiu nht l mt nm.

Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor

18

Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

xem xt vic hch ton mt cch nhanh chng, ta hy k hiu delta () trc mt bin s biu th s thay i theo thi gian. V d, t l tng trng ca X khi s l X/X. ng thi lu rng ch s gi vn s hu PV v t gi hi oi e l cc mc gi ti sn m c th tng vt trong chc lt hay di chuyn u theo thi gian. S tng trng ca chng hay t l lm pht l PV/PV v e/e. S thay i ca ci s ph thuc vo li tc vn hay l vn tng ng. u t (b qua khu hao vn hin hu v cho thay i hng tn kho l bng khng) tng ng vi s thay i tr lng vn: K = I. Thay i ca ci t nhn bng vi tit kim tr i l vn i vi vn vay nc ngoi ang lu hnh hay vn s hu khi e hay PV tng: P = SP (e/e)e Dng vn ca khu vc t nhn l: NP = I SP = (LP + e ) + PVV (H + BP). (PV/PV)PVV.

Cc ngha v n di hnh thc vn vay mi v/hay pht hnh vn s hu mi phi tng ln, hoc v th nm gi tin t v tri phiu chnh ph phi gim khi NP > 0. T bng cn i k ton ca phn cn li ca th gii trong bng 6.1, ti sn nc ngoi rng ca nn kinh t nc nh l e . S dng phng trnh (4), s thay i dng trong v th nc ngoi ca nc nh c th c vit l: e(R* L*) PVVR = NR = E eM* Z. a vo cc khon l vn i vi vn vay v vn s hu cho thy rng: (e ) = NR (e/e)eL* (PV/PV)PVVR. (7)

Phng trnh (7) ch ra rng, trn c s dng, thng d ti khon vng lai i km vi tng trng d tr v gim n bn ngoi ca t nhn v/hayca chnh ph cng vi vic mua li vn s hu nc nh t nc ngoi. Nh tho lun trong chng ny, nu ta b qua li tc vn v l vn th t phng trnh (7), ti sn nc ngoi rng ca phn cn li ca th gii, e , trong ti khon ch T ca phn cn li ca th gii trong bng 6.1, s ch thay i dn dn theo thi gian. Mt h qu l s tng vt hay gim mnh ca vn vay nc ngoi hay phi c p ng bng s thay i c cng ln (hay gn bng) ca d tr ngn hng R*. Quan st tng t cng c p dng cho vic mua vn s hu nc ngoi gia tng VR ng vi mc gi PV; trong v d u, ngun vn vo s i vo d tr quc t. Ba phng trnh dng vn khc cng th hin ngm trong bng 6.1. Gi nh n gin nht cho khu vc ngn hng l vay mn rng ca khu vc ny, NB, bng khng, t cho ta: NB = H (L + BB + eR*) = 0. (8)

Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor

19

Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

Phng trnh ny cho thy rng s gia tng cung tin (ngha v n chnh ca ngn hng) bng tng gia tng ca vn vay ca khu vc t nhn v khu vc ti chnh, v th nm gi tri phiu chnh ph, v d tr quc t. Cng nh vi ti khon nc ngoi, s tng vt mt khon mc bt k trong ti khon ch T ca ngn hng trong bng 6.1 cng phi c p ng bng s tng vt b tr v pha bn kia ca bng cn i k ton. V d, nu d tr eR* tng ln, cung tin H cng phi tng (tr khi cc ngn hng v hiu ha hay b tr s gia tng d tr bng cch bn tri phiu chnh ph BB). Vay mn rng ca chnh ph xy ra di hnh thc pht hnh tri phiu v vay nc ngoi nhiu hn: NG = (B + e ).

Khu vc ti chnh vay mn t cc ngn hng hay nc ngoi mua vn s hu: PVVF (LF + e ) = 0.

Li tc vn di hnh thc PV > 0 gp phn cho s gia tng ca ci ti chnh F, m c th c ti u t vo vic mua vn s hu trong k k tip. Ph gi (s gia tng t gi hi oi e) lm gim ca ci rng ca khu vc ti chnh F. Cui cng, ta hy xem xt nhanh vic xc nh t gi hi oi cc m hnh Mundell- Fleming v m hnh cn cn danh mc, tnh th b tam bt kh thi, v cch thc n nh li sut thng qua cc mi lin kt tnh v ng ca n vi phn cn li ca h thng. Tip bc nghin cu ca Taylor (2004, 2008b), nhng im chnh l nh sau: M hnh Mudell-Fleming (hay m hnh IS/LM/BP) qui nh ba mi quan h kinh t v m ca nn kinh t m c lp: (1) ng IS xc nh cu hiu dng, (2) ng LM m t h thng ti chnh, v (3) mi quan h BP xc nh ti khon vng lai. Sn lng, li sut, v t gi hi oi c cho l s iu chnh cn bng ba cn cn ny. Nhng trn thc t, phng trnh (6) cho thy rng nu nn kinh t trng thi cn bng v m, ti khon vng lai cng trng thi cn bng, ng vi gi tr t gi hi oi bt k. Mt h qu tc thi l: tnh th b tam bt kh thi khng tho. Trong th gii sch v, cu chuyn v m ch cn tp trung vo mc hot ng v li sut. Trong phn on IS ca m hnh IS/LM/BP, thu nhp trong nc v nc ngoi iu chnh m bo s cn bng trong phng trnh (6). V th s c mt th trng vn m, chnh sch tin t s n nh li sut (c l dc theo ng LM), v t gi hi oi tun theo cc quy tc ring ca n tnh th b tam bt kh thi khng p dng. T gi hi oi (hay mt bin s khc nh v th ti kha) s phi tr nn ni sinh cho php phng trnh (6) cn bng nu ti khon vng lai c xc nh mt cch ngoi sinh hay bng chnh sch, nhng tnh th b tam bt kh thi thng khng c trnh by theo cch ny. Phn tch h cch c cu trong chng 5 l mt v d thch hp. Quay li vi cn cn danh mc lin quan n cc bin s tr lng nh trong bng 6.1, c ba kh nng tim tng c quan tm kt thc mt m hnh. Mi kh nng u phn s tht, minh ha cho nhng vn trc trc trong vic p dng cc m hnh n gin vo cc nn kinh t hot ng trong th gii thc t.

Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor

20

Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

Trong mt cch kt thc kh d, cc c quan qun l tin t trong nn kinh t nc nh v phn cn li ca th gii can thip vo th trng kim sot v th nm gi tri phiu quc t v bn ngoi, v qua kim sot cung tin giai on ti chnh II hay cao hn. Ngi ta c th thy rng li sut trong hai nn kinh t c th iu chnh cn bng th trng tri phiu v th trng tin t, khng ph thuc vo t gi hi oi (khng c tnh th b tam bt kh thi).17 S lu chuyn vn vo nn kinh t nc nh tiu biu cho s thay i s thch nc ngoi bng cch t b tri phiu nc ngoi v hng ti tri phiu nc nh. Trn c s lp lun tnh a thch thanh khon tiu chun vi cung tin khng i, li sut nc nh s gim v li sut nc ngoi s tng thit lp li cc trng thi cn bng trn th trng ti chnh a phng. Tht ra, trong nhiu nn kinh t ang pht trin, li sut tng ln sau khi c dng vn vo, cho thy rng c quan qun l tin t theo ui chnh sch tin t thu hp hay cho thy s tng mnh hot ng kinh t lm tng cu tin. Trong kh nng kt thc th hai, c quan qun l tin t c nh li sut so vi cung tin. Kh nng ny cng na n nh vic chn mc tiu lm pht so vi bi cnh trng tin truyn thng trong kh nng kt thc th nht. Vi li sut v t gi hi oi c nh, cu ti sn so vi cung tin by gi c gi khng i. Sau khi c dng vn vo, cung tin phi iu chnh li p ng cu khng i ni cch khc, s c s b tr hay v hiu ha t ng 100 phn trm dng vn lu chuyn. Cho d trn thc t, cc c quan qun l tin t vn ra sc thc hin v hiu ha nhiu nc, nhng h khng hon ton thnh cng v cung tin c xu hng gia tng sau khi dng vn vo. Mt ln na, vic kt thc mt m hnh n gin khng t c mc tiu. Cui cng, vn gi nh rng cc c quan qun l tin t nc nh nhm mc tiu li sut, h cng c th chn duy tr d tr c nh v cho php t gi c th ni. Trong bi cnh ny, ta c th thy rng, thng qua nh hng ca ci v nh hng thay th, t gi s gim hay ni t ln gi sau khi c dng vn vo. Tm li i vi cc th trng mi ni, kh nng kt thc th nht cho thy rng s gia tng li sut sau khi c dng vn vo phi c qui cho chnh sch tin t hn ch hay hot ng kinh t cao hn. Kh nng kt thc th hai khng nh rng, vi li sut c neo c nh, s c mt mc v hiu ha hay b tr t ng sau khi dng vn vo. Nhng kh nng kt thc th ba ni rng, s b tr khng hon chnh v ngi ta thng quan st thy hin tng ln gi ni t.18 Khi p dng cc m hnh ngn hn n gin, cc nh hoch nh chnh sch xem ra hot ng u gia ba kh nng kt thc ny. Trong tnh hung hin ti cc nn kinh t thu nhp trung bnh, iu hp l l vt ln trn phn tch Mundell Fleming tnh hay phn tch cn cn danh mc v gi nh rng mt mc t sut (li sut, t gi) t nhiu th ni c xc nh trn cc th trng ti sn tng lai v giao ngay. Thc cht, t sut giao ngay th ni theo gi tr tng lai k vng. Vic nh du ngoc kp c ngha l chng ta cho rng cc k vng theo lp lun ca Keynes c hnh thnh t cc kin a dng ca nhng ngi tham gia th trng v cch thc t sut c th thay i nh th no. Quan im u c cho rng t gi hi oi s mt gi khi li sut trong nc gim. Quan im ny c ngha trc gic v li sut thp s lm cho cc ngha v n quc gia km hp dn hn. C l n c nu ln ln u tin trong kinh t v m bi Minsky (1983). Lch s kinh t v m gn y (Frenkel 2004) cho thy rng trong trung hn, quan im u c gip m t chnh xc hn hnh vi t gi hi oi cc nc thu nhp trung bnh, ngha l li sut cao v ng tin mnh c xu hng song hnh vi nhau.
Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor 21 Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

Ch thch
1

Xem nghin cu ca Taylor (1994) v lch s tm tt v cch gii thch kh khc bit so vi cch l gii trong chng ny.
2

Theo thut ng ca Minsky (1982) nh gii thiu trong chng 1 v chng 6, nn kinh t tham gia vo hot ng ti chnh kinh doanh a cp kiu Ponzi (vay ca ngi sau tr cho ngi trc) b kt thc t ngt.
3

Di hnh thc ton i s, gi i l li sut cho vay trong nc, i* l li sut vay mn nc ngoi, l ph b ri ro, v E l t l khu hao k vng (du m l k hiu t l tng trng = (de/dt)/e). Khi , vic kinh doanh hng chnh lch li sut (thng c gi l ngang bng li sut trong t liu nghin cu) nh m t trong bi s dn n phng trnh i = i* + + E.
4

Lu rng chng ta nhn mnh vo nh hng ca nhng dao ng li sut ny, vn c tnh thun chu k. Theo m t truyn thng, li sut c xem l nghch chu k, theo ngha l li sut thay i theo chiu ngc li vi chu k kinh t (gim trong thi k bng pht kinh t v tng trong thi k khng hong).
5

Theo ting Brazil, vo thp nin 50, t lng bossa t nhiu tng ng vi t smooth trong ting Anh. V th, vic chn mc tiu lm pht l mt phin bn mi hn, mt m hn ca nh lut Say.
6

Xem nghin cu ca John Taylor (1993). V mc ch thc t, vo thp nin 1890, Wicksell xut quy tc tng t da vo li sut t nhin.
7

Xem nghin cu ca Barbosa-Filho (2008) v Galindo v Ros (2008).

Tnh th b tam bt kh thi lin quan n quan im cho rng ngi ta khng th ng thi nhm mc tiu li sut v t gi hi oi khi m ca ti khon vn. Xem ti liu tham kho tiu chun trong nghin cu ca Mudell (1963), Fleming (1962) v bt k sch gio khoa no v kinh t v m cho nn kinh t m. Frenkel v Taylor (2007), Frenkel (2007), v Taylor (2008b) gii thch chi tit cc vn ny.
9

V d, nm 2007, tch lu d tr ngoi hi ca cc nc ang pht trin tng ng vi 8 phn trm GDP, trong gn 6 phn trm GDP l bt ngun t ti khon vn.
10

Thm mt l do na cho vic can thip mnh vo th trng ngoi hi l v ng c n nh ti chnh (Obstfeld, Shambaugh, v Taylor 2008). Lp lun chnh l cc nn kinh t m v mt ti chnh phi duy tr d tr chng li hin tng tho chy vn, c bit l mong mun qui i cn cn tin t ni a (theo ngha rng) thnh ngoi hi trong nhng thi k khng hong. Tuy nhin, tht kh m tch ng c ny ra khi ng c t bo him.
11

Cuc khng hong trc ca n vo nm 1991 xy ra do v th ti khon vng lai khng bn vng trong s kim sot vn nghim ngt.
12

Mt trng hp tng t l vay mn ca cc cng ty ti chnh mua tri phiu pht hnh bng ni t bi cc doanh nghip sn xut hng ha phi ngoi thng.
13

V d, xem nghin cu ca Goodhart v Persaud (2008).

14

Cc iu khon qui nh khc c th c s dng hn ch cc loi hnh cho vay khc, v d nh qui nh v khon thanh ton trc cho cc hp ng vay n th chp bt ng sn hay t l cho vay qua th tn dng phi c thanh ton hng thng.
15

Mt v d ni ting lin quan n cc ngn hng ln ca Hoa K khi n ra cuc khng hong n chu M Latin. Nhiu ngn hng ph sn v mt k thut v gi tr th trng ca cc ti sn chu M Latin ca h rt thp. Cc c quan qun l nh nhm mt lm ng, cho php cc ngn hng trnh by cc ti sn ny trn cc bng cn i k ton ca h theo gi tr o hn. iu ny l tt i vi cc ngn hng, v gip trnh c mt cuc khng hong ti chnh m rng, nhng cng ng rng gii php cho cuc khng hong n l ti m phn n lin tc. Tn tht
Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor 22 Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

Kinh t hc v m Bi c

Tng trng v chnh sch cc nc ang pht trin Ch.7: Cc la chn chnh sch kinh t v m

i vi chu M Latin tht kinh khng: mt thp nin nh mt s pht trin. Theo mt ngha no , chu M Latin tr gi t cho tnh trng thiu minh bch trong vic hch ton ca cc ngn hng Hoa K v s dung tng ca lut php gn lin vi n.
16

Ngha l, nh minh ha sau y, v th nm gi ti sn theo khu vc trong bng 6.1 di hnh thc tin, tri phiu, hay vn s hu phi gim xung, v cc khon vay nc ngoi hay trong nc phi tng ln.
17

Kt qu ny l s tng ng ca nn kinh t m so vi bi cnh tnh a thch thanh khon ca nn kinh t ng giai on II trong li sut n iu chnh cn bng c th trng tri phiu v th trng tin t.
18

Tht vy, nh lu trc y, vic chn mc tiu lm pht cc th trng mi ni thng c vn hnh bng cch n nh li sut cao a dng vn vo, dn n s ln gi ni t chng li lm pht.

Jos Antonio Ocampo; Codrina Rada v Lance Taylor

23

Bin dch: Kim Chi Hiu nh: Trang Ngn