P N THI EXIMBANK

1. Da vo tiu ch no xc nh k hn n khon
vay ca khch hng
- c im chu k hot ng kinh doanh ca khch hng v i tng
vay vn. Thng thng thi hn cho vay c xc nh cn c vo
di thi gian chu k hot ng ca khch hng. Tuy nhin thi hn cho
vay c th ngn hn chu k hot ng nu trong k hoch tr n c
cn i thm ngun tr n (t li nhun v cc ngun thu khc).
V d: Mt doanh nghip c thi gian mua chu bnh qun l 60 ngy,
thi gian d tr l 90 ngy, thi gian bn chu l 90 ngy, chu k ngn
qu s l 120 ngy, khi ngn hng cho vay vn lu ng, thi gian cho
vay ca ngn hng bng thi gian ca mt chu k ngn qu l 4 thng.
- Thi gian hon vn ca phng n sn xut, kinh doanh, d n u
t. Thi gian hon vn u t l khong thi gian hon tr vn u
t ban u bng cc khon li nhun v khu hao thu hi hng nm.
Do i tng vay vn tham gia vo qu trnh lun chuyn vn ca
phng n sn xut, kinh doanh, d n u t nn thi hn hon vn
l c s ngn hng xc nh thi hn cho vay ph hp, m bo thu
hi c vn (gc v li) khi n hn thanh ton.
- Kh nng tr n ca khch hng vay.
- Kh nng cn i ngun vn cho vay ca ngn hng.
Khi cn i ngun vn, cc ngn hng ch trng ti s cn i gia
ngun vn huy ng cho vay ca ngn hng v nhu cu vay vn
ca khch hng c v c cu ngun vn theo k hn v loi tin s
dng trong giao dch.
- Thi hn hot ng cn li ca doanh nghip
- S tc ng ca cc nhn t nh cng tc qun tr ngn hng, o
c ngh nghip ca cn b tn dng v ca khch hng.

2. Lm pht v nh hng ca lm pht ti hiu qu ti chnh

ca d n u t
Lm pht l yu t bt nh c nh hng ln ti vic thm nh ti
chnh d n. Lm pht gy nn s thay i v gi c theo thi gian, do
vy n lm bin i dng tin k vng v t l chit khu khi nh gi
ti chnh d n u t. Mc lm pht khng th d on mt cch
chnh xc v n ph thuc vo nhiu nguyn nhn: quy lut cung cu,
tm l ngi tiu dng, sc mnh ca nn kinh t... Cc bin s ti
chnh trong d n, cc yu t u vo ca cc ch tiu nh NPV, IRR...
u chu tc ng ca lm pht. Do vy, nh gi hiu qu ca mt
d n no cn phi xc nh mt cch chnh xc, hp l gi c ca
cc yu t trong chi ph hay doanh thu ca d n. Nu gi c cung
cp trong d n l gi c nh, khng thay i theo thi gian, v nu c
n c p dng trong sut thi gian hot ng ca d n th mt mt
ngi lp d n n gin ho vic xy dng cc bng tm tt ti
chnh ca d n, mt khc n li loi ra khi d n s phn tch cc
thng tin kinh t, ti chnh c th nh hng n kt qu d n. Nu
gi ca cc yu t u vo, u ra ca d n c iu chnh trong
sut thi gian hot ng ca d n theo mt xu hng m cn b thm
nh gi nh cho cc thi k tng lai th l gi thc. l gi c
th c trong tng lai, c d on da trn mc cung cu hng ho
hay sn phm ca d n trong mt khong thi gian vi cc ngun
cung cp sn c v cc yu t bn ngoi khc c th tc ng n chi
ph sn xut. S dng gi nygip cho vic xy dng, tnh ton cc
bin s ca bng ti chnh s ng tin cy hn, chnh xc hn, gip cho
cng tc thm nh c hiu qu hn.
Vic tnh n yu t lm pht s lm cho qu trnh thc hin d n s
d dng hn, hiu qu thm nh c cao hn. Tht vy, khi c tnh

tng s vn ti tr cho mt d n u t, gi s loi b nhng

khon chi ph vt qu gy nn cho vic c tnh sai s lng nguyn
vt liu cn thit th khon chi ph gia tng thm na c th l do lm
pht mt bng gi chung. Nu d n cn mt khon vn vay b
xung vo ngun vn u Cc nhn t nh hng n cng tc thm
nh ti chnh d n u t t trong tng lai th lng vn y chu tc
ng ca gi c xy ra t khi bt u, t lc nhn vn n lc hon tr
vn v li. Nu n khng c d kin trong giai on thm nh th d
n c th s phi tri qua khng hong v tnh thanh khon hay kh
nng thanh ton n do ti tr khng y .
Lm pht cn nh hng n li sut danh ngha. Cc bn ti tr cho
d n s tng li sut danh ngha i vi cc khon vn h cho vay
b p mt mt do lm pht gy nn. Lm pht lm gim gi tr tng
lai ca cc khon tin vay v cc khon thanh ton li sut c nh, n
s nh hng n chi ph xut qu trong nhng nm u ca d n
lm n tng cao ln, n t ra vn thanh ton i vi ch u t.
3. ngha ca vic kim tra sau cho vay? Ch yu t no khi
kim tra sau cho vay
* ngha ca vic kim tra sau cho vay:
Vic thc hin nghim tc v y cc bin php gim st tn dng
s gip cho Ngn hng kim sot v hn ch tnh hnh n xu, cc
ngun vn tn dng c s dng ng mc ch yu cu ra, gp
phn thc y nn kinh t lu thng, pht trin lnh mnh!
*Ch yu t no khi kim tra sau cho vay:
- Kim sat vic s dng vn ng mc ch: Trnh trng hp s
dng vo vic khc khng to ra ngun thu t vic s dng vn vay,
vay tr n bn ngai, tr n ngn hng khc (o n, o chp )
phng n cho vay khng ng qu hn

- Kim sat dng tin ca doanh nghip: y l ng tc quan

trong v cn gim st thng xuyn .Gim st bng cng c v qun l
dng tin cash in, cash out . Dng tin c gii ngn v chuyn khan
ng mc ch vay theo phng n bn vay trnh by vi ngn
hng, dng tin c t doanh thu, phi m bo gim st thi hn khi
no tin v, k hn dng tin ph hp vi k hn kh c vay, gim st
cht lng khan phi thu .c bit l dng tin thu t hot ng tr
chm: LC tr chm, mua bn tr chm do u t cng n,u t th
trng.
- nh gi gi tr ti sn m bo: C b gim gi tr sau thi gian
cho vay n mc khng m bo d n cho vay?, thng thng vi vay
trung hn 1 nm nh gi li 1 ln, ngn hn 6 thng 1 ln, hoc ty
loi ti sn m bo m c bin php kim tra thng xuyn (v d ti
sn l hng ha cm c th phi kim k s lng v cht lng hng
thng xuyn nh k hng thng thng qua bo co nhp, xut, tn
ca doanh nghip ) Vic ny m bo rng trong mi thi im d
n lun c m bo han tan bng ti sn ang c gi tr ca bn
vay.
- Trch lp d phng: Hot ng tn dng c ri ro c th cao, trch
d phng do phi bt buc,c thc hin nhng 1 khan d phng
ri ro trong danh mc u t ca ngn hng, c th l d phng cho
cc khan vay v tng ng cho vay(bo lnh, chit khu, bao thanh
tan, cam kt LC ) . Ri ro ca ngn hng l hot ng mang tnh
tim n v ri ro k hn, do vic trch lp d phng, phn nh nh 1
khong chi ph trong giai on trch lp v s dng qu d phng ny
khi c bin c khng thu c cc khan cho vay.N xu s c x
l bng qu d phng nu
4. Vai tr ca cng chng

Cng chng l mt hot ng quan trng, mt th ch khng th thiu

c ca Nh nc php quyn. Thng qua hot ng cng chng v
cc quy nh hng dn, iu chnh php lut tr thnh hin thc
sinh ng ca i sng x hi, thnh hnh vi s x theo ng php
lut.
Do , xt trn bnh din cng dn th vn bn cng chng l mt cng
c hu hiu bo v quyn, li ch hp php ca h, phng nga tranh
chp, to ra s n nh ca quan h giao dch dn s, ti sn, bo m
trt t, k cng. Mt khc, v phng din Nh nc th vn bn cng
chng to ra mt bng chng xc thc, kp thi khng ai c th phn
bc, chi ci, tr trng hp c kin ca ngi th ba v c qu
trnh t tng cho l khng ng.
V gi tr php l, vn bn cng chng c hiu lc thi hnh i vi cc
bn lin quan, trong trng hp bn c ngha v khng thc hin ngha
v ca mnh th bn kia c quyn yu cu To n gii quyt theo quy
nh ca php lut, tr trng hp cc bn tham gia hp ng c tho
thun khc. Vn bn cng chng c gi tr chng c ; nhng tnh tit,
s kin trong vn bn cng chng khng phi phi chng minh, tr
trng hp b To n tuyn b l v hiu.
Trong pht trin kinh t, cc vn bn php l c cng chng to iu
kin thun li hn cho c nhn, t chc tin li trong giao dch hn.
ng thi, y l c s php l gii quyt tranh chp khi buc cc
bn tham gia giao dch phi xc nhn tnh xc thc ca hp ng, cng
nh a v, trch nhim php l trong tham gia giao dch. V vy, vic
bt buc cng chng cc loi hp ng trong giao dch lin quan n
kinh t s trnh c nhiu rc ri, kin co pht sinh.
5. Vai tr ca ng k giao dch bo m
* i vi bn nhn bo m

ng k giao dch bo m l mt trong nhng cch thc bo v

quyn li hp php ca bn nhn bo m. Php lut v giao dch bo
m ca cc nc u tha nhn giao dch bo m c ng k
mang ngha cng b quyn li ca bn nhn bo m vi ngi th
ba v tt c nhng ai (ngi th ba) xc lp giao dch lin quan n ti
sn bo m u buc phi bit v s hin hu ca cc quyn lin
quan n ti sn bo m c ng k.
Ngoi quyn truy i ti sn bo m, vic ng k giao dch bo m
cn gip cho bn nhn bo m c c th t u tin thanh ton khi
x l ti sn bo m so vi cc ch n khc. Trong trng hp mt ti
sn bo m thc hin nhiu ngha v, th khi x l ti sn , th t
u tin thanh ton gia cc bn nhn bo m c xc nh cn c
theo th t ng k giao dch bo m. V nguyn tc "ai ng k
trc hoc hon thin li ch bo m trc th c u tin trc".
iu ny c ngha, bn nhn bo m ng k giao dch bo m hoc
hon thin li ch bo m (nm gi ti sn bo m) s c u tin
thanh ton trc. Nh vy, thi im ng k giao dch bo m l mt
trong nhng cch thc xc nh th t u tin thanh ton gia cc
bn nhn bo m vi nhau.
*i vi bn bo m
Mt trong nhng yu cu t ra trong i sng kinh t - x hi l vic
dng ti sn bo m thc hin ngha v khng c nh hng
n hot ng sn xut, kinh doanh v sinh hot ca bn bo m.
iu ny c ngha, bn bo m vn gi ti sn bo m v tip tc
khai thc, s dng ti sn nhm phc v mc ch sn xut, kinh
doanh ca mnh. c im ny v cng quan trng trong nn ti chnh
hin i, v thng gia buc phi c hng trong tay th mi c th gii
thiu, tip th hng c, nh thu phi s dng thit b mi c th

thc hin hp ng v mt nh nng phi c my mc gieo trng

v thu hoch ma mng... Thng qua c ch ng k giao dch bo
m, bn bo m va t c mc ch dng ti sn bo m
vic thc hin ngha v, va duy tr c hot ng sn xut - kinh
doanh ca mnh. Chnh ngun li thu c t vic khai thc ti sn bo
m s gip bn nhn bo m tng bc thu hi vn, ti u t v
thanh ton c n cho bn nhn bo m. Do vy, nu phi giao ti
sn bo m cho bn nhn bo m hoc ngi th ba gi, th mi
hot ng sn xut - kinh doanh ca bn bo m b ngng tr. iu
ny i ngc li vi mc ch ca giao dch bo m hin i, l va
gip cc giao dch c an ton, va thc y pht trin kinh t - x
hi.
*i vi bn th ba
Trong nhiu trng hp, do thiu thng tin nn bn th ba c th d
dng cho rng ti sn vn cha c dng bo m cho bt k mt
ngha v no trn thc t. Vy lm th no bn th ba (v d: bn
cho vay tip theo hoc bn mua ti sn) c th xc nh bit c
liu cn c ai c quyn li lin quan n mt ti sn c th no
hay khng? Vic cng khai ha thng tin v giao dch bo m c
ng k l mt gii php, c th l bn th ba c th tm hiu thng tin
ti c quan ng k giao dch bo m bit c nhng giao dch
bo m lin quan n ti sn bo m tn ti t trc, v nhng
thng tin v giao dch bo m c lu gi, cng b rng ri. Nh ,
ri ro php l trong giao dch s gim thiu, nht l trong trng hp
ti sn bo m vn do bn bo m chim gi, khai thc.
Cng khai thng tin v giao dch bo m l mc tiu quan trng hng
u ca h thng giao dch bo m hin i, v nh s gip cc
ch n nh gi v phng nga ri ro. Thng tin c cung cp gip

nhn bit c s tn ti cc quyn ca bn nhn bo m i vi ti

sn bo m, c bit trng hp ng sn l i tng ca giao dch
v ngi cn bit y chnh l ngi c nh xc lp giao dch i
vi ti sn bo m (v d: ngi mua, ngi thu, ngi nhn bo
m tip theo...). H thng ng k giao dch bo m s gip cc t
chc, c nhn t c mc ch thng qua nhng thng tin c
cung cp cng khai theo yu cu.
*i vi nn kinh t - x hi
Nn kinh t - x hi pht trin i hi h thng ng k giao dch bo
m phi thc s hin i, khoa hc. Khi giao dch bo m c ng
k chnh xc, thun li vi chi ph ng k hp l th chi ph giao dch
(gm chi ph v thi gian, cng sc, tin ca...) trong x hi s mc
thp, nh , tnh cnh tranh ca nn kinh t s tng cao. Mt khc,
nu giao dch bo m c ng k v cng khai ho, th s hn ch
c nhng tranh chp pht sinh trong cuc sng do cc t chc, c
nhn d dng tip cn vi thng tin v tnh trng php l ca ti sn
bo m trc khi k kt, thc hin cc giao dch c lin quan n ti
sn . Bn cnh , thng qua h thng ng k giao dch bo m,
Nh nc s c c nhng thng tin cn thit phc v cho qu trnh
hoch nh cc chnh sch mang tnh v m, c bit lin quan trc tip
n chnh sch bo m an ton tn dng. H thng ng k giao dch
bo m c vn hnh hiu qu s khuyn khch hot ng cho vay
phc v nhu cu vn trong x hi, nh ngun vn trong x hi s
c lun chuyn lin tc, khc phc tnh trng khan him vn v s
mt cn i v nhu cu vn gia cc thnh phn kinh t.
6. Pht hnh L/C c phi l hnh thc cho vay hay khng? Hy
gii thch v chng minh.

Pht hnh LC l cp tn dng di hnh thc bo lnh thanh ton nc

ngoi cho nn s pht sinh 2 nghip v: Bo lnh thanh ton v vay
(nu c)
-> Ngn hng s pht sinh nghip v bo lnh t khi m LC cho n
khi n hn thanh ton LC (Ngn hng phi nhp ngoi bng theo di
cho loi ti sn ny)
-> Ngn hng s cho vay (l hnh thc cp tn dng) trong cc trng
hp
+ Bn nhp khu khng ngun vn t c (k qu 1 phn) phn cn
li thanh ton bng hn mc tn dng ti ngn hng cp
+ Hoc: Khch hng n hn np tin thanh ton LC m trong ti
khon khng c tin, Ngn hng phi cho vay bt buc theo li sut
qu hn 150% ls trong hn
+ Khi m LC, Khch hng khng c tin nn vay k qu LC phn cn
li s thanh ton bng ngun vn t c hoc bng hn mc tn
dng/bo lnh c cp
=> bn ngn hng phi c nhim v thm nh ti chnh v t cch
khch hng trnh cp tn dng trc khi khch hng m LC trong
trng hp mun vay vn hoc khng c kh nng thanh ton n hn
phi cho vay bt buc
Nh vy, LC ( Letter of Credit ) cng l mt hnh thc cho vay ti cc t
chc tn dng.
7. Ri ro tn dng l g? bao gm nhng loi no?
*Ri ro tn dng l g?
Ri ro do mt khch hng hay mt nhm khch hng vay vn khng
tr c n cho Ngn hng. Trong kinh doanh Ngn hng ri ro tn
dng l loi ri ro ln nht, thng xuyn xy ra v gy hu qu nng
n c khi dn n ph sn Ngn hng.

Ngy nay, nhu cu v vn m rng sn xut kinh doanh, ci tin

trang thit b k thut, nng cao cng ngh v cc nhu cu phc v
sn xut kinh doanh lun tng ln. p ng nhu cu ny, cc NHTM
cng phi lun m rng quy m hot ng tn dng, iu c ngha
l ri ro tn dng cng pht sinh nhiu hn.
Ri ro tn dng l loi ri ro phc tp nht, vic qun l v phng nga
n rt kh khn, n c th xy ra bt c u, bt c lc no... Ri ro
tn dng nu khng c pht hin v s l kp thi s ny sinh cc ri
ro khc.
*Bao gm nhng loi no?
Ri ro h thng: l ri ro tc ng n ton b hoc hu ht cc
khan vay ca ngn hng. S bp bnh ca mi trng kinh t ni
chung nh s st gim GDP, bin ng li sut, tc lm pht thay
i... l nhng minh chng cho ri ro h thng, nhng bin i ny tc
ng n kh nng tr n ca cc khch hng.
Trong ri ro h thng trc ht phi k n ri ro th trng. Ri ro
th trng xut hin do phn ng ca cc nh kinh doanh i vi cc
hin tng trn th trng. Chng hn nh s thiu quy hach phn
b u t mt cch hp l , cng khai dn n khng hang tha
v u t trong mt s ngnh. Nn kinh t th trng tt yu s dn
n cnh tranh, cc nh kinh doanh s tm kim ngnh no c li
nht u t v s ri b nhng ngnh khng mang li li nhun,
v do dn n s chuyn dch vn t ngnh ny sang ngnh
khc. Nu s cnh tranh pht trin mt cch t pht m khng
c s iu tit v m ca Nh nc s dn n s gia tng qu ng
vn u t mt s ngnh, gy khng hang tha, lnh ph ti
nguyn quc gia.
K n l ri ro v li sut tn dng: Ri ro ny xy ra khi bin i
ca li sut thay i khng theo nh d tnh ca ngn hng. S thay

i li sut th trng c th tc ng mnh n thu nhp v chi ph

ca ngn hng. Ri ro li sut c th biu hin di dng ri ro xc
nh li li sut, ri ro ng cong li sut, ri ro tng quan li
sut, ri ro quyn chn nh km.
Ri ro xc nh li li sut xy ra khi c s khc bit gia li sut
cho vay v li sut huy ng. Trong trng hp li sut cho vay
c nh trong sut thi gian vay m li sut huy ng li ph
thuc vo bin ng th trng. Khi li sut huy ng tc l gi
vn u vo bin ng theo chiu hng tng m li sut u ra
c nh hoc cho d c thay i nhng khng theo nh ngn
hng th ngn hng gnh chu thit hi v li nhun.
Ri ro ng cong li sut pht sinh khi c s thay i v dc
v hnh dng ca ng cong li sut. y chnh l ri ro v mt
k hn ca cc khon tn dng. V d Ngn hng cp tn dng 10
nm nhng li dng ngun vn trung han 5 nm ti tr th
ngn hng s thua l nu c s gia tng khng cn xng ca li
sut vi thi hn ngn hn.
Ri ro tng quan li sut: Pht sinh khi c mt s tng quan
khng hon ho trong s iu chnh ca li sut thu c v li
sut phi tr trn cc cng c khc nhau m ng l ra c cc
c im tng t v xc nh li li sut. V d: mt khon cho
vay 1 nm bng la m c xc nh li li sut hng thng v
tham chiu li sut Sibor hoc Libor. Nu khon vay li c
ti tr bng ngun vn tham chiu li sut tn phiu kho bc ca
Hoa K vi thi hn 1 thng, ai c th hy vng rng hai loi li
sut ny s thay i song song vi nhau (nh vn thng thy).
Tuy nhin, nu mi quan h ca hai loi li sut ny li ngoi d
kin, ngn hng c th phi gnh chu mt khon l tim nng.

 Ri ro khng h thng l ri ro ch tc ng n mt loi ti sn

hoc mt nhm ti sn, ngha l ri ro ny ch lin quan n mt
loi khan vay c th no .
Ri ro khng h thng bao gm ri ro kinh doanh v ri ro ti chnh.
Trong qu trnh kinh doanh, nh mc thc t khng t c nh theo
k hoch gi l ri ro kinh doanh, chng hn li nhun trong nm ti
chnh thp hn mc d kin.
Ri ro kinh doanh c cu thnh bi yu t bn ngoi v yu t ni ti
trong cng ty. Ri ro ni ti pht sinh trong qu trnh cng ty hot
ng. Ri ro khng h thng bao gm cc lai ri ro sau:
Ri ro tn dng do ng vn: y l ri ro m ngn hng huy ng
vn nhng khng c knh cho vay hoc u t. huy ng c
vn, ngn hng phi tr li hay ni cch khc l chi ph vn. Nu
khng cho vay ra c, ngn hng vn phi tr chi ph cho ngun
vn huy ng u vo. Nu tnh trng ny ko di, ngn hng s
gp thit hi ng k.
Ri ro trong hot ng thu hi vn v li: Ri ro ny gn lin vi
hot ng quan trng nht v c quy m ln nht ca ngn hng
thng mi l hot ng tn dng. Ri ro trong hot ng thu hi
vn v li l kh nng tn tht xy ra khi khch hng khng hon
tr hoc hon tr khng ng hn gc v li.
8. Ri ro khi ngn hng nhn ti sn bo m l ng sn nh
phng tin vn ti, hng tn kho, my mc thit b
Mt s ri ro ph bin m ngn hng thng gp l: ri ro v xc minh
v nhn bit ti sn: nhn vin tn dng khng c nghip v k nng
v xc minh ti sn, gia giy t (giy t xe, giy ng k hoc ha n
ca hng ha) i chiu vi thc t ti sn; ri ro v quy trnh nhn
ti sn: khng xc minh c chnh ch ca ti sn c bit l i vi
hng tn kho v my mc thit b, ri ro khi nh gi ti sn bo m.

Ri ro pht sinh trong qun l ti sn: do ti sn l ng sn nn ngn

hng rt kh khn trong vic qun l theo di nh gi s bin ng
ca ti sn c v s lng, cht lng v gi tr nn ngn hng phi
qun l cht ch hn nh thu kho qun l ti sn, hng ha, hoc
ngn hng trc tip qun l v ng sn, ri ro khi gi c ca ng sn
bin ng. Ri ro trong qu trnh ngn hng tin hnh x l thu hi
n th ti sn b gim gi tr, ti sn kh pht mi do li mt ht thi.
Trong qu trnh qun l v ch i x l ti sn bo m th c th cc
hng ha b thiu ht, b rt rut, tro i, h hng lm gim gi tr
ca ti sn.
Tuy c nhng ri ro nh vy nhng trong thc t vic nhn cc ng
sn lm ti sn bo m ca cc ngn hng thng mi l kh ph
bin, bi l, i vi cc doanh nghip sn xut, ti sn quan trng nht
chnh l hng ha tn kho bao gm thnh phm, bn thnh phm hoc
nguyn liu v khi ngn hng cho vay cc doanh nghip sn xut th
ti sn bo m ch yu l hng ha trong kho c hnh thnh t
chnh ngun vn vay .
Do nhu cu vn lu ng ln, cc doanh nghip thng i vay nhiu
ngn hng v t , c nhiu ngun hng ha khc nhau hnh thnh t
ngun vn tn dng ca nhiu ngn hng khc nhau v doanh nghip
c quyn s dng hng ha hnh thnh t vn vay ca ngn hng
lm ti sn bo m. V vy, mt kho hng c th c nhiu hng ha l
ti sn bo m ca nhiu ngn hng khc nhau, iu ny dn n
mt s cc v ngn hng tranh chp kho hng ca doanh nghip nhm
thu hi li cc khon cho vay rt ph bin trong thi gian gn y.
bo v quyn li cho ngn hng, php lut hin hnh c nhng
quy nh c th v trnh t x l ti sn th chp l ng sn khi bn
th chp khng thc hin hoc thc hin khng y ngha v ca

mnh dn n ti sn th chp b x l, to c s php l v iu kin

thun li cho cc ngn hng thng mi tin hnh hot ng ny. Theo
, ch cn cn c vo nhng tha thun trong hp ng tn dng m
ngn hng v ngi vay k kt, ngn hng c php bn qua u
gi, thu hi vn; nu cn tha tin th chuyn vo ti khon cho bn
th chp. Tuy nhin, n thi im x l ti sn bo m, rt nhiu ri
ro c th xy ra khi ti sn th chp khng c tnh thanh khon hoc
tnh thanh khon thp, chi ph lu kho, lu bi tn km, cha k hng
ha tn kho lu s ht hn s dng hoc b gim st cht lng. Nhng
ri ro ny ngn hng s phi gnh chu. Ngoi ra, cc ngn hng
thng mi cn phi chu ri ro n t chnh nhng ch n khc ca
bn th chp.
9. Ri ro khi ngn hng nhn ti sn bo m l bt ng sn
Theo B lut Dn s nm 2005, bt ng sn l cc ti sn bao gm:
t ai; nh, cng trnh xy dng gn lin vi t ai, k c cc ti sn
gn lin vi nh, cng trnh xy dng ; cc ti sn khc gn lin vi
t ai; cc ti sn khc do php lut quy nh. Ngn hng thng
nhn bt ng sn lm ti sn bo m xut pht t chnh c im
ca loi hng ha c bit ny:
- Do c tnh c nh ca bt ng sn nn bt ng sn khng th di
di nh cc ng sn, khi nhn bt ng sn lm ti sn th chp, cc
ngn hng d dng thc hin qu trnh xc nh, nh gi, gim st
trong v sau khi cho vay;
- Do bt ng sn c tnh khan him v do s pht trin ca th trng
bt ng sn nn tnh thanh khon i vi hng ha bt ng sn lun
mc cao so vi cc loi hngha thng thng, v vy, ngn hng d
dng thu hi n t vic x l ti sn th chp l bt ng sn. Gi
chuyn nhng bt ng sn trong thc t c chng minh l lun

tng trong di hn do c tnh khan him, mc d, trong ngn hn di

s tc ng ca khng hong nh t, chu k kinh t, cc qui nh ca
chnh quyn hoc nhng nguyn nhn khc c th st gim mt s
khu vc, mt s phn khc th trng.
- Do bt ng sn c tnh bn vng, t ai khng b mt i, khng b
thanh l sau mt qu trnh s dng, li c th s dng vo nhiu mc
ch khc nhau, nn hng ho bt ng sn rt phong ph v a dng.
Thc t, cc nc trn th gii chng minh tui th kinh t ca bt
ng sn c lin quan n tnh cht s dng ca bt ng sn , tui
th kinh t ca nh , khch sn, nh ht l trn 40 nm; tui th kinh
t nh xng cng nghip, nh ph thng l trn 45 nm... Bt ng
sn t hao mn, trong khi cc ti sn khc, gi tr v gi tr s dng
thng gim, c th gim rt nhanh theo thi gian, thm ch, gi tr
ca ti sn c th gim t 10% n 20% ngay sau khi nhn th chp
nh xe c, my mc thit b.
- Hng ha bt ng sn l nhng ti sn c cc giy t chng minh
quyn s hu hoc quyn s dng r rng nht, nh m vic xc
nhn ch s hu hay ngi s dng tng i d dng. Khi c s thay
i nh mua bn, chuyn nhng quyn s hu, quyn s dng theo
qui nh u phi qua cng chng v ng k giao dch bo m. H
thng php lut lin quan n vic xc nhn quyn s hu, s dng,
giao dch d cn nhiu bt cp song vn c nh gi l kh y
so vi cc qui nh trong cc lnh vc khc.
- Do cc bt ng sn thng c gi tr ln nn bt ng sn c s
dng lm ti sn bo m cho cc khon vay ln v trong thi hn di.
Mc d bt ng sn c nhiu u im hn so vi cc loi ti sn khc
nhng thc t ngn hng vn gp nhiu ri ro khi tin hnh x l ti
sn bo m l bt ng sn thu hi n.

Ri ro rt ph bin l quy trnh tn dng v nhn ti sn bo m

khng c tun th cht ch. Hin nay, quy trnh cho vay ca cc
ngn hng c xy dng kh cht ch v hn ch hu ht ri ro
nhng ri ro xy ra thng do quy trnh b b st hoc do cn b tn
dng cha c kinh nghim, cn yu v nghip v khng thm nh, tm
hiu k lng. C nhn vin ngn hng ng k hp ng th
chp ti tr s ngn hng v khch hng t mang i lm h th tc
cng chng hp ng v ng k th chp ti Vn phng ng k
quyn s dng t. Khi khch hng tr h s th thy u hp l nn
ngn hng tin hnh gii ngn. n khi khch hng khng tr c n,
ngn hng i kim tra mi pht hin ra ti a ch khng c nh v
cng khng c giy t nh t. Mt ri ro na l do ngn hng cha
thc hin y cc th tc lin quan n ti sn th chp, hp ng
th chp khng c cng chng theo ng quy nh. Bn th chp
cn c vo im ny cho rng, hp ng th chp v hiu nhm
khng phi thc hin trch nhim tr n vi ngn hng.
Ri ro n vi ngn hng khi khch hng lm gi cc giy t la o
ngn hng, c trng hp lm gi ton phn, c trng hp s dng
giy chng nhn quyn s dng t lm t phi tht gi con du v
ch k, hoc c trng hp phi tht, con du tht nhng ch k gi
nn rt kh nhn bit. Trong khi cn b ngn hng v cc cng
chng vin cng khng c o to v nghip v nhn bit, phn bit
giy t gi nn bng mt thng tht s rt kh nhn bit cc loi
giy t tht v giy t gi.
Ri ro khi ngn hng nh gi bt ng sn khng chnh xc, vic nh
gi khng chnh xc c th l do cn b tn dng to iu kin cho
khch hng bng cch c tnh nng gi tr ca bt ng sn ln cao
hn so vi thc t khch hng rt c tin vay nhiu hn. Ngoi ra

c trng hp cn b ngn hng ch nh gi ti sn bng cch tham

kho gi bn, chuyn nhng nh , t ca khu vc c ti sn th
chp thng qua internet, hoc thng qua cc ngun thng tin khc m
khng trc tip n kim tra, thm nh hin trng nh, t - giy t
chng minh quyn s hu, s dng, nn nh gi sai ti sn bo
m, ch n khi x l ti sn bo m mi pht hin ra sai st ny.
Ri ro khi ngn hng khng xc nh c ti sn bo m l ti sn
chung hay ti sn ring. Trong trng hp Giy chng nhn quyn s
dng t ch ghi tn mt ngi th ch cn mt ngi k hp ng th
chp. Nh vy, khi xy ra tranh chp th ngn hng s rt kh x l ti
sn bo m v ngi cn li s khiu kin bi y l ti sn chung ca
hai v chng, nhng ch ng tn mt ngi v ch c mt ngi k.
hn ch ri ro ny, bn th chp ti sn phi chng minh ti sn l ca
chung hay ca ring tc l phi chng minh tnh trng hn nhn ca
mnh, nu c gia nh th bt buc phi c ch k ca 02 v
chng trong hp ng. Theo , khi c ngi i mt mnh n k hp
ng th buc phi c giy xc nhn tnh trng hn nhn ca UBND x,
trong thc t li c nhiu trng hp ngi c ti sn bo m li sng
nhiu ni, nhiu qung thi gian khc nhau, rt kh xc nh tnh
trng hn nhn ca ngi . Chnh iu ny tim n ri ro khi ngn
hng tin hnh x l ti sn bo m thu hi n v s khiu kin ca
nhng ngi c lin quan n ti sn m ngn hng khng bit ly
ch k. Trong trng hp l ti sn ring ca v hoc chng th phi
c ti liu chng minh (bn di chc, hp ng tng cho ring) hoc
bn cam kt ca ngi cn li xc nhn ti sn mang ra giao dch l ti
sn ring.
Ri ro cho ngn hng khi trong thi hn mt bt ng sn ang l ti
sn bo m, ngn hng khng gim st c s thay i hin

trng ca ti sn v n khi cn x l ti sn bo m thu hi n th

ngn hng gp rt nhiu vng mc. C trng hp khch hng th
chp quyn s dng t ca mt khu t, sau mt thi gian, bn th
chp xy nh trn t . Khi khch hng khng c kh nng tr n,
ngn hng mun x l ti sn th chp nhng khng c, bi hp
ng th chp ch c ti sn l quyn s dng t, nh vn thuc
quyn s hu ca bn th chp v bn ny khng th chp nh hay ti
sn gn lin vi t.
Ri ro do ti sn bo m b mt do nguyn nhn khch quan nm
ngoi kh nng kim sot ca ngn hng. Thc t xy ra v st l
t tri theo nh t l ti sn bo m ca khon vay ti ngn hng.
Trong trng hp ny ngn hng l ngi hon ton phi chu ri ro khi
ngi vay khng tr c n cho ngn hng do ti sn ca h cng b
mt.
Ri ro do s thay i chnh sch qun l t ai v thay i quy hoch
ca nh nc, c trng hp khi bt u k hp ng th chp th nh
t (ti sn bo m) cn nguyn vn nhng do thay i quy hoch,
do c quyt nh thu hi t, gii ta mt bng ca c quan c thm
quyn th ti sn bo m st gim gi tr rt nhanh chng, trong thi
gian ngn giao dch c bo m ca ngn hng tr thnh khng bo
m.
10. Ri ro khi ti sn bo m l s tit kim v cc loi giy t
c gi
S tit kim ang c coi l mt trong nhng ti sn bo m c tnh
an ton cao nht i vi cc ngn hng, gi tr khon vay thng
chim t l cao so vi gi tr ca s tit kim.
Ri ro thng gp khi ngn hng nhn cm c s tit kim l ngi
ng tn trn s tit kim khng phi l ch s hu thc s ca s tin

ghi trn s. Trng hp ny xy ra khi tin gi tit kim ca php nhn

hoc t chc khc giao cho c nhn ng tn, v d nh c nhn cm
c s tit kim l tin qu cng on; tin gi tit kim ca ngi ny,
nhng li do ngi khc ng tn h nh con ci cm c s tit kim l
tin do b m nh gi h; tin gi tit kim thuc s hu chung ca v
chng nhng ch mt ngi v hoc chng ng tn trn s tit kim
em cm c; tin gi tit kim thuc s hu chung ca nhiu ngi
nhng mt ngi cm c s tit kim l tin ca mt nhm bn gp
vo. Khi cc khon vay c m bo bi cc s tit kim ny, ngn
hng khng th x l, bi ch s hu khng phi l ngi i vay v ch
c Ta n mi c th a ra phn quyt v ch s hu ti sn trong
trng hp c tranh chp.
Ri ro do tin gi tit kim l ti sn do phm ti m c, l trng
hp ti sn do phm ti m c nh v n cng ty X s dng tin gi
trong ti khon ca mt ngn hng lm ti sn bo m cho hp ng
cp bo lnh cng do chnh ngn hng pht hnh, sau mt thi gian
ngn hng mi pht hin ra tin gi trong ti khon l do lnh o
cng ty v mt s i tng khc la o m c.
Ri ro khi tin gi tit kim b rt ra trong khi ang cm c do ngn
hng nhn cm c khng hon tt th tc phong ta ti khon. Khi
cho vay m ti sn bo m l hp ng tin gi, s tit kim do ngn
hng khc pht hnh, ngn hng cho vay s phi lp mt thng bo
phong ta ti khon tit kim v gi n ngn hng pht hnh
yu cu xc nhn 3 vn : s tit kim c tht hay khng; ngn hng
pht hnh hin phong ta, xc nhn phong ta s tit kim ny
cha v xc nhn s phi hp, u tin x l s tit kim thu hi n
cho ngn hng cho vay. Quy trnh, th tc c thc hin y ,
ngn hng pht hnh xc nhn u tin x l s tit kim cho ngn

hng cho vay. Tuy nhin, khi khon n qu hn, ngn hng cho vay yu
cu x l s tit kim thu hi n th ngn hng pht hnh cho bit,
x l s tit kim thu hi mt khon n khc m khch hng
n chnh ngn hng pht hnh. Trng hp ny ny sinh tranh chp
gia ngn hng pht hnh v ngn hng cho vay, do trch nhim c
th ca vic xc nhn phong ta ny khng c php lut quy nh,
nn v c bn, ngn hng pht hnh khng c trch nhim tr s tin
trong s tit kim, hp ng tin gi cho ngn hng cho vay, v
cui cng ngn hng cho vay vn phi gnh chu ri ro. Nhiu trng
hp, s tit kim c cm c, song tin vn b rt ra v ch n khi
x l ti sn bo m th ngn hng cho vay mi bit c khch hng
vay vn lm th tc xin cp li s tit kim ti ngn hng pht hnh
vi l do b mt v ngn hng pht hnh cp li s cho khch
hng. Khi ngn hng cho vay cn phi x l ti sn bo m th khch
hng rt ht tin trong s tit kim.
Khi nhn ti sn bo m l cc loi chng khon, ngn hng c nguy
c gp ri ro trong hot ng chng khon khi khch hng khng chp
hnh ng lut kinh doanh chng khon, gian ln trong vic mua bn
giy t c gi (mua bn khng), qun l ca nh nc trong kinh doanh
chng khon.
Ri ro trong khu qun l ti sn, m bo kho qu khng c an
ton, iu kin tiu chun, cn b qun l ti sn v giy t c gi.
Cn b ngn hng khng c k nng nghip v nhn bit chng khon
gi, khng thng xuyn nh gi, theo di bin ng gi ca gi trn
sn chng khon, iu ny lm cho ngn hng khng kp thi a ra
phng n x l khi cc loi giy t c gi b mt gi. V d, ngn hng
X pht hnh 1000 c phiu trn th trng chng khon thng qua
cng ty chng khon AB, khch hng H mua 500 s c phiu ny thng

qua sn trn, sau khch hng ny mang s c phiu trn i cm c

ti ngn hng Y, ri ro c th xy ra l gi tr c phiu gim m nhn
vin tn dng khng thng xuyn theo di c nhng x l kp thi.
Ngoi ra, khi giy t c gi l c phiu trn th trng OTC, ngn hng
c nguy c nhn phi c phiu hn ch chuyn nhng, c phiu b
gn n. i vi c phiu nim yt, ngn hng c nguy c nhn c
phiu mt gi, c phiu c tranh chp lm ti sn bo m...