Professional Documents
Culture Documents
k m bmvJ¿ 1
acwfvli,fwpfOD;\tar;
udk
"r®0[
d m&D t½SiÓ
f P ajzqdak om
bmomw&m;qdw
k m bmvJ¿
ESiYf
vGefusL;rIudk b,fvdkem;vnf&rvJ¿
bmomw&m;qdw
k m bmvJ¿
t½Sifbk&m;?
OD;Zif;a&;wJY pmwcsKd U zwfciG &Yf ygw,f/ av;av;eufeuf
zwfwmawmY r[kwyf g/ wynfah wmfu, kd Ef u
dI u
f vnf; Ak'p¨ mayusr;f
*efeYJ r&if;ES;D avawmYem;rvnfwmu cyfrsm;rsm;yg/ wynfah wmf
vnf; &Hzef&cH g ]bmomw&m;qdw k m bmvJ? b,vkyzf v Ykd -J pojzifY
awmifawmiftDtD pOf;pm;avY½Sdygw,f/ tazwdkY OD;av;wdkYeJYvnf;
rMumcP jiif;MuçckMH uaygY/
Ak'b
¨ momudk usm;uefaeovdyk gvm;}-vd/Yk wynfah wmftjrif ajym
&vsif t½Sib f &k m;u Ak'b
¨ &k m;udak wmY t<uif;rJ,
Y MHk unfw,f-qdw
k YJ
tcsuu f kd vufrvTwb f J Ak'b¨ momudk vltrsm;vufcEH ikd af tmif
BudK;pm;aewmyJ/
vGecf w
YJ YJ ESpaf ygif;2500ausmu f wnfaxmifcw YJ YJ t,l0g'
wpfc[
k m >cif;csurf ½Sd jynfph NHk y;D om;vm;/ jyefvnfjyKjyif ajymif;vJ
p&m rvdak wmYNyv D m;/ ½d;k ½d;k om;om; awG;aerdygw,f/
t½Sifbk&m;
]bmomw&m;}qdw k m bmtwGuf jzpfay:vmwmvJ? bm
twGuf jzpfwnfaewmvJ/
wpfcgwpf&aH wmY pOf;pm;rdaejyefa&m/ ,kwadå A'½Iaxmifu Y
ae qk;H jzwfygovm;/ jiif;csurf ½Sd aMumif;usKd ;qufE, T rf aI wGeYJ qk;H
jzwfygovm;/ 'grSr[kwf vltrsm;pktwGuf tusKd ;aus;Zl;½Sjd cif;-
qdw
k meJY qk;H jzwf&rSmvm;/
]bmomw&m;]-qdw k m Munfnzkd v Ykd m;? rScD zkd v
Ykd m;/
aemifb0½Sw
d ,fvv
Ykd nf; r,lb;l ? r½Sb
d ;l vdv
Yk nf; r,lb
l ;l }-aygYav/
t½Sifbk&m;
,aeY rsuaf rSmufacwf Ak'b ¨ momBu;D u rSm;aumif; rSm;aeyg
vdrrYf ,f/ t½Sib f &k m;&JU tm;xkwrf aI wGuvnf; rSeaf umif; rSeaf e
rSmyg/ 'gayrJY wynfah wmfwYkd Ak'b ¨ mom0ifawG&UJ vwfwavm
jyóemu t,l0g'rSm;jcif;çrSejf cif; r[kwo f vdyk ?J ,aeY wynfh
awmfwYkd vufcx H m;wmawG rSm;aeOD;awmY vltrsm;pku tJonf
trSm;ay:rSm tav;teuf r½Syd gbl;/ 0g'trSm;twdik ;f a&m vlawG
vdkufemusifYokH;aeMuygovm;/
OyrmÞ-0g'trSm;xJrSm i&JjynfBuD;qdkwm BuD;ygw,f/
'gayrJY tJonf i&Jjynfqw kd mBu;D udk wu,f raMumufMu ygbl;/
onfae&mrSm wpfck ajymvdkY&ygao;w,f/ ]olwdkYvufcHxm;wm
rSm;aevdyYk g/ rSerf mS ;rSeaf evsif bmomw&m;tay:rSm tav;teuf
xm;vmrSmyg}-vd/Yk wynfah wmfawmY rxifb;l / bmjzpfvv Ykd q
J akd wmY
,aeYacwfvlawG(Ak'¨bmom0if) bmomw&m;udk tokH;csykHu
trSm;trSeaf y: odyrf wnfvyYkd gyJ/
oabFmarSmufNy?D "m;jywdu
k cf &H Ny?D y|mef;½gwf? bmawG½w
G /f
wwfoavmuf rSwfoavmuf ½GwfMuNyD/ wu,fYtEÅ&m,fu
vGww f mrvGwwf m tyxm;? ½Gwpf &mav;½Sad evdYk awmfao;wm
aygY/ vGwaf vmufwYJ tajctae taetxm;vnf;½S?d y|mef;½Gwf
bmomw&m;tppftrSefqdkwm
ud,
k q
f nf;uyfwYJ b momw&m;rSm bmomw&m;&JU t"d
yÜg,fjzpfwYJ ]aqmifp&mtvif;} wu,f½edS rYJ ½Sd odzaYkd wmY vdwk maygY/
'g-odzYkd bmomw&m;qnf;uyfo[ l m aqmifp&mtvif; wu,f
½Sçd r½So
d ad tmif tJonfbmomw&m;udk ud, k w f ikd af vYvmzdYk vdw
k m
aygY/ avYvmvsiaf wmY ½Sçd r½Sd odEidk w
f maygY/
aemufwpfrsKd ;tm;jzifv
Y nf; opfyif&UJ tESpo f m&½Smol[m
tJonfopfyifrmS wufaewJY tcGt H ayG;awGqw kd m ½Sw
d ,f/ 'gawG
[m onfopfyif&UJ tESpq f wkd m jzpfrmS yJ-vdYk vkywf maygY/ bmomw
&m; qnf;uyfolrSmvnf; tusifYoDvqdkwmawGudk awGUrSmaygY/
'gawG[m vlUavmurSm vkNH cKrH t I ESpo f m&awGy?J 'g[m bmomw
&m;&JU aqmifp&mtvif;-yJvdkY xifrSwfNyD;? udk,fYrSmusa&mufwJY
oDvjzpfwYJ 0de,oDv? OaygoxoDv? omraP& 'ooDvawG
udk bmomw&m;&JU aqmifp&mtvif;tjzpf xifrw S rf mS ;wmaygY/
Ak'b
¨ mom[kww f meJY r[kww f mudk onfvakd wG vkyw f mç
rvkyw f mawGeYJ wdik ;f xGmvdYk r&ygbl;/ touf½iS af eao;wJb Y &k m;udk
wjyKppk k w,k,,vkyaf ewJY 0uúvt d rnf½w dS YJ &[ef;udk w&m;rod
]
vsif igYurkd odb;l }-vdYk bk&m;uaigufief;vdYk tJonf&[ef; pdwn f pf
NyD; aoaMumif;BuHcJYzl;wm ½Sdw,f/ 'gudk Munfhvsif onfvdkawG
vkyw f mrvkyw f meJY Ak'b¨ mom0if [kww f mçr[kww f m udk rwdik ;f xGm
&rSm xif½mS ;w,f/
bmomw&m;0efxrf;[m ud, k w
f ikd uf vnf; bmomw&m;
rSm r,pfr;l bJ qnf;uyfou l v kd nf; ,pfr;l atmifrvkyb f Ykd vdyk g
w,f/ onfvrkd vkyrf b d Ykd ud,
k v Yf w G af jrmufryI ef;wdik u f kd rarYraysmuf
bJ yef;wdkifudk a&mufeJYra&muf pl;prf;oifYygw,f/ udk,fwdkifu
yef;wdik rf a&mufbeJ YJ olrsm;udk vrf;nTerf vkyb f Ykd vdtk yfygw,f/
Ak'b
¨ momw&m;[m vlv Y wG af jrmufru I ykd J nTejf ywJb Y mom
jzpfygw,f/ vGwaf jrmufrrI &vsif Ak'b ¨ momqDu bmrSr&bl;-vdyYk J
ajym&ygr,f/ vmbf &ovdv k /kd *kPf &ovdv k /kd tausmt f apm
&ovdv k /kd oDv &ovdv k /kd psmef &ovdv k /kd wefc;kd £'¨d &ovdv k /kd
'gawG &csi&f r,f? 'gawG&vnf; 'gawG[m Ak'b ¨ momqDu&wm
r[kwb f ;l / olt
Y aMumif;tm;avsmpf mG &wmyJ jzpfw,f/
Ak'b
¨ momw&m;u 'gawGurkd ay;bl;/ 'gaMumifY 'gawG&
wm[m Ak'b ¨ mom0ifjzpfwm r[kwb f ;l / Ak'b ¨ mom w&m;"r®0ef
xrf;[m Ak'b ¨ mom0ifawGukd 'gawGeYJ ESpo
f rd rYf ay;oifb
Y ;l / ESpo f rd Yf
ay;aewm[m Ak'b ¨ mom0ifawGukd Ak'b¨ mom w&m;"r®rmS ,pfr;l
aeatmif rIdif;wdkufaewmyJ/ bmomw&m;0efxrf;wdkif;vdkvdkyJ
onfvakd wGvyk w f wfMuw,f/ tJ'g "r®0efxrf;wm r[kwb f ;l / "r®
udka&m? avmuudka&m zsufqD;wmyJ/
Ak'b
¨ mom0ifawG[m tJonfvkd tzsuq f ;D rcH&bdYk vdyk gw,f/
'gaMumifY ud,k u
Yf , kd u
f kd qef;ppf&ygr,f/ ]igYrmS bmomw&m; qnf;
uyfzYkd vdt
k yfwt YJ aMumif;awG bmawGjzpfaeovJ}-vdaYk ygY/ ausmif;
q&m? aq;q&m qnf;uyfwmvdak ygY/ ynmoifcsiv f si?f aq;ukcH
csiv
f sif qnf;uyfzyYkd /J ud, k u
Yf ,
kd u
f kd ynmrJaY evdYk cRw, f iG ;f wm?
ruse;f rmaewm onfvjkd zpfvsif 'gvGeaf jrmufzYkd csO;f uyf&rSmaygY/
Ak'b
¨ mom0if[m olpw d rf npfovdk olrsm;udv
k nf; pdwf
npfp&m rvkyrf ad tmif apmifpnf;w,f/ olaysm½f iT Nf ird ;f csr;f ovdk
olrsm;udv k nf; aysm½f iT Nf ird ;f csr;f atmif apmifrw,f/ 'gaMumifY ol&UJ
jyóemudik w f ,
G rf aI wG[m awGU&olukd &ifxrJ mS acsmifcsw d YJ cHpm;rI
udyk J jzpfapygw,f/
ud,
k u
f vlo
Y ufwrf;udk jzwfoef;ausmvf mT ;aewJt
Y cg ud, k Yf
wpfa,mufwnf; xD;xD;uav; ausmv f mT ;aewm r[kwb f ;l / vl
ud,
k pYf w
d Nf ird af tmif vkyw
f m[m ½lyw&m;? ud, k pYf w
d ef YJ tod
cH&wJY tm½kaH wG t½Srd [kwaf tmif vkyw f mu t½lyw&m; jzpfyg
w,f/ 'gawGymG ;vsiaf wmY ]ud, k yf J Nird ;f csr;f ovdjk zpfrmS }-aMumifY Ak'¨
w&m;[m wpfO;D csi;f pDtwGujf zpf[ef ½Syd gw,f/ tuJjzwf&wmyg/
]a½S;0g'wpfc[
k m jynfph NHk yv
D m;? jyjyifzrYkd vdbk ;l vm;}/ onfvkd
vnf; awG;p&m½Sw d maygY/ [dak ½S;uwnf;uodcw YJ YJ ocsmF todawG?
N*Kd [af wGvnfywfaewJY todawG[m a½S;uswmeJY rjynfph b Hk ;l xifvYkd
r&wm od&ygr,f/
rif;wdv
Yk nf; bk&m;eJpY yfvYkd ,kMH unf&if;uenf;awmY bk&m;
ajymcJw
Y ,f qdv k nf; rav;reufjzpfwmtwGuf 0rf;enf;&wmyJ/
'g-xm;ygawmY/
]t&d,opömav;yg;}-udkyJ vlawGudkay;wmyg/
vlawGu onf-t&d,opömav;yg; rodawmY rdpmä jzpfMu
Ny;D ? a½SUaemufb0jzpfçrjzpfeYJ ESprf sKd ;teuf wpfrsKd ;rsKd ;udk r,lbrJ ae
Edik jf zpfMuNy;D bk&m;u ]rjzpfb;l }-vdYk olr,laMumif;-ajymayrJY ]rjzpf
bl;}-,lo[ l m bk&m;ud;k uG,wf ,fqNkd y;D bk&m;r,lwYJ rjzpfb;l -qdw k YJ
t,lukd ,laewmygyJ/ bk&m;u ]jzpfw,f}-qdw k t
YJ ,lukd olr,lb;l -
ajymayrJv Y nf; jzpfw,f-vdYk t,l½o dS [
l m bk&m;ud;k uG,Nf y;D bk&m;
r,lwYJ jzpfw,f-qdw k t
YJ ,lukd ,laewmygyJ/ tHMh op&maumif;wJY
Ak'¨bmom0ifqdkolawGygyJ/
Ak'b
¨ mom0ifawG[m vlt Y aMumif;rajymbJ vltay:rSm
taMumif;wpfckaxmufNyD; tjzpfwpfckjzpfwmudkajymol-qdkawmY
'gaMumifY "r®0[
d m&Dwu Ykd opömjyaewm[m bk&m;&JU aemif
b0jzpfç rjzpf r,lyHk zGijYf yaewmyJ jzpfygw,f/
ÓP
" r® 0d [m &D
20 -12 -2002
vGeu
f sL;rIukd b,fvekd m;vnf&rvJ¿
t½Sifbk&m;?
wynhfawmftazu ajymygw,f-]vl&,fvdkYjzpfvmvsif
ajymqd&k r,f? qufq&H r,f? ½ke;f uef&r,f? cHpm;&r,f? }-- pojzifY
vkypf &m? vkyo f ifw Y m? vkyaf e&wm ykpH (H 8)rsKd ;xuf rydb k ;l aygY/ r*¾if
½Spyf g;vdYk ac:aMumif;vnf; ½Si;f jyygw,f/tJonf rvGrJ aoG BuKaH wGU
jyKvyk af e&wJY udpw ö ikd ;f udpw
ö ikd ;f rSm ]vGeu
f sL;rI r½Sad peJ}Y ? jrwfpmG
bk&m;uvnf; a[mw,f? t½Sib f &k m;uvnf; onfvykd J ajymw,f
aygYav/ wynfah wmfO;D av;uvnf; tJonftwdik ;f wpfcg ½Si;f jy
zl;ygw,f/ olwu Ykd awmY awmfawmfav; auseyfvufcaH eMuykyH gyJ/
ar;jref;aqG;aEG;oloYkd jyefMum;csuf
Ak'b
¨ &k m;[m tJonfoal wGeYJ avmuudk ½IMunfw h t YJ cgrSm
½IaxmifcY si;f jcm;aeygw,f/ bk&m;&JU½Iaxmifu Y ]avmuBuD; Nidrf;
csr;f Nird o
f ufz}Ykd -yg/ onfvkd Nird ;f csr;f Nird o
f ufzYkd vlawG ]½;kd om;ol
(t&d,)}awG jzpf&rSmvdkY odwmyg/ onfawmY vlawG b,fvkd
]r½d;k rom;ol(te&d,)}jzpfNy;D b,fvkd rNird ;f csr;f rNird o f uf qlyu G Nf y;D ?
]tdçk emçao}aewJt Y jzpf awGU&wmvnf; 'gudk ol½mS azG okawoe
vkyw f mygyJ/ onftjrifukd Ak'b ¨ &k m;[m bk&m;jzpfzYkd r&ifu Y surf D
uwnf;u jrifygw,f/
Ak'b¨ &k m;[m vGeuf sL;rIu vGeaf jrmufzt Ykd wGuf qD;qdaYk ewJ?Y
vlawG&UJ tjrifuae azmufxu G o f jd rifcw
YJ ,f/ vGeu f sL;rI[m vGef
usL;oludk,fwdkifu jzpfapwmvnf; r[kwfbl;? olrsm;awGu
jzpfapvduk w f mvnf; r[kwb f ;l ? taMumif;rJjY zpfwmvnf; r[kwf
bl;/ ]tpGOJ yg'gef}u vGeuf sL;rIukd jzpfapwm vdyYk /J
vlt
Y zGUJ tpnf; nDnw G rf o
I r*¾twGuf tusiw Yf y-[m csr;f
omokcyJ-vdYk Ak'b ¨ &k m; xdywf ef;u jrifcw
YJ ,f/ vlt Y zGtYJ pnf;or*¾
udk ysujf y,fapEdik wf YJ vGeuf sL;rI tusirYf pd mä [m qif;&J'u k y© -J vdYk
nTefjycJYw,f/
vlt
Y zGUJ tpnf;udk b,fou l b,ftcsed u f b,fae&mrSm
b,fpnf;urf;awGeYJ zGUJ cJw
Y mvJ/ 'gudk ordik ;f q&mrsm;vdk tcsed af wG
ae&mawGeJY yk*¾dKvfawGtcsuftvufawG wdwdusus ajymEdkifrSm
r[kwfygbl;/
'gayrJ Y 'gud k ajymvd k Y r &wmawmY r[k w f y gbl ; /
pm&dwo å v
D }-vdYk azmfxw k yf gw,f/ ]oDv}-qdw k mu ]vo l m;&JU ra½GU
rvsm;&rJY &yfwnfcsuf}-vdkY t"dyÜg,f&ygw,f/ ]0g&dwå}qdkwmu
]wm;jrpfcsu}f ? ]pm&dw}å qdw k mu ]aqmif½uG cf su}f -vdYk jzpfp&m ½Syd g
w,f/ acwfpum;eJaY jymvsif ]a½Smif&efeYJ aqmif&ef}-wdYk jzpfygw,f/
b,fo&l UJ a½Smif&efeYJ aqmif&efv-J twGuf tajzuawmY ]vlom;&JU
a½Smif&efeaYJ qmif&ef}-vdyYk gyJ/
ud, k v f uf[efyefejYJ zpfjzpf vGeu f sL;rSmyJ/ vGeu f sL;wJY ud, k çf EIwçf ESv;Hk
ydik ½f iS [
f m vGeu f sL;oljzpfw,f-vdYk trsm;u jrifMuayrJY Ak'b ¨ &k m;u
onfvkd rjrifb;l / ]vGeu f sL;wJY ud, k çf EIwçf ESv;Hk ydik ½f iS [
f m vGeu f sL;ol
r[kwb f ;l }-vdYk Ak'b¨ &k m; rdeMYf um;cJwY ,f/
]vGeu
f sL;rI = tbdocFg& = ocFg&}udk ajymcJw Y o
YJ &l UJ 'óeudk
odvsif teufaumufEdkifavmufNyD xifygw,f/ onf'óeudk
enf;enf;prf;0g;vdYk &Edik rf vm;qdNk y;D onfpmudk enf;enf; ½Snaf y;
vdkufwmyg/
onfawmY-
]vGeu
f sL;rI}-qdw
k m OD;aESmufysuo f &l UJ ud, k çf EIwçf ESv;Hk trl
t&mawG-ygyJ/ onftrlt,lawGukd bmaMumifY ]vGeu f sL;}-ajym&
ovJqdkvsif ola&m? olYtjyKcHyg wpfavmuvkH;udk qif;&Juvl
jzpfapEdkifrSmaMumifYygyJ/
vl[m avmurSm yef;wkid o f ;Hk ck ½Syd gw,f/ odoal &m rodol
rSmyg ½Syd gw,f/ tJ'gu tdypf ufem;aecsiw f ,f? pm;aomufvyI ½f mS ;
Ny;D vnf; aecsif w,f? ud, k af oaomfrS ud, k u
Yf ,
kd yf mG ;uav; csef
xm;Edik af tmif tazmftzufvnf; vdck siw f ,f/
ÓP
" r® 0d [m &D
12 -12 -2002