You are on page 1of 3

bicqR nwtk gRMQ jW kiv SXwm / kiv rwm gRMQ jW

AKauqI dsm gRMQ jW mhwkwl – kwlkw gRMQ


isK jgq ivc ijs gRQ M nUM dsm gRMQ dy nW nwl jwixAw jWdw hY auh gRMQ dsm nwnk gurU
goibMd isMG jI dw iliKAw hoieAw nhI hY [ ies gRMQ ivc ieSt dw srUp „<> siqnwmu‟ nhI
blik iSv-pwrvqI dw juVvW iBAwnk srUp mhwkwl-kwlkw hY [ ilKwrI-kvI vwm-mwrgI
(nklI ?)kvI SXwm,kvI rwm..sn jo ik mhwkwl-kwlkw dy aupwsk sn [
ies gRMQ dI fUMGI pVcol isD krdI hY ik ieh gRMQ iqMn bRwhmxI gRMQW qy AwDwrq hY :-

(1) mwrkMfyX purwx :- iSv dI pqnI dyvI pwrvqI dy AvqwrW cMfI,durgw,iSvw,kwl,BgOqI,


BvwnI,mhwkwlI, kwlI, kwlkw dIAW dYNqW nwl jMg-kQwvW Aqy dyvI ausqiq [ dyvI-pRsMgW dy AMq ivc ilKy
smwpqI sMkyq „ieqI sRI bicqR nwtk gRMQy mwrkMfy purwxy…‟ mwrkMfy purwx qy AwDwirq hox dw pRq`K sbUq hn
[

(2) iSv purwx :- dyvqw iSv dy AvqwrW dIAW kQWvW Aqy iSv dy 12 ilMgW dI kQw muqwbk iSv dy iBAwnk
rUp mhwkwl (ijsdw mMidr au~jYn,m~D pRdyS ivc hY), ijsdy hor nW bicqR nwtk gRMQ ivc srbkwl,srbloh,
KVgkyq,AisDuj,Aiskyq vgYrw ilKy hn,dI ausqiq hY [ iSv shsqR-nwmw ivc iSv nUM Akwl-purKI guxW
vwlw ibAwn kIqw igAw hY ijs qoN isK kOm BulyKw Kw ky „nmo kwl kwly‟, „nmo srb kwly‟ nUM vwihgurU-
ausqiq smJ rhI hY[ iSv purwx ivc AOrqW nUM mwVy cln vwlIAW disAw igAw hY ( cirqRo pwKXwn dw
AwDwr )[

(3) sRImd Bwgvq purwx :- ies purwx dy dsm skMD ( dsvW AiDAwie) dIAW lVIvwr kQwvW ny bicqR
nwtk gRMQ dw qkrIbn cOQw ih`sw dyvqw ivSnU dy 24 AvqwrW rwm, ikRSn Awidk dIAW kQWvW ny milAw hY [
smwpqI sMkyq „ieqI sRI bicqR nwtk gRMQy ikRsnwvqwry dsm skMD purwxy…‟ Bwgvq purwx qy AwDwrq hox dw
pRq`K sbUq hn [ clwk isK-ivroDIAW ny „dsm skMD‟ nMU „dsm gRMQ‟ krky isKW nMU BulyKw pwieAw hY [ kiv
rwm / kiv SXwm ny iehnW AvqwrW nUM vI iSv-durgw AQvw mhwkwl- kwlkw dw aupwsk isD kIqw[

ies bicqR nwtk gRMQ dIAW kuJ pMkqIAW pMnw nMbr sihq hyT ilKq hn [ gurU gRMQ swihb jI dI pwvn
bwxI nwl qulnw kIiqAW spSt ho jWdw hY ik isKW nUM kurwhy pwaux leI hI ies gRMQ nwl joiVAw jw irhw hY
:-
pMnw73 : srbkwl hY ipqw Apwrw]dyib kwlkw mwq hmwrw](ieSt dw srUp)
ArQwq, srbkwl(mhwkwl) ipqw hY Aqy kwlkw mwqw hY ; ieh hY ies gRMQ ivc ieSt dw srUp [ pr gurU gRMQ
swihb jI dI bwxI <>siqnwmu ArQwq inrwkwr pRBU nUM “qU myrw ipqw qU hY myrw mwqw]” mMndI hY[ ies
qrHW ieh kiv-ricq-gRMQ gurU gRMQ swihb jI dw ivroDI gRMQ hY [

ies bicqR nwtk gRMQ dy ilKwrI keI glqIAW krdy hn,Bulxhwr hn[hyT ilKy pRmwx gOr nwl pVo jI :
pMnw 47: ipRQm kwl jb krw pswrw]….eyk sRvx (kwn) qy mYl inkwrw]qWqy mDu kItB qn Dwrw] duqIAw
kwn qy mYl inkwrI]qWqy BeI isRstI swrI](not: isRstI rcnw dw ieh isDWq „Arbd nrbd DuMDUkwrw..‟
gurbwxI Aqy ivigAwnk Koj dy ivruD hY [ kMnW dI mYl nwl sMswr rcnw ikvyN? kI vwihgurU SrIrDwrI hY ? )

pMnw 119 : smwpqI sMkyq muqwibk ieh vwr durgw kI hY ijsnUM hux vwr sRI BgauqI kI ikhw jWdw hY; ipRQm
BgOqI ismr kY gur nwnk leI iDAwie] (pauVI 1).. durgw pwT bxwieAw sBy pauVIAW]..55] (AwKrI
pauVI)[spSt hY ik ieQy BgauqI dw ArQ dyvI durgw hY [ isK dI Ardws inrwkwr prmwqmw jW gurU A`gy
huMdI hY n ik dyvI durgw A`gy [ jykr isK pMQ Ardws dI pihlI pMkqI bdl ky “ ipRQm vwihgurU ismr ky
gurU nwnk leIN iDAwie ]” soD dyvy qW byhqr hovygw [(not :ies gRMQ dy Bulxhwr ilKwrI kvIAW ny keI
pMinAW qy iliKAw hY “BUl hoie kib lyhu suDwrI ]” ArQwq, ilKwrI kvIAW nUM koeI ieqrwz nhI jy AsI
ies gRMQ dI koeI pMkqI suDwr kr leIey jW htw deIey [)

pMnw 155 : ]pwqSwhI 10]AQ cobIs Avqwr].. sunIAhu sMq sBy icq lweI] brnq sXwm jQw mq
BweI]1] sXwm-kiv-Cwp isD krdI hY ik pwqSwhI 10 ilK ky is~KW nuM DoKw id~qw jw irhw hY[ so Ardws
dw isrlyK “vwr sRI BgauqI jI kI pwqSwhI 10” htw ky kIqI geI Ardws gurmiq ivruD nhI hovygI [ pMQ
dy j`QydwrW nUM sinmr bynqI hY ik ies msly qy isK pMQ nUM gurU gRMQ swihb jI dI bwxI AnUkUl syD dyx [

pMnw 309: ]copeI]mY n gnySih ipRQm mnwaUN]iksn ibsn kbhu n iDAwaUN]…CMd-434] mhwkwl rKvwr
hmwro] mhwloh hm ikMkr Qwro]CMd-435] (not: ilKwrI kiv sXwm dw rKvwlw ausdw ieSt mhwkwl AQvw
mhwloh / srbloh hY [ mhwkwl dw ArQ vwihgurU nhI ( pMnw 1210 dw dohrw ) pVo [

pMnw 711 :kyvl „kwl‟ eI krqwr](kwl isRstI dw rcnhwrw ikvyN ? (vyKo aupr pM: 47 )

pMnw 809 : durgw qMU iCmw qUM iSvw rUp qyro ]( dyvI durgw dy Anyk nW ; cirqRo pwKXwn dy SurU ivc dyvI-
ausqq ivcoN [ spSt hY ik dyvI durgw hI iSvw hY) [ ies gRMQ dy pMnw 99 qy ilKI rcnw “dyh iSvw br moih
iehY SuB krmn qy kbhUM n trO ]” ivc iSvw dw ArQ durgw hI isD huMdw hY[ pr gurU gRMQ swihb jI dI
bwxI dyvI durgw nUM <> dw syvk mMndI hY “durgw koit jw ky mrdn krih ]” ies leI gurisKW nuM “
dyh iSvw br moih iehY…” rcnw n pVnI cwhIdI hY n gwien krnI cwhIdI hY [

muMf
pMnw 810 :-„kwl / kwlkw dw iBAwnk srUp jg dw pwlxhwr (?) ( gurmiq ivroDI ivcwr )
kI mwl idswn ky AMbr bwm krXo gl mY Ais BwrO] locn lwl krwl idpY
doaU Bwl ibrwjq hY AinXwro] Cuty hY bwl mhw ibkrwl ibswl lsY rd pMiq
aujXwro] Cwfq jvwl ley kr bXwl su „kwl‟ sdw pRiqpwl iqhwro]
ArQwq gly ivc KopVIAW dI mwlw, srIr nMgw, K`by pwsy BwrI qlvwr, lwl AMgwry vrgIAW frwauxIAW A`KW
ibKry vwl, Kun nwl ilbVy dMd, mUMh coN inkldIAW A`g dIAW lptW.. ieh „kwl‟ quhwfw pwlxhwr !???
copeI „hmrI kro hwQ dy rCw‟ ivc iesy mhwkwl/ kwl dw aupwsk gurU jI Aqy isKW nUM bxwieAw jw irhw hY[

pMnw 1210 :- cirqRo pwKXwn nM: 266 dw AwKrI doihrw :


ieh Cl so imsrh Clw pwhn dey bhwie] mhwkwl ko isKX kir midrw BWg ipvwie ]
ArQwq mhwkwl dy isK nUM kVwh-pRSwd nhI, BMg qy Srwb CkweI jWdI hY[ pr gurU gRMQ swihb dI bwxI
nSIly pdwrQ vrqx vrqwx,Ckx Ckwaux qoN sKqI nwl mnHw krdI hY [ spSt isD huMdw hY ik mhwkwl dw
ArQ vwihgurU jW mUl-mMqR ivc ibAwn kIqw Akwl purKu jW inrwkwr prmwqmw nhI [
(not : iSv Aqy kwlI mMidrW ivc BMg Aqy Srwb dw hI prSwd idqw jWdw hY [)

pMnw 1387] kbXO bwc bynqI]copeI]( rihrws ivc pVHI jWdI cOpeI ; gRQ M ivc pw:10 AMkq nhI) hmrI
kro hwQ dY rCw]..jvn kwl sB jgq bnwXo]..Awid AMq eykY Avqwrw(?)]soeI gurU smiJXo hmwrw]...
KVgkyq (mhwkwl) mY srn qumwrI ](not :ieh rcnw Aw^rI iqRXw cirqR dw AMS hY [ iqRXw cirqR ASlIl
Aqy gurmiq ivruD hn, jo gurU-ricq ho hI nhI skdy)[ ieh cOpeI mhwkwl–kwlkw nUM sMboDn krky kIqI geI
kiv SXwm / kiv rwm dI bynqI hY[ gutikAW ivc pwqSwhI 10 ilK ky Boly Bwly isKW nUM DoKy ivc rKky k~cI
bwxI nwl joVn dI isK-ivroDIAW dI swzS hY [
mhwkwl-kwlkw gurU goibMd isMG jI ny kdy nhI AwrwDy [

ies gRMQ bwry not krn jog Kws nukqy :-


1) ies bicqR nwtk gRMQ nUM gurU-pdvI gurU goibMd isMG jI ny kdy pRdwn nhI kIqI[
2) ies gRMQ dI ivcwrDwrw gurU gRMQ swihb jI dI ivcwrDwrw dy iblkul ault hY [
3) ies gRMQ ivc „mhlw‟ rcnw-pd Aqy „nwnk‟ Cwp ikqy nhI ijhw ik gurU gRMQ swihb ivc hY [
4) ies gRMQ ivc AOrq dI Gor inMdw kIqI geI hY ( sj pCqwinE ien krqwrw ]..jhI keI pMkqIAW)
5) ies gRMQ ivc mMglwcrn „sRI BgauqI jI shwie‟]..„sRI BgOqI ey nmh‟] dyvI durgw boDk hn [
6) ies gRMQ dI SYlI (CMd bMdI), BwSw ( ibRj, ifMgl..) gurU gRMQ swihb jI qoN iblkul Alg ikauN ??
7) ieh gRMQ gurisKW nUM bRwhmx-vwd ivc aulJwaux dI nIXq nwl isK-ivroDIAW ny ricAw hY [
8) z&rnwmw ivc ADrmI qy zwlm AOrMgzyb dI qwrI& kI gurU-ilKq ho skdI hY ??
9) ies gRMQ dy ilKwrI kvI keI gurmiq-isDWq ivruD , keI ieiqhws-ivruD (rwmw nMd pihloN hzrq
muhmd ipCoN hoey ; gurU Arjn swihb jI ShIdI dw ikqy izkr hI nhIN, ikauN ?), AnhoxIAW-
dlIl-ivruD ( sqjug ivc pTwx qy muslmwn) (ILLOGICAL ) g`lW ilKdy hn [
10) ies gRMQ ivc nSy vrqx, bdclnI ( vwm mwrgI isiKAw ), kys sw& krn dy qrIky isKwauxy,
DoKw-&ryb krn dy FMg dsy gey hn jo ik gurU gRMQ swihb jI dI pwvn bwxI / aupdySW dy ault hn [

mukdI gl ik ieh bicqR nwtk gRMQ jW ikhw-jWdw dsm gRMQ kiv SXwm / kiv rwm ricq mhwkwl-
kwlkw gRMQ hY ; gurU goibMd isMG swihb jI ricq hriZz nhI [ XkInn isK-ivroDI , gurU-inMdk gRMQ hY
[
isK kOm dy gurU kyvl gurU gRMQ swihb jI hn ; hor iksy gRMQ dI hr rcnw k`cI
bwxI ( just literature ) hY, gurbwxI nhI [ gurU gRMQ swihb jI dw 300
swlw gurg`dI idvs mnwaux qoN pihlW isK kOm sB gRMQ pwsy krky kyvl gurU
gRMQ swihb jI nUM gurU mMny qW hI pMQ dI cVdI klw hovygI [

You might also like