Kabllot dhe konektort Ekzistojn disa lloje t kabllove m t cilt lidhen kompjutert:

Kabllot e trash koaksial ("thicknet") - sot nuk prdoren pr instalim t rrjetave kompjuterike. Mirpo, duhet cekur q pr shkak trashsis s pruesit t bakrit t ksaj kabllo e me kt edhe pr shkak t dobsimit t vogl t sinjalit, transmetimi i sinjalit npr kt kabllo do t ishte deri n 500 metra pa pasur nevoj pr prforcim shtes. Pr kt arsyje mjaft sht prdorur n ndrtesa t mdha dhe npr komplekse t uzinave. Kabllot e holl koaksial ("thinnet") jan m t lakueshm dhe m t prshtatshm pr tu instaluar. Me gjith kt kan edhe mim t volitshm, pothuajse plotsisht e kan nxjerr ngaprdorimi kabllon e trash koaksial. Por, diapazoni i tyre pa prforcime shtes sht m i vogl dh zyrtarisht prmban 185 metra. N figurn 1 shihet se n qendr t ktij kabllo gjendet pruesi qndror. Prreth tij sht izolatori, pastaj pruesi i jashtm n form t mbshtjellsit. Kabllo prreth sht i mbrojtur me mbshtjells nga polinivili. N praktik ky kabll sht i njohur me emrin RG58.

Kabllot me iftore UTP ("unshielded") jan

ata kabllo

q prbhen nga fijet e prdredhura t bakrit pr ti u shmangur interferimeve (pengesave) nga iftoret fqinje ose nga pajiset si jan motort, relet dhe t ngjashm. Kto kabllo jan t izoluar me mbshtjells nga polinivili, por jo edhe me mbshtjells metalik. Mund t jen t kategoris 1 t cilt transmetojn vetm z, kategoris 2 me shpjtsi t transmetimit t t dhnave deri n 4Mb/s, kategoris 3 me shpejtsi t transmetimit deri n 10 Mb/s, kategoris 4 me shpejtsi t transmetimit deri n 16 Mb/s dhe kategoris 5 q sot m s shumti aplikohet dhe prkrah shpejtsin e transmetimit deri n 100 Mb/s. Gjatsia maksimale e nj segmenti t ktij kablli n t cilin kompjutert mund t lidhen pa prforcim shtes sht 100 metra. N figurn 2 sht paraqitur kabllo UTP me 4 iftore, pra me 8 tela.

Kabllot me iftore STP ("shielded") jan kabllo me iftore t prdredhura sikur kabllot UTP, por do iftore mbshtjellet me mbrojts, e m pas nga jasht edhe me mbshtjells nga bakri, andaj edhe jan dukshm m rezistent ndaj interferencave se sa kabllot UTP.

Kabllot me iftore FTP ("foilded") jan kabllo shum t ngjashm me STPt, por kan nj mbshtjells n form t folis e jo edhe mbrojtje perreth do iftoreje. Kabllot optik ("fiber") transmetojn t dhnat n form t pulseve t drits. Jan shum t besueshm dhe mundsojn transmetim m t shpejt se kabllot tjer. Shpejtsit e transmetimit shkojn deri n 1 Gb/s. Fibrat optike transmetojn t dhnat vetm n nj kahje, prandaj kto kabllo prmbajn n vete nga dy fibra optike. Kshtu pr shembull kabllo 50/125 ka rreze t brthams 50 m ndrsa rreze t pruesit t jashtm prej 125 m.

Varsisht nga kabllo q prdoret, aplikohen pr ta edhe konektor prgjegjs bashkuese pr lidhje n karteln e rrjets ose n kabllo tjetr. Konektort "BNC" prdoren te kallot koaksial, ndrsa mund t jen n form t shkronjs "T" kur t vendosen n karteln e rrjetit ashtu q prmes saj mund t lidhen kabllot pr kompjutert fqinj, apo konektor mashkull "BNC" i njfisht i cili vendoset n kabll pr ta lidhur n daljen femr, apo terminator "BNC" t cilt lidhen n dy kompjutert e skajshm t rrjetit pr ta mbyllur sinjalin, ose konektor "BNC" vazhdues pr lidhjen e 2 kabllove t shkurta.

Konektort e kabllove UTP i hasim me emrtimin RJ-45, kan vend pr 8 linja, ndrsa n praktik n kabllot UTP lidhen me ndihmn e danave speciale. Nuk duhet t ngatrrohen me konektort e thjesht telefonik t cilt jan fizikisht m t vegjl dhe t njohur me emrin RJ-11. Konektort q prdoren pr fibra optike dallohen n mes vete prej njrit prodhues n tjetrin, m vshtir instalohen dhe jan m t shtrenjt. Ekzistojn dy tipa themelor, konektort ST pr rrjetat 10-megabit dhe konektort SC pr rrjetat 100-megabit, ndonse shum prej prodhuesve tentojn t imponojn standardet e tyre.

Perdoren rreth 50 lloje te ndryshme konektoresh por ato jane te grupuara ne 6 grupe kryesore:

1-DIN 2-USB 3-FIRE WIRE 4-RJ 5-DB 6-AUDIO Le ti shohim me ne detaje keto grupe konektoresh. 1tastieres Behet fjale per pc e vjeter,portat DIN u zevendesuan nga portat mini DIN,edhe keto jane duke u zevendesuar nga portat USB; 2- portat dhe konektoret USB(universal serial bus) => keto jane ato qe hasen me shpesh tek mousi tastier,printerat,kamerat etj; Poratat USB ndahen ne 3 kategori 1-USB A =>dallohen nga forma drejtkendeshe 2-USB B =>keto nuk hasen kurre ne pc,hasen vetem ne periferi sepse jane te medha. 3-USB mini B keto jane te vogla dhe sherbejne per te lidhur mobile,aparate etj; Portat USB kane disa avantazhe ne krahesim me portat e tjera,jane te vetkontrollueshme mund 1-Ti heqesh nga pc pa e demtuar ate,ndryshe nga portat e tjera te cilat kerkojne te fikesh pc. 2-nuk kane nevoje per te marre energji me vete,e marrin nga pc; 3-konfigurohen lehte dhe automatikisht. jane porta e mousit dhe e

Usb ver 1 =>12 mb/s Usb ver 2 =>480 mb/s Usb ver 3 =>5 gb/s Portat FIRE WIRE =>keto porta transferojne te dhena me shpejtesi sh te madhe,krahesuar me portat e tjera,duke bere qe keto te jene portat ideale per periferiket.Portat Fire wire kerkojne me shume energji,ato perbehen nga 6 ose 9 fije; Shpejtesia e tyre: FIRE WIRE VER1 400 mb/s FIRE WIRE VER2 800 mb/s Portat dhe konektoret audio video=>ketu futen portat HDMI(high definition multimedia interface) Keto porta jane nderfaqje kompakte audio dhe video te cilat transferojne keto te dhena te pakompresuara.HDMI ka vendosur ti perdor keto tekonologji tek blu ray dhe digital TV Ne fund te 2003 keto kane filluar te vihen ne te gjithe televizoret HD; Portat dhe konektoret DB=>keto porta kane qene te perdorura per te gjitha lidhjet e periferikeve me pc,me perjashtim te tastieres;Keto porta dhe konektor kane formene germs D dhe lejojne vetem nje menyre vendosje,keto porta dhe konektore gjenden tek pc 386- 486;Keto porta dhe konektore kane nga 9 ne 37 pine,po gjithesesei rralle gjenden qe ti kalojen 25 pine. Portat seriale=>keto porta kane qene perdorur per lidhjen e paisjeve te ngadalta,keto e transferojne informacionin bit pas biti,jane perdorur kryesisht per te lidhur modemat,por me kalimin e kohes u zevendesuan nga porat

FIRE WIRE dhe USB; Konektori RJ=>ky konektor eshte dy llojesh RJ45 dhe RJ11 RJ45 perdoret per te lidhur pc;(rrjet kompjuterash); Rj11 perdoret per te lidhur telefonat;