You are on page 1of 97

Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd ckrch

m%imdok udf.damfoaY ix.%%yh


2006
NdKav iy jev

cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh

t 27166 - 7"000 ^2006$08& Y%S ,xld rcfha uqK fomd;fka;=j

ii

Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd ckrch

m%imdok kshuq Wmfoia


2006

NdKav iy jev

iii

iv

fmrjok

Y%S ,xldf ckdm;s


iuia; cd;sl ixjOkh idlaId;a lr .ekSu i|yd ck;djf.a jk ;;a;j
a h
.=Kd;aulj k.d isg
q u msKi
s ish wxY yryd l%h
s d;aul lrkq ,nk ixjOk
m%h;akhka iudcfha ish wxY fj; iufia fnoS jHdma; jk njg iy;slu i|yd
Y%S ,xld rch by<u m%uL
q ;ajhla ,nd we;' wfmalI
a ;
s m%;M
s , w;am;a lr .ekSu
i|yd iEu ixjOk lafIa;%hlu f.j;a nj" kso nj iy YajikSh;ajh
iy;sl lsu w;HdjYH jk w;r f inkaOfhka NdKav" jev iy fiajd ms<n
s |
m%imdok l;jHh jeo.;a ldhNdrhla bgq lrhs'
wdrN lr we;s iy fm<.iajd we;s ixjOk jevigykaj,g rcfha wruqo,a
j,ska fuka u ndysr uq,H m%Njhkaf.ka iemfhk uq,HdOdr ,nk jevigyka we;=<;a
f' fuu ;;a;j
a h wkqj O wruqo,a iemhSf ksfhdacHdh;kj, ldhh mmdka
hgf;a wkq.ukh l< hq;= l%shdj,Skag wkql+, jk m ieliQ m%imdok
udf.damfoaY ix.%yhla ;su jeo.;a lreKla nj ishu ixjOk wruqo,a imhk
wdh;k iska ykdf.k iy ms<f
s .k we;'
ckdm;s Odkhla hgf;a cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh msyg
s j
q kq ,en
we;af;a fuu ixoNh wkqj h' uf.a >Dcq md,kh hgf;a l%h
s d;aul jk fuu wdh;kh
fj; fuu jeo.;a Ihh md,kh lsu i|yd ldhh mmdh iy l%h
s dj,sh
wOHhkh lsf" iudf,dapkh lsf iy wkq.ukh lsf n,h mjrkq ,en we;'
cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh wdrN fldg tla wjqreoaola we;=<; rdcH
m%imdok lafIa;%fhys mj;akd ldhh mmdh ms<n
s | f,aLk rdYshla wOHhkh
lr O wruqo,a iemhSf ksfhdacHdh;k ldhh mmdj,g wod< jk m%imdok
udf.damfoaY ix.%yhla ilia lsug cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh iska .kakd
,o W;aidyh jeo.;a iy meiish hq;= ch.%yKhls'
iuia; cd;sl ixjOk wruqKq fuka u tla tla ixOdkj, ixjOk wruqKq
o ksil
s ,g iy msrj
s eh iM,odhs whqka bgq lr .ekSu i|yd NdKav iy jev ms<n
s |
lafIa;%hkag wod< m%%imdok udf.damfoaY ix.%yh - 2006 ms<n
s |j fuu m%ldYkh
cd;sl ixjOkfha kshe,S isk ish mdYajlrejka iska m%fhdackhg .kq we;ehs
uu Yajdi lr'

uyskao rdcmlaI"
ckdm;s'
2006 ckjd ui 27 jeks k h'
v

vi

cd'm%'ks' pl%f,aL wxl( 08

uf.a wxlh( cd'm%'ks'$m%''ks'$18


cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh"
22 jeks uy," ngysr l=k"
f,dal fjf<| uOHia:dkh"
fld<U 01'
2006 ckjd ui 25 jeks k'

ishu wud;HdxY f,aljreka"


m<d;a iNdj, m%Odk f,aljreka"
rcfha ixia:d yd jHjia:dms; uKav,"
imQKfhka rchg wh;a iud." iy
m<d;a md,k wdh;k m%OdkSka fj;'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh - 2006


rcfha m%%imdok l%h
s dj,sfha ksoNdjh jeoshK
q q lsu i|yd;a" m%udohka wju
lsu i|yd;a" ck;dj i|yd uq,Huh jYfhka jvd;au jdisodhl iy .=Kd;aul
Ndjfhka by<u jev iy iemhq ,nd .ekSu i|yd;a wud;H uKav,fha wkqu;sh
iys;j rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006 ksl=;a lrkq ,ef'
rcfha fgkav ldhh mmdh ms<n
s | udf.damfoaY ix.%yh ^m%;f
s YdaOk
uqKh 1997& foaYh
S uq,HdOdr iemhSf ksfhdacHdh;k iska wdOdr lrkq ,nk
jHdmD;s i|yd jQ rcfha fgkav ldhh mmdh ^m%;f
s YdaOk uqKh 2000& iy
2005'10'20 k olajd ksl=;a lrk ,o rcfha fgkav ldhh mmdh ms<sn|
udf.damfoaY ix.%yhg wod< NdKavd.dr pl%f,aL fuhska wj,x.= lrkq ,nk w;r
ta fjkqjg fuu udf.damfoaY ix.%yh n,meje;af'
kg n,mj;Akd udf.damfoaY ix.%yh fuka fkdj" fuu udf.damfoaY ix.%yh
ixrpl follska hql;
a h' tk udf.damfoaY ix.%yh iy w;afmd; f' w;afmd;
fjku ksl;
= a lrkq ,ef' WmfoaYlhka f;dard .ekSu iy fiajfha kshl
q ;
a lru yer
NdKav" jev iy fiajd ms<n
s | ish m%imdok inkaOfhka fuu udf.damfoaY ix.%yfha
Odk 2006'03'01 k isg n,d;aul f' fuu udf.damfoaY ix.%yh n,d;aulf
khg miqj ,xiq le|f f,aLk fyda mQj iqiql mlaId lsf f,aLk ksl;
= a lrkq
,en we;s oekg l%h
s d;aul jk fgkav i|yd fuu udf.damfoaY ix.%yh wod< f'
vii

foaY wruqo,a imhkq ,nk jHdmD;s i|yd o m%fhdackhg .ekSu msKi


s rcfha
m%imdok udf.damfoaY ix.%h Wmu jYfhka wkql+, jk njg iy;slu msKi
s "
fuu udf.damfoaY ix.%yh" f,dal nexl=j (World Bank - WB)" wdishdkq ixjOk
nexl=j (Asian Development Bank - ADB), iy cd;Hka;r iyfhda.;
s dj i|yd jQ cmka
nexl=j (Japan Bank for International Corporation - JBIC), jeks m%Odk fmf<a wruqo,a
iemhSf ksfhdacHdh;k yd iyfhda.;
s djfhka flgqm;a lrkq ,en we;'
fuu udf.damfoaY ix.%yh ykajdu i|yd rdcH wxYfha ks,Orhka i|yd jQ
mqyqKq jevigyka ud,djla meje;aug cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh iska
mshjr f.k we;'
rdcH wdh;k w;r fnodyer we;s iy ^www.npa.gov.lk& kue;s cd;sl m%imdok
wdh;kfha fj wvfha we;=<;a lr we;s cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kfha mqyK
q q
ls k oYkh - 2006 ys mqyK
q q jevigyka ms<n
s | ia;r olajd we;'
fuu udf.damfoaY ix.%yh ksl=;a lr we;af;a NdKavd.drfha tl;ajh we;sj
h' fuu udf.damfoaY ix.%yh - 2006 ms<n
s | h meye,s lsula$w: ksrEmKhla
wjYHf k tajd cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kfhka ,nd.; yels h'

ohd ,shkf.a"
iNdm;s$m%''ks'"
cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh'

viii

mgqk
msgq wxlh

w:l:k
w:ksrEmk
flkdu

xiv
xvi
xvii

1 jeks mfoh - idudkHh


1'1
1'2
1'3
1'4
1'5

mrud:h
wruqKq
wod< lr .ekSf Ih m:h
m%imdokfha wdpdr Ou
m%imdok ls%hdjkag wod< kS;s

1
1
1
2
3

2 jeks mfoh - wdh;k" m%imdok lgq iy tajdfha l;jHhka


2'1 cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh
2'2 fh wud;HdxY f,aljre
2'3 m%imdok wia:;
s j
a hl j.lS
2'4 m%imdok lgqj, iy ;dlaIKsl w.ehS lgqj,
taldnoaO j.lS
2'5 m%imdok lgqj, j.lS iy ldh Ndrh
2'6 ;dlaIKsl w.ehS lgqj, j.lS iy ldhNdrh
2'7 m%imdok lgq iy wud;H uKav,h iska m;a lrk ,o
m%imdok lgqj, ixhq;h
s
2'8 ;dlaIKsl w.ehS lgqf ixhq;h
s
2'9 m%imdok lgqj, iy ;dlaIKsl w.ehS lgqj,
idudlhka i|yd lrkq ,nk f.
2'10 idudlhka fkdmeKSu - wud;H uKav,h iska m;a lrkq
,nk m%imdok lgq iy wud;HdxY m%imdok lgq yer
2'11 m%imdok lgq iy ;dlaIKsl w.ehS lgqj,
/ia i|yd jQ ldhh mmdh
2'12 m%imdok lgqj, iy ;dlaIKsl w.ehS lgqj,
idudlhka iska lrkq ,nk m%ldY
ix

4
4
4
5
6
6
8
12
13
14
15
16

msgq wxlh

2'13 m%imdok lgqj, iy ;dlaIKsl w.ehS lgqj, ldh


idOkh cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh iska iudf,dapkh
lsu
2'14 fldka;%d;a m%odkh lsu i|yd jQ wld iSudjka

16
17

3 jeks mfoh - m%imdok l%u


3'1
3'2
3'3
3'4
3'5
3'6
3'7
3'8
3'9
3'10
3'11
3'12

cd;Hka;r ;r.ld ,xiq le|u


cd;sl ;r.ld ,xiq le|u
iS; $ md,s; cd;Hka;r ;r.ld ,xiq le|u iy iS;$
md,s; cd;sl ;r.ld ,xiq le|u
fjf<|m< , ie|eyq l%uh
iDcq fldka;%d;a l%uh
kej; weKjq ls
iajlSh fiajlhka iy WmlrK fhdod jev lru
yis m%imdokh
m%imdokfha m%cd iyNd.s;j
a h
oa;aj whr ,xiq l%uh
oa;aj ljr l%uh
,xiqlrejkaf.a mQj iqiql mlaIdj

18
19
20
20
22
23
24
24
26
26
27
27

4 jeks mfoh - m%imdok mQj iqodku iy ie,iq lsu


4'1 mQj m%imdok l%h
s d
4'2 m%Odk m%imdok ie,eiau
4'3 uq msjeh weia;fka;=j
4'4 fldka;%d;a f.dkq lsu iy fldgiaj,g fnu

29
29
31
32

5 jeks mfoh - ,xiq le|f f,aLk


5'1
5'2
5'3
5'4
5'5
5'6

,xiq le|f f,aLk flgqm;a lsu wdrN lsu


,xiq le|f f,aLkj, wka;.; lreKq
iu; ,xiq le|f f,aLk
fldka;%d;aj,g wod< fldkafoais
.siq kS;h
s
ms;r
x

33
33
33
40
45
45

msgq wxlh

6 jeks mfoh - ,xiq le|u wjika lsu$ ,xiq jD; lsu


6'1 ,xiq le|jq f,aLk ksl=;a lsu
6'2 ,xiq bosm;a lsf ld,h
6'3 ,xiq bosm;a lsu $ ,xiq ,nd .ekSu

47
47
48

7 jeks mfoh - ,xiq w.ehSu


7'1
7'2
7'3
7'4
7'5
7'6
7'7
7'8
7'9
7'10
7'11
7'12

;dlaIKsl w.ehS lgqf /ia


ryiH Ndjh
,xiq w.ehSu i|yd WmfoaYlhdf.a$ WmfoaYlhkaf.a fiajh
,xiq w.ehSu i|yd jk ld,iSudj
,xiq j,x.= ld,h > lsu
,xiq uq,a msgm; w.ehSug Ndck l< hq;= nj
,xiq w.ehSf ldhh iy whr
,xiq mlaIdj
ia;rd;aul ,xiq w.ehSu
mYapd;a iqqiql mlaaIdj
,xiq w.ehS jd;dj
,o ishu ,xiq m%;l
s f
a Iam lsu

51
51
51
51
52
52
52
53
57
62
63
63

8 jeks mfoh - fldka;%d;a m%odkh lsu


8'1
8'2
8'3
8'4
8'5
8'6

fldka;%d;a m%odkh ksfoaY lsu$ksKh lsu


fldka;%d;a m%odkh lsf wNs,dIh ,xiqlrejka ish fokd
fj; kq u
wud;H uKav,h iska m;a lrk ,o m%imdok lgqj iska
ksfoaY lrk ,o fldka;%d;a m%odkhkag tfrys wNshdpkd
wNshdpk uKav,h
wud;HdxY m%imdok lgqjg wod< fldka;%d;a m%odkh
wud;H uKav,h iska m;a lrk ,o m%imdok lgqjg wod<
fldka;%d;a m%odkh

xi

65
66
66
67
67
68

msgq wxlh

8'7
8'8
8'9
8'10
8'11
8'12
8'13
8'14

fldka;%d;a m%odkh lsu


wid:l jQ ,xiqlrejkaf.a wvqyq~;
q d ixCIsm;
a j oelau
fldka;%d;a;=j ls%hd;aul lsu
fldka;%d;a m%odkh m%io
s
a hg m;a lsu
meyer yeu
fldka;%d;a mmd,kh
p,k ksfhda. - jev
ld,h > lsu

69
69
69
70
71
74
75
76

9 jeks mfoh - fYaI m%imdokh


9'1
9'2
9'3
9'4
9'5
9'6
9'7
9'8

jdKscuh NdKav m%imdokh


wu;r fldgia m%imdokh
fudag jdyk iy WmlrK w;ajehd lsu
jdr ird iy m%ldYk
bkaOk ,hg .ekSu
T!IO iy ffjoH WmlrK ,hg .ekSu
f;dr;=re moaO;Skg
a wod< m%imdok
oHq;a m%imdok l%u

xii

77
77
78
78
78
78
79
79

w:l:k
mo inkaOfhka wkHd:hla wjYH jkafka k i" my; lafjk fh fuu
udf.damfoaY ix.%yfha Nd;d lrkq ,nk ljr fyda wjia:djl tu fhj,g
my; lafjk w: we;af;a h (
",xiq fyda , ie|eyq"

hkq Nj ,xiqlre iska bm;a lrk wmKh


m%imdok wia;ajh iska ms<.
s kq ,nk wjia:djl
NdKav fyda fiajd iemhSug ke;fyd;a jev bgq lsug
,xiqlre tl jk , iy fjk;a kshuhka i|yka
lrka ,xiqlre iska bosm;a lrkq ,nk u;a
wmKhla woyia f'

"wruqo,a iemhSf foaY

hkafkka Y%S ,xldf rch iu. .siqulg we;=<;a


we;s $we;=<;aug woyia lrk h nyq mdYal
fyda oa mdYal ksfhdacHdh;khla woyia jk w;r
th f,dal nexl=j (World Bank)" wdishdkq ixjOk
nexl=j(ADB), cd;Hka;r iyfhda.;
s dj i|yd jQ cmdk
nexl=j (JBIC), hk wdh;k j,g muKla iSud fkdf'

ksfhdacHdh;k"

"foaY wruqo,a imhk


jHdmD;s"

hkafkka wruqo,a iemhSf foaY ksfhdacHdh;khla


iska imQKfhka u fyda fldgia jYfhka uq,HdOdr
imhk jHdmD;shla woyia f'

"NdKav"

hka f kka >k" j fyda jdhq jYfhka we;s iEu


wdldrhlgu wh;a jdKsc NdKav" wuqjHh" ksIm
a dok"
WmlrK iy fjk;a fN!;sl jia;+ka iy ,sn,h
woyia f'

"m%imdokh"

hkafkka uyck uqo,ska fyda Kh" m%odk" ;Hd." m;Hd."


odhl uqo,a" iy fjk;a iudk ,e u.ska f,i fyda
foaYh
S fjk;a h uQ,dY%j,ska ,efnk wruqo,aj,ska
b;du iqiq wdldrhg m%imdok wia;ajhka iska
NdKav" fiajd fyda jev ,nd .ekSu woyia f' tlS
NdKav fyda fiajd iemhSug fyda jev lsug wdkqYdx.sl
fiajd we; , .ekSu" l=,h
s g .ekSu" n .ekSu
fyda l=,S iskk
a lalr jYfhka .ekSu o Bg we;=<;a f'

xiii

"m%imdok wia;ajh"

hka f kka m% i mdokfha ks h e,S is k rcfha


wud;HdxYhla" m<d;a iNdjla" rcfha fomd;fka;j
= la"
jHjia:dms; wldhla" rdcH ixia:djla" rchg wh;a
iud.ula" m<d;a md,k wdh;khla fyda tys h
wxYhla fyda Y%S ,xld rchg imQKfhka u fyda
fldgila wh;a fjk;a h uKav,hla fyda Y%S ,xld
rcfha md,kh hgf;a mj;sk h uKav,hla woyia
f'

"m%imdok l%shdj"

hkafkka NdKav" fiajd" fyda jev m%imdokh lsu


idlaId;a lr .ekSf kEu lghq;;
a la woyia f'

"fiajd"

hkafkka WmfoaYl fiajd yer fjk;a fiajd woyia f'

"jev"

hkafkka f.dvke.s,,
a la fyda jHqyhla bosl
s u" kej;
bos l s u" lvd u" w;a j ehd ls u" fyda
m%;i
s xialrKh lsu wdY%;
s ish l%h
s d" fyda jev
ms<sfh< lsu" leKS lsu" boslsu" f.dvke.Su"
WmlrK fyda jH i lsu" ieris,s lsu iy
bos ls ksu lsu jeks wdY%;
s lghq;= bka woyia f'

xiv

w:ksrEmk
* YSI fhdod we;af;a myiqu i|yd muKs' YSI u.ska fuu udf.damfoaY
ix.%yfha w:ksrEmk iSud lsu" fjkia lsu fyda n,mE lsu is fkdf'

* taljpk woyi f.k fok jpkj,g nyqjpk o" we;=<;a jk w;r tfiau
nyqjpk woyia f.k fok jpkj,g taljpk o" we;=<;a f'

xv

xvi

fl kdu
m%

m%udK ,am;a

wmm%l

wud;H uKav,h m;a l< m%imdok lgqj

m%mdi

m%cd mdol ixOdkh

fom%l

fomd;fka;= m%imdok lgqj

Y%,
S xr

Y%S ,xldf rch

cd;.

cd;Hka;r ;r.ld , .Kka

bmqQixwd

bosls mqyqKq yd ixjOk wdh;kh

wm%l

wud;HdxY m%imdok lgqj

m%m%ie

m%Odk m%imdok ie,eiau

cd;

cd;sl ;r.ld , .Kka

cdm%ks

cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;k

m%l

m%imdok lgqj

m%w

m%imdok wia;ajh

m%udix

m%imdok udf.damfoaY ix.%yh

jm%l

jHdmD;s m%imdok lgqj

m%ldrd

m%imdok ld, rduqj

m%%dm%l

m%dfoaYh
S m%imdok lgqj

wmiam%l

wud;H uKav,h m;al< ia:djr m%imdok lgqj

i,xf,a

iu; ,xiq f,aLk

Y%,
S xre

Y%S ,xld remsh,a

;dwl

;dlaIKsl w.ehS lgqj

uqmw
s e

uq msjeh weia;fka;=j

tcdixjHd

tlai;a cd;Skf
a .a ixjOk jHdmdrh

jtn

jkdlu tl;= l< noao

xvii

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

1 jeks mfoh
idudkHh
1'1

mrud:h

1'1'1'

fuu udf.damfoaY ix.%yfha mrud:h jkqfha" YS% ,xld rch


fyda foaY wruqo,a iemhS f ks f hda c H wdh;khla is k a
imQKfhka fyda fldgilg uq,HdOdr imhk h m%imdok
l%shdjla is lsf m%imdok wia;ajh iska ms<smeh hq;=
ldhh mmdh lau f'

1'2

wruqKq

1'2'1

m%imdok l%shdj,sh u.ska my; i|yka lreKq iy;sl h


hq;= h :
^w& Wiia .=Kd;aulNdjhlaa iys;j wju msjehla oef
m%;sM,hla f,i Wmrsu wdl jdis" i,id .ekSu" ksis
l,g f,djg .=Kd;aulNdjfhka hq;a m%imdok lghq;=
lsu ;
^wd& ksh; m%;Skag" ms;rj,g" ;sj,g" fr.=,disj,g iy
hym;a md,khg wkql+,j lghq;= lsu ;
^we& iqiql,;a Wkkajla olajk mdYajhkag m%imdokhg
iyNd.su i|yd idOdrK" iudk yd Wmu wjia:d
,ndu ;
^wE& lkka jev bgq lsu iy NdKav iy fiajd iemhSu ;
^b& foa Y S h kS ; s ;s j ,g iy fr.= , dis j ,g o" cd;Hka ; r
nej,g o wkql+,j l%shd lsu ;
^B& w.ehSf iy f;af ldhh mmdfha ksoNdjh iy
ks;HNdjh iy;slu ;
^W& ,xiqlrejka iska imhkq ,nk f;dr;=rej, ryiHNdjh
/l.ekSu'

1'3

wod<lr .ekSf Ih m:h

1'3'1

bka f jka g whs ; uhka neyer ls ug iy rcfha j;a l


m%;sjHqylrKhg wod< pl%f,aL yer m%imdok Ih ms<sn|

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

NdKavd.drh iska iy rdcH uq,H fomd;fka;=j iska l,ska


ksl=;a lr we;s ishu udf.damfoaY ix.%yhka" pl%f,aL iy
uqo,a fr.=,dis fuu udf.damfoaY ix.%yh u.ska bj;a fldg
m%;sfhdackh lrkq ,ef" ke;fyd;a tajd wNsnjd l%shd lrhs'
1'3'2

uqo,a iemhSf uq,dY%h fkd;ld fuu udf.damfoaY ix.%yh


ishu m%imdokj,g wod< f'
wruqo,a imhk foaY ksfhdacHdh;kj, fuu udf.damfoaY
ix.%yhka

1'3'3

foaY wruqo,a imhk jHdmD;shla inkaOfhka jk g tu


wruq o ,a iemhS f foa Y ks f hda c Hdh;kfha m% i mdok
udf.damfoaY ix.%yh Nd; l< hq;= njg tu uqo,a iemhSf
foaY ksfhdacHdh;kh iska kshu lrkq ,nkafka k wod<
lr .; yels;dla rg fuu udf.damfoaY ix.%yhg by,ska
tu foaY ksfhdacHdh;kfha udf.damfoaY ix.%yh wod< h
hq;= h' fuu udf.damfoaY ix.%yh iy foaY ksfhdacHdh;kfha
udf.damfoaY ix.%yh w;r h wkkql+,;djla we;sjqjfyd;a
tg foaY ksfhdacHdh;kfha udf.damfoaY ix.%yh fuu
udf.damfoaY ix.%yh wNsnjd n,d;aul h hq;= h'

1'4

m%imdokfha wdpdr Ou
ryiHNdjh

1'4'1

m%imdok l%shdjka yd inkaO ishu mdYajhka tk


iemhqlrejka $fldka;%d;alrejka iy ks,Orhka iska fuu
l%shdj,sh ;=< ;ka u ryiHNdjh /l .kakd njg Tjqka
iy;sl h hq;= h'

1'4'2

IK l%shd

m%imdok l%shdjl kshe,S isk ks,Orhka ;u n,;, wksis


f,i md fkdl< hq;= h' ;udg fyda ;udf.a <u mjqf,a
idudlhkag fyda jHdmdl mdYajlrejkag m%;s,dN ,nd
.ekSu i|yd m%imdok l%shdj,shl ;u ;;ajh wksis f,i
md lrk h ks,Orfhl= IK l%shdj, kshe,S isk njg
i,lkq ,ef'
1'4'3

inkaO;d ms<sn| wkkql+,;djh

imQK ls%hdj,sh ;=< inkaO;d ms<sn| wkql+,;djla


fkdue;sj isk njg ks,Orhka iska m%ldYhg m;a l<

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

hq;= h' tjeks iel we;sf wjia:djla mekke.=Kfyd;a wod<


ks,Orhd iska Tyqf.a$wehf.a inkaO;dj m%ldYhg m;a
fldg m%imdok l%shdj,sfhka Tyq$weh bj;a h hq;= h'
1'4'4

;Hd. fyda fm<Uula Ndrfkd.; hq;= nj

h m%imdok l%shdjlska h fm!oa.,sl m%;s,dN ,nd .ekSfuka


ks,Orhka je<lssS ish hq;= h' lsisu ;Hd.hla Ndrfkd.; hq;=
w;r" lsiu
s fm<Uulg hg;a fkdh hq;= h' h ks,Orhl=f.a
;S s r Khlg n,mE is ls f m% ; s M ,h we;s fyda tu
ks , Orhdf.a wruq K q j ,g ydks meKh yels wdldrhg
iemhqlre$fldka;%d;alre h ;Hd.hla m%odkh lsf
fyda fm<Uula islsf fy<sor jqjfyd;a Tyq ,xiq
le|f ls%hdj,shg iyNd.sug kqqiqiafil= jkafka h'
1'4'5

by; 1'4 kshuq Wmfoiaj, ldhh i|yd ^m%imdokfha wdpdr


Ou& ks,Orhka hkafkka h rcfha ks,Orfhla fyda ksYa;
m%imdok l%shdjlg wod< h lghq;a;l kshe,S isk fjk;a
h ;eke;af;la woyia f'

1'5

m%imdok l%shdjkag wod< kS;s


m%imdok lghq;=j,g wod<jk kS;s Y%S ,xld m%cd;dka;%sl
iudcjd ckrcfha kS;s jkafka h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

2 jeks mfoh
wdh;k" m%imdok lgq iy tajdfha l;jHhka
2'1

cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh ^cdm%ks&

2'1'1

cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh fuu udf.damfoaY ix.%y


ixfYdaOkh lsu iy n,d;aul lsu" w;afmd;a" iu; ,xiq
le|f f,aLk" w.ehS l%u iu; fldka;%d;a f,aLk iy
ms;r ilia lr ksl=;a lsf m%Odk n,Orhd jkafka h'
fuu udf.damfoaY ix.%yfha wvx.= m%;smdok ms<sn| fyda by;
i|yka f,aLk ms<sn| h meye,s lsula wjYH k th
cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kfhka ,nd.; yels h'

2'2

fh wud;HdxYj, f,aljre

2'2'1

m%imdok l%shdjkays j.lSu fh wud;HdxYhl m%Odk


.Kka f ks , Orhd f,i i,lkq ,nk" wod< fh
wud;HdxYfha f,aljrhd fj; mjrkq ,eh hq;= h'

2'3

m%imdok wia;ajhl j.lS

2'3'1

m%imdok lgqjla m;a lrk f,i b,a,Sula lsug fmr"


m%imdok wia;ajh iska cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh
fj; my; i|yka lreKq ikd: l< hq;= h :
^w& m%imdok wia;ajh iska wdrNl mdil mlaIKh"
mdil n,mE ms<sn| ;lafiarej" iudc n,mE ms<sn|
;lafiarej iy jHdmD;shg wod< fjk;a ish m%imdokhg
fmr iQodk f lghq;= is lr we;s nj ;
^wd& m%imdok wia;ajh iska bv w;alr .ekSf lghq;=
imQK lr we;s nj iy Wmfhda.s;d kej; ia:dk.;
lsu we;= jka iy kej; mx lsf m%Yak i|d we;s
nj" jHdmD;sh ndOdjlska f;drj l%h
s d;aul lsu i|yd wjYH
fjk;a ish lreKq bgq lr we;s nj'

2'3'2

fomd;fka ; = m% O dkS k a iy jHdmD;s wOHla I jreka jeks


m%imdok l%shdjka Ndrj isk ks,Orhka iy Tjqkag iyh
jk m%imdok fYaI{hka" WmfoaYlhka iy wksl=;a ldhh
uKav,h my; lafjk lghq;= i|yd j.lsj hq;= h :

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

^w& m%imdok l%shdj,sfha ishu fldgialrejka iu. wjYH


ikaksfok inkaO;d mj;ajdf.k hdu ;
^wd& mQj iqiql mlaIdj i|yd wdrdOkd ilia lsu iy tajd
iudf,dapkh lsu iy wkqu; lsu i|yd ;dlaIKsl w.ehS
lgqj fj; bm;a lsu ;
^we& ms;r we;= ,xiq f,aLk flgqm;a ilia lsu iy tajd
iudf,dapkh lsu iy wkqu; lsu i|yd ;dlaIKsl w.ehS
lgqj fj; bosm;a lsu ;
^wE& w.ehs jd;dj ,nd .ekSug fmr o;a; iy f;dr;=re
iQodk lsu ;
^b& wdrdOkd ksl=;a lsu iy ;dlaIKsl w.ehS lgq iy
m%imdok lgq /ia i|yd myiql ie,iSu"
^B& ;dlaIKsl w.ehS lgq iy m%imdok lgq /ia
jd;d igyka fnodyeu ; iy
^W& m%imdok l%shdj,sh iy Bg wdkqIdx.sl fjk;a ish lreKq
bgq lsu myiqu msKsi wjYH iydh i,id fok f,ig
;dlaIKsl w.ehS lgq iy m%imdok lgq iska lrkq
,nk h b,a,Sula u; tn iydh ,ndu'
2'4

m%imdok lgqj, iy ;dlaIKsl w.ehS lgqj, taldnoaO


j.lS

2'4'1

m%imdok lgq iy ;dlaIKsl w.ehS lgq imQK


m%imdok l%shdj,sh i|yd j.lsj hq;= h'
^w& fuu udf.damfoaY ix.%yfha ia;r lr we;s m wod<
m%imdok lgq iy ;dlaIKsl w.ehS lgq u.ska imQK
m%imdok l%shdj,sh l%shd;aul l< hq;= h'

^wd& ksudK O bosls wxY ^tk ,s" jHQHy.;" l=kq


iEu& jeks ixlSK m%imdokhl ishu ixrplhka
wldfha wod< iSud we;=<; ;ks m%imdok lgqjla $
wod< m%imdok lgqj iska bgq l< hq;= h'
^we& tfia jqj o" tn fjkia m%imdok lghq;= i|yd fjkia
;dlaIKsl w.ehS lgq ;sh yels h'

m%imdok
lgqj,
m%imdok
wld n,h
w;afmdf;a
2'14'1
hgf;ys
i|yka lr
we;'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

6
m%imdok
w;afmdf;a 2'4
hgf;a
f;dr;=re
,nd we;'

2'4'2

ksudK lghq;= i|yd WmfoaYlhka f;dard .ekSu iy


miqj bosls lghq;= i|yd fldka;%d;alrejka f;dard .ekSu
jeks fjk;a miqj t<fUk m%imdokhka lrd fhduqjk h
m%imdokhla tl;= lrkq ,eh hq;= w;r" ta i|yd W;
m%imdok lgqjla f;dard.; hq;= h'

2'4'3

m%imdok lgq iy ;dlaIKsl w.ehS lgqj, fiajh lrk


is h u idudlhka ;uka f .a tfkod lghq ; = j ,g jvd
m%imdok lgqf $ ;dlaIKsl w.ehS lgqf ;ukag mjrd
we;s ldhh Ndrhg m%uqL;ajh ,ndh hq;= h'

2'5

m%imdok lgqj, j.lS iy ldhhNdrh

2'5'1

m% i mdok lgq idudlhka my; la f jk lreKq


inkaOfhka iduQyslj;a$;ks ;ksj;a j.lsj hq;= f :
^w& i,ld n,kq ,nk m%imdok l%shdj i|yd wruqo,a ,efnk
njg iy;slu ;
^wd& ie,iq lr we;s m fldka;%d;a;=j m%odkh lsu i|yd
m%imdok ld, igyk iudf,dapkh lsu iy Bg tlu"
^we& m<uq /iaf m%imdokh ms<n
s | m%pdrl oeka m<lsu"
,xiq le|f f,aLk lsKSu" ,xiq le|u wjika lsu
iy jD; lsu hk lreKq ms<sn|j wdldrh iy oskhka
ksKh lsu ;
^wE& ,xiq le|f f,aLk iy Nd; l< hq;= fldka;d% ;a f,aLkj,
j.h iy iajNdjh ms<sn| ;dlaIKsl w.ehS lgqj iu
tl;ajhlg meKSu ;
^b& fhda . Hhhs i<lkq ,nk wjia : djka y s " meye,s ls
,ndf$b,a,d isf ;dlaIKsl w.ehS lgqj iu.
iyNd.su iy th fufyhu ;
^B& ;dlaIKsl w.ehS lgqf jd;dj iy ksfoaY iudf,dapkh
lsu iy 8'1 udf.damfoaY ix.%yhg wkql+,j ksKh lsu
$ksfoaY lsu'

m%imdok
w;afmdf;a
2'4;a n,kak'

2'6

;dlaIKsl w.ehS lgqj, j.lS iy ldhhNdrh

2'6'1

^w& ;dlaIKsl w.ehS lgqj, idudlhka my; lafjk


lghq;= i|yd iduQyslj;a $ ;ks ;ksj;a j.lsj hq;= f :

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

(i) yels;dla wju ld, iSudjla we;=<; fldka;%d;a;=j m%odkh


ls u i|yd m% i mdok ld, igyk inka O fhka
m%imdok lgqj fj; ksfoaY fldg tlu ;
(ii) ms;r iajNdjfhka W;amdok njg;a " iudk ugulska
;r`.ld nj m%jOkh l< yels njg;a " iy;sl u
msKsi ms;r iudf,dapkh lsu iy wkqu; lsu ;
(iii) wud;H uKav,h iska m;a lrk ,o m%imdok lgq iy
wud;HdxY m%imdok lgqj,ska islrkq ,nk m%imdok
inkaOfhka ,xiq bm;a lsf wjidk khg k 10
lg fmr ms;r kej; i,ld n,k f,i h ,xiqlrejl=
f.ka frda O ;d bm;a jq j fyd;a " tg m% i mdok
wia;ajh iska" ,xiq f,aLk , .;a ish ,xiqlrejka
fj; iajlsh ;SrKh kq h hq;= h ;
(iv) fuu udf.damfoaY ix.%yfha udf.damfoaYhkag iy
ms<s.;a m%imdok uQ,Ouj,g wkql+,j l%shd lrk
njg iy;sl u msKsi m%imdok wia;ajh iska
ms<f
s h, lrk ,o mQj iqiql mlaId lsf f,aLk$,xiq
le|f f,aLk iudf,dapkh fldg wkqu; lsu'
(v) W; wjia:djkays ,xiqlrejkaf.ka ,s;j meye,s
ls ,nd .kakd f,i m%imdok wia;ajhg Odk lsu ;
(vi) wjYH wjia:djkays ,xiq le|f f,aLkj,g W!KmQK
wkqu; lr ksl=;a lsu ;
(vii) m%imdok lgqj iska Odk
iuq;s idlPdj,g iyNd.s u ;

lrkq

,enqjfyd;a"

(viii) m%imdok wia;ajh iska ms<sfh< lrk ,o .siq


flgqm; m%imdok lgqf ksCIKhkag wkql+, jk
njg iy;slu msKsi tu flgqm; iudf,dapkh lsu'
^wd& ;dlaIKsl w.ehS lgqj iska (wjYH k) h ndysr
WmfoaYljrfhl=f.a iyh ,nd.; yels h' flfia jqj o
m%imdok l%shdj,sh ;=< WmfoaYljrfhl= iska bgq lrkq
,nk h fiajdjla ;dlaIKsl w.ehS lgqf
udf.damfoaYl;ajh iy wlaIKh hgf;a is h hq;= h'
^we& ;dlaIKsl w.ehS lgqf iNdm;sjrhd fyda tu lgqf
iudlhka w;ka f;da r d .kq ,nk iNdm;s j rhdf.a
kdlfhl= ,xiq ;eug mQjfhka jQ /iaug (Pre-Bid
Meeting) iyNd.s h hq;= h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

8
wud;H u K a v , h
m;al< m%imdok
lgqf ixhq;sh
m%imdok
w;afmdf;a 2'7'1 ys
olajd we;'

2'7

m%imdok lgq iy wud;H uKav,h m;al< m%imdok


lgqj, ixhq;sh

2'7'1

wud;H uKav,h iska mjrk ,o wld n,h hgf;a cd;sl


m% i mdok ks f hda c Hdh;kh is k a " w jkdluls k a hq ; a
m%imdok lghq;= i|yd wud;H uKav,h m;a l< m%imdok
lgq m;a lrkq ,eh hq;= h'
wud;H uKav,h iska m;alrkq ,nk ia:djr
m%imdok lgq

2'7'2 ^w& w;sfYaI wjia:dj, " tu fYaI wjia:djg .e,fmk


mos" idudkHh m%imdok ldhh mmdfhka neyerj
l%h
s d lsu wjYH jk fYaI fya;= i|yka lrka wud;HxYhla
iska wud;H uKav, ixfoaYhla bm;a lrkq ,eh yels
w;r" m%imdokfha iSud i|yka lrka wud;H uKav,h
iska m;a lrkq ,nk ia:djr m%imdok lgqjla m;a lsu
i|yd tu wud;HxYh u.ska wud;H uKav,fha wkque;sh
b,a,d ish hq;= h'
^wd& wud;H uKav,h iska m;a lrkq ,nk tu ia:djr m%imdok
lgqj i|yd ;dlaIKsl w.ehS lgqj cd;sl m%imdok
ksfhdacHdh;kh iska m;a lrkq ,eh hq;= h'
2'7'3

wud;H uKav,h iska m;a lrkq ,nk ia:djr m%imdok


lgqjla m;a lsf wjYH;djh my; ioyka lreKq u.ska
idOdrKShlrKh l< yels h :
^w& m%imdokh lkka ieliq lsu wjYH jk wjia:dj,
;

^wd& NdKav" fiajd iy $fyda jev m%imdokh i|yd w;sfYaI


lk ;srK .ekSug wjYH g ;
^we& fjf<|mf<a W.% yshla we;su je<elau i|yd iemhq
jydu wjYHh jk wjia:dj, ;
^wE& ,xiq b;d fl ld,hla i|yd j,x.= mj;sk wjia:dj, oS ;
^b& NdKavj, , ks;r Wpdjpkh jk wjia:dj,oS ;
^B& ms;r inkaOfhka jeo.;a fjkila fkdue;sj NdKav
ks;r ks;r , .ekSug wjYH jk wjia:dj, ;

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

^W& wdrlaIdj ie,ls,a,g .ekSu wjYH jk wjia:dj, ; iy


^W!& h jHdmD;shl > ld,hla mqrd me;sfrk ,xiq f.dkq
^meflac& Yd, m%udKhla we;=<;a jk wjia:dj, '
wud;HdxY m%imdok lgqj
2'7'4

fh wud;HdxYhl f,a l jrhd is k a


m%imdok lgqjla m;a l< hq;= h'

wud;HdxY

wud;HdxY
m% i mdok
lgq j , ixhq ; s h
m% imdok
w;afmdf;a
2'7'4 ys i|yka
lr we;'

fomd;fka;= m%imdok lgqj


2'7'5

fh wud;HdxYhl f,a l jrhd is k a fomd;fka ; =


m%imdok lgqj m;a lrkq ,eh hq;= h'
jHdmD;s m%imdok lgqj

2'7'6

fh wud;HdxYhl f,aljrhd iska jHdmD;s m%imdok


lgqj m;a lrkq ,eh hq;= h'
m%dfoaYSh m%imdok lgqj

2'7'7

m% d foa Y S h $ia ; % s l a ldhd, Yd, m% u dKhla we;s


fomd;fka;= m%OdkSka isk"a m%imdok l%h
s djka fjkaj i,ld
ne,Sf moku u;" ;uka fj; mjrk ,o wld n,h
hgf;a fyda fh wud;HdxYfha f,aljrhdf.a wkque;sh iys;j
m%dfoaYSh m%imdok lgq msysgqjkq ,eh yels h'
wud;H uKav,h iska m;a lrkq ,nk m%imdok lgqj,
fyda wud;HdxY m%imdok lgqj, idudlhka

2'7'8 ^w& ks, n,fhka m;ajk idudlhd


^i& wud;H uKa v ,h is k a m;a lrkq ,nk m% i mdok
lgqjlg fyda wud;HdxY m%imdok lgqjlg ks,
n,fhka m;ajk idudlfhla jYfhka m;a lrkq ,nk
;eke;af;la" Tyq fyda weh tjeks /iaulg fkdmefKk
wjia:djl " Tyqf.a$wehf.a Oqrfha jevn,k ks,Orhd
fyda my; 2'7'8 ^we& udf.damfoaYj,g wkql+,j m;a

fomd;fka;=
m%imdok
lgqf ixhq;h
s
m%imdok w;a
fmdf;a 2'7'5 ys
i|yka lr we;'
jHdmD;s m%imdok
lgqf ixhq;h
s
m%imdok
w;afmdf;a 2'7'6 ys
i|yka lr we;'
m%d foa YS h
m%imdok
lgqf ixhq;sh
m%imdok
w;afmdf;a 2'7'7 ys
i|yka lr we;'

10

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

lrkq ,nk l,am idudlhd" tu wod< /iaj,g


meK ks, n,fhka m;ajk idudlhd iska bgq lsug
ksh; l;jHhka bgq lrk njg" ks, n,fhka m;ajk
idudlhd j.n,d.; hq;= h'
^ii& ks, n,fhka m;ajk idudlfhl=f.a Oqrfha jev
n,k h ks,Orfhl= i|yd fYaIs; m;a ,smshla fyda
k lsula wjYH fkdf'
^wd& k lrk ,o idudlhd
wud;H uKav,h iska m;a lrkq ,nk m%imdok lgqjlg
fyda wud;HdxY m% i mdok lgq j lg k lrk ,o iEu
idudlfhl=g u" ljr fyda fya;=jla ksid ksh; /iaulg
meKSug fkdyels jk wjia:djl " l,am idudlhd tu
/iaug meK" k lrk ,o idudlhd iska bgq lsug
ksh; l;jHh" bgq lrk njg" tu k lrk ,o idudlhd
j.n,d.; hq;= h'
^we& l,am idudlhd
^i& h ks, n,fhka m;afjk idudlfhl=g fyda k lrk ,o
idudlfhl=g ljr fyda fya;j
= la ksid ish l;jHh bgq lsug
fkdyels jqjfyd;a" wud;H uKav,h iska m;a lrkq ,nk
m%imdok lgqjg fyda wud;HdxY m%imdok lgqjg meK
tu /ia ,g iyNd.s fjka " ks , n,fhka m;a j k
idudlfhl= fyda k lrk ,o idudlfhl= fjkqfjka l%shd
lsu i|yd wud;H uKav,h iska m;a lrkq ,nk iEu
m%imdok lgqjlgu fyda wud;HdxY m%imdok lgqjlg
fyda l,ska k lrk ,o l,am idudlfhl= ish hq;= h'
^ii& wud;H uKav,h iska m;a lrkq ,nk m%imdok lgqjg
fyda wud;HdxY m%imdok lgqjg wksl=;a idudlhka m;a
lrkq ,nk wjia:df u l,am idudlhka m;a lsu o
cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh$m;a lsf n,Orhd iska
lrkq ,eh hq;= h'
^iii& k lrk ,o idudlfhl=g ksh; /iaulg meKSug
fkdyels k tu k lrk ,o idudcslhd iska m%imdok
l%shdf m%.;sh iy Bg wod<j mekke.=Kq m%Yak ms<sn|j
l,am idudlhd ixCIsma;j kqj;a l< hq;= h' yels iEu
wjia:djlu l,am idudlhd kSlaIlfhl= f,i kEu
/iaulg meK ish yels h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

^iv& ks, n,fhka m;ajk idudlfhl= fyda l,am idudlfhl=f.a


Oqrfhys jev n,k ks,Orhl= iska ioaNdjfhka lrkq ,nk
ish l%shd" ish mrud: iy ldhhka i|yd ks, n,fhka
m;ajk idudlhka fyda k lrk ,o idudlhka iska lrk
,o l%shd f,i i,lkq ,eh hq;= h'
^wE& iNdm;sjrhd$jh
^i& wud;H uKav,h iska m;a lrkq ,nk m%imdok lgqjl
fyda wud;HdxY m%imdok lgqjl iNdm;sjrhd$jh ks,
n,fhka m;ajk idudlfhl= fyda k lrk ,o idudlfhla
h yels w;r Tyq$weh tu lgqj, ish /iaj, uq,Ziqk
h hq;= h' iNdm;sjrhd$jh /iaulg meK fkdue;s
gl wud;H uKav,h iska m;a lrkq ,nk m%imdok
lgqf fyda wud;HdxY m%imdok lgqf idudlhka iska
Tjqka w;ka h wfhl= w;=re iNdm;sjrhd$jh jYfhka
jev ne,Su i|yd f;dardm;a lr .kq ,eh yels h'
^ii& iNdm;sjrhd$jhg h ksh; /iaulg meKSug fkdyels
jk wjia:djl" tu /iau ksh; m mj;ajdf.k hdug
yelsjk whqre wjia:dfpda; m Tyq$weh fjkqjg jev n,k
ks,Orhd fyda l,am idudlhd fuu /iaug meK tys
lghq;=j,g iyNd.s Tyq iska bgq l< hq;= l;jHhka bgq
lrk njg tu iNdm;sjrhd$jh j.n,d.; hq;= h'
^iii& tu /iaug meKSug ;udg we;s wmyiq;djh ms<sn|j
iNdm;sjrhd $jh iska fh wud;HdxYfha f,aljrhdg
iy cd;s l m% i mdok ks f hda c Hdh;khg ms g m;a iys ; j
wjia:dkql+, m ;ud fjkqfjka jev n,k fyda l,am
iudlhdg ta nj ,s;j kq h hq;= h'
^b&

idudlhka fkdmeKSu
wud;H uKav,h iska m;a lrkq ,nk m%imdok lgqf
fyda wud;HdxY m%imdok lgqf idudcslfhl= j,x.= fya;j
= la
fkdue;sj tl .g ksh; /ia ;=klg iyNd.s fkd
ishfyd;a tu idudlhd tu lgqf idudl;ajfhka bj;a
lrkq ,eug hg;a jkafka h'

11

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

12

2'8

;dlaIKsl w.ehS lgqf ixhq;sh

2'8'1 ^w& wud;H uKav,h iska m;a lrkq ,nk m%imdok lgqj"
wud;HdxY m%imdok lgqj" fomd;fka;= m%imdok
lgqj iy jHdmD;s m%imdok lgqj hk lgqj, Ihh
hg;g .efkk ish m%imdok i|yd ;dlaIKsl w.ehS
lgq ;sh hq;= h' lsisu idudlfhl= m%imdok lgqj
iy ;dlaIKsl we.hS lgqj hk foflau fiajh fkdl<
hq;= h'
^wd& Ih ms < s n | fYa I {hl= f .ka $ fYa I {hka f .ka iy
m%imdok ldhh mmdh ms<sn| m%udKj;a kqula we;s
wju jYfhka tla iudlfhl=f.ka o ;dlaIKsl w.ehS
lgq iuka; h hq;= h'
^we& h fYaI;
s Ihh lreKq inkaOfhka" wjYH wjia:djkays
" ;dlaIKsl w.ehS lgqj iska ndysr idudlhkaf.ka
fyda wdh;kj,ska fYaI{ Wmfoia ,nd .; yels h'
^wE& ;dlaIKsl w.ehS lgqj iska ,xiq le|f f,aLk
flgqm;a lsu i|yd iy ,xiq w.ehSu i|yd ;dlaIKsl
w.ehS lgqf u. fmkau yd wlaIKh hgf;a ndysr
WmfoaYlhkaf.ka iyh ,nd.; yels h'
^b& flfia jqj o" ;dlaIKsl w.ehS i|yd ;dlaIKsl w.ehS
lgqj imQKfhkau j.lsj hq;= f'
wud;H uKav,h iska m;a lrkq ,nk m%imdok lgq i|yd
;dlaIKsl w.ehS lgq
wud;H uKav,h
iska m;a lrkq
,nk m%imdok
lgqj i|yd jQ
;dlaIKsl w.ehS
lgqf ixhq;sh
m%i mdok
w;afmdf;a 2'8'2 ys
i|yka lr we;'

2'8'2

fh wud;HdxYfha f,aljrhd iska lrkq ,nk ksfoaY


ms<sn|j h:d m i,ld ne,Sfuka miq" wud;H uKav,h
iska m;a lrkq ,nk m%imdok lgqj i|yd jQ ;dlaIKsl
w.ehS lgqj cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh iska m;a
lrkq ,eh hq;= h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

13

wud;HdxY m%imdok lgq i|yd jQ ;dCIKsl w.ehS lgq


2'8'3

fomd;fka;= m%Odkshd$jHdmD;s wOHlaI iska lrkq ,nk


ks foa Y ms<sn|j h:d m i,ld ne,Sfuka miq" fh
wud;HdxYfha f,aljrhd iska ;dlaIKsl w.ehS lgqj
m;a lrkq ,eh hq;= h'
jHdmD;s m%imdok lgq fyda fomd;fka;= m%imdok lgq
i|yd jQ ;dlaIKsl w.ehS lgq

2'8'4

wud;HdxY
m%imdok lgq j
i|yd jQ ;dlaIKsl
w.ehS lgqf
ixhq;sh m%imdok
w;afmdf;a 2'8'3 ys
i|yka lr we;'

fomd;fka;= m%Odkshd$jHdmD;s wOHlaIjrhd iska ;dlaIKsl fomd;fka;=


m% i mdok lgq j
w.ehS lgqj m;a lrkq ,eh hq;= h'

m%dfoaYSh m%imdok lgq i|yd jQ ;dlaIKsl w.ehS lgq

iy jHdmD;s
m%imdok lgq
i|yd jQ ;dlaIKsl
w.ehS lgqj,
ixhq;shm%imdok
w;afmdf;a 2'8'4 ys
i|yka lr we;'

2'8'5' ^w& ;dla I Ks l w.ehS lgq j l wjYH;dj ms < s n |j m%dfoaYSh


m% i mdok lgq
fomd;fka;= m%Odkshd iska ;SsrKh l< hq;= h'
^wd& ;;aldhh i|yd m;a lrk ,o m%dfoaYSh m%imdok lgqj
Ihh ms<sn| fYaI{hl=f.ka iy wod< m%imdokh
ms<sn| kqu we;s ks,Orhl=f.ka iuka; jk njg
fomd;fka;= m%Odkshd iEySug m;a jkafka k ;dlaIKsl
w.ehS lgqjl iyh fkdue;sj fldka;%d;a;=j m%odkh
lsu ms<sn|j ;SrKh lrk f,i fomd;fka;= m%Odkshd
iska m%dfoaYSh m%imdok lgqjg Odk lrkq ,eh
yels h'
2'9

m% i mdok lgq j , iy ;dla I Ks l w.ehS lgq j ,


idudlhka i|yd lrkq ,nk f.

2'9'1

m%imdok lgqj," ;dlaIKsl w.ehS lgqj," idudlhkag


iy l,am idudlhkag tu /iaj,g iyNd.s u fjkqfjka
f. l< hq;= h'

i|yd jQ ;dlaIKsl
w.ehS lgqj,
ixhq;h
s m%imdok
w;afmdf;a 2'8'5 ys
i|yka lr we;'

wod< jk .dia;=
jHqyh m%imdok
w;afmdf;a 2'9'1 ys
i|yka lr we;'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

14
fkdmeKs
idudlhka ms < s n |
kqf
wdlD;sh"m%imdok
wdlD;sh
m%imdok w;a
fmdf;a 2'9'2 ys
i|yka lr we;'

2'9'2

/iaj,g fkdmeKSf m<uq wjia:df oS f.j,ska ishhg


y;,sy ^40]& la wvq lrkq ,eh hq;= h' tu idudlhdu ;j
rg;a fkdmeK isk g Tyqg lsis f.ula fkd,eh hq;=
w;r" tjeks is ms < s n |j jydu cd;s l m% i mdok
ksfhdacHdh;kh fj; oekq h hq;= h' tfia jqj o' wud;H
uKav,h iska m;a lrkq ,nk m%imdok lgqjla fyda
wud;HdxY m%imdok lgqjla inkaOfhka jk g" l,am
idudlfhl= /iaug iyNd.s lru i|yd tu idudlhd
iska l,ska jev ms<sfj<la fhjfyd;a meK is /ia
.Kkg iudkqmd;sl jQ f.ula i|yd tu idudlhdg ysl
we;' b;s f.u lrkq ,nkafka l,am idudlhdg h'

2'10

idudlhka fkdmeKSu - wud;H uKav,h iska m;a lrkq


,nk m%imdok lgq iy wud;HdxY m%imdok lgq yer

2'10'1 ^w& fuu udf.damfoaY ix.%yfha 2'10 Odk wud;H uKav,h


iska m;a lrkq ,nk m%imdok lgqj, iy wud;HdxY
m%imdok lgqj, idudlhkag wod< fkdf'
^wd& m%imdok lgqj, iy ;dlaIKsl w.ehS lgqj,
idudlhka is h /ia j,g meKS u g yels iEu
W;aidyhlau h hq;= h'
^we& m%imdok lgqjl idudlfhl=g fyda ;dlaIKsl w.ehS
lgqjl idudlfhl=g ljr fyda fya;=jla ksid ksh;
/iaulg meK Tyqg$wehg ksh; l;jHh bgq lsug
fkdyels jk wjia:djl " tfia /iaug meKSug we;s
fkdyelshdj ms<sn|j tu idudlhd iska tu lgqf
f,aljrhd fj; ,s;j kqh hq;= njg tu idudcslhdg
kshu lrkq ,ef'
^wE& tjeks idudlfhl= fkdmeKs g" meK isk idudlhka
iska /iau ksh; m mj;ajdf.k hdug ;SrKh l<
yels h' fkdmeKs idudlhdf.a ksCIK we;ak tajd
lgq f,aljrhd iska lgqf wksla idudlhka w;r
fnodyeh hq;= h'
^b& tu lgqfj f,aljrhd iska yels;dla blaukska /iaf
jd;d igyka /iaug fkdmeKs idudlhd fj; hjkq
,eh hq;= h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

2'10'2 ljr fyda fya;=jla ksid m%imdok lgqjl fyda ;dlaIKsl


w.ehS lgqjl iNdm;sjrhdg$jhg ksh; /iaulg
meKSug fkdyelsj" iNdm;sjrhd$jh jYfhka ;u l;jHh
bgq lsug fkdyels jk wjia:djl ksh; m /iau
mj;ajdf.k hdug yelsjk whqka tu lgqjg meK isk
fcHIaG;u idudlhd w;=re iNdm;sjrhd$jh f,i l%shd
l< hq;= h'
2'10'3 j,x.= fya;=jla fkdue;sj m%imdok lgqjl fyda ;dlaIK
w.ehS lgqjl idudlfhl= tl .g ksh; /ia ;=klg
fkdmeKs h fyd;a " 2'9'2 udf.da m foa Y ix.% y h hgf;a
lrkq ,nk f.u wvq ls ug wu;rj Tyq tu lgq f
idudl;ajfhka bj;a lrkq ,eug hg;a jkafka h'
2'11

m%imdok lgq iy ;dlaIK w.ehS lgqj, /ia i|yd


jQ ldhh mmdh
/ia i|yd k kshu lsu

2'11'1 ^w&

iNdm;sjrhd$jh uid lgqf f,aljrhd iska


iEu /iaula u mj;ajkq ,nk kh" f,dj" iy
ia:dkh ms<sn|j idudlhka fj; l,ska kq fokq
,eh hq;= h'

^wd&

lgqf /iaj, k iy f,djka kshu l< hq;af;a


m%imdok ld, igykg wkql+,j h'

^we&

m%imdok ld, igyk" m%imdok l%uh iy ,xiq


le|f f,a L k j." ms < s n |j tlu i|yd
m%imdok lgqf iy ;dlaIKsl w.ehS lgqf
taldnoaO m<uq /iaula mj;ajkq ,eh hq;= h'

meKSf f,aLkh
2'11'2 jd;d.; lsf ldhh i|yd idudlhkaf.a meKSf
f,aLkhla lgqf f,aljrhd iska mj;ajdf.k hd hq;= h'
4 - H27166

15

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

16

/iaj, jd;d igyka


kssh; wdlD;sh
m%i mdok w;a
fmdf;a 2''11'3 ys
i|yka lr we;'

2'11'3 ^w& lgqf /iaj, jd;d m%imdok w;afmdf;a wvx.=


ksYa; wdlD;shg wkqj jd;d.; l< hq;= w;r" th
meK isk idudlhka iska iy;sl l< hq;= h'
^wd& ljr fyda idudlfhl=g ;uka tl fkdjk nj jd;d.;
l< yels h'
^we& jd;d wdrlaId iys; f,i ;nd .ekSu i|yd m%imdok
wia;ajh iska Odk ie,ish hq;= w;r" tu jd;d
wju jYfhka wjqre myl ld,hla wdrlaId lr ;nd.;
hq;= h'
2'12

m% i mdok lgq j , iy ;dla I Ks l w.ehS lgq j ,


idudlhka iska lrkq ,nk m%ldY
^w& m%imdok lgqj, iy ;dlaIKsl w.ehS lgqj, ish
idudlhka" tu lgqj, m<uq /iaf my; i|yka lreKq
ms<sn|j m%;s{d foka" ksh; wdlD;s m;%fhys jQ m%ldYhla
w;aika lsug kshu lr we; :

ks h ; wdlD;s h
m% i mdok w;a
fmdf;a 2'12 ys
i|yka lr we;'

^i& lgqf /iaj, isjk lghq;= ms<sn|j jdKscuh


ryiHNdjh ms<sn|j ;uka .re lrk nj ;
^ii& ;ukaf.a wmlaImd;sNdjh iy wjxlNdjh ms<sn|j ; iy
^iii& fm!oa.,sl inkaO;djhla fkdue;s nj'
^wd& tu m%ldYh iqrlaI;
s j ;nd .ekSu i|yd m%imdok wia;ajh
iska Odk ie,ish hq;= w;r tu m%ldYh wju jYfhka
wjqre myl ld,hla i|yd wdrlaId lr ;nd.; hq;= h'
2'13

m%imdok lgqj, iy ;dlaIKsl w.ehS lgqj, ldhh


idOkh cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh iska iudf,dapkh
lsu

2'13'1 cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh iska ^i& m%imdok lgqj, iy ;dlaIKsl w.ehS lgqj, ldhh
idOkh ks.ukh l< hq;= h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

17

^ii& wyUq f,i f;dard.;a mYapd;a m%imdok iudf,dapk is l<


hq;= h'
^iii& /iaj,g meKSf u;aNdjh iy idudlhka iska
.kakd ,o ;SrK ms<s.;a m%imdok ldhh mmdj,g iy
fuu udf.damfoaY ix.%y j,g wkql+, jkafka o hkak wyUq
f,i f;dard .ekSf mokula u; mlaId lrkq ,eh hq;= h'
2'13'2 by; 2'13'1 ^iii& m%ldrj m%imdok m%udohkag fya;= jk mos"
m%imdok lgq iy ;dlaIKsl w.ehS lgq mj;ajdf.k
hdf iy tajdfha ldhhka bgq lsf idudlhka
fkdie,ls,su;a f,i" wl%sh f,i fyda j.lsfuka f;drj ls%hdlr
we;s njg Tmamq jqjfyd;a" cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh
iska iajlSh mru wNsu;h m ^i& m%imdok ld, igyka kej; ilia lsfuka m%imdok
l% s h dj,s h lk lrk f,i idudlhka g Wmfoia h
yels h'
^ii& ksjer lsf l%shdud. wkq.ukh lrk f,i idudlhkag
Wmfoia fokq ,eh yels h'
^iii& j.lSfuka f;dr tjka idudlhka fjkqjg fjk;a wh m;a
lrkq ,eh yels h'
^iv& tu idudlhkaf.a k kduf,aLkfhka bj;a lrkq ,eh
yels h'
2'14

fldka;%d;a m%odkh lsu i|yd wld iSudjka

2'14'1 fldka;%d;a m%odkh ksfoaY lsu$ksKh lsu i|yd jQ wld


iSud l,ska l, ;SrKh l< hq;= w;r" fuu udf.damfoaY
ix.%yh hgf;a cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh iska ksl=;a
lrkq ,nk pl%f,aL u.ska tajd kq h hq;= h'

wod< jk
iSudjka
m%imdok
w;afmdf;a
2''14'1 ys
i|yka lr
we;'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

18

3 jeks mfoh
m%imdok l%u
3'1

cd;Hka;r ;r`.ld ,xiq le|u

3'1'1 ^w& foaYSh fldka;%d;alrejkaf.a" iemhqlrejkaf.a iy fiajd


imhkakkaf.a" yelshdj iSud iys; jk g iy cd;Hka;r
;r`.ld ,xiq le|u jdisodhl nj meyeos,s g :
je ia ; r
i|yd
m% i mdok
w;a f mdf;a 3'1
n,ka k '

^wd& foaY wruqo,a imhk jHdmD;s i|yd" wruqo,a iemhSf


foaY ksfhdacHdh;kfha .siqu u.ska cd;Hka;r ;r`.ld
,xiq le|u wjYH njg m%imdok wia;ajhg kshu
lrkq ,nk g" cd;Hka;r ;r`.ld ,xiq le|u Nd;
l< hq;= h'
^we& flfia jqj o" jev fldka;%d;a inkaOfhka jk g" foaYSh
bls ludka;fha ixjOkh ie,ls,a,g .ekSf "
fldka;%d;a;=j fldgiaj,g fnf yelshdj iy foaYSh
fldka;%d;alrejkag iqiq jk m zzfldgiaj,g fnf
iy f.dkq lsf m%fYhZZ" wkq.ukh lsu ie,ls,a,g
.kq ,eh yels h'
3'1'2

cd;Hka;r ;rld ,xiq le|f 7'9'4' udf.damfoaYh


hgf;a kshu lr we;s foaYSh mquqL;d Wmudk wod< lr .;
hq;= h'

3'1'3

foaYSh m%uqL;d i,ld ne,Su yer" jHjydr uqo,a" n iy


fjk;a jHjia:dms; whls" we;= wksl=;a ish fldkafoais"
foaYSh iy foaYSh ,xiqlrejkag iudkj wod< h hq;= h'
cd;Hka;r m%pdrh

3'1'4

Wmu ;r`.hla we;s lsu ;yjqre lsu i|yd O udOH


u.ska m%imdok ka i|yd cd;Hka;r jYfhka m%pdrhla
,ndh hq;= njg m%imdok wia;ajhg kshu lrkq ,ef'
m%imdok wia;ajh u.ska"
^i& Yd, jYfhka wf, jk tla cd;sl mqj;am;l oeka m<
l< hq;= njg;

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

19

^ii& yels wjia:djkays wod< fj wvj, ka m<l< hq;=


njg;
^iii& cd;Hka;r jYfhka" hQtka (UNDB) iy fj,mauka
f.af (Development Gateway) ys g,a udlys ka m<
l< hq;= njg" iy
^iv& iemhqlrejka iy fldka;%d;alrejka iyNd.sug wjldY
we;s rgj, ;dkdm;s ldhd,j,g iy fjf<| ksfhda;hkag
tu kau fm%aIKh lsu iy wod< fj wvj, tu ka
m< l< hq;= njg"
tu m%imdok wia;ajhg kshu lrkq ,ef'
3'2

cd;sl ;r`.ld ,xiq le|u

3'2'1

YS% ,xld rch iska wruqo,a imhk fndfyda jHdmD;s i|yd


idudkHfhka wod< lr .; hq;= ;r`.ld ,xiq le|f ldhh
mmdh jkqfha cd;sl jYfhka ;r`.ld f,i ,xiq le|u
f'
cd;sl jYfhka ;r`.ld ,xiq le|f

3'2'2^w& m%imdok kau" yels iEu wjia:djl u wju jYfhka


je wf,hla iys; tla cd;sl mqj;am;l o" cd;sl
m%imdok ksfhdacHdh;kfha fj wvfha o" fjk;a wod,
fj wvj, o m< lrkq ,eh hq;= h'
^wd& ,xiqlre h ksYa; .dia;=jla f.ug iQodkf k" ,xiq
le|f f,aLk ,nd .ekSug leu;s h iemhqlrejl=g"
fiajd imhkakl=g fyda fldka;%d;alrefjl=g tu f,aLk ,
.ekSug bvh hq;= h'
^we& ,xiq le|u wjika kg fmrd;= j jQ kh ola j d"
,xiq le|f f,a L k , .ekS u g fldka ; % d ;a l rejkag$iemhqlrejkag$fiajd imhkakkag bvh hq;= h'
iy
^wE& jev i|yd jQ fldka;%d;a inkaOfhka jk g" fldka;%d;a
m%odkh lsug iqiql ,eu i|yd foaYSh
fldka;%d;alrejkag whsiSta (ICTAD) wdh;kfhys foaYSh

je ia;r i|yd
m%imdok
w;afmdf;a 3'2
n,kak'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

20

,shdmx l%uh hgf;a" ,xiq bm;a lrk wjia:df "


j,x.= iy fhda.H ,shdmxhla ;sh hq;= h' flfia jqj o"
whsiSta (ICTAD) ,shdmxh ,xiq le|f f,aLk ,
.ekSu i|yd fyda ,xiq bm;a lsu i|yd iqiql ,ef
kqula fkdh hq;= h'
3'2'3

foaY wruqo,a imhk jHdmD;shl ^w& wruqo,a imhk foaY ksfhdacHdh;kfha tl;ajh we;sj

whs iS ta
(ICTAD) j,g
iudk ,shdmxh
ms<n
s | m;shka
m% i mdok
w;afmdf;a 3'2'3 ys
n,kak'

^wd& foaYSh fldka;%d;alrejka fyda iemhqlrejka iu iudk


fldkafoais u; ,xiq brsm;a lsug foaYSh fldka;%d;a
lrejkag fyda iemhqlrejkag wjir fuka
^we& rchg wh;a ksfhdacHdh;kj,g fyda wkqu; i;s wdhg
m%uqL;d jrm%ido ,nd fkdfuka" iy
^wE& ,xiq le|f f,aLkfhys ia;r lr we;s m<mqreoao iy
iqiql ms<sn| Wmudkj,g iudk f,i" whsiSta (ICTAD)
wdh;kfhys cd;sl ,shdmx f l%uh hgf;a jk wod<
j.SlrKh wkqj ,shdmxh ie,ls,ag .ekSfuka" cd;sl
jYfhka ;r`.ld ,xiq le|u Nd; l< yels h'
3'3

iS;$md,s; cd;Hka;r ;r`.ld ,xiq le|u iy iS; $


md,s; cd;sl ;r`.ld ,xiq le|u
fuu ldhh mmdka wkq.ukh lrkq ,nkafka" ,xiq le|f
wdrdOkh l,ska f;dard.kq ,enQ cd;Hka;r fyda cd;sl
iemhqlrejkaf.a fyda fldka;%d;alrejkaf.a ,ehsia;=jla fj;
fl,skau hjkq ,nk g h' fuu ldhh mmdh f;dard.kq
,nkafka uQ,dY% lsysmhla muKla ;sfnk wjia:dj, muKs'

je ia;r
i|yd
m% imdok
w;afmdf;a 3'3
n,ka k

ka m<lsu iy foaYSh m%uqL;d yer cd;Hka;r ;r`.ld


,xiq le|u fyda cd;s l ;r`.ld ,xiq le|u hgf;a
wkq.ukh lrkq ,nk ishu ldhh mmd fuys wod<
lr .kq ,ef'
3'4
wldrs iSud iy
, .Kka
le|h hq;= wju
ixLHdj
m%imdok
w;afmdf;a 2'14 ys
fmkajd we;'

fjf<|m, , ie|eyq l%uh (Shopping)

3'4'1 ^w& (i) jkdlka wvq" jydu ,nd.; yels NdKav"


(ii) iu; ms;r we;s jkdlu wvq NdKav" iy
(iii) jkdlu wvq" jev fyda fiajd" m%imdokh i|yd W;u
m%imdok l%uh fjf<|m< , ie|eyq le|u u.ska
NdKav$fiajd ,nd .ekSu f'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

^wd& wdrd; ,xiq l rejka ls y s m fofkl= f .ka ,nd.;a ,


ie|eyq ieiu u; f;dard .ekSu mok f'
^we& fuu m%imdokhka 2'14 udf.damfoaY hgf;a ksY
a ;j olajd
we;s wld iSudj,g muKlaa iSud f'
3'4'2 ^w& , ie|eyq le|u i|yd jQ b,a,S" iemhqlrejka$
fldka ; % d ;a l rejka f.a f,a L khl i|yka ;ks ;ks
mq o a . ,hka $iud. fj; hjkq ,eh hq ; = w;r tu
b,a,Sj, ^i& NdKavj, ia;r iy m%udKh o"
^ii& Ndr ka fj,dj iy ia:dkh o" iy
^iii& j.lS ms<sn|j o
i|yka l< hq;= h'
^wd& wod<jk iEu wjia:djl oS u" , ie|eyq ieif
cd;sl ;rld ,xiq ms,sn| m%;sm;a;sh wkq.ukh l<
hq;=h' ms<s.;a wmkfha fldkafoais" ,oS .ekSf weKjqug
we;=<;a l< hq;=h'
iemhqlrejka ,shdmx lsu
3'4'3 ^w& ka m< lsu wdl jYfhka wjdis iy.; jk wvq
jkdlulska hq;a whs;uhka m%imdokh lsu i|yd fyda
ks;r Nd; lrkq ,nk whs;uhka , .ekSu i|yd"
fuu ldhh mmdh wod< lr .; hq;=h'
^wd& m%imdok wia;ajh iska ^i& iemhqlrejka ,shdmx lsu i|yd kaula m< lrkq
,eh yels h' iy
^ii& ,sms jH" ,s whs;uhka" fudag jdyk w;ajehd
ls" jdr ird iy m%ldYk" jeks fYaI j.j, NdKav
iy fiajd iemhSug yels iemhqlrejkaf.a k we;=<;a
,ehsia;=jla ms<sfh< lrkq ,eh yels h'
^we& fuu l%uh hgf;a <oS .ekS lsf oS m%imdok wia;ajh
iska ,ehsia;=fjys lafjk wdh;kj,g muKla iSud l<
hq;=h'

21

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

22

^wE& iemhqlrejkaf.a ,shdmosx ,ehsi;


a j
= wju jYfhka jirlg
tla jrlaj;a hdj;ald,Sk lrkq ,eh hq;= h'
rl:k kdudj,sfhys lymeye;s (Yellow Pages) iy
foakq meye;s (Rainbow Pages) msgq

iDcq fldka;%d;au
i|yd jQ by<
iSudj m%imdok
w;afmdf;a 2'14'1
ys i|ykaj we;'

3'4'4

NdKav iemhSu inkaOfhka jk g" rl:k kdudj,sfhys


ly meye;s msgqj, iy foakq meye;s msgqj, m%isoaO fj<ka
m%udKj;a ixLHdjla ,shdmx we;s njg wod< wldh
iEySug m;ajk g" tu ,ehsia;=fjka < ie|eyq le|jkq
,eh yels h'

3'5

iDcq fldka;%d;a l%uh

3'5'1 ^w& iDcq fldka;%d;a l%uh hkq ;ks iemhqldr uq,dY%hlska


NdKav fyda fiajd fyda jev m%imdokh lsf l%uhls'
^wd& fuys lsis ;rhla fkdue;s w;r f l%uh Nd; l<
hq;af;a fYaI wjia:dkq.; lreKq hgf;a muKs'
^we& fuu l%uh my; lafjk wjia:dkq.; lreKq hgf;a W;
f :
^i& , fyda wkqmd;slhka kshduk wdh;kj, jHjia:djkag
wkql+,j kshu lrkq ,nk g ;
^ii& oekg mj;akd WmlrK iu. .e,fmk wdldrhg
WmlrK m%;slrKh lsu u.ska" tu j.fhau NdKav
w;sfl jYfhka < .ekSu idOdrKShlrKh lrkq
,eh yels h'
tn , .ekSj, * idudkHfhka kj m%imdokfha whs;u ixLHdj" mj;akd
ixLHdfjka 50] jvd wvq h hq;= h'
* , idOdrK h hq;= h'
* fjk;a j.hl fyda m%Njhl WmlrK , .ekSu
;=<ska ,efnk jdish o i<ld ne,sh hq;= h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

^iii& wjYH WmlrK" ysldr uDldx." mdG.%ka: wu;r


fldgia iy wdrlaIl whs;uhka jeks" ;ks m%Njhlska
muKla ,nd.; yels iy ysldr iajNdjfha NdKav
jk g"
^iv& ldhh idOkhuh iAjNdjfha iqrlaIKhl (Performance
Guarantee) i|yka fldkafoaishla f,i l%shdj,s ksujqulg
wjYH ls i s h ;S r Kd;a u l whs ; uhka fYa I s ;
iemhqlrefjl=f.ka , .ekSu wjYH jk wjia:djl"
^wE& by; i|yka fya;=j,ska h fya;=jla hgf;a iDcq fldka;%d;a
l%uh Nd; lrkq ,nk g" m%imdokfha jkdlu" 2'14'1
udf.damfoaY ix.%yh hgf;a i|yka by< iSudjkag hg;a
h hq;= h' by; i|yka wjYH;d imqrd,kafka k i"
ls i s u rcfha ks f hda c Hdh;khla ia j hxl% S h f,i iDcq
fldka;%d;a l%uh i|yd iqiql fkd,nhs'
3'6

kej; weKjq lsu

3'6'1

tlu NdKav iemhSu i|yd flld,hla ;=< uq,a iemhqlre


fj;u weKjq ;eu" kej; weKjq lsu jYfhka ie<lsh
hq;= h'
uq,a fldka;%d;a;=j m%odkh lsf k isg ihuil ld,hla
bl=;aj fkdue;s g'

^w& ,xiq le|u i|yd jQ uq , a wdrdOkh ks l = ; a lrkq ,enq


wjia:df " w;sfl NdKav i|yd jQ wjYH;djh l,ska
fkdgq njg iy ykd.kq fkd,enq njg"
^wd& kej; jrla ,xiq le|f ldhh mmdh wkq.ukh lsu
wdl w;ska jdisodhl fkdjk njg"
^we& uq,a weKjqfuka miq NdKavj, , wvq j fkdue;s njg" iy
^wE& tjeks kej; weKjq lsula i|yd wod< m%imdok lgqf
frdaOhla fkdue;s njg" m%imdok wia;ajh iy;sl jkafka
k" uq,a fldka;%d;a jkdlka 50] iSudjla olajd NdKav
m% i mdokh ls u i|yd kej; weKjq ls ug fYa I
wjia:dkq.; lreKqj, muKla n,h mjrkq ,eh yels h'

23

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

24

3'6'2 ^w& kej; weKjq is lsug fmr iemhqlre iu. iuq;s


idlPd fldg jvd jdis iy.; kshu iy fldkafoais
,nd .ekSug m%imdok lgqj iEu W;aidyhlau h
hq;= h'
^wd& flfia jqjo" h fYaIs; whs;uhkaf.a jkdlu wvqf
m%jk;djhla fmkakq lrk nj m%imdok lgqf u;h
k" kej; weKjq lsu i|yd n,h mjrkq fkd,eh
hq;= h'
3'7

iajlSh fiajlhka iy WmlrK fhdod jev lsu (Force


Account)

3'7'1

m%imdok wia;ajfha fiajl msia iy WmlrK Nd; lrka


jev bgqlsu ka woyia f'

3'7'2

tjeks jev bgq lsug Ndr .ekSu i|yd wjYH fiajl ixLHdj
m%imdok wia;ajhg we;s njg" tu wia;ajh ;SrKh
lrkafka k my; lafjk wjia:dkq.; lreKqj, fuu
l%uh W; f'
^w& jev m%udKhka l,ska ;SrKh lsu Ialr jk g "
^wd& fldka;%d;alrejka iska idOdrK <lg ,xiq bm;a lsu
isfkdh yels g"
^we& kg islrka mj;sk jevj,g ndOdjla fkdjk m
jev bgql< hq;= jk g" iy
^wE& yis wjOdkh wjYHjk yis ;;ajhkays '

3'8
yis m%imdokh
ms<n
s | je ia;r
i|yd m%imdok
w;afmdf;a 3'8'1
n,kak'

yis m%imdokh

3'8'1 ^w& m%imdok wia;ajhla iska fuu m%imdok l%uh Nd;


l< yels jkqfha ^i& ksid iska is lrkq ,nk fyda iajNdl jHik jeks
fYaI wjia:dkq.; lreKqj, h'
^ii& wkfmalaIs; iudc j.lS iy fjk;a iudk wjia:dj,g
uq y q K oS u i|yd fuys wka ; .; Odk hgf;a
m%imdokh wjYHhjk yis wjia:djla jYfhka" Y%S
,xld rch iska ksKhlr m%ldYhg m;a lrkq ,nk
wjia:dj, oS h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

^wd& 2'14 udf.damfoaY ix.%yh hgf;a kshu lr we;s wju


uq,H iSudj,g jvd je jk m%imdok wdrN lsu i|yd
yels m<uq wjia:df oS u" wod< wldkaf.ka u;a
wkque;shla ,nd .; hq;= h'
yis m%imdok wjYH;d imqrd,Su i|yd we;s Odk
3'8'2

Y%S ,xld remsh,a ,shk 25 lg ^Y%S ,xld remsh,a ,shk


is m ylg& je fkdjk jev i|yd" yis m% i mdok
wjYH;djhka imqrd,Su msKsi m%imdok wia;ajh iska my;
lafjk Odkj,ska" h Odkhla Nd; lrkq ,eh
yels h'
^w& bxfkarejrhdf.aa$WmfoaYljrhdf.a weia;fka;=j u;
mok jQ whs;uhka i|yd , kshu lr we;s" m%udK ,a
m;% ,xiq le|f f,aLkj,ska fy,slrkq ,ef'

^wd& bxfkarejrhdf.a $ WmfoaYlhdf.a weia;fka;=jg jvd


je fyda Bg wvq m%;sY;hlg ,xiq le|ug" iyNd.s jk
ish ,xiq lrejkag wjir fokq ,ef'
^we& bm;a lr we;s wju ,xiq , idrdkql+,j wkHdldrj,ska
iqiqk" th ch.%dyS ,xiqj f,i f;dard .kq ,ef'
^wE& wdrdOkh wkqj iSudiys; ,xiq le|jk wjia:dj, " ,xiq
bm;a lsf ld,h k ;=kla ^03& olajd wvq lrkq ,eh
yels w;r" jD; kaula Nd; lrkq ,nk g ld,
isudj k y;la ^07& olajd wvq l< yels h'
^b& w;a;sldr f.$w;=re f. inkaOfhka
iemhq lrejka g iy fldka ; % d ;a l rejka g fokq ,nk
wkq.%yhka" cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh iska ksKh
lrkq ,nk w;r" ta ms<sn| ia;r wjYH wjia:djkays
hdj;ald,Sk lsf pl%f,aLj, we;=<;a lrkq ,ef'
^B& w;rue ugj, ykd.;a fldgia f. iys;j" yels
iEu wjia:djl u tljr uqo,a f.f (Lump Sum)
fldka;%d;a l%uh Nd; l< hq;= h'
^W& rcfha wdh;kj,ska is lrkq ,nk , .ekS i|yd
m%uqL;ajh ,nd h hq;= h'

25

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

26

m%cdmdol ixOdk
iy wod<
fldkafoais
m%imdok
w;afmdf;a 3'9'1 ys
i|yka lr we;'

3'9

m%imdokfha m%cd iyNd.s;ajh

3'9'1

jHdmD;shl ;sridr;ajh ms<sn| wjYH;djh u; fyda h


ykd.;a N+f.da,Sh m%foaYhl /lshd wjia:d we;s lsu
jeks we;e fYaIs; iudc wruqKq bgq lrjd .ekSu i|yd"
foaYSh$m<d;ano m%cdmdol ixOdk iyNd.slrjd .ekSu iqoqiq
f'
Y%S ,xld rch iska wruqo,a imhkq ,nk jHdmD;s i|yd iDcq
fl%dka;%d;a l%uh

ms<.
s ; yels
i;Ska iy wod<
fldkafoais
m%imdok
w;a f mdf;a 3'9'1 ys
i|yka lr we;'

3'9'2

m%imdok w;afmdf;a fYaIfhka i|yka fldkafoais hgf;a"


m%imdok wia:s;ajh iska by; i|yka udf.damfoaYhkag
hg;aj wod< m%foaYfha m%dfoaYSh f,al iy fomd;fka;=
m%Odkshd iska k fhdackd lrk ,o idudcslhska fofofkl=f.ka
iuka; lgqjl ksfoaY u;" wkqu; i;Skag jev mejh
yelsh'

3'9'3

foaY wruqo,a imhk jHdmD;shla hgf;a iDcq fldka;%d;a ,nd


u i|yd" tu wruqo,a imhk foaY ksfhdacHdh;k .siqfuys
ta ioyd ldhh mmdka kshu lr we;ak" tu foaY wruqo,a
imhk jHdmD;sh hgf;a m%cd ixOdk i|yd iDcq fldka;%d;a
m%odkh lrkq ,eh yels h'
osia;%sla $ m%dfoaYSh ugf bls fldka;%d;a m%odkh lsu

ldhh
mmdh
m%imdok
w;afmdf;a
3'9'4 ys
i|yka lr
we;'

je ia;r
i|yd
m%imdok
w;afmdf;ys
3'10 n,kak'

3'9'4

m%imdok w;afmdf;a i|yka ldhh mmdhg


hg;aj"wdKavqf tacka;jreka$ia;%sla f,aljreka iska ,shd
mx lr we;s wkqu; i;sj,ska iy fjk;a fldka;%d;a
lrejkaf.ka Y%S ,xld remsh,a 2"000"000$-^remsh,a ,shk
folla& fkdblaujk bls jev i|yd" fomd;fka;=
m%Odkshdf.a mjrk ,o n,h hgf;a m%imdok wia;ajh iska
,xiq le|h yelsh'

3'10

oa;aj whr ,xiq l%uh

3'10'1^w& ksudKYS,S m%fYhka wjYHjk taldnoa; Yd, m%udKfha


fldka;%d;a ^Turn Key& fyda Yd, ixlSK msh;$WmlrK
i|yd jQ
fldka;%d;a fyda f;dr;=re ;dlaIK moaO;s
i|yd jQ fldka;%d;a fyda fYaI iajNdjfha jev i|yd jQ
fldka;%d;a ke;fyd;a ;dlaIKsl f,i wiudk ,xiq bm;a

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

27

lsf .egj we;s wjia:dj, " oa;aj whr ,xiq ldhh


mmdh wkq.ukh l, hq;= njg ksfoaY lrkq ,ef'
^wd& fuu l% u h Nd; l< hq ; a f ;a fYa I wud;H uKa v ,
wjirhla we;sj h'
3'10'2^w& m<uqjk whf oS" ixl,ams; ksudKhlg fyda ldhh
idOkuh ms;r u; mok jQ , i|yka fkdlrk ,o
;dlaIKsl fhdackd bm;a lrk f,i wdrdOkd l< hq;=h'
;dlaIKsl yd jdKssc m%Yak ms<sn| meye,s ls iy fjkia
ls we;ak tajdg hg;aj" ixfYda; ,xiq le|f f,aLk
ms<sfh, l< hq;= h'
^wd& fojk whf " wjidk ;dlaIKsl fhdackd iy < i|yka
,xiq bosm;a lrk f,i wdrdOkh l< hq;= h'
3'11

oa;aj ljr l%uh

3'11'1^w&^i& taldnoa; Yd, m%udKfha fldka;%d;a (Turn Key)


ksudKh fldg f.dvke.Su (Design & Build) fyda imhd
i lsu (Supply and Installation) hk fldka;%d;a " iy
^ii& l,am j.j, ;dlaIKsl fhdackd bm;aa l, yels
wjia:dj," jeks wjia:dkq.; lreKqj, m%imdok
lgqj ;SrKh lrkq ,enqjfyd;a oa;aj ljr l%uh Nd;
l< yels h'
^wd& oa;aj ljr l%ufha " ;dlaIKsl iy uq,H fhdackd tlu
wjia:df " tfy;a fjka jYfhka jQ ljr foll nyd
bm;a l, hq;= njg ,xiqlrejkayg kshu lrkq ,ef'
^we& ms;rj,g ;dlaIKsl fhdackdj, we;s m%;spdrh ksKh
lsu msKsi" tu ;dlaIKsl fhdackd m<uqfjka jD; lr"
tajd iudf,dapkh l< hq;= w;r bka miqj uq,H fhdackd
m%isoafha jD; lrkq ,eh hq;= h'
3'12

,xiqlrejkaf.a mQj iqiql mlaIdj

3'12'1 ^w& * Yd, fyda ixlSK jev fldka;%d;a" tk ^Turn Key) iqiql ms<ns |
ksudKh fldg f.dvke.Su fyda l<ukdlrK .siq" ia;r m%imdok
w;afmdf;a 3'12 ys
fyda
i|yka lr we;'

* ludka;Yd,df ksudKh lrk ,o WmlrK (Custom

28

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

designed equipment) ldl msh;" fYaIs; fiajd"


we;= < ;a j k m% i mdokhka y s oS Nj ,xiq l rejka a g
ia;rd;aul ,xiq ms<sfh< lsf Yd, ho fya;=fjka
;rld nj wffOhu;a lrk wjia:dj, " mQj
iqiql mCIdj idudkHfhka wjYH f'
^wd& m%udKj;a yelshdjka iy im;a we;s ;eke;a;kag muKla
,xiq bm;a lsf wjia:dj ,nd u" fuu l%uh u.ska
iy;sl lrhs'
^we& mQj iqiql mlaIdj is l< hq;af;a" mq,a m%pdrhla
oSfuka iy fok ,o wdlD;shla u; f;dr;=re b,a,d
isfuks'
^wE& mqj iqiql mlaIdj i|yd i<ld ne,Sug leue;a;
m%ldY lr we;s ish wdh;k fj; fldka;%d;a;=f Ihh
m:h ms<sn|j iy f;dard .ekSu i|yd jQ Wmudk ms<sn|j
meye<s m%ldYhla hjkq ,eh hq;= h'
^b& ksh; mQj iqoqiql ,ef wjYH;djhka imqrd we;s
ishu b,alrejka mqj iqiql ,nd we;s f,i i<lkq
,eh hq;= h'
^B& iq iq l ,;a ,xiq l rejka w;r" ;rh iS u d ls f
mrud:h iys; WmlrKhla f,i mqj iqiql mlaIdj
Nd;d fkdl< hq;= h'
3'12'2 mQj iqiql mlaIdf Wmudk
^i& iudk fldka;%d;a ms<sn|j ,xiqlrejkaf.a m<mqreoao iy
w;S; ldh idOkh "
^ii& fiajl msia" WmlrK jeks im;a o" blsf
ksIamdokh lsf myiql o mj;akd njg"

iy

^iii& ta i|yd fhoug we;ss uq,H im;a" ie<ls,a,g f.k wod<


.siqu id:l f,i bgq lsu i|yd ,xiqlrejka fj; we;s
yelshdj iy im;a u; muKla mQj iqiql mlaIdj
mok h hq;= h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

29

4 jeks mfoh
m%imdok iQodku iy ie<iq lsu
4'1

mQj m%imdok l%shd

4'1'1 ^w& jHdmD;shla ksh; ld,h ;=< wjika lrk njg iy;sl
u msKsi iy ta i|yd b;d fyd| fj<|fmd, jkdlula
,nd .ekSug" imQK m%imdok l%shdj,sh ldhlaIu
f,i ie<iq lsu b;d jeo.;a f'
^wd& ,xiq le|u fyda ,xiqlrejkaf.a mQj iqiql mCIdj
fh wud;HdxYfha f,a l jrhdf.a tl;a j h wkq j
is l< hq ; = w;r" foa Y wruq o ,a imhk jHdmD;s
inkaOfhka wruqo,a imhk foaY ksfhdacHdh;kfha
tl;ajh wkqj isl< hq;= h'

O m% i mdok
l% s h dud. i|yd
ld, iS u dj
m% i mdok w;a
fmdf;a 4'1 ys
i|yka lr we;'

^we& wjYH wruqo,a m%;smdokh lr we;s njg iar ne|Sulska


f;drj m%imdok l%shdjla wdrN fkdl< hq;= h'
4'2

m%Odk m%imdok ie<eiau

4'2'1 ^w& m%imdok wia;ajh iska m%Odk m%imdok ie<eiau ilia


l< hq;= h'
m%%Odk m%imdok

ie<eiaf wdlD;sh

^wd& wju jYfhka jir ;=kl (03) ld,hla i|yd wfmalaIs; m%imdokh
m%imdok lghq;=" m%Odk m%imdok ie<eiafuys ,ehsia;= w;afmdf;a 4'2'1 ys
i|yka lr we;'
.; lr ;sh hq;= h'
^we& B< t<fUk jIh i|yd jQ m% i mdok lghq ; =
ia;rd;aulj ms<sfh, lrkq ,eh hq;= h'
^wE& m%Odk m%imdok ie<eiafuys ^i& uOH.; m%imdokhg
m%imdokh"

tfrysj

uOH.;

^ii& fldka;%d;a f.dkq (Package) lsf$fldgia lsf


(Slicing)" iy
^iii& jev i|yd jQ f.dkq (Packages) m%udKh wdfhys"
idfma l a I jdis o dhl ;;a ; a j h ;la f ia r e lrkq ,eh
hq;= h'
^b& m%Odk m%imdok ie<eiau udi yhlg je fkdjk ld,hla
;=< ks;sm;d hdj;ald, lrkq ,eh hq;= h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

30

m%imdok ld, igyk


4'2'2 ^w& m%imdok ld, igyk hkq wdrNf wjia:df isg
wjika lrk;=re tla tla m%imdok l%shdjkays mshjr
ld,l%udkq.;j ia;r lrk f,aLkhls'
^wd& m%imdok ld, igyk my; ia;r lr we;s wdldrhg
whr follska ilia l< hq;= h'
4'2'3
m%imdok ld,
igyk i|yd
i<ld ne,sh hq;=
wdlD;s whs;u
m%imdok
w;afmdf;a 4'2'3 ys
i|yka lr we;'

whr 1
^w& m%imdok ld, igyfka 1 jk whfrys wdrNfha isg
,xiq le|f f,aLkj, flgqm; ilia lsu olajd jQ
ish lghq;= we;=<;a hhq;= w;r" tu 1 jk whr
m%udohlska f;drj ilia l< hq;= h'
^wd& 1 jeks whr ms,sfh, lsu iy ks;sm;d hdj;ald, lsu
m%imdok wia;ajfha j.lSuls'
whr 2
^w& m%imdok ld, igyfka 2 jeks whfrys ,xiq le|f
f,aLk ilia lsfuka miqj t<fUk ishu lghq;= we;=<;a
h hq;= h'
^wd& m%imdok ld, igyfka 2 jeks whf flgqm; ilia
lsf j.lSu o m%imdok wia;ajh fj; mejf'
^we& m%imdok ld, igyk i<ld ne,Su iy m<uq /iaf
th wkqu; lsu wod< m%imdok lgqf j.lSula
jkafka h' m%imdokhg wod< m%imdok ld,igyfka
flgqm; iy Bg inkaO m%imdok ,sh,s" m%imdok
wia;ajh iska m%imdok lgqj fj; bm;a l, hq;=
h' m%imdok ld,igyk ms<sn|j tl;ajhg t<fuka
miq" m%imdok lgqf iy ;dlaIKsl w.ehS lgqf
iNdm;sjreka iska m%imdok wia;ajh uid m%imdok
l%shdjkays m%.;sh kshdukh l< hq;= h' Yd, m%udohka
we;s jk g tu m%udoh i|yd fya;=j meye,s lsu o" ta
i|yd m% ; s l h ms h jr .ekS u o" cd;s l m% i mdok
ksfhdacHdh;kh fj; kq u o" m%imdok lgqf
iNdm;sjrhdf.a j.lSu jkafka h' wud;H uKav,h iska
m;a lrkq ,nk m%imdok lgq" wud;HdxY m%imdok
lgq iy fjk;a ish m%imdok lgq inkaOfhka jk

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

31

g tjeks j.lsula mej we;af;a fh wud;HdxYfha


f,aljrhd fj;h'
4'3

uq msjeh weia;fka;=j

4'3'1 ^w& ishu wdY%s; ho we;= uq msjeh weia;fka;=j


m%imdok wia;ajh iska ms<sfh, l< hq;= h'
^wd& m% i mdokhg iQ o dk f lghq ; = j , ho iy
fldka;%d;a;=j m%odkh lsfuka miq isjk lghq;=j, ho
uq msjeh weia;fka;=f fjkaa jYfhka i|yka l<
hq;= h'
^we& fldka;%d;a m%odkfha mYapd;a lghq;= i|yd uq msjeh
weia;fka;=f my; lafjk yis wksYa; m%;smdok
(Contingency Provision) we;=,;a h hq;= h :
^i& m%imdokhg iQodk f lghq;= i|yd ishhg myl
^5]& Wmuhla "
^ii& fN!;sl yosis wksY
a ; wjYH;d i|yd ishhg oyhl
^10]& Wmuhla&"
^iii& < ms<sn| yis wksYa; ;;ajhka i|yd idOdrK
f,i weia;fka;=.; uqo,la'
^wE& uq msjeh weia;fka;=f wod< je n fjkaa jYfhka
we;=<;a l< hq;= h'
4'3'2

uq msjeh weia;fka;= wkqu; lsu


uq msjeh weia;fka;=j m%imdok w;afmdf;a i|yka wod<
wldh iska wkqu; lrkq ,eh hq;= h' tfy;a foaY wruqo,a
imhk jHdmD;shla inkaOfhka jk g tu wruqo,a imhk
foaY ksfhdacHdh;kh ta inkaOfhka tl h hq;= h'
uq msjeh weia;fka;=j m%;sfYdaOkh lsu

4'3'3

wdrNl uq msjeh weia;fka;=j ms<sfh, lsfuka miq ,xiq


le|u i|yd iEfyk ld,hla .;jqjfyd;a" WoaOukh iy
fjk;a lreKq ie<ls,a,g f.k uq msjeh weia;fka;=j

5 - H27166

uq msjeh
weia;fka;j=
wkqu; lsu
i|yd jQ wldrsh
m%imdok
w;afmdf;a 4'3'2 ys
i|yka lr we;'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

32

hdj;ald,Sk lr wod< wldh iska wkqu; lrkq ,eh


hq;= h'

je ia;r i|yd
m%imdok
w;afmdf;a 4'4
n,kak'

4'4

fldka;%d;a f.dkq (Package) lsu iy fldgiaj,g fnoSu


(Slicing)

4'4'1

fldka;%d;a;=f m%udKh ie<ls,a,g .; hq;= jeo.;a lreKls'

4'4'2

l,am fldka;%d;a l%u hgf;a ,xiq le| is l< yels h'


^w& Yd, iy l=vd fldka;%d;alrejkag iyNd.sug yelsjk
m " Yd, fldka;%d;a l=vd fldgiaj,g fnod mQj fyda
mYapd;a iqiql wkqj fldgia iy f.dkq 'mefla' l%uh
hgf;a m%imdokh l< yels h'
^wd& l=vd iy Yd, fldka;%d;alrejkaf.a ia:dms; Odrs;djh
wkqj" fldgia tllg fyda je m%udKhlg ke;fyd;a
imQK f.dkqjgu meflachg ,xiq bm;a lsug l=vd
iy Yd, fldka;%d;alrejkag Tjqkf
a .a leue;a; u; wjir
fokq ,eh yels h'
^we& ishu ,xiq tlu wjika oskhl ,eh hq;= w;r" tajd tu
oskfha oS u jD; lr w.ehSug ,la lr wju msjehla
iys; wmKhla i|yd" tu ,xiqj fyda ,xiqj, tl;=j
ksKh lrkq msKsi tajd tljr w.ehSug Ndckh l<
hq;=h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

33

5 jeks mfoh
,xiq le|f f,aLk
5'1

,xiq le|f f,aLk flgqm;a lsu wdrN lsu

5'1'1 ^w& ;dlaIKsl ms;r ie<iq wdh we;= ,xiq le|f f,aLk
flgqm;a lsu m%imdok wia;ajh iska wdrN l< hq;=
h'
^wd& ;dlaIKsl w.ehS lgqj m;a lsug fmr" m%imdok
wia;ajh iska by; i|yka ldhh wdrN l< hq;= h'
5'2

,xiq le|f f,aLkj, wka;.; lreKq

5'2'1 ^w& ,xiq fyda ^, ie|eyq& le|f wdrdOkhlg m%;spdr


jYfhka" wmKh lsug we;s NdKav fyda fiajd fyda jev
i|yd ,xiq iQodk lsug ,xiqlrefjl=g wjYH jk ish
f;dr;=re" ,xiq le|f f,aLkj, wka;.; h hq;= h'
,xiq le|f f,aLkj, wka;.; lreKq ksrjq,a iy.;
h hq;=h'

,xiq le|f
f,aLkj,
wka;.; lreKq
m%imdok
w;a f mdf;a 5'2'1
ys ola j d we;'

^wd& fuu f,aLkj, ia;rd;aul nj iy ixlSK nj fhda;


m%imdokfha m%udKh iy iajNdjh wkqj fjkia h yelsh'
5'3

iu; ,xiq le|f f,aLk

5'3'1 ^w& cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh u.ska wkqu; lrk ,o


iu; ,xiq le|f f,aLkj, fhda.H wdoYlhla" wjYH
k" fldka;%d;aj, mekk.sk ksYa; lreKq flfrys
wduka;%Kh l<yels mos" wju fjkial iys;j m%imdok
wia;ajh iska Nd; l< hq;= h'
^wd iu; ,xiq le|f f,aLkj, O fldgia we;s g"
tk ,xiqlrejkaa i|yd jk Wmfoia" ,xiq ms<sn|
o;a ; hka " fldka ; % d ;a ; = j ms < s n | idudkHh fldka f oa i s "
fldka;%d;a;=j ms<sn| o;a;hka iy fldka;%d;a;=f fYaI
fldkafoais we;s g" tjeks fjkial ykajdh hq;af;a
,xiqlrejka fj; fokq ,nk Wmfoia iy fldka;%d;a;=j
ms<sn| idudkH fldkafoais fjkia lsfuka fkdj" ,xiq fyda
fldka;%d;a o;a; ms<sn| m;s%ldj u.ska fyda fldka;%d;a;=j
ms<sn| fYaI fldkafoais u.ska h'

wkqu; lrk ,o
iu; ,xiq
bm;a ls f
f,aLkj,
,ehsia;=jla
cd;sl m%imdok
ksfhdacHdh;kfha
fj wvfha
i|yka lr we;'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

34

^we& wod< iu; ,xiq le|f f,aLk ksl=;a lrkq ,en ke;s
wjia:djl " cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kfha tl;ajh
iys;j m%imdok wia;ajh iska fjk;a f,aLk Nd;
l< yels h'
^wE& tjeks ishu f,aLk ms<sfj,ska ;dlaIK w.ehS lgqj
iska iy m%imdok lgqj iska mlaId fldg wkqu; l<
hq;= w;r" tu f,aLkj, wka;.; lreKq i|yd imQK
j.lSu tu lgq fol Ndr.; hq;= h'
^b& wruqo,a imhk foaY ksfhdacHdh;khla iska wruqo,a
imhk m%imdokhla inkaOfhka jk g" tu
ksfhdacHdh;k iska wkqu; lrkq ,nk iu; ,xiq
le|f f,aLk m%imdok wiaa;ajh iska Nd; l<
yels h'
,xiq le|f wdrdOkh
iqq iq n j ,ef
ia ; r iy
wjYH iq iq l
m% i mdok
w;a f mdf;a
5'3'2 ys i|yka
lr we;'

5'3'2

,xiq le|f wdrdOkfhys ch.%dyS ,xiqlreg ;sh hq;="


iDcqju iqiq nj ;yjqre flfrk Wmudk iy iqiql ms<sn|
wjYH;d we;= ,xiq fyda , ie|eyq ms<f
s h, lsug ,xiqlreg
wjYH jk W; iy wod< uQ,sl f;dr;=re we;=<;a h
hq;= h'
,xiqlrejkag Wmfoia

je ia ; r
m% i mdok
w;a f mdf;ys
5'3'3 ys i|yka
lr we;'

5'3'3

m%imdok w;afmdf;a imhd we;s m wod< ish f;dr;=re"


,xiqlrejka i|yd jQ Wmfoiaj, wka;.; h hq;= h'

widOqf,aLk
.;lr we;s
fldka;%d;alrejkaf.a
$iemhqlrejkaf.a
k cd;sl m%imdok
ksfhdacHdh;kfha
fj wvfha we;'

5'3'4 ^w& cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh iska widOq f,aLk.;


lr we;s lsisu fldka;%d;alrefjl=g fyda iemhqlrefjl=g
lsisu fldka;%d;a;=jla m%odkh lrkq fkd,eh hq;= h'

,xiqlrejkaf.a iqiq;djh

^wd& l,ska l, hdj;ald,Sk lrk ,o widOq f,aLk .;lr we;s


fldka;d% ;alrejkaf.a$iemhqlrejkaf.a ,ehsi;
a j
= la" cd;sl
m%imdok ksfhdacHdh;kh iska m%imdok wia;ajhka
fj; fnod ykq ,nk w;r" tu ,ehsia;=j cd;sl m%imdok
ksfhdacHdh;kfha fj wvfhys m< lrkq we;'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

35

^we& fldka;%d;a;=jla i|yd ,xiq le|f f,aLk ksudKh lsu


fyda ilia ls u i|yd Wmfoa Y l fia j d ,nd .ekS u g"
m% i mdok wia ;a j h is k a fia j fha fhdojkq ,enQ
h fldka ; % d ;a l refjl= g fyda iemhq lrefjl= g " tu
fldka;%d;a;=j m%odkh lrkq fkd,eh hq;= h'
5'3'5 ^w& jev i|yd jQ m%imdok inkaOfhka jk g foaYSh
fldka;%d;alrejka i|yd jQ tla mYapd;a iqiql Wmudkhla
jkqfha wod< whs'iS''ta'' (ICTAD) ,shdmxh f'
^wd& ,xiq bm;a lrk wjia:df " tu fldka;%d;alrejkag
j,x.= ,sh dmxhla ;s h hq ; = w;r" ,xiq iu. fuu
,shdmxh Tmamq lsf idlaIs o bm;a l< hq;= h'
^we& whs'iS''ta'' (ICTAD) ,shdmxh" ,xiq le|f f,aLk
, .ekSu i|yd jQ Wmudkhla fkdh hq;= h'
5'3'6 ^w& foaY wruqo,a imhk jHdmD;s hgf;a cd;Hka;r ;rld
,xiq le|f fyda cd;s l ;rld ,xiq le|f
m% i mdokj, foa Y S h yd foa Y S h hk foj.fha u
,xiqlrejkag ,xiq le|f l%shdj,shg iyNd.sf
iudk wjia:d ;sh hq;= h'
^wd& tfia jqjo" foaYSh ,xiqlrefjl== 5'3'5^wd& iy 5'3'5^we&
udf.damfoaYhkays i|yka kshuhkag wkql+,j l%shdl<
hq;= h'
5'3'7 ^w& ljr fyda ,xiqlrefjl==g ;ksj fyda taldnoaO jHjidhla
jYfhka fyda iuQy jHdmdrhla jYfhka fyda ,xiq bm;a
lsug wjir h hq;= h' tfia jqj o" tla m%imdokhla
i|yd ,xiqlrefjl==g tla ,xiqjla muKla bm;a lsug
wjir h hq;= h'
^wd& taldnoaO jHjidhla jYfhka fyda iuQy jHdmdrhla jYfhka
,xiq bm;a l,fyd;a" taldnoaO jHjidhla fyda iuQy
jHdmdrfha ishu mdYajhka fldka;d% ;a;j
= hgf;a" ish j.lS
bgq lsf tlaj yd fjkaa fjkaaj ne isk w;r" ta ms<sn|
,s; m%ldYhla Tjqka iska bm;a l< hq;= h'
5'3'8

foaYSh yd foaYSh ,xiqlrejkayg iudkj ie<lsh hq;= nj


cd;Hka;r ;rld ,xiq le|u hgf;a jq m%imdokhl "
whs'iS''ta'' (ICTAD) ,shdmxh ms<sn| kshuhkag wkql+,j

whs i S ta ,s h d
mx lsf j.
ms<n
s | ia;r
m%imdok
w;afmdf;a 5'3''5
ys i|yka lr we;'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

36

l%shd lsu iy foaYSh ,xiqlrejka i|yd m%uqL;ajh ,nd u


yer" ,xiq le|f iy fldka;%d;a fldkafoais foaYh
S yd foaYh
S
hk foj.fha u ,xiqlrejkaag iudkj wod< h hq;= h'
5'3'9

^w& fldka;%d;a;=j hgf;a " foaY jHjydr uqo,aj,ska f.


lsula wfmalaId lrkafka k" foaYSh yd foaYSh hk
foj.fhau ,xiqlrejka" foaY jHjydr uqo,aj,ska <
i|yka lsug;a" ta uqo,aj,ska uqo,a f. ,eug;a
iqiql ,nkq we;'
^wd& foaY jHjydr uqo,aj,ska f. lsug iqiql ,eu
i|yd" ,xiqlre iska ta inkaOfhka idOdrKShlrKh
lsf lreKq bm;a l< hq;= f' WodyrK jYfhka
msh;" WmlrK iy hkaf;%damlrK wdkhkh lsu iy
foaYsl fiajlhkag mdY%l f.u wdosh j,x.= fya;+ka
f,i i<lkq ,eh hq;= h'
,xiq j,x.= ld,h

5'3'10 ^w& ,xiq le|f f,aLkj, ksYa;j olajd we;s ld,iSudjla


i|yd" j,x.= ,xiq bm;a l< hq;= njg ,xiqlrejkag
kshu lrkq ,eh hq;= h'
,xiq j,x.= jk
ld,iSudjka
ms < s n | f;dr;= r e
m%imdok
w;a f mdf;a 5'3'10
ys i|yka lr
we;'

^wd& m%imdok wia;ajh iska ,xiq w.ehSu imQK lsug


o" wjYH ish wkqu;Ska ,nd .ekSug o " foaY wruqo,a
imhk jHdmD;s inkaOfhka jk g" ,xiq j, j,x.=
ld,h ;=< fldka;%d;a;=j m%odkh lsu i|yd" tu m%odkh
ksfoaY lsug wruqo,a imhk foaY ksfhdacHdh;kfha
tl;ajh ,nd .ekSug o" tfia ksYa; j olajk ld,
iSudj m%udKj;a njg m%imdok wia;ajh j. n,d.;
hq;= h'
^we& fhda; ,xiq j,x.= ld, iSudjka m%imdok w;a fmdf;a
i|yka lr we;'
,xiq iqrCIK
5'3'11 ^w& cd;Hka;r ;rld ,xiq" iS; cd;Hka;r ,xiq" cd;sl
;rld ,xiq" fyda iS; cd;sl ,xiq le|f ls%hdj,shg
iyNd.s jk ishu ,xiqlrejkaa iska ksh; wdlD;s
m;%h wkqj ,xiq iqrCIKhla bm;a lrkq ,eh hq;= h'
^wd& ,xiq iqrCIKh ,nd .kafka my; lafjk lreKq i|yd
iy;slu msKsi h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

37

^i& j,x.= ld,h ;=< ,xiqlre iska ,xiqj b,a,d wialr


.ekSu fyda fjkia lsu fkdlrk njg iy;slu"
^ii& ,xiq le|f f,aLkj, ia;r lr we;s Wmudkj,g
wkqj" .Ks;uh jer ksjer lsfuka miqj" ,xiqlre
fjkia lrk ,o ,xiq ,lg tl jk njg iy;slu
msKsi"
^iii& j,x.= ld,h ;= , fldka ; % d ;a ; = j m% o dkh lrkq
,enqjfyd;a" ,xiqlre iska fldka;%d;a;=j w;aika lrk
njg iy;slu msKsi" iy
^iv& ,xiq le|f f,aLkj, ksYa;j olajd we;s wjidk
oskhg fmr" ,xiqlre iska ldhh idOkuh iqrCIKhla
bm;a lrk njg iy;slu msKsi"
^we& fuu kshuhkag wkql+,u i|yd" 5'3'12 fyda 5'3'13
udf.da m foa Y j, ia ; r lr we;s l,a m j,s k a tla
l,amhla Nd;d l< yels h'
l,am 1 - ,xiq iqrCIK m%ldYh
5'3'12 ^w& ,xiq iq r CIKfhys fldka f oa i s imq r d,S u g ,xiq l re
wfmdfydi;a jq j fyd;a " h ks Y a ; ld,hla i|yd
,xiqlre fj; YS% ,xld rcfha fldka;%d;a m%odkh lsu
w;aysgqug hg;ajk njg leue;a; m< lrka ksh;
wdlD;s m;%fhys jQ m%ldYhla ,xiqlre iska w;aika lr
bm;a l< hq ; = njg m% i mdok wia ;a j h is k a
,xiqlreg kshu lrkq ,eh yels h'
^wd& fuu udf.damfoaYj, Odkj,g wkql+,j l%shd lsu
,xiqlre iska meyer ykq ,enqjfyd;a" m%imdok
wia;ajh iska tu meyer yeu ms<sn|j fkdmudj
cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh fj; jd;d l< hq;= h'
^we& cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh iska iajlSh wNsu;h
m" meyer yeu is lrk ,o ,xiqlre h ksYa;
ld,hla i|yd YS% ,xld rcfha m%imdokhkag iyNd.s
u w;aysgjkq ,eh yels h'

,xiq iqrCIKh
i|yd jQ wdlD;sh
m%imdok
w;afmdf;a 5'3'12
ys i|yka lr
we;'

38

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

l,amh 2 - ,xiq iqrCIKh $ uqo,a ;ekam;=j


,xiq iq r CIKh
i|yd jQ wdlD;sh
m%imdok
w;afmdf;a 5'3''13
ys i|yka lr
we;'

5'3'13 ^w& m%imdok wia;ajh iska my; lafjk l,am folska


tlla f;dard .; hq;= h :^i& weia;fka;=.; fldka;%d;a jkdlka ishhg tfla
isg ishhg fol ^1] isg 2]& olajd idudkHfhka
tljr f.jk ksYa; uqo,la i|yd jk iy;slhl
wdldrfhka muKla ,xiq i|yd jQ wemhla ,nd .ekSu"
fyda
^ii& weia;fka;=.; fldka;%d;a uqo,ska ishhg oYu mfya
isg ishhg tl olajd jQ ^0'5] isg 1]& uqo,lg
iudk" tljr f.jk uqo,la i|yd jQ wem ;ekam;=jla
,nd .ekSu'
^wd& ,xiq f,ka m%;sY;hla i|yka lrka muKla iqrlaIK
$ uqo,a ;ekam;= b,a,d isu ;kau wffOhu;a l<
hq;= h'
^we& .erkahl wdldrfhka ,xiq iqrlaIKhla bm;a lrkq
,enqjfyd;a" th wj,x.= l, fkdyels iy m%imdok
wia;ajfhka lrkq ,nk m<uq ,s; b,a,su u; fldkafoais
rys;j uqo,a njg mj;kh l, yels h hq;= w;r"
tu iqrlaIKfhys 5'3'11^wd& udf.damfoaYfha i|yka ish
fldkafoais wka;.; h hq;= h'
^wE& by; 5'3'11 ^wd& ks h u lr we;s udf.da m foa Y
fldkafoaisj,ska h fldkafoaishlg tlu ,xiqlre
iska meyer ykq ,enqjfyd;a" m%imdok wia;ajh
iska tu wem iqrlaIKh$uqo,a ;ekam;=j rdcika;l l<
hq;=h'
f,aLkj, meye<s nj
5'3'14 ^w& ishu wkd.; ,xiqlrejkayg tlu f;dr;=re imhkq
,eh hq;= w;r" w;sfl f;dr;=re ,nd .ekSu i|yd
Tjqkag iudk wjia:d i,id u iy;sl h hq;= h'
^wd& wkd.; ,xiqlrejkag jHdmD;s jev fj; m%fYu
i|yd m%imdok wia;ajh iska idOdrK wjia:d i,id
h hq;= h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

^we& jev inkaO fyda ixlSK NdKav inkaO


fldka;%d;aj, " ,xiq le|ug mQjfhka jQ /iaula
ixOdkh lrkq ,eh yels w;r" tys wkd.;
,xiqlrejkag m%imdok wia;ajfha ksfhda;hkaf.ka
meye<s ls ,nd.; yelsjkq msKsi wjia:dj i,id h
hq;= h'
^wE& tn ,xiq le|ug mQ j /ia j, jd;d is h u
wkd.; ,xiqlrejka fj; fnodyeh hq;= h'
meye,s ls
5'3'15 ^w& ,xiq le|f f,a L k inka O fhka jQ h w;s f l
f;dr;=re" meye,s ls" jer ksjer ls fyda fjkia
ls" ,xiq le|f uq,a f,aLk ,nd .;a iEu ;eke;af;l=
fj;u fnod yeh hq;= h'
^wd& f i|yd ,xiqlrejkaag wjYH l%shd ud. .ekSug yels
jk m ,xiq le|f wjidk khg fmr m%udKj;a
ld,hla Tjqkag ,nd h hq;= h'
^we& wjYH nj yefa k" m%imdok ld, igyk fj; ksis
wjOdkh fhduq lrka" m%imdok wiaa;ajh iska ,xiq
le|f wjidk kh > lrkq ,eh yels h'
l,am ,xiq
5'3'16 ^w& ,xiqlrejkaag l,am ,xiq bm;a lsug wjir fokafka
k " ta nj ,xiq le|f f,aLkj, meye,sj i|yka
l< hq;= h'
^wd& ,xiqlrejl= iska bm;a lrk ,o l,am ,xiq fjkaa
jYfhka jQ ,xiq bm;a lsula f,i i<lkq ,eh hq;=
w;r" th ia j dk ,xiq wdlD;s m;% h ls k a iy ,xiq
iqrlaIKhlska ikd: lrkq ,eh hq;= h' tfia jqjo' l,am
,xiqjla" w.ehSf ldhh i|yd i,ld n,kq fkd,eh
hq;= h'
^we& ,xiqlre iska bm;a lrk ,o uq,a ,xiqj w.ehSug
,lalrk ,j" th idrdkql+,j m%;spdr olajd we;s wju
, iys; ,xiqjla f,i i,lkq ,enqjfyd;a" ,xiqlref.a
l,am ,xiqj Tyqf.a uq,a ,xiqj iu. ii|kq ,ef'

39

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

40

5'3'17 lsis l,am ,xiqjla le|u i|yd wjir fokq fkd,enQ g"
tfy;a ,xiqlre iska l,am ,xiq bm;a lr we;s g"
fojeks iy miqj bm;a lrk ,o l,am ,xiq m%;slafIam
lrkq ,eh hq;= h'
jkdlu tl;= l, noao (VAT)
5'3'18 ^w& je noao fjkaa jYfhka i|yka lrk f,i" ,xiqlrejkag
Wmfoia osh hq;= w;r" ta i|yd m%udK ,am;aj, fyda
, f,aLkj, iqiq m Odk ie,iah hq;= h'
^wd& w.ehS i|yd je noao ie<ls,a,g fkd.; hq;= h'
w.ehS Wmudk
ia;r m%imdok
w;afmdf;a 5'3'19
ys i|yka lr
we;'

5'3'19 ^w& ,xiq w.ehSf i<ld ne,Su i|yd" ,xiq le|f


f,aLkj," ,g wu;rj wod< isoauh lreKq i|yka
l,hq;= w;r" w.hk ,o wju , iys; ,xiqj ;SsrKh
lsf ldhh i|yd tu lreKq wod< lr .kakd wdldrh
o tys i|yka l< hq;= h'
^wd& mYapd;a iqiql ,ef Wmudk ,xiq le|f f,aLkj,
meye,sj i|yka l< hq;= h'
5'3'20 ^w& l,am ksudK" jHhka" imQK lsf f,aLk" f.
fldkafoais wdosh u; mok jQ ,xiqj,g wjir fokq
,enqjfyd;a" tajd ms<.
s ; yels fldkafoais iy tajd w.ehSf
l%uh meye<sj i|yka l< hq;= h'
^wd& w.ehSu islrk w;r;=r" wkdjrKh lrk ,o Wmudk
fjkia lsu fyda w;sfl Wmudk we;=<;a lsu fkdl<
hq;= h'
5'4

fldka;%d;aj,g wod< fldkafoais


fldka;%d;a flgqm; ksl=;al< hq;= nj

je ia;r i|yd
m%imdok w;aa
fmdf;a 5'4'1
n,kak'

5'4'1

^w& fldka;%d;a flgqm; ,xiq le|f f,aLk iu. ksl=;a


l< hq;= h'^wd& fldka;%d;a flgqm;a f,aLkfha -

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

41

^i& bgq l< hq;= jevj, Ih m:h" iemhsh hq;= NdKav


fyda ,ndfok fiajd meye<sj i|yka lr ;sh hq;
q = h'
^ii& m%imdok wia;ajfha whs;sjdisl iy j.lS i|yka
h hq;= h'
^iii& iemhqlref.a fyda fldka;%d;alref.a whs;sjdisl iy
j.lS i|yka h hq;= h'
^iv& fldka;%d;a;=j wlaIKh lsf iy mmd,kh lsf
ldhh i|yd" bxfkarejl= fyda WmfoaYlhl= fiajfha
fhoug m%imdok wia;ajh wfmalaId lrkafka k"
bxfkarejrhdf.a fyda WmfoaYljrhdf.a wld n,h
iy l;jHhka fldka;d% ;a .siq flgqmf;a meye<sj
i|yka h hq;= h'
^v& fldka;%d;a;=f w: ksrEmKh lr we;s m" iajNdl
fya ; = j l (Force Majeure) m% ; s M ,hla jYfhka
fldka;%d;a;=j hgf;a ish j.lS bgq lsug mdYajhka
wfmdfydi;a jqjfyd;a" th wfmdfydi;a meyer yeula
f,i i<lkq fkd,nk njg fldka;d% ;a;f
= fldkafoaij
s ,
i|yka h hq;= h'
^vi& fldka;%d;a;=f idudkH fldkafoaisj,g wu;rj"
m%imdokh l< hq;= fYaIs; NdKav fyda jev fyda
fiajdj,g wod< iy jHdmD;sfha ia:dkhg wod< h
fYaI fldkafoais o tys we;=<;a l< hq;= h'

fhdokq ,nk fYaI


jpk ud,dj
m%imdok
w;afa mdf;a 5'3''19
i|yka lr we;'

, .e,mq inkaOj lghq;= lsu


5'4'2

udi ;= k l ld,mfohla bla u jk jev i|yd jQ h


fldka;%d;a;=jl Y%S ,xld remsh,a ixrplhg wod<j
isjk , fjkia inkaOfhka wod< lr.; hq;= iqq;%h"
,xiq le|f f,aLkfha iy fldka;%d;a .siqf we;=<;a h
hq;= h' f i|yd whs'iS''ta (ICTAD) u.ska ilia lrk ,o
, p,k iq;%h ( Price Variation Formulae) Nd; l< hq;= h'

5'4'3

foaY wruqo,a imhkq ,nk jHdmD;Ska i|yd foaY jHjydr


uqo,a ixrplh u;" isjk , fjkia i|yd , .e,mq
l< hq ; = njg wruq o ,a imhk foa Y ks f hda c Hdh;kfha
wjYH;djla f k foaY jHjydr uqo,a ixrplh i|yd
wod< ksfhdacHdh;kfha ksfoaYs; iQ;%h Nd;d l< yels h'

whs ' iS' 'ta ' '


(ICTAD)iq;%
m%imdok
w;a f mdf;a 5''4'2
i|yka lr we;'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

42

flfia jqj o tjeks wjia:dj, Y%S ,xld remsh,a ixrplh


i|yd whs'iS''ta' iq;%h Nd;d l< hq;= h'
jev fldka;%d;a i|yd w;a;sldr f.u
ms<.
s ; yels
iqrlaIK m%imdok
w;aafmdf;a 5'4'4 ys
i|yka lr we;'

5'4'4

jev i|yd jQ h fldka;%d;a;=jla i|yd w;a;sldr f.u


my; lafjk wdldrhg l, hq;= h'
^i& ms<s.; yels w;a;sldr f.f iqrCIKhla bm;a lsu
u;" fldka;%d;a uqo,ska ishhg iail ^20]& Wmuhla"
w;a;sldr f,i f.h yelsh' ^tu uqo,ska ;djld,sl
uqo,a iy yis wksIa; wruqo,a wvq lsrSfuka miq'&
^ii& jev imQK lsug we;s yelshdj ms<sn| m%imdok
wia;ajh iEySug m;a jkafka k iuDoa n,ldhj,g
iy f.d ixOdkj,g iqrCIKhla fkdue;sj remsh,a
fo,laIhl ^re' 200"000& Wmuhlg hg;aj w;a;sldr
uqo,a f.jkq ,eh yelsh" iy
^iii& fldka;%d;alreg is lrkq ,nk f.j,ska ishhg wkQjla
^90]& f.ug m%:u w;a;sldr uqo, imQKfhkau wdmiq
wh lr.kq ,eh hq;= h'
NdKav$WmlrK iy hkaf;%damlrK wdkhkh lsu i|yd
w;a;sldr f.u

5'4'5

m%imdok wia;ajfha jdishg Khjr ,sms jD; l, hq;=


njg ,xiq le|f f,aLkj, kshu lr we;s g" tajdfha
hou iemhq lre is k a h hq ; = w;r" m% i mdok
wia;ajhg ms<s.; yels iqrCIKhla bm;a lsu u;" Khjr
,smsfha jkdlka ishhg ;sylg ^30]& iudk uqo,lg je
fkdjk uqo,la Y%S ,xld remsh,aj,ska w;a;l
s dr jYfhka f.jkq
,eh yels h'
bls jev fldka;%d;a i|yd r|jd ;nd .ekSf uqo,'

r|jd ;nd .ekSug


ksfoaY;
s uqo,a
m%udKhka iy
r|jd ;nd .ekSf
iqrCIKfha
wdlD;sh
m%imdok
w;aafmdf;a 5'4'6 ys
i|yka lr we;'

5'4'6

^w& fldka;d% ;alrefjl=g


= f.h hq;= iEu f.ulsku
a ksY
a ;
uq o ,la " r|jd ;nd .ekS f uq o ,la f,i m% i mdok
wia;ajh iska r|jd ;nd .; hq;= h'
^wd& jev wjidk jYfhka ksu lsf r|jd ;nd.;a uqo,ska
y wvla fldka;%d;alreg wdmiq f.h hq;= w;r" b;s
uqo, fodaI j.lS ld, isudj (Defect Liability Period) wjika
jk;=re r|jd ;nd .; hq;= h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

43

5'4'7' l,amhla jYfhka" jev wjika jYfhka ksu lsfuka miq "
fldkafoais rys; iy wj,x.= l, fkdyels iqrCIKhla bm;a
lsfuka r|jd ;nd .;a uqof,a b;s m%udKh wdmiq ,nd .ekSug
fldka;%d;alreg bv h hq;= h'
ldhh idOk iqrCIKh
jev
5'4'8

^w& jev i|yd jQ h fldka;%d;a;=jl oS" fldka;%d;alre iska


.siqu W,a,x>kh l,fyd;a m% i mdok wia ;a j h
wdrlaId lsu i|yd" weia;fka;= .; fldka;%d;a uqo,ska
is h hg mylg ^5]& fkdwvq uq o ,la ldhh idOk
iqrlaIKhla jYfhka jev i|yd" bm;a lsu wjYH
f'

ldhh idOk
iqrlaIKfhys
ms<s.; yels
wdlD;sh iy
ms<s.; yels
wdh;k m%imdok
w;aafmdf;a 5''4'8
i|yka lr we;

^wd& fuu iqrlaIKh ms<s.; yels wdh;khlaa iska ksl=;a lrk


,o ldhh idOk iqrlaIKhla u.ska bm;a l, hq;=
w;r" th jev ksu lsug wfmalaIs; kh miq j k 28 la
olajd j,x.= h hq;= h'
5'4'9' ldhh idOk iqrlaIKh ksoyia lsu
flfia jqjo" remsh,a ,shk fol fkdblaujk l=vd jev
fldka;%d;aj, " ldhh idOk iqrlaIKhla bm;a lsf
wjYH;djfhka ks o yia ls u m% i mdok wia ;a j h lrkq
,eh yels h'
5'4'10 NdKav
^w& NdKav iemhSu i|yd jQ fldka;%d;aj, " ldhh idOk
iq r la I Kh i|yd jQ wjYH;djh" wod< NdKa v fha
fj<|fmd, ;;a j h u; iy jdKs c uh mph u;
r|d mj;S'
^wd& fldka;%d;a;=f ldhh idOkh wid:l jkg thska
m%imdok wia;ajh wdrlaId lsu i|yd" ldhh idOk
iqrlaIKhla bm;a lrk f,i iemhqlrejkag kshu
lrkq ,ef'
^we& weia;fka;=.; fldka;%d;a uqo,ska ishhg oyhlg ^10]&"
wvq fkdjk fhda.H uqo,l iqrlaIKhla u.ska j.lS ms<n
s |
ne|S wdjrKh lrkq ,eh yels h'

ms< s . ; yels
ldhh idOk
iq r la I K
m% i mdok
w;a fmdf;a
5'4'10 i|yka
lr we;'

44

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

^wE& h j.lS ms<sn| ne|Sf wjYH;djla f k f.jk


uqo,ska h m%;sY;hla tu j.lS iy h i lsf
fyda ls%hd;aul lsf wjYH;d wdjrKh lsu i|yd
r|jd ;nd .ekSf uqo,la jYfhka ;nd .; yels h'
je n f.u
ia;rd;aul
ldhh
mmdh
m%imdok
w;aafmdf;a 5'4'11
ys i|yka lr
we;'

5'4'11 h jev" NdKav fyda fiajd je noafoka ksoyia lr fkdue;s


k" j e n i | y d , s h d m x f l d k a ; % d ; a l r e j k a $
iemhqlrejka fj; n bkafjdhsia m;%%hla ,nd .ekSfuka miq
imhk ,o NdKav u; fyda lrk ,o jev u; je n f.jkq
,eh hq;= h'
5'4'12 je n wdjrKh lsu i|yd uqo,a f.fuka miq " B,.
udifha 15 jk k fyda tkg fmr" tlS f. ms<sn| ia;r"
.Kldm;s j rhdg ms g m;la iys ; j" foa Y S h wdodh
flduidia ckrd,ajrhd fj; kq h hq;= h'
wEjr lrk ,o w,dN

wEjr lrk ,o
w,dN .Kkhg
wod< idudkH
udf.damfoaY
m%imdok
w;afa mdf;a 5'4'13
ys i|yka lr we;'

5'4'13 ^w& m%imdok wia;ajhg w;sfl msjeh fyda wdodh


wysu fyda fjk;a m%;s,dN wysu hk m%;sM, we;s
lrka NdKav iemhSf" fiajd iemhSf fyda jev wjika
lsf m%udohka i|yd" Wmuhlg hg;aj" wEjr lrk
,o w,dN .Kka ne,Su i|yd jQ moku i|yka lrka
fldka;%d;a;=fjys ta i|yd Odk ie<eiah hq;= h'
^wd& w,dNj, m% u dKh iy moku ms < s n |j tlug
fldka;%d;a;=jg wod< mdYajhkag ksoyi we;' flfia
jqjo" w,dN jYfhka f.jkq ,nk h uqo,la idOdrK
h hq;= w;r" th wl;r fyda iqiq m%udKh blaujd
.sh uqo,la fkdh hq;= h' ulaksid o h;a" th tfia
jqjfyd;a" wlrKhlg tu uqo,a m%udKh w,dN uqo,la
jYfhka fkdj oKa v k uq o ,la f,i whlr .ekS u g
yelshdj ie,fik neks'
wdrjq,a iu

je ia;r
m%imdok
w;afa mdf;a 5'4'14
i|yka lr we;'

5'4'14 ^w& fldka;%d;a .siqj,ska mek k.sk ish wdrjq,a" 1995


wxl 11 ork fre lsf mkf;a Odk yd tys
ixfYdaOkhkag wkql+,j md,kh f'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

45

^wd& wdrjq,a iu" fre lsu u.ska is lrk njg ,xiq


le|f f,aLkj, i|yka l, hq;= w;r" ta inkaOfhka
fldka ; % d ;a f,a L kfhys ia ; rd;a u l fre ls f
j.ka;sh we;=<;a lrkq ,eh hq;= h'
^we& foaY wruqo,a imhkq ,nk jHdmD;s ioyd wruqo,a imhkq
,nk foaY ksfhdacHdh;k iska ksfoaY lrkq ,nk
wdrjq,a if Odkj,g wkql+,j l%shdl< hq;= h'
5'4'15 fre lsf mkf;a Odkj,g hg;aj" tlai;a cd;skaf.a
cd;Hka;r fj<| kS;sh ms<sn| fldIf (UNCITRAL) fyda
cd;Hka;r jdKssc ix.ufha ^ICC& fre lsf ;s fyda
fjk;a ms<s.; yels ;s ud,djla Nd;d lrk f,i ksfoaY
lrkq ,ef'
5'4'16 Y%S ,xld rch iska wruqo,a imhk jHdmD;s i|yd" fre
lsf ia:dkh Y%S ,xldj f' foaY wruqo,a imhk jHdmD;s
i|yd fre ls f ia : dkh " wruq o ,a imhk foa Y
ksfhdacHdh;kfha wjYH;dj,g wkqj ;SrKh lrkq ,ef'
5'5

.siq kS;sh

5'5'1

fldka;%d;a md,kh jk kS;sh Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjd


ckrcfha kS;sh h hq;=h'

5'6

ms;r

5'6'1

^w& m%imdokh lsug we;s NdKav fyda jev i|yd jk


ms;r wod< m%imdok wruqK idlaId;a lr.ekSu
i|yd " wjYH m%udKhg jvd mgq wdldrhg ia;r fkdl<
hq;= h'
^wd& ,xiq le|f f,aLkj, we;=<;a lr we;s ishu ms;r ia;r ioyd
cdk iajNdjfhka hqla; h hq;= w;r" tajd ;dlaIKsl m%imdok
wx.hkag jvd l%shd;aul wx.hkaf.ka ms<sUq h hq;= h' w;afmdf;a 5'6'
n,kak'

^we& tajdfha" fj<| kduh" legf,d.a wxlh fyda ksIamdos; rg


i|yka fkdh hq;= h'
^wE& wimQK ms;r fjkqjg fj<| kduh fyda fYaIs;
ksIamdolhl=f.a legf,d.aa wxlh i|yka lsu wjYH
f k" tfia i|yka lsfuka miqj "fyda Bg iudk
NdKavhla" hk jpk fhh hq;= h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

46

5'6'2

ksYa;j i|yka lr we;s NdKavj,g iudk ,laIK we;s


NdKav iy idrdkql+,j wju jYfhka iudk ldhh idOkhka
i,ik NdKav i|yd wmKhka Ndr.ekSug ms;r u.ska
wjir ,nd h hq;= h'

5'6'3

^w& YS% ,xld m%;s wdh;kh iska ilia lrkq ,nk


m%%;Ska yelss Wmu m%udKfhka Nd;d l< hq;= h'
^wd& Y%S ,xld m%;s wdh;kfha m%;Ska fkdue;s wjia:dj,
" ms<s.; yels cd;Hhka;r m%;Ska Nd;d l< hq;= h'

5'6'4

^w& jev i|yd jk ms;r jkqfha whs'iS''ta'' (ICTAD)


u.ska ksfoaY lrkq ,nk ms;r f'
^wd& cd;s l m% i mdok ks f hda c Hdh;kh is k a NdKa v j,
m%fNaohkays iS; m%udKhla i|yd ms;r ksl=;a lrkq
,nk w;r" tajd l,ska l, hdj;ald,Sk lrkq ,ef'
^we& m%dfhda.slj;a" yels;dla rg;a" whs'iS''ta'' (ICTAD)
u.ska iy cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh iska ksfoaY
lrkq ,nk ms;r m%imdok wia;ajhka iska Nd;d
l< hq;= h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

47

6 jk mfoh
,xiq le|f wdrdOkh iy
,xiq le|u wjika lsu$,xiq jD; lsu'
6'1
6'1'1

,xiq le|f f,aLk ksl=;a lsu


^w& wju jYfhka ,xiq le|f wjidk khg fmr jQ
kh olajd" h ksh; .dia;=jla f k th f.u u;"
^my; 6'1'1 ^wd& udf.damfoaYj,g hg;aj mQj iqiql
,enQ ,xiqlrejka we;=j & h ,xiq lrefjl==g ,xiq
le|f f,aLk ldhd, f,djka ;=< ;emef,ka fyda
fm!oa.,slj ,nd .ekSug bv i,id h hq;= h'
^wd& ,xiq lrejkaf.a mQj iqiql mlaId lrk wjia:dj,
" ,xiq le|f f,aLk ksl=;a lrkq ,eh hq;af;a mQj
iqiql ,enq ,xiqlrejkag muKs'

6'1'2

^w& ,xiq le|f f,aLk mlaId lsug leu;s h wkd.;


,xiq lrefjl==g" fkd,fha tu f,aLk mlaId lsu i|yd
tu wjldY ,nd h hq;= h'
^wd& ,xiq le|f f,aLk O ia:dkj, l=Kkq ,eh
yels h'

6'1'3

,xiq le|f f,aLk , .ekSu i|yd h ksh; .dia;=jla


kshu lr we;ak" tu .dia;=j ,xiqlrejka wffOhu;a lrk
wdldrfha b;d by< uqo,la fkdh hq;= h'

6'1'4

,xiq le|f f,aLk ksl=;a lsug wod<j m%imdok wia;ajh


iska jd;djla ;nd .; hq;= h'

6'2

,xiq bm;a lsf ld,h

6'2'1

^w& ,xiq bm;a lsf ld, isudj Nj ,xiqlrejkag"


,xiq le|f f,aLk ,hg .; yels kfha isg wdrN
h hq;= h'
^wd& tu ld, isudj ,xiq le|f wjidk kg wjika h
hq;= h'

6- - H27166

,xiq lrejkaf.ka
,efnk meKs,s
fufyhu ms<n
s |
ia;r m%imdok
w;aafmdf;a 6'1'1 ys
i|yka lr we;'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

48

^we& ,xiq le|u i|yd oS we;s ld,h" ,xiq ms<sfh, lsu


i|yd idOdrK f,i m%udKj;a h hq;= h'
6'2'2

,xiq le|f wju ld, is u dj my; la f jk m


mj;ajdf.k hd hq;= h'

cd;Hka;r ;rld ,xiq $ iS;


cd;Hka;r ;rld ,xiq

k 42 hs' (ixlSK m%imdok


i|yd Bg je k .Kka)

cd;sl ;rld ,xiq $ iS; cd;sl ,xiq

k 21 hs

ia;%sla$m%dfoaYSh ugf bls fldka;%d;a


hgf;a md,s; ;r`.ld ,xiq

osk 14 hs

fj<|fmd, , ie|eyq l%uh ^Shopping&

wju k 07 hs

3'20 iy 3'21 udf.damfoaY hgf;a yis


m%imdok i|yd

by; i|yka ld, iSudjka wvql<


yels h'

6'3

,xiq bm;a lsu $ ,eu

6'3'1

^w& ,xiq ;
^i& ,shdmx ;emE, u.ska, fyda
^ii& fYa I fhka ks h u lrk ,o ia : dkfha " m% i mdok
wia ;a j h is k a n,h mjrd we;s ks , Orhd fj;
fm!oa.,slj u ,xiq Ndr ,m;la ,nd .ekSfuka" fyda
^iii& uqd ;nk ,o fgkav fmhla we;s njg" ,xiq le|f
f,aLkj, i|yka jkafka k" m%imdok wia;ajh iska
;;aldh i|yd ;nd we;s uqd ;nk ,o fgkav fmhg
nyd,Sfuka
tla ia:dkhl muKla Ndr.; hq;= h'
^wd& ,xiq le|f f,aLkj," ishu ,xiq uqd ;nk ,o
ljrhla hgf;a bm;a l, hq;= njg" fldkafoaishla
;sh hq;= h'
^we& ",xiqlrejkag Wmfoia" hk f,aLkfha kshu lrk ,o whqre"
"uq,a msgm;"" fyda "msgm;" hkqfjkaa meye,sj i,l=Kq
lrk ,o yd fjku uqd ;nk ,o" ,xiq tla uq,a msgm;lska

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

49

iy wjYH msgm;a ixLHdjlska bm;a l< hq;=h' ishu


ljr tl;= lr tla ljrhl nyd by; ^w& m%ldrj
Ndrh hq;= h'
m%udo ,efnk ,xiq m%;slafIam lsu'
6'3'2

,xiq le|f f,aLkj, i|yka f,df " ,xiq ,nd .ekSu


wjika lrkq ,eh hq;=h' m%%udoj ,efnk ,xiq Ndr fkd.;
hq;= w;r" tajd jD; fkdlr wdmiq heh hq;= h'
,xiq m%isoafha jD; lsu'

6'3'3

^w& ,xiq jD; lsf j.lsu m%imdok lgqj fj; mej


we;' m%imdok lgqj iska tu wldrh ,xiq jD;
lsf lgqj fj; mjrkq ,eh yels w;r" tu lgqj
wju jYfhka m%imdok lgqj iska wkqu; lrkq
,nk idudlhka fofofkl=f.ka iuka; h hq;= h'
^wd& ,xiq jeiSu;a iu.u yels;dla blaukska" ,xiqlrejka fyda
meKSug leu;s Tjqkaf.a ksfhda;hka bmsg ,xiq
jD; l< hq;= h'
^we& ,xiq bm;a lsu i|yd ,nd we;s wjidk f,df
fyda Bg fmr ,o h ,xiq" tajd jD; lrk wjia:df
m%;slafIam fkdl< hq;= h'

6'3'4

^w& ,xiq jD; lsf 'uq,a msgm;' hkqfjkaa ,l=Kq lrk ,o


,xiq muKla jD; l< hq;= h. 'msgm;' jD; fkdl<
hq;= h'
^wd& ,xiq bm;a lsf wjidk f,df fyda Bg fmr
,xiq 'b,a,d wialr .ekSu' hkqfjkaa i,l=Kq lrk ,o
,shq ljrhla ,enqKfyd;a" tu ,smsh m<uqfjkaa jD;
l< hq;= h' tys we;=<;a ,smsfha i|yka lreKq ms<sn|j
,xiq jD; lsf lgqj" ielhlska f;drj iEySug m;a
jkafka k" ,xiqlref.a uq,a ,xiqj jD; fkdl< hq;= h'
h ielhla we;ak" uq,a ,xiqj wksla ,xiq iu. jD;
l< hq;= h' 'fjkia lsu' (Modification) hkqfjkaa i,l=Kq
lrk ,o h ,shq ljrhla f k" th uq,a ,xiqj iu.
jD; l< hq;= h'

je ia;r
m%imdok
w;afa mdf;a 6'3'3 ys
i|yka lr we;'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

50

6'3'5

,xiq jD; lsf lgqj iska tys meK isk mqoa.,hkag


my; lafjk lreKq lshjkq ,eh hq;= h'
^w& tla tla ,xiqlref.aa ku iy ,xiq wdlD;s m;%fha i|yka
uqo," tu f;dr;=re fkdue;s k" , f,aLkfha (Price
Schedule) fyda wjYH;d f,a L kfha (Schedule of
Requirements) i|yka imQK uqo,"
^wd& ,xiq iqrlaIKhla $ ,xiq iqrlaIK m%ldYhla bm;a
lr we;s fyda ke;ss hk j."
^we& h jgula bm;a lr we;s g"

iy

^wE& ,xiq jD; lsf lgqf wNsu;h m fjk;a h


wod< f;dr;=re'
,xiq jD; lsu
i|yd jQ wdlD;sh
ms<n
s | jd;d
igyka
m%imdok
w;afa mdf;a
6'3''6 ys i|yka
lr we;'

6'3'6

,xiq jD; lsu ms<sn| lghq;= ksh; wdlD;s m;%hl jd;d


.; l< hq;= w;r" tu jd;d igyka ,xiq jD; lsf lgqf
ishu idudlhka iska w;aika l< hq;= h'

6'3'7

uq,a ,xiq f,aLk iy ,xiq jD; lsug wod< jd;d


igyka ;dlaIKsl w.ehS lgqf iNdm;sjrhd fj; Ndrh
hq;= h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

51

7 jk mfoh
,xiq w.ehSu
7'1

;dlaIKsl w.ehS lgqf /ia

7'1'1

,xiq ,ef " ,xiq w.ehSug wod< lreKq inkaOfhka


iyNd.sf wjYH;djh i|yd ;dCIKsl w.ehS lgqf
iNdm;sjrhd $ jh iska /iaula le|jkq ,eh hq;= h'

7'2

ryiHNdjh

7'2'1

,xiq jD; lsfuka miq" ch.%dyS ,xiqlre fj; fldka;%d;a;=j


m%odkh lsu ms<sn|j u;aj kq fok kh olajd" ^h
;eke;af;l= m%imdok l%h
s dj,shg u;aj inkaO j we;ak
i& ,xiqlrejkag fyda fjk;a h ;eke;af;l=g ,xiqj, wvx.=
lreKq " ta j d ms < s n | meye,s ls " mla I d ls iy
w.ehSj,g wod< f;dr;=re o" fldka;%d;a m%odkhg wod<
ksfoaY o kq fokq fkd,eh hq;= h'

7'3

,xiq w.ehSu i|yd WmfoaYlfhl=f.a$WmfoaYlhkaf.a fiajh


,nd .ekSu

7'3'1 ^w& ,xiq w.ehSu WmfoaYlfhl=g $ WmfoaYlhka Ndr lrkq


,enqjfyd;a" th isl< hq;af;a ;dlaIKsl w.ehS lgqf
wlaIKh iy udf.damfoaYl;ajh hgf;a h'
^wd& WmfoaYlhka ;dlaIKsl w.ehS lgqf idudlhka
fkdh hq;= h'
^we& ;dlaIKsl w.ehS lgq j is k a ;u lgq f u;a
jd;djla iu. WmfoaYlhkaf.a jd;dj m%imdok lgqj
fj; bm;a l< hq;= h'
7'4

,xiq w.ehSu i|yd jQ ld, iSudj

7'4'1

wjYH u;a wkque;ska ,nd .ekSug m%udKj;a ld,hla


ie,fik mrsos ,xiq w.ehSu yels;dla blaukska is l< hq;=
h' f ksid m%imdok ld,igyfka i|yka ld, mfoh
we;=<; ,xiq w.ehSu isl< hq;= h'

ia;r m%imdok
w;a fmdf;a 7'4 ys
i|yka lr we;'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

52

7'5

,xiqj, j,x.= Ndjh > lsu

7'5'1

^w& m%imdok ld, igykg wkql+,j" iy ,xiqj, j,x.=


ld, isudj ;=< m%odkh is lsug m%imdok lgqj
W;aidyl< hq;= h'
^wd& fuh isl, fkdyels jH;sfh wjia:dj, " ,xiqj,
j,x.= ld, is u dj >lrkq ,eh yels w;r ta
wdldrfhkau ,xiq iqrlaIKh o > lrkq ,eh yelsh'
^we& ,xiq iqrlaIKfha j,x.= ld,h > lsug ,xiqlrejl=
tl fkdjqjfyd;a" tu ,xiq ;jrg;a i<ld ne,Su
w;aykq ,eh hq;= h' flfia jqjo" ,xiq iqrlaIKh wys
lrkq fkd,eh hq;=h'

7'6

,xiqj, uq,a msgm; w.ehSug Ndck l< hq;= nj

7'6'1

^w& 'uq,a msgm;' hkqfjkaa i,l=Kq lrk ,o ,xiq muKla"


;dlaIKsl w.ehS lgqj iska w.ehSug Ndck l< hq;=
h' m%udoj ,enqK ,xiq fukau ,xiq jD; lrk wjia:df
jD; fkdlr m%ldYhg m;a fkdl< ,xiq o w.ehSu i|yd
i<ld n,kq fkd,eh hq;= h'
^wd& wjYH jqjfyd;a" m%imdok lgqj iska ixikaokh
lsf ldhh i|yd ,xiqf msgm; Nd;d l< yels h'

7'7

,xiq w.ehsf mrud:h iy whr

7'7'1

^w& ,xiq w.ehSf mrud:h jkqfha ,e we;s ,xiq w;=ka"


w.hkq ,j idrdkql+,j m%;spdr olajd we;s wju ,
iys; ,xiqj ;sSrKh lsu f'
^wd& ta wkqj" ,xiq w.ehSf l%shdj,sh m%Odk jYfhka whr
;=klg fnod fjkaal< yels h :^i& ,xiq mlaId lsu. ,xiqlrejkaaf.a iqiql" ,xiqj,
ks;Hdkql=, j,x.= Ndjh" iy ,e we;s ,xiqj,
idrdkql+, m%;spdrh o ;SrKh lsu'
^ii& sia;rd;aul ,xiq w.ehSu. ,e we;s" idrdkql+,j
m%;spdr olajd we;s ,xiq w;ka w.hkq ,enq wju ,
iys; ,xiqj ksKh lsu'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

^iii& mYapd;a iqiql. w.hkq ,enQ wju , iys;


,xiqlref.a iqiql iy m<mqreoao ksKh lsu'
7'8

,xiq mlaId lsu


idudkHh uQ,Ou
,xiq mlaId lsu woshr follska is l< yels h'
^w& 1 jk whr (

,xiqlre iqiql ,nd we;a o hkak ;


,xiqjg w;aika ;nd we;a o hkak ;
,xiqj ks;Hdkql+,j j,x.= o hkak ; iy
,xiqj iu. wjYH ,xiq iqrlaIKh bm;a lr we;a o
hkak ;yjqre lr.ekSu i|yd'

by; i|yka lreKqj,ska" h lreKlg" ms<s;=r 'ke;' hkak


k" ,xiqj m%;slafIam lrkq ,nk w;r" ;jrg;a i<ld
ne,Sfuka neyer lrkq ,ef'
^wd& 2 jk whr(
,xiq le|f f,aLkj, i|yka Odkj,ska neyerj
l%shdlr we;s wjia:djka ;yjqre lr .ekSu iy tjka
neyer m%Odk iy iq neyer jYfhka j.SlrKh
lsu' tfiau" ,xiq le|f f,aLkj, i|yka ksYa;
Odkj, wjYH;d u; mok fjka neyer
^jdod;aul neyer & iq neyer fyda m%Odk
neyer jYfhka ykd.ekSu" neyerj, ;SrKd;aul
nj" neyerj, jkdlug ixikaokd;aulj
fldka;%d;a;=f jkdlu iy ;dlaIKsl w.ehS lgqf
;SrKh' fuys mrud:h jkqfha ia;rd;aul ,xiq w.ehSug
Ndckh lsf woyiska idrdkql+,j m%;spdr olajk ,xiq
ykd.ekSu f'
,xiq le|f f,aLkj, Odkj,ska neyerj l%shd ls
;yjqre lsu
7'8'1

,xiq le|sf f,aLkj, we;s Odkj,ska neyerj l%shd


lsu ^WodyrK . ,xiqlrejkag we;s Wmfoia" , f,aLk"
fldka;%d;a fldkafoais iy ;dlaIKsl ms;r wdh& fndfyda
,xiqj, fmdf olakg ,efnk ,laIKhls' fuu neyerj
l%shd lsj,g my; i|yka lreKq we;=<;a h yels kuq;a"
tajdg iSud fkdf'

53

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

54

jHd;sfl ;
Ih m:fha w;aye $ wimQK wmK ;
iqiql $ fldkafoais ;
m%ldYs; wkque;shka ;
l,am fhdackd ^fYaIfhka b,a,d fkdue;s g& ;
,xiq le|f f,aLkj, wvx.= wjYH;djkag lrkq
,nk fjkial ;

Yd, iy iq neyer j.slrKh lsu'


7'8'2

,xiq fldkafoaisj,ska neyer meye,sj ykd.; hq;= h'


ms<s.; yels njg i<lkq ,nk neyer 'iq neyer'
jYfhka j.SslrKh lrkq ,nk w;r" ms<s.; fkdyels
neyer" Yd, neyer jYfhka j.SlrKh lrkq ,ef'
iq neyer

7'8'3

iq neyer hkq ^w& ,xiqf j,x.= Ndjhg fyda ks;Hdkql+, Ndjhg n,mEula
fkdue;s neyer" fyda
^wd& NdKav fyda fiajd mske fyda jev bgq ls" l%h
s d;aul
Ndjhg" .=Kd;aul Ndjhg fyda Ndrug n,mEula
fkdue;s neyer" fyda
^we& fkdi,ld yeh yels $ ksjer l< yels jdKsc fyda
fldka;%d;a fldkafoais fyda ;dlaIKsl ms;rj,ska iq
jYfhka neyer" fyda
^wE& ixikaokh lsf wjYH;djh i|yd ,g tl;= lsu
fyda f,ka wvq lsu is l< yels iy m%udKd;aulj
.Kka n,d jkdlula ,nd h yels neyer f'
Yd, neyer

7'8'4

my; lafjk wjia:d Yd, neyer f,i i<lkq ,eh


hq;= w;r" tu ,ehsia;=j wjidkd;aul ,ehsia;=jla f,i woyia
fkdlrkq ,eh hq;= h'
^w& ,xiq iq r la I Kh $ ,xiq
fkdlsu"

iq r la I K m% l dYk bm;a

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

^wd& m%udKj;a fkdjk ,xiq iqrlaIKh fyda m%udKj;a fkdjk


,xiq iqrlaIK m%ldYk wdlD;s m;%"
^we& ,xiq " m%udKj;a j,x.= ld,mfohla i|yd iemhSug
wiu;a u"
^wE& w;aika fkdlrk ,o ,xiq fyda n,h,;a ;eke;af;l= $
;eke;a;ka iska w;aika lr fkd;su"
^b& iqiql ,ef wjYH;d ^ksYa;j olajd we;ak&"
^B& ,xiq le|f ksh; f,aLk u; ,xiq bm;a lsug
wfmdfydi;a u"
^W& ,xiqlreg , Wpdjpkhka i|yd m%;smdok i|yka
ls u wjYHjk kuq ; a " ,xiq le|f f,a L kfha
wkHdldrhlg i|yka lr ;su"
^W!& ,xiq f,aLkfha i|yka ,g n,mdk" tfy;a uq,Huh
jkdlula ,ndh fkdyels wkaof" ,xiq f,aLkfha
Odkj,ska neyer"
^t& ;dlaIKsl ms;rj, nrm;, iajNdjfha fjkial"
^ta& imhd we;s fldka f oa i s j ,g tfrys j " jevj, m% O dk
ixrplhka Wm fldka;%d;a ug ,xiqlre fhdackd lr
we;s g"
^T& ,xiqf ks;Hdkql+,Ndjh ikd: lsu i|yd fhdod .ekSug
woyia lrkq ,nk f,aLk fkdue;su" ^tk 'wkqudk'
(Speculative) '' f;dr;=re 'uiSf'' (Exploratory) fyda 'n,d
isf' (Wait and see) ,xiq wdosh bm;a lsula fkdjk
nj& fyda wmKh lrk ,o WmlrKj, YajikSh;ajh
Tmamq lsula fkdue;su"
^& fldka f oa i s iys ; ,xiq " tk mQ j ls K S u g hg;a j
fj<|fmdf,ys fldgia lsKSug ;su"
^l& ms<s.; fkdyels ;dlaIKsl ,laIK"
^.& ,xiq le|f f,aLkj, wvx.= ;SrKd;aul" ;dlaIKsl
fyda jdKsc wjYH;dj,g m%;spdr fkdolajk ,xiq'
jdohg Ndckh h yels neyer
7'8'5

uq,a oDIafhau" nrm;, fyda jeo.;a neyer f,i oDYHudk


fkdjk" tfy;a bos w.ehSf l%shdj,sfha ;jrg;a i<ld
ne,sh yels fjk;a h neyer ;sh yels w;r" tajd ms<.
s ekSu
wfkla ,xiq lrejkayg idOdrK fkdh yels w;r" tajd ksjeros
lsfuka m%;spdr fkdolajk ,xiqjla m%;spdr olajk tlla njg
m;a h yels h'

55

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

56

tjeks neyer wjia:d lsysmhla my; olajd we; :


^w& fjkia m%udKhl w;a;sldr uqo,a fyda $ iy fjk;a h
f. fldkafoais ^r|jd ;nd .ekSf uqo,a" wem uqo,a
wdh we;=& i|yd b,a lsu"
^wd& bosls ld, mfcaoh ;=< is flfrk nrm;, fkdjk
iajNdjfha fhdacs; fjkial
^we& fYa I fhka i|yka lr we;s bos l s l% u hlg fyda
ls%hd;aul lsf l%uhlg is flfrk nrm;, fkdjk
iajNdjfha fjkial"
^wE& jev ms<sn| Ih m:hg we;=<;aj we;s iq jevj, fyda
whs;uhkays ^Wjukdfjkaa fyda fkdkqj;aj& w;aye
^b& wEjr lrk ,o w,dN (Liquidated damages) i|yd ksY
a ;j
olajd we;s uqo, fjkia lsu fyda iSudlsu'
idrdkql+, f,i m%;spdr olajk ,xiq ksKh lsu'
7'8'6' idrdkQ l + , f,i m% ; s p dr ola j k ,xiq j la jkq f ha " jeo.;a
neyerula fyda iSud lsula fkdue;sj ,xiq le|sf f,aLkfha
wka;.; ish kshu fldkafoais iy ms;rj,g wkql+,j
bm;a flfrk ,xiqjls' jeo.;a neyerula fyda iSudlsula
jkqfha ^w& jevj, Ih m:hg" .=Kd;aul Ndjhg fyda ldhh
idOkhg h m%udKj;a wdldrhlska n,mdk: fyda
^wd& fldka;%d;a;=j hgf;a fiajd fhdaclhkaf.a whs;sjdisl
fyda ,xiq lrejkaf.a j.lS h wdldrhlska iSud lrk"
ke;fyd;a tajd ksjer lsu u.ska m%udKj;a f,i m%;spdr
olajk ,xiq bm;a lrk wfkl=;a ,xiq lrejkaf.a
;rld ;;ajhg widOdrK f,i n,mdk ,xiq le|f
f,aLkj,g wkql=,j neyer fyda iSud ls f'
idrdkql+, f,i m%;spdr olajk ishu ,xiq w.ehSug Ndckh
l< hq;= nj
7'8'7

m%udKj;a f,i m%;spdr olajk njg i<lkq ,nk ishu ,xiq


ia;rd;aul w.ehSulg Ndck lrkq ,eh hq;= h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

7'9

57

ia;rd;aul ,xiq w.ehSu


idudkH uQ,Ou

7'9'1

^w& w.hkq ,nk wju , iys; ,xiq f;dard .ekSu i|yd jQ


Wmudk we;=j ,xiq w.ehSug Ndckh lrk wdldrh
,xiq le|f f,aLkfhys i|yka l< hq;= h'
^wd& ,xiq w.ehSu ,xiq le|f f,aLkj, i|yka lr we;s
l%uh" kshuhka iy fldkafoaisj,g wkql+, h hq;=h'

ia;rd;aul ,xiq
w.ehS u ms<sn|
idudkH uQ,Ou
m%imdok
w;a fmdf;a 7'9'1
ys olajd we;'

^we& l%udka; iy ;ldkql=, ms<sfj,la wkq.ukh l< hq;=


w;r" tjeks ldhh mmdhla my; ia;r flf'
7'9'2

wkq.ukh l< hq;= jQ ldhh mmdh mshjfrka mshjr :


*

wxl .Ks;uh jer ksjer lsu"

jg we;ak tajd"

ms<s.; yels w;aye w.ehSu" ^fh whs;uhka fyda


jevj, fldgia&

fmd jHjydr uqo,aj,g mj;kh lsu

Ndrf ld, iSudjka fyda jev wjika lsf ld, iSudjka"

O iq neyer i|yd jQ .e,mq"

^wod< k & fufyhq msjeh fyda jk pl% msjeh"

wf,fhka miq fiajd iy wu;r fldgia ;su"

wdjrK iy;slj,ska (Warranties) ms<s.; yels neyer"

foaYSh m%uq;ajh" (Domestic Preference)

neyer iy fjk;a lreKq inkaOfhka uq,H n,mE


ms<sn| ;lafiarej"

uQ, Ou
$l%ufoh
m%imdok
w;aafmdf;a
7'9'2 ys
ia;rd;aulj
meye<s lr
we;'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

58

fkdlrye $ w;aye we;s whs;uhka


l%ufoh
m%imdok
w;aafmdf;a
7'9'3 ys
i|yka lr
we;'

7'9'3

^i& , i|yka lr fkdue;s ;SrKd;aul iajNdjfha fkdjk


whs;uhka ksid" idrdkql+,j m%;spdr olajk njg ms<s.;
yels k" iy
^ii& tu whs;uhkaf.a jkdlu wdka;sl jkafka k" ,xiqj,
we;=<;a lr fkdue;s tjeks whs;uhka i|yd bv ,nd
fokq msKsi" ,xiq , .e,msh hq;= h'
foaYsh m%uqL;ajh

7'9'4

foaYSh wuqjHhj,g iy foaYSh ,xiq lrejkag je jkdlula


,nd tu.ska cd;sl ludka; iy jHjidhka m%jOkh lsf
woyiska foaYSh ,xiq lrejka iu. ;r lrk g ,xiq
w.hk wjia:df oS " foaYSh ,xiq lrejkaf.aa , .Kkaj,g
my; lafjk m%uqL;d jdis ,nd h hq;= h'

7'9'5 jev fldka;%d;a i|yd foaYSh m%uqL;ajh


f,dal nexl=j iy wdishdkq ixjOk nexl=j
wruqo,a imhk jev fldka;%d;aj, foaYSh
,xiqlrejkag

7'5]
^ishhg y;hs oYu myhs&

Y%S ,xld rch iska wruqo,a imhk jev


fldkaa;%d;aj, foaYSh ,xiqlrejkag

10]
^ishhg oyhhs&

by; i|yka m%uqL;d jdis i|yd jQ b,a,Su :


my; lafjk Wmudk imqrd,k foaYSh ,xiqlrejkaag iy
taldnoaO jHjidhkag by; i|yka m%uqL;d jdis wod< f'
^w& ;ks mqoa.,hl= $;kswhs;sh i|yd" ,xiqlre Y%S ,dxlslhl=
h hq;= h'
^wd& yjq,a jHdmdr i|yd tu yjq,a jHdmdrfha idudlhkaf.ka
ishhg mkylg jvd ^50]& Y%S ,dxlslhka h hq;= h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

^we& tla iud.ula i|yd ^i& tu iud.u Y%S ,xldf ,shdmx lr ;sh hq;= h'"
^ii& tu iud.f whs ; s f hka is h hg mkylg jvd
Y%S ,dxlslhka i;= h hq;= h" iy
^iii& ;djld,sl uqo,a yer fldka;%d;a f,ka ishhg
oyhlg jvd ^10]& foaYSh fldka;%d;alrejkag Wm
fldka;%d;a fkdh hq;= h'
^wE& foaYh
S iud.j, taldnoaO jHjidhla i|yd m%uL
q ;d jdish
wod< lr .ekSu'
^i& by; ^we&^i& iy ^ii& ys i|yka lr we;s Wmudk
imqrd,k ;ks ;ks iud.j, taldnoaO jHjidhkag
muKla iSud h hq;= h'
^ii& taldnoaO jHjidh Y%S ,xldf ,shdmx lr ;sh
hq;= h' iy
^iii& ;djld,sl uqo,a yer fldka;%d;a f,ka ishhg oyhlg
jvd ^10]& foaYSh fldka;%d;alrejkag Wm fldka;%d;a
fkdh hq;= h'
7'9'6

foaYSh jYfhka ksIamdokh l< NdKav i|yd m%uqL;ajh'

f,dal nexl=j iy wdishdkq ixjOk nexl=j


iska wruqo,a imhk fldka;%d;a i|yd
foaYSh jYfhka ksIamdokh l< NdKav
Y%S ,xld rch iska wruqo,a imhk fldka;%d;a i|yd
foaYSh jYfhka ksIamdokh l< NdKav'

15]

^ishhg myf<djhs&

20]
^ishhg iaihs&

59

60

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

^w& m%imdok lgqj iEySulg m;ajk m ^i& Y%S ,xldfjkaa iemfhk llrejka' wuqjH iy wfkl=;a
ixrplhka" wmKh l, ksIamdokfha lyf,ka ksl=;a
l< ^Ex-works) f,ka ishhg ;sylg ^30]& iudkjk
njg" iy
^ii& fuu NdKav ksIm
a dokh lrk fyda tl,ia lrk ksIm
a dok
myiql" wju jYfhka ,xiq bm;a l, wjia:df
isg" tu NdKav ksIamdokh lsu $tl,ia lsu i|yd
fhdojd ;snq njg"
,xiqlre iska Tmamq lrkafka k" by; i|yka m%uqL;d jdis
ksIamdos; NdKavj,g muKla wod< f'
^wd& by; i|yka lreKqj,g wu;rj" Y%S ,xld rch iska
wruqo,a imhk jHdmD;sj, ,xiqlre iska my; lafjk
lreKq ;Dma; l< hq;= h'
^i& ;ks mq o a . ,hl= $ ;ks whs ; s h i|yd ,xiq l re
Y%S ,dxlslfhl= h hq;= h'
^ii& yjq,a jHdmdr i|yd tu yjq,a jHdmdrfha
idudlhkaf.ka ishhg mkyla ^50]& Y%S ,dxlslhka
h hq;= h'
^iii& ;ks iud.ula i|yd
* tu iud.u Y%S ,xldf ,shdmx lr ;sh hq;= h'
iy
* whs;sfhka ishhg mkylg^50]& je m%udKhla
Y%S ,dxlslhka i;= h hq;= h'
^iv& taldnoaO jHjidhla i|yd
* m%uqL;d jdis wod< lr.ekSu by; ^wd&^iii& ys i|yka
Wmudk imqrd,k ;ks ;ks iud.j, taldnoaO
jHjidhkag muKla isud h hq;= h'
* th Y%S ,xldf ,shdmxlr ;sh hq;= h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

,xiq lrejkaf.ka ,nd .kakd meye,s ls'


7'9'7

,xiq w.ehSug Ndckh lrk ld,h ;=< ^fYaIfhkau ixlsK


jev i|yd& ,xiq ksis m iy idOdrK f,i w.hk njg
iy;slf tlu ldhh i|yd ,xiqlref.ka meye,s lsula
,nd .ekSf wjYH;djhla ;sh yels h' fuu meye,s ls
w;r;=r ^w& ,xiqlref.a uq,a m%;spdrfhys ie,lsh hq;= fjkila is
lsug wjir fkdh hq;= h' iy
^wd& ,xiqj, , fhf wxl .Ks;uh jrola ksjer lsu
yer" ,xiqj, i|yka , fjkia fkdl< hq;= h'

7'9'8' b,a,d isk h meye,s lsula by; i|yka ldhh i|yd


muKla wjYH jk njg meye,sj f;are .ekSug" ,xiqlreg
yels h hq;= h'
7'9'9

;dlaIKsl w.ehS lgqj iska lrkq ,nk b,a,sula u;"


m%imdok wia;ajh iska tjeks meye,s ls ,xiqlref.ka
,s; j b,a,d iskq ,ef'
w.hkq ,enq wju ,la iys; idrdkql+,j m%;spdr olajd we;s
,xiq
idudkH uQ,Ou

7'9'10 ,xiq le|f f,aLkj, i|yka Wmudk iy l%ufohg wkqj"


m<uqfjkaa u ,xiq iQCIu wkaoka w.ehSug Ndckh l< hq;=
w;r" tfia w.hk ,o ,xiq ieie|Sfuka" wju ,la iys;
idrdkql+,j m%;spdr olajk ,xiqj ljfoehs ;SrKh l< hq;=
h'
w;d;al wkqm%udKhka' (Unrealistic Rates)
7'9'11 idrdkql+,j m%;spdr olajk wju , iys; ,xiq f;au u;"
^w& ;srKd;aul fyda b;d jeo.;a whs;uhka ms<sn|j ,xiqlre
iska w;d;al wvq wkqmu
% dKhka (Rate) i|yka lr we;ak"
bm;a lr we;s wkqm%udK wkqj" tu whs;uhka ,nd
.kafka flfia o $ tu jev bgq lrkafka flfia o $ tu
fiajd imhkafka flfia o" hkak ms<n
s |j ;dlaIKsl w.ehS

61

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

62

lgqj iEySug m;ajk m Tmamq lrk f,i" ,xiqlref.ka


b,a,d ish hq;= h' fuu ldhh i|yd wkqm%udK (Rate)
Yaf,aIKhla bm;a lrk f,i ,xiqlref.ka b,a,d
ish yels h'
^wd& ,xiqlre iska imhd we;s fya;= oela $ meye<s ls
ms<s.; fkdyels nj;a" tu ksid b,a,d we;s wkqm%udK
we;=<; Tyqf.a j.lS bgq lsug ,xiqlre wfmdfydi;a
jk nj;a" ;dlaIKsl w.ehS lgqf u;h k" tu ,xiq
m%;slafIam lrkq ,eh yels h'
^we& ,xiqlre iska imhd we;s fya;= oelau $ meye,s lsu
ms<s.; yels k" ;dlaIKsl w.ehS lgqj ;u w.ehS
lghq;= lrf.k hdhq;= h'
^wE& imhd we;s meye,s lsu$fya;= lau fkd;ld" Tyq
iska bm;a lr we;s wkqm%udK wkqj" whs;uhka ,nd
.ekSug$jev bgq lsug$fiajd ,ndug fldka;%d;alreg$
iemhqlreg we;s yelshdj ms<sn|j ;dlaIKsl w.ehS
lgqjg h ielhla we;ak" tu wjOdku wvq lsu
i|yd by, kdlulska hq;a ldhh idOk iqrlaIKhla
b,a,d ish yels h'
^b& tjeks w;sfl ldhh idOk iqrCIKhla bm;a lsu
,xiqlre iska m%;slafIam lrkq ,enqjfyd;a" Tyqf.a ,xiqj
m%;slafIam lrkq ,eh hq;= h'
7'10
mYapd;a iqqoqiql
ms<sn| ia;r
m%i mdok w;a
fmdf;a 7'10'1 ys
i|yka lr we;'

mYapd;a iqiql mCIdj

7'10'1 ^w& w.ehSug ,la lrkq ,enq wju , iys; ,xiqj j.lsj
hq;= iy Yajdi l, yels ,xiqlrefjl== iska bm;a
lr we;s njg iy;slu msKsi" ,xiqlrejkaaf.a mYapd;a
iqiql mrslaIdj wdrlaIl mshjrla jYfhka l%shd;aul
f'
^wd& fldka;%d;a;=j mskeug fmr" w.hkq ,enQ wju ,
iys; ,xiqj bm;a l< ,xiqlreg fldka;%d;a;=j M,odhs
f,i bgq lsug wjYH yelshdj iy im;a we;s njg
;SrKh lsu wjYHh f'
7'10'2 mQj iqiql mCIdjla islr ;snqfka jqj o" mQj iqiql
,nd.;a kfha isg ,xiq le|jQ kh olajd iEfyk ld,hla

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

63

.; we;ak" jeo.;a fjkia is j we;a o hkak k


.ekSu i|yd" mQj iqiql b,a m;%fha imhd we;s f;dr;=re
hdj;ald,Sk lsu wjYHh f'
7'10'3 ,xiq le|f f,aLkfha i|yka lr we;s" mYapd;a iqiql
Wmudkj,g m%udKj;a f,i wkql+, fkdjk ,xiqlrefjl== f
wjia:df m%;slafIam lrkq ,eh yels h' tfia jqjfyd;a"
B,.g isk" w.hkq ,enQ wju ,xiqlre inkaOfhka mYapd;a
iqiql mlaIKhla lrkq ,ef'
7'11

,xiq w.ehS jd;dj

7'11'1

we.ehSu wjika l< jydu" m%imdok w;afmdf;a i|yka


lr we;s wdlD;sh wkqj" ;dlaIKsl w.ehS lgqj iska ,xiq
w.ehS jd;djla ms<sfh, lr" ishu ikd: lsf f,aLk
iys;j tu jd;dj m%imdok lgqj fj; bm;a l< hq;= h'

7'12'

,o ishu ,xiq m%;slafIam lsu

7'12'1 M,odhs ;rld njla fkdue;s nj meye,sj fmfkk g" ta


wkqj" ,enqK ishu ,xiq m%;slafIam lrkq ,eh yels h'
;rld njla fkdue;s nj" ,o ,xiq ixLHdj u; muKla
;SrKh fkdl< hq;= h'
7'12'2 ^w& mq,a m%pdrhla ,nd fuka miqj ,xiq tlla muKla ,enqK
o" fj<|fmd, jkdl wkqj ieif i|yka lr
we;s ,xiq , idOdrK k" ,xiq le|f l%shdj,sh
j,x.= njg i<lkq ,eh yels h'
^wd& tjeks wjia:djl " ,xiq bm;a l< tlu ;eke;a;d
iska i|yka lr we;s , .Kka wl k" ,xiq , wvq
lsu i|yd ;dlaIKsl w.ehS lgqj iska ,xiqlre
iu. idlPd l< hq;= h'
7'12'3 ^w& m%imdok lgqf u;h wkqj" ;rld nf wvqjla
olakg we;ak" iy tu.ska" ,o ish u ,xiq m%;slafIam
we;ak" ,xiq kej; le|f mq,a m%pdrhla ,nd
h hq;= h'
^wd& ,xiq kej; le|f l,ska fhdod.;a ,xiq le|f
f,aLk Nd; fkdl< hq;= h'

7 - H27166

,xiq w.ehsf
jd;dj ms<n
s |
wdlD;sh
m%imdok
w;afmdf;a 7'11'1ys
i|yka lr we;'

64

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

^we& ,xiq kej; le|u" wvqu , .Kka ,nd.ekSf yq


mrud:h i|yd muKla fkdh hq;=h'
7'12'4 ,xiqlre iu. iuq;s idlPd lsf tljQ lreKq m<sn|
jd;djla " m% i mdok lgq j is k a ;nd.; hq ; = w;r"
tl jQ iy idlPd l< ks h uhka iy fldka f oa i s j ,g
wod<j ,xiqlre iu. wjfndaO;d .siqula ,shd w;aika lr.;
hq;= h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

8 mfoh
fldka;%d;a m%odkh
8'1

fldka;%d;a m%odkh i|yd ksfoaY $ ksKhka lsu

8'1'1

m%imdok lgqj iska" ;dlaIKsl w.ehS lgqf jd;dj


mlaIdld f,i ne,Sfuka miq iy ;dlaIKsl w.ehS lgqfjkaa
wjYH meye,s ls ,nd .ekSfuka miq" m%imdok lgqj
iska my; lafjk l,amj,ska tla l,amhla l%shd;aul
l< hq;= h'
^w& ;dlaIKsl w.ehS lgqf ksfoaY $ ksCIKj,g
m%imdok lgqj tl jkafka k" m%imdok lgqf
iNdm;sjrhd iska
^i& wud;H uKa v ,h is k a m;a lrk ,o m% i mdok
lgqjla inkaOfhka jk g" fldka;%d;a;=j m%odkh
lsf ksfoaYhla fh wud;HxYfha f,aljrhd
fj; bm;a l< hq;= h ; iy
^ii& wksla ish wjia:djkays " fldka;%d;a;=j m%odkh lsu
ms < s n | ks Khka wud;HxY m% i mdok lgq j
inkaOfhka jk g fh wud;HxYfha f,aljrhd
fj; o" fomd;fka;= m%imdok lgqj iy m%dfoaYh
S
m%imdok lgqj inkaOfhka jk g
fomd;fka;= m%Odkshd fj; o" jHdmD;s m%imdok
lgqjla inkaOfhka jk g jHdmD;s wOHlaIjrhd
fj; o ,nd h hq;= h'
^wd& m%imdok lgqj iska lrk ,o ksCIK h:d m
i<ld n,d kej; jd;dj bm;a lrk f,i" ;dlaIKsl
w.ehS lgqfjkaa b,a,d ish hq;= h' tjeks wjia:djl
" ;dlaIKsl w.ehS lgqj iska bm;a lrk ,o miq
jd;djg m%imdok lgqj tl jqjfyd;a by; 8'1 ^w&
udf.damfoaYhg wkql+,j ;SrKh kq h hq;= h ; fyda
^we& ;dlaIKsl w.ehS lgq jd;df we;s h ksYa;
lreKla ms<sn|j m%imdok lgqj iska .gu .eg
u;=lrkafka k" tfia .eg u;= lrk lreK ms<sn|j
tl;ajhla we;slr .ekSu i|yd ;dlaIKsl w.ehS
lgqf ish idudcslhka iu. idlPd l< hq;= h'

65

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

66

bkamiqj m%imdok lgqf idudlhkag tu .eg


iy.; lreK ms<sn|j" talu;sl ;SrKhla .; fkdyels
k" m%imdok lgqf idudlhka nyq;rhlf.a ;SrKh
n,meje;ah hq;= w;r" by; 8'1^w& udf.damfoaYhg
wkql+,j ;sSrKh kq h hq;= h' flfia jqj o" h
idudlfhl= iska tl fkdf jd;djla bm;a
l< yels h'
8'2

fldka;%d;a;=j m%odkh lsf wNs,dIh ishu ,xiq lrejkaag


kqu

8'2'1

wud;H uKa v ,h m;a l < m% i mdok lgq f $wud;HxY


m%imdok lgqf ksfoaYh ms<sn|j ;udg kq tla
i;shla we;=<;" fh wud;HxYfha f,aljrhd iska ch.%dyS
,xiq l re f;da r d .ekS u ms < s n |j iy tu ,xiq l reg
fldka;%d;a;=j m%odkh lsug we;s woyi ms<sn|j" ishu
,xiqlrejka fj; ,s;j kq h hq;=h'

8'3

wud;H uKav,h iska m;a lrk ,o m%imdok lgqj iska


ksfoaY lrk ,o fldka;%d;a m%odkhlg tfrysj wNshdpk

8'3'1

^w& wud;H uKav,h iska m;alrk ,o m%imdok lgqf


ksfoaYhg ch.%dys ,xiqlre fj; fldka;%d;a;=j m%odkh
lsf woyig tfrysj h ksfhdackhla we;ak" tu
ksfhdack ckdm;s ldhd,fha msys m%imdok wNshdpk
uKav,h fj; bm;a lrk f,i" wud;H uKav,h iska
m;a lrk ,o m%imdok lgqf ksfoaY ms<sn|j ;udg
kq tla i;s h la we;= < ;" fh wud;HxYfha
f,aljrhd iska wid:l ,xiqlrejka fj; ,s;j kq
h hq;= h'
^wd& ,xiqlrejkaaf.a tu ksfhdack ^i& ch.%dys ,xiqlreg fldka;%d;a;=j m%odkh lsug we;s
woyi ms<sn|j" fh wud;HxYfha f,aljrhd iska
,xiqlre fj; kq tla i;shla we;=<; bm;a lrkq
,eh hq;= h' "
^ii& wNshdpk uKav,hg wjidk ;SrKhlg t<ug yelsjk
m ish lreKq wvx.= h hq;=h'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

8'4

wNshdpk uKav,h

8'4'1

^w& wud;H uKav,h iska m;a lrk ,o m%imdok lgqf


h ks foa Y hlg tfrys j ,xiq l rejl= f .ka h
ksfhdackhla ,ef " wNshdpk uKav,h iska ta nj
fh wud;HxYfha f,aljrhd fj; fkdmudj kq
h hq;= h'
^wd& tjeks ksfhdackhkaa uYkh lsfuka miq" wNshdpk
uKav,h iska iajlSh iajdk jd;dj fh wud;HxYfha
f,aljrhdg o msgm;la iys;j" wud;H uKav,h fj;
bm;a l< hq;= w;r" tu jd;dfjys ^i& wud;H uKav,h iska m;a lrk ,o m%imdok
lgqf ;SrKh wkqu; lsu i|yd jq Tjqkaf.a fya;=
iemhsh hq;=h ; fyda
^ii& tu fldka;%d;a;=j m%odkh ls ms<sn|j" iajlSh
ia j dk ks foa Y h bm;a lrk w;r wud;H
uKa v ,h m;a l < m% i mdok lgq f ;S r Kh
m%;slafIam l< yels h '

8'5

wud;HxY m%imdok lgqjg wod< fldka;%d;a m%odkh

8'5'1

^w& wud;HxY m%imdok lgqf ;SrKh ;ud fj; kq


tla i;shla we;=<;" fh wud;HxYfha f,aljrhd
iska ishu ,xiq lrejkag my; i|yka lreKq tljr
,s;j kq h hq;= h'
^i& ch.%dyS ,xiq l re f;da r d.;a nj iy Tyq g
fldka;%d;a;=j m%odkh lsug we;s woyi"
^ii& tfia kq tla i;s h la we;= < ;" wud;HxY
m%imdok lgqf ;SrKhg tfrysj" Tyqg $wehg"
h ksfhdack we;ak tajd bm;a lrk f,i kq
osh hq;= h' tu ksfhdackj, ish lreKq wvx.= h
hq;= h'
^wd& tlS i;s tll ld,hla ;=<" h ksfhdackhla ,enqKfyd;a"
tu ksfhdack i<ld ne,Su i|yd" fh wud;HxYfha
f,aljrhd iska wud;HxY m%imdok lgqf iy
;dla I Ks l w.ehS lgq f iNdm;s j rhka uid"

8 - H27166

67

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

68

wud;HxY m%imdok lgqf iy ;dlaIKsl w.ehS


lgqf taldnoaO /iaula ixOdkh l< hq;=h'
^we& tfia m;a lrkq ,nk taldnoaO lgqj iska mlaIKh
lkka Nd. fldg wjika lsu i|yd" iajlSh ldhh
mmdh wkq.ukh l< hq;= h'
^wE& taldnoaO lgqj m;alr k oyy;rlg ^14& je fkdjk
ld,hla we;=<;" tu taldnoaO lgqf ksCIK$ksfoaY
fh wud;HxYfha f,aljrhd fj; bm;a l< hq;=
w;r" f,aljrhd iska tu ksCIK $ ksfoaYj,g
wkql+,j l%shd l< hq;=h'
8'5'2

tn ksfhdack fkd,enqKfyd;a" fh wu;HxYfha f,aljrhd


iska ch.%dyS ,xiqlre fj; fldka;%d;a;=j fkdmudj m%odkh
l< hq;= h'

8'6

wud;H uKav,h iska m;a lrk ,o m%imdok lgqjg


wod<j fldka;%d;a m%odkh
^w& by; 8'1 ^w& udf.damfoaYh m%ldrj" fldka;d% ;a;j
= m%odkh
lsug ksfoaY lsu ms<sn|j ;ud fj; kq i;s
folla ^02& we;=<;" ch.%dyS ,xiqlreg fldka;%d;a;=j
m% o dkh ls f woyi ms < s n |j fh wud;HxYfha
f,aljrhd iska" fiiq ,xiqlrejkag h:d m kq
fuka miq " fh wud;HdxYfha f,a l jrhd is k a
wud;Hjrhd uid" wud;H uKav,h m;al< m%imdok
lgqf ksfoaYh iu. Tyqf.a$wehf.a kslaIK we;ak
ta j d o" wud;H uKa v ,h fj; kq foka cd;s l
m%imdok ksfhdacHdh;khg msgm;la iys;j wud;H
uKav,h fj; ixfoaYhla bm;a l< hq;= h'
^wd& wud;H uKav,fha ;SrKh" wud;H uKav,fha f,aljrhd
iska cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;khg o msgm;la
iys;j fh wud;HxYfha f,aljrhd fj; kq h
hq;= h'
^we& ch.%dyS ,xiqlreg fldka;%d;a;=j m%odkh lsug tfrysj
wid:l ,xiqlrejkaf.ka by; 8'3 ys udf.damfoaY
m%ldrj h ksfhdackhla fh wud;HxYfha f,aljrhdg

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

69

,e we;ak" by; ^w& fofha kshu lr we;s i;s foll


^02& ld, isudj i;s y;rla ^04& olajd > lrkq ,eh
hq;= h'
8'7

fldka;%d;a m%odkh

8'7'1

^w& fldka;%d;a;=j m%odkh lsug fmr fldka;%d;a;=f hou


imqrd,Su i|yd uq,H m%;smdok ;sfnk njg m%imdok
wia;ajh iy;sl h hq;= h'
^wd& ,xiqf j,x.= ld,h we;=<; iy fldka;%d;a;=j m%odkh
lsu ms<sn| wjidk ;SrKh .kq ,enq .i" m%;s.%yk
,smsh ksl=;a l< hq;= h'

8'8

wid:l jQ ,xiqlrejkaf.a wvq yq`vq;d ixCIsma; oelau


(Debriefing)

8'8'1

ixCIsma; oekqj;a lsf ldhh jkqfha ^w& wkd.;fha jvd m%;p


s dr iys; iy ;rld ,xiq bm;a
lrk f,i ,xiqlre uqukskau kqj;a lsf wruqK
we;sj" fjk;a ,xiqj, wka;.; lreKq wkdjrKh
fkdlr" wod< ,xiqlref.a fYaI wvq yq~q;d fmkakq
lrka" ,xiqj wid:lu i|yd fya;=" w;Dma;shg m;a
,xiqlreg kq u'
^wd& meKs,s m%udKh wju lsu" wjxlNdjh iy ksoNdjh
ms < s n | m% ; s m ;a ; s h iy mph meye,s j fmka u
i|yd;a h'

8'8'2

fldka;%d;a;=j m%odkh lsu ms<sn| ksfokh ksl=;a lsfuka


miq " ;udf.a ,xiq j f;da r d fkd.ekS u i|yd jQ fya ; = j
k.ekSug leu;s ,xiqlrejl= iska tu b,a,sSu m%imdok
wia;ajh fj; bm;a l< hq;= h' tjeks wjia:djl "
m%imdok wia;ajh iska fjk;a ;rlrejkaf.a ,xiq ms<n
s |j
fkdj" wod< ,xiqj ms,sn|j muKla idlPd l< hq;= h'

8'9

fldka;%d;a;=j ls%hd;aul lsu

8'9'1

,xiqlrejl= iska bm;a lrk ,o ,xiqj m%;s.%yKh lsfuka


miq" m%imdok wia;ajh iska wod< ,xiqlre fj; jydu
u;a m%;s.%yk ,smshla ksl=;a l< hq;= h' ta iu.u" my;

iu; m%;s.%yk
,s m s h m% i mdok
w;aafmdf;a 8'7'1
ys i|yka lr
we;'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

70

i|yka fldka;d% ;a i|yd u;a fldka;d% ;a .siqula ,shd w;aika


lsu isl< hq;=h'
^w& ^Y%S ,xld remsh,a fo,laI mkia oyila & Y%S ,xld remsh,a
2"50"000 blaujk jev i|yd jQ h fldka;%d;a;=jla ;
^wd& ^Y%S ,xld remsh,a mka ,laIhla& Y%S ,xld remsh,a 5"00"000
blaujk NdKav fyda fiajd fldka;%d;a;=jla ; iy
8'9'2' by; 8'9'1 udf.damfoaYh hgf;a fYaIfhka i|yka lr we;s
uq o ,a m% u dKhka g jvd wvq fldka ; % d ;a i|yd" m% i mdok
wia;ajh iska iajlsh wNsu;h m" u;a fldka;%d;a;=jlg
we;=<;a h yels h' u;a m%;s.%yk ,smshla ksl=;a lrkq
fkd,enqjfyd;a fyda u;a .siqula ,shd w;aika fkdl<fyd;a"
, .ekSf weKjqula fyda fjk;a h W; ,sh,a,la
Nd; l< hq;= h'
fldka;%d;a ,shd
w;aika lsu
i|yd jq wld
iSud iy
fldka;%d;a w;aika
lrk f,i
b,a,d isu i|yd
jQ wdlD;sh
m%imdok
w;afmdf;a 8'9'3 ys
i|yka lr we;'

8'9'3

u;a fldka;%d;a;=j wod< wldh iska w;aika l< hq;=h'

8'10

fldka;%d;a m%odkh m%isoahg m;a lsu

8'10'1 m%odkhka lrkq ,en we;s fldka;%d;a inkaOfhka" m%imdok


wia;ajh iska my; lafjk ia;r" jydu" ;udf.a fj
wvhla we;ak tu fj wvfha o" cd;sl m%imdok
ksfhdacHdh;k fj wvfha o iy$fyda fjk;a h W;
udOHhl o m<l, hq;=h'
^w&
^wd&
^we&
^wE&
^b&

,xiq le|jkq ,enQ whs;uj, $ jevj, ia;r"


,enqKq imQK ,xiq ixLHdj"
ch.%dyS ,xiqlref.a ku"
fldka;%d;a;=j m%odkh lrk ,o uqo,"
foa Y S h ks f hda ;fhl= we;s foa Y S h m% O dks f hl= g
fldka;%d;a;=jla mskuk ,o wjia:djl " tu foaYSh
ksfhda;hdf.a ku'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

8'10'2 fldka;%d;a;=f jkdlu Y%S ,xld remsh,a 250"000"000 l g


^Y% S ,xld rems h ,a ,s h k fois h mkylg& je k"
fldka;%d;a;=j m%odkh lsu" je jYfhka wf, jk tla cd;sl
mqj;am;l o" cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kfha fj wvfha
o" rcfha .ei m;%fha o m< lsu wksjdh f'
8'11

meyeryeu (Default)

8'11'1 fldka;%d;a meyeryer we;s fldka;%d;alrejkaf.a$iemhqlrejkaf.a o;a; uq,dY% - cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh
^w& jkdlu remsh,a 5"000"000 ^YSS% ,xld remsh,a ,shk
mylg& je fldka;%d;a wod< jk iEu wjia:djl u"
meyeryer we;s fldka;%d;alrejkaf.a $ iemhqlrejkaf.a
o;a; uq,dY%hla cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh iska
mj;ajdf.k hdhq;= w;r" th ks;sm;d hdj;ald,sk l<
hq;=h' meyeryer we;s fldka;%d;alrejkaf.a$iemhqlrejkaf.a k ,ehsi;
a =jla cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kfha
fj wvfhys m< lrkq ,eh hq;=h'
^wd& meyeryer we;s fldka;%d;alrejkaf.a$iemhqlrejkaf.a
,ehsia;=jla cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh iska wO
jdIslj ishu fh wud;HxY fj; ksl=;a lrkq ,nk
w;r" tu wud;HxYh iska ;u md,kh hgf;a we;s
fomd;fka;= iy ixia:d w;r tu ,ehsia;=j fnodyeh
hq;=h'
^we& h fldka;%d;alrejkaf.a$iemhqlrejkaf.a k fuu
o;a; uq,dY%fha ;sfnk;dla l,a" m%imdok wia;ajhka
iska tu fldka;%d;alrejkag$iemhqlrejkag lsisu
fldka;%d;a;=jla m%odkh fkdl< hq;= h'
^wE& meyeryer we;s fldka;%d;alrejkaf.a$iemhqlrejkaf.a
k cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kfha fj wvfha
m< lr we;af;a cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kfha mru
wNsu;h mosh' tu k" tu fj wvfhka bj;a lrk
;=re" m%imdok wia;ajhka iska tu mdYjhka iu.
.Kqfokq lsfuka je,lS is h hq ; = njg m% i mdok
wia;ajhkag kq f ldhh i|yd muKla jk w;r"
tu.ska tu fldka;%d;alrejkaf.a$iemhqlrejkaf.a h
idmrd l%shdjla weu is fkdf'

71

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

72
meyer ye
islrk
fldka;d% ;alrejka$
iemhqlrejka
jd;d lsu
i|yd jQ wdlD;sh
m%imdok w;a
fmdf;a 8'11'2 ys
i|yka lr we;'

8'11'2 ,xiq iqrlaIK m%ldYh u; meyer yeu


,xiqj iu ,xiq iqrlaIK m%ldYhla bm;a lrk f,i
b,a,d iskq ,enq g iy h fYaIs; ,xiqlrejl= tu iqrlaIK
m%ldYfha i|yka h fldkafoaishla imqrd,Sug wiu;ajk
g" m%imdok wia;ajh iska tn wiu;a wod<
ia;r iu. cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh fj; jydu
kq h hq;= h'
8'11'3

^w& m%imdok wia;ajfhka tjeks kaula ,enqK g" Bg


m%;spdr lau i|yd k y;l ^07& ld,hla ,ndfoka
cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh iska ,xiqlre fj;
,smshla hjkq ,ef'
^wd& lsisu i;=gqodhl ms<s;=rla fkd,enqKfyd;a" ,xiqlref.a
ku cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh iska mj;ajdf.k
hkq ,nk "meyeryer we;s fldka;%d;alrejkaf.a iy
iemhqlrejkaf.a o;a; uq,dY%hg" we;=<;a lrkq ,nk
w;r" cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kfha fj wvfha
o" tu ku m< lrkq ,ef'
ls%hd;aul lsu meyer yeu

8'11'4 ^w& jkdlu Y%S ,xld remsh,a 5"000"000 ^Y%S ,xld remsh,a
,shk mylg& jejk fldka;%d;a;=jla wod< jk iEu
wjia:djl u" ch.%dys fldka;%d;alre $ iemhqlre ^i& fldka;%d;a;=j m%odkh lsfuka miq" th l%shd;aul
lsug ;udg we;s fkdyelshdj m%imdok wia;ajh
fj; kq fokafka k; fyda
^ii& ldhh idOk iqrlaIKh bm;a lsug wfmdfydi;a
jqjfyd;a; fyda
^iii& ;udf.a fldka;%d;a;=j iEysug m;ajk wdldrhg bgq
lsug wfmdfydi;a jqjfyd;a" fyda
^iv& jev lsu w;aykq ,enqjfyd;a; fyda
^v& wfhda.H yeisulg jrolre jqjfyd;a"
Tyq f .a ku meyeryer we;s fldka ; % d ;a l rejka f .a $
iemhqlrejkaf.a ,ehsia;=jg we;=<;a fkdl< hq;af;a ukao

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

hkak ms<sn|j i;s folla we;=<; ^02& ,s;j fya;= olajk


f,i ks h u lrka " m% i mdok wia ;a j h is k a tu
fldka;%d;alre$iemhqlre fj; ,s; kaula hjkq ,eh
hq;= h'
^wd& fldka;%d;alre$iemhqlre iska bm;a lrk ,o lreKq
meye,s lsu ms<sn|j m%imdok wia;ajh iEySug m;a
fkdjkafka k" tu meyer yeu inkaOfhka f;dr;=re
,nd foka m% i mdok wia ;a j h is k a " fh
wud;HxYfha f,aljrhd fj; jd;djla bm;a l<
hq;= h'
8'11'5 ^w& by; lS jd;dj ,efuka miq " fldka ; % d ;a l re $
iemhqlref.a WoafoaYs; meyer yeu fyda wfhda.H
yeisu ms<sn|j mlaId lsu i|yd fh wud;HxYfha
f,aljrhd iska mrslI
a K lgqjla m;a lrkq ,eh hq;= h'
^wd& tf,i m;alrk ,o lgqj iska fldka;%d;alre myer
yer we;s fldka ; % d ;a l rejl= f,i ie<lS u g ;s r Kh
l<fyd;a " tu meyer yeug wod< ish lreKq i|yka
lrka fh wud;HxYfha f,aljrhd iska" cd;sl
m%imdok ksfhdacHdh;kh fj; j;djla bm;a l<
hq;= h'
^we& lgqf ks.uk ms<n
s | cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh
iEySug m;a jqjfyd;a fldka;%d;alre$iemhqlref.a
ku :
^i& myeryer we;s fldka;%d;alrejl=$iemhqlrejl=
jYfhka o;a; uq,dYfhys we;=<;a l< hq;=h; iy
^ii& cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kfha fj wvfhys
m< lrkq ,eh hq;= h'
meyeryer we;s fldka;%d;alrejka$iemhqlrejka ms<sn|
fomd;fka;= o;a; uq,dY%
8'11'6 ^w& jkdlu Y%S ,xld remsh,a 5"000"000 l g ^Y%S ,xld
rems h ,a ,s h k mylg& jvd wvq fldka ; % d ;a i|yd
myeryer we;s flka;%d;alrejka $iemhqlrejka ms<sn|
fomd;fka;= o;a; uq,dY%hla m%imdok wia;ajhka
iska mj;ajdf.k hd yels h'
^wd& fuu f;dr;=re fjk;a fomd;fka;j
= ,g ,nd h yelafla
tajd uiSula l<fyd;a muKs'

73

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

74

8'12

fldka;%d;a mmd,kh

8'12'1

^w& w;=re f. iy wjidk f. is lsf ldhh


i|yd jev ls%hd;aul lsu" NdKav iemhSu fyda fiajd
ie<iSu m%udKj;a m wlaIKh lrk njg;a" ;lafiare
lrk njg;a" iy;slu i|yd m%imdok wia;ajh
j.lsj hq;= f'
^wd& ms<sfj,ska" ms<s.ekSug $ Ndr.ekSug fmr imhd we;s
NdKav iy fiajdj, o bgqlr we;s jevj, o
.=Kd;aulNdjh iajdkj mlaIdlr ne,sh hq;= h'
^we& wdrjq,aj, mek k.sk yslmE iy l%shd;aul lsf
isjk fjkial ms<sn| fYaI wjOdkh fhduq l<
hq;= h'
jev wjika lsu ms<sn| iy;sl lsu

8'12'2 jev i|yd" my; i|yka lreKq iy;sl lrka jev wjika
lsf iy;slhla bxfkarejrhd $ WmfoaYljrhd iska ksl=;a
l< hq;=h'
^w& ms;r iy tl we;s fjk;a kshu iy fldkafoaisj,g
wkql+,j jev bgq lr we;s nj; iy
^wd& iy;sl lr we;s f." fldka;%d;a;=f fldkafoaisj,g
wkql+, nj'
NdKav ,enqK njg iy;sl lsu
8'12'3' NdKav inkaOfhka" my; i|yka lreKq ms<sn|j ia:dkNdr
ks,Orhd iska iy;slhla ksl=;a l< hq;= h'
^w& imhk ,o NdKav" ms;rj,g iy fjk;a tl jQ
kshuhkag wkql+, nj"
^wd& imhd we;s NdKav m%udKh" fldka;%d;a Odkj,g
wkql+, nj"
^we& tu NdKav i|yd idudkHfhka imhkq ,nk" j.lS
iy;sl" iqrCIK iy;sl iy w;afmd;a fYaIfhka tl
jQ whqre imhd we;s njg'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

75

imQK lrk ,o fiajdjka ms<sn| iy;sl lsu


8'12'4 fiajd inkaOfhka" fldka;%d;a;=f i,id we;s m%;smdokj,g
wkql+,j fiajd bgq lr we;s njg jQ iy;slhla ia:dkNdr
ks,Orhd iska ksl=;a l< hq;= h'
8'13

fldka;%d;a p,khka i|yd ksfhda. - jev

8'13'1 fldka;%d;a jev isfjka mj;sk w;r;=r" ljr fyda wjia:djl


" jevj, iajNdjh" .=Kd;aul Ndjh fyda m%udKh fjkia
lsug;a" tn p,khka i|yd jQ moku ilia lsug;a" tajd
wkq u ; iS u d we;= < ; ;la f ia r e ls ug;a " fldka ; % d ;a ; = f
fldkafoais wkqj idudkHfhka fiajd fhdaclfhl=g n,h mej
we;'
8'13'2 fldka;%d;a;=jl we;sjk p,khka i|yd wkque;sh ,nd
.ekSug;a" fYaIfhkau tlS p,khka i|yd uq,H ho
oeug wld n,h ,nd .ekS u g;a fldka ; % d ;a p,k
ksfhda.hla Nd;d lrkq ,ef'
wksYa; m%;smdok ( Contingency Provision) fkdblaujk
fldka ; % d ;a j , imQ K p,khka i|yd wkq u ; ls f
wldh
8'13'3 j;udk fldka;%d;a p,khka iy l,ska mej;s h p,khka
f k tajdfha Y=oaO kdlu" wkqu; fldka;%d;a whjefhys
Odk i<id we;s wksYa; m%;smdok uqo, fkdblaujkafka
k" fldka;%d;a p,k ksfhda.hka i|yd fomd;fka;=
m%Odkshd iska $ jHdmD;s wOHlaIjrhd iska wldh mjrkq
,eh yelsh' idudkHfhka wksYa; m%;smdok"
weia ; fka ; = . ; fldka ; % d ;a uq o ,s k a is h hg oyhla ^10]&
fkdblauh hq;= h'
wksYa; m%;smdok blaujQ g wkqu; lsf wldh
8'13'4 wkqu; wksYa; m%;smdok blaujd .sh g fyda wksYa;
m%;smdok fkdue;s g " fldka;%d;a p,k ksfhda. wkqu;sh
i|yd m%imdok w;afmdf;a i|yka wod< wld ug fj;
bm;a l< hq;= h'

p,k ksfhda.hka
b,a,d isu i|yd
jQ wdlD;sh iy
w.ehS ldhh
mmdh
m%imdok
w;afmdf;a 8'13'4
ys i|yka lr
we;'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

76

8'14'

ld,h > lsu

8'14'1 m%udohka is jQfha fldka;%d;alref.a$iemhqlref.a md,kfhka


neyer jQ wjia:dkq.; fya;+ka wkqj njg" m%imdok wia;ajh
iEySug m;ajk m ;yjqre lrkq ,nk g fYaI wjia:dkq.;
fya;+kj
a , fyda iajNdl jHikhl wldh ,;a mqo.
a ,hl=
iska ld,h > lsu m%odkh l< yelsh'

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

9 jk mfoh
fYaI m%imdok
9'1

jdKscuh NdKav m%imdokh

9'1'1

jdKscuh NdKav m%imdokfha " jdis iy.; fj<|fmd,


;;a;ajhkaf.ka m%fhdack .ekSu i|yd" fndfyda g iemhqu
wLKavj mj;ajdf.k hdu ;yjqre lrkq msKi
s " wdxYsl (Partial)
NdKav m%udKhka i|yd nyq O m%odkhka lrkq ,nk w;r"
h ld,hla ;=< nyq O , .ekS lrkq ,ef'

9'1'2

^w& l,ska l, wdrdOkd ksl=;a lrkq ,nk mQj iqiql


,;a ,xiqlrejkaf.a ,ehsia;=jla ilia lrkq ,eh yelsh'
^wd& ke.; lrk wjia:df fyda Bg fmr meje;s fj<|fmd,
,g inka; ,la bm;a lrk f,ig ,xiqlrejkag
wdrdOkd lrkq ,ef'
^we& ,xiq j,x.= ld,iSudjka yels;dla rg fl h hq;=h'
^wE& fj<| NdKavh i|yd idudkHfhka fj<|fmdf,a , kshu
lr we;s jHjydr uqo,a tallh" ,xiq le|u yd uqo,a
f.u i|yd Nd; l< yelsh' jHjydr uqo,a tallh
ms<sn|j ,xiq f,aLkfha fYaIfhka i|yka h hq;= h'
^b& ,xiq i|yd iqrlaIK wjYH fkdjkafka k fyda mQj
iqiql ,;a ,xiqlrejka iska h ksYa; ld,hla
i|yd j,x.= ia:djr ,xiq iqrlaIK bm;a lr we;ak"
wod< ,xiq f,aLk oHq;a" fgf,laia fyda *elaia u.ska
bm;a l< yels h'
^B& fj<|fmd, mphg .e,fmk iu; fldka ; % d ;a
fldkafoais iy wdlD;s m;% Nd; l< hq;= h'

9'2

wu;r fldgia m%imdokh

9'2'1

m%imdok wia;ajhka iska WmlrKj, uq,a ksIm


a dolhkaf.ka
fyda Tjqkaf.a n,h,;a foaYSh ksfhda;hkaf.ka fyda fjk;a
iajdk wu;r fldgia ksIamdolhkaf.ka fyda wu;r fldgia
fj<kaf.ka wu;r fldgia , .; yels h'

77

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

78

9'3

fudag jdyk iy WmlrK w;ajehd lsu

9'3'1

^w& w;ajehd lsf wdl jdish" jdykfha jhi iy


;;a;ajh ie<ls,a,g f.k" bm;a lr we;s , .Kka
idOdrK njg m%imdok wia;ajh iEySug m;a jkafka
k ksIamdolhkaf.a n,h ,;a foaYSh ksfhda;hka yryd
fudag jdykj,g iy fjk;a WmlrKj,g w;a jehd
ls is l< yels h'
^wd& m%imdok w;afmdf;a i|yka lr we;s m"
fomd;fka;= m%Odkshd iska wldrh mejula l<
yelsh' tfia jqjo" remsh,a ,laIhlg ^re'100"000'00&
je w;a j ehd ls i|yd fh wud;HxYfha
f,aljrhdf.a wkque;sh ,nd.; hq;= h'

9'4

jdr ird iy m%ldYk

9'4'1

jdr ird iy m%ldYk >Dcqju tajd m< lrkakkaf.ka fyda


Tjqkaf.a ksfhda;hkaf.ka , .; hq;= w;r" h jgula
,enqKfyd;a th bkafjdhsia m;%fha i|yka l< hq;= h'

9'5

bkaOk , .ekSu

9'5'1

bkaOk wjYH;d" m%imdok wia;ajhg ,u msys fmdaj,ska


, .; yels h'

9'6

T!IO j. iy ffjoH WmlrK m%imdokh

9'6'1

fuys kau;= T!IO hkqfjkaa fmdf i|yka lrkq ,nk fnfy;a"


tkak;a" ffjoH Wmdx. (Medical Devices), j oHd;aul
ksIamdok (Biological Products), fmdaIK ldrlhka (Nutritional
Additives), iy m%;i
s ka je<elaf ksIm
a dok (Contraceptives),
m%imdokh ixlSK iy iqfYaIS l%shdj,shla jk w;r" ta
i|yd fYaI wjOdkh wjYHh f'

9'6'2

T!IO m%imdokhg wod< fYaI lreKq ms<sn|j l%shd lsu


i|yd" cd;s l m% i mdok ks f hda c Hdh;kh is k a "T!IO
m%imdokh i|yd jQ udf.damfoaY ix.%yh" hkqfjkaa i|yka
lrkq ,nk T!IO m%imdokhg wod< udf.damfoaY wka;.;
fjku m%ldYkhla ksl=;a lrkq ,ef'

9'6'3' T!IO m%imdokh i|yd jQ udf.damfoaYj, ixfYdaOkhla"


fjkila islr we;ak i" T!IO m%imdokh i|yd yels;dla

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

rg fuu udf.damfoaYj, i|yka m%imdokh ms<sn| mq,a


m% ; s m ;a ; s wod< jka f ka h ' fuu udf.da m foa Y iy T!IO
m%imdokh i|yd jQ udf.damfoaY w;r wkkql+,;djla
we;s j q j fyd;a " tg miq j i|yka l< udf.da m foa Y n,
meje;af'
9'6'4

fuu udf.damfoaYhka ffjoH WmlrK m%imdokh i|yd jQ


fhda.Hh udf.damfoaY jYfhka wLKavj wod< f'

9'7

f;dr;=re moaO;s

9'7'1

my; i|yka lreKq fya;=fjka Yd, f;dr;=re ;dlaIK moaO;s


m%imdokh i|yd jQ fldka;%d;a b;d wNsfhda.d;aul tajd
jkafka h'
v tajdfha ;dlaIKsl wka;.;h Odldr jk w;r ia;r
lsu Ialrh'
v fjkia jk jHdmdr wruqKq" wdh;ksl foaYmd,kh" iy tajd
Nd;d lrkakkaf.a wdh;ksl yelshdj hk lreKq tajdg
;kau n,mdhs'
v tajd jHdmD;s jk pl%h mqrdu is.
S % ;dlaIKsl fjkiaj,g
hg;a h'
v tajd iu. jD;a;Shuh bxfkare fiajdj, iy O oe
iy uD ;dlaIKfohka iemhqf Y% ula we;'

9'7'2

f;dr;=re ;dlaIK moaO;s iemhsf iy ilsf NdKav


m%imdokfhka fjkaa flfrk m%Odk lreKq folla we;' tk"
iemhqlref.a je we;s wjOdku iy ixlsK fiajd
wjYH;d f' fuu lreKq fol ksid f;dr;=re ;dlaIK moaO;s
m%imdokfha ixlSKNdjh iy wjodku fndfyda fihska je
we;s w;r" ta i|yd fjkia wdldrhg w.ehSula iy fldka;%d;a
fldkafoais wjYHjkq we;' f ksid" ixlSK f;dr;=re ;dlaIK
moaO;s m%imdokfha " cd;sl m%imdok ksfhdacHdh;kh
uid fYaI ,xiq le|f f,aLk Nd;d l< hq;=h'

9'8

oaHq;a m%imdokh
m%imdok wia;ajhka leu;s k" wod< m%imdok lgqf
mQj tl;ajh we;sj" my; lafjk m%imdok lghq;=
oaHq;a udOHfhka l%shd;aul lrkq ,eh yels h'

79

80

rcfha m%imdok udf.damfoaY ix.%yh 2006

^w& idudkH m%pdrl ka l%shdj,shg wu;rj m%imdok


wdrdOkdjka fj wvfhys m< lsu'
^wd& ,xiqlrejkaf.a $ WmfoaYlhkaf.a leue;a; wkqj" oHq;a
udOHfhka fyda wkHdldrhlg" mQj iqiql ,ef
b,am;a iy ,xiq le|f f,aLk mlaId lsug Tjqkg
a
wjir fokq ,ef'
^we& ,xiqlrejkag oHq;a udOH yryd meye,s ls ,nd
.ekSug wjir fokq ,ef'
^wE& oHq ; a udOHfhka ,xiq bm;a ls ug wjir fokq
fkd,ef'
**********************

You might also like