‫ﻣﻘﺪﻣﺔ ﻣﺘﺮﺟﻢ‬

‫ﻛﺘﺎب »ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑـﺮ رﺳـﺎﻧﻪ ﻫـﺎ«‪ 1‬در ﺳـﺎل ‪ 1991‬ﺑـﻪ‬

‫ﭼﺎپ رﺳﻴﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻛﺘـﺎب ﺷـﺎﻳﺪ ﻫـﻢ ﻛﻮﺗـﺎه ﺗـﺮﻳﻦ اﺛـﺮ‬
‫ﭼﺎﻣــﺴﻜﻲ ﺑــﻪ ﺷــﻤﺎر آﻳــﺪ‪ ،‬و ﻫــﻢ از ﻧﻈــﺮ ﺳــﺒﻚ‬
‫ﻧﮕــﺎرش ﺑــﻪ زﺑــﺎﻧﻲ ﻋﺎﻣﻴﺎﻧــﻪﺗــﺮ از دﻳﮕــﺮ آﺛــﺎرش اراﺋــﻪ‬
‫ﺷﺪه‪ .‬وﻟﻲ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺟـﺮأت ﻣـﻲﺗـﻮان ﮔﻔـﺖ ﻛـﻪ ﻧﻈﺮﻳـﻪاي‬
‫را ﭼﺎﻣـــﺴﻜﻲ در اﻳـــﻦ ﻛﺘـــﺎب ﺗﻮﺳـــﻌﻪ داده‪ ،‬ﻛـــﻪ‬
‫ﺑــﻲﺷــﻚ ﻳﻜــﻲ از ﻣﻬــﻢﺗــﺮﻳﻦ ﻧﻜــﺎت زﻧــﺪﮔﻲ اﻣــﺮوزي‬
‫ﺑــﺸﺮ ﺷــﺪه‪ ،‬ﺑــﻪ ﻋﺒــﺎرﺗﻲ ﺳــﺎدهﺗــﺮ‪ :‬ﻧﻘــﺶ »ﻫﻴــﺎﻫﻮي‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ« در زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎ‪.‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﭽــﺔ اﻳــﻦ ﻫﻴــﺎﻫﻮ‪ ،‬ﻛــﻪ اﻣــﺮوز ﻛــﺸﻮر اﻳــﺮان‪ ،‬ﺑــﻪ‬
‫دﻟﻴــﻞ ﻣــﺴﺎﺋﻞ ﻫــﺴﺘﻪاي‪ ،‬در ﺑﻄــﻦ آن ﻗــﺮار ﮔﺮﻓﺘــﻪ؛‬
‫ﺷﻴﻮهﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﻴﺎﻫﻮ ﺑـﺎ ﺗﻜﻴـﻪ ﺑـﺮ آﻧـﺎن ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫ﻛـــﺎراﺋﻲ »ﻣﻨﺎﺳـــﺐ« ﺑﻴﺎﺑـــﺪ؛ اﻫـــﺪاف دراز ﻣـــﺪت و‬

‫‪ ١‬ﻧﺎم ﻛﺎﻣﻞ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪:‬‬

‫‪(Media Control, The Spectacular Achievements of‬‬
‫)‪Propaganda‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﺔ ﻣﺘﺮﺟﻢ‬ ‫‪٢‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻛﻮﺗــﺎه ﻣــﺪت در راﺳــﺘﺎي اﻳــﻦ »ﻫﻴﺎﻫﻮﻫــﺎ«‪ ،‬ﻫﻤﮕــﻲ‪،‬‬

‫ﻫــﺮ ﭼﻨــﺪ ﺑــﻪ ﺻــﻮرﺗﻲ ﺧﻼﺻــﻪ‪ ،‬در اﻳــﻦ اﺛــﺮ ﻣــﻮرد‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪاﻧـﺪ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤـﺔ اﻳـﻦ ﻛﺘـﺎب را ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎً‬
‫ﻫﻤﺰﻣــﺎن ﺑــﺎ ﺗﺮﺟﻤــﺔ آﺧــﺮﻳﻦ اﺛــﺮ ﭼﺎﻣــﺴﻜﻲ‪» ،‬ﺑﺮﺗــﺮي‬
‫ﻳــﺎ ﺣﻔــﻆ ﺑﻘــﺎء«‪ ،2‬آﻏــﺎز ﻛــﺮدم‪ .‬ﭼــﺮا ﻛــﻪ ﻻزم دﻳــﺪم‬
‫ﺧﻮاﻧﻨــﺪﮔﺎن ﻓﺎرﺳــﻲ زﺑــﺎن ﺗﺤــﻮل ﻧﻈﺮﻳــﺎت ﭼﺎﻣــﺴﻜﻲ‬
‫را ﻃــﻲ ﺑــﻴﺶ از ‪ 13‬ﺳــﺎل‪ ،‬ﺧــﻮد ﺷﺨــﺼﺎً ﻣــﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﻛﻨﻨــﺪ‪ .‬در واﻗــﻊ وي ﻳﻜــﻲ از ﻣﻌــﺪود ﻣﺘﻔﻜــﺮان ﺟﻬــﺎن‬
‫اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻃـﻲ ﺳـﺎلﻫـﺎ ﺣـﻀﻮر در ﺻـﺤﻨﺔ ﺳﻴﺎﺳـﺖ‪،‬‬
‫ﺗﺤﻠﻴــﻞﻫــﺎي ﺳﻴﺎﺳــﻲ ﺧــﻮد را ﺳــﺮ ﺳــﻮزﻧﻲ ﺗﻐﻴﻴــﺮ‬
‫ﻧﺪاده‪ .‬و در ﻛﺘﺎب »ﺑﺮﺗـﺮي ﻳـﺎ ﺣﻔـﻆ ﺑﻘـﺎء«‪ ،‬ﺣـﺪاﻗﻞ‬
‫ﻳﻜــﺼﺪ ﺻــﻔﺤﻪ از ﻧﺨــﺴﺘﻴﻦ ﺻــﻔﺤﺎت ﻛﺘــﺎب را در‬
‫واﻗﻊ ﺑـﻪ ﺑـﺎزﮔﻮﺋﻲ و ﺗﺤﻜـﻴﻢ ﻫﻤـﺎن ﻧﻈﺮاﺗـﻲ ﭘﺮداﺧﺘـﻪ‬
‫ﻛـــﻪ ‪ 13‬ﺳـــﺎل ﭘـــﻴﺶ در ﻛﺘـــﺎب »ﺣﺎﻛﻤﻴـــﺖ ﺑـــﺮ‬
‫رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ« ﻋﻨﻮان ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣــﺴﻠﻤﺎً ﺑــﺎ ﭘــﺎيﮔﻴــﺮي دﻧﻴــﺎي »ﻣﺠــﺎزي اﻳﻨﺘﺮﻧــﺖ«‪،‬‬

‫ﻻاﻗـــﻞ در درون ﻣـــﺮز ﻛـــﺸﻮرﻫﺎﺋﻲ ﻛـــﻪ دﺳﺘﺮﺳـــﻲ‬
‫آزاداﻧــﻪﺗــﺮي ﺑــﻪ اﻃﻼﻋــﺎت دﻳﺠﻴﺘــﺎل دارﻧــﺪ‪ ،‬دﻳﮕــﺮ‬
‫ﻧﻤـــﻲﺗـــﻮان از »ﻫﻴـــﺎﻫﻮي ﺳﻴﺎﺳـــﻲِ« رادﻳﻮﻫـــﺎ و‬
‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮنﻫـﺎ ﺳـﺨﻦ ﭼﻨـﺪاﻧﻲ ﺑـﻪ ﻣﻴـﺎن آورد‪ .‬و ﺷـﺎﻳﺪ‬

‫‪(Hegemony or Survival) ٢‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﺔ ﻣﺘﺮﺟﻢ‬ ‫‪٣‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﮔﺬﺷـــﺖ روزﮔـــﺎر‪ ،‬و ﺗﺤـــﻮﻻﺗﻲ ﻛـــﻪ ﻓﻨـــﺎوريﻫـــﺎي‬

‫اﻃﻼﻋــﺎﺗﻲ در »ﺟﻬــﺎن ﻣﺠــﺎزي« اﻣــﺮوز ﺑــﻪ ارﻣﻐــﺎن‬
‫ﺧﻮاﻫﻨــﺪ آورد‪ ،‬ﺑﺮﺧــﻲ دادهﻫــﺎ در ﻛﺘــﺎب »ﺣﺎﻛﻤﻴــﺖ‬
‫ﺑــﺮ رﺳــﺎﻧﻪﻫــﺎ« را ﻃــﻲ ﺳــﺎلﻫــﺎي آﻳﻨــﺪه ﺑــﻪ ﺻــﻮرﺗﻲ‬
‫ﭘﺎﻳﻪاي دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻌﻴﺪ ﺳﺎري اﺻﻼﻧﻲ‬

‫‪ 2‬ﻓﻮرﻳﺔ ‪.2006‬‬
‫‪saeed_sariaslani@cegetel.net‬‬
 ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬
‫دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﭼﺸﻢﮔﻴﺮ در زﻣﻴﻨﺔ »ﻫﻴﺎﻫﻮي ﺳﻴﺎﺳﻲ«‬

‫ﻧﻘﺶ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ در ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﻌﺎﺻﺮ اﻳﻦ ﺳﺌﻮال را اﻟﺰاﻣﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در ﭼﻪ ﺟﻬـﺎﻧﻲ‬

‫و در ﭼﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪاي ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬و ﺑﻪ وﻳﮋه اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮدمﺳـﺎﻻري در‬
‫اﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭼﻪ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ اﻋﻄﺎ ﻛﻨﻴﻢ؟ ﻧﺨﺴﺖ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻣﻴـﺎن دو‬
‫ادراك‪ ‬ﻣﺮدمﺳﺎﻻري آﻏﺎز ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻳﻚ ادراك‪ ‬ﻣﺮدمﺳـﺎﻻري ادﻋـﺎ دارد‪ ،‬ﻛـﻪ ﺟﺎﻣﻌـﺔ‬
‫ﻣﺮدمﺳﺎﻻر‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﻣﺮدم از ﻃُﺮق ﻣﺸﺨـﺼﻲ در ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ اﻣـﻮر‬
‫ﺧﻮد ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬وﺳـﺎﺋﻞ ارﺗﺒـﺎﻃﻲ آزاد و در دﺳـﺘﺮساﻧـﺪ‪ .‬اﮔـﺮ در‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻟﻐﺎت ﺑﻪ واژة ﻣﺮدمﺳﺎﻻري ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﻳﺎﺑﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳـﻒ‬
‫ﺑﺎﻻ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ادراك‪ ‬دﻳﮕﺮ از ﻣﺮدمﺳﺎﻻري ﻧﻴﺰ اﻳﻨـﺴﺖ ﻛـﻪ ﻣـﻲﺑﺎﻳـﺪ ﻣـﺮدم را از ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞﺷﺎن ﻣﺤـﺮوم ﻛـﺮده‪ ،‬ﺑـﻪ ﺷـﻴﻮهاي ﺧـﺸﻚ و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑـﻞ اﻧﻌﻄـﺎف‪ ،‬اﻣﻜﺎﻧـﺎت‬
‫اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻲ را ﺗﺤﺖ اﻧﻘﻴﺎد ﻗـﺮار داد‪ .‬اﻳـﻦ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﻳـﻚ ادراك ﻋﺠﻴـﺐ از‬
‫ﻣﺮدمﺳﺎﻻري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ آﻳﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ آﮔـﺎه ﺑﺎﺷـﻴﻢ ﻛـﻪ‪ ،‬ادراك ﺷـﺎﻳﻊ ﻫﻤـﻴﻦ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬و در واﻗﻊ‪ ،‬ﻃﻲ دوراﻧﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ در ﻋﻤﻞ‪ ،‬ﻛﻪ در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻧﻴﺰ ﺑـﻪ آن‬
‫اﻗﺘﺪاء ﺷﺪه‪ .‬ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪاي ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ اوﻟﻴﻦ اﻧﻘﻼﺑﺎت ﻣﺮدمﺳﺎﻻري ﻧﻮﻳﻦ در ﻗﺮن‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٥‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻫﻔﺪﻫﻢ در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬وﺳﻴﻌﺎً ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻫﻤﻴﻦ دﻳﺪﮔﺎه اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﺧﻮد‬
‫را ﺑﻪ دوران ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺤﺪود ﻛﺮده‪ ،‬از ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻮﺳﻌﺔ ﺗﻔﻜﺮ ﻣـﺮدمﺳـﺎﻻري و اﻳﻨﻜـﻪ‬
‫ﭼﺮا و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺴﺌﻠﺔ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ و اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻲﻫﺎ وارد ﺣﻴﻄـﺔ آن ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬ﻛﻼﻣـﻲ‬
‫ﭼﻨﺪ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﮔﻔﺖ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﭽﺔ اوﻟﻴﺔ »ﻫﻴﺎﻫﻮي ﺳﻴﺎﺳﻲ«‬
‫ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ از اوﻟﻴﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت »ﻫﻴﺎﻫﻮي ﺳﻴﺎﺳﻲ« دوﻟﺘـﻲ‪ ،‬ﻛـﻪ در دوﻟـﺖ وودرو‬
‫وﻳﻠﺴﻮن‪ 2‬ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬آﻏﺎز ﻛﻨـﻴﻢ‪ .‬وودرو وﻳﻠـﺴﻮن در ﺳـﺎل ‪ ،1916‬ﺑـﺮ اﺳـﺎس‬

‫‪ (Propaganda) ١‬را ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ »اﺳﻢﻣﻌﺮﻓﻪ« ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻧﻴﺎﻳﺪ‪» ،‬ﻫﻴﺎﻫﻮي ﺳﻴﺎﺳـﻲ« ﺗﺮﺟﻤـﻪ ﻛـﺮدهام‪ .‬در دﻳﮕـﺮ‬
‫ﻣﻮارد‪ ،‬اﻳﻦ واژه »ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت« ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪه‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺘـﺮادفﻫـﺎي ﻓـﻮق ﻓﻘـﻂ ﻗـﺴﻤﺖ‬
‫ﻛﻮﭼﻜﻲ از ﺑﺎرِ ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ واژة اﺻﻠﻲ را ﻣﻲرﺳﺎﻧﻨﺪ‪ Propaganda .‬واژهاي اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻧﻈـﺮ ﺗـﺎرﻳﺨﻲ ﺑـﻪ‬
‫ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬و در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻏﺮب ﻛﻪ ﻣﺪﻋﻲ »ﺟﺪاﺋﻲ دﻳﻦ از دوﻟﺖ« اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﻫﻴﺎﻫﻮ‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ و »آﻣﻮزهاي«)دﻛﺘﺮﻳﻨﺎل(‪ ،‬ﻛﻪ ﺷﻴﻮة ﻋﻤﻞ ﻛﻠﻴﺴﺎ در دورة ﻗﺮون وﺳـﻄﻲ ﺑـﻮده‬
‫ﻧﻴﺰ در ﻣﻔﻬﻮم‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫‪ .Woodrow Wilson 2‬ودرو وﻳﻠــﺴﻮن‪ ،‬رﺋــﻴﺲ ﺳــﺎﺑﻖ داﻧــﺸﮕﺎه ﻣﻌــﺮوف ﭘﺮﻳﻨــﺴﺘﻮن‪ ،‬در واﻗــﻊ ﻳﻜــﻲ از‬
‫ﺗﺤﺼﻴﻠﻜﺮدهﺗﺮﻳﻦ رؤﺳﺎي ﺟﻤﻬﻮر در ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي وي‪ ،‬ﺑـﻴﺶ از ﻫـﺮ رﺋـﻴﺲ‬
‫ﺟﻤﻬﻮر دﻳﮕﺮي از ﻃﺮف روﺷﻨﻔﻜﺮان اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﻣﻮرد ﺧﻄﺎب‪ ،‬ﻧﻘﺪ و ﻟﻌﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ .‬وﻳﻠﺴﻮن ﻛـﻪ در ﺳـﺎل ‪1912‬‬
‫ﺑﻪ ﭘﺴﺖ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري آﻣﺮﻳﻜﺎ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ 1917‬اﻳﻦ ﻛﺸﻮر را‪ ،‬ﺑﺮ ﺧـﻼف ﺗﻤﺎﻳـﻞ ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﺗـﺸﻜﻴﻼت‬
‫ﻣﺮدﻣﻲ‪ ،‬ﺳﻨﺪﻳﻜﺎﻫﺎ‪ ،‬و ﺣﺘﻲ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ اول ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﺸﺎﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬واﺑﺴﺘﮕﻲﻫﺎي ﻣﺤﻔﻠﻲ وي‬
‫ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداريﻫﺎي »اروﭘﺎﺋﻲـآﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ« ﻏﻴﺮ از اﻳﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺟﻨـﮓ‪ ،‬ﻋـﺪم‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﺋﻲ او در ﭘﻴﺸﺒﺮد ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ در ﻓـﻀﺎي ﭘـﺴﺎﺟﻨﮓ‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎدﻫـﺎي ﻓﺮاواﻧـﻲ را از ﺟﺎﻧـﺐ‬
‫ﻫﻤﺎن ﻣﺤﺎﻓﻠﻲ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ او ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ ﻛﻪ »ﻣﺸﻮﻗﺎن« وي ﺑﺮاي ورود ﺑـﻪ ﺟﻨـﮓ ﺷـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬در واﻗـﻊ‪ ،‬ﺟﻨـﮓ اول‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬آراﻳﺶ »راﻫﺒﺮدي« ﺟﻬﺎﻧﻲ را ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺻـﻮرﺗﻲ ﻗﻄﻌـﻲ ﺗﻐﻴﻴـﺮ دﻫـﺪ‪ .‬و در اﻳـﻦ آراﻳـﺶ‪» ،‬ﻣﻨـﺎﻓﻊ«‬
‫ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻓﻘﻂ در ﺳﺎﻳﺔ اﻣﭙﺮاﺗﻮريﻫﺎي اروﭘﺎﺋﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖاش اداﻣﻪ دﻫﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ‪ ،‬و‬
‫ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداريﻫﺎي اروﭘﺎﺋﻲ در ﻓـﻀﺎي ﺑﺤﺮاﻧـﻲ ﭘـﺴﺎﺟﻨﮓ‪ ،‬وﻳﻠـﺴﻮن در ژاﻧﻮﻳـﺔ ‪،1918‬‬
‫اﻋﻼﻣﻴﻪاي در »ﭼﻬﺎرده اﺻﻞ« ﺟﻬﺖ »ﺻﻠﺢ« اراﺋﻪ داد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮ ﺧﻼف ﻇﺎﻫﺮ ﺻﻠﺢﻃﻠﺒﺎﻧﻪ و ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﮔـﺴﺘﺮدة ﻣﺤﺎﻓـﻞ‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٦‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﺣﺰﺑﻲ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان "ﺻﻠﺢ ﺑﺪون ﭘﻴﺮوزي"‪ ،‬ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﺷﺪ‪ .‬دﻗﻴﻘﺎً در ﮔﻴﺮودار ﺟﻨﮓ اول ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮدهﻫﺎي ﻣﺮدم ﺑـﻲﻧﻬﺎﻳـﺖ "ﺟﻨـﮓ‬
‫ﺳﺘﻴﺰ‪ "1‬ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي درﮔﻴﺮي در ﻳﻚ ﺟﻨـﮓ اروﭘـﺎﺋﻲ ﻧﻤـﻲدﻳﺪﻧـﺪ‪.2‬‬
‫دوﻟﺖ وﻳﻠﺴﻮن ﻋﻤﻼً ﺑﻪ ﺟﻨﮓ اﻟﺘﺰام داﺷﺖ و ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﭼﺎرهاي ﺑﻴﺎﻧﺪﻳﺸﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﻤﻴـﺴﻴﻮن »ﻫﻴـﺎﻫﻮيﺳﻴﺎﺳـﻲِ« دوﻟﺘـﻲ ﺗﺤـﺖ ﻋﻨـﻮان »ﻛﻤﻴـﺴﻴﻮن‬
‫ﻛﺮﻳﻞ«‪ 3‬ﭘﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‪ ،‬در ﻋﺮض ﺷﺶ ﻣﺎه ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮدهﻫـﺎي »ﺟﻨـﮓ‬
‫ﺳﺘﻴﺰ« را ﺑﻪ ﺟﻤﺎﻋﺘﻲ »ﺟﻨﮓ ﻓﺮوش« ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻤﺎﻋﺘﻲ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ داﺷـﺖ ﻫـﺮ‬
‫آﻧﭽﻪ آﻟﻤﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدي ﻛﺸﺪ‪ ،‬آﻧﺎن را ﻣ‪‬ﺜﻠﻪ ﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺟﻨـﮓ رود و ﺟﻬـﺎن را‬
‫ﻧﺠﺎت دﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ دﺳﺘﺎوردي ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮد‪ ،‬و راﻫﮕـﺸﺎي دﺳـﺘﺎوردﻫﺎي دﻳﮕـﺮي‬

‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ »ﺟﻨﮓﻧﺎﻣﻪاي« ﺑﻮد ﺑﺮ ﻋﻠﻴـﺔ اﻧﻘـﻼب ﻧﻮﭘـﺎي »ﺑﻮﻟـﺸﻮﻳﻚﻫـﺎ« در روﺳـﻴﻪ‪.‬‬
‫)ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫‪Pacifistic 1‬‬
‫‪ 2‬ﺟﻨﮓ اول ﺟﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﺑﻪ »ﺟﻨﮓ اروﭘﺎﺋﻲ« ﻣﻌﺮوف ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺘﻔﻜﺮان و ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان‬
‫آن روز در آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ در اﻳﻦ ﺟﻨﮓ را ﻳﻚ دﻳﻮاﻧﮕﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺨﺎﻟﻔـﺎن ﺟﻨـﮓ ﺗﻮﺳـﻂ دوﻟـﺖ‬
‫وﻳﻠﺴﻮن ﺑﻪ زﻧﺪان اﻓﺘﺎدﻧﺪ! اﻓﺮادي ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن آﻧﺎن ﻧﺎمﻫﺎي ﺷﺎﺧﺺﺗﺮﻳﻦ ﻣﺘﻔﻜﺮان اواﺋﻞ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ را‬
‫ﻣﻲﻳﺎﺑﻴﻢ‪ .‬در ﻛﺘﺎب »ﺗﺮورﻳﺴﻢ و ﺟﻨﮓ« ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﻫﺎوارد زﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺘﺮﺟﻢ ﭘﺎﻧﻮﻳﺲﻫﺎي ﻣـﺸﺮوﺣﻲ را ﺑـﻪ ﺑﺮرﺳـﻲ زﻧـﺪﮔﻲ‬
‫ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦ ﻣﺒﺎرزان اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫‪ .Creel Commission 3‬از آن ﺑﻪ ﻧﺎم »ﻛﻤﻴﺘﺔ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ« ﻧﻴـﺰ ﻳـﺎد ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ؛ ﺑـﺎ ﻓﺮﻣـﺎن ﺣﻜـﻮﻣﺘﻲ‬
‫وﻳﻠﺴﻮن در ‪ 13‬آورﻳﻞ ‪ ،1917‬زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺟـﻮرج ﻛﺮﻳـﻞ )‪ (George Creel‬ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﺷـﺪ‪ .‬در ﻣﻴـﺎن ﻓﻌـﺎﻻن اﻳـﻦ‬
‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﻲﺗﻮان از واﻟﺘﺮ ﻟﻴﭙﻤﻦ و ادوارد ﺑﺮﻧﺎﻳﺰ ﻧﺎم ﺑﺮد‪ .‬در اﻳﻦ »ﻫﻴﺎﻫﻮيﺳﻴﺎﺳﻲ«‪ ،‬ﻫﻮﻟﻴـﻮود ﺑـﻪ ﺻـﻮرﺗﻲ ﻓﻌـﺎل‬
‫ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺖ و ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ در آنﻫﺎ آﻟﻤﺎﻧﻲﻫﺎ را »ﻏـﻮل« ﻧـﺸﺎن ﻣـﻲدادﻧـﺪ‪ .‬ﻗﺒـﻞ از آﻧﻜـﻪ‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ رﺳﻤﺎً ﭘﺎي ﺑﻪ ﻣﻴﺪان ﺟﻨﮓ ﺑﮕﺬارد‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﺎ اﻧﺘـﺸﺎر اﻋﻼﻣﻴـﻪﻫـﺎﺋﻲ ﻫـﺮ روزه از ﻣـﺮدم درﺧﻮاﺳـﺖ‬
‫ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ »ﺟﺎﺳﻮﺳﺎن آﻟﻤﺎﻧﻲﻫﺎ« را ﺑﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﻨﺪ! ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﻓﺮاد در ادارات ﭘﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔـﺮوهﻫـﺎي‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲﺷﺪ؛ ﺧﻄﻮط ﺗﻠﻔﻦ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﺷﮕﺎهﻫﺎ و رﺳﺘﻮرانﻫﺎ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺑﻮد‪ ،‬و ‪ ...‬اﻳﻦ ﻫﻤـﻪ‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺮﻛﻮب ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ دﻋﻮت ﺑﻪ ﺻﻠﺢ و ﻋﺪم ﺷﺮﻛﺖ در ﺟﻨﮓ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٧‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺷﺪ‪ .‬درﺳﺖ در ﻫﻤﻴﻦ زﻣﺎن‪ ،‬و ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﺷـﻴﻮهﻫـﺎي ﻣـﺸﺎﺑﻬﻲ ﺑـﺮاي‬
‫ﺗﺤﺮﻳﻚ و اﻳﺠﺎد ﺗﺸﻨﺞِ »وﺣﺸﺖ ﺳﺮخ« ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖ ﻛﺎﻣـﻞ‪،‬‬
‫اﺗﺤﺎدﻳﻪﻫﺎ را ﻧﺎﺑﻮد ﻛﺮد و ﻣﻌﻀﻼت ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻲ ﭼﻮن آزادي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ و آزادي ﻋﻘﺎﻳـﺪ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ را رﻳﺸﻪﻛﻦ ﻧﻤﻮد‪ .‬از ﺳﻮي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري‪ ،‬ﻛﻪ اﻛﺜﺮِ اﻳـﻦ‬
‫اﻋﻤﺎل را ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﺮده‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻮرد اﺟﺮاء ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ ﺷﻴﻮة ﻋﻤﻞ ﺣﻤﺎﻳﺖ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻃﻮرﻛﻠﻲ اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺑـﺎ ﻣـﻮﻓﻘﻴﺘﻲ ﻛﺎﻣـﻞ‬
‫ﺗﻮأم ﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻴﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ و ﺑﺎ ﺷﻮق و ذوق در ﺟﻨﮓ وﻳﻠـﺴﻮن ﺷـﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧـﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮان از ﭘﻴﺮوان »ﺣﻠﻘﺔ دﻳﻮي«‪ 1‬ﻧﺎم ﺑﺮد‪ ،‬روﺷﻨﻔﻜﺮان ﭘﻴﺸﺮوﺋﻲ ﻛﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ‬
‫آﺛﺎرﺷﺎن در آن دوران ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬از اﻳﻨﻜﻪ ﺑـﻪ اﺻـﻄﻼح »اﻋـﻀﺎي ﻫﻮﺷـﻤﻨﺪﺗﺮ‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ«‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬ﻗﺎدرﻧﺪ ﻳﻚ ﺗﻮدة ﺑﻲﻣﻴﻞ و رﻏﺒﺖ را وﺣﺸﺘﺰده‬
‫ﻛﺮده‪ ،‬و ﺑﺎ ﺑﻪ ﻓﻮران در آوردن ﺧﺸﻜﻪﻓﻜﺮيﻫﺎي وﻃـﻦﭘﺮﺳـﺘﺎﻧﻪاﺷـﺎن‪ ،‬ﺑـﻪ ﻣﻴـﺪان‬
‫ﺟﻨﮓ ﮔﺴﻴﻞ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻫﻢ ﻣﻔﺘﺨﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬راهﻫﺎي ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪه ﻣﺘﻨـﻮع‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬وﺣﺸﻴﮕﺮيﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ »ﻫﻮنﻫﺎ«‪ 2‬ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘﺮداﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻠﮋﻳﻜﻲاي ﻛﻪ ﺑﺎزوانﺷﺎن را از ﺟﺎي ﻛﻨﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﻫﻤﻪ ﻧﻮع ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﻫﻮﻟﻨﺎﻛﻲ ﻛﻪ در ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از آنﻫـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﻫﻤﺖ »وزارت ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن‪ ،«3‬ﻛﻪ در آن زﻣﺎن‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺧﻮد در ﺧﻠﻮت‬

‫‪.Dewey Circle 1‬‬

‫‪Huns 2‬‬
‫‪ .British Propaganda Ministry 3‬در ﻛﺸﻮرﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدمﺳـﺎﻻري ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪداري ﺑـﺮ آﻧـﺎن ﺣـﺎﻛﻢ اﺳـﺖ‪،‬‬
‫دوﻟﺖﻫﺎ از ﻣﻌﺮﻓﻲ رﺳﻤﻲ ﭘﺴﺖ »وزارت ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت«‪ ،‬و وزﻳﺮ ﻣﺴﺌﻮل آن ﺧﻮدداري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲﺗﻮان ﻓـﺮدي‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٨‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫اﺑﺮاز ﻣﻲداﺷﺖ‪ ،‬اﻟﺘﺰام ﺑﻪ »ﻫﺪاﻳﺖ اﻓﻜـﺎر در ﻗـﺴﻤﺖ اﻋﻈﻤـﻲ از ﺟﻬـﺎن« داﺷـﺖ‪،‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ اﺳﺎﺳﻲﺗﺮ‪ ،‬اﻳـﻦ »ﻫﻴـﺎﻫﻮي ﺳﻴﺎﺳـﻲ«‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﺎر ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﻓﻜﺎر اﻋﻀﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺗﺮ ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ از‬
‫ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺘﺸﺎر »ﻫﻴﺎﻫﻮي ﺳﻴﺎﺳﻲاﺷـﺎن«‪ ،‬در ﻳـﻚ ﺟﺎﻣﻌـﺔ »ﺟﻨـﮓ ﺳـﺘﻴﺰ« ﻧـﻮﻋﻲ‬
‫»ﻫﻴﺴﺘﺮي« دوران ﺟﻨﮓ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻫـﻢ ﺑـﻪ‬
‫اﻧﺠﺎم رﺳﻴﺪ‪ .‬و ﺑﻪ ﻣﺎ درﺳﻲ داد‪» :‬ﻫﻴﺎﻫﻮي ﺳﻴﺎﺳﻲ« دوﻟﺘﻲ‪ ،‬آﻧﺰﻣﺎن ﻛـﻪ از ﺳـﻮي‬
‫ﻃﺒﻘﺎت ﺗﺤﺼﻴﻠﻜﺮده ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻫـﻴﭻ ﭼﺮﺧـﺸﻲ در آن‬
‫اﻣﻜﺎﻧﭙﺬﻳﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺄﺛﻴﺮاﺗﻲ ﺑﻪ ﺳﺰا ﺑﺮ ﺟﺎي ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬اﻳﻦ درﺳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻴﺘﻠـﺮ و‬
‫ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕﺮ ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز‪ ،‬ﭘﻴﮕﻴﺮاﻧﻪ دﻧﺒﺎل ﺷﺪه‪.‬‬

‫ﻣﺮدمﺳﺎﻻريِ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮان‬
‫ﮔﺮوه دﻳﮕﺮي ﻛـﻪ ﺗﺤـﺖ ﺗـﺄﺛﻴﺮ اﻳـﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖﻫـﺎ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ‪ ،‬ﻧﻈﺮﻳـﻪﭘـﺮدازان‬
‫ﻣﺮدمﺳﺎﻻري ﻟﻴﺒﺮال و ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮوي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬واﻟﺘـﺮ‬
‫ﻟﻴﭙﻤﻦ‪ ،1‬ﻛﻪ رﻳﺶ ﺳـﭙﻴﺪ روزﻧﺎﻣـﻪﻧﮕـﺎران آﻣﺮﻳﻜـﺎﺋﻲ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎر ﻣـﻲرﻓـﺖ؛ ﻧﻘـﺎد‬

‫را در ﻛﺎﺑﻴﻨﻪاي در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﻧﺎم »وزﻳﺮ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت« ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻋﻨﻮان ﻛﺮدن ﻧﺎم اﻳﻦ »وزارﺗﺨﺎﻧﻪ« ﺷﺎﻳﺪ ﺻﺮﻓﺎً ﻛﻨﺎﻳﻪاي از‬
‫ﺟﺎﻧﺐ ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫‪ .Walter Lippmann 1‬واﻟﺘﺮ ﻟﻴﭙﻤﻦ در ‪ 1889‬در ﺷﻬﺮ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﻣﺘﻮﻟـﺪ ﺷـﺪ‪ .‬ﺗﺤـﺼﻴﻼت ﻋـﺎﻟﻲ ﺧـﻮد را در‬
‫داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎروارد ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬و ﻳﻜﻲ از ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬاران »ﺑﺎﺷﮕﺎه ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎي ﻫﺎروارد« ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﺎلﻫﺎي ﺑﻌـﺪ‪،‬‬
‫از »ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ« دﺳﺖ ﺷﺴﺘﻪ‪ ،‬در اوج ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺟﻨﮓ ﻃﻠﺒﺎﻧﺔ »ودرو وﻳﻠﺴﻮن« از وي ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورد‪ ،‬و ﺑﻪ‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻧﺰدﻳﻜﺎن وﻳﻠﺴﻮن و ﻧﻴﻮﺗﻮن ﺑﻴﻜﺮ )‪ ،(Newton Baker‬وزﻳﺮ ﺟﻨﮓ ﻛﺎﺑﻴﻨـﺔ وي ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﺷـﺪ‪ .‬وي ﭘـﺲ از‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻨﮓ اول‪ ،‬در ﺗﺤﺮﻳﺮ »اﺻﻞ ﭼﻬﺎردهﮔﺎﻧﺔ ﺻﻠﺢ« وﻳﻠﺴﻮن‪ ،‬ﻧﻘﺸﻲ ﻓﻌﺎل داﺷﺖ‪ .‬ﻛﺘـﺎبﻫـﺎي »اﻓﻜـﺎر ﻋﻤـﻮﻣﻲ«‬
‫)‪ (Public Opinion‬و »ﻋﺎﻣﺔ ﺷﺒﺢﮔﻮن« )‪ ،(The Phantom Public‬ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﻟﻴﭙﻤﻦ وي را ﻫﺪف اﻧﺘﻘـﺎدات‬
‫ﻓﺮاواﻧﻲ ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬وي در اﻳﻨﺪو ﻛﺘﺎب از ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﻋﻠﻤﻲ‪» ،‬ﺑـﻲﺗـﻮﺟﻬﻲ ﺑـﻪ اﻓﻜـﺎر ﻋﻤـﻮﻣﻲ را«‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٩‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺻﺎﺣﺐﻧﺎم ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي داﺧﻠﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺑﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازي ﺑـﺰرگ‬

‫در زﻣﻴﻨﺔ ﻣﺮدمﺳﺎﻻري ﻟﻴﺒـﺮال‪ .‬اﮔـﺮ ﺑـﻪ ﺑﺮﮔﺰﻳـﺪة ﻣﻘـﺎﻻت وي ﻧﻈـﺮي ﺑﻴﺎﻧﺪازﻳـﺪ‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﮔﻮﺋﻲ »زﻳﺮﻓـﺼﻞﻫـﺎي« آﻧـﺮا ﭼﻨـﻴﻦ ﻧـﺎم ﮔﺬاﺷـﺘﻪاﻧـﺪ‪:‬‬
‫»ﻧﻈﺮﻳﻪاي ﭘﻴﺸﺮو در ﺗﻔﻜﺮ ﻣﺮدم ﺳﺎﻻراﻧﻪ«‪ .‬ﻟﻴﭙﻤﻦ در »ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐـﺎت«‬
‫ﻓﻌﺎل ﺑﻮد‪ ،‬و دﺳﺘﺎورﻫﺎيﺷﺎن را ارج ﻣﻲﻧﻬﺎد‪ .‬وي اﺳﺘﺪﻻل ﻣـﻲﻛـﺮد ﻛـﻪ آﻧﭽـﻪ او‬
‫»اﻧﻘﻼﺑﻲ در ﻫﻨﺮ ﻣﺮدمﺳﺎﻻري« ﻧﺎم ﻧﻬﺎده‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ »ﺗﻮﻟﻴﺪ رﺿﺎﻳﺖ« ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺗﻮدهﻫﺎي ﻣﺮدم را‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر آن ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﮕﺎم ﻛﻨﺪ‪ .‬وي ﺑﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﻳﺪه ﻧﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﻛﻪ‪ ،‬در ﻋﻤﻞ‪ ،‬ﺿﺮوري ﺑﻮده‪ .‬ﺿﺮوري‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ وي اﺑﺮاز‬
‫ﻣﻲدارد »ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎ اﻓﻜﺎر ﻋﻤـﻮﻣﻲ ﺑﻴﮕﺎﻧـﻪاﻧـﺪ«‪ ،‬اﻳـﻦ ﻣﻨـﺎﻓﻊ‬
‫ﺻﺮﻓﺎً ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﺟﺎﻧﺐ ﻳﻚ »ﻃﺒﻘﺔ ﻣﺘﺨﺼﺺ«‪ ،‬ﻣﺘﺸﻜﻞ از »ﻣﺮداﻧﻲ ﻣﺴﺌﻮل« ﻛـﻪ‬
‫از دراﻳﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ ،‬درك ﺷﺪه و اداره ﮔـﺮدد‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻣﺪﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﻳﻚ ﮔﺮوه ﻛﻮﭼﻚ‪ ‬ﻧﺨﺒﮕﺎن‪ ،‬ﮔﺮوه روﺷـﻨﻔﻜﺮياي ﻛـﻪ‬
‫»دﻳﻮﻳﺖﻫﺎ«‪ 1‬از آن ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ درك ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺸﺘﺮﻛﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي‬

‫اﺗﺨﺎذ ﻧﻤﻮده‪ ،‬آﻧﺮا ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﺑﻲﭘﺮده‪ ،‬در ﺑﻄﻦ ﻧﻈﺮﻳﺔ ﻣﺮدمﺳﺎﻻري ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣـﻲﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬ﻧﻘـﺶ ﺗﻌﻴـﻴﻦ‬
‫ﻛﻨﻨﺪة آﺛﺎر وي را در ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ‪ ،‬ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻨﮓ اول در اروﭘﺎ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﻧﻈﺮ دور داﺷﺖ‪ .‬ﻧﻬﺎﻳـﺖ اﻣـﺮ‪،‬‬
‫ﻫﻢ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن و ﻫﻢ دﻣﻜﺮاتﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎي ﻟﻴﭙﻤﻦ ﺑﺎ ﻣﻜﺎرﺗﻴﺴﻢ‪ ،‬ﺟﻨﮓ ﻛﺮه‪ ،‬ﺟﻨﮓ وﻳﺘﻨﺎم و دﻳﮕﺮ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺎري ﻛﺸﻮر‪ ،‬وي را ﻋﻨﺼﺮي ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻟﻴﭙﻤﻦ در ﺳﺎل ‪ 1974‬ﭼـﺸﻢ از ﺟﻬـﺎن ﻓﺮوﺑـﺴﺖ‪.‬‬
‫)ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫‪ Deweyites 1‬اﺷﺎرة ﺗﻨﺪ ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ ﺑـﻪ »دﻳﻮﻳـﺖﻫـﺎ« در واﻗـﻊ »ﺷﻮرﺷـﻲ« اﺳـﺖ »اودﻳـﭗ وار« ﺑـﺮ ﺑﻨﻴﺎدﻫـﺎي‬
‫ﻋﻘﻴﺪﺗﻲاي ﻛﻪ ﺷﻜﻞ دﻫﻨﺪة ﺷﺨﺼﻴﺖ او‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﺮﺑﻴﺖ »ﺟﺎن دﻳـﻮي«‪ ،‬ﻓﻴﻠـﺴﻮف ﺑـﺰرگ آﻣﺮﻳﻜـﺎ‪ ،‬ﺑـﻮده‪.‬‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎي ﻟﻴﭙﻤﻦ را ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي »ﺟﺎندﻳﻮي« ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬اﺷﺎرة ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ ﺑﻪ دﻳﻮﻳﺖﻫﺎ را ﺻﺮﻓﺎً‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪١٠‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻫﻤﺔ ﻣـﺎ از اﻫﻤﻴـﺖ ﺑﺮﺧـﻮردار اﺳـﺖ‪ ،‬و اﻳﻨﻜـﻪ اﻳـﻦ ﻣـﺴﺎﺋﻞ »ﺑـﺎ اﻓﻜـﺎر ﻋﻤـﻮﻣﻲ‬
‫ﺑﻴﮕﺎﻧﻪاﻧﺪ«‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻴﻨﺸﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﺎزﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬و ﺑﻪ ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ‬
‫ﻧﮕﺮﺷﻲ اﺳﺖ »ﻟﻨﻴﻨﻴﺴﺘﻲ«‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﺗﺸﺎﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎري ﺑـﺎ ادراك »ﻟﻨﻴﻨﻴـﺴﺖ« دارد‪،‬‬
‫ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﭘﻴﺸﺘﺎزاﻧﻲ از روﺷﻨﻔﻜﺮان اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑـﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ ﺑﺮﺳـﻨﺪ‪ ،‬اﻧﻘـﻼب‬
‫ﺗﻮدهﻫﺎ را‪ ،‬ﻛﻪ آﻧﺎن را ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﺎﻧﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﺗﻮدهﻫﺎي ﻧﺎآﮔﺎه را ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻮي آﻳﻨﺪهاي رﻫﻨﻤﻮن ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ﻧﺎدانﺗﺮ و ﺟﺎﻫﻞﺗﺮ از آﻧﻨﺪ ﻛﻪ در روﻳﺎﻫﺎيﺷﺎن‬
‫ﺑﺮاي ﺧﻮد در ﻧﻈﺮ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻈﺮﻳﺔ ﻣﺮدم ﺳﺎﻻراﻧﺔ ﻟﻴﺒﺮال و »ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﻢ‪ -‬ﻟﻨﻴﻨﻴـﺴﻢ«‬
‫در ﭘﻴﺶ ﻓﺮضﻫﺎي ﻋﻘﻴﺪﺗﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﺰدﻳﻚاﻧﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﻘﻴـﺪة ﻣـﻦ ﻳﻜـﻲ از‬
‫دﻻﻳﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﺪون اﺣﺴﺎس ﺗﻐﻴﻴﺮ وﻳﮋهاي‪ ،‬ﻃـﻲ ﺳـﺎﻟﻴﺎن دراز‪ ،‬از ﻣﻮﺿـﻌﻲ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻮﺿﻊ دﻳﮕﺮ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣـﺴﺌﻠﻪ ﻓﻘـﻂ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﻗﺪرت در ﻛﺠﺎ ﻧﻬﻔﺘﻪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻛﻪ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺗﻮدهاي ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد و ﻣـﺎ را ﺑـﻪ ﻗـﺪرت‬
‫ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ؛ و ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺸﻮد‪ ،‬در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺎ در ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗـﺪرت‬
‫واﻗﻌﻲ را در دﺳﺖ دارﻧﺪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ‪ :‬ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري‪ .‬وﻟـﻲ ﻋﻤـﻞﻣـﺎن‬
‫ﻳﻜﺴﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮدهﻫﺎي ﻧﺎآﮔﺎه را ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ رﻫﻨﻤﻮن ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺧﻮد ﺟﺎﻫـﻞﺗـﺮ‬
‫از آﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺪان دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻟﻴﭙﻤﻦ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻈﺮﻳﺔ اﺳﺘﺎداﻧﻪاي در ﻣﺮدمﺳـﺎﻻري ﭘﻴـﺸﺮو‪ ،‬از اﻳـﻦ ﺑﻴـﻨﺶ‬
‫ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑـﻪ ﻋﻤـﻞ آورد‪ .‬وي ﭼﻨـﻴﻦ اﺳـﺘﺪﻻل ﻛـﺮد ﻛـﻪ در ﻳـﻚ ﻣـﺮدمﺳـﺎﻻريِ‬
‫ﺑﺮﺧﻮردار از ﻛﺎرﺑﺮدي ﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬ﺷﻬﺮوﻧﺪان در ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺘﻔﺎوت ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻃﺒﻘـﺔ‬

‫ﻣﻲﺗﻮان اﺷﺎره ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻲ »ﻣﻨﺘﺨﺐ و ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﺔ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه« در اﺟﺘﻤﺎع ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎر آورد‪ .‬ﻟﻴـﭙﻤﻦ ﻫﻴﭽﮕـﺎه ﻋـﻀﻮي از‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪاي دﻳﻮﻳﺘﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻧﻤﻲآﻣﺪه‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪١١‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻣﻤﺘﺎز ﺑﻪ ﺷﻬﺮوﻧﺪاﻧﻲ اﺧﺘﺼﺎص دارد ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ رﺗﻖ و ﻓﺘﻖ اﻣﻮر ﻛﻠﻲ ﺑﭙﺮدازﻧـﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﻃﺒﻘﺔ ﻣﺘﺨـﺼﺺ اﺳـﺖ‪ .‬ﺟﻤـﺎﻋﺘﻲ ﻛـﻪ در ﺑﻄـﻦ ﻧﻈـﺎمﻫـﺎي ﺳﻴﺎﺳـﻲ‪،‬‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬و ﻋﻘﻴﺪﺗﻲ ﻋﻬﺪهدار وﻇﻴﻔﺔ ﺗﺤﻠﻴﻞ‪ ،‬اﺟﺮاء‪ ،‬و ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮياﻧﺪ‪ .‬و درﺻـﺪ‬
‫ﻛﻮﭼﻜﻲ از ﻣﻠﺖ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎﻣﻼً ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‪ ،‬ﻫـﺮ ﻛـﺲ ﭼﻨـﻴﻦ‬
‫ﭘﻴﺶﻓﺮﺿﻲ از ﻋﻘﺎﻳﺪ اراﺋﻪ دﻫﺪ‪ ،‬ﺧﻮد را ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻫﻤـﺎن ﮔـﺮوه ﻛﻮﭼـﻚ‬
‫ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ‪ ،‬و در ﺣﺎل ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ از »دﻳﮕﺮان« اﺳﺖ‪» .‬دﻳﮕﺮاﻧﻲ« ﻛﻪ‪ ،‬ﺧـﺎرج از آن‬
‫ﮔﺮوه ﻛﻮﭼﻚ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬و اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﺟﺎﻣﻌﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻟﻴﭙﻤﻦ آﻧـﺎن را »ﮔﻠـﺔ‬
‫ﮔﻤﺸﺪه« ﺧﻄﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮد را از »ﺧﺮوش و ﻟﮕﺪﭘﺮاﻧﻲ ﻳﻚ ﮔﻠﺔ ﮔﻤﺸﺪه«‬
‫ﻣﺤﻔﻮظ دارﻳﻢ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﺮدمﺳﺎﻻري ﺑﻪ دو »ﻛﺎرﺑﺮد« ﻣﻲرﺳـﻴﻢ‪ :‬ﻃﺒﻘـﺔ‬
‫ﻣﺘﺨﺼﺺ‪ ،‬اﻓﺮاد ﻣﺴﺌﻮل‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﻛﺎرﺑﺮد اﺟﺮاﺋﻲاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﻜـﺮ‪،‬‬
‫ﻃﺮحرﻳﺰي و درك ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‪ .‬و ﺳﭙﺲ از ﭘﻲ آن‪» ،‬ﮔﻠﺔ ﮔﻤﺸﺪه«‪،‬‬
‫ﻛﻪ او ﻧﻴﺰ در ﻣﺮدمﺳﺎﻻري وﻇﻴﻔﻪاي ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد‪ .‬ﻟﻴﭙﻤﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛـﺎرﺑﺮد آﻧـﺎن‬
‫در ﻣﺮدمﺳﺎﻻري‪» ،‬ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮي« اﺳﺖ‪ ،‬و ﻧﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻓﻌﺎل‪ .‬وﻟﻲ در واﻗﻊ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮدﺷﺎن‬
‫ﺑﻴﺶ از اﻳﻨﻬﺎﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ در ﻳﻚ ﻣﺮدمﺳﺎﻻرياﻧﺪ؛ ﮔﺎه و ﺑﻴﮕﺎه اﺟـﺎزه دارﻧـﺪ ﻛـﻪ‬
‫وزﻧﺔ ﺧﻮد را ﺑﻪ اﻳﻦ ﻳﺎ آن ﻋﻀﻮ ﻃﺒﻘﺔ ﻣﺘﺨﺼﺺ واﮔﺬار ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرت دﻳﮕـﺮ‪،‬‬
‫اﺟﺎزه دارﻧﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪" ،‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﻪ رﻫﺒﺮﻣﺎن ﺑﺎﺷﻴﺪ" ﻳﺎ "ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﻪ »ﺷﻤﺎ«‬
‫رﻫﺒــﺮي را ﺑــﻪ ﻋﻬــﺪه ﮔﻴﺮﻳــﺪ‪ ".‬و اﻳــﻦ ﻫﻤــﻪ از اﻳﻨﺠــﺎ ﻧﺎﺷــﻲ ﻣــﻲﺷــﻮدﻛﻪ ﻳــﻚ‬
‫ﻣﺮدمﺳﺎﻻري ﻫﺴﺘﻴﻢ و ﻧﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺘﻲ ﺗﻤﺎﻣﻴﺖﺧﻮاه‪ .‬ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻋﻤـﻞ ﻧـﺎم اﻧﺘﺨﺎﺑـﺎت‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ وزﻧﺔ ﺧﻮد را ﺑﻪ اﻳﻦ ﻳﺎ آن ﻋﻀﻮ ﻃﺒﻘـﺔ ﻣﺘﺨـﺼﺺ واﮔـﺬار‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﻋﻘﺐ ﻧﺸﺴﺘﻪ و »ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮِ« اﻋﻤﺎل آﻧﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬و ﻧﻪ ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨـﺪه‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻣﺮدمﺳﺎﻻري ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪١٢‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫و در ﻗﻔﺎي آن ﻣﻨﻄﻘﻲ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻧﻮﻋﻲ اﺻﻞ اﺧﻼﻗﻲ اﻟﺰامآور‪ .‬اﺻﻞ اﺧﻼﻗﻲ‬
‫اﻟﺰامآور اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‪ ،‬ﺗﻮدهﻫﺎ ﺻﺮﻓﺎً ﻧﺎآﮔﺎهﺗﺮ از آﻧﻨـﺪ ﻛـﻪ ﻗـﺎدر ﺑـﻪ درك ﻣـﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺮاي ادارة اﻣﻮر‪ ،‬از ﺧـﻮد ﺗﻼﺷـﻲ ﻧـﺸﺎن دﻫﻨـﺪ‪ ،‬ﻓﻘـﻂ اﻳﺠـﺎد دردﺳـﺮ‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻏﻴﺮاﺧﻼﻗﻲ و ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬اﮔـﺮ ﺑـﻪ آﻧـﺎن اﺟـﺎزة‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﻋﻤﻠﻲ ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ »ﮔﻠﺔ ﮔﻤﺸﺪه« را رام ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﮔﻠﻪ اﺟـﺎزه‬
‫دﻫﻴﻢ ﺑﺮﺧﺮوﺷﺪ و ﻫﻤـﻪ ﭼﻴـﺰ را وﻳـﺮان ﻛﻨـﺪ‪ .‬دﻗﻴﻘـﺎً ﭼﻨـﻴﻦ ﻣﻨﻄﻘـﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬اﺟﺎزة ﻋﺒﻮر از ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﻪ ﺑﭽﻪاي ﺳﻪﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻋﻤﻞ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺑﭽﺔ ﺳﻪﺳﺎﻟﻪ آزادي ﭼﻨﻴﻦ ﻋﻤﻠﻲ ﻧﻤﻲدﻫﻴﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻧﻤﻲداﻧﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ آزادي ﭼﮕﻮﻧﻪ‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﻪ »ﮔﻠﺔ ﮔﻤـﺸﺪه« اﺟـﺎزه ﻧﻤـﻲدﻫﻴـﺪ ﻛـﻪ در‬
‫ﻋﻤﻞ ﻓﻌﺎل ﺷﻮد‪ .‬آﻧﺎن ﻓﻘﻂ اﻳﺠﺎد دردﺳﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي رام ﻛﺮدن »ﮔﻠﺔ ﮔﻤﺸﺪه« ﺑﻪ اﺑﺰاري ﻧﻴـﺎز دارﻳـﻢ‪ ،‬و اﻳـﻦ ﻫﻤـﺎن‬
‫اﻧﻘﻼب ﻧﻮﻳﻦ در ﻫﻨﺮ ﻣﺮدمﺳـﺎﻻري اﺳـﺖ‪ :‬ﺗﻮﻟﻴـﺪ رﺿـﺎﻳﺖ‪ .‬رﺳـﺎﻧﻪﻫـﺎ‪ ،‬ﻣـﺪارس‪ ،‬و‬
‫ﻓﺮﻫﻨـﮓ ﻋﻤـﻮﻣﻲ ﻣــﻲﺑﺎﻳـﺪ ﺗﻘــﺴﻴﻢ ﺑﻨـﺪي ﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬و ﺑــﻪ ﻃﺒﻘـﺔ ﺳﻴﺎﺳــﺘﻤﺪاران و‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮان ﻧﻮﻋﻲ ﻣﻔﻬﻮم »ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ« از واﻗﻌﻴﺖ ارزاﻧﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد آﻧﻜـﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آراﻣﻲ‪ ،‬اﻋﺘﻘﺎدات »ﻣﻨﺎﺳﺐ« را ﻧﻴﺰ اﻟﻘﺎء ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻳـﺎد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻴﻢ ﻛـﻪ‪،‬‬
‫ﭘﻴﺶﻓﺮﺿﻲ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ در اﻳﻨﺠﺎ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﭘﻴﺶﻓﺮض ﻧﺎﮔﻔﺘﻪاي ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳـﻦ ﺳـﺌﻮال‬
‫ﻣﻲﭘﺮدازد ـ ﺳﻮاﻟﻲ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ اﻧﺴﺎنﻫﺎي ﻣﺴﺌﻮل ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺑﺎﻳـﺪ آﻧـﺮا از ﺧـﻮد ﭘﻨﻬـﺎن‬
‫دارﻧﺪ‪ :‬آﻧﺎن ﭼﮕﻮﻧﻪ در ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي اﻗﺘﺪار ﻻزم در‬
‫اﺧﺘﻴﺎرﺷﺎن ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﺻﺪ اﻟﺒﺘﻪ‪ ،‬ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨـﺪ‪ ،‬ﺧـﺪﻣﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪١٣‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻗﺸﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺪرت »واﻗﻌﻲ« را در دﺳﺖ دارﻧﺪ‪ .‬ﻗﺸﺮي ﻛﻪ ﻗﺪرت »واﻗﻌﻲ« را‬
‫در دﺳﺖ دارد ﻫﻤﺎنﻫﺎﺋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻗﺸﺮي ﺑﺴﻴﺎر ﻛـﻢ‬
‫ﺷﻤﺎر‪ .‬اﮔﺮ ﻃﺒﻘﺔ ﻣﺘﺨﺼﺺ درآﻳﺪ و ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ در ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺷﻤﺎ ﻗـﺮار‬
‫ﮔﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﮔﺮوه اﺟﺮاﺋﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﺮوﺻﺪاي اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﻧﺒﺎﻳـﺪ در‬
‫آورد‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ‪ ،‬آﻧﺎن ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﻣﻌﺘﻘﺪات و آﻣـﻮزهﻫـﺎﺋﻲ را‪ ،‬ﻛـﻪ در ﺧـﺪﻣﺖ‬
‫ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻗﺪرت ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮد اﻟﻘﺎء ﻛـﺮده ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬اﮔـﺮ ﻓﺎﻗـﺪ اﻳـﻦ‬
‫»ﻛﺎرداﻧﻲ« ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻗـﺴﻤﺘﻲ از ﻃﺒﻘـﺔ ﻣﺘﺨـﺼﺺ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎر آﻳﻨـﺪ‪ .‬در‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺎ از ﻳﻚ ﻧﻮع ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻳﻢ ﻛﻪ روي ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺮدان ﻣـﺴﺌﻮل‬
‫دارد‪ :‬ﻃﺒﻘﺔ ﻣﺘﺨﺼﺺ‪ .‬آﻧﺎن ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﻋﻤﻴﻘـﺎً ﺑـﺎ ارزشﻫـﺎ و ﻣﻨـﺎﻓﻊ ﻗـﺪرت ﺑﺨـﺶ‬
‫ﺧﺼﻮﺻﻲ‪ ،‬و ﺷﺒﻜﺔ »ﺷﺮﻛﺖ ـ دوﻟﺖ‪ ،«1‬ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪة اوﺳـﺖ‪ ،‬اﺷـﺒﺎع ﺷـﺪه ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺮﺗﺒﻪ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻃﺒﻘﺔ ﻣﺘﺨﺼﺺاﻧﺪ‪ .‬ﺣﻮاس ﺑﻘﻴـﺔ‬
‫»ﮔﻠﺔ ﮔﻤﺸﺪه« را اﺳﺎﺳﺎً ﺑﺎﻳﺪ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻨﺤﺮف ﻛـﺮد‪ .‬ﺗﻮﺟـﻪﺷـﺎن را ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ دﻳﮕﺮي ﺟﻠﺐ ﻛﺮد‪ .‬از ﻓﺮواﻓﺘﺎدنﺷﺎن ﺑﻪ دردﺳﺮ ﺑﺎﻳﺪ اﺟﺘﻨـﺎب ﻛـﺮد‪ .‬ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آﻧﺎن ﺣﺪاﻛﺜﺮ »ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮان« ﻋﻤﻠﻴـﺎت ﺑـﺎﻗﻲ ﻣـﻲﻣﺎﻧﻨـﺪ‪ ،‬و ﺑﺮﺧـﻲ‬
‫اوﻗﺎت‪ ،‬وزﻧﺔ ﺧﻮد را ﺑﻪ اﻳﻦ و ﻳﺎ آن رﻫﺒﺮ واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺧﻮد از ﻣﻴﺎن دﻳﮕﺮان اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺳﭙﺎرﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕﺮ از اﻓﺮاد ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷـﺪ‪ .‬در واﻗـﻊ‪ ،‬اﻣـﺮي‬
‫اﺳﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﺮﻓﻲ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪» ،‬رﻳـﻦ ﻫﻮﻟـﺪ ﻧـﺎي ﺑـﻮر‪ ،«2‬ﻣﺘﺨـﺼﺺ ﺳﺮﺷـﻨﺎس‬

‫‪(state – corporate) 1‬‬

‫‪1971) .(Reinhold Niebuhr) 2‬ـ‪ .(1892‬ﻧﺎم ﻛﺎﻣﻞ وي »ﻛﺎرل ﭘﻞ راﻳﻦ ﻫﻮﻟﺪ ﻧـﺎيﺑـﻮر« اﺳـﺖ‪ .‬ﻧـﺎيﺑـﻮر‪،‬‬
‫روﺣﺎﻧﻲزاده و ﻣﺘﺨﺼﺺ اﻟﻬﻴﺎت ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﺑﺮ آن داﺷﺖ ﻛﻪ اﻋﺘﻘﺎدات دﻳﻨﻲ را ﺑﺎ واﻗﻌﻴـﺎت ﺟﻬـﺎن ﻧـﻮﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨـﮓ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬از وي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار »راﺳﺖاﻧﺪﻳﺸﻲ ﻧﻮﻳﻦ« ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﺎيﺑـﻮر ﻃـﻲ دوران »ﻛـﺴﺎدي« دﻫـﺔ‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪١٤‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫اﻟﻬﻴﺎت و ﻣﻨﺘﻘـﺪ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺧـﺎرﺟﻲ‪ ،‬اﺳـﺘﺎد ﺟـﻮرج ﻛ‪‬ﻨـﺎن‪ 1‬و روﺷـﻨﻔﻜﺮان ﭘﻴـﺮو‬
‫»ﺟﺎنﻛﻨﺪي«‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ اوﻗﺎت او را »ﻣﺘﺨـﺼﺺ اﻟﻬﻴـﺎت "ﺗـﺸﻜﻴﻼت"« ﺧﻄـﺎب‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ را اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ »ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ‪ «2‬ﻛﺎرورزي ﺑﻲاﻧـﺪازه‬
‫ﻇﺮﻳﻔﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﮔﺮوه ﻛﻮﭼﻜﻲ از ﻣﺮدم از آن ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮ ﻣﺮدم را ﺻـﺮﻓﺎً‬
‫اﺣﺴﺎﺳﺎت و اﻣﻴـﺎل راﻫﺒـﺮي ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬آﻧـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ از ﻣﻴـﺎن ﻣـﺎ از »ﻋﻘﻼﻧﻴـﺖ«‬
‫ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي آﻧﻜﻪ ﺳﺎدهﻟﻮﺣﺎن زودﺑﺎور را ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﻜﺎن در »ﺧﻂ« ﻧﮕﺎه‬
‫دارﻧﺪ‪» ،‬ﺗﻮﻫﻤﺎت ﺿﺮوري« و »ﺑﻴﺶ ﺳﺎده اﻧﮕﺎري ﻫﺎي‪ «3‬اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي ﺧﻠـﻖ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﺑـﻪ ﻗـﺴﻤﺖ ﻋﻤـﺪهاي از ﻋﻠـﻮم ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﻣﻌﺎﺻـﺮ ﺷـﺪه‪ .‬در‬
‫ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1920‬و اواﻳﻞ ﺳﺎلﻫﺎي ‪» ،1930‬ﻫﺎروﻟﺪ ﻻسوِل‪ ،«4‬ﭘﺎﻳـﻪﮔـﺬار ﺟﻬـﺎن‬
‫ﻧﻮﻳﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻳﻜﻲ از ﻋﺎﻟﻤﺎن ﺑﺮﺟﺴﺘﺔ ﻋﻠﻮم ﺳﻴﺎﺳﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣـﻲدﻫـﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ »ﺟﺰمﮔﺮاﺋﻲ ﻣﺮدمﺳﺎﻻراﻧﻪاي ﻛﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ را ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ داور ﻣﻨـﺎﻓﻊ‬

‫‪ 1930‬در آﻣﺮﻳﻜــﺎ‪ ،‬ﻣﺒﻠــﻎ ﻧــﻮﻋﻲ »ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴــﺴﻢ ﻣــﺬﻫﺒﻲ« ﺷــﺪه ﺑــﻮد‪ ،‬و ﺣﺘــﻲ در ﻣــﺴﺎﺑﻘﺎت اﻧﺘﺨﺎﺑــﺎﺗﻲ ﺑــﺮاي‬
‫»ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ« ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺑـﻪ راه ﻣـﻲاﻧـﺪاﺧﺖ! وﻟـﻲ ﻃـﻲ ﺟﻨـﮓ دوم ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﭼﻬـﺮة واﻗﻌـﻲاش ﻋﻴـﺎن ﺷـﺪ و‬
‫ﻣﻮﻋﻈﻪﻫﺎﻳﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ »ﺣﻔﻆ ﺑﺮﺗﺮي ﺗﻤﺪن ﻏﺮب« اﺧﺘﺼﺎص ﻳﺎﻓﺖ ﺗﺎ »ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ«‪ .‬ﻣﻬـﻢﺗـﺮﻳﻦ اﺛـﺮ وي در‬
‫ﺳﺎل ‪ 1952‬ﺑﻪ ﻧﺎم » اﻧﺴﺎن ﻣﻌﻨﻮي‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻏﻴﺮﻣﻌﻨﻮي« ﺑﻪ دﺳﺖ ﭼﺎپ ﺳﭙﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫‪ ،(George Kennan) 1‬وي ﻛﻪ ﭼﻨﺪي ﭘﻴﺶ در ﺳﺎل ‪ 2005‬ﭼﺸﻢ از ﺟﻬﺎن ﻓﺮو ﺑﺴﺖ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺗﺤﻠﻴـﻞﮔـﺮان‬
‫ﻛﻼن ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬و ﺑﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﺪال ﻣﻌﺮوف »آزادي« ﻧﻴﺰ ﻧﺎﺋﻞ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬وي ﺑﻪ‬
‫ﺗﻤﺎم ﻣﻌﻨﺎ‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً ﺗﺤﻠﻴﻞﮔﺮي »ﺿﺪ ﺷﻮروي« ﺑﻮد‪ ،‬و در ﺗﻤـﺎم ﻣﻘـﺎﻻت و آﺛـﺎرش روﻧـﺪي از ﻳـﻚ اﺳـﺘﺪﻻل واﺣـﺪ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد‪ :‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺮ ﺷﻮرويﻫﺎ ﭘﻴﺮوز ﺷﻮﻳﻢ؟ )ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫‪(rationality) 2‬‬
‫‪(Over-simplifications) 3‬‬
‫‪» .(Harold Lasswell) 4‬ﻫﺎروﻟﺪ ديواﻳﺖ ﻻسول«‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺪود روﺷﻨﻔﻜﺮان ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪة آﻣﺮﻳﻜﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﺗﺤﺼﻴﻼت ﺧﻮد را در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن‪ ،‬در ﻣﺪرﺳﺔ ﻣﻌﺮوف »ﻋﻠﻮم اﻗﺘﺼﺎدي ﻟﻨﺪن«‪ ،‬ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪه‪ .‬ﻛﺘـﺎب‬
‫ﺟﻨﺠﺎلﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ او »ﻓﻨﺎوري ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ در ﺟﻨـﮓ ﺟﻬـﺎﻧﻲ« )‪ (Propaganda Technique in World War‬در‬
‫ﺳﺎل ‪ 1927‬ﺑﻪ رﺷﺘﺔ ﺗﺤﺮﻳﺮ در آﻣﺪ‪ ،‬و ﻣﻮرد ﻧﻘﺪ و ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪١٥‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺧﻮد ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآورد«‪ ،‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﭼﺮا ﻛﻪ ]اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﭼﻨﻴﻦ[ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ‬
‫داوران ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬از اﻳﻨﺮو‪ ،‬ﺑﺎ ﺧـﺮوج از ﺣـﻮزة اﺧﻼﻗﻴـﺎت ﺟـﺎري‪،‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮد ﻛﻪ آﻧﺎن ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ ﺳﻮءﻗﻀﺎوتﻫـﺎيﺷـﺎن از ﻫﻴﭽﮕﻮﻧـﻪ‬
‫ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﺮاي دﺳﺖ ﻳﺎزﻳﺪن ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺑﻄﻦ آﻧﭽﻪ اﻣﺮوزه دوﻟﺖ‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻴﺖﺧﻮاه‪ ،‬ﻳﺎ دوﻟﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺳﺎده اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻘـﻂ ﻳـﻚ ﭼﻤـﺎق‬
‫ﺑﺎﻻي ﺳﺮﺷﺎن ﻧﮕﺎه ﻣﻲدارﻳـﺪ‪ ،‬و اﮔـﺮ از ﺧـﻂ ﺧـﺎرج ﺷـﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻜـﻢ ﺑـﺮ ﺳﺮﺷـﺎن‬
‫ﻣﻲﻛﻮﺑﻴﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن‪ ،‬ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ آزادﺗﺮ و دﻣﻜﺮاﺗﻴﻚﺗﺮ ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ‬
‫را از دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﻴﺪ‪ .‬از اﻳﻨﺮو ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺑـﻪ ﻓﻨـﺎوريﻫـﺎي »ﻫﻴـﺎﻫﻮيﺳﻴﺎﺳـﻲ« روي‬
‫ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﻨﻄﻖ آن روﺷﻦ اﺳﺖ‪» .‬ﻫﻴﺎﻫﻮيﺳﻴﺎﺳﻲ« در ﻳـﻚ ﻣـﺮدمﺳـﺎﻻري‪ ،‬ﻫﻤـﺎن‬
‫ﭼﻤﺎق در ﻧﻈﺎم ﺗﻤﺎﻣﻴﺖﺧﻮاه اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪ و ﺧﻮب اﺳﺖ ﭼﺮا ﻛـﻪ‪ ،‬ﺑـﺎر دﻳﮕـﺮ‬
‫ﺗﻜﺮار ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺸﺘﺮك از دﻳﺪ »ﮔﻠﺔ ﮔﻤﺸﺪه« ﭘﻨﻬﺎن اﺳﺖ‪ .‬آﻧﺎن ﻗـﺎدر ﺑـﻪ‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺸﺘﺮك ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪ در ﺻـﻨﻌﺖ »رواﺑـﻂ ﻋﻤـﻮﻣﻲ« ﭘﻴـﺸﺘﺎز ﺑـﻮده‪ .‬ﺗﻌﻬـﺪ اﻳـﻦ ﺻـﻨﻌﺖ‪،‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ رﻫﺒﺮاﻧﺶ ﻋﻨﻮان ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪» ،‬ا‪‬ﻋﻤﺎلِ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﻓﻜـﺎر ﻋﻤـﻮﻣﻲ اﺳـﺖ«‪.‬‬
‫آﻧﺎن از ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ »ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻛﺮﻳﻞ« و ﺧﻠﻖ »وﺣﺸﺖ‪‬ﺳـﺮخ« و ﭘـﻲآﻣـﺪﻫـﺎي آن‪،‬‬
‫درسﻫﺎي ﺑﺰرﮔﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺻﻨﻌﺖ »رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ«‪ ،‬در آن روزﮔﺎر‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﺔ ﺑـﺴﻴﺎر‬
‫ﻋﻈﻴﻤﻲ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در دﻫﺔ ‪ ،1920‬ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻃـﻲ دورهاي‪ ،‬ﻧـﻮﻋﻲ ﻓﺮﻣـﺎﻧﺒﺮداري‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻲﭼﻮن و ﭼﺮا در ﻣﺮدم ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻨﻜﺎر‬
‫ﺗﺎ ﺑﻪ آن ﺣﺪ اﻓﺮاط ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ »ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﻛﻨﮕﺮه«‪ ،‬در آﻏﺎز دﻫﺔ ‪ ،1930‬ﺷﺮوع ﺑـﻪ‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪١٦‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺗﺤﻘﻴﻖ در ﺑﺎرة آن ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﻗـﺴﻤﺖ اﻋﻈـﻢ اﻃﻼﻋـﺎت ﻣـﺎ از اﻳـﻦ ﭘﺪﻳـﺪه‬
‫ﻧﺘﻴﺠﺔ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﺳﺖ‪.‬‬

‫»رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ« ﺻﻨﻌﺘﻲ اﺳﺖ ﻋﻈﻴﻢ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﺔ ﺳﺎﻻﻧﺔ آن ﺣﺪوداً ﺑﻪ‬
‫ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺑﺎﻟﻎ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬و ﻃﻲ زﻣﺎن‪ ،‬اﻟﺘﺰام واﻗﻌﻲاش‪ ،‬ﻫﻤﺎن »ﻧﻈـﺎرت ﺑـﺮ‬
‫اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ« ﺑﻮده‪ .‬در ﺳﺎلﻫﺎي ‪ ،1930‬ﻫﻤﭽﻮن ﺳﺎلﻫـﺎي ﺟﻨـﮓ اول ﺟﻬـﺎﻧﻲ‪،‬‬
‫ﻣﺸﻜﻼت ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺳﺮ ﺑﺮ آوردﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ »ﻛﺴﺎدي‪ «1‬ﻋﻈـﻴﻢ‪ ،‬ﺳـﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛـﺎرﮔﺮي‬
‫ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ ،1935‬ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﺎ »ﻗـﺎﻧﻮن واﮔﻨـﺮ‪،«2‬‬
‫اوﻟﻴﻦ ﭘﻴﺮوزي ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺧﻮد را‪ ،‬ﻛﻪ در ﻇـﺎﻫﺮ ﺣـﻖ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺑـﻮد‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ آوردﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ دو ﻣﺸﻜﻞ ﺟﺪي اﻳﺠﺎد ﻛﺮد‪ .‬از ﻳﻚ ﺳـﻮ‪» ،‬ﻣـﺮدمﺳـﺎﻻري«‬
‫ﻛﺎراﺋﻲاش را از دﺳﺖ داده ﺑﻮد‪» .‬ﮔﻠﺔ ﮔﻤﺸﺪه« ﻋﻤﻼً ﺑﻪ ﭘﻴـﺮوزيﻫـﺎﺋﻲ در زﻣﻴﻨـﺔ‬
‫وﺿﻊ ﻗﻮاﻧﻴﻦ دﺳﺖ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬و ﻗﺮار ﻧﺒﻮده ﻛﻪ »ﻣﺮدمﺳﺎﻻري« اﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺸﻜﻞ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﺮدم‪ ،‬اﻣﺮي اﻣﻜﺎﻧﭙـﺬﻳﺮ ﺷـﺪه ﺑـﻮد‪ .‬ﻣـﺮدم‬
‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺗﻚ و ﺗﻨﻬﺎ‪ ،‬ﺟﺪا اﻓﺘﺎده از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﻧﻤﻲﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫ﭼﺮا ﻛﻪ در اﻳﻨﺼﻮرت ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻮد ﺑﻪ ﭼﻴـﺰي ﻏﻴـﺮ از ﻧﻈـﺎرهﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن اﻋﻤـﺎل‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻣﻜﺎن داﺷﺖ ﻛﻪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺗﻌـﺪاد ﻛﺜﻴـﺮي از ﻣـﺮدم‪ ،‬ﺑـﺎ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﻣﺤـﺪود‪،‬‬
‫ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ دور ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه و ﭘـﺎي در ﻣﻴـﺪان ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﮔﺬارﻧـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ »ﺷـﺮﻛﺖ‬

‫‪ ،(Depression) 1‬ﻛﺴﺎدي ﻋﻈﻴﻢ در دﻫﺔ ‪ 1930‬ﻛﻪ از اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ آﻏﺎز ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺟﻬﺎن ﺻـﻨﻌﺘﻲ را‬
‫ﻓﺮاﮔﺮﻓﺖ‪ .‬روزوﻟﺖ ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺴﺎدي ﻛﻪ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري را در آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻮرد ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻗﺮار داده ﺑـﻮد‪،‬‬
‫ﺗﺪاﺑﻴﺮي اﺗﺨﺎذ ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻮرﺧﻴﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ دوم و ﭘﺎﻳﻪرﻳﺰي اﻗﺘﺼﺎد ﻧﻮﻳﻦ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺮ اﺳـﺎس‬
‫ﺟﻨﮓ ﺳﺮد ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺤﺮان ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1930‬ﭘﺎﻳﺎن داد‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫‪(Wagner Act) 2‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪١٧‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻛﻨﻨﺪه« ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﻄﺮي واﻗﻌﻲ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ اﻃﻤﻴﻨـﺎن از اﻳﻨﻜـﻪ‬
‫اﻳﻦ ﮔﺎم‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ ﭘﻴﺮوزي ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬاري ﺑﺮاي ﻧﻴﺮوي ﻛﺎر ﺑﻪ ﺷﻤﺎر آﻳﺪ‪ ،‬و اﻳﻨﻜﻪ آﻏﺎزي‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺎن »اﻧﺤﺮاف ﻣﺮدمﺳﺎﻻراﻧﺔ« ﺳـﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﺮدﻣـﻲ‪ ،‬ﭘﺎﺳـﺨﻲ ﻣﻨﺎﺳـﺐ از‬
‫ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري اﺗﺨﺎذ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳـﻦ ﻋﻤـﻞ ﺻـﻮرت ﭘـﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬و اﻳـﻦ‬
‫آﺧﺮﻳﻦ ﭘﻴﺮوزي ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬاري ﺑﺮاي ﻧﻴﺮوي ﻛﺎر ﺑﻮد‪ .‬از آن ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ـ ﺑﺎ وﺟـﻮد‬
‫آﻧﻜﻪ ﻃﻲ ﺟﻨﮓ دوم ﺟﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺷﻤﺎر اﻓﺮاد در اﺗﺤﺎدﻳﻪﻫـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓـﺖ‪ ،‬و ﭘـﺲ از‬
‫ﺟﻨﮓ رو ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻬﺎد ـ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻋﻤﻞ از ﻃﺮﻳﻖ اﺗﺤﺎدﻳﻪﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺻـﻮرﺗﻲ ﭘﻴﮕﻴـﺮ‬
‫ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺳﺨﻦ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري ﻣﻲﮔـﻮﺋﻴﻢ‪،‬‬
‫ﻛﻪ ﻣﺒﺎﻟﻎ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﭘﻮل ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮان د‪‬ﻣﺎﻏﻲ و ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺒـﺬول ﻣـﻲدارد‪ ،‬ﺗـﺎ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺻﻨﻌﺖ »رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ« و ﺗـﺸﻜﻴﻼﺗﻲ ﻫﻤﭽـﻮن »اﺗﺤﺎدﻳـﺔ ﻣﻠـﻲ‬
‫ﺻﻨﻌﺘﮕﺮان‪» ،«1‬ﻣﻴﺰﮔﺮد ﺗﺠﺎري‪ ،«2‬و ﻳﺎ دﻳﮕﺮ ﻣﺤﺎﻓﻞ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت روﺑﺮو ﺷﻮد‪.‬‬
‫آﻧﺎن در دم دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷـﺪﻧﺪ ﺗـﺎ راﻫـﻲ ﺑـﺮاي ﻣﺒـﺎرزه ﺑـﺎ اﻳـﻦ »اﻧﺤﺮاﻓـﺎت« از‬
‫ﻣﺮدمﺳﺎﻻري ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺨــﺴﺘﻴﻦ آزﻣــﻮن ﻳــﻚ ﺳــﺎل ﺑﻌــﺪ‪ ،‬در ‪ 1937‬اﻣﻜﺎﻧﭙــﺬﻳﺮ ﺷــﺪ‪ .‬در ﻏــﺮب اﻳﺎﻟــﺖ‬
‫ﭘﻨﺴﻴﻠﻮاﻧﻴﺎ‪ ،‬در ﺷﻬﺮ »ﺟﺎﻧﺰﺗﺎن‪ ،«3‬اﻋﺘﺼﺎب ﻋﻈﻴﻤﻲ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻓﻮﻻد ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﻨﺎوري ﻧﻮﻳﻨﻲ در ﺳﺮﻛﻮب ﻛﺎرﮔﺮان ﻣﺘﻮﺳـﻞ ﺷـﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﺮد‪ .‬ﻧﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﮔﺮوهﻫﺎي آدﻣﻜﺶ و ﺷﻜـﺴﺘﻦ دﺳـﺖ و ﭘـﺎي‬

‫‪،(National Association of Manufacturers) 1‬‬

‫‪،(Business Roundtable) 2‬‬
‫‪(Johnstown) 3‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪١٨‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫اﻋﺘﺼﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،1‬ﺷﻴﻮهﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻛﺎرآﺋﻲ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻧﺪاﺷـﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ‪ ،‬ﺑـﺎ ﺑـﻪ‬

‫ﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻃُﺮق ﻇﺮﻳﻒﺗﺮ و ﻣﺆﺛﺮﺗﺮي در ﻓﻦ »ﻫﻴﺎﻫﻮي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ«‪ .‬اﻳﺪة اﺻﻠﻲ اﻳـﻦ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮدن اﻋﺘﺼﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋـﻮاﻣﻠﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺮدم ﺿـﺮر‬
‫رﺳﺎﻧﺪه‪ ،‬ﻣﻮﺟﺒﺎت ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﺑﻪ ﺧﻄـﺮ‬
‫ﻣﻲ اﻧﺪازﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮدهﻫﺎي ﻣﺮدم را در ﺑﺮاﺑﺮ اﻋﺘﺼﺎبﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن ﻗـﺮار دﻫﻨـﺪ‪» .2‬ﻣﻨـﺎﻓﻊ‬
‫ﻣﺸﺘﺮك« از آن »ﻣﺎ« اﺳﺖ‪ :‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداران‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮان‪ ،‬زﻧﺎنﺧﺎﻧﻪدار‪ .‬ﻫﻤﺔ اﻳﻦﻫﺎ »ﻣﺎ«‬
‫ﻫــﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻛــﻪ ﺧﻮاﻫــﺎن ﻫﻤــﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻫﻤــﺎﻫﻨﮕﻲ‪» ،‬آﻣﺮﻳﻜﺎﭘﺮﺳــﺘﻲ‪ «3‬و ﻫﻤﻜــﺎري ﺑــﺎ‬
‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻋﺘﺼﺎبﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺷﺮور ﻣﻲرﺳﺪ ﻛـﻪ ﺧـﺎرج از »ﻣـﺎ«‬
‫ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧـﺪ‪ :‬ﻣ‪‬ﺨـﻞاﻧـﺪ‪ ،‬اﻳﺠـﺎد دردﺳـﺮ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ و ﻫﻤـﺎﻫﻨﮕﻲ را ﺷﻜـﺴﺘﻪ‪،‬‬
‫»آﻣﺮﻳﻜﺎﭘﺮﺳﺘﻲ« را ﻣﻮرد ﺗﻌﺮض ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي آﻧﻜﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺎ ﻫـﻢ زﻧـﺪﮔﻲ‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺟﻠﻮي آﻧﺎن را ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻋﻈﻴﻢ‪ ،‬و ﻓﺮدي ﻛـﻪ ﻛـﻒ‬
‫اﺗﺎقﻫﺎ را ﺟﺎرو ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺎﻓﻊﺷﺎن »ﻣﺸﺘﺮك« اﺳﺖ‪ .‬ﻣـﻲﺗـﻮاﻧﻴﻢ ﺑـﺎ ﻫـﻢ‪ ،‬و در راه‬
‫»آﻣﺮﻳﻜﺎﭘﺮﺳﺘﻲ«‪ ،‬در ﺗﻔﺎﻫﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻛﺎر ﻛﺮده‪ ،‬ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را دوﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﺑﻮد ﻓﺤﻮاي اﺳﺎﺳﻲ ﭘﻴﺎم‪ .‬ﺗﻼش ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺑﺮاي اراﺋﺔ آن ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪ‪ .‬ﻧﻬﺎﻳﺘـﺎً‪،‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﺔ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري در ﻛﺎر ﺑﻮد‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺗﺤـﺖ اﻧﻘﻴـﺎد ﺑﻮدﻧـﺪ و‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻋﻈﻴﻤﻲ در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬و ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺎرﺳﺎز‪ ،‬اﻳـﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﻋﻤﻠـﻲ‬

‫‪ 1‬اﺷﺎرة ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري آﻣﺮﻳﻜﺎ در اواﺋﻞ دورة ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1920‬ﺗﺎ ‪ 1930‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 2‬اﻳﻦ ﺷﻴﻮه در ﻋﻤﻞ ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺷﮕﺮدﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري در ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت ﻋﻤـﻮﻣﻲ اﺳـﺖ‪ .‬ﺟﺪﻳـﺪﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﺔ اﻳﻦ ﺟﺒﻬﻪﮔﻴﺮيﻫﺎ از ﺳﻮي ﻳﻚ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري ﻏﺮﺑﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﻘﻮقﺑﮕﻴﺮان را ﻣـﻲﺗـﻮان ﺑـﺎ ﻣـﺸﺎﻫﺪة‬
‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻧﻮﻳﻦ ﺿﺪ اﻋﺘﺼﺎب در ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ 2005‬ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻛﺮد!‬
‫‪Americanism 3‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪١٩‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را »ﺻﻮرت ﺑﻨﺪي درة ﻣ‪‬ﻬﺎك‪ «1‬ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و ﺑﻪ دﻓﻌﺎت‪ ،‬ﺑﺮاي‬
‫ﺷﻜﺴﺘﻦ اﻋﺘﺼﺎبﻫﺎ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ اﻋﻤﺎل ﻧﺎم »ﺷـﻴﻮهﻫـﺎي ﻋﻠﻤـﻲ‬
‫اﻋﺘﺼﺎبﺷﻜﻨﻲ« دادﻧﺪ و اﻳﻦ ﺷﻴﻮهﻫﺎ ﺣﻘﻴﻘﺘﺎً‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺴﻴﺞ اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺣﻤﺎﻳﺖ از‬
‫ادراكﻫــﺎﺋﻲ ﺑــﻲﻣﻌﻨــﺎ و ﭘــﻮچ‪ ،‬ﺑــﻪ ﻃــﻮر ﻣﺜــﺎل‪» ،‬آﻣﺮﻳﻜــﺎﭘﺮﺳــﺘﻲ«‪ ،‬ﺑــﻪ ﺻــﻮرﺗﻲ‬
‫ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰ ﻛﺎرآﺋﻲ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﺎ آن ﺑـﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖ ﺑﭙـﺮدازد؟ ﺑـﺎ‬
‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ‪ .‬ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﻨﺪ؟ ﻳـﺎ‪ ،‬ﻣـﺜﻼً در ﺟﻨـﮓ ﺧﻠـﻴﺞ‬
‫ﻓﺎرس‪» ،‬ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻤﺎن«‪ .‬ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺎ اﻳـﻦ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﺨـﺎﻟﻒ ﺑﺎﺷـﺪ؟ ﻳـﺎ‬
‫روﺑﺎنﻫﺎي آﺑﻲ‪ .‬ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﻫﺮ آﻧﭽﻪ ﻛـﺎﻣﻼً ﺗﻬـﻲ از‬
‫ﻫﺮ ﻣﻌﻨﺎﺋﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫در واﻗﻊ‪ ،‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ از ﺷﻤﺎ ﺑﭙﺮﺳﺪ »از ﻣﺮدم در اﻳﺎﻟﺖ آﻳﻮوا ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟« ﭼﻪ‬
‫ﻣﻌﻨﺎﺋﻲ دارد؟ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴـﺪ ﺑﮕﻮﺋﻴـﺪ‪» ،‬آري‪ ،‬از آﻧـﺎن ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﻣـﻲﻛـﻨﻢ« ﻳـﺎ‪» ،‬ﻧـﻪ‪،‬‬
‫ﺣﻤﺎﻳﺖﺷﺎن ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ«؟ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺳﺌﻮال ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻓﺎﻗـﺪ ﻫـﺮ ﮔﻮﻧـﻪ‬
‫ﻣﻌﻨﺎﺋﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻜﺘﻪ ﻫﻤﻴﻨﺠﺎﺳﺖ‪ .‬ﻧﻜﺘﺔ اﺻﻠﻲ در ﺷﻌﺎرﻫﺎي »رواﺑـﻂ ﻋﻤـﻮﻣﻲ«‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪» :‬ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺳﺮﺑﺎزاﻧﻤﺎن«‪ ،‬اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﻌﻨﺎﺋﻲ ﻧﺪارد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻌﺎرﻫﺎ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻘﺪر ﻣﻌﻨﺎ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺟﻤﻠﺔ »ﺷﻤﺎ از ﻣﺮدم در اﻳﺎﻟﺖ آﻳﻮوا ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣـﻲﻛﻨﻴـﺪ«‪،‬‬
‫ﻣﻌﻨﺎ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‪ ،‬ﺷﻌﺎرﻫﺎ ﭘﻴﺎﻣﺪي ﻫﻢ داﺷـﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﻴﺎﻣـﺪ اﻳـﻦ ﺑـﻮد ﻛـﻪ‪» ،‬آﻳـﺎ از‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟« وﻟﻲ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣـﺮدم ﺑـﻪ اﻳـﻦ »ﭘﻴﺎﻣـﺪ« ﻓﻜـﺮ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﺔ ﻣﻬﻢ در ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت‪» ‬ﻛﺎرآﻣﺪ« ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻌﺎري ﺧﻠـﻖ ﻛﻨﻴـﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ آن ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬و ﻫﻤﻪ در ﻣﺴﻴﺮ آن ﻗـﺮار ﮔﻴﺮﻧـﺪ‪ .‬ﻫـﻴﭻ‬

‫‪(Mohawk Valley Formula) 1‬‬

‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٢٠‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻛﺲ ﻧﻤﻲداﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﻌﺎر ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺋﻲ دارد‪ ،‬ﭼـﺮا ﻛـﻪ در واﻗـﻊ ﻣﻌﻨـﺎﺋﻲ ﻧـﺪارد‪.‬‬
‫ارزش اﺳﺎﺳﻲ آن در اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻤﺎ را از ﺳﺌﻮاﻟﻲ ﻛﻪ »واﻗﻌﺎً ﻣﻌﻨﺎﺋﻲ دارد«‪،‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ »آﻳﺎ از ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟«‪ ،‬دور ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳـﻦ »ﻣﻌﻨـﺎي واﻗﻌـﻲ«‬
‫ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺣﻖ ﻧﺪارﻳﺪ در ﻣﻮردش ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻠﺘﻲ ﺳﺨﻦ‬
‫از ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ؟!! »ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ از "ﻋﺪم ﺣﻤﺎﻳﺖ" از آﻧـﺎن‬
‫"ﺣﻤﺎﻳــﺖ" ﻧﻤــﻲﻛــﻨﻢ‪ «.‬در اﻳﻨﺠــﺎ ﺑ‪‬ــﺮد ﺑــﺎ ﺷﻤﺎﺳــﺖ‪ .‬دﻗﻴﻘــﺎً ﻫﻤــﺎن ﻣــﺴﺌﻠﺔ‬
‫»آﻣﺮﻳﻜﺎﭘﺮﺳﺘﻲ« و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤـﻪ ﺑـﺎ ﻫـﻢ ﻫـﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺷـﻌﺎرﻫﺎي ﺗﻮﺧـﺎﻟﻲ‪،‬‬
‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷـﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺋﻴـﺪ اﻃﻤﻴﻨـﺎن ﺣﺎﺻـﻞ ﻛﻨـﻴﻢ ﻛـﻪ اﻳـﻦ ﻣﺮدﻣـﺎن »ﺑـﺪ« ﻛـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﺳﺨﻨﺎنﺷﺎن در ﺑﺎره ﺗﻀﺎد ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺣﻘﻮق اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻳـﻦ ﻣـﺴﺎﺋﻞ‪ ،‬ﻫﻤـﺎﻫﻨﮕﻲ را‬
‫ﻣﺨﺘﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬در اﻃﺮافﻣﺎن ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺎرﺳﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﻋﻤﻞ ﻛﺮده‪ .‬و ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺗﻤـﺎم ﺟﻮاﻧـﺐ‬
‫آن ﺑﺎ دﻗﺖ ﺗﻤﺎم ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﻲ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ‪ .‬ﺟﻤـﺎﻋﺘﻲ ﻛـﻪ در ﺻـﻨﻌﺖ »رواﺑـﻂ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ« ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎري ﺑﻪ اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲرﺳـﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻌﻲ ﺑﺮ اﻟﻘﺎء ارزشﻫﺎي »درﺳﺖ« دارﻧﺪ‪ .‬در ﻋﻤﻞ‪ ،‬از آﻧﭽﻪ ﻣﺮدمﺳﺎﻻري ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر‬
‫ﺑﺎﻳﺪ اراﺋﻪ دﻫﺪ‪ ،‬ادراﻛﻲ دارﻧﺪ‪ :‬ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در آن ﻃﺒﻘﺔ ﻣﺘﺨﺼﺺِ ﺗﺮﺑﻴﺖ‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺎ در ﺧﺪﻣﺖ ارﺑﺎﺑﺎن‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ آﻧﺎن ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫـﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻗـﺮار ﮔﻴـﺮد‪.‬‬
‫دﻳﮕﺮ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣـﻲﺑﺎﻳـﺪ از ﻫـﺮ ﮔﻮﻧـﻪ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﺤـﺮوم ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ ،‬ﭼـﺮا ﻛـﻪ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺻﺮﻓﺎً اﻳﺠﺎد دردﺳﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫دﻳﮕﺮ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﻣﺤﻜﻮماﻧﺪ ﻛﻪ در ﺗﻨﻬﺎﺋﻲ‪ ،‬در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ و ﭘﻴـﺎﻣﻲ‬
‫را ﭘﻴﺎﭘﻲ ﺑﺮ ﻣﻐﺰﺷﺎن ﺑﻜﻮﺑﻴﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬـﺎ ارزش واﻗﻌـﻲ در زﻧـﺪﮔﻲ‪،‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٢١‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺑﻬﺮهوري از ﻣﺸﺘﻲ اﺟﻨﺎس و ﺗﻮﻟﻴﺪات‪ ،‬ﻳﺎ زﻳﺴﺘﻦ ﺑﻪ ﺷﻴﻮة آن ﺧﺎﻧﻮادة ﻃﺒﻘﺔ ﻣﺮﻓـﻪ‬
‫و ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣـﻲﺑﻴﻨﻴـﺪ؛ و ﻳـﺎ ﺑﺮﺧـﻮرداري از ارزشﻫـﺎي واﻻﺋـﻲ ﭼـﻮن‬
‫»ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ« و »آﻣﺮﻳﻜﺎﭘﺮﺳﺘﻲ«‪ .‬زﻧﺪﮔﻲ در ﻫﻤﻴﻦ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﺮاﻓﺖ ﺑﻴﺎﻓﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ در اﻳﻦ زﻧﺪﮔﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫وﻟﻲ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ در ﺗﻨﻬﺎﺋﻲ ﺑﻪ اﻛﺮان ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺧﻴﺮه ﺷـﺪهاﻳـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺧـﻮد ﺧﻮاﻫﻴـﺪ‬
‫ﮔﻔﺖ‪ ،‬دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪهام‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﺮ اﻛﺮان ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺟـﺰ اﻳـﻦﻫـﺎ ﻛـﻪ ﮔﻔﺘـﻴﻢ‪ ،‬ﻫـﻴﭻ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬و از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﺟﺎزة ﻫﻴﭻ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲاي وﺟﻮد ﻧﺪارد ـ و اﻳـﻦ اﺻـﻞ ﺑـﺴﻴﺎر‬
‫اﺳﺎﺳﻲ اﺳﺖ ـ ﻫﻴﭽﮕﺎه ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ درﻳﺎﺑﻴﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪهاﻳـﺪ‪ ،‬و ﻳـﺎ ﺻـﺮﻓﺎً ﺑـﻪ‬
‫ﺗﺼﻮرات ﺧﻮد داﻣﻦ ﻣﻲزﻧﻴﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺗﺼﻮر ﻛﺮدن ﻫﻢ اﻣﺮي ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻳﻦ اﺳﺖ اﻳﺪة اﺳﺎﺳﻲ‪ .‬ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻳﺪه آل‪ ،‬ﺗﻼشﻫﺎي ﻓﺮاواﻧـﻲ ﺻـﻮرت‬
‫ﮔﺮﻓﺘــﻪ‪ .‬ﺑــﺪﻳﻬﻲ اﺳــﺖ ﻛــﻪ ﻳــﻚ ادراك‪ ‬ﻣــﺸﺨﺺ در ﻗﻔــﺎي آن اﻳــﺴﺘﺎده‪ .‬ادراك‪‬‬
‫ﻣﺮدمﺳﺎﻻري ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﺪم‪» .‬ﮔﻠﺔ ﮔﻤﺸﺪه« ﻣﺸﻜﻞآﻓـﺮﻳﻦ اﺳـﺖ‪ .‬از‬
‫ﺧﺮوش و ﻟﮕﺪﭘﺮاﻧﻲ آن ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي ﻛـﺮد‪ .‬ﺑﻬﺘـﺮ اﺳـﺖ ﺑـﻪ ﺗﻤﺎﺷـﺎي ﻣـﺴﺎﺑﻘﺎت‬
‫ﻓﻮﺗﺒﺎل‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺸﺎت ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ و ﻳﺎ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﺧﺸﻮﻧﺖﺑﺎر ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ از ﮔـﺎﻫﻲ‬
‫ﺧﺒﺮش ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﻌﺎرﻫﺎي ﺑﻲﻣﻌﻨﺎﺋﻲ ﭼﻮن »ﺣﻤﺎﻳـﺖ از ﺳـﺮﺑﺎزاﻧﻤﺎن« ﺑﺪﻫـﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ »ﮔﻠﻪ« را ﻋﻤﻴﻘﺎً وﺣﺸﺘﺰده ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ اﮔﺮ از اﻧـﻮاع و اﻗـﺴﺎم »ﺷـﻴﺎﻃﻴﻨﻲ«‬
‫ﻛﻪ‪ ،‬از درون‪ ،‬از ﺑﻴﺮون و از ﻫﺮ ﺟﺎي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻗـﺼﺪ ﻧـﺎﺑﻮدياش را دارﻧـﺪ‪ ،‬ﻛـﺎﻣﻼً در‬
‫وﺣﺸﺖ و ﺗﺮس ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﻔﻜﺮ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻛﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻲ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ »ﮔﻠﻪ« ﺻﻼﺣﻴﺖ اﻳﻨﻜﺎر را ﻧﺪارد‪ .‬از اﻳﻨﺮو ﺳﺮﮔﺮم ﻛـﺮدن و‬
‫ﻣﻨﺰوي ﻛﺮدناش از اﻫﻤﻴﺖ ﻓﺮاوان ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٢٢‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫اﻳــﻦ ﻳــﻚ ادراك از ﻣــﺮدمﺳــﺎﻻري اﺳــﺖ‪ .‬در واﻗــﻊ‪ ،‬ﺑــﺎ در ﻧﻈــﺮ ﮔــﺮﻓﺘﻦ ﻣﺤﺎﻓــﻞ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ ﭘﻴﺮوزي واﻗﻌﻲ ﻧﻴﺮوي ﻛﺎر ﺣﻘﻴﻘﺘﺎً در ﺳـﺎل ‪ 1935‬ﺻـﻮرت‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎن »ﻗﺎﻧﻮن واﮔﻨﺮ«‪ .‬ﭘﺲ از آﻏﺎز ﺟﻨﮓ‪ ،‬اﺗﺤﺎدﻳـﻪﻫـﺎ‪ ،‬و ﻫﻤﮕـﺎم ﺑـﺎ‬
‫آنﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﻨﻲ ﻃﺒﻘﺔ ﻛﺎرﮔﺮ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ اﺗﺤﺎدﻳﻪﻫﺎ ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﻮد‪ ،‬رو ﺑـﻪ‬
‫اﻓﻮل ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدي ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﻣـﺎ ﺑـﻪ درون ﺟﺎﻣﻌـﻪاي ﮔـﺎم‬
‫ﻧﻬﺎدﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ در اﺑﻌﺎدي ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪ دﺳﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري اداره ﻣـﻲﺷـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﻮﻧﺔ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺻﻨﻌﺘﻲ »ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري دوﻟﺘﻲ‪ «1‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ از »ﻗﺮاردادﻫـﺎي‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲِ« ﻋﺎدي‪ ،‬ﻛﻪ در ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺸﺎﺑﻪ آن ﻣﻲﻳﺎﺑﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻲﺑﻬﺮه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺪس ﻣﻲزﻧـﻢ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي آﻓﺮﻳﻘﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ‪ ،‬اﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮرد ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻓﺎﻗﺪ ﺑﻴﻤـﻪﻫـﺎي درﻣـﺎﻧﻲ ﻣﻠـﻲ اﺳـﺖ‪ .‬ﻫـﻴﭻ ﺗﻌﻬـﺪ ﻛﻠـﻲ‪ ،‬ﺣﺘـﻲ ﺟﻬـﺖ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﭘﺎﻳﻪ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺑﺮاي آﻧﺪﺳﺘﻪ از ﻣﺮدم ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻳـﻦ روﻧـﺪ را دﻧﺒـﺎل‬
‫ﻛﻨﻨﺪ و ﺷﺨﺼﺎً ﭼﻴﺰي ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻧﺪ‪ ،‬وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬اﺗﺤﺎدﻳﻪﻫﺎ ﻋﻤﻼً وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﻲ‬
‫ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﺻﻮر ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ‪ ،‬ﻋﻤﻼً وﺟﻮد ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﺳـﺎزﻣﺎن و ﺣـﺰب‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﺪارد‪ .2‬ﺣﺪاﻗﻞ از ﻧﻈﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎري‪ ،‬ﮔـﺎم ﺑﻠﻨـﺪي ﺑـﻪ ﺳـﻮي‬

‫‪،(State-capitalism) 1‬‬
‫‪ 2‬ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺮاي ﺧﻮاﻧﻨﺪة ﻓﺎرﺳﻲ زﺑﺎن ﻛﻤﻲ ﺗﻌﺠﺐآور ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﭼﺮا ﻛﻪ‪ ،‬ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻓﺮاواﻧـﻲ در ﻣـﻮرد‬
‫اﺣﺰاب ﺳﻴﺎﺳﻲ در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ روزه از ﻃﺮﻳﻖ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﻮش ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬اراﺋﺔ ﻳﻚ ﺗﻮﺿـﻴﺢ ﻛﺎﻣـﻞ در اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻮرد از ﻳﻚ ﭘﺎﻧﻮﻳﺲ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻓﺮاﺗﺮ ﻣﻲرود‪ ،‬وﻟﻲ ﻗﺎﺑﻞ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺎرج از اﻟﮕﻮﻫﺎي راﻳﺞ »ﺿﺪآﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ« ﻛﻪ ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس آنﻫﺎ اﺣﺰاب در اﻳﻨﻜﺸﻮر اﺻﻮﻻً واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ـ ﻣﻄﻠﺒﻲ ﻛﻪ در‬
‫ﻣﻮرد ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري ﺻﺪق ﻣﻲﻛﻨﺪ ـ وﻳﮋﮔﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎر »ﻏﻴﺮﺳﻴﺎﺳﻲ« در آﻣﺮﻳﻜﺎ در اﺑﻌﺎد دﻳﮕـﺮي‬
‫ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺤﺚ اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ اﺣﺰاﺑﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﻓﻌﺎﻟﻨﺪ ﻋﻤﻼً ﻓﺎﻗﺪ »اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ«‪» ،‬اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژي« و »ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫـﺎي‬
‫ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪهاي« ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺣﺰاب در دﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻇﺎﻫﺮي‪ ،‬از آن ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٢٣‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻫﺪف ﻏﺎﺋﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ »ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي اﻧﺤﺼﺎري« ﺷﺪهاﻧـﺪ‪.‬‬

‫از ﻧﻘﻄﻪﻧﻈﺮ واﺣﺪي ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ .‬دو ﺣﺰب ﺳﻴﺎﺳﻲ ]ﺟﻤﻬﻮرﻳﺨـﻮاه و دﻣﻜـﺮات[ دو‬
‫ﺷﺎﺧﻪ از ﺣﺰب ﺳﺮﻣﺎﻳﻪدارياﻧـﺪ‪ .‬ﻗـﺴﻤﺖ اﻋﻈـﻢ ﺟﻤﻌﻴـﺖ ﻛـﺸﻮر‪ ،‬ﺣﺘـﻲ زﺣﻤـﺖ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت را ﺑﺮ ﺧﻮد ﻫﻤﻮار ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻋﻤﻠـﻲ ﺑـﻲﻣﻌﻨـﺎ‬
‫ﺷﺪه‪ .‬ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ »ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ« ﺳﺮﮔﺮم ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ‪،‬‬
‫ﻫﺪف ﻏﺎﺋﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻐﺰ ﻣﺘﻔﻜﺮ ﺻﻨﻌﺖ »رواﺑـﻂ ﻋﻤـﻮﻣﻲ«‪ ،‬ادوارد ﺑﺮﻧـﺎﻳﺰ‪ ،1‬ﺑـﻪ‬
‫راﺳﺘﻲ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ از »ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻛﺮﻳﻞ« اﺳﺖ‪ .‬او ﻋﻀﻮي از اﻳـﻦ ﻛﻤﻴـﺴﻴﻮن ﺑـﻮد‪،‬‬
‫در آﻧﺠﺎ درسﻫﺎي ﺧﻮد را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬و دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺗﻮﺳﻌﺔ ﭘﺪﻳﺪهاي ﺷﺪ ﻛﻪ آﻧـﺮا‬
‫»ﻋــﺼﺎرة ﻣــﺮدمﺳــﺎﻻري« و »ﺳــﺎﺧﺖ و ﭘﺮداﺧــﺖ رﺿــﺎﻳﺖ« ﻧﺎﻣﻴــﺪ‪ .‬اﻓــﺮادي‬
‫»ﭘﺮدازﻧﺪﮔﺎن رﺿﺎﻳﺖ« ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺎدرﻧﺪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻗﺪرت ﻻزم ـ ﻳﻌﻨـﻲ ﺣﻤﺎﻳـﺖ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪدارياي ﻛﻪ در ﺧﺪﻣﺘﺶ ﻗﺮار دارﻧﺪ ـ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻛﺎر ﺧﻮد ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺎﺧﺖ و ﭘﺮداﺧﺖ اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻣﺮدم ﺟﻬﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻣﺎﺟﺮاﺟﻮﺋﻲﻫـﺎﺋﻲ در ﺧـﺎرج از ﻣﺮزﻫـﺎ ﻧﻴـﺰ ﻛـﺎﻣ ً‬
‫ﻼ‬
‫ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻃﻲ ﺟﻨﮓ اول ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷـﺎﻫﺪ ﺑـﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻣـﺮدم‬
‫»ﺻﻠﺢﻃﻠﺐاﻧﺪ«‪ .‬ﺗﻮدهﻫﺎي ﻣﺮدم ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ ﺑـﺮاي درﮔﻴـﺮي در ﻣـﺎﺟﺮاﺟﻮﺋﻲﻫـﺎي‬
‫ﺧﺎرج از ﻣﺮزﻫﺎ‪ ،‬آدﻣﻜﺸﻲﻫﺎ‪ ،‬و ﺷﻜﻨﺠﻪﻫﺎ ﻧﻤـﻲﺑﻴﻨﻨـﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠـﻪ »ﺑﺎﻳـﺪ« آﻧـﺎن را‬
‫ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻛﺮد‪ .‬و ﺑﺮاي ﺗﺤﺮﻳﻚﺷﺎن‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ آﻧﺎن را وﺣﺸﺘﺰده ﻛﺮد‪» .‬ﺑﺮﻧﺎﻳﺰ«‪ ،‬در اﻳـﻦ‬

‫در ﻋﻠﻮم ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻪ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺗﺸﻜﻴﻼت ﻧﺎم »ﺣﺰب« اﺗﻼق ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻛﺘﺎﺑﻲ از ﺟﺎن ﮔﺎﻟﺒﺮاﻳﺖ ﻛﻪ ﻣﺘـﺮﺟﻢ ﺑـﻪ ﻧـﺎم‬
‫»ﻓﺮﻫﻨﮓ رﺿﺎﻳﺖﻃﻠﺒﻲ« ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻛﺮده‪ ،‬و ﻧﺸﺮ ﻧﻲ آن را در ﺳﺎل ‪ 1382‬ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺤـﺚﻫـﺎي ﺟـﺎﻣﻊﺗـﺮي در‬
‫اﻳﻨﻤﻮرد اراﺋﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻛﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪة ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ آنﻫﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﺪ‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫‪،Edward Bernays 1‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٢٤‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺷﺨﺼﺎً از دﺳﺘﺎورد ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد‪ .‬زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪ در ﺳـﺎل‬
‫‪ ،1954‬دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ »ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداريـ ﻣﺮدمﺳﺎﻻري«‪ ،‬و ﺑﻪ روي‬
‫ﻛﺎر آوردن ﺟﻮﺧﻪﻫﺎي ﻣﺮگ و آدﻣﻜﺸﺎن در ﻛﺸﻮر ﮔﻮاﺗﻤـﺎﻻ ﺷﺪ‪،‬ــ ﺣﻜـﻮﻣﺘﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﻫﻨﻮز در ﻫﻤﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه و ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎي ﺳﺮﺷﺎر اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ‬
‫ﭼﺮﺧﺶ ﻣﺮدمﺳﺎﻻر‪ ،‬ﻫﺮ ﻗﺪر ﻛﻪ ﭘﻮچ و ﺑﻲﻣﻌﻨﺎ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺑـﻪ ﻋﻤـﻞ‬
‫ﻣﻲآورد‪ ،‬ـ وي‪ ،‬ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت »رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ« »ﻛﻤﭙـﺎﻧﻲ ﻣﻴـﻮة آﻣﺮﻳﻜـﺎ« را در دﺳـﺖ‬
‫داﺷﺖ‪ .1‬ﺿﺮوري اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺋﻲ را‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑـﺎ آن ﻣﺨـﺎﻟﻒاﻧـﺪ‪ ،‬در‬
‫داﺧﻞ ﻛﺸﻮر ﻣﻮرد ﺗﺄﺋﻴﺪ ﻗﺮار داد‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ دﻟﻴﻠﻲ وﺟﻮد ﻧـﺪارد ﻛـﻪ ﻣـﺮدم ﻃﺮﻓـﺪار‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺋﻲ داﺧﻠﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺣﺎلﺷﺎن »ﻣـﻀﺮ« اﺳـﺖ‪» .‬اﻳـﻦ ﻋﻤﻠﻴـﺎت« ﻧﻴـﺰ‪،‬‬
‫ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﮔﺴﺘﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻃـﻲ ده ﺳـﺎل ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﺷـﺎﻫﺪ ﺑـﺴﻴﺎري از آﻧـﺎن‬
‫ﺑﻮدهاﻳﻢ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي رﻳﮕﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﻨﻔﻮر ﻣﺮدم ﺑﻮد‪ .‬در »زﻣـﻴﻦﻟـﺮزة‬
‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ رﻳﮕﺎن« در ﺳﺎل ‪ ،1984‬از ﻫﺮ ‪ 5‬رأي دﻫﻨﺪه‪ 3 ،‬ﺗﻦ آرزو ﻣـﻲﻛـﺮد ﻛـﻪ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي او ﺟﺎﻣﺔ ﻋﻤﻞ ﻧﭙﻮﺷﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي وﻳﮋهاي‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن اﺳﻠﺤﻪﺳﺎزي‪،‬‬
‫ﺗﻘﻠﻴﻞ ﺑﻮدﺟﺔ ﺧﺪﻣﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬و ﻏﻴﺮه را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺮدم ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺎ ﻫﻤﮕـﻲ‬
‫اﺳﺎﺳﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻣﻨﺰوي و ﮔﻴﺞ و ﻣﻨﮓاﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ‬
‫ً‬ ‫آﻧﺎن‪،‬‬
‫راﻫﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ و ﻳﺎ ﺑﻴﺎن اﺣﺴﺎﺳﺎتﺷﺎن ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬و ﺣﺘـﻲ ﻧﻤـﻲداﻧﻨـﺪ ﻛـﻪ‬
‫دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﺎ آﻧﺎن ﺷﺮﻳﻚاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﻓﺮاﮔﻴﺮ‪ ،‬در‬

‫‪ ،(United Fruit Company) 1‬در ﺗﺎرﻳﺦ آﻣﺮﻳﻜﺎي ﻻﺗﻴﻦ‪ ،‬ﻛﻮدﺗﺎي ﮔﻮاﺗﻤﺎﻻ ﻳﻜﻲ از ﺧﺸﻦﺗﺮﻳﻦ و ﺧﻮﻧﻴﻦﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﺑﻮده‪ .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ ،‬در ﻓﺼﻞ دوم ﻛﺘﺎب »ﺗﺮورﻳﺴﻢ و ﺟﻨﮓ«‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﻫﺎوارد زﻳـﻦ‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﺧﻼﺻﻪ اﻳﻦ ﻛﻮدﺗﺎ را ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﺮده‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ‪ ،‬اﻳﻦ »ﻋﻤﻠﻴﺎت« ﺑﻪ »ﺳﻔﺎرش« ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﻣﻴﻮة آﻣﺮﻳﻜﺎ‪،‬‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﭼﺸﻤﺎن ﺣﻴﺮت زدة ﻳﻚ ﻃﺒﻴﺐ ﺟﻮان و ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ آرژاﻧﺘﻴﻨﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ در آن ﻫﻨﮕﺎم ﺑـﺮاي ﺷـﺮﻛﺖ‬
‫در ﺟﻠﺴﻪاي ﺳﺮي در ﮔﻮاﺗﻤﺎﻻ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬او را ﺑﻌﺪﻫﺎ »ﭼﻪﮔﻮارا« ﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٢٥‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫آﻣﺎرﻫﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را ﺑـﻪ ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪﮔـﺬاري‬

‫ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻨـﻴﻦ ﺗـﺼﻮر ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻓﻘـﻂ آﻧـﺎن اﻳـﻦ »اﻓﻜـﺎر‬
‫دﻳﻮاﻧﻪوار« را در ﺳﺮ ﻣﻲﭘﺮوراﻧﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻈﺮات را از ﻫﻴﭻ ﻣﺠﺮاي دﻳﮕـﺮي ﻧـﺸﻨﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻗﺮار ﻧﺒﻮده ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ »ﻧﻈﺮاﺗﻲ« داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻨﺼﻮرت‪ ،‬اﮔـﺮ ﺑـﻪ آن‬
‫ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﺪ و در ﻳﻚ ﻫﻤﻪﭘﺮﺳﻲ آن را ﺗﺄﺋﻴﺪ ﻣـﻲﻛﻨﻴـﺪ‪ ،‬ﺷـﻤﺎ ﺻـﺮﻓﺎً آدم ﻋﺠﻴـﺐ و‬
‫ﻏﺮﻳﺒﻲ ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ راﻫﻲ ﺑﺮاي ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﺑﺎ ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ ﺑـﺎ ﺷـﻤﺎ ﻫـﻢ‬
‫ﻋﻘﻴﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺑﻴﺎن اﻳـﻦ ﻧﻈـﺮات وﺟـﻮد ﻧـﺪارد‪ ،‬اﺣـﺴﺎس‬
‫ﻏﺮﺑﺖ ﻳﻚ ﻣﻮﺟﻮد‪ ‬ﻏﺮﻳﺐ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬از اﻳﻨﺮو‪ ،‬در ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻳﺴﺘﺎده و ﺑﻪ‬
‫آﻧﭽﻪ ﻣﻲﮔﺬرد ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺻﺤﻨﺔ دﻳﮕﺮي ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺴﺎﺑﻘﺔ‬
‫ﻓﻮﺗﺒﺎل!‬

‫از اﻳﻨﺮو‪ ،‬ﺗﺎ ﺣﺪي‪ ،‬ﻫﺪف ﻏﺎﺋﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻴﭽﮕـﺎه در ﺣـﺪ ﻛﻤـﺎل ﻧﻴـﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻨﻴﺎدﻫﺎﺋﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻛﺎﻣﻼً ﻧﺎﺑﻮد ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻛﻠﻴﺴﺎﻫﺎ ﻫﻨﻮز‬
‫وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﻣﺨﺎﻟﻒﺧﻮاﻧﻲ در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ‪ ،‬از ﻛﻠﻴـﺴﺎﻫﺎ ﺳﺮﭼـﺸﻤﻪ‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜـﻲ دارﻧـﺪ‪ .‬زﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻳـﻚ‬
‫ﻛﺸﻮر اروﭘﺎﺋﻲ رﻓﺘﻪ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد‪ ،‬اﻳـﻦ ﺳـﺨﻨﺮاﻧﻲ‪،‬‬
‫در ﺗﺎﻻر ﻳﻚ اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺨﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﭼﺮا ﻛﻪ در درﺟﺔ اول‪ ،‬اﺗﺤﺎدﻳﻪاي وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬اﮔﺮ ﻫﻢ وﺟﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ﺻـﺮﻓﺎً‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ »ﻏﻴﺮﺳﻴﺎﺳﻲ« اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻛﻠﻴﺴﺎﻫﺎ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ ،‬از اﻳﻨﺮو اﻏﻠﺐ در ﻛﻠﻴـﺴﺎ‬
‫ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﺎري ﻫﺎ در آﻣﺮﻳﻜـﺎي ﻣﺮﻛـﺰي‪ ،‬اﻏﻠـﺐ رﻳـﺸﻪ در ﻛﻠﻴـﺴﺎﻫﺎ‬
‫دارﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺎﺳﺎً ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻨﻴﺎد وﺟﻮد ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ دارد‪.‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٢٦‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ »ﮔﻠﺔ ﮔﻤﺸﺪه« ﻫﻴﭽﮕﺎه ﺑﻪ ﺷﻴﻮهاي ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻄﻠﻮب رام ﻧﻤـﻲﺷـﻮد‪ ،‬اﻳـﻦ‬
‫ﻧﺒﺮدي اﺳﺖ ﻣﺪاوم‪» .‬ﮔﻠﺔ ﮔﻤﺸﺪه« در ﺳﺎلﻫﺎي ‪ ،1930‬دوﺑﺎره ﺳﺮ ﺑﺮ آورد‪ ،‬وﻟـﻲ‬
‫ﺳﺮﻛﻮب ﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎلﻫﺎي ‪ ،1960‬ﻣﻮج دﻳﮕﺮي از ﻣﺨﺎﻟﻒﺧﻮاﻧﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ‪ .‬ﺑـﺮ‬
‫آن ﻧﺎﻣﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬از ﺳﻮي ﻃﺒﻘﺔ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﻪ آن ﻧـﺎم »ﺑﺤـﺮان ﻣـﺮدمﺳـﺎﻻري«‬
‫دادﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎلﻫﺎي ‪ ،1960‬ﺑﻪ ﻣﺮدمﺳﺎﻻري ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺪﻳﺪهاي ﻣﻲﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺑﺎ »ﺑﺤﺮان« روﺑﺮو ﺷﺪه‪» .‬ﺑﺤﺮان« ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﺮوه ﻋﻈﻴﻤﻲ از ﻣـﺮدم در‬
‫ﺣﺎل ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻌﺎل ﺷﺪه‪ ،‬ﺑـﺮاي ﺣـﻀﻮر در ﺻـﺤﻨﺔ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺗـﻼش‬
‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤـﺎن دو ادراك از ﻣـﺮدمﺳـﺎﻻري ﺑـﺎز ﻣـﻲﮔـﺮدﻳﻢ‪ .‬در‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻮﺟﻮد در واژهﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﺮ »ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ« ﻣـﺮدمﺳـﺎﻻري اﺳـﺖ‪ .‬در ادراك‬
‫»ﺣﺎﻛﻢ« اﻳﻦ ﻳﻚ »ﻣﻌﻀﻞ« اﺳﺖ‪ ،‬ﻳـﻚ »ﺑﺤـﺮان« ﻛـﻪ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﺮ آن ﻧﻘﻄـﺔ ﭘﺎﻳـﺎن‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺗﻮدهﻫﺎي ﻣﺮدم را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ وازدﮔﻲ‪ ،‬ﻋﺒﻮدﻳﺖ و واﻧﻬﺎدﮔﻲ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﻣﻮﺿﻊ واﻗﻌﻲﺷﺎن‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﭘﺎﻳﺎن دادن ﺑﻪ اﻳﻦ »ﺑﺤﺮان« دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر‬
‫ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ راه ﺗﻼشﻫﺎﺋﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻛﺎري از ﭘﻴﺶ ﻧﺒﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ‪،‬‬
‫»ﺑﺤﺮان« ﻣﺮدمﺳﺎﻻري‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ در زﻣﻴﻨﺔ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪،‬‬
‫زﻧﺪه و ﭘﺎ ﺑﺮ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬و در ﺟﻬﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺑﺮ ﺧﻼف آﻧﭽـﻪ ﺑـﺴﻴﺎري از‬
‫ﻣﺮدم ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺆﺛﺮ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ﺳﺎلﻫﺎي ‪ ،1960‬ﺑﺮاي واروﻧﻪ ﻛـﺮدن‪،‬‬
‫و ﺗﺤﺖ اﻧﻘﻴﺎد آوردن اﻳﻦ »ﺑﻴﻤﺎري«‪ ،‬ﺗﻼشﻫـﺎي ﻋﻈﻴﻤـﻲ ﺻـﻮرت ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬ﻳـﻚ‬
‫زاوﻳﻪ از اﻳﻦ »ﺑﻴﻤﺎري«‪ ،‬ﻋﻤﻼً »ﻋﺎرﺿـﺔ وﻳﺘﻨـﺎم‪ «1‬ﻧﺎﻣﻴـﺪه ﺷـﺪ‪ .‬ﻋﺒـﺎرت »ﻋﺎرﺿـﺔ‬
‫وﻳﺘﻨﺎم«‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً در ﺳـﺎل ‪ 1970‬ﺑـﺮ ﺳـﺮ زﺑـﺎنﻫـﺎ اﻓﺘـﺎد‪ ،‬ﭘﻴـﺸﺘﺮ‪ ،‬ﺟـﺴﺘﻪ و‬

‫‪(Vietnam Syndrome) ١‬‬

‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٢٧‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﮔﺮﻳﺨﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪» .‬ﻧﺮﻣﺎن ﭘ‪‬ﺪﻫﻮرﺗﺰ‪ ،«1‬ﻳﻚ روﺷﻨﻔﻜﺮ ﻃﺮﻓﺪار‬
‫رﻳﮕﺎن‪ ،‬آﻧﺮا »ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ ﻫﺎﺋﻲ ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﻪ در اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻴﺮوي ﻗﻬـﺮي« ﻧﺎﻣﻴـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫زﺑﺎن ﺳﺎده‪ ،‬ﮔﺮوه ﻛﺜﻴﺮي از ﻣﺮدم‪ ،‬ﻃﺮﻓـﺪار اﻳـﻦ »ﻣﻤﻨﻮﻋﻴـﺖﻫـﺎي ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧـﻪ در‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻴﺮوي ﻗﻬﺮي« ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﻗﺎدر ﺑﻪ درك اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻧﺒﻮدﻧـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﭼﺮا ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دور دﻧﻴﺎ ﺑﭽﺮﺧﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻠﺖﻫـﺎ را ﻗﺘـﻞﻋـﺎم ﻛﻨـﻴﻢ‪ ،‬ﺷـﻜﻨﺠﻪ دﻫـﻴﻢ و‬
‫ﻓﺮﺷﻲ از ﺑﻤﺐ ﺑﺮ ﺳﺮﺷﺎن ﺑﮕﺴﺘﺮاﻧﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤـﺎﻧﻄﻮر ﻛـﻪ ﮔـﻮﺑﻠﺰ درﻳﺎﻓﺘـﻪ ﺑـﻮد‪ ،‬ﺧﻴﻠـﻲ‬
‫ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻠﺘﻲ در ﭼﻨﮕﺎل اﻳﻦ ﻧﻮع »ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﻪ« ﻓﺮواﻓﺘﺪ‪،‬‬
‫ﭼﺮا ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﺤﺪودﻳﺖ در ﻣﺎﺟﺮاﺟﻮﺋﻲ ﻫﺎي ﺧـﺎرﺟﻲ ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل ﺧﻮاﻫـﺪ آورد‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ »واﺷﻨﮕﺘﻦ ﭘ‪‬ﺴﺖ«‪ ،‬ﻃﻲ ﺗﺸﻨﺞ ﺟﻨﮓ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس‪ ،‬ﺑـﺎ ﻟﺤﻨـﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎً‬
‫ﻏﺮورآﻓﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ ،‬اﻟﻘﺎء اﺣﺘﺮام ﺑﺮاي »ارزشﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻴﮕﺮي«‪ ،‬ﻳﻚ ﺿﺮورت‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳـﺖ‪ .‬اﮔـﺮ ﻣـﻲﺧﻮاﻫﻴـﺪ از ﺟﺎﻣﻌـﻪاي وﺣـﺸﻲ‬
‫ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻛﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬـﺎن‪ ،‬ﺑـﺮاي دﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ اﻫـﺪاف ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﮕـﺎن‬
‫داﺧﻠﻲاش از ﻧﻴﺮوي ﻗﻬﺮي ﺑﻬﺮه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺿﺮوري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬از‬
‫ﻓﻀﻴﻠﺖﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻴﮕﺮي ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورده و در ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻮة ﻗﻬﺮي‪ ،‬اﻳﻦ‬
‫»ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﻪ« را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺖ »ﻋﺎرﺿﺔ وﻳﺘﻨﺎم«‪ .‬ﭘﻴـﺮوزي‬
‫ﺑﺮ آن ﺿﺮوري و ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺠﻠﻲ در ﻣﻘﺎم واﻗﻌﻴﺖ‬

‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﻠﻲ ﻗﻠﺐ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺿﺮورت ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬راه دﻳﮕﺮ ﺑـﺮاي ﭘﻴـﺮوزي ﺑـﺮ اﻳـﻦ‬
‫»ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﻪ«‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ واﻧﻤﻮد ﻛﻨـﻴﻢ زﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ دﻳﮕـﺮان‬

‫‪(Norman Podhoretz) ١‬‬

‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٢٨‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮده و ﻧﺎﺑﻮدﺷﺎن ﻣﻲﻛﻨـﻴﻢ‪ ،‬در ﺣﻘﻴﻘـﺖ در ﺣـﺎل دﻓـﺎع از ﺧـﻮد در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﻣﻬﺎﺟﻤﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻴﻮﻻﻫﺎ و اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮﺟﻮدات ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﺠﺮﺑـﺔ ﺟﻨـﮓ وﻳﺘﻨـﺎم‪،‬‬
‫ﺑﺮاي »ﻧﻮﭘﺮدازي« ﺗﺎرﻳﺨﭽﺔ آن‪ ،‬ﺗﻼش »ﻋﻈﻴﻤﻲ«‪ ،‬ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻓﺮاد ﺑﻴﺸﻤﺎري‬
‫درﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ واﻗﻌﻴﺖ ﭼﻪ ﺑﻮده‪ .‬از آن ﻣﻴﺎن‪ ،‬ﺑـﺴﻴﺎري ﺳـﺮﺑﺎزان‪ ،‬ﺟﻮاﻧـﺎن‪ ،‬و‬
‫دﻳﮕﺮ اﻓﺮادي ﻛﻪ در ﺟﻨﺒﺶ ﺻﻠﺢ ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﺧـﻮب‬
‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺿﺮورت داﺷﺖ ﻛﻪ اﻳـﻦ اﻓﻜـﺎر ﻧﺎﺷﺎﻳـﺴﺖ را از ﻧـﻮ ﺑﺎزﺳـﺎزي ﻛـﺮده‪ ،‬ﻧـﻮﻋﻲ‬
‫ﺗﻘﺪس‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻧﻮﻋﻲ ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻋﻄﺎ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﺮ آﻧﭽﻪ اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲدﻫـﻴﻢ‬
‫ارزﺷﻤﻨﺪ و ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ وﻳﺘﻨﺎم ﺟﻨﻮﺑﻲ را ﺑﻤﺒﺎران ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳـﻦ اﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ از وﻳﺘﻨﺎم ﺟﻨﻮﺑﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن دﻓﺎع ﻛﻨـﻴﻢ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرت دﻳﮕـﺮ‪ ،‬در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﺳﺎﻛﻨﺎن وﻳﺘﻨﺎم ﺟﻨﻮﺑﻲ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻛﺲ دﻳﮕﺮي آﻧﺠﺎ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﺒـﺎرزه‬
‫ﺑﺎ »ﺗﻬﺎﺟﻢ داﺧﻠﻲ« در وﻳﺘﻨﺎم ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺳﺮ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬روﺷﻨﻔﻜﺮان دﺳﺘﮕﺎه ﻛﻨـﺪي‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﺒﺎرات را »اَدﻟﻲ ﺳﺘﻴﻮﻧﺴﻮن‪ «1‬و دﻳﮕﺮان ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣـﻲﺑﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﺿـﺮورت‬
‫داﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻇﻬﺎرات را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮي ﻛﺎﻣﻼً رﺳﻤﻲ و ﺗﻔﻬﻴﻢ ﺷﺪه ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﻛﻨـﻴﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻨﻜﺎر ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺮ رﺳـﺎﻧﻪﻫـﺎ ﻧﻈـﺎرت ﻛﺎﻣـﻞ اﻋﻤـﺎل‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬و ﻧﻈﺎم ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺳﺮ ﺳﭙﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎرﺗﺎن ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬
‫در ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﻛﻪ در داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ در ﺑﺎرة »ﻃﺮز ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎ« ﺑﺎ ﺑﺤﺮان ﺟﺎري‬
‫ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس ـ ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ در ﻣﻮرد اﻋﺘﻘﺎدات و ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎ ﻃﻲ ﺗﻤﺎﺷـﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪﻫـﺎي‬
‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ـ ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻳـﻚ ﻧـﺸﺎﻧﻪ از آن ﺑـﻪ ﭼـﺸﻢ ﻣـﻲﺧـﻮرد‪ .‬ﻳﻜـﻲ از‬
‫ﺳﺌﻮاﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﻃﻲ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺷﺪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‪ ،‬ﺷﻤﺎر ﺗﻠﻔﺎت وﻳﺘﻨﺎﻣﻲﻫـﺎ‬
‫را در ﺟﻨﮓ وﻳﺘﻨﺎم ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻣﻲزﻧﻴﺪ؟ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺟﻮاب آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻴﺎن ﺑـﻪ اﻳـﻦ‬

‫‪(Adlai Stevenson) ١‬‬

‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٢٩‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺳﺌﻮال‪ 100 ،‬ﻫﺰار ﺗﻦ اﺳﺖ‪ .‬آﻣﺎر رﺳﻤﻲ‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 2‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻦ؛ آﻣـﺎر واﻗﻌـﻲ ﺑـﻪ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد ﺑﻴﻦ ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 4‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺴﺌﻮﻻن اﻳﻦ آﻣﺎرﮔﻴﺮي‪ ،‬ﺳـﺌﻮال‬
‫ﺷﺎﻳﺴﺘﻪاي ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ :‬در ﺑﺎرة ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﻴﺎﺳﻲ آﻟﻤﺎن ﭼﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ‪ ،‬اﮔﺮ‬
‫اﻣﺮوز ﻛﻪ از ﻣﺮدم ﺳﺌﻮال ﻣﻲﻛﻨﻴـﺪ ﭼﻨـﺪ ﻳﻬـﻮدي در اردوﮔـﺎهﻫـﺎي ﻣـﺮگ ﺟـﺎن‬
‫ﺳﭙﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪ ﺣﺪوداً ‪ 330‬ﻫﺰار ﺗﻦ؟ اﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﭼﻪ زاوﻳـﻪاي از ﻓﺮﻫﻨـﮓ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ آﻟﻤﺎن را ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ؟ ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎن در اﻳﻦ آﻣﺎر ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺌﻮال‬
‫ﭘﺎﺳﺦ ﻧﺪادﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ آن را ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﭼﻪ زاوﻳﻪاي‬
‫از ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺧﻮد ﻣﺎ اﺳﺖ؟ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﺮاواﻧﻲ را ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬ﺿـﺮورت دارد‬
‫ﻛﻪ ﺑﺮ »ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﺔ« ﺧﻮد ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻴﺮوي ﻧﻈﺎﻣﻲ و دﻳﮕـﺮ‬
‫»اﻧﺤﺮاﻓﺎت« ﻣﺮدمﺳﺎﻻري ﻓﺎﺋﻖ ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد وﻳﮋه اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺎرﺳﺎز ﺑـﻮد‪.‬‬
‫در ﻫﺮ زﻣﻴﻨﻪاي ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ دﺳـﺖ ﻳﺎﻓـﺖ‪ .‬ﻫـﺮ ﻣﻮﺿـﻮﻋﻲ را ﻛـﻪ دوﺳـﺖ دارﻳـﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﻴﺪ‪ :‬ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ‪ ،‬آﻣﺮﻳﻜﺎي ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ ـ ﺗﺼﻮﻳﺮ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮدم اراﺋﻪ ﻣﻲﺷـﻮد‪ ،‬ﻛـﻢﺗـﺮﻳﻦ راﺑﻄـﺔ ﻣﻤﻜـﻦ ﺑـﺎ واﻗﻌﻴـﺎت را دارد‪.‬‬
‫واﻗﻌﻴﺎت در اﻳﻦ ﻣﻮارد‪ ،‬در زﻳﺮ ﻋﻤﺎراﺗﻲ ﻛـﻪ از ﺧﺮوارﻫـﺎ و ﺧﺮوارﻫـﺎ دروغ ﺳـﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺪﻓﻮناﻧﺪ‪ .‬از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺳﺮﻛﻮب ﺧﻄﺮ ﻣﺮدمﺳﺎﻻري‪ ،‬ﺧﻄﺮي ﻛـﻪ ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ‬
‫آزادي ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ اﻳﺠـﺎد ﺷـﻮد‪ ،‬ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖ ﺑـﺴﻴﺎر ﭼـﺸﻤﮕﻴﺮي ﺑـﻮده‪ ،‬ﻛـﻪ‬
‫ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ ﺷﺎﻳﺎن ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻨﻜﺎر ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ﻳﻚ دوﻟـﺖ ﺗﻤﺎﻣﻴـﺖﺧـﻮاه‪ ،‬از ﻃﺮﻳـﻖ‬
‫ﻧﻴﺮوي ﻗﻬﺮي ﺻـﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘـﻪ‪ .‬اﻳـﻦ دﺳـﺘﺎوردي اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺗﺤـﺖ ﻟـﻮاي »آزادي‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ« ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺧـﻮد را درك ﻛﻨـﻴﻢ‪ ،‬ﻣـﻲﺑﺎﻳـﺪ در‬
‫ﻣﻮرد اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺎت ﺑﻪ ﺗﻔﻜﺮ ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺎت ﻣﻬﻢاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻢ از ﺑـﺮاي ﻛـﺴﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪاي ﻛﻪ در آن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٣٠‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻓﺮﻫﻨﮓ »ﻣﺨﺎﻟﻒﺧﻮاﻧﻲ«‬
‫ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ »ﻣﺨﺎﻟﻒﺧﻮاﻧﻲ« ﺑﻘﺎء ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻛـﺮد‪ .‬و ﺑـﺎ‬
‫وﺟﻮد آﻧﻜﻪ در ﺳﺎلﻫﺎي ‪ ،1960‬ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻛﻨُﺪي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﭘﺲ از اﻳﻦ دوره‬
‫ﺑﻪ رﺷﺪ ﻋﻈﻴﻤﻲ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻃﻲ ﺳﺎلﻫﺎ‪ ،‬ﭘـﺲ از آﻏـﺎز ﺑﻤﺒـﺎران وﻳﺘﻨـﺎم‬
‫ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪ‪ ،‬ﻫـﻴﭻ ﻣﺨـﺎﻟﻔﺘﻲ ﺑـﺎ ﺟﻨـﮓ ﻫﻨـﺪوﭼﻴﻦ‪ ،‬ﺻـﻮرت‬
‫ﻧﮕﺮﻓﺖ‪ 1.‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺨﺎﻟﻒﺧﻮاﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺪود‪،‬‬
‫و اﻏﻠﺐ ﻣﺨﺘﺺ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻮد‪ 2.‬وﻟﻲ‪ ،‬در دﻫﺔ ‪ 1970‬اﻳـﻦ ﺟﻨـﺒﺶ ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎي ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﻣﺮدﻣﻲ رﺷـﺪ و ﻧﻤـﻮ ﻳﺎﻓﺘﻨـﺪ‪:‬‬
‫ﺟﻨﺒﺶ ﺣﻤﺎﻳـﺖ از ﻣﺤـﻴﻂ زﻳـﺴﺖ‪ ،‬ﺟﻨـﺒﺶ آزادي زﻧـﺎن‪ ،‬ﺟﻨـﺒﺶ ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖ ﺑـﺎ‬
‫ﺳﻼحﻫﺎي ﻫﺴﺘﻪاي‪ ،‬و دﻳﮕﺮ ﺗﺤﺮﻛﺎت‪ .‬در ﺳـﺎلﻫـﺎي ‪ 1980‬رﺷـﺪ‪ ،‬ﺣﺘـﻲ ﺷـﺎﻣﻞ‬

‫‪ ١‬اﻳﻦ دوﻣﻴﻦ ﺑﺎر اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬در ﻣﻮرد ﺑﻤﺒﺎران وﻳﺘﻨﺎم ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ﺗﺬﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻼف آﻧﭽﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﮔﺴﺘﺮدة ﻏﺮب و ﺧﺼﻮﺻﺎً آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻗـﺼﺪ اﻟﻘـﺎي آن را‬
‫دارد‪ ،‬ﺑﻤﺒﺎرانﻫﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲﻫﺎ در ﺟﻨﮓ وﻳﺘﻨﺎم ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺼﻴﺐ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺟﻨﻮب ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮاً ﻫﻢﭘﻴﻤﺎﻧﺎن او ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺗﺎ وﻳﺘﻨﺎم ﺷﻤﺎﻟﻲ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮي در ﻛﺘﺎب »ﻋﺼﺮ ﻧﻮﻳﻦ ﺟﻨﮓ« ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﮔﺎﺑﺮﻳـﻞ ﻛﻮﻟﻜـﻮ ﺗﻮﺿـﻴﺢ‬
‫داده ﺷﺪه‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫‪ ٢‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮرﺧﺎن و ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﻋﻠﻮم ﺳﻴﺎﺳﻲ در آﻣﺮﻳﻜﺎ »ﻓﺮار از ﺧﺪﻣﺖ ﻧﻈـﺎم اﺟﺒـﺎري« در ﺟﻨـﮓ ﺧـﻮﻧﻴﻦ‬
‫وﻳﺘﻨﺎم را دﻟﻴﻞ واﻗﻌﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎي ﺟﻮاﻧﺎن‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﺎً داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ از ﻧﻈـﺮ اﻗﺘـﺼﺎدي و ﺳﻴﺎﺳـﻲ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﺎً واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﺔ ﻣﺮﻓﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از »ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎي« ﻓﻌﻠﻲ در ﺟﻨﮓ ﻋﺮاق‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧـﺪﻣﺖ‬
‫ﻧﻈﺎم‪ ،‬اﻣﺮوز در آﻣﺮﻳﻜﺎ »اﺟﺒﺎري« ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي ﻣﺮﻓﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻤﺰﻣـﺎن‪ ،‬ﻫـﻢ از ﻣﻨـﺎﻓﻊ‬
‫ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺮآﻣﺪه از ﺟﻨﮓ ـ ﻣﺸﺎﻏﻞ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﺔ ﻧﻈﺎﻣﻲ و ‪ ...‬ـ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫و ﻫﻢ از ﻧﻈﺮ »ﻋﻘﻴﺪﺗﻲ« ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي ﺟﻨﮓﻃﻠﺒﺎﻧﺔ ﺟﻮرج ﺑﻮش ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل دﻳﮕـﺮان را‬
‫ﺑﻪ ﺟﺒﻬﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎده‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻴﺔ ﺧﻮد در ﻫﺎروارد‪ ،‬ﻛﻤﺒﺮﻳﺞ و امآيﺗﻲ اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬اﻣﺮوزه ﺗﺤﺮك‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي در ﻣﺮاﻛﺰ »آﻣﻮزش!« ﻋﺎﻟﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﺑﺮ ﻋﻠﻴﺔ ﺟﻨﮓ ﻋﺮاق ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﻤﻲﺧﻮرد‪ .‬ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ ﺑـﻪ دﻻﻳﻠـﻲ‬
‫ﻛﻪ روﺷﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑ‪‬ﻌﺪ از ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬در ﻣﺒﺤﺚ ﺟﻨﮓ وﻳﺘﻨﺎم‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٣١‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ در ﺗﺎرﻳﺦ آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬و ﺷﺎﻳﺪ ﺣﺘﻲ در زﻣﻴﻨـﺔ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻒﺧﻮاﻧﻲ در ﺳﻄﺢ ﺟﻬـﺎن‪ ،‬ﭘﺪﻳـﺪهاي ﺑـﺴﻴﺎر ﻧـﻮﻳﻦ و ﺑـﺎ اﻫﻤﻴـﺖ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎر‬
‫ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎ ﺻـﺮﻓﺎً ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖ ﻧﻤـﻲﻛﺮدﻧـﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ اﻏﻠـﺐ در ﻋﻤـﻞ‪ ،‬ﺑـﺎ‬
‫ﺻﻤﻴﻤﻴﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮدﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ در رﻧﺞ و ﻋﺬاب ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮد‬
‫را ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬از اﻳﻦ راه دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛـﻪ ﺑـﺮ رﻳـﺸﻪﻫـﺎي‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮي ﺳﺮﻧﻮﺷﺖﺳﺎز ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﺷـﺮاﻳﻂ ﺑـﺴﻴﺎر ﻣﺘﻔـﺎوﺗﻲ‬
‫اﻳﺠﺎد ﻛﺮد‪ .‬ﻫﺮ ﻛﻪ‪ ،‬ﻃﻲ ﺳﺎلﻫﺎ در اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ از اﻳﻦ‬
‫اﻣﺮ آﮔﺎﻫﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﺨﺼﺎً اﻳﻨﺮا ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ ﻧـﻮع ﺳـﺨﻨﺮاﻧﻲاي ﻛـﻪ اﻣـﺮوز در‬
‫»ارﺗﺠﺎﻋﻲﺗﺮﻳﻦ« ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﺸﻮر ﺻﻮرت ﻣﻲدﻫﻢ ـ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﻛﺰي اﻳﺎﻟـﺖ ﺟﻮرﺟﻴـﺎ‪،‬‬
‫ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﺋﻲ ﻛﻨﺘﺎﻛﻲ‪ ،‬و ‪ ...‬ـ ﺳﺨﻨﺎﻧﻲاﻧﺪ ﻛﻪ در اوج ﺟﻨﺒﺶ ﺻﻠﺢﻃﻠﺒﻲ‪ ،‬ﺣﺘـﻲ‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﻌﺎلﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺘﻤﻌﻴﻦ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﻪ زﺑﺎن آورم‪ .‬اﻣﺮوز‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ‬
‫ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﻮاﻓﻖ و ﻳﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛـﻪ در‬
‫ﺑﺎرة ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﺋﻴﺪ‪ ،‬و ﻧﻮﻋﻲ زﻣﻴﻨﺔ ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﻣﻜـﺎن ﭘﻴﮕﻴـﺮي‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻫﻤﺔ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت‪ ،‬ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻫﻤﺔ ﺗﻼشﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧﻈـﺎرت ﺑـﺮ‬
‫اﻓﻜﺎر و ﺗﻮﻟﻴﺪ »ﻓﺮﻫﻨﮓ رﺿﺎﻳﺖ« ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮاﺗﻲ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳـﺎزﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮدم در ﺣﺎل دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ‪ ،‬و اﻧﮕﻴﺰهاي ﺟﻬﺖ ﺗﻔﻜﺮ ﻋﻤﻴـﻖ‪ ،‬در ﺑـﺎرة‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻮرد ﺷﻜﺎﻛﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ رﺷﺪ ﻛﺮده‪ ،‬ﻛﻨﺶﻫﺎ و رﻓﺘـﺎر در ﺑـﺴﻴﺎري‬
‫ﻣﻮارد ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﻪ آراﻣﻲ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ اوﻗﺎت ﺣﺘـﻲ‬
‫ﻣﻨﺠﻤﺪ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ و ﻣﻠﻤﻮس اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻨﻜﻪ آﻳﺎ ﺗﺎ ﺑـﻪ آن ﺣـﺪ ﺳـﺮﻋﺖ‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٣٢‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ در رﺧـﺪادﻫﺎي ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﺑـﻪ وﺟـﻮد آورد‪ ،‬ﻣﻄﻠـﺐ‬
‫دﻳﮕﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﺔ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪهاي از اﻳـﻦ رﺷـﺪ و ﺗﻐﻴﻴـﺮ اﺷـﺎره ﻣـﻲﻛـﻨﻢ‪:‬‬
‫»ﺷﻜﺎف ﺟﻨﺴﻴﺖ«‪ ،1‬ﺗﻔﺎوت‪ ‬ﻣﻌﺮوف ﻣﻴـﺎن زﻧـﺎن و ﻣـﺮدان‪ .‬در ﺳـﺎلﻫـﺎي‪،1960‬‬
‫ﺑﺮﺧــﻮرد زﻧــﺎن و ﻣــﺮدان در ﻣــﻮاردي از ﻗﺒﻴــﻞ »ﻓــﻀﻴﻠﺖﻫــﺎي ﻧﻈــﺎﻣﻴﮕﺮي« و‬
‫»ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﻪ« ﻋﻠﻴﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻴﺮوي ﻗﻬﺮي‪ ،‬ﺣﺪوداً ﻫﻤﺴﺎن ﺑﻮد‪ .‬در‬
‫ﺳﺎلﻫﺎي‪ 1960‬ﻫﻴﭽﻜﺪام‪ ،‬ﻧـﻪ ﻣـﺮدان و ﻧـﻪ زﻧـﺎن‪ ،‬از اﻳﻨﮕﻮﻧـﻪ »ﻣﻤﻨﻮﻋﻴـﺖﻫـﺎي‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﻪ« در رﻧﺞ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎﺳﺦﻫﺎﻳﺸﺎن ﻳﻜﺴﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤـﻪ ﻓﻜـﺮ ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ ﻛـﻪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻴﺮوي ﻗﻬﺮي ﺑﺮاي ﺳﺮﻛﻮب ﻣﻠﺖﻫﺎي دﻳﮕـﺮ ﻛـﺎر درﺳـﺘﻲ اﺳـﺖ‪ .‬ﻃـﻲ‬
‫ﺳﺎلﻫﺎ اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮرد ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪» .‬ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﻪ« از ﻛﺮان ﺗﺎ ﻛـﺮان‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻧﻮﻋﻲ »ﺷﻜﺎف« اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ در ﺣـﺎل‬
‫ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻓﻲ »اﺳﺎﺳﻲ« ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه‪ .‬و ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ آﻣﺎر‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺎل ﻧﺰدﻳﻚ ﺑـﻪ‬
‫‪ 25‬درﺻﺪ اﻓﺮاد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ اﻓﺘﺎده؟ رﺧﺪاد اﻳﻦ ﺑﻮده‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺣﺮﻛﺘـﻲ‬
‫»ﺷﺒﻪ ـ ﺳـﺎزﻣﺎنﻳﺎﻓﺘـﻪ« ﻛـﻪ زﻧـﺎن در آن ﻓﻌـﺎل ﺑﻮدﻧـﺪ ـ ﺟﻨـﺒﺶ ﻓﻤﻴﻨﻴـﺴﺘﻲ ـ‬
‫ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ از ﺗﺄﺛﻴﺮات وﻳﮋه ﺧـﻮد ﺑﺮﺧـﻮردار اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺪﻳﻦ‬
‫ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ در ﻣﻲﻳﺎﺑﻴﺪ ﺗﻨﻬﺎ و ﻣﻨﺰوي ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺰ از اﻓﻜﺎري ﻫﻤﭽـﻮن‬
‫ﺷﻤﺎ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ اﻓﻜﺎرﺗﺎن ﺗﻮان ﺑﻴﺸﺘﺮي داده‪ ،‬و در ﺑـﺎرة اﻋﺘﻘـﺎدات و‬
‫اﻓﻜﺎرﺗﺎن ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻴﺎﻣﻮزﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎ از ﻫﺮ ﻧﻮع ﻗﺎﻋﺪهاي ﻣﺒـﺮاياﻧـﺪ‪،‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲﻫﺎﺋﻲ ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣ‪‬ﺸﺮﺑﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎزﺗﺎب ﺗﺄﺛﻴﺮات ﻣﺘﻘﺎﺑﻞاﻧﺪ در‬

‫‪ ،(Gender Gap) ١‬ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﺎن و روانﺷﻨﺎﺳﺎن اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ در روﻳﺎروﺋﻲ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﺎﻳﻪاي اﺟﺘﻤﺎع‪،‬‬
‫ﻧﻮﻋﻲ »ﺷﻜﺎف« ﻋﻤﻴﻖ ﻣﻴﺎن ﻧﻈﺮات ﻣﺮدان و زﻧﺎن‪ ،‬ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻃﺒﻘﺔ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﺗﺤـﺼﻴﻼت‪ ،‬ﺳـﻄﺢ‬
‫درآﻣﺪ‪ ،‬و ‪ ...‬وﺟﻮد دارد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻜﺎف را »ﺷﻜﺎف ﺟﻨﺴﻴﺖ« ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٣٣‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻣﻴﺎن ﺗﻮدهﻫﺎي ﻣﺮدم‪ .‬و ﺗﺄﺛﻴﺮات ﺑﺴﻴﺎر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ دارﻧﺪ‪» .‬ﺧﻄﺮ« ﻣﺮدمﺳﺎﻻري‬
‫در ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ :‬اﮔﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲﻫﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﺮدم‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺻﺮﻓﺎً ﺑـﻪ‬
‫اﻛﺮان ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنﻫﺎ ﻧﭽـﺴﺒﻴﺪه ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ ،‬اﻓﻜـﺎري »ﻣـﺴﺨﺮه«‪ ،‬ﻫﻤﭽـﻮن »ﻣﻤﻨﻮﻋﻴـﺖ‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﺔ« اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻴﺮوي ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬در ﺿﻤﺎﻳﺮﺷﺎن اوج ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ از اﻳﻦ‬
‫اﻣﺮ ﭘﻴﺶﮔﻴﺮي ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ از آن ﭘﻴﺶﮔﻴﺮي ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫رژة دﺷﻤﻨﺎن‬
‫ﺑﺠﺎي ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ از آﺧﺮﻳﻦ ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ از ﺟﻨﮓ آﺗﻲ ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ‬
‫اوﻗﺎت آﻣﺎدﮔﻲ‪ ،‬ﻛﺎرﺳﺎزﺗﺮ از ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺻﺮف اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﺷـﻴﻮه ﺗﻮﺳـﻌﺔ ﺑـﺴﻴﺎر‬
‫وﻳﮋهاي اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪ در ﺣـﺎل ﺷـﻜﻞﮔﻴـﺮي اﺳـﺖ‪.‬‬
‫اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﻛﺸﻮر دﻧﻴـﺎ ﻧﻴـﺴﺖ ﻛـﻪ ﭼﻨـﻴﻦ ﻛـﺮده‪ .‬در واﻗـﻊ‪ ،‬در اﺑﻌـﺎدي‬
‫ﻓﺎﺟﻌﻪآﻣﻴﺰ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼت ﻓﺰاﻳﻨﺪة اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻗﺘﺼﺎدياي‪ ،‬وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬در رأس ﻫـﺮم‬
‫ﻗﺪرت‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻣﻮر وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬اﮔـﺮ ﺑـﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪﻫـﺎي‬
‫داﺧﻠﻲ دوﻟﺖﻫﺎ در ده ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ ـ در اﻳﻨﺠﺎ دﻣﻜﺮاتﻫﺎي ﻣﺨﺎﻟﻒ را ﻧﻴـﺰ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻲﻛﻨﻢ ـ ﻫﻴﭻ ﻧﻮع ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺟﺪي ﺑـﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠـﻪ ﺑـﺎ ﻣـﺸﻜﻼت ﻋﻤﻴـﻖ در‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬آﻣﻮزش و ﭘﺮورش‪ ،‬ﺑﻲﺧﺎﻧﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻜﺎري‪ ،‬ﺟﻨﺎﻳـﺖ‪ ،‬اﻓـﺰاﻳﺶ ﺷـﻤﺎر‬
‫زﻧﺪاﻧﻴﺎن‪ ،‬زﻧﺪانﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ رو ﺑﻪ وﺧﺎﻣﺖ در ﻣﺮاﻛﺰ ﺷﻬﺮي ـ ﻣﺠﻤﻮﻋـﺔ ﻋﻈﻴﻤـﻲ از‬
‫ﻣﺸﻜﻼت ـ اراﺋﻪ ﻧﺸﺪه‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ از اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت آﮔﺎﻫﻲ دارﻳﺪ‪ ،‬و ﻫﻤﺔ آنﻫـﺎ رو ﺑـﻪ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶاﻧﺪ‪ .‬ﺻﺮﻓﺎً ﻃﻲ دو ﺳـﺎل ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﺟـﻮرج ﺑـﻮش)ﭘـﺪر( ‪ 3‬ﻣﻴﻠﻴـﻮن ﻛـﻮدك‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٣٤‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ ﺑﻪ زﻳﺮ ﺧـﻂ ﻓﻘـﺮ ﺳـﻘﻮط ﻛﺮدﻧـﺪ‪ ،‬اﺳـﺘﻘﺮاض دوﻟﺘـﻲ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘـﻪ‪،1‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ رو ﺑﻪ ﺳﻘﻮطاﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎي واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻏﻠﺐ ﺗﻮدهﻫﺎي‬
‫ﻣﺮدم‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﺔ اواﺧﺮ ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1950‬ﺳﻘﻮط ﻛـﺮده‪ ،‬و ﻫـﻴﭽﻜﺲ در ﺑﺮاﺑـﺮ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ دﺳﺖ ﺑﻪ اﻗﺪاﻣﻲ ﻧﻤﻲزﻧﺪ‪ .‬در ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻣـﻲﺑﺎﻳـﺪ »ﮔﻠـﺔ ﮔﻤـﺸﺪه« را‬
‫ﺳﺮﮔﺮم ﻧﮕﺎه دارﻳﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ اﮔﺮ ﺗﻮﺟﻪﺷﺎن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻠـﺐ ﺷـﻮد اﻣﻜـﺎن دارد‬
‫ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻲ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ‪ ،‬آﺧﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦﻫﺎ را ﺑـﻪ ﻋـﺬاب اﻧﺪاﺧﺘـﻪ‪.‬‬
‫ﺻﺮﻓﺎً‪ ،‬واداﺷﺘﻦ آﻧﺎن ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎي ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﻓﻮﺗﺒﺎل و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮﻧﻲ ﻣﻤﻜـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ وﺣﺸﺖ از دﺷﻤﻨﺎن را در آﻧﺎن ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬در ﺳﺎلﻫـﺎي‬
‫‪ ،1930‬ﻫﻴﺘﻠﺮ آﻧﺎن را از ﻳﻬﻮدﻳﺎن و ﻛﻮﻟﻲﻫﺎ ﺑﻪ وﺣـﺸﺖ اﻧـﺪاﺧﺖ‪ :‬ﺑـﺮاي دﻓـﺎع از‬
‫ﺧــﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳــﺪ آﻧــﺎن را ﻧــﺎﺑﻮد ﻛﻨﻴــﺪ‪ .‬ﻣــﺎ ]آﻣﺮﻳﻜــﺎﺋﻲﻫــﺎ[ ﻫــﻢ از راه و روش ﺧــﻮد‬
‫ﺑﺮﺧﻮردارﻳﻢ‪ .‬ﻃﻲ ده ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻫﺮ ﺳﺎل ﻳﺎ ﻫﺮ دو ﺳﺎل ﻳﻚﺑـﺎر‪ ،‬ﻳـﻚ ﻫﻴـﻮﻻي‬
‫ﻋﻈﻴﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ او‪ ،‬از ﺧﻮد دﻓﺎع ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺳﺎﺑﻖ ﺑﺮ اﻳـﻦ‬
‫ﻳﻚ ﻫﻴﻮﻻﺋﻲ داﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ :‬روسﻫﺎ‪ .‬ﻫﻤﻴـﺸﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ روسﻫﺎ از ﺧﻮد دﻓﺎع ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬وﻟﻲ‪ ،‬در ﻣﻘﺎم دﺷﻤﻦ‪ ،‬ﺟﺬاﺑﻴﺖﺷـﺎن‬
‫ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺷﺪه‪ ،‬و اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺎن ﻫﺮ روز ﻣﺸﻜﻞﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺑـﺎ ﺟـﺎدو و‬

‫‪ ١‬اﺳﺘﻘﺮاض دوﻟﺘﻲ در ﺣﺎﻛﻤﻴﺖﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري ﻳﻜﻲ از اﺳﺎﺳﻲﺗﺮﻳﻦ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎي ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺎﻧﻚﻫـﺎ و ﻣﺮاﻛـﺰ ﭘـﻮﻟﻲ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺘﻘﺮاض ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم »ﻣﻠﺖ« و از ﺳﻮي »دوﻟﺖ« ﺻﻮرت ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻛﺎرﺳﺎز ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ‬
‫و ﻣﺆﺳﺴﺎﺗﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﻴﺪن ﻳﻚ ﺑﺎﻧﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻘﺸﻲ »ﺳﺮﻧﻮﺷﺖﺳﺎز« ﺑﺎزي ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎز ﭘﺲ دادن‬
‫اﻳﻦ اﺳﺘﻘﺮاضﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻫﻤﺮاه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺣـﺪس زد‪ ،‬ﺑـﻪ ﻋﻬـﺪة‬
‫ﺑﻮدﺟﺔ ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ آن را »ﺣﻘﻮقﺑﮕﻴﺮان« ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ ﻣﻴـﺎن اوﻟـﻴﻦ‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن اﻳﻦ روﻧﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻘﺎت ﻛﻢ درآﻣﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻛﻤﻚﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ آﻧﺎن ﺑﻪ ﻧﻔﻊ »ﺑﻬﺮة ﭘﻮل اﻳﻦ اﺳﺘﻘﺮاضﻫﺎ« از‬
‫ﻃﺮف دوﻟﺖ ﻣﺼﺎدره ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬دﻟﻴﻞ ﺳﻘﻮط ‪ 3‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻛﻮدك‪ ،‬در ﻋﺮض ‪ 2‬ﺳﺎل‪ ،‬ﺑﻪ زﻳﺮ ﺧﻂ ﻓﻘـﺮ ﺑﺎﻳـﺪ در ﻫﻤـﻴﻦ‬
‫روﻧﺪ »ﻣﺎﻟﻲ!« ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺷﻮد‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٣٥‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺟﻨﺒﻞ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﻮاع ﻧﻮﻳﻨﻲ ﺧﻠﻖ ﻛﺮد‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﻏﻴﺮﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ‪ ،‬از‬
‫ﺟﻮرج ﺑﻮش )ﭘﺪر( ﺑﻪ دﻟﻴﻞ آﻧﻜﻪ ﻗﺎدر ﻧﺒﻮد اﻧﮕﻴﺰة ﻓﻌﻠﻲ ﻣﺎ را ﺑﻴﺎن ﻛﺮده و ﺑﻪ زﺑـﺎن‬
‫آورد‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .1‬اﻳﻦ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از اواﺳـﻂ دﻫـﺔ ‪ ،1980‬زﻣـﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﻪ در ﺧﻮاب ﺧﻮش ﺑﻮدﻳﻢ آﻫﻨﮓ ‪» :‬روسﻫـﺎ دارﻧـﺪ ﻣـﻲآﻳﻨـﺪ!« ﺑـﺮاي ﺧﻮدﻣـﺎن‬
‫ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬وﻟﻲ ]ﺑﻮش[ اﻳﻦ ﻳﻚ را از دﺳﺖ داد و ﺑﺎﻳﺪ‪ ،‬درﺳـﺖ ﻫﻤـﺎﻧﻄﻮر ﻛـﻪ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه »رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ« رﻳﮕـﺎﻧﻲ در اواﺋـﻞ ‪ 1980‬ﻋﻤـﻞ ﻛـﺮد‪ ،‬اﻧـﻮاع ﺟﺪﻳـﺪي‬
‫ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠـﻞ و ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻴـﺎن ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر و اﻋـﺮاب‬
‫»دﻳﻮاﻧﻪ« و ﻫﻴﺘﻠﺮ ﺟﺪﻳﺪي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺻﺪام ﺣﺴﻴﻦ‪ ،‬درﺳﺖ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ در ﺣﺎل اﺷﻐﺎل‬
‫دﻧﻴﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي ﺳﺮ و ﻛﻠﻪاﺷﺎن ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮدم را وﺣـﺸﺘﺰده‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﺮﺳﺎﻧﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺮﻋﻮب ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ از ﺷﺪت وﺣﺸﺖ از ﺟـﺎيﺷـﺎن‬
‫ﺗﻜﺎن ﻧﻤﻲﺧﻮرﻧﺪ و در ﭼﻨﺒﺮة ﺗﺮس ﻓﺮو ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪاﻧـﻪ ﺑـﺮ ﮔﺮاﻧـﺎدا‪،‬‬
‫ﭘﺎﻧﺎﻣﺎ‪ ،‬ﻳﺎ دﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺑﻲدﻓﺎع ﺟﻬﺎن ﺳﻮم‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از آﻧﻜﻪ ﭼﺸﻤﺘﺎن‬
‫ﺑﻪ آﻧﺎن ﺑﻴﺎﻓﺘﺪ‪ ،‬ﻧﺎﺑﻮدﺷﺎن ﻛﻨﻴﺪ ـ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎن ﻛﺎري ﻛﻪ ﻛﺮدﻳﺪ ـ ﻣـﻲﺗﺎزﻳـﺪ‪ .‬ﻓـﺮاغ‬
‫ﺑﺎل ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬در آﺧﺮﻳﻦ دﻗﺎﻳﻖ ﺟﺎﻧﻤﺎن را »ﻧﺠﺎت« دادﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ‬
‫از راهﻫﺎﺋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ آن ﻣﻲﺗﻮان »ﮔﻠﺔ ﮔﻤﺸﺪه« را از آﻧﭽﻪ در اﻃﺮاﻓﺶ‬
‫ﻣﻲﮔﺬرد ﺑﻲﺧﺒﺮ‪ ،‬ﺳﺮﮔﺮم و ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻧﮕﺎه داﺷﺖ‪ .‬ﻫـﺪف ﺑﻌـﺪي ﻛـﻪ ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻇﻦ ﻗﻮي‪ ،‬ﻛﻮﺑﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ 2.‬ﻫﺪﻓﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺪاوم ﺟﻨـﮓ‬

‫‪ ١‬ﻛﻨﺎﻳﻪاي اﺳﺖ از ﺳﻮي ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‪ .‬ﻣﺮدم آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺳـﺨﻨﺮاﻧﻲﻫـﺎي ﺟـﻮرج ﺑـﻮش )ﭘـﺪر( را ﺑـﺴﻴﺎر ﻛـﺴﻞ ﻛﻨﻨـﺪه و‬
‫ﺑﻲﻣﺤﺘﻮا ﻣﻲﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ ﻋﻨﻮان ﻛﺮده ‪ :‬اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎي ﻣﺮدم را در ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻲﮔﺮﻓﺘﻪ!!! )ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫‪ ٢‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ‪ 1991‬ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪه‪ .‬ﻫﻨﻮز ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت وﺳﻴﻊ در ﻣﻮرد ﺑﺤﺮان »ﻋﺮاق« و »ﺗﺮورﻳﺴﻢ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ«‪ ،‬آﻧﻄﻮر ﻛﻪ اﻣﺮوز ﺷﺎﻫﺪ آن ﻫﺴﺘﻴﻢ از ﻃﺮف دوﻟﺖﻫـﺎي ﻣﺘـﻮاﻟﻲ در آﻣﺮﻳﻜـﺎ اﻋﻤـﺎل ﻧـﺸﺪه ﺑـﻮد‪ .‬از اﻳﻨـﺮو‬
‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﺑﺎ ﭘﻴﺶﻓﺮضﻫﺎي ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ را ﺻﺮﻓﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺸﺎﻧﺪﻫﻨﺪة اﻳﻦ اﻣﺮ داﻧـﺴﺖ‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٣٦‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫اﻗﺘﺼﺎدي ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ ،1‬ﺣﺘﻲ اﺣﻴﺎي »ﺗﺮورﻳـﺴﻤﻲ ﻋﺠﻴـﺐ وﻏﺮﻳـﺐ و ﺑـﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠـﻲ«‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ ﺳﺎزﻣﺎنﻳﺎﻓﺘـﻪاي ﻛـﻪ ﺗـﺎﻛﻨﻮن ﺻـﻮرت ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت »ﻣﺎنﮔﻮوز‪ «2‬ﻃﻲ دوران ﻛﻨﺪي ﺑﻮده‪ ،‬و ﺳﭙﺲ ﻋﻤﻠﻴﺎت دﻳﮕـﺮي ﻛـﻪ‪ ،‬ﺑـﺮ‬
‫ﻋﻠﻴﺔ ﻛﺸﻮر ﻛﻮﺑـﺎ‪ ،‬ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل آﻣﺪﻧـﺪ‪ .‬ﺷـﺎﻳﺪ در ﭼـﺎرﭼﻮب آﻧﭽـﻪ ﺗﺮورﻳـﺴﻢ ﻟﻘـﺐ‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﺟﻨﮓ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﺔ ﻧﻴﻜﺎراﮔﻮﺋﻪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﺎ آن ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ‬
‫ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬دادﮔﺎه ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻻﻫﻪ از اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻮﻋﻲ ﺗﻌـﺮض ﻧـﺎم ﻣـﻲﺑـﺮد‪.‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻋﻘﻴﺪﺗﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻏﻮل ﺧﻴﺎﻟﻲ ﻣﻲ ﺳـﺎزد‪ ،‬ﺳـﭙﺲ‬
‫ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﻧﺒﺮدﻫﺎﺋﻲ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻏﻮل را ﻧﺎﺑﻮد ﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻗﺪرت ﭘﺎﺳﺦﮔﻮﺋﻲ ﺑﻪ ﻣـﺎ‬
‫را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ آراﻣﺶ ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ‪ .‬ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ اﮔـﺮ‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ آﻧﺎن ﻧﺎﺑﻮد ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﭘﺲ از ﻧﺎﺑﻮديﺷﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﻧﻔﺴﻲ‬
‫ﺑﻪ راﺣﺖ ﺑﻜﺸﻴﻢ‪.‬‬

‫درﻳﺎﻓﺖ ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ‬
‫ﻣﺪتﻫﺎي ﻣﺪﻳﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ اوﺿﺎع ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨـﻮال ﻣـﻲﮔـﺬرد‪ .‬در ﻣـﺎه ﻣـﻲ ‪،1986‬‬
‫ﺧﺎﻃﺮات ﻳﻚ زﻧﺪاﻧﻲ آزاد ﺷﺪة ﻛﻮﺑﺎﺋﻲ‪» ،‬آرﻣﺎﻧﺪو واﻻدارس‪ «3‬ﺑـﻪ ﭼـﺎپ رﺳـﻴﺪ‪ .‬و‬
‫ﺳﺮﻳﻌﺎً ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﺷﻮر و ﻫﻴﺠﺎن در رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺷﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﭼﻨﺪ ﻧﻘﻞ ﻗـﻮل‬

‫ﻛﻪ وي از اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎ و ﺗﺤﺮﻛﺎت اﺳﺎﺳﻲ در ﻧﻈﺎم »ﺳﻴﺎﺳـﻲ ـ ﻣﻴﻠﻴﺘﺎرﻳـﺴﺘﻲ« آﻣﺮﻳﻜـﺎ آﺷـﻨﺎﺋﻲ ﺑـﺴﻴﺎر ﻋﻤﻴﻘـﻲ دارد‪.‬‬
‫)ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫‪ ١‬ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ ﺳﺎلﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮة اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﻮﺑﺎ را ﺑـﻪ ﺻـﻮر ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻣﺤﻜـﻮم ﻛـﺮده اﺳـﺖ‪ .‬ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖ وي ﺑـﺎ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﺔ ﻛﻮﺑﺎ‪ ،‬از اوﻟـﻴﻦ ﺳـﺎلﻫـﺎي ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﻛﻨـﺪي ـ رﺋـﻴﺲ ﺟﻤﻬـﻮر »ﻓﺮﻫﻴﺨﺘـﻪ« و‬
‫ﺟﻮانﮔﺮاي ﺣﺰب دﻣﻜﺮات! ـ آﻏﺎز ﺷﺪ‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫‪(Mongoose) ٢‬‬
‫‪(Armando Valladares) ٣‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٣٧‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫را ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ اﻓﺸﺎﮔﺮيﻫﺎي او را در ﻣﻘﺎم "ﺗﺄﺋﻴﺪي ﺑﻲﻗﻴـﺪ و ﺷـﺮط از‬
‫وﺟﻮد ﻳﻚ ﻧﻈﺎم ﮔﺴﺘﺮدة ﺷﻜﻨﺠﻪ و زﻧﺪان‪ ،‬ﻛـﻪ ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﺔ آن ﻛﺎﺳـﺘﺮو ﻣﺨﺎﻟﻔـﺎن‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺧﻮد را ﻣﺠﺎزات و ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲﻛﻨﺪ" ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ "ﮔﺰارﺷﻲ ﭼﻨﺪشآور‬
‫و ﺗﻜﺎندﻫﻨﺪه" ﺑﻮد از "اﺳﺎرتﮔـﺎهﻫـﺎي ﻏﻴﺮاﻧـﺴﺎﻧﻲ"‪ ،‬ﺷـﻜﻨﺠﺔ ﺣﻴـﻮاﻧﻲ‪] ،‬و[ اوج‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ دوﻟﺖ ]در ﻧﻈﺎم[ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺟﻼدان آدﻣﻜﺸﻲ‪ ،‬ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً در‬
‫ﻣﻲﻳﺎﺑﻴﻢ "اﺳﺘﺒﺪاد ﻧﻮﻳﻨﻲ ﺧﻠﻖ ﻛﺮده و ﺷﻜﻨﺠﻪ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺎزوﻛﺎر ﻳـﻚ ﻧﻈـﺎرت‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬در ﺟﻬﻨﻤﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛﻮﺑـﺎ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎﻧﮕـﺬاري ﻛـﺮدهاﻧـﺪ ﻛـﻪ ]واﻻدارس[ در آن‬
‫ﻣﻲ زﻳﺴﺘﻪ"‪ .‬اﻳﻦ‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮﻫﺎي »واﺷﻨﮕﺘﻦ ﭘﺴﺖ« و »ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ« اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫در ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ ﺑﻪ ﻛـﺮات ﺗﻜـﺮار ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑـﻪ ﻛﺎﺳـﺘﺮو ﻟﻘـﺐ »آدﻣﻜـﺶ ﻣـﺴﺘﺒﺪ«‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪» .‬واﺷﻨﮕﺘﻦ ﭘﺴﺖ« ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪ ،‬وﺣﺸﻴﮕﺮيﻫﺎي او در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺎ آﻧﭽﻨﺎن‬
‫ﻗﻄﻌﻴﺘﻲ اﻓﺸﺎء ﺷﺪه ﻛﻪ "ﺻﺮﻓﺎً ﺳﺒﻚﻣﻐﺰﺗﺮﻳﻦ و ﺧﻮﻧﺴﺮدﺗﺮﻳﻦ روﺷـﻨﻔﻜﺮان ﻏﺮﺑـﻲ‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ دﻓﺎع از اﻳﻦ ﻓﺮد ﻣﺴﺘﺒﺪ ﺑﺮﺧﻴﺰﻧﺪ"‪ .‬ﺑﻪ ﻳﺎد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻴﻢ ﻛـﻪ‬
‫اﻳﻦ ﮔﺰارﺷﻲ اﺳﺖ از آﻧﭽﻪ ﺑـﺮ ﻳـﻚ ﻓـﺮد ﮔﺬﺷـﺘﻪ‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳـﺪ ﺑﮕـﻮﺋﻴﻢ ﻛـﻪ درﺳـﺖ‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺳﺌﻮاﻟﻲ در ﺑﺎرة ﻣﺮدي ﻛﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺤـﺖ ﺷـﻜﻨﺠﻪ ﻗـﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻄﺮح ﻧﻜﻨﻴﻢ‪ .‬در ﻣﺮاﺳﻢ ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت »روز ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ« در ﻛﺎخ ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬اﻳـﻦ‬
‫ﻓﺮد‪ ،‬از ﺟﺎﻧﺐ روﻧﺎﻟﺪ رﻳﮕﺎن‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺷﺠﺎﻋﺖاش در ﺗﺤﻤﻞ ﻓﺠـﺎﻳﻊ و ﺳﺎدﻳـﺴﻤﻲ‬
‫ﻛﻪ اﻳﻦ »ﻣﺴﺘﺒﺪ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰ ﻛﻮﺑﺎﺋﻲ« ﺑﺮ او روا داﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻮرد ﺗﻘﺪﻳﺮ ﻗﺮار ﻣـﻲﮔﻴـﺮد‪ .‬وي‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻣﻠـﻞ‬
‫ﻣﻨﺼﻮب ﺷﺪ‪ ،‬و در ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﻛـﻪ ﺧـﺪﻣﺎت ﭼـﺸﻤﮕﻴﺮي ﺟﻬـﺖ دﻓـﺎع از‬
‫دوﻟﺖﻫﺎي اﻟﺴﺎﻟﻮادور و ﮔﻮاﺗﻤـﺎﻻ ﺻـﻮرت دﻫـﺪ؛ دﻓـﺎع از دوﻟـﺖﻫـﺎﺋﻲ ﻣـﺘﻬﻢ ﺑـﻪ‬
‫وﺣﺸﻴﮕﺮيﻫﺎﺋﻲ آﻧﭽﻨﺎن ﮔﺴﺘﺮده‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺮ آﻧﭽـﻪ واﻻدارس ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺴﺘﻪ ﻣﺘﺤﻤـﻞ‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٣٨‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺷﻮد‪ ،‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل آﻧﺎن‪ ،‬ﭘﻴﺶﭘﺎ اﻓﺘﺎده ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬اﻳﻨﺴﺖ روال ﺟﺎري‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ‪.‬‬

‫آﻧﺰﻣﺎن ﻣﺎه ﻣﻲ ‪ 1986‬ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻄﻠﺐ ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻮد‪ ،‬و ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻮرد »ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫رﺿﺎﻳﺖ«‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻫﻤﺎن ﻣـﺎه ﻣـﻪ‪ ،‬ﺑﺎزﻣﺎﻧـﺪﮔﺎن اﻋـﻀﺎي »ﮔـﺮوه‬
‫ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻟﺴﺎﻟﻮادور«‪ ،‬ﻛﻪ رﻫﺒﺮانﺷﺎن ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬دﺳـﺘﮕﻴﺮ ﺷـﺪه و‬
‫ﻣﻮرد ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬اﻋﻤﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ »ﻫﺮﺑﺮت آﻧﺎﻳﺎ‪ ،«1‬رﺋﻴﺲ آﻧـﺎن ﻧﻴـﺰ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺮوه را رواﻧﺔ زﻧﺪان ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ـ »زﻧﺪان اﻣﻴﺪ«‪ .2‬در ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺎرت ﻧﻴﺰ‬
‫اﻋﻀﺎي اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖﻫﺎي ﺧـﻮد در زﻣﻴﻨـﺔ »ﺣﻘـﻮق ﺑـﺸﺮ« اداﻣـﻪ داده و‬
‫ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن اﻳﻦ ﮔﺮوه اﺳﺘﺸﻬﺎدﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺋﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ زﻧﺪان ‪ 432‬ﺗـﻦ در‬
‫اﺳﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺤﺖ ﺳﻮﮔﻨﺪ‪ 432 ،‬اﺳﺘﺸﻬﺎدﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ اﻣﻀﺎء ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﻛـﻪ ﻓـﺮد ﻓـﺮد‬
‫زﻧــﺪاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﺷــﺮاﻳﻂ زﻧــﺪان و ﺟﺰﺋﻴــﺎت ﺷــﻜﻨﺠﻪ ﺧــﻮد را ﺷــﺮح ﻣــﻲدﻫﻨــﺪ؛‬
‫اﺳﺘﺸﻬﺎدﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻣﻀﺎء ﻣﻲرﺳـﻨﺪ‪ :‬ﺷـﻜﻨﺠﻪ ﺑـﺎ ﺑـﺮق‪ ،‬و وﺣـﺸﻴﮕﺮيﻫـﺎي‬
‫دﻳﮕﺮي ﻛﻪ‪ ،‬در ﻳﻚ ﻣﻮرد‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ اﻓـﺴﺮ ﻋﺎﻟﻴﺮﺗﺒـﺔ اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪ‪ ،‬ﻣﻠـﺒﺲ ﺑـﻪ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻔﻮرم ﻧﻈﺎﻣﻲ]ارﺗﺶ آﻣﺮﻳﻜﺎ[ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺟﺰﺋﻴﺎت آن ﻣﻮﺟﻮد اﺳـﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺷﻬﺎدت ﺻﺮﻳﺢ و روﺷﻦ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ در ﻧـﻮع ﺧـﻮد‪ ،‬از ﻧﻈـﺮ ﺗـﺸﺮﻳﺢ ﺟﺰﺋﻴـﺎت اﺗـﺎق‬
‫ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺑﻲﻣﺜﺎل اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺰارشِ‪ 160‬ﺻﻔﺤﻪاي از ﺷﻬﺎدتﻫﺎ و ﺳﻮﮔﻨﺪﻧﺎﻣﻪﻫـﺎي‬
‫زﻧﺪاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤـﺮاه ﻳـﻚ ﻓـﻴﻠﻢ وﻳـﺪﺋﻮ ﻛـﻪ آنﻫـﺎ را در ﺣـﺎل ﺷـﻬﺎدت در ﻣـﻮرد‬
‫ﺷﻜﻨﺠﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺧـﺎرج از زﻧـﺪان ﻓﺮﺳـﺘﺎده ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬و ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﺔ‬
‫)‪ ،(Marin County Interfaith Task Force‬ﺑﻪ ﭼﺎپ ﻣﻲرﺳﺪ‪» .‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‬

‫‪(Herbert Anaya) ١‬‬

‫‪La Esperanza Prison ٢‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٣٩‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫از ﻧﺸﺮ آن در ﺳﻄﺢ ﻛﺸﻮر ﺧﻮدداري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪» .‬اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ از ﺑـﺮدن‬

‫اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺮ روي آﻧﺘﻦ ﺧﻮدداري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬و ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺻﺮﻓﺎً ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫»آزﻣﻮنﮔﺮ ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ «1‬در روزﻧﺎﻣﺔ ﻣﺤﻠـﻲ ﺷﻬﺮﺳـﺘﺎن »ﻣـﺎرﻳﻦ« ﺑـﻪ ﭼـﺎپ‬
‫ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﻫﻴﭽﻜﺲ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﮔـﺰارش دﺳـﺖ ﻧﻤـﻲزﻧـﺪ‪ .‬وﻟـﻲ در ﻫﻤـﻴﻦ دوره‬
‫ﺷﺎﻫﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﻛﺜﻴﺮﺗﺮي از »روﺷﻨﻔﻜﺮ ﺳﺒﻚﻣﻐﺰ و ﺧﻮﻧـﺴﺮد ﻏﺮﺑـﻲ« در ﺣـﺎل‬
‫اﻣﻀﺎء ﺗﺤﺴﻴﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي روﻧﺎﻟﺪ رﻳﮕﺎن و »ﺧﻮزه ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن دوارﺗﻪ‪ «2‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬از »آﻧﺎﻳﺎ«‬
‫ﻫﻴﭻ ﺗﺤﺴﻴﻦ و ﺳﺘﺎﻳﺸﻲ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺖ‪ .‬در روز »ﺣﻘـﻮق ﺑـﺸﺮ«‪ ،‬ﺣﺮﻓـﻲ از او ﺑـﻪ‬
‫زﺑﺎن ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﻘﺎﻣﻲ ﻫﻢ ﻣﻨﺼﻮب ﻧﺸﺪ‪ .‬وي در ﻳﻚ روﻧﺪ ﻣﻌﺎوﺿﺔ زﻧـﺪاﻧﻴﺎن‬
‫آزاد ﺷﺪه‪ ،‬و ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺷﻮاﻫﺪ اﻣﺮ‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻗﺘـﻞ‬
‫ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬از ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻧﻴﺰ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤـﺪودي در دﺳـﺖ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻫﻴﭽﮕﺎه ﻧﭙﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺠﺎي اﻓﺸﺎ و ﺗﺸﺮﻳﺢ وﺣـﺸﻴﮕﺮيﻫـﺎ‪ ،‬آﻧـﺎن را‬
‫در ﻧﻄﻔﻪ ﺧﻔﻪ ﻛﺮده و در ﻣﻮردﺷﺎن ﺳﻜﻮت اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬اﻳـﻦ اﻣﻜـﺎن وﺟـﻮد‬
‫داﺷﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻧﺶ را ﻧﺠﺎت دﻫﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺮي را ﻛﻪ در آن ﻳـﻚ ﻧﻈـﺎمِ »ﺗﻮﻟﻴـﺪ‪ ‬رﺿـﺎﻳﺖ« ﻛـﺎرﺑﺮد دارد‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎم ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﻓﺸﺎﮔﺮيﻫﺎي ﻫﺮﺑﺮت آﻧﺎﻳﺎ در اﻟﺴﺎﻟﻮادور‪،‬‬
‫ﺧﺎﻃﺮات واﻻدارس‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻛﺎﻫﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻛﻮه ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻟﻲ‪ ،‬ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ ﻛـﺎر‬
‫آﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻚ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺟﻨﮓ آﺗﻲ رﻫﻨﻤﻮن ﺷﻮد‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺗـﺎ زﻣـﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪ ،‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮي اراﺋﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪(San Francisco Examiner) ١‬‬

‫‪(Jose Napoleon Duarte) ٢‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٤٠‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫در اﻳﻦ ﻣﻮرد آﺧﺮ ﭼﻨﺪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻻزم ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺑـﻪ آن ﺑﭙـﺮدازﻳﻢ‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫ﻫﻤﺎن ﺗﺤﻘﻴﻖ داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺖ ﻛـﻪ ﭘـﻴﺶﺗـﺮ ﻣﻄـﺮح ﻛـﺮدم‪ ،‬آﻏـﺎز ﻛﻨـﻴﻢ‪ .‬از‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮيﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ از ﻣﺮدم ﺳﺌﻮال ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ آﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪة ﺷﻤﺎ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﺑﺮاي ﭘﺎﻳﺎن دادن ﺑﻪ »اﺷﻐﺎل ﻏﻴﺮﻗـﺎﻧﻮﻧﻲ« و‬
‫ﻳﺎ ﻧﻘﻄﺔ ﭘﺎﻳﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻤﺎل ﺷﺪن »ﺣﻘـﻮق ﺑـﺸﺮ« ﻣـﻲﺑﺎﻳـﺴﺖ از ﻧﻴﺮوﻫـﺎي‬
‫ﻗﻬﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ؟ از ﻫﺮ ﺳـﻪ ﺗـﻦ آﻣﺮﻳﻜـﺎﺋﻲ دو ﻧﻔـﺮ ﭘﺎﺳـﺦ داده ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬آري؛‬
‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ از ﻧﻴﺮوي ﻗﻬﺮي در ﻣﻮارد »اﺷﻐﺎل ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ« ﻳﻚ ﺳﺮزﻣﻴﻦ و ﻳﺎ ﭘﺎﻳﻤﺎل‬
‫ﺷﺪن »ﺟﺪي« ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﻢ‪ .1‬اﮔﺮ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﻗﺼﺪ ﭘﻴـﺮوي از اﻳـﻦ‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻪ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ اﻟﺴﺎﻟﻮادور‪ ،‬ﮔﻮاﺗﻤﺎﻻ‪ ،‬اﻧﺪوﻧﺰي‪ ،‬دﻣﺸﻖ‪ ،‬ﺗـﻞآوﻳـﻮ‪،‬‬
‫ﻛﻴﭗﺗﺎون‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ ،‬واﺷﻨﮕﺘﻦ‪ ،‬و ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ وﺳﻴﻌﻲ از دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ را ﺑﻤﺒﺎران ﻛﻨـﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮاردي از اﺷﻐﺎل ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﺗﻌﺮض ﺟﺪي ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻘﻮق ﺑـﺸﺮاﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ واﻗﻌﻴﺎت را در ﻣﻮرد ﮔﺴﺘﺮة اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻـﺮاﺣﺖ‬
‫در ﻣﻲﻳﺎﺑﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﺮﺿﺎت ﺻﺪام ﺣﺴﻴﻦ‪ ،‬اﺑﺪاً در ﻣﻨﺘﻬﻲاﻟﻴﻪ آﻧﺎن ﻗﺮار ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫در ﺣﺪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ آﻧﺎن ﺟﺎي ﻣـﻲﮔﻴـﺮد‪ .‬و اﺻـﻼً در ﻣﻨﺘﻬـﻲاﻟﻴـﻪ ﻗـﺮار ﻧـﺪارد‪ .‬ﭼـﺮا‬
‫ﻫﻴﭽﻜﺲ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮياي ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ؟ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫آﮔﺎﻫﻲ ﻧﺪارد‪ .‬در ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺎ »ﻫﻴﺎﻫﻮي ﺳﻴﺎﺳﻲ« ﻛـﻪ ﻛـﺎرﺑﺮدي »ﻣﻨﺎﺳـﺐ« داﺷـﺘﻪ‬

‫‪١‬ﺷﺎﻳﺪ ﻋﻨﻮان ﻛﺮدن اﻳﻦ »ﺗﺤﻘﻴﻖ«‪ ،‬اﻣﺮوز ﻛﻪ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﺧﻮد دﺳﺖ ﺑﻪ اﺷﻐﺎل »ﻏﻴﺮﻗـﺎﻧﻮﻧﻲ« ﻋـﺮاق زده‪ ،‬ﻛﻤـﻲ‬
‫ﺧﻨﺪهدار ﺑﻪ ﻧﻈﺮ آﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ دﻳﺪ ﻣﻘﺼﻮد ﻋﻨﻮان ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن اﻳﻦ »ﺳﺌﻮال« از ﺗﻮدهﻫﺎي اﻏﻠﺐ ﺑﻲاﻃﻼع آﻣﺮﻳﻜﺎ ﭼﻪ ﺑﻮده؟‬
‫ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ »ﺗﺤﻘﻴﻖ« را ﺷﺨﺼﺎً ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدهام‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﺔ »ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ« ﺑﻮدن و ﻳﺎ »ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ« ﺑﻮدن ﻳـﻚ »اﺷـﻐﺎل‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻲ«‪ ،‬در ﭼﺎرﭼﻮبﻫﺎي ﺣﻘﻮﻗﻲ‪ ،‬ﻋﺮﻓﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻏﻴﺮه ‪ ...‬از ﻃﺮف »روﺷﻨﻔﻜﺮان داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳـﺖ« ﺑـﺮاي‬
‫ﺗﻮدهﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺳﺌﻮال و ﺟﻮاب ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪه‪ .‬ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﭼﺎﻣـﺴﻜﻲ‪ ،‬ﺣـﺪاﻗﻞ در‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٤١‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﺴﺘﺮهاي از ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ را ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲﺷﻮم‪ ،‬ﻫﻴﭽﻜﺲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﺪ از‬
‫ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﺧﻮد زﺣﻤﺖ دﻗﺖ ﻧﻈﺮ ﺑﺪﻫﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﻮاﻫﻴـﺪ‬
‫ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﺎن ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي »ﻣﻨﺎﺳﺐاﻧﺪ«‪.‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪاي را ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﻢاﻧﮕﻴﺰي ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺧﻠﻴﺞ ﻓـﺎرس ﻧﺰدﻳـﻚ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﺎه ﻓﻮرﻳـﻪ‪ ،‬درﺳـﺖ در ﻫﻨﮕﺎﻣـﺔ ﺑﻤﺒـﺎرانﻫـﺎ‪ ،‬دوﻟـﺖ ﻟﺒﻨـﺎن از اﺳـﺮاﺋﻴﻞ‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﺔ ‪ 425‬ﺷﻮراي اﻣﻨﻴﺖ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻣﻠـﻞ را‪ ،‬ﻛـﻪ ﺧﻮاﺳـﺘﺎر‬
‫ﺧﺮوج ﺑﻲﻗﻴﺪ و ﺷﺮط و ﻓﻮري ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﺳﺮاﺋﻴﻠﻲ از ﻟﺒﻨﺎن ﺑـﻮد‪ ،‬ﺑـﻪ ﻣـﻮرد اﺟـﺮاء‬
‫ﮔﺬارد‪ .‬ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪاي ﻛﻪ در ﻣﺎه ﻣﺎرس ‪ 1978‬ﺻﺎدر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗـﺎ اﻳـﻦ زﻣـﺎن‪ ،‬دو‬
‫ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﺔ ﻣﺘﻮاﻟﻲ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺧﺮوج ﺑﻲﻗﻴﺪ و ﺷﺮط و ﻓﻮري اﺳـﺮاﺋﻴﻞ از ﺧـﺎك ﻟﺒﻨـﺎن‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﻫﺎ اﻟﺰاﻣﻲ ﺑﺮاي اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﭼـﺮا ﻛـﻪ‬
‫اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ اﻳﻦ اﺷﻐﺎل ﻧﻈﺎﻣﻲ او را ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻗـﺮار ﻣـﻲدﻫـﺪ‪ .‬و‬
‫ﻫﻤﺰﻣﺎن‪ ،‬وﺣﺸﺖ و ﺗﺮور ﺑﺮ ﺟﻨﻮب ﻟﺒﻨﺎن ﺣﺎﻛﻢ ﺷﺪه‪ .‬اﺗﺎﻗﻚﻫﺎي وﺳﻴﻊ ﺷﻜﻨﺠﻪ و‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻫﻮﻟﻨﺎك! و اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﺑﺮاي ﺣﻤﻠﻪ ﺑـﻪ دﻳﮕـﺮ ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﻟﺒﻨـﺎن‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬از ﺳﺎل ‪ ،1978‬ﻟﺒﻨﺎن ﻣـﻮرد ﺗﻌـﺮض ﻗـﺮار ﮔﺮﻓـﺖ‪ ،‬ﺷـﻬﺮ ﺑﻴـﺮوت‬
‫ﺑﻤﺒﺎران ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 20‬ﻫﺰار ﺗﻦ‪ ،‬ﻛﻪ ‪ 80‬درﺻﺪ آﻧﺎن ﻏﻴﺮﻧﻈـﺎﻣﻲ ﺑﻮدﻧـﺪ ﺑـﻪ ﻗﺘـﻞ‬
‫رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪ‪ ،‬و وﺣﺸﺖ‪ ،‬ﻏﺎرت و ﭼﭙﺎول ﺑـﻪ ﻣـﺮدم ﺗﺤﻤﻴـﻞ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻣﺴﺌﻠﻪاي ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ از اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛـﺮد‪ .‬اﻳـﻦ ﻓﻘـﻂ‬
‫ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬در رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻫﻴﭻ اﺷﺎرهاي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﺸﺪ‪ ،‬و ﻫـﻴﭻ ﺑﺤﺜـﻲ در‬
‫ﻣﻮرد اﻳﻨﻜﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﺔ ‪ 425‬ﺷﻮراي اﻣﻨﻴﺖ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﺮ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﺔ دﻳﮕﺮي را ﺑﻪ ﻣﻮرد اﺟﺮاء ﮔﺬارﻧﺪ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓـﺖ‪،‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٤٢‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻛﺴﻲ ﻫﻢ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺑﻤﺒﺎران ﺷﻬﺮ ﺗﻞآوﻳﻮ ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد آﻧﻜﻪ ﺑﺮ اﺳـﺎس »اﺻـﻮﻟﻲ«‬
‫ﻛﻪ دو ﺳﻮم ﻣﺮدم آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﺻﺮاﺣﺖ ﺗﺄﺋﻴﺪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻋﻤﻠـﻲ ﻣـﻲﺑﺎﻳـﺴﺖ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻮﻋﻲ »اﺷﻐﺎل« ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و »ﺗﻌـﺮض ﺟـﺪي« در‬
‫ﺗﻀﺎد ﺑﺎ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﻮرد اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮارد ﺑﺴﻴﺎر ﺑـﺪﺗﺮي‬
‫وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺣﻤﻠﺔ اﻧﺪوﻧﺰي ﺑﻪ ﺗﻴﻤﻮر ﺷـﺮﻗﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎً ‪200‬ﻫـﺰار ﻗﺮﺑـﺎﻧﻲ ﺑـﺮ ﺟـﺎي‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺟﻨﺎﻳﺎت دﻳﮕﺮ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﻲاﻫﻤﻴﺖ ﺟﻠﻮه ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﺣﻤﻼت ﺑﻪ ﺷﺪت از ﺟﺎﻧﺐ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و »ﻫﻨﻮز« ﻧﻴﺰ از‬
‫ﺣﻤﺎﻳﺖ اﺳﺎﺳﻲ دﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ و ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ .‬ﻣـﻲﺗـﻮان‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻮال‪ ،‬ﺑﻪ اراﺋﺔ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ اداﻣﻪ داد‪.‬‬

‫ﺟﻨﮓ ﺧﻠﻴﺞ‬
‫اﻳﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺎ »ﻫﻴـﺎﻫﻮي ﺳﻴﺎﺳـﻲاي« ﻛـﻪ ﻛـﺎرﺑﺮد »ﻣﻨﺎﺳـﺒﻲ«‬
‫دارد‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﻋـﺮاق و ﻛﻮﻳـﺖ‬
‫ﻧﻴﺮوي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً ﺧﻮاﺳـﺘﺎر رﻋﺎﻳـﺖ اﻳـﻦ‬
‫»اﺻﻞ« ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ »اﺷﻐﺎل ﻏﻴﺮﻗـﺎﻧﻮﻧﻲ« و »ﺗﻌـﺮض ﺑـﻪ ﺣﻘـﻮق ﺑـﺸﺮ«‪،‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﻗﻬﺮي ﻧﺸﺎن دﻫﻴﻢ‪ .‬ﻣﺮدم ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻫﻤﻴﻦ »اﺻـﻮل«‬
‫ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎي اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ اﻋﻤﺎل ﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﺋﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳـﺎﻧﮕﺮ‬
‫ﻳﻚ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ اﺳﺖ‪ ،‬و از ﻧﻮع ﺑﺴﻴﺎر ﭼﺸﻤﮕﻴﺮِ آن‪.‬‬

‫ﻣﻮرد دﻳﮕﺮي را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ »ﺧﺒﺮﺳﺎزي« ﺑﺮاي ﺟﻨـﮓ ﺧﻠـﻴﺞ ﻓـﺎرس از‬
‫ﻣﺎه اوت ‪ 1990‬دﻗﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﻧـﺪاﻫﺎي ﺑـﺎ اﻫﻤﻴـﺖ‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٤٣‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺣﺬف ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻮرد را ﻛﻪ ﻳﻚ ﺟﺒﻬﺔ ﻣﺮدمﺳﺎﻻرِ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻧﻈـﺎم‬
‫در ﻋﺮاق وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻛﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺟﻨﺒﺸﻲ اﺳﺖ ﻣـﺮدمﺳـﺎﻻر‪ ،‬ﺑـﺴﻴﺎر ﺟـﺴﻮر و‬
‫اﺳﺎﺳﻲ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺟﺒﻬﻪ‪ ،‬در ﻋﺮاق ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺘﺶ را ﺣﻔـﻆ ﻛﻨـﺪ‪ ،‬از اﻳﻨـﺮو‬
‫ﻣﻘﻴﻢ ﺧﺎرج از ﻣﺮزﻫﺎﺳﺖ‪ .‬اﻛﺜﺮاً در اروﭘﺎ ‪ :‬ﺑﺎﻧﻜﺪاران‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎران ـ اﻓﺮادي‬
‫از اﻳﻦ دﺳﺖ‪ .‬ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮاﻧﺪ‪ ،‬اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨـﺪ و ﺳـﺨﻨﮕﻮﻳﺎﻧﻲ دارﻧـﺪ‪ .‬در ﻣـﺎه‬
‫ﻓﻮرﻳﺔ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬در دورهاي ﻛﻪ ﺻﺪام ﺣﺴﻴﻦ ﻫﻨﻮز ﻳﻜﻲ از ﻋﺰﻳﺰﺗﺮﻳﻦ دوﺳﺘﺎن‬
‫ﺟﻮرج ﺑﻮش )ﭘﺪر(‪ ،‬و ﻃﺮف ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ ﻋﻤﺪهاي ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳـﺎس ﻣﻨـﺎﺑﻊ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﻧﻈﺎم ﻋﺮاق‪ ،‬اﻳﻨﺎن ﺟﻬﺖ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎيﺷﺎن ﺑﺮاي ﭘﺎﻳﻪرﻳﺰي ﻳـﻚ‬
‫دﻣﻜﺮاﺳﻲ ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻪ واﺷﻨﮕﺘﻦ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﻨﻮان ﺑﻪ آﻧﺎن اﻋﺘﻨﺎﺋﻲ ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﭼـﺮا‬
‫ﻛﻪ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ »ﻫﻴﭻ ﻣﻨﻔﻌﺘﻲ در اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﺪاﺷﺖ«‪ .‬در ﻣﻮرد اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‪ ،‬ﻫـﻴﭻ‬
‫واﻛﻨﺸﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﻧﺮﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫از ﻣﺎه اوت ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه اﻧﮕﺎﺷﺘﻦ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن دوﻟﺖ ﻋﺮاق ﻣﺸﻜﻞﺗﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﭼﺮا ﻛﻪ در‬
‫ﻣﺎه اوت‪ ،‬ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﺻﺪام ﺣﺴﻴﻦ را ﺳﺎلﻫـﺎ ﻣـﻮرد ﻟﻄـﻒ و ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﻗـﺮار داده‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺮ ﻋﻠﻴﺔ او ﺑﺴﻴﺞ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﺳﺮ و ﻛﻠﺔ ﻳﻚ ﮔﺮوه ﻃﺮﻓﺪاران ﻣـﺮدمﺳـﺎﻻري در‬
‫ﻋﺮاق ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ »ﺣﺘﻤﺎً« در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮ ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﺎن از اﻳﻨﻜـﻪ‬
‫ﺻﺪام ﺣﺴﻴﻦ از ﻗﺪرت ﺑﻪ زﻳـﺮ ﻛـﺸﻴﺪه ﺷـﺪه و زﻧـﺪاﻧﻲ ﺷـﻮد‪ ،‬ﺑـﺴﻴﺎر ﺧﻮﺷـﺤﺎل‬
‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺻﺪام ﺣﺴﻴﻦ ﺑﺮادران آﻧـﺎن را ﻛـﺸﺘﻪ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺮاﻧـﺸﺎن را ﺷـﻜﻨﺠﻪ داده‪ ،‬و‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن را از ﻛﺸﻮر ﻓﺮاري داده ﺑﻮد‪ .‬آﻧﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﺒﺪاد او‪ ،‬ﻃﻲ ﺗﻤﺎﻣﻲ دوراﻧﻲ ﻛـﻪ‬
‫روﻧﺎﻟﺪ رﻳﮕﺎن و ﺑﻮش )ﭘﺪر( ﺻﺪام را ﻣﻮرد اﻟﺘﻔﺎت ﻗﺮار ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬در ﺟﻨﮓ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻈﺮاتﺷﺎن ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻴﺎﻧﺪازﻳﻢ ﺗـﺎ درﻳـﺎﺑﻴﻢ از ﻣـﺎه اوت ﺗـﺎ ﻣـﺎه‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٤٤‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻣﺎرس ‪ ،1991‬در ﻣﻮرد ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﻣﺮدمﺳﺎﻻر ﺻﺪام ﺣﺴﻴﻦ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﻫﻢ ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ دﻳﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ آﻧـﺎن ﺣﺮﻓـﻲ ﻧـﺰدهاﻧـﺪ‪ .‬ﺑﻴﺎﻧـﺎﺗﻲ‪،‬‬
‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎداﺗﻲ‪ ،‬ﻓﺮاﺧﻮانﻫﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎﺋﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﺤﺘـﻮايﺷـﺎن دﻗـﺖ‬
‫ﻛﻨﻴﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻛﻪ از ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ ﺟﻨﮓ در ﻋـﺮاق ﻣﺘﻤـﺎﻳﺰ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﺎن‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﺎ ﺻﺪام ﺣـﺴﻴﻦ و ﻫـﻢ‪ ،‬ﺑـﺎ ﺟﻨـﮓ ﺑـﺮ ﻋﻠﻴـﺔ ﻋـﺮاق‪ ،‬ﻫﻤﺰﻣـﺎن‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻒاﻧﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻧﺎﺑﻮدي ﻛﺸﻮرﺷﺎن ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧـﺎن راهﺣﻠـﻲ ﺻـﻠﺢﻃﻠﺒﺎﻧـﻪ‬
‫ﻣﻲﺟﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ آﮔﺎهاﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ راه ﺣﻞ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ اﻳـﻦ ﺑﻴـﻨﺶ‬
‫»ﺻﺤﻴﺢ« ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎﻳـﺪ از »دور« ﺧـﺎرج ﺷـﻮد‪ .‬ﻳـﻚ ﻛﻠﻤـﻪ از ﺟﻨـﺒﺶ‬
‫ﻣﺮدمﺳﺎﻻري ﻋﺮاق ﺳﺨﻦ ﺑﻪ ﻣﻴـﺎن ﻧﻤـﻲآﻳـﺪ‪ .‬اﮔـﺮ ﻣـﻲﺧﻮاﻫﻴـﺪ ﺳـﺨﻨﻲ از آﻧـﺎن‬
‫ﺑﺸﻨﻮﻳﺪ‪ ،‬روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آﻟﻤﺎن‪ ،‬ﻳﺎ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺨﻮاﻧﻴـﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟـﺐ ﻣﻔـﺼﻠﻲ ﭼـﺎپ‬
‫‪1‬‬
‫ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻮن ﻛﻢﺗﺮ از ﻣﺎ ﺗﺤﺖ اﻧﻘﻴﺎداﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻛﻠﻤﻪاي ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ دﺳﺘﺎوردي ﺗﻤﺎﺷﺎﺋﻲ در زﻣﻴﻨﺔ »ﻫﻴﺎﻫﻮي ﺳﻴﺎﺳـﻲ« اﺳـﺖ‪ .‬ﻧﺨـﺴﺖ‪ ،‬ﻧـﺪاﻫﺎي‬

‫دﻣﻜﺮاﺗﻴﻚ ﻋﺮاﻗﻲﻫﺎ ﺗﻤﺎﻣﺎً ﺣﺬف ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬در ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺑﻌﺪي‪ ،‬ﻧﻤﻲﮔﺬارﻳﻢ ﻛـﺴﻲ از‬
‫اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻴـﺰ ﺣـﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴـﺖ اﺳـﺖ‪ .‬ﻳـﻚ ﻣﻠـﺖ را ﺑﺎﻳـﺪ ﻋﻤﻴﻘـﺎً ﺑـﺎ‬

‫‪ ١‬ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎي ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ از ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1990‬ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ و ﺑﺴﻴﺎر آﻣﻮزﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﻃﻲ ﻣﺪت زﻣﺎﻧﻲ‬
‫ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن »ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﺔ« ﺟﻨﮓ اول ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس‪ ،‬اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺻـﺮة اﻗﺘـﺼﺎدي ﻋـﺮاق و زﺟـﺮ و‬
‫ﺷﻜﻨﺠﺔ ﻣﺮدم ﻣﺼﻴﺒﺖدﻳﺪة اﻳﻦ ﻛﺸﻮر »اﻛﺘﻔﺎ« ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﺑﺮﻧﺎﻣﺔ »ﻧﻔﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻏﺬا« ﻫﻢ‪ ،‬ﻛﻪ زﻳـﺮ ﻧﻈـﺮ ﺳـﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﻠﻞ ﺑﻪ اﺟﺮا در ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻨﺼﺒﺎن ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ـ در درﺟﺔ ﻧﺨﺴﺖ ﭘﺴﺮ ارﺷﺪ ﺟﻨﺎب آﻗﺎي ﻛﻮﻓﻲ ﻋﻨﺎن ـ ﺑـﻪ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ از ﻃﺮف ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﻴﻒ و ﻣﻴﻞ ﺑﻮدﺟﺔ ﻣﻠﻲ ﻛﺸﻮر ﻋﺮاق »ﻫﻤﺖ« ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬و‪ ،‬ﺳـﺨﻨﻲ از‬
‫ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻧﻈﺎم ﻋﺮاق ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﻮرج ﺑﻮش )ﭘﺴﺮ( ﺑﺮﻧﺎﻣﺔ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﺮاق را آﻣﺎده ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎﮔﺎه‬
‫ﮔﺮوهﻫﺎ و اﻓﺮاد ﺧﻠﻖاﻟﺴﺎﻋﺔ ﻣﺸﻜﻮﻛﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎي ﻣﺒﺎرزات »ﭘﻴﮕﻴﺮ!« از آﺳﺘﻴﻦ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻴﺮون آﻣﺪﻧﺪ ﻛﻪ از ﻗﻀﺎي‬
‫روزﮔﺎر ﻫﻤﮕﻲ »ﺧﻮاﻫﺎن ﺣﻤﻠﺔ ﻧﻈﺎﻣﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻋﺮاق« ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٤٥‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫»ﻫﻴﺎﻫﻮيﺳﻴﺎﺳﻲ« اﺷﺒﺎع ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻧـﺸﻮد ﻛـﻪ ﺻـﺪاﺋﻲ از ﻣﺨﺎﻟﻔـﺎن‬
‫دﻣﻜﺮات ﻋﺮاﻗﻲ ﻧﻤﻲﺷﻨﻮﻳﻢ‪ ،‬و اﻳﻦ ﺳﺌﻮال را ﻣﻄﺮح ﻧﻜﻨﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ﭼـﺮا؟ در ﺻـﻮرت‬
‫ﻃﺮح ﺳﺌﻮال ﺟﻮاب ﻛﺎﻣﻼً روﺷـﻦ اﺳـﺖ‪ :‬ﺑـﺮاي اﻳﻨﻜـﻪ ﺟﻨـﺒﺶ دﻣﻜﺮاﺗﻴـﻚ ﻋـﺮاق‬
‫اﻳﺪهﻫﺎي ﺧﻮد را دارد؛ ﺑﺎ ﺗﺤﺮك ﺻﻠﺢﻃﻠﺒﺎﻧﺔ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻫﻤﮕﺎم اﺳـﺖ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ از‬
‫»ﺑﺎزي« ﺑﻴﺮون ﻧﮕﺎه داﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪.‬‬
‫ﺑﻴﺎﺋﻴﺪ دﻻﻳﻞ ﺟﻨﮓ ]اول ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس[ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﺎن دﻻﻳﻠﻲ را ﻛﻪ ﺑـﺮاي‬
‫آﻏﺎز ﺟﻨﮓ اراﺋﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬دﻻﻳﻞ‪ :‬ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن ﻧﻤﻲﺑﺎﻳﺪ از ﻋﻤﻞ ﺧﻮد ﺑﻬـﺮهاي ﺑﺒﺮﻧـﺪ‪ ،‬و‬
‫آﻧﺎن را ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮﻳﻌﺎً ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻗﻬﺮي ﻋﻘﺐ راﻧﺪ؛ اﻳﻦ دﻟﻴـﻞ ﺟﻨـﮓ ﺑـﻮد‪.‬‬
‫ﻋﻤﻼً ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻞ دﻳﮕﺮي اراﺋﻪ ﻧﺸﺪ‪ .‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي آﻏـﺎز ﻳـﻚ ﺟﻨـﮓ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ؟ آﻳﺎ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ اﻳﻦ »اﺻﻮل« را ﺗﺄﺋﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﻛـﻪ ﻣﻬﺎﺟﻤـﺎن ﻧﻤـﻲﺑﺎﻳـﺪ‬
‫ﺑﻬﺮهاي ﺑﺒﺮﻧﺪ و ﺑﺎﻳﺪ آﻧﺎن را ﺳﺮﻳﻌﺎً ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﻧﻴﺮوي ﻗﻬﺮي ﺑﻪ ﻋﻘـﺐ راﻧـﺪ؟ اﮔـﺮ‬
‫دﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻳﻦ »واﻗﻌﻴﺎت« ﺑﺰﻧﻴﻢ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺑﻲ اﺣﺘﺮاﻣﻲ ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ ،‬ﭼـﺮا ﻛـﻪ‬
‫اﻳﻦ »واﻗﻌﻴﺎت«‪ ،‬ﺑﺮاﻫﻴﻨﻲاﻧﺪ ﻛﻪ در ﻳﻚ آن‪ ،‬از ﻃﺮف ﻫﺮ ﺟـﻮاﻧﻲ‪ ،‬ﻛـﻪ ﺧﻮاﻧـﺪن و‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻦ آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬ﻫﻴﭽﮕﺎه اﻳـﻦ‬
‫دﻻﻳﻞ ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻧﮕـﺎﻫﻲ ﺑﻴﺎﻧـﺪازﻳﻢ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺗﺤﻠﻴـﻞﮔـﺮان‬
‫ﻟﻴﺒﺮال و ﻣﻨﺘﻘﺪان‪ ،1‬ﺑﻪ اﻓﺮادي ﻛﻪ در ﻛﻨﮕﺮه ﺷﻬﺎدت ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ آﻳﺎ ﻛﺴﻲ‬
‫اﻳﻦ ﻓﺮض را ﻣﻄﺮح ﻛﺮده ﻛﻪ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ »اﺻﻮل« ﺧﻮد ﭘﺎيﺑﻨﺪ اﺳـﺖ ﻳـﺎ‬
‫ﻧﻪ؟ آﻳﺎ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﺑﺎ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻛـﺸﻮر ﭘﺎﻧﺎﻣـﺎ ﻣﻘﺎﺑﻠـﻪ ﻛـﺮد‪ ،‬و ﺑـﺮ ﺑﻤﺒـﺎران‬

‫‪ ١‬ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﺮاق‪ ،‬در ﺟﻨﮓ ﻧﺨﺴﺖ ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس‪ ،‬از ﺟﺎﻧﺐ دوﻟﺖ »ﺟﻤﻬﻮرﻳﺨﻮاه« ﺻـﻮرت ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬در اﻳـﻦ راﺳـﺘﺎ‪،‬‬
‫»ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن« ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ در ﻛﻨﮕﺮه در ﺻﻒ »دﻣﻜـﺮاتﻫـﺎ« ﻗـﺮار ﻣـﻲﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ‪ .‬ﻟﻔـﻆ »ﻟﻴﺒـﺮال« در اﻳـﻦ ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﺸﺎﻧﺪﻫﻨﺪة واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻣﻨﺘﻘﺪان ﺑﻪ ﮔﺮوه »دﻣﻜﺮاتﻫﺎ« در ﻛﻨﮕﺮة آﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٤٦‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫واﺷﻨﮕﺘﻦ ﺟﻬﺖ ﭘﺎﻳﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﺮ آن ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻛﺮد؟ زﻣﺎﻧﻲ ﻛـﻪ در ﺳـﺎل ‪،1969‬‬
‫اﺷﻐﺎل ﻛﺸﻮر ﻧﺎﻣﻴﺒﻴﺎ ﺗﻮﺳﻂ آﻓﺮﻳﻘﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ »ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ« اﻋﻼم ﺷـﺪ‪ ،‬آﻳـﺎ اﻳـﺎﻻت‬
‫ﻣﺘﺤﺪ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر را از ﻧﻈﺮ واردات ﻣﻮاد ﻏﺬاﺋﻲ و دارو ﺗﺤﺖ ﻣﺤﺎﺻﺮه ﻗﺮار داد؟ ﺑـﻪ‬
‫ﺟﻨﮓ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪ؟ ﻛ‪‬ﻴﭗﺗﺎون را ﺑﻤﺒﺎران ﻛﺮد؟ ﻧﻪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺑﻴـﺴﺖ ﺳـﺎل »دﻳﭙﻠﻤﺎﺳـﻲ‬
‫ﺧﺎﻣﻮش« ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻃﻲ اﻳﻦ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﻨـﻮان ﺧـﻮش آﻳﻨـﺪ‬
‫ﻧﺒﻮد‪ .‬در ﺳﺎلﻫـﺎي ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ دوﻟـﺖﻫـﺎي رﻳﮕـﺎن و ﺑـﻮش)ﭘـﺪر(‪ ،‬در ﻛـﺸﻮرﻫﺎي‬
‫ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ‪ 1،5 ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ آﻓﺮﻳﻘﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫دﻻﻳﻞ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ وﻗﺎﻳﻌﻲ روح »ﺣﺴﺎس« ﻣﺎ را ﭘﮋﻣﺮده ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺑﻪ »دﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ‬
‫ﺧﺎﻣﻮش« ﺧﻮد اداﻣﻪ دادﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن ﻧﻴﺰ ﭘﺎداش ﻣﻲدادﻳﻢ‪ .‬ﺑﻨﺪر اﺻـﻠﻲ ﻛـﺸﻮر‬
‫ﻧﺎﻣﻴﺒﻴﺎ‪ ،‬ﺑﻪ اﻧﻀﻤﺎم ﻣﺰاﻳﺎي ﺑﻴﺸﻤﺎري ﻛﻪ دﻟﻨﮕﺮاﻧﻲﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ اﻓﺮﻳﻘـﺎي ﺟﻨـﻮﺑﻲ را‬
‫ﺑﺮ ﻃﺮف ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬در اﺧﺘﻴﺎرﺷﺎن ﻗﺮار دادﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ »اﺻﻮﻟﻲ« ﻛﻪ ﺗﺄﺋﻴﺪﺷﺎن ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‬
‫ﻛﺠﺎ رﻓﺘﻪاﻧﺪ؟ دوﺑﺎره ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ‪ ،‬ﻧﺸﺎن دادن اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ اﻣﻜﺎن ﻧﺪاﺷـﺘﻪ‬
‫دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر آﻳﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎزي ﺑﭽﮕﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ اﻳـﻦ »اﺻـﻮل« را‬
‫در »ﻋﻤﻞ« ﺗﺄﺋﻴﺪ ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬وﻟـﻲ ﻣـﺴﺌﻠﺔ ﻣﻬـﻢ اﻳﻨﺠﺎﺳـﺖ ـ ﻛـﺴﻲ در ﻣـﻮرد آن‬
‫ﺣﺮﻓﻲ ﻧﻤﻲزﻧﺪ‪ .‬و ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد زﺣﻤﺖ ﻧﻤﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴـﺮي زﻳـﺮ را ﻋﻨـﻮان‬
‫ﻛﻨﺪ‪ :‬در واﻗﻊ ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ ﺟﻨﮓ اراﺋﻪ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ‪ .‬ﺑﺮاي رواﻧﻪ ﺷـﺪن‬
‫ﺑﻪ ﻣﻴﺪان ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺟﻮاﻧﻲ ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻮاد ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷـﺘﻦ ﻧﺘﻮاﻧـﺪ‬
‫آن را در دو دﻗﻴﻘﻪ ﻣﺮدود ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬اراﺋﻪ ﻧﺸﺪه‪ .‬دوﺑﺎره ﺗﻜﺮار ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻤـﻮدي از‬
‫ﻳﻚ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺳﺘﺒﺪادزده اﺳﺖ‪ .‬از اﻳﻨﻜـﻪ‪ ،‬در ﭼﻨـﺎن ﻋﻤﻘـﻲ اﺳـﺘﺒﺪادزدهاﻳـﻢ‪ ،‬ﻛـﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺪون اراﺋﺔ ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻣﻴﺪان ﺟﻨـﮓ ﺑﻔﺮﺳـﺘﻨﺪ‪ ،‬و اﻳﻨﻜـﻪ ﻫـﻴﭻ‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٤٧‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻛﺲ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎ و ﺑﻴﻢ و ﻫﺮاس ﻛﺸﻮري ﭼﻮن ﻟﺒﻨـﺎن اﻫﻤﻴﺘـﻲ ﻧﺪﻫـﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳـﺪ ﻫـﻢ‬
‫وﺣﺸﺘﺰده ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻜﺎﻧﺪﻫﻨﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﻧﻴﻤﺔ ﻣﺎه ژاﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻗﺒﻞ ازآﻏﺎز ﺑﻤﺒﺎران‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻈﺮﺳـﻨﺠﻲ از ﻃـﺮف ﭘﺎﻳﮕـﺎه‬
‫ﺷﺒﻜﺔ ايﺑﻲﺳﻲ‪ ،1‬ﻣﺴﺘﻘﺮ در واﺷﻨﮕﺘﻦ ﻣﺴﺌﻠﺔ ﺟﺎﻟـﺐ ﺗـﻮﺟﻬﻲ را آﺷـﻜﺎر ﻛـﺮد‪ .‬از‬
‫ﻣﺮدم ﺳﺌﻮال ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ‪ ،‬اﮔﺮ در ازاي ﺗﻘﺒﻞ ﺷﻮراي اﻣﻨﻴﺖ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻣﻠـﻞ ﺑـﺮاي‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ درﮔﻴﺮي اﻋﺮابـاﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬ﻋﺮاق ﻗﺒﻮل ﻛﻨﺪ ﻛﻪ از ﻛﻮﻳﺖ ﺧﺎرج ﺷـﻮد‪ ،‬ﺷـﻤﺎ‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﻮاﻓﻘﻴﺪ؟ از ﻫﺮ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ‪ ،‬دو ﺗﻦ اﻳﻦ راه ﺣﻞ را ﺗـﺮﺟﻴﺢ داده ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬و‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻘﻴﺪه را داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﺷـﺎﻣﻞ ﻣﺨﺎﻟﻔـﺎن دﻣﻜـﺮات دوﻟـﺖ‬
‫ﻋﺮاق ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺰارش داده ﺷﺪ ﻛﻪ از ﻫﺮ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ‪ ،‬دو ﻧﻔﺮ در آﻣﺮﻳﻜـﺎ‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﻮاﻓﻖاﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﮔﻮﻳﺎ اﻳﻨﺎن‪ ،‬اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳـﻦ ﻋﻤـﻞ ﺗﻮاﻓـﻖ داﺷـﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻓﺮادي در ﺟﻬﺎناﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻜﺮي دارﻧـﺪ‪ .‬ﻫـﻴﭽﻜﺲ در‬
‫رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻋﻨﻮان ﻧﻜﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﻳﺪة ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛـﻨﻢ‪ ،‬ﻓﺮﻣـﺎن واﺷـﻨﮕﺘﻦ‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ »ﻛﺸﺎﻛﺶ«‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ دﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺻﺎدر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬و‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻫﻤﮕﺎن در ﺣﺎل رژة ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ دﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﮔـﺮ در‬
‫رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺗﻔﺴﻴﺮي در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﮕﺮدﻳﻢ ـ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺳـﺘﻮن‬
‫در ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻠﻢ »آﻟﻜﺲ ﻛﺎكﺑ‪‬ﺮن‪ «2‬ﺑﻴﺎﺑﻴﻢ ﻛﻪ‪ ،‬ﻣﻌﺘﻘـﺪ اﺳـﺖ اﻳـﻦ‬
‫اﻳﺪة ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺌﻮاﻻت ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدادﻧﺪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ :‬ﻣﻦ‬
‫ﺗﻨﻬﺎﻳﻢ‪ ،‬و ﻓﻘﻂ ﻣﻦ ﭼﻨﻴﻦ اﻳﺪهاي دارم‪ .‬ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ آﻧﺎن ﭘﻲ ﻣـﻲﺑﺮدﻧـﺪ ﺗﻨﻬـﺎ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و اﻳﻨﻜﻪ دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن ﻃﺮﻓﺪاران ﻣﺮدم ﺳـﺎﻻري در ﻋـﺮاق‪ ،‬ﭼﻨـﻴﻦ‬

‫‪(ABC) ١‬‬
‫‪(Alex Cockburn) ٢‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٤٨‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﻣﻲاﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ آﻧﺎن ﭘﻲ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ ﻛـﻪ اﻳـﻦ اﻳـﺪهاي ﺻـﺮﻓﺎً ﻓﺮﺿـﻲ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و اﻳﻨﻜﻪ ﻋﺮاق ﻋﻤﻼً ﻫﻤـﻴﻦ ﭘﻴـﺸﻨﻬﺎد را اراﺋـﻪ داده اﺳـﺖ‪ .‬و ﺻـﺮﻓﺎً ‪ 8‬روز‬
‫ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﻳﺔ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ آن را اﻋﻼم داﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬روز دوم ﻣﺎه ژاﻧﻮﻳﻪ‪،‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻣﺎت‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻋﺮاق ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺧﺮوج ﻛﺎﻣﻞ از ﻛﻮﻳﺖ در ازاء ﺑﺮرﺳﻲ ﺟﻨـﮓ‬
‫اﻋﺮابـاﺳﺮاﺋﻴﻞ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻼحﻫﺎي ﻛﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﻲ از ﻃﺮف ﺷﻮراي اﻣﻨﻴﺖ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ را‪ ،‬اﻋﻼم داﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬و ﻣـﺪت ﻣﺪﻳـﺪي ﭘـﻴﺶ از ﺣﻤﻠـﻪ ﺑـﻪ ﻛﻮﻳـﺖ‪،‬‬
‫اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ ﻣﺬاﻛﺮه در ﻣﻮرد اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ را رد ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺮض ﻛﻨـﻴﻢ ﻛـﻪ ﻣـﺮدم‬
‫ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻋﻤﻼً ﻣﻄﺮح ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ وﺳﻴﻊ ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﻗـﺮار‬
‫دارد‪ ،‬و در واﻗﻊ اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﻋﻤﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻓﺮد ﻣﻨﻄﻘﻲ‪ ،‬اﮔﺮ ﺑـﻪ ﺻـﻠﺢ ﻣﻌﺘﻘـﺪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﺎ در دﻳﮕﺮ ﻣﻮارد ـ ﻣﻮارد اﻧﮕﺸﺖﺷﻤﺎري ﻛـﻪ ﺧﻮاﻫـﺎن ﭘﺎﻳـﺎن‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺗﻬﺎﺟﻢاﻳﻢ ـ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺻﻮرت دﻫﺪ‪ .‬ﻓﺮض ﻛﻨـﻴﻢ ﻛـﻪ از اﻳـﻦ ﻣﻄﺎﻟـﺐ‬
‫آﮔﺎﻫﻲ ﻣﻲداﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺨﻤﻴﻦﻫﺎﺋﻲ از آن ﺧﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬وﻟـﻲ‬
‫ﻣﻦ ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ »دو ﺳﻮم« ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد ﺗﺎ ‪ 98‬درﺻﺪ ﻣﺮدم‬
‫را ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺴﻴﺞ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﺰرگ »ﻫﻴﺎﻫﻮي ﺳﻴﺎﺳﻲ« در ﻫﻤـﻴﻦ ﺟﺎﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮده ﺑـﻮد از آﻧﭽـﻪ در ﺑـﺎﻻ‬
‫ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﺪهام ﺧﺒﺮﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻣﺮدم ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﻨﻬـﺎ ﻫـﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠـﻪ‪ ،‬دﺳـﺖ‬
‫ﻳﺎزﻳﺪن ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﻨﮓاﻓﺮوزي‪ ،‬ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺤﺚ وﺳﻴﻌﻲ در ﻣﻮرد اﻳﻨﻜﻪ آﻳﺎ ﻣﺠﺎزاتﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﺄﺛﻴﺮي ﺧﻮاﻫـﺪ داﺷـﺖ ﻳـﺎ‬
‫ﻧﻪ‪ ،‬ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬رﺋﻴﺲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﻫﻢ در ﻣﻮرد اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺠﺎزاتﻫـﺎ ﻛـﺎرآﺋﻲ‬
‫دارد ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ ،‬ﭘﺎي ﺑﻪ ﻣﻴﺪان ﺑﺤﺚ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺑﺤﺜﻲ در ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٤٩‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺳﺌﻮاﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ روﺷﻦﺗﺮ ﺻﻮرت ﻧﻤﻲﮔﺮﻓﺖ‪ :‬آﻳﺎ ﻣﺠﺎزاتﻫﺎ ﺗﺎ اﻳﻦ زﻣﺎن ﻛـﺎرآﺋﻲ‬
‫داﺷﺘﻪ؟ ﺟﻮاب ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮاً ﺗﺄﺛﻴﺮ داﺷﺘﻪاﻧﺪ ـ ﺷﺎﻳﺪ از اواﺧـﺮ ﻣـﺎه اوت‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﺤﺘﻤﻞﺗﺮ از اواﺧﺮ ﻣﺎه دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ .‬ﻣـﺸﻜﻞ ﻣـﻲﺗـﻮان دﻟﻴـﻞ دﻳﮕـﺮي ﺑـﺮاي‬
‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻋﺮاﻗﻲ ﺑﺮاي ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ اراﺋﻪ داد‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﻛﻪ ﻣﻮﺛﻖ ﺑﻮدن آن‬
‫از ﻃﺮف ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﻳﺔ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪ‪ ،‬ﻛـﻪ آن را »ﺟـﺪي« و »ﻗﺎﺑـﻞ ﻣـﺬاﻛﺮه«‬
‫ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺄﺋﻴﺪ ﺷﺪه ﺑـﻮد‪ .‬از اﻳﻨـﺮو‪ ،‬ﺳـﺌﻮال واﻗﻌـﻲ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‪ :‬آﻳـﺎ‬
‫ﻣﺠﺎزاتﻫﺎ ﻛﺎرآﺋﻲ داﺷﺘﻪاﻧﺪ؟ آﻳﺎ راﻫﻲ ﺑﺮاي ﺧﺮوج از اﻳﻦ ﺑﻦﺑﺴﺖ وﺟﻮد داﺷـﺖ؟‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺮوج از اﻳﻦ ﺑﻦﺑﺴﺖ‪ ،‬در ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ ﻛـﻪ ﻋﻤﻮﻣـﺎً اﻛﺜﺮﻳـﺖ ﻣـﺮدم و ﻣﺨﺎﻟﻔـﺎن‬
‫دﻣﻜﺮات رژﻳﻢ ﻋﺮاق آﻧﺮا ﻣﻮرد ﺗﺄﺋﻴﺪ ﻗﺮار دﻫﻨـﺪ‪ ،‬آﻳـﺎ راﻫـﻲ وﺟـﻮد داﺷـﺖ؟ اﻳـﻦ‬
‫ﺳﺌﻮاﻻت ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓـﺖ‪ ،‬و از ﻧﻈـﺮ ﻳـﻚ »ﻫﻴـﺎﻫﻮي ﺳﻴﺎﺳـﻲِ« ﻛﺎرآﻣـﺪ‪،‬‬
‫»ﻧﺒﻮد« ﺑﺤﺚ در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺳﺮﻧﻮﺷﺖﺳﺎز اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮ »ﻛﻤﻴﺘﺔ ﻣﻠـﻲ‬
‫ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن‪ «1‬اﺟﺎزه ﻣﻲداد ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬اﮔﺮ اﻣﺮوز ﻳﻚ دﻣﻜﺮات رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻮﻳﺖ آزاد ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲﺗﻮان ﺑـﻪ ﺟـﺮأت ﮔﻔـﺖ‪ ،‬ﻫـﻴﭻ دﻣﻜﺮاﺗـﻲ ﭘـﺎي ﭘـﻴﺶ‬
‫ﻧﻤﻲﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬اﮔﺮ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺑﻮدم ﻛﻮﻳﺖ را‪ ،‬ﻧﻪ اﻣـﺮوز ﻛـﻪ ‪ 6‬ﻣـﺎه ﭘـﻴﺶ‬
‫آزاد ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎﺋﻲ را ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛـﺸﻮر را ﺑـﺪون‬
‫ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻦ دادن دهﻫﺎ ﻫﺰار ﺗﻦ و ﺑﻪ ﺑـﺎر آوردن ﻳـﻚ ﻓﺎﺟﻌـﺔ ﻣﺤـﻴﻂ زﻳـﺴﺘﻲ‪ ،‬آزاد‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ دﻣﻜﺮاﺗﻲ اﻳﻦ را ﻧﻤﻲﮔﻔﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻫﻴﭻ دﻣﻜﺮاﺗﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﺿﻌﻲ اﺗﺨﺎذ‬
‫ﻧﻜﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ از آن »ﻫﻨﺮي ﮔﻮﻧﺰاﻟﺰ‪ «2‬و »ﺑﺎرﺑـﺎرا ﺑﺎﻛـﺴﺮ‪ «3‬ﺑـﻮد‪ .‬وﻟـﻲ ﺗﻌـﺪاد‬
‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ را اﺗﺨﺎذ ﻛﺮدﻧﺪ آﻧﻘﺪر ﻗﻠﻴﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﻤﻼً ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﻧﻴﺎﻓـﺖ‪.‬‬

‫‪(Republican National Committee) ١‬‬

‫‪(Henry Gonzalez) ٢‬‬
‫‪(Barbara Boxer) ٣‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٥٠‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻴﭻ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪار ﺣﺰبدﻣﻜﺮات اﻳﻦ را ﻧﻤﻲﮔﻔﺘﻪ‪» ،‬ﻛﻠﻴﺘﻮن‬
‫ﻳﻮﺗﺮ‪ «1‬آزاداﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻴﺎﻧﻪاش را ﺻﺎدر ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺷﻚﻫﺎي ا‪‬ﺳﻜﻮد اﺳﺮاﺋﻴﻞ را ﻣﻮرد ﺣﻤﻠـﻪ ﻗـﺮار دادﻧـﺪ‪ ،‬در ﻣﻄﺒﻮﻋـﺎت‬
‫ﻛﺴﻲ از اﻳﻦ ﺧﺒﺮ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺘﻲ اﺳﺖ ﺟﺎﻟﺐ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ از ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﺔ »ﻫﻴﺎﻫﻮي ﺳﻴﺎﺳﻲ« ﺑـﺎ »ﻛـﺎرﺑﺮدي ﻣﻨﺎﺳـﺐ«‪ .‬ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ‬
‫ﺳﺌﻮال ﻛﻨﻴﻢ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻧﻪ؟ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً‪ ،‬ﺑﺮاﻫﻴﻦ ﺻﺪام ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻪ ﻫﻤـﺎن درﺟـﻪ از اﻋﺘﺒـﺎر‬
‫ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاﻫﻴﻦ ﺟﺮج ﺑﻮش‪ .‬ﻧﻬﺎﻳﺖ اﻣﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺮاﻫﻴﻦ ﭼﻪ ﺑﻮدﻧﺪ؟ ﺑﻴﺎﺋﻴﻢ‪،‬‬
‫ﻟﺒﻨﺎن را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﺻﺪام ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻟﺤﺎق ﻳﻚ ﺳﺮزﻣﻴﻦ‬
‫را ﺑﭙﺬﻳﺮد‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ اﺟﺎزه دﻫـﺪ ﻛـﻪ‪ ،‬ﻋﻠﻴـﺮﻏﻢ اﺟﻤـﺎع ﺷـﻮراي اﻣﻨﻴـﺖ‪ ،‬اﺳـﺮاﺋﻴﻞ‬
‫ﺑﻠﻨﺪيﻫﺎي ﺟﻮﻻن و اورﺷﻠﻴﻢ ﺷﺮﻗﻲ را ﺿﻤﻴﻤﺔ ﺧـﺎك ﺧـﻮد ﻛﻨـﺪ‪ .‬او ﻧﻤـﻲﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫ﺿﻤﻴﻤﻪ ﻛﺮدن ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺤﻤﻞ ﺗﻬﺎﺟﻢ را ﻫﻢ ﻧﺪارد‪ .‬اﺳـﺮاﺋﻴﻞ ﺑـﺎ‬
‫زﻳﺮ ﭘﺎي ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﻫﺎي ﺷﻮراي اﻣﻨﻴﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ از ﺳﺎل ‪ 1978‬ﺟﻨﻮب‬
‫ﻟﺒﻨﺎن را ﺑﻪ اﺷﻐﺎل ﺧﻮد در آورده‪ .‬ﻃﻲ دورة اﻳـﻦ اﺷـﻐﺎل‪ ،‬ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﻟﺒﻨـﺎن را ﻣـﻮرد‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار داده‪ ،‬و ﻫﻨﻮز ﻧﻴﺰ ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻨﺪ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر را ﺑﻤﺒﺎران ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﺻﺪام ﺣﺴﻴﻦ اﻳﻦ را ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﻜﺎن دارد ﻛﻪ وي ﮔﺰارش »ﺳـﺎزﻣﺎن ﻋﻔـﻮ‬
‫ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ« را در ﻣﻮرد وﺣﺸﻴﮕﺮيﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎﺣﻞ ﻏﺮﺑﻲ اﻋﻤﺎل ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ‬
‫ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و ﻗﻠﺒﺶ ﺟﺮﻳﺤﻪدار ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺗﺤﻤـﻞ ﻛﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺠﺎزاتﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺎري از ﭘﻴﺶ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮد‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳـﺖ اﻳـﺎﻻت‬
‫ﻣﺘﺤﺪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ .‬ﻣﺬاﻛﺮات ﻛﺎري از ﭘﻴﺶ ﻧﻤﻲﺑﺮﻧﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ از آن‬

‫‪(Clayton Yeutter) ١‬‬

‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٥١‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲآورد‪ .‬ﭼﻪ ﮔﺰﻳﻨﻪاي ﺑﺠﺰ ﻧﻴﺮوي ﻗﻬـﺮي ﺑـﺎﻗﻲ ﻣـﻲﻣﺎﻧـﺪ؟ او‬
‫ﺳﺎلﻫﺎ اﻧﺘﻈﺎر ﻛﺸﻴﺪه‪ 13 .‬ﺳﺎل ﺑﺮاي ﻟﺒﻨـﺎن‪ 20 ،‬ﺳـﺎل ﺑـﺮاي ﺳـﺎﺣﻞ ﻏﺮﺑـﻲ رود‬
‫اردن‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮاﻫﻴﻦ را ﭘﻴﺸﺘﺮ از اﻳﻦ ﻫﻢ ﺷﻨﻴﺪهاﻳﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﺑـﺮاﻫﻴﻦ و‬
‫آﻧﭽﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺷﻨﻴﺪهاﻳﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‪ ،‬ﺻﺪام ﺣﺴﻴﻦ ﺣﻘﻴﻘﺘﺎً ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻋـﻼم ﻛﻨـﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺠـﺎزاتﻫـﺎ و ﻣـﺬاﻛﺮات ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ اﻳﻨﻜـﻪ آﻣﺮﻳﻜـﺎ از آﻧـﺎن ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي ﻛـﺮده‪،‬‬
‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺟﻮرج ﺑﻮش )ﭘﺪر( ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧـﺴﺘﻪ‬
‫اﻳﻦ را ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﺠﺎزاتﻫﺎ ﻇﺎﻫﺮاً ﻛـﺎرآﺋﻲ داﺷـﺘﻪ‪ ،‬و دﻻﻳﻠـﻲ ﻧﻴـﺰ در دﺳـﺖ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻣﺬاﻛﺮات ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﻣﺜﻤﺮ ﺛﻤﺮ ﺑﺎﺷﺪ ـ ﺟـﺰ اﻳﻨﻜـﻪ وي‬
‫ﺷﺨﺼﺎً ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪ از ﭘﻴﮕﻴﺮي آﻧﺎن ﺳﺮ ﺑﺎز زد‪ ،‬و ﺻﺮﻳﺤﺎً اذﻋﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧـﻪ‬
‫ﻣﺬاﻛﺮهاي در ﻣﻴﺎن ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬آﻳﺎ در رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ دﻳﺪهاﻳﺪ ﻛﻪ ﻓﺮدي اﻳـﻦ ﻣﻄﺎﻟـﺐ را‬
‫ﻣﻄﺮح ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ؟ ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺶ ﭘﺎ اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اذﻋـﺎن‬
‫داﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﻨﺮا ﻳﻚ ﺟﻮان‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻮاد ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ‪ ،‬آﻧﺎً ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻃﻲ ﻳﻚ‬
‫دﻗﻴﻘﻪ درﻳﺎﺑﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻛﺴﻲ از آن ﺳﺨﻦ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺎورد‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺗﺤﻠﻴـﻞﮔـﺮي و ﻫـﻴﭻ‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪﻧﻮﻳﺴﻲ‪ .‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻳﺪ اذﻋﺎن داﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﺔ ﻳﻚ ﻓﺮﻫﻨﮓ »اﺳﺘﺒﺪادزدة«‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺎرآﻣﺪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫و اﻣﺎ ﻣﻄﻠﺐ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ در اﻳﻦﻣﻮرد‪ .‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻧﻤﻮﻧـﻪﻫـﺎي ﺑـﻲﺷـﻤﺎري اراﺋـﻪ دﻫـﻴﻢ‪،‬‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲروﻳﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ آﻧـﺎن را ﺑﭙﺮدازﻳـﺪ‪ .‬ﺗـﺼﻮر ﻛﻨﻴـﺪ ﻛـﻪ ﺻـﺪام‬
‫ﺣﺴﻴﻦ ﻏﻮﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺟﻬﺎﻧﮕﺸﺎﺋﻲ دارد ـ در آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬در وﺳﻌﺖ ﻋﻈﻴﻤﻲ اﻳﻦ‬
‫ﻣﻄﻠﺐ ﻗﺒﻮل ﻋﺎم ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬و ﻧﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﻏﻴﺮواﻗﻊﺑﻴﻨﺎﻧﻪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻄﻠـﺐ در ﻣﻐـﺰ‬
‫ﻣﺮدم ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ ﺗﺰرﻳﻖ ﺷﺪه‪ :‬او در ﺣﺎل ﭼﻨﮓ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٥٢‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻠﻮي او را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﻪ او اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﺷﺪه؟ اﻳﻦ ﻛـﺸﻮر ﻛﻮﭼـﻚ‬
‫ﺟﻬﺎن ﺳﻮﻣﻲ‪ ،‬ﻓﺎﻗﺪ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﭘﺎﻳﻪ و اﺳﺎس ﺻﻨﻌﺘﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻃﻲ ‪ 8‬ﺳﺎل ﺑﺎ اﻳﺮان در‬
‫ﺣﺎل ﺟﻨﮓ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﻳﺮان »ﭘﺴﺎاﻧﻘﻼﺑﻲ« ﻛﻪ ﺑﺪﻧﺔ ﻧﻴﺮوﻫـﺎي ﻧﻈـﺎﻣﻲ و ﻓﺮﻣﺎﻧـﺪﻫﻲ‬
‫ﻋﺮاق را ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدي ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻋﺮاق در اﻳﻦ ﺟﻨﮓ »ﻛﻤﻲ« ﻫـﻢ از ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﺑﺮﺧـﻮردار‬
‫ﺷﺪ‪ .‬از ﻃﺮف ﺷﻮروي‪ ،‬اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪ‪ ،‬اروﭘﺎ‪ ،‬ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻋﻤـﺪة ﻋـﺮب‪ ،‬و ﻛـﺸﻮرﻫﺎي‬
‫ﻋﺮب ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪة ﻧﻔﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺣﺮﻳﻒ اﻳﺮان ﻧﺸﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻣﺮوز‪ ،‬ﻳﻜﺒﺎره ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺗﻤﺎم‬
‫ﺟﻬﺎن را ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﺴﻲ را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ را ﻋﻨﻮان ﻛـﺮده ﺑﺎﺷـﺪ؟‬
‫واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺎﺳﻲ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﺮاق ﻛﺸﻮري ﺟﻬﺎن ﺳﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ارﺗﺸﻲ دﻫﻘﺎﻧﻲ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫وﻟﻲ اﻣﺮوز ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻓﺮاواﻧﻲ در ﻣﻮرد اﺳﺘﺤﻜﺎﻣﺎت‪ ،‬ﺳﻼحﻫـﺎي‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﺋﻲ‪ ،‬و ‪ ...‬ﭘﻨﻬﺎن ﻧﮕﺎه داﺷﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻛﺴﻲ را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻨﺮا ﺑﻴـﺎن‬
‫ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ؟ ﻧﻪ‪ .‬ﻋﻤﻼً ﻛﺴﻲ را ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻨﺮا ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻳـﻚ وﻳﮋﮔـﻲ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر درﺳﺖ ﻳﻜﺴﺎل ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ در ﻣﻮرد »ﻣﺎﻧﻮﺋﻞ‬
‫ﻧﻮرﻳﮕﺎ« ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷﺪ‪» .‬ﻣﺎﻧﻮﺋﻞ ﻧﻮرﻳﮕﺎ« در ﻣﻘـﺎم ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﺻﺪام ﺣﺴﻴﻦ‪ ،‬دوﺳﺖ ﺟﻮرج ﺑﻮش )ﭘﺪر(‪ ،‬ﻳﺎ دوﺳﺘﺎن دﻳﮕﺮ ﺑـﻮش در ﭘﻜـﻦ و ﻳـﺎ‬
‫ﺷﺨﺺ ﺟﺮج ﺑﻮش‪ ،‬در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺮدﻛـﻲ آدﻣﻜـﺶ ﺑـﻮد‪ .‬در ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ ﺑـﺎ اﻳﻨـﺎن‪،‬‬
‫»ﻧﻮرﻳﮕﺎ« واﻗﻌﺎً ﻳﻚ ﻗﺎﺗـﻞ ﺣﺮﻓـﻪاي ﺑـﻮده‪ .‬از ﻧـﻮع ﺑـﺴﻴﺎر ﺑـﺪ‪ ،‬وﻟـﻲ ﻧـﻪ در رﺗﺒـﺔ‬
‫»آدﻣﻜﺸﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ«‪ ،‬از آن ﻧﻮع ﻛﻪ دوﺳﺖ دارﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﺮد را ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮدي ﺗﺒـﺪﻳﻞ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﺋﻲ‪ ،‬ﺑﺎ رﻫﺒﺮي ﺟﻤﻌﻲ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‪ ،‬ﺑـﺮ ﺟﻬـﺎن ﻣـﺎ ﺣـﺎﻛﻢ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺳﺮﻳﻌﺎً دﺳﺖ ﺑﻪ اﻗﺪام زده و او را از ﻣﻴـﺎن ﺑـﺮدارﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻨـﺪ‬
‫ﺻﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﺰاران ﺗﻦ از ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻦ دﻫﻴﻢ‪ ،‬و ﻗﺪرت را در دﺳﺖ اوﻟﻴﮕﺎرﺷﻲ‬
‫ﻛﻮﭼﻚ و ‪ 8‬درﺻﺪي »ﺳﻔﻴﺪﭘﻮﺳﺘﺎن« ﺑﺎزﺳﺎزي ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬و اﻓﺴﺮان اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪ را‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٥٣‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫در ﺗﻤﺎﻣﻲ ردهﻫﺎ ﺑﺮ ﻧﻈﺎم ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺎﻧﺎﻣﺎ ﺣﺎﻛﻢ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﺔ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫـﺎ ﻣـﻲﺑﺎﻳـﺴﺖ‬
‫ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد‪ ،‬ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﻳﺎ ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬و ﻳﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ اﻳـﻦ ﻏـﻮل‬
‫ﺑﻲﺷﺎخ و دم ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدي ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﻳﻜﺴﺎل ﺑﻌـﺪ‪ ،‬درﺳـﺖ ﻫﻤـﻴﻦ ﻛﺎرﻫـﺎ را‬
‫ﺻﺪام ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻛﺴﻲ اﻳﻨﺮا ﺑﺎزﮔﻮ ﻛﺮده؟ آﻳﺎ ﻛﺴﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﭼﺮا‪ ،‬و ﻳﺎ ﮔﻮﺷـﺰد‬
‫ﻛﺮده ﻛﻪ ﭼﻪ ﭘﻴﺶ آﻣﺪه؟ اﮔﺮ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﺑﮕﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻧﺨﻮد ﺳﻴﺎه ﺧﻮاﻫﻴـﺪ‬
‫رﻓﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﻨﻮان ﺑﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮد »ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻛﺮﻳـﻞ«‪ ،‬زﻣـﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ »ﺟﻨﮓﺳﺘﻴﺰ« را ﺑﻪ ﻣﺸﺘﻲ ﻫﻴﺴﺘﺮﻳﻚ دﻳﻮاﻧﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛـﺮد ﻛـﻪ ﻗـﺼﺪ‬
‫ﻧﺎﺑﻮدي ﻫﺮ آﻧﭽﻪ آﻟﻤﺎﻧﻲ ﺑـﻮد در ﺳـﺮ داﺷـﺘﻨﺪ و ﻣـﻲﺧﻮاﺳـﺘﻨﺪ ﺧـﻮد را از دﺳـﺖ‬
‫»ﻫﻮنﻫﺎﺋﻲ« ﻛﻪ ﺑﺎزوان ﻧﻮزادان ﺑﻠﮋﻳﻜﻲ را از ﺟﺎي در ﻣـﻲآوردﻧـﺪ‪ ،‬ﻧﺠـﺎت دﻫﻨـﺪ‪،‬‬
‫ﻓﺮﻗﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﻓﻨﺎوريﻫﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮن و ﻣﺒـﺎﻟﻎ‬
‫ﻫﻨﮕﻔﺘﻲ ﻛﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ اﺳﺎﺳﺎً ﺳﻨﺘﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه‪.‬‬

‫ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت اوﻟﻴﺔ ﻣﻦ ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻧﻤـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ ﺳـﺎدﮔﻲ‬

‫ﺗﺤﺮﻳﻒ اﺧﺒﺎر و ﺑﺤﺮان ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس ﺗﻠﻘﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺴﻴﺎر وﺳﻴﻊﺗﺮ اﺳـﺖ‪ .‬ﻳـﺎ‬
‫ﺧﻮاﻫﺎن زﻳﺴﺘﻦ در ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﺔ آزاد ﻫﺴﺘﻴﻢ و ﻳﺎ آﻧﻜﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺗﺤـﺖ ﺷـﺮاﻳﻄﻲ‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺳـﺘﺒﺪادي ﺧﻮدــﺗﺤﻤﻴﻠـﻲ ﺷـﺪه‪» ،‬ﮔﻠـﺔ ﮔﻤـﺸﺪه« را‬
‫ﻣﻨﺰوي و وﺣﺸﺖزده ﻛﺮده‪ ،‬و ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺒﻲ دﻳﮕﺮ راﻧـﺪه‪ ،‬ﺗـﺎ از ﺗـﺮس ﺟـﺎنﺷـﺎن ﺑـﻪ‬
‫ﺳﺘﺎﻳﺶ رﻫﺒﺮاﻧﻲ ﻧﺸﻴﻨﺪ ﻛـﻪ »ﮔﻠـﻪ« را از ﻧـﺎﺑﻮدي ﻧﺠـﺎت ﻣـﻲدﻫﻨـﺪ‪ ،‬و ﻫﻤﺰﻣـﺎن‬
‫ﻗﺸﺮﻫﺎي ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮده‪ ،‬را ﮔﻮش ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن‪ ،‬در رژهاي ﻧﻈـﺎﻣﻲ و ﺗﻜـﺮار ﺷـﻌﺎرﻫﺎﺋﻲ‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬ ‫‪٥٤‬‬ ‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫اﺟﺒﺎري ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻫﺮ روز ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ اﻧﺤﻄﺎط ﻛﺸﺎﻧﻨﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﻣـﺎ ﺑـﺎ‬
‫اﻣﻴﺪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ دﻳﮕﺮان در راه ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ ﺟﻬﺎن ﻫﺰﻳﻨﻪاﻣﺎن را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬ﺧـﻮد‬
‫را ﺑﻪ دوﻟﺘﻲ ژاﻧﺪارم و ﻣﺰدور ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﻴﻢ؟ ﻣﺎ از ﺣـﻖ اﻧﺘﺨـﺎب ﺑﺮﺧـﻮردارﻳﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ آن روﺑﺮو ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﺟﻮاب ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳـﺌﻮاﻻت در دﺳـﺖ‬
‫اﻓﺮادي ﭼﻮن ﺷﻤﺎ و »ﻣﻦ« ﻗﺮار دارد‪.‬‬