You are on page 1of 117

Alec Maclellan

Tajemnica pustej ziemi

Spis treci: Wstp Podziemny wiat Staroytne legendy o pustych przestrzeniach Teoria koncentrycznych s er !ziwna podr" #la a $ansena Prorok kosmogonii kom"rkowe% &itler i 'widmowy wszechwiat( Ta%ny dziennik pok)adowy admira)a *yrda !ziury w szczycie wiata +,# z Puste% -iemi: .ntarktyda +,# z Puste% -iemi: .rktyka /r"dziemcy Wszechwiat pustych wiat"w0 1pilog *i2liogra ia

Zgodno midzy arogancj naukowcw i nowymi trendami spoecznymi odzwierciedla pewien wany fakt w naszym spoeczestwie podczas gdy nauka konsekwentnie nie c!ce zauwaa zjawisk" ktre znajduj si poza #ezpiecznymi granicami jej o#ecnego rozumienia wiata" opinia pu#liczna c!tnie siga po wyjanienia pasujce do jej dowiadcze$ $ac3ues 4all5e %imensions 617889

Wstp

Staroytna po)udniowoameryka;ska legenda opowiada< e :=== lat temu cztere% 2racia i cztery siostry wyszli z ol2rzymie% %askini siga%>ce% rodka -iemi? @a%starszy z 2raci wspi>) si na szczyt g"ry w kra%u zwanym dzisia% Peru< podni"s) cztery kamienie i rzuci) %e w cztery strony wiata? W ten spos"2 o2%>) w posiadanie ziemie< kt"re znalaz)y si w zasigu tych kamieni i wszystkich ludzi< kt"rzy %e zamieszkiwali? -a)oy) miasto Auzco< p"Bnie%sz> stolic potnego pa;stwa Cnk"w? Wed)ug mie%scowe% tradyc%i ci mczyzi i ko2iety przy2yli z %akiego podziemnego wiata i nauD czyli ludzi 2udownictwa< uprawy ziemi< wszelkich sztuk i rzemios) oraz organizac%i gospodarki i spo)ecze;stwa? Wszystko to uczyni)o z pa;stwa Cnk"w prawdziwy cud .meryki prekolum2i%skie%< lecz zosta)o zniszczone przez hiszpa;skich na%eBdBc"w? Ta%emniczy do2roczy;cy pozostawili te wykute na kamienne% ta2liczce przes)anie< kt"re ma dla nas szczeg"lne znaczenie u pocz>tk"w nowego tysi>clecia? &iedy min dwa tysice lat" 'od zamarznitymi wodami (dkryty zostanie nowy wiat$ @aukowcy< kt"rzy 2adali ten tr"%wiersz< sugeru%> i wzmianka o zamarznitych wodach prawdoD podo2nie odnosi si do 2ieguna po)udniowegoE za s ormu)owanie 'nowy wiat( do 2ardzo starego wierzenia< e w)anie tam zna%du%e si we%cie do 2aniowe% Puste% -iemi? $eli to prawda< proroctwo to da%e wreszcie nadzie% wy%anienia %edne% z na%wikszych zagadek w historii wiata zamieszkanego przez ludzi?

Podziemny wiat

Teoria o Puste% -iemi 2y)a %edn> z pierwszych kontrowersy%nych kwestii naukowych< kt"r> zainteresowa) si .merykanin Aharles ,ort? $ego ksi>ki o niewyt)uD maczalnych z%awiskach i wydarzeDniach doprowadzi)y do stworzenia ,ortean Society i< porednio< do powstania ciesz>cych si wielkim powodzeniem takich ilm"w %ak '*liskie spotkania trzeciego stopnia( oraz serialu teleDwizy%nego '- .rchiwum G(? Tego niezmordowanego dziennikarza przez ca)e ycie z2iera%>cego niesamowite i dziwaczne historie< kt"rych nauka nie potra i)a wy%aniH< w pewnych krgach uwaano za dziwaka< 2o popiera) na%2ardzie% a2surdalne teorieE dla innych< %ak dla angielskiego pisarza 1rica ,ranka Iussela< 2y) on '%edynym prawdziwym geniuszem w dziedzinie antastyki naukowe%(? ,ort 618JKD17F:9< przez ca)e ycie stara) si przekonaH ludzi< e wiat w kt"rym y%emy %est znacznie dziwnie%szym mie%scem< ni si nam wyda%e? Wprawdzie nie mia) ormalnego wykszta)cenia i czerpa) wikD szoH materia)"w z ksi>ek< gazet i czasopism< wierzy) %ednak< e naley Aharles ,ort 618JKD17F:9 zazna%omiH ludzi z nawet na%2ardzie% nieprawdopodo2nymi in ormac%ami o wiecie< w kt"rym mieszka%>? Ten inteligentny< lecz czsto z)oliwy cz)owiek regularnie atakowa) rodowisko naukoDwe za dogmatyczne odrzucanie niekonwenc%onalnych opinii i spiera) si o uznawane za alarmistyczne teorie< wed)ug kt"rych wszyscy mogli2ymy 2yH 'w)asnoci>( wszechwiedz>cych kosmit"w? Liedy w wieku KF lat ,ort nieoczekiwanie odziedziczy) spory spadek i %u nie musia) zara2iaH na ycie< 2ez reszty powici) si swoim poszukiwaniom? W rezultacie napisa) szereg o2razo2urczych prac< )>cznie z )ook of t!e %amned 6'Lsiga przekltych(< 17179< *ew +ands 6'@owe l>dy(< 17:F9 i ,ild -alents 6'!zikie talenty(< 17F:9< kt"re wyro2i)y mu odpowiedni> reputac%? !oH wczenie< podczas wypraw poza granice o ic%alne% nauki< ,ort po raz pierwszy zetkn>) si z zagadk> puste%< czy te wydr>one% -iemi? @atychmiast wz2udzi)a ona %ego zainteresowanie %ako temat wart 2ada;? -acz>) wic snuH plany pracy pod tytu)em .< 2y z2adaH t histori? @iestety< nigdy nie uko;czy) ani nie opu2likowa) rkopisu< w kt"rym po)>czy) g)"wne w>tki niezwyk)e% legendy a przekona) si< e pisano o nie% w czasach 2i2li%nych i nawet %eszcze wczenie%? !owiedzia) si zatem< e wntrze nasze% planety %est puste i przypuszczalnie zamieszkane od niepamitnych czas"w? Pewne opisy< na kt"re si natkn>)< sugerowa)y< e mieszka;cy podziemi mog> 2yH ludBmi ocala)ymi z zaginionych kontynent"w .tlantydy lu2 Mu? +ciekli oni do podziemnego wiata po zatoniciu ich o%czystych l>d"w? Podo2nie %ak inni< kt"rych poci>ga)a ta godna uwagi opowieH< ,ort wyczyta)< e zdaniem wczenie%szych 2adaczy -iemia ma kszta)t p>czka podo2nego do otacza%>cych %> pas"w 4an .llena< i e istnie%e wiele teorii wy%ania%>cych< dlaczego nie %est tak %ednolita< %ak twierdzi o ic%alna nauka< lecz pusta< z centralnym s)o;cem w rodku oraz w)asn> przy%azn> yciu atmos er> i klimatem? #2a 2ieguny -iemi mia)y 2yH ol2rzymimi 'dziurami( prowadz>cymi do podziemnego wiata< otworami o rednicy od 1:8J do ::N: kilometr"w< o szerokoci mnie% wice% K8: kilometr"w w na%wszym mie%scu< prze2i%a%>cymi si przez skorup ziemsk> o przecitne% gru2oci 1KK8 kilometr"w? Przez nie w)anie morzem lu2 powietrzem mogli tam dotrzeH 2adacze nieznanych l>d"w? We wntrzu zna%dowa) si podziemny 'ra%(< z)oony z ocean"w i l>d"w oraz z yzne% i 2ogate% gle2y mog>ce% wykarmiH roliny< zwierzta i ludzi niemal zwierciadlane od2icie naszego wiata? @atomiast podrczniki naukowe< kt"re przeczyta) ,ort< poin ormowa)y go< i -iemia %est %ednolit> sp)aszczon> kul> o promieniu r"wnikowym wynosz>cym OFJ8 kilometr"w< a 2iegunowym K

OFNO kilometr"w? +waano< e sk)ada si ona z %>dra wewntrznego odleg)ego od %e% rodka o %akie 1:8J kilometr"w< z %>dra zewntrznego oddalonego o mnie% wice% 1N:O kilometr"w 6prawdopodo2nie z)oonego z p)ynnego elaza i niklu9 oraz z p)aszcza z twardych ska) o gru2oci oko)o :87O kilometr"w< oddzielonego od zewntrzne% skorupy warstw> gru2> na K do 8 kilometr"w? Powierzchnia l>d"w na -iemi wynosi oko)o 71 milion"w kilometr"w kwadratowych< a dna m"rz i ocean"w ::F miliony kilometr"w kwadratowych? Wag nasze% planety oceniano na O sekstylion"w ton? Cm wice% ,ort czyta)< tym 2ardzie% ros)o w nim przekonanie %ak u innych 2adaczy Puste% -iemi przed nim i po nim e ol2rzymi o2szar pod powierzchni> -iemi nadal pozosta%e ca)kowicie nieznany? Izuci) wic wyzwanie 'zarozumia)oci i kompetenc%i uczonych(< zgadza%>c si z innym przypuszczeniem< e %eli -iemia %est %ednolit> kul>< musia)a2y wayH ponad O sekstylion"w ton? Wydawa)o si prawdopodo2ne< e wewntrzne %>dro< kt"rego sk)adu nauka nie potra i)a ca)kowicie okreliH< mog)o mieH promie; licz>cy oko)o FNF7 kilometr"w a wic pomieciH< powiedzmy< Lsiyc< kt"rego rednica wynosi FKJN kilometr"w? W takim razie co mog)o si tam zna%dowaH0 Aharles ,ort zapisa) wszystkie legendy i teorie< na kt"re natra i)< powtarza%>c %e w swoim charakterystycznym stylu: mieszance wywo)u%>cych g)2okie wraenie danych i< wtr>canych od czasu do czasu< w)asnych opinii? Ahocia zawsze got"w 2y) przyznaH< e czH wykorzystanego materia)u mog)a 2yH niewiele warta w wietle nauki< nigdy %ednak nie zmieni) swego g)2okiego przekonania< i we wszystkim istnie%e %aka %ednoH nawet w pozornie nie zwi>zanych ze so2> aktach? @iekt"rzy ludzie zapewne uzna%> za szalon> teori< e ich wiat %est %ednak pusty w rodku< ale 2adacze pro2lemu nadal dysponu%> du> iloci> dowod"w na %ego poparcie? . %eli tak si rzeczy ma%>< wy%ania to wikszoH z%awisk< kt"re ,ort opisa) w swo%e% pracy? Lsi>ki Aharlesa ,orta< kt"re doprowadzi)y do za)oenia ,ortean Society ma%>ce% kontynuowaH %ego prac< a p"Bnie% do powstania miesicznika /ortean -imes< zachci)y r"wnie p"Bnie%sze pokolenia pisarzy do traktowania nieprawdopodo2nych wydarze; 2ez uprzedze;? Pudzie tacy %ak Qraham &ancock< niedawno nazwany w 0unday -imesie 'Cndian> $onesem archeologii alternatywne%(< to autor 2estseller"w< a wr"d nich ksi>ki '/lady palc"w 2og"w(< sprzedane% w ponad czterech milionach egzemplarzy< i serialu telewizy%nego 1uest for t!e +ost 2i3ilisation 6'W poszukiwaniu zaginione% cywilizac%i(9< sta) si powszechnie znany na wiecie? &ancock wysun>) teori< e nieznana< wysoko rozwinita cywilizac%a< kt"ra uleg)a zniszczeniu w og"lnowiatowym kataklizmie pod koniec epoki lodowcowe%< oko)o 1=?N== lat p?n?e?< mog)a daH pocz>tek tak oddalonym od sie2ie kulturom %ak 1gipt< Peru< Meksyk i Lam2oda? Ten 2y)y korespondent prasowy z . ryki Wschodnie% na pewno rzuci) nowe wiat)o na tak godne uwagi cuda wiata staroytnego< %ak megality z Wielkie% *rytanii i ,ranc%i oraz wielkie 2udowle z .meryki Po)udniowe%? #dkry) te w po2liu %apo;skie% wyspy Ronaguni niezwyk)> zatopion> w morzu piramid< kt"ra< %ak si uwaa< zna%dowa)a si ponad powierzchni> wody wice% ni 1=?=== lat temu? . przecie< choH %ego odkrycia i wnioski s> tak niezwyk)e< dziwi si< dlaczego nie zauway) lu2 pomin>) milczeniem moliwoH< e opisywane przez niego wp)ywy kulturalne< mog)y r"wnie do2rze 2yH dzie)em ludzi< kt"rzy uciekli do Puste% -iemi lu2 nawet stamt>d si wywodzili?

Ronaguni mie%sce odkryte w 178N roku przez przewodnika wycieczek Lihachiro .ratake? -na%du%e si ono na wsch"d od Ta%wanu< w .rchipelagu Iiukiu i naley do %apo;skie% pre ektury #kinawa?

Lsi>ki &ancocka nale> do te% same% tradyc%i co dzie)a 'o%c"w za)oycieli( ostatnie% azy nauki alternatywne%< a wic szwa%carskiego pisarza 1richa Son !Tnikena i .merykanina Aharlesa *erlitza? *erlitz zdo2y) midzynarodow> s)aw opowieci> o niewy%anionych znikniciach w monogra ii 'Tr"%k>t 2ermudzki(< a ostatnio poruszy) temat Puste% -iemi w ksi>ce ,orld of 0trange '!enomena 6'/wiat enomen"w(< 177=9: 'Wiara w pust> ziemi po%awia si w wielu kulturach na ca)ym wiecie i zwolennicy te% teorii wskazu%> e wiele rzeczy w przyrodzie na przyk)ad koci< o)>dek< owoce i zwierzta z2udowane s> wok") wewntrzne% pr"ni? Pogika nakazu%e wic przy%>H za)oenie< i podo2nie rzecz ma si z -iemi>(? 1rich Son !Tniken r"wnie po%awi) si na te% scenie ze wiatowym 2estsellerem 2!ariots of t!e 4ods? 6'Iydwany 2og"w(< 17O79? Stara) si udowodniH< e przy2ysze z Losmosu odwiedzali -iemi zar"wno w prehistorii< %ak i w czasach historycznych? #statnio %ednak zmieni) temat 2ada; z nie2a na sam> -iemi i uwaa< e odpowiedB na to< co zna%du%e si w podziemnym wiecie< mona znaleBH w )atwie%szy spos"2 ni poprzez poszukiwania otwor"w na 2iegunach? W kwietniu 1778 roku< w wywiadzie udzielonym czasopismu 5ncounters< wysun>) przypuszczenie< e we%cie do Puste% -iemi moe zna%dowaH si w wielkich piramidach w Qizie w 1gipcie: 'W piramidach w Qizie kry%e si %eszcze wiele ta%emnic? @a przyk)ad ta%emniczy szy2< kt"ry wraz z moim przy%acielem Iudol em Qaten2rinkiem z2ada)em w roku 177F z pomoc> spec%alnie z2udowane%< d)ugie% na FJ centymetr"w kameryDro2ota? +kaza)a nam ona wntrze szy2u< kt"reD go ludzkie oczy nie ogl>da)y od co na%mnie% KN== lat? @a %ego ko;cu zna%du%> si staroytne drzwi? - pomoc> lasera Qaten2rink zdo)a) wykazaH< e korytarz ten prowadzi do dalsze%< nie z2adane% czci piramidy? Azy moe to 2yH we%cie do podziemnego wiata< o kt"rym m"wiono od tysicy lat0( 4on !Tniken uwaa< e odpowiedB na to pytanie otrzymamy tylko wtedy< gdy otworzymy te staroytne podwo%e? Teraz< kiedy to pisz< wyda%e si to niemoliwe z powodu sceptycyzmu zar"wno w)adz 1giptu< %ak i wielu wy2itnych egiptolog"w< kt"rzy nie podziela%> pogl>d"w Son !Tnikena na niekonwenc%onaln> nauk podo2nie traktu%>c Aharlesa ,orta< Aharlesa *erlitza i ich 7

koleg"w? @aukowcy twierdz> e nic tam nie ma? $ednake wszyscy ci pisarze dokonali wane% rzeczy: przyczynili si do zwikszenia zainteresowania ta%emnic> Puste% -iemi? Mam nadzie%< e teraz czytelnik got"w %est wyruszyH w podr" w poszukiwaniu wiedzy< kt"ra zaprowadzi nas do czasu narodzin nasze% planety? Prawie N?===?===?=== lat temu -iemia 2y)a tylko ol2rzymi> kul> z)oon> z gor>cych< wiru%>cych gaz"w< kt"re powoli si och)adza)y? -godnie z prawami izyki< stygn>ce gazy kondensu%> si< pozwala%>c 'kuli( nasze% planecie zgszczaH si w miar< %ak gor>co si rozprasza)o? ,izycy uwaa%> i proces ten mia) postaH wiru%>ce% spirali< tak e si)a grawitac%i stopniowo zagszcza)a gazy< a mnie% wice% :?8==?===?=== lat temu zamieni)y si one w tward> kul? Tak przedstawia si teoria '%ednolite% -iemi( i rzeczywicie< pr"2ki po2rane z %>dra nasze% planety dziki wierceniom g)2inowym zda%> si %> potwierdzaH< choH odwierty te dotar)y %edynie na pewn> g)2okoH? !owiadczenia wykaza)y< e temperatura wntrza -iemi ronie wraz g)2okoci> chocia znowu %est to prawdziwe tylko do tych g)2i< do kt"rych dotar)y odwierty? Wo2ec tego< %ak twierdzi tradycy%na nauka< mona za)oyH< e nasz wiat %est %ednolity od powierzD chni do %>dra? .le czy rzeczywicie0 Ahocia teoria ta zosta)a powszechnie zaakceptowana< %eli chodzi o ewoluc% wielkich cia) nie2ieskich< takich %ak gwiazdy< wyda%e si< i nie %est ostatnim s)owem w odniesieniu do narodzin planet typu -iemi? C rzeczywicie< z2adanie dzia)ania si)y odrodkowe% pozwala do%rzeH ca)kowicie odmienn> moliwoH? Qrawitac%a< %ak wiemy< pr"2u%e przyci>gaH wszystkie cia)a materialne do rodka< natomiast si)a odrodkowa zachowu%e si wrcz przeciwnie? Pamita%>c o tym Aate Malone< ameryka;ska 2adaczka Puste% -iemi< przytoczy)a powszechnie znany przyk)ad< a2y wy%aniH< co %e% zdaniem wydarzy)o si wtedy< gdy powstawa) nasz wiat? W artykule zamieszczonym w periodyku 56posure< tom F< nr :< pisze: '@auka akceptu%e akt< e -iemia o2raca si wok") swo%e% osi? Si)a odrodkowa sprawia< i planeta wy2rzusza si lekko na r"wniku i sp)aszcza na 2iegunach? Ue2y wyo2raziH so2ie< %ak mog)a powstaH nasza planetarna o%czyzna< prosz pomyleH o pralce podczas prania? #s)ona 6gazy< p)yny i cz>steczki materii9 s> odrzucane na zewn>trz ku ciankom pralki 6grawitac%a9? @atomiast we wntrzu nic nie pozosta%e i tak tworzy si pusty rodek? Podo2nie %ak -iemia nigdy nie przestanie si o2racaH< tak ta pralka nigdy nie znieruchomie%e? $eeli pralka nadal 2dzie dzia)aH< czy woda i u2rania zaczn> skupiaH si w centrum 22na< czy te 2d> wirowaH 2ez ko;ca wok") pustego rodka0 Malone wy%ania< e to w)anie prawa ruchu a konkretnie si)a odrodkowa usi)u%>ca odrzuciH wszelkie dro2iny materii od osi wiru%>ce%< wci> powiksza%>ce% si -iemi< stworzy)y w ko;cu r"wnowag midzy tymi dwiema potnymi naturalnymi si)ami? C w rezultacie tego kompromisu powsta)a pusta w rodku< wiru%>ca kula o rednicy oko)o 1:?8J: kilometr"w? Wed)uge Marka &arpa 67 2ase for t!e 8ollow 5art! -!eory< 'Przyczynek do teorii Puste% -iemi(< *e6us z grudnia 177K roku9: 'Cstnie%e pewna wana cecha charakterystyczna dla si)y odrodkowe%< kt"re% nie moemy pomin>H? Si)a ta znacznie s)a2nie< kiedy z2lia si pod k>tem prostym do kierunku o2rotu? @a%prostszym wy%anieniem tego zachowania %est woda w 2asenie? $eeli wyci>gnie si zatyczk i pozwoli wodzie wyp)ywaH z 2asenu< co w ko;cu zo2aczymy0 Wir< czyli pust> przestrze; otoczon> szy2ko o2raca%>cymi si cz>stkami wody? . teraz wyo2raBmy so2ie t sam> zasad w odniesieniu do podlega%>cego przeciwstawnym wp)ywom cia)a< kt"re w przysz)oci mia)o si staH nasz> -iemi>? !zia)a%>c pod k>tem prostym w odniesieniu do osi< wok") kt"re% wirowa)a powsta%>ca planeta innymi s)owy< do 2iegun"w si)a odrodkowa 2y)a tam znacznie s)a2sza ni gdzie indzie%< zw)aszcza za na r"wniku? !latego choH na r"wniku -iemi si)a odrodkowa mog)a zatrzymaH pod>a%>c> w stron rodka cikoci materi w odleg)oci oko)o 1:?8J: kilometr"w< mia)a znacznie% mnie% powodzenia w okolicy 2iegun"w< powstrzymu%>c kurczenie si na dystansie oko)o ::N: kilometr"w? W wyniku tego naturalnego kompromisu nasza planeta zako;czy)a ewoluc% %ako pusta w rodku kula o rednicy 1=

1:?8J: kilometr"w i otworach na 2iegunach o rednicy ::N: kilometr"w(? W wyniku 2ada; zapis"w o2serwac%i astronomicznych oraz otogra ii mg)awic i komet< &arp i inni 2adacze ustalili< e w samym rodku kadego z tych przezroczystych cia) nie2ieskich zna%du%e si odpowiednio ma)a< rozarzona kula? -d%cia mg)awic wskazu%>< e i one s> puste< z %asn> s er> w rodku? *adacze ci uwaa%>< i takie z%awisko zasz)o r"wnie w Puste% -iemi? $eli 2owiem kiedy -iemia 2y)a kul> z ognia i roztopionego metalu< %aka cz>stka tego ognia pozosta)a2y w %e% wntrzu< natomiast si)a odrodkowa ukszta)towa)a2y z reszty materii tward> skorup? W ten spos"2 Pusta -iemia zyska)a2y 'ognist> kul(< czyli s)o;ce w swym rodku? C zn"w mona to wszystko wy%aniH w 2ardzo prosty spos"2? Wiemy< e poza 2iegunami si)a odrodkowa -iemi %est na%s)a2sza w samym %e% centrum? Mona to unaoczniH posypu%>c %akim 2ia)ym proszkiem powierzchni p)yty d)ugogra%>ce%? Liedy p)yta o2raca si< proszek odrzucany %est ku %e% krawdziom opr"cz niewielkie% iloci pozosta%>ce% w rodku? Widzimy wic< e w ten sam spos"2 mog)o powstaH niewielkie s)o;ce< kt"re darzy podziemny wiat wiat)em< ciep)em i energi> podtrzymu%>cymi wszelkie ormy ycia? Cnna teoria o Puste% -iemi sugeru%e< e swo%> energi to wewntrzne s)o;ce zawdzicza rozszczepianiu atom"w< a nie ich uz%i< %ak to ma mie%sce w gwiazdach? Wystarczy< i 2dzie mia)o rednic paruset kilometr"w< 2y wayH miliony ton i dawaH dostatecznie duo wiat)a wewD ntrznemu wiatu? . poniewa ten male;ki glo2 istnie%e dziki energii nuklearne%< powinien mieH pole magnetyczne tak %ak S)o;ce? Se%smolodzy oczywicie wol> wy%anienie< e wewntrzne %>dro -iemi %est p)ynne< poniewa niekt"re rodza%e al mog> wdrowaH tylko przez cia)a sta)e< a nie przez p)yny< gazy lu2 pr"ni? W rodowisku naukowym istnie%e wiele r"norodnych opinii< zw)aszcza za na temat przypuszczenia< e nawet %eli wewntrzne %>dro -iemi %est rozpalon> kul>< to nak)ada%>cy si na nie p)aszcz skalny musi mieH dwie odr2ne stre y< %edn> 2lisz> %>dra< gdzie gor>co i cinienie sprawia%>< e dochodzi do 'p)ynicia( ska) i dalsz>< gdzie moe wyst>piH 'prze)om(? Q)"wnym punktem spornym %est g)2okoH te% zewntrzne% stre y? Pro esor ,rank !? .dams z Montreal +niSersity wykaza) niedawno dowiadczalnie< e puste przestrzenie mog> istnieH w granicie na g)2okoci 1J<O kilometra? $ego wnioski popar) matematyk Pouis 4? Ling< kt"ry o2liczy)< e przy normalne% temperaturze takie 'pustki( mog)y2y istnieH na g)2okoci od :J<O do FF<O kilometra? @iedawno odkryte szesnacie 'Pas"w Iousa(< kt"re ukazu%> p)aszczyzyny prze)amania ca)kowicie przenika%>ce glo2 ziemski< dostarcza%> dodatkowych argument"w na rzecz takie% moliwoci? Cnny 2adacz Puste% -iemi< $an Pamprecht< got"w %est posun>H si %eszcze dale% w te% dyskus%i< %ak wy%ani) niedawno w licie do autora: '@aukowcy po prostu Vzak)ada%>W< e %>dro wewntrzne %est p)ynne i nawet nie 2ada%> alternatywy e al2o moe wype)niaH %e gaz< al2o moe 2yH puste? #dkry)em< e w odleg)oci oko)o 11?:OF kilometr"w od epicentrum trzsienia ziemi zna%du%e si Vstre a cieniaW< gdzie pewne rodza%e al nigdy nie wystpu%>? Azy puste %>dro mog)o2y 2lokowaH te ale0 . potem w odleg)oci oko)o 1O?=7= kilometr"w lu2 co ko)o tego< ale te zn"w si po%awia%>? +zmys)owi)em te so2ie z)oonoH tych al i spos"2 w %aki si od2i%a%>< dlatego wiem< e )atwo mona 2)dnie %e zinterpretowaH? W istocie nasze metody o2serwac%i al se%smicznych pozostawia%> wiele do yczenia? Liedy dociera%> one na powierzchni< nie mamy po%cia< sk>d si wzi)y i tak naprawd niewiele moemy o nich powiedzieH? Wystarczy %ednak z2adaH %e uwanie% i zauwayH< e wiele al odskaku%e od Vp)aszczaW m"wi si nam< i dzie%e si tak z powodu zmiany gstoci rodowiska? . kiedy przypomnimy so2ie< e o2iekt pusty w rodku wywo)u%e znacznie 2ardzie% skomplikowane ruchy al< poniewa odskaku%> one tam i z powrotem od %ego cienkich cianek< wszystko to piekielnie si skompliku%e??? -iemia czasami wi2ru%e przez godzin lu2 dwie po wielkich wstrz>sach(? *adacze zagadki Puste% -iemi przytoczyli te pewn> licz2 innych anomalii< kt"re tylko pogD 11

)2ia%> t ta%emnic? @a przyk)ad polarnicy od pokole; m"wili o nieoczekiwanie wysokich temperaturach panu%>cych w na%2ardzie% wysunitych na p")noc i po)udnie stre ach pod2iegunoD wych? #2liczono< e w niekt"rych przypadkach temperatury te 2y)y a do F= stopni wysze ni wtedy< gdy2y tylko s)o;ce ogrzewa)o te re%ony? *adacze ci uznali te za trudne do zaakceptowania naukowe wy%anienie< i to ciep)e powietrze zwrotnikowe ogrzewa 2ieguny ze wzgldu na wysokoH tych temperatur i odleg)oH< %ak> powietrze to musia)o2y prze2yH? Wol> oni hipotez< e ro2i to powietrze ogrzane ciep)em s)o;ca Puste% -iemi? #gromne iloci ry2 w stre ach polarnych< znacznie wiksze ni w cieple%szych re%onach -iemi< s> innym elementem te% zagadkiE trudno %est te wyt)umaczyH< dlaczego ptaki i zwierzta wdru%> w zimie na p")noc< chy2a e szuka%> ciep)a wewntrznego wiata? Wystarczy tylko dodaH do tego niemoliwe do przewidzenia zachowanie si al radiowych na o2u 2iegunachE wzrost si)y ci>enia< kt"ry mona zmierzyH na polarnym zakrzywieniu skorupy ziemskie%< dostatecznie duy< a2y wyraBnie rozdzieli) wod s)on> od s)odkie%E a take kamienie< kawa)ki drewna< kurz< py)ki kwiatowe i 2)oto czsto o2serwowane na g"rach lodowych< oczywicie sk)ada%>cych si ze s)odkie% wody< i kt"re< pomimo 2raku corocznego 'uzupe)nia%>cego( deszczu< kadego roku dry u%> tysi>cami< 2y roztopiH si w morzach polarnych? Cstnie%> %eszcze dwie inne anomalie dotycz>ce o2u 2iegun"w oraz zwi>zanych z nimi piknych z"rz? ,aktem %est< e w istocie nie istnie%e aden 2iegun p")nocny ani po)udniowy nie ma po%edynczego punktu na mapie< %ak kae nam wierzyH tradyc%a? #2a po prostu ma%> szerokoH geogra iczn> 7= stopni< a poniewa zak)ada si< e -iemia %est kul> przy%mu%e si r"wnie< i tylko w %ednym punkcie na kade% p")kuli mona z pomoc> S)o;ca 6lu2 innego cia)a nie2ieskiego9 ustaliH 7= stopni szerokoci geogra iczne%? @iezwyk)e zachowanie si kompas"w w stre ach pod2iegunowych 6poza 8= r"wnolenikiem9 i sto%>ca pionowo ig)a w chwili< gdy walcz>ce ze so2> si)y ci>enia i magnetyczne da%> o so2ie znaH< to do2rze znane z%awiska? -godnie z tradyc%> Puste% -iemi mona przypadkiem tra iH na %eden z polarnych otwor"w z ukosa< pozostaH w 'pozyc%i pionowe%( i prze2yH kilkaset kilometr"w tam i z powrotem< nie ma%>c o niczym po%cia? ,akt< e si)a ci>enia dzia)a %ak zawsze< pozwala podr"nemu pozostaH 'w pionie( nawet wtedy< gdy w stosunku do wiata zewntrznego zna%du%e si w odwrotnym po)oeniu? Wszystko inne< )>cznie z atmos er> przypuszczalnie ma%>c> oko)o K8 kilometr"w wysokoci< tak %ak na zewn>trz woda i wiatry pozostan> ca)kowicie normalne< chocia uwaa si< i w samym rodku o2u otwor"w moe zna%dowaH si 'pr"nia(? 7urora #orealis 6-orza P")nocna9 i aurora australis 6-orza Po)udniowa9 s> z%awiskami< kt"re od wiek"w ascynowa)y i intrygowa)y ludzkoH? Te pikne wiat)a< wystpu%>ce %edynie w stre ach polarnych< przy%mu%> r"ne kszta)ty< poczyna%>c od )uk"w do koron< i po%awia%> si g)"wnie w r"nych odcieniach zieleni i czerwieni? @auka twierdzi< e wywo)u%>%e cz>stki elektryczne wys)ane przez S)o;ce 6tzw? 'wiatr s)oneczny(9< kt"re zderza%> si z atomami g"rnych czci atmos ery? Cstnie%e wszake ca)kowicie odmienne wy%anienie< nawi>zu%>ce do teorii Puste% -iemi? Wed)ug .l2erta Mc!onalda< angielskiego 2adacza< kt"ry przeprowadzi) gruntowne 2adania tego z%awiska< w rzeczywistoci wywo)u%e %e s)o;ce wewntrznego wiata? W ese%u -!e 8ollow 5art! 6'Pusta -iemia(9< opu2likowanym w *ew ,orlds w 17JJ roku< napisa): '@auka nigdy nie znalaz)a wyczerpu%>cego wy%anienia z"rz polarnych? +czeni przypuszD cza%>< e te wspania)e wiat)a na nie2ie wywo)u%> 2urze elektryczne lu2 magnetyczne na 2ieguD nach? Pro2lem w tym< e na)adowane cz>stki elektryczne lu2 magnetyczne nie porusza%> si 2ez)adnie< a mie%scowe warunki pogodowe wywiera%> wp)yw na zorze polarne? W dodatku te ostatnie< w przeciwie;stwie do wikszoci z%awisk elektrycznych takich %ak 2)yskawice< kt"re s> wy%>tkowo ha)aliwe< pozosta%> 2ezdBwiczne? Ao si za tyczy wys)anych przez S)o;ce cz>stek< do g"rnych warstw atmos ery nie dociera ich dostatecznie duo< 2y wywo)aH zorze? Ao wice%< wiemy< i owe cz>stki to w przewaa%>ce% czci wod"r< a w spektrogra iczne% analizie z"rz polarnych zare%estrowano ich 2ardzo ma)o? ,aktem %est r"wnie< e 2ez wzgldu na to< czy ogl>da sie%e z 2ieguna p")nocnego czy po)udD niowego< nie wywiera%> one wcale wp)ywu na ig) kompasuX

1:

AzH ludzi< kt"rzy z2adali ten pro2lem< a wr"d nich i %a sam< uwaa< i zorze polarne w rzeczywistoci s> od2iciem s)o;ca ukrytego we wntrzu -iemi? Po prostu w atmos erze nad 2iegunami %est z2yt wiele Vs)o;copodo2nychW cz>stek< 2y pochodzi)y wy)>cznie z nasze% gwiazdy dzienne%? Ahodzi o to< e wiat)o wewntrznego s)o;ca dociera na powierzchni -iemi z otwor"w na 2iegunach? @a%pierw od2i%a si od atmos ery ziemskie%< a potem %eszcze raz w dole< w lodach stre polarnych< i st>d po%awia%> si tam te niezwyk)e wiat)a(?

1F

-orza polarna

$an Pamprecht wierzy< e zorze polarne zwi>zane s> te z geomagnetycznym polem -iemi< kt"re< %ego zdaniem< wcale nie %est sta2ilne? Pole to czsto chwie%e si i w kr"tkim czasie moe prze2yH spore odleg)oci? Wszystko to wed)ug niego mona wyt)umaczyH o2ecnoci> s)o;ca we wntrzu -iemi< kt"re kr>y wok") %e% centralnego punktu:

1K

'Pole magnetyczne tego s)o;ca wyp)ywa)o2y z -iemi przez dziury na 2iegunach? Liedy to ma)e s)o;ce kr>y< ko)ysz>c si 2ez przerwy< to samo dzie%e si z %ego polem magnetycznym? Ten pr>d magnetyczny wyp)ywa)2y< powiedzmy< na 2iegunie po)udniowym z g)2i -iemi i tak samo na 2iegunie p")nocnym? Lompas na zna%du%>cym si na zewn>trz okrcie wskazywa)2y na p")noc? W wypadku< gdy2y okrt ten z2liy) si do dziury< na 2iegunie< ig)a kompasu wskazywaD )a2y w d")? Wtedy nalea)o2y rcznie ustawiH kompas< gdy inacze% ig)a zacz)a2y krciH si w k")ko? Liedy za okrt pogr>y)2y si w tym otworze< kompas znowu 2y zacz>) dzia)aH norD malnie? @adal wskazywa)2y Vp")nocW< ale w istocie 2y)o2y to Vpo)udnieW? @aley te pamitaH< e szy2koH -iemi mkn>ce% w przestrzeni kosmiczne% nie %est a2solutnie sta)a? W rzeczywistoci 2owiem nasza planeta przypiesza i zwalnia 2iegu? !latego nasze wewntrzne s)o;ce kole2a)o2y si %ak pasaer w auto2usie(? @a poparcie swo%e% hipotezy Pamprecht przytacza relac% norweskiego 2adacza ,ridt%o a @ansena? W roku 187N< kiedy pr"2owa) on dotrzeH na statku /ram do 2ieguna p")nocnego< straci) orientac% i doni"s)< e widzia) czerwone s)o;ce< choH do2rze wiedzia)< e prawdziwe s)o;ce zna%dowa)o si za horyzontem? AzH innych polarnik"w r"wnie dostrzeg)a przelotnie to ' a)szywe s)o;ce( w mie%scach< gdzie nie mog)a si zna%dowaH nasza gwiazda dzienna? $edyne wy%anienie< wed)ug Pamprechta< to 2lask wewntrznego s)o;ca dociera%>cy poprzez otw"r na 2iegunie?

/ram 6norw? @aprz"d9 norweski statek< kt"ry ws)awi) si wyprawami do o2u 2iegun"w< o2ecnie zna%du%e si w Muzeum Statku Polarnego ,ram w #slo?

@a%2ardzie% oczywiste pytanie< kt"re mona zadaH w tym mie%scu< 2rzmi: %eeli Pusta -iemia istnie%e< dlaczego trudno dostrzec otwory na 2iegunach0 #dpowiedB %est taka sama< %ak na pytanie< dlaczego ludzkie oko nie widzi< e -iemia %est okr>g)a: poniewa zakrzywia si ona stopniowo? Podo2nie nie da si dostrzec krzywizny wielkich otwor"w na 2iegunachE zreszt> o2szary te zazD 1N

wycza% przes)ania%> gste chmury< co utrudnia zadanie nawet sztucznym satelitom okr>a%>cym -iemi? /wiadomie uy)em s)owa 'utrudnia(< a nie 'uniemoliwia(? P"Bnie% wy%ani dlaczego? @a podstawie tych akt"w nie mona odrzuciH hipotezy Puste% -iemi %ako zwyk)e% pog)oski czy antastycznego przypuszczenia? Cstnie%> przecie dowody potwierdza%>ce istnienie podziemnego wiata< opowieci tych< kt"rzy wyruszyli na %ego poszukiwanie zar"wno wykszta)conych ludzi i naukowc"w< %ak i ekscentryk"w i ma%>cych chwale2ne zamiary dziwak"w oraz domys)y< kto moe tam yH? Wszystko to razem pod2udowu%e t niezwyk)> tez i umoliwia ci>gle zaskaku%>c> wdr"wk po historii naszego wiata?

1O

Staroytne legendy o pustych przestrzeniach

Wyspa Tory zna%du%e si w po2liu p")nocnoDzachodniego kra;ca !onegalu< oko)o 11 kilometD r"w od Crlandii? @a pierwszy rzut oka wyda%e si racze% niegocinnym mie%scem< sk)ada%>cym si z twardych< poszarpanych ska) przykrytych cienk> warstw> gle2y< wikszoH kt"re% usun)y szale%>ce ywio)y? . przecie z powodu tego odoso2nienia i %a)owoci wyda%e si< i czas si na nie% zatrzyma)? C rzeczywicie tak 2y)o przez wiele< wiele lat?

Wyspa Tory

L>t< pod %akim wyspa stawia czo)o ciemnym< wz2urzonym wodom .tlantyku< sprawia< e wiatD ry i ale zawsze s> silne i zdarza%> si dni< kiedy ma)e )odzie nie mog> przep)yn>H z Sheep &aSen do Crlandii? $ednake ci przy2ysze< kt"rzy od2ywa%> t podr"< czsto po powrocie twierdz>< e Tory %est znacznie 2ardzie% intrygu%>ca ni %e% s)ynna s>siadka< .ran< i 2ardzie% zwi>zana z histori> staroytne% Crlandii ni %akiekolwiek inne mie%sce te% celtyckie% krainy? Podo2nie %ak na wikszoci zachodnich wysp< na Tory nie rosn> drzewa< a %e% zwr"con> ku .tlantykowi stron tworz> wysokie< nagie< podo2ne do ilar"w kli y o antastycznych kszta)tach zwane tors? To w)anie od nich wywodzi si nazwa wyspy< od irlandzkiego s)owa toraig!< oznacza%>cego l>d pe)en wysokich ska)? @iekt"re z tych ilar"w strzela%> ku g"rze niczym wielkie monolity z minionych wiek"w< natomiast inne sprawia%> wraenie< %ak2y staroytni rzemielnicy chcieli nadaH im kszta)t drogowskaz"w zwr"conych w stron p")nocnego horyzontu? Wschodni kraniec wyspy oddziela od %e% szersze% czci w>ski przesmyk znany %ako dun? @adal widaH tam pozosta)oci orty ikac%i ziemnych i uwaa si< e niegdy w tym mie%scu zna%dowa)a si prehistoryczna twierdza? @a pewno orteca 2y)a tam w G4CC wieku< kiedy grupa wyspiarzy stan)a 1J

do ostatnie% walki z si)ami Lorony angielskie%? Poniewa wyspa Tory ley na p")nocnoatlantyckich szlakach handlowych< czsto dochodzi)o tam do katastro morskich< o czym wiadcz> kawa)ki stali< elazne szta2y i r"ne przedmioty z zatopionych statk"w wykorzystywane w gospodarstwach domowych wyspiarzy? Wyspa Tory to mie%sce< w kt"rym przetrwa)y do naszych czas"w staroytne legendy< i gdzie nadal opowiada si mn"stwo historii o dawno minionych wiekach? Mieszka;cy Tory doywa%> p"Bne% starociE istnie%> opowieci o mczyznach i ko2ietach szuka%>cych nowych partner"w po uko;czeniu stu lat? W dawnych czasach nawet wy2ierano 'kr"la( wyspy i do dzi zachowa)o si ozdo2ne krzes)o< kt"re nalea)o do ostatniego w)adcy? Wielu wyspiarzy nadal m"wi w Qaelic i w)anie samo przetrwanie tego %zyka przyczyni)o si do zachowania staroytnych tradyc%i przekazywanych ustnie z pokolenia na pokolenie od niepamitD nych czas"w? Pisz>c o tym apekcie ycia na Tory< pro esor Thomas Westropp< cz)onek Ioyal Crish .cademy i ekspert w dziedzinie mitycznych krain po)oonych na .tlantyku< napisa) w periodyku tego stowarzyszenia w paBdzierniku 17NF roku: 'Yatwo mona zrozumieH trwa)oH tradyc%i i s)owa m"wionego w prymitywne%< odizolowane% od wiata spo)ecznoci< kt"re% cz)onkowie odznacza%> si d)ugowiecznoci>? @igdzie nie widzia)em tego tak wyraBnie %ak na wyspie Tory? Prehistoryczne mity i legendy miesza%> si tam ze redniowiecznymi aktami historycznymi i niedawnymi wydarzeniami? #powiada si to wszystko tak< %ak2y 2y)a to %edna opowieH o tym< co dzia)o si przed kilku laty? !ominu%>c> postaci> te% mitologii %est *alor< w"dz ,omor"w< legendarnych wdrowc"w< kt"rzy niegdy zamieszkiwali t wysp i stamt>d nkali reszt Crlandii napadami i gra2ieami(? W)anie kon rontac%a midzy z)ymi ,omorami a ta%emniczym ludem Tuatha !5 !anann< kt"ry przy2y) do Crlandii z 'krainy poza #ceanem(< wed)ug Io2erta AharrouZ< dostarczy)a nam %edne% z na%wczenie%szych opowieci zwi>zanych z legend> o Puste% -iemi? W legendach ,omorowie 2yli 'niekszta)tnymi i porywczymi ludBmi( i mieli tak ataln> reputac%< e uznano ich za z)e 2"stwa mitologii irlandzkie%? @a%2ardzie% wiarygodnym Br"d)em in ormac%i o nich %est 'Lsiga *ure% Lrowy( 6'Tain< czyli uprowadzenie stad z Auailgne(< Warszawa 178F9< manuskrypt spisany oko)o 1=7= roku< kt"ry opowiada< e pierwszym ich przycz")kiem w Crlandii 2y)a wyspa Tory zamieniona p"Bnie% w g)"wn> twierdz? Pozosta)oci tego nadal widaH w postaci umocnie; ziemnych< okr>g)e% wiey z nieregularnych kamiennych 2lok"w< staroytnego dolmenu i kilku pokrytych napisami kamieni? Liedy ,omorowie u orty ikowali swo%> 2az< zaczli napadaH i 2raH do niewoli innych mieszka;c"w Crlandii? *yli wr"d nich Partholonowie< @emedianie i s)awni Tuatha !5 !anann< kt"rzy mieli ich w ko;cu pokonaH? Parthol"n< przyw"dca pierwsze% grupy< 2y) potomkiem Magoga i wraz ze swoim ludem osiedli) si w Munster? Tam dzielnie odpierali ataki ,omor"w< p"ki nie wyginli od zarazy? @emedianom< kt"rzy przy2yli do Crlandii ze Scytii< nie wiod)o si lepie%? Po wielu latach niewoli u ,omor"w< kiedy uda)o im si pokonaH w 2itwie ich w)adc Aonana zostali dos)ownie wycici w pie; podczas ataku odwetowego? Przy yciu pozosta)o wtedy mnie% ni trzydziestu @emedian< kt"rzy na zawsze uciekli z Crlandii? $ednake Tuatha !5 !anann mieli si okazaH zupe)nie innymi przeciwnikami? #d dawna snuto rozwaania o prawdziwym pochodzeniu tych wysokich< %asnosk"rych< przysto%nych mczyzn i ko2iet< kt"rzy wed)ug irlandzkie% legendy 2yli ludem 2ogini !any i przy2yli do Crlandii z 'pikne% krainy( na p")nocy? Izymski ilozo Pukrec%usz< kt"ry w swoim dziele zastanawia) si nad pochodzeniem wszechwiata< napisa) o nich: 'Przez wiele lat wiedli ycie w g)2inach -iemi(< za Io2ert AharrouZ doda) %eszcze 2ardzie% znacz>co: 'Tuatha !5 !anann przywieBli ze swo%e% o%czyzny magiczne przedmioty: Miecz @uady W)"czni Puga< Locio) !agdy i Lamie; zwany ,al< czyli Q)az Przeznaczenia< kt"ry krzycza)< gdy wst>pi) na; prawowity kr"l(? 'Lsiga *ure% Lrowy( powiada< e w przeciwie;stwie do gwa)townych ,omor"w< Tuatha !5 !anann uwaano za 2og"w wiat)a i do2roci? AhoH w razie potrze2y 2yli dzielnymi i mnymi wo%ownikami< starali si wprowadziH w Crlandii taki sam pok"% i harmoni< %akie panowa)y w ich 18

zamorskie% o%czyBnie? @a%widocznie% 2yli wy%>tkowym ludem i< %ak zauway) Peter *erres ord 1lias w %ictionary oflris! 9yt!ology 6'S)ownik mitologii irlandzkie%(< 178J9 'kiedy mnisi chrzeci%a;scy zaczli spisywaH [irlandzkie\ sagi< zdegradowali 2og"w i 2oginie do 2ohater"w i 2ohaterek< choH w wielu przypadkach pozostawili im podo2ne 2oskim zdolnoci(? Powiedziawszy to< musz dodaH< e Tuatha !5 !anann nie 2yli ca)kowicie supermczyznami i superko2ietami? Tak %ak zwykli ludzie szukali szczcia< przy%emnoci oraz mi)oci i na%widocznie% przedstawicielom o2u p)ci nieo2ce 2y)y pewne wady i na)ogi? $asne %est te< e przewyszali inteligenc%> wszystkie inne "wczesne ludy oraz w)adali ta%emniczymi mocami< kt"rych nikt inny nie rozumia)< %ak wspomina Pady Wilde w 7ncient +egends od :reland 6'StaroytD ne legendy Crlandii(< 18889: '#wi Tuatha 2yli wielkimi czarnoksinikami< 2ieg)ymi we wszelkich rodza%ach magii i wyr"niali si w sztukach %ako 2udowniczowie< poeci i muzycy(? *yli r"wnie zaawansowani w medycynie i nauce? WyraBnie na to wskazu%e historia @uady< kt"ry zosta) ich pierwszym przyw"dc> po przy2yciu do Crlandii? W %edne% z pierwszych potyczek z ,omorami nieprzy%acielski miecz odr>2a) mu rk? !ian Aecht< opisany w staroytnych tekstach %ako '2"g medycyny(< zoperowa) rami @uady i dostarczy) mu ca)kowicie unkc%onalny metalowy odpowiednik? To od te% sztuczne% ko;czyny w"dz Tuatha !5 !anann zyska) przydomek '@uada o Sre2rne% Ice(? $eeli kto m"g) po)oyH kres napaciom ,omor"w prowadzonym z twierdzy na wyspie Tory< to w)anie plemi 2ogini !any< kt"re< wed)ug Pady Wilde< dysponowa)o przeraa%>c> si)>: 'Lawalkada rycerzy Tuatha 2y)a wspania)ym widokiem? Sto czterdzieci rumak"w< kady z kle%notem 2)yszcz>cym na czole %ak gwiazda< i stu czterdziestu %eBdBc"w< a wszyscy 2yli kr"lewskimi synami< w swoich o2ramionych z)otem zielonych opo;czach< w z)otych he)mach na g)owach oraz w z)otych z2ro%ach i kady rycerz dziery) w d)oni z)ot> w)"czni(? &ordami ,omor"w rz>dzi) w"wczas *alor o -)ym #ku? $ego kompani uwaali si teraz za niezwycionych? -w)aszcza *alor che)pi) si swoim przezwiskiem otrzyma) %e< %ak m"wiono< gdy mia) tak z)e oczy< i mog)y umierciH kadego< na kogo spo%rza)? *y) %ednak r"wnie 2ardzo przes>dny i kiedy przepowiedziano mu< e za2i%e go %ego w)asny wnuk< poleci) z2udowaH na wyspie Tory kryszta)ow> wie i uwizi) w nie% swo%> %edyn> c"rk 1thlinn< 2y nigdy nie mia)a dziecka? Liedy wieci o te% pikne% wiBniarce dotar)y do uszu Aiana< syna !iana Aechta< lekarza ludu 2ogini !any %ak twierdzi legenda przysi>g) on uwolniH dziewczyn? W ko2iecym prze2raniu zdo)a) oszukaH stranik"w i dotar) do 1thlinn? Szy2ko %ednak zorientowa) si< e nigdy nie wydo2dzie %e% z wiey? #d2y) wic z ni> stosunek mi)osny i wymkn>) si przed witem? Liedy p"Bnie% *alor us)ysza) o ci>y 1thlinn< musia) zdaH so2ie spraw< e %ego na%gorsze o2awy si sprawdzi)y? Podczas s)ynne% 2itwy na Magh Tuireadh< ,omorowie starli si z Tuatha !5 !anann i choH *alor zdo)a) za2iH dzielnego @uad< %ego oddzia)y ponios)y due straty? Tak %ak przepowiedziano< *alor zgin>) p"Bnie% z rki swego wnuka Pugha i z %ego mierci> zako;czy)y si omoria;skie rz>dy terroru w Crlandii 6interesu%>ce< e imi tego z)ego w)adcy nadal ascynu%e mieszka;c"w Tory i kiedy w 17F1 roku na pozosta)ociach prehistorycznych orty ikac%i znaleziono niewielki skar2 el2ieta;skich monet< znalazczyni nie w>tpi)a< e 2y)y to 'pieni>dze *alora(9? Przez pewien czas Crlandia cieszy)a si poko%em i rozwo%em pod do2roczynnymi rz>dami Tuatha !5 !anann< a inny lud< Milezowie< rzuci) im wyzwanie? Plemi to< pochodz>ce z &iszpanii< nazwano tak od Milesiusa 6co znaczy 'o)nierz(9< kt"rego przodkowie mieli wywodziH si ze staroytnego 1giptu? !zisia% lud ten powszechnie uwaa si za ostatni> grup prehistorycznych na%eBdBc"w i przodk"w celtyckich Qoidel"w< dzisie%szych mieszka;c"w Crlandii? To w)anie cztere% synowie Milesiusa 12er< .mergin< Cr i Aolpa dokonali pod2o%u Crlandii i pokonali Tuatha !5 !anann? W tym momencie opowieH ta sta%e si %eszcze 2ardzie% ta%emnicza? 17

Wed)ug wikszoci relac%i< ocaleli Tuatha !5 !anann zostali wygnani z Crlandii i wr"cili do swych 2a%ecznych miast na p")nocy? Azy mogli powr"ciH do swo%e% o%czyzny wewn>trz -iemi0 &istorycy $ohn Michell i Io2ert $? M? Iickard w ksi>ce '!enomena 6',enomeny(< 17JJ9< w rozdziale powiconym Puste% -iemi uwaa%> e takie% moliwoci nie spos"2 wykluczyH: '$eeli w tych staroytnych mitach i opowieciach %est %akie BdB2)o prawdy< midzy dolnym i g"rnym wiatem musia) istnieH oywiony ruch? Pudzie przenosili si z %ednego do drugiego? @a przyk)ad pamitamy e wed)ug starych irlandzkich legend przed wiekami rozgorza)a 2itwa midzy Milezami i w)ada%>cymi moc> czarodzie%sk> Tuatha !5 !anann o panowanie nad kra%em? W ko;cu podzielili go midzy sie2ie: zwyciscy Milezowie wzili g"rn> po)ow< wypdza%>c starszy lud pod powierzchni -iemi(? @iekt"rzy uwaa%>< e interesu%>cy< wysoki na 1<8 metra krzy w kszta)cie litery 'T( sto%>cy na p")nocnym wy2rzeu wyspy %est milcz>cym wiadkiem tego ode%cia? Wprawdzie pewne autorytety uwaa%> go za chrzeci%a;ski< lecz lokalna tradyc%a twierdzi< e pochodzi on ze znacznie wczenie%sze% epoki? *adacze dopatru%> si w nim pewnego podo2ie;stwa do krzyy zna%dowanych w 1gipcie? W ten spos"2 )>czy si ten daleki skrawek Crlandii z pustynnym kra%em na drugim ko;cu wiata< gdzie< %ak zasugerowa) 1rich Son !Tniken< moe zna%dowaH si we%cie do Puste% -iemi? @a pewno nie ma drugiego takiego w ca)e% Crlandii i s> na nim trzy dziwaczne znaki< kt"rych pochodzenia dot>d nie wy%aniono? Wysunito tylko przypuszczenie< e %est on dzie)em %akiego rzemielnika z plemienia 2ogini !any< a nacicia na nim to lady pr"2 zniszczenia go przez Milez"w nieudanych< poniewa okaza) si za twardy? #stateczne wnioski czeka%> na dalsze 2adania?

Lrzy w kszta)cie litery 'T(< tzw? tau cross na wyspie Tory?

:=

Cnna tradyc%a twierdzi< e Tuatha !5 !anann udali si do o%czyzny swoich przodk"w przez wielki< podo2ny do krateru otw"r w p")nocnych kli ach wyspy Tory? Szeroka na oko)o KN metr"w u g"ry< dziura ta zwa si znacznie ku do)owi< schodz>c ku morzu< kt"re czsto %> zalewa przez otw"r w po2liu podn"a kli "w? @ic wic dziwnego< e wyspiarze spogl>da%>na to mie%sce ze strachem i e wielu unika go noc>? @iekt"rzy nawet twierdz> i s)yszeli dziwne odg)osy wydo2yD wa%>ce si z tego otworu??? Michell i Iickard napisali r"wnie< e kiedy Tuatha !5 !anann zniknli 'pod ziemi>(< ulegli degradac%i w oczach Crlandczyk"w i opowieci o nich po)>czono z 2aniami o s!eegees 6el ach9 i innych czarodzie%skich istotach? Azy moliwe %est< e ten ta%emniczy lud wywodzi) si z Puste% -iemi0 @iekt"rzy uczeni przypuszczali< i Tuatha !5 !anann 2yli z pochodzenia @ormanami< choH na adne% mapie Skandynawii nie ma 2a%ecznych miast ,alais< Qorias< ,inias i Murias< z kt"rych mieli przy2yH? @ie ma te adnych dowod"w na to< e "wczeni Skandynawowie 2yli tak inteligentni lu2 tak zaawansowani w dziedzinie techniki< nauki i medycyny %ak Tuatha !5 !anann w tym okresie ich historii? $eli %ednak pochodzili oni z krainy poza 2iegunami< %ak s>dz> 2adacze Puste% -iemi< 2yli wic tylko %ak przypuszcza%> Michell i Iickard ostatnimi z licznych goci przy2y)ych na powierzchni nasze% planety< poczyna%>c od na%dawnie%szych czas"w? W ostatnim stuleciu w staroytnym indy%skim kr"lestwie Lonkan odkryto w %askiniach szereg malowide) skalnych< kt"re< %ak si uwaa< s> od2iciem tradyc%i siga%>ce% prehistorii? Przedstawia%> one grup ludzi wychodz>cych z 'puste% przestrzeni( pod powierzchni> -iemi? Wed)ug legendy s> to pierwsze istoty ludzkie przy2ywa% >ce ze wiata podziemnego< 2y zaludniH -iemi? !wa india;skie plemiona z .meryki P")nocne% r"wnie ma%> legendy twierdz>ce< i ludzie powstali w g)2i nasze% planety? Mandanowie wierz> e niegdy prze2ywali w %edne% podziemne% wiosce nad wielkim %eziorem? Winorol zapuci)a korzenie a do ich chat i sprawi)a< i u%rzeli wiat)o w g"rze? @iekt"rzy odwanie%si mczyBni i ko2iety wspili si po )odydze winoroli i zdumieli si widokiem< kt"ry roztoczy) si przed ich oczami: pokryte% wszystkimi rodza%ami rolinnoci ziemi< gdzie pas)y si 2izony? Liedy po)owa plemienia wydosta)a si na -iemi< pod wp)ywem ciaru cia)a pewne% piersiaste% lu2 gru2e% ko2iety< kt"ra w)anie si wdrapywa)a< )odyga urwa)a si 'zas)ania%>c wiat)o S)o;ca przed ni> i przed reszt> Mandan"w(? Siuksowie r"wnie opowiada%>histori o tym< i kiedy yli w wielkie% podziemne% spo)ecznoci< zanim wydostali si na powierzchni -iemi? Pegenda m"wi< e ich emigrac% przypieszy)a wo%na wywo)ana przez z)ego 2oga< kt"rego powstrzyma)a grupa wo%ownik"w uznanych p"Bnie% przez ich plemi za 2og"w pomylnoci? @a Wschodzie istnie%e tradyc%a< e sam .dam przy2y) ze wiata podziemnego? Wed)ug te% wers%i pochodzenia rodza%u ludzkiego dom .dama zna%dowa) si 'w rodku -iemi(< a %ego zadaniem 2y)o przeprowadzenie zwiadu na powierzchni nasze% planety? &induski olklor uzupe)nia t legend twierdz>c< e .dam 2y) kr"lem grupy< kt"ra uciek)a do Puste% -iemi po wielkim kataklizmie< a potem wr"ci)a na powierzchni< 2y odrodziH ludzkoH? I"ne inne staroytne teksty religi%ne te wspomina%> o wiecie ukrytym pod skorup> ziemsk>? @a przyk)ad kiedy Qilgamesz< legendarny 2ohater epos"w sumery%skich i 2a2ilo;skich< wyruszy) z wizyt> do swego przodka +tnapisztima< zszed) do wntrza -iemi? Tam te wyruszy) #r eusz na poszukiwania duszy 1urydyki? +lisses< dotar)szy do na%dalszych zachodnich kra;c"w -iemi< z)oy) krwaw> o iar< 2y duchy zmar)ych przy2y)y z g)2i &adesu i udzieli)y mu rady? W niekt"rych legendach r"wnie Wenus zosta)a wygnana 'do wntrza -iemi(? Pisz>c o te% same% tradyc%i w ;ecords of t!e 'ast 6'-apisy przesz)oci(< 17:F9 genealog .? M? Sayce stwierdza: 'Azsto m"wi si nam o siedzi2ie< kt"r> V2ogowie stworzyliW dla pierwszych ludzi siedzi2ie< w kt"re% ci ostatni Vstali si wielcyW i Vrozmnoyli siW< a %e% lokalizac% opisu%e si s)owami dok)adnie odpowiada%>cymi s ormu)owaniom z literatury hinduskie%< chi;skie%< skandynawskie% i azteckie%< mianowicie Vw rodku -iemiW(? Ao wice%< pewna licz2a takich legend stwierdza< e pierwsza cywilizac%a na -iemi powsta)a na :1

dalekie% p")nocy< zanim czapa lodowa sku)a 2ezmiar .rktyki? M"wi> one< e przodkowie cz)owieka przy2yli z 'Lrainy *og"w(< '@iezniszczalnych Wysp( i z 'Q"ry Meru(< po)oonego poza 2iegunem p")nocnym piknego mie%sca pe)nego wiat)a< opisanego w %edne% z opowieci %ako 'siga%>ce do nie2a na p")nocy(? !la staroytnych lud"w o2szar ten 2y) cudownym< witym kra%em< zamieszkanym przez czarownik"w kieru%>cych losami ludzkoci? !zisie%szym ascynuD %>cym echem tych starodawnych tradyc%i %est akt< e dzieci pisz> listy do witego Miko)a%a prze2ywa%>cego w 'krainie cud"w( na 2iegunie p")nocnym< prosz>c o podarunki? *adacze Puste% -iemi zwr"cili r"wnie uwag na pewn> licz2 ragment"w z )i#lii< zw)aszcza z Lsi>g Cza%asza i $o2a< kt"re ich zdaniem wskazu%> e po%cie to 2y)o do2rze znane i rozumiane w owych czasach? Szczeg"lnie wane s> wersety z $o2a :O<JD1=]< kt"re ich zdaniem odnosz> si do 2ieguna p")nocnego i do wiata podziemnego< kt"ry si pod nim zna%du%e: 'Iozpociera p")noc ponad pustk>< a ziemie zawiesza nad nicoci>? Skupia wody w swoich chmurach< a %ednak o2)ok nie pka pod ich ciarem? -as)ania widok swo%ego tronu i rozpociera nad nim sw"% o2)ok? @a kra;cu w"d zakreli) granice< oddzieli) wiat)oH od ciemnoci? Qrecki ilozo Platon 6ok? K:JDFKJ p?n?e?9 przypuszczalnie 2y) pierwszym cz)owiekiem< kt"ry pisa) o podziemnym wiecie? W kilku swoich pracach wspomina o ol2rzymich podziemnych potokach i tunelach< zar"wno szerokich< %ak i w>skich< we wntrzu -iemi< pisze te o tych< kt"rzy mog> tam mieszkaH? Stwierdza mianowicie< e prawdziwym domem 2oga .pollina %est pikna kraina &yper2ore%czyk"w< ziemia ycia wiecznego< gdzie< %ak powiada%> mity< spotka)y si dwa go)2ie wypuszczone z przeciwleg)ych kra;c"w -iemi? !la podkrelenia zwi>zk"w .pollina z tym o2szarem doda%e< e %ego matka Patona< urodzi)a si na oceanie daleko poza Wiatrem P")nocnym? .pollo za siedzi w samym rodku< na ppku -iemi i to w)anie on o2%ania religi ca)e% ludzkoci? !la os"2 wierz>cych w Pust> -iemi 'ppek -iemi( %est dowodem na to< e ten wielki ilozo mia) na myli wiat podziemny? Pierwszym cz)owiekiem< kt"ry napisa) ca)> prac powicon> koncepc%i Puste% -iemi 2y)< co moe wydaH si zaskaku%>ce< 1dmund &alley< angielski astronom i matematyk 61ONOD1JK:9? To w)anie on w 1O8: roku zauway) komet nazwan> dzi %ego nazwiskiem? !ziesiH lat p"Bnie% mianowano go astronomem kr"lewskim? &alley 2y) 2liskim przy%acielem Csaaca @ewtona i przedyskutowa) z nim szczeg")owo %ego epokowe dzie)o '!ilosop!ia *aturalis 'rincipia 9at!ematica 6'Matematyczne podstawy ilozo ii przyrody(< 1O8J9E z niego to wywodz> si r"wnania matematyczne< kt"re sta)y si podstaw> ca)e% wsp")czesne% inynierii techniczne%? $ednak choH &alley zgadza) si z zaproponowanymi przez swego przy%aciela wy%anieniami r"nych rodza%"w z%awisk< od ruch"w planet do spadania kuli armatnie%< nie znalaz) %ednak odpowiedzi na pewne anomalie< na przyk)ad deklinac%e magnetyczne? &alleyowi chodzi)o zw)aszcza o to< e 2ieguny magnetyczne -iemi te< na kt"re wskazu%e ig)a kompasu racze% wdru%> ni sto%> w mie%scu? Iezultatem tych rozwaa; 2y) artyku): 7n 7ccount of t!e 2ause of t!e 2!ange of t!e <ariation of t!e 9agnetic *eedle 6'Wy%anienie przyczyny zmian deklinac%i ig)y magnetyczne% wraz z hipotez> o wewntrzne% 2udowie -iemi(9< opu2likowany w '!ilosop!ical -ransaction wydawanym przez Ioyal Society o Pondon w roku 1O7:? W te% d)ugie% pracy< w oparciu o matematyk i ilozo i< &alley wysun>) hipotez< e -iemia nie %est cia)em %ednolitym< lecz pustym w rodku? Mia)a te zawieraH trzy s ery< kt"re< %ak powiedzia)< rozwi>zywa)y pro2lem deklinac%i magnetyczne%? Wed)ug &alleya wystarczy)o przy%>H< i 2ieguny magnetyczne w istocie zna%dowa)y si na %edne% lu2 dw"ch wewntrznych s erach i e o2raca)y si wok") osi z nieco inn> szy2koci> ni zewntrzna skorupa -iemi? Sedno swo%e% tezy &alley u%>) nastpu%>co:

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
] *i2lia to %est Pismo /wite Starego i @owego Testamentu z apokry ami< Warszawa 177=?

::

1dmund &alley 61ONOD1JK:9< angielski astronom i matematyk?

'-ewntrzne czci glo2u mona nazwaH skorup>< za wewntrzne %>drem lu2 wewntrznym glo2usem< zawartym w rodku naszego< z p)ynn> su2stanc%> pomidzy nimi? Ma%>c ten sam wsp"lny rodek i o o2rotu do2owego< mog> o2racaH si wok") nasze% -iemi co :K godzinyE %ednake ta zewntrzna s era ma ruch o2rotowy nieco wolnie%szy lu2 szy2szy ni wewntrzna kula? Wraz z up)ywem czasu nawet 2ardzo niewielkie powtarza%>ce si r"nice sta%> si wyczuwalne? !latego wewntrzne czci 2d> stopniowo oddalaH si od zewntrznych i nie dotrzymu%>c so2ie kroku zdawaH si przesuwaH al2o na wsch"d< al2o na zach"d dziki r"nicy ich o2rot"w? -a)oywszy zatem< e wewntrzna s era 2dzie mia)a taki w)anie ruch< rozwi>emy t zagadk? $eeli 2owiem zewntrzna skorupa -iemi 2dzie magnesem< a %e% 2ieguny 2d> si zna%dowa)y w pewne% odleg)oci od 2iegun"w o2rotu do2owegoE i %eli wewntrzne %>dro 2dzie takim samym magnesem ma%>cym swo%e 2ieguny w dw"ch r"nych mie%scach< r"wnie odleg)ych od %ego osi< w"wczas te ostatnie poprzez stopniow> i powoln> przemian> ruchu zmieni> swo%e po)oenie w stosunku do skorupy zewntrzne%E w ten spos"2 moemy daH rozs>dne wy%anienie deklinac%i magnetyczne%< a nikt dot>d nie pod%>) takie% pr"2y(? Wymieniwszy wszystkie na%wanie%sze< %ego zdaniem< zastrzeenia czytelnika do swo%e% teorii e aden taki wewntrzny glo2 nie 2dzie m"g) si utrzymaH we wntrzu skorupy ziemskie%< e woda morska nieustannie 2dzie do niego ciek)a< a ca)kowite ciemnoci uniemoliwi> istnienie %akie%kolwiek ormy ycia &alley racze% nieprzekonu%>co odwo)u%e si do 'm>droci Stw"rcy< kt"ry zad2a) o makrokosmos znacznie lepie% ni %a mog so2ie wyo2raziH czy wyraziH(? Przedstawi) %ednak diagram swo%e% wiz%i Puste% -iemi wraz z kilkoma o2liczeniami matematycznymi< 2y :F

wy%aniH swo%> koncepc%:

@arysowany przez &alleya diagram Puste% -iemi< kt"ry po%awi) si w %ego artykule w '!ilosop!ical -ransactions?

'!o)>czam nastpu%>cy schemat< na kt"rym -iemia %est przedstawiona na zewntrznym krgu< a trzy wewntrzne krgi s> niemal r"wnie proporc%onalne do wielkoci planet Wenus< Marsa i Merkurego< kt"re wszystkie mog> 2yH w)>czone do glo2u ziemskiego i wszystkie te sklepienia s> odpowiednio mocne< 2y unios)y ich ciar? Lade takie sklepienie< ocienione inacze% od reszty< moe sk)adaH si< %ak przypuszczam< z materii magnetyczne%< a ca)oH o2raca si wok") wsp"lne% osi< z t>%ednak r"nic>< i zewntrzna s era ro2i to nieco szy2cie% ni wewntrzna? Poniewa rednica -iemi wynosi oko)o 8 tysicy mil angielskich [1:?8J: kilometr"w\< zak)adam< e %e% skorupa ma gru2oH N== mil [8=K<N kilometr"w\< przy%mu% te nastpne N== mil dla stre y porednie%< niez2dne% dla wielkie% atmos ery nale>ce% do planety WenusE Wenus przydzielam skorup te% same% gru2oci i pozostawiam tak> sam> przestrze; midzy %e% sklepieniem a MarsemE podo2nie co do Marsa i MerkuregoE co do te% ostatnie% kuli zak)adam< e %est %ednolita i e ma oko)o : tysicy mil [F:18 kilometr"w\ rednicy(? &alley zako;czy) sw"% artyku) wyzywa%>cym stwierdzeniem: 'W taki oto spos"2 ukaza)em moliwoH istnienia znacznie 2ogatszego dzie)a Stw"rcy ni dotychczas przypuszczano? $eli wyda si ona dziwna tym< kt"rzy nie s> o2zna%omieni z :K

systemem magnetycznym< mam nadzie%< e po pierwsze poin ormu%e ich o aktach< a po drugie< niech przedstawi>< %eli zdo)a%>< prostsz> hipotez(? Praca sir 1dmunda &alleya o Puste% -iemi mia)a kilka wyda; i uleg)a pewnym zmianom przez nastpne trzydzieci lat< co nasuwa przypuszczenie< e 2y)a znana ludziom wykszta)conym< choH racze% nie zosta)a do2rze przy%ta przez wsp")czesnych mu naukowc"w? WikszoH z nich znacznie 2ardzie% zainteresowa)y %ego wy%anienia odchylenia ig)y kompasu? Mimo to astronom kr"lewski nie przestawa) 2roniH swo%e% teorii< doda%>c w marcu 1J1O roku inny wany komentarz po szczeD g"lnie pikne% aurora #orealis< kt"r> ogl>dano w 1uropie P")nocne%? !ostarczy)a ona &alleyowi odpowiedzi na pytanie< co owieca wiat podziemny? @apisa) inny artyku) dla '!ilosop!ical -rans= action< w kt"rym szczeg")owo om"wi) zao2serwowan> wtedy zorz polarn> i znalaz) dla nie% w)asne wy%anienie? Wed)ug &alleya wysunite przez astronom"w hipotezy o pochodzeniu tego z%awiska s> ca)kowicie 2)dne? !oszed) on do wniosku< e zorz polarn> wywo)u%e 'ucieczka wiec>ce% materii< kt"ra zapewnia odwiecznym s erom ci>g)e wiat)o dzienne(? Materia ta< stwierdzi)< naturalnie wymyka)a2y si tam< gdzie zewntrzna s era %est na%cie;sza to znaczy na dalekie% p")nocy< gdy %ego przy%aciel @ewton w)anie udowodni) mu< e -iemia %est sp)aszczona na 2iegunach a &alley uwaa)< i powodem tego sp)aszczenia %est cienienie s ery zewntrzne%?

7urora )orealis Ahocia p"Bnie% matematycy i izycy odrzucili wywody &alleya< pozosta)a %ednak pewna licz2a ludzi dostatecznie zainteresowanych %ego teori> 2y wspomnieH o nie% w swoich w)asnych pracach? $ednym z pierwszych 2y) Aottom Mather 61OOFD1J:89< puryta;ski pastor z @owe% .nglii< znany z wywo)ania nagonki na czarownice w Salem? Aa)kowicie zgadza) si on z t> hipotez> i w ksi>ce -!e 2!ristian '!ilosop!er 6'Ahrzeci%a;ski ilozo (< 1J:19 w rodziale pt? '# magnetyzmie(< przytoczy) niemal dos)ownie to< co &alley napisa)? 'Moemy uznaH zewntrzn> czH naszego glo2u %ako skorup(< napisa)< 'rodkow> za %ako %>dro lu2 wewntrzny glo2< kt"re< ma%>c ten sam wsp"lny rodek i o o2rotu do2owego< mog> o2racaH si wok") nasze% -iemi co :K godziny(? P"Bnie% Mather stwierdzi)< e zgadza si r"wnie z wnioskami &alleya o aurora #orealis: :N

'Wewntrzna s era porednia moe 2yH zawsze owietlonaE sklepienie za wieciH od takie% su2stanc%i %ak powierzchnia S)o;caE a moe ma%> one %akie szczeg"lne cia)a wietlne< o kt"rych nie mamy po%cia??? .le doH tego< gdy dotarlimy %u poza ludzk> przenikliwoHE zag)2ilimy si tak daleko< %ak mog)y nas zaprowadziH wszystkie przypuszczeniaX( $akkolwiek Mather 2ez enady niemal dos)ownie powt"rzy) tez &alleya< mona powiedzieH< e pom"g) w przetrwaniu koncepc%i Puste% -iemi< gdy p"Bnie%sze pokolenia czytelnik"w< szuka%>c w %ego pracach opowieci o dia2)ach< demonach i innych dziwacznych z%awiskach wszelkiego rodza%u< natkn)y si na ten wany rodzia)? P)odny szwa%carski matematyk Peonhard 1uler 61J=JD1J8F9< kt"ry opracowa) nowe metody rozwi>zywania pro2lem"w o2serwac%i astronomicznych< twierdzi) p"Bnie%< e %eli wntrze -iemi %est puste< moe tam 2yH tylko %eden wiat wewntrzny z owietla%>cym go rodkowym s)o;cem? Sir $ohn Peslie 61JOOD18F:9< szkocki ilozo natury< kt"ry prowadzi) eksperymenty z promienioD waniem< uwaa) przeciwnie< e ten wiat wewntrzny powinien racze% mieH dwa s)o;ca kr>>ce wok") wsp"lnego rodka cikoci? @awet nazwa) %e Plutonem< od greckiego 2oga podziemi< i Prozerpin> od imienia %ego ony? $ednak pomimo komentarzy tych wszystkich uczonych m"w i zainteresowania opinii pu2liczne%< min)o niemal sto lat< zanim kto za%>) si zagadk> Puste% -iemi z takim samym zaangaowaniem< %ak sir 1dmund &alley? Tym razem wszake okaza) si nim cz)owiek< kt"ry nie tylko 2y) zainteresowany wy%anieniem pewne% teorii< %ak astronom kr"lewski< lecz take zamierza) odwiedziH podziemny wiat? @ie w>tpi) 2owiem< e zna%du%e si on pod %ego stopami?

:O

Teoria koncentrycznych s er

W starym parku w &amilton w po)udniowoDzachodnim #hio stoi interesu%>cy< zniszczony przez czas pomnik< kt"ry )atwo mona przegapiH w codzienne% krz>taninie tego orodka przemys)owego? Sk)ada si on z czworo2ocznego coko)u< wysokiego prawie na 1<N metra< z wydr>on> kul> na szczycie? @apis na dole< tak zatarty< e niemal niczytelny< in ormu%e kadego< kto zatrzyma si o2ok< 2y na; spo%rzeH< i pomnik wzni"s) w 18:7 roku cz)owiek o dziwacznym nazwisku .mericus 4espucius Symmes dla uczczenia pamici swego o%ca< kapitana $ohna AleSesa Symmesa? Pomnik ten odda%e mu czeH nie %ako o)nierzowi< gdy &amilton chlu2i si wspania)ym pomnikiem o)nierzy< eglarzy i pionier"w< lecz< co znacznie 2ardzie% zas)ugu%e na uwag< %ako pierwszemu wsp")czesnemu propagatorowi legendy o Puste% -iemi? Wyryte na nim s)owa s> tak dziwne< i trudno 2y)o2y znaleBH podo2ne na %akimkolwiek innym pomniku: &7':-7* >(8* 2+5.50 0.9950 ?onierz" filozof i twrca teorii 0ymmesa o koncentrycznyc! sferac! i otworac! na #iegunac!$ -wierdzi" e Ziemia jest pusta i zdatna do zamieszkania w swym wntrzu$ @iestety< wikszoH mieszka;c"w &amilton ma)o wie o yciu Symmesa lu2 o %ego teorii? Ai< kt"rzy o nim s)yszeli< uwaa%> go za dziwaka< kt"ry wyko;czy) si podr"u%>c niepotrze2nie po kra%u< wy%ania%>c swo%e zwariowane teorie i daremnie pr"2u%>c zdo2yH poparcie dla ekspedyc%i do wiata wewntrznego? Po wy2itne% karierze wo%skowe% Symmes powici) si 2ez reszty wy%anieniu odwieczne% zagadki Puste% -iemi??? Miasto &amilton ley nad Qreat Miami IiSer o prawie K= kilometr"w na p")noc od Aincinnati? Produku%e si tam tkaniny< papier< czci zamienne do samochod"w< se% y oraz prasy mechaniczne i hydrauliczne? Ahocia %est siedzi2> lokalnego samorz>du< nie mona 2y go opisaH %ako atrakc%i turystyczne%< mimo e ma doH ciekaw> histori? Pierwszym 2udynkiem na tym mie%scu 2y) ort &amilton< kt"rego genera) .nthony Wayne zwany 'Szalonym( uywa) %ako 2azy do walki z Cndianami w latach 1J71 i 1J7O? W 1J7K roku o2ok ortu z2udowano miasteczko ,air ield? $ego wsp")czesna nazwa pochodzi od .leksandra &amiltona< ameryka;skiego ma stanu? Po przekopaniu w po)owie roku 18=N kana)u MiamiD1rie< zapewnia%>cego po)>czenie z Aincinnati na po)udniu i !ayton na p")nocy< &amilton mia)o zapewnion> przysz)oH? Pierwsi osadnicy w te% czci #hio przypuszczalnie mieli co innego na g)owie ni 2adanie wystpu%>cych wszdzie w okolicy ol2rzymich kopc"w< kt"re< wed)ug legendy< 2y)y tam od 2ardzo dawna? @a pewno mie%scowi armerzy< za%ci 2ardzie% prozaicznymi sprawami< zr"wnali wiele z nich z ziemi> zanim archeolodzy mogli przeprowadziH tam 2adania? Iozwaania nad pochodzeniem tych kopc"w nie s> czci> nasze% opowieci< ale Io2ert AharrouZ zaproponowa) pewn> ascynu%>c> teori: 'W .meryce P")nocne%< a zw)aszcza w #hio< %est wiele kurhan"w i ol2rzymich kopc"w w kszta)cie wa wzniesionych z ziemi w czasach prehistorycznych? @ie ma w>tpliwoci< e dawnie% 2y)o ich tysi>ce nalea)o2y si wic zastanowiH< czy &raina ,zgrz naszych celtyckich przodk"w nie zna%dowa)a si w Meksyku< lecz w .meryce P")nocne%< przyna%mnie% w na%dawnie%szych czasach? P"Bnie% moe &rain ,zgrz sta) si Meksyk< gdzie usypano pierwsze kurhany? *ez wzgldu na to< %aka %est prawda< w Stanach -%ednoczonych odkryto mn"stwo sztucznych wzg"rz? W Ahilicothe w #hio< [niedaleko od &amilton\ %est ich dwadziecia cztery< w kszta)cie stoka???( :J

Pomnik w parku w &amilton< w po)udniowoDzachodnim #hio< wzniesiony w 18:7 roku przez .mericusa 4espuciusa Symmesa dla uczczenia pamici swego o%ca< kapitana $ohna AleSesa Symmesa?

Wszystko to sprawia< e &amilton w #hio %est odpowiednim mie%scem dla rozwo%u kariery $ohna AleSesa Symmesa< zwolennika teorii koncentrycznych s er< choH nie urodzi) si tuta%< lecz w hra2stwie SusseZ w @ew $ersey< N listopada 1J8= roku? #chrzczono go imieniem s)ynnego wu%a nosz>cego to samo nazwisko? Wu% "w odegra) znaczn> rol w historii /rodkowego Wschodu< wymyli) 2owiem tzw? 'na2ytek Symmesa(? !o %ego przodk"w zalicza) si r"d wy2itnych pastor"w z @owe% .nglii< z kt"rych pierwszym 2y) -achariasz Symmes? Ten angielski purytanin wyemigroD wa) do Massachusetts ze wschodnie% .nglii w 1OFK roku? :8

W szkole m)ody $ohn wykaza) si zdolnociami matemD atycznymi< mia) zainteresowania naukowe i 2y) te wszechD stronnym czytelnikiem? Poniewa w %ego domowe% 2i2liotece 2y)a pewna licz2a dzie) Aottona Mathera< r"wnie pastora i przy%aciela -achariasza Symmesa< uwaa si< i %ego potoD mek po raz pierwszy zetkn>) si z teori> Puste% -iemi w ksi>ce -!e 2!ristian '!ilosp!er? $ednake w wieku := lat Symmes wy2ra) karier wo%D skow> i szy2ko okaza) si zdolnym i do2rze wyszkolonym o)nierzem? !o roku 181:< gdy wy2uch)a wo%na midzy .meryk> i Wielk> *rytani> awansowa) do stopnia kapitana? +czestniczy) w 2itwach pod *ridgewater i Pundy_s Pane i zas)yn>) z odwagi? W 181F roku odegra) wan> rol w zwycistwie #liSera &azarda Perry_ego nad %eziorem 1rie< kiedy poprowadzi) oddzia) komandos"w na 2ryty%skie $ohn AleSes Symmes< $r? umocnienia< otwiera%>c drog atakowi g)"wnych si) ameryD ka;skich? #trzyma) kilka medali za odwag i sta) si kim w rodza%u 2ohatera? @iestety< wielce indywidualistyczny spos"2 walki Symmesa< kt"ry %ednak uczyni) %ego niespodziewany atak tak udanym< w po)>czeniu z ostrym %zykiem a nie krpowa) si zar"wno wo2ec podw)adnych< %ak i zwierzchnik"w nie zapewni)y mu popularnoci w dow"dztwie? Po ostatecznym zwycistwie .ndrewa $acksona w @owym #rleanie w styczniu 181N roku< odes)ano Symmesa do zagu2ionego w lenych ostpach ortu w g"rnym 2iegu Mississippi? Ahocia taki przydzia) musia) 2yH wielce rustru%>cy dla Symmesa< postanowi) on wykorzystaH wolny czas na rozwinicie swoich zainteresowa; 2udow> -iemi pod wp)ywem ese%u Aottona Mathera? -atopi) si w lekturze i w ten spos"2 pozna) teorie dw"ch ameryka;skich pro esor"w< .2nera *urnetta i $ohna Woodwarda? *urnett utrzymywa)< e -iemia powsta)a %ako p)ywa%>ca kula z 2)ota pokrytego ole%em i zgromadzi)a 'kosmiczne miecie(< 2y utworzyH zewntrzn> skorup? @atomiast Woodward twierdzi)< i nasza planeta sk)ada si %ak ce2ula z wyraBnie odr2nych< nak)ada%>cych si na sie2ie warstw? $ednake $ohn AleSes Symmes wyci>gn>) w)asne wnioski e -iemia %est pusta< z picioma koncentrycznymi s erami pod zewntrzn> skorup>< a wszystkie ma%> wsp"lny rodek? Symmes zauway) te< e w naturze wiele rzeczy %est pustychE poczyna%>c od trzcin rosn>cych na 2rzegach Mississippi do koci w misie podawanym na kolac%? C< co 2y)o 2ardzie% kontrowersy%ne< uzna)< e teoria grawitac%i @ewtona %est a)szywa? !oszed) 2owiem do wniosku< i atmos er wype)nia niewidzialna su2stanc%a< kt"r> nazwa) 'plastycznym< eterycznym luidem( z)oonym z male;kich kulek eteru< r"wnie pustych? To w)anie ta su2stanc%a< %ak twierdzi)< spycha)a wszystko do ziemi< a nie 'przyci>ganie( z teorii @ewtona? Aa)a ta koncepc%a stopniowo zamieni)a si w o2ses% i w 18:O roku Symmes poda) si do dymis%i< 2y przedstawiH sw> teori ameryka;skie% opinii pu2liczne%? !la s inansowania swoich 2ada; przeni"s) si do St? Pouis w stanie Missouri i za)oy) tam plac"wk handlow>? -aopatru%>c wo%sko i handlu%>c z Cndianami nadal zna%dowa) czas na prac nad swym pro%ektem? Polu2i) te wdow Mary .nn Pockwood< kt"ra mia)a %u szecioro dzieci< i szy2ko sp)odzi) %eszcze czworo< a wszystkie otrzyma)y podo2ne imiona %ak %ego pierworodny< .mericus 4espucius Symmes? Pewnego dnia< gdy Symmes siedzia) nad Missouri< inna myl przysz)a mu do g)owy? $eeli istnia)y we%cia do tego pustego wiata< to na%prawdopodo2nie% musia)y zna%dowaH si na 2iegunach? .le %ak si tam dostaH i przekonaH o tym0 -dawa) so2ie spraw< e koniecznie musi szukaH poparcia rz>du i naukowc"w< dlatego postanowi) z)oyH pewne owiadczenie? -amierza) wystosowaH %e do prezydenta Stan"w -%ednoczonych< do Longresu< na%wikszych uniwersytet"w ameryka;skich< przyw"dc"w pa;stw i wy2itnych naukowc"w w 1uropie< a take do mieszka;c"w kadego wikszego miasta i miasteczka w swo%e% o%czyBnie? 1gzemplarz tego unikalnego dokumentu< kt"ry zdo2y) Symmmesowi rozg)os< datowany na 1= kwietnia 1818 roku< nadal zna%du%e si w Pi2rary o Aongress w Waszyngtonie?

:7

M.@C,1ST !# A.Y1Q# /WC.T. '/wiat)o da%e wiat)o wiat)u odkryH ad infinitum( St? Pouis< Terytorium Missouri< .meryka P")nocna< 1= kwietnia 1818 #wiadczam< e wntrze -iemi %est puste i nada%e si do zamieszkaniaE zawiera ona pewn> licz2 twardych koncentrycznych s er 6%edne w drugich9 i ma otwory na 2iegunach na szerokoci dwunastu lu2 szesnastu stopni? Icz yciem za prawdziwoH tego stwierdzenia i got"w %estem z2adaH wntrze -iemi< %eeli wiat mnie poprze i pomoe mi w tym przedsiwziciu? $ohn AleSes Symmes z #hio< 2y)y kapitan piechoty @? *? Mam przygotowany dla prasy traktat o mo%e% tezie< gdzie przytaczam dowody na prawdziwoH powyszego stwierdzenia< wy%anienia r"nych z%awisk i u%awniam '-)oty Sekret( doktora !arwina? Mo%e warunki to poparcie Starego i @owego /wiata< a traktat powicam onie i moim dziesiciorgu dzieciom? Wy2ieram doktora S? P? Mitchella< sir &? !aSy_ego i 2arona .leZandra Son &um2olta na moich protektor"w? Prosz o stu dzielnych towarzyszy< do2rze wyekwipowanych< 2y zacz>H wypraw z Sy2erii na %esieni< z reni erami i saniami< zdolnymi wdrowaH po zamarznitym morzu? #wiadczam< e po dotarciu do 8F stopnia szerokoci geogra iczne% p")nocne% zna%dziemy ciep)> i 2ogat> krain< pe)n> 2u%ne% rolinnoci i zwierzyny< %eli nie ludziE wr"cimy nastpne% wiosny? $? A? S? !o mani estu do)>czona %est notatka wiadcz>ca< e temu dokumentowi towarzyszy) list podpisany przez kilku wy2itnych mieszka;c"w St? Pouis< stwierdza%>cy< i autor to 'do2ry o%ciec< szanowany 2iznesmen i chrzeci%a;ski dentelmen(? $ednake %edyn> reakc%> na ten mani est 2y)o pe)ne os)upienia milczenie< chocia< wed)ug niekt"rych ameryka;skich Br"de)< cara Ios%i mia)a zaintrygowaH moliwoH zdo2ycia nowych ziem? W Paryu< w .cademie des Sciences< hra2ia de 4olnay nazwa) autora 'szale;cem(? @ie zniechcony Symmes napisa) do gazet pewn> licz2 artyku)"w o swo%e% teorii i postanowi) wyg)osiH seri odczyt"w< podczas kt"rych mia) zamiar prosiH o datki na s inansowanie ekspedyc%i? Pewien m)ody mczyzna< Paul Alark< kt"ry 2y) o2ecny na %ednym z wyk)ad"w Symmesa dla student"w +nion Aollege zim> 18:O`:J< zro2i) szczeg")owe notatki i potem napisa) 2ezcenny artyku) -!e 0ymmes -!eory of t!e 5art! 6'Teoria wntrza -iemi Symmesa(9< kt"ry po%awi) si w 7tlantic 9ont!ly w kwietniu 18JF roku? 'Wed)ug %ego teorii -iemia %est kulista< pusta w rodku i otwarta na 2iegunach? Promie; p")nocnego otworu wynosi oko)o F:18 kilometr"w< a rednica OKFO kilometr"w od kra;ca do kra;ca? #tw"r na po)udniu %est nieco wikszy? Wprawdzie p)aszczyzny tych otwor"w s> r"wnoleg)e do sie2ie< ale z r"wnikiem tworz> k>t 1: stopni< tak e na%wysza czH p")nocne% p)aszczyzny zna%du%e si dok)adnie nad na%nisz> czci> po)udniowe%? Skorupa ziemska ma oko)o 1O=7 kilometr"w gru2oci< a %e% po2ocza mierz>< od regularne% wkls)oci we wntrzu do regularne% wypuk)oci na zewn>trz< oko)o :K?1FN kilometr"w? Po2ocza te za%mu%> oko)o :N stopni i gdy2y przedstawiono %e na mapie< widaH 2y 2y)o %edynie ich zewntrzn> po)ow< natomiast wszystko powye% lu2 %eszcze dale% od r"wnika zna%dowa)o2y si na szczycie i we wntrzu otworu? @ie 2y)o2y widaH stre polarnych przedstawianych na naszych mapach? Pinie po)udnik"w ci>gn> si pod k>tem prostym od r"wnika do zewntrznych kra;c"w otwor"w< a potem wi%> wok") powierzchni tych kra;c"w< ko;cz>c si w punktach zna%du%>cych si 2ezporednio pod na%wyszymi czciami otwor"w zar"wno na p")nocy< %ak i F=

na po)udniu? Pinia oznacza%>ca lokalizac% wierzcho)ka p")nocnego otworu zaczyna si w pewnym punkcie w Paponii oko)o O8 stopni szerokoci p")nocne% i := stopni d)ugoci wschodnie% od Pondynu na po)udniku przecina%>cym Spits2ergen< sk>d 2iegnie na po)udniowy zach"d przez #cean .tlantycki i po)udniow> czH Qrenladnii< -atok &udsona i przez kontynent ameryka;ski do Pacy iku w po2liu Aookas Cnlet< stamt>d za do ,oZ Cslands do punktu oko)o NO stopnia szerokoci geogra iczne% p")nocne% i 1O= stopni d)ugoci geogra iczne% wschodnie% w po2liu po)udniowego kra;ca Aieniny *eringa? P"Bnie% przemierza Pacy ik< po)udniow> czH Lamczatki< kieru%e si na p")nocny zach"d przez Sy2eri< do 1uropy przez +ral na szerokoci oko)o N8 stopni szerokoci geogra iczne% p")nocne% i mi%a wy2rzea .rktyki przy we%ciu na Morze *ia)e< po czym wraca do punktu wy%cia??? Lapitan Symmes 2ardzo pracowicie zestawi) liczne odr2ne akty ze swoich 2ada;< z relac%i Iossa< &owego< Parry_ego< McLenziego i innych< kt"rzy na l>dzie i morzu 2adali stre y polarne< oraz podo2ne dowody z p"Bnie%szych ekspedyc%i od czasu og)oszenia %ego teorii w roku 18:7? Uaden z 2adaczy< kt"rzy dostarczyli dowod"w na poparcie te% teorii< zda%e si nie mieH o nie% na%mnie%szego po%cia? ,akty te s> znane i nie mona zarzuciH autorowi< i ze2ra) %e na poparcie uro%onych przes)anek(? Alark stwierdza< e Symmes %ako %eden z argument"w przytoczy) znaczne r"nice klimatyczne na 2iegunachE otwarte przestrzenie oceanu< kt"re tam istnie%>E z%awiska takie %ak zorze polarne< kt"re mona wy%aniH tylko wiat)em dociera%>cym z otwor"w na 2iegunachE dziwaczne zachowanie si igie) kompas"wE i< na koniec< piercienie Saturna %ako dow"d na istnienie koncentrycznoci w naturze? Lapitan Symmes zgromadzi) imponu%>c> iloH akt"w i dowod"w na poparcie swo%e% teorii< zako;czy) %ego uwany s)uchacz i 'tylko czas< wielki odkrywca ta%emnic< dowiedzie< czy ta zaskaku%>ca teoria %est prawdziwa w ca)oci lu2 czciowo i czy %e% autor 2y) wiz%onerem< czy te prawdziwym ilozo em czczonym przez potomnych(? Pomimo yczliwego przy%cia< z %akim $ohn AleSes Symmes spotka) si tym razem< czsto witano go kpinami i czasami nawet musia) w)asnorcznie wyrzucaH z sali co 2ardzie% dokuczliwych drczycieli? $ego racze% szowinistyczne twierdzenie< e odkrycie Puste% -iemi przysporzy .meryce nowych terytori"w< spotka)o si ze zrozumieniem w niekt"rych mnie%szych spo)ecznociach? Wo)ania Symmesa o poparcie zwr"ci)y uwag 2ogatego 2iznesmena $amesa Mc*ride_a z Miami w stanie #hio< kt"ry 2y) cz)onkiem zarz>du mie%scowego uniwersytetu i mia) wysoko postawionych przy%aci")? +dzieli) wsparcia inansowego Symmesowi< kt"ry dziki temu m"g) zamieszkaH w po2liskim &amilton? Przedstawi) go te Iichardowi Mentorowi $ohnsonowi< stosownie nazwanemu przedstawicielowi s>siedniego stanu Lentucky? $ohnson okaza) si 2ezstronnym< inteligentnym politykiem< kt"ry< choH nieca)kowicie przekonany do teorii Symmesa< uzna)< e przyna%mnie% zas)ugu%e ona na przedstawienie w Waszyngtonie? Wo2ec tego :8 stycznia 18:F roku $ohnson zaproponowa) w Longresie< e2y 'rz>d ameryka;ski s inansowa) wypraw< 2y za%>H tereny zna%du%>ce si wewn>trz -iemi(? Przedstawi) w og"lnych zarysach teori Symmesa i %ego plany oraz podni"s) duy pk list"w< kt"re< %ak twierdzi)< napisali mieszka;cy #hio< Lentucky< Cndiany i Missouri? 'Wszyscy oni s> zdrowymi na umyle< inteliD gentnymi wy2orcami >da%>cymi< a2ymy przynieli wielki zaszczyt i przysporzyli korzyci Stanom -%ednoczonym przez otwarcie tych nowych ziem(< owiadczy)? @iestety< 2ardzo nieliczni kongresmeni podzielili entuz%azm $ohnsona do te% propozyc%i< kt"ra zosta)a od)oona ad acta? !la Symmesa oznacza)o to poszukiwanie niez2dnych unduszy gdzie indzie%< natomiast dla $ohnsona chwila ta mia)a wkr"tce staH si tylko dziwacznym incydentem w karierze< kt"r> zako;czy) wy2"r na wiceprezydenta Stan"w -%ednoczonych?

F1

Qlo2 ziemski wed)ug Symmesa< przedstawiony na tylne% stronie ok)adki %ego ksi>ki -!e 0ymmes -!eory of 2oncentric 0p!eres z 188N roku?

$ednake dziki sta)emu poparciu $amesa Mc*ride_a Symmes m"g) kontynuowaH wyk)ady< z powodu kt"rych< %ed>c po kra%u< na wiele miesicy oddali) si od swo%e% rodziny w &amilton? W marcu 18:K roku otuchy doda)o mu charytatywne przedstawienie w teatrze w Aincinnati na rzecz %ego wyprawy< a dwa miesi>ce p"Bnie% mia) mie%sce na%2ardzie% udany z %ego odczyt"w w)anie w &amilton? Po wyk)adzie s)uchacze przy%li rezoluc% g)osz>c>< e 'naszym zdaniem teoria Symmesa o -iemi zas)ugu%e na wielki szacunek i warta %est uwagi ludu .meryki(? Mc*ride doprowadzi) do ze2rania wszystkich notatek oraz artyku)"w Symmesa i opu2likowa) %e w roku 18:O pt? -!eory of 2oncentric 0p!eres 6'Teoria Symmesa o koncentrycznych s erach(9? Ten 2ogaty ilantrop do)>czy) r"wnie schemat glo2u ziemskiego wed)ug teorii Symmesa i przedmow< w kt"re% potwierdzi) swo%> wiar w ni>: 'Wprawdzie dok)adna lokalizac%a mie%sc< gdzie< %ak si s>dzi< zna%du%> si krawdzie otwor"w polarnych< nie zosta)a %eszcze potwierdzona z ca)kowit> pewnoci>< ale uwaa si %e za niemal dok)adne? Cch lokalizac% potwierdza wygl>d tych re%on"w takie %ak pas lu2 stre a otacza%>ca nasz glo2< gdzie nie rosn> ani drzewa< ani adne inne roliny 6z wy%>tkiem mch"w9E nadci>ga%>ce z r"nych stron p)ywy oceaniczne< kt"re zda%> si spotykaHE czstsze wystpowanie wielkich al na morzu i aurora #orealis po%awia%>ca si od strony po)udniowe%(? !alsze petyc%e o pomoc inansow> dla Symmesa zosta)y wys)ane do Longresu Stan"w -%ednoczonych i do zgromadzenia og"lnego stanu #hio< lecz 2ez powodzenia? W roku 18:N pozD wolono kapitanowi Symmesowi przy)>czyH si do rosy%skie% ekspedyc%i polarne%? @ie m"g) %ednak tego zro2iH z powodu k)opot"w inansowych i z)ego stanu zdrowia? Wyczerpanie mcz>cymi podr"ami< podczas kt"rych wyg)asza) swo%e odczyty< doprowadzi)o w ko;cu zim> 18:8 roku do za)amania< gdy zna%dowa) si w Lanadzie? Wci> wierny Mc*ride zorganizowa) przewiezienie F:

Symmesa do domu w &amilton< gdzie czule opiekowa)a si nim %ego wyrozumia)a ona? Pecz Symmes w ko;cu przyp)aci) yciem o2ses% na punkcie Puste% -iemi i zmar) we nie :7 ma%a 18:7 roku? Pochowano go z honorami wo%skowymi i %ego nekrolog w 8amilton 5agle zawiera) wice% podziwu dla kariery w armii ni dla teorii koncentrycznych s er? Pecz teoria Symmesa nie umar)a razem z nim? $ego zwolennik $oseph Ieynolds< a2solwent #hio +niSerisity< kt"ry przy)>czy) si do Symmesa po wys)uchaniu %ednego z wyk)ad"w i zosta) meneD derem odpowiedzialnym za organizac% odczyt"w< postanowi) kontynuowaH z2i"rk pienidzy na wypraw do Puste% -iemi? Wyg)aszane przeze; mowy 2y)y znacznie 2arwnie%sze ni wyk)ady %ego mentoraE o2iecywa) w nich podziemny wiat zalany ciep)ym wiat)em< z piknymi miastami zamieszkanymi przez ras wysokich na O<N metra ol2rzym"w< strzeg>cych 2ezcennego skar2u? -aproszenia na t wypraw< kt"re Ieynolds rozdawa) s)uchaczom< przynios)y mu setki dolar"w? @a%wikszym sukcesem Ieynoldsa 2y)o przekonanie ameryka;skiego sekretarza do spraw marynarki wo%enne%< Samuela Pewisa Southarda< o sensownoci %ego planu? -da%e si< e Southard z kolei przekona) ni mnie% ni wice% tylko samego prezydenta $ohna buinceya .damsa< e ta teoria warta %est z2adania? Cstnie%> dowody< i prezydent rozkaza) sprawdziH moliwoH wys)ania okrtu na 2iegun po)udniowy? -anim %ednak rozkaz zosta) wykonany< kadenc%a .damsa do2ieg)a ko;ca< a %ego nastpca< trzeBwo myl>cy 2y)y dow"dca i 2ohater wo%ny 181: roku< .ndrew $ackson< odrzuci) propozyc% Southarda? $oseph Ieynolds spr"2owa) %eszcze innego sposo2u? W roku 18:7 za)oy) Lompani 1ksploD rac%i Puste% -iemi i wprowadzi) %e% akc%e na gie)d nowo%orsk>? Wyda%e si< e koncepc%a ta mia)a w so2ie co< co poci>ga)o odwanie%szych i zamonie%szych mieszka;c"w tego miasta? . pog)oski o ma%>tku< %aki mona z2iH na znalezieniu podziemnego wiata sprawi)y< i Ieynolds i %ego wsp"lnicy zgromadzili dostatecznie duo pienidzy< e2y wyekwpipowaH dwa okrty< kt"re mia)y pop)yn>H do 2ieguna po)udniowego? *y)y to 2rygantyny: 7nnawan< pod dow"dztwem kapitana @?*? Palmera< i 0erap!< kt"rym dowodzi) kapitan Io2ert Pendelton? Wyp)yn)y z portu nowo%orskiego :7 paBdziernika 18:7 roku? Cstnie%> %ednak pewne w>tpliwoci< czy $oseph Ieynolds rzeczywicie wzi>) udzia) w te% wyprawie< chocia dokumenty wykazu%> na 0erap!ie o2ecnoH 'uczonego( nazwiskiem '$? Ieynolds(< kt"remu towarzyszy) nie%aki 'doktor Watson(? I"wnie niepewny %est los o2u statk"w? $edna wers%a g)osi< e 2rygantyny dotar)y tylko do wy2rzey Ahile< gdzie za)ogi si z2untowa)y? Wed)ug drugie% okrty roz2i)y si na ska)ach< natomiast trzecia utrzymu%e< e dotar)y do 2ieguna po)udniowego< ale grupa wysadzonych na lodowiec marynarzy nie2awem za2)>dzi)a i w ostatnie% chwili uratowano ich przed mierci> z zimna i g)odu? @ie ma %ednak na%mnie%szych w>tpliwoci< e nieszczsna ekspedyc%a nie znalaz)a otworu na 2iegunie< i e %u nigdy wice% nie s)yszano o $osephie Ieynoldsie? To prawdziwa tragedia< e 2ez w>tpienia powane plany Symmesa zako;czy)y si w tak niepowany spos"2? Pecz podo2nie %ak %ego pomnik w &amilton przetrwa) mimo up)ywu czasu< tak %ego wiz%a wiata nie przesta)a inspirowaH innych? W wiecie literatury teoria Symmesa da)a pocz>tek prawdziwe% lawinie powieci i opowiada;< kt"re przez p")tora wieku intrygowa)y i cieszy)y czytelnik"w< choH zapewne wikszoH z nich wiedzia)a niewiele lu2 nic o Br"dle inspirac%i< z %akiego czerpali autorzy? .merykanin 1dgar .llan Poe dos)ownie wymyli) t szko) antastyki w kr"tkim opowiadaniu 'Ikopis znaleziony w 2utelce( 618FF9< nastpnie napisa) powieH *arrati3e of 7rt!ur 4ordon 'ym 6'#powieH .rtura Qordona Pyma(< 18F89? @ie zd>y) %ednak uko;czyH %e% przed mierci> i p"Bnie% 'zako;czy)( %> $uliusz 4erne< kt"ry nada) %e% tytu) +e mystere antarcti@ue 6'Ta%emnica .ntarktydy(< 18789? 4erne wczenie% napisa) prawdopodo2nie na%lepsz> znan> ksi>k na ten temat< 'Podr" do wntrza -iemi( 618J:9< o grupie 2adaczy< kt"rzy zawdrowali do Puste% -iemi przez krater wygas)ego wulkanu? W 17N7 roku powieH ta zosta)a zrcznie s ilmowana z $amesem Masonem w roli dow"dcy wyprawy? !ucha Symmesa mona r"wnie odnaleBH w powieci Williama I? *radshawa -!e 4oddess of 7t3ata#ar )eing t!e 8istory of t!e %isco3ery of t!e :nterior ,orlds and 2on@uest of 7t3ata#ar 6'*ogini .tSata2aru? &istoria odkrycia wewntrznego wiata i pod2o%u .tSata2aru(< 187:9< kt"r> FF

opu2likowano wraz map> 'wiata wewntrznego(< na%widocznie% opart> na w)asnorcznym rysunku kapitana Symmesa? Mieszka;cy te% Puste% -iemi s> wyznawcami kultu mi)oci i uwaa%> poz2aD wiony orgazmu stosunek p)ciowy za spos"2 na wieczn> m)odoH? Anderground 9an 6'Podziemny cz)owiek(< 187O9 Qa2riela Tarde_a spodo2a) si &?Q? Wellsowi< kt"ry napisa) wstp do angielskiego wydania? W ksi>ce te% opisano %ak ostatni ludzie na -iemi wyco ali si do utopi%nego podziemnego wiata< gdy energia S)o;ca si wyczerpa)a? Lr"tkie opowiadanie ,reda Thorpa :n t!e ,orld )elow 6'/wiat ponie%(< 187J9 o przygodach we wntrzu -iemi wyprzedzi)o s)ynn> seri o Pellucidarze pi"ra 1dgara Iice_a *urroughsa< kt"ra zacz)a si od 7t t!e 5art! 2ore 6'W %>drze ziemi(< 171K9? -aginione rasy y%>ce w podziemnym wiecie wystpu%> w popularne% powieci Aharlesa Willinga *eale_a -!e 0ecret of t!e 5art! 6'Sekret ziemi(< 18779E w ksi>ce $acka .damsa *ee@ua or -!e 'ro#lem of t!e 7ges 6'@ee3ua al2o pro2lem wiek"w(9 w podziemnym wiecie osi>gnito r"wnouprawnienie p)ci< za akc%a niezwykle rzadkie% powieci ,ranka Powella -!e ,olf 9en 7 -ale of 7mazing 7d3entures 6'!ziwne przygody wilko)aka(9 toczy si w czasach prehistorycznych? W ostatnich latach kontynuowa) t tradyc% S? ,owler Wright w -!e ,orld )elow 6'!olny wiat(< 17NF9< podo2nie %ak &oward Waldrop i SteSen +tley w pomys)owe% noweli )lock as t!e 'it" from 'ole to 'ole 6'Azarny %ak dziura< od 2ieguna do 2ieguna(< 17JJ9< w kt"re% wystpu%> Symmes< Ieynolds i Poe? Iudy Iucker< kt"ry %est pro esorem matematyki na San $ose State +niSersity< w swo%e% powieci -!e 8ollow 5art! 6'Pusta -iemia(9 o2 icie czerpie z ca)e% sagi Symmesa< 2y opisaH< %ak %ego zwolennicy rzeczywicie tra ia%> przypadkiem na %eden z otwor"w na 2iegunie po)udniowym i zna%du%> podziemny wiat przepe)niony niespodziankami< kt"rych nikt nie m"g)2y so2ie wyo2raziH? Pecz prawdziwa historia poszukiwa; Puste% -iemi ma w)asne< %eszcze dziwnie%sze punkty zwrotne i zawBlenia?

Mapa 'wiata wewntrznego( Williama I? *radshawa oparta na koncepc%i Symmesa?

FK

!ziwna podr" #la a $ansena

!zisia% nie ma nikogo w Qlendale< rozleg)ym p")nocnym przedmieciu Pos .ngeles< kto 2y)2y ca)kowicie pewny gdzie mieszka) #la $ansen %eli w og"le s)ysza) o tym niezwyk)ym starym eglarzu? Przed laty niekt"rzy mieszka;cy uwaali< e cz)owiek< kt"ry twierdzi)< i dotar) do Puste% -iemi< mia) dom o2ok dzisie%szego Aolorado *ouleSardE natomiast inni s)yszeli< e mieszka) o2ok ogrodu zoologicznego w Pos .ngeles gdzie< %ak stwierdzili cynicy< powinno si go zamkn>H po podaniu do wiadomoci pu2liczne% szczeg")"w %ego przyg"d< podo2nych do Mcnchausenowskich? $ednake wed)ug wszelkiego prawdopodo2ie;stwa %ego skromny< ma)y 2ungalow sta) w po2liu ,oothill *ouleSard< w po)oone% na po)udniowym wschodzie San ,ernando 4alley< gdy $ansen m"wi) czsto o widoku z okna sypialni na s)o;ce wschodz>ce ponad szczytami San $acinto na wschodzie? Qlendale %est ruchliwym< przemys)owoDmieszkalnym re%onem z w)asnym lotniskiem i ogromnym *rand Park? $eli chodzi o histori< to %ego na%wanie%szym za2ytkiem %est Aasa .do2e< 2udynek z suszone% na s)o;cu ceg)y z2udowany w latach O=? GCG wieku i ,orest Pawn Memorial Park< gdzie pochowano wielu wielkich i wy2itnych mieszka;c"w Pos .ngeles? Amentarz ten za)oono w 188O roku na terenie hiszpa;skie% posiad)oci z ko;ca G4CCC wieku 61J8K rok9? -awiera on kopie wielu wspania)ych dzie) sztuki< midzy innymi ,ee &irk oBt!e 8eat!er< rekonstrukc% szkockiego koci")ka .nnie Paurie? Mimo e niekt"re relac%e utrzymu%> i #la $ansen r"wnie zosta) pochowany na ,orest Pawn< nigdy nie znaleziono %ego gro2u? &istoria opowiedziana przez tego starego Skandynawa z urodzenia< a .merykanina z wy2oru< o %ego podr"y do Puste% -iemi 2y)a przedmiotem oywione% dyskus%i od og)oszenia %e% pu2licznie w 17=8 roku? Pewne rodowiska odrzuci)y %> %ako romantyczn> antaz%< inne za owiadczy)y< i %est to zrczna adaptac%a teorii $ohna AleSesa Symmesa? #la $ansen< kt"ry mia) wtedy dziewiHdziesi>t par lat twierdzi)< e %ego opowieH %est prawdziwa pod kadym wzgldem? Przez wiele lat nie opowiada) o swoich przygodach z powodu reakc%i pierwszych s)uchaczy i z)ego wp)ywu< %akie wywar)y na %ego ycie? Pecz opowieH $ansena to %edna z nielicznych relac%i o podr"y do wiata wewntrznego< kt"ra nie zosta)a ca)kowicie odrzucona por"d zamieszania wywo)anego przez powieci antastyczne inspirowane teori> Symmesa? Wed)ug w)asnych s)"w $ansena< on sam nigdy nawet nie s)ysza) o 'teorii koncentrycznych s er(< nie czyta) te ani prac Symmesa< ani %akichkolwiek in ormac%i o nim< kiedy przey) co dziwnego na 2iegunie p")nocnym? #la $ansen urodzi) si :J paBdziernika 1811 roku w +lea2org o2ecnie zwanym #ulu porcie ry2ackim na zachodnim wy2rzeu -atoki *otnickie% w ,inlandii? $ego o%ciec $ens $ansen 2y) @orwegiem< gdy urodzi) si na Po otach< natomiast matka pochodzi)a ze Sztokholmu< gdzie ma)onkowie zamieszkali? Pomimo zaawansowane% ci>y pani $ansen< para nie zrezygnowa)a z coroczne% prze%adki )odzi> $ensa do -atoki *otnickie%? $ansenowie planowali wr"ciH do Sztokholmu przed narodzinami pierwszego dziecka< ale wz2urzone morze zmusi)o ich do od)oenia podr"y powrotne% i udania si do +lea2orgu< gdzie pani $ansen urodzi)a ch)opczyka? $ak %u wtedy 2y)o widaH z wielkoci i wagi< odziedziczy) on wzrost o%ca< %ego krzepkie cia)o i czu%ne szare oczy? Liedy dor"s)< odznacza) si tak> sam> cierpliwoci>< szorstkoci> i determinac%> w po)>czeniu z wielk> )agodnoci>? @ie2awem okaza)o si< i m)ody #la podziela) te o%cowsk> mi)oH do morza? Po uko;czeniu w wieku 1K lat pewne% prywatne% szko)y w Sztokholmie< ch)opiec zacz>) wyp)ywaH z o%cem na po)owy wok") wy2rzey Skandynawii? $ens $ansen 2y) cz)owiekiem< kt"ry lu2i) rzucaH wyzwanie morzu< ale zawsze docenia) %ego potg? @auczy) swego syna sztuki eglarskie% i na2i) mu g)ow opowieciami o legendarnych 2ogach skandynawskich< kt"rych 2ardzo podziwia)? #la $ansen mia) dok)adnie 17 lat< kiedy wraz z o%cem wyruszy) w podr"< kt"ra mia)a zapewniH im mie%sce w nauce o Puste% -iemi? Wed)ug #la a $ansena opucili Sztokholm na pok)adzie aglowego statku ry2ackiego %ego o%ca F FN

kwietnia 18:7 roku? Pop)ynli na po)udnie midzy wyspami Qotlandia i #landi>< a potem przez cienin oddziela%>c> Szwec% od !anii? Po kr"tkim posto%u w Lristiansand na wy2rzeu @orwegii< skierowali si na p")noc< mi%a%>c Po oty< zanim zatrzymali si w na%dale% wysunitym na p")noc porcie< &emmer est? Po zaopatrzeniu si w prowiant< o%ciec i syn poeglowali na Spitz2ergen< gdzie po raz pierwszy u%rzeli kilka ol2rzymich g"r lodowych< po czym :F czerwca 2ezpiecznie zarzucili kotwic w -atoce Wi%ade? Tam z powodzeniem )owili ry2y przez kilka dni< a nastpnie ruszyli dale% przez Aienin &inlopen w stron -iemi ,ranciszka $"ze a? #la $ansen tak o tym opowiada: 'Przez kilka dni p)ynlimy wzd)u skalistego wy2rzea -iemi ,ranciszka $"ze a? Wreszcie zerwa) si przychylny wiatr< kt"ry umoliwi) nam dotarcie do West Aoast i< po ca)odo2owe% egludze< dop)ynlimy do %akie% pikne% zatoczki? @ie chcia)o nam si wierzyH< e zna%du%emy si tak daleko na p")nocy? AzH tego mie%sca pokrywa)a 2u%na rolinnoH< a tamte%sze powietrze 2y)o ciep)e i spoko%ne? @aprzeciwko nas< 2ezporednio na p")nocy< rozci>ga)o si otwarte< nie zamarznite morze? M"% o%ciec arliwie wierzy) w #dyna i Thora i czsto mawia) do mnie< e 2yli to 2ogowie< kt"rzy przy2yli z daleka< Vspoza Wiatru P")nocnegoW? Wy%ani)< e istnie%e tradyc%a< wed)ug kt"re% %eszcze dale% na p")nocy zna%du%e si kra% piknie%szy od wszystkiego< co widzieli miertelni ludzie? $ego zapa)< arliwoH i religi%na gorliwoH po2udzi)y mo%> m)odzie;cz> wyo2raBni i zawo)a)em: V!laczego nie mieli2ymy pop)yn>H do tego kra%u0 @ie2o %est czyste< wiatr przy%azny i morze wolne od lodu?W $eszcze teraz widz przy%emne zaskoczenie< %akie odmalowa)o si na %ego o2liczu< gdy odwr"ci) si do mnie i zapyta): VM"% synu< czy chcesz pop)yn>H ze mn> i z2adaH nieznane ziemie0 Pop)yn>H tam< dok>d nie dotar) aden cz)owiek0W #dpowiedzia)em twierdz>co? V!oskonale odrzek)? #2y chroni) nas 2"g #dynXW i szy2ko ustawiwszy agle spo%rza) na nasz kompas< zwr"ci) dzi"2 statku na p")noc w stron otwartego przesmyku i nasza podr" si rozpocz)a(? Przez trzy dni aglowiec p)yn>) na p")noc< a #la a wyrwa) ze snu gwa)towny sztorm i wo)anie o%ca o pomoc w zwiniciu agli? M)ody mczyzna wspomina) po latach< e 'wszdzie woko)o otacza)a nas gsta mg)a< czarna %ak egipska noc< a w g"rze 2ia)a niczym para wodnaE w ko;cu stracilimy %> z oczu< gdy wtopi)a si w wielkie 2ia)e p)atki pada%>cego niegu(? Liedy o%ciec i syn szamotali si z aglami< statek ko)ysa) si na wszystkie strony< %ak2y znalaz) si w rodku wiru? Trwa)o to trzy godziny< a przemoczeni do suche% nitki i wyczerpani ry2acy znaleBli si na spoko%nych wodach? Liedy ogl>dali )"dB w poszukiwaniu uszkodze;< #la nagle zauway) w g"rze %akie niezwyk)e z%awisko: 'Promienie s)o;ca pada)y ukonie< %ak2ymy zna%dowali si gdzie na p")kuli po)udniowe%< a nie tak daleko na p")nocy? S)o;ce o2raca)o si< ko)ysz>c si %ednoczenie< %ego or2ita 2y)a widoczna przez ca)y czas i unosi)o si coraz wye% i wye%? Azsto przes)ania)a %e mg)a< a mimo to wci> przewieca)o przez delikatne %ak koronka chmury niczym zirytowane oko przeznaczenia< strzeg>ce te% ta%emnicze% p")nocne% krainy? - daleka< na prawo od nas< od2i%a%>ce si w g"rach lodowych promienie s)oneczne tworzy)y panoram niezliczonych kolor"w i kszta)t"w< natomiast ponie% widaH 2y)o zielonkawe morze< a w g"rze purpurowe nie2o(? Liedy #la przypadkiem spr"2owa) kilku kropel wody morskie%< kt"re spad)y na %ego rk< zaskoczy) go %e% smak< gdy 2y)a s)odka? Po uzupe)nieniu zapas"w wody dziki temu nieoczekiD wanemu darowi losu< o2a% mczyBni p)ynli dale% %eszcze przez kilka dni? 'Lt"rego dnia mnie% wice% o te% same% porze o%ciec zaskoczy) mnie< gdy zwr"ci) mi uwag na nowy widok rozci>ga%>cy si prosto przed nami< niemal na horyzoncie? VTo a)szywe s)o;ceXW< zawo)a)? VAzyta)em o nichE nazywa si %e od2iciem lu2 miraem? Wkr"tce zniknie?W .le to matowoczerwone< a)szywe s)o;ce< %ak %e nazywalimy< nie znika)o przez kilka godzinE i choH nie wiedzielimy< czy rzeczywicie wieci< przez ca)y ten czas moglimy omieH spo%D rzeniem horyzont i zlokalizowaH 2lask tego a)szywego s)o;ca co na%mnie% przez 1: godzin z kade% do2y? FO

Trudno wszake powiedzieH< e przypomina)o ono s)o;ce< chy2a tylko okr>g)ym kszta)tem< a kiedy nie przes)ania)y go chmury lu2 oceaniczna mg)a< mia)o 2r>zow>< %ak2y zamazan> powierzD chni< kt"ra zmienia)a si w co w rodza%u 2ia)e%< wietliste% chmury< %ak2y od2i%a)a %akie silnie%sze wiat)o spoza sie2ie? Wreszcie zgodzilimy si podczas dyskus%i< e to arz>ce si %ak palenisko s)o;ce< 2ez wzgldu na przyczyny tego z%awiska< nie 2y)o od2iciem naszego S)o;ca< lecz %edn> z planet w kadym razie istnia)o rzeczywicie(? Lompas pok)adowy r"wnie pokazywa)< e dzie%e si co 2ardzo dziwnego? 'Lompas< kt"ry mocno przywi>zalimy do %ego mie%sca z o2awy przed nastpnym sztormem< nadal wskazywa) na p")noc i porusza) si na czopie tak< %ak w Sztokholmie? Cg)a przesta)a si nachylaH? A" to mog)o znaczyH0 Po wielu dniach eglugi na pewno dawno minlimy 2iegun p")nocny a przecie ig)a nadal wskazywa)a na p")noc? -dumia)o to nas< gdy powinnimy 2yli teraz p)yn>H na po)udnie(? Wed)ug opowieci #la a $ansena przez nastpne pitnacie dni o2a% eglarze wyraBnie widzieli lini 2rzegow> kilku l>d"w< %ednych r"wninnych< innych za z )a;cuchami g"rskimi? Wreszcie postanowili do2iH do %ednego z nich? Liedy wdrowali po nieznane% ziemi< u%rzeli rw>ce rzeki< pikne drzewa i 2u%n> lor 2ardzo podo2n> do te%< kt"r> znali< ale wszystko 2y)o znacznie wiksze? 'S)o;ce( zn"w zwr"ci)o ich uwag< %ak wspomina) p"Bnie% #la ? 'W midzyczasie nie widzielimy %u promieni VnaszegoW s)o;ca< znaleBlimy %ednak VwewntrznyW 2lask< 2i%>cy od matowoczerwonego s)o;ca< kt"re %u wczenie% przyci>gn)o nasz> uwag? 1mitowa)o teraz 2ia)e wiat)o< %ak gdy2y spoza dalekie% )awicy chmur naprzeciwko nas? /wieci)o mocnie% ni< powiedzmy< dwa ksiyce w pe)ni w ca)kowicie 2ezchmurn> noc? Po 1: godzinach ta 2ia)a chmura znika)a z oczu< %ak2y zas)oni)o %> %akie cia)o< i nastpne dwanacie godzin odpowiada)o nasze% nocy? M"% o%ciec i %a skomentowalimy akt< e nasz kompas nadal wskazywa) na p")noc< chocia teraz %u wiedzielimy< e przep)ynlimy przez zakrzywienie lu2 skra% otworu w -iemi< i e zna%dowalimy si daleko na po)udniu Vwewn>trzW skorupy ziemskie%< kt"ra< wed)ug naszych o2licze;< musi mieH oko)o K8: kilometr"w gru2oci od Vwewntrzne%W do Vzewntrzne%W powierzchni? Lr"tko m"wi>c< nie %est gru2sza ni skorupa %a%ka< tak e powierzchnia Vwewn>trzW %est niemal taka sama %ak Vna zewn>trzW? Wyda%e si< e wielka wietlista chmura lu2 kula matowoczerwonego ognia< kt"r> postanowilimy nazwaH V-adymionym *ogiemW ognistoczerwona rano i wieczorem i piknie 2ia)a w nocy zawieszona %est w wielkie% pr"ni Vwe wntrzuW -iemi i utrzymywana tam przez niezmienne prawo grawitac%i lu2 %ak> odpycha%>c> si) atmos eryczn>? W rzeczywistoci V-adymiony *"gW %est nieruchomy i z%awisko dnia i nocy Vwewn>trzW -iemi wywo)u%e %e% do2owy o2r"t wok") osi(? Wed)ug #la a $ansena ta niezwyk)a odyse%a trwa)a 'sto< a moe wice% dni< kt"rych nie da si opisaH(? W tym samym czasie w morzu< przez kt"re p)ynli< dokona)y si pewne niewielkie przemiany< zmieni) si te klimat: '+znalimy< e nadszed) %u listopad lu2 grudzie; i wyczulimy< i tak zwany 2iegun po)udniowy zwr"cony %est ku s)o;cu? !latego uwaalimy< e kiedy wydostaniemy si spod wewntrznego 2lasku i ciep)a V-adymionego *ogaW< natkniemy si na wiat)o i ciep)o prawD dziwego S)o;ca< dociera%>ce do otworu na 2iegunie po)udniowym? C nie pomylilimy si(? P"Bnie% statek $ansena zn"w pochwyci)y coraz to wiksze ale< kiedy pcha) go do przodu ciep)y wiatr wiata wewntrznego? Stopniowo zdali so2ie spraw< e powietrze ro2i si coraz ch)odnie%sze i zauwayli na horyzoncie kilka g"r lodowych? 'Wkr"tce znaleBlimy si wr"d )awicy kry i nie mam po%cia< w %aki spos"2 nasz stateczek FJ

przep)yn>) przez w>skie szczeliny midzy nimi i nie zosta) zmiadony? Lompas nadal zachoD wywa) si r"wnie dziwacznie i chwia) si %ak pi%any< gdy mi%alimy po)udniowe zakrzywienie lu2 skra% skorupy ziemskie%< tak samo %ak na %e% p")nocnym odpowiedniku? Wirowa)< nachyla) si i zdawa)o si< e co go opta)o(? Przez wiele dni o2a% eglarze musieli manewrowaH midzy g"rami lodowymi< a wreszcie wyp)ynli na otwarte morze? $ednak kiedy wydawa)o si im< e s> %u 2ezpieczni< )"dB uderzy)a w czciowo zanurzon> w alach g"r lodow>? -ostali wyrzuceni za 2urt? #la spad)< nieprzytomny< na g"r lodow>? Liedy ockn>) si po kilku minutach< nigdzie nie 2y)o widaH %ego o%ca? C chocia gor>czkowo szuka) wszdzie wok") g"ry lodowe% i 2ada) wzrokiem ocean< nigdzie nie dostrzeg) ani $ensa $ansena< ani statku? *ez prowiantu i ciep)e% odziey< #la $ansen przygotowywa) si na mierH? Potem nieoczekiwanie w %ego polu widzenia po%awi) si %aki statek? @ie chc>c wierzyH w)asnym oczom< #la przekona) si< e %est to szkocki wielory2nik z napisan> na 2urcie nazw> 7rlington? P"Bnie% mia) si dowiedzieH< i statek ten wyp)yn>) we wrzeniu z !undee< 2y )owiH wielory2y wok") .ntarktydy? Wymachu%>c rkami #la zdo)a) zwr"ciH uwag za)ogi i p") godziny p"Bnie% 2y) %u 2ezpieczny na pok)adzie? Lapitan wielory2nika< .ngus MacPherson< okaza) si mi)ym< choH upartym< starym wilkiem morskim? @ie znosi) %ednak opowieci< kt"re uwaa) za czyst> antaz%? 'Liedy spr"2owa)em mu powiedzieH< e przy2y)em Vz wntrzaW -iemi< kapitan i mat spo%rzeli po so2ie< pokiwali g)owami i nalegali< e2ym po)oy) si na koi pod cis)ym nadzorem lekarza okrtowego(< wspomina) #la $ansen? Po d)uszym odpoczynku i spoyciu kilku smacznych posi)k"w roz2itek postanowi) nie opowiadaH wice% o swoich przeyciach? Min>) rok< zanim #la $ansen dotar) w ko;cu do swego domu w Sztokholmie? Tam dowiedzia) si< e %ego matka zmar)a podczas< gdy on podr"owa) z o%cem? M)odzieniec po raz drugi opowiedzia) swo%e przygody wu%owi< Qusta owi #sterlindowi< %edynemu y%>cemu krewnemu? #dk>d wy)owiono go w po2liu .ntarktydy mia) doH czasu na re leks%e nad swo%> dziwn> podr"> i chcia) teraz przekonaH wu%a< 2y s inansowa) ekspedyc% do 'wiata wewntrznego(? 'Pocz>tkowo myla)em< e popiera m"% pro%ekt? Wydawa) si zainteresowany i poprosi)< a2ym poszed) z nim do %akich urzdnik"w i opowiedzia) im tak %ak %emu o mo%e% podr"y i odkryciu? Prosz> so2ie wyo2raziH m"% zaw"d i przeraenie< kiedy po zako;czeniu mo%e% opowieci< wu% podpisa) %akie papiery i 2ez ostrzeenia zamknito mnie w szpitalu dla umysD )owo chorych? Mia)em tam spdziH dwadziecia osiem d)ugich< nudnych i strasznych lat(? Wed)ug relac%i $ansena wypuszczono go ze szpitala w paBdzierniku 18O: roku? W midzyczasie %ego wu% umar) i #la $ansen 2y) teraz zupe)nie sam na wiecie? Piczy) so2ie ponad N= lat< nie mia) przy%aci")< a w %ego dokumentach odnotowano< e przeszed) choro2 umys)ow>? A" innego m"g) zro2iH< %ak wr"ciH na morze0 Przez nastpne dwadziecia siedem lat pracowa) %ako ry2ak< powica%>c wolny czas na poszukiwanie dowod"w na to< i %ego przeycia w Puste% -iemi nie 2y)y %edynie snem? -gromadzi) kolekc% ksi>ek o wyprawach polarnych< zro2i) mn"stwo notatek i z trudem narysowa) mapy? Pecz przez ca)y ten czas ywe% duszy nie opowiedzia) o swo%e% dziwne% podr"y? W roku 1887 $ansen< kt"ry wtedy mia) do2rze po siedemdziesi>tce< sprzeda) sw"% statek i postanowi) wyemigrowaH do .meryki< 2y spdziH reszt ycia w cieple%szym klimacie? Przez dwanacie lat mieszka) spoko%nie w Cllinois< zanim K marca 17=1 roku przeni"s) si do Qlendale w Pos .ngeles? !at t do2rze zapamita) %ako dzie; rozpoczcia drugie% kadenc%i prezydenta McLinleya? -amieszka) skromnie w niewielkie% posiad)oci i spdza) czas na pielgnowaniu kwiat"w i kilku drzew igowych do dnia< kiedy spotka) Willisa Qeorge_a 1mersona? 1merson 618NOD17189 2y) powieciopisarzem? W 17=J roku przeni"s) si do Pos .ngeles wraz ze swo%> on> *onnie< 2y pracowaH w rodz>cym si przemyle ilmowym? $ako popularny autor western"w wyczu)< e zapowiada si zapotrze2owanie na tego rodza%u scenariusze po wielkim sukcesie -!e 4reat -rain ;o##ery 6'Wielki napad na poci>g(9< kt"rego akc%a toczy)a si na !zikim -achodzie< a wywietlanym w 17=F roku? *y)a to do2ra decyz%a< gdy w 17=J roku Qil2ert F8

.nderson< gwiazdor z -!e 4reat -rain ;o##ery< stworzy) *rancho *illy_ego prawdopodo2nie pierwsz> s)ynn> postaH w dzie%ach kina w serialu ilmowym -!e )andit 9akes 4ood 6'@awr"cenie 2andyty(9? Mia) to 2yH pierwszy z ponad czterystu odcink"w o tym kow2o%u< a oznacza)o to seri um"w z pisarzami takimi %ak Willis 1merson? Mimo e 1merson i %ego ona mieszkali zaledwie par przecznic dale% od #la a $ansena< autor scenariuszy dopiero stopniowo zacz>) zauwaaH siwow)osego starca< gdy mi%a) go id>c do studia ilmowego i wraca%>c do domu? Azsto widywa) $ansena w ogrodzie< ale starzec przez wikszoH czasu wydawa) si pogr>ony w mylach< %ak uwiadomi) to so2ie p"Bnie% 1merson? $ednake pewnego wiosennego poranka pomacha) mu weso)o rk> i w ten spos"2 narodzi)a si przy%aB;< kt"ra p"Bnie% sta)a si partnerstwem literackim? 1merson napisa): '@ie2awem przekona)em si< e m"% nowy zna%omy %est niezwyk)ym cz)owiekiem< inteligentnym i wykszta)conym w godnym podziwu stopniu? Poniewa dopiero w p"Bnie%szym okresie swego d)ugiego ycia zatopi) si w lekturze< nauczy) si spdzaH d)ugie godziny pogr>oD ny w g)2okim zamyleniu? -achca)em go do rozmowy i w nastpnych dniach i tygodniach do2rze pozna)em #la a $ansena< kt"ry po trochu opowiedzia) mi histori tak zdumiewa%>c>< i %e% rozmach rzuca) wyzwanie rozs>dkowi i wierze? Ten starzec zawsze m"wi) tak ywo i szczerze< e oczarowa)y mnie %ego dziwne opowieci(? $ansen pokaza) te 1mersonowi swo%e notatki i mapy< w kt"rych zapisa) i narysowa) kady zapamitany szczeg") z podr"y do 'wiata wewntrznego(? Wciska%>c %e pisarzowi w rce powieD dzia): '-ostawiam %e panu< %eli o2ieca mi pan< e o iaru%e %e wiatu? Pragn< 2y ludzie poznali prawd< gdy wtedy wy%anione zostan> wszystkie ta%emnice dotycz>ce pokryte% lodem P")nocy(? Mimo pewnych zastrzee;< 1merson wyrazi) zgod i w rezultacie powsta)a ksi>ka -!e 0moky 4od or 7 <oyage to t!e :nner ,orld 6'-adymiony 2"g< al2o podr" do wiata wewntrznego(9 opowiedziana w)asnymi s)owami przez #la a $ansena? 1merson przekaza) %> swoim wydawcom< ,or2es d Aompany< w Ahicago? Lsi>ka zosta)a opu2likowana na wiosn 17=8 roku< ale< niestety< #la $ansen umar) kilka tygodni wczenie%? Tym razem %ednak nie musia)2y 2yH naraony na szyderstwa lu2 ryzyko szpitala dla psychicznie chorych? W swoim wstpie do wsp"lnego z $ansenem dzie)a 1merson przyzna)< e wielu czytelnik"w nie 2dzie chcia)o uwierzyH w t histori tak %ak on sam? 'Mimo e treH te% ksi>ki nie zgadza si z kosmogra icznymi rkopisami z przesz)oci(< napisa)< 'mona na nich polegaH %ako na zapisie tego< o czym #la $ansen twierdzi< e zo2aczy) na w)asne oczy? Cstnie%e prastare porzekad)o< e Vprawda %est dziwnie%sza od ikc%iW i %eli o mnie chodzi< sprawdzi)o si co do %oty< gdy pisa)em t ksi>k(? 1merson zwr"ci) r"wnie uwag na to< e %ego in ormator doszed) do wniosku< i< %ak stwierdza%> dawne legendy< ludzkoH prawdopodo2nie powsta)a w Puste% -iemi? C e w)anie tam niegdy zna%dowa) si 2a%eczny Ia%ski #gr"d? Pegendy o @oem i .rce po prostu s> zniekD szta)ceniem prawdy< twierdzi) $ansen: grupa mczyzn i ko2iet 2ardzo dawno temu wyp)yn)a ze wiata wewntrznego tak %ak zro2i) to on sam i %ego o%ciec 2y skolonizowaH powierzchni nasze% planety? Wprawdzie dzisia% #la $ansen ma zapewnione mie%sce w historii zagadki Puste% -iemi< ale 2ardzo trudno %est znaleBH egzemplarz ksi>ki 1mersona? .utor artyku)u zamieszczonego w periodyku /ate w marcu 17OO roku< de2atu%>c nad tym< czy opowieH tego starego marynarza 2y)a iluz%> rezultatem katastro y %ego statku< czy te naley %> uznaH za prawdziw> pod kadym wzgldem< stwierdzi): '*ez wzgldu na to< %aka %est odpowiedB< nadal naley zapytaH< dlaczego dwa egzemplarze te% ksi>ki zosta)y usunite z archiwum rz>dowego0( AzH 2adaczy Puste% -iemi wysun)a przypuszczenie< e chodzi tu zar"wno wtedy< a moe i o2ecnie o zmow milczenia midzy pewnymi rz>dami utrzymu%>cymi w ta%emnicy materia)y dotycz>ce wiata podziemnego? Azy istnie%> powody< 2y przypuszczaH< i naley do nich ksi>ka F7

-!e 0moky 4od0 W ci>gu dziesiciu lat przed swo%> mierci> Willis 1merson parokrotnie przyzna)< e patrzy sceptycznie na niekt"re czci opowieci #la a $ansena? -nalaz) %ednak w pismach pewne% licz2y wczenie%szych 2adaczy polarnych dowody potwierdza%>ce istnienie kilku z%awisk< o kt"rych wspomina) stary eglarz? @igdy %ednak nie w>tpi) w szczeroH swego s>siada? Przedmow do -!e 0moky 4od zako;czy) nastpu%>co: '$eli 2y)o to szale;stwo< to 2ardzo elokwentne i tak 2ardzo rozpali)o mo%> wyo2raBni< e przegna)o wszelkie myli o analizie krytyczne%? Setki razy zadawa)em so2ie pytanie< czy to moliwe< e nasza zna%omoH geogra ii -iemi %est niekompletna< i e zaskaku%>ca opowieH #la a $ansena opiera si na aktach< kt"re mona udowodniH? Azytelnik musi sam odpowiedzieH na te pytania tak< %ak mu nakae %ego rozum(? *ez wzgldu na polemiki< %akie wywo)a)a opowieH #la a $ansena< zachci)a ona do dalszych 2ada; nad legend> o Puste% -iemi? C rzeczywicie< w tym samym czasie na prze)omie wiek"w opu2likowano %eszcze kilka innych opracowa; dotycz>cych te% teorii< z kt"rych dwa s> szczeg"lnie wane dla naszych rozwaa;? -!e '!antom of t!e 'oles 6'Cluz%a 2iegun"w(9 pi"ra Williama Ieeda wyszed) w 17=O roku i %est czym w rodza%u kamienia milowego %ako pierwsza kompilac%a akt"w naukowych opartych na raportach polarnik"w? Ieed chcia) w ten spos"2 poprzeH tez< e -iemia %est pusta w rodku i e ma otwory na o2u 2iegunach? Ieed 2y) a2solwentem geogra ii @ew Rork +niSersity i pracowa) dla pewne% linii okrtowe% w tym miecie? -ainteresowa) si pro2lemem Puste% -iemi po przeczytaniu artyku)u o teorii koncentrycznych s er Symmesa? !oszed) do wniosku< e ten eksDo)nierz kroczy) z)> drog>E a2y znaleBH %akie inne wy%anienie sign>) wic po zapiski r"nych 2adaczy< kt"rzy zdo2yli o2a 2ieguny i napisali raporty o swoich przeyciach? Wr"d polarnik"w< kt"rych pisma i ksi>ki przestudiowa) Ieed< 2y) sir $ohn ,ranklin 61J8OD 18KJ9< 2ryty%ski podr"nik< kierownik dw"ch ekspedyc%i w re%ony .rktyki w poszukiwaniu p")nocnoDzachodniego prze%cia? !ruga wyprawa w roku 18KN zako;czy)a si mierci> wszystkich %e% cz)onk"w 6a 2y)o ich stu dwudziestu dziewiciu9? -nalaz) te wiele interesu%>cego materia)u w relac%i .merykanina 1lishy Lane_a 618:=D18NJ9< kt"ry wyruszy) na poszukiwanie zaginione% ekspedyc%i ,ranklina i nada) swo%e nazwisko !orzeczu LaneE w raportach Qeorge_a Wallace_a MelSilla 6181KD171:9< inyniera pracu%>cego w ameryka;skie% marynarce wo%enne%< kt"ry sta) na czele nieszczsne% ekspedyc%i !e Ponga w roku 18J7< oraz w papierach .dolphusa Qreeleya 618KKD 17FN9< 2y)ego o icera armii ameryka;skie%< kt"ry dowodzi) wypraw> ma%>c> na celu za)oenie szeregu stac%i meteorologicznych w .rktyce? @iewykluczone %ednak< e na%wanie%sze wskaz"wki Ieed odkry) w dokumentach norweskiego polarnika ,ridt%o a @ansena 618O1D17F=9< kt"ry dostarczy) tak wiele cennych in ormac%i o rodowisku arktycznym< oraz Io2erta Peary_ego 618NOD 17:=9< urodzonego w PennsylSanii 2adacza< kt"ry swo%e r"wnie pe)ne determinac%i pr"2y dotarcia do 2ieguna p")nocnego opisa) w ksi>ce *ort!ward 6'@a p")noc(< 17=:9? Ieed prze2ada) okiem naukowca wszystkie in ormac%e dostarczone przez tych zaradnych 2adaczy< zanim opu2likowa) licz>c> prawie trzysta stron ksi>k< kt"r> podo2nie %ak %e% poprzedD niczk -!e 0moky 4od< trudno %est dzisia% znaleBH? @apisa) w nie%: '-iemia %est pusta? *ieguny< kt"rych tak d)ugo poszukiwano< to iluz%e? @a o2u kra;cach [nasze% planety\ istnie%> otwory? We wntrzu -iemi kry%> si wielkie kontynenty oceany g"ry i rzeki? W tym @owym /wiecie kwitnie ycie rolinne i zwierzce i prawdopodo2nie zaludnia%> go rasy nieznane mieszka;com powierzchni -iemi(? W oparciu o wy2rane przez sie2ie akty William Ieed stwierdzi) stanowczo: '# tym< e -iemia %est pusta w rodku wiadczy akt< e nikt nie zdo)a) dotrzeH do 2iegun"w? W minionych latach wszyscy 2adacze dokonali tego samego dotarli do 8= lu2 do 8K stopnia szerokoci geogra iczne% p")nocne% i po)udniowe% i wszyscy zgodnie twierdz>< e znaleBli si w K=

cieple%szym klimacie i na otwartym morzu? #2serwac%e tego z%awiska dowodz>< e r"nica kilku stopni zaley %ednoczenie od d)ugoci< %ak i od szerokoci geogra iczne%? @a%dale% na p")nocy niekoniecznie musi zna%dowaH si l>d? #tw"r prowadz>cy do wntrza -iemi moe zna%dowaH si na l>dzie lu2 na wodzie< a przecie tak si zdarza? Lompas polarnika< kt"ry dotrze do na%dalszego punktu tego krgu podczas prowadzenia 2ada;< wykae na%dalsz> p")noc? $eli %ednak ruszy on dale% przed sie2ie< zgu2i si lu2 2dzie si oddala) od domniemanego 2ieguna i pod>y na po)udnie nie ma%>c o tym po%cia< gdy na kompasie nie mona polegaH(? Ieed przypuszcza)< e -iemia zaczyna si zakrzywiaH na szerokoci od J= do JN stopni szerokoci geogra iczne% p")nocne% i po)udniowe%< i e 2ieguny s> w istocie zewntrznymi krawdziami krg"w magnetycznych wok") otwor"w polarnych? #znacza)o to< e 2ieguny< tak %ak rozumiemy ten termin< w rzeczywistoci zna%du%> si w powietrzu? Uaden 2adacz nie m"g)2y twierdziH< e dotar) do kt"rego z nich< 2o zmyli)o2y go dziwaczne zachowanie si kompasu? -ar"wno na p")nocy< %ak i na po)udniu ig)a wskazywa)a2y pionowo w d") i< %ak podkreli) autor< z%awisko to zao2serwowa)o wielu polarnik"w? 'Przytoczy)em cytaty z relac%i niemal wszystkich tych 2adaczy??? i ich uwagi udowodni)y 2ez w>tpienia< i to< co twierdz< %est prawdziwe: #ceany .rktyczny i .ntarktyczny s> otwartymi akwenami< o2 itu%>cymi w zwierzta wszelkich rodza%"w< znacznie cieple%szymi ni tereny po)oone w g)2i l>du? $eli to prawda< to dlaczego nikt nie dotar) do adnego z 2iegun"w0 *ieguny s> tylko miraami a -iemia %est pusta< 2o w przeciwnym wypadku wszystkie zasady logicznego mylenia musz> zawieHX( !ruga ksi>ka< 7 >ourney to t!e 5art! :nterior or 8a3e t!e 'oles ;eally )een %isco3eredC 6'Podr" do wntrza ziemi? Azy 2ieguny naprawd odkryto0(9 autorstwa Marshalla *? Qardnera po%awi)a si siedem lat p"Bnie%< w roku 171F? -osta)a wydana w)asnym sumptem autora w %ego rodzinnym miasteczku .urora w hra2stwie Lane w stanie Cllinois i< podo2nie %ak na prac Ieeda< trudno dzi na ni> tra iH? # dziwo< Qardner nie wymienia -!e '!antom of t!e 'oles ani w tekcie< ani w 2i2liogra ii< nie moemy wic stwierdziH< czy %> czyta)< czy te nie? Wspomina %ednak o Symmesie i o innym zwolenniku teorii Puste% -iemi< zwanym 'prorokiem Loreshem( 6o kt"rym opowiem dale%9? Twierdzi< e -iemia %est pusta i ma otwory na 2iegunach? #d swoich poprzednik"w r"ni si wiar>< i we wntrzu -iemi< w %e% centralnym punkcie< zna%du%e si %akie s)o;ce? Qardner< ro2otnik z .urory< 2y) oddanym 2adaczem legendy o Puste% -iemi? Twierdzi)< e powici) prawie HwierH wieku na napisanie swe% licz>ce% czterysta piHdziesi>t stron ksi>ki o2 itu%>ce% w otogra ie .rktyki i .ntarktyki oraz liczne diagramy? Wed)ug Qardnera -iemia ma na 2iegunach okr>g)e otwory< przez kt"re wp)ywa%> wody ocean"w? Woda moe przylegaH do twarde% skorupy ziemskie% zar"wno w g"rze< %ak i ponie% otworu< poniewa rodek cikoci zna%du%e si w rodku te% skorupy< a nie w %e% pustym wntrzu? Qardner owiadczy)< e %eli %aki statek mia)2y przep)yn>H przez otw"r polarny i dotrzeH do rodka< 2dzie p)yn>) w odwrotne% pozyc%i po wewntrzne% stronie skorupy ziemskie%< utrzymywany si)> grawitac%i? +waa) te< i si)a ci>enia wok") zakrzywienia skorupy ziemskie% z zewn>trz do wntrza -iemi 2dzie mia)a znaczny wp)yw na kadego 2adacza< kt"ry tam si zna%dzie? Liedy wa>cy JN kilogram"w mczyzna przep)ynie przez otw"r polarny< %ego waga prawdopodo2nie si podwoi< ale gdy dotrze do wiata wewntrznego< odzyska pierwotny ciar? Qardner wy%ania) t tez m"wi>c< e do utrzymania %akiego cia)a wewn>trz wiru%>cego pustego o2iektu 2dzie potrze2na mnie%sza si)a ci>enia ni na zewn>trz? Wierzy) te< e przyci>ganie grawitacy%ne w otworach polarnych 2dzie tak silne< i w po)owie kadego z nich s)ona woda oceanu 2dzie si mieszaH ze s)odk> wod> ze wiata wewntrznegoE lecz ta pierwsza pozostanie o kilkadziesi>t centymetr"w ponie% drugie%? Podo2nie %ak William Ieed< Qardner uwaa)< i temperatury w wiecie wewntrznym 2d> 2ardzie% sta)e ni na zewn>trzE chocia czsto pada%> tam deszcze< nigdy %ednak nie %est doH ch)odno< 2y spad) nieg? Wed)ug Qardnera w tym podziemnym wiecie panu%e wspania)y< su2tropikalny klimat< s)owem %est to Ia%ski #gr"d czeka%>cy na kadego mia)ka< kt"ry tam tra i? @a ostatnich stronach swo%e% ksi>ki K1

Qardner zachca) rz>d Stan"w -%ednoczonych< a2y %ako pierwszy 'skorzysta) z te% wy%>tkowe% sposo2noci(?

!iagram Puste% -iemi wed)ug Marshalla *? Qardnera zamieszczony w %ego ksi>ce 7 >ourney to t!e 5art!Bs :nterior?

Marshall Qardner 2y) tak pewny s)usznoci swoich wniosk"w< e przed opu2likowaniem ksi>ki zg)osi) swo%e odkrycie w +rzdzie Patentowym Stan"w -%ednoczonych? Wype)ni) ormularz :N listopada 171: roku i dwa lata p"Bnie%< 1: ma%a 171K roku< otrzyma) patent nr 1=7O1=:? Cstnienie tego dokumentu pozosta%e do dzi ta%emnic> dla wszystkich poza garstk> oddanych 2adaczy Puste% -iemi< choH mia)2y on ogromne znaczenie< gdy2y udowodniono prawdziwoH teorii? *ior>c przyk)ad z Symmesa< Marshall Qardner r"wnie wys)a) swo%> ksi>k do pewne% licz2y wy2itnych ameryka;skich kongresmen"w i kilku przyw"dc"w pa;stw europe%skich? !owody wiadcz>< e %ego praca zosta)a przy%ta przez wikszoH od2iorc"w< choH tylko 2ardzo nieliczni %> skomentowali? $ednym z wy%>tk"w 2y) .nglik< sir .rtur Aonan !oyle 6tw"rca postaci Sherlocka &olmesa9< kt"ry coraz 2ardzie% interesowa) si spirytyzmem? @apisa) do autora tak: 'Przeczyta)em pa;sk> ma)> ksi>k 6i wielk> teori9 z prawdziwym zainteresowaniem? $est ona 2ardzo oryginalna i wy%ania wiele ta%emnic< gdy2y wic nie akt< i zdo2yto o2a 2ieguny< sta)2ym si pa;skim zwolennikiem? Mimo to uwaam< e %est to wielce interesu%>ca pozyc%a(? Qardner< choH na pewno 2y) zachwycony odpowiedzi>< odpisa)< e w istocie 2ieguny nie zosta)y zdo2yte o czym Aonan !oyle przekona)2y si 2ez w>tpienia< gdy2y zechcia) powt"rnie przeczytaH czH ksi>ki powicon> zachowaniu si kompas"w< na kt"rych nie mona polegaH w kole pod2iegunowym? .utorzy kilku recenz%i w prasie ameryka;skie% okrelili ksi>k Qardnera %ako 'teori Symmesa podan> w nowe% szacie(? Qardner popiesznie odrzuci) ten zarzut %ako 'a2surdalny(< poniewa nie 2y)o adnego podo2ie;stwa midzy koncepc%> serii koncentrycznych s er we wntrzu -iemi i %ego w)asne% teori> o otwarte% przestrzeni ogrzewane% przez centralne s)o;ce: K:

'@aley zwr"ciH uwag< e Symmes nie stworzy) logiczne% teorii ani nie przytoczy) adnych akt"w wy%ania%>cych< w %aki spos"2 przestrzenie midzy %ego koncentrycznymi s erami s> owietlane i ogrzewane? To w)anie w tym punkcie %ego teoria za)amu%e si w spos"2 katastro alny? My za przyna%mnie% udowodnilimy< e wewn>trz -iemi %est cieple% ni na zewn>trz? Wykazalimy to wszystko na podstawie zao2serwowanych akt"w< Symmes za opiera si tylko na teorii i to w dodatku 2)dne%(? Qardner %est r"wnie krytycznie nastawiony do pracy cz)owieka< kt"rego nazywa 'mistykiem Loreshem(? #drzuca %ego teori o radykalnie inne% Puste% -iemi %ako 'czyste spekulac%e( i nie poda%e czytelnikowi ani %ednego cytatu z pism 'Loresha(< ani te adne% in ormac%i o tym< gdzie mona %e znaleBH? W rzeczywistoci Loresh to inna wy2itna postaH za%mu%>ca si tym pro2lemem? Wysun>) on 2owiem przypuszczenie< e -iemia nie tylko %est pusta< lecz take e w %e% wntrzu y%> ludzie? W nastpnym rozdziale za%miemy si t> teori> i %e% nastpstwami?

KF

Prorok kosmogonii kom"rkowej

Wy2rzee ,lorydy< kt"re rozci>ga si wielkim )ukiem od Pensacola na zachodzie do 1Serglades i ,lorida Leys na wschodzie< s)ynie z piknych pla i rezerwat"w przyrody? Mimo e rozw"% Miami i stworzenie !isneylandu na wy2rzeu .tlantyku zamieni)o ten stan w midzynarodow> mekk dla turyst"w< wzd)u wy2rzea -atoki Meksyka;skie% nadal zachowa)y si po)acie dziewicze% ziemi? Takie mie%sca w po2liu 1Serglades< %ak Aorkscrew Swamp Sanctuary< *onita Springs< Aarl 1? $ohnson Aounty Park i wyspa 1stero< unikn)y nieszczcia masowego uprzemys)owieniaE a wszystkie le> w odleg)oci zaledwie F: kilometr"w od ruchliwego ,ort Meyers? Prawie dok)adnie 1== lat temu w po2liu miasta 1stero przeprowadzono %eden z na%dziwnie%szych eksperyment"w odnotowanych w kronikach Puste% -iemi? Pozosta)o po nim wiadectwo< choH mie%scowi ludzie w wikszoci %e ignoru%>? 1stero< po)oone w hra2stwie Pee< %est miasteczkiem licz>cym kilkuset mieszka;c"w< prowadz>cych spoko%ny try2 ycia i za%tych upraw> warzyw< cytrus"w i 2am2us"w? Poczytne gazety rzadko o nim wspomina%>< %eli %u w og"le< to %ako o 'wsp"lnocie religi%ne% za)oone% w roku 187K(? -a t> eu emistyczn> wzmiank> ukrywa si naprawd niezwyk)a historia? Patem 187J roku kadego przypadkowego gocia< kt"ry tra i)2y na to licz>ce wiele kilometr"w< pokryte sre2rzystym piaskiem< zalesione wy2rzee< zaskoczy)a2y dzia)alnoH niewielkie% grupy mczyzn na play? Wszyscy mieli roz)oyste 2rody< u2rani 2yli w identyczne< proste lniane stro%e i gorliwie wpychali d)ugi drut w )agodnie pluska%>ce ale oceanu? @a pierwszy rzut oka mona 2y ich pomyliH z wdkarzami< nie mieli %ednak wdek< a %edynym elementem ekwipunku 2y) szereg kwadrat"w u)oonych w kszta)cie litery 'T(? Wydawa)o si< e niezna%omi pragn> u)oyH w linii proste% skierowany na po)udnie drut< ale %eli nawet 2yli oni architektami< geogra ami< a moe 2iologami morza< %aki u licha mieli cel0 W rodku te% grupy sta)a niska postaH o doH w)adczym wygl>dzie g)adko ogolony mczyzna o niespoko%nych orzechowych oczach< kt"re< wed)ug s)"w %ego zna%omych< 'p)on)y %ak wgle(< gdy co wz2udzi)o %ego entuz%azm? W przeciwie;stwie do pozosta)ych 2y) doH niestosownie u2rany %ak na pla w p)aszcz w stylu ksicia .l2erta i pilniowy kapelusz? $edwa2ny 2ia)y krawat powiewa) na wietrze< gdy %ego w)aciciel nadzoD rowa) dziwaczn> operac%? Ten mczyzna nazywa) si Ayrus Ieed Teed i wraz ze swymi towarzyszami wszyscy oni 2yli cz)onkami %ego niezwyk)e% organizac%i usi)owa) dowieH< e ludzie nie mieszka%> na zewntrzne% czci wiata< lecz w %ego wntrzu? #dk>d Teed natkn>) si na teori $ohna AleSesa Symmesa< pr"2owa) dos)ownie wywr"ciH %> do g"ry nogami? *y) 2owiem przekonany< e choH -iemia wyda%e si wypuk)a< %est to tylko z)udzenie optyczne< i e %eli rozci>gnie si poziomo lini prost> dostatecznie daleko< z czasem w2i%e si ona w g"rn> krzywizn wiata? To w)anie to g)2okie przekonanie zaproD wadzi)o go na pla nad -atok Meksyka;sk> w lipcu 187J roku< uz2ro%onego w dziwny przyrz>d z)oony z trzech podw"%nych kwadrat"w u)oonych w kszta)t litery 'T(< kt"ry nazwa) 'rectilineatorem(? Mia) nadzie%< e %eli przeci>gnie go wzd)u wy2rzea na przestrzeni kilku kilometr"w< zdo)a %r 2yrus ;eed -eed" alias &ores! DEFGH= EHIFJ$ wreszcie potwierdziH swo%e trwa%>ce trzydzieci lat 2adania i wypromowaH w)asn> koncepc% 2udowy wiata? KK

.l2owiem %u od m)odoci Ayrus Teed wypatrywa) %akie% sprawy z arem anatyka religi%nego? +rodzi) si w roku 18F7 na armie w hra2stwie !elaware w stanie @owy $ork? Iodzice< $esse i Mary Teed< wychowali go na po2onego 2aptyst 6kiedy p"Bnie% Ayrus Teed doszed) do wniosku< i %est prorokiem< zwraca) uwag na imi swego o%ca i na znaczenie pewnego tekstu z )i#lii g)osz>cego< e z pnia $essego wzronie r"zga i ga)>B wyronie z %ego korzeni9? Pa;stwo Teed mieli nadzie%< e ich syn kiedy zostanie pastorem? $ednake m)odzie;ca wzito do wo%ska< uczestniczy) wic w wo%nie secesy%ne% %ako szeregowiec w armii +nii? Przez wikszoH czasu pracowa) w szpitalu polowym< i tam< %ak przed nim Symmes< zacz>) w wolnych chwilach interesowaH si alternatywn> nauk> i medycyn>? Tak 2ardzo si nimi prze%>)< e po zako;czeniu wo%ny< zapisa) si do @ew Rork 1clectic Medical Aollege w +tyce< orodku popularnego w"wczas medycznego nurtu eklektycyzmu< kt"ry 2ada) leki zio)owe? Po trzech latach nauki Teed uko;czy) college i miesi>c p"Bnie% otworzy) w +tyce w)asny ga2inet lekarski? C zn"w< tak %ak Symmesa< Teeda zdumia)a wikszoH prawd g)oszonych przez o ic%aln> nauk o -iemi? Teoria o wiecie wiru%>cym w niesko;czonym Losmosie niepokoi)a go< gdy zdawa)a si zupe)nie nie pasowaH do s)"w )i#lii< w kt"re tak arliwie wierzy)? -acz>) szukaH odpowiedzi praktyku%>c to< co nazwa) 'alchemi>( nie tradycy%n> chemi dawnych alchemik"w< lecz rodza% medytac%i nad natur> Wszechwiata? Iezultatem trzydziestu lat takie% medytac%i 2y)o pewne zdarzenie nazwa) %e 'wiz%>( kt"re zmieni)o %ego ycie? Pewne% nocy w 18O7 roku< o p")nocy< gdy Teed siedzia) samotnie w swoim 'la2oratorium organoDalchemicznym( 6czyli ga2inecie w +tyce9< nagle zauway) sto%>c> przed nim pikn> eteryczn> ko2iet? Po chwili milczenia postaH ta zwr"ci)a si do niego %ako do 'proroka Loresha( 6'Loresh( to he2ra%ski odpowiednik imienia 'Ayrus(9? Teed od razu zrozumia)< e niezna%oma %est duchem wys)anym przez *oga? W 2roszurze< kt"r> p"Bnie% napisa)< zatytu)owane% -!e :llumination of &ores! 9ar3ellous 56perience of t!e 4reat 7lc!emist at Atica" *$ .$ 6'#2%awienie Loresha? @iezwyk)e dowiadczenie wielkiego alchemika w +tyce(9 Teed streci) dalszy ci>g rozmowy ze z%aw>? Lo2ieta powiedzia)a mu< i y) %u kilkakrotnie< i e teraz przeznaczony %est na mes%asza? !la wype)nienia swo%e% mis%i musi posi>H uniwersaln> wiedz< a %e% na%wanie%szym elementem %est zrozumienie -iemi? Wed)ug prawdziwe% kosmogonii 'powierzchnia< na kt"re% y%e ludzkoH< to ca)kowita odwrotnoH tego< co twierdzi wsp")czesna nauka: e -iemia %est wypuk)a(? Sama )i#lia potwierdza to w wersecie: '@iech powstanie sklepienie por"d w"d i niech oddzieli wody od w"d( 6Idz 1<J9? Teed ma og)osiH t prawd ca)e% ludzkoci< doda)a z%awa przed znikniciem? @a to 'spec%alne o2%awienie(< %ak p"Bnie% %e nazywa)< 'prorok( czeka) ca)e ycie? #d razu za%>) si%eszcze 2ardzie% zaawansowanymi 2adaniami i kontemplac%>? W roku 18J= opu2likowa) drugi traktat -!e 2ellular 2osmogony -!e 5art! a 2onca3e 0p!ere 6'Losmogonia kom"rkowa: wkls)a -iemia(9< w kt"rym przedstawi) odkryte przez sie2ie nowe ' akty( astronomiczne? Wyda) t prac pod pseudonimem 'proroka Loresha(]? W swo%e% drugie% ksi>ce Teed wy%ani)< e -iemia podo2na %est do %a%ka? PudzkoH y%e we wntrzu skorupy< kt"ra ma 1O1 kilometr"w gru2oci i sk)ada si z siedemnastu warstw? PiH wewntrznych warstw to strata geologiczne< na kt"rych spoczywa piH warstw mineralnych< a nastpne siedem sk)ada si wy)>cznie z metali? @ie mona z %edne% strony widzieH drugie% strony skorupy< poniewa atmos era %est tak gsta< e podnosz>c wzrok nie %estemy w stanie dostrzec kontynent"w takich %ak .ustralia< o kt"rych wiemy< i zna%du%> si po przeciwne% stronie wiata?

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
] @ie istnie%e aden zwi>zek z !ayidem Loreshem 6alias 4ernonem &owellem9 przyw"dc> Locio)a Lultu !awidowego< heretyckiego odga)zienia .dwentyst"w !nia Si"dmego< kt"ry wierzy)< e z2lia si koniec wiata i na wiosn 177F roku 2roni) si przez N1 dni< o2legany przez polic% i agent"w ,*C w Waco w stanie Teksas? Loresh< kt"ry twierdzi)< e %est Ahrystusem< pope)ni) wraz z osiemdziesicioma picioma cz)onkami swo%e% sekty masowe samo2"%stwo< gdy 17 kwietnia 177F roku rozkaza) zamieniH swo%> o2warowan> siedzi2 w p)on>ce piek)o?

KN

QstoH atmos ery uniemoliwia te dostrzeenie prawdziwego S)o;ca? -amiast tego Pust> -iemi owietla rodza% pseudos)o;ca 2d>cego od2iciem pierwowzoru? Liedy prawdziwe S)o;ce zwr"cone %est ku nam sw> ciemn> stron>< powiedzia) Teed< tworzy to z)udzenie wschodz>cego i zachodz>cego cia)a nie2ieskiego< kt"re sprowadza noc? Lsiyc r"wnie %est tylko od2iciem< lecz -iemi< za inne planety to %edynie gromada unosz>cych si w powietrzu 'zmiennych dysk"w(? Cnnymi s)owy< nie s> one wcale cia)ami materialnymi< ale punktami wietlnymi? -agadk niesko;czonoci< kt"ra tak d)ugo nie dawa)a mu spoko%u< Teed wyt)umaczy) teraz z wielk> pewnoci> sie2ie ' aktem(< e poza Pust> -iemi> nie ma niczego?

W dalszych rozdzia)ach -!e 2ellular 2osmogony autor 2ardzie% szczeg")owo opisa) 2udow tzw? cia) nie2ieskich< chocia z powodu %ego zami)owania do zawi)ego %zyka i pseudonaukowych termin"w czytelnicy z trudem mogli ledziH tok rozumowania? Planety opisa) na przyk)ad %ako 's ery su2stanc%i skupionych poprzez zderzenie dorodkowych i odrodkowych nap)yw"w ekstrakt"w(< natomiast komety 'sk)ada)y si ze zlepia%>ce% si)y wywo)ane% kondensac%> su2stanc%i poprzez rozproszenie kolorowe% materii u we%cia do o2wod"w elektromagnetycznych< kt"re zamyka%> przewody izolacy%ne energii s)oneczne% i ksiycowe%(?

KO

@a pewno nie 2dzie zaskoczeniem dla czytelnika< e wrogie przy%cie< z %akim spotka)a si ksi>ka Teeda< doprowadzi)o do tego< i w %ednych rodowiskach uznano go za dziwaka< a w innych nawet za wariata? @ie nalea) on %ednak do ludzi< kt"rzy )atwo da%> si zastraszyH< i odpowiedzia) na pewn> wy%>tkowo %adowit> recenz% z godn> proroka pewnoci> sie2ie: 'Sprzeciw wo2ec mo%e% pracy %est tak nierozs>dny< a2surdalny i idiotyczny %ak ten< z kt"rym spotka)y si prace &arSeya i Qalileusza(? # dziwo< nie por"wna) si z $ohnem AleSesem Symmesem? - czasem Teed zgromadzi) niewielk> grup zwolennik"w? $ednake w miar %ak r"s) %ego entuz%azm do kosmogonii kom"rkowe%< coraz 2ardzie% podupada)a %ego praktyka lekarska w +tyce< zw)aszcza kiedy mie%scowa plotka nada)a mu miano 'zwariowanego doktora(? -rozpaczona ona 1dith opuci)a go< za2iera%>c ze so2> ich %edyne dziecko< !ouglasa? @ie zamierza%>c wyrzec si swo%e% mis%i yciowe%< Ayrus Teed porzuci) medycyn i postanowi) o2%echaH kra% wyg)asza%>c odczyty na temat prawdziwe% natury -iemi? ewczesne relac%e wskazu%>< e 2y) wietnym m"wc>< kt"rego charyzma szczeg"lnie przyci>ga)a ko2iety? !o roku 188O mia) %u kilkuset zwolennik"w< g)"wnie ko2iety< i wy2ra) Ahicago na swo%> kwater g)"wn>? Tam< w Aottage QroSe .Senue< stworzy) Loreshan +nity< niewielk> spo)ecznoH< dla kt"re% codziennie prowadzi) wyk)ady na temat swoich odkryH? W miar %ak zyskiwa) coraz to nowych adherent"w< w Ahicago zacz)y po%awiaH si a isze g)osz>ce: 'Uy%emy wewn>trzX(< wy%ania%>ce ilozo i Teeda? W 187K roku artyku) zamieszczony w 2!icago 8erald oszacowa) licz2 zwolennik"w Teeda na cztery tysi>ce< doda%>c< e 'prorok( zgromadzi) ponad O= tysicy dolar"w ze swoich wyk)ad"w? Pomys) wydr>onego wiata moe 2yH dziwaczny< ale nie 2rakowa)o mu poparcia? Ayrus Teed uy) czci tych pienidzy na wylansowanie periodyku -!e /laming 0word i w %ednym z pierwszych numer"w w artykule wstpnym< pod kt"rym podpisa) si %ako 'Ayrus Wys)annik *oy(< wyraBnie okreli) lini pisma: 'Powicilimy wiele energii i wysi)ku< a2y przedstawiH opinii pu2liczne% do dyskus%i kwesti kosmologii koresha;skie%? - tego te powodu znielimy zuchwa)e drwiny i zaciek)e przeladowania< z %akimi zawsze spotyka%> si nowe idee< kt"rym przeciwna %est wikszoH te%e opinii a dzie%e si tak zawsze? Q)osilimy nasz> wiedz kosmogologiczn> tak uparcie< e a zwolennicy a)szywe% VnaukiW poczuli si niepewnie(? &istoria nie zanotowa)a< czy Teed z czasem uzna)< e nie moe 2ezpiecznie kontynuowaH swo%e% 'mis%i( w Ahicago< w kadym razie w 187K roku postanowi) przenieH si wraz ze swymi zwolennikami do spoko%nie%szego mie%sca na wy2rzeu ,lorydy? Tuta%< w odleg)oci :O kilometr"w od ,ort Meyers< kupi) kawa)ek ziemi i og)osi) za)oenie nowe% spo)ecznoci zwane% 1stero? Tu zamierza) nadal prowadziH prac nad udowodnieniem tezy< e ludzkoH y%e wewn>trz -iemi? Powiedzia)< i z 'czasem miasto to stanie si @ow> $erozolim>( i w ko;cu stolic> wiata< %ak wierzy)< domem omiu milion"w wierz>cych? W rzeczywistoci mnie% ni dwiecie os"2 osiedli)o si w okolicy pomimo idyllicznego klimatu i piknego kra%o2razu? Prorok wy2ra) grup zwolennik"w< kt"rzy mieli mu pomagaH w dalsze% pracy i to w)anie ci 'naukowcy( w lipcu 187J roku przeprowadzili opisany wye% eksperyment< 2y 'udowodniH(< e wiat %est wkls)y na wy2rzeu naprzeciwko dzisie%sze% mierz>ce% 11 kilometr"w play wyspy 1stero? '+czeni( przy pomocy 'rectilineatora( popchnli drut na odleg)oH prawie O<N kilometr"w w stron ,lorida Leys< a pogr>y) si w morzu? Teed 2y) zachwycony? #pada%>ca pod wod lina 2y)a dla niego dowodem< e -iemia rzeczywicie przypomina wielkie %a%o? P"Bnie%szy artyku) w /ort 9eyer >ournal< kt"rego redaktor z 2liska< cynicznie o2serwowa) wsp"lnot Loresha< stwierdza< e eksperyment ten udowodni) tylko %edno: i 'rectilineator( %est 2ezuyteczny? Prorok odpowiedzia) w typowy dla sie2ie spos"2: 'WiedzieH o wkls)oci -iemi(< napisa) we -!e /laming 0word< 'to znaH *oga? Wiara w wypuk)oH -iemi %est odtr>caniem $ego i $ego dzie)a? Wszystko< co stoi w sprzecznoci z koresha;stwem< naley do antychrysta(? Mimo o2elg< kt"re spada)y na Teeda i %ego pogl>dy< wsp"lnota w Loresh nadal istnia)a? -!e /laming 0word wychodzi)< nios>c wiatu przes)anie o kosmogonii kom"rkowe%< a prorok za%>) si pisaniem %eszcze dw"ch ksi>ek? $edna< -!e 4reat ;ed %ragon or -!e /laming %e3il of t!e (rient KJ

6'Wielki czerwony smok(9< 2y)a rozwaaniami o przysz)oci i zosta)a opu2likowana dopiero w roku 17=7 pod pseudonimem 'Pord Ahester(< natomiast druga< -!e :mmortal 9an!ood 6'@iemiertelna ludzkoH(9 mia)a mieH k)opotliwe implikac%e dla Teeda? @iemal od dnia< w kt"rym 'prorok( i %ego zwolennicy osiedlili si w 1stero< regularnie odwiedza) ich< o2darzony w)adz> szery a urzdnik z ,ort Meyers< doH wo%owniczy mczyzna nazwiskiem $ordan< kt"ry na%wyraBnie% nie znosi) koreshyt"w i ich 'nie przemylanych( wierze;? !okucza) ko2ietom i czsto wdawa) si w k)"tnie z Teedem< kt"ry 2y) od niego niszy o %akie O= centymetr"w? Pewnego razu< po %eszcze %edne% sprzeczce< $ordan napad) przyw"dc sekty i ciko go zrani)? - dziesie%sze% perspektywy wyda%e si< e o2raenia te przypieszy)y mierH Ayrusa Teeda? 'Prorok Loresh( a do dnia swo%e% mierci w grudniu 17=8 roku g)2oko wierzy) w s)usznoH pogl>d"w na 2udow -iemi? @aduy) %ednak swo%e% wiarygodnoci w ostatnie% ksi>ce< -!e :mmortal 9an!ood? #wiadczy) w nie% 2owiem< e zmartwychwstanie po mierci %ak Ahrystus i za2ierze swoich wyznawc"w do nie2a? Po mierci 'proroka( na trzy dni przed *oym @arodzeniem< rozpoczto modlitewne czuwanie nad %ego cia)em< kt"re trwa)o a do @owego Ioku? Poniewa %ednak nie dosz)o do 'zmartwychwstania(< a wieci o mierci Teeda dotar)y do lekarza urzdowego hra2stwa Pee< kt"rego nadzorowi podlega)o 1stero< przy2y) on tam i zasta) szy2ko rozk)ada%>ce si cia)o? Iozkaza) natychmiast %e pogrze2aH? Wyznawcy na mie%sce ostatniego spoczynku Teeda wy2rali po)oon> 2lisko 2rzegu morza wysp 1stero? @a tym malowniczym< piaszczystym< zalesionym skrawku l>du cia)o umieszczono w 2etonowym gro2owcu< 2y nie z2ezczecili go przeciwnicy koresha;stwa? W p"Bnie%szych latach cz)onkowie te% spo)ecznoci opiekowali si gro2owcem z takim samym oddaniem< z %akim nadal wydawali -!e /laming 0word 6o dziwo< nigdy nie zamieszczono w nim in ormac%i o mierci %ego za)oyciela9? P"Bnie%< wiosn> 17:1 roku< tropikalny huragan zaatakowa) wy2rzea ,lorydy< przeora) wysp wraz z gigantycznymi alami i roztrzaska) gro2owiec? @astpnego ranka< kiedy 2urza ucich)a< dw"ch zwolennik"w zmar)ego 'proroka( nie znalaz)o ani ladu mie%sca ostatniego spoczynku Ayrusa Ieeda Teeda< ani %ego cia)a? !zisia% nadal mona spacerowaH nad -atok> 1stero i wyo2raaH so2ie Teeda i %ego zwolennik"w dokonu%>cych dziwacznych eksperyment"w? W po2liu wci> %eszcze y%> ludzie pamita%>cy kult 'Loresha( i male%>c> licz2 %ego wyznawc"w< kt"rzy wydawali -!e /laming 0word a do roku 17K7< kiedy poar w magazynie drukarni po)oy) temu kres? Przez ca)y ten czas g)osili oni idee za)oyciela sekty z r"wnym arem< a w 17KO roku ca)y nak)ad powicili wy%anieniu< %ak dziki swym pogl>dom alchemicznym 'prorok Loresh( przepowiedzia) zrzucenie pierwszych 2om2 atomowych na &iroszim i @agasaki w ostatnich dniach CC wo%ny wiatowe%? $ednake po roku 17K7 zapanowa)o milczenie? Moe wydaH si zaskaku%>ce< e teoria o kosmologii kom"rkowe% zainteresowa)a pewn> licz2 os"2 poza .meryk>? Wr"d nich 2y) niemiecki inynier Qustaw Mengering z Magde2urga< kt"ry zaakceptowa) pogl>dy Teeda i w 17FF roku pr"2owa) powt"rzyH %ego eksperyment< od2i%a%>c %aki o2iekt od wkls)e% skorupy -iemi? +y) %ednak do tego rakiety? W owym czasie technologia rakietowa nadal 2y)a w powi%akach< chocia ludzie od wielu lat marzyli o lotach w Losmos? $uliusz 4erne na przyk)ad zaproponowa) 'kosmiczne dzia)o( w powieci 'Wok") Lsiyca( 618ON9< ale dopiero rosy%ski nauczyciel Lonstanty Aio)kowski 618NJD 17FN9 %ako pierwszy zaproponowa) praktyczne wykorzystanie napdu rakietowego? W %ego dalekowzrocznych pomys)ach kt"re opu2likowa) w tym samym czasie< kiedy ameryka;scy 2racia #rSille i Wil2ert Wright dokonywali pierwszych pr"2nych lot"w w Litty &awk widaH niewielki wp)yw koncepc%i Puste% -iemi? @a przyk)ad Aio)kowski narysowa) plan okr>g)ego statku kosmicznego< kt"rego za)oga p)ywa)a w powietrzu w %ego wntrzu< gdy z podziwu godn> dok)adnoci> przewidzia) stan niewakoci w przestrzeni midzyplanetarne%?

K8

Lonstanty Aio)kowski 618NJD17FN9? Po prawe%: schemat pierwszego statku kosmcznego?

W latach :=? GG wieku eksperymenty z rakietami na paliwo p)ynne rozpoczli niemal %ednoczenie Io2ert &utchings Qoddard w .meryce< za w @iemczech grupa< w sk)ad kt"re% wchodzi) nie%aki Wernher Son *raun? +rz>dzi) on poligon< kt"ry nazwa) Iaketen lugsplatz< czyli Polem Iakietowym 6p"Bnie%< oczywicie< Son *raun i czH %ego koleg"w z2udowa)a rakiety 4D: kierowane na Wielk> *rytani w roku 17KN< a po zako;czeniu wo%ny< gdy wszyscy przenieli si do .meryki< statki kosmiczne< kt"re wynios)y ludzi w Losmos i wyl>dowa)y na Lsiycu9? Liedy Qustaw Mengering dowiedzia) si o eksperymentach prowadzonych na Polu IakietoD wym< uzna)< i %est to idealna metoda udowodnienia prawdziwoci teorii Ayrusa Teeda< kt"ra przez ostatnie dziesiH lat sta)a si %ego o2ses%>? $ako %eden z wy2itnych inynier"w w Magde2urgu i cz)onek rady mie%skie%< mia) pewne wp)ywy? +y) ich do przekonania swych koleg"wDradnych< 2y wypr"2owali koncepc% Puste% -iemi zmar)ego .merykanina? !oda)< e %eli teoria ta okae si prawdziwa< ich miasto stanie si s)awne na ca)ym wiecie? -aproponowa) 2erli;skim eksperymenD tatorom wystrzelenie rakiety pionowo w g"r? $eeli wyl>du%e ona w .ustralii< okae si< e Teed przez ca)y czas mia) rac%? Mengering na%widocznie% umia) przekonywaH< gdy zim> 17F: roku wyruszy) do *erlina z o2ietnic> poparcia inansowego uzyskan> od rady mie%skie% Magde2urga? W *erlinie spotka) si z Iudol em @e2elem< %ednym z cz)onk"w @iemieckiego Towarzystwa *ada; Losmicznych i przedstawi) mu sw"% plan? @e2el< kt"ry p"Bnie% mia) prowadziH 2adania nad rakietami dla nazist"w< nie m"g) omin>H takie% okaz%i? Szy2ko opracowa) inansowy plan konstrukc%i odpowiednie% rakiety i ustali) program starD towy? Wprawdzie relac%e z przeprowadzonych pr"2 s> racze% ragmentaryczne< nie ma %ednak w>tpliwoci< e @e2el i %ego zesp") wydali wiele tysicy marek wyp)aconych przez rad mie%sk> Magde2urga usi)u%>c z2udowaH rakiet potnie%sz> od %e% poprzedniczek< kt"ra mog)a2y przelecieH wielk> odleg)oH w zaproponowane% przez Teeda wers%i Puste% -iemi? -apiski wskazu%>< e pierwsz> pr"2 przeprowadzono w marcu 17FF roku? -ako;czy)a si ona eksploz%> rakiety na rampie startowe%? P"Bnie% nast>pi)o %eszcze kilka wy2uch"w< zanim kole%na pr"2a wystrzelenia rakiety powiod)a si 7 czerwca tego roku? Iakieta unios)a si< lecz dolecia)a tylko do ko;ca rampy? Podczas nastpne% pr"2y< 1F czerwca< pocisk przelecia) oko)o : metr"w< nim spad) na ziemi? :7 czerwca< kiedy undusze z Magde2urga %u si wyczerpa)y< a rada mie%ska owiadczy)a< i wice% nic nie przyle< Mengering z niepoko%em patrzy) na przygotowania do K7

wystrzelenia trzecie% rakiety? Wszyscy wstrzymali oddech< kiedy rakieta odpali)a i zacz)a wolno sun>H po rampie? Przez kilka sekund rzeczywicie wydawa)o si< e wzici w 2)kitne nie2o i raz na zawsze rozstrzygnie sp"r o prawdziwoH teorii kosmogonii kom"rkowe%? @iestety< powoli< 2ardzo powoli< rakieta zmieni)a po)oenie z pionowego na poziome i przelecia)a oko)o F== metr"w< zanim wy2uch)a na ziemi? @a szczcie skierowa)a si w odwrotnym kierunku od mie%sca< gdzie sta) Mengering i o2s)uga techniczna? Poz2awiony pienidzy< wyczerpawszy cierpliwoH magde2urskich radnych< Mengering musia) porzuciH pro%ekt? . z powodu katastro alnego zako;czenia pr"2 z rakietami r"wnie do2rze mog)o to oznaczaH koniec te% szczeg"lne% teorii Puste% -iemi? W rzeczywistoci %ednak pomys) ten mia) podD nieH si z upadku na Polu Iakietowym wraz z do%ciem do w)adzy w @iemczech .dol a &itlera? C koncepc% t zamierzano wykorzystaH w spos"2< kt"ry m"g)2y ca)kowicie zmieniH prze2ieg CC wo%D ny wiatowe%???

N=

%itler i &widmowy wszechwiat'

Pewnego ranka na pocz>tku marca 17K: roku 2y)ego niemieckiego pilota Petera *endera< kt"ry s)uy) w cesarskich si)ach powietrznych w czasie C wo%ny wiatowe%< przedstawiono cz)owiekowi za%temu wtedy prowadzeniem drugiego wiatowego kon liktu ma%>cego pomciH wczenie%sze ponienie %ego narodu? Mimo e w"wczas .dol &itler< w"dz nazistowskich @iemiec< 2y) racze% zaa2sor2owany losem swych oddzia)"w walcz>cych z Ios%anami na wschodzie< rozkaza) %ednak sprowadziH *endera do kwatery g)"wne% w Iasten2urgu< a2y wyt)umaczy) mu teori< kt"ra zyska)a apro2at kilku wyszych o icer"w niemieckie% marynarki wo%enne% i< co znacznie wanie%sze< drugiego urzdnika w pa;stwie< marsza)ka Izeszy &ermana Qfringa? 1gzemplarz pracy< w kt"re% *ender przedstawi) t teori< %ie 8o!l ,elt +e!re 6'Teoria Puste% -iemi(9< lea) otwarty na 2iurku &itlera< kiedy %e% autor podszed)< podni"s) d)o; pozdrawia%>c siedz>cego mczyzn< kt"rego podziwia) od wielu lat< i czeka) na rozpoczcie %ednego z na%ciekawszych spotka; ery do dzi s)yn>ce% z wielu dziwacznych teorii i niesamowite% pseudonauki< %aka rozprzestrzeni)a si wr"d hierarchii party%noDpa;stwowe% Trzecie% Izeszy? Az)owiek t)umacz>cy teori Puste% -iemi w Iasten2urgu< silnie u orty ikowane% siedzi2ie &itlera w lesie w Prusach Wschodnich< w po2liu Ltrzyna w Polsce< mia) w so2ie co u%mu%>cego? Twierdz< o ic%alnie nazywan> /K!rer!aupt@uartier ,olfssc!anze 6Lwatera Q)"wna Wodza 'Wilczy Szaniec(9< wznieli 2udowniczowie i inynierowie ,chrera w latach 17K=D17K1< zwraca%>c spec%aln> uwag na pewne elementy mitologiczne i okultystyczne? W po2liu sta)a %edna z wielkich twierdz krzyackich< a na terenie kwatery g)"wne% &itlera zna%dowa) si cywilny cmentarz i wite Br"d)o )>czone ze staroytnymi mocami magicznymi? Ao %eszcze 2ardzie% znamienne< Wilczy Szaniec z2udowano wed)ug zasad geomanc%i i sta) on w rodku kon igurac%i linii geomantycznych< zwr"cone% wprost na p")nocny wsch"d< ku Moskwie? Qrupa doradc"w &itlera< zwolennik"w okultyzmu< wy%ani)a mu< e w dawnych czasach ludzie uywali takie% w)anie kon igurac%i do kierowania atak"w psychicznych na swych wrog"w? Powiedzieli< i nawet sama nazwa Iasten2urg zwi>zana %est z liniami geomantycznymi< co czyni ze; idealne mie%sce mocy? &itler nie potrze2owa) dalszych perswaz%i i uzna) t lokalizac% za odpowiedni>< mimo %e% doH ponurego wygl>du i otacza%>cych %> zalesionych mokrade)? Iozkaza) z2udowaH kwater< kt"ra po 2unkrze 2erli;skim mia)a si staH na%wanie%sz> w %ego pa;stwie? $ednake pomimo ca)e% troski i d2a)oci o ezoteryczne szczeg")y< to w)anie tam w lipcu 17KK roku dokonano zamachu 2om2owego na ycie wodza?

N1

N:

Wilczy Szaniec 6,olfssc!anze9 w Qier)oy ko)o Ltrzyna?

@ikt nie przeczuwa) niczego marcowego poranka< kiedy &itler opracowywa) r"ne dalekosine plany dla nowe% 1uropy? Cnwaz%a na -wi>zek Iadziecki< rozpoczta w czerwcu u2ieg)ego roku< 2y)a zn"w kontynuowana po straszliwe% zimie? Przez kilka miesicy wo%ska niemieckie posuwa)y si wci> do przodu< a dotar)y na odleg)oH 1:7 kilometr"w od Moskwy? Pecz na pocz>tku paBdziernika spad) nieg i w po)>czeniu z wczesnym spadkiem temperatury ponie% zera zmusi) niemieckie si)y inwazy%ne do zatrzymania ataku? @ieprzygotowani do walki w takich arktycznych warunkach @iemcy nie mieli 2owiem zimowe% odziey i nie zamarza%>ce% 2roni musieli stawiH NF

czo)o kontro ensywie .rmii Azerwone% i modlili si o wiosn i szy2k> odwil? Ahocia &itler %eszcze tego nie wiedzia)< do wiosny 17K: roku straty @iemc"w mia)y wynieH 1?1O8?=== za2itych i rannych? Posy wo%ny nieu2)aganie zacz)y si zmieniaH na %ego niekorzyH?

.dol &itler 61887D17KN9

#czywicie zainteresowania .dol a &itlera s> do2rze znane< %ak r"wnie akt< i %ego marzenia o Tysi>cletnie% Izeszy opiera)y si na starogerma;skich podaniach o rasie o2darzonych magiczn> moc> 'nadludzi(< kt"ra mia)a pewnego dnia rz>dziH wiatem? &itler urodzi) si w granicznym austriackim miasteczku *raunau< sk>d wywodzili si s)ynni spirytyci< %ak 2racia Willi i Iudi Schneiderowie< kt"rzy posiadali zdolnoci psychokinetyczne pozwala%>ce im poruszaH przedmioty na odleg)oH? Wed)ug Pouisa Pauwelsa i $ac3uesa *ergiera< autor"w -!e 9orning of t!e 9agicians 6'Poranek magik"w(< 17O=9 &itler mia) t sam> mamk co Willi Schneider? -ar"wno Pauwels< %ak i *ergier rozwaali przypuszczenie choH< trze2a powiedzieH< niez2yt powanie czy tamci dwa% nie mogli wyssaH z %e% mlekiem %akich ta%emniczych mocyX @ieliczni historycy okultyzmu zastanawiali si te< czy cz)owiek< kt"ry p"Bnie% zosta) wodzem @iemiec< mia) %akie zdolnoci prekognicy%ne? @ie ma %ednak adnych w>tpliwoci< e &itler 2ez zastrzee; wierzy) w astrologi i NK

sprawdza) sw"% horoskop przed pod%ciem kade% wane% decyz%i wo%skowe% lu2 polityczne%? #pinia pu2liczna wiedzia)a o tym %eszcze przed wy2uchem CC wo%ny wiatowe%< %ak wskazu%e artyku) w 4azette de +ausanne z N kwietnia 17F7 roku: '@ikt nie wierzy w astrologi 2ardzie% ni &err &itler? Ladego miesi>ca pyta o nowe przepoD wiednie astrologiczne? To nie przypadek< e wszystkie %ego zamachy mia)y mie%sce w marcu? Przed atakiem wy2iera na%lepsz> por wskazan> przez gwiazdy? . marzec na pewno %est %ego na%lepszym miesi>cem???( $eeli Peter *ender pragn>) idealne% pory< w kt"re% m"g)2y przedstawiH &itlerowi swo%> trwa%>c> ca)e ycie wiar w Pust> -iemi i w moliwoH wykorzystania %e% dla do2ra niemieckich zmaga; wo%ennych< nie m"g) so2ie wyo2raziH lepsze%? @ieco ponad miesi>c wczenie%< :N stycznia 17K: roku< &itler m"wi) o mitach i legendach podczas kolac%i< %ak zanotowa) ,rancois Qenoud w 8itler s -a#le -alk 6'Iozmowy towarzyskie &itlera(< 17NF9: '@ic nie przeszkadza nam przypuszczaH< e mitologia %est od2iciem rzeczy< kt"re niegdy istnia)y i o kt"rych ludzkoH zachowa)a nie%asne wspomnienia(< powiedzia) ,chrer swoim towarzyszom? 'Lto wie< %akich odkryH mona 2y dokonaH< gdy2ymy potra ili z2adaH zalane teraz przez wod l>dy0( Taki wic 2y) stan umys)u cz)owieka< kt"remu *ender przedstawi) koncepc%e< na %akie natkn>) si podczas C wo%ny wiatowe%? #d te% pory 2ez wytchnienia pracowa) nad ich udowodnieniem? @iewiele wiadomo o wczesnych latach ycia Petera *endera? +rodzi) si w *erlinie< uczszcza) na mie%scowy uniwersytet< gdzie studiowa) geogra i i %zyki o2ce? $ako dwudziestopiciolatek wst>pi) do cesarskiego lotnictwa i zdo2y) tam zaw"d pilota? Po wy2uchu C wo%ny wiatowe% przydzielono go do eskadry znane% %ako 'Szwadron /mierci(< kt"r> dowodzi) znakomity m)ody pilot &erman Qfring? Pomimo ca)kowicie odmiennych charakter"w< o2a% m)odzie;cy nie2awem zostali 2liskimi przy%aci")mi? Iazem pe)nili mis%e nad ,ranc%>i o2u przypisywano du> iloH zestrzele;? $ednake od tamte% pory kariera Qfringa 2y)a %ednym pasmem sukces"w i po zako;czeniu wo%ny w listopadzie 1718 roku uwaano go za na%s)ynnie%szego y%>cego niemiecD kiego pilota wo%skowego? P"Bnie% zosta) o2latywaczem u szwedzkiego a2rykanta samolot"w< polu2i) szwedzk> arystokratk 1mmy Sonnemann i po powrocie do @iemiec wst>pi) do niedawno powsta)e% partii nazistowskie%< w kt"re% wkr"tce doszed) do na%wyszych dosto%e;stw i w)adzy w lad za %e% wodzem< .dol em &itlerem? W czerwcu 17K1 roku Qfring osi>gn>) szczyt kariery: &itler mianowa) go swym nastpc>? Peterowi *enderowi nie wiod)o si r"wnie do2rze? Patem 171O roku< podczas lotu patrolowego nad ,ranc%> i tym razem nie w towarzystwie swego przy%aciela Qfringa zosta) zestrzelony przez rancuskiego pilota i ciko ranny w katastro ie samolotu? @astpne dwa lata spdzi) %ako %eniec wo%enny? @a%wyraBnie% *enden nie uk)ada) heroicznych plan"w ucieczkiE przyzwyczai) si do leniwego ycia w o2ozie< odzysku%>c powoli zdrowie? Pu2i) %ednak czytaH i chwyta) wszystko< co mia)o zwi>zek z %ego zainteresowaniami geogra icznymi? Poniewa m"g) czytaH po angielsku< mia) wikszy wy2"r ni pozostali %e;cy wo%enni? Pewnego dnia wr"d stos"w ksi>ek i czasopism znalaz) kilka egzemplarzy -!e /laming 0word Ayrusa Teeda? @atychmiast za ascynowa)a go koncepc%a rodza%u ludzkiego y%>cego wewn>trz Puste% -iemi< a nie na %e% powierzchni< i zastanawia) si nad kadym s)owem? @adal roztrz>sa) teori Teeda< kiedy odzyska) wolnoH po zawieszeniu 2roni< tu przed *oym @arodzeniem 1718 roku? Po powrocie do *erlina< *ender zn"w spotka) si ze swoim starym przy%acielem &ermanem Qfringiem i chocia o2a% czuli< e s>dzone s> im odmienne losy< przyrzekli so2ie< i 2d> utrzymywaH ze so2> kontakt? Pomimo wszystkich zarzut"w< %akimi go o2ci>ono< Qfring 2ez w>tpienia 2y) wiernym przy%acielem i dotrzyma) s)owa danego dawnemu towarzyszowi 2roni? - powodu odniesionych na wo%nie ran *enderowi trudno 2y)o znaleBH prac< ale wreszcie zdo2y) skromnie op)acan> posad urzdnika pa;stwowego? @adal za%mowa) si koncepc%ami Teeda i w wolnych chwilach napisa) szereg artyku)"w dla czasopism okultystycznych< poda%>c w)asn> interpertac% Puste% -iemi? P"Bnie% rozwin>) %> w kilku 2roszurach i ksi>kach? We wszystkich zachca) do radykalne% zmiany wiz%i wiata? Twierdzi)< e nie %est to teoria< lecz doktryna %ie 8o!l ,elt +e!re? NN

*ender 2y) teraz przekonany< e w rzeczywistoci Wszechwiat %est ca)kiem ma)y? Wierzy)< i ludzie y%> na wewntrzne% przestrzeni pustego glo2u takie% same% wielkoci< %ak> podawa)a ortodoksy%na geogra ia< ale otoczonego tward> ska)> ci>gn>c> si w niesko;czonoH? Mieszka;cy nie spada%> z te% powierzchni dziki pewnym rodza%om promieniowania s)onecznego? Wszdzie wok") zna%du%e si warstwa powietrza siga%>ca JK kilometr"w w g"r< coraz 2ardzie% si przerzedza%>ca< 2y staH si pr"ni> w samym rodku glo2u? W te% przestrzeni wisi S)o;ce rozgrzana do czerwonoci skalna kula znacznie mnie%sza ni uwaa%> naukowcy< ma%>ca zaledwie F:: kilometry rednicy< Lsiyc< r"wnie mnie%szy ni zak)adano oraz to< co *ender nazywa) 'Widmowym Wszechwiatem(? *y)a to masa nie2ieskoszarych gaz"w< przez kt"re przewieca)y male;kie punkty wietlne< zwane przez ludzi gwiazdami< choH wcale nie s> one dalekimi cia)ami nie2ieskimi? @oc zapada wtedy< gdy te gazy przep)ywa%> przed S)o;cemE natomiast ich cie; powodu%e zaHmienia Lsiyca? Tak Peter *ender wy%ania) to< co< %ak twierdzi)< pokolenia astronom"w 'udawa)y(< e widz> przez teleskopy? *endera zapytano %ednak< dlaczego mieszkaniec !rezna nie m"g) spo%rzeH w nie2o i dostrzec Pekinu0 To ca)kiem proste< odpar)? /wiat)o nie mknie po linii proste%< lecz po mocno zagite% krzywe% i wraca na powierzchni -iemi po kilku kilometrach? -%awisko to z kolei da%e a)szywe wraenie horyzontu? *ender utrzymywa) te< e r"ne d)ugoci al wdrowa)y po r"nych krzywych? @a ko;cu %ie 8o!l ,elt +e!re stwierdza)< i ludzie s> %edynymi istotami rozumnymi y%>cymi w pustym wiecie< kt"ry si nie porusza? PudzkoH %est tak zamknita i chroniona< %ak dziecko w )onie matki? Moe wydawaH si zaskaku%>ce< e Qfring ze swo%> wielk> pych> >dz> 2ogactwa i z)upionych dzie) sztuki nie wspomina%>c %u o 2ezwzgldnoci< z %ak> popiera) spraw &itlera< co z%edna)o mu przydomek 'z)ego geniusza nazizmu( wzi>) tak> teori ca)kiem serio? Pecz darzy) *endera szczer> przy%aBni>< a przede wszystkim 2y) cz)owiekiem nigdy nie odrzuca%>cym adne% idei< w kt"re% mog)o kryH si choH2y BdB2)o prawdy? Liedy Peter *ender skontaktowa) si z kadr> o icersk> niemieckie% marynarki wo%enne% i wy%ani)< w %aki spos"2 Pusta -iemia mog)a2y 2yH dla nich uyteczna< Qfring przypuszczalnie cieszy) si< e ma w tym sw"% udzia)? W kadym razie %ego wrodzony instynkt do intryg dawno temu nauczy) go< i w kontrowersy%nych sprawach zawsze do2rze %est za%>H postaw wyczeku%>c>? P"Bnie%sze 2adania wykaza)y< e mimo cynizmu Qfringa w wielu sprawach< nie 2y) on uodporniony na okultyzm? $ego ona 1mmy twardo wierzy)a w astrologi i od roku 17F8< podo2nie %ak &itler< regularnie radzi)a si %asnowidza< doktora .ugustusa &eermana< kt"ry dawa) %e% rady w sprawach oso2istych< in ormowa) o prze2iegu wo%ny i sposo2ach wp)ywania na los ma? -anim nazici doszli do w)adzy< niemiecka marynarka wo%enna zna%dowa)a si na dalekim ko;cu armii< gdy traktat wersalski ograniczy) licz2 marynarzy i okrt"w? @ic wic dziwnego< e po zawarciu przez &itlera niemieckoDangielskiego traktatu o marynarce wo%enne% w 17FN roku< wysi o icerowie marynarki stali si %ego arliwymi zwolennikami? *o chocia tylko w niewielkim stopniu z)agodzono restrykc%e na)oone na niemieck> lot wo%enn>< to pozwolono @iemcom na wyszkolenie prawie nieograniczone% licz2y marynarzy oraz na posiadanie )odzi podwodnych? Liedy &itler posun>) si dale% i nakaza) ponowne uz2ro%enie marynarki wo%enne%< ich zachwyt dos)ownie si podwoi) i oczywicie 2yli do2rze przygotowani do walki< kiedy w roku 17F7 wy2uch)a wo%na? Wic %ak to si sta)o< e stare wilki morskie z niemieckie% loty wo%enne% uzna)y doktryn Petera *endera o Puste% -iemi za co praktycznego< co mog)o im si przydaH0 Wyda%e si< e %ego argumenty 2y)y 2ardzo powane i rzeczowe? *ender zgodzi) si z ich ilozo i> e na%trudnie%szym zadaniem kadego dow"dcy na morzu %est okrelenie< gdzie mog> si zna%dowaH nieprzy%acielskie okrty? #d wiek"w tylko o2serwac%e umoliwia)y spe)nienie tego wymagania? Wynalezienie samolotu< a potem radaru< na pewno pomog)o w rozwi>zaniu pro2lemu< ale go nie zlikwidowa)o? Samolotom zwiadowczym trudno %est dostrzec statek na rozleg)ym oceanie< za dzia)anie radaru ogranicza si do o2szaru< kt"ry moe on skanowaH? .le< owiadczy) *ender< gdy2y zasig radaru mona w %aki spos"2 powikszyH do tysicy kilometr"w zwraca%>c anteny w stron nie2a< a nie horyzontu< to co wtedy0 $eeli teoria Puste% -iemi %est prawdziwa< ale radarowe 2d> si od2i%aH od wntrza glo2u i s)aH sygna)y na indykator katodowy< tworz>c w ten spos"2 o2raz mie%sca< w kt"rym mog> si czaiH nieprzyD NO

%acielskie okrty? *ender namawia) o icer"w marynarki< a p"Bnie% i &itlera podczas spotkania w Iasten2urgu< do przeprowadzenia eksperyment"w z pomoc> radaru< 2y potwierdziH %ego teori? Proponowa) oprzeH %e na dowiadczeniu< kt"re Teed zro2i) na ,lorydzie< a Mengering nie zdo)a) zako;czyH w *erlinie? #wiadczy) %ednak< e to< co on sam ma na myli< na pewno podzia)a? &istoria nie m"wi nam nic o pierwsze% reakc%i &itlera na wy%anienia *endera? Wiemy %ednak< e wyda) rozkaz przeprowadzenia takich eksperyment"w w na%wiksze% ta%emnicy< pod nadzorem szta2u generalnego admiralic%i na 2a)tyckie% wyspie Iugii< oddalone% od 2rzegu o K8F kilometry? !ziwnym zrz>dzeniem losu 2y)o to mie%sce ma%>ce takie samo okultystyczne znaczenie %ak Iasten2urg? Iugia< kt"r> dzisia% na%lepie% pamita si %ako mie%sce< gdzie @iemcy z2udowali i wypr"2owywali rakiety 4D1 i 4D:< w staroytnoci 2y)a poga;skim sanktuarium< w kt"rym dokonyD wano przywo)u%>cych moc o2rzd"w? S)ynna legenda opowiada< %ak kr"l Waldemar C z !anii< o2awia%>c si mocy mieszka;c"w Iugii< poprowadzi) przeciwko nim kruc%at w 11O8 roku i zr"wna) z ziemi> ich wi>tynie? Podczas swe% licz>ce% wiele wiek"w historii 'wit> wysp(< %ak %> czasami nazywano< okupowali !u;czycy< Szwedzi i ,rancuzi< a wreszcie wpad)a w rce @iemc"w po o2aleniu @apoleona w 181N roku? -e wzgldu na zwi>zki ze staroytnoci> i 2ohaterami z przesz)oci partia nazistowska wy2ra)a Iugi %ako mie%sce na pomnik m)odziey hitlerowskie%? /wi>tyni t< o ic%alnie wzniesion> dla uczczenia pamici &ansa Mallona< cz)onka &itler%ugend< za2itego w roku 17F1< z2udowano z gru2o ciosanych granitowych 2lok"w i pokryto tradycy%n> s)omian> strzech>E w rodku zna%dowa) si masywny monolityczny o)tarz? Liedy kto wszed) do ciemnego wntrza< owietlonego tylko wiat)em dziennym s>cz>cym si przez w>skie okna< mia) wraenie< %ak2y com>) si w czasie o tysi>ce lat do dni poga;skich mit"w? To w)anie na t wysp< z %e% wci> o2ecn> atmos er> staroytnego mistycyzmu< miesi>c po spotkaniu *endera z &itlerem< przy2y)a grupa niemieckich ekspert"w do spraw radia< radaru i otogra ii< a2y zwery ikowaH %ego teori? *yli wyposaeni w osi>galne w @iemczech na%nowsze zdo2ycze techniki< spec%alnie ci>gnite z ca)e% Izeszy? Lierowa) nimi doktor &einz ,isher< g)"wny niemiecki ekspert od promieni podczerwonych< kt"rego oderwano od niezwykle wane% dla kra%u pracy nad systemem o2ronnym? ,isher nie 2y) z tego zadowolony? $ak powiedzia) p"Bnie%< sam pomys) wydawa) mu si dziwaczny? #trzymawszy %ednak rozkaz od pewnego cz)onka szta2u &itlera< 2y zawiesi) swo%e 2adania i zameldowa) si w *erlinie 'dla natychmiastowego przydzia)u(< musia) go pos)uchaH? Pewnego piknego< %asnego poranka w drugim tygodniu kwietnia doktor ,isher i %ego zesp") rozpoczli pr"2y zgodnie z instrukc%ami? 1ksperymentalny przyrz>d emitu%>cy promienie podczerwone umieszczono w po2liu p")nocnego kra;ca Iugii i skierowano w nie2o pod k>tem KN stopni? ,isher< kt"rego dok)adnie poin ormowano o koncepc%i *endera< postanowi) nie dzieliH si t> wiedz> z innymi naukowcami i technikami: nikt z nich nie wiedzia)< dlaczego przeprowadza%> ten niezwyk)y eksperyment? Liedy zesp") ,ishera pracowa)< wok") terenu 2ada; rozmieszczono agenD t"w SS< a2y zapewniH utrzymanie wszystkiego w ta%emnicyE o)nierze patrolowali te wy2rzee< 2y strzec go przeciwko nieoczekiwane% ingerenc%i przy%aci") lu2 wrog"w? Przez ca)kowicie nierzeczywisty tydzie; zesp") ,ishera o2s)ugiwa) aparatur przez dwadziecia cztery godziny na do2? -awsze mieli wraenie< e kieru%> %> w stron< z kt"re%< %ak si zdawa)o< nic nie mona 2y)o wykryH? Aodziennie dokonywano wszystkich moliwych regulac%i przyrz>du< 2y mieH pewnoH< e do2rze dzia)a< notu%>c %ednoczenie starannie otrzymane dane? Wszystko to zako;czy)o si??? niczym? #czywicie ,isher wiedzia)< co te pr"2y mia)y wykazaH? $eeli *ender si nie myli)< w"wczas mkn>ce po linii proste% promienie podczerwone 'odskoczy)y2y( od Puste% -iemi i zlokalizowa)y2y wszystko< co zna%du%e si za horyzontem? Cch cele stanowi)a 2ryty%ska lota< kt"ra mia)a prze2ywaH w Scapa ,low na #rkadach? ,isher przyzna) te< e %eli w teorii *endera %est choH BdB2)o prawdy< podczas tych pr"2 aparatura powinna ode2raH sygna)y z %edne% "sme% powierzchni -iemi i zapewniH &itlerowi ol2rzymi> przewag w realizac%i plan"w< kt"re przygotowywa): o ensywy na wszystkich NJ

rontach? Pecz po siedmiu dniach spdzonych na Iugii< kiedy nie u%rzano ani %ednego punkciku< ,isher przerwa) eksperyment i przygotowa) raport dla szta2u generalnego admiralic%i? $ak napisa)< nie m"g) si doczekaH< a opuci wysp i wr"ci do swo%e% powane% pracy? @ieudane testy i dalszy los g)"wnych 2ohater"w tego dramatu pozosta)y ta%emnic> a do ko;ca wo%ny? W 17KO roku pro esor Qerard Luiper z o2serwatorium na Mount Palomar us)ysza) o ciekaD wych wydarzeniach na Iugii i po dog)2nych 2adaniach napisa) artyku) do popularnonaukowego czasopisma 'opular 7stronomy? Stwierdzi) w nim< e: 'Wysi o icerowie niemieckie% admiralic%i i lotnictwa wierzyli w teori Puste% -iemi? +waali< e moe ona okazaH si uyteczna do lokalizac%i 2ryty%skie% loty wo%enne% poniewa wkls)oH -iemi u)atwi dalekosine o2serwac%e z pomoc> promieni podczerwonych< kt"re s> mnie% zakrzywione ni ale wiat)a widzialnego(? Pro esor Luiper odkry) te< e cz)owiek< kt"ry kierowa) tymi pr"2ami< doktor &einz ,isher< przey) wo%n i w 17KN roku przeni"s) si do .meryki< gdzie wraz z grup> innych sprowadzonych z @iemiec uczonych pomaga) w rozwo%u 2roni atomowe%? Liedy zapytano go o %ego po2yt na Iugii< odpar) po prostu: '@azici zmusili mnie do ro2ienia zwariowanych rzeczy< kt"re 2ardzo mi przeszD kadza)y w moich 2adaniach(? &istoria ta %ednak nie ko;czy si w tym mie%scu? W 17NJ roku stac%a 2adawcza armii ameryka;skie% w !ayton w stanie #hio owiadczy)a< e pracu%e nad 2om2> wodorow> zdoln> wytworzyH temperatur miliona stopni? Wr"d wy2itnych spec%alist"w uczestnicz>cych w tym zdumiewa%>cym programie 2y)??? doktor ,isher? Lrew w y)ach mrozi myl< e gdy2y nie skieroD wano go do prac nad Pust> -iemi> i pozwolono mu kontynuowaH inne 2adania< &itler m"g)2y zysD kaH znacznie lepsz> 2ro;< zanim alianci spowodowali2y %ego upadek? @iepowodzenie na Iugii drogo kosztowa)o Petera *endera? &itler< kt"ry nigdy nie tolerowa) niepowodze;< kaza) umieciH autora %ie 8o!l ,elt +e!re w o2ozie koncentracy%nym? Liedy us)ysza) o tym Qfring< zrozumia)< e nic nie moe zro2iH dla ratowania kolegi? *eneder %eszcze raz znalaz) si za drutami ale tym razem nawet nie pozwalano mu na szukanie pociechy w ksi>kach lu2 w czasopismach? #statnie lata ycia spdzi) w ndzy< podupada%>c na zdrowiu< wyszydzany przez innych wiBni"w? -mar) zim> 17KK roku? Pecz nawet na )ou mierci Peter *ender nie wyrzek) si swoich wierze; o Puste% -iemi? -reszt> teoria 'Widmowego Wszechwiata( nie umar)a razem z nim? Testy przeprowadzone w kwietniu 17K: roku nie 2y)y tak 2eznadzie%ne< %ak wtedy uznano? @igel Pennick zwr"ci) na to uwag w ksi>ce 8itlerLs 0ecret 0ciences 6'Ta%ne nauki &itlera(< 17819: '1ksperymenty z promieniami podczerwonymi na Iugii nie zawiod)y ca)kowicie< gdy sta)y si podstaw> systemu wykrywania okrt"w< kt"ry @iemcy usi)owali zainstalowaH w Aieninie Qi2raltarskie%< 2y monitorowaH alianckie transporty? W ostatnich latach CC wo%ny wiatowe% na Iugii zna%dowa)a si stac%a radarowa ledz>ca pociski rakietowe wystrzeliwane z Pennemcnde(? @azwisko Petera *endera r"wnie przetrwa)o? W 17K8 roku pewien niemiecki zwolennik %ie 8o!l ,elt +e!re< Larl 1? @eupart< wyda) seri ulotek< w kt"rych stwierdza)< e wierzy w ywotnoH te% doktryny i geniusz %e% ordownika? 1gzemplarze tych ulotek nadal kr>> wr"d ma)e% grupy 1urope%czyk"w< kt"rzy wierz>< %ak *ender< e nasz wiat %est kul> uwizion> w lite% skaleE ksi>k @euparta 4eokosmos 617NF9 uwaa si za na%wanie%sze opracowanie tego tematu? W latach N=? w QarmischDPartenkirchen w @iemczech powsta)o Stowarzyszenie *ada; Qeokosmicznych< kt"re ponownie przy%)o teorie Teeda i %ego nastpc"w oraz opu2likowa)o w)asn> map wydr>onego glo2u? @a%wanie%szym punktem programu Stowarzyszenia *ada; Qeokosmicznych 2y)o twierdzenie< e -iemia rozci>ga si niesko;czenie we wszystkie strony? @ie ma ukrytego centralnego s)o;ca< ale znane wszystkim S)o;ce< kt"re w po)owie %est %asne i w po)owie ciemne? S)o;ce to %est stac%onarne< natomiast wntrze -iemi o2raca si w ci>gu :K godzin< powodu%>c nastanie nocy i dnia? W %edne% ze swych pu2likac%i stowarzyszenie owiadczy)o tonem< kt"ry na pewno zyska)2y uznanie Teeda: N8

'PudzkoH moe tylko na tym zyskaH< %eli uzna< e y%e w zamknite% przestrzeni i e %ednoczenie tkwi w Losmosie(?

-iemia %ako pusty w rodku glo2 wed)ug @iemieckiego Stowarzyszenia *ada; Qeokosmicznych?

Powr"Hmy %ednak do eksperyment"w na Iugii? Wprawdzie oznacza)y one de initywny koniec zainteresowania &itlera teori> Puste% -iemi< nigdy %ednak nie opuci)o go o2sesy%ne zami)owanie do okultyzmu? To< %ak wykaza)a historia< przyczyni)o si do %ego ostatecznego upadku? $ednake opowieci o Puste% -iemi nie odstpowa)y &itlera i innych dosto%nik"w Trzecie% Izeszy a do ko;ca wo%ny? $edna z nich dotyczy grupy nazist"w< kt"rzy przygotowali '#perac% #dessa(< 2y u)atwiH so2ie ucieczk z @iemiec< kiedy sta)o si %asne< e wszystko stracone? $eden z plan"w przewidywa)< e lota )odzi podwodnych za2ierze &itlera i %ego na%2liszych wsp")pracownik"w do 2azy umieszczone% pod czap> lodow> na 2iegunie po)udniowym? Tam 2yli2y 2ezpieczni i moe mieli2y czas na z2adanie in ormac%i o we%ciu do wiata podziemnego? #czywicie nie taki romantyczny los przypad) &itlerowi w udziale< ale ndzna< samo2"%cza mierH w o2lonym 2unkrze w sercu *erlina?

N7

Aiekawe post scriptum do te% historii zaprowadzi nas ca)kiem naturalnie do nastpnego wielD kiego wydarzenia w zagadce Puste% -iemi? W 17F8 roku &itler wys)a) trzy samoloty do .ntarktyki< gdzie mia)y one przelecieH nad o2ecn> -iemi> Lr"lowe% Maud? Cch za)ogom polecono za)oyH 2az< a potem upuciH chor>giewk ze swastyk> nad tym terytorD ium i o2%>H %e w posiadanie w imieniu @iemiec? Mia)o si nazywaH @eue Schwa2enland 6@owa Szwa2ia9? - dzisie%sze% perspektywy wyda%e si oczywiste< e &itler 2y) czciowo zainteresowany dodaniem nowych ziem do swego imperium i czciowo tym< co si dzia)o w tych dalekich stronach? .l2owiem w @iemczech snuto spekulac%e o 'zaginionych miasD tach( na .ntarktydzie< w zdumiewa%>cy spos"2 ogrzewanych przez Pogo ekspedyc%i 17F8D17F7? wykorzystanie aktywnoci wulkaniczne%? @iemieccy archeolodzy kierowali ekspedyc%ami na ten zamarznity kontynent w latach 18JF< 17=1 i 1711< a wzrost zainteresowania staroytnymi mitami w erze &itlera zw)aszcza tymi< kt"re m"wi)y< e o2szar 2ieguna po)udniowego m"g) niegdy stanowiH czH .tlantydy przygotowa) grunt dla dodatkoD wych mis%i 2adawczych?

Mapa .ntarktyki pokazu%>ca po)oenie i rozmiar @owe% Szwa2ii?

O=

@iestety< nie ma adnych wiadectw Br"d)owych o tym< co si sta)o z tymi @iemcami i z ich mis%>? Lr>> pog)oski o za)oeniu tam ta%ne% 2azy +D2oot"w< kt"ra dzia)a)a a do ko;ca wo%ny? @ie ma %ednak dowod"w< e niemieccy 2adacze odkryli cokolwiek w tym osnutym legendami kra%u< choH @igel Pennick znacz>co skomentowa) "w epizod: 'Moe ta na%dale% na po)udnie po)oona nazistowska 2aza 2y)a ostatnim przycz")kiem Trzecie% Izeszy0 Lilka lat po %e% upadku ekspedyc%a wo%skowa pod wodz> admira)a *yrda opuci)a Stany -%ednoczone i skierowa)a si w)anie na to terytorium< kt"re teraz naley do @orwegii? Meldunki o stratach lotnictwa ameryka;skiego stwierdza)y otwarcie: Vzniszczone przez nieprzy%acielaW? S)ynny teraz lot *yrda< kt"ry< %ak si m"wi< znalaz) si nad nie o2%tym mapami o2szarem 2d>cym we%ciem do Vwiata wewntrznegoW Puste% -iemi< od2y) si w)anie wtedy? Moe kontynuowa) on 2adania nazist"w< gdy ich zainteresowanie teori> Puste% -iemi %est do2rze znane? @awet %eli nie dotar) nad nie znane ziemie< zniekszta)cona relac%a o %ego podr"y do Puste% -iemi mog)a zrodziH si pod wp)ywem nazistowskich dokument"w zdo2ytych podczas te% ekspedyc%i(? W rzeczywistoci od dnia< w kt"rym Pennick napisa) te s)owa< wysz)o na %aw znacznie wice% dowod"w wiadcz>cych< e admira) Iichard *yrd rzeczywicie wlecia) do wiata wewntrznego? !owody te zawarte s> w %ego dziennikach pok)adowych i w pamitnikach< a niekt"re z nich do niedawna 2y)y okryte ta%emnic>? #pisu%> one podr" r"wnie interesu%>c>< %ak podo2na morska wdr"wka #la a $ansena?

O1

Tajny dziennik pok(adowy admira(a )yrda

Ai< kt"rzy spotkali kontradmira)a Iicharda *yrda< opisywali go %ako typowego< ca)kowicie ameryka;skiego 2ohatera? Wysoki< przysto%ny< z %asnymi< krconymi si w)osami< czsto mia) si i umiecha)? Ten mi)onik przyg"d nigdy nie ustpowa) przed wyzwaniem i zawsze skromnie m"wi) o swoich dokonaniach< choH doskonale zdawa) so2ie spraw ze znaczenia reklamy dla realizac%i w)asnych cel"w? $ako znakomity o icer marynarki i doskona)y pilot nie mia) %ednak wy2u%a)e% wyo2raBni: przestworza morza i nie2a< w kt"rych spdzi) czH ycia kszta)tu%>c>< %ego charakter< wy2i)y mu to z g)owy? *y) prostolini%ny we wszystkim< co ro2i)< inspirowa) wszystkich< kt"rymi dowodzi)< i precyzy%nie opisywa) swo%e przeycia< choH2y na%dziwnie%sze? *d>c %u marynarzem i lotnikiem< *yrd sta) si te podr"nikiemD2adaczem i dzisia% na%lepie% pamita si %ego dalekosine loty nad .tlantykiem< %ego do2rze zorganizowane wyprawy na .ntarktyd i akt< e przey) samotnie ca)> zim w po2liu 2ieguna po)udniowego %ednym s)owem< wszystkie wyczyny< kt"re dostarczy)y 2ezcennych in ormac%i dla %ego nastpc"w? . przecie ten wytrzyma)y i pomys)owy cz)owiek< kt"ry na w)asne% sk"rze odczu) wp)yw skra%noci klimatycznych na kra;cach -iemi< %est inn> kluczow> postaci> w zagadce Puste% -iemi? .l2owiem Br"d)a wskazu%>< e admira) *yrd dwukrotnie wlecia) do 'wiata wewntrznego( przez 2ieguny i pozostawi) opis swoich przeyH< kt"ry %est r"wnie zadziwia%>cy %ak relac%a #la a $ansena< choH opowiedziany z ca)kiem inne% perspektywy?

.dmira) Iichard 1Selyn *yrd< $r? 61888D17NJ9?

O:

Swo%e pe)ne nie2ezpiecze;stw ycie 2adacza i podr"nika Iichard 1Selyn *yrd opisa) w prosty< rac%onalny spos"2 w swych dw"ch ksi>kach %isco3ery 6'#dkrycie(< 17FN9 i 7lone 6'Samotny(< 17F89? Pecz historia %ego zdumiewa%>cych lot"w w .rktyce i nad .ntarktyd> wci> owiana %est ta%emnic> i pe)na pyta; 2ez odpowiedzi? !ziennik pok)adowy z tych lot"w pozosta%e 'niedostpny( mimo wielokrotnie powtarzanych pr"2 do nowo%orskiego urzdu @aSal Iesearch? Po mierci *yrda w 17NJ roku< pamitnik< w kt"rym opisa) inne dziwne przeycia podczas przelot"w nad stre ami polarnymi< za2ra)o +S @aSal Cntelligence *ureau w Waszyngtonie i uta%ni)o przed uczonymi oraz opini> pu2liczn>? $ednake dziki pomocy pewnego kolegiD2adacza Puste% -iemi zdo2y)em wy%>tki z na%wanie%szych ragment"w o2u dokument"w< kt"re pozosta)y ta%emnic> przez prawie p") wieku? Cch zawartoH< %ak si pa;stwo przekonacie< zdumiewa?

*yrd urodzi) si w Winchester w Wirginii :N paBdziernika 1888 roku i po sko;czeniu +niSersity o 4irginia oraz +S @aSal .cademy nauczy) si lataH w 2azie si) powietrznych marynarki ameryka;skie% w Pensacola na ,lorydzie? Pocz>tkowo od2ywa) loty treningowe na hydroplanach co prowadzi)o do klski spor> licz2 m)odych pilot"w ale *yrd przetrzyma) wszystko i zdo2ywD szy odpowiednie kwali ikac%e< s)uy) z wyr"nieniem podczas C wo%ny wiatowe%? P"Bnie% odegra) wan> rol w rozwo%u przyrz>d"w nawigacy%nych do podr"y transatlantyckich i rozpocz>) karier polarnika w roku 17:K< kiedy zosta) dow"dc> ma)e% eskadry lotnicze% marynarki ameryka;skie% wys)ane% do z2adania zachodnie% Qrenlandii? Wz2udzi)o to w nim am2ic%< 2y %ako pierwszy cz)owiek przelecieH nad 2iegunem p")nocnym? 7 ma%a 17:O roku wylecia) w trzysilnikowym monoplanie /okker=G z Lings *ay na Spits2ergenie? Wtedy w)anie spo%rza) z g"ry na o2szar< z kt"rym %ego imi mia)o na zawsze pozostaH nierozerwalnie z)>czone? $ego p"Bnie%szy opis tego lotu w ksi>ce 0kywar 6'Podnie2na wo%na(< 17:89 %est 2rzemienny we wnioski: '@ieznane zna%dowa)o si przed nami< przez godzin przelatywalimy przez niez2adane o2szary o powierzchni prawie 1O tysicy kilometr"w kwadratowych i dowiadczalimy nie da%>cego si z niczym por"wnaH zadowolenia z poszukiwa; nowego l>du? Azas i przestrze; znalaz)y si wstanie kompletnego rozgardiaszu< gdy z2liylimy si do 2ieguna??? i tu< i tam< zamiast napiera%>cych na sie2ie p"l lodowych< u%rzelimy w>ski Vkana)W z zielonkawonie2iesk> wod> na tle 2ieli niegu? Iaz< na chwil< pomyli)em dalek>< niewyraBn>< nisko wisz>c> nad ziemi> chmur z g"rskimi szczytami odleg)ego l>du(?

OF

Ao w rzeczywistoci zo2aczy) *yrd tego ma%owego dnia0 #twarta< wolna od lodu woda 2y)a z pewnoci> zaskoczeniem< ale do%rza) on te przelotnie poza 2iegunem co< czego nigdy dot>d nie widziano< a tylko wspominano od staroytnoci? *ez wzgldu na to< po powrocie do Stan"w -%ednoczonych sta) si 2ohaterem narodowym< mianowano go kontradmira)em i przyznano mu +S Aongregational Medal o &onour? $ednake niekt"re autorytety uzna)y< e punkt kulminacy%ny %ego lotu m"g) 2yH iluz%> %ak wy%ania Iichard Montague w (ceans" 'oles and 7irmen 6'#ceany< 2ieguny i lotnicy(< 17819: '@a pocz>tku lat J=? zrodzi)y si w>tpliwoci co do tych zapisk"w i do twierdzenia *yrda< e w og"le dotar) do 2ieguna(? Azy %est to pierwsza aluz%a do spisku ma%>cego na celu ukrycie tego< co zo2aczy) lotnik0 *yrd ze swe% strony nigdy nie w>tpi) w niezwyk)e z%awiska< kt"rych 2y) wiadkiem i zawsze o nich pamita) podczas nastpnych wypraw polarnych? $esieni> 17:8 roku< po 'rozgrzewa%>cym( locie przez .tlantyk ze wschodu na zach"d w czerwcu 17:J roku< *yrd og)osi)< e zamierza udaH si na drug> p")kul i przelecieH nad nieznanymi re%onami .ntarktydy? !ziki swe% s)awie i umie%tnoci autoreklamy otrzyma) wsparcie inansowe od takich 2ogatych .merykan"w< %ak ,ord i Iocke eller i potok wp)at od wiel2icieliE suma przekroczy)a K== tysicy dolar"w? W oparciu o te undusze poprowadzi) du> i do2rze wyekwipowan> ekspedyc%< 2y za)oyH 2az na rontowe% cianie Ioss Cce Shel ? @azwa) %>< z po2udek patriotycznych< 'Ma)> .meryk>(? $eszcze raz niespodzianki czeka)y na *yrda< gdy wz2i) si w powietrze :7 listopada 17:7 roku? #pisa) %e w wydane% w roku 17F1 ksi>ce +ittle 7merica 7erial 56ploration in t!e 7ntarctic and t!e /lig!t to t!e 0out! 'ole 6'Ma)a .meryka: lotnicze 2adania .ntarktydy i lot do 2ieguna po)udniowego(9: 'Ten istnie%>cy tylko w wyo2raBni punkt< 2iegun po)udniowy to 2a)amutne mie%sce? Y>cz> si w nim wszystkie po)udniki i stre y czasowe? #so2a tak pechowa< e musia)a2y mieszkaH w %ego po2liu< mia)a2y trudnoci z ustaleniem< %akiego czasu powinna si trzymaH? Lierunki< tak %ak %e rozumiemy< r"wnie nic 2y nie znaczy)y dla te% nieszczsne% istoty? Qdy %eli nie wdrowa)a2y ona na p")noc lu2 na po)udnie< nie mog)a2y iH w linii proste% i nadal w tym samym kierunku? -mienia)a2y kierunek w widoczny spos"2 co kilka minut i chc>c iH tam< dok>d zmierza)a< musia)a2y iH po spirali(? Liedy *yrd przelecia) nad dolnym kra;cem wiata< dowiadczy) nowych< dziwnych z%awisk i odczuH? '-e wszystkich lot"w< %akie od2y)em< aden nie 2y) tak podnieca%>cy i tak poyteczny? Widmo z2lia%>cego si dramatu ocienia)o kady przeleciany kilometr? P")noc< wsch"d< po)udnie i zach"d tego wszystkiego nie widzia)< nie prze2y) i nie pozna) aden cz)owiek? @iewyraBne kszta)ty zama%aczy)y we mgle na po)udniowym wschodzie< wskazu%>c na 2liskoH l>du? W dziwne%< charakterystyczne% dla .ntarktydy z)e% widzialnoci przypomina)y kszta)tem egipskie piramidy? Wydawa)o si to nam 2ardzo wane< a przecie nie moglimy si cieszyH? @atura wykona)a swo%e dzie)o na tak wielk> skal i z tak niesko;czenie wielk> moc>< e moglimy tylko wpatrywaH si nie z otwartymi ustami i powiedzieH: V#< do lichaXW .l2owiem u%rzelimy tu epok lodowcow> w ca)e% %e% potdze? Widzielimy zduszony i przygnieciony lodem kontynent? *y)a to martwa pustynia zrodzona z %ednego z na%wikszych zlodowace;< %akie kiedykolwiek zna)a -iemia? Patrz>c na .ntarktyd< nie chcia)o si wierzyH< e kiedy mia)a ona ciep)y klimat i yzn> ziemi< z w)asnymi rolinami i wysokimi drzewami(? Lontradmira) *yrd i %ego nawigator Ployd L? Qrenlie %eszcze kilkakrotnie przelecieli nad .ntarktyd> tamte% zimy< odkrywa%>c )a;cuch wysokich g"r< kt"rym nadali nazw Iocke eller Mountains na czeH sponsora ekspedyc%i< i spory< nieznany dot>d o2szar nazwany -iemi> Marie *yrd od imienia ony pilota? @a%widocznie% wyruszyli te po raz drugi w po2lie 2ieguna po)udniowego< choH akt ten nie zosta) wyraBnie wymieniony w ksi>ce *yrda? Cn ormac% o tym OK

locie mona znaleBH w pracy ,? .? Qianniniego ,orlds )eyond t!e 'oles 6'/wiaty za 2iegunami(< 17N79< w kt"rych przytacza on in ormac%e z kroniki ilmowe%: 'Tego roku [17:7\ w kinach .meryki ogl>dano kronik ilmow>< w kt"re% om"wiono o2a loty? +kazywa)a ona r"wnie otogra ie Vziemi poza 2iegunem po)udniowym z %e% g"rami< drzewami< rzekami i wielkim zwierzciem< kt"re zidenty ikowano %ako mamutaW? !zisia% ta kronika zapewne %u nie istnie%e< choH setki os"2 pamita< e %> widzia)o? @a w)asne oczy u%rzeli oni utrwalone na tamie ilmowe% o2razy dowodz>ce< e "w nieznany< nie zaznaczony na mapach l>d< kt"rego istnieniu o2ecnie si zaprzecza< naprawd tam %est(? Qianinni utrzymywa)< e Ployd Qrenlie potwierdzi) te akty w rozmowie z %ednym z s>siad"w w @elsonSille< w stanie Wisconsin< na kilka lat przed swo%> mierci> w czerwcu 17J= roku? .utor powiedzia) te< i istnienie owe% kroniki ilmowe% potwierdzi)a pewna licz2a list"w od ludzi< kt"rzy %> widzieli? -acytowa) %eden z nich< napisany przez pani> !orothy 1? Qra ton z @owego $orku: 'W sprawie: lot"w admira)a *yrda na 2iegun po)udniowy i co zo2aczy) we wntrzu -iemi na 2iegunie po)udniowym? @ikt nie wspomina ilmu dokumentalnego< kt"ry *yrd nakrci) podczas tego lotu i kt"ry wywietlano w kinach w ca)ych Stanach -%ednoczonych wkr"tce po %ego powrocie do kra%u? Mo%a siostra i %a widzia)ymy ten ilm w White Plains w @owym $orku? Sam *yrd 2y) narratorem w te% kronice ilmowe% i wykrzykn>) ze zdumienia< gdy z2liy) si do ciep)ego %eziora otoczonego drzewami iglastymiE wr"d tych drzew porusza)o si %akie due zwierz? @a ilmie pokazano te co< co *yrd opisa) %ako Vg"r wgla iskrz>c> si od diament"wW(? $ednak mimo ta%emnicy otacza%>ce% ten lot nie ulega w>tpliwoci< e *yrd powr"ci) do Ma)e% .meryki po raz drugi w roku 17FF< 2y z2adaH i nanieH na map nowe terytorium? Midzy marcem i sierpniem 17FF roku spdzi) te piH miesicy samotnie w chacie na stac%i meteorologiczne% *olling .dSance *ase< odleg)e% o oko)o :== kilometr"w od Ma)e% .meryki? Wytrzyma) tu tak niskie temperatury %ak minus K: stopnie Aels%usza i kiedy w ko;cu go wyratowano< cierpia) na odD mroenia i zatrucie tlenkiem wgla< przez kt"re omal nie straci) ycia? Lsi>ka 7lone szczeg")owo opisu%e te wydarzenia? AhoH ten wyczyn wymaga) wielkie% odwagi< %eszcze dziwnie%sze wydarzenia czeka)y tego nieustraszonego podr"nika po CC wo%nie wiatowe%? Podczas dzia)a; wo%ennych *yrd otrzyma) niez2yt eksponowane stanowisko cz)onka dow"dztwa operacy%nego marynarki wo%enne%? P"Bnie% w 17KO roku mianowano go kierownikiem programu nazwanego '#perac%a Wysoki Skok(< rzekomo po to< 2y kontynuowaH tworzenie map 2iegun"w? $ednak< %ak przypuszcza @igel Pennick< moliwe< i poproszono go< a2y sprawdzi)< czy nazici nie ukrywa%> si gdzie w tych stronach? W lutym 17KJ roku< przed odlotem do .rktyki< *yrd zn"w udzieli) wywiadu prasie< zapozna%>c %> ze swymi planami? Mia) powiedzieH: 'Ahcia)2ym zo2aczyH krain poza 2iegunem [p")nocnym\? Ten o2szar %est centrum Wielkiego @ieznanego(? Wed)ug o ic%alnych Br"de) ameryka;skich< podczas p"Bnie%szego siedmiogodzinnego lotu przez .tlantyk *yrd 'przelecia) :JFN kilometr"w i wr"ci) z 2ardzo poytecznymi danymi(? !laczego %ednak nie ma dostpu do 2ardzie% szczeg")owych in ormac%i o tym locie< kt"ry na%wyraBnie% 2y) kole%nym kamieniem milowym w eksplorac%i stre polarnych0 C< co wyda%e si %eszcze dziwnie%sze< dlaczego *yrd< kt"ry wyruszy) z tak wielkimi nadzie%ami na zo2aczenie 'centrum Wielkiego @ieznanego(< do ko;ca ycia nic nie powiedzia) o te% podr"y0 $eeli uznamy za autentyczny egzemplarz dziennika pok)adowego *yrda uzyskany przez &ollow 1arth Society z .ustralii< okae si< e sprawdzi)y si %ego nadzie%e zo2aczenia krainy poza 2iegunem? Wprawdzie ten d)ugi dokument zaopatrzony %est w adnotac%e< ale wy%>tki< kt"re przytaczam ponie%< napisane s> w typowym dla Iicharda *yrda stylu i %zyku? Azytelnik sam os>dzi< czy s> one autentyczne< czy te nie? ON

Pierwsza ekspedyc%a antarktyczna *yrda< 17:8D17F=?

'!ziennik lotu Aamp .rctic< 17 lutego 17KJ W dole o2rzymia przestrze; niegu i lodu? -auway)em ")tawe za2arwienie? Tworzy ono linearne wzory? -mieniam kurs dla lepszego z2adania tych kolorowych wzor"w? $est te czerwonawopurpurowy kolor? !wukrotnie okr>am ten o2szar i wracam do poprzednie% pozyc%i wskazane% przez kompas? -nowu sprawdzam pozyc% komuniku%>c si z 2az>? Przekazu% in orD mac%e o dziwnym za2arwieniu w lodzie i niegu w dole 6???9 Lompas magnetyczny i yrokompas zaczyna%> wirowaH i ko)ysaH si %ak oszala)e? @ie moeD my kierowaH si wskazaniami instrument"w? +stalam pozyc% wed)ug kompasu s)onecznego< ale wszystko wyda%e si w porz>dku? Stery zda%> si reagowaH powoli< %ak2y niemrawo? @ic %ednak nie wskazu%e na o2lodzenie 6g9 W oddali widz co< co wygl>da na g"ry? Min)o dwadziecia dziewiH minut lotu< odk>d po raz pierwszy %e zo2aczy)emE nie< to nie z)udzenie? To niewielki )a;cuch g"rski< kt"rego nigdy dot>d nie widzia)em? -niam lot do 78F metr"w 6g9 -nowu napotykamy siln> tur2ulenc%? Przelatu%emy nad nieznanymi g"rami nadal kieru%>c si ku p")nocy< o ile mona to potwierdziH? -a g"rami dostrzegam co podo2nego do ma)e% rzeki? To dolina< przez kt"r> przep)ywa ma)a rzeka? Tuta% nie powinno 2yH zielone% doliny? Tak< naprawd %est tu co nienaturalnego i nie w porz>dku 6g9 Powinnimy lecieH nad niegiem i lodem? - lewe% 2urty widaH wielkie lasy porasta%>ce z2ocze g"ry? Cnstrumenty nadal wiru%>? Uyroskop oscylu%e tam i zpowrotem 6g9 -mieniam wysokoH na KOO metr"w i wykonu% ostry skrt w lewo< e2y lepie% si przy%rzeH dolinie w dole? $est zielona al2o od mch"w< al2o od niskie%< gsto rosn>ce% trawy? /wiat)o w tym mie%scu wyda%e si inne ni zwykle? $u nie widz s)o;ca 6g9 $eszcze raz skrcamy w lewo i dostrzegamy w dole %akie due zwierz? Wygl>da %ak s)o;? @ie< 2ardzie% przypomina mamuta? To niewiarygodne< ale ono tam %est? -niarn samolot do FFF metr"w i 2ior lornetk>< 2y lepie% przy%rzeH si zwierzciu rzeczywicie podo2ne %est do OO

mamuta? Meldu% o tym do o2ozuD2azy 6g9 @apotykamy wice% alistych zielonych wzg"rz? -ewntrzny termometr wskazu%e K1 stopni Aels%usza? Lontynuu%emy lot w tym samym kierunku? Cnstrumenty nawigacy%ne wyda%> si teraz dzia)aH normalnie? -aintrygowa)o mnie ich dziwne zachowanie? Pr"2u% skontaktowaH si z o2ozemD2az>? Iadiostac%a nie unkc%onu%e? #kolica %est 2ardzie% r"wna ni normalnie< %eli mog tu uyH tego s)owa? - przodu widzimy co< co wygl>da %ak domy? To niemoliweX Samolot wyda%e si lekki i dziwnie elastyczny? Stery nie dzia)a%> 6g9 -nowu szarpn>)em stery? @ie zareagowa)y? Silniki naszego samolotu wy)>czy)y si i rozpoczyna si podchodzenie do l>dowania? -niamy si powoli i l>du%emy tylko z lekkim podskokiem? Popiesznie dokonu% ostatniego zapisu w dzienniku lotu? @ie wiem< co si teraz stanie 6???9( Azy %est to prawdziwa relac%a< czy tylko wers%a przypisywana *yrdowi0 *adacze Puste% -iemi< kt"rzy poddali dog)2ne% analizie ten dziennik pok)adowy< nie s> zgodni? $edni wierz>< e rzeczywicie %est to opowieH o podr"y poza 2iegun i przez otw"r na 2iegunie do Puste% -iemi< do ukrytych we wntrzu nasze% planety g"r< %ezior< rzek< rolinnoci i r"nych orm ycia< %ak utrzymuD %> staroytne legendy? Cnni %ednak s> 2ardzie% pode%rzliwi< poniewa w dzienniku %est ragment m"wi>cy o tym< e po wyl>dowaniu *yrd spotka) grup wysokich 2londyn"w< kt"rzy m"wili po angielsku 'z lekkim skandynawskim lu2 niemieckim akcentem( i powitali go s)owami: '.dmirale< wita% w nasze% krainie %este tu 2ezpieczny(? P"Bnie% podr"owa) w dziwacznym po%eBdzie w kszta)cie dysku 'ze znakami podo2nymi do swastyki( i oprowadzono go po wiecie wewntrznym< gdzie zwiedzi) 'wiec>ce miasto< kt"re wydawa)o si z2udowane z kryszta)u(? P"Bnie% *yrdowi pozwolono wr"ciH do samolotu i polecono przekazaH pos)anie mieszka;com powierzchni -iemi o nie2ezpiecze;stwach< %akie im zagro>< %eli 2d> kontynuowaH dowiadczenia z 2roni> %>drow>? *adacze< kt"rzy znali opowieci o nazistach i o ich ta%nych 2azach na 2iegunach doszli do wniosku< e ten incydent za 2ardzo %e przypomina< 2y 2y) prawdziwy? !okument ten %ednak zawiera %eszcze %eden zapis z 11 marca 17KJ< kt"ry< co wyda%e si znacznie 2ardzie% prawdopodo2ne< %est dzie)em *yrda: 'W)anie z)oy)em sprawozdanie i przekaza)em m"% dziennik pok)adowy? -atrzymano mnie na kilka godzin i przes)uchu%e mnie zesp") z)oony z wo%skowych i lekarzy? To 2y)a cika pr"2a? -nalaz)em si pod cis)> kontrol> ,ederalnego *iura /ledczego? Iozkazano mi milczeH o wszystkim< co zo2aczy)em? To niewiarygodneX Przypomniano mi< e %estem o)nierzem< i e musz s)uchaH rozkaz"w(? W 17NN roku *yrdowi znowu 'rozkazano( powr"ciH na 2iegun po)udniowy i kontynuowaH opracowywanie map tego o2szaru? Pomimo restrykc%i< %akie wo2ec niego zastosowano< kontradmiD ra) przem"wi) do prasy przed wyp)yniciem na .ntarktyd na lotniskowcu '!ilippine 0ea w listopadzie 17NN roku? Powiedzia) wtedy: 'To %est na%wanie%sza ekspedyc%a w historii wiata(? . przecie o ic%alne owiadczenie o tym zadaniu ponownie 2y)o tak kr"tkie< e a 2analne: 'Lontradmira) *yrd dokona) drugiego przelotu nad 2iegunem po)udniowym i wzi>) udzia) w kilku innych lotach? #g")em odkryto i naniesiono na map J=F?1FF kilometry kwadratowych terytorium .ntarktydy(? Lomunikat ten ca)kowicie ignoru%e 2ardzie% szczere owiadczenie wydane z Ma)e% .meryki 1K stycznia 17NO roku i p"Bnie% wydrukowane w wielu gazetach w Stanach -%ednoczonych i na wiecie: '1F stycznia cz)onkowie ekspedyc%i ameryka;skie% przelecieli KFKK kilometry z 2azy na McMurdo Sound< kt"ra oddalona %est od 2ieguna po)udniowego o OKF kilometry< i dotarli do OJ

o2szaru rozci>ga%>cego si na FJ== kilometr"w poza 2iegun po)udniowy(? Izut oka na map wiata natychmiast u%awni sprzecznoH w tym raporcie? .ntarktyda otoczona %est wod> i nie mona prze2yH FJ== kilometr"w 2ez przelotu nad oceanem? Qdzie wic mog)o zna%dowaH si to terytorium< %ak nie we wntrzu Puste% -iemi0 1F marca< po powrocie z 2ieguna po)udniowego< *yrd< przyna%mnie% pu2licznie< zachowywa) ostronoH< choH powitano go %ako 'na%wikszego polarnika na wiecie(? #statnia ekspedyc%a< powiedzia)< 'odkry)a nowe< wielkie< terytorium( i doda) lirycznie o 'zaczarowanym kontynencie w nie2ie< krainie wieczne% ta%emnicy(?

Mapa .ntarktydy

O8

$ednake zainteresowanie odkryciami *yrda zmala)o niemal r"wnie szy2ko< %ak si zrodzi)o< gdy gazety< radio i kroniki ilmowe za%)y si innymi sprawami< 2liszymi .merykanom? $eeli kontradmira) odkry) wiat wewntrzny< kt"ry m"g)2y na zawsze zmieniH postrzeganie -iemi przez ludzkoH< media< %ak si wydawa)o< znalaz)y ciekawsze tematy? .le czy rzeczywicie0 !oktor Iaymond *ernard w swo%e% 2roszurze -!e 8ollow 5art! 6'Pusta -iemia(< 17O79 uwaa< e istnie%e inne wy%anienie te% 'o2o%tnoci(: '#dkrycie admira)a *yrda %est dzisia% na%wiksz> midzynarodow> ta%emnic> i trwa to od roku 17KJ? Po nadaniu przez *yrda komunikatu radiowego z samolotu i po kr"tkie% kampanii prasowe%< wszystkie p"Bnie%sze in ormac%e na ten temat zosta)y starannie zatuszowane przez agenc%e rz>dowe? Wy%anienie %est oczywiste? -a)"my< e admira) *yrd dokona) donios)ego odkrycia< 2ez w>tpienia na%wikszego w historii< nowego< nieznanego< prawdopodo2nie wielkiego l>du< nad kt"rym %ego ekspedyc%a przelecia)a ponad OKFO kilometr"w nad kadym z 2iegun"w< i kt"ry %est prawdopodo2nie r"wnie szeroki %ak d)ugi? . poniewa *yrd zawr"ci) przed dotarciem do ko;ca tego l>du< %ego powierzchnia zapewne przekracza OKFO kilometr"w kwadratowych? !latego w interesie rz>du ameryka;skiego ley utrzymanie tego odkrycia w ta%emnicy< 2y inne narody nie dowiedzia)y si o tym terytorium i nim nie zaw)adn)y(? *ez wzgldu na to< czy kontradmira) Iichard 1Selyn *yrd 2y) o iar> teorii spiskowe%< czy te nie< zako;czy) swo%> karier o2wieszony medalami i nagrodzony pochwa)ami za wyprawy polarne i wzorow> postaw? Liedy umar) w *ostonie 11 marca 17NJ roku< w)adze uczci)y go %ako 2ohatera narodowego i zosta) pogrze2any na .rlington @ational Aemetery w Wirginii< ze wszystkimi honorami wo%skowymi? -a2ra) %ednak ze so2> do gro2u ta%emnic tego< co w istocie zo2aczy) przelatu%>c nad 2iegunami? #statni ragment %ego pamitnika nie odpowiada na wszystkie te pytania< wskazu%e %ednak< e *yrd uwaa)< i w .rktyce i na .ntarktydzie %est co wice% ni 2ezkres zamarznitego niegu: ':K grudnia 17NO? #statnie kilka lat od 17KJ roku nie 2y)y dla mnie tak pomylne? To ostatni zapis w tym szczeg"lnym pamitniku? Lo;cz>c< musz stwierdziH< e dotrzyma)em s)owa i dochowa)em ta%emnicy przez te wszystkie lata zgodnie z rozkazami? *y)o to ca)kowicie sprzeczD ne z moimi wartociami i zasadami moralnymi? Teraz wyda%e mi si< e wyczuwam nade%cie d)ugie% nocy i e ta%emnica ta nie umrze wraz ze mn>< ale zatrium u%e< %ak zawsze trium u%e prawda? To %est %edyna nadzie%a dla ludzkoci? Widzia)em to i podnios)o mnie na duchu i uczyni)o mnie wolnym? -adoHuczyni)em moim o2owi>zkom wo2ec monstrualnego kompleksu militarnoDprzemys)owego? Teraz d)uga noc .rktyki do2iega ko;ca< %asne s)o;ce prawdy zn"w zawieci i ci< kt"rzy s)u> ciemnoci< ponios> klsk? .l2owiem widzia)em kra% poza 2iegunami< centrum Wielkiego @ieznanego(? Pod spodem widnie%e nagryzmolony< do2rze znany podpis 'Iichard 1? *yrd< marynarka wo%enna Stan"w -%ednoczonych(?

O7

Popiersie admira)a Iicharda *yrda przy stac%i polarne% McMurdo?

J=

!ziury w szczycie wiata

!o na%ciekawszych dowod"w w zagadce Puste% -iemi zalicza si cztery zd%cia 2ieguna p")nocnego zro2ione z Losmosu? +kazu%> one okr>g)y otw"r tam< gdzie powinna zna%dowaH si czapa lodowa? Trzy z nich zro2i)y w latach 17OJD17O8 satelity na or2icie< a czwart>< z kwietnia 17J:< astronauci .pollo 1O w drodze na Lsiyc? Wszystkie one sta)y si przedmiotem zaciek)ych spor"w i spekulac%i czy rzeczywicie ukazu%> we%cie do wiata wewntrznego< czy te tylko kiepskie warunki atmos eryczne0 Poniewa mog> to 2yH wane dowody< od2itki dw"ch na%2ardzie% znamiennych zd%H zamieci)em we wk)adce !wa pierwsze zd%cia kamery satelitarne zro2i)y w styczniu i w listopadzie 17OJ roku? O stycznia ameryka;ski satelita meteorologiczny 1SS.DF< z2lia%>c si do ko;ca swo%e% 'podr"y s)u2owe%(< gdy zro2i) ponad p")tora miliona zd%H< dostarczy) u%cie 2ieguna p")nocnego na kt"rym ca)y ten re%on< zamiast normalne% masy 2ia)ych chmur< zas)ania czarna< niewyraBna plama? 18 listopada tego samego roku kamera satelity .TSDCCC< z dogodnego punktu nad r"wnikiem< s ilmowa)a co< co wygl>da)o %ak wielki< ciemny krater tam< gdzie normalnie powinno 2yH widoczne Lo)o .rktyczne? AhoH o2a zd%cia 2y)y ciekawe< nie wz2udzi)y zainteresowania urzdnik"w 1SS. 6+S 1nSironmental Science Seryice< .meryka;skie *iuro *ada; nad /rodowiskiem9 w Waszyngtonie< kt"rzy 'od)oyli %e na p")k( wraz z milionami innych? !opiero kiedy po%awi)a si trzecia otogra ia tego re%onu .rktyki< znacznie 2ardzie% szczeg")owa< zaczto wierzyH< e wydarzy)o si co niezwyk)ego? Trzecie zd%cie 2y)o %ednym z mn"stwa innych przes)anych drog> radiow> z satelity 1SS.DJ :F listopada 17O8 roku< kiedy okr>a) on -iemi ilmu%>c zmienia%>ce si warunki pogodowe 6dane urzdowe wskazu%>< e podczas K81 dni spdzonych w Losmosie< 1SS.DJ og")em zro2i) F7?7NF zd%cia -iemi< zanim zosta) wy)>czony9? Wszystkie inne otogra ie ukazu%> zwycza%ne< wiru%>ce chmury nad wielkimi kontynentami i oceanami naszego wiata? .le ta anomalia< %ak si uwaa< to chwila< kiedy gru2a zazwycza% warstwa chmur nad 2iegunem p")nocnym rozesz)a si na kr"tko< 2y pozwoliH podnie2ne% kamerze s otogra owaH legendarne we%cie do Puste% -iemi? Przez dwa lata nikt nie zwr"ci) uwagi na t niezwyk)> otogra i< a odkry) %> %aki 2adacz i dziki polityce wolnoci in ormac%i prowadzone% przez 1SS. opu2likowa)? @ic wic dziwnego< e kiedy zd%cie to po raz pierwszy po%awi)o si w czerwcu 17J= roku w periodyku /lying 0aucers< wz2udzi)o sensac%? *y)o to mistrzowskie posunicie wydawcy tego czasopisma< Iaya Palmera< kt"ry od lat popiera) pewn> licz2 kontrowersy%nych temat"w 2ada; naukowych< )>cznie z ingerenc%> kosmit"w< +,# i Pust> -iemi>? Palmera< kt"ry zmar) w 17JJ roku< nadal uwaa si za %edn> z na%wanie%szych postaci ko;ca lat K=?< kiedy zacz)o si rozwi%aH zainteresowanie z%awiskiem popularnie nazywanym 'lata%>cymi talerzami(? *y) to cz)owiek o niezachwianych przekonaniach< kt"ry nigdy nie 2a) si polemik< i zawsze 2roni) si zawzicie< gdy< co zdarzy)o si kilkakrotnie< oskarano go< e s a2rykowa) dowody< 2y do2rze sprzedaH swo%e ksi>ki czy czasopisma? Pod wieloma wzgldami ulepiony 2y) z te% same% gliny< co o2ecna grupa os"2 pisz>cych o nie wy%anionych z%awiskach< takich %ak 1rich Son !Tniken< Aharles *erlitz i Qraham &ancock? !eterminac%a< z %ak> Palmer 2roni) si przeciwko tym< kt"rzy go atakowali lu2 wyszydzali %ego pogl>dy< %est tym 2ardzie% godna pochwa)y< e 2y) niski i mia) s)a2e zdrowie?

J1

-d%cie 2ieguna p")nocnego poz2awionego chmur zro2ione przez satelit 1SS.DJ :F listopada 17O8 roku< ukazane na ok)adce magazynu /lying 0aucers wydanie nr O7 z czerwca i w wydaniu nr 7: magazynu 0earc! 9agazine w lipcu 17J= roku?

Iaymond .rtur Palmer zwany przez przy%aci") 'Iapem( urodzi) si w Milwaukee w stanie Winconsin 1 sierpnia 171= roku i w dzieci;stwie cierpia) na r"ne choro2y oraz ulega) wypadkom? W wieku siedmiu lat przetr>ci) so2ie krzy w wypadku samochodowym< spad) z dachu< gdy mia) dziesiH< a kiedy dor"s)< mierzy) zaledwie sto czterdzieci centymetr"w? Przykuty do )"ka na kilka lat w wieku< gdy kszta)tu%e si oso2owoH dziecka< Iay szuka) ucieczki w antastyce naukowe%< karmi>c wyo2raBni ksi>kami $uliusza 4erne_a< &?Q? Wellsa i 1dgara Iice *urroughsa< %ak r"wnie pierwszym czasopismem zaspoka%a%>cym rosn>ce potrze2y w te% dziedzinie< 7mazing 0tories? Pomys)y i koncepc%e< kt"rymi na2i) so2ie g)ow< 2ez w>tpienia zdecydowa)y o %ego przysz)oci? W 17F= roku wyda) pierwsze pismo S, w .meryce< 2omet< a potem zacz>) pisywaH do 7mazing 0tories i rywalizu%>cych z nimi 7stounding 0tories oraz ,onder 0tories? Szy2ko zyska) so2ie reputac% w te% dziedzinie i w lutym 17F8 roku zaproponowano mu stanowisko redaktora 7mazing 0tories chicagowskiego periodyku< kt"ry zainspirowa) %ego yciow> ascynac% antasD tyk>? To w)anie %ako redaktor tego pisma Iay Palmer mia) zdo2yH mark< po pierwsze nadal pu2liku%>c opowiadania 1dgara Iiceaa *urroughsa< a po drugie< druku%>c -oast< de2iut pisarski legendarnego Csaaca .simoSa? Ao wice%< ascynowa)y go wszystkie ta%emnicze z%awiska i wydaD rzenia< kt"re opisywa)y ksi>ki Aharlesa ,orta? Wykorzysta) wic swo%e stanowisko< 2y poszukaH wy%anienia dla niekt"rych z na%dziwnie%szych przypadk"w? @a przyk)ad wierz>c< e $esse $ames nadal y%e< wys)a) wielkiego detektywa $ohna ShelSina< 2y schwyta) tego przestpcE a kiedy pilot Lenneth .rnold uku) termin 'lata%>ce talerze(< 2y opisaH niezidenty ikowane o2iekty< kt"re J:

zo2aczy) na nie2ie< to Palmer w 17N: roku zosta) wsp")autorem undamentalne% pracy na ten temat< -!e 2oming of t!e 0aucers 6'Przy2ycie lata%>cych talerzy(9? Sta)o si to zaledwie w dwa lata po upadku< kt"ry sparaliowa) go od pasa w d")< a lekarze 2)dnie uznali ten stan za ostateczny? #2r"ci) go na swo%> korzyH opowiada%>c< e kiedy ludzie widzieli go po raz pierwszy< niemal zawsze wo)ali: '#ch< pan naprawd %est tym Mars%aninemX( Wprawdzie rzecznik lotnictwa Stan"w -%ednoczonych oskary) kiedy pu2licznie Palmera o s a2rykowanie ca)e% zagadki +,# %ako kampanii reklamowe%< ale ten szy2ko odpowiedzia)< e sam nie wierzy w popularne wyo2raenia o lata%>cych talerzach? '$a naprawd w nie nie wierz(< powiedzia) periodykowi 0aga w roku 17ON< 'a przyna%mnie% nie w powszechne rozumienie tego terminu< kt"ry opinia pu2liczna interpretu%e %ako synonim po%azdu kosmicznego o2cych istot? $a wierz< e poza ta%emnic> lata%>cych talerzy kry%e si %aka rzeczywistoH ale o2ecnie %e% nie znamy(? W 17K7 roku zrezygnowa) ze stanowiska redaktora 7mazing 0tories i wr"ci) do o%czystego Winconsin< 2y za)oyH w)asne wydawnictwo? Tam< w .mherst< przekszta)ci) 2udynek dawne% szko)y w kwater g)"wn> grupy czasopism: /ate 6kt"ry kontynowa) poszukiwania rozpoczte przez Aharlesa ,orta9< 0earc!< 0pace ,orld i ;ocket ,orld 6wszystkie trzy za%mowa)y si przysz)oci> podr"y kosmicznych i moliwoci> istnienia ycia w Losmosie9 oraz /lying 0aucers< w kt"rym walczy) o umoliwienie cywilom 2adania zagadki lata%>cych talerzy i czsto z)oci) i irytowa) wiat nauki swymi stwierdzeniami? @iewiele z tych temat"w wz2udzi)o wice% polemik ni przypadek '!ziury na szczycie wiata(? amazing?%pg
#k)adka pierwszego wydania 7mazing 0tories?

Palmer nie m"g) zaakceptowaH pozaziemskiego pochodzenia +,# i 2y) sk)onny wierzyH< e mog> one przy2ywaH ze znacznie mnie%szych odleg)oci ni midzygwiezdne? W 17O8 roku napisa) artyku) wstpny do /lying 0aucers< w kt"rym wyrazi) swo%e zdanie w takich oto s)owach: 'Cm 2ardzie% zastanawiamy si nad teori> ich pozaziemskiego pochodzenia< tym trudnie% %est to udowodniH? +,# po%awia)o si na nie2ie od czas"w prehistorycznych< a dzisia% wyda%e si< e o2serwu%emy prawdziwy nat)ok przy2ywa%>cych sk>d o2iekt"w? Trudno mi po%>H< e nasza planeta %est %edyn>< kt"ra wz2udzi)a zainteresowanie pozaziemskich orm ycia? !latego mo%e przypuszczenie< e lata%>ce talerze pochodz> z -iemi< i e moe kierowaH nimi %aka starsza od nasze% ziemska rasa< przenosi dyskus%> na w)aciwy teren? #czywicie< z perspektywy geogra ii< nasza w)asna atmos era zna%du%e si znacznie 2lie% ni .l a AentauriX( Palmerowi wydawa)o si< e moe istnieH %aki zwi>zek midzy +,# i staroytn> legend> o Puste% -iemi< na temat kt"re% przeczyta) pewn> iloH pu2likac%i? W innym artykule w tym samym roku powiedzia)< w %aki spos"2 pracu%e %ego umys): '@ie mog zaprzeczyH moliwoci istnienia podziemnych kultur? Wzmianki o nich zna%du%> si w na%2ardzie% prymitywnych tradyc%ach ustnych i we wsp")czesnych relac%ach(? $eeli Iaymond Palmer mia) nadzie% na znalezienie dalszych dowod"w na poparcie tezy o istnieniu %akiego wiata pod powierzchni> -iemi< nie m"g) si spodziewaH czego takiego< %ak zd%cie zro2ione przez 1SS.DJ< kt"re tra i)o na %ego 2iurko? #czywicie nie wiedzia)< e satelita ten zro2i) %e w roku 17O8< ale odnalezienie ciemnego< okr>g)awego o2szaru na 2iegunie p")nocnym i wys)anie od2itki do Palmera wymaga)o 2ystrego oka 2adacza +,# w Waszyngtonie? Lorespondent ten do)>czy) r"wnie dla por"wnania zro2ione tego samego dnia zd%cie 2ieguna p")nocnego przes)onitego chmurami? .utor listu doda)< e ta wy%>tkowa otogra ia nie 2y)a retuszowana? Widoczn> na nie% siatk r"wnolenik"w i po)udnik"w wydrukowa) automatycznie komputer po zro2ieniu zd%cia? Tworzy ona %ego integraln> czH< kt"ra umoliwi)a pracownikom 1nSironmental Science SerSice dok)adn> identy ikac% s otogra owanego o2szaru 6zd%cie przedstawia oko)o K= JF

procent powierzchni -iemi i ukazu%e czH .meryki P")nocne%< Qrenlandi oraz niekt"re re%ony .z%i9? Potwierdziwszy w Waszyngtonie< e zd%cie to %est autentyczne< Palmer 2ez zw)oki opu2likowa) %e na ok)adce czerwcowego wydania /lying 0aucers z roku 17J=? Wewn>trz< w artykule wstpnym< owiadczy)< e 2ez zastrzee; wierzy w prawdziwoH tego u%cia: 'W u2ieg)ych latach o2iektem na%2ezwgldnie%sze% krytyki 2y)a nasza teoria o dziurach w 2iegunach i Puste% -iemi? Loronnym argumentem naszych przeciwnik"w 2y)o twierdzenie< e adne zd%cie satelitarne nie ukazu%e takiego otworu? Wprawdzie z or2ity zro2iono p") tuzina zd%H ukazu%>cych ciemny o2szar w tym re%onie< ale nie spos"2 2y)o uznaH ich za ostateczne rozwi>zanie takiego z%awiska %ak dziura w -iemi? . teraz mamy takie zd%cieX( Palmer uprzedzi) wszelkie oskarenia< e %ego teza oparta tylko na %edne% otogra ii nie %est wiarygodna< gdy mog)a ona 2yH rezultatem de ektu w kamerze lu2 kt"re% z %e% soczewek< zamieszcza%>c zd%cia zro2ione przez 1SS.DF i .TSDCCC odkryte w midzyczasie przez %ego korespondenta w Waszyngtonie? Ponie% tych otogra ii< kt"re< na nieszczcie< nie s> r"wnie wyraBne %ak zd%cie zro2ione przez 1SS.DJ< stwierdzi) stanowczo: 'Qdy2y in ormac%e o +,# zna%dowa)y si w superta%ne% teczce< dane o mie%scu ich pochodzenia na pewno te 2y tam 2y)yX . opr"cz lata%>cych talerzy< istnienie dziur na 2iegunach tym 2ardzie% zaliczono 2y do in ormac%i ta%nych spec%alnego znaczenia? !la wo%skowych mia)o2y to wielkie znaczenie zw)aszcza %eli wntrze -iemi %est zamieszkane< moe przez ras znacznie przewysza%>c> nas poziomem rozwo%u nauki i technikiX *ardzie% wsp")czesne koncepc%e powstawania planet przy%mu%> teori VwiruW? Twierdzi ona< e cia)a kosmiczne powsta%> dziki ruchowi wirowemu w eterze< kt"ry gromadzi materi w swym rodku< stopniowo %> powiksza%>c< a stanie si s)o;cem< planet>< ksiycem lu2 komet>? Ten p")kulisty o2iekt ma typowy kszta)t wiru< takiego< %aki widaH w wodzie sp)ywa%>ce% ze zlewu z Vdziur> w rodku zawirowaniaW? !latego wed)ug te% teorii< popierane% przez licznych astronom"w i izyk"w< wiele planet nadal ma w swoim rodku dziur w centrum wiru< kt"ry %e ukszta)towa)(? #pinie< kt"rymi powitano pu2likac%e tych otogra ii i artyku) wstpny Palmera 2y)y< %ak si nalea)o spodziewaH< kra;cowo r"ne? Aynicy zapytali: dlaczego w czasie< gdy kilka linii lotniczych reklamu%e akt< e ich samoloty codziennie przelatu%> nad 2iegunem p")nocnym< nikt nie zo2aczy) wielokrotnie te% tzw? 'dziury( 6w rzeczywistoci loty nad stre ami polarnymi rzadko ma%> mie%sce w odleg)oci mnie%sze% ni :K= kilometr"w od 2ieguna geogra icznego z powodu moliwych zak)"ce; w unkc%onowaniu instrument"w nawigacy%nych9? Cnni czytelnicy nie chcieli wierzyH< e pokrywa chmur %est tam stale tak gsta< i moliwe 2y)o zro2ienie tylko kilku takich zd%H wr"d milion"w innych< i za>dali wice% danych? $ednak dla mi)onik"w tego< co nieznane i niezwyk)e< zw)aszcza takich %ak szanowany 2ryty%ski 2adacz +,# *rinsley Pe Poer Trench< autor wielu ksi>ek na ten temat< zd%cie zro2ione przez satelit 1SS.DJ sta)o si g)"wnym dowodem w zagadce Puste% -iemi? Pe Poer Trench 61711D177N9< kt"ry 2y) "smym earlem Alancarty i przewodnicz>cym midzyparD ty%ne% +,#DStudy Qroup w Cz2ie Pord"w< sam 2ada) moliwoH ziemskiego pochodzenia tych o2iekt"w< o czym wiadcz> %ego ksi>ki -!e /lying 0aucer 0tory 6'&istoria lata%>cych talerzy(< 17OO9 i (peration 5art! 6'#perac%a -iemia(< 17O79? *ardzo podniecony zd%ciem 1SS.DJ< powiedzia) londy;skie% gazecie -!e 0unday -imes w paBdzierniku 17JK roku: '$est to %edno z na%2ardzie% podnieca%>cych i godnych uwagi zd%H< %akie kiedykolwiek zro2iono< wyraBnie ukazu%>ce we%cie na 2iegunie p")nocnym< kt"rego ludzkoH szuka)a od niepamitnych czas"w(? @iekt"rzy czytelnicy napisali do /lying 0aucers mnie% pochle2ne listy? $eden z nich twierdzi)< i zd%cie to %est ' otomontaem( 6Palmer temu zaprzeczy)< a 1SS. potwierdzi)o %ego autentycznoH9< natomiast inny< kt"ry nazwa) sie2ie operatorem radiowym pracu%>cym w .rktyce< napisa)< e wielu JK

spec%alist"w rz>dowych przewdrowa)o ca)y ten o2szar wzd)u i wszerz 'nie natra iwszy na aden lad te% dziury(? Palmer ponownie chwyci) za pi"ro< zar"wno w o2ronie rewelacy%nego zd%cia< %ak i dla przytoczenia nowych< powanych argument"w: '#statnio na%2ardzie% ascynu%>cym odkryciem w kole pod2iegunowym 2y)o stwierdzenie< e kiedy z2liamy si do 2ieguna p")nocnego powierzchnia oceanu zaczyna si nachylaH ukonie ku p")nocy? #2ecnie kady student ze szko)y wysze% wie< e ca)kowicie niezawodnym sposo2em znalezienia r"wne% p)aszczyzny i z2udowania czego na nie% %est uycie w tym celu powierzchni wody< kt"ra nigdy si nie przechyla? . dlaczego w odleg)oci 1:8J kilometr"w od 2ieguna woda nagle zaczyna si przechylaH w tym kierunku0 @a%widocznie% grawitac%a ma co z tym wsp"lnego? .l2o si)a ci>enia nie dzia)a %u 2ezporednio w kierunku rodka -iemi< al2o rodek masy si przesuwa 6czy poprzez akt zsuwania si pod coraz wikszym k>tem w zag)2ienie< kt"rego powierzchnia zna%du%e si pod k>tem prostym do tego przemieszczenia rodka cikoci nasze% planety09? W stre ach polarnych dzie%e si wiele dziwnych rzeczy< %ak opisywali to 2adacze i podr"nicy na przyk)ad< e odleg)oH midzy horyzontem ze wschodu na zach"d %est wiksza ni pomidzy %ego odpowiednikiem z p")nocy na po)udnie co tak oszo)omi)o @ansena i musia)2ym napisaH 2ardzo gru2> ksig< gdy2ym chcia) przedstawiH wszystkie akty niemoliwe do wy%anienia 2ez teorii o dziurze na 2iegunie czyli Puste% -iemi(? P"Bnie% Palmer rzuci) wyzwanie: 'Mam 2ardzo wane powody do opu2likowania te% otogra ii w moim miesiczniku? @ikt na wiecie< kto kiedykolwiek przeczyta) kt"re z moich wydawnictw< nie moe powiedzieH< e oszuka)em go lu2 wyprowadzi)em w pole? !a)em czytelnikom szanse zo2aczenia tego na w)asne oczy samodzielnego pod%cia decyz%i i odrzucenie lu2 udzielenie mi poparcia< %eli mog> to uczyniH(? Azwarta i na%wiesza otogra ia dziury na 2iegunie p")nocnym %est 2ardzie% pro2lematyczna< choH potenc%alnie da%e moliwoH na%2ardzie% podnieca%>cego potwierdzenia teorii Puste% -iemi? $e% pochodzenie oraz data wykonania s> mnie% pewne ni zd%H z roku 17OJ i 17O8< zosta)a %ednak szeroko rozpowszechniona i dyskutowano o nie% w Cnternecie w ostatnich kilku latach? @a%2ardzie% popularny pogl>d g)osi< e zd%cie to zro2iono z pok)adu 7pollo EM< wkr"tce po starcie := kwietnia 17J: roku? Ta mis%a ksiycowa zako;czy)a si :J kwietnia tego roku< kiedy statek kosmiczny wraz z za)og> 2ezpiecznie wyl>dowa) na Pacy iku? #gromna iloH zd%H zro2ionych przez cz)onk"w te% wyprawy zosta)a p"Bnie% udostpniona mediom< ale wymienion> wye% otogra i odkryto dopiero po kilku latach? +kazu%e ona ca)> -iemi z okr>g)ym otworem w pow)oce chmur zas)ania%>cych 2iegun p")nocny? -d%cie zosta)o wywo)ane w Qoddard ,light Aentre w @owym Meksyku< ale udostpnione w @.S. '!otograp!ic +i#rary dopiero w po)owie lat J=? Mona si tylko domylaH powod"w takiego op"Bnienia? Poniewa %ednak wszystkie materia)y @.S. s> udostpniane opinii pu2liczne%< take i t otogra i wydrukowano i om"wiono w kilku ma%>cych niewielki zasig ameryka;skich i australi%skich pu2likac%ach kontynuu%>cych popularyzowanie idei Aharlesa ,orta? Mimo to opinia pu2liczna w)aciwie nie wiedzia)a o istnieniu tego zd%cia< dop"ki w roku 177O nie zosta)o zamieszczone w Cnternecie na stronie '#2razy Losmosu(? #d tego czasu otogra ia ta przyci>gn)a uwag wieluset ciekawskich 'goci(< nie wspomina%>c %u o d)ugotrwa)e% polemice na temat %e% autentycznoci? @a zd%ciu powikszono i wyostrzono z pomoc> komputera okolice 2ieguna p")nocnego< a zamieszczona w mo%e% ksi>ce od2itka %est powszechnie dostpna? +kazu%e ona co< co wygl>da na ca)kowicie wolny od niegu l>d tu poza krawdzi> dziury? Tylko czciowo zas)onite przez chmury s>< %ak si wyda%e< ale oceanu wpada%>ce do otworu we%ciowego? $eden z ameryka;skich 2adaczy Puste% -iemi skomentowa) akt< e dziura ta ma kszta)t prawie idealnego ko)a? -ada) te so2ie pytanie< czy takie niezwyk)e roze%cie si chmur ponad ni> moe wskazywaH< e ponie%< tu pod nimi< zna%du%e si ciep)e JN

powietrze co %u czsto sugerowano? #czywicie wszyscy 'gocie( '#2raz"w Losmosu( chc> wiedzieH< czy ta otogra ia rzeczywiD cie %est prawdziwa i dlaczego utrzymu%e si w ta%emnicy tak wielkie odkrycie0 $an Pamprecht< kt"ry napisa) tysi>ce s)"w na temat Puste% -iemi< nie ma co do tego adnych w>tpliwoci: '#d dawna uwaam i wielu znienawidzi mnie za to< co teraz powiedzia)em e u ologia schodzi na psy? Pudzie gna%> niew)aciw> drog>< o2serwu%>c #2szar N1< szuka%>c gad"w< wypatru%>c krg"w na polach z2oa i usi)u%>c schwytaH ta%emnicze istoty okalecza%>ce 2yd)o? @iewiele pozosta%e do ukrycia< gdy szuka%> oni niew)aciwych rzeczy w niew)aciwych mie%scach? @a pocz>tku dzie%"w u ologii 2adacze i rz>d Stan"w -%ednoczonych mieli r"wne szanse< ale uwie;czona powodzeniem rz>dowa kampania uciszania niewygodnych os"2 sprawi)a< e %est to dzisia% coraz mnie% potrze2ne? ,aktem %est< e -iemia %est pusta w rodku< i e wysoko rozwinita cywilizac%a moe si zna%dowaH na naszym progu? Iz>d naprawd interesu%e si tylko tymi nielicznymi< kt"rzy omiela%> si iH pod pr>d i wierzyH w to? S> to %edyni ludzie< kt"rzy rzeczywicie ma%> szans zdekonspirowaH ten spisek? @ie mam w>tpliwoci< e %eli 2ardzie% z2liymy si do prawdy< rz>d ameryka;ski nie 2dzie prze2iera) w rodkach(? Wprawdzie nie mog z ca)ym przekonaniem podpisaH si pod racze% alarmistycznymi pogl>dami $ana Pamprechta< ale wierz< e istnie%> dowody na poparcie %ego tezy i +,# pochodz> z wntrza -iemi? Tego samego zdania %est grupa innych 2adaczy )>cznie z Iayem Palmerem i *rinsleyem Pe Poer Trenchem? -e2rane przeze mnie spostrzeenia z o2u 2iegun"w r"wnie prowadz> do takiego wniosku?

JO

*+# z Pustej ,iemiAntarktyda

Pierwszy z serii lata%>cych o2iekt"w 'w kszta)cie cygara( widziano w ostatnim tygodniu lipca 17=7 roku? #2iekty te porusza)y si z 'wielk> szy2koci>( i widywano %e zar"wno w dzie;< %ak i w nocy kiedy na%prawdopodo2nie%< dziki wiat)om 2i%>cym z ich wntrza< u%rza)o %e wiele dziesi>tD k"w ludzi na ziemi? Przez nastpne szeH tygodni< a do ostatniego tygodnia wrzenia< o2serwoD wano niemal codziennie te ta%emnicze z%awiska< a znikn)y r"wnie nagle< %ak si po%awi)y? $eden aspekt tych odwiedzin< %eli nimi 2y)y< pozostawa) niezmienny: wszystkie +,# nadlatywa)y z po)udnia lu2 powraca)y tam< gdzie< %ak wiedzia) kady naoczny wiadek< zna%dowala si nie z2adana< ta%emnicza .ntarktyda? Te niezwyk)e wydarzenia< kt"re mia)y mie%sce dziewiHdziesi>t lat temu nad South Csland w @owe% -elandii< zw)aszcza nad miastem CnSercargill< godne s> uwagi z trzech powod"w? Po pierwsze< w tym czasie %edynymi lata%>cymi maszynami na wiecie 2y)y sterowce hra2iego -eppelina< kt"ry wypuci) sw"% pierwszy 2alon w @iemczech w roku 17==< i 2raci Wright< kt"rzy wz2ili si w powietrze w Litty &awk trzy lata p"Bnie%? Ahocia w 1uropie uywano statk"w powietrznych od roku 17=7< ich zasig 2y) cile ograniczony i aden nie m"g)2y dolecieH do @owe% -elandii a tym 2ardzie% lataH tak szy2ko i tak zrcznie manewrowaH %ak tamte ta%emnicze o2iektyX Po drugie< w 17=7 roku %eszcze nie ukuto termin"w '+,#( i 'lata%>ce talerze( i takie niezwyk)e JJ

widoki na nie2ie przewanie wy%aniano %ako z%awiska atmos eryczne< mirae lu2 z)udzenia optyczne? . po trzecie< %est to na%wczenie%sza zare%estrowana relac%a ma%>ca znaczenie dla tezy< e +,#< kt"re widywano na ca)ym wiecie< mog> nie pochodziH z Losmosu< %ak wola)o2y wierzyH wielu ekspert"w< ale z Puste% -iemi< do kt"re% wlatu%> i kt"r> opuszcza%> przez otwory na 2iegunach? W tym rozdziale z2adamy licz>ce niemal sto lat dowody uzyskane od ludzi y%>cych na%2lie% .ntarktydy< co doda wiarygodnoci te% hipotezie? W nastpnym za%miemy si .rktyk>? CnSercargill< gdzie rozpoczyna si ta opowieH< zna%du%e si nad -atok> *lu w na%dale% wysunitym na po)udnie kra;cu South Csland? Po drugie% stronie zatoki ley Stewart Csland< podo2na w kszta)cie do grotu strza)y skierowanego 2ezporednio w stron 2ieguna po)udniowego? Wymieniana 2ywa %ako punkt orientacy%ny w pewne% licz2ie relac%i o o2iektach w kszta)cie cygara< kt"re okrelano r"wnie %ako podo2ne do 'torped(< 'dorszy( lu2 ')odzi(? Lilka z nich widziano w innym mie%scu nad South Csland< a garH nawet nad @orth Csland? -gromadzone przez nowozelandzk> pras opowieci dziesi>tk"w wiadk"w potwierdza)y te same podstawowe akty? Ta%emnicze 'widma( zachowywa)y si 2ardzo r"nie: %edne wisia)y w powietrzu< inne za mkn)y po nie2ie z ol2rzymi> szy2koci>? Wszystkie wygl>da)y ma%estatycznie< unosz>c si i opada%>c niczym ptaki< i manewrowa)y zatacza%>c ciasne krgi< czasami schodz>c na wysokoH FF= metr"w nad ziemi>? We wrzeniu 17=7 roku< po ustaniu ali ta%emniczych z%awisk< artyku) w 2!rist=c!urc! 'ress doni"s) o wy%>tkowym zdarzeniu w miasteczku Qore< oddalonym o nieca)e OK kilometry od CnSercargill: '!wa% mieszka;cy Qore poin ormowali< e widzieli w nocy o2iekt w kszta)cie )odzi nios>cy dwa due wachlarze i posiada%>cy trzy wiat)a< kt"re czasami zas)ania)y te wachlarze? !wa% inni mieszka;cy te% same% mie%scowoci 6ro2otnicy pracu%>cy na drodze9 wczesnym rankiem u%rzeli o2iekt podo2ny do )odzi z otwart> g"rn> czci>< kt"ry zniy) lot we mgle? Io2otnicy ci przysiga%>< e mogli rozr"niH dwie postacie na pok)adzie tego po%azdu? Lilkoro uczni"w widzia)o podo2ny o2iekt tego samego dnia w po)udnie? Stwierdzili< e siedzia)a w nim podo2na do cz)owieka postaH? . kierownik pewne% irmy w CnSercargill zo2aczy) o2iekt w kszta)cie cygara< kt"ry lecia) wzd)u wy2rzea< w odleg)oci 8 kilometr"w od 2rzegu morza? Powiedzia)< e o2serwowa) go przez kwadrans< zanim dziwny po%azd nie odlecia) ma%estatycznie w stron 2ieguna po)udniowego(? -rozumia)e< e te ciekawe incydenty nad South Csland nadal przyci>ga%> uwag u olog"w? &enk $? &in elaar< dyrektor nowozelandzkie% Scienti ic Space Iesearch Aentre i wydawca pisma 0pace3iew< stworzy) w)asne akta tych wydarze; i niedawno napisa): '@ie ma adnych dowod"w wskazu%>cych na to< e w 17=7 roku +,# l>dowa)o w @owe% -elandii? $ednake dla wikszoci wiadk"w te trwa%>ce szeH tygodni z%awiska 2y)y dostateczD nie przekonu%>ce< 2y uznali< e na nie2ie nad @ow> -elandi> po%awi)y si nieznane o2iekty lata%>ce kierowane przez o2c> inteligenc%(? #kaza)o si< e te kieru%>ce si w stron .ntarktydy +,# 2y)y tylko pierwszymi z licznych nieznanych o2iekt"w lata%>cych widzianych nie tylko nad @ow> -elandi>< lecz take nad innymi kra%ami te% czci wiata? $u trzy lata p"Bnie%< w 171: roku< pewien mieszkaniec !unedin< nad2rzene% mie%scowoci po)oone% w odleg)oci kilku kilometr"w na wsch"d od CnSercargill< zo2aczy) inny ta%emniczy o2iekt? Ielac% pi"ra Csa2elli Walmsley z pisma 2!rist=c!urc! przytoczy) &arold T? Wilkins w swo%e% ksi>ce /lying 0aucers on t!e 9oon 6'Pata%>ce talerze na Lsiycu(< 17NK9? Lilka lat p"Bnie% pani Walmsley powo)a)a si te na w)asne przeycie tego rodza%u: '#czywicie wszyscy pomyleli< e ten cz)owiek z !unedin %est troch VstuknityW< kiedy stwierdzi)< i u%rza) na nie2ie dziwny o2iekt lec>cy na po)udnie wzd)u wy2rzea? Pudzie powiedzieli< i musia) zo2aczyH meteor??? $eli o mnie chodzi< mam lekki sen< pozosta)oH z dni< J8

kiedy pracowa)am %ako pielgniarka? #t" pewne% nocy< gdy mieszkalimy w Timaru [r"wnie nad2rzena mie%scowoH< oddalona o 1O= kilometr"w od !unedin\< o2udzi) mnie nagle g)ony< rycz>cy< sycz>cy dBwik< kt"ry szy2ko przemieci) si nad naszym domem? *y) to rok 17FN< kiedy %eszcze nie po%awi)y si lata%>ce w nocy samoloty? Po wy2uchu CC wo%ny wiatowe% pomyla)am< e zapewne 2y) to %aki %apo;ski samolot< ale nie przysz)o mi do g)owy zadaH so2ie pytanie< gdzie w takim razie zna%dowa)a si %ego 2aza? Przecie @ow> -elandi ze wszystkich stron otacza%> tysi>ce kilometr"w otwartego morzaX Lilka dni p"Bnie% rozmawia)am z pewnym staruszkiem< mieszka%>cym w s>siedztwie< kt"ry opowiedzia) mi< e o2udzi) si te% same% nocy i e kiedy wyszed) na dw"r< zo2aczy) Vwielkie %ak s)o;ce wiat)o lec>ce na po)udnie nad paniusi domemXW W kwietniu 17N: roku spdzi)am tydzie; w !unedin i podo2nie %ak przed laty o2udzi) mnie g)ony szelest w g"rze< przesuwa%>cy si na po)udnie? Wok") panowa) spok"% i 2y)a czwarta rano? !o2rze to pamitamX &a)as 2y) s)yszalny< a potem nagle ucich)X @ie wspomnia)am o tym ludziom< u kt"rych mieszka)am< gdy wiedzia)am< %ak mogli zareagowaH na mo%> opowieH? Po kilku dniach nowozelandzkie i australi%skie gazety pe)ne 2y)y relac%i o lata%>cych talerzach(? W 17NN roku doniesiono o %eszcze trzech takich incydentach a wszyscy naoczni wiadkowie 2yli pilotami doskonale zna%>cymi wszystkie typy normalnych samolot"w przelatu%>cych nad @ow> -elandi>? -nowu +,# lecia)y na linii po)udnieDp")noc z .ntarktydy? F1 paBdziernika kapitan samolotu @ational .irlaines !ADF< lec>cego z Wellington do Ahristchurch< zameldowa)< e widzia) '%asny okr>g)y o2iekt(< kt"ry lecia) tu nad nimi i ponad wy2rzeem South Csland? W nastpnym roku< w niedzieln> noc z 1= na 11 czerwca< mechanik samolotowy< *?P? PoSelock< szed) drog> do Waikumete< kiedy zo2aczy) co< co opisa) %ako 'odwr"cony do g"ry talerz z kopu)> w kszta)cie dzwonu na szczycie(? +,# mia)o nie2ieskawo2ia)> 2arw< owiadczy) PoSelock< i o2serwowa) %e przez %aki czas< a skierowa)o si na po)udnie w stron horyzontu? Mechanik doda)< e 'mia) nieprzy%emne uczucie< i lata%>cy talerz podni"s) go do g"ry(? !a)o to pocz>tek spekulac%om< e m"g) 2yH o iar> nieudanego porwania przez #2cych? F wrzenia tego samego roku dwa% piloci z K eskadry transportowe% Ioyal @ew -ealand .ir ,orce zameldowali o podo2nym przypadku? !ow"dca eskadry< ma%or L?*? Smith< lecia) na &astingsie ponad South Csland o 18?K:< kiedy u%rza) '%arz>cy si o2iekt(< kt"ry kierowa) si w stron !unedin? 'Pocz>tkowo pomyla)em< e to odrzutowiec(< powiedzia)< 'ale potem zda)em so2ie spraw< i tak nie %est? To co lecia)o poziomo z antastyczn> szy2koci>(? Smith doda)< e p"Bnie% dowiedzia) si< i %eden z %ego koleg"w< ma%or #? Staples< r"wnie widzia) to samo +,#? N kwietnia 17O= roku< wed)ug ,ellington 53ening 'ost 'dziwny lata%>cy o2iekt( z)oy) powt"rn> wizyt w CnSercargill? @aoczni wiadkowie zo2aczyli ten okr>g)y po%azd z 2)yska%>cymi wiat)ami wtedy< gdy lecia) nisko nad u%ciem rzeki w stron -atoki *lu i znikn>) w kierunku .ntarktydy< wywo)u%>c u starszych wiekiem mieszka;c"w miasta 2lade wspomnienia o wydarzeD niach z roku 17=7? 1O czerwca 17OF roku w Palmerston< po)oonym na wy2rzeu na p")noc od !unedin< ucze; college_u< &arold ,ulton< zauway) 'dwa %askrawe wiat)a< kt"re znia)y si zygzaku%>c(? #2iekty te wisia)y nieruchomo oko)o N sekund< 'po czym nagle pomkn)y z ogromn> prdkoci>< pocz>tkowo poziomo przede mn>< a potem strzeli)y w nie2o pod k>tem oko)o KN stopni(? Po raz ostatni u%rza) %e< gdy znika)y na po)udniu? *liszy w czasie< szeroko opisywany i omawiany incydent po%awienie si nad @ow> -elandi> +,# pod>a%>cego w stron .ntarktydy mia) mie%sce w styczniu 17J7 roku? Lapitan $? Startup< lec>cy na myliwcu odrzutowym I@-., 0ky!awk< zo2aczy) %askrawy< owalny o2iekt kieru%>cy si na po)udnie ponad Aook Strait midzy South Csland i @orth Csland? 'Uaden samolot nie 2y)2y w stanie tak przypieszyH %ak to co(< stwierdzi) po powrocie na ziemi? Qeo rey Aauser< kontroler lot"w< zapisa) w dzienniku urzdowym in ormac% o tym +,# i pewne% licz2ie innych< kt"re po%awi)y si w tym samym czasie? Skomentowa) to tak: 'To nie 2y)y samoloty< lecz niezidenty ikowane o2iekty lata%>ce? C %est to %edyna rzecz< kt"r> mog stwierdziH na pewno? W ci>gu ponad dziesiciu dni +,# widzia)o szeciu pilot"w lataD J7

%>cych na argosach< 2y)o te sporo o2serwac%i radarowych? @a%widocznie% wok") South Csland mamy do czynienia z %akim dziwnym z%awiskiem< kt"re trze2a wy%aniH(? Podo2ne relac%e o aktywnoci +,# w po2liu 2ieguna po)udniowego spotykamy r"wnie w .ustralii? Tu zn"w tradyc%a wyprzedza opowieci o 'lata%>cych talerzach(< a %ednym z na%wczenie%szych naocznych wiadk"w 2y) sir ,rancis Ahichester< s)ynny eglarz? Przed samotnym przep)yniciem .tlantyku Ahichester znany 2y) do2rze ze swoich odwanych lot"w na -iger 9ot!? 1= czerwca 17F1 roku wystartowa) z @owe% Po)udniowe% Walii< 2y dolecieH do @owe% -elandii? - otwarte% ka2iny pilota mia) wspania)y widok na 2ezchmurne nie2o i morze? @agle od strony .ntarktydy u%rza) co< co wygl>da)o %ak z2lia%>cy si matowy< szaro2ia)y statek powietrzny? '*y) podo2ny do owalne% per)y(< powiedzia) p"Bnie% reporterowi periodyku -!e Anknown< '2)yska) %askrawym wiat)em< znika) cyklicznie< po%awia) si ponownie< przypiesza) i wreszcie przepad) w te% same% stronie< z kt"re% przy2y)(? C Ahichester kontynuowa): '-mruy)em oczy< nie chc>c im wierzyH< i wykona)em kilka skrt"w samolotem w t i w tamt> stron< s>dz>c< e o2iekt ten musi zna%dowaH si w mie%scu< kt"rego nie mog do%rzeH? #lepia%>ce 2)yski dociera)y z czterech lu2 piciu r"nych stron< ale nadal nie mog)em dostrzec adnych samolot"w? P"Bnie% z chmur z prawe% wylecia) inny statek powietrzny< a moe ten sam? #2serwowa)em go uwanie< zdecydowany nie odwr"ciH oczu nawet na sekund? -2liy) si do mnie i u%rza)em matowy 2lask wiat)a na %ego przodzie i z ty)u? Pecia) dale%< lecz zamiast rosn>H< zmnie%sza) si w miar z2liania? Liedy 2y) %u ca)kiem 2lisko< nagle zamieni) si we w)asne widmo w %edne% sekundzie mog)em widzieH przez niego< a w nastpne% znikn>)? Aokolwiek wtedy zo2aczy)em< wyda%e si< e musia)o 2yH 2ardzo podo2ne do tego< co ludzie od lat nazywa%> lata%>cymi talerzami(? !wadziecia lat p"Bnie%< inny zr"wnowaony pilot cywilny kapitan *?P? $ones< pracu%>cy w .ustralian @orthern .irlines< wieczorem 1J ma%a 17NF roku zauway) r"wnie zdumiewa%>cy o2iekt nad wy2rzeem bueensland w po2liu *ris2ane: 'Wygl>da) %ak2y mia) %askrawo owietlon> szklan> kopu) i %arzy) si olepia%>cym 2laskiem? Porusza) si 2ezdBwicznie< manewrowa) wok") mo%ego samolotu i dwukrotnie przelecia) mi drog? Wiea kontrolna lotniska sprawdzi)a i nie znalaz)a w po2liu adnego innego samolotu? !ziewiH godzin p"Bnie% pewien radiooperator zo2aczy) go nad Pacy ikiem< wznosz>cego si w g"r z wielk> szy2koci> i mkn>cego w kierunku 2ieguna po)udniowego(? W 17NK roku wiele relac%i o 'lata%>cych talerzach( po%awi)o si w australi%skich mediachE wikszoH z nich o2serwowano nad na%dale% wysunitym na po)udnie stanem 4ictoria< zw)aszcza wok") Mel2ourne? @a przyk)ad 1 stycznia tysi>ce mi)onik"w wycig"w konnych u%rza)y 'okr>g)y< sre2rzysty dysk wisz>cy nieruchomo i 2ezdBwicznie na nie2ie przez dwie minuty< kt"ry potem zawr"ci) i znikn>) na po)udniu(? Ao %eszcze dziwnie%sze< tego samego dnia plaowicze na &ampton *each zo2aczyli< e '%asny o2iekt w kszta)cie talerza< kt"ry wydawa) si wykonany z plastiku< przemkn>) przez nie2o(? @atomiast w wielu innych mie%scach tego stanu widziano 'wielki sre2rny o2iekt niewiadomego pochodzenia ci>gn>cy za so2> smug czerwonoDnie2ieskiego p)omienia(< kt"ry mkn>) ze zdumiewa%>c> szy2koci> na po)udnie? O stycznia< po dwudziestu takich o2serwac%ach nad stanem 4ictoria< w tym szeciu w Mel2ourne< superintendent kontroli lot"w w !epartment o AiSil .Siation poprosi) rodak"w o meldunki o +,#? 'To nie %est art(< stwierdzi) 6prawdopodo2nie nie roz2awi)o go< kiedy 1K stycznia otrzyma) list od pewnego< nie wymienionego z nazwiska rancuskiego pro esora< kt"ry twierdzi)< e 'lata%>ce talerze 2d> walczyH po o2u stronach w nastpne% wo%nie wiatowe%: czarnych $upiterian z %edne% i czerwonych Mars%an z drugie%< a nasza stara planeta 2dzie dla nich pi)k> non>(9? 17 ma%a 17NJ roku wydarzy)o si to< co nadal nazywane %est '%edn> z na%2ardzie% autentycznych o2serwac%i +,# w .ustralii(< gdy 'sre2rzysty o2iekt pozostawia%>cy za so2> 2ia)y lad z pary wodne% przemkn>) ponad stanem 4ictoria z szy2koci> F:18 kilometr"w na godzin< kieru%>c si na 8=

po)udnie(? Y>cznice tele oniczne 2iura meteorologicznego< g)"wne% komendy polic%i< lotniska i redakc%i gazet zosta)y za2lokowane tele onami od 1J?KN do :=?==< kiedy doniesiono o dw"ch tysi>cach trzystu o2serwac%ach +,# z mie%sc odleg)ych o setki kilometr"w? Wr"d relac%i naocznych wiadk"w %edna szczeg"lnie zas)ugu%e na uwag: za)"g kilku kutr"w ry2ackich na Morzu Tasmana? #pisali oni lec>cy wysoko sre2rzysty o2iekt %ako 'podo2ny do ry2y( i kieru%>cy si 'prosto do 2ieguna po)udniowego(? Tamte% nocy postawiono w stan gotowoci dwa myliwce typu 9eteor na wypadek< gdy2y +,# powr"ci)y? Iok 17O= przyni"s) inne ciekawe doniesienie pasu%>ce do poprzednich? F paBdziernika zao2serwowano nad Tasmani> 'szeH lata%>cych spodk"w i Vstatek matkW(? Pewien anglika;ski pastor z Tasmanii stwierdzi)< e po raz pierwszy widzia) ta%emniczy po%azd prawie tydzie; wczenie%< ale zameldowa) o nim dopiero wtedy< gdy inni mieszka;cy tego samego re%onu opowiedzieli identyczn> histori? Wszyscy zgadzali si< e o2iekty po%awi)y si i znikn)y na po)udniu? $ac3ues 4allee w swo%e% ksi>ce 7natomie dBun '!enomNne 6'.natomia enomenu(< 17ON9 przytacza szczeg")owo podo2n> relac% o statku matce i niewielkich o2iektach< kt"re widziano nad wy2rzeem po)udniowe% .ustralii w 17O1 roku? -ao2serwowano przy2ycie grupy okr>g)ych< sre2rzystych o2iekt"w opuszcza%>cych wikszy< a potem powraca%>cych do niego? Ten w ko;cu ze2ra) %e wszystkie i odlecia) z wielk> prdkoci> na po)udnie nad Wielk> -atok> .ustrali%sk>? @owym< rekordowym rokiem o2serwac%i +,# w .ustralii 2y) 17ON? :N lipca grupa dzieci w Mel2ourne u%rza)a wiec>cy< sre2rzysty o2iekt< kt"ry manewrowa) w nie2ie nad nimi< uni"s) si pionowo w g"r< 2)yska) %askrawym wiat)em< a potem znikn>) w morzu? W listopadzie na Mac3uerie Csland< na%dale% wysunitym na po)udnie skrawku .ustralii< widziano metaliczny dysk mkn>cy na po)udnie< w stron horyzontu? Pecz na%2ardzie% niezwyk)y incydent< o kt"rym wieH dotar)a z .ustralii< mia) mie%sce nad Aienin> *ass midzy Mel2ourne a Tasmani> :1 paBdziernika 17J8 roku< kiedy pewien pilot zagin>) w zdarzeniu< kt"re uznano za porwanie dokonane przez +,#? Wczesnym wieczorem dwudziestoletni ,rederick 4alentich wyruszy) na swo%e% %ednosilnikowe% 2essnie 18: w kr"tki< samotny lot z Mel2ourne do Ling Csland? -na%dowa) si w odleg)oci oko)o 1NF kilometr"w na po)udniowy zach"d od Mel2ourne< kiedy zameldowa) wiey kontrolne% na kontynencie< e leci za nim '2ardzo szy2ki o2iekt z zielonymi wiat)ami(? Poproszony przez kontrolera lot"w< 2y zidenty ikowa) o2iekt< gdy w po2liu nie 2y)o adnego samolotu< 4alentich owiadczy)< e to nie %est samolot? Po kr"tkie% przerwie w )>cznoci pilot zn"w po%awi) si w eterze: 'Teraz z2lia si do mnie? #r2itu% [o2racam si\ i to co r"wnie or2itu%e nade mn>??? ma zielone wiat)o i rodza% metalicznego 2lasku na zewn>trz(? W tym momencie us)yszano g)ony metaliczny odg)os i 4alentich oraz %ego samolot zniknli 2ez ladu?

,rederick 4alentich zagin>) :1 paBdziernika 17J8 roku nad Aienin> *ass lec>c %ednosilnikow> 2essn 18: 6po prawe%9?

81

!wa inne niewielkie samoloty r"wnie zagin)y w ta%emniczych okolicznociach podczas przelotu nad Aienin> *ass? W grudniu 17O7 roku %ednosilnikowy samolot typu /uji tylko z %ednym pilotem na pok)adzie znikn>) podczas lotu do Ling CslandE a we wrzeniu 17J:< -iger 9ot! z dwiema oso2ami na pok)adzie zagin>) podczas podo2ne% podr"y z kontynentu australi%skiego? Po szeroko zakro%onych i 2ezowocnych poszukiwaniach wydany przez w)adze o ic%alny komunikat g)osi)< e wszyscy trze% piloci prawdopodo2nie pomylili tamte wiat)a z planet> Wenus??? 'kt"ra wieci 2ardzo %asno o te% porze(? Stwierdzenie to powitano ze zrozumia)ym sceptycyzmem< a nawet z szyderstwem? Pecz nikt nie 2y) w stanie wy%aniH< dlaczego we wszystkich tych przypadkach widziane po raz pierwszy +,# przy2ywa)o z po)udnia?

!e &aSilland !&D8:. -iger 9ot! samolot tego typu zagin>) we wrzeniu 17J:< z dwiema oso2ami na pok)adzie podczas podr"y z kontynentu australi%skiego?

-nalaz)em te dowody na to< e +,#< kt"re zao2serwowano w Lra%u Przyl>dkowym w . ryce Po)udniowe% i w .rgentynie 6doni"s) o tym /lying 0aucers ;e3iew9 mog> pochodziH z 2ieguna po)udniowego? Prawdopodo2nie na%wczenie%szy meldunek o +,# w . ryce Po)udniowe% otrzymano w ma%u 17NF roku< kiedy okr>g)y o2iekt< wiec>c %asno< przelecia) nad tym kra%em z p")nocy na po)udnie? Po raz ostatni widziano go nad na%dale% na po)udnie wysunitym skrawkiem . ryki Po)udniowe%< Aape .gulhas< lec>cego 'z szy2koci> 1O== kilometr"w na godzin(? W +pington< r"wnie w Lra%u Przyl>dkowym< J grudnia nastpnego roku pewien meteorolog zameldowa)< e ledzi 'p")kulisty o2iekt porusza%>cy si z przeraa%>c> szy2koci>(< kt"ry potem znikn>) nad #ceanem Cndy%skim? 'Ta%emniczy czerwonoDpomara;czowy o2iekt w kszta)cie %oD%o(< przelecia) nad !ur2anem w marcu 17NO roku< a potem przepad) w morzu? Widzia)y go cztery oso2y? Mia) rednic oko)o 1N metr"w i okna 'z kt"rych 2i) czerwonawy 2lask(? $eszcze dale% na po)udnie wzd)u wy2rzea . ryki Po)udniowe%< w 1ast Pondon w lipcu 17NO roku naoczni wiadkowie dostrzegli na nie2ie 'szkar)atn> kul ognist>(? W? Whyte zna%dowa) si na Tapson Street wraz ze swo%> rodzin> i patrzy)< %ak 'to olepia%>ce wiat)o stopniowo gas)o< %ednoczenie przemieszcza%>c si na doH niskim pu)apie z p")nocy na po)udnie(? W nastpnym 8:

roku< 1 listopada 17NJ roku< dwa myliwce odrzutowe typu 0a#re z South . rican .ir ,orce wys)ano< 2y z2ada)y dziesi>tki doniesie; o dw"ch cylindrycznych o2iektach< kt"re nadlecia)y znad wy2rzey @atalu< przemkn)y nad Pretori> i $ohanes2urgiem 'z ol2rzymi> szy2koci>(< a potem skierowa)y si na po)udnie? Pilot %ednego z myliwc"w zameldowa) przez radio< e wzni"s) si na maksymaln> wysokoH ponad 1N tysicy metr"w< a o2a o2iekty zna%du%> si o kilkaset metr"w powye% niego 'i zd>a%> w kierunku .ntarktydy(? Pewien o icer z wywiadu lotniczego powiedzia) prasie< e 'o2iekty te to %aka orma z%awisk izycznych< kt"rych< %ak na razie< nie umiemy wy%aniH(? Iaport o 'lata%>cym talerzu( wisz>cym przez ponad cztery godziny w po2liu ,ort *eau ort na 1astern Aape w czerwcu 17J: roku to %edna z na%2ardzie% godnych uwagi relac%i z . ryki Po)udniowe% i r"wnie znacz>ca dla nasze% hipotezy o pochodzeniu +,#? :J czerwca *ernie Smith zo2aczy) nad swoim gospodarstwem< *raeside ,arm< 'owalny o2iekt 2arwy oksydowanego metalu< kt"ry %arzy) si i czsto zmienia) kolor z zielonego na ")ty< a potem na 2ia)y(? Przez wiksz> czH poranka Smith i kilku %ego a ryka;skich ro2otnik"w o2serwowali o2iekt 'przecina%>cy nie2o< %ak2y nas 2ada)(< %ak powiedzia) p"Bnie% armer< gdy oddzia) polic%i przy2y) na mie%sce< 2y przeprowadziH ledztwo? !o tego czasu %ednak ta%emniczy o2iekt odlecia) 'ze straszliw> prdkoci> na po)udnie(? Podo2ne meldunki pochodz>ce z tego samego okresu dotar)y z .rgentyny? -nowu znaczna ich czH stwierdza< e +,# odlatywa)y na po)udnie? W listopadzie 17NK roku pewien meteorolog pracu%>cy nad -atok> *rande w po2liu po)udniowego kra;ca tego kra%u zauway) przez lorntek 'dwa wisz>ce< wiec>ce o2iekty(< kt"re przelecia)y nad ,alklandami< zd>a%>c w kierunku 2ieguna po)udniowego? Trzy lata p"Bnie%< w lipcu 17NJ roku< grupa mie%scowych dygnitarzy w Aomodoro IiSadaSia nad -atok> San $orge u%rza)a przelotnie '2)yszcz>cy o2iekt( lec>cy ku nim znad morza? !oktor &ugo -amit i prawnik Manuel .ltuna %echali w"wczas samochodem i zao2serwowali< e +,# kilkakrotnie zmieni)o kurs< zanim znikn)o 'szy2cie% ni %akikolwiek ziemski wyr"2(? !wa dni p"Bnie% 2urmistrz Aomodoro IiSadaSia i kilku radnych zameldowali< i widzieli identyczny o2iekt wisz>cy w powietrzu nad wy2rzeem< zanim odlecia) szy2ko w stron po)udniowego .tlantyku? Wiosn> 17O: roku nadesz)a kole% argenty;skie% marynarki wo%enne% na o2serwac%e dziwnych o2iekt"w na nie2ie? Wed)ug 1l Mundo< dziennika z *uenos .ires< cztery o2serwac%e zro2iono na morzu< dwie poczynili piloci samolot"w marynarki wo%enne% i dwie o icerowie marynarki? P"Bnie% to samo czasopismo donios)o< e w nocy 1N czerwca w Mar del Plata pewna licz2a os"2 zauway)a 'niezwykle %asny o2iekt lec>cy wysoko na nie2ie(< natomiast w po2liskie% nad2rzene% mie%scowoci Miramar o :1?F= widziano o2iekt w kszta)cie cygara nadlatu%>cy od strony 2ieguna po)udniowego? 'Aa)y ten po%azd 2y) %askrawo owietlony napisa) 5l 9undo i mia) trzy 2ardzo %asne wiat)a czerwone w rodku< ")te z prawe% i zielone z lewe%(? 'Potop tych kosmicznych o2serwac%i wywar) g)2oki emoc%onalny wp)yw na wielu naocznych wiadk"w(< doda)a gazeta< 'i moe 2yH pocz>tkiem nowe% ery w odniesieniu do pro2lemu +,# [sic\(? !wa nastpne wydarzenia w .rgentynie r"wnie zwr"ci)y uwag medi"w i zosta)y przez nie skomentowane? 1J lipca 17ON roku okr>g)y o2iekt< kt"ry 'od2i%a) promienie s)oneczne od metaliczD ne%< wypolerowane% powierzchni(< zawis) nad pla> w po2liu IiSer Plata< gdzie widzia)y go setki plaowicz"w? Sk)oni)o to gazet +a *ation do wypowiedzenia nastpnego dnia znamienne% opinii: '@ie wierzymy< e mona d)ue% ukrywaH prawdziwe wy%anienie takich zdarze;(? To samo czasopismo wraz z pewn> licz2> innych w .meryce Po)udniowe% opisa)o %eszcze 2ardzie% sensacy%n> histori o kierowcy ciar"wki 4incente *ordoli z Mar del Plata i o tym< co mu si przytra i)o 1: sierpnia 178: roku< kiedy wraz ze swym synem &ugonem %echa) autostrad> nr F na po)udnie? !roga ta ci>gnie si skra%em po)udniowoatlantyckiego wy2rzea .rgentyny? W pewnym momencie *ardoli dostrzeg) dziwaczny< wiec>cy po%azd unosz>cy si nad morzem? -%echa) na po2ocze drogi< po czym o2a% uwanie o2serwowali ta%emniczy o2iekt? 'S)ysza)em wszystko o lata%>cych talerzach(< powiedzia) p"Bnie% prasie *ordoli? 'C %estem pewien< e to 2y) %eden z nich? Pozosta) nieruchomo w powietrzu przez kilka minut< zanim zanurD kowa) w d") w stron horyzontu? $estem ca)kowicie pewny< e te lata%>ce spodki ma%> swo%> 2az gdzie w g)2inach morza(? 8F

$ednym z pierwszych u olog"w< kt"ry zwr"ci) uwag na znaczenie wszystkich tych o2serwac%i w s>siedztwie 2ieguna po)udniowego 2y) *rinsley Pe Poer Trench w artykule %oes 7ntarctica 8old t!e &eyC 6'Azy .ntarktyda %est kluczem [do ta%emnicy +,#\09< /lying 0aucer ;e3iew z ma%aD czerwca 17NO roku: '@a nic si zda pr"2a oceny lata%>cych talerzy i ich za)"g na podstawie nasze% o2ecne% wiedzy? Azy wo2ec tego Vwy%ciemW 2dzie rozwinicie teorii o tym< e rodek -iemi %est pusty z wielkimi otworami w stre ach polarnych< i e +,# mog> stamt>d pochodziH0 #czywicie [lata%>ce\ talerze widziano w wielu kra%ach wiata< ale szczeg"lnie czsto w stre ach pod2iegunowych? Wyda%e si< e zar"wno nad .meryk> Po)udniow>< .ustrali>< @ow> -elandi>< %ak i nad . ryk> Po)udniow> zao2serwowano wy%>tkow> aktywnoH +,#? Azy klucz do te% ta%emnicy kry%e si w lodowych przestworzach kontynentu otacza%>cego 2iegun po)udniowy0( Seria artyku)"w w popularnym 2razyli%skim periodyku ( 2ruziero w tym samym czasie u%awni)a< e inni te myleli podo2nie? W tym wypadku ich autorem 2y) Paulo Strauss< 2y)y komandor 2razyli%skie% marynarki wo%enne%< kt"rego artyku) na temat lata%>cych talerzy ze wiata podziemnego opu2likowano w lutowym numerze z roku 17NO: '&ipoteza o pozaziemskim pochodzeniu lata%>cych talerzy wyda%e si nie do przy%cia? Cnna moliwoH g)osi< e s> one wo%skowymi statkami powietrznymi nale>cymi do %akiego narodu na -iemi< ale nikt nie dysponu%e tak> technik>? Wo2ec tego musimy rozwayH na%wiesz> i na%2ardzie% interesu%>c> teori< kt"r> wysunito dla wy%anienia pochodzenia lata%>cych talerzy: istnienie wielkiego podziemnego wiata z< czego nie spos"2 wykluczyH< niezliczonymi miastami< zamieszkanymi przez ludzi< kt"rzy osi>gnli 2ardzo wysoki poziom cywilizac%i< organizac%i ekonomiczne% oraz rozwo%u spo)ecznego< kulturalnego i duchowego< take w por"wnaniu z nimi ludzkoH y%>ca na powierzchni -iemi moe 2yH uwaana za ras 2ar2arzy;c"w(? Cnna grupa 2adaczy z .meryki< Cnternational ,lying Saucer *ureau z 2az> w Aonnecticut< 2ardzie% sk)ania si ku tezie< e .ntarktyda prawdopodo2nie %est czym w rodza%u 2azy< %ak zauway) Pe Poer Trench w swoim artykule z roku 17NO: 'Pyta%>< czy moliwe %est< e przy2ysze z Losmosu s> %u tuta%< i e za)oyli 2az na .ntarktydzie0 Lontynent ten %est nieznany< nie z2adany i niezaludniony? To idealne mie%sce dla kosmicznych lata%>cych talerzy< 2y zaaklimatyzowaH si w nasze% atmos erze??? mie%sce< gdzie nikt nie 2dzie o2serwowa) ich przez wikszoH czasu< choH nie zawsze? Wysunito te przypuszczenie< e innym czynnikiem ma%>cym zwi>zek z 2iegunem po)udniowym< moe 2yH akt< i lata%>ce talerze s> napdzane %akim rodza%em pola si)owego wywiera%>cego 2ezporedni wp)yw na grawitac%? Magnetyczny 2iegun po)udniowy moe 2yH idealnym mie%scem do )adowania si tak> moc>(? Pe Poer Trench zako;czy) sw"% prze)omowy artyku) przytacza%>c dwie powiadczone o2serwac%e< kt"re< %ak uwaa)< s> dowodami potwierdza%>cymi %ego teori? W marcu 17N= roku< podczas po2ytu na wodach wok") .ntarktydy< pewien o icer chili%skie% marynarki wo%enne%< kapitan .ugusto 4ars #rrego< zameldowa): 'W nocy< a s> one 2ardzo %asne w tych stronach< widzielimy lata%>ce talerze< %eden nad drugim< zawraca%>ce z ol2rzymimi prdkociami? Mamy otogra ie na potwierdzenie tego< co zo2aczylimy(? @iestety< dow"dztwo chili%skie% marynarki wo%enne% nigdy nie opu2likowa)o tych zd%H< pomimo powtarzanych pr"2? SzeH lat p"Bnie%< w styczniu 17NO roku< grupa naukowc"w< kt"ra lecia)a na wysp Io2ertson na Morzu Weddella< 2y z2adaH %e% 2udow geologiczn> zauway)a 'dwa metaliczne o2iekty w kszta)cie cygara< po)ysku%>ce w promieniach s)o;ca(? Po%azdy te wykona)y z wielk> szy2koci> szereg ewoluc%i< zmienia%>c kierunek lotu pod ostrym k>tem< co sprawi)o< e naoczni wiadkowie uznali< i ledzi %e %aka inteligenc%a< kt"ra z %akiego powodu wola)a pozostaH anonimowa(? +,# znikn)y za horyzontem r"wnie nagle< %ak si po%awi)y? W ci>gu lat< kt"re up)yn)y od opu2likowania artyku)u Pe Poer Trencha< na 2iegunie po)udD 8K

niowym przeprowadzono %eszcze kilka o2serwac%i< kt"re doda)y wiarygodnoci %ego wnioskom? W roku 17N8< podczas Midzynarodowego Ioku Qeo izycznego< kiedy uczeni z %edenastu kra%"w z2udowali dziesi>tki stac%i 2adawczych i o2oz"w na .ntarktydzie< 2y prowadziH tam 2adania< dziwne zdarzenia nastpowa)y %edno po drugim? #pisa) to Peter Lolosimo w ksi>ce *ot of t!is ,orld 6'@ie z tego wiata(< 17J=9: '#d os"2 pracu%>cych wok") argenty;skich stac%i 2adawczych dotar)o co na%mnie% tuzin relac%i o niezidenty ikowanych o2iektach zao2serwowanych na nie2ie lu2 na lodzie< a wikszoH z nich mia)a owalne kszta)ty? I"ni rosy%scy i ameryka;scy 2adacze przelecieli nad re%onami pe)nymi struktur tak dziwacznych< e przypomina)y im otwarte przestrzenie z gigantycznymi murami i 2udynkami ukrytymi w cikich 2lokach lodu? @iekt"rzy< zwi>zani z sowieckimi 2azami 6prawdopodo2nie ,ostok E< ,ostok O lu2 0owietskaja9 owiadczyli< e widzieli struktury 'z2yt geometryczne(< 2y mona %e 2y)o przypisaH ywio)omE a nawet Vporusza%>ce si stworyW< )>cznie z krp>< ciemn>< pe)zn>c> mas> nie wiadomo czego i 2ia)ym kszta)tem podo2nym do niedBwiedzia lu2 do cz)owieka(? Lolosimo pod%>) temat tam< gdzie pozostawi) go Pe Poer Trench< 2y ponownie podkreliH< %ak czsto widywano +,# na .ntarktydzie? -wr"ci) szczeg"lnie uwag na pewien incydent z lipca 17ON roku< kt"ry 2y) tak niezwyk)y< e wydano po nim o ic%alne owiadczenie? &istoria ta pochodzi z 2razyli%skie% gazety ( 5stado de 0Po 'aulo< z wydania z 8 lipca: 'Pierwszy raz w historii rz>d opu2likowa) o ic%alny komunikat o lata%>cych talerzach? $est to dokument wydany przez argenty;sk> marynark wo%enn>< oparty na relac%ach wielu argenty;skich< chili%skich i 2ryty%skich marynarzy stac%onu%>cych w 2azie na .ntarktydzie? Lomunikat 2rzmi nastpu%>co: V.rgenty;ski garnizon w argenty;skim re%onie 6Wyspa !eception9 zauway) w nocy z F na K lipca o godz? 17? 1K 6czasu mie%scowego9 ol2rzymi lata%>cy o2iekt w kszta)cie soczewkiE wydawa) si on 2yH cia)em sta)ym< g)"wnie koloru czerwonawoDzielonkawego< czasami %ednak zmienia) go na ")ty< nie2ieski< 2ia)y lu2 pomara;czowy odcie;? Wprawdzie o2iekt ten przemieszcza) si zygzakami na wsch"d< ale kilkakrotnie zmieni) kurs na zachodni i p")nocny z r"n> szy2koci>< ca)kowicie cicho< przelatu%>c pod k>tem KN stopni nad horyzontem w odleg)oci od 1= do 1N kilometr"w od 2azy? Podczas manewr"w wykonywanych przez ten o2iekt naoczni wiadkowie mogli wyro2iH so2ie po%cie o %ego ol2rzymie% szy2koci i nie tylko< gdy przez oko)o kwadrans wisia) nieruchomo w powietrzu na wysokoci mnie% wice% N=== metr"w?W Sekretariat loty argenty;skie% stwierdza r"wnie w tym komunikacie< e wydarzenie to o2serwowali naukowcy z trzech 2az marynarki wo%enne%< a opisane przez nich akty ca)kowicie si zgadza%>? Iozumie si< e zd%cia zro2ione przez otogra a %edne% z tych 2az zostan> udostpnione opinii pu2liczne% po przeanalizowaniu ich przez naukowc"w [zamiar ten nigdy nie zosta) zrealizowany\(? #d tamte% pory meldunki o niezidenty ikowanych o2iektach nadal nap)ywa)y z te% ol2rzymie% lodowe% pustyni? @a przyk)ad w marcu 17J1 roku za)oga lodo)amacza zna%du%>cego si w -atoce .dmiralic%i u%rza)a w g"rze 'r"nokolorowy o2iekt podo2ny do ogniste% kuli(E natomiast w czerwcu 178F roku nadesz)a kole% na kilku meteorolog"w pracu%>cych w -atoce Prydz? -auwayli oni podo2ny do dysku< po)ysku%>cy w s)o;cu o2iekt< kt"ry mkn>) w g)>2 l>du? Aa)kiem niedawno< w lipcu 177F roku< widziano ")toD2ia)e dyski przelatu%>ce z ogromn> szy2koci> nad Przyl>dkiem &allett? Wed)ug p"Bnie%szego raportu: 'Liedy ostatni z tych o2iekt"w z2liy) si do horyzontu [11 lipca\< znikn>) w 2lasku zorzy(? #czywicie samo znaczenie te% relac%i powinno nasun>H tylko %eden wniosek< %ak Pierre !eSille napisa) w periodyku 7urora w marcu 178= roku: 'Tam w dole %est co< na co warto popatrzeHX .le co0 Moe antastyczny port gwiezdny utrzymywany od niezliczonych tysi>cleci na niegdy wspania)ym kontynencie< kt"ry teraz %est lodowym pustkowiem0 Przypomni%my so2ie< e ca)e wieki przed odkryciem .ntarktydy 8N

nieznana licz2a awanturnik"w< nawigator"w i marzycieli pod>a)a na po)udnie szuka%>c Vpo)udniowego ra%uW zwanego czasami VTczowym MiastemW< kt"re mia)o zostaH z2udowane przed Potopem z 2udulca w kolorach tczy? #ni nie chcieli urzeczywistnienia %akiego swo%ego antastycznego pomys)u< lecz kierowali sie zapiskami o micie istnie%>cym od setek tysicy latX( @ied)ugo po tym artykule< w roku 178F< pewien szanowany ameryka;ski naukowiec potwierD dzi)< e co %est na 2iegunie po)udniowym gigantyczny krater? Pecz wed)ug pro esora $ohna Q? Weihaupta z Cndiana +niSersity dziura ta nie %est dzie)em natury< lecz rezultatem uderzenia ol2rzymiego meteorytu? Powiedzia)< e choH nadal go nie odkryto< krater ten %est g)2oki na mnie% wice% 8== metr"w< szeroki za na :K1 kilometr"w i ley ukryty pod lodami na p")nocy .ntarktydy? -godnie z %ego szacunkami dziur t wy2i) meteoryt wa>cy oko)o 1F miliard"w ton< o szerokoci od K do O kilometr"w< kt"ry zderzy) si z -iemi> od O== do J== tysicy lat temu z szy2koci> J= tysicy kilometr"w na godzin? $ednake krater te% wielkoci 2y)2y ponad czterokrotnie wikszy od wszystkich innych dziur wy2itych w -iemi przez meteoryty i taka si)a uderzeniowa mog)a2y zmieniH nachylenie osi ziemskie% lu2 szy2koH o2rotu nasze% planety? -nacznie prostsze wy%anienie 'dziury( pro esora Weihaupta 2rzmi: moliwe< i %est to we%cie do wiata wewntrznego? Wymiary< %ak czytelnik zechce zauwayH< s> niezwykle podo2ne? @a kr"tko przed mierci> w 177N roku< *rinsley Pe Poer Trench< kt"ry 2y) inic%atorem tak wielu spekulac%i o pochodzeniu +,# z 2ieguna po)udniowego< zaryzykowa) i wysun>) przypuszczenie< gdzie moe zna%dowaH si we%cie uywane przez lata%>ce talerze do opuszczania i powrotu do wiata wewntrznego? We /lying 0aucer ;e3iew stwierdzi): '$estem przekonany< e otw"r w 2iegunie po)udniowym zna%du%e si w re%onie nazwanym na mapie .ntarktydy V@iedostpnym #2szaremW? Wprawdzie %est to 2ardzo duy< nier"wny teren< ale nazwano go tak z powodu k)opot"w z nawigac%>? Lompas magnetyczny na nic si tam nie zda< a inercy%ny system nawigacy%ny r"wnie nie unkc%onu%e? Mona dotrzeH do geogra icznego 2ieguna po)udniowego z pomoc> systemu inercy%nego< ale nie do otworu w V@iedostpnym #2szarzeW? We%cie to zna%du%e si w pewne% odleg)oci od 2ieguna< od 7O= do :87O kilometr"w? Ma podo2ne wymiary %ak dziura poza tzw? 2iegunem p")nocnym to znaczy nie wice% ni KN8<N kilometra rednicy i nie mnie% ni 8=? W)anie tam kry%e si wy%anienie %edne% z na%wikszych odwiecznych ta%emnic(? W nastpnym rozdziale przy%rzymy si relac%om o r"wnie czstych o2serwac%ach +,# w .rktyce? Przede wszystkim za z2adamy opowieH o ta%emnicze% katastro ie %ednego z tych o2iekt"w? $est ona 2owiem< na sw"% spos"2< r"wnie dziwnym i wanym wydarzeniem %ak s)ynny 'Cncydent z Ioswell(< kt"ry mia) mie%sce w @owym Meksyku w 17KJ roku?

8O

*+# z Pustej ,iemiArktyka

Satelitarne zd%cie *ieguna P")nocnego i okolic z dnia 1 stycznia 1777 roku?

Cstnie%e znacz>ce podo2ie;stwo midzy meldunkami o +,# lec>cymi w stron 2ieguna p")nocnego a tymi< kt"re zao2serwowano w po2liu .ntarktydy? Tuta%< w na%dale% na p")noc wysunite% czci wiata< od ponad p") wieku o2serwac%e naocznych wiadk"w wskazu%>na r"wnie wielk> licz2 dziwnych o2iekt"w przemierza%>cych .rktyk i< czyni>c to< doda%> wagi hipotezie< e lata%>ce talerze pochodz> z wntrza -iemi? *iegun p")nocny otacza pewna licz2a terytori"w Lanada< .laska< Ios%a< Skandynawia i Qrenlandia i zanim rozwaymy implikac%e tego< co moe kryH si w ich g)2i pod stre > polarn> musimy prze%rzeH na%wanie%sze meldunki o +,#? @ie s> to relac%e wszystkich naocznych wiadD k"w< kt"re ze2ra)em prowadz>c te 2adania< lecz na%2ardzie% typowe i pochodz>ce z na%dale% od sie2ie po)oonych mie%scowoci? .meryka P")nocna %est doskona)ym punktem wy%cia< gdy i tuta% widywano +,#< zanim wymylono popularne o2ecnie okrelenie 'lata%>ce talerze(? W na%wczenie%szym znanym przypadku< w nocy z 7 na 1= lutego 171F roku< o2iekty< kt"re przelecia)y w poprzek kontynentu< przy2ra)y postaH 'proces%i dziwnych< klucz>cych wiate)(? P"Bnie% pro esor $ohn Ahant z Toronto ze2ra) relac%e naocznych wiadk"w i napisa) w >ournal of t!e ;oyal 7stronomical 0ociety of 2anada w paBdzierniku tego samego roku: 8J

'-auwaono dziwne z%awisko< kt"re przemkn)o w poprzek Lanady 6nad Saskatchewan i #ntario9< Stan"w -%ednoczonych 6@owy $ork9 i dale% nad #ceanem .tlantyckim< kieru%>c si ku p")nocy? Widziano wiec>ce cia)o z doczepionym d)ugim ogonem? Aia)o to szy2ko si powikD szy)o? /wiadkowie r"nili si w opisach co do tego< czy 2y)o to %edno cia)o< czy sk)ada)o si z trzech lu2 czterech czci< kada z w)asnym ogonem? Qrupa ta lu2 skomplikowana struktura porusza)a si ze szczeg"ln>< ma%estatyczn> powci>gliwoci>? [por? meldunek z CnSercargill z rozdzia)u 7\(? Cnni o2serwatorzy< kt"rych relac%e ze2ra) pro esor Ahant< powiedzieli< e te 'niesamowite cia)a( porusza)y si w grupach '%ak lota okrt"w wo%ennych< kt"rym towarzyszy)y kr>owniki i niszczyciele(? $eden ze wiadk"w< W?,? !enning< nowo%orski astrolog< widzia) +,# kieru%>ce si na p")noc z kra;ca Pong Csland? Stwierdzi)< i lecia)y one wzd)u krzywizny -iemi< 'co %est niemoliwe w przypadku meteorytu(? !oda) te: '@iekt"rzy moi zna%omi powiedzieli< e wygl>da)y one %ak przelatu%>ce nad miastem statki powietrzne< ale %a sam przez wszystkie lata 2ada; nie2a nigdy nie widzia)em czego podo2nego(? Cnny autor listu do >ournalu s>dzi)< e prawdopodo2nie 2y)o tam razem oko)o trzydziestu o2iekt"w? 'C tak wspaniale lecia)y< e mona 2y pomyleH< i s> to manewry loty powietrzne%(? -aledwie osiemnacie lat p"Bnie% zao2serwowano po%edyncze< '%askrawe wiat)o( porusza%>ce si po podo2ne% tra%ektorii przez nie2o Lanady? +,# to zauway)a na%pierw rankiem 1 stycznia 17F1 roku grupa ludzi w Ao2den< w prowinc%i #ntario? #2iekt 'za2)ysn>)( mkn>c przez nie2o po wielkie% krzywe%< kieru%>c si na p")noc nad -atok> &udsona? $eden z naocznych wiadk"w powiedzia) (ttawa >ournal< e 'wygl>da)o to %ak co z ksi>ek $uliusza 4erne_a lu2 &?Q? WellsaX( Pod koniec lat K=? i w latach N=? Qoose *ay na Pa2radorze sta)a si centrum ca)e% serii o2serwac%i 'lata%>cych talerzy(< kt"re wszystkie< %ak zauwaono< pod>a)y ku .rktyce? F1 paBdziernika 17K8 roku radar wykry) 'dziwny o2iekt( lec>cy z szy2koci> ponad 7ON kilometr"w na godzin< kt"ry< wed)ug "wczesnego raportu< nalea) do typu oznaczonego przez w)adze %ako 'anio)( czyli pochodz>cy z niewielkie% wysokoci sygna) od2ity od %akiego niewidzialnego przedmiotu? '@ie kosmicznego(< doda) znacz>co autor? 17 czerwca 17N: roku nad Qoose *ay u%rzano 'czerwonawy o2iekt( przelatu%>cy przez nocne nie2o z wielk> prdkoci>? *ardzo podo2ne z%awisko pod>a%>ce na p")noc po%awi)o si 1N grudnia tego roku< chocia tym razem 'podczas manewr"w zmieni)o kolor na 2ia)awy(? Prawdopodo2nie na%2ardzie% rapu%>ce spotkanie w tym re%onie zdarzy)o si F= czerwca 17NK roku< kiedy za)oga i pasaerowie samolotu Aanadian .irlines przelatu%>cego nad Qoose *ay u%rzeli 'due +,# wraz z kilkoma mnie%szymi towarzysz>cymi mu o2iektami(? #2serwowali %e przez kilka minut< a potem ca)a grupa wzlecia)a do g"ry i pomkn)a w stron .rktyki? W latach N=? doniesiono o kilku o2serwac%ach +,# z @owe% ,undlandii? Wszystkie o2iekty lecia)y na p")noc? !wie na%ciekawsze relac%e pochodz> od wiadk"w< z kt"rych %eden zna%dowa) si na ziemi< a drugi w powietrzu? 1 lutego 17N= roku w St? $ohn< Pat Walsh< elektryk pracu%>cy dla kompanii tele oniczne%< zameldowa)< e dostrzeg) 'podo2ny w kszta)cie do )zy o2iekt %arz>cy si tak %askrawo< %ak luoryzu%>ce wiat)o(< kt"ry przemkn>) nad miastem i skierowa) si w stron morza? !oda)< e o2serwowa) go przez co na%mnie% 1: sekund i zdawa) si on 'zakrelaH podczas lotu wielki )uk( z wy%>tkow> szy2koci>? Wr"d tych< kt"rzy zo2aczyli to samo +,#< 2y)a nie%aka A? 4aughan< kt"ra owiadczy)a gazecie -!e *ewfoundland 53ening -elegram< e kiedy o2iekt ten przelatywa) nad miastem< wyda)o si %e%< i widzi kopu) na %ego szczycie? SzeH lat p"Bnie%< w czerwcu 17NO roku< pilot samolotu marynarki wo%enne% zameldowa)< e kiedy lecia) nad Qanderem< 'dotrzymywa) mu kroku( duy po%azd w kszta)cie dysku? W ci>gu nastpnych dwunastu miesicy dokonano tak wielu o2serwac%i niezidenty ikowanych o2iekt"w nad Lanad>< e :: lipca 17NJ roku kanady%skie radio wyda)o spec%alny 2iuletyn in ormacy%ny donosz>cy i 'naziemny o2serwator z Ioyal Aanadian .ir ,orce ledzi) +,# na nie2ie nad #ntario przez u2ieg)y miesi>c? Q)"wny o2serwator w re%onie !on Mills< Toronto< &er2ert &arrison< opisa) te o2iekty %ako ma)e ogniste kulki lec>ce z p")nocy na wsch"d< ze wschodu na zach"d< a potem z zachodu na p")noc< zanim znika)y za horyzontem? !oda)< e w)adze lotnicze nie ma%> po%cia< co to takiego< ale nadal 2d> uwanie o2serwowaH te ta%emnicze wiat)a(? 88

W latach J=? i 8=? znacz>ca licz2a o2serwac%i +,# w Lanadzie pochodzi)a z okolic @orth *ay< gdzie zn"w dos)ownie wszystkie po%awia)y si lu2 znika)y lec>c na p")noc? IA., %eszcze raz przeprowadzi)o o2serwac%e tych 'pomara;czowych`czerwonych dysk"w(< kt"re 'lata)y wy%>tkowo wysoko< zygzakowa)y i wykonywa)y skomplikowane manewry z 2ardzo wielk> prdkoci>(? .meryka;skie lotnictwo r"wnie zainteresowa)o si tymi wydarzeniami< zw)aszcza< e czH z nich mia)a mie%sce w po2liu .laski< 'oddzielnego( stanu +S.? Przeprowadzone tam poszukiwania relac%i naocznych wiadk"w wykaza)y< e od p") wieku widywano +,# nad .lask>< a wikszoH pochodzi)a z .rktyki? &istorie o niezidenty ikowanych o2iektach nad .lask> zacz)y kr>yH w ostatnim roku CC wo%ny wiatowe%? W 17KN roku< w po2liu .leut"w< czternastu mczyzn na transportowcu wo%ennym +S.T %elarof zameldowa)o< e u%rzeli ciemny< kulisty o2iekt< kt"ry po%awi) si nad p")nocnym horyzontem< okr>y) okrt< a potem odlecia) w t sam> stron? Lilku cz)onk"w za)ogi 2y)o na%wyraBnie% przekonanych< e w rzeczywistoci to +,# wynurzy)o si z morza? !o Waszyngtonu wys)ano o ic%alny raport o tym incydencie< ale opinii pu2liczne% nie udostpniono adnych dalszych szczeg")"w? #s)onity mg)> ta%emnicy %est r"wnie inny incydent< kt"ry wydarzy) si pod koniec lat K=? W ma%u 17K8 kilku Cnuit"w opowiedzia)o pewnemu kamerzycie ilmowemu pracu%>cemu dla rz>du na .lasce< o 'dziwnych dyskach na nie2ie(< kt"re< ich zdaniem< przy2y)y 'z wielkie% ziemi na p")nocy(? P"Bnie% kamerzysta zro2i) kilka zd%H ta%emniczych wiate)< ale kiedy wr"ci) do Stan"w< %ego pracodawca rz>d Stan"w -%ednoczonych prze%>) ilm i z)oy) w %akie% piwnicy w Pos .ngeles< gdzie pozosta%e po dzi dzie;? : grudnia 17N= roku< kiedy A?Q? Lelley< pilot IeeSes .irway< z2lia) si do lotniska i zna%dowa) si w odleg)oci oko)o 1F kilometr"w na po)udniowy zach"d od .nchorage< nagle zauway) w g"rze %aki o2iekt przemieszcza%>cy si z wielk> szy2koci>? #2iekt wieci) coraz %anie%< a w ko;cu nie spos"2 2y)o na; patrzeH? 'Potem zo2aczy)em co w rodza%u wy2uchu(< powiedzia) p"Bnie% Lelly dziennikarzom w ,air2anks 'i o2iekt ten znikn>) na p")nocnym wschodzie(? -ameldowano te o zao2serwowaniu tego samego +,# na o2szarze midzy Lodiak a ,air2anks< a zw)aszcza nad Seward< Portage< Skwentna i .nchorage< 'gdzie 2aterie przeciwlotnicze otworzy)y do niego ogie;< gdy przelatywa) nad nimi(< %ak twierdzi %edna z relac%i? !wa lata p"Bnie%< :: stycznia 17N: roku< radar wykry) inny dziwny o2iekt nad p")nocn> .lask>? W rezultacie wys)ano trzy samoloty myliwskie przechwytu%>ce ,D7K dla z2adania sprawy< a 1K lutego tego roku grupa pracownik"w lotniska w @ome u%rza)a sre2rzysty< podo2ny do rakiety o2iekt z pomara;czowym< ognistym ogonem< manewru%>cy tak< '%ak2y za %ego sterami siedzia)y i kontrolowa)y go istoty rozumne(? Tego samego dnia w +nalakleet r"wnie widziano podo2ny o2iekt< kt"ry lecia) szy2ko na p")nocny zach"d i pozostawia) za so2> widoczn> smug? $eszcze 2ardzie% niezwyk)a historia przedosta)a si do prasy w lutym 17O7 roku? 17 lutego Pee I? Munsic< 2y)y dyrektor @CA.P< powiedzia) *ew .ork %aily *ews< e w ostatnich dw"ch tygodniach widziano +,# 'l>du%>ce i manewru%>ce nad p")nocn> .lask> i okolicami 2ieguna p")nocnego? @a .lasce grupa traper"w w odleg)oci oko)o F:= kilometr"w na wsch"d od +mias zao2serwowa)a po%edynczy po%azd w kszta)cie dysku(< owiadczy) Munsic? 'Traperzy twierdz>< e +,# oddalone 2y)o o %akie F<N kilometra< kiedy zauwayli %e po raz pierwszy? Po%azd ten kilkakrotnie uni"s) si< a potem zniy) lot na wysokoH kilkudziesiciu centymetr"w< po czym powoli zatoczy) niewielki kr>g i znikn>)? !odali te< i mia) czerwon> 2arw(? Munsic doda)< e dw"ch norweskich o)nierzy widzia)o to samo z%awisko w okolicy Morza McLinleya? '!ostrzegli o2iekt w kszta)cie talerza< kt"ry zdawa) si przy2ywaH znad 2ieguna p")nocnego i odlatywaH w stron Qrenlandii? #2iekt porusza) si z wielk> prdkoci>? $ednemu z o)nierzy wyda)o si< e p"Bnie% widzia) go powraca%>cego w stron 2ieguna(? $ednake na%s)ynnie%szy raport o +,# nad .lask> pochodzi z listopada 178O< kiedy %apo;ski pilot cywilny< kapitan Len%yu Terauchi< opisa)< co zo2aczy) wraz z za)og> lec>c %um2o %etem $.P JKJ na wysokoci 1: kilometr"w nad alaska;sk> tundr> w drodze z Cslandii do .nchorage?

87

Lapitan Len%yu Terauchi?

Len%yu powiedzia)< e nagle spostrzegli 'o %akie O== metr"w ponie% i na lewo od nich dwa %asne wiat)a porusza%>ce si od czasu do czasu %ak 2awi>ce si niedBwiadki(? P"Bnie% %askrawe wiat)o zawieci)o prosto do ka2iny pilota< a przed samolotem za)oga zauay)a wyraBne kontury %akiego po%azdu? 'Mia) kszta)t z2liony do kwadratu< lecia) przed nami w odleg)oci od 1O do FF metr"w< nieco wye% ni my(< powiedzia) %apo;ski kapitan? 'Wielkoci> dor"wnywa) odrzutowcowi !AD8 i mia) liczne dysze wylotowe? P)omienie wydo2ywa%>ce si z dysz r"ni)y si wielkoci> moe dla utrzymania r"wnowagi? #d po%azdu oddzieli)o si kilka male;kich< %askrawych o2iekt"w i lecia)o w szyku r"wnolegle z nami(? Po minucie %askrawe o2iekty ponownie po)>czy)y si ze statkiemDmatk> kt"ry znikn>) na p")nocy? Podczas tego '2liskiego spotkania( inter erenc%a uniemoliwi)a pilotowi $.P kontakt z kontrol> lot"w w .nchorage< ale kiedy +,# odlecia)o< powiedziano mu< e radar nic nie wykry)? Terauchi i %ego za)oga zrelac%onowali dok)adnie prze2ieg wydarze; w)adzom lotnictwa ederalnego< kt"re owiadczy)y< i wszyscy oni 'zachowywali si rac%onalnie< %ak przysta)o na pro es%onalist"w(? Ta%emnica lotu $.P 1O:8 nadal pozosta%e nie rozwi>zana? Przez wiele lat adne meldunki o +,# lu2 lata%>cych talerzach nie dociera)y z s>siada .meryki P")nocne%< 2y)ego -wi>zku Iadzieckiego? $ednake w 2ryty%skie% gazecie -!e 0unday -imes z N marca 17O1 roku w artykule pod wielkim tytu)em ;ussia )ars -alk of /lying 0arcers 6'Ios%a zakazu%e rozm"w o lata%>cych talerzach(9< reporter MarSin Lal2 napisa) z Moskwy: 'W rzeczywistoci opowieci o nich zacz)y kr>yH %u w roku 17K7< kiedy polarnik nazwiskiem Muraszow zro2i) zd%cie Vdziwnego o2iektu o niezwyk)ym kszta)cieW< kt"ry wygl>da) na V%aki antastyczny aparat lata%>cyW(? -namienne< e na%wczenie%sze historie o lata%>cych talerzach pocz>tkowo dociera)y g)"wnie z 'dalekie% p")nocy( Ios%i i 2y)y wr"d nich zar"wno powane meldunki pochodz>ce z Wyspy *olszewickie% o 'szy2ko lec>cych %askrawych wiat)ach( widzianych nad #ceanem .rktycznym< %ak i wierutna 2a%ka o 'mars%a;skich pigme%ach l>du%>cych na Sy2erii(? $edna z tych historii m"wi)a nawet o przy2yciu na dalek> p")noc 'zielonego stwora z Losmosu(?

7=

Iysunki wykonane przez kaptana Terauchiaego i za)og samolotu $.P lot 1O:8?

Lal2 owiadczy)< e plotki mia)y tak ogromny zasig< i organ partii komunistyczne%< gazeta 'Prawda(< zwr"ci) si do akademika P?.? .rtsimowicza z Moskiewskiego -wi>zku IozprzesD trzaniania Cn ormac%i @aukowe% i Polityczne%< a2y potpi) te pog)oski i rozpocz>) kruc%at przeciwko 'kade% takie% nienaukowe% in ormac%i(? .rtsimowicz z entuz%azmem przyst>pi) do powierzonego mu zadania< owiadcza%>c< e ca)> t opowieH 'zaczerpnito z ameryka;skie% prasy sprzed czternastu lat(? !oda)< e ludzie< kt"rzy m"wi> o +,# to 'szarlatani winni samoD ok)amywania si< pe)ni pychy< wiadomi a)szerze< kt"rzy powinni zostaH ukarani(? @a szczcie zmiany polityczne w Ios%i w ostatnich latach pozwoli)y u ologom zedrzeH zas)on z lata%>cych talerzy za dawn> 'elazn> kurtyn>(? Ielac%e< kt"re p"Bnie% wysz)y na %aw< sugeru%>< e nie tylko o2serwowano tam +,# r"wnie regularnie %ak na -achodzie< lecz take o2iekty te wygl>da)y prawie tak samo i zachowywa)y si podo2nie pod>a)y na p")noc? I"wnie i w Ios%i naocznymi wiadkami 2yli r"ni ludzie< poczyna%>c od takich wykszta)conych o2serwator"w< %ak piloci< do zwycza%nych mczyzn i ko2iet? Wszyscy oni 2yli %ednakowo przekonani o tym< co widzieli 2ez wzgldu na lini partii? @iestety< nie uda)o si poznaH los"w polarne% otogra ii Muraszowa ani wice% szczeg")"w o tym< co zo2aczy)< lecz przytaczam kopi innego raportu z tego samego mie%sca z 17NO roku? @apisa) go do2rze znany i szanowany sowiecki pilot Walentyn .kkuchatow< kt"ry w"wczas 2y) g)"wnym nawigatorem 2azy lotnicze% na 2iegunie p")nocnym? Aytu% z niedawno przet)umaczone% wers%i< kt"r> udostpni)o u ologom pismo *ew ,orlds: 'Prowadzilimy rekonesans nad strategicznym< pokrytym lodem o2szarem w po2liu Qrenlandii< kiedy wylecielimy z chmur na czyste nie2o i nagle u%rzelimy z lewe% strony nieznany o2iekt lec>cy r"wnolegle z nami? Wygl>da) %ak dua konstrukc%a w kszta)cie gruszki 71

lu2 soczewka z pulsu%>cymi kra;cami? S>dz>c< e widzimy nieznany ameryka;ski statek powietrzny< z powrotem wskoczylimy w chmury< 2y unikn>H kon rontac%i? Po dalszych czterdziestu minutach lotu znowu natknlimy si na przerw w chmurach i z lewe% ponownie zo2aczylimy ten sam dziwny o2iekt? @ie mia) skrzyde)< anten ani okien i nie pozostawia) adnych lad"w dymu? Postanowilimy przy%rzeH mu si z 2liska< dlatego odpowiednio zmieni)em kurs? Liedy %ednak to ro2ilimy< ta%emniczy o2iekt r"wnie poszed) w nasze lady i pozosta) w te% same% odleg)oci od nasze% maszyny? Po pitnastu minutach niezwyk)y po%azd skierowa) si w d")< w stron lodu< i znikn>)? Pecia) z prdkoci>< kt"ra wydawa)a si nam niemoliwa do osi>gnicia(? Iaport .kkuchatowa %est interesu%>cy< poniewa %ako %eden z pierwszych wspomina o +,# znia%>cym lot< moe zamierza%>cym wyl>dowaH? W p"Bnie%szych lotach radziecki pilot widzia) inne dziwne o2iekty zar"wno w .rktyce< %ak r"wnie w nad2a)tyckich re%onach Murma;ska oraz nad Aharkowem i Qorkim? Wszystkie %ego w)asne o2serwac%e o +,# wskazu%>< e cel ich lot"w zna%dowa) si gdzie w okolicy 2ieguna p")nocnego? !wa lata po pierwsze% o2serwac%i .kkuchatowa< F= ma%a 17N8 roku zameldowano o innym intrygu%>cym spotkaniu nad Lazachstanem? Iaport ten zawiera wane szczeg")y? #pu2likowano go w popularnym tygodniku 0miena %akie trzy miesi>ce p"Bnie%: 'Midzy godzin> :1?:= a :1?F= czasu moskiewskiego< kilka os"2 na ma)ym lotnisku na +ralu u%rza)o %aki dziwny o2iekt lec>cy na p")noc? /wieci) %ak gwiazda< ale nie mruga)? Widoczny 2y) w gwiazdoz2iorze Lass%opei< choH nie wye% ni FN= metr"w< i mia) szy2koH :8= kilometr"w na godzin? #2iekt skrci) w prawo i przypieszy) do JK= kilometr"w na godzin 6szy2koci samolotu tur2oodrzutowego9 2ezdBwicznie przelatu%>c nad lotniskiem? Potem nagle znieruchomia) w powietrzu na %akie dziesiH sekund? *i%>ce ze; wiat)o mia)o teraz kulisty kszta)t i nie widziano %u snop"w promieni? *y)o czerwone %ak zmarznity nos? @astpnie Vwiat)oW zn"w ruszy)o pod k>tem KN stopni w kierunku p")nocnoDzachodnim< przez kilka sekund mkn>c z prdkoci> od 18N do ::= kilometr"w na godzin? P"Bnie% nagle zatrzyma)o si pod k>tem KN stopni ponad horyzontem i zacz)o pulsowaH? Azy potem zlecia)o w d") po spirali0 Prawdopodo2nie tak? Pod k>tem 8= stopni nad horyzontem zacz)o si o2racaH %ak satelita wok") 6niewidoczne%9 osi? Liedy o2iekt znacznie si oddali)< wiadkom wyda)o si< i z2liy)o si do; drugie wiat)o o 2arwie czerwonych gwiazd? #2a punkty wietlne przez d)ugi czas kr>y)y wok") sie2ie i w ko;cu znikn)y lec>c na p")noc(? Wed)ug kilku zachodnich Br"de)< w roku 17N7 kwater g)"wn> rosy%skiego programu kosmiczD nego w Swierd)owsku przez dwadziecia cztery godziny odwiedza)y +,# w kszta)cie talerzy? Liedy wykry) %e radar< nadlatywa)y z p")nocy i 'wznieci)y nieco paniki(? W lipcu 17OK roku grupa ludzi na pok)adzie T+ 1=K lec>cego midzy Peningradem i Moskw> r"wnie u%rza)a 'duy< 2)yszcz>cy< metalowy dysk( przelizgu%>cy si pod samolotem? !ysk znikn>) w kierunku .rktyki? W latach J=? Sy2eria sta)a si centrum pewne% licz2y meldunk"w o +,#< sk)adanych przede wszystkim przez mieszka;c"w osady Polarna%a na wy2rzeu Morza Azukockiego na p")nocnym wschodzie Sy2erii? *yli oni naocznymi wiadkami ca)ych serii tych z%awisk nad o2szarem wok") 2ieguna p")nocnego? . p"Bnie%< w marcu 178N roku< to za)oga %ednego z samolot"w .ero )otu przey)a zdarzenie podo2ne do tego< kt"re sta)o si udzia)em kapitana Terauchi? Szczeg")y tego wydarzenia< o dziwo< ukaza)y si w gazecie -rud< organie zwi>zk"w zawodowych? *y)a to pierwsza relac%a z Ios%i< oparta na o2serwac%ach powietrznych i naziemnych< kt"r> o ic%alnie skomentowa)a Iadziecka .kademia @auk? Wed)ug tego owiadczenia za)oga lotu nr 88N: z T2ilisi do Tallina rzeczywicie spotka)a 'co< co nazywamy +,#(? @a%widocznie% sytuac%a 2ardzo si zmieni)a od czas"w akademika .rtsimowicza? Samolot ten zna%dowa) si w odleg)oci oko)o 1:= kilometr"w od Mi;ska< kiedy drugi pilot zauway) 'wielki< %askrawo")ty o2iekt< z kt"rego strzela) cienki promie; wiat)a(? @agle promie; ten rozszerzy) si w olepia%>cy stoek< a potem po%awi)y si %eszcze dwa takie stoki? Pasaerowie z zaskoczeniem u%rzeli ziemi w dole sk>pan> w %askrawym wietle i zaniepokoili si nie na arty< 7:

kiedy ten 're lektor poszukiwawczy( skierowa) si na ich samolot? $ednake po kilku chwilach ta%emnicze wiat)o znik)o< pozostawia%>c zielonkaw> chmur< kt"ra zacz)a si zniaH z niezwyk)> szy2koci>? 'VAhmuraW ta p"Bnie% za%)a pozyc% za odrzutowcem? Pilot uprzedzi) kontrol naziemn>< kt"ra odnalaz)a +,# lec>ce za samolotem na wysokoci 1= tysicy metr"w z szy2koci> K8= kilometr"w na godzin? VAhmuraW zmieni)a kszta)t na liwkowy a potem kwadratowy [patrz spotkanie $.P z +,#\ i w ko;cu Vzmaterializowa)a siW %ako gigantyczny statek powietrzny o nosie ostrym %ak ig)a< 2ez skrzyde)< z dziwnym< podo2nym do zwierzcego ogonem owietlonym przez zielone i ")te wiat)a(? Ten 'samolotDchmura( przelecia) w lad za samolotem komunikacy%nym .ero )otu nad Iyg> i Wilnem i w o2u miastach kontrola naziemna zauway)a lec>ce %eden za drugim po%azdy na ekranach radar"w tam< gdzie powinien 2yH tylko %eden? Liedy +,# w ko;cu si oddali)o< po raz ostatni widziano %e< gdy mkn)o na p")noc nad Tallinem? Po drugie% stronie -atoki Iyskie% ley Skandynawia< gdzie w @orwegii i w Szwec%i r"wnie zdarza)y si 'odwiedziny( +,#? Wspomn tylko trzy istotne raporty %ako reprezentatywne dla znacznie wiksze% licz2y? Pierwsza o2serwac%a pochodzi z F= czerwca 17NK roku< kiedy trzy skandynawskie samoloty komunikacy%ne przewozi)y grup piHdziesiciu zaproszonych naukowD c"w i astronom"w< kt"rzy mieli o2serwowaH zaHmienie s)o;ca? @agle nad Telemarkiem zauwaono dwa 2)yszcz>ce dyski pod>a%>ce ku p")nocnemu horyzontowi? $eden z uczonych< *%orn *%ronul < powiedzia) p"Bnie%: 'W tym ca)ym zamieszaniu zdalimy so2ie spraw< e o2serwu%emy co< w co nikt z nas nie wierzy) tak zwane Vlata%>ce talerzeW? Pecz dow"d widzielimy na w)asne oczy(? @ieco 2ardzie% przyziemne przeycie sta)o si udzia)em dekoratora TrygSe $ansena w kwietniu 17ON roku< kiedy wraca) do domu z pracy w #slo? $ad>c samochodem o2ok w>skiego %eziora Q%ers%oen< zo2aczy) na nie2ie wiat)o w kszta)cie krgu< lec>ce niesamowicie szy2ko i wysoko? 'Pod>a)o na p")noc i nigdy nie z2oczy)o ani w %edn> ani w drug> stron? C chocia pomyla)em< e na pewno nie pochodzi z -iemi< w sposo2ie< w %aki lecia)o< dostrzeg)em co< co przekona)o mnie< i dok>d zmierza? @ie mam %ednak po%cia dok>d(? W sierpniu 17JO roku< po drugie% stronie granicy< w Szwec%i< polic%ant 1rnst .ker2erg zetkn>) si z ta%emnic> ca)kowicie odmienn> od wszystkich< z kt"rymi mia) do czynienia przez d)ugie lata pracy na stanowisku o icera ledczego w 4is2y< na 2a)tyckie% wyspie Qotlandii? $ego histori opu2likowano w 'rediction: 'Po%echa)em z on> do nasze% chaty ry2ackie% w PergraSsSiken w odleg)oci oko)o NF kilometr"w od ,is2y? W)anie wyszlimy z chaty na wieczorn> przechadzk przy pe)ni ksiyca< kiedy mo%a ona wykrzykn)a: VSp"%rz na morze i zo2acz< co si z2liaXW +%rza)em o2iekt w kszta)cie talerza nadlatu%>cy z p")nocnego wschodu prosto na nas? $ego kontury 2y)y racze% zamazane? @ie zmieni) kursu a do chwili< gdy prawie dotar) do wy2rzea? Przez chwil myla)em< e zderzy si z g"rami< ale nagle poderwa) si do g"ry i wr"ci) tam< sk>d przy2y)? Widzia)em to +,# po raz ostatni< kiedy znikn)o nad p")nocnoDwschodni> czci> wyspy ,itudden(? Typowa dla .ker2erga skrupulatnoH w szczeg")ach uczni)y2y ze; idealnego 2adacza< kt"ry rozwi>za)2y %eszcze 2ardzie% niezwyk)> zagadk? Ahodzi tu o wydarzenia< kt"re mia)y mie%sce w roku 17N: na wyspie Spits2ergen< po)oone% midzy @orwegi> i Qrenlandi> nadal o ic%alnie utrzymywane w ta%emnicy? Ta%emnica ta mog)a2y pom"c w znalezieniu odpowiedzi na pytanie< czy +,# rzeczywicie pochodz> z Puste% -iemi< gdy w tym w)anie roku %aki niezidenty ikowany o2iekt roz2i) si na Spits2ergenie< a przed katastro > lecia) kursem< kt"ry< %ak zao2serwowano< zaprowadzi)2y go prosto na 2iegun p")nocny? Spits2ergen ley w .rktyce< w odleg)oci oko)o 11:O kilometr"w od 2ieguna? W rzeczywistoci 7F

%est to archipelag z)oony z piciu duych wysp i %ego mieszka;cy zna%du%> si w ciekawym po)oeniu< gdy musz> patrzeH na po)udnie< 2y u%rzeH aurora #orealis? W istocie< gdy2y nie Pr>d -atokowy< kt"ry prze2ywa odleg)oH 8=KN kilometr"w od ,lorydy do Spits2ergenu< egluga do tego na%dale% na wiecie wysunitego na p")noc zamieszkanego l>du< gdzie nie widzi si s)o;ca od :O paBdziernika do 1K lutego< 2y)a2y niemoliwa? Ta%emnicze wydarzenia na Spits2ergenie mia)y mie%sce wiosn> 17N: roku< kiedy kilka europe%skich agenc%i in ormacy%nych donios)o< e norweski pilot cywilny dostrzeg) roz2ite szcz>tki statku powietrznego? Wygl>da na to< e kilku wyspiarzy u%rza)o '%askrawe< okr>g)e wiat)o( przelatu%>ce nad ich g)owami w stron -iemi ,ranciszka $"ze a? @agle wiat)o to zanurkowa)o w %aki zak>tek g)"wne% wyspy? Po meldunku tego pilota ekipy ratownicze polecia)y do mie%sca katastro y< szcz>tki za2rano do #slo??? i zacz>) si d)ugoletni sp"r? Pomimo powtarzanych przez media pr"2< min)y prawie trzy lata< zanim wydano o ic%alny komunikat w sprawie te% katastro y? K wrzenia 17NN roku pu)kownik Qernod !arn2yl< o icer< kt"ry kierowa) komis%> ledcz> powo)an> przez norweski szta2 generalny< udzieli) wywiadu 0tuttgarter -age#latt? Tym razem w mtne% i czsto kontrowersy%ne% historii +,# %ego s)owa nie 2y)y kole%nym k)amstwem< powiedzia) 2owiem otwarcie i szczerze: '#2iekt< kt"ry roz2i) si na Spits2ergenie< nie 2y) samolotem< lecz tym< co potocznie nazywa si lata%>cym talerzem? -osta) powanie uszkodzony i zaproszono ekspert"w z Wielkie% *rytanii i z .meryki< 2y przy)>czyli si do naszego ledztwa? #2iekt ten nadal %est dok)adnie 2adany? Ahocia nasz o2ecny poziom wiedzy nie pozwala na rozwi>zanie wszystkich zagadek +,#< %estem pewny< i znalezione szcz>tki oka> si niezmiernie wane w te% materii? $aki czas temu dosz)o do nieporozumienia< gdy kto powiedzia)< e dysk ten przypuszczalnie pochodzi ze -wi>zku Iadzieckiego? #2iekt ten i chcemy stwierdziH to z naciskiem nie zosta) z2udowany w adnym kra%u na -iemi? Wszyscy eksperci< kt"rzy uczestniczyli w 2adaniach< w og"le nie zna%> materia)"w uytych do %ego 2udowy? Lomis%a ledcza nie og)osi o2szernego raportu< dop"ki pewne sensacy%ne akty nie zostan> przedyskutowane z ameryka;skimi i 2ryty%skimi ekspertami(? Po dzi dzie; nie wydano innego owiadczenia na temat ta%emnicy 'dysku( ze Spitz2ergenu? @a wszystkie pro2y skierowane do w)adz @orwegii otrzymu%e si uprze%m> odpowiedB< i nie zamierza%> one komentowaH te% sprawy? @iedawno pu)kownik #?*? 1ngSik< attache lotniczy w am2asadzie norweskie% w Stanach -%ednoczonych powiedzia) u ologowi Io2ertowi Po tinowi: 'Materia)y o +,# 2d>ce w posiadaniu naszego lotnictwa przewanie zaliczane s> do dokument"w o r"nym stopniu ta%noci< dlatego nie mona ich oddaH do dyspozyc%i opinii pu2liczne%(? Cnnymi s)owy< s> zastrzeone? Mo%e w)asne poszukiwania w am2asadzie norweskie% w Pondynie spotka)y si z podo2n> odpowiedzi> i z sugesti>< e moe zechcia)2ym skontaktowaH si z %edn> z grup u olog"w w @orwegii< kt"ra 2ada)a t histori? To sprawi)o< e wr"ci)em do punktu wy%cia< do Br"d)a< kt"re pierwsze dostarczy)o mi t in ormac%? $ednak niezupe)nie? Pewna oso2a z #slo przys)a)a mi kopi owiadczenia z)oonego przez dw"ch norweskich o icer"w< kt"rzy s)uyli w tym re%onie .rktyki po wydarzeniach na SpitsD 2ergenie? Podporucznik *ro2s i podporucznik Tyllensen zgodnie twierdz>< e widzieli +,# nad .rktyk>? +trzymu%> te< e s> pewni< i l>dowa)y one w po2liu 2ieguna p")nocnego? Podporucznik Tyllensen powiedzia): 'Myl< e .rktyka s)uy za rodza% 2azy tym nieznanym [istotom\< zw)aszcza podczas 2urz niegowych< kiedy my musimy schroniH si w naszych 2azach? Wkr"tce po takim za)amaniu pogody widzia)em trzy razy< %ak l>dowa)y i startowa)y? -auway)em te< e po wyl>dowaniu dyski te szy2ko wiru%>? $askrawe wiat)o< kt"rego natenie zaley od szy2koci l>dowania i startu< uniemoliwia o2serwac% tego< co si dzie%e za t> wietln> zas)on> lu2 wewn>trz samego dysku(? Cnny z moich in ormator"w< kt"ry do2rze zna .rktyk< twierdzi< e %edno +,# ley pogrze2ane 7K

w po2liu na%dale% wysunitego na p")noc kra;ca wyspy 1llesmere< po przeciwne% do Spits2ergenu stronie Qrenlandii? #no r"wnie mia)o si roz2iH podczas lotu na 2iegun p")nocny? Wprawdzie nie pr"2owano prowadziH wykopalisk w tym mie%scu< ale dowody wiadcz>ce o o2ecnoci 'lata%>cego talerza( s> tak przekonu%>ce< e doktor $ohn M? !ePaurier z !ominion o Aanada #2serwatory w #ttawie za%>) si uk)adaniem programu 2adawczego? Ma on nadzie%< e kt"rego dnia 2dzie m"g) odwiedziH %edno z na%2ardzie% niegocinnych< lecz ascynu%>cych mie%sc na -iemi? Azy o2ie te historie s> antastycznymi wymys)ami< czy te dalszymi dowodami na to< e +,# po%awia%>ce si na nie2ie mog> rzeczywicie pochodziH ze wiata pod naszymi stopami0 @iech czytelnicy os>dz> sami? $ednake nie %est to %eszcze koniec poszukiwa; rozwi>zania zagadki Puste% -iemi? Pozosta)y 2owiem dwa wanie%sze pro2lemy? Po pierwsze 6za%miemy si tym w nastpnym rozdziale9 musimy odpowiedzieH na nastpu%>ce pytanie: $eli ten wiat wewntrzny %est zamieszkany< to kogo moemy tam zastaH0

7N

.r"dziemcy

Ieinhold Schmidt 2y) spoko%nym< racze% skromnym cz)owiekiem< kt"ry mieszka) w czynszowe% kamienicy na ,ranklin .Senue w dzielnicy &ollywood ,lats w Pos .ngeles? W 17N8 roku %ego nazwisko po%awi)o si w nag)"wkach gazet z powodu historii tak zaskaku%>ce%< e nie m"g)2y %e% wymyliH aden autor scenariusza ilmowego? Schmidt 2owiem powiedzia) prasie< radiu i telewiz%i< e zosta) wzity na pok)ad +,#< kt"re zawioz)o go do .rktyki? Spotka) tam grup mczyzn i ko2iet< kt"rzy mieszkali< wed)ug %ego s ormu)owania< gdzie pod 2iegunem p")nocnym? Lilku wczesnych teoretyk"w Puste% -iemi< )>cznie z &alleyem< Matherem i Symmesem< uwaa)o< e wiat wewntrzny %est niezamieszkany i proponowali ludzkoci nc>c> perspektyw nowych wielkich teren"w do skolonizowania? Cnni natomiast twierdzili< e s> one za%te< i e ich mieszka;cy /r"dziemcy mog> r"wnie do2rze prze2ywaH tam od wiek"w? #?A? &ugenin w artykule -!e 0u#terranean ,orld 6'/wiat podziemny(9< opu2likowanym w roku 17ON w czerwcowym wydaniu miesicznika /ate napisa): 'Sama myl o istnieniu Vwiata podziemnegoW zaszoku%e wielu ludzi? Cnnym wyda si to niemoliwe< gdy Vna pewnoW< powiedz>< Vgdy2y istnia)< %u dawno 2y zosta) odkrytyW? .le wcale tak nie musi 2yH? Cstnie%e wiele wanych powod"w< dla kt"rych %aka przedpotopowa rasa pochodz>ca z zatopionych kontynent"w Pemurii lu2 .tlantydy< kt"ra rozwin)a cywilizac% znacznie przewysza%>c> nasz>< chcia)a2y utrzymaH swo%e istnienie w ta%emnicy(? !latego 'kontakt( Ieinholda Schmidta %est dla nas szczeg"lnie interesu%>cy< gdy mia) mie%sce stosunkowo niedawno i dostarcza dalszych in ormac%i o pochodzeniu +,#? Schmidt po raz pierwszy opowiedzia) dziennikarzowi z pewne% gazety z Pos .ngeles o swo%e% podr"y w sierpniu 17N8 roku< a nastpnie powt"rzy) t histori reszcie medi"w i u ologom< kt"rzy przy2yli< 2y z nim porozmawiaH? Ieinhold Schmidt nigdy nie odmawia) udzielenia wywiadu i kady< kto z nim rozawia)< wierzy) w %ego szczeroH? Ieporter Aharles Pongcro t z +os 7ngeles 56aminer< napisa) p"Bnie%: 'Po raz pierwszy w yciu znalaz)em si twarz> w twarz z kim< kto twierdzi< e nawi>za) kontakt z kosmitami< lu2 e 2y) w lata%>cym talerzu??? #dnios)em wraenie< e ten cz)owiek rzeczywicie co zo2aczy)< i e nie wymyli) ca)e% te% historii dla zyskania rozg)osu(? Ieihold Schmidt urodzi) si w 17:= roku w &am2urgu< z kt"rego %ego rodzice uciekli po do%ciu &itlera do w)adzy? Aa)a rodzina przy2y)a do Lali ornii i otrzyma)a o2ywatelstwo ameryka;skie? Ieinhold zdo2y) wykszta)cenie w Pos .ngeles i tak %ak %ego o%ciec prowadzi) niewielk> irm dostawcz> w tym miecie? Powiedzia)< e zainteresowa) si lata%>cymi talerzami po przeczytaniu prze)omowe% ksi>ki ,ranka Scully_ego )e!ind t!e /lying 0aucers 6'-agadka lata%>cych talerzy(9 w roku 17N=< nigdy %ednak nie oczekiwa)< i sam zo2aczy %eden z nich? Wszystko w %ego yciu zmieni)o si w ci>gu kilku dni w sierpniu 17N8< %ak powiedzia) dziennikarzowi A/( ;eport: 'Pomyla)em< e mia)em sen< w kt"rym polecono mi< 2ym uda) si do pewnego kamienio)omu w *akers ield? W rzeczywistoci< %ak si p"Bnie% dowiedzia)em< 2y)o to pos)anie od kosmit"w? 1K sierpnia po%echa)em moim 2uickiem do tego kamienio)omu i po spdzeniu tam kilku godzin u%rza)em l>du%>cy okr>g)y< sre2rzysty po%azd kosmiczny? Wydawa) si zro2iony z czego w rodza%u aluminium i wchodzi)o si do niego przez rozsuwane drzwi i po rampie< kt"r> opuszczono na ziemi? W drzwiach po%awi)a si %aka postaH trzyma%>ca w rku co w rodza%u latarki elektryczne%? *)ysn)a ni> w moim kierunku i na minut lu2 dwie sparaliowa)a mi ruchy< nie przeszkadza%>c %ednak ani w m"wieniu< ani w myleniu? !o postaci z latark> do)>czy)y p"Bnie% dwie inne? -esz)y po rampie i nagle spostrzeg)em< e mog si poruszaH? #dprowadzili 7O

mnie do swo%ego po%azdu? -amiast zostawiH m"% samoch"d w kamienio)omie< %edna z tych os"2 da)a mi znak< e mog go za2raH do maszynyE zosta) wic przeniesiony na ramp< a potem na pok)ad? P"Bnie% wystartowalimy i polecielimy na p")noc w stron .laski< a nastpnie do .rktyki i nad stre ami polarnymi(? Schmidt stwierdzi)< e za)oga lata%>cego talerza sk)ada)a si z czterech mczyzn i dw"ch ko2iet? Wszyscy 2yli wysocy< mieli szlachetne rysy twarzy i nosili szare< o2cis)e< %ednoczciowe kom2inezony? -w)aszcza ko2iety 2y)y niezwykle pikne< mia)y klasyczn> urod< kt"r> Schmidt zawsze )>czy) z o2razami przedstawia%>cymi staroytnych Qrek"w i Izymian? M"wili do sie2ie w %zyku< w kt"rym rozpozna) 8oc!deutsc! 6%zyk wysokoniemiecki9< gdy nauczyli go %ego rodzice? $ednake przez ca)y czas podr"y zwracano si do niego w 2ardzo do2re% angielszczyBnie? 'Qodne uwagi w tym po%eBdzie kosmicznym 2y)o to< e od wewn>trz ca)y kad)u2 wydawa) si przezroczysty< i e mona 2y)o widzieH wszystko opr"cz sekc%i zaciemnionych przez maszyny lu2 ta2lice kontrolne? *y)y tam leanki< krzes)a i stoliki i choH nie sprawia)y wraenia przymocowanych do pod)ogi< nie rusza)y si z mie%sca< kiedy lata%>cy talerz wykonywa) na%2ardzie% skomplikowane manewry z wielk> szy2koci>? Przez ca)y czas widzia)em tereny< nad kt"rymi przelatywalimy< a do .rktyki? Liedy tam dotarlimy< wyda)o mi si< e znaleBlimy si pod #ceanem .rktycznym< i e wlecielimy do %akie% wielkie% dziury? -o2aczy)em< i przelatu%emy nad %akim dziwnym kra%o2razem< ale nigdzie nie wyl>dowalimy(? Ieinhold Schmidt owiadczy)< e %ego 'gospodarze( nigdy nie powiedzieli mu dok)adnie< sk>d przy2yli< choH z kad> chwil> 2y) coraz 2ardzie% przekonany< i ich o%czyzna musi si zna%dowaH gdzie w po2liu 2ieguna p")nocnego? Pata%>cy po%azd wskazywa)< e ta cywilizac%a %est w duym stopniu zmechanizowana? @atomiast z ich zachowania Schmidt wywnioskowa)< i prowadz> wygodne i spoko%ne ycie? Azu)< e %eli ich mis%a ma %aki cel< to o2serwowanie ludzkoci i uniemoliwienie %e% zniszczenia -iemi? Podr" Schmidta trwa)a piH dni< podczas kt"rych spa) kilkakrotnie? Pamita)< e mia) wraenie< i widzi krain podo2n> do -iemi< owietlon> przez s)o;ce doH r"ni>ce si od naszego? !wukrotnie te wyda)o mu si< e przelatu%e nad wielkim zakrzywieniem w oceanie< gdy horyzont przechyli) si< o2niy)< a potem zn"w wyprostowa)? 18 sierpnia odwieziono go do Lali ornii i ponownie znalaz) si w kamienio)omach w *aker ields o2ok swego 2uicka? Liedy sta)< odprowadza%>c wzrokiem znika%>cy szy2ko w stron p")nocy statek kosmiczny< nagle uwiadomi) so2ie< e ma nieoczekiwan> pami>tk z te% niezwyk)e% podr"y< kt"ra moe pom"c mu przekonaH ludzi o prawdziwoci %ego przeyH? -auway) 2owiem< i lakier na g"rne% czci %ego samochodu zacz>) wieciH? @iekt"re z na%wczenie%szych legend o Puste% -iemi twierdz>< e zamieszku%> %> ol2rzymy< demoniczne istoty< 'ma)y ludek(< i m>dra< poko%owo nastawiona humanoidalna rasa podo2na do te%< kt"re% przedstawicieli spotka) Ieinhold Schmidt? $edni 2adacze uwaa%>< e we wntrzu nasze% planety y%> ocaleli z katastro y potomkowie Pemury%czyk"w i .tlant"w< kt"rzy uciekli przed potopem zalewa%>cym ich kontynenty? !rudzy za twierdz>< e /r"dziemcy to ci sami 'ludzie(< o kt"rych z lkiem i podziwem m"wi czH na%starszych mitologii? Przytacza%> staroytne opowieci o pewnym plemieniu< przewodzonym przez podo2ne 2ogom istoty? Przede wszystkim za m"wi> o Qrekach i Izymianach< kt"rzy rozwinli ca)> teologi dotycz>c> takich istot< i kt"rzy wierzyli< e '2ogowie( i '2oginie( w rzeczywistoci s> wys)annikami ze wiata wewntrznego? &istoryk William ,? Warren tak znacz>co skomentowa) t tez w swo%e% ksi>ce 'aradise /ound 6'Ia% odnaleziony(< 17NF9: 'W wielu staroytnych rkopisach i dokumentach s> wzmianki m"wi>ce o Vdolnym wiecieW %ako o prawdziwe% i rzeczywiste% siedzi2ie? $estem zdania< e religie myl> si naucza%>c o VpiekleW w dole poniewa po wnikliwym z2adaniu tych tekst"w okazu%e si< i opisu%> one racze% Vra%W ni o ognist> otch)a;(?

7J

.utorem pierwsze% pracy< w kt"re% snu) szczeg")owe rozwaania na temat tego< kim lu2 czym mog> 2yH /r"dziemcy< 2y) pewien skandynawski intelektualista pracu%>cy na uniwersytecie w Lopenhadze< pro esor PudSig &ol2erg 61O8KD1JNK9? $ego napisana po )acinie i opu2likowana w roku 1JK1 praca nosi)a tytu): *icolai &limii iter 0u#terraneum$ *o3atelluris -!eoriam as 8istoriam 1uintae 9onarc!iae ad!uc *o#is :ncognitae 6'Podr" @ielsa Llima do wiata podziemnego(9? &ol2erg< kt"ry urodzi) si w *ergen w @orwegii< studiowa) w !anii< zanim zosta) pro esorem na tym samym uniwersytecie< na%pierw ilozo i i histori< a p"Bnie% meta izyk i retoryk )aci;sk>? Ten inteligentny i ciekawski uczony napisa) t ksi>k< gdy przez ca)e ycie interesowa) si niezwyk)ymi legendami o wiecie podziemnym kr>>cymi w %ego rodzinne% @orwegii? !zie)o &ol2erga opowiada histori pewnego mczyzny kt"ry< 2ada%>c %ak> g"r< przypadkowo tra ia do Puste% -iemi? #dkrywa tam centralne s)o;ce< wok") kt"rego kr>y miniaturowa planeta< @azar< a na wkls)e% powierzchni -iemi y%e niezwyk)a rasa istot rozumnych? $ednake @iels Llim dowiadu%e si< e w przeciwie;stwie do wiata< kt"ry w)anie opuci)< we wntrzu -iemi dominu%> ko2iety? Pozostawiwszy mczyznom na%2ardzie% podstawowe zadania< stworzy)y utopi%ny kra% poko%u i harmonii?

Pusta -iemia wed)ug pro esora PudSiga &ol2erga z uniwersytetu w Lopenhadze?

78

@ikogo chy2a nie zaskoczy< e &ol2erg wola) napisaH swo%> prac po )acinie< poniewa szy2ko zosta)a uznana w !anii za nie2ezpiecznie radykaln> i co prawdopodo2nie zdarzy)o si po raz pierwszy w dzie%ach teorii Puste% -iemi spr"2owano wyco aH %> z o2iegu? Wprawdzie w nastpnym roku opu2likowano %e% angielski przek)ad< ale musia)o up)yn>H prawie p") wieku i wiele lat od mierci autora zanim po%awi)o si popularne du;skie wydanie? Lsi>ka &ol2erga mog)a zainspirowaH angielskiego prawnika< Io2erta Paltocka 61O78D1JOJ9 do zastanowienia si nad moliwoci> istnienia Puste% -iemi i tosamoci> %e% mieszka;c"w? W kadym razie w 1JN1 roku Paltock opu2likowa) sw"% w)asny wk)ad do te% teorii< dwutomow> prac -!e +ife and 7d3entures of 'eter ,ilkins" a 2ornis! 9an? $e% tytu) tak dok)adnie wszystko wy%ania< e czytanie ksi>ki %est prawie niepotrze2ne: 'Uycie i przygody Petera Wilkinsa< Lornwali%czyka( w szczeg"lnoci dotycz> katastro y %ego statku w po2liu 2ieguna po)udniowegoE %ego zdumiewa%>cego prze%cia przez podziemn> grot do czego w rodza%u @owego /wiataE %ego spotkaniu tam z Qawry czyli lata%>c> ko2iet>< kt"re% ycie ocali) i kt"r> p"Bnie% polu2i)< %ego niezwyk)e% wdr"wki do Lra%u Qlum"w i Qawrys czyli lata%>cych mczyzn i ko2iet? #pr"cz tego opis te% dziwne% krainy< z prawami< zwycza%ami i sposo2ach zachowania %e% mieszka;c"w< oraz relac%a o niezwyk)ych transakc%ach autora z nimi? Strona tytu)owa w podo2nym tonie wspomina o odlocie Wilkinsa ze wiata wewntrznego w lata%>ce% machinie 6k)ania si +,#9< uratowaniu go przez statek 8ector i %ego powrotne% podr"y do Plymouth< gdzie< po opowiedzeniu swo%e% historii< zmar) w 1JF7 roku? Lsi>k ozdo2iono seri> drzeworyt"w przedstawia%>cych Qawries< kt"re r"wnie rz>dz> tym narodem nie zna%>cym wo%en i wszelkiego z)a wiata zewntrznego? .ngielski poeta Samuel Taylor Aoleridge nazwa) t ksi>k 'niezwykle piknym dzie)em( i uy) kilku pomys)"w w swoim poemacie '#powieH o starym eglarzu(? Prawdopodo2nie ani &ol2erg< ani Paltock nie chcieli< 2y ich czytelnicy rzeczywicie uwierzyli w wiat wewntrzny pe)en dominu%>cych ko2iet lu2 skrzydlatych ludzi 6chocia taki pomys) m"g)2y im si spodo2aH9< ale ich ksi>ki pomog)y w ponownym pod%ciu dyskus%i na temat te% legendy? # dziwo< zainteresowa) si ni> Qiacomo AasanoSa 61J:ND1J789< w)oski li2ertyn< kt"ry w 1J88 roku napisa) Ccosameron< ksi>k wyr"nia%>c> si realistycznym tonem i wspania)ymi rozwaaniami naukowymi< gdzie przepowiedzia) m? in? odkrycie elektrycznoci??? dziki pomocy /r"dziemc"w Wed)ug niego w wiecie podziemnym y%> Megamikrowie duziDmali ma)y ludek< kt"ry %est wielki duchem? -amieszku%> sw"% podo2ny do ra%u wiat od niepamitnych czas"w i podo2no s> 2ez grzechu? Tuta% zn"w autor 2ez w>tpienia zamierza) co podkreliH< a nie wyst>piH z powan> propozyc%>? @ieca)e p") wieku p"Bnie% kapitan $ohn AleSes Symmes wysun>) swo%> teori koncentrycznych s er< ale uwaa) za niemoliwe< 2y kto %u mieszka) we wntrzu -iemi? Wed)ug Paula Alarca 6raport z 7tlantic 9ont!ly9< %edyny wany komentarz Symmesa w te% sprawie dotyczy) przysz)oci< kiedy ludzie 2d> mogli mieszkaH w o2u wymiarach: 'Symmes owiadczy)< e mieszka;cy powierzchni zewntrzne% 2d> si zna%dowali na antypodach wzgldem tych< kt"rzy s> tu pod nimi< na powierzchni wewntrzne%< podo2nie %ak wo2ec mieszka;c"w przeciwleg)e% strony -iemiE natomiast mieszka;cy wiata wewntrznego zna%d> si na antypodach tylko w por"wnaniu z tymi< kt"rzy prze2ywa%> naprzeciwko nich po drugie% stronie< to znaczy< zewntrzni mieszka;cy 2d> si zna%dowali na antypodach wzgldem dw"ch rodza%"w zamieszku%>cych -iemi ludzi< natomiast ci ze wiata wewntrznego tylko %ednego(? $ednake pomys) Symmesa zainspirowa) ksi>k Symzonia: 7 <oyage of %isco3ery 6'Symzonia? Podr" odkrywcza(9 pi"ra nie%akiego kapitana .dama Sea2orna< opu2likowan> w 18:= roku wraz z 'Przekro%em -iemi( ukazu%>cym otwory na o2u 2iegunach? W swo%e% ksi>ce Sea2orn opisu%e wypraw morsk> ma%>c> odnaleBH we%cie do Puste% -iemi od strony 2ieguna p")nocnego? Potny pr>d wsysa statek do wntrza -iemi i eglarze odkrywa%>tam zaczarowany wiat owietlony przez dwa s)o;ca i ksiyc? -amieszku%e go rasa o niezwykle 2ia)e% sk"rze? -ar"wno mczyBni< %ak i ko2iety u2iera%> si na 2ia)o dla okazania swo%e% czystoci 77

izyczne% i moralne%? Wyda%> si spoko%ni i )agodni< ale rozwinli przeraa%>cy arsena) 2roni< kt"rego na%widocznie% zamierza%> uyH do ochrony swo%ego wiata przed skalaniem go przez y%>cych na powierzchni przedstawicieli !omo sapiens? Liedy marynarze odkryli< e w podziemne% krainie s> wielkie z)oa z)ota i zaczli chciwie na nie zerkaH< wszechw)adny monarcha tego utopi%nego wiata 2ez ceregieli kaza) im si wynosiH?

Przekr"% -iemi< kt"ry po%awi) si w ksi>ce 0ymzonia kapitana .dama Sea2orna?

Wysunito przypuszczenie< e to sam Symmes m"g) 2yH 'kapitanem .damem Sea2ornem(< gdy wiele wskazu%e na to< e nazwisko pisarza %est wymylone i nic o nim nie wiadomo? $ednake %a sam i pewna licz2a innych 2adaczy nie podzielamy tego pogl>du z powodu do2rze znane% determinac%i Symmesa< kt"ry pragn>)< a2y .meryka zaanektowa)a Pust> -iemi< mie%sce< kt"re< %ak wierzy)< 2dzie przy%azne< a nie wrogie ludziom? W ese%u -!e 7utors!ip of 0ymzonia 6'# autorstwie Symzonii(9 napisanym dla *ew 5ngland 1uarterly &ansD$oachim Pang i *en%amin Pease opowiedzieli si za kandydatur> @athaniela .mesa< autora morskich opowieciE natomiast w egzemplarzu te% ksi>ki zna%du%>cym si w Pi2rary o Aongres w Waszyngtonie< %e% autorstwo przypisu%e si nie%akiemu $aredowi Sparksowi? Trzydzieci lat po opu2likowaniu 0ymzonii dw"m prawdziwym marynarzom przypisano dowodzenie wyprawami ma%>cymi odnaleBH we%cie do wiata Symmesa? @otatka w grudniowym numerze miesicznika :zis z roku 17K1 stwierdza: 'Pewien .nglik< kapitan Wiggins< przeczyta) swo%> rozpraw> w 0ociety of 7rts( na $ohn Street o podr"y do wiata podziemnego? Podr"nik ten< po prze2yciu 8= stopnia szerokoci geogra iczne% p")nocne%< u%rza) zalesion> krain o2 itu%>c> w dzik> zwierzynE %e% mieszka;cy m"wili po he2ra%sku i mieli wysok> kultur? Moe s> oni potomkami zaginionych plemion 1==

Czraela< kt"re powdrowa)y na p")noc od 1u ratu< 2y zamieszkaH w kra%u< gdzie nigdy przedtem nie 2y)o ludzi0 Mnie% wice% w tym samym czasie kapitan Tuttle< stary ameryka;ski dow"dca wielory2nika< odwiedzi) VSymzoniW: ta relac%a podo2na %est do poprzednie%< z t> %ednak r"nic>< i stwierdza< e w wiecie podziemnym co czwarta zima %est )agodna i e mona tam dotrzeH parowcem(? Willis Qeorge 1merson< kt"ry w 17=8 roku opisa) podro #la a $ensena do wiata wewD ntrznego< owiadczy)< e stary ry2ak powiedzia) mu tu przed mierci> i mie%sce to zamieszku%e rasa %asnosk"rych ol2rzym"w? MczyBni s> wysocy na K metry< a ko2iety nisze o kilkadziesi>t centymetr"w? #2ie p)cie nosz> ha towane tuniki i sanda)y? Ma%> )agodne charaktery i y%> ponad piHset lat? Wed)ug $ansena ol2rzymi ci dysponu%> ta%emnicz> moc> potnie%sz> od elektrycznoci< kt"r> napdza%> swo%e maszyny i wyposaenie 6przypomina mi to racze% moc zwan> <ril< kt"r> om"wi)em w mo%e% poprzednie% ksi>ce '-aginiony wiat .gharti(9?

1=1

*razyli%ski komandor Paulo Strauss ma podo2ne zdanie i w)asn> teori na temat historii %ednego z na%2ardzie% znanych znikniH w tym stuleciu: 'Ai podziemni ludzie ma%> 2udow cia)a podo2n> do mieszka;c"w powierzchni -iemi< s>%ednak 2ardzie% od nas zaawansowani? S> wr"d nich tacy< kt"rzy przy2yli z zewntrzne% powierzchni nasze% planety i postanowili tam pozostaH< )>cznie z pu)kownikiem Percym ,awcettem< angielskim 2adaczem< kt"ry znikn>) w 17:N roku podczas wyprawy 2adawcze%< i %ego synem $ackiem? @ie zostali oni za2ici przez Cndian w Matto Qrosso %ak si powszechnie przypuszcza< ale znaleBli we%cie do Pustego /wiata< zeszli tam i zostali? $eszcze po wielu latach ona ,awcetta twierdzi)a< e utrzymu%e kontakt telepatyczny ze swoim mem< kt"ry prze2ywa w %akim podziemnym wiecie(? Iaymond Palmer w 17KN roku opu2likowa) w 7mazing 0tories szereg opowiada;< kt"re mia)y 2yH oparte na 'pamici rasowe%(? Twierdzi) w nich< e w Puste% -iemi y%e nie %edna< lecz dwie rasy? W tych relac%ach< 'spisanych( przez Iicharda S? ShaSera 617=JD17JN9< pensylwa;skie medium< [pierwsza< wydana w marcu 17KN roku< nosi)a tytu) :remem#er +emuria 6'Pamitam Pemuri(9\< m"wi si< e wntrze nasze% planety zamieszku%> resztki imigrant"w z %e% powierzchni< zmuszonych szukaH schronienia pod ziemi> ponad 1:?=== lat temu? Tam uciekinierzy podzielili si na dwie grupy? $edna z nich< tak zwani 'a2andoneros( 6skr"cone do 'deros(9 s> wysoko rozwinici technicznie< lecz ma%> z)e zamiary? Posiada%> lata%>ce maszyny 6zn"w +,#9 i r"ne z)owieszcze przyrz>dy< kt"rych mona uyH do o2udzenia '>dzy mordu( w nic nie pode%rzewa%>cych o iarach? To w)anie deros< zdaniem ShaSera< s> odpowiedzialni za wikszoH z)a w naszym wiecie za wo%ny< wypadki< morderstwa i samo2"%stwa? $ednak ich na%gorsze plany czasami krzyu%e male%>ca licz2a cz)onk"w 2ardzo inteligentne% i poko%owo nastawione% pierwotne% rasy znane% %ako 'teros(? @ic wic dziwnego< e dosz)o do wielkie% de2aty nad tymi opowieciami czsto nazywanymi 'Ta%emnic> ShaSera( i okrelonymi przez periodyk +ife %ako 'na%s)ynnie%sza awantura< kt"ra wstrz>sn)a wiatem antastyki naukowe%(? Pecz przez ca)e ycie Iichard ShaSer twierdzi)< e wierzy 2ez zastrzee; w to< co napisa)? '@ie %estem naukowcem(< owiadczy) 2roni>c swoich opowieci< 'ale przeczyta)em wszystkie ksi>ki naukowe< kt"re zdo)a)em zdo2yH i w rezultacie %eszcze mocnie% uwierzy)em< e przypomnia)em so2ie prawd(? Moe %eszcze 2ardzie% interesu%>ca %est relac%a naocznego wiadka< ameryka;skiego geologa< kt"ry nalea) do grupy pracu%>ce% na .ntarktydzie podczas Midzynarodowego Ioku Qeo izycznego? Mczyzna ten wraz z koleg> przeprowadza) eksperymenty na wy2rzeu LnoZ< kiedy nagle wiat przes)oni) im 'silny 2ia)y wir(< kt"ry< %ak zdawali so2ie spraw< nie m"g) 2yH z%awiskiem meteorologicznym? Wiedz>c na pewno< e w s>siedztwie nie ma nikogo< o2a% mczyBni ruszyli w stron niezwyk)e% tr>2y powietrzne% i odkryli< i nie wywo)a) %e% nieg< lecz rodza% gor>ce% 2ia)e% pary wodne% o ostrym zapachu< kt"rego nie umieli okreliH? W rodku z 2ia)e% chmury< kiedy si rozwia)a< u%rzeli konstrukc% w kszta)cie kopu)y< wysok> na oko)o dwa metry< o rednicy mnie% wice% dziesiciu metr"w? Pni)a %ak szk)o? Mimo e nie w>tpi w kwali ikac%e i uczciwoH o2u wymienionych w te% relac%i uczonych< poproszono mnie< a2ym nie podawa) ich nazwisk? Przytaczam %ednak tuta% histori opowiedzian> w)asnymi s)owami przez %ednego z nich? '@a%pierw uzna)em< e %est to co nieznanego zna%du%>cego si pod ziemi>< moe pochodzenia wulkanicznego? $ednoczenie za ascynowany i przeraony< po2ieg)em w stron kopu)y? Pocz>tkowo< gdy u%rza)em dwie porusza%>ce si postacie< pomyla)em< e kto dotar) tam przede mn>? Pecz potem zmrozi)o mi krew w y)ach< kiedy zo2aczy)em< e nie s> to ludzie< lecz okr>g)e VstworyW< ")tawe< nie wysze ni metr< podo2ne do 2alon"w< lecz niezdarnie porusza%>ce si po lodzie i tylko w po)owie napompowane< ko)ysz>ce i o2raca%>ce si woko)o? W po2liu nich lu2 na nich zna%dowa)o si wiat)o przypomina%>ce mi 2lask palnika acetylenowoDtlenowego? Ma)a kula %ak2y wy2uch)a przede mn>< rozrzuca%>c wok") nie2ieskie iskry? Wpad)em w panik i rzuci)em si do ucieczki? V+cieka%XW< zawo)a)em do mo%ego przy%aciela< kt"ry pozosta) z ty)u? V+cieka%< szy2koXW #dwr"cilimy si< 2y spo%rzeH za sie2ie 1=:

dopiero wtedy< gdy znaleBlimy si w naszym 2ezpiecznym po%eBdzie? Przez kilka chwil widzielimy od2icia kopu)y< a potem u%rzelimy inny 2ia)y wir? WidaH te 2y)o od2icie na nie2ie< ale ledwo dostrzegalne< potem za< kiedy chmura znikn)a< na lodzie nic nie 2y)o(? @ie ma zgodnoci na temat tego< co w)aciwie u%rzeli uczeni? Ielac%a sugeru%e< e natknli si na +,#< kt"re wyl>dowa)o na lodzie< moe tu przed lotem do po)udniowego we%cia do Puste% -iemi? Pecz %eli tak 2y)o< wygl>d 'stwor"w( w dziwnym po%eBdzie nasuwa przypuszczenie< i %e% mieszka;cami racze% s> kosmici ni humanoidzi? $eszcze %eden raport doprowadza t niezwyk)> opowieH do naszych czas"w? Wed)ug artyku)u zamieszczonego w -!e *ational 5n@uirer z :N lutego 177: roku< du;ski uczony i podr"nik< 1dmund *ork< niedawno wr"ci) z midzynarodowe% wyprawy< kt"ra u2ieg)ego lata wyruszy)a na poszukiwanie otworu na 2iegunie p")nocnym? 6*ork dowodzi) t> ekspedyc%>9? Wygl>da na to< e znalaz) on t szerok> na ::N:<O kilometra dziur< dziki zd%ciu zro2ionemu przez satelit 1SS.DJ? !u;czyk powiedzia) reporterowi: '@a 2iegunie p")nocnym %est dziura< kt"ra prowadzi do tropikalnego ra%u zna%du%>cego si w rodku -iemi? Ma on w)asne s)o;ce< p)ytkie< ciep)e morza i 2u%n>< tropikaln> rolinnoH? Ao wice%< tamte%szy kontynent zamieszku%e wysoko zaawansowana i 2ardzo poko%owo nastawiona ludzka rasa? @ormalnie nie widaH te% dziury z powietrza z powodu gru2e% pow)oki chmur nad 2iegunem p")nocnym? $est niewidoczna r"wnie dlatego< e mieszka;cy Puste% -iemi zas)ania%> %> elektronicznymi Vkurtynami wietlnymiW? Lurtyny te da%> z)udzenie wielkich< zanieonych p"l lodowych dziki poddaniu manipulac%i hologra iczne% niegu i lodu otacza%>cego dziur na 2iegunie? Poniewa %est ona tak dua< ma 2ardzo ma)y spadek i dlatego polarnicy nawet nie zda%> so2ie sprawy< e wchodz> do innego wiata(? *ational 5n@uire doda) w postaci przypisu: '@iekt"rzy ludzie twierdz>< e weszli do dziury na 2iegunie p")nocnym? $est wr"d nich William ShaSers< ameryka;ski pilot wo%skowy< kt"ry roz2i) si na 2iegunie p")nocnym podczas CC wo%ny wiatowe%? W roku 17NO pewne wdrowne eskimoskie plemi r"wnie powiedzia)o kanady%skiemu reporterowi< e znalaz)o Vzielon> krain na szczycie wiataW(? To ostatnie zdanie zas)ugu%e na wice% uwagi< poniewa czH 2adaczy i podr"nik"w wierzy< e Cnuici s> 2lisko zwi>zani z Pust> -iemi> i moe nawet stamt>d pochodz>? @a pewno pozosta%> %ednym z na%2ardzie% ta%emniczych lud"w na -iemi< y%> w na%2ardzie% wrogim dla cz)owieka rodowisku i niewiele wiadomo o ich pochodzeniu? Pewne autorytety uwaa%> e Cnuici s> na%starszymi mieszka;cami p")kuli p")nocne%? -amieszku%> o2szar< kt"rego natura nie przeznaczy)a dla ludzi< i na kt"ry dotarli przypadkiem? @orweski polarnik @ansen w ksi>ce :n nort!ern 9ists 6'W p")nocnych mg)ach(< 17119 napisa) o swoich kontaktach z< czyli Cnuitami i w pewnym mie%scu stwierdzi): 'Liedy przypomnimy so2ie< e gdy 1skimosi pr"2u%> nam powiedzieH< sk>d przy2yli< wskazu%> na p")noc i opisu%> kra%< gdzie przez ca)y czas wieci s)o;ce< )atwo %est zrozumieH< i @orwegowie< kt"rzy ko%arz> stre y polarne z ko;cem wiata< zastanawia%> sie nad tymi oso2D liwymi s)owami? @ic wic dziwnego< e uwaamy ich za niezwyk)y< moe nawet nadprzyroD dzony lud< kt"ry r"wnie do2rze m"g) przy2yH z wntrza -iemi(? W 17=7 roku< kiedy kontradmira) Io2ert Peary 2ada) 2iegun p")nocny< z zaskoczeniem dowiedzia) si< e %ego eskimoscy przewodnicy wierzyli< i 'wyruszy) on< 2y znaleBH Vwielki ludW na p")nocy< z kt"rego si wywodz>(? Peary zrozumia)< e mieli na myli %aki ra%< kt"rego mieszka;cy w)adali wielkimi mocami? S>dz>c po tym< co zdo)a) wywnioskowaH o ich religii< 1skimosi wierzyli< i po mierci 'ze%d> pod ziemi< gdzie s)o;ce nigdy nie zachodzi i wody nigdy nie zamarza%>(?

1=F

Cnuici 17=J 61skimosi9

Aharles *erlitz w ksi>ce ,orld of 0trange '!enomena opowiada histori dw"ch archeolog"w< Magnusa Marksa i ,roelicha Iaineya< kt"rzy w czerwcu 17K= roku prowadzili wykopaliska w Cpiutak? #dkryli tam staroytne ruiny< kt"re 2yli w stanie opisaH tylko %ako '.rktyczne Megalopolis(? Izdy pogrze2anych pod lodem i niegiem kamieni i wyszukane eskimoskie rzeB2y wskazywa)y< e 2y)o tam co na%mnie% osiemset domostw rozci>gnitych wzd)u wy2rzea na ponad 1<N kilometra? Mieszka)o w nich oko)o czterech tysicy os"2? Wed)ug Iaineya 2y)o to niewiarygodnie duo %ak na wiosk eskimoskich myliwych< dlatego wysun>) nastpu%>ce przypuszczenie: 'Mieszka;cy tego .rktycznego Megalopolis przynieli sw"% kunszt z %akiego zaawansowanego kulturalnie orodka(? W swo%e% pracy *ot of t!is ,orld Peter Lolosimo stwierdza r"wnie znacz>co: '1skimosi wierz>< e deportowano ich w Vwielkich metalowych ptakachW [znowu +,#X\ z re%on"w< kt"re dzisia% le> w tropikach? Cnna eskimoska legenda< r"wnie znana %ak ta< m"wi< e niek"rzy ich prao%cowie< teraz martwi lu2 Vza2rani do nie2aW< p"Bnie% wr"cili o2darzeni magicznymi mocami< kt"rych nigdy przedtem nie mieli(? William Ieed i Marshall *? Qardner< kt"rzy< pisz>c swo%e ksi>ki< pe)nymi garciami czerpali z relac%i @ansena i Peary_ego< doszli do takiego samego wniosku w sprawie pochodzenia 1skimos"w? $ak zauway) Theodore ,itch w (ur 'aradise :nside t!e 5art!: '-ar"wno Ieed< %ak i Qardner owiadczyli< e po drugie% stronie gigantyczne% lodowe% zapory musi istnieH %aka ra%ska kraina? #2a% uwaali< e y%e we wntrzu -iemi rasa ma)ych< 2r>zowosk"rych ludzi? Moliwe< i 1skimosi wywodz> si z tego ludu(? C rzeczywicie tak %est? Aa)kiem niedawno< :O kwietnia 1778 roku< londy;skie czasopismo -!e 0unday -imes donios)o: '@a skra%u p"l lodowych na 2iegunie p")nocnym odkryto zaginione plemi ciemnosk"rych 1skimos"w(? +czeni ma%> nadzie%< e 2d> mogli przeprowadziH 2adania nad tymi mczyznami i ko2ietami< ich stylem ycia< kultur> i tradyc%ami< oraz wszelkimi r"nicami midzy nimi a ich 2ledszymi 2liBnimi? Azas pokae< czy 2adania te stan> si wielkim krokiem naprz"d na drodze do odkrycia inne% ta%emnicy Puste% -iemi: kim s> %e% mieszka;cy 6%eli w og"le %est zamieszD kana90 1=K

Wszechwiat pustych wiat"w/

Podczas 'naukowych odwiedzin( w kwaterze g)"wne% @.S. w Waszyngtonie mia)em okaz% o2e%rzeH niekt"re ze wspania)ych zd%H planet i ksiyc"w z naszego systemu s)onecznego zro2ionych przez ameryka;skie sondy midzyplanetarne? Te zapiera%>ce dech w piersi 2arwne otogra ie< zro2ione z 2liska przez r"ne przelatu%>ce o2ok sondy u%awnia%>< e Lsiyc< Mars< Wenus< $owisz< Saturn i inne cia)a nie2ieskie nie s> tylko punkcikami w ogromie przestrzeni kosmiczne%< lecz naprawd zdumiewa%>cymi wiatami? Szczeg")y s> tak wyraBne< e patrz>cemu wyda%e si< i prawie dotyka mie%sc< kt"re od wiek"w rozpala)y ludzk> wyo2raBni? Liedy patrzy)em na szczeg"lnie pikne< kolorowe zd%cie Lallisto< %ednego z ksiyc"w $owisza< przysz)a mi do g)owy zaskaku%>ca myl? -d%cie to zro2i) <oyager O w lipcu 17J7 roku? +kazywa)o ono powierzchni tego niewielkiego ksiyca %ednego z czterech wielkich i dwunastu mnie%szych< kt"re kr>> wok") na%wiksze% planety naszego uk)adu s)onecznego iskrz>c> si od wiate)< kt"re zdawa)y si wieciH przez dziury w %ego powierzchni? Praktycznie rzecz 2ior>c< wygl>da) on %ak gigantyczny glo2 owietlony od wewn>trz? Ta myl mnie zelektryzowa)a? Azy i Lallisto moe 2yH pustym wiatem0 -astanawia)em si nad tym< %eszcze uwanie% przygl>da%>c si zd%ciu? . %eli %est to prawdziwe w przypadku Lallisto< czy mog> istnieH inne puste wiaty i czy -iemia nie %est tylko %ednym z wielu takich wiat"w w nasze% galaktyce0 #d tamte% pory odkry)em< e i innym 2adaczom przysz)y do g)owy podo2ne myli? !oszli oni do wniosku< i moemy yH we Wszechwiecie z)oonym z pustych wiat"w? To< co mia)o mie%sce przy przy narodzinach %edne% planety< na pewno moe powt"rzyH si przy innych? Szuka%>c akt"w dla udowodnienia te% hipotezy< wr"ci)em zn"w do Symmesa< kt"ry uy) planety Saturn %ako %ednego z argument"w? #czywicie Paul Alark< kt"ry notowa) odczyt kapitana Symmesa< nie pomin>) tego wanego stwierdzenia< choH na nieszczcie tylko %e streci)? Aytu% za 7tlantic 9ont!ly: 'Lapitan Symmes utrzymywa)< e inne planety< podo2nie %ak -iemia< s> z)oone z koncentrycznych s erE nie mam %ednak doH mie%sca< a2y opisaH widoki z teleskopu< kt"re przytoczy) na poparcie swo%e% teorii(? hr"d)a sugeru%>< e .mericus< syn Symmesa< pod%>) pa)eczk w tym mie%scu< gdy zgodnie z ese%em Williama Mariona Millera 'Teoria Loncentrycznych S er(< zamieszczonym w :zis 6grudzie; 17K1 roku9: 'm)odszy Symmes p"Bnie% uporz>dkowa) i szczeg")owo opracowa) w zasadzie te same akty na poparcie teorii swego o%ca e piercienie Saturna to dow"d na istnienie koncentrycznoci w naturze< tak %ak rogi Wenus i pas $upitera(? Liedy Marshall *? Qardner napisa) swo%> ksi>k 7 >ourney to t!e 5art! :nterior 6'Podr" do wntrza ziemi(9 na pocz>tku naszego wieku< zapuci) si w g)2okie rozumowanie dla udowodnienia te% tezy? 'Liedy m"wimy< e -iemia %est pustym w rodku cia)em z otworami na 2iegunach i wewntrznym s)o;cem< popieramy to stwierdzenie odwo)u%>c si do mg)awic w r"nych stadiach ich rozwo%u? C na kadym z tych etap"w wyraBnie widaH stopniowe kszta)towanie si zewntrzne% skorupy przysz)e% planety i wewntrznego s)o;ca< a nawet zacz>tki otwor"w na 2iegunach? P"Bnie% zwracamy uwag na o2ecn> struktur planet< Marsa< Wenus i Merkurego< i wy%aniamy< %ak wygl>da%> te otwory polarne? Podkrelamy< e na 2iegunach tych planet zna%du%e si co wice% poza czapami lodowymi< poniewa widziano 2i%>ce z nich wiat)o? . p"Bnie% na zako;czenie udowadniamy< i -iemia< podo2nie %ak Mars i inne planety< te ma otwory na 2iegunach(? # dziwo< mia)o up)yn>H nastpne piHdziesi>t lat< zanim %akikolwiek 2adacz Puste% -iemi spo%rza) na nie2o w poszukiwaniu dowod"w na poparcie te% koncepc%i? . kiedy to zro2i)< rezultatem 1=N

2y) wyrok s>dowy i ponienie autora hipotezy o Pustym S)o;cu? Martin Qardner poda%e te akty w swo%e% doskona)e% pracy 'Pseudonauka i pseudouczeni( z 17NJ roku: 'W 17N: roku pewien zachodnioniemiecki prawnik pracu%>cy dla urzdu patentowego< Qod ried *ueren< zao iarowa) :N tysicy marek kademu< kto o2ali %ego teori Pustego S)o;ca? Wed)ug *uerena< zewntrzna p)omienna skorupa S)o;ca otacza ch)odn> wewntrzn> s er? To pokryte rolinnoci> ciemne %>dro mona dostrzec przelotnie poprzez plamy s)oneczne< kt"re s> czasowymi rozdarciami w roz%arzone% skorupie nasze% gwiazdy dzienne%? @iemieckie TowarzysD two .stronomiczne starannie o2ali)o t tez punkt po punkcie< a kiedy *ueren odm"wi) zap)acenia nagrody< wyst>pi)o na drog s>dow>? AhoH wyda%e si to nie do wiary< s>d wyda) wyrok na korzyH astronom"w? Iozkazano *uerenowi zap)aciH sum< kt"r> zao erowa)< a opr"cz tego koszty procesu i odsetki(? Teori tego @iemca na pewno trudno %est so2ie wyo2raziH? *ardzie% prawdopodo2na wyda%e si teza< e to Lsiyc m"g)2y 2yH pusty w rodku< %ak po raz pierwszy zasugerowa)o w styczniu 17J= roku dwo%e rosy%skich uczonych< Michai) i .leksandra Szczer2akowowie z Iadzieckie% .kademii @auk? W artykule opu2likowanym w 'Lomsomolskie% Prawdzie( odrzucili trzy og"lnie przy%te hipotezy o pochodzeniu Lsiyca: 1? Lsiyc %est wydart> przez si) ci>enia czci> -iemi? :? Lsiyc powsta) niezalenie od nie% z tego samego o2)oku gazu i py)u? F? Lsiyc przywdrowa) z daleka do naszego +k)adu S)onecznego< i e schwyta)a go ziemska grawitac%a? -daniem Szczer2akow"w< niska w por"wnaniu z -iemi> gstoH Lsiyca pozwala przypuszD czaH< e w istocie nasz naturalny satelita %est kul> pust> w rodku: 'Wyda%e si on sk)adaH z dw"ch skorup midzy kt"rymi zna%du%e si atmos era: wewntrzne%< gru2e% na F= kilometr"w i z)oone% z wy%>tkowo twardego metalu< oraz zewntrzne% o gru2oci oko)o K kilometr"w< z)oone% z chroni>cych przed zmianami temperatury< odpornych i nie utlenia%>cych si ska) zawiera%>cych chrom< tytan i cyrkon? Wiksze kratery ksiycowe< zdumiewa%>co p)ytkie< wy2i)y meteoryty uderza%>ce w te metalowe Va2sor2ery wstrz>s"wW? Wy2ucha)y one na 2oki< a nie w g)>2< powodu%>c powstanie rozleg)ych p)ytkich dziur i rozrzuca%>c wszdzie wok") swo%e szcz>tki(? @a%2ardzie% ascynu%>cym elementem teorii rosy%skiego ma)e;stwa %est przekonanie< e Lsiyc w rzeczywistoci %est sztucznym satelit> wystrzelonym niegdy na geocentryczn> or2it wok") -iemi przez niezwykle inteligentnych kosmit"w< kt"rych ca)a cywilizac%a mia)a 2az w ol2rzymim statku kosmicznym: 'W pustym wntrzu Lsiyca zna%du%> si magazyny na napd< narzdzia i materia)y do napraw< instrumenty nawigacy%ne i o2serwacy%ne? @iekt"re ska)y ksiycowe s> odmienne i starsze od ziemskich? @ie dowodzi to< e Lsiyc zosta) z2udowany przed powstaniem -iemi< ale 2ez w>tpienia %est 2ardzo wiekowy? Satelita ten< o2ecnie prawdopodo2nie niezamieszkany< zamienia si we wrak< %ego sta2ilizatory %u nie unkc%onu%>< 2ieguny si przemieci)y< a odwr"cona od -iemi strona ko)ysze si mocno? Aiemne VmariaW< czyli Vsuche morzaW< wyda%> si 2yH ragmentami metalowe% wewntrzne% s ery o2darte% z pow)oki ochronne%< p"Bnie% za)atanymi? Materia)< kt"rym %e naprawiono< i ekwipunek ukryty pod tymi mie%scami wy%ania%> zagadk Vmaskon"wW< stre o zwikszone% grawitac%i odkrytych z dziwacznych or2it naszych w)asnych ksiycowych satelit"w? Qazy czasami wydo2ywa%>ce si z krater"w nie s> rezultatami aktywnoci wulkaniczne%< lecz wyciekiem wewntrzne% atmos ery Lsiyca przez pknicia w zewntrzne% kuli(? AhoH pocz>tkowo teza ta musia)a zaskoczyH wielu czytelnik"w< nie2awem przyci>gn)a uwag 1=O

powanych os"2 w .meryce< a zw)aszcza pisarza S, !ona Wilsona< kt"ry opu2likowa) seri ese%"w w periodyku /ate< da%>c r"ne przyk)ady< 2y wykazaH< %akim dziwnym mie%scem %est w istocie Lsiyc? Przytoczy) pewn> licz2 ciekawych z%awisk< kt"re zao2serwowali na powierzchni Lsiyca astronomowie z ca)ego wiata< )>cznie z o2)okami pary wodne% i ta%emniczymi mrugaD %>cymi wiate)kami? -wr"ci) te uwag na akt< e przecitna gstoH Lsiyca %est taka sama %ak lekkiego przecie aluminium< i wydrukowa) nowe zd%cie %ednego z krater"w na 2iegunie po)udniowym Lsiyca< znacznie g)2szego od pozosta)ych? Wysun>) przypuszczenie< e moe to 2yH we%cie do pustego wntrza< 2ardzo podo2ne do dziur w arktycznych i antarktycznych stre ach na -iemi? !oda) dale%: '!ane se%smiczne z Lsiyca r"wnie wywiera%> wy%>tkowe wraenie? @aukowcy dos)ownie omal nie spadli z krzese)< kiedy po raz pierwszy %e ode2rano? .naliza przeprowadzona przez uczonych z @.S. w roku 17O: zdawa)a sie prowadziH tylko do %ednego wniosku e Lsiyc musi 2yH pusty w rodkuX W astronomii mas o2licza si na podstawie mas wzgldnych innych cia) nie2ieskich? $eeli tak sie rzeczy ma%>< %eli Lsiyc %est pusty w rodku< podo2n> 2udow moe mieH r"wnie -iemia i inne planety oraz ich ksiyce< poniewa grawitac%a opiera si na masach masach wzgldnych i na odleg)ociach? W takim razie< gdy2y tylko %edno cia)o 2y)o puste< 2ardzo 2y si r"ni)o od wszystkich innych(? P"Bnie% czH 2adaczy Puste% -iemi u)oy)a list planet i ksiyc"w< kt"re wed)ug wszelkiego prawdopodo2ie;stwa mog> 2yH puste w rodku? Po -iemi i Lsiycu s> to: Merkury< Wenus< Mars i %ego ksiyc ,o2os< $owisz i %ego satelita Lallisto< Saturn i< choH to tylko moliwe< dwa 2ardzo niedawno odkryte ksiyce +rana? M012*13 %est planet> na%2lisz> S)o;cu i uwaa si< e ma on na%2ardzie% wrogie yciu rodowisko ze wszystkich wiat"w w naszym uk)adzie s)onecznym? Podo2ny %est do Lsiyca< ma wiele wyraBnie widocznych krater"w i< co znamienne< wntrze< kt"re '2ardzo przypomina ziemskie(< %ak stwierdzi) pewien uczony z @.S. po przelocie o2ok Merkurego sondy 9ariner EI w 17JK roku? !ziwnie s)a2e pole magnetyczne Merkurego sprawia< e ma on niezwyk)> o o2rotu? W)anie na podstawie tego aktu po raz pierwszy zaczto si zastanawiaH< czy planeta ta moe 2yH pusta w rodku?

-d%cie Merkurego wykonane przez sond 9ariner EI?

1=J

W przesz)oci astronomowie kilkakrotnie zauwayli male;k> %asn> plamk na powierzchni Merkurego podczas %ego zaHmienia? !a)o to Iaymondowi Palmerowi pow"d do zadania w artykule opu2likowanym w periodyku -!e 8idden ,orld nastpu%>cego pytania: 'Azy nie %est prawdziwe< e w te% w)anie chwili otw"r polarny Merkurego< utworzony %ak w innych cia)ach nie2ieskich w rezultacie ruchu wirowego< ustawia si w dok)adnie takie% pozyc%i< 2y mona 2y)o go o2serwoD waH0( !alsz> dyskus% pod%>) po raporcie na ten sam temat zamieszczonym w kwietniowym numerze /inal /rontier z 177: roku: 'Pomimo temperatur< kt"re mog> dochodziH do ponad KKK stopni Aels%usza< 2adacze w kali orni%skim Cnstitute o Technology w Pasadenie zidenty ikowali< %ak s>dz> lodow> czap 6z zamarznite% wody9 o rednicy ponad :7= kilometr"w na 2iegunie p")D nocnym Merkurego(? W04*S czsto nazywa si 'Siostrzan> Planet> -iemi(< poniewa %est nasz> na%2lisz> s>siadk> odleg)> tylko o K1<8 miliona kilometr"w? Sondy 2adawcze< zar"wno z Ios%i< %ak i ze Stan"w -%ednoczonych przenikn)y przez gru2> pokryw ")tawychm chmur< kt"re zas)ania%> t planet? #kaza)o si< e w prawie 7N procentach sk)ada%> si one z dwutlenku wgla z niewielk> domieszk> dwutlenku siarki< kt"ry nada%e im za2arwienie zauwaono %ednak lady pary wodne%? Powierzchnia Wenus to wielkie< aliste r"wniny i cztery ogromne wyyny usiane aktywnymi wulkanami? Ioczniki astronomiczne m"wi> nam< e dwukrotnie< w roku 1O8O i w 18FF zauwaono na 2iegunach Wenus '%asne wiat)a(? Potem w 17J8 roku 'ionier EO or2itu%>cy wok") te% planety odkry) 'dziury( w %e% atmos erze tu nad 2iegunami? !ziesiH lat p"Bnie% natra iono na %eszcze wanie%szy dow"d< kiedy Pa2oratorium @apdu #drzutowego @.S. wypuci)o seri radarowych zd%H Wenus< a %edno z nich wyraBnie ukazywa)o otw"r na 2iegunie p")nocnym? ,otogra ia wywar)a tak wielkie wraenie na spo)ecznoci uczonych< e opu2likowano %> na ok)adce kwietniowego wydania miesicznika %isco3ery z roku 1787?

-d%cie Wenus wykonane w ultra iolecie przez sond 'ioneer <enus (r#iter?

1=8

MA1S< 'Azerwona Planeta(< prawdopodo2nie wz2udzi) wiksze zainteresowanie ni %akikolD wiek inny wiat w naszym uk)adzie s)onecznym< i na pewno szeroko rozpowszechnione s> spekulac%e o moliwoci istnienia na nim ycia? &istorie o tak zwanych 'kana)ach( s> czci> olkloru naukowego< a ksi>ki takie %ak 'Wo%na wiat"w( &?Q? Wellsa 618789 zapewni)y mu wy%>tkowe mie%sce w antastyce naukowe%? - powodu %ego nier"wnych ruch"w< czap lodu na 2iegunach i ciemnych< nie2ieskoDzielonych ormac%i< kt"re ci>gle si zmienia%> uwaa si< e prawdopodo2ie;stwo< i ma puste wntrze< %est 2ardzo wysokie? Mars ma dzie; niemal tak d)ugi %ak -iemia< choH %ego atmos era %est znacznie rzadsza i sk)ada si g)"wnie z dwutlenku wgla? Panu%>ce na nim temperatury nie pozwala%> na d)usze istnienie wody w stanie p)ynnym< dlatego 2ezporednio z pary wodne% zamienia si ona w l"d i odwrotnie? .meryka;ski astronom PerciSal Powell 618NND171O9 pierwszy wysun>) przypuszczenie< e na Marsie moe istnieH ycie po zao2serwowaniu przecina%>cych si linii< kt"re uzna) za 'kana)y(? Pierwszy te snu) rozwaania teoretyczne o tym< e Mars moe 2yH pusty w rodku? !ostrzeg) przez teleskop 'ciemne< koliste pasy(< kt"re po%awi)y si wok") 2iegun"w podczas pewnego mars%a;skiego lata< a nastpne% wiosny zauway) co %eszcze dziwnie%szego? 'Liedy o2serwowa)em t planet< u%rza)em nagle dwa podo2ne do gwiazd punkty< kt"re roz2)ys)y porodku lodowe% czapy na 2iegunie p")nocnym? Qwiazdy< olepia%>co 2ia)e na tle 2ardzie% matowego 2ia)ego nienego t)a< wieci)y %asno przez kilka chwili< a potem powoli znikn)y(? Azy mog)y to 2yH promienie wiat)a z centralnego s)o;ca wewn>trz Marsa0

-d%cie Marsa zro2ione przez sond <iking E?

Wsp")czesny pisarz S,< Martin Aaidin< poin ormowa) te< e w ostatnich latach kilku ameryka;D skich i rosy%skich astronom"w zauway)o 2ardzo %asne 2)yski na 2iegunach Marsa? 1rnest P? @orman< ameryka;ski 2adacz z%awisk paranormalnych< twierdzi w swo%e% ksi>ce -!e -rut! 7#out 1=7

9ars 6'Prawda o Marsie< 17789< e planeta nie tylko %est pusta w rodku< lecz take zamieszkana przez wysoce inteligentn> humanoidaln> ras? '@a Marsie wszystkie miasta zna%du%> si pod powierzchni> planety? Poniewa temperatura na zewn>trz %est 2ardzo niska a zawartoH tlenu w atmos erze niewielka< w coraz mnie%szym stopniu zalene s> od tego Br"d)a powietrza? Przed tysi>cami lat Mars%anie nauczyli si otrzymywaH powietrze z wody poprzez elektroliz??? S> spoko%nym< poko%owo nastawionym ludem< kt"ry wyemigrowa) na Marsa w statku kosmicznym z %akie% umiera%>ce% planety i osiedli) si pod wrog> yciu powierzchni>(? +#)#S zna%du%e si 2lie% Marsa ni drugi ksiyc< w odleg)oci oko)o 7F8= kilometr"w< i wiele wskazu%e na to< e r"wnie on %est pusty w rodku? Ten ma)y satelita o rednicy mnie% wice% F: kilometr"w< porusza si wy%>tkowo szy2ko< gdy okr>a Marsa w ci>gu ponad siedmiu godzin< co oznacza< e ro2i to dwukrotnie podczas mars%a;skiego dnia? @a powierzchni tego ksiyca zna%du%> si liczne 2ruzdy szerokie na oko)o :== metr"w i kilka krater"w< z kt"rych na%wikszy nazwano Stickney? -d%cia ,o2osa zro2ione przez sond <iking pod koniec lat J=? nada%> mu dziwaczny wygl>d statku midzygwiezdnego kr>>cego wiecznie po or2icie wok") Marsa?

,o2os< zd%cie przekazane przez sond 9ars 4lo#al 0ur3eyor w :==F roku?

$#W5S, %est na%wiksz> planet> w systemie s)onecznym w %ego 2ryle mog)o2y si zmieciH ponad tysi>c trzysta wiat"w wielkoci -iemi i pierwsz> z czterech planet poza pasem astroid"w< kt"ra wraz Saturnem< +ranem i @eptunem tworzy tzw? 'Qrup $owiszow>(? -nany %est ze s)ynne% 'Wielkie% Azerwone% Plamy(< dziwnego z%awiska tak ol2rzymiego< e pomieci)o2y dwie -iemie? 11=

Ten ta%emniczy wiat od pokole; ascynowa) astronom"w? $ednake ku og"lnemu zdumieniu< w roku 17J7< kiedy <oyager E przelecia) o2ok $owisza< okaza)o si< e ta plama w rzeczywistoci %est wirem przeszywa%>cym trzy odr2ne warstwy wody< wodorosiarczku amonu i amoniaku a do powierzchni planetyX !a)o to pocz>tek rozwaaniom< e $owisz m"g)2y 2yH pusty w rodku< z przyna%mnie% %ednym we%ciem< znacznie lepie% widocznym ni %ego odpowiedniki na -iemi lu2 na innych planetach? <oyager E potwierdzi) te< e $owisz prawdopodo2nie powsta) z wiru%>ce% chmury py)u i gaz"w i o2ecnie mona go por"wnaH do gigantycznego 'wora( z gaz"w< g)"wnie wodoru i helu< w wielkich 'skorupach( gru2ych na tysi>ce kilometr"w? .le to< co zna%du%e si w ich rodku stanowi prawdziw> zagadk $owisza?

-d%cia $owisza wykonane w 17J7 roku przez sond <oyager O?

2A665ST#< ksiyc $owisza< kt"ry pierwszy wz2udzi) mo%e zainteresowanie ewentualnoci> istnienia innych pustych wiat"w< moe 2yH< wed)ug uczonych z @.S.< %edynym mie%scem w systemie $owisza< na kt"rym ludzie w przysz)oci 2d> w stanie )atwo wyl>dowaH? Ten na%2ardzie% oddalony z czterech na%wikszych ksiyc"w $owisza< nazwany tak przez Qalileusza< kt"ry odkry) %e w roku 1O1= 6trzy pozosta)e to Co< 1uropa i Qanimedes9 ma oko)o K8:J kilometr"w rednicy i< %ak si uwaa< cienki lodowy p)aszcz i gru2> lodow> skorup? @a powierzchni Lallisto zna%du%e si wice% krater"w ni na %akimkolwiek innym ksiycu lu2 planecie w uk)adzie s)onecznym< poniewa od pocz>tku %ego istnienia 2om2ardu%> go meteoryty? @a%ciekawszym widokiem %est szeroki na O=8 kilometr"w krater w samym rodku szeregu koncentrycznych piercieni rozci>ga%>cych si na co na%mnie% 1=== kilometr"w we wszystkie strony? Azy moe to 2yH otw"r prowadz>cy do %ego wntrza0 111

Lallisto widziana przez sond 4alileo?

SAT*14 %est %ednym z cud"w systemu s)onecznego ze swymi charakterystycznymi piercieniami? Wisi na nie2ie %ak wielka< wiec>ca kula z gromad> ksiyc"w< leniwie okr>a%>c S)o;ce raz na dwadziecia dziewiH ziemskich lat? Przez d)uszy czas mylnie s>dzono< e Saturn to trzy planety i dopiero w 1ON7 roku du;ski astronom Ahristian &uygens okreli) go %ako po%edynczy wiat 'otoczony cienkim< p)askim piercieniem< kt"ry nigdzie go nie dotyka(? To <oyager E dostarczy) pierwszych zro2ionych z 2liska zd%H tego romantycznego wiata< u%awnia%>c< e system piercieni w rzeczywistoci sk)ada si z trzystu 'piercionk"w( z twardego lodu i ska)? Az>stki te nie )>cz> si stopniowo< %ak wynika)o2y z konwenc%onalne% teorii< ale s> rozdzielone z powodu skomplikowanych oddzia)ywa; grawitacy%nych midzy materia)em< z kt"rego sk)ada si piercie;< i szecioma z pitnastu ksiyc"w Saturna? @ie wiadomo< czy piercienie powsta)y w tym samym czasie< co planeta< czy te moe s> pozosta)ociami %akie% komety lu2 planetki< kt"ra przelecia)a za 2lisko< zosta)a rozerwana i rozsypa)a si na or2icie? Saturn o2raca si w ci>gu oko)o dziesiciu ziemskich godzin i %est 2ardzie% sp)aszczony na 2iegunach ni wikszoH planet w uk)adzie s)onecznym? Skomplikowana 2udowa piercieni wywo)a)a wiele spekulac%i o prawdziwe% naturze te% planety? @ie zapomniano przy tym o 2ia)ych< owalnych plamach na powierzchni Saturna< kt"re r"wnie s otogra owa)a sonda wys)ana przez @.S.? Pasma %anie%szych i ciemnie%szych chmur< wskazu%>ce na istnienie odpowiednik"w ziemskich stre klimatycznych< r"wnikowe% i umiarkowane%< s> r"wnie intrygu%>ce? Pecz to akt< e planeta sk)ada si z lodu< wodoru i helu z pewn> domieszk> p)ynnych ska) da) pocz>tek rozwaaniom< e ona r"wnie moe 2yH pusta w rodku?

11:

-d%cie Saturna zro2ione przez 2assini O paBdziernika :==K roku?

*1A4< nie2ieskozielony dysk na odleg)ym kra;cu uk)adu s)onecznego< %est trzecim z kolei na%wikszym cia)em nie2ieskim w 'Qrupie $owiszowe%(? Przypomina wygl>dem $owisza i Saturna< ma rednic czterokrotnie wiksz> od -iemi i gst> z)oon> z wodoru atmos er? +ran ma te wy%>tkow> or2it< gdy nachylenie %ego r"wnika do p)aszczyzny or2ity wynosi 78 stopni co znaczy< e na%pierw zwraca w stron S)o;ca %eden< a potem drugi 2iegun podczas trwa%>cego osiemdziesi>t cztery ziemskie lata o2rotu wok") nasze% gwiazdy dzienne%? #2a 2ieguny s> widocznie sp)aszczone? @atomiast planeta ta o2raca si 2ardzo szy2ko wok") swo%e% osi< co pitnacie ziemskich godzin? #czywicie rezultatem s> na%dziwnie%sze 'pory roku(< z d)ugimi okresami dnia i nocy? @a powierzchni +rana zauwaono pewn> licz2 ciemnych plam o2ok doH ciemnych 2iegun"w? !a)o to pocz>tek spekulac%om< e %akie za2urzenia mog> mieH mie%sce wewn>trz te% planety? !wa ma)e< niedawno odkryte ksiyce< o2a doH oddalone od +rana i %eszcze nie nazwane< zwikszy)y tylko ta%emniczoH te% planety? #dkry) %e w kwietniu 1778 roku zesp") astronom"w pod kierownictwem doktora *retta Qladmana z +niSersity o Toronto< uywa%>c kamer zamontowanych na czterometrowym teleskopie w o2serwatorium w Palomar? Par t do)>czono do znane% wczenie% pi>tki ksiyc"w #2erona< Tytanii< .riela< +m2riela i Mirandy? Podo2no ma%> one rednic odpowiednio OK<F i 1:8<J kilometra i niezwyk)> czerwon> 2arw? Pierwsze o2serwac%e tych ksiyc"w poprowadzone przez doktora Qladmana sugeru%>< e mog> one pochodziH spoza +k)adu S)onecznego< i e zosta)y 'schwytane( przez przyci>ganie grawitacy%ne +rana? -nowu podo2ie;stwo tych dw"ch interesu%>cych ksiyc"w do ,o2osa i Lallisto doprowadzi)o do rozwaa;< e one r"wnie mog> 2yH 'wydr>one(?

11F

+ran uchwycony przez <oyager O pierwsz> sond goszcz>c> w tych re%onach?

Wyda%e mi si teraz ca)kiem oczywiste< e im dale% sigamy w Losmos< tym 2ardzie% ronie prawdopodo2ie;stwo< e -iemia %est tylko %ednym z wielu pustych wiat"w? Przyzna%< i wikszoH uczonych i astronom"w z du> doz> sceptycyzmu patrzy na t teori? $ednak aden z nich nie zdo)a) przytoczyH dostatecznie duo akt"w< kt"re 2y %> ca)kowicie o2ali)y? $est %eszcze %edna idea< kt"ra intrygu%e mnie tak samo< %ak innych 2adaczy Puste% -iemi? Ahodzi o to< e poszukiwania ycia rozumnego w nasze% galaktyce zw)aszcza za prowadzony przez @.S. program S1TC %ak dot>d zako;czy)y si niepowodzeniem mimo wielu eksperyment"w naukowych< w tym wys)aniu daleko w Losmos kilkunastu sond midzyplanetarnych? Mimo to wci> %estemy przekonani< e nie %estemy< nie moemy 2yH sami we Wszechwiecie? . moe po prostu patrzymy w niew)aciwe mie%sce0 Azy moliwe< e -iemia to %edyna planeta< na kt"re% ycie istnie%e na zewn>trz0 Azy moe gdzie indzie% w nasze% galaktyce istoty rozumne wola)y zamieszkaH wewn>trz swoich wiat"w< chronione przed nieprzy%aznym rodowiskiem lu2 zagraa%>cym z przestrzeni kosmiczne% nie2ezpiecze;D stwem w postaci meteoryt"w i komet< kt"re mog> w wyniku zderzenia zniszczyH ca)e populac%e0 @awet %eli zamieszku%emy wiat< pozwala%>cy yciu kwitn>H na swo%e% powierzchni< czy moemy naprawd 2yH pewni< e %est to norm>0 Wszyscy si zgadza%>< e pierwszym warunkiem istnienia ycia %est s)o;ce i %eli powsta)o ono we wntrzu rodz>ce% si w)anie planety< pro2lem ten 2dzie rozwi>zany w po)owie? . %eli s)o;ce to %est odpowiednio proporc%onalne do wielkoci podziemnego wiata< kt"ry ogrzewa i owietla< i nie musi wysy)aH swych promieni przez ol2rzymi> kosmiczn> pustk %ak nasza gwiazda dzienna< 11K

czy nie oznacza to usunicia pozosta)ych trudnoci0 $ak wykaza)em w te% ksi>ce< koncepc%a 'ra%u( zna%du%>cego si gdzie we wntrzu -iemi 2y)a od niepamitnych czas"w integraln> czci> mit"w< olkloru i religii i mona to wszystko wy%aniH w rac%onalny spos"2? $ednym z na%wikszych wyzwa;< przed kt"rymi stanie ludzkoH< musi 2yH ostateczne rozwi>zanie zagadki: czy ca)y nowy wiat czeka na nas od wiek"w< nie w dalekich przestworzach Losmosu< lecz pod naszymi stopami0

11N

0pilog

W czerwcu 1778 roku rozsiana na ca)ym wiecie grupa uczonych og)osi)a rozpoczcie wsp"lnego pro%ektu !1#S 6%eep 5art! (#ser3ations from t!e 0ea /loor #2serwac%e g)2in -iemi z dna morskiego9< 2y 'przenikn>H g)2oko pod powierzchni nasze% planety w poszukiwaniu nowych orm ycia i odpowiedzi na niekt"re z na%trwalszych ta%emnic geologicznych(? W pro%ekcie tym zostanie wykorzystana og"lnowiatowa sieH satelitarna w po)>czeniu z szeregiem o2serwatori"w i detektor"w na dnie m"rz i ocean"w< kt"re po raz pierwszy za%rz> pod skorup ziemsk>? -esp") ten ma nadzie%< e z pomoc> dBwik"w i al elektromagnetycznych< zdolnych przenikaH nasz> planet< dowie si dok)adnie< co zna%du%e si w g)2i -iemi? $eden z kierownik"w tego zespo)u< $ohn #rcutt< pro esor geo izyki na +niSersity o Aali ornia< powiedzia)< e ma nadzie%< i pro%ekt !1#S zro2i dla geolog"w to< co teleskop &u22le_a w)anie czyni dla astronom"w da im 2ezprecedensow> moliwoH za%rzenia w nieodkryte dot>d re%ony? '#d dawna potrze2owalimy systemu takiego %ak teleskop &u22le_a(< powiedzia) #rcutt< 'ale po to< 2y patrzeH w g)>2< a nie na zewn>trz? Ta sieH 2dzie niezwykle wana dla nauk o -iemi i doprowadzi do nowych odkryH(? Cnny wy2itny uczony< pro esor *o2 !etrick z Woods &ole #ceanographic Cnstitution w Massachusetts< doda) %eszcze 2ardzie% znacz>co: 'Pro%ekt ten umoliwi nam wyo2raenie so2ie wntrza -iemi z %eszcze wiksz> precyz%> i klarownoci> oraz poznanie %ego wp)ywu na ruchy kontynent"w< pochodzenie wulkan"w i< na lokaln> skal< na procesy powodu%>ce trzsienia ziemi(? +czeni ma%> nadzie%< e na %eszcze wiksze% g)2inie !1#S da dok)adny o2raz rodka -iemi? '$est to co< nad czym ludzie zastanawiali si od wiek"w(< doda) $eremy *loZham< pro esor geo izyki na &arSard +niSersity i inny wany cz)onek tego zespo)u? 'Myl< e o2serwatoria na dnie m"rz pomog> nam w rozwi>zaniu tego skomplikowanego pro2lemu(? Azy licz>ca so2ie :=== lat przepowiednia z .meryki Po)udniowe% nie2awem si sprawdzi0

11O

)i7liogra ia

*erlitz Aharles< 'Tr"%k>t 2ermudzki(< Y"dB 177F *erlitz Aharles< ,orlds of 0trange '!enomena< Wynwood Press 177= *ernard Iaymond< -!e 8ollow 5art!< &ealth Iesearch 17O= *rennan $? &?< (ccult ;eic!< ,utura Pu2lications 17JK *yrd Iichard 1?< +ittle 7merica< Putnam 17F1 AharrouZ Io2ert< '!ziedzictwo 2og"w(< Y"dB 177K AharrouZ Io2ert< 'Lsiga %ego ksi>g(< .m2er< Warszawa 1778 AharrouZ Io2ert< 'Lsiga zdradzonych ta%emnic(< Y"dB 177K AharrouZ Io2ert< 'Sto tysicy lat nieznane% historii cz)owieka(< Y"dB 177K !rake W? Iaymond< 4ods and 0pacemen in t!e 7ncient ,est< Sphere *ooks 17JK !rake W? Iaymond< 4ods and 0pacemen in 4reece and ;ome< Sphere *ooks 17JO ,itch Theodore< (ur 'aradise :nside t!e 5art!< wyd? przez autora 178J Qardner Marshall *?< 7 >ourney to t!e 5art! s :nterior< .urora 171F Qardner Martin< 'Pseudonauka i pseudouczeni(< Warszawa 17OO Qiannini ,? .?< ,orld )eyond t!e 'oles< &ealth Iesearch 17N7 Ling ,rancis< 0atan and t!e 03astika< May lower *ooks 17JO Lolosimo Peter< *ot of t!is ,orld< Sowenir Press 17J= Michell $ohn i Iickard Io2ert $?< '!enomena< Thames d &udson 17JJ @ansen ,irdt%od< :n *ort!ern 9ists< Aonsta2le d Ao 1711 @orman 1rnest P?< -!e -rut! 7#out 9ars< +narius 1778 @orman 1rie< -!is 8ollow 5art!< Pancer *ooks 17J: @orman 1rie< 4ods" %emons and 0pace 2!ariots< Pancer *ooks 17J= Pauwels Pouis i *ergier $ac3ues< -!e 9orning of t!e 9agicians< Qi22s d Phillips 17OF Pennick @igel< 8itler Bs 0ecret 0ciences< @eSille Spearman 1781 Ieed William< -!e '!antom of t!e 'oles< Walter S? Iockey Ao? 17=O Sanderson CSan T?< :n3isi#le ;esidents< World Pu2lishing Ao? 17J= Sayce .? M?< ;ecords of t!e 'ast< !ou2leday 17:F Steiger *rad< ,orlds )efore (ur (wn< Star *ooks 178= Tarde Qa2riel< Anderground 9an< !uckworth d Ao? 17=N Trench *rinsley Pe Poer< (peration 5art!< @eSille Spearman 17O7 Trench *rinsley Pe Poer< -!e 5ternal 0u#ject< Sowenir Press 17JF Trench *rinsley Pe Poer< 0ecret of t!e 7ges< Sowenir Press 17JK 4all5e $ac3ues< 7natomy of a '!enomenon< @eSille Spearman 17OO 4erne $uliusz< 'Podr" do wntrza -iemi(< Pozna; 177= Warren William ,?< 'aradise /ound< @ew Worlds 17NF Wilkins &arold T?< /lying 0aucers on t!e 9oon< Peter #wen 17NK Wright S? ,owler< -!e ,orld )elow< *ooks or Today 17:7

11J

You might also like