Professional Documents
Culture Documents
Tahribatsiz Muayene
Tahribatsiz Muayene
MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)
METAL TEKNOLOJS
TAHRBATSIZ MUAYENE
ANKARA,2006
Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller; Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr). Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr. Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir. rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulaabilirler. Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr. Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.
NDEKLER NDEKLER
NDEKLER..........................................................................................................................i AIKLAMALAR ...................................................................................................................iii GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET-1AALYET - 1 ............................................................................. 3 1. MALZEME MUAYENES .................................................................................................. 3 1.1. Malzemenin Tanm ...................................................................................................... 3 1.1.1. Malzeme Muayenenin Tanm ve nemi ............................................................... 3 1.2. Malzeme Muayene Yntemleri ..................................................................................... 4 1.2.1.Tahribatsz Muayene Yntemleri ............................................................................ 4 UYGULAMA FAALYET ................................................................................................. 8 LME VE DEERLENDRME....................................................................................... 9 RENME FAALYET2 .................................................................................................. 12 2. ULTRASONK KONTROL .............................................................................................. 12 2.1. Ultrasonik Muayene Yntemi ve Prensipleri .............................................................. 13 2.1.1. letme Yansma Yntemi...................................................................................... 13 2.2.2.Ultrasonik Kaynak reteci .................................................................................... 13 2.2.2.1 Osiloskop Ekrann Tanma................................................................................ 13 2.2.3. Ultrasonik Muayenede Kullanlan Dalga eitleri ve zellikleri........................ 14 2.3. Osiloskop Ekranndaki Eko Boyuna Bakarak Hatann Boyunu, Ekolar Arasndaki Mesafeye Bakarak Hatann Yerini Doru Tespit Edebilme............................................... 14 2.4. letme Yanstma Metodunda Paralel Yzeyli Malzemelerde Malzeme Kalnln Tespit Edebilmek Varsa Hatann Yerini de Doru Tahmin Edebilme ............................... 15 2.5. Ultrasonik Muayene Yntemi ile Yaplabilecek lmler ......................................... 15 2.6. Ultrasonik Muayene Tekniklerinin stnlkleri......................................................... 16 UYGULAMA FAALYET ............................................................................................... 17 LME VE DEERLENDRME..................................................................................... 18 RENME FAALYET3 .................................................................................................. 20 3. RNTGEN IINLARI LE KONTROL............................................................................ 20 3.1. Radyografik Yntem ile Muayenenin Tanm ............................................................. 20 3.2. Radyografik Yntemin Temel Prensibi ve Donanm ................................................. 20 3.3. Radyografide Kullanlan Inmlar ve Inm Enerjisi................................................. 21 3.4. X Inlarnn zellikleri ve Biyolojik Etkileri............................................................. 21 3.5. Radyografik Grnt Oluumu ................................................................................... 23 3.6. Muayene Sonunda Filme Bakarak Kaynak Hatalarn Tespiti .................................... 24 3.7. Muayene Edilecek Kaynakl Parann Arkasna Kurun Plaka Yerletirme ve Radyasyona Kar Tedbir Alma ......................................................................................... 25 UYGULAMA FAALYET ............................................................................................. 26 LME VE DEERLENDRME..................................................................................... 27 RENME FAALYET - 4 ................................................................................................. 29 4. MANYETK KONTROL................................................................................................... 29 4.1. Mknatslanabilen Metaller.......................................................................................... 29 4.2. Manyetizasyon lemi ve Yntemleri.......................................................................... 29 4.3. Manyetizasyon Akm ................................................................................................. 29 4.4. Manyetik Kontrol Ynteminde Kullanlan Toz .......................................................... 29 4.5. Manyetizasyon Trleri ................................................................................................ 30 i
4.5.1. atallar ( Srekli Mknatslar).............................................................................. 30 4.5.2 inden Akm Geen Merkezi Sistemler ............................................................... 30 4.6. Manyetik Ak Deiiminin Kantlanmas .................................................................... 31 4.6.1. Manyetik Duyarl Sonda Yntemi........................................................................ 31 4.6.2. Manyetik Toz Yntemi ........................................................................................ 31 4.7. Malzeme Cinsine, ekline Boyutuna Gre Manyetik Kontrol Yntemi Uygulama ... 31 4.8. Tozlarn Kmelenmesinden, Sapmasndan ve Ynnden Kaynak Dikiindeki Hatann Yerini ve Boyutunu Belirleyebilme ................................................................................... 32 LME VE DEERLENDRME..................................................................................... 33 RENME FAALYET - 5 ................................................................................................. 35 5. BASINLA KONTROL.................................................................................................... 35 5.1.Basnl Hava reteleri .............................................................................................. 35 5.2. Basnl Hava ile Muayene Edilebilen Metaller.......................................................... 35 5.3.Basnl Hava Uygulama.............................................................................................. 36 5.4. Malzemeye Basnl Su Verme ................................................................................... 36 5.5.Malzemeyi Su Havuzuna Yerletirme.......................................................................... 36 5.6. Sznt veya kan Hava Boluuna Gre Hatann Yerini ve Boyutunu Tespit Edebilme............................................................................................................................. 36 UYGULAMA FALYET .................................................................................................. 37 LME VE DEERLENDRME..................................................................................... 38 MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 40 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 41 NERLEN KAYNAKLAR.................................................................................................. 42 KAYNAKA ......................................................................................................................... 43
ii
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
MODLN KODU ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE NKOUL YETERLK MODLN AMACI 521MMI206 Metal Teknolojisi Kaynaklk Isl lemcilii Tahribatsz Muayene Tahribatsz muayene yntemlerinin ilendii bir renim materyalidir. 40/32 Temel metal ekillendirmeci modln alm olmak Tahribatsz muayene yntemleri ile malzemelerin muayenesini yapmak Genel ama Bu modl ile gerekli ortam salandnda tahribatsz muayene uygulayabileceksiniz. ve ekipman yntemlerini
Amalar Teknie uygun olarak penetran sv ile kontrol yapabileceksiniz. Teknie uygun olarak ultrasonik kontrol yapabileceksiniz. Teknie uygun olarak rntgen nlar ile kontrol yapabileceksiniz. Teknie uygun olarak manyetik kontrol yapabileceksiniz. Teknie uygun olarak basnla kontrol yapabileceksiniz. Ortam Snf, atlye veya grupla alabilecei tm ortamlar, malzeme muayene laboratuar. Donanm Kaynak yaplm i paralar, penetran sv, ultrasonik test cihaz, rntgen muayene cihaz, manyetik muayene cihaz, mekaniksel temizleme aralar, basnl su reticisi, basnl hava reticisi ve su havuzu.
LME VE DEERLENDRME