Professional Documents
Culture Documents
uHhaumf0wf&nfpmay
51? a&ausmfvrf;?
ykZGefawmif? &efukefNrdKU/
yHkESdyfrSwfwrf;
pmrlcGihfjyKcsuftrSwf - 500 5100506
rsufESmzHk;cGifhjyKcsuftrSwf - 5005280605
À
yHkESdyfjcif;
yxrtBudrf - 2006 ckESpf? arv/
tkyfa& - (500)
À
rsufESmzHk;
OD;wdk;0if;? aeva&mifyHkEdyS w
f dkuf?
96 (c)? (11)vrf;? &efukefNrdKU/
À
twGif;yHkESdyfol
a':cifcif0if;? uvsmyHkEdyS fwdkuf?
152? uRef;a&TNrdKifvrf;? ok0PÖ? &efukefNrdKU/
À
xkwfa0ol
a':rdk;aucdkif? csdKaw;oHpmay
a&TeHYomaus;&Gm? ykvJNrdKU (3)
r*Fvm'Hk? &efukefNrdKU/
À
rsufESmzHk;yef;csD
jrifharmifausmf
À
wefzdk;
4000 usyf
1/ vGrf;ovm;arysKd NcdrfhoJ 11
2/ vlaumif;vlcRef nDykav; 19
3/ tpdrf;a<u ra&Tpk 31
4/ ol...ol...ol...ol... cifyefESif;(ajrmif;jr) 39
5/ tjym&ifhordkif; cufrm 45
6/ jrwfEdk;pdrf; udkcsKd 59
7/ oif;uGJiSuf r[kwfwJh... vlyefYi,f 79
8/ a& roDwm(prf;acsmif;) 99
9/ r*ftrwm wufcgeD;csdefrkdY atmifausmfqef;(rEÅav;) 105
10/ MuufOpm;olrsm; &JeE´mrdk; 115
11/ a&m*geHygwf (97) 0if;pnfol 127
12/ a&ajrmif;xJu n aZ,smvif; 137
13/ pdwfwapä vGe;f xm;xm; 153
14/ zdeyfuav;wpfzuf cifndrf;quf 163
15/ vlrJGawGu raES; acwfrD rdk;csKdoif; 173
16/ ESvHk;om;prf;acsmif;av; rdk;csmh 181
17/ 'DZdkif;rJh rsufESmzHk; aexGef;opf 197
18/ a&Ttzsm; jrwfyGifh 205
19/ aiGUysHatmif;ol odkufxGef;ouf 213
20/ Al; ae0if;jrifh 223
21/ a&xJuiSuf aqGOD;jrifh 235
22/ OmOf jraESmif;ndK 245
23/ uRefrcspfol oHAsifOD; 253
24/ pmwef;pdwåZ ausmf&ifjrifh 261
25/ wpfodef;cGJ+0=0 armifwifqifh 267
26/ a&cJrkefwkdif; tmum 273
27/ wkdufpm;jcif; 0if;0if;jrifh(eef;awmfa&SU) 287
28/ 'dkAmrif armifpde0f if;(ykwD;ukef;) 299
29/ taz r[kwyf gbl;aemf EkEk&nftif;0 307
30/ 0w¬Kzwfolrsm; rkd;eDvGif 317
31/ azmufonf atmifausmfwkd; 329
32/ rdef;rwpfa,muf\
qef;Mu,faomtcspf ESif;qDeD 337
33/ [dkwkef;u rd*'g0kef tPÖ0gpdk;rkd; 347
34/ orkdi;f OD;a0'em udkcspf 353
35/ ydk;pm;jcif; udkaqG 363
36/ olYZmwm r0ifh(jrpfi,f) 371
37/ zdk;armifBuD; Zif0kdif; 381
38/ raysmfajcmufv aysmfajcmufv aqmif;0if;vwf 389
39/ toHrJhoGm;wJhoDcsif;
tvif;rJhoGm;wJhMu,f olndK 397
40/ &efjzpfaeaom ajcvSrf;rsm; rDrdk; 411
41/ ykqkd;ykcuf vwufcsdwfr,f udkNidrf;(rEÅav;) 419
42/ bdodufausmf ql;iSuf 435
43/ cJwHESifhvl eDaoG; 445
44/ a&wdrfMumodkY wrf;wjcif; eef;ul; 451
45/ Munfvifaoma& rsKd;Nidrf;aqG 457
46/ yef;qE´ cdkifEG,foefY(rEÅav;) 473
47/ aZm wifjrifhOD;(oHwGJ) 491
48/ em&DxJu wHvQyfrsm; *sKdaZmf 501
49/ OD;&JUudkudk ndKxGef;vl 511
50/ tm'HoD; jr'if 523
51/ eHYomukef;rSm a'gif;aerif; 531
52/ unmar Asmau0dkufu,fu cspfp&m 541
53/ atmifbmavESifh
a&Tig;av;ig;aumif armifudkudk(tr&yl&) 551
54/ auGUaomjrpfwGif arsmygjcif; aroufpk 559
55/ yHkqkd;r cifcifxl; 573
56/ qifq,fwef uHcRef 583
57/ jrLrIew
f pfck\xkxnf armifausmfom(yJcl;) 589
58/ rkdYrdkjrifhatmifewf okarmif 599
59/ ysKdUcef;om 0dkufum arT;w,f MuL;epf 609
60/ qHk;oGm;wJhta<u; ZifoefY 625
av;pm;pGmjzifh
0if;Nidrf;
tJ'yD ufvufukvm;xkid u f OD;avsmifww d f xkid af ewJh aumifwm&JU
nmbufab;rSm/ aumifwmu qkdifcef;&JU tvnfruswusqkdawmh
yufvufukvm;xkid u f avsmifww d pf m;awmfquf&JU tv,fwnfhwnfrh mS yJ/
ukvm;xdkifay:u xkdif&if; Munh&f if; pm;aomufaewJholawG tm;vHk;udk
jrif&w,f/ yufvufukvm;xkdifqkdayr,fh odyfom;om; em;em;BuD;vnf;
r[kwyf gbl;/ opfrmom;eJY vkyfxm;NyD; ukvm;xkid t f cif;udkawmh cPcP
rjyJrpkwaf tmif wmvywfpeJY vkyx f m;w,f/ uRefawmf qkid x f J0ifomG ;awmh
vlawmfawmf rsm;aeNyD/ pm;yGJwkdi;f vlawG&Sdw,f qkyd gawmh/ t&ufykvif;
awG axmifvkYd/ OD;avsmifww d q f kid fu t&ufyg a&mif;wmudk;/ t&ufqkad y
r,fh &rfwkdY? a*smfeD vrf;avQmufwkdY r[kwfygbl;/ vmaomufwJhvlawGu
vnf; raomufEkdifMubl;av/ EGm;aps;jyefwJh awmu vlawGeJY NrdKUay:u
t&uform;vkdY owfrSwfxm;MuwJholawGyJ vmwwfMuwmyJ/ (NrdKUu
i,fawmh b,folt&ufpGJaeNyD? b,f0g&JUom;u t&ufaomufwwfaeNyD
qkdwm odMuw,f) 'gaMumihf avsmifww d fqikd fxJ 0ifoGm;NyDqk&d if ywf0ef;
usiu f pl;prf;wJrh suv f kH;awGeYJ Munfhaewwfw,f/ t&ufaomufaewmrsm;
jrifvkdYuawmh aemufaeYaps;xJrSm b,folYom; t&ufaomufwwfaeNyD
awmh/ tif;av? rxl;qef;ygbl;/ olYtazuvnf; t&uform;yJ/ 'grS
r[kwf jzpfrjS zpf&yav/ olt Y az 'Dt&G,u f tm;upm;orm;yg/ bmvkrYd sm;
rqHk;rMuygvdrhfeJY owif;xl; owif;qef;BuD;udk jzpfvkdY/ 'ghaMumihf
avsmifwdwfqkdifxJ taMumftavSmfwpfckck 0,fzkdYoGm;&if qkdif0u tus,f
BuD; atmfrSm&w,f/ 'grS ywf0ef;usifu t&ufaomufzkdY vmwmr[kwf
rSef; odrSm/ uRefawmfvnf; tJ'Denf;twkid f; acgufqGJaMumf Muufom;eJY
wpfxkyfvkdY vSrf;atmfvdkuw f ,f/ 'gayr,fh qkdifxJrSm vlawGpnfNyD; toH
awGu us,af eawmh OD;avsmifww d f Mum;[efrwlb;l / 'gaMumifh aumifwm
em;txd oGm;NyD; ajym&w,f/ OD;avsmifwdwfu aemufaz;rD;zdkqDudk vSrf;
atmf&if; a&ToGm;awG t0if;om;eJY jyHK;NyD; olYa&SUu xkid cf HkrmS xkid fckdi;f w,f/
uRefawmfvnf; acgufqGJaMumfapmifh&if; qdkix f Judk avQmufMunfhrdw,f/
qkdifxJrSm pm;yGJ0dkif;av;vHk;? 0dkif;wkdif;rSm xkdifaewJholawGu awmu
vlawGrsm;w,f/ yufvufukvm;xkdifay:rSmawmh OD;bkdeD xkdifaew,f/
jrifwmeJY t&ufcsKd;BuD;rSef; odomygw,f/ rsufESmu eDpyfpyf yGa,mif;
a,mif;? rsuv f k;H awGuvnf; eDaMumifaMumif? vQmeJYEIwcf rf;udk owfaewm
vnf; cPcP/ olYvufxJrSm t&ufjzLxnhfxm;wJh zefcGufudk udkif&if;
uRefawmfhudk rsufvHk; arS;Munfhaew,f/
]a[h.. uav;? rif; b,folYom;vJuG}
]OD;tkef;jrifh a':av;rl om;ygAs}
]aMomf... tkef;jrihfom;vm;/ rif;taz aeaumif;vm; uav;}
][kwf}
olu acgif;wqwfqwfNidrhfNyD; a&SUu pm;yGJ0kid f;tao;uav;
ay: wifxm;wJh yef;uefjym;xJu 0uftlacsmif;wpfzwfudk c&if;eJYxkd;NyD;
wcrf;wem; ,lpm;vdkufw,f/
olar;wJhtoHeJY uRefawmfajzwJhtoHu odyfrus,fvSayr,fh
wjcm;pm;yG0J kid ;f awGu vlawGtm;vHk; oleu YJ Refawmf ajymaewmawGukd NidrNf yD;
em;axmifaeMuw,f/
]b,fESwef; a&mufNyDvJuG}
t&ufudk t&omcHaomuf&if; OD;bkdeDu uRefawmfhudk vSrf;ar;
vdkufjyefw,f/
]&Spfwef; ajzxm;ygw,f cifAs}
]at;at; pm;BudKpm;uG Mum;vm;/ avmurSm ynmwwfrSuG?
ynmrwwfvkdYuawmh "m;raemufydwfacG; jzpfrSm Mum;vm;}
][kwf}
]ynmwwfNyD;&if vkycf siwf mvky?f tukew
f ifhw,fw,f [kwv f m;
uav;}
uRefawmf acgif;yJ ndwfjyvdkufygw,f/ uRefawmf qkdifxJu
jyefxGufcsifNyD/ raecsifawmhbl;/ OD;bkdeD Munhf&wmvnf; wpfrsKd;BuD;yJ/
,Of,Ofaus;aus;awmh ajymaeyg&JU/ olYyufvufukvm;xkid af y: xkid af ewJh
yHkBuD;udkvnf; rBudKufygbl;/ olu bmvdkY olrsm;awGvkd pm;yGJrmS oGm;rxkid f
bJ 'Dyufvufukvm;xkid Bf uD;ay:rSm xkid af e&wmvJ/ OD;avsmifww d u
f vnf;
olYudk bmrSrajymbl;vm;/ wjcm;pm;yGJu vlawGuvnf; olYudk bmvdkY
txifBuD;wJhrsufvHk;awGeJY Munfhae&wmvJ uRefawmf rodbl;/
OD;bkdeDu pum;wpfcGef;rS qufrajymbJ uRefawmfhudk pdkufMunfh
aew,f/ NyD;rS olYtdwfxJu pD;u&ufbl;udk xkwf? wpfvdyf,lNyD; olY&JU
rD;jcpfeJY jcpfw,f/ rD;jcpfqH,rf;tm; raumif;vdkYeJY wlyg&JU/ rD;rawmuf
bl;/ OD;bdkeDu rD;jcpfbl;udk vufeJYawmufNyD; qkdiftjyifbufa&mufatmif
vTifhypfvkdufw,f/ NyD;rS olYnmbufpm;yGJ0dki;f u vlwpfa,mufqDudk vSr;f
NyD;...
]a[h... rD;wpfwkdYavmuf ay;prf;yguGm}wJh/
awmu vluvnf; ½dk½dkaoaoyJ/ olYqDudk vmNyD; "mwfrD;jcpf
teDav;udk jcpfNyD; ay;&Smw,f/ yufvufukvm;xkdifay:u rx/ olY
pD;u&ufudk rD;n§dNyD;...
]oifhu,l;uGm}wJh/
awmu vluawmh olu Y kd aus;Zl;wifygw,fvkYd ajymwm em;vnf
vm;? rvnfvm;awmh rodbl;/ olYae&mol jyefxkdifNyD; t&ufaomuf&if;
jrnf;zkdYcsay;wJh ZD;oD;av;wpfvHk; aumuf0g;aew,f/
awmfygao;&JU/ rSmxm;wJh acgufqGJaMumf&vmvkdY OD;avsmifwdwf
udk ydkufqHay;NyD; qkid fxJu uRefawmf jrefjrefjyefxGufcJhw,f/ qkdifjyif
a&mufvkdY qkdifxJ tomvSnhfMunhfvdkufawmh OD;bkdeD yufvufukvm;xkdif
ay:rSm vufESpfzufauG;NyD; acgif;atmufrSm cH&if; Zdrf,laewJhyHkudk jrif
vkduf&ao;w,f/
tdraf &mufvkYd acgufqx JG kyaf jz&if; tazhukd jyefajymjyawmh tazu
&,fw,f/
]tJ'g olt Y az OD;omat;eJY wpfyHkwnf;uG/ olYtazwke;f uvnf;
ighom;ajymwJh yufvufukvm;xdkifrSm xkdifNyD; t&ufaomufcJhwmyJ/
OD;omat;u atmufwef;a&SUae/ tazwkdYacwfu ckepfwef;atmif&if
atmufwef;a&SUae ajzvdkY&w,f/ OD;omat;u a&SUaeom vkyw f m/ em;u
tifrwefav;wm/ wpfcg ½Hk;awmfu olt Y rIonfukd w&m;aovTwf w,fvkYd
trdecYf s wm OD;omat; b,fvkMd um;w,f rodygbl;uGm/ w&m;olBuD;rif;
cifAsm;? uRefawmfrsKd; ½dkaopGm avQmufxm;yg&ap/ uRefawmfrsKd;&JU
trIonfudk axmufxm;pmemaomtm;jzihf Budrf'Pfrsm; ay;oem;oifhyg
w,fvkdY avQmufvYkd wpf½Hk;vHk; &,fvu kd Mf uwm/ awmu trIao; trIrTm;
awG vmtyfMuwmayghuGm/ nae ½Hk;qif;&if avsmifwdwfqkid f OD;omat;
a&mufNyD/ ighom;ajymwJh yufvufukvm;xkdiBf uD;ay: xkid Nf yD; wpfqikd v f Hk;
vmorQolawGudk tay:pD;BuD;eJYayghuGm}
]OD;avsmifwdwfu pm;yGJrSmxkdifzdkY rajymbl;vm; taz&}
]b,fajymrvJuGm/ olY tjrJwrf; azmufonfBuD;yJ/ aemufNyD;
,pfrsKd;av; bmav;qkd&ifvnf; ol&Sdawmh tm;udk;&wmaygh/ trdefYawmf
&rif; udk,w f ikd f aomufaewJh qkid af yghumG / OD;omat;uvnf; avsmifww d f
yufvufukvm;xkdifudk xkid fNyD;awmh t&ufaomuf&wmudk *kPfodyf,l
wmuG ighom;&/ avsmifwdwf&JU txl;{nfhonfawmfayghuGm/ awmu
vlawGuvnf; yufvufukvm;xkid fBuD;eJY qkid t f v,frSm t&ufaomufae
wJh trdefYawmf&BuD;qkNd yD; txifBuD;[ef&Sdygw,f/ tr,f wpfcgwpfcg
qkdifxJrSmwif trIvufcHvdku&f wmawG &Sdw,f/ qdkifxJrSm trItyfvkdYu
awmh avsmifww d q
f kid f ta&SUckepftrd f taemufckepftrd f tukeMf um;&w,f/
atmfajym&wmudk;uG/ OD;omat; aoawmhvnf; 'Dt&ufeJY aowmygyJ/
qkdifu tjyef vrf;ab;vJaowmyJavuGm/ tJ'Dwkef;u bkdeDu touf
tpdwfavmuf rde;f r r&ao;bl;/ 'gayr,fh tazwkdY abmuefaewJhtcsdef
olu cGufyHk;jzpfaeNyD}
]OD;bkdeDom; ti,fu uRefawmfeJY wpfwef;wnf;taz pdk;eDwJh}
]aMomf...aMomf q,hfav;ESpfavmuf &SdNyDaygh}
atmifausmfwkd;
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 38? 'DZifbmv? 1992
]rde;f rwpfa,muf&JU a,musfm;wpfa,muftay: twGif;usus
cifrifrI[m olr&JU txifBuD;jcif; twdrt f eufeJY wkdi;f wmydkif;jzwfw,f}
qkw d Jh uRefrMum;zl;aom pum;[m rSefrsm;aeovm; rodygbl;/ bmvdkYvJ
qkad wmh uRefr olYudk txifBuD;oabmusrv d dkYygyJ/ uRefreJY ol odyfrawGU
pum;rajym&ayr,fh uRefr\ t&if;ESD;qHk;ESihf t,HkMunf&qHk;oltjzpf
owfrSwfxm;rdvdkYaygh/ 'guvnf; olY½kyf&nfacsmarmrI? ynmwwfrIwkdY
aMumihf r[kwfwmvnf; aocsmygw,f/ olY&JU tjcm;a,musfm;tawmfrsm;
rsm;eJY uGmjcm;wJh xif&Sm;csufawGaMumifhyJ jzpfr,f xifygw,f/ olYrSm
uRefrudk tHhMooGm;apwJh t&nftcsif;rsKd;awG &Sdaew,f/ uRefr wGuq f
rdxm;wmrsK;d eJY uGmjcm;vSpmG olu xufjrufNyD; b0ifjrifw h ,f/ pum;ajym
vnf; odyfaumif;w,f/ oDcsif;qkdwJhtoHvnf; tvGefaumif;ygw,f/
t"du uRefr tESpfNcdKufqHk;uawmh olY&JU vQKdU0Suw f wfrIESihf EIwfvHkrIyJ
jzpfygw,f/ uRefr&,f? ol&,f? uRefrtcspfqHk; oli,fcsif; tdrfh&,f
'DoHk;a,muftMum; jzpfysufcJhorQ Zmwfvrf;rSm olY&JU tJ'Dazmfxkwfrajym
wwfreI YJ vQKdU0uS rf t
I wGuf uRefr olu
Y kd odyfaus;Zl;wif&ygw,f/ (wpfNydKif
wnf;rSm tdrfhuawmh olYudk vQKdU0Suf&aumif;vm;vdkY rausreyf &SdaecJhyg
w,f) uRefrukv d nf; 0ifa&mufpuG zf ufjcif; (xku d JhokdY tdrhu
f pGypf JcG Jhw,f)
twGuf rkef;wD;oGm;cJhw,f/ tdrfhu olYudk t&rf;yJ cspcf ifpGJvrf;aevkdYaygh/
wu,fawmhav... olu uRefrtay: opömapmifhxed ;f cJw h m r[kwyf gbl;/
ol&Y UJ yifukd,pf ½dkuu
f ku
d rvktd yfb;l vdkY ,lq&if b,folYrS xkwaf zmfrajym
wwfwmrsKd;yg/
tdrfhuawmh olYtaMumif; uRefr odyfrodygbl;vdkY tjrJajymyg
w,f/ uRefr txifuawmh olu Y kd uRefru tdrhx f uf ydkrod&ifomaer,f/
ydkawmh em;vnfw,fvdkY/ olYudk ydkodvmatmif ydkem;vnfvmatmif uRefr
b,fwkef;urS BudK;pm;zkdY rvdkcJhygbl;/ 'gayr,fh wjznf;jznf;csif;awmh
vnf; ol[m b,fvdkvlqkdwmudk awG;Munfhwwfvmwmaygh/ oleJY rqHk
awGUzl;cif tdru hf oltY aMumif;udk xyfcgwvJvJ ajymjycJph Ofuawmh ol[m
b,fvdkvlpm;ygvdrhfvkdY cGJjcm;ydkif;jzm MunfhrdcsifwJhpdwf jzpfcJhzl;w,f/
bmjzpfvdkYvJqkdawmh tdrhaf jymwm em;axmifMunhf&wm ol[m tenf;i,f
xl;qef;NyD; qGJaqmifrI tvGef&Sdr,fh vlwpfa,mufvdkY em;vnfcJhvdkYygyJ/
(aemufydkif; olYudk uRefru em;vnf&tcufqHk; vlvdkY trnfwyfawmh
olY&JU tdyfcsifaeyHkaygufwJh Garfield vkd &Da0a0rsuv f Hk;awGudk arS;pif;vkdY
nifomwkd;n§if;pGm &,farmaecJhzl;w,f/ tJ'DyHkpHuvnf; odyfudk pGJruf
p&m aumif;wmaygh) tNyD;owfusawmh ol[m rmeBuD;aom? cyfwnf
wnfaewwfaom? olwpfyg;ay: vTr;f rk;d csiw f hJ pdw&f aSd om? udk,hu f k,
d u
f k,
d f
,HkMunftm;xm;vGef;aom vlwpfa,muf oufoufrQom jzpfygw,f/
wpfcguawmif oludk,fwkdif 0efcHzl;ao;w,f/ ol[m tvGef
wpfudk,faumif; qefwmvkdY/ uRefru oli,fcsif;qkd&if a&G;aygif;wwf
vdkY oli,fcsif; oHk;av;a,mufxuf ydk&SdawmhrSm r[kwfbl;vdkY a0zefcJh
ygw,f/ uRefruawmh vlawGudk odyftqifajyatmif aygif;wwfwm
r[kwfayr,fh cifrdoGm;&ifawmh wrf;wrf;pGJ cifwwfwJh pdwf&Sdygw,f/
oluawmh odyfcifw,fqkdwJh tdrfhudkawmifrS wnfhwnfhawGUwm
awmif wpfcsuyf J MunhfNyD; EIwrf qufbJ qufavQmufoGm;wwforl sK;d aygh/
tdrhuf vdkufac:&w,f/ bmvJqkdawmh pNyD; EIwq f uf&wmudk atmufus
w,fvdkY rmearmufwJholaygh/ tJ'Dvdk vludkyJ bmvdkY xl;xl;jcm;jcm;
cifrifaerdovJvYkd awG;vdkrY &bl;/ uRefr&JUrdwaf qG taygif;toif; vkyaf zmf
udkifzufawG[m uRefrpdwf0ifpm;wJh taMumif;t&m awmfawmfrsm;rsm;rSm
pdwf0ifpm;rI r&SdMuwJhtjyif pdwf0ifpm;wmcsif;vnf; rwlvSbl;/
(Oyrm- tao;trTm;udpöwpfckjzpfwhJ oDcsi;f em;axmifwJh udprö mS
qdkMuygpdkY/ oli,fcsi;f awmfawmfrsm;rsm;u uRefrBudKufwJh tzGJUawG? tqkd
awmfawG? oDcsif;awGukd wcsKdUujzifh Mum;awmifrMum;zl;bl;/ Mum;zl;wJh
oluvnf; bmrSrcHpm;rdbl;/ rBudKufbl;aygh) oluawmh tJ'DtaMumif;
t&mawGeJY ywfoufvm&if uRrf;usiyf kid fEikd fpmG aqG;aEG;Ekdiw f ohJ l jzpfw,f/
tBudKufcsif;vnf; wlaewwfjyefw,f/ wlcJh&ifvnf; olY,lqcsufuom
rSefuefaMumif; rjzpfrae csKdcsKdomomeJYyJ tEkdifykid f;&Sif;jya0zefwwfwJh
tusifh&Sdw,f/ uRefruawmh oleJYpum;ajymwJhtcg ½dk;om;yGifhvif;pGm
ajymavh&Sad yr,fh oluawmh uRefr&JU True Colour (p½dkufrSe)f udk b,fawmh
rS odrSmr[kwfbl;vkdY ajymw,f/ ]rdef;uav;awG[m ar;cGef;oHk;ckudk
trSerf ajzMubl;/ qHyifta&miftppf&,f? touf&,f? &nf;pm;&Sv d m;qkdwJh
ar;cGef;&,f} wJhav/ oleJYpum;ajym&wJhtcg tJvdkaysmf&Tifp&maumif;wJh
tcsed af wG tjrJ&SdcJhygw,f/ ol[m uRefrudk b,fvdkpum;ajym&r,fqw kd m
udk odaeovdk qGJaqmifaewJt h oHrsKd;eJv
Y nf; wrifvkyaf jymwwfao;w,f/
udk,b hf ufukd ,ufw,fvkYad wmh rxifryd gbl;/ 'gayr,fh olrY mS rde;f uav;
taygif;toif;&Sm;r,fvdkY ,lqEkdifwJhtwGuf 'DvdkavoHrsKd;eJY vlwkdif;udk
ajymr,fvdkYawmh rxifygbl;/
wu,fawmh uRefrxuf ol[m touf 10 ESpfavmufawmif
i,fw,f/ 'Dtcsufudkvnf; olu 8 ESpfvkdY twdtusjyefjyifay;avh
&Sw
d ,f/ 'gayr,fh olu ody&f ifhusuw f ohJ yl g/ olepYJ um;ajym&wm uRefr&JU
&nf;pm;awGeYJ pum;ajym&wmxufawmifrS MunfE;l p&maumif;ao;w,f/
uRefr&JU&nf;pm;awGtaMumif;awmh ol vHk;0rar;ygbl;/ NyD;awmh uRefru
av vlawG&JUtoHudk odyfrrSwfrdwwfbl;/ olY&JUtoHudkawmh jrefrmvkdyJ
jzpfjzpf? t*Fvyd v
f ykd Jjzpfjzpf vHk;0rrSm;,Gi;f ygbl;/ pGvJ rf;rIjzpfr,f xifw,f/
tdrfh rodcJhzl;wJh rodapcsifwJhtaMumif;awG (olYtdrfrSm uRefrwk dY
qHkawGUcJhwm&,f? Scorpions oDcsif;acG&,f? uRefroli,fcsif;a&;wJh On
wings of magic 0w¬Kpmtkyf&,f? trnfrazmfwJh arG;aeYvufaqmifay;
wm&,f) tm;vHk;[mvnf; aysmfp&mygyJ/ uRefray;wJhvufaqmifawGudk
wjcm;vl awGudk ESpfoufaMumif; wduspGm xkwfazmfrajymayr,fh uRefr
odomatmif oG,0f ku d af jymcJw h ek ;f ujzihf odyu
f kd aysmcf &Jh wmaygh/ uRefra&;wJh
pm aMumif;av;awGukv d nf; avcRefNyD; cs;D usL;cJw h ,f (tar&duefvrl sK;d awG
vkdaygh)
tdrhf remvdkjzpfr,fq&kd ifvnf; jzpfavmufp&mygyJ/ uRefrcsed ;f wJh
vufzuf&nfqkdiu f dk ta&mufvmwm&,f? tdrfhudkqkd&if tMumBuD; zkef;
rajymwwfwmawG&,f pojzifah ygh/ uRefreJYqk&d ifawmh uRefru rkd;vnf;
csKyf? ajymwmvnf; MumvSNyDqkd&if wpfckckvkyfzkdY tcsdefwefNyDvdkY (Oyrm-
pmusufzY?kd tdyf&m0ifzkdY pojzih)f oG,0f dkuaf jym&if ol vHk;0rBudKufygbl;/
]ol zkef;cscsi&f if 'Dvkyd J}vdkY avoHcyfrmrmeJY jyefajym&if uRefr odyaf emifw
&oGm;wmaygh/ zkef;cszkdYvnf; 0efav;oGm;awmhw,f/ tJ'DtcgrSm olu
cyfavSmifavSmif El;El;nHhnHh &,farmwwfygw,f/ uRefr&JUtm;enf;csuf
awGudk olaumif;aumif; odxm;ovdkyJ/
uRefrwkYd oHk;OD;tMum; ckvdkjzpfcJhwmawGudk ol tawmfpdwfysuf
oGm;cJwh m aocsmw,f/ ]'Dupd ö[m bmrSrjzpfavmufwJh tao;tzGJwpfck}
]olu uRefrwkdYESpfa,mufvHk;&JU rdwfaqG}vdkY olu oabmxm;cJhwmudk;/
uRerf bufu Munfjh yef&ifvnf; uRerf &JUtcspq f ;Hk oli,fcsi;f tdr?hf olaY Mumifh
cHpm;ae&wmawG? pGJvrf;aewmawGudk odaecJhvdkY oem;pmemrdwmaygh/
'Dvdk pmemrIuyJ olwkdYESpfa,muf ydkrdkcifrifeD;pyfvmzkdY MuHzefay;wJh 0if
a&mufpGufzufrIudk vkyjf zpfatmif uRefrudk wGef;ydkYcJhw,f xifygw,f/
tdrhf ,HkMunfaewmuawmh uRefraMumihf olu tdrfhtay: txifao;oGm;
w,f/ wpfrsKd;jzpfoGm;w,f/ odkYr[kwf&ifvnf; tcifavsmhoGm;w,f/
t&ifvkd ,HkMunfwkdifyifrI r&SdawmhwmvdkygyJaygh/ tdrfh&JUpGyfpGJcsufawGu
uRefrudk odyftae&cufapw,f/ bmvdkYvJqkdawmh tJ'gawG[m rrSefbl;
vdkY aocsmodaeayr,fh xkwfrajymomvdkYygbJ)/
uRefr awG;MunfhvkYd &oavmufuawmh ol[m &G,w f al ,musmf ;
av; oli,fcsif;awGeJY aygif;oif;oGm;vm&wmudk ydkNyD; pdwo f ufomovdk
cHpm;&wJholrsKd;yg/ bmoma&;eJY xdef;uGyfrIvnf; ygr,fxifw,f/ o0ef
vnf; cyfaMumifaMumifyJ/ wpfcgu olYudk zke;f qufwm ol tjyifoGm;ae
vkdY olYtpfudkBuD;u uRefreJY azmfazmfa&Ga&G ajymwmudk jyefodoGm;ovm;
rodbl;/ pdwfqkd;yHk&w,f/ olYtpfudkvwfuvnf; uRefrarmifav;eJY i,f
oli,fcsif;qkdawmh uRefrtay: oHa,mZOfwpfpGef;wpfp &SdyHkyJ/ olwkdY
nDtpfukd av;a,mufvHk;[m wpfEpS fpDom uGmjcm;MuNyD; aq;ausmif;om;
rsm; jzpfMuovdk English vnf; odyaf umif;Muygw,f/ 'gudkvnf; uRefr
txifBuD;rdwm trSefygyJ/
aemufqHk;rSmawmh uRefr oleYJ zke;f ajymjcif;? awGUqHkzdkY BudK;pm;jcif;
tm;vHk;udk &yfqkdif;cJhw,f/ tdrhf&JU pdwfxdcdkuaf MuuGJrIudk rvkdvm;vdkYyg/
'DtwGuf uRefr[m udk,hu f dk,u
f dk,f 'Pfcwfxm;cH&olvkd cHpm;&ygw,f/
wpfcgwpfcg udk,&hf UJ qE´awGukd rsKo d yd &f vGe;f vdkY usw
d if krd w
d maygh/ olu
Y kad v
uRefr&JUpw d n f pf&wmawG? tvkyrf Sm tqifrajywmawG? aysm&f Ti&f wmawG?
atmifjrifrI qHk;½IH;rIawGeJY vQKdU0Sucf sufawGukd ajymjy&JcJhw,f/ olu uRefr
&JU raysm&f iT Ef ikd rf IeJY qHk;½IH;rIrsm;twGuf txifao; ESrd cfh srrI &So d vdk atmifjrif
rIrsm;twGufvnf; *kP, f lpum; ajymwwfolyg/ pdwfaysmfvmatmifvnf;
ajymif;vJajzodrfhay;EkdifpGrf; &Sdolaygh/ uRefr pdwfaysmfaewmudk pdwfnpf
oGm;atmifvnf; puúefYydkif;twGif; t½l;vkyfwwfwmvnf; wpfcgwav
&Sad o;w,f/
uRefreJY ol tcsdefawmfawmfMuma0;aecJh&mu pum;jyefajymjzpf
awmhvnf; uRefrtay:xm;wJh olY&JUpdwf"mwfudk ajymif;vJoGm;cJhyHk r&yg
bl;/ t&ifuvdk csKdompGmeJY vGwv f yfayghyg;pGm ajymaecJhwmyJ/ uRefrbuf
uawmh ½dk;om;pGm pum;ajymwmvdkYyJ awG;rdayr,fh olYukd zkef;ac:zdkY
awmfawmf0efav;rdw,f/ tdrhftay: opömazmufrdovdk cHpm;rdvdkYaygh/
uRefrudk,w f ikd u f kd qufvuf'Pfcwfxm;ayr,fv h nf; olu uRerf &JU&ifxJ
rSm tawG;xJrSm &if;ESD;wJholwpfOD;taeeJY tjrJ&SdwmygyJ/ wpfcgwpfcg
awmh udk,fhudk,fudk,fvnf; olYoGm;&nfeJYol auseyfaewJh acG;uav;vdk
cHpm;rdygw,f/
olYtaMumif; pdwful;aejcif;jzihf olYtay: cifrifpGJvrf;rIukd tjrJ
xdef;odr;f xm;Ekdifw,fqv kd nf; rrSm;ygbl;/ txD;usefb0rsKd; cHpm;ae&wJh
tcgrSmawmh uRefr&JU&nf;pm;awGudk vHk;0arhaewwfNyD; olYudkyJ wrf;wrd
ygw,f/ olYudk awGUcsifayr,fhvnf; qHkEkdifzdkYuawmh rawmif;qkdrdygbl;/
bmvdkYvJqdkawmh odyfvdkcsifwJht&mwpfckudk t&,lEkdifwJhtcg r&,loifh
wJhtcgrSm t"r®enf;eJY r&,lzkdYqkdwhJ pdwf"mwfeJY r&ayr,fhvnf; a&mifh&J
aeEkdifwJhpdwf"mwfudk arG;jrLydkifqkdifEkdifcJhvdkYygyJ/ tdrfhuawmh uRefrudk
udk,fcsif;rpmemwwfolvkYd xifaewmrdkY uRefr ckvdkjzpfaecHpm;ae&wmawG
udk odcJh&if 0rf;omaumif; omygvdrhfr,f/ wu,fawmhvnf; pmemvkdY
0ifa&mufpu f Hk;oli,fcsi;f tdrhu
G zf ufrjd cif;u tcspq f kd qHk;½HI;oGm;wJh &v'f
&chJjcif;yJ &SdcJhygw,f/ xkdpOfuawmh tdrfhuvnf; 0ifa&mufulnDapcsifcJh
wmudk;/ tdrfhwpfck oabmaygufrdaewmuawmh tcspfqkdwm udk,f
vdkcsifwkdif;vnf; zefwD;,lvdkY r&bl;qkdwmygyJ/ tdrfhtay:rSm ol[m
aoG;at;w,f/ olreJyY wfoufwJh pdwyf kid ;f jzwfrrI mS vnf; jywfom;vGe;f w,f
qdkwJh tcsufygyJ/ tdrhfudk ol rcspfygbl;/
uRefrudkvnf; ol rcspfygbl;/ uRefrbufuawmh olYtay:
xm;&SdaerdwJh xl;jcm;pGm cifrifpGJvrf;rIudk tcspfvkYd owfrSwfcH&r,fqkd&if
]qef;Mu,faom tcspf}vdkY trnfwyf&rvdkygyJ/ ol[m uRefrtcspfudk
vnf; b,fawmhrS em;vnfvmrnfhol r[kwaf vawmh olY&JUwHkYjyeftcspfukd
r&vnf;bJ uRefr &yfwnfaeEkdiw f ,f/ 'Dvkad e&vdkv Y nf; tjrJwrf; aMuuGJ
raerdygbl;/ 'ghtjyif olYudk cspfaerdwmudkvnf; aoonfhwkdifatmif
rajymif;vJbJ xdef;odrf;oGm;Ekid frSmrkdYvdkY jzpfygw,f/
ESif;qDeD
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 38? 'DZifbmv? 1992
tPÖ0gpdk;rdk;
SEATTLE, U.S.A 4th SEPT, 1992
a&TtjrKaw½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 43? arv? 1993
3/
pufb;D udk tdr0f if;xJ csK;d 0ifvu
dk af wmh rk;d wpfaygufp? ESpaf ygufp
uspjyKvmNyD/ pufbD;udk ,dkif&GJUaewJh EGm;wif;ukwfwdkifukd rSDvdkufw,f/
u,f&D,mtay:u jcif;awmif;udk jzKwfNyD; tdrfxJudk 0ifvkdufw,f/
Ek&Duawmh wpfzufwpfxnfacgif;aygif;xm;NyD; uav;udk EkYd
wkdufaew,f/
]axG;armif? rkd;&Gmawmhr,f/ b,fhES,fvkyfrvJ}
axG;armif jyefrajzbl;/ jcif;awmif;ay:u EkdifvGefBudK;awGeJY
tvkyf½Iyfaew,f/
]uav;tdyNf yDvm;}
]tif;... tdyNf yD}
axG;armif aemufaz;udk uwef;uref; xGuv f mcJw
h ,f/ EGm;wif;
ukyfpifay:u 0g;wpfvHk;,lNyD; cGJpdwyf pfvkdufw,f/ aemuf pdwfNyD;om;
0g;jcrf;awG ,lNyD; tdrfxJjyef0ifvmw,f/
0g;jcrf;xdywf pfzufudk ckwifabmifeJY csnfvdkufw,f/ aemuf
0g;jcrf;udk auG;NyD; usefwJhxdyfwpfzufukd usefwJhckwifabmifeJY wGJcsnf
vdkufw,f/ acgif;&if;uae ajc&if;xd ig;acsmif;csnfNyD; oGm;wJhtcg
ckwifay:rSm aygif;rkd;av;wpfyHk ay:vmw,f/ tJ'Dig;acsmif;udk uefYvefY
jzwfNyD; 0g;jcrf;oHk;acsmif;eJY wGJcsnfvdkufjyefw,f/ awmfawmfav; awmihf
oGm;NyD/
Ek&Duawmh uav;ab;rS vSJaeNyD; em;rvnfwJhrsufESmeJY
axG;armif&JU vIyf&Sm;rIawGudk vkdufMunfhaew,f/
rkd;uvnf; enf;enf;ydkpdyfvmw,f/ zsmMurf;tpkwfwpfcsyfudk
aygif;rkd;ay:tkyfNyD; csnfvkdufjyefw,f/ zsmMurf;ay:udk yvwfpwpf jzefY
tkyv
f dkufw,f/ ajc&if;u enf;enf;vkdaewmudk a>ra&cGHtdyfcGHeJY tkyv f dkuf
w,f/ NyD;rS EkdifvGefBudK;awGeJY tay:uae odkif;NyD; csnfvku d fw,f/
aps;jcif;awmif;? qDtkd;? qm;tkd;? qefyHk;awGudk ckwifatmuf
oGif;vdkufw,f/ t0wftpm;xnfhwJh oHacs;wufaowåmudkawmh ckwif
ajc&if;aygif;rkd;atmuf oGif;vkdufw,f/ NyD;awmh Ek&D ab;udk 0ifvSJvdkuf
w,f/ rkd;u wu,f&GmaeNyD/
]uJ... vHkoGm;NyD r[kwfvm;}
]MuHMuHzefzef vkyfvnf;vkyfwwfw,f}
]ckvdkqkdawmh eifeJYig csdef;awGUwhJnudk owdr&bl;vm;}
]oGm;... rsufESm½l;}
Ek&D&JU jyHK;pprsufESmudk Munfh&if; axG;armif [uf[ufyufyuf
&,fvdkufw,f/
'gayr,fh axG;armif&ifxJrSm odyfodcsifaewm wpfck&Sdw,f/
vlawGudk *lxJuae uGif;jyifxGuNf yD; tdrfeJY&meJY aqmufvkyfaexkdifwwf
vmatmif b,folupNyD; awG;ac:OD;aqmifcJhwmvJ/ ol b,folvJ/
axG;armif odyfodcsifw,f/ jzpfEikd &f if 'Dyk*¾Kv
d fudk awGUcsifw,f/ awGU&&if
axG;armif &ifxJrSm ajymp&mawG trsm;BuD;&Sw d ,f/
udkcspf
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 44? ZGev
f ? 1993
1/
tcef;usOf;uav;\ tvif;a&mif ra&mufEkdifaom? cyfarSmif
arSmif? axmifhcsK;d auGUxJrS? awmufwJhatmfoH xGufay:vm\/ anmifyif
ay:u anmif&Gufaw;oHvnf; w&SJ&SJtoHay;vkdY? aMumufrufacsmufcsm;
zG,f/ n&JU aemufcHwD;vHk;awGvm;/
ckwifwpfckay:ü arhavsmhjcif; &Sd\/ avmuBuD;eJY tqufjywf
vkY?d tjcm;ukwifwpfckay:ü apmihBf udKjcif; &Sd\/ vlYb0&JU aemufqHk;xGuf
aygufwpfckjzpfwJh aojcif;taMumif;w&m;/ aq;½Hktjyifbufü aoG;vSL
rnfholESifh vlem&Sif aps;pum;ajymaeqJ ykvif;xJrS aoG;rsm;rSm atmhtef
NyD; atmfaeMu\/ aiG? aiG? aiG/ [dkbufem;rSmawmh ckwifay:u vlem
[m rsufjzLqkdufae&Smaygh/
xbDeD0wf £w¬d,av;&JU vufxJrSm aq;xk;d tyfwpfckudk udkif
xm;w,f/ aemufqHk; oufapmihfaq; xkd;awmhr,fwJhvm;/ uRefawmf\
oufjyif;csoHü wkecf gEIe;f b,favmufygovJ qko d nfukyd if rodEikd af wmh/
ZeD;jzpfolrSm idk&vGe;f aom? tdyfysufaom rsufESmjzihf jzLazsmhEGrf;vsae\/
]om;uav;? tarhom;uav;? Munfyh gOD; armif&,f/ tdyaf ewm
rS [kwf&JUvm;}
trSefawmh om;uav;rSm raoao;/ yifyef;BuD;pGm touf½SL
aewkef;ygyJ/ 60 0yftm;? rD;vHk;em;ü vdyfjymBuD;wpfaumif &pf0JysHoef;
ae\/ a[m... wjznf;jznf;eJY atmufukd edrv fh mNyD/ tcef;&JUatmufajcrSm
uyfNyD; wkd;a0SYoGm;aewkef; uRefawmfhajcaxmufeJY eif;owfvkdufrdw,f/
]tkd... bmjyKvdkY owfvdkuf&wmvJ armif&,f/ 'DrSm udk,fhom;
orD;u aeraumif; jzpfae&wJhtxJ}
]at;uGm? armifvnf; b,fvdkjzpfoGm;rSef; rodbl;/ pdwfxJrSm
raumif;qkd;0g;awG? vdyfjyma,mifaqmifNyD; om;uav;udk ajcmufzkdY vSefY
zdkY vmw,f atmufarhvkdY}
uRefawmfZh eD;rSm ydwfxm;aom wHcg;\ oHqefcguGurf sm;Mum;rS
tjyifbufodkY t"dyÜm,frJh ai;Munfhaeavonf/ ydwfxm;wJhwHcg;[m
'Dtwkdif;yJ ydwfaeygapav/ 'grS om;uav;0dnmOf[m olYudk,fxJrSm
wnfaerSm/ 'grS tjyifxGufvkdY r&rSm/ uRefawmf[m jym;csyfydefuyfaewJh
caygif;pD;&ufudk aomufNyD; tquftpyfr&Sd awG;&if;eJY tdyfcsifpdwfudk
tefwkae&w,f/ oli,fcsi;f uAsmq&m armifacsmEG,f&UJ ]caygif;wpfvyd f
eJY aumif;edrdwfarQmfMupdkY} qkdwJhpum; Mum;a,mifNyD; ukefvGefvmcJh&wJh
nawGvnf; renf;awmhbl;/
aemufaeY reufydkif; vlemvdkufMunfhaom q&m0efrav; ckwif
teD;okdY a&mufvm\/ aemufu ygvmwJh olemjyKq&mrav;awG wcsKdU
azmfa&GwJh rsufvHk;eJY? wcsKdU rmewHcGefxlvdkY/
]uav;u a&"mwftm; enf;vGef;vdkY tom;0ga&m*g &wmyJ/
jzpfEkdif&if &efukefoGm;ukMunhfygvm;/ [dkrSm ypön;f pHk? aq;pHkawmh uRefr
wkYd e,frSmukwmxuf ydkaumif;r,f xifw,f/ 'DaeY tdrfjyefac:csif&if
vnf; ac:Ekid fygNyD/ tdrfus&if *vl;udkYpfeJYa& cPcP wkdufay;aemf}
q&m0efrav;rSm olemjyKq&mrrsm; jcH&Hvsuf aq;½Hk ½Hk;cef;okdY
jyefoGm;avNyD/ uRefawmfonf ZeD;onf\ rsufESmudk vSr;f Munfhvku d rf \
d /
rsuf&nfaygufBuD;ESpfayguf ,dkpD;usvmonf/ yg;ay:rSm tpif;aMumif;
BuD;awGeJY ylaEG;aom rsuf&nfrsm;yif jzpfrnfxif\/
]ridkygeJYuGm/ wkdi;f &if;q&meJY ajymif;ukao;wmaygh/ odrf;oifh
wm odrf;xm;/ armifjrif;vSnf; oGm;ac:vkdufOD;r,f}
þaq;½HkrSmyif om;uav;udk arG;cJhonf/ &ufowåywfjynfhNyD;
tdrjf yefcJh\/ tdrfrSm ESpf&ufavmufaeNyD; þaq;½HkokdY a&mufcJh&jyefonf/
'DaeYqkd&if wpfvjynfhNyDaygh/ þwpfvom; uav;av;\ ydef½IHUaeaom
wifyg;uav;wGif aq;tvHk;aygif; oHk;q,fausmrf u xk;d cJ&h onf/ bmrS
rxl;jcm;cJh/ þodkYjzihf uRefawmfwkdY rdom;pk tdrfjyefcJhMu&onf/
2/
ta0;ajy;vrf;rBuD;ay:wGif tvGefvsifjrefpGm ajy;aeaom
armfawmfum;udk aES;onf[kyif xifaeMuonf/ toHxufjrefaom tvif;
xuf jrefaom,mOfrsm;udk vlESiv fh rl [kwaf om tqihjf rifholrsm;u wDxiG f
zefqif;EkdifcJhMuayvdrfhrnf/ pdwfqkdwmrsKd;udkawmh b,f,mOfu rDatmif
NydKifarmif;EkdifrSmvJ/
om;uav;rSm apmifjcHKatmufü wtiftifnnf;vsu/f jcHKxm;wJh
apmifxJrSm tkyfaq;eHY oif;ysHUae\/ vrf;ab;v,fuGi;f xJü ajcwH&Snf
AsKdif;oHk;av;aumif? tpm&Smaeonf/ EGm;ausmif;om;av; wpfa,muf?
avmufav;cGudk udkifvdkY/ olYrSmawmh tyltyifr&Sd aysmfaevkdufwm/
uRefawmfwkdY pD;vmaom um;av;rSm ½kwfw&uf xk;d &yfoGm;\/ uRefawmfh
ZeD;rSm om;uav;udk iHkYMunhfae&mrS rsufESmudk armhvkduf&if; ]um;ysuf
wm? edrdwfraumif;bl; armif&,f}[k wkd;wdk;av; ajymaeonf/ em&D0uf
rQ jyKjyifNyD; qufarmif;vmcJh&if; vrf;rBuD;ay:rS zJhqif;oGm;aom vSnf;
vrf;aMumif;twkid ;f vku d fc&hJ m &GmteD;odkY a&mufvm\/ vrf;rSm Murf;wrf;
vGef;vSonfjzpf&m um;armif;íyif r&awmh/ ajcvsifqif;avQmuf&if;
wkdif;&if;aq;q&m aexkdif&mtdrfodkY a&mufcJhavonf/
("mwfeu©wfq&mxkd)
'DrSmvnf; vlawG jynfhusyfvkdY/ rpnfum;tyfwJhae&mawGrSm
pnfum;aevdkYygvm;/ tvSnfu h saomf uRefawmfwkdYom;uav;udk q&mu
ppfaq;\/ aq;wku d faq;vdrf;&ef nTefMum;í oHk;&ufcGmcsdef;NyD; olYxH
jyefvmjy&ef ajymonf/ uRefawmfwkdYrdom;pkrSm jyKwfusvkwJwJ arQmfvifh
csufuav;udk zdwfpOfvGifhusroGm;atmif owdBuD;pGm xdef;csKyfqkyfudkif
&if; tdrfokdY jyefvmcJhMu&jyefonf/
3/
½Hk;&JUjywif;aygufu Munfhvdkufawmh uGefu&dydkufvdkif;awG&JU
[dkbufem;rSm wHvQyfawG w&dyf&dyfvIyfcwfae\/ NyD;awmh "mwfwdkifav;
wpfwikd fjrif&w,f/ tJ'D"mwfwdki&f JU [dk;ta&SUbufu opfyif tkyftkyaf wG
udkawmh aumif;aumif; rjrif&bl;/ rIefrIef&Djym? jrLawGzkH;vkdY aMomf...
aEGOD;umv jrLxaomcg/
wpfzufcef;rS vufESdyfpufoH xGufay:vmNyD; Nidrfoufjcif;udk
zsuq f ;D aejyef\/ (Nidro f ufjcif;[m a&Txufwefzk;d &Sw d ,f) qkwd m vufEySd f
puf½dkufaewJh rrBuD; rodava&mhovm;[k uRefawmf awG;aeqJrSmyif
wpfudk,v f Hk; rD;ck;d a&mif0wfpHk 0wfxm;aom pma&;rwpfa,muf tcef;a&SU
rS jzwfavQmufoGm;\/ ½Hk;&JU pBuøvrf;ay: olr&JUzdeyfu yJhwifoH a0h0J
aewkef;rSmyJ ae&JU aus;uRefjzpfwJh em&Du rGef;wnfhq,fhESpf*Pef;udk
nTejf yaeNyD/
uReaf wmf aeY0ufciG , hf Nl yD; tdrjf yefcrhJ nf[k ajymxm;cJh&m tvkyrf sm;
udk vufpowfae&\/ ½Hk;a&SUrS ,luvpfyifrsm;rSm ,drf;EGJUaeMuavonf/
avylwdkufcwfvm\/ uRefawmfhpdwfawGvnf; a&qltrSwf&JUtjrifhqHk;udk
a&mufaeNyD/ ½Hk;&,f? ½Hk;xJu ½kef;xGufvdkufcsifw,f/ tom;0ga&m*g&
aewJh om;uav; b,fvkad eao;vJ/ pdwo f nf tvkyrf S tdrof kYd wpf[kex
f ;kd
xGufajy;oGm;awmh\/ cE¨mudk,f[m awmifhawmifhBuD; taetxm;rSm/
aea&mifatmufrSmawmh ,luvpfyifawG[m vSypdrf;pdkaewmyJ/
½kyf&SifxJrSm jrifzl;wJh oJuEÅm&xJu pGefyvGeyf ifawG 0dkif;&Hxm;aom
tkad tppfuav;ESihf wlae\/ om;uav;a&? om;om;[mvnf; uRefawmf
wdkY ZeD;armifESH&JU tkdatppfuav;ygyJ/
aq;ayghvyd rf S rD;cdk;aiGUrsm; xGuv f monf/ w,fvzD ke;f oH jrnfvm
jyefaygh/ a&eHa&mif tom;ydkif&Sif acsmufolpma&;rav;onf w,fvDzkef;
udk rESpfrsKdUaom tMunfhjzifh Munfh&if; ]'ku©ygyJ/ w,fvDzkef;aMumihf
'DaeY tvkyfNyD;rSm r[kwfawmhbl;}[k tjypfwifvkduf\/ w,fvDzkef;rSm
uRefawmfhtwGuf qkdí pum;ajymcGufudk udkifvkduf&onf/ om;uav;
wufaeowJh/ ½Hk;um;MuHKjzifh tdrfodkY tjrefjyefcJh&\/
4/
1973? ylaEG;aom rwfv aeY&ufrsm; tdrrf Sm vlawG0dki;f tHkae\/
uRefawmfhtwGuf vrf;z,fay;Muonf/ a&SUokYw d k;d í Munfhvku d rf \
d / rsupf d
rSdwfvsuf zkwfvIdufjzihf yifyef;BuD;pGm touf½SLae&aom om;uav;\
a0'emcHpm;rIrSm Munfh&ufp&myif r&Sd/
tdref D;csi;f rde;f rBuD;wpfa,mufu ajymvdkuo f nf/ q&m0ef ac:yg
vm;wJh/ vcrxkwf&ao;wJh 3 usyf 85 jym;yJ &wJh aeYpm; ½Hk;tulpma&;
av;[m orm;awmf&JUajc<ucudk b,fvkday;EkdifrSmwJhvJ/ uRefawmfwkdY
tdrfaemufbufwGif a&Tbke;f yGifhbk&m; &Sd\/ bk&m;tkwfwHwkdif;wGif wG,f
uyfaeaom a&n§drsm;udk cGmNyD; ausmufjyifrSm aoG;í om;uav;\
qD;tdrt f xufem;udkom vdr;f ay;Mu&onf/ ydkuq f rH &Sw d Jh vlwpfa,muftzkYd
Armaq;rD;wdkrSwpfyg; tm;udk;&m r&Sdbl;/
om;uav;rSm wpfcgESpfcgrQ wufNyD;aomf NidrfusoGm;awmh\/
touf0dnmOf uif;rJhoGm;NyD/ EIwfcrf;EkEkav;? c&rf;jyma&mif jzpfaeNyD/
aqGrsKd;rdwfo*F[awG&JU rsufESmrsm;ay:rSm tyl½kyfrsufESmzHk;awG wyfqif
xm;Muw,f/ idkoH usdwNf yD; ½Iu d fvkdufwJh toH? 'DtoHawG[m b0&JU
psmyeaw;wpfyk'ftwGuf oHNydKifvdkuaf y;aeMuwmrsm;vm;/
aooGm;aomuav;\ atmufü aemufxyfuav;ti,f r&Sv d Qif
ausmaEG;atmif rxm;&[laom uRefawmfwkdY jrefrmvlrsKd;rsm;\ t½dk;pGJ
t,l0g'aMumihf om;uav;udk 0atmifrS rMunh&f cif qkdufum;iSm;um
okomefodkY ydkYvdkuf&awmhonf/
okb&mZm ajrusif;wl;aepOf zkH;xm;aom tESD;udk zGifhvsuf
om;av;rsuEf mS udk Munfhaerdjyefonf/ wpfuk, d v f k;H 0gxdeaf evsuf rsuEf mS
ae&mü ydk0gNyD; vSyvGef;ae\/ aoyef;yGifhw,fqkdwm 'grsm;vm; om;
&,f/
ajrusif;wl;NyD;NyD/ aemufqHk; EIwfqufjcif;tjzpf erf;vdkufrd\/
a,musfm;wefr,fh rsuf&nfusonf/ cE¨mudk,fxJrSm pum;vHk;awG[m
toHrjrnfbJ xGufay:aew,f/
]om;av;a&? wu,fawmh at;Nidr;f jcif;qkw d m [dk;rdk;aumif;uif
ay:rSm &Sdwm r[kwfbl;/ ajrBuD;xJrSmyJ &Sdw,fqkw d m taz em;vnfcJh
NyD}
tkwf*lrsm;Mum;rS jzwfoef;vmonfh roefY&Sif;aom avonf
ykyfa[mifn§DeHYoif;vsuf *E¨m½Hkü vmxd\/
5/
½kyf&SifNyD;csdef tdrfjyefvmolawG&JU ajcoH? pum;ajymoHawG[m
vIdi;f wkd? vIdif;&SnfawGjzpfNyD; ydwfxm;wJhwHcg;udk ausmfjzwfcg tdrfxJudk
0ifvmMu\/ uRefawmfhrSm tdyfcsifpdwfr&Sd/ wpfudk,fvHk; 0gxdefaeaom
toufr&SdawmhNyD jzpfaom om;uav;udkom jrifa,mifaerdawmhonf/
pm;yGJay:ü ckezwfNyD; csxm;onfh zl;cspf\ BudK;pifay:rS rSwfwrf;pmtkyf
yGihfvsuftaetxm;wGif &Sad e\/ rD;a&mifatmufrSmawmh rSief Dwm;xm;wJh
pmaMumif;awG[m txif;om; ay:aewmyJ/
udkaqG
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 46? Mo*kwfv? 1993
ukdatmifodef;onf aA'if,Mwmrsm;udk odyfNyD; pGJpGJvrf;vrf;
,Hkwwfol r[kwfacs/ onfMum;xJ olESifhrsufESmaMum rwnfhvSaom
a,mu©rjzpfol OD;bpHu &GmxJrSm aA'ifq&m wpfqljzpfaeavawmh
aA'ifudkyg a&mNyD; txifao;ovdk jzpfrdwmvnf; ygonf/
OD;bpHrSmvnf; udkatmifodef;tm; orD;ay;vdkuf&ojzihf oruf
awmfae&aomfvnf; enf;enf;rQ Munhf&onf r[kwfacs/ odkYjim;.../
olwwfxm;wJh aA'ifynmjzihf oruf\Zmwmudk ppfMunfhvdkuf
awmh aumif;pm;rnfh udef;awG ygaeonfudk awGU&avonf/
]atmifodef;qkdwJh aumifuGm/ vluom aomufoHk;ruswm/
ZmwmcGift& olaX;jzpfudef;uG/ 'Daumif vlu ysif;oavmuf oufouf
omom aeEdkifwmusawmh olYrdbrsKd;½dk;xufawmif omao;}
udkatmifode;f onf rdrdtm; toHk;ruswma&m? ysif;wmawGyg
aygaygoDoD oHk;xm;aom olaX;jzpfued ;f aA'ifa[mw&m;udk em;uavm
pGm Nidrfaevdku&f aomfvnf; enf;enf;rQ rauseyfay/
]nnf;tazu ighudk olaX;jzpfudef;&Sdw,fvdkY a[mcsifrSmaygh/
nnf;wkdYudk vkyfudkifauR;arG;aewJh ig olaX;jzpfygrS nnf;wkdYom;trd
wpfawGvnf; csrf;omMurSmudk;}
a,mu©rudk rauseyforQ ZeD;onfrwifrdtm; þodkY pum;em
xkd;wwfonf/
]bmvJuG? igu rdbxufawmif aumif;pm;OD;rwJh/ xGD... 'g
oufouf ighrdbawGudk ESdrfwm/ ajr&Sd&if xrif;&SdwJh v,form;uG/
b,fwkef;urS rqif;&JcJhbl;rSwf}
udkatmifode;f \ pum;vHk;aygif;rsm;pGmudk at;at;aewwfaom
rwifrd\ ]awmfygawmhawmf} qkdaom pum;vHk;rsm;u &yfwefYap\/
ZeD;jzpfol\ rsufESmaMumihf ausat;vdkuf&aomfvnf; olY&ifxJ odyfNyD;
MunfMunfvifvif r&SdvS/
pifppf udkatmifoed ;f onf rpm;&0cref; pdwu f l;,OftawG;tac:
rsm;udk vufrcHwwfacs/ rpm;&rSawmh iwf½HkayghuGmqkdwhJ pum;u
udkatmifodef;\ vufawGU0g'pum;om jzpfonf/
udkatmifode;f wGif vufawGUrqefEdkifaom >cif;csufwpfckawmh
&Sd\/ tJonf>cif;csufukd olYtdrfu bk&m;pifatmufwGif cHhnm;pGm csdwfqGJ
xm;aom iSufBuD;awmif "m;wpfvufu oufaocHavonf/
]a[monf"m;u tbk;d wkdYacwf cspw f D;jyefcswke;f u usKyf tbk;d
udkifcJhwJh "m;aygh/ v,form;orkdi;f pcJhwJh "m;vdkY ac:&rSmayghAsm/ "m;
taMumif; ajym&&if <um;&musr,f/ usKyfwkdYtaz vufxufusjyefawmh
vnf; *syefawGudk cHcscJhwJh zufqpfawmfvSefa&;"m; jzpfoGm;jyefa&m Asm;}
udkatmifodef;\ "m;Zmwfvrf;udk ,mawmfwpf&GmvHk; odMu\/
udkatmifodef; udk,w f kdiu
f &GmxJu vlawGukd rvGwfwrf;ajymxm;aom
aMumihf jzpfavonf/
pifppf a,mu©rjzpfolESihf roihfrjrwfjzpf&jcif;rSmvnf; onf"m;
ya,m* ruif;ay/ OD;bpHrmS zufqpfawmfveS fa&; umvtwGif;u aA'if
q&m a,mifa,mif? aq;q&mvdkvdkESifh udk,fESifhrqkdifovkd taeacsmif
vmcJhol jzpfavonf/ udkatmifoed f;u olYzciftaMumif;? "m;taMumif;?
awmfvSefa&;taMumif; tm;yg;w& ajymonfudk Mum;&wkdif; OD;bpHrSm
olYtm; wrifapmif;csdwfajymaeonfhtvm; cHpm;&avonf/
onfawmhvnf; OD;bpHrSm orufjzpfoltm; tvkdvdkae&if; rkef;
vmawmhonfrSm rqef;acs/
apwemt&if;twkdif;om qkdvQif udkatmifodef;tm; aA'ifa[m
&if; a&mNyD; cyfESdyfESdyfuav; wG,fypfrrd Sm aocsmonf/ cufonfu
udkatmifode;f \ ZmwmrSm odyfaumif;aejcif;yif/ olZY mwm aumif;aMumif;
t½dk;cHtwkdif; ajymvkdufjyefvnf; a&Torufawmfu aoG; em;xifa&muf
NyD; rmeBuD;aeayawmhrnf/
aemufqHk;awmh aA'ifvnf; rrSm;atmif orufvnf; r<um;
atmif udkatmifodef;tm; ESdyfuGyfxm;aom uHaumif; aA'ifa[mpmwrf;
wpfck xGufay:vmcJhjcif; jzpfavonf/
r0ifh?jrpfi,f?
a&TtjrKaw ½kypf Hkr*¾Zif;? trSwf 49? Ekd0ifbmv? 1993
zkd;armifBuD;taMumif;om ajym&r,fqkd&if uRefawmfwkdY&GmrSm
ajymcsifolu trsm;om;/ t&yfxJu tdrfwumvSnfhNyD; tESdyfonf vkyf
wJh (t"duuawmh &GmxJu twif;tzsif; owif;pHkudk jzefYa0ay;wJh)
a':pdefvnf; yg&JU/
wpfaeukef jrif;vSnf;armif;? naeapmif;us OD;a0vmqkdifrSm
wpfcGufwpfzvm; armhwwfwJh udkausmfjrifhvdkvluvnf; zdk;armifBuD;
taMumif;omqkd&if t&ufeJYjrnf;&if; tqDwpfxyf? tom;wpfxyfygyJ/
udkausmfjrifhwpfa,muf ajymvnf;ajym? aomufvnf;aomufeJY em;axmif
wJh vlawGrSmawmh acgif;warmharmheJYaygh/
ausmif;q&mav; udkav;vGiu f vnf; rSwcf suw f pfck cszl;w,f/
]&Sm;w,f}wJh/ &Sm;w,fqkdwm bmudkqv kd w
kd mvJ qkw
d mudkawmh q&mav;
yJ todqHk; jzpfrSmyg/
zkd;armifBuD;taMumif; vlwum yg;pyfzsm;rSm 'Davmufa&yef;
pm;aeawmh uRefawmfu &,fcsifrdw,f/ t[kwfav/ taMumif;u olwkdY
ajymaewJh zkd;armifBuD;qkdwmu uRefawmfhbBuD; t&if;udk;/
'gayr,fh uRefawmfuvnf; olrsm;ac:ovdk zkd;armifBuD;vdkYyJ
ac:wmygyJ/ oluvnf; tJhvdkac:rS BudKufw,fav/ olYemrnfa&SUrSm
]OD;}wkdY? ]udk}wkdY wwfac:&if olu pdwfqkd;w,f/
wu,fawmh tarwkY?d zdk;armifBuD;wku Yd 'D&mG Zmwd r[kwyf gbl;/
'D&Gmajrmufbuf ESpfwkdifavmufu uefBuD;ukef;&Gm Zmwdyg/ tarwkdY
rdbrsm;u tarwkdY i,fi,fuwnf;u wdrf;yg;oGm;&SmMuygw,f/
uRefawmfh tbkd;tbGm; qHk;csdefrSm taru ckepfESpo f rD;yJ &Sdao;w,fqykd J/
tJ'Duwnf;u vlysKdaygufjzpfaewJh zdk;armifBuD;u nDrav;jzpfwJh tarh
udk jyKpkvkyfauR;cJhwm/ tar tdrfaxmifuswJhtxd qkdygawmh/ tarhudk
vnf; wkefaeatmif cspf&Smw,f/ zk;d armifBuD;wpfa,muf nDrudk cspfwm
wpf&GmvHk;u Mocs,l&w,f qkdyJ/
rdbawG wdr;f yg;NyD; aemufydkif;rSm tarwkdYarmifESr racsmifvnf
Mu&Smygbl;/ 'gayonfh qif;&Jayr,fh zkd;armifBuD;u tarhudk ajcarG;
rD;ravmif? vufarG;rD;ravmif xm;w,f/ tarqkd&if tdrfaxmifusrS
xrif;csufoif&w,fvkdY uRefawmfhudk taru ajymzl;w,f/
reuft½kPw f ufwmeJY xrif;[if; tjynhftpHk csuNf yD;rS zkd;armif
BuD; udkif;xJudk oGm;w,f/ olYqD reufpmxrif;awmif; vmydkY&if olYnDr
av; aeylpyfcg;rSm yifyef;&Smr,fqkdNyD; reuftapmBuD;xJu xrif;udk
xkwfNyD; ,loGm;wwfwm/ ukefukefajym&&if nDrvdrf;zdkY oeyfcg;awmif
udk,fwdkifaoG;ay;&SmowJh/
&,fp&mvnf; aumif;? oem;p&mvnf; aumif;wJh tjzpfwpfck
&Sad o;w,f/ tartysKdabmf0ifvkdY rdef;rwkdYbm0 yxrqHk; &moDyef;yGifhwJh
tcsdefaygh/ taruvnf; odzl; Mum;zl;wm r[kwfavawmh/ aMumuf
aMumufvefYvefYeJY tpfudkYudk zufNyD; idk&Smw,f/ bmajymaumif;rvJ/
zkd;armifBuD;wpfa,muf nDrudk ayGUNyD; &GmOD;ausmif;u OD;Zif;armifarmif
qD ajy;awmhwmyJ/ OD;Zif;armifarmifu aq;av;0g;av;vnf; rawmuf
wpfacguf ukwwfwmudk;/ OD;Zif;crsmvnf; rde;f rudpöqkad wmh ajymzdkYu
cufaewke;f OD;Zif;r,fawmf a':a&TOu 0if&Sif;awmhrS jyóem Nidr;f awmh
qkdyJ/
tazeJYtaMumif;ygvdkY 'D&Gmudk aoQmifaemufqxHk;yg qkdovkd
tar vdkufvmawmh zkd;armifBuD;wpfa,muf rsuf&nfwkwfwkwfusNyD;
uefBuD;ukef;rSm usefcJh&Smw,f/ tazhudkvnf; rSm&Smw,f/ olYnDrav;udk
bmtaMumif;aMumifhrS r½dkufygeJYwhJ/ trSm;t,Gif;&Sd&if olYudk ajymyg/
ol qHk;ray;yghr,fvkdY awmif;yef&Smw,f/
tJ... tarwkYd 'D&mG a&mufNyD; wpfywfavmufyJ Mumr,f/ zk;d armif
BuD; aygufcsvma&m/ tarwkdYeJY twlaeawmhrvdkYwJhav/ uefBuD;ukef;rSm
&Sw
d Jh v,fawG? udki;f awGvnf; a&mif;cJhNyD qdkNyD; ygorQaiGpawGudk tazh
udk tyfw,f/ olYudkvnf; cdkif;csif&m cdkif;wJh/ tazuvnf; arG;csif;u
r&Sd/ zdk;armifBuD;udkvnf; tpfudk&if;vdk cspfwmaMumihf tdrfwpfrkd;atmuf
xJ twlaeoGm;Muwm zkd;armifBuD; aowJhtxdygyJ/
tJ'gawGu olrsm;awGajymjyvdkY uRefawmf Mum;zl;wJh zk;d armifBuD;
taMumif;awGaygh/ uReaf wmfuk, d w
f ikd f MuHKcJ?h odc&hJ wJh zdk;armifBuD;taMumif;
u tckrS vmr,f/
uRefawmf vlrSe;f odupvdkY q,fESpfom;avmuftxd zk;d armifBuD;
*kwfay:rSmyJ BuD;cJh&wm/ reufrkd;vif;wmeJY uRefawmfhudk *kwfay:wifNyD;
&GmxJavQmufomG ;awmhwmyJ/ xrif;auR;vnf; ol? a&csK;d ay;vnf; olygyJ/
wpfcgwav uRefawmf taqmhvGefvdkY tazu aiguf&if zdk;armifBuD;u
rBudKufcsifbl;/
tarhudk cspfovdk uRefawmfhudkvnf; t&rf;cspfw,f/ udk,hfwl
udk,o hf m;udk cspw
f m qef;w,fvkYad wmh r[kwb f ;l aygh/ 'gayr,fh uRefawmf
odwwfvmwJhtcsdefrSm zkd;armifBuD;&JU tjyKtrlawGu awmfawmfhudk qef;
w,f/
oma&;? ema&;eJYywfoufvm&if tm;wufoa&m vkyfudkifay;
wwfwJh vlrsKd; avmuBuD;rSm trsm;om;yg/ 'DtxJrSm zkd;armifBuD;vnf;
wpfa,muftygt0ifvkdY qkd&r,f/ 'gayr,fh olu wpfrlqef;w,f/
tvSLtwef;? r*Fvmaqmif? &SifjyK pwJh pwJh oma&;udpöawGudk ol
pdwrf 0ifpm;bl;/ twif;tusyf ac:vGef;ru ac:&ifawmh oGm;ygw,f/
uRefawmf odwwfwJht&G,frSm zdk;armifBuD; toufig;q,fausmfNyD/
'gayr,fh ckeuvdk oma&;udpörsKd; oGm;&&if b,fawmhrS tdrfOD;
cef; wufrxkdifbl;/ csufjyKwf? aMumfavSmf? xif;cGJ? a&cyf pwJh atmuf
ajcodrf; tvkyfawGudk vli,fawGeJYtwl 0ifvkyfawmhwmygyJ/ tvSLU&Sif
u tm;emvdkY rvkyfygeJYvkYd awmif;yef&if ]ukovkd f,lyg&apvdkY} jyHK;jyHK;BuD;
jyefajymwwfw,f/
&GmOD;ausmif;u q&mawmf OD;rIdqkd&if zdk;armifBuD;udk zl;zl;rIwf
aygh/ ausmif;0dki;f xJ wHjrufvSnf;wmutp? ausmif;u uk#DawG? tdrfom
awG tm;vHk; a&jznfh? oefY&Sif;a&;vkyf? 'kwfcaemif;aq; pwJhudpöawG
tm;vHk; olYwm0efvkdY zdk;armifBuD;u olYudk,fol owfrSwfxm;wmuvm;/
uJ... zdk;armifBuD;&JU txlqef;qHk; 0goemudk ckrS ajymr,f/
oma&;udpörSm odyftm;wufoa&m r&SdvSwJh zkd;armifBuD;wpfa,muf &Gm
xJrSm ema&;rsm; &SdNyDqkd&if tJ'Dtdrfudk ol t&ifqHk;a&mufawmhwmyJ/
tavmif;a&csK;d ? tokbjyifutp ajruswJhtxd ol tukefvkyf
wm/ oufaysmufqGrf;wkdY? &ufvnfqGr;f wkdY pwmawG csufjyKwfvkyfudkif
wJh ae&mrSmvnf; olYajc olYvufcsnf;yJ/
tavmif;a&csKd;wmwkdY? tavmif;jyifwmwkdYudk um,uH&Sifu
tultnDawmif;vdkY vkyfwmr[kwfbl;/ olYoabmeJYol 0ifvkyfwm/ &GmxJ
u acsmifvnfwJh twef;rsKd;rSmvnf; yg? olBuD;a,mufzvnf; jzpfwJh
(tJ'DtcsdefrSm tazu olBuD;jzpfaeNyD) zkd;armifBuD;wpfa,muf 'Dvku d dpö
awG 0ifvkyfawmh taru enf;enf;&Sufcsifw,f/ 'Dawmh zdk;armifBuD;udk
[efYw,faygh/ 'DtcgrsKd;rSm ]ig pdwfcsrf;omovdk aeyg&ap vHkr&,f}vdkY
cGifhawmif;ovdkvkd awmif;yefovdkvdkeJY ajymwwf&Smw,f/ zdk;armifBuD;u
tarhudk vHkrvdkY ac:wwfw,fav/
tJvdkeJY Mumvmawmh &GmxJu vlwcsKdUu zkd;armifBuD;uG,&f mrSm
romuefx½dkufvkdY olYudk ac:Muw,f/ olYvnf; jyefMum;wmyJav/
'gayr,fh pdwrf qkd;wJhtjyif ausauseyfeyfBuD; jyHK;aewwfw,f/
wpfcgu a&qdy0f u bBuD;cdk qHk;w,f/ uRefawmfwkdY &Gmemrnf
u ocGyfacsmif;vdkY ac:w,f/ &Gmab;u ywfpD;aewJh acsmif;uvnf;
'DemrnfygyJ/ tJ... &Gmajrmufbufuae acsmif;xJudk qif;wJhae&mudk
a&qdyf0vdkY ac:Muw,f/
tJ'Da&qdyf0u bBuD;cdkqHk;awmh usecf whJ hJ om;orD;awGu tarG
vkMua&m/ uRefawmfwkdY t&yfrSm&SdwJh xHk;pHwpfcku vlwpfa,mufao&if
usef&pfwJh om;orD;awG tarGcGJNyD;rS tavmif;ajrcs&w,f/ 'D"avhrsKd;
tnmu tcsKdUt&yfawGrSmvnf; &Sdw,fvkdY Mum;zl;wmyJ/
'Dvked JY tarGcJv
G ku
d Mf uwm q,f&uf? q,fEh pS &f uf ausmv f mw,f/
tavmif;udkawmh tdraf &SUrSm pifxk;d NyD; jyifxm;Muwmaygh/ &ufu Muvm
awmh tavmif;u ykyyf GNyD; tyky&f nfawG ,du k swm jrifraumif;? ½Iraumif;
bJ/ teHYtoufuvnf; wpf&GmvHk; rcHEkdifawmhbl;/ aemufqHk; rwwfom
vkdY tazwkdY &GmvlBuD;awG 0if&Sif;rS tarGudpö jywfawmhw,f/
tJ'rD mS tavmif;ajrcszYkd udpaö y:vmNyD/ 'Davmuf ykyyf eG HapmfaewJh
tavmif;BuD;udk b,folrS rudkicf sifMubl;/ 'Dwm0efudk ausauseyfeyfBuD;
,lwJholuawmh zkd;armifBuD;yJaygh/
tavmif;udk acgif;xJa &mufwJht xd olwpfa ,mufw nf;
vkyfw,f/ NyD;awmh ocsKØif;ta&muf bBuD;cdkom; ti,faumif udkwkd;eJY
ESpfa,mufwnf; xrf;csw,f/ wjcm;vlawGu rxrf;csifbl;av/
ESpfa,mufwnf;qkdawmh ycHk;eJY xrf;rjzpfawmh acgif;eJY&GufNyD;
o,f&w,f/ tavmif;u tawmfykyfaeavawmh t&nfawGu acgif;Mum;
u pdrNhf yD; zdk;armifBuD;ay: pD;uswm ykqkd;xdatmif pdkw,fqkdyJ/ tJhavmuf
txd ema&;udpörSm zkd;armifBuD;wpfa,muf tm;oef&Smw,f/
uRefawmfhwpfoufeYw J pfuk,
d f zk;d armifBuD; rsu&f nfuswm wpfcg
yJ MuHKzl;w,f/ tJ'Dwkef;u uRefawmfu udk&if0wfBuD;eJY/ awmifydkif;u
a':zGm;&SiforD;av; at;bHk a&epfaow,f Mum;awmh uRefawmfvnf;
jzpfwJhae&mudk oGm;pyfpkwmaygh/ aumifrav;u ckepfESpfomomavmufyJ
&Sdao;wm/ aowJholu aoNyD/ 'gayr,fh jyóemu rNyD;bl;/ bmvJqkd
awmh ckeifu uRefawmfajymcJhwJh uRefawmfwkdYt&yf&JU "avh/
uRefawmfwkdYt&yfu &GmjyifaowJh rom &GmxJroGif;bl;/ a&rSm
aowJhol ajray:rjr§Kyf&bl;/ bmrSrjyifrqifbJ 'Dtwkdif; a&rSm arQm&
w,fwJh/ 'DvdkrSr[kwf&if &Gmemw,fqkdyJ/ uJ... rcufvm;/ tJ'Dawmh
at;bHktavmif;udk xHk;pHtwkdif; a&arQm&wmaygh/ um,uH&Sif jzpfwJh
aqGrsK;d wpfodkufuawmh idkMu,dkMueJY 0uf0ufudk uGJa&m/ 'DtxJ aqGrsKd;
wpfodkufeJYtwl ½IdufBuD;wiif 0ifikad ewmu zkd;armifBuD;yJaygh/
olYrsufpdatmufwif aqmhupm;aewJh uav;rav;/ 'Duav;r
av; aemufqHk;c&D;rSm vSvSyyjzpfatmif ol vkyfay;csif&SmrSmayghav/
idkwmrS taqGtrsKd;wpfa,muf aoovkd xdxdcdkufcdkufBuD;udk idkwm/
uRefawmfhbBuD; zdk;armifBuD;qkdwm tJvdkvlrsKd;/
aemufqHk;ajymcsifwmu tJ...aemufqHk;qkdwmu uRefawmfajym
aewJhtaMumif;t&m&JU aemufqHk;a&m? zkd;armifBuD;b0&JU aemufqHk;tcsdef
a&m qkdygawmh/
tJ'DaeYu uRefawmfwY&kd mG txufbuf vufyv H u
S acsmif;twkid ;f
pkev f mwJh abmufwlwpfpD;/ uRefawmfwdkY&Gmem;ta&muf 0rf;uGJNyD; avSepf
aum/ ul;Mu cwfMu? atmfMu[pfMueJYaygh/ aemufqHk; pm&if;csKyfawmh
avSay:u vlwpfa,mufrS taotaysmufr&Sb d J zdk;armifBuD;wpfa,muf
yJ xl;xl;jcm;jcm; ao&&Smw,f/
jzpfyHku 'Dvdk/ avSuGJNyD; u,fyg,lygeJY atmfaewJh tcsdef?
acsmif;pyfrSm a&csKd;aewh zdk;armifBuD;u a&xJrSm jr§KyfcsDay:csD jzpfaewJh
udk,f0efonfwpfa,mufudk qif;u,fw,f/ aemufqHk; urf;em;ta&muf
udk,0f efonfukd raoraysmuf ydkaY y;NyD;a&m ajcrsupf ad vmuf&Sw d Jh a&xJrSm
zk;d armifBuD; vJusomG ;awmhwmyJ/ tJ'rD mS wif toufxGu&f mS w,f/ tarm
qkdYwmrsKd; jzpfr,f xifyg&JU/
'DrSmwif jyóem pawmhwmyJ/ zkd;armifBuD; a&xJrSm aowm
vm;? ukef;ay:rSm aowmvm;/ a&xJarQmrvm;? jr§Kyfrvm;/ 0d0g'awG
trsKd;rsKd;uGJMu? jiif;MuckeMf uaygh/ zkd;armifBuD; tavmif;udk awmurf;pyf
wif ikwf½dkufNyD; vufeJY ikwfwkdBudK;eJY wGJcsnfxm;&w,f/
vlqkwd mrsK;d u aorsK;d csn;f r[kwvf m;/ tJawmh vlxu J vlawG
jzpfwJh uRefawmfwkY&d mG u vlawGvnf; aojcif;w&m;eJY ruif;EkdifMuygbl;/
aojcif;w&m;eJY ruif;wJh uRefawmfwkdY&Gmom;awGtzkdY zkd;armifBuD;eJYvnf;
b,fuif;EkdifyghrvJav/ olwkdYtaqGtrsKd;xJu wpfa,mufa,muf&JU
ema&;eJY ywfoufvkdY zdk;armifBuD; tultnDudk cHcJh&olcsnf;yg/
uJ... tck zkd;armifBuD;ema&;eJY MuHKNyD/ bmvkyfMurvJ/ vlBuD;
awGuvnf; ajymMuqkMd u? vli,fawGuvnf; jiif;MuckeMf u? a&arQmrvm;?
ajrjr§Kyfrvm;/
olrsm;tokbrSm vSvSyjzpfatmif vkyfay;cJhwJh zdk;armifBuD;udk
olaY emufqkH;c&D;rSmvnf; vSvyS y jzpfapcsiw
f hq
J E´u wpf&mG vHk;&JU &ifxJrSm
&SMd urSmyg/ 'gayr,fh "avhxHk;pHqkdwmuvnf; &Sdao;w,frkdYvm;/ wcsKdU
uvnf; &Gmemr,f? ckdufr,fqkdNyD; a&rSmyJ arQmapcsifMuw,f/ a&xJ
aoovm;? ukef;ay:aoovm;eJY jiif;ckefaeMuwm zdk;armifBuD;tavmif;
vnf; ½kyyf sufqif;ysufudk jzpfaeNyD/ aemufqHk; tazuyJ olBuD;taeeJY
0if tqHk;tjzwfay;&w,f/ a&xJrSm aow,f? a&rSmarQmap/ a,mufz
jzpfaeawmh vuf&if; ememaxmif;wJhoabmyg/ uRefawmf rSwfrdw,f/
taz 'Dpum;udk ajymwJhtcsdefrSm tazhrSm rsuf&nfawG aygufayguf
aygufaygufeJY/
Zif0kdif;
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 50? 'DZifbmv? 1993
reuf rkd;pifpifvif;cJhvQifjzifh tdrfoma&aq;&rnf qkdonfudk
armifzkef;jrifh odNyD;om;/ nu [dkbufcef;rS toHawG Mum;&onf/
tdrf&Sif\om;tBuD;aumif atmifpdk;OD; t&ufaomufvmonfh taMumif;/
tdrfomxJrSm atmhtefxm;onhftaMumif;? 'Daumifav; toufu tvGef
qHk;&SdrS 17 ESpfaygh/ &Spfwef;ESifh ausmif;xGufxm;onf/ usbrf;&&m
tvkyf vkyfaeonf/ olESifhwGJí tvkyfvkyfaeonfh aumifav;uvnf;
olESifh t&G,fcsif; rwdrf;r,drf;/ emrnfawmhrod/ oefvsifrSmaeaom
atmifpk;d OD;wkdY ta':\om;? atmifpdk;OD;ESihf nDtpfukd 0rf;uGJ[k od&onf/
nu atmifpdk;OD; t&ufaomufvmonfukd zkd;wifat;u wwGwfwGwf
ajymaeonf/ zdk;wifat;u atmifpdk;OD;\ OD;av;tvwf/ atmifpdk;OD;
tar rjyHK;\armif/
rjyHK;wdkYu armifESr 4 a,muf&o Sd nf/ rdbr&SdMuawmh/ wdr;f yg;
oGm;MuNyD/ rjyHK;u rkqkd;r/ touf 30 ausmf/ olYcifyGef;vnf; wdrf;yg;
wm MumNyDwJh/ rjyHK;u tdrfrSm ykpGefawmifu w½kwrf wpfa,muf\
pufukd ,lum "m;pufvku d &f onf/ txnfawGukd "m;pufvu kd af y;&onf/
reufapmapmydki;f wGif a&ausmrf mS yJjyKwfomG ;a&mif;&ao;onf/ rjyHK;atmuf
u armifyJavSmfu txnfa[mif;a&mif;onfh qkdifwef;rSm aps;ac:vkyfay;
&onf/ &vmvQifvnf; tdrfudk aumif;aumif;ray;/ t&ufpGJaeol/ olY
atmufu zdk;wifat;u yxr&yfuGuf or0g,rqkid rf Sm ta&mif;orm;/
NyD;cJo
h nfh oBuFew f Gi;f u qkdiw f m0efcHEiS fh y#dyu©jzpfum tvkyef m;&onf/
tvkyef m;aeqJwiG f wjcm;&yfuu G frS aumifav;wpfpkESihf pum;rsm; &efjzpf
Mu&m yJavSmfuyg 0iful&if; nDtpfudkESpfa,muf tifpdeaf xmifrSm 10
&uf tcsKyfcHcJhMu&onf/ jyefvmawmh acgif;wHk;awGESihf/ zdk;wifat;u
av[mjyifaps;rSm ukex f rf;tvkyf oGm;vkyo f nf/ olwkYEd pS af ,mufatmufu
nDti,fqHk;av; rkd;ausmf/ olYudk odyfusyfrjynfhbl;[k oabmxm;um
nDtpfudkarmifESrrsm;u ]rkd;aMumif}[k aemufajymifac:a0:Muonf/
rdk;ausmfudk &yfuGufu cspfonf/ olu t&efrD;owfwyfzGJU0ifvnf; jzpf
onf/ nbufrD;uif;vnf; apmifhonf/ NrdKUe,fvlBuD;rsm;rS pDrHudef;cs
aqmif&Guaf eaom ,mcif;uav;wGiv f nf; rk;d ausmf pdkuyf sK;d a&;tvkyo f rm;
0ifvkyfcGifh&onf/
rjyHK;u atmifpdk;OD;tygt0if om;orD; oHk;a,muf&Sdonf/
atmifpdk;OD;atmufu qef;xG#0f if;u ig;wef;ausmif;om;/ aEGwke;f u
&yfuu G x
f Ju AD', D kjd yonh½f HkrSm a&cJxkyo f Gm;a&mif;&ao;onf/ olaY tmuf
u Zifrif;MuLu wpfwef;/ use;f rma&;raumif;/ tqkwef ma&m*g ukae&
onf/ wpfwef;usonf/ vufarmif;av;awGu wpfusyv f k;H yif rjynfhcsi/f
reuftyd &f mxonfEiS hf atmfikw d wfonf/ uav;om qkad omfvnf; toHu
vlBuD;toH/ olYtar ajymyHkqkdyHktwkid f; vdkufaeonf/ vdkufajymonf/
rsufESmuvnf; uav;rsufESmrsKd; r[kwf/ &ifhaeonf/ olYtaruvnf;
tdyfcsdef tvkyfoGm;csdefrSvGJí yg;pyfu wwGwfwGwf/ tck oHAka'¨oDcsif;
qko d nf/ awmfawmfMum AD'D,kt d aMumif; ajymonf/ aps;taMumif;? &yfuu G f
taMumif;? armifESrawGtaMumif;? rdb? vifom;taMumif;? aqGrsKd;awG
taMumif;? ykpGefawmifrS w½kwfrtaMumif;/ tdrfudk tazmftaygif;ac:
í ajymonf/ rvmvQif olu oGm;ajymonf/ tdrrf Smvnf; qef;xG#f0if;?
Zifrif;MuLwkdYESifh ajymonf/ ysif;ovm;awmh rar;ESifh/ tkd;wdkufwm?
wHjrufpnf;vSnf;wm? tdrf&Sif;wm? t0wfavQmfwm rawGU&oavmuf/
avQmfawmhvnf; pkavQmfonf/ a&xnfhaom pOfhtkd; ESpftkd;&Sdonf/ t0Dpd
a&puftrd frS a&ydkuEf Sifh a&vmxnfhvQif wpfcgwav wpftkd;xnhfonf/
wpfcgwav wpf0ufpD xnho f nf/ tdrfoma&tkd;xJvnf; a&rxnhf/
wpfcgrSrxnhf/ rdef;rom;wefrJh yJjyKwfa&mif;u jyefvmvQifyJjzpfjzpf?
ykpGeaf wmifudk txnfydkYNyD; jyefvmvQifyJjzpfjzpf? aps;u tjyifu udpö
wpfckckESifh jyefvmvQifyJjzpfjzpf yg;pyfu wwGwfwGwfajym&if; tdro f m
wef;0ifonf/
][,f... a&uvnf; r&Sdbl;awmh}
olYtoHMum;rS 'Dbufcef;u tdrfiSm; armifzkef;jrifhwkYdu a&r&Sd
awmhaMumif; od&onf/ xnfhovm;/ rxnfyh g/ onftwkid f; tayghtyg;
oGm;NyD; jyefxGufvmwwfonf/ uav;oGm;vQifvnf; 0wfauswef;aus
tdraf &SUpOfht;kd xJu a&wpfcuG o
f mG ;cyfNyD; avmif;csonf/ NyD;NyD/ reufr;kd vif;
vQif tdrfoma&xnhf&onfu onfbufcef;rS tdrfiSm;? olwkdYxufvnf;
toufBuD;ol armifzke;f jrifh/ wpfaeYvHk;awmh b,fapmifhxnhaf eEkdiyf ghrvJ/
tvkyfoGm;&ao;onf/
]a[haumif atmifpk;d OD;? nu rif;rsm;NyD; tdrfomxJrSm tefxm;
wm rSwfrdvm;}
oefvsifu aumifav;u onfreufapmapmrSm atmifpdk;OD;udk
ar;aewm armifzkef;jrifh tdyf&mxJu Mum;&onf/
]at;... tJ'gbmjzpfvJ}
'gyJ Mum;&onf/ udk,fhtefzwf udk,af q;zdkY wm0efrod/ tdyf&m
u xNyD; armifzke;f jrihf a&qGJ? a&xnhf oefY&Sif;a&; vkyfaewm aemufaz;
wHcg;0rSm vHkcsnfudk jcHKí&yfNyD; Munfhaeonf/ olESifhbmrS rqkdifovdk/
NyD;awmh tdrfa&SUpOfhtkd;rSm a&oGm;csKd;wm awGU&onf/ a&SUaemuf rcse/f
a&uvnf; r&Sd/ a&oHk;uvnf; Murf;csifonf/ olwdkYtwGufawmh ryef;
rBuD;/ a&ukefvQif armifzkef;jrifhwkdY a&wkdifuD oHk;vHk;udk rsufapmif;xkd;
onf/
]a&enf;enf;,lr,faemf}
[kawmh 0wfauswef;ausajymNyD; cyf,al wmhonf/ tJ'gu rjyHK;/
a&,lonf/ t0wfavQmfonf/ csK;d Muonf/ wHcg;zGiw hf mvnf; Murf;vdkuf
wm/ armifzkef;jrifhwdkY bk&m;pif½ku d fxm;aom eH&Hyif wkef[D;oGm;onf/
wpfcgwpf&H xkdeH&Hay:wGif a&vJydkif;vHkcsnf? twGif;cHabmif;bD? b&m
pD,m vmvSrf;wifxm;wwfao;onf/ 0,fygvm; 0g,mBudK;av; 2
udkuf? 3 udkufavmuf0,fNyD; vQyfppfr;D zkdukd rD;zdkcef;xJa&TUygvm;/ r[kw/f
yvyfaygufESifh teD;qHk; eH&Hem;rSm rD;zdkudk BuKd;wkdwdkESifhxm;NyD; csufMu
onf/ xkad e&mrSm armifzkef;jrihw f kYd {nfhcef;bk&m;pifatmufwnfw h nhf eHH&H/
wpfcsyfjcm;/ qifajczHk;&yfuGuq f kdawmh nbufrD; cPcP ysufonf/
rD;rvmrS qlMuylMu za,mif;wkdif wpfwkdifajy;0,fMu/
]OD;... rD;jcpfav; cPavmuf}
vmNyD? qef;xG#f0if;/ tJ'gu rD;ysufonfh nwkdi;f / 0,fxm;
ygvm; opfom;rD;jcpfav; wpfvHk;avmuf/ r[kw/f r0,fMu/ tjyifoGm;
zdkY rk;d &Gmae&ifvnf; xD;cPavmuf iSm;ygOD;qkw d m cPcP/ olwYt kd rd cf ef;
udk armifzkef;jrifhiSm;wke;fu pabmf ESpfaomif;cGJ? tdrfvc oHk;&m? rDwmc
wpfa,mufwpf0ufwJh/ pmcsKyfonf/ pabmf&awmh zGm&musJaeaom
acgif;rkd;udk oGyfjym;topfrkd;ay;onf/ tdraf &SU twuftqif;qifhuav;
usK;d wk;d usJwJ ,dkief eYJ jYJ zpfaewmawmif jyifray;/ tdro f mawmh topfaqmuf
ay;onf/ tdro f mu 0g;x&HtpawG usawmhvnf; oefvsiu f aumifav;
u tdro f m0ifwkid ;f csK;d zJhNyD; puúLtpm; oHk;aeawmh Mum&if ukeaf wmhrnf/
owif;pmr,l? Avmpmtkyrf &S/d Avmpmtkyt f a[mif;&Sad wmhvnf; qef;xG#f
0if;wdkY? Zifrif;MuLwkdY [mawG ukvm;qkid frSm a&mif;pm;onf/ pmtkyf?
pm&Guf? pmwrf;ta[mif; r&Sd&ifvnf; a&oHk;ygvm;/ ckawmh wkwfrSwJh/
wkwfoHk;&rSwJh/ oGm;aumufygvm;/ vrf;rSm wkwfww kd kwpf / 0g;jcrf;jym;/
ckawmh tdro f meH&x H &Hu 0g;pawGukd aeYpOf csK;d zJo h kH;aewm/ aumif;rvm;/
tjyHK;uawmh wu,fhudk rvG,f/ vukefü tdrfvcoHk;&may;NyD;
(wpfywfrQ)tMumqkv d Qif aemufvtwGuf tdrv f c BudKwif[kqu kd m ay;yg
OD; wpf&m/ ay;ygOD; ig;q,f/ &Sad e&ifawmh taMumif;r[kw/f armifzke;f jrifh
rSmuvnf; vpmESihf rdom;pkoHk;a,muf pm;a&;aomufa&;u renf;
½kef;ae&wm/ r&SdvkYd r&Sdbl;ajymawmh ynmay;onf/ onfbufcef;u
uufqufzGifh oDcsif;em;axmifaevQif pufukd Murf;Murf;csKyfonf/ reuf
tdyfaewkef; acgif;&if;Murf;jyifrSm Zifrif;MuLav;u w'kef;'kef;jrnfatmif
acgufwHakY cgufjyef ajy;aewm rwm;/ armifzke;f jrihu f tdraf &SUcef; bk&m;pif
atmuf Murf;jyifrSm tdyfwm/ olwdkY tdyf&mxcsdef zsmawGvyd fNyD; Murf;jyif
udk aqmifh zkecf g? Murf;ydk;cgwmuvnf; w'ke;f 'ke;f / rDwmcjzwfykid ;f vmvQif
51 usyf usonf qkdygawmh/
]tpfra&? rDwmc 19 &ufaeY aemufqkH;aqmif&r,f? ay;}
tjyHK;\ toH/ ay;ayawmh 51 usyf/ olu wpf0ufrxkwf/ onfbuf
cef; tdrfiSm;u tjynfhay;/ vukeftdrv f cay;awmhrS 25 usyfavQmhí
olYudkay;/ armifzkef;jrifhZeD;uawmh usdwfícHae&&Smonf/
rdom;pk acR;enf;pmav;pkNyD; tjzLtrnf; epfyGeftrsKd;tpm; 14
vufr ½kyfjrifoHMum;pufuav; 0,fNyD; armifzkef;jrifhwkdY tysif;ajy
MunfhMuonf/ olwkdYudk vmMunfhcsif MunfhzdkY wHcg;zGifhay;xm;onf/
zsmcif;ay;xm;onf/ atmufusw,fvkdYrsm; xifvkdYvm;? bmaMumifhvm;
awmh rqkdwwf/ ti,fqHk; Zifrif;MuLav;u vGJí wpfa,mufrS
vmrMunhf/ Zifrif;MuLuvnf; vmawmh aumif;aumif;xkdifrMunhf/
tdrcf ef;xJ 0ifonf/ rD;zdkacsmif0ifonf/ upm;í aumif;aom tao;trTm;
av;rsm;awGUvQif vufz0g;av;rSm qkyí f 0Sux f m;wwfonf/ armifzke;f jrifh
wkYd bmrSrajymyg/ Zifrif;MuL vmrMunfhonfh nrsK;d qkdvQif qef;xG#0f if;
u aemufovdk ajymifovdkESifh yifr rD;cvkwfudk ½kwfw&uf xydwfypf
wwfNyD; ]aMomf... rawmfvdkY... rawmfvkdY... uefawmh...uefawmh}[k
atmfum jyefzGihfay;wwfonf/
zdk;wifat;uawmh nn tdyf&m0if bk&m;&Sdcdk;csdefawmh rSefwwf
onf/ ig;yg;oDvcHawmh tpDtpOfawG a&SUaemufajymif;jyef/
]ewf vl jA[®m owå0gtm;vHk; usef;rmcsrf;omMuygap}
arwåmydkYuawmh rysuf/ ol bk&m;&Sdcdk;NyD; cPtMum olYtpfudk
yJavSmfrl;NyD; tdrfay:wufvmawmh ratESrESihf qJ&jyefawmhonf/
]a[haumif irl;? 'DtdrfrSm rif;tBuD;qHk;? toHk;rusqHk;/ tdrf
a&mif;NyD; a0pkcGJNyD; pD;yGm;a&; vkyfOD;rwJh/ a[haumif jrJjrJrSwfxm;? ig
raorcsi;f 'Dtdrfudk b,fawmhrS ra&mif;bl;/ b,fESodef;&& ra&mif;bl;
rSwfxm;}
wpfcgwpfcg rjyHK;ESihf pum;rsm;awmhvnf; tpfrudk bmajymvJ
qkdawmh...
]romr? aomufuef;r? aemufvif,lNyD; uav;awG acG;jzpf
atmif vkyfzkYd wmplaewJhaumifr/ rSwx f m; eifhudk 'Dtrd af &mif;jzpf&ifvnf;
b,fawmhrS a0pkray;bl;qkdwm rSwfxm;} wJh/ qifajczHk;&yfuGufuav;
qkdayr,fh ysOfaxmifoGyfrkd; rD;ygonfh tdrfav;qkdawmh olwkdYpdwfxJ 10
odef; ywf0ef;usifrSef;xm;[ef wlonf/ opfawGuawmh raumif;awmh/
rD;uRrf;opfawG/ [dk;wpfcsdef armifzke;f jrifhwdkY vmraerD 3 ESpfavmufu
olwdkYwpftdrfwnf; rD;vefYzl;onfwJh/ rD;avmifzl;onfwJh/ t&yfu Ekdifí
rD;Nidrf;oGm;NyD; olwkdY 1 v tjypf'PfcH&zl;onfwJh/ pdwfxdcdkufp&m/
vlrIa&;t& awG;qMunfhrdonf/ tdrfydkifajrydkif &SdonfuvGJí
rdbrJh tkyfxdef;oluif;rJh/ tdrfaxmifOD;pD;uif;rJhaom oem;p&m armifESr
wpfawG ygvm;/ pD;yGm;a&;uvnf; rajyvnfMu&Sm/ &yfuGufrSm? vlrI
ywf0ef;usifrSm tm;i,fpdwf? rcHcsifpdwfuav;awG &SdaeMu&&Smaom
armifESrrsm;/
b0tay;tajctaeu onfvdkjzpfvmawmhvnf; olwdkY pdwfae
pdwfxm;awG oGijf yifvu©PmawG? jyKrlusifhMuH aexkdifajymqkdyHkawGu
ta&miftaoG;wpfrsKd; jzpfaumif;jzpfaeayvdrfhrnf/
reuftdyf&mx? a&rkd;csKd;? aps;oGm;ay;NyD; vG,ftdwfvG,fum
tdrfrSxGuf? nrdk;csKyfrS tdrjf yefa&mufwmu armifzke;f jrifh/ olwYEkd Sifh aeYpOf
xdawGUcHpm;ae&wmu armifzkef;jrifh\ZeD;ESifhom;/ onfawmh rdom;pk 3
a,muf qHkpnf;rdcsdef we*FaEGaeYrsKd;rSm wkd;wdk;oufom usdwfí aqG;aEG;
Muonf/
]uRefrvnf; udk,cf si;f pmygw,f/ uRefrwko Yd m olwv Ydk kd b0uHu
ay;cJ&h if olwdkYvkd jzpfaerSmyJ/ 'gaMumifh om;av;udkvnf; azsmif;zs&w,f/
om;&,f? olwkdY oem;ygw,fvdkY/ om;u uav;qkdawmh wpfcgwpfcg
vnf; a'goxGufwmaygh/ 'gayr,fh om;u em;vnfcGifhvTwfwwfyg
w,f/ 'gaMumifhvnf; 'Du ajymif;wJhxd olwkdYudk bmrSrajymbl;vdkY
qHk;jzwfxm;ygw,f}[k ZeD;onfu armifzkef;jrifhudk ajymonf/ om;u
vnf; ]om;wkdYu tdrfiSm;yJ azaz&,f/ olwkdY&yfuGufxHk;pH tdrf&SiftdrfiSm;
pmcsKyfcsKyfwkef;u olwdkYvrf;xJu vlBuD;wpfa,mufajymwm om; rSwfrd
ygw,f}[k ajymawmh armifzkef;jrifhu bmrsm;ygvdrfhqkdNyD; ar;rdonf/
]tdrf&SifeJY tqifajyonfjzpfap? rajyonfjzpfap tdrfiSm;awG
bufu raysmaf jcmufv aysmfajcmufv aysmf&if ajcmufv? wpfESpf pmcsKyf
qufcsKyf&r,f qkdwmav} wJh/ om;ajymrS armifzkef;jrifh jyHK;rdonf/
tdrfiSm;b0 jyefawG;qMunfhawmh olwpfyg; t&dyftm0gorSm
aysmfajcmufvqkdwm &SdEkdifyghrvm;/
a[mtck yJavSmfomru [dkaumifav; atmifpdk;OD;yg aomuf
wwfvmNyD/ tdrfomxJrSm tefwwfvmNyD/ aeYpOf tdrfomaq;? tdrfom
a&tkd; a&jznhfae&wJh tdrfiSm;wpfa,muf&JU b0udkvnf; (i,folBuD;ol
tomxm;) tdrfBuD;&Sifrsm; oem;n§mwmwwfMuygap/
aqmif;0if;vwf
trSwf 56? ZGefv? 1994
a&TtjrKaw
ol qHk;NyD...wJh/
ol qHk;NyDwJh/
araru bmrS rjzpfovdkyif...
][dkbuftcef;rSm aeoGm;wJh armifrsK;d awmif qHk;oGm;&SmNyD qdkyJ/
ausmufwl;&if;iSufzsm;jzpfvdkYqkv d m;/..wpfvESpfvavmuf &SdoGm;NyDwJh}
tdrfacgifrdk; avScg;xpfawGukd uRefr ½kwfw&uf eif;wufoGm;
rdcNhJ yD; nOD; rdk;aumif;uifudk armyef;wBuD; armhMunfah wmh aumif;uifrmS
rdk;wdrfawG xlxyfpGm zHk;ydwfaeonf rdk;zGJav;rsm;awmif usvdkY/ olY
Mu,fav;u b,frSmvJ/
".... ... ...
...When the life dosen't seem worth the leaving
And you don't really care who you are
When you feel there is no one beside you look for a star.
olndK
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 58? Mo*kwfv? 1994
rDrdk;
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 60? atmufwdkbmv? 1994
ighrEÅav; tem*wf
ykqdk;ykcufrSm acgufacGxnfh
tarwdkY tvkyf0ifNyD.../
uAsmq&monf olYuAsmudk &yfypfvdkuf\/ &yfqkd...qufvuf
a&;zG JUjcif ;iSg rpGrf;awmh/ yifyef;vSNyDy J/ oluajymonf ..]rEÅa v;
tem*wf}wJh/ xdkpum;vHk;udk olNyHK;rd\/ &nfñTe;f wmu rEÅav;ru/
xd k p um;vH k ; wG i f a v;euf a om tjcm;t"d y Ü m ,f y G m ;rsm; &S d o nf [ k
ol,HkMunfonf/ rsufaygufusOf;olrsm;ESifh wrif arS;MunfhwwfMuaom
rsufaygufus,frsm;udkawmh olbmrS ajymp&m &SdrSmr[kwf/ ]trIduf}ESifh
]jyom'f}wdkY qufpyfwwfaMumif;udk ordkif;awGu olYudk ajymjyzl;\/
olonf zGmjyefYaeaom tawG;prsm;udk vdkufvHpkxkyv f kduNf yD; ta0;a&muf
rsufvHk;rsm;udkyg a&;vufp uAsmay:odkY jyefwifvdkufonf/
a>ryg;ysOf;ay:u ,dk;',m;yef;pufrsKd;azmfxm;wJh
iSufBuD;awmif "m;wpfvufudkawmh wpf0ufwysuf cspfvdkY.../
uAsmq&monf vufxJrS abmvfyifudk vufñId; vufrwdkYjzifh
yGwv f Snhf aqmhupm;&if; a&;NyD;om;uAsmudk toHxGuí f zwfMunfah ejyef
onf/ ]em;}ESifh ]acsm}aewm jzpfrnf/ aemuf aq;ayghvdyu f kd zGm½dIuf&if;
rD;cdk;rsm; tMum;rS olYuAsmudk yef;csDum; wpfum;Munfhovdk Munfh\/
yxrtydk'f jyefzwfMunf&h if; rBudKufovdk jzpfvmonf/ xdak Mumifh jyefa&;zdkY
tm;xkwf jyefonf/
tarwdkY tvkyf0ifMuNyD...
ykqdk;pkwf ykcufxJrSmawmh
ighrEÅav;&JU tem*wfudk xnfhvdkY/
jyefa&;NyD; jyefzwfMunfo h nf/ onfvkq d kad umif;rvm;? vSvyS yrS
zrf;rd&UJ vm;[k txyfxyf ppf&if;rSmyJ? tm½HkcpH m;rIonf]xpf}oGm;awmh\/
uAsma&;&mü wpfcgwpf&H onfvdkjzpfoGm;wwfonfudk olod\/ ]qGHU}
oGm;jcif; r[kwfí awmfao;onf[k atmifharh&onf/ aMomf..uAsm
qdkonfrmS wpfv;Hk NyD;vQif aemufwpfvk;H udk xyf ]wd}kY zdkYyif rvG,v f yS gvm;/
uAsmq&monf a&;qJuAsmay:ü yHck sxm;aom rdr\ d tm½Hkjyefrí
wpfaeYu urÇmay:ü trSefwu,f jzpfxGef;cJhaom ]ykvJnae}ay:odkY
tm½Hkukd jyefcsvku d &f m... ykvJ t&ufqkid w
f iG f vlom;oHk;OD; ay:vmawmh\/
&ufEkaom tjzpftysuf wpfckjzpfí xdkoo l kH;OD;\ t½kyfonf yDyjD yufjyuf
&SdvSonf/ &uf&ifhaom tjzpftysufrsm; jzpfygu ]tm½Hkjym;}onf
tpGef;tuRwf &SEd kid fí t½kyfrsm; a00g;Edkifonf/ wkefcgEdkio f nf/ tckawmh
olt Y m½Hkjym;u wGeYaf cgufjcif; tpif;xifjcif; r&Sad o;/ xdkYaMumifh t½kyrf sm;
yDyDNidrfNidrf &Sdaejcif;jzpfonf/
vlok;H a,muf? wpfa,mufu udk,v f k;H ao;ao; ESmacgif;vGiv f iG f
ESihf "mwfyHkq&mav;? aemufwpfOD;u at;pufysO;f wGJaom trlt&m&So d nfh
ADG'D,dk 'g½dkufwm wpfOD;ESifhrdrd? 'g½dkufwmrSm at;pufpuf trlt&m&Sd
aomfvnf; tEkynmESihf ywfoufvQif acgif;rmol wpfO;D jzpfonf/ "gwfykH
q&mav;uvnf; trnfwpfvk;H ESihf aeolyif? "mwfyku H kd "mwfykH rjzpfatmif
½dkuu f ;l jcif;ü xl;cReo f lyif/ oif,xl m;aom "mwfyq Hk kid &f m yHak oenf;rsm;jzifh
cvkwu f kd ESyd yf pfjcif;onf tEkynmr[kw[ f k cH,l[efwo l nf/ "mwfyHkq&m
ESifh 'g½dkufwmwdkYu uifr&mtaMumif;rsm; ajymqdkaeMuaomtcg..olu
Edkiif jH cm; r*¾Zif;wpfapmifwiG f awGYz;l aom uifr&m aMumfjimudk oGm;owd&
aeonf/ aMumfjimolu olwdkY uifr&mudk ½dkuful;toHk;jyK&mü tvGef
vG,fulaMumif;udk xdxdrdrd uspfuspfvspfvspf aMumfjimxm;onf/
aq;0,f&if 'DZlZmrSm pdwfcs&w,f...qdkwmxuf aumif;ao;/ uifr&m
aMumfjimyHku ]'Duifr&mudk t½l;awmif ½dkufvdkY&w,f...}[lí jzpfonf/
olYcE¨mudk,fu a&;qJ uAsmESifh twl&daS eayrifh pdwfuawmh
]ykvJnae}ESifh a&;qJuAsmqDudk ul;csnfoef;csnf vkyfae\/ olu
a&;vufp uAsmay:odkY abmvfyifudk jyefwifvdkufonf/ pm&Gufay:rSm
tvGefao;i,faom rifpdkabmvfyifqHuav; vdSrfhajy;awmh\/
tarwdkY tm;udk;eJY
rdk;udk...
wdkufawG wufxdk;Mu/
csa&;NyD;rS ol jyefzwfMunfo h nf/ pum;vH;k rsm; taiGYxoGm;NyDvm;
rod? a'goa&monf xif\/ ]tarwdkY tm;udk;eJY}qdkaom pum;vHk;udk
olBudKufaomfvnf;]wdkufawGeJY wuffxdk;Mu}qdkaom pum;vHk;udkawmh
tBudKufBuD; r[kwf/ olvdkcsifwm r&ao;rSef;od\/ odkYaomf avmavm
q,fq,fawmh 'Dtwdkif;xm;vdkufOD;rnf/ uAsmudkawmh qufa&;rnf
[kqHk;jzwfí tawG;ydkufuGeftm; [if;vif; aumif;uifqDodkY ypfwif
aejyefonf/
q,fhESpfxyfrQ jrifhaom wdkufBuD;wpfvHk;\ NydKvJoHrsKd;udk
½kwfw&uf olMum;vdkuf&&m uAsmtawG;yif aysmufoGm;awmhonf/
ysmysmovJ jzpfum ywf0ef;usifudk txdwfwvefY Munfhvdkufrdonf/
onfawmhrS olYtjzpfudkol NyHK;rdonf/ trSefawmh b,fwdkuBf uD;rS NydKvJ
roGm;/ olYywf0ef;usiw f iG vf nf; wdkuEf Siw hf w
l mqdkvYkd ocsKiØ ;f a[mif; wpfc\
k
tkwf*li,ftcsKdUom &Sdonf/ aemuf acsmif;uav; wpfck&Sdonf/ NyD;awmh
v,fuGif;rsm; wdwfqdwfvGef;aom ywf0ef;usifaMumifh olYvufxJrS
abmvfyifvGwu f soGm;jcif; toHudk ol jyefveffYaejcif; jzpfonf/
]tckaersm;..wpfq,fzdk;avmuf xyfusm;uefvdkuf&if igh
wnfaqmufrI[m awmfawmfeJY NydKvJr,f rxifbl;}
NydKp trl;Mum;rS olYrdwfaqG ESpfa,mufudk owd&oGm;onf/
]tif;...'Dtcsed q f kd [dkcyfnnhH hH uifr&mESpfvHk; ykvJ a&mufaea&m
aygh}
ajymom ajym&wmyg/ 'DaeY olwkYed JY raomufcsifvkYd udk,b hf mom
wpfa,mufwnf; 'Dawmqdkifuav; vmwmOpöm/ 'DaeYom uifr&m
ESpvf k;H ESihf twlt&ufaomufjzpf&if jyóemjzpfrSm aocsmonf/ jyóemudk
ydkuq f EH iS fh vdku0f ,fovdkjzpfrnf/ NyD;awmh jyóemuvnf; aps;aygaygESihf
0,fvdkY&rnf r[kwf/ xdkqdkifu tjrnf;uvnf; pHkygbdoeJY/
awmfNyD/ uifr&mESpv f Hk;pvHk;uvnf; oHacs;wuf cvkwfawGeJY
csnfh/ tzsif;NydKif&if b,folYudk tEdkifay;&r,fqdkwm bk&m;ocifawmif
acgif;udkufavmufr,fh taumifawG? udkif;... 'DtcGifhta&;rsKd;u vG,f
vG,&f Edkiv f vkYd m;/ qif½ku d &f ifaum ]t&Sizf rf;}wmrsK;d rjzpfEkdiaf wmh twkyJ&
r,f taotao/ tJ'DaeY ajymawmh reufjzef oGm;½dkufvdkufyghr,f}
ajym&JU/ wu,fawmh r½dkufjzpffbl;/
ol ESajrmaerdonf/ uifr&mjzifh tvG,fwul zrf;Edkifaom
]&ifckefjrifuGif;}uav;udk/ jrifuGif;uav;u uifr&mrSefbD;vl;rsm;\
vufrS xGuaf jy; vGwfajrmufoGm;NyD/ olvdkcsiaf om &ifckefjrifuiG ;f uav;
tm; t&Sifzrf;rd&ef uAsmjzifh qif;zrf;aejcif; jzpfonf/
BudK;uGi;f udkiaf om vufawGu odyrf Nidrv f /S onfxJ om;aumif
u ckefaeao;onf/ zrf;&cufbdjcif;/ odkYaomfvnf; ausmufpufa&
pdrhof uJhodkY &ifrS ESvHk;aoG;wpfaygufonf tm;,lprd h&f mrS tpkta0;wpfck
jzpfum a&;qJ uAsmrsm;ay:odkY ,dkusvmawmh\/
teDa&mif0wf½Hk NcHKxm;wJh
tvsm;arsmarsm qdkif;bkwfwdkY
ighudk vQmxkwfjyvdkY.../
jrif;pD;orm;onf jrif;udk 'kef;pdkif;&if;jzifh vufxJrS BudK;acGudk
w0SD;0SD;jrnfatmif vSnfhywfvIyf,rf;NyD; ypfvTwfvdkufaomtcg? BudK;acG
ajyjyefYí jrif;½dkif;wpfaumif\ vnfwdkifudk cGifuspGyf0ifoGm;ouJhodkY
0ifoGm;onf[k olxif\/ tjrefwpfckudk ½kyfw&uf ]wefY}apEdkifojzifh?
t½dki;f wpfckudk wpfrk[kwf ][efY}apEdkifojzifh? ojzifh...ojzifh...ojzifh
ar;zsm;ausmhaom vnfwdkif wpfckudk ol&vdkuf\/
trSeaf wmh 'gawG[m olYtxifomjzpfNyD;? [kwfjcif; r[kwfjcif;
udkawmh oluk, d fwdkifyif odrnfhyHk ray:acs/ odkYaomf auseyfrI tenf;i,f
awmh &ayonf/ ol uifr&mESifh zrf;,lxm;apcsifaom &ifckefjrifuGif;
uav;udk ta&SUbufrS MunfhvQif jymom'f OD;xkyfaqmif;xm;onfh
NrdKUoauFw em&Dpifyga&mí jrif&onf/ tJ'DaeYu oludk,fwdkifvnf;
vrf;ab;rS w,fyifyHkrsm;ESifh a&mí tjrifpGJcJhonfyif/ ,ck tm½Hk
jyeff,lMunfhawmh em&Dpifudk jyef&onf/ odkYaomf oljyef&onfu ]ypf*rD
em&Dpifuav;}/ uAsmq&monf ola&;qJ uAsmxJü em&DpifESifh
pum;vufqHk usaejyefonf...
em&Dpifu ajymw,f...
ig...iHkYay;aewmawmif...wJh
tmom rajyvdkYyg...wJh
ighudk t&om&Sd&Sd xdyfykwfacgif;ykwfvkyfzdkY
igudk,fwdkif cHkwpfckvkyfNyD;...
olwdkY ajcatmuf ]ck}ay;yg...wJh/
tat;"mwf a Mumifh jzpf r Sm yg/ ol Ya usmxJ ü csrf ; pdr f hp dr f h
jzpfvmonf/ xdktydk'fudk tBudrf rsm;pGm jyeffzwf Munfhaerdonf/
qqMunfh&if; olYacgif;ay:odkY qHyifjzLrsm; xyfíxyfí pdkufysKd;aerd\/
½dk;om;jcif; aps;uGufudk aps;ysufatmif b,fol aps;upm;aevJ/ olonf
olYrsufESmay:u rsufESm ta&jym;udk cGmvSef ypfvdkufcsifvSonf/
olpdwf½Iyfvm\/ uAsmq&mqdkwm bmvJ? ua0vm;? ua0qdk
awmufpm;rI opf&JUvm;? jyKpm;rI topfawGeJY aexdkiEf dki&f UJ vm;/ zifzsmuyf
vkyfwwfwmav; awGeJYawmh ua0 rvkyfeJY...oGm;/ olaum ua0vm;/
r[kwb f l;vm;/ [kwf&ifaum cyfnHhnHh ua0vm;/ þodkY udk,fhudk,fuk, d f
wdkufcRwfrdaom tcg [dk uifr&mESpv f Hk;udk oljyefí owd&vmjyefonf/
wu,fqkd AD', D akd v; wpfuuG af vmufjzpfjzpf? "gwfykaH v; ESpu f u
G af vmuf
jzpfjzpf ,lxm;oifhwmaygh/ tckawmh...
tckawmh ]&ifckejf rifuiG ;f uav;}udk uAsmESihf vdkufzrf;&onfrmS
]zrf;um;zrf;\} qdkwmrsKd; jzpfaeonf/ rdru d dk,fwdkif t&Sdefjyif;jyif; ypf
vTwv f ku
d af om ]jrm;}udk ypfrwS qf D ra&mufrD rdrb d mom vdkuzf rf;aejcif;ESihf
wlaeNyD/ odkYaomf uAsma&;csifaom pdwfudk csKd;ESdrf[efYwm;&onfrSm
aygufuGJvkvk rD;awmif0udk aygufNf yJxGuf roGm;atmif &if0jzifh ydwfí
wm;qD;xm;&ouJhodkY uAsmq&mtwGuf tEÅ&m,frsm;vS\/ 'g...
uAsmq&mrsm;yJ odEdkifrnf/
onfvdkESifh NyD;qHk;jcif;udk ra&mufao;rD uAsmu &yfoGm;jyef
onf/ uAsmpsmefonf uAsmq&mxHrS ajcoHvkHpGm taiGYysHomG ;NyD/ olonf
rwfwwf&yfvdkufum uAsmxGufajy;&m t&yf[k ,lqaom ta&SUbuf
awmifwef;txyfxyfrsm;udkMunfh&if; tqkwfxJrS uAsmaMumifh pdkcJhaom
acR;eHYrsm;udk aeMumcif;BuD; jzwfvmaom avjzifh vSnf;usi;f ypfvku d f\/
tawmftoiffh ayghyg;oGm;aomtcg olYrsufESmü tNyHK;wpfckxGufvm\/
rMumrD y&Eé0gacsmif; abmifay:rSmyJ ESi;f <uif;pifwJh aEGopfp
nuav;udk ol vufcHvdkufw,f/ nae qdkwmuvnf; wu,fawmh
nEkEkuav; r[kwfvm;/ aEGuvnf; aEGoifpaEG/ olayghyg;pGm vrf;
avQmufvm&if; wpfa,mufwnf; pum;ajymrd\/ acsmif;uav;uawmh
bmxl;vdkYvJ/ acsmif;uav;u ]acsmif;oDcsif;}ESifh/ xdkYaMumifh acsmif;
uav;udk remvdk r½Ipdrfh jzpfoGm;\/
]a[h acsmif;uav;...NrdKUawmft*Fg&yfeJY
rudkufnDwJh tqiftjyif&SdwJh uAsmq&mawG[m...
trSew f &m;udk tvefYwMum; cspfaeMuwJh vlawGyg...vdkY
rif;u ajymcJhzl;w,f...qdk..}
acsmif;uav;u rajz/ uAsmq&mudk tzufvkyf rajym/
oDcsif;qdkNrJyif/ awmifay:u wGef;csvdkufaom a&t½dkif;rsm;udk olrdkY
,Ofyg;atmif vkyEf kid o f nf[k xifaeNyDvm; rod/ olonf acsmif;½dk;uav;
qufavQmufvmNyD;rS cE¨mudk,fudk b,fauGY auGYNyD;taemufbuf
ukef;qif;uav;twdki;f qiff;csvdkufonf/ ,cifu 'Dvrf;uav;[m
&Gma[mif;uav;&JU ajrmufbufpnf;½dk;ab;u awmvrf;uav;wpfck
jzpfczJh ;l onf/ &ifckepf &m raumif;awmhreS ;f odayr,fv
h nf; 'Dvrf;uav;udk
rMumrMum olavQmufjzpfc/hJ vrf;ajrmufbufrS csKEH , G yf w
d af ygif; tcsKUd wiG f
awmaiGYwdkY cdkwwfonf r[kwfygvm;/ NrdKUvnf; r[kwb f J awmaeNyDD;
awmaysmuf&wJh tjzpf/
ol qufavQmufvm&if; &Gmv,fvrf;ESifh wnfhwnfhavmuf
ta&mufwGif rsufpdu awmifbufodkY trSwfwrJh a&mufoGm;\/
]aMomf... ,k'oef... ,k'oef...}
olYEIwfrS a,mif&rf;xGufoGm;\/ ol&yfaeaom ae&mrS awmif
buf ayESp&f mcefaY vmufwiG f ],k'oef txdr;f trSwf bk&m;ausmif;uav;
&S\
d / vSr;f jrifae&\/ onfawmhrS olu qufpyfí tawG;e,f jzefYaerdjyef
onf/ tdk... ig&yfaeaom ae&monf q&m,k'oef tusOf;cHcJh&aom
tusOf;axmifa[mif; ae&mrsm;vm;[k/ MuufoD;jzef;jzef; xoGm;\/
uRef;OD;wnfh oHvsufcHk\ oHvsufonf atmifyifv,fa&muf atmif
]ckef}Edkiyf gvm;/ tif;0 tmPmonf atmifyifv,fudk oHvsufjzifh rk;d \/
ESpfcsif;bk&m;ausmif;uav;rSm a&;xdk;xm;aom 0gusuav;udk ol
½kwfw&uf jyefowd&vdkufonf/
]þausmif;ay:ü ighomoemudk wnfaqmufrnf}
pum;vHk;yJ vGJcsifvGJrnf/ t"dyÜm,fuawmh rvGJ/ 'g tif;0
tmPmudk tmcHvdkufwmvm;/ 'grSr[kwf udk,fhtvkyfyJ udk,fvkyfr,fvdkY
ajymcsifwmvm;/ ,k'oefyJ odrnf/
tif;0acwfu tusOf;om;wpfOD;OD; atmifyifv,f tydkYcH&NyD
qdkvQif arQmfvifch suf odyrf &Sad wmhbl; qdkvm; ol zwfz;l \/ ordki;f aMumif;
udkrl uAsmq&m a0a00g;0g;&SdvS\/ wpfcsdefrSm cdkifrmrI tm;jyKwwfaom
xdkordkif;pmtkyfudk awGY&Sdygu vdkvdkvm;vm; jyefzwfrdrSm aocsm\/
tb,faMumifhqdkaomf oludk,fwdkifvnf; atmifyifv,f tydkUcH&ol
wpfa,mufyJ r[kwfvm;/
ol bk&m;ausmif;uav;udk xyfMunfhvdkufonf? bk&m;ausmif;
uav;rSm cyfyspfyspf? odkYaomf oyfoyf&yf&yfESifh toa&&SdvS\/ tif;0
acwfu ]atmifyifv,f tusOf;om;rsm;}\ b0udkvnf; pOf;pm; pmemrd
\/ wpfqufwnf;rSmyif jrefrmbk&if\ oabmxm;jrifhjrwfrIyg awGY&
onf/
q&m,k'oef atmifyifv,f tusOf;pcef;wGif tusOf;cHae&pOf
twGif; ¤if;\ZeD;onf cifyGef;&Sd&m atmifyifv,fodkY vdkufygcGifh jrefrm
bk&ifokYd awmif;cHc&hJ m jrefrmbk&ifonf cGijhf yKcJo
h nf qdk\/ vlom;ESvk;H ESihf
bk&ifygwum;/
xdkaMumifh uAsmq&m\ ]&if{nfhcef;}ü vloHk;OD; &Sv d mjyefonf/
wpfOD;uvlom; ESvk;H om;ESihf bk&if? aemufEpS Of ;D u Edkiif Hjcm;om; omoem
jyK ZeD;armifESH/
xdkvlom;oHk;OD;onf olY&ifxJrS {nfhcef;udk olwdkYydkifaomtdrf
xifaeNyDvm; rod/ ydkipf dk;ydkifeif; xdki½f Hkru? Edkiif Hjcm;a&;udpö wpfckudkyif
at;at;aq;aq; aqG;aEG;aeMu\/ tdr&f Sifjzpfaomoluawmh xdkyk*¾dKvf
oHk;OD;\ aqG;aEG;csufrsm;udk pdwfr0ifpm;bJ naewkef;u wdkufcJhaom
avnif;uav;ta&mif[m ajra&mifaysmah ysmh jzpfrvm;/ wdraf &mif aysmah ysmh
jzpf r vm;/ avnif ; uav;ü ta&mif w pf c k c k &S d & rnf / vl a wG
rMunfhwwfaom ]r&Sda&mif}qdkwm &SdEdkifonf pojzifh awG;aerd\/
xdkpOfu olY {nfhcef;0ü zsifMurf;0wfpHk0wf toufoHk;q,f
0ef;usif rdef;rwpfOD; a&mufvmonf/ xdkrdef;ronf acgif;wGiaf ygif;xm;
aom ykqdk;a[mif;udk ajzí rsufESmü&Sdaom acRprsm;udk okwf&if;
{nfhcef;wGif;rS vloHk;OD;udk vSrf;MunfhNyD; tcef;0rSmyif &yfae\/ 0ifoifh
r0ifoifh csdefqae[ef wlonf/
xdkrdef;ronf ydkif&Sifjzpfaom olYudk cGifhawmif;&rSef; odyHkray:/
tcef;wGif;odkYom Munfhae\/ cPMumaom tcgrS q&m,l'oefu
xdkrde;f rudk jrifoGm;onf/
]vm....vm..}
,k'oefu zdwaf c:vdkufaomtcg xdkrde;f ronf tcef;twGi;f odkY
0ifvm\/ oluydkif&Sifudk {nfhonfvkyfí {nfhonfudk ydkif&Sifvkyfaom
xdkrdef;rtm; pdwfysufpGm Munfhaerd\/ olYtwGuf xl;qef;aerd\/
vlom;ESvkH;om;ESifh bk&ifuvnf; aMumiftrf;trf; jzpfae\/ odkYaomf
omoemjyK ZeD;armifESHuawmh tHhMo[efvnf; rjy? xl;jcm;[efvnf;
rjybJ yHkrSefaeNrJyif &Sad eonf/
xdkrde;f ra&mufvmí ¤if;wdkY aqG;aEG;rIrsm;udk acwå &yfay;Mu\/
xdkjrifuGif;udk tvGeftrif; ol pdwf0ifpm;oGm;\/ aqG;aEG;aeaom
yk*¾Kd vfrsm;um; ES,Ef S,f&& r[kwf/ aqG;aEG;aom taMumif;t&muvnf;
ayghayghwefwef r[kwf/ &yfoGm;yHkuvnf; wdkif;jynf\ ta&;BuD;aom
tcsuu f kd owif;aygufMum;rnfpk;d í &yfomG ;yHkEiS hf rwlbJ olwYkd i,fi,fu
tmZmenfacgif;aqmifBuD;rsm; usqk;H csed f OMooHMum;vQif Mum;aom ae&mü
yif vSrf;qJajcaxmufrsm; &yfomG ;ouJo h kYd armif;qJ,mOfrsm; &yfoGm;ouJh
odkYyif jzpfonf[k olxifonf/
xdktxifaMumifv h m; rod/ {nfhcef;twGi;f ü&Sad om vlom;av;OD;
teuf? ,if;omrefred ;f ronf olY twGut f "du Zmwfaumif jzpfvmonfrSm
jiif;ír&awmh/
xdkred ;f r0ifNyD; jyefxGuo f mG ;aomtcsed f odyt f MumBuD; r[kwaf omf
vnf; þtcsdef tenf;i,ftwGif;rSmyJ ]½dk;om;BuD;us,fjcif;} trIBuD;udk
atmifjrifpmG aqmif&u G o f nfukd olrsu0f g;xifxif awGjY rifvku
f Gm;Edkio d &f \/
tusOf;csKyf jyeffajym&atmif...xdkrdef;r tcef;wGif; 0ifvm\/
,k'oef\ZeD; &ifcGifxJrS uav;i,fudk ,lcsD\/ aemufcHkvGwf wpfckwGif
0ifxdki\ f / NyD;awmh ]EdkY}vSe\ f / NyD;awmh uav;i,fukd EdkYwku d \f / NyD;awmh
jyef\/ 'gyJjzpf\/
olu xdkred ;f rom;BuD; tvGeaf v;pm;rdí ]b,ft&yf aeovJ}[k
tdrfrS txGuw f iG f ar;&m rdef;rom;BuD;u ]atmifyifv,fu ayghawmf}[k
jyefajymoGm;onf/ &ifaoG;i,f\ rdcif&if;onf pdwv f yI f&mS ;rIaMumifh EdkYcef;
oGm;NyDvm;/ 'grSr[kwf tjcm;taMumif; wpfckck &Sdonfvm;awmh ol
rodacs/ xdkred ;f r\ EdYw k pfpufonf bk&if\ &ifoo Ykd mG ;]rSe}f cJNh yDvm; rodacs/
ol odonfrSm onfjzpf&yf jzpfNyD;onfh aemufwGif omoemjyK
ZeD;armifESH tif;0jyef&ef txkyftydk; jyifcGifh &oGm;NyDqdkaom owif;yif?
xdkZeD;armifEHS tif;0jyefa&mufoGm;aomfvnf;f ]atmifyifv,fu ayghawmf}
onf olYxHü Niduseaf eqJ../ ,if;toHESihf twl olb,fvdk qufpyf&rSe;f
rodaom tusOf;axmifESifh tarhEdkY&nf...tarhEdkY&nfESifh tusOf;
axmif..tusOf;axmifESifh tarhEdkY&nf...tarhEdkY&nf...tarhEdkY&nf
]awmuf..[dkuifr&m ESpfvHk;om igajy;NyD; ½dkufcGJvdkufcsifw,f}
atmifyifv,f tar\EdkY&nfae&mwGif? yef;&efortarrsm;\
EdkY&nfrsm;u olYudkjyefí &GJepf apjyefawmh\/ onfawmh ola&;qJ
uAsmav;udk jyefowd&jyefonf/ uifr&mrsm;\ rSefbDvl; wpfurf;
[dkbufa&mufomG ;aom ]&ifckefjrifuiG ;f }uav;udk uAsmjzifh t&Sizf rf;&OD;
rnf/ rSefbDvl;u vGwfatmif ajy;Edkirf ,f rxifacs/
]tarhEkYd&nf...}
]tarhEkYd&nf...}
]tarhEkdY&nf...}
tarhEY&kd nf qdak wmh *kPaf wmfrsm;ud?k nmvufaf csmif; vufqpfrsm;
ay:odkY vufr xdyzf sm;jzifh axmufum axmufum ykwD;pdyfouJhodkY ol
jyKvkyaf erd\/ vufacsmif;av;acsmif;u vufqpfq,fEh pS fqpf qpfNyD;aom
tcg vufEpS q f pfukad wmh vufoef;rsm;jzifh vSr;f axmufu f m ]pdy}f vdku\ f /
xdkpdwef nf;onf oli,fi,fu olYarar oifay;cJhaom ykwD;pdwfenf;yif
jzpfonf/ *syefacwfaemufydkif;avmufu olarG;vmpOf oGm;ikwfwkwf
wpfacsmif;ygvmí ½dk;om;vGef;aom taru olYudk ]bDvl;}xifNyD; awmf
awmfESifh EdkYrwdkuf&JaMumif;udk jyefí trSw&f onf/
]uav;awGudk EdkYpdkYcsdef tvHktavmufay;yg...}
olusKH;í atmfypfvdkufrdonf/ olYtoHBuD;u aumif;uifu
wdrfarsmoHyif Mum;&avmufonfh wdwfqdw frI BuD;us,fonfhnü
[def;csiw f dki;f [def;xGufomG ;awmh\/ toHaMumifh rvSrf;rurf;wGif &Sad om
tdrfuav;wpftdrrf S jywif;&GufESpf&Guf tvefYwMum; uefxGufvmNyD;
tdrw f iG ;f rS vQypf pfrD;a&mif tvif;wef;wpfck aqmifx h u
G v f mum olt Y ay:odkY
ydkipf k;d ykid ef if; cket
f kyv
f ku
d af wmh\/ tjzpftysuf jrefqefví S a&Smifwrd ;f csed yf if
r&vdkuf/ olYEIwfu pum;wcsKdU xGufusvm\/
]'g...tarSmifwdkufxJu
]payghvdkuf}wpfckrSm
oefYoefY&Sif;&Sif; aexdkifrIwpfck
vuffyl;vufMuyf rdoGm;wmyJ...}
jywif;&Sif trsKd;orD;onf ]aMomf..&GmxJu uAsmygvm;/
rl;vmjyefNyDxifw,f...}[k a&&Gwfí jywif;wHcg;rsm; 0kef;ceJ jrnfatmif
qGJydwfvdkuf&m olonf tarSmifwdkufxJodkY jyefa&mufoGm;jyef\/
onfawmhrS ol NyHK;rd\/ tawG;uab;acsmfoGm;onfudk;? onf
awmh a&;qJuAsmay:u acsmfusoGm;aom tawG;pudk olYae&m ol jyef
a&muf&ef jyefí qGJr&\/
ol uAsmzGJYaeonfu 26vrf;ay:u ausmufao;avmif;aeMu
aom yef;&efortarrsm;\ EdkY&nf taMumif;yif/ [dk uifr&mESpfvHk;udk
ajymjycJhonfh ]&ifckefjrifuGif;uav;}/ tJ'DaeYu ol tvkyfvkyfaom
ydkufusKH;auGYrS tvkyfNyD;csdefrSm 26 vrf;twdki;f pufbD;jzifh jyefvmonf/
em&Dpifudk ausmfNyD; eif;vm&if;? a[m... awmifbuf yvufazmif;ay:u
w,fyifwpfyifrSm ]ykqk;d ykcufuav;}wpfvHk; csdwfqGJxm;onfudk trSwf
rxif awGYvku d &f onf/ ykcufuav; jyKvkyx f m;aom ykqdk;rSm a[mif;EGr;f
aom csnMf urf;uav; jzpfonf/ tpuawmh olu cPwpfjzKwf em;ae
aom udpö[kxifum w,fNyD; *spfypD qefvdkufygvm;..[k atmufarhvdkuf
ao;onf/ pufbD;udk qufeif;&if; ta&SU0g;ESpf½dkufavmufu w,fyif
ESpyf if oHk;yifrSmawmh tm;yg;... enf;wJh ykqdk;ykcufawGvm;/ tarawGu
EdkYpdkYt&G,u f av;i,fawGudk ykqdk;ykcufuav;awGjzifh w,fyifykuav;
awGrSm csdwfcsdwfxm;Muonfudk &ifckefpGm olawGY&onf/ wcsKdU om;wdkY
tdyv f kY/d wcsKUd orD;wdkY wGeYv
f rd fvkY/d wcsKUd wcsKUd om;om; rD;rD;wdkY ykqdk;ykcuf
vTJvrf;twdkif; ½SL;½SL;rsm;ayguf\/ yvufazmif; ausmufoifykef;ay:odkY
tajccHrsO;f ajzmifah &;enf;udk avhusiafh eMu\/ ta&SUqkH; ykqkd;ykcufuav;
xJrS wGefYvdrfaeaom orD;uawmh ]0}vHk;a&;zdkY BudK;pm;aom orD;udk
NydKifcsiv f v
kYd m; rajymwwf/ oHk;OD;om; ykcufcsi;f ½dkuí f yvufazmif;ay:odkY
bmomaA' topfjzpfaom ]bl;oD;iaygif;aMumf}udk prf;oyfae[ef &So d nf/
wjzeff;jzef;jrnfvdkY/
xdkykqdk;ykcufuav;rsm; oD;aom w,fyifwpfyifatmufwGif
olu tjrpfpGJae&if; ]tdk tdk; at}udk vdkuf&Smaerd\/ rdw¬Dvm uefawmf
atmufrmS zm;awG aysmufukeNf yDvm;[k awG;onf/ NyD;awmh aMumifyg;&,f
NrD;wHwk.d .. cdkjzL cdkjymeuf...b,fxGuaf jy;ukeNf yDvJ/ 'geJrY sm;..'geJrY sm;...
][Jhaumifr... jrefjrefvkyf [dku Munfhaew,f...}
]at;yg...}
wdkufBuD;ESifhtrQ qifxm;aom 0g;jirf;ay:rS ausmufao;xnfh
',ftdk;udk &Gufxm;aom tarwpfOD;\ owday;oHESifh EdkYwdkufaeaom
atmufrS tar\ jyefajzaomtoHaMumifh olYtawG;p jywfoGm;onf/
tay:u tar\ ][dku...}qdkaom &nfñTef;csufudkrl ol rod/
vlawGuvnf; trsm;om; r[kwfvm;/
0g;jirf;BuD;udk Munfh&onfrSm ysm;tHkBuD;wpfckudk tvGeftrif;
tus,fcsJUMunfh&onfESifh wl\/ ysm;rsm;ESifh wlaom yef;&eforrsm;u
olYrsufvHk;wGif &G&Ga&GUa&GU &SdvSonf/ ae&mvyfum;&Sm;ygbd/ twufwGif
]tay:ajcatmufacgif;} tqif;wGif ]atmufacgif; tay:ajc}ESihf *Pef;
aygif;pufrS eHygwfrsm; tm;vHk; wpfNydKifwnf; NzdK;NzdK;ajzmufajzmuf ]vuf}
aeouJhokYd jzpfNyD; vlrsm;pGmyg0ifNyD; ujyaeaom u&if0g;n§yf uyGBJ uD;udk
tay:pD;tjrifrS jrifaeovdk jzpfaeonf/
owday;cH&aom taronf eDwm&Juav;\ EIwrf S olr\ EdkYukd
qGjJ zKwfvku
d \f / NyD;awmh Ed0kY [efrwlaom wtif;tif; jrnfaeonfh uav;
eDwm&Jav;tm; ykqdk;ykcuf wpfcktwGif;odkY xnfhvdkufonf/ xdktcgrS
uav;i,f\ idkoHonf ydkí us,favmifvmawmh\/
xdkidkoHMum;rSyif uav;taronf t*Faw ',ftk;d udk &Gufí
jirf;ay:ü ysm;wpfaumif jzpfvdkuf? *Pef;aygif;pufay:rS udef;*Pef;
wpfvHk; jzpfvdkufESifh 0g;n§yftu ]pnf;0g;tar}jzpfoGm;awmhonfudk
ol awGYvdkufonf/ olu wa0ga0gjrnfí vSnfhywfaeaom t*Faw
azsmfpufBuD;udk Munfhrdonf/ xdkpufonf rD;aeo,frsm;udkyg BudwfcGJí
vSnhyf wfa&GUypfaeonfESifhyif wlawm\/
þaqmufvufp wdkufBuD;\ ydkif&SifrSmvnf; a0;a0;vHvHrS
r[kwf/ þwdkufBuD;ESifh rsufESmcsif;qdkif a'gif;wd armif;wd wdkufBuD;rS
jzpfonf[k od&onf/ xdkwdkuBf uD;\ ajrnDxyfwiG f emrnfay; ykcufwif
yGBJ uD;wpfckudk NcdrfhNcdrfhoJoJ awGY&\/ vufaqmifypönf;rsm;udk rEdkirf eif;
xrf;ydk;xm;aom tvlrDeD,H ykcufuav; wpfvHk;udkvnf; ol tjrpfpGJae
aom ae&mrS vSrf;jrifae&onf/ ykcufuav;u i,faomfvnf; ZmjzL
&ifuGJ jcifaxmifuav;eJYrdkY vlBuD;orI&Sv d S\/ Munfhav? &ifuGJpESpfpudk
tv,frSodrf;í ab;ESpfbuf ykcufwkid frsm;rS zJBudK;0gjzifh ½G½Gpnf;í
vdyfjymysHyHkudk wifqufjyvdkufao;onf/
uav;i,f\ rdbrsm;jzpf[efwlaom toufav;q,f0ef;usif
trsKd;om;ESifh trsKd;orD;wpfOD;uawmh wpfpm;yGJrS wpfpm;yGJ ul;csnf
oef;csnfjzifh {nfhcHaeMuaomfvnf; armyHkyef;yHk rawGY&/ tawmfvku d zf uf
twGJnDaom ZeD;armifESH jzpfonf[k ol rSwfcsufcsrdonf/
tqdkyg ZeD;armifESHonf ]tBudKufqHk;ta&mif}üvnf; wlnDyHk&
onf/ vifa&m r,m;a&m t0gEkEktuÐsa&mifukd qifxm;Mu\/vSvdkuf
wm/ olwdkYtom;uav;awGeJYudk a&mvdkY... a&mvdkY/ tJ'DaeYu oljyefvm
awmh ]ykvJnae}txda&mufatmif ykqdk;ykcuf em&DpifeJY tvlrDeD,H
ykcufuav;wdkYudk qGJvmcJh\/ xdkypönf;rsm;udk ykvJt&ufqdkifxJrSmyJ
[dkuifr&mESpfvHk;udk yHkay;vdkufonf/ trSefawmh tcGHETm&wmvG,fw,f
vdkY ajymzdkY iSufaysmyif pdkufay;vdkufjcif;jzpfonfyJ/ xdkiSufaysmyifudk ol
arhcsifNyD/
atmifyifv,f\ aumif;uif,HwGif qeff;pvuav;wpfck vm
wifaeNyD/ onftusO;f axmifa[mif; ae&mrS q&m,k'oef\ txdr;f trSwf
bk&m;ausmif;udk vSrf;Munfhvdkufaomtcg apmapmuuJhodkY jyufjyuf
xifxif rjrif&awmh/ ysysom/
olonf tqdkyg bk&m;ausmif;uav;ab;rS jzwfí ol\
]va&mifyifv,f}tdrfuav;qDokYd jyeffvmcJhonf/ nOfhum; teufvGeNf yD/
tdrt f jyefvrf;wGif acG;ESpaf umif oHk;aumifuom olw\ kYd bmompum;jzifh
&efaxmifazmf r&bl;qdkygu xdknwGif touf&SifaexdkifolrSm ol
wpfa,mufwnf;om jzpfrnf[k ajymí&Edkifayonf/
&yfaeyHkuvnf; tdrfjyefvmjcif;udpöudk arhavsmhaeyHkrsKd;ESifh
wlvSayonf/ olbmvkyfcsifrSef; oludk,fwdkifarhaeNyDvm; rod/ ta&;xJ
tat;"mwfu ydkvmjyefonf/ awmifweff;awGay:u avsmqif;vmwJh
avawGxifyg&JU/ v,fuGif;,mcif;awGudkvnf; jzwfcJhMu[efwl&JU/
avnif;awGu v,feHYoif;oif;awG ,mcif;eHYarT;arT;awG olYudk 0if0if
ay;oGm;Mu\/
olonf olY tdrf0if;xJodkY vSrf;Munfhvdkufonf/ aeYv,fu
vSr;f xm;aom a&vJykqk;d uav; wpfxnfukd 0g;vHk;wef;ay:wGif vSrf;jrif
vdkufonf/ ol bmvkyf&rSe;f rodjzpfaf eNyD;rS 0if;x&H teD;odkYuyfoGm;um
0if;twGif;ü vSef;xm;aom ykqdk;udk vSrf;í qGJ,lvdkufonf/ r&/
ajczsm;axmufí qGJMunfjh yefonf/ aemufawmh tBuH&onf/ x&Hay:wGif
wifxm;aom t0wfvSef;0g;vHk;udk olYbufygvmatmif jznf;jznf;
qGJvdkuo f nf/ wa,mBudK;ay: bdk;wHqGJovdkrsKd;? tdrfuvlawG Edk;vm&if
b,fhES,fhvkyfrvJ? ykqdk;udk vufESifhrDvmawmh tomqGJ,lvdkufonf/
ykqdk;u csnfom; xlxlESifh ESpfeHpyf ykqdk;uav;yif/ ykqdk;Murf;uav;udk
NcHKvdkufaomtcg tcsrf;'Pfu enf;enf;oufomoGm;\/ tdrfudk EId;zdkY
rEdI;zdkYuawmh qHk;jzwfcsuf rusao;/ wpfa,mufwnf; aqG;aEG;qJ
jzpfonf/ onfvdkESifh olYtpnf;ta0;onf tawmfMumoGm;\/
tdrf eH&HwGif csdwfwG,fxm;aom ]va&mifyifv,f}qdkif;bkwf
uav;uawmh avzdtm;aMumifh BudK;rsm; wvTJvJ, T rf;&if; eH&u
H kd wAsyAf syf
½dkufvdkY? ta&SUbuf ueffa[mif;aygifBuD;ay:u um;vrf;uav;udk vSrf;
Munfhvku d faomtcg tvGet f m;enf;aom rD;a&mifav; wpfckukd vif;vdkuf
aysmufvdkufESihfawGYae&\/ 'gqdk..[dkta0;BuD;u um;wpfpD; vmaevdkY
jzpfrnf/ um;vm&m vrf;u auGYauGYaumufaumuf armuf armufcsKid hcf sKid hf
&SdrnfrdkY tviff;a&mifu vmxdk;vdkuf rxdk;vdkuf jzpfaewm jzpfrnf/
olY ajcaxmufu ykef;vdkuf ay:vdkufjzpfaeaom tvif;a&mif
&Sd&mbufodkY a&GUaerdjyefonf/
rMumrD acsmif;uav;wpfck &Sd&modkY a&mufvm\/ acsmif;uav;
ay:rS opfwHwm;av;udk ausmfvku d faomtcg ukef;armharmhuav;wpfck
awGYjyefonf/ xdkukef;armharmhay:odkY wufum ta&SUpl;pl;qDodkY ol quf
avQmufoGm;awmhav\/ ta0;rS olYqDodkY rD;a&mifawG vSrf;ydkYay;aeaom
um;udkyif vSrf;jrifaeNyD/ t&Sdefjyif;jyif; armif;vmyHk&\/ tif*sifu
atmf[pfae\/ odkYaomf um;onf NrdKUt0ifudk rarmif;bJ b,fbuf
ukef;tqif;wpfckrSm auGYcsaeonfudk vSrf;jrifae&onf/ *syefvkyf
ukefum;t&SnBf uD;ygvm;/ um;aemufydki;f udkawmh xlxJaom rdk;umBuD;jzifh
tvHktNcHK tkyfqdkif;ay;xm;\/ um; csrf;vdkYaerSmaygh/
ol tHhMoaeonf/ vrf;aumif;rBudKufaom um;qdkwmvnf;
&Sdygao;vm;/ um;u v,fuiG ;f rsm;twGi;f jzwfum vrf;rrnfaom vrf;
ay: vdrhv f drfhvl;vl; ckefckefwGefYwGefY oGm;aeonf/ um;aemufydkif;rS rD;eD
uav;ESpfyGihf zefckew f rf;upm;aeyHku Munfí h vSvS\/ cPMumaomtcg
tupm;rufaom rD;eDuav;ESpfyGiho f nf vIyfvIyf&Sm;&Sm; vkyfrjyawmhbJ
NidrNf idrEf iS hf vif;jyaejyefonf/ aemufr;D eDav;ESpyf iG o hf nf ]tdy}f oGm;awmh\/
tdk... rD;eDuav;ESpyf iG hf tdyo f mG ;awmh um;BuD;udkvnf; rjrif&awmhygvm;/
olYrsufESmay:ü tNyHK;wpfckvm ]cdk}ao;\/ ol vrf;avQmuf
Edkifao;onf/ qufavQmuf\/
yxrwGif v,fuGi;f awGudk ausmf&if v,fuGi;f awG rJhvm\/
acsmif;awG ajrmif;awGudk ausmf&if acsmif;awG ajrmif;awGrJhvm\/
awmifwef;awGudkausmf&if awmifwef;awG rJhvm\/ aemufqHk; opfyifrJh?
iSurf Jh? ¤if;tjyif uifr&m ESpfvHk;rJh/
tHhoavmuf rJhaom tjzpfwGifyif/ ]ykqdk;ykcuf}awmhrrJh/ olü
ykqdk;ta[mif;wpfxnf tydkygonf/ rJhjcif;c&D;onfonf ta&SUbuf
aumif;uiftajctxd avQmuf&if; ]udk,yf kid [ f if;vif;jyif}wpfckukd &&Sad wmh
\/ xdk[if;vif;jyifwGif qufavQmuf&if; olonf olYor*¾ü ta&;rBuD;
aom tpuftajymuf wpfckozG,f acwåaysmufu, G f oGm;OD;rnfrSm aocsm
onf/
odkYaomf wpfnn wpfcsdefcsdef ykqdk;ykcufuav; vG,fxm;ol
wpfOD;OD; aumif;uifBuD;tm; wG,w f ufaeonfukd vltrsm; jrifMu&jim;tH/h
xdkolonf tb,forl Q rjzpfEkid /f atmifyifv,fu uAsmq&myif jzpfrnf/
olu ykqdk;ykcufudk v wufcsdwfcsifvdkY... wJh/
udkNidrf;?rEÅav;?
a&TtjrKaw ½kypf Hkr*¾Zif;? trSwf 60? atmufwdkbmv? 1994
awmfawmfqef;wJh &Gmuav;/
wpf&GmvkH; 'Dynmudk 0goemygvdkufykHu pm;vnf;'Dpdwf? oGm;
vnf; 'Dpdwf? x,fxkd;vnf; 'Dpdwf? aygif;aygufvnf; 'Dpdwf? xef;wuf
vnf; 'Dpdwf/
ukefukef ajymyg&apAsm/ tdyfawmif 'DpdwfeJUrdkU tdyfrufxJxd
ygaeOD;rSm/ &Gmwifvm;qkad wmhvnf; r[kwaf ygif/ ta&SUausmif;bke;f BuD;?
tv,fausmif; bke;f BuD;? taemufwkdi;f bkef;BuD; rxl;ygbl;/
a[m... tckvnf;Munfh/ uqkefv csrf;omBuD;yGJrS NyD;um&Sd
ao;/ 0gqkdrSm taemufausmif;u 0gqkdyef;uyfyGJ xnfhOD;rSmwJh/ tv,f
ausmif;u tkwfwkduaf &pufcsu awmfovif;rSm pDpOfNyD;om;aemf/ aemuf
vawG? aemufvawG &Sdao;w,f/ a&TawmifOD;yGJ? a&TjrifwifyGJ? odrfawmf
yGJ...wJh/
waygif;vrSmvnf; tvSLu ESpv f SL/ 'Dawmh jynfawmfomuGi;f
xJu Zmwfpifudk tcdkiftrm aqmufxm;Mu&NyDaygh/ tjrJwrf; Zmwf½kH
ayghav/ 'Davmuf yGJawGvrf;awG rsm;aeawmh yGJiSm;c? ZmwfimS ;ceJU emvef
xlyghrvm;vdkU ar;zdkUaumif;ygw,f/ [kwfuJh/ 'Davmuf yGJrsm;ayr,fh
b,fZmwf? b,ftNidrfh? b,fqdkif;rS iSm;p&m rvdkbl;cifAs/ &Gmav;u
tdraf jcwpf&mausm&f aSd yr,fh ta&SU&yf? taemuf&yfu uGaJ eao;awmh t&yf
Zmwfu ESpfZmwfawmif &Sdwmuvm;/ 'Dawmh b,fZmwf? b,ftNidrfhrS
iSm;p&m rvdkbl;aygh/
iSm;p&m rvdkb;l qkad wmh rkom;ajym&m usOD;r,f/ rk&H mG u rif;orD;
tkH;usi?f tk;H cif nDtpfreJU olUtaz rif;om;BuD; ovmpdeaf wmh iSm;&w,f/
tkH;usif? tkH;cifu aemufydkif;eJU jyZmwftwGuf rif;orD;aygh/ ovmpdef
uawmh Zmwfav;bmav; pDay;zdkYwifyg/ 'gayr,fh uqkefyGJuwnf;u
ovmpdef rvdkawmhbl;/ &GmrSmu 0goemydk; tcHwifrubl;? avhvmvdkuf
pm;rIuvnf; tm;aumif;? bke;f BuD; ok;H ygpvk;H uvnf; 0goemyg? oGeo f if
jyoqkad wmh &Gmu ESpfZmwfpvkH;u Zmwfq&mawGu awmf½kHwef½kH Zmwf
q&m rif;om;BuD;avmufawmh rrIbl;/
rESpf odrfawmf qGrf;avmif;yGJwkef;uyJ Munfhav/ ZmwftzGifh
yPmr pum;rSm rif;om;BuD; ovmpdefu...
]t[rf;... t[rf; ,aeU<uvm rdwfo[m csrf;omudk,fpdwf
jrJygap/ obifobifeJU tjrifvG,fayr,fh t[kwfcufwmudk;As}avmuf
oifjyaecsdefrSm ta&SU&yfZmwf Zmwfq&mu vufwef;aumufxnfhNyD;...
]t[rf;... t[rf;... obifvmorQ? yPmo&rSmjzifh ynm
uawmh t&yfom;awGudkAs/ t&yfom;ayr,fh rSwfom;p&m enf;tzkHzkH?
uZmwf? jyZmwf? atmfy&mtqef;awGeJU t&yf&yf aMumfjimurf;p&mawmif
rvdkygbl;/ aMumfjim urf;p&m rvdkwJh oabmrawmh/ tqkd? tajym?
trlt&moifwmu udkawmvl q&mwifNyD; r[mobif pmwifvkdY uMu
pdk&UJ }tpcsDum &Gwo f mG ;vdkuwf mudk;/ 'Dwif rif;om;BuD; ovmpdeu f vnf;
vufajr§mufoGm;&awmhwmayhg/
&GmuvlawGu ZmwfynmwifyJvm;qkdawmh r[kwfbl;/ qkdif;
uvnf; &Gmqkdif;/
t&yfom;? &Gmom;qdkif;rdkU ayghaygh rxifeJU/ udkaiGpnfudk rkH&mG
pdef&mxGef;qkdif;uawmif ac:wm/ &GmoHa,mZOfeJUrdkU rvkdufwm/
&Gmqkdif;u pdefaA'gvufayguf? OD;[efyvufayguf tukef &
w,f/ {nfhcHqkdif;? ZmwfydkYqkdif; tukef&w,f/ r&&Sd½dk;vm;/ &GmokH;ausmif;
pvkH;rSmu "mwfpuf&Sdw,f/ udk,fzGifhem;axmifcsifwJh "mwfjym;zGihf em;
axmif½kHyJ/ em;axmifNyD; nus Z&yfuiG f;rSm wD;vkH;wku d Mf uwmaygh/ tcsed f
jynfh 'Dtvkyfvkyfaeawmh raumif;bJ &Sdyghrvm;/ &Gmu ESpfqkdif;pvkH;u
vufaumif;awGcsn;f /
ta&SU&yfZmwfu ]ykvJ'g½k}Zmwfxkyq f k&d if tydkiyf /J aZmf*s&D UJ orD;
aysmuf tidkvGrf;qdk vufarmif;rç rsuf&nfwkdU ,l&owJh/
]c&D;uEÅm onf;xefpGm[dkuf? vufajctrsm;? rvIyf&Sm;? usKyf
tm;vdIufvdkU? &ifüzdkzdk? aorvdkbJ? azvSJvdkUidkvdkufcsif}qkdif&ifyJ rsuf&nf
pdkUvmMuNyD/
taemuf&yfZmwfuawmh ]ausmufwHcg;odkuf ordki;f }qkd tydki/f
tJ'DZmwfxJu &aohavjynfqkd&if y&dowf NidrfusoGm;wmcsnf;wJh/
]urÇmwapmif; urlUajr yxAsmü? odMum;ausmif;trI azG&Sm
NyD;awmh bk&m;tavmif; ,ck raeygbl;&,fvdkU? olUar"m r*fnef;arGU&
atmif qka>cp&m? wzufe&rf; a&TUvkdufawmh}qdkwJh avjynfukd rkH&GmZmwf
wpfZmwfuawmif ul;,loGm;&owJh/
ta&SU&yfZmwf? taemuf&yfZmwfu &GmrSm wpfEpS f av;ig;ajcmuf
yGJqkdwm tenf;qkH; uMu&wm/ 'gvnf; tm;r&bl;/ &Gm;eD;csKyfpyfu
wjcm;&GmawGrmS yGv J rf;&Sv d Ukd uawmh udk,hv f Sn;f udk,pf D;? udk,hpf &dwf udk,pf m;
NyD; tvum; oGm;uMuwmaygh/ &GmcHu ZmwfckHaqmufNyD; uefawmhyGJ
ay;½kHeJU wm0efausNyDav/
tr,f... t&yfZmwfawGom jzpfwm/ ud&, d m wefqmyvmu
tjynfh/ Zmwfqkdif;u yGwfvkH;0dkif;eJU/ ywfrxrf; e,m;½kyfeJU tuste/
Zmwfpifuvnf; ezl;pnf;eJU/ tzGifhuwDåygum;eJU/ awmum;? awmifum;?
eef;um;? wkdufum;? tdrfum; tpkHygw,f/ ewfacgif;? bDvl;acgif;?
jA[®macgif;? "m;? vSH? oHvsuf tpkH&SdMuw,f/ &Gmu tysKdrav;awGqkd
ar;MunfhraeeJU/ ½kyu f av; tawmftoifh&&Sd if vufaxmuf rif;orD;
aocsmw,f/ t½kyfqdk; tdk;uGJawGawmif ,drf;or tenf;qkH;jzpfNyD/
aMomf... pD;yGm;a&;uvnf; aumif;wmudk;/ ,myJ vkyf&ayr,fh
yJuvnf; &? ESrf;uvnf; &? xef;uvnf; &eJU vSLzdkUwef;zdkYyJ vkH;yef;½kH
&Sdawmh qkdzdkU? wD;zdkU? uzdkU? ckefzkdU pDpOf½kHaygh/ wpfESpfrSm wpfoD;avmuf
eJU xdkifpm;vdkU&wJh tcsdefudk;/
nydkif; vlBuD; vufzuf&nf0kid f;uvnf; armifarmifu b,fvdk?
wifarmifu b,fhES,fh? tck aemufwuf ausmfatmif toHu wifarmif
rDoAs/ atmifausmfnGefUeJU ausmfwif b,fol omrvJ/ 'Dpum;yJ ajymMu
wm/ Z&yfuGif;u vli,f0dkif;uvnf; a&'D,dkuvmwJh "mwf&SifoDcsif;?
"mwfjym;topfxkww f hJ jynfvaS zoDcsi;f / ODbarmifBuD; ZmwfykYu
d b,fvkd
eJU pDpDnHaewm/
&Gmu Zmwfq&mawGuvnf; Zmwfxkyftopfukv d nf; bkwt f k yf
wpftkyef JU tjrJ a&;cRwfaewm/ idkcsi;f topf? avjynftopf? oDcsi;f topf
eJU ESpZf mwfpvk;H topfNydKifaeMuwmaygh/ zwfMu? rSwMf u? a&;Mu? cRwfMu?
jiif;Mu? ckefMueJU &mZ0if? orkdif;? edygwf? ig;&mhig;q,ff? b,fbufu
prf;rvJ/ avmuD? avmukwå&m tuke&f w,f/ t&yfZmwf q&mawGuvnf;
acol a wG r S r[k w f w m/ o'´ g ? oN*Ø K [f tuk e f N yD ; NyD ; om;/
vlysHawmfawGcsnf;udk;/
'Dvkd vlawmfawG&Sdawmh vli,fav;awGrSmvnf; todawGwk;d vdkU/
NrdKUa0;? &yfa0;ayr,fh A[kokw tawmfpkHMuw,f/ bkef;BuD;ausmif;awG
uvnf; NrdKUu vufvSrf;rDorQ pmtkyfpmwrf;awG 0,fay;xm;w,f/
*EÅavmu? BuD;yGm;a&;? '*kefutp r[maqG? jrrsKd;vGif? jrpBuFmtqkH;
zwfvdkU? rSwfvdkU&w,f/
rkH&Gmrif;orD; tkH;usif? tkH;csif nDtpfrqdk &GmolawGjzpfvdkY &Gmu
jyef&w,fr&Sdwm/ &Gmuvnf; apmifha&Smufw,f/ av;pm;w,f/ NyD;awmh
&Sad o;w,f/ &Gmu jyZmwfrif;om;/
olu rkH&GmrSm twef;ausmif; aezl;w,f/ qkH;atmifawmh rae
vdkuf&bl;/ NrdKUta&muftayguf rsm;w,f/ "mwf&SifawG tMunfhrsm;awmh
"mwf&iS rf if;om; tdkufwif? "mwf&iS f oDcsi;f awG tpkH&wmaygh/ oluvnf;
twef;ausmif;om rNyD;om? NrdKUurif;om;awGvdk a&SUrSm wuúodkvfqkdwJh
emrnfeJU/
jyZmwfrif;om; wuúodkvfa&Twif wJh/
olUynmuvnf; rao;bl;/ acwfoDcsif;tpkH&awmh rkH&GmZmwf
u wpfcgwpfcg ajcaumufac:ao;w,f/ ol ucsiyf kHuvnf; ajymprSwf
ygyJ/ &GmrSmvnf; 'Davmuf uç&/ rkH&Gmvnf; vdkuf uç&eJU rem;&wJh
Mum;u tv,fausmif;bkef;BuD; OD;oH0& ESmap;acsmif;qkd;jzpfvdkU qGrf;cH
rxGufEkid fwm wpfywfavmufvnf;Muma&m yg;pyfu ]aAxD? aAxD}eJU
jrnfaeNyD/ NyD;awmh ta&SUuGi;f u aumifrav;awGudk wdwfwdwfav;pkNyD;
avSavSmfoHoDcsif; oifay;aevdkY vlBuD;awGu roifhawmfygbl;qkNd yD; wm;
xm;&w,f/
'D&Gmav;&JU &mZ0ifu t&if tJ'Dvdk...
ql;iSuf
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 61? Edk0ifbm? 1994
1/
cRefjraeaom cJwHudk Munfh&if;u olUrsuf0ef;wGif rsuf&nfrsm;
pD;usaeonf/ cJwHuawmh Avmpmtkyaf y:wGif Nidro f ufpGm vJavsmif;ae
onf/ wu,fawmh cJwHwGif tjypfr&SdaMumif; ol aumif;pGm odonf/
cJwHonf oufrJh½kyf0w¬KwpfckjzpfNyD; ol ausmif;pmrsm; a&;om;&mwGif
ulnDay;Edkif&eftwGuf aeUv,furS olYxHodkY a&mufvmcJhjcif; jzpfonf/
cJwH olUvufxJ a&mufvmcsdefrSpNyD; jyóemwufawmhonf/
xdkcJwHrSm ol 0,fvmjcif;r[kw/f trsKd;orD;BuD;wpfOD;u vufaqmifay;
vdkuí f &vmjcif; jzpfonf/ cJw&H vmjcif;onf nDtpfukEd pS af ,muftwGuf
tzktxpf tusdwftcJawG jzpfvmaponf/ pum;rsm; &efjzpfMuonf/
nDnu hD kd ol vufo;D jzifh xdk;vdkuo
f nf/ xkdtjypftwGuf naeausmif;qif;
í ausmif;jyefa&mufaomtcg rdcifjzpfo\ l ½dkuEf u
S rf u
I kd cH&onf/ xdktcg
ol 0rf;enf;í rsuf&nfus&onf/ xdktjzpfawGudk cJwHu bmrSrod/
xdkudpöESifhywfoufí ]'gu 'Dvk&d Sdw,fuG}[k olYudk rajym/ ol pdwfnpf
pGmjzifh acgif;udkukwfvkdufonf/ cJwHonf olUtwGuf tazmfrGefvm;?
'grSr[kwf olwdkY rdom;pk\ pm;0wfaea&;vm;/ nDtpfudkESpfa,muf\
cspfcifrIudk ta0;odkY vTifhxkwfypfcJhonfh oufrJhypönf;vm; pdwfxJrSm
ar;cGef;awG uka#uk#m/
2/
olwkdYnDtpfukEd Spfa,muf &yfuGufxJu tpdk;&rlvwefausmif;
av; wpfausmif;rSm ynmoifMuonf/ olu pwkw¬wef;? nDnDu
yxrwef;/ olwdkYnDtpfudkwGif zcifr&Sdawmh/ rdcifjzpfol acgufrkefYvkyf
a&mif;í &aomaiGaMu;jzifh csKUd csKUd iJhihJ ausmif;wufMu&onf/ olwYrkd o d m;pk
aexdki&f m &yfuu G u
f av;wGif udk,yf kid u f m;pD;í ausmif;wuf? ausmif;qif;
vmBudKEdkifaom aMu;&wwf vlwef;pm; odyrf &SdvS/ vufvkyfvufpm;ESifh
tvkyfMurf;orm;rsm; aexdki&f m &yfuGufav;om jzpfonf/
qkdawmh&if ausmif;ol? ausmif;om; trsm;pkonf olvdkudk,fvdk
yif ausmif;0wfpkHrStp ausmif;okH;pmtkyf tqkH; tukefvkH; NyD;jynfhpkHonf
[lí odyrf &SMd u/ olwn kYd t
D pfukEd Spfa,mufwiG v f nf; vdktyfwmav; wpfck
&Sdaeonf/ 'gu tjcm;r[kwf/ cJwHjzpf\/
rdcif\ aeUpOf0ifaiG rrSefuefrIaMumifh cJwHudk,fpD r&dSMu/ cJwH
wpfacsmif;\wefz;kd rSm rajymyaomfvnf; aeUpOf yg;pyfvyI Ef kid af &;udk t"du
xm;ajz&Sif;ae&ojzifh olu rnfokYdyif ylqmygaomfvnf; 0,fay;rnf[l
aom pum;wpfceG ;f onf ,cktcsed t f xd taumiftxnf razmfEikd af o;ay/
3/
wpfaeU/ xkH;pHtwdkif; nDnD ausmif;qif;tvmudk ausmif;wHcg;
aygufu apmifhaecsdew f Gif trsK;d orD;wpfOD; olUtem;odkY a&mufvmNyD;]rif;
b,folYukd apmifah ewmvJ}wJ/h olu nDjzpfot l m; apmifah eaMumif; ajym&m
xdktrsK;d orD;BuD;u ]a&mh... rif;twGuf ta': 0,fvmwm? ,lyg}wJah v/
tpuawmh ol vufwGefYaerdonf/ ]r,lyg&apeJU}[k ol ajym
onf/ trsKd;orD;BuD;u cJwHukd twif;ay;onf/ olu acgif;udk wGifwiG f
cgonf/ odyfMumMumawmh r[kwf/ cPav;yif jzpfonf/ onfvdkESifh
acG;wHqyd cf JwHwpfacsmif; olUvufxJokYd a&mufvmonf/ xdktrsKd;orD;BuD;
udk aus;Zl;wifonfxuf olYwGif vdktyfaeonfht&m 0w¬Kwpfckudk odEdkif
pGrf;onfh tcsufaMumifh ydkí tHhtm;oifhro d nf/ trSeftwdkif; ajym&ygvQif
pm;0wfaea&;twGuf t"du xm;ae&aom rdcif\ ae&mrS0ifí ulnD
ajz&Sif;ay;cJhaom trsKd;orD;BuD;udk Munfhum ol 0rf;omyDwdjzpfrdonf/
olonf EdkifiHjcm;rSvmaom acG;wHqdyfcJwHtopfwpfacsmif;ESifh rdwfaqG
jzpfoGm;awmhonf/
jyóemu xdktcsdefrSpí qkdif;rqifh? AkHrqifhbJ olYxH a&muf&Sd
vmawmhonf/ trsK;d orD;BuD;wpfa,mufu olUtm; cJwHtopfwpfacsmif;
ay;aeonfudk olUab;wGif &yfaeaom nDnDu jrifoGm;onf/ ]udkudk
tJ'cD w
J t H opfuav; nDnu hD kd ay;aemf}[k ajymvmonf/ olu aemuf&uf
awGrSm wpfa,mufwpfvSnhpf D a&;Mu&efajymonf/ nDnDu vufrcH/
olUvufwGif a&muf&Sdaeom cJwHudk twif;vkonf/ olu cJwHudk vuf
ESifhwif;usyfpGm qkyfudkifxm;NyD; ]nDnDaemf? 'DvdkrvkyfeJU/ 'DcJwHu rif;eJU
bmrSrqkdib f l;/ udkukYdudk [dkta':BuD;u ay;oGm;wm}[k ajymajymqkdqdk
ausmif;om;av;wpfa,mufudk vufrSqGJvsuf olwkdUtm; ausmcdkif;um
vrf;rBuD;bufqDodkU xGucf GmoGm;aom trsKd;orD;BuD;tm; vufn§Kd;nTefjy
vdkufonf/ nDnDu ajymír&/ olUtm; cJwHtwkdav;udk xkwfay;NyD;
olUvufxJrS cJwHudk twif;vk,lonf/ olUvufoD;onf b,ftcsdefu
vIy&f mS ;onfrod/ nDnrhD suEf mS ay:odkY vTrf;rk;d oGm;onf/ nDno D nf rsufEmS
udk vuf0g;jzifhtkyfí olYtyg;rS ajy;xGufoGm;onf/ vSrf;atmfac:aomf
vnf; olUtm; vSnfhrMunfhawmh/
ausmif;wuf acgif;avmif;xdk;í twef;xJodkY a&mufaomtcg
olwkdYro d m;pktaMumif;udk odaeaom oli,fcsif;rsm;u wtHhwMo Munfh
Muonf/ udkudkatmifwkdYu cJwHtopfeJU bmeJUwJh/ wcsKdUu rif;wdkYtar
0,fay;wmvm;wJh/ ol bmjyefajz&rnf rod/ ]bmudpö pyfpk&wmvJ
oli,fcsi;f wkdU}[k ol ar;vdkucf sio f nf/ EIwfu yGihx f u G rf vm/ oli,fcsi;f
wpfa,mufu cJwHtopfukd awmif;í xkcd w J rH cS zJ sujf zifh ol\ rSm;aeaom
pmrsm;udk wpftm;BuD; zdzsufonf/ wpfa,mufu olYcJwHudk ,lí ykHqGJ
jyefonf/ cJoGm;usKd;aomtcg cRefpufjzifh cJwHudk cRefaejyefonf/
bmyJjzpfjzpf cJwH olUvufxJa&mufvmrS pdwfnpfp&mawGcsnf;
jzpfaeonf/ cJwHuawmh bmrS rodovdkyif/ olUvufacsmif;rsm;\ vIyf
&Sm;rItwdki;f Avmpmtkyrf sO;f aMumif;awGay:rSm ajy;vTm;aeonf/ ausmif;
oifcef;pmrsm;udk olESifhtwl ulnDa&;jcpfaeonf/
rnfodkYyif pmoifae&aomfvnf; aeUv,f ausmif;rwufrDtcsdef
u nDnED iS hf jzpfcahJ om jyóem t&dyfrnf;wdku Y olUab;rSaeí ajcmufvSeUf
aeonf[k xif&onf/ pma&;ae&if;u cJwHudk ol aocsmpGmpdkufMunfh
rdonf/ cJwHonf olUudk ta&;w,l vkyfrae/ olUwm0ef ol xrf;aqmif
aeaMumif;udkom jyonf/ tdraf &mufvQif ol &ifqdki&f rnfh jyóemawGukd
olUvdk ta&;xm;ykH r&aMumif; ol oabmaygufonf/
cJwHrSm tjypfr&Sdbl;qkwd m ol em;vnfaeaomfvnf; tjypfr&Sd
aom cJwHaMumifh ol tjypf&awmhrnfudkawG;í oufjyif;awG csrdonf/
4/
ausmif;qif;aomtcg av;wGJaom ajcvSrf;rsm;jzifh ol tdrfokdY
jyefvmcJoh nf/ tarhukad wGUaomtcg ,cif&ufrsm;uvdk ]om;BuD;? ausmif;
u jyefvmNyDvm;J}[k rar;/ nDnu hD kd awGUaomfvnf; rauseyfaom rsuv f ;kH
awGjzifh olUukd pl;pdkufMunfhaeonf/ tu,fí nDnDonf e*g;wpfaumif
jzpfaeygrl þae&mwGifyif ol jymtwd jzpfoGm;Edkio f nf/
]udkudkatmif vmOD;}[k ac:vdkufaom tarhtoHudk Mum;vdkuf
&onfrSm rdkNcdrf;oHxufyif qkd;vdrfhOD;rnf[k ol xifonf/ tdrfay:odkY
ol wufoGm;onf/ tarha&SUwGif vufydkufí &yfvdkufonf/ ]rif;rSm
tjypf&vSd m;}[k rOD;rcRwf ar;vdkufaom tarhudk jyefí ]om; &Sif;jyyg
&apOD; tar}[k apm'urwufvdkawmh/ aeUv,fu tjzpftysufawGudk
nDno D nf olUxuft&if rdcifukd wdkix f m;ayvdrfrh nf/ ][kwfuh}J [k ajymí
acgif;udk ikHUxm;vdkuo f nf/ 0g;jcrf;jym;ESifh olUausmjyifukd zufvSJwuif;
rdwqf ufMuonf/ tHukdBudwx f m;aomfvnf; rsu&f nfwkYu d yg;jyifxufokYd
woGifoGif pD;usaeonf/ rdciftm; bmrSr&Sif;jyvdkyg/ ]aemufudk rSwf
xm;/ udk,fhxufi,fwJholudk tEdkifusihf&if 'Dxufydkqkd;r,f? oGm;awmh}
[k ajymvdkuaf wmh tarhpum;oHtqk;H wGif tcef;xJo0kYd ifí idkypfvku d o
f nf/
idk ae&if;u vG ,ft dw fx JrS cJwHudk xkw f,lMunf hrd onf/
]rif;aMumifh}[k ol ajymaomtcg ]igeJY bmqkdifvdkYvJ? rif;wdkYnDtpfudk
jzpfwJhudpöawG ighudk vmrajymeJU}[k cJwHu jyefajymrnftxifESifh ol
Munfhao;onf/ [kwfygNyD/ cJwHu onftwkdif;yJ? a&ikHEIwfydwfaernfh
ypön;f qkdawmh ol bmrSrajymawmh/ cJwHudk pmMunfhckHav;ay:odkY wif
xm;vdkufonf/
aemufwpfaeU ausmif;oGm;csdeftxd taru olUudk pum;rajym/
raeUu udpöudk rauseyfao;aMumif; oufaojyvdkufjcif; jzpf[efwl
onf/ nDnDuawmh olUudk cyfa&Smifa&Smif vkyfaeonf/ raeUu tar
aps;odkYoGm;í nDnDhtwGuf cJwHtopfwpfacsmif; 0,fay;xm;ykH&onf/
nDnDonf cJwHukd b&dwf"m;ESifh cRefaeonf/ rnfolurQ tac:tajym
rvkyfaomtcg ol pdwfnpfvmonf/
cJwHonf olUudk ta&mif0if;vufaponfvm;? tcsKUd aom oli,f
csif;wdkU\ txifBuD;pdwfrsm; ay:aygufaponfvm;? odkYr[kwf cJwHonf
olUtm; rdcifESifhnDjzpfolwdkY\ cspfjcif;arwåmudk &yfqkdif;oGmaponfvm;/
trSepf ifppf cJwHrSm cJwo
H mjzpf\/ bmrSrajymif;vJ/ olUtqif;t*Fg&yfESifh
olyJ jzpfonf/ ajymif;vJoGm;onfrSm olUtar? olUnDav;ESifh olYywf0ef;
usio f m jzpfonf/ ol pmMunfch aHk v;&S&d modYk wpfcsuf vSr;f Munfv
h ku
d o
f nf/
cJwHonf pmMunfhckHay:wGif NidrfoufpGm vJavsmif;aeonf/
rnfolUudkrSvnf; acsy&Sif;vif;&ef tMuHray;/ ol ausmif;wufvQif
olESifhtwl ausmif;oifcef;pm;rsm; a&;rSwfay;&eftwGuf tm;arG;aeykH&
onf/ olUudk 'ku©ray;/ txl;ojzifh olYudk aeUpOf ulnDaeonf/ olu
ausmif;odkYac:oGm;vQif jiif;qefjcif;rjyK/ wu,fawmh cJwHrSm tjypfr&S/d
odkY&mwGif tjypfr&Sdaom cJwHwpfacsmif;aMumifh ol pdwn f pfaewm aocsm
ygonf/
eDaoG;
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 61? Edk0ifbm? 1994
eef;ul;
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 62? 'DZifbm? 1994
rsKd;Nidr;f aqG
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;?trSwf 63? Zefe0g&D?1995
cdkifEG,foefU?rEÅav;?
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 63? Zefe0g&D? 1995
wifjrifhOD;?oHwGJ?
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 64? azazmf0g&Dv? 1995/
aEGaeonf yljyif;vGe;f vS\/ rdk;ukwf rEÅav;um;vrf;wpfavQmuf
wGif wHvQyfwdkYonf a&ta,mifaqmifaeMuav\/
vGefcJhaomq,fpkESpf pGef;pGef;tcsdefu um;vrf;ab; 0J,m&Sd
&Gmuav;rsm;onf vlaeusJyg;ajcmufaoGYcJhaomfvnf; ,aeYtcsed frSmawmh
a&Tusif? a&Twl;? a&Taumuf? a&T0,fonfh a&Tawmpcef; aus;&GmBuD;rsm;
tjzpf pnfum;zGHYNzdK;aeavNyD/
um;vrf;ay:0,f 3u...eHygwf qefeD qlygqvGef; um;uav;
onf wHvQyfrsm;udk xdk;cGJum w&dy&f yd f ajy;oGm;ae&mrS wpfckaomaus;&Gm
pcef;BuD;u aq;cef;BuD;wpfcka&SUrSm Nidrchf eJ xdk;&yfvku
d fav\/ um;armif;
onfh yk*¾dKvfav;onf aq;cef;xJrSm vl&dyfvla,mif rjrifojzifh wwDwD
[Gef;oHay;vdkuf\/
aq;cef;wGif; q&m0efem;aecef;xJrSm ½kyfjyumwGef; wpftkyfjzifh
Zdru
f saeaom yk*Kd¾ vfonfvnf; aq;cef;a&SUoYkd uysmu,m ajy;xGuv f mcJ&h
awmh\/ tzdk;wefum;wpfpD;? ajymifajymifvufvuf 0wfpm;qif,if
xm;onfh vli,fvifr,m; pHkwGJudk jrifawmh rsufarSmifukyfro d Gm;onf/
]bmudpövJa[h}
ZdrfysufoGm;aomaMumifh yk*¾dKvfonf olYavoHESifh rsufESmay;
enf;enf;rmoGm;onfudk *½kjyKrdvdkufaomfvnf; olYaemifwu aemufus
oGm;NyD/
]aq;xdk;csifvdkYyg a'gufwm}
awmfao;&JU/ a,musmf ;jzpfolu toHtenf;i,f 0Ja,mif&Sdaomf
vnf; yDyDoo? ,Of,Ofaus;aus;yifajymavonf/ aq;xdkcsifvdkYyg
a'gufwm qdkyJ/
a'gufwmonf oabmuspG m jyHK;vdk uf\ / toHudkvnf;
wwfEdkiforQ csKdomap? pum;vHk;udkvnf; wwfEdkiforQcefYnm;apvsuf-
]tdkau? &wmaygh/ vm...vm? bmjzpfovJ/ c&D;yef;vmMuw,f
xifw,f/}
][kww f ,f a'gufwm/ uReaf wmfwkYd rd;k ukwu f vmwm/ rEÅav;
txd oGm;&rSm/}
]tif;... qdkygOD;/ ck b,folu bmjzpfvdkYvJ}
]olu acgif;rl;vdkYwJh a'gufwm/ tm;aq;ykvif;BuD; oGi;f csifvdkY
wJh/ tJ'g b,favmufusrvJ/ b,favmufMumrvJ/}
][m... avmfyefBuD;uvnf; b,favmufusrvJawGar;raeygeJ/Y
taumif;qHk; vkyfay;rSmaygh/ um;udk t&dyfatmufa&GUxm;vdkufygvm;/
ykvif;BuD;csdwfrSmqdkawmh oHk;em&DavmufawmhMumr,fav}
avmfyefvifr,m;onf wpfa,mufudkwpfa,muf Munfhvdkuf
Mu\/ aemufawmh rdef;rjzpfolu vufudkit f wd Bf uD;udkayGYNyD;? aq;cef;a&SU
xdkicf krH mS ajcypfvufypf xdkicf svku d af vonf/ a,musmf ;jzpfov l nf; um;udk
ae&dyf&Sd&modkY armif;a&TUaeav\/
a'gufwm jyHK;vdkuo f nf/ olpY nf;½Hk;a&;atmifjrifoGm;NyD/ avmfyef
BuD;[kom ac:vdkuf&onf/ yk*¾dKvfav;u olESifhrwdrf;r,drf;/ touf
30avmufyJ&SdOD;rnf/ tzdk;weft0wftpm;awG 0wfqifxm;aomfvnf;
olYOy"d½kyfu rajymifa&mif? rom;em;/ cE¨mudk,fuvnf; rxGm;usKdif;?
rqlNzdK;/ vlAvHav;rQom/ eDpyfpyfrsufESmrSm 0ufjcHykef;awGu xlae
vdkuaf o;/ oGm;awGuvnf; uGr;f pm;vGe;f aomaMumifh jzpfrnf/ eDMuifMuif
jzpfae\/
xdkicf kaH y:rSm ajcypfvufypff xdkifaeaom avmfyefuawmfukv d nf;
MunfhvdkuOf D;/ toufuawmh 20-ausmfausmfavmufyJ&SOd D;rnf/ taMu
aumufqHyifu oefY&Sif;rIenf;ojzifh eDrGJajcmufoa,mif;NyD; ajymifzl;
arG;ajcmufvkd jzpfaeonf/ rdwfuyf? EIwfcrf;eDawGuvnf; vdkonfxuf
ydkaeyHk&onf/ ol rde;f rawGtvSjyifyHkudk tao;pdwf em;rvnfyg/ odkYaomf
vdr;f jc,fxm;rIu Munfrh aumif;wmawmh trSeyf if/ tzdk;weft0wftpm;ESihf
a&TaiGtcsKdU 0wfqifxm;aomfvnf; e*dk&nf r&Sdonfu xif&Sm;vSonf/
{uEÅ onfvifr,m;? yGaygufwpfckck wdk;xm;onfrSm odyfMum
vSao;yHkray:/ ydkifqdkifxm;onfhOpöm"eESifh olwdkY\ta&mift0gu
vdkuaf vsmnDaxGr&Sv d /S onfvkyd gyJav olwakYd vmu u ckvrf;ab;a&muf
aeaomfvnf; awmfMum a&TyHkay:rSm xdkifcsifxdkif&wwfwmrsKd;uvm;/
odkYaomf avmfyefav;um;armif;yHk? um;a&TUyHkawGu txl;yif aooyf
uRrf;usifaejyefawmh tuJcwf&cufvSonf/ bmyJjzpfjzpfav olY[mol
raeYwpfaeYuyJcsr;f om csr;f om? t&ifb0uyJ csr;f om csr;f om? avmavm
q,f udk,ftay:rSm ,HkMunftm;xm;rI tjynfh&SdzdkYESifh udk,af wmif;onfh
aq;zdk;0g;c a&Sma&Sm½SL½SLay;zdkYu t"du r[kwfygvm;/
a'gufwmvnf; avmfyefuawmfav;udk tm;aq;ykvif;csdwfzdkY
xHkpHtwdkif; jyifqif azsmfpyfavawmh\/
a'gufwmtm;aq;ykvif; azsmpf yfaepOf avmfyefvifr,m;uvnf;
aq;cef;wpfckvHk;udk aphaphpyfpyf tuJcwfae\/ vrf;wkef;u emrnfBuD;
onfh aq;cef;udkar;wdkif;? onfaq;cef;udkyJ vufñId;ñGefMuonf/
ckusawmhvnf; vlemwpfa,mufrQ r&Sdygvm;/ NyD;awmh q&m0efuvnf;
ausmif;qif;p jzpf[efwlonf/ emrnf*kPfESifhrvdkuf touft&G,f
i,fvGef;vSonf/ q&m0ef\ Oy"d½kyfudkvnf; olwdkYoabmrawGYvS/
[wf[ef ao;EkwfvSonf// awmfao;&JU? aq;cef;tqiftjyif? aq;AD½dk
awGujzifh cefYnm;x,f0gygay\/ wDADawG? yefumawG? vQyfppfrD;vHk;
awGESihf aq;AD½dkxJrSmvnf; bDyDtdkiaf q;? Edkiif Hjcm;aq;awG pHkvifvSonf/
q&m0efOy"donf t"dur[kwf/ aq;aumif;aumif;udkifzdkY a&m*gjrefjreff
aysmufzdkYu t"du r[kwfygvm;/
a&m*gjrefjrefaysmufzdkY[kom ajym&onf/ olYrdef;r bmrSrjzpfrSe;f
avmfyefav;u odaejyefonf/ c&D;a0;a0;um;pD;&vdkYrl;wmudk BuD;BuD;
us,fus,f tm;aq;ykvif; oGif;csifowJh/ cgwdkif;vdkomqdkvQifawmh
wpfwpfcGcG ajymypfvkdufrdrnfrSm taotcsmyif/ onfaeYawmh olYqE´udk
tpp vdkufavsmzdkYqHk;jzwfonf/ NyD;awmh r,frif;BuD;r ykviff;csdwfaepOf
olvnf; tem;,lNyD; wpfcGuf? wpfzvm;armhzdkY pdwful;xm;avonf/
]uRefrudk aoG;csdefay;ygOD; a'gufwm}
]Asm}
]aMomf..aoG;aygifrsm;usaervm;vdykY g/ uRefru aoG;aygifus&if
'DvdkyJ? rl;wwfw,f a'gufwm&JU/}
][kwfvm;/ &w,f? &w,f? csdefay;r,fav}
a'gufwmonf em;MuyfESihaf oGcsdefwkid f; ud&, d mudk awmfawmfyif
&Sm,lae&\/ aoG;aygifcsdefay;vdkufNyD;
][kwfw,f/ aoG;aygif awmfawmfav;usaew,f/ tJ'gaMumifh
rl;wm/ udpör&Sdygbl;av/ ykvif;BuD;csdwfvdkuf&if aoG;aygifjynfhNyD;
trl;ajyoGm;rSmyg/}
]udki;f ... uRefr rajymvm;? aoG;aygifusaewm? ykvif;BuD;oGi;f rS
aumif;rSmygvdkY}
avmfyefuawmfu olY a,musfm;udk vSr;f NyD;rsufapmif;xdk;\/
avmfyefav;u ig;oHk;vHk;cJ&if; jyHK;vdkYomaeonf/
a'gufwmaoG;aMum&SmyHk? aq;oGif;yHkawGu jrefqefaooyfvS
onf/ awmfawmfemr,f xifxm;wm/ emvnf;rem/ avmfyefuawmfav;u
auseyfpGmjyHK;vsuf? t0ga&mifaq;ykvif;BuD;udk ai;Munfhaeav\/
a'gufwm? em;MuyfawG? aoG;aygifcsdew f dki;f ud&d,mawG jyefvnf
odr;f qnf;aepOf avmfyefav;onf azmfa&Gaom tjyHK;jzifh tem;uyfvm\/
]pdwfr&SdeJYaemf a'gufwm/ a'gufwmaomufwwfovm;}
a'guffwm rsufcHk;yifhoGm;\/ aemufrS jyHK;pp rsufESmjzifh...
]bD,mavmufawmh aomufygw,ff}
][kwfNyD a'gufwma&? aeyluvnf; jyif;ygbdoeJY/ a&iwfajy
av; vkyfvdkufMu&atmif/ uRefawmfrSm toifhygvmygw,f}
avmfyefav;u um;xJrS bD,moHbl;awGaum &rfykvif;BuD;yg
wpfayGUwpfydkufBuD; ,lcsvm\/ a'gufwmvnf; avcsOfawGwufNyD;
cHwGif;awGpdkvmonf/
]zefcGufawmh vkyfOD; a'gufwm}
avmfyefav;u olYypönf;awG? aq;cef;xJu pm;yGJa y:rSm
wnfcif;jyifqifae\/ a'gufwmaemufaz;cef;xJ 0iffoGm;onf/ jyefxGuf
vmawmh zefcGufESih[ f if;bl;awG tjrnf;awGygvm\/
]tmvl;aMumf&,f? 0uftlacsmif;aMumf&,f? reufu 0,fxm;wJh
udkufvefaMumf&,fawmh &Sdw,f/ 'gqdk tjrnf;&ygNyDaemf}
][m..odyfjynfph kHoGm;NyDaygh a'gufwm/ 'Dxufaumif;wmawmif
'Davmuf raumif;Edkifawmhbl;}
][m; [m;? [m;[m;}
avmfyefav;ESihf a'gufwmav; NydKifwyl if &,farmvdkuMf uav\/
avmfyefav;u bD,mESihf &rf pyfNyD;aomufonf/ a'gufwmav;
u bD,mcsnhf aomufonf/ aomufvku d ?f pm;vdkuf? ig;oHk;vHk; zGmvdkuf?
pum;awGajymvdkufESifh 0dkif;uESpfa,mufwnf;ESifh pdkjynfae\/
]odyfvnf; rrsm;apeJYOD;aemf? cifAsm; rEÅav;xd? um;armif;&OD;
rSm}
]&ygw,f a'gufwm&,f/ rylprf;ygeJY/ uRefawmfu arG;uwnf;
u um;armifvmwm/ NyD;awmh arG;uwnf;u t&ufaomufvmwm
[m;... [m;}
avmfyefav;u enf;enf; axGvmawmh ydkNyD; cifrifp&maumif;
vm\/ ckwifay:u vlemu vSrf;NyD; rsufapmifxdk;onf/
]a'gufwm olYudk odyfraomufapeJYaemf/ olu <uufwGif;/
aomufrd&ifawmfcsiw f m r[kwfbl;/ rl;NyD; rEÅav;roGm;Edkif jzpfaeOD;r,f}
]pdwfcsyg/ cifAsm; trl;ajywJhtcsed f? olvnf; trlajyoGm;rSmyg/
[J... [J} a'gufwmvnf; bD,mwefck;d jzifh tmoGu?f vQmoGuf jzpfvm\/
b,fb0u a&pufvJ rod/ pum;uvnf; ajymvdkYaumif;
vSonf/ odkYaomf xef;a&rl; uRJcdk;ay:qdkovdk pum;trSm;ryg&atmif?
wpfOD;ESihw
f pfOD; NidKjiifrI rjzpf&atmif ESpOf D;pvHk;yif owduav;awGawmh
xm;aeMu\/
]uRefawmfu vdkif;pHkrudkifbl;/ teDwpfrsKd;yJudkifwm/ teDawmif
tJ... a'gufwmem;vnfatmif ajym&&if ywåjrm;aygh a'gufwm/ BudKufwm
awYG&if 0,fw,f/ BudKufaps;&&if a&mif;w,f/ BudKufaps;r&&if odrf;xm;
vdkufwmyJ/ udk,fhaiGeJYqdkawmh at;at;aq;aq;yJav}
][kwfwmayghAsm/ cifAsm;wdkYavmuu aiGt&if;tESD;awmifhav?
ypön;f aumif;udkiEf kid af v? tjrwfBuD;avyJvYkd uRefawmf Mum;zl;xm;ygw,f}
]a'gufwmvnf; 'DrSm tqifajyw,f r[kwfvm;/ uRefawmf
vrf;wpfavQmufvHk; pHkprf;vmwm/ a'gufwmhaq;cef;yJ vlajymrsm;w,f/
'De,frSmawmh a'gufwmwdkYvnf; emrnfwpffvHk;&&if olaX;rubl;/
ol<u,fyJaem}
]tqifajyygw,fAsm? emrnfqdkwmuawmh apwem&,f? twwf
ynm&,f? aq;aumif;0g;aumif; udkifwm&,f? 'DoHk;ckygyJ/ tJ..ol<u,f
awmh rjzpfao;ygbl;Asm}
]'geJY a'gufwm um;0,fr,fqk&d if uRefawmhu f akd jymaemf/ ypfuyf?
qvGef; vdkcsifwmajym/ uRefawmfu um;vnf; 0,fa&mif;vkyfw,f/
a&mhywåjrm;? a&mhum;aygh}
]aus;Zl;ygyJAsm/ 'gayr,fh cifAsm;vdk 3u...qlygqvGe;f em;awmh
ruyfEdkifao;bl;As}
][m..a'gufwmuvnf; tcsif;csif;awG 'dkiv f QKdaejyefygNyD/ 'Dem;
rSm tjrwfcGef½Hk; r&Sdygbl;As/ [m;[m;}
avmfyefav;ESifh a'gufwmav;onf udk,hf*kPfudk azmfvdkuf?
olY*kPf udk,af zmfvkdujf zifh twddkitf azmufnDaepOfrmS yif tm;aq;ykvif;u
ukefoGm;av\/
]a'gufwm jrefjrefav;? uRefr tayghoGm;csifvSNyD}
avmfyefuawmf tdrfomoGm;aepOf avmfyefav;u b,favmuf
usovJ a'gufwm[k ar;\/
a'gufwmvnf; EIwo f Gutf moGuyf if xHk;pHtwdki;f ,laeusxuf
ESpfqydkNyD; ajymvdku\ f / avmfyefav;uvnf; oGufoGufvufvufyif
aiGxkw&f iS ;f \/ tenf;i,fykad eaomaiGukyd if jyefrtrf;ygESih?f aus;Zl;wifyg
w,f[k ajymaeao;\/
]b,fES,fhvJ? trl;ajyoGm;NyDvm;}
aemufaz;u xGufvmaom avmfyefuawmfudk a'gufwmu
azmfa&Gaom tjyHK;jzifh ar;vdkuf\/
]aumif;oGm;NyD a'gufwm? a'gufwmhaq;u t&rf;aumif;wmyJ/
'gaMumifhvnf; a'gufwm emrnfBuD;wmyJudk;/ 'gxuf uRefrvlaum
rl;rsm;aeNyDvm;}
]cifAsm;vlu t&ufuk;d armif; wdkuaf wmif? rl;r,fvh pl m;r[kwbf ;l
As/ [m;..[m;}
]uJ..oGm;r,faemf a'gufwm? aus;Zl;yJ}
vifr,m;ESpfa,mufpvHk;yif NydKifwlEIwfqufum um;qDodkY
oGm;Muav\/
xdktcsdefwGif rEÅav;? rdk;ukwf? c&D;onfwif um;wpfpD;onf
aq;cef;a&SUrSm &yfae\/ um;acgif;cef;rS vlvwfydkif;t&G,f yk*¾dKvfwpf
a,mufqif;vmum avmfyefvifr,m;udk wpfvSnfh? qlygqvGef;udk
wpfvSnfh rsufarSmifukyfNyD; Munfhaeav\/ wpfpHkwpf&m ar;rnfh[efjyif
NyD;rS &yfMunfhaejcif;jzpf\/
aq;cef;xJrS a'gufwmonf rsufvHk; rsufqH tjyL;om;jzifh
wHcg;tuG,frSm ykef;ae\/ c&D;onfwifum;vnf; aq;aowåmESpfvHk;udk
csum? rdk;ukwfbufodkY c&D;qufoGm;av\/ avmfyefvifr,m;vnf;
oGm;r,fa'gufwm[k NydKifwlatmfNyD; aq;cef;buf vufjyum rEÅav;buf
odkY c&D;qufomG ;av\/ xdt k cgusrS aq;cef;xJu a'gufwmonf pyfNzD;NzD;
jzifh tjyifxGufvm\/
]a[haumif? rif;igr&Sdwkef; bmawGavQmufvkyfaewmwHk;/
aowåmawG txJoGif;avuGm}
yk*¾dKvfu atmfvdkufawmhrS a'gufwmonf uref;uwef;jzifh
aowåmawGudk o,fydk;oG m;av\/ NyD;rS vufESpfzufaemufypfNyD;
olYq&ma&SUrSm ukyfacsmif;acsmif; yHkpHjzifh &yfvsuf...
]ckeu twGJu avmfyefvifr,m;q&m/ rdk;ukwu f wJ/h uRefawmfh
udk q&m0efxifNyD; tm;aq;oGif;cdkif;wm/ tJ'g uRefawmfvnf; q&mhyHkpH
twdkif; tm;aq;oGif;ay;vdkufw,f/ ydkuq f Hvnf; ydkawmif;vdkufw,f/
bD,mvnf; aomufvdkuf&w,f/ t[J...}
]a[haumif? w[J[JeJY udk,fhuk, d fudk [kwfvSNyD xifraeeJY/
uGeaf ygif'gu aq;ukw,fqkNd yD; ighaq;cef; emrnfysuaf eOD;r,f/ NyD;awmh
tJ'Dvifr,m;u...}
q&m0efonf pum;udk qufrajymawmhbJ tawG;wpfck&oGm;\/
tJonf vifr,m;onf wu,fawmh avmfyefvifr,m;r[kwaf y/ rdk;ukwf
u olYrdwfaqG &wemukefonfBuD;\ '½dkifbmESifh tdrfazmfvifr,m;om
jzpf\/ olYrdwfaqGBuD;\ um;uav;udkaum? onfvifr,m;udkyg
olaumif;aumif;rSwrf o d nf/ '½dkifbmvifr,m;u avmfyefvifr,m;*dkuf
zrf;NyD; rEÅav;oGm;Muwmuawmh olYtaMumif;ESifhol &Sdayrnf/ olYwynfh
uGefaygif'guawmh avmfyefvifr,m; tppfyJxifaeonf/ ]tJonf
vifr,m;u avmfyeftwkuG/ '½dkifbm vifr,m;uG/ rif;wdkYtcsif;csif;
"m;onfeJY qm;onfawYGrS awGYwwfyav}[k &,fyGJzGJYrvdkY pum;pNyD;rS
tawG;wpfck ay:vmjcif;jzpf\/
NyD;cJhonfh 3 em&DtwGif;rSm '½dkifbm vifr,m;onf olYwynfh
uGefaygif'gudk q&m0eftppf[k owfrSwfcJhonf/ olYwynfhuvnf;
q&m0eftppf\ cHpm;rIjzifh ujycJhonf/ o½kyfaqmifcJhonf/ wpfcg
olYwynfhonf '½dkifbm vifr,m;udk avmfyefvifr,m;tjzpf owfrSwf
cJo
h nf/ '½dkifbm vifr,m;uvnf; avmfyefvifr,m;tjzpf cHpm;rItjynfh
jzifh ujycJhMuonf/ o½kyaf qmifcJMh uonf/ onf 3 em&D tcsdeyf kdif;twGi;f
onfae&m? onfZmwfvrf;rSm olYwynfhvnf; q&m0ef tppftrSef jzpfcJh
onf/ '½dkifbm vifr,m;vnf; avmfyefvifr,m; tppftrSef jzpfcJhav
onf/
a&SUqufawG;vdkufvQif oluaum/
aq;ausmif;rSbUJG &NyD; q-rvufrSwf&NyD; uwnf;u olYudk,o f l
q&m0eftppf[k cH,lcJhonf/ ywf0ef;usifuvnf; q&m0eftppf[k
owfrSwfcJhonf/ 'gonfrSev f S onfwpfb0aygh/ tESpf 30avmufaygh/
olYrdwaf qG &wemukeo f nfBuD;onfvnf; olYudk,of l avmfyefBuD;? olaX;
ol<u,fBuD;[k cH,lxm;onf/ ywf0ef;usifuvnf; onftwdkif; tod
trSwf jyKxm;onf/ 'gvnf;rSev f S onfwpfb0aygh/ tESpf 30avmufaygh/
3em&DcefY aq;cef;uav;xJrSm rSefuefaejcif;ESifh tESpf 30 cefY
avmuwpfae&mrSm rSefuefaejcif;onf tESpo f m&tm;jzifh bmrsm;uGJjym;
xl;jcm;ao;oenf;/
q&m0efonf bmpum;rQ xyfrqdkawmhbJ aq;cef;aygufokdY
oGm;um ]aq;cef; acwåydwfonf} [laom qdkif;bkwfjym;uav;udkom
qGJjzKwfvdkufavawmh\/
*sKdaZmf
a&TtjrKaw ½kypf Hkr*¾Zif;? trSwf 66? {NyDv? 1995
1/
uRefawmfOh ;D av; OD;wk;d wpfa,muf wwd,ajrmuf rdef;r,lvku d f
onfh owif;udk uRefawmf od&csdefrSmawmh OD;av;onf olY[mrav;eJY
acsmif;omqkdvm;? iyvDqkdvm; aevdkYaumif;onfh t&yfa'owpfckckrSm
taysmu f sL;aeavmufygNyD/ w0ke;f 0ke;f ½dkucf wfaeonfh yifv,fviId ;f oHawG
udk em;axmif&if; wpfOD;eJYwpfOD; vku d fwrf;ajy;wrf; upm;Muavrvm;/
'grSr[kwf avoGif;xm;onfh armfawmfum; uRwfay:odkY wpfOD;eJYwpfOD;
tvkt,uf cHkwufMu&if; ckd;cdk;cpfcpf &,farmMuovm; pojzifh awG;
&if; Mum;u 0ifNyD; pdwful;,Ofvkdufrdonf/ uRefawmfwkdY rEÅav;u
&wem ta&mif;t0,favmurSm OD;av;&JU rdef;rxyf,lonhf owif;u
vlajymcsifp&m jzpfonf/ wu,fawmh OD;av; rdef;r,lonfowif;onf
qef;Mu,fonfh udp ör[kwfygav/ a,musfm;yJAsm/ udk,fBudKufvkYd udk,f
auR;Ekid &f if ,lcsifoavmuf ,lvkdY&wmyJ r[kwv f m;/ NyD;awmh a,musfm;
aumif; armif;rwpfaxmifvkdY qkdMuonf/ tck OD;av;crsm ol,lonfh
rde;f rta&twGuu f wpfaxmifrajymeJY/ vufwpf0g;wpfzufpmyif rjynfh
ao;/
'gayr,fh olYtokdif;t0dkif;rSm onfudpöukd b,fvkdajymMurvJ
qkwd mawmh uRefawmf odcsifprf;vSonf/ wkv Yd Bl uD;uawmh vkyfcsvdkufjyef
NyDa[hvdkY &,fyGJzGJUrvm;/ tif;... toufBuD;awmh zGJEkav; a&pdrfauR;rS
tpm0ifo[JhvdkYrsm; &uf&ufpufpuf ajymMurvm;/ uRefawmf rod/
ta&mif;t0,fudpöeJY &yfa0;odkY c&D;xGuf&mrS jyefa&mufa&mufcsif; zifyl
atmif rxkdif&ao;rD ZeD;onfu OD;av;owif;udk uRefawmfhtm; ajymjy
ygonf/ OD;av;&JU wwd,ajrmufrdef;ronf rkd;aumif;NrdKUrS jzpfygowJh/
t&ifu uGJoGm;cJhonfh 'kwd,ZeD;xuf touf 5 ESpfawmif i,fao;
owJ/h Ak'[ ¨ l;orD; jzpfayr,fh aumifrav;emrnfu aeYoifeh o H ihf r[kwbf J
cifjrwfaxG; jzpfygowJh/
uRefawmfonf tao;pdwf pHkprf;od&orQudk tcsut f vuf pHkvif
pGmeJY *kPfwifum ajymjyaeonfh ZeD;onftm; rsufvHk;BuD;jyL;um Munhf
aerdonf/ olYtwGufawmh udk,fhvifom; c&D;a0;u jyefvmwm vkyfief;
tajctae tqifajy rajy odzdkYxuf OD;av;udpö ajymjyzdkYu tifrwef
ta&;BuD;ae&Smonf/ uRefawmfZh eD;u olMum;&orQ owif;awGukd cP&yf
NyD; þrQom rvkyEf kdiaf o;tm; pdw0f ifwpm; pum;qufjyefyg\/ wwd,
ajrmuf aumifrav;onf 'kwd,aumifrav;xuf rsm;pGm rsm;pGm vSy
onf/ udk,v f Hk;udk,faygufvnf; awmifhwif;onf/ odkYaomf tusifph m&dwå
awmh t&if[meJY xl;rjcm;em;/ touf 25 ESpt f wGi;f rSm vif ESpfa,muf
eJY uGJoGm;cJhNyD;NyD/ OD;av;eJY r&cif av;ig;ajcmufv twGif;rSmyif wjcm;
aom a,musmf ;rsm;eJv Y nf; ½Iy½f yI o
f wif;Mum;&onf/ (rdk;aumif;u owif;
awGudk rEÅav;u aeNyD; b,fvk&d atmif pHkprf;ovJqkw d mudk uRefawmf
ZeD;onftm; tm;vyfonfhtcsderf S ar;&ayOD;rnf) OD;av;uvnf; onf
taMumif;awGudk tm;vHk;odonf/ cGihv f w T fEdkifonf/ aumifrav;tjzpfu
qif;qif;&J&JeJY oem;csifp&m aumif;onfudk;/ tJo[maMumifh &ifxJrSm
cspfMuifem oem;jzpfvmum rEÅav;odkY jyefcgeD;wGif OD;av;u...
][Jh aumifrav;? eifhudk ig rMunfh&ufbl;/ igeJYvdkufcJhygvm;/
eifhudk wifhawmifhwifhw,f xm;r,f}[k ajymowJh/ þodkYjzihf aemuf
wpfaeYwGif pef;aomfwm tjref&xm;eJY cifjrwfaxG;udk ac:NyD; rEÅav;udk
qif;vmcJhMuonf/ tJAsm 'Dvdkawmhvnf; OD;av; rdef;r,lwm vG,fulvS
csnfhvm;/
]olYrdef;rudkrsm; qifxm;vdkufwm nGwfaewmyJawmf/ tukefvHk;
a':av; a':odef;td ypönf;awGcsnf;yJ tpfudk&}
tm;rvkd tm;r&eJY olYpum;udk tqHk;owfNyD; uRefawmfhtm;
jyHK;axhaxheJY Munhfíaeacsonf/ uRefawmfu onfvdktjyHK;rsKd; odyfNyD;
oabmrawGU? ZeD;onf&UJ tjyHK;onf b,ft&mudk &nfneT ;f ae&ygoenf;/
a,musmf ;awG[m toufBuD;BuD;i,fi,f 'Dvdkcsn;f yJvkdY 0g;vHk;odrf; ajym
csifovm;/ tJ'grSr[kwf awmfwkdYtrsKd;awGu rdef;rqkd&if irf;irf;wuf
vdkYrsm; qkcd sifoavm/ olYtrlt&mudk uRefawmf rcefYrSef;Ekdif/ uRefawmfu
awmh OD;av;udk enf;enf; oem;rdonf/ olYcrsm wpfa,mufraumif;vdkY
wpfa,muf ajymif;&if; ,ckwpfcg wwd,rÜd jyefygNyD/ tJonf wwd,
ajrmufev YJ nf; tdraf xmifa&; okc&yghrwJv h m;/ aocsmwmuawmh OD;av;
crsm olYtem;rSm rdef;r r&SdvQif raewwfawmhjcif; jzpfygonf/
2/
avmuwGif vl½dk;rsm; qef;jym;aAGazmufNyD qkdrSawmh b,folrS
vdkurf Dawmhrnf rxifay/ OD;av;wkd;onf trSew f u,fyJ vl½kd;vlaumif;
jzpfygonf/ udk,hOf D;av;rkdY trTr;f wifvkdufjcif; r[kwfyg/ trSefawmh
OD;av;wkd;onf uRefawmfhta': a':odef;tdeJYpyfrS trsKd;awmf&jcif; jzpfyg
onf/ a':av;eJYr&cifu OD;av;wkd;onf uRefawmfwdkY&yfuGuf vrf;xdyf
rSm em&Djyifqkdifav; zGihx f m;onf/ touft&G,fu 40 ausmf/ rdbr&Sd
awmh/ taomuftpm;uif;? ½dk;om;BudK;pm;onf/ tm;vyfonfhtcsdefrSm
w&m;tm;xkwfonf/ þum; OD;av;wkd;&JU t&nftcsif;/
uRefawmfhtarwGif nDtpfr oHk;a,muf&Sdonf/ tpfrtBuD;qHk;
BuD;awmf a':odef;&Sd? NyD;rS uRefawmfhtar a':odef;rdeJY ti,fqHk; OD;av;
&JUZeD; uG,v f eG o
f l a':ode;f td jzpfyg\/ nDtpfroHk;a,mufxJwiG f touf
40 eD;wmawmif tdrfaxmifrjyKEkdifao;bJ tpfrBuD;eJY tpfrvwfu arG;
xkwforQ wl? wlrawGudkyJ xdef;ausmif;ae&&Smonf/ a':av;u pD;yGm;
a&; aumif;onf/ aps;csKd a&Tqkdifwef;rSm qkid fcef;&Sdonf/ ausmufpdrf;eJY
ywåjrm; ta&mif;t0,fvnf; vkyfao;onf/ odkYayr,fh a':av;crsm
olb Y 0udk ol rydki/f tqifroifv h Qif uav;wpfa,mufvdk tpfrESpaf ,muf
&JU tqltaigufukd cH&wwfonf/ olcY rsm aeYpOfeJYtrQ tpfrawG&JU rsuEf mS
&dyf rsufESmuJudkyJ Munfhae&&Smonf/ tvkdrusvkdY tpfrawG&JU tqlcH
xdNyDqkdrSjzihf a':av; aep&m r&SdNyD/ tJonfavmuftxd tpfrawGudk
a':av; aMumuf&&Smonf/ 'gaMumifhvnf; a':av;crsm tysKBd uD; jzpfae
&[ef wlonf/ tonf;ESvkH;eJY vlyJav/ wpfcsed w f ke;f uawmh tcspq f o
kd nfh
t&monf olY&ifrSm cdkem;aumif; ckdem;cJhrnfvkdY uRefawmf xifonf/
þokjYd zihf udk,xhf rif; udk,&f mS pm;NyD; wl? wlrawGukd xde;f ausmif;
&if;eJY vlwpfa,muf&JU tedrfhtjrifh r&Sdaom b0wpfckudk ysif;&dpGmjzifh
ukefqHk;vdkufzkdY a':av; pdwful;xm;[ef wlyg\/ 'gayr,fh a':av;rSm
tysKBd uD;jzpfrnfh uHZmwm ygvm[efrwl/ uHaumif;onfvYkyd J ajym&awmh
rnf/ jrm;ewfarmifonf tcsdeftawmfaemufusrS a':av;eJY OD;av;wk;d
udk owd&oGm;cJhonf/
wpfaeYrSm a':av;&JU wpfwdkeD vufywfem&Dav; ysuo f Gm;onf/
þokdYjzihf eHeufcif; aps;oGm;csdefrSm OD;av;wkd;&JU aumif;rSaumif; em&D
jyifqkdifav;qDodkY a&mufvmcJhMuonf/ ]bmudpöygvdrfh? aMomf... em&D
ysufvv kYd m;/ nae aps;tjyefus 0,f,lvSnahf emf/ uRefawmf taumif;qHk;
jzpfatmif jyifxm;vdkufyghr,f}
]b,favmuf ay;&rvJ&Sifh}
]wpf&yfuGufwnf; aeolawGyJAsm/ jyifc r,lygbl;}
]tdk.. r[kww f m&Sif/ usoifhwm ,lyg}
]uRefawmfh&JU apwemygAsm/ r,lyg&apeJY}[k ajymNyD; wpfwkdeD
em&Dav;udk w,kw,udkif&if; rodef;td&JUrsufESmav;udk pl;pl;pdkufpdkuf
Munfhvku d fonf/ olYtMunfhawGaMumihf wpfudk,fvHk; tiftm;awG qkwf
,kwo f Gm;ovdk cHpm;&onf/ ]aMomf...ol&,f} &ifxJrmS zdkvu Id Nf yD; rode;f td
nnf;vdkurf donf/
0w¬Ka&;vQif olwdkYESpfa,muf awGUqHkcef;av;onf onfvkdyJ
MunfE;l zG,f jzpfatmif a&;zGJUayvdrrhf nf/ 'gayr,fh vufawGUawmh tJovdk
r[kwf/ OD;av;wkd;onf em&Dudk zifjyef acgif;jyef Munfhonf/ NyD;rS...
]em&Dacs;aq;ypf&r,f/ tpdwfusr,f? nae vm,lvSnhf}[k
wHk;wdwdeJY ajymcsvkdufonf/ em&DysufvkdY vmtyfolu b,folb,f0g
qkdwm ODa;v;wkd; armhvnf; rMunhf/ ][kwfuJh&Sifh}[k a':av;u ajym
vdkuo f nf/ tJ'gygyJ/ uJ... onfEpS fa,muf b,fvkdvkyfNyD; nm;Ekid frvJ/
onftwkid f;qkd b,fvkdrS nm;oGm;p&m taMumif;r&Sday/ 'gayr,fh olwdkY
ESpOf D;&JU zl;pmuH ygvmavawmh a':av;eJYtwl ygvmonfh BuD;awmf
a':odef;&Sdu OD;av;wdk;&JU ajym[efqkd[efawGudk AvmcsD oabmusoGm;
awmfrlonf/ olYpdwfxJwGif touft&G,f rwdr;f r,dr;f 'DESpfa,mufudk
ay;pm;vku d &f vQif aumif;avpG[k awG;rdonf/ armifwk;d qkw d m twGi;f od?
tpOf;od? ypönf;Opöm csKdUwJhwmu vGJvdkY wjcm;bmrSajymp&m r&Sd/ þodkY
jzihf BuD;awmfonf xkdtawG;udk olYacgif;rSm a&cJ½dkufNyD; MumMum odrf;
rxm;Ekdiftm;bJ uRefawmfhtar &Sd&modkY uwkdufu½dkuf ajy;vmcJhonf/
taru t0wfawGudk wzkef;zke;f ½ku d favQmf&if; BuD;awmf&JUpum;
udk qHk;atmif em;axmifonf/ NyD;rS ]aumif;om;yJ rr&JU/ armifwkd;[m
vl½dk;vlaumif;av;yJ/ odef;tdtwGuv f nf; pdwcf s&wmaygh}[k rJay;vdkuf
onf/ þrSmyif yGJu jywfoGm;cJhNyD/ a':av;twGu onfESpfa,mufu
]rde;f } r[kwfygvm;/ xkdtcsdefu um,uH&Sif ESpfa,mufcrsm onfudpö
udk bmrQrod&Sm/ odp&mvnf; rvdkwmbJ/
3/
tJ'DESpfu cef;r (1)rSm usif;ycJhonfh a':av;wkYd r*FvmyGJonf
tpnfum;qHk; jzpfcJhonf/ onftouf onft&G,af &mufrS vufxyfMu
vdkY tHhMojcif;jzpfum avhvmpl;prf;&if; r*FvmyGJukd vmMuovdk tifrwef
rS **sD*a*smifEkdifwwfaom udk,fhtrsKd;u vGJvQif b,folYudkrS taumif;
rxifwwfaom todki;f t0ef;xJodkY b,fvkv d lpm;rsK;d a&mufvmovJqw dk m
odcsií f vmMuolawGvnf; &So d nf/ rnfokYyd ifjzpfap? a':av;eJY vufxyf
NyD;aemuf OD;av;vnf; olYem&Djyifqkdifav;udk jzKwfNyD; aps;csKda&Tqkdifwef;
xJokYd a&mufomG ;cJh&\/ a':av;u a&TeYaJ usmufrsu&f wem ta&mif;t0,f
enf;emedó,rsm;udk OD;av;tm; oifay;onf/ xkdpOfu ausmufpdrf;
ta&mif;t0,fonf rlq,frSwfwpfqifh wpfzufEkdifiHodkY arSmifcdkydkYEdkifvQif
tjrwftpGef; aumif;aumif;&onf/ a':av; tdrfaxmifruscifwke;f u
awmh tJ'D&wemypönf;awGudk uRefawmfuyJ 'dkifcHNyD; ta&mif;t0,f
vkyfay;&zl;onf/ c&D;a0;oGm;p&m&SdvQif uRefawmfyJ oGm;onf/ ,ck
OD;av;&Sdawmh uRefawmf tultnDay;p&m rvkdawmh/
OD;av;onf wjcm;aom ta&mif;t0,f rdwfaqGtcsKdUeJYtwl
rlq,fodkY c&D;xGufonf/ rEÅav;rlq,fc&D;onf wpfaeukef um;armif;
&onf/ vrf;yef;tajctaeuvnf; ,ckvdk racsmarGUao;/ armfawmfum;
pxGufuwnf;u bk&m;pm? w&m;pmrsm; &GwfzwfNyD; vdkuf&onf/
tEÅ&m,f wpfckckMuHKvmvQif bk&m;rSví JG b,ft&mrS tm;udk;p&m r&Sad y/
þuJhodkY pGefYpeG Ypf m;pm; oGm;a&mufNyD; a&mif;&aiGonf udef;*Pef; BuD;rm;
onf/ odkYaomf tcsKUd ta&mif;t0,form;awGrSmawmh a&mif;&aiGonf tdro f Ykd
jyefygrvmwwf/ aiGukepf &m taysmftyg;udpöawGuvnf; rsm;onf udk;/
OD;av;uawmh &Si;f onf/ ta&mif;t0,fudpöu vGJvdkY wnf;cdk;cef; tjyif
xGufcJonf/ wnf;cdk;cef;xJrSmyif ykwD;pdyf w&m;xkdifonf/ NyD;vQif
olYvufpGJ Zdew¬yumoeD pmtkyfudk zwfonf/
wufx&GeftusÐvufwked JY csnfvHkcsnf uGufpdyaf v;yJ tjrJwrf;
0wfqifonfh OD;av;&JU yHkoP²mefonf ausmufta&mif;t0,form;vkdY
b,fvdkajymvdkYrS ,HkEkdipf &m r&S/d rsm;aomtm;jzihf ausmuform;rsm;onf
vufxJrSm ydkuq f Hav; azmazmoDoD&vmvQif jrefrmhowådudk jyMuonf/
aumif;aumif;0wfonf/ aumif;aumif;pm;onf/ t&ufuav; wjrjr
vky&f if; wjcm;aom taysmftyg;udpöawGbufokYd a&mufukeMf uwwfonf/
OD;av;uawmh ta&mif;t0,fudpöNyD;vQif rEÅav;odkY csufcsif; jyefqif;
onf/ olYrdwfaqGrsm;u cPwpfjzKwf aeygOD;vdkY ajymwmawmif OD;av;
raeEkdif/
]rtd pdwfylaevdrfrh ,fuGJU}
]rtdu ta&mif;t0,fudpö NyD;NyD;csif; jyefvm&rSmwJh}
]rtdu tydkoHk; rBudKufbl;uGJU} pojzifh olYtm; wm;orQ
vlwdkif;udk wtdwnf; tdjyí rEÅav;odkY jyefajy;av\/ 'gaMumifhvnf;
olwkYdvifr,m; pD;yGm;a&;onf wpfr[kwfjcif; wkd;wufBuD;yGm;onf/
wkduf? jcH? um; pojzihf vufxufyGm;ypönf;awGuvnf; renf;raem/
ewfzuf onfh vifr,m;[k vlwkdif;u tm;usNyD; csD;rGrf;Muonf/
aysmf&Tifp&m aumif;onfh okcbHkav;jzpfonf/ odkYayr,fh uHMur®mu
aMumufp&m aumif;onf/ onfvifonfr,m;crsm tkdatmifrif;atmif
raygif;oif; vdku&f &Sm/
oBuFefuscgeD;rSm a':av;wpfa,muf ½kwfw&uf aumufcg
iifcg zsm;onf/ tyltm;BuD;vGef;í owdvpfoGm;onftxd jzpfonf/
q&m0efudk tjrefoGm;yifhaomfvnf; a':av;toufudk rrDawmh/ avmu
rSm b,ft&mrS rjrJonfh tedpw ö &m;udk OD;av; em;vnfygonf/ b,fvykd J
oHa,mZOfawG wG,fwmvmcJhMuayr,fh tcsdefwefvQif cGJcGmMu&ayrnf/
,ckawmh tcsdefrwefcifrSm cGJcGmcJh&NyD jzpfonf/ ,lusKH;r&onfh ylaqG;rI
awGaMumihf tjrJ½IrSwfcJhaom tedpöw&m;udkyif OD;av; arhoGm;cJhonf/
touf0dnmOf uif;rJhaeonfh a':av;&JU cE¨mudk,fav;udk ayGUzuf&if;
rsuf&nfawGawG usvsuf &Sdonf/
]rode;f td&,f? rif; ighudk wpfa,mufwnf; xm;cJh&ufw,faemf}
[k idkoHygBuD;eJY atmfajymvkdufonf/ tokbvmMuolwkdif; rnfolrQ
rsuf&nfrqnfEkdiMf u/ OD;av;&JU idk½u Id fNyD; ajymvkdufoHu uRefawmfhem;xJ
rSm yJhwif xyfoGm;onf/ aMomf... oem;p&maumif;wJh OD;av;&,f/
a':av;r&SdawmhonfhaemufrSm olYcrsm wpfa,mufwnf; b,fvdkae&Sm
rnfenf;/ OD;av;twGuf awG;&if; uRefawmf &ifarmoGm;cJhro d nf/
4/
wpfa,mufwnf; ae&wmudk OD;av;crsm raewwf rxkdifwwf
jzpf[efwlonf/ a':av;qHk;oGm;vdkYrS 6 v rjynhfao;/ rde;f rwpfa,muf
aumuf,lvdkuaf v\/ xko d wif;udk Mum;cgpu udk,fhem;udkyif r,Hkcsi/f
rMumcif jzpfaMumif;ukefpif od&awmhrS tHhMo&ovdk OD;av;twGuf pdwf
raumif;jzpf&onf/ OD;av;,lvu kd o
f nfh rde;f ru olYxuf toufxuf0uf
cefY i,fonf/ NyD;awmh rdef;raumif; r[kwf/
]wdkYtjypfygyJuGm/ taysmfoabmeJY p&if;eJY olYudk xde;f vkrYd &awmh
bl;a[h}[k olYrdwfaqGwpfa,mufu ajymjyygonf/
]rlq,fu wnf;cdkcef;rSmayghuGm/ rifhOD;av;uawmh xHk;pHtwkid ;f
tcef;ydwfNyD; ykwD;pdwf? w&m;xkdifaewmyJ/ tJ'gudk wkdYwpfawGu taysmf
oabmeJY raumif;wJhaumifrav;udk olYtcef;xJ vTwfvdkufrw d ,f/ 'gay
r,fh armifwkd;u vufzsm;eJYawmif rwkdYwJhtjyif 'Dtvkyf[m raumif;wJh
taMumif; w&m;a[mvTwv f kduaf o;wmwJh/ aemufwpfa,muf vTwfvku d f
awmhvnf; t&ifred ;f uav;twkid ;f yJ/ wkvYd nf; armifw;kd &JU udk,uf siho
f u
d ©m
udk wu,fav;pm;oGm;rdw,fuG/ tJ'DtcsdefrSm ausmfjru a&mufvmNyD;
tBudKufrawGUao;vdkYygAsm/ olYtBudKufawGU&if bmrSrcHEkid fbl;/ psmef&wJh
&aohawmif psmefavQmao;wmyJwJh ajymawmh wkeYd YJ tajctwif pum;ajym
Mu&if; rqDrqkdif tavmif;tpm;wpfck jzpfoGm;w,fuG/ armifwkd;udk
psmefavQmatmif vkyfEkdifwJh rdef;uav;&Sd&if aiG 5000 usyf qkcsr,faygh
uGm/ tJ'DrSmyJ tck rifhOD;av; ,lvdkuw f Jh a0a0jrihu
f ol wm0ef,l&Jw,f
wJh/ rif;OD;av; psmefavQmap&r,fwJh/ rMumygbl;uGm/ ajymovdkyJ
armifw;kd psmefavQmawmhwmyJuG/ tif;... avQm½Hkwif r[kwfbl;/ rif;jrif
wJhtwkdi;f a0a0jrifhudk ,lvdkufwJhtqifhtxd a&mufoGm;w,f/ wkdYu
b,fvkdw&m;cscs b,fvdkajymajym r&awmhbl;/ a0a0jrifhrS a0a0jrifhyJ/
tawGUtMuHKr&Sdawmh pG Jvrf;oGm;NyDavuGm/ pG Jvef;oGm;atmifvnf;
[dkaumifru vkyfxm;wmudk;/ tysufrqkdawmh 'grsKd; aESmaMuaeNyDav/
yxrOD;qHk; rif;OD;av;tcef;udk oGm;yvl;yvJ rvkyfao;bJ rif;OD;av;eJY
pum;ajym? olYtaMumif;awGudk r[kwfu [kwfu oem;p&mjzpfatmif
ajymw,fwJh/ olYcrsm OD;av;r&SdvkdY OD;av;tpm;&vdkY 0rf;omrdw,fwJh/
'gu tpysKd;wJhaeY? aemufwpf&ufa&mufawmh &if;ESD;vmNyDavuGm/ ol
w&m;xkdifaecsdefrSm ,yfcwfay;&wmeJY? a&yla&csrf; urf;vSrf;&wmeJY?
aemufqHk;awmh &ufwpfywfawmif rjynfhvkdufbl;}
,ckrS pdwfraumif;jzpfae&Smonfh xkdyk*¾Kdvftm; a'gojzpfoGm;
cJhonf/ olYudk ydk;pdk;yufpuf ajymvkdufcsifonhfpdwfudk renf;xdef;xm;&
onf/ olwdkYwpfawG&JU taysmfoabm tavmif;tpm;onf vlwpfa,muf
&JU b0udk trsm;BuD; ajymif;vJoGm;apcJhNyDyJ/
]rodef;tdeJY nm;cJhwkef;uawmh tdyf&mxJrSm y½kyfqDteHYyJ ½SLcJh&
wmudk;uG/ tck ,'f'avwkdY? *dk,mwkdYeJYawGUrS aumif;rSef; odaeNyDav}
olYpum;udk qHk;atmif em;raxmifawmhbJ csmceJ vSnhfxGufvm
cJhonf/ jzpfNyD;rSawmh uRefawmf bmrQrwwfEikd fawmhyg/ b,fvrf; b,f
pcef;txd avQmufvSrf;Murnfukyd J pdwfarmpGm apmihfMunhf&ayawmhrnf/
aoG;ylaecsed frSmawmh *dk,meHYav;udk ½SL½Iud f&if; aumifrav;qDu udkuk.d ..
udkudkvkYd ac:wJhtoHudkyJ pGJvrf;aerSm jzpfonf/ w&m;orm;udk w&m;jy
zdkY qkdwm vG,u f laom tvkyfr[kwfay/
5/
uHaumif;csifawmh OD;av;eJY tdrfaxmifustNyD; av;vavmuf
rSm a0a0jrifhu olYZmwd½kyfudk rzHk;Ekdifawmh/ OD;av; c&D;xGufaepOf
tdrfu vuf0wf&wem 10 odef;zdk;avmuf,lNyD; wjcm;a,musfm;
wpfa,mufeJY vpfajy;oGm;awmhonf/ tJ'D owif;Mum;&csif; rEÅav;odkY
a&muf&mt&yfrS OD;av; jyefvmcJhonf/
]armifnKd&m? OD;av;udk ulnDprf;ygOD;uGm/ rdw¬DvmrSm rif;tar
a&mufaew,fwJh/ rif; vdkufoGm;ay;uGm/ OD;av;u cGifhvTwfw,fvkdY
ajymaemf/ rif;eJYwpfygwnf; ac:jzpfatmif ac:vmcJu h mG / ajyajyvnfvnf
jzpfatmif vkyfcJh/ rif;taru pdwfBuD;w,fuG}
aqmufwnf&m r&jzpfaeonfh OD;av;udk Munfh&if; pdwfnpf
oGm;&yg\/ uJ... OD;av;pum;udkyJ em;axmifprf;ygOD;/ uRefawmfhxuf
toufi,fwJh olYr,m;av;udk rif;tarwJh/ tr,fh rdef;rysufu vmvm
acsao;/ pdwfBuD;awmfrlowJhAsm/
f oifrh oihf rcsed q
rçpdwrf eT í f Ekid o
f nfh OD;av;&JUpum;udk [kwu f Jh
[k ajymNyD; rdw¬DvmodkY vdkufoGm;onf/ odkYayr,fh OD;av;rSmovdkawmh
uRefawmf rajymEkdif/ tusihfysufonfh rdef;rwpfa,mufudk arwåmw&m;
taMumif; em;vnfatmif w&m;ra[mcsif/ cyfMurf;Murf;av; udkifw, G rf S
jzpfayrnf/ 'gayr,fh rdwv D¬ ma&mufawmh uRefawmf uHaumif;oGm; onf/
xkdrdef;r r&SdawmhNyD/ awmifBuD;udk wufoGm;onfhowif; Mum;&onf/
OD;av;qDokYd onfudpöudkzkef;qufajymawmh awmifBuD;qufvkdufwJh/ trdefY
awmfyg;vku d of nf/ rvG,fygvm;/ a&ajrqHk;apawmh cifzkef;udkawmh awGU
atmif &Sm&awmhrnf xifonf/ 'gayr,fh awmifBuD;txd uRefawmf
roGm;awmh/ rdw¬DvmrSmyJ oHk;&ufavmufaeonf/ NyD;rS rEÅav;udk jyefvm
cJhonf/ ]OD;av;&m? awmifBuD;? uavm? yif;w, ESHYaeatmif &SmwmyJ
Asm/ pHkprf;vdkY r&bl;}
jcLoHygatmif nnf;vkdufonfh uRefawmfhudk Munhf&if; OD;av;
crsm rsufpdrsufESm ysufoGm;&Smonf/ OD;av;udk oem;oGm;rdonf/ 'gay
r,fh Zmwfvrf;u NyD;jywfoGm;wmrkdYvnf; 0rf;omoGm;rdonf/ aemuf
wpfvavmufMumawmh uGm&Sif;jywfpJpmcsKyfeJY pmwdkav;wpfapmif OD;av;
qDodkY a&mufvmcJhonf/
]udkudk&,f...
cspfoltopfawGUcJhrdvkdY &ufpufwJh trkdufr rda0udk
cGifhvTwfygaemf}
OD;av;uawmh pmudk zwfNyD; uav;&,f? rkdufvScsnfvm;vkdY
jrnfwrf;í aeacsonf/ aiG 10 ode;f ausmfzkd; ajzmifoGm;wmudkyif pdwf
xdckud cf pH m;&[ef rwlay/ uReaf wmfom OD;av;udk raMumuf&vQif wu,f
rkdufwm [dkaumifr r[kwfbl;/ OD;av;As OD;av;[k ajymvdkurf dayrnf/
OD;av;onf av;wGJUpGm oufjyif;rIwfxkwfvkduf&if; eH&HrSm csdwfxm;onfh
a':av;&JU"mwfyHkem;u pdwfykwD;udk udkifum bk&m;cef;xJodkY 0ifoGm;av
onf/ ,ckrSyJ bk&m;udk jyefvnfowd&[ef wl\/
,ckawmhvnf; bk&m;w&m;udk OD;av; arhoGm;jyefNyD xifonf/
xkYt
d wl 'kw, d ajrmuf rde;f rudkvnf; owd&[ef rwlawmh/ wwd,ajrmuf
uav;eJY ysm;&nfqrf;c&D;onf wpfvcGJavmuf Mumonf/ uRefawmfhqDokYd
vufaqmifypönf;awG ydkYonfh topfpufpuf ZeD;armifESHudk b,fvkd
qkawmif;ay;&rSe;f uRefawmf rod/ yifv,furf;ajcrSm avaumif;avoefY
awG ½SL½IdufvdkY taMumtjcifawG ajy;oGm;onfxifh/ OD;av;&JU½kyfcE¨m
onf tweftoifh EkysKdaeonf/ OD;av;u armfawmfum;xJu rqif;yg/
xD;vif;wdkufudk r*FvmqGrf;uyfzkdY udpötwGuf oGm;p&m&Sdao;wmaMumihf
[k ajymonf/
uRefawmfu OD;av;eJY pum;ajym&if; OD;av;&JU wpfzufcHkrSm
xkid af eonfh ta':awmf&OD;rnfh trsK;d orD;udk tuJcwfvku d o
f nf/ OD;av;
BudKufrnfqkdvnf; BudKufcsifp&m jzpfyg\/ armfawmfum;twGif;odkY uyf
oD;uwfowf 0ifvmcJo h nhf eHeufcif; aea&mifjcnfrsm;onf OD;av;uawmf
&JU em;ESpfzufu pdefem;uyfudk xif;ceJ &Sif;ceJ vif;vufoGm;apcJhonf/
'gvnf; a':av;&JU pdefem;uyfygyJ/ uRefawmf rSwfrdonfav/ OD;av;u
ta&mif;t0,ftajctaeudk uRefawmfhtm; ar;onf/ vkyfief;udpöbuf
a&mufoGm;wmaMumihf pum;trQifu rjywfEkdif/ tem;u racsmu
uRefawmfwkdYESpfa,mufudk Munhf&if; pdwf&Snfawmh[ef rwlay/
]udkukd oGm;MupdkYav/ bkef;BuD;ausmif;u jyef&if aps;csKdukv
d nf;
oGm;OD;rSmaemf} [k OD;av;&JU aygifudk ykwf&if; owday;vdkufonf/
]aMomf...at;at;? uJ... armifnKd? OD;av; oGm;ra[h/ OD;av;
qD vmcJhOD;uGm/ aemufrSyJ tvkyfudpötwGuf pum;ajymMu&atmif}
OD;av;&JUtoHu xl;xl;jcm;jcm; jrL;<uvdkYaeygonf/ uRefawmf
onf pufon H ufanmpGmeJY avQmceJ ajy;xGuo f Gm;onfh armfawmfum;av;
udkyJ ai;armMunfhaerdonf/ [if... 'Dwpfa,mufuvnf; udkudkvdkY
ac:aejyefygvm;/ OD;av;onf udkudkqkdwJh toHav;udk tvGefw&mrS
em;0ifcsKd[ef &Sdonf/ t&ifudkudkuawmh olYqDrSm 4 vyJ cHonf/ ,ck
ukdudkuawmh b,fESvtxd cHavrnfenf; uRefawmf rodyg/ wwd,
ajrmuf udkudku 'kw, d u udkudkxufrsm; vufoHjyif;vkduv f Qifawmh
OD;av;crsm vefuGwfwD 0wfNyD; awm&dyfcdkzdkYyJ usefawmhonf/ OD;av;&JU
udkudkwdkY&,f uRefawmfhOD;av;tay:rSm wpfqdwfavmuf Muifemoem;Mu
yguG,fvdkY &ifxJrS qkawmif;ay;½Hku vGJvdkY uRefawmfuaum bmrsm;
wwfEkdifOD;rnfenf;/
nKdxGef;vl
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 69? Zlvdkifv? 1995
jr'if
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 71? pufwifbmv? 1995
a'gif;aerif;
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 71? pufwifbmv? 1995
aus;Zl;wifvkdufwm em&Dr&,f... igav eifhaus;Zl;udk b,fvdk
qyf&rSef;awmif rodawmhygbl;/ igwif r[kwyf gbl;av/ a[m'D tpkef
oabFmBuD;ay:rSm vdkufygcGifh&wJh Zmwform;wkdif;vdkvdk eifhudk xkdif&Sdcdk;
csiaf vmufatmif aus;Zl;wifaeMuwmyg/ tjrJwrf; rl;aeNyD; vlwumudk
vkduf&daewwfwJh vljyuf OD;tkef;yGifhBuD;uawmif vlqkw d m aysmf&mrae
awmf&mae&owJh orD;a&/ 'DNrdKUav;[m eifeJYawmfvkYd eifae&pfcJh&wmvdkY
qkq
Yd BYkd uD; ajymav&JU/ rif;om;BuD; bpdeaf usmaf &Tuawmh t½l;t½l;eJY udki;f ...
tck t½l;u wpfrl;? wpfyJ? wpfrwf? wpfusyf tukefomoGm;NyD Asm;/
pvmuwnf;u wpfvrf;vHk; ig rsupf ad emufcJhorQ tckrS twk;d cs NyD;om
uefawmhvdkufcsifawmhwmyJw Jh/ oabFmay:udk yJt dw fawG? oum
&nfydkif;awG? ysOfcsyfawG? w'Hk;'Hk; w'def;'de;f wifoHawG? aps;a&mif;aps;0,f
atmf[pfac:xl;oHawG? ae&mvkoH? &efjzpfoHawG tm;vHk;udk azmufcGi;f NyD;
eifqakd eus oDcsi;f oHav; Mum;a,mifaerdw,f/ jrefrmjynf em&DawGursm;
tcsdefawG rSefEkdifygawmhrvm;wJh/ 'DoDcsif;udk tjrJqkdvGef;vkdY eifhudk em&D
rvkdY 0dkif;ac:cJhMuwm r[kwv f m;/
a[m... oabFmpufEId;NyD; vIid ;f eJpY uf'PfaMumihf oabFmwpfpif;
vHk; wkefcgaew,f/ rMumcif c&D;wpfck p&awmhrSmygvm;qkdwJh tod
udk,fpDeJY oufjyif;awGawmif NydKifwlcsvku d frw d ,f xifyg&JUat/ a[m...
OMoqGJNyD; ukef;abmifysOfcsyfawGudk jzKwfaeNyD; &ifxJrSm epf0ifaewJh
ql;wpfacsmif;udk wjznf;jznf;qGJEkwfaeovdk jrnfhjrnfhaqG;aqG; emusif
ae&ygw,f at&,f/ 'DvkdeJY a[m'D a&pkefrSm igwkdYawG arsmygoGm;r,f/
eifuawmhav... tkd... igawG;&if; rsuf&nfawG usvmrdw,f/
]ol aeom;us&if aysmfoGm;rSmyg orD;&,f/ 'g[m 0rf;enf;p&m
r[kwfygbl;/ jzpfwwfwJh "r®wmw&m;yg}
tysKdawmf tarpdefu azsmif;zsayr,fh igawmh idkqJ idkqJyg[m/
]eif[m rsuf&nfudk vG,v f Gef;w,f/ rif;orD; vdkufrubJ
{,ifusL;awGcsnf; oD;oefYvufcHNyD; uaezkYd aumif;w,f}
eifhjypfwifpum;awGav igem;xJu rxGufygbl;/ iguawmh
&ifxJu tyludk rsuf&nftjzpfyJ xkwfypfwwfwmyg/ odrfhceJ wpfcsuf
jzpfoGm;NyD; oabFmOD;vSnhfoGm;NyD/ igwkdY... igwkdY pvmcJh&m vrf;twkdif;
jyefpkefawmhr,f/ em&Dra& ighpdwftawG;awGuawmh oabFmBuD;xuf
t&ifapmNyD; 'Dc&D;tpudk a&mufaeav&JU/
][Jhaumifr? ighudk ESdyfprf;? ig[m nnf;wkdY aus;Zl;&SifjzpfoGm;
NyD? tck ESdyfvdkufprf;}
aiGpuúLawG txyfvkdufawG igha&SUrSm ypfcsNyD; jyHK;NzD;NzD; ajym
vmwJh eifhudk wtHhwMo igMunfhaewkef; ighar;aphcRef;cRef;uav;udk
udkifvIyf&if;...
]tcktcsdefupNyD; eifwkYd em&DrtaMumif;udk odaph&r,f/ aiGrSef
&if a&atmufwGif;wl; jr§Kyfxm;ayhap/ ighvufxJ a&muf&aphr,fa[h}
]aeprf;ygOD;at/ eifaygwJh udpt ö omxm;NyD; 'DydkufqaH wGu...}
uwkefu,if ar;vkdufwJh ighpum;rqHk;cif...
]yGJawmh yGJrr&JU? tnmu vmiSm;wJhyGJ odawmfrlNyDvm;/ yGJpm;
awG tvkt,uf 0dkif;qG,faeMuwJhtxJu udk,fhZmwfuav; xnhfygap
awmhqkdNyD; ighr,f rsucf Hk;vIyfjy&? rsufpdvIyfjy&eJY tygqGJac:vm&w,f/
bkef;BuD;ysHyGJ rlwnfNyD;awmh tJ'De,frSm bk&m;yGJ ausmif;yGJawG vkyfrSmaygh
[m/ iSm;wJh vlBuD;awGu aumif;&if aumif;ovdk qkcsr,f? aiGqkdwm?
taMumif; r[kwfyg;bl;wJh/ ig;nudk av;odef;cGJeJY pmcsKyfvdkY Zmwfq&m
u ighudk rkefYzdk;ay;vdkufw,fav/ yGJiSm;wJh vlawGMunhf&wm 'gorm;
awGeJY wlyg&JU}
pum;xJrSm vufxdyfeJY vufcv,fxdyfyGwfNyD; vSnfhjyvdkufrS
aMomf... yGJeJY upm;0dkif;awG xnfhrSmudk;vdkY ig oabmaygufcJh&w,f/
eifuawmh eifhyHkpHtwkdif; rxDw&Dav/ 'gaMumifhvnf; cE¨mudk,f tcsKd;
tqpfvo S avmuf rsuEf mS u NydKifvaS eNyD; &nf;pm;xnfvw J wGJ wfwJh eifu
h kd
em&DrvkdY em&DrvkdY emrnfajymif;ay;xm;Muwm/
]&nf;pm;qkdwm vufywfem&DawGvdkygyJ/ wpfrsKd;wnf; pGJpGJBuD;
ywfrxm;eJY[Jh/ Mum&if yHk½k;d yHktBuD;awG jzpfoGm;wwfw,f/ tajymif;tvGJ
av;awGeJY qkad wmh aysmfp&mraumif;bl;vm;/ eif wpfckaocsmwmawmh
rSwx f m;/ tcspfpum;awmh yHkprH sK;d pHk Mum;&r,f/ opömpum;vnf; aygif;pHk
yJ/ 'gayr,fh b,folYpum;rS r,HkaveJY/ b,fa,musmf ;opömurS rSefuef
wnfjrJzl;w,f r&Sdbl;/ em&Drsm; csKdU,Gif;csufrsKd;pHkeJY pufysufovdk olwdkY
uvnf; tazhaMumifh? tarhaMumihf? pD;yGm;a&;aMumihf? b0jcif;rwlwm
awGaMumifheJY anmifnKdyifpcef;u vrf;cGJoGm;Muwmcsnf;/ iguawmh
cspfvm; tif;? oGm;awmhr,faemf/ wmhwmyJ/ jrefrmjynfrSm em&DawGrsm;
tcsdefawG rSefEkdifygawmhrvm;? tJ'DoDcsif;om t&usux f m;a[h}
eifhywf0ef;usifrSm uJh&JUar;aighoHawG vIdifaeayr,fh eif toGm;
tvmrysufbl;/ tjyHK;t&,f rysufbl;/ ]ajymMuygap[,f? udk,fiwf
aeawmh olwdkY qefwpfqkyf a&wpfcGuf wkdufwmr[kwfygbl;/ tvum;
em;anmif;w,f/ ighuG,f&mrSm ightwif;ajymwJh ol[m ighajcaxmufudk
&Sdckd;wmyJ}
tckvnf; Munhf? eifBudK;pm;vdkY 'DyGJuav;&wmudk rvdkwrm
pum;awGeJY 'Daumifru [dkus&if b,fvkdcsLvdkurf vJqkw d m Munfhom
aeMuwdkY? Zmwfodu©muawmh em&DrtwGuf Akef;Akef;usawmhrSmygwdkY a0zef
uJh&JUukefMuNyDav/ 'DyGJu av;ig;cGif ajcmufcGifudk u&if udk,hn f aMu;
b,favmuf&r,f/ udk,fhrdom;pkawG xrif;tkd; b,fvdkpdkr,fqkdwm
rwGufbl;/ &SdcJhzl;wJh t&dyfrnf;eJY apwemudk vkdufzHk;uG,fypfzkdY BudK;pm;
aeMuwkef;/ 'gayr,fh eifuawmh rrIygbl;/ xHk;pHtwkdif; rJhjyHK;uav;
jyHK;NyD; ightwGuf eif pdwåZjzpfraeeJY/ igu rwkefvIyfawmhbl;/ eif
odxm;zdkYu ig[m tqdkawmf jyZmwfrif;orD;? ig oDcsi;f qkdwm BudKuf&if
qkcsrSmyJ/ o½kyfaqmifwm ESpfouf&if qkcsrSmyJ/ tJ'v D kd e,frSr[kwfbl;/
NrdKUay:yGJawGrSmvnf; ig qkcs&aewJhOpöm/ at;av... oDcsif;qdkw,f
qkrd aS wmh Mumav; Asmygav;awmh xnf&h wmaygh/ vufuav; ajcuav;
enf; enf;vIy&f wmaygh/ tJ'gudk 0efwkdNyD; csLw,f csKdifw,fxif&ifvnf;
[m... ajym&wmudk usuo f a& r&Sdygbl;/ em;xJ xm;raeeJY[m/ tJvdk
twGef;twkduf? tykwftcwfawG Mum;xJuyJ a[m'D ynmyGJcGifudk uzdkY
c&D;xGucf &hJ a&m qkyd gawmh/ [J.h .. tck igwkYd oGm;u&r,fNh rdKUu em&Dtqef;
av;awG aygavmufw,f r[kwfvm;/ rqDrqkdif ar;vmwJh eifhar;cGef;
udk a,mifvnfvnf igu tkd... eif½l;aeovm;/ tck oGm;u&rSmu
pm;yGJwifem&Dawmh aygw,fqkdawmh &,fvdkufwm/ rsupf daygufawmif
ydwv f krwwf/ NyD;awmhrS cyfwnfwnfuav;eJY igajymwJhem&Du opöm
qkdwwfwJh em&D[Jh/ tEkynmudk jrwfEkd;ovkdvdkeJY rif;orD;udk oHa,mZOf
pum;ajymwwfwJh em&D/ yGJwpfyGJudk wpfvHk;yJywfNyD; aemufyGJul;wJhtcg
usawmh oHywfawG tvdkvdk avsmhoGm;NyD; oHa,mZOfawG oHacs;wufoGm;
wwfwJh em&Da[h/ uke;f ywfay:u &,fvkduw f Jh xdktoHawG[m a&qefudk
usK;H ½ke;f ae&wJh oabFmpufou H kd vTr;f vke;D yg;? eHab;u c&D;onfawGawmif
0dkif;MunfhukefMu&JU/ vl&Tifawmf OD;av; udkpuúLuawmif pmzwfae&mu
vSr;f NyD; [dkaumifraemf? ighorD;awGudk twwfaumif; enf;aumif;awG
oifwef;ay;raeeJYvdkY vSrf;ajymawmh eifu eihv f ufaumuf0wf jzLjzLav;
ay:u a&Ta&mifem&Dav;udk ajr§mufjyNyD; [dkus&if 'g0,frvkdY OD;av;a&?
wkdifyifaeMuwmqkdawmh OD;av; udkpuúLu at;[? ighvnf; wpfvHk;
aumif;avmuf &Smay;MuygOD;vdkY pum;tptqHk; rodbJ 0ifajymawmh
&,fMu&jyefa&m/
vIdi;f oH pufoHawGuvnf; qlvdkY nHvdkYygh/
vufckyfoHawG MobmoHawG qlnHaew,f/ eifhoDcsif;qkdu@
uvnf; aumif;w,fav/ rqkdcifrSm eifajymjyrdwfqufaewhJ pum;oH
uav;udku pGJrufp&mav;/ rdwfuyftvS? udk,fae[efxm;tvS? t&nf
taoG;? tvSawGeJY aygif;pyfvkduaf wmh em&Dr&JU njzpfoGm;awmhrSm aocsm
w,f/ yGJcif;udk 0ef;&Hxm;wJh avmif;upm;0kdif;aygif;pHku atmfoH [pfoH
awGuvnf; yGJcif;xJudk wdk;acGU0ifvmwwfao;&JU/ rSwfrSwf&& igwkdY
Zmwfaxmif q&mBuD; rl;rl;eJY aiGav;aomif;eD;yg; EkdifvmwJh aeYav/
wkdYwpfZmwfvHk;uvnf; 0rf;awGomvdkY? aysmfvdkY £a`E´rysufwJholqkdvkdY
OD;av; udkpuúLBuD;yJ/ oluawmh r&,frjyHK;rsufESmBuD;eJY tif;... &vm
wmav; taumif;rrSwfeJY/ udk,fhtdwfaxmifxJ b,favmuf&SdovJqkdwm
tvnfvmNyD; MunfhwmAsvkdY ajymwmudk Zmwfq&m&JU vl,HkawGu pdwq f ;kd
csifMuao;w,f/ OD;av;udktkef;yGifhuawmh olYxHk;pHtwdkif; rsufaxmifheD
BuD;eJY puúLudk pdwrf qk;d eJ/Y 'Daumifu avmif;upm;eJY b0ysuw f ht
J aumif/
NyD;atmif apmifhMunhfMuOD;/ at;... tkef;yGifhwkdYuawmh EkdifvmwJh rkefYzdk;
vnf; r,lbl;/ ½IH;wJhtcgvnf; naMu;udkawmh ig;jym;rS ravQmhEkdifbl;/
jywfjywfyJ/ 'g rl;aewkef; pum;ajymxm;wmvdkY atmfBuD;[pfus,f ajym
aeav&JU/
][Jhaumifr? igawmh em&DwpfvHk; awGUxm;NyDath} jyZmwftNyD;
ESpyf g;twGuf t0wftpm;awGvnf; rdwu f yfjyefjyifaecsed rf mS &,fow H pf0uf
eJY ajymvmwJh nnf;udk jyHK;NyD; Munfh&if;...
]b,frSmvJ... b,fuwJhvJ}
nnf;uawmh rxDw&D rJhjyHK;av;eJY ycHk;wGefYjyNyD;...
]'Dem&DrsKd;u pufodyfrrSefwwfbl;ath/ a[mifaumif em&DrsKd;/
f mvdkY ighukd qkcs&if; rdwq
upm;0dki;f u Ekid v f ufomG ;wm upm;orm;qkdwm
tck o&zlaqmif;ayr,fh awmfMum olawmif;pm;jzpfoGm;wwfwmrsK;d ? yHkrSef
tdwfaxmifr[kwb f l;/ 'gaMumihf ig cyfrSefrSeyf J qufqHvTwfvkduf w,f/
tajctae apmifhMunfh&OD;r,fav}
nnf;a0zefwm rSefvdkufwm em&Dr&,f? upm;orm;qkdwm tck
o&zlaqmif;ayr,fh awmfMum olawmif;pm; jzpfoGm;wwfwmrsKd;wJh [kwf
wmaygh/ 'kwd,nupNyD; Zmwfq&mBuD; ½IH;vdkufwJh t½IH; cGufcGufudk
vefyga&mvm;/ q&mtxdemawmh wynfhawGu ESmwif; t½k;d t&if;avmuf
&wJh naMu;awGeJY oGm;upm;? Ekdicf P ½IH;awmh xm0&/ a&Taygif? aiGacs;
yGJaMu;awGyg tvGJoHk;pm;jyK 'Dvked JY yGJcGifwpfcGif naMu;r&Sif;Edkif? aemuf
wpfciG f xyful;? xyf½;HI tJ'rD mS wjznf;jznf; jyHK;vmwmu OD;av;udkpuúL
yJ ]udkif;Asm... b,fES,fh&Sdp? {nfhonfudk ae&may;awmh acG;u wuf
qif;tdyf&udef; qkdufNyD r[kwfvm;/ 'gaMumifh cPtvnfvmwmygvdkY
ajym&ufeJY}
b,folrS rwHkYjyef&JMubl;/ tb pdefausmfa&Tu qkd&if ]t*Fvdyf
acwf upm;0dki;f yGaJ wGuwnf;u ig rif;om; uvmwmyguGm/ b,fobif
onfrS b0uRwfatmif Ekdifw,f rMum;zl;cJhygbl;/ zGwfjzpfzkdYom eD;pyf
wmyg}
OD;av;udktkef;yGifhuawmh...
]rD;avmifwmu a&mif;pm;p&m ajruGuu f seOf ;D r,f/ avmif;upm;
qkw d mu tJ'DajruGuyf g? 0g;pm;ypfwmAsKUd / aiGarsm aiGeJYvku d f? aiGeJY vdku½f Hk
rubl;/ tck zdk;wGrfwD;eJYyg vdkufukefNyD}
vufcHxm;wJh yGJcGifawG ukefoGm;NyD/ yGJaMu;awGuvnf; tzGJUudk
r&Sif;EkdifbJ ukefoGm;NyD/ Zmwfypönf;? wD;0dkif; rD;cGifawGvnf; upm;0dkif;
'dkifawGqDrSm ukefoGm;NyD/ Zmwfaxmifq&mBuD;uawmh aemufyGJwpfyGJ
uay;Muyg? tJ'DcGifrSm ol tukev f Hk; ajyvnfatmif &Sif;ay;yghr,fvkdY
tpnf;ta0;ac:NyD; vufrw S xf ;kd w,f/ tJ'yD cJG iG q
f wdk m q,fih g;&ufavmuf
em;NyD;rS u&r,fyh /JG a&mufaewmvnf; oHk;vausmfcJNh yD/ Zmwform; vuf
xJrSmvnf; pm;vkduf aomufvkdu?f upm;vdkufeJY aiGr&Sd/ tJ'DNrdKUav;u
Zmwf½HktBkd uD;xJrmS uke;f acgifacgif aomifwifoGm;NyD/ em;wJh&ufrmS csupf m;
p&m qefzkd;awmif ewåd/
'gawG eif tjynfhtpHk odrSmr[kwaf wmhbl;av/ eifu em&D
topfuav;wpfvHk; &oGm;NyDudk;/
]igav ighb0rSm a,musfm;wpfa,mufudk tm;udk;wBuD; cspfcJh
zl;w,f odvm;/ olYtwGuf tdrfu oabmrwlwJhMum;u b0ygyHkNyD;
vufxyfcJhwm/ igvnf; tNidrhfrif;orD;b0u &mxl;usNyD; AvmZmwfxJ
a&mufvmcJhwmyJ/ aemufwjznf;jznf;eJY a&Tudk,fawmfu cGmrSef;rod cGm
awmfrl&m olu ighatmifjrifausmfMum;rIudk jrwfEkd;wefzdk;xm;wmudk;/
ighukd AmvZmwfrif;orD;tjzpf vlykt H v,f xkwrf jy&Jwt hJ csed rf mS olaY rwåm?
apwemqkdwJh OpömawGu bmt&ma&mufawmhrSmvJ/ iguvnf; xdyfcsrS
"m;jyrSe;f odwm[J/h 'geJY vlrsm;rsm;rodcif uGmay;vku d yf gw,f/ tJ'aD emuf
rSmawmh ig tcspq f kdwmudk ,HkMunfudk;pm;wJh pdw"f mwfawG ukefoGm;a&m/
wu,fawmh a,musfm;qdkwJh owå0gawG[m cspfaezdkYyJaumif;wm/ ,lzdkY
awmh rpOf;pm;eJY? trdwdkY tdyf&mxJrSm vl½Iyaf ewmyJ tzwfwifwmrsKd;}
eihftawG;eJYeifawmh rSefrSmaygh[,f/ 'gayr,fh eifhvkyf&yfBuD;udk
eHab;u Munfh&wm tEÅ&m,fBuD;vGef;vSw,f/ tckyJMunfhfawmh vkyif ef;
&Sif tusiyfh suw f mudak wmh rajym&JMubl;/ a&Ta&mifpyl guyfuav;eJY vSpcf eJ
vSpcf eJ aysmufvkduf ay:vmvdkuf eifhudk 0dkif;NyD; vufn§Kd;xdk; ar;aighae
MuNyD/ oluawmh tBudKufwkd;aewmayghwkdY? 'DvdkaecsifvdkY 'DyGJudk ol
&SmvmwmavwkY?d tk.d .. rvdkwrmpum;awG em;eJYrqHhawmhygbl;/ ajymr,fh
om ajymaeMuwm olwkdYtm;vHk; pm;zdkYqef? qDeJY aps;zdk;awGudk eifu
eifeh m&Dav;qDu enf;trsK;d rsKd;eJY BudK;yrf;zefw;D ay;aewmvnf; olwYt kd od/
igwkdY Zmwfq&mBuD;eJY wynhaf wGu t½I;H orm;wkdY xHk;pHtwkdi;f upm;0dki;f
&Sd&mu jyefrS rvmMuawmhwm/
]rylMueJYaemf? naMu;om &Si;f ray;Ekdifwm/ udk,fhvlawG riwf
atmifawmh MuH&zef&rSm/ udk,fhyGJqkdawmh udk,fhwm0efyJav/ aemufqHk;
udk,fhNrdKUudk,f jyefEkdifatmifxd zefwD;&rSmyJ}
'DvkdeJY rkd;NzdKifNzdKif&ufawGudk a&mufrSef;rod a&mufvmcJhw,f/
avmif;upm;EGHrSm pkef;pkef;jrKyfepfwJh b0a&mufaewJh wkdYZmwfaxmifq&m
BuD; tjzpfuvnf; &ifemp&m/ avmif;upm;'dkif uefx½dkufqDudkawmif
ypönf;awGtm;vHk; a&mif;vdku&f wJhb0/ wD;0dkif;orm;wcsKdUvnf; jyefoGm;
MuNyD/ igwkdY rjyefEkdifao;wJh vlpkuom cg;jywftNidrfhyGJuav; uvdkuf?
tqkduav; vkdufvkduef JY toufqufae&wkef;? aemufu&r,fh yGJcGifudk
arQmfvifhaewkef; jAKef;qkd upm;0dkif; trdefYray;awmhbl/ oufqkdif&mu
wm;jrpfzrf;qD;vdkufawmh eifhem&D (,m,D)av;vnf; ygoGm;a&m/
]cufwmyJ? ighvuf0wfvufpm;awGu q&mBuD; ,laygifxm;wm
qkad wmh [dkyaGJ &G;ay;Ek;d ? 'DyaJG &G;ay;Ek;d eJY &ufawGvnf; anmif;aeNyD/ NyD;awmh
eifhrkdY ig ajym&OD;r,f} wdk;wdk;uav; uyfajymvkdufayr,fh ighem;xJrSm
AHk;cGJvkdufovdkyJ/ ig &ifawGwkef ajcawGvufawG wkefeJY jzpfoGm;NyD/
]eif tJ'g b,fvdkvkyfrvJ 'ku©ygyJ}
]t&yfvufonfwpfa,mufavmuf &Sm&rSmaygh/ 'Dtwkdif;awmh
jyefvdkY rjzpfbl;/ [dkrSmvnf; igu pay:,lNyD;om;}
]'ku©yJ em&Dr&,f/ tzGJUurS aomifwifaewJhtxJ}
][Jh rylygeJ/Y eifwu Ydk kd jyefyYEkd ikd af tmifBudK;pm;aewmyg/ ighupd o ö m}
OD;aqmifacgif;&Guf tusiyhf suw f m aemufvu kd if ,fom; qkw d mu
bmom;xkxm;wmrkYd cHEkid rf mS vJ/ avmif;upm;0dki;f Z,m;uGux f JrSm aiGawG
pnf;pdrfawGwif ½IH;&wm r[kwfbl;/ tusihfp½dkufawG? tEkynmodu©m
awGyg &if;pm;jyefr&pwrf; pkef;pkef;jrKyf½IH;&NyDav/ jrpfusOf;a&pD;xJrSm
tvdkuo f ifh arsmyg&if; cufcufcJcJ qefwufvmaewJh armfawmfuav;
wpfpif;udk jrif&awmh b0wpfck &Sio f efrt I wGuf toufvk&if; ½ke;f uefae&
&SmwJh eifh&JU onf;xdwf&ifzdk aeY&ufawGukd igjrifa,mifaerdw,f/ 0gazsmh
azsmh tom;ta&? ruRrf;rusif t&yfvufonf&JU trSm;aMumihf aoG;tm;
awG wpfpxufwpfp qkw, f lvm&if; jynfhazmif;pdktd eifhtvSawG[m
a&pdk0wfudk n§pfcsvdkufovdk n§Kd;csKH;EGrf;a&mf rsufESmav;eJY ighvufudk
ua,mifu&rf; qkyu f kid &f if; ryDro 0l;0l;0g;0g;awG eif atmf[pfaecJw h m/
uRrf;usifwJh q&m0ef a&mufvmcsdefusawmh...
]aoG;vGefaewJhtcsdefrSm iSufzsm;ydk;0ifoGm;wmyg/ udk,fcHtm;u
enf;aeawmh...}
pum;udk &yfNyD; vlemudk awGawGpdkuf tuJcwfaewJh q&m0ef
rsuEf mS udk Munfvh ukd uf wnf;u eift h em*wf vHk;0tusn;f wefomG ;NyDqw kd m
igwkdY odvkduf&w,f}
]rupm;MuygeJ?Y rupm;eJ?Y rEkid af wmhbl;/ jyefr,f/ tm;vHk;jyefMu
r,f/ oabFmBuD;aeygOD;? rEkdifawmhbl;/ ighudk u,fMuyg? eifwkYdeJYtwl
igjyefr,f? ighem&D em&Dav;... oabFmBuD; aeygOD;}
atmfoH? [pfoH? t½kef;tuef tidkta<u;awGMum;rSm eif...eif
tm;vHk;udk pGefYcGmoGm;cJhNyD/ eif&Smay;cJhwJh qefawG? qDawG igwkdY rsKdvdkY
usEkdifygawmhrvm; em&Dr&,f/ eifav igwdkYtm;vHk;udk tEkdifeJYydkif;oGm;cJh
wmyg/ tm;vHk; eif&h UJ tavmif;uav;udk jyifNyD; psmyetwGuf pDpOfwkdiyf if
aeMuckduf Zmwfq&mBuD; t&ufcdk;a0aewJh rsufESmeJY a&mufvmw,f/
olY&JU aemufrSmvnf; {nhfonfoHk;a,muf ygvmw,f/ Zmwfq&mrsufESm
ay:u acR;awGokwf&if;...
]uJ... aowJhvlvnf; aooGm;NyD/ 'Dawmh a[m'Dq&mawGu
em&Dr&JU psmyeudk uefx½dkufqJcG siw f ,fw/hJ rif;wkYo
d wd Jhtwdki;f yJ/ ema&;u
vGJ&if upm;trdeu fY r&awmhbl;av/ tJ'g olaY emufqHk;c&D;vnf; vSoGm;
atmif olwdkYvnf; tusKd;&So d Gm;atmif n§dMu&atmifuGm}
d af wG pnf;a0;NyD; vufcv
Zmwfwm0ef&dS yk*K¾ v H ku
d Mf uw,f/ ig;&uf
eJY &ufvnfqGrf; auR;r,fh ukefusp&dwfxd oHk;aomif;&owJh/ em&Dr&,f
eif[m aowmawmif aomif;ausmfwefaewkef;ygvm;/ aiGay;aiG,l vkyf
awmh Zmwfq&mu...
]'g qGrf;auR;p&dwf ig;axmifa&mh? usefwJh a[m'DESpfaomif;
ig;axmifu ight½IH;av; jyefq,fzdkY}
]ay;prf;}
OD;av;udktkef;yGifh ydkufqHtxyfvdkufudk qGJvkNyD; idkoHygBuD;eJY
rsuf&nfydk;ydk;aygufayguf us&if;...
]rEÅav;jyefa&mufrS olYrdbawGudk cifAsm; jyefqyf? 'g... 'g
usKyfwkdYZmwftzGJU tjyefp&dwf}
toufukd wefaMu;jzwfNyD; wkZYd mwfukd p&dwaf y;cJw h hJ em&Dr&,f/
eif odyfuwdwnfwmyJ/ igwkdYawG udk,fhZmwdajrudk 0rf;enf;pGm
jyefa&mufMu&awmhr,f/ qlnHaewJh oabFmpufoHawGMum;rSm iguawmh
eifhtoH pl;pl;uav;udk Mum;ae&wkef;/
]rupm;eJY rEkdifbl;? tm;vHk;jyefMur,f/ oabFmBuD; aeygOD;...
rupm;MueJY... oabFmBuD;... a&...}
cspfp&m
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 71? pufwifbmv? 1995
1/
*sif;abmif;bDwpfxnf 0wfNyD; tkwfa&uefay: xdkifum tkwf
a&uefxJu a&Tig;rsm;pGmudk apmifhMunfhppfaq;&onft h vkyfudk uRefawmf
oabmusyg\/ udk,fwdkifpdwful;,OfvdkYvnf; aumif;NyD; ydkufqHvnf;
&onfhtvkyrf dkY a&Tig;arG;NyD; om;azmufa&mif;&wm aysmfp&maumif;yg
onf/
uRefawmfonf 1988 ckESpf aemufydkif;wGif rEÅav;NrdKU? 84
vrf;ESifh 33 vrf;axmifhu vlxkpmtkyf ta&mif;qdkifav;odkY ra&mufjyef
awmhyg/ vlxkpmtkyfqdkifuav;\a&SUrSm Am'Hyif pdrf;pdrf;0dkif;0dkif;av;
&Sdygonf/ xdkAm'Hyifuav; &Sdjcif;aMumifhyif naecif;awGrSm rGef;vGJydkif;
awGrSm uRefawmfwdkYwpfawG t&dyf&&SdcJhMuzl;ygonf/ pmayorm;b0jzifh
urÇmavmuudk uRefawmfwdkY &ifqdkif&mrSm b0taetxm; NydKuGJzG,f&m
tufaMumif;rsm;? vlrIa&;? pD;yGm;a&; rvHkNcHKrItay:rSm ½kww f &uf xdk;ESuf
ukwjf cpfcvH ku
d &f aom aoG;pdr;f &Si&f iS f 'Pf&mrsm;vnf; &&Sv
d mwwfygonf/
odkYaomf xdk'Pf&m'Pfcsufrsm;? aoG;pdrf;&Sif&Sirf sm;? tufaMumif;rsm;onf
Am'Hyifav;atmufodkY a&mufaomtcgwGif aoG;wdwfaq;rsm;? tm;aq;
bmyvufrsm;? aq;0g;ukoolrsm;ESifh tvdktavsmuf awGU&wwfygonf/
]'DurÇmajrrSm igwdkYwpfawG wnf&SdaeMuonf/ igwdkYwpfawGrSm tiftm;
rsm; &Sdonf/ igwdkYonf aq;0g;ukocH,lzdkY r[kwfbJ igwdkYu tNrJ
usef;rmaeNyD; igwdkYu wjcm;vlrsm;udk aq;0g;ukoay;&rnf} xdk tawG;
tac:rsm; uRefawmf &&SdcJhygonf/ Am'HyifatmufrS uRefawmhfrdwfaqGrsm;
Eifh 0dkif;zGJUpum;ajym&aomtcg jzpfygonf/ pdwf"mwfrsm;vnf; topf
wpfzef vef;qwfEkysKv d k/Yd tJ'DAm'Hyifav;atmufrmS udknKd &Srd nf/ ydkipf kd;a0
&Srd nf/ udkajy &Srd nf/ udkoku d f &Srd nf/ q&m 0if;pnfol &Srd nf/ udknKd xGe;f vl
&Srd nf/ uRefawmfwdkY trSefwu,f aysmfp&m aumif;cJhMuygonf/
1988 aemufydkif;rSmawmh b0vrf;aMumif;udk,fpD[m wpfrsKd;
wpfzHk ajymif;vJvdkY vmcJhMuonf/ oli,fcsif;wpfa,mufu ukrÜPD\
refae*sm jzpfaeonf/ rdwfaqGwpfa,mufu EdkifiHjcm; a&mufoGm;NyD;
tjcm;rdwfaqGwpfOD;u b,fa&mufvkdY a&mufaerSe;f uRefawmf rodcJhyg
acs/ oli,fcsi;f wpfa,mufu at;*sifh,lum tDvufxa&mepfypön;f awG
a&mif;aeonf/
2/
uRefawmfhbufuawmh &Sif;yg;onf/ uRefawmfhNcHxJrSm wpfay
omom tjrifh&Sdonfhtkwfa&uefawG wef;pDNyD; wnfaqmufc\ hJ / tJ'w D ke;f
u tkwfaps;uvnf; rBuD;jrifhvSacs/ aemufNyD; r,fZ,fwef;eHab;rSm
tkwzf kBd uD;awG rsm;BuD; &Sdygonf/ OD;ynmuawmh tkwzf kad wGu tyl"mwf
awG[m? tkwfzkad wGu rD;cdk;awG[m pdr;f arSmifwhJ r,fZ,fyifawG&JU tvSukd
zsufqD;ypfrSmvm; pdk;&drfonf/ rnfodkYyifjzpfap tkwfzdkrsm; atmifjrifpGm
wnf&SdcJhyg\/ uRefawmf vSnf;iSm;um tkwfcJrsm; 0,fygonf/
uReaf wmf a&Tig;uefawG wnfaqmufaecsed w f iG f vltcsKUd vmMunfh
Muygonf/
]bmvkyfrvdkYvJ? a&csKd;uefawG wnfNyD; a&a&mif;awmhrSmvm;}
vlYobm0twdkif; pyfpkMuygonf/
]r[kwfygbl;...ig;arG;rvdkY}
]ig;[kwfvm;? arG;jrLa&;ig;ayghaemf/ 0vmAD;,m;awGvm;?
aumi;fw,f? aumif;w,f/ aemuf ig;0,f&if 'Dvm0,fr,f? vwfvwf
qwfqwf pm;&wmayghaemf}
]tdk...r[kwfwm uRefawmfu a&Tig;arG;r,fhOpöm}
olwdkYawGu wtHhwMo tvefYwMum;jzpfvdkY/
]a&Tig; [kwfvm;? a&Tig;/ aeygOD; a&Tig;u bmvkyfzdkY&mwkH;}
]&GufvSyef;yifav;awG pdkufovdkaygh/ *rkef;yifawG? tif'dkeD;&Sm;
w½kwfpum;yef;yifawG? bGefZdki;f awG? uufwyfpf ac:wJh &Sm;apmif;yifyk
av;awG tvSpdkufovdkaygh/ vlawG[m a&Tig;udk tvSarG;Mu? tvSMunfh
Mur,f/ uRefawmfwdkY aexdkifwJh urÇmrSm ppfr&SdzdkY? Nidrf;csrf;zdkY? vSyzdkY/
tJ'DtwGuf uRefawmfu a&Tig;awG arG;jrLxkwv f kyfa&mif;csoGm;rSmav}
]aMomf...wjcm;[meJYaMumifvdkY tm;r&vdkY a&Tig;awGeJY aMumif
OD;rSmayghaemf}
uRefawmf bmrQ rwwfEdkifyg/
uRefawmfuawmh bmrsm;wwfEdkifygOD;rnfenf;/ urÇmBuD;udk
Nidrf;csrf;vdkolwpfa,muftay:rSm pGyfpGJcsifovdk pGyfpGJMuygapawmh/
3/
tkwfuefrsm; wnfaqmufNyD;cJhygNyD/ uRefawmfhvufxJrSm a&Tig;
arG;jrLenf;pmtkyfuav;vnf; wGefYaMuaeygNyD/
uRefawmfonf rEÅav;NrdKU? 33 vrf;odkY ra&mufjzpfawmhbJ 35
vrf;eHab;u rSefuefawGESifh a&Tig;ta&mif;qdkifrsm;odkYom cyfpdyfpdyf
a&mufjzpfygawmh\/ uRefawmf a&mufzl;csiw f mu a&Tig; arG;jrLa&;NcHrsm;
odkY jzpfyg\/ rEÅav;NrdKUrSm tkwfueftBuD; tBuD;BuD;awGESifh a&Tig;awG
tBuD;tus,farG;w,f? om;azmufw,fqdkwm uRefawmf odxm;ygonf/
tJ'Dowif;tcsuftvuf &xm;ayrnfh tJ'Dae&mudk uRefawmfpHkprf;vdkY
r&ao;acs/ wpfqifh,la&mif;onfh 35 vrf;wpf0dkufodkYom a&mufae\/
a&Tig;ta&mif;qdkifrsm;u a&Tig;arG;jrLonfh yif&if;ae&mrsm;odkY
ñTefjyonfhtavhtx r&Sdygacs/
]'Da&Tig;awG trsm;BuD;&atmif b,fu 0,fwmvJ}
uRefawmfu ar;Munfhygonf/ pum;a&mazma&m vkyf&if;
ar;Munfhjcif;jzpfygonf/
]'Da&Tig;awGvm;? udk,fwdkY wpfywfwpfcg &efukef oGm;0,fwm
ayghuG}
trsKd;om;BuD;u ajymonf/
]uRefawmfwdkYu tdrfaemufaz;rSm opfom;uefawG &Sdw,fav/
opfom;awGeJY uefcyfedrfherd fhvkyNf yD; yvwfpwpfawGcif; ½dkux f m;wmaygh/
a& vHk;0r,dkbl;/ wpfckawmh &Sw d ,f/ tJ'Dyvwfpwpf opfom;uefudk
ae&dyw f Jhae&mrSm xm;&w,f odvm;/ opfyif&dyfrSmayghav/ reufaeav;
awmh &rS aumif;wmaygh/ uRefrwdkY a&Tig;om;azmuf&mrSm aea&mifjcnf
EkEkawmh vdktyfwmaygh&Sif}
trsKd;orD;u pum;tajymtqdk acsmarGUonf/
]tJ'aD &Tig;om;azmufwmav;udk uRefawmf cPwpfjzKwf MunfhvkYd
&rvm;cifAsm;}
a&Tig;a&mif;onfh trsKd;orD;u NyHK;ygonf/
]uRefrwdkY a&Tig;om;OawGu arSmfuav;awGrSm uyfaewm tJ'D
Ouav;awGu vlpdr;f 0ifvm&if a&Tig;uav;awG raygufawmhbl;}
uRefawmf olwkYxd HrS a&Tig;tenf;i,fEiS hf a&*rke;f yifav; wpfyif
0,fcJhygonf/ a&*rkef;yifav;awGu rSefa&uefxJrSm csxm;vQif tvGef
vSyygonf/
rnfodkYyifjzpfap? uRefawmfonf rEÅav;NrdKU&Sd qdkufum;q&m
awmfawmfrsm;rsm;udk vufzuf&nfwku d Nf yD; a&Tig;NcH wnfae&mudk ar;jref;
cJyh gonf/ qdkufum;q&m awmfawmfrsm;rsm;ESihf awGUqHk vufzuf&nfwku d f
NyD;aemuf aemufydwfqHk;rS awGUcJh&aom vli,fqdkufum;q&mav;\ ydkY
aqmifrIaMumifh rEÅav;taemufydkif; xif;0if;&yfrS a&Tig;arG;jrLa&; NcHBuD;
wpfNcHokYd uRefawmf a&muf&SdcJh&ygonf/ tJ'DNcH\ t0if0rSm av;cef;
tdrfavmuf us,fNyD; uRefawmfhwpf&yfavmuf&o Sd nfh tkwu
f efBuD;xJrSm
a&arSmfawGa&m? aA'gawGa&m? a&Tig;awGa&m a&ul;aeMuygonf/ wdkuf
aemufaz;rSm a&Tig;uefawGuvnf; rGpmBuJaewmyJ? rSefuefawGuvnf;
trsm;BuD;yJ/
Lion Head ac: jcaoFhacgif;ig;awG? bmomtdkif;awG? bvuf
armfvDawG? tvufrdk;awG? tdef*s,fawG? 'pfpuwfawG? atmfpumawG?
qdkaw;awG? *RKdif;awG? ig;Muif;a&T0gawG? zm;jyKwfvdkvdk vHk;vHk;0dkif;0dkif;
a&Tig;awG? tdk... pHkvdkYygyJAsm/
]uRefawmfu a[m'Dwdkufudk a&Tig;arG;NyD; aqmufcJhwmAs}
olYESpfxyfwdkufBuD;udk MunfhNyD; uRefawmf tm;usoGm;cJhonf/
uRefawmf a&Tig;arG;NyD; armfawmfqdkifu,f 0,fpD;&rnf/
uRefawmfonf olYqD rMumcP a&mufcJhum vufawGUa&Tig;
arG;enf;udk vufzuf&nfaomuf&if; olx Y rH S oifMum;cJ&h ygonf/ tckawmh
uRefawmfu a&Tig;udk txD;trvnf; cGJwwfygNyD/ rdwfvdkufcdkif;wwfyg
NyD/ om;azmufNyD; aygufvmwJh a&Tig; &maxmifudk a&wDav;awG yvdwf
"m;ESihf awmufawmufpif;auR;um a&Tig; wpfvom;t&G,fa&mufawmh
rEÅav;NrdKU? 35 vrf;rSm azmufonfay;wwfygNyD/
4/
wpfaeYrSmawmh uRefawmfonf 35 vrf;rSm a&Tig;tpm a&wD
oGm;0,f&if; 33 vrf;odkY 0ifjzpfygonf/ uRefawmfholi,fcsif;uvnf;
a&Tig;qdkiof kYd vdkuv
f mum a&Tig;udk pdw0f ifpm;oGm;NyD; a&Tig;av; ig;aumif
0,foGm;ygonf/ uRefawmfholi,fcsif;wdkYwku d f tay:xyf vomaqmifrSm
rSefuefuav;ESihf atmufqD*sif ay;oGif;um a&Tig;av; ig;aumifudk
arG;xm;ygonf/ tif'dkeD;&Sm; w½kwpf um;yifawG&UJ tMum;rSm a&Tig;rSeu f ef
av;u vSyaeygonf/ uRefawmf olESifhtwl vomaqmifay: vdkufNyD;
tif'dkeD;&Sm; w½kwfpum;yef;yGifh teDrsm;udk MunfhcGifh&cJhygonf/
aemufwpfBudrf uRefawmf tJ'D 33 vrf;a&mufawmh uRefawmfh
oli,fcsi;f u c&D;wpfckokYd acwåxu G of Gm;ygonf/ ol&Y UJ om; atmifbmav
u a&Tig;av;awGudk qufvufxde;f odrf; arG;jrLxm;onf/
atmifbmav&JUbGm;bGm;u-
]a&Tig;av;awGudk Munfhay;ygOD;uG,f/ vdktyfwmav;awG
jyifqifp&mav;awGvnf; atmifbmavudk ajymjyay;ygOD;/ a&Tig;av;awG
touf½SL r0bl;uG,fh? a&aum b,fES&ufrSm wpfcg vJ&wmvJ/ vmyg
uG,f? tay:vomaqmifay: wufMunfhygOD;}
tJvdkESifh atmifbmav&,f? atmifbmav&JU bGm;bGm;&,f?
uRefawmf&,f vomaqmifay:wufNyD; a&Tig; MunfhMujyefygonf/
uRefawmfuawmh tay:a&mufwdkif; pOfhtifwHktBuD;BuD;awGESifh pdkufxm;
aom yifpnfwkwcf kid Nf yD; tcuftvuf a0qmaom tyGiehf eD &D &J rJ sm; yGiahf om
tif'dkeD;&Sm; w½kwfpum;yifrsm;udkom wpdrfhpdrfh MunfhaewwfwmygyJ/
a&Tig;av;awGudk xm;yHkxm;enf;? tpmudk cPcP rauR;bJ
reufapmapm wpfcg? nae wpfcgom enf;enf;pD auR;oifhaMumif;
ajymjyygonf/
]a&wDawmh taru rauR;apcsifygbl;uG,f/ olrsm; touf
rowfcsifygbl;/ i&Judk aMumufygw,f}
]&ygw,f tar? auGumtkwfauR;vnf; &wmygyJ/ *sKHeJY
MuufOeJY a&me,fNyD; tvHk;av;awG vHk;NyD; tajcmufcaH uR;vnf; &wmygyJ
tar}
uRefawmfwdkY vomaqmifay:u twlwlqif;vmcJhMuygonf/
5/
uRefawmfonf aemufxyf wpfvcefY Mumaomtcg a&Tig; tpm
0,fwmoGm;&if; atmifbmavESihf atmifbmavwdkY\ bGm;bGm;xH a&muf
cJyh gonf/ atmifbmav arG;xm;onfh a&Tig;awG\ use;f rma&; tajctae
odvdkí jzpfygonf/ olYtaz c&D;oGm;aeqJ uav;\ a&Tig;av;awGudk
uRefawmf apmifha&Smufay;&rnf/
atmifbmavudk rawGU&/ atmifbmav\ bGm;bGm;ESifhyJ awGU&
ygonf/
]tar? atmifbmav&JU a&Tig;av;awG usef;rma&; tajctae
aumif;&JUvm;/ a&Tig;awG bmvdktyfaeovJ od&atmif vomaqmifay:
uRefawmf wufMunfhay;r,fav}
atmifbmav\bGm;bGm;u NyHK;ygonf/
xdktNyHK;rsm;onf tMuifemw&m;vnf; &Sd? arwåmw&m;vnf;
&S?d aemufNyD; av;eufrIvnf; &Sdum t"dyÜm,fawGvnf; &Sdaeonf[k
uRefawmf cHpm;&ygonf/
]om;&,f tarhajr;uav; atmifbmavu a&Tig;awGukd rSeu f ef
usO;f usO;f av;xJrSm xm;&wm taetxdkif qif;&J&mS ygw,f? oem;ygw,f
bGm;bGm;&,fvdkY vmajymw,fuG,fh/ tJ'geJY tara&m atmifbmava&m
a&Tig;av;awGudk uRwfuRwftdwfwpfvHk;xJ xnfhvdkY um;q&mudk um;
armif;ydkYcdkif;NyD; {&m0wDjrpfxJudk vTwfvdkufMuNyDuG,fh om;&JU}
{&m0wDjrpfxJrSmvnf; opfyifopfcufawG &Syd gonf/ a&Tig;rsm;
rSm ab;uif;&m cdkvIHwwfMuygonf/ olww kYd pfawG wpfae&m&mudk oGm;NyD;
touf&Sifatmif aexdkiMf urnf[k uRefawmf ,HkMunfygonf/
xdkaeYu uRefawmfonf vomaqmiftay:xyfodkY rwufcJh&í
tif'dkeD;&Sm; w½kwpf um;yef;yGifh&J&Jrsm;udk awGUqHkcGifh r&cJhyg/
armifudkudk ?tr&yl?
a&TtjrKaw½kyfpHkr*¾Zif;?
trSwf 72^73 ? atmufwdkbm^Edk0ifbmv? 1995
Operasi
Operation
],leDAmpwDaq;½Hkqdkwm 'gyJ}[k wuúpD'½dkifbmu ajymvdkYom
qif;vdkuf&onf/ taqmufttHku BuD;rm;crf;em;vGef;í b,fae&mrS
b,fudk qufoGm;&rnfrod? acwåawGa0oGm;rdonf/ olYvdkyJ wuúpDESifh
vmolrsm;? udk,fydkifum;ay:rS qif;vmolrsm;? ajcvsifavQmufvmolrsm;
olYa&SUwGif O'[dk oGm;csnfjyefcsnf tqufrjywf awGUae&onf/ b,f
taygufudk 0ifí rnfolYukd ar;prf;vkyf&rnfudk aeraumif;aeonfhMum;
rS tajy;tvTm; pOf;pm;ae&onf/ aq;½HkudpöESifhywfoufNyD; ulnDEdkifrnfh
ol\ trnfESifh w,fvDzkef;eHygwfudk rSwfxm;onfh ol\vufwGif;rS
pm&Guu f kd wpfcsuzf iG Mhf unf&h if; w,fvzD kef; b,fae&mrsm; &Sdygvdrht
f awG;
ESifh [dk'Drsufpdupm;rdjyefonf/ ]'Dtwdkif;aevdkYawmh rjzpfao;bl; udk
0if;vGif? cifAsm; 'DrSm cPxdkifapmifhaeOD;? uRefawmf zkef;&Sdr,fhae&m
vdkuf&SmMunfhOD;r,f}[k ajymum ulnDrpazmf&onfh tazmfvdkufay;ol
udkrif;OD;\ aus;Zl;jzifh zkef;qufzdkY tqifajyoGm;avonf/ ]'DEdkifiHrSm
w,fvDzkef;qdkwm tvG,fav;eJY awGUEdkifrdw,f} olYudk,folajym&if;
w,fvDzkef;eHygwf rSwfxm;onfhpm&Gufudk aemufwpfBudrf aocsmatmif
Munfhrjd yef\/ eHygwf ckepfvHk; ESdyftNyD;wGif wpfzufrS trsKd;orD;wpfOD;\
[,fvkq d dkonfhtoHudk Mum;&onf/
]udkxifatmif &Sdvm;}
]&Si.f .. udkxifatmif? ckb,fu trdefY&SdaeygvJ&Sif}
][dk...[dk...uRefawmf ,leDAmpwD aq;½Hku...}
olYpum;rqHk;rD wpfzufrS toHjzwfNyD; 0ifvmonf/
]aq;½Hkuqdkawmh udkxifatmifhrdwfaqGrsm;vm;&Sif}
]r[kwfbl;As? uRefawmfu aeraumif;vdkY? tJ'g udkxifatmifeJY
qufoG,&f if aq;½HkrSm tqifajyw,fajymvdkY uRefawmf udkxifatmifeJY
pum;ajymcsifvdkY}
]aMomf...aMomf}
zHk;xJrS aMomf...aMomfqdkonfh trsKd;orD;\toHwGif t"dyÜm,f
wpfrsKd;xGuaf eovm;yJ[k ol awG;jzpf\/
]udkxifatmifvnf; cktcsdef tJ'Daq;½HkrSmyJ &Sdaew,fav/ oleJY
pum;ajymcsif&if Pager No. ydwf*smeHygwf 347 o&D;zdk;qJAif;eJYac:NyD; quf
oG,fMunfhyg}
zkef;csoGm;onf/ ydwf*smeHygwf o&D;zdk;qJAif;qdkwm EIwfwGif
&GwfMunfhNyD; tazmfjzpfol udkrif;OD;udk tusKd;taMumif; ajymjyjzpf\/
ydw*f smqdkonfudk olwdkY rMum;zl;cJh? udkxifatmifESifh qufoG,fzdkY vrf;p
jywfoGm;onf/ rwwfEdkifonfhtqHk; yg;pyfyg &Gma&mufxHk; ESvHk;rlí
[dkar;onfar;jzifh vlemrSwfyHkwifXmeodkY a&mufoGm;jzpfonf/ Passport
jyNyD; ESpfusyf (rav; 2 a':vm)ay;NyD; rSwfyHkwif&\/ wwforQ rSwf
orQpum;ESifh rdrd aeraumif;jzpfonfhtaMumif;udk abmif;bDtjzL?
qmz&DukwfvufwdktjzL0wf udk,fhwdkif;jynfwkef;u olemjyKrsm; aqmif;
onfh acgif;aqmif;0wfxm;ol trsKd;orD;tm; ajymjy&onf/ 'DEdkifiHu
olemjyKq&mru wpfudk,fvHk; tjzL0wf&wmygvm;[k ol awG;jzpfao;
\/ q&mr ar;orQ ajymqdkNyD;onfESifh q&mru olYtm; cGJpdwfjyify
vlemXmeodkY oGm;&ef ñTef;avonf/ vlemrSwfyHkwifukwjf ym; tjymav;udk
olYtm; vSrf;ay;&if; rnfodkY oGm;&rnfudkyg ajymjyay;aeojzifh aus;Zl;
wifaMumif; ajymcJhjzpfao;\/
aq;½Hk yxrxyf&dS cGJpdwfjyifyaqmifwiG f vlemrsm; jynfhaeonf/
w½kw?f ukvm;? rav;? uav; vlBuD; pHkvS\/ tcef;ayguf0 aumif
wmwGif pm&Gufpmwrf;rsm;ESifh tvkyf½Iyfaeaom q&mrwpfOD;udk olYuwf
jym; tjymav;udk jyvdkufonfESifh xdkuwfjym;av;udk q&mru odrf;,l
vdkuNf yD; apmif&h ef ajymygonf/ cHkwef;tm;vHk;vdkvkd vlemrsm;ESihf jynfhrwwf
jzpfae\/ olESifh cyfvSrf;vSrf;wGif vlwpfudk,fpm r&Sdw&Sd ae&mvGwf
uav;udk awGUí tom wifyg;pGef;udk arS;wifNyD; 0ifxdkifvdkufonf/
tazmfygvmol udkrif;OD;tm; olYvdkyJ wdk;wdk;½Id;½Id;xdkif&ef tjcm;wpfae&m
udk ar;aighñTefjyjzpfao;\/ udkrif;OD;rSm vlvGwf&m tcef;eH&HwpfckwGif
rSDí rwfwwf&yfae&if;rS vufumjyaeojzifh ]'Davmuf vlrsm;aewm
wdk;½Id;rxdkiv
f kYduawmh cifAsm; anmif;aya&mh} awG;&if; qufapmifhae&
onf/ ]tJ,m;uGef; &SdayvdkY? r[kwf&if ylvdkufr,fhtrsKd;} rsm;vGef;onfh
vlemaygif;pHkudk Munfh&if; pOf;pm;jzpfonf/ wpfem&Dausmfavmuf apmifh
tNyD;wGif olYemrnfudk ac:vdkufonfh q&mr&S&d m tcef;wGif;odkY 0ifvdkuf
onfESihf vlemckwifwpfvHk;? q&mrwpfOD;? q&m0efi,f wpfa,mufudk
awGU&\/ pm;yGJwGif zdkifwGJwpfckudk Munfhvsuf q&m0efu olYudk ckwif
ay: wufcdkif;NyD; prf;oyfppfaq;rI jyKay;onf/ Adkufemwm b,favmuf
MumNyDvJ? b,fwkef;u pzsm;vmovJ? bmaq;awG aomufcJo h vJ ponf
rsm;udk ar;csnf? pm&Gufrsm;ay:ü a&;csnfjzifh q,frdepf q,fhig;rdepf
ru Mumrnfxif&onf/ xdktcef;rSmyif aoG;? qD;ponfwdkY ppfaq;ay;
onfhjyif Ultra Sound ½dkuf&ef tjcm;tcef;wpfckudk xyfrHñTef;jyef\/ NyD;rS
ajcmufxyf&Sd a,musfm;cGJpdwfaqmifwGif wufNyD; qufvufukocH,l&
rnf[k qdkavonf/ udk0if;vGif ckrS pdwfoufom&m &Edkifawmhonf/
q&m0ef q&mrrsm;\ prf;oyfukorIudk aeY0ufwmrQavmufom cH,l&
ao;aomfvnf; vlemwpfOD;twGuf vkyfoifhvkyfxdkuo f nfrsm; tawmf
twef NyD;pD;oGm;NyDjzpfí tawmfav; &ifat;oGm;rdonf/
xdkYxufwiG rf l olt
Y wGuf ta&;tBuD;qHk;jzpfonfh aiGukeaf Mu;us
rSwfyHkwifXmewGif ay;cJh&onfh 2 usyfwnf;om&Sad o;onf/ aq;½Hka&muf
pu zkef;qufcJh&aom udkxifatmifqdkolxH pdwaf &mufoGm;jyef\/ olESifh
yufyif;rawGUwmbJ awmfvSNyD? ck olYtultnDrygbJESifhvnf; tqifudk
ajyvdkY? wu,fvdkY oleJYom awGUcJh&if olzeforQ ydkufqHukefae&OD;rSm/
tazmfvdkufvmol udkrif;OD;rSm olYvlemckwiff&Sd&modkY ydkYtNyD;
jyefoGm;NyDjzpfí oefYjyefYaeaom tdyf&mcif; tjzLay:wGif tarmajz em;ae
&if; a&mufwwf&m&m awG;jzpf\/ Adkufqmvmovdk &Sdvmjyefonf/
]qmNyDaygh? naeydkif; oHk;em&Dawmif cGJawmhrSmyJ}/ vufywfem&Dud
wpfcsufMunfhNyD; ckwifab;&Sd AD½dktykav;ay:wGif awGUonfh a&csKdifhrS
a&wpfcGuf iSJYí aomufNyD; ]w,f[kwfygvm;? aomufa&vnf; tqif
oifh} yDwjd zpfoGm;rdavonf/ rMumrwifrSmyif q&mrwpfOD;vmí aq;½Hk
0wfpHk vmydkYoGm;jyef\/ abmif;bDyGyG wpfxnfESifh &SyftusÐwpfxnf
txufa&m atmufa&m qifwl tjyma&miftpif;rsm; ygonfh'DZdkif;/
udk0if;vGif ywf0ef;usifudk MunfhjzpfoGm;onf/ ]vlemwdkif; 'Dtqifcsnfh
udk;? vlem0wfpHkayghav}awG;&if; tusÐa&m abmif;bDyg vJvdkuaf omtcg
ae&xdkif& acsmifacsmifcsdcsd jzpfoGm;avonf/ ckwiffay:wGif acGvdkuf&if;
rsufpdrsm;udk rSwfvdkufrS ylaEG;aomcHpm;rIESifh acgif;udkufonfh a0'emudk
wpfNydKifwnf; &vdkufojzifh qufí tdyfaysmfatmif BudK;pm;Munfh&onf/
teD;wGif vloHvdk Mum;rdí rsufpdjyefzGifhjzpf\/ tdyf&mab; AD½dkay:wGif
cGufwpfckrS taiGUwvlvl xGufaeonfudk awGU&onf/ ckwif ajc&if;
bufrS wGef;vSnf;udk wGef;í aq;½Hk0efxrf;wpfOD; xGufoGm;onfudk jrif
jzpf\/ cGufudk ,lMunfhrdawmh aMomf...aumfzDawGygvm;[k wD;wdk;ajymrd
onf/ ]apmapmu Mum;rdonfu 'Daumfzv D mydYw
k Jh tvkyo
f rm;&JU toHuk;d }
awG;vsuf aumfzDudk wpfusKdufcsif; armhjzpf\/ olYtar ajymwwfvS
onfph um; ]ewfwkYzd ef a&ueftoifh Mumtoif}h qdkwmrsK;d rsm;vm;/ pOf;pm;
&if; ukefoGm;onf/ aumfzDcGufudk ae&mwus jyefxm;í tdyf&may:
jyefvSJjzpfjyefonf/ arS;ceJ tdyfaysmfoGm;\/ ol Edk;vmawmh nae 6 em&D
xdk;vkNyD/
olESihf cyfa0;a0; ckwiff&Sd vlemteD;wGif tusÐtjzL zm;zm;
&SnfBuD;rsm; 0wfxm;onfh vl av;ig;OD;udk awGU&onf/ olwdkYvufxJ
em;Muyfudkifolu udkix f m;onf/ ]q&m0efBuD;awGygvm;? 'Dtcsdeaf &mufrS
vlemawG vdkufMunfhaeMuwm? olwdkYwpfawG udk,yf dkifaq;cef; b,ftcsed f
rsm; oGm;xdkiMf uygvdr}fh jrefrmjynfwke;f u naeydki;f wGif udk,yf kdiaf q;cef;
xdkifavh&Sdaom olYrdwfaqG a'gufwmrsKd;oefYqD pdwfa&muf&if; awG;rdav
onf/ wjznf;jznf;ESihf q&m0efawG olcY kwifqD eD;uyfvmonf/ ]Edkiif jH cm;
vdkYom qdk&w,f? wcsKdUq&m0efawG&JU ½kyfuvnf; jrefrmvdkygyJvm;}
vlemwpfOD;NyD;wpfOD; Munfhaeaom q&m0eftzGJUwGif ukvm;qifvdku
wpfa,muf? w½kwfujym;vdk trsKd;orD;u wpfa,muf? jrefrm½kyf&nfESifh
qifonfu ESpaf ,mufawGUí olw Y pfuk, d wf nf; ajymjzpf\/ olcY kwifa&muf
zdkY oHk;av;udkutf uGmavmufwiG f q&m0efrsm; ajymvmonfh pum;oHrsm;rS
jrefrmqdkaom toHxGufwpfckudk Mum;rdí tif;...ightaMumif; ajymwm
xifyg&JUawG;&if; tdyf&mwGif acGNrJ acGaevdkurf donf/ olwkYt d xJrS touf
tBuD;qHk; q&m0efBuD;vufwGif;odkY ol\ ckwifajc&if;rS vlemrSwfwrf;
uwfjym;udk cyfi,fi,f q&m0efrwpfO;D u vufurf;ay;vdku\ f / q&m0ef
BuD;u olYudk wpfcsufMunfhvdku&f if; rSwfwrf;rsm;udk wpf&Gufcsif; zwfae
onf/ cPMumawmh...
]rif; tjyifaq;cef;rSm ukcJhao;vm;}qdkaom ar;cGef;udk jrefrm
vdk ajymvdkufí tHhMovGef;NyD; tajzudk csufcsif; ray;Edkif/ b,fvdkrS
arQmfrSef;rxm;cJhaomtjzpf? EdkifiHjcm;aq;½HkBuD;wpfcktay:wGif b,folESifh
yifawGUawGU tm;vHk;rsuEf Smpdr;f vlrsK;d jcm;rsm;csn;f om/ 'Daq;½HkokYd rvmcif
u tjyifaq;cef;rsm;wGif ESpfBudrf? oHk;BudrfrQ jycJhzl;NyD;/ ukvm;q&m0ef?
rav;q&m0efwdkYESiho f m awGUcJhNrJ/ ol cHpm;&orQudk ajymjy tukocH
cJhaomfvnf; cPyJ oufomNyD; aemufydkif;wGif 'Hk&if;twdkif;yJ jyefí
Adkufemavonf/ aemuf tzsm;yg&Sdvmawmh tcef;odkY cPtvnfvmol
wpfOD;u ,leDAmpwDaq;½Hk aumif;aMumif;? tukeftusvnf; odyfrrsm;
aMumif; ajymNyD; zke;f eHygwfwpfckESihf udkxifatmifqko d l\ trnfukd ay;NyD;
qufoG,fMunfhcdkif;í þae&modkY a&mufvmcJh&onf/ ,ckvdk jrefrm
q&m0efESifh awGUonftxd tqifajyrnf[k olrarQmfvifhzl;cJh/
q&m0efBuD;\tar;udk [kwfuJh[kom ajzEdkifonf/ ol\ Ultra
Sound udk taotcsmMunfhNyD; q&mBuD;u olYudk yufvuf taetxm;
tdyfcdkif;í tusÐudk zGifhNyD; 0rf;Adkufay: vufwifí jznf;aq;pGm prf;oyf
Munfhjyefonf/ q&mBuD; vIyf&Sm;orQudk ab;rS q&m0efi,fav;rsm;u
0dkif;í *½kpdkufaeMuonfudk owdjyKrdao;\/
]rif;tonf;xJrSm jynfawG &Sdaew,f? txJu jynfawGudk
pkyfxkwfay;r,f? rcGJ&bJ aumif;oGm;rSmyg}
oltY uspÐ udk &ifbwfay:wGif jyefzk;H ay;&if; at;aq;pGm trlt&m
jzifh ajymaeaom q&m0efBuD;\rsufESmudk av;pm;pGm jyefvnfMunfh&if;
u acgif;ndwfíom tajzay;Edkio f nf/ q&mBuD;wdkYtm;vHk; wjcm;vlem
rsm;qDodkY ul;oGm;Mu\/ ol rsufpdukd pHkrSdwfí vlYuHw&m;taMumif;
awG;rdjyefonf/ tjyifaq;cef;rsm;wGif vlrsKd;jcm; q&m0efrsm;ESifh awGUcJh
&pOfu rwwfwwwf t*Fvdyfpum;udk tdk;eif;cGuef if;jzifh ol cHpm;&orQ
udk ajymjycJh&onfrsm;? taMumaq;ykvif;oGif;½Hk? aomufaq;av; ay;½Hk
rQjzifh wpfacgufoGm;wdkif; ykdufqHawG oHk;q,fav;q,fru ukefuscJh
onfrsm;? ckawmh...
]reufu wdkYtdru f dk zkef;qufwm rif;vm;}
ar;oHESifhtwl apmapmu q&m0efBuD;wpfOD;wnf; olYtem;jyef
a&mufvmonf/ ]bk&m;}wjzpf\/ ol tajzray;EkdifrD wnfonfvnf;
r[kwf? jyHK;onfvnf;rrnfonfh rsufESmxm;jzifh-
]wdkYudk vlemyGJpm;xifrSww f ,f}
]uRefawmfhtpfudk0rf;uGJ qufwmygAs}
ol ajAmifnmjzpf\/ rwwfEdkifawmh? 'DEdkifiHwGif tvkyyf GJpm;?
vlac:yGJpm;? wHk;twkyGJpm;? yGJpm;awGESifhcsnfh qufoG,fcJh&onfrSm rsm;
vGef;NyDjzpfí ,ckaq;½HkwufzdkYudkvnf; yGJpm;uwpfqifhyJ oGm;&rnf xif
rSwcf ohJ nf/ ajymonfo h ul vnf; emrnfa&SUu a'gufwmav;awmif xnfh
ajymroGm;cJh/ ol a&;ay;onfhtwdkif; udkxifatmifvdkYyif ac:í zkef;quf
rdcJhonf/ ckawmh toufu udk,fhtazt&G,favmuf/ 'ghxuf ta&;BuD;
wmu udk,fha&m*gudk ukoay;rnfh q&m0efBuD;/ 'gaMumifh ig reufu
zkef;ac:awmh [dkajymwJh trsKd;orD;&JU ]aMomf...aMomfqdkwJhtoHu wpfrsKd;
jzpfaeygw,fvdkY xifom;} trQifrjywf awG;&if; q&mBuD;udk bmrS
xyfrajym&J½Hkru rsufESmcsif;qdkifzdkYyif cufcJoGm;rdonf/ odkYaomf-
]rif;qD cknaeydkif; b,folrS rvmbl;vm;}
]...b,frSm tvkyfvkyfvJ}
]b,fae&mrSmvJ}ponfwdkYudk q&mBuD;u qufvuf ar;azmf
prf;azmf&onfjzpfí ]ighudk pdwfckoGm;NyD rSwfwm? awmfygao;&JU}[k
[if;csEdkio f Gm;avonf/ aemufaeYrsm;wGif q&mBuD;udk aphaphrMunfh&J?
ar;orQ ajzonfuvGJí twwfEdkifqHk; rsufESmvTJxm;rdonf/ olYudk
q&mBuD;wdkYtzGJU yxrqHk;nae vma&mufprf;oyfppfaq;NyD;onfh nrSpí
taMumaq; oGif;ay;onf/ aq;xdk;tNyD; ESpfq,fpDpD0if aq;xdk;>yefudk
cRwfvdkuaf omtcg olYvufaumuf0wfwGif ydkufaysmhwef;vef;ESifh tyf
av;onf taMumxJ oGif;vsuf usefcJh\/ ydkuu f av;udk tvdkufoifh
acGí yvmpwmjzifh tom;wGif uyfxm;cJhonf/ aemuf &Spfem&DMumvQif
wpfcgvmí aq;xdk;OD;rnfhtaMumif; ajymoGm;ao;\/ ]aq;xdk;wdkif;
remrusif&avatmif vkyfxm;onfyJ}[k awG;&if; wpfqufwnf; 'Dudk
xGufrvmrD 0rf;udkufí aq;cef;wpfckwGif oGm;jypOf taMumaq;oGif;
cJh&onfudk jyefvnf jrifa,mifrd\/ vufarmif;&if;wGif tyfBuD;ESifh
azmufceJ xdk;oGif;vdkuf? aoG;aMumrawGUí jyefqGJxkwfvkduf? aemuf
wpfacguf jyeftaMum&Smvdkuf? (3)Budrfru oGif;csnf? xkwfcsnfvkyí f
aq;xdk;cHcJh&onfudk awG;NyD; ycHk;wGeYrf drwwf cHpm;&avonf/
aemufaeYwGif olYvuf,mbuf eHcHkatmufbufudk xHkaq;ay;í
twGif;rS jynfrsm;udk pkyfxkwfay;onf/ xGufvmonfh iSufaysmzl;
wpfykvif;pmrQavmuf jynfrsm;udk Munfh&if; pOf;pm;vsuf olYtm; vm
a&muf ukoay;onfh q&m0ef\ vIyf&Sm;rIrsm;udk Munfhaerdonf/
vufaumuf0wfwGif aq;oGif;onfhenf;wl? jynfrsm;udk pkyfxkwfNyD;aom
tcg 0rf;Adkufazmufonfhae&mwGif tke;f wHjrufpnf;wHrQavmuf&Sd ydkuf&n S f
wpfacsmif;wyfvsuf usecf o hJ nf/ xdkyku
d \
f xdytf pGe;f udk yvwfpwpftw
d f
ESihf wGv
J ku
d íf tdwuf kd ckwifaf b;abmifwGif csnaf y;cJo
h nf/ tonf;xJwGif
<uif;usef&pfaom jynfpufwdkY wpfpufcsif; tdwfwGif;odkY usvm\/
aq;½HkwGif 7 &ufrS 8 &ufokYd ul;vmaomtcg olcHpm;cJh&aom
Adkufemjcif;? w&Sdef&Sdefzsm;aejcif;[laom a0'emrsm; wpfpwpfp olYqDrS
cGmpjyKvmonf/ temrS jynfpufwYv kd nf; wjznf;jznf; rusqif;oavmuf
&Sdvmí 0rf;AdkufrS ydkufudk jzKwfypfvdkufMuNyDjzpf\/ vufaumuf0wfrS
oGi;f aeaom aq;udkrl &Spef m&DMum;wpfcg vma&mufoGif;ay;NrJ? q&mBuD;
OD;xifatmifqdkolrSmvnf; tenf;qHk; wpf&ufjcm;vdk olYqD owif;vm
ar;NrJ? prf;oyfay;NrJ jzpfavonf/ þodkY vm&if; ajym&if;qdk&if;rS
aq;½Hkwuf&onfhp&dwfputm;vHk;udk aq;½Hkqif;csdefrSmrS ay;&onfqdk
onfrsm;udkvnf; q&mBuD;uyif ajymxm;í olodNyD; jzpfaeavonf/
okYEd Sifh 12 &ufjynfh naeydkif;wGif xHk;pHtwdkif; q&mBuD; vlemrsm;udk
vmMunfhcdkuf ]reufjzefrSpí oltdrfodkY cPjyefaevdkY&NyDjzpfaMumif;?
wpfvjynfhvQif jyefvmjyzdkY vdkaMumif;}rsm; ajymcJh\/ vGecf Jhonfh 2 &uf?
3 &ufuyifpí vlaumif;yuwdtwdkif; aeaumif;aeNyDjzpfí ol
tdrfjyefcsifaecJhonf/ ,cktxd aq;½Hk\ aq;zdk;0g;cudk b,folrS bm
pum;rQ rpvmao;í tukeftusr&Sdao;aomfvnf; tvkyrf vkyfEdkifoí
0ifaiGr&Sd? olYacgif;xJwGif 0ifaiG...0ifaiG[laom pum;vHk;wdkYonf
emusifudkufcJrIwdkY\ae&mwGif tpm;xdk; 0ifa&mufvm\/ naeydkif;
taMumaq; oGi;f tNyD; vufaumuf0wfrS aq;oGif;ydkuu f av;udk q&mr
u jzKwf,v d af omtcg aq;½HkrS qif;vdkonfh jyif;jyonfhpw
l ku d t f pOfonf
avt[kefwGif vGifhysHrwwf cHpm;rdavonf/
xdkaeYnwmonf cgwdki;f xuf ydkrk&d Snv
f sm;pGm ukev
f eG o
f mG ;cJo
h nf
[kyif olawG;jzpf\/ aemufaeYreuf rdk;vif;onfESifh ygvmaom ausm
ydk;tdwfukd qGJvsuf q,fhESpf&ufwm em;cdkcJh&aom ,leDAmpwDaq;½HkrS
ayghyg;vSaomajcvSrf;rsm;jzifh ol xGufcGmvmcJhavonf/
aoG;awG? qD;awG ppfaq;½Hkru Ultra Sound ½dkufí ukoay;cJh
onfrsm;?
q&m0ef? q&mrwdkY\ vdktyforQ jznfhqnf;ay;cJhonfrsm;?
aeYpOfpm;zG,af omufz,
G t
f jynfu
h kd wifaqmifvmaom wGe;f vSn;f
ay:rS ,lí pm;oHk;cJh&aom eHeufpm aeYv,fpm naepmrsm;?
rnfonfhwHpdk;vufaqmifrQ ay;urf;rI rjyK&bJ? wef;wlnDrQ
tcGifhta&;&cJhyHkrsm;?
q&mBuD; OD;xifatmif\ Munfh½Iprf;oyfay;cJhonfrsm;.....
t&m&monf olYaemufausmwGif arS;rSed fpGm usef&pfcJh\/
use;f rm&Tiv
f ef;pGmjzifh udk0if;vGif tvkycf iG o
f kYd jyefvnf 0ifa&muf
EdkifcJhavNyD; &ufrS vodkY ul;ajymif;vm\/ aexdkifraumif;pOfu avsmh
yg;oGm;cJhonfh pkaiGtwGuf ,cktwdk;csí &Smjzpfonf/ wpfvjynfhvQif
jyefvmcJhygqdkonfh aq;½HkrS rSmMum;cJhonfudkvnf; arhcsifa,mif aqmif
xm;vdkuf\/ aeaumif;aeNyDyJ/ odkYaomf wpfywfwGif we*FaEGawmh ol
em;jzpfatmif em;onf/ ]MumMum0g;rnfhoGm;? t½dk;awmh Munfha&SmifOD;rS}
olYudk,fol qHk;rrIjyKí we*FaEGwpfaeYpm &rnfhvkyftm;cudk tavQmhay;
vdkuf&onf/ ol tm;&uf,laom wpfaeYwGif olESifh wpfcef;wnf;aeol
udkpkd;jrifhqdkol\ oli,fcsif; vifr,m;ESpfa,muf tvnfa&mufvmMu
\/ udk,fhjrefrmjynfom;csif; awGUonfESifh udk,fwdkif;jynf\ vuf&Sd
tajctae trsKd;rsKd;taMumif;? ukefaps;EIe;f taMumif;? b,fae&mawGrSm
atmfy&mpD Operasi (Operation udk rav;bmomjzifh ac:onfhpum;) 0if
oGm;onfhtaMumif;? yGJpm;udk...qdkolu 'DEdkifiHt&m&SdwpfOD;ESifh aygif;NyD;
av,mOfESihf vlawGudk oGif;aewJhtaMumif;? pHkwumaphaeatmif ajym
jzpfMuonf/ omrefvli,frsm;wGifru txl;ukq&m0efBuD;rsm;yg 'DEdkifiH
ü tawmfrsm;rsm; &SdaeaMumif;yg pum;pyfrdí q&mBuD; OD;xifatmif
qDodkY udk0if;vGif pdwfa&mufoGm;vdkufao;\/
qufvufí {nfhonftrsKd;orD;u ,cifESpfwGif olYajcaxmuf
emojzihf aut,fvf(uGmvmvmrfyl) aq;½HkBuD;ü olYtodq&m0ef\
axmufyHhrIjzifh "mwfrSef ½dkufcJh&aMumif;? jyifyaq;cef;rsm;wGif wpf&mh
ig;q,f ESpf&mrQ ukefusrnfudk aq;½HkBuD;ü aq;zdk; wpfq,fh&Spfusyfyif
ukefcJhaMumif;rsm;udk tm;yg;w& ajymjyae\/ þwGif udk0if;vGifrSm
aemufwpfBudrf jyefí aeraumif;jzpfvQif tqifajyonfh vrf;popfawmh
&NyD[laomtawG;jzifh xdktrsK;d orD;udk Munf½h I ulnDcJah om q&m0efBuD;\
trnf? vdyfpm ponfwdkYudk ar;vdkufjzpfonf/
]tr,fav; oGm;zdkYawmh pdwfrul;ygeJY&Sif? ol uRefrudk Munfh
ay;? "mwfrSef½dkufzdkY pDpOfay;cJhwJh aus;Zl;&SdvdkY? uRefrav zkef;eJYqufNyD;
ajymvnf; &wJ[ h mudk tyifyef;cHNyD;? olYtrd u
f dk udk,fwkid u
f k,
d fus aus;Zl;
wifaMumif; oGm;ajymygw,f/ BuHKcsifawmh tJ'D&ufu olwdkY wpfrdom;pk
vHk; jrefrmjynf cPjyefcgeD;&ufeJY oGm;qHkw,f/ tJ'Dq&m0efu uRefrwdkY
vrf;xdyfrSm aewmav/ 'geJY uRefru uRefrrdbawGtwGuf yef;oD;
q,fvHk; 0,foGm;ay;yg? ydkufqHay;yghr,fvdkY ajymwmudk q&m0efuawmf
u bmajymw,f xifvJ? ypönf;awG aygifcsdefydkaevdkY olwdkYtdrfzkdYawmif
yef;oD; ro,fbl;wJh/ &efukefu yef;oD;u 'Du[mxufawmif t&om
&Sdao;owJhav/ wu,fqdk [dkq&m0efBuD;uvnf; 'Durdef;uav; wpf
a,mufu ajymaewJh[mudk ,lay;vdkuyf g? bmnmajymay;ygvm;? ckawmh
yg;pyfBuD;udk ydwfvdkY/ tJ'Duwnf;u olwdkYudk uRefr rqufoG,fawmh
bl;}
udk0if;vGiftwGuf ta&;BuHKvQif xGufayguf&SmzdkY vrf;ptwGuf
þwGif ydwfoGm;avonf/
]tdk... ig usef;rmaeNyDyJ? jyefjzpfawmha&m ta&;vm;? aq;½Hk
&Sm;wmvdkufvdkY} olYudk,fol tm;wif;pum; qdkjzpf\/ odkYaomf *½kpdkuf
aeonfhMum;rS tvkyfcsdefrsm;jcif;? tpm;taomuf rrSefjcif;aMumifhvm;
rod/ aq;½HkrS qif;tNyD; av;vausmftMumwGif 0rf;Adkufraumif;ovdk
cHpm;&í tawmfav; pdwv f yI &f mS ;oGm;rd\/ aq;½HkrS ay;vdkuaf om pm;aq;
rsm;vnf; ukecf JhNyDjzpfí tarydkYaom avaq;? vsufqm; ponfwdkYESifh
pdwaf jz&onf/ uHaumif;onfyJvm; rajymwwf? wpf&uf ESpf&ufMum
awmh jyefí aeaumif;oGm;aomfvnf; udk0if;vGif aevdkYrajzmifhawmh/
wu,fvdkYom t&ifwpfcgvdk jyefjzpfvQif qdkonfhtawG;onf olYtm;
vTrf;rdk;aeawmhonf/
wpfvjynfhvQif jyefvmygqdkonfudk arhxm;ypf½Hkru aq;½HkrS
olYtwGuf ukefusp&dwfrSeforQudkvnf; rsufuG,fjyKcJhrdNyD/ q&mBuD;
OD;xifatmifudkvnf; tenf;qHk; zkef;av;eJYyJjzpfjzpf aus;Zl;wifaMumif;
av;awmif rajymjzpfcJh/ aq;½HkjyefoGm;&rnfh&uf aphpOfu tvkyfysufí
0ifaiGavsmhyg;rSm aq;½Hk\ usoifah iGrsm;twdki;f &Si;f ay;vdku&f vQif tenf;
qHk; aiG ig;&majcmuf&mavmuf ukefusoGm;rSm ponfwdkYukd awG;NyD; ol
ta0;BuD;a0;atmif a&Smif&mS ;cJrh \ d / ,ck olaY &m*ga[mif; jyefx jyefavNyD
vm;? pdk;&dryf yl efrwI kYd a&qltrSwef m;wdkiv f mavonf/ oleY zl;ESihf vnfyif;udk
olv Y ufckjH zifh prf;oyfMunfNh yD; ]ig tpdk;&drv f eG af ewm xifyg&JU? tom;ta&
awGvnf; aumif;vdkYyg} we*FaEGjzpfaomfvnf; tcef;azmf tm;vHk;vdkvdk
tvkyq f if;olqif;? NrdKUxJ xGuo f lxGuf jzpfojzifh udk0if;vGif wpfOD;wnf;
a&mufwwf&m&m awG;csnfai;csnfjzifh ajcawGvufawG qGJí rcH&ovdk
cHpm;aerdonf/
][m...wpftrd v f Hk;vnf; Nidrvf kyYd gvm;? cifAsm;wpfa,mufwnf;
vm;}qdkonfhtoHMum;rS vIyf&Sm;jzpf\/
]aMomf...udkpkd;Nidr;f ...cifAsm; rvmwmawmif MumNyD? udkwifxeG ;f
OD;eJaY tmufrSm rawGUcb hJ ;l vm;? apmapmav;uyJ qif;oGm;w,f? cifAsm;udk
apmifhaew,f ajymwmyJ}
udkpdk;Nidr;f qdkolrSm udk0if;vGifESifhtwlaeol udkwifxGef;OD;\ rdwf
aqG&if; jzpf\/ oHk;vwefonf? av;vwefonf wpfcgavmuf vma&muf
vnfywfwwfí t&if;ESD;BuD; r[kwfaomfvnf; oduRrf;aeMuolrsm; jzpf
avonf/
][kwfvm;? aq;vdyf qif;0,f xifyg&JU? 'Dvlawmh aq;vdyfzdk;
eJYyJ rGJr,f? &ygw,f? apmifhwmaygh? tcsdef&ygao;w,f} em&Dudk Munfh
vsuf olYvufrS qGJvmaom uRwfuRwftdwfudk cHkwef;ay:wif&if;
udk0if;vGifteD; vmxdkif\/
]'gqdk c&D;qufMuOD;r,f xifw,f}
]at;Asm? yDa*sbuf oGm;rvdkY? 'DvlY vmac:wm? ol [dkwke;f u
yDa*su puf½Hkwpf½HkrSm vkyfzl;awmh tJ'Dbuf uRrf;r,f xifwmyJ}
]udkpdk;Nidr;f u tJ'Dbuf tvkyfajymif;rvdkYvm;}
]r[kwfbl;As? uRefawmf NyD;cJhwJhvu qD;pyfxJu atmifhatmifh
aevdkYAsm? tJ'g tvkyx f Juwpfa,mufu ñTew f meJY a'gufwm OD;xifatmif
qdkwJh q&mBuD;eJY oGm;jyw,f}
]aq;½Hkudkvm;}
udkpdk;Nidrf; pum;rqHk;rD tavmwBuD; ol 0ifí ar;jzpf\/
]r[kwfbl;? olYtdrfudk tJ'g prf;oyfMunfhNyD; aq; 2 rsKd; 0,f
aomufckdi;f w,f? q,fih g;usyf (rav; 15 a':vm)avmufyJ ukeyf gw,f/
uRefawmf vHk;vHk; aeaumif;oGm;w,f? tJ'g q&mBuD;qD oGm;uefawmh
rvdkY/ udk,fhwdkif;jynfrSmawmif txl;ukeJY jycsif&if? vufrSwf BudK,l&?
[dkvl'Dvludk rsufESmvkyf&NyD; aiGawGvnf; ukefygavh? ck oGm;ajymwmeJY
csufcsif; Munfhay;wm? udk,fu ckvdk oGm;vmxm;w,fqdkawmh aemuf
wpfcg wpfckckqdk&if tultnD awmif;&vG,fwmayghAsm}
udk0if;vGif bmpum;rS rqdkEdkif/ olYpdwfawG ,leDAmpwD aq;½Hk
ESifh a'gufwm OD;xifatmifwdkYqD ul;csnfoef;csnf a&mufaeonf/
]'DrSm cifAsm;wdkY vdkwJhtcg oGm;vdkY&atmif 'Duwfjym;av;
,lxm;ygvm;}
udkpdk;Nidrf;u apwemaumif;aejyefonf/ vdyfpmuwfjym;av;
wpfckudk olYtusÐtw d rf S xkwf,lum udk0if;vGiq f D urf;vmojzifh tvdkuf
oifh ,lxm;vdkuf&onf/ rsuv f Hk;wpfcsuf tMunfhwGif 'D*&DawG ESpfck
oHk;ckwef;vsuf pmwef;udk a'gufwmxifatmifqkdonfh trnfatmufwGif
awGUae&\/ NyD;awmh zkef;eHygwf taotcsmygyJ/ vGefcJhaom av;v
ausmfumvu olYvufn§Kd;jzifh ESdyfcJhrdaom udef;*Pef;rsm;/
udkpdk;Nidrf;rSm pum;ajymNyD; tmajcmufoGm;yHk&\/ rD;zdkcef;buf
0ifí a&aomuftNyD; wHcg;0qDodkY ajcOD;vSnfh&if;-
]uRefawmf atmufxyf vufzuf&nfqdkirf Sm wifxGef;OD;udk oGm;
&SmvdkuOf D;r,f? 'Dvl b,fae&mrSm avaMumrdaevJ rodbl;} qdkí tjyif
xGufrnf[efjyifonf/ udk0if;vGifonf udkpdk;Nidrf;tm; wHcg;ayguftxd
vdkufygydkYaqmifNyD; tcef;wGif; jyeft0ifwGif udkpdk;Nidrf; ckwifay:wifxm;
cJhonfh uRwfuRwftdwfqD rsufpda&mufjzpf\/ bmawGygvdrfhtawG;jzifh
tomzGihv f ku
d rf od nf/ aumfzrD eI Yw
f pfykvif;ESihf Edkq
Y bD ;l ig;vHk;? uysmu,m
aps;EIef;avb,fudk Munfhrdawmh aumfzDrIefYu q,fhESpfusyf jym;udk;q,f
(m$ 12.90) EdkYqDbl;u wpfusyfq,fhig;jym; (m$ 1.15) ]tm;vHk;aygif;
vdkuf&if igh&JU wpfaeY 0ifaiGxuf0ufawmif r&Sdygvm;} vufESifhrsufpd
rsm;u vIyf&Sm;onfhenf;wl pdwfuvnf; twGuftcsufjzifh tem;rae
jzpf/ 'Davmuf ukefwmav;eJYvnf; aus;Zl;jyKvdkY &wmjzpfayr,fh ol
wpfcgrQ rpOf;pm;jzpfcJhonfhudpöwpfck/ udkpkd;Nidr;f ajymwmawG rSeo f vdkvdk
&Sdaomfvnf;? tdk...aq;½HkyJ[m ay;rSurf;rS vkyfay;wmrsKd;rS r[kwfwm?
olu tdrfoGm;jywmyJ? igeJY bmrS rqdkifygbl;}
rnfoykYd if ]rqdkiyf gbl;}qdkonft
h awG;jzifh wif;xm;ygaomfvnf;
udkpdk;Nidrf;\ ]....wpfckckqdk&if tultnDawmif;& vG,fwmayghAsm}[l
aom pum;onf udk0if;vGifem;wGif yJhwifoHuJhodkY jrnf[D;aeavonf/
aroufpk
a&TtjrKaw½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 80 ? ZGefv? 1996
uRefrwdkYrdom;pk b,fvdku b,fvdk uGJuGmvmcJhMuw,fqdkwm
uRefr rodygbl;/ uRefr odwmu uRefr Adkuft&rf;qmaeNyDqdkwmygyJ/
AdkufxJrSm qmvGef;vdkY tpm;pm;&zdkY acsmif;aecJhw,f/ uRefr a&mufaewJh
vrf;rBuD;ay:rSm um;awG wpfpD;NyD;wpfp;D jzwfarmif;aewmuvGv J Ykd pm;p&m
qdkwm bmrSr&Sdbl;/
wpftrd t
f rd u
f kd tvpf0ifrpm;&if b,furS uRefr pm;&rSm r[kwf
bl;/
um;vrf;ab;rSm wdkufBuD;awGyJ rsm;w,f/ tm;vkH;[m tcdkif
trm vkHjcHKaeavawmh uRefr 0ifzdkYrvG,fbl;/ tJovdk uRefr pdwfnpfae
wkef;rSm um;wpfpD; armif;xGuo f Gm;wJhjcH[m wHcg;yGifhaewm awGUvdkuf
&w,f/ oHwkdifawG pdkufxm;wJh tkwef H&Hav;ab;rSm ajy;uyfvdkuf&if;
[dk[dkonfonf Munfhvdkufw,f/ vl&yd fvla,mif rjrifwmeJY uRefrvnf;
&J&Jwif;wif;yJ wdkufab;udk auGU0ifvkdufw,f/ aemufaz;bufqDudk ajc
vSrf;zGzGav; vSrf;r,fjyifwkef;...
]a0gif;... a0gif;}
tr,fav;? vefUvdkufwm/ uRefr &ifawG wkefoGm;wmyJ/ toH
vm&mqD Munfhvdkufawmh vm;vm; enf;wJh acG;BuD;vm;/ tarG;awG zGm
&&meJU usm;&JBuD;wpfaumifvkd uRefrudk udkuq f GJzdkY jyifaew,f/ 'gayr,fh
ol uRefrqD vmvdkYr&bl;/ uRefrvdk vGwfvGwfvyfvyf r[kwfbl;/
aMumufaMumufvefYeJU uRefr pGwfajy;awmh wHcg;ayguf rsufpv d nfae
w,f/
]bvufuD bma[mifaewmvJ xMunhfprf;}qdkwHtoHeJYtwl
aumifav;wpfa,muf bGm;ueJ ay:vmw,f/
]tdk;... b,fuacG;vJ acG;olcdk; 0ifwma[h}qdkNyD; uRefraemuf
uae vdkuaf csmufMuw,f/ onfawmhrS wHcg;aygufawGUNyD; uRefr wtm;
okwfajy;cJh&w,f/ acG;BuD;&JU wa0gif;a0gif; a[mifoHBuD;uawmh qlnH
ae&pfcJhav&JU/ aMumufvGef;vdkY Adkufqmwmawmif b,faysmufoGm;rSef;
rodawmhbl;/ acG;BuD;udk csnx f m;vdkYom&,faygh/ csnrf sm;rxm;&if uRefr
tom;awG wpfppD jywfxGufatmif udkufqGJrSmyJ/ vrf;r [dkbufa&muf
awmh jcHwHcg;ydwfoHeJUtwl...
]'Dvdk acG;avacG;vGifhawG 0ifrSmpdk;vdkY wHcg;ydwfxm;&wmaygh/
xGD...}qkdwJh toHudk uRefr Mum;vdkuf&w,f/ cyfvSrf;vSrf;a&mufawmh
vrf;ab; x,fyif&dyfatmufrSm cPem;vdkufw,f/ qmvdkufwm/ onf
twdkif;aevdkYawmh rjzpfao;ygbl;/ vrf;xJu tdrfawGudk vSrf;arQmfMunfh
awmh tm;vkH; tcdkiftrm ydwfxm;wJh wdkufwmawGcsnf;yJ/ uRefr b,f
0ifvdkYjzpfrvJaemf/ uRefrvnf; pdwfysuv f ufysufeJY taemufpl;pl;udk quf
avQmufvmcJhw,f/
a[m... Munfhprf;? pm;aomufqkid w f pfqikd yf gvm;/ txJrmS vlawG
pm;aomufaevdkufMuwm/ uRefr[m bmvdkYrsm; apmapmuwnf; u
onfvdkqdkifrsKd;udk rpOf;pm;rdwmygvdrhf/ olaX;wkdufxJ pGw0f ifoGm;rd vdkY
tarmom tzwfwif&JU/ bmteHUrSawmif r&cJhbl;/
qkid af &SUrmS acgufwkHUacgufjyef avQmuf&if; uRefr tNrD;udk wzswf
zswf eefUrdw,f/ 'gayr,fh b,foaumifhom; wpfa,mufurS uRefrudk
ta&;rpdkufMuygbl;/ olwdkY[m pm;vdkuMf u? aomufvdkufMu? w0g;0g;
w[m;[m; &,farmvdkufMueJU/ b,folurS uRefrudk owdrxm;rMu
wm wpfrsKd;awmh aumif;ygw,f/ qkdifxJudk uRefr cdk;0ifvdkufw,f/
tm;yg;... arT;vdkufBudKifvdkufwm teHUwvIdifvIdief JY pm;yGJawG
atmufukd 0ifck&d if; tm;&yg;& arT;½Iduv f dkuw f ,f/ uRefrrSm tqmajyoGm;
ovdkygyJ/ uRefrudk b,folrS *½krjyKrdMubl;qdkwm odawmh qkdifaemuf
az;udk pGwf0ifoGm;vdkufw,f/ jzpfcsif&m jzpfawmhaygh/
tdk... Munfph rf;/ 'Djcif;awmif;xJrmS pm;<uif;pm;useaf wGrS renf;
bl;/ uRefrav pm;csifaZmeJY oGm;&nfawG wjrm;jrm; usvmw,f/
jcif;awmif;udk vufESpfzufeJY wG,u f kyNf yD; tm;&yg;& pm;r,fvkyfwke;f ...
][JhacG;? tHrm twifh&Jvdkuw f mAsm/ igwkdYtpkudk eif vmvkwm
ayghav}qdkNyD; qkdifu tvkyform;av;u wkwfeJUvdkufaqmfvdkY z0g;eJY
wifyg; wpfom;wnf;usatmif ajy;cJh&w,f/ uRefr&JU ausmukef;udk
wpfcsuf? zifNrD;udk wpfcsuf? ESpfcsufrdoGm;w,f/ Adkufu qm&wJhtxJ
emwJh'Pfwdk;vmvdkY pdwfawmifysufrdyg&JU/
'geJyY J uRefr c&D;qufcjhJ yefw,f/ 'Dwpfcgawmh vrf;rBuD;twdki;f
roGm;bJ vrf;oG,fxJcsK;d auGUvdkufw,f/ tdrfawGu usyfodyfvkYd? teHYawG
uvnf; vIdifvkdU/ uRefruyJ qmvGef;aevdkYvm; rodbl;/ teHYcHaumif;ae
vdkuyf kH? tdrfBudKtdrMf um;xJ0ifNyD; pm;<uif;pm;useu f kd &oavmuf aumuf
pm;zdkY qkH;jzwfvdkufw,f/
b,fES,fh&Sif? uRefr qmvGef;aeNyDav/ 'Dawmh tdrfwpftdrfxJ
pGwf0ifvku d fNyD; teHUvm&m rD;zdkacsmifxJ ta&muf0ifcJhw,f/ ywwf&yfNyD;
[if;tdktzkH;udk EIwfoD;eJY xdk;vSefcsvdkufw,f/ bm&,fnm&,f uRefr
rpOf;pm;awmhygbl;/ twif;xdk;pm;ypfw,f/ pm;aumif;aewkef;&Sdao;&JU
uRefraemufu...
][m? [if;tdk;udk acG;olck;d vSepf m;aew,f? vdkufprf;/ [dkbuf
u wpfa,mufydwf? 'Dbufu wpfa,mufydwf rvGwfapeJU}
nmoHawGay;NyD; uRefrudk xkMuw,f/ wkwf? tkwcf JusKd; cJawG
[m rdk;oD;rdk;aygufawGvkd uRefrudk,af y:udk usvmw,f/ b,fvrkd S a&SmifvkYd
rvGwfbl;/ uRefr&JU ezl;wnfhwnhfudk tkwfcJusKd; 0ifrSefawmh aoG;awG
jzmpD;usvmw,f/ emvdkufwmav/ uRefr w*de*f defatmf&if; xGufajy;cJh
&w,f/ pm;xm;wJh tpm;av;vnf; b,feHrSm uyfoGm;w,f rodvdkuf
&ygbl;/ uRefrav emusifvGef;vdkY rsuf&nfawG usvmw,f/
]aMomf... ightjzpfu [maewJh 0rf;uav; jznfhqnf;zdkYtwGuf
awmif rvG,fygvm;/ [dkuypf? 'Du½dkufeJY qkd;vScsnf&JU}vdkU awG;rdNyD;
uRefr idkwmaygh/ 'Pf&m'PfcsufawGu emvGe;f vdkY bmrSvnf; pm;csif
pdwf r&Sad wmhygbl;av/ av;uefwJh ajcvSrf;awGeJU ajcOD;wnf&h mudk wa&GU
a&GU avQmufvmcJhrdw,f/ onfwkef;rSmyJ uRefrab;rSm &efolawG 0dkif;vm
w,f/ uRefrudk w*D;*D; w*J*J rmefzDNyD; uRefraemufudk acG;awG tkHvdkuf
vmw,f/ uRefr BudK;pm;NyD; ajy;w,f a&SUrSmvnf; acG;wpftkyf/ uRefr
b,fudk ajy;&yghrvJ&Sif/ rajy;vkdYuvnf; rjzpfbl;/ olwdkYwpfawGuom
0dkif;qGJvdkuf? udkufvdkuf&if uRefr ae&mrSmyJ yGJcsif;NyD;Edkifw,f/
ajy;... ajy;/ uRefrudk uRefr tm;ay;&if wtm;ajy;ayr,fh
rvGwfygbl;&Sif/ olwkdY uRefrudk 0dkif;udkufMuw,f/ uRefr toHukef
atmf&if;u bmrSjyefNyD; rckcHEdkifawmhygbl;/ atmf&vGef;vdkY i,foHawG
awmif ygukefygNyD/
][Jh... acG;awG/ aMomf... 'DacG;rav;udkyJ 0dki;f udkuaf eMuw,f/
oGm;... uJ[m... uJ[m}
aus;Zl;BuD;vdkufygbd&Sif/ uRefrudk 0dkif;udkufaewJhacG;awGudk
armif;xkwaf y;wJh vlBuD;udk aus;Zl;wifvdkufwm/ uRefrudk tEdkifusifhwJh
acG;awG[m olwdkYudk Edkifolay:awmh wcsKd;wnf; vpfawmhwmaygh/ awmf
awmfvnf; [kwfwJh acG;awGav/ uRefrbufu vlwpfa,muf &SdvmNyDrdkU
tm;udk;wBuD; armhMunfhvdkufrdw,f/
]oGm;... w*def*defeJU atmfraeeJY em;nnf;w,f}
tdk... vlqdkwm trsKd;rsKd; ajymif;vJwwfygvm;/ tckyJ uRefr
udk ulnDcJhw,f/ tckyJ armif;xkwfjyefw,f/ ',D;',dkifeJY uRefr xajy;
cJh&w,f/ awmfMum? uRefrudk xuefvku d f&if 'ku©/
onfvdkYeJUom ajy;ae&w,f/ uRefr0rf;xJrSm bmtpmrS aumif;
aumif; roGif;&ao;ygbl;/ wpfudk,fvkH;vnf; emvSNyD/ ezl;xufu
aoG;awGuvnf; pD;usaew,f/ rdk;uvnf; wjznf;jznf; csKyfvmNyD/
tarSmifukd a&mufawmhr,f/ uRefrav Adkuq f mayr,fh b,fudkrS 0ifrpm;
&Jawmhbl;/ armvdkuw f mvnf; tvGeyf gyJ/ 'geJU vrf;ab; "mwfwikd af tmuf
rSm acGem;vdkufw,f/ "mwfwkdifu rD;rvmvdkY awmfao;&JU/ uRefrudk
b,folrS aumif;aumif; rjrifawmhbl;aygh/
'gayr,fh rMumygbl;? t&uform;wpfa,muf a&mufvmw,f/
uReffrem;udk uyfvmawmh uRefrudk wufeif;rdrSm pdk;wmaMumihfrdkU a,mif
NyD; olUudk xcJvdkufrdw,f/
][m... 'DacG;? uJ[m}
olu cJwpfvkH;aumufNyD; uRefrudk xkw,f/ uRefrvnf; ajy;&
jyefwmaygh/ awmfao;&JU/ trl;orm;u vufrwnfhvdkY/ vufrsm; wnfh
cJh&if uRefr&if0udk rSefrSm taotcsmygyJ/
wjznf;jznf;eJU ajy;vmvdkufwm wm½dk;BuD;wpfckay: uRefr
a&mufvmw,f/ wm½dk;ay:rSm acwåem;&if; vlawG? acG;awG jrifwmeJU
wm½dk;atmufbuf csKdifhxJudk qif;ajy;cJhw,f/ 0if;jcHcwfrxm;wJh tdrfpk
awGudkjrifawmh uRefr tm;enf;enf; wufrdw,f/ nuvnf; tawmf
arSmifvmNyD/
trSefajym&&if uRefr Adkufqmayr,fh pm;csifpdwf r&Sad wmhygbl;/
'Dwpfcg pm;rd&if xyf&r,fh 'Pf&mudkvnf; uRefr rcHEdkifawmhygbl;/
'gaMumifh tawmfav; acsmifuswJh wJuav;wpfvkH;&JU ckwifatmufudk
cdk;0ifvdkufw,f/ uav;atmfoHawG uRwfuRwfnHaevdkY uRefr 0ifwmudk
tdrf&SifawG rodMuygbl;/ uRefrudkvnf; olwkYd owdxm;rdMurSm r[kwf
ygbl;/ olw&Ykd UJ pm;a&;aomufa&;twGuf tckrS xif;rD;vufvufav;awG
eJU csufjyKwfaeMuwkef;/
uRefrvnf; armarmeJU ckwifatmufrSm tdyfaysmfoGm;w,f/
wpfarS;wif&,fyg/ ZvkHoH? ZGe;f oHawGaMumifh uRefrjyefEk;d vmw,f/ Munfh
prf;... uav;awGxrif;pm;aewJhab;rSm xrif;vkH;awG? t½dk;awG/ uRefr
AdkufawGjyefqmvmjyefw,f/ 'gayr,fh oGm;rpm;&Jbl;/ pm;&rSmxuf
t½dkuftESufcH&rSmudk ydkaMumufaerdw,f/ onfawmh ckwifatmuf rSmyJ
NidrfNidrfav;0yfae&w,f/ wpfudk,fvkH;vnf; emaeavawmh vIyf awmif
rvIyfcsifawmhbl;/ acgif;udk jyeftcsrSm t½dk;wpf½dk;u uRefreJU rvSrf;
rurf;udk vGifhusvmw,f/ bmajymaumif;rvJ uRefr ajy;[yfrdwmaygh/
]a[h... [dkrSm acG;av;}
]tdkU... tdkU... 'DrSm a&mh? a&mh}
uav;awGuav uRefrudk ac:NyD; xrif;ykHauR;w,f/ olwkUd
xdkifaewJh ajrBuD;ay:rSmyJ ykHauR;wm/ uRefr rpm;&Jpm;&J jzpfaewkef;...
][m... acG;av;rSm aoG;awGeJU}
uRefrtem;udk uav;awG a&mufvmw,f/ uRefrudk 0dkif;tkH
MunfhMuw,f/
]oem;ygw,fuGm/ b,folu ½dkufvTwfvkdufw,f rodbl;}
]tdk... [kwfyg&JU/ taz? taza& 'DrSm acG;av;As? aoG;awGeJU}
uav;wpfa,mufu atmfajymawmh vlBuD;wpfa,muf uRefr
em;udk a&mufvmjyefw,f/ uRefrvnf; aMumufaMumufeJY xajy;r,f
vkyfwkef; vlBuD;u uRefracgif;udk vmudkifw,f/ NyD;awmh uRefrudk
MuifMuifememyJ aoG;awG aq;aMumokwfoifay;w,f/
]acG;av;udkuGm? bmvdkU 'Davmuf xkvTwfvdkufMuwmygvdrhf/
vlrqefwJh[mawG}
uav;awGu olwYkd ZvkHxJu xrif;awGukd ykHauR;w,f/ uRefr
rpm;&JwmrkdY vlBuD;udk armhMunfhvdkufw,f/
]pm;? pm; nnf; qmaew,frkdUvm;}
tdk... uRefr tdyfrufawGrsm; rufaea&mhovm;/ wpfaeukef
wpfaecef; r&yfrem; ajy;vTm;cJh&wJh uRefrudk Muifemoem;wwfwJh vl
qkw d m &Syd gao;vm;/ uRefr 0rf;enf;vdkufwmav/ xrif; rpm;Edkiaf vmuf
atmifygyJ/ uRefr ckwifatmufudk jyef0ifcJhw,f/
]oem;ygw,f/ xrif;awmif rpm;Edkif&Smbl;}
uRerf rsupf x d rJ mS wdkuBf uD;awG? pm;aomufqkid Bf uD;awG? vrf;ay:
u AddkvfuscsifwJh acG;BuD;awGudk jrifa,mifvmw,f/ NyD;awmh uRefr
awGUcJh&wJh vlawG? uRefrudk MuifemwwfwJh rdom;pkav;/ aMomf... vl
rsKd;csif rwlnDMuygvm;aemfvdkUom atmufarhvdkuf&ygw,f/
aemufwpfaeU reufa&mufawmh uav;awGu uRefrudk vmudkif
w,f/ wpfnwm tdyfpufvdkuf&vdkUvm;? uRefrudk,fuRefr pdwfcsae&
vdkUvm; rodbl;? uRefr vef;qef;aew,f/ olwkdY auR;wJh xrif;&nfawG
udk wpf0BuD;aomufypfvkdufw,f/
]azaz? 'DacG;av;udk uRefawmfwdkY arG;&atmifaemf}
]ol aecsif&if aeayhaphayghuGm/ wdkUrSm xrif;&nfawmh wkduf
Edkifygw,f}
tdk... ocif/ 0rf;omvdkufwm/ 'g uRefr&JU yxrqk;H ocifawG
ygyJ/ uRefrav olwdkUudk vQmeJY vdkufvsufw,f/ acgif;eJY yGwfw,f/
tNrD;udk eefUjyw,f? 0yfNyD; &Sdcdk;w,f/
]vdr®mw,faemf/ 'gayr,fh t½kyfu qkd;w,f}
[kwfyg&JU/ uRefru ½kyfuodyfqkd;ygw,f/ uRefrudk,fay:u
tarG;wdkwdkav;awG[m tcsKdU 0Jpm;vdkY uRwfaew,f/ uRefr&JU tqif;u
vnf; tjzLeJYteuf aMumifaMumifusm;usm;/ em;&Guu f wdkwk/d rsuEf Smu
vkH;yGyGeJYrdkY tjrifawmh qkd;o&Si/f
]taz? olUudk emrnfay;&atmif}
]tif;... t½kyfqkd;w,fqkdawmh ykHqkd;rvdkU emrnfay;vdkufuGm?
[m;... [m;... [m;...}
Munfhprf;? uHrsm; wufvmcsifawmh acG;olcdk;r? acG;avrqkdwJh
trnfuae uRefrudkav ykHqdk;rvdkY ocifu trnfay;vdkufNyD/
]ykHqdk;r}
aysmvf kduwf m/ uRefr odyfoabmuswmyJ/ uRefrrSm ocif &SNd yD/
udk,fydkief mrnf&SdNyD/ udk,fydkifpm;cGuf &SdvmNyD/ uRefr [dk0ifonfxGuf
cdk;pm;p&m rvkdawmhbl;/ uRefr cdk;rpm;awmhbl;/
olwkYw d pfawG aewJh wm½dk;atmufcsKid u
hf &yfuuG af v;[m pnf;½dk;
r&Sd? tumr&Sq d kdawmh uRefr vGwfvGwfvyfvyf oGm;csif&m oGm;? &efrl
r,fhol r&Sdbl;/ acG;awGtm;vkH;vnf; wpfaumifeJYwpfaumif rudkufMu
bl;/ tm;vkH; wpfom;wnf;/ b,facG;pm;tdk;udk 0ifpm;pm; aigufr,fh
ypfr,fh cwfr,fhol r&Sdbl;/ xrif;&nfawG wif;aeatmif aomuf&wm
udkyJ uRefr auseyfygNyD/
ocifwkYd rdom;pkav;eJY uRefr[m tawmfuav; cspfcspfcifcif
&if;&if;ESD;ESD; &Sdvmw,f/ ocifhuav;awG upm;wJhae&m? a&csKd;oGm;wJh
ae&mawGukd vdkufoGm;NyD; uav;awGudk uRefr apmifah &Smufw,f/ uav;
awGuvnf; uRefrudk wG,fwmMuw,f/
]ykHqkd;r? ykHqdk;r tdkU... tkdU}
uRefrudk ac:oHMum;wmeJU ocifhqD tajy;oGm;vdkufw,f/
ocifu vG,t f dwfxJudk vufEIduNf yD; xkwfvdkuaf wmh tdk... trJ½dk;awG/
]pm;prf; ykHqkd;r/ ig aps;xJu aumufvmwm}
uRefrtay: tJovdk apwemaumif;wJh ocifwdkY rdom;pkudk
uRefr toufeJYvJ umuG,fapmifha&Smufr,fvdkY trJ½dk;pm;&if; opömjyK
vdkufygw,f/
'gayr,fh&Sif? wu,fwrf;usawmh uRefr rwwfEdkifwmawGu
trsm;BuD;yg/ ocifwkdY rdom;pk xrif;csufEdkifwJhtcg ocifhuav;awG
qmavmifidka<u;MuwJhtcg uRefr rwwfEdkifcJb h ;l / uRefrudk,w
f kid f xrif;
&nf raomuf&wJh &ufawGrSm ocifwdkUudk oem;rdw,f/ uRefr aMuuGJ
&ygw,f/ tJovdk aMuuGJae&wkef; rarQmfvifhbJ uRefr &ifuGJ&awmhwm
ygyJ/ ocifwkdY rdom;pk tdraf jymif;Muawmhr,f/ ocifwkYdwpfawG tdrfav;
udk zsufaeMuNyD/
uRefrudk ac:rSmvm; ocif/ rxm;cJyh geJYaemf/ ocifhem;udk yGwo f ;D
yGwfoyfvky&f if; awmif;yefayr,fh ocif[m uRefrudk ta&;rpdkufEdkifyg
bl;/ ol vkypf &m&Sw d Jh tvkyfawGukyd J uke;f usKH;vkyaf ew,f/ uRefr &ifawG
ylvdkufwm/ wzswfzswfeJY a&SUajy;vdkuf aemufajy;vdkuf vkyfaerdw,f/
uRefrudk b,folrS owdxm;rdMuykH r&ygbl;/ uRefrrSmom...
a[m... um;BuD;vmNyD/ ocifwkYd tdrfudk o,faqmifoGm;r,fh
um;BuD; vmaeNyD/ vlBuD;awG ypönf;awG wifMu? o,fMu vkyfaewke;f
uav;awGem; uRefr wk;d uyfoGm;vkdufw,f/ uav;awGu uRefrudk
zufxm;Muw,f/ uRefrvnf; olwkdYvufawG yg;awG ajcaxmufawGudk
tirf;r& vsufaerdw,f/
]uav;awG wufMuav/ aMomf... ykHqdk;r}
ocif[m uRefrudk owd&oGm;NyD; ocifha&SUudk oGm;NyD; uRefr
0yfvkdufw,f/ ocifhajcaxmufudk vQmeJYvsufw,f/ uRefr ajcaxmuf
awGeJU ocifhudk ukwfw,f/ uRefrudk ac:aemfvdkY uRefr ajymaewmaygh/
'gayr,fh ocif[m pdwf½IyfaxG;ae[efeJU uav;awGudkyJ vSrf;atmfw,f/
uav;awGu...
]taz ykHqdk;ra&m rac:bl;vm;}
ocifu &iftkHBuD; armuf<uoGm;NyD; oufjyif;udk csvdkufw,f/
]ykHqkd;r&,f? igwkdYawmif b,fvdkae&OD;r,frSef; rodao;bl;/
tqifajy&if eifhudk vmac:r,f? b,frS roGm;eJU Mum;vm;}
uRefrudk ocif xm;cJhr,faygh/ rac:bl;aygh/ uRefrav ocifh
ajcaxmufaemufukd twif;wG,u f kwvf ku
d w
f ,f/ um;BuD;ay: ocif wuf
oGm;awmh uRefr vdkufrwufEdkifawmhbl;/ um;BuD; armif;oGm;NyD/ uRefr
tajy;vdkufw,f/
]ykHqkd;r aecJh/ ta&SU&yfxJu acG;awG udkufvdrfrh ,f}
um;ay:u vSr;f aigufvku d w
f Jh ocifph um;aMumifh uRefr ajcvSr;f
awG &yfypfvdkufw,f/ aMomf... ocif[m uRefrudk ta&SU&yfxJu acG;
awG udkufrSmpdk;owJhvm;/ uRefr aMuaMuuGJuGJeJU ililBuD; &yfaerdw,f/
onfwkef;rSm ab;u um;wpfpD; jzwfarmif;vmvdkY a&Smifvdkuf&w,f/
um;ay:rSm atmifeuf&JUocifawG/
atmifeufa&m ygoGm;vm;/ use&f pfco hJ vm; odcsiaf ZmeJU &yfuGuf
av;xJukd uRefr jyefajy;cJw h ,f/ atmifeuf? wdk;yGm;? 0dki;f vk.H .. olwt
Ykd m;vk;H
usef&pfcJhMuwmygvm;/
uRefrvkdyJ olwkYdvnf; v[mjyifuGif;xJ avQmufoGm;aeMuwm
ygvm;/
uRefr&JU ywf0ef;usifrSmawmh uRefrvdk b0wl acG;awG? <uuf
wGif;xJ 0ifvdkufxGufvdkuf vkyfaewJh <uufawG? NyD;awmh bmrS r&Sdawmh
wJh wvif;uGif;jyif uRefrudk ocif b,fawmh vmac:rSmvJ/
cifcifxl;
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 82? Mo*kwf? 1996
]udkopöm}
]bmvJ}
]awmfhqD qifq,fwef r&Sdbl;vm;}
]bm qifq,fwefvJ}
]qif½kyfeJY wpfq,fwaef tjymav;awmf}
]r&Sdbl;/ rif;u bmvkyfzdkUvJ}
]tJ'Dtay: tif;a&;NyD; aqmifxm;&if aiGrjywfawmhbl;}
]½l;yghuGm}
udkopöm\ rSwfcsufaMumifh razmhu rsufapmif;udk acgif;yg&rf;
í xdk;vdkufonf/
]vlqkdwm udk,fhtm;udk,fudk; &w,fuG}
]usKyftm; usKyfudk;vdkU xrif;pm;ae&wmaygh/ awmhfom tm;udk;
rd&if ig;yg;oDv r,lbJ Oykoaf pmifah e&wm MumNyD/ ck[mu ausmif;awG
zGifhawmh awmfhtm;udk;r&vdkY qifq,fwef tm;udk;rvdkY? tJ'g bmjzpfvJ}
razmh\ pum;aMumifh udkopöm NidrfoGm;onf/ a&SUquf wkd;ygu
olom emzG,f&m &SdaomaMumifh Nidrfvdkuf&jcif; jzpfygonf/ razmhu
aq;ayghvdyfukd ESpfzGm? okH;zGm zGmvdkufNyD;rS...
]awmfhqD pmwkdufu pmrlc vmw,fr[kwv f m;}
]vmvdkY rif;udk av;&m ay;vdkufwmav}
]tJ'gu a<u;qyfvdkY ukeNf yD/ awmf okH;zdkYqdk ,lxm;wJh wpf&m
&Sdao;w,f r[kwfvm;}
udkopömu rsufvkH;tjyL;om;ESihf Munfhvdkufonf/
]tJ'DtxJu usKyfudk ig;q,fay;}
]bmvkyfrvdkYvJ}
]ay;rSmom ay;prf;ygawmf}
odkYjzifh razmhonf udkopömxHrS aiGig;q,fudk ,lum xGufoGm;
awmhonf/ uGrf;wpf&mnufcefUtMumwGif qifq,fwefESifhtwl razmh
jyefa&mufvmonf/
]'Dr,f &cJhNyD}
]b,fu&wmvJ}
]aps;aumuf udkpHjyL;qDu ig;q,feJY 0,fvmwm}
]a[...}
udkopömrSm a[rSwpfyg; tjcm;ajym&ef r&Sdí ]a[}[laom
toHudk jyKNyD;aemuf &yfoGm;onf/
]udkpHjyL;qDrSmu qifq,fwef ESpf&Guf&Sdw,f/ 'geJU awmif;yef
NyD; wpf&Guf0,fvmwm/ 'Dr,f... awmfhrsufvkH;BuD;u rif; tç&efaum
qkd Munfhaewm r[kwfvm;/ usKyfvnfvdkY ig;q,feJY &cJhwmaemf/ [dk
t&uform; zdk;awqDu qifq,fwefq&kd if pdeyf pJG m; a':rrav;u ok;H &m
ay; 0,foGm;wm}
]aMomf... rif;xuf tçwJhvl &Sad o;oudk;}
]'Dr,f udkopöm}
]ajym}
]raemf[&Dvrf;u a'gufwm pdefat;wkdY aps;axmifhu a&SUaer
a':,k,kwdkYa&m tçwmyJvm;}
]bmqkdifvdkUvJ}
]oGm;Munhpf rf;? olwkYd wdkut
f 0if0rSm q,fq,fwefukd wGJavmif;
wGJavmif;eJU yvwfpwpfavmif;NyD; qGJxm;wm}
]oGm;MunfhraeeJY [kwfw,f}
razmhbufrS axmufcH&if; 0ifvmolu armifajrzGm; jzpfyg\/
]uRefawmfawmifrS taru qifq,fwef &Smay;ygqdkvdkY &Smay;
cJh&NyD}
]aeygOD;/ tJ'D qifq,fwef Zmwfvrf;u b,fup ay:vmwm
vJ}
]uRefawmfhtdrf o,fvmwmuawmh udkcspfp&myJ}
udkcspfp&mrS rEÅav;rS vl&Tifawmf pma&;q&m udkcspfp&m jzpf
ygonf/
]udkcspfp&m ajymawmh tif;a&;ay;wmu ]bb}wJh/ rkwfqdwf
arG; jzLjzL&Snf&SnfeJU/ touf 70 avmuf &SdNyD ajymwmyJ}
]udkcspfp&mua&m ,kHowJhvm;}]
]oluawmh t&ifu zJ½IH;NyDqkd tukefajymifwm/ ckawmh tenf;
qkH; tJ'Dwpf&Gufjzpfjzpf usefae&pfvdkY aiGrjywfbl;qkdwmawmh rSefw,fvdkY
ajymwmyJ}
armifajrzGm;u jyHK;pdpEd Sihf ajymonf/ razmhu rsufapmif;xk;d NyD;
xkdiaf e&mu xçxGufoGm;onf/
uHcRef
a&TtjrKaw ½kypf Hkr*¾Zif;? trSwf 83? pufwifbmv? 1996
oefY&Sif;vwfqwfwJh aqmif;OD;avudk ½SL½Iduf&wkdif; olY&ifrSm
vGefcJhwJh tESpfESpfq,fausmfudk jyefa&mufoGm;onf[k cHpm;&jrJ jzpf\/
'gayr,fh aqmif;OD;avawGom topf topfjzpfay:vmwwfayr,fh
vlwpfa,mufuawmh aqmif;OD;avawGvkd topf topf rjzpfawmhwm
aocsmaeonf/ aqmifOD;av;awGu tjrJvef;qef;ae\/ vlawGuawmh
wjznf;jznf; &ifha&mfn§Kd;EGrf;oGm;Muonf/
ckvnf;yJ ywfywfvnfrSm &ifhrSnfh0if;0gp pyg;cif;awG? wjzL;
jzL; jzwfoef;aewJh aqmif;OD;avawG? wa&GUa&GU c&D;ESifaewJh wdrw f kduf
jzLjzLawG jynfhESufaeonfh v,fuGif;BuD;wpfck &Sdae\/
xkdv,fuGif;jyifBuD;xJrSm awmifESiahf jrmuf jzwfazmufxm;onfh
ta0;ajy; vrf;rBuD;&S\ d / xkdvrf;rBuD;udk ta&SUbufu axmihfrSefus
xdk;0ifvmaom ajreDvrf;wpfck &Sd\/ xkdvrf;u NrdKUopfokomefokdY oGm;
aom vrf;jzpf\/ avmavmq,fawmh xkv d rf;ay:u tokbydkY,mOfwpfp;D
rSm ol vdkufygvmjcif; jzpfonf/ aumif;uifBuD;uom pD;Munfhvkduv f Qif
0g0if;pdrf;pdk v,fuGif;BuD;Mum; ajreDvrf;av;ay:rSm 0rf;enf;qdwfNidrfpGm
wa&GUa&GU oGm;aeonfh um;wef;av;udk vSrf;jrif&ayrnf/
ta&SUqHk;u um;av;[m okomefudk t&ifqHk; vmcJh&ol
wpfa,muf&JU um;jzpfNyD; aemufbufu um;awGuawmh okomefudk
taES;ESifhtjref vkdufvmMu&rnfh vlawGygonfh um;awGjzpfonf/
um;ay:rSm vkdufyg&if; vlwpfa,muf\ b0qkdwmudk ol awG;
vmrd/ toufav;q,fqkdwm vlYb0taMumif;udk aoaocsmcsm odEkdif
onfh vHkavmufaom tcsed jf zpfayr,fh oluawmh vlb Y 0qkdwmudk aoao
csmcsm rodao;wm aocsmaeonf/ onfvkdyJ vlwkdif;[m vlYb0udk
rodbJ a&mufvmNyD; rodbJ jyefoGm;&wmyJvm;/
oli,fcsi;f uAsmq&mwpfa,mufuawmh ]vlb Y 0qdkwm obm0
&JU rawmfwq vQyfay:avmvDrIAs/ tckawmh 'DvQyfay:avmfvDrI Mum;rSm
usKyfwkdY[m qyfjymylazmif;vdk cPav; jzpfNyD; qyfjymylazmif;vdk cP
av; ysufpD;&awmhr,f}[k olYukd t&ufrl;rl;ESihf ajymjyzl;onf/ xkdoli,f
csif;u uAsmawGudk enf;enf;a&;NyD; t&ufawGudk rsm;rsm;aomufaom
oli,fcsi;f jzpfonf/ ol t&ufaomufonft h cg oluY AsmawGxuf aumif;
aom pum;awG xGufvmwwfonf/
ajcaxmufE Sp f z ufp vHk ; r&S d o nfh oli ,f c sif ; pma&;q&m
wpfa,mufuawmh vlYb0udk wpfrsKd;jrif\/
]vlYb0qkdwm vlawG&JUcHEkdif&nfudk prf;oyfwJh vufonfAs/
cifAsm;om usKyfae&mrSmqkd&if cifAsm; b,fvkdaer,f rodbl;/ usKyf
yxrOD;qHk; vHk;csif;xGufcgeD;rSmyJ usKyfb0u usKyfudk ½kdufvSJcJhw,f/
ajcaxmufESpfzufpvHk; 'l;qpfem;u jzwf&r,fqdkwJhaeYu usKyf tawmf
udk wkefvIyfacsmufcsm;cJw h m/ 'DajcESpfzufom r&Sd&if usKyfb0udk b,fvdk
&yfwnf&rvJqkdwm awG;NyD; usKyf wkev f IyfcJhwm/ usKyf aozdkYtxdawmif
pdwu f ;l cJw
h m/ 'gayr,fh b0u usKyfukd aocGirhf ay;cJhb;l / b0u usKyfukd
ajcESpfzufyJ jzwfay;cJhw,f/ 'DajcESpfzufjywfb0eJY avmuudk b,fvdk
qufurvJqkw d m aoG;wk;d prf;cJhw,f/ usKyfom vrf;ravQmuf Ekid &f ifawmh
olu Y kd OD;nGw&f rSmyJqkNd yD; usKyfukd tEkid u
f sichf w
hJ ,f/ 'gayr,fh ol xifovkd
jzpfrvmcJb h ;l / 'gaMumifrh Ykd vlb
Y 0qkw
d m vlawG&JU cHEikd &f nfukd aoG;wd;k prf;wJh
vufonfAs}[k xkdoli,fcsif; pma&;q&mu qkdonf/
olu ajcESpfzufjywfvsufyif vHk;csif; ajcmuftkyf a&;EkdifcJh\/
ajcmuftkyfNyD;onfhtcg taMumif;aMumif;aMumifh xkwfa0olu &yfoGm;
cJh\/ 'gayr,fh xkdajcmuftkyfxJu wpftkyfrSm ½kyf&Sif½dkufzdkY 0,f,ljcif;
cHcJh&jyef\/ onfvkdESihyf J 0w¬K&SnfawG cPab;z,fNyD; 0w¬KwdkawG ol
a&;jzpfcJhonf/ olYtdrfudk a&mufonfhtcg olaeonfhtcef;usOf;av;[m
yltku d favSmifNrdKufaeonf/
ckepfay ywfvnfcefYom &Sdaom xkdtcef;av;rSm pmtkyfawG?
pm&GufawG? csOaf pmfeHaewJh acgif;tHk;awG? ajc&if;bufrSm axmifxm;wJh
ajcwkawGESift h wl owå0gwpfaumiffESifhwlaom oli,fcsif; &Sdae\/ olYqD
odkY a&mufoGm;wdkif; ylylavmifavmif tcef;av;xJrSm tusÐAvmESihf tdyf
aewwfaom oli,fcsif;udk ol EId;,l&\/
wpfcguawmh ]usKyfvnf; vif;EkdYawGvkd jzpfaeNyDAs/ wpfnvHk;
pma&;? rkd;vif;cgeD;rS tdyf? q,fem&DavmufrSm xrif;xpm;NyD; wpfaeY
vHk; jyeftdyf? b,fESihfvJ... usKyfu vif;EkdYwpfaumifeJY rwlbl;vm;}[k
&,f&if; arm&if; oli,fcsif;u qkdzl;onf/
oluawmh oli,fcsif;udk MunhfNyD; &ifarmzl;\/ 'gayr,fh
oli,fcsif;u xkdtcef;usOf;av;xJrmS yJ 0w¬KawGa&;NyD; pmayAdrmefpmrlqk
wpfqk &atmifvnf; vkyfoGm;cJh\/ NyD;awmh tarESihfnDawGudk NrdKUrSmxm;
cJhNyD; olu trsKd;awG&d&S m awmudk ajymif;\/ awmrSm tdrfwpfvHk;aqmuf
\/ olY0w¬KawGxJu ol emrnfay;xm;wJh pifa&mrqko d nfh avSuav;vdk
rsKd; avSav;wpfpif; 0,fNyD; bJawGarG;\/ pyg;ay; yJay; ay;\/
olYavSav;u olYajcaxmufjzpfcJh\/ &GmuxdefrSm olu jyZmwf
a&;NyD; tNidrfhyGJwpfckudk vkyfvkud fao;\/ 'gaMumifhrkdYyJ ]vlYb0qkdwm
vlawG&JU cHEkdif&nfudk prf;oyfwJh vufonfAs}[k olu qkdcjhJ cif;jzpfonf/
um;awG okomefokYd ra&mufcifrmS yJ okomefbufu jyefvmonfh
um;wcsKdUudk a&Smif&if; vrf;ab;rSm xkd;&yfae&\/ wdrfwdkufwpfcku
aeudk zkH;xm;ojzihf pyg;cif;BuD;wcsKdUrSm aea&mifjcnf awmufyaeonf/
b0qdkwmuvnf; vif;wJhtydki;f u vif;NyD; arSmifwt Jh ydki;f u arSmifaeonfh
pyg;cif;awGyJvm;/
b0udk ayghayghyg;yg; aewwfaom oli,fcsif;wpfa,muf
taMumif;u olYacgif;xJ 0ifvmjyefonf/ xkdoli,fcsif;u rdef;rbufrSm
pGHonf/ ol rdef;rpGHyHku ab;uvlawG remvkad vmufatmif pGHjcif;rsKd;
jzpfonf/ tdrfaxmif&Sdolaum tdrfaxmifr&Sdolyg rdef;rawGu olYudk
NidaeMu\/ xkdrdef;rawGMum;rSm oli,fcsif;u aevkdY&atmif auGUywfNyD;
aecJh\/ xkrd ed f;rawGudk jrifrSyJ rde;f rqkdwm odrfzsi;f aysmhnNhH yD; qifjcifrJhwJh
owå0g[k ol jrifvmonf/ (olYtjrif rSm;csif rSm;Ekdifygonf) xkdoli,f
csif;u vdrfajymzdkYaum nmajymzkdYaum <um;ajymzkdYaum tcsdefra&G; ajym
&J\/
yxrOD;qHk; rdbawG csrf;omonfh &Spfwef;ausmif;olav;udk
,lonf/ xkdrdef;rESifh uGJonfhtcg om;BuD;? orD;BuD;ESifh q&m0efr
wpfa,mufukd xyf,\ l / xdkq&m0efr ypön;f awG oHk;jzKef;NyD; ukeof avmuf
&Sdaomtcg tjcm;ydkuq f H&Sdonfh tdrfaxmifysuf rde;f rwpfa,mufudk ,ljyef
onf/ xkdred f;r&SdvsufESihfyif tjcm;rdef;uav;awGESihf ajccsif;vdrfaejyef
onf/ a,musfm;jzpfNyD; olYyg;pyfu ajymonfhpum;rSm yufusdwpfaumif
vdk cRJusdusd jzpfaewwf\/
olYusawmhvnf; b0qdkwm rdef;rESifhaiG[k xifxm;yHk&onf/
xkt d ,ltqESiyfh J taygif;toif;awGu olYukd cGmoGm;Muayr,fh oluawmh
olY0oDtwkdif; rdef;rESifhaiGaemufudkom qufvdkufqJ jzpfonf/ vl[m
qk;d &ifq;dk r,f? ,kwaf wmh r,kwef JY qko d nfph um;udk Mum;wkid ;f oli,fcsi;f udk
ol owd&ae\/
um;awGu wjznf;jznf; okomefukd a&mufvm\/ tavmif;wif
onhf um;av;u rD;oN*ØK[fpufa&SUrSm oGm;&yf\/ vlwcsKdUu um;awG
ay:u qif;NyD; vlwcsKdUu um;awGay:rSmwif xkdifapmifhaeMuonf/
aool&JU rdef;ru tavmif;qDodkY ajy;NyD ]tdrfrSm raecsiw f JhvlBuD;? ckawmh
&Sif tdrfu tNyD;tydkif xGufoGm;&NyDaygh}[k qD;cg atmfidkaejyefonf/
xdkrde;f r idkoHudk Mum;onfhtcg rqDrqkdif olYoli,fcsif; vlay
BuD;wpfa,mufudk ol owd&oGm;jyefonf/ xkdvlBuD;u olESifh BuD;rSod
aom vlBuD;jzpfNyD; olYudk vmcifaejcif; jzpfonf/
wpfESpfrSm oHk;av;acgufavmuf olYtdrfudk a&mufwwfNyD;
usef&ufawGrSm xkv d lBuD; b,fa&mufaeonfukd olYrde;f ryif rod[k qk\ d /
wpfcgwav awmifBuD;udk xkdvlBuD; a&mufoGm;wwf\/ wpfcgwav
awmhvnf; olYZmwdajrjzpf&m awmifwGif;BuD;udk xkdvlBuD; a&mufaewwf
jyefonf/ wpfcgwavusawmhvnf; ykZGefawmifu bkef;BuD;ausmif;
wpfausmif;rSm xkv d Bl uD; ntdyf nae uyÜ, d jzpfaewwfonf/ ydkuq f jH ywf
onfhtcg pm;aeus xrif;qdkirf Sm xrif; tvum;&atmif awmif;pm;
wwfjyefonf/
xkdvlBuD;u udk,fhbmomudk,f q,fwef;udk tjyifu ajzcJhNyD;
awmBudKtHkMum;rS &efukefNrdKUBuD;odkY a&mufvm&ol jzpf\/ q&mcspfpH0if;
uawmh olYudk toufav;q,frS em&DMunhfwwfol[k olYpmtkyfwpftkyf
rSm a&;cJhzl;onf/
xkdvlBuD;u Ak'¨pmayawG ESHYpyfol jzpfonf/ Ak'¨pmayESifh ywf
oufonfh pmpDpmuHk;NydKifyaJG wGrmS ol rMumcP yxr&cJzh l;onf/ NyD;awmh
pmayAdrmef pmrlqkESpfqkvnf; &cJhzl;onf/ odkYaomf olYred f;ruawmh olY
bmom &Smpm;&oljzpf\/
'gaMumifhrkdYvnf; ]usKyfrdef;rudk tdrfaxmifusuwnf;u bm
wpfckrS rSwfrSw&f & ray;zl;ao;ygbl;Asm}[k qkdcg aemufqHk; pmayAdrmef
pmrlqk&wkef;u olYqD vmNyD; vufpGyfwpfuGif; vmvkycf kdif;zl;onf/ xkd
vufpGyfuvnf; aemufawmh rdef;rvufrSm r&SdbJ taygifqkdifokdY a&muf
oGm;yHk &ygonf/
bmyJjzpfjzpf olaysmufaeNyD; olu Y kd jyefawGUonft
h cg xl;xl;qef;
qef; pmrlawG olYqDrSm ygvmwwfonf/ csif;&GmawGtaMumif;? ytkdY&Gm
awGtaMumif;? em*&GmawGtaMumif; olq Y rD mS ygvmwwfonf/ olrY de;f rESihf
uav;awGuawmh ol tdru f xGux f Guof mG ;wwfwmavmufukd ½dk;íaeNyD/
rde;f ru olbY momol &SmazGpm;aomufwwfonfh tavhtusiu fh kd &aewwf
NyD; ,ckvnf; NrdKUopfu aps;wpfckrSm aps;a&mif;aeonf/
wpfcgwav ol tdrjf yefa&mufonfhtcg rde;f rjzpfou l ]{nfo h nf
BuD; tdrfrSm b,fESpf&ufavmuf wnf;rSmvJ} ajymwwfonf[k qdk\/
oluawmh xkdtjypfawG tm;vHk;auszkdY pmtkyf½kdufjzpfonfhtcg aus;Zl;
wifonhf vlawGpm&if;rSm olYrde;f remrnfudk xnfhwwfonf/
]vlwpfa,muf[m vmwkef;uvnf; trIefav;tjzpf vmNyD;
jyefawmhvnf; trIefuav;tjzpf jyef&wmyJ}
olYab;u toHwpfoHaMumihf olYtawG;rsm;vnf; jywfawmuf
oGm;\/ olYvdkyJ um;ay:rSm xkid fusefaeol wpfa,mufu rD;oN*ØK[fpuf
acgif;wkdifrS rD;cdk;jymawGudk MunhfNyD; wpfa,mufwnf; ajymaejcif; jzpf
onf/
xkvd [ l m wu,fyJ vlb Y 0udk oHa0*&aewmv;? olaum wpfaeY
'Dvkdjzpfr,fqw kd m awG;rdaevkv Yd m; qkw d muawmh olrSyJ odayrnf/ rMum
rD um;awGay:udk vlawG jyefwufMu\/ wcsKdU um;awGuvnf; vlawG
udk rapmifhMubJ ajy;zdkY jyifqifaeonf/ vlwpfa,muf&JU aemufqHk;c&D;
rSm xkdvludk av;pm;aomtm;jzihf 'DavmufBuD; zkwfylrD;wku d f vkyfzdkYawmh
raumif;ygbl;/
bmyJjzpfjzpf um;awGuawmh olwkdYudpörNyD;ao;cif tjrefqHk;
jyefajy;zdkyY J avmBuD;aeMuonf/ xdkvky&f yfawGaMumif vlawGu um;orm;
qkdvQif &GHp&maumif;onfh owå0gvdk jrifvmMuonf/ um;awGu tjyef
vrf;udk olYxufig tavmwBuD; armif;vmMu\/ ajreDvrf;u uwå&m
vrf;odkY r0ifcif tauGUtvGerf mS tjcm;tokbum;awGu 0ifvmjyefonf/
xkdum;awGrSm a':oDwmvGif touf 37 ESpf[laom pmwef;udk
ol jrifvdkufonft h cg olpY w
d x f JrS 'de;f ceJjzpfomG ;cJo
h nf/ oDwmvGif qkdwm
olcspfcJhzl;onfh (olYbufu wdwfwdwfcspfcJhzl;onfh) rdef;uav;wpfOD;\
emrnfr[kwfygvm;/
vrf;auGUav;rSm um;awG t&Sdeaf vQmhNyD; a&SmifMucdkuf tjyefum;
ay:rS olckefqif;NyD; tvmum;wpfpD;ay:odkY tajy;wufcJhonf/ ol um;
ay:a&mufonft h cg um;ay:u vlawGu olYukd txl;tqef;vdk vSr;f Munfh
aeMuonf/
olYpdwfxJrSmawmh olY&JUoDwmvGif rjzpfygapESifh[kom wzGzG
qkawmif;aerdonf/ oDwmvGifESihf olu ½Hk;wpf½Hk;rSm twlvkyfcJhzl;\/
naejyefonft h cg z,f&ED iS t hf wl jyefMu\/ oDwmvGiq f uD ydkuqf o
H kH;q,f
udk oHk;cg ol acs;zl;onf/ oDwmvGifu olYudk vufzuf&nfESpfcg
wkdufzl;onf/ xrif;aygif; wpfcg auR;zl;onf/
'gayr,fh olYpdwfxJrSm oDwmvGifESifh ol rwef[k xifum
oDwmvGifudk nDrwpfa,mufvkdyJ qufqHcJhonf/ oDwmvGif[m &Sm;&Sm;
yg;yg; ESif;qDyef;jymwpfyGifhESifhwlNyD; oluawmh taygpm; ajrtkd;wpfvHk;
ESihf wlonf[k olYudk,fol odrfi,fcJhzl;\/ 'gaMumifhyJ olESifhwefonfh
&Guv f Syef;wpfcufukd olaY jrtk;d rSm xk;d pdkujf zpfco
hJ nf/ 'gayr,fh ol r*Fvm
aqmifaomaeYu pNyD; oDwmvGif cGifhwpfv ,loGm;cJhonf/
xkdtcsdefusrSyJ oDwmvGifESifhywfoufNyD; trSm;wpfck ol vkyfcJh
NyDudk odvku d fayr,fh xkdtrSm;u jyifvdkYr&aom trSm;jzpfoGm;cJh\/
onfvkdESifhyJ ol ½Hk;u xGufNyD; tjcm;vkyfief;wpfckudk vkyu f dkif
onfhtcg oDwmvGifESihf ydkía0;&modkY a&mufoGm;cJhonf/ ig;ESpfceft Y Mum
rSmawmh oDwmvGif tdrfaxmifusonfhowif;udk ol Mum;cJh&\/ oDwm
vGif tdrfaxmifusonfh owif;udk Mum;wke;f u ol wpfaeYvHk; idkifNyD;
xkdifaecJhonf/ tcktcsdefrSyJ olESihfoDwmvGif[m vHk;0 a0;uGmcJhNyDudk ol
odvdkufaomaMumifh jzpfonf/ xkdtcgrSyJ ol vufxyfpOfu oDwmvGif
b,fvdkcHpm;&rnfudk ol ydkNyD; udk,fcsif;pmvmrdonf/
um;awG okomefudk qkdufcsdefrSmyJ ol um;ay:rS ckefqif;um
vlawG 0dkif;Munfah e&m oDwmvGit h / tacgif;
hf avmif; &Sd&modkY tjrefvmcJ\
xJukd iHkYMunfhvkud cf sed rf mS awmh olw
Y pfuk,
d v
f kH; pMu0VmxJ ajrmufwufoGm;
onf[k cHpm;vdku&f onf/ olxifcJhovdkyJ olY&JU oDwmvGifrS oDwmvGif
tppf/
csufcsif;yJ ½Hk;rSmvkypf Of olESifhcifcJhzl;aom ½Hk;tkyfBuD;u olYudk
rSwfrdoGm;onf/ olYudk vmEIwfquf&if; ]oDwmvGif qHk;&SmNyDuGm}[k
0rf;enf;yufvuf qkdonf/ NyD;awmh oDwmvGifhudk trdefYpmjyefMuonf/
½kH;vkyfief;rSm wm0efausyGefpGm xrf;aqmifonfhtwGuf *kPf,laMumif;?
,cktcgrSm wm0efawGu z,f&Sm;vkdufonfhtwGuf oGm;vdk&m oGm;EkdifNyD
jzpfaMumif; trdefYpmjyefMuonf/ oDwmvGifha,musfm;u pD;usvmonfh
rsuf&nfawGudk vufukid fy0gjzihf okwfypfaeonf/ oDwmvGifhtarESihf
nDrawG ½Hk;u oli,fcsif;awGuawmh toHxGufNyD; idkaeMuonf/
rMumrD oDwmvGifhtavmif;udk rD;oN*ØK[fpufxJ xnfhMu\/
rD;cdk;acgif;wkdifrS rD;cdk;awG raysmufrDrSmyJ um;awGuvnf; okomefrS
jyefvnfxu G cf mG oGm;Mu\/ 'Dvkyd J vlwpfa,muf aooGm;onft h cg vlawG
[m vG,fvG,fESifh arhypfvdkufMuygovm;/ vG,fvG,fESihf rarhbJ
wjrnfhjrnfh owd&aevdkYaum bmrsm; tusKd;xl;rSmygvJ/
bmyJjzpfjzpf tcktcgrSmawmh oDwmvGifESihf ywfoufvkdY ol
wpfa,mufom okomefrSm usef&pfcJh\/ oDwmvGif[m olYb0rSmaum
avmuBuD;rSmaum wu,f&cSd ho J vdk oDwmvGi[
f m olbY 0rSmaum avmu
BuD;rSmyg wu,fr&Sad wmhonfudk ol odaeonf/ 'g[m avmuBuD;&JU
vSnfhjzm;rI oufoufaygh/
]uReaf wmf apmapmu rde;f uav;&JU jymwpfqkyaf vmuf &Ekid rf vm;
Asm}
rD;oN*ØK[fpufu yk*¾KdvfawGudk pD;u&uf xkwfwdkuf&if; ol
ar;vdkufjcif; jzpfonf/
]ckwifyJ tavmif;oHk;avmif;avmuf rD;½IUd xm;wm/ cifAsm;vdkcsif
wJh rdef;uav;&JU jymu b,f[mqkdwm aocsmEkdifrvm;Asm/ aeygOD;?
cifAsm;u aoolrdef;uav;&JU a,musfm;vm;}
]aoolu uRefawmfh&JUESrav;vkd jzpfcJhzl;wmyg}
rkom;pum; oHk;vkdufrdNyDudk owd&vdkufayr,fh olYyg;pyfudk
wm;qD;csdef r&vdkufawmh/
]xm;ygav cifAsm; ESrav;yJ jzpfjzpf? bmyJjzpfjzpfayghAsm/
'DjymawGudk cifAsm; ,loGm;awmhaum cifAsm;rSm bmtusKd;xl;vmrSmrkdYvdkY
vJ/ uRefawmfwkdYu 'gawGudk tjrJjrifae&awmh vlYb0[m bmrSr[kwf
bl;qkdwm odvmw,f/ 'Dvdk bmrSr[kwfwJh b0uaeNyD; [kwfatmif
vkyf&wmudkyJ vlYb0vdkY jrifvmw,f/ cifAsm; em;½IyfoGm;yvm; rodbl;/
wu,fawmh vlYb0qkdwm udk,ftouf&SifaexkdifcJhpOf umvrSm udk,f
b,fvdkaexkid fcJw h ,fqw kd hJ yHkoP²mefuvGJ&if bmrSrjzpfEkid fbl;/ usKyfqDu
'Dpum;awG Mum;&vdkY odyNf yD; BuD;us,fw,fvkYdawmh rxifeJYaemf/ usKyfu
yef;csDa&;wJhvlyg/ 'Dbufu v,fuGif;BuD;awG rkd;wdrfawG pyg;cif;awG
[if;vif;jyifwpfck&JU tiftm;awGudk atmuf'k;d vmvma&;&if 'Du tzGJU
awGeJY &if;ESD;vmNyD; olwkdYtvkyfawG 0ifvkyfMunhfaewmyg}
xkdvlYpum;aMumihf xkdvlYudk txl;tqef; owå0gwpfaumifvdk
Munfh&if; ol tHhMoaerd\/ xdkvlu cifAsm;r,Hkb;l vm;qko d nfh oabmESihf
olYum;qDodkY oGm;NyD; olYyef;csDcef; vdyfpmuwfav;udk olYtm; xkwfay;
vdkufonf/
onfhaemufrSmawmh olESifh yef;csDq&m rdwfaqGjzpfoGm;Muonf/
xkdaeYu okomefrSm yef;csDq&mESifh pum;vufqHkus&if; naeapmif;rS
yef;csDq&mESifh NrdKUbufudk jyefcJhMuonf/ yef;csDq&mu olYrmZ'gqD'if
um;tdkav;ESifh v,fuGif;awGudk jzwfNyD; okomefoGm;onhf vrf;eDav;
twkdif; olYudk wifvmcJhjcif; jzpfonf/
vrf;rSm v,fuGif;jyifBuD;\ ae0ifcsdefudk um;ay:rS qif;Munhf
ckduf aqmif;OD;avawGu olwkdYESpfa,muf\ udk,fawGudk yGwfwkdufjzwf
oef;oGm;Mujyefonf/ yef;csDq&muawmh ]usKyfu 'Dnaecif;BuD; wu,f
&Sw
d ,fqw dk mudka&m 'Dnaecif;BuD; wu,fr&Sb d ;l qdw
k mudka&m wpfNydKifeuf
wnf; qJGcsjycsifwm}[k olYudk ajym\/
bmyJjzpfjzpf oluawmh xkdnrSmyJ aqmif;OD;avawGtaMumif;
v,fuGif;jyifBuD;ESifh wdrfawGtaMumif;? NrdKUopfokomefESifh yef;csDq&m
taMumif;? olcspfcJh&aom oDwmvGifESihf oljrwfEkd;&aom vlYb0BuD;
taMumif; pwmawGudk pm&Gufay:rSm a&;csaerdonf/
armifausmfom?yJcl;?
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 86? 'DZifbmv? 1996
okarmif
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 87? Zefe0g&Dv? 1997
ydwx f m;aom teDa&mifoyG jf ym;wHcg;\ tjcm;wpfzufrS vnfywf
aeaom pufwpfvHk;\ atmfjrnfoHudk olwdkYtm;vHk; Mum;EkdifMuonf/
aeYpOfvkvd kd jrnfaeus pufoo H nf olww Ykd pfawG\ em;tm½Hkrsm;udk nifnif
omom NiD;aiGUapvdkonfhtvm; nifompGm ysHUvGifhvsuf&Sdonf/ odkYwap
olwkdYrSm NiD;aiGUcsed fr&Muyg/ atmfjrnfaeaompufu olwkYu d dk pdwftaESmifh
t,Sujf zpfapcJhvQiv f nf; olwrYdk mS nnf;wGm;jypfwifciG hf r&SMd uyg/ atmfjrnf
aeaom puf&&dS mtcef;xJov Ykd nf; olww kYd pfawG 0ifa&mufciG rhf &Syd g/ oGyjf ym;
wHcg;&GufwGif teDcHü tjzLa&mifaq;jzifh a&;xm;aom ]r0if&}pmvHk;
jyL;jyL;BuD;u olwdkYukd tjrJwap toHwdwfowday; wm;jrpfaeonfh
tvm;yif jzpfonf/ atmfjrnfaeaom puf&&Sd mtcef;xJodkY olwkdYonf
0ifxGucf Gifh vHk;0r&SMd uyg/ xkt d cef;onf ]a'0pä&m} tom;vSoeyfcg;qD
xkwv f kyfa&; tdrfwGif;pufrIvufrIvkyfief;\ xdyw f ef; vQKdU0Suf"mwfcGJcef;
ESihf oeyfcg;qDjznhfqnf;a&;cef;yif jzpfonf/ xkt d cef;xJodkY 0ifxGufcGifh
&So
d l tenf;i,fxüJ touf 30 ausmcf efY tom;nKdarmif;armif;? <uufom;
awmifhxGm;xGm;? rsufvHk;aygufusOf;usOf;ESihf ]wvkwfjzL} yg0ifonf/
wvkwjf zLonf a'0pä&m\ ydki&f iS Ef Sihf aqGrsK;d eD;pyfawmfonf[k qkMd uonf/
atmfjrnfaeaom puf&&Sd mtcef;rS teDa&mifwHcg;onf wpfaeY
vQif Budrzf efrsm;pGm yGiv hf mwwfNyD;vQif yGiv hf mwdki;f wvkwjf zLu puúL*syf
yHk;wpfyHk;udk Ekdifeif;pGm ayGUydkuo f ,f,lvmwwfonf/ o,f,lvmaom
*syfyHk;udk "mwfccJG ef;ESihuf yfvsuf ]xkwyf k;d a&;cef;}rS Murf;jyifwpfae&mwGif
csxm;um wvkwfjzLonf ]r0if&}tcef;xJodkY jyefvnf0ifa&mufoGm;avh
&Sd\/ udk,fcE¨matmufydkif;ESihf txufydkif;udk wpfqufwnf; zHk;vTrf;xm;
onfh pufjyiftvkyform;0wfpHk]tkdAma&m} ESifhwlaom tjzLa&mif0wfpHk
yGyGBuD;udk 0wfxm;onf/ xGm;usKdif;jrifhrm;aom wvkwfjzLudk olwdkYxJrS
wpfa,mufu ]0if½dk;pGef; 0uf0HjzLBuD;}[k emrnfajymif rSnhfxm;onf/
olwkYt d m;vHk; &Spaf ,mufjzpfonf/ tm;vHk; touf 20 rausmMf u
ao;onfh rdef;uav;csnf; jzpfonf/ tm;vHk; tdrfaxmifr&Sdolcsnf;
jzpfonf/ odkYaomf tm;vHk;acsmarmvSyolcsnf;awmh r[kwf/ tm;vHk;
½kyqf k;d usn;f wefcsn;f vnf; r[kwf/ xkwyf ;kd a&;pcef;wGif a,musfm;tvkyf
orm;rsm;udk ckid f;ap&ef b,fwkef;urQ pdwful;cJhyHk r&yg/
ausmhausmhpHonf rMumrDu wvkwfjzL pkyHkxm;&pfcahJ om puúL
*syyf k;H rsm;qDokYd wusDusDjrnfaeaom wpfzufcef;rS pufo?H wazmufazmuf
ajymaeMuaom vkyaf zmfukid zf ufawG pum;oHrsm;udk jzwfoef;í avQmufvm
onf/ puúL*syfyHk;wpfyHk;udk anmif;nmxHkusOfaeaom vufESpfzufjzifh
tm;pdkurf ç,lonf/ olr\ tvkyrf Sm *½kwpku d cf sonf/ puúL*syfyHk;xJwGif
tpDtpOfrusepGm pkyHka&maxG;aeMuonfh tcsif;ESpfvufrcefY txl
wpfvufrcefY&Sd qifpG,fa&mif aumfbl;0dkif;uav; wpf&mcefY&Sdvdrrhf nf/
xkdaumfbl;0dkif;uav;rsm;xJwGif Ekid if Hwpf0ef;toHk;rsm; ausmMf um;aeaom
]a'0pä&m} tom;vSoeyfcg;qD ysO;f wGJwGJtESprf sm;udk pepfwus jznfhoiG ;f
xm;NyD; tzHk;vHkatmif pepfwus ydwfxm;cJhNyD jzpfonf/ ausmhausmhpHu
bl;0dkif;uav;\ ywfvnfab;om; trSwfwHqyd fpuúLuav;udk a&pdkcH
aumfjzifh oyf&yfnDnmpGm uyfay;&rnf jzpfonf/ ,if;onfyifvQif
a'0pä&mtvkyfcef;½Hk;uav;ü ausmhausmhpH &ufowåywf wpfywfvQif
6 &ufwdwd aqmif&Guf&onfh tvkyfwm0efjzpfavonf/ vkyfcrSm ykwf
jywfpepfjzpf\/ bl;wpf&mudk wHqyd fuyfNyD;wkid f; ausmhausmhpHudk tvky&f iS f
u aiGusyfESpfq,fay;&aom tvkyfonf anmifnmav;vHjcif;rSty
pdwfysufp&mawmh r&Sd/ pdwfwnfNidrfjcif;udkom &zG,f&Sdonf/ wpfae&m
wnf;wGif wpfrsKd;wnf;aom udk,af e[efxm;jzihf xkid fvsuf wpfyHkpHwnf;
aom vufESpzf ufvIyf&Sm;rIudk wpfem&DNyD; wpfem&D qufwu kd fxkdifaejcif;
tm;jzihfyif ESvHk;onf wnfNidrfcdkifrwfaom pGrf;tifwpf&yfudk odrf;ydkuf
vmEkid pf rG ;f ygonf/ odaYk omf wpfq,fih g;ESp&f ,G f tysKzd se;f uav;wpfa,muf
tzdkY&m ok"r®mZ&yfxJrS toufajcmufq,fausmft&G,f rdef;rtkd a,m*D
wpfOD;uJhodkY orm"dxlaxmif&ef vkdtyfawmhrSm r[kwf/
a'0pä&mrS xkwyf dk;a&;pcefonf vSypGm yGifhvef;aeaom yef;
uav; wpfyGifhom jzpfonf/ oefY&Sif;opfvGifaom t0wftpm;? acwf
aemufrusefaom jc,frIef;jyiforI? vef;&Tifwuf<uaom [efyefpum;oH
wdkYjzihf &SifoefvIyf&Sm;aeMuonfh rdef;ysKduav;&Spfa,mufonf a'0pä&m
tvky½f Hk&Sd t&yfcef;rsm;\ wefckd;BuD;aom 0dnmOfwpfyg;ES,/f woD;woefY
pdk;pHvsuf&Sd\/ olwkdYxHodkY a,musfm;wdkif; vmcGifhr&Sd/ oeyfcg;qDbl;rsm;
o,faqmifvmay;onfh wvkwjf zL (wvkwfjzL rtm;? r&Sv d Qif tvkyf½HkrS
taxGaxGvkyfom; tbkd;tkd OD;armifcif)ESihf tvkyf&Sif OD;aZmfnGefYwkdYom
xkwfydk;a&;cef;odkY 0ifa&mufEkdifcGifh &So d nf/
OD;aZmfnGefYonf a&TbdkZmwd? tonf;rnf;ajymifajymif? t&yf
ajcmufaycefY ½kyq f ;kd oGm;acg vlxmG ;BuD; jzpfonf/ olZY eD; a':cifru l awmh
rkd;OD;useHeufcif;xJrSm ajrom;xJrS xkd;xGufp aumuf½dk;rIdiHkuav;vdk
jzLoG,af o;vSDoavmuf ,rif;½kyfuav;tvm; acsmarmwifhw,fonf/
xkdtom;rnf; vlYbDvl;BuD;u tvSBudKufovdk tarT;eHYomvnf; tvGef
tuJ ckefrif½l;oGyfwmawmh tvGefrwef aocsmonf/
ol\ ta&;BuD;qHk; vkyfcGifpnf;urf;rsm;udk ½Iygbd/ xkyyf dk;a&;
rS rdef;uav;rsm; tvkyfokdY vmvQif a&csKd;? tvSjyif? avQmfzGy?f rD;ylwdkuf
0wfpHkopfudk qifjref;cJh&rnf/ tvkyfcef;odkYr0ifrD ajcvufwkdYudk ajymif
oefpY ifMu,fatmif aq;aMum&ef rarh&/ "r®wmyef;yGichf sed w f iG f tvkyrf qif;
ESi/hf acR;xGuo f eforl sm;onf 0wfpHktydkrsm; ,laqmifvmzdkY&ef tarhtavsmh
r&SdapESifh/ tvkyfcef;xJrSm rnfonfhtpm;tpmrQ &Sdraeap&/ xrif;pm;
NyD;vQif vufrsm;omru yg;pyfudkyg ajymifpifatmif oefY&Sif;Muyg/
tvkycf ef;xJü zdeyfpD;vQif tvkyfrS xkwfy,fjcif; cH&rnf/ vHk;0 aq;vdyf
raomuf&/ yDau r0g;&/ ESyfn§pf? wHawG;axG;vdkvQif tvkyfcef;tjyif
odkY xGuMf u&ef/
]tarT;tBudKifqdw k m vlwdki;f &JU onf;ajcBudKuf £|m½HkyJ orD;wkdY
&JU/ ewfawG txufyk*¾Kv d af wGvnf; tarT;&eHYukd tvGeEf pS o f uf oabmus
awmfrlMuw,f/ 'gaMumihf OD;[m tarT;eHYMum&SnfcHwhJtjyif tom;ta&
udk acsmarGUapwJh a'0pä&m oeyfcg;rdwfuyfudk wDxGifcJhwmyJ orD;wkdY&JU/
OD;ajymcsifwmu orD;wkdY[m arT;BudKifoif;ysHUwJh tvSukefjyKvkyfaewJhol
awG yDyD orD;wdkYudk,w f kdif teHYrapmfbJ tjrJwrf;arT;xHkaezkdYyJ}
xkyfydk;cef;xJokYd 0ifvmNyD; rMumcP ajymMum;wwfaom OD;aZmf
nGefY\ Mo0g'uxmwpfyk'f jzpfonf/ olvmwkdif; olYxHrS xkid f;EkdifiH
jzpf acR;eHYaysmufaq;aiGUrsm;onf ausmhausmhpHwkdY &Spfa,mufMum;wGif
vIdif;xaeavh &Sd\/
xkyyf k;d a&;cef;xJokYd a'0pä&mydki&f iS f 0ifa&mufvmvQif rdef;uav;
&Spaf ,mufonf aerxd xkid rf xd pdwfusOf;usyfaeavh &SMd uonf/ tb,f
aMumifh[lrl OD;aZmfnGefYonf trIu d fyHkwpfyHkteD;wGif rdrtd wGuf pm;aumif;
aomufzG,fwpfckck &SmazGpl;prf;aeaom acG;avwpfaumifES,f rdef;rysKd
uav;wkdYteD;wGif ESmacgif;w½IHU½IHUESihf teHYcHwwfaomaMumifhyifwnf;/
xkdvlBuD;onf toefYtjyefYvnf; xl;xl;uJuJ BudKufao;\/
]rdrd\ wpfuk, d af &oefY&Sif;rIESifh ywf0ef;usif oefY&Sif;a&;wdkYjzifh a'0pä&m
\ t&nftaoG;udk jrifhoxufjrifhatmif jr§ihw f iftHh}[laom aqmifyk'fudk
tvkyfcef;wdkif;wGif xif&Sm;pGm a&;xm;onfudk awGUEkid fMuygonf/ ausmh
ausmhpH pdwfnpfnL;rdaom tao;pdwfEkdifvGef;rIrSm OD;aZmfnGefYu olr\
vufacsmif;rsm;udk trSwrf xif qGJukid Nf yD; Munh½f pI pfaq;wwfjcif; jzpfav
onf/
]vufonf;rSerf Sef n§yaf emf jzLwkwfuav;? t&Snx f m;&ifvnf;
vufonf;cGHatmufrSm acs;awG uyfraeapeJY
(ausmhausmhpH\ zGHUxGm;azG;pifaom ukd,af e[efxm;udk &nf&G,f
NyD; OD;aZmfnGefYu jzLwkwfuav;[k ac:wwfjcif;udk olru tenf;i,f
rQyif ESpfNrdKUjcif; r&Sdaomfvnf; xkdodkYrac:&ef wm;jrpfjcif; rjyK0HhcJhyg)
olr\ t&if;ES;D qHk; tvkyaf zmfruav; eDvmaxG;\ tjzpfuawmh
olr\vufudk tbkd;BuD;u udkifqGJcH&jcif;xuf ydkrkdqkd;&Gm;cJhonf/
]rSe;f ... tqkdawmf arcvmeJYwlwJh ighorD; ajconf;awGu
&Snaf eygvm;}
tbkd;BuD;u puuf0wfxm;onfh eDvmaxG;\ 0if;pdkaom ajc
ovHk;wpfzufudk udk,fwG,fqGJ,lcJhjcif;yif jzpfawmhonf/ eDvmaxG;rSm
½kwfw&uf toufaysmufoGm;onfhES,f rvIyrf ,Suf jzpfoGm;&Sm\/
]tvum; ESmbl;BuD; rsufpdeJYMunfh&if &&JUom;eJY wrif t&om
cHNyD; udkifwm/ olYyHku ighajcaxmufudk erf;awmhr,fhtwkdif;yJ}
eDvmaxG;onf tvky&f Sifudk &ufaygif;rsm;pGmMumatmif usdefqJ
aecJhonf/
wpfcgwpf&HrSmom ay:aygufwwfonfh ,if;odkYaom tvkyf&Sif
\ twduvGefao pnf;urf;uav;awG? tqDtai:rwnfah om tjyKtrl
uav;awGtjyif "mwfcGJcef;tvkyform; wvkwfjzL\ &Hzef&Hcg tusDpm;
oefrIuav;awGuvnf; rde;f uav;&Spaf ,mufukd uoduatmihjf zpfapwwf
ygonf/ wvkwfjzLonf rdef;uav;wpfOD;OD;\ rsufESmudk vuf0g;wGif
0Sufxm;aom oeyfcg;rdwfuyfap;rsm;jzihf tvpfzrf; wkdYvdrf;wwfonf/
ausmhausmhpHrSm wvkwfjzL\ tajymiftaemufudk tBudrftrsm;qHk; cH&
onf/ cH&wkid ;f &ifw'de;f 'de;f ckeaf tmif a'goxGu&f NyD; &,fjzJjzJvkyaf eonfh
wvkwfjzLtay: tjrpfwG,faeonfh rauscsrf;pdwf wkd;yGm;&onfomyif/
olaX;wlqkdNyD; odyfvuf&JZuf&JEkdifwmyJ/ ESmrcsif; rpmembl;/ 'Dwpfcg
vmp&if olYESr0rf;uGJ olaX;orD; aumvdyaf usmif;olawGudk rdwfuyfeJY
oGm;wkdYNyD; ighudk vkyfovdk yg;udk vdrfqGJckdif;ypfvdkufOD;r,f/ odkYwap
wvkwfjzLudk b,fcgrQ rma&ausma& rajym0HhcJh/ &Tef;awmufzdkY tm;,l
aeaom rsupf u d sO;f usO;f awGukv
d nf; olr &ifrqkid 0f HhcJh/ wvkwjf zLqkad om
vlonf a'0pä&mwGif olaX;\ vuf½Hk; ta&;ygaom yk*¾Kdvfjzpfonf
qkdonfhtcsufudk ausmhausmhpH arhavQmhayghysufí r&yg/
þodkY þES,f pdwu f uG fz,
G u
f av;awGudk arhEdik cf hJvQif a'0pä&m
onf olrtwGuf aiGaMu;ESifh MunfEl;rI tqufrjywfay;ae&m tvkyf
XmeAdrmefeef;wpfaqmif jzpfvmawmhonf/ olaX;\ ESpfxyfwkduftdrfBuD;
a&SUrmS &yfvku d &f onfh t&omonfyifvQif cs;D ajr§mufurl rnfh ewfueG ;f BuD;
a&SUrSm &yfrdovkd cHpm;&\/ wkduftdrfBuD;aemufbufrSm&Sdaom BuD;rm;
us,jf yefY oefpY ifawmufvuf [dw[ f eftjynfhESihf tvky½f BHk uD;qDokYd avQmuf
tvm t*Fawvrf;eHab;wpfavQmuf&Sd tvSpdkufyef;yiftrsKd;rsKd; t&dyf&
opfyiftrsKd;rsKd;wkdYteD;odkY a&mufpOf urÇmhtHhzG,f rkd;ysHO,smOfBuD;xJodkY
a&mufoGm;olES,f NrdKUBuD;\ qifajczHk;&yfuGuif ,f toD;oD;rSm vSnhv f nf
BuD;jyif;chJ&aom wpfq,fhig;ESpforD;uav;rSm Nidrhfarma0&DaewwfjrJ jzpf
onf/ yef;&eHYwkYdukd ½IdufrufírqHk;rD tvkyfcef;xJodkY 0ifvkdufonfESifh
oif;oif;vIdifvIdif arT;&eHYrsKd;pHku olrudk qD;BudKayGUzufvmayvdrhfrnf/
vkyfazmfrdef;uav;awGMum;rSm jzwfoef;rdjyefaomf nTwfaysmif;ysHUcsKdaom
tarT;"mwfu olrudk &pfywford ;f ydkuOf ;D rnf/ olr\ azG;upfupf udk,v f k;H
uav;qDrSmawmh tvkyrf S rjywfrvyf vufaqmif&onfh a'0pä&mtom;
vS oeyfcg;qD&eHYysysonfom/ 4if;xuf jyif;&Sodyfonf;aom arT;&eHY
xkxnfMum;0,f r0Hhw0Hh vl;vGefYae&Smvdrfhrnf/ vkyfazmfwcsKdUvdk wefzkd;
BuD; Ekid if jH cm;jzpf a&arT; roHk;pGJEikd jf cif;twGuf ausmhausmhpH b,faomtcg
rQ pdwftm;i,fjcif; rjzpfrdyg/
olronf tvkyfpm;yGJwGif pufwpfvHk;udk pnf;csufrSefrSef vIyf
&Sm;vsuf &S\ d / jzL0if;aomfvnf; tenf;i,fwkww kd ef&aSd om vufacsmif;
f [
uav;rsm;onf bl;0dkif;uav;rsm;? wHqdyfpuúLuyfESihf aumfbl;wkdYMum;
wGif t&yftem;r&Sd ouf0ifajy;vTm;aepOf cg;wkdif;cgwkdif; pdefyGifhvdk
awmufpdkonfh rsufvHk;0dkif;uav;awGrSm ykvif;uGJpvdk n§Kd;azsmhridI f;vsuf?
cgwkdif;cgwkdif; olrESihf rsufESmcsif;qkdifae&mrSm olrvkd wHqdyfuyfonfh
eDvmaxG;ESifh a&mufwwf&m&m pum;zGJUoDaeus yg;pyfuav;tpHku
tMum;tvyfr&Sd yuwdaphyw d Nf idr0f yfaeMu\/ tjcm;olwpfa,mufa,muf
ESifh olr pum;rajymcsifyg/ EIwzf sm;rS toHwpfpHkwpf&mjyKzkdYyif rpGr;f Ekdif
avmufatmif npfaxG;pdwjf zifh olr\ vnfrsKdxJrSm ylajcmufreG f;avSmifae
onf/
ol wjzn;fjznf; vGefvmNyD/ [dkvlBuD;vnf; 'Dtwkdi;f yJ/ wpfpeJY
uJvmNyD/ olu &Jw,f/ [dkvlBuD;u aysmhaysmheJYeHr,fh aMumifacs;/ olu
tm;vHk;tvpfrSm ighvufarmif;udk olYvufBuD;eJY udkiw f ,f/ ig[m odyv f S
w,fwJh/ tvkyform;awGxJrSm tacsmqHk;? tvSqHk;yJwJh/ tvSr,ftjzpf
a&G;vkdufNyDwJh/ wDADaMumfjim½kduf&if ighudk oHk;zdkY olaX;udk ajymay;rwJh
av/ we*FaEGaeYus&if oleJY½kyf&SifvkdufMunfhygvm;wJh/ Munfhprf;? ighudk
txifao;vdkufwmrsm;/ [dkvlBuD;vnf; ighudk txifao;wmyJ/ [dkvlBuD;
u igtvkyfutjyef vrf;xdyfu apmifhNyD; pum;a&m azma&mvkyfwm
ESpfcg&SdNyD/ t&ufeHYBuD;uvnf; qkd;vdkufwm vGeyf ga&m/ tazhudkom
wkdifvku d f&if bk&m;... bk&m;.../
]tvkd jzLwkwu f av;u igvnf; uyfvma&m ESmacgif;½IHUaeyg
vm;/ bmvJ? ighudk,fu bmapmfeHaevkdYvJ}
tqDajymifajymif rsufESmBuD;u &Tiyf spGm jyHK;aeonf/ OD;aZmfnGefY
csO;f uyfvmonfudk owdrxm;rdatmif udk,fhtm½HkESihu f dk,f epfarsmrdonf/
]r... r[kwfygbl; tefu,fBuD;? orD; ESmacgif;,m;ovdkvdk
&SdvkdY trSwfwrJh ESmacgif;½IHUvdkufwmyg}
[dkvlBuD;yg;pyfu t&ufeHY[m ckxd ighudk 'ku©ay;wkef;ygvm;/
tJ'DteHYudk awG;rd½HkeJY a,mif,rf;NyD; atmf*vDqefrdwmayghav/
]jzLwkwfuav;u abmf'Dpya&;eHYudk rBudKufbl;eJY wlw,f}
a'geqDeHY vGefuJ[ef&Sdaom acR;eHYaysmufaq;teHYonf wdrfwkduf
BuD;wpftkyfvkd ausmhausmhpH\ OD;acgif;xufokYd ydusvmonf/ olr\
tvkyf&Sif\ vuf0g;BuD;atmufwGif olr\ OD;acgif;udk rvIyfra&GU Nidrf
aevdkurf \ d / puúeEYf Spq
f ,fcefY Mumatmif zGzo
G mom zdyw G Nf yD;aomf pufjyif
q&mwpfa,mufvuf0g;vdk Murf;&S&S vufz0g;BuD;onf vif;wwpfaumif
xysHonfhyrm av;wGJUwGJU vGizfh ,foGm;onf/ tbdk;BuD;\ vufacsmif;rsm;
qDrS taEG;"mwfvIdif;onf olr\ qHyifrsm;rSwpfqifh wpfuk, d fvHk;udk
&Sdef;&Sdef;ylatmif pD;qif;vsuf ajcz0g;qDrSm jznf;jznf;csif; &yfem;jy,f
aysmufoGm;[ef &Sdonf/
]orD;uawmh obBuD;&JU abmf'Dpya&;eHYudk oabmusw,f}
olr pdwftaESmifht,Sujf zpfoGm;yHkudk &dyfrdNyD; olrbufrS pmem
rIjzifh eDvmaxG;u twnfayguf ]&d}vdkufrSef; ausmhausmhpH &dyrf dvdku\ f /
olaX;url olYudk uwåDygvuftdwfpGyfí xkd;cJhrSef; odyHkr&/ eDvmaxG;udk
om auseyf&TifysrIjzifh jyHK;jyaeonf/
]tefu,fuk, d wf ikd f tckok;H aeus abmf'pD ya&;xuf t&nftaoG;
aumif;wJh abmf'Dpya&; vkyfEdkifom;yJ orD;&JU? 'gayr,fh cufwmu
jynfwGif;rSm bl;cGHrvkyEf kdifao;wmbJ/ bl;cGHvkyfEikd fwJhwpfaeYrSm tefu,f
[m jrefrmjynfrSm yxrqHk; abmf'Dpya&;xkwfvkyfol jzpfNyDaygh}
pum;wwGww f wG af jym&if; tvky&f iS f vlxGm;BuD;onf eDvmaxG;
teD;odkY wa&GUa&GU vSr;f avQmufomG ;\/ acG;ajccHkay:rSm awmifhawmifhuav;
xkdifaeonfh eDvmaxG;\ ausmjyifESifh rodrom plxGufaeaom ol\
0rf;AdkufwdkY xdrwwf &yfaevdkufjyefonf/
ausmhausmhpHu ,ckcsdew f iG f xkyfydk;a&;cef;ESihu
f yfvsuf ½Hk;cef;xJ
rSm &Sdaernfjzpfaom a'0pä&m\ wpfOD;wnf;aom pm&if;udkif pma&;r
aroG,pf dk;udk jrifa,mifvu kd o f nf/ aroG,fpdk;um; ZmwfcHkay:rS rif;orD;
wpfvufvkd jyifqifjc,frIef;avh &Sdaomfvnf; rif;orD;vdk vSyonfawmh
r[kwf/ olr\cE¨mrSm &Sd&SdorQaom tom;wkdYonf olr\ wifESifh&if
ESpfae&mwnf;rSmom pka0;aeonf[k xif&avmufatmif olr\tvSjyif
twwfuvnf; nHhzsif;onf/
]tbdk;BuD;&JU um;ay:rSm tbdk;BuD;eJY ESpfa,mufwnf; pD;pD;oGm;
wm ig cPcP awGUaeus/ NyD;awmh ½kH;cef;xJrSm olwkdYESpfa,mufwnf;
yJ trsm;qHk;&Sdwm/ aumifrav;uvnf; tysKdomqkdw,f? tysKyd HkrxGuf
awmhygbl;[m/ 'DukrÜPrD mS vkyo f uftMumqHk; EkEkajymwmuawmh aroG,f
pkd;[m tbdk;BuD;&JU w&m;0if ]uDyif}wJh[}
eDvmaxG;ajymzl;aom pum;vHk;awGukv d nf; ausmah usmhpH trSwf
rxif Mum;a,mifrdjyef\/ uDyifwJh/ uDyifqkdawmh wdwfwdwfykef;r,m;
aygh/ ausmhausmhpHu olaX;udk ckd;Munfh&if; rkef;wD;&GH&SmpdwfawG arG;xkwf
aerdavonf/ [kwfw,f? eDvmaxG;ajymovdk tbkd;BuD;u ESmAl;yJ/
wvkwfjzLvnf; ESmAl;yJ/ tdrfa&SUtdrfu [dkt&uform;vnf; ESmAl;yJ/
taumif;yuwd taetxm;rSonf olr\OD;acgif;rSm av;vHpmG
vIycf gvmonfodkY xifrSwfvm&\/ tvkyfvkyfcsifpdwf ½kwfw&uf wefY
ajcmufcef;oGm;&ojzifh olr\vufEpS zf uf NidrfoufoGm;\/ &ufaygif;rsm;
pGmuwnf;u olr\pdwEf v S k;H udk zGzu G av; n§pn f Of;yrf;vmcJhaom aomu
'Pfonf ,aeY jyif;xefvmcJh&avNyD/ wpfae&mqDrS cGJcGJjcm;jcm; ikyfvQKd;
aecJhMuyHk&aom &ifwGif;'ku©oHk;&yfonf ,ckrSyif wpfae&mwnf;rSm
wpfNydKifeufwnf; pkpnf;aygif;pyfvu dk of uJo h kYd jzpfonf/ olru t&dyt f aiGU
[k ayghqpGm ,HkrSwfxm;cJhrdonf/ pdwftaESmifht,SufoHk;`rTmonf &GHrkef;
zG,f taumifBuD;wpfaumiftjzpf olrrsufvHk;awGteD;rSm udk,x f ifjyvm
onfhES,fvnf; jzpfawmhonf/
tvkyrf jS yefvmcsed f bwfpu f m;ESpq f ihpf ;D NyD; qif;&rnfrh wS wf ikd wf iG f
qif;cJhaomtcg olronf wpfpHkwpfckaom xl;qef;onfh aMumufrufjcif;
wpf&yfudk cHpm;vm&onf/ olr tdrfrjyefvdkjcif;onf aMumufrufpdwfudk
qefYusifaejcif; jzpfonf/ odkYaomf xHkusOu f sOaf jcaxmufawGurl olrtm;
olr\tdrf&Sd&modkY wm0efausyGef&ef BudK;pm;aeaom vkyfom;ESpfOD;yrm
o,faqmifaeMuavonf/
bwfpu f m;ay:rS qif;avQmufcgpwGif olr ½SL½Iu d rf daom avxJ
ü uwå&mvrf;ay:rSm O'[dkajy;vTm;aeMuonfh um;rsm;qDrS avmifpmqD
an§mef Y?H um;rSww f ikd w
f pfwkid &f dS vif;xdeq f nl aH om uzD;qkid rf sm;? pm;aomuf
qkdibf m;rsm;qDrS ysHUvGifvmhonfh tpm;taomuf tan§mfeJYrsKd;pHkESifh teHY[k
rodomaom zkefeHYwkdY a&maxG;aeMuonf/ &ufowåywf wpfywfwGif 6
Budrw f w d d ½SLaeusteHY jzpfvifu h pm; þteHYtoufrsm;onf ausmhausmhpH
twGuf ½dk;tDxHkav;oGm;jcif; r&S/d ½SL½dIrw d kid ;f qef;opfaeonf/ olronf
bwfpu f m;ay:uwnf;u vufxJrSmudkix f m;cJhaom vufukid yf 0guav;
jzifh ESmacgif;udk zGzGtkyfxm;&ef rnfonfhcgrQ arhavsmhavh r&SdcJhyg/
a'0pä&mü tvkyf&cgpwkef;url þ0ef;usifrS teHYrsm;udk olr cHEkdif&nf
&Sdí ,Ofyg;Ekdicf Jh\/ ,ckvdk a'0pä&mü tvkyf&NyD; &SpfvMumjrifhcsdefrSmrl
,if;wkdYonf teHY½kid f;awG jzpfoGm;MuayNyD/ tqkd;qHk;rSm vrf;axmifhauGU
&Sd vufweG ;f vSn;f yvmwmqkdirf S yvmwman§mef YH jzpfonf/ yvmwmaMumf
pOf xGufay:vmaom an§mfeHYuav;onf rnfonfht&yfbufokdY OD;wnf
aeonfjzpfap/ olrxHodkYom wkduf½dkufajy;0ifvmonf[k xif&onf/
yvmwmqkid u f dk tjrefqHk;jzwfausmcf JhNyD;aemuf olronf vrf;rD;
wkdifrsm; cyfusJusJpku d xf lxm;aom ajrmif;ykwfapmftjrJeHaeonfh vrf;oG,f
wpfckxJokYd 0ifa&mufomG ;onf/ vrf;oG,\ f tv,favmufwiG f olronf
vrf;rD;wkdirf Jh ydkíi,faom usO;f aom aumufauGUaom vrf;oG,fuav;
xJodkY csKd;auGU0ifa&mufcJh&jyefygonf/ xkdvrf;oG,fuav;onf vl
ESpfa,muf a&Smifwdrf;om½Hkuav;om us,f0ef;NyD; rnDracsm zkxpfMurf;
wrf;vsuf &Syd gonf/ t½kyq f ;kd aomvrf;\ rsuEf mS ay:odkY vrf;oG,Ef pS zf uf
&Sd rSdefukyu
f kypf kwfcsmcsm vlaetdrfrsm;qDrS 0gusirf Sdeaf zsmhonfh tvif;wef;
tvif;uGurf sm;ESit fh wl csK;d a&? oHk;a&pD;aMumif;rsm; zdwf0ifusaeMuonf/
rawmfwqrsm; a&tkid u f u G af y:odkY wufeif;rdNyDqkv d Qif rowDp&mteHq
Y ;kd u
aumif;aumif;pvmwwfawmhonf/ xkdtjzpfxuf qkd;0g;onfuawmh
vrf;ay:&Sd arSmif&dyftuGuftajymufawGxJrSm ykef;atmif;aewwfMuaom
acG;acs;yHkrsm;ay:odkY eif;avQmufrjd cif;om jzpfonf/ olronf t&mtm;vHk;
xuf acG;acs;eHYukd ydkí rke;f wD;ygonf/ xkv d rf;oG,u f av;udk jzwfavQmuf
&jcif;rSm olrtwGufrl tEÅ&m,f>yrf;onfh a&S;a[mif;0uFyg*larSmifarSmif
BuD;wpfvHk;xJwGif &ifwxdwfxdwfjzifh avQmuf&jcif;ESifh wlvGef;vSonf/
acG;acs;yHkESifh a&tdkifnpfnpfawGuawmh *leH&HtarSmifxkxJrS tqdyfyifhul
awG aoG;pkwfvif;EkdYawG jzpfcsdrhfrnf/
vrf;oG,fuav; tqHk;owfteD;wGif vrf;\0Jbufü 0g;vHk;
oHk;vHk;wGJí tvsm;vku d cf if;xm;onfh vuf&rf;rJh0g;wHwm; caemfeD caemfeJY
uav;u olrudk arSmif&dyfxJodkY ac:aqmifoGm;ayOD;rnf/ 0g;wHwm;
uav;onf tdrfwpfaqmif\ ajc&if;rS jzwfoef;aeNyD; tjcm;tdrfi,fi,f
pkwfpkwfwpfvHk;url 0g;wHwm;uav;udk rsufESmjyKxm;onf/ olronf
0Jbuf&Sd tdrfeH&HESifh nmbuf&Sd "edwHpufNrdwfwkdYMum;rS a>rwpfaumifvkd
wGefYvdrfwrd f;z,fNyD;vQif rnfonfhyHkpH[k ac:&ef cufcJonfhyHkpHjzifh wnf
aqmufxm;aom ,dkicf snchf snhf "edrk;d x&Humtdrif ,fuav;qDokYd qdkuq f u kd f
NrdKufNrdKuf avQmufomG ;cJo h nf/ xkt d rd u
f av;onf usO;f ajrmif;í tjrJvkv d dk
a&ykyaf wG0yfaeaom jcH0if;i,fi,fwpfckxJwiG f yl;yl;uyfuyf wnfaqmuf
xm;Muonfh tdrfoHk;vHk;teuf ti,fqHk;ESifh tpkwcf smqHk;yJ jzpfonf/
rnfodkYjzpfap? þbHkXmeonf ausmhausmhpHwpfa,muf olr\ rdom;pkESifh
twlwuG aexkid f&m aetdrfom jzpfawmhonf/
tdrfuav;onf tjcm;tdrfig;vHk;\ Mum;xJwGif nyfydwfaeyg
onf/ tjcm;tdrif g;vHk;u olrwkYt d rd uf av;udk 0dki;f &HtumtuG,fay;xm;
onf[k xifp&maumif;aeygonf/ tdrfuav;atmufwGif q,fhESpf&moD
ywfvHk; npfaemufaemufa&rsm; jynfhESufaeNyD; xkad &xJwGif ig;tcsKdUESifh
ig;&SOht f csKUd aysm&f iT pf mG rSw
D if;aexkid v f su&f aSd Mumif; awGU&ygvdrrfh nf/ xkjYd yif
a&jyifwpfae&m&mwGif olr\ armifi,f? nDri,fuav;rsm; pGefY
ypfxm;aom rpifwHk;tcsKdU aygavmarsmaeMuygao;onf/ xkda&jyif\
teHYonf a'0pä&m&Sd tvkyfcef;rS teHYESifh rsm;pGmuGJjym;aeonf/
olr jyefa&mufcsdeüf tdrfuav;\ 0g;Murf;jyifwpfae&mwGif
olr\ armifi,f? nDri,fig;a,mufonf olr\rdcif yef;em&ifusyf
a&m*gonfrBuD;ESiht f wl a&eHqDrD;cGuw f pfck\tvif;udk A[dkjyKvsuf npm
xrif;0dkif;zGJUaeonf/ xrif;0dkif;rS ig;[if;eHYjyif;jyif;onf a&rSefrSerf csKd;
aom uav;ig;OD;\ udk,ef rYH sm;? a&csK;d ysi;f t0wfavQmfysi;f aom rde;f rBuD;
(touf 35 ESpf&G,fudk rdef;rBuD;[k ac:rnfqkdygu)\ udk,frS rD;ckd;eHY?
MuufoGefeDeJY? ig;ydiHjym&nfeJYrsm;ESihf vHk;axG;a&m,SufaerSef; odom\/
uav;ESpfa,mufu yvkwfyavmif; xrif;0g;&if;rS olrudk
AvHk;AaxG; EIwfcGef;qufqD;BudKpOf olruvnf; bmrQpdwf0ifpm;zG,f
raumif;aom pum;vHk;tcsKdUjzifh olr\rdciftm; EIwfqufaeonf/
xkaYd emuf olronf eif;vku d wf ikd ;f *sK;d *sK;d a*smif;a*smif;jrnfaeonfh Murf;ay:
rS jzwfvsuf wpftrd fvkH;wGif wpfckwnf;om&Sad om arSmifrnf;onfh tcef;
uav;wpfcef;xJodkY usifhom;&onfh rsufvHk;rsm;jzifh pl;prf;Munfh½I&if;
wkd;a0SY0ifvmcJhonf/
arSmifrnf;aom tcef;uav;xJ&Sd cif;xm;aom at;pufpuf
oif;jzL;zsmta[mif;tjrif;uav;ay:0,f olr wGe;f vSJjcif;cH&ovdk wHk;vHk;
ypfvcJS svku d \ f / olronf toufr½SLrdzkYd BudK;pm;aeonf/ olr\ EIwcf rf;
ESpv f mT onf arSmifjcnfxkxw J iG f ydwaf cs zGiahf csjzpfaeonf/ olr\ udk,yf kid f
tcef;i,fukd olr rke;f wD;pdwyf suaf erd\/ olr\ nmbuf oHk;aycefYtuGm
rSm usK;d usJjyJaygufp tdref H&H x&H&oSd nf/ xkx d &HtjyifbufwiG f (wpfvufr
yif ruGma0;bJ) olrwkYd ],dktdr}f &Sdaeonf/ ,if;ESifh ausmcsif;uyfvsuf
wGif tjcm;rdom;pkESpfpk twlwuG toHk;jyKaom ,dktdrfwpfvHk; &Sdaejyef
\/ olr\ ESmacgif;ESifh aytenf;i,ftcGmwGif vlta,muf ESp'f gZifausmf
toHk;jyKonfh pnf;urf;rJhaom ,dktrd Ef pS v f Hk; &Sad eygonf/ olr\ ausmjyif
zduyfxm;&m yg;vSyfaom oifzsL;zsm? xkdzsmESifhuyfvsuf usKd;wdk;usJwJ
0g;Murf;cif;atmufbuf oHk;aycefYtuGmwGif trIduo f ½dkut f npftaMu;
rsm; (tdrfeD;csif; rkefY[if;cgzwfzdkrS pGefYypfaom ykyftJhtJh rkefYodk;&nfrsm;
tygt0if) aysmf0ifpD;a&GUaeonfh a&npfa&qkd; xkxnfjyifvTmBuD;vnf;
&Sad ejyefygonf/ þae&mwGif oefY&Sif;vwfqwfaom avpD;aMumif;rsm;
twGuf ae&mvyfr&Sdyg/ b,faomtcgrQ ae&mvyfr&Sdyg/
tdrfuav;xJwGif ravQmfzGyfbJxm;onfh t0wfa[mif;tcsKdUrS
rIdeHYatmufodk;odk;rsm;? Muyfck;d rD;cdk;rIdif;eHY rTef&S&Srsm;? a&csKd;oefYpifjcif;ESihf
qyfjymtoHk;jyKjcif;udk em;vnfyHkr&onfh vlYcE¨mudk,t f csKdUrS a[mifapmf
aom teHYtaiGUrsm;u ae&mrvyf jynfhESufaeonf[k xif&onf/ 0g;vHk;
wef;wpfae&mwGif wGJavmif;csdwaf eonfh ydwjf cifaxmiftdkBuD;qDrS uav;
ao;a[mif;eHY vIid af eonf/ xGe;f nd§xm;onfh a&eHqDrD;cGuq f DrSvnf; a&eH
an§mfeHY vGifhaeayao;\/ rMumrD ydkrkdqkd;&Gm;onfh teHYqkd;vIdif;vHk;wpfvHk;
tdrfuav;xJodkY vSdrfh0ifvmOD;rnf/
H zcif armfawmf,mOfpufjyiftvkyo
ausmah usmph \ f rm;onf pufqD
pufacs;rsKd;pHk ayusHaeonfh rlvta&miftaoG;udk cefYrSef;í vHk;0
r&awmhonfh0wfpHkjzifh tvkyfrS jyefvmawmhrnf/ olYcE¨mudk,frS acR;eHY?
pufqDtrsKd;rsKd;\ teHYrsm;ESifhtwl ol\ yg;pyfESifhESmacgif;rS tnHhpm;
t&ufjzLeHYrsm;onf tdrfwGif;&Sd ESvHk;rom,mzG,f teHYaygif;pHkESihf MunfjzL
pGm a&maESmaygif;pnf;oGm;Muvdrhfrnf/ ,ck&ufrsm;twGif; olrrSm zcif
jzpfolteD;odkY oGm;í pum;ajym&rnft h pm; t&Sed fjyif;jyif;armif;ESiaf eaom
x&yfum;BuD;a&SUokYo d m 0rf;vsm;xk;d 0yfpif;ypfvu kd cf siaf erd\/ ao;eHaY [mif
aeaom jcifaxmifpkwfBuD;xJrSm uav;ESpaf ,mufESifh olr\rdcifwkdYonf
olr\zcifESiht f wl npOfnwkdif; nnf;nLjypfwifjcif; r&SdbJ tdyfpufEkdif
Muonfjh zpf&yfrmS olrtwGuf avmurSm em;tvnf&tcufqk;H ykpämwpfyk'f
jzpfaeawmhonf/
pufjyifq&m t&ufcsKd;BuD; jyefra&mufrD a&csKd;xrif;pm;NyD;
apmapmtdyf&m0ifzdkY olr pDpOfonf/ arSmifxJü tvkycf Gif0wfxm;cJhonfh
tusÐESifhabmfvDtusÐukd cRwfaepOf olronf pdwrf csrf;ajrhzG,f taMumif;
wpfckudk tvkdtavsmuf awG;rdNyD; &iftckefjrefvmonf/ tom;pdkifawGudk
xkwfydk;um&Hxm;onfh abmfvDonf tcRwf&cufatmif ckrS a[mceJ
xGuftefvmonfh acR;ap;awGESifh Nidaeavonf/
[dkvlBuD; [dkvlBuD; x&Hem;rSm &Sdrsm;aervm;/ vrf;rSmvnf;
rawGUcJhbl;/ t&ufqkdifrSmyJ &Sdaeygap/ tdrfrSm r&Syd gapeJY? r&SdygapeJY/
udk,fhudk,fudk,f ,HkMunfpw d cf srIrJhpGmjzihf qufwkdufqkawmif;ae
rdaomfvn;f [kv d Bl uD; (atmfausmpf k;d )\ eDzefzY efrY suv f k;H BuD;awGukd pdwtf m½Hk
rSm xifxif&Sm;&Sm; awGUjrifaeonf/ olrteD;uyfNyD; pum;ajympOfu
vGihyf g;½dkufcwfcJhaom pl;&S&St&ufeHYudkvnf; ,ckyif ½SL½Iu d frdonfth vm;
wkef,ifpGm cHpm;ae&jyef\/
atmifausmpf k;d onf "m;xk;d rIjzifh axmifusz;l NyD; uav;ESpaf ,muf
arG;zGm;cJo
h nfhZeD;ESihf uGuJ mG aeonf/ tpfuk\ d rdom;pkEiS hf twlvmaeonfrmS
vtenf;i,frQom &Sad o;onf/ ol rnfonfhtvkyt f udkifESihf toufarG;
rSe;f rodaomfvnf; t0wftpm; opfvGifacwfqefpmG 0wfNyD; t&ufrSefrSef
aomufEkdiaf tmif olYrSm aiG&Sdaejcif;uawmh olr rpOf;pm;csifbJ pOf;pm;
rdonfh tHMh op&m ya[Vdjzpfonf/ olv Y kd olrxuf touf wpfq,fih g;ESpf
cefY ydkBuD;aom wpfckvyft&uform; axmifxGufwpfa,mufu olrudk
xduyg; &duyg; vkyfvmjcif;udk &Spfwef;atmifonfhwkdif ausmif;quf
rwufEkdfibJ rdom;pk0rf;a&; uoDvifw rjzpf&atmif tvkyf0if aiG&Sm
cJh&onfh olr\b0twGuf 0rf;enf;rdjcif;xuf ydkí omí 0rf;enf;&ifem
&Suf&GHUonf/ qif;&JvdkY ysufpD;oGm;wJh rde;f uav;awGeJY wpfwef;wpfpm;
wnf; ighudk pm&if;oGif;vdkuw f myJ/ vG,fvG,feJY &r,fqkdNyD; ighukd txif
tjrif ESdrfhcsypfvdkufMuwmyJ/
olr a&csKd;&aomae&mu olrwkdYtdrfuav;a&SUrS olrwkdY\
wpfvHk;wnf;om&Sdaom csKd;a&? oHk;a& a&moHk;onfh oHpnfydki;f uav;rSm
jzpf\/ oHpnfydkif;u atmifausmfpdk;wdkY tdrfa&SUydkif; 0&efwmESifh oHk;aycefY
om a0;rnf/ 0g;jcrf;jym;awG Muufajccwf½dkufxm;onfh 0&efwmaemuf
wGif olr a&csKd;csdefü atmifausmfpdk;u ra,mifrvnf&yf&if; vpfvQif
vpfovdk taMumif;r&Sd taMumif;&Sm pum;pwwfonf/ bufx&D rD;acsmif;
tvif;xJwGif t&ufqDysHaeonfh rsufESmESifh eDzefYzefYrsufvHk;BuD;awGudk
jrifvkdufrdygu olrrSm vJacGusrwwf wkefvIyf&ifyloGm;rd\/
]nDrav; xrif;pm;NyD;yvm;}
]a&csKd;wm rcsrf;bl;vm; ausmhausmhpH}
]tvkyfu yifyef;vm; nDrav;}
olronf olYtm; wpfBudrfwpfcgrQ pum;wpfcGef;rQ jyefrajym
zl;cJh/ 0&efwmaemufrmS ol&SdaevQif olronf xbDudk vnfyif;atmufajc
ESihf xdrwwf jr§ihfí &ifvsm;um olYudk ausmay;í a&csKd;onf/ odkYaomf
olr\ t0wfvGw[ f maom tomrsm;rSm olu vSrf;udkio f vdk olYEIwfcrf;
arG;oJhoJhjzihf yGwfoyfvmovdk ,m;,HaEG;&Sdef;aewwfonf/
0&efwmaemufbufodkY olr ckd;aMumifcdk;0Suf vSrf;Munfhonf/
ol &Srd aeyg/ &ifxrJ S tusw
d tf cJ uGJaMuayghyg;oGm;NyD; yxrqHk;a&wpfcGuf
udk vSrf;cyfonf/ ycHk;ay:odkY avmif;csrnfhqJqJ avxJwGif rTefpl;pl;
teHYwpfckukd ½SLrdvdkuf\/ oHk;aycefYtuGmrS vGiphf ;D vmaom teHqY k;d jzpfaomf
vnf; olr\ ESmacgif;xJodkY teD;uyf rIwo f Gif;ovdk rGef;qkdYvmrd\/
owåKa&zvm;onf vufxJrS vGwfusoGm;onf/
[dkvlBuD; 0&efwmaemufrSm a&mufaeNyD/
MuLeSpf
a&TtjrKaw ½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 91? arv? 1997
1/
0w¬Kudk zwfaeaomfvnf; pdwu f pmrsufESmay:rS pmvHk;rsm;wGif
r&Sd/ pmvHk;awGudk Munfhaevsuf pdwftm½HkwGif yHk&dyfu ray:/ tm½HkwGif
&Sad eonfu wjcm;/
raeYu rdwaf qGwpfa,muf vufaqmifay;í Robin Cook aemuf
qHk;a&;onfh Invasion [laom 0w¬Kopfwpftkyf &cJhonf/ Robin Cook
a&;onfh pmtkyrf sm;udk rdrt d vGeBf udKufojzifh xkpd mtkyfvufaqmifay;aom
rdwaf qGudkvnf; aus;Zl;wifírqHk;/
,ck tvGeBf udKufaom 0w¬Kaumif;wpftkyu f kd zwfae&aomfvnf;
0w¬Konf rdr\ d pdwt f m½kHukd zrf;pm;Edijf cif; r&Scd /hJ ajcoHMum;wkid ;f tjyifokYd
vSrf;Munfhae&onf/
acgif;xJwGif aemufusdvmonf/ &ifxJwGif ylavmifvmonf/
xkdYaMumihf pmrsufESmudk puúLuav; wpfpn§yfí rSwfNyD; pmtkyfudk ydwf
onf/ NyD;awmh tjyifukd wpfcsuf vSr;f arQmfMunh\ f / om;\ t&dyt f a,mif
um; rawGU&ao;/
n &Spef m&DcGJNyD;avNyD/ om; tdrfjyefaemufusvGef;onf xif\/
aMomf... t,f'w D mqkad wmhvnf; azmifydw&f uf aemufusrnfaygh/ om;u
r*¾Zif;wku
d wf pfwku
d w f iG f vufaxmuft,f'w D mjzpfí rdrad jc&meif;onf[k
qkd&rnf/ rdrduvnf; t,f'Dwma[mif;wpfa,muf r[kwfvm;/ om;
t,f'Dwmtjzpfvmí rdrd&ifü yDwdjzpf&onf/
t,f'Dwmqkad omfvnf; om;u touf 23 ESpfom &Sdao;onf/
wcsKUd uawmh onft&G,u f kd ri,fawmh[k qko d nf/ touf 18 ESpfqv kd Qif
t&G,fa&mufNyD/ taemufEkdifiHrsm;wGif xkdt&G,fwGif rdbESifhcGJí rdrdwkdY
bmom vGwv f wG v f yfvyf aexdkiof nfrsK;d yif &SdMuonf/ 23 ESpq f o kd nfrmS
rdrdbmom vGwfvyfpGm qHk;jzwfvkyfudkifEkdiaf om t&G,f/
odkYaomf om;udkawmh Orr,f? pmrajrmuf uav;wpfa,muf
tjzpfom rdrd jrifaeonf/ &ifcGifwGif ayGUxm;ír&onfhwkdif waphaph
Munfhaecsifonf/ ryDuvm pum;awG ajymí wawmufawmuf aqmhae
aom ESpfcgvnft&G,f om;i,fudk Munhfí yDwdjzpfae&onfrsKd;/
om; tdrjf yefaemufuswkid ;f pdwu f tjrJylae&onf/ om;uawmh..
]om;twGuf rylygeJY azaz&,f? om;u uav;rS r[kwfwm}
rruvnf;...
]armifav;uvnf; ylwwf&efaumuG,/f rif;&JUom;u uav;rS
r[kwfwm/ vlBuD;jzpfaeNyDyJ/ raevdkY rdef;r,l&if uav;tazawmif
jzpfaeavmufNyD}
nDrjzpfoluvnf;...
]udkudkuvnf; ol 'DvkdyJ aemufusaeus[m/ wpfaeYwav
aemufuswmrS r[kwfwm}
[kwfawmhvnf;[kwfygonf/ om;rSm aeYpOfaemufusaeus/
tvkyu f apmíjyef&vQifvnf; &efuif;rSo&lY nf;pm;atrD\ tdru f k0d ifaewwf
onf/ om;ESihf xk;d rde;f uav; aphpyfrxm;&ao;aomfvnf; ESpzf ufrb d awG
u odNyD;om;/ oabmwlMuNyD;om;/ om;\&nf;pm; atrDrmS rdrw d kYo
d m;tz
&efuif;wGif wku d cf ef;wpfcef; oGm;iSm;aepOfu rdrw d t
Ykd ay:xyfrS rde;f uav;
jzpfonf/ jiif;p&mrvdkavmufatmif oihfawmfonfh rdef;uav;yg/
aemufusaeusqkdayr,fh &ifxJu rylatmif rnfodkYrQ wm;qD;
í r&/ rdrdi,fpOfu avQmufvnfojzifh tdrfjyefnOfheufvQif azazESifh
arar rtdyfbJ xkdiaf pmifhaeonfukd trSwf&onf/ onfwke;f u rdrv d nf;
rdbaawGudk ,ckom; rdrdtm;ajymovdk ajymcJhonfav/ azazuawmh...
]at;... rif; om;orD;&rS odr,f}
azazhpum; rSefaeygNyD/ rdbqkdonfrSm ylp&mrvkdygbJvsuf
yl&onf/ um;awG usyaf eonfvm;/ um;ay:rS vdru hf saernfvm;/ um;udk
aemufu wG,pf D;&mrS aemufum;u 0ifwkdufojzifh ajcaxmufusKd;&onf
rsKd;awGvnf; rdrd awGUzl;aeonf/ om;uav; xkdokdYrsm; jzpfaernfvm;/
wpfcgwav vrf;wGif rl;½l;aeonfh vli,fawGESifh qHk&mrS
&efpojzihf &efjzpfaernfvm;/ vrf;ckvwf um;pD;&efcufonfhae&musrS
om;pD;vmaom bwfpfum;ysuí f om; 'kua© &mufaeonfvm;txd trsK;d
rsKd; awG;yl&onf/
aemufNyD; om;rSm aoG;usa&m*g &Sdonf/ wpfcgwav aoG;us
NyDqv kd Qif olrY suv f k;H awG jymvmonf/ rl;a0vmonf/ bmudkrQ rjrif&awmh/
aemufqHk; xkd;tefypfawmhonf/ xkw d pfaeYtzdkYawmh tdy&f mxJwGif wHk;vHk;/
oGm;&if;vm&if; onfvkrd sK;d jzpfco hJ nfrmS vnf; tBudrBf udr/f xko d Ykd
jzpfvmvQif ol tdrfudk BudK;pm;í a&mufatmifjyefonf/ tdrfa&mufawmh
ckwifay: ypfvJawmhonf/ þwGif ysm,mcwf&onfu rdrd/ csufcsif;
"mwfqm;xkyaf jy;0,f? NyD;awmh a&usuaf t;BudK? "mwfqm;udk a&usuaf t;
wGif azsmu f m om;udk wku d &f onf/ xdkwpfaeYtzdkYawmh auR;orQ tefojzifh
bmauR;írQ r&/ aemufwpfaeYreufusawmh jyefaumif;oGm;wwfonf/
bwfpu f m;awGuvnf; odyfusyo f nf/ um;udk wG,pf D;&if; ½kwf
w&ufaoG;usum um;ay:rSjyKwfusaernfvm;/ ylp&mawGu pHkvkdY/
2/
0w¬Kpmtkyfudkcsí tjyifodkY xGucf Jhonf/ &ifxJrSmvnf; qmae
onf/ onftcsed f EGm;EkaYd omuf&vQif aumif;rnf/ EGm;Ekq Yd kid o
f Ydk ra&mufonf
rSmvnf; MumNyD/ pOf;pm;rdonfESifh EGm;EkdYaomufcsifpdwf jzpfvmrd\/
EGm;EkdYqkdifrSm om; jyefrnfhvrf;ay:wGif &So d nf/ xkq d kdiw
f Gif om;
tzESpfa,muf oGm;aomufaeus/ om;u rdrdxuf EGm;EkdYydkBudKufonf/
om;u tcgvnfEiS fh EkjdY zwfc&hJ onfhuav; r[kwfvm;/ tenf;qHk; ESpEf pS f
om;t&G,ftxd rdcifEkdYrpdkY&aom uav;rSm csLcsmwwfonf[laom
taemufwkdif; aq;ynmtqkdudk ajymjyxm;ívnf; om;u EGm;EkdYudk ydkí
*½kpdkufaomufaejcif; jzpfonf/
r*¾Zif;wku
d frsm;okYd rdrpd mrlomG ;ydkYNyD; jyefvmonft h cg owd&vQif
om;twGuf EGm;Ek0dY ,fvmavh&o Sd nf/ rdrad omufcsiv f Qif ESpx
f kyf0,fonf/
raomufcsifvQif om;twGufom 0,fvmcJhawmhonf/
om;i,fi,fwkef;uawmh rdrd ½Hk;rSjyefvmvQif ajy;BudKNyD;]azaz
rkefYygvm;}[k ar;avh&Sdonf/ BuD;vmawmh xko d dkYrar;/ odkYaomf rdrdpdwf
uawmh tpOftvmrysuf 0,fcJhaeus/
olYtwGuf ]azaz rkefYygvm;}[kom ar;p&m&Sdonf/ ]arar
rkefYygvm;}[k ar;p&m r&SdbJ/ om; av;ESpo f m;jynfh&ef ESpf&uftvdkwGif
om;arar qHk;oGm;onf/ olYrdcif wDbDa&m*gESihf rqHk;rDwiG v f nf; om;rSm
rdcif&ifcGifwGif ae&onf[lí r&SdcJh/ a&m*gul;rnfpdk;í tcgvnfESifh
olYudk EkdYjzwfcJhonf/ aemufNyD; om;taru ½Hk;0efxrf;rkdY EkYdpdkY&pOfuvnf;
reufwpfcsdef? nwpfcsdeo f m/ rdciftvkyo f Gm;csderf Smawmh EdkYrIeEfY iS fo
h m pcef;
oGm;cJh&onf/
aemufNyD; om;&Spv f om;t&G,w f iG f olYrb d ESpyf g; uGJomG ;&onfrkdY
tdrfaxmifa&;rkefwkdif;'Pfudk om;u tcH&qHk;/ arG;Zmwm raumif;cJhav
ovm; rod/
om;ararqHk;awmh om;udk rdrdac:í arG;jrLcGifh&cJhonf/ tdrfudk
a&mufvmawmh om;rSm tcgvnfEiS ahf v;vom&Sad o;onf/ uav;b0rSm
yif rdbESpfyg;\'Pfudk pdwfa&m ½kyfyg cHpm;cJh&onhf om;uav;ygay/
tdrfa&mufvmawmh om;udk Munf&h onfrSm tjrJwrf; acsmufcsm;
ae[ef&Sdonf/ awGUorQudk aMumufaewwf\/ olYrdcift&G,f rdef;rawG
udk awGUwkdif; rdciftxifESifh zufwG,fxm;wwfonf/ zcif½Hk;oGm;onfh
tcgwGiv f nf; awGU&mvludk uyfum rcGmawmh/
tqkd;qHk;u rdcif\a&m*gudk t&dyftaiGU tarG&cJhjcif; jzpfonf/
xkdtwGuf wpfESpfaq;xkd;um ukcJhíom vlpOfrDcJh&jcif; jzpfonf/
onfvkd rdbwk\ Yd 'Pfukd cHc&Jh aomom;tm; aemufykid ;f wGif qufí
rcHa pcsifa wmh/ om;uav;udk pdw f"mwft m;tifa wG aumif;um
usef;rma&;jynfhpHkNyD; ynmwwfwpfa,mufjzpfatmif vkyaf y;awmhrnf[k
qHk;jzwfcJhonf/ xkd&nfrSef;csufudk twm;tqD;rjzpfap&ef tdrfaxmifyif
xyfrjyKawmh/
tdrfaxmifouf wpfESpfcGJESifh touf 29 ESpft&G,fwGif rkqkd;zkd
jzpfae&aomfvnf; om;&SdaeNyDrkdY rdrb d 0twGuf jynfhpHkNyD[k cH,lonf/
aemuftdrfaxmifjyKvkdufvQif xkdtrd af xmifonf rdrdESio fh m;tMum; umqD;
xm;onfh wHwikd ;f wpfckjzpfzkYo
d m &Sod nf/ xkt d cg om;udk rdrjd zpfapcsio f vdk
jzpfatmif jyKjyifEkdifrnf r[kwfawmh/
,ckawmhvnf; rdrd\pDrHudef;awG &mEIef;jynhfr[kwfonfhwkdif
auseyfavmufatmifawmh taumiftxnfazmfEkdifcJhonf/ om;udk r½dkuf?
rrmefbJ olu Y kd t&dywf MunhMf unfEh iS hf tuJcwfí oGeo f ifvmcJ&h m om;vdrm®
av;wpfa,muf jzpfvmonf/ vli,fawGxJwGifawmh ]awmfowJh}[k
trsm;\ csD;usL;rIudkvnf; ol &cJhonf/
3/
om;vmrnfhvrf;udk vSrf;arQmfMunhf&if; avQmufvmonf/
onftcsdefqkdvQif rdrdwkdYtdrfem;wGif *dwfxkd;aom bwfpfum;vdkif;ydwfNyDrkdY
om;rSm Mum;um;pD;íom jyef&zG,&f o Sd nf/ Mum;um;qkv d Qif olqif;&rnfh
ae&mrS tdrfodkY rdepf 20 cefY avQmuf&rnf/
olvmrnfv h rf;ay:wGif EGm;Ekq Yd ikd &f o
dS nfrYkd xkq
d ikd t
f eD;wGif om;tz
ESpfa,muf qHkvQifaumif;rnf/ ESpfa,muftwl EGm;EkdYaomufMurnf/
avQmufvm&if; [dkwavmu rdrdvJusonfh vrf;ab;wpfae&m
udk a&mufawmh xkdnutjzpfudk jyefowd&rdonf/ xkdaeYu pmrloGm;ydkY
í pmrlcxkwfNyD;tjyef oli,fcsif; pma&;q&mawGESifh 0dkif;jzpfcJhonf/
jyefvmawmh tawmfav;nOfheufaeNyD/ rl;vnf; rl;aeNyD/ rl;NyD; þae&m
wGif vJcJhjcif; jzpf\/
t&ufaomufonfudk om;u rBudKufojzifh t&ufudk BudKuf
vsuf aeYpOf raomufjzpf/ ,ckvkd NrdKUxJodkY xGufonfhtcg rdwfaqG
taygif;toif;awGESifhMuHKvQif qHkjzpfMujcif; jzpfonf/
tdrfjyefa&mufawmh om;u tdyfaeavNyD/ wHcg;xzGifhay;&rnf
pdk;í wHcg;udk cyf[[vkyfxm;onf/ rdrdvdk rylwwf&efaum[k pOf;pm;
vdkufrdao;onf/ om;aemufusí rdrdpdwfylum xGufBudKonfrsKd;om
&So
d nf/ rdrad emufusvQifawmh ol tdrw f Gif tdyaf &;yifrysu/f olaeraumif;
onfhtcg rdrdrSm ajcrukdifr?d vufrudkifrd/ rdrdaeraumif;vQifrl ol
pdwfyl[efyif r&Sd/ odkYaomf ]pHka&om&So d nf? qefa&r&Sd}[laom pum;u
&Sad eonf r[kwfavm/
f nf;wGif om;ig;ESpo
wpfcsed w f m;t&G,u f tjzpfwpfckukd jyefvnf
jrifa,mifrdonf/
]azaz om;zdeyfjywfoGm;NyD}
om;u odyfaqmhonf/ xkdYaMumifh cdkifonfh&mbmzdeyfuav;
0,fay;xm;&\/ &mbmzdeyfyif rMumcP jywfonf/ jywfawmh aemuf
wpf&H0,fay;&rnf/ odkYaomf zdeyftopfr0,frd/ avmavmq,f pD;í&½Hk
oGyfBudK;uav;ESifh wkyfay;OD;rS/
om;\zdeyfjywfudk oGyBf udK;ESihw f ky&f ef vkt
d yfonfyh pönf;rsm;,lí
zdeyfcRwfwGif xkdifvkdufpOf rdrd\zcif xkdifaeonfudk rjrifrd/ trSwfwrJh
wifyg;csif;wdkuv f kdufrdojzihf azazhudk vSnhfum...
]azaz bmvkyfaewmvJ}
]'gav; tckaecsKyfxm;rSuG/ rcsKy&f ifaemufq'kd gxufq;dk oGm;r,f}
Munfhvdkuaf wmh azazonf uRefawmf\om;a&zdeyf acgifjyKwf
aeonfudk BudK;ESihfcsKyfay;aeaMumif; awGUvdkuf&onf/ xkdzdeyfacgifBudK;
jywfaeonfrSm ESpf&ufcefY&SdNyD/ zdeyfqkdiw f Gif csKyfcdkif;rnfvkyfaomfvnf;
rcsKyfjzpfao;ojzihf onftwkdif;yif pD;aecJhonf/
,ck azazu awGUojzihf raeEkdifbJ csKyfay;aejcif; jzpf\/
]aMomf...}[kom a&&Gwv f dkurf donf/ NyD;awmh rdrdvnf; rdro d m;
\ zdeyfjywfuav;udk oGyfBudK;ESifhqufí wkyfaerdawmhonf/
4/
rdrd vrf;xdyfyif ra&mufvku d /f vrf;rD;a&mifrIefysysjzihf om;jyef
vmonfukd vSr;f awGUvdkuf&onf/ ,ckrS &ifxJrStylawGvnf; Nidr;f oGm;&
awmhonf/ EGm;EkdYqkdifrS tawmfav;a0;ao;ojzifh om;tzESpfa,muf
oGm;aomufrnf[kvnf; om;udk rajym&ufawmh/ om; yifyef;vSa&mhrnf/
teD;udk a&mufawmhrS om;vufxJwGif EGm;EkdYxkyu f av;udk awGU
vdku&f onf/ aMomf... odwwfvkdufwJhom;av/ zat EGm;EkdYaomufcsifae
onfudk tm½Hkjzihf odaeonfvm; rod/
om;jyefvmNyDrkdY om;twGuf pdwfat;&NyD/ tjyifxGufvufpESihf
[kb d ufvrf;wGif aqmif&Gupf &mudpw ö pfck &Sad eí wpfvufpwnf; oGm;vkyf
vkdufOD;rnf/
]om; aemufusvkdufwmuGm}
][kwfw,fazaz/ azmifydwfaevdkY}
rdrd pdwfylwwfíom ylaeonf/ azmifydwfonhftcg r*¾Zif;
t,f'DwmawG onfvkdyJ aemufusjrJr[kwfvm;/ om;rkYd 'Dtcsdejf yefa&muf
jcif; jzpfonf/ rdrdwdkYwkef;uqkdvQif azmifydwfNyD;onfESihf
rEÅav;uvyfwkdY? yJcl;uvyfwkYu d dk wef;ajy;aeus/
]azaz [dkbufvrf;oGm;vdkufOD;r,f om;a&/ azazawmh pm;NyD;
NyD/ om;bmom cl;pm;awmh/ 0ufom;[if;vnf; &Sdw,f/ csOf&nf[if;
vnf; &Sdw,f/ a&csKd;wm aemufrusapeJY/ tat;ywfaeOD;r,f}
]tif;...tif;}
om;udk i,fi,fuwnf;u ][kwu f Jh}[k ajymwwfatmif oifcJh
aomfvnf; BuD;vmawmh xkda0g[m&rSm toHESpfvHk;jzpfaeí xif\/
wkdwdkwkyfwkyf toHwpfvHk;wnf;aom ]tif;}udkom oHk;awmhonf/
om;xGufoGm;NyD;aemuf [kdbufvrf;udk oGm;í aqmif&Guf&ef&Sd
onfrsm;udk aqmif&Gufvkdufonf/ tdru f dk jyefa&mufawmh om;rSm a&csKd;?
xrif;pm;NyD;jzpfí pm;yGw
J iG f xkid u
f m wku d rf t S vkyrf sm;udk qufvkyaf eonf/
rdrd yufvufukvm;xkdifwGif xkdifvkdufpOf om;u vkyfvufp
tvkyfuekd m;í rD;zdkbufqDodkY xoGm;onf/ jyefvmaomtcg olYvufxJü
rwfcGufwpfckESifh EGm;EkdYxkyfvnf; ygvm\/ NyD;awmh EGm;EkdYudk rwfcGufxJ
odkY oGefxnhfaeonf/
rdru
d om om;twGuf EGm;Ek0Yd ,fvmaeus/ om;u 0,frvmpzl;
þwpfBudrf rdrdtwGuf 0,fvmojzifh &ifxJwGif yDwdjzpfovdkvdk &Suf
ovdkvkd jzpfro
d nf/ xkYad Mumifh roda,mifaqmifum rsuEf SmvTJaevdku\ f /
]azaz&,f? atrDzsm;aevkYd reufu aq;cef;oGm;ydkYae&ao;w,f/
q&m0efu &moDzsm;ygwJ?h udprö &Syd gbl;wJh/ 'gayr,fh acsmif;u t&rf;qk;d
aeawmh om; wtm;pdk;&drfoGm;w,f/ 'gaMumifh txl;ukeJY xyfjyw,f/
txl;uknTefwJhaq;awGvnf; ajy;0,f&ao;w,f/ 'gaMumifh reufu
tvkyfawmif aemufusoGm;w,f/ naeuvnf; pdwfylvdkY cP0ifMunfhcJh
&ao;w,f/ 'gaMumifh enf;enf;aemufusoGm;wm}
]aMomf...[kwfvm;? reufjzef q&m0efudk xyfjyvdkufOD;aygh
om;&,f}
om;u olpY um;qHk;awmh rwfcu f rJ S EGm;EkYu
G x d kd wpfusKu d af omuf
vdkufonf/ NyD;awmh...
]azaz... aomufOD;rvm;}
EGm;EdkYa&mifaemufcx
H JrS teufa&mif om;\rsuv f k;H awmufawmuf
uav;udk pdkufMunfhvdkufrdonf/ pifvkdufygbd/
]raomufawmhygbl; om;&,f/ om; 0atmifaomufyg/ azaz
naeuyJ oGm;aomufcJhao;w,f}
om;udk nmajymvku d rf o
d nf/ om;u EGm;EkYo d yd Bf udKufonf r[kwf
vm;/
ZifoefY
a&TtjrKaw½kyfpHkr*¾Zif;? trSwf 93? Mo*kwv
f ? 1994