Program. E.F. E.S.O C. 09-10

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA
DE
EDUCACIÓN FÍSICA
E.S.O.
COLEXIO MONTESOL
Curso 2009/10
ÍNDICE
1. – INTRODUCCIÓN………….………………………….... 2
2. - Situación de partida…………………………………….. 3
2.1. - Características do centro………………………. 3
2.2. - Ensinanzas que se imparten………......…….... 4
2.3. - Departamento de educación física……………. 4
3.- A Contribución da Educación Física
ao logro das competencias básicas…………………. 5
4.- Obxectivos xerais da área de educación física............ 11
5. - Obxetivos, contidos e criterios de avaliación para cada
curso. ................................................................................ 13
6.- Temporización e secuenciación das unidades didácticas por
cursos................................................................................. 27
7.- Criterios de avaliación e súa relacionación coas
competencias básicas........................................................ 36
8.- Metodoloxía didáctica................................................... 38
9.- Materiais e recursos didácticos..................................... 40
10.- Procedementos e instrumentos de avaliación……….41
11.- Criterios de cualificación………………………………. 44
12.- Mínimos esixibles para obter unha avaliación positiva.. 46
13.- Medidas de atención á diversidade………………………50
14.-.Programa de reforzo para a recuperación das materias
pendentes de cursos anteriores………………………………. 52
15.- Actividades complementarias e extraescolares............. 53
16.- As accións previstas de acordo co proxecto lector........ 55
17.- As accións previstas de acordo co plan de integración das
TICs....................................................................................... 55
18.- Criterios para avaliar a propia programación................. 56
19. - Temas transversais....................................................... 57
2
– INTRODUCCIÓN
A finalidade principal da presente programación é dotar á materia

dunha continuidade e progresión lóxica no marco educativo vixente.
O que se pretende é estruturar os contidos e determinar cales son
os obxectivos que debemos formularnos no proceso de ensino-
aprendizaxe da nosa área, partindo da idea base de considerar a
Educación Física non como un simple aprendizaxe de movementos,
senón como unha área que utiliza o movemento humano como axente
pedagóxico en busca da educación integral da persoa, é dicir, tratamos
de educar ao alumnado en todos os seus aspectos (intelectual, motor,
afectivo, de inserción social e de relación interpersoal).
Ademais somos conscientes da importancia que esta materia ten
para o futuro dos alumnos e alumnas xa que lles permite coñecer por un
lado, a forma de coidar o seu corpo e mellorar a súa saúde, e por outro
o xeito de utilizar o seu tempo de ocio mediante a práctica de
actividades recreativas e deportivas individuais e colectivas de forma
autónoma, o que favorecerá sen dúbida a súa calidade de vida.
Queremos comentar tamén neste punto que a dotación do centro
en canto a instalacións deportivas debe ser mellorada. Non o facer,
limita en gran parte a realización de calquera tipo de programación,
minimizando tamén as posibles aprendizaxes que se buscan na que se
propón.
3
2. - SITUACIÓN DE PARTIDA
Antes de centrarnos na metodoloxía especifica que require o

desenvolvemento dunha programación didáctica, consideramos
necesario realizar unha valoración inicial do centro, das súas
infraestruturas e dos recursos para a área de Educación Física; así
como coñecer a área de influencia do centro, referíndonos con iso á
procedencia do alumnado.
2.1. - CARACTERÍSTICAS DO CENTRO
• Centro: COLEXIO MONTESOL.

• Localización: urbana, situado no concello de Vigo, provincia de
Pontevedra.
• Profesorado: o equipo docente conta cun total de 15 profesores
para ensino secundario.
• Alumnado: componse por un total de 230 alumnos.
• Infraestrutura da área de E.F.:
* 1 ximnasio cuberto de aprox. 300 metros cadrados / 2 vestiarios

con duchas, lavabos e aseo / 1 almacen de material.
* 2 pista descuberta de aprox . 40 x 20 mts. con 2 porterias de
fúlbol sala cada unha.
* 1 pista descuberta de aprox. 17 x 30 mts. con 2 canastras de
baloncesto.
* 2 pistas descubertas de minibasket con 2 canastras de
baloncesto cada unha.
• Equipamento da área de E.F.:
*Material Fixo:
espalderas (4-dobre).
*Material Móbil:
1 anclaxe de voleibol, 1 rede de voleibol, 3 bancos suecos, 4
bancos,1 potro, 2 quitamiedos grandes e 2 medianos, 6
4
colchonetas, 10 rodas e 4 postes.
*Pequeño Material:
1 balón medicinal de 3 kg., 2 balóns fútbol 2 balóns voleibol, 10
balóns de baloncesto, 2 balóns de balonmano, 9 indiacas, 16
conos, testigos de atletismo, 16 cintas elásticas, 30 raquetas de
badminton, 14 volantes, 2 raquetas de tenis, 20 aros, 12 petos de
diferentes cores, 1 bombín,1 compresor de aire electrico, 2 xogos
de petanca, 12 xogos alternativos de zancos, 20 sticks de hockey,
2 discos e 4 pelotas . 1 radio cassete.
2.2. - ENSINANZAS QUE SE IMPARTEN
Educación infantil
Educación Primaria
Ensino secundario obrigatorio
A materia impártese en todos os cursos de Primaria e

Secundaria. O alumnado asiste a clase de E.F. dous días por semana
cunha duración de cuarenta e cinco minutos cada clase na ESO e unha
hora en Primaria.
2.3. - DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN FÍSICA
Esta formado por 1 profesor que imparte clase de E.F. nos 8

grupos da ESO ( dous grupos por curso).Ainda que as reunions son
unipersoais, fanse reunions co profesor de Primaria para ver a evolución
e carencias en todolos ámbitos da educación física.
5
3.- CONTRIBUCIÓN DA MATERIA Á ADQUISICIÓN DAS
COMPETENCIAS BÁSICAS
A materia de educación física contribúe de xeito directo e claro á

consecución de tres competencias básicas: a competencia no
coñecemento e a interacción co mundo físico, a competencia social e
cidadá e a competencia cultural e artística. De forma xenérica, contribúe
a outras tres: competencia en comunicación lingüística, competencia
para aprender a aprender e autonomía e iniciativa persoal. Ao resto das
competencias contribúe de forma menor.
Forman parte da competencia no coñecemento e a interacción co

mundo físico o conxunto de aspectos que interveñen nas interaccións
motoras que se realizan en diferentes contornos e que xeran a
capacidade de afrontar e superar múltiples retos motores, tanto na aula
como na vida cotiá. O noso corpo é o vínculo de relación co contorno e
coas persoas que nos rodean. A saúde como referencia fundamental
maniféstase a través de respostas motoras variables que se
corresponden coa exixencia de continuos axustes corporais adaptados
ás condicións do contorno.
Por outra banda, a educación física ten que adaptarse ao medio

onde se desenvolven programas e contidos. É necesario axustar as
propostas de actividades ao que o contorno social e cultural demanda. O
ensino está inserido nunha comunidade determinada, concertas
particularidades socioculturais ou xeográficas,que deben ser un punto
de partida para a construción dunha adecuada competencia motora e
dunha educación física consecuente.
A educación física suscita tamén, en canto a esta competencia, a

realización de actividades físico-deportivas no medio natural, así como o
coñecemento de materiais, técnicas e criterios específicos previos a
calquera tipo de actuación fóra do espazo-aula, de forma que se garanta
a seguridade e unha secuencia axeitada das capacidades que se deben
desenvolver nos diferentes contornos. A todo iso engádese a promoción
dunha utilización responsable do medio natural, sexa en espazos
abertos ou urbanos.
6
Desde o punto de vista da educación física a competencia social e
cidadá incorpora a capacidade de establecer dinámicas persoais e
grupais a través do propio corpo, en situacións de cooperación e de
oposición,preservando e fomentando os valores deportivos máis
esenciais, que comportan a posta en práctica dun proxecto en común e
a aceptación de regras e normas establecidas polo grupo na práctica de
xogos ou deportes,así como o respecto aos materiais, ao contorno e ás
persoas participantes. As habilidades asociadas á interacción con outras
compañeiras e compañeiros implican, xa que logo, a integración de
diferentes saberes (sociais e deportivos) que permiten establecer
relacións construtivas e facilitan a integración do alumnado na
sociedade e/ou no grupo.
O deporte é o resultado dun proceso histórico e cultural. Os

códigos, interpretacións e significados que xerou esta evolución poden
ser moi diverxentes entre si. Por iso, proponse unha educación física
que ten en conta o espazo social en que se desenvolve e que ten como
norte formar un alumnado activo, capaz de analizar con espírito crítico o
conxunto de espectáculos,manifestacións, valores e actitudes que xiran
arredor do deporte e da súa actualidade, seleccionando a información
recibida e procesándoa, obtendo conclusións a partir da realización de
análises persoais e achegándoo a unha cultura deportiva na cal o
deporte estea ao servizo do ser humano e no que palabras como
satisfacción, autonomía, confianza, esforzo, axuda ou traballo en equipo
sexan un referente que se vaia seguir. Por iso, a práctica e a
organización de actividades deportivas colectivas propóñense cun
carácter aberto, de pacto, e esixe a aceptación das diferenzas e
limitacións das persoas participantes e a asunción po parte de cada
integrante das súas propias responsabilidades.
Esta competencia tamén relaciona o dereito que toda a cidadanía

ten á saúde coa promoción da actividade física no período escolar. A
inactividade física é un problema importante de saúde pública. A visión
dunha mocidade sedentaria, observadora deportiva e afastada da
práctica motora, con índices crecentes de obesidade e problemas de
saúde realmente alarmantes establece como prioridade social a
educación para a prevención de comportamentos de risco e a promoción
da actividade física como base de cultivo de hábitos saudables.
7
A educación física promove de forma singular a consecución da
autonomía e iniciativa persoal das alumnas e dos alumnos. As bases da
identidade persoal edifícanse a partir de dous dos aspectos reguladores
do ser humano, o corpo e o movemento. A forma de interaccionar con
outras persoas e co medio realízase a partir da diferenciada motricidade
de cada quen. E é aí, na disposición persoal para a acción, onde se
afirma a súa base identitaria.
O ensino das diferentes propostas motoras, dos xogos e deportes,
das actividades no medio natural ou do desenvolvemento da condición
física e a expresión corporal oriéntanse cara á formación dun ser
autónomo capaz de anticipar, percibir, decidir, relacionar, executar e
reflexionar sobre as súas actuacións e de transferir o traballo na aula a
outros espazos persoais de recreación e tempo libre.
Estas propostas, que fomentan a autonomía e a iniciativa persoal,
oriéntanse en educación física, basicamente, desde tres campos: desde
a forma de producirse a interacción entre o profesorado e o alumnado,
desde a metodoloxía de traballo na aula e desde as exixencias e os
retos da propia actividade.
A interacción na aula fai referencia ao clima existente, á
cooperación e participación das alumnas e dos alumnos nas propostas
que se desenvolven na aula e fóra dela. Neste espectro inclúense
formulacións de autoxestión ou coxestión das propias sesións de
educación física ou da organización de propostas complementarias
como xornadas deportivas, eventos singulares ou programacións
específicas.
As metodoloxías seleccionadas condicionan o nivel de autonomía
do alumnado.A metodoloxía debe ser utilizada en función da actividade
e das características das persoas destinatarias. Con todo as propostas
máis creativas, máis autónomas, máis individualizadas, máis
exploratorias, promoven unha formación máis individualizada e
desenvolven unha maior capacidade de iniciativa persoal.
Doutra banda, as exixencias e os retos das tarefas con certa
dificultade técnica ou enfrontarse á mellora do propio nivel de condición
física, implican situacións en que o alumnado debe manifestar
autosuperación, perseveranza e actitude positiva; responsabilidade e
honestidade na aplicación das regras e capacidade de aceptación dos
diferentes niveis de condición física e de execución motriz dentro do
grupo.
8
A educación física contribúe á competencia cultural e artística en
dous planos diferentes. O primeiro plano vén definido polo
enriquecemento cultural que supón para o alumnado a práctica e o
coñecemento das actividades físicas e deportivas. O segundo plano vén
determinado pola observación da actividade física e deportiva como
unha forma artística, como elemento plástico.
No primeiro caso, esta competencia supón apreciar, comprender e

valorar as manifestacións culturais da motricidade humana, tales como
os deportes, os xogos tradicionais, as actividades expresivas ou a
danza, e consideralos como parte do patrimonio cultural dos pobos, algo
que é necesario coñecer e preservar. Contribúese a adquirir esta
competencia facilitando o acceso do alumnado á historia literaria e visual
da educación física, ao coñecemento dos seus momentos máis
singulares e a unha reflexión e valoración crítica sobre a súa
transcendencia no contexto cultural en que teñen ou tiveron lugar.
Noutro sentido, esta materia está comprometida coa adquisición

dunha actitude aberta e respectuosa ante o fenómeno deportivo como
espectáculo e ante as manifestacións lúdicas, deportivas e de expresión
corporal propias doutras culturas, propoñendo fomentar unha visión
crítica ante a violencia no deporte ou outras situacións contrarias á
dignidade humana que nel se producen.
A educación física ten un carácter creativo ao que se contribúe

mediante a exploración e utilización das posibilidades e recursos
expresivos do corpo e o movemento. Desenvólvese esta competencia
ensinando a ver e a percibir os aspectos estéticos que poden existir
dentro dun acto motor, especialmente na observación das grandes
competicións e encontros deportivos. Elasticidade, expresividade,
harmonía, plasticidade, son palabras asignables a diversas
especialidades e momentos deportivos. A súa aplicación farase a través
do desenvolvemento das habilidades perceptivas e da experimentación
sensorial, especialmente a través da realización de propostas rítmico-
expresivas, individuais ou grupais e da visualización de actividades
deportivas ou de expresión corporal de alto nivel.
9
Aprender a resolver problemas motores de forma autónoma,
aplicar os coñecementos á resolución de novas situacións, é un dos
grandes obxectivos da educación física. Aprender a aprender en
educación física tamén implica desenvolver habilidades para o traballo
en equipo en diferentes actividades deportivas e expresivas colectivas e
a adquisición de aprendizaxes técnicas, estratéxicas e tácticas que
sexan xeneralizables para varias actividades deportivas.
Esta competencia está vinculada directamente co desenvolvemento

da autonomía e da iniciativa persoal na aula. A forma en que se realiza a
interacción nela e as metodoloxías de traballo empregadas no
desenvolvemento das sesións van condicionar o desenvolvemento desta
competencia.
A educación física axuda á consecución da competencia para

aprender a aprender ao ofrecer recursos para a planificación de
determinadas actividades físicas a partir dun proceso de
experimentación. Unha educación física e deportiva sobre a base de
situacións-problema, discusións polémicas, obradoiros, debates... pode
contribuír a que o alumnado sexa capaz de regular a súa propia
aprendizaxe da actividade física e á vez estruturar e organizar a práctica
no seu tempo libre. Para iso deberán realizarse actividades que, polo
seu contido, propicien a resolución de problemas, organizar situacións
en que se revelen contradicións, buscar solucións posibles ante as
actividades cooperativas ou de competición, individuais ou grupais
presentados, e xulgar o proceso e o seu resultado final.
A educación física é unha encrucillada de diversas linguaxes.

Algunhas sonlle propias e outras son compartidos. A adquisición da
competencia en comunicación lingüística prodúcese en educación física
de dúas formas diferentes. A primeira, do mesmo xeito que no resto das
materias, ofrecendo unha variedade de intercambios comunicativos e
enriquecendo a capacidade comunicativa a través das expresións e o
vocabulario específico que achega.
10
Ademais a comunicación, como factor básico da linguaxe, está
unida á área de educación física polo uso do corpo como medio para
expresar todo tipo de accións ou sensacións. Co corpo transmítense
ademáns, afectos, estados de ánimos, posturas, sinais... que configuran
as bases da linguaxe corporal. Escoitar, expoñer e dialogar estarían moi
empobrecidos sen a significatividade que o corpo lles dá a estes
conceptos. A comunicación xestual, a utilización de ritmos e danzas, a
respiración e, en xeral, as técnicas de dominio corporal, inicialmente
traballadas en primaria, e que convén continuar.
A contribución da educación física á adquisición da competencia

matemática é de carácter secundario e prodúcese a través do
desenvolvemento de diversos contidos específicos da educación física e
a partir doutros de carácter transversal. O cuantitativo no espacial, no
temporal, nas distancias e traxectorias, está do tempo, a toma de
pulsacións, o ritmo en función da distancia, a regulación de esforzos, a
ocupación espacial, son formas que se manexan habitualmente en
educación física, ben polo coñecemento regulamentario, ben polas
exixencias da propia práctica.
11
4. - OBXECTIVOS XERAIS DA ÁREA DE EDUCACIÓN FÍSICA PARA
A E.S.O. (Decreto 233/2002-Currículo dá Secundaria Obrigatoria en
Galicia).
1. - Coñecer e valorar os efectos beneficiosos, riscos e

contraindicacións que a práctica regular da actividade física ten
para a saúde individual e colectiva.
2. - Practicar de forma habitual e sistemática actividades físicas co

fin de mellorar as condicións de saúde e calidade de vida.
3. - Valorar o estado das súas capacidades físicas e habilidades

específicas e planificar actividades que lle permitan satisfacer as
súas necesidades.
4. - Realizar tarefas dirixidas á mellora da condición física e as

condicións de saúde e calidade de vida, facendo un tratamento
discriminado de cada capacidade.
5. - Incrementar as súas posibilidades de rendemento motor

mediante o acondicionamento e mellora das capacidades físicas
básicas e o perfeccionamento das súas funcións de axuste,
dominio e control corporal.
6. - Coñecer e practicar modalidades deportivas individuais,

colectivas e de adversario, aplicando os fundamentos
regulamentarios, técnicos e tácticos en situacións de xogo.
7. - Participar, con independencia do nivel alcanzado, en xogos e

deportes, especialmente nos practicados na zona e na
comunidade autónoma, colaborando na organización de
campionatos, valorando os aspectos de relación que fomentan e
mostrando actitudes de tolerancia e deportividade.
8. - Deseñar e realizar actividades físico-deportivas no medio

natural que teñan baixo impacto ambiental, contribuíndo a súa
conservación e mellora.
9. - Realizar actividades deportivas e recreativas cun nivel de

autonomía aceptable na súa execución.
12
10. - Coñecer e utilizar técnicas básicas de relaxación como medio
para reducir desequilibrios e aliviar tensións producidas pola vida
cotiá e/ou na práctica físico deportiva.
11. - Valorar, deseñar e practicar actividades rítmicas cunha base

musical como medio de comunicación e expresión creativa. Utilizar
e valorar a riqueza expresiva do corpo e do movemento en
manifestacións artísticas e culturais.
13
5.- OBXETIVOS, CONTIDOS E CRITERIOS DE AVALIACIÓN PARA
CADA CURSO.
1º ESO (decreto 133/2007)
OBXETIVOS
• Conocer o significado do quecemento na práctica da actividade

física.
• Executar xogos e exercicios apropiados para o quecemento.
• Desarrollar as capacidades físicas relacionadas coa saúde
• Realizar xogos e exercicios para a mellora da saúde.
• Conseguir hábitos de hixiene.
• Executar habilidades motrices vinculadas á accións deportivas.
• Prácticar actividades e xogos encamiñadas hacia o
aprendizaxe dos deportes individuais.
• Realizar xestos técnicos básicos e regulamentarios dun
deporte individual.
• Coñecer as fases do xogo nos deportes colectivos.
• Realizar xestos técnicos dos deportes colectivos.
• Coñecer e realizar xogos e deportes tradicionais de Galicia.
• Aceptar o nivel de execución alcanzado.
• Valorar as actividades deportivas como unha forma de mellorar
a saúde.
• Respectar e aceptar as regras do xogo.
• Utilizar o corpo, para a realización de actividades expresivas.
• Conseguir por medio das actividades expresivas unha dinámica
posistiva do grupo.
• Saber combinar distintos ritmos.
• Realizar e prácticar danzas populares.
• Conseguir a desinhibición nas actividades expresivas.
• Adquirir nociones sobre o medio natural e realizar habilidades
adaptadas ao tipo de actividade proposta: transportar, remar,
montar en bicicleta etc…
• Realizar unha ruta de sendeirismo e recoñecer as sinais de
rastrexo.
• Aceptar e respectar as normas para a conservación do medio
urbano e natural.
14
CONTIDOS
BLOQUE1. CONDICIÓN FÍSICA E SAÚDE
• Quecemento e o seu significado na práctica da actividade

física.
• Execución de xogos e exercicios apropiados para o
quecemento.
• Valoración do quecemento como hábito saudable ao comenzo
dunha actividade física.
• Realización de actividades de baixa intensidade na finalización
da actividade física.
• Condición física. Capacidades físicas principalmente
relacionadas coa saúde.
• Acondicionamento físico a través do desenvolvemento das
capacidades físicas relacionadas coa saúde.
• Realización de xogos para a mellora da condición física.
• Exercitación de posicións corporais axeitadas na práctica de
actividades físicas e en situacións da vida cotiá.
• Fortalecemento da musculatura de sostén mediante a
realización de exercicios de mobilidade articular, de
fortalecemento muscular e de relaxación.
• Atención á higiene corporal logo da práctica de actividade
física.
BLOQUE 2. XOGOS E DEPORTES.
• O deporte como fenómeno social e cultural.

• Execución de habilidades motrices vinculadas a accións
deportivas.
• Práctica de actividades e xogos para a aprendizaje dos deportes
individuais.
• Realización de xestos técnicos básicos e identificación de
elementos regulamentarios dun deporte individual.
• As fases do xogo nos deportes colectivos: concepto e obxetivos.
• Realización de xogos e actividades en que prevalezan aspectos
comúns dos deportes colectivos.
• Realización de tarefas xogadas e actividades cooperativas.
Desafíos físicos cooperativos.
• Coñecemento e realización de xogos e deportes tradicionais de
Galicia.
15
• Aceptación do propio nivel de execución
BLOQUE 3. EXPRESIÓN CORPORAL
• O corpo expresivo: postura, xesto e movemento. Aplicación da

conciencia corporal nas actividades expresivas.
• Experimentación de actividades expresivas orientadas a favorecer
unha dinámica positiva do grupo.
• Combinación de distintos ritmos e manexo de diversos obxectos
na realización de actividades expresivas.
• Realización de danzas sinxelas de carácter recreativo e popular.
• Disposición favorable á desinhibición nas actividades de expresión
corporal.
BLOQUE 4. ACTIVIDADES NO MEDIO NATURAL
• As actividades físico-deportivas no medio natural: terra,aire e

agua. Realización de habilidades adaptadas ao tipo de actividade
recreativa proposta: rubir, transportar, remar, montar en bicicleta…
• Adquisición de técnicas básicas no medio natural: iniciación a
caballería básica e montaxe de tendas de campaña. A súa
aplicación en diferentes contextos.
• Realización de itinerarios de curto percorrido, preferentemente no
medio natural, con recoñecemento de sinais de rastrexo.
• Adquisición de nocións básicas sobre seguridade, coñecemento
de materiais e vestimenta necesaria.
• Disfrute con construccións de madeira e/ou corda e con outras
actividades de recreación propias do medio natural.
• Aceptación e respecto das normas para aconservación do medio
urbano e natural.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1. Recompilar actividades, xogos, estiramientos e exercicios de

mobilidade articular apropiados para o quencemento e realizados
en clase.
2. Identificar os hábitos higiénicos e posturais saudables

relacionados coa actividade física e coa vida cotiá.
16
3. Incrementar as capacidades físicas relacionadas coa saúde,
traballadas durante o curso, con respecto a seu nivel inicial.
4. Mellorar a execución dos aspectos técnicos fundamentais dun
deporte individual, Aceptando o nivel alcanzado.
5. Realizar a acción motriz oportuna en función da fase de xogo
que se desenvolva, ataque ou defensa, no xogo ou deporte
colectivo proposto.
6. Resolver desafíos de forma cooperativa.
7. Coñocer e realizar xogos e deportes tradicionais de Galicia.
8. Elaborar unha mensaxe de forma colectiva mediante técnicas

como o mimo, o xesto, a dramatización ou a danza e comunicalo
ao resto de grupos.
9. Seguir as indicacións dos sinais de rastrexo propias do

sendeirismo nun percorrido polo centro ou as súas inmediacións,
resolvendo pequenos problemas suscitados no devandito
itinerario.
17
2º E.S.O.(decreto 233/2002)
OBXECTIVOS
• Confeccionar autónomamente un catálogo de exercicios para

executar quentamentos xerais.
• Incrementar as capacidades físicas relacionadas coa saúde.
Resistencia e flexibilidade.
• Levar a cabo un acondicionamento de R. Aeróbica e
flexibilidade.
• Coñecer e practicar exercicios de mantemento das posicións
corporais.
• Ser capaz de realizar habilidades motrices complexas:
coordinación dinámica xeral e coordinación dinámica
específica.
• Coñecer e practicar xogos e deportes populares e tradicionais
gallegos.
• Coñecer e practicar un deporte colectivo, mini-volei, mini-
basquet...
• Coñecer e practicar un deporte individual: natación, gimnasia
deportiva, atletismo...
• Coñecer e practicar actividades no medio natural.
• Ser capaces de identificar as sinaís dun percorrido.
• Practicar actividades expresivas.
CONTIDOS
CONDICIÓN FÍSICA E SAÚDE

• O quencemento xeral e especifico. Obxetivos. Pautas para a
súa elaboración. Ecompilación e posta en prácticados
diferentes tipos de exercicios aplicados ó quecemento xeral.
• Capacidades físicas relacionadas coa saúde: resistencia
aeróbica e flexibilidade. Concepto. Control da intensidade do
esforzo pola frecuencia cardiaca: toma de pulsaciones, cálculo
e realización de esforzos dentro da súa zona de actividade.
• Acondicionamento da resistencia aeróbica: carreira continua,
adestramento total e xogos.
• Acondicionamento da flexibilidade: exercicios estáticos e
dinámicos.
18
• Práctica dos diferentes tipos de respiración: clavicular, torácica
e abdominal.
2. HABILIDADES ESPECÍFICAS
XOGOS E DEPORTES.
• Introducción as habilidades específicas.

• Execución de distintas combinaciones de habilidades gimnásticas
e acrobáticas.
• Características básicas e comúns das habilidades deportivas:
normas, regras, aspectos técnicos e tácticos.
• Realización de tarefas dirixidas á aprendizaje dos fundamentos
técnicos básicos, principios tácticos básicos e regulamentarios dun
deporte colectivo.
• Escolma e práctica dos xogos tradicionais da zona.
• Práctica de actividades deportivas individuais relacionadas co
atletismo, bádminton… e colectivas relacionadas co mini básquet,
voleipraia, mini-balonmán, de ocio e recreación.
NO MEDIO NATURAL
• Adquisición e posta en práctica de técnicas básicas para a

montaxe de tendas de campaña.
• Nocións sobre supervivencia e acampada: normas de seguridade,
elección do terreo e precaucións que hai que ter en conta para
montar tendas.
• O sendeirismo. Concepto de sendeirismo. Tipos de senda,
material e vestimenta necesaria. Realización dun percorrido de
sendeirismo.
• Caracteristicas do medio natural: topografía e recoñecemento de
formas e elementos da paisaxe.
RITMO E EXPRESIÓN
• Experimentación de actividades encamiñadas ó domino, ó control

corporal e á comunicación cos demais: os xestos e as posturas.
• Combinación de movementos de distintos segmentos corporais
con desprazamentos seguindo unha secuencia rítmica.
• Execución de pasos sinxelos de danzas colectivas.
19
4. ACTITUDES, VALORES E NORMAS.
• Valoración dos efectos positivos que a actividade física e os

hábitos hixiénicos teñen sobre a condición física e a saúde.
• Toma de conciencia da propia condición física e predisposición a
mellorala cun traballo adecuado.
• Recoñecemento e valoración da relación existente entre a
adopción dunha postura correcta na realización de actividades
físicas e no traballo diario de clase.
• Respecto e aceptación de normas e regulamentos.
• Valoración da propia habilidade como punto de partida para a
superación persoal.
• Valoración dos xoos e deportes autóctonos como vínculo e parte
do patrimonio da nosa comunidade.
• Aceptación das diferencias individuais e respecto ante a ejecución
dos demais.
• Valoración das produccións culturais da nosa comunidade que
existen no campo da expresión corporal.
• Toma de conciencia dos usos e abusos de que está sendo
obxecto o medio urbano e natural.
• Toma de conciencia dos efectos que determinados hábitos sociais
teñen no organismo: tabaquismo, alcoholismo e sedentarismo.
1. Confeccionar autónomamente un catálogo dos diferentes

exercicios que se poidan utilizar para elaborar quecementos
xerais.
2. Incrementa-las capacidades físicas relacionadas coa saúde,
traballadas durante os dous cursos, mellorando con respecto ó
seu nivel de partida.
3. Emprega-la respiración como técnica que favorece o
autocontrol.
4. Utiliza-las técnicas básicas das actividades no medio natural
que se leven á práctica e adoptar unha actitude crítica ante a
falta de coidado e conservación á que o dito medio está
sometido.
20
5. Emprega-las habilidades específicas aprendidas en situacións
reais de práctica, prstando atención ós elementos de
percepción e decisión.
6. Practicar, en situacións reais de práctica, xogos e deportes,
aplicando as regras, a técnica, e elaborar estrtexias de ataque e
defensa.
7. Participar de forma activa na realización de actividades fisico-
deportivas, respectando as regras e normas establecidas e
responsabilizándose da adecuada utilización dos materiais e
instalacións.
8. Mostrar unha actitude de tolerancia e deportividade, tanto
cando se adopta o papel de participante coma o de espectador.
9. Acepta-las diferencias de habilidade, sen que sexan obxecto de
discriminación por razóns de sexo, raza, capacidade física, etc.
10. Practicar actividades expresivas (mimo, danza…) sinxelas en
pequenos grupos ou individual, dándolles un matiz expresivo e
adaptando, se é o caso, a ejecución á dos compañeiros.
11. Manifestar, individual e colectivamente, estados de ánimo e
ideas, empreñando técnicas de dinámica de grupo e de
expresión xestual.
3ºESO. (decreto 133/2007).
OBXECTIVOS
• Elaborar e executar autónomamente quentamentos xerais.

• Coñecer os obxectivos básicos e os protocolos de probas de
valoración da condición física e tomar conciencia da propia C.F., das
limitacións individuais e das posibilidades de desenvolvemento e
mellora que posúe.
• Coñecer e aplicar formas e métodos de traballo da resistencia
aeróbica, a forza e a flexibilidade e reacciónalo coa saúde.
• Coñecer e valorar os factores que inciden no desenvolvemento da
forza, flexibilidade e resistencia así como as adaptacións funcionais
máis importantes do aparato cardiovascular, respiratorio e locomotor
e recoñecer as capacidades físicas implicadas nas distintas
actividades.
• Coñecer aspectos básicos da dieta equilibrada e recomendacións de
alimentación relacionadas coa actividade física.
21
• Coñecer, aplicar e respectar as normas dun o varios deportes
colectivos e individuais, así como de diferentes actividades de ocio e
recreación, practicandoos de forma participativa e saudable.
• Aplicar e practicar diferentes actividades de xogos para a progresión
dun deporte individual: atletismo….., o dun deporte colectivo:
voleibol….
• Coñecer e practicar xogos e deportes tradicionais de Galicia.
• Coñecer e practicar técnicas básicas de relaxación, respiración e
concentración que lles permitan mellorar a súa calidade de vida.
• Perfeccionar as posibilidades expresivas corporais como elemento de
comunicación e de relación social.
• Coñecer e practicar modalidades deportivas propias do medio natural
desenvolvendo actitudes de colaboración, responsabilidade…
• Interpretar e utilizar a simboloxia internacional de orientación na
compresión e utilización eficaz dos planos de orientación así como
aplicar técnicas básicas de orientación na resolución e execución de
percorridos de orientación.
CONTIDOS
BLOQUE 1. CONDICIÓN FÍSICA E SAÚDE.
• O quecemento. Efectos. Pautas para a súa elaboración.

• Elaboración e posta en práctica de quecemenetos, logo da análise da
actividade física que se vai a realizar.
• Vinculación das capacidades físicas principalmente relacionadas coa
saúde: resistencia aeróbica, flexibilidade e forza resistencia xeral,
mediante a posta en práctica de sistemas e métodos de adstramento.
• Recoñecemento do efecto positivo que a práctica de actividade física
produce no organismo.
• Adopción de posturas correctas nas actividades físicas e deportivas
realizadas.
• Control da intensidade do esforzo: coñecemento da frecuencia
cardíaca máxima e de repouso. Tempo de recuperación.
• Alimentación e actividade física: equilibrio entre a ingesta e o gasto
calórico.
• Valoración da alimentación como factor decisivo na saúde persoal.
• Execución de métodos de relaxación como medio para liberar
tensións.
22
BLOQUE 2. XOGOS E DEPORTES.
• As fases do xogo nos deportes colectivos: organización do ataque

e da defensa.
• Práctica dos fundamentos técnicos, tácticos e regulamentarios dun
deporte colectivo diferente ao realizado no curso anterior.
• Participación activa nas actividades e xogos e no deporte colectivo
escollido.
• Práctica de actividades e xogos para a progresión nun deporte
individual.
• Coñecemento e realización de xogos e deportes tradicionais de
Galicia.
• Tolerancia e deportividade na práctica deportiva e na consecución
de resultados.
• Asunción de responsabilidade individual nunca actividade
colectiva, como condición indispensable para a consecución dun
obxetivo común.
BLOQUE 3. EXPRESIÓN CORPORAL
• Bailes e danzas: realización de danzas colectivas, históricas e do

mundo. Aspectos culturais en relación á expresión corporal.
• Realización de movementos corporais globais e segmentarios
cunha base rítmica, combinando as variables de espazo, tempo e
intensidade, destacando o seu valor expresivo.
• Execución de ritmos con práctica individual, por parellas ou
colectiva.
• Predisposición para realizar os bailes e danzas con calquera
compañeiro e compañeira.
• Disposición favorable á desinhibición na exteriorización de
sentimentos e emocións.
BLOQUE 4. ACTIVIDADES NO MEDIO NATURAL.
• As actividades físico-deportivas no medio natural: terra, aire e

auga. Realización de habilidades adaptadas ao tipo de actividade
recreativa proposta: rapelar, esquiar, subir, remar...
• Normas de seguridade para a realización de percorridos de
orientación no medio urbano e natural.
23
• Realización de percorridos de orientación, a partir do uso de
elementos básicos de orientación natural e da utilización de
mapas.
• Recoñecemento das actividades na natureza como actividades
para a mellora da condición física e a recreación.
• Aplicación da cabulleria a construccións e montases básicas
características das actividades no medio natural.
• Aceptación das normas de seguridade e protección na realización
de actividades de orientación e no paso de construccións e
montaxes de madeira e/ou corda, propias do medio natural.
1. Relacionar as actividades físicas cos efectos que producen nos

diferentes aparellos e sistemas do corpo humano, especialmente
con aqueles que son máis relevantes para a saúde.
2. Incrementar os niveis de resistencia aeróbica, flexibilidade e forza
resistencia a partir do nivel inicial, participando na selección das
actividades e exercicios en función dos métodos de adestramento
propios de cada capacidade.
3. Realizar exercicios de acondicionamiento físico atendendo a
criterios de hixiene postural como estratexia para a prevención de
lesións.
4. Recoñecer, a partir da medición da frecuencia cardíaca, a
intensidade do traballo realizado.
5. Reflexionar sobre la importancia que ten para a saúde unha
alimentación equilibrada a partir do cálculo da inxesta e o gasto
calórico, de acordo coas racións de cada grupo de alimentos e das
actividades diarias realizadas.
6. Resolver situacións de xogo reducido dun ou varios deportes
colectivos, aplicando os coñecementos técnicos, tácticos e
regulamentarios adquiridos.
7. Progresar no desenvolvemento dos aspectos técnicos do deporte
individual traballado.
8. Coñecer e realizar xogos e deportes tradicionais de Galicia.
9. Realizar bailes por parellas ou en grupo, indistintamente con
calquera membro del, amosando repecto e desinhibición.
10.Completar unha actividade de orientación, preferentemente no
medio natural, coa axuda dun mapa, resolvendo pequenos problemas
suscitados no devandito itinerario, coñecendo e aplicando as normas
de seguridade propias das actividades na natureza e amosando unha
actitude de repecto cara ao medio.
24
4º ESO
OBXETIVOS
• Coñecer as caracteristicas e pautas básicas de elaboración do

quecemento específico.
• Coñecer e aplicar formas e métodos de traballo da forza e
resistencia muscular e a velocidade e reacciónalo coa saúde.
• Levar a cabo un acondicionamento da forza, resistencia muscular
e velocidade a trvés de diferentes actividades.
• Coñecer, aplicar e valorar as técnicas básicas de corrección
postural en actividades deportivas e da vida cotiá.
• Realizar actividades encamiñadas áaprendizaxe e
perfeccionamento dun deporte coectivo: béisbol, baloncesto…, e
doutro individual: bádminton….
• Perfeccionar e profundizar nas técnicas de orientación
• Planificar e realizar actividades no medio natural
• Coñecer e practicar actividads rítmicas cunha base musical e
iniciar a los alumnos na elaboración de deseños coreográficos.
CONTIDOS
1. CONDICIÓN FÍSICA E SAÚDE
• O quecemento específico. Características. Pautas para a súa

elaboración. Realización e posta en práctica de quecemento
despois da analise da actividade física que se realiza.
• Capacidades físicas relacionadas coa saúde: forza e resistencia
muscular e a velocidade. Concepto. Manifestacións básicas. Tipos
de exercicios.
• Acondicionamiento da forza-resistencia mediante a práctica de
exercicios localizados e en parellas. Elaboración dun repertorio de
exercicios de forza.
• A postura corporal nas actividades cotiza. Análises dos malos
hábitos e a súa corrección.
• Efectos do traballo de forza, resistencia muscular e velocidade
sobre o estado de saúde.
• Elaboración e posta en práctica dun plan de traballo da resistencia
aeróbica e da flexibilidade.
25
2. HABILIDADES ESPECÍFICAS.
HABILIDADES DEPORTIVAS
• Realización de actividades encamiñadas á aprendizaxe e
perfeccionamento dun deporte colectivo e doutro individual.
• Planificación de propostas de actividades aplicables ós deportes
que se están practicando, levándoas á práctica de forma
autónoma.
• Práctica de actividades deportivas individuais e colectivas de ocio
e recreación.
• Planificación e organización de campionatos deportivos.
NO MEDIO NATURAL.
• Aspectos xerais que hai que considerar na organización de
actividades no medio natural.
• Pefeccionamento e profundización de técnicas de orientación.
Localización de controis seguindo a simboloxia internacional.
• Relación entre a actividade física, a saúde e o medio natural.
• Planificación e realización de actividades no medio natural:
cicloturismo, excursións, travesias, exploracións, itinerarios e rutas
ecolóxicas e culturais...
RITMO E EXPRESIÓN
• Prácticas de actividades rítmicas cunha base musical.
• Directrices que hai que seguir para a elaboración de deseños
coreográficos.
• Creación duna composición coreográfica colectiva con apoio duna
estructura musical incluindo os diferentes elementos: espacio,
tempo e intensidade.
• Introducción ós métodos de relajación: Jacobson, Schultz, tai-chi…
• Participación e contribución ó traballo en grupo.
3. ACTITUDES, VALORES E NORMAS.

• Toma de conciencia da importancia de evitar actitudes posturais
inadecuadas.
• Cooperación e aceptación das funcións atribuidas dentro dun labor
de equipo.
• Actitude responsable da mellora da propia condición física.
• Valoración da disposición desinteresada na participación e
organización de actividades como esencia dun espírito olímpico.
26
• Valoración obxetiva dos elementos dos elementos técnicos,
tácticos e plásticos do deporte, independentemente da persoa e/ou
equipo que o realice.
• Toma de conciencia do impacto que teñen algunhas actividades
físico-deportivas sobre o medio en que se realizan.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN.
1. Realizar quecementos xerais e específicos adecuados ás
actividades físicas que práctica, de forma autónoma.
2. Incrementa-las capacidades físicas de resistencia, flexibilidade,
forza, resistencia muscular e velocidade respecto a si mesmo e ó
contorno de referencia e tendo en conta, sobre todo, a súa
superación persoal.
3. Deseñar, de forma autónoma un plan de traballo encamiñado a
mellora da resistencia aeróbica e da flexibilidade.
4. Comportarse respectuosamente co medio natural, planificar e
utiliza-las técnicas adecuadas no desenvolvemento de actividades
físicas na natureza.
5. Coordina-las acciós propias coas do equipo, participando no
deporte seleccionado de forma cooperativa.
6. Practicar deportes colectivos, de ocio e recreación, aplicando as
regras, a técnica, e elaborar estrategias de ataque e defensa.
7. Participar de forma activa na realización de actividades físico-
deportivas mostrando unha actitude de tolerancia e deportividade,
tanto no papel de participante coma no de espectador.
8. Acepta-las diferencias de habilidade, sen que sexan obxeto de
discriminación, por razóns de sexo, raza, capacidade física, etc.
9. Utilizar técnicas de relajación para recobra-lo equilibrio psico-físico
e como preparación para o desenvolvemento doutas actividades.
10. Realizar, mediante a aplicación de técnicas básicas,
produccións artisticas sinxelas, cooperando cos compañeiros e
dándolles un matiz expresivo..
27
6.- TEMPORIZACIÓN E SECUENCIACIÓN DAS UNIDADES
DIDÁCTICAS POR CURSOS.
1º ESO
Bloque UNIDADES DIDACTICAS Nº Temporalización

contidos SESIONS
Presentación e 2
avaliación inicial
1ª AVALIACIÓN
UD 1: Xogos aplicados á
Xogos e Educación Física
deportes - De Presentación e dinámica 5
Oct-nov-dec.
de grupos
- Populares e Tradicionais.
- Xogos de condición física e
predeportivos.
UD 2: Capacidades Físicas
Básicas 1
Condición - As CFB, ¿que son e cales 12
Física e son? Oct-nov-dec.
saude - O quencemento.
- Corpo humán e exercicio.
Beneficios.
- As capacidades físicas e
cualidades motoras.
UD 3: A saúde 1:
Condición -Tema teórico e trátase, sobre
Física e todo, intradisciplinarmente en 8 Oct-nov-dec.
saude tódalas U.D. Igual que nos
outros cursos da ESO.
- Hábitos positivos e negativos
para a saúde.
-Prevención de malformacións.
Avaliación Decembro
2ª AVALIACIÓN
UD4: Habilidades Ximnásticas
Habilidades - Voltereta adiante e atrás.
e destrezas - Equilibrios invertidos de 9 Xan-fe-mar-ab.
cabeza e mans.
- Roda lateral.
- Saltos en minitramp.
- Aparellos ximnásticos.
Xogos e UD 5: Deportes Colectivos: O
28
deportes Baloncesto (9 sesións)
- Algo de historia. Xan-fe-mar-ab.
materiais.
- Para xogar mellor.
UD 6: O meu corpo exprésase co 5

Expresión movemento Xan-fe-mar-ab.
corporal - A expresión Corporal
- A dramatización
- Linguaxe Corporal
UD 7: Deportes Colectivos: O
Xogos e Voleibol
deportes - Algo de historia. 9 Xan-fe-mar-ab.
- Regras e Materiais.
- Para xogar mellor
Avaliación
3ª AVALIACIÓN
UD 8: Xogos e Deportes
Xogos e alternativos-recreativos
deportes - Minixokey 8 Ab-maio-xuño
- Indiaca
- Palas
UD 9: O Ritmo e coordinación.
Expresión Danzas Colectivas
corporal e - O ritmo 5 Ab-maio-xuño
ritmo - ¿Por que se baila?
- Danzas Colectivas
- Iniciación ó merengue
UD 10: Actividades no medio
natural
- O medio natural. Posibilidades. Ab-maio-xuño
Actividades no Atencións.
medio Natural - Os puntos cardinais e a brúxula. 6
- O rastreo. Xogos.
- Os mapas.
- Orientación por indicios.
29
2º ESO

contidos SESIONS
Presentación e 2
avaliación inicial
1ª AVALIACIÓN
UD 1: CF 2. Estar en forma
_ (Quencemento específico,
resistencia, forza, flexibilidade, 12
Oct-nov-dec.
Condición velocidade, xogos e acroximnasia,
Física e errores posturais, lesións
saude relaxación)
– Aprender a controlar o noso
esforzo (FC, Frec. Respiratoria)
– O quecemento
– A resistencia
– A flexibilidade
UD 2: A saúde 2
Condición - Nutrición
Física e - Relaxación 12
saude - Evitar lesións Oct-nov-dec.
Habilidades UD 3:Habilidades ximnásticas ( 8 9 Oct-nov-dec.
e destrezas sesións)
– Eixos e planos do movemento
– Exercicios ximnásticos: rondada,
roda lateral a unha man, poltrón
– Encadeamentos: pino + voltereta
– Acrosport
UD 4: Danzas Populares. Bailes de

Expresión salón II: Cha-cha-cha / Pasodoble, Oct-nov-dec.
4
corporal e bachata e roda cubana
ritmo
2ª AVALIACIÓN
UD 5: Balonmán
Xogos e – Algo de historia
deportes – Regras básicas 9 Xan-fe-mar-ab.
– Técnica: Posición, pase, tiro,
recepción
Xogos e UD 6:Actividades deportivo- 9
30
deportes recreativas Xan-fe-mar-ab.
- Pelotas Malabares (2)
- Freesbees (2)
- Badminton (4)
- Indiakas
- Zancos, diábolos, plato chino,
palos del diablo, bolos, palas,
petanca (2)
UD 7: Fútbol (4 sesións) 5
Expresión – Algo de historia Xan-fe-mar-ab.
corporal – Regras básicas
– Técnica: habilidade, golpeos,
condución e control.
Avaliación Ab
3ª AVALIACIÓN
UD 8: Xogos populares (6 sesións)
Xogos e – De saltos
deportes – De lanzamento e precisión 8 Ab-maio-xuño
– De loita e forza
– Xogos e deportes acuáticos
UD 9: Actividades na natureza ( 3
Actividades no sesións)
medio Natural – Senderismo 5 Ab-maio-xuño
– Acampada
– Tenda de campaña e materiais
UD 10: Expresividade (4 sesións)

_(A mirada, os xestos, andar coma
forma de expresión / percepcións Ab-maio-xuño
Expresión sensitivas / a representación, o
corporal e sketch 6
ritmo – Alegoría do corpo humán
– Coñecemento da linguaxe
corporal
– Xestos corporais da vida cotiá
– Elementos básicos da expresión
31
3º ESO

contidos SESIONS
Presentación e 2
avaliación inicial
1ª AVALIACIÓN
UD 1: CF 3
(Quecemento xeral, stretchins e
PNF, resistencia aeróbica e Oct-nov-dec.
Condición anaeróbica, carreira continua,
Física e entrenamento total, circuit training,
saude xogos populares, primeiros 12
auxilios)
1. Quecemento xeral
2. Sistemas de entrenamentode
flexibilidade (stretching e PNF)
3. A resistencia. Tipos: aeróbica,
anaeróbica (láctica, aláctica)
4. Sistemas de entrenamento da
resistencia: carreira continua,
fartlek, entrenamento total,
circuito natural, costas, interval
training, circuit training.
Condición UD 2: A saúde 3
Física e 1. Beneficios do exercicio: sistema 12
saude cardiovascular, respiratorio, Oct-nov-dec.
nervioso e locomotor)
2. Hidratación
3. Primeiros Auxilios no deporte
Xogos e UD 3: Atletismo (saltos) 9
deportes • Historia dos saltos Oct-nov-dec.
• Salto de lonxitude
• Triple salto
• Altura
• Pértiga
2ª AVALIACIÓN
UD 4: Ximnasia ( 8 sesións)
- (Control do corpo, acrosport:
Habilidades equilibrios, posicións básicas, 9 Xan-fe-mar-ab.
e destrezas bancos, cuadrupedias, carretillas,
inversións, grandes estructuras;
32
quinta, paloma e flic flac)
- A acrobacia
- Encadeamentos e enlaces
- Novos exercicios ximnásticos
(quinta, paloma e flic flac)
UD 5: Voleibol
- (Repaso técnicas básicas:
posición fundamental, saque baixo,
Xogos e pase de dedos, antebrazos;
deportes Fundamentos de ataque e 11
defensa, sistema de xogo, saque Xan-fe-mar-ab.
de tenis, remate, bloqueo)
• Historia
• Regras importantes
• Volei- praia
• Técnica: saque tenis, remate,
bloqueo
• Táctica: recepción en W con
colocador a turno
Avaliación Ab
3ª AVALIACIÓN
UD 6: Baloncesto (10 sesións)

Repaso: agarre, pase-recepción, 8 Ab-maio-xuño
finta, bote, pivote), tiro estático,
dinámico, entrada, finta tiro e
Xogos e bloqueo. Posicións tácticas e
deportes funcións. Mov. defensivos ind. e
colectivos.)
1- Historia
2- Regras
3- Técnica: entrada, pivote, finta e
bloqueo
4- Táctica: Postos e funcións.
Defensa individual e en zona.
UD 7: Orientación
Actividades no 1. Orientación no medio natural
medio Natural 2. O mapa 5 Ab-maio-xuño
3. A brúxola
4. Carreira de orientación
UD 8: Danza aeróbica: Aeróbic.

Bailes de salón III; Merengue /
Vals, roda cubana ( 8 sesións) Ab-maio-xuño
Expresión 1. Aeróbic. Historia
33
corporal e 2. ¿Para qué serve? 6
ritmo 3. Ritmo aeróbico
4. Pasos básicos
5. Normas
UD 9: Representación ( 5 sesións)
1. Diálogo corporal
2. O espacio
Expresión 3. Os obxectos Ab-maio-xuño
corporal e 4. Os personaxes
ritmo 5. Manifestacións expresivas
6. Composicións dramáticas
7. Relaxación: Jacobson
34
4º ESO

contidos SESIONS
Presentación e 2
avaliación inicial
1ª AVALIACIÓN
UD 1: CF 4
(F. máx. e explosiva, forza
resistencia, velocidade xestual e Oct-nov-dec.
Condición de desprazamento, de reacción,
Física e desenrolo dos sistemas de
saude entrenamento,Método shultz, 12
primeiros auxilios)
1. Quecemento específico
2. E. da Forza (tipos, sistemas de
entreno)
3. E da velocidade
4. Planificación do entreno (Etapas
e contidos dun plan de entreno
(macrociclo, periodo,
mesociclo, microciclo, sesións),
Principos do entrenamento)
UD 2: A saúde 4
Condición 1. Nutrición e deporte
Física e 2. Deporte e columna vertebral 4
saude 3. Primeiros auxilios. RCP Oct-nov-dec.
4. Relaxación. Método Shultz
Xogos e UD 3: Atletismo ( lanzamentos)

deportes – Hª do atletismo Oct-nov-dec.
7
– Peso
– Disco
– Xabalina
– Martelo
Avaliación Dec
2ª AVALIACIÓN
UD 4: Balonmán
Xogos e I. Hª
deportes II. Táctica ind. e colectiva 8 Xan-fe-mar-ab.
III. Movementos básicos colectivos
Xogos e UD 5: Fútbol 4
35
deportes • Regras Xan-fe-mar-ab.
• Técnica: Xogo de cabeza, regate
e finta, entradas e interceptación,
porteiro)
• Táctica: desmarque, espacios
libres, desdobramentos, marcaxes,
sistemas)
Xogos e UD 6 : Deportes alternativos ( 8

deportes sesions)
Deportes de raqueta ( badminton)
e hockey
Avaliación Ab
3ª AVALIACIÓN
UD 7: Act. deportivo-recreativas 12 Ab-maio-xuño

1. Patinase en liña, skate, outros
artefactos
Xogos e 2. Béisbol
deportes 3. Xoquei
4. Rugby
5. Deportes de combate
Expresión UD 8: Danzas Modernas Rock

corporal e /Gim jazz 6 Ab-maio-xuño
ritmo - Danza Moderna
- Gim-jazz
- Bailes de salón
- Rock and Roll
UD 9: ORIENTACIÓN
Actividades no 6 Ab-maio-xuño
medio Natural
36
7.-Criterios de avaliación e a sua relacionación coas
competencias básicas
A avaliación é unha actividade valorativa, investigadora e
facilitadora de cambio educativo e desenvolvemento profesional
docente. Afecta non só aos procesos de aprendizaxe do alumnado,
senón tamén aos procesos de ensino desenvolvidos polo profesorado.
A avaliación constitúe un elemento clave para orientar as decisións
curriculares, definir os problemas educativos, acometer actuacións
concretas, e en definitiva, regular o proceso de adaptación e
contextualización do curríulo.
A idea de avaliación continua presidirá o proceso evaluativo, para

o que se establece entón os conceptos de:
*Ev. Inicial: permitiranos determinar o nivel dos alumnos e adecuar

a programación.
*Ev. Formativa: grazas a ela obteremos un feed-back da marcha
do proceso de ensino-aprendizaxe e reestruturalo.
*Ev. Sumativa: Levarase a cabo ao final de cada unidade didáctica
co fin de observar se se cumpriron os obxectivos didácticos.
A avaliación realizarémola do seguinte xeito:
• En relación ao alumnado.
Teranse como referencia os criterios de avaliación que

detallamos a continuación. Utilizaremos para determinar a súa
consecución ou non, procedementos de observación- avaliación
subxectiva (intrumentos como o rexistro anecdótico, diarios de clase,
listas de control e escalas de observación.) e procedementos de
experimentación-avaliación obxectiva (instrumentos como probas
escritas, orais, probas de condición física-habilidades motoras básicas e
específicas).
37
• En relación ao proceso de ensino-aprendizaxe
Realizaremos unha memoria ao final de cada trimestre, na que se

poida valorar o grao de consecución dos obxectivos que nos
propuxemos, e en que medida podemos mellorar o noso labor como
docentes. Esta avaliación afectará a todos os elementos integrantes do
proceso de ensino-aprendizaxe: obxectivos, materiais, contidos,
recursos didácticos, procesos de avaliación, así como a actuación do
docente.
38
8. – METODOLOXÍA DIDÁCTICA
Partimos da idea fundamental da consideración do alumno como o

principal protagonista da súa propia aprendizaxe onde o profesor se
converte en mediador ou guía dese proceso.
Seguiremos o modelo de apendizaxe constructivo-significativo
onde o alumno/a sexa activo e que o aprendido teña significado para o
cal é necesario:
• Partir dunha situación inicial detectando as capacidades e os
coñecementos previos do alumnado e coñecer o seu
desenvolvemento psicoevolutivo.
• Relacionar os contados e as actividades de aprendizaxe.
• Garantir a funcionalidade das novas aprendizaxes.
• Motivar ao alumnado e aumentar a súa autoestima.
• Favorecer a actividade do alumnado
A metodoloxia potenciará os hábitos de esforzo e responsabilidade

no estudio e favorecerase a interacción alumno-profesor e alumno-
alumno. Potenciarase o pensamento reflexivo e crítico, a elaboración de
xuicios personais e a creatividade.
A metodoloxia didáctica será activa e participativa e desenvolverá a

capacidade dos alumnos para aprender por si mesmos (aprender a
aprender). Utilizarase o traballo en equipo e favorecerase a adquisición
dos principios básicos do método científico. Os contados preséntanse
cunha estructuración clara e plantexando a interrelación entre distintos
contados dunha materia e de distintas materias.
Realizaranse actividades complementarias e extraescolares que

favorezan o desenvolvemento dos contados, e impulsen a utilización de
espazos educativos diversos no centro e os de contorno.
A metodoloxía será:
• Activa: que permita a máxima participación do alumno no proceso.
• Flexible: onde os métodos didácticos han de estar subordinados
ás características do alumno, estrutura da actividade, medios
dispoñibles...
• Participativa: fomentar a cooperación, o compañeirismo e actitudes
sociais.
39
• Integradora: desenvolverá a mellora das capacidades físicas,
psíquicas e sociais de cada alumno en función das súas
posibilidades, sen distinción de sexo ou calquera outra
connotación.
A metodoloxía que propoñemos dende o departamento de

educación física vai dirixida fundamentalmente cara a a consecución
dunha crecente autonomía por parte do alumno, que a nivel práctico se
traduce nunha diminución na toma de decisións por parte do profesor e
un aumento destas polos alumnos. O profesor ensinará unha serie de
principios reitores e permitirá que ou alumno vaia actuando por si só de
forma progresiva, pasando dunha fase directiva (dotación do bagaxe de
coñecementos e experiencias ou máis amplo posible) a unha fase
autónoma (potenciar técnicas de indagación e investigación, e
aplicacións e transferencias do aprendido á vida real).
Será importante ter en conta que non se trata de "deixar facer", e

dicir, permitir que os alumnos fagan o que nun momento determinado
lles apetece sen máis, polo contrario, a labor do profesor irá encamiñada
a potenciar a reflexión crítica sobre a finalidade das suas propostas,
porporcionándolles a axuda necesaria para que aprendan a planificar a
sua propia actividade física e levala á práctica.
- MÉTODOS E ESTILOS DE ENSINO
Empregaremos fundamentalmente dous métodos:
- A Reprodución de Modelos naquelas actividades nas que a

aprendizaxe precise dun rendemento mecánico de eficacia
probada ou por razóns de seguridade.
- Os métodos de Busqueda naquelas actividades nas que o alumno

desenvolva os procesos dedutivos e de enriquecemento. Non
existen solucións mellores, senón percepción de formas de
actuación.
40
En canto aos estilos de ensino, non existe o ideal que se poida
aplicar a todo tipo de situacións, e polo tanto, empregaremos aquel máis
adecuado a cada situación dende os máis reprodutivos como o Mando
Directo, Asignación de Tarefas ata os máis produtivos e creativos como
o Descubrimento guiado e resolución de Tarefas.
Na estratexia na práctica empregaremos tarefas globais cando

sexa posible e acudiremos ás analíticas cando o contido o precise, sen
esquecernos as estratexias sintéticas (Global con Modificación da
Situación Real ou Polarización da Atención).
9.- MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS
TÉCNICAS, MÉTODOS E ESTRATEXIAS.
Como técnicas empregaremos dúas fundamentais:

A reproducción de modelos naquelas actividades nas que a
aprendizaje precise dun rendemento mecánico como factor vital para
que o obxetivo proposto se poida alcanzar de forma eficaz.
As técnicas de busca nas actividades que nos interese que os

alumnos desenvolvan os procesos deductivos e de enriquecemento.
Non existen solucións mellores, senón percepción de formas de
actuación.
En canto aos métodos, partimos de que non existe ningún

perfecto e aplicable a todas as situacións e, polo tanto, empregaremos
aquel máis adecuado a cada situación, dende os máis reproductivos
como o Mando Directo, ata os máis productivos e creativos como
Descubrimiento Guiado e Resolución de Problemas.
Na Estratexia na Práctica empregaremos tarefas globais e á
analítica, dependendo da naturaza do traballo a realizar.
41
10.- PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
CONSIDERACIONS
Os principios que deberán orientar a toma de decisións na
avaliación son:
1 Carácter procesual e continuo, quelle permita estar presente, de
forma sitemática, no desenvolvemento de toso tipo de actividades e non
só en momentos puntuais e illados.
2 Considerar a totalidade de elementos que entran a formar parte do
feito educativo e atenderá globalmente a todos os ámbitos da persoa.
3 Terá en conta a singularidade de cada individuo/a analizando o
seu propio proceso de aprendizaxe, as súas características e
necesidades específicas.
AVALIACIÓN DO ALUMNO
Qué avaliar: criterios de avaliación.
( explícitados en cada curso ).
Cómo avaliar: procedementos de avaliación
AVALIACIÓN CUANTITATIVA: proporciona información numérica.

Recurre a probas e datos estandarizados e medidas. Pretende
cuantificar os resultados.
AVALIACIÓN CUALITATIVA: persigue o significado dos resultados e
procesos. Recurre á observación, entrevistas, non lle interesa o
resultado final senon o proceso.
TÉCNICAS DE AVALIACIÓN
A observación: será planificada, sistemática e registrada.

A avaliación experimental : que utilizamos para comprobar a
adquisición de
todo tipo de aprendizaxes, pero fundamentalmente as relacionadas cos
conceptos e os procedementos.
INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
Son o conxunto de técnicas e documentos que nos facilitan a recollida e
42
procesamento de informacións e datos sobre as aprendizaxes dos
alumnos.
Utilizaremos:
Para a Rexistro anecdótico Descripción de algún
obsevación Listas de control feito concreto
Escalas de clasificación Presenza o ausencia
Diario de clase dunha conducta (si,
non, R)
Valoración dunha
tarefa:
Cualitativas, mal, reg.,
ben
Cuantitativas, de 1 a5,
de 1 a 10. de 1 a 3….
Instrumentos Test Baterias de C.F.,
experimentai Probas de ejecución probas de habilidade
s Probas escritas motora.
Traballos investigación Realización dunha
actividade ou
habilidade
previamente
verbalizada polo
profesor ou polo
alumno.
Respostas breves, de
verdadero o falso, de
correspondencia, de
identificación.
Probas de
desenvolvemento
(preguntas longas,
curtas, comentarios
texto..)
Busca de información,
indagación enquisas…
43
Cándo avaliar
A avaliación será continua e integrada no proceso educativo.
Av. inicial, avaliarase as capacidades e coñecementos previos dos

alumnos, en relación cos contados a tratar na U.D.
Av. Procesual, durante o desenvolvemento das U.D. a través de probas
específicas, pero sobre todo na ejecución das actividades previstas.
Av. Final, realizada ao final das U.D. pretenderá comprobar os
resultados obtidos en relación cos obxetivos propostos.
MECANISMOS DE RECUPERACIÓN
1 Para os contidos conceptuais terán que elaborar un traballo

escrito.
2 Para os contados procedimentais terán que recuperar a proba
práctica establecida na U.D.
3 Os contados actitudinais son de carácter progresivo e a
superación dos mesmos ao longo do proceso E/A levan á recuperación
dos anteriores.
SELECCIÓN DE TAREFAS OU ACTIVIDADES
Traballaremos con tarefas que teñan como características:

baseadas no construtivismo, significativas, funcionais, que impliquen
disonancia cognitiva, cooperativas e que permitan diferentes ritmos de
aprendizaxe.
En relación ao momento de ensino, as actividades serán: de

diagnóstico, de iniciación, de desenvolvemento, de síntese, de
reforzo/ampliación e de avaliación.
ORGANIZACIÓN DO ALUMNADO E DO ESPAZO
Dada a heteroxeneidade do alumnado considérase múltiples

posibilidades de acción en torno á creación de grupos de traballo
(detállanse en cada unidade didáctica). En calquera caso a organización
do alumnado non será ríxida. A organización do espazo tamén estará
condicionada polo contido traballado e a metodoloxía utilizada.
44
11.- CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN
VALORACIÓN DO TABALLO TEÓRICO, ASPECTOS

CONCEPTUAIS que se poderá realizar a través de examens escritos
ou orais, traballos escritos sobre temas relacionados coa materia,
fichas e deseño de sesións, notas de clase...
VALORACIÓN DO TRABALLO PRÁCTICO, ASPECTOS

PROCEDIMENTALES: é importante resaltar que terá moito peso o
"día a día" na valoración da consecución das capacidades e
habilidades perseguidas en cada unidade didáctica, avaliadas cos
instrumentos de avaliación citados con anterioridade.
VALORACIÓN DA ACTITUDE, analizamos:

-Comportamento nas sesións (concentración, nivel de esforzo,
colaboración, participación, atención cara aos seus compañeiros,
profesor e material,...).
-Indumentaria deportiva axeitada e o chándal e camiseta do Colexio.
-Hábitos hixiénicos axeitados.
-Puntualidade na asistencia a clase (esta é obrigatoria).
A cualificación será a media dos tres apartados ( A, B e C )

Para poder aprobar a asignatura e facer media cada un dos
apartados, deberemos sacar un mínimo de media de un 4 en cada
apartado:
A. Teoría
• Entregar a libreta en cada evaluación debidamente

ordenada e con todos los contenidos impartidos y
exercicios realizados.
• Examen–controis de contidos teóricos impartidos en
cada evaluación.
B. Práctica
• Formado po la media das sesiones ( esforzo diario) e

• A media de las ud. ( 2-3 por evaluación)
45
C. Contenidos actitudinales y hábitos
• Comportamiento, participación , motivación en el trabajo,
buen uso del material y colaboración en el orden y recogida
del mesmo, respeto y tolerancia con los
compañeros/as/profesor.
• Hixiene persoal e equipación deportiva axeitada.É
obligatorio o uso do chándal e camiseta do Colexio.
Os alumnos lesionados que non podan realizala práctica na

avaluación, para poder aprobar deberán entregar a libreta debidamente
desarrollada coas anotacions de cada clase sobre as actividades
realizadas, asi como as actividades e apuntes teóricos impartidos.
realizar un traballo teórico planteado polo profesor( con portada, indice,
desenrrollo do tema e bibliografía ó final).superar o examen teórico con
un mínimo de un 5.
Ó ser os contenidos de ef progresivos, os alumnos que teñan
pendente a primera evaluación, aprobaránna automaticamente se
superan a segunda o a segunda si superan la tercera ou as restantes ó
superar a terceira
Os alumnos coa asignatura pendente de outros cursos deberán
entregar reforzos ou trabajo a especificar durante o curso.
Os alumnos exentos de realizar determinados esforzos físicos

por prescrición médica suplirán a práctica coa realización dun traballo
por escrito sobre os contidos que se tratan. Estes alumnos deberán
presentar un certificado médico non que se conatate o que poden facer
e o que non deben facer. De todos os xeitos realizarán probas escritas,
traballos teóricos, participarán nos coloquios, axudarán na organización
dá clase, arbitrarán partidos e integraranse no grupo clase...
Debemos destacar dentro da avaliación dos alumnos con

Educación Física pendente de cursos anteriores, realizarán unha
proba que demostre que acadan os obxectivos mínimos esixidos para o
curso a superar. Esta constará de duas partes unha práctica e outra
teórica a que se poderá sumar a presentación dun traballo teórico por
escrito. No caso de convocatorias parciais, distribuiranse estes contidos
de xeito proporcional.
46
Debemos ter unha mención especial, á hora de avaliar, nos grupos
de diversificación, nestes grupos procuraremos achegarnos máis
aínda aos seus intereses e problemas cos contidos teóricos, realizando
adaptacións que xurdirán ao longo do curso e que se recollerán na
memoria de final.
12. - MÍNIMOS ESIXIBLES PARA A SUPERACIÓN DE CADA CURSO
1º E.S.O.
 Confeccionar de forma autónoma un catálogo de exercicios que se

poden utilizar para elaborar quentamentos xerais.
 Saber relacionar os termos Educación Física e Saúde.
 Incrementar as capacidades físicas relacionadas coa saúde,

traballadas durante ou curso, mellorando con respecto ao seu nivel
de partida, achegándose aos valores normais do grupo no seu
ámbito.
 Realizar con éxito circuítos de habilidade onde o alumno demostre

certa mellora na súa axilidade, equilibrio e coordinación, poñendo
atención nos elementos de percepción, decisión e execución.
 Coñecer as regras básicas dos deportes practicados e participar

cun mínimo de técnica e estratexia en situacións colectivas
comúns aos deportes de cooperación-oposición; manter o balón
en posesión (marcaxe e desmarque), progresar con balón e
orientarse cara ao obxectivo.
 Utilizar as técnicas básicas das actividades no medio natural que

se leven á práctica (cabuyería, construcións, manexo de planos
sinxelos,...) e adoptar unha actitude crítica ante a falta de coidado
e conservación á que o devandito medio está sometido.
 Manifestar de forma individual e colectiva, estados de ánimo e

ideas, utilizando técnicas de dinámica de grupo e de expresión
gestual.
47
 Participar de forma activa na realización de actividades físico
deportivas, respetando as regras e normas establecidas,
responsabilizándose da axeitada utilización dos materiais e
instalacións. Aceptar as diferenzas de habilidade, sen que sexan
obxecto de discriminación por razóns de sexo, raza, capacidade
física, etc.
2º E.S.O.
 Confeccionar autonomamente grupos de exercicios que se poidan

utilizar para elaborar quentamentos xerais
 Saber relacionar os termos Educación Física, Condición Física e

Saúde. Coñecer as capacidades físicas relacionadas coa saúde.
 Incrementar as capacidades físicas relacionadas coa saúde

traballadas durante ou curso, mellorando con respecto ao seu nivel
de partida, achegándose aos valores normais do grupo no seu
ámbito.
 Coñecer os diferentes tipos de respiración e empregala como

técnica que favorece o autocontrol.
 Coñecer as regras básicas dos xogos e deportes practicados e

participar aplicando as regras, a técnica e táctica básica en
situación real. Coordinar as accións propias coa do equipo
interpretando con eficacia a táctica para lograr a cohesión e
eficacia cooperativas na consecución de fins comúns.
 Coñecer as nocións básicas sobre a supervivencia no medio

natural, como desprazarse andando por este e saber utilizar as
técnicas básicas para poder acampar; adoptando unha actitude
crítica ante a falta de coidado e conservación á que o devandito
medio está sometido.
 Practicar danzas con carácter expresivo en grupo, adaptando a

execución á dos compañeiros.
48
deportivas, respetando as regras e normas establecidas e
física, etc.
3º E.S.O.
 Elaborar autonomamente quentamentos xerais.
 Saber relacionar a boa condición física como sinónimo de saúde e

a calidade de vida.
 Coñecer os tipos de resistencia e flexibilidades así como os seus

métodos básicos de adestramentos.
 Incrementar as capacidades físicas de resistencia e flexibilidade

respecto a se mesmo e ao ámbito de referencia, tendo en conta
sobre todo a súa superación persoal. Utilizar as modificacións da
frecuencia cardíaca e respiratoria como indicadores da intensidade
do esforzo.
 Adquirir as técnicas básicas das diferentes habilidades ximnásticas

practicadas. Realizar coreografías básicas.

situación real. Resolver problemas de decisión xurdidos na
realización de actividades deportivas utilizando habilidades
específicas e avaliando o axuste da execución ao obxecto
previsto.
 Coñecer recursos básicos (naturais e artificiais) para orientarse no

medio urbano e natural.
 Valorar, deseñar e participar nunha actividade rítmica cunha base

musical como medio de comunicación e expresión creativa.
49
deportivas, respetando as regras e normas establecidas e
física, etc.
4º E.S.O.
 Realizar quentamentos xerais e específicos axeitados as

actividades físicas a practicar.
 Coñecer como debe realizarse a actividade física orientada ao

benestar. Pautas básicas de planificación de actividade física
orientada á saude.
 Coñecer ou concepto de forza, resistencia muscular e velocidade;

tipos de exercicios e os seus métodos básicos de adestramento.
 Incrementar as capacidades físicas de resistencia, flexibilidade,

forza e resistencia muscular respecto a se mesmo e ao contorno
de referencia; tendo en conta sobre todo a superación persoal.
 Deseñar de xeito autónomo un plan de traballo encamiñado á

mellora da resistencia aeróbica e a flexibilidade.
 Tomar conciencia da importancia de evitar actitudes posturales

inadecuadas.

situación real. Resolver problemas de decisión xurdidos na
realización de actividades deportivas utilizando habilidades
específicas e avaliando o axuste da execución ao obxecto
previsto.
 Coñecer os aspectos xerais a considerar na organización de

actividades no medio natural.
 Crear unha composición coreográfica colectiva con apoio dunha

estrutura musical incluíndo os diferentes elementos: espazo,
tempo e intensidade.
50
deportivas, respectando as regras e normas establecidas e
física, etc.
13. - MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE
A atención a diversidade é o conxunto de medidas que adopta o

profesor para dar resposta ás necesidades individuais de cada un dos
seus alumnos.
En todos os centros e, polo tanto, na materia de E.F. atopamos
alumnos que necesiten unha atención individualizada debido as súas
características diferenciadoras con respecto ao grupo.
Teremos en conta unhas medidas ordinarias como poden ser as se
guintes actividades de reforzo ou de ampliación.
• Adecuar a linguaxe ao nivel de comprensión.
• Seleccionar actividades que poidan facer todos. Buscar

actividades alternativas cando non sexa así.
• Deseñar actividades en pequeño grupo e gran grupo,

ademais de individuais.
• Procurar deseñar actividades diferentes para traballar un

mesmo contido.
• Planificar actividades de libre elección por parte dos

alumnos.
• Simplificar as actividades.
• Empregar procedementos e instrumentos de avaliación

variados e diversos.
51
Cando as medidas ordinarias non son suficientes é necesario o
REFORZO EDUCATIVO, accións ou conxunto de accións que se
realizan para que un alumno/a con dificultades de aprendizaxe alcance o
mayor desenvolvemento posible das súas capacidades.
ADAPTACIÓNS CURRICULARES INDIVIDUALIZADAS:
Adaptaciones nos obxectivos e contidos.
Adecuar os obxectivos do curso ás peculiaridades do alumno/a. Eliminar

obxectivos e/ou contidos cando resulten inadecuados; introducción de
obxectivos e/ou contidos específicos, complementarios e /ou
alternativos.
Adaptacións nos criterio de avaliación.
Introducción de criterios de avaliación específicos, supresión de

avaliación xerais; adaptación de criterios de avaliación comúns;
modificación de criterios de promoción.
Os comportamentos dos alumnos difiren duns a outros debido a

múltiples razóns: Respecto á capacidade de aprendizaxe / Respecto á
motivación / Respecto aos intereses.
Os resultados obtidos nas avaliacións iniciais van orientados sobre

as diferenzas que existen entre os alumnos en canto a niveis,
motivacións, ritmos de aprendizaxe.
Así segundo as circunstancias, se poden formular metodoloxías e

niveis de axuda diversos, propoñer actividades de aprendizaxe
diferenciadas, prever adaptacións de material didáctico, organizar
grupos de traballo flexible, acelerar ou desacelerar o ritmo de introdución
de novos contidos, organizalos e secuenciarlos de forma distinta, ou dar
prioridade a uns núcleos de contidos sobre outros, afondando neles ou
ampliándoos.
Cando as necesidades educativas así requírano, estableceranse
reforzos e desenvolveranse adaptacións do currículo que afecte as súas
diferenzas corporais.
52
Como non existen as EXENCIÓNS en Educación Física para os
alumnos con limitacións, xa sexa permanentes ou temporais, realizarán
actividades que non comprometan as súas lesións e se poidan mellorar
aspectos relacionados co currículo da área.
A adaptación curricular debe xurdir cando se comproba que o

alumno é incapaz de conseguir os obxectivos propostos. Neste caso
determinarase a situación do alumno con respecto aos obxectivos de
referencia. O importante é que logre alcanzar uns obxectivos acordes
coas súas posibilidades, que sexan funcionais, significativos e que
permitan compensar minusvalideces manifestas.
Nas situacións de adaptación curricular, estas realizaranse á vista

do certificado médico oficial no que conste especificado con claridade as
limitacións de acción que teña a persoa. Así se establecerán e
seleccionarán os contidos axeitados e os criterios de avaliación serán
acordes ás capacidades que se pretenden valorar.
14.- PROGRAMA DE REFORZO PARA A RECUPERACIÓN DAS

MATERIAS PENDENTES DE CURSOS ANTERIORES.
Os alumnos co a materia suspensa do curso anterior, serán

controlados polo profesor que imparta clase no curso de referencia, e
comprobará si é capaz de acadar os obxectivos , contidos e criterios de
avaliación de ese curso.
O profesor utilizará para ello: notas sobre o traballo de clase,
traballos teóricos e controis prácticos e escritos...
Si o alumno coa materia pendente obtivera unha avaliación positiva, no
curso de referencia quedaria aprobada.a materia.
No caso de que os alumnos con materia pendente non superaran
os minimos exixibles do curso de refencia serian avaliados na
convocatoria de pendentes e realizarían os seguintes apartados:
Alumnos de 2º curso con la E.F de 1º pendente:
1 Executar un traballo onde se recompilen os diferentes exercicios
que se poidan aproveitar para a elaboración dun quentamento xeral,
(descripcións escritas, gráficas, obxectivo dos ejercicios…)
2 Execución das probas de condición física: resistencia aeróbica
/minimo 15 min. De carreira continua) test de flexibilidade.
3 Execución de circuitos das habilidades dos deportes prácticados
no curso.
53
Alumnos de 3º ESO co a E.F. de 2º pendente
1 Executar un traballo dun quentamento xeral: composto de
exercicios de movilización e exercicios de estiramento.
2 Execución das probas de condición física: resistencia aeróbica
(minimo entre 15 e 20 minutos de carreira continua)
3 Execución dun circuito das habilidades dos deportes practicados
no curso.
Alumnos de 4º ESO co a E.F. de 3º pendente.
1 Execución dun traballo donde se analice: a) a relación entre a
condición física e a saúde, b) os métodos de entrenamento das
capacidades físicas: resistencia e flexibilidade.
2 Realización das probas de condición física establecidas par seu
nivel: 20 minutos de carreira continua, e proba de flexibilidade.
3 Execuvión de circuitos das habilidades específicas dos deportes
establecidos na programación: voleibol e baloncesto.
15. - ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES
O departamento de educación física promoverá actividades

complementarias e extraescolares que favorezan o desenvolvemento
dos contidos educativos propios da materia, e impulsará a utilización de
espazos e recursos educativos relacionados coa área para completar a
formación dos alumnos. Estas actividades estarán estreitamente
relacionadas cos contidos das unidades didácticas e orientados a
facilitar a súa aprendizaxe.
A súa realización dependerá das posibilidades de presuposto por

parte do centro, do alumnado e o seu interese por participar. A proposta
está aberta a suxestións e proxectos que os alumnos realicen.
Algunhas destas actividades buscarán a relación interdisciplinar
con outras áreas para unha maior viabilidade.
Proporanse ao consello Escolar, para a súa aprobación, as

seguintes actividades.
As datas de celebración estarán supeditadas á organización do
centro e as necesidades das distintas entidades colaboradoras nelas.
54
1º CICLO DE E.S.O.:
 PATINAXE SOBRE XEO

 SENDERISMO
 APROXIMACIÓN A VELA LIXEIRA
2º CICLO DE E.S.O.:
 PATINAXE SOBRE XEO

 SENDERISMO
 VISITA A UN XIMNASIO PRÓXIMO Ó CENTRO
OUTRAS:
 Competicións deportivas no ámbito do Deporte Escolar.

 Competicións deportivas no ámbito do Centro ( Fútbol sala,
baloncesto, balonmán, voleibol e bádminton).
 Práctica de actividades deportivas puntuais os días previos a
certas festividades (Magosto, vacacións de nadal, Letras
Galegas,e festa fin de curso).
55
16. ESTRATEXIAS DE FOMENTO DA LECTURA (PROXECTO
LECTOR )
A LOE fai referencia a promover o hábito á lectura e escritura e

dende a E.F. colaboraremos na consecución de dito obxetivo.
Entre as estratexias para animar ao alumnado a ler, así como

favorecer o desenvolvemento da expresión e compresión oral e escrita,
podemos destacar:
A lectura e comprensión de textos e apuntes propostos polo
departamento.
A través de coloquios, a partir dos textos anteriores, sobre temas
de interese e vocabulario propio da materia.
-Breve diario ou resumen das sesións realizadas (se entregaran ao

profesor por escrito todalas avaliacions).
-Buscar no xornal unha noticia relacionada co deporte e saúde nas
clases teóricas a realizar na aula.
-Nos traballos escritos entregaremos sempre unha ficha coa
bibliografía relacionada cos contidos e tamén mensualmente
faremos entrega dun folleto con libros existentes na biblioteca.
17.- ESTRATEXIAS DE FOMENTO DO USO DAS TIC NA

EDUCACIÓN FÍSICA
En Galicia, no ámbito educativo, a incorporación das TIC aos

centros educativos e ás aulas é xa unha realidade. É necesario que o
alumnado acceda ás TIC coa guía e orientación do profesional
educativo. O ordenador ocupará o seu lugar como recurso educativo
supeditado ao proceso de ensino-aprendizaxe deseñado polo
profesorado; ademais doutros usos educativos.
En relación ao fomento do uso das TIC, a materia, a área

contribúe de varias maneiras posto que se lle pedirá aos alumnos a
realización, de xeito guiado, de tarefas como:
• Busca, obtención e selección de información relacionada cos

contidos da materia usando as TIC.
• Elaboración de documentos escritos por medio das TIC.
56
• Ao mesmo tempo, o profesor apoiarase nas TIC á hora de
presentar os contidos aos alumnos (particularmente presentacións,
vídeos e outros recursos existentes na rede).
• Se a dispoñibilidade horaria da aula de informática o permite,
empregaremos unha sesión por unidade didáctica para empregar
as TIC no tratamento dos contidos.
• Os alumnos da ESO experimentarán o uso do pulsómetro como
medio para controlar a condición física e o seu estado físico.
• Os alumnos de 3º e 4º experimentarán o uso dun
electroestimulador para comprender mellor a contracción muscular
e o uso que fan os profesionais para a recuperación deportiva ou
rehabilitación.
18.- Criterios para avaliar a propia programación.
A avaliación do proceso realízase a través da observación e

reflexión que realiza o profesor, tendo en conta:
• As aprendizaxes conseguidas polos alumnos

• A adecuación dos resultados ós obxectivos propostos
• A formación adecuada de grupos
• Se o proceso de información e comunicación entre
profesor e alumno facilita a aprendizaxe
• Constatando se a estrutura da sesión, organización do
espazo, material e distribución do tempo é correcta.
57
19. – TEMAS TRANSVERSAIS
A referencia constante á educación integral supón a realización

dunha tarefa complexa que tende ao desenvolvemento de todas as
capacidades da persoa, onde se inclúen, se cabe, de xeito especial, os
valores e as actitudes, o fin esencial das cales é preparar o alumnado
para vivir en sociedade.
No contexto dunha educación pluralista e democrática, debemos

contribuír como docentes a desenvolver no alumnado valores básicos
para a vida en ara a convivencia, aqueles asumidos por todos, que
favorecen a vida democrática e aos que ninguén pode renunciar sen
prescindir da condición de ser humano.
Vivimos nunha sociedade que clama pola paz, pola igualdade de

dereitos e oportunidades entre o home e a muller, pola conservación e
mellora do medio, por vivir de forma máis saudable, por un
desenvolvemento da efectividade e da sexualidade que permita mellorar
as relacións interpersoais. Unha sociedade que necesita formar suxeitos
autónomos e críticos, capaces de respectar as persoas que opinan de
distinto xeito e, á vez, defender os seus dereitos.
Os Temas transversais só se poden abordar dende a

complementariedade que achegan varias áreas, deben estar presentes
en grande parte dos contidos e deben transcender máis alá do marco
curricular.
Se todas as áreas curriculares constitúen un marco axeitado para

o desenvolvemento integrado dos contidos transversais, consideramos a
nosa área especialmente idónea como impulsora de todos os temas
transversais, aínda que a súa propia dinámica fai que incidamos máis
nuns que noutros.
O clima que debe presidir as sesións, a especial interacción que

se establece entre os membros do grupo de clase, profesor-alumno,
alumnos entre se, as situacións afectivas que se dan nos xogos, o
contacto coa natureza, o esforzo e a superación, favorecen a
socialización que é premisa fundamental para que calle todo o sistema
de valores que fundamenta a transversalidade.
58
Esbozamos a continuación un pequeno resumo da achega da
nosa materia aos temas transversais.
Educación para a Saude
Este tema transversal está estreitamente ligado á E.F., tanto que

as ensinanzas mínimas nesta área establecen todo un bloque temático.
A exercicio físico ben estructurado a calquera idade e condición, ten
unha grande incidencia na mellora e conservación da saúde; facilita o
crecemento e desenvolvemento equilibrado, desenvolvemento e mantén
o funcionamento óptimo do sistema cardiovascular e do sistema
músculo-esquelético, reduce o risco de certas enfermidades, mellora o
risco de certas enfermidades contribúe ao benestar psicolóxico, aínda
mellor estado de humor e a unha consideración positiva da imaxe
corporal.
Educación para a igualdade de oportunidades entre ambos os

dous sexos
As actividades físicas serven como base para ou respecto das

características de cada sexo, favorecendo a participación de cada un na
medida das súas posibilidades, e actuando, en ocasións, como medida
de mecanismo compensador das diferenzas individuais e grupais.
Educación ambiental
O obxecto fundamental e último da Educación Ambiental é

defender, protexer, conservar e mellorar o medio e a calidade de vida
dentro do mesmo. Nas sesións de educación física tratamos de
desenvolver no alumnado as seguintes capacidades: observación e
escoita do medio de forma espontánea e libre, gozar o ámbito facéndo
compatible coa súa conservación e mantemento un equilibrio entre os
seus usos individual e colectivo, adquirir unha profunda sensibilidade e
respecto polo medio (urbán e natural) e desenvolver unha actitude de
responsabilidade cara a súa protección e mellora.
59
Educación do consumidor
O deporte e a actividade física van aparecendo ante os alumnos

non xa como un xogo, senón como un fenómeno cultural con
implicacións sociolóxicas, culturais e estéticas e económicas, un
fenómeno que terán que ser capaces de valorar criticamente. Resulta
esencial a este repecto que se faga unha desmitificación das marcas
nos artigos deportivos.
Educación para a paz
A través dos xogos e deportes promóvense actitudes de

convivencia, repecto, colaboración e solidaridade, fomentando actitudes
de dialogo entre ou alumnado; así mesmo, nas habilidades de expresión
e ritmo se axuda ao desenvolvemento da comunicación e a romper
bloqueos e inhibicións persoais.
Educación Vial
Todos aqueles contidos propios da E.F. referidos ao corpo no

espazo e o tempo fomentarán esquemas motores que terán unha
transferencia positiva a situacións normais do medio urbán ou vial. A
inclusión de xogos e actividades que simulen situacións viais serán de
grande importancia para que dende a área poda facerse unha relevante
achega a este tipo de educación. As actividades con bicicletas, marchas,
percorridos urbáns, etc., poden ser un exemplo.
Educación moral e cívica
Fomentaranse todas aquelas actitudes de autoestima e de

respecto baseadas non coñecemento e aceptación das propias ou
axenas posibilidades e limitacións. Igualmente fomentaranse actitudes
de respecto polas normas construídas democraticamente actitudes de
aceptación de diferenzas, de solidaridade, de cooperación, tolerancia,
comprensión, de participación activa, ...
60

Program. E.F. E.S.O C. 09-10

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Program. E.F. E.S.O C. 09-10

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA

A finalidade principal da presente programación é dotar á materia

Antes de centrarnos na metodoloxía especifica que require o

2.1. - CARACTERÍSTICAS DO CENTRO

• Centro: COLEXIO MONTESOL.

* 1 ximnasio cuberto de aprox. 300 metros cadrados / 2 vestiarios

• Equipamento da área de E.F.:

2.2. - ENSINANZAS QUE SE IMPARTEN

A materia impártese en todos os cursos de Primaria e

2.3. - DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN FÍSICA

Esta formado por 1 profesor que imparte clase de E.F. nos 8

A materia de educación física contribúe de xeito directo e claro á

Forman parte da competencia no coñecemento e a interacción co

Por outra banda, a educación física ten que adaptarse ao medio

A educación física suscita tamén, en canto a esta competencia, a

O deporte é o resultado dun proceso histórico e cultural. Os

Esta competencia tamén relaciona o dereito que toda a cidadanía

No primeiro caso, esta competencia supón apreciar, comprender e

Noutro sentido, esta materia está comprometida coa adquisición

A educación física ten un carácter creativo ao que se contribúe

Esta competencia está vinculada directamente co desenvolvemento

A educación física axuda á consecución da competencia para

A educación física é unha encrucillada de diversas linguaxes.

A contribución da educación física á adquisición da competencia

1. - Coñecer e valorar os efectos beneficiosos, riscos e

2. - Practicar de forma habitual e sistemática actividades físicas co

3. - Valorar o estado das súas capacidades físicas e habilidades

4. - Realizar tarefas dirixidas á mellora da condición física e as

5. - Incrementar as súas posibilidades de rendemento motor

6. - Coñecer e practicar modalidades deportivas individuais,

7. - Participar, con independencia do nivel alcanzado, en xogos e

8. - Deseñar e realizar actividades físico-deportivas no medio

9. - Realizar actividades deportivas e recreativas cun nivel de

11. - Valorar, deseñar e practicar actividades rítmicas cunha base

1º ESO (decreto 133/2007)

• Conocer o significado do quecemento na práctica da actividade

• Quecemento e o seu significado na práctica da actividade

BLOQUE 2. XOGOS E DEPORTES.

• O deporte como fenómeno social e cultural.

BLOQUE 3. EXPRESIÓN CORPORAL

• O corpo expresivo: postura, xesto e movemento. Aplicación da

BLOQUE 4. ACTIVIDADES NO MEDIO NATURAL

• As actividades físico-deportivas no medio natural: terra,aire e

1. Recompilar actividades, xogos, estiramientos e exercicios de

2. Identificar os hábitos higiénicos e posturais saudables

6. Resolver desafíos de forma cooperativa.

7. Coñocer e realizar xogos e deportes tradicionais de Galicia.

8. Elaborar unha mensaxe de forma colectiva mediante técnicas

9. Seguir as indicacións dos sinais de rastrexo propias do

• Confeccionar autónomamente un catálogo de exercicios para

CONDICIÓN FÍSICA E SAÚDE

• Introducción as habilidades específicas.

• Adquisición e posta en práctica de técnicas básicas para a

• Experimentación de actividades encamiñadas ó domino, ó control

• Valoración dos efectos positivos que a actividade física e os

1. Confeccionar autónomamente un catálogo dos diferentes

3ºESO. (decreto 133/2007).

• Elaborar e executar autónomamente quentamentos xerais.

BLOQUE 1. CONDICIÓN FÍSICA E SAÚDE.

• O quecemento. Efectos. Pautas para a súa elaboración.

• As fases do xogo nos deportes colectivos: organización do ataque

BLOQUE 3. EXPRESIÓN CORPORAL

• Bailes e danzas: realización de danzas colectivas, históricas e do