Professional Documents
Culture Documents
: ,
: ,
: .
: .
.
.
.
:
, ,
:
. , ,
. , ,
. , ,
. , ,
. , ,
, ,
,
,
, ,
:
:
:
: ,
ISBN 978-86-86715-33-3
800
15
23
35
45
65
67
75
83
E
,
, , .
.
, (,
.... )
. ,
,
. .
: '' '',
, - -
. ,
,
, , . 2007.
.
.
.
. , , .
, . ,
, .
: ( 80 100% ),
( 50% ) ( 25%
). , ,
, , :
,
(, ).
, , :
(1999-2007)
5 8.
, 2001.
5. 8. (20012007)
.
200 ( ) . , ,
67 . , , 37
. , .
, .
, ,
. ,
,
( ).
, ,
.
,
,
.
!
!
. . ?
? ,
, ... ,
. ? ,
, , , ,
, , . ,
, , .
, ,
. . , ,
, , .
. , , .
,
. , , .
.
. .
, , , , . , , , ,
. , , -
, , .
,
, . .
. ( , , , ...)
. .
( , , , ...).
9
, , , , . , , , , , ,
.
, , , , , ,
, .
. . ( )
. .
. .
. , ,
.
. .
, , , , ,
. ,
,
. , , , , , . ,
.
, , . , , , ,
... ,
, .
. , ,
.
.
, ,
,
.
, ,
.
. , . . ,
, . , , ,
, ... . ,
, ,
, ,
. , , . , ,
. , ,
10
.
. , . , , ,
.
, , , ,
. ()
.
(, , ) .
. ,
.
. ,
, , , ,
.
.
. ,
, . ,
, , .
.
.
.
(...? ...? ...? ...?) .
. ,
.
(
) ,
, . . ,
. , ,
, , . .
- , ,
, , .
.
11
, ( ), , .
. , , ,
,
, .
, , .
? ,
, ,
? ? , ,
? ,
, ,
, , ,
!
, .
12
, , , , ,
(, , )
( )
( )
( )
( )
( ,
, , e)
( )
-
(, ...)
13
, , ...
,
/
;
, , , ;
, , .
, , ...
, , ...
, , , ...
14
. :
, .
,
.
(
) . : , , . , (, , ) (, , )
, .
, , , ,
. , .
. , - (- , , ),
, .
.
.
(, ) ( ).
. ,
. .
.
.
, , .
,
. , , , .
, ,
, .
17
1
( ) (1)
1*
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(2)
(2)
(1)
(1)
(1)
(2)
(2)
(2)
(1)
(1)
(1)
(IV ..) (1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
1
1
2
3
18
(1)
(, , ) (1)
(1)
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
(3)
(3)
(776. ..) (3)
(3)
-
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
, (IV . ..) (1)
-, (1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(476. ) (1)
(753. ..) (2)
(2)
( IV ..) (2)
(, , ) (3)
(, , ) (3)
19
(1)
(1)
(1)
(1)
(2)
(1)
(1)
(1)
(2)
(2)
(3)
(330. ) (3)
(1)
(, ) (1)
(, ) (3)
( ) (3)
(2)
() (1)
() (1)
(, , , ) (1)
(, , ) (1)
(1)
(1)
(1)
( , , ) (1)
20
(2)
(313. ..) (2)
(1)
- ( V ..) (1)
(431-404. ..) (2)
(2)
(490. ..) (3)
(331. ..) (3)
(216. ..) (3)
/
(1)
(1)
(375. ) (3)
(1)
(1)
(1)
(2)
(3)
(1)
(1)
(336-327. ..) (1)
(1)
(1)
(306-337. ..) (1)
(2)
(2)
(2)
II (3)
(3)
(3)
(3)
21
5. . 6. , 211
50.2
160, , 36 .
36 4, 4 ,
. 6. ,
,
( ,
).
6. ,
: , , , ,
( ), ,
.
6. , .
4.
, .3
. ,
4-5, 6.
150-160. 4
, .
211,
, .
.
,
, .
, :
-
2
3
.
,
2007. , .
25
,
,
, , ,
( - ),
.
.
, ,
, , .
, ,
.
(6. ):
1
= 100
= 72
3 = 39
: 211
26
4
(2)
(2)
(2)
(3)
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
(1)
- (1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(3)
(2)
(2)
(2)
(1)
-
(1)
(1)
(1)
(1)
(2)
(1)
4
:
:
1
2
3
27
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(2)
(1)
(1)
(3)
(1)
(3)
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
(1)
(1)
(1)
(1)
(3)
(1)
(1)
(2)
(2)
(3)
(3)
(2)
(1)
(3)
(1)
(1)
28
(1)
(1)
(1)
(2)
(2)
(2)
(3)
(2)
- (2)
(2)
(2)
(3)
(1)
(3)
(1)
(1)
(2)
(1)
(1)
(1)
(3)
(2)
(2)
(3)
(1)
(1)
(3)
(2)
(2)
(2)
(2)
(1)
1)
(1)
(3)
29
(1)
(1)
(3)
(3)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(3)
(1)
(1)
(2)
(1)
(1)
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
(1)
(1)
(1)
(3)
(2)
(1)
(1)
(2)
(3)
(2)
(1)
(3)
(2)
(1)
(1)
30
(3)
(2)
(3)
(3)
(1)
(2)
(1)
(1)
(1)
(2)
(2)
(1)
(3)
(1)
(3)
(3)
(1)
(2)
(2)
(3)
(1)
(1)
(2)
(1)
(1)
(2)
(3)
(1)
(1)
(2)
(1)
(3)
(1)
31
(2)
(1)
(2)
- (3)
(2)
/ (1)
(1)
(1)
(1)
(2)
(1)
(1)
(1)
(1)
(2)
(2)
(1)
(2)
(2)
(2)
(1)
(3)
(3)
(3)
(3)
I (2)
M (2)
(3)
(3)
(3)
(1)
32
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(1)
(1)
(2)
(1)
(2)
(1)
(1)
(1)
33
,
, . ,
16. 19. . 20. . , .
,
.
, , . ,
, , ,
, .
, ,
. , , , , ,
.
, , .
, , 18..
, , ,
.
,
, .
. ,
. , , ,
(1,2,3 , , )
.
37
5: , (1)
, , (1)
, (, , .) (1)
, E, M ( ) (2)
, (2)
, (1)
(1)
, , (1)
- :
(1)
18. ; 19. 20. (1)
1518. ; 19. . 20. (1)
, (1)
( )
(1)
(2)
, (2)
, (1)
:
1
2
3
38
, , , (1)
:
/ (16-17. .): , , ( 1806. . , 1867. -, (1)
. (18. 19. .): . , (1)
(19. . 20. .): 1905. , (1)
: (16. .), (18. .), (19.
1888) (3)
(19-. 20. .): , , ,
, , (1)
, , , (1)
() (2)
1852. (1)
(2)
: , (3)
(1)
(2)
(2)
(1)
(. / ; /; 2)
, , (1)
( ) 2. (15. .), 3. (16.), 1. ( 1789), 1. (1835), 1. . (1848), (1861) (2)
( , , , , , , , )
39
() 1835.
, ( ) (2)
( ) (2)
(, , ) (1)
() (2)
() (2)
- () (3)
--- () (3)
- () (2)
- (, , ) (1)
1. , ,
(17751783) (3)
(17891794/9) (1)
(18041835) (1)
(18211829) ( 3)
1848/9 (, ) (2)
1917. (3)
1. , ,
(18611865) (2)
( 1)
(2)
- (18-19. ) (2)
- (17-19. ): : 16831699 ( 2)
17881791 (1)
: , , 2. (17031711), 2. (1875-1878), 1917. (1)
: (1)
, 3. , (2)
- 187678 (1)
- 187678 (1)
19061911 (1)
(, ) (1)
(1)
40
: (1)
1526.
1690.
1805.
1812.
1813.
1815.
1805.
, 1806.
1809.
, 1815.
, 1912, 1913.
, 1914.
1915.
1699. (1)
1718. (1)
1809. ( 3)
1812. (2)
1815. (1)
1913. (1)
/: 1814/5. (3)
1878. (1)
(1)
( ) 1919. (1)
41
( 3)
(1)
(1)
(2)
(2)
(1)
, , : , , , , ,
(1)
( ) (1)
(1)
1787. (3)
1791. (2)
1835. (1)
1888. (2)
(1)
(3)
(3)
1844. (2)
1888. (2)
1690-1695. (1)
()
(1)
(: , , ( ) (1)
(1)
(1)
();
,
,
( )
(1)
(3)
(183940)
(18681872)
(18891893)
( )
42
() (1)
(1)
// (1)
( )
- (1)
(2)
(. . ) (2)
, , , (. , ,
, ) (1)
: , , (1)
: , (1)
16-19. (, , , , , ,
, ) (1)
- (: . : , ) (2)
(, , ) (2)
(1)
1914. (1)
1917. (1)
(2)
(1)
, , (2)
(1)
(1)
:
1815, 18791882 (-, , ) (3)
18951907 (, , ) (1)
1912. (1)
43
(2)
(2)
(2)
(2)
(1)
(1)
(1)
(1)
(2)
I (1)
(1)
(2)
(2)
(2)
I (2)
II (1)
(2)
(2)
44
.
.
. , ,
,
.
, ,
, . ,
, , ( ) ,
, , . ( , - )
, ,
, , , , . , ,
( 80 100% ), ( 50%)
( 25%).
, ,
.
:
(19992007)
8. , 2001.
(20012007)
.
180 ( ) . , ,
67 . , ( ), 37.
, . .
, , . , ,
, , ,
.
47
( ) ,
, .
.
. , , ,
().
,
, .
48
6
(1)
(1)
(, ) (1)
(1)
(3)
(3)
(3)
(3)
(1)
(1)
(2)
(2)
( ) (2)
(1)
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
... (2)
( , , , ...) (1)
(2)
(2)
(2)
, , (2)
(1)
(2)
(2)
... (2)
(2)
6
:
1
2
3
49
(1)
() (1)
()
() (1)
(1)
50
(1)
(1)
(1)
(2)
(2)
(1)
(, )
()
( )
(1)
(1)
( 1918) (1)
51
( 1918) (1)
/ (1)
(2)
(2)
(2)
(3)
20. (1)
(1)
/ 19181945.
1918. (2)
, 28. 6.1921.
, 6.1.1929.
- 26. 9.1939.
,18. 4.1941.
, 19411945.
- 1943.
15. 5.1945.
, 19451991. (1)
6 5 (1)
(2)
(1)
(1)
/
/
(1)
( / )
( )
52
(1)
, 1929. (2)
(1)
(1)
( )
(1)
(1)
(2)
, (3)
(1914-1918) (1)
(1918-1991) (1)
(2)
(2)
(2)
//.... (2)
(1)
(1)
I , (1904192) (1)
I , (1914 1921)(1),
(19211934)
, (19341941)
II , (19411945)
(1)
, (18481916)
53
(1)
I, (18601910), (1910 1918)
(3)
(3)
/
() (1)
( ) (1)
1921. (3)
1931. () (3)
(1)
() (1)
( ) (1)
(1)
(1)
(3)
(3)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
/ (1)
(1)
(1)
(3)
(3)
(3)
(3)
54
(1)
(1)
(, ) (1)
(19291932) (2)
(1)
(2)
(3)
(2)
90- 20. (1)
(2)
(1946. 1948) (3)
(19451955) (2)
, 1949. (2)
( ) (1)
(1953) ( ) (1)
(1)
(1)
(1)
(1)
( ) (2)
( ) (2)
( ) (2)
(1)
(1)
(1)
(19221943) (1)
(1)
(1)
( ) (1)
(2)
(19361939 ), ( )
(2)
(1)
( ) (1)
( ) (3)
( ) (3)
55
(1)
(1)
(2)
(1)
(3)
(1)
(1)
(1)
(2)
( ) (1)
(1)
(3)
(1)
- (1)
(...) (2)
() (1)
(2)
(1)
(1)
/ (1) - (1)
(1)
(3)
(3)
(1)
(1)
(1)
( ) (1)
(3)
(3)
(1881) (2)
(1919) (2)
; 1925.
() (2)
() (2)
() (2)
() (2)
56
(19451990) (2)
/
(2)
17
() (2)
(2)
(2)
(1)
(1)
1928. ( ) (2)
1934. ( )
(1)
(1963) (2)
(2002) (1)
11., (2)
(2)
1968. (2)
(1968, 1981...) (2)
90- 20.
(2)
, 1917. (1)
( ) 1919-1943. (1)
, 1945. (1)
(1)
57
(1)
(19141918) (, , ) (1)
(19391945) (1)
() (1)
(1)
( ) (1)
() (2)
() (1)
, 28. 6.1914. (1)
, 1. 9.1939. (1)
(1)
(19161917) (1)
, 1917. ( ) (3)
(19411945) (1)
, , 22.6.1941. (3)
(19421943) (3)
, 1945. (3)
(19141918) (1)
1917. (2)
(19391945) (1)
, 1940. (2)
(19411944) (2)
, 1944.
)
(2) (
() (19151918) (1)
(19401943) (1)
(2)
(3)
, 1943. (2)
(19411945) (1)
, 1941. (2)
(, 6. 8. 1945.
9.8.1945) (1)
58
(19141918) (1)
, 1914.
, 1914.
, 1915.
(19161918)
(19411945) (1)
(25-27. 1941 ( )
, 6-18. 4. 1941.
() , 1941.
(19411945)
(19441945)
(1)
25 ( ,
1941) (2)
I II (194243) (2)
I II (1943) (2)
(1944) (2)
(1)
- (194243) (1)
(1)
, 1944. (3)
, 1944. (3)
( ), 1944. (2)
(1)
(
)
(. .)
(1)
(1)
(2)
() (19141918. 19411945) (1)
(2)
(1)
() (19191920) (1)
(1)
9. 1945. (
) (1)
59
, (1)
(19191920) (2)
(1)
( ), 1919. (2)
(1)
, 1919. (1)
, 1945. (1)
(2)
(2)
(2)
(. ) (19191935) (1)
( ), 1938.
, 1938.
(19151918)
(19411945)
() (19451989) (2)
(2)
, 1989. (1)
(2)
(2)
(2)
,1992. (3)
- (2)
(1)
(3)
(3)
(1)
61
/
(1)
(1)
(1)
( ) (2)
(1928. ) (2)
() (3)
(3)
(3)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
- (2)
(3)
(3)
(2)
(1)
(1)
(2)
62
(2)
(3)
(3)
(3)
(1)
(2)
(2)
(3)
(2)
(1)
(2)
(1)
(3)
(1)
- (3)
(1)
(1)
(1)
(2)
(1)
(2)
(3)
(1)
(2)
(3)
(3)
(3)
I (1)
II (2)
(2)
(2)
(2)
(1)
(1)
(1)
(3)
63
(3)
(3)
(2)
(2)
(1)
(1)
(2)
(1)
(1)
(2)
(3)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(1)
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
(3)
(1)
(3)
(3)
(1)
(3)
(3)
(3)
(3)
(2)
(2)
(1)
(1)
64
(1)
(1)
(2)
(1)
(1)
(1)
(2)
(2)
(2)
(2)
(2)
(1)
(3)
(2)
(3)
(3)
(3)
(1)
( 1)
(1)
(1)
(1)
(3)
(3)
(3)
(1)
(3)
(3)
(3)
(1)
(1)
(1)
(1)
(3)
(3)
65
(3)
(3)
(2)
(2)
(2)
(3)
(2)
(3)
(1)
(2)
(2)
(2)
(1)
(3)
(1)
(3)
(3)
(2)
(3)
(3)
(2)
(3)
(1)
(3)
66
1. : 20002007.
62
1204
8.
:
20. :
90 20. :
( ).
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
69
28%
72%
42%
58%
70
28%
72%
70%
60%
64%
58%
50%
40%
30%
28%
20%
10%
0%
Series1
1991
2001
2007
64%
58%
28%
:
, , ,
71
. , . 20.
24%
76%
31%
69%
72
.
3%
.
1%
.
.
96%
8%
.
15%
.
.
.
77%
6%
.
24%
.
.
.
70%
73
15%
85%
26%
74%
24%
76%
74
1%
3%
23%
73%
:
, ,
:
, , , , , , ,
75
, ,
, , ,
.
, , .
, .
. .
(, , , ),
, .
,
.
,
, .
. ,
, .
, .
19941995. 32 000 14-15 24 , - .
. ,
. ,
, , . , je . ,
. , ,
.
.
, ,
. :
.
77
, ,
.
, .
.
I
. .
,
.
.
,
. () , , .
: , ,
, , .
, , ,
. ,
, .
. ,
. ,
()
.
.
, .
, , . .
,
, , , .
, , . .
.
, .
. ,
78
. , (, , , ) . , , , , , ,
. , .
.
. ,
.
, , .
II
. .
, , ,
. ,
.
.
79
:
: ?
: ?
: ?
: ? ?
.
. , ,
.
19. ,
. ,
,
.
, .
, .
, .
.
. : , , , .
.
.
. , ,
.
,
.
.
.
.
.
, ,
. .
80
,
,
.
.
,
.
,
,
. , . , , .
, .
.
, ,
.
, .
, .
. , . , ,
. ,
.
.
.
, , .
,
. ,
,
.
, . ,
,
.
, .
,
.
. , .
,
, . , ,
, -
. . () ,
, .
81
, , , ,
.
19. .
.
.
.
,
, ,
.
. . ,
.
, ,
. ,
,
( ) , ,
, .
: , , ,
,
.
: -
, ,
(, , , ...),
( , 9/2006, 48).
,
. ,
.
.
(
) .
. ,
,
.
.
,
- (
) ,
. .
82
2001. .
, .
(, 2002).
, . :
) , , ,
)
,
) ,
, ,
.
,
:
) ,
) ,
) .
.*7
.
.
,
.
.
.
, ,
, -.
83
:
Magne Angvik, Bodo von Borries (eds.), Youth and History. A Comparative European
Survey on Historical Conciousness and Political Attitudes among Adolescents, Volum A and B,
Hamburg (1)997.
o ,
, 20-21. 1993, , 1994.
P . , , , 2007.
, , 2002.
Robin D. Kolingvud, Ideja istorije, Sarajevo-Zagreb, 1986.
, . , , 1996.
Ana Peikan Avramovi, Treba li deci istorija.Psiholoki problemi nastave istorije u osnovnoj koli, Beograd, 1996.
, , . , .1-2, , 1996.
Agnes Heler, Terorija istorije, Beograd, 1984.
Erik Hobsbaum, O istoriji, Beograd, 2003.
Knut elstali, Prolost nije vie to je nekad bila, Beograd, 2004.
, ,: . 50 , , 2007,
129-142.
84
, ,
. .
.
. .
, .
,
. , .
. .
, . (, ) ().
.
:
?
, , ?
?
?
?
?
,
( ), (
).
.
.
.
85
. . , .
, . ,
,
.
:
, , .
(BCSSE 2005).
(Stradling R.,1999).
.
, . ,
, .
:
;
;
.
,
. : , ,
, , , .
. ,
,
.
, , .
. , , ,
, .
.
86
. ,
.
.
,
.
, ,
, ,
, , .
, :
?
?
?
? - .
, .
, .
. :
? , ,
: , ?
. ,
, ,
.
,
: , , (
)?
, , ,
. , .
,
,
.
87
:
,
,
.
. , .
, .
, .
, ,
. ,
, ,
. ,
? ?
, ?
. , ,
,
, ,
.
? (Stradling 1999),
,
:
( , , , .)
,
, ,
, ,
.
88
?
.
.
.
.
,
.
.
.
.
.
.
.
.
89
, ,
.
.
, ,
.
, , . ,
, .
, ,
.
.
, ?
7 11
,
.
, . .
,
.
(, ,
...)
.
.
.
, , ,
.
.
.
(, ,
, ...).
, , ,
,
.
,
.
.
.
90
11 15
.
, , ...
.
.
.
,
.
,
,
.
,
.
,
.
, ,
,
.
,
,
.
91
1. Ausubel, D, Novak, J. & Hanesian, H. (1978) Educational Psychology: A Cognitive
View (2nd Ed.) New York: Holt, Rinehart & Winston.
2. Board on Behavioral, Cognitive, and Sensory Sciences and Education How Students
Learn History in the Classroom (2005), The National Academic Press
3. Bransford D., Brown, A., L., and Cocking, R. (1999) How People Learning: Brain, Mind,
Experience, and School. Committee on Developments in the Science of Learning,
National Research Council, dostupno na http://www.nap.edu/html/howpeople1
4. Lee, P, & Ashby, R. (2000) Progression in historical understanding ages 7-14. In P.
Stearns & P. Seixas & S. S. Wineburg (Eds.), Knowing, Teaching, and Learning History:
National and International Perspectives. New York: New York University Press.
5. Peikan Ana (2003) Nastava i razvoj drutvenih pojmova kod dece, Zavod za udbenike
i nastavna sredstva, Beograd
6. Spady, W. (1988) Organizing for results: The basis of authentic restructuring and
reform. Educational Leadership, 46.
7. Stradling R. (2003) Multiperspectivity in history teaching: a guide for teachers, Concil
of Europe, dostupno na http://www.coe.int/t/e/cultural_cooperation/education/history_
teaching/european_dimension/Multiperspectivity-E.pdf
8. Stradling, Robert (1999) The reform of history teaching and the preparation of new
history textbooks, Strasbourg, Council of Europe publishing
9. Wiggins, G. & McTighe, J. (1998) Understanding by design. Alexandria, Virginia:
Association for Supervision & Curriculum Development.
10. A Summary of Literature Pertaining to the Use of Concept Mapping Techniques and
Technologies for Education and Performance Support http://www.ihmc.us/users/
acanas/Publications/ConceptMapLitReview/IHMC%20Literature%20Review%20
on%20Concept%20Mapping.pdf, Retrieved May 5, 2004).