GiI THIU MN HC

I. BAO GM 2 HC PHN:
HC PHN I. LCH S TRIT HC
HC PHN II. CC CHUYN TRIT HC MC -
LNIN
II. TI LIU:
1. Gio trnh: Trit hc sau i hc
2. Gio trnh: Trit hc Mc Lnin
III. TL THAM KHO:
1. Gio trnh: Trit hc sau i hc, tp I (Nh sch B10)
2. Weblog o Duy Thanh/ Mc Trit hc.
3. Email: thanhmyhoc@yahoo.com/

HC PHN I
LCH S TRIT HC

Chng 1. Trit hc v vai tr ca trit hc
trong i sng x hi
Chng 2. Trit hc Phng ng
Chng 3. Trit hc Phng Ty
Chng 4. Lch s Trit hc Mc - Lnin
Chng 1
TRIT HC V VAI TR CA TRIT HC
TRONG I SNG X HI
I. TRIT HC V I TNG NGHIN
CU CA TRIT HC
1. Khi nim trit hc
- Trit hc xut hin khong th k th VIII - VI
trc cng nguyn thi k c i vi tnh cch l
mt khoa hc mt hnh thi ca thc x hi.
thc: Hot ng tinh thn ca con ngi.
+ thc c nhn;
+ thc x hi l lch s t tng x hi l hay
cn gi l cc lnh vc tinh thn x hi

- Cc hnh thi ca thc x hi:
+ thc chnh tr;
+ thc php quyn;
+ thc o c;
+ thc trit hc;
+ thc khoa hc;
+ thc tn gio;
+ thc thm m.
- Trit hc c hai ngun gc:
+ Ngun gc nhn thc;
+ Ngun gc x hi.



- Thut ng trit hc:
+ Trung Quc c i cho rng trit hc c gc ngn
ng l Tr(tri thc) bao hm s hiu bit su rng
ca con ngi v hin thc v vn o l ca con
ngi;
+ n c i, trit hc c c l Darshana,
c ngha l chim ngng nhng mang hm tri thc
da trn l tr, l con ng suy ngm dn dt con
ngi n l phi;
+ Hy lp c i, trit hc xut pht t mt thnh ng
la tinh c c tn l: philosophia, c ngha l yu mn
s thng thi hoc lm bn vi tr tu. T xut
hin khi nim: Nh hin trit, nh thng thi

+
Ni dung thut ng trit hc theo quan im ca
cc nh trit hc c i, bao hm hai yu t: Nhn
thc v nhn nh, nh gi v mt o l x hi.
cc thi i v sau, cc nh trit hc c
khuynh hng l gii i tng v vai tr ca trit
hc trong cc lnh vc tinh thn ca x hi, hn l
gii thch v thut ng trit hc l g.
l vn xc nh ngy mt m rng hn i
tng nghin cu ca trit hc v mi quan h gia
trit hc v cc khoa hc c th cc phng din
khc nhau nh: trit hc chnh tr, php quyn, o
c, vn ha


- Theo quan im duy vt bin chng:
Trit hc l h thng tri thc l lun chung
nht ca con ngi v th gii; v v tr v
vai tr ca con ngi i vi th gii.
H thng tri thc l lun chung nht ca con
ngi v th gii (v t nhin x hi v con
ngi) khc vi h thng tri thc ca cc khoa
hc c th v th gii tr li:
1. Th gii, vt cht v thc l g?
2. Qui lut ph bin ca th gii l g?
3. Con ngi c vai tr g i vi th gii,
v.v..?

2. i tng ca trit hc
Th gii vt cht v con ngi c trit hc nghin
cu di dng cc qui lut ph bin ca t nhin, x
hi v t duy. i tng nghin cu ca trit hc
cng thay i v pht trin c tnh cht lch s.
- Thi c i, khi mi xut hin phn chia lao ng
tr c v lao ng chn tay, i tng nghin cu
ca trit hc v khoa hc c th v c bn thng
nht vi nhau.
+ Trit hc c i Trung Hoa gn lin vi vn
chnh tr, o c - x hi;
+ Trit hc c i n gn lin vi tn gio;
+ Trit hc c i Hy Lp gn lin vi khoa hc t
nhin v gi l trit hc t nhin. y l nguyn
nhn su xa lm ny sinh quan nim sau ny coi
Trit hc l khoa hc ca cc khoa hc.
Trit hc c i t nn tng i vi s lch s
pht trin ca trit hc cng nh cc khoa hc c
th cc thi i v sau.
- Thi trung c, Ty u khi quyn lc ca gio
hi bao trm mi lnh vc ca i sng x hi dn
n trit hc t nhin b thay th bi trit hc kinh
vin, ph thuc vo thn hc; trit hc ch l gii
v chng minh Kinh thnh ca Thin cha gio.
- S pht trin ca khoa hc th k XV, XVI
to ra c s vng chc cho s phc hng trit hc v
p ng yu cu ca thc tin, cc khoa hc chuyn
ngnh, nht l khoa hc thc nghim ra i vi tnh
cch l nhng khoa hc c lp so vi trit hc.
Ch ngha duy vt da trn c s tri thc ca khoa
hc thc nghim pht trin nhanh chng v t
ti nh cao th k XVII XVIII;
- Cui th k XVI I I , na u th k XI X, s ra i
ca trit hc C in c c vai tr quan trng cho s
ra i v pht trin ca trit hc hin i
- Na u th k XI X, th k XX s ra i ca trit
hc Mc Lnin v trit hc t sn hin i
+ Trit hc Mc- Lnin tip tc gii quyt
mi quan h gia vt cht v thc trn lp
trng duy vt bin chng v nghin cu cc
qui lut ph bin ca t nhin, x hi v t
duy.
+ Trit hc phng Ty hin i mun t b
quan nim truyn thng v trit hc, xc nh
i tng ca trit hc theo khuynh hng m
rng i vo nhng nhng vn c th ca
i sng x hi: trit hc nhn bn, duy l v
tn gio, v.v
3. Vn c bn ca trit hc
Theo Ph.ngghen: Vn c bn ln ca
mi trit hc, nht l trit hc hin i l vn
quan h gia t duy v tn ti; gia
thc v vt cht, gia tinh thn v gii t
nhin.
- Vn c bn ca trit hc c hai mt:
+ Mt th nht nhm xc nh ngi th, tnh
quyt nh hay ph thuc trong mi quan h
gia vt cht v thc tr li cu hi, gia
thc hay vt cht ci no c trc, ci no c
sau v ci no quyt nh ci no?
+ Mt th hai nghin cu kh nng nhn thc
ca con ngi v hin thc khch quan tr
li cu hi, con ngi c hay khng c kh
nng nhn thc c hin thc hay khng?
- Mi quan h gia vt cht v thc l vn
c bn ca trit hc:
+ Vt cht v thc l hai phm tr rng ln
nht ca trit hc v ng thi n cng l ni
dung c bn c xc nh trong i tng
nghin cu ca trit hc.
+ Gii quyt mi quan h gia vt cht v thc l
mt tiu chun khch quan phn bit s ging
nhau, khc nhau gia cc trng phi trit hc.
V d: Trng phi trit hc no tha nhn vt cht
c trc, quyt nh thc, thc l ci c sau ph
thuc vo vt cht, - l trit hc duy vt. i lp
vi quan nim ny trit hc duy tm.
+ Gii quyt mi quan h gia vt cht v thc l
c s l lun chung v th gii quan v phng
php lun ca trit hc. Nht l nghin cu mi
quan h gia i sng vt cht v i sng tinh thn
ca x hi.

4. Cc trng phi trit hc
a. Ch ngha duy tm
- Ch ngha duy tm l trng phi nht nguyn
lun v c hai hnh thc: ch ngha duy tm ch
quan v ch ngha duy tm khch quan.
+Ch ngha duy tm ch quan coi thc l ci c
sn trong b no con ngi, l ci quyt nh th
gii vt cht v k c hot ng ni chung ca con
ngi.
V d: theo quan im ca Bccli: Tn ti - c
ngha l c nhn thc hoc quan im ca
cct: Ti t duy vy ti tn ti.
+ Ch ngha duy tm khch quan coi thc tn ti
khch quan, c trc, quyt nh i vi hin thc
v con ngi.
V d: thc khch quan c Platn l
nim, Hghen: nim tuyt i... theo ngha ,
thc khch quan l mt thc th thun ty tru
tng nh linh hn, hoc l cc lc lng siu
nhin.
- Ch ngha duy tm coi thc l tnh th nht, l
ci c trc, ci quyt nh vt cht cn vt cht l
tnh th hai, ci c sau, ci ph thuc vo thc;
con ngi c kh nng nhn thc c th gii...


b. Ch nghi duy vt
Ch ngha duy vt l trng phi nht nguyn lun
v c ba hnh thc c bn:
+ Ch ngha duy vt c i (t pht, cht phc).
Quan nim v th gii l duy vt, nhng cha c c
s khoa hc, bi n mang tnh trc quan, cm tnh
ch yu da vo tri thc kinh nghim...
+ Ch ngha duy vt siu hnh t th k XV - XVII.
Ch ngha duy vt giai on ny chu sc tc ng
mnh m ca phng php t duy siu hnh, my
mc phng php nhn nhn th gii nh mt tng
th cc s vt, hin tng to nn trong trng thi
bit lp, tnh ti.


+ Ch ngha duy vt Bin chng Trit hc Mc
Lnin hnh thc cao ca ch ngha duy vt...
Ch ngha duy vt tha nhn vt cht l tnh th
nht, l ci c trc, ci quyt nh i vi thc
cn thc l tnh th hai, ci c sau, ci ph thuc
vo vt cht v khng nh con ngi c kh nng
nhn thc th gii.
C. Mt s cc trng phi trit hc khc
- Trit hc nh nguyn lun;
- Trit hc bt kh tri lun;
- Trit hc tn gio

II. TNH QUI LUT V S HNH THNH V
PHT TRIN CA TRIT HC.
1. c im chung ca s hnh thnh lch s t
tng trit hc
- Th nht, lch s hnh thnh v pht trin ca trit
hc u ph thuc vo lch s pht trin ca cc
phng thc sn xut vt cht nht nh.
- Th hai, s pht trin ca khoa hc nh hng trc
tip n ni dung, hnh thc v ngha ca cc hc
thuyt trit hc.
- Th ba, lch s hnh thnh v pht trin ca trit hc
u thng cuc u tranh gia trit hc duy vt v duy
tm v tn gio...
- Th t, yu t k tha ln nhau nh l iu kin tin
khch quan i vi s hnh thnh v pht trin ca
lch s t tng trit hc.
2. S phn chia cc thi k ca lch s trit hc
- S phn chia cc thi k ca lch s trit hc, mt
mt cn c vo cc phng thc sn xut khc nhau;
mt khc cn c qui nh bi bc ngot cch mng
ca cc hc thuyt trit hc c tnh thi i (trit hc
ln)...
- S phn chia cc thi k khc nhau ca lch s trit
hc v c bn u thng qua cuc u tranh gia trit
hc duy vt v trit hc duy tm gn lin vi cc giai
on khc nhau ca s pht trin ca khoa hc;

- C th khi qut lch s hnh thnh v pht
trin ca trit hc bao gm cc thi k:
1. Trit hc c i;
2. Trit hc trung i;
3. Trit hc phc hng v cn i;
4. Trit hc c in c;
5. Trit hc Mc Lnin;
6. Trit hc phng Ty hin i.
BN TH
LUN














III. VAI TR CA TRIT HC TRONG
I SNG X HI


NHN THC
LUN GI TR LUN


TH GiI


BN TH LUN
1. Vai tr th gii quan ca trit hc
a. Khi nim: Th gii quan l h thng nhng
quan im, quan nim ca con ngi v th gii,
v cuc sng v vai tr ca con ngi i vi th
gii.
- Ni dung ca th gii quan, mt mt phn nh
h thng nhng quan im, quan nim ca con
ngi v th gii; mt khc cng phn nh vai tr
ca con ngi i vi th gii.
Ni dung c bn ca th gii quan cng l vic
gii quyt mi quan h gia vt cht v thc.


- Cu trc ca th gii quan bao gm nhiu yu
t: Tnh cm, nim tin, l tng, tri thc.
+ Tnh cm l cm xc ca con ngi bi s tc
ng ca hin thc. Trong th gii quan l cm
gic sng (tn ti) = cc hot ng tm sinh l ca
con ngi di cc hnh thc khc nhau nh tnh
cm o c, tn gio v thm m
+ Nim tin th hin ch trong vic xc nh tnh
mc ch ca con ngi. Trong th gii quan nim
tin l ng lc thi thc con ngi hot ng
thc hin tnh mc ch
+ L tng l kht vng, c m c bn l v
hon thin, hon m ca x hi

+ Tri thc l nhng h thng l lun, nht l
l lun khoa hc ca con ngi v th gii.
Trong cc yu t cu thnh th gii quan, th
yu t nim tin v tri thc l yu t quan trng
nht ca th gii quan khoa hc.
Th gii quan khoa hc l th gii quan c
s thng nht gia tri thc v nim tin c
ngha nh hng cho hot ng ca con
ngi
- Hnh thc c bn ca th gii quan:
+ Th gii quan huyn thoi l th gii quan c ni
dung kt hp mt cch t nhin (khng t gic) gia
thc v o.
+ Th gii quan tn gio l th gii quan c nim
tin mnh lit vo sc mnh ca lc lng siu nhin
i vi th gii, i vi con ngi, c th hin
thng qua hot ng c t chc suy tn, sng bi
cc lc lng siu nhin.
+ Th gii quan trit hc l h thng nhng quan
im c tnh khi qut v th gii v vai tr ca con
ngi i vi th gii thng qua h thng cc khi
nim, phm tr, qui lut.

b. Trit hc l c s l lun ca mi th gii
quan.
- Th gii quan c cc chc nng: chc nng nhn
thc, nh gi, xc nh gi tr, iu chnh hnh vi ca
con ngi. Khi qut li, chc nng quan trng nht
ca th gii quan l ngha nh hng cho hot ng
ni chung ca con ngi.
- Trit hc l c s l lun ca mi th gii quan.
V gii quyt vn c bn ca trit hc l c s l
lun ca mi th gii quan. Ch ngha duy vt, ch
ngha duy tm l c s l lun ca hai th gii quan
trit hc i lp nhau.


2. Vai tr phng php lun ca trit hc
- Phng php hiu theo ngha chung nht l h
thng cc nguyn tc c s dng nht qun trong
hot ng ni chung ca con ngi. Phng php bao
gm c phng php nhn thc v phng php thc
tin.
- Mi quan im l lun ca trit hc ng thi l
nhng nguyn tc trong vic xc nh phng php v
l lun v phng php. S pht trin ca thc tin v
khoa hc dn n s ra i mt lnh vc c th
ca tri thc trit hc v khoa hc l thuyt - l
phng php lun.

- Trong lch s pht trin ca trit hc, tn ti
hai phng php nhn thc i lp nhau: l
phng php bin chng v phng php siu
hnh. Nhng phng php bin chng l phng
php nhn thc khoa hc v thc tin.
+ Phng php bin chng l c s ca
phng php nhn thc khoa hc v thc tin.
+ Cc nguyn tc c bn ca phng php bin
chng nh: Nguyn tc tnh khch quan, tnh
ton din, pht trin, lch s c th,v.v
3. Vai tr ca trit hc i vi khoa hc c th v
i vi t duy l lun
- Vai tr ca trit hc i vi cc khoa hc c ph
thuc iu kin lch s ca cc trng phi trit hc
v khoa hc.
- Trit hc khng ch c vai tr to ln i vi cc
khoa hc c th, m cn c ngha quan trng i
vi rn luyn nng lc t duy l lun ca con ngi.
Ph.ngghen ch ra: mt dn tc mun ng trn
nh cao ca khoa hc th khng th khng c t
duy l lun v hon thin nng lc t duy l lun,
khng c mt cch no khc l nghin cu ton b
trit hc thi trc